View/Open

internet Gazeteciliginde Arkeolojik,
Geleneksel, Sanatsal ve Endi.istriyel
Seramik Haberleri
Ay~eguITOREDi OlEN
Prof
Anadolu Universitesi
Guzel Sanatlar Fakultesi, Seramik Bolumu
Ogretim Uyesi
Kamuran Ozlem SARNIC
Ogr.G6r.
Ensar TACYllDll
ogr.Gor.
Bi/ecik Oniversitesi
Bozuyuk Meslek Yuksekokulu, Seramik Bo/umu
Ogretim E/emanlarz
Elit AYDOGDU AGATEKiN
Anadolu tiniversitesi
Sosya/ Bilimler Enstitusu Seramik Anasanat Daft Sanatta Yeterlik
°il ren cisi
Insanlar, \iehirler ve Lilkeler arasmda giderek artan ili\ikilerle ortaya \=lkan
yazl ile tarih ba\ilar. tlk yazl tiirii olan, res imler ya da harflerden olu§an c;:ivi yazlslm Siimerler bulmu§lar (M.b.3500) ve ilk yazJ!1 hukuk kurallanm
olu§turmu§lardlr. M.b. 1280 Yllmda Mlslr-Hitit arasmda imzalanan ilk diplomatik antla§ma olan Kade§ Antla§masl seramik tablet uZerine yazJ!ml§tJr.
Daha geni§ kitlelere daha klsa surede ula\iabilme kaygllan yazmm baslma
dbnu\itiirulmesine sebep olmu§tur. BaSlmm en ilkel brnegi sayJ!abilecek uygulamalar, Siimer Devletinde ve Mezopotamya'da gbrulmu§tlir. Yazmm giderek .insanoglunun en onemli ileti§im arac;:lanndan biri olmasl sonucunda
tahtadan, metalden, porselenden tek tek harfler iiretilerek matbaaClhgm temeli at~lml\itJr. MatbaaClhgm babasl sayJlan Johannes Gutenberg hazlrlanan
harflerin14'azlYI olu§turmak uzere bir araya dizildigi ve baskldan soma ba§ka yazJ!arda kullamlmak ir;:in saklandlgl ilk baslm ybntemlerini Avrupa'da
1438'de bulmu§tur. Osmanh'da ise 1727'de Ibrahim Muteferrika'nm giri§imi
ile yazmm baslml gerr;:ekle§mi§tir. Haberle§me ihtiyacl ile dogan yazmm basllabilmesi en bnemli haber kaynaklanndan biri olan gazetelerin de dogmasma neden olmu§tur.
SAYI: 19, 2008
lIaber kaynagl gazetelerin ilk ()rneg:i 1300 ytl onc('sinc kadar
uzanmaktadlr. Ilk kfiglClt yapan (inliler, ilk gazctcyi de yaYIIlJaml~I ~II'(I!r. Ancak bu gazete basil" yolu ile de~il elleJuyala
gccirilmio?lir. HOkOmet raraflllcian yaYlIlbnan bu g;.tZetenin
adl uBaskent Ilaberieri" aniamma gelen ''Tching Pan"tllIr. Sli-
.,
..
,
..
Reslm 1
rakvlm", Vellayt
www.kara/a/rana_net
reli ya)'lInlanan ilk gazeteler ise ~''11. yOzYliln ba~lannda AImanya'nln hazl kentlerincle \'c Bel ~ ika'da haslimlSl1r. Johann
Carolus'un 1605 yllmc.\a yaymladl~1 "Aller Flirnemmen und
Getlenckwlirdigen Ilistorie" aell! gazctcsi, kagll lizerine haslIan ilk gazere ol"r"k kabul edilmektedir. Ilk Tlirk~e gazerc
1828'dc Kahire'de yaYIn,lanmaya ba~layall "\'ekayi-i r.lisriyye·'dir. Buglinkli Tlirkiye slIllrian i\,:inde nkml::i ilk l'Clrk\-'e gazete ise IH31 'dc II. i\lallmud'un isteJ:ti Ozerine yayunlanan
''Tak\'im-i Vekayi"dir. Tak\'im-i Vekayi, clc\'lctin resmi sozdi-
IligOnU yapml:;tlr. Cumhuriyer cloneminde 192--l 'tc Yunus Nadi taraflllcian
kurulan "CllmhuriYl:t Gazetesi" glinOmlizde ele yayunlanmaya devam ctl<.:n
en uZLln (jmOriO gazl'teclir.
Gazcteler yaYIllllanchg. saatc g<'>rc: sah~lh g:netesi, ak~am gazclesi. yayllnI<lnma slkhgma g{)re; glinllik gazert'o h:lftahk gazetc, hitap elligi kitlc \'e dagltlmmJ11 yarlkhgl aiana gore: yen:l gaze!!.::. ulusal gazt're ya (iJ uluslarara. . 1 gazete, olarak SlI110antllfllmaklacilr. Aynea rine niteliginc g()fC clxulanncia da farkhllklar hulunmaktadlL Ozel konubn i~leyen g<.:n<:llikle entelektliellere hit~lp eden gazereicrin cbatlan 600 111m. X .:380 mlll.e1ir \'c ';BliyUk
Boy" diye adbndlflhr. Bu ()\c'O TDrkiye'deki birc;ok glinllik gazctenin de S<Jhip oldugu ebal.llr. Ozellikle A\TUpa 'da yaYWIl Orncklcri bulunan "Tabloid"
(klic.-'lik gazetel gazclc format! i~e 3RO 111m. X 300 111111. , blcOyc sahiptir. Bu
ebat genellikl<.: ~~lI1sas)'onel haberlcrc ),ef \eren. halka hitap eden gazclclere :tittir. XXI. yi.izYlhn getirisi internet ve TV medyasl karSlslI1c.ia sUrekli kan
kaybeclen rcklftm gclirlcri. al1an bask I gicll:rleri pek ~~ok hliylik hoy gazeteyi "Berliner" n :.'ya ';t\lieli" ael! \"<.:ril<.:n 170111111" X 31) mm. blci.isClndt'ki for111:111 lercih eder dllrllma getirmi~lir. A\TlIpa'da ciddi k'cri~c sahip gazetelerin baskl sayl~1 kaYlplanl11 ye gider sorllnllnu cozl11ek amaclyla "Tabloid"
fonnata gercrek ha~anh olmalan Tlirki)'e'de de lartl~lill1IS. halta Radikal Gazctesi"nin tabloid olarak yaYlmlanmasl gClndemc gdmisLir. Yazill baslnl bu
kadar dcrinc!<.:n elkileyen bir llnsur olan internet, objeklif degerlenclirildiginue c;ag1l1111 en oncmli blllll~lanntlan(hr. CCinkCl asilllcia inlL:rnet, XX. yliz)'dda i.nsanilglll hizmeline sunulmllS en onemli haber kaynaklanndan biridir. Her gt'(en glin ginikcc allan "Urelilcn bilgiyi saklama payia~ma ve ona
kolayca 1I1a~ma " i!-!te~i sonraslIlda ortJ)'a ClknllS bir teknoloji olan internet.
