BERRIA, 2013-12-18 - datu

Asteazkena
Abenduaren 18a
2013. XI. urtea
3.254. zenbakia
1,30 €
www.berria.info
Gurasoak,D-rekin
D eredua babestu eta gaurko
manifestazioarekin bat egin
dute guraso elkarteek q 10
Gipuzkoako Aldundiak Igeldo herri izatea
onartu du, «haiek hala nahi dutelako»
PPk eta PSEk Donostiako alkatearen dimisioa eskatu dute;
EAJk, Garitanoren agerraldia, azalpenak eman ditzan; eta
Jaurlaritzak, berriz, «adostasun zabala» eskatu du q 2-3
MIKEL IRAOLA / TOLOSALDEKO ATARIA
Donostiatik desanexionatuko da, «udalerri izateko legezko
baldintza guztiak betetzen dituelako». Garitanok esan du
haien iritzia errespetatuko eta gauzatzea erraztuko duela
DMarie Brizardek aurrera egingo du. Zizurkilgo lantegia ixtea saihetsezina zen edo proposamen horren atzean bestelako helburu batzuk zeuden argitu gabe, martxan da lantegia. Langileen esanetan, beren borrokari esker lortu dute akordioa erdiestea eta lanpostuei eustea.
48 langiletik 11k erretiro aurreratua hartzea adostu dute, eta lan ituna urtebetez blindatzea. Irudian, langileak lantegira sartzen, atzo. q 14
«PSOEk agintzen
du PSNn.
Nafarroatik
pentsatuko balitz,
aspaldi zegoen
alternatiba»
Elkarrizketa q 6
Xabi Lasa
Aralarreko Nafarroako koordinatzailea
p GAUR 40 ORRIALDE
q HARIAN 2
IRITZIA 4
OSASUNA
1
Aranalderen
MALAGA
1
kontrako
neurriak eteteko
Berdinketarekin,
eskatu diote
gorritxoak
Frantziari
aurrera
Ipar Euskal Herriko hainbat
esparrutako 50 lagunek
agiri bat izenpetu dute,
prozesu politiko bat
galdegiteko eta iheslarien
eskubideen alde egiteko q 7
EUSKAL HERRIA 6
EKONOMIA 14
MUNDUA 17
Espainiako Kopako
final-zortzirenetarako
sailkatu da Iruñeko taldea,
etxean Malagaren kontra
bana berdinduta q 23
q ERDIZ ERDI 20
q KIROLA 22
q AGENDA 25
q PLAZA 30
2 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Harian›
Igeldoren desanexioa D
PSE-EEk eta PPk Donostiako
alkatearen dimisioa nahi dute
Igeldo udalerri izango dela jakin eta
berehala, PSE-EE eta PP alderdiek Juan
Karlos Izagirre Donostiako alkatearen
dimisioa eskatu dute. PSE-EEko bozeramaile Ernesto Gascok honako hau adierazi du: «Donostiako alkate izateari utzi
beharko lioke Izagirrek, haren lagun
Garitanok izendatu berri duen udalerriko
alkatea izateko». Biharko udal batzarrari
begira, urgentziazko proposamen bat
sartzeko asmoa du PSE-EEk, aldundia
auzitara eramateko eskaera egiteko.
PPko bozeramaile Ramon Gomezek ere
eskatu du Izagirreren dimisioa, eta PSEEEri eta EAJri zentsura mozio bat aurkezteko eskatu die. «Sekula izan den gertaera politiko larriena da. Garitanoren
aldetik sekulako arduragabekeria da»,
Udal gobernuaren arabera,
«babes demokratikoa» du
gaineratu du PPko zinegotziak. EAJko
bozeramaile Eneko Goiak, bestalde,
salatu du aldundiak ez duela beste
aukerarik aztertu. «Aldundiak erakundeen arteko gatazkaren eta konfrontazioaren bidea aukeratu izanak tristatzen
gaitu», esan du Goiak. PSE-EEri eta PPri
erantzun die, ordea, ez dela haien «jokoan» sartuko: «Hauteskundeetan lortu
ez dutena lortu nahi dute orain».
Donostiako Udaleko Informazio eta Partaidetza zinegotzi Axier Jakak atzo esan
zuen Igeldo udalerri izateko erabakia
«normaltasun demokratikoarekin»
hartu behar dela. «Babes demokratiko
zabala du, eta horren erakusgarri da
azaroaren 10eko herri galdeketa. Herritarren borondatea errespetatzen dugu».
Batzorde kudeatzaile baten esku
geldituko da Igeldo, bozak egin arte
Diputazioaren erabakia ospatzeko, kartel handi bat zintzilikatu zuten atzo eguerdian Igeldon. JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS
Gipuzkoako Foru Aldundiko diputatuen
kontseiluak erabaki du Igeldo Donostiatik
bereiztea eta udalerri izendatzea
Donostiako Udalak urtebetean laguntza
emango dio Igeldoko udalerriari
Urtzi Urkizu Donostia
Gipuzkoak udalerri berri bat du
gaurtik, 89. herria. Donostiatik
bereizi eta gero, independentea
baita Igeldo. Azaroaren 10ean herri galdeketa egin zuten; parte
hartzea %72,1ekoa izan zen, eta
desanexioaren alde bozkatu zuten %61,38k. Bide horretatik, Gi-
puzkoako Foru Aldundiko diputatuen kontseiluak Igeldo Donostiatik bereizi eta udalerri izatea
erabaki zuen atzo. Datozen udal
hauteskundeak egin arte, batzorde kudeatzaile baten esku geldituko da Igeldoren funtzionamendua. Batzorde kudeatzailea indarrean dagoen hauteskunde
araudiaren arabera osatuko da,
G Igeldo, udalerria
Biztanleak
Eremua
11 km
2
1.105
Igeldo
jolas parkea
Igeldo
DONOSTIA
ORIO
HERNANI
USURBIL
AIA
LASARTE
hau da, udalerriari dagokion zinegotzi adina kide izango ditu: bederatzi.
Martin Garitano Gipuzkoako
ahaldun nagusiak azaldu zuenez,
Itsas Aurre elkarteak 2013ko ekainaren 3an udalerri izateko egindako eskaerarekin batera aurkeztutako agiriak, Donostiako Udalaren agiriak, herri galdeketaren
emaitzak eta ondoren egindako
gainontzeko txostenak kontuan
izanda hartu du erabakia diputatuen kontseiluak. «Igeldok udalerri izateko legezko baldintza guztiak betetzen dituelako eta igeldotarrek hala nahi dutelako erabaki
du hori diputatuen kontseiluak».
Bideragarritasun ekonomikoari
dagozkion baldintzak eta lurralde ordenamenduari dagozkionak
betetzen dira, aldundiaren ustez.
«Horri herritarren borondatea
gaineratu behar zaio», esan zuen
ahaldun nagusiak. «Igeldoko herritarrek azkeneko hogei urteetan tinko erakutsi dute herri izan
nahi dutela».
Garitanoren ustez, igeldotarrek erakutsi dute komunitate
«aktibo eta parte hartzailea» osatzen dutela, «elkarlanean aritzeko gai» direla eta euren etorkizunaren jabe izateko «kapaz» direla.
«Aldundi honek lehen aldiz egin
du herri galdeketa bat. Uste dugu
urrats handia dela aldundiarentzat». Herritarrei euren iritzia
emateko aukera eman behar zaiela adierazi du Garitanok. «Ondoren euren iritzia errespetatu egin
behar dugu. Eta, bukatzeko, iritzi
hori gauzatu dadin bideak erraztu behar ditugu».
Garbiñe Errekondo Foru Administrazio eta Funtzio Publikoko diputatuak azaldu duenez, baldintza guztiak bete dira Igeldo herri bihurtzeko: «Bideragarritasun ekonomikoarena batetik,
eta bestetik, interes publikoaren
baldintza». Igeldo herri bihurtu
ahal izateko, diputazioak 6/2010
foru dekretua baliorik gabe utzi
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 3
8››
17››
La Posada de los Abrazos elkarteari emango
dio Emakundek aurtengo Berdintasun Saria
Angela Merkel hirugarren aldiz izendatu dute
Alemaniako gobernuburu
Igeldoren desanexioa D
Batzordean Bilduk sei kide,
EAJk bi eta PPk beste bat
Igeldoko batzorde kudeatzaileko kideak
2011ko udal hauteskundeetako emaitzen arabera hautatuko dituzte, hauteskunde araudiarekin bat. 2011n, Bilduk
295 boto lortu zituen (sei kide izango
ditu), EAJk 74 boto (bi kide) eta PPk 63
boto (kide bat). PSE-EEk 27 boto lortu
zituen, eta Aralarrek, 24.
du. Dekretuak esaten zuen Igeldok udalerri izateko baldintzak
ez zituela betetzen, baina diputazioaren ustez, «frogatuta geratu
da» legeak eskatzen dituen betekizun guztiak betetzen direla.
EAJko batzarkide taldeak, bestalde, Garitanoren agerraldia eskatu du, azal dezan Igeldoren desanexioari buruz hartutako erabakia. EAJren ustez, Batzar
Nagusiek dute eskumena udalerrien mugak ezartzeko. Eusko
Jaurlaritzak Igeldoko prozesua
«ahal den adostasun zabalenarekin» egitea eskatu dio aldundiari.
Trantsiziorako neurriak
Errekondok iragarri duenez, Igeldoko muga berriak bat datoz Donostiako hiri antolamendu plan
orokorrean jasotzen diren Igeldo
auzoaren muga lerroarekin. Plan
horri jarraituz, adibidez, Igeldoko
jolas parkeak Donostiaren parte
izaten jarraituko du.
Ondasunei dagokienez, udalerri berriak ondasun propioak
izango ditu, eta, horrela ikusten
bada, gehitu ahalko zaizkio ondasun berri batzuk. Eskubide eta betebeharren atalean, diputazioak
erabaki du Donostiako Udalak
duen zor edo kredituetan ez duela
udalerri berriak parte hartzerik
bere gain hartuko. Diru bilketa
zerbitzua eskuz aldatu bitartean,
bestalde, Donostiako Udalak kudeatuko du. Eta bildutako Igeldoko tributuei dagozkien zenbatekoak emango dizkio Igeldoko
Udalari.
Udalerri berrian lurraldean
orain arte ematen ari ziren zerbitzu publiko guztiak ematen jarraituko dira, zuzenean edo, zerbitzu mankomunatu edo kontsortziatuen kasuan, bereizketa egin
arte ematen ari ziren baldintza
berberetan. Urte bateko epean
trantsizio garai bat izango da, erakunde arteko laguntza eta lankidetzarekin. Donostiako Udalak
dagokion laguntza tekniko, ekonomiko eta juridikoa emango dio
Igeldo udalerri berriari; halaber,
funtsezko zerbitzuak ematen jarraituko du, dagokion konpentsazio ekonomikoa jasoz, baldin eta
Igeldoko udal berriak bere gain
har ditzakeen arte.
Arbitraje batzorde bat ere eratuko da, «sor daitezkeen auziak
ebazteko».
8
p1985etik Gipuzkoan desanexionatu
diren herriak.1985.urtetik,Gipuzkoan
beste herri batetik bereizi den zortzigarren herria da Igeldo.1986an,Donostia,
Hernani,Urnieta,Usurbil eta Andoaindik
lurrak hartuz,udalerri independiente
bihurtu zen Lasarte-Oria; 1987an,Asti-
garraga Donostiatik bereizi zen; 1988an,
Hiruerrieta udalerria osatzen zuten hiru
herriak banandu egin ziren: Baliarrain,
Ikaztegieta eta Orendain; 1994an,Gaztelu eta Leaburu banandu ziren.Bizkaian,1991n Alonsotegi bihurtu zen udalerri,1992an Zierbena,eta 2004an Ziortza-Bolibar.Nafarroan, 90eko hamarkadan,Lekunberri eta Zizur Nagusia bilakatu ziren udalerri.
Udalen lege berria onartu du
Espainiako Senatuak
Espainiako Senatuak udalen erreforma
legea onartu zuen atzo, PPren, UPNren
eta EAJren aldeko botoekin. Aurkeztutako 447 zuzenketa baztertu zituzten.
Lege horrekin, Hego Euskal Herriko udalerri askok eskumenak galduko dituzte.
Batez ere 20.000 biztanletik beherako
herriei eragingo die.
Urteetan desio izandakoa eskuratzeko azken txanpan daude. Igeldoko herritarrek argi dute udalerri
bihurtzeak erraztasunak baino ez dizkiela ekarriko. Gogotsu daude: «Bide berriak irekiko dizkigu».
Malda aldapatsua gainditzear
Oihan Vitoria Igeldo
zerdia, itolarria eta ezintasuna eragin dien tontorraren gaina, jotzear. Ezinezkoa zirudien aldaparen gailurrean. Sinetsi ezinik daude Igeldoko herritarrak. Urteetan galdegin duten eta behin eta berriz
ukatu dieten herri izateko aukera
geroz eta gertuago dute. Bidearen
azken txanpan daude, bai. Helburua hatzekin uki dezakete orain.
Baina azken malda leuntzeko esperoan daude, helmugara iristeko
azken kilometroak oztoporik gabe egin ditzaten. Auzolana, herri
gisa garatu asmo dute igeldotarrek, eta lanean segituko dute.
Ohi bezala, giro lasaia suma zitekeen atzo Igeldon. Goiza hotz
baina eguzkitsu argitu zuen, aparteko mugimendurik gabe. Albistea jaso bezain pronto, ordea, isiltasuna hautsi eta ilusioa gailendu
zen bete-betean. Gogoarekin uztartuta betiere, Miren Santamariak aitortu zuenez: «Orain arte,
zertxobait baztertuta sentitu gara, eta desanexioak mesede egingo digu. Datorkigun erronkari aurre egiteko prest gaude».
Suziriek, irrintziek eta autoetako klaxonek erdigunea hartu zuten. Herritarrek segituan egin zuten bat aldarriarekin, eta irribarrea barreiatu zuten alderik alde.
Eguneroko eginbeharrak alboratu gabe, noski. Bideko sastrakak
kentzen, tabernan, etxean, eskolan, lagunak agurtzean, pilotalekuan... Zeregina dena delakoa
izanda ere, ez zegoen beste hizketagairik, eta garrasirik ez zen falta
izan: Aupa Igeldo! oihukatu zuen
batek, bi besoak altxatuta. Ospakizun gisa, herritarrek ekitaldi
bat egin zuten iluntzean, eta trikitilariek alaitu zuten giroa.
Herritarrek, oro har, pozez eta
harriduraz hartu zuten Donostiatik bereizi eta herri izendatzeko
erabakia. Horietako asko plazako
balkoian eskegitako kartelaren
bitartez jabetu ziren berriaz; Zo-
I
Gipuzkoako 89. herria bihurtu dela eta, ospakizuna egin zuten atzo iluntzean Igeldon, topa eta guzti. G. RUBIO / ARP
rionak, Igeldo; lortu dugu afixa irakurtzean, hain justu. Tomas Irazustabarrena, kasu: «Banekien
prozesua aurrera zihoala, baina
ez nuen espero hain garaiz izatea,
herri galdeketa egin zenetik hilabete eskasera». Desanexioa erdietsita, jendearen «borondatea»
errespetatu dela uste du Antxon
Gurrutxagak, eta «positiboki» baloratu du, «herritarrek gehiengoak hala nahi duelako». Iñaki Mendinueta itxaropentsu dago erabakiarekin, baina lehenago hartu
behar zutela uste du. «Urteak daramatzagu erabakitzeko eskubideen alde borrokan, eta aspaldi jo
behar zuten amaitutzat».
‘‘
Herritarren behar oro asetzea
Hala eta guztiz ere, baikor mintzo
da etorkizunaz; haren aburuz, bide berriak urratzeko parada
emango baitie igeldotarrei. «Biltzen den dirua herrian bertan inbertitu ahalko dugu». Irazustabarrenak, halaber, «aproposagoa»
deritzo horri, eta baimenak samurrago jasoko direla dio. Ildo beretik, Santamariak salatu du oraino
herritarrek ez dutela eskumenik
izan Igeldoko erabakietan eragiteko. «Ezinbestean berritzeko beharra duten baserriek asko eskertuko dute, oro har».
Kudeaketa «hurbilagoa» izaki,
are eraginkorragoa izango dela
goratu du Gurrutxagak, «benetako beharrak» aintzat hartuko baitira. Kezkaz hartu du, aldiz, Igel-
Zertxobait baztertuta
sentitu gara orain arte;
prest gaude datorkigun
erronkari aurre egiteko»
MIREN SANTAMARIA
Igeldoko herritarra
«Igeldok betidanik izan
du berezko nortasuna;
gainontzeko auzoetatik
aparte egon ohi gara»
AITOR BERAZA
Igeldoko herritarra
«Herritarrek kudeatuko
ditugu gure baliabideak,
Donostiako erabakien
menpe egon beharrean»
AINHOA GOROSTIDI
Igeldoko herritarra
dora doazen autobusen geroa. Autobusen gaiaren karietara, Ainhoa Gorostidi igeldotarrak esan
du politikariek Donostiatik banatzea saihesteko aitzakia gisa erabili ohi dutela. Haren iritziz, baina, honako hau da inportanteena:
«Guk kudeatzea gure baliabideak, Donostiaren menpe egon ordez. Onuragarria izango da».
Dena den, Igeldoko herritarrak
ez dira guztiz fio aurrerantzean
zer gertatuko den. Ez dute argi
erabakia behin betikoa denik. Era
batera edo bestera, aurrerapauso
«itzela» eman du Igeldok, Aitor
Beraza gazteak dioenez. Haren
arabera, Igeldoko herritarrek betidanik izan dute nortasun propioa. «Auzolanerako prest gaude
une oro. Elkarbizitza oso barneratua dugu, eta irekiagoak gara,
beste auzoekin alderatuz». Horregatik, ziur dago ez dela arazorik
egongo Donostiarekin. Irazustabarrenak ez du zalantzarik politikarien artean tirabira franko
izango direla. Jokaera horiek, baina, herritarrei ez dagozkiela deritzo, eta harremanak mantenduko
edo hobetuko dituztela.
4 berria
2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Harian › Iritzia
Trepetak II
Aspaldidanik badakit, esaterako
–nerabe denboran egin izan dudan
arren–, ez dela komeni gauean libururik
ateratzea. Filmetan kontrakoa iradoki
iburuak ateratzen ditut paseatzera.
arren, ligatzeko ez du balio. Hortaz
Liburuek berehala hartzen dute
aparte, atzo egiaztatu nuen jarduera
zoko usaina. Nik ere bai. Garai batean
asko irakurtzen nuen etxean, haurtzaro
desmatxifikatzailea ere badela. Kale
aspergarria izan dut, baina bizitza moilun batetik etxerako bidean, autobusedernoak zail egiten du irakurtzeko dentik irakurriz nentorrena ezin utzita,
bora aurkitzea. Kalea izan da luzaro nire
neska gazte batek aurrea hartu zidan.
paper pasioaren gordelekua. AutobuIluntasuna eta ordua, bakardadea
sak, kafetegiak, parkeak (gutxitan),
eta gizonengatiko mehatxu
itxarongelak ez ditut hastio. Ez
mendeetakoa gorabehera,
dut aspergunerik. Inoiz uste izan
ohartu nintzen ez zuela niredut, gainera, liburu bat gainean
gandik inolako arriskurik sentieramateak dotore marka
tzen. Liburuak irendua ninematen zuela.
duen. Ezin izan nuen
Baina, ezta hurrik eman
saihestu: neskak hartaraere, irakurtzea, liburu bat
tu ninduen. Irakurtzen
Jira
handik hona eramatea, ez
jarraitu nuen norbait izaAngel
Erro
da jarduera prestigiotsua.
teko.
L
Zuzendaria:
Martxelo Otamendi
Zuzendariordea:
Iñaki Petxarroman
Edizio arduraduna:
Jose Anjel Aldai
Argitaratzailea:
Euskal Editorea SM
Publizitatea: Bidera
publizitatea
Lege gordailua:
SS-0662/03
Batzorde parekidea:
0712I84059
Egoitza nagusia:
Martin Ugalde kultur parkea.
Gudarien Etorbidea, z/g.
20140 Andoain.
Telefonoa:
(0034) 943-30 40 30
Faxa: (0034) 943-30 09 43
Webgunea:
www.berria.info
Posta elektronikoa:
[email protected]
Publizitatea:
[email protected]
Harpidetza saila:
(0034) 943 - 30 43 45
Date: 18/12/2013
Exemplaire: 3.254
Editeur: Euskal Editorea s.l.
Directeur de publication:
Martxelo Otamendi
Comission paritaire:
0712I84059
Delegation Labourd:
Lisses 3, 64100-Baiona.
Tel.: (0033) 559256220.
Fax: (0033) 559254303.
E-mail: [email protected]
ORDEZKARITZAK
Araba: Bizenta Mogel, 6.
Posta kodea: 01008
Gasteiz. Telefonoa:
945-15 04 52. Erredakzioko
faxa: 945-14 83 07.
Posta elektronikoa:
araba @berria.info.
Bizkaia: Uribitarte kalea, 18,
3. C. Posta kodea: 48001
Bilbo. Telefonoa:
94-435 26 00. Erredakzioko
faxa: 94-423 49 75.
Posta elektronikoa:
[email protected].
Lapurdi: Lisses, 3. Posta
kodea: 64100 Baiona.
Telefonoa: 559-25 62 20.
Faxa: 559-25 43 03.
Posta elektronikoa:
lapurdi @berria.info.
Nafarroa: Iratxeko Monasterioa, 45, 13. Posta kodea:
31011 Iruñea. Telefonoa:
948-36 66 22.
Publizitatea: 948-36 66 23.
Posta elektronikoa:
[email protected].
berria
‘Vascas’
Baina berriketaren ildoan Bertsolari
Txapelketa Nagusia etorri zaigu hitzerara, eta bi euskaldunok ohartu gara elkar
era esan digu,graziosoak garela; tira, ikusi ez bagenuen ere igandean BECen
izan ginela. Eta berotu egin da gure sozehazki,«¡qué graciosas sois!».Eta
ez dugu txisterik kontatu,ez gara adarre- lasa, hurbiltasun eta konplizitate tonua
hartu dute gure ahotsek, eta espainiean ibili,ez dugu xelebrekeriarik egin.Airazko jarduna euskarazko esaldiekin zitzitik,normalitaterik normalena antzezpriztintzen hasi gara.
ten ari gara ikastola atariko itxaronalEta orduan ebaki du haria: «¡Qué gradian,guraso neurritsuen rolean.Alegia,
hego haizearen epela aipatu dugu,eta
ciosas sois!» esan digu, irribarrez, haur
haurrik haur dabilen tripetako birusa,
baldarrekin erabiltzen den tonu
eta nabaria dela opor beharra,akitu
barkaberaz: hots, barregarriak
xamartuak sumatzen ditugula-eta
garela, xelebreak, arloteak. Eta hialaba-semeak.Hori guztia espairurok badakigu zertaz ari den,
niera batuan,solasean ari garebaina esatera behartu nahi
netako bi euskaldunak izan
dut, eta galdetu diot zergaarren —noski,hirugarrenatik garen bada graziosoak.
rekiko begirunez—,eta aza- Bira
Zapla bota du, ebidentzialeko harremanek ezartzen
ren indarrez: «¡Es que sois
Idurre
Eskisabel
duten tonu neutroaz.
tan vascas!»
Z
Erroak astinduz
Gontzal Mendibil
Musikaria
C
arlos Slim munduko
gizonik aberatsenak
egunean 10-11 lanorduak egitearen proposamena egin digu
oraintsu, baina ez bost eguneko lanorduetan, baizik eta asteko hiru
egunetan. Honek zera ekarri dit
gogora, aintzina baten Europako
zibilizazio zaharrenean, euskararen jatorriak aztertuz eta bere erro
sakonetan murgilduz, halaxeko
egituraketaren bat izango zutela
gure aurrekoek. Kristaurreko belaunaldi zaharrean, bizipenerako
eta gorputzaren elikapenerako, astelehenetik asteazkenerainoko
hiru egun lan produktibo, eta barruak asetzeko edota arima eta adimenaren bizipozerako beste hiru.
Nork ez luke hartuko begi onez
proposamen hau?
Jainkoa edota Ortzea gurtuz eta
berari edo beraiei otoitz eginez jardungo zuten ostegun/eguenean.
Joandakoen oroimenez burutuko
zuten ostiral/bagerikua, eta larunbat/laurenbatean, lurraren eta
fruituen emari den ilargia gurtuko
zuten. Azkenik, igandea, atsedentsu igarotzeko eguna. «Ora et labora»-ren antzekoa lirudike hau. Adimenez eta gorputzez osasuntsuagoak ginateke, eta gure jakin-mina
eta sortzeko gaitasuna ere areagotuko genuke, eta, nola ez, aukera
berriak ere hedatuko lirateke. Honez gain, gure erabakiak sendoz
hartzeko eta gorpuzteko askatasun gehiago izango genuke, eta, jakina, lana ugaritu liteke.
Lana, gizartearen ardura eta beharrizan emozionala dela dio Slimek, eta jubilazio urtea atzeratzea
proposatzen du. Gustuko tokian aldaparik ez esaera zahar hau ain-
tzakotzat hartuta, ez litzaiguke inportako indarrak ahultzen hasiak
ditugunean, orduantxe hartzea
erretiroa, hogei urtez luzatuko balitzaigu ere. Beraz, euskaldunok
ote dugu munduaren egitura berrirako gakoa? Eraketa berri honek,
baten batzuen pribilegoa erakarri
ordez, guztion ongizatea areagotuko luke.
Jakin badakit utopiaren erreinuetan sartzen ari garela hau azaltzerakoan, askotxo da aldatu beharrekoa eta, baina patriarkalismoa,
materialismo hutsari, anbizioari,
botereari eta diruari loturik dago,
eta bizitza zerbait gehiago da, askoz gehiago. Krisiak ez dira batere
onuragarriak, baina aukera berriak ere ekar ditzakete. Gaia zera
da: nolako bideari ekiten diogun
ainguratuta gauden honetatik atera ahal izateko. Dagokiguna pasibitate hutsez hartzeak edota «Laisser faire» konsigna jarraitzeak ez
dakarkigu ezer onik.
Errealitatea den bezalakoxea da,
eta proposamen utopikoak itolarrian aurkitzean edo beste irtenbiderik ez ikustean etor litezke. Begibistan ez dugu argi gehiegirik
ikusten, eta egituraren nolabaiteko aldaketa beharrezkotzat jotzen
da. Beraz, atzera begiratzeak ziur
aurrera ekiteko zerbait onik ekar
ligukeela.
Patriarkalismoaren merkantilismo hutsaren kultura bakan honek gizaki askoren estuasuna dakar, eta, beraz, eredu baliogabe baten burrunba. Hondoratze honen
aurrean, elkarrenganako babes
bateratsuan eta gizakien eta herrien oinarrizko eskubideen defentsan borrokatzea dagokigu, edota
onartu bestela dugun hau okerragorantz joango dela, eta urteetan
lortutako eskubide askotxo zapuztuak izan litezkeela behin betiko.
Eguneroko aldaketa teknologi-
koen berripean gaude guztiok, baina honek ez garamatza motibatzera, ez, eta, are gutxiago, itxaropenezko gogoetara, baizik eta elkarrenganako urruntzera eta
bakoitzak bere burua salbatzera.
Egonezina nabaria da, eta lortutako ongizateak alde egingo digulako susmopean gaude. Eta aldaketa
nabarmen batek, miseria areagotu
dezakeen arazo hau konpontzen,
kapitalismo sistema berari ere lagunduko lioke.
«Neure amarengandik ikasi
nuen justiziaren sena, eta bizitzan
tentuz eta zentzuz jokatzen» dio
Slimek. Amaren pentsaera, egikera eta egituraketa beti ere zuhurragoa eta bidezkoagoa da. Elizaren
erantzukizuna ere handia da, eta
Franzisko Aita Santuak goraipatzen duen emakumezkoaren izaera duin eta baliotsuari lekua utzi
beharko lioke behingoz elizaren
aginte estamentuak. Erlatibismoaren pentsaerak baloreen suntsiketa dakarrelakoan nago. Komunikabideek beraiek balore askoren
Hondoratze
honen aurrean,
elkarrenganako
babes bateratsuan eta
gizakien eta herrien
oinarrizko eskubideen
defentsan borrokatzea
dagokigu, edota
onartu bestela dugun
hau okerragorantz
joango dela,
eta urteetan lortutako
eskubide askotxo
zapuztuak izan
litezkeela
behin betiko
erridikulizatzea airatzen dute. Eta,
bestetik, desakralizazioan dagoela
dio Mircea Eliadek aro modernoaren izurrite psikologikoa.
Gurean, Bittor Kapanaga
Otxandioko jakintsuak zioen, lurrean gure ibilbidearen zuztarrak
hauek liratekeela: IZ(Izan),
IN(Egin), IL(hil). Eta AR/UR multzoan (izatearen, lurraren eta fruituen oinarrizko fonemak), eta GO
multzoan (Gogoa, Jainkoa…) goikoak eta barne indarrak geure biziaroan emango digun suspertzeko indarra. Baina zehaztasun filosofiko, antropologiko, linguistiko
edo teologiko guztien gainetik, erabaki politikoan dago gure eguneroko bizibidearen egituraketa, eta aldatzea balitz, orain daukaguna
baino portaera bidezkoagora eta
onuragarriagora eraman beharko
digun beste ikusmira batez jokatzea komeniko litzaiguke. Gaurko
Txina bada geroaren eredu, jai
daukagu.
Beraz, munduko gizon aberatsenari zera esango diogu, Europa lurraldeko hizkera eta kultura zaharrena zeukaten gure aintzinako arbasoen formula dugula
munduaren egituraketa osasuntsuago baterako. Slim eta bere gorteko finantza gizakiek prest leudeke aldaketa honetarako? Zuzentasunaren oinarriak eta giza
eskubideak areagotuko lituzkete?
Hartuko zuten beretzat eta goretsiko zuketen joera humanistarik?
Ausartuko lirateke? Ez, ez esaidazue erantzunik eman, ez eta ilusoa
naizenik ere deitu, baina Calderon
de La Barcaren Bizitza Amets Xabi
Payak ederki itzulitako liburua irakurtzen ari naiz, eta pentsatu izan
dut Slimek jakin izan beharko lukeela lurralde hauetan izan zela
garai bat hiru egunez gogorki lan
egiten zutena eta beste hiru otoitzen, gogoetak egiten edo barruak
astintzen zihardutena. Oraindik
ere gogoan dut gaztetan hainbat
alditan errezitatzen nuen hura, orduan gazteleraz, noski: «Zer da bizitza? Ospela. Zer da bizitza? Desira, isla, eromen, distira; altxor oro
da trakets, oro da bizitza amets eta
ametsak amets dira».
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 5
Iritzia ‹ Harian
b
Kanposantua
Hizpideak
Igeldo eta Donostia
Iñaki Petxarroman
[email protected]
arapen ereduak herri txikia eta landa eremua hiri handien beharretarako euskarri fisiko huts bihurtu izan ditu.Abiadura handiko trena (AHT),autobideak eta makroproiektu elektrikoak hiriguneen zerbitzari dira,baina kaltea herri txikietan uzten dute batik bat:
zarata,ekosistemen zatiketa,kutsadura,zerbitzu eta populazio galera...Donostiak,esaterako,zortzi kilometrora
eraman ditu hirigunean inork nahiko ez
lituzkeen zenbait proiektu,Zubietara:
G
r
arai batean, hemeretzigarren mendeko sasoi kasik
prehistoriko hartan, gehiengo isila kanposantuetan
zegoena zen: bizirik gaudenok baino gehiago baitira hildakoak, defuntuen multzoari deitzen zitzaion gehiengo
isila. Espresioaren esanahia aldatu egin da, egungo soziologiarentzat biziok osatzen dugu gehiengo isila, baina
pentsa liteke botereak nahiago duela espresioaren adiera
zahar hura: politikoki hilda dagoen, zirkinik ateratzen ez
duen, hilobiko bertan goxoan dagoen hilotza litzateke boterearen gustuko gehiengoa.
Frankismoak eta frankismo osteak gizendutako
gehiengo isila aski ez, eta orain gehiengo isildua lortu nahi
dute. Ze alde dago «kalea nirea da» esatetik «gehiengo
isildua nirea da» esatera? Ukabil beraren ahurrean kabitzen da Fragaren eta Rajoyren autoritarismoa.
Beldurrezko imajina gotiko bat dakarkigu segurtasunlege berriak: zezen-larrua, oposizio politikoaren kanposantu isil, mutu, mortu bihurturik.
G
errauste planta eta espetxea,kasurako.Zubietarrek ere ez zituzten gustuko
izango Bulebarretik gertu nahi ez dituzten horiek,baina joko demokratikoaren
arauak kontra zituzten.
Igeldok aspalditik azaldu du herri izaera eta izan nahia. Herritarrei galdetu
eta gehienek baietz esan dute, independentzia nahi dutela. Eta bidezkoa
da independentzia eman behar dien
erakundeak ematea. Batzuek pentsatuko dute asko galduko duela Igeldok
hiriburutik at. Hangoek ezetz uste dute,
eta arrazoi asko izango dituzte horretarako. Besteak beste, akaso, Zubieta ez
dagoela hain urruti jakitea.
Hitz beste
Anjel Lertxundi
Zaldieroa
Egon
skoren mingainetan entzuten dira nahasirik egon eta
ari izan aditza. Pentsatzen
nago dio pentsatzen ari naiz esan
behar lukeenak, lanean nago, lanean ari naiz esan nahi lukeenak.
Askoren mingainetan badu zentzurik nahasmenduak. Gauzak hobeki joanen litzaizkigukeelako
pentsatzen dauden asko, pentsatzen ariko eta lanean daudenak
lanean ariko balira.
Egun historikoa izan zen igandekoa, hunkigarria, berezia, bakarra.
Ez diot hitzik jarriko oholtza gainekoari, hitz egin baitzen atzoko alean aski, eta aski dotore. Agian jar
niezaioke malkotxo bat, azken
agurretan askori bezala masailetik
behera ihes egin zidan tantatxo
bat. Errekan behera ibarra.
Gauza askoren baieztapen izan
zen eguna askoren begietan bezala nireetan ere. Tartean, egoten ez
dakigunarena. Bazkalostean olatua egin genuenok, goizean itsaso
mugikor bat genirudien. Atzealdeko goiko puntako asentutxotik ikusi nezakeen nola bertsoalditik ber-
u
A
Larrepetit
Julio Soto
Urduritu egiten
gara aulki
gainean.
Deseroso
sentitzen.
Ari izan aditzak
konkistatu gaitu.
