Programmaboekje
Transcription
Programmaboekje
27 OKT T/M 1 NOV 2015 IN DE STAD GRONINGEN Nieuwsgierige oren? Tijdens soundsofmusic kun je je vijf dagen onderdompelen in de fascinerende muziek van nu. Ontmoet musici, makers en componisten bij concerten in het Grand Theatre en de Der Aa-kerk. Of scherp je oren bij de Guerrilla sounds op diverse informele locaties in de binnenstad van Groningen. Maak kennis met muziekpioniers als Hikari Kiyama, Natalia Domínguez Rangel en Yu Oda en luister onbevangen naar klassiekers van erkende meesters als Helmut Lachenmann, Arvo Pärt en Theo Loevendie. Looptail, Cappella Amsterdam, het Uri Caine Trio, Fire!, spinifeX maXimus en (inter)nationale topsolisten als Nora Fischer, Naomi Sato en Aart Strootman zorgen voor voor een muzikale ontdekkingsreis om naar uit te kijken. www.soundsofmusic.nl Aart Strootman De jonge gitarist Aart Strootman is een echte multitasker, hij speelt o.a. in het ‘kamer-metal’ ensemble Temko, het pan-Europese indie-classical Stargaze uit Berlijn en stond als solist zelfs voor het New York Philharmonic Orchestra. Zijn frisse kijk op genres en stijlen zorgt ervoor dat hij tot een van de meest innovatieve gitaristen van Nederland behoort. Op het afgelopen Noorderzon Festival maakte hij in de Groningse synagoge indruk met zijn vier uur durende versie van Electric Counterpoint. Tijdens soundsofmusic is hij een van de begeleiders van zangeres Nora Fischer in Death Speaks van David Lang, presenteert hij zijn Temko project en speelt hij solo een origineel ‘guerrilla’ concert. Met leerlingen van het Zernike College ontdekt hij in een workshop de geheimen van de eensnarige gitaar. Nora Fischer Sinds een paar jaar bevindt de carrière van zangeres Nora Fischer (1987) zich in een stroomversnelling. Haar veelzijdige stem, uitzonderlijke muzikaliteit en expressieve podiumprésence worden alom geprezen en maakten haar tot een geliefde gast op televisie. Het speelveld dat zij bestrijkt is wijds. Van Monteverdi, langs Bartok en Ravel , liedjes van popartiest Beck, naar stukken van levende componisten; niets ontkomt aan haar sprankelende aanpak. Nora, dochter van dirigent Ivan Fischer, zingt in het festival het beklemmende Death Speaks van de New Yorkse componist David Lang. Tijdens een hommage aan Theo Loevendie klinken in samenspel met de 85-jarige componist fonkelnieuwe jazznoten. Naomi Sato Naomi Sato (1975) is een internationaal vermaarde bespeelster van de sho. Dit Japanse ‘mondorgel’ is vanaf de 8e eeuw een vaste waarde in de gagaku, de muziek aan het Japanse keizerlijke hof en nog steeds onderdeel van ceremonieën en theaters. De zeventien smalle bamboepijpen met de vorm van een vogel creëren een prachtig palet aan schrille, verstilde klanken, en zijn een inspiratiebron voor moderne componisten. Sato presenteert in het festival hiervan enkele prachtige staaltjes zoals het recent door de Belg Wim Henderickx voor haar geschreven On haiku en in betoverend werk van haar gerenommeerde landgenoot, componist Toshio Hosokawa. Uri Caine De New Yorker Uri Caine is een pianofenomeen. Caine slalomt al meer dan twintig jaar tussen de werelden van jazz en klassiek. Zijn jazz helt soms over naar de klassieke muziek en zijn klassiek wordt uitgevoerd met de vrijheid van een improvisator en gecombineerd met een forse dosis rebellie. Het maakt hem tot een echte ‘soundsofmusic-muzikant’. Caine wordt geroemd om zijn inventieve interpretaties van klassieke muziek en bewerkingen van Mahler, Bach, Wagner en Schumann. Ook schreef hij werk voor orkesten als het Concerto Köln en het Moskou Kamerorkest. De laatste jaren musiceerde Uri Caine in de bands van Don Byron, Dave Douglas, John Zorn en Woody Herman om steeds terug keren naar zijn eigen enerverende trio. Vera 21.00 uur €10,- + maandkaart WOENSDAG 28 oktober Fire! Fire! Mats Gustafsson - baritonsax, Fender Rhodes, live electronics Johan Berthling - bas | Andreas Werliin - drums Fire! bestaat uit drie mannen uit de Zweedse hardcore jazzscene (The Thing, Tape and Wildbirds & Peacedrums, Angles 9). Fire! maakt brandhout van de jazztraditie en opent nieuwe wegen. Dit vurige trio heeft een frisse kijk op impro en voegt elementen toe uit garage punk en noise. Fire! nam platen op met Jim O’Rourke and Oren Ambarchi en ze speelden met de mensen van Sonic Youth en Sunn O. Mats Gustafsson tourde met Neneh Cherry als gast bij The Thing. Gustafsson is in Zweden ook actief met het 28 koppige Fire! Orchestra, maar in Vera komt hij langs met het kerntrio. Fire! spinifeX maXimus spinifeX Piotr Damasiewicz - trompet | Tobias Klein - altsax, klarinet | Jasper Stadhouders - gitaar Goncalo Almeida - bas | Philipp Moser - drums maXimus Bart Maris (BE) - trumpet | Matthias Muche (DE) - trombone | Jeb Bishop (US) - trombone Pascal Rousseau (F) - tuba | Edoardo Marraffa (IT) - tenor saxophone Josh Sinton (US) - baritone saxophone | Onno Govaert (NL) - drums Saxofonist en klarinettist Tobias Klein begon 10 jaar geleden met zijn band spinifeX en hij viert dat groots door zeven internationale gasten uit Europa en de VS aan zijn vijfmansband toe te voegen. De hechte sound van het SpinifeX vijftal wordt gekenmerkt door het avontuurlijke spel van gitarist Jasper Stadhouders (Cactus Truck) en de straffe beats van metaldrummer Philipp Moser (Cilice). In de maXimus versie wordt spinifeX uitgebreid met een tweede drummer (Onno Govaert) en zes blazers. Hier zitten een paar bekende namen bij zoals de Belgische trompettist Bart Maris (Electric Barbarian) en de Amerikaanse trombonist Jeb Bishop (Vandermark Five, Peter Brötzmann Chicago Tentet). spinifeX maXimus Grand Theatre Groningen 20.30 uur €17,50 Donderdag 29 oktober Een avond met Theo Loevendie Theo Loevendie Tribute Nora Fischer - zang | George Dumitriou - gitaar, viool Mark Haanstra - basgitaar, contrabas | Mark Schilders - drums | Theo Loevendie - piano Youth Percussion Pool o.l.v. Tatiana Koleva Fie Schouten - (bas)klarinet Eva van der Poll - cello Keiko Shichijo - piano Studenten Prins Claus Conservatorium Werken van Theo Loevendie: Timbo, Lerchen trio, Bons, Tonio, Bayram e.a. Theo Loevendie, in september 85 jaar geworden behoort tot de grote mannen van de Nederlandse jazz en de gecomponeerde muziek. Als pianist, saxofonist en bandleider trok hij een belangrijk muzikaal spoor met groepen als Het Consort, Boy Edgars Big Band en Ziggurat. Na een relatief late entree als componist ontstond een veelkleurig oeuvre waarin improvisaties, volksmuziek (o. a. uit Turkije) en klassieke muziek op vruchtbare manier met elkaar worden verbonden. Als hommage aan Theo klinkt in soundsofmusic een fraaie selectie van kamermuziek en jazzstukken uit zijn lange carrière en speelt hij een fonkelnieuw ‘mini’ operaatje met zangeres Nora Fischer. Theo Loevendie Der Aa-Kerk 20.30 uur €15,- / €7,50 studenten Vrijdag 30 oktober Allegro sostenuto NEW YORK, NEW YORK Death Speaks Uri Caine Trio Ensemble Prins Claus Conservatorium o.l.v. Peter Stam | Fie Schouten - (bas)klarinet Eva van der Poll - cello | Keiko Shichijo - piano | Goska Isphording - klavecimbel SPINIFEX MAXIMUS OOSTENWIND Der Aa Kerk DE MOOISTE PÄRT Vera Grand Theatre ALLEGRO SOSTENUTO Reizigers in muziek Het overrompelende Allegro Sostenuto van Helmut Lachenmann vormt het vertrekpunt voor een kleurrijk concert met Duitse sleutelwerken uit de 20e eeuw van Hans Eisler en Paul Hindemith. Een opdrachtcompositie van Burkhardt Söll, geïnspireerd op het werk van Hendrik Nicolaas Werkman voor het ensemble van het Prins Claus Conservatorium beleeft zijn wereldpremière. Fie Schouten (klarinet), Eva van de Poll (cello) en Keiko Shichijo (piano) gaan de strijd aan met het huzarenstuk van de Duitse grootmeester Helmut Lachenmann, Allegro Sostenuto: Het stuk is een intens spel rond stilte en ongebruikelijke instrumentale klanken dat zich ineens ontwikkelt tot een dramatische muziekervaring. Expressionistische muziek in zijn meest extreme vorm die de aandacht van uitvoerders én publiek opzuigt en definitief in het geheugen van de luisteraar vastzet. Yu Oda en Hikari Kiyama Song Cycle Een avond met Theo Loevendie Pand 7090 HOMMAGE AAN XENAKIS 9 Eva van der Poll, Fie Schouten, Keiko Shichijo Grand Theatre 20.30 uur €15,- (Death speaks & Uri Caine trio samen € 25,-) Vrijdag 30 oktober New York, New York Death Speaks Nora Fischer - sopraan | Aart Strootman - gitaar | Jeffrey Bruinsma - viool | Tony Roe - piano Toen Franz Schubert op zijn 33ste zijn laatste adem uitblies, liet hij onder meer ruim 600 liederen na. In veel liedteksten - zoals in Der Tod und das Mädchen en Erlkönig - wordt De Dood als sprekend personage opgevoerd die zijn definitieve boodschap op vaak geruststellende wijze komt brengen. De New Yorkse componist David Lang (bekend van o.a. de filmmuziek van La Grande Belezza) onderzocht Schuberts liederen op dit soort ‘doodscitaten’, vertaalde ze en schreef daarbij in 2012 zijn even indringende als raadselachtige liedcyclus met de titel Death speaks. Op verzoek van David Lang waagt zangeres Nora Fischer zich met gitarist Aart Strootman en twee musici uit Berlijn aan deze ijle, minimalistische muziek. Grand Theatre 22.00 uur €15,- (Death speaks & Uri Caine trio samen € 25,-) Uri Caine Trio Uri Caine - piano | Mark Helias - contrabas | Clarence Penn - drums Uri Caine presenteert zijn nieuwe trio op soundsofmusic. Sinds 1991 heeft de Amerikaanse pianist bijna 40 albums op zijn naam staan, waarop uiteenlopende genres te horen zijn van klassiek tot jazz, klezmer en funk. Daarnaast speelde hij als sideman op zo’n 100 andere plaatopnamen. Via de New Yorkse downtownscene rond John Zorn ontwikkelde Uri Caine zich als een pianofenomeen. Voor zijn nieuwe trio heeft hij een ervaren ritmesectie samengesteld. Met bassist Mark Helias (Dewey Redman, Don Cherry, BassDrumBone) en drummer Clarence Penn (Ellis en Wynton Marsalis, Michael Brecker, Dave Douglas) kunnen we een bijzonder en een uiterst wendbaar pianotrio verwachten. David Lang Uri Caine Zangeres Nora Fischer en gitarist Aart Strootman over ‘Death Speaks’ ‘Modern klassiek met een popsound en vleugjes minimal music.’ ‘De modern-klassieke componist David Lang schreef het stuk ‘Death Speaks’ speciaal voor vier Amerikaanse musici die hun wortels hebben in de popmuziek. In Nederland wordt het stuk uitgevoerd door sopraan Nora Fischer, gitarist Aart Strootman, violist Jeffrey Bruinsma en pianist Tony Roe. ‘Death Speaks’ is een hedendaags werk, opgebouwd rond teksten die voorkomen in het oeuvre van Franz Schubert (1797-1828). Het centrale thema is ‘de dood’. door José Cutileiro “David Lang wilde een andere klank dan hij gewend was. ‘Death Speaks’ schuurt tegen verschillende genres aan. Daarom vroeg hij popmusici om het uit te voeren, waaronder zangeres Shara Worden van My Brightest Diamond en de gitarist van The National”, zegt Strootman. Fischer vult aan: “Uitgeschreven muziek wordt meestal door klassieke musici uitgevoerd, want die zijn daarvoor opgeleid. Het resultaat klinkt dan uitgespro-ken klassiek. Voor ons als uitvoerenden is het de uitdaging om voor ‘Death Speaks’ een andere sound te vinden. In dat opzicht zie ik het als een vorm van improvisatie. Niet qua noten, wel qua klank.” Strootman vervolgt: “Onze violist Jeffrey Bruinsma is gewend om heel veel te improviseren bij de vele bandjes waar hij bij speelt, hij is heel erg op de groove georiënteerd en Tony Roe is een jazzpianist.” “Voor ‘Death Speaks’ liet David Lang zich inspireren door Schubert, die zich op zijn beurt weer liet inspireren door zijn tijdgenoten uit de literaire hoek”, legt Strootman uit. “Lang heeft al die liederen van Schubert gelezen en alle zinnen waarin de dood aan het woord was eruit gelicht. Voor zover ik weet heeft hij ze allemaal gebruikt.” Fischer: “Hij heeft ze wel vertaald en er misschien hier en daar een twist aan gegeven, om er goed lopende Engelse liedteksten van te maken. Je denkt al gauw: oei, de dood, dat is eng. Maar er zit ook veel troost in. De dood zegt dingen als ‘ik hou je hand vast’ en ‘bij mij ben je veilig’.” Strootman: “Er komt ook de zin in voor ‘Turn your heart, it will only find rest when it has stopped beating’. Dan is het niet de dood als een duister einde, maar als een soort van verlossing.” Waar komt jullie drang tot avontuur en experiment vandaan? Fischer: “Ik vind het erg leuk om nieuwe dingen te proberen en te ontdekken. Daarmee herontdek ik ook mezelf. Dat heb ik altijd gehad, ik heb me nooit prettig gevoeld bij de aanduiding ‘klassiek musicus’. Het heeft ook te maken met de tijd waarin we leven en de mogelijkheden van het internet. Je hebt gemakkelijk toegang tot allerlei soorten muziek waarvoor je vroeger naar de cd-winkel moest. Ik luister naar van alles, of het nu obscure metal is, klassiek of indiepop. Ik zie mezelf als een trechter waar heel veel in gaat en wat eruit komt is een heel persoonlijke hybride van de ingrediënten.” Strootman: “Ik ben klassiek opgeleid, heb heel lang een Spaanse gitaar met nylon snaren in handen gehad. Maar tegenwoordig speel ik negentig procent van de tijd op een elektrische gitaar. Dat betekent dat ik me ook moet verhouden tot rock en pop.”Zonder dat het stuk uitgesproken repetitief is, heeft ‘Death Speaks’ veel elementen uit de minimal music, een muziekstijl waar vooral Strootman veel ervaring in heeft. “Het is een van die experimenten die in de twintigste eeuw zijn ontstaan. En omdat minimal vaak dichtbij andere genres staat zoals pop en elektronische muziek, heeft het vrij gemakkelijk een weg gevonden naar het grote publiek. In ‘Death Speaks’ hoor je daar de sporen van terug. Fischer: “Minimal music is heel inspirerend. Twee jaar geleden hebben we op Lowlands een project gedaan waar Steve Reich ook bij betrokken was, als de man achter de knoppen. Het was super om te merken hoe al die mensen die deze muziek toch niet gewend zijn, er toch helemaal in meegingen.” Ondanks dat spelen voor een groot publiek aantrekkelijk is, zullen Fischer en Strootman nooit hun aard verloochenen en concessies doen omwille van de commercie. Fischer: “Je moet niet willen ‘pleasen’. Je moet doen waar je inhoudelijk helemaal ach-ter staat.” Strootman: “Als ik de muziek speel die ik echt leuk vind, ontstaat een schittering in mijn ogen. Als die schittering zou verdwij-nen, kan ik er net zo goed mee ophouden. En ik vind het altijd mooi als mensen na afloop naar mij toe komen met vragen. Of ze het nou mooi vonden of niet, als ze nieuwsgierig zijn geworden is het voor mij missie geslaagd.” Grand Theatre 19.30 uur €17,50 (Reizigers in muziek & De mooiste Pärt samen €35,-) Zaterdag 31 oktober Reizigers in muziek Yu Oda en Hikari Kiyama Looptail Jellantsje de Vries - viool | Klaasje Nieuwhof - fluit | Anna voor de Wind - klarinet Hugo Smit - cello | Rachel Xi Zhang - slagwerk | Pascal Meyer - piano Youth Percussion Pool Tatiana Koleva - slagwerk Een concert met de jonge Japanse componisten Yu Oda en Hikari Kiyama levert virtuoze, verstilde en ‘punky’ muziek op. Het Amsterdamse Looptail en de Youth Percussion Pool o.l.v. Tatiana Koleva zitten in de cockpit op een enerverende avond met recente composities en wereldpremières. Het Amsterdamse Looptail bestaande uit zes gepassioneerde musici en is uitgegroeid tot een ensemble dat ongedirigeerd op virtuose wijze nieuwe muziek uitvoert. ‘Looptail’ betekent krulstaart, een spiraal, die steeds andere, onverwachte, perspectieven biedt. looptail Song Cycle Natalia Domínguez Rangel - compositie | Tania Theodorou - teksten Charlotte Riedijk - sopraan | Krassimir Sterev - accordeon | Dario Calderone - contrabas Natalia Domínguez Rangel - electronica en theremin Het nieuwe Song Cycle van de Nederlands/Colombiaanse componiste Natalia Domínguez Rangel (leerling van o.a. Loevendie en Andriessen) is geïnspireerd op de Metamorfosen van de klassieke dichter Ovidius. Met teksten van Tania Theodorou roept ze een mythische wereld op van personages die een intense band hebben met de momenten in een etmaal waarop dag en nacht in elkaar overgaan. Net als de ‘schemeringen’ in haar tekst volgt de compositie, geschreven voor zangeres Charlotte Riedijk, een fraai muzikaal spoor van langzame overgangen en subtiele verschuivingen. Hikari Kiyama Yu Oda Natalia Domínguez Rangel zaterdag 31 oktober Der Aa-kerk 22.00 uur Der Aa-kerk 15.00 uur €22,50 (De mooiste Pärt & Reizigers in muziek samen €35,-) €17,50 De mooiste Pärt Zondag 1 november Cappella Amsterdam - Daniel Reuss dirigent Oostenwind Arvo Pärt - delen uit Kanon Pokajanen Johan Luijmes - orgel | Harrie Starreveld - shakuhachi | Naomi Sato - sho Hedendaagse muziek heeft vele gezichten, maar de positie van de Estische Arvo Pärt (1935) is met zijn enorme schare liefhebbers bijzonder. Tijdens een persoonlijke crisis ontdekte Pärt de schoonheid van de meerstemmige samenzang uit de renaissancetijd. Hij ontwikkelde een muzikale taal naar analogie van die vroege religieuze muziek, het Gregoriaanse gezang. Je hoort relatief eenvoudige harmonieën, drieklanken, muzikale lijnen, die opkomen vanuit het niets en daarin langzaam weer verdwijnen. Kanon Pokajanen van Pärt, geschreven tussen 1995 en 1997 is een betoverende luisterervaring. Het is een lang boetegezang, een stroom van a capella muziek die zich op mystieke wijze verplaatst door de Der Aa-kerk. Soundsofmusic koos Kanon Pokajanen voor een hommage aan de tachtigjarige grootmeester van de spirituele muziek. Arvo Pärt Alcea Kwartet Floor le Coultre - viool | Diamanda La Berge Dramm - viool Hélène Koerver - altviool | Suzanne Vermeyen - cello Het historische Schnitger-orgel, een strijkkwartet en de traditionele Japanse instrumenten sho en shakuhachi vormen de ingrediënten voor een ruimtelijk concert met Oosterse kleuren. De beide traditionele Japanse instrumenten laten zich horen in oude muziek als nieuwe noten. Recent herontdekte orgelwerken met een zen-inspiratie van de Duitse componist Otte bewegen zich op bijna geruisloze wijze door de monumentale kerk. Twee prachtige strijkkwartetten van de Japanse componist Toshio Hosokawa vormen muzikale iconen onder de handen van het talentvolle Alcea Kwartet uit Brussel. alcea kwartet Tschumi & sounds Concerten in de stad: Guerrilla sounds De Guerrilla sounds zijn korte, veelal gratis toegankelijke festivalconcerten. Ze zorgen voor informele muzikale ontmoetingen waarbij je topmusici dicht op huid zit. Woensdag 28 oktober Zaterdag 31 oktober Donderdag 29 oktober Grand café Prinsenhof 17.00 uur Jellantsje de Vries Grand Theatre 19.30 uur Temko (€5,-) Prins Claus Conservatorium Masterclass Theo Loevendie 12.30 - 17.00 uur Vrijdag 30 oktober Forum Bibliotheek 12.30 uur Aart Strootman Coffee Company 15.00 uur Oude Ebbingestraat Aart Strootman Concerthuis 16.00 uur Giusseppe Doronzo / Federico Pozzer Atelier il sole in cantina 24.00 uur Falga (€5,-) Zondag 1 november Der Aa-kerk 10.00 uur Yoga met Sato Platformtheater 16.00 uur Manziluna / Kuhn Fu (€12,-) Atelier il sole in cantina 24.00 Pitohui (€3,-) Redness experienced Te zien van 26 sept tot medio febr 2016 Tschumi Paviljoen Hereplein Groningen In de filmklassieker The Lady of Shanghai van Orson Welles proberen Elsa en haar man Bannister elkaar in een ‘shoot-out’ in een spiegelpaleis uit te schakelen. Het vuurgevecht wordt eindeloos vermenigvuldigd en veroorzaakt een ultieme virtualiteit die in duigen valt als een kogel de spiegels verbrijzelt. Bernard Tschumi, de architect die het Tschumi Paviljoen op het Hereplein ontwierp, heeft deze ‘shoot out’ in het spiegelpaleis altijd gekoesterd. In zijn paviljoen kan een vergelijkbaar fenomeen zich voordoen. De virtuele herhaling lost zich daarin op als in een ‘fade out’ in het opkomend daglicht. De spiegelkwaliteit van het Tschumipaviljoen wordt in Redness Experienced door kunstenares Darya von Berner en componist Harry de Wit op fascinerende wijze benut. Colofon Contactinformatie Fotografie Programmering: Frits Selie, Marcel Roelofs Productie & Marketing: Bob Klaassen, Foske van Wanroij soundsofmusic Postbus 1754 9701 BT Groningen [email protected] 050-5254724 Willem Schwertmann Jostijn Ligtvoet | Herre Vermeer Theo Krijgsman | Michel Marang Johan Dahlroth Martijn Veldhoen e.a. Soundsofmusic wordt gerealiseerd in samenwerking met: Voor meer informatie www.soundsofmusic.nl Met steun van: Stichting Het Roodeof Burgerweeshuis programma per dag Redness Experienced Tschumipaviljoen doorlopend gedurende festival woensdag 28 oktober Temko Fire! Grand Theatre 19.30 uur Vera 21.00 uur donderdag 29 oktober Masterclass Theo Loevendie Een avond met Theo Loevendie Prins Claus Conservatorium 12.30 - 17.00 uur Grand Theatre 20.30 uur vrijdag 30 oktober Aart Strootman Forum Bibliotheek 12.30 uur Aart Strootman Coffee Company 15.00 uur Allegro Sostenuto Der Aa-Kerk 20.30 uur New York, New York / Death speaks Grand Theatre 20.30 uur New York, New York / Uri Caine Trio Grand Theatre 22.00 uur Pitohui Atelier Il sole in cantina 23.30 uur zaterdag 31 oktober Giusseppe Doronzo / Federico Pozzer Het concerthuis16.00 uur Jellantsje de Vries Grand Café Prinsenhof 17.00 uur Reizigers in muziek Grand Theatre 19.30 uur De mooiste Pärt Der Aa-Kerk 22.00 uur Falga Atelier Il sole in cantina 23.30 uur zondag 1 november Yoga met Sato Oostenwind Manziluna / Kuhn Fu Der Aa-Kerk 10.00 uur Der Aa-Kerk 15.00 uur Platformtheater 16.00 uur = Guerrilla Sounds Kaartverkoop www.soundsofmusic.nl Passepartout voor hele festival € 65,- (standaard) / € 30,- (onder de 30 jaar)