bircok hilgbayar sisreminin birbirinl: ha~ll oldll£,ll, dlinya cap111ciJ yaygln ve
.~ lirekli hliyiiyen bir ileti~im aglcilr. Bll leknoloji yardu111yla pek ('ok alanda-
ki bilgiye kolay, ucuz, hlZh ve guvenli bir §ekilde eri§ilebilmektedir.
internet, ilk olarak akademik bir proje olarak ortaya <,:lkml§tlr. Arpanet adh
bu proje, 1970 Ylhnda hayata ge<,:mi§, ba§ta sadece 15 bilgisayann birbirine
bagh oldugu bir agdan ibarettir ve ozel kullamCllara kapah bir sistemdir.
1980'li Yillarda teknolojik apdan onemli adlmlar atllml§ ancak internette
patlama ya§andlgl zaman dilimi hi<,: ku§kusuz 1990'lar olmu§tur. Dunya, bilinen anlamlyla internetle yani 'World Wide Web' deyimiyle 1991'de tam§ml§tlr. Bankalar ve ah§veri§ merkezleri sanal §ubelerini a<,:rr11§, internet radyolan yayma ba§laml§, gunluk gazeteler haberlerini anmda internetteki web
sitelerinde yaYlmlamaya ba§laml§lardlr.
XXI. yi.izYllda bir<,:ok konuda oldugu gibi bilgi ve haberlere ula§llabilmenin
en kolay yollanndan biri de ku§kusuz haberin kaynagl olan gazetelerin,
elektronik ortamdaki sayfalandlr. Yapllan bu <,:ah§mada, internet gazeteciliginde arkeolojik, geleneksel, sanatsal ve endustriyel seramik haberlerine
yer verilmi§tir. Bu ara§tlrma <,:ah§masmda, seramigin, gi.inumuz haber kaynaklanndan, yazlh basmdaki farkh okuyucu kitlelerine sahip gazetelerde;
Ne kadar haber oldugu?
Gazetelerin sutunlannda arkeolojik, geleneksel, sanatsal ve endustriyel bir
unsur olan seramige ka<,: kez, nasll, ne §ekilde yer verdigi incelenmi§tir.
internet gazeteciliginin, <,:ok kokli.i bir ge<,:mi§e sahip olmadlgl gort.ilmektedir. Gazetelerin se<,:ilmesinde on planda olan iki temel unsurun ilki; gori.i§
ve okuyucu kitlesi farkhhgl, ikincisi de; internet uzerinden ar§iv taramadaki rahat ula§lm imklmdlr. Ti.irkiye'de farkh okuyucu kitlelerine sahip ve internet uzerinden ar§ivlerine kolay eri§ilebilen,abone olma ko§ulu getirilmemi§ olan Hurriyet (1997'den beri internette), Radikal (1998'den beri internette) ve Yeni ~afak (2001'den beri internette) gazetelerinin internet ortammdaki seramik haberlerinden faydalamlml§tlr. Hurriyet Gazetesi'nde yaplIan ar§iv taramasmda "seramik" kelimesi ge<,:en 2490, Radikal Gazetesi'nde
yapllan ar§iv taramasmda "seramik" kelimesi ge<,:en 440, Yeni ~afak Gazetesi'nde yapllan ar§iv taramasmda "seramik" kelimesi ge<,:en 340 sonuca ula§llml§tlr. (Bu veriler Nisan 2008 tarihine kadar olan sureci kapsamaktadlr.)
Gazetelerde Arkeolojik ve Geleneksel Seramik Haberleri
Ne en §atafath giysiler kalabilmi§tir Ylpranmadan, tukenmeden ne de baklr
kap-kacaklar, aletler a§abilmi§tir zorlu tarih yolculugunu. Toplumlan, milletleri, kurulu§lanm etkileyen olaylan zaman ve yer gostererek anlatan, bu
olaylar arasmdaki ili§kileri, daha onceki ve sonrakilerle baglantllanm, kar§lhkli etkilenmeleri, medeniyetleri, kendi i<,: sorunlannl inceleyen bilim olarak tanlmlanan tarihin, aydmlanabilmesindeki en buyuk kaynaklardan biridir seramik. Bunun i<,:in toprakta gizlenene ula§an eli puruzsuzlt.iguyle, da-
SAYI: 19, 2008
Resim2,
WtYWyemsafak, com. Ir,
20.09.2001
yantkllllA:l)'la heYL'canclan tilreten. bir lck 0 olmu<.;tur ve
ge'11li~i aydlOlatan ~aglam, bClyUleyici hir beige, gelenegi
caga la~ly<Hl hir habcrc:idir. Tarihin habercbine ilk dokunanlann basmda arkeologlar \'e kazi eki pleri gelmektedir.
BoylL' hir ekipte ),llIardlf cah~an rc:-.torator Abdurrahim
<;:ulha Yeni !:iafak Ga7.clL'si'nde yaY1l11anan r()pOnaj1l1(la:
... -1 }'a~1l1da olduAlInu \-e I) )'ddan heri arkeolojik kazilarda (-lkan t:1rihi escr rar(~alafllli hirleSlirerck toprak alt1l1cbki e'M.:rleri ayag~l k;:\lchrcllg1l11 bdil1ti. Kazilarclan (lk~1I1 l<:!rihi eser parcalannl ()nceliklc Ylka) IP, kUrllltllklarUlI, :-.onra tasnif e ttiklerini n: birhirinin
e.~ i olan pan.'alan e."ie rin aslUla uyglln o?ekilde kimyasal )'apl.~ttnctlarla birlestin. ligini bildiren Culha,tthimi cok ~e\'iyorllm. Kendirni hir estetik cermh gihi gc)rli),orllJl1. I bin )'tlilk. ') bin yd hk onlarca laS, seramik, maden, kcmik
parc;alanl11 hirle."itirerek wrihi c~eri ashna lIyglln ola rak ayaga kaldmyorllm.
Bu e:-.crlerin cogu muzelcrde sergileniyor. Bundan bli)iik ze\·k ~ill)'orUI11I1
dire
konu~tll"
(www.yenisafak.coJl1.[r, 20.09.2007).
