Het donker is mij licht genoeg - protestantsegemeenteleiden.nl

Transcription

23E JAARGANG
NUMMER 3
FEBRUARI 2013
UITGAVE VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE LEIDEN
EN DE EVANGELISCH-LUTHERSE GEMEENTE TE LEIDEN E.O.
‘Het donker is mij licht genoeg’
een persoonlijke meditatie van Femke Krijger over de lijdenstijd
Met Aswoensdag is de vastentijd begonnen. We trekken het
onherbergzame gebied van ‘de
veertig dagen’ in. De verleiding
is groot om te zeggen: ‘We zijn
op weg naar Pasen!’
Dat is nog maar de vraag. Pasen
is op dit moment niet meer dan
een stille belofte. Het is nog
donker. Wat vanzelfsprekend
was, is dat niet langer. Alles ligt
open, maar zo voelt het niet. In
de nacht tasten we naar wat
ons vertrouwd is, maar herkennen het niet zonder licht.
Ieder mens trekt in zijn leven
door deze donkere nacht.
Het kan door ziekte zijn of door het
verlies van een dierbare, het kan door
financiële problemen zijn of door
eenzaamheid. Er zijn heel veel gebeurtenissen die het ‘gewone’ ongewoon
maken. Wat doe je dan? Waar blijf je?
Hoe kun je vertrouwen als al wat je
vertrouwd was, wegvalt?
‘Het donker is mij licht genoeg’, schreef
Johannes van het Kruis (1542-1591).
Deze Spaanse mysticus bevond zich in
het donker. Letterlijk als gevangene in
een kleine kerker in Toledo en innerlijk
door zijn gevoel van godverlatenheid
mijn ziel in mij een
gloeiende draad
een laaiende strohalm
(Gedicht van de nacht,
vertaling van Huub Oosterhuis)
Hij gaat! Hij trekt door het
donker van de nacht. Zonder te
weten waarheen. Zonder vaste
grond onder zijn voeten. Dat is
wat ook van ons gevraagd
wordt, elke dag en ook als
het leven ons zwaar valt.
Blijf niet staan, val niet stil.
‘Laat de doden de doden
begraven’.
daar. Hij kon geen kant meer op. Hoe
komt hij er dan bij deze ondoordringbare leegte ‘genoeg’ te vinden? Hoe
houdt hij zich staande zonder de zekerheid van vaste grond in dit absolute
duister?
Hij schrijft:
Toen zo ver ik zien kon
geen vuur brandde
geen licht gloorde
alsof licht nog nooit geroepen was
vuur nog niet uitgevonden
ben ik gegaan
Volg de gloeiende draad van je
ziel en leef! Dat is het geheim waaraan
we herinnerd worden in deze lijdenstijd.
Dat is het geheim dat deze mysticus ons
doorgeeft in zijn gedichten.
Makkelijk is dit niet. Soms kan het leven
zo diepgaand veranderen, dat elke
beweging pijn doet. Of het loopt allemaal zo anders dan je gehoopt had, dat
de zin om verder te gaan je ontbreekt.
Wie daar het donker in durft te gaan en
zijn hart niet het zwijgen oplegt, kan
een licht gewaarworden midden in de
nacht. Een innerlijke vonk die de gloed
Grote schoonmaak
De komende zondagen zijn anders van karakter en sfeer. Dat is al te zien aan de liturgische kleur die tijdens die zondagen
gebruikt wordt. Die kleur is paars, dat bezinning en inkeer symboliseert. En dat is precies wat veel mensen de komende tijd
gaan doen: zich bezinnen op het leven, lijden en de opstanding van Jezus Christus. Sommige mensen zullen dingen opgeven als snoepen, televisiekijken of vleeseten - en stilstaan bij mensen die het minder hebben dan zij. Anderen proberen wat vaker
stil te staan bij hun geloof. Ook in de dienst zal het soberder zijn dan normaal. Zo klinkt er aan het begin van de dienst geen
loflied.
Het heeft allemaal te maken met het feit dat we een ‘grote schoonmaak’ houden. We kijken in ons binnenste, ruimen op wat
niet goed is, en bereiden ons zo voor op het paasfeest, zodat dan alles het volle licht van Christus weer kan verdragen.
Een goede en zinvolle tijd gewenst.
Irma Pijpers
Leids Kerkblad | 1
Vervolg van pagina 1
van de Altijdzijnde
in zich draagt. Het
lijkt een wonder.
Daar waar alle licht
verdwenen leek,
ontspringt een
licht.
Colofon
Leids Kerkblad
is een uitgave van de Protestantse Gemeente te Leiden en
de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Leiden e.o.
Dit blad verschijnt 8x per jaar; tussentijds wordt
(wijk-)informatie verspreid.
Redactieraad
De redactieraad wordt gevormd door de scriba’s of andere
vertegenwoordigers van de wijken en kerkelijke organen en
is verantwoordelijk voor deze uitgave.
Redactie
ds. A. Alblas, hoofdredacteur
mw. H. Eshuis-Boter, eindredactie
ds. H.J. Hemstede, interviews
E. van der Plicht, algemeen
mw. J.I. Schoonwater, jongerenredactie
mw. E.E. Veenstra-Monteban, algemeen
mw. S.G. Visscher, eindredactie en website
Het spanningsveld
van donker en licht
wordt een
samenspel. In het
hart van het lijden,
mag je het hartvertrouwen ervaren:
de zegen van de
Eeuwige.
Je ontdekt hoe je kunt leven van dit
vertrouwen, zoals je brood eet en water
drinkt. In de diepte gloort het paaslicht.
We zijn op weg. Het donker is mij licht
genoeg.
Femke Krijger verkeert in een toenemend
duister vanwege de progressieve vermindering van haar gehoor- en gezichtsvermogen. De redactie vroeg haar om het
‘vonkend licht dat zij (juist) daarin
gewaar wordt’ te verwerken in dit
artikel.
Bestuurder in beeld
Geert ter Horst
Fotoredactie
Voor gebruik van de in dit blad gepubliceerde foto’s door
derden is voorafgaande schriftelijke toestemming vereist
van de redactie.
In het vorige nummer heeft Hans Kapteyn de scriba
van de classis Leiden kort toegelicht wat de samenstelling van de classis Leiden is, wat de classis doet en wat
de rol van scriba is.
H. Bertram
J. van Duuren
H. Labots
E. Elstak
F. Voets
mw. C. Swen
Als preses van de classis probeer je samen met het
breed moderamen de voor de gemeentes belangrijke
punten te identificeren. Om die vervolgens in de
vergaderingen met de afgevaardigden te bespreken.
N. Bavelaar
mw. H. van den Broek
A.P.J.J. Snepvangers
mw. M. van Vliet
O. van Kooten
Advertentieredactie
R. Favier, e-mail:[email protected]
Administratie, abonnementen en klachten over
bezorging enz.:
Van Vollenhovenkade 22,
2313 GG Leiden,
telefoon: 071-5764145
[email protected]
Het volgende nummer
Verschijnt op 22 maart
De kopij moet uiterlijk op zaterdag 9 maart om
09.00 uur zijn ingeleverd: wijkberichten bij de scriba,
algemene berichten bij de redactie: [email protected]
Vormgeving en druk
Groen Media Leiden
2 | Leids Kerkblad
De laatste vergaderingen hebben we dat via de
inhoudelijke lijn gedaan door met elkaar te spreken
over de visienota “De hartslag van het leven”, het
beleidsplan van de dienstenorganisatie “Met hart en ziel” en komende keer
“kijken”we naar buiten, wat is missionair kerk zijn in een veranderende
omgeving
Bezoek ook onze website:
www.protestantsegemeenteleiden.nl
Jong!
Jacqueline Schoonwater [email protected]
‘Sommige mensen geven gewoon
een hele tas vol met boodschappen!’
Vrijdag 25 januari kwamen 27 leerlingen
en een docent van het Rijnlands Lyceum
Oegstgeest naar Leiden voor hun
maatschappelijke stage. De dag, georganiseerd door M25 Leiden, stond in het
teken van ‘crisis en budget’.
In drie groepen rouleerden de leerlingen
langs drie organisaties, zodat ze een
beeld kregen van waar mensen terecht
kunnen als ze rond moeten komen van
een laag inkomen. Om de Voedselbank
Leiden te ondersteunen, zamelden ze
levensmiddelen in bij de Digros aan de
Langegracht. Bezoekers kregen een
boodschappenbriefje met de vraag iets
extra’s te kopen. De meeste mensen
reageerden enthousiast, wat ook bleek
uit de opbrengst.
In de Weggeefwinkel werkten ze in de
winkel en buiten op het terrein, met
opdrachten van de vrijwilligers. Een
kennismaking met een organisatie, niet
alleen gericht op mensen met een
krappe beurs - iedereen is er welkom maar die zich ook hard maakt voor
recycling van producten.
Bij Dress For Success kunnen mensen
terecht die te weinig geld hebben om
representatieve kleding te kopen voor
een sollicitatiegesprek. Zij krijgen
kledingadvies van de vrijwilligers en
gaan de deur uit met kleren waarmee ze
voor de dag kunnen komen en hopelijk
een baan krijgen. De leerlingen moesten
een paspop aankleden voor een sollicitatie naar een zelfgekozen functie.
Het nut van de maatschappelijke stage
bewijst zich deze dag, tegen alle
politieke voornemens in. Want waar
anders leer je op één dag wat de crisis
voor effecten heeft, hoe belangrijk het is
voor portemonnee en milieu om te
recyclen en dat er een organisatie is die
helpt een goede indruk te maken bij het
solliciteren? Precies, in de maatschappij!
De ‘dominoo’op school
Kerk en christelijke school
staan voor eenzelfde uitdaging:
kinderen bij het geloof betrekken.
In verschillende delen van Leiden zijn er
samenwerkingsvormen
De p.c. basisschool
‘De Springplank’
Deze school in de Kooi telt 366 leerlingen, verdeeld over 17 groepen. Er zijn
30 leerkrachten werkzaam. Al 25 jaar
zijn hier goede contacten met de kerk.
De leerkrachten zijn extra opgeleid en
bevoegd om Bijbels onderwijs te geven.
Dat gebeurt aan de hand van een
methode, zoals Startpunt of Trefwoord.
Doorgaans wordt er driemaal per week
een Bijbelverhaal verteld, met daarbij
een spiegelverhaal of verwerking.
Liedjes over het geloof klinken door de
hele school.
Kinderen en geloof:
‘Wat doet een dominee?
‘Waar woont God?’ - ‘Bestaat God?’
Omdat er steeds meer kinderen komen
die thuis een ander geloof leren, of
helemaal niet met geloof worden
opgevoed, is een levendig contact met
de christelijke geloofsgemeenschap van
groot belang.
Een bijzonder geschikt moment is Kerst.
Dat feest laat zich bij uitstek verbinden
met de kerk en de bijdrage van de
dominee.
Daarbij is een jaarlijks ‘bijbels project’
een uitstekend moment voor contact
kerk-school. Op ‘De Springplank’ gaat de
dominee langs alle klassen. Om met de
kinderen te kijken naar hun werkjes, de
liedjes te zingen, hun vragen en verhalen
te horen en ook zelf daaraan iets toe te
voegen. In een afsluitende dienst (door
de week of samen met de gemeente op
zondagmorgen) wordt alles
samengebracht.
Bij de klassenbezoeken blijkt volop
belangstelling voor de ‘dominoo’ en de
kerk. Slechts enkele kinderen in de klas
weten daar meer van af. Voor anderen is
het volkomen nieuw. Afgestemd op de
ontwikkeling van de kinderen is er een
warme ontmoeting met ‘de kerk’. Voor
de kerk een vorm van je laten kennen en
voor de protestants christelijke scholen
een manier om je identiteit te
ondersteunen.
Leids Kerkblad | 3
Bijzonder Kerkenwerk Leiden
Predikant:
Secretaris:
Penningmeester:
Bankrekeningnr.:
Website
ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, [email protected]
E. van der Plicht, Mesdaglaan 101, 2182 SG Hillegom, [email protected]
F. van Dijk, Doelengracht 4, 2311 VM Leiden
783995 t.n.v. penningmeester Bijzonder Kerkenwerk
www.openkerkleiden.nl
Cantatedienst op 24 februari
Cantate 144 van J.S. Bach vormt de kern
van de cantatedienst op 24 februari om
19.00 uur in de Hooglandse Kerk. Uitvoerenden zijn Exultate Deo uit Voorschoten
onder leiding van Leo den Broeder,
begeleid door het Leiderdorps Kamerorkest. Als solisten werken mee: Nelleke
den Broeder, sopraan en tenorpartij,
merkwaardige wijze afrekening houdt
met de dagloners: ‘Nimm was dein ist
und gehe hin’ is het resolute antwoord
op het protest van degenen die menen
dat zij onderbetaald worden.
Het openingsdeel wordt bewonderd om
haar voortreffelijke combinatie van
woord en muziek: de hoorder ziet de
wijnboer haast stampvoetend antwoor-
Leben’. De afsluiting is het bekende
koraal ‘Wat mijn God wil geschiedt
altijd’.
Cantatedienst op 21 april
De laatste cantatedienst vóór de zomer
begint op een afwijkend tijdstip: om
17.00 uur. In verband met het samenvallen met de bijeenkomst Herdenking
Jodenvervolging (waarover in het
volgende kerkblad meer) in de
Hooglandse Kerk is naar alternatieve
aanvangstijden gezocht. Dankzij de
inspanning van dirigent, koor en solisten
kon de cantatedienst in de Pieterskerk
vervroegd worden. Nu dit zich voordoet
is Stichting Cantate Domino benieuwd
naar de mogelijke voorkeur van de
bezoekers voor de aanvangstijd.
Start Evensongs op 7 april
Marie Anne Jacobs, alt en Arjen Leistra,
orgel. De samenzang wordt begeleid
door Theo Visser en voorganger is ds. Ad
Alblas.
Deze zesdelige cantate stamt uit het
eerste jaar dat Bach in Leipzig werkte en
sluit aan bij de evangelielezing over de
gelijkenis van een wijnboer, die op een
Column
den. De aria werkt dat thema verder uit,
met een haast spottend dansachtige aria
‘Murre nicht, lieber Christ’, waarbij je
kunt denken: ‘wegwezen...’ Daarna volgt
het koraal ‘wat God doet dat is
welgedaan’. Op dat lied wordt verder
doorgeborduurd onder het thema
‘Genügsamkeit ist ein Schatz in diesem
Jan Boersema
Doordacht
Van de autochtone Nederlanders die voor hun natje en droogje boodschappen
gaan doen bij de supermarkt weet meer dan driekwart van te voren niet waar ze
mee thuis zullen komen. Ze reageren op prikkels in de winkel, op reclame, op wat
voor de grijp ligt e.d. Met een geleerde term heet dat ‘stochastisch winkelen’,
winkelen volgens toeval. De grootgrutter kent dat fenomeen en speelt er op in.
Bij de allochtone Nederlanders schijnt dat iets anders te liggen.
Ik moest daaraan denken toen ik las dat er bij diezelfde autochtone Nederlanders
gemiddeld ca 50 kilo bruikbaar voedsel in de vuilnisbak verdwijnt. Ook las ik dat er
sinds kort meer overvoede dan ondervoede mensen op aarde leven. Zou er een
verband kunnen zijn met dat winkelgedrag? Zo simpel liggen de verbanden
natuurlijk niet, maar wat ons in ieder geval typeert is de weinig doordachte manier
waarop we met ons voedsel omgaan. Dat lijkt me iets om te doordenken in deze
vastentijd.
4 | Leids Kerkblad
Zoals gebruikelijk op de zondag ná
Pasen begint dit jaar op 7 april de
nieuwe serie Evensongs in de
Hooglandse Kerk, telkens om 19.00 uur.
We zijn bijzonder gelukkig dat we het
Roder Jongenskoor onder leiding van
Rintje te Wies bereid hebben gevonden
naar Leiden te komen. Reserveert u
alvast deze openings evensong!
OPEN KERK LEIDEN
De maand van de spiritualiteit heeft
onze site duidelijk gekleurd. Michiel de
Leeuw heeft een bijdrage geleverd rond
het begrip stilte. ‘Spreken is zilver,
zwijgen is goud’, zo luidt een oude
wijsheid. En hoewel spreken soms goud
is en zwijgen soms fout, raakt dit
gezegde aan een diepe waarheid.
In een video vertelt de Amsterdamse
popmuzikant Tijn Touber hoe hij de
wijsheid van de stilte vond. Hij besloot
van de ene dag op de andere te stoppen
met drank, drugs, luxe, carrrière, etc, in
de hoop zo te vinden wat hij miste. Na
veertien jaar maakte hij de balans op en
vond een nieuw soort vrijheid: vrij van
het verlangen om vrij te zijn.
Bezoek wekelijks
OPEN KERK LEIDEN:
www.openkerkleiden.nl
Mens in beeld
‘Zie de dingen onder ogen’
Op 15 januari overleed prof. dr. G.G. de
Kruijf, hoogleraar christelijke ethiek aan
de Protestantse Theologische Universiteit
te Leiden en Amsterdam.
Als student theologie in Leiden leerde ik
Gerrit de Kruijf kennen als docent met
een energieke uitstraling, een krachtige
stem en een groot hart voor de kerk en
het geloofsgesprek. Ik herinner me hoe
hij tijdens colleges moeilijke theologische
discussies helder wist samen te vatten in
een aantal hoofdzaken. Ik herinner me
de gespreksavonden onder zijn leiding
op het Rapenburg 100 waarin hij ons
stimuleerde onze geloofsovertuigingen
op tafel te leggen. Hoe hij van ons
verlangde dat we positie innamen en
elkaar daarop kritisch bevraagden.
Daaraan kon je merken: het gaat hem
niet om de boeken en de argumenten,
maar om wat daarmee gezegd wordt.
Het gaat hem om theologie in de
praktijk.
De preek als de kern
Zo heb ik de indruk gekregen dat Gerrit
de Kruijf de komende generatie theologiestudenten wilde opleiden tot
bevlogen predikanten, die stevig in hun
schoenen staan en die kunnen overbrengen hoe God mensen raakt. Eén van de
kernmomenten waarop dit gebeurt in de
christelijke gemeente, is volgens Gerrit
de Kruijf de preek. Want de preek is dan
wel monoloog, maar het ‘wil gevoeld
worden als gesprek’, vindt hij. De preek
kan mensen raken in het hart.
Het gesprek buiten de kerkelijke
kaders
Ik bewonderde Gerrit de Kruijf om zijn
moed ook buiten vertrouwde kerkelijke
kaders het gesprek te zoeken. Hij ging
niet alleen publiekelijk het debat aan
met docenten op andere vakgebieden
binnen de Universiteit Leiden, maar ook
met maatschappelijke figuren zoals
bijvoorbeeld Paul Cliteur en minister
Donner. Het heeft mij ervan overtuigd
hoe belangrijk het is om als protestantse
kerken niet te blijven steken in interne
discussies, maar in maatschappelijk debat
en in persoonlijke contacten van gedachten te wisselen met wie het anders ziet.
Toekomstverwachting
Een publiek debat tussen De Kruijf en de
Leidse prof. H.J. de Jonge (emeritus
hoogleraar Nieuwe Testament) over de
wederkomst van Christus was voor mij
een inspiratiebron me verder te verdiepen in hoe de Bijbelse toekomstvoorstellingen hier en nu betekenisvol kunnen
zijn. Toen ik Gerrit de Kruijf vroeg of hij
mij wilde begeleiden bij het schrijven
van een proefschrift over het laatste
oordeel, aarzelde hij geen moment. Hij
zag het belang van het onderwerp. In
zijn laatste boek De dood dichterbij (dat
hij schreef tijdens zijn ziekte en dat in
beperkte oplage verscheen), schrijft hij:
‘De naderende dood roept onvermijdelijk de vraag op wat je leven heeft
voorgesteld. Je kunt die vraag vervol-
gens weer uit de weg gaan als te
gecompliceerd. Maar als God ook nog
meespeelt in je beeld van het naderende
einde, dan is er toch iets in het geding.
(...) Ik zeg tot mijzelf: laat de gedachte
aan dat naderende oordeel toe. Zie de
dingen onder ogen.’
Zo heb ik hem gekend: als iemand die
het leven onder ogen ziet, zich afhankelijk weet van Gods genade en het leven
geniet. Als promotiebegeleider heeft hij
mij op weg geholpen in de wereld van
de theologie. Hij hielp me waar hij maar
de mogelijkheid zag om me wat te leren.
Als ik heel kort zou moeten samenvatten
waar zijn
theologisch
denken over
gaat, zou ik
zeggen dat het
gericht is op de
hoop op de
toekomst van
Gods koninkrijk. Ik heb in
zijn persoon
deze hoop
ervaren als een
ongelofelijke
levenskracht.
Wil je meer lezen over de theologie van
Gerrit de Kruijf? Zijn directe collega’s
gingen in gesprek met zijn theologie in
de bundel Verlegen om een goed woord.
Onderweg met Gerrit de Kruijf.
Gea Smit
Maarten den Dulk, Gerben van Manen
en Gea Smit (red.), Verlegen om een
goed woord. Onderweg met Gerrit de
Kruijf (Boekencentrum 2013), 176 pgn,
€ 17,50, ISBN 9789023927044
Leids Kerkblad | 5
Raad van Kerken in Leiden
Secretaris: mw. J. Sorgdrager, Zoeterwoudsesingel 12, 2313 AZ Leiden; tel. 0624137008
Voorzitter: ds. A. Alblas, Jac.P.Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest,
telefoon 071- 523 24 88; email: [email protected]
Internet: www.raadvankerkenleiden.nl
Dag van Compassie
Op donderdag 28 februari wordt van
16.00-17.30 in de Burgerzaal van het
Leidse Stadhuis de jaarlijkse netwerkontmoeting gehouden.
Wethouder Roos van Gelderen
Alle personen, instellingen, organisaties,
partijen, kerken, moskeeën, die zich
betrokken voelen bij de missie van
‘Leiden compassiestad’ worden hier
verwacht. Dit om ervaringen uit te
wisselen en nieuwe lijnen uit te zetten.
De burgemeester van Leiden zal spreken
op deze bijeenkomst en ook andere
leden van het college van B&W zullen er
zijn om het belang dat zij toekennen aan
dit thema: compassie. Als speciale gast
verwelkomen we een vertegenwoordiger van het compassienetwerk in Groningen. Deze stad heeft flink ingezet op
compassie-activiteiten en een voorsprong
genomen op ‘the first compassionate city
of the world’ Leiden. Deze bijeenkomst
staat dus nadrukkelijk open voor elke
burger van Leiden. De ontvangst vindt
plaats bij de ingang aan de Breestraat.
Wereldgebedsdag
Op vrijdag 1 maart wordt er een
oecumenische viering van de wereldgebedsdag gehouden om 20.00 uur in
de Lokhorstkerk, Pieterskerkstraat 1,
Leiden.
‘Hoezo een vreemdeling?’
is het onderwerp voor
deze dienst en is geïnspi reerd op Matteüs 25.
Franse vrouwen hebben
dit jaar de liturgie geschreven. Ze vertellen ook hoe
deze teksten begrepen
worden in de situatie in
hun land. Spannend en
inspirerend vind ik aan de
Wereldgebedsdag dat ze
mijn christelijk geloof
tegemoet treedt in kleuren,
vormen en de context van
een ander land, vaak een
andere cultuur. Dat zet vaak
(over)bekende Bijbelteksten
in een heel ander verhelderend licht. Wat dit jaar wel
spannend en speciaal is, is
dat we in de voorbereidingsgroep zelf al veel ervaring
met het jaarthema:
”Vreemdeling zijn”, hebben.
Want we bereiden dit voor
samen met mensen die of anderstalig
b.v. Franstalig zijn of bi-nationaal zijn
(opgegroeid). Misschien wordt dit wel
een tweetalige dienst.
Informatie bij Barbara Heubeck-Duijts
(tel.:5223403) en Françoise Weber
(tel.:5177533).
Colour Your Mind
Op donderdag 21 maart is de
internationale dag tegen racisme.
In Leiden is besloten om door middel van
een publiciteitscampagne hiervoor
aandacht te vragen. Iedereen kan mee
doen: mail, sms, bericht op faceboek
naar al je contacten de titel van de
hierbij afgedrukte poster, die de stad zal
sieren: ‘ANDERS, niets mis mee‘.
6 | Leids Kerkblad
Kerk in Nederland
Leidse predikant preses synode
Leiden is voor mij verbonden met tal van
herinneringen. In 1981 begon ik in
Leiden met de studie rechtsgeleerdheid.
In het eerste jaar haalde ik weliswaar
mijn propaedeuse, maar het student-zijn
beviel me beter dan het studeren. Als lid
van studentenvereniging SSR-Leiden
discussieerde ik over alle mogelijke
onderwerpen.
Aansluitend bij discussies aan de bar
(‘bestaat het absoluut goede?’) kwam ik
op catechisatie terecht, in Oegstgeest, bij
Carel ter Linden. In de loop van mijn
tweede jaar ontdekte ik dat theologie
beter bij mij zou passen dan rechten. Ik
veranderde en heb in de jaren daarna
theologie gestudeerd. Altijd zo, dat ik
ook veel naast mijn studie deed. Op SSR onder meer als preses - in de kerk in
Oegstgeest, in de Leidse Studenten
Ekklesia, in mijn leervicariaat in de
Stevenshof.
Het leek me goed om de kerk weer op
een andere manier te gaan dienen. Het
werd opnieuw een Zeeuwse gemeente.
Verschillende malen ben ik naar de
synode afgevaardigd. Ik heb dat altijd
boeiend gevonden. Enthousiasmerend,
alleen al doordat je in de synode met
een grote groep mensen samen bent die
allemaal in hun eigen context actief
kerkelijk betrokken zijn. Vooral echter
door te ervaren hoe de besluitvorming
over vragen waar de kerk voor staat in
een open gesprek tot stand komt. Het
tekent voor mij onze kerk als een kerk
die niet hiërarchisch is georganiseerd,
maar waarin we voortdurend met elkaar
in gesprek zijn over wat het Woord van
God voor ons betekent.
Sinds donderdag 17 januari ben ik preses
van de Generale Synode van de Protes-
een plaats is waar zinvragen aan de orde
komen, waar het maatschappelijk debat
gevoerd wordt met een hoopvol en
kritisch visioen voor ogen, waar mensen
op adem kunnen komen en aandacht
kunnen geven aan elkaar. Ik hoop dat de
Generale Synode in de komende jaren
dienend zal zijn aan al die plaatselijke
kerken waarin mensen zich geroepen en
gedragen weten door de Eeuwige.
Na vijf jaar gemeentepredikant geweest
te zijn in Zeeland, in Kruiningen, keerde
ik terug naar de Leidse Studenten
Ekklesia. In de tien jaar dat ik studentenpredikant was, genoot ik van de bijzondere wisselwerking tussen de geloofsgemeenschap rondom de Hooglandse
Vieringen en het studentenwerk dat zich
op en vanuit Rapenburg 100 afspeelde.
Opnieuw waren er ’s avonds discussies
aan de bar. Gespreksgroepen en
debatavonden over uiteenlopende
onderwerpen. Trainingen van verenigingsbesturen. Zelden een huisbezoek,
maar tal van informele gesprekken met
studenten. Op zondag de vieringen in de
Hooglandse Kerk, waar ik me
thuisvoelde in de oecumenische wijze
van vieren en genoot van prachtige
muziek.
Contacten met de andere kerken in
Leiden hoorden vanzelfsprekend ook bij
mijn werk. Heel bijzonder heb ik het
gevonden hoe het in die jaren lukte om
tot een respectvolle en inspirerende
samenwerking te komen met de Leidse
Binnenstadsgemeente en de Marekerk.
Na tien jaar studentenpastoraat heb ik
ervoor gekozen om toch weer predikant
te worden in een ‘gewone’ gemeente.
tantse Kerk in Nederland. Ik heb er zin
in. Het biedt een kans om grondig na te
denken over de uitdagingen waar de
kerk in onze tijd voor staat. Ik hoop dat
het ook een platform zal blijken te zijn
om te laten zien hoe waardevol de kerk
is in onze samenleving. Binnen en buiten
de kerk mag ervaren worden dat hier
Opdat mensen in en om die plaatselijke
kerken iets zullen ervaren van de ruimte
en de levenskracht die het evangelie kan
schenken.
Karin van den Broeke
Leids Kerkblad | 7
Met respect voor uw wensen
In rust en stijl afscheid nemen
du Prie
BOUW & ONTWIKKELING B.V.
Ichthus
Boekhandel
ADMIRAAL BANCKERTWEG 23
LEIDEN - TELEFOON 071-5222919
BijBels, Boeken en muziek
www.ichthusboekhandel.nl
hooigracht 35
REDKEN
2312 kn leiden
e •Leiden
AMBASSADOR
korevaarstraat
leiden •• Telefoon:
071-5147061
Nieuwstraat
27 2•164
postbus
Dat kan 24 uur per dag,
Dat was pas een mooie
uitvaart.
7 dagen
per week in
Maar hoe regel je zoiets?
ons uitvaartcentrum.
Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen.
Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.
2300 ad leiden
telefoon
071 514 32 44
telefax
071 514 35 49
e-mail
[email protected]
BOUW & ONTWIKKELING
B.V.
du Prie
Begraafplaats
Rhijnhof
Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee.
Monuta
Luit
BelVan
071der
- 521
32 31
WillemMonuta
de Zwijgerlaan
179, Leiden
Van der Luit
Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden
071-5213231
Bel’t071
- 573 08 30
Monuta
Leidse Huys
Monuta ‘t Leidse Huys & Soek
Gitstraat
1, Leiden
Gitstraat
1, Leiden
www.monuta.nl
071-5730830
Dat was pas een mooie
uitvaart.
De steun bij iedere uitvaart.8
ZAALBERG
makelaardij
Lid
LMV
***
voor vergaderingen, recepties,
cursussen, bijeenkomsten e.d.
Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee.
- snelle
transactie
Bel
071 - 521
32 31 - snelle taxaties - scherpe tarieven
Bel 071 - 573
08www.zaalbergmakelaardij.nl
30
web:
Monuta ‘t Leidse Huys & Soek
email: [email protected]
Gitstraat 1, Leiden
www.monuta.nl
IchthusLid
ZAALBERG
Rooseveltstraat 12 - 2321 BM Leiden
Tel. (071) 579 75 00 - www.groenmedia.nl
BoekhandelLMV
makelaardij
Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47
BijBels, Boeken en muziek
- snelle transactie - snelle taxaties - scherpe tarieven
“Rijks
beëdigd makelaar”
du Prie
korevaarstraat
2e • leiden • Telefoon: 071-5147061
web: www.zaalbergmakelaardij.nl
Beheerder : R. van Heyningen
Watermolen 1, 2317 ST Leiden
Tel. 071 - 52 128 58
met recht van koop
Openingstijden
kantoor
in het
Poortgebouw
BARNING
PIANO’S
sinds
1921
Fournituren
DMC
splitzijden
Babykleding
op werkdagen van 09.00 tot 16.00 uur
Rijkstraatweg 22d, 2171 AL Sassenheim
e-mail: [email protected]
www.barning.com
website: www.rhijnhof.nl
Verhuur van zaalruimte
voor vergaderingen,
recepties,
Setterlady / Setterlaine
damesmode
cursussen, bijeenkomsten e.d.
Hollandia / Ten Cate ondermode
Beheerder : R. van Heyningen
Leiden
Tel. 071 - 52 128 58
Kerk en Theologie
1, 5123578
2317 ST
Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Watermolen
Leiden, Tel. (071)
n
Ichthus
r dra
e
e
m a
ja
Al
Boekhandel
.
8
8
35
hooigracht 35
REDKEN
2312 kn leiden
AMBASSADOR
B i j B epostbus
l s ,164
Boeken en muziek
2300 ad leiden
telefoon
071 514 32 44
telefax 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061
korevaarstraat
www.baartbv.nl
071 514 35 49
e-mail
| Leids Kerkblad
[email protected]
HAARHUIS
VA N TO N G E R E N
Fournituren DMC splitzijden Babykleding
Kappersbenodigdheden
Pruiken - Toupets
Breestraat 32
Leiden
Telefoon 071-5125212
Dusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding
Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s
BOUW & ONTWIKKELING B.V.
Dusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding
leidend in
communicatie
productie
LAAN TE RHIJNHOF
2332 HZ LEIDEN
TEL. 071 532 06 09
FAX 071 532 04 48
“Rijks beëdigd makelaar”
***
mogelijkheden voor begraven
en as-bestemmingen.
Verhuur
van zaalruimte
Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47
Monuta Van der Luit
Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden
n
r dra
e
e
Al m35 jaa
hooigracht 35
REDKEN
2312 kn leiden
AMBASSADOR
postbus 164
recht van koop
2300 admet
leiden
BARNING PIANO’S sinds 1921
telefoon
Al meer
jaar
Rhijnhof een bijzondere
071dan
514100
3222d,
44 is 2171
Rijkstraatweg
AL Sassenheim
begraafplaats
met een prachtige natuur.
telefax
www.barning.com
Het nieuwe
met mooi aangelegde vijvers en
071gedeelte
514 35 49
hagen kwam in 2010 gereed.
e-mail
De begraafplaats
[email protected] een ruime keuze aan
Monuta Soek
Hoogmadeseweg 66, Leiderdorp
071-5730834
Maar hoe regel je zoiets?
Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen.
Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.
Spreken over God
Setterlady / Setterlaine damesmode
Dijkmanschans 198
ZoeTermeerJilles de Klerk
Hollandia / Ten
Cate
Vorig
jaarondermode
promoveerde
Telefoon 079-3312993
Onderbrekingen:
het begrip metaforis
Restauratie / Renovatie / Utiliteitsbouw / Woningbouw
[email protected]
www.haarhuisvantongeren.nl
Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Leiden,
Tel. (071) 5123578
Eberhard Jüngel? Dat is niet echt een
bekende naam.
HAARHUIS
Kerk in beweging
450 jaar Heidelbergse Catechismus
door prof. dr. W. Verboom
In 2013 vieren we het 450-jarig bestaan
van de Heidelbergse Catechismus. Er is
nauwelijks een ander geschrift dat internationaal - zoveel invloed heeft
gehad in de gereformeerde traditie als
dit leerboekje uit Heidelberg. Het is in
meer dan vijftig talen vertaald, er zijn
talloze preken over gehouden en verklaringen over uitgegeven en dan hebben
we het nog niet eens over de catechese.
De laatste decennia raakt de ‘Heidelberger’ in de kerken van West- Europa
echter steeds meer buiten beeld. Is dat
iets waarvan we moeten zeggen: zo
gaan de dingen nu eenmaal of is het
soms een vorm van kapitaalvernietiging?
Ik denk het.
In januari 1563 werd de catechismus in
Heidelberg aanvaard en uitgegeven.
Namen die ermee verbonden worden
zijn Ursinus, Olevianus, Erastus en ook de
gereformeerde keurvorst, Frederik III
(1515-1576). Hij is de eigenlijke initiator
van het nieuwe boekje. In het
voorwoord legt hij uit waarom hij tot de
uitgave besloot. Hij wil er het geestelijk
analfabetisme mee bestrijden en
eenheid in geloven scheppen.
Zijn inspanningen zijn niet tevergeefs.
De nieuwe catechismus maakt een
explosieve opgang en vindt ingang in
gezin, school en kerk. In de derde druk
vinden we voor het eerst de bekende
vraag 80 over de mis, als reactie op
uitspraken van het concilie van Trente.
Vooral in de tweede dienst, de leerdienst
krijgt de catechismus een functie. Schoolkinderen zeggen de antwoorden op en
de predikant legt ze aan de lerende
gemeente uit.
In 1566 vertaalt Petrus Datheen het
van de drie zijden van de geloofsdriehoek: het zondaar zijn (ellende), de
verlossing en de dankbaarheid. Deze
christocentrische spiritualiteit is het goud
van de catechismus.
Thomas Erastus
boekje in het Nederlands. Het verschijnt
achter in zijn nieuwe psalmberijming.
Ook in ons land is de verspreiding
explosief. Synoden aanvaarden hem als
belijdenis en leerboekje.
Hoe komt het dat de catechismus
eeuwenlang zoveel aantrekkingskracht
heeft gehad en zo geliefd is, opgezegd
werd tot op sterfbedden? Dat is niet
alleen omdat in dit boekje verwoord
wordt dat je door het geloof uit enkel
genade delen mag in het heil van God
(de rechtvaardiging van de goddeloze),
maar ook dat je je enige troost (houvast)
vindt in de persoon en het heilswerk van
Jezus Christus. Vooral de manier waarop
dit verwoord wordt in zondag 1 heeft
mensen heel diep geraakt. Het
kloppende hart van het christelijk geloof
is leven in de relatie met Jezus Christus
en wat Hij voor mij en voor de mensen
om me heen heeft gedaan.
Daarbij biedt de catechismus instructie
om je levenslang te oefenen in de kennis
De catechismus van Heidelberg is niet
tijdloos, maar een geschrift uit de
zestiende eeuw. De ‘hot items’ die toen
op de markt besproken werden, worden
er in aangetroffen. Dat schept afstand
met ons. We missen de ‘hot items’ van
nu: Israël, islam, missionair gemeente
zijn. Is dat erg? Ik denk dat het iets is van
het authentieke van de catechismus, dat
hij tijdbetrokken is. Dat betekent dat wij
de onderliggende profielen voor geloof
en kerk, die we in het boekje aangereikt
krijgen, op creatieve manier naar onze
eigen situatie moeten vertalen.
De catechismus verdient het om (weer)
open te gaan en onbevangen, met
nieuwe ogen, gelezen en besproken te
worden. Onbekend maakt onbemind. En
eenmaal onbemind, wordt hij nog
onbekender. Heilloze spiraal van geestelijk analfabetisme. Vervreemding van
onze identiteit.
De catechismus wil een gids zijn, die
uitnodigt en de weg wijst. Wij zijn geen
slaven en geen meesters, maar leerlingen van dit wijze leerboekje. Hoe zei
H.F. Kohlbrugge het ook al weer?
‘De Heidelberger, de eenvoudige Heidelberger, kinderen, houdt daaraan vast.’
Prof. dr. W. Verboom is emeritus-hoogleraar Geschiedenis van het Gereformeerd
Protestantisme Harderwijk en houdt zich
al vele jaren bezig met de belijdenisgeschriften
Leids Kerkblad | 9
Diaconie
Secretariaat:
Coördinator:
Diaconaal werker:
Redactie diaconie-pagina:
Bankrekeningnrs:
Website:
Stichting Hofjes Hervormde Diaconie:
Drie broodpenningen voor
Jacqueline Schoonwater
Het was overvol in De Bakkerij op vrijdag
18 januari. Niet alleen hielden de beide
diaconieën hun Nieuwjaarsbijeenkomst,
maar ook werd gevierd dat diaconaal
werker Jacqueline Schoonwater
25 jaar verbonden was aan de
Diaconie in De Bakkerij. Dát er
iets gevierd werd was buiten al
duidelijk: vlaggen wapperden
aan de gevel en een stoepbord
met een levensgroot portret van
Jacqueline stond bij de poort.
Binnen kon je er ook niet
omheen: een enorme banner
met -wederom- haar portret en
‘Jacqueline 25’. Kleurige ballonnen stegen op naar het plafond
en er stonden kleine tompoezen
klaar met -alweer- haar
beeltenis!
Eigenlijk begon het feest al de
dinsdag ervoor, toen Jacqueline
in De Bakkerij opeens oog in oog stond
met Ilona Fülop uit Targu Mures in
Roemenië! Een geweldige en emotionele verrassing. In sneeuw en gladheid
haalden Henk Vis en Ton Snepvangers
haar met de auto op van het vliegveld in
Dortmund. Ilona, de stuwende kracht
achter de projecten van de Fundatia
Lazarenum in Targu Mures (bejaardenhuis, opvang van straatkinderen en
dakloze gezinnen, zorg voor arme grote
gezinnen en kledingwinkel van de
Burchtkerk) en Jacqueline troffen elkaar
voor het eerst in mei 1989. Dat was het
begin van een samenwerking tot op de
dag van vandaag. Jacqueline en De
Bakkerij waren én zijn voor Ilona een
voorbeeld voor het diaconale werk, dat
zij in de loop der jaren in Targu Mures
heeft opgezet.
Na een welkomstwoord en een
diaconaal overzicht van het jaar 2012
door Bert Verweij, voorzitter van de
protestantse diaconie, sprak ds. Ton
Jacobs van de Leidse Marekerkgemeente
de Nieuwjaarstoespraak uit. Een theolo-
10 | Leids Kerkblad
De Bakkerij, Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected]
Ton Snepvangers, [email protected]
Jacqueline Schoonwater, [email protected]
Henriëtte van den Broek, [email protected]
97065 t.n.v. Diaconie Protestantse gemeente Leiden; 7820129 t.n.v. Vrienden van De Bakkerij
www.debakkerijleiden.nl
Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected]
gische reflectie, waarin hij betoogde dat
de relatie tussen diaconie en wijkgemeenten wederkerig behoort te zijn. Het
diaconale is belangrijk, diaken is een
ambt en zonder diaconie is de kerk geen
kerk. Omdat De Bakkerij zo goed functi-
oneert hebben wijkgemeenten en
parochies de neiging om achterover te
leunen: zij worden te weinig bepaald bij
hun eigen diaconale roeping, terwijl de
gemeente is geroepen om met Woord én
daad in de wereld te staan. Jacobs pleitte
ervoor dat De Bakkerij doorgaat met dat
waar zij goed in is, maar dat zij wijkgemeenten en parochies inspireert
oefenplaats te worden, met een eigen
diaconaal project met eigen accenten.
Wilbert van Erp, voorzitter van de roomskatholieke diaconie, bedankte hem.
Als ‘stoffelijk blijk van waardering’ werd
Jacqueline door Bert Verweij verrast met
niet één, maar drie ingelijste broodpen-
ningen, een A,B en D. Anton Dronkers,
voormalig diaconaal predikant in De
Bakkerij, liet de jarenlange samenwerking met Jacqueline de revue passeren
en overhandigde haar een kussensloop
met de tekst ‘De Bakkerij: Jacqueline
staat er mee op en gaat
er mee naar bed’. Ton
Snepvangers, coördinator
van De Bakkerij, las voor
wat Ilona Fülop,
oorspronkelijk in het
Hongaars, op papier had
gezet voor Jacqueline.
Vervolgens zette hij een
jubileumlied voor Jacqueline in, waarvan het
refrein door iedereen uit
volle borst werd
meegezongen. Geëmotioneerd bedankte Jacqueline voor alles. Met een
hapje en een drankje
werd de zeer geslaagde
Nieuwjaarsontmoeting
voortgezet. Ook vele familieleden, oude
bekenden, Roemeniëreizigers en (oud)
collega’s kwamen Jacqueline feliciteren.
Het was een gezellig weerzien, waarover
Jacqueline zegt:
‘Wat een feest, iedereen bedankt! Ik kijk
terug op een onvergetelijke week rond
m’n 25-jarig jubileum. Veel dank aan
collega’s en bestuur die dit mogelijk
maakten. Dat Ilona Fülop zomaar ineens
in de Ovenruimte van de Bakkerij stond
en ik van niks wist, wat een verrassing;
we hebben een paar heerlijke dagen
gehad. Verder veel dank aan iedereen
die naar de Nieuwjaarsontmoeting is
gekomen! Bloemen, kaarten, bonnen,
persoonlijke cadeaus, lieve woorden,
mails, brieven en niet te vergeten
inmiddels 1600 euro aan giften voor het
transport naar Roemenië. De 3 ingelijste
broodpenningen hangen op een
prominente plek in de woonkamer, ik
ben zeer vereerd. Ik hoop nog wat
jaartjes door te mogen gaan in De
Bakkerij’.
Jacqueline Schoonwater
Paasbrodenactie
Dit jaar organiseren de protestantse en
rooms-katholieke diaconie weer een
Paasbrodenactie, bestemd voor het
hulpverlenende werk in De Bakkerij.
U kunt kiezen tussen een traditioneel
Paasbrood of een honing-speltbrood.
Ondanks de gestegen kosten van de
ingrediënten kost een Paasbrood dit jaar
€ 8,50. Op zaterdag en zondag 2 en 3
maart en 9 en 10 maart worden de
Broodbonnen verkocht in de kerken.
Op zaterdag 23 of zondag 24 maart
kunnen de Paasbroden afgehaald
worden. Alle informatie over bestellen
en afhalen krijgt u in uw eigen wijkgemeente of parochie. Voor info: Jacqueline Schoonwater.
Een beetje warmte voor Syrië
De landelijke inzamelingsactie voor
Syrische vluchtelingen, Clothes Drop
Syria, werd in Leiden opgepakt door De
Bakkerij. De oproep in de kerken, in de
krant en via de poster leverde in een
paar dagen een ontzaglijke hoeveelheid
warme kleding en beddengoed op. De
inzamelpunten De Regenboog, de
Ekklesia, de Lam Gods-, de Petruskerk en
De Bakkerij werden overstelpt met
zakken. M25 Leiden koppelde aan de
inzameling nog een activiteit in het
kader van de maatschappelijke
stage. Op woensdag 6 februari
kwamen 23 leerlingen van klas
1A van het Bonaventura College
uit Roelofarendsveen naar De
Bakkerij om de kleding te
sorteren. Uit alle beddengoed,
kleding en schoenen in Turfzaal,
Atrium, Ovenruimte en spreekkamer werden zakken samengesteld met een A (adults), B (bed)
en C (children) erop. Dat
gebeurde met veel enthousiasme en begeleid door allerlei
ringtonen van de mobieltjes
tijdens de lunchpauze. Om een uur of
twee was het meeste werk gedaan,
hoewel er nog steeds kleding binnendruppelde. De levensgrote berg zakken
in het Atrium werd dinsdag 12 februari
opgehaald voor verder vervoer naar
Syrië. We hopen dat Syrische vluchtelingen er de winter mee doorkomen.
Iedereen van harte bedankt!
Kerstbonnenactie 2012:
aanvragen gegroeid, maar ook
uw steun!
De Stichting Urgente Noden (SUN) en de
diaconieën in De Bakkerij zijn
ook in 2012 weer overstelpt
met aanvragen voor Kerstbonnen. Er kwamen dit keer 746
aanvragen binnen, met name
voor huishoudens met
kinderen. Het totaalbedrag
dat aan Kerstbonnen werd
uitgegeven was dit jaar: €
28.400,00. Opnieuw een
stijging van ruim 12% ten
opzichte van vorig jaar. De
Kerstbonnen worden jaarlijks
door SUN en De Bakkerij
uitgegeven op basis van
aanvragen vanuit de professionele hulpverlening, parochies
en wijkgemeenten, aan mensen die het
financieel moeilijk hebben of aan de
rand van de samenleving staan.
Kerstbonnen zijn tegoedbonnen, die vrij
te besteden zijn in een grote supermarkt
in Leiden. Even wat extra financiële
ruimte voor de feestdagen in december.
Het bedrag voor de Kerstbonnenactie is
in 4 jaar met ruim 60% gestegen. In 2009
betrof het nog € 17.720,00. Ondanks de
enorme groei in de afgelopen jaren is
het ons nog altijd gelukt om het
benodigde geld bijeen te brengen,
dankzij de hulp en extra inspanningen
van fondsen, de opbrengst van de
Kerstcollecte in de Protestantse
gemeente Leiden en particuliere giften,
zodat we ook dit jaar gelukkig weer alle
aanvragen konden honoreren. We zijn
alle gulle gevers heel dankbaar voor hun
steun!
Internationale Vrouwendag
Onder het motto ‘TROTS OP LEIDSE
MULTITASKERS’ wordt Internationale
Vrouwendag dit jaar groots gevierd op
vrijdag 8 maart van 16.00 - 20.30 uur in
het Leidse Stadhuis. Vrouwen moeten
van alles tegelijk doen, van alle kanten
wordt er aan hen getrokken. Hoe doen
ze dat en hoe kunnen ze dat volhouden?
Op het programma staan diverse
workshops, er is wereldmuziek en
kinderoppas. De toegang bedraagt
€ 5,00. U bent van harte welkom. Op de
website www.vrouwendagleiden.nl staat
alle informatie.
Transport naar Roemenië in april
Half april gaat basisschool De Springplank in Leiden verhuizen naar een nieuw gebouw met nieuw meubilair. De oude
tafels en stoelen zijn bestemd voor een basisschool in Targu Mures, Roemenië. Ze kunnen daar nog jaren mee! Dus regelen
we binnenkort een vrachtauto, hulptroepen voor het inladen en gaan we hard aan het werk. Tussen al die spullen in de
vrachtwagen stoppen we weer dozen met kleding en beddengoed en incontinentiemateriaal en SCHONE knuffels en
speelgoed dat echt niet kapot is…… U begrijpt het al: tot 1 april kunt u spullen inleveren in De Bakkerij, dagelijks tussen
half tien en half vijf, vrijdags vóór twaalf uur.
Wilt u nog een bijdrage storten voor het vervoer? Giften zijn welkom op rekening 97065 Diaconie Protestante Gemeente
Leiden o.v.v. transport.
Bergen beddengoed
en handdoeken werden naar De Bakkerij gebracht. Veel dank daarvoor. In Imani, het opvanghuis van de Diaconie Franstalige Afrikanen, kunnen ze er weer tijden mee vooruit.
Leids Kerkblad | 11
Leidse Binnenstadsgemeente
Predikant: ds. A. Alblas, Jac. P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488,
tel. spreekuur dagelijks 08.00-09.00 uur (voor spoedgevallen 0654 797 098), [email protected]
Secretariaat: Nieuwstraat 20, 2312 KC Leiden
Scriba: M. Dijkstra, tel.: 06 - 25275203
Penningmeester: mw. G.G. Betgen-Vroomans, Nijmanhof 2, 2375 WD Rijpwetering
Bankrekeningnr.: 703141 t.n.v. penningmeester Binnenstadsgemeente; doel s.v.p. vermelden
Wijkkerk: Hooglandse Kerk, Nieuwstraat/Middelweg
Wijkgebouw: Het Hooglandsche Huys, Moriaansteeg 7, 2312 KD Leiden
Website wijkgemeente: www.leidsebinnenstadsgemeente.nl
Website Hooglandse Kerk: www.hooglandsekerk.com;
Koster/beheerder: R. Hartsuiker, tel. 071 - 5149636, [email protected]
GEMEENTELEVEN
Gedoopt
Op zondag 27 januari is Allan Snippe
verbonden met Christus en zijn gemeente.
Zijn doopnamen luiden: Allan Josephus
Johannes. De kernzin in de dienst was
ook voor de doop bijzonder toepasselijk:
kerkenraad als ouderling voor de
citykerk-activiteiten. We zijn blij met hun
bijdrage in de kern van ons
gemeenteleven.
Geboren
Op 8 november is Senna Rosalie
geboren. Ze was bij haar geboorte nog
niet voldoende op gewicht, maar heeft
dat inmiddels redelijk ingehaald. Haar
ouders Raymond en Martine Kromhout
schrijven dat zij ‘blij, trots en heel
gelukkig zijn’.
Op 21 november is Lynn geboren. ‘Liefde,
zo mooi en zo fijn, nog meer liefde om te
delen, nu we met z’n drietjes zijn’ schrijven haar ouders Dennis en Franciska van
Lith op haar geboortebericht.
‘de Geest van de Heer op mij’.
De volgende doopviering is op zondag
14 april. Informatie en aanmelding graag
bij de wijkpredikant.
Bevestiging ambtsdragers
Op 10 maart, zondag laetare (verheugt
u), ontvangen vier gemeenteleden een
ambt van de gemeente. Metha van Vliet
begint een tweede ambtsperiode als
ouderling-kerkrentmeester en Marius
van der Heul krijgt weer het ambt van
ouderling.
Op 23 november is Floris Willem
geboren, jammer genoeg woog hij bij de
geboorte maar 1030 gram. Nog steeds
wordt hij in het AMC liefdevol verzorgd
door zijn ouders Ilona en Onno de Boer
en de toegewijde medische zorg van de
kinder-IC. Na 11 weken is er voortgang
en is hij ook al zo bij de mensen gaan
horen, dat het geboortekaartje wordt
verstuurd. Daarop staat de mooie
uitspraak van zijn broertje Julian (3 jaar):
‘Als Floris groot is gaan we samen spelen
met de treintjes’.
Op 31 december is Johanna Maartje
geboren met als roepnaam Anne-Mei.
Zij is de dochter van Eddy Mansens en
Johanneke van Woerden, halfzusje van
Lennart, Maurits en Stans.
Op 5 februari is Elise Maria Jantine
geboren, het zusje van Victor. ‘Het licht
in je ogen, een wonder van leven, licht
van Gods liefde’ schrijven de gelukkige
ouders Matthijs de Jong en Elske Burger.
Gestorven
Als nieuwe ambtsdragers begroeten we
Ruurd Salverda en Jan Hulzinga. In het
dagelijks leven zijn zij getrouwd en
samen gaan zij zich inzetten in de
12 | Leids Kerkblad
Op 8 januari overleed mevrouw Gerritje
(Gerry) Ciere-de Blois. Zij werd 92 jaar.
Kort voor haar overlijden kon ze bij vol
bewustzijn de zegen ontvangen. Zij
behoorde tot de ‘oude getrouwen’ uit
de Gereformeerde Oude Vestkerk. De
gesprekskring Nieuw
Groenhoven bezocht
ze trouw samen met
haar zus. ‘Ze vond in
haar rotsvaste
vertrouwen in haar
God en Heer kracht
en zegen’. Op 15
januari werd de
gedachtenisdienst
gehouden op
Rhijnhof, waarbij
oude bekende psalmen klonken en ook
muziek van Bach, waar zij erg van hield.
Op16 januari overleed de heer Abraham
(Bram) Segijn; hij werd 78 jaar. ‘Met een
lach en een traan, zo ben je gekomen, zo
ben je gegaan’ schreef de familie boven
de rouwkaart. Dat is Bram ten voeten
uit. Na een moeizaam half jaar en enkele
malen afscheid wat geen afscheid werd,
is hij heengegaan. Op buitengewone
manier bracht hij
samen met zijn
vrouw Joke en hun
kinderen de laatste
avond van zijn leven
door: met een gebed
en een glas wijn. ‘Ik
ga verhuizen’ zei hij.
Op 23 januari vond
de gedachtenisdienst
plaats in de aula van
Monuta Soek.
We wensen de families veel sterkte en de
geloofskracht die hun overleden dierbaren zo voelbaar heeft bezield.
Project basischool ‘de
Springplank’
Jaarlijks is er een Bijbels project in
samenwerking met onze gemeente op
deze grote basisschool in de Kooi, die
binnenkort verhuist naar Het Gebouw.
Dit keer gaat het over het thema ‘een
nieuw begin’. De kinderen volgen in
verhaal en verwerking de uittocht onder
leiding van Mozes, op weg naar het
beloofde land. Daarna horen ze ook over
Johannes de Doper die mensen oproept
om zich opnieuw te richten op het
beloofde vrederijk. De wijkpredikant
trekt alle klassen langs.
VIEREN
LEREN
De Veertigdagentijd begonnen we op Aswoensdag 13
februari. De in het cluster samenwerkende kerken hielden
een sobere maaltijd met een collecte voor de Waterdragers voor Afrika. In het hoogkoor volgde een vesper. We
stonden in een grote kring rond de paaskaars, fluitmuziek
vulde de ruimte en kleurde de meditatieve teksten.
Kring Bijbelse Kernfiguren
De vorige keer haalden we Jonathan
terug. Is hij inderdaad een messiaanse
figuur, of is hij ‘lauw’ door niet te kiezen
voor David of Saul? We ‘speelden’ het
thema uit en spraken er over door. De
volgende keer is op donderdag 28
februari om 20.00 uur in het Hooglandsche Huys.
Bewust Geloven
De kindernevendienst gaat alle zondagen in de Veertigdagentijd fragmenten uit het lijdensevangelie vertellen. Een
symbolisch kruis in de kerk wijst daarop. Aan dat kruis
komt elke week een figuur te hangen die de vertelling
van die zondag kenmerkt.
Deze kring is inmiddels van start gegaan
en gesloten voor nieuwe deelnemers. In
een intensief ‘programma’ gaan we aan
het werk met Bijbelcatechese.
Op zondag 24 februari vieren we ‘reminiscere’ (gedenk Uw barmhartigheid). De
lezing uit 1 Samuël 24 vertelt ons over de barmhartigheid van David ten opzichte
van zijn vervolger Saul. Daarbij klinkt Johannes 8:1-11, het verhaal dat niemand de
eerste steen durft te werpen. Thema: ‘de zachte krachten zullen zeker winnen’.
DIENEN
Op zondag 3 maart vieren we ‘oculi’ (mijn ogen zijn bestendig op de Heer). David
slaat zijn ogen wel even neer als de profeet Nathan hem confronteert met zijn
moord op Uria, één van zijn trouwe burgers, om met diens vrouw verder te kunnen
gaan. Een stevige preek brengt hem tot berouw. Daarbij klinkt Lucas 18:9-14 over de
tollenaar die uitroept ‘wees mij, zondaar, genadig’. Het thema is: ‘toch overwint eens
de genade…’De Leidse Cantorij verleent muzikale medewerking.
Citykerk van start
Na grondige voorbereidingen en veel
overleg gaat de Leidse Binnenstads
gemeente aan het werk met het ‘label’
citykerk. Daarmee sluiten we aan bij een
‘model’ dat al in vele grote steden in
binnen- en buitenland (onder diezelfde
naam) plaatsvindt.
Voor de duidelijkheid: citykerk is niet
een nieuwe naam voor onze gemeente,
maar een samenvattende aanduiding
voor een reeks van activiteiten. Deels zijn
dat bestaande en deels weer nieuwe
activiteiten.
Dit wordt de uitwerking van wat de
afgelopen maanden in de kerkenraad en
tijdens twee gemeentevergaderingen is
besproken. In onze beleidsnotitie staat
het kernachtig geformuleerd: ‘De LBG is
zich bewust van haar centrale plaats in
de Protestantse Gemeente te Leiden. Als
grote geloofskern in het hartje van de
stad met de Hooglandse Kerk als vierplek
weet de LBG zich verantwoordelijk voor
Op zondag 10 maart vieren we ‘laetare’ (verheugt u!). De liturgische kleur gaat deze
zondag van paars naar licht-paars, of roze-rood. Het licht breekt even door in de
donkere tijd van inkeer. Een geschikt moment voor bevestiging van ambtsdragers.
De Schriften krijgen David’s zoon Absalom in beeld, die z’n broer heeft laten
vermoorden wat vader David woedend maakt. Na drie jaar zware rouw staat David
weer open voor Absalom, die dan terugkeert naar het hof. Daarbij klinkt de gelijkenis van de verloren zoon uit Lucas 15. Het thema is ‘een foute zoon blijft toch zoon’.
Op zondag 17 maart vieren we ‘judica’ (doe mij recht).
Voorganger is ons gemeentelid Judith Meelis-Van de Berg. Zij
preekt over 2 Samuel 15:1-12. Davids zoon Absalom probeert
op slinkse wijze koning te worden. Absalom is een mooie
jongen met mooie praatjes. Hij spreekt het volk naar hun
hart; op hun onderbuikgevoelens, zou je kunnen zeggen. En
het volk volgt hem nietsvermoedend en te goeder trouw. Als
lezer kunnen we makkelijk de slechterik in dit verhaal aanwijzen, maar waartegen vormen wij vandaag de dag een
‘kritisch tegenover’?
de daarmee verbonden mogelijkheden.
De kerk is bijzonder zichtbaar en
vindbaar. Dit biedt extra mogelijkheden
voor kerkelijke presentie in en ontmoeting met de samenleving’.
Tijdens de voorbereidingen heeft een
aantal gemeenteleden al aangegeven
zich hiervoor in te willen zetten. Ook
andere belangstellenden kunnen
aansluiten. Op dit moment krijgen prioriteit de activiteiten rond de kerkennacht
op 21 juni en rond de altaarstukken
(samen met LSE en Diaconie). Taakvelden
zijn: kerk en kunst, kerk en muziek, kerk
en dialoog, kerk en ethische vragen.
Nauw zal worden samengewerkt met de
beheerders van de Hooglandse Kerk, de
cantor-organist en Bijzonder Kerkenwerk
Leiden. Bij elke activiteit worden daarbij
passende samenwerkingspartners en een
specifieke opzet gezocht om de activiteiten zo ‘breed’ mogelijk te voeden en
vruchtbaar te maken.
Verdere informatie en aanmelding bij de
wijkpredikant.
Groet
Als dit kerkblad in de bus valt is de
Veertigdagentijd begonnen. Die meest
intense tijd van het jaar op weg naar
Pasen. We gaan de diepte van de soms
barre realiteit door en ontdekken daarin
‘vroegtijdig licht’… het licht van ‘alle
vroegte’… Goede toewijding en verdieping gewenst.
ds. Ad Alblas
Leids Kerkblad | 13
Leidse Studenten Ekklesia
Secretariaat: Rapenburg 100, 2311 GA Leiden, 071 - 5134558, [email protected],
www.ekklesia.leidenuniv.nl, www.ekklesialeiden.nl, www.rapenburg100.nl
Studentenpastores: drs. Elise Woertman (RK), 06 - 45100439, [email protected];
ds. Rob van Waarde (PKN), 06 - 41935997, [email protected]
Participantenpastores: ds. Christiane van den Berg-Seiffert (PKN), 071 - 5125137,
[email protected]
ds. Henk Schouten (PKN), 071 - 5218723, [email protected]
drs. Jac van der Hoeven (RK), 071 - 5224801, [email protected]
Academiepredikant: ds. Christiane Berkvens-Stevelinck (Rem.), 010 - 2298774, [email protected],
www.moederoverste.nl
Rekeningnummers: Voor lidmaatschap LSE en vrijwillige bijdragen: 4819829 t.n.v. Vereniging LSE
Voor diaconaat: 3313366 t.n.v. Stichting Diac. Fonds LSE
Vereniging LSE: Amos Kater, [email protected], Marga Bakker, vicevoorzitter, [email protected];
Wim Schouten, [email protected], Johan de Groot, [email protected]
HOOGLANDSE VIERINGEN
Iedere zondag is er om 11.45 uur een
oecumenische viering van de Leidse
Studenten Ekklesia in de Hooglandse
Kerk. Deze vieringen worden niet alleen
door studenten bezocht, maar ook door
anderen die aangesproken willen
worden in een taal die niet dogmatisch
is, maar ook niet vrijblijvend.
De diensten zijn thuis te beluisteren via
www.kerkomroep.nl
Wissekerke. Zij was van 1997 tot 2008
verbonden aan de LSE als pastor voor de
studenten. Het bestuur van de LSE heeft
met groot genoegen hiervan kennis
genomen en wenst Karin veel wijsheid
en sterkte toe.
Doopdienst 20 januari
In deze dienst zijn door ds. Christiane
van den Berg-Seiffert gedoopt: Dorian
Calle de Haan (midden) en Scott Adriaan
Dekkers (rechts).
In de Veertigdagentijd gaan de overdenkingen over ‘Pijnpunten’, moeilijke
aspecten van het leven: Wat als je ‘vuile
handen’ moet maken, hoe doorsta ik
mijn eenzaamheid, hoe mijn onmacht,
hoe kies ik, hoe ga ik met mijn beperkingen om? Ook de dienst van Palmzondag
op 24 maart past in deze serie. Het
thema is dan ‘Vergankelijkheid’ en dan
speciaal het vergankelijke van roem en
waardering: de ene dag is het Hosanna!,
de andere dag Kruisig hem!
Op Witte Donderdag zijn we welkom bij
de Binnenstadsgemeente zoals deze op
haar beurt welkom zal zijn bij onze
Paaswake. Op Goede Vrijdag houden wij
een dienst met de Via Crucis van Franz
Liszt, uitgevoerd door de Schola
Cantorum onder leiding van Wim de Ru,
met Ronald Meester aan de piano. Aan
de hand van deze sobere maar indrukwekkende muziek volgen we de
kruisgang van Christus.
Op het hoogfeest van Pasen gaat ds.
Christiane van den Berg voor.
Karin van den
Broeke preses
generale synode
PKN
De generale synode
van de Protestantse
Kerk in Nederland
heeft op 17 januari
een nieuwe preses
gekozen: ds. Karin
van den Broeke uit
14 | Leids Kerkblad
Overleden
Op 22 januari is overleden Anneke Lopes
Cardozo - Slothouwer, 93 jaar oud. Zij
was - tot 1993 samen met haar man
Sidney - in onze
Ekklesia participante van het
eerste uur. Zij was
een bruisende,
kritische persoonlijkheid. Een sterk
karakter ondanks
- of misschien wel
dankzij - de vele
tegenslagen, die
zij van jongs af
aan te verduren
kreeg. Zij was politiek actief en had een
groot hart, waarin plaats was voor velen.
We verliezen in haar een markante
vrouw aan wie we veel te danken
hebben. We gedenken haar met eerbied
en genegenheid. We hebben haar
begraven bij de Zijlpoort in een tapijt
van sneeuw. Dat zij mag rusten in vrede.
Op 28 januari is in
alle rust overleden
Piet Stolker op de
leeftijd van bijna 90
jaar. Hij heeft net de
installatie van zijn
zoon Carel tot rector
magnificus niet mee
kunnen
maken.
Hij was
een markante persoonlijkheid
en tot het laatste toe een
trouwe bezoeker van onze
diensten. Met zijn vrouw
Dees, die in 1997 overleed,
was hij één van de eerste
Ekklesiagangers. Hij is bij zijn
vrouw begraven op de
begraafplaats bij de Zijlpoort
na een afscheidsdienst in de
Hooglandse Kerk.
In gesprek met …
Iedereen heeft wel een beeld van andere
landen en culturen in de wereld. Door
studie, vakantie, boeken, documentaires
en reisverhalen op tv… Maar hoe is het
om langere tijd ergens te wonen en te
werken? En wat was de reden om die
stap te zetten? Mensen uit de LSE-kring
zullen daarover met u in gesprek gaan.
Drie maandagavonden van 20.00 - 21.45
uur, De Bakkerij, Oude Rijn 44b/c.
Maandag 25 februari: Co en Corrie
Kooman. Zij zijn al vijftig jaar betrokken
bij het proces van vernieuwing van de
relatie tussen christenen en Joden, én bij
de dialoog tussen Joden en Arabieren
(zowel christenen als moslims). De
kibboets Nes Ammim is een boeiende en
uitdagende plek, waar zij in diverse
periodes meer dan een jaar woonden en
werkten.
Agenda
Maandag 11 maart: Rob van den Boom
en Annette Melman. Zij woonden en
werkten van 2008 tot 2012 in La Paz, de
hoofdstad van Bolivia. Rob had een
aanstelling als diplomaat op de
Nederlandse Ambassade en was verantwoordelijk voor de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking op het terrein van
milieu en decentralisatie. Hij was tevens
actief als kunstschilder. Annette was als
fysiotherapeute werkzaam in een
verzorgings-verpleeghuis voor ouderen.
Maandag 25 maart: Rob en Ria Vermaas.
In 1997 vertrokken zij voor Robs werk bij
het Ministerie van Buitenlandse Zaken
naar het buitenland. Eerst Zuid-Afrika,
daarna Ethiopië en ten slotte de
Nederlandse Antillen. In die tijd bleven
ze, op verlof in Nederland, bij de
Ekklesia binnenlopen. In april 2011
keerden zij - gepensioneerd en wel definitief terug naar Nederland en
wonen ze weer in Leiden.
De zondagse vieringen zijn altijd in de Hooglandse Kerk,
Middelweg 2, Leiden
zondag 24 februari, 11.45 uur
pastor Japke van Malde - Eenzaamheid
maandag 25 februari, 20.00 uur, De Bakkerij
In gesprek met Co en Corrie Kooman
zondag 3 maart, 11.45 uur
ds. Rob van Waarde - Onmacht
vrijdag 8 maart - zondag 10 maart
Kloosterweekend abdij Oosterhout
filosoof dr. Joël Vos - Keuzestress
maandag 11 maart, 20.00 uur, De Bakkerij
In gesprek met Rob van den Boom en Annette Melman
ds. Christiane Berkvens - Beperkingen
donderdag 21 maart, 20.30, Rapenburg 100
Evening (High) Tea
zondag 24 maart, 11.45 uur (Palmzondag)
pastor Jac van der Hoeven - Vergankelijkheid
maandag 25 maart, 20.00 uur, De Bakkerij
In gesprek met Rob en Ria Vermaas
VOOR STUDENTEN
donderdag 28 maart, 19.30 uur (Witte Donderdag)
Dienst Leidse Binnenstadsgemeente
Kloosterweekend abdij
Oosterhout
vrijdag 29 maart, 21.30 uur (Goede Vrijdag)
ds. Christiane van den Berg - Via Crucis (Liszt)
Heb je behoefte aan stilte en de
mogelijkheid voor bezinning? En zou je
wel eens willen weten hoe het leven in
een abdij er uit ziet? Of misschien ben je
al eens mee geweest op een kloosterweekend, dan ben je van harte welkom
om weer mee te gaan! In het weekend
van 8 - 10 maart gaan we naar Oosterhout. We vertrekken op vrijdag eind van
de middag en gaan zondagmiddag weer
terug.
zaterdag 30 maart, 22.00 uur (Paaswake)
ds. Henk Schouten
We leven die dagen mee in het ritme van
de zusters. Het is vaak wel even wennen
om een paar dagen in stilte te leven.
Maar de ontmoeting met de zusters en
de gesprekken met andere studenten
worden vaak als heel waardevol ervaren.
En even wat rust naast je studie kan een
prettige afwisseling zijn.
Kosten deelname: € 50,00. Aanmelding
en info bij Tobias Karsten: tobikarsten@
gmail.com
VOOR JONGERE PARTICIPANTEN
Evening (High) Tea
Op donderdagavond 21 maart vanaf
20.30 uur op Rapenburg 100 voor net
afgestudeerden en jongere participanten. Naast gezelligheid en hapjes en
drankjes met een Engels tintje, biedt
deze avond ons de gelegenheid om
elkaar te spreken en te leren kennen.
Voor mij als nieuwe participantenpastor
is dit een goede manier om de meer
zondag 31 maart, 11.45 uur (Pasen)
ds. Christiane van den Berg
jongere participanten te ontmoeten.
Daarnaast biedt deze avond gelegenheid
om gezamenlijk na te denken over
wensen of ideeën als het gaat om de
Ekklesia en jongere participanten.
Heb je tijd en zin? Opgave is welkom,
maar niet noodzakelijk. Mocht je zin
hebben om zelf iets ‘High Tea-achtigs’
mee te nemen, dan is dat natuurlijk heel
leuk. [email protected]
Christiane van den Berg-Seiffert
Cluster Binnenstad
Contactadres: dhr C. van Vliet - e-mail: [email protected]
Aswoensdag
In het hoogkoor van de Hooglandse Kerk vierden de kerken van het cluster
Binnenstad gezamenlijk het begin van de Veertigdagen- of lijdenstijd: met de jas
aan rond de paaskaars. Bijzonder was de meditatieve kracht van de stilte en de
samenzang zonder begeleiding. De
geschiedenis en betekenis van de
Aswoensdag werden toegelicht. De
Bijbelteksten werden gekozen volgens
eeuwenoud rooster en meditatief
toegelicht. Voorafgaande aan de
vesper werd een sobere maaltijd
gehouden waaraan leden van de drie
binnenstadskerken deelnamen.
Leids Kerkblad | 15
Hervormde Marewijkgemeente
Predikant: ds. T. Jacobs, Edelkarper 28, 2318 NK Leiden, tel. 071 - 8870207, [email protected]
Scriba: Jan en Tineke Domburg, Loevestein 42, 2352 KP Leiderdorp,
tel. 071 - 5897816, e-mail: [email protected]
Penningmeester: P. Jasperse, Postbus 62, 2300 AB Leiden, tel. 071 - 5610122, [email protected]
Bankrekeningnr.: 1720266 t.n.v. Hervormde MarewijkgemeenteWijkkerk: Marekerk,
Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208
Wijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208
Beheerder kerk en wijkgebouw: P. Breedijk, tel. 06 - 57721473
Website: www.marekerk.nl
Met Lucas op weg naar Pasen
Het oecumenisch leesrooster volgt dit
jaar het evangelie naar de beschrijving
van Lucas. Ik heb ervoor gekozen om in
dit spoor te gaan, zij het met een zekere
vrijheid. Vanaf Kerst tot en met Pasen wil
ik een gedeelte uit Lucas nemen voor de
verkondiging. Lucas heeft zo zijn eigen
verhaallijn. Dat maakt het boeiend.
Na grondig onderzoek, schrijft Lucas zijn
evangelie voor jood en heiden en
predikt hij ons Christus als de Zaligmaker
van de wereld.
PIO
In de maanden februari t/m mei is Wim
Braaksma in onze gemeente predikant in
opleiding (PIO). Hij
studeert aan de
PThU en doet bij
ons zijn vicariaat
(stage). In het
najaar heeft Wim al
een aantal mensen
bezocht in het
kader van een
pastorale opdracht
van de PThU. Nu zal
hij zich storten op
het volle werk van
een predikant.
Naast pastoraat, catechese en prediking,
zal hij ook met mij op pad gaan naar
verschillende vergaderingen binnen de
kerk. Wij wensen Wim Gods zegen toe
op deze weg.
Biddag
Op woensdag 13 maart (de 2de
woensdag van maart) is het biddag voor
gewas en arbeid. Traditiegetrouw staan
we dan stil bij ons dagelijks leven: ons
eten en drinken, ons werk, onze verantwoordelijkheid naar elkaar. De kinderbiddagdienst wordt deze keer gehouden
in de Marekerk en staat onder leiding
van ds. A. de Snoo. Het is een gezamenlijke dienst met de Christelijke Gereformeerde kerk en de Gereformeerde Kerk
16 | Leids Kerkblad
Vrijgemaakt. ‘s Avonds hoop ik zelf in de
Marekerk voor te gaan.
Palmzondag
Op Palmzondag zal de belijdenisdienst
weer gehouden worden. Op dit moment
is nog niet helemaal duidelijk wie er
allemaal belijdenis van het geloof zullen
afleggen. Het afgelopen seizoen heb ik
weer met een fijne groep mensen
mogen optrekken. We zien uit naar deze
dienst.
Huwelijk
Op zaterdag 16 februari was het
echtpaar De Jong-van der Schoor (Lange
Voort 269, 2343 CE Oegstgeest) 25 jaar
getrouwd. Zij hebben elkaar op oudere
leeftijd ontmoet als weduwe en
weduwnaar. Bijzonder dat ze nu dit
hebben mogen beleven. Wij feliciteren
hen dan ook van harte met deze
mijlpaal.
Op D.V. 15 maart gaan Antonette Smelt
en Arjen de Vetten trouwen. Het
huwelijk wordt om 12.15 uur in het
stadhuis van Leiden gesloten. Zij willen
God danken en zijn zegen vragen over
hun huwelijk tijdens een kerkdienst die
om 19.00 uur begint. Hiervoor is
iedereen van harte uitgenodigd. Op de
trouwkaart citeren ze Kolossenzen 3:14
‘Kleed u bij dit alles vooral met liefde,
die de volmaakte band vormt’. Wij
wensen jullie een prachtige huwelijksdag
toe en een goed leven met elkaar. Hun
adres wordt Koninginnelaan 27, 2313 AP
Leiden.
Overleden
Op zaterdag 5 januari is Aart Ludwig
Huschka overleden. Hij is 70 jaar oud
geworden. Op Eerste
Kerstdag was hij nog
in de Marekerk. Het
laatste deel van zijn
levensreis was niet
eenvoudig. Er was bij
hem slokdarmkanker
ontdekt. Na de
bestralingen traden
er ook andere
complicaties op. Wij
gedenken br. Aad als
een diep gelovige
man die snel klaar stond voor een ander.
Na zijn bekering, heeft hij zijn leven
nieuwe inhoud gegeven. Op vrijdag 11
januari was er in de Marekerk een
rouwdienst. Daarin hebben wij op
verzoek van Aad stilgestaan bij Rom. 8.
Wij wensen zijn vriendin Toos vd Berg,
zijn kinderen en verdere familie Gods
zegen toe in deze weg van moeten
loslaten en wegdragen.
Op zaterdag 2 februari is overleden
Maria Elizabeth Seijn-Sjardijn. Zij is 93
jaar oud geworden. Vroeger kwam ze
trouw in de Marekerk. Haar man is in
2001 overleden. Sinds 1992 woonden ze
samen in Groenhoven. Op vrijdag 8
februari was de rouwdienst in de grote
zaal van Groenhoven. Geestelijk verzorger ds. Smaling leidde de dienst. De
Bijbel werd geopend bij Johannes 14. Wij
wensen de familie Gods nabijheid toe.
ds. Ton Jacobs
Huwelijkskring
Twee jaar geleden startte de huwelijkskring in de Marekerk. Het deelnemen
aan deze kring is onderdeel van de
Agenda
voorbereiding voor het kerkelijk
huwelijk. De kring neemt vier avonden
in beslag. Eens per jaar wordt deze cyclus
aangeboden. Paren gaan met elkaar als
partners in gesprek maar ook met de
groep die de eerste keer uit vijf en de
tweede keer uit zes paren bestond.
De eerste avond fungeert als kennismakingsavond. Het thema van die avond,
‘huwelijk vanuit Bijbels perspectief’, is de
inleiding op de andere drie bijeenkomsten.
De tweede avond gaan de partners op
zoek naar elkaars liefdestalen. Gary
Chapman heeft in zijn boek ‘De vijf talen
van liefde’ handvatten gegeven om
elkaars liefdestalen te ontdekken en er
wat mee te doen. Ook omgaan met
conflicten is een gespreksonderwerp.
Bij het onderwerp seksualiteit, op de
derde avond, is er weer een moment dat
de partners met elkaar in gesprek gaan.
Een seksuologe is aanwezig en zij reikt
vragen aan die kunnen helpen om het
gesprek te structureren of te verdiepen.
Ook hebben we een videogesprek over
dit onderwerp bekeken.
De laatste bijeenkomst heeft als thema
‘Geestelijke verbondenheid’. Het is goed
om op zoek te gaan naar geloofsverbondenheid. Daarnaast wisselen we
manieren uit om geloof vorm te geven
zowel binnenshuis als in relatie tot de
kerkelijke gemeente waar je als paar
Missionair Stadswerk
Missionair ouderling Marewijkgemeente: Vacature
Contactpersoon: Jeannet Brink
Jip en Janneke - Een gesprek over
missionair zijn met een zesjarige.
Woensdagavond, tijdens het eten, klinkt
de vraag: ‘Gaan jullie vanavond naar de
Bijbelkring? En wat doen jullie daar
eigenlijk?’ ‘Met een groepje van
ongeveer acht mensen komen we bij
elkaar om te bidden, te
zingen en in de Bijbel te
lezen. Wij willen leren wie
God is en dat doen we door
in de Bijbel te lezen. Daar
gebruiken we dan een boekje
bij met extra informatie en
vragen’. ‘O’. Stilte. Tussendoor wordt een hap
genomen, en nagedacht over
de volgende vraag. ‘Was dat
ook zo met de kerk die prikt
of zo iets?’ ‘Dat boekje
gebruikten we vorig jaar en
het heet Een kerk die
prikkelt. Met elkaar hebben
zondag 3 maart
’s morgens extra aandacht voor de zieken in de voorbede
woensdag 13 maart
15.00 uur - Kinderbiddagdienst in de Marekerk,
voorganger ds. A. de Snoo
19.30 uur - Biddagdienst in de Marekerk,
voorganger ds. T. Jacobs
vrijdag 15 maart
19.00 uur Trouwdienst van Antonette Smelt & Arjen de Vetten
maandag 18 maart
Aannemingsavond
zondag 24 maart
Palmzondag - belijdenisdienst
mee verbonden bent.
De reacties van de
deelnemers aan de
bijeenkomsten zijn
positief. Als reden werd
onder andere opgegeven het bewust een
aantal avonden vrij
maken om tijd en
aandacht aan de relatie
te besteden. Evenals de
ontmoeting met
anderen in eenzelfde
levensfase.
Gerard en Jolanda
Colenbrander-Colli
we nagedacht over hoe we andere
mensen kunnen laten zien wie God voor
ons is. Als kerk moeten we niet wachten
tot mensen naar ons toe komen. We
willen kijken wat interessant is voor
mensen die niet in God geloven of die
niet naar een kerk gaan. We willen
graag dat anderen ook God leren
kennen en de kerk kan je daarbij
helpen.’ Voor deze zesjarige is het geen
vraag of de kerk aantrekkelijk is: zij kijkt
er naar uit om naar de kerk te gaan en
daar vriendjes en vriendinnetjes te zien.
En om na de dienst in een mooie jurk
door de kerk te rennen. Toch weet ook
zij dat veel mensen, ook in Leiden,
hoogstens in het buitenland als toerist
een kerk binnenlopen.
Ondertussen zijn we weer een paar
happen verder, en je hoort haar hersens
bijna kraken. ‘Maar waaróm prikt de
kerk dan?’ ‘Met dat prikkelen wordt
bedoeld dat de kerk, of eigenlijk de
gemeenteleden, mensen nieuwsgierig
maakt naar God. Dat kunnen we bijvoorbeeld doen door met de Bijbelkring
mensen te helpen die het moeilijk
hebben door een dag bij hen te klussen.
Zo kunnen we laten zien wat het
betekent om niet alleen God maar ook je
naaste lief te hebben.’
Zomaar een kort gesprekje in jip-enjanneketaal over missionair zijn en hoe
we daar als gemeente over nadenken.
Een mooie oefenplaats voor een gesprek
met een collega of een familielid als die
vraagt naar wat jou beweegt en wat je
gelooft.
Jeannet Brink
Leids Kerkblad | 17
Maranathawijk
Wijkpredikant:
Kerkelijk werker:
Consulent:
Scriba:
Bankrekening:
Wijkkerk:
Website:
Kerkdienst op internet:
Wijkcentrum
Tijdelijk beheerder:
Auteur niet ondertekende artikelen:
vacant
Mario Boelen, tel. 06 - 5190 3576, e-mail [email protected]
dr. G.J. Venema (Vredeskerkgemeente, gegevens: zie aldaar)
Bas van Velzen; Coornhertstraat 7, tel. 071 - 5132551, e-mail [email protected]
240776, t.n.v. Protestantse Maranathawijkgemeente Leiden
Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden
www.vredeskerk-leiden.nl
www.kerkomroep.nl
“De Wijkplaats”: Topaaslaan 23, 2332 JC Leiden
Jacintha Groen, tel. 071 - 5763372, e-mail [email protected]
Mario Boelen
Wij gedenken
Op 17 januari is Jean Elfferich overleden
op de leeftijd van 79 jaar. Sommigen
onder ons hebben hem gekend, maar
velen ook niet. Dat laatste is niet zo
bijzonder, omdat hij een teruggetrokken
bestaan leidde. Jarenlang kwam hij
vanuit Leiderdorp langs de kerkdiensten
in de Maranathakerk gezworven. Wie
hem rond de eredienst aansprak, kreeg
meestal een afhoudende reactie. Maar
dat maakte zijn trouwe bezoek er niet
minder om. Ook onze overstap naar de
Vredeskerk maakte hij mee, maar zijn
betrokkenheid nam af toen de laatste
twee jaar zijn gezondheid steeds meer te
wensen overliet. Tijdens zijn arbeidzame
leven was hij ambtenaar bij de gemeente
Leiderdorp en de laatste twaalf jaar
woonde hij aan de Parmentierweg (in de
buurt van het station). In de oorlog
verloor hij zijn vader, die op tragische
wijze in de strijd om het leven kwam.
Na het tweede huwelijk van zijn moeder
vond hij een nieuwe plek in het stiefgezin waarmee hij tot het laatst van zijn
leven goede banden onderhield. Tijdens
een plechtigheid in de aula van Rhijnhof
hebben we afscheid van hem genomen.
ds. Frank Rooze
Kerstviering Mors
Op 30 december werd in de Mors kerst
gevierd. Zoals eens in de twee weken
gebruikelijk werd er eerst fanatiek
gesport door de jeugd onder begeleiding van sporters van Athletes in Action
Leiden. Tevens werden er vrolijke
cupcakes versierd. Daarna werd in een
mooi versierde Wijkplaats genoten van
een gezamenlijke maaltijd, waarbij
buurtbewoners en kerkleden elkaar van
hun kookkunsten lieten genieten. De
eerder versierde cupcakes dienden onder
het genot van een kop koffie of thee als
een smakelijke afsluiting van de maaltijd.
Hierna werd een spannend kerstnachtspel gedaan, waarbij de “wijzen uit het
oosten” goud, wierook en mirre langs de
“soldaten van koning Herodes” naar de
18 | Leids Kerkblad
21 november: € 7,00 bestemd voor
Hospice Issoria
12 december: € 56,85 bestemd voor de
Schuilplaats
16 januari: € 27,90 (aangevuld uit de kas
tot € 50,00) bestemd voor de
Voedselbank
Willy van Hal (penningmeester
werkgroep Schouwenhove)
Gemeentemaaltijden in de
Veertigdagentijd
ster moesten brengen. Na een uur lang
fanatiek achter elkaar aan te hebben
gerend keerde iedereen uitgeput terug
naar De Wijkplaats met “team Wierook”
als winnaar. Al met al een mooie afsluiting van een mooi jaar in de Mors! We
hopen en bidden dat de verschillende
initiatieven in de Mors ook in 2013
doorgang mogen vinden.
Johan Niemeijer en Rika Draijer
(medeorganisatoren)
Verantwoording
Giften, ontvangen in de periode 24
december 2012 tot en met 27 januari
2013.
Ten behoeve van het wijkwerk: van mw.
H. (via Mario Boelen): € 30,00.
Voor de bloemengroet: van mw. V. (via
Willy van Hal): € 10,00.
Bij deze hartelijk dank aan betreffende
donateurs!
Met vriendelijke groet, Pieter Kop
(penningmeester
Maranathawijkgemeente).
Opbrengst collectes in Schouwenhove.
Bij deze geven wij graag inzicht in de
opbrengsten en bestedingsdoelen van
de collectes die in de laatste maanden in
de diensten in Schouwenhove hebben
plaatsgevonden.
17 oktober: € 43,80 (aangevuld uit de
kas tot € 50,00) bestemd voor
KNGF-geleidehonden
Ook dit jaar, traditiegetrouw, organiseren wij in De Wijkplaats de gemeentemaaltijden in de Veertigdagentijd, met
na de maaltijd een viermoment, een
moment van zingen en bidden en Bijbellezen. De data waarop we samenkomen
om de maaltijd te gebruiken zijn:
woensdag 20 februari, woensdag 27
februari, woensdag 6 maart, woensdag
13 en woensdag 20 maart. Aanvang:
18.00 uur. De kosten voor deelname aan
de maaltijd bedragen € 5,-. De opbrengst
is dit jaar bestemd voor een project in
Suriname; de verbouwing van een
Lutherse kerk waarmee onze wijkgemeente in contact staat.
Dit gebouw is aangekocht als woonhuis
en wordt nu met eigen middelen
verbouwd tot kerk en ontmoetingsplek
voor de Surinaamse gemeenschap. Om
geld in te zamelen om de verbouwing
rond te krijgen, worden er allerlei activiteiten gehouden zoals het verkopen van
heerlijke Surinaamse maaltijden, uitstapjes, kleurkaartenactie, auto’s wassen,
verkoop van tweedehandse kleding en
speelgoed. Ook in Nederland worden er
middelen ingezameld om de verbouwing
te kunnen realiseren, waaronder de
opbrengst van deze gemeentemaaltijden.
Aanmelding is gewenst, zodat er voor
iedereen voldoende zal zijn. Intekenlijsten vindt u achter in de kerk of u belt
(ook voor overige informatie)
Henk Middelkoop (telefoon 5723601,
e-mail [email protected])
of Sam Anes (telefoon 5768909,
Agenda
e-mail [email protected]).
Bij deze heren kunt u zich ook vervoegen als u vervoer nodig heeft. Weet u
van harte welkom!
Jacintha Groen – Stewart (ouderling)
Nieuwjaarsborrel / telavond
kerkbalans
Een tikje aan de late kant, maar
woensdag 23 januari was er, voor het
eerst in de geschiedenis van de
Maranathawijkgemeente (naar ik me
heb laten vertellen), een heuse
Nieuwjaarsborrel voor onze vrijwilligers
in de gemeente. Het aangename werd
met het nuttige verenigd; ook de vrijwilligers die net terugkwamen van het
verzamelen van de reacties op de actie
Kerkbalans werd een warme kop koffie
of thee of iets anders voorgezet om de
kou uit het lichaam te krijgen. De
gecollecteerde reacties werden afgegeven, de toezeggingen opgeteld en
geanimeerde gesprek ken werden
voorzichtig onderbroken door een heuse
toespraak van kerkenraadsvoorzitter
Koos Groen, waarna het glas werd
geheven en de avond informeel werd
voortgezet. Veel dank aan degenen die
dit mogelijk hebben gemaakt!
‘Al het Goede komt van boven’
Onder deze noemer zullen drie (maandelijkse) wijkoverstijgende gespreksavonden worden georganiseerd door de
kerkelijk werkers van de Protestantse
Gemeente Leiden, Sity Smedinga
(Zuidwest) en Mario Boelen (Maranathawijkgemeente). Deze avonden zullen we
in gesprek gaan over drie deelthema’s bij
dat Nederlandse gezegde over ‘het
Goede’ dat van boven komt. Afwisselend
zijn deze bijeenkomsten in De Verdieping in De Stevenshof (wijkgemeente
Zuidwest) en De Wijkplaats in De Mors
(Maranathawijkgemeente). Afwisseling
is er ook in de gespreksleiders. Bovengenoemde kerkelijk werkers zullen beurtelings de gespreksavonden leiden. Daarbij
is het de bedoeling dat we elkaar rond
het gespreksthema ontmoeten; dat ieder
zijn / haar inbreng, zijn visie, zijn vragen
en zijn ‘mitsen en maren’ mag
inbrengen.
Elke dinsdagmiddag, 15.00 uur
Buurtmiddag (ontmoeting en kinderspel), De Wijkplaats
Elke donderdagavond,
19.00 uur Fietsenreparatie
Vrijdag 22 februari, 14.30 uur
Bijbelgesprekskring ‘Vrouwenverhalen’, Vijverzaal, Robijnhof
Woensdag 27 februari, 18.00 uur
Gemeentemaaltijd, De Wijkplaats (zie bericht elders)
Maandag 4 maart, 20.00 uur
Gespreksavond ‘Al het Goede komt van boven’, De Wijkplaats
(zie bericht elders))
Dinsdag 5 maart, 13.30 uur
Vrouwenmiddag ‘Vrouw-en-lijf’, De Wijkplaats; (zie bericht elders)
Woensdag 6 maart, 18.00 uur
Gemeentemaaltijd, De Wijkplaats
Donderdag 14 maart, 14.30 uur
Bijbelgesprekskring ‘Vrouwenverhalen’, Schouwenhove
Viering van het Heilig Avondmaal, voorganger ds. H.E. Schouten,
Vijverzaal, Robijnhof
Kerkdienst, voorganger ds. M. Driessen, Schouwenhove
Donderdag 21 maart, 15.00 uur
Koffie- en inloopmiddag, De Wijkplaats
‘Zegen, zegenen, zegening; wat is dat
eigenlijk en wat doet het met je?’, o.l.v.
Mario Boelen.
Iedereen is hartelijk welkom om mee te
praten en mee te doen!
Mario Boelen en Sity Smedinga
Nieuw: vrouwenmiddag
Een nieuw initiatief van de Maranathawijkgemeente, in samenwerking met de
Nederlands Gereformeerde Kerk
(Oegstgeest): iedere maand een speciale
vrouwenmiddag! Met informatie en
activiteiten alleen (!!) voor vrouwen.
De ene keer iemand die iets over een
bepaalde vrouwenzaak komt vertellen,
de volgende keer een (creatieve)
vrouwenactiviteit. Deze maand: ‘vrouwen-lijf’. Tonneke Bartels, praktijkondersteuner van wijkgezondheidsentrum
Stevenshof, vertelt en geeft tips en
beantwoordt vragen die je hebt over je
gezondheid, kwaaltjes, schoonheid, et
cetera. Wees welkom, dames!
Dinsdag 5 maart, om 13.30 uur (koffie en
thee staan al klaar om 13.15 uur), in De
Wijkplaats. Informatie over deze
middag: Jacintha Groen, 06-10983686.
Maandag 4 maart, om 20.00 uur in De
Wijkplaats (Topaaslaan 23):
‘Wat hebben de Psalmen ons, hier en nu,
te zeggen?’, o.l.v. Sity Smedinga en
Mario Boelen. Gelieve uw Bijbel mee te
brengen!!
Woensdag 3 april, om 20.00 uur in De
Verdieping (Stevensbloem 269, boven de
Digros): ‘Bidden; hoe, wie, wanneer,
waar?’, o.l.v. Sity Smedinga.
Dinsdag 7 mei, om 20.00 uur in De
Wijkplaats:
Leids Kerkblad | 19
Vredeskerk
Predikant: dr. G.J. Venema, Voltastraat 22, 2316 DN Leiden,
tel. 071 - 5137919, [email protected]
Scriba: mw. R. Smit, p/a Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden,
[email protected]
Penningmeester: Th. Weizenbach, Van Vollenhovenkade 5, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5149092
Bankrekeningnr.: 8285572 t.n.v. Protestantse wijkgemeente Vredeskerk
Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5142317
Koster/beheerder: H. Holswilder, [email protected]
Website: www.vredeskerk-leiden.nl
Gedachtenis
Op 31 december van het afgelopen jaar
is Marinus Burger overleden, 92 jaar oud.
Zijn hele leven lang woonde de heer
Burger aan de Hoge Rijndijk. De laatste
jaren kwam hij steeds minder uit huis,
maar hij bleef betrokken bij de kerk en
de samenleving. Als je hem sprak,
merkte je dat zijn huiskamer openstond
naar de wereld. In de rouwdienst
hebben we gelezen uit Job 19:25: ‘Ik
weet echter: mijn Verlosser leeft, / en Hij
zal ten laatste over het stof opstaan.’
Op 30 januari is Nicolaas Jasperse uit de
Pieter de la Courtstraat overleden, 76
jaar oud. Hij was al lange tijd ziek en
werd thuis met liefde verzorgd
door zijn vrouw Jenny. Nico was
zeer betrokken bij de Vredeskerkgemeente. Zo was hij
jarenlang coördinator van de
Bijbelkring en zette hij zich met
hart en ziel in voor activiteiten
in en om wijkgebouw Staalwijk.
Hij was een markante persoon
en we zullen hem erg missen.
We hebben in dankbaarheid
afscheid genomen in een dienst
in de Vredeskerk, met de
woorden uit Jozua 1:5: ‘Ik zal u
niet begeven en u niet verlaten’.
Daarna hebben we Nico naar
zijn graf op Rhijnhof gedragen.
Op 10 januari overleed op
83-jarige leeftijd, tijdens een
wandeling in de Horsten te
Wassenaar, Svein Flesland,
echtgenoot van Tonny Leeuwis.
Hij was een bescheiden, stille,
meelevende man met wie Tonny vele
goede jaren deelde. Afkomstig uit
Noorwegen, waar zijn familie nog
woont, bezochten ze samen niet alleen
de Vredeskerk maar regelmatig ook de
Noorse kerk voor zeevarenden te Rotterdam. Het was fijn dat veel familie uit
Noorwegen en vrienden uit Leiden in de
Vredeskerk aanwezig waren om afscheid
van Svein te nemen en hem in een dienst
20 | Leids Kerkblad
te Rhijnhof te gedenken. In een tweetalige dienst, waarin de Noorse predikant
Ole Andreas Holen voorging en ds.
Wolthaus assistentie verleende, hebben
we deze stille, hartelijke man herdacht
en hem samen ten grave gedragen.
Verder ontvingen wij bericht van overlijden van Anton Marcellus Petrus van
Aelst. Hij overleed op 9 december 2012,
op de leeftijd van 94 jaar. Het afscheid
was in besloten kring.
De gedachtenis van Marinus Burger,
Nicolaas Jasperse, Svein Flesland, en
Anton Marcellus Petrus van Aelst zij hun
nabestaanden en ons allen tot zegen!
Graham Sutherland - The Cruciﬁxion
Contactmorgen
Woensdag 13 maart is er een contactmorgen in de foyer van de Vredeskerk.
Kerk- en buurtgenoten zijn van harte
welkom! We drinken samen een kop
koffie en dominee Venema houdt een
inleiding over Goede Vrijdag. De beteke-
nis van deze dag is in de loop der tijd
nogal veranderd. Hoe vieren wij de dag
waarop we het sterven van Jezus
gedenken op een goede manier? En
waarom wordt hij eigenlijk `goed’
genoemd? Hierover gaan we samen in
gesprek. U bent welkom vanaf 9.45 uur.
Bijbel in Gewone Taal
In 2014 zal de Bijbel in Gewone Taal
uitkomen. Roelien Smit, scriba van de
kerkenraad, is medewerker aan deze
vertaling, voor het Oude Testament. Op
de gemeenteavond van woensdag 6
maart zal zij ingaan op de vraag waarom
er weer een nieuwe vertaling komt. Ook
zal ze stilstaan bij de vraag
wat ‘gewone taal’ is. Ze zal
met leuke en duidelijke
voorbeelden iets vertellen
over deze vertaling. Hieronder een korte introductie van
haar hand.
De Bijbel is een belangrijk
boek. Voor mensen die in
God geloven, maar ook voor
anderen. Het Nederlands
Bijbelgenootschap wil
daarom dat iedereen de
mogelijkheid heeft om zelf
de Bijbel te lezen. Toch is dat
doel nog niet bereikt, ook
niet in Nederland. Want er
zijn veel mensen die
behoefte hebben aan een
vertaling van de Bijbel in
heldere en duidelijke taal.
Een vertaling met gewone
woorden en overzichtelijke
zinnen. Met heldere verbanden en een
duidelijke tekstindeling. Een Bijbel dus,
die leesbaar en duidelijk is voor
iedereen.
Het wordt een vertaling die voldoet aan
alle regels van duidelijke taal. Dat
betekent niet dat de inhoud van de
Bijbel versimpeld wordt. Het betekent
dat de taal geen barrière meer vormt om
bij de inhoud te komen. Want je kunt
pas nadenken over wat iets betekent als
je begrijpt wat er staat!
Interview
Hoe lang hij precies heeft meegedraaid,
weet hij niet meer, maar Aad van der
Henst zit toch al zeker twintig jaar bij de
leiding van de basiscatechese. Op 10
maart, als de kinderen afscheid nemen
van de basiscatechese, neemt ook Aad
afscheid.
‘Henk Schouten heeft mij gevraagd om
deel te nemen aan de leiding’, vertelt
Aad. ‘Voordat ik gevraagd werd, bestond
de basiscatechese nog niet. Er werd
belijdeniscatechisatie gegeven, maar
voor de kinderen die net van de kindernevendienst kwamen, was er niets. Om
te voorkomen dat die kinderen zouden
afhaken in de kerk, is de basiscatechese
gestart.’ Jarenlang heeft hetzelfde clubje
mensen catechisatie gegeven. `Ik vormde
een duo met Lenie Fitzpatrick. We waren
zo op elkaar ingespeeld. Aan één blik
hadden we genoeg. We gaven samen
les. Het ene jaar over het Jodendom, het
andere jaar vertelden we Bijbelverhalen
en weer een ander jaar namen we de
Vredeskerk onder de loep’.
De club mensen van de leiding is hecht.
Aad waardeert dit dan ook erg. ‘De
samenwerking is fantastisch. We kunnen
goed met elkaar opschieten. We hebben
verschillende predikanten meegemaakt,
maar met elke predikant is het geweldig
samenwerken’.
Behalve de lessen die Aad gaf, maakte
hij ook uitstapjes met de kinderen. Bij
elk thema hoorde een avondje weg. Een
rondleiding door de synagoge, de
Rondom de eredienst
Wanneer Jezus zijn intocht houdt in de stad Jeruzalem, wordt hij welkom geheten als ‘Zoon van
David’. Een beladen term, wanneer je vanuit
profetisch perspectief kijkt. En dat gaan we doen,
want elke zondag lezen we een gedeelte uit het
boek van de profeet Samuël, met het oog op de
komst van Jezus. De evangelisten verkondigen dat
Jezus het koningschap van God belichaamt. Om te
begrijpen wat zij daarmee bedoelen, kunnen we
nergens zo goed terecht als bij de verhalen uit
Samuël!
Op zondag 24 februari, de tweede in de Veertigdagentijd, gaat ds. J.R. Wolthaus voor.
Aan de dienst op zondag 3 maart wordt
meegewerkt door de cantorij onder leiding van Liesbeth Boertien. We vieren
een dienst van Schrift en Tafel. Voorganger is ds. Venema.
Een bijzondere dienst vieren we in het midden van de Veertigdagentijd, op
zondag 10 maart. De kinderen die de afgelopen jaren hebben meegedaan
aan de basiscatechisatie sluiten deze periode op een feestelijke manier af. Ze
werken mee aan de dienst en vertellen over hun ervaringen. In het volgende
nummer van het kerkblad een verslag van de dienst én van de excursie naar
Amsterdam die de catechisanten hebben gemaakt. Voorganger is ds.
Venema.
Op zondag 17 maart gaat ds. F.D. Rooze voor.
Op Palmpasen, op 24 maart, zijn alle jonge kinderen van harte welkom om
samen palmpaasstokken te maken. Voorganger is dan ds. Venema.
Met een hartelijke groet, en tot ziens in en rondom de dienst,
dominee René Venema
Voor actuele informatie: www.vredeskerk-leiden.nl
Hooglandse Kerk, de moskee en de
Oudkatholieke kerk hoorden allemaal bij
de basiscatechese. Echte hoogtepunten,
vindt Aad. ‘Als de afscheidsdienst nadert,
doen we een dagje Amsterdam. Het is de
afsluiter van twee jaar basiscatechese.
We bezoeken dan bijvoorbeeld het
Joods Historisch Museum, het Begijnhofje en het museum Ons’ Lieve Heer op
Solder. We sluiten die dag af met
pannenkoeken. Die dagen zijn echt een
feestje’.
Het absolute hoogtepunt is voor Aad de
afscheidsdienst. ‘Die dienst is zo leuk om
mee te maken. De kinderen hebben hun
eigen inbreng in de dienst door te vertellen over wat ze de afgelopen jaren
hebben gedaan en door muziek te
maken. Ook krijgen de kinderen een
oorkonde, waarop staat dat ze de
basiscatechese doorlopen hebben’.
Aad heeft met veel plezier meegedaan
aan de basiscatechese. ‘Het was een hele
fijne tijd’, zegt hij. ‘Maar ik vind het niet
erg om te stoppen. Ik heb het zo lang
gedaan, het is nu mooi geweest. Ik kijk
er met een goed gevoel op terug’.
We bedanken Aad voor zijn inzet en
wensen hem alle goeds!
Marijke Boter
Leids Kerkblad | 21
Protestantse wijkgemeente
Leiden Zuidwest
Predikant:
Ouderenwerker:
Kerkelijk opbouwwerker:
Scriba:
Penningmeester:
Bankrekeningnr.:
Geluidsopname vieringen:
Wijkkerk:
Wijkcentrum:
Website:
Piet Warmenhoven, tel. 071 – 3100007, [email protected]
Casper van Dongen, [email protected]
Sity Smedinga, tel. 06 81118017, [email protected]
H. van der Vlist, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677
mw. E.T. van der Vlist-Zandstra, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677
534930 t.n.v. penningmeester Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest
Siem Roosendaal, Jacob van Campenlaan 100, 2321 GG Leiden, tel. 071 – 5728274
Antoniuskerk, Boshuizerlaan 11, 2321 TS Leiden (vieringen: zondag 09.15 uur)
‘De Verdieping’, Stevensbloem 269, 2331 JD Leiden, tel. 071 – 8882393
http://leidenzuidwest.protestantsekerk.net
Veertig dagen
Johannes
Vroeger heette deze periode de lijdenstijd. Tegenwoordig heel neutraal: veertig
dagen. Als u dit leest is die tijd
begonnen. Van (As)woensdag 13
februari tot paaszondag 31 maart, de
zondagen tellen niet mee en zo komt u
precies op veertig.
Het evangelie naar Johannes bewandelt
ook in de lijdensverhalen heel andere
wegen. In de eerste drie evangeliën
speelt de lijdende knecht uit de tweede
Jesaja (Jes. 42∙49∙50∙53) een grote rol:
Jezus aanvaardt het lijden dat over hem
komt, zoekt dat lijden niet, gaat het ook
niet uit de weg. Maar in Johannes
gebeurt er eigenlijk niets wat Jezus niet
tevoren heeft voorzien en beschikt. Hij is
de regisseur, neemt zelf alle initiatieven
en treedt het lijden zelfbewust
tegemoet. Ten slotte draagt Jezus zelf
zijn kruis en spreekt vanaf het kruis zijn
moeder en de discipel die hij liefhad toe.
Het lijkt alsof Jezus zijn kruis bestijgt als
was het een troon - Jezus wordt aan het
kruis verhoogd en verheerlijkt! Dat
spreekt niet iedereen aan. Toch is juist
dàt in de liturgie van de kerken gaan
overheersen, omdat in de Stille Week
jaar in jaar uit vooral Johannes aan het
woord komt. Een slechte zaak! Maar dit
jaar volgen wij Johannes vanaf de
adventstijd – en nu hoort het er gewoon
bij dat we hem volgen.
Vastentijd
Lijden
Vanouds voor rooms-katholieken de
vastentijd, dat lijkt vergeten. Jezelf iets
ontzeggen - een soort ramadan!? Weten
we nog wat dat is?
Alléén het christendom heeft geen
voedselwetten. Joden eten kosher,
moslims halal, onder hindoes is vegetarisch eten regel, maar christenen eten
alles. Vreemd, want er zijn op het
apostelconvent in het jaar 45 een paar
stevige afspraken gemaakt, terug te
vinden in Handelingen 15: 20 en 29. In
elk geval geen bloed en geen verstikte
dieren (met strikken gedood). Dat is toch
niet eens zoveel moeite?
Zeker is het heel goed in deze tijd je echt
iets te ontzeggen. Al zult u merken dat
het niet zo gemakkelijk is, zeker als je
het 6½ week moet volhouden. We
hebben daar hulp bij nodig. Waar vinden
we die hulp?
Bij Johannes kiest Jezus voor het lijden,
daagt hij zijn tegenstanders uit. Moeten
wij hem daarin navolgen?
Verdriet en kwaad dat over je komt
bewust aanvaarden?
Er zijn situaties waarin dat van een
gelovige gevraagd wordt, maar daar
moeten we vooral niet te vlug aan
denken. Al heb ik diep respect voor
mensen die met een zwakke gezondheid
toch voor anderen blijven zorgen. Maar
daar bewust voor kiezen? Zo ervaren zij
dat niet. Het komt op je weg en dus doe
je wat van je gevraagd wordt… bijna
vanzelfsprekend. Lijden moet je zeker
niet zoeken. Het leven is bedoeld als een
kostbaar geschenk en God wil – als ik de
Bijbel goed begrijp – niets liever dan dat
wij vrolijk dankbaar en gelukkig leven
(spelen!?) voor zijn aangezicht. Maar
juist als je zo leeft, dan kan het zijn dat
22 | Leids Kerkblad
je tegen dingen oploopt, die dat goede
leven verzieken. Als je daarmee dan de
strijd aanbindt, dan betekent dat ook
afzien, moeite, vijandigheid en lijden.
Daarvoor dan niet opzij gaan, ja, dat is
wel de weg van Jezus. Maar zoek het
niet!
Het leesrooster
Ik wens ons allen toe dat we in de
komende weken meer en meer geraakt
worden door dat vreemde evangelie
naar Johannes. Elke week komt er een
(lang) hoofdstuk aan de orde waaruit de
voorganger zelf een gedeelte kiest. We
houden daarbij zoveel mogelijk de
volgorde van Johannes aan (al zouden
bij de veertig dagen de afscheidswoorden van Johannes 14-17 beter passen die lezen we nu na Pasen).
Piet Warmenhoven
VVV: Vasten, Vreemdeling,
Veertigdagentijd
Ruim dertig jaar heb ik in de Veertigdagentijd gevast. Ik begon er mee, omdat
de mensen in mijn eerste gemeente wèl
carnaval vierden, maar niét meer traditioneel vastten, ook Katholieken niet. Als
jong predikant gaf ik godsdienstles op
de (openbare) dorpsschool en besloot
het ‘carnevale’, letterlijk het ‘vleesvaarwel’ inhoud te geven voor heel het
dorp (1/3 onkerkelijk, 1/3 protestant, 1/3
rk’. Ik reisde die januari naar Bogota
(Colombia) naar vrienden, startte in een
sloppenwijk een opbouw- en voedselproject, en terug in Nederland liet in
februari de burgemeester een ‘Vastenmarkt’ openen: het dorp vastte 40 dagen
en bracht zo jaarlijks enige tienduizenden op voor het Bogota-project, via
schoolacties, spaarpotjes voor de
kinderen, vleesloze spaardagen voor
ouderen, en veertig dagen minder
alcohol, roken, snoep enz.
Sedertdien heb ik bijna ieder jaar gevast.
Voor mijzelf èn tegelijk voor een doel,
Agenda
vaak voor ‘vreemdelingen’ ver of nabij,
met een door kerk/oecumene aangedragen project. In iedere cultuur is een
vastenperiode goed, geestelijk en
lichamelijk. In het christendom is het
ouder - en milder - dan ramadan: ik at
altijd ‘gewoon’ drie maaltijden per dag,
zonder tussendoortjes en extra’s, spaarde
zo voor het doel en deed consequenter
aan bidden en Bijbellezen. Veertig dagen
(niet dertig heb ik ervaren!) is psychologisch en theologisch - Jezus: veertig
dagen in de woestijn! - een sterk
concept. En omdat vasten oud-kerkelijk
is èn modern in onze tijd met aandacht
voor lichaam, geest en zingeving, is de
kerk/wijkgemeente/oecumene een
uitgelezen initiatiefnemer om de buurt
te enthousiasmeren. Het vraagt goede
voorbereiding en PR, maar kan heel
goed. Oecumenisch Leiden Zuidwest zou
het vanuit de Antoniuskerk, de Verdieping en de Maria Middelareskerk in 2014
breed-oecumenisch kunnen opzetten.
Zo’n voorbereiding werkt ‘intern’ ook
heel goed, pastoraal en diaconaal, heb ik
ervaren. En er is zelfs eind 2012 in de
wijk een huis voor Franstalige Afrikaanse
vluchtelingen geopend (via ‘De
Bakkerij’): een mooi nabijgelegen doel
met een ‘gezicht’, om ontheemde
vreemdelingen te steunen.
Vasten, Vreemdeling en Veertigdagentijd: het brengt ons dichter bij Jezus, en –
belangrijker- Hem dichter bij ons. Niet
alleen voor onszelf, maar ook ‘diaconaal’
met een doel. Vasten is bij uitstek
geschikt om ‘onszelf lief te krijgen èn
onze naaste als onszelf’, zoals Jezus ons
als samenvatting van de geboden
voorhield. Geen louter privé-spiritualiteit, maar de kerkelijke gemeenschap die
opgaat naar Pasen, het feest der feesten;
en dat de wereld mag voorleven door
Jezus Christus, de lijdende, gestorven en
verrezen Heer.
Casper van Dongen
‘Al het Goede komt van boven’
Onder deze noemer zullen drie (maandelijkse) wijkoverstijgende gespreksavonden worden georganiseerd door de
kerkelijk werkers van de Protestantse
Gemeente Leiden, Sity Smedinga
(Zuidwest) en Mario Boelen (Maranathawijkgemeente). Deze avonden zullen we
in gesprek gaan over drie deelthema’s bij
dat Nederlandse gezegde over ‘het
Goede’ dat van boven komt.
Afwisselend zijn deze bijeenkomsten in
De Verdieping in De Stevenshof (wijkgemeente Zuidwest) en De Wijkplaats in De
Mors (Maranathawijkgemeente).
Afwisseling is er ook in de gesprekslei-
22 februari
18.00 - 21.00 uur: Maaltijd + levensvragen
(onderwerp: ‘zonden’), De Verdieping
26 februari
10.00 - 12.00 uur: Mantelzorgontmoeting, Antoniuskerk
4 maart
10.00 uur: Kerkdienst, Zuydtwijck
4 maart
20.00 - 22.00 uur: ‘Al het Goede komt van boven’,
De Wijkplaats (Morskwartier)
5 maart
14.30 -16.30 uur: Soos, Antoniuskerk
6 maart
15.30 - 17.00 uur: Bijbeluur, Statenhof
7 maart
13.30 - 15.15 uur: Bijbelstudie, De Verdieping
18 maart
10.00 uur: Kerkdienst, Zuydtwijck
19 maart
15.00 - 16.30 uur: Bijbeluur, Rosenburgh
19 maart
14.30 - 16.00 uur: Bijbeluur, De Parelvissers
21 maart
10.00 - 12.00 uur Bijbelstudie Antoniuskerk
26 maart
10.00 - 12.00 uur: Mantelzorgontmoeting, Antoniuskerk
28 maart
19.00 uur: Witte Donderdag, viering met Heilig Avondmaal,
Rosenburgh i.p.v. de Antoniuskerk!!
29 maart
18.00 - 21.00 uur: Maaltijd + levensvragen, De Verdieping
ders. Bovengenoemde kerkelijk werkers
zullen beurtelings de gespreksavonden
leiden. Daarbij is het de bedoeling dat
we elkaar rond het gespreksthema
ontmoeten; dat ieder zijn / haar inbreng,
zijn visie, zijn vragen en zijn ‘mitsen en
maren’ mag inbrengen.
Maandag 4 maart, om 20.00 uur in De
Wijkplaats (Topaaslaan 23):
‘Wat hebben de Psalmen ons, hier en nu,
te zeggen?’, o.l.v. Sity Smedinga en
Mario Boelen. Gelieve uw Bijbel mee te
brengen!!
Woensdag 3 april, om 20.00 uur in De
Verdieping (Stevensbloem 269, boven de
Digros): ‘Bidden; hoe, wie, wanneer,
waar?’, o.l.v. Sity Smedinga.
Dinsdag 7 mei, om 20.00 uur in De
Wijkplaats:
‘Zegen, zegenen, zegening; wat is dat
eigenlijk en wat doet het met je?’, o.l.v.
Mario Boelen.
Iedereen is hartelijk welkom om mee te
praten en mee te doen!
Sity Smedinga en Mario Boelen
Leids Kerkblad | 23
Oecumenische
geloofsgemeenschap Merenwijk
Pastores: Vacature RK
Vacature PGL
mw. ds. E.S. Smidt, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5284909, [email protected]
Wijkkerkenraad: voorzitter P.J. van den Broek, [email protected]; scriba O. Bloem, [email protected]
Algemene Kerkelijke Merenwijkraad:
voorzitter mw. Ingrid (I.J.A.M.) Weitenberg, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden,
tel. 071 - 5211963, [email protected], secretaris mw. A.J. Delleman, [email protected]
Bankrekeningnr: ING 2581191 t.n.v. Algemene Kerkelijke Merenwijkraad Kerkelijk Centrum de Regenboog,
Watermolen 1, 2317ST Leiden,tel. 071 - 5212858
Koster-beheerder: R. van Heijningen: [email protected]
Website: www.deregenboogmerenwijk.nl
Nieuwe pastoraal werker
Sinds deze maand heeft de Regenboog
een pastoraal werker. Marlène Falke-De
Hoogh werd op zondag 13 januari
geïnstalleerd door vicaris dr. Ad van der
Helm. Haar functie beslaat 0,3 fte. De
werkzaamheden van Marlène zullen met
name liggen op het vlak van pastoraat,
spiritualiteit en geloofsvorming.
bekroond, waaronder de prestigieuze
Grand Prix tijdens het Filmfestival van
Cannes.
De film begint om 19:30 uur.
De toegangsprijs is € 5,00 per persoon.
Belangstellenden zijn van harte welkom.
Bidden, zingen en zegenen
Onder leiding van
kerkelijk werker
Mario Boelen
vinden in april drie
gespreksavonden
plaats, waarin
steeds één van
bovengenoemde
onderwerpen
centraal staat.
Gespreksavond
over bidden
Film in de Regenboog.
Op woensdag 13 maart kunt u weer
genieten van een fantastische film. Ds.
Ronald Da Costa leidt de film in en
achteraf praten we er, onder zijn
enthousiaste begeleiding, nog even over
na. Het is altijd weer een belevenis.
We kijken naar een film van Xavier
Beauvois uit 2010. De film speelt zich af
tijdens de burgeroorlog in Algerije in
1996. Acht Franse monniken, die in
harmonie met hun islamitische dorpsgenoten leven, besluiten om enkele
gewonde terroristen te behandelen. De
autoriteiten reageren furieus en zetten
hen onder druk om terug te keren naar
Frankrijk. Een verhaal over waarden die
geconfronteerd worden met
fundamentalisme.
Dit op ware feiten gebaseerde Franse
drama werd met diverse prijzen
24 | Leids Kerkblad
‘Nood leert
bidden’, zo luidt
het spreekwoord.
Daaraan zie je ook
dat bidden niet
zomaar een vanzelfsprekendheid is.
Bidden doet iedereen op zijn eigen
manier. Bidden is ook niet altijd eenvoudig. Hoe kun je bidden? En wat zijn zo
onze eigen bidgewoontes? Wat vinden
we moeilijk aan bidden, en wat kunnen
we daarin van elkaar opsteken?
Deze en andere vragen komen aan bod
tijdens deze gespreksavond. Welkom om
mee te praten, om mee te doen, ….
datum: donderdag 4 april
tijd: 20:00 uur
Gespreksavond over zegen /
zegenen / zegening
Zegenen is een wel heel bijzondere vorm
van gebed. We doen het onderling, we
doen het in de kerk, we doen het op
allerlei manieren, met allerhande
woorden.
Wat wil zegenen nu eigenlijk zeggen?
Wat betekent het als je ‘de zegen’
ontvangt? En hoe kun je zelf zegenend
je leven leven?
Deze avond gaan we op ontdekkingstocht met elkaar en door de traditie en
de geschiedenis heen. Gaat u mee en
doet u mee?
Datum: donderdag 11 april;
tijd: 20:00 uur
Gespreksavond over de psalmen
De psalmen; liederen van verschillende
mensen in verschillende situaties. Dus
vaak herkenbaar. De psalmen zijn bij
uitstek teksten om je aan te spiegelen,
om jezelf in tegen te komen. En een
communicatiemiddel in de omgang met
de Nabije. De psalmen komen ook veelal
tot ons bij dopen, bij trouwen, bij het
laatste afscheid. De psalmen kunnen
onder woorden brengen waarvoor
onszelf woorden tekort schieten. Velen
hebben dan ook een favoriet.
Daarnaast is er veel te zeggen over het
literaire en liturgische aspect van
psalmen. We doen dat deze avond op
interactieve wijze. U bent van harte
uitgenodigd om met de psalmen mee te
juichen, te huilen, te rouwen, te vrezen.
Datum: donderdag 18 april;
tijd: 20:30 uur
Nieuwe dirigent voor het
Regenboogkoor
Na het afscheid van Marja Goudzwaard
als dirigent van het Regenboogkoor is
een benoemingscommissie snel aan de
slag gegaan om een nieuwe dirigent te
benoemen. De vakantieperiode bleek
een lastig obstakel. Gelukkig waren Cor
Resseler en Ton van Nierop bereid een
helpende hand te bieden zodat de
repetities konden doorgaan en het koor
aan de vieringen kon blijven
meewerken.
Agenda
Rond de jaarwisseling kon de commissie
haar werkzaamheden afronden met het
voorstel om Peter Scheele te benoemen
tot nieuwe dirigent. Hij leidde de eerste
repetitie in 2013 en dirigeerde het
Regenboogkoor in de feestelijke viering
op 13 januari waarin Marlène Falke-De
Hoogh als pastoraal werker werd
geïnstalleerd. Na de viering deelde Peter
Scheele de benoemingscommissie mee
een benoeming tot dirigent te zullen
aanvaarden.
Hij is klassiek zanger (bariton) en ontving
zijn opleiding aan het Rotterdams
Conservatorium. Binnen deze opleiding
haalde hij ook de aantekening
directietechniek.
Als dirigent is hij onder andere verbonden aan het St. Caeciliakoor te Benschop
en een vocaal kwartet van vier amateur-
zangers. Vanuit zijn achtergrond als
zanger besteedt hij in de repetities veel
aandacht aan vocale techniek en
stemvorming.
Als solist treedt Peter regelmatig op met
diverse koren in oratoria, missen en
cantates. Daarnaast heeft hij grote affiniteit met de koormuziek. Hij behoort tot
de vaste bezetting van het professionele
Laurens Collegium Rotterdam en zingt
regelmatig in kleinere professionele
ensembles. Daarnaast heeft hij zijn eigen
lespraktijk, waarin hij mensen coacht in
het stemgebruik.
Als koor en geloofsgemeenschap zijn we
ontzettend blij, dat Peter deze taak op
zich wil nemen en we ons na deze
zoekperiode weer helemaal op het
zingen in de vieringen kunnen richten.
We wensen koor, organist en de dirigent
veel muzikale vreugde met elkaar en
verheugen ons op hun medewerking aan
de vieringen.
Morgengebed: elke woensdag van 09.30 tot 09.45 uur
Inloop koffieochtend: elke woensdag van 10.00 tot 12.00 uur
Repetitie Regenboogkoor: elke woensdag van 20.00 tot 22.00 uur
Inzamelen oud papier, metaal en kleding: elke eerste donderdag
van de maand van 09.00 tot 21.00 uur
Mothers Prayers: elke eerste vrijdag van de maand
van 10.30 tot 12.00 uur
Regenboogdis: elke laatste vrijdag van de maand
van 18.00 tot 20.00 uur
Regenboog open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur
Stiltecentrum open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur
Het lied van de lijdende knecht Jesaja 53
Godservaring vormgegeven in
muziek
Aan het eind van de Veertigdagentijd
leven we toe naar Goede Vrijdag en
Pasen. Eén van de klassieke teksten rond
het lijden van Jezus is Jesaja 53, een
indrukwekkende
maar moeilijk te
begrijpen tekst
over de lijdende
knecht van de
Heer. Dit lied lijkt
de lijdensverhalen van de
evangelisten mee
vorm gegeven te
hebben. In de
eerste eeuwen
van het christendom stond
Christus’ lijden
niet op de
voorgrond. Juist
de opstanding
als overwinning
op de dood
vraagt alle aandacht.
Wat is uw Naam, hoe zijt Gij te vinden
Wie God ziet, kan niet blijven leven, is de
overtuiging in het Oude Testament. Toch
hebben mensen op vele manieren (iets
van) God ervaren. In de ontmoeting met
Jezus, bij voorbeeld. Maar ook aan
Mozes en Elia heeft God iets van zichzelf
laten zien. Op veel manieren hebben
mensen geprobeerd iets van hun geloof
in God, hun zoeken naar zijn nabijheid
vorm te geven. Muziek was daar een
heel bijzonder medium voor. Wij hebben
daar de Messiah van Händel aan te
danken, de Matthäuspassion van Bach,
maar ook de Elias van Mendelssohn.
Samen willen we deze muziek aan ons
voorbij laten trekken en met elkaar
delen welke muziek ons raakt en draagt.
Graag zelf ook muziek meenemen. Een
DVD/CD-speler is beschikbaar, en we
hopen dat ook internet probleemloos
beschikbaar is. Het maximum aantal
deelnemers is 15.
Opgeven kan bij ds. Inge Smidt:
[email protected]
Datum: dinsdag 16 april - tijd: 20:00 uur
Pas veel later - in de middeleeuwenwordt het lijden van Jezus belangrijker.
Welke rol spelen de opstanding en het
lijden van Jezus in ons eigen geloof? Hoe
zou ons geloof eruit zien als er geen
verraad en kruis geweest was?
Hoe komen we het thema van de
lijdende knecht, die juist door zijn
zelfopoffering van beslissend belang is,
tegen in de wereld van nu, in boeken,
films, onze eigen gedachten? Met elkaar
proberen we een beeld te krijgen van
hoe dit concept van aan lijden ten onder
gaan maar het op een andere manier te
boven komen het westerse zicht op
leven en geloof heeft beïnvloed.
Het maximum aantal deelnemers is 15.
Opgeven kan bij ds. Inge Smidt:
[email protected]
datum: maandag 18 maart:
tijd: 20:00 uur
Op bezoek bij de Lodewijkskerk
Ieder jaar organiseert de werkgroep
Wijkcontacten voor de leden van de
geloofsgemeenschap een bezoek aan
een organisatie met een beschouwelijk
karakter. Vorig jaar ging het naar de
Russisch Orthodoxe kerk in Rotterdam.
Dit jaar blijven we weer in Leiden. Daar
is nog veel te zien en te ervaren. We
gaan op zondag 10 maart om 10.00 uur
naar de Hoogmis in de Lodewijkskerk.
Aansluitend zijn we welkom voor een
gesprek en rondleiding. We gebruiken
daarna de lunch bij Burgerzaken op de
Breestraat 123 (voor eigen rekening).
Afsluitend bezoeken we de Lokhorstkerk. Er is een maximum aan het aantal
deelnemers: 25.
Aanmeldingen voor deelname tot 25
februari bij: Geeke van Middelkoop, tel.
0172-572355.
Leids Kerkblad | 25
Evangelisch-Lutherse Gemeente
Predikant: vacature
Kerkelijk werker: Barbara Heckel MA, Kortenaerstraat 21, 2014 RR Haarlem, tel. 023 – 5444525
Voorzitter kerkenraad: mw. G. Graner-Bijma, Westerdreef 145, 2161 GR Lisse, tel. 0252 – 414887,
[email protected]
Secretaris kerkenraad: mw. C.C. Pet-Vonk, Muiderkring 217, 2332 BP Leiden, tel. 071 – 5762782, [email protected]
Bankrekeningnrs: NL14 INGB 0000 1039 46 en NL63 ABNA 0451 0243 03 t.n.v. ELG Leiden te Lisse
Kerk en consistorie: Hooglandse Kerkgracht 26 en 28, 2312 HV Leiden, tel. 071 – 5140783, [email protected]
Kosterij: mw. H.J. Schotsman, Middelweg 36, 2312 KL Leiden, tel. 071 – 5140783,
[email protected]
Website: www.luthersekerkleiden.nl
Veertig dagen voor Pasen
We staan op de drempel van de Veertigdagentijd. Veertig dagen tijd om bij het
lijden stil te staan. Een periode van
bezinning en inkeer breekt aan. Jaarlijks
een bijzondere tijd.
Wat biedt God ons aan in deze tijd van
stilte en inkeer? Zijn liefde is overal om
ons heen, willen wij ook nu nog Zijn
hulp aanvaarden?
Soms hebben we moeite om inhoud en
vorm aan de bezinning te geven, en een
ander jaar gaat het bijna vanzelf en kijk
je er naar uit. Geen overdadige weldaad,
maar matige soberheid kunnen deze
dagen inhoud geven. Meer tijd nemen
voor stilte. Het kan ons ondersteunen,
ons herinneren aan de essentie van wat
leven, gezondheid en geloven voor ons
betekent. Het inspireert om in stilte te
zoeken naar Jezus die ons ook vandaag
zoveel te vertellen heeft, ons heeft laten
zien waar het werkelijk om draait.
Liefde, liefde tot in de dood.
In die stilte kan ons heel wat gegeven
worden. Alles is in Gods hand.
Veertig dagen op weg gaan, ons bewustzijn scherpen, lang genoeg om het na
Pasen te missen.
Avondmaalsviering 17e eeuw
In die jaren was het Avondmaal niet
toegankelijk voor iedereen, zoals nu
gebruikelijk is. Bij conflicten of bij
aanstootgevend gedrag, kon men zo
maar niet aan het Heilig Avondmaal
gaan.
Dat men het met de handhaving van
deze tucht om aan de tafel des Heren te
gaan wel moeilijk had, blijkt uit een
merkwaardig gebruik in deze eeuw: de
uitdeling van Avondmaalspenningen.
Wie de algemene zondenbelijdenis voor
het Avondmaal had bijgewoond(of de
privaat-biecht ten huize van de
predikant had afgelegd) ontving een
penning, die door de ouderlingen bij de
ingang van het liturgisch centrum in
ontvangst werd genomen bij de
avondmaalsviering.
De avondmaalspenningen in Leiden
waren van koper. Aan de voorzijde stond
het zegelbeeld van de gemeente:
Christus tussen de kandelaren, met het
latijnse randschrift: Ik ben de alpha en
de omega, de eerste en de laatste.
Op de keerzijde stond in latijnse tekst:
bewijs van toegang tot de communie in
de kerk van de Augsburgse Confessie die
is te Leiden 1663.
In de 18e eeuw gebruikte men een
penning met aan de voorzijde een
afbeelding van een kandelaar en op de
keerzijde die van een zwaan.
Vanuit de kerkenraad
Op zondag 13 januari werd Fred van
Leeuwen aan het eind van de dienst
hartelijk bedankt door de
voorzitter van de kerkenraad voor zijn inzet van de
afgelopen zeven jaar als
vertegenwoordiger in de
classis, het maken van een
nieuw huishoudelijk
reglement en vele andere
zaken. Vervolgens werd na
het koffie drinken de
gebruikelijke nieuwjaarstoost uitgebracht.
Woensdagavond 16 januari
heeft de Hervormde
gemeente De Rank uit
Katwijk een bezoek
26 | Leids Kerkblad
gebracht aan onze kerk. De Rank is een
eigentijdse, relatief kleine kerkgemeenschap (275 leden), die in 2010 haar
vijfentwintigjarig bestaan vierde. Haar
identiteit kenmerkt zich onder andere
door betrokkenheid op elkaar en de
samenleving en door pluriformiteit. De
wekelijkse diensten wil zij een
eigentijdse vorm geven door regelmatig
themadiensten, Thomas- en Taizé-vieringen en gezamenlijke diensten met
andere kerken in Katwijk te houden.
De Rank probeert een herberg te zijn
voor mensen onderweg, mensen die op
zoek zijn naar God en naar elkaar.
Mevrouw Pet, mevrouw Schotsman en
de heer Zee waren namens onze
gemeente aanwezig op deze avond en
hebben verteld over het Luthers-zijn en
onze gemeente.
Aan het vernieuwen van onze website
wordt gewerkt, zodat deze weer up-todate wordt en belangstellenden de juiste
informatie kunnen lezen.
In één van de komende maanden zal de
kerkenraad zich op een zaterdagmiddag
Agenda
bezig gaan houden met het aanpassen
van het beleidsplan. Het huidige beleidsplan dateert van 2007.
In de afgelopen jaren is er veel
veranderd. De kerkenraad zal zich bezig
houden met de vraag: hoe wij verder
willen gaan met onze gemeente. Een
aanpassing van het beleidsplan is dus
echt geen overbodige luxe. Voordat het
beleidsplan zijn definitieve vorm krijgt,
zal de gemeente hierover geïnformeerd
worden.
In memoriam
In de afgelopen periode zijn drie van
onze gemeenteleden overleden. De heer
Pawel Krzyszpien en mevrouw Anna
Maria Wareman-Teske zijn 88 jaar
geworden. Mevrouw Cornelia
Hogendoorn–Bodewes is 90 jaar
geworden. Zij verbleef de laatste jaren
van haar leven in verzorgingshuis
Haagwijk, waar zij na een kortstondig
ziekbed rustig is ingeslapen.
Moge zij rusten in de vrede van de Heer,
de dag van de opstanding tegemoet.
Lutherse Werkgroep voor
Kerkmuziek.
De jeugdmuziekdagen die zijn voor
kinderen tussen de 6 en 15 jaar worden
dit jaar gehouden van 8 t/m 11 mei in de
‘Blauwe Schuur’ in Amerongen. Deze
dagen wordt er gezongen in een koor
en bespeel je een muziekinstrument
neem dat dan vooral mee. De kosten
bedragen € 80,00.
Informatie bij Femke Akerboom,
tel: 020 - 4751005 of
[email protected]
Het jongerenmuziekweekend wordt ook
in Amerongen gehouden van 17 t/m 20
mei en is bedoeld voor jongeren vanaf
15 jaar.
Informatie bij Gaby Hulsen. Tel:0703464953 of [email protected]
Op dinsdag en woensdag is Barbara Heckel ([email protected]),
kerkelijk werker, werkzaam voor onze gemeente. Momenteel is
zij met ziekteverlof. Voor dringende zaken kunt u contact
opnemen met de voorzitter of secretaris van de kerkenraad
Activiteiten van A tot Z
Erediensten:
24 februari
3 maart
10 maart
17maart
24 maart
dhr. C. Muusse
geen dienst
drs. G.W. Scholten, viering Heilig Avondmaal
geen dienst
pastor N. Schoorl
Kerkenraad:
12 maart om 20.00 uur in de consistorie
Vespers in de Stille Week, 19.30 uur in de Oud Katholieke Kerk,
Zoeterwoudsesingel 49, op maandag 25 maart, dinsdag 26
maart, woensdag 27 maart
Redactiecommissie:
contactpersoon Lenie de Jongh (0348 419778).
Periode van het volgende Leids Kerkblad is van 21 maart t/m 2
mei. Inleverdatum kopij: uiterlijk 4 maart bij
[email protected]
€ 1.715,00 gereserveerd. Dit is beslist te
weinig. Een dienst zonder orgelspel
kunnen we ons niet voorstellen.
Misschien kunt u ondanks de economische crisis toch nog een extra bijdrage
voor het orgel in uw financiële situatie
vinden. De kerkrentmeesters rekenen
ook nu op u.
Verantwoording gift voor tekort 2012:
dhr. N. € 150,00.
De Evangelisch-Lutherse Gemeente
Leiden gaat over op IBAN (International
Bank Account Number). Deze overstap
maakt deel uit van een aantal veranderingen binnen de Europese regels over
het betalingsverkeer. Dit internationale
banknummer vervangt het huidige
rekeningnummer. De rekeningnummers
van de kerk worden NL14 INGB 0000
1039 46 en NL63 ABNA 0451 0243 03.
Als u de nummers bekijkt ziet u dat het
nieuwe nummer een uitbreiding is van
het oude nummer. Er is een aantal cijfers
en letters aan het begin van het oude
nummer toegevoegd. Als u van de
kerkrentmeesters een acceptgirokaart
ontvangt, dan staat daar al uw nieuwe
banknummer op. Dit nummer vindt u nu
ook al op uw bankafschriften.
Van de kerkrentmeesters
In de komende maand zult u een brief
ontvangen met het thema ‘Wat is de
kerk u waard …… aan u het antwoord’.
Hierin wordt u gevraagd om uw bijdrage
aan de kerk voor het jaar 2013 te
bepalen. Aan de jaarcijfers van 2012
(achterzijde van de brief) kunt u zien,
dat uw bijdrage hard nodig is om onze
gemeente in stand te houden. Tegenvallers in het onderhoud van de gebouwen
hebben gezorgd voor een negatief
resultaat. De begroting van 2013 is
sluitend, maar tegenvallers liggen altijd
op de loer. Zo moet het orgel dit jaar een
onderhoudsbeurt krijgen. Hiervoor is pas
Leids Kerkblad | 27
Vereniging van
Vrijzinnige Protestanten
Predikant: mw. ds. M. Driessen, Lammenschansweg 51, 2313 DJ Leiden,
Voorzitter: G. Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest, tel. 071 - 5153865
Secretaris: mw. E. Kromhout, Ridderspoorlaan 25, 2343 TV Oegstgeest,
Bankrekeningnr.: 175067 t.n.v. 2e penningmeester VVP Leiden-Oegstgeest
Kerkdiensten: Gemeentecentrum, Lijtweg 9, 2341 HA Oegstgeest
Website: www.vvpleidenoegstgeest.nl
Vieren
Tot haar grote spijt heeft ds. J.A.
Broström-Bruin haar voorgangerstaken
door de gevolgen van een herseninfarct
moeten neerleggen. Twee maart neemt
zij afscheid van haar gemeente in
Zevenhuizen. Janny heeft veel betekend
voor het godsdienstonderwijs op
openbare basisscholen. In Leiden heeft
zij jarenlang lesgegeven op de school
voor zeer moeilijk lerende kinderen ’de
Korte Vliet’ namens de stichting GOOS.
Ook in het IKOSblad, een tijdschrift voor
het godsdienstonderwijs op openbare
scholen, leverde zij haar bijdrage voor
scholen in het speciaal onderwijs. Ze was
een enthousiaste leerkracht die op
handen gedragen werd.
Prof. dr. L.Leertouwer zal haar dienst op
10 maart overnemen. Op 24 februari zal
ds. Carola Dahmen voorgaan, ds.
Kathrijne Bezemer op 3 maart en ds. J.S.
van Poppel op 17 maart.
Activiteiten
De muziekcommissie is bezig geweest
met de planning van extra muziek in de
diensten, met het programma voor het
koor en een eerste kennismaking met
het nieuwe liedboek dat dit voorjaar
verschijnt. U hoort er later meer over.
In de kring ‘Literatuur en religie’ gaan
we het tweede gedeelte van ‘Het raadsel
Spinoza’ lezen.
Het boek is ook
al een inspiratiebron geweest
voor een
overdenking
over Lucas 4,
waarin Jezus in
de synagoge een
tekst anders dan
anders uitlegt.
Ook Spinoza in
zijn tijd,
bestudeert de
Bijbelteksten
zeer zorgvuldig
en is niet
gebonden aan
rabbinale of priesterlijke interpretatie,
wat hem in ernstige moeilijkheden
brengt. We hebben spannende discussies
over dit bijzondere boek met twee
verhaallijnen met overeenkomsten en
verschillen.
Afgelopen tijd hebben we ons in de
Bijbelmuziekkring voorbereid op het
psalmenconcert van kamerkoor Akkoord.
Naast de bespreking van de Bijbelteksten
ging Harm Jan Smid in op de muzikale
verklanking van die psalmen en hun
verschillende componisten.
Lezing
Agenda
26 februari - 20:00 uur
Lezing Jacintha van Harteveld: ‘Leven in het zicht van de dood’,
Gemeentecentrum
2 maart – 20.30 uur
Concert psalmen, kamerkoor Akkoord, Marekerk
Literatuur en religie, Gemeentecentrum
Literatuur en religie, Gemeentecentrum
Inspiratie en spiritualiteit à la carte, Gemeentecentrum
VP Vrouwengroep, paasviering,Vredeskerk
Gesprekskring Snieder/Klaare, Vredeskerk
28 | Leids Kerkblad
Jacintha van Harteveld, coördinator van
hospice Issoria, heeft een boek geschreven: Leven in het zicht van de dood.
Wanneer iemand hoort dat hij zelf of de
naaste niet meer beter kan worden, dan
staat de wereld op zijn kop. Verdriet,
wanhoop, woede, opluchting en tal van
andere emoties kunnen naar boven
komen. Men moet zich opnieuw verhouden tot de wereld en de mensen om zich
heen en de dood onder ogen zien.
Hoe geef je dan zin en betekenis aan de
tijd die rest en hoe bepalend is het
mensbeeld en godsbeeld hierin ?
Landelijke VVP 100 jaar
Ter gelegenheid van dit jubileum is er op
6 april een landelijke feestdag gepland
in Woudschoten en is er een liturgiekrant gemaakt met het thema ‘bomen’.
Hartelijke groeten, Marjan Driessen
Eglise wallonne
Pasteur: Mme Françoise Weber, Houtlaan 15, 2334 CJ Leiden, tel. 071 – 5177533,
[email protected]
Presbytère: Houtlaan 15, 2334 CJ Leyde
Président du consistoire: H.J. de Jonge, Zeemanlaan 47, 2313 SW Leiden. [email protected]
Trésorier: Frank E. H. van Egmond, Herensteeg 16, 2311 SJ Leiden
Compte de l’Eglise: ING bank 5370099 au nom de: Eglise wallonne de Leyde à Leiden
Temple: Breestraat 62, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139
Compte de la diaconie: 575834431 au nom de Diaconie Waalse Kerk Leiden.
Salle Loeber: Breestraat 62, 2311 CS Leiden
Marguillier et organiste: Erik van Bruggen, Breestraat 64, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139, [email protected]
Site web: http://www.eglisewallonne.vze.com
Secrétariat: [email protected]
Etre Eglise en ce temps de carême:
revivre, oui, mais qu’est-ce-qu’ on mange
aujourd’hui, juste pour vivre?
Les rencontres stimulent et bousculent,
dans nos vies de chrétiens. Avez-vous
croisé au culte ou dans votre quartier
quelqu’un qui a faim?
qui mange un jour sur deux?
qui ne compte que sur la banque
alimentaire?
Ils sont bien présents autour de nous,
ceux qui se demandent ce qu’ils vont
manger aujourd’hui, et donner à manger
à leurs enfants demain. Se souvenir que
le Seigneur pourvoit, et se souvenir de
faire les commissions en double : une
part pour moi, une part pour les
démunis. Apporter le tout à l’Eglise, ou à
la Bakkerij, ou à la banque alimentaire.
Parce que nous avons
croisé le chemin d’Imani,
ce refuge créé par la
Bakkerij, et que ses
habitants ne vivent que
des dons. Parce que nous
avons croisé le chemin des
bénévoles de la banque
alimentaire qui se
désolent de ne pas fournir
de quoi faire des repas
suffisants. Alors la collecte
peut commencer, les
paroissiens apportent des
aliments de base, complets et nourrissants, pour les réfugiés d’Imani, pour
compléter le paquet de la banque
alimentaire de la semaine.
Que de petits pas pour un quotidien
digne de chrétiens, pour une Eglise qui
ne fait pas que chanter et fêter sa fraternité, comme ici les jeunes adultes réunis
avec des amis.
Rendez-vous à l’Église wallonne
Cultes de la semaine sainte
Cette année, sur la demande de paroissiens et après débat en
consistoire, nous reprenons la tradition des cultes de la semaine
sainte, heureux de prier ensemble à cette occasion.
Jeudi 28 à 19h30, culte avec Sainte Cène. Vendredi 29 et samedi
30, culte à 19h30 également.
Temps du careme
Le 24 février:
psaume 130. Le De profundis et les paroles de Jésus en Jean
seront l’occasion de méditer sur ce que signifie: ‘Vivre et revivre
dans cet univers’.
Le 10 mars:
Jean 16, 1 – 15: ‘Quand il viendra, il confondra l’univers’.
Le 17 mars:
Jean 16, 16-33: ‘Dans l’univers vous avez le tourment, mais
courage, moi, j’ai vaincu l’univers’.
Le 24 mars,
jour des Rameaux, nous entendrons Luc 19, 28-44: ‘Si ceux-là se
taisaient, les pierres crieraient’.
Le jour de Pâques (32 mars), en Jean 20, 1-31:
‘Pour que vous ayez la vie en son nom’.
Leids Kerkblad | 29
BMS
Netwerk Notarissen
persoonlijk, betrokken
en altijd dichtbij
> Alle rechtsgebieden
Notarissen
mr. R.H. Breedveld
> Combinatievoordeel
bij gelijktijdig
passeren van
verschillende akten
mr. E.J. Moolenaar
mr. M. Schwarze
Nico Soek begeleidt
en verzorgt de uitvaart,
ook als u elders
verzekerd bent.
> Gratis abonnement
op onze elektronische
nieuwsbrief
Plantsoen 25
2311 KG Leiden
T (071) 516 29 30
F (071) 516 29 35
E [email protected]
> Eigen parkeerterrein
16458
www.bmsnotarissen.nl
in
online
Schrijf u
voor d
ieuw
tis n
a
r
g
e
e
sbri
f
071 - 57 20 076
dag en nacht
www.arumuitvaartzorg.nl
90x62mm
Professionele Ondersteuning Events
Van organisatie tot decor inrichting
Voor een regelrechte sfeerverademing!
Ontwerp
Meubilair verhuur
Realisatie
Decor verhuur
Business Bloemist
Greenstyling
Energieweg 16 Zoeterwoude
Workshops
071-512 08 29
Eventdecoratie
www.nieuwenburg.nl
De stad en het openbare leven in Leiden
toegankelijk voor iedereen?
U kunt hier aan meehelpen
Het Platform Gehandicapten Leiden is een lokaal samenwerkingsverband van belangenorganisaties van chronisch zieken
en gehandicapten.
Het Platform maakt zichtbaar en bespreekbaar hoe en waar
mensen met beperkingen buitengesloten worden in onze stad.
Samen met bijvoorbeeld de Gemeente, woningcorporaties, ondernemers en andere partijen leggen we de knelpunten voor,
en verstrekken we informatie.
Onze inzet? Op zoek naar een oplossing, zodat mensen met
beperkingen mee kunnen doen.
Wij zijn voor ons bestuur op zoek naar een
Voorzitter
Sfeervol wonen!
Lammenschansweg 138 ■ Leiden ■ (071) 532 38 48
w w w. w j - z i r k z ee. n l
30 | Leids Kerkblad
Functievereisten: vooral enthousiasme en betrokkenheid. Enige
affiniteit met de doelgroep is gewenst, maar niet noodzakelijk.
We zoeken iemand met inzicht, gevoel voor maatschappelijke
ontwikkelingen en oog voor de positie van gehandicapten en
chronisch zieken in het algemeen en in de stad Leiden in het
bijzonder.
De tijdsbesteding is enkele dagdelen per maand.
Bent u nieuwsgierig geworden? Meer informatie kunt u krijgen
bij onze consulent Ineke Brügemann.
Platform Gehandicapten Leiden
Adres: Buurthuis “Vogelvlucht”, Boshuizerlaan 5
Tel.: 071-5763631 (op maandag en woensdag)
www.platformgehandicaptenleiden.nl
E-mail: [email protected]
Inspiratie
Toewijding en beelden van God
door Henk Schouten
Beelden
Je kunt onmogelijk iets zeggen over God
zonder beelden, omdat taal al een vorm
van verbeelding is. Je probeert met
woorden iets duidelijk te maken in de
hoop dat anderen je begrijpen. Bijbel en
Koran verbieden om beelden te maken,
want God is altijd meer dan we kunnen
uitbeelden. In India wordt dit anders
opgelost. Met zoveel goden kun je
onmogelijk zeggen: ‘God is zus en zo’.
Alle goden zijn slechts manifestaties van
het Ene Onvoorstelbare, de Bron van al
wat bestaat. Afbeeldingen zijn hulpmiddelen om met het Goddelijke in contact
te komen.
In jodendom, christendom en islam staat
het ‘horen’ centraal. Het Woord moet je
vooral horen. In het hindoeïsme staat
het ‘zien’ centraal. Het is de genade van
de godheid, dat Hij/Zij zich laat zien in
een beeld. Zo kun je er mee in contact
komen. Verbeelding van God om te
horen of te zien is wat mij betreft geen
probleem zolang je het kunt relativeren.
Het wezen van God blijft een mysterie.
Misbruik
Als je tegen een kind zegt: ‘God ziet
alles, ook als je een koekje uit de
trommel jat’, dan maak je van God een
verlengstuk van je eigen opvoeding.
Religieuze leiders hebben God gebruikt
voor hun eigen moraal. Bij oorlogen ‘in
Gods’ naam’ wordt God ook misbruikt.
Mensen hebben soms trauma’s overgehouden aan een Big Brother die alles
ziet, bij wie je je dus nooit veilig kunt
voelen. Natuurlijk goed bedoeld, ter
wille van eerlijk en rechtvaardig leven.
Maar moet je daarvoor God gebruiken?
Dan wordt het goddelijke voor je eigen
kar gespannen.
Wat verwachten we van God? Eckhart
(1260-1327) zei, dat veel mensen van
God houden als van een koe, vanwege
de melk, kaas,
boter, het vlees en
het leer (huiden)
die het beest
oplevert. Maar als
God niet geeft wat
men van Hem
verwacht, dan
worden ze boos,
want dan heb je
niks aan je geloof.
God moet een
Grote Goedzak
zijn, die zich voor
jouw karretje laat
spannen. Zo niet,
dan bestaat Hij
niet.
De wachtende
Vader
Het mooiste beeld
vind ik God als
‘wachtende Vader’
in Lucas 15:11-32.
Nergens dwingt of
veroordeelt God de
beide zonen in deze parabel. Maar
wacht… totdat ze bij hem opnieuw
geborgenheid weten te vinden. Aan zo’n
beeld van God kan ik me met hart en
ziel overgeven.
Toewijding
De kern van alle religiositeit is ‘toewijding’. ‘Bestaat God?’ en ‘Is het geloof
waar?’ zijn foute vragen. Het suggereert,
dat er iets objectief aantoonbaar is. Of
God echt bestaat kunnen we niet
bewijzen. Maar ik zie mijn leven wel in
Gods’ Hand! Waarom? Omdat ik me
toewijd en me gedragen weet, ondanks
al mijn fouten. Het is typisch westers om
te vragen ‘wat geloof je?’
Voor moslims is hun geloof zo vanzelfsprekend, dat ze die vraag nooit stellen.
Heel hun leven draait om toewijding of
overgave, waarbij het vooral gaat om
wat God vraagt in hun leven.
Bij hindoes draait alle religiositeit om
toewijding aan de goden. Alle offers,
kaarsen, wierook en bloemenslingers
omhangen bij de godenbeelden, het is
allemaal een vorm van toewijding. Dat
geeft hen innerlijke steun. In alle toewijding begeef je je in het innerlijke krachtveld waar de godheid voor staat! Maar
je hebt ook gevaarlijke toewijding als
het gaat om het volgen van dictators,
oorlogsgoden en fanatici. Je moet dus
wel kritisch blijven.
De hoogste vorm van toewijding is de
liefde, die niets terug verwacht, die in
zichzelf haar vreugde vindt. Want echte
liefde of toewijding tilt je op naar een
hoger niveau van mens-zijn. In alle
verhalen over mystieke overgave kom je
dit tegen.
Leids Kerkblad | 31
Kerk en samenleving
over
maatschappelijke betrokkenheid
van wetenschappelijke instellingen
Landbouwkundig ingenieur Chris Blok,
als onderzoeker werkzaam bij Wageningen UR ontvangt redactielid Ad Alblas
voor een gesprek over Maatschappelijk
Verantwoord Ondernemen (MVO)
wol en hergebruikt. Dit resulteert bij de
meeste bedrijven in een besparing van
ongeveer 50 % van het water; bij de
voeding ligt dat percentage op 60-70 %.
Wat onderzoek je?
De Nederlandse kennis en techniek
behoort tot de wereldtop op dit gebied
van de tuinbouw. Er is voor teelt los van
de ondergrond veel kennis nodig. Je
moet precies weten wat de gewassen
nodig hebben, welke voedingsstoffen
nodig zijn. De samenstelling van het
water met daarin voeding vóór
hergebruik moet onderzocht en gecorrigeerd worden. Hiervoor is specialistische
kennis nodig. We beseffen onvoldoende
dat Nederland hierin wereldwijd voorop
loopt.
In Bleiswijk en Wageningen werken we
met ongeveer honderd mensen aan
vraagstukken rond energie, licht,
waterkwaliteit, gewasbescherming.
We onderzoeken siergewassen, zoals
snijbloemen, potplanten, en voedingsgewassen, zoals komkommer, tomaat,
paprika, aubergine. Wij gaan na hoe die
stabiel kunnen groeien door gezonde
teeltmethoden, weerbare planten en
door ziektes in plaats van chemisch
steeds meer biologisch te bestrijden.
Nederland voorop
Burgemeester van
Peking op bezoek
Voor de medewerkers
onverwacht kwam de
burgemeester van Peking
poolshoogte nemen in ons
land. Er is een sterke band met
China. Dat blijkt onder meer
uit de 600 (!) Chinese studenten per jaar die aan Universiteit
Wageningen gaan studeren.
Het dichtbevolkte gebied van
Peking heeft twee grote
problemen: de voedselbehoefte en de vervuiling. Op
beide thema’s is (veel) te
verbeteren.
Kunstbodems
Ik zit vooral in het segment van bodem
en water. Door teelt los van de
ondergrond is er enorm veel te
bereiken. Bij los van de ondergrond
moet je denken aan telen inalles wat
niet grond van de plek zelf is. Bijvoorbeeld: potgrond. Dat wordt op grote
schaal toegepast in de tuinbouw. Er
wordt ook geteeld in steenwol. Wat je
met deze methodes bereikt is dat je
geen drainwater én voeding verliest naar
de diepere ondergrond. Dat wordt
opgevangen in de potgrond of steeen-
32 | Leids Kerkblad
Rond Peking is een enorme
ring tuinbouw. Daardoor blijven de
transportkosten beperkt. De ring rond
Peking brengt 30 % van de behoefte aan
verse groentes op en het bestuur wil dat
op 70 % brengen.
Tegelijk wil de overheid een afname van
de bestaande vervuiling realiseren.
Daarvoor moet de uitstoot per eenheid
product met een factor 10-100 worden
gereduceerd. Dat is mogelijk met de
geavanceerde landbouwtechnieken. De
grootste winst is te behalen op de
zogenaamde ‘bij-vervuiling’. Die ontstaat
doordat vanwege de vrije drainage de
voeding zó de ondergrond in gaat. Dat
kan dus goed voorkomen worden, maar
moet deskundig begeleid worden met
metingen en afgestemde correcties van
de voedingsstoffen.
Nederland
Een goed voorbeeld uit ons eigen land
betreft vermindering van de uitstoot van
koolzuurgas. Die kan met een factor 10
worden teruggebracht door de
Wageningse kennis en technieken.
Het effect kan vergroot worden door
inventieve vakmensen. Zoals bijvoorbeeld de telers uit het Westland. Zij
kijken uit op de CO2 uitstoot van de
olieraffinaderijen en bedachten een
manier om die uitstoot ten bate van de
planten te benutten. Dat levert de
raffinaderij een voordeel met emissierechten op en de telers het voor de
planten noodzakelijke koolzuurgas.
Door het benutten van niet meer in
gebruik zijnde leidingen van de overheid
begon de bouw van een groot netwerk
om het CO2 te distribueren, vanuit het
havengebied bij Rotterdam tot in
Noord-Holland.
Algemene Kerkenraad
Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente te Leiden
preases:
F. van Oosten, Akkerhoornbloem 36, Leiden
scriba:
M.P.H.J. Korbee, Zandzegge 11, 2318 ZK Leiden, tel. 071 - 5126574
postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden
telefoon: 071 - 5764145
e-mail:
[email protected]
22 Januari
Op 22 januari vond de eerste Algemene
Kerkenraad van 2013 plaats in de Vredeskerk. Na de opening door ondergetekende, was het eerste agendapunt de
verkiezing van een moderamen, te
vergelijken met een dagelijks bestuur
van een vereniging.
Momenteel is alleen ds. E.S. Smidt
verbonden aan de Regenboogkerk in de
Merenwijk. De wijk heeft behoefte aan
ondersteuning bij het begeleiden van de
werkgroepen, contact met mensen die
wel bijdragen aan de Actie Kerkbalans
maar niet in De Regenboog komen, en
bij de vieringen in de Regenboog.
Nieuw sinds 1 januari is dat in het
moderamen niet langer alle ambten
vertegenwoordigd hoeven te zijn.
Er moet tenminste een preses, een scriba
en een assessor in zitten, en in elk geval
een predikant. Het voorstel was om het
moderamen uit 2012 te herkiezen, te
weten F. van Oosten (preses), M. Korbee
(scriba), ds. G.J. Venema (assessor),
G.J. van Baarle en L. Havenaar. Namens
de Leidse Binnenstadsgemeente stelde
C. van Vliet zich verkiesbaar. In afwezigheid van de kandidaten is besloten hen
allen te verkiezen.
Hoewel de leden alle begrip hebben
voor de moeilijke situatie van de wijk,
wordt het aanstellen van een kerkelijk
werker tijdens het vitaliseringsproces als
onwenselijk gezien. Het streven is
namelijk om voor de zomer een
zodanige opzet van het beleidsplan en
meerjarenbegroting te hebben, dat we
als PGL toestemming krijgen van het
Regionaal College voor de Behandeling
van Beheerszaken (RCBB) om te mogen
beroepen. Bovendien kan de wijk
gastpredikanten vragen voor haar
diensten, zonder dat hier extra geld voor
Vitaliseringsproces
De Algemene Kerkenraad heeft op zijn
vergadering van 22 januari de Commissie Beleidsplan 2013 ingesteld met als
doel een concept beleidsplan op te
stellen voor de PGL, waarover de
Algemene Kerkenraad dan besluit.
Het streven is voor de zomer van 2013
met een voorstel te komen. De commissie bestaat uit het moderamen, door de
wijken zelf aangewezen personen, een
afgevaardigde namens de Diaconie en
één namens de Kerkrentmeesters en
gemeenteadviseur Jaap van der
Giessen.
Hoewel op moment van schrijven nog
niet alle leden bekend waren, hebben
in ieder geval zitting: P.J. van den Broek
(Merenwijk), J. Groen (Maranathawijk),
H. van der Vlist (Leiden Zuidwest) en
B. Verweij (Diaconie).
M. Korbee
lid van de begeleidingscommissie, over
het werk van studentenpredikant R. van
Waarde.
Hierna kwamen de Begroting 2013 van
de PGL en de Begroting 2013 van de
Diaconie aan de orde. Omdat vanuit de
gemeente geen vragen of opmerkingen
hierover waren, zijn deze in tweede
lezing vastgesteld.
Aansluitend werd een verzoek van de
Oecumenische Geloofsgemeenschap De
Regenboog besproken om een kerkelijk
werker (0,5 fte) aan te mogen stellen
voor een periode van een halfjaar.
vrijgemaakt hoeft te worden. Er is
namelijk een volledige predikantsplaats
begroot voor de Merenwijk en door de
vacature van een halve fte is geld
beschikbaar voor gastpredikanten.
Binnen het Ministerie (het reguliere
overleg van predikanten en kerkelijk
werkers) wordt bekeken of er hulp
geboden kan worden bij het begeleiden
van de werkgroepen.
Vervolgens vertelde G.J. van Baarle, als
De preses meldde het overlijden van
Prof. dr. G. de Kruijf, die van 1992 tot
voor enkele jaren geleden hoogleraar
christelijke ethiek in Leiden was.
Verder noemde hij de verkiezing van ds.
Karin van den Broeke tot nieuwe preses
van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland. Zij was begin
jaren 2000 studentenpredikant in Leiden,
afgevaardigde naar
de classicale
vergadering Leiden
en voorzitter van
de Centrale
Kerkenraad van de
toenmalige
Hervormde
Gemeente.
Uiteraard is gesproken over het Vitaliseringsproces, maar
voortaan vindt u al
het nieuws
hierover onder een
apart kopje op
deze pagina.
Leids Kerkblad | 33
College van Kerkrentmeesters
Secretaris: J.P. Karstens, tel. 071 - 5212087
Adres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5764145, [email protected]
Bankrekeningnrs: 41878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden (voor giften) 121554 t.n.v. Actie kerkbalans Leiden (voor vrijwillige bijdragen)
Kerkelijk Bureau: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden
Geopend: maandag t/m donderdag van 09.00-12.00 uur, tel. 071 - 5764145
Collectebonnen: verkrijgbaar van € 0,75 van € 15,00 per vel; bonnen van € 1,20 van € 24,00 per vel en bonnen van € 2,00 van € 40,00 per vel
Betaling van de collectebonnen op rekening nr. 41878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden o.v.v. aantal bonnen en prijs.
Mutaties in verband met verhuizing, huwelijk, geboorte of overlijden gaarne melden bij het Kerkelijk Bureau ten behoeve van de
verwerking in de ledenadministratie.
Kerkbalans 2013
De eerste tellingen stemmen ons
dankbaar. Veel gemeenteleden konden
hun bijdrage op hetzelfde peil houden
als in 2012. Een aantal gemeenteleden
zag zich genoodzaakt hun bijdrage te
verminderen. De financieel-economische
situatie is ook niet gunstig te noemen.
Maar er waren ook gemeenteleden die
ad € 600.000,00 gehaald zal worden.
Dat is heel mooi. Maar we moeten wel
bedenken dat dit lager is dan 2012.
Daarbij realiseren we ons wel dat onze
gemeente kleiner wordt en dat de
vrijwillige bijdragen door minder
mensen bijeen moeten worden gebracht.
Hierbij nog een woord van hartelijke
dank aan de tientallen lopers die over de
besneeuwde straten de enveloppen
hebben weggebracht en opgehaald.
Veel dank!
Nalatenschap (1)
In dank ontvingen we bericht van een
neef van wijlen mevrouw H. SijtsmaZieseniss, dat zij aan onze gemeente een
legaat heeft geschonken van € 1.588,23
(in guldens 3.500,00). Mevrouw Sijtsma
was de weduwe van ds. P. Sijtsma, die
van 1974 tot 1981 predikant was van de
gemeente rond de voormalige Zuiderkerk aan de Lammenschansweg. Het is
ontroerend dat zij op deze wijze haar
betrokkenheid bij onze gemeente wilde
laten blijken.
Nalatenschap (2)
Van de notaris vernamen wij dat wij een
van de drie erfgenamen zijn in de
nalatenschap van de heer M. Burger. De
heer Burger stierf 31 december. Op dit
moment is nog niet bekend wat de
omvang van deze nalatenschap is.
kans zagen hun bijdrage te verhogen! In
elk geval willen wij al onze gevers
hartelijk bedanken!
Nog niet van alle gemeenteleden ontvingen we een toezegging. Wie het toezeggingsformulier nog niet heeft ingeleverd, wordt hierbij vriendelijk verzocht
om dit zo spoedig mogelijk te doen. Wilt
u het afgeven aan een ambtsdrager of
sturen naar het Kerkelijk Bureau? De
eerste resultaten leiden tot de verwachting dat het voor 2013 begrote bedrag
34 | Leids Kerkblad
Nalatenschap (3)
Voorts vernamen wij dat wij voor 2/20e
deel erfgenaam zijn van de nalatenschap
van de heer Piet van Dam. Hij overleed
11 augustus. Ook van deze nalatenschap
kan nog niet vermeld worden wat het
bedrag is dat wij zullen ontvangen.
Wij worden er wel stil van dat gemeenteleden die bij leven op enigerlei wijze
een bijdrage aan het werk van onze
gemeente hebben verleend er zorg voor
dragen dat ook na hun overlijden het
werk van onze gemeente kan worden
voortgezet. Deze nalatenschappen
vormen bij teruglopende vrijwillige
bijdragen een welkome bron van
inkomsten.
Indien gemeenteleden hierover willen
nadenken bij het opstellen van hun
testament, dan zijn deskundige leden
van ons college bereid hierin advies te
verlenen.
Pastorie Van den Brandelerkade
Ds. G.J. Venema heeft met zijn gezin een
eigen woning betrokken in Nieuw
Leyden. Een wens van hem en zijn gezin
ging hiermee in vervulling. Wij wensen
de familie Venema van harte geluk in
hun nieuwe woning!
Omdat nog niet duidelijk is hoe de
predikantenbezetting van onze
gemeente eruit zal gaan zien en of aan
deze pastorie dan nog behoefte is, heeft
ons college besloten deze pastorie
kortdurend te verhuren. Zodra er meer
bekend is of aan deze pastorie nog
behoefte is, zullen wij daarover nader
besluiten.
Hans Karstens
Wat is de kerk u waard?
Aan u het antwoord!
Mens in beweging
Waterdragers
Ruim vijf maanden zijn de Waterdragers,
Erik Alblas en Annemieke Plat, nu
onderweg voor hun fietstocht van
Kaapstad naar Leiden. Met deze tocht
willen ze niet alleen aandacht vragen
voor het groeiende watertekort in met
name Afrika en Azië. Ook willen ze ons
bewust(er) maken van de mogelijkheden
die wij hebben om ons eigen watergebruik terug te dringen.
Begin februari kwamen Erik en
Annemieke aan in Addis Abeba, de
hoofdstad van Ethiopië. Daar hebben ze
een paar dagen tijd genomen om uit te
rusten, te skypen met hun achterban in
Nederland en een bezoek aan een
project van Light for the World. Deze
organisatie ondersteunt lokale organisaties die zich inzetten voor de bestrijding
van vermijdbare blindheid
(www.lightfortheworld.nl).
Inmiddels zijn de versleten fietstassen
vervangen en is de fietstocht in noordelijke richting voorgezet. Volg de
Waterdragers niet alleen via hun website
www.waterdragersvoorafrika.nl, maar
ook op Facebook (www.facebook.com/
waterdragers.voorafrika) en
Twitter (@waterdragers).
Leids Kerkblad | 35
Kerkdiensten
■■ Zondag 24 februari
Deurcollecte: huur en onderhoud kerkelijke
gebouwen
De Regenboog
10.00 u. mw. ds. B. Heubeck
Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. geen dienst
Deurcollecte: kosten predikantsplaatsen en
kerkelijk werkers
10.30 u. ds. K. Bezemer
Hooglandse Kerk
Gemeentecentrum Oegstgeest
Waalse Kerk
10.30 u. ds. D. Ribs
Zorgcentrum Groenhoven
Hooglandse Kerk
10.00 u. ds. A. Alblas
11.45 u. oecumenische studentendienst,
mw. pastor J. van Malde
19.00 u. ds. A. Alblas, cantatedienst
m.m.v. Exultate Deo, Voorschoten
Marekerk
10.00 u. ds. B. Brunt, Valkenburg
17.00 u. ds. M. van Duijn, Rijnsburg
10.00 u. ds. G.F. Smaling, Oegstgeest
10.00 u. mw. J. Meelis-van den Berg
mw. ds. Chr. Berkvens-Stevelinck
Marekerk
11.00 u. C. van Rijn, Katwijk
10.00 u. W. Schonewille, Gouda, jeugddienst
17.00 u. ds. A.F. Troost, Ermelo
10.00 u. mw. ds. M.A. de Vries
10.00 u. zie Vredeskerk
Overrhyn
LUMC
Diaconessenhuis
10.15 u. ds. A.C. Kooijman
■■ Zondag 10 maart
Maranathawijk
Maranathawijk
Vredeskerk
10.00 u. ds. F.D. Rooze
Antoniuskerk
9.15 u. ds. C.J. van Dongen
De Regenboog
Vredeskerk
Deurcollecte: Stichting Communication
Middle East
10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt
Antoniuskerk
Hooglandse Kerk
10.00 u. ds. J.R. Wolthaus
09.15 u. ds. C.J. van Dongen
De Regenboog
10.00 u. mw. M. Hoogervorst
10.15 u. mw. ds. C. Groot-Korstanje
10.00 u. ds. A. Alblas,
bevestiging ambtsdragers
dr. Joël Vos
Marekerk
10.30 u. mw. C. Dahmen, Wassenaar
10.00 u. ds. G.F. Smaling, Oegstgeest
17.00 u. ds. T. Jacobs
10.30 u. J. la Grouw
Waalse Kerk
10.00 u. R. Rus, Oegstgeest
Overrhyn
11.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp
LUMC
10.00 u. pastor J.H.S. Evers
Diaconessenhuis
10.15 u. pastor H. van Breukelen
Dienst voor doven
Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):
10.00 u. ds. F. van Dijke, Heilig Avondmaal
■■ Zaterdag 2 maart
Maranathawijk
Vredeskerk
10.00 u. ds. G.J. Venema, afsluiting
basiscatechese
Antoniuskerk
9.15 u. ds. P.F. Warmenhoven
Deurcollecte: kosten Kerkelijk Bureau Prot.
gem. Leiden
Hooglandse Kerk
10.00 u. ds. A. Alblas, m.m.v. de Leidse Cantorij
ds. R. van Waarde
Marekerk
17.00 u. ds. J. van der Meijden, Rijssen
19.30 u. ds. A.A. van Kampen, Wieringerwaard,
Alphadienst
Maranathawijk
Vredeskerk
10.00 u. ds. G.J. Venema
36 | Leids Kerkblad
10.30 u. ds. J.S. van Poppel
Waalse Kerk
10.30 u. mw. ds. F. Weber
10.00 u. R. Rus, Oegstgeest
Overrhyn
11.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest
LUMC
10.00 u. mw. ds. H.C. Pasterkamp
Diaconessenhuis
■■ Zondag 24 maart palmzondag
Deurcollecte: jeugdwerk Leiden
Hooglandse Kerk
10.00 u. mw. M. Hoogervorst
10.15 u. G.W. Scholte, Heilig Avondmaal
10.30 u. ds. L. Leertouwer
Waalse Kerk
10.00 u. ds. B.A. Nieuwenhuijse
Overrhyn
11.00 u. M. v.d. Linden, Katwijk
LUMC
Diaconessenhuis
10.15 u. ds. M. de Leeuw
10.00 u. ds. A. Alblas
pastor J.J. van der Hoeven
Marekerk
17.00 u. ds. F.J. van Harten, Scheveningen
Maranathawijk
Vredeskerk
10.00 u. ds. G.J. Venema
Antoniuskerk
09.15 u. mw. S. Smedinga
De Regenboog
Dienst voor doven
Het Anker, Katwijk
10.00 u. pastor T. Moons
Dorpskerk Leiderdorp: dienst voor mensen
met een verstandelijke beperking
10.00 u. ds. F. van Dijke, gecombineerde dienst
15.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest
■■ Woensdag 13 maart
Marekerk: biddag voor gewas en arbeid
15.00 u. ds. A. de Snoo, kinderbiddagdienst
■■ Zaterdag 16 maart
Antoniuskerk
09.15 u. ds. P.F. Warmenhoven
10.15 u. geen dienst
De Regenboog
Zuydtwijck
Zuydtwijck
10.30 u. mw. ds. M. Driessen
10.15 u. N. Schoorl
10.30 u. ds. P.A. Wilbrink, Delft
Waalse Kerk
10.00 u. mw. P.I. van der Meijden
Overrhyn
LUMC
10.00 u. pastor J.H.S. Evers
Diaconessenhuis
10.15 u. ds. M. de Leeuw, Palmpasencantate
Dienst voor doven
Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):
10.00u. ds. H.J. Hemstede, Leiderdorp (met tolk)

Het donker is mij licht genoeg - protestantsegemeenteleiden.nl

Transcription

Similar documents

ZATERDAG 13 Oktober 9.30u – 12u

Zondag 1 December 9u30 – 12u

De leidingsploeg dankt u!

Jaargang 12 - Tennisvereniging de Berk

Kimmik sept okt nov dec jan 2014

Treffer 3 - Scouts 24 Sint Frans

Oecumenische diensten - Raad van Kerken Arnhem

mei 2008.pub - Rond ´t Hofke

1978 - Historische Vereniging Oud Leiden

TVO`er - TV Oudorp