Gaudenetan ere
zerbaitetan
behar dugu ari
tsoaldira eta ariketatik ariketara
jende uholde bat altxatzen zen euren asentutxoetatik, abiatzen zen
presaka eta itzultzen presa handiagoz. Atzealdeko goiko asentutxotik entzun nezakeen gai jartzaileak arren, ez hainbeste mugitzeko erregutzen zuenetan zale askok
txaloz emandako babesa. Bazkalostean olatua egiten hasi ginen,
eta olatu izateari utzi genion zorionez.
Egoten ez dakigunaren ispilutzat marraztu zen nire begietan.
Egoten ahaztu egin zaigunaren
seinaletzat. Urduritu egiten gara
aulki gainean. Deseroso sentitzen.
Ari izan aditzak konkistatu gaitu.
Gaudenetan ere zerbaitetan behar dugu ari. Sakelakoak salbatzen gaitu gehienetan sufrikariotik. Igandean, erdizka betetako
maskuriaz komunerako bueltak.
Burua pixa-larriak.
Agian, hobetsi behar genituzke
lanean nago, ikusten nago, edo
pentsatzen nago bezalakoak.
Agian berrikasi behar genuke, egoten.
Zuzendariari
BERRIAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dituzte 1.400
karaktere baino gehiago izan behar, tarteak barne, eta BERRIAk mozteko
eskubidea du. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herria
adierazita: Berria, Martin Ugalde kultur parkea, 20140 Andoain. Eskutitzak
Internet bidez bidaltzeko: [email protected].
Bularra ematea,
debekatuta
Azaroan,Bilboko Alondegiko
Txikiland Mediatekan bi amei
debekatu egin zieten seme-alaba nagusiekin jolasten ari ziren
bitartean haur txikienei bularra
ematea,esparru publiko horretako «bizikidetza-arauek» bularra ematea debekatzen omen
dutelako.Edoskitze-gelara bidali zituzten.Euskadiko Esnearen Ligaren izenean,gure babes
osoa adierazi nahi diegu ama
hauei eta haien haurtxoei,eta
azpimarratu nahi dugu edoskitze-gelak bularra intimitatean
eman nahi duten amentzat sorturiko hautazko guneak direla,
haiek erabiltzea ez dela inolaz
ere obligazioa eta gune horien
helburua ez dela edoskitzea
«ezkutatzea».Horrenbestez,
Bilboko Udalari eskatzen diogu
gune publiko guztietan amagandiko edoskitzeari buruz di-
tuen arauak berrikusi eta alda
ditzala,bularra emateak ez diolako inolaz ere bizikidetzari kalterik eragiten,eta bularra emateko debekuak,haurren eskubideak urratzeaz gain,beren sexualitatearen alderdi garrantzitsu bat normaltasunez bizi nahi
duten emakumeak baztertu
egiten dituelako.
Era berean, agintariei eskatu
nahi diegu bularra ematen duten amentzako eta haien haurrentzako babes juridikoa gara
dezatela, amek haurrei bularra
edozein leku eta egoeratan
emateko duten eskubidea bermatzeko, inork gaitzetsi edo kritikatu gabe. Izan ere, eskatu
ahala bularra ematea aukera
natural eta onena da haurraren
eta amaren osasun fisiko nahiz
emozionalerako, eta ez dakar
inolako kalterik ez ingurunerako
eta ez ingurukoentzako ere.
Lide Azkue. Euskadiko Esnearen Ligaren izenean.
6 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Harian › Euskal Herria
Joxerra Senar Iruñea
Txentxo Jimenezek Nafarroako
Aralarreko koordinatzaile izateko hautagaitza atzera bota zuen
irailaren hasieran, eta alderdi barruan «hiruk baino gehiagok» eskatu zioten Xabi Lasari (Iruñea,
1967) hautagaitza aurkezteko. «Ez
nuen batere asmorik, nahikoa lan
badudalako, baina balizko ekaitzak baretzea aurkezteko eskatu
zidaten. Hala, irailaren 29ko konferentzia politikoaren ostean, Lasak hirugarren ardura du bere
gain: Berriozarko alkate, parlamentari eta, orain, Nafarroako koordinatzaile. Hiru hilabete iragan
dira konferentzia hartatik, eta zuzendaritza berrituak, neurri batean, alderdia «biziberritu du».
EH Bilduren aldeko hautu estrategikoa egin duzue,baina,era berean,nabari da ahots propioa izateko nahia.
Bai; Aralarrek, alderdi bezala jarraitzen duen bitartean, ez dio sekula uko egingo bere izaera propioari. Guretzat apustu soziala
oso inportantea da, ezkerreko politikak, eta hori lotzen dugu autodeterminazio eskubidearen aldarrikapenarekin eta bake prozesuaren aldeko konpromisoarekin.
Duela bi urte EH Bilduren alde eginiko hautu estrategikoak hauts ugari
harrotu zituen alderdian, eta militante batzuek alderdia utzi zuten.
Zauri haiek sendatzea ere baduzue
helburu?
Egia da Derioko kongresuaren
ondoren alderdi barruko sektore
inportante batek ez zuela onartu,
eta alde egitea erabaki zuen. Pisuzko kideak ziren Nafarroan
zein EAEn. Izenak denok dakizkigu. Uste dugu askatasun osoarekin erabaki zutela. Guk uste dugu
bide egokiena hartu dugula, eta
gauzak bide onetik badoaz, ez diogu apustu horri uko egingo.
Zerbait gaizki egin al zuen zuzendaritzak ala gutxiengo handi horrek ez
zuen ulertu?
Bereizketa batean beti daude desadostasunak. Nire ustez, bere
neurrian, saiatu ginen ados jartzen, baina ez zen arazo formal
bat. Arazo estrategikoa zen, kasu
batzuetan ideologikoa. Hor ez
dago ezer adosterik.
Militante horietako batzuek Geroa
Bai koalizioan amaitu dute. Jatorriko NaBai haren izaera kapitalizatuko al du Geroa Baik?
Dudarik gabe, Geroa Baik eskuratu nahi ditu Nafarroa Bai izan zenaren boto gehienak. Gure ustez,
horrek ez luke zertan horrela
izan. NaBaiko jende gehienak
bere burua ezkertiartzat du, konpromiso handiagoa nahi luke
bake prozesuarekin eta sakondu
nahiko luke Euskal Herriarentzako estatus politiko berri batean.
Dudarik gabe, Aralarrek Geroa
Baik baino hobeki islatzen ditu
apustu horiek, baina hori ez da
paper baten gainean erakusten.
Goizegi da ondorioak neurtzeko.
Indar politikoen arteko lehiarekin
batera, Nafarroan ezinbestekoa da
IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRESS
Xabi Lasa q Aralarreko koordinatzailea Nafarroan
Alderdiaren interesak lehenestea egotzi dio Berriozarko alkate
eta parlamentariak UPNri; Geroa Bairi eta Ezkerrari, berriz,
PSNren proposamenekin «kontuz» ibiltzeko ohartarazi die.
«Gobernua ekaitzaren
erdian dago, eta ez du
lema menperatzen»
sektore abertzaleek elkar ulertzea.
Kontraesan horiek kudeatzen jakin
behar duzue?
Seguru aski. Joera natural bat da
proiektu desberdinak bereizi eta
errespetatzea, baina helburu estrategiko minimo batzuetara iristeko. Nafarroan aldaketa bat behar da: ezkerreko printzipioak jaso behar ditu, eta izaera euskalduna onartu, D ereduaren inguruko
polemika artifizialak gaindituz.
Irekitasun osoa dugu Geroa Bairekin eta Ezkerrarekin hitz egiteko, baina ez gaude prest gu baztertzea proposatzen duen alternatiba bat onartzeko. Aniztasunaren
aurka egotea litzateke hori.
Txostenean EH Bilduren aldeko
apustua berretsi zenuten. Zer ekarpen egin dezake Aralarrek?
Bi ekarpen inportante bereiziko
nituzke. Alde batetik, Aralarrek
ondo transmititzen du bere konpromiso sozial eta ezkertiarra.
Aralar konprometituta dago etxe
desjabetzeen aurkako borrokan,
memoria historikoan, oinarrizko
errentaren aldeko aldarrikapene-
tan eta gaur egun hain beharrezkoa den ekonomia sistemaren
aldaketan. Gero, gure kultura
politikoa propioa, diferentea da.
Gu jaio ginen duela hamabi urte,
eta erabakiak hartzeko tenorean
errespetatzen ditugu beti barne
prozedura erabat demokratiko-
«Alternatiba osatzea
PSOEren interesen
aurkakoa da. Irautera
kondenatuta gaude»
«Arazo ñimiñoekin
iskanbilak sortzen ditu
UPNk, bere ahuleziak
ezkutatzeko»
ak, behetik gorakoak. Gardentasuna oso garrantzitsua da, elkarrizketa mundu guztiarekin...
Horrek, batzuetan, egitura arazoak dakartza. Batzuetan, sortzen
zaizkigu arazoak erabaki denak
ez ditugulako koadroen esku
uzten.
Txostenean zenioten Nafarroatik
Nafarroarako ikuspegia jorratu behar duela EH Bilduk. Zergatik azpimarratzen duzue ideia hori? Koalizio
barruan ez dago adostasunik?
Bai, badago, baina guk, modu berezian, behin eta berriz azpimarratzen dugu Nafarroaren zentraltasuna. Euskal Herri libre bat nahi
dugu, baina Nafarroak zentraltasuna du. Ez beste lurraldeen gainetik, parekotasun batetik baizik.
Urte zail bat atzean uztear da UPNren gobernua.Nola ikusten duzu?
Erabat norabiderik gabeko itsasontzia da. Ekaitzaren erdian
dago, eta ez du bere lema menperatzen. Dinbi-danba dabil, egun
batetik bestera sortzen zaizkion
arazoei aurre egin nahian. Ez du
helburu argirik, eta ez du bitartekorik helburu horretara iristeko.
Ez dute egoera zuzendu nahi, eta
Nafarroako gizarteari zigorra
ezarri diote: legealdiaren bukaerara iristea. Zergatik? Nafarroaren aldeko hautuaren aurretik alderdiaren aldeko hautua egiten
dutelako. UPNk ongi daki hautes-
kundeetara deituz gero ordezkapenaren puska handi bat galduko
lukeela. Beharbada, baita gobernua bera ere. Denbora irabazi
nahi du, ea kanpoko elementurik
agertzen den egoera zuzentzeko.
Denbora irabazten ari da PSN ere.
Egoera aldatzeko aukera euren eskuetan dago, baina zintzo betetzen
dute Rubalcaba PSOEko idazkari nagusiak martxoan bozak ez aurreratzeko agindu izana.Zer uste duzu?
PSNri begiratzerakoan, erlatibizatu egin behar da. Hemen agintzen duena PSOE da, eta Rubalcabak dioena egiten du PSNk. Gero,
erabaki hori mozorrotuko dute,
baina Nafarroan pentsatutako
aukera balitz, aspaldi zegoen alternatiba osatuta. PSOEren interesen aurkakoa da gurekin eta ezkerreko beste alderdiekin alternatiba bat osatzea. Horrela irautera
kondenatuta gaude. Nire ustez, ez
PSNk ez PSOEk ez dute oraindik
erabaki zer egingo duten.
PSNk argi utzi du ez duela akordiorik
egingo EH Bildurekin. Geroa Bai eta
Ezkerrarekin nolabaiteko alternatiba saltzeko jokoan dabil?
Dudarik gabe. Horrela izango balitz ere, ez nago ziur horren aldeko
apustua egingo luketela. UPN etorriko litzaieke beste proposamen
erakargarri batekin, eta nork daki zer egingo lukeen. Oso gaizki
egingo lukete batzuek txorien
kantu horiek entzunda.
2007ko abuztuko gertakarien aurrekaria dago. Uste duzu Ezkerrak eta
Geroa Baik tentazioa izan dezaketela PSNren joko horretan sartzeko?
Ez naiz inor euren erabakiari buruz hitz egiteko, baina berunezko
oinekin ibiliko nintzateke proposamenak sinesteko. Kontuz.
Zama gehiegizkoa litzateke ordezkapen abertzale eta ezkertiarra hasieratik bazterrean uztea.
Baina une honetan ere alternatiba
ez da posible PSNrik gabe.
Alternatiba ez da hauteskunde
kontua. Programa ideologikoa
da, zehaztasun praktikoekin. Gobernua izen aldaketa hutsa bada,
ondorio sozioekonomikorik gabea, ezin zaio alternatiba deitu.
PSNrekin egin daiteke? Zerga
neurrietan iragan astean erakutsi zuten jokabidea ikusita, ez
daude benetako alternatiba ezkertiar baten alde. Nahiago izan
zuen eskuineko pribilegioei eutsi.
Urte eta erdi falta da legealdia amaitzeko,eta UPN probokazio kanpaina
iraunkor batean dabil. Nola erantzun taktika horiei?
Zarata askoko gaiak behin eta berriz ateratzeak badu eragina, baina hori pasatu eta betiko arazoetara itzultzen gara. Lau urtez
egon nintzen Berriozarko udal
gobernuan gutxiengoan gobernatzen, eta aurrean nuen UPNko
egungo estrategiaburua [Sergio
Sayas]. Garai hartako estrategia
eta gobernuak orain duena berbera da: iskanbilak sortzen dituzte
arazo ñimiñoekin bere ahuleziak
ezkutatzeko. Hauteskundeak etorri ziren gero, eta udal horretan
orain gehiengo erabatekoa dugu.
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 7
Euskal Herria ‹ Harian
Iheslarien aurkako
neurriak eteteko
eskaria Frantziari
Ipar Euskal Herriko
kolore anitzetako 50
eragilek baino gehiagok
izenpetu dute Aranalde
babesteko agiria
Aitor Renteria Baiona
EH Bildukoek estatus politikoa aldatzeari buruz hilaren 3an Donostian egindako agerraldia. GORKA RUBIO / ARP
Erabakitzeko eskubidearen
alde, elkarlana sustatuko du
EH Bilduk ERC eta BNGrekin
Akordioa Europako
bozen testuinguruan
kokatu dute, horiek
auzia agendan jartzeko
aukera ona direla iritzita
Hodei Iruretagoiena
«Aliantza zabala» osatu nahi du
EH Bilduk Kataluniako, Galiziako eta Espainiako Estatuaren
menpeko beste herri batzuetako
indar politikoekin. Oraingoz, ERCrekin eta BNGrekin lortu dute
akordioa, estaturik gabeko nazioen erabakitzeko eskubidea eta
eredu sozioekonomikoaren aldaketa ardatz, guztien arteko elkarlana sustatzeko. Hirurek nabarmendu dutenez, bideak «irekita»
dauzkate helburu horiekin bat
egiten duten gainontzeko taldeentzat ere. «Momentu historiko
honetan, gure nazioen arteko elkarlan bide eraginkorrak aztertu
beharra dago».
Atzo egin zuten bilera EH Bilduk, ERCk eta BNGk, Bilbon, herrialde bakoitzeko egoera aztertu
eta akordioa lortzeko. Katalunian adostu duten galdeketa dela
eta, «erabateko babesa» agertu
zioten hango prozesuari, eta «eskubide guztien jabe diren nazio»
gisa aldarrikatu zituzten Euskal
Herria eta Galizia ere. Baina Espainiako Gobernuak eskubide
horiek ukatu egiten dizkiela salatu zuten; are gehiago orain, «krisiaren aitzakian» bultzatutako
zentralizazio politikekin.
Datorren urteko maiatzean egitekoak diren Europako Legebiltzarrerako hauteskundeak ikusmiran, ezinbesteko deritzote na-
zioen erabakitzeko eskubidea «eztabaidaren erdigunean» jartzeari, Kataluniako eta Eskoziako prozesuak eta «eredu neoliberalaren
porrota» kontuan hartuta: «Hauteskundeek aukera eskaintzen
dute adierazteko geroaz erabaki
nahi dutela gure nazioetako herritarrek, eta errotik aldatu ahal izateko egungo injustizia egoera».
Erkorekak «ardura» eskatu du
ERC eta BNGrekin ez ezik, beste
hainbat alderdirekin ere izan ditu
hartu-emanak EH Bilduk azkenaldian, batez ere, atzo aipatutako oinarrien gainean, Europako
Legebiltzarrerako bozetarako
«ahalik eta hautagaitza zabalena» lortzeko: CUPekin eta Solidaritatekin; NOS-UP eta Anovarekin; PSMrekin, Bloque Independentista de Cuchasekin, Izquierda Castellanarekin eta Red Rojarekin, besteak beste. Oraindik ez
dute, ordea, akordiorik itxi.
Euskal Herrian erabakitzeko
eskubidearen alde Katalunian
besteko pausorik eman ez den
arren, horixe dute hizpide EH Bil-
duk eta EAJk ere, EAEren estatus
politikoaz aritzeko jeltzaleek Eusko Legebiltzarrean martxan jarri
nahi duten lantaldea dela medio.
Eusko Jaurlaritzaren bozeramaile Josu Erkorekak «ardura, leialtasuna eta luzera begirako ikuspegia» eskatu zien atzo alderdiei,
haren hitzetan, «erronka garrantzitsua» delako aurrean dutena.
Azaldu zuenez, urte berriarekin batera hasi nahi dute lan horretan, eta akordiorik bada, erreferendumean onartu beharko dute hori Araba, Bizkai eta Gipuzkoako herritarrek. Izan ere, baldintza hori ezartzen du Gernikako
Estatutuak estatus politikoa aldatzeko, Espainiako Gorteen
onespenarekin batera.
PSE-EEren bozeramaile Idoia
Mendiak, berriz, EAJ kritikatu
zuen, «abentura subiranistarekin
ezker abertzalea limurtu nahian»
dabilelako. Gainera, Mendiak
salatu zuen «oso larria» dela
Gure Esku Dago dinamika diruz
laguntzea
adostu
izana
EH Bildurekin, dinamika hori «alderdikoia» dela iritzita.
Jokin Aranalde euskal iheslari
politikoaren aldeko sostengu agiria plazaratu dute Ipar Euskal Herriko eragileek. Izenpetzaileak 50
baino gehiago dira, eta kolore politiko ezberdinekoak. Izenpetzaileen artean daude, bertzeak bertze, Yvette Debarbieux hautetsi
komunista, Alice Leiziagezahar
Akitaniako kontseilaria, Christophe Desprez Giza Eskubideen
Ligako kidea, Germaine Lavaux
Cimadekoa, Anaiz Funosas Bake
Bideko eleduna, Battitta Larzabalak Anai Arteko kidea, Jeanne
Beire Etxerat-ekoa, Claire Cellan
CFDT-Osasuna, Claude Larrieu
NPA, Michel Berger, LABeko
Eñaut Aramendi eta Dominika
Dagerre, CGTko Jean Michel Haroztegi eta Sylvie Laplace, EH
Baiko Anita Lopepe, Peio Etxeberri Etxart eta Philippe Duluc,
PCFko Anne-Marie Borda, Ezkerreko Fronteko Sergue Nogues,
Gerard Eder kazetaria eta Herve
Espiet abokatua.
Ekainaren 15ean Miarritzen,
Herria Dugu Arnas ekitaldian,
iheslariek hartu zuten engaiamendua azpimarratu dute eragileek. Kolektiboak prozesu demokratiko bat abian jartzearen beharra
aldarrikatu
zuten.
Eragileek bat egin dute horrekin.
«Ekinbide hori gaur egungo egoeran kokatzen da, prozesu demokratikoa erdigunean ezartzen
baitu, gatazkaren aterabide integral bat lortzeko helburuarekin».
EIPK-k jakinarazi zuen alderdi,
sindikatu eta eragileekin bilduko
zela. Horren ondorioetariko bat
da agiria.
Euroaginduak deuseztatu
«Jokinen kontrako eta euskal
iheslari politiko guztien kontrako
aginduak bertan behera geldi daitezela eskatzen dugu», diote eragileek. Kolektiboak Miarritzen
adierazitako engaiamendua beraiena egin, eta gatazkaren ondorioei aterabide bat atzemateko
borondatea iragarri dute, «hori
baita Euskal Herrian eraiki behar
den bake prozesuaren baitan une
honetan dugun erronkarik handienetariko bat».
Azpimarratu dute bake justu
eta iraunkorra oinarrizko eskubide demokratikoen errespetuan oinarritzen dela, eta neurri berezi
oro —deportazio, estradizio edo
euroaginduak— bertan behera
utzi behar dela. Frantziari eskatzen diote ez lerratzeko Espainiarekin, eta eztabaida has dezala.
8 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Harian › Euskal Herria
Saria etxeko
besarkadari
La Posada de los Abrazos elkarteari emango
dio Emakundek 2013ko Berdintasun Saria,
indarkeria jasandako andreak babesteagatik
2003tik, gizarte bazterketan egondako
500 lagunetik gora artatu du taldeak Bilbon
Maite Asensio Lozano
Aterpearen berotasuna saritu du
Emakundek. Bilboko La Posada
de los Abrazos elkarteari emango
dio aurtengo Berdintasun Saria,
gizarte bazterketaren aurka egindako borrokagatik eta indarkeria
matxista jasandako emakumeei
emandako babesagatik. Psikologikoa ez ezik, logistikoa ere bada
besarkada: taldeak etxebizitza
ematen die arazo ekonomiko larriak dituzten andrazkoei. «Indarkeriarik eta bazterketarik gabeko bizimodu eredu baten alde»
lan egiten du taldeak, Izaskun
Landaida Emakundeko zuzendariak atzo Gasteizen jakinarazi
zuenez.
2003an sortu zen elkartea, Bilbo Zaharra eta San Frantzisko auzoetan, bazterketa soziala jasaten
zutenen aterpe izateko asmoz.
Etxebizitzarik gabekoak artatzen
zituzten bi langileren ekimena
izan zen, logelen alokairua garestitzen ari zela antzemanda. Hamar urteotan 500 lagun inguru
igaro dira elkarteak kudeatzen
dituen etxebizitzetatik; hasieran,
gizonak zein emakumeak hartzen zituzten, baina azken urteetan, andrazkoei eta haien semealabei egin diete harrera, «haiek
dituztelako beharrizan gehien».
Egun, bi etxebizitza baino ez
dauzka elkarteak: zortzi emakume eta lau haur bizi dira bertan;
horiez gain, beste hamabi lagunen egoeren jarraipena egiten
dute. Bilboko eragile sozialekin
elkarlanean dihardu taldeak, eta
parte hartze esanguratsua du pobreziaren aurkako mobilizazioetan. Hain justu, sarean jorratutako lan hori txalotu du Emakundek, baita andreen jabekuntza
sustatzea ere.
«Estutasun ekonomikoei eta
indarkeria sexistari aurre egin
behar dieten emakumeen premiazko beharrei»» erantzuten
diela goraipatu du, beraz, epaimahaiak. Baina harago ere joan da
aitortza, La Posadak «gizartean
eta erakundeetan duen eragina»
ere nabarmendu baitu: «Emakume askorentzako bizi-baldintza
duinak bermatu ez dituen antolaketa sozioekonomikoa zalantzan
jarri du».
Ildo horretan, elkartearen eguneroko laguntza lan horren ekarpena nabarmendu du Emakundek, «bestelako bizimodu eredu
bat» eraikitzeko bidea urratzen
ari delakoan: «Alternatiba bat eskaintzen du, indarkeriarik eta
bazterketarik gabe, doakotasunean, kolektibitatean, autogestioan
eta espiritu kritikoan oinarritutako gizarte baten alde».
25 hautagai
Guztira, 25 pertsonak edota elkartek aurkeztu dute aurten Emakunderen Berdintasun Saria eskuratzeko hautagaitza. La Posada de los Abrazosek 14.400 euro
jasoko ditu. Azken urteetan, Teresa del Valle antropologoak,
Hondarribiko eta Irungo alarde
parekideek (Gipuzkoa) eta Bilboko modulu psikosozialek ere jaso
dute sari hori.
Abadiñoko kiroldegiko aldagelan nork
grabatu zuen ikertzen ari da Ertzaintza
Abadiñoko kiroldegian (Bizkaia) emakume bat biluzik grabatzen aritu direla salatu zuten larunbatean; igerilekuko aldageletan gertatu zen erasoa. Ertzaintzak baieztatu du salaketa
bat jaso duela, baina ez du xehetasun gehiagorik eman nahi izan;
grabazioak nork egin zituen ikertzen ari da, edonola ere.
Erasoak kezka eragin du herrian, eta horren seinale, pankartak
agertu dira azken egunotan. Abadiñoko Udalak jakinarazi du herri
akusazio gisa aurkeztea aztertuko duela, ikerketaren ondorioz
«inputaziorik baldin badago». Era berean, elkartasuna adierazi
dio salaketa jarri duen andreari: «Udalak bere baliabide guztiak jarriko ditu emakumearen eskura, eta eman diezaiokeen laguntza
guztia emango dio». EH Bilduk galdegin du erasoa «esku sartzerik
gabe» ikertzea.
D
Izaskun Landaida erdian, La Posadako Javier Siervas eta Rosario Garciarekin, atzoko agerraldian. JUANAN RUIZ / ARP
Rosario Garcia Hernandez 1La Posada de los Abrazos elkarteko kidea
«Seme-alabak dituztenentzat
ez dago baliabiderik»
M.A.L.
Hezitzaile dihardu Rosario Garcia Hernandez (Cartagena, Kolonbia, 1968) La Posada de los
Abrazos elkartean, eta bertatik
kanpo ere aski ezaguna da Bilboko mugimendu feministan. Berdintasun Saria probestu nahi du,
haiengana jotzen duten emakumeen egoera ikusarazteko.
Nola hartu duzue sariaren albistea?
Guretzat oso garrantzitsua da saria, hamar urtez egindako lana aitortzen duelako. Oso ondo datorkigu Emakunderen gisako erakundeak konturatzea ageriko beharrizan batzuei erantzuten ari
gatzaizkiela, eta oso baliabide gutxirekin egiten ari garela aurrera.
Zertan oinarritzen da zuen lana?
Gizarte bazterketa egoeran dauden pertsonei sostengua eman
diegu beti, baina denborarekin,
emakumeengan zentratu ditugu
ahaleginak, baliabide gutxien
haiek dauzkatelako: seme-alabak
dituztenak, indarkeriaren biktima izandakoak, migratutakoak,
babes gutxien dutenak... Batez
ere bizitokia ematen diegu, baina,
horrekin batera, ahalduntzerako
espazio bat eskaintzen diegu, pixkanaka euren egoera uler eta
konpon dezaten, eta, euren bizi
proiektuen jabe bihurtuta, aurrera atera ditzaten.
Zein beharrizanekin heltzen zaizkizue andrazko horiek?
Une honetan, nabarmendu nahi
dugu seme-alabak dituzten andreentzat ez dagoela baliabiderik,
ez dutela sostengurako espaziorik. Gainera, dauden baliabide
apurrek mugak dituzte, eta emakume asko kanpoan uzten ari
dira. Krisiaren ondorioz, gero eta
espazio gutxiago daude, baina eskaria gero eta handiagoa da.
Hortaz, zuen proiektua gero eta beharrezkoagoa da...
Bai, baina, zoritxarrez, azken urteetan gure baliabideak ere murriztu behar izan ditugu. Zazpi
etxebizitza edukitzera heldu gara, eta orain bi baino ez dauzkagu.
Diru laguntza gutxiago jasotzen al
duzue?
Administrazioen diru laguntzak
jasotzen ditugu, baina ez dira
asko. Bazkideen ekarpenak ere
badauzkagu, baita andreen euren
baliabideak ere, aurrera ateratzen hasten direnean.
Sariaren dirua etxebizitza gehiago
zabaltzeko erabiliko duzue?
Oraindik ez dugu aztertu. Etxebizitza gehiago irekitzea zoragarria
litzateke, baina, horretarako, beste baliabide batzuk ere beharko
genituzke; orain bost langile baino ez gaude, eta .
Zein lan egiten duzue etxeotan?
Emakumeen bizitokiak dira: bertan bizi dira, beste andre batzuekin, normal, ardurak partekatzen dituzte, eta elkar laguntzen
dute. Guk orientazioa, hezkuntza
eta sostengua ematen diegu, baina sarean egiten dugu lan: emakumeek laguntza psikologikoa jasotzen dute, adibidez, Auzolan
moduluaren bidez, eta aholkularitza juridikoa, SOS Arrazakeria-
ren bidez. Baliabide horien guztien bidez, andreon jabekuntza
sustatzen dugu.
Soslai zehatzik ba al dute zuengana
jotzen duten emakumeek?
Jatorriari dagokionez, ez, oso
errealitate plurala dugulako: hemengo eta hango emakumeak artatzen ditugulako; egun, esaterako, bertako hiru andre ditugu
etxeetan. Oro har, babesik eta baliabiderik gabeko emakumeak
dira, nola edo hala etxerik gabe
geratu direnak, eta indarkeria
matxista jasan dutenak. Batzuk
bakarrik daude, euren familia
egitura amaitu egin delako; gurean hil egin dira bertako emakume
batzuk, ez zeukatelako nora jo.
Lau ume ere badaude etxeetan. Lan
berezirik egiten al duzue haiekin?
Haurrak normal bizi dira etxeetan. Amek dute seme-alaben hezkuntza prozesua kudeatzeko
ahalmena, eta, oro har, emakumeak gai dira hori egiteko.
Emakumeak laguntzeko lan hori egiteagatik jazarpena ere jasan izan duzue: andreen bikotekide ohietako
batzuek eraso egin zizueten 2011n.
Indarkeria hura apaldu al zen?
Bai. Oso une larria izan zen. Hain
justu, bortizkeria hura emakumeekin egindako lanaren ondorio izan zela uste dut: agerian utzi
genuen andreok gai direla euren
bizitzaren jabe bihurtzeko, eta gizon haiek ez zuten gustuko izan.
Baina salatu ostean ez zen beste
arazorik egon, mobilizazioak antolatu genituelako eta oso babestuta geundela ikusi zutelako.
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 9
‹ Publizitatea
10 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Harian › Euskal Herria
Iturrama institutuan
«zuhur» jokatu zuela
erran du Iribasek
Iturrama institutuan
«zuhur eta lasai» jokatu
zuela erran zuen Nafarroako
Hezkuntza kontseilari Jose Iribasek atzo, Nafarroako Parlamentuan Ezkerrak eskatuta
egindako agerraldian.
Ikastetxe barruan irudiak
hartu eta bistaratu zituen
telebista kate pribatuari
«neurriak hartzeko» eskatu
ziola erantsi zuen, eta, ondorioz, Internetetik ezabatu egin
zituztela.
«Eredu eta sare guztien
alde» dela berretsi zuen Hezkuntza kontseilariak atzoko
agerraldian. «Sare eta eredu
guztiak dira legezkoak; eta norbaitek legea urratzen badu,
esku hartzen dugu», erran zuen
Iribasek.
D
D ereduko guraso anitzek parte hartu nahi izan zuten atzoko agerraldian, irakasleei eta ikastetxeei babesa agertzeko. IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRESS
Gurasoek D eredua babestu dute
Manifestu bat plazaratu
dute Iturrama,
Hegoalde, Amaiur
eta San Frantziskoko
guraso elkarteek
Edurne Elizondo Iruñea
«D ereduaren aurkako kanpainak
eredu horrekin dugun konpromisoa sendotu besterik ez du egin».
Halaxe erran dute, argi eta garbi,
Iruñeko Iturrama, Hegoalde,
Amaiur eta San Frantzisko eskola
publikoetako guraso elkarteetako kideek. Konpromiso hori, gainera, idatziz erakutsi dute gurasook, eta D ereduaren aldeko manifestua plazaratu dute, Guardia Zibilak «ustez» egindako txostenari
erantzunez. Zabaldu diren informazioak «gezurtzat» jo dituzte,
eta asmoa «intoxikazio kanpaina» egitea dela erantsi dute.
D ereduko irakasleek egiten
duten lanaren kalitatea nabarmendu dute gurasoek, eta haientzako babesa eskatu diete Nafarroako Gobernuko agintariei.
Bertze hainbat guraso elkartek
ere bat egin dute plazaratutako
manifestuarekin: Alaitz ikastetxekoak, Atargikoak, Biurdana
institutukoak, Patxi Larrainzar
ikastetxekoak eta Sanduzelaiko
eskolakoak, bertzeak bertze. Herrikoa eta Sortzen guraso elkarteen federazioek ere D ereduaren
alde egin dute.
Gaur, herritarrek ere izanen
dute aukera D ereduko ikastetxeei babesa agertzeko, manifestazioa eginen baitute Iruñeko karriketan zehar. ELA, LAB eta EILAS
sindikatuek eta Sortzen eta Ikaske Abertzaleak taldeek antolatu
dute, eta atxikimendu anitz jaso
ditu azken egunotan.
Protesta 18:00etan abiatuko da,
Nafarroako hiriburuko Antoniu-
tti parketik. Iturrama, Hegoalde,
Amaiur eta San Frantzisko eskoletako gurasoek, hain zuzen ere,
parte hartzera deitu dituzte herritarrak.
Guardia Zibilaren txostenaren
berri zabaldu zenetik Nafarroako
erakundeek erakutsi duten jarrerarekin ez dira kontent agertu gurasoak: «Erantzukizuna badute,
baina ez dute azalpen egokirik
eman. Horregatik erabaki dugu
gurasook jendaurrean gure iritzia agertzea, arazoak zuzenean
eragiten baitigu», azaldu du Miren Otxoak, manifestuaren sinatzaileen izenean.
Gurasoek D ereduko irakasleen lanari buruz duten iritzia
«ezin hobea» dela erantsi du
Otxoak, eta ikasleen lanari buruz
egiten diren txostenek ere lan
horren kalitatea agerian uzten
dutela nabarmendu du. «Tristea
eta harrigarria da D ereduaren
ardura duen administrazioak
eredu hori gaitzestea, lortzen
duenaz harro egon beharrean»,
gaineratu du.
Gurasoek harro direla argi utzi
dute, eta iragarri dute «indarberriturik» parte hartuko dutela
D ereduaren aldeko hurrengo
aurrematrikulazio kanpainan.
«Gure nahia da ahalik eta jende
gehienak aukera izatea euskarazko hezkuntza publikoaren kalitateaz gozatzeko», erran dute gurasoek.
Iribasen dimisioa
Nafarroako ikastetxe publikoetan aritzen diren 1.200 irakaslek
baino gehiagok Nafarroako Hezkuntza kontseilari Jose Iribasek
dimisioa eman dezala eskatu
dute. Eskaera hori sinatu dute,
eta Hezkuntza Departamentuko
erregistroan aurkeztu dute. Lan
ta Lan Auzolan plataformak jaso
ditu sinadura horiek. «Hainbat aldiz eskatu diogu babesa kontsei-
lariari, baina ez dugu jaso orain
arte. Ez dugu babes hori eskatzen
jarraitu nahi, kontseilariak dimisioa eman beharko luke», azaldu
du plataformako kide eta irakasle
Ana Unanuek.
Sinadurak aurkezteko elkarretaratzea egin dute Hezkuntza Departamentuaren egoitzaren kanpoko aldean. Plataformak nabarmendu du sinadura guztiak
irakasleek emandakoak direla.
«Badakigu sinadura gehiago dagoela jasotzeko, baina zaila izan
da denak biltzea», azaldu du Unanuek. Hori dela eta, ostiralera
arte luzatu dute epea, eta egun
horretan erregistrora itzuliko
dira.
Herritarren artean ere izan da
martxan sinadurak biltzeko bertze ekinbide bat, Interneten bidez. Horretan, 10.000 pertsonak
baino gehiagok eman diete babesa D ereduko ikastetxeei eta irakasleei, Guardia Zibilaren txostenaren harira pairatutako azken
erasoa salatzeko. Sinadura horiek ere Nafarroako Hezkuntza
Departamentuko erregistroan
aurkeztu dituzte.
Pirinioetarako osasun plana «eskasa» dela esan dute
Hautetsiak eta osasun
arloko profesionalak
batu dira Nafarroako
Parlamentuan; proiektu
osoago bat eskatu dute
Erredakzioa Iruñea
«Pirinioetarako herrena izango
da». Argi eta garbi salatu zuten
atzo Pirinioetako udalerrietako
hainbat hautetsik eta osasun arloko profesionalek Nafarroako
osasun agintariek herri horietan
ezarri nahi duten osasun sistema.
Nafarroako Parlamentuan hartu
zuten hitza, eta, Nafarroako Gobernutik jasotako proposamenak
«eskasak» direla argudiatuta,
parlamentariei eskatu zieten Pirinioetako Osasun Batzordeak
egindako planari erreparatzeko,
benetan herri horietan dituzten
premietan oinarrituta dagoela esplikatu baitzuten. Eskatu dute,
besteak beste, larrialdietan bermatu behar dela gaixoa ospitalera eramango dutela, gehienera
ere, horretarako ordubete pasatuta. Diotenez, Nafarroako Gobernua osatzen ari den planean ez da
horrelakorik aipatzen, eta, oro
har, oso zehaztapen gutxi daude.
«Okerrez» betetako plana
Gobernuak ezarri nahi duen osasun eredua gauzatzeko planak,
Pirinioetako eragileen arabera,
ez dira egin tokiko eragileen iritziak aintzat hartuta. «Udaletan
egindako lana ere ez dute kontuan hartu». Eta jaso dituzten agiriek deus gutxi diotela salatu
dute. «Artatzeari buruzko datuak
besterik ez dute bildu», esplikatu
dute. Eta harago ere egin dute kritikan, azaldu baitute «oker» nabarmenak daudela planetan; zenbait herriren arteko distantziak,
esate baterako, gaizki jarrita daudela ikusi dute. Gobernuak ekonomiarekin lotutako datuak ere
eman dituela azaldu dute, baina
«lerraturikoak» direla, eta ez dutela balio deusen alde edo kontra
egiteko argudio gisara.
Nafarroako Parlamentuko kide zenbaitek, Pirinioetatik joan-
dako ordezkarien kritikak aditu,
eta Nafarroako Gobernuaren jarrera gaitzetsi zuten; tokiko eragileen iritzia jasotzea zeinen garrantzitsua den gogorarazi zuten.
Antonio Perez Prados UPNko kidea, berriz, gobernuaren jokaera
zuritzen ahalegindu zen; plana
oraindik ere bukatzeko dagoela
esan zuen, eta esan zuen ideia ona
izan zitekeela Pirinioetako ordezkariek aurkeztutako plana Osasun Departamentura igortzea.
Adostasunerako biderik ba ote
den aztertuko dutela azaldu zuen.
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 11
Euskal Herria ‹ Harian
Diru sarrerak
bermatzeko
errentadunak,
komunitatearen
aldeko lanetara
Lanbidek probako
proiektuak abiatuko
ditu 2014an, zer moduz
funtzionatzen duten
ikusi eta moldatzeko
Erredakzioa Donostia
Hiru proiektu abiatu nahi ditu
Lanbidek datorren urteko lehen
seihilekoan; horien bidez, komunitatearen aldeko lanetara deitu
ahal izango ditu diru sarrerak bermatzeko errenta kobratzen ari diren pertsonak. Berria da egitasmoa Eusko Jaurlaritzarentzat,
eta probako proiektuen bidez zer
moduz funtzionatzen duten ikusi
nahi dutela adierazi zuen atzo Gizarte Politiketako sailburu Juan
Mari Aburtok, eta moldaketak
egiteko prest direla. Izan ere, Diru
Sarreren Bermerako Legeak
—2011. urtekoa da— dio era horretako egitasmoak abiatu behar direla, baina horretarako urratsak
nola egin behar diren ez dute guztiz argi agintariek: «Legearen inguruan badira duda interpretatiboak». Herrialde bakoitzean egitasmo bat hasiko dute, legeak halaxe agintzen baitu.
Egun komunitatearen aldeko
lanak egitera bideratzen dira,
normalean, faltaren edo delituren baten ondorioz kondenaren
bat jaso duten pertsonak. Beste
diru sarrerarik ez dutelako errenta bat jasotzen duten herritarrei
ere hori bera eskatzen hastea, beraz, aldaketa handia da. Alemanian, Danimarkan, Frantzian, Irlandan eta Europako beste hainbat
herrialdetan
antzeko
egitasmoak badira martxan, eta
horiei erreparatuko diete sistema
berria abiatzeko. Aburtok atzo jakinarazi zuenez, kasu honetan
komunitatearen aldeko lanak segur aski bideratuko dituzte gizarteratzearen arloan lanean ari diren erakundeetara, bertan ari diren profesionalek ongi ezagutzen
baitituzte pertsona horien premiak. Horregatik, ez du uste soilik larrialdi egoeretarako—esate
baterako, eguraldiak eragindako
egoera arazotsuetarako— jendeari dei egiten hasiko direnik.
Enplegua ordezka ez dezan
Aburtoren arabera, ez dute nahi
era horretako jardueren bitartez
inon enplegua ordezkatzerik.
Inoiz komunitatearen aldeko lanak ordainduak izan daitezkeela
pentsatzen du: «Ez nengoke, zenbait egoera zehatzetan, trukean
diruren bat ematearen kontra,
baina, jakina, lan horien bidez
ezin da enplegua ordezkatu».
San Tomas egunean kamioiz beteko
dute Gipuzkoako garraiolariek Donostia
Kamioizaleei bidesariak
jartzeko egitasmoen
kontra egiteko antolatu
dute protesta; bat dira
patronala eta langileak
Arantxa Iraola Donostia
San Tomas eguna hautatu dute
protestarako. «Gaur egun garraiolariok dugun egoeraren eta
baldintzen ondorioz, ezin dugu lanegunik galdu», azaldu zuen atzo
Hiru sindikatuko idazkari tekniko Esteban Muruamendiarazek,
Donostian, agerraldi batean.
Egunaren esanahi bereziari ere
erreparatu diote: «Garai batean,
halako egunez konpondu ohi zituzten maizterren eta etxejabeen
arteko kontuak». Eta konponbidea nahi dute haiek ere, buruan
darabilten kezka batentzat; izan
ere, garraiolariei bidesariak ipintzeko hainbat egitasmo izan dira
azkenaldian Gipuzkoako Diputazioan. Azken proiektua —Bildurena, Arkupe deitua— aurrera
ateratzeko aski babesik gabe geratu da, baina, hala ere, kamioizaleak ez dira fidatzen, eta protestara joatea ebatzi dute. «Ezin gara
lasaitu, ezin dugu atsedenik hartu. Batzuek eta besteek iritzi berbera dute: errepideak erabiltzeagatik, guk, garraiolariok ordaintzea nahi dute».
Gipuzkoako bide azpiegituretan zor handia dago, aurreko legealditik jasotakoa, eta, garraiola-
Kamioi bat, automobil artean, A-8 autobideko Zarauzko ordainlekuan. ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS
rien aburuz, egin diren proposamenen bidez zor hori «garraiolarien bizkarrera» bota nahi dute.
Sektore osoa dago horren kontra.
Larunbateko mobilizaziorako bat
egin dute Hiru sindikatuak, Guitrans patronalak eta Transogui,
Burni Garraioak, Pasaiako Portuko Kooperatiba, Goi Garraioak
eta Arelur kooperatibek. «Bidesariak jartzea, gure iritziz, arnasteagatik kobratzearen parekoa litzateke», esan zuen atzo Muruamendiarazek eragile guztien
izenean. «Ez dugu onartuko Gipuzkoako beste herritarrekiko
diskriminaziorik: besteen betebehar eta eskubide berberak ditu-
gu». Diputazioko buruekin gai
hori jorratzeko bilera ugari egin
dituztela esan zuen, eta urrun
ikusten dutela konponbidea.
Europako Batasunak jarritako
irizpideei lotuta ari dira agintariak ibilgailu astunentzako bidesarien proposamenak egiten, baina garraiolariak ez daude konforme: «Aholkuak ematen ditu
Europak; ez du behartzen». Atzerriko kamioi asko pasatzen dira
Gipuzkoatik, eta ulertzen dute
horiek diru iturri bihurtzeko asmoa, baina bertako garraiolariei
horrek ekarriko dien kaltea handia dela diote. Handiegia. «Kanpokoak astean behin pasatuko
dira ordainlekutik; gu, 30 aldiz.
Maiztasunean dago gakoa».
09:30ean, Lasarte-Oriatik
Horregatik egin dute protestarako deia: «Kamioia hartu, eta Donostiara». 09:30ean aterako da kamioi karabana, Lasarte-Oriatik.
Errenteria aldera egingo dute ondoren, eta, segidan, Intxaurrondotik, Donostiako hirigunera,
Amara auzora. «Anoetako futbol
zelairaino sartzen utziko digute».
Horregatik, pentsatzen dute futbol zelaiaren biribilgunetik Pio
XII. biribilgunera bitarteko errepide zatian pilatuko direla kamioiak. 10:30 aldera batuko dira.
12 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Publizitatea ›
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 13
Euskal Herria ‹ Harian
Udalbiltzak lankidetza
proposatuko dio EEPri
‘‘
BAIONA › Udalbiltzako eta EEP Euskararen Erakunde Publikoko arduradunak Baionan bildu
ziren, euskararen aldeko jarduerak elkarrekin
aztertzeko. Euskararen aldeko indarrak biltzea
begi onez ikusten zuela adierazi zuen Frantxua
Maitiak, EEPko presidenteak. Udalbiltza proposamen zehatza eginen dio aurki.
Geoalcaliren zundaketak legez
kanpokotzat jo ditu auzitegiak
IRUÑEA › Geoalcali enpresaren helegitea atzera
bota du Nafarroako Administrazio Auzitegiak,
eta berretsi du Erreniegan zundaketak egiteko
baimena behar duela.Baimen horiek gabe hasi
zen enpresa lanean,potasa meatzea ireki nahi
baitu.Inguruko udalak eta kontzejuak aurka dira,
eta ez dute zundaketak egiteko baimenik
Azkar konpondu behar
da billabesen greba, ezin
baitira eduki herritarrak
autobus zerbitzu eskas
batekin. Hurbil da ituna»
ENRIQUE MAIA
Iruñeko alkatea
PPk ez du babestu
Argentinak inputatutako
bi poliziak estraditatzea
Erredakzioa
Espainiako Kongresuan eztabaidagai hartu zuten atzo Argentinako epaile Maria Servinik frankismoko eta ondorengo
urteetako bi polizia estraditatzeko egindako eskaria. Torturak
egotzita, Jose Antonio Gonzalez Pacheco Billy el Niño eta Jesus Muñecas estraditatzeko eskatu du epaileak. Izquierda
Plural taldeak ekinbide bat aurkeztu zuen Justizia Batzordean, gobernuari eskatzeko «berehala» atxilotu eta Argentinaren esku utz ditzala bi poliziak. PPren gehiengoak, ordea, ezerezean utzi zuen eskari hori. Erabakia auzitegien esku dagoela
esanez bota du proposamena atzera PPk. Estradizioaz azken
hitza Madrilgo gobernuak izango du, baina. PPk borondate
gutxi azaldu du: «Etorkizunari begiratzeko unea da, ez iraganera itzultzekoa. Espainia demokratiko eta modernoaren garaia da, ez une historiko hartan ainguratuta geratzekoa». Izquierda Plural taldearen proposamenak oposizioko taldeen
babesa jaso zuen. PPk salatu du alderdi horiek ari direla
«Francisco Francoren memoria bizirik mantentzen».
Irudia qBIlbo
GASTEIZ › Gasteizko Harresia mugimenduak
urtarrilaren 25erako epaiketen aurka deitu duen
giza kateari babesa adierazi diete zenbait lagunek Gasteizen, parodia batekin. Hilaren 28an
Espainiako Auzitegi Nazionalari eta Espainiako
Gobernuak EAEn duen ordezkariari omenaldia
egingo dietela iragarri dute.
Oiolako urak behar besteko
kontrolik ez duela salatu dute
BARAKALDO › Oiolako urtegitik etxeetara bide-
ratzen duten urak behar adinako kontrolik ez
duela eta,ziurra dela bermatu arte ura etxeetara
ez igortzeko eskatu dute Barakaldoko (Bizkaia)
auzo elkarte eta talde batzuek.Lindanoa dagoela ohartarazi dute.Udalak dio ez dela arriskurik.
2
j
Gasteizko giza kateari
babesa agertu diote
Laburrean
Parodia egin duten lagunen agerraldia. JUANAN RUIZ / A.PRESS
BIKAIN ZIURTAGIRIA 36 ERAKUNDERI
Bederatzi erakundek goi mailako urrezko ziurtagiria jaso dute; hamaseik, tartekoa, zilarrezkoa; gainerakoek oinarrizkoa. Bikain ziurtagiriak banatu
zituen atzo Eusko Jaurlaritzak Bilbon, EITBren
egoitzan. Ekitaldian Iñigo Urkullu Eusko Jaurlari-
Hilberriak
ESKELAK
(0034)943 30 40 30
[email protected]
tzako lehendakariak parte hartu zuen. Denera, 36
erakundek jaso zituzten ziurtagiriak. Euskararen
aldeko urratsetan nabarmentzen diren erakundeen lana aintzat hartzeko banatzen dira urtero.
Klase guztietako erakundeak daude. M.RAMIREZ / ARP
14 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Harian › Ekonomia
Hitzarmenari eutsita itzuli dira
lanera Marie Brizardeko beharginak
Lau egunean goitik behera aldatu du
enpresak bere eskaintza, eta atzotik
berriro martxan da Zizurkilgo lantegia
55 urtetik gorakoek erretiro aurreratua
hartuko dute soldataren %80 jasota
Miren Garate Donostia
Lantegiaren itxiera beharrezkoa
zen edo enpresak kaleratzeen bizkar bestelako helburu batzuk zituen zalantzan jarri dute hain epe
laburrean izandako proposamen
aldaketek. Hilabete pasatu da
Belvedere taldeak Zizurkilgo Marie Brizard lantegiko 48 langileak
kaleratuko zituela esan zuenetik.
Negoziazioen baitan, ostegunean
bildu ziren azkenengoz. Orduan
bospasei langile kaleratzea, erretiro aurreratuak ematea eta 25
langile ingururekin sozietate
anonimo limitatu bat osatzea proposatu zuen. Lana emango ziela
agindu zien, baina bermerik
gabe. Soldata jaistea zen beste
baldintza: urtean 16.000 euro gordinera. Guztiz bestelakoa izan da
lortutako akordioa. Langileen
esanetan, enpresa bideragarria
delako, elkartuta mantendu direlako eta greba egin dutelako.
Astelehen gauean finkatu zituzten akordiorako oinarriak, eta
atzo eman zioten oniritzia langileek, guztiek. 55 urtetik gorakoek
erretiro aurreratua hartuko dute,
soldataren %80 kobratuz erretiroa hartu arte. Adin horretako 11
langile daude, eta beste zazpik
dute errelebo kontratua. Gainerakoek lanean jarraituko dute,
oraingo baldintzekin. Lan hitzarmena urtebeterako blindatzea
adostu dute, eta enpresak ez du
Espainiako lan hitzarmena aplikatuko. Eskaeren jaitsierara moldatzeko, ekainaren 30era bitartean aldi baterako erregulazio espedientea jarriko dute indarrean.
Langile bakoitzak gehienez hiru
hilabete egingo ditu.
1968an jarri zuten Marie Brizard Zizurkilen, eta, marka horretako anisaz gain, Olatz patxarana
ere botilaratzen dute. Frantziako
Belvedere edarien multinazionalarena egun, eta, azkenaldian, lanaren %80 Pulco markako zuku
kontzentratua egitea zen, Frantziako merkaturako batez ere. Azken kontratu hori, baina, amaitzear zegoen, Pulcoren jabe Orangina-Schweppesek —Belvederek
hari saldu zion 2007an— ohartarazi zienez.
Enpresak lasai egoteko esan
zien langileei, topatuko zuela beste zerbait. Lanez leporaino zeudela iritsi zen lantegia ixteko asmoaren berri. Grebari ekin zioten
azaroaren 19an. Atzo, 11:00etan
itzuli ziren lanera, presaka. Beste
lantegi batzuetako kontuak ere
—dokumentazioa, informatika,
...— Zizurkildik lotzen dira, eta
dena geratuta zegoen.
Antalisen azken bilera, gaur
Tolosaldeko beste enpresa bateko
langileentzat, berriz, ez da larritasuna pasatu. Albizturko Antaliseko 39 langileen ordezkariak zuzendaritzarekin batzartuko dira
gaur goizean, hirugarrenez, eta
azken aldiz seguruenera. Talde
frantziar-britainiarrak ez du asmorik enpresa ixteko dosierra
erretiratzeko, azken bileran lan
egindako urte bakoitzeko 45 egun
eskaini zituen 18 hilabeteko mugarekin; 24koa guraso direnentzat. Auziak epaitegien bidea hartzeko aukera handia dago.
Marie Brizardeko langileak lanpostuetara joaten atzo goizean. MIKEL IRAOLA / TOLOSALDEKO ATARIAN
Mikel Martinez 1Marie Brizardeko langilea
«Enpresak hanka sartu du
halako espedientearekin»
M.G.
Langileen esanetan, kontratu berrietan lan baldintza okerragoak
finkatzea nahi zuen enpresak, eta
beharginak kalean egonez gero
errazago lortuko zuela iruditzen
zitzaion. Asmo horiek gerarazteko, langileen artean izan den batasuna ezinbestekoa izan dela
uste Mikel Martinez Marie Brizardeko langileak.
Beti esan izan duzue Marie Brizard
bideragarria dela eta lana baduzuela. Zuen ustez, enpresak zergatik jarri zuen mahai gainean guztiok kaleratzeko asmoa?
Beti esan izan dugu ez genuela
ulertzen, eta orain are gutxiago.
Uste dugu beraien asmoa zela
gure kontratuak deuseztatzea eta
berriro kontratu berriak egitea,
baldintza okerragoekin. Irudituko zitzaien kalean egonda errazago izango zela baldintza horiek
onartzea.
Greba egin izanak eragin du enpresaren jarrera aldaketa?
Grebak min handia egin die,
baita larunbatean egindako
manifestazioak ere, batez ere,
konturatzeko benetan ari ginela.
Osteguneko proposamenarekin
lur jota geratu ginen, baina
burua altxatu genuen, eta borroka egin. Enpresaren helburua
zen gu banatzea, bazekien erretiro aurreratuak proposatuta
jende erdia edo pozik utz zezaketela, baina denok elkarrekin
mantendu gara. Esan ziguten
multinazional bati ezin zaiola
aurre egin, baina ikusi da baietz.
Urtebeterako blindatu duzue lan
hitzarmena. Beldurrik eragiten dizue ordutik aurrera gerta daitekeenak?
Urtebete barru beste planteamendu bat ekartzen badute, ez da
modu berean izango, badakite
sendoak garela eta. Oraingoan
enpresak hanka sartu du halako
espedientearekin. Kaleratzeak
erregulazio batekin ez baina bestelako batekin etorri izan balira,
ez ginateke oraingo baldintzekin
egongo, okerrago baizik.
FagorBrandten Vendomeko planta martxan da berriro
Xabier Martin
FagorBrandten hartzekodunen
lehiaketa kudeatzen ari diren
agintari judizialak aurrera doaz
Fagorren Frantziako adarrari irteera emateko planekin. Atzodanik martxan da berriro Vendomeko planta, eta gaur, berriz, taldearen beste hiru lantegietan ekingo
diote jarduerari. Erakunde publi-
koen eta bankuen esku hartze zuzenari esker zabaldu dituzte
behin-behinean etxetresna fabrikak, 15 milioi euroko mailegua bideratu ostean. Inbertitzaile batekin akordioa egin beharko dute,
dena den, urtarrilaren17a baino
lehen aurrera jarraitu ahal izateko.
Oraingoz 50 dira euren lanpostuetan diren langileak jada Ven-
domen, gas sukaldeak eta bitrozeramikak ekoizten. 230 ziren
planta itxi aurretik; azaroaren
7an deklaratu zuen Nanterreko
epaitegiak enpresak ordaintzeari
uzten ziola. Ordurako Brandteko
1.200 langileak bazekiten kalean
geratuko zirela. Gaurtik aurrera,
ordea, 1.200 horietatik 400 lanean
izango dira berriro, 150 Orleansen (labeak), 70 Aizenayn
(mikrouhin labeak) eta beste 130
La Roche sur Yonen (garbigailuak eta ontzi garbigailuak). Sindikatuentzat, «garaipen bat da»,
gobernua «mugitzera behartu»
duelako.
Grumalen itxialdia Arrasaten
Grumal Azpeitiko sukalde altzarien enpresako langile batzordeko kideek itxialdi bati ekin zioten
atzo, Arrasaten. Oraindik jarduera duen Fagor Etxetresnen taldeko planta bakarra da.
Lau eguneko itxialdia egingo
dute batzordeko kideek, enpresako 148 langileak «ahaztu» dituztela salatzeko. Itxialdi sinbolikoa
da, kalean egindakoa, Mondragon Taldearen egoitzaren aurrean. 2005ean erosi zuen Fagorrek
Azpeitiko enpresa.
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 15
Ekonomia ‹ Harian
DLaburrak
Bizkaiko kontserben
sektorea grebara doa gaur
BILBO › ELA, LAB eta UGT sindikatuek grebara deitu dituzte
Bizkaiko kontserben sektoreko
langileak gaurko. Sektoreko itunaren alde elkarretaratzea egingo dute Bilboko epaitegien aurrean, 11:15ean, eta 18:00etan,
manifestazioa, Bermeon.
Mobilizazio eguna
Arabako metalaren alde
Gaur dute hirugarren greba
eguna Euskaltelen
Azaroan berriro gora egin
du enpresen kopuruak
Bi urteko espetxe zigorra
ezarri diote Diaz Ferrani
GASTEIZ › LAB sindikatuak bat
BILBO › Zenbakien gerrak jarrai-
BILBO › Hirugarren hilabetez
MADRIL › Espainiako Auzitegi
egin du Araba borrokan mugimenduak metalgintzako sektorean deitutako mobilizazio egunarekin. Bihar, 11:00etan Gasteizko epaitegien aurrean
elkarretaratzea egingo dute,
itunaren inguruko epaiketaren
egunean alegia. 11:30ean giza
katea egingo dute SEA patronalaren egoitzaraino. Arratsaldean manifestazioa egingo dute
itun kolektiboaren alde (19:00).
tu du Euskaltelen bigarren
greba egunean. Sindikatuen
arabera, langileen %70ek utzi
zuten atzo lana, eta %35ek
enpresaren arabera. Bezperan
%80 eta %48 aipatu zituzten,
hurrenez hurren. Zerbitzuak
arazoak izango zituela iragarri
zuten herenegun sindikatuek,
baina normal eman direla ziurtatu du Euskaltelek. Gaur ere
grebara deituta daude.
jarraian gora egin du enpresen
kopuruak Araba, Bizkai eta
Gipuzkoan. Confebasken arabera, 57,453 enpresa daude,
urrian baino 185 gehiago; 602
autonomo gehiago ere badaude. Krisia hasi zenetik enpresen
%11,3 galdu dira, baina azkenaldian moteltzen ari da jaitsiera:
iazko azarotik hona enpresen
%1,8 galdu dira, eta urrian %2,3
erritmoan ari ziren desagertzen.
Nazionalak bi urte eta bi hilabeteko espetxe zigorra ezarri dio
Gerardo Diaz Ferrani, Aerolineas Argentinasen zorra pagatzeko jaso zituen mailegu publikoen sozietate zerga ez zuelako
ordaindu. CEOE patronaleko
buru ohiak 99 milioi euroren
isuna ordaindu beharko du.
Espetxean dago Diaz Ferran,
bere enpresen kudeaketan
egindako iruzurrengatik.
Legatz, berdel eta
zapo gehiago, eta
txitxarro gutxiago
Europako Batasuneko
arrantza arduradunek
akordioa lortu dute
2014. urteko
kuotei buruz
Erredakzioa Donostia
Jose Manuel Soria Espainiako Industria ministroa, atzo, senatuan. BALLESTEROS / EFE
Hamarretik gertuago
Biharko enkanteak
oraingo prezioak
baieztatuz gero, argia
ia %10 igo daiteke
urtarrilean Hegoaldean
Iker Aranburu
Hilabete eta sei egun behar izan
ditu Jose Manuel Soria Espainiako Industria ministroak bere azken hitza jateko. Azaroaren 11n
agindu zuen ez zuela argindarraren prezioan berari dagokion zatia igoko; baietz, gutxienez %2
igoko duela esan zuen atzo. Bi iragarpenen artean, Soriaren beraren porrot pertsonal bat gertatu
da, Cristobal Montoro Ogasun
ministroak uko egin baitzion argindar tarifaren defizitaren 2.700
milioi aurrekontuen bidez estaltzeari. Estatuko kutxek jartzen ez
dutena, hortaz, argindarraren
erabiltzaileek pagatuko dute.
Urtarrilaren 1etik aurrera argindarra zenbat igoko den, ordea,
oraindik ez dago zehazki jakiterik. Baina itxura guztien arabera,
Soriak aipatutako %2 hori baino
askoz gehiago izango da. Izan ere,
kopuru hori soilik dagokio kostu
finkoei, hau da, argindarraren garraioak, ekipoen erabilerak eta
tarifaren bidez ordaintzen diren
beste bidesariek (energia berriztagarrien sariak, ikatzarenak,
energia nuklearrarenak, argindarra uharteetara eramatearen
kostua...) eragindako kostuei.
Fakturaren beste erdia dagokio
argindarra sortzeak berez dakarren kostuari, eta enkante bidez
erabakitzen da. Bihar izango da
enkantea, eta azken egunotan
merkatu librean ordaindu diren
prezioak ikusita, igoera oso handia izan daiteke, %15 ingurukoa.
Horri kostu finkoaren %2ko igoera igoera batuz gero, faktura erreala ia %10 garestitu daiteke.
Enkantea eta sistema auzitan
Enkante horren funtzionamendua auzitan dago, tarifa arautuaren prezioak erabaki behar direnean nabarmen gora egiteko joera baitu. Argindar konpainiek
eskaera puztu egiten ote duten
susmoa badago, eta ikerketa hasteko eskatu dio Espainiako Gobernuak Lehia Batzordeari.
Berez, argindar sektore osoaren funtzionamendua dago auzitan. Izan ere, 2006az geroztik %60
igo da argindar watt baten pre-
zioa industriarentzat eta %88, berriz, familientzat. Hala ere, igoera
horrek ez du inondik inora estali
argindarraren kostua, eta milaka
milioiren defizita eragin du: gaur
egun, hamar mila milioi jada pagatu ondoren, 26.062 milioiko defizita du sistemak. Aurten defizita ez izatea bilatzen zuen Soriaren erreformak, baina Montororen ezezkoaren ondorioz, beste
3.600 milioiko zuloa eragingo du.
Horren zati bat estaltzea da igoeraren helburua.
Konpainia elektriko nagusiek
batez ere energia berriztagarriek
jasotzen dituzten laguntzei egozten diote defizita; berriztagarriek,
berriz, ziurtzat jo dute bost handiek kostuak puztu egiten dituztela, eta enkanteak ez duela argindarra sortzearen benetako
kostua islatzen.
Giro nahasi horretan amaitu
behar da bihar Kongresuan Soriaren argindar legearen eztabaida. EAJk espero du akordio bat
lortu ahal izango duela PPrekin,
erreformak euskal industria
gehiago hondatu ez dezan. Azken
egunotan Alcoak, Portlandek eta
beste konpainia batzuk beren fabrika batzuk geratu dituzte, argindarraren prezioagatik.
Gorabehera handiak ekarriko
ditu 2014ko arrantza kuotak. Bizkaiko eta Gipuzkoako arrantzaleek, oro har, berdel, zapo eta legatz
gehiago arrantzatu ahal izango
dituzte, baina txitxarro gutxiago.
Hainbat espezie txikiagoetan
(liba, mihi arraina, abadira eta
berruenda) ez da aldaketarik
izan.
Europako Batasuneko arrantza arduradunen arteko akordioa
ohikoa baino lehenago iritsi zen
atzo, behingoz ministroek ez baitzuten goizeko ordu txikietaraino
itxaron ados jartzeko. Baina hain
erraza ere ez zen izan. Lituaniako
lehendakaritzak egindako proposamena atzera bota zutenEspainiak, Frantziak, Erresuma Batuak, Portugalek, Irlandak eta
Belgikak. Handik ordu gutxira,
arratsalde hasieran, aurkeztu
zuen bigarren proposamena Vigilijus Jukna Lituaniako Nekazaritza eta Arrantza ministroak, eta
horren inguruan bai jarri ziren
ados.
«Negoziazio bikaina»
Poz-pozik azaldu zen Miguel
Arias Cañete Espainiako Nekazaritza eta Arrantza ministroa, eta
«Espainiaren negoziazio bikainari» leporatu zion hainbat espeziatan aurten baino gehiago arrantzatu ahal izatea. Bereziki harro
azaldu zen legatzarekin lortutako «igoera ikusgarriarekin». Bizkaiko Golkoan 9.418 tona legatz
arrantzatu ahal izango dute bizkaitarrek, gipuzkoarrek, galiziarrek, asturiarrek eta kantabriarrek, aurten baino %49 gehiago.
Hein horretan handitu da Eskoziako mendebaldeko eta Irlandako kuota ere, 13.529 tonara arte.
Igoera izan da zapoan: 1.367 tona
Bizkaiko golkoan (+%15) eta 1.230
Irlandan (+%15). Are handiagoa
da Espainiaren kuota bakaladan,
%42koa Ipar Atlantikoan eta
%114 beste uretan. Gora egingo
du berdelen arrantzak ere, %28
Kantauri itsasoan, Portugalen
eta Cadizko golkoan (29.019 tona).
Kuota hori behin-behinekoa da,
eta gora egingo duela iragarri du
Arias Cañetek, Norvegia, Faroe
Uharteak eta Islandiarekin akordioa ixtear dagoelakoan.
Ifrentzua txitxarroan etorri da:
Kantauri itsasoko ontziek 16.582
tona arrantzatu ahal izango dituzte, %26 gutxiago. Ministroa
pozik azaldu da, Europako Batzordeak %40 txikitzea proposatu
baitzuen.
Maria Damanaki Arrantza komisarioak jarrera aldaketa ikusi
du ministroen aldetik, aurreko
urteotan ez bezala, barneratu dutelako arrantza mugatu behar
dela jasangarria izateko. «Oso pozik nago, aurten ministroek erreforma aldez aurretik indarrean
jartzea onartu dutelako».
G Kuotak
pGora. Legatza Bizkaiko golkoa, Eskozia mendebaldean eta
Irlandako uretan (%49); zapoa
Bizkaiko golkoan eta Irlandan
(%15) eta Kantauri itsasoanan
(%6); berdela Kantauri Itsasoan (%28); bakalada Atlantiko
Iparrekialdean (%42) eta Kantaurian (%142).
pBerdin. Liba; mihi arraina: oilarra Bizkaiko golkoan, Irlandan
eta Eskozian; abadira; eta berruenda.
pBehera. Txitxarroa Ipar Atlantikoan (-%27) eta Kantauri
Itsasoan (-%26).
16 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Publizitatea ›
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 17
Mundua ‹ Harian
Etenik ez Alemaniarentzat
G Ministerioak
CDU
pDefentsa: Ursula v. d. Leyen.
pBarne Ministerioa: Thomas
de Maiziere.
pFinantza: Wolfgang Schaeuble.
pOsasuna: Hermann Groehe.
pHezkuntza: Johanna Wanka.
pKantzilergoa: Peter Altmaier.
SPD
pEkonomia eta Energia: Sigmar Gabriel.
pAtzerri Ministerioa: Frank
Walter-Steinmeier.
pLana eta Gizartea: A. Nahles.
pJustizia: Heiko Maas.
pFamilia: Manuela Schwesig.
pIngurumena eta azpiegitura:
Barbara Hendricks.
CSU
Alemaniako Parlamentuak atzo bozkatu zuen Angela Merkelen inbestiduraren alde, 462 diputaturen babesarekin. KAY NIETFELD / EFE
Ia hiru hilabete SPDrekin negoziatzen igaro
ondoren, gobernatzen jarrai dezake Angela
Merkelek. Atzo izendatu zuten kantziler
Gehiengo zabala arduraz baliatzeko eskatu
die presidenteak gobernuko hiru alderdiei
Samara Velte
Luze jo dute Alemaniako Gobernua osatzeko negoziazioek, baina
azkenean, espero bezala amaitu
da hauteskunde ostea: koalizioa
adostuta, orain arteko politikekin lasai gobernatzen jarrai dezake Angela Merkel kantzilerrak.
Atzo izendatu zuten hirugarrengoz gobernuburu. 1966-1969 eta
2005-2009 agintaldien ondotik,
hirugarren Koalizio Handia izango da Alemaniarentzat. Hala deitzen diote, herrialdeko bi indar
politiko nagusiek elkarrekin
gobernatzen dutelako: CDU-CSU
bloke kristau-demokratak eta
SPD alderdi sozialdemokratak.
Hiru alderdien artean, Bundestageko 631 diputatuetatik 504 dituzte. Horrek parlamentuaren ia
%80en babesa esan nahi du Merkelentzat; kantziler batek inoiz
izan duen handiena. Oposizioan
Berdeak eta Die Linke (Ezkerra)
baino ez dira geratzen. SPDko
kide guztiak ere ez daude erabat
konbentzituta adostutako gobernu programarekin. Horregatik,
Merkelek ez zituen koalizioari
dagozkion boto guztiak jaso atzo-
ko bozketan: 42 gutxiagok babestu zuten. Pentsa litekeena da,
beraz, SPDko ordezkari batzuek
kantzilerraren inbestiduraren
aurka bozkatu zutela.
Merkelek kargua hartu ondoren, haren gobernua osatuko
duten hamabost ministroak izendatu zituen Joachim Gauck errepublikako presidenteak: CDU eta
SPDko seina, eta CSUko hiru.
«Joko eremu politiko zabala»
daukatela gogorarazi zien hiru
alderdiei, eta hura arduraz baliatzeko eskatu zien, «europarren
batasuna eraikitzen jarraitzeko».
Merkelek tinko eutsi asmo dio
orain arte Europan jarraitutako
politikari: boto-emaile askoren
begietan, hark mantendu du Alemania gainazalean igeri, inguruko herrialdeak krisian hondoratzen ari zirela.
Koalizioko bi indar nagusietako buruek iragarri dute aldaketa
drastikorik gabeko gobernua
izango dela. «Koalizio Handia
erronka handietarako da», esan
zuen Angela Merkelek atzoko
ekitaldian. Sigmar Gabriel
SPDko buruaren hitzetan, «jende
txikiarentzat» egindako ituna
adostu dute. Neurri txiki eta
zehatzak jarriko dituzte indarrean, herritarren egunerokotasunean zertxobait eragingo dutenak, baina Alemania orain
arteko bidetik urrunduko ez
dutenak.
Ministerioen banaketa
Bigarren Mundu Gerra amaitu
zenetik, kantziler batek ez du
sekula hainbeste denbora behar
izan hauteskundeak irabazi eta
kargua hartzeko: oraingoan, 86
egun izan dira. Azaro amaieran
adostu zuten gobernu akordioa,
eta joan den asteburuan onartu
zuten SPDren militanteek; astelehenean sinatu zuten ofizialki.
Sozialdemokratek gobernu programako edukietan nahi baino
gutxiago eragin dute: gutxieneko
soldata orokorra arautzea adostu
dute, baina ziurrenik ez da 2017
baino lehenago indarrean sartuko; eta 63 urterekin erretiratzeko
baldintzak langileen zati ñimiño
batek baino ez ditu betetzen.
Hala ere, gobernuko sail garrantzitsu batzuk eskuratu dituzte.
Gabrielen postuari «super-ministerioa» deitzen diote Alemaniako
hedabideetan: lehenengoz, Ekonomia eta Energia gaiak sail
berean doaz, eta Ingurumena ere
SPDren esku dago. Hartara, energia berriztagarrietarako jauzia
blokeo egoeratik ateratzea espe-
pNekazaritza:Hans-P.Friedrich.
pZirkulazioa eta Gai Digitalak:
Alexander Dobrindt.
pGarapena: Gerd Muller.
ro dute. Dena den, energia ez da
preseski lehen planoan dagoen
gaia; horregatik utzi du Merkelek
lasai sozialdemokraten esku.
Kargu garrantzitsuenak arretaz
zaindu ditu: CDUk erabakiko
ditu Defentsa, Barne gaiak eta
Finantzak.
Ezkerretik, etsipenez begiratzen diote Koalizio Handiari:
SPDk nahi izatera, gobernatu
zezaketen Berdeek eta Die Linkek, CDU kanpoan utzita. «Datozen lau urteotan ez da askorik
gertatuko», esan du Die Linkeko
Matthias Hoehnek: «Egoera prekarioan dauden langileak eta
erretiratuak izango dira koalizio
honetako galtzaile nagusiak».
G Soslaia
Ursula von der Leyen
Kristau-demokraten apustua
izarte eta Lan gaietatik Defentsa Ministeriora katapultatu du CDUk Ursula von der
Leyen. Estrategia bikoitza da:
agintaldi hau amaitzean, Angela Merkelek hamabi urte beteko
ditu agintean, eta alderdiari komeni zaio haren aulkia beteko
duen norbait bilatzen hastea.
Ursula von der Leyenek tamaina egokia izan dezake; onarpen
handienetakoa duen politikaria
G
da Alemanian. Defentsa Ministerioak ikusgarritasun handiagoa emango dio, eta aldi berean, sailera aldaketa kutsua
ekartzea espero du zuzendaritzak: hainbat eskandaluk aski
lohitu dute hura azken urteotan.
Von der Leyen lehen emakumea izango da karguan. Besteak beste, tropak Afganistandik
erretiratzeaz eta droneen politikez arduratu beharko du. Derri-
gorrezko soldadutzarik ez dagoenetik, armada profesionala
baino ez du Alemaniak, eta hura
mantentzea izango da erronka
nagusietako bat. p S.V.
18 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Harian › Mundua
Akordioa egin
dute Siriako
Armada Askeak
eta Fronte
Islamikoak
John Kerryk esan du
«posiblea» dela datozen
egunetan AEBak talde
islamista handienarekin
elkartzea
Erredakzioa
Viktor Janukovitx Ukrainako presidentea eta Vladimir Putin Errusiakoa, Kremlinaren jauregian, atzo, Moskun. YURI KOCHETKOV / EFE
Errusiak gasaren prezioa murriztu eta
zorraren zati bat erosiko dio Ukrainari
«Elkartze akordioaren
konpromisoekin bat
badoa», Bruselarentzat
onargarria da Kieven
eta Moskuren akordioa
Mikel Rodriguez
EB Europako Batasunera hurbiltzeko prozesuak sortutako ekaitzaren erdian, Ukrainak akordio
bat itxi du Errusiarekin, sinatutakoaren arabera, herrialdearentzat garrantzi ekonomiko handia
izanen duena. Izan ere, Errusiak
gasaren prezioa orain artekoaren
heren bat murriztuko dio Ukrainari, eta zorra ordaintzeko 15.000
milioi dolar erosiko dizkio zor bonutan —10.900 milioi euro—.
Ukrainak Errusiako gasaren dependentzia du, eta indarrean dauden kontratuetan prezioak garestiegiak direla kexatu izan da azken urteotan; bonuen salmentarekin, berriz, kreditu behar larria
aseko du. Bi auzi nagusi horiez
gain, elkarlanerako bertze hamalau akordio itxi dituzte, arlo anitzetakoak: merkataritzan, defentsan, aire ingeniaritzaren eta ontziolen inguruan, espazioan...
Garrantzi ekonomikoaz gain,
erranahi politiko nabarmena utzi
du Viktor Janukovitx Ukrainako
presidenteak eta Vladimir Putin
Errusiakoak Moskun egin duten
bilkurak, Kievek EBrekin elkar-
tze akordioa negoziatzeko hartuemanak berreskuratu dituenean
egin baitute akordioa. Putinek ez
du aipatu elkartze akordioa, baina Kievi berriz ere ohartarazi dio
Ukrainako industriak Errusian
badaukala merkatua eta EBren
barrenean ezinen diola lehiari eutsi. Hala ere, zehaztu du lau orduko bilkuran ez dutela solas egin
Ukraina Aduana Batasunera
hurbiltzeko aukeraz. Eta nahiz
eta erran duen akordioa garrantzitsua dela, behin-behinekoa
dela zehaztu du, «epe luzerako»
bertze bat egin beharko luketelako.
AEBak, oposizioarekin bat
Bruselatik atera den lehenbiziko
erreakzioa aski diplomatikoa
izan da. «Moskuko eztabaidak
Ukrainaren eta Errusiaren arteko harremanera normaltasuna
ekarri badu, bientzat onuragarria den oinarri batean eraiki
bada, eta ukrainarrek elkartze
akordioa onartzeko testuan bildutako konpromisoekin bat
badoa, [Moskuko] akordioa onar
daitekeela uste dut», adierazi du
Stefan Fule EBren Auzo Politikarako eta Hedapenerako komisarioak. Inolako gaitzespenik ez,
beraz, nahiz eta zehaztu duen
«egiatan zer sinatu den» ikusi
beharra dutela oraindik. Gainera, Fulek ukatu egin du elkartze
akordioa eskainita Ukrainari
EBren edo Errusiaren artean
aukeratzeko exijitu diotela. Bruselak Moskuri leporatu zion
Kievi presio egitea elkartze akordioa sinatu ez zezan, eta Moskuk
Bruselari egotzi zion Kievi presio
egitea Errusiatik aldendu dadin.
Sergei Lavrov Errusiako Atzerri
ministroa eta Catherine Ashton
EB Europako Batasuneko diplomazia burua Bruselan bildu eta
biharamunean egin dute akordioa Putinek eta Janukovitxek.
EB, alde inplikatua, diplomatiko agertu den arren, AEBek argi
agertu dute haien iritzia, eta akordioak ez dituela «manifestari ba-
‘‘
Ez dut ez Errusiaren,
ez bertze herrialderen
baten altruismoan
sinesten»
SERGEI SOBOLEV
Batikvstxina oposizioko alderdiko diputatua
ketsuen eskaerak» betetzen adierazi dute. Ukrainako oposizioaren haserrearekin lerratu da
bertze behin Etxe Zuria. «Honen
truke Ukrainako presidenteak
Moskuri zer eman dion jakin beharra dugu», adierazi dio Batikvstxina (Aberria) oposizioko
alderdi nagusiko diputatu Sergei
Sobolevek Errusiako Ria Novosti
agentziari. «Ez dut ez Errusiaren,
ez bertze herrialderen baten altruismoan sinesten». Vitali
Klitstxko UDAR Erreformarako
Aliantza Demokratiko Ukrainarreko buruzagiak, ordea, Ukrainak emandako ordaina zein den
badakiela erran du: herrialdearen «aktibo estrategikoak». Zehazki, gobernuak Errusiari gasbideen sare nazionala eman diola
adierazi du oposizioko bigarren
alderdiko buruzagiak.
Kiev, bere gidoia betetzen
Ukrainako Gobernua, berriz,
joan den hilean haren aurkako
protestak hasi ondoren bere buruari ezarri zion gidoia betetzen
ari da, itxura batean. Elkartze
akordioa berriz negoziatzeari
ekin zion, baina EBrekin deus sinatu aitzinetik, Errusiarekin
merkataritza harremanak berrezarri beharra zituztela adierazi
zuen joan den astean Mikola Azarov lehen ministroak. Errusia da
Ukrainaren merkatu nagusia,
baina iaz trukeak %11 murriztu
ziren, eta aurtengo lehenbiziko
bederatzi hilabeteetan, %15. Horretan zerikusia izan dute bi herrialdeen arteko harremanak
zaildu direnean, Errusiak Ukrainako produktuei paratutako trabek eta arantzelek. Horiek kenduz gero, Aduana Batasuna osatzen duten hiru herrialdeetan
—Errusian, Bielorrusian eta Kazakhstanen— Ukrainako produktuen salmenta berriz ere igoko dela ziurtatu du Errusiako presidenteak.
Joan den astean Turkiako mugan
izandako gertakari nahasiaren
ondotik, FSA Siriako Armada Askeak eta Fronte Islamikoak akordioa egin dute, eta «jihadaren [gerra santuaren] bidean» elkarrekin jarraituko dutela esan dute.
FSAk Facebook sare sozialean argitaratutako agiri batean eman
du akordioaren berri, eta berretsi
du bi taldeek joan den astean ez
ziotela elkarri eraso. Fronte Islamikoak FSAren bi base hartu zituen, eta horren ondorioz AEBek
eta Erresuma Batuak laguntza
eten zioten FSAri.
Fronte Islamikoak xaria lege islamikoan oinarritutako estatu
bat sortu nahi du Sirian. Horregatik hasieran mesfidantza agertu
zuten Mendebaldeko gobernuek,
baina iritziz aldatzeko aukera aztertzen ari dira. John Kerry
AEBetako Estatu idazkariak
adierazi du «posiblea» dela datozen egunetan Etxe Zuriko ordezkariak talde islamista horrekin
elkartzea; Erresuma Batua eta
Frantzia ere aukera hori aztertzen ari dira, AEBetako Estatu
Departamentuaren arabera.
«Auzi kurdurik» ez, Sirian
Elkarrizketen helburua Genevako konferentzian «oposizio moderatuaren ordezkaritza zabaltzea»
litzatekeela esan du Kerryk. Omran al-Zubi Siriako Informazio
ministroak, berriz, ohartarazi du
gobernua ez dela Genevara joanen «boterea uztera». «Konferentziaren arrakasta terrorismoa bukatzeko akordio bat egitearen
menpe dago», adierazi dio Kurdistango Rudaw aldizkariari. Kurduei buruz galdetuta, Sirian ez
dagoela «auzi kurdurik» esan du,
eta kurduek ez dutela berezko lurralderik, «probintzia guztietan»
daudelako. Hala ere, kurduek Genevan parte hartu behar dutela
esan du, eta PYD Batasun Demokratikoaren Alderdia «indar
abertzale bat» dela goraipatu du.
PYDek sustatutako behin-behineko administrazioa, berriz, «herritarren egunerokoa errazteko
helburuz» sortu dela uste du AlZubik. «PYDek horrekin ez du
helburu politikorik edo banatzeko asmorik bilatzen». Gobernuak
PYDekin akordiorik egin duenik
ukatu du Al-Zubik.
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 19
Mundua ‹ Harian
Japoniak defentsako gastua handitu
eta armada eraldatzea erabaki du
Txinaren mehatxuari
aurre egiteko asmoz,
indar anfibio berri bat
sortuko du Shinzo Abe
buru duen gobernuak
Xabin Makazaga
Konstituzio bakezale bat dauka
Japoniak, II. Mundu Gerrako porrotaren ordain, nahiz eta arlo militarrean munduan gehien gastatzen duen bosgarren herrialdea
den. Japoniako Autodefentsarako Indarren gaitasuna handitu
egin nahi du, ordea, Shinzo Abe
lehen ministroak. Duela urtebete, gobernura iristean, argi esan
zuen ez zegoela Txinaren aurrean
men egiteko prest. Lehertu berria
zen Diaoyu-Senkaku irlen inguruko gatazka —Japoniak administratuak baina Txinak berekotzat dituenak—, eta Pekinek aire
defentsarako identifikazio eremu
berri bat (ADIZ) ezarri duelarik,
irla horiek barruan hartuz,Tokiok erabaki du defentsarako gastua handitu eta indar armatuak
eraldatzea.
Hurrengo bost urteetarako
(2014-2019) 175.000 milioi euroko
Shinzo Abe, Japoniako indar armatuen desfile batean. FRANCK ROBICHON / EFE
aurrekontu bat aurkeztu du Abek
defentsarako: aurrekoa baino %5
handiagoa, hamarkada batean
beheranzko joera izan ostean. Eta
indar anfibio berri bat ere sortuko
dute —AEBetako marineen gisakoa—, hain justu, Txina Ekialdeko itsasoko irlen defentsarako.
Edozein gertakariren aurrean,
indar berri horrekin Senkaku irletara —Tokiotik ia 2.000 kilometrora— arinago iristeko modua
izan nahi du Japoniak. Txinak azken hamarkadan erabat eraldatu
baitu armada, eta defentsako gastua bikoiztera iritsi da, urtean
150.000 milioi euroraino. Nagusi-
tasun militarra dauka eremu gatazkatsuan, AEBek Japonia babesteko konpromisoa izan arren.
Egoera orekatzeko, Japoniak
bost itsaspeko, 28 F-35 gerra hegazkin, 17 Osprey hegazkin hibrido, 52 ibilgailu anfibio, hiru drone
eta gerrarako 99 ibilgailu arin
erostea aurreikusi du bost urterako planean. Misilen kontrako sistema duten bi gerraontzi ere eros
ditzake, eta Okinawara E-2C radarrarekin hornitutako hegazkin
bat bidaliko du. Halaber, Japonia
iparraldetik tropak bidaliko ditu
hego-mendebaldeko irla urrunetara.
«Diplomazia eta segurtasun
alorreko gure politika, etxean
zein atzerrian, argia eta gardena
izan dadin nahi dugu», esan dio
Abek Kyodo agentziari. Nazionalista suharra izaki, ordea, ezaguna da Abek Japoniako Konstituzio bakezalea aldatu egin nahi
duela. Horretarako, ordea, bi ganberetan botoen bi heren behar ditu, eta erreferendum bat irabazi.
Hori saihesteko, iragan astean
onartutako Gai Sekretuen Legea
baliatu nahi du eskuineko gobernuak, Japoniako liberalen ustez.
Erabaki militar guztiak Segurtasun Nazionaleko Batzorde berri
baten esku utzi ditu Tokiok, eta
estatuko sekretu gisa har litezkeen gaien zerrenda izugarri handitu du, filtrazioak gogorrago zigortzeaz gain. Legearen eztabaidan,
protesta jendetsuak egin zituzten
herritarrek parlamentu aurrean,
Abek Japonia «gerrara» eramango duen beldur.
Estrategia berria Japoniaren
«barne politikari» lotua dela adierazi du Txinako Atzerri Ministerioak, baina eskualdearen segurtasunean «eragina» izango duela
erantsi du: «Japoniaren jardun
historiko okerra aintzat hartuta,
adi egon behar luke nazioarteak».
DLaburrak
Hego Sudango borroketan
500 hildako baino gehiago
YUBA › Salva Kir presidentearen
kontrako estatu kolpe saioan
gutxienez 500 lagun hil dira
Hego Sudanen, igande eta atzo
artean. Egoera kontrolpean
dutela jakinarazi du Defentsa
ministroak, baina gutxienez
10.000 herritarrek NBEren
babesa bilatu dute Yuban.
Sarkozyren Barne ministroa
eta poliziaburua,atxilotuak
PARIS › Nicolas Sarkozy Fran-
tziako Barne ministro izan zen
garaian haren kabineteko kide
izan ziren Claude Gueant eta
Michel Gaudin, eta, presidentetza hartu zuenean, Barne ministro eta Poliziako zuzendari. Biak
atxilotu egin dituzte, kabineteko
kide zirela ezkutuko diru sariak
jaso zituztela onartu baitute.
Amnistia Legea aho batez
onartu dute Errusian
MOSKU › Oposizioko kideei,
Pussy Rioteko musikariei nahiz
Greenpeaceko ekintzaileei eragin diezaieken Amnistia Legea
onartu zuen atzo Errusiako Parlamentuak, Konstituzioaren 20.
urteurrena dela eta.
20 berria
2013koCut
abenduaren
18a, asteazkena
A-PDF
Page
DEMO:
Purchase from www.A-PDF.com to remove the watermark
Erdiz erdi ›
Kirol taldeen bat egitea D
Azkenean, bertan behera geratu da Miarritzek eta Baionak bat egiteko proposamena, baina Euskal Herrian
badaude batuta indartutako proiektuak. Pasai Donibane eta Koxtape, eta Athletic eta Leioa dira bi adibide.
Sentimenduen prezioa
Unai Zubeldia
zetz, urdina gorriarekin
ezin dela nahastu. Zelaiko lokatzetan trabatuko
litzatekeela proiektua.
«Ezin dut gure kluba, juridikoki,
ekonomikoki eta fiskalki sendoa
dena, bide itsuan engaiatu». Hortxe Alain Afflelou Baionako presidenteak Baiona eta Miarritzeren arteko bat egiteari joan den
astean eraiki zion horma. «Duela
egun batzuk Serge Blancok [Miarritzeko presidentea] segurtatu
zidan Miarritzeren finantza egoera ona zela. Baina bestelako
BOB EDME
E
informazioa daukat orain». Astebeteko gezur txiki bat izan zen
dena.
Lapurdi aldean bote okerra
ematen jarraituko du baloiak. Bi
zati txiki elkartuta egiten diote
askok iskin diru krisiari, baina,
gehiegitan, ezinezkoa izaten da
sentimenduak erosteko adina
diru pilatzea. Saiatu zen Nafarroako Gobernua San Antonio eta
Anaitasuna Iruñeko eskubaloi
taldeak elkartu, harrobia oinarri
gisa hartu eta hirian proiektu
sendo bat sortzen. Gipuzkoako
Foru Aldundiaren eta Donostia
eta Hondarribiko udaletxeen ekimenez, saiatu ziren Gipuzkoa
EHU eta Hondarribia-Irun lurralde txiki bateko bi proiektu xume
bateratu eta Gipuzkoako saskibaloia pixka bat gehiago goratzen.
Joan Villadelprat Epsilon Euskadiko buruaren eskutik, Euskal
Herriko egitura horrek ere egin
zizkion keinuak Hispania Espainiako taldeari 1 Formulan errit-
mo aldaketa hobeak egin ahal izateko...
Baina ez. Urdina gorriarekin
ezin izaten da nahastu askotan.
Sentimenduek eta interesek ez
dute izaten prezio jakinik. San
Antonio desagertu da dagoeneko
—ekonomikoki ez zen bideragarria proiektua—; HondarribiaIrunek ere ez du saskiratze gehiago egingo —zuzendaritza aldake-
ta izan zen, eta klubak zorrak
zeuzkan langileekin—; EpsilonEuskadik ere ahaztu zuen 1 Formulan aritzeko amets erraldoia...
Krisiak eta dirurik ezak jan egiten ditu proiektu xumeak, eta
arrisku horri iheska sortu dira,
Euskal Herrian bertan, egitura
sendoetako batzuk. Urdaibai
arraun kluba da adibiderik onentsuena. Elantxobe, Mundaka eta
Bermeoko arraun elkarteak batuta, 1992an eman zituzten lehen
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 21
‹ Erdiz erdi
Kirol taldeen bat egitea D
pausoak, eta San Miguel ligako
klubik indartsuenetako bat da
egun. Lau liga irabazi ditu (2004,
2007, 2008 eta 2010), Kontxako bi
bandera ere bai (2010 eta 2011),
Euskadiko hiru txapelketa (2007,
2008 eta 2011), Bizkaiko zazpi txapelketa (1999, 2001, 2002, 2003,
2004, 2007 eta 2008)...
2.000 biztanleko herria, larri
«Sakabanaketa prozesu batek
ahuldu egiten du beti edozein
proiektu, eta batuketak, indartu». Jakintzaren izenean hasi da
hizketan Paco Prieto, San Juan
arraun taldeko presidente eta entrenatzaile ohia. «2.000 biztanle
eskaseko herria da gurea». Eta are
txikiago geratu zen 1991n. «Hainbat arrazoi tarteko, arraunlari batzuek beste proiektu bat sortzea
erabaki zuten, baina zale eta bazkide gehienek gure ondoan jarraitu zuten».
Koxtape batetik, eta Pasai Donibane bestetik. «Oso gogorra
izan zen, eta ia hutsetik hasi behar
izan genuen berriz». Harrobiarekin lan handia egin izan du eta egiten du klubak. «Baina, ezohiko
neurri gisa, etxeko arraunlari gutxi geneuzkanez, errumaniar batzuk fitxatu behar izan genituen».
Herria bitan zatituta, uretan arrosa koloreko bi ontzi —Koxtape eta
Donibaneko Arraunlariak—, giroa arraro samarra... Ez zen giro
Pasai Donibanen.
Zorionez, giroa baretzen hasi
zen 2002an, banaketak zentzurik
ez zeukala-eta bi aldeek elkarrekin eseri eta batuta aurrera egin
beharra zeukatela erabaki zutenean. «Izenaren eztabaida sortu
zen orduan», azaldu du Prietok.
«San Juan eskatzen zuten eurek,
eta batzuek ezetz esaten zuten.
Baina nik ez neukan arazorik, betidanik herriaren izena eduki
izan duelako gure traineruak». Bi
urteko baiezko eta ezezkoaren
arrastoari segika, bi proiektuak
bat eginda, arrosa kolorea bizitu
egin zen 2002an, eta KAE 1 ligatik
sartu-irtena eginda ere, egun sendotzen ari da proiektua. Urrutira
joan gabe, denboraldi honetan,
oso talde gaztearekin, zazpigarren amaitu dute San Miguel liga,
San Pedroren aurretik.
Uretatik atera gabe, badaude
beste bi adibide on: Getaria-Tolosa
bat, eta Donostiarra bestea. Emakumezkoetan, nork bere aldetik
jota nahikoa lan izango zuela-eta,
Tolosako hamar arraunlari, Getariako zortzi eta Orioko bi elkartu
ziren 2009an. Eta berehalakoa
izan zen erantzuna, Euskotren Ligan O’Groveko bandera irabazteko gai izan zirelako, ligan bigarren
postua eskuratu zutelako, Kontxako Banderan hirugarren amaitu zutelako, eta Gipuzkoako eta
Euskadiko Txapelketetan kolpe
ederrak eman zituztelako, bi
lehiak irabazita. Iazko abendura
arte segitu zuen proiektuak indarrean, eta bandera asko astindu zituzten Getaria-Tolosako arraunlariek. Ezustean iritsi zen bat egitea, eta ezustean behin betiko etena. Baina bi proiektu xumeren batasunak zenbateko indarra izan
dezakeen erakutsi zuen GetariaTolosaren bide motz baina bikainak: Kontxan bi aldiz bigarren
(2010 eta 2011) eta bi aldiz hirugarren (2009 eta 2012); ligan behin
txapeldun (2011) eta beste behin
hirugarren (2012); Euskadiko lau
titulu (2009, 2010, 2011 eta 2012); Gipuzkoako bi (2010 eta 2011)...
Eztabaida handiagoa sortu
zuen gizonezkoetan Ur-Kirolak
eta Arraun Lagunak-en bat egiteak. Arraunlari eta diru beharrean, 1996an indarrak batzea erabaki zuten Donostia eta Arraun Lagunak-ek. Hiri bakarrean onenengandik urrun samar zeuden
bi klub ezinean ikusita, udalarekin hizketan hasi eta proiektu bakarra sortzea adostu zuten
2007an: Donostiarra. 2009an Fortuna elkartu zitzaien, eta Kiriko
gero. Gorako bide horretan nahi
baino motelago dabil proiektua,
baina oinarri sendoak dauzka jarrita. Denboraldi honetan zazpigarren postuan amaitu du Donostiarrak KAE 1 ligan, Zierbena, Lekittarra, Santurtzi, Getaria, Trintxerpe eta Ondarroaren atzetik.
Hiru adibide besterik ez dira Pasai Donibane, Getaria-Tolosa eta
Donostiarra, Euskal Herrian bertan proiektu asko sendotu direlako indarrak batuta. Athleticen
emakumezkoen taldearena, esaterako. Horixe da arrakastaren
adibiderik argienetako bat. Nerea
Onaindia jokalari ohiak gertugertutik bizi izan zuen prozesu
guztia. «Sondika taldea dago guztiaren oinarrian. Goi mailan
geunden orduan, ligako lehen
postuetan beti. Baina zuzendaritzarekin arazoak izaten genituen
‘‘
Ezin dut gure kluba,
juridikoki, ekonomikoki
eta fiskalki sendoa dena,
bide itsuan engaiatu»
«Miarritzeren finantza
egoera ona zela baieztatu
zidaten, baina bestelako
informazioa dut orain»
ALAIN AFFLELOU
Baionako presidentea
Ernesto Valverderen
eskutik iritsi zen
Athleticen eskaintza, eta
isilpean landu genuen»
«Oraindik asko falta da
profesionalizazio bidean,
baina askoz larriago
egongo ginen Leioan»
NEREA ONAINDIA
Athleticeko jokalari ohia
Sakabanaketa prozesu
batek ahuldu egiten du
beti edozein proiektu,
eta batuketak indartu»
«Oso gogorra izan zen
herriko taldea banatzea,
eta ia hutsetik hasi behar
izan genuen berriz»
PACO PRIETO
San Juango presidente eta entrenatzaile ohia
beti; baldintza txarrak, lan guztia
guk egin behar...». Kirol maila gora, eta egunerokoa behera, erdi
kasualitatez sortu zen egitura hura Leioara pasatzeko aukera. «Gure ekimenez, Sondika izenarekin
eta Leioako Udalarekin elkarlanean, txapelketa bat antolatu genuen Leioaren instalazioetan».
Hain arrakastatsua izan zen
hiru eguneko txapelketa hura,
egitura Sondikatik Leioara igarotzeko proposamena egin zieten.
«Oso txarra zen egoera, eta baiezkoa eman genien. Mingarria izan
zen Sondika desagertzea, 1970ean
sortutako proiektua zelako». Baina, behe-behetik hasi behar izanda ere, etorkizunaren aldeko
apustua egin zuten jokalariek.
Gorako pausoak emanda —bigarren taldea eta futbol eskola ere
sortu zituzten bide horretan—,
Superligara igotzeko zorian zeudela iritsi zen Athleticen eskaintza. «Ernesto Valverderen eskutik. Athletic B-ren entrenatzailea
eta Andoni Zubizarreta kirol zuzendariaren ondokoa zen garai
hartan Valverde». Zalaparta handirik sortu gabe, «sekretupean»,
2002ko udan eman zuten behin
betiko pausoa. «Javier Uria zen
orduan Athleticeko presidentea».
Arazo handiak Lamikizekin
Lehen hiru urteetan Leioako egitura izan zenaren esku zegoen
proiektuarekin aurrera jarraitzea edo bertan behera uztea
—Leioako hiru ordezkari sartu ziren Athleticen zuzendaritzan—.
«Baina denok ados geunden bat
egitearekin». Laugarren urtean
izan zen krisi txiki bat, Fernando
Lamikiz presidenteak Iñigo Juaristi entrenatzailea eta bere taldea kanporatu zituenean. «Momentu zailak izan ziren, arazo
handiak izan genituelako. Baina
hanka-sartzea onartu, berriz ere
Iñigoren lantaldeari deitu, eta
ondo bideratu zen dena». Onaindiak ez dauka zalantzarik bat egitearekin proiektua sendotu egin
zela, eta ligako lau tituluak dira
horren erakusgarri. «Oraindik
asko falta da profesionalizazio bidean, baina askoz larriago egongo ginen Leioan, hango egiturarekin jarraitu izan bagenu».
Batzuetan diruak agintzen du,
besteetan bihotzak... baina, krisi
hotsen eraginez, geroz eta proiektu gehiago ari dira bilatzen ondokoaren epela. Txirrindularitzara
ere iritsi da bat egiteen indarra.
Bakarrak nahikoa indar ez, eta
talde erraldoiak ari dira gorpuzten bat eginda. RadioShack Leopard eta Omega Pharma-Quick
Step izan dira adibideetako bi,
2013ko World Tourreko talderik
onenen artean laugarrena eta zazpigarrena, hurrenez hurren. Askotan ezinezkoa izaten da sentimenduak erostea, baina diruaren
presioak jartzen dio prezioa, sarritan, derrigorrezko bat egiteari.
22 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Kirola›
Athletic, bazkideen altxor
Athleticek bazkideena izaten jarraituko
duela jakinarazi du Josu Urrutiak, kirol
elkarte anonimo bihurtzeari uko eginez
Almunia Athleticen bazkide izateak interes
gatazka sorraraz dezakeela salatu dute
Iñaki Larrañaga Bilbo
«Ez daukagu beldurrik izan beharrik. Talde hau berezia da, eta
orain arteko historiak bere alde
egiten du». Kito. EB Europako Batasunak Athleticen, Osasunaren
eta Espainiako Ligako beste bost
talderen aurka abiaraziko duen
ikerketak ez du ibilbide luzerik
izango talde bizkaitarraren kasuan. Edo hala uste du, behintzat,
Josu Urrutia Athleticeko presidenteak. Astelehenean lehertu
zen hilabeteotan indartutako
zurrunbiloa. Eta era arraroan lehertu ere, modu ofizialean izan
beharrean Jose Manuel Garcia
Margallo Espainiako Gobernuko
Atzerri ministroak jakinarazi
baitzuen albistea Bruselan izandako batzar batetik irten berritan.
Argi hitz egin zuen Garcia Margallok: Europako Batasunak
ikerketa bat abiaraziko du Espainiako Ligan ari diren zazpi taldek
legez kanpoko diru laguntzak
jaso dituzten aztertzeko. Biktimak, Athletic eta Osasunaz gain,
txapelketako bi talde indartsuenak —Real Madril eta Bartzelona—, Valentzia, Hercules eta Elx
izango dira.
Eztabaida horren harira, Urrutiak prentsaurrekoa eskaini zuen
atzo Ibaiganen, eta hark ere argi
erantzun zuen: «Taldea eredugarria izan da bere historiako 115
urteetan. Legeak dioena bete
dugu beti; ez gara bertatik mugitu. Hori dela eta, ez dugu Athletic
kirol elkarte anonimo bihurtuko». Auzi hori da Bruselaren lupa
talde zuri-gorriaren gainean jartzearen arrazoietako bat. Real
Madril eta Bartzelonaz gain, Athletic eta Osasuna dira Espainiako
Ligan elkarte anonimoak ez
diren talde bakarrak. Horrek
beste zerga tratamendu bat izaten laguntzen die —zerga gutxiago ordaindu behar izaten dituzte—, eta, Urrutiaren hitzetan,
normala da Europako beste talde
batzuk haserretzea.
Hainbat iturrik jakinarazi duten bezala, futbol talde handietako batzuek salatu dute Espainiako Ligako talde horiek jasotzen
Langileak San Mames berriko obretan, atzo. Haren finantzaketa jarri du zalantzan Bruselak. ALFREDO ALDAI / EFE
duten tratamendu berezia, Bartzelonari eta Real Madrili kalte
egiteko bereziki. Horren haritik,
Athleticeko presidenteak ez du
arrazoirik ikusten arduratuta
egoteko. «Ez da abantaila bat; indargune gisa ikusten dut nik. Taldea bazkideena da, eta ez dut uste
kolokan dagoena eredu hori denik. Egongo balitz, bazkideena
izaten jarraitzeko borrokatuko
ginateke», gaineratu zuen. Duela
gutxi joko garbiaren saria jaso du
Athleticek Espainiako Ligaren
eskutik, eta Michel Platini UEFAko presidenteak klubak zelaitik
kanpo daukan jarrera goraipatu
zuen joan den astean Bilbora eginiko bisitan. Horrelako albisteek
lasaitu egiten dutela nabarmendu zuen Urrutiak.
San Mames berriaren eraikuntzak —eraikitzen hasi aurretik
ere bai— buruhauste handia eragin dio zuzendaritzari, eta eraikinaren oinarrian dagoen fundazioari. Fundazio hori modu publikopribatuan sortu zuten bere
garaian Eusko Jaurlaritzak, Bizkaiko Aldundiak, Kutxabankek,
Bilboko Udalak eta Athleticek berak, eta horren finantzaketa izango da Europako Batasunaren bigarren aztergunea. Jakinarazpenik ez dutela jaso aitortu zuen
Urrutiak: «Dakigun gauza bakarra da erakundeei informazio eskaera egin dietela. Horiek ere lasai agertu dira».
Joaquin Almunia izan zen eguneko beste protagonista, Emily
O’Reilly Europako arartekoak
haren kontra egin baitzuen Ath-
leticen bazkide izateagatik: «Taldeetako batekin dituen harremanak ikusita, kasuan interes
gatazkak egon daitezkeela pentsa dezake jendeak». Europako
Lehiakortasun komisarioa izanik, taldeen aurkako ikerketan
izandako atzerapenak salatu
‘‘
Taldea eredugarria
izan da bere historiako
115 urteetan; legeak
dioena bete dugu beti»
JOSU URRUTIA
Athleticeko presidentea
«Almuniarentzat
onartezinak dira
interes gatazkaren
inguruko alegazioak»
ANTOINE COLOMBANI
Joaquin Almunia komisarioaren ordezkaria
«Eraikuntza erakunde
publiko eta pribatuen
arteko eredua da; ez da
soilik Athleticen zelaia»
JOSU ERKOREKA
Eusko Jaurlaritzaren ordezkaria
«Gauzak argitu
eta azaldu behar dira,
diru publikoari buruz
hizketan ari garelako»
BORJA SEMPER
PPren ordezkaria
«Harremanak ikusita,
kasuan interes gatazkak
egon daitezkeela pentsa
dezake jendeak»
EMILY O’REILLY
Europako arartekoa
zituen O’Reillyk. Antoine Colombani Almuniaren ordezkariak
erantzun zuen: «Almuniarentzat
onartezinak dira interes gatazkaren inguruko alegazioak».
Jaurlaritza, lasaitasun eske
Josu Erkorekak lasaitasuna helarazi zuen atzo Eusko Jaurlaritzaren izenean, eta eurek zelai berrian izandako parte hartzeak
«munduko berme juridiko guztiak» dituela berretsi. «Eraikuntza erakunde publiko eta pribatuen arteko eredu izan da, eta ez
da soilik Athleticen zelaia, herritar orori zabaldutako kirol instalazioa baizik», azaldu zuen. Unai
Rementeria Bizkaiko Aldundiko
ordezkariak, berriz, legezko baldintzak bete direla uste du. Horrenbestez, argitu du aldundiak
eta beste erakundeek ez dutela
eman diru laguntzarik, zelaiaren
jabe ere badirelako.
Ikerketa horren inguruko polemika alderdi politikoetara ere zabaldu da. Idoia Mendia PSE-EEko
ordezkariak atzo azpimarratu
zuen bere alderdia izan zela, Patxi
Lopezen gobernuaren bitartez,
Athleticen zelai berriak erabilera
publikoa izatea lortu zuena. Gipuzkoako PPk, berriz, «zalantzak
argitzeko eta informazioa zabaltzeko» eskatu zuen Borja Semperren eskutik. Bestalde, UPDko
Gorka Maneirok kolokan jarri zituen zelai berriari eskainitako
diru laguntzak, eta onartezintzat
jo zuen futbol zelai bat finantzatzen den bitartean zerbitzu publikoak murriztu izana.
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 23
24››
Bilbo Basketek sei punturen aldeaz irabazi behar dio
gaur etxean Oldenburgi Eurokopako Top 32an aritzeko
Realak gaur Anoetan
ezin du hutsik egin
Algecirasen kontra
G Reala
Entrenatzailea: Jagoba Arrasate
s
Zubikarai
s
Zaldua
s
s
I. Martinez
s
Ansotegi Jose Angel
s
s
Ros
Elustondo
s
s
s
Castro
Griezmann
Prieto
s
Seferovic
Espainiako Kopa
Osasunako jokalariak, atzo, partida hasi berritan, 1-0ekoa ospatzen. JESUS DIGES / EFE
Uste baino erosoago
C+L / Gol T
Anoeta
19:30
(32.000 ikusle)
G Algeciras
Entrenatzailea: Manolo San Lucar
s
Romero
s
1
1
OSASUNA
MALAGA
1 Riesgo
111
24 Damia
111
14 Arribas
111
15 Oier
111
3 J.Oriol
111
10 Puñal
111
20 Silva
111
16 Cejudo
111
D
22 Loties (83.m.) 111
9 Armenteros
111
33 Jose Garcia
111
21 DR.Torres (65.m.) 111
18 Manu Onwu
11
19 DO.Riera (76.m.) 111
E. J.Gracia
111
1 Kameni
11
2 J.Gamez
11
15 Angeleri
11
3 Weligton
11
5 Antunes
11
30 Darder
11
12 Tissone
11
8 Portillo
11
D
9 Santa Cruz (64.m.) 1
14 P.Morales
11
17 DDuda (64.m.) 111
18 Eliseu
11
26 Juanmi
11
24 DSamuel (73.m.) 11
E. B.Schuster
11
Golak: 1-0: Weligtonek, bere atean
(1. min.); 1-1: Eliseuk (61. min.).
Epailea: Ayza Gamez. Txartel horiak:
Malagako Schuster (entrenatzailea), Jesus Gamez, Duda eta Samueli. Bestelakoak: 10.538 ikusle Sadar futbol zelaian.
Lehen minutuan
gola sartuta, Osasunak
kontrolpean izan du
partida, azken txanpan
apur bat sufritu badu ere
Asier Legarda-Ereño Iruñea
Patxi Puñal Osasunako kapitainak 500. partida jokatu zuen atzo
gorritxoen elastikoarekin, nafarren Sadar futbol zelaiko milagarren partidan. Malagaren aurkako Espainiako Kopako kanporaketako itzulerako norgehiagokak
berezitasun kutsua hartu zuen bi
ospakizun horiengatik. Horregatik, festa erabatekoa izateko,
egun berezi horretan final-zortzirenetan sartzea zen zaleek ospatu
nahi zutena. Eta taldeak ez zuen
kale egin. Lehen minutuan Weligtonek bere atean sartutako golari
esker, gehienean eroso aritu zen
Osasuna, eta ezinean Malaga. Bigarren zatian partida berdintzea
lortu zuten andaluziarrek, baina
etxetik kanpo sartutako gol kopuruari esker, Osasunak gainditu
egin zuen kanporaketa. Final-zortzirenetan Olimpic Xativaren eta
Real Madrilen arteko kanporaketako garailea izango du aurkari
Iruñeko taldeak.
Joaneko partidan Malagan lortutako 3-3koak abantaila txiki bat
eman zion Osasunari, baina
abantaila hori ahaztu eta beti bezala partida irabazten saiatuko zirela ziurtatu zuen Javi Gracia entrenatzaileak bezperan. Entrenatzailearen agindua lehen unetik
betetzea erabaki zuten jokalariek. Jose Garcia gazteak Manu
Omwuri emandako baloi bat eskuin hegalera iritsi zen, Cejudorentzat, hark areara bidali zuen
baloia, eta Weligtonek, Malagako
kapitainak, bere ateko sarera desbideratu zuen baloia. Erabat
ezustean hartu zuen Kameni atezaina. Partida hasi eta 40 segundora gola ospatzen ari ziren Osasunako jokalariak, lehenaz gain
kanporaketa euren alde jarririk.
Golak jota utzi zuen Malaga.
Partidan behar bezala sartu aurretik, markagailuan atzetik ziren Bernd Schusterren jokalariak, eta lehen ordu laurdenean
Osasunaren golaren kolpeari
erantzunik ezin emanda aritu ziren Sadarren, suspertzeko beharrezkoa den grinarik eta gogorik
erakutsi gabe.
Malagaren presio eskasa baliatuta, zelai erdian baloia ondo mu-
gitzen ere asmatu zuten, gainera,
nafarrek. Bere 500. partidan nagusi zen Patxi Puñal zelai erdian,
harmailetan bildutako zaleen gozamenerako. Minutuak pasa ahala, ordea, Osasunak pausotxo bat
atzera eman zuen. Puñal eta Silva
erdiko atzelariengandik gertu kokatu ziren, eta Asier Riesgoren
atea defendatzea beste asmorik
ez zuten Javi Graciaren jokalariek. Malagak ez zuen estutzen,
hala ere, eta eroso aritu ziren gorritxoak. Bost korner atera ahal
izan zituen Malagak lehen zatian
—Osasunak, bakarra—. Baloia
euren esku zuten kanpotarrek.
Baina eroso zegoen Osasuna.
Eliseuren gola bakarrik
Bigarren zatian ere antzeko bidetik jarraitu zuen norgehiagokak.
Bazirudien Malagak kanporaketa gainditzeko interesik ez zeukala, eta Osasunak serio jarraitu
zuen lanean. 62. minutuan Eliseuk area kanpotik egindako
jaurtiketa indartsu batean berdinketaren gola iritsi zen, ordea.
Asier Riesgo erabat ezustean harrapatu zuen Eliseuk bere zartakoarekin, eta kanporaketa gainditzeko aukera zeukala sinesten
hasi zen Malaga berriz ere. Jokoa
hobetu gabe jarraitzen zuen, baina gol bat gehiago sartzea nahikoa zuen final-zortzirenetan sartzeko. Saiatu zen Malaga, baina
Osasunak aparteko estutasunik
gabe eutsi ahal izan zion kanpotarren azken ahaleginari. Beranduegi erreakzionatu zuten Schusterren jokalariek. Eta joanekoan
Rosaledan 3-0 galtzen hasi arren,
azken 4-4koarekin, Osasunak
gainditu du kanporaketa.
Muñiz
Fernandez
Maiquez
s
Benitez
s
Victor
s
Ivan
s
Romero
s
Melchor
s
s
Berlanga
Ayala
s
Alfaro
s
Harper
Joanekoan bana egin eta
kanporaketa bideratu
ondoren, txuri-urdinek
dena alde dute Kopan
aurrera egiteko
Jon Eskudero Donostia
Kontu jakina da Espainiako Kopa
ez dela Realaren txapelketarik
maitatuena. Batagatik edo besteagatik, azkeneko hamarkadetan
nahi baino lehenago geratu izan
da kanpoan, eta Donostian bada
pazientzia galduta dagoenik ere.
Bada, sentsazio txar horiek alde
batera utzi eta final-zortzirenetarako sailkatzeko, txuri-urdinek
ezin dute hutsik egin gaur Algecirasen kontra. Joanekoan bana
berdindu ondoren, guztia alde
dute sailkatzeko, baina gehiegi ez
fidatzea komeni dela behin eta berriz esana du Jagoba Arrasatek.
Izan ere, Kopna masaileko galantak jasoa da Reala.
Gehiegiezko konfiantza garesti
oraintzeko arriskua dagoela eta,
Arrasatek hamaikako lehiakorra
zelairatuko du gaur. Deialditik
kanpo utzi ditu, besteak beste,
Bravo, Carlos Martinez eta Markel Bergara, baina, hala ere, maila oneko hamaikakoaren alde
egingo du. «Aldaketak egingo ditut, baina gehiegi arriskatu
gabe», aitortu zuen atzo. Edonork
jokatzen duela ere, ordea, gakoa
motibazioan egongo dela uste du
entrenatzaileak. «Eurentzat norgehiagoka berezia izango da, eta
oso motibatuta zelairatuko dira.
Aurrera egiteko aukera dutela
ikusten badute, euren jokoak
gora egingo du, eta gure zeregina
hori moztea izango da». Haren
esanetan, Algecirasi ezin diote
amets egiten ere utzi. «Emaitzari
begira jokatzen badugu, sustoren
bat har genezake. Beraz, kanporaketa gero eta lehenago erabaki,
hobe guretzat».
Atean, berriz ere Zubikarai
Bravo deialditik at dagoenez, Zubikaraik jokatuko du hasieratik,
Txapeldunen Ligako azken partidan Bayer Leverkusenen aurka
egin bezala. Defentsari dagokionez, Zalduak eta Cadamurok hasieratik jokatzeko aukera asko
dute; baita Rosek ere zelai erdian.
Aurrean, berriz, edonork jokatzen duela ere, kalitate handia
izango du Realak. Algeciras ez
dago momenturik onenean: ligan
bost partida daramatza jarraian
irabazi gabe. Hala ere, historiari
begiratuta, hobe ez fidatzea.
Realeko akziodunek beste bost urterako
babesa eman diote Jokin Aperribairi
Espero zen bezala, gorabehera askorik gabea izan zen Realaren atzoko akziodunen batzarra. 230 akzidun gerturatu ziren Antonio Elorza belodromora; 2.012 akzio zeuden bertan,
%38,64. Klubaren gaur egungo egoera azaldu eta etorkizuneko
erronkak zerrendatu ondoren, arazorik gabe onartu zituzten joan
den denboraldiko kontuak (%97,76) eta denboraldi honetakoak
(%97,64). Eta, espero zen bezala, bertaratutakoek babes handia
eman zioten oraingo administrazio kontseiluari. Aperribaik berak
botoen %97,41 jasota, beste bost urterako babesa jaso zuen karguan jarraitzeko. Galdera-erantzunetan ere ez zen izan zalaparta
handirik, baina akziodun batek baino gehiagok eskatu zuten emakumezkoen taldea indartzeko borondate handiagoa.
D
24 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Kirola ›
DLaburrak
Gaur jokatuko dira
final-laurdenak Serbian
ESKUBALOIA › Gaur jokatuko
dituzte Serbian Munduko Txapelketako final-laurdenak. Brasil Hungariaren aurka ariko da,
Polonia Frantziaren aurka
(17:30), Danimarka Alemaniaren aurka eta Serbia Norvegiaren aurka (20:15). Euskal jokalaririk ez dago jada, Hungariak
Espainia kanporatu baitzuen
herenegun.
Tolosak eta Artolak debuta
egingo dute Gabonetan
PILOTA › Xabi Tolosa atzelari
Bilbo Basketeko jokalariak, denboraldi honetan ACB ligan lortutako garaipen bat ospatzen. LUIS TEJIDO / EFE
Irabazi beste aukerarik ez dauka
Eurokopako Top 32an
aritzeko, gutxienez
sei puntuz irabazi behar
dio gaur Bilbo Basketek
etxean Oldenburgi
Julen Etxeberria
Kirolean, egun batean beltza dirudiena zuria izan daiteke hurrengoan, eta alderantziz. Galde
diezaiotela Bilbo Basketi. Orain
zortzi egun Eurokopatik at zegoen ia. Elan Chalonen kantxan 8179 galdu izanak oso aukera gutxirekin utzi zuen. Egun bat geroago
Spirou Charleroik, multzoko azken sailkatuak, Oldenburg bigarrenaren kantxan irabaztea behar zuen, Top 32a jokatzeko aukerarik gabe geratu nahi ez bazuen.
Miraria zirudien ia hori gertatzea. Baina miraria gertatu zen,
eta Belgikako taldeak 74-82 irabazi zion Alemaniako taldeari. Horri esker, Bilbo Basketek badu aukera oraindik sailkatzeko. Horretarako, ordea, kosta ahala kosta
irabazi behar dio gaur Oldenburgi Miribillan (20:30, ETB1). Irabazi
ez ezik, ondo irabazi ere egin beharko dio, gutxienez sei punturen
aldeaz, bi taldeek aurreneko itzulian Alemanian jokatutako norgehiagokan Oldenburgek bost
punturen aldeaz lortu baitzuen
garaipena (91-86). Hain zuzen ere,
neurketa hori izan zen Rafa Pueyok entrenatzen duen taldeak sasoi honetan Eurokopan galdu
zuen lehen partida. Ordu arte, lau
lehia zeuzkan jokatuta, eta laurak irabaziak. Ordutik, baina, jokatu dituen bost partidak galdu
ditu bata bestearen atzetik. Hala
ere, oraindik ondo aprobetxa dezake Spirou Chaleroik egindako
mesedea. Asko diote eskertzeko
bilbotarrek belgikarrei, haien jardunagatik balitz jada Top 32an
lehiatzeko aukerarik gabe egongo bailirateke. Eta hori bai, hori
muturreko galanta izango litzateke, aurreko denboraldian loriatik
oso gertu egon baitziren, finaleraino iritsita.
Konfiantzaz lepo
Bilbo Basketeko jokalariek konfiantzaz lepo ekingo diote gaurko
norgehiagoka erabakigarriari.
Batetik, beren burua Eurokopatik kanpo ikusi ondoren, oraindik
sailkatzeko aukera baitute. Bestetik, Eurokopako ibilbidearen aldean, ligan bolada onean baitira.
Lehen bost partidak galdu ondo-
ren, hurrengo bostetatik lau irabazi dituzte, azkeneko hirurak jarraian. Horri esker, garaipen bakarrera dituzte Espainiako Kopa
jokatzeko eskubidea ematen duten postuak.
Konfiantzaz beteta, eta sasoiz
antzeko. Rafa Pueyok jokalari bakarra dauka min hartuta: Dairis
Bertans eskolta letoniarra.
Gaurko partidan gertatzen denaren zain, Bilbo Basketek badaki jada zein aurkari izango lituzkeen hurrengo ligaxkan: Izar Gorria —Laboral Kutxaren multzoan aritu da Serbiako taldea Euroligan, baina lehiaketa nagusiko
Top 16tik at geratu da—, Nizhny
Novgorod Errusiako taldea
—F multzoko lehen sailkatua—
eta H multzoko bigarren sailkatua: Besiktas (Turkia), Panionios
(Grezia) edo Radnicki (Serbia).
anoetarrak eta Iñaki Artola aurrelari alegiarrak Gabonetan
egingo dute debuta,Asperekin
Tolosak eta Asegarcerekin Artolak.Tolosak hilaren 30ean jokatuko du estreinakoa,Tolosan
(Gipuzkoa).Egun bat geroago
jokatuko du estreinakoa Artolak
—zehazteko dago non—.Bestalde,gaur aurkeztuko dute binakakoa.Aimar Olaizolak Andoni Aretxabaleta izango du bikotekide,eta Pablo Berasaluzek,berriz ere Jon Ander Albisu.
Bi bikoteak elkarren aurka ariko
dira larunbatean,Bilbon.
Olaso ikertu dute partiden
emaitzak adosteagatik
TENISA › Guillermo Olaso tenislari bilbotarra ari da ikertzen Tenisaren Zuzentasunaren Unitatea, ustez zenbait partidatako
emaitzak adostu izanagatik.
Iturrien arabera, Olasok nahita
galdu zuen lehen seta hainbat
partidatan, jarraian emaitzari
buelta emateko. Hori eginda, Interneten apustu egiten zutenek
diru asko irabazi zuten. Olasok
berak aitortu du bera ikertzen
ari direla eta «Errusiako mafia
baten presiopean» aritu dela.
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 25
D
‹Agenda
Ekitaldiak
Zure ekitaldia BERRIAn agertzea nahi baduzu: www.berria.info/zerbitzuak/agenda/bidali/
Musika
pArrasate. The Allnighters.
Bihar, 22:00etan, gaztetxean.
pAtarrabia. Paz de Ziganda
ikastolako helduen abesbatzaren Eguberrietako kontzertu solidarioa. Gaur, 20:00etan, kultur
etxean.
pBasauri. Folk kontzertua, La
Musgañarekin. Gaur, 20:30ean,
Social antzokian.
pBera. Eguberrietako kontzertua. Gaur, 18:00etan, kultur
etxean.
pBilbo. Dregen (Backyard Babies). Gaur, 21:00etan, Kafe Antzokian.
pBilbo. Jam Session. Bihar,
19:30ean, Hika Ateneon.
pBilbo. Eate eta Winter Wake.
Bihar, 20:00etan, Bilborocken.
pDonostia. The Upper Room,
Gospel. Bihar, 20:00etan, Loiolako elizan.
pGasteiz. Tajon Prieto y Los
Cuajalotes eta The Potes. Bihar,
21:00etan, gaztetxean.
pIruñea. Eñaut Elorrieta. Gaur,
13:00etan, NUPeko Gradu aretoan.
Bertsolaritza
pGasteiz. Bertso saioa. Bertsolariak: Iñaki Viñaspre eta Irati
Anda. Bihar, 20:30ean, Arrigorri
tabernan.
pHondarribia. Saio didaktikoa.
Bertsolariak: Maialen Lujanbio
eta Jon Maia. Gaur, 12:00etan,
Talaia institutuan.
Dantza
pDonostia. Muxua eta Atalak
piezak, Dantzaz Konpainiarekin.
Gaur, 21:00etan, Viktoria Eugenia antzokian.
Hitzaldiak
pAstigarraga. Baratze ekologikoa. Bihar, 19:00etan, kultur
etxean.
pBastida. No sabemos euskara, ¿cómo podemos ayudar a
nuestros hij@s? Bihar,
17:00etan, Bastida ikastolan.
pBilbo. Fiskalitatea. Hitz egin
dezagun argi: gehiago ordaintzen al du gehien duenak?, Helena Franco eta Irune Sotorekin
Gaur, 19:00etan, Batzar Nagusien egoitzan (Hurtado Ametzaga, 6).
pBilbo. Bilbotik paseatzen.
Bihar, 17:00etan, Euskal Museoan.
pDonostia. Euskaltasunaren
norabidea. Nondik jo?, Jon Sarasuarekin. Gaur, 19:00etan,
Egiako kultur etxean.
pDonostia. Emakume etorkinak: generoa eta aniztasun kultura, Jatorkin elkartearen eskutik. Gaur, 18:00etan, Emakumeen Etxean, Okendo kalean.
pDonostia. Verdiren 200. ur-
teurrena. Gaur, 19:15ean, Gipuzkoako Ateneoan, Abuztuaren
31ko kalean.
pDonostia. Folklorea-Esanahia-Oinarrizko Adierazpenak,
Mikel Legorbururen hitzaldia.
Gaur, 19:30ean, Koldo Mitxelena kulturunean.
pDonostia. Confirmación y éxito de un otro cine español. (¿Y
ahora qué hacemos?). Gaur,
19:00etan, Artelekun.
pDonostia. Emakumeak ekintzaile. Bihar, 18:00etan, Emakumeen Etxean, Okendo kalean.
pDonostia. Literatur solasaldia: Lord Jim. Bihar, 19:00etan,
Intxaurrondo kultur etxean.
pGasteiz. Irakurle kluba: Itzalen
itzal. Bihar, 20:00etan, Ignacio
Aldekoa kultur etxean.
pLegazpi. Gure Esku Dago mugimenduaren aurkezpena.
Bihar, 19:30ean, kultur etxeko
areto nagusian.
pOrdizia. Asier Mendizabalen
eskutik, Ehun urtetik lau: zergatik den hain garrantzitsua Nikolas Lekuonaren lana hitzaldia.
Bihar, 19:00etan, Barrena kultur
etxean.
Ikus-entzun
pBasauri. Alaba zintzoa. Bihar,
20:00etan, Social antzokian.
pBerriz. Fantasiazko eta beldurrezko zinema jaialdia. Gaur,
20:00etan, kultur etxean.
pBilbo. Solo en casa. Gaur,
18:00etan, Fnac saltokian.
pBilbo. El desencanto. Gaur,
20:00etan, Campos Eliseos antzokian.
pGasteiz. Amaren eskuak.
Bihar, 08:15ean, Florida zinemak.
pIruñea. El sueño de los héroes.
Bihar, 19:30ean, Zabaldin.
pLegazpi. Zarzuela zikloa DVDan: La canción del olvido.
Gaur, 20:30ean, kultur etxean.
pLezo. 27 urte ez dira ezer; Zintzilik Irratia, herri baten historia.
Bihar, 19:30ean, Txerrimuñon.
pOrdizia. Zinema alternatiboa:
Perder la razón. Gaur,
20:30ean, Herri antzokian.
pSanturtzi. El nombre. Bihar,
18:00etan, Serantes kultur aretoan.
pTolosa. Balta txuria, Balta
Berdea. Urumearen zurrumurrua dokumentalaren aurkezpena. Bihar, 19:00etan, Topic
aretoan.
Bestelakoak
pBilbo. Izeba Tekla. Bihar,
18:30ean, San Frantziskoko
Udaltegian.
pDonostia. Parisen bizi naiz,
Koldo Izagirreren errezitaldia.
Bihar, 19:30ean, Larrotxene kultur etxean.
pZizur Nagusia. Pirritx, porrotx
eta marimotots: Bizipoza. Gaur,
16:30ean, kultur etxean.
Dantzaz konpainiako dantzariak, Muxua koreografiaren proba saio batean. LIDE FERREIRA / IRUTXULOKO HITZA
Amodiozko muxu bortitzak
Dantzaz konpainiak
Igor Calonge
koreografoaren ‘Muxua’
lana estreinatuko du
gaur Donostian
Erredakzioa
Atalak XVIII. proiektuaren barruan taularatuko dute Muxua
koreografia Igor Calongek eta
Dantzaz konpainiak. Bien arteko
bigarren lana da hori. Gaur estreinatuko dute, 21:00etan, Viktoria
Eugenia antzokian.
Maitasuna eta bortizkeria uz-
tartzen ditu Muxua lanak, Calongek berak esan duenez. Bizitzako
gogorkeriarik gabe gozotasuna
baloratzen jakingo ez genukeela
dio koreografoak. Muxu ematean
egiten ditugun mugimenduetan
oinarritzen da koreografia, hein
handi batean.
Muxua lana ez ezik, Dantzaz
konpainiako dantzarien piezak
taularatuko dituzte.
Dantzaz taldea dantzarien eta
konpainia profesionalen arteko
zubia egiteko asmoz sortu zuten.
Europa osoko dantzariak biltzen
ditu, eta formakuntza iraunkorra
eskaintzen die, baita eguneroko
oinarrizko trebakuntza ere. Na-
zioarteko koreografoekin lan egiten du, besteak beste, Galili, Timulak, Gauthier, Jacek Przybylowicz eta Jone San Martinekin.
Euskal Herriko dantzarientzat,
gainera, Mugi taldea sortu du, 16
urte gorako dantzariekin lanean
hasteko. Ohikoak ez diren lekuetarako obrak prestatzen dituzte.
Azaroan Aljerian izan ziren, hango dantza garaikideko jaialdian
parte hartzen.
DANTZA EMANALDIA
pNoiz. Gaur, 21:00etatik aurrera.
pNon. Viktoria Eugenia antzokian, Donostian.
Zer egin euskalduntasunarekin
Jon Sarasua irakasleak
hitzaldi bat emango du
Donostian, atera berri
duen ‘Hiztunpolisa’
liburuan oinarrituta
Erredakzioa
Mondragon Unibertsitatean irakasle da Jon Sarasua Maritxalar
(Aretxabaleta, Gipuzkoa, 1966).
Euskaltasunaren norabidea.
Nondik jo? hitzaldia emango du
gaur, Egiako kultur etxean (Donostia).
Hiztunpolisa saiakera plazaratu zuen Sarasuak urrian. «Zer
egin?». Galdera hori egiten dio Sarasuak bere buruari liburuan.
Euskarak hartu duen norabideari hainbat aldetatik begiratu dio
horretan. Euskalgintza «lausoaldi eta ahulaldi batean» dagoela
uste du irakasleak. Hainbat alorretan orain arte eginikoari «astindu bat» eman behar zaiola.
Azken boladan «aro berria»
esamoldea eskuin-ezker aipatzen
Euskalgintza «ahulaldi» batean dagoela dio Sarasuak. JUANAN RUIZ/ARGAZKI PRESS
dute, baina, Sarasuaren arabera,
ez da ziurra aro berri horrek «blokeo mental batzuk aldatzeko adina arnasa» ekarriko duen.
Ezker eta eskuin abertzalearen
arteko lehiatik harago, euskarazko gizarte erakundeen sareak
«diskurtso beregain bat, doinu
propio bat eta estrategia autonomo bat» landu beharko lituzkeela
uste du. Halere, argi uzten du euskarak ez duela despolitizatzea
baizik eta «berpolitizazio moduko
bat, bestelako oinarri batzuetan».
Sarasuak dioenez, hamabost urte
berandu gabiltza «arlokako estrategiak bultzatu eta trinkotu, eta
indar politikoen mahai gainean
sinesgarritasunez jartzeko moduko planteamendu eta estrategietara iristeko orduan».
HITZALDIA
pNoiz. Gaur, 19:00etan.
pNon. Egiako kultur etxean, Donostian.
26 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Agenda ›
b
Eguraldia
Joera
Ostirala, 20
Bihar
Larunbata, 21
pHegoaldeko haizea ibiliko da,
4ko indarrarekin, eta 5-6ko tarteekin eguerditik aurrera. Lehen
2 milietan, itsaso kizkurra edo
itsaskirria izango da, eta, gainerakoan, itsaskirria edo itsaskia.
Olatuak, 2,5 metro ingurukoak.
Igandea, 22
p
Baiona 10/16
p
Bermeo 10/18
p
Donostia 10/18
p
p
Bilbo 10/18
p
Donibane Garazi 2/17
Durango 7/16
p
Azpeitia 8/17
p
p
p
Leitza 3/11
Arrasate 7/14
Amurrio 3/12
Itsasaldiak
Maule 1/16
p
p
Balmaseda 2/14
Itsasoa
p
ORDUA
METROAK
Itsasgora
4:55
4,06
Itsasbehera
11:07
1,01
Itsasgora
17:16
3,85
Itsasbehera
23:13
1,12
Abaurregaina -2/8
p
Isobara mapa
p
p
Gasteiz 0/10 Agurain 1/11
Iruñea 4/11
Gaur
Arratsaldean, euritara
pEguraldiak okerrera egingo
du. Eguna hodei gutxirekin
hasiko da, eta, hegoaldeko
haizea zakartu egingo denez, tenperatura igo egingo
da pixka bat. Baina arratsalderako aldaketa dator. Fronte bat iritsiko da. Hodeiak
zabalduko dira, eta zerua lainotuta geratuko da. Euria
espero da iluntzerako eta
b
Giro bustia eta hotza
pOstegunean euria botako du,
eta tenperaturak jaitsi egingo
dira. Giro goibela eta umela
izango da; goizean, haizea iparmendebaldera aldatuko da, eta
arratsaldean gogor joko du,
batez ere kostaldean. Tenperatura jaitsi egingo da, eta elur
kota 1.000 metro inguruan
egongo da arratsaldean. Azken
orduetarako, litekeena da elur
maila beherago jaistea. Beraz,
gailurrak zurituko ditu.
p
p
Tafalla 2/11
Guardia 4/8
p
Tutera 2/12
gauerako. Goizean, ziurrenera, lainoa izango da Ebro
Ibarrean, baina arratsaldean
jasoko du.
Eguzkia
S0RTU
GORDE
08:39
17:38
Ilargia
EGUNA
Ilbehera
Abenduaren 25a, asteazkena
Ilberri
Urtarrilaren 1a, asteazkena
Ilgora
Urtarrilaren 8a, asteazkena
Ilbetea
Urtarrilaren 16a, osteguna
Hitz jokoak
G Anagrama gezidunak
p Soluzioen anagramak dira azalpen gisa
emaniko hitzak edo hitz antzekoak
EZKARAIO
ZERUAK
BIKOA
AZTORE
ITEGIA
ZT
G Sudokua
BARATZE
LOLE
LIZEOAK
TIPOL
PELE
ESNAITU
9x9-ko laukian hutsik
dauden gelaxkak bete
behar dituzu, 1etik 9ra
bitarteko zenbakiak
idatziz, eta kontuan izanik
zenbaki bakar bat ere ez
dela bi aldiz azaltzen
errenkada eta zutabe
berean, ezta dagokion
3x3-ko laukian ere.
GUREKOIZL
E
KINA
ZOLINA
BELKOR
BAZARO
OTI
MERTI
LUZEKI
IZUTI
G Goitibehera
NUAMA
IO
MOSK
AA
AS
ITOA
ARIA
Z
1
RIN
Z P O L
I
A
E T A K
U K
L A N G A
I
D U D A T U
I
3
PEU
T
O R O
I
U D A
AN
5
UK
A T
M A M A
E
T U R A
Z
I
T U
R A K
A L U
O N E S
K U
4
ZETINENE
ULUKIA
I
A R
2
AUTOAK
G Aurreko erantzunak
A R
T
R
S O T U
I
T A K
K E T U
A E R O D R O M O A
6
LINA
7
PAU
8
ERRAKA
9
Goiti eta beheiti letra bat gutxiago edo
gehiago du asmatu beharreko hitzak.
1. Emaztegai nahiz senargai. 2. Lodiak,
potoloak. 3. Arkuz jaurtitzeko armak.
4. Lurpeko kartzela. 5. Donostiako auzoa.
6. Ikusteko organoa. 7. Harrera ona.
8. Eza. 9. Erraz gaixotzen da, gaixobera.
Goitibehera: 1. Euskotar. 2. Orekatu.
3. Autore. 4. Eratu. 5. Arte. 6. Artez.
7. Zertan. 8. Erantzi. 9. Printzea.
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 27
‹ Agenda
1
Aretoak
Diana
El consejero
El Hobbit: La desolación de Smaug
El Hobbit: La desolación de Smaug 3D
Le Week-End
Tres bodas de más
Araba
GASTEIZ
D FLORIDA
San Prudentzio,22 (945-231940).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Blue Jasmine
De tal padre,tal hijo
Diana
El consejero
El Hobbit: La desolación de Smaug
Le Week-End
Lore
Los juegos del hambre: En llamas
Tres bodas de más
17:00 18:45
18:00 20:00
17:30 20:00
20:30
17:00 20:00
19:45
18:00 20:00
17:00
17:30 20:00
D YELMO BOULEVARD
Boulevard merkataritza gunea (902-221622).Ikuslearen eguna: osteguna.
12 años de esclavitud
3 Bodas de más
Carrie
Diana
El consejero
El Hobbit : la desolación de Smaug
El Hobbit: la desolación de Smaug-3D
Frozen
Los juegos del hambre en llamas
Plan de escape
Séptimo
17:40 20:20
18:40 20:40
18:05
17:45 20:05
20:25
18:30 19:30
19:00
17:55 20:10
18:45
18:10 20:35
17:30
D YELMO GORBEIA 3D
17:00 19:30 22:00
22:00
17:00 20:00
18:00
21:00
17:00 19:30
17:00 19:30 22:00
LEIOA
D CINESA ARTEA
Artea merkataritza gunea (902-333 231).Ikuslearen eguna: asteazkena.
12 años de esclavitud
16:15
19:15 22:15
Blue Jasmine
16:30 18:30 20:30 22:30
El consejero
20:00 22:30
El Hobbit: La desolación de Smaug 16:00 17:00 19:00 19:30 20:30
22:00
Free birds (Vaya pavos)
16:00 18:00
Los juegos del hambre: En llamas 16:00
22:00
Plan de escape
20:25 22:30
Rush
16:15
19:15 22:15
Tres bodas de más
16:00 18:00 20:00 22:00
D KULTUR LEIOA
Ez dago emanaldirik.
SANTURTZI
D SERANTES
(94-4839244).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Carrie
El consejero
El Hobbit: La desolación de Smaug
18:00 20:30
18:00 20:30
18:00
21:00
Gorbeia (945-460623).
3 Bodas de más
Carrie
El consejero
El Hobbit : la desolación de Smaug
El Hobbit : la desolación de Smaug 3D
Frozen
Séptimo
Vaya pavos
19:00
20:00
20:00
19:50
17:45
18:15
18:00
18:00
Bizkaia
BILBO
D COLISEO CINESA ZUBIARTE
Leizaola Lehendakariaren kalea,Ikuslearen eguna: astelehena.
Carrie
El consejero
El Hobbit: La desolación de Smaug
El Hobbit: La desolación ...3D
Free birds
Frozen 3D
Frozen,el reino del hielo
Los juegos del hambre: En llamas
Plan de escape
Rush
Somos los Miller
Tres bodas de más
16:00
20:00 22:00
21:30
18:00 20:30 21:20
19:00 22:00
18:00
17:00
18:15 19:15
19:05 22:10
20:00 22:15
19:30 21:20
17:00
18:00 20:30 22:30
12 años de esclavitud
De tal padre tal hijo
El consejero
El Hobbit: La desolación de Smaug
El Hobbit: La desolación de Smaug 3D
La jaula de oro
Le Week-End
16:30
Tres bodas de más
Una familia de Tokio
17:00 19:40 22:15
20:00 22:15
22:15
17:00 20:30
18:30
21:30
17:30
20:30
18:30
22:15
17:00
17:00
16:00
16:00
16:00
16:00
D GOLEM ALHONDIGA
(94-6070767).
D MULTICINES
Eskutza kalea,13 (94-4310310).Ikuslearen eguna: astelehena.
Diana
Free birds (Vaya pavos)
La gran belleza
Le Week-End
Lore
Mis dias felices
Pacto de silencio
Tierra de Maria
Un cerdo en Gaza
Vivir es fácil con los ojos cerrados
17:30 20:00
17:30
17:00 19:30
20:00
17:30
17:30 19:45
19:45
19:45
17:30
17:30 20:00
BARAKALDO
D COLISEO CINESA MAX OCIO
Kareaga kalea z/g (94-4310310).Ikuslearen eguna: astelehena.
12 años de esclavitud
16:15
Blue Jasmine
16:00
Carrie
16:00
Diana
El consejero
16:00
El Hobbit 2: la desolación de Smaug
El Hobbit: La desolación de Smaug 3D
Frozen,el reino del hielo
16:00
Frozen,el reino del hielo 3D
Plan de escape
16:00
Séptimo
Somos los Miller
Thor: el mundo oscuro
16:00
Tierra de Maria
Tres bodas de más
Vapa pavos (3D)
Vaya pavos
16:00
19:00 22:00
20:30 22:45
18:15 20:30 22:45
20:30 22:45
18:00
21:30
17:00
20:30
18:15 19:10
17:00
18:15 20:30 22:45
20:30 22:25
22:00
18:15
21:20
18:00
18:15 20:30 22:45
20:00
18:00
Gipuzkoa
DONOSTIA
D ANTIGUO BERRI
(943-001200).Ikuslearen eguna: astelehena.
Blue Jasmine
De tal padre,tal hijo
El consejero
El Hobbit: La desolación de Smaug
El Hobbit: La desolación de Smaug 3D
Free birds (Vaya pavos)
Frozen
La vida de Adele
Los juegos del hambre: En llamas 16:45
Tres bodas de más
17:00
17:00 19:30 22:00
17:15 19:45 22:15
17:00 20:00 22:00
19:00 21:00
17:15
18:00
19:00 22:15
19:30 22:15
17:15
D LA BRETXA
16:00
16:00
16:15
16:00
16:00
16:00
16:00
20:30 22:30
18:15 20:30 22:45
18:15
18:15 19:15 21:30 22:15
19:00 22:00
18:00 20:00
18:15
17:00 19:45 22:30
20:30 22:45
22:15
22:00
16:00 18:00 20:00
D TRUEBA
S.Esnaola,10 (943-271391).Ikuslearen eguna: asteartea.
16:45
19:30 22:00
17:30 19:45 22:00
D SOCIAL ANTZOKIA
ERRENTERIA
D NIESSEN ZINEMAK
(943-345291).
Diana
El consejero
Frozen
Hobbit.La desolación de Smaug
Los juegos del hambre
Tres bodas de más
Vaya pavos
18:00 20:20 22:45
22:30
17:45
19:00 22:30
20:00 22:50
18:15 20:30 22:45
18:00 20:15
IRUN
D CINEBOX MENDIBIL
17:45 20:00 22:15
18:30
22:00
18:00 20:00 22:15
18:00 20:00
19:00 22:00
22:15
18:00 20:00 22:15
D LAUREN GETXO
Arriluze z/g (94-4310310).Ikuslearen eguna: asteazkena.
12 años de esclavitud
17:00 19:30 22:00
D L’ATALANTE
(05559-557363).
Suzanne
The lunchbox (JBA)
16:45
18:30
A touch of sin
Henri
La maison a la tourelle
14:15
La sorciere dans les airs
Le Géant égoïste
Le mepris
Le père Frimas
Les garçons et Guillaume,à table!
Loulou - L’incroyable secret
14:00
18:15
D L’AUTRE CINEMA
LIZARRA
MIARRITZE
(948-551002).
D ROYAL
Avant l’hiver
14:00
Casse-tête chinois
17:30
Henri
21:20
Je fais le mort
14:00
17:40
La jalousie
21:50
La reine des neiges
14:00
Les garçons et Guillaume,à table!
19:40
Loulou - L’incroyable secret
16:00
Museum hours (JBA)
15:55
19:50
Suzanne
15:55
19:35
The immigrant (JBA)
21:15
The lunchbox (JBA)
17:55
Ez dago emanaldirik.
D GOLEM LOS LLANOS
Nafarroa
18:00
22:00
16:00 18:00 20:00 22:00
19:30 22:00
18:00
21:30
16:00 18:00 20:00
18:00
21:30
16:30
20:00
16:00
20:00
16:00
18:00
22:00
21:00
21:00
D ITAROA
D GOLEM BAIONA
(902-463269).Ikuslearen eguna: osteguna.
(948-174141).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Blue Jasmine
Carrie
Diana
El consejero
El Hobbit: La desolación de Smaug
El Hobbit: La desolación ...3D
Frozen,el reino del hielo
Las brujas de Zugarramurdi
Los juegos del hambre
Plan de escape
Plan en Las Vegas
Rodencia y el diente de la princesa
Somos los Miller
Thor: el mundo oscuro
Tres bodas de más
Vaya pavos
17:00 19:45
17:15 20:00
20:00
17:30 20:30
18:00
17:00
17:30 19:45
22:30
22:30
Carrie
Diana
Doraemon y Nobita Holmes ...
El consejero
El Hobbit: La desolación de Smaug
El Hobbit: La desolación ...3D
Free birds (Vaya pavos)
Frozen,el reino del hielo
Los juegos del hambre: En llamas
Plan de escape
Séptimo
Tres bodas de más
¡Menudo fenómeno!
16:30 18:30 20:30
17:15 20:00
16:30
17:15 20:00
16:20 18:30 19:25
16:20 18:30 19:25
16:30 18:30 20:30
16:15 18:20
17:00 19:45
17:15 20:00
20:30
16:30 18:30 20:30
22:30
22:30
18:00 20:00 22:00
18:05 20:25 22:45
19:15 22:30
17:00
20:30
16:00 18:15 20:30
Leo et Fred 15:00
Hunger games l’embrasement 16:00
Un château en Italie 20:30
21:00
22:30
22:30
21:30 22:30
21:30 22:30
D SAIDE OLITE
Ez dago emanaldirik.
D ALTSASU. Iortia
Ez dago emanaldirik.
VIANA
Nafarroa Beherea
18:00 20:15 22:45
22:30
18:05 20:25 22:45
20:25 22:50
19:00 22:30
18:10
19:30 22:30
18:05 20:25 22:50
18:15
20:15 22:30
18:10 20:15
D DONIBANE GARAZI. Le Vauban.
(948-245400).Ikuslearen eguna: astelehena.
Diana
El consejero
El Hobbit: La desolación de Smaug
El Hobbit: La desolación de Smaug 3D
Frozen,el reino del hielo
Tierra de Maria
Tres bodas de más
Vaya pavos
16:00
16:15
16:15
22:30
22:30
22:30
16:30 18:30 20:30
17:00 19:45
16:30 18:30 20:30
18:30 20:30
16:30
17:00 19:45
16:00
20:30 22:30
20:00 22:15
18:10 20:20 22:30
18:10 20:20 22:30
19:00 20:15 22:00
19:15 22:15
18:15
18:15
18:45
22:00
18:10 20:20 22:30
22:15
18:00
20:20 22:30
18:10
18:15 20:15 22:30
18:15 20:15
22:30
22:30
D GOLEM YAMAGUCHI
Blue Jasmine
Blue Jasmine (JBA)
La gran belleza
La jaula de oro
Le Week-End
Mis dias felices
Una familia de Tokio
16:00
16:00
16:00
16:15
16:15
16:00
16:00
16:00
D LAS CAÑAS
3 Bodas de más
Blue Jasmine
Diana
El consejero
El Hobbit 2: la desolación de Smaug
Frozen
Los juegos del hambre
Plan de escape
Rodencia y el diente de la princesa
Todos queremos lo mejor para ella
Vaya pavos
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
(948-251903).Ikuslearen eguna: asteazkena.
(948-245400).Ikuslearen eguna: astelehena.
18:15 20:30 22:45
18:15 20:30
19:00 22:00
19:15 22:15
18:00 20:00
18:30
22:30
22:15
20:30 22:45
22:45
16:00 18:00 20:00
D OCINE
Blue Jasmine
18:00
Carrie
20:30 22:30
Diana
18:10 20:20 22:30
El Hobbit 2: la desolación de Smaug
18:00 19:00 21:00 22:00
El Hobbit 2: la desolación de Smaug 3D
19:30 22:30
Free birds
18:15 20:15
Frozen
18:30
Los juegos del hambre en llamas
19:00 22:00
Plan de escape
18:10
Plan en Las Vegas
22:15
Tres bodas de más
18:30 20:15 22:15
UHARTE
D SAIDE CARLOS III
21:00
TUTERA
IRUÑEA
(948-292330).Ikuslearen eguna: astelehena.
18:45
D LE SELECT
100% Cachemire
14:15
16 ans ou presque
14:15
18:45
Angélique
16:15
Belle et Sébastien
11:00
15:00 18:45
Je fais le mort
11:00
La reine des neiges
16:15
Le Géant égoïste (JBA)
18:45
Le Hobbit: la désolation de Smaug
Loulou - L’incroyable secret 11:00 14:15
Parsifal
17:45
The lunchbox (JBA)
16:15
D HENDAIA. Les Varietes.
Torben & Sylvia 16:00
100% Cachemire 20:30
D GOLEM LA MOREA
20:45
DONIBANE LOHIZUNE
9 mois ferme 17:00 21:00
16:00
16:00
16:00
16:15
16:10
16:15
Carrie
16:00
El consejero
15:45
El Hobbit: La desolación de Smaug 16:00
El Hobbit: La desolación de Smaug 3D
Frozen
20:30
15:30
16:30
16:45
15:45
D KANBO. Aiglon.
12 años de esclavitud
De tal padre,tal hijo
El consejero
El Hobbit 2: la desolación de Smaug
El Hobbit: La desolación de Smaug 3D
Los juegos del hambre: En llamas
Tres bodas de más
(05559-555298).
D HAZPARNE. Haritz Barne.
D OCINE TXINGUDI
20:30
14:45
Diana
El consejero
El Hobbit: La desolación de Smaug
El Hobbit: La desolación ...3D
Free birds
Frozen
Los juegos del hambre
Malavita
Plan de escape
Plan en Las Vegas
Tres bodas de más
Urbil merkataritza gunea (943-221622).
GETXO
14:00 16:00 18:00 20:00 22:15
20:15
22:30
14:00
14:00 16:00
13:45 14:45 17:00 18:0020:00
Libye
17:00 20:00
Sur la terre des dinasaures 3D 11:15 14:00 16:00 18:00
Zulu
22:15
(943-635441).Ikuslearen eguna: astelehena.
D CINEBOX URBIL
Diana 20:00
14:00 16:00 18:00 20:00 22:30
D MONCINE
100% Cachemire
14:00
Belle et Sébastien
14:00
Casse-tête chinois
Hunger games l’embrasement
14:00
L’apprenti Père Noël et le ...
14:00
La reine des neiges
14:00
Le Hobbit: la désolation de Smaug 14:00
Le Hobbit: la desolation de Smaug 3D
Les garçons et Guillaume,à table!
Sur la terre des dinasaures 3D
Sur la terre des dinosaures
14:00
Zulu
Ez dago emanaldirik.
USURBIL
D DURANGO. Zugaza.
16 ans ou presque
11:15
All is lost
11:00
Belle et Sébastien
11:15
Casse-tête chinois
Hunger games l’embrasement
L’apprenti Père Noël et le ...
11:15
La reine des neiges 3D
11:00
Le Hobbit: la desolation ...3D 11:15
D COLISEO
Ikuslearen eguna: astelehena.
Diana
El Hobbit: La desolación de Smaug
Free birds (Vaya pavos)
Frozen,el reino del hielo
Los juegos del hambre: En llamas
Plan de escape
Tres bodas de más
Ez dago emanaldirik.
(0559-599090).
ANGELU
Mendibil merkataritza gunea (943-630223).Ikuslearen eguna: osteguna.
BASAURI
D CGR CENTRE
EIBAR
D YELMO MEGAPARK
17:30
17:30
17:30 19:40 21:50
19:30 21:45
19:30 20:15 20:45
17:40 19:45
17:30
19:00
18:30
20:00 22:20
21:50
18:15
22:00
21:30
19:30
17:30
19:00 22:00
22:45
16:00 18:00 20:00 22:00
21:30
12 años de esclavitud
17:00 19:45 22:30
Blue Jasmine
17:15 19:45
Complot para la paz (JBA)
17:30
Diana
17:15 20:00 22:15
El consejero
17:00 19:45
El consejero (JBA)
22:30
El Hobbit: La desolación de Smaug 16:45
19:30 22:00
La gran belleza
16:45
19:30 22:15
La gran belleza (JBA)
21:45
La jaula de oro
20:00 22:30
Le Week-End
17:15 20:00 22:45
Tres bodas de más
17:30 20:15 22:00
Una familia de Tokio
16:45
19:30 22:15
12 años de esclavitud (JBA)
Lore (JBA)
16:00
BAIONA
D PRINCIPE
San Joan,10 (943-421247).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Erribera etorb.(94-4181672).
Blue Jasmine
Carrie
Diana
El consejero
El Hobbit: La desolación de Smaug 17:30
Frozen,el reino del hielo
Frozen,el reino del hielo 3D
Hobbit.La desolación de Smaug 3D
Juegos del hambre: en llamas
Plan de escape
Plan en Las Vegas
Séptimo
Somos los Miller
Thor 2 : El mundo oscuro
Vapa pavos (3D)
Vaya pavos
Los juegos del hambre en llamas
Somos los Miller
Tres bodas de más
Lapurdi
Arraindegi eraikina (943-421371).
Carrie
Diana
El consejero
El Hobbit: La desolación de Smaug
El Hobbit: La desolación ...3D
Free birds
Frozen,el reino del hielo
Frozen,el reino del hielo 3D
Los juegos del hambre: En llamas
Plan de escape
Plan en Las Vegas
Somos los Miller
Tres bodas de más
Belle et Sébastien, Nicolas Vanier zuzendariaren filma. BERRIA
17:15 20:00 22:30
22:30
17:20 20:30
19:30
17:30
17:00
20:00 22:30
17:30 20:00
L’apprenti Père Noël et le flocon magique 15:30
Casse-tête chinois 21:00
D DONAPALEU. St.Louis.
L’apprenti Père Noël et le flocon magique 15:00
La vénus a la fourrure 20:30
Zuberoa
D MAULE-LEXTARRE. Baitha.
Loulou - L’incroyable secret 15:00.
Le Hobbit: la desolation de Smaug 3D 15:00
Le Hobbit: la désolation de Smaug 21:00
Avant l’hiver 21:00
28 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Agenda ›
Komunikazioa D
Bi Euskadi daude
Ekografiak
Aritz Galarraga
L
au eguneko tartearekin, bi
telebista elkarrizketa. Ostiralean bata. Astelehenean bestea. Lehena, Eusko Jaurlaritzako lehendakari Iñigo Urkullurekin. Bigarrena, Kataluniako
Generalitateko presidente Artur
Masekin. Antzekotasunak: biak
izan direla telebista publiko autonomikoetan. Biak izan direla Espainiar Estatuko komunitate autonomo bateko presidentearekin.
Biak izan direla ustez egungo egituraketa politikoa gainditzeko
borondatea erakutsi duten agintari abertzaleekin. Eta askoz
gehiago ez.
Hortik aurrera, desberdintasunak. Lehen elkarrizketa izan da
ETB2n, espainol ederrean. Bigarrena, TV3n, eta katalan garbian.
Lehena izan da herriak eginikoa,
nahiz enpresa pribatu batek jarritako filtrotik iragazia —30 hiri-
tar antza euskal gizartearen erakusgarri; horietarik 3 Fagor aferako kaltetuak—. Bigarrena, bi
kazetari zailduren galderetatik
abiatua. Lehen elkarrizketa ez
dakigu zehatz zein helbururekin
eman den, auskalo agintaldiko
lehen urtearen balantzea egitea
edo. Bigarrenak independentziaren gaineko kontsulta goitik behera azaltzea izan du xede. Lehenak arazoen aurrean argibideak
baino hitz politak izan ditu. Bigarrenak erdigune politikoa hartu
duen kontu baten gaineko esplikazio garbiak.
Baina gurea Urkullu baita,
zentratuko gara ostiralekoan.
Halako saioek meritua dute, ez
hainbeste elkarrizketatuen erantzunengatik, ez baitute piperrik
balio —gainera, ez dago berriz
erantzun-estutzeko aukerarik;
Africa Baetak bronkatxoa bota
zion saiatu zenari—. Meritua
dute hiritarrek eurek galderak
planteatze soilagatik, kazetariek
nekez galdetuko lituzketen galderak baitira. Esatera batera:
«Etxetik kanporatua izan bazina
etxe bat okupatuko zenuke,
Urkullu jauna?». Kike Diez de
Ulzurrunena ere, zutabe honetarako pertinentea. ETB Nafarro-
an digitalki ikustearen ingurukoa, Errioxan ikusi ahal izango
zutela lau t’ erdiko pilota finala,
eta Nafarroan ez —Leoncioren
aita!—: «Noiz emango du Eusko
Jaurlaritzak ETB Nafarroan
ikusi ahal izateko azken pausua?». «Desde el respeto institucional», erantzun zuen Urkulluk,
«pasa den astekoa aurrerapausoa izan zen».
Telebista programa maiteenaz
ere galdetu zioten. Eta beste
behin bustiko ez zela zirudienean, hara: Irrikitown eta Kontrako
eztarria aipatu zituen. Eta, bai,
definitiboki, bi Euskadi daude.
Vilaweb katalanezko atari digitalak eta ‘El Punt Avui’egunkariak igandero hainbat eduki
partekatzen dituzte. Batasuna irudikatu nahi dute Kataluniako oraingo prozesuaren inguruan.
DLaburrak
Batasunaren erakusgarri
‘Carrero Blanco, el
consejero fiel’, gaur ETB2n
TELEBISTA› Carrero Blanco, el
consejero fiel dokumentala
emango du gaur ETB2k
23:15ean. Jesus Lopez Jordanek
zuzendu du ikus-entzunezkoa,
eta Carrero Blancoren bizitzari
gainbegiratu bat emango dio.
Santoña herrian jaio zen (Kantabria, Espainia). Ikasketa militarrak egin eta 1936ko gerran
frankisten alde lerratu zen, eta
frankismoko azken garaian
Gobernuko presidente izan zen.
Ostiralean 40 urte beteko dira
ETAk hil zuela.
Adrian Garcia
historikotzat dute askok Kataluniak gaur
egun bizi duen aroa.
Hurrengo urteko azaroaren 9rako erreferendumera
deitu dute gehiengoa osatzen duten alderdi politikoek, herritarrei
Katalunia estatu propioa izan behar duen galdetzeko. Herrialdeko
hainbat hedabidek ere aro berri
horretan euren harri koskorra jarri nahi izan dute. Vilaweb atari
digitalak eta El Punt Avui egunkariak edukiak elkarrekin trukatzen dituzte igandero, herrialdearen batasuna irudikatzeko asmoz.
Independentzia prozesuarekin
lotutako edukiak partekatzen
dituzte bi hedabideek. Igandeetan El Punt Avui egunkariak
orrialde bat eskaintzen die Vilawebeko edukiei. La setmana de
Vilaweb izenburupean, Iritzi sailean, atariaren bizpahiru artikulu argitaratzen dituzte. Vilaweben, bestalde, El Punt Avui-ko
edukiak irakur daitezke igandero
gune berezi batean. Iragan abenduaren 1ean ekin zioten elkarlanari.
«Momentu historikoa bizi
dugu», azaldu du Vicent Partalek, Vilawebeko zuzendariak. «Alderdi politikoei eta gizarte eragileei batasuna eskatzen diegun
moduan, guk geure artean ere batasun hori erakustearen alde egin
dugu. Momentuak horrelako keinuak eskatzen ditu».
Xevi Xirgo El Punt Avui-ko zuzendariak garrantzitsu deritzo
hedabideek independentzia prozesu horretan ekarpenak egitea-
H
Silvia Intxaurrondok
gidatuko du ‘ETB.Hoy’
El Punt Avui egunkariaren Gironako erredakzioa. EL PUNT AVUI
ri. «Kataluniako egoera honetan,
hedabideok ezin dugu neutralak
izan», dio. «Kazetaritza ez da neutroa». Gobernuak proposatutako
bide orria bi hedabideek buruan
aspaldi zeukatenarekin bat egiten duela dio Xirgok. «Irakurleari
zuzenduta dagoen keinua da,
ikus dezan norberak ahal duen
guztian lagun dezakeela».
Vilawebeko kazetariek eginiko
ikerkuntza lan bat argitaratu
dute berriki El Punt Avui-n. Andorrako Gobernuaren bozeramaileak Kataluniaren autodeterminazioaren aldeko adierazpen
batzuk egin zituen. Espainiako
Gobernuaren aldetik presioak
jaso ondoren, baina, Andorrako
hedabideek adierazpen horiek desagerrarazi egin zituzten. «Egunkari eta telebista guztiekin hitz
egin genuen, eta Andorrako web-
guneetatik informazio hori zergatik ezabatu zuten azaldu genuen», azaldu du Partalek. Aurreko igandean erreferendumaren
galderei buruzko iritzi artikuluak
partekatu zituzten katalanezko
bi hedabideek.
Aspaldiko lagunak
Aspaldikoa da bi hedabideen
arteko hartu-emana. Nahiz eta bi
enpresa izan, erredakzioa ere partekatu izan dute. «Harreman oso
ona dugu, eta, gainera, gure
herrialdeari buruzko ikuspegi
berbera dugu», azaldu du Xirgok.
«Ez da akordio ekonomiko bat,
ezta akordio formal bat ere. Jarrera bat da, herrialdearen batasunarekiko keinu bat besterik ez
da», dio Partalek. Independentziaren aldeko prozesua babesteko keinutzat dute bi hedabideek
elkarlana. Elkarlan hori adierazteko «era errazena» aukeratu
dute, baina ez dute baztertzen
epe ertainera begira batasun hori
beste era batean irudikatzea.
«Beste gauza asko egin ditzakegu. Beste hedabideak batu daitezen ere atea zabalik utzi diegu»,
azaldu du Partalek. «Kazetaritza
akordio bat da, bidea egin ahala
ikusiko dugu zer gehiago egin
dezakegun. Ez dago ezer idatzirik», erantsi du Xirguk.
Bi enpresa izaki, norberak bere
estrategia eta interes propioak
ditu, eta bata bestearekin lehian
aritzen dira alor askotan. Partalek dioenez, horixe da, hain zuzen
ere, oraingo ekinbidearekin erakutsi nahi dutena: «Garrantzitsuagoak diren interesak baditugu: herrialdearen independentzia
lortzea».
TELEBISTA › Urtarrilaren 7tik
aurrera aurkezle berria izango
du ETB2ko ETB.Hoy saioak: Silvia Intxaurrondo aurkezleak
gidatuko du eztabaida saioa.
Adela Gonzalezen lekukoa hartuko du, eta 12:15etik aurrerako
tartea zuzenduko du. ETBn lan
egin aurretik, SER irratiko Hoy
por hoy saioa eta Cuatro kateko
gaueko albistegiak aurkeztu
zituen.
Iker Karrera, EITBko
Maratoiaren alde korrika
TELEBISTA› EITB Maratoiaren
aldeko erronka egingo du bihar
Iker Karrera mendi korrikalariak:
Pagasarri mendira ahal duen
guztietan igotzen eta jaisten
saiatuko da, 09:00etatik
21:00era bitartean. EITBko kanpainari bultzada bat ematea da
helburua. Gorputzeko organoak
ematearen garrantziaz ohartarazi, eta transplanteen ikerketarako dirua biltzea da EITBko
kanpainaren helburua.
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 29
‹ Agenda
Hollywood
E
Euskaltel (13)
10:45: ‘El novio de mi mujer’
filma.
12:40: ‘El escondite’ filma.
14:25: ‘Aterriza como puedas
2’ filma.
15:55: ‘Parque Jurásico III’ filma.
19:55: ‘La leyenda del Zorro’
akzioa.
00:35: ‘The Haunting’ filma.
Amets Arzallusekin
egingo dute azkena
XTRM
Bertsolari Txapelketako finala
bukatuta, azken saioa egingo
dute, eta Amets Arzallus txapelduna elkarrizketatu. Joxerra
Garzia adituaren laguntzarekin
finalean gertatutakoa aztertuko dute.
Euskaltel (18)
09:50: ‘La chaqueta metálica’ filma.
11:45: ‘Deadly Water’ filma.
15:00: ‘Acorralado’ akzio filma.
16:30: ‘Apocalypto’ akzio filma.
‘Oholtzapea’. Hamaika, 18:30.
Gaurko filmak
Diligencia a Tucson
11
p ETBK Sat, 15:30. Zuz.: Ralph
Murphy. Akt.: Rod Cameron, Wayne
Morris eta Kay Buckley. 1950
Amigos hasta la muerte
11
p ETB 2, 19:05. Zuz.: George Seaton.
Akt.: Rock Hudson, Dean Martin, Susan Clark eta Donal Moffart.1973
Kataluniako kontsulta
eztabaidatuko dute
Sexismoa, mintzaira
sexista eta euskara
Katalunian azaroaren 9an egingo duten erreferendumari buruz
eztabaidatuko dute. Solaskideen artean, Gotzon Hermosilla
BERRIAko kazetaria, Benjamin
Atutxa, Karmelo Landa eta
Koldo Bilbao izango dira.
Euskara hizkuntza sexista al
da? Galdera horri erantzungo
dio Kike Amonarrizek.Disneyko
filmak, Zakilixut komikia,ipuinak,atsotitzak eta Euskal Hiztegia oinarri gisa hartu,eta euskararen sexismoa aztertuko dute.
‘Esatea libre’. Hamaika, 22:00.
‘Tribuaren berbak’. ETB1, 22:45.
Los violentos de Kelly
111
p ETBK Sat, 22:00 Zuz.: Brian G. Hutton. Akt.: Clint Eastwood,.1970
Regreso a Bountiful
11
p La 2, 22:00. Zuz.: Peter Masterson.
Akt.: Geraldine Page, Richard Bradford. 1985.
La Roca
111
p Cuatro, 22:30. Zuz.: Michael Bay.
Akt.: Sean Connery, Nicolas Cage, Ed
Harris, John Spncer. 1996.
D
D
Telebista
ETB 1
ETB 2
Hamaika
Antena 3
Cuatro
TF1
07:10: Hiltzeko sena. 07:58:
Egun On Euskadi. Gonbidatua Francisco Letamendia.
10:20: Zu kirolari. 10:50: Airean.
Jaime Otamendik aurkeztutako magazina. 12:50: Euskal
Herria zuzenean. 13:30: Hizkamizka. 14:00: Gaur egun.
Saioa Martijak eta Xabier
Usabiagak gidatutako albistegia. 14:50: Eguraldia. 15:10:
Txoriene. 15:45: Airean. Jaime
Otamendik aurkeztutako
magazina 17:45: Azpimarra.
18:45: Hizkamizka. Zuhaitz
Gurrutxagak aurkeztutako
lehiaketa. 19:15: Euskal Herria
zuzenean. 20:00: Gaur egun.
20:25: Saskibaloia: Eurokopa.
Bilbo Basket-Ewe Oldenburg. 21:15: Eguraldia. 22:15:
Gol festa. 22:45: Tribuaren
Berbak. 23:15: Artzainen itzulera Kaliforniara. 01:30: EiTB
Kultura.
07:00: Robin Food. 08:05: Travel notes. 08:30: Todo viajes.
08:55: Tu plato favorito. 10:00:
Duelo en la cocina. 11:15: Entrada libre. Mendi Fillm festival: Pou anaiei elkarrizketa.
11:45: ETB hoy. 14:30: Robin
Food. David De Jorgek aurkeztutako sukaldaritza saioa.
14:58: Teleberri. Africa Baetak
aurkeztutako albistegia.
16:20: Eguraldia. 16:35: Sin ir
más lejos. 19:05: Zinema.
‘Amigos hasta la muerte’.
Zuz.: George Seaton. Akt.:
Rock Hudson, Dean Martin,
Susan Clark eta Donal Moffart.1973. 20:58: Teleberri.
22:20: Eguraldia. Ana Urrutiak
aurkeztutako saioa. 22:25: ¿Y
ahora Qué?. 23:15: Carrero
Blanco, el consejero fiel.
00:25: 60 minutos. 01:20: Entrada libre. 01:50: Musika
gauak jazz.
07:30: Marrazki bizidunak.
08:00: Astearteko Gurean
Gaur. 09:00: Telebista 2.1.
11:30: Aizank!. 12:00: Kantari.
12:30: Gurean gaur elkarrizketa asteartea. 12:55: Onein.
13:30: Frontoia. 14:30: Aizank!.
15:00: Gurean Gaur Orain.
15:15: Atik Zra. 16:15: Bizi Musika. 17:45: Gurean Gaur Orain.
18:00: Klaketa. 18:30: Oholtzapea. 19:20: Gurean Gaur elkarrizketa asteartea. 19:45:
Oholtzapea. 20:35: Sakelakotik. 21:00: Gurean Gaur. 22:00:
Esatea Libre. 23:00: Gurean
Gaur. 00:00: Oholtzapea.
06:15: Noticias de la mañana.
08:55: Espejo público. 12:15:
Karlos Argiñano en tu cocina.
12:50: La ruleta de la suerte.
14:00: Los Simpsons. 15:00:
Antena 3 Noticias. 15:45: Kirolak. 16:00: Eguraldia. 16:30:
Amar es para siempre. 17:30:
El secreto de Puente Viejo.
18:45: Ahora caigo. 20:00:
Atrapa un millón diario. 21:00:
Antena 3 Noticias. 21:30: Kirolak. 21:40: Eguraldia. 21:45: El
hormiguero. 22:40: Top Chef.
Sukaldaritza lehiaketa. 00:45:
El almacén. 02:30: Canal Bingo.
07:00: El zapping de surferos.
08:30: Encuentros peligrosos.
09:30: Alerta Cobra. 10:30: El
último poli duro. 11:30: Alerta
cobra. 12:20: Las mañanas de
cuatro con Jesus Cintora.
14:00: Noticias cuatro. 14:45:
Deportes Cuatro. 15:55: Castle. 18:30: Hawai 5.0. 20:00:
Noticias cuatro. 20:45: Deportes Cuatro. 21:30: Lo sabe, no
lo sabe. 22:30: Zinema. ‘La
Roca’. Zuz.: Michael Bay. Akt.:
Sean Connery, Nicolas Cage,
Ed Harris, John Spncer. 1996.
01:00: The Americans. 03:15:
La línea de la vida.
06:45: TFou. 08:25: Zinema.
‘L’apprenti Père Noël’. 09:45:
TFou. 11:10: Au nom de la vérité. 11:40: Mon histoire vraie.
12:00: Les 12 coups de midi!.
13:00: Journal. 13:55: Josephine, ange gardien. 15:30: Tous
ensemble. 16:35: Quatre mariages pour une lune de miel.
17:25: Bienvenue chez nous.
18:20: Une famille en or. 19:05:
Le juste prix. 20:00: Journal.
20:40: Nos chers voisins.
20:50: Esprits criminels.
00:10: Dr. House. 02:45: Reportages. ‘Les aventuriers de
Shangri-La’.
La 1
Tele 5
Arte
France 2
Francisco Letamendia. 07:58
‘Y ahora qué’ saioa. 22:20
06:00: Noticias 24 horas.
06:30: Telediario matinal.
08:30: Los desayunos de
TVE. 10:05: La mañana. 14:00:
Informativos territorial. 14:30:
Corazón. 15:00: Telediario 1.
Eguneko albistegi nagusia.
15:50: Eguraldia. 16:00: Informativo territorial resumen.
16:05: Entre todos. 18:45: España directo. 20:30: Corazón.
21:00: Telediario 2. 22:15: Eguraldia. 22:30: Comando actualidad. 23:30: Tu oportunidad. 00:25: Comando actualidad. 01:25: La noche en 24h.
03:15: TVE es musica.
06:25: Zumba GH Edition.
06:30: Informativos Telecinco. 08:55: El programa de Ana
Rosa. 12:45: Mujeres y Hombres y Viceversa. Emma Garciak aurkeztutako saioa.
14:30: De buena ley. Sandra
Barnedak aurkeztutako
saioa. 15:00: Informativos Telecinco. Eguneko albistegi
nagusia 16:00: Sálvame diario. Jorge Javier Vazquezek
aurkeztutako saioa. 20:15: Pasapalabra. 21:05: Informativos Telecinco. 22:00: La Voz.
Final handia. 02:00: Premier
Casino. 05:00: Fusión sonora.
12:50: 360º GEO. 13:45: Zinema. ‘Touchez pas au grisbi’.
15:05: Arte reportage. 15:30:
L’Irlande vert tendre. 16:15:
Los rois mages. 17:10: X-enius.
17:35: Enquête d’ailleurs.
18:05: Les Chemins de la beaute. 19:00: Mediterranee
sauvage. 19:45: Arte Journal.
20:05: 28 minutes. 20:45: Silex and the city. 20:50: Zinema. ‘Mon on the Moon’. Zuz.:
Milos Forman. Akt.: Jim Carrey, Gerry Becker. 1999. 22:45:
Dokumentala. ‘Bloody
Daughter’. Zuz.: Stephanie
Argerich. 2012.
09:10: Des jours et des vies.
09:35: Amour, gloire et beauté. 10:00: C’est au programme. 11:00: Motus. 11:30: Les
z’amours. 12:00: Tout le monde veut prendre sa place.
13:00: Journal. 14:00: Toute
une histoire. 15:40: Comment
ça va bien!. 16:50: Futbola.
Lyon - Reims. 19:00: N’oubliez
pas les paroles!. 19:45: Parents mode d’emploi. 20:00:
Journal. 20:45: Telefilma.
‘Brassens, la mauvaise réputation’. Zuz.: Gerard Marx.
Akt.: Stephane Rideau, Marie-Anne Chazel. 2011.
ETB 3
ETBK Sat
La 2
La Sexta
Teledeporte
France 3
06:40: Autobus magikoa.
07:05: Doraemon. 09:20:
Clang inbasioa. 09:55: Hartz
txiki. 11:00: Hirukiak. 11:45:
Vicky bikingoa. 12:50: Doraemon, katu kosmikoa. 15:00:
Hello Kitty. 15:40: Hirukiak.
16:30: Shaun arditxoa. 16:40:
Autobus magikoa. 17:25: Aitaamabitxi magikoak. 18:10: Doraemon, katu kosmikoa.
19:30: George oihanekoa.
20:15: One piece. 21:40: Kamera ezkutua. 00:00: Dragoi
bola. 01:05: Tom eta Jerry
mutikotan. 01:45: Lola eta Virginia.
07:00: ETB Kantxa. 08:20: Gol
festa. Bilduma 2. 09:20: Zona
zapping. 09:30: Euskal Herria:
Lau Haizetara. 09:55: Euskal
herritik. 10:55: Chiloé. 12:00:
Todo viajes. 13:15: Se ha escrito un crimen. 15:30: Zinema.
‘Diligencia a Tucson’. Zuz.:
Ralph Murphy. Akt.: Rod Cameron, Wayne Morris eta Kay
Buckley. 1950. 16:45: Vaya semanita. 22:00: Zinea. ‘Los violentos de Kelly’. Zuz.: Brian G.
Hutton. Akt.: Clint Eastwood,
Donal Sutherland eta Telly
Savalas. 1970. 23:10: Arzak: El
mundo es una casa.
08:55: Biodiario. 09:00: España en comunidad. 09:30: Aquí
hay trabajo. 10:00: La aventura del saber. 11:00: Dokumentala. 11:50: Para todos La 2.
13:40: Don Matteo. 14:35: Docufilia. 15:30: Saber y ganar.
16:05: Dokumentalak. 18:00:
Docufilia. 18:55: Con ciencia.
19:00: Para todos La 2. 19:40:
Don Matteo. 20:35: Docufilia.
21:25: Fiesta suprema. 22:00:
Zinema. ‘Regreso a Bountiful’. Zuz.: Peter Masterson.
Akt.: Geraldine Page, John
Heard, Carlin Glynn, Richard
Bradford. 1985.
06:00: La Sexta en concierto.
07:45: Al rojo vivo redifusión.
09:30: Crimenes imperfectos.
10:30: Informe criminal. 11:30:
Crímenes imperfectos: Historias criminales. 12:25: Al rojo
vivo. 14:00: La Sexta noticias,
1. edicion. 14:55: Jugones.
15:35: Eguraldia. 15:45: Zapeando. 17:15: Mas vale tarde.
20:00: La Sexta noticias, 2.
edicion. 20:45: Eguraldia.
21:00: La Sexta deportes.
21:30: El Intermedio. 22:30: Vigilados. 00:10: En el aire.
01:30: Impacto total. 02:00:
Astro TV.
07:45: Conexion vintage.
09:15: Igeriketa. Europako
Txapelketa. 11:20: Eskubaloia.
Emakumeen Munduko Txapelketa. Espainia-Hungaria.
12:50: Motoziklismoa. 13:00:
Estudio Estadio. 14:45: Zona
2014. 15:15: Conexión Vintage.
16:45: Conexión baloncesto.
17:30: Eskubaloia. Emakumeen Munduko Txapelketa. Final laurdenak. Polonia-Frantzia. 19:00: Komite Olinpikoaren gala. 20:10: Evasión. 20:30:
Conexión Teledeporte. 21:00:
Objetivo Río. 21:30: Historia
del Snowboard.
08:05: Telefilma. ‘Sooby-Doo
et le fantôme de la sorcière’.
1999. 10:35: Edition de l’outremer. 10:50: Midi en France.
12:00: Le 12/13. 12:55: Météo a
la carte. 13:55: Un cas pour
deux. 14:55: Assemblée Nationale. 16:10: Des chiffres et
des lettres. 16:50: Harry. 17:30:
Slam. 18:10: Questions pour
un champion. 19:00: Le 19/20.
20:15: Plus belle la vie. 20:45: A
chaque région son match.
Frantziako Kopa. 23:30: Soir 3.
23:55: Les chansons d’abord.
00:45: Midi en France. 01:45:
Plus belle la vie.
30 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Plaza›Kultura
Oskar Arantzabal eta Mitxelko Uranga, Juan Zelaia saiakera sariaren bi irabazleak, atzo, Iruñean. IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRESS
Oskar Arantzabalek eta Mitxelko
Urangak irabazi dute Zelaia saria
Azpilkuetaren pentsamendu ekonomikoa
aztertu du Arantzabalek, eta merkatuen eta
erotismoaren arteko loturak Urangak
Orotara hamabi saiakera aurkeztu dituzte
sariketaren hamahirugarren aldi honetan
Iker Tubia Iruñea
Kontent ziren atzo Juan Zelaia
saiakera lehiaketako epaile eta
antolatzaileak. Iaz ez zen saririk
banatu, baina aurten bai. Hamahirugarren aldian batek baizik, bi lagunek jaso dute: Oskar
Arantzabalek (Eibar, 1967) eta Mitxelko Urangak (Berango, 1978).
Azpilkueta, ekonomiaren aitzindarisaiakeran Martin Azpilkueta
Doctor Navarrus jurista eta teologoaren ekonomialari alorra jorratzeagatik jaso du lehenbizikoak.
Bigarrenak, berriz, Eros(ki).Merkatuaren erotizazioa, erotismoaren merkantilizazioa idazkian
erotismoa, kontsumoa eta menderakuntzaren arteko harremanaz mintzatzeagatik . Saria 9.000
eurokoa da eta, ohi bezala, saritutako bi saiakerak Pamiela argitaletxeak kaleratuko ditu aurki.
«Bistan da ekonomiak eta politikak lotura handiak dituztela eta
500 urte geroago leku berean gau-
dela: krisi ekonomikoa orduan
ere gertatu zen eta Azpilikueta
konturatu zen», esan du Arantzabalek saria jasotzean. Izan ere,
saiakeran aztertu duen pentsalaria aitzindari izan zela dio. Bere teoriek gaurkotasun handia dutela
azaltzen du saiakeran, nahiz eta
orain arte oso ahazturik egon dela
aipatu duen. Ekonomia modernoa ulertzeko gakoak ematen zituela azaldu du egileak, esaterako, monetarismoaren teoria eta
inflazioaren aurkako neurri neoliberalak bere teorietan oinarrituak direla dio.
Inflazioaren azalpena egin
zuen Azpilkuetak. «Politika neoliberalek, batez ere monetarismoan oinarrituak, prezioa kontrolatu nahi izan zuten. Gaur egun ere
Europako Batasunak dituen austeritate politikak horretara daude bideratuta: ez horrenbeste enplegua sortzera, baizik eta inflazioa kontrolatzera». Egungo eta
Azpilkuetaren garaiko krisiak
ere parekatu ditu Arantzabalek.
«Harrigarriena da Felipe II.aren
porrot ekonomikoak aurreikusi
egin zituela, berak bazekien Ameriketatik zetorren urreak eta zilarrak prezioen iraultzak ekarriko
zituela, sekulako inflazioa, guk
etxebizitzarekin bizi izan dugun
bezalaxe». Azpilkueta Felipe
II.aren aholkulari izan zen, nahiz
bera nafarra zela aldarrikatu.
Bixente Serrano Izko epaimahaiko kideak defendatu du Arantzabalen saria. Bi arrazoi nabarmendu ditu: alde batetik haien
irudikoz Azpilkuetaren pentsamendu ekonomikoaz egin den lehen ikerketa monografikoa dela,
euskaraz gainera. Serranok esan
du ezaguna zela pentsalariaren
garrantzia, baina ez ekonomialari
gisa. «Gai izan zen ordura arteko
eliza katolikoaren pentsamolde
ekonomikoarekin hausteko, neurri batean, geroko ekonomia arloko pentsalari handien aitzindari
izateraino merkatu librearen inguruan».
Bestetik, Azpilkueta abiapuntu hartuta gaurkotasun handiko
gai batekin lotu izana azpimarratu du: «gaur eguneko pentsamolde ekonomiko hegemonikoak
ekarritako arazoak eta krisiarekin». Izan ere, gogoeta propioa
egin du neoliberalismoaz eta krisi
ekonomikoaz. Gainera, «erregis-
tro ez teknikoegia» lortu duela aipatu du, eta gaia interesgarri
duen edozeinek uler dezakeela.
Arantzabalek berak onartu du
hori: «Saiatu naiz pixka bat didaktikoa egiten. Ulertzen dut saiakera genero literarioa dela, eta goxoa egin behar da, behintzat irakurtzeko erraza izan dadila».
Uranga ere ekonomiaz
Urangak ere ekonomiari dagokion gaia hautatu du: erotismoaren merkantilizazioa eta merkatuaren erotizazioa. «Kapitalismoak oso ondo jakin izan du gu
erakartzen, eta horretarako indar erotikoaz baliatu izan da. Hau
da, badaki gu kitzikatzen eta gu
zirikatzen kontsumitu dezagun,
eta hor egon da gakoa», esan du
saiakeraren egileak. Izenburuarekin zalantzarik edo gaizki ulerturik egon ez dadin, «honek ez du
inolako zer ikusirik entrepresarekin» dio lanaren hasieran.
Egoera asko aldatu da, baina.
Historian zehar merkatua eta
erotismoa etengabe gurutzatu
direla azaldu du, batez ere azken
garaietan, hartu-eman hori oso
estua izan delako. Baina harremana eten dela dirudi. Horregatik, galdera bat utzi du: «Orain
arazoa da, krisi garaia bizi dugun
neurrian eta kontsumismoari
amaiera ematen zaion neurrian -
—luxuzkoa salbu— zer gertatuko
da? Orain ezin dugula horrenbeste kontsumitu eta gure nahiak
eta desirak ase, zer gertatuko
da?»
Eduardo Apodaka epaimahaiko kideak lanak airean utzitako
beste galdera bat nabarmendu
du: «Zeinek ekonomizatu du zein:
erotismoak merkatuak edo merkatuak erotismoa? Hori jakinda
merkatuak aspaldi kolonizatu
zuela gure bizimodua». Esan duenez, gizarteak ez daki sexua eta
erotismoa salerosketatik kanpo
bizitzen. «Gertaera horietan denetan lanak boterearen konfigurazio zahar eta berrien zantzuak
ikusten laguntzen digu lanak»,
azaldu du.
Gai eta muga anitz
Orotara hamabi lan aurkeztu dira
lehiaketara. Kepa Altonaga,
Eduardo Apodaka, Inma Errea,
Bixente Serrano Izko eta Jose Angel Irigarai izan dira epaimahaiko
kideak. Azaldu dutenez, gaiak
anitzak eta interesgarriak izan dira. Lan batzuen era tekniko eta espezializatuegiei dagozkion garapenak egiaztatu dituztela esan
dute, eta beste batzuetan formalki edota hizkuntza aldetik mugak. Gainera, mailari dagokionez
ere gabeziak nabarmendu direla
ondorioztatu dute.
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 31
32››
Anjel Lertxundi eta Antton Valverderen ‘3L’
emanaldia disko-DVD batean jaso du Pamielak
34››
Scorsese, Von Trier, Lee, Stiller eta Coen anaien
filmak hurrengo asteotan iritsiko dira aretoetara
«Kanpotik eta barrutik»
eraberritu dute ‘Behinola’
Aro berri bat hasi du
Galtzagorri elkarteak
kaleratzen duen haur
eta gazte literaturaren
inguruko aldizkariak
Juan Luis Zabala
Itxuraldatuta, Behinola-k «aro berri bat» hasi du, aldizkariaren arduradunek jakinarazi dutenez.
28. zenbakia kaleratzearekin batera, Galtzagorri elkarteak argitaratzen duen aldizkariak eite berria hartu du «kanpotik eta barrutik», hala diseinua nola atalak berritu dituelako. «Aldatu ez dena
aldizkariaren helburua da», ohartarazi dute. «Haur eta Gazte Literaturari buruzko aldizkaria izaten jarraitzen du Behinola-k».
Aurrerantzean, 28. zenbaki kaleratu berritik hasita, Behinola
«guraizeak eskura direla» irakurtzea gomendatzen dute aldizkariaren arduradunek, «irakurtzeko ez ezik beste zenbait erabileratarako aukera ere» emango duelako: «Orriak aldizkaritik askatu,
azala-kontrazala poster moduan
erabili, orrialdeak moztu…». Aldizkariko liburu kritika, iruzkin
eta aipamenak guraizeekin moztu eta bilduma osatzeko aukera
izango baitu irakurleak.
Honako atal hauetan banatuko
dira aurrerantzean Behinola-ren
edukiak: Kronika, Elkarrizketa,
Sormenez, Esperientzia, Galtzagorri albiste eta Lau eskutik. 28. zenbakian eduki hauek aurkituko ditu irakurleak: Marraz(i)Oak V
ikastaroaren kronika, Mariasun
Landari egindako elkarrizketa zabala, Pello Añorga eta Leire Urbeltzen sormen lan bat, Xabier
Olasok Armentia ikastolan izandako esperientzia, Dokumentazio
Gune Digitalaren inguruko albistea eta Mikel Aierbek eta Aitziber
Alonsok Juan Kruz Igerabide eta
Elena Odriozolaren Eguberria liburuaz (Nerea, 2012) egindako
iruzkina.
Letretatik zenbakietara
Orain arteko zenbakietako bakoitzak letra bat izan du ilustrazioen
ardatz. Jokin Mitxelenak egin zituen A letra ardatz zuen aldizkariko ilustrazioak; Elena Odriozolak B letra ardatz zuenarenak;
Antton Olariagak C letra ardatz
zuenarenak… Gisa horretan, zenbaki bakoitzean ilustratzaile baten lana eman du ezagutzera aldizkariak. Aurrerantzean, zenbaki bakoitzeko ilustratzaileak
aldizkariaren zenbakia hartuko
du bere lanerako erreferentziatzat. 28. zenbakian, zenbaki hori
irudikatu du zenbaki horretako
ilustratzaileak, Leire Urbeltzek.
Lore Agirrezabal kazetari eta
Galtzagorriko lankideak Ruben
Ruizen lekukoa hartu du aldizkaria koordinatzeko lanetan. Ruizek erredakzio batzordean jarraituko du hala ere. Batzorde horre-
tako kide dira Asun Agiriano, Xabier Etxaniz Erle, Aitziber Alonso, Jone Arroitajauregi eta Mikel
Aierbe ere. Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta
Ikerketa Sailaren laguntzaz kaleratzen du Galtzagorrik Behinola.
Leire Urbeltz ilustratzailea, haurren aurrean lanean. ANDONI CANELLADA / ARP
32 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Plaza › Kultura
Ereinek Dolores DLaburrak
Redondoren
‘Hezurren
Ohorezko FIPA
ondarea’ nobela Jan Matthysek jasoko du
argitaratu du
ZINEMA› Miarritzeko FIPA
Fernando Reyk eta
Mikel Vilchesek egin
dute ‘Baztan’trilogiako
bigarren nobelaren
itzulpen lana
Erredakzioa Donostia
Zaindari ikusezina nobelan bildutako frogak erakusteko prest
dago Amaia Salazar inspektorea,
Foruzaingoaren homizidioen arloko burua, Hezurren ondarea nobelaren hasieran. Baina akusatuak bere buruaz beste egin du,
hitz bakarreko oharra utziz:
«Tarttalo». Zaindari ikusezinaren ondoren argitaratua, Hezurren ondarea Dolores Redondo
idazle donostiarraren Baztan trilogiako bigarren liburukia da.
Gaztelaniaz kaleratu zuen lehenik Destino argitaletxeak, jatorrizko bertsioan (Legado en los
huesos), eta berehala iritsi da euskaraz ere plazara, Erein argitaletxeak argitaratua Fernando Reyk
eta Mikel Vilchesek egindako
itzulpenari esker. Trilogiako lehen liburua ere —Zaindari ikusezina— Ereinek kaleratu zuen,
Josu Zabaletak euskaratuta.
Dolores Redondoren Hezurren
ondarea nobelaren itzulpenak
lan handia eskatu die Reyri eta
Vilchesi, Reyk adierazi duenez,
baina gozatzeko eta ikasteko ere
balio izan die. Nobela Nafarroan
kokatzen denez, nafarreraren
ukituak eman dizkiote euskarazko bertsioari, naturaltasuna eta
sinesgarritasuna bilatuz. Bi itzultzaileok «nafarrera normalizatu
bat» irudikatu dute pertsonaia
guztiak euskaraz hizketan jartzerakoan, Amaia Salazar inspektorea bera bezala guardia zibilak.
Baztan trilogiaren ardatz nagusia hilketa bat eta haren inguruko ikerketa bada ere, familia
harremanen inguruko gogoetarako bideak ere zabaltzen ditu Hezurren ondarea nobelaren irakurketak.
nazioarteko ikus-entzunezko
telebista saioen jaialdiko ohorezko FIPA saria emango diote
Jan Matthys zinemagile eta
dokumentalgile belgikarrari.
Datorren urtarrilaren 22an jasoko du saria Miarritzeko Kasino
antzokian, eta jarraian aurten
bertan osatu duen In Vlaamse
Velden telesailaren atal bat
proiektatuko dute.
Jagoba Astiazaren garaile,
‘1813-2013’ lehiaketan
MUSIKA › Jagoba Astiazaren
Kortak irabazi du Donostia 1813:
bigarren mendeurrenaren
musika lana lehiaketa, Donostiako Udalak antolatutakoa.
Hamar lan aurkeztu dituzte,
eta epaimahaiak hiru finalista
aukeratu ditu. Joan den larunbatean egin zen finala udaletxean, eta publikoak Astiazaranen Donostia 1813-2013 lana
aukeratu zuen, Alba Sanchezenaren eta Carlos Sagirenaren
aurretik.
The Beatlesen doinu
argitaragabeak, salgai
MUSIKA › The Beatles taldeak
1963an grabatu zituen baina
argitaratu gabe zeuden 59
doinu salgai jarri dituzte iTunes
deskarga digitalen dendan.
There’s a Place eta Please Please Me abesti ezagunen kalitate gutxiko bertsioak dira, esaterako, bildumako piezetako
batzuk.
Sorollaren zirriborro bat
jaso du Arte Eder museoak
ARTEA › Joaquin Sorolla mar-
golariaren (1863-1923) zirriborro bat jaso du dohaintzan Bilboko Arte Eder museoak.
1890eko hamarkadan margotu
zuen, eta amaituta ez dagoen
arren, museoko arduradunek
jakinarazi dute ohiz kanpoko
balioa duela, haren teknika
ulertzen lagun dezakeelako.
Antton Valverde eta Anjel Lertxundi atzo Donostian, liburua aurkeztu aurretik. JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS
Konplizitatearen bidetik
‘3L’musika
eta poesia emanaldia
liburu-DVD bihurtu
dute Antton Valverdek
eta Anjel Lertxundik
Igor Susaeta Donostia
Xabier Lete 2010eko abenduaren
4an zendu zen. Handik gutxira,
zenduberriaren kantuetako batzuekin emanaldi bat egiteko eskatu zioten Iruñeko Hizkuntza
Eskolako kideek Antton Valverderi. Hura prestatzeko, pianoan
eserita interpretatuko zituen
kantuen sarrera egiteko eta, laguntza eske jo zuen Anjel Lertxundi lagunarengana. Hark ere,
gainera, adiskide zuen Lete. Eta
emanaldi hartan «konplizitate artistiko bat» loratu zen bien artean, idazlearen esanetan. Horregatik, Leteren beraren, Xabier Lizardiren eta Estepan Urkiaga
Lauaxeta-ren poemekin 3L kontzertu-errezitaldia atontzea otu
zitzaien. Emanaldietako bat, joan
den irailaren 3an Donostiako Viktoria Eugenia antzokiko klubean
emandakoa, DVD-liburu bihurtu
dute orain.
Pamielak argitaratu du Littera&musika bildumaren barnean,
Gipuzkoako Foru Aldundiaren
sostenguarekin. Poeta bakoitzaren musikatutako hiruna testu
dauzka lanak: Lauaxetaren Mendigoxaliarena, Langile eraildu bati, Neguko gaba; Lizardiren Oia,
Baso itzal eta Asaba zaarren baratza; eta Leteren Herri zahar hontan, Bianditz eta Amaitu da bidaia. Valverderen poeta «kutu-
nak» dira hirurak, maiz musikatu
dituenak, baina Neguko gaba,
Bianditz eta Amaitu da bidaia estreinakoz erregistratu ditu. Addendako poema, Autobusetik, Rikardo Arregi Diaz de Herediak
idatzi du —Lizardiren Bultzi-leiotik-en oinarrituz—, eta Valverdek
musikatu.
Poemen aukeraketa egiteko orduan, «tonuen desberdintasunari» erreparatu diote, Lertxundi-
‘‘
Valverdek musikatzen
duen poema bakoitza
erritmo barnekoienetara
iristen den musika da»
ANJEL LERTXUNDI
Idazlea
ren hitzetan. «Ugaria izan zedila
bai poesien moldeagatik, bai musikatzeko moduagatik, eta baita
testuen edukiagatik ere». Kontu
umoretsuenak zein lirikoenak entzun, ikusi eta irakur daitezke lanean, eta poeta bakoitzaren «momentu gailurrak», bete-betean
zeudenekoak, hautatu dituzte horretarako.
Valverdek hiru poetak musikatu izan ditu, baina Lertxundik ere
maite du haiek egindako lana, eta
bai poetikoki eta baita kulturalki
ere haiek testuinguruan kokatzea izan da haren egitekoa emanaldietan. «Literatura irakaslea,
idazlea eta irakurlea naiz, eta hiruretatik zerbait dute idatzi ditudan testuek», azaldu zuen Lertxundik atzo Donostian, liburuDVDaren aurkezpenean. Betidanik interesatu izan zaio Valverde-
ren musika, pentsatzen baitu musikatzen duen poema bakoitza
«erritmo barnekoienetara» iristen den musika dela. «Poesia onak
badu erritmo bat: errimak, silabeoa... Gero badago beste erritmo
bat, fisikoaz eta soinuaz harago
doana, erritmo espirituala deituko nukeena. Eta Antton [Valverde] maisua da horretan». Sentsazioa dauka irakurle batek poema
batekin daukan sentipen bera
eduki dezakeela entzule batek
Valverderen musikarekin. «Oso
eroso sentitu naiz. Afinitate sentimental, kultural eta estetiko batzuk elkartu ditugu». Valverdek
nabarmendu zuen, hain zuzen, lanak eman diola gehien estimatzen dituen poetak «uztartzeko»
aukera. «Anjeli [Lertxundi] esker
izan da. Poz handia hartu dut lan
honekin».
Elkarlanean jarraituko dute
Eta badute elkarlanean jarraitzeko asmoa. «Tanteatzen ari gara»,
aitortu zuen Lertxundik. Gainera, kulturan ez adinik ez mugarik
ez dagoela iruditzen zaio. «Geroz
eta argiago daukat hori. Zernahi
egiteko gogoa da behar dena».
Oraingoz, argitaratutakoa defendatzen jarraituko dute. Datak ez
daude zehaztuta oraindik, baina
urtarrilean eta otsailean, emanaldi bat egingo dute Gasteizen, eta
beste bat Iruñean.
Pamielak eta aldundiak Littera&musika bildumaren barnean
elkarlean argitaratutako hirugarren lana da, Negua izan zen(2009)
eta Paradisua eta katua-ren (2012)
ondotik. Guztira hamar erreferentzia dauzka bildumak, 2000n
abiarazi zutenetik.
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 33
‹ Publizitatea
Gabonetan oparitu Museoa!
Egin itzazu San Telmo Museoko bazkide zure lagunak, familiakoak... eta urtebetez
abantaila bereziak izango dituzte:
• museoko eta erakusketetako sarrera dohainik
• ekitaldi berezietarako gonbidapena, zozketak...
• jarduera eta argitalpenetan deskontuak...
Eta Donostia Kultura txartelaren abantailak ere izango dituzte.
157€
bazkide
babeslea
STM
15€
bazkidea
STM
E
KID
BAZ
Informazio gehiago eta salmenta:
Zuloaga Plaza, 1
20003 Donostia-San Sebastián
T (00 34) 943 48 15 80
F (00 34) 943 48 15 81
[email protected]
www.santelmomuseoa.com
34
berria
2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Plaza › Kultura
Zinema D Estreinaldiak
Martin Scorsese, Lars Von Trier, Spike
Lee, Ben Stiller eta Coen anaien filmak
hurrengo asteotan iritsiko dira aretoetara.
Izen ezagun
gutxi batzuk
Eguberriak
alaitzeko
Gontzal Agote
guberriak ez dira izaten
kalitatezko zinemarekin
disfrutatzeko garairik
onena. Batetik, zinema
komertzialak bereganatu ohi
ditu zinema aretoak, bereziki
gaztetxo eta nerabeetzako filmekin. Bestetik, Oscarren atariko
estreinaldi sorta indartsua urtarrilerako gorde ohi dituzte pelikula banatzaileek.
Nolanahi ere, hurrengo asteotan gutiziaren bat edo beste dastatzeko aukera izango da gure
inguruko areto ilunetan. Ohi
bezala, AEBetatik datoz zuzendari ezagun gehienak. Horietatik
ezagunena, akaso, Martin Scorsese da.
Zinemagile beteranoa Wall
Streeteko estoldei begira jarri da
The Wolf of Wall Street pelikulan.
Berez, Jordan Belfortek idatzitako autobiografian oinarritu da
zuzendari estatubatuarra; burtsa
artekaria zen Belfort, eta, iruzur
handi batean parte hartu nahi ez
izateagatik, jazarpena pairatzen
hasi zen.
Azken urteotan ohikoa bihurtu den moduan, oraingoan ere
E
Leonardo DiCaprio jarri da Scorseseren aginduetara. Filmak
hainbat sari garrantzitsuetarako
izendapenak lortu ditu, eta Oscarretarako hautagaien artean ere
badago jada. The Wolf of Wall
Street Ipar Euskal Herrian hilaren 25ean estreinatuko da, eta
Hego Euskal Herrira urtarrila
arte ez da ailegatuko.
60ko hamarkadako folka
Gabonetako izen propioen artean, Joel eta Ethan anaiak daude.
Coendarrek aurtengo Cannesko
zinemaldian Inside Llewyn Davis
aurkeztu zuten. Zinemaldi hartan oso kritika onak jaso zituen
filmak, eta epaimahaiaren saria
eskuratu zuen.
60ko hamarkadaren hasieran
dago girotuta istorioa. Llewyn
Davis folk abeslari gazte bat da.
New Yorkera ailegatu da, musikari gisa aurrera egin nahian,
baina berehala ezagutuko du bizimodu horren alderik mingotsena. Adiskideen laguntzari esker
aterako da aurrera, baita han eta
hemen egin beharko dituen hainbat lani esker.
Askok Llewyn Davis horretan
Bob Dylan gaztearen alter ego-a
Park Chan-wooren filmaren remake-a dakar Spike Leek: Old Boy. BERRIA
ikusi nahi izan dute, nahiz eta
Coen anaiek argi utzi duten ez
dela hori beren pelikularen
asmoa. Dave Van Ronk kantarian
oinarritu direla iradoki dute,
nolanahi ere.
Gabonetan Spike Leeren itzulera ere ospatzen ahalko dugu.
Zinemagileak ez du zorte handirik izan azken urteotan, 2006.
urteko Inside Man hartatik ezin
izan du aurrekontu txukuneko
filmik egin. Hainbat dokumental
eta aurrekontu txikiko pelikula
egin ditu urte hauetan, baina
horiek ez dute oihartzun handirik izan.
Egoera horri buelta eman
nahian, bere aurretik askok egin
zutena egin behar izan du Leek:
industriaren aurrean makurtu
eta pelikula ezagun baten remake
bat egin. 2003an Park Chan-wook
zuzendari korearrak Oldeuboi
egin zuen, zeina urteen poderioz
kultuko filma bihurtu den. Orain
Spike Leek Old Boy egin du,
haren bertsio estatubatuarra.
Aktoreak beste batzuk dira, jakina, Josh Brolin eta Samuel L.
Jackson dira oraingoan protagonista nagusiak, baina funtsean
jatorrizko istorioa ez da aldatu.
Itxuraz arrazoi garbirik gabe,
enpresa bateko goi kargudun bat
bahitu eta hogei urtez gatibu izanen dute. Behin askatzen denean, mendeku bila hasiko da, eta
ez du etsiko bere bahiketa antolatu zuen pertsona aurkitu arte.
Bertso txapelketako finaletan
bezala, Gabonetako estreinaldi
aipagarrienen artean dena ez da
drama, umorerako tarterik ere
bada. Horretan iaioa da Ben Sti-
ller aktorea eta zuzendaria. The
Secret Life of Walter Mitty zuzendari gisa egin duen bosgarren
pelikula du, eta 1947ko izen bereko filmaren remake bat da. Stiller
bera da protagonista.
Azkenik, Gabonetan esamesarik gehien emanen duen filma
Europatik etorriko da, probokatzaile iaio baten eskutik. Lars von
Trierrek Nymphomaniac filmaren lehen atala estreinatuko du
urtea amaitu aurretik. Izenburuak argi uzten duen moduan,
ninfomano baten istorio kontatzen duen pelikula bat da, eta
estreinatu arretik zeresan handia ematen ari da.
Izan ere, sexu dezente duen
pelikula da Von Trierren azkena,
eta horrek, jakina, morboa piztu
du. Batzuk film pornografikoa
dela esatera ailegatu dira, horren
muga non dagoen argitu ez duten
arren. Charlotte Gainsbourg,
Willem Dafoe, Uma Thurman eta
ra jasanezina onartu beharra dagoenik, baina, tira, zinemarentzat
beti izan dira krisi garaiak.
Zinemagile askori entzun diet
—nahiz eta oso gazteak izan— filmak egiteko gogoa moteltzen ari
dela nabari dutela. Nekearen sintomak agerian daude, baina istorioak kontatzeko gogoa tente dagoen bitartean, ez dago larritzerik. Gerrillazko zinemagintzak,
crowdfunding-ak, transmedia narratibak edota teknologien demokratizazioak gure alde jokatzen
dute.
Gauzak ez doaz txarrera, behintzat. Jada ez dira jaialdi gehiago
akabatzen ari, eta biziraun behar
zuten ekoiztetxeak hor daude,
auskan baina oinez. Desagertu dira behi gizenen garaiko ekoizle diruzaleak, diru-laguntzak eta zorrak pilatzen zituztenak zinemaedo egiteko aitzakiaz.
Barkatu Paulo Coelhoren kutsua —Gabon giroaz bigunduta
nabil edo—, baina etorkizuna
nahi duguna izatea izan daiteke.
Zinema aretoak sarreren prezioak jaisten ari dira, eta orokorrean
kultur produktuak gero eta merkeagoak dira. Agian, Durangoko
Azokan edo Donostiako Zinemaldian gertatu ohi den miraria, kulturzaleek bizitzazaleak direla frogatu beharko lukete, urtean zehar ere beren ikusminari eutsiz.
Utopiaz blai? Ez.
John Lennonen aipua berriz
gogoan, bizitza planak egiten ari
zaren bitartean gertatzen dena
da; norberak hala izatea nahi badu behintzat. Egitasmoak aurrera ekiteko, ziurgabetasuna bizigarria da. Bertigoa, ezinbestekoa.
2006an ‘Inside Me’
egin zuenetik, Spike
Leek ez du aurrekontu
txukuneko lanik egin
Itxaro vs pena
Zin-Zinez
Angel Aldarondo
M
mantso-mantso doa
2013a pasillotik, zaratarik egin gabe, zapatak eskuan hartuta eta atea ezin
aurkituta. Eta urte berria ere, lo-
tsatuta edo oilotuta, isil-isilik dago. Antza, amaitu dira iraganeko
ongietorri arranditsu eta lisergikoak. Ia-ia urteko bilduma zerrendatzeko tentazio saihetsezina izateko gogo handirik ere ez
omen dago.
Kultura arloan, eta bereziki
ikus-entzunezkoei dagokienez, diru-laguntzen ezak eta beste hainbat oztopok ez dute asko lagundu.
Baina nahiz eta erakundeek euren betebeharrak ez bete, bizitzak
bere bidea aurkitzen du. Horrek
ez du esan nahi erakundeen jarre-
2013ko abenduaren 18a, asteazkena
berria
35
Kultura ‹ Plaza
Zinema D Estreinaldiak
1
Beste film batzuk
Ben Stiller, The Secret Life of Walter Mitty-n. BERRIA
The Wolf of Wall Street, Martin Scorseserena. SINADURA / AGENTZIA
Shia Labeoufek hartu dute parte
pelikulan.
Betiko moldeak
Nerabeentzako pelikulak, beldurrezko istorioak eta animazio
hainbat film dira Gabonek ematen duten bestelako eskaintza.
Horien artean egonen dira pelikularik ikusienak, garai aproposa
izaten baita zinema aretoetara eskapadatxo bat edo beste egiteko.
A Haunted House filmak terrorea eta umorea uztartu nahi ditu,
generoaren gaineko parodia bat
eginez. Bikote batek bere ametsetako etxea erosiko du, baina hara
egiten dutenean etxetzarrean
mamu bat bizi dela ohartuko dira.
Benetako izua eragitea du hel-
buru Christopher Landonen
Paranormal Activity: The Marked Ones filmak. Dokumental faltsu baten gisara eraikia, Jesseren
istorioa kontatzen du. Indar misteriotsu batzuek haren kontra
eginen dute, eta familia eta adiskideak hura laguntzen saiatuko
dira.
Der Medicus Noah Gordon
idazlearen eleberri arrakastatsuaren bertsio zinematografikoa da. Alemaniako ekoizpena da
eta XI. mendean dago girotuta.
Rob Cole umezurtz geldituko da,
haren ama gaixotasun ezezagun
baten ondorioz hil eta gero.
Horrek eraginda, Persiara joko
du gazteak, han medikuntza ikasteko asmoz.
‘Enough Said’
‘Metegol’
‘Justin Bieber’s Believe’
Zuzendaria: Nicole Holofcener.
Aktoreak: Julia Louis-Dreyfus, James
Gandolfini, Toni Collette, Catherine
Keener, Ben Falcone, Tavi Gevinson.
Herrialdea: AEB. Urtea: 2013.
Iraupena: 92 minutu.
Zuzendaria: Juan Jose Campanella.
Herrialdea: Argentina. Urtea: 2013.
Iraupena: 106 min.
Zuzendaria: Jon Chu. Herrialdea:
AEB. Urtea: 2013. Iraupena: 108
minutu.
atorrizko izenburua aldatu
diote Espainian, eta Futbolín
deitu diote animaziozko pelikula argentinar honi. Juan Jose
Campanellak bide berriak jorratu nahi izan ditu 2009ko El
secreto de sus ojos filmak izan
zuen arrakasta itzelaren ondotik, eta animazioari heldu dio.
Filmak arrakasta handia izan du
Argentinan, eta aurtengo Donostiako Zinemaldiari hasiera
emateko ohorea izan zuen. Roberto Fontanarrosa idazlearen
narrazio batean oinarritu da
Campanella. Amadeo oso ona
da mahai futbolean, eta, era berean, oso lotsatia. Aurkari beldurgarrienari aurre egin beharko
dio, El Crack deritzoten futbolariari, zeina urte asko kanpoan
izan ondoren, herrira itzuliko
den, eta zeregin horretan laguntzaile bereziak izanen ditu.
uraso askoren Gabon
hauetako amesgaiztoa
izanen da pelikula hau. Semealaba gaztetxoek ikustera joan
nahiko dute, eta, kasu gehienetan, nahitaez haiek lagundu
beharko dituzte. Justin Bieber
kantari kanadarrak izugarrizko
ospea lortu du musika munduan, eta, batik bat, gaztetxoen
artean, eta norbaitek pentsatu
du jada nahiko meritu eginak
zituela bere pelikula propioa
izateko. Jon Chuk zuzendu du
hari buruzko dokumentala, zeinak bideoklip luze baten itxura
duen. Bieberren kontzertuak
jasotzen ditu filmak, baita
haren hirugarren diskoko grabazioko hainbat momentu ere.
John M. Chu zuzendariak orain
dela bi urte ere egin zuen Justin
Bieberren inguruko dokumental
bat.
maitzen ari den urteak utzi
digun albisterik tristeenetako bat James Gandolfini aktorearen bat-bateko heriotza izan
da.Tony Soprano izandakoaren
azken pelikula da orain estreinatzen dena,eta,omenaldi moduan sikiera,zinemako sarrera
pagatzea mereziko luke.Alberten rola du,krisialdi orokor batean bizi den dibortziatu batena.
Eva ezagutuko du,zeina egoera
bertsuan dagoen,eta biak harremetan hasiko dira.Handik
gutxira,Evak Marianne ezagutuko du,eta hark senar ohiaz kontatutakoekin Albertekiko zalantzak sortuko zaizkio.Batez ere
hainbat telesailetan egin duen
lanagatik da ezaguna Nicole Holofcener,komedia erromantiko
honen zuzendari eta gidoilaria.
A
J
G
36 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Plaza › Bizia
dituzte aurrera. Edozein motatako arazoak dituzten lagunekin
lan egiten dute; langabeak, etorkinak, mendekotasunen bat dutenak, buruko gaitzen bat dutenak edo ezintasun fisikoren bat,
batzuk aipatzearren. 2000. urtean, Auzolan programa bultzatu
zuten, hainbat udal eta Eusko
Jaurlaritzarekin batera, lan merkatutik baztertuta zeuden pertsonei prestakuntza eta lanbide bat
izateko aukerak emateko.
Itxaropenaren Telefonoa
Bizipoza hedatzen
Juan Karlos Izagirre Donostiako alkatea, iaz, Hiritar Merezimenduaren Dominak jaso zituztenekin batera. JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS
Hiriari emandakoarengatik
Erroak Sartu, Daniel Zulaika, Angel Garcia
Ronda eta Itxaropenaren Telefonoak
jasoko dituzte Donostiako dominak
Hiritar merezimenduaren ikurrarekin
«aparteko zerbitzuak» aitortuko dizkiete
Ilargi Agirre Donostia
Jakinarazi dituzte aurtengo Donostiako Hiritar Merezimenduaren Dominak norentzat izango diren: Erroak Sartu elkartea, Daniel Zulaika sendagilea, Angel
Garcia Ronda idazle, ekonomialari eta politikaria eta Itxaropenaren Telefonoa dira sarituak. San
Sebastian eguneko bezperan
emango dizkiete dominak, Donostiako Udalbatza aretoan. Urte
hauetan guztietan, bakoitzak
bere alorrean udalerriari emandako «aparteko zerbitzuak» aitortu nahi izan dizkie modu horretan Donostiako Udalak.
Udal Gobernuak, gainera, nabarmendu du hautagaiak aurkezteko garaian herri partaidetza
handia izan dela. Donostiako
Udaleko Bozeramaileen Batzarrak eta Donostia Turismoko Administrazio Kontseiluak ez ezik,
herritarrek ere badute aukera
proposamenak egiteko. Aurten,
azken urteotan baino proposamen gehiago izan dira; guztira 14
izen eta elkarteren izenak jaso dituzte. 2005. urtetik ez ziren hainbeste proposamen jasotzen herritarren aldetik, orduko hartan, 21
iritsi zitzaizkien.
Beste aldetik, gaur jakinaraziko dute Donostiako Urrezko Dan-
borra nori emango dioten. Hiriaren erakargarri turistikoak areagotzen edo sustatzen lagundu duten pertsona fisikoak edo juridikoak saritzen dituzte. Zerrenda
honako hauek osatzen dute: Musika Hamabostaldia, Vicente Zaragueta, Maddalen Iriarte, Juan
Jose Ocon, Robert S. Winter, Alberto Iglesias, Golden Apple
Quartet, Javier Aizpurua, Bustingorri familia, Dario Garrido, Gipuzkoa Elikagaien Bankua, Itzurun erraldoi eta buruhandien
konpartsa, Duncan Dhu, Donostiako Zinemaldia, Alberto
Schommer eta Justin Bieber.
Daniel Zulaika
Hiesaren aurkako ekintzailea
Daniel Zulaika (Zarautz, 1951)
sendagilea eta irakaslea da. Hiesaren aurkako ekintzailea;
1988tik Osakidetzaren Hiesaren
Prebentzio eta Kontrolerako Planaren koordinatzailea da. Prebentzioaren ideia zabaldu du lau
haizeetara: «Hiesaren aurkako
txertorik onena preserbatiboa
da», adierazi izan du hedabideei
emandako elkarrizketetan.
2003an, Hiesaren aurkako Espainiako Elkarteko lehendakari
hautatu zuten, eta urte hartan,
horretaz gain, osasunaren ordenako gurutzea ere eskuratu zuen.
Nafarroako Unibertsitatean doktoretza lortu zuen, 1981. urtean,
eta EHUko Medikuntza Fakultateko irakasle ere izana da.
Erroak Sartu
Zailtasunak dituztenekin
Zailtasunak dituzten pertsonak
gizarteratzen lan egiten du Erroak Sartu federazioak. Irabazi asmorik gabeko lau erakunde pribatuk osatzen dute, eta Gipuzkoan ez ezik, Bizkaian eta Araban
ere badituzte bulegoak. 1988an
sortu zen, eta 25 urte bete dituzte
aurten.
Ia beti proiektuak finantzaketa
publikoaren bitartez eramaten
Gipuzkoarrei itxaropena zabaltzen ibili da Itxaropenaren Telefonoa 1987tik. Jose Antonio Pagola
bikarioak sortu zuen. Bakarrik
eta atsekabetuta dauden lagunen
deiak jasotzen dituzte, batez ere,
eta azken urteetan krisiarekin lotutako deiak ugari egin dira. Deitzen duenaren anonimotasuna
errespetatuz, bizipoza eta aurrera egiteko adorea pizten saiatzen
dira, telefonoaren bestaldetik. Gipuzkoako Foru Aldundiak borondatezko lanaren saria eman zien,
2011n. Guztira 60.000 dei baino
gehiago jaso dituztela —iazko datuak— kalkulatzen da.
Angel Garcia Ronda
Politikan eta hizki artean
Angel Garcia Ronda (Donostia,
1939), Gipuzkoako Ateneoko presidentea da, ekonomialaria eta
idazlea. Ekonomian eta Historian
lizentziaduna da, baina politikara bideratu ditu bizitzako urterik
gehienak, PSE-EE alderdian.
Trantsizioan Eusko Kontseilu
Nagusiko kide izan zen. Lehendabiziko Eusko Kontseilu Nagusian
Ramon Rubial lehendakari zela,
Arte Eder eta Kultur Sustapeneko sailburu izan zen. Bigarrengoan, Carlos Garaikoetxearen gidaritzapean, Herri Administrazioko
sailburu. 1982ko Espainiako hauteskunde orokorretan Kongresuko diputatu izateko hautatu zuten, eta 1996 arte zeregin horretan
aritu zen. Horrekin batera, PSEEE Euskadiko batzorde nazionaleko kide eta alderdiko lehendakari izan da Donostian, besteak
beste.
Idazle gisa ere egin du ibilbidea.
Hainbat poema liburu, nobela eta
saiakera kaleratu ditu.
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 37
Bizia ‹ Plaza
Zibergela D
Aurretik grabatuta dauden emanaldiak dira ‘podcast’-ak. Internet bidez harpidetuta entzun daitezkeen saio segidak.
Norberaren jakintza hedatzeko baliabideak dira; denen eskura daude, eta norbere ahotsa sarera igotzeko aukera ematen dute.
‘Podcast’edo harpidetza bidezko
emanaldi digitalak
Aitor Aretxaga Agirre
@bekereke
Bitarlan informatika eta Web zerbitzuak
tezke: besteak beste, musika,
informazioa, elkarrizketak,
mahai inguruak eta eztabaidak
dituzten aurrez grabatutako programak izaten dira entzungai:
hizkuntzak ikasteko programetatik, hainbat hiztun eta konexio
dituzten solasaldietaraino. Zuzenekoak izan gabe, gai freskoak
jorratzen dituzte.
Saioen kapituluak zerrendatan
antolatzen dira. Hodeian edo
urrutiko zerbitzarietan dauden fitxategi multzo gisa.
RSS teknologia ahalbidetua dutenek harpidetzeko aukera ematen dute. Horrekin, ale berri bat
dagoen bakoitzeko, norbere telefonoan edo ordenagailuan bakarrik kargatzea lortzen da. Beste-
nterneten kargatzen den
emankizuna da podcast bat,
ondoz ondoko kapituluak dituena. Harpidetza bidez jaso
daitezke, ordenagailuan nahiz
edozein gailu eramangarritan. Entzun, ikusi edo irakurtzekoak izan daitezkeen arren, hasieratik, aurrez grabatutako irrati
emankizunen eskutik irabazi zuten ospea. Hortik dator
podcast-ak Internetez hedatzen diren
irratsaio edo programa gisa ezagutzea. Izena ere ahoz
ahokoaren bidez ezarritakoa da; musika
entzuteko iPod gailuen
hitza eta broadcast edo
emanaldiak batzean ateratakoa, hain zuzen.
I
Zuzenekoak baino
gehiago,nahi denean
entzuteko grabazioak
Hainbat edukitakoak aurki dai-
2
Gaurko aplikazioa
Langile autonomoek orduko
kobratzekoa kalkulatzeko ‘app’-a
reelance langile edo autonomoek eskuragarri dute
haien lanorduen prezioa kalkulatzeko telefonorako eta weberako aplikazio bana. Calculadora Freelance izeneko kalkulagailua Laura Lopez diseinatzaile
bilbotarraren eta Torrysoft enpresaren lankidetzaren emaitza
da.
Izenik eman beharrik gabe,
pauso gutxitan eta era sinplean
F
egin daitekeelako du arrakasta.
Besterik gabe, galdera batzuk
erantzunez itzultzen du kalkulua. Hainbat aldagairen artean,
autonomoen gutxieneko gastuak aintzat hartu eta egindakoa errentagarria izateko gutxienekoa ezartzeko balio du.
Hots, aurrekontu fidagarri eta
onuragarriak osatzen lagundu
dezake.
Calculadora Freelance doako
zerbitzua euskaratua dago, eta
zuzenean erabil daiteke
http://www.calculadorafreelance.com/eu/ Internet atarian
edo iPhone telefenoetan App
Storen deskargatuta. Androiderako bertsioa ere iragarrita
dago.
tik, zuzenean fitxategi gisa saio
soltea deskargatzeko aukera duenik ere bada.
Entzuteko,
aurrena jaitsi
Entzun ahal izateko, RSS bidez
podcast-ak irakurtzeko gai den
Appleren iTunes edo antzeko ordenagailuko aplikazioak behar
dira. Azken horiek, gutxienik, aukeratu zerrendei jarraipena egiteko ardura hartzen dute.
iTunesen kasuan,
podcast-en biltegi bezala funtzionatzen
du iTunesek, eta
harpidetzea
sinplifikatzen. Bertan eskegita dauden podcast-en
webak
eta jatorriak
ezagutu
beharrik
gabe erabiltzaileak
leku beretik
bilaketa egin
eta harpidetza
egin baitezake. Beste programetan, erabiltzailea da RSS jariodun
weba aurkitzeko arduraduna.
Lista eguneratzen denetan abisua emateko edo, nahiago bada, automatikoki deskargatu
eta ordenagailura zein iOS gailuetara bidaltzeko ezar daiteke.
Batera zein bestera, deskargak
ordenagailuan gorde daitezke,
eta sare konexio gabeko gailuetan
entzuteko erabili. Internet bidezko streamingteknikatik bereizten
du horrek. Sare sarbiderik gabe,
ez dago streaming jasotzerik, eta
podcast-ak ez dira inoiz zuzenekoak.
Hedabide horizontala dela esaten da podcast-a. RSS teknologia
ez denez inoren jabegoa, ez dago
eragozpenik edukiak entzuteko
zein propioak sortzeko.
‘Podcast’propioak
nola publikatu
Kazetariez gain, zale asko dago
podcast-ak egiten dituena. Saio
xume bat sortzeko aurreneko
pausoa ahotsa grabatzea da.
Ondoren, zerbitzari batean kargatu beharko da fitxategia. Era
honetako fitxategiak gorde eta
partekatzeko doako zerbitzuak
daude. Horietako bat da iVoox
audio kioskoa, http://www.ivoox.
com/ lekuan dagoena. Grabatutako fitxategia kargatu, azaleko
irudia, deskribapena, egilea eta
halako datuak bete eta publika
daiteke. Ondoren, webean bertan edo beste batean helbidea
erreferentziatuz erakuts daiteke.
iTunesen agertzeko
Podcast komunitate handiena
iTunesen dago. Hor ere publikatzea komeni da, beraz, gehiengoak kutunena duen bilatzailean
erakustearren. Plataforman,
baina, ez dago zuzenean biltegiratzerik. Zirkuitu itxia da, kanpoko iturriak erakusten dituen
esteka biltegi bat bezalakoa.
Komunitatean sartzeko,
baina, norbere esteka eta Apple
ID kontua izatea besterik ez da
behar. Hau da, ahotsa edo bideoa
hodeiko zerbitzu batean gorde
daiteke, eta iTuneseko biltegian
norbere kanalaren jarioa gordetzea eskuragarri jartzeko.
Kasu honetan, iVoox erabiltzearekin ez da nahikoa. Harpidetzak ahalbidetzeko, aurrena,
RSS jarioak gaitu behar dira
podcast-ean. Googleren Feed
Burner (http://feedburner.google.com/) tresnak, Internet helbide bat RSS ale bihurtzen du.
iVoox-eko fitxategiaren URLa
itsatsi eta I’m a podcaster! aukeratuta, bizkor egiten du. Itzultzen duen helbidea da iTunesen
sartu beharko dena.
Aski da iTunes aplikazioko
Podcasts ataleko eskuin menuan
Send Podcast aukeratuta agertzen den leihoan helbidea sartuta. Automatikoki kargatuko dira
norbere podcast-aren datuak.
Gogoan izan, daturen bat aldatu
nahi izanez gero, jatorrizko zerbitzuan egitea; gaurko honetan,
iVoox lekuan. Publikazioa agertzeko gutxienez egun bat itxaron
beharra dago, Applen berrikusten duten artean. Posta bidez abisatzen dute direktorioan eskuragarri dagoenean.
38 berria 2013ko abenduaren 18a, asteazkena
Plaza › Bizia
Ezarian D Google Art Project
Santa Elisabet Turingiakoa margolana Bilboko Arte Eder museoan dago. GOOGLE ART PROJECT
Orain arte soilik museoek eta arte galeriek zuten beren obren argazkiak Google Art Project plataforman
jartzeko aukera. Hemendik aurrera, konpainiak ezarritako baldintzak betez gero, norbanakoek ere izango dute.
Sareko museoa zabalduz
Ainara Arratibel GasconLander Muñagorri Garmendia
nterneten duen Art Project
museoa zabaltzeko beste
pauso bat eman du Google
konpainiak. Museoek, elkarteek, erakundeek eta unibertsitateek beren artelanen argazkiak sarean jartzeko zuten gunea
norbanakoei zabaldu die, Open
Gallery aplikazioaren bidez.
Hala, baldintzak betez gero, edozeinek izango du argazkiak sarean jartzeko aukera. Baldintza horien artean daude balio artistikoa
eta argazkien kalitatea. Euskal
Herrian, orain arte bi dira museo
birtual horretan beren artelanen
irudiak jarri dituzten museo eta
erakundeak: Bilboko Arte Eder
museoak eta Nafarroako Unibertsitate Publikoak. Biei oso aberasgarria iruditu zaie aukera.
Googlek 2008. urtean jarri zuen
martxan egitasmoa. Museo eta
arte galeria ospetsuenek bat egin
zuten proiektuarekin: Londres ko
National Galleryk, New Yorkeko
MOMA museoak... Egun 57.000
artelan baino gehiago ditu. Milaka dira bertan ordezkatuak dauden artistak. Iaz 15 milioi bisitari
izan zituen. Datuak igoz eta igoz
I
doaz egunero. Erabiltzaileei artelanak kontsultatzeko eta museo
horietako batzuetatik bisita birtualak egiteko aukera eskaintzen
zaie.
Art Project egitasmoaren bultzatzaile Amit Soodek ez du uste
proiektuak bisitariak kenduko
dizkienik museoei. «Alderantziz.
Artelanak sarean ikusteak museora joateko gogoa handitzen du.
Museora joan ostean izandako
sentsazioak gogoratzeko ere baliagarria da. Hori bai, onartu behar dut artelana aurrez aurre
ikustearen sentipena alderaezina
dela», esan zuen duela aste batzuk. Datu esanguratsu bat ere
eman zuen: museoan artelan bat
ikusten 11 segundo ematen dituzte bisitariek, eta sarean, minutu
bat. «Jendeak trabarik gabe ikusten ditu obrak. Gainera, artelanari buruzko datu mordoa kontsultatzeko modua dago, baita bideoak ikusteko ere». Etorkizunari
begira, bi erronka dituzte: oraindik bat egin ez duten museo ospetsuak erakartzea eta arte modernoaren eskaintza handitzea.
NUP Nafarroako Unibertsitate
Publikoak iaz erabaki zuen
proiektuarekin bat egitea. Unibertsitatearen sorreraren 25.
‘‘
Ez ditugu denak sartu,
artelan guztien egile
eskubideak ez direlako
osorik gureak»
ELOISA RAMIREZ
NUPeko errektoreordea
«Obrak aukeratzean,
ikuspegi egokia eta osoa
eman nahi izan dugu
museoaren funtsaz»
MARTA GARCIA
Arte Eder museoko komunikazio
zuzendariordea
«Informaziorako
egokia izan arren,
artea zerbait gehiago
dela iruditzen zait»
ASIER MENDIZABAL
Artista
«Plataforma horretan
informazio gehiegi
dagoelako
sentsazioa daukat»
KOLDOBIKA JAUREGI
Artista
urteurrenaren harira, erakusketa bat antolatu zuten unibertsitateak jabetzan dituen koadroekin.
«Oso harrera ona izan zuen, eta
iruditu zitzaigun bide gehiago
topatu behar genituela unibertsitateak dituen margolanak ezagutarazteko, askorentzat ezezagunak baitziren», azaldu du Eloisa
Ramirezek, Unibertsitate Proiekziorako errektoreordeak. Den
den, horrek ezin zuen kosturik
ekarri. «Unibertsitatean kultur
jarduerak antolatzeaz arduratzen den lantaldearen bidez, Google Art Project ezagutu genuen,
eta aukera ezin hobea iruditu
zitzaigun». Hala, Googleko arduradunekin harremanetan jarri
ziren, eta proiektuan parte hartzeko hitzarmena sinatu zuten.
«Horrekin, irudiak plataforman
ezartzeko eta programan sartzeko kodea eman ziguten, eta lanean hasi ginen». Lanik luzeena
artelanen argazkiak ateratzea
izaten da. «Gure kasuan, zortea
izan genuen, gehienak aterata
eta digitalizatuta baitauzkagu.
Gainera, haiek eskatzen zituzten
baldintzak betetzen zituzten irudiek».
Ia berrehun artelan inguru
ditu NUPek, baina 103ren argaz-
kiak sareratu dituzte. «Ez ditugu
denak sartu, artelan guztien eskubideak ez direlako osorik gureak». Eskubide horiek osorik izanda ere, egileei jakinarazi egin
zieten sareko museoan jarriko zituztela. «Egileek artelanak ematean akordio bat sinatzen dugu.
Akordio horietako asko zaharrak
dira, eta ez da jasotzen Interneten
zabaltzeko aukera. Beraz, egokia
iruditu zitzaigun jakinaraztea eta
baimena eskatzea. Berehala esan
ziguten baietz, haientzat aukera
handia baita beren lana munduan ezagutarazteko». Iragan astean amaitu zuten irudiak ezartzen: «Litografiak, eskulturak,
posterrak, margolanak... Denetik
dago. Gehienak Nafarroako artistek egindakoak dira».
Egitasmoan parte hartzeak
beste ekinbide batzuk abian jartzeko modua emango diela nabarmendu du Ramirezek: «Datorren
urteari begira emakume artistei
buruzko erakusketa bat antolatu
nahi dugu. Plataformaren bidez,
harremanetan jarri gara hainbat
museorekin, haiek ere parte har
dezaten».
Bilboko Arte Eder museoaren
kasuan, Googleko arduradunak
jarri ziren harremanetan haie-
2013ko abenduaren 18a, asteazkena berria 39
Bizia ‹ Plaza
Ezarian D Google Art Project
No Woman, No Cry artelana Londresen dago ikusgai, Tate Britain museoan. GOOGLE ART PROJECT
kin. Google Arte Project zabaltzeko bigarren aldian izan zen. «Ordura arte hamazazpi museo bakarrik zeuden sartuta», adierazi du
Marta Garcia Marurik, museoko
Komunikazio zuzendariordeak.
Egitasmoaren abantailak asko
direla uste du. Garrantzitsueneko bat munduko museo onenak
biltzen diren plataforma batean
egotea da. Beste hau ere aipatu
du: «Gure helburuetako bat da artea ahalik eta jende gehienarengana eramatea, eta honen bidez
lor dezakegu. Adibidez, oso gailu
interesgarria da gazteak artera
erakartzeko». Museoaren eguneroko jardunari ere mesede egiten
diola uste du. «Gure webguneak
bisita gehiago ditu, eta bisitariak
erakartzeko amua ere bada. Badira obrak sarean ikusi eta museo
bisitatzera etortzen direnak».
146 artelan dituzte plataforman. «Batez ere obra klasikoak
dira. Dena den, uste dugu oso
ikuspegi egokia ematen duela
museoak dituen funtsen inguruan». Artelanak aukeratzeko orduan «kalitatea» da erabili duten
irizpidea. «Oso selektiboak izan
gara. Lehen aukeraketa egin genuenetik, bakarra gehitu dugu.
Saiatu gara hemengo arteari presentzia ematen, betiere museoak
dituen nazioarteko obrak erantsita».
Artisten zalantzak
Informazioa elkarrekin banatzeko tresna egokitzat ikusten du
egitasmoa Asier Mendizabal artista ordiziarrak. «Nik orain dela
gutxi erabili nuen, Rembrandten
hainbat grabatu ikertzeko». Baina artea informazioa baino gehiago dela uste du. Artelan bakoitzarekin hautematen dena eta pieza
bakoitzak sortzen dituen sentsazioak ere bada artea, eta, horregatik, beldur da Google Art Projectek ez diola ikuspegi horri erantzungo. «Nik uste dut arteak
baduela ikuslearekin konpromiso bat, eta horren bitartez harreman konplexuago bat sortzen
da».
Koldobika Jauregi artista alkizarrak ere ez du gaizki ikusten
proiektua, baina alde txarrak ere
badituela uste du. «Informazio
Vienako Kunsthistorisches museoko Babelgo dorrea obra. GOOGLE ART PROJECT
Life Rhythm Iruñeko campusean dagoen eskulturaren argazkia da NUPek jarri dituenetako bat. GOOGLE ART PROJECT
gehiegi dagoelako sentsazioa sortzen zait». Dena den, jendea artera inguratzeko balio dezakeen
heinean tresna ona izan daitekeela dio. Baina ez du uste egoera
hori askotan gertatuko denik ere.
Argudio bera erabili du egile
berriek euren lanak bertan jartzeko izango duten aukerari buruz. Mendizabalek bat egiten du
horrekin: «Informazioa maila berean jartzen da, baina hierarkiak
betikoa izaten jarraitzen du».
Hau da, oraindaino artea epaitzeko moduek indarrean darraitela.
Eta hor arazoaren beste erro bat
topatu diote bi artistek. Mendizabalek uste du Googleren tresnan
euskal artearen irudiari eragin
diezaiokeela.
Ideia horri tira egiten dio baita
ere Haizea Barcenilla arte kritikari eta EHUko irakasleak. Lanerako tresna egokia dela nabarmendu du hark ere: «Baina zintzilikatzen dena zer den kontuan
hartu behar da». Ildo horretan,
Arte Eder museoari kritika egin
dio. «Emakumeen lanak ez dituzte erosten». Halakoak gainditzeko modua izan daiteke norberak
bere artelanak Googleren jartzea.
Epaile batek ebatzi du Googlek Booksek ez dituela egile eskubideak urratzen
liburu zatiak eskaneatu eta Interneten jartzeagatik. 20 milioi dauzka sareratuta.
Liburuen auzian, garaile
A.Arratibel Gascon
rtelanena bezalako beste
hainbat plataforma ditu
Googlek Interneten.
Horietako bat Google Books da.
Egileek ez, kasu horretan konpainiak berak eskaneatzen eta jartzen ditu liburuen zatiak sarean.
20 milioitik gora jarriak ditu erabiltzaileen eskura. Eta badirudi
kopuru horrek gora egiten jarraituko duela. Izan ere, duela aste
batzuk epaile batek arrazoia
eman zion konpainiari, Ameriketako Estatu Batuetako Idazleen
Gremioak jarritako salaketaren
harira. Denny Chin epailearen
arabera, Googlek egile eskubideak errespetatzen ditu. Gorte
Gorenera jotzea da idazleei geratzen zaien aukera bakarra.
Duela bederatzi urte jarri zuten
salaketa idazleek. Google egile es-
A
kubideen bidez babestutako liburuen erabilera «bidegabea» egiten zuela argudiatu zuten idazleek, eskubide horiek urratzen ari
zela, alegia. Konpainiari 750 dolar
(554 euro) eskatzen zizkioten eskaneatu eta sareratutako liburu
bakoitzagatik. Auzia galduz gero,
hiru milioi dolarreko (2.178.807
euro) kalte ordaina pagatu beharko luke konpainiak.
Chin epailearen ebazpenaren
arabera, Googleren jarduerak
«onura publiko handiak» eragiten ditu gizartearentzat. Harago
doa 28 orrialdeko bere ebazpenean. «Zientzien eta arteen aurrerakuntzan laguntzen du, egile eskubideak errespetatuz eta kontuan
hartuz. Izan ere, eskaneatzen direnak liburuen zatiak dira, eta horrek ez du zertan eragin liburuaren salmentan».
Idazleen Gremioko zuzendari
exekutibo Paul Aikenek, berriz,
esan du aztertu egingo dutela
erabakiari helegitea jarri edo ez.
«Google idazleak esplotatzen ari
da, eta haien lanaz aprobetxatzen. Ondo aztertuko dugu zer
egin».
Bada Google Booksen inguruan eztabaida sortu duen beste
gai bat: eskaneatzeko orduan
dauden akatsak. Konpainiatik
kaleratutako langile batek,
Andrew Normanek, bideo bat
grabatu zuen langileek liburuak
nola eskaneatzen zituzten erakutsiz eta egiten ziren akatsak bilduz. Ondoren, erakusketa bat
paratu zuen. «Google Bookseko
langileek ez dituzte konpainiako
gainerako langileen lan baldintzak. Masiboki eskaneatzen
dituzte liburuak, kalitateari erreparatu gabe», azaldu zuen langileak.
r
Zakilixut
Plentziako badiako ur azpian egon diren 5.500 ardo botila atera dituzte hilabete
honetan. Aurtengo uztan itsasoak izan duen eragina nabarmena izan dela diote adituek.
Maratila
Kutsu gazia duen altxorra
Aurelia
Arkotxa
Zilar fina
Z
Abenduaren 9an eta 10ean atera zituzten itsaso azpitik Crusoe Treasure ardo botilak. BERRIA
rrira bidaltzen dute. Crusoe Treasure
markaren kontsumitzaile fidelenak
Asiakoak direla dio: «Asko estimatzen
dituzte ezohikoak diren produktuak, bitxiak direnak».
Ikerketatik ikerketara
Duela bost urte hasi ziren ardoa ur azpian gordetzea aztertzen. Itsasontzi hondoratuetan aurkitutako alkohol botiletatik hartu zuten ideia. «Itsasontzi hondoratuetatik berreskuratutako ardo
botilen enkanteak izugarrizko arrakasta zuen». Hori ikusita abiarazi zuten
itsas azpian egindako upategiaren
proiektua. Plentziako itsasoko urak aukeratu zituzten; «bizia da, eta tenperatura ondo gordetzen du». Itsaslasterrek
era berezi batean eragiten diote edariari.
«Hasieran, zorotzat gintuzten», dio Sanchok. Hainbat ikerketa egin ondoren, ardoan adituak direnek ere nabaritu zituzten aldaketak. Denbora tarte berean lurreko upategian edo itsas azpian
egondako ardo mota berak oso zapore ezberdina hartzen zuela antzeman zuten.
Ardoarekin izandako arrakasta ikusita,
cava eta garagardoarekin ikerketak egiten ari dira orain.
imun Haranen ehorzketak. Arrangoitzeko elizari datxizkola hilerriak.
Hilerrietan, arbola handi
bat trebeska eroria. Zainak airean.
Ez ditu hilerrietako oroit harriak lehertu burua beste arbola batek atxiki diolako. Ondorioz, trunko alimalea zubi baten gisan iragaten da hilerrietako oroit harrien gainetik,
hunkitu gabe. Elizkizunak finitu dira duela guti eta azken kantu kartsuak isildu. Eliza hustua, ilunpetan ja. Andere serora hilerrietara
doan ate kankarraren hesten ari da.
Solasean hasten gara. Bai, tirola ondoak baduela hiru aste hor dagoela.
Haizeak duela bota. «Oroitzen zara
duela hiru aste izan ziren haize kolpeez? Mirakulua izan da nehor ez
baldin bada kolpatu... Egunaz gertatu baita! Ohartzen zara!» Bai,
oraindik hiru asteren buruan hor
dagoela hilerriaren gainetik trebeska arbola. «Garabia handia ez delako libro! Ohartu behar baita, gainera, konplikatua dela afera garabia
handiaren beso luzea eliza baino beherago den pilota plazatik beharko
delako hilerriraino helararazi! Garabia ez baita hilerrietan sartzen
ahal!»... Eta xantxa gaitza izan dela
nehor ez kolpatu izana, eta gaztaina
ondoak atxiki izana tirola ondoa bere erortzean, bestela hilerriko oroit
harriak hautsiko baitzituen… Halere, herriko langileek moztu dizkiotela adarrak segarekin... Ene baitan
diot arbola horren erortze materialaren ikustea itxura sinkronistiko
harrigarria dela. Denek baitiote
«haritza» «erori» dela. Baina ez nau
asetzen eni itxura horrek. Ximunarbola «eroria»! Frankismoa...
Fronteratik bi pausotan da Ximunen «Haran Farmazia». Geltokiaren auzoan. Auzo horretan, Doléac
karrikan, dira Baigorritik heltzean,
lehenik kokatu ene gurasoak. Ene
haurtzaroaren zati handia Hendaiako geltokiko auzoari da lotua.
Gurasoek diote «euskalduna» dela
Haran. Haran jauna. Taulier edo bata zuriz jantzia. Lerden eta zilar finaren pare. Zutik.
X
D
aporez leuna, usainez indar
handikoa, kolorez urdinxeagoa, eta hori guztia gatz zapore kutsu batekin nahastuta.
Horrelakoa da aurten Plentziako (Bizkaia) badiako ur azpitik atera duten
ardo uzta. Urtebete egin dute itsas
azpian 5.500 ardo botilak, 18 metroko
sakontasunean atseden hartzen. 365
egunez, arrain eta bestelako itsas bizidunen gordeleku izan dira. Baina luxuzko mahaietan zabalduko dituzte laster.
Abenduaren 9an eta 10ean atera zituzten botilak ur azpitik, eta orain goi mailako jatetxeetara bidaliko dituzte. Bajoelagua Factory enpresako zuzendaria da
Borja Sancho: «Behin ardoaren goi mailako joskintza egiten genuela esan ziguten». Crusoe Treasure izena du Plentziatik ateratzen duten ardoak. Altxortzat
dute botila barruko edaria, «esklusiboa». Hala definitu du Sanchok: «Bildumagileentzako produktua da». Aurtengo ardo uzta egiteko, Ribera del Duero eskualdeko (Burgos, Espainia) mahatsak
erabili dituzte. «Amerikako merkatuari
begira dago egina gehienbat». Antonio
Palacios enologorekin ari dira elkarlanean. Hasieratik apustu egin zuen ardo
mota horrengatik.
«Itsasoak ekarpen handia egin dio aurtengo ardoari», dio Sanchok, eta itsasoak
eragindako aldaketa kimikoa sumatzen
dela. Taninoa aipatu du. Ardoa dastatzean nabaritzen den lazgune eta lehorgarri
sentsazioa da taninoa. Dastatze horretan itsas azpian egondako ardoa leunagoa dela dio. Usainari dagokionez, irekitzen den unetik usain indartsua nabaritzen zaiola adierazi du: «Usain handia
du, lurrean utzitakoak baino handiagoa». Ardoaren mineraltasuna ere oso
handia dela dio. «Gatz ukitua du», nabarmendu du Sanchok. Probatu ez duenarentzat, hitzez deskribatzea ez omen da
erraza. Kimikoki ez ezik, zaporean eta
usainean ere lurrean izaten den ardotik
bereizten da. Hala uste du Sanchok:
«Enologoek gauza bera diote».
Aurtengo uztako botila bakoitzak 185
euroko salneurria du. Baina gutxi dira
Euskal Herriko mahaietan zabalduko
direnak. Gehienek Errusia eta Alemaniarako bidea hartuko dute. Sanchok aitortu du oso ardo gutxi saltzen dutela hemen. Ekoizten duten ardo gehiena atze-
Asteazkena
2013ko abenduaren 18a
Ainhoa Larrabe