Les meir.. - Strand kyrkjelege fellesråd
Transcription
Les meir.. - Strand kyrkjelege fellesråd
Preikestolen Nr. 2, APRIL 2015 • 76 årg. KYRKJEblad for HJELMELAND • STRand • forsand Nr.2 / 2015 Hjelmeland kyrkje..................................3 Adresse: Postboks 188, 4126 Jørpeland Neste nummer av Preikestolen kjem ut ca. 17. juni. Frist for innlevering av stoff 4.mai. Redaksjon: Redaktør Annbjørg Strøm Haukalid Tlf. 99476436 [email protected] Skifte av kyrkjetenar i Strand................4 Med tradisjonar i bagasjen....................6 Min påskesang.......................................7 Andakten................................................7 Vi er alle sendt.......................................8 Strand menighet og Mali......................9 Fekk oppleva hjelp og godhet.................10 Konfirmant 2015...................................12 Magne Nag Åshild Hus Elise Norland Sørheim Liv Åse Gaard Anita Grødem Olav Frantzen Siv Fossan Yvonne Langeland Meltveit Haldis Karine Nilsen Kva skjer med Den norske Kyrkja sin kontaktperson: Liv Åse Gaard [email protected] En prat for livet skal koste lite ..........21 Om det er nokon som ikkje får PREIKESTOLEN i postkassa, kan ein kontakte posten eller kyrkjekontora. Frivilleg abonnementpris pr. år kr. 200,Bankgiro: 3205.30.06158 Grafisk formgjeving: Anita Grødem [email protected] Trykk: Gunnarshaug Trykkeri Opplag: 6400 Framsidefoto: Konfirmanter på tur Side 4 kyrkja?...................................................16 Side 6 Tro og vitenskap..................................18 Undringas gåve........ ..........................20 Kirkebygg og sambruk.......................20 Side 10 Vallister til soknerådsvalet.................21 Oppslagstavla.......................................20 Slekters gang......................................23 God påsketid! Me har hatt påskehelg og påskefeiring. I kyrkja er det ennå påsketid i sju veker fram til pinse. Måtte påskebodskapen nå inn til oss og visa oss at dette har me fått som gåve: Jesus lever, graven brast! Han stod opp med guddomsvelde. Trøsten står som klippen fast: at hans død og blod skal gjelde. Lynet blinker, jorden bever, graven brast, og Jesus lever! Jeg har vunnet, Jesus vant, døden oppslukt er til seier. Jesus mørkets fyrste bandt, jeg den kjøpte frihet eier. Åpen har jeg himlen funnet, Jesus vant, og jeg har vunnet! Salmeboka nr.179. Annbjørg Strøm Haukalid 2 Hjelmeland kyrkje I lys av klimautfordringane er analyser av risiko og sårbarheit blitt ein sentral del av nye byggeprosjekt. Slik tenking er likevel ikkje så ny som ein kunne tru. Bygdeboka for Hjelmeland fortel om store utfordringar og vanskelege val i samband med bygging av ny kyrkje i Vågen på 1850-talet. Tekst: Haldis Karine Nilsen Første halvdel av 1800-talet auka folketalet i Hjelmeland kraftig – frå rundt 2500 til nær 4500! Bygdesoga fortel at det var trongt om plassen i kyrkja. Kyrkjebygget var for lite og for dårleg, likevel vert det fortald at så mykje som 1100 personar klarte å pressa seg inn der ved konfirmasjonar og visitasar. I skipet hella veggene så mykje som 80 cm, og «Almuen bivaanede Gudstenesten med redsel for at den falder ned over tilhørerne naar stormende vejr inntræffer og rister Kirken». I 1848 vert det rapportert at «Selv de som har Stole, sidde saa trangt at de ofte må staa udenfor Stolene». Etter mykje att og fram mellom kommunen og dåverande private kyrkjeeigar Peder Klengson Døvik, kom partane i februar 1855 fram til ein avtale om bygging av ny kyrkje. Den handlekraftige sokneprest Thaulow meinte at grunnen til at det gjekk så seint, var at både kyrkjeeigar og fleirtalet i formannskapet var interesserte i å hala ut tida! Det var elles nettopp sokneprest Thaulow – tremenning til Henrik Wergeland – som verkeleg tok fatt for å få nykyrkja på plass. Han gjekk inn i arkitektrolla, og med utgangspunkt i hoffarkitekt Linstow si mønsterteikning nr. 3, skisserte han ny kyrkje. Nokre viktige omsyn måtte han ta. Mønsterteikninga til Linstow synte eit høgt tårn. Thaulow tok ikkje sjansen på eit slikt tårn, i «orkanaktige østen-storme vinterstid» var det stor fare for at tårnet ville rase ned. Difor vart løysinga den me ser også i dag: Eit lågt, butt tårn. Brann var ein faktor som var heller meir aktuell då enn no. Lovverket på den tida kravde at kyrkja måtte liggja minst 100 alen frå næraste eldstad. Dermed kunne ikkje nykyrkja liggja der den gamle låg, men måtte flyttast over på Storåkeren til Prestegarden på oppsida av elva. Sokneprest Thaulow Nykyrkja var ikkje heilt ferdig då ho vart vigsla i 1858. Det var vanleg å la tømmerbygg stå eit års tid før bordkledninga kom på. Kyrkjeeigar Per Døvik hadde heller ikkje sytt for å få kyrkjegarden ferdig opparbeidd. Det drog ut; så seint som i 1869 vert det klaga over mykje stein og ikkje minst dårleg grøfting. Det førte til at gravene vart fylte med vatn i regnver. Ved gravferda til Hallvor Hundsnes i november 1869 var det så gale at folk måtte stå på kista for å halda ho nede. Dermed måtte dei få løyve til å nytta den gamle kyrkjegarden ei stund til. Private kyrkjer Flaumfare er elles ikkje nemnd i vurderingane som er gjengjevne i bygdeboka. Men det var nok klokt å flytte både kyrkje og kyrkjegard til andre sida av elva; storflaumen i Vågen hausten 1940 tok med seg store delar av den gamle kyrkjegarden ut på fjorden. At også sjølve prestegjerninga ikkje var heilt ufarleg, kan også nemnast. Sokneprest Thaulow fekk ikkje vera med på opninga av Hjelmelandskyrkja i september 1858. Han døydde nokre månadar før, som følgje av eit fall frå hesten på preikereis til Årdal 2. påskedag. Johan Gottlieb Thaulow (1797— 1858), sokneprest i Hjelmeland 1829—1858. Han engasjerte seg i det meste av samfunnsliv, og rapporterte elles til biskop og departement om stoda i Hjelmeland. Særleg omfattande er rapporten frå 1840. Etter reformasjonen i 1537 vart kongen eigar av alle kyrkjer i landet. Seinare, då kongen trong pengar, vart brorparten av kyrkjene selde til private. Dette skjedde for alle dei tre kyrkjene i Hjelmeland i 1725. Kyrkjene var investeringsobjekt, eigarane fekk inntekt av kyrkjetiende og landskyld frå jordegods som høyrte til. Dei dreiv kyrkjene for eiga rekning og risiko. Til gjengjeld skulle dei stå for vedlikehaldet. Per Klengson Døvik kjøpte Hjelmeland kyrkje i 1819 for 200 spesidaler. Han var kyrkjeeigar heilt fram til 1872 då kommunen overtok for 1100 spesidaler. Årdal kjøpte attende si kyrkje i 1851, og Fister så tidleg som i 1844. Kjelde: BRANDAL TRYGVE: Hjelmeland Bygdesoge 2 1800—1990, Hjelmeland kommune 1994 3 Skifte av kyrkjetenar i Strand - Jan Guttorm går, Inge Andre kjem Preikestolen har hatt ein prat med både avtroppande og påtroppande kyrkjetenar. Jan Guttorm Sædberg er ekte strandbu, fødd og oppvaksen på Heia, kor han budde til for om lag åtte—ti år sidan. Då flytta han til Alsvik der kona er frå, og dei overtok ein eigedom i hennar familie. Jan Guttorm er eit kjent ansikt både i Strandakyrkja og i Jørpeland kyrkje, men nå sluttar han av etter om lag 20 års teneste som kyrkjetenar i Strand. Tekst: Magne Nag Bilete: Trond Hjorteland Før han tok til som kyrkjetenar, arbeidde han som mange strandbuar, fleire år på Stålverket. I tillegg har han vore innom eit par andre bedrifter i Strand. Kvifor søkte du i si tid stillinga som kyrkjetenar? På det tidspunktet då stillinga vart lyst ut, var eg ledig på arbeidsmarknaden og på utkikk etter noko nytt. Det var nok litt tilfeldig at eg søkte, og eg hadde ikkje heilt oversyn over kva arbeidsoppgåver som låg til stillinga. Kva har arbeidsoppgåvene dine vore? Å vera kyrkjetenar er ein svært allsidig jobb. Arbeidsoppgåvene er varierte, og det fører til at arbeidet vert interessant, og dagane går fort. For å nemna nokre av oppgåvene, så er vedlikehald og stell av begge kyrkjene og andre bygningar tilknytt kyrkja ein del av stillinga. Det same gjeld reinhald, skifting av lyspærer og liknande. I det heile teke er det mi oppgåve å gjera det triveleg både rundt og i kyrkjene. Me skal og sørgja for at gravplassane er i orden, og at det nødvendige arbeidet der vert utført. Ein skal og vera til stades ved gudstenester, i bryllaup og i gravferder. 4 Jan Guttorm Sædberg går, Inge Andre Langsholt kjem. Me skal då vera med i praktiske gjeremål og sjå til at alt er i orden i kyrkja. Når du nå ser tilbake, kva har du sett mest pris på i arbeidet? Det er vanskeleg å plukka ut ei eller fleire enkeltoppgåver. Eg har trivst godt og tykkjer det har vore svært gjevande. Men dersom eg skal trekkja fram noko, så har det å møta menneske i ulike livssituasjonar, i glede og i sorg, betydd mykje for meg både når det gjeld liv og tru. Det å vera til stades og kanskje kunna vera til hjelp for nokon i ein vanskeleg situasjon, har vore viktig for meg. Det har ennå ikkje heilt gått opp for meg at eg har slutta, for eg har ennå nokre oppdrag, og det er knapt ei veke eg ikkje har vore innom arbeidet etter at eg vart pensjonist. Kva skal du fylla dagane med når du ikkje lenger går på arbeid? Eg har ingen frykt for at eg skal bli arbeidslaus og gå rundt og kjeda meg. Me har hus og hage, og ei relativt stor tomt, så det er nok å hengja fingrane i. I tillegg har me båt som treng stell og som kanskje kan verta meir brukt nå som eg får meir ledig tid. Det er og kjekt å ha tid til overs, slik at eg kan gi ei hjelpande hand når borna treng det. Me takkar Jan Guttorm for praten, og ynskjer han ei god pensjonisttid. Den nye kyrkjetenaren heiter Inge Andre Langsholt. Inge Andre er frå Sarpsborg og flytta til Jørpeland i slutten av 2014. Han er eigentleg kunstutdanna, men har allsidig arbeidserfaring både frå landbruk, byggebransjen og omsorgsarbeid. Den siste tida før han flytta til Jørpeland, var han kombinert vaktmeister og miljøarbeidar ved Varmestova i Sarpsborg, eit felleskyrkjeleg tiltak for personar med rusproblem. Frå årsskiftet er han tilsett som kyrkjetenar i Strand. Kva fekk deg til å søkja denne stillinga? Då eg flytta til Jørpeland, var eg samstundes på utkikk etter arbeid. Eg er sterkt engasjert i kristent arbeid, og då eg såg utlysinga, tenkte eg at dette var noko for meg. Her kan eg få vera med i det kyrkjelege livet samstundes som eg får mange praktiske oppgåver. Har du fått oversyn over arbeidsoppgåvene dine? Etter så kort tid i stillinga kan eg ikkje seia at eg har det heile og fulle oversynet, men eg har fått god innføring og opplæring av dei andre tilsette og av Jan Guttorm, som nå sluttar. Arbeidsoppgåvene verkar spanande og utfordrande. Eg likar allsidig praktisk arbeid, og eg trivst svært godt med å arbeida med menneske, så her ser eg at eg har fått eit arbeid der desse tinga kan kombinerast. Kva ynskje og forventningar har du til jobben? I tillegg til det som ligg til stillinga i dag, er det jo spanande prosjekt på gang. Eg tenkjer då på pilotprosjektet med solcellepanel på Strandakyrkja, og arbeidet med ny kyrkje på Tau. Eg håpar å bidra i desse prosjekta. Mitt ynskje er at kyrkja skal bli eit naturleg samlingspunkt for heile bygda, og at kyrkjetenaren skal bli ein slags «offentleg hjelpar». Eg ser for meg at han kan møta born og unge og fungera slik som vaktmeisteren på skulen gjorde i «gamle dagar». Pensjonisten Jan Guttorm Sædberg Er du blitt inkludert på Jørpeland? Ja, eg har vorte godt motteken, alle er positive og greie. Men eg har valt ikkje å engasjere meg i så mykje ennå. Eg vil nytta tida til å orientere meg litt, bli kjend og få oversyn over arbeidet. Kva fyller du fritida di med? No i starten har det vorte litt tilfeldig. Har nytta det meste av tida til å bli kjend. Med min kunstutdanning er eg ute etter eit lokale der eg kan drive med kreativt arbeid. Det kan vera ein låve, eller eit uthus, der eg kan ha ein verkstad, ein stad der eg kan driva med både maling og keramikk. Dette er noko eg drøymer om. Me ynskjer Inge Andre lukke til og Guds velsigning i arbeidet. Avtroppande og påtroppande kyrkjetenar. 5 Med tradisjonar i bagasjen Rasa Paskeviciute frå Kaunas i Litauen har etablert seg med familien på Melandsmoen i Jøsenfjorden. I den nye heimen tek ho vare på nokre av tradisjonane heimanfrå, og har mykje å fortelja. Tekst og foto: Haldis Karine Nilsen Både Rasa og mannen Tomas jobbar på Gullingen leirskule, og har travle dagar i sesongen. På leirskulen har dei som regel ein fast meny med mellom anna komle på torsdag. Heime hjå Rasa vert menyen annleis, men potetrettar er ho van med. – Mykje av tradisjonsmaten i Litauen er laga av poteter, fortel ho, og byr gjesten på ein heimelaga potetgrateng som smakar himmelsk. Ho supplerer med eit lite fat med oppskore, røykt ribbefett, vårlauk, rugbrød og salte agurkar. Uvant, men godt det og. Litauen er eit katolsk land. Ein reknar med at rundt 80 % er katolikkar. – Mange eldre går til messe nesten kvar søndag. Men dei unge er ikkje så ivrige, fortel Rasa. Familien var heime i Litauen i fjor sommar for å feira dåp av vesleguten som var fødd året før. Ho viser fram ein album med bilete frå ein flott og høgtidleg dåpsfest, med foto tekne av ein profesjonell fotograf. Kjekke og gode minne å ha! Jul og påske er elles – som hjå oss – sentrale familiehøgtider. Ein spesiell, vakker juletradisjon er skikken med å dela juleoblat julekvelden. Ein juleoblat er eit tynt og dekorert «flatbrød» i form som ein goro, bakt av kveitemjøl og vatn. På grunn av sein postgang, fekk familien i Jøsenfjorden ikkje julekortet med innlagde juleoblatar før januar dette året. Men heldigvis hadde Mørkt rugbrød ,oppskore røykt ribbefett, vårlauk og salte agurker smakte godt. «Småsnacks» frå Litauen 6 Rasa Paskeviciute med vesleguten Mykolas tek vare på tradisjonar frå Litauen. dei litt att frå året før, så julekvelden kunne gå som planlagd. Julaftan vert det servert 12 retter – noko som markerer enden på advent som fastetid. På seinvinteren, på tysdag etter fastelavnssøndag – det me kallar feitetysdag, feirar folk i Litauen at vinteren er på hell. «Winter go away» kallar Rasa den dagen. Dette vert markert med eit slags karneval med opptog, litt skumle masker, og brenning av store høydokker. Og så et alle lappar: Mange nydelege gode lappar med smør og gjerne sirup. At karneval betyr «farvel til kjøt» og har sin plass før askeonsdag og fastetid, er noko me helst har gløymt i vår kvardag. Rasa er litt overraska når det er invitert til karneval på Fjordahuset lengst ut i mars… Februar byr elles på Litauen sin nasjonaldag, som er 16. februar. Det var då landet fekk att sitt sjølvstende etter 1.verdskrigen. Rasa planlegg påsken når me har denne praten, og førebur det som må til ved koking og dekorasjon av egg. Dette krev mykje laukblad, og mønsteret er anten påført med voks, eller ved å feste blomeblad og liknande til egget. Egget vert pakka inn i laukblad og trekt over med ein strømpe. Og deretter hardkokt. Dette gjer dei påskeaftan. Så er egga klare til fyrste påskedag. I Litauen tyder påskemorgon tidleg messe, og aktivitetar med familien. Til dømes skal ein finna ut kven som har det sterkaste egget, eller kva for eit som trillar lengst. Palmesøndag byr også på vakre skikker. Det er vanleg å ta med seg til messe grøn pynt og fine «bukettar» med strå og turka blomar. «Verba» vert desse greinene kalla. Rasa fortel at ein kan få kjøpa slike på «easter bazar», ein «påskebasar» som har eit litt anna konsept enn den som finn stad i Jøsenfjorden. Ho fortel også om andre merkedagar gjennom året, nokre av dei kjenner me frå før, andre er meir framande. Spennande er det i alle fall å høyra. Me har noko å læra me og! Les meir: http://no.wikipedia.org/wiki/Juleoblat). http://www.misjonsselskap.no/sider/tekst. asp?side=2800 ht tp:// w w w.ausrasfoto.c om / blogg/2014/04/11/dap-i-litauen/ Fakta om Litauen: Hovudstad: Vilnius 2,9 mill innbyggjarar, flateinnhald 65 300km2 86% kristne (80% romersk-katolsk, 5% russisk-ortodoks, 1% andre) Offisielt språk er litausk, men ein del er russisk- og polskspråklege. Andakt Min påskesang Av Mona Bjerga Påskens budskap har gjennom tusener av år blitt formidlet gjennom sang og musikk. For mange, inkludert meg selv, er salmer og sanger et enormt viktig verktøy i tilbedelsen av Gud. I bønn og samtale med Gud kan våre egne ord ofte føles knappe eller utilstrekkelige. Da er det fantastisk å ha en skattkiste av sanger skrevet av andre kristne som på sin måte har uttrykt sin bønn, takk og lovsang til Gud. En av de sangene som nærmest står på «repeat» hjemme hos meg for tiden, er «Fullkommen majestet» sunget og skrevet av lovsangslederen David André Østby. Denne tar oss med rett inn i påskens kjernebudskap og feirer Jesus’ fantastiske seier på korset: Av Ole Wollert Meyer Redningsaksjon i Hunnedalen Påskeaftan 2008 skjedde det noko eg aldri vil gløyme. På veg heim, etter ein flott dag i Sirdalen. Det begynte å skumre og det blei kaldare. Vi passerte rødekors-hytta, men etter nokre kilometer måtte vi stoppe. Treåringen i bilen måtte tisse. Og då hastar det … Eg stoppa på ein stad eg elles ikkje ville ha stoppa. Der var nokre slake kurver på vegen, med midtstripe – ein stad der bilane held god fart. Men må ein stoppe, så må ein. Då vi var ute av bilen, høyrde eg ein lyd. Fugl? Her, no? Stussa litt og høyrde meir etter. Nei, det var ei som ropte. Eg såg meg rundt, men no var det blitt endå mørkare. Ingen å sjå. Etter kvart kom folk frå rødekors-hytta. Dei prøvde ved hjelp av lys å finne dei to i fjellsida, men lykkast ikkje. Å komme opp til dei var heller ikkje mogleg. Så kom helikopteret. Redninga var nær. Med varmesøkande kamera vart først den eine funnen. Eit kraftig lys frå helikopteret gjorde at vi såg den eine oppi fjellsida. Redningsmannen vart firt ned frå helikopteret, fekk tak i den eine, for så å bli heist opp og inn i helikopteret. Nytt funn med varmesøkande kamera, og vi såg den andre redninga. Begge vart berga, og helikopteret drog. Sterke augneblink! Og det vart endå meir forsterka då ein av dei to berga etter eit par dagar ringjer oss for å takke og fortelje. Dei var forslåtte og kalde, og sa at vi var med å berge livet deira. Død, hvor er din brodd Kristus har stått opp! Dødens makt er brutt Jesus lever! Fullkommen majestet Du er kongen som ble skyldig i vårt sted I naken skam du led Din er æren i all evighet Resten av sangen kan høres på David André Østbys siste soloalbum «eksplosjon». Mona Bjerga Eit nytt rop, tydelegare: «Hjelp!» Eg skjøna at ropa kom oppe frå fjellsida. Etter kvart forsto eg at dei var to som sat fast i fjellsida. Dei var på skitur. Mørkret var på veg og det vart kaldare. Dei ville komme seg ned til vegen, men sklei høgt oppe i fjellsida. Heldigvis klarte dei å halde seg fast i nokre tre. Ingen returmoglegheit. Dei sa dei ikkje var skada, men dei kom ingen veg. Svarte fjellsida lengre ned, med kvite snøflekker rundt om. Eg ringte politiet, som sette meg over til redningssentralen. Eg fekk forklart situasjonen og kvar dette var. Dei skulle komme etter 20—30 minutt. Det var lange minutt for oss, og heilt sikkert endå lengre for dei som sat fast oppe i fjellsida. Eg fekk ropt til dei to, utan å sjå dei: «Helikopter er på veg». Med to små gutar i bilen ville eg setje meg inni til dei. «Ikkje dra!», høyrde eg med intens stemme frå fjellsida. 1.påskedag er eg i Forsand kyrkje, for å feire Jesu oppstode saman med mange andre. Hendinga påskeaftan i Hunnedalen blir ei sterk påminning om den store redningsaksjonen som hende, då Jesus kom til jord for å berge oss menneske. Guds hjarte banka og bankar så uendeleg for deg og meg, så han gjer det han kan for å oppsøke deg og meg. Jesus kom til jord for å berge oss, for å redde oss som var fortapt. «For så elska Gud verda at han gav Son sin, den einborne, så kvar den som trur på han, ikkje skal gå fortapt, men ha evig liv.» Johannes 3,16. «Så vil ved korset eg standa. Med undring eg ser: Eg er fri! Eg skal ikkje døy, eg skal leva med Jesus til æveleg tid!» Fortsatt god påsketid! 7 Vi er alle sendt Halvparten av verdas befolkning lever på mindre enn 15 kroner dagen. Om lag 30 000 menneske døyr av svolt kvar einaste dag! Preikestolen er på besøk heime på kjøkkenet til Gunn Magret Skjørestad på Jørpeland. Av Åshild Hus Samedy har mange gode forretningsidear og er på jakt etter partnarar. – Eg har den siste tida fått møte fleire inspirerande personar som mellom anna har starta mikrokreditt i Aserbajdsjan og bank i Columbia. Det er fantastisk å sjå korleis ein med små middel, i vår målestokk, kan vere med å gi håp og fridom til dei som har lite. – Det byrja med at det gjekk opp for meg at «vi alle er sendt», og at vi frimodig skal få lov til å gå med det vi har fått, seier Gunn Magret. Ho kom i kontakt med fleire frå regionen som brann for det same, og etter kvart har desse danna eit nettverk som foreløpig har arbeidstittelen Investeringsnettverket. – I investeringsnettverket får eg bruke min faglege kompetanse innan økonomi. Eg trur Gud kan bruke oss uansett kva evner og utdanning vi har. Det er ikkje berre åndelege oppgåver i Guds rike. Gunn Magret Skjørestad er med i Investeringsnettverket. – I investeringsnettverket ynskjer vi å knytte til oss menneske med ulik kompetanse, og som er villig til å bruke den for å skape ei betre framtid for menneske som lever i fattigdom. Etablere berekraftige verksemder – Målet er å etablere berekraftige verksemder som hjelper folk ut av fattigdom. Ein driv ikkje med bistand, men ynskjer å finne 8 talent som treng hjelp til å komme i gong. I februar var tre stykke frå nettverket i Kambodsja. Det vart då sett på fleire ulike forretningsidear som ein no er i gong med å utarbeide forretningsplanar for. Vi er ikkje givarar. Vi involverer oss i prosjekt som partnarar. – Hjelp trengst på så mange nivå. Menneske som lever i fattigdom, lever frå hand til munn, og har ikkje det privilegiet å kunne tenkje langsiktig. I mange land er det svært mykje korrupsjon, og folk er ikkje vane med å kunne stole på kvarandre. I dette bildet vil vi prøve å gå inn og bistå med fagleg kompetanse, og å lære dei korleis dei ved å samarbeide, kan få til meir. Ynskjer du å engasjere deg, eller vite meir om prosjektet? Ta kontakt med Gunn Magret Skjørestad: [email protected]. Investeringsnettverket: Etablert juni 2014 17 medlemmer Styret: Dag Kjosavik , styreledar Ståle Halsne, sekretær Erik Gjerdahl, markedsføring Gunn Magret Skjørestad, økonomi Strand menighet og Mali Ved radiostasjonen i Koro har fulanien Ali Barry ansvar for programmene som sendes på fulani. Strand menighet har to misjonsprosjekt i Mali, både i regi av Normisjon og Det Norske Misjonsselskap (NMS). Begge prosjektene dreier seg om evangelisering blant fulanerbefolkningen. Prosjektet som er formidlet av Normisjon i vestre del av landet, gjelder fulanersenteret med fulanien Adama Ba i spissen. Der er det et litterært senter, det produseres radioprogram, og det drives alfabetisering, evangelisering og undervisning. Fulanerne er et nomadefolk. Mye av året er de på vandring med dyrene sine. Derfor er radioen et viktig kommunikasjonsredskap for det kristne budskapet. I østre del av landet, i Mopti-regionen, har ”SørSør-misjon” sitt virkeområde. Det er vårt andre misjonsprosjekt. SørSørmisjon betyr at misjonærene er utsendt fra kirker i nabolandene Kamerun, Benin, Nigeria m.fl. med økonomisk bistand fra Kirka i Sevare er åttekantet og skal få stråtak, etter modell av fulanerhytten. NMS. Evangelisering og menighetsbygging er sentrale oppgaver. Det er også radioarbeid. Det knyttes stadig nye avtaler med radiostasjoner i området, mens programmene blir produsert der misjonærene er. Mange av disse SørSør-misjonærene er kjent med fulanerkulturen og språket fra sine hjemland, men de fleste må ha språkkurs likevel, for å lette den nære kontakten med fulanerfolket. For et par år siden var det krise i Mali med opprør, krig og hungersnød. Mange var drevet på flukt. Misjonærene måtte evakueres fra de østlige områder, delvis til sine hjemland, delvis inn til hovedstaden Bamako. Heldigvis klarte utenlandske styrker sammen med den maliske hær, samt et vellykket valg i landet, å snu dette til noe positivt. Nå er misjonærene tilbake i Øst-Mali, og misjonsvirksomheten i gjenge igjen. Den siste rapporten fra Mopti-regionen i øst, der NMS har sitt felt, forteller om flere og flere misjonærer, og at bygging av ny kirke i Sevare er godt i gang. Stadig nye radiostasjoner blir innlemmet i stasjonsnettverket som de kristne programmene blir sendt fra. Når kvelden siger på, og mørket senker seg etter kveldsmåltidet, sitter fulaneren ved bålet og lytter til radio. Spesielt populært er innringningsprogram der de som ringer til radiostasjonen blir satt i forbindelse med personer som kan svare og veilede videre. Det er mye positivt og spennende for misjonsvirksomheten i Mali for tiden! La oss være med i en bønnering for misjonsarbeidet i Mali, for at Ordet må finne godt jordsmonn i hjertene og troen bli skapt! For Strand menighet, Harald Nesvåg 9 Fekk oppleva hjelp og godhet Anna Ødegård Andersen vil gjerne ha hjelp dette året også. Anna Ødegård Andersen og Edna Røyrvik var mellom dei som fekk hjelp gjennom Godhetsveka 2014 i Strand. Begge bur i eigne bustader på Tau. vart ikkje realiserte før for eit par år sidan. «Eg ønskjer å ha ein open heim», fortel Edna. Og heimen ber preg av å vera open, både ute og inne. Her finn born og unge sin plass. Av Martin Ivar Arnesen «Det var Randi Anita som ringde meg om Godhetsveka. Eg trudde det var eg som skulle vera med å hjelpa», seier Edna. «Nei, det er du som skal få hjelp, var svaret eg fekk frå Randi Anita. Eg måtte gråta ein skvett. Tenk at eg skulle få hjelp!» Og Edna fekk hjelp med å mala nybygget ferdig og leggja stein og grus rundt huset. Edna fortel at det var flott å få hjelp i ein travel kvardag. «Det var noko av det beste som eg kunne få der og då! Eg hadde nettopp blitt beredskapsmor for ein liten gut som trong meg, og eg rakk ikkje alt eg skulle gjera sjølv». Anna vart enke for om lag fem år sidan. Men hus og eigedom krev mykje. «Det er ikkje alt det er så enkelt å få gjort når eg er avhengig av stokk når eg går», fortel Anna. Hos Anna vart det hjelp med beising, reparasjon av trapp og arbeid i hagen. Anna fortel at hjelpa ho fekk, var overveldande. Det var mange og flittige hender som jobba saman. Og det vart gjort med glede. Og medan dei heldt på, kom det til og med nokon som hadde med kaffi og mat. Då vart det og fellesskap rundt hagebordet. «Og eg vil gjerna melda meg for å få hjelp med hagen i år også», avsluttar Anna. Også Edna vart enke for om lag fem år sidan. Allereie før mannen døydde, la dei planar om å utvida huset. Men planane Edna avsluttar: «Alle kan få hjelp. Du treng ikkje vera «hjelpetrengjande». Eg utfordrar til å seie ja til å ta imot hjelp. Godhetsveka gir gode ringverknader. Neste gong blir gjerne eg med og jobbar hos andre!» Edna Røyrvik vil gjerne vere med å hjelpe andre dette året. Mange hjelpsomme hender var med på Godhetsveka på Tau i 2014, og her er nokre av dei.. 10 Godhetsveka i Strand 1.—5.juni 2015 Eit av dei tydelegaste kjenneteikna på Jesu liv, var godheten. Der kor han gjekk, blei menneske møtt av denne godheten, og møtet med Jesus førte ofte til varige endringar. Jesus gav disiplane sine eit bilde på korleis kyrkja skulle vere og dei kristne skulle leva. Kyrkjehistoria fortel at nettopp Godheten var eit kjenneteikn på den første kristne kyrkja og ein viktig faktor for korleis kristendommen blei spreidd i oldkyrkja. Godheten var ikkje berre eit kjenneteikn ved disiplane og den første kyrkja, men også ved kyrkja i dag. Godhet er ikkje berre ein happening, men ein kultur som skal prega heile det kristne livet og dei kristne fellesskapa. Då blir Godhetsveka også ei øving i Godhet. “Små ting gjort i kjærleik kan forandre verda”. Den første Godhetsfestivalen blei arrangert av IMI Kirken i Stavanger i 2006, og Godhet Norge blei oppretta i mai 2012. Målet for Godhet Norge er å hjelpe fleire kyrkjelydar til å arrangere Godhetsveke og å vise at «små ting gjort i kjærleik kan forandre verda». I Strand blei den første Godhetsveka arrangert i 2013. I 2014 blei det arrangert Godhetsveker i over 15 byar og tettstader i Noreg. Gjennom ei veke får medmenneske hjelp med alt frå husmaling og hagestell til garasjerydding og bilvask. Gjennom praktisk nestekjærleik peikar vi på Guds godhet og kjærleik. Godhet er kjekt og meiningsfullt, kontaktskapande og fellesskapsbyggjande. Her er Randi Anita Helvig og Edna Røyrvik i gang med maling av huset til Edna. TRENG DU HJELP? VIL DU HJELPE? Vi treng både oppdrag og medarbeidarar! Registreringa av forespørslar på oppdrag og deltakarar opnar på www.godhet.no i mai 2015, eller du kan kontakte oss på telefon eller e-post. Kontakt Jørpeland: Olav Vestbøstad – 916 27 768 / [email protected] Kontakt Strand: Randi Anita Helvig – 51 74 51 30 / 947 91 554 Les meir om Godhet på: www.godhet.no/ eller på Facebook. 11 Konfirmant 2015 Fister kyrkje Søndag 3. mai Hanne Christine Nordahl Dalaker Tobias Bjørkeland Åke Sjursen Hauge Ida Kvernstrøm Hans Hetland Jarand Sørreime Verpe Årdal kyrkje Laurdag 9. mai Laura Sypalyte Jesper Bjerga Goda Sypalyte Lorna Marie Stenberg Ole Kristoffer Albretsen Tufte Aleksander Bergeland Håvard Skår Henny Jordal Breivik Bjørn Olsen Vegard Hiim Vegard Bø Hjelmeland kyrkje Søndag 10. mai Gunbjørg Hetlesæter Maria Laugaland Bernt Olav Tuntland Sebastian Vanvik Tarald Hagalid Trine Moen Hausken Anne Kari Ramen Breiland Amalie Olsen Tina Ramsland Eirikur Poulsen Cathrine Kvame Hannah Chaplin Laugaland Olav Espeland Halsne Rebekka Helen Bjelland Andrine Hetland Renate Håland Madelen Wåland Langvik Casper Rørheim Larsen Alexander Laugaland Munthe Lene Kvame Renate Åsland Håland Daniel Nordbø Jakob Hjorteland Gbada Martin Ødegård Jørmeland 12 Kjære konfirma ntar i Fister, Ård al og Hjelmelan To ord kom til os s med tildeling av trusopplærin året: gsmiddel til Ryf ylke det siste LIVSTOLKING OG LIVSMEIS TRING Desse to orda har inspirert m eg i Korleis forstår du din plass i de møtet med dykk konfirmanta r spesielt: nne verda? Og Og ikkje minst: kva hjelper deg Kva lærer du av i kvardagen? meg og andre deg, prioriterer vaksne? Kva m ? e gjer, svarar Eg håpar du og alle ser at eg er ei som vil følgje om å prøve og mindre om å få Jesus. At det ha det til. Og at i de ndlar mest livstolking og liv sse to setninga smeistring. ne ligg nettopp Jesus er ein so m går med. Ein som går føre. E ventar på deg. in som reiser de Jesus går også g opp. Ein som med i kampane stormar. i livet, og vik ik kje unna når de Ikkje eingong dø t den kunne hald e på Jesus! Kven er det då att å vere redd for? Til lukke med ko nfirmasjonen og lukke til vidare! Ingebjørg Vik La ugaland Barne- og ungd omsprest i Hje lmeland, Årdal og Fister d! Strand kyrkje Laurdag 2. mai Aspelund, Sondre Kleppe Bergeland, Baard Birkelid, Astrid Viktoria Bjørheim, Marius Eie, Anna Eie, Joakim Austbø Eie, Martin Jekteberg Førland, Stine Grødem, Oda Hagen, Julia Madeleine Serina Hatteland, Magnus Haugvaldstad, Jone Heggland ,Daniel Heidema, Jonathan Siemen Særvoll Helland, Synne Haaland, Tobias Tvedt Johannessen, Karine Aakre Johannessen, Regine Strand Knudsen, Thea Borgen Larsen, Kristine Jahren Melberg, Kaisa Strand Middelthon, Sondre Westersjø Norgren, Aleksander Vermedal Schmidt, Sander Skårland, Simon Steinsland, Erik Stople, Endre Johan Stålesen, Ruben Nordbøe Veland, Jon Gerhard Vik, Lise Marie Voster, Kristoffer Walaunet, Emma Heng Walde, Tine Lendengen Woie, Brage Søndag 10.mai Amdal, Sanna Berge, Hannah Erland, Vilde Fiskå, Zander Særvoll Halsne, Jonas Hatleskog, Tobias Gundersen Havn, Markus Nåden Hegna, Ingebjørg Nessa Jensen, Kevin Karender, Eric Alexander Krumsvik, Fredrik Krumsvik, Julie Rebekka Moen, Ida Nesvåg, Daniel Riveland, Frank Rypestøl, Stine Sigrun Fiskå Rødne, Markus Jonsson Samuelsen, Bjørnar Skjold, Celine Meidell Skjold, Nathalie Meidell Svensen, Even Sørhaug, Idunn Skogerbø Tungland, Synne Ullestad, Andre Moen Voster, Sofie Voster, Kari Østerhus, Tobias Benjaminsen Kjære konfirma ntar i Strand kyrkjely d! M e har det siste år firmantar eit lite et gått saman med dykk konstykke på livsv egen. Vårt ynsk er at de har fått je lærdom og er fa rin vidare om Jesu s, han som ynsk gar å ta med je med deg heile livsvegen. Ikkje r å gå saman fordi du fortener det, men på gr unn av nåde! Lukke til! Bodil Sande Tu røy 13 Konfirmant 2015 Jørpeland kyrkje Laurdag 2.mai Bakke, Lars Bakken, Jone Vidar Barka, Sofie Rygh Berntsen, Vetle Braseth, Nora Efteland, Daniel Nemeth Fjelde, Bjørnar Fjelde, Simen Haugan, Solveig Hauge, Matias Joa Haukelid, Andreas Hausken, Martin Sagberg Helgeland, Daniel Hølleslid, Linn Therese Hølsbø, Maren Jee Eun Idsø, Martin Idsø, Preben Nordahl Johannesen, Marius Andre Kloster Johansson, Kristoffer Kjellevold, Katrine Klausen, Ingrid Knudsen, David Kokaas, Emilie Brekke Langeland, Cecilie Livastøl, Håvard Melberg, Kaja Trelvik, Marthine Vargervik, Ole Jørgen Vistnes, Leon Amir Rajabalinya Ødegård, Ida Austigard Årvik, Josef Abinet 14 Søndag 3.mai Amdal, Olina Barka Andersen, Allysse Pacana Erland, Georg Fosse, Lillian Grammeltvedt, Morgun Henninge Harestad, Tim Hognestad, Elise Johnsen, Martine Idsøe Jøssang, Tore Nordbø Lillesund, Markus Mannes Monte, Samuel De Olsen, Lilie Nygaard Risa, Renè Notvik Rørheim, Aleksander Sandvik Seljeskog, Amalie Vetrhus, Kaisa Stangvik Våge, Andreas Østerhus, Per Sigmundstad, Therese (Sjømannskrk. i Singapore) Laurdag 9.mai Alsvik, Mathias Bang, Fredrik Barka, Eirin Bjørheim, Kristoffer Bolsøy, Sander Bowitz, Rasmus Rygh Bratthammer, Anne Langeland Dyrdal, David Finnebråten, Silje Cathrine Fjelde, Ola Vestbø Gulestøl, Frida Helland Hansen, Håvard Steen Hansen, Jonas Steen Heggland, Eline Helland, Andreas Henriksen, Jonas Sæbø Hovland, Sander Håvardsen, Tina Kristin Meltveit Johansen, Sondre Larsen, Emanuel Eie Lekvam, Arild Lura-Wiik, Sebastian Løvås, Fredrik Moorgas, Tia Bjørlo Norland, Filip Orre, Siri Erga Risa, Markus Eie Rosså, Sander Sandal, Ruben Antonesen Sedberg, Eira Sjøberg, Silje Cathrine Skjelsbæk, Ellen Margrethe Fossdal Steinsvåg, Torry Søiland, Tale Isabell Tungland, Anders Josef Drønen Vathne, Thor Magnus Volkova, Olga Aakre, Maria Aarskog, Ine Agnethe Forsand kyrkje laurdag 30. mai Aline Høie Even Thorbjørnsen Harboe Ingrid Haukalid Karianne Alveskjær Lerang Lars Jørgen Mæle Renate Knudsen Sander Nysted Erevik Silje Berge Susanne Meling Toralf Fundingsland Kjære Forsand Kjære konfirma nter på Jørpela konfirmanter! nd! Det har vært et kjek men. Vi har blan t år med mange gode stunde r samt annet vært på leir, hatt Roads konser t og sam er vicelinger i kirken, natt-cup på Fo mye annet. Det rsand og gode fellesska pet som vi har, ikke å slutte nå trenger . Jeg ønsker at dere vil fortsette gruppene dere i de har valgt å være en del av nå i vå at valgene du gj r. ør i dag – og hv em du er samm Husk – vil følge deg en med resten av livet. Uansett hva so kan du være si m skjer, kker på at Gud alltid og i alt øn dere FREMTID sker å gi OG HÅP. «For jeg vet hv ilke tanker jeg har med dere, sier Herren, fredstanker og ikke ulykkestan ker. Jeg vil gi dere fremtid og håp» (Jer.29,11). Takk for at jeg har fått blitt kjen tm som har gått. Jeg håper at de ed dere gjennom året t dere har oppl nom konfirman evd gjentåret, har gjor t dere sterkere i fellesskapet vi troen, og at har hatt, har gi tt dere noe. Vid jeg at konfirman ere hå ttiden ikke bare slutter her, men per fine fellesskape t vi har fått kan at det fortsette. Lykke til med ko nfirmasjonen, og de beste øn sker for fremtid en. “Den gavmilde får gode dager, den som øser ut til andre, får rikelig tilbake ” (Ordspr. 11, 25 ). Natalie Bjørkel and Hilsen Mia Rau stein, kateket 15 Kva skjer med Den norske kyrkja? Av Olav Frantzen Mange har heilt sikkert registrert at det skjer endringar i kyrkja vår. Me er midt inne i ei reformtid der grunnlovsendringa i 2012 er det viktigaste som har skjedd – og der den framtidige organiseringa av kyrkja er det viktigaste som skal skje på det organisatoriske planet. Me får ei ny kyrkjelov, og midt oppi alt dette er me inne i ei trusopplæringsreform og ei gudstenestereform, altså endringar som dreiar seg om det indre livet i kyrkja. Reformarbeidet har starta, men det er mykje som står att. dette er at kyrkja skal vera landsdekkande, tilgjengeleg i alle lokalsamfunn med presteteneste og gudstenestetilbod, slik at barn kan bli døypte, at barn og unge får opplæring i den kristne trua, og at kyrkjelege vigsler og gravferder kan skje i alle lokalsamfunn. Omgrepet folkekyrkje rommar mange dimensjonar. Kyrkjemøtet 2004 sa mellom anna om dette: • Grunnlovsendringa i 2012 I 2012 vedtok Stortinget endringar i Grunnlova. Med desse endringane vart kyrkja skilt frå staten. Formålet var at kyrkja skulle vera herre i eige hus, at kyrkja skulle ha eit større sjølvstyre, og at staten ikkje lenger skulle halda seg med ein bestemt religion. Men om kyrkja nå langt på veg er lausrive frå staten, så er ikkje kyrkja lausrive frå samfunnet. I kyrkjeforliket frå 2008 ligg det eit krav om auka demokratisering i kyrkja, noko som m.a. har resultert i at soknerådsval og bispedømmerådsval nå skjer samstundes med kommune- og fylkestingsval, i same lokale, men i kvar sine rom. Stortinget har gjennom grunnlovsendringane uttrykt eit ønskje om at Den norske kyrkja framleis skal vera ei folkekyrkje, og staten forpliktar seg til å støtta denne kyrkja økonomisk, omtrent på same nivå som før. Folkekyrkje Nå skal kyrkja bli ei meir sjølvstendig folkekyrkje. Dette er til og med nedfelt i § 16 i grunnlova, der det står: «... forbliver Norges folkekirke.» Staten sitt mål med 16 • • • • • • Nå ut til heile folket med evangeliet i ord og handling. Kyrkja sitt oppdrag er retta mot alle menneske, og kyrkja er såleis ei kyrkje for folket. Kyrkja vedkjenner trua på den treeinige Gud. Kyrkja er landsdekkande og lokalt forankra. Dåpen er einaste medlemskriterium. Kyrkja har ei brei kontaktflate, er nærverande og tilgjengeleg for alle sine medlemer. Kyrkja gjev rom for ulike grader av deltaking, ulike kulturar og tradisjonar, og ulike teologiske retningar. Kyrkja er bygd opp som ein demokratisk organisasjon. Kyrkja sitt oppdrag og verksemd er forankra i kyrkja si tru og lære, og har ein identitet som er skilt frå statleg og kommunal verksemd. Kyrkja er der evangeliet om Jesus Kristus vert forkynt og sakramenta vert forvalta. Difor er det rett at kyrkja skal fastsetja sine eigne ordningar og tilsetja sine eigne biskopar, prostar og prestar. Rettsordninga Når Staten (Kongen i statsråd) ikkje lenger skal fungera som eit nasjonalt kyrkjestyre, så må kyrkja etablera eit nytt rettssubjekt, altså eit organ som har det overordna ansvaret for kyrkja, også juridisk. Til nå har soknet vore det einaste rettssubjektet i kyrkja. Soknet skal framleis vera eit sjølvstendig rettssubjekt og eigar av kyrkjebygg, men frå 1. januar 2017 må eit nytt rettssubjekt vera på plass. Om det blir Kyrkjerådet eller eit anna sentralt organ, veit me ikkje ennå. Ny kyrkjeordning Den nye kyrkjeordninga må formulera kyrkja sine oppgåver lokalt: Forkynning av evangeliet, forvaltning av sakramenta i gudstenestefeiringa og kyrkjelege handlingar, trusopplæring, sjelesorg, diakoni, kyrkjemusikk, misjon og kyrkjeleg kulturarbeid. Alle kyrkjelege strukturar skal støtta opp om desse oppgåvene. Bispedømmeråd, kyrkjeråd og kyrkjemøtet er til for å støtta opp om arbeidet i det enkelte sokn og i den enkelte kyrkjelyd. Alle tilsette og tillitsvalde i kyrkja har i grunnen berre ei oppgåve; å arbeida for at det er levande lokale kyrkjelydar. Den lokale verksemda er livsnerven i kyrkja. Korleis skal kyrkja organiserast i framtida? I dag er kyrkja organisert på ulike nivå, frå det enkelte sokn og den enkelte kyrkjelyd, til det nasjonale nivået. Imellom er det regionale nivå, som prosti og bispedøme. Det kommunale nivået – med kyrkjeleg fellesråd – er også eit mellomnivå når det omfattar meir enn eitt sokn. Spørsmålet framover blir om dette skal vera som før eller om det skal endrast? Det er det ingen som veit ennå, men dette er spørsmål som sokneråda og fellesråda kan vera med å påverka utfallet av, mel- lom anna gjennom ein høyringsrunde som nå er i gang. Det som er ganske sikkert, er at soknet framleis skal vera den grunnleggjande eininga i Den norske kyrkja. Alt anna ville vore meiningslaust. Kyrkjemøtet 2007 sa at «Kirkeordningen må understreke og styrke soknenes betydning og innflytelse i hele kirkens organisasjon.» Det som derimot kan komma til å bli endra, er talet på sokn og talet på fellesråd. Om bispedømmeråda skal endrast, om biskopen sin rolle skal endrast, eller om prostia skal vera som før, er også spørsmål som nå vil komma opp. Det same gjeld spørsmålet om det skal vera ein eller to arbeidsgjevarar i kyrkja. I dag har dei fleste prestar bispedømmerådet som sin arbeidsgjevar, med prost eller biskop som næraste overordna, medan dei andre tilsette i kyrkja har fellesrådet som arbeidsgjevar med kyrkjeverja som næraste overordna. Kommunereformen Som alle veit, føregår det samtalar og drøftingar om samanslåing av Forsand, Strand og Hjelmeland kommunar. Dersom dette vert ein realitet, så vil det nærast automatisk også føra til at dei kyrkjelege fellesråda må slå seg saman. Det kan ikkje vera fleire fellesråd i same kommune. Kommunereformen skjer altså samstundes med store reformar i kyrkja. Om ganske kort tid har me kanskje berre eitt fellesråd, ei kyrkjeverje, ein felles stab. Dette treng absolutt ikkje vera negativt. Å samla kreftene, organisera arbeidet på ein betre måte, utnytta dei sterke sidene til den enkelte medarbeidar på ein betre måte, og å utnytta dei økonomiske ressursane smartare, kan vera positive gevinstar av ei samanslåing. Også uavhengig av ei kommunesamanslåing, kan dette realiserast dersom alle nåverande fellesråd og sokneråd ønskjer det. Det er heller ikkje usannsynleg at resultatet kan bli at det berre skal vera eitt fellesråd i kvart prosti. Kanskje blir det då Ryfylke fellesråd i Ryfylke prosti, med like mange sokn som nå, eller med færre sokn dersom nokon ønskjer å slå seg saman. Tida og vegen Reformane skjer nå. Det er nå grunnlaget skal leggjast for den framtidige kyrkjeordninga. Då er det viktig med eit breitt engasjement på lokalt plan, med mange innspel til dei som skal bestemma. Det vil ennå ta mange år før reformperioden er over for denne gong, og det er både rett og nødvendig at dette tar tid, men når det siste vedtaket er gjort i denne prosessen, så har Den norske kyrkja gjennomlevd ein aldri så liten reformasjon. Alle som arbeider i kyrkja, vil merka det. Alle sokneråd vil merka det, og dei som går meir eller mindre regelmessig i kyrkja vil merka det. La oss be om, og arbeida for, at dei endringane som nå skal skje, vert til det beste for alle. TRO OG VITENSKAP Av Bård Boye Min viktigste og fineste oppgave som prest, er å hjelpe mennesker til en trygg tro på Gud. Og jeg snakker med mange ulike personligheter om tro. Jeg har merket meg at en av de tingene som gjør at mange synes det er vanskelig å tro, er at de har en tanke om at tro og vitenskap motsier hverandre. ”Nei, jeg tror på vitenskapen”, er svaret jeg ofte hører. Her er noen tanker som kan være en hjelp til å forstå forholdet mellom tro og vitenskap. For det første: Det kan være en hjelp å vite at det er tusenvis av vitenskapsfolk som er mer intelligente og velstuderte enn de fleste av oss, også de som gir det overnevnte svar, som tror. Flere er foregangsmennesker innen vitenskapelige oppdagelser både i fortid og nåtid. De ser ikke denne motsetningen, men tvert imot mener de at tro og vitenskap utfyller hverandre. Mange av dem vil til og med hevde at hele vår virkelighet er så avansert og intelligent satt sammen at det er vanskelig å tenke seg at det ikke står noe intelligent bak. Det er rett og slett vanskelig å tro at alt er blitt til ved en tilfeldighet; av ingenting. Eks.: Newton, Galilei og Kopernikus er kristne naturvitere. Darwin, Einstein og Niels Bohr hadde ulike livsanskuelser, men det er neppe rett å si at de var ateister. Av aktuelle norske kristne naturvitere kan nevnes Johan E. Moan, professor i fysikk, Ola Didrik Saugstad, professor i medisin, Katarina Pajchel, nonne og forsker på Higgspartikkelen; ”Gudspartikkelen”. For det andre: Jeg har merket meg at dette svaret ofte bygger på en karikatur av og liten kjennskap til hva vanlig kristentro er. Det er hverken særlig pent eller konstruktivt å basere sine slutninger på de mest enøyde 18 og bastante meningene i en gruppe mennesker. Eks.: Noen kan hevde litt for skråsikkert en bokstavelig forståelse av skapelsesfortellingene i Bibelen. Men det kan være meget mulig at det er fortellinger om jordens tilblivelse og grunnvilkår fortalt i bilder; slik de pleide å gjøre det på den tiden. Det kan være at historien om Adam (som betyr ”mann”) og Eva (som betyr ”livgiver/ kvinne”) er historien om mannen og kvinnen. Det kan være at de to trærne i hagen ikke var noen helt spesielle frukttrær den gang, men bilder på to måter å leve på (etter sin egen kunnskap om godt og vondt, eller bare å ta imot livet fra Gud). Det kan være at talen om de 7 dagene bare er en måte å fremheve betydningen av hviledagen som en god og viktig skaperordning. For det tredje: Jeg har merket meg at de som hevder at de tror på vitenskapen, ofte selv går langt utover vitenskapens grenser. Eks.: Vitenskapen bygger på empiri, sanseerfaring. Og en går langt utover vitenskapens grenser når en hevder at det ikke kan finnes noe utover det empiriske, det sansbare. Eks.: Vitenskapen bygger på loven om årsak og virkning. Dermed kan vitenskapen aldri si noe om hvordan alt er blitt til. En kan spole bakover i tid med større eller mindre sikkerhet, men opphavet (den første årsak) vil alltid bli utenfor vitenskapens grense. Jeg har forståelse for at mennesker har mange spørsmål om tro, bibel og liknende. Jeg har det selv! I rom og tid er vi uhyggelig små! Vi vil aldri helt forstå. Og en må i alle fall være veldig intelligent for å hevde at tro og vitenskap utelukker hverandre. Mitt svar er: Ja, jeg tror på vitenskapen! Og ja, jeg tror på Gud! Lille Anne En søt historie om forholdet mellom tro og vitenskap: En dag kom lille Anne hjem fra skolen, og til sin store forbauselse så hun en kake på kjøkkenbordet. “Til lille Anne” stod det på et fint kort. “Jippi, jippi” sa lille Anne og hoppet av glede! Men så tenkte hun: “Hmm! Denne kaken må jeg finne ut mer av!” Hun ringte til universitetet. Ikke lenge etterpå banket det på døren. Utenfor stod flere av universitetets professorer. De hadde med seg kofferter fulle av instrumenter. De satte straks i gang. De målte og veide. De analyserte og kalkulerte. Etter en stund sa fysikkprofessor Unni Vers: «Kjære lille Anne, jeg har funnet ut For spesielt interesserte Mer avansert om forholdet mellom tro og vitenskap Tekst: Biolog dr.philos. Jon Guldbrandsen Det er ingen motsetning, men heller ikke noe absolutt skille, mellom tro og vitenskap. Det er heller et litt diffust område hvor disse to verdenene går litt over i hverandre. I klassisk 3-dimensjonal naturvitenskap er det derfor utenfor rekkevidde både å avvise og påvise eksistensen av Gud, fordi det er her de fem sansene våre (som for øvrig er mange flere) opererer. Og med disse som verktøy, er det ikke mulig å gjøre annet enn å undre seg iblant, for eksempel over underlige sammentreff i tid og rom av forskjellige begivenheter (undere, profeti og andre åndelige erfaringer). Men i dag tror vitenskapen at verden består av flere enn tre dimensjoner, og i kvantemekanikken regner vi foreløpig med 11. Vi lever altså høyst sannsynlig i et multidimensjonalt hypervolum hvor de registrerte sansene våre bare opererer i tre dimensjoner. Kanskje er disse verdenene skilt ved at de befinner seg på såkalte ’braner’. Og kanskje befinner de seg i mange uendelig små områder både i oss og rundt oss, som betyr at vi også er en del av en slik verden. Sanser, språk og vitenskap er imidlertid utviklet i tre dimensjoner, fordi disse er lettest tilgjengelig for oss, og fungerer derfor foreløpig svært dårlig når vi skal beskrive disse nye verdenene. at denne kaken bør oppbevares ved 4 graders Celsius”. Ernæringsprofessor dr. Erna Ring var meget bekymret idet hun sa: «Kjære deg, denne kaken består av store mengder mettede fettsyrer og trege karbohydrater. Den er svært usunn å spise for meget av». Slik kom de med sine resultater, den ene etter den andre. Lille Anne var både imponert og forundret over alt de hadde funnet ut. Men da de alle var gått, utbrøt hun: “Men det var ikke dette jeg ville finne ut aller mest! Jeg ville finne ut hvem som har gitt meg kaken og hvorfor!”. Plutselig hørte hun skritt i entreen. “Pappa, pappa!” ropte hun. «Jeg finner ikke ut hvem som har gitt meg denne kaken og hvorfor jeg har fått den!” «Men kjære lille Anne. Det er jeg som har gitt deg kaken. Fordi jeg er så glad i deg,» sa pappaen idet lille Anne kastet seg om halsen på ham i bare glede. Vi kan være glade for at vitenskapen gir oss svaret på mange viktige ting om hvordan dette livet er og hvordan det virker. Men de viktigste spørsmålene: Hvem som har gitt oss livet, og hvorfor vi har fått det, kan vitenskapen aldri si noe om. Det går langt utover vitenskapens grenser. Tro og vitenskap motsier ikke hverandre. De svarer på to forskjellige spørsmål. Dersom Gud finnes og er allmektig: Men dersom Gud finnes og virkelig er allmektig, må vi anta at han kan flytte seg relativt uanstrengt i et slikt multivers. Dersom da Gud (i et multidimensjonalt hypervolum) henvender seg til oss (i et 3-D sanseunivers), kan vi nødvendigvis bare definere uttrykket for dette i tre dimensjoner, i alle fall språklig. Uttrykket for Gud vil i vår verden bare være et 3-dimensjonalt symptom på hva som egentlig skjer i et multivers. En analogi som er brukt av både meg og andre, er en 3-dimensjonal person som forsøker å henvende seg til en 2-dimensjonal person i f. eks. en tegneserie: Du kan gå gjennom arket, men 2-D-personen i tegneserien vil bare se omrisset av deg forandre seg i form og størrelse over tid, og må ut fra dette forsøke å utlede hvem du er, hva du er og hva du har gjort. Slik vil også en multidimensjonal Gud, som i tillegg antakelig beveger seg fritt i tidsdimensjonen, være umulig å beskrive med annet enn språklige metaforer (billedlige uttrykk). Derfor tror jeg Bibelen inneholder mange metaforer, men fordi metaforer mangler noe, bør de ikke leses bokstavelig. Det er når en leser disse direkte, og sammenholder dem med vitenskapen, at Gud og vitenskapen ser ut til å være på kollisjonskurs. Vær våkne Trøsten er at vitenskapen i dag tror at vi lever i et multivers, selv om en slik verden foreløpig bare eksisterer som matematiske likninger. Og dermed vil det også være et sted for Gud å være og å operere ut fra, uten at vi ser det. Slik jeg forstår fysikken, kan en slik verden bestå av flere universer med planeter, soler og galakser, og at alt dette kan eksistere bare n-tusendels millimetere fra oss, og i oss, uten at vi registrerer det. Men det betyr at vi også må være en del av en slik verden, og kanskje er det hva som skjer når noen av oss blir fylt av den Hellige Ånd, blir klarsynte, eller i verste fall besatte. Uansett tror jeg det er mulig å fange opp noe av det som skjer i en slik verden, ved å være mer våkne for begivenheter som vanskelig passer inn i en klassisk 3-D-verden, eller de ’små undrene’ blant oss, om du vil. Men å navigere i en slik verden er en kunst, og det krever en form for årvåkenhet som mange av oss gjennom tidens løp har rasjonalisert bort, dessverre. Derfor trenger vi mennesker og kirkeledere som har denne årvåkenheten og som har utviklet kunsten å bruke den, og det vet jeg at noen mennesker har. Lykke til! 19 Arbeidsgruppe ser på kyrkjebygg og sambruk Av Trond Hjorteland Strand kommunestyre vedtok før jul i fjor å løyva kr 0,5 mill. til planlegging av ny kyrkje på Tau, i tillegg til at det blei sett av kr 1,5 mill. i økonomiplanen for 2016 til same føremål. Samstundes vedtok kommunestyret å setja ned ei arbeidsgruppe beståande av ordførar, rådmann, ein representant frå opposisjonen, kommunalleiar for oppvekst, leiar i fellesrådet, leiar for plankomiteen for ny kyrkje og kyrkjeverja. Arbeidsgruppa sitt oppdrag og mandat er å vurdera fire punkt med tanke på sambruk med andre aktivitetar: UNDRINGAS GÅVE a) Innhald/funksjonar – også mulegheit for livssynsnøytralt rom b) Fleirbruk – samlokalisering med andre aktivitetar/føremål som for eksempel kulturskule/bibliotek c) Plassering d) Kostnadsoverslag og finansiering, også behov for kommunal medfinansiering Det første møtet i arbeidsgruppa blei halde 13. februar, og den 6. mars drog gruppa på synfaring til kyrkjene Bogafjell (frå 2012), Ålgård (2015) og Frøyland/Orstad (2008) for å hausta erfaringar derifrå. Bestillinga frå kommunestyret er at arbeidsgruppa skal komma med ei tilråding til rådmannen på bakgrunn av dei fire områda som er skissert over. Deretter skal rådmannen ta med seg tilrådingane frå arbeidsgruppa og leggja fram ei sak om kyrkjeprosjektet for kommunestyret. Truleg vil kommunestyret få saka på sitt bord i september. Av Jon V. Engeland Det som undrar meg mest, er at me kan undrast. At eg, som biologisk er ei samanhoping av molekyl, får blåse inn i meg – ikkje berre liv, men òg evna til å undrast over nett det. Utviklingslæra kan gjerne forklare det fyrste. Men det andre? Heller ikkje trua kan forklara det, men ho lyfter spørsmålet høgt opp over dei svara snusfornuft og ukritisk vitskapstilbeding byr fram. Ein gong fylte røysta di gåver, tankar, tru og medvit inn i tome molekyl Ved din vilje fengde livet flamma opp som eg i meg Ein gong skal du kalla inn alt eg var og alt eg valde, att ligg tome molekyl Gåver, tankar, tru og medvit evig eig eg dei i deg. Ein gong røysta ropar fram alt som var eit eg i meg, alt du veit om liv som brann Ved din nåde fyller lyset evig opp kvart molekyl 20 Arbeidsgruppa på synfaring ved Bogafjell kyrkje i Sandnes. Frå venstre: Laila Steinsvik (leiar i fellesrådet), Tore Voster (leiar i plankomiteen), Marianne Skogerbø (kommunalleiar for oppvekst), Helge Steinsvåg (ordførar), Kristoffer Amdal (opposisjonen sin representant, Høgre) og Hans Egil Hansen (dagleg leiar i Bogafjell menighet). En prat for livet skal koste lite Vallister til soknerådsvalet Av Olav Frantzen Den 14. september er det soknerådsval. I kvart sokn er det soknerådet som er valstyre, og leiaren i soknerådet er vanlegvis leiar i valstyret. Sokneråda har sett ned ein nominasjonskomité, som legg fram ei liste som soknerådet skal godkjenna. Det er også høve for andre å levera alternative lister, og då gjeld desse reglane (Valreglementet § 7-1): Leif Jarle Theis er generalsekretær for Kirkens SOS i Norge Av Leif Jarle Theis Kirkens SOS i Norge bytter telefonnummer. Fra og med 3.mars er det nye nummeret 22 40 00 40. Det er kun en grunn til dette skifte: de som trenger Kirkens SOS skal slippe å telle på kronene. Med det nye nummeret, koster en samtale kun det en samtale til en fasttelefon ville kostet. For mange betyr det at samtalen er gratis, mens andre må betale noe. Det avhenger av den enkeltes telefonabonnement. Det kan koste en del å ringe, - men det skal ikke koste mye i kroner og øre. Hvorfor? Jo, for denne samtalen kan være en prat for livet. Årlig besvarer Kirkens SOS mer enn 177.000 telefoner og til sammen ca 14.000 chat og sos-meldinger (anonymisert e-post). Med ca 900 frivillige og over 30 ansatte, gjør Kirkens SOS gjennom sine 12 lokale sentre, denne telefontjenesten tilgjengelig for mennesker som opplever å være i krise. Mange er mennesker som kjenner at livet er i ferd med å gå i svart. I fjor handlet ca 50% av alle chat-samtaler om selvmord og 30% av SOSmeldingene. På telefonen snakket ca 15% av innringerne om tanker de hadde om ikke lenger å ville leve. Det er over 500 mennesker som tar sitt eget liv i Norge hvert år, og rundt 10 ganger så mange som forsøker, og enda mange flere som tenker på å gjøre det. Dette er høye tall og temaet er vanskelig å snakke om. Kirkens SOS vil derfor være et lavterskel samtaletilbud for dem som opplever at livet er utfordrende og særlig dem som går med selvmordtanker. Telefonen skal være en åpen linje der det er lov å snakke om alt, og der de som tar imot samtalene tåler å høre om livet slik det egentlig er for den som ringer inn. Kirkens SOS er et nasjonalt nettverk av frivillige som tilbyr et lyttende øre og bankende hjerte. Vi vil lytte og være tilstede og gi rom for de unevnelige tanker og planer og samtidige lete frem livsmot og håp. Derfor skal det nye Kirkens SOS-nummeret finnes overalt. Det skal være lett å finne og koste lite å ringe. For det kan handle om en prat for livet. Lister med framlegg til kandidatar: a. skal vera komne inn til leiaren av valstyret seinast 1. mai, b. skal vera eigenhendig underskrivne av minst ti røysteføre forslagsstillarar, c. skal oppgje tydeleg: • kva val det gjeld, med namn på sokn og aktuell valdag, • namna på forslagsstillarane, d. skal oppgje ein tillitsvald/kontaktperson blant forslagsstillarane, e. skal ha kandidatar som er oppførte med heile namnet og alder. Kandidatane skal vere spurde på førehand, f. bør ha minst 40 prosent representasjon av kvart kjønn, g. skal ha kandidatane sette opp i prioritert rekkefølgje, h. bør ha minst 20 prosent representasjon av kandidatar under 30 år. Alle kandidatlister må ha minst så mange ulike kandidatar som talet på faste medlemer som skal veljast. Ta kontakt med soknerådsleiar eller kyrkjeverje for å få dette talet. Som vedlegg til kandidatlista skal det følgja ei liste over fødselsdatoen til kandidatane, og kontaktinformasjon til kandidatane. Dersom ein kandidat ikkje er ført inn i manntalet som busett i soknet, må det liggja ved dokumentasjon om at personen vil fylla kravet til røysterett og vera valbar på valdagen. Forslagsstillarar kan og stå oppført som kandidat på same lista. For ev. utfyllande informasjon, ta kontakt med kyrkjeverja. Du finn tlf. og e-post på side 26 i dette bladet. Her finn du og namn på soknerådsleiarane. 21 OPPSLAGSTAVLA Familiedag i Fossanhagen Etter gudstenesta i Forsand kyrkje søndag 19. april blir det FAMILIEDAG i Fossanhagen frå kl. 13 m/mat og aktivitetar. Betal etter evne. Inntekta går til kyrkjetilbygget. Ta med deg nokon og kom! Populært med babysong Forsand bedehus 17.april: KRIK 17.-19.april: Møtehelg NLM 25.april: Laurdagskafe kl.20. 26.april: Konfirmantfest. 3.mai kl.11: Familiesøndag 7.mai: Nattverdsmøte 8.mai: KRIK 14. mai: Høgsfjordsstevne 22.mai: Ungdomsforening 4.juni: Nattverdsmøte 5.juni: Ungdomsforening 6.juni: Laurdagskafe 14.juni: Familiesøndag Solceller på taket av Strand kyrkje Kyrkjelydane på Jørpeland og Strand tilbyr nå babysong kvar veke. Om måndagane er det “drop in”-babysong i Jørpeland kyrkje kl 1030-12 og kvar onsdag i Strand kyrkje kl 1030-12. Begge stader er det medbragt lunsj kl 1130-12, medan kyrkja spanderer kaffi. Babysong-tilbodet har vore populært begge stader, med eit oppmøte på mellom 7 og 11 deltakarar i Strand kyrkje kvar gong, og på Jørpeland er det i snitt 13 babyar (pluss mor eller far) som deltar. Sjå på nettsidene våre, eller ta kontakt med kyrkjekontoret, om du vil ha meir informasjon om babysong på Tau og Jørpeland. Voster gravplass får parkering Kirkelig arbeidsgiver- og interesseorganisasjon (KA) har plukka ut Strand kyrkje som nasjonal pilotkyrkje i Norge for å prøva ut solcellepanel på taket. Nå er KA i dialog med Riksantikvaren for å sjå korleis dette kan gjerast på ein best muleg måte. Kyrkja, som er frå 1874, er listeført (verna) av Riksantikvaren, og han har uttalerett i saka. Dersom planane som ligg føre blir godkjende, vil kyrkjetaket (sørsida) produsera inntil 30 000 kWh i året. Saman med ulike ENØK-tiltak, mellom anna betre isolering av vegger, er målet at kyrkja skal vera sjølvforsynt med energi. Dersom det blir eit ja frå Riksantikvaren nå i vår, ligg det an til byggjestart til hausten. 22 Det har lenge vore eit ønske å få betre parkeringstilhøve i samband med gravferder til Voster gravplass. Nå ser dette endeleg ut til å få ei løysing. Strand kommune har nyleg utarbeida eit forslag til opparbeiding av parkeringsplass som skal opp i formannskapet 18. mars. Dersom politikarane godkjenner forslaget, vil det i løpet av 2015 bli laga til ca. 30 parkeringsplassar til ein kostnad på 600 000 kroner. Parkeringsarealet ligg på andre sida av vegen i forhold til gravplassen. Fjerning av tre og buskar frå kyrkjegardane Det siste året har det gått ut melding til ein del festarar av graver i Strand om at ein må fjerna buskar og tre som står utanfor bedet og ved sida av gravstøtta. I vedtektene for kyrkjegardane i Strand står det at: “I plantefeltet kan det ikkje plantast buskar eller tre som er (vert) høgare enn høgda på gravminnet, eller går ut over plantefeltet. Det er ikkje lov å planta noko på sidene av gravsteinen, eller på baksida.” Bakgrunnen for dette er at grasklypparar og anna utstyr skal komma greitt til, og fordi ein vil at kyrkjegardane skal sjå fine og stelte ut. Dei aller fleste festarane har respondert positivt på dette, og dei resterande buskane og trea vil bli fjerna i løpet av våren. Pyntegjenstandar på gravene Det nærmar seg vekstsesong med klypping som ein viktig del av vedlikehaldet av kyrkjegardane. For at klypparane skal komme greitt til rundt gravene, vil me minna om reglane for pyntegjenstandar for kyrkjegardane i Strand: Det er høve til å bruka lause dekorting, som blomsterurner, lykter og anna i plantefeltet. Dekorting skal ikkje setjast i ytterkanten av plantefeltet slik at dei står i fare for å øydeleggjast av maskinar og anna utstyr. I Strand skal det vera klypping av kyrkjegardane minst ein gong per veke i vekstsesongen. Slekters gang Hjelmeland 25.02. Jakob Hjorteland Gbada 06.02. Inger Beate Sæbø 17.02. Magne Olaus Meltveit Årdal 25.01. 15.02. 01.03. Jonas Mæhle Krag (døypt Hjelmeland kyrkje) Thor Erik Egeland (døypt Hjelmeland kyrkje) Emma Sie Strand 08.02. Lias Gutubakken Brekke Elling Bruntveit Tiril Bøe Leikarnes (døypt Høle krk.) 22.02. Nicklas Alsvik Sander Tjeltveit Bjørkli Elander Valheim Bjørlo 01.03. Storm Matheo Berge Noah Fjelde Aron Kvalvåg Johannes Notvik Sædberg Sigurd Dishington Torkelsen 08.03. Aurora Isabella Karender Sørheim 22.03. Malin Holthe Daniel Kvame 29.01. Olianna Elisabeth Vestersjø 18.02. Louis Tjøstheim 20.02. Michael Rydz Forsand Fister 15.03. Daniela Ravnås Miguel Ravnås Juan Pablo Ravnås Estefania Ravnås 08.02. Merete Stokka Olsen 01.03 Markus Sørskår Røssevold Jørpeland 15.02. 08.03. Eliah Hauge Førland Rita Helen Øvstebø Helmikstøl Iver Nag Maria Olsson Simen Hatleskog Rostøl Filip Stangeland Kaela Barka Stangvik Leo Alsvik Frøiland Sander Breivik Kristiansen Erik Fritz Emilian Rosså 09.08.14 Therese Fondenes og Magne Thomas Lyse Tungland (vigde Austevoll krk.) 30.01. 31.01. 31.01. 02.02. 03.02. 09.02. 10.02. 13.02. 15.02. 04.03. 17.03. Thorborg Josefa Eriksen Irina Konstantinovna Helgøy Anne Hildegunn Hus Gerd Karoline Skaar Bjarne Tjøstheim Erna Nora Barka Fritz Petter Hansen Klara Berg Eli Norland (gravlagd Strand kyrkje) Sveinung Fossdal Kåre Auglænd 10.02. Odd Øyvind Erevik 20.01. Marta Hauge 23 JØRPELAND Jørpeland Åpningstider: 8-22 (9-20) Alt innen elektroarbeid - Varmepumper Eltervaag Elektro as Tungland, 4100 Jørpeland tel. 51 74 83 70 - 918 60 895 - fax. 51 74 91 91 Vi er til hjelp ved gravferd og minnestund. Vi har utstilling av gravsteiner i kontoret. Audun Ingvaldstad og Berit Nag. Ryfylkeveien 1986, 4120 TAU. Tlf.51 74 87 00 Vi har kun én, vi skal gøre glad... www.revisjonryfylke.no Tlf 51 74 90 40 Hos AutoMester har vi kun én, vi skal gøre glad. Dig. Derfor har vi lavet AutoMester ServiceSikring i samarbejde med forsikringsselskabet Lloyd’s of London. Hvis du har spørgsmål om AutoMester ServiceSikring, er du velkommen til at ringe til AutoMester’s hovedkontor på tlf. 63 41 89 88. Du kan også besøge vores homepage på Internet. Adressen er www.automester.dk. Gaver til alle anledninger Vi glæder os til at gøre dig til en gladere bilist. Velkommen. Årdalstunet Telefon: 51 75 11 50 AutoMester Flere glade bilister Tlf. 51 74 14 40 - www.jorpelandservice.no Ryfylkevegen 953 (v/Esso) 24 Horvath Piano Service SCHWEITZER · LARSEN & KNUDSEN 01.02 Istvan Horvath Tlf. 51 74 73 58 ® Allsidig byggefirma med lange og gode tradisjoner. Vi har eget materialutsalg med stort utvalg. Tlf. 51 70 31 12 www.forsand-byggservice.no -Pianostemmer -Tekniker -Pianoentertainer Hjelmeland Tlf. 924 24 098 Stein mek. verksted as Tlf. 51 70 38 55 Fax 51 70 39 52 Tlf. 51 74 72 04 • Maling • Tepper • Tapeter • • Verktøy • Maskiner • • Gardiner • Kjøkkenutstyr • mob. 917 68 710 LANDBRUK MURAR Vikaneset Sør Opningstider: Kvardagar 8.00 - 16.30 Laurdag 9.00 - 13.00 4130 Hjelmeland Tlf./Fax.: 51 75 03 65 Mobil: 992 40 907 Avdeling Årdal Tlf. 51 75 42 30 - Fax 51 75 42 40 Tannlege Finn Middelthon MØBLER/TREVARE Tlf: 51 74 33 00 Tlf 51 74 77 45 Kraftfôr – tilskuddsfôr – gjødsel – såvarer – ensilering - plantevern Trodla-Tysdal Turiststasjon HAGEMØBLER HEILTREPLATER LANDBRUK tlf. 51 75 01 51 / mobil. 959 90 867 OVERNATTING web: www.trodla-tysdal.no e-post: [email protected] Traktorspesialisten • SELSKAPSLOKALER• Salg: Roald Schmidt mob. 91 54 22 91 e-post: [email protected] • KURS/KONFERANSE • RING 51 75 27 75 Service: Ingolf Ullestad • Regnskap • Firmaregistrring mob. 90 91 70 83 • Årsoppgjør • Datatilkobling e-post: [email protected] • Scanning av bilag LÅSESMED Jørpeland - 51 74 14 00 Årdal - 51 75 42 50 HAR DU LÅSE-PROBLEMER? REGNSKAP, LØNN og rehabilitering av STRAND / HJELMELAND • Bulktransport • Kranbil • OG 4120 Tau, Mob.IT-LØSNINGER 907 34 039 boliger, samt oppføring Tlf. 51 74 98 61 • Langtransport • Tlf. 51 74 20 40 fax. 51 75 20 41 Mob. 98 26 77 46av industrihaller og - ALT PÅ ETT STED Brensel, skog- & landbruk Ryfylkevegen 1950, 4120 Tau Telefon 51 96 31 60 husholdnings- Transport av og industriavfall. Strand og Hjelmeland RØRLEGGERMESTER REKNESKAP LEIF Regnskap - Firmaregistrering Sandnes Obed Årsoppgjør - Datatilkobling ANDREASSEN Scanning av bilag Tlf. 408 53 157 - Hjelmeland - 916 88 348 e-post: [email protected] tlf: 51 68 MASKINELL 13 00 0410 11:00:46 0410Visittkort VisittkortJorunn.pdf Jorunn.pdf 20-04-10 20-04-10HOGST/FRAMKJØRING. 11:00:46 - ditt lokale regnskapskontor STØLANE • 4233 ERFJORD MOB 995 83 445 FAX 52 79 70 23 TRANSPORT AV: • TØMMER • RUNDBALLER • TRELAST M.M. TANGO HÅR OG TERAPI TØMMERMENN TANGO TANGO HÅR OGTERAPI TERAPI OsaHÅR bru - 4130OG Hjelmeland Osa Hjelmeland Osabru bru- 4230 - 4230 Hjelmeland Jorunn Alvær Hauge Alvær Hauge Jorunn Alvær Hauge TlfJorunn 51752210 - mob 90571332 VELKOMMEN EDB REGNSKAP as Aut. regnskapsførerselskap Refleksolog Refleksolog 4130 Hjelmeland SB Rørleggerservice Tlf.: Tlf.:51 5175 7522 2210 10 tlf/fax. 51 75 11 50 / 51 75 11 51 51 75 00 99 / Healer Mob.: Healer Mob.:905 90571 71332 332Tlf.980 TJÆRALIN www.hjelmeland-bygg.no 67 352 Kontonr.: kan beises/males hele Kontonr.: Sandetorjå, tlf. 51 75 0632111001471 2832111001471 Mobiltlf. 977 05 [email protected] 270 året! Ingen grunning! www.mesterhus.no Frisør E-post: SERVICE Frisør E-post: [email protected] Tåler lagring på hytta! SJØTRANSPORT • Solskjerming Alt innen SKYSSBÅT AS Tlf. 51 75 95 00• Gardin • Voksduk elektroinstallasjon [email protected] • Tapet • Maling • Gulvbelegg Jon ArneBrannvarsling Helgøy Sivilingeniør 4167 Helgøy Tlf. 90 10 35 55 Tlf. 51750345 www.pgi.no Oveoljeprodukter Breiland Alt iTerje olje og tlf 51 75 11 21/ mob 920 51 661 e-post: [email protected] Ove Breiland SKTerje Langeland as Alt51 i olje og 21 oljeprodukter Tlf. 75 11 - 920 51 661 Telefon 51 75 26 40 [email protected] Bygdaposten a.s. 4130 Hjelmeland Tlf. 51 75 07 03 / 51 75 07 44 Helge Barka Barka, Jørpeland Tlf. 51 74 71 70/975 38 175 – dine muligheter Kontor Forsand og Tau Telefon: 51 74 48 80 [email protected] www.tf-regnskap.no Stihl-butikken regnskapskontor SkogAutorisert og hagebruk Jørpeland Servicenter as Tlf 51 74 14 40 - www.hagia.no Jørpeland Bilverksted as 4100 Jørpeland Tlf 51 74 08 80 Ditt lokale sagbruk Bilverksted - bildeler - rekvisita Preikestolvn. 7 Jørpeland TLF 51 74 02 40 www.hjelmeland.com Telefon 51 75 26 40 Spesialsag som tilbyr trelast i de fleste dimmensjoner VI STÅR TIL TJENESTE Godkjent teleinstallatør Opningstider: Traktorer, redskaper, m-f: 08.00-16.00Ring l:10.00-13.00 verksteder, motorsager m.m. Ryfylke Malerservice 4137 Årdal 4137 Årdal telefon 957 93 757 • disel • fyringsolje • parafin • koks Vår kunnskap • smøringsolje • reperasjoner • plast• båtlagring TUR OG RUTEKJØRING www.jdbygg.no Begravelsesbyrå Mob. 913 47 764 Leirstad - utleige for Er tanken tom? Trenger du maler? Tlf. 51 75 29 35 Mob. 932 99 880 VVS-arbeid innan nybygg, reparasjonar, driftsbygningar, rehabilitering. Kort/Langtidsutleie Tlf. 51 75 42 30weekends og leirar INTERNATER • STORKJØKKEN MØTESAL • KONFERANSEROM Vi bringer - ring 51 74 99 10 OLJE 4110 FORSAND BUSS AS Tlf.: 51 70 38 10 Boks 36, 4130 Hjelmeland Dataplan Ryfylke AS Avd. Årdal • Tlf. 51 75 42 30 JørpelandTLF - 5151 74 99 10 75 28 27 Mand.-fred. 08.00-16.30. 4137 Årdal Tlf. 51 75 24 06 Tau 51 74 68 35 FAX 51 75 00 85 Lørd. 09.00-13.00 Tlf. 51 74 83 71 Mob. 416 23 896 Mob. 901og99 055 Salg av traktor redskaper: Sven Lenaal • 991 68 MALER 435 landbruksbygg Ring gjerne og avtal tid for et møte, GAUTHUNS så finner vi sammen gode løsninger! CONTAINERUTLEIE OG TRANSPORT AS HJELMELAND Jeg tilbyr alt innen låse-systemer. Filing av nøkler. ÅRDAL: Levende opptatt av det Vi utfører arbeid i Jørpeland tlf. 51 74 14 00 Hjelmeland tlf. 51 75 45 00 Årdal tlf. 51 75 42 50 FURUTANGEN MISJONSSENTER TRANSPORT Rørlegger • VVS • Varme & badnybygg, MOB. 40 41 11 15 fbm. påbygg Jørpeland 51 74 98 10 Hjelmeland 51 75 05 49 E-post: [email protected] RØYRLEGGJAR Utleige for kortere eller lengre tidsrom. - Godt gjort er bedre enn godt sagt! Tlf. 51 75 26 40 Fax. 51 75 27 11 Tlf. 91 53 97 03 Tlf. 90 94 49 59 BOSSCONTAINERE Jan E. Bjørnstad Kvalitetssikring Sentralgodkjenning 4120 Tau, tlf. 51 74 07 90 www.dataplan.no RENOVASJON MURMESTER Velkommen til ein god handel og personleg service! Meieribygget 4137 Årdal TLF. 51 75 04 40 - FAX 51 75 04 74 Tlf. 51 75 17 14 Mob. 975 26 085 Rådhusgt., 4100 Jørpeland • Tlf. 51 74 90 55 E-post: [email protected] www.centruminterior.no Vakttelefon: 99 55 50 65 E-post: [email protected] Finn ein skatt PÅ NMS GJENBRUK Pynteting, bruksting, bilder m.m. Varer kan leverast i butikken Opningstider på TAU: måndag - fredag 10.00-17.00 laurdag 10.00 - 14.00 25 PrOSt Sigrid Sigmundstad Telefon kontor: 40439245. Mobil: 90871457. Kontor: Hjelmeland kyrkjekontor Epost: [email protected] Hjelmeland KYRKJEKONTOR Hjelmeland, Fister og Årdal sokn Kyrkjeverje: Kontor: Kontortider: Olav Frantzen Bankbygg 2, 2. etasje Tysdag-fredag 09.00 – 14.00 Telefon: e-post: Nettside: 404 39 240 [email protected] www.hjelmeland.kyrkja.no Sokneprest: Sigrunn Hagen Arnesen Kantor: Anne-Berit Rinde Bjelland Barne-og ungdomsprest: Ingebjørg Vik Laugaland Gravplassarbeidarar: Ola Mjølhus og Sven Valheim Kyrkjetenar Hjelmeland: Ola Dale Kyrkjetenar Årdal: John Leikvar Nessa Kyrkjetenar Fister: Åsmund Thomsen Kyrkjetenar Jøsenfjorden: Bente Tednes Gjil Soknerådsleiar Hjelmeland: Trygve Brandal Soknerådsleiar Fister: Anne Berit Verpe Soknerådsleiar Årdal: Janfrid Frantzen Strand KYRKJEKONTOR Strand og Jørpeland sokn Kyrkjeverje: Trond Hjorteland Kontortider: Måndag - fredag 09.30-14.00 Telefon: 51 74 11 30 e-post: [email protected] Nettside:www.strand.kyrkja.no Strand kyrkjelyd Sokneprest: Adm.leiar: Organist: Kateket: Menighetspedagog: Ungdomsarbeidar: Kyrkjetenarar: Soknerådsleiar: Martin Ivar Arnesen Liv Åse Gaard Geir Arve Helvig Bodil Sande Turøy Anita Grødem Richard Andrè Helvig og Åsa Lindeflaten-Fiskå Inge Andre Langsholt og Wenche Krogevoll Harald Nesvåg Jørpeland kyrkjelyd Sokneprest: Menighetsforvaltar: Organist: Kateket: Ungdomsarbeider: Trusopplærarar: Kyrkjetenarar Soknerådsleiar: Bård Boye Gro Wersland Nag Ragnvald Kristian Sørensen Mia Christina Raustein Natalie Bjørkeland Elin F. Skårland Mette E. Boye Inge Andre Langsholt og Tord Meihack Jon Vogt Engeland For å få kontakt med prest mellom kl.17.00-08.00: FORSAND KYRKJEKONTOR Beredskapstelefon 948 32 880 Forsand sokn Kyrkjeverje: Kontortider: Telefon: Telefaks: e-post: Nettside: Siv Fossan Månd. - fred. 09.00-14.00 51 70 01 70 51 70 00 06 [email protected] www.forsand.kyrkja.no Forsand kyrkjelyd Sokneprest: Kyrkjelydsarbeider: Organist: Ungdomsarbeider: Kyrkjetenar: Soknerådsleiar: Ole Wollert Meyer, mob. 415 61 737 Irene Idland Thu Hege Tungland Langbakk Natalie Bjørkeland Bodil Rettedal Ragnhild Rettedal Kyrkjeskyss: Ring Per Hagen tlf. 99513384 26 Preiketekstar Søndag 22. feb – 1.s.i fastetida: Matt 16,21–23 Søndag 1. mars – 2.s.i fastetida: Luk 7,36–50 Søndag 8. mars – 3.s.i fastetida: Mark 9,17–29 Søndag 15. mars – 4.s.i fastetida: Joh 3,11–16 Søndag 22. mars – Maria bodsk.d: Luk 1,46–55 Søndag 29. mars – Palmesøndag: Matt 26,6–13 Torsdag 1. apr – Skjærtorsdag: Luk 22,14–23 Fredag 2. apr– Langfredag: Matt 26,30–27,50 Søndag 5. apr – Påskedag: Matt 28,1–10 Måndag 6. apr – 2.påskedag: Luk 24,36–45 Søndag 12. apr – 2.s.i påsketida: Joh 21,15–19 Søndag 19. apr – 3.s.i påsketida: Joh 10,1–10 Søndag 26. apr – 4.s.i påsketida: Joh 13,30–35 Gudstenester i Hjelmeland HJELMELAND KYRKJE ÅRDAL KYRKJE FISTER KYRKJE Søndag 19. april kl. 11 Gudsteneste v/S. Sigmundstad. Nattverd. Offer til skulelaget (NKSS). Søndag 26. april kl. 11 Gudsteneste v/ I.V. Laugaland. Nattverd. Offer til skulelaget (NKSS/ ÅKUS) Søndag 3. mai kl. 11 Konfirmasjonsgudsteneste v/ S.H. Arnesen og I.V.Laugaland. Offer til kyrkjelydsarbeidet Laurdag 9. mai kl. 11 Konfirmasjonsgudsteneste v/ S.H. Arnesen og I.V.Laugaland. Offer til kyrkjelydsarbeidet Kristi himmelfartsdag 14. mai kl. 11.15 Misjonsgudsteneste Furutangen misjonssenter v/ Arnesen og Sigmundstad. Nattverd. Offer til NMS Søndag 10. mai kl. 11 Konfirmasjonsgudsteneste v/ S.H. Arnesen og I.V.Laugaland. Offer til kyrkjelydsarbeidet Søndag 17. mai kl. 09.30 Familiegudsteneste v/ S.H. Arnesen. Offer til Stefanusalliansen Pinsedag 24. mai kl. 11 Høgtidsgudsteneste v/ S. Sigmundstad. Nattverd. Offer til Sjømannskyrkja Søndag 17. mai kl. 11 Familiegudsteneste v/ S.H. Arnesen. Offer til Opne dører Søndag 31. mai kl. 11 Gudsteneste v/ S.H. Arnesen. Nattverd. Offer til Misjonsalliansen Søndag 17. mai kl. 11 Familiegudsteneste v/ S. Sigmundstad. Offer til Amnesty Søndag 7. juni kl. 11 Gudsteneste v/ S.H. Arnesen. Nattverd. Offer til Institutt for sjelesorg Søndag 14. juni kl. 11 Gudsteneste v/ S. Sigmundstad. Nattverd. Offer til misjonsprosjektet JØSENFJORDEN BEDEHUSKAPELL Søndag 31. mai kl. 16.30 Gudsteneste v/ S.H. Arnesen. Nattverd. Offer til kyrkjelydsarbeidet Med atterhald om endringar Sjå også våre heimesider: www.hjelmeland.kyrkja.no Full distribusjon Returadresse: Preikestolen Pb. 188 4126 Jørpeland Gudstenester i Strand og Forsand STRAND KYRKJE JØRPELAND KYRKJE FORSAND KYRKJE Søndag 19. april kl. 11: Gudsteneste v/ Turøy. Dåpsskolen deltar. Søndag 19. april kl. 11: Familiegudsteneste v/Boye. 4-årsbok. Jørpeland barnekor deltar. Søndag 26. april kl. 11: Familiegudsteneste v/Arnesen. Dåp. Barnekoret Tryfena deltar. Søndag 26. april kl. 11: Gudsteneste v/Sigmundstad. Dåp. Søndagsskole. Søndag 19. april kl. 11 Gudsteneste v/ Meyer. Søndagsskule/søndagsgjengen. Nattverd. Offer til kyrkjetilbygget. Etter gudstenesta blir det familiedag i Fossanhagen kl. 13 Laurdag 2. mai kl. 11 og kl. 13: Konfirmasjonsgudstenester v/Arnesen og Turøy. Laurdag 2. mai kl. 11 og kl. 13: Konfirmasjonsgudstenester v/Boye. Søndag 10. mai kl. 11 og kl. 13: Konfirmasjonsgudstenester v/Arnesen og Turøy. Søndag 3. mai kl. 11: Konfirmasjonsgudsteneste v/Boye. Søndag 17. mai kl. 11: Familiegudsteneste v/Arnesen. Laurdag 9. mai kl. 11 og kl. 13: Konfirmasjonsgudstenester v/Boye. Søndag 24. mai kl. 11: Gudsteneste v/Malvin Tomren. Dåp, nattverd. Søndag 31. mai TØGJEVÅGEN Natursti og friluftsgudsteneste. Søndag 7.juni kl. 11: Gudsteneste v/Arnesen. Dåp. Søndagsskole. Søndag 14.juni kl. 13.30 i MØLLEPARKEN: Gudsteneste v/Boye Søndag 21.juni kl. 11: Gudsteneste v/Sigmundstad Dåp, nattverd. Søndag 24. mai kl. 11: Gudsteneste v/Boye. Dåp, nattverd. Søndagsskole. Søndag 26. april kl. 18.30 Deltakingsgudsteneste v/ Meyer og konfirmantane. Offer til NKSS. Konfirmantfest på bedehuset etterpå. Søndag 10. mai kl.12 Familiegudsteneste. Skulehuset i Øvre Espedal v/ Meyer. Offer til IKO. Etter gudstenesta blir det sal av mat. Søndag 17. mai ca. kl. 11 Festgudsteneste v/Meyer. Offer til Kirkens Nødhjelp Søndag 31. mai kl. 11.30 på Idse og Idsal bedehus: Gudsteneste v/Boye. 1.pinsedag, 24. mai kl. 11 Høgtidsgudsteneste v/ Meyer. Nattverd. Offer til misjonsprosjekta i Etiopia og Bangladesh Søndag 7. juni kl. 11: Gudsteneste v/Boye. Dåp. Søndagsskole. Lørdag 30.mai kl. 12 Konfirmasjonsgudsteneste v/ Meyer. Offer til Kyrkjelydsarbeidet Søndag 14. juni kl. 11: Gudsteneste v/Boye. Dåp. Søndag 14. juni Gudsteneste i Lyse kapell v/ Meyer. Offer til misjonsprosjekta i Etiopia og Bangladesh. Nærare info om tidspunkt kjem. Søndag 21. juni kl. 11: Gudsteneste v/Boye. Dåp, nattverd. Med atterhald om endringar Sjå også våre heimesider: www.strand-kirke.no, jørpeland-menighet.no og www.forsand.kyrkja.no Søndag 21. juni kl. 11 Gudsteneste v/Meyer. Nattverd. Offer til Misjonshøgskolen