Mäʹhtt aanrõšǩiõl âlgg huõllâd

Maht anarâškielâ kalga
tipšođ?
Petter Morottaja
Aalgân
• Kielâ iälá já muttoo kielâtipšomttáá-uv.
• Kuittâg anarâškielâ tile tääl: ennuv nubben kiellân sárnoo já
kielâpiervâl šadoh.
Kielâtipšom rooli
• noormâi avžuuttem, ij meridem
• kielâtoorjâ
• kielâuápui jotkâ
• kielâ tutkâm já tast tieđettem
• Hundâruššâm: Mii lii kielân tehálâš?
Kielâtipšom tääsih
• jienâdem já čäällim
• jienâdâhnubástusah já sujâttem
• ceelhâopâliih jiešvuođah
• sánádâh
• kulttur, kirjálâšvuotâ...
Jienâdem já čäällim: kalga-uv täid tipšođ vâi
ij?
• puško, pu’ško
• vuás’tá, vuástá
• kuás’tidiđ, kuá’stidiđ
•â
• ä já á
• pennâ
• uážžuđ ~ uáččuđ
• uđđâ ~ uddâ
Jienâdem já čäällim
• Keevâtlâš uáinu: merhâšume iäruttem
• Estetlâš uáinu: kielâ smaavâ jiešvuođiih
Jienâdâhnubástusah já sujâttem
• Jienâdâhnubástusah: vokaleh já täsimolsom
• Kiäččuseh
• Ovdâmeerhah
•
•
•
•
”Mun luuhâm kirje.”
”Sun ij čáálá.”
”Tot tábáhtuu.”
”Mun uáguim.”
Jienâdâhnubástusah já sujâttem
• Jienâdâhnubástusah: vokaleh já täsimolsom
• Kiäččuseh
• Ovdâmeerhah
•
•
•
•
”Mun luuhâm kirje.”
”Sun ij čáálá.”
”Tot tábáhtuu.”
”Mun uáguim.”
 täsimolsomfeilâ
 puástu analogia (maainâst – ij maainâst)
”
 suomâkielâ vaiguttâs
Jienâdâhnubástusah já sujâttem
• Jienâdâhnubástusah: vokaleh já täsimolsom
• Kiäččuseh
• Ovdâmeerhah
•
•
•
•
”Mun luuvâm kirje.”
”Sun ij čääli.”
”Tot tábáhtuvá.”
”Mun oggum.”
Ceelhâopâliih jiešvuođah
Kielâ jurdâččemvyehi tâi ”filosofia”
• Mun ferttiim porgâđ
Minun pitää tehdä
• ”mun” aktivlâš roolist
• Mun lijkkuum moosnii.
• lijkkuđ  miinii
”minä” ij lah aktivlâš roolist
Minä tykkään jostakin.
pitää  jokin
Huám. Jurdâččemvyevih muttojeh ääigi mield!
Sánádâh: maht tom kalga tipšođ?
Koččâmušah:
• Kalga-uv uđđâ saanijd rähtiđ vâi kalgeh-uv toh almostuđ kielân
luándulávt?
• Kalga-uv kielân jurgâliđ spesialsyergi teevstâid já teermâid?
Sánádâh: maht tom kalga tipšođ?
• Sänirááju normim ulme: finniđ almoskielâ teermâid tagarin, et puohah taid
äddejeh
• Sánádâhpargo keevâtlávt
• kyevtsuundág ohtâvuotâ kielâkevtteid: TIEĐETTEM mut meid KULDÂLEM!
• tiäddu ferttee leđe táválii kielâst, ij spesialsyergi saanijn
• avžuuttâsâid ferttee vuáđustâllâđ, mondiet nubbe lii pyereeb ko nubbe
• ekonomia vâi tuálutieđâ?
• orienteeriđ vâi orientistiđ?
• Lii-uv puoh saanijd ain tárbu anarâškielâst?
•
•
•
•
”asenne”
”kohdentaa”
”olettaen”
”toimeentuloturva”
Loopân
• Kielâ iälá já muttoo kielâtipšomist huolâhánnáá-uv. Tiptop kielâ eelliđ!
KOČČÂMUŠAH JÁ SAVÂSTÂLLÂM