;\eolilik Ca~ ile baslayan :-.eral1lik liretimi. ya ll1l7.ca gunlOk kap \L' hcnzcri
esyabr olarak karslllllza ( Ikma z. Seramigin dayantkhhk ()zelligi k~IP:ilsll1da
bliyi.ilcncl1 Anadolu insanl loprak, ate~ ye suyla, sauece kullanll11 esyasl degil, dinsel torenlcrin idollcrini ta~lyan ana lannca heykelciklerini. takl \'e siis
e':iyalanI1l da bidmlendirmistir. ~Iagara dU\'arlanl1l topr..tktan yapli~1 kandillL'rk' aydll1l:ttl11ls. mcktupianl1l l:lhletlere yaZI11I-?, 61(ilcrinin klillerini topraktan kaplarda saklaI111"i, hatta ekmcgini pisir<Ji~i flnlll cia bu l1lalzemcden insa ctmi-?tir. Yeni Safa" Gazelc.,-;i'nde y~IYll1lanal1 habere arkeolojik hir kazl!lIn bulllntulan ~1I o?ekiluc yanslmlsttr:"l:btman'ln tarihi Ilasankl.' yf Ikcsi'nde
5 hin Yllhk ekmc k teknesi yc tam.hr hllllll1cillgll bildirildi. Ha:-.ankeyf Kazi
E"ihi Fh'jk:1I11 Prof. Dr. Ahdiissel,un C'lucam. kale ha5111;] giuen \'adidcki ~'a­
h~malarda )'ak\a~lk .3 hin )llhk ckl11ek teknesi \ 'e tandlr hulduklannl belinti. LTlucam. ';l1k once ~1I u.epo."iu sanchk, ancak i(,,'inin seramik hal1luruyla S I-
Reslm 3.
www.yt!msafak.com.lr.
/201.2001
\·anllll.S oldu~unu gt)rOnce ranc.lir oluugunu anbchk. bin haska ilginC boyutlI. hunu tam~lmlayan hemen yanlllda ekmek tckne:-.ini hatlrlatan bir o)'ma.
BugdaYIl1 e7i1 ip belki orada h:1I11Ur haline gctirikliAi \'e yanlI1dak i l:lndlrda
pisirildigi kanaatinl: \·arc.IJk. Scralllikren yapJia n bire-ok tanchr val'. Ama tandlJ ta~tan oyulmll) \-e scralllik hamuruyla kap13nml!.? Hasankc),f'in en e~ki ka I111 tI.,-; I diyebileccgillliz lan(lir ile ekmek tcknl'si k:lyalara oyulmu~" anklamaslI1da bulunuu"
(\\\\ \\ .yenisafak.com. tr. 12.0- .200-).
Ser:tmik. ait oldugu dbnemin, uygarhg1l1 sosy:1I ve kiilliirei yasamll1<1 lSlk tunnut:itur. "Yerle~ik dlizcnc ge(:isin en
anbmlt belirtisi olarak. (a~bn aSIJ). gunUmuzc kadar gelen :-.cramik, ge('misten gcJccege k6rrii olusturan urCII1-
lerle <;evresini zenginle§tirmi§, tarihsel sure<;te uygarhklann tanmmasma,
hem belirte<; gorevi yapml§ hem de bu i§levi bizzat ustlenmi§tir."
Cwww.hurriyet.com.tr. 28.01.2000). Anadolu uygarhk tarihi i<;inde <;anak<;omlek ya da pi§mi§ topraktan yap II an seramik bi<;imlerine baklldlgmda, bu
surecin insanoglunun geli§imini ve uygarhk tarihini ortaya koydugu gorUlmektedir. Bunun kamtl niteligindeki Yeni ~afak Gazetesi'nde yaymlanan
haber §oyledir: "~aragahoyuk'te surdurUlen kurtarma kazllannda 3800 Yll
oncesine ait iki seramik pi§irme fmm ortaya <;lkanldl. Karkainl§ Barajl sulanndan etkilenen hoyukteki kurtarma kazlsmda gorev alan arkeolog Kemal
Sertok, 'Bu Yll yaptlglmlz <;ah§mayla, hoyukte ge<;tigimiz Yillarda yaptlglmlz
kazllarda ula§tlglmlz bilgileri daha buyuk bir alan iizerinde ve miman butlinlUk i<;inde gormek istedik' dedi. Firat nehri klYlsmda bulunan hoyuglin,
Orta ve Gen<; Tun<; <;aglannda slirekli isklna ugradlgma dikkati <;eken Sertok, §oyle devam etti: 'Bu Yllki kazlda, bolgede ornegine az rastlanan 2 seramik fmnma, fmnlann i<;inde pi§irilmemi§ kap kalmtllanna ula§tlk. Fmnlardan buyugunde kup, ku<;ugunde kap imalatl yaplldlgml belirledik. 6nceki
kazllarda seramik kaplann saklandlgl depolara rastlaml§tlk. Fmnlara ve i<;erisindeki pi§irilmemi§ kaplara ula§mca depolarda saklanan kaplann nerede
ve nasll uretildigini de ogrenmi§ olduk. Orta Tun<; <;agmda hOylikte oyle
buyuk bir te§kilatlanma var ki kaplanm kendi fmnlannda kendileri uretiyorlar'" Cwww.yenisafak.com.tr. 22.09.2003).
Tarihin kaydettigi en eski seramik buluntulann bir<;ogu Anadolu'da ortaya
<;lkml§tlr. Yerle§im yeri olarak kendine bu bolgeyi se<;mi§ bir<;ok medeniyetin tarihi ve klilturel yaplsl ise, seramik buluntularla gun yuzune <;lkml§tlr.
Metal, ta§ veya seramik gibi malzemelerden yapllml§ olan arkeolojik buluntularla ilgili arkeologlann yaptlgl yorumlar, kimi zaman bir dergide kimi zaman bir kitapta derlenerek bilgi dagarClglmlza eklenmektedir. Prof. Dr.
Tahsin 6zgii<;'un ara§tlrmalanm derledigi kitapta da bu tip bilgilere ula§mak
mumklindur. Yeni ~afak Gazetesi'nde Prof. Dr. Tahsin 6zgu<;'un kitabtyla
ilgili detaylar bir habere §oyle yanslml§tlr. " ... Asurlular tarafmdan kurulmu§
on Karum'un Ckoloni merkezO ba§kentilidare merkezi olan KUltepe'den bugune kalan saraylar, tapmaklar, seramikler, kozmetik kutulan, gomu hediyeleri, heykelcikler, maden objeler, igneler, takllar, mlizik aletleri, mlihurler ve muhur baskllan, yazl§malar, bize 0 donemdeki sosyal ve siyasi bir
<;ok konu hakkmda bilgi edinme olanagl saghyor. KUltepe'nin koloni merkezlerinin idari merkezi olmasmm yam Slra mimari ve sanatsal uretim baklmmdan da olduk<;a ileride oldugu kitapta verilen orneklerden apk<;a anla§lhyor. Kullamm dl§mda satl§ amaClyla da uretilen Kultepe seramikleri buna en guzel orneklerden biri: Kultepe, Yakmdogu'da seramik ureten se<;kin
merkezlerden biridir. Bi<;im zenginligi, bezemeleri ve sanatklrane yap II an
baklmmdan Anadolu seramiginin Assur Kolonileri <;:agl'nda zirvesine ula§-
SAYI: 19, 2008
tlgl soylenehilir. Koloni Cagl serami~i, Eski
Hitit Kralhgl !)liresincc ke~inlisiz olarak kullaCanak (·omlekie. evlcrin ITIulfak \'C
kiterlcrinde. depo oclalannda vc g()ITIii hedi-
IlILnUSlIr.
