domino

f ä
vor t at !
£>. 3 7
N
0
ebughadnezar
PRIMÆ MONAR.CHIÆ
A
U
T O
C
R
,
QV E
Confe nlu AmpliflC Colleg ii Philo fophi d,
In R e gia Academ ia V p l a li e n f i ,
SE®
PRÆSIDIO
VIKIC E L E B E R R I M I ,
Dn.
a r r h e n i i
ja co bl
Hiftor . ProfeflC Reg.
.
.. -
E x a m in a n d u m proponit
S :*
R* M .tis
A lum nus
F A B I A N VS
L.
O-Gothus,
In A udit; G uft: Maj: ad d . 2 2 . M artii
A nni 1*9$.
,
SEFENISSIM O
PRINCIPI
AC
DOMINO
DOMINO
CAROLO
Svecorum Gothorum atq* Vandalorum
&c. &c. &c.
PRINCIPI
H ÆREDITA RIO
Serenisfime P R I N C E P S ,
D O M IN E Clementisfimc.
t i i
/
Umerarijam nequeunt, Se­
renisfime Princeps-, quot per
Tuam clementia cumulatus
felicitatibus ovatTuus ad Septentrio­
nem Parnaflus. Præfens, bfens Ç a raœnas
Monfi eur F A B I A N
Praecepto r,
3?<k §ttn (Tt'ifu'ii
£>m
Au&or e M onarch ic Prima?,
jDcl^ nnfm «t farömmefcgif prof af jm idrfroni
oc£ 6 f i c h i e r .
<8Jafroer/
tt# i tÇetta 2D4rcf tÇet
Prof
2ff Särboin od) §örftön&/ at et) giör* mer 6ejjof.
3?u funna alle fe/ font tig et; fôrr Ça fiJnt/
2» tu met» ntçcfeit §lit til^gb titt@innt »4nî>f>
2ft tu »41 (4fi titt^Joof/ t'çt 64fîe ftçrfer I4rt/
®om ^(ra »41 fnSJîan. ïu Çaftvcr förtärt
SörgiäfmeiS Çtoat» tu Çajft,
et)ilia anlagt
Su Çafttw/ meD
etorD/ giort Styrfan mat tig 6ti&.
Çôrtç ©S?© 41ffar ftelf en goDocf) DçgWgSJîan:
Æung
mil Ça i ti4nfi/ tÇenfont Çar I4rt otÇfan
Jpreat» nôWgt 4r oe|>go&t. ?tt blifmer 4ntlig fa#/
SÇtt önffar tag o$ fä/ tt) tu âft (rom ocÇfn4lf.
IACOBVS ARRHENIVS
. Rcgius Hiftor; Profcfibr.
PR ÆF A T I O .
D
A turus ego vtela Hifloru pelago, cum viderem
innumeras fe ri Scyllcu & Charjbdes, quas vel
a Circe edoUusVlyffes v i x prœternavigajjet, an­
coram fixi; ve, mox erroribus abreptus> ad ifia infa­
mia monfira fubinde harerem. bion( id enim esi faten?
dum f defuerunt mihi duces, fed quod in diverfts ab­
irent partes, fida parum mihi cum illis videbatur fo ­
ci etas.
E t quamvis ipfe per me , quifnam longius
aberraret fatis difcernere non potuerim,* aderat quia
partibus fu a auäoritas non minor, quam frequentia;
omnes tn< utpote longum digredientes, unam eam f v e *
ram non tenuifjc v ia m > itineris me docuit inconstantia.
Herculem igitur imitaturus illo in bivio consliti , donec
fu o fulgore illujlre illud omnis nofira cognitionis fidus >
SCriptura Sacra affulfit. Illa femper fu i fimilis , cum
inepto faltu lafcivirent reliqua , annis ( f auctoritate
«gravis, non modo confiantiam fu a m 3 fed levitatem cesti rarum mihi facile m onßravit,
Illius proinde Sacra
legem
le te m v e f iig U primce M onarchic auctorem
inquiro, eo contentus veniffe, quo dux mea perrniferit.
Quis enim hom ini, qui fe r interpretem f a p i t, vitio
vertat, quod ulterius non fapiat, quam conceperit ille?
'Ducem, inquam, fic fequar, ut nunquam difcedam.
Vhi per intervalla quadam relinquor >aut imbecillis hic
oculorum ingeniique obtutus ad tantum fulgorem ccecutit, eos habebo comites, quos autumo non longe d vero
tramite abejfe, hoc e ß , eos adhibebo Hifloricos, quos
arbitrabor fantfisßmis oraculis non ejfe repugnantes,Sed
cum per Cimmerias'iß as tenebras imperii A fyria ci, ad
JSIebuchadne^arem prarupto y & ad fallendum quafi
compofito, itinere conflituerim progredi, aquum eß B .L .
ut eam mihi des veniam , ubi procubuero , quam > f i
quid fimile tentes, penes omnes rei tam ardm aftim atcres, Çtf me habiturus es paratisfimam.
C aput
Canut Primu m. .
ARGVMENTVM.
diVtfio
tm p a r 'u
Q t le n d it y a rro n im u t
e x te n d a t hiîtoria. T r o fa n u enim auribu* inaudita fu e r u n t , quae
IU
ante d ilu v iu m conticere, m fi in quantum e x Iudans \Ua didicerint.
\vero propria bœc fu it coçriiuo e x Sacro Codice Ö? parentum fu o ru m tra *
d itio n ib u s, qua, cum apud ceteros exH inguereiU ur ,lu i< z is /em p er v iv e *
ta n t beneficio linguœ H e b r œ œ ab A d a m o p er jequentia tem pora conti*
m a t t . S e n tiu n t aliter alii ; quibus p c st ju a m eU rt fp o n fu m , u t Verum
f i t reliquos m ulta e x lucU iå h a lw jje ? Verbis (acris interdum non p ar~
litu m e jje dem onflvatur ; S e d m iß o tem pore ignoto , p i ß M jt b ic u , u t hoc
A i/crim en V arro fa c it,/iten tendus e A , quem a d d uctum janSlisfirni D a S
U t autem h ic deponam tyrociniutn quoddam
nudis quaero M onarcham .
Jet tituri præ ht a d v e r fm A n n iu m V iter bien [em & i t e fia m , utrofque fu o ru m
p a rtiu m duces, contra illos q u a d a m dico, qui aut hiîlor'ut n a tu ra m , aut
M o n a rc h ia indolem probe non excuj]'erun t.
c o n f id e r a m i b u s o* Cenjorinus apud
Evüm
m n e , n o n alius faccm praetulit Hug: Grot. in
illuftriorc m V arrone, qui om ne ?{ot. ad l. i. de
tempusdif tinxit in «Mor ,juv3ntiv Verity Bel. e h r .
& »5v&yJ v, u t , quem ad m o d u m p. m. 7 1 .
V arronem interp retatur apud
G ro tiu m C enforinus , p rim u m
illud ir.tervallu m , cui no m en
dedit ig norata ab Ethnicis aetas,
ex ortu generis hnmani, ad ejus o ccafum in diluvio
fe
Groliiü he. cit.
2
D e m <tw V hem ^ cxt^ c r r t . A ltn i .m ex fafcuiis <?ognomii}Atiim,olbbinR eleflion•Hye■ fcuras firirct narrati ° nes anîc O lym piadem prim amm ,
frai de Met b. le?ho c cft tcrtium intervallum) ânimafle diciuuur
H 'ii P m 2
Hiftoriccs, longxvi tem po ris interpretes* Sentcrrn‘
tiam V arronis, praeter G ro tiu m , confirm et licet D)£ei
U Ç /■ g o r s u s V h c a r , Jo fe p h u s S c a lig e r,& c u m applaufu Iffelofepb. K. ca ig) q uantur ajip fjtq. d 0 ß rjna h a c veritati maxime co io n aeY.mcndpTimp. vcnjens. c o n f u n d u n t tam en hifloricortim multi iififla
i.j.p .m .20S*
o m nia, & tam ea, q u o ru m nullam habent notitiatrm ,
[ßerojut apadA- q u a m quar fabuiofa funt, in hiftorias congerunt,* «q~
dam . Rupert. in nine tem poris diferimen pervertentesH inc cftft' r
vb/erv. adBefol* q u o d Reges, ubi nec regna ncc urbes unquam fo ir r tè
dum c.i< Dtap. fuerunt, fâpius legamus. Et ex turbida hac eft o>DriGeorg.Cedrenum |in e , q u o d fupra diluvium etiam Berofus regrriuum
p .m . %.
C h a ld æ o iuna extendat, M anetho Æ ’gyptiorum .
Et
Manetho ap u d qtwmvis utrofquc c arp a t, illis n o n eft felicior <C!"eCedren in Hiß. drenus , qui in ftirpe Cainitica ducentos enum«ce:crat
C om pjoc.cit.
Principes. Berofum , 1Î n o n praeivit, certe fecinitttus
( \ à m m Comp.
A bydenus, antiquiffimus apud Afiyrios hiftoritCTUS,
fjjß p ^
cujiiî particula qusedam Eufebio & Cyrillo fe rv ^ ttta ,
/ f *
ante Sifythrum regnatum docet, quem Ogygem, D uceuuJpjdentiS ap.Ett- cân encin dr Tipam alias vocaturo affirmat Grottiiiius*
/ iliu m de Prap4 Sed ut paucis defungar, E th n ico s fua fecutos, hmaaec,
Era?fgJ,9.c.44p 4 q Uae dicunt, ignorafie ajo; & calculum addente H M o r *w,i S6,
nio,gravi(Timam in illos Boccleri pronuncio fentem m tia,
Jrduqp G rotrn qua fabulo(& tribuemus v e tu fa ti illam sffc&atam auirntideJ\r.R cl4Chrift quitatem j nih magis ipfis convenerit judiciumCc^cddre*
l i . p j i . u b i c r n i, qui furum inftar iffiufmodi exagitat Scriptoresssij, &
Abydeni Iccu* ex compilable co ntend it ex Scriptura Sacra n a r r a tio im n e s ,
Cynllo comparet, quas fabulo (iuc< Jcribendo ftb i vindicarunt• Hanc
<eoJ-fcrniue in arca rum aftutiam alio etiam in lo c o deprehendiffie m rm i hi
flo a p .m g.
videtur Boeclerus , quando de Patiibus, abA d saanm o
iBtccUrtt>Differt. P c l.io .p
8, Ç e à re m s f. S,
a d ïs T o a c h u m ,decem illos å B e ro fo enum eratos in te r­
p retatur Reges ; quos etiam à Regibus p aru m abfuifle fèxcleritt in H ifl
& u t*9
N eque enim concipim us orbem terra- y ni v e r r
c rd id c rim .
ruux ante a q u is generi h u m a n o exitiabiles, omnis ex- p r lm a p \m 2 | 5
pcrtern ord in is , fed potiu s per annos mille fexccn- *■
4
to s , ÔC q u o s addunt, qui tem pus digerunt, eofdcm __
arc*
tn
ornius
H
poll
atque
,
m
u
in
m
o
h
fere, ex judicio H ornii mores
r e n a t u m per N o a c h u m Scejus filios genus hum anu m , Nox p<io>
R o b u r huic opinioni, præter J o fu i fle intelligimu s.
fep hu m , q u o t e l l e , terrje cultoribus agros certis di- FlaV, lofepbus
ftin & o s limitibus a ttrib u it C a i n , addit A uguftinus, anfiquit4 ludaic ,
q u a n d o fex de C ain o defeen lentes filios Reges , fuo /. i. r. 3,
fe excipientes ordine, confticuifle intelligitur, Augude
ftin u m explicat & confirm at T o rn icllu;. Quibus divi- y^uoudinus
n o radias lumine accedere videtur M ofes, quan do c iv is D c il is c
C a i n u m u rb em ædific ifle, & ante terras diluvii imbriT * ' //
b u s fuftbcatas, Gigantas &. Heroes fuiffc docet. Sed .
y
.
hujus» q u ic q u id erat, regni ne m inim am quidem pro
Sac.fub
funis concefTero co g n itio n e m , nifi in q u an tu m per tn
tr a d itio n u m rivulos eam hauferint ê Scriptura S. & * M .i 3 i.h u m .
Ju dæ is. Inde autem eos plurima habuifle, n u n q u a m ' 2*Pa&'6 *•
negavero,- q u em ad m o d u m nec Ægypcios creatio la­
t u i t , cum dicat Laertius, exiftimafle illos, ‘a ^ Iw
-rid 'vkIw , principium fuijje molem indigeßam: quæ fen- F to?en. Laertius
t e n tia pluribus quodam in loco exp on itu r â D io d o ro . *n Proém.p. m t y.
E t ut abH elio do, ni fallor, eruditus N a f o , hom inem Diodoru* Siculus
c x luto, q u o d appellat
Ovtdius CMet a*
Tellurem m iß am fluvialibus undis,
fa & u m cecinit; ita terram terrae reddendam canit Ho- m .trp ij j L f d T
.................
...............................
pneru«
Cfxüç /ufyJ OTfvrïf vfcàç K) y a i ï x rp f n i l â t .
A t vos in tellurem omnes abeatis & undam.
A i
f -
J merus Iliades
Cuju s-*1' v , 99 '
4
.
C ujufniodi plurà, quæ ex difFufisH iftoricorum \o !dum in ib u s cruenda, co ntra A pionem collegit JofcpuDus j
Ex B erofo a u te m , H ieron ym o Æ g y p t i o , N icolaao
Eufebiuèd c fr d - D a m a f c c n o , H e c a tx o , Ôcaliis, u n o capite exhibtauit
'
^
Eufebius, & paucis com plexus eft verfibus O vidum s,
par. v ittg . . 9 '
creationis , & , fub aurea aet tc felicis datus Admrroi
t fortaffjs, diluviique per ludum m em init, nefeiens tirrn*
OVtdtus in *nt 4 felix veram fe deformafle hifioriam. Ea enim, dwuin
Mctam&rp b.
cx p aiæftjna p er Phoenicen & Helladen, ad Latimaos
transvehit ur, in ifto itin ere, im m ane! quantum a a b
aliis lacerata, ab aliis, dum quafi fanaretur, malè fiiuu.
*
erit au&a. Patere itaque arbitror, etir ab initio V aiarEiijcû. tftC ro~ ronianam tem poris divifionem laudarim, cum p»ecr
m copagtn , 3«
illam conftet quid hom inibus extra J u d x o s olim connnyihydenus fupra ftitutis, in rebus antiquis fit tribuendu m .
ff.faeX Cyrillo a Gro- ne efi illis, q u ic q u id fex capitibus primis fcribitMî dotio adduttus tn fes> ita ut ab co h ;b c a n t,q u x in hac parte vendita.m nt,
d e R e l.C h r.p n i, ncc»ut inq uit Eu (ebitis, ulla Graea, aut Barbara his tn r m (Bi,w
Cluver. poribus gentilis repentur Hifler ia. N a m q u o d Alfobyl 6 c ^ p m 5Î S d cnus m o n u m e n ta quasdam, cum ingrueren t aqpqnx
o rb e m fu fto catu rx , Heliopoli fervata feribat, idrraianti n o n cfl ut m u lto Audio refuterur , cum vel ex BBßu_LoxboY)MS in none c o n d e t ab lfraelitis co n d itam credi Hcliopxpo H i/I, Prn iv 4p t m» ijm . Sibyllarum autem cxtitifle a liq u a m , cujss . de
1^.
diluvio legimus vaticinium , q u x q ; fetvatam Ic in airrrca
prxdi at, vel recitan do refellit Boxhorniu s.
N ^sec
E tdcbiusin vita m ajorem h venit fidem illa, q u x fexto poA ann tm um
Conftanlin i.p.m. aAuarllm 1'ecuio floruifle fe jaftat, apud E u fcb iu u n m j
* qui exifiimat C um x ,m illam effe, cujus carminis au&ta/ r e t a n t i s laudibus extollit in !*clcgi* M aro.
U .U b i
quidem Boeta n o n de nihilo ciTe ^ibvllu a carr in n rn fa. Virgdius in Zelo- tis docet, quam vis nem o verius acutiufqu e Liudeedato
ga 4,
Bcccox-
Boxhomic* q u id Sibyllis i ï t trib u en d u m perfpiciat. 'Boxhnrmus i»
A tq u e h in c ego didici P ro phetaru m & M o fis te m pore 0pn (, f;/# ^
o m n e s Sibyllas cfD juniores. Q u id , q u o d olim de ^
e o ad judicem m agna delata eft controverlia, an ul- ßulebius de Tr&. rA~
1
lucn u n q u am feriptum M ofe extiteric antiquius? In
Q ‘ '),C%
q u a lententia mihi cflfe videtur A m p a n u s apudEufe- * T.
~
b iu m , unde de Æ g v p tii, Voffio tede, D eoiiterarum
inv entio nem tribuebant, q u o d leges digito L e i for- ^J t r ’ 1°. yosjtus
tè audierint exaratas* lit, nifi quid a u d o rita ti |ofe« de ldvlolat. L 3,
^ 7 *»
p h i detuleris,qui ait nepotes Sethi ab A dam o, de o rb s per aquas & ignes p e ritu r o , erudiros, duplicem
crexiflfe turrim , & indicibus rerum fui tem poris o rG . Cedrenvs
n a sfc , hic fortaflis provocatio non dabitur. A udet
in H iß. Cerny y
in te r im Ccdrenus fic
yirg.
6 .8? j ? .
lites,
çorryonere
tantas
.icS.
u t inventas â Sctho litcras Mofes tradiderit Judaeis. E c c l.i.v
N e c diffiteor pulchra d ic c re G e o rg iu m ,fi altera turri- lo/tyhus J n tiq :
u m tem pore Jofcphi, ur ipfc feribit, fuerit fuperftcs. i,tdaicdr. c 3.
P h i l o Judxus faciendo A brahamum au& orcm litrra- ^
1* ‘
r u m , in fuas partes trahit Polydorum Vergilium,arbi* ,
t r e t u r hic licet, n o n vana cfl'e,qux haber Flavius. Mi- , c nL*n t' rtrum
m ' 2?*
ha ccrtè fit verilrmiie, & A braham um & Sethum , & ' uC' .
Hi^tfoobus
hos,
fiu
ip
Dei
a n t e illos A dam um , Liquidem eft, nifi
Jeu
m in is fapieniiffimi, inventum , literas calluifte. Q u a
i n opinione u t perfiftam5 n o n frivolis o m n in o rati- Mt/ctllaneis t . 9 ,
c nibus mihi perfuadet Ligtfootus ; u t non a d d a m , ib P*2 1 2»
la s cum Jacebo, aut ejus Filio lo f e p h o , in /F g y p tu m
profe& as videri, atque inde in Arabiae deferta veni­
e n tib u s Ifraelitis, leges â Deo datas illis figuris» q m s
û-gnofeeret populus legi o b fecu urus.
Sed redeo ad Gentiles, quos d um ajo penitus ig n o ralle extra M o fe n , quae ad diluvium ufquc gcfta
pcrftri-
perfcri pfit; o b i e d j n t cx traditi onibus ffiuita maflaff îe,
quæ Mofes reticue rit; inque ejus rei fidem lofeph uam
& Philon em in primis fiftunt. V erum u t nu n q u m m
negave ro traditi ones ditafle Iudæ orum hiftoria s; ira ex
hifcc agris fterilem ad m o d u m , aut nullam profarn is
conces fero meftem . A princip ia li ordiar, poftqa sain
O vidius M e t f
Obruerat tumulo s irnmenfa licentia Ponti,
tnorvh . l. \ . Fab. ve^ copiofi ffirna n arran tiu m flumin a intra unius
d lo £ /
m u s crepidi nes co erc eo : nec nifi tenues , quand o a>r«
*J
bi fua eft reddita facies, exiftim o hinc cmanaf fe r i ­
v o s , ufque ad con ditam , conden dam ve turrim . A ttq;
iit una florent e lingua , fermon es patrum captaflfefUiiios
certum eft, fic, poftqu am plures exftitè re, ideo ie jju nas magis traditio nes faftas eflcncc eflum eft, q u o d U &
paucio reä n arraten t, «5c m em o riam audien tium c u u rta m redder et brevita s vitæ. Si addide ro , n o n imifi
paucas fuifle familia s, eafque fingula s, remoti ffima (cor­
bis occupa ftè loca ; prim o tem pore, poft q u o d cdiis^
cefllim eft, q u x ren d is fedibu s, v id u i , & , q u o vcdfti*
rentur , intenta s, narrati onibus non vacafte , m e c n u m
fortaffi s eris faduru s. Vel una h x c me add ucit cauttifl a,
ut credam citius evanui fte apud ceteros traditio nutem
cam, quam ultro Iudæis largior am pliorem , lihiisse*
n im cu m perpet ua fuerit lingua Hebræ a , q u â ufus, eft
A d arnus, â parent ibus ad filios te m p o ru m propai qgata m doctrin am , n o n ibis inficia s. Diduca s l i c e u b i t
Iftrum quenda m in rivos q u o t voluer is n o v o s ; iiillis
exhauf tis antiqu us fernpcr meabit . Et hujus cum qpao*
tarint aquas Iofeph us & Philo, inde præ exteris p-cernterant fapere.
A t quanto s im pruden s adverf um me excito rnmo«
tus,dic endo, quam H e b rx a m appell am us,ling uam
fa ­
ille
f
.
■ .W
G . lo ! \ Vosfius
ar&
s
u
ib
t
tà
i
r
o
â
û
à
*ne
tn
m
u
c
lo
e
rx
V
iffe Adami.
aYte
l c s
/
firmum
t
u
tamen,
VoiTius;cui
fcrè
gum entis o b r u it
reddam h u ic opellx fun dam entum , invité licet, ob - Crarmn p. i t &
viana eft eundum,» C on te n d it autem ille , fi vel m a- j p
xim è evinceretur ad A b ra h a m ü m pervenifle lingvam ^^n ie llu s in A n.
ru a
. ~
p rim am p er H ebcrum , u t p r x tla r è d o c e t T o r n i d u
J
ac'
*
na
ralus, tu n c o m n in o defiifle, cum co aftu s fuerit A b
h a m u s cx C h a ld x a » v o ra tu s , eorum addilcereling va, ^ ■ , 93I•WÄW•I , ♦
quibufeum deinceps viveret , h o c eft C a n a n x o r u m ,
ita uc harchaaco ad u b era inftillata, p^ft co n tin u a m Itfcpovs A n ti.
propaginem , & Mofis calam um irrigârit. Præfidium quit:Iuclaic.L io.
fuse fententiæ præcipuum in Daniele collocat , ubi c’i \ . p . m . 2 7 3 .
in
cx prx ccpto Nebuchadncz ari», q uod & Iofephus ha- H erodotus
c.
.
2
.
l
S
Euterpe
bec , de pueris illis in lingva & literis Chaldaeis inftftu e n d is, concludit, nccefiario exfrin&am in pofteris 102, 1 0 3 . cum
A b rah am i linguam C haldaicam , cui co m p rc h en d en - feqq.
dæ Daniel cum fodalibus alias fruftra julft horas im - J)tsdorus Siculus
S e d qui cogitaverit te m p u s , q u o d ultra p } c _
pendere.
J ^ a p . Iot r e d e c i m a b A b raham o ad m agnum regem excurrit fej
,
,
lins
o
rb
o
m
&:
mutationes
cufla , varias deprehendet
** e°n ~
*
Hirn
-'V
turbas
gvae Chaldaicae exitiabiles. N o n enim exiguas
in v e x it Sefoftris ille, qui Afia fubjugata,m E u ro p a tr *AP ton'pT h ra c e s Scythafque devicit, u t in hac n arratio ne co n - Idrofius / . j X I 4
vemiunt H erodotus & Diodorus, nec m u ltu m a b ir/E - Sabellicus in'E np aq.
gyjptius M a n e th o . Sic credi poterit, aliquid pallam niedi* 3 ,/ . 1%
Chaldaeorum linguam ab in c u riu S cytharum , aut Ve- i c ^ - n ^
i»
xo re m infequentium , qUod habent O rofius & Sabcl- J-feiodotus
$
o
l
c
j
/
s
p0
c
im
C
lie us, aut etiam q u o d H erodotus rurfus feribit,
'
irxerios depellentium . T a c e o jam m ulto s m agnosq; ^ ,
J y* .
lruotus Afise inteftinos, cum vel fola t o t feculorum
ed.ax m ora cuivis perfuadere polfit ab o m n i parte fic O ^ ej epov.cne
11^12*
cc rrofam fuifle linguam C h a ld a a m , ut,quam vis eandem
dtque h
dem extltifle te m p o re A b rah am i apud Babylonios &
$o\yrm iaJeu 1- 7 ' Cananæos concederem; fatis tam en fuerit caufiæ,ccur
CtZO
illi agnofeendæ aliquam fah em infumerenr operaam
juvenes H e b r a i. Ad dom efticum provocans tcftimoo*
nium , quo t, q u .tf o , noftrati >m quæ ante annos p rræ Ÿ lx \t T j l M t e tcr propter mille & trccçntos noftrâ lingua fcripplît
,
/
U lphilas, fine interprete lunt in tcllefturh Et liccct
jet orumtrii æt n - ^ j nun c a d d i d ^ o de h o m in u m ex o m n i fere viccijtii .pi/coptes poj
mag nas u r b es confluxu, qui nec exiguam v r im
nat.
r. %jo. jjng ujs jn fcrre confuevit;
C onftare tamen arbitnror
tempp. yAlentt- illam> quam
d ix i, annorum intercapedinem q u u r m n ia m & a entit cunqUe {jng Uam , n î fingulari fervetur cura, variataam
I™ P?'tJe
er, rec|dcrc* Poflcm Ioco Danielis â V o fP o o b f e r v a tto .
Io. Iofjto de arte addcre q U,«ndam ex quinto Ic re m ix , lcd N e b u c h a a d Gramm.l. i • c. s . n c z a r j s xvo> jn Judata & Chaldæa differentes a m a b o
P’ H *
evincemus linguas, n o n v ero A braham i, Et ig n n o d^os/ms cit> loc* fcat mihi P hilologorum fu m m u s , fi & illam, qtuuam
V- 3 8,
o b tru d it A b ra h a m o Çananejt addtfcenda nccefptanjtm
velim ab co rem otam . Si exui, fi opis egens, 11 iolus denique veniflet, lingua Cananceorum carere m n ou
potuiftet. Iam â DEo vocatus, abftinens abim p'iuuro
vicin orum confortio, n u m éro ta auctus accedit fatr.milia* N e c ulla fupereft caufla, cur nutrix pcregrii inæ
linguæ eligeretur Ilaaco, qui in d o m o , treccnti:sis &
o& o d e cim miniftrata fervis,educaba tur, atq,- f i c n n o n
poterat n o n ex alloquentium m ultitudine fe rm o m aem
difeere Sc retinere domefticum . Illuftrat rem o m n ia e m
narratio futuri conjugii lfaaci & Rebeccae, ubi fifrrvus A braham i allo qu itur virginem Chaldaram i n t e l l i ­
gentem m ox verba c ju s.lta ab eodem ferv o, nccoovæ
nuptar occurrens Ifaacus, to tu m profectionis diiifcfcit
negotium . U n d e çlarilTimum e f t , familiam Abrauhha*
. mi,
ftti, in te r C an an x o s dcgefttîs, n o n alio, quam C h a l­
daeo o re fuiflfc lo cu tam . S ed an to tam p erfo n ârit
Chaldaeam lingua A braham i, feu Hcbræa, an unis alterifve adhæ ferit laribus, n u n c operofè n o n difquiro*
S a tis eft milii h o c lo c o , in Ifaaco n o n m utatam fuifle linguam eam, qnæ au&a Rebeccæ acccflione,pro­
p in q u ita te L o th i firm ata, & per manu* quad tradita
M o fi, etiam n u m comparet. Et addo linguam ab H eb e ro , d o c e n t e T o r n i e lio , cogno m inatam , n o n mo* TomkUtU f ub A .
193 \Anum 4
d o devenifle ab A b rah am o a d M o fen j fed per longum
a v o r u m ord in em ab A dam o originem repetere. At* 1 j 4
CcJrenus in
q u e illud inde evincit C e d re n u s , q u o d nomina proHein
praeterquam
p r i a hom inibus antcdüuvianis,
1
Jm
bræa, n u llu m in ceteris linguis habeant lignincatum.
*
' nP r o qua lententia, praeter Auguftinum & B ochartum ,
.
Hebrara
quando
ulcbius,
pugnareE
eft
jtunc cenfendus
Dei /. i j .
n o m i n a cum ipfa rerum natura convenire co m m o n f t r a t , & ipfas literas n on folum fingilatim aliquid de- c' \ 7*
fignare, fed coniundlas fenfum quendam fundere, ïoebartus in
H u i c ergo linguae, quae L ig tf o o to , propter fan&ita- Pbtleg. l4 1. c. 15.
tern, D EI eft, & , propter antiquitatem, Adami, apud />-57 & 5**
H cbræ os continuatae omnis, in antiquis verior debe- E u fe b m de Pr<tt u r hiftoria. A tquc, fortirer jam defendi polfe opi- psr.E vang 1. 11.
n o r , quicquid nationes cererat. fequenti prarfertim c , 4.
aetate, oftcntant cognitionis eo ru m , quarante ma- ^ /#10<f. L.p.m,
g n a s illas aquas contigerunt, ex traditionibus Judaeo- 207.
r u m , aut ex i a . Sa. efle; ita ut audeam dicere verba L w tfootiu 't n
f m a iffimâ ex profanis 6 pe relueere m onum entis. MlfceUaneit c i.
£
S i c Thaletem vidme M ofen o p in o r ; refpondet enim ,Q y
# L a e rtiu s
a p u d Diogenem quaerenti cuidam , nox an dies prior,
<V
#
een
T
priitt4
it
fu
die
nox
und
crCJTi^ov.
tifAiçip
fi/a
b ra s ante lucem fuifle do cu it Mofcs. Sic vocem in- in vttA Thaleti*
f f i r a n d i h m%'L^ t
B
;
so
(pirattdi ex Sacris cum q u o d am licet circuitu mütujâ*
yir^tÜ us M aro tus fuiflfe mihi videtur M aro:
lÆ netd: /. 6. v.
----Eotamque infufaper artus
y Z6.
UHens agitat m o le m ----H erodotus in f
c x e mPlis n o n aS°» c um fuppetant rationes ; N » m
~
r
n t
â Phoenicibus literas acccpifle Graecos, au&orcs fuint
^crppcore .
H erodotus,Iofcpfius Ä C edren oss Ex Syris, hoc <cft,
' 5 , r
Hebraeis Phoenices, uti d o c e t Eulebius, quar.do & id,
lo]efibu$ii'Cont 4 q UOCj fc ia n tG rx c i n o m in are literas, ex Hebraeis i]ll*s
j 4p to n :p .lz \.
habuifle contendit.
Sapientiam p o r r o literis co>mLedreuus H t ft. prehenfam, hanc literarum migrationem c o m ita ta im ,
Ccmpip 3 9 ,
u t conftantcr adftruam , jubet iterum Iofephus j equi
Eu/ebtus de Prx- P y th a g o ra m , leges ludaeorum in fuam Fhilofopbiiam
par.Evang: L9.C. traduxiffe feriptum reliquit, ju b e t & id Eufebims- ,
z .p .2 0 7 .
cl11^ convenifle in legibus M ofen & Platonem m o n l o t ct hus contra ftravitj unde, fins dubio, q u and am legum Iudaeorrum
dpi'
8 o
^ A thcnienfium agnofeit fimilitudincm G ro tiu s . Ex
r ; i u ^ 1 °* tpdbus om nibus meridie eft d ariu s, H iftoricos, 01 id
t-ufebtuj ce Pr&~ fcccrun t bh ilo fo p h i,ex facris defumfifle p l u r i m a , i i m o ,
p a r : E w n g : l.u . q UOd paulo ante dixi, om nem de rebus ante diluvüium
c .z 4 C 2 5.
feribendi occaiioncm . Sed ad inftitutum p r o p iu ss.
CrOltus de Iure
i £ »Nkw fuccedit tempus M y th ic u m , cui ta n ta e - c x
Belli ac Pacts l . \ . mendaciis obortae funt tenebrae, ut fuâ jaceret f e p m lc. 2, $ f . p. m- tu m n o d e , nifi Scripturae illuftraretur lam pade. .’ILaii/.
tet equidem in c b lcu ris iftis laciniis, q u o d v e r u m cft.
led illas excutere
ŸiYgiWus Ætteid:
Hoc Opus, htc labor.
/62/129
In omnibus verum erucrc & in lucem proferre B H er-
'O v i à u '
cK
a(o ulis
». /
9
a .i.v .i
7,
cu> 5
, .
Opus Elis habet
Augeat d ic itu r purgaPe Pabulum . Si ego in A ffyrrriac b d a n u x a t oberrans»in a u d o r ê p r im x M o n arch iae-• ia -
cicUlcro
Idem OVidius
cidcro, reliqua mifla faciam; E t
Ponto l i .
ex
ut.
hum
reddit
mea
ß
mcßem
e(l
Hanc fa tis
Aft in ipfo difquifitionis hujus aditu m ox d u x ingres' p i ß : 5. v . f 6»
furo o b la tran t difficultates,- harum prior confufis ve­
ri falfique limitibus, fub n o m i n e Hiftoriæ, P o ëtisd c can tata m , exhibet Chimaeram; in qua caput cauda re*
fert, & pulcherrim i corporis, quale o p o rtu it effie hif lo r i a m , tantum non om nia luxata, deque fedibus
fins m o ta confpicimus m em bra. Canos quippe latè
fpargit prim um ilîud ex q u a t u o r , per orbem, m a­
ximis imperiis, ne in cunis quidem ad huc balbuticnte M onarcht» & m agnum corpus fine capite prodit.
E g o itaque, eo audacius, feliciter utinam ! hæc fuis lo ­
cis reftituere C onabor, q u o d ad Scripturae L y d iu m
quafi lapidem, narrationum præftantiam exigam. £ t ,
u t patet ex iis, quæ lo c o fundamenti pofui, ad t e m ­
0 fidius f I . M e pe flatem eam, qu a
tamorph: fa b : 7.
-----Omnia pontus erant,
n ih il ex profanis fciri; ita in A flyriorum r e b u s , per v .1 9 2 .
tem p u s lequcns ad O lym piadem p r im a m , Iciuntur
Eufebius *
n o n nifi fabulæ f e r è , fine fubfidio M o fis, & codicis
facri. (Jnde verè Eufebius: A nte hâte te m p o ra O - chroni ' h
ly m p ia d u m « / cuique vifum eßy diver fas fententias pro ^ J m c‘ ' '
■* r ' :
■
—.......—
£T—
tulerunt
c c r o , tcHis
tij fed «5c plurimi, quæ
re p to M onarchia verb o, per devia duxerunt funem*
E x iftim aru n t nam q u e alii prim um quem que, & antiq u id im u m ,v irib u s pollentem, M onarcham effe faluta .n d u m , & ideo ad N im ro d u m receflerunt; q u um
d e la ta ad vetuftatem c o n tro v e rlia ,ju ftio rib u s d e c a u sfis C aino hunc detuliflent ho n o rem , qu i prius in ter-
t 11
B
i
sis
Jhißotetes Eheto rlrlib t capi.
T 't ann .lib
aCt US
,
V*
l*
9'
i 6 4 ad fin.
tn DoRrina Politic :
cap. 9.
(Batlerus lib.
Polit. cap• 2*
1 J ifilw c i v i
lis Doclrin* Ub
1 cup 3
&
.*
*
'
...
lUS
*
(ap’ 11
ris regnavit. A l ’i n o n tam p r i m u m , quam pote:ntiflimum inter an tiquos Monarchae folio dignurr. rrcp u ta ru n t , atquc illi N in u m evexerunt. Quorum fi
ego fecutus r a t i o n e s , Monarchiae quartae au£ore:m
ftatucrem R o m u lu m , q u o d multis annis praeccflerrit
A ugu ftu m ; aut Sultanum ideo M o narch am h o d i e r ­
n u m , q u o d prse L c o p o ld o latius d o m in e tu r, rudis
cu lo tibi effem, Sed veteres illos , C tefism , T n o g um , D io d o ru m » Juftinum » Vellejum , & rceliquos huius erroris n on infin ulavero: Sleidanus cft:&
Bcloldus , aut li quis illis p r io r , cu m magna fequien
tium tu r b a , qui no n m o d o antiquae hiÜoriæ , fed &
ipfi veritati vim intulerunt. M o n arch am etenirm ,
quem Sân&iffimus Propheta aj'pellat prim um , illi
deferunt j Et C c e fia m c u m ceteris Affyriacarum SceriProri^ us > confeios videntur facere Prophetiae D a n*e^ls » cum tam en alio plane fcnfu Ctefias N in iu m
nunctiparit Monarchiae Aflyriorum a u ä o r c m , h i o c
e f t, politico & A rifto tclco, q u o M o n arch ia cft, iubi
unus eft o m n iu m dominus*
Praeclara in hanc rcem ,
praeter T a c itu m , qui regnum difhnxit in C iv ile & iHerilc , docucrui t Amjfaeus , Beeclerus, Lipfius &
aln. Atquc ejufmodi M o n a rc h ia s to t fere , q ^ u o t
regna per E uropam enum eram us ; D anielitico <5t fac r o fcnfu r o n n i f i unam. Ad diferirren igitur p ? r o fanis cognitæ Monarchiae , Sacram cognom itm arc
licebo alteram j cujus vivam imaginem nefeio „ an
Riens apud Curtium his vetbis exhibuit Alexancdier :
^ ec frH11^ ue duohus folibui regi poteß , nec duoJu7>mma
regna falvo terrarum ß t t u petefl habere. Quid
unquam ad fenfum Danielis ab h e m in e ethnico m u a g is
appofitum ? ï a m â S andiffim i iftius vaticinii e n t u d itttu m
Il
tu m cred erem , ni fuperhi quid , & ftuîti hac in v o
ceo b fe rv itfct Frei nt hem ius. U n d e & eg o d a m n a n Freim be”*ius
dum intelligo , q u o d crcbris ufurpavir ferm onibus i n K o t, ad hurtc
Ifmael ifte Sophianae ftirpis au& o r apud Perfas ; Si- locum,
cut unm in cœlts D ew e fi, ita unum in terris debere effe ,
Î ,} ^
regem , u t hæc refert G otofredus. Talis interim e1 *
rit M o n a rc h a n o fte r, u tp a rc m in terris n o n habeat. .0i j re, u! i n
Et cum , qualem ctfe o p o rte a r, n o n definiat alius, . r. 910 %tAC<>J m *
audiamus ex cocio eruditum D a n ic le m , cui prim o De- * '
i6 4 us im periorum arbiter , telle q u o q u e Sleidano ape- *r* vU id a m s de
ru it rem tantam ,• cu ju fq ucprafagia, n o n de te m p o - ftionarchits lib,
re q u o d præccffir, fed fu turo pic rcor interpretanda.
Pa&
11 •
V e r b u m igitur ex Deo demiflum : T u es caput aureum ;
C u r de N im ro d o aut N in o d id u m exiftim abo, li il­
lo condecoratus fuit titulo m a g n u s , & ante (e regum
m a x im u s , Nebuchadnezarf’ V idetur Iofcphus, quem Iofepbvi i^d n tif o r t è a liifec u ti, ad reges etiam in Babylonia priores quit, fu d a icj.io .
v e rb a Daniclis ; extendere , led eo p a d o , a u t capu t c .ii.p .r n .i'j
N ebuchadnezari ex coelo datum a u fe re t, aut pluribus f)iodor. Situlus
im p o n e t fimul corporibus. N im ro d o certe id mune- Tibl\Ht(l\l.i.cap\
ris invidebit Ninus , utrique fortafiis Belus. Q u id , L^
q u o d iflâ aurei capitis expolitione , quae certa voluit
eQe Deus -, redderentur incertiflima. Sunt q u i , cum
foetius non habent , cx verbis debile quaerunt auxiiiu m , quos nelcio , an fuftincam redarguere. Dixit in
l o c o quodam , fine d ub io ex C te f ia , quem fcquitur
D io d o r u s , Sardanapalum cjfe t rigefim um a Tdjno Mon airc h u aufiore.
E x quo , aut ex alio non diffimili
priincipio * qui confuderunt facram & Ariftoteleam
M o n a rc h ie acceptionem . ajunt N in u m , aut N im rotdum , quamvis hos eundem faciat Lipfius» fundaLipfius
a . c n t a jeciflfe ejus m o r archiæ , quae p c rN e b u c h a d n e - l- i , Monit:Polit:
B 3
z a re m , c, i. CMoniti i .
. .
. •
14
Sleidanut foM o- zarem , u t lo q u itu r Sleidanus, ad fit m m tim t ducl a
It b. eß faßigium. V eru m ut facilis conccflero , accipi
narchits
j . pag. m . a a . åutlorem p r o eo , qu i rei cujufdam princeps caufa
V irgèuê jEneid. eft , ut virgilius ;
E t Troja Dardanus auElor.
lib, Ct ver f u
A lioque in lo c o :
050. & h b # 8,
Dardanus Iliaca prim us pater urbù & auf t or.
verfu i }
Ita n u n q u a m â m e aftenfum i m p e tr a b u n t, qui opi­
n a n tu r caput aureum Danielis pofte ad parva iftiusm o d i redigi principia. E t fane inspta erit vox 4 0 ftoris h o c iîgnificatu , c u m loquatur fandiftim us v a ­
tes de prim o q u o d am Principe o m n iu m potentiffim o , ut ejus fententiâille fit primæ Monarchiae a u ­
dior , qui prim us eft aufpicatus vaftiOGmum, p e r
univerfum terrarum o r b e m , im perium ; n o n , q u e m ­
ad m o d u m ifti ajunt , qu i circa initia haefit f u t u r x
aliquando Monarchist. D icam q u o d - f e n ti o : D c
re fumma agitur , profanis , nec m entib us , a e c
Et miferc - falluntur , q u i
verbis accom m odata*
tantum negotium ad v o c u m Qnguftias c o m p e llm n t
a u d o r it a te , vel D i o d o r i , vel alius cujufcunqiue.
A tq u e n u n c v eram inveni cauflam , cur querattu r
O ro fiu s N ebuchaduezarem inter reges illuftrcs m o n
itum in monum entis gentium : Secutus Iciliiicet
hab
TaulHi C/tO\\U4
lib * 2. cap. 2* ille co m m u n e m errorem illos videtur appellare reges illuftrcs, qui longo n u m e ro perferibuntur â INifa g . m ¥ 18.
ejufdem n o ad A rbacem , <3t ab illo, poft m utatam Aflyr iiaci
Vide
lib . i . cap - 19« fceptri f e d e m , inque M ediam tranflatam , ad ACttyag e n ,q u e m Cyrus devicit* N a m ad Aftyagen , nclficio
qu am vo lu n t plerique L achcfin p erpetuo dedu>xdfle
filo im perium , cujus a u d o r Ninus ; ita u t , cy.onflagrato S ard an apalo , M o n a r c h « tamen ex M c x d o Jitum
If
ru m -gent? ex titerin t, <5 ? ° 4 ^ verurti eft , & fucceflbres Belochi ( i s eft , q a i o b navatam o p e ra m in
d e tu rb a n d o Sardanapalo ab Arbace Præfe&usBabyfon beeft conftiriitus ) cundcm , q uem il'c, dignitatis
lo c u m t e n u e r u n t, v e l i n t , n o l i n t , Regis M ed orum
prarfe&us evadet N eb uch ad nczar. P ro h p u d o r ! q u o
n u n c detrufuni cernimus aureum caput ? Legas Dio- Diodwus Sicvlus
d o r u m , & ita agi cu m N :buchadnc?are videbis. Bibi. H iß : lib
Q u am v is non negem m o d o q u o d a m precario , aut 2 , à fine capitis
ex H e ro d o to , aut S, S. M o n areh am ex prim a ex- 3 2. & fccj. ubi
pu lfu m M onarchia , qui reem tiu s S criplerunt, re- Medorum Reges
ftituere $ de qua re poftea. N am hic ferm onem ab ^ylßyagen re*
r u m p u n t , & figna u h r o inferunt , quibus bellum cenfentur.
eram in d itu ru s.
E t ut te m p o re funt p ro p in q u io res , ita in principiis locati Sleidanus & Befoldus,
in c e r tu m cujus fub du& u , IacciTunt. Triariis c o n ­
n u m e r o Juftioum , V ellejum , D io d o ru m 3c C tcfiam
c u m c e te r is , q u o ru m vel fola nom ina cufpidibusar>
ro ara vifuntur* N o n tam en illi hu n c hom inem in
c a m p o s c d u & u m , m ultitudinequc circum ven tu m o p ­
p rim en t* U n u m ex iis ad fingularc certam en p ro ­
v o c a b o , c o q u e , ut fpcseft > d e v i & o , ceteros aggre­
d i a r hoftcs. A ut criam q j o d difeo ex callidis bella­
t o r i b u s , qui ducem ultricibus v en an tu r oculis , fi
q u i s agm en d u c it, illum oppugnabo. V anos enim
audiivi ferpentum i&us d u m capitibus demptis , cau­
da m i n a n tu r .
b e d ad p o rta m Anoibal.
Cangt
lé
C aput
......
Sçc«nduna.
ARGVMENTVM.
Eorum
€J ) u p l e x e îî cornu 'bujtu aciei quant mib't explicant hofles.
f i r m regit A n n im V ite rb'tenßs ; quo , cum flclo (Berojo , M egaf t bene y hdanethone , JE q u ivo cis X en o p h o n ti* y Archilocho , Philon; y
in fu g a m pulfö , feq u u n tu r Sleidanus , P efoldus & ejus ordini* p lw e s ,
(R enovat Vero pugnam alterius cornu d u x Cteflas y if que adjutus 7 rogo
E ufebio .
(Pompejo , Diodoro Siculo , V e lle jo , Ju ftin o , A fricano &
S e d cum iUe A riH o te li , P lutorcho , ceterifque m agnis v ir is indigius
judicetur , ^wi taw p r Æ a n tiu m Scriptorum agm ini prœ fit ,
confequitur laudem y quam quod plurim os , i/>/e m e n d a x , deceperrtt
H i s itaqve e x fçena de p u l fis hiflrionihus , Veriora dicere
auElores,
V identur , H e ro d o tu s , V ionyfius H o h e a m a f]eus , C edrem s & C a flo r R h o d iu s. S e d v e r iß im a docet qu<e fabulos odit , S crip tu ra j f x
jtto puro p u te o , qu id veri in J fjy r ia c is f l t fla tu e n å u m , r e tte la u fe n * .
i
ira licic p ro d it acies , in qua ceteris ad
turban dum fo rtio r to tam belli molemfius«
ti n e t, qu em inhiftoria M æ andrum appiellare poteris /A n n iu s Viterbienfis* l l l c c f t ,
cuiLls terDa * Praetcr Slcidanum , qui , fi re:6lc
u a
jwft 2(at. Chrtj . v'lcj co ^ p roxim useft , to t glom erantur co hortccs,
fee : 14. ut Bu incrtcm jn hiftoria fcqucntcs ducem . Ifto ille piro*
* r/™ 1/ diit feculo , quo tim erent aliqui o m n e m fecum im *
in H iß: p>emt- m u j0 jHatam ir j hiftoriam . Et proinde is difceqfuta per auct\ de* rus ^ c u m aut p Çr ævj jgnaviam n o n p o tu e r i t, ;au t
p Cr j^n o 5i|c ingenium vera tradere n o l u e r i t , ccomtnonßrata.
n ie m tis
• ,
*j r »
M
Q u i op era ejus perlege­
mentis pofteros decepit*
fuit S criptor vanus ,•
quam
,
dicam
n
r u n t , illis n o
quibu s vero pluris conftiterint nobiles h o r æ , q u am
u t nugis fint venales. iis dicam A n nium fuiffc M o ­
n a c h u m , h o c eftjh o m in am ad quaevis audenda a r r o ­
ganter proje& um . Berofus n am qu e cum Beli effet -,
in .§«*■Sacerdos, Belum interpretans , ut lo q u itu r S en eca ; v
& , tefte R u p e rto , tres libro f de regibus & rebus Chxl ßhnibu» N ^ tu cap.
hb.
daorum Scripferit ; pro malignaliberalirate lua Viter
9*
2
quiin
it,
u
ib
h
x
e
bienfis quinque libros A ntiquitatum
b u s nihil planedigtium Berofo comparet* S ed o b e- '{{upertri* in Oblu m m e r e tu r , q u o d illud p en fu m , q u o d unus a b - fe r v . ad Bejold*
dblveret Berofus , praeterea inter M anethonem & cap. 2. pag. 24.
M c ta fth e n e m fuum abfurde fit partitus ; quamvis &
ca , fi foli Berofo rrib u iffe t, fuiffent falfa & ine­
p t a . Scripfit quidem Sacerdos Beli , ut teftiseft ]o- IofdphuiUb, 1.
Nebuchvlnera* Cont. Apion, pag.
fe p h u s , de regibus B a byIoniœ , & ad
r e m , im o 2\etbonidum pervenit. Sed alios reges, m . 8*8. & 830.
q u a m q u o ru m m em init in B e r o f o , M ancthone &
M e ta fth c n e fuo Annius , deferipnt- V idendum v e­
r o de Ungulis , unde hiftoriam primus compilavit
Sic idanus , quid præftiterit ex monafterio d o & o r.
M an e th o n e m e r g o , fi poft Berofum e v o lv im u s , in
e o nihil fortè M anethonis veri reperietur , nifi q u o d
Æ g y p tiu s S criptor v o c e tu r , & nom ina qu o ru n d am
ex Æ g y p to regum , veterem mentiantur hiftoriam.
F a lf u m quippe eft M anethonem rerum Æ gyptiacarum
lib ru ra compofuiffe unum duntaxat, cum fecundi mentio>mem faciat Jofephus, qu i ferm o n e græco patern* - . ,
rel'igionis hiß ori am feripfifie declarat M anethonem ; i°rphU S, (ont*
u n .d e & raulta pro vindicanda fuæ gentis antiquita- Apionem lib. i*
$2$.
*c tranftufitDo&iffinius Matthias filius* K e c ullum Pag*
M anetho*
C
fitm e n ts L d e rt. M a n cth o n is > nifi q u o d tfln opfr <j>«n>c0Vab co -compo*
, é
* fitam rcfcrat L ae rtiu s , praeterea apud antiquos i n tn rcoemto♦
Venio librum. Simili induftriâ Megafthenem n o b is
c ..
. reftituit idem dignus ftigmatc m o n a c h u s , cu)ut hoocaligei de cm*- m inis, Scaligeri funt verba , injcitiam , ft nihil aliud%
dat\ Temp orMI» certe illud Arguere poffet, quod M ctaßhenem pro Mega*
l.p a g . m , 2. flhen*pofuer it yf i Io'ephum grace t aut Strabonem aut A lo jtp b m Itb. 10* thenaum legiffety is CMcgaßhenem vocari deprehendiße t
tap.11.A ntiquit, quern Metafthenem vocdt. Kifum p o r r o a n indignatione m
Judaic. : p. m. m ercatur A nnius , ipfe videas. Jofepho quippc cum
27 6 *
Mcgafthencs rerum Indicarum fit fcrip to r , & conbolinti* Polyhi fentiat his verbis Solinus Folyhiftor : Megaßhenes fa flor cap.) ypAg- ne aPuc^ dndicos Reges aliquantifper commoratus res Indi­
cas fcripfit , ut fidem , quam oculis fubjecerat, memo­
m. 4 3 0 .
Set b u t C afoifius ria daret ; A nnius , fi Diis placet , O vidium im ita­
turus , malå m etam orpho fi Indiam in Perfidem m u­
in C b ro n o l ♦ S u b .
tavit , & Annales Pcriicos o b tru d it Afcgaftheni ; qui,
a .m .. 3
3 ( 4 9-pag- jucjjcj0 C a lv ifii, dc iftisnc cogitavit q u id e m . Ejns37*
dem efic co m m atis eAquivoca. Xenophontis , fatis eft
C t r* 10» Vos ^ixific Voffium. Illis addo Archilochum iß um de temfia s de A n Alogia poribus, qui n o n poteft n o n ejus elle, quem o b txlib. 1, cap, 26« d iu m ingrati nominis repetere n o n fuftineo ; c u m nepag. 3 6 ?»
m o alius id ufurpafict juris > ut ex P oeta hiftoricum
fdcrodctus
in Laccrct, nifi Anius, D idiciflcm e c x H cro d o to recordor,
Clio S
lib. i . A rc h ilo c h u m P oëtam , & quidem Parium fuifle,
CAp
Candauhfq; petulâtiam trim etro ccciniflfe jam bo.Pcefitooenes L 'êrt
^ u m » ^ n o n Diogenes , certè Fufcbius annu5
.
’ merat. O b poem atis p raftantiam proxim us H om cm roamiopag. rü ^ a ;u jtu r £ Vellejo. Vixiflc illum fu b K o m u lo c o n tendit C ic e ro , q u i & verßtum Archilochi meminit.
Eufeb. in Pra -
'
parat. Fvang hb.s; cap. i t . f^tßcjUs I. H iß lib cap, 5.
J^uafi. libt I. in tm t, & hb, y de h a t. Beor.pag m . j 4 ? ,
^d
Gc% T.ujo*
'
*. *
A d regnum Tuli», apud A : Gellium , eum refert N e*7*
•
•
t
l
tt
,
o
n
tilia
in
u
vo s ; jam borum que feriptor cum fit Q
C*P\ 2 ï#
can it H oratius :
(Jutnttuanus lib *
Archilochum proprio rubies arm avit iambo .
cap. i . p t n »
io*
endacia
m
propinanti
t
o
t
cui
,
s
u
i
n
n
A
E t hic jam cft
474
n u n c tertia aflurgit aetas. A b G t , ut dicam o m n es
hujus Circes hauGffc pocula. E x antiquis Scripto- H oratius in ar»
ribus e d o d i abftinuerunt , praeter a lio s , Iofcphus te ver fu 79*
Scaliger, C alvifiu$,T orn icllus& R u p e rru s , q u o r u m J 0fephusScaliv*
^
~ ^
h i c , ut fuum cu iq u e v in d ic a r e tu r, poft fpoliatum
A n n iu m reges A flyriorum , & res ab iis geftas Eufc- n ft i [ de emed*
Sed m endacii niona- r^emp * 2
b io & Africano reftituit.
'*
c ft, qui im m inet l a - p
ravior
G
fuit.
c h u m convincere leve
b o r . N am itafu m partitus hrne militiam, u t, debellatis f u r
*****
Jpfeudo Berofo , f i d o 3/cgafthcnc , falfo .A/anethone
cite»Pra
9
*
1
'_
ifii-^
lv
a
C
Scaligcri
te
a
it
r
o
d
u
a
quem
,
&
,
o
h
c
ilo
h
rc
A
q u e jam a d d o , de antiquitatibu s Biblicis P h i l o n e , r ™tn Ifg^Chron,
a tq u e fub om nibus hifce Annio , cos , qui T riarii C*P' 2 *#
jijihi funt nuncupati , adoriar. Verè autem heie tormellus inan*
y cteran o s video , q u o ru m quis prim um du cat pilum , rsal. pajjim.
d u m c irc u m fp e d o , R upertum , poftquam in A n - Rupe r t , in o b f
n i o profligando egregiam mihi navavit operam , eo 4d Befold cap. »,
difcedere obfervo. Et fane , fi q u ic q u am d e f u o r i- &
tm
g o r c unquam remittere poflet v eritas, me perfugam ^ caU er
f a c e re t to t pulcherrim orum V irorum coetus. Eli hic men^ fe m v lo»
O r o fiu s , Eufebius,]uf tinus, Vellejus, Africanus, D io - €üVYôxime citat»
d ô ru s , T rogus & annis major Ctcfias Cnidi us* Ma* . > r
g n i p ro fe d o Statores hiftoriae Aflyriacat, judicio etiam a ^ V us *n
ipfius Jofephi,qui illud dem um arbitratur verae hifto« g°g*cap>ctty
rke indicium , Side iijdern rebus omnes eadem dicant a t- t L . lofephuf
Quis autem in his lit c o n ie n fu s , Cont4 Apionem
que confcribant.
t u m intelliges , quando in multis vix variata legeris hb, 1. pag%
ver- 822.
C 2.
Juïïmus M . i. verba.
Im o o m n iu m una eft fententia i Im p e r iu m
Aflyriorum , nefeio quâ favente fo rtun a, cum N in o cnatum per annos mille trecentos & q u o d excedit , a d
Vellejus h i ß or,
Sardanapalum propagatum : poftea per nepotes A r b a ­
1.1 4
64
cis , q u i luftino A ib a O u s, Vellejo Pharnaces dicitur,
jidam usföupert. ad A ftyagen , q u o d fupra d ix i , perpetua dcfccnad Eefold. cap. 3 . difle fucceflfione. Qiiæ narratio , praeter to t a u f t o fa g . jG .ubi Me- ritates veterum & recen ticru m , etiam Adami j tu e ­
do um récitât re> tu r fc q u o q u e indulgentia tem poris , quâ d urat, a b
ultima vctuftatedcfum ens exo rdium .
U t , qui p ro ­
* es: .
L iV m s lib. I- priis aufibus c a m im p u g o a t, vix ulla v erb o ru m mo*
deftiâ n o m en im pudentis â fe amoliri queat. P r o i n ­
«Ap, 2.}.
F lo ru s lib. 1.. de ego ex his anguftiis eo fcllicitior c m n em elabendi rim am in q u iro , q u o vehementius oderim naturae
tap. 5.
meæ repugnantem proteiviam , J a m q u e i n e o fu m ,u t
Slrißoteles Hb. 8 .
pedem referam ; & referrem , ni anim o ob ver faretur
cap. 28. H ’fl or. H oratius ille , q u i d u o b u s , u t tradun t Livius <5c
a m m (hum .
F l o r u s , fpoliatus fratribus tergeminos S ab in o ru m
T lutan bus in v i ­ pu lch errim o vicit dolo. Si ab illo cdo& us, q u o s
ta A r ta x e r x is iim u l adoriri tem erarium & fuperbum efiet , paulaJ u l in it.
tim diftraxero, facilior & minus invidioia erit Victo­
J ) m i i r i u s T h o t ria. Quali iraque cum ceteris m ih i nulla res effet,
Ctefiam p ro v o c o , cum que o b annos minus jam re­
1er eus ad calcem vereor
, q u o d iftafub canitie bona fide n o n egifle di­
herodoti p. m.
catur. Dixit di dum Ariftotelcs : Varum ille Ctcflas
63 5.
fiae dignw.
d io ru m vitarum que ce n fc r graviflimus
(rbotius 'tnprin­ Plutaichus autterem falhiarum a p p e lla t, quod brevi­
cipio
Exctrpt ; us Poeta n o m in e extulit Phalereus. L t c u m in o m n i­
T erji\ Ctcßd.
bus fere contraria docuerit H e r o d o t o , tofle P h c tio ,
[Viouorui, sic : in m uitisipfum injurium veritati in fequeniibus m o n W t : Bibi, lib. ftrabitur. N a m q u o d Ctefias apud D iodo um ex
2. cap. 32. pag. m em branis Regis Pcvfarum fuachdtcillc dicatur & ,
apud
11 r -
■fcl
ap u d P k ö t i a m , êaTctipfiflc# q n * aut ipfc v i d i t , Œhotius foc : cit.
aut videntes cum d o c u e r u n t, illud d a n d u m eft liber­
Eâ impulfus
tati , qua P o e tx in te rd u m utuntur*
ad id
ignotam
&
abftrufam
vanitate p o tu e ra t coclo
tem pus do& rinam referre acceptam. N o n int i tim
ita fum abfurdus , ut negem apud Perfas antiquitati
confultum fuiftc , cum Darius H y ftafp is, ad quere­
las T h a t h n a i, in arcluvo , u t v o c a n t , r e g n i, librum
invenerit , in q u o m andata Cyri de tem plo Ä: Hie«
rofolym is rcftaurandis , perferipta f u e r u n t , q u em ­
a d m o d u m d o cet Efdras. A N in o aurem eo o rdin e, i . E fd u r* 6.
q u o feribit C te f ia s , ulla extitifle m o n u m e n ta in Per­
E t impenfc m i­
fide , aut apud gentem aliam nego.
hi nunc gratulor , q u o d cum Ctefia fim congreffus.
N a m hic eft , ut video , qui ceteros , d u m magnus
& omni antiquitate faifo ftipatu« incedit h ifto ric u s ,
decepit* H e r o d o to , cujus novem Mufas habem us
c u m hac Laide ( ita apello h ifto ria m to t pro cii ama­
N a fo
ta m ) nihil co m m u n e , de haec p r o le s , fu o
morpb , lib 2*
Haud in fä a n d a ja r e n ti,
unius eft Ctefiae . N am fi ante H e ro d o tu m hiftoriat f ab. i . verjb $
*
p atre m , u t cum vocat C ic e r o , & in narrando dili»
lib. 1*
po*
gentiflimum , quicquam veri in his rebus haberi
tuiffet, illc,quietiatn P erfasad iit, nunquam neglexis* delcgtb• fu bin it.
fet 5 nifi frigide volucris objicere , n o n admifium P* m* 4*3- a b inhum anis feribis , p ro veris falfa tradere fuifle f j ’ ratius lib
’*
/
Evolvamus ergo indices Perficorum ancoa& um .
c 9‘
n aliu m , ut de ipforum atate pofl:t conftarc. Q uos
in tra veri orbitas coh ibet reverentia Sacri codicis ,
illis dudum perfvaft nullum feriptum extare M ofe
antiquius. C eteros verum ho c effe doceb it H o r a ti­
us , cui H om erus amiquiflimus h ab etu r fe r ip to r , ait
enim
C i
enim
'•
' ■
fix e re fortes ante 4 gam em non a
iJMulti ; fed omnes illacrimabiles
Vrgentur , ignotique longa
EufiblUS prapaNo He ; carent quia va te facro.
r a t , Evangelic* £ t q u am q u am d u b ia m reddat fidem H oratii Eufelib* io* cap, $. bius , q u an do feptem & decem ante H o m e ru m re>
pag. 215.
cenfet poetas ,* h u ic tam en mcæ fententiæ n o n c o n ­
tradicit , cum , qu em p r im o p o n itl o c o , L im is , Her­
culis Magiftcr , una d untaxat aetatebcllu m a d T r o ja m
geftum antecedat. C tc fix autem , qui poft o& oginta
annos circiter H e r o d o tu m fecutus, ad diluvium ufque
Perfica m onum enta ex ten d it, fi n o n fatisfaciun t ea ,
quae in fu p e rio rib u s , ejusintuen s vanitatem , de o r iCau Plinius Sinc ^ crarum & praerogati va feriptionis narrationi sN a tu r H id lib °lllc aPud ludæos con gedlj Dicat, q u x f o , cauflam a7. € 5 d in in it ^ a m ’ f u r *n g ravifiTimo judicum confeflii mendacii
fuerit damnatus* D içatctiam cur P linius; adulationi s
H e r o d o tu \ in i neutra gente cxfpeftans m erccdem , n o n Perfis ;
Thalia S . lib. 3, fed^flyriis , fub quibus latiori am bitu & Palæftini com<
tap* 5.
p reh end untur, te fte H e r o d o to , literastrib uerit inven*
(Polydorus Vero, tas > quarTi fententfam cu m applaudi prolequitu r qu o d ein ven t rerum ^ uc Poty^orus . Supcteft itaque , cu<<n extra judaros
lib* 1 cap 6 n o n
ex^ cs ceteris gentibus & incertae concedi
pa?,m* 26
* P ° ^ nt traditione s , u t e x feribentis cerebro fecundus
*
*
fuerit Ctefiae calamus. Ac ideo operoiius paulo capite,
q u o d praecedit , antiquitat e m o n u m e n to ru m ceteras
omnes antecedere gentes, oftendi Judaeos; \\z fub illo
m ufculo fundam entum , per q u o d in ^fiyriacis mala
crevir narratio, rvunc innoxie fubruam. N cquc vero
Tj
• .
ad hunc u m b o n e m ^(Tyriorum m o d o , aut Pcrfarum ,
0 mus in arca fe<j etiam Æ g y p rio ru m , P h r y g u m , quam que nuper
No**, pag- 12. a d m o d u m innotuilie tradit H ornius, Sinenfium f i d a
vetuffas h e b e ta ta concidet* Q uibus enim perfvtdeb u n t Perfae , aut S in en tes, m ox pofl difperfionem h o ­
m in u m fe collegia rerum antiquarum inftituiflT-? A u t
quis M ercu riu s apud illos ita c o m m o d u m na&us cft
o r iu m , u t infinitos fere v e rb o ru m l o n o s , intra pau ­
cas literas rcftringeret > C r e d o itaque & Pcrfas nihil
Scripfiflc an tequam ex H ebræ isufum litcrarum didicerint* Q u a m in fen tentiam , ut pedibus eas tunc cft luîlinus lib< z»
neccflum , fiÆ gyprii , q u i , ut refert Juftinus,fua* re ccp. i.
g io n i prim os vindicant natale« hum ani generis, exH c- ß /a l: I 0 ^ vey.m
b raris fapientiam funt adepti. I d v c r o teftatur quifal- ß t 2 l
fa feribere n e fe it, <3c fupra O rp h eu m jucundus cft, Rex Q ^ : ^ s
dc P rop heta David. Ex q u o didicifle rid e o r Ȯgy\ ' 1* *
p tio s tu m d e m u m fapientes v o c a n d o s , poftquam 4 * 1‘ r
e~
ferulae Iofephi manus lubduxerant fenes Pharaonis.
'v*rJ u 2 9 +
P c rfa m cu m Æ g y p tio c o m m itta s , lic e b it; E t huic n tr o a o ttu
in
il lu m n o n attatis m o d o , fed fapientia: p a lm a m , ejuia Euterpe S+ lib. 2.
Seris ven it ufits ab annis,
cap z .
Videbis concedere. N cq v c enim ulla g e n s , (1 Phry- luftm us
foco 0
g es exceperis , quam vincendi rationem defcribitH e quem modo ad»
r o d o t u s , antiquitatem Æ g y p rio ru m expugnare po- duxi*
tuiit ; nifi & Scythis , Iuftino judice , primas detulc- yieiodotM n tu »
ris. Q u ic q u id v ero de iliis ftatucris rixis , n o n fine tcrucpafftrn.vide
g rav i cauflfa Perfas fe riu s , quam ^ g y p t i o s fcripfiftc ;
c ^
I u m arb itratu s, cum hi præ reliquis , ut cx H erodo- ^ i6 o ^
t o & D iodoro patet , fapi.uriæ cog n itio n ilq u e f) tQj 0yliS ß :bl.
la u d em obtinuerint. Q juod fi vel m a x im e, qure
^
^ * *
n u n c conatus fum certa facere , incerta reddat ran'a *
* * **
vctuftas , Ctefiam ta m en , an tequam ejus rcfrilcro fi*,
~ ,
d r m , n o n dim ittam
Auribus hunc lupum mihi te- *
donstoui
n e r e videntur lonftonus & Hornius, q u ru n ille, quam - h i ß u n iv, p*ggvi.s N ebuchadnezarcm primae Monarchiae nuncupet
14* 3 5* O*
au cto luetis aliis%
24 -
?
-r
• •
Horriks fa äru auäore», errores tamen Ctefïæ noft uao in loco re71 os va? i
coquit* Sic odit Hornius eadem figmenta , at N i n u m ÔC Semiramidcm , aut Ctcfiam Iccutus, a u t ab
co deceptus ad tem p ora Phaleci refert. S e d u tr i­
q u e h o ru m ea facile fum perfvafurus , quibus u triu f(Rptpertus in oh- qu e firm abitur (ementia* R upertus nobis difficilius
ferva t: ad Befold: conciliabitur. In ejus ergo gratiam , c u m tan tu m ille
(ap, i* pag. } 5. deferat audloritati e o r u m , qui in ifthac co n v en iu n t
narratione , ut annum etiam poft diluvium ccntefim um & vigefimum aufpiciis Nini faciat illuftrem ,
h o c in lo c o m onere juvat, fequentium n u m e ru m pa*.
Idem
ru m ad veritatem valere , fi au& or fabulæ eft in«
$(upertU4 adBt' ven tu s* ^ ro ^hs
ulterius n o n ftabit R u p e rtu s,
fold Viv u .
^ clucm nugacijjtmum ipfe v o c a t Scriptorem , Ctcfias
** *
’ cft,in cujus verba to t jurarunt Hiftorici. Efle illum p a u ­
lo ante eft dcm onflratum 5 addo jam fecutos T ro g u rn
D iodorum ,V ellejum , Iuftinum, Eufebium, O r o f iu m St
fere omnes , qui ante Viterbienfem m o n a c h u m , in
j 4the>ueus D#- bach iftoriaaliqu idp ræ ftiterunt.S ervav itn obisA th en a^
p nefovhiQ dib.ii us c x ^ tc fia lo c u m , unde , quae fuerit ejus de Aflfy^
CÉiit% riacis d o ftrin a , poffis conjicere. Stephanus ita verGaf/aub,
Omnes quidem , quot quot in i_Afta regnarunt luxui
dr voluptatibus deditos fu iffe ;fe d pra ceteris Ninyam
N jn i & Semiramidis filiu m . A c certe hic quoque volu­
ptatibus domi tndulgebat, ita ut â nemine confpiceretur
p r t e r quam ab Eunuchis drfuis uxoribus. 'Talis erat dr
Sardanapalus, Quae fequuntur ipfe legas,& T r o g u m
h o c ulum d o & o re videbis, Q u o d q u o q u e n o n o b IuflinUS lib. i* ^cu r® E d ic a t q u if u i ex T r o g o h a b u i t , Iuftinus, dum
.
ita lo q u itu r : Silius ejus, Sem iram idis, Ninia conteneap• 2« Cr
tus timorato a parentibus imperio bellifludia depofuit, dt*
veluti fex um cum matre mutajjet raro a viris vijus in fe ­
mina*
m in drum turba confenuit. Poßeri quofc ejus id ex e m ­
ptum [ecut i t & poll pauca: Poft rem us apud eos regnav i t Sardanapalus, v ir muliere corruptior. D e m o r t u o
h o c voluptatis filio, ut Ctefias dixit apud Athenaeum, Athen<&u* loc\cit\
spuam potuit generofifime, vita m fin iit , ita airluftinus: Juflinu* /. 1«c. $.
• i fa c (olo imitatus vtn /m 4 Sic annos mille & trecentos idem eodhb.e.z.
ftttffle im perium Aflyriorum cx T r o g o tradit luftinus*
Apt jy'lod:
diffèntit Ctefias, nili q u o d /exaginta addat, in com*
/
p u ta n d o diligenfior quafi. Similia Ctefias & T ro g u s ^
‘
j
i
f
Mead
Arbacem
ic iib u n t dc ttanflatione imperii per
4 c- .
d o s , & de fuccellorib is, quos etiam ah Arbace ad Zl
l(U ***
A û y a g e n re c e n le t, prxeunte C tefiâ, D io d o ru s; &
m ultos appellat Ä ^ ^ Iu ftin u s * Cnidii itaque difeipu- tbl.H iß\ l.z. c.
3 4*
iu s T rogus fuit, cujus narrationem cum paucioribus 3 3
fit com plexus Iuftinus, id, ut ad fequentia mihi ape- h ï i m m L 1^ 4 *
-riatur via, eft tenendum , non fenfum,fed verba q u o ­
dque, hu n c retinuific. Q u o d feliciter fatis oftendit
•qui ante hoc triennium ex lo c o publico luftinum
ex pofuit amplillimus Praefes, quem , ni fi oculi, laudis
e tiam debitx o fore«, h x c efi’e nt v ifu ri, o b b e n e v o ­
le n tiam fu m m a m , & inform ationem , q u â in hiftoriis,
le g en tiu m deliciis, fex tum jam fruor a n n u m , veriftU
m e , led fupra m u ltoru m fidem extollerem. Patro*
m is Itaque meus, cum luftinum fuo reftituerct n ito ^ i .^ e t i l m Vellejum adduxit, & ex eo, q u o n ia m uterq u e verba fimilia n o n uno in loco haberenr, c o m m u ­
n e m indicavit fontem , T ro g u m . Quae dc& rina ideo
a d m eos ufus apprimè eft acco m m o d ata, quod id
n u n c agam, ut exCtcfia (ab eo enim, tefte Siculo,ad c< .
Btbltoth:
G r x c o s d ev en it) per T ro g u m oftendam , fallam ad v
I-a tin o s quo que defeendifle hiftoriam . Q u a n d o i- Hifl.
tac^ue legis apud V elle ju m ; im perium ^/ifia tifu w ab Vclleju* Tateïçi
A f fjr iù /. u f i 6*
D
/. i.f. 3*Affyriis
ad Medos trän [latum, feias ex J ü f lir o , qui dt*
cit: Is imperium ab Jlßßiiis ad Medos transfert, ante
utrum q iie fic lo c u tu m P o m p e ju m , cui rurfus, q u o d
C tefw apud Dio- ex D ie d o ro patet, praeivit Ctefias: Aßyriorum imperi­
doriBibhotb: biß: um cum annos 13 60 duravißety ad Medos dt volutum e/f♦
^giiibus infiftens vefiigiis Orofius: Regnum, in q u it9
i.z , c . u .
Affyriorum in CMedos conceßtt. Sardanapalus p o r t o ,
O rcjm l v.r. 19quem virum muliere corruptiorem facit Ju ftin u s, mob­
V d \ T a te r w lw liti is {luitV ellejo. A t unum e ft, q u o d oculatus ille
/ . t . Hißor', c.6.
Argus in hiftoria antiqua, Adan us R u p c rtu s, perfpi(PateiCuliM loco cere non potuit. Ait P aterculus, Sardanapalum ter­
tio Cr tricefimo loco ab 2{±no & Semiram ide, qui Baby­
d t:
lona condiderant, natum , ita ut femper fuccejjor regni
jtJ a m z Rupert: paterni foret filius. L atet R u p c rtu m , unde eruperut
in obfervat: ad ifta: utfemper fuccefjor regni paterni foret filius. A d
hunc I cücji locu. verbu m quidem in lu ftin o non co m p aren t, qu i cum
brevitati ftuderet, triginta & tres Velleji reges, filios
patribus fuccedentcs, per pofliros explicuit. Ita pau­
lo poft, n o n enumeratis A r b a d i fucccfloribus, q u o ­
TlüdoriU Bibi. rum apud
D io d o ru m fit m em io, dixit per ordinem fucH t(1:1.I C. 3 2. (5 ccsfionis regnum adAfiyagcn defcendiflb; q u o in ordine
fiq f.
poft patres rrgnafie filios cenfendus eft voluifle. Ex
Ctejuu apud Sicu~ T r o g o itaque harc didicit Vellejus, nifi malueris ex iIhm lilro codem pfo fote, ut Ctefiam appello, & hunc rivum deducere*
S ententia ejus apud Siculum ita p r o f c r tR h o d o m a n u s :
C,11.
ad cum prope modum dr ceteri Reges, ad triginta homi­
num at at es, per fucccsficnem, paternum imperium cdm i•
nifrarunt ad Sardanapalum ufyue. E t plura licet n u n c
n o n cu m u lav ero , fatis vindicata cftC tcfiæ antiquitas
hujus imperii; ut ex hac, in q uam toties digitum in­
tendo, Icaturigine, profluxerit regum & anr.orum fc*
ries, q u am poft A fricanum & E u fc b iu m p lu rim i,n o n
aufm
I v ß in tu
aufîm dicere om nes, tu t a n tu r S criptores, A t, inquis
di (Ten fu s eft tam circa reges, <}uam circa annos. F a ­
teor,’ Sc u t nihil de e o dicam, q u o d i n numeris faci­
lis (it erro r, verficolorem am at pellem fabula. § u a m
ta m e n fic fabulam n o n dico , u t nihil heic veri exiftimem«. Eft nam que M y th ic u m h o c aevum,in q u o
u t n o n o m n ia vera , ita ncc omhia f id a judicaverim*
N e q u e pro nugis h a b e o Tamam V exoris D an aiq u c ,
â n te N in u m im peritantium , raptum ]us Argivae, E u ­
r o p e Tyriae, M edex C o lc h o ru m regis filiae, H clenx
Spartanae,& o b eam fam o fu m bellum T ro jan u m . N a m
h æ c fuis contigiffe tem poribu s nos dubitare vix finit p j eYodotiti ’
L unus H ero d o tu s,q u i tangendo leviter quaedam h o ru ,
..
tn
m agnas gentium quarundam dc iftis motas docet con- ^ l0
&
troverfias. ^ u a m in narrando rixam pro m agno verita tis fu n d am e n to & b o n i interdam habent hiftorijci, cum de nihilo i fanis certamen inftitui n o n c o n fveverit. P ro in d e ea faltem fupra figmenta conftituo,
i n quibus alii extra Ctefiae p o rtic u m , hiftorici, c u m
illo c o n v en iu n t aut dilTentiuntj cetera credo illum
addidifle in oftentatio nem vel m o n u m e n to r u m P erß c o r u m vel fuæ d o d r i n x . N a m fun dam en tu m itifidæ hujus hiftoriæ ex numeris utpote com pofitum ,ad
qu em vis vel leviorem ruit id u m . A tqu c nifi & ipfa
veritas quandoque arrogans videretur, auderem dice­
r e , m ig n o s q uoque Scriptores feduxilfe mendax n u ­
m e ra n d i principium . £hiis e n im , n o n videat tanta
i n luce rerum o m n iu m , lo ngé å v ero e flc lu ftin u m , Iußinus l^t.C . J .
c u m tradat Scythas annos mille & quingentos ante N i­
n u m Afiæ imperitafle; Si N inus ultra feculum paull o , ut inter accuratiores putavit R u pertu s , poft vin­
dices illos imbres orfus fuerit imperium.? A ut q u o jure
D
i
R u-
iS
-Rupertus, cüi ita placuit flos ille imperii Aflyriaci p e r
tredeeim fecula n o n tabcfcens, Scythis fuani invidebit
»tatis & regni gloriam!5 Mirari licebit perfpicacena
jidätti. (Rupert* A d am u m , qui, quamvis poft im m cnfam fcre m u ltitu ­
tu obferv: ad Be- dinem copiarum N ini apud D iodorum expofitam, nu­
f o l d i e ^ . p . 3f* gacisftm um vocet Scriptorem Ctefiam; illius tamen pre«
Cttfidi ap, Died: mens veftigia æ tatem N ini defignat; quafi m ajorem fi­
Sic: Bibi: H iß or. dem annis & regibus, quam militibus numerandis
impenderit, fuâ jam notus vanitate Hiftoricus. Haud
I 2. f.5.
i/MÄf Schcffeii ob' fané dici poteft, quoties ad hasSyrtes prifea harfit hi«
ferva t: ad Iuftini ftoria. Hinc eft, q u o d interpretibus vapulet Iuftinus,
cum V exorem N in o facit an tiq u io rem .H in c eft,quod
lib: i . c . i .
J-Jornius in area H ornius, utJuftinum defendat, ex Mizraim, q u o d ne
Vulcanus poruiflfet, V exorem fabricet. I t fime eft.
7 { c x p 40.
q u o d juftiflimè indignamur Sanchuniathonis Phoeni­
cis feripta anteM ofen celebrari. Sed qui aliter efle
tPcrpbynus ab Eu- poteft, fi tefte P o rphyrio, S an ch u n iath o fub Semira­
febio edduftws tn mide vixit, & , u t contendunt, ita fuit vetufta illa? Ad
PraparEvang: l» poftrem um denique, nifi hinc, unde eft quæfo, q u o d
10, c y * p m .2 ii. tam argrè in m onarchiam p r im a m , & I d e m fibi de­
bitam p o li t eniti Nebuchadnezar? V erum has, fub
Ctefiar du&u naufragas hiftoricr partes m ox fum colle d u ru s , fi prius,quod ex fequentibus confirm abitur,
hic dixero , parum me, aut nihil illis tem porum ind i­
cibus tribuere, quos ad fidem C td iæ cor. fi gnat os ha­
bemus. N c c o p in o r feriô fie artiquum â C tefia fa^=
f h m N i r u m , fed to t annos & reges ideo cor.geftc«,
ut illo vifco fabulas amantem detineret L eclorem .
D ocet nos quiddam iftiusmodi narratio ejus de N in o
ad invidiam ufque pom pa & opibus incedens fuper(pufrnJ: in \Jlla* ba.
U ndcP ufendv rfio , qui non vanas fequi eft fonuduft: cd Htß: litus c o n je â u r a s , fit verifimile ex pluribus aliis rebus
C.J.
publicis
pubfieis, q iu fï m cm bris, vaftum h o c im perii co rpus
concrcviflc. N e c ego u nquam putaverim N inum D eucalioneâ arre, per ja&os poft tergum lapides, aut arte
C adm ea , dertes ferpentinos fem in an d o to t armator u m millia, in ifta m undi a ta te producere p o iu itfc ï
T u u m autem fit judiciu m B . L . an re&è exiftim cm ,
C t.f ia m ante t o t r a r o fecula nunquam conftituiffc
N in u m , fi, ut nos, annorum inteIlexiffet do& rinam .
FncitjU t fic feribam D io d o ru s , q u i , ut ipfc de fe fate tu r,C te f ia m fecutus, inqu it: Antiquitus reges indigenas, quott/m nec f a l l a inclaruere, nec neminis tremoria d u ra t, Afix habebat. Primus inter eos, quorum h if oria memoriam propagarunt, Ninus Ajfyriorum rex res
magnas peregit. E t poft pauca: Trinus claritate rerum
geiiarum omnes ante je reges antecesjit, Hic videmus
co ncedi ita pro pinqu um diluvio n o n efle tfinum , u t
n e lo n g o ante illum tem pore m inutes reges hubuerit
A fia. C u m Siculo co nfcntiun tjuftin us & Sabellicus,
q u ib u s l exores N in o temporibus efl antiquior. E t dum
T r o g u s heie feribendi materiam ex Ctelia cft mutua«
tu s , q u o d 5c Vives dixifle v id e tu r, ncccflum cft, ut
id e m Ctcfias, quia fua c x T r o g o h ab et J u ftin u s , pro
n u m e ra n d i liberalitatc, ante Aflÿrïorum imperium ann o s mille & quingentos dederit Scythis. U t ver i(lim um
f it, live ferio (cripferit Ctcfias, five ad inveniendum
ex ercu erit cere b ru m ; annos ab eo pofitos o m n i deß i t u i fundam ento. Q uare m irand um n o n eft, fi ab
illo longius interdum dii'ccdat H ero d o tu s,qui non uit r a quinque atates, fe u ,u t in alia parte Clius loquitur,
quinquefecula d o m inium A(Tyriorum extendit« Q u id ,
q u o d ipfi q u o q u e Ctcfiani fufpicantes fraudem a b a n ­
t e fignano aliquantum digrediantur. E ju s cum fint
D i
O ViaiutLi* Metamorph;f a k y,
*v.i 9%< C^/eqq,
& /.$. fab: 1. z \
104.(5 feq q .
J)iodorit' Bibliuy 2
'' , l *
' 3
*
*
1 ® *’
IuiïinUé /, i r«i4
^ L l . c 3.
SabtlkcusEnnea^ U i i x p%
*
L u doïicusV iïes
in Comment: ad
Aiwuft: de C .D .
t.^ c .6.
^
* tlii )im
“h httem*
Lîirodolus in
c ^ oS /#T f ?
^
$ f 9 j* *
Q efidtap. Diod:
anni lt z . c , i i * ad f m .
r°
Diodorus eod'.lib: anni mille trecènti té fexaginta, p o n it D io d o ru s plus
mille dr quadringentos, Vellejus mille té feptingentos ,
Vellejus i.hiftor- Juftinus mille té trecentos. A tqu e c u m Siculus tïo n ul­
tra trigefimamprogeniem, h u n c extend at d o m in a tu m ,
C.6.
Sardanapalum trigefimufn fextutn facit E u ftb iu s j E t
lHÏÏinus l . i . c. 2, quafi adhuc amplius
creverit regum num erus ad te m ­
Eufebius in chro­ pora O r o f i i , is quinquaginta h a b e t , p er annos mille
centum dr fexaginta regnantes. L a ta m fane feneftram
nie: fol: 42«.
Oro/tusl. i.f. ii. a d errandum multis hic aperuit D iod orus, cum H ero­
Diodorus Pibli- d o to , Aflyriis, uti m odo di& um cft , regnum q u in ­
gentorum a n n o ru m co ncedenti peregrinam affingat
Ctb'.Hiß:
fententiam- V u lt nam que hifto ricoru m principem
Flanc fen tenti am
loc u tu m fuiflè de annis, qliijbus a N in o ad Sardanapa­
Diodori erues ex
lum ftetit im perium . Et deinde, quafi & id dixiflee
cap: i i * & fine
H ero dotus, contendit Cyaxarem, n o n nifi poft longa
Capitis 3 !♦ lib:I*
te m p o ru m intercapedinem, poft A rbacem fa&um fnhibl;Hifi:
ifle regem. Illa tam en o m n ja apud H ero d o tu m a lii
fiorn ju s in area co m p aren t facie, N cq; enim illius ulla m entio A r­
Hox p*S 3 ♦
bacis, nec im perii ad S ardanapalum fc extendentis â
G o S /. i . e. g 6 . viro Semiramidis, q uem ad m o d u m & H ornius S icu­
lum fçcufus cxiftimat. N e c denique poft excultum
& fieqqFadem c .iS ^ .d r jugum (cujus regis incertum) Cyaxares, fedD ejoces
prim us regnavit, ut habet haec C lio Halicarnaflca. J u ­
fa q :
H'.toiotut bet ilia, ut numeremus quidem atates q u i n t i Serr iraClio S.
i gj. mide uxore N ini, neutiquam yero ad Sardanapalum ,
fed ad /Yitocrin, h o c eft, u t ex H e rp d o to j Bcrofo, A d- /% ♦
b y d c n o ,& ,o b f c u r iu s licet, ex Siculo collegit fine d u ­
(Bero/us ap: Iofibio Carolus Stephanus, reginam A ebuchadnezaris.Q ua
phum ant: I. ic ,
in re ceteris dum eft con trarius, vero q u o q u e p ro ­
r. i i.p .2 7 6 .
pio r cft cenfendus H e ro d o tu s,
At
& Ub, i.
Apion; p. R2 9, A b y d e n i ap: Enfeb: Prapi Evang:ltb.gt
cap:\»pag: 194,
Siculus /,L c.io. Carolus Stephanus in L cxkojub nomine
f.zS,
Wttçr lu
il
A t quantum h o c v erb o c o m m o re n tu r Ctefiani>
Q u a m i lis eft mendax H e r o d o tu s / E t quae p ro te r­
via, fi .îdvcrfus au& oritafem eonfentientium n u m e ro
ita r o b u l u m , hic hifccrct quifquanir A rrogans ego
n o n fum , neque offendam, fi me ultra, q u o s i f t i p o n u n r , verecundiae limites, veri rapuerit am o r, mfi ad
illo ru m fcopulos, penes q u o s erroribus eft patrocini­
um,
Secus e d o d u s ab iis, q u ib us obfcquia debeo,
receptui canam . H e ro d e tu m tamen quin f u p r a C te f a m extollam n o n patitur fuadentium circumflans —
m ultitudo* T a c e o amabilem illam fliii fimplicitatem, td w S te p h a n u s
q u a m fupra m eum v o tu m praedicat Hcnricus Stepha- iu P raß ad Heron u s , & lic e t, q u o d V h e a r d ic it, ejuajdam narrationes d c t.f.m .} 4.
recitet fabulis non ahfi mile totum tamen htßoria corpus Vegoreus Ÿ hccr
f i n gulan fid e , çr diligenti veritatis ßudio eß eoagmen- in UWethod: le­
ta t u m ♦ T a c e o quo d H erodotus, £ C edren o
gend: Hifl: Civ:
di& u s, n o n contentus fuerit latiaffe aures dubiis fer- S eif: S.p m 57.
m o n i l us f a m x , fed ad eos a d i e r i t , q u i rerum antiCedrenis H iß:
q u a r u m fu eru nt caJIentiflfjmi. Sic, ut ipfe lo q u itu r, Cornp: p. ip.
Fer/arum eximios audiit; E t in Æ g vprum Audio di- f ö (YOdotv.s 'in ia
f c e n d i veniens, n o n in triviis cu m plebe, au t otiofis .
..
p afto rib u s, fed in remplis cum Sacerdotibus eft con- nil ' tm * '
fib u la tu s , u t de fc ipfe rurfus fatetur. T aceo denicr>! ** lutC:Pe
*
V / 2 C ?
q u e q u o d o b fam m am hiftonæ n o n m o d o peritiam, * * f
t
v e r u m & fidem in magnis deliciis ab omnibus ferè * icn: olephanus
h a b itu s fuerit. E t videat H. Stephanus, q u o pa&o fc *n Difquifît: de
f ib i conciliare p o te rit, q u i, c u m u n o loco Ctefiam Ctefia p r a fx a ex
effert, u t noftrum deprimar, alio dicit mentiri illum, ccrp tù Perfic: p\
ejui mendacem v o cat Herodotum„ H o c autem quam 6 3J; & Apolov^erè in Ctefiam cadat, reticeri n on o p o r te t , cum fe- g * i* H ero d p a g :
cm tus membranas, tincis an fuo ingenio corruptas in m ' 3
c e r tu m , iVinum, feu Niniven u ib c m ad Euphraten Ctefias ap: Diod:
c o n d ita m Sic: 1.2. 0.7*
co n d itam fcripfcriticontrå o m n e m t a m facram quam
fJeroJctus in profanam fidem* C u m H e ro d o to , qui Ctefiæ adverClio S.Ia- c. 10 3* Ium tener, totus facit G cographo rum n u m e ru s , cui
& /,z, c♦i $ o,
inconcuflum addit fuffragium Moles, fi Hideckel prae*
v’ terfluens iViniven fecundum feptuaginca illos fenes ,
lofrpbus A n t \* 'Jofcphum , & ,q u e m audio linguae Hebraeae Callcntifljuit Iud '1 i c i m um , Vatablum, T ig ris eft. C o n a n tu r equidem hoc
V ’
’ J in pun& o, tam Rupertus, quam Hornius, pulchra &
Vatablus ad ver- ingeniofa explicatione Ctefue lucem affundere; fed
(um 14.c, 2. Ge~ quâ fortuna, erimus m ox vifiiri. Dixit Athenaeus ,
ncß
cum obfclfus ab A rbace & Belocho teneretur Sarda­
napalus, regios liberos ad regem Nini miffos. Conjc& uJltbenttusD ei- ra R u p erti eft; alia in urbe, reli&â AJmo tutelæ præpnofophiß'. t. 12. fefti alicujus, qui Athenaeo Pvex vocatur, c lau fu m fu p- 529 *
ilfe Sardanapalum. Quæ aurem illa urbs fuerit, n o n
IR u m tu s in ob- de fi gnat. V o îu it fortaQls, u t,c u m iViniven ad Euphra(
, 1 1 * r /j. tem tranfportare non polfet, n o s ta m e n cogitarem us,
v' a
co ' eam urbem Euphrati im politam , in qua to t pcrpelTus
effet Sardanapalus, & de nomine urbis tantum difputari debere. N on diffiteor eo p a d o potuilfc regios
liberos ad iVinum deferri, ,& E u phratem effe fluvium,
qui hoftis, urbi â Fatis deftioiatus, m uros fubruebat ,
Diodorus Siculus & expugnaturis aditum præbcbat.
At quid refponBibl: Hiß: l.z< f. dendu m eft Siculo , qui filios Sardanapali adpraefe«
2^.
d u m Paphlagoniae, h o ç ingruente malo, niilfos pro. .
dit memoriae? R uperto contrarius cft H ornius, qui,
fdorm us in ana
via fidem Athenaei it ad ftru d u m . ftatuéndo binà
7{oap. 91,
iVini nominis oppida, recentius alterum, alterum vetuftius. 1Sed cum h o c ad Euphratem confiituat, dex­
tras non jungimus. N c c quicquam cauffæ fubefie ju ­
dicaverim , c u r , ut m endacio fpecies quædam veri
açccdat? novam exftruamus urbem. A t ie, li ita vo*
y
lupe
lupe eft, fabulis to rq u ea t H o rn lu s, & apud eund em
j l th e i u m
Athenaeum Duri conciliet C learchum , huic A m yntam Bipnojophißd, n
*u t C litarchum , qui dc Sardanapalo longé diverfa tra p ,^ z c )4(jr feq:
didereMihi fcd°t, u n am in his oris N inu m fuifte,
n a m q u e poft Sardanapalum, quamvis tunc ab Arbace tMOaorus oicnutâ
f o l o æquata legitur apud D iodorum, fuperftitem* Sed Bibi, h iß:l.z.cap.
rev ertam ur ad H ero d o tu m , cujus fidem fi pluribus cx^ 28.
-tollam, laudabo brevem illum a n n o ru m num erum ,
(Portibvtius
in tra quem p ote n tiam Afiyriorum concludit. Et, li*
cet qutnque p o n a t ficula, fufficit mihi dixifle, diutur
^ c°hrom^ '
n u m n o n fuifle-tempus, cum neque antea ut indubi- c^ at
*°n
t a t u m adm iferim , quod in hac tem poris parte extra
co d icem facrum de annis veteres decernant Hiftorici. T)lony{\tu H ali*
'N o n enim , q u o d fieri nequit, certam diem, aut ilhid carnaflcfa t_^n~
te m p o ris m o m e n tu m , quo decantatus ille prodiitN i- tiq- Ronmn' l 1
nu s, finn d em o nftratu ru s, cum fatis fit in re amhi- ,, m ^
g;ua veritati p rop riora ftatuiflfe. A tquc cum a P ro - 1
fanis fim orfus, H e r o d o to Porphyrium a d d o , q u iM o - S*id<t4 in'AoweJx
fis tetate pofteriorem facit Semiramidem. Ilii fucce- Qedrenus H iH :
d ac Halicarnafleus, cui antiquum iäitd Aßyriorum impe- comp:p.->13.
rtu m retro ad fabulofi pertingens tempora, modica quand .a m ^A ß * partem obtinuit. D ionyfium excipiat Sui- ta lto r t\hoatus
d as. N ec nobis excludatur C e d r e n u s , q u i has illu- apud H orm um in
ftra t tenebras, d u m â iNino Sardanapalum q u in tu m urca N ox p. 90 .
fta tu it.
Q u i d q u o d ipfum imperii tempus videantur
r ' •
defignare Caftor Rhodius, qui T igl it Pilneferem facit
* e CWs m
N i n u m ; & R cineccius, qui Salmanalfarem a multis
amil,tom.
Sardanapalum creditum efle fc rip fit. Q uin & fine no - l 'P t 6 '
m in e Scriptor C h ro n ic i cujufdam, poftquam recenfuit Auftor Excèrptoreges AfTyrios ad Sardanapalum; illi p ro x im u m facit m m chronoloç.
Velinum alterum. U n d e illa mihi incidit fufpicio,vi- coparetp o ß chrodafte an o nym u m ausiorem veram N ini aetatem* fed nicon Eufebii. e■■
*
JE
anti- dit: S cali v:
antiquis c i r c u m d u d u m erroribus, illum, q u i p rm v tf
erat, feciffe fecundum* E t fané fi famofus ille N inus
ullo te m p o r e , hoc certè erit inveniendus. Ctcfiam
proinde, qui his om nib us d o c u it contraria, fi noftram
o p in io n e m n o n oderit Scriptura ; ex fuga ne Jupiter
S ta to r reprehendet- Quafi vero ex Sacris nihil h a ­
beremus auxilii, nonne fuaderct o rd o ille , quem o mnis am at hiftoria , ur to t ac tantis acquiefcamus
au d o ritatib u s. L ucet hinc ille ipfâ die clarior} & o *
Z;U(loViCU$Viy>es culos fpontè feriet, fi, quod de annis paulo ante p ro ad cap: 6. lib: 4» fitebar,idem dixero de rerum geftarum claritate, quâ
Jugufiitii dt C iv: te m p o re M ythico præ ceteris emicant N inus & SemiDei.
ramis. :^ a m Ctcfias, aut ipfe extra carmen P o e ta ,a u t
r r
• n ' A- ^ ° ^ tas imitaturus» ubi jejuna fuit fabula, five S tili
, . a^ \ l° ’ luxuria y five gen tu v itio , ut Græcos perftringit aliBibi hiß. /. i . c, q uanc}0 Vives, multa eß rnentitus. E d o d u s fcilicet ex7
j ecj°l'
em plo patrio , cum videret H erculem to t in c lu tu m
H erodotus in G raecorum fabulis, oculos legentium in opere n e d u r ClioS l i c 1S4 n ° c a d c n t e s , læpe rctinuifie,- alienis & ille laudibus
j
'
'
Reges Afiÿriorum fecit admirabiles. H inc cft, q u o d
Scm iram idem to t laboribus, bellis, ftratagematibus il(Betofusap* Joje- luftravit, tantis opibus famofam reddidit, ut in urbiphum A ntiq . Iu - bus exornådis ipfam videatur fuperafie luxuriam .Q u id
date. A 10. c. 1 X. Babylone fplcndidius* Q ualis â Ctefia defcribitur, opoaftbenes m n *s a rt*s ^ ^uxus brevem imaginem exhibu fie hie
p
Xvidetur Semiramis.
Sed de alieno liberalis prodigus
eodem oco apu £ crjpto rj ca tribuit Semiramidi, quæ illius n u n q u a m
lofep tum .
fuerunt. 2\(am cultum Babylonis fibi vindicat ATitololephw cont:A- eris, a u t TVcbuchadnczar, ut, præter H erod otum , ferifio n 'p x S29
bun tB erofus & Megaflhencs; n e t difiencit fofephus.
'
’
Q u o d de Siculo quoque affirmare licebit, quando ait
fiioclorus Siculus â S y ro q u o d am Rege hortos penfiles in gratiam fuse
l , i . c. 10.
pallacae
pallacae po H: «Tcmiramidcm cxftrii&os. d’yrurrt illum E u feb iu s in de
regm i, ZVebuchadnezare m ego faille arbitror. Mani* j>r&p. E v a n g h .
felium ergo eft, fi neglexerimus, alias n o n negligen- Ct g,
d a, annos & fafta R eg um Aflfyriorum (adderem n o - (poYidjmus eodr
m ina, fi gnarus elTem hiftoriae Græcæ, u n d e quaedam ^ ‘
m ih i defum ta videntur) tunc d em u m multos dilïipa'- j
.
ri errores per H ero do tu m , P o rp h y riu m , D ionyfium ,
Jrierodotus m
C afto re m & alios. Ex quibus id defu m im u s; n o n ^ E u te r p e S ./,2 ,
ita fuilfe antiquu m , aut potentem ./Vinum, quin (hic r*I 0 2*
eil ille, qui tantopere â nobis am abitur o r d o ) locus Af anetho ap. Io •
inveniatur poli Mofen Sanchuniathoni, q u c m ,u r E u - fèphum /. i. cot*
febius habet, Philo Biblius in Graecum traduxit fer- Apion.p%
m o n e m , & quem tellatur Porphyrius verijjime nar- J)iodl l . l . c,Z $ ,
raffe Iud&ornm htflorinm; ex Mofe, q u o d addo, non a* Tacitus Annal.I
liu n d e traduftam .
Sic regnat antciVin im Vcxores » 2 f 6o
q uem SeloUrtn H erod otus, Sethofin M anetho, Sefoofiny '
1
Sefoßrin & Sefinchin D iodorus, Rhamfen T ac itu s,n ifî
dp lofef o rte is n o m e n filii p ro patris pofuerit, q u o d m e d o 'P ^ um c6nt■
c e t lu rfu s Manerho* Vixit autem Jefollris, quem Ve•/'*s 3S ♦
x o re m elle is facile exillimabit, qui prolixam de illo H e ro d o tu s loco
n a rra tio n e m H ero doti, im o & Sabellici, cu m b r e v i- paulo ante citato
b u s ju llin i c o n tu lerit verbis, paulo ante bellum T r o - cum capp-feqq’.
janum* Proteus nam que, qui Alexandro a d Æ g y p ti Sabellicus Ennelittora ventis a£lo Helenam eripuit redditurus
adis ï . l . i . p \o
M enelao, a^efollri, utferibit H erodotus, tertiu i re^
n u
j
n.
Jrierodotus in
g n a v it.
Q uare poli illa tempora q u x ren d u s clt iVi- £ U(gy
gS i
n u s . U t lucem quandam Jefoftri fenerarem ,eum Je* " T
* ,2 ,f‘
112
1I 7
facu m elfc dicerem, quod vulijtemporis inprimis c ö - r j
■ ■\
venientia, addudlus Hornius a- ni erroris H ero d o tu m t~d°rnius tnArca.
arguilfet Iofephus, q u o d fafta 5efaci Aefoflri tribueritj ^o&p.m.44.
qiuem lo c u m fenfu â Flavio alien o,addu cere m ih iv i- lojephus Antiq:
d e t u r aliquando Rupcrtus, ^cd , quam huic chartae lud. /. 8. c.\.
Qfytpertus in obß adBefold.p%36.
defi-
/ d a t i \T\UpCYtM
in U j c ù fopitu obJervatUtiid- .c. 3.
F ufenJofiu* in
Mutiud'.ad Hifl.
c. i.S . z &
defignavi anguAiam, ca non capit, quibus p o rro hafc
de juniori ætatc A7ini fenrentia illuftrari potcft ex hiftoria exemplis. Q u a m v is nec id ncccfiaritiin, c u m
ultro Atlante ro b u filo r rem ô n ncm cß c o n fe d u ra fa*
era Pagina. Et ja m videbimus C tc f ia m , tffufå fugâr
vafis, id eft, potentia & annis Alfyriaci regni, corn*
clamatis , nifi eo, quem dcderit locum fan&a Hiftoria, fuo cum A 7in o , n o n aufurum effe confidere. Co.*
natur quidem R u p e rtu s M n u m , o n m i licet fpoliarum
potentia, fugienti Ctefiæ ereptum retinere, & clam at
tempus imperii reclc notatum , opes autem A in o m a­
jores jufto adfignatas. V erum p r a te r illud , q u o d
fupra tulit refponfum R upcrtus, o m ni deftituerem ur
caufla, curA7ini tam celebris fa d a fit m em oria, fi vi­
ribus adjutus, fupra fui avi piincipes altius aliquan­
to n on extulifier caput.
Q uapro pter 1 bicunque il­
lum fiatucrimusr p otentio r erit habendus. Et id e u n t
aequum fit ut o b tin e a m , fingula reccnlcndo , qu em
lo c u m queat invenire, co n ab o r oftendere.
O rd ie n d u m v ero eft å primis poft diluvium teroporibus, quibus p racu n te ratione & P ufendo rf.o, ne c
répugnante Scriptura, veriflîmè affirmo, r o n n i f i p a r va & rudia extitifte imperia. ATafccbantur autem il­
la, poftquam patres familiarum, ut cft ingenium n o firum pcrft& ionis etiam in ouotidianis amans ufibus,
o b hoc ipfum uni alicui, h ad en u s libera, fubdidifset
c a p i t a . - Q u o q u e ve ufta magis , eo plura videntur
fuifte. Jic imperanto per Babyloniam iVimrc d o , fuos
habuifle regrs viciniam, ex au d o rib u s regn orum q u i­
vis facile videt. A7eque enim Aflÿria aliunde, q u am
ab Afturc, in hoc terra: t r a d u olim rognante c o g n o ­
m i n a t luit. Et C a n a n a o ru m regnum â Canaan, u t
ab
abElam E laroitarvm vaufpicium fumpfit, quemacjmo- Jofephui in An tu
d u m fentiunt q u o q u e Iofcphus atquc Eufebius. A cc quit'. Judaic: l . i „
o p in o r ftatim il'am, per minutas t.rrac partes, régnait- Cj . p . 2 2 .
d i rationem dcfiifle, cu m ad A braham um nullus to tius Aflac dom ii.us ultimas terruerit Indias, K t d o r kufebiU finChroL a o m o r reteris uo tem pore p o t e n t i o r i n focietatcm nic:fol\$>
belli adfeitis regulis Sinear, Ellafar & gentium , n o n
alios qu.im finguiarum urb iu m quinque reges expu­
g n a t , ^ v i d o r rediers poft om n e m amifiam pradr.m,
â fervis A brahami pellitur. P o r r o , omilhs iis,cu æ in
hifloria lfaaci, Jaco b i & Efavi, ea, quaedico, firmat t,
d e je d u m q u e arietant Ctefianij lecuti viros, qu osM ofiesCananacam exploratum mifit, terras ine x ig u aeö *
cifas regna, ab illis audiemus. Et legimus Jo fu am
c is jo rd a n u m unum & triginta confccifte reges.
N o n u m eft, de q u o lo q u o r, feculum poft magnas il­
las per aquam viventibus immiftas clades. Jam verb
ad tym pana & tubas, quas fæpius adverfus I lr a e k m
inflarunt Philiftæi, C a n an æ i,c eteriq ;, qu ib uscum Dei
p o p u lo res erat, furdas exiftimas aures M o n a rc h y Affyriaci, fi quis ex arce fupcrl a N in i aut Babelis cir­
er um fpedaflet Afiam? Claufus ifto tem pore hic fuit
J a n u s . Si objeceris perpetuos fidium ftrepitus, q u i­
b u s om nis perfonabat regia, aut virginum choreas ,
i n quibus R ex ipfie reftim d u d r a b a t , P ræ fed i faltem,
circ a moenia excubantes, ut illum fuifie m o rem cx _
**v•••*. »w. r
•»«—»»•*</ * vw*>
*v
m—
— - majora canamur}Ei bl hi ß. I. i . c, i \ .
Viroihtu Ecloga,
a . ver lu 1.
I
j p / c tn ir r ty
V IU4 l u i i t
l éi i ' Ci a ,
c A v w i^ a v a iu T
v ir u n
tu to
txans flumen a 7 btj>hfob ujd od A zzah^ id eß omnibrn
£
j
regt*
V a ta llm ad i ,
4U* crant #*** flum en •>qu o d E uph rates eft,in*
^
^ .2 4 . ' v terpretante V ata b lo / N ec c b f c u r è 'd o c e n te capite
\ ~
fep tim o Efaia; unde Hornius q u o q u e in Syros latè ad
JzforniiuiriArca Euphratem do m in iu m exercuifte dixit Salomonem*
N o * p . 84«.
S ed fa d io fo juvenum confilio cu m ob ed irct Reha*
beamusj & duobus m ox regibus unus pareret p o p u ­
lus Iudaicus; per dom efticam illam difeordiam gentes
ceteræ m overe lacertos coeperunt. N ec m u ltu m poll
Benhadad Rex Syrorum , auxilio d u o r u m & triginta
R e g u m , Samariam adgreditur* illum excipit Ha/ael,
cujus filius poft parrem alter regnat Benhadad-, quartus
eft Rezin. V erum id notatu eft digniffimum, ante R ezin Syriae Regem Phulem A flyriorum fuiflTe, poft quem
ad Aflyrium clavum fedebat 'T ig h t- Villefer
Rezini, uc neque ho c tem pore, ullum Afiæ im perium
Aflyriis co n ce lle ro folis.
H ic tam en necefium eft laudem , quam paulo ante
adduxi, Caftoris R h o d ii fen tentiam , qua T ig latu m
N in u m facir. N am ho c tem pore, fi unquam , fupra
ceteros opes Aflyriacæ effloiucrunt, ita u t Salmanajfar
. Pilleferi fucccdens CMedurum Babyloniorum, & , q u o d
Jofepbus Anticp. a dditIofephus, Perfarum dom inus extirerit. I n M e Judaic: I.9 c. 14' d o r u m etenim urbibus â fe captu m Ifraelem collocaV.mx*) 7. & i 10 vjt5 & ex Babylonia colonos, qui Samariam b i b i t a c » li* p . 27 l+
rent, reduxit. Et ne credas ad haec tem pora u llu m
H erodotusln fuifle Sardanapalum, cum q u o excifa Ninive, q uartus
EuterbeS l 2 c cccc> Sanherrb poft cladem divinitus immittam ad ur'
bcm N ini regreditur. Cujus expeditionis m e m in it
H ero d o tu s, quando feribit mures nocUi corrofis a rfBerofus *p: Iofe* cu u m nervis inutilem reddidifle o m n e m S anachariphum in do An* bi exercitum - M em init q u o q u e Bcrofus, & ad refty: Iud;l. 10.c.2. giAM-t 4UA biinui dicitur, Senachcribum ait rediifte.
A g m e n , ut
Null*
—
Nu/la potentia longa eft,
QVlà: Metam:
m ihi videtur claudete Aßarhaddon H ifchi* te m p o ri y
verf i t
aequalis, quando, fi n o n interitus, feni um faltem As- ^ 17
fy rico appropinquabat do m inio, la m enim fui Re­
gis fccptra veneratur Babylonia, cum , ut gratiam Hifchiae (ibi conciliaret ad H ierofolym am m unera miferitR ex Babylonis Berodacb Baladan♦ Et Medi, quos
Salmanaflari ajebam paruiffe, vindi& am , q u a u lc ilc a tu r A ß y rio ru m gravem d om in atio n em , nunc anim o
videntur agitare. Imo circa h£c eadem t empor a, lo ~ r r i
4 •
q u itu r Iofephus, Aßyriorum imperium, per Medos dû»
nttq;
fo lv i contigit. E o ru m dux fuit Cyaxares, Aftyagis pa- Iudaic:
+
ter, qui, referente H erodoto, IVinum u rb em expugna- a^ e cap:6.
vit.
Arque hic defcendit rurfus n o n a d H e r o d o H erodotus in
t u m m o d o , fed totam noftram fententiam f a c r u m lu - clio[eu lib. i.f*
dithæ teftim onium , q u o his tem poribu s apud M edos , o6
ylrphaxadum regem fuiffe evincitur. Q u a p ro p te r ipfi
veritati eft injurius, qui negaverit, regibus Babylonia:
& Media: Turgentibus, Aftarhaddonis poten tiam f u ­
iffe circum fcriptam , quam aufim oppreffam dicere.
A t q u e fi cauffam H ero d o ti agerem, qui con ftitu it Dejoccm & P hr tortem reges ante Cyaxarem , diceré Me- j j em fjerodotus
d o s jam tum , cum recens effet Affyriorum clades ad jn C n 0 r j l c
H iero fo ly m am de jugo excutiendo cogitaffej & ideo
* *
d e Dejoce rege conftituendo fuiffc folliciros*
Sed antequam cetera pertexero, N in o , per t o t
fecula depulfo, aliquis eft inveniendus locus. A tqu e
c u m fabulis etiam (uam interdum concefferim v erita­
te m , id o uod fequitur,in Affyriacis ftatui poffe vide­
t u r . Fuiffe m agnum & potens Affyriorum imperiü:
aliquando inter Medos & Babylonios divifum, & fic
ta n d e m exftin&um. N am quæ hujus regni fuit po­
tentia ,
Georgp Ccdrenus
H iß: Comp:p> 13.
Sim ri mors defir ib itu r 1. Rev:
% 6+ v.i 8,
H o rn iu s in Area
Wo*, p. 89.
fèœclerus in
in flitu t: /V//V; I.
%-c. 1. p.m .
iPbœdrus l.i.fab:
i Q . h init:
tentia, Tub Tigïato, SalmanaÛare & S enacheribö, eft
monftratum*
C u m A flarhaddone,poftquam in liber­
tatem (e afleruiflent Medi Babyloniiq; ruifle vidimus*
U nde fi no m in a rebus co m m o d a re volueris, audior-itateCaftoris T i g h t Hfnum erit,aur m* P h u h â q u o Asfarhaddon eft quintus, & ideo Sardanapalum-, fi Cedre*
nu m audimus, q ui port N in u m q u in to loco Sardana­
palum conftituit. Divifionis, quam luo m o re t o t ver­
bis memorabilem reddit Ctefias, au& ores habebim us
Arpbaxadttm, H erod oto Cyaxarem, Iuftino ArbaElum
v o c a tu m , & Brodachum, qu i Iuftino Belocbum eft ; q u o ­
ru m hunc Babyloniorum, illum M ed o ru m vo cat Re­
gem, quæ errare nequit Scriptura.
A tq u e h o c eft
brcviftimum hujus fabulæ a r g u m e n tu m , in q u o to t
lufiiçn eft perfonis* Earum ante im perium divifum
ultima, quæ Sardanapali eft, ut notabili exitu m e n ­
tes legentium, hoc detentas fpe&aculo, exfolvercr,poft
delicatam Baltafaris vitam, quam repræfentavit, Simri
fe interimit m orte: q u o d & H ornius docet,
Si hæc ù b i
Leftor Catos E n a fy lu m ,u b i
Sc do<ftos n onn u n q u am honeftè latere dixit Bœcler u s 5Non liquet, N ec ego, fi hæc vana & falfa, quid q u a in
Afiÿriorum rebus fcio. U n u m ho c d eprecor,ne dicä
m ihi impingas, q u o d ad fingulas Ctefiancn-um n o n refponderim argutias.Sed fi immitis im pegeris,Phæ drum
cum hac fententia judicem volo:
£luicunqne turpi fraude fem el in n o tu it,
Etiamfi verum dicit, amittat fidem .
A d q u am vocem vel ipfe Ctefias t a c e b i t , cui, d u m
adBabvlonios pedem p ro m o v e o , lalutaturus N e b u ehadnezarem primæ Mpnarchiæ a u d o re m , u ltim u m
d ic o Vale,
C apui
C ap u t T ertium .
ARGVMENTVM.
A c u u n t mucrones r urfu s A n n ia n i & tu r b a n t.
A t cum idos &
<eteros > quibuscum hic res e ï i , celebre nom en 'Beli concitaverit, aut d e ceperit; de eo d ifju iritu r. A tq u e , cum conflet tem ere confundi c u m N im rodo B e lu m N in u m q u e ; nec audere quem quam alium prim i M onarchie
occupare je d e m ; ade f i , & adfcendit N e b u c b a d n e ^ a r .
D
E f u n d um me jam fperabam , fed fi
ÿ irftliu s Eclog'i
• Parvis componere magna licebit, v e r lu 2 ^
id mihi contingit, q u o d bellatoribus ;
quibus nunqua fida & tu ta eft recens parta
^ rid o r ia . Ducis fui fugam ulturi quad redeunt, ab
aliis q u o q u e adjuti, Annii afleclæ. N e c tam ut v in ,cant,funt folliciti, quam ut omnia mihi turben t & c o f u n d a n t. Ideo novas m editantur cognationes, & ne*
Xcio quos fuccedendi ordines. T a n q u a m in tabula o Io : Sleidanus
m nis e o ru m vanitas apud Sleidanum co m p a re t, ubi, de Monarchiis /, 1.
q u o d prim um eft, N im r o d i nepos abfurde vocatus p tm . 1 0 .
N in u s monarchiam primus omnium cœptffe dicitur. Phul
d e in d e , Sardanapalo proxim us, cum Belocho idem ftat u i t u r , nov&que cu)ufdam monarchia rex primus appel- idem eod\ Ub:p.
ia tu r .
E t denique, ut ceteros taceam errores, Bero[dachus fit (ucceffor ^Mßarhaddonis, cum tamen hic A s- Ejufdem auftoris
ffyriorum , ille Babyloniorum, coque diverfarum gentifi
reg es fuerinr. Sic fum m a imis confundunt, dum in
„eo funr, ut N im r o d u m Monarchiæ faciant au d o rem;
tie c audent ex hac regum ferie, q u o d â Crefia fa d u m
viidimus, excludere N eb uchad nczarem ; qui illis, ut
Sleidanus rurfus loquitur, C M onarchiam pofl in c h o a vit, id e m pag\ 20.
F
Quæ
Qjjae hic fit fàbularum congeries, inde cx iftim ab is,
q u o d unius Monarchiae tres eonftituant ur audlores :
N i n u s , Phul & N ebuchadne zar. Si addideris N irn ro d u m , q u atu o r habebis. Papæ ! A d cetera, n/fi fuffeccrint ilia , quæ in fupcrioribu s dixi, poftea q u a d a m
Prius mihi foivendus cft ille c o ­
fu m refponfurus .
gnationis nodus, q u o N inu m & N im r o d u m , p r a te r
R e m totam c o n A n n ia n o s , & alii conftringun t.
rationibus diverpraeclaris
jidam 'fRupertu s feciflct h ic R u p e r tu s , ubi
inobferv. adEe- fas facit do m o s N ini & N im r o d i, fi in eo mihi non
fold/ ta p : i.p .z ) . Rnflct contrarius, q u o d N in um A (furem, aut ejusfiliu
cxiftimaver it. N m i interim & 3 £imrodi regna d i2 6 ,& fc q q :
ftindta fui(fe,ab eo poteris difccre. Et, ut verum c(t
iVimrodum fub hac m undi plaga, d um ad cefiinata
fibi loca feftinarent ceteri, regnum fui(Te aufpicatum j
ita altas id im perium n o n egifle radices efi verifimile.
p a t i i s quippe ex filio IVoachum rid en te, perpetua
fucceflfione illud firmare n o n potuit b o n u m jq u o d per
o m ê ,f u tu r ? felicitatis nuntium, Scmi pofieris â patre
erat deftinarum. T^cc videbantur , ad fceptrum quafi
iduare d inati , jugu™ alienum diu potuiffe pati.
'Ju sp ft'tn u i de cit A uguftinus, ex genere Semi ortos fuijfe y q u ipoßea
C iv it: Dei l, 16. regnum gigant is illius obtinuerun t> cui his verbis fub^
feribit Ccdrenus: Statim vero ß irp s Canaan is /u ecu butt,
c, 3 .
Ledreruti Hiß: ju gum que fer v i t nt is fubtit, quemadmod um Noa eifnerat
Comp:p.m.z 1, imprecatus♦ I trum que illuftrat Africanus, q ui,ena*
J i t rtcanu* * a m c ra t’s quibtiftfam pofi IVimrodum regibus, nullam
. facit m en tio n em IVini. Ex q u o licet conjicere n o n
^
l'° ta r tum nullum hic e(Te c o g ra ionem, J c d etiam errare
, UVn
Annianis nihil dicam , fuis iedudli Oq Ujj ut
um a uc itsp,
pinionibus fidi os Aflvriorum f quu n tu r indices, &
2 *
Afinum circa hæc tem p ora q u a ru n t. Q u b u l d a m tu
Nitxus
Iu ß : L ipfiué
JVinus eft N im rod , q u o d q u o q u e l i p f i o placuit, aut,
çjr E x „
CMonit:
s
T o rn ie llu
q u o d plures affirm ant, IVimrodi filius.
.
fa
0
p
v ero , ut quiddam fupra ceteros fe aufurum oftendat, empi:
2^inum n o n m o d o ^ i m r o d i facit filium, fed & As c u
.
^
furem appellat, eum queiV im rodi addit familiae. Sed
u u i in
m
r
o
T
da«
videre
m
a
i n hac caligine r e r u m , fi mihi q u id q u
fub
Sacr:
tu m eft, n o n minores multis offudit tenebras famofus A n n a l:
ille Belus, quam urbis Nini appellatio . U t enim o b A .M .ig n .n u m :
f o n u m alVino rege d e d u ttu m iverunt Niniven, ira i* f u
d e o iV in u m N im ro d i opinati fiunt filium, q u o d Belus
tgsncfbus extra ludæos conftitufi s, tefteV olfio,dic atur G er: Io: V osfuu
co nd ito r Babelis, cuius aedificati onem iVimrodo tri de orig: c? p ro b u it Sacer codex. Hinc Belo & /Vimrodo pro fiifdem grejf: ldoloUt\l, \
160.
habitis, neceflari o erit Minus Nimrodi filius, cum Beantea
furr.
FafTus
parens.
fit
iVini
Ius H e ro d o to etiam
H e ro d o tu s in
in r a tio n u m examine flocci m c facere pondera fyllaClio / . L i , C.7.
>barum$ ne tam en refponde ndi fubterfug iam laborem,
h a s confutare licebit argutias. E t cu m hic m erito
ftetur au tto rita te H ero doti, qui in uno i flo, ni fallor,
f o c o , tubi N in i m em init, illum Beli facit filium ; ex Herodotus eod*
im p e r io L y d o ru m , quid tenendum conflabit . 2^am
j n ifto A rg o n JVini filius ex Heraçfidi s prim us rex fa- bb:c. 7. & feqqi
Ö u s eft, & ab e o , ut numerat H iftoricus, quinque
praeterier unt fecula a d C a n d a u lc m , â q u o qu in tu s re­
g n a t Cracfus, q u e m ,n ifi is S o lo n e m tti geminafle e, vi- Ger: Toi Posfius
ta, u t regno, privaflet Cyrus. M iror conftanti am in Idololatria Io»
n o ftri Herodoti . Q uam femper eft ille fibi fimilis ! co prex: adduclo.
-n
t
Quingent os paulo ante â Semirami de ad iYitocrin defluu stn
eU
m
o
d
ti
to
filio,
iVini
rgone,
A
ab
jam
&
annos,
*ifle ajebat
fub
uter:
Annat:
â
ltum
u
m
xtas
cujus
,
m
d e m num erat ad Candaule
num:
u
s
i
.
M
.
A
fitVos<
^ i t o c r i d e rem o ta n o n erit. U t hinc nullum
fio , T o rn iclio aut aliis fubfidium , q uo ex iVimrodo 3 o,
Belum
E 2
-
* -
44
. .. . r *
•
Belum A7inî pfltrcm C onflent, e r m Kic-Belu s per t o t
fecula f t 'A ini rod o pofterio r. Ego proinde , q u e m
o b iirpcriti rm ultin us literator um vulgus defpicit ,
n o n m o d o Heroibu s multis c o m m u n e i fed pluribus
m gentibus Beli n o m e n ufurparu m fuifle, fcio, Arcc
Babylon ii p rim o ex fuis regibus , aut criam fu o ru m
jiiôY n'.^uptY tV i D eoru m cuiq uam Æelum \indicar e poffunt.
A tq u e
in ob[erv\ ad Be- ut magni facio, q uem toties tefiem c o m p e llo , R n JçJd: e.2- p-2.$.
pertum , quando Z?aal f v e Æelum C îe a to r i facriim faç t n ,
■ cit n o m e n , & per adulatio nem defuntti s poflea He^
k ( effetus in r o jb U;j datum ait, ira am babus arripio m anibus
quæ
V f filia Anttqua, difTcrit B. SchcfTe rus. Is enim p o ftq u am C h a ld a is t
c 6 .p .$ L '
P e r f s , Hei rais & aliis O rientis populis f e ’nm queSergius a d v ir g : ü b e t notaffe d o m in u m , oftende rat, Servium fubjun>
t J :neid' Itb i % ? ’‘t <1UI
ri0n^ ne vl1^ Solem f g n if c a tu m j q u o
'iirf: 6 2
* fenfu c o m m c d è adm odum arbitratu r C edrcr us,^e///7»
1 ■)'
*
d ittu m o/uafi celeriter moveretur. Ncc â Scheffer o ab Cedretius Hiß: itV o f liu s , dum ofiendit fu b ^c lo , cultum faerîi fuisC c w p :p ,\3 .
fc S o li exhibitu m . U n d e conflare opinor, cum prae
T/ r cateris r e l u s quiddam divinius quafi Soli inefle ex*
L>C’ \ Io. f o</ us jflim a tu m fu e rit, & G rotius d ic at, S iderum c u ltu m
de idclol: 1,2 c 4. fUjtu R egum cfle antiquio rem ; cur pluribus in Belo
yag.m , 322, & fit ju s cc ncedcnd nm , quam i>abyloniis* £ t coi fiat
l e<M :
nullam fubefie ncceffra tem , cur ideo jy im ro d u m c u
C rotins de Ver it:
congluti nem us, quod A im rod in Sacris c o n d iBetifT' C.hrtfi:l, 4
^ l c’tl1r Babylon em, cujus origo â Profanis affi*
r *1' 1C7,
gnata e f t i e l o j cum, tcftc Jofepho , præter C haldaros
*
*
& ceteros, quns enumera vit populos , magnus S c h c f - >
Jojef hiiS Antiq: ferus, etiam Tyriis Baal fuerit fuus«
2\^on interira
Judaic: 1, 9 -c .t, negaver o & homines ita vocatos, fempefr licet fufpiccr eorum patres in primis f c dittos, ad quos genus
refereba nt illuflres & incluti filii* A7e c , ß q u id fi­
rn ile
h i i l e ^ i n o contîgîffc d ix e ro ,îs â mea abiturus e f tf ê ten tia, qui cogitabit principi per h o m in u m ora fie
celebrato , n on nifi augufta convcnif le na'aha, Q u a n ­
tum ad 1 ipfium ,cui binæ literæ n o m e n N in i & ATim»
rodi aufpicant cs pcrfuafcr unt N in um cfle 2Vimrodu m; (Pupertiu adBejS â R u p erto refutatur* R u p ta m itat ue volo cogna- r b . p 29
tionem Nini & ATimrodi, cum , prxter Scriptura m , fi ^
*'
N in u s ex d o m o & pofieritat e Affuris e lf, diflentirc
q u o q u e video fum m os H ifio rico s; q u o ru m nefeio
cu r A fricanus fu b itö nimis m ihi videtur di miff us.
j u b e t hic veritas inter latentes occulta recefllis, ut in
in c u n a b u la particula ex Africano ab Eufebio fervatæ,
inquiram us« Mirari convenit, unde Africanus d u ­
centos fere annos poft Salvatore m natus, u t volunt CalvifJusin Chro
Calvifius & Bucelinu s, potuerit N im r o d u m & ejus noli fub / f . M »
tem poris reges fcqucnte i no\ifie. Hic tacet in diffi 4 1 6 9 . ^ . ^ . 5 0 2 .
cilibus loquax Rupcrtus ,& , fiBerofi n o n eft h o c
^
h ifto rix nobile fruftum, fupra P o f l o r e m m eum non
Bucelinus in
fapiam; qu anquam & hoc ille docere videatur, cum
Semita per
antea e x B c ro io reges Chaldaeo rum ad Sifithrum , h o c A u ft' demon fi:
eft, N o a c h u m , exhibueri t- Quis n am q ue alius, fi, fDù te r r a j
t e f t e j o l c p h o , dc filiis Noachi fcripfit Beirofus, p o ftS i- p0) J c
fi th r u m illam regum pertexeri t telam? A ur qna vaC' 2,P’z ^m
n ita te Africanu s E v ech oo N im ro d u m nuncupaf lct, fi lojepku* /. 1 cotï
â B crofo ifia n on fuitlent, qui antiqniffi m as, Jofephi Àpiorr.p.m*828.
f u n t verba, (ccutus hiß orias dc fafto d ilu v io , & ho,
. . ,
m inum in eo corruptione, ficui 1 UMefes, ita conjcnpfit.
Ji r 'I s
P o f t Evcchoo ergo fi dicit Berolus regnafie Chomusb u- ^oco
lo n , Poron, Nechuhen, J b io n , Ontballon & Zntfùro ; J)todorvs Siculus
A t q u e Diodorus Siculus bellantem N in u m deferiben s ^ tpp ^ a .
tradit regem Babyloni a â N in o d e v i ß u m & interem- CJ
p t u m , qua, contum acia to t repugnab is au& oritatiF 3
bus,
b u s , quibus n e -S crip tu ra quidem adverfa videtur,
Quifquiliis itaque per to t u m hu n c hiftorise cam pum
illi nos pafcunt, qui,nefcio ridiculum magis, a n ç o m iferationc fit d ig n u m , perpetuam â N im r o d o ad
Vide
Christ: Matthiœ B elfazarem priuiæ M onarchiæ regum fcrism dedu cun t.
in T heatr. H iß ; Lacrim as m eretur, q u o d hac in re no n m a jo r e o ru m
fides, qu am fi quis, poft recuperatam aliq uan do C o n p å,
fianti.nopolim , T u re a s in num erum I m p e r a to ru m
R o m a n o r u m id e o .t r a n s f e r i e r e t , q u o d (edem R o m a ­
nis debitam aliquamdiu ufijrparint. JE.ft P.tAUim yoriftimum, quamvis in Babylone primus potens cxfitp*
ritN im r o d u s , poftea tamen abAifyriis tanqu am h o fiibus, e f gente externa in B aby lo nios, q u o d fupra
Eorum autem ju g u m ,
yidim us, fuiife dominatum*
Ut antea q u o q u e indigiravi, tem pore Hifchiæ, Sero«
tyupertUA fiâBe- d a c h o forte duce cxcufierunt. Çui fententiar, ut R u p erro , nullum me carpendi jus relin q u am , quafi hæç
fild ic .
c x PfeudoMcgafth ene per errorem defumferim, g r a viflima fubeft caufta. Videtur quaedam in hunc le n ­
iu m habere Iercmias, i quo Merodach um pro gente i«
pfa fruftra pofitum n o n crediderim. H abet & Eze­
chiel , u bi divifionis imperii Aflyriaci inter Tyrannos
gentium m eminit. , A tq ue obviam procedas Sena«
ch erib o poft coeleftcs plagas in regnum redeunti,- <Sc
defperatas res Aftyriorum es auditurus* Eaque Aflyrio ru m mala cum fuam occafionem putarent gentes,
h a d e n u s graviflfono prelfie o n e re ; aotiquæ libertati*
dulcedine alledi, prim i tim idos vertices extulifle vi­
d e n tu r Babylonii, quoniam fceptra Alfyria tenente
Aftarhaddonc, fuo gavifaeft rege urbium mater. E t
ru m credo exemplum imitatos fu i (Te Medos, qui#
illo
tn
s
tu
H e ro d o
Clio f . L i.e . 98. bus, ut tnonftrant luditha & Herodotum, & fui jam
fuerunt
f u e ra n t re g e ^ ita u t intra unius tem poris p u n d u m , fëerofus âpudlo*
Anttq: j Um
Babylo niam , Ai yriam & Mediam dom eftica fecutas
io .c . 3.
:L
ic
a
d
legam s aufpici a. Q u o t v . poft B erodac hum , q u e m
Baladi m B^rofu s aut Io fe p h u s , M ard ocem padu m
fortaili s P t -lomaeus v o r at, ad n oftrum N ebucha dne* * tolomaus inCaZarem, de augend o im perio , quod jam jam M o n a r none Regum Bachiam falutab imus» fuerint foliicit i, vix definir i po- bylon: ap\C alviPlutes hic in terpon it reges Ptolom æusj ex Sa- ßu m in Jßg: c♦
teft
cris autem poft B erodac hum , nili ejos fuerint princi n . p . 102-.
pes, qui Manafl en abd u x eru n t captivu m, ig noto n o •
/.
m in e regem obferv o; quem neicio an iNcbuc hadnez altanttcLu
J’
ris' pater, Nebtichodonoßru-s B crofo, Ptolom aeo Nabo- ' lP
m'
Rixas enim jam pertaefus i a
polaffarut did u s excepe rit
^*
7
2
ro
p
qui
t,
n
u
rig
c o n te n tio n is fu n e m , quem hic p o r
Ttolom dus in
B c n M e ro d a c h o pugnan t, quique pro canone P to lo mari rem agunt ftrenue , d e tre d o ; Et folium , quod Canone.
alius adfcen dat nem o , M o n a rc h « noftro admov eo*
C u m q u e T u i , N ebucha dn ezar , ex auro corrufc an- M eçajlbe nesdp:
L
ti s capitis is fit ( p le n d o r , ut Megaft heni Hcrcul cm lofeph\ Anticj:
.
6
7
fo rtitu d in e & gloria rerum geftaru m anteced as* Box- 10. c . u .p . 2
& L \. contra
h o r n i o dicaris regum ate tem po ra T u a potenti llimus;
.è 19.
Apion.p
ra
A
ciam,
Io f e p h o dom ueris praeter S yriam , Phoeni
in
b i m , Æ g yptum quoq-, cuius colla, u t te fta m rH o r- (Bcxhornius
v
^
e
deniqu
&
j
m
u
g
ju
n iu s , huc ufque nullius fenfère
P r o p h e t « Rex regum voceris ; Dignus es, u t , praefecui »te Daniele , ta n to p ra rc o n e , & ego T e Aureum E x B e r o / o I o
phusLi .cont.A p.
Caputf h o c eft, Bal'ylo nicæ & primae M o 819.
.
narchia e a u d o re m com pellem
DEO
LAUS!!!
H ornius in arça
Noœ pa 5 o*