doc52-58_Thema met.indd
download 
Report Transcription
52-58_Thema met.indd
52 Renoveren met Renoveren met space&matter Helicopterview met creativiteit en diepgang We kunnen nu nog niet vaststellen wat de werkelijke betekenis van de jongste generatie architecten zal blijken te zijn. Direct na hun afstuderen werden ze in het diepe gegooid van een branche in crisis. Maar ook dan zijn er talenten die op innovatieve wijze binnen het vak een eigen plek weten te veroveren, zoals de drie partners van space&matter uit Amsterdam. Tekst Kees van der Hoeven | Beeld Ivo de Bruijn, Diewertje Komen, Jonathan Mechanicus Ze begonnen hun eigen praktijk eigenlijk met niks. ture. Tjeerd heeft in Delft gestudeerd en trok al vanaf Nou ja, niet helemaal niks, want ze hadden tenminste het begin van zijn studie op met Marthijn Pool, die na nog een baan op een architectenbureau. In hun vrije zijn afstuderen als architect aan de slag ging bij Kas tijd werkten ze aan een gezamenlijke inzending voor Oosterhuis. Na het succes met die prijs besloten ze in een door de provincie Noord-Holland uitgeschreven 2009 dus ondernemer te worden. Bij het zoeken naar competitie voor duurzame gebiedsontwikkeling. Vrolijk een kantoor voor hun architectenbureau namen ze memoreert Sascha Glasl de bizarre ontknoping nadat ze een belangrijk besluit. Hun werkplek zou in geen geval die prijsvraag wonnen, maar wel hun prijs helemaal in binnen een broedplaats vol creatieve gelijkgestemden Zuid-Frankrijk moesten gaan ophalen: ‘Het was gedepu- terecht moeten komen. Ze zochten doelgericht door teerde Ton Hooijmaijers die had bedacht dat de winnaar naar een meer professionele werkomgeving, liefst rond tijdens een chique receptie op de Europese vastgoed- bedrijvigheid in het vastgoed. ‘Het is toch beter om je beurs MIPIM in Cannes gepresenteerd moest worden.’ opdrachtgever goed te leren kennen, dan je concur- Op kosten van de organisatie vlogen ze naar het zuiden rentie, nietwaar?’ stelt Pool. ‘Uiteindelijk konden we als om de prijs, gedoteerd met vijftigduizend euro, in huurder terecht binnen het kantoor van een projectont- ontvangst te nemen: ‘Maar we konden thuis krap een wikkelaar.’ passend kostuum bij elkaar scharrelen en hebben daar ter plaatse zelfs nog nette schoenen gekocht…’ Van die nabijheid van ontwikkelaar Red Concepts leerden ze veel. In opdracht van hen hebben ze nog wel hun Nr.2 | maart 2014 Bouwformatie Bouwformatie Strategische keuzes eerste gebouw gerealiseerd, het AV-huis in Breda, een Een korte kennismaking met de drie heren van verzamelgebouw voor audiovisuele bedrijven. Een ring space&matter: Sascha Glasl studeerde cum laude af in van goedkope kantoorruimtes omsluit een middendeel de architectuur aan de RWTH in Aken en leerde Tjeerd met gedeelde voorzieningen zoals productieruimtes, Haccoû kennen als architect-collega bij One Architec- donkere kamers, een kleine bioscoop, lunchruimte en Nr.2 | maart 2014 53 54 Renoveren met Renoveren met een gemeenschappelijk dakterras. ‘Maar we leerden eerste ontwerpen, maar beseffen dat nader onderzoek daar ook veel over de risicomijdende houding in de nodig is: ‘Het bleek dat we hier te maken hebben met bouw en de relatief zwakke positie van de architect in een bijzondere collectie kleine gebouwen, die in leeftijd het proces. Meestal wordt deze pas laat in het ontwik- en stijl als het ware de jaarringen van de stadsontwik- keltraject betrokken, als alle uitgangspunten zijn vast- keling volgen.’ De eerste is al meer dan honderd jaar gelegd en de belangrijke beslissingen zijn genomen.’ oud en de jongste werd pas acht jaar geleden gebouwd. Stap voor stap dachten ze na over directere vormen van Sommigen werden ontworpen door beroemde architec- betrokkenheid en eerdere inschakeling bij ontwikke- ten als Berlage, Kramer en Aldo van Eyck. ‘Daarom heb- lingen. ‘Zo merkten we dat we die initiële vragen beter ben we ons met steun van de gemeente, het stimule- zelf aan de orde konden stellen en behandelen, dan ringsfonds SfA en het lokale architectuurcentrum eerst te wachten op een opdracht of door mee te doen aan verdiept in de geschiedenis en de achtergronden van prijsvragen.’ alle brugwachtershuisjes.’ Draagvlak en onderzoek Verdiensten komen later Mede aan de hand van hun eigen fascinaties keken Dit leidde tot een boek waarin ze qua historie, architec- ze goed om zich heen in de stad en kozen ze enkele tuur en materiaal uitgebreid werden gedocumenteerd thema’s om intern over door te discussiëren. ‘Zo vormde en er volgde een expositie waar ze alle zevenentwintig zich het idee om op rare lege stedelijke plekken ruimtes in maquettevorm op schaal 1:50 werden gepresen- te ontwikkelen, die samen een nieuw soort hotel ver- teerd. Tenslotte organiseerden ze in hun streven naar spreid over de stad zouden kunnen vormen. En ineens diepgang nog een aantal workshops met architectuur- ontdekten we dat die kamers er eigenlijk al waren, in de studenten om de mogelijke ontwerphoudingen bij de vorm van een serie verlaten brugwachtershuisjes.’ ombouw van de collectie te testen: ‘Dus hoe zou de ar- Ze bedachten een businessmodel, gaven het een naam chitect zich straks kunnen opstellen? Heel pragmatisch (‘Sweets’) en gingen gericht op zoek naar mogelijke of ontwerpen vanuit de historie? Als pure estheet of partners en belanghebbenden. Zo kwamen ze terecht juist als vernieuwer?’ Kortom, space&matter stak veel bij de eigenaren van het Amsterdamse Lloydhotel die energie in het project en heeft zo de vele ingrediënten daar kregen ze immers een vaste prijs met harde bouwgaranties.’ voor het project ‘JFK’ en de slim bedachte, duurzame oplossingen voor direct enthousiast waren en instapten als potentiële verzameld voor een eigen ontwerpfase. In de loop van Het zou toch mogelijk moeten zijn om ook hoogwaardiger plannen ruime loftwoningen in combinatie met gemeenschappelijke voorzie- exploitant van de kamers. ‘Omdat de bruggen eigendom volgend jaar zullen de eerste vijf als hotelkamer worden betaalbaar te maken. Dus bedachten ze samen met een ontwikkelaar ningen deden de rest. zijn van de gemeente gingen we brutaalweg op bezoek opgeleverd. en een aannemer het internetplatform ‘webuildhomes.nl’ waarop bij verantwoordelijk wethouder Wiebes en wisten hem Ze hebben er dan nog geen cent aan verdiend, want de ontwerp en bouwproces op een nieuwe manier bij elkaar worden Het laatste plan dat we hier kort bespreken – juist omdat er al te overtuigen van de actuele waarde van ons idee. De kost ging voor de baat uit. Naast de vele publiciteit die gebracht. ‘Architecten kunnen er hun ontwerp uploaden, maar moe- resultaat te zien is – is een gewonnen competitie voor duurzaam huisjes zijn namelijk functioneel overbodig omdat alle het project opleverde, kunnen ze via een percentage van ten wel gebruikmaken van een beperkt aantal bouwtechnieken en tijdelijk gebruik van het terrein van de voormalige scheepswerf leveranciers, zodat de aannemer voor elk plan ook een prijsgarantie De Ceuvel in Amsterdam Noord. Samen met een Delva Landscape kan afgeven. En de consument behoudt zijn keuzevrijheid want er maakte space&matter een bijzonder inrichtingsplan, waarbij nieuwe zijn al tientallen ontwerpen online beschikbaar.’ De architecten krij- begroeiing wordt ingezet voor het reinigen van de vervuilde grond. gen royalty’s bij verkoop van hun ontwerp en space&matter verdient Een groep culturele ondernemers kan er straks wonen en werken in straks ook hier met een percentage van de koopsom na het tekenen opgeknapte woonboten, die tijdelijk uit het water op het land zijn van het contract. Gelukkig hebben ze wederom succes, want de getild. Binnen twee weken was alles voor tien jaar verhuurd en de eerste locatie met zestien woningen in de Haagse wijk Mariahoeve luchtfoto toont hoe prachtig het erbij ligt. ‘Zo langzamerhand is het opzetten en organiseren van de eigen projecten een complete dagtaak voor space&matter geworden’ Wonen en werken in opgeknapte woonboten in Amsterdam Noord. is inmiddels uitverkocht. Resumerend is het mooi om te zien dat architectonisch talent telkens bruggen straks op afstand worden bediend.’ Nadat ze de huuropbrengsten straks pas meedelen in het succes Duurzaam wonen en werken weer komt bovendrijven en op geheel eigen wijze nieuwe antwoor- vervolgens cultuurwethouder Gehrels over de streep van hun initiatief. Die eerste geslaagde internetstrategie leidde verder tot een nieuwe den biedt op de vragen van onze tijd. De jury van de Architect van het website ‘crowdbuilding.nl’ waarmee ze gesteund door ontwikkelaar Jaar Prijs 2013 gaf space&matter deze tekst mee bij de hun spontaan konden trekken, was er voldoende draagvlak opge- Nr.2 | maart 2014 bouwd om het hotelconcept met gebruikmaking van Een ander uitgevoerd idee kwam voort uit frustratie. Blauwhoed leegstaande gebouwen in heel Nederland aan de man toegekende eervolle vermelding in de categorie kleine bureaus: de zevenentwintig brugwachtershuisjes ook te gaan ‘Op een informatiebeurs voor particulier opdracht- gaan brengen. Zo langzamerhand is het opzetten en organiseren ‘De intelligente en vernieuwende strategieën, de ondernemende uitwerken. geverschap waren we een van de vele architectenbu- van de eigen projecten een complete dagtaak voor space&matter houding en zoektocht naar nieuwe mogelijkheden en oplossingen, reaus die daar hun woningontwerpen presenteerden. geworden. ‘Vorige week wonnen we nog een gemeentelijke tender zowel fysiek als online, gecombineerd met het optimisme van de drie En dan wordt de kracht van space&matter pas goed De potentiële kopers verdrongen zich echter vooral voor hergebruik van het voormalige stadsdeelkantoor Rivierenbuurt partners, hebben de jury overrompeld en enthousiast gemaakt over zichtbaar. Ze gaan niet meteen aan de slag met de bij de stands van de zogenaamde catalogusbouwers, aan de President Kennedylaan in Amsterdam.’ Een pakkende naam hun toekomst.’ Bouwformatie Bouwformatie Nr.2 | maart 2014 55 Renoveren met Renoveren met Sweets n nla a Ijd oo pr oz en w 16 2 13 18 1 3 5 11 22 WESTROUTE 25 4 10 6 7 3 8 9 19 26 rnla 21 20 12 NOORDROUTE eerd ijk an 14 15 17 Buik Buik slo terd ijk Flo ra we g eg 24 slote rm erfoelie we g Kamp Kla OOSTROUTE 20 B970 IJDOORNLAANBRUG Sch epe eg sd ijk w m Rie n M s. va 12 B356 LANGEBRUG 21 B2205 BUIKSLOTERDRAAIBRUG Noo Buiks rdH lote olla rweg ndsc h Kan aal Kortjewantsbrug, no. 16. Jo h 25 B346 WESTERKEERSLUIS van Di an va nH as se ltw emen te Wes Hou tman kade straat sdijk lo iks uplein de uka ssa t le in de Ru ij ka de het IJ rac ht n Jan va He ren gra ch t gra Ke ize rs Ko s tve Prin rlo se ch t ng art np C.S. 6 B171 VAN HALLBRUG ren va ie 14 B314 WESTERDOKSBRUG Na at allstra Van H Hortusbrug, no. 13. nstr aa aa Bu ter erlore 17 B491 MEEUWENPLEINBRUG 4 B151 WILLEMSBRUG 10 B155 KATTENSLOOTBRUG K ostv Kr eg rw te Nassa eg 15 B357 GERBEN WAGENAARBRUG rdok Westerpark Galenstraat 2e H ugo de G ro aan ijgerl Willem de Zw 24 B2270 OOSTERDOKSDRAAIBRUG Pr in otstr 7 B 324 aat BELTBRUG s He dr ik Oosterdok ka de ch t ra La ag re ng 2 B278 SCHARREBIERSLUIS He 23 B173 WIEGBRUG 16 B487 KORTJEWANTSBRUG Herengracht at stra rcq Cle Keizersgracht De Prinsengracht Oo ste rdo k Dam Ka d e ijk N ie uw Ba ar s jes tve we rlo g ren va art Ko s Binne n Am Rembrandtpak t traa kers Kin te 13 B239 HORTUSBRUG Artis 18 B237 WALTER SUSKINDBRUG Ijb ur stel 8 B266 KINKERBRUG gl aa n Muiderpoortstation 1 S101 AMSTELSCHUTSLUIS Baa rsje sweg el Amst Leidseplein Willemsbrug, no. 4. Oosterpark m Vondelpark Museumplein sp Wee rtoo Ove Be erzijd 9 B199 OVERTOOMSESLUIS rt H aa e ns 3 B101 NIEUWE AMSTELBRUG 19 B360 THEOPHILE DE BOCKBRUG tra ka de 27 B2023 HAVENEILAND l ste Am Kostv ij steld Am Sloter kade erloren vaart Theophile de Bockstraat at k stra Zeil 26 B348 ZEILSTRAATBRUG 5 B423 BERLAGEBRUG Amstel Station l Amste Om l Schin ke 56 MAP KAART l va 11 B429 OMVALBRUG Berlagebrug, no. 5. Wee sp Nr.2 | maart 2014 Bouwformatie Bouwformatie erzijd e Nr.2 | maart 2014 22 B1267 DUIVENDRECHTSEBRUG 57 Bouwformatie is > Kennis > Inspiratie > Communicatie Abonneer u nu op het nieuwe Bouwformatie Magazine Bouwformatie Magazine is meer dan alleen een magazine. Het maakt deel uit van onze multimediale bouwcommunity waarin kennis, inspiratie en communicatie in print en online gedeeld wordt. Bouwformatie is bedoeld voor de kritische professional die verder kijkt, die verder wil en zoekt naar antwoorden. Juist omdat hij of zij positief durft te denken en op zoek is naar oplossingen. 6 nummers € 139 Community voor kennis, inspiratie en communicatie Ga naar www.bouwformatie.nl of bel (071) 519 19 60