bLlll1nlllll~tllr.
yesi ol:1rak Illezarlarcla
l3azl ev-
lerde hulllllan canak <;omlcgin saylM hir ailenin ihtiyac1l1c1an t;;ok daha fazlacllf. 13l1nlann
ycni okluklan, hie kllllandmadlklan,
~LOk
Reslm 4
lenin ihtiyaci kadar cok
tlZ
cdildikleri
canlar da
hl1lunmu~nlr.
23.082005
fjncanl~lr.
onbrla birliktc aynl
i<,:in
Aynca, bir ai-
t~lk1l111111
oiuSluran fin-
kullanilnus. zarif hir sorra
wwwyemsafak.com.lr.
!-iatl~
anla~lll11akLadll·.
I Jayvan hicimli i<;ki kaplanyla yan yana Dullillan bu
i~
icin
kllllallllrll1~lardlr.
i<:kiler kut.sai hidl11li kaplara dolduruillr,
(www.yenisafak.com.tr. 23.0H,2005).
KOIt seremolliJerinde.
bll fin canlarla sunulurdu"
Arkeolojinin. yazdi tarihlcn (lnce \'e sonra ya~al11l~ insanlara ili~kin hilgi
edinrnc olam.lgl saglamasl, hu hilim dahllln uzmanlan ohm arkcologlann.
aieL. e§ya vt' yapl kalll1ubnlll inceleyerek, e.ski in.sanlann nasli yasachklannl yoruI111<.lm<.lsi ve ol1aya koymaslyla 1110mkLinc.lOr. Arkcolojik kazJiar (,:ok
bUyUk bir dikkarle ylirCltlillir. Tarih ()ncesi cioncmden gOnOllluze k:llan scralllik parc;:tlan, aletler. mimari kahnlJiar ya da organik k:lhnLIlar <;ok ()l1em
taSllnaktadlf. COnkO ti.im buluntular hem ge(mjse hem de
gele('e~e
kiilrli-
rei \'c hilil11sel :lGlClan 1~lk llitan lInsuriarclir. G)'le ki, kazilarda bullJllan nitelikli bil'
ta~
parca.'ill1dan
i~neyc
her bulgllnlll1, donemi icin bir anlaml 01-
dllgu gihi gelecek icin de c.legeri van.hr. Yeni ~afak GazcLCsi'nde yaYlllllamin habel' bll g6rO-?u deMekler niteliktedir, "<;:orllrn1un Onakb), IIccsi ~api1111Va harabclcrinde bu yil yapilan kazllarda makarna \'c benzeri yiyecek
madc.lelerinin
~lizlilllle~i nd e
kllllallllcllgl tahmin edilen seramik sOzg<.x: ka-
pa~1
ol1aya C1kankh. ~api.J111\·a Kazl Ba~k~1I11 Prof. Dr. AygOI Slid, hu yil Agl1i)l1li 'de raplian kazdarda Hitit sivil nUll1ari urneklcri ve giinllik ya~all1d~1
kulialllian
c~ya1ann
hlilunciligunli s(lylccii. Kaztlarda oltaya (;:Ikan seral11 ik
teMi, kOp, kap, dini t6rcnll:rde kllilanddlgi tahlnin ec.lilen ac..hlk kahl gibi
e~­
yaJar arasll1ci3 en dikkat cekenin sliLge<; kapagl oldll~lInu belirten Slid.
tlKazual'da hllndan J500 yll once ~apinu\'a'da ya~ayan ilililiere ait 'ieramikten yap!lnll':i delikli bir kapak bullindu. Kapagl inceledigil11izde buglinkli
anlalllda ll1akarna. yiyecek esyalannln slIYllnun slizlil mcsinde kullanilan
sDzgecin kapaAI oldllgllIllI lespit cuik. Slizgec ise hen liz onaya (,:Ikmacil
ama kaz!larda .sOzgeci hllbcag1l1uza inamyorum" decli"" (\v\\,\\,.ycnisafok.com.11". I 'i.09.200~ l.
Anadolll, AS)';I \'e A\'rupa'nll1
birle~il11
noktas111daki
~tratciik
konul11u nede-
niyle. tarih i>ncesi caglardan beri bircok mcdeniyerin beSigi olmll.)tuf. SOmer. iIitit, Lidya. Pers, Sel<;uk lu , Osmanli, HomJ (Bizans), Ylinan, Kelt gibi
onlarca medeniyete ev sahipligi yapml~, yuzlerce, gelenegi, kulturU, inanCl
bagnnda banndlrml~tlr. XI. yuzYlldan itibaren de TLirkler tarafmdan yurt bilinmi~ ve yonetilmi§tir.
Turklerin Anadolu topraklanna adlm atmasmm ardmdan once Sel<;:uklular,
soma da Osmanhlar, uygarllgm tarihsel miraSl seramigi yeni ufuklara gorurmu~rur. Seramigin onceleri <;:anak, <;:omlek olarak bilinen gorunrusu giderek
Osmanh'nm dunyaca unlU <;:inilerine donii§mu~tiir. Anadolu'dan <;:lkan bu
e§siz ve muhte§em eserler, hi<;: bitmeyecek bir ilgiyle yerli ve yabancl sanatseverlerin ilgisini <;:ekmektedir. Boyle bir ilgi, Radikal Gazetesi'ndeki bir habere "Japonya'da '2003 Turkiye Yth' dolaYlslyla duzenlenen sergilere bir yenisi daha ekleniyor. 'Turkiye'de U<;: Buyuk Imparatorluk: Hitit, Bizans, Osmanh' ba~hgml ta~lyan bu hayli kapsamh sergi, 1 Agustos'ta Tokyo'daki
Metropolitan Sanat Muzesi'nde aplacak. Sergide, <;:ogunlugu Topkapl Sarayl Muzesi'nden olmak uzere Turkiye'deki 14 ayn muzeden se<;:ilen toplam
206 eser yer alacak. 'Turkiye'de U<;: Biiyuk Imparatorluk: Hitit, Bizans, Osmanh' sergisinde, unlU 'Zumrut Kakmah Han<;:er' ba~ta olmak uzere, Hitit,
Bizans ve Osmanh donemine ait kabartmalar, kadm siis e§yalan, <;:iniler, seramikler, silahlar, muhurler ile klyafetler Japon sanatseverlerin begenisine
sunulacak. Sergi, kaslmda Fukuoka Asya Sanat Muzesi'nde, Ocak 2004'te
ise Osaka Tarih Muzesi'nde tekrarlanacak" ~eklinde yanslml§t1r
(http://www.radikal.com.tr. 30.07.2003).
Turk seramik mirasma sahip <;:lkmak gelenege sahip <;:lkmak demektir. Gelenegi bilmek ve korumak da gelecegin temellerini saglamla§tlran bir ogedir. Eu konuda en onemli gorevi ustlenen kurumlar muzelerdir. "Istanbul
Arkeoloji Muzesi, personel yetersizligi nedeniyle ytllardlr kapah duran sekiz bolUmunu a<;:mca ge<;:en Ylla gore ziyaret<;:i saYlsml u<;:e katladl... Osmanh topraklanndan toplanan arkeolojik eserler ve Cumhuriyet doneminde bulunan antik yapltlarla birlikte gorkemli bir koleksiyona sahip olan Istanbul Arkeoloji Muzesi, bu alanda dunyanm en onemli kurumlanndan biri .... Muze, Arkeoloji, ~inili Ko~k ve ~ark Eserleri isimlerini ta§lyan u<;: ana
yapldan olu~uyor. Turk-Islam eserlerinin bulundugu ~inili Ko§k de 2002 Yllmdan bu yana onanm nedeniyle kapah bulunuyordu. Fatih Sultan Mehmet'in Topkapl SaraYl'nda yaptlfttlgl ilk bina olan ~inili Ko§k, ~imdiki bina
yaptlmadan once Istanbul Arkeoloji Muzesi olarak kullan1lml~t1. Uzun suredir 13-19 yy. Sel<;:uklu ve Osmanh donemlerine ait seramik ve <;:inileri aglrhyor. 16. yuzYlla ait en guzel Iznik <;:inileri ve Karamanoglu Ibrahim Bey
imarethane mihrabln1 da banndlran ~inili Ko§k'un onanml tamamlandl ve
ziyarete a<;:lldl. ~inili Ko~k'un il ozel idaresince saglanan 1 trilyon 400 milyon lirahk kaynakla yenilendigini anlatan Ismail Karamut, Istanbul Arkeoloji Muzesi'ni bir cazibe merkezi haline getirmeyi hedeflediklerini anlatt1:
"Muzemizi toplumla bulu§turmaya, ziyaret edilen degil ya~an1lan yer haline
SAYI: 19, 2008
gctirmcyc cah~IYoruz. Insanlar mlizeye geldiklcrinde hem escrlcr h3kkmda
bilgi cdinecek. hem de
te~hir
c~lcnccek.
Ziyan:lci!cr mlizede gi.in boyu kalarak,
salonlanyla birlikl<..! kCltLirh~lne, sinelll<1 salonu, kafelerya \'e labormu-
arbrdan yararianahi lllleli. Toplulllun hafw sonhmnd;1 all::.;\'cri::.; Illerkezlerinin yant Si ra mLizcleri dl: tercih etmeierini
s:.l~lamahYlz··
(http:
\\\V\\'.radi-
kal.com.lf , 01.0).200).
Dl'detc bagll kamu kurulu\l'lanndan hiri olan Illlizelerin rani Slra , ozel I11Lizelerin de sayilannlll al1maSI ki.ilrOr mira::;IIlCi sahip Clkmada ()nl:1l11i bir
ad 1111(11 1'. Tlirkiye'nin ilk ozel mi.izcsi 19HO ) i1111da halklll hizmerine ~1<'i1an
Vchbi Ko( Vakfl SadhL'rk I fantm [VjLizesi·dir. MOzede bullman arkL'olojik
eserlcrin oncmli hir h610mOnO yine tarihin habercisi sa) llan scramikler
o lusturmakta(lIr. .. , .. Vehbi Koc Vakfl Sadberk Hamm :\1i.i7esi, 2:;, kllrllill-S
YlldbnOmLinCI 'Aslrlar Sonra Bir Arada t hasllkll sergiyle kutlllYor. Sergi, Anadolu'dan YUI1dls1I1a ka(lfIian \'e Sadherk IlaOim l\ IO zesi'nin YU l1dl ~lIldakj
Illli7ayede kurlllu ~ lanndan satin alchgl torlam
3r~dannda
Ill'
Heieni:-itik d()nt'llle air bir
gLimO~
ail 10 ( ini \'e .";-19. ylizYlllar ar<.lsl
taL c;ini, dokllma 'e
i~lcml'
339
kase. I
O~lnanh
eseri kap~lyor, Sergide
I.
yOzyJ! Tilllur dhnellli-
cl()nemine air seramik, me-
aglrhkh eserler kronolojik aCKial1 lIyglll1 hir kllr-
gll irinde izlenebiliyor. En ktclcmli oze! mUze olan Sadberk Ilanun
glinOmi.ize kaclar 22 sergiye e ...
sahipli~i
yarl!. Almanya 'cla
~\Ii.izesi
gen:l:kle~en
'Ge-
linkr' scrgisine Sadherk Il al1llll !\ILizesi koleksiyonllndan eserler gilli. MOze, 2006-2007 ylill1c1a llollanda'cb ger(ekle,"L'cek TLirkiye sergisine kauJacak, Sadhl:rk Hanlin 1\1li7esi'nin 17 yLl hk eml:kta r mi.idUrO
sanat tarih,isi I-HHya Bilgi. Jl1i.izcnin koleksiyonllnun hayIi zl:ngin oldugunu hcli11iyo r "Mlizemiz ozellikle tznik cini
\-C ser~lJnjk
hip.
~"; OO
koleksiyonu bakmlllldan bnemli hir yere sa-
pan; adan olutian hir koleksiyonuJl1uz 'oar. Bu
mli7ede neolirik d6ncmden ba;,layarak Osmanll donem.i nc kadar escr bulabilirsiniz" (hrrp:l/www.radikal.coll1.lr/ .
I~ . 12.2005).
Reslm 5
http,/"r'fwradtkalcom.lrl
1712.2005
Seramigin ()ncUllik ederek dig,er lIIlsuriaria hirlikte la~ltllgl larihsel. kLi Itli rei
gecmh hilgisinin \ 'c ge!enegin ()zOmsenmcsi, sanarla blitOnlc:?tiginde alalarcbn kalan mira.'\1n gelecck nesillerle kararh hir hicimcte
ta~lf)ma .'\ lnJ
sagla-
maktadlf. Bunun en bnemti ba.$ka bir rani da klircsdlq;en dlinyadJ. bu 01guiann arttk. ol1ak mira~ olllla.'ilciJr. Ancak en onemJi gbrcv, seramigin ana\ '<Jla11lncia. glizellik. estetik \'e sanatln cfsanelc rl e bi.iti.inle~li.Ri roprakla rda
c::a~das
seramigi ara~lIr<.lIl. bulan. ()grcten, 6~ renen ve lirctcn herkcsc dli~­
Illckledir. Bu hilincin \'a r olclugu toplumlar , 'arhklanOi daima sOrdOrecekk:rdir.
Gazetelerde Sanatsal Seramik Haberleri
1922 Yllmda tarih sahnesinden r;:ekilen Osmanh imparatorlugu, yerini 1923
Yllmda Cumhuriyetini ilan eden Turkiye Cumhuriyetine blrakml;itlr. Cumhuriyetin ilamm takip eden 10 yllhk surer;:te toplumun tUm tabakalannda olu§an sinerjinin verdigi bir gayretle <;ah;ian Turk ulusu, modernle;ime, yenilenme ve <;agl yakalama <;abasmm bir sonueu olarak her alanda r;:ok onemli
atlhmlar ger<;ekle;imi§tir. Egitim alanmdaki atlhmlar, bu geli§me ve degi;ime
doneminin en onemli parr;:alanndan birini olu§turmu§tur. Sanat alanmda
1925 Yllmda Avrupa'da egitime yollanan ogrenciler; tarihi r;:ok yeni olan iilkelerinin <;agda§ sanatmm kurueulan olarak yurda donmli;ilerdir.
Bu anlamda <;:agda;i Seramik Sanatl'mn olu;iumunu ba§latan ilk adlm, Sanayi-i Nefise Alisi'nden, Namlk ismail'in istanbul Devlet Guzel Sanatlar Akademisi'ne Dekoratif Sanatlar BoWmii'nu ilave etmesiyle ger<;ekle;imi§tir. istanbul Devlet Guzel Sanatlar Akademisi'nin 1929 Yllmda a<;llan <;inicilik
atolyesinin ba§ma, Fransa'daki egitimini tamamlayarak yurda donen ismail
Hakkl Oygar getirilmi§tir. 1931 Yllmda Paris'ten donen Vedat Ar'm da katlhmlyla boWm geli;imeye ba§laml;itlr. Vedat Ar'la Paris'teki egitimini tamamlayan Hakkl het, Ankara'da 1928 yllmda kurulan ve 1952 Yllma kadar ar;:lk
kalabilen Gazi Terbiye Enstitiisu'nde ders vermi;itir. Hakkl izet, 1956 Yllmda Bauhaus ekoWne bagh bir anlaYl§la Alman Prof. Adolf Sehneek'in onderliginde istanbul'da kurulan Tatbiki Giizel Sanatlar Yiiksekokulu'nun Seramik BOliimu'niin yapllandmlmasmda da oneu olmu§tur.
Bugun Tlirkiye'yi <;agda§ anlamda temsil eden seramik sanat<;llanm, tasanmellanm ve egitimeilerini yeti§tirmede uzun Yillar <;ok onemli gorevleri yerine getiren bu okullardan, istanbul Devlet Glizel Sanatlar Akademisi, Mimar Sinan Universitesi'ne ve Tatbiki Guzel Sanatlar Yiiksekokulu, Marmara
Universitesi'ne 1982 yllmda YOK'un kurulmaslyla baglanml§tlr. <;:ogunlugu
bu okullann mezunlannm oneiiWgiinde diger §ehirlerde a<;1lan Cizmir'de
Dokuz Eyllil Universitesi, Ankara'da Haeettepe Universitesi, Eski§ehir'de
Anadolu Universitesi gibi) guzel sanatlar fakultelerinin seramik boliimleri
geli;ien Tiirkiye'nin seramik sanatma, egitimine, endustrisine hizmet vereeek nesillerin yeti§tirilmesinde buyuk rol oynam!;ilardlr. Bugiin Tlirkiye'de
guzel sanatlar fakultelerinin seramik bolumlerinin saYlsl on be;ii a§ml;i bulmaktadlr.
<;:agda§ Turk Seramik Sanatl'mn olu;iumunda temel belirleyici olan okulla;imanm d!§mda, seramige gonlil vermi§ naif sanat<;llann katklsl da biiyiik 01mu§tur. Turkiye'nin ilk seramik atOlyesini 1951 Yllmda, yukanda ad! ge<;en
okullann hir;:birinde egitim almaml§, Flireya Koral kurmu§tur. Koral, 1947
yllmda tedavi amaClyla gittigi isvi<;re'de, bir atolyede seramikle tam§ml;i,
kendini ifade etmede bir yol bulmanm hazzlyla yurda donmii§tUr. AtOlyesinde <;:agda§ Turk Seramik Sanatl'nm ilk orneklerinden saYllan eserlerini
SAYI: 19, 2008
yapmakla kalmaml§, aym zamanda bugun TLirk Seramik SanatI ir,:in yerleri
r,:ok onemli olan alayh veya egitimli birr,:ok sanatr,:mm yeti§mesine de katkl
saglaml§tIr CBingi.il Ba§anr, Tuzum KlZllr,:am, Alev Ebuzziya gibi. .. ).
Aym Ylllarda Sadi Diren, Devlet Guzel Sanatlar Akademisi'nden mezun olarak yuksek egitimini tamamlamak amaClyla Almanya'ya gitmi§tir. Sadi Diren, aldlgl sanat ve muhendislik egitimlerinin bir sonucu olarak Turk Seramik Sanatma ve Endustrisine r,:ok onemli katkIlarda bulunmu§tur. Seramik
endt.istrisi, Turkiye'de 1950'li yIllarla beraber hlZh bir geli§im ya§aml§tIr. Ar,:lIan fabrikalar nitelikli elaman ihtiyacml dogurmu§, 0 donemlerde seramik
bo1i.imlerinde egitim alml§ Sadi Diren gibi mezunlar, Turk Seramik Endustrisi'nin geli§imde r,:ok onemli roller ustlenmi§lerdir. Bugun Turkiye, dunya
r,:apmda uretim yapan buyuk tesislere sahip seramik fabrikalanyla admdan
soz ettiren bir uretici konumuna gelmi§tir.
Okulla§ma ve endt.istrile§me hamleleri; seramik alanmda pek r,:ok sanatr,:l,
egitimci ve tasanmcmm yeti§mesini saglaml§tlr. Bu surer,:te Turkiye ir,:in henuz r,:ok yeni olan bazl kavramlarla tam§Ilml§tIr. Fureya Koral'm Maya Sanat Galerisi'nde 1951 Yllmda ar,:tlgl ilk ki§isel seramik sergisi bu kavramlardan ilkidir. Sonrasmda sergiler kadar onemli olan sempozyumlar, konferanslar Cseminerler), festivaller, yan§malar ve r,:ah§taylar v.b. etkinliklerde
onem kaZanml§tIr.
Sempozyum, belirli bir dinleyici toplulugu kar§lsmda ozellikle bilim, sanat
ve fikir aglrhkh konularda degi§ik konu§maCllann onceden hazlrladlgl konu§malanm sunmasIyla gerr,:ekle§ir. Konu§maCllann topluluga belirli bir konuda bilgi vermek amaClyla yaptIklan konu§malar konferans (seminer) olarak nitelenir. Seramik sempozyumlan, seramik konferanslanmn yam Slra,
geli§en ve degi§en egitim sistemi ir,:inde dilimizde workshop olarak da amIan atolye veya r,:ah§taylar, yeni bir ogrenme modeli olarak kar§lmlza r,:lkmaktadlr. <;:ah§tay etkile§imin; tartI§manm ve fikir ah§veri§lerinin ya§andlgl
bir egitim ortammda konu ile ilgili bilgi, beceri ve prensiplerin uygulanarak
edinilmesini amar,:layan yeni bir bilgilendirme yontemidir. Sempozyumlan
konferanslan, r,:ah§taylan belli bir programla duzenlenen, tek seferlik veya
belli arahklarla tekrarlanan gosteri ve etkinlikler dizileri, festivalleri olu§turmaktadlr.
Turkiye'de son '20 Yllda saYllan artan seramik festivalleri, sempozyumlan,
konferanslan ve r,:ah§taylan; seramik egitimi veren okullann, bu okullardaki egitim kadrolannm, seramik dernek ve federasyonlannm, yerel belediyelerin ve endustri kurumlannm buyuk destek ve emekleriyle gerr,:ekle§tirilmektedir. Ger,:mi§ten bugune, Tt.irkiye'de seramik adma belirli arahklarla
duzenlenen veya duzenlenmi§ sergi, sempozyum ve r,:ah§taylarm ba§hcalan §unlardlr: Bozuyuk Seramik Festivali, Klmk Koyu Seramik Yaz Okulu,
Uluslararasl Eski§ehir Pi§mi§ Toprak Sempozyumu, Vitra Sanat Ati::ilyesi Ki§isel lzler Sergileri, Vitra Sanat Ati::ilyesi Disiplinlerarasl Etkile§imler Sergileri, <.;:anakkale Seramik Ulusal ve Uluslararasl Seramik Sempozyumu, Anadolu Oniversitesi Uluslararasl Seramik Sempozyumu ve Sanat Egitimi Degi§im
Programl, ISAEE, Dokuz EylUl Oniversitesi Uluslararasl Seramik Sempozyumu, "Karacasu Topragmdan" Uluslararasl Terra Sigillata Sempozyumu, ODTO Sanat Festivali, Hacettepe Oniversitesi Giizel Sanatlar FakUltesi Seramik
Bolumu ve Avanos Belediyesi'nin i§birligi ile Duzenlenen 'Uluslararasl Uygulamah Seramik Sempozyumu, Denizaltmda Seramik Sergileri Gen;ekle§tiren Denizi Pi§irdik Organizasyonu, Seres, Turk Seramik Dernegi Uluslararasl Katlhmh Seramik, Cam ve Boya Semineri v.b.
"Bir\;ok Ulkeden seramik sanat\;llan, geleneksel pi§mi§ toprak uretimi ve sanayisinin geli§imine katkt vermek ve pi§mi§ topragm sanatsal yonden degerlendirilmesi ile sanata farkh boyut katma amaclyla Eski§ehir'de bir araya
geldi. 15 Agustos'tan bu yana devam eden ve 5 EylUl tarihinde sona erecek
1. Uluslararasl Pi§mi§ Toprak Sempozyumu, Tepeba§l Belediyesi'nin koordinati::irlUgu ve KUltur Bakanhgl'nm katktlan ile \;e§itli universiteler ve ozel
kurulu§lar tarafmdan ger\;ekle§tiriliyor. Be§i yabancl olmak uzere 10 ayn sanat\;mm kente kazandlracaklan sanat \;ah§malanyla peki§ecek olan etkinlige Turkiye adma Prof. Devrim Erbil, Gungor Guner ve Hamiye <.;:olakoglu'nun yam Slra Guney Afrika'dan Strijdom Y.D. Merwe, ]aponya'dan Charles Pilkey ve lsve\;'ten Ulla Viotti katlhyor. 2 ve 5 Eylul tarihleri arasmda bir\;ok bilimsel toplantlya da ev sahipligi yapacak etkinlikte altl ayn seramik
sergisi birden sanatseverlerin begenisine sunulurken, 26 Agustos'ta da Gungor Dilmen'in kaleme aldlgl 'Ben Anadolu' adh oyun sahnelenecek"
(http://www.radikal.com.tr/. 22.08.2002). 1990'h ytllarla beraber yerel yonetimler, universiteler, endustri kurulu§lannm destekleriyle saYllan artan bu
Wr etkinliklerin, son Ylllarda bilinmeyen nedenlere devamhhgl kesintiye ugraml§ttr. Bu etkinliklerden bazllan §unlardlr: Seramik sanatmm toplumla buWnle§mesine en guzel orneklerden biri olan; Eski§ehir Tepeba§l Belediyesi'nin koordinatorlugu ve KulWr Bakanhgl'nm katktlan ile \;e§itli universiteler ve ozel kurulu§lar tarafmdan ger\;ekle§tirilen Eski§ehir Pi§mi§ Toprak
Sempozyumu, davetli sanatplann Bozuyiik i\;in yapttklan eserlerini halkm
onunde §ekillendirdigi, seramik yan§malannm, \;ocuk seramik kurslannm
ve sergilerinin duzenlendigi Bozuyuk Seramik Festivali v.b. gibidir.
Bunun yam Slra bazl etkinlikler ya§anan tum slkmttlara ragmen siirdurUlmeye \;ah§llmaktadlr. "Bodrum Liman Ba§kanhgl, deniz kirliligine dikkat \;ekmek i\;in aplan sualtl seramik sergisine 'denizi kirlettigi gerek\;esiyle' 1550
YTL para cezaSl kesti! 2001 Yllmdan beri sualtt sergileri duzenleyen 'Denizi
Pi§irdik' grubu §a§km. Grup sozcusu inci iyiba§, "Bu sergiyle a§1f1 tuketim
ve \;evrenin hunharca kullamlmasma gonderme yapttk. Yogun ilgi nedeniy-
SAYI: 19, 2008
Ie suresini uzatml§tlk. AmaClmlz denizi kirletenleri, suyun 30 metre altmda,
vicdanlanyla ba§ ba§a blrakmaktl" dedi. Bodrum Liman Ba§kam Eray Aykanat'sa ceza kesmekte hakh oldugunu savundu: "Bir hafta i<;:in izin ald!lar.
Sergiyi izin almadan uzattlklar. Eserler deniz dibinde dag!ldl, kirlilik yaratmaya ba§ladl. Dart kez uyardlk sonra ilgili kanun geregince idari para cezaSl uyguladlk. Sanata ve sanatpya kar§l degiliz" (http://www.radikal.com.tr, 21.08.2007).
Hacettepe Universitesi Gi.izel Sanatlar FakUltesi Seramik Boli.imu ve Avanos
Belediyesi'nin t§birligi ile Duzenlenen Uluslararasl Uygulamah Seramik
Sempozyumu, uzun Yillardir yerel yonetimlerin ve universitenin i§birliginin
uyumlu bir <;:ah§ma ornegi olarak gosterilebilir. "Hacettepe Universitesi Guzel Sanatlar Fakliltesi Seramik Bolumu ve Avanos Belediyesi'nin i§birligi ile
duzenlenen Uluslararasl Uygulamah Seramik Sempozyumu devam ediyor.
31 Temmuz Per§embe gunu sona erecek Uluslararasl Uygulamah Seramik
Sempozyumu kapsammda Japonya, trlanda, M1Slr ve Macaristan'm yam Slra, Anadolu'nun <;:e§itli §ehirlerinden seramik sanat<,;:llanm bir araya geliyor.
Bilgi ve becerilerini yan yana pratige dokecek dokuz sanat<,;:mm ve bir atolyenin eserleri, once Avanos'ta ardmdan da Ankara'da aplacak bir sergiyle
sanatseverlerin ilgisine sunulacak" (http://www.radikal.com.tr/. 28.07.2003 ).
Yerel yonetimlerin destegi olmadan, i.iniversitelerin kendi <;:abalanyla ger<,;:ekle§tirmeye devam ettikleri etkinliklerinden Dokuz Eyllil Universitesi
Uluslararasl Seramik Sempozyumu ilk kez 1997'de Seramik Bolumu Ba§kam Prof. Sevim <;:izer ondilligi.inde dlizenlenmeye ba§lanml§tlf. Ege'nin antik seramiklerinin aras,tmlmasl sonucu uretilen zinter astann (terra sigillata)
sempozyuma katllan sanat<,;:!lann kullammma sunuldugu Dokuz Eyli.il Universitesi Uluslararasl Seramik Sempozyumu'nda "farkh Ulkelerin sanat<,;:llan
seramik <,;:amurunun sihirli etkisiyle kayna§arak ebedi dostluklar kuruyor.
Gen<;:lerle uluslararasl deneyimli sanatplan biraraya getiren sempozyum,
olanaklan ol<,;:usunde dunyaYl kucaklamaya <,;:ah§maktadlr" (www.hurriyet.com.tr, 02.10. 2000).
Universite organizasyonlan arasmda, uzun Yillardir geli§erek surdurUlen
uluslararasl etkinliklerin en dikkat <,;:ekicisi ku§kusuz Anadolu Universitesi
Guzel Sanatlar Fakliltesi Seramik Boli.imO'ni.in de i§birligi i<,;:inde oldugu
"Uluslararasl Ser;:tmik Sempozyumu ve Sanat Egitimi Degi§im Programl"dlr.
"tiki 1999 Yllmda <;:in'de di.izenlenen Uluslararasl Seramik Sempozyumu'nun
altmClsma bu Yll Eski§ehir Anadolu Universitesi Gi.izel Sanatlar FakUltesi ev
sahipligi yaplyor. Glizel Sanatlar FakUltesi Seramik Bolum Ba§kam Prof.
Zehra <;:obanh ve yabanCl ulkelerdeki seramik bolum ba§kanlannm i§birligiyle duzenlenen sempozyum 22 Ekim tarihine kadar surecek. Farkh i.ilkelerden alanmda uzman ogre tim i.iyeleri, tanmml§ seramik sanat<,;:!lan ve og-
rencilerini her yd farkll bir lilkedc hir araya w:lil1:rd..: kliltiirel,
sana lsal etkile~illl
rayla~lmlnl
\'C
farkh-gUnccl sanal e,Ctitillli deAi.<.,imini \'e
s:lAlamaYl amadayan sempozyu m ilk olarak J 999
yll lnda C:in'c1e Tshingua Cnivcrsilesi Sanat n~ Tasanlll FakUhesi Sl:ralllik B61i..imi..inde
ger(ekle~lirildi.
Bu yll aitlnCISl cl\.izenlc-
nen "Llus!ararasl Seramik Sempozyumu \C S..tnat EAitil11i
~im
J)eAi~
Progn.lml"'na Tlirkiye'nin yam sira :; yahano lilkeden sera-
lllik sanalnlan
k~lt[hyor"
(W\\"w.hurriyel.cOm,lr. 11.IO,20() I).
Uluslararasl Seramik Scmpozyumll vt: Sanal Egitimi
yllmua
Meksika'd~1
J)t:~i~im
ger<;ckle.stirilen organizasyanllnda
Program!' 200:;
dcrnekle!;lmi~lir.
j\'!er-
Resml6
wwwhumyet.com.tr.
11.10.2004
kezi Japonya'da alan dernek ISACEE (International S{)(.:iCIY ror Ceramics An
Education and Exchange) adml a[ml-?Ilr. Her yd dernej4e ilye olan farkh hir
Olkede; <<;in, Amerika, Ingilrere. Kore, TOrkiye. Japonya, Mebika, Alman-
ya \'e i\v\.IslUralya) di..izenlencn organizasyon.
anl~hm:.lIl Unin~rsitenin
0
yli c\ "ahihi olan Olkedeki
dUzenlcdiAi elkinlikler; konferanslan,
(ah~taylan,
karma seramik sergilerinLo Olkeye ail l)ncmli mOze. rabrika, ."a natCl ::ll()lyelcri \e arkeolojik alan gezilerini kapsamaktadlL
TOrk Seramik Sanatl'nlll geli.siminde yan.sma]ar ua {"memli bir ),cre sahiplir.
Tlirkiye'cle arahkh olarak duzenlenen
\"(~ya
dO/enlenmL., seralllik
nncJan ba,:,hcalan -?unlardlr: Dc\'lel Re:-iim. I it'ykel, Ozgiinbaskl
ran~mala­
\'C
Seralllik
Yansmasl, Izmir RotilIY Kuli.ibLi Ahm TeMi Seramik Yansmal-ll, TRT Resim,
lleykel ve Seramik Yan;;ma..,\ ve Uluslarara...,1 ~l 11amlller Cakl Serarnik Yan~masl·chr.
6H yl1tltr di.izenli olarak cle\'~11ll eden Tlirki)'t'nin en .saygUl seramik yan~­
mas! organisazyonll alan KUltur Bakanh~1 Dedet Resim. Heykel. Ozglinