het volledige Goedendag nummer dan

GOEDENDAG
Tweemaandelijks personeelsblad van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - eenentwintigste jaargang - nr 3 - juli-augustus 2005
DOSSIER: MILIEUZORG IN HET MVG
TOPONTMOETING MET PAUL ZEEUWTS
AFDELING: BELEIDSCEL SAMENLEVING EN CRIMINALITEIT
REPORTER: VERDER MET PLOEG? OF GOOIEN WE HET OVER EEN ANDERE BOEG?
MARKANT: TONIA IN DEN KLEEF
ACTUEEL: REGERING EN VAKBONDEN ZITTEN WEER ROND DE TAFEL
Afgiftekantoor 1099 Brussel X; P509302
IN DE SCHIJNWERPERS
REGERING EN VAKBONDEN ZITTEN WEER ROND DE TAFEL
Actueel: Koek en ei
DE KOP VAN DE VELDMAARSCHALK
Topontmoeting met Paul Zeeuwts
BOUWEN AAN VERTROUWEN IN BRUGGE
Speciaal: Tweejaarlijks seminarie voor topambtenaren
ACTIVITEIT ACHTER DE TRALIES
Afdeling onder de loep: Beleidscel Samenleving en Criminaliteit
75.000 BEZOEKEN AAN DE VLAAMSE OVERHEID
Speciaal: Vlaanderendag 2005
6
8
11
14
18
30
PERSEPHONE EN DE DISKMAN
Markant: Tonia In den Kleef
DOSSIER: MILIEUZORG IN HET MVG
22 MILIEUZORG IN HET MVG: EEN ZORGENKINDJE OF EEN SUCCESSTORY? 24 GEEN
GEURTJE AAN DE LUCHT; KATTEN TEGEN RATTEN 25 SORTEREN GEEFT JE VLEUGELS;
SCHONE SLUIZEN BIJ WATERWEGEN EN ZEEKANAAL NV 26 GETUIGENISSEN 27 KOPEN
MET EEN MILIEUREFLEX 27 WIST U DAT 28 MILIEUMINISTER KRIS PEETERS
wegwijzers
20 verstrikt in het web 29 e-government 33 emancipatiezaken 34 vorming 38 sociale dienst 39 IMZ 40 ICT
44 personeelszaken 47 BBB 48 tribune
cultuur
35 taaltobbe/uitgelezen 36 doedingen 39 proefstuk
varia
2 fotofoto 3 nieuws & nieuwtjes 12 reporter ter plaatse 37 relax 42 komen en gaan 46 in memoriam
ONDER COLLEGA’S
GOEDENDAG
Tweemaandelijks personeelsblad van het
ministerie van de Vlaamse Gemeenschap
eenentwintigste jaargang nr 3
juli-augustus 2005
Redactieraad
voorzitter: Frank Van Swalm
departementale vertegenwoordigers
en kernredactie:
Leen De Dycker (COO)
Maarten De Gendt (COO)
Hilde Desmedt (COO)
Natalie Hulsen (COO)
Annemie Morren (COO)
Karen Vanden Auweele (COO)
Tom Goossens (AZF)
Gitti Van den Borre (WIM)
Linda Baumans (OND)
Liesbeth Van Huffelen (WVC)
Kristof Peeters (EWBL)
Anne Persyn (LIN)
Vaste medewerkers:
Bibliotheek departement Coördinatie; Wini
Condic Begov (contactpunt VlaanderenCOO); Dany Jonckheere (Sociale
Dienst-AZF); dienst Emancipatiezaken
(AZF); Gepensioneerdenvereniging;
John Keirsbulck (IMIS-AZF); Godfried
Knipscheer (COO); Tina Mafrans (ICT);
Martine Noynaert (IMIS-AZF); Vincent
Sennesael (COO); Gerda Serbruyns
(Vorming-AZF); Taaladvies (COO); Anne
Van Autreve (CCM-LIN); Inge Van Belle
(EDS-Telindus); André Verdren (COO)
Spelen wij in vierde klasse?
door Leen De Dycker
U
‘
en uw werk hebben een warme relatie.
Maar opgelet, soms bent u zo gepassioneerd door uw werk dat het gevaar
bestaat dat u er te veel zou in opgaan.
Let erop dat u de balans tussen werk- en privé-leven
in evenwicht houdt.’ Dat kregen mijn collega’s en
ikzelf te lezen toen we de passie-enquête van Job@
invulden ergens in februari. We kwamen blijkbaar
zo oververhit uit het onschuldige testje dat de onderzoekers zich bijna zorgen maakten om zoveel passie.
Daar moesten we even om lachen.
Maar toen ik dit weekend toevallig diezelfde krant
in mijn handen had, schrok ik van de resultaten van
het onderzoek. Gepassioneerde ambtenaren zouden
helemaal niet bestaan! Terwijl het gros van de Belgen
wél sterk gepassioneerd is door zijn job, zouden
staatsdienaars onverschillig blijven bij hun werk.
Zijn wij dan zo verschillend van privé-loontrekkers?
Verbaasd las ik verder voor de verklaring voor zoveel
koelheid.
Aan het formaat van de organisatie ligt het blijkbaar
niet. Ook in een grote organisatie kunnen mensen
het vuur uit hun sloffen lopen uit passie voor hun
job. Gelukkig maar, het zou met de schaalvergroting
van BBB anders niet de goede kant uitgaan. Onze
koelheid zou allemaal te wijten zijn aan de job zelf
en aan de chefs. Mensen worden blijkbaar warm van
een goede baas. En koud bij een gebrek daaraan. De
chefs zelf laten het niet aan hun hart komen. Hoe
hoger op de ladder, hoe hoger de passie voor het
werk, beweert het onderzoek.
Toch blijken onze bazen nu zelf ook malcontent te
zijn. Dat stond zelfs in de krant: ‘Vlaamse topmanagers spelen in vierde klasse’. Waarover ging het
dan? Met BBB krijgen onze bazen een pak meer
verantwoordelijkheid en lopen ze zelfs het risico op
ontslag, maar het bibbergeld dat daar normaal gezien
tegenover staat ontbreekt nog in het plan. Spelen in
eerste klasse dus, maar betaald worden op het niveau
van vierde. En dat gaat er bij onze topambtenaren
niet in.
Hoofd- en eindredactie:
Leen De Dycker
Coördinatie:
Natalie Hulsen
Redactiesecretariaat:
Simone Vervloessem
Contactadres:
Boudewijnlaan 30, toren C, 6de verdieping, kamer 6C50, 1000 Brussel,
tel.: 02-553 55 67, fax: 02-553 55 22,
e-mail: [email protected],
website: www.vlaanderen.be/goedendag
Aan dit nummer werkten ook mee:
Geert Beeckman, Daisy Cordier, Ingrid
Pelssers, Tjörven Stuer, Godfried Van De
Perre, Laurent Van Droogenbroeck, Gert
Van Tittelboom, Johan Vermeiren
Foto’s: Ancienne Belgique, afdeling
Bos en Groen, IBW, Benny Degrove,
Brigitte De Canne, Maarten De Gendt,
Departement Zeevisserij, Maks!, Jan
Masyn, Lieve Meiresonne, Karen Vanden
Auweele, Peter Van Hoof, Leo Van Riel,
André Verdren, VIOE
Cartoons: Ian, Kofi, Nix en Bart
Vantieghem
Lay-out: Tabeoka, Leuven
Druk: Die Keure, Brugge
Verantwoordelijke uitgever:
ministerie van de Vlaamse Gemeenschap
departement Coördinatie
Frank Van Swalm
Boudewijnlaan 30, 1000 Brussel
De leiders staan dus op de barricades en op de achtergrond klinkt het gemor van het voetvolk. Of daar
lijkt het toch allemaal op. En dat terwijl wij u vier
pagina’s verder vertellen dat een ambtenarenjob weer
sexy is in Vlaanderen. Misschien wordt het tijd voor
wat vakantie?
1
FOTOFOTO
Als lezer van Goedendag kunt u een foto in verband met uw werk opsturen naar onze redactie. Surf naar de
Goedendagsite voor informatie over de technische criteria waaraan uw foto moet beantwoorden.
Als uw inzending bekroond wordt, verschijnt ze in deze rubriek, samen met uw naam en een woordje uitleg.
Bovendien wordt u beloond met een aankoopcheque.
Ingestuurd door Wouter Debruyckere, personeelsverantwoordelijke bij de afdeling Wegen en Verkeer West-Vlaanderen (LIN)
WIEWATHOE?
2
Het Schipdonkkanaal in de gemeente Moerkerke bij Damme. Mooie bomenrijen omarmen er het kanaal. Collega
Wouter Debruyckere, die in Moerkerke woont, legde dit prachtige natuurtafereel nog even vast op de gevoelige
plaat. Binnenkort verdwijnen immers de bomenrijen uiterst rechts, omdat ze een gevaar betekenen voor het
wegverkeer. Opdrachtgever voor die karwei? Zijn eigen afdeling Wegen en Verkeer West-Vlaanderen.
NIEUWS & NIEUWTJES
Leven op acht poten
Wie zou achter een informaticus een spinnenkenner vermoeden? Toch hebben we zo’n collega
rondlopen. Tijdens de werkuren werkt Herman Vanuytven van de afdeling Wegen en Verkeer
Antwerpen (LIN) aan het Multimodaal Verkeersmodel Antwerpen, maar na het werk ontpopt hij
zich tot een verwoed amateur-arachnoloog. Sinds 1982 bestudeert hij de achtpotige diertjes in
de natuur én in steden, tot in de Antwerpse riolen toe. In zijn eigen badkamer vond hij ooit een
uiterst zeldzaam exemplaar van de grote steatoda, een verre verwant van de zwarte weduwe.
Sinds 1995 beheert hij ook een populaire internationale spinnenwebsite.
Zijn uitgebreide spinnenkennis heeft hij nu gebundeld in het boek ‘Spinnen - Leven op acht
poten’. Het boek biedt een overzicht van de spinnenwereld in België en Nederland, en
bespreekt allerlei facetten van de levenswijze van de achtpoters. U leert zelfs hoe u zelf op
spinnenonderzoek kunt gaan. Het boek ligt in een aantal boekhandels, maar voor 25 euro (plus
verzendkosten) kunt u het rechtstreeks bestellen bij [email protected].
• www.panaman.be/spinnen/
• www.arachnology.be/
Vlaanderen feest … iets minder?
foto Guy Kokken
Geen 11-julifeesten door de besparingen dit jaar? Dat had u gedacht. Net als vorig jaar worden van 1 tot 11 juli onder de noemer
Vlaanderen Feest! in verschillende Vlaamse steden en gemeenten
festiviteiten georganiseerd. Wie in zijn eigen buurt een gezellig
feestje wil bouwen, kon daarvoor ook dit jaar een feestcheque
aanvragen van 200,5 euro. Meer dan 1350 enthousiastelingen
stelden zich kandidaat, maar jammer genoeg zal niet iedereen in de
feestvreugde kunnen delen. Door de besparingen trok de Vlaamse
Regering dit jaar minder geld uit voor de feestcheques. Ook de
gemeenten zullen het met wat minder moeten doen. Toch wordt er
nog uitbundig gevierd: met 1100 buurtfeesten en een uitgebreid
festiviteitenprogramma in alle grote steden en in ruim 230 Vlaamse
en Brusselse gemeenten hebt u keuze te over! Ook in de Brusselse
binnenstad staat diezelfde week heel wat op het programma. In
Doedingen op p. 36 geven we u een greep uit het aanbod.
• www.vlaanderenfeest.be
• www.opbrussel.be
Twee weken extra kinderopvang
Goed nieuws voor de collega’s van de buitendiensten. In de
zomervakantie kunnen ze hun ukjes twee weken langer naar de
kinderopvang brengen. In Gent, Hasselt, Brugge en Antwerpen
zorgt de dienst Emancipatiezaken dit jaar van 1 tot en met 22 juli
en van 8 tot en met 31 augustus voor opvang. Het proefproject
in Gent in de zomer van 2004 was zo’n meevaller, dat er meteen
besloten werd om ook in de andere buitendiensten extra opvang te
organiseren in de zomervakantie. Het succes van de kinderopvang
tijdens de schoolvakanties gaat trouwens in stijgende lijn. Op de
zeven locaties - drie in Brussel en vier in de buitendiensten - telden ze in 2002 al 6875 daginschrijvingen. Dit jaar zal het cijfer al
schommelen rond de 10.000.
• www.emancipatiezaken.be
3
NIEUWS & NIEUWTJES
Politiek vanop de stoep
Een voorstel van decreet indienen vanop de stoep van het Vlaams Parlement … sinds eind april kan het!
In alle vergaderzalen en in het restaurant van het parlementsgebouw staan vijftien hotspots of draadloze
toegangen tot het internet, met een bereik tot aan de stoep voor het gebouw. De 124 parlementsleden
kunnen vanaf nu hun parlementaire documenten dus ook elektronisch indienen. En digitaal ondertekenen,
dankzij de elektronische identiteitskaart.
Ook de Vlaamse Regering blijft niet achter: sinds mei kunnen de kabinetten via een elektronisch platform
dossiers uitwisselen en elektronisch ondertekenen. Dat heeft alles te maken met het e-Regerenproject
dat door de collega’s van de e-governmentcel wordt uitgewerkt. Het is de bedoeling dat het hele proces
om dossiers op de agenda van de Vlaamse Regering te zetten, in de toekomst elektronisch zal verlopen.
Dossiers zouden ook elektronisch gearchiveerd kunnen worden. Deze manier van werken is niet alleen
bedoeld voor kabinetsleden, maar ook voor ambtenaren binnen de Vlaamse administratie, zoals de
Kanselarij, en verschillende adviesinstanties zoals de Raad van State of de Inspectie van Financiën. Tegen
september zal het volledige agenderings- en archiveringsproces elektronisch kunnen verlopen.
• www.vlaanderen.be/egovernment
Boterhammen weer in het park
Na zeven jaar Spanjeplein verhuist het
Boterhammenfestival weer naar de plek waar het vijftien jaar geleden allemaal begon: het Warandepark.
Van 29 augustus tot 2 september kunt u er weer gratis een belegde boterham en het betere Nederlandse
werk meepikken. En dit allemaal zonder in te leveren
op de prikklok: dienstvrijstelling voor iedereen van
kwart voor twaalf tot kwart voor twee. Het beleg is
ook dit jaar van de bovenste plank: Wim Opbrouck,
Jan De Smet, Vera Coomans en Jaune Toujours,
Kadril, Pieter Embrechts, Het Nieuwe Wereldorkest
en Yevgueni zorgen voor uw Zomers Gerief. Als
afsluiter komt er een hommage aan de vorig jaar
overleden Bram Vermeulen. En voor de kindjes is
er een springkasteel en kapitein Winnokio’s grote
Wondershow. Zonder boterhammen, maar boordevol sfeer
zijn de avondconcerten (om
20.30 uur): Feeërieën rond de
kiosk. Met klassieke klanken,
maar ook jazz, folk, calypso
en als kers op de taart: The
Great Atomic Power Review
met Roland en zijn Congolese
muzikanten.
• www.boterhammeninhetpark.be
(vanaf augustus)
• www.feeerieen.be
Paling in ’t fluorescerend groen
Steekt u al eens graag een stukje paling achter de kiezen? Lees dan aandachtig
dit bericht!
Het is tegenwoordig verboden om paling uit de Vlaamse binnenwateren te vissen,
laat staan hem op te eten. Reden hiervoor is de zware verontreiniging van de diertjes met PCB’s en zware metalen (herinner u nog de dioxinecrisis in ’99!). Deze
alleseters leven van wat ze in het slib vinden en hebben veel vet waarin al die giftige
stoffen worden opgeslagen.
De boswachters van de afdeling Bos en Groen (LIN) worden nu ingezet als ‘rivierwachters’ om het stropen tegen te gaan. Het palingverbod is namelijk koren op
de molen van stropers die er een lucratief handeltje in opgezet hebben. ’s Nachts
stropen ze de Vlaamse wateren af, overdag verkopen ze hun buit duur in het zwarte
circuit. De zwaar vervuilde paling belandt ten slotte op het bord van de nietsvermoedende restaurantganger. Zeg niet dat we het niet gezegd hebben …
• www.bosengroen.be en klik op foto met ‘naar cel Visserij’ en dan op ‘Verontreiniging van paling’
4
NIEUWS & NIEUWTJES
Collega’s doen het voor Donny
Op een dag veertig keer de Muur van Geraardsbergen beklimmen.
Collega Kurt Schamp van het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer
(IBW) in Geraardsbergen komt daarmee misschien niet in het Guinness
Book of Records, maar hij haalde er wel een flink bedrag aan sponsorgeld mee binnen. Zijn stunt was maar een van de acties die de collega’s
van het IBW op touw zetten om Donny Van Peteghem financieel een
duwtje in de rug te geven.
Donny werkt als startbaner op het secretariaat van het IBW en zit in een
rolstoel. Als gevolg van een verkeersongeval is hij volledig verlamd aan
de onderste ledematen. De kans bestaat dat hij dankzij een speciale
revalidatietherapie toch weer zal kunnen lopen. Maar daarvoor moet
hij naar Californië. Financieel een zware dobber. Met hun benefietactie
wilden de collega’s hun steentje bijdragen. Een etentje met tombola en
een gesponsorde fietsactie brachten voldoende geld in het laatje om het
vliegtuigticket en een deel van de revalidatiekosten te betalen.
Tsunamigevaar in Blankenberge?
Golven van twintig meter hoog, een muur van water die zich op de
kust stort. Kan dat ook bij ons? Die kans is uiterst miniem, zo niet
zelfs onbestaande, stellen de collega’s van het Waterbouwkundig
Laboratorium in Antwerpen ons gerust. Een studie heeft aangetoond dat bij een eventuele aardverschuiving in de Noordzee - en
die kans op zich is al heel klein - het water nauwelijks zou stijgen.
De grootste stijging zou zich kunnen voordoen bij een vulkaanuitbarsting op de Canarische Eilanden. Dan zou het waterniveau aan
de Belgische kust met ten hoogste twee meter stijgen. Dat is nog
altijd een stuk minder dan tijdens de stortvloed van 1953, toen het
water van de Schelde in Antwerpen met 2,79 meter steeg. Dat had
niets te maken met een onderzeese aardbeving, maar alles met
windkracht en watergetijden. Een ding staat als een paal boven
water: aan de Belgische kust kunt u met een gerust hart een dutje
doen in uw strandstoel.
• intra.lin.vlaanderen.be/awz/
Ambtenaar zijn is weer sexy!
Gelezen in de krant: ‘De collega’s’ zijn nu uit op dvd! Laten we wel wezen: de
sitcom over de roddelende en hun tijd verprutsende ambtenaren blijkt nog altijd
immens populair. En volgens Jan Eelen, de maker van ‘Het Eiland’ is het ras van
de Jomme Dockxsen en de Jean De Pessers nog bijlange niet uitgestorven. Kan
zijn. Maar wat lezen we verder in dezelfde krant? Op de vraag of ze zouden kunnen functioneren in een ambtenarenjob antwoordt niet minder dan 67% van de
respondenten van een on-line-enquête dat ze een ambtenarenjob wel zien zitten.
Met andere woorden: een carrière bij de overheid ligt weer goed in de markt.
Conclusie van de poll: een meerderheid van de Job@-sitelezers beschouwt een
carrière bij de ambtenarij als jong, dynamisch en aantrekkelijk. Zo hoort u het ook
eens van een ander.
Wilt u ook iets kwijt?
Hebt u een nieuwtje van algemeen belang, een anekdote over
het werk, een lopend onderzoek, een interessante cursus of
een mededeling van openbaar nut?
Laat het ons weten: wij kijken uit naar berichten uit het hele
ministerie!
Ons adres: Redactie Goedendag, kamer 6C50,
Boudewijnlaan 30, 1000 Brussel
[email protected]; tel.: 02-553 55 67
• www.vlaanderen.be/goedendag/schrijfmee
5
ACTUEEL
KOEK EN EI
REGERING EN VAKBONDEN ZITTEN WEER ROND DE TAFEL
Dat de Vlaamse ambtenaren op 25 maart staakten, was opvallend nieuws. In het vorige nummer van Goedendag kon u al lezen
over het conflict tussen de regering en de vakbonden over de besparingen op de personeelskredieten. Maar op 22 april vonden
de verschillende partijen elkaar weer. De gesprekspartners verspreidden een gemeenschappelijke verklaring en startten de constructieve dialoog weer op. Goedendag was amper van de persen gerold of de actualiteit had ons alweer ingehaald. Het lot van
een personeelsblad kan hard zijn.
door Maarten De Gendt
D
e Vlaamse Regering wou de nodige besparingen in haar uitgaven
realiseren, terwijl de vakbonden
geen besparingen op personeelsuitgaven aanvaardden. In de gemeenschappelijke
verklaring komen beide partijen elkaar nu tegemoet. De verklaring somt een zestal principes
op waaraan de regering en de vakbonden zich
zullen houden.
6
Dat de regering en de vakbonden de noodzaak
van besparingen erkennen, blijkt uit het eerste
principe. Dat stelt letterlijk dat de Vlaamse
Regering omzichtig te werk moet gaan en evenwichtige keuzes moet maken om haar budgettaire doelstellingen te kunnen realiseren.
Maar ook aan de verzuchtingen van de vakbonden is tegemoetgekomen. De bonden eisten het
intrekken van de besparingen op de personeelsuitgaven en de opheffing van de wervingsstop.
In de gemeenschappelijke verklaring engageert
de regering zich om het personeelsbestand niet
af te bouwen en een status-quo te behouden
in de personeelsaantallen én in het personeelsbudget. Dus geen snoei, maar ook geen groei
in de tewerkstelling. In de begroting van 2005
had de regering een besparing van ongeveer 1%
op de personeelskredieten van het ministerie
voorzien. Dat ging om een eenmalige besparing,
wat betekent dat vanaf 2006 die 1% weer aan
ACTUEEL
de budgetten wordt toegevoegd. Diensten
en instellingen die de 1% besparing nu al
gerealiseerd hebben, hoeven niet nog meer
te besparen, en kunnen dus iedereen die
vertrekt weer vervangen.
De personeelsplannen kunnen ook volledig
worden uitgevoerd, zoals de bonden vroegen.
Dat moet wel gebeuren binnen de afgesproken
status-quo in de personeelsaantallen en -budgetten. Er zal ook onderzocht worden of de
personeelsplannen moeten worden bijgestuurd
op basis van de beleidsdoelstellingen van de
Vlaamse Regering en van de BBB-hervorming.
De partners engageren zich om werk te maken
van het herplaatsingsbeleid.
Tot slot wil de Vlaamse Regering de alternatieve
besparingsvoorstellen van de vakbonden ernstig
onderzoeken. Het gaat onder meer om besparingen in de huur en aankoop van gebouwen en
in externe consultancy.
De vakbonden eisten ook dat de budgetten voor de vervroegde uitstapregeling, die
tussen 2006 en 2008 vrijkomen, weer in
de weddenkredieten worden opgenomen.
Dat is nu ook de afspraak tussen de vakbonden en de regering in de gemeenschappelijke verklaring: eerst wordt onderzocht
hoeveel budget zal vrijkomen en wanneer
precies, en de regering engageert zich om
dat budget opnieuw te investeren in personeelszaken.
DE REGERING VROEG:
DE REGERING KREEG:
• de nodige besparingen in de Vlaamse overheidsuitgaven
•
•
•
DE VAKBONDEN VROEGEN:
DE VAKBONDEN KREGEN:
• intrekken van de besparing op de personeelsuitgaven
ten gevolge van de wervingsstop in 2005
•
•
geen snoei, maar ook geen groei in het personeelsbestand
de eenmalige besparing van 1% op de personeelskredieten komt
vanaf 2006 weer bij het budget
• de middelen voor de eenmalige uitstapregeling
weer opnemen in de departementale weddenkredieten
•
als er middelen voor de uitstapregeling vrijkomen,
worden die opnieuw in personeelszaken geïnvesteerd
• uitvoeren van de goedgekeurde personeelsplannen
•
de personeelsplannen mogen uitgevoerd worden binnen de status-quo
in het personeelsbestand
• de personeelsplannen moeten met het oog op BBB gescreend
worden op basis van de huidige goedgekeurde personeelsplannen
•
de goedgekeurde personeelsplannen worden geëvalueerd op basis van
BBB en van de beleidsdoelstellingen van de regering
• daadwerkelijk zoeken naar alternatieve pistes voor mogelijke
besparingen
•
de regering zal de voorstellen van de vakorganisaties
ernstig onderzoeken
erkenning van de noodzaak van besparingen
geen snoei, maar ook geen groei in het personeelsbestand
in 2005 blijft er een eenmalige besparing van 1%
op de personeelskredieten
FRANS CORNELIS GEVOLMACHTIGD ONDERHANDELAAR
Op 22 april 2005 stelde de Vlaamse Regering Frans Cornelis, directeur-generaal van de administratie
Personeelsontwikkeling (AZF), aan als gevolmachtigd onderhandelaar personeelszaken. Hij zal minister van
Bestuurszaken Geert Bourgeois vertegenwoordigen in de onderhandelings- en hoogoverlegcomités voor de
ambtenarenzaken van het ministerie en van de Vlaamse instellingen. Door zijn aanstelling wil de regering tot
een welbegrepen partnerschap met de vakbonden komen. Tussen 1991 en 1999 deed Frans Cornelis al ervaring
op in het sociaal overleg met de overheidsvakbonden.
7
TOPONTMOETING
Integriteit zou evident moeten zijn.
“
Als je dat niet inziet, dan zit er iets
foto Peter Van Hoof
fundamenteel fout.”
TOPONTMOETING
Gesprek met Paul Zeeuwts, directievoorzitter van het Instituut
voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen (IWT-Vlaanderen)
De kop van
de veldmaarschalk
Aan bullen heeft hij geen gebrek: burgerlijk ingenieur, licentiaat
economie, baccalaureus in de filosofie. Met zulke papieren kan je
alle kanten uit en dus ook baas worden van het IWT. Voor hetzelfde
geld had hij minister kunnen zijn (maar heb je daar zoveel bullen
voor nodig?) of kabinetschef (wat hij geweest is) of veldmaarschalk
(waarvan hij heel wat trekjes heeft). Verleden jaar mocht hij tweehonderd dertig miljoen uitdelen aan bedrijven en universiteiten. En dit
jaar komt er nog een schepje bij. Hoe leuk is het om zoveel mensen
gelukkig te kunnen maken?
door Hilde Desmedt
O
h maar, er zijn er ook heel wat die we met lege
handen moeten terugsturen”, lacht Paul Zeeuwts.
“Niet alle onderzoeksprojecten krijgen financiële steun.
Daarvoor is de pot niet groot genoeg. Maar het is waar
dat wetenschappelijk onderzoek en innovatie de laatste jaren in de lift
zit. Sinds 1999 is ons budget met 80% gestegen.”
“
koren te scheiden en steun te geven aan projecten die een redelijke
kans op slagen hebben. Maar er blijft altijd een risico aan verbonden.
Een stuk van de inspanningen gaat verloren, andere investeringen
brengen veel op. Heel wat investeringen zijn ook maar rendabel op
lange termijn. Trouwens het gaat niet alleen over centen. Bedrijven en
onderzoeksinstellingen kunnen bij ons ook terecht voor advies, bijvoorbeeld over de Europese onderzoeksprogramma’s. In feite krijgen
ze een gratis audit, we evalueren hun project. Zelfs als de beslissing
negatief is, hebben ze er voordeel bij. Ze zouden wel eens met de verkeerde dingen bezig kunnen zijn.”
Goedendag: En dat in een tijd van krapte en besparingen alom?
Paul Zeeuwts: “De verklaring is simpel. Innovatie en wetenschappelijk
onderzoek zijn essentieel voor de economische welvaart. Een land dat rijk
is, is een innovatief land. Dat besef is “Een werkbaar evenwicht vinden tussen Goedendag: Nooit last van lobbynu overal doorgedrongen. Vroeger was
wat de departementen en wat de agent- ing? Iedereen wil toch een deel van
wetenschap en innovatie een bevoegdde koek?
schappen moeten opnemen, zal nog
heid waar geen enkele minister om
Paul Zeeuwts: “Er wordt permanent
stond te springen. Pas de laatste jaren
gelobbyd. Bedrijven, universiteiserieuze conflictstof worden.”
is het sexy geworden en zijn onze midten, onderzoeksinstellingen hangen
delen fel gestegen. Dat heeft ook te
voortdurend aan de bel, ook bij de
maken met Europa. Volgens de zogenaamde Barcelonanorm moeten kabinetten. Daarom zijn onze procedures en beslissingen volkomen
we 3% van het bruto nationaal product besteden aan onderzoek en transparant. Ons jaarlijkse activiteitenverslag vermeldt duidelijk wie
innovatie.”
welke steun heeft gekregen. De dag dat er sprake zou zijn van enige
willekeur, rolt mijn kop.”
Goedendag: Wordt al dat geld ook goed besteed? En levert het
concrete resultaten op?
Goedendag: Het integriteitsthema is anders een hot issue bij de
Paul Zeeuwts: “Het is precies de taak van het IWT om het kaf van het Vlaamse overheid. Het laatste seminarie voor topambtenaren
9
TOPONTMOETING
draaide er volledig rond.
Paul Zeeuwts: “Integriteit is ook belangrijk.
Alleen zou integriteit evident moeten zijn. Als
je dat niet inziet, dan zit er iets fundamenteel
fout. Ik heb niets bijgeleerd op het seminarie
in Brugge en ik heb dat ook met zoveel woorden gezegd.”
DOORGELICHT
Wie is uw lievelingsschilder?
René Magritte
Wat is uw lievelingsmuziek?
Klassiek
Welk historisch personage
bewondert u het meest?
President Roosevelt
Welke eigenschap waardeert u het meest?
Principiële houding, gekoppeld aan voldoende pragmatisme
Wat is voor u het volkomen geluk
hier op aarde?
Vrienden
Wat doet u het liefst?
Eten met vrienden
Wat is uw belangrijkste karaktertrek?
Je weet wat je aan me hebt
Wat waardeert u het meest bij uw vrienden?
Een open geest
Wat is uw lievelingskleur?
Te veel
Wat is uw lievelingsbloem?
(De) roos
Wat is uw lievelingsvogel?
(De) arend
Wat is uw lievelingslectuur?
Historische boeken
Wie zijn voor u de helden van vandaag?
Ik hou niet (meer) van helden
Wat verafschuwt u het meest?
Een achterbakse windhaan
Welk personage veracht u het meest?
Geen. Er zijn altijd positieve kanten
Wat was de belangrijkste historische
omwenteling of hervorming?
De industriële revolutie
Welk talent zou u het liefst willen bezitten?
Een steviger dosis diplomatie
Hoe zou u het liefst willen sterven?
Snel en niet te oud
Hoe voelt u zich momenteel?
Prima
Hoe luidt uw devies?
De aanhouder wint
10
Goedendag: Collega Carla Galle vindt het
onzin om beleidsvoorbereiding en beleidsuitvoering uit elkaar te halen. Ze pikt het
ook niet dat de agentschappen alleen nog
maar met uitvoering mogen bezig zijn.
Paul Zeeuwts: “Ik kan haar daarin volgen.
Zoals het nu is opgevat, kan het nooit functioneren. (fijntjes) Want wie heeft er terreinervaring? Niet de departementen. De kabinetten
zullen de knowhow zoeken waar die zit en dat
is voor een groot stuk bij de agentschappen.
Die ‘New Public Management’-gedachte met
departementen en agentschappen is trouwens
al wat achterhaald. In Nederland bijvoorbeeld zijn ze nu tot de constatatie gekomen
dat het systeem niet echt werkbaar is en ook
in Nieuw-Zeeland keren ze op hun stappen
terug. Maar goed. De kogel is door de kerk en
BBB gaat van start. Een werkbaar evenwicht
vinden tussen wat de departementen en wat
de agentschappen moeten opnemen, zal nog
serieuze conflictstof worden. Het zit zelfs in
de woorden. De departementen zeggen: de
agentschappen mogen ‘input’ (hij spuwt het
woord bijna uit) leveren en wij spreken liever
over ‘inbreng’.”
Goedendag: What’s in a word …
Paul Zeeuwts: “Oh, maar dat is een wereld van
verschil. Als ze over input spreken, bedoelen
ze cijfers, statistieken en data. Het nobele
denkwerk zullen ze zelf wel doen. Een foute
inschatting. Een deel van het denkwerk zal
ook van de agentschappen moeten komen.
Nu ik maak mij niet te veel zorgen. Er zal voor
het IWT niet zoveel veranderen. Wel moeten
er nog concrete afspraken worden gemaakt. In
de praktijk zal iedereen zijn weg wat moeten
zoeken.”
Goedendag: Voor topambtenaren komt er
een mandaatsysteem.
Paul Zeeuwts: “Dat systeem geldt hier allang.
Ik ben in 1991 bij IWT begonnen met een
mandaat van zes jaar. En dat is telkens hernieuwd. Ik zit dus niet gebeiteld op mijn
stoel. Ik ben ook geen ambtenaar. Ik heb een
bediendestatuut. Sommige ambtenaren vonden het heel erg dat ze de eed moesten afleggen in de handen van een gewone bediende.”
(lacht uitbundig).
Goedendag: U bent geen ambtenaar, wel
een manager?
Paul Zeeuwts: “We hebben hier ooit een oefening gedaan om het psychologisch profiel te
schetsen van al het universitair personeel. Ik
kwam eruit als de veldmaarschalk, de aanvoerder van de troepen. Het gros van de adviseurs
was van het type ‘guardian’, bewaker van de
grenzen. Ik geloof nogal in iets wat als ‘hetearchie’ wordt beschreven: een combinatie tussen
anarchie en hiërarchie. Het principe bij ons is
zelfbereddering. Pas als je het zelf of in groep
niet kan oplossen spreek je het hoger echelon
aan. IWT heeft een zeer platte structuur met
zo weinig mogelijk interne beschotten, wel
met interne coördinaties. Er zijn geen afdelingen, maar opdrachten. De mensen werken
voor verschillende programma’s, verschillende
bazen. Dat maakt hun takenpakket heel gevarieerd. Tot ieders tevredenheid, zo blijkt.”
Goedendag: Ook financieel?
Paul Zeeuwts: “Functioneringstoelagen hebben
we in het verleden nooit gegeven. Uit de literatuur en uit de realiteit bleek dat zo’n systeem
alleen maar miserie meebracht. We koppelen
vanaf nu een futo aan het goed opnemen van
extra verantwoordelijkheid binnen een functie. Dat is objectiveerbaar. We hebben dus niet
gewacht op het nieuwe verloningssysteem.”
Goedendag: Is er nog leven na het IWT?
Paul Zeeuwts: “Ik ben nu 57. Als ik nog een
mandaat krijg van zes jaar ben ik al heel dicht
bij mijn pensioen. De dag dat ik zie dat ik in
de weg loop of niet meer creatief bezig ben,
stop ik ermee. Maar liefst zou ik doorgaan tot
mijn vijfenzestig. Het hoeft over zes jaar niet
noodzakelijk op deze stoel te zijn.”
Goedendag: Heel wat mensen zijn al veel
vroeger uitgeblust. Hoe houdt u de rek
erin?
Paul Zeeuwts: “Ik huldig een gezond principe:
hoed je voor workaholisme en mijd perfectionisme. Perfectionisten zijn gevaarlijke mensen,
zij moeten tegen zichzelf beschermd worden.
Ikzelf haak af na zeven uur en probeer in
principe geen werk mee naar huis te nemen.
En dat is ook de boodschap die ik meegeef aan
mijn directieleden. En voor de rest probeer ik
wat te sporten: badminton, golf. En zing ik in
een koor, samen met vele vrienden, want die
vind ik belangijk.”
De tijd zit erop. Ik ben uitgezongen. Bij het
buitengaan gris ik nog gauw enkele chocolaatjes mee. In designverpakking en met het
logo van IWT. Voor de collega’s straks bij de
koffie.
SPECIAAL
BOUWEN AAN VERTROUWEN IN BRUGGE
“Ik ben boekhouder op het directoraat-generaal. Mijn baas vraagt me een overeenkomst die hij heeft gesloten, in het vorige jaar te
boeken. Dat is om budgettaire redenen interessanter voor onze organisatie. Wat doe ik?” Dat en nog vele andere dilemma’s kregen
onze leidend ambtenaren voorgeschoteld op het tweejaarlijkse seminarie voor topambtenaren. Na Ashford, Alden Biesen en Rijsel,
was het deze keer verzamelen geblazen in Brugge om na te denken over integriteit. Is ons (top)ambtenarenkorps dan niet integer
genoeg?
door Karen Vanden Auweele
T
och wel vindt onze minister van Bestuurszaken
Geert Bourgeois: “De
Vlaamse overheid is een
actieve en integere organisatie. Maar
we moeten onze ambtenaren beter
ondersteunen in het omgaan met
ethische keuzes.” Meer dan vroeger
komen ambtenaren in contact met
de burger en moeten ze zelf beslissingen nemen waar regels wazig zijn
of ontbreken. Een overheid heeft er
alle belang bij haar ambtenarenkorps
daarbij te helpen en afspraken vast te
leggen om misbruiken te voorkomen.
“De Vlaamse overheid verdient het
vertrouwen van de burger alleen als
ze ook daadwerkelijk integer is en
als de ambtenaren laten zien dat ze
geen privé-belangen nastreven”, wil
minister Bourgeois nog kwijt.
Daarom dus een seminarie over integriteit dat de ronkende titel ‘Bouwen
aan vertrouwen’ meekreeg. Bedoeling
was een beladen thema als integriteit bespreekbaar te maken en alvast een basis te leggen voor een nieuw
integriteitsbeleid in de Vlaamse overheid. In de loop van dit jaar gaat er
immers een coördinator Integriteitszorg aan de slag, die integriteit zal
moeten verankeren in de Vlaamse overheid.
WIT-ZWART-GRIJS
Twee dagen lang braken leidend ambtenaren van het ministerie en van de
Vlaamse openbare en wetenschappelijke instellingen zich het hoofd over
dilemma’s, praktijkoefeningen en integriteitsvraagstukken. Zo zagen ze
dat antwoorden meestal niet zwart of wit zijn, maar dat integriteit precies
gaat over het grijze gebied waar moeilijk vat op te krijgen is.
Onze chefs kregen verder ruim de gelegenheid om te netwerken. Met
elkaar en met de ministers, die voor
de gelegenheid naar Brugge waren
afgezakt voor hun wekelijkse ministerraad en samen met de topambtenaren lunchten. Elkaar eens buiten
het werk kunnen ontmoeten was voor
velen belangrijker dan de inhoud van
het seminarie, waar de 67 aanwezige
topambtenaren niet onverdeeld positief over waren. Velen zagen het weliswaar als een kans om de oorzaken
van oninteger gedrag aan te pakken,
maar met BBB in aantocht hadden
ze liever gehoord hoe het daarmee
gesteld is. Sommigen ervoeren het
thema zelfs als een bedreiging: als we
het over integriteit moeten hebben,
moet er wel iets mis zijn met onze
organisatie.
ONDER HET
VERGROOTGLAS
De minister-president van zijn kant
had in zijn aperitieftoespraak een niet
mis te verstaan antwoord klaar voor de criticasters. We moeten volgens
hem niet wachten op schandalen en zeker niet op BBB om werk te maken
van een integriteitsbeleid: “In de aanloop naar BBB zal er veel aandacht
gaan naar de positie van de (top)ambtenaren. Het is dé ultieme test of we
in dergelijke omstandigheden even goed de belangen van de maatschappij kunnen behartigen. We moeten elke dag opnieuw en niet pas nadat
er eerst iets anders geregeld is, bouwen aan het vertrouwen”, speechte
minister-president Yves Leterme.
Als toemaatje kregen de deelnemers een vergrootglas mee naar huis:
“(top)ambtenaren móeten wel integer zijn, want hun doen en laten wordt
constant onder de loep genomen”, luidde het eindverdict.
• www.vlaanderen.be/personeelsbeleid/integriteit
11
foto Peter Van Hoof
REPORTER TER PLAATSE
VERDER MET PLOEG? OF GOOIEN WE HET
BETER OVER EEN ANDERE BOEG?
Is het metaalmoeheid of is de ploeg gewoon verroest zoals iemand schreef? Slechts een paar collega’s schoten uit hun slof, maar
ze schoten dan ook met scherp. Kop van jut is vooral de functioneringspremie. Weg ermee is de boodschap. Geef liever aan iedereen maaltijdcheques of een ander extraatje in natura. Daar worden we allemaal beter van. Een ideetje misschien voor het nieuwe
beloningssysteem? Deskundige van dienst Willy De Weirdt had de bui al zien hangen en belooft beterschap voor de toekomst.
door Hilde Desmedt
“Het is moeilijk om elk jaar iets nieuws te verzinnen als je altijd hetzelfde
werk doet. Je krijgt dan ook elk jaar ongeveer dezelfde evaluatie. En wat
die premies betreft, dat ligt heel gevoelig. Heel veel mensen verdienen
een duwtje in de rug, want ze doen heel erg hun best en toch krijgen ze
nooit een premie.”
Linda Boardman, medewerker
“Tien jaar geleden waren de verwachtingen hooggespannen: het
PLOEGsysteem deed een nieuwe wind waaien door het MVG. Iedereen
sleutelde in een open en eerlijk gesprek aan een betere dienstverlening,
aan een goed gevoel. Maar PLOEG werd een instrument om het individuele functioneren in de schijnwerpers te plaatsen. Ploegen werd een jaarlijkse formaliteit waarbij het individueel scoren belangrijker werd dan het
realiseren van doelstellingen. PLOEG is een verroeste ploeg geworden.”
Dirk Lapeirre, adjunct van de directeur
“Dat er afspraken worden gemaakt en op papier gezet, daar ga ik mee
akkoord. Het evalueren van die afspraken lijkt mij ook logisch. Maar bij
de beloning vraag ik me toch af ‘waarom hij/zij?’ Ik blijf het verschrikkelijk vinden: tweemaal een negatieve beoordeling = buiten. Hoe komt het
dat iemand minder presteert? Daar staat men vaak niet bij stil.”
Rosita De Smedt, hoofdassistent
“In vergelijking met de periode ervoor is PLOEG een reuzenstap vooruit.
Waar wel aan gesleuteld moet worden is aan de functiebeschrijvingen
en de competenties: de behoeften en verwachtingen zijn intussen sterk
12
veranderd en zullen blijven veranderen, net als de maatschappij waarvan
we deel uitmaken.”
Willem Coppens, adjunct van de directeur
“Het blijft belangrijk dat chef en medewerker eenmaal per jaar rond de
tafel gaan zitten voor een formeel, gestructureerd gesprek. Dan komen
er dingen aan bod die anders tussen de plooien verdwijnen. Alleen is er
een grotere objectivering nodig bij de evaluatie. Waarom bijvoorbeeld
geen voorgedrukte formulieren gebruiken waarop de resultaatgebieden
staan vermeld, met telkens ernaast een vakje om een score toe te kennen,
en daarnaast ruimte voor commentaar? Zo’n systeem is niet alleen veel
objectiever, maar beperkt ook de administratieve rompslomp.”
Lieve Kerkhofs, adjunct van de directeur
Willy De Weirdt: Ik wil eerst een vooral duidelijk maken dat de reacties
mij helemaal niet verbazen. Heel wat mensen leggen trouwens de vinger
op een zere plek. De reacties tonen ook aan dat er nogal wat collega’s met
ideeën en frustraties zitten waar ze geen uitlaatklep voor vinden. En ook
daar moeten we de nodige conclusies uit trekken.
Sommige collega’s wijzen erop dat de ploeg verroest is. Ze hebben voor
een stuk gelijk. PLOEG is in feite een systeem om samen resultaten te
bereiken voor de gemeenschap. Hoe kunnen we beter presteren, beter
communiceren, beter samenwerken? En wat is er daarvoor nodig aan
ondersteuning en voortgangscontrole zowel individueel als op niveau van
het team. PLOEG heeft alles te maken met kwaliteitsvol leidinggeven,
met het managen van prestaties. Die basisfilosofie is met de jaren inder-
foto Peter Van Hoof
REPORTER TER PLAATSE
daad overschaduwd.
We moeten terug naar het originele verhaal.
PLOEG moet een soepel instrument zijn dat
de leidinggevenden naar hun hand kunnen
zetten. Daarom zijn we al twee jaar bezig
met experimenten, onder meer rond nieuwe
functiefamilies en competentiemanagement.
Een beleidsvoorbereidende functie is immers
iets helemaal anders dan een loketfunctie. Een
kwantitatief evaluatiesysteem zoals iemand
suggereert is daarbij niet ondenkbaar.
“Ik heb niets tegen de evaluatie op zich. Maar
wat als het niet klikt tussen de evaluator en
de geëvalueerde? De aanwezigheid van een
derde neutrale persoon kan een garantie zijn
voor objectiviteit. Wat mij betreft mogen ze
de futo’s gewoon afschaffen. Het creëert alleen
naijver en wrevel, vooral ook omdat de motivatie voor de toekenning ervan niet wordt
bekendgemaakt. Waarom niet aan iedereen
een extraatje geven in natura?”
Ludwig De Bruyn, deskundige
“PLOEG is een goed systeem als het correct
wordt gebruikt. Nu is het systeem verwaterd. Heel veel mensen maken een kopie van
vorig jaar en passen alleen de datum of een
paar details aan. En rond de futo’s is er altijd
heisa. Omdat het budget beperkt is, zijn er
altijd mensen die uit de boot vallen, ook al
verdienen zij een extra attentie. Men zou het
beschikbare budget dan ook beter gebruiken
om aan iedereen maaltijdcheques te geven bijvoorbeeld. En waarom de evaluatie niet mee
vanuit de groep laten gebeuren, op basis van
duidelijk vastgelegde criteria zodat iedereen
kan aftoetsen of iemand goed of minder goed
presteert?”
Krista Maes, adjunct van de directeur
“PLOEG mag volgens mij afgevoerd worden.
Het futosysteem is een complete flop en zorgt
enkel voor afgunst en tweedracht. Meer en
meer worden de ministeries privé-instellingen
en de waarden van weleer zoals vaste benoe-
ming en eedaflegging verdwijnen in het niets.
Schaf het futosysteem af en beloon de lagere
niveaus die in de vergetelheid geraken!”
Martine Maertens, hoofdassistent
“De evaluatie zoals die in PLOEG wordt
gebruikt zit te veel in een vast stramien. En die
futo is meer een soort compensatie voor mensen die beter verdienen maar op geen andere
manier beloond kunnen worden. Waarom
bijvoorbeeld gewoon geen beurtrol invoeren?
Wie nu een futo krijgt, heeft dat ook vaak te
danken aan de inzet en de prestaties van de
collega’s in zijn team. Een andere mogelijkheid
is de futo gelijk verdelen tussen alle leden van
het team.”
Karel Devalck, technisch assistent
Willy De Weirdt: Uit deze reacties blijkt dat
alles ook erg toegespitst is op de futo, alsof
dit de enige manier is waarop mensen gewaardeerd kunnen worden. Waardering blijft zeker
een pijnpunt. Dat leren de reacties in de personeelsbevraging ons ook. De futo is indertijd
ingevoerd als een poging tot variabele verloning, als een extraatje dus voor mensen die
uitzonderlijk goed presteren. Alleen kwam die
futo bovenop een oud beloningsbeleid zonder
echte basisbillijkheid, zeg maar een rechtvaardige verloning voor iedereen. Wat meteen
verklaart waarom het systeem nooit aanvaard
is: er is geen goede fundering voor.
Mijn mening is dus dat het geen zoden aan de
dijk zet om de futo te vervangen door maaltijdcheques of door ze bij toerbeurt toe te kennen. Waar het echt om gaat, is een beloningssysteem op poten te zetten dat vertrekt vanuit
interne billijkheid. Hoe beloon je bijvoorbeeld mensen die geen leiding geven, maar
wel een grote verantwoordelijkheid hebben en
veel toegevoegde waarde? Er is voorlopig geen
budgettaire ruimte voor grote hervormingen,
maar het is wel de bedoeling om de grootste
onrechtvaardigheden weg te werken.
Onze specialist terzake:
Willy De Weirdt, afdelingshoofd van de afdeling Human
Resources Management (AZF)
NIEUWE STELLING
VRIJE DAG KWIJT UIT
SOLIDARITEIT?
Onze Franse collega’s hadden het spek
aan hun been. Tweede pinksterdag, sinds
mensenheugenis een vakantiedag, konden ze dit jaar op hun buik schrijven. De
Franse regering had die dag uitgeroepen
tot ‘journée solidarité’. Een extra werkdag:
vrijwillig voor de privé-sector, verplicht
voor het overheidspersoneel. Zo wou de
regering een reservepotje aanleggen
voor noodsituaties, daarbij denkend aan
de moordend hete zomer van 2003 toen
duizenden bejaarden het loodje hebben
gelegd. Hoe solidair bent u? Bent u bereid
uw duit in het zakje te doen en bijvoorbeeld op 15 augustus te werken?
EEN EXTRA WERKDAG: EEN GOED
IDEE OF DOET U NIET MEE?
Wij kijken uit naar uw reacties. U kunt ze
kwijt via de rubriek Reporter ter plaatse op
de internetsite van goedendag, of via
e-mail naar [email protected].
• www.vlaanderen.be/goedendag/reporter
13
AFDELING ONDER DE LOEP
foto Peter Van Hoof
ACTIVITEIT AC
TOPONTMOETING
CHTER DE TRALIES
Beleidscel Samenleving en Criminaliteit
Deze keer neemt Goedendag een kijkje bij de collega’s van de Beleidscel
Samenleving en Criminaliteit (WVC). Wie zijn ze en wat doen ze in de
gevangenis?
door Natalie Hulsen
AFDELING ONDER DE LOEP
Ex-gevangenen hebben het vaak moeilijk om
na hun vrijlating weer een gewoon leven op
te bouwen. Velen van hen zijn niet opgeleid
en vinden later moeilijk werk. Om te voorkomen dat ze hervallen in hun daden, moeten ze
goed voorbereid worden op hun terugkeer in
de samenleving. Daarom gingen in 2002 acht
Vlaamse ambtenaren aan de slag in zes Vlaamse
gevangenissen. Zij moeten het aanbod van hulpen dienstverlening coördineren en begeleiden.
Allemaal zijn ze collega’s van de Beleidscel
Samenleving en Criminaliteit (WVC) die in
2001 werd opgericht om een sociaal beleid uit
te werken voor mensen die met criminaliteit en
strafrecht te maken krijgen.
foto Peter Van Hoof
Het gevangeniswezen is nog altijd een federale
bevoegdheid, althans als het gaat om het straffen en opsluiten van gevangenen en de controle
erop. Maar met de staatshervorming in 1980
werd Vlaanderen bevoegd voor het hulp- en
Binnen de muren van de gevangenis bieden
ook vzw’s hun activiteiten aan: van cursussen
sollicitatietrainingen tot dramaworkshops.
dienstverleningsbeleid, en dus ook voor de hulp
aan gevangenen. In het verleden organiseerden
de meeste gevangenissen al wel activiteiten, of
boden organisaties zoals VDAB en culturele
vzw’s hun diensten al aan. Ook de afdelingen
justitieel welzijnswerk (jww) van de centra voor
algemeen welzijnswerk (caw’s) verleenden sociale en psychosociale hulp aan gevangen. Maar tot
nu toe gebeurde dat zonder een duidelijk plan.
GEVANGEN IN TURNHOUT
In het hartje van Turnhout, net tegenover het
cultureel centrum De Warande, ligt de bijna
honderd jaar oude gevangenis waar 140 gevangenen huizen. De stervormige gevangenis is
opgedeeld in twee vleugels, die elk uit drie afde-
workshops, schaakavonden enzovoort.” Maar
ook dat is niet makkelijk: heel wat gevangenen
zitten er maar voor korte tijd, wachten op hun
voorwaardelijke vrijlating of op hun definitieve straf. Vaak beginnen ze niet aan een cursus
omdat ze die toch niet kunnen afmaken.
Het eerste jaar probeerde Christine vooral om
zelf voet aan wal te krijgen in de gevangenis.
“Je bent toch een vreemde eend in de bijt, en
bovendien was niet al het gevangenispersoneel
even enthousiast. Een harde kern is nog altijd
voor opsluiting en zo weinig mogelijk beweging.
Zo stond een derde van de bewakers negatief
tegenover onderwijsactiviteiten. Bovendien was
er behoefte aan structureel overleg over wat er
met de gevangenen moest gebeuren. Daarom
richtte ik een aantal werkgroepen op, waarin
ik het gevangenispersoneel samenbreng met de
Vlaamse organisaties en vzw’s om een goed aanbod van hulpverlening, sport en onderwijs uit te
werken. Het is een proces van vallen en opstaan,
maar het begint stilaan goed te lopen.”
GELAATSVERZORGING VOOR
VROUWEN
foto Peter Van Hoof
Jan pleegt een misdaad, wordt gestraft en
belandt achter de tralies. Meteen wordt hij
uit de samenleving geplukt en beroofd van
zijn vrijheid. Werken, naar de bibliotheek gaan,
sporten of cursussen volgen zit er voor een
tijdje niet meer in. Of toch? In 2000 keurde de
Vlaamse Regering een plan goed voor hulp- en
dienstverlening aan gevangenen. Tegen 2009
moet in alle Vlaamse gevangenissen op maat van
elke gevangene een aanbod uitgewerkt worden
van hulpverlening, beroepsopleiding, onderwijs,
sport en ontspanning.
In de Turnhoutse gevangenis coördineert
Christine Wouters de activiteiten van verschillende organisaties.
lingen bestaan en die uitgeven op een centrale
hal waar enkele bewakers in een controlekamertje een oogje in het zeil houden. Daar hebben
we een afspraak met collega Christine Wouters
die ons naar haar bureau op de bovenste verdieping brengt. Sinds een drietal jaar probeert ze
organisaties over de streep te trekken om binnen
de muren van de gevangenis activiteiten te organiseren. “Niet eenvoudig”, legt Christine uit.
“Want je hebt hier verschillende doelgroepen.
De geestesgestoorde gevangenen kun je bijvoorbeeld moeilijk aan groepsactiviteiten laten
meewerken. Daarom organiseren we hier veel
individuele cursussen, zoals taal- en rekenlessen,
computercursussen, sollicitatielessen, drama-
150 kilometer verderop, in de bombastisch
ogende gevangenis van Brugge, ontmoeten we
Koenraad Polfliet en Viki Demild. Ook zij
hebben bij hun komst een overlegstructuur op
poten gezet met het gevangenispersoneel en de
Vlaamse partners, zoals overheidsorganisaties,
jww en vzw’s. “Het personeel had hier zelf al
sport-, vormings- en ontspanningsactiviteiten
georganiseerd, dus het was niet gemakkelijk
om ons aanbod daarin te integreren”, vertelt
Koenraad. Samen met Viki probeert hij het
aanbod nu efficiënter te maken en te zoeken
naar nieuwe activiteiten. Ze beseffen wel dat
het niet makkelijk is om binnen de muren van
de gevangenis iets op poten te zetten. “Hier
krijgen de juridische gang van zaken en de
veiligheid nog altijd voorrang”, betreurt Viki.
“Zo komt het vaak voor dat gevangenen een
cursus niet kunnen bijwonen, omdat ze voor de
raadkamer moeten verschijnen. Je hebt dus heel
wat overtuigingskracht nodig om organisaties
hier naar binnen te halen. Ook het budgettaire
Beleidscel in cijfers
In Vlaanderen zijn er 15 gevangenissen (en 2 in Brussel) op een
totaal van 32 in België. In 2004 zaten er ongeveer 4200 gevangenen
in de Vlaamse gevangenissen. In alle Belgische gevangenissen samen
zaten er op 1 maart 2005 9330 gevangenen en stonden er 275 onder
elektronisch toezicht.
Momenteel werken 8 van de 13 personeelsleden van de Beleidscel
Samenleving en Criminaliteit in 6 Vlaamse gevangenissen (Wortel,
Turnhout, Merksplas, Hoogstraten, Brugge, Antwerpen) waar ze de
16
uitvoering van het strategisch plan voor hulp- en dienstverlening aan
gedetineerden van nabij volgen en coördineren.
Het totale budget van de beleidscel in 2004 bedroeg 2 miljoen euro.
Driekwart daarvan gaat naar de subsidiëring van 32 individuele
traject- en activiteitenbegeleiders in de zes gevangenissen. Zij zijn
tewerkgesteld door de diensten justitieel welzijnswerk die deel uitmaken van de centra voor algemeen welzijnswerk.
AFDELING ONDER DE LOEP
plaatje hebben we zelf niet in de hand. Van iedere administratie, zoals Onderwijs en Cultuur,
wordt verwacht dat ze hun steentje bijdragen.”
Wat niet wil zeggen dat het niet kan lukken. Zo organiseren ze sinds vorig jaar een
cursus gelaatsverzorging voor de vrouwelijke
gevangenen. “Een succes, want intussen zitten we al aan de tweede module”, vertelt Viki
enthousiast. “We willen hier een beroepsopleidingscentrum voor vrouwen uitbouwen. Want
vrouwelijke gevangenen kunnen niet terecht in
de opleidingscentra van de gevangenissen van
Hoogstraten of Oudenaarde omdat dat mannengevangenissen zijn.”
Koenraad Polfliet en Viki Demild bereiden
een vergadering voor met de Brugse gevangenisdirectie.
CRIMEFIGHT EN EMOHULP
De collega’s van de Beleidscel houden zich niet
alleen bezig met de hulp- en dienstverlening
aan gevangenen, maar ook met de begeleiding
van seksuele delinquenten, de organisatie van
bezoekruimtes voor de omgang tussen ouders en
kinderen in problematisch scheidingssituaties en
de hulp aan slachtoffers van misdrijven. In 1998
al sloten Justitie en de Vlaamse Gemeenschap
TUSSEN DADER EN SLACHTOFFER
Om bij te blijven, raadpleegt criminoloog
Koen Devroey heel wat literatuur over slachtofferzorg.
een samenwerkingsakkoord rond slachtofferzorg. Daarin staat wat precies de taken zijn van
politie, rechtbanken en de verschillende Vlaamse
diensten Slachtofferhulp die deel uitmaken van
de caw’s. “Ik moet ervoor zorgen dat ieder zijn
taak naar behoren uitvoert”, vertelt criminoloog
Koen Devroey. “Zo moet de politie slachtoffers
of getuigen van geweldmisdrijven doorsturen
naar de verschillende diensten Slachtofferhulp.
We gaan er namelijk van uit dat die mensen erg
geschokt zijn.” De opvang van slachtoffers door
politie en rechtbanken blijkt enorm belangrijk
in het verwerkingsproces van slachtoffers. “Als
de opvang daar correct verloopt, kun je heel
wat problemen en trauma’s bij de slachtoffers
vermijden en hebben wij minder werk. Maar
die doorverwijzing loopt nog niet altijd vlot.
Heel wat politiediensten zien zichzelf in de eerste plaats nog als ‘crimefighters’: ze moeten de
dader vatten, en het slachtoffer wordt dan vaak
als een instrument, een getuige gebruikt. Ze
hebben weinig oog voor de emotionele kant van
de zaak.” Koen volgt de activiteiten van de diensten Slachtofferhulp nauwgezet en zorgt voor
subsidies voor projecten rond slachtofferzorg.
In de Beleidscel gaat het laatste jaar veel aandacht naar communicatie tussen dader en
slachtoffer: herstelbemiddeling heet dat met een
mooi woord. Een neutrale bemiddelaar brengt
dader en slachtoffer met elkaar in contact en
zoekt zo naar de best mogelijke oplossing voor
de gevolgen van een misdrijf. Marc Verhelst
werkt momenteel een bemiddelingsproject uit
in samenwerking met een vzw. “Wij subsidiëren
twee personen die bemiddelen tussen dader
en slachtoffer.” Marc is enthousiast over die
nieuwe ontwikkeling. “Als justitie criminaliteit
aanpakt, is dat door middel van straffen”, legt
hij uit. “Door herstelbemiddeling geef je dader
en slachtoffer de kans om zelf betekenis te geven
aan wat er gebeurd is. De dader krijgt meer
Marc Verhelst bekijkt samen met collega
Griet Vandendries het verslag van de laatste
teamvergadering.
inzicht in wat hij het slachtoffer heeft aangedaan,
en het slachtoffer krijgt een verklaring voor wat
er gebeurd is, waardoor het verwerkingsproces
sneller kan verlopen. We hopen daarrond een
samenwerkingsakkoord met Justitie te sluiten.”
• www.vlaanderen.be/welzijnenjustitie
De teamcoördinator: “Criminaliteit als samenlevingsprobleem los je niet alleen op met repressie.”
“Wij vinden dat iedereen die in aanraking komt met criminaliteit en strafrecht, als dader of als slachtoffer, recht heeft
op een goede maatschappelijke hulp- en dienstverlening”,
vertelt Wilfried Meyvis, teamcoördinator van de Beleidscel
Samenleving en Criminaliteit (WVC). “Criminaliteit is een
probleem van de samenleving dat je niet alleen oplost met
controle en repressie. Je moet er ook een welzijnsgerichte
benadering tegenoverstellen.” Wilfried Meyvis benadrukt
dat een goede samenwerking met Justitie daarvoor onontbeerlijk is. “Hoewel je nooit helemaal de spanning tussen die twee
invalshoeken - veiligheid en welzijn - zal kunnen uitgommen, kun-
nen de twee elkaar verrijken als je het goed organiseert.”
“We hopen dat we het strategisch plan voor hulp- en
dienstverlening aan gedetineerden snel naar alle Vlaamse
gevangenissen kunnen uitbreiden. Maar we zijn nu bijna
vier jaar verder, en we blijven nog altijd steken in zes gevangenissen”, aldus Wilfried Meyvis. “De budgettaire mogelijkheden zijn momenteel erg beperkt, er is geen geld voor
beleidsmedewerkers in andere gevangenissen, en bovendien
hebben we nooit vastgelegd hoeveel elke minister jaarlijks
moet bijdragen. Dat bewijst misschien toch dat alles nog in de sfeer
van de goede wil blijft hangen.”
Wilt u deze collega’s ook in beeld zien, surf dan naar www.vlaanderen.be/goedendag/afdeling
17
SPECIAAL
75.000 BEZOEKEN AAN DE VLAAMSE OVERHEID
VLAANDERENDAG 2005
Hoe ziet een loodsboot er vanbinnen uit? Welke stappen moet een voorstel van
decreet doorlopen voor het echt een decreet wordt? En hoe broeden trekvogels?
Zeer uiteenlopende vragen, maar op alledrie kon u tijdens de Vlaanderendag van
zondag 24 april een antwoord vinden. Goedendag brengt een greep uit het aanbod.
door Natalie Hulsen
D
e vierde editie van
de openhuisdag van
de Vlaamse overheid bracht 75.000
bezoekers op de been. 123 diensten en instellingen in 50 steden
en gemeenten zetten hun deuren
wagenwijd open. Geen topeditie
zoals de vorige keer, toen maar
liefst 100.000 bezoekers eropuit
trokken in Vlaanderen en Brussel.
Maar toch waren de organisatoren tevreden over de opkomst.
Sommigen spraken zelfs van een
ware overrompeling.
Wie afzakte naar Brussel, kon er
naar traditie een bezoekje brengen aan het Vlaams Parlement,
de gebouwen van de Vlaamse
administratie en de ministeriële
kabinetten. Net als vorig jaar was
het parlement een van de toplocaties: 2500 bezoekers kregen
er uitleg over de rol en werking
van het politieke bedrijf. In het
recent gerestaureerde Huis van de
Vlaamse Volksvertegenwoordigers
leidden enkele gidsen de bezoekers
rond in de glazen wintertuin en
de majestueuze lokettenzaal. Het
ingenieuze liftensysteem met continu draaiende liften en levensechte
poppen van kunstenaar Guillaume
Bijl lokte er ook veel belangstellenden.
Voor een lesje antropologie moest
je in het Phoenixgebouw zijn.
18
400 bezoekers leerden van antropologe Marit Vandenbruaene (r.)
van het Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed het verschil tussen
menselijke en dierlijke botten.
Het Vlaams Instituut voor het
Onroerend Erfgoed en de afdeling
Monumenten en Landschappen
sloegen er de handen in elkaar
en leerden er een 400-tal bezoekers het onderscheid maken tussen menselijk en dierlijk beendermateriaal. Even verderop in het
Boudewijngebouw kon je in de
voorbouw door acht tijdscapsules
wandelen en er kennismaken met
25 jaar Vlaamse overheid. Voor de
deur van het Consciencegebouw
organiseerde Maks!, het jongerenmagazine van Klasse, een Turbo
Trophy. Leerlingen automechanica
moesten er zo snel mogelijk de
roze kever, het promoautootje van
Maks!, repareren. De winnaars gingen naar huis met maar liefst 1000
euro!
Ook onze ministers werden niet
vergeten. Vijfduizend mensen
zochten de kabinetten op, met als
blikvanger het kabinet van minister-president Yves Leterme op het
Martelaarsplein.
ALLEMAAL BEESTJES
Leerlingen automechanica testten hun technische kennis uit op het
promoautootje van Maks!
Traditionele koplopers waren net
als vorig jaar de Zoo van Antwerpen
en Planckendael, waar 9000 bezoekers beestjes kwamen kijken.
Ook onze kastelen deden het
goed. De collega’s in het kasteel
van Gaasbeek werden overrompeld
door 2300 bezoekers. Totaal onverwacht, want in tegenstelling tot
SPECIAAL
De viskweekinstallatie van het Departement Zeevisserij (EWBL) helpt
het visbestand in de Noordzee op peil te houden.
Professionals van het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer klimmen tot hoog in de bomen om de zaden op te vangen.
het weekend ervoor met de Erfgoeddag hadden ze niets speciaals georganiseerd. Op het programma stond een doorsneebezoek aan het kasteeldomein, het sprookjesachtige museum en de rijke kunstschatten. Al het
personeel moest worden ingeschakeld om het kasteel en zijn schatten te
beschermen tegen de stormloop van enthousiaste bezoekers.
In een ander kasteel, het kasteel van Ham in Steenokkerzeel, draaide alles
rond het 500-jarige bestaan. Heel wat buurtbewoners luisterden er naar
het verhaal van de geschiedenis van het kasteel. Het geheel werd opgeluisterd met fanfaremuziek en een heus trompettenkwartet.
de leeftijd van een vis bepalen. Met iets meer dan 1600 bezoekers waren
onze 54 collega’s zeker tevreden!
LEEFTIJD VAN VIS BEPALEN
Het zonnetje lokte ook heel wat kijklustigen naar de kust. In Oostende
stelden de collega’s van de DAB Vloot samen met de afdeling Kust en
het Vlaams Instituut voor de Zee twee van hun schepen uitzonderlijk
open voor het publiek: de Zeeleeuw, een schip voor zeewetenschappelijk
onderzoek, en de Ter Streep, die metingen op zee uitvoert. De bezoekers
maakten er kennis met de leef- en werkomstandigheden aan boord en
kregen een deskundige uitleg van de kapiteins, de scheepstechnici en de
gebruikers van het schip.
Verderop in Oostende stond alles in het teken van vis. Het Departement
voor Zeevisserij van het Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek
en de dienst Zeevisserij van de afdeling Landbouw- en Visserijbeleid
(EWBL) legde uit hoe je de vinnige diertjes het best kan kweken, in een
heuse viskweekinstallatie. Het is immers slecht gesteld met het visbestand
in de Noordzee. In de laboratoria kon je onder de microscoop dan weer
PROFESSIONEEL DE BOOM IN
De natuureducatieve centra waren ook van de partij. Speciaal voor
deze dag werkte De Helix in Grimminge samen met het Instituut voor
Bosbouw en Wildbeheer (IBW), het Instituut voor Natuurbehoud (INB)
en een vzw die opleidingen voor natuurbeheer geeft. Je kon er je zintuigen
botvieren op de plantjes in de vernieuwde natuureducatieve tuin van de
Helix, rondgeleid worden in de proefkwekerijen van IBW en vol spanning
kijken naar een demonstratie door professionele boomklimmers.
In De Vroente in Kalmthout speelden bijen de hoofdrol. In het aanpalende Bijenteeltmuseum kon je bijenwaskaarsen rollen en heerlijke
honinggerechtjes klaarmaken. Het werd een ware overrompeling: zo’n
600 mensen - onder wie veel fietsers - kwamen een kijkje nemen. De
organisatoren hadden zelf veel reclame gemaakt, maar ook de opening
van het toeristische seizoen in de provincie Antwerpen, met Kalmthout
als gastgemeente, verklaarde de grote opkomst.
Heel wat bezoekers beleefden een onvergetelijke dag, getuige de vele
positieve reacties in het gastenboek op de website van Vlaanderendag. ‘In
ieder geval voor jaarlijkse herhaling vatbaar!’ Tot over 2 jaar?!
Wilt u meer beelden van de Vlaanderendag? Surf dan naar www.vlaanderendag.be en bekijk er een leuke videoreportage!
19
VERSTRIKT IN HET WEB
WATCHING YOU
Het is warm, zomer, en u zoekt een terras voor een koel glas bier. Uw blik dwaalt af, boven u hangt een langwerpige doos. Een camera. Lui volgt hij uw bewegingen. U voelt zich bekeken. Is dit een van de vurige ogen waarmee
een onzichtbare Cerberus onvermoede Elyzeese velden bewaakt? Helaas. Ja.
door Godfried Knipscheer
Geen mythe: Echelon. Al jarenlang draaien de
satellieten van dit supergeheime Amerikaanse
project hun dagelijkse rondjes om de aarde.
Was het maar de zoveelste goedkope sciencefictionfilm. Ondanks machteloos gesputter van
de Europese Unie onderscheppen die satellieten al onze e-mails, telefoontjes en wat er nog
meer door de ether kan. Tegen het terrorisme,
natuurlijk. En het is - maar dat wordt steevast ontkend - een ideaal middel voor globale
bedrijfsspionage. Maar ook u ontsnapt niet aan
het alziend oog van onze grote broer. Gebruikt
u bepaalde woorden van de zwarte lijst van de
National Security Agency, dan gaat er ergens
een rood lampje knipperen. Wie weet wat u
van plan bent.
dat is internet. Begrijpt u dan dat uw sporen
gevolgd kunnen worden? Als u niks verkeerd
doet, hebt u er toch ook geen last van. Maar is
er een grens? Er circuleert een Europees voorstel
om een bewaarplicht in te stellen voor alle elektronische verkeer. Zodat ze ook later nog door
uw mailtjes kunnen grasduinen. Veiligheid en
privacy kunnen flink botsen, zoveel is duidelijk. Het verst gaan ze in Myanmar (voorheen
Birma), toch al niet het meest prettige land om
je vrij te uiten. In plaats van het WWW hebben ze daar het MWW opgericht, het Myanmar
Wide Web. Geheel verzorgd door het regime
ter plaatse.
SPOREN VOLGEN
Ook op het werk speelt het thema. Immers:
kom je te laat, dan kun je rekenen op commentaar van de collega’s en een boze baas.
Maar eenmaal achter de pc is het afgelopen
met de sociale controle. Naar schatting surfen
we gemiddeld twee tot vijf uur per week op
het werk. Meestal voor privé-zaken. Want als
je eenmaal aan het ronddwalen bent, vergeet
je wel eens de tijd. Dus: controle. Maar hoe en
wat? Er kan vanalles. Het onthouden van alle
sites die u bezoekt kon altijd al. Tegenwoordig
bestaan er allerlei e-filters. Soms bevatten die
Internet bezorgt de veiligheidsneuroten van
deze wereld dagelijks hoofdpijn. Alleen dat al
maakt het sympathiek. Juist het anarchistische
internet heeft toch voor heel veel mensen een
nieuwe wereld geopend. Bovendien is het een
economische melkkoe van jewelste, de kinderschoenen ontgroeid. Maar het heeft zo zijn
banlieues. Illegale uitwisseling van muziek en
films. Platform voor racisme en antisemitisme.
Recepten voor explosieven. Kinderporno. Ook
20
DE KLEUR VAN VLEES
alle sites waar u niet mag komen. Soms ook
beperken die het internetbezoek tot een aantal
minuten per dag. Andere filters halen de stoute
plaatjes uit de e-mail door het percentage ‘vleeskleur’ te meten.
Gelukkig is onze werkgever niet meteen van
plan om zijn medewerkers zo grondig te controleren. Iedereen heeft tenslotte een basisrecht
om vrij te communiceren, zolang dat niet de
spuigaten uitloopt. De Vlaamse overheid heeft
een gedragscode, net als de meeste werkgevers
tegenwoordig. De verkeersregels voor het internet, als het ware. De gedragscode toont hoe u
zich gedraagt als een heer (of dame) in het elektronische verkeer. Alleen bij een reëel vermoeden van misbruik mag de baas controleren bij
welke steiger je aanlegt. Zonder zo’n vermoeden
mag er niet zoveel. De inhoud van uw e-mail is
bijvoorbeeld altijd veilig. Dat blijft uw kleine
geheim. Tegenover de werkgever tenminste. De
Amerikanen weten het allang.
• intra.vlaanderen.be/communicatie/intern/
gedragscode/index.htm
• www.echelonwatch.org
DOSSIER
MILIEUZORG IN HET MVG: EEN ZORGENKINDJE OF EEN SUCCESSTORY?
foto Peter Van Hoof
Door: Maarten De Gendt, Hilde Desmedt, Natalie Hulsen en Karen Vanden Auweele
Met dank aan: Daniella Depelsemaecker, Luc Donders, Niki Haelewaters, Karin Myny, Koen Roeyen en Marleen Theuwis
Foto’s: Centrale Coördinatiecel Milieuzorg, Steven Ledoux, Antonio Silva Dias, Peter Van Hoof, André Verdren en Waterwegen en Zeekanaal NV
TOPONTMOETING
DOSSIER
Recycleerbaar papier, milieuvriendelijke energie. Pakweg vijftien jaar geleden was er geen hond, laat staan een Vlaamse
ambtenaar, die zich daar druk over maakte. Maar de tijden
zijn veranderd. Het gat in de ozonlaag en het smeltende poolijs zijn akelig reëel geworden. Milieuzorg is een hot item. Ook
in het MVG. Van blikjespersen en pmd-containers tot dienstfietsen. Alle beetjes helpen is de redenering. Maar is dat ook
zo? En wat levert het allemaal op? We sorteren een en ander
uit, duiken mee in de afvalberg, en kijken met de minister of
de lichten gedoofd zijn.
MILIEUZORG IN HET MVG:
EEN ZORGENKINDJE OF EEN SUCCESSTORY?
“Een blikjespers? Is
milieuzorg organisatiedat dat rare ding dat
breed wordt aangepakt
bij de drankautomaat
in de Vlaamse overheid.
staat? Nee, ik gebruik
Drijvende kracht is - ere
het niet. Lege drankwie ere toekomt - groene
blikjes gooi ik gewoon
minister Vera Dua, die
in de vuilnisbak.” Een
meteen de steun krijgt
kleine rondvraag bij de
van al haar collega“Milieuzorg zou geen verplichting mogen zijn, maar een spontane reflex. Men ziet nog
collega’s levert niet direct
ministers. Uitgangspunt
te veel de lasten en te weinig de voordelen.”
bemoedigende resultaten
en basisfilosofie van het
op. Lege blikjes, plastic
project is de logica zelve:
flessen en zelfs papier verdwijnen nog heel vaak te branden uit de politieke actualiteit. Denk als Vlaamse overheid kun je geen regels en voorin het vuilnisbakje. En wie durft met de hand maar aan het Vlarem (Vlaams reglement betref- schriften opleggen aan burgers en bedrijven als
op het hart beweren dat hij altijd dubbelzijdig fende de milieuvergunning) of het fameuze Map je zelf niet het goede voorbeeld geeft. Zoals het
kopieert en zijn pc ’s middags afzet? Milieuzorg (mestactieplan), dat momenteel een opfrisbeurt voor een overheidsadministratie hoort, worden
in het MVG. Een zorgenkindje of een (beschei- krijgt. De tijd van vrijheid blijheid is dan voor- de zaken meteen grondig aangepakt. In alle
den) successtory?
goed voorbij. Afval hoort in de juiste zak en op entiteiten komen er aanspreekpunten die actiesluikstorten staat een fikse boete. En allemaal plannen moeten opstellen en in enkele gebouAl bij al is interne milieuzorg een vrij recent betalen we mee voor een schoner milieu: van wen worden er werkgroepen opgericht. Een
fenomeen bij de Vlaamse overheid. Merkwaardig een heffing op het afvalwater tot de recupel- Centrale Coördinatiecel Milieuzorg - onder de
eigenlijk, want sinds Vlaanderen na de staats- bijdrage. Milieuzorg is geen luxe, maar een vleugels van Aminal - moet alles in goede banen
hervorming in de jaren tachtig zelf de touwtjes noodzaak. Daar is iedereen stilaan wel van over- leiden.
in handen kreeg, is de milieuwetgeving niet weg tuigd. Toch duurt het nog tot 2002 eer interne
22
TOPONTMOETING
INTERNE
MILIEUZORG
GEEN VER-VAN-MIJN-BEDSHOW
wordt momenteel werk van gemaakt. Een ander
heikel punt is de financiële kant van de zaak.
Milieuzorg is de verantwoordelijkheid van elke
entiteit. Een entiteit die een milieuactie op
touw zet, moet die dan ook uit eigen zak betalen. Er is wel een klein centraal budget, maar
dat wordt vooral gebruikt voor communicatie
en vormingsactiviteiten. De meningen daarover
zijn verdeeld: voor de enen zouden de entiteiten
extra middelen moeten krijgen omdat er anders
nooit iets van in huis komt. Anderen vinden dat
het een kwestie is van sensibiliseren en werken
aan een mentaliteitswijziging op alle niveaus:
het milieubeleid moet gewoon structureel verankerd worden. Maar dat is een werk van lange
adem.
Van Autreve kan ze wel begrijpen. “Ze worden
gewoon overvraagd. Naast hun kerntaken, waar
ze op afgerekend worden, worden de leidend
ambtenaren van alle kanten bestookt. De dienst
Emancipatiezaken vindt dat ze rekening moeten
houden met diversiteit, de dienst voor Preventie
en Bescherming vraagt dan weer aandacht voor
veiligheid en welzijn, en wij komen aandragen
met actieplannen voor milieuzorg. Ik pleit voor
een geïntegreerde aanpak zodat we in plaats
van als concurrenten, samen naar hen kunnen
toestappen. Dat veronderstelt ook een geïntegreerde aanpak van de communicatie. Nu voert
ieder zijn eigen campagne, wat soms tot overlapping leidt en overvraging van de doelgroep.
Dat kan een averechts effect hebben want het
wekt veeleer irritatie op. De mensen voelen zich niet meer aangesproken en zo zijn
achter we nog verder van huis.”
De operatie schiet definitief uit de startblokken
in 2004. Het eerste hete hangijzer dat wordt
aangepakt, is de afvalberg. Een bedrijf met
om en bij de 42.000 werknemers (de Vlaamse
administratie plus de Vlaamse wetenschappelijke en openbare instellingen) produceert immers
jaarlijks tonnen afval. Van papier over keukenafval tot piepschuim en lege inktcassettes. Die
berg indijken is een eerste uitdaging. Het afval
zo veel mogelijk scheiden om het recycleren
te vergemakkelijken is een tweede opdracht.
Dit jaar staan energie en mobiliteit centraal.
Rationeler energieverbruik door bijvoorbeeld
een energieboekhouding bij te houden in de
gebouwen. Hoeveel stroom verslinden wij
en hoe kan daar op bespaard worden?
“Toen beslist werd om het papier
Nee, geen ver-van-ons-bedshow want u
en ik worden er rechtstreeks op aange- slot en grendel te bewaren is het verbruik
sproken. Door affiches en posters, door
EIGEN MILIEUVERGUNNING
spectaculair gedaald.”
tips op de website, door regelmatige bijEERST
dragen in dit eigenste personeelsblad. En
nu recent ook door een ludieke actie met
Er zullen ook keuzes gemaakt moeten
een promoteam in vier grote gebouwen van het Zou het dan niet eenvoudiger zijn als men worden en prioriteiten gesteld. Milieuzorg is
MVG in Brussel.
milieuzorg gewoon zou opleggen, desnoods zo breed en je kunt niet op alle fronten tegelijk
met sancties als stok achter de deur? Als burgers actie voeren. Hoewel energie en mobiliteit dit
EIGEN POTJE
krijgen we toch ook een proces-verbaal of een jaar in de kijker staan, worden ze doorkruist
boete aan onze broek als we de milieuwetgeving door een ander, misschien wel verrassend thema:
Maar wat heeft het in de praktijk al opgeleverd? overtreden?
milieuvergunningen. Zo zou de Vlaamse overIs de Vlaamse ambtenaar milieubewuster gewor- Anne Van Autreve: “Dat is een beslissing van heid voor haar eigen gebouwen niet altijd in
den? Produceert de Vlaamse overheid effectief bovenuit. Men heeft gekozen voor deze aanpak. orde zijn met de milieuwetgeving. Dat zou een
minder afval en hoeveel is er al bespaard op het Men wil overtuigen, niet opleggen. En ik kan gevolg zijn van de onduidelijke bevoegdheidsenergieverbruik?
daar wel inkomen. Uiteindelijk zou milieuzorg verdeling tussen de afdeling Gebouwen en de
Een balans die moeilijk op te maken is, zegt geen verplichting mogen zijn, maar een spon- entiteiten. Uiteraard heeft de Vlaamse overheid
Anne Van Autreve van de cel Milieuzorg. Er tane reflex. Nu ziet men nog te veel de lasten hier ook een voorbeeldfunctie. Het kan immers
zijn al schitterende initiatieven genomen die en de kosten en te weinig de voordelen. Neem niet dat de overheid haar eigen regels niet reszelfs spectaculaire resultaten hebben opgele- nu het kantoormateriaal. Dat staat meestal in pecteert.
verd. Maar bij gebrek aan meetindicatoren is een kast en iedereen kan zich vrij bedienen.
het moeilijk om met globale cijfers uit te pak- Maar toen verleden jaar tijdens de budgettaire Milieuzorg is dus nog niet uit de zorgen. Maar
ken. De acties gaan immers uit van de verschil- besparingsronde beslist werd om het papier een ding is zeker, er is geen weg terug. Interne
lende entiteiten en zijn heel divers. Met andere achter slot en grendel te bewaren is het verbruik milieuzorg is geen tijdelijk project, maar heeft
woorden: iedere entiteit kookt zijn eigen potje. spectaculair gedaald.”
alles te maken met een ‘mentaliteit’, een andere
Zo heeft elk gebouw een eigen contract voor Nadeel van deze zachte aanpak is wel dat manier van denken. Ook op de werkvloer.
het ophalen van afvalcontainers. Het zou een alles staat of valt met de goodwill van de top. En daar kunnen we allemaal ons steentje toe
stuk efficiënter en goedkoper zijn als er bij- In principe moet elke leidend ambtenaar een bijdragen.
voorbeeld voor alle gebouwen in Brussel één actieplan opmaken, maar er zijn ook leerlingen
enkel contract opgemaakt zou worden. Daar in de klas die hun huiswerk niet maken. Anne
23
TOPONTMOETING
DOSSIER
GEEN GEURTJE AAN DE LUCHT
Het groenafval van het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer (IBW)
in Geraardsbergen stinkt niet meer. Dat heeft alles te maken met het
compostproject van de milieuzorgwerkgroep van het instituut. Vroeger
werden het tuinafval, het snoeihout en de bladeren op een grote hoop in
de tuin van het instituut gegooid. Na verloop van tijd begon die hoop
te rotten en dat gaf een onaangenaam geurtje. Ook in de keuken van
het instituut hadden de personeelsleden last van geurtjes en fruitvliegjes,
vooral tijdens warme zomers. Het groente- en fruitafval werd immers bij
het gewone huisvuil gegooid. Nu belandt zowel het groen- als keukenafval
netjes in een composteringspark in de tuin van het instituut.
Groenarbeider Serge Goossens volgde een cursus composteren om de
knepen van het vak te leren. Met zijn diploma van compostmeester in de
hand knutselde hij met oude paletten en een beddenbodem eigenhandig
vier compostbakken in de tuin. In de keuken van het instituut staat
intussen een aparte afvalbak voor het groente- en fruitafval. Elke dag
maakt de koffiedame die leeg in de verzamelbak van de compostinstallatie. “Ik selecteer daaruit wat in de eerste compostbak hoort en leg het
groenafval in verschillende lagen op elkaar”, vertelt Serge. Om de drie
maanden schept hij het compost over in een volgende bak. Wat overblijft
in de laatste bak gaat nog even door de zeef en is klaar voor gebruik. “We
verwerken onze compost in bloemperken en moestuintjes op het domein
hier”, aldus Serge die wekelijks ongeveer een uurtje aan zijn taak als compostmeester besteedt.
IBW-compostmeester Serge Goossens inspecteert het compost in
een van zijn vier zelfgemaakte compostbakken.
• ibw.inbo.be
KATTEN TEGEN RATTEN
Het beste middel tegen muizen is nog steeds ... een kat! Dat weten ze
in het ruitercentrum De Rhille van Bloso door ondervinding. Het stro
en het voedsel voor de paarden trekken natuurlijk veel muizen en ratten
aan, die de collega’s van De Rhille niet langer met rattenvergif wilden
bestrijden. Daarom haalden ze drie katten in huis, die met succes de
knaagdieren uitschakelden.
Ook pesticiden, herbiciden en andere gifstoffen worden zo veel mogelijk
geweerd in De Rhille. De eenvoudigste oplossingen blijken daarbij vaak
de beste. Zo houdt het centrum vliegen uit de keuken door een zakje
water naast de keukendeur te hangen: de weerspiegeling van het water
houdt de vliegen buiten. “Een oude boerenremedie die we ook op andere
plekken dan de keuken met succes gebruiken”, aldus centrumverantwoordelijke Jan Du Pan.
Het centrum verving ook zijn klassieke schoonmaakproducten door
biologisch afbreekbare, en laat de verpakkingen door een firma ophalen om ze te hergebruiken. Verder gebruikt het centrum in plaats van
sproeistoffen tegen onkruid een gasbrander die onder hoge temperatuur
het onkruid schroeit. “Dat vraagt wat meer werk omdat je bijvoorbeeld
telkens die gasbrander in gang moet steken,” geeft Jan Du Pan toe,
“maar het loont zeker de moeite. Er komen nu minder gifstoffen in het
nabijgelegen waterwinningsgebied en natuurreservaat De Blankaart.” De
acties van De Rhille zijn een succes. De andere Bloso-centra hebben het
milieuvriendelijke bestek voor schoonmaakproducten overgenomen, en
de onkruidbrander is aan een uitleenronde begonnen.
• www.bloso.be
24
Geen herbiciden voor Frank Hillewaere van het Bloso-centrum De
Rhille. Hij gaat het onkruid milieuvriendelijk te lijf met een gasbrander.
TOPONTMOETING
INTERNE
MILIEUZORG
SORTEREN GEEFT JE VLEUGELS
‘Be smart, copy like Bart!’ Of wat dacht u van ‘Sorteren geeft je vleugels,
en anders houdt Vera je wel aan de teugels!’ Bart en Vera voelden zich niet
te beroerd om hun naam te lenen aan een sensibiliseringscampagne in de
administratie Werkgelegenheid (EWBL), nu zo’n twee jaar geleden. De
leden van de werkgroep Milieuzorg verzonnen een milieuslogan bij hun
naam en ontwierpen heuse filmposters met afvaltips.
Er kwam ook een wedstrijd om de collega’s uit te leggen hoe je het best
met afval kunt omgaan. Wie correct antwoordde, maakte kans om tot
miss of mister recyclage gekroond te worden en een boek over tuinieren
cadeau te krijgen.
Het niet-vertrouwelijke afvalpapier van Bart Denys zal gerecupereerd
worden als kladblok.
Naast die stunts nam de werkgroep ook een structureel initiatief door
eenzijdig bedrukt papier dat in het verleden gewoon werd weggegooid
in te zamelen. “We gebruiken wel alleen papier met niet-vertrouwelijke
informatie”, stelt Sofie Carlier van de werkgroep Milieuzorg onmiddellijk gerust. De werkgroep bezorgt het papier aan de afdeling Reprografie
in het Boudewijngebouw, die de vellen met lijm of ringen bundelt tot
kladblokken.
Binnenkort krijgt de administratie Werkgelegenheid ook in elke kitchenette kleine afvalcontainers voor pmd, glas en gft. Bij de collega’s van het
departement WVC die ook in het Markiesgebouw huizen, staan die er al
een aantal maanden. De werkgroep Milieuzorg maakte een afspraak met
de poetsvrouwen. “Als zij bijvoorbeeld een glazen potje in een vuilnisbakje
vinden, leggen ze een briefje op het bureau met de vraag om het in de
glasbak te gooien”, aldus Sofie Carlier.
SCHONE SLUIZEN BIJ WATERWEGEN EN ZEEKANAAL NV
Bij Waterwegen en Zeekanaal NV doen ze niet mee aan vrijblijvende
milieuzorgacties. Hun ambities liggen hoger. Zo’n twee jaar geleden
namen ze de oevers van de sluis Wintam, die het zeekanaal BrusselSchelde ontsluit, onder de milieuloep. Sinds dan wordt het snoeiafval er
met een hakselaar fijngemalen en als bodembedekker gebruikt. Daarmee
verdween niet alleen de grote snoeihoutberg, maar meteen ook het
onkruid op de oevers. Dichter bij de sluis gooien de vijftien medewerkers
hun afval niet meer in één container, maar ze sorteren nu glas, papier,
pmd en restafval.
Ook in de kantoren van Zeekanaal in Willebroek doen ze aan selectieve
afvalophaling. En ze hebben hun aankoopbeleid grondig aangepakt: verf
moet zo veel mogelijk waterhoudend zijn, en de producten om olie uit
het kanaal te halen zijn biologisch afbreekbaar. Ze doen ook proeven met
een product dat ervoor zorgt dat de olie niet langer naar de kanaalbodem
zakt. Voor al die milieuvriendelijke maatregelen kreeg Zeekanaal een
milieucertificaat.
Maar er is nog werk aan de winkel, want het meeste afval komt van de
vracht- en passagiersschepen die dagelijks aan de sluizen passeren. Nu
verzamelen die hun afval nog in één grote zak die ze in een container
aan de sluis gooien. De firma die het afval ophaalt, moet dan zelf sorteren. “Er loopt nu nog een aanbestedingscontract voor het afval van
de scheepvaart, maar als dat vervalt, kunnen we criteria opnemen voor
selectieve afvalophaling”, legt milieuzorgverantwoordelijke Karel Dedeyn
uit. “In de toekomst willen we hier een containerpark bouwen, net als
aan de sluis van Evergem.” Om de kanaalgemeenten en de schippers te
Snoeihout krijgt een tweede leven als bodembedekker langs de
oevers van de sluis in Wintam.
sensibiliseren, wil Zeekanaal ook affiches verspreiden met de vraag om de
omgeving rond de kanalen schoon te houden. Vlakbij de sluis ligt immers
een natuurontwikkelingsgebied.
• www.wenz.be
25
TOPONTMOETING
DOSSIER
MARTINE SELEN, SCHOONMAAKSTER IN BRUGGE (AZF)
foto Peter Van Hoof
“Samen met een collega-schoonmaakster maak ik elke dag de vuilnisbakjes leeg van de 75 collega’s. Dat levert per dag twee volle vuilniszakken op.
Dat is toch niet te veel voor zoveel mensen. Het andere afval, zoals papier,
glas en pmd, moeten de collega’s zelf sorteren. En dat doen ze ook. In
de vuilnisbakjes vinden we haast nooit plastieken of glazen flesjes terug.
Hun papier brengen ze netjes naar het afvalverzamellokaal hier beneden,
waar wij ook onze vuilniszakken en pmd-zakken opbergen. Omdat het
gebouw nog zo nieuw is - we zitten hier sinds februari - zijn er nog geen
containers. Het is dus allemaal nog wat zoeken, maar we mogen niet klagen, iedereen werkt goed mee. Ook in een ander, minder recent en groter
gebouw in Brugge, waar ik elke maandag aan het werk ben, sorteren de
mensen hun afval heel goed, en valt de hoeveelheid restafval best mee.
Het is een kwestie van een beetje discipline en van samenwerken.”
Martine Selen: “De collega’s sorteren hun afval zo goed dat we dagelijks maar twee vuilniszakken restafval verzamelen.”
“Elke maandagochtend haal ik samen met mijn collega Fred het papier
in dit gebouw op. Op elke verdieping staan daarvoor een aantal ijzeren
papierkooien, en ook blauwe plastieken rolcontainers. Wekelijks hebben
we toch elf van die blauwe bakken, en tien ijzeren kooien. Dat is veel,
vind ik, en het blijft ook veel. Al hangt het wel af van de periode. Als
mensen op vakantie vertrekken, ruimen ze hun bureau op en dan heb je
meer papier natuurlijk. Tijdens de zomervakantie is de papierberg weer
veel kleiner. We moeten nu ook geregeld archieven opruimen die hier
al een aantal jaren staan. Dan moeten we toch vaak vier tot vijf kooien
extra bestellen.
Positief is wel dat mensen hun papier goed sorteren, en bijvoorbeeld geen
karton in de kooien en bakken gooien. Dat karton kunnen ze naast de
papiercontainers zetten en dat halen wij apart op. Per week levert dat
nog eens twee kooien op. Of er ook nog papier in de restafvalzakken
verdwijnt, weet ik natuurlijk niet.
Ik denk dat de papierberg niet gaat verkleinen, zoals het er nu uitziet,
vooral door die archieven. Maar misschien verandert dat wel weer zodra
ze alles digitaliseren.”
Freddy Van Handenhoven: “Als de collega’s met vakantie vertrekken,
ruimen ze meestal hun bureau op en verzamelen we meer papier dan
anders.”
26
foto Peter Van Hoof
FREDDY VAN HANDENHOVEN, TECHNISCH BEAMBTE IN HET CONSCIENCEGEBOUW (OND)
TOPONTMOETING
INTERNE
MILIEUZORG
KOPEN MET EEN MILIEUREFLEX
Milieuzorg mag dan pas sinds 2002 structureel aangepakt worden in de Vlaamse overheid, eigenlijk houdt ons ministerie al langer
rekening met het milieu in zijn aankopen en
in het beheer van haar gebouwen. Geen spectaculaire maatregelen op zich, maar een gezonde
milieureflex waar die mogelijk is.
Al van in 1997 neemt de afdeling Aankoopbeheer
(AZF) milieucriteria op in de bestekken. Zo
moet papier vandaag 100% gerecycleerd zijn
en mag een dienstwagen maar een bepaald
aantal liters verbruiken en schadelijke stoffen uitstoten. Voor die milieucriteria gaat de
afdeling te rade bij de leveranciers, OVAM,
gespecialiseerde websites en sinds 2002 ook
bij de Centrale Coördinatiecel Milieuzorg.
“Maar een opleiding over milieuvriendelijk
aankopen voor aankoopverantwoordelijken zou
wel handig zijn”, geeft Stefan De Fraine mee
(afdeling Aankoopbeheer-AZF). De afdeling
sluit raamcontracten af voor dienstvoertuigen,
kopieermachines, kantoormateriaal, meubilair
en kledij, de departementen bestellen zelf wat
ze nodig hebben. Zo kan ze betere voorwaarden afdwingen, ook op het vlak van milieu.
Milieuvriendelijke producten zijn soms duurder, maar lang niet altijd. “Als je afval sorteert,
zal je totale afvalfactuur immers dalen en zuinige voertuigen verbruiken minder brandstof ”,
verduidelijkt Stefan De Fraine.
Ook de afdeling Gebouwen (AZF) doet haar
duit in het milieuzakje. De meeste gebou-
wen van ons ministerie worden verwarmd met
aardgas, dat lichtjes milieuvriendelijker is dan
stookolie omdat het minder CO2-uitstoot geeft.
Wel wordt er in oudere gebouwen nog gestookt
met olie en hebben enkele grote gebouwen
stookolietanks om in geval van een stroompanne de computerservers draaiende te houden. De gebouwverantwoordelijken kunnen
dan wel kiezen tussen gewone stookolie of de
milieuvriendelijkere zwavelarme variant. Maar
omdat die laatste een stuk duurder is, slaat
amper 5% van de gebouwen de zwavelarme
stookolie in. Wat gas en elektriciteit betreft,
is de Vlaamse overheid sinds 2003 klant bij
Electrabel Customer Solutions onder andere
omdat het aandeel groene stroom er 2,5%
bedraagt.
APPELS EN CITROENEN
Om een zicht te krijgen op wat we verbruiken
is het de bedoeling dat elke gebouwverantwoordelijke de liters stookolie en de meterstanden
van water, gas en elektriciteit bijhoudt in een
energieboekhouding. Maar dat gebeurt niet
consequent. Een automatische registratie van
het verbruik zou voor die cijfers kunnen zorgen. Maar zelfs dan blijkt het nog niet evident
om energieverbruik te interpreteren. “Er spelen
zoveel factoren mee dat je gauw het risico loopt
appels met citroenen te vergelijken en verkeerde conclusies te trekken”, vertrouwt Peter
Bockstaele (afdeling Gebouwen-AZF) ons toe.
“Tijdens een zachte winter verstoken we veel
minder. Maar ook de aard van de activiteiten
speelt een rol: de luchthaven van Oostende
verwerkt vooral goederen, die van Deurne krijgt
bijna alleen passagiers over de vloer. Het spreekt
voor zich dat de Oostendse luchthaven met al
haar koelopslagplaatsen een pak meer energie
verbruikt”, verduidelijkt hij.
Toch kunnen we zeker nog beter. Zo spoelen
we de toiletten nog altijd door met kostbaar leidingwater en aan spaarlampen is voorlopig geen
denken aan. De omschakeling blijkt zo duur
dat het tien jaar duurt eer je de kosten eruit
haalt. En dat loont niet. Wél worden nieuwe
overheidsgebouwen ver- of gebouwd volgens
milieucriteria.
“Maar je kan nog zoveel milieuvriendelijke
maatregelen nemen, dé sleutel tot een zuinig(er)
energieverbruik is onderhoud”, nuanceert Peter
Bockstaele. “Daar investeren we nu dus vooral
in.”
Met haar milieuvriendelijk aankoop- en gebouwenbeleid wil de Vlaamse overheid een voorbeeld stellen aan burgers en bedrijven. Maar
nog belangrijker volgens Stefan De Fraine is de
invloed die ze als grote klant heeft op firma’s.
“Die moeten zich wel aanpassen als de overheid
beslist bepaalde producten en diensten niet
langer aan te kopen omdat ze niet milieuvriendelijk zijn.”
Wist u dat
- u sinds begin dit jaar volledig recycleerbare melkkuipjes gebruikt bij
uw koffie?
- sinds dit jaar bij enkele diensten een proefproject loopt voor pmdinzameling? Bedoeling is om dit jaar nog in alle grote gebouwen pmd
afzonderlijk op te halen.
- in de loop van 2004 alle oude kopieermachines vervangen zijn door
modernere waarmee u dubbelzijdig kunt kopiëren? Een serieuze
investering die loont op langere termijn als u meer tweezijdig afdrukt
of kopieert.
- de afdeling Gebouwen (AZF) een budget beheert van zo’n anderhalf
miljoen euro voor water, gas en elektriciteit voor een 80-tal gebouwen?
- het Boudewijngebouw veruit de grootste energieverbruiker is van
het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap? Dat komt omdat de
centrale computerzaal er ondergebracht is, met alle servers en koelinstallaties die ware energievreters blijken te zijn.
- ook verschillende VOI’s de bestekken gebruiken waarin de afdeling
Gebouwen milieu- en veiligheidscriteria opnam?
27
TOPONTMOETING
DOSSIER
Wist u dat
- u op het werk evenveel energie verbruikt als een Vlaams huisgezin
van twee volwassenen en een kind?
- we de ruim 200 dienstfietsen steeds meer zijn gaan gebruiken
sinds ze in de meeste Brusselse gebouwen vooraan in de hal staan?
Verschillende VOI’s hebben ook al dienstfietsen besteld.
- ons ministerie sinds 1999 een elektrische bestelwagen heeft voor de
estafette tussen de Brusselse gebouwen van de Vlaamse overheid?
- het MVG drie hybride voertuigen heeft? Dat zijn wagens die zowel
op elektriciteit als op klassieke brandstof (diesel/benzine) kunnen
rijden, zonder dat de bestuurder er iets van merkt. Voor korte afstanden is elektriciteit het interessantst, qua verbruik en vooral ook qua
uitlaatgassen.
- het de bedoeling is om het wagenpark uit te breiden met meer hybride wagens en dat de afdeling Aankoopbeheer de nieuwste ontwikkelingen op de voet volgt zoals wagens op perslucht en aardgasbussen?
MILIEUMINISTER KRIS PEETERS:
“IK ZET ALTIJD DE MOTOR AF ALS IK VOOR EEN OPGEHAALDE BRUG STA.”
“Ik typeer mezelf
graag als verstandig groen. Thuis
probeer ik rationeel om te springen met energie,
via de keuze van
de verwarming, de ramen en de isolatie. Ik
probeer er ook op te letten dat ik het licht doof
als ik een kamer verlaat en zet altijd de motor
af als ik voor een opgehaalde brug sta. Op het
kabinet houden we papier, pmd en glas apart.
Mijn medewerkers nemen zo veel mogelijk het
openbaar vervoer. Voor korte verplaatsingen
gebruiken we de dienstfietsen of gaan we te
voet. Zowel mijn kabinet als mijn administratie
Wist u dat
- het nieuwe gebouw van de Vlaamse
Milieumaatschappij (VMM) in Aalst
niet alleen architecturaal, maar ook ecologisch een hoogstandje is? Puin van het
hospitaal dat er oorspronkelijk stond en
piepschuim van computerverpakkingen
kregen een tweede leven als bouwmateriaal voor vloer en dak. Regenwater dient
dan weer om te poetsen en de toiletten
door te spoelen. Onder andere dankzij
het superisolerende glas is voor de verwarming van de 120 kantoren niet meer
energie nodig dan voor een modale villa.
Als kroon op het werk, kreeg de honderdjarige kastanjeboom een ereplaatsje
op het binnenplein.
28
werken in milieuvriendelijke en energiezuinige
gebouwen. De verlichting wordt door specialisten als optimaal beoordeeld. Muren, daken
en ramen zijn uitstekend geïsoleerd. Op het
Ferrarisgebouw staan zonnepanelen en in het
gebouw staat een scorebord dat de opgewekte
stroom aangeeft.”
“Ook in mijn beleid wil ik dat principe vertalen. Aandacht voor het milieu staat centraal.
Niet alleen als het over natuur gaat, maar ook
als het gaat over infrastructuur, energie, delfstoffen, enzovoort.
Ik vind ook dat interne milieuzorg niet in
een apart hokje thuishoort. Er is een integrale
aanpak nodig. Milieuzorg moet je ook niet
kunstmatig opleggen. Ik ga ervan uit dat er
genoeg argumenten op tafel liggen om interne
milieuzorg op te nemen in onze kerntaak. Toch
kan er nog gesleuteld worden aan de aanpak.
Actieplannen moeten concreet zijn en een toegevoegde waarde hebben. De resultaten moeten
gevolgd en gemeten worden. Anders is het een
slag in het water.
En of het nu over afvalbeleid gaat, milieuvergunning of rationeel energieverbruik, de
Vlaamse overheid moet ook zelf aan de kar
trekken. Als we de afname van groene stroom
aanmoedigen bij de burgers, mogen we zelf niet
achterblijven.”
E-GOVERNMENT
BEREKEN ZELF UW
ONROERENDE VOORHEFFING
Stel, u hebt uw droomhuis gevonden en denkt erover het te kopen. Maar u wilt niet halsoverkop te
werk gaan en u wilt dus eerst uitdokteren hoeveel u dat jaarlijks zal kosten aan onroerende voorheffing. Of misschien hebt u net een tweede kindje gekregen en vraagt u zich af of u recht hebt op een
vermindering in onroerende voorheffing. Maar u weet niet bij welke instantie u daarvoor terechtkunt. Sinds kort hoeft u dat niet meer te weten. U berekent het voortaan zelf via het internet!
door Wini Condic Begov
Als u nu al wilt weten hoeveel u moet betalen aan
onroerende voorheffing, en
niet op het moment dat u dat
vervelende aanslagbiljet in de
bus krijgt, probeer dan eens
de gloednieuwe elektronische toepassing op de website
www.vlaanderen.be/onroerendevoorheffing. De enige gegevens die u nodig hebt, zijn
het kadastraal inkomen van
het onroerend goed waarvoor
u de berekening wilt maken
en de gemeente waarin het
gelegen is. Met die informatie
bij de hand wordt u stapsgewijs begeleid door de simulatietoepassing. Na
een paar minuten weet u exact hoeveel u zult moeten betalen of hoeveel
vermindering u krijgt.
VOLG UW BELASTINGDOSSIER ON LINE
Sinds kort kunt u via diezelfde site rond onroerende voorheffing bovendien ook uw belastingdossier on line raadplegen. Wilt u bijvoorbeeld
weten of uw aanslagbiljet al verstuurd werd? Twijfelt u of u al betaald
hebt? Of vraagt u zich af welke goederen nu eigenlijk belast worden? Het
antwoord op al die vragen is nu slechts een muisklik van u verwijderd.
En als u merkt dat er iets niet pluis is met uw dossier, kunt u via de
module zelfs een bezwaarschrift indienen tegen het aanslagbiljet. Geen
administratie, geen enveloppe en zeker geen postzegel meer nodig. Het
kan allemaal on line. Ook het wachten op nieuws van uw dossier behoort
meteen tot het verleden. Via dezelfde toepassing kunt u immers te weten
komen of uw dossier al in behandeling is, of het in wacht staat, of misschien zelfs al afgehandeld is.
veilig digitale gegevens uit te
wisselen met de overheid. En
dus ook om toegang te krijgen
tot de beveiligde delen van
de elektronische module. De
stand van uw persoonlijk dossier is immers vertrouwelijke
informatie. U kunt dat token
aanvragen op de federale portaalsite www.belgium.be.
Als u alleen uw onroerende
voorheffing wilt berekenen,
hebt u dat token niet nodig.
En als u niet alleen geen token
hebt, maar ook geen pc met
internetverbinding, kunt u binnenkort toch al die gegevens opvragen.
Gewoon door te bellen naar de Vlaamse Belastinglijn: 078-15 30 15.
• www.vlaanderen.be/onroerendevoorheffing
• [email protected]
• www.belgium.be
WAT IS ONROERENDE VOORHEFFING?
De onroerende voorheffing, in de volksmond ook wel grondlasten
genoemd, is een gewestbelasting op het inkomen uit onroerende goederen. Dat kunnen gronden, gebouwen of sommige soorten bedrijfsuitrusting zijn. Het is een jaarlijkse belasting die berekend wordt op het
geïndexeerde kadastraal inkomen van onroerende goederen.
De onroerende voorheffing die u betaalt, bestaat uit drie delen:
- de basisheffing, bestemd voor de Vlaamse overheid;
- op die basisheffing heffen de provincies opcentiemen;
- de gemeenten heffen eveneens opcentiemen op die basisheffing.
24 PERSOONLIJKE CODES
Om uw dossier te raadplegen moet u wel een zogenaamd ‘token’ hebben, ook al beschikt u al over een elektronische identiteitskaart. Een
token is een kaartje met 24 persoonlijke codes die u nodig hebt om
Opmerking: elke gemeente en elke provincie kan zelf de hoogte van
haar opcentiemen bepalen, vandaar dat er duurdere en goedkopere
gemeenten zijn voor de onroerende voorheffing.
29
TOPONTMOETING
“Allochtonen gaan anders om met
mensen met een handicap.
foto Peter Van Hoof
foto F. Leemans
Ze komen makkelijker naar je toe.”
MARKANT
Gesprek met Tonia In den Kleef, hoofdprogrammeur bij de dienst Emancipatiezaken (AZF)
PERSEPHONE EN DE DISKMAN
Een minister met een handicap. Dat zou pas een signaal zijn, vindt ze. Voor de rest hoor
je haar niet klagen. Want problemen zijn er om opgelost te worden. Ook als je zo goed
als blind bent. Dus praat je met je keukenweegschaal, luister je naar tv en lees je het
uur op de tast. En leer je genieten van kleine dingen. Een gesprek tussen licht en donker
over slangen, Griekse godinnen en hoe een pint gaan drinken met een collega je leven
kan veranderen.
door Hilde Desmedt
D
ie werkzaamheden aan “Ik vind het erg dat ik niet op mensen kan voor Tonia die als analist-programde Leien in Antwerpen, toestappen en vragen: ‘Ha Bart of Gerda, meur gepokt en gemazeld is in alles
dat is een ramp”, zucht
wat met IT te maken heeft.
dat is lang geleden, hoe is het nog
ze. “Het is al een paar keer
Ze was er al bij toen outsourcing nog
gebeurd dat ik van de tram stapte en
niet in het administratief woordenmet jou?’”
mij niet meer kon oriënteren. Gelukkig
boek stond en IT volledig in hanwas er altijd wel iemand om me weer de
den was van eigen personeel. Die
juiste kant op te sturen.”
Tonia is blind aan haar rechteroog. Met haar outsourcing was voor haar een fiasco, herinOver het algemeen zijn de mensen wel linkeroog ziet ze nog een heel klein beetje. nert ze zich. Zoals zoveel andere collega’s
behulpzaam, vindt Tonia. “Vooral de alloch- Maar sinds enkele jaren zit er cataract op de werd ze uitgeleend aan SBS, de toenmalige
tonen. Die gaan anders om met mensen met lens en wordt haar zicht elke dag een beetje outsourcer. “Ik kreeg geen kans om te bewijeen handicap. Komen makkelijker naar je mistiger. Tv-kijken wordt dus alsmaar meer zen wat ik kon. Vooroordelen weet je wel.”
toe. Solidariteit is voor hen heel normaal. tv beluisteren. En lezen gaat helemaal niet Na enkele jaren keert ze dan maar terug
Vlamingen zijn wat onwenniger. Weten niet meer. Dus luistert ze naar boeken, ingespro- naar Sturing en Controle. Maar ze mist een
goed hoe ze het moeten aanpakken. Het beste ken op cassette of op cd-rom, die ze leent uit nieuwe uitdaging, want routinewerk is niet
is gewoon te vragen: ‘Heb je hulp nodig?’. En de blindenbibliotheek. Luisteren doet ze met aan haar besteed. Die nieuwe uitdaging krijgt
niet zoals ik al heb meegemaakt, de blinde of een daisyspeler - een soort diskman - ofwel ze op een presenteerblaadje als collega Johan
slechtziende vastpakken en meetronen.”
via de boxen van haar pc. Gesneden koek Vermeiren van de dienst Emancipatiezaken
“
31
haar op zijn verjaardag
trakteert op een pint. Voor
het project Toegankelijk
Web - dat mee getrokken
wordt door Emancipatiezaken in het kader van zijn
diversiteitsactie - is een
ervaringsdeskundige meer
dan welkom. Want wie kan
beter de problemen inschatten waar blinden en slechtzienden mee worstelen dan
iemand die het elke dag aan
den lijve ondervindt?
foto Peter Van Hoof
MARKANT
ons tienjarige bestaan te vieren geven we onder andere
een boekje uit met allemaal
stukjes die geschreven zijn
door vrouwen met een
handicap. Levensverhalen
en gedichtjes. Naar de titel
hebben we niet lang moeten
zoeken. ‘Blij dat ik leef ’. De
boodschap is simpel: leven
met een handicap is niet
eenvoudig, maar het is zeker
de moeite waard. En dat is
ook mijn levensmotto.”
“Dit is echt de job van mijn
Heeft ze dan nooit het
leven”, glundert ze. “Er is
gevoel dat ze iets mist? (Na
niet alleen het technische
een korte stilte) “Ik vind
aspect dat mij boeit, maar ik
het erg dat ik mensen niet
ontmoet ook heel veel menherken. Dat ik niet op hen
sen. Het is mijn taak om
kan toestappen en vragen:
mensen te motiveren, gegevens te verzamelen mensen aanwerven omdat het moet. En dat is ‘Ha Bart of Gerda, dat is lang geleden, hoe is
over alle bestaande websites, zowel bij de VOI’s het verkeerde uitgangspunt. Ik geloof eerder in het nog met jou?’”
en de VWI’s als bij het MVG en technisch sensibiliseren. Mensen leren inzien dat iemand
advies te geven om ze toegankelijk te maken. met een handicap even goed kan zijn in een Het loopt tegen de middag. Een collega steekt
Niet alleen voor blinden en slechtzienden, maar job. Daarom vind ik het heel positief dat wer- haar hoofd om de deur. Of ze mee gaat eten
ook voor mensen met dyslexie of voor men- ken aan diversiteit een doelstelling is van elke in het restaurant? “Vandaag niet”, zegt ze.
sen die de muis niet kunnen gebruiken.” Een leidend ambtenaar.”
Ze heeft haar lunchpakket bij. Hoe redt ze
van de richtlijnen is dat men beter niet kiest
het trouwens in haar eigen keuken? “Ik weet
voor een vast lettertype zodat de gebruiker zelf Bij de Vlaamse overheid werken ongeveer een alles perfect staan. Al mijn kruiden dragen
met de browser zijn instelling kan kiezen. Die dertigtal visueel gehandicapten. Drie keer per een etiket in braille. En ik heb een sprekende
richtlijnen - het zijn er zestien in totaal - zijn jaar komen ze samen onder de vleugels van weegschaal. ‘Two hundred and twenty five
te vinden op de website van het project. Je
grams …’ Dan zeg ik altijd: ‘Thank
hebt er geen speciale software voor nodig,
you’. Bij de Brailleliga vind je heel wat
benadrukt Tonia, je moet alleen rekening “Mensen moeten leren inzien dat iemand leuke gadgets, zoals sprekende horloges.
houden met een aantal voorwaarden. En
met een handicap even goed kan zijn in Maar ik lees het uur liever op mijn wijdat is niet eens zo moeilijk.
zerplaat. (Ze licht het klepje op en gaat
een job.”
met haar vinger over de wijzerplaat.)
Al bij al scoort de Vlaamse overheid goed
“Het is nu exact 11 uur 58 minuten.”
als werkgever voor mensen met een handicap. Vlavis (Vlaamse Gemeenschap visueel gehanHet is wel ooit anders geweest. De dienst dicapten). Een vereniging waarvan Tonia zowat ’s Namiddags vind ik een mailtje in mijn inbox.
Emancipatiezaken heeft echt hard aan de kar de drijvende kracht is. “We doen mee aan de Het is een uitnodiging voor de jubileumviering
geduwd, vindt Tonia. Een enorme stap vooruit sportdag en gaan geregeld op uitstap. Laatst van Persephone. Ik geef u graag de introtekst
is bijvoorbeeld dat er nu een apart budget is kregen we nog een speciale rondleiding in mee. “Leven met een handicap is enorm leervoor de aanpassing van de arbeidsposten. Toch de Zoo van Antwerpen. Ik heb er kamelen rijk. Steeds weer alternatieven zoeken voor dinbestaan er nog veel vooroordelen. En dat heeft gestreeld en een slang mogen vasthouden.”
gen die niet (meer) kunnen, stimuleert je creameer met onwetendheid te maken dan met
tiviteit. Het geeft een meerwaarde aan je leven!
slechte wil, daar is ze vast van overtuigd. Een Ze is ook lid van Persephone, een vzw voor Vaak lukken dingen nog wel, maar vragen ze
minpunt blijft wel de toegankelijkheid van de vrouwen met een handicap of met een invali- een grote inspanning. Je ontdekt dat inspangebouwen. Daar is volgens haar nog heel wat derende chronische ziekte. “Persephone”, legt ningen vruchten dragen, je leert doorzetten.
werk aan de winkel.
Tonia uit, “is een Griekse godin die ontvoerd Een tweede meerwaarde! Wat is echt belangrijk,
wordt naar de onderwereld, maar erin slaagt om wat niet? Is een mislukking echt zo erg? Je leert
Mensen met een handicap aanwerven is nog elk jaar, bij het begin van de lente, naar de aarde relativeren. Een derde meerwaarde! Mensen
altijd geen evidentie. Ook niet bij de overheid. terug te keren. Een madame die dus niet bij de kunnen heel wat van je leren …”
Zou men dan niet beter quota opleggen? De pakken blijft zitten.” “En dat is precies wat je
overheid verplichten om zoveel percent perso- als gehandicapte ook niet mag doen. Het is niet Ik heb de datum alvast in mijn agenda genonen met een handicap aan te werven? Tonia: omdat je blind bent of in een rolstoel zit dat je teerd.
“Daar sta ik huiverig tegenover. Dan gaat men een sukkel bent, dat het leven gedaan is. Om
32
EMANCIPATIEZAKEN
Werken met een handicap in Vlaanderen
door Johan Vermeiren
Er zijn twee beleidsvarianten om personen met een handicap te ondersteunen. Je kunt
ze ondersteunen met hulpmiddelen en opleiding tot ze meekunnen in het gewone circuit.
Dan doe je aan revalidatie. Maar het modewoord vandaag is inclusie. Dan organiseert
de omgeving zich zo dat de persoon met een handicap erbij hoort.
De oplossing
door Ingrid Pelssers
Volgens die opvatting komt een handicap
vaak voort uit de omgeving, zoals een ontoegankelijk gebouw of een ontoegankelijke website
die de persoon met beperkingen gehandicapt maakt.
Inclusie wil ook zeggen dat
er zo weinig mogelijk aparte
maatregelen zijn, maar dat
men gebruikmaakt van de
maatregelen die bedoeld zijn
voor een bredere groep. Of
anders gezegd: zo gewoon
mogelijk, apart als het moet.
IN EUROPA
In de meeste Europese landen
zien we een verschuiving naar
inclusieve maatregelen voor
het werkgelegenheidsbeleid
voor personen met een handicap bij de overheid. Toch
behoudt de helft van de landen een quotaregeling voor
personen met een handicap:
variërend van 2 tot 7%. In bijna alle landen
is er een antidiscriminatieregeling die inhoudt
dat het niet-uitvoeren van redelijke aanpassingen een vorm van discriminatie is. De meeste
landen kiezen het spoor van sensibiliserende
maatregelen.
EN VLAANDEREN?
Vlaanderen is op al die terreinen mee. Sinds
jaren wordt hier een beleid gevoerd van positieve actie: werken aan de toegankelijkheid van
gebouwen en websites, aanpassingen in wervingstesten, sensibiliseringscampagnes, wegnemen van obstakels in de regelgeving, de centrale
dienstverlening arbeidspostaanpassingen enzovoort.
Maar ondanks al die geleverde inspanningen
blijft het aantal personen van wie we weten dat
ze een handicap hebben in het ministerie hangen
onder de 1,5%. Terwijl de
Vlaamse Regering mikt op
4,5% in 2010. Reden genoeg
om een tandje bij te steken
en om te putten uit het (nog)
niet aangesproken arsenaal
maatregelen dat we in andere
landen wel vinden:
- programma’s van ‘supported employment’: mensen
die anders in de beschutte
werkplaatsen terechtkomen,
worden op voorwaarde van
doorgedreven ondersteuning
opgenomen in het gewone
arbeidscircuit. Dat is inclusie
ten top;
- startbanen tot drie jaar waarbij men voorbereid wordt op
de reguliere examens;
- voorrang bij personeelsherschikkingen;
- naast de gewone wervingen ook specifieke
wervingen;
- subsidies per aangeworven persoon met een
handicap als men boven een minimumquotum komt;
- ondersteuning van de loopbaan door extra
vorming;
- loonkostensubsidies, maar die vinden we
enkel bij lokale overheden.
Voor meer informatie kunt u terecht bij johan.
[email protected], tel.: 02-553 59 36.
Soms zou ik een man willen zijn. Niet
vaak, maar af en toe. Een collega van de
andere sekse kwam me onlangs dé oplossing presenteren voor de ongelijke verdeling van het huishoudelijke werk: huur
voor alle zorgtaken betaalde krachten
in. Einde aan alle huishoudelijke ruzies.
Iedereen gelukkig. En we zouden meer
vrouwen dan de huidige 10% op het topniveau van de Vlaamse overheid krijgen.
Een heerlijk simpele oplossing voor een
probleem waar het feminisme al zo lang
mee worstelt!
Ja, zo kan ik het ook, dacht ik, gewoon
de beurs opentrekken en daarmee alle
verantwoordelijkheid afkopen. Wat komt
er dan nog terecht van het eerlijk delen
van lusten en lasten? Nog afgezien van
het feit dat het tegenwoordig niet bepaald
gemakkelijk is een goede huishoudhulp,
tuinhulp of kinderoppas te vinden.
Bovendien is het alleen iets voor de collega’s op de hoogste niveaus, want je moet
al een flink inkomen hebben.
Maar misschien is het wel een erg moralistische denkwijze van mij en moeten
we juist blij zijn dat er soms simpele
oplossingen zijn. Veel mannen blijken er
voorstander van te zijn dienstverlening te
kopen. Nooit meer ruzie over het soppen,
boenen, opruimen en koken. Het klinkt
verleidelijk.
Die mannelijke collega stond daar nog
steeds te stralen met zijn oplossing. “Hoe
zit het dan met de zorg voor elkaar, voor
de kinderen en hulpbehoevende ouders?”
vroeg ik hem. Laten we dat ook door
vreemden doen? Mag de zakelijkheid hier
winnen? Dé oplossing klonk hem al minder verleidelijk in de oren.
• www.emancipatiezaken.be/data/docs/rapport_
hiva_ondersteuning_overheid.doc
33
VORMING
HOE WORDT U
EEN BETERE AMBTENAAR?
door Gerda Serbruyns
Niet dat de afdeling Vorming de ambitie heeft om van u een beter mens te maken.
Maar als het aankomt op de ambitie om uw werk als ambtenaar voortdurend te
helpen verbeteren, wil ze wel alle middelen inzetten. Tot ver buiten onze muren
als het moet.
Daarom biedt de afdeling Vorming heel wat
opleidingen die speciaal afgestemd zijn op
werken in de Vlaamse overheid, financieel
management of overheidsopdrachten, enzovoort. Ook opleidingen die zo specifiek zijn
dat ze door interne trainers, collega-ambtenaren dus, gegeven worden. In elk departement
bestaan daarnaast ook maatopleidingen, bijvoorbeeld met uw team een opleiding Access
volgen, of een teambuildingsactiviteit onder
begeleiding van een trainer.
BUITEN ONZE MUREN
Maar natuurlijk kan de afdeling niet op elke vraag naar een opleiding
zelf een antwoord bieden. Wat u niet terugvindt in het vormingsaanbod
of binnen uw entiteit kunt u wel extern volgen. Op voorwaarde dat de
opleiding aansluit bij uw werk natuurlijk. Op het Vormingsweb vindt u
onder de rubriek ‘Opleidingen - Externe opleidingen’ een inschrijvingsformulier. Als uw aanvraag voor zo’n externe opleiding, studiedag, congres
… vooraf goedgekeurd wordt door uw evaluator en uw vormingsverantwoordelijke, hoeft u het inschrijvingsgeld niet zelf te betalen.
KORT OF LANG?
Het kan gaan om gespecialiseerde opleidingen, zoals voor interne auditoren. Maar het kan ook meer algemeen de bedoeling zijn om u verder te
verdiepen in bijvoorbeeld overheidsmanagement. Dan kunt u een langer
durende opleiding in publiek management volgen. Naast dure privéopleidingen in binnen- en buitenland kunt u een dergelijke opleiding
ook volgen aan een aantal universiteiten en hogescholen in Vlaanderen
(Antwerpen, Gent, Leuven). De voorwaarden en het inschrijvingsgeld
variëren per aanbieder, en er worden slechts een beperkt aantal studenten
toegelaten, na een ingangsgesprek.
vraagt. Zowel van uzelf, uw omgeving als van
de organisatie. Overweeg dus eerst voor uzelf
of dat de meest geschikte ontwikkelingsvorm
is voor u. Kunt u de nodige privé- en werktijd
én energie (voor lessen, examens en het maken
van werkstukken) opbrengen? Wat is de meerwaarde voor uw huidige functie en voor de
Vlaamse overheid in het algemeen?
Het diploma dat u behaalt, kan mooi staan op
uw visitekaartje, maar brengt niet automatisch
een andere functie op een ander niveau in de
organisatie met zich mee. De algemene bevorderingsvoorwaarden en selectieprocedures van
het Vlaams Personeelsstatuut blijven immers altijd gelden.
Als u toch graag een opleiding in publiek management wilt volgen, kunt
u net zoals voor het volgen van elke andere opleiding, het best een gesprek
vragen met uw evaluator en uw afdelingshoofd. Als zij akkoord gaan, kan
bekeken worden onder welke voorwaarden dat kan (bijv. vrijstelling binnen werktijd) en met welk budget. Ook uw departementale vormingsverantwoordelijke speelt hierbij een rol. Hij kan meer informatie inwinnen
over de opleiding en kan mee bepalen of die opleiding voor u op dat
moment in uw loopbaan het meest geschikt is.
En het is natuurlijk altijd goed om vooraf eens te praten met collega’s die
een dergelijke opleiding volgen of gevolgd hebben.
Een geactualiseerd aanbod van alle opleidingen die door de afdeling
Vorming aangeboden worden, vindt u op het Vormingsweb. Vragen rond
opleidingen kunt u richten aan de vormingsverantwoordelijke van uw
departement. U vindt de namen van die verantwoordelijken terug op de
vormingssite, onder de rubriek ‘Wie zijn we’.
IETS VOOR U?
Als u zich aangesproken voelt om zo’n langdurige opleiding te volgen,
kunt u er zich wel het best van bewust zijn dat dit een groot engagement
34
• www.vlaanderen.be/personeelsopleiding
• intra.vlaanderen.be/vorming
TAALTOBBE/UITGELEZEN
SPELT U NOG MEE?
BELGEN DOEN HET BETER
door Dirk Caluwé
door Bibliotheek departement Coördinatie
U kon het in de pers al lezen: op 15 oktober 2005 verschijnt er een
nieuwe editie van de Woordenlijst Nederlandse taal, beter bekend
als het Groene Boekje. Die zal niet zo erg verschillen van de huidige editie, omdat de spelling niet hervormd wordt zoals in 1995.
Dat wil zeggen dat alle officiële regels blijven gelden. Alleen op het
vlak van de tussen-n wordt één uitzonderingsregel afgeschaft: we
schrijven binnenkort ook een tussen-n in samengestelde plantnamen met een diernaam als eerste en een plantkundige aanduiding
als tweede deel. U hoeft niet te vrezen dat deze wijziging uw leven
fundamenteel zal veranderen: het gaat maar om 24 woorden die
een andere spelling krijgen, woorden zoals paardenbloem en kattenkruid.
Vakantie, dat is de tijd om te ontspannen en te genieten, om andere
horizonten te verkennen. Op je terras, op het strand, op een camping, onder de palmbomen of op een afgelegen bergtop begin je
wel eens te dromen van een ander leventje. Ver weg van alle regels
en formulieren, drukte en gedoe. Je kunt je daarbij niet voorstellen
dat iemand ooit droomt van emigreren naar België. En dan is daar
een verfrissend boek: Belgen doen het beter. Zes redenen om
morgen te emigreren.
foto W. Rentmeesters
Hoewel de officiële spellingregels behouden blijven, zal de nieuwe
Woordenlijst buiten de 24 plantnamen nog ongeveer 2600 woorden tellen die anders gespeld worden. Die wijzigingen hebben
vooral te maken met aspecten die in de officiële voorschriften niet
of alleen in grote lijnen worden behandeld, zoals het gebruik van
hoofdletters en de vervoeging van Engelse werkwoorden. Als een
woord een andere spelling krijgt, komt dat doordat er al vergelijkbare gevallen bestaan die volgens hetzelfde principe gespeld worden. Zo schrijven we Jood voortaan met een hoofdletter als we naar
het volk willen verwijzen, zoals we dat al langer doen met andere
verwijzingen naar volkennamen, bijvoorbeeld Belg en Palestijn.
In de nieuwe editie zal de lijst met woorden ook geactualiseerd
worden. Woorden zoals e-mail, tsunami, gft-afval en sms’en krijgen
daardoor ook een plaats in de Woordenlijst.
De belangrijkste vernieuwingen liggen echter op een ander vlak.
In de nieuwe Woordenlijst zult u een volledig nieuwe Leidraad
kunnen vinden. Die zal een veel uitgebreider en handzamer overzicht geven van de regels en de principes van de Nederlandse spelling. Als u niet weet waarom een woord op een bepaalde manier
gespeld wordt, zult u veel sneller en gemakkelijker dan nu de regels
erop kunnen naslaan. Bovendien zal de Woordenlijst, de Leidraad
inbegrepen, vanaf 15 oktober op het internet staan. Daarnaast
zullen ook de woordenboeken u meer houvast geven. Die zullen
een keurmerk dragen als ze in overeenstemming zijn met de officiële spelling. De nieuwe edities van de woordenboeken van Van
Dale bijvoorbeeld zullen niet langer regels hanteren die van de
Woordenlijst afwijken.
U bent pas vanaf 1 augustus 2006 verplicht om te spellen volgens
de nieuwe Woordenlijst. U kunt er dus nog een lange winter over
doen om u vertrouwd te maken met de nieuwe spellingbijbel.
Maar geniet u eerst van de zomer …
• intra.vlaanderen.be/taaladvies
“Waar ben je als burger of ondernemer beter af, in België of in
Nederland?” Die vraag is het vertrekpunt voor een ‘impressionistisch reisverslag’, zoals de auteurs het zelf noemen. Zij hebben
gepraat met Nederlandse en Belgische burgers, ondernemers, loketbeambten, beleidsambtenaren en politici. Daaruit komen twaalf
verhalen, zes Nederlandse en zes Vlaamse. Het gaat om heel concrete, realistische situaties. Als Nederlander of Belg trouwen met een
Argentijn, een Poolse zwartwerker in Delft of een Ghanese bouwvakker, een broodjeszaak opzetten in Amsterdam of in Antwerpen,
een nieuwe auto registreren, belastingaangifte doen, je laten behandelen van borstkanker. Je krijgt telkens een levendig verhaal, met
de verschillende stappen die je als burger moet doorlopen. Maar
ook de man of vrouw aan de andere kant van het loket komt aan
het woord. De medewerker van de dienst Vreemdelingenzaken, het
personeelslid van de Kruispuntbank Ondernemingen, de chirurg,
evenals de beleidsmedewerker.
In een bijlage achteraan vindt u bovendien een overzicht van de
bureaucratische stappen per proces per land op schematische wijze
weergegeven. Door die schema’s kunt u in één oogopslag zien in
welk land het proces het eenvoudigst verloopt.
Dit boek geeft u een beeld van de bureaucratische molen en het
functioneren van de Belgische en Nederlandse overheid. Geen
wetenschappelijk onderzoek, maar subjectieve feiten. Zeer levendig. En zo vormt het boek ook een aansporing om wat te doen aan
die rompslomp. Niet louter vakantieliteratuur dus.
Wie wil weten hoe in Nederland werk gemaakt wordt van de
modernisering van de overheid kan surfen naar www.belgendoenhetbeter.nl.
O ja, en wie de eindstand wil kennen: volgens de auteurs eindigt
dit duel in een gelijkspel.
Belgen doen het beter: Zes redenen om morgen te emigreren /
Huijboom, Noor, de Jong, Gerrit
Antwerpen: Meulenhoff, 2005
Trefwoorden: Politiek, Regelgeving, Administratieve vereenvoudiging
Geografisch trefwoord: België, Nederland
Vindplaats: OK 32 HUIJB
• intra.coo.vlaanderen.be, knop Bibliotheek
35
DOEDINGEN
De tentoonstelling ‘Oostende, stadsvernieuwing en
archeologie’ loopt van 15 juli tot 15 september in
de inkomhal van het Kursaal op het Monacoplein
in Oostende. Meer informatie via tel.: 059-70 22 85
(vragen naar Inge Zeebroek of Ine Demerre).
door Natalie Hulsen
FEEST IN VLAANDEREN EN BRUSSEL
© Benny Degrove
Het Feest van de Vlaamse Gemeenschap wordt in de
Brusselse binnenstad uitbundig gevierd. Van 7 tot en
met 11 juli brengt Circus Ronaldo op het Spanjeplein
een poëtische komedie over grappige situaties in
ROMANTISCHE MUZIEKMARATHON
tige prijzen! Zoektochtbrochures en -formulieren
koopt u in De Helix, Hoogvorst 2, 9506 GrimmingeGeraardsbergen, info via tel.: 054-31 79 73.
Zachte luitmuziek in het Lustpaviljoen, ridderlijke
vertellingen in de kasteelkelder … Tijdens de eerste
editie van het Concertparcours in het kasteel van
Gaasbeek op 28 augustus stippelt u uw eigen route
• www.dehelix.be
GENIAAL CHEMICAAL IN TECHNOPOLIS
een pizzeria. Kaarten kosten 15 euro en bestelt u via
02-548 24 24. Op 11 juli staat alles in het teken
van zee en water: met ’s namiddags straattheater,
stadsverkenningen, literatuur en kinderanimatie.
De Gulden Ontsporing, het avondslotfeest op de
Grote Markt, brengt een pittige mix van zeeliederen,
met Vlaamse artiesten zoals Rum en Laïs. Ook de
Vlaamse steden en gemeenten feesten mee. Met
concertoptredens, filmvoorstellingen, tentoonstellingen, vuurwerk en nog zoveel meer. Alvast een
tip van de sluier: Kortrijk Proeft, een culinair-cultureel evenement (1-2-3 juli, 15 uur), klank- en lichtspel in Gent (10 juli, 23.30 uur), openluchtfeest in
Antwerpen met onder meer Yasmine en Leki (11 juli,
21 uur). Voor het volledige festiviteitenprogramma in
Vlaanderen kunt u terecht op de evenementengids
van Vlaanderen Feest of bij de vzw VlaanderenEuropa, Baron Dhanislaan 20, 2000 Antwerpen,
tel.: 03-238 20 02.
Bel naar Onthaal en Promotie Brussel op
0800-13 700 voor meer informatie over het Brusselse
programma.
Ooit al met frieten
geschoten of een waterraket gelanceerd?
Nee? Kom dan tijdens de zomer zeker
naar het doe-centrum
Technopolis. U krijgt er
een bruisende cocktail
van spetterende shows,
interessante demo’s en
spannende wedstrijden aangeboden. De nieuwe
wetenschapsshow Geniaal Chemicaal laat zien dat
chemie veel meer is dan alleen een laboratorium met
borrelende producten. De show loopt van 2 juli tot 28
oktober 2005. U vindt het volledige zomerprogramma
op de website van Technopolis.
Meer informatie bij Technopolis, Technologielaan,
2800 Mechelen, tel.: 015-34 20 00, e-mail:
[email protected].
• www.technopolis.be
KANONSKOGELS EN DEGENS IN OOSTENDE
• www.deguldenontsporing.be
• www.vlaanderenfeest.be
STILTE EN LAWAAI IN DE HELIX
Tot en met 31 augustus 2007 loopt in het natuur- en
milieueducatief centrum De Helix een interactieve
en educatieve expo over stilte, geluid en lawaai.
Een uitgelezen omgeving, want De Helix ligt immers
in het stiltegebied Dender-Mark. Neem plaats in de
reuzenmegafoon en word meegezogen in de geluidentunnel. Of zoom in op de kaart van Vlaanderen
en kruip in de oren van een Gentenaar of een patertrappist in West-Vleteren. Tijdens juli en augustus
kunt u ook deelnemen aan twee zoektochten: een
waterfietstocht van 35 km langs landelijke wegen en
het jaagpad van de Dender en een Denderwandeling
(10 km) voor wandelaars met oor en oog voor natuur.
Goede speurneuzen worden beloond met prach-
36
Als u deze zomer graag een stukje verleden wilt
opsnuiven, moet u zeker eens een kijkje nemen in
Oostende. De archeologen van het Vlaams Instituut
voor het Onroerend Erfgoed stellen er samen met
het Autonoom Gemeentebedrijf Stadsvernieuwing
Oostende een aantal vondsten tentoon die ze tijdens
hun opgravingen in de badstad naar boven haalden. Blikvanger zijn de militaire ontdekkingen, zoals
kanonskogels, degens en kruitvaten. In het begin
van de 17de eeuw werd Oostende immers drie jaar
belegerd door Spaanse troepen.
uit langs mooie locaties in het domein. Alles staat in
het teken van ridders en romantiek. Een kaartje van
30 euro geeft toegang tot een van de drie parcours.
Bestellen kan bij kasteel van Gaasbeek of via de
website.
Meer informatie bij kasteel van Gaasbeek,
Kasteelstraat 40, 1750 Gaasbeek, tel.: 02-531 01 30,
e-mail: [email protected]
• www.wvc.vlaanderen.be/kasteelvangaasbeek
GORDELFEEST
Op zondag 4
september
bestaat
De
Gordel 25 jaar
en dat wordt
gevierd! Trek
uw
wandelschoenen dus
aan of zet uw
fiets of mountainbike alvast
klaar. Speciaal
voor deze feesteditie staat in
de vier gordeltrefpunten telkens één thema in de kijker: piraten in
Sint-Genesius-Rode, druiven in Overijse, sprookjes
in Zaventem en Bruegel in Dilbeek. Hongerige gordelaars komen aan hun trekken tijdens een taartenwandeling (7 km) in Overijse, waaghalzen kunnen
zich in Sint-Genesius-Rode storten op een hindernissenparcours. Met slotconcerten in elk gordeltrefpunt! Met toppers uit de Vlaamse muziekwereld
zoals Clouseau, Belle Perez en Mama’s Jasje.
Meer informatie: Gordelsecretariaat, Dorpsstraat 43,
1640 Sint-Genesius-Rode, tel.: 02-380 44 44, e-mail:
[email protected]
• www.de-gordel.be
RELAX
EEN DAG WEG VAN HET WERK
SPORTDAG OP 22 SEPTEMBER
Neem nu alvast uw agenda en blokkeer afspraken en vergaderingen op donderdag 22 september. Die dag vindt de Sportdag voor Ambtenaren immers voor de zestiende keer plaats op
de terreinen van de VUB. Na de doorweekte editie van vorig jaar beloven we dit jaar opnieuw
stralend weer, zoals de traditie het wil.
door Geert Beeckman
De verbouwingswerkzaamheden op
de VUB-terreinen zorgen dit jaar
alvast voor grote veranderingen in
het programma. Begin september plant
Sportopolis er de opening van een gloednieuw en hypermodern sportcomplex.
Door het huren van die nieuwe infrastructuur kunnen de deelnemers aan de
sportdag dit jaar in een super-de-luxe
omgeving aan fitness en aerobics doen.
Voor wie wil voetballen of aan atletiek
wil doen, strooien de verbouwingswerken roet in het eten. Het terrein zal
namelijk één grote bouwwerf zijn. Het is
dus nog even in spanning afwachten of
die sporten noodgedwongen van locatie
moeten veranderen, of een jaartje van het
programma moeten verdwijnen.
SPINNING EN RUGSCHOLING
Maar op de sportdag blijft één zekerheid:
ook dit jaar proberen we u uit te dagen
om deel te nemen aan nieuwe activiteiten. Bij de tornooien bieden we dit jaar
bijvoorbeeld triatlon aan voor teams van vier deelnemers. Als u geïnteresseerd bent, kunt u alvast beginnen te oefenen met uw collega’s! En op het
instuifprogramma staan nieuwigheden als spinning, rolstoelbasketbal,
trikkes, rugscholing en Nordic walking.
Als u een stevig stukje wilt joggen, is de stratenloop misschien wel iets
voor u. Door de lage opkomst op de voorbije edities, hadden we jogging
vorig jaar uit het sportaanbod geschrapt. Wat meteen heel wat boze telefoons opleverde. Daarom bieden we dit jaar opnieuw een bewegwijzerde
joggingroute aan, langs verkeersarme en verkeersluwe wegen.
vanuit Kortenberg, die dit jaar rond het
thema ‘Park en Zoniën’ draait. Door het
grote succes van de begeleide fietstocht
van vorig jaar, wordt het aantal deelnemers uitgebreid naar 150. Maar op tijd
inschrijven blijft de boodschap!
Voor de mountainbiketocht wijken we
uit naar Groenendaal en Hoeilaart. U
krijgt er een mountainbikeparcours aangeboden van 28 km. Rijd deze omloop
eenmaal en word MTB-toerist of rijd
hem tweemaal en word MTB-atleet. De
startplaats word hier ook de controleplaats.
Wandelaars kunnen kiezen voor een
stads-, natuur- of groene stadswandeling,
die Brukselbinnenstebuiten speciaal voor
deze editie in elkaar heeft geknutseld.
Net zoals vorig jaar kunt u de wegbeschrijving van de fiets- en wandeltochten
vanaf eind augustus op de website van
Bloso consulteren. Zo kunt u vooraf rustig uw keuze maken en de wegbeschrijving van de gekozen tocht meenemen
naar de sportdag. Voor de wandeltochten die niet vanuit de VUB vertrekken, wordt opnieuw een controlepunt op het parcours voorzien, waar
meteen uw inschrijving wordt gecontroleerd of waar u kunt betalen. U
vindt de juiste locatie in de wegbeschrijving. Vergeet de wegbeschrijving
dus zeker niet mee te brengen!
U vindt een beknopt overzicht van het programma en meer informatie
over de organisatie van de sportdag in de folder bij dit Goedendagnummer.
Wie er alles nog eens rustig op wil nalezen kan ook terecht op de website
van Bloso. U kunt u er ook meteen inschrijven, bijvoorbeeld voor de
begeleide fietstocht.
MET DE FIETS EN OP WANDEL
Tot ziens op de sportdag!
Ook de fietslustigen onder u blijven dit jaar niet op hun honger zitten.
De Wielerbond Vlaanderen stippelde twee fietstochten van 35 en 70
kilometer uit. Daarnaast kunt u weer kiezen voor een begeleide fietstocht
• www.bloso.be
37
SOCIALE DIENST
OP VAKANTIE VIA HET INTERNET
De zomer staat voor de deur en u zoekt nog inspiratie voor een deugddoende vakantie? Geen nood: de Sociale
Dienst heeft nog enkele voordelige reissuggesties voor u in petto!
door Dany Jonckheere
Deze zomer kunt u dankzij de Sociale Dienst
de digitale vakantietoer op. Via het internetreisbureau Digitravel kunt u uw bestemming
eenvoudigweg on line boeken. Zeker het uitproberen waard, want u krijgt als ambtenaar van
het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap
een korting van 8% op alle Digitravelreizen.
Ook de Vlaamse openbare instellingen, aangesloten bij de Sociale Dienst, kunnen dit voordeel genieten.
Waar brengt die digitale vakantiesnelweg u zoal
heen? U hebt de keuze uit drie vakantieformules: all-inverblijven in een waterpretvakantiepark in het Griekse Corfu, luxe campingvakanties in Nederland, Duitsland, Denemarken of
België, en … in Italië. Op de intranetsite - voor
de VOI’s internetsite - van de Sociale Dienst
vindt u (onder de rubriek Nieuwsflash) meer
informatie over het reisaanbod van Digitravel.
U vindt er ook de on-linereservatieformulieren
(onder de knop Reserveren) voor de reizen van
elk van deze vakantieformules. Om recht te
hebben op de korting van 8% moet u telkens
het nummer van uw personeelskaart van de
Sociale Dienst vermelden.
Laatste kans om sinterklaasgeschenken
te bestellen!
Bent u uiterlijk op 1 augustus 2005 in dienst
gekomen en hebt u kinderen ten laste die
geboren zijn tussen 7 december 1993 en
6 december 2005? Dan hebben zij recht
op een sinterklaasgeschenk. Normaalgezien
kreeg u in de loop van mei een sinterklaasbrochure met een bestelformulier dat u
uiterlijk op 20 mei aan de sinterklaasverantwoordelijke van uw dienst moest bezorgen.
Ook in de brochure Vakantie & Vrije Tijd vindt
u vast en zeker nog inspiratie voor een leuke
vakantie: van vakantieparken, over hotels aan
de Vlaamse kust tot een verblijf in Tsjechië en
Frankrijk. Ook hier kunt u rekenen op een fikse
korting op vertoon van uw personeelskaart.
gezinsvakanties zijn namelijk verhoogd. Een
aantal collega’s die vorig jaar geen tegemoetkoming in de kosten voor deze vakanties kregen,
vallen dit jaar wellicht niet uit de boot. Voor
u uw vakantieplannen dus voorgoed opbergt,
omdat u bijvoorbeeld krap bij kas zit, kunt u
dus het best even de nieuwe voorwaarden erop
nalezen. U vindt ze op de website van de Sociale
Dienst en in de vakantiebrochure. De Sociale
Dienst zette de informatie over de inkomensgrenzen voor u ook op een rijtje in een handige
informatiefolder die u vanaf midden juni in uw
postvakje vindt. VOI’s kunnen de folder persoonlijk afhalen bij de Sociale Dienst.
MEER TEGEMOETKOMINGEN
Prettige vakantie!
Wie er even tussenuit wil, krijgt van de Sociale
Dienst vanaf dit jaar nog een extra duwtje in
de rug: de inkomensgrenzen voor de jeugd- en
38
• intra.vlaanderen.be/socdienst
• www.vlaanderen.be/socialedienst
Hebt u dat formulier vergeten in te vullen, of hebt u zelfs geen brochure ontvangen? Dan is dit uw laatste kans: vraag uw
personeelsdienst of er nog sinterklaasboekjes in voorraad zijn, en als dat niet het
geval is, kunt u de brochure met uw
formulier downloaden op
intra.vlaanderen.be/socdienst/
Sinterklaasactie/Sinterklaasactie.htm
(23,5 Mb). Bezorg het ingevulde formulier
voor 12 augustus aan de sinterklaasverantwoordelijke van uw dienst.
Collega’s die na 1 augustus en voor 4 november in dienst komen, ontvangen de sinterklaasbrochure via hun personeelsdienst en
moeten voor 8 november hun bestelling
aan die dienst bezorgen. Voor een geschenk
is het dan te laat, maar zij ontvangen thuis
rechtstreeks een waardebon (voor boeken of
cd’s) per aangetekende zending.
Voor meer informatie kunt u terecht bij
[email protected]
(tel.: 02-553 48 99).
IMZ/PROEFSTUK
CARAÏBISCHE FIËSTA
door Hilde Desmedt
MOETEN APPARATEN
ALTIJD PARAAT STAAN?
door Tjörven Stuer
Haal de salsa-cd’tjes uit het rek, jaag de vlam in de
houtskool en hou verder het hoofd koel. We trekken ons
Caraïbisch feestje op gang met een daiquiri. Ondertussen
wacht de tonijn in zijn marinade tot de houtskool witheet is, de mojo op temperatuur en de zoete patatten
kraken in hun jasje. Laat de fiësta maar beginnen.
Beeldschermen, printers en kopieerapparaten zijn parate
partners in elk kantoor. Maar wist u dat ze zelfs stand-by
heel wat energie kosten. Daarom kunnen we het best alle
apparaten die we een tijdje niet gebruiken volledig uitschakelen. Zo draaien we de energieknop echt om.
Er zijn verschillende redenen waarom we aandacht
moeten besteden aan het uitschakelen van apparaten.
Allereerst is er de milieuwinst: minder elektriciteitsverbruik betekent minder uitstoot van CO2 en andere
broeikasgassen. Het is ook financieel interessant: apparaten die afstaan, verbruiken geen energie en daar vaart de
portemonnee wel bij. En ze trekken op dat moment geen
stof aan, wat resulteert in een langere levensduur. Ten
slotte is het ook beter voor uw gezondheid: apparaten die
afstaan, produceren geen elektromagnetische stralingen,
wat uw gezondheid ten goede komt. Ze geven ook geen
warmte af, waardoor u een aangenamer klimaat krijgt in
uw kantoor.
U vraagt zich waarschijnlijk af hoe u zelf de knop kunt
omdraaien? Onderstaande tips helpen u alvast een eind
op weg:
• Schakel het beeldscherm van uw pc volledig uit tijdens
de lunch en vergaderingen. Het beeldscherm is de
voornaamste energieverslinder van de pc. Als u het
scherm uitschakelt, bespaart u dus een hele hap energie
en het is absoluut niet schadelijk voor uw scherm.
• Schakel uw computer uit als u ’s avonds naar huis gaat.
Het kan geen kwaad om uw pc of laptop regelmatig
aan en uit te schakelen.
• Vergeet als u naar huis gaat ook de (netwerk)printers
niet uit te zetten. De instellingen zullen niet verloren
gaan omdat die toestellen een geheugen hebben waarin
de instellingen van de machine worden opgeslagen.
Hou hierbij uiteraard rekening met de collega’s die nog
wat langer blijven. Maak hierover duidelijke afspraken.
• Zorg ervoor dat ook de andere toestellen (kopieerapparaat, radio, ventilator of koffiezetapparaat) volledig uitgeschakeld zijn als u naar huis vertrekt. Ook stand-by
zorgen ze voor een sluimerend elektriciteitsverbruik.
• Vermijd het gebruik van een screensaver. Die is wel
leuk, maar uw computer verbruikt op dat moment net
méér energie, in plaats van minder.
• www.vlaanderen.be/milieuzorg
DAIQUIRI COCKTAIL
Meng 3/6 witte rum, 2/6 limoensap en 1/6 rietsuikerstroop. Goed schudden en met
mate van genieten.
GEMARINEERDE TONIJN
Dit hebt u nodig:
vier tonijnsteaks, vier tenen knoflook, een halve theelepel gemalen komijn, het sap
van vier limoenen, zwarte peper en cayennepeper en extra vierge olijfolie
Zo maakt u het klaar:
Leg de tonijn in een schotel en overgiet de moten met het limoensap. Strooi er de
fijngesnipperde knoflook, een beetje zout, het komijnpoeder, wat zwarte peper en
cayennepeper over en laat een half uurtje marineren op een koele plaats. Haal de
moten uit de marinade en dep ze droog. Bestrijk ze aan beide kanten royaal met
olijfolie en schroei de moten dicht op de hete houtskool. Laat ze nog een drietal
minuten op de rooster liggen tot ze ook binnenin gaar zijn.
MOJO
Mojo is de nationale saus van Cuba. De ingrediënten zijn bijna dezelfde als die van
de marinade. Het is een friszure en zeer aromatische saus die bij alle gegrilde gerechten past en bijvoorbeeld ook heel lekker is bij lamsspiesjes.
Dit hebt u nodig:
zes tenen knoflook, het sap van drie sinaasappels, het sap van twee limoenen, een
halve theelepel komijnpoeder, extra vierge olijfolie, zwarte peper en zout
Zo maakt u het klaar:
Snijd de knoflook in dunne plakjes en fruit ze goudgeel in een flinke scheut olijfolie.
Let erop dat de lookplakjes niet verbranden, dat geeft een bittere smaak aan de saus.
Voeg er het sap bij van de limoenen en de sinaasappels en het komijnpoeder. Kruid
met zwarte peper en een snuifje zout. Roer alles goed door elkaar en laat de saus even
inkoken. Neem de pan van het vuur en laat afkoelen tot op kamertemperatuur.
Zoete aardappelen zijn te vinden in alle supermarkten. Het zijn langwerpige knollen
met oranjegeel vruchtvlees. U kunt ze klaarmaken zoals gewone aardappelen, maar
hun smaak is veel zoeter. Het lekkerste vind ik ze gewoon geroosterd. Reken een
aardappel per persoon. Was de knollen grondig, dep ze droog, prik er even in met
een vork en snijd ze in de lengte in twee. Verpak elke helft in aluminiumfolie en
leg de pakjes op de rooster van de barbecue. Reken ongeveer een kwartier. Draai de
pakjes regelmatig om. Bestrooi de hete aardappelen met zout en geef een draai met
de pepermolen. Nu nog een klontje boter en u smelt zo weg.
• www.vlaanderen.be/goedendag/proefstuk
39
ICT
HOE ONS COMPUTERPARK BLIJFT WERKEN
“EDS-Telindus en de entiteit Sturing en Controle (SCICT) zorgen ervoor dat iedereen binnen
de departementen en kabinetten veilig op zijn computer kan werken. Als er toch problemen
opduiken, proberen we die zo snel mogelijk op te lossen en de ongemakken tot een minimum
te beperken.” Aan het woord is Daisy Cordier, communicatieverantwoordelijke bij EDSTelindus.
door Maarten De Gendt
Onze computers moeten de hele dag
U krijgt dan een laptop ter beschikking
goed blijven werken. Vervelende comwaarop de meest courante computerproputervirussen kunnen we dan ook misgramma’s staan, zoals Netscape, Internet
sen als de pest. “EDS-Telindus zorgt
Explorer en Microsoft Office.”
voor het operationeel beveiligen van alle
computers”, verzekert Daisy Cordier.
VRIJ KIEZEN EN COMBINEREN
“Als er bijvoorbeeld een nieuw virus
opduikt, dan kunnen we onmiddellijk
Bij het oplossen van zulke problemen
op het hele computernetwerk en zelfs
zijn er wel verschillende snelheden,
op individuele pc’s maatregelen nemen
afhankelijk van de prijs die de departeom het virus buiten te houden of te vermenten willen betalen voor de dienstwijderen.” Naast het tegenhouden van
verlening. Zo betalen sommige deparvirusaanvallen voert de ICT-dienstvertementen graag iets meer voor snelle
lener nog talloze andere ingrepen uit,
hersteltijden, terwijl andere het niet erg
Daisy Cordier: “Wie de servicedesk belt, proberen we medie vaak niet zo spectaculair zijn. Meer
vinden dat het iets langer duurt als
teen aan de telefoon te helpen. Als dat niet lukt, komt er
zelfs, als alles goed gaat, mogen wij niet
ze daardoor minder moeten betalen.
een technicus ter plaatse.”
eens merken wat er achter de schermen
“Daarom hebben we met de departegebeurt. “Zo kunnen we bepaalde computerprogramma’s op een pc mentale informatiecoördinatoren en met SCICT verschillende onderautomatisch vanaf een afstand aanpassen, bijvoorbeeld om een foutje in houdspakketten uitgewerkt”, verklaart Cordier, “waaruit ieder departehet programma recht te zetten of om een nieuwere versie te installeren. ment kan kiezen. Het goedkoopste is het basispakket. Het departement
Op pc’s die niet aangesloten zijn op het netwerk betekent elke aanpassing betaalt een lage maandelijkse bijdrage, maar als het toestel niet meer
echter wel een actie ter plaatse, en dan merken jullie er natuurlijk wel iets binnen de fabrieksgarantie valt, maken we telkens een aparte offerte
van”, geeft Daisy nog mee.
voor de defecte computeronderdelen die vervangen moeten worden. We
bieden ook geen vervangtoestel aan. Bij de twee duurdere pakketten,
Soms loopt het toch mis: door een probleem aan uw computer kunt u basis+ en omnium, ligt de maandelijkse bijdrage hoger. Daarvoor krijg je
niet meer voortwerken. Dan tracht EDS-Telindus te zorgen dat u zo snel onder meer een vervangtoestel (voor pc’s) en snellere hersteltijden. Alle
mogelijk weer aan de slag kunt. Daisy Cordier: “Wie de servicedesk belt, departementen kunnen vrij kiezen en combineren uit die pakketten. Het
proberen we meteen aan de telefoon te helpen. Als dat niet lukt, komt er is dus best mogelijk om bijvoorbeeld een basispakket voor printers te
een technicus ter plaatse die het probleem zo snel mogelijk probeert op combineren met een omniumpakket voor recente pc’s.”
te lossen. Soms moeten we een computerapparaat meenemen voor reparatie, en dat kan dan enkele dagen of zelfs weken duren. Om die periode Wie benieuwd is naar de keuze van zijn departement kan dat altijd navrate overbruggen kunnen wij, enkel voor pc’s, een vervangtoestel bezorgen. gen bij de informaticaverantwoordelijke van zijn dienst.
40
ICT
KLANTENTEVREDENHEID ICT HAALT 7,8 OP 10
EDS-TELINDUS MAAKT GOEDE EERSTE INDRUK
In maart en april peilden EDS-Telindus en Sturing en Controle ICT bij vijfhonderd collega’s
van hoog tot laag naar hun tevredenheid over de ICT-dienstverlening. Vandaag is hun rapport bekend. Onze dienstverlener haalt net geen grote onderscheiding, maar kreeg toch ook
enkele rode opmerkingen mee naar huis.
door Daisy Cordier
De twee ICT-partners zijn vooral
blij met de blijvende positieve trend
in de algemene tevredenheid sinds
2002. Na een stijging in 2003 van 6,8
naar 7,4, groeit de algemene tevredenheid nu verder aan tot 7,8 bij een eerste indruk. Tenminste bij de doorsnee
ambtenaar. De topambtenaren en de
IT-collega’s zijn kritischer en geven lagere scores (respectievelijk 7,3 en
7,2).
Ook over de kwaliteit van de dienstverlening van EDS-Telindus lijkt u
met een score van 8 dit jaar positiever dan in 2003 (7,8). Hoewel op
enkele punten nog wat beter aan de verwachtingen kan worden voldaan,
lijkt EDS-Telindus er goed in te slagen een constante kwaliteit te bieden,
en aan de individuele verwachtingen te voldoen.
Niet alleen de algemene parameters zoals tevredenheid en kwaliteit zijn
verbeterd, maar ook de specifieke dienstverlening van de servicedesk, de
klachtafhandeling en de communicatie, blijven gunstig evolueren.
NIET WAKKER VAN SLA
De afspraken die het ministerie met EDS-Telindus heeft gemaakt over
de snelheid waarmee problemen een oplossing moeten krijgen, de
zogenaamde service levels agreements of SLA’s, daar ligt u blijkbaar niet
wakker van. Slechts 16% van de geïnterviewden weet binnen hoeveel tijd
EDS-Telindus een probleem moet oplossen. Dat cijfer ligt lager dan bij
de meting in 2003 (22%). Dit jaar vindt echter nog maar 11% van de
mensen die een beroep deden op de servicedesk dat het te lang duurde
voor hun probleem werd opgelost. Minder dan vorig jaar (15%), en dat
is dan weer positief.
matie over de status van de werkaanvraag, een betere en snellere afhandeling ervan, en het beter nakomen van
afspraken.
Ook de klachtenbehandeling blijft laag
scoren. Slechts 69% van de ambtenaren weet waar hij terechtkan als hij een
klacht heeft. Bij 10% van die mensen kwam het ook effectief tot het
melden van één of meerdere klachten over de dienstverlening. Zowel de
reactiesnelheid als de kwaliteit van de afhandeling zijn volgens deze groep
aan verbetering toe.
De bekendheid van het 9000-nummer (het servicedesknummer) is iets
gedaald sinds de vorige meting: 76% van de respondenten kent het
nummer.
RODE OPMERKINGEN
In het rapport kwamen ook vier dringende actiepunten naar voor,
opmerkingen in het rood zeg maar:
• onvoldoende informatie over de voortgang van werkaanvragen
• geen snelle afhandeling van werkaanvragen
• nakomen van afspraak met betrekking tot uitvoeringstijden
• snelle reactie op uw klachten en goede afhandeling van uw klacht
Verder was u nog niet tevreden over de snelheid en beschikbaarheid van
RAS/ISDN-verbindingen voor thuis- en telewerkers. Daarvoor wordt
een actieplan opgesteld waarin alle betrokken partijen samen zullen
beslissen over wat er moet gebeuren binnen welke termijn.
De ICT-partners willen alleszins de 500 mensen die meewerkten hartelijk
danken voor hun reacties!
Het aantal negatieve reacties is gehalveerd (van 10 naar 5%), terwijl ook
een lichte stijging van de enthousiaste collega’s zichtbaar is (van 14 naar
16%). Het komt er nu dus voornamelijk op aan om de huidige performantie vol te houden.
Nieuwsgierig naar de overige resultaten? U vindt ze via ict.vlaanderen.be
- klik op ‘archief / publicaties’ - ‘KTO’ - ‘KTO 2005’
Een heikel punt blijven de werkaanvragen, vooral op het vlak van infor-
• ict.vlaanderen.be
41
15 0 94
IN DIENST
ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIËN
29.03.05, Tom Turneer; 1.04.05, Georneth Santos; 4.04.05, Steven Fieremans; 5.04.05, Wendy Boué; 13.04.05, Naima El Moukhtari; Aleksandra Todeva; 18.04.05, Maria De
Saeger; 19.04.05, Sandra Goeman; 25.04.05, Saskia Van Droogenbroeck; 27.04.05, Christa Geerts; 17.05.05, Anja De Dyn
ONDERWIJS
7.04.05, Jasper Bally; Nadia El Aamraoui; Smahen Elomari; 11.04.05, Dieter De Coninck; Brecht Ryckaert; 12.04.05, Evelyne Debusschere
WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN CULTUUR
1.04.05, Bert Van Gestel; 5.04.05, Stephanie Blieck; 12.04.05, Dorien Lepoutre; 15.04.05, Jan Bogaerts; 18.04.05, Julien Clonen; Dieter Lebbe; Kim Van de Reyd; 25.04.05,
Paloma Godemont;
1.05.05, Ilse Bellens; 2.05.05, Le-Anne Henry; Franky Treve; 4.05.05, Abdel Ouass; 10.05.05, Nesrin Karaduman; 25.05.05, Melanie De Doncker; Piet Van Compernolle;
30.05.05, Inge Vanhoudt
ECONOMIE, WERKGELEGENHEID, BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN EN LANDBOUW
29.03.05, Paul Van Eycke; 1.04.05, Evy Dooms; 7.04.05, Sophie Deceur; 15.04.05, Jan Vundelinckx; 2.05.05, Rita De Sutter; Zeynep Kilic
LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR
2.03.05, Tom Marrécau; 7.04.05, Alexander Verwilghen; 11.04.05, Mike Gaytant; Wouter Van Schandevijl; Bart Vansimpsen; 14.04.05, Nick Van Aerschot; 15.04.05, Wim
Aertbelien; Kim Goossens; 18.04.05, Samira Bekhta Boucheta; Jef De Winter; Annelies Isenbaert; Kim Segers; Bert Van Kerrebroeck; 25.04.05, Elke Bleumers; Eulalia
Govaerts; Dennis Martens; 1.05.05, Anneleen De Smedt; Elisabeth Gabriël; Rony Hollanders; Joris Soens; Daniel Van Breedam; 2.05.05, Sunandar Bontinck; Rudi Van
den Broeck; 9.05.05, Marijke Van Gansbeke; 12.05.05, Harold Corthout; Luc Van Eccelpoel; 16.05.05, Marie Brynart; Kurt Vanstraeseele; 17.05.05, Kristien De Backer;
23.05.05, Eddy Schevenels; Zjef Vaes
UIT DIENST
COÖRDINATIE
1.03.05, Sam Baecke; 11.04.05, Stefan Ockerman; 1.05.05, Ellen Valkenborgs
ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIËN
1.04.05, Annita Haesaerts; Gilberte Vanhees; 16.04.05, Yvette Colyn; Ann Verstrepen; 24.04.05, Marie-Therese Hals; 29.04.05, Elke Selen; 1.05.05, Ronnick Snyers; 4.05.05,
Stien Van Herreweghe; 16.05.05, Wim Dinart; 19.05.05, Katrien Deprez
WETENSCHAP, INNOVATIE EN MEDIA
1.04.05, Caroline Vandendaele; 17.04.05, Michael Serneels
ONDERWIJS
7.04.05, Runa Das; 11.04.05, Dieter De Coninck
WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN CULTUUR
1.04.05, Jill Gees; 5.04.05, Elke Vandenberghe; 12.04.05, Wendy Iven; 17.04.05, Celestine De Wilde; 19.04.05, Dimitri Oosterlinck; 1.05.05, Ans Guldentops; Therese Jacobs;
Kathleen Van De Vijver; 5.05.05, Margareta Frans; Rachid Soussi; 14.05.05, Dimitri Vandoorne; 16.05.05, Sven Van den Eynde; 19.05.05, Peter Van Loon; 28.05.05, Hilde
Heyvaert; 30.05.05, Rudy Vermeulen
ECONOMIE, WERKGELEGENHEID, BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN EN LANDBOUW
1.04.05, Aida Mabrouk; Arlinda Shehu; Stefanie Vanbiesbrouck; Glenn Weyers; 13.04.05, Btissame Bougrine; 23.04.05, Kathleen Guillemaere; 6.05.05, Kim Schockaert
LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR
1.04.05, Arjen Breevaart; Wendy De Groodt; Sara Mertens; Carline Steurbaut; Sophie Vanroose; 4.04.05, Koen Appeltans; 11.04.05, Joni Van Roy; 16.04.05, Johan Fransen;
23.04.05, Kristof Goyens; Luc Van Dun; 1.05.05, Johan Cleiren; Fikri Ettahiri; Jean-Marie Hanno; Kathy Van der Linden; Piet Van Santen; 3.05.05, Steve Dossche; Dieter
Meuleman; Elke Van Acoleyen; Pieter Verschelde; 4.05.05, Glenn Vleminckx; 7.05.05, Oscar Zenteno-Cobaisse; 28.05.05, Brecht De Smet
HUWELIJKEN
ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIËN
1.04.05, Greet De Keukelaere met Wolfgang Partel; 26.04.05, Nora Strubbe met Dirk Ureel; 13.05.05, Isabelle Brees met Glen Chadwick
ONDERWIJS
2.04.05, Natalie Verstraete met Benedict Engelbrecht; 15.04.05, Karen Goessens met Tino Van Den Bremt; 6.05.05, Veerle Rateau met Nico Smolders
WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN CULTUUR
19.03.05, David Dreesen met Marjo Swinnen; 15.04.05, Gemma Gunst met Thomas Closse; 16.04.05, Bert Ducatteeuw met Ilse Neyrinck; 13.05.05, Daniel Willaert met
Linda Wynant; 14.05.05, Michaela Deppe met Joris Thiels
ECONOMIE, WERKGELEGENHEID, BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN EN LANDBOUW
8.04.05, Filip Van Heule met Martine Wullaert; 9.04.05, Anneleen Monsieur met Peter Dierick; 27.04.05, Jurgen Van Lysebetten met Caroline Van Loo; 14.05.05, Katleen
Butaye met Philip Laheij
42
KOMEN EN GAAN
LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR
26.03.05, Annie Cools met Bert Mintiens; 2.04.05, Sonja De Rycke met Nicolas Verlent; 8.04.05, Wouter Deventer met Eleke Langaert; 23.04.05, Sylvie Inghelbrecht met
Kristiaan Coopman; 4.05.05, Nathalie Cools met Patrick Endels; 6.05.05, Steven Buyens met Lieve Audoorn; 14.05.05, Sabine De Buck met Achim Vandenbossche
GEBOORTEN
COÖRDINATIE
6.01.05, Kadèr, dochtertje van Véronique Smeers; 14.04.05, Bram, zoontje van Erik Gillis; 01.06.05, Arne, zoontje van Jan De Naeyer
ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIËN
16.05.05, Kristel, dochtertje van Cindy Noelmans
WETENSCHAP, INNOVATIE EN MEDIA
1.05.05, Kassander, zoontje van Caroline De Pauw; 6.05.05, Brenn, zoontje van Pieter Van Maldeghem
ONDERWIJS
20.02.05, Fran, dochtertje van Cindy Van Durme; 19.04.05, Milan, zoontje van Kelly Knaepen
WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN CULTUUR
18.01.05, Warre, zoontje van Hilde Cuyt; 17.02.05, Rosalie, dochtertje van Michaëla Daelemans; 19.02.05, Fien, dochtertje van Fabio Di Lorenzo; 20.02.05, Kamil, zoontje
van Annemie Segaert; 27.02.05, Douce, dochtertje van Filip Goethals; 7.03.05, Kasper, zoontje van Leen Van Wezemael; 11.03.05, Sara, dochtertje van Guy Wellens;
18.03.05, Mathis, dochtertje van Ingrid Verdonck; 25.03.05, Anna, dochtertje van Koen Lenders
LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR
16.12.04, Marthe, dochtertje van Kristof Van Crombrugge; 12.01.05, Lohren, dochtertje van Johan Ballings; 28.01.05, Cem en Cobe, zoontjes van Lieze Vanoosterhout;
22.03.05, Hannah, dochtertje van Peter Van Steenbergen; 27.03.05, Flore, dochtertje van Lieve Joos; 29.03.05, Lucas, zoontje van Anne Callens
OVERLEDEN
WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN CULTUUR
11.05.05, Erik Van Lerberghe
ECONOMIE, WERKGELEGENHEID, BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN EN LANDBOUW
6.04.05, Sylvette Piens
LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR
26.03.05, Julia Van Eepoel; 20.05.05, Ronald Vermeire; 26.05.05, Jean Borremans
GEPENSIONEERD
COÖRDINATIE
1.04.05, Guy Bogaert
ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIËN
1.04.05, Alfons Debruyn; 1.05.05, Marc De Clercq
ONDERWIJS
1.04.05, Tony Assys; Anniek Decock; Gerda Lens; Erna Van Waes; 1.05.05, Bettina Arijs; Roland Clarebots; Emilienne Van Balen; Paula Vrancken
WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN CULTUUR
1.04.05, Hugo Martens; Camiel Tas; Michel Van Der Stock; Jeannine Vandermotten; Emiel Willems; 1.05.05, Roland Bertrem; Gabrielle Coppieters; Raymonde D’Hoe;
Rene Dufraing; Eric Van de Walle; Eddy Vermeyen
ECONOMIE, WERKGELEGENHEID, BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN EN LANDBOUW
1.03.05, Danielle Dujardin; 1.04.05, Gerard Hendrickx; Bernard Seaux; Theo Timmermans; Maria Van Der Wildt; 1.05.05, Bernard Galloo; Henri Knaepen; Evert Van
Walle
LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR
1.04.05, Paul Achten; Frans Bastiaens; Marcel Dauwe; Marc De Ceuninck; Willy De Geyter; Jaecques Degrande; Jacques D’hooghe; Henri Elskens, Wilfried
Koekelbergh; Edward Moons; Willy Pipeleers; Gilbert Pletinckx; Donald Puis; Johannes Schoenmakers; Willy Schoolmeesters; Maria Suys, Etienne Van den Berghe;
Roger Van der Borght, Roger Van Loock; Christiane Van Snick; Johan Vanderheyden; 1.05.05, Edmond Baillien; Gabriella Bosch; Roland Devisch; Guillaume Hofmans;
Jozef Janssens; Lambertus Moors; Abel Parez; Gertruda Sprengers; Peter Van Kerrebrouck; Roger Vanden Borre; Willy Vandenberghe; Andre Vanderputten; Marnix
Vanhulle
Deze informatie werd ons op 24.03 en op 6.04 verstrekt door de afdeling Interdepartementale Management Informatiesystemen, die zich hiervoor baseerde op de
gegevens van Vlimpers; indien uw gegevens foutief zijn, moet u die zelf wijzigen in Vlimpers. Als u niet vermeld wilt worden in een van onze personeelsrubrieken, breng
ons dan tijdig op de hoogte via [email protected]; of tel.: 02-553 55 67.
43
PERSONEELSZAKEN
HOE ZOU HET ZIJN MET …
… DE UITVOERING VAN HET SECTORAAL AKKOORD 2003-2004?
Op 7 juni 2004 ondertekenden de Vlaamse Regering en de vakbonden
het sectoraal akkoord 2003-2004.
Van de meeste maatregelen uit het akkoord kunnen we al volop profiteren.
Dat zijn onder meer de tien dagen vaderschapsverlof, de verhoging van de
eindejaarstoelage met 3 tot 5%, en de uitbreiding van de gevaartoelage en
de tegemoetkoming voor moeilijk bereikbare arbeidsplaatsen tot niveau
A. Ook worden ziektedagen na een ongeval door de schuld van derden
niet meer aangerekend voor het loopbaancontingent aan ziekteverlof. En
wie vóór kerstmis op pensioen gaat, krijgt nu vervangende vakantiedagen voor de feestdagen die hij dat jaar nog gemist heeft omdat ze in het
weekend vallen. En met nieuwe middelen voor begeleiding en vorming
in het kader van herplaatsingen is ook de verhoging van het budget voor
vorming een feit.
Voor sommige afspraken wordt nog aan de uitvoering getimmerd. Zo is er
de gratis medische check-up voor personeelsleden vanaf 50 jaar. De departementen moeten die organiseren binnen hun eigen budget. Sommige
zijn daarmee al begonnen; WVC bijvoorbeeld betaalt het volledige bedrag
van een check-up bij de eigen huisarts terug. Andere departementen voe-
ren de check-up gefaseerd in of wachten tot er meer budget vrijkomt.
Twee werkgroepen - bij de administratie Personeelsontwikkeling en in
het sectorcomité 18 - bestuderen intussen een aantal problemen zoals
eindeloopbaan of belastende beroepen. De resultaten van die werkgroepen moeten leiden tot afspraken voor een leeftijdsbewust personeelsbeleid
voor het volgende sectoraal akkoord.
De moeilijkste brok uit het sectoraal akkoord vormt het normalisatietraject, of de statutaire indienstneming van contractuelen die al jarenlang
goed presteren. Contractuelen die aan bepaalde voorwaarden voldoen,
zouden dan toegang krijgen tot een van de statutaire vacatures die in de
personeelsplannen opgenomen zijn. Het eerste ontwerp van decreet dat
alles zou regelen, ontving evenwel een negatief advies van de inspectie
van financiën. De overheid heeft nu de krachtlijnen uitgezet voor een
nieuw normalisatietraject. Die zullen uitvoerig besproken worden in een
werkgroep van het sectorcomité 18 en daarna uiteindelijk in een nieuw
decreet gegoten worden.
• personeel.vlaanderen.be/statuten/vakbondsstatuut
… HET VAC IN LEUVEN?
Foto Niels Donckers
Na Hasselt en Antwerpen
zal normaalgezien ook
Leuven binnen enkele jaren
zijn Vlaams Administratief
Centrum hebben. Althans,
de bouwaanvraag is ingediend. De Vlaamse overheid wil later ook VAC’s
neerpoten in Gent en
Brugge. Nu betrekt de
Vlaamse Gemeenschap in
die steden vaak verouderde
Het VAC in Hasselt biedt plaats aan 500 colle- gebouwen die verspreid liggen over heel de stad en de
ga’s uit het ministerie én uit de instellingen.
rest van de provincie. Het Leuvense VAC zal zeventien verdiepingen hoog
zijn en een tuin hebben die toegankelijk is voor het publiek. Het wordt
opgetrokken achter het hoofdgebouw van De Lijn en sluit het Leuvense
stationsplein af, net zoals het Vlaams-Brabantse provinciehuis dat aan de
andere kant doet.
In de Hasseltse en Antwerpse VAC’s werken samen zo’n goede 1000 collega’s. Voordeel van een VAC is dat het makkelijk bereikbaar is met het
openbaar vervoer en dat de diensten van de Vlaamse Gemeenschap en de
VOI’s in die stad er samen in kunnen worden ondergebracht. Bedoeling
is er ook satellietwerkplekken te installeren waar collega’s met een laptop
kunnen inloggen op het netwerk.
Mooie toekomstplannen, alleen … onze werkgever moet de centen nog
vinden. De Vlaamse overheid onderzoekt nu de mogelijkheden van een
privaat-publieke samenwerking.
BEKNOPT
EN DE BURGER, HIJ KLAAGDE VOORT
In 2004 ontving de Vlaamse ombudsdienst 3883 klachten en vragen van
misnoegde burgers. Dat staat te lezen in zijn jaarverslag voor 2004. Zo’n
30% van de klachten waren zwaar genoeg om een onderzoek te starten
en 60% van die onderzochte klachten bleek gegrond. Gelukkig werd
voor zes op de tien nog een bevredigende oplossing gevonden. De meest
voorkomende fout blijkt trouwens het overschrijden van de ‘redelijke
behandeltermijn’.
Zullen we ook maar een pluim op onze hoed steken? Ombudsman
Bernard Hubeau vindt dat de Vlaamse overheid op een volwassen manier
omgaat met zijn aanbevelingen. Daardoor zijn er al heel wat structurele problemen opgelost. Dat blijkt ook duidelijk uit de klachten die de
ombudsdienst in 2004 bereikten. Zo gingen vijf jaar geleden de helft van
de klachten nog over fiscaliteit, terwijl dat vorig jaar was gedaald tot één
op tien - meestal over de onroerende voorheffing. Anderzijds klagen steeds
meer burgers over hun onmiddellijke leefomgeving. Vele klachten gaan
44
immers over milieu, energievoorziening, wonen en ruimtelijke ordening.
Er heerst opvallend veel ongenoegen over overtreders die onvoldoende
worden aangepakt. Ook rond welzijn komen er steeds meer klachten,
vooral over de lange wachtlijsten voor zorg. In de economie en werkgelegenheid zorgen de problemen met het aanvragen van adviescheques voor
heel wat klachten.
Dat laatste inspireerde de ombudsman tot de aanbeveling dat de overheid
geen grote verwachtingen mag scheppen waaraan ze nadien niet kan voldoen. Verder suggereert de ombudsman dat aangekondigde hervormingen
niet te lang op zich mogen laten wachten, omdat dat verwarring schept
bij de burgers. De administratie moet ook sneller antwoord geven aan de
burger, en vele maatregelen en wetgeving kunnen nog een stuk eenvoudiger en efficiënter.
• www.vlaamseombudsdienst.be
PERSONEELSZAKEN
BEKNOPT
IN EEN ANDER BEDJE ZIEK
In de loop van mei ontving u normaal gezien een ziekteattest met een
nieuw adres erop. Sinds 1 mei 2005 moet u uw ziekteattest immers sturen naar ‘Medische Controledienst GECOLI, Hoofdgeneesheer dienst
MVG, Kunstlaan 20, 3500 Hasselt’ en niet meer naar Securex. Als u nog
geen nieuw ziekteattest hebt ontvangen, neem dan contact op met uw
personeelsdienst.
ZORGEN VOOR HET MILIEU KAN NOG BETER
Elke ambtenaar verbruikt evenveel elektriciteit als een gezin van twee
volwassenen en een kind. En dat is veel! De Vlaamse overheid wil graag
het goede voorbeeld geven aan haar burgers en zal daarom de komende
jaren nog meer zorg dragen voor het milieu. Op 20 mei keurde ze nieuwe
doelstellingen voor milieuzorg in de Vlaamse overheid goed.
Onder begeleiding van de Centrale Coördinatiecel Milieuzorg zullen
enkele diensten actieplannen energie en mobiliteit opstellen voor de
komende vijf jaar. Bij mobiliteit gaat het alleen om het dienstvervoer, niet
om het woon-werkverkeer.
Daarnaast moeten alle entiteiten van de Vlaamse overheid bij de aankoop van goederen en diensten rekening houden met milieucriteria.
Een dienstvoertuig moet bijvoorbeeld zuinig zijn in verbruik en er moet
een aandeel groene stroom zijn bij elektriciteitslevering. Ook moeten de
entiteiten vanaf nu het energieverbruik, het brandstofverbruik, de afvalproductie en het waterverbruik permanent registreren.
• [email protected] (tel.: 02-553 80 52)
• www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0518.htm
ADMINISTRATIEVE VEREENVOUDIGING VIA EEN AUTODASHBOARD
Voortaan zal minister Geert Bourgeois elke drie maanden de vorderingen
op het vlak van administratieve vereenvoudiging in cijfers aantonen. Dat
kondigde hij althans aan in het derde actieplan reguleringsmanagement
dat op 29 april door de Vlaamse Regering werd goedgekeurd.
Op een autodashboard wil hij de ontwikkeling van de lastenverlaging, de
financiële winst voor overheid en burger, en de kwaliteit van de regelgeving permanent weergeven op het internet.
Het actieplan beschrijft 104 vereenvoudigingsprojecten. Een greep daaruit:
- goede formulieren krijgen voortaan een kwaliteitslabel;
- de formulieren voor onder andere kansarmen en personen met een
handicap zullen worden gescreend op administratieve lasten en klantvriendelijkheid;
- er zal een halfjaarlijks overleg zijn tussen bedrijfsleiders en de overheid
over de voortgang en de kwaliteit van de administratieve vereenvoudiging;
- er komen opleidingssessies voor de lokale overheden over administratieve vereenvoudiging.
• [email protected]
• www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0521.htm
OP DIENSTVERPLAATSING IN EEN MILIEUVRIENDELIJKE WAGEN
Er is een nieuwe omzendbrief over het aankopen en opnieuw openbaar
verkopen van dienstvoertuigen. De oude was immers volledig achterhaald
door de ontwikkelingen op de markt. De nieuwe richtlijnen gaan onder
andere over de indeling van de dienstvoertuigen in klassen en de maximale prijzen voor aankoop en huur. Ook zal minister Geert Bourgeois
systematisch de voorkeur geven aan milieuvriendelijke wagens en om
financiële redenen minder wagens huren. De nieuwe omzendbrief werd
op 29 april 2005 van kracht.
• [email protected]
• www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0517.htm
NA UW 65STE AAN DE SLAG
Wilfried Terryn, waarnemend secretaris-generaal van EWBL, is al 65 maar
blijft nog zes maanden aan de slag. Dat besliste de Vlaamse Regering op
8 april in afwachting van de wijziging van het Vlaams Personeelsstatuut.
Het VPS bepaalt dat ambtenaren op hun vijfenzestigste met pensioen
moeten gaan, maar binnenkort verandert die regel. In uitzonderlijke
omstandigheden zal het dan wél mogelijk zijn maximaal zes maanden
langer in dienst te blijven. Vroeger was dat ook al mogelijk.
• www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0513.htm
45
PERSONEELSZAKEN
BEKNOPT
STEVE STEVAERT TERUG NAAR LIMBURG
Op 1 juni werd Steve Stevaert gouverneur van de provincie Limburg. Dat
besliste de Vlaamse Regering op de bijzondere ministerraad van woensdag
25 mei, op voorstel van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Marino
Keulen.
Stevaert volgt gouverneur Hilde Houben-Bertrand op die op 1 juni met
pensioen ging. De Vlaamse Regering heeft mevrouw Houben-Bertrand
eervol ontslag verleend. Zij draagt nu de titel van eregouverneur.
De nieuwe provinciegouverneur Steve Stevaert legde de eed af in handen
van de Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur Marino Keulen, in
aanwezigheid van Vlaams minister-president Yves Leterme en minister
van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael.
• www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0522.htm
DIRECTEUR-GENERAAL JOHAN VANDERHEYDEN MET PENSIOEN
Op 31 maart 2005 ging Johan Vanderheyden, directeur-generaal van de
administratie Wegen en Verkeer (AWV), met pensioen. In afwachting van
de benoeming van een nieuwe directeur-generaal neemt ir. Tom Roelants,
afdelingshoofd van de afdeling Wegenbeleid en Beheer, de coördinatie van
de werking van de administratie over. Hij is bevoegd voor het dagelijks
bestuur in de afdelingen van AWV.
• intra.lin.vlaanderen.be/stg/dienstorders/2005/li2005_09/2005_09
_tekst.htm
IN MEMORIAM
Paula Marievoet (1945-2004)
door Laurent Van Droogenbroeck
Paula Marievoet werkte op het departement Onderwijs,
Werkstation 26 van de afdeling Beleidsuitvoering Personeel
Secundair Onderwijs. Ze overleed op 29 december 2004.
Op 3 september 2004 verdween ze uit haar werkomgeving om een strijd aan te gaan met een sterkere vijand.
Paula combineerde een zeer grote werkkracht met een
buitengewone dossierkennis. Ze was steeds bereid collega’s
binnen en buiten haar werkstation met raad en daad bij
te staan. Ze hechtte zeer veel belang aan een nauwgezette
naleving van de regelgeving. Ze was fier, vastberaden en
koppig. Haar job was tot de laatste dag haar leven.
Het is moeilijk te bevatten dat Paula lichamelijk nooit
meer onder ons zal zijn. Voor velen blijft ze in gedachten
echter altijd bij ons ...
Erik Van Lerberghe (1941-2005)
door Godfried Van De Perre
Op 11 mei 2005 is Erik Van Lerberghe, secretaris-generaal
met bijzondere opdracht, op 63-jarige leeftijd overleden
in Brugge. In de jaren 70 en 80 was hij adjunct-kabinetschef en kabinetschef van verschillende ministers. Later
werd hij binnen de Vlaamse Gemeenschap aangesteld
als directeur-generaal van de administratie Kunst, secretaris-generaal van het departement WVC en tot slot als
secretaris-generaal met bijzondere opdracht bij de administratie Cultuur en in de functie van coördinator van het
46
Bruegelproject. Verder was hij sinds 1979 lid van de raad
van bestuur van de Koninklijke Muntschouwburg.
Als ambtenaar-generaal heeft hij velen kansen geboden
om hun talenten te ontwikkelen en ambtelijk te valoriseren. Erik Van Lerberghe hield niet van gespannen
verhoudingen en confrontatie of conflict. Van nature
ontweek hij dergelijke situaties en stelde meestal als eerste
een compromis voor. Zo zullen vele vroegere collega’s van
de Vlaamse administratie zich hem ook herinneren.
BBB
BETER BESTUURLIJK BELEID
HOE WORDT HET PERSONEEL
IN DE NIEUWE STRUCTUUR ONDERGEBRACHT?
De nieuwe structuur van de Vlaamse overheid zal er op 1 januari 2006 helemaal anders
uitzien. Maar waar komt u in die structuur terecht? En samen met u, uw meer dan veertigduizend collega’s? Op 20 mei heeft de Vlaamse Regering beslist hoe iedereen naar het nieuwe
organogram zal overstappen. Dat wordt het migratiebesluit genoemd. Wij kunnen ons goed
voorstellen dat u zich afvraagt wat dit besluit voor u betekent. Dit artikel verschaft u enige
klaarheid.
door Godfried Knipscheer
Voor alle duidelijkheid: het migratiebesluit gaat niet over veranderingen in
het statuut en ook niet over bijvoorbeeld kostenbesparingen. Het besluit
regelt alleen hoe u van uw plaats in de
oude structuur verhuist naar de nieuwe
structuur. Er zal dus op grond van het
migratiebesluit niets veranderen in uw
verworven rechten. De graad, de opgebouwde anciënniteit en de functionele
en geldelijke loopbaan blijven allemaal
behouden. Contractuele personeelsleden krijgen bij hun nieuwe entiteit
een nieuw arbeidscontract met dezelfde
duur als het oorspronkelijke contract.
Het maakt dan niet uit of het gaat om een contract van bepaalde of van
onbepaalde duur. Wanneer uw contract nog een looptijd heeft van negen
maanden, dan zal dat dus ook zo zijn bij uw nieuwe contract.
Bij het invoeren van de nieuwe organisatiestructuur op 1 januari 2006,
volgt u uw functie. Dat staat als basisregel in het besluit. Wat wil dat zeggen? Als het duidelijk is dat uw taakinhoud vanaf januari valt onder een
bepaald beleidsdomein, dan werkt u in januari voor dat beleidsdomein.
Ook de plaats in het beleidsdomein (bij het departement of een agentschap) zal voor de meesten voor de hand liggen.
Soms is het op zich wel duidelijk bij welk beleidsdomein iemand terechtkomt, maar is het niet meteen zeker of dat bij het departement of bij een
van de agentschappen zal zijn. Zo iemand wordt in eerste instantie alleen
in het beleidsdomein geplaatst. De beleidsraad beslist dan waar u definitief terechtkomt. De behoeften van de organisatie wegen het zwaarst bij
die beslissing, meer dan competenties of voorkeur.
Voor een enkeling zal het niet ondubbelzinnig uit te maken zijn bij welk
beleidsdomein hij of zij zal gaan werken. Dan beslist het herplaatsingsorgaan, een ad-hoccommissie die wordt voorgezeten door de minister van
Bestuurszaken of zijn gemachtigde. Bij die beslissing leggen de competenties en persoonlijke voorkeur het meeste gewicht in de schaal, meer
dan de behoeften van de organisatie.
Na de beslissing van het herplaatsingsorgaan zal de beleidsraad de definitieve
plaats in het beleidsdomein bepalen.
Het migratiebesluit heeft betrekking op
de overgang van personeel naar departementen en agentschappen. Er komt
nog een apart besluit over de strategische adviesraden. De verdeling van personeel over de strategische adviesraden
zal op dezelfde manier gebeuren als de
verdeling over de departementen en
agentschappen.
Het ligt voor de hand dat u zich nu afvraagt wanneer en op welke manier
u hier zelf meer van gaat horen. Het migratiebesluit legt immers wel de
uitgangspunten vast, maar zegt nog niets over het verhuizen zelf. Helaas
is daarover op dit moment nog niet al te veel te zeggen. Er zullen nog
scenario’s moeten worden uitgewerkt voor het toebedelen van de meer
dan veertigduizend ambtenaren aan de nieuwe entiteiten. Een mogelijk
lastig punt daarbij is dat in het migratiebesluit een belangrijke rol is weggelegd voor de beleidsraad van het beleidsdomein. Die beleidsraad treedt
pas formeel in werking op 1 januari 2006, tegelijk met de benoeming
van de leidend ambtenaren. Maar het is niet uitgesloten dat er in het
najaar een scenario komt waarmee al de voorbereidende werkzaamheden
kunnen worden gestart om u een plaats in de nieuwe structuur te geven.
Wordt vervolgd dus.
Net voor dit nummer in druk ging, legde de Vlaamse Regering ook de toekomstige organisatiestructuur met 13 beleidsdomeinen definitief vast. Meer
informatie in het snelinfobericht daarover, op de BBB-site, en natuurlijk in
ons volgend nummer.
• www.vlaanderen.be/bbb
• www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0519.htm
• www.vlaanderen.be/ned/sites/snelinfo/snelinfo2005/0523.htm
47
TRIBUNE
SAMEN EEN PINT GAAN PAKKEN
opgetekend door Karen Vanden Auweele
Johan Hovelynck, professor psychologie
aan de K.U. Leuven en begeleider van groepen en organisaties bij Triagram
“Zullen we van onze broeksriemen een koord maken? Dan raken we wel
over die muur.” Aan het werk is een team tijdens een teambuildingsactiviteit buitenshuis. De werkvloer eens per jaar laten voor wat hij is en
eropuit trekken om aan teambuilding te doen: een verplicht nummertje
voor elk team dat zichzelf respecteert. Niet zo volgens Johan Hovelynck
van de K.U. Leuven: “Je doet een heel jaar aan teambuilding.”
“Een groep collega’s die samen aan een herkennen en er rekening mee houden. Dat is ciëren en diversiteit als een verrijking te zien.
gemeenschappelijke opdracht werken, dat teambuilding. En dat doe je niet op één dag.
is een team. De taak is dezelfde, maar de
Maar een teambuildingsactiviteit is zeker niet
mensen verschillen. En waar verschilzaligmakend. Vaak zijn structuren en
lende mensen samenwerken, kunnen
gewoontes op de werkvloer of over“Slechte samenwerkingsrelaties vreten lappende functieomschrijvingen de
conflicten ontstaan. Ieder van ons
heeft immers zijn eigen karakter en
energie met als resultaat een team dat oorzaak van het conflict. Bijvoorbeeld
motieven om te gaan werken. Er zijn
als het niet duidelijk is wie trekt en
niet meer efficiënt functioneert.”
mensen die graag de boel trekken, en
wie welke taken doet. Dat los je niet
je hebt er die eerder volgzaam zijn. Als
op met een teambuildingactiviteit. Die
die collega’s elkaar niet begrijpen, kunnen er Soms is een teambuildingsactiviteit ook wel moet overigens lang genoeg duren om gronspanningen en onderhuidse wrevel ontstaan. verdienstelijk. Er enkele dagen met zijn allen dig bij de samenwerking te kunnen stilstaan.
De bijdehante collega wordt dan bijvoorbeeld tussenuit zijn, kan een extra impuls geven aan Zo heb ik ook al meegemaakt dat sluimeaangezien als een onuitstaanbare streber, de een goed draaiend team. Voordeel van zo’n rende conflicten of onderhuidse spanningen
volger als een plantrekker. Open met elkaar activiteit is dat er bewust aandacht gaat naar die tevoren nog nooit besproken waren naar
praten helpt dan om verkeerde conclusies te de samenwerkingsrelaties. Als begeleider van boven komen. Dat kan erg pijnlijk zijn en zet
vermijden. Klinkt logisch, maar makkelijk groepen probeer ik de deelnemers inzicht te je niet in een-twee-drie recht.
is dat niet. We zijn eerder geneigd om na te doen krijgen in elkaars eigenheid en manier Daarom is het zoveel beter om alles bespreekgaan of de opdracht goed is uitgevoerd dan van werken. Die komt meestal naar boven baar te maken, zodat je ieders motieven beter
om stil te staan bij de individuele stijlen en in heel andere omstandigheden dan op het begrijpt en uiteindelijk ook beter op elkaar
het persoonlijk contact. Dat zou wel eens te werk. Door samen iets te doen - of dat nu kunt afstemmen. Als collega’s met die verconfronterend kunnen zijn. Toch moeten we een avonturentocht is, koken of samen een schillen kunnen omgaan, dan heb je een goed
erover durven te praten: slechte samenwer- pint gaan pakken - zie je vaak dezelfde manier team dat efficiënt werkt.”
kingsrelaties vreten energie met als resultaat van redeneren, handelen en functioneren naar
ontevreden collega’s en een team dat niet boven komen. Deelnemers staan er soms vermeer efficiënt functioneert. De gemoederen steld van dat ze dezelfde patronen herkennen
kunnen zelfs zo verhit raken dat er geen uit- in een totaal andere context. Ik stimuleer hen
weg meer is. Elkaars verschillen en drijfveren om de verschillen in het team te leren appre48
Het volgende nummer van Goedendag
verschijnt in september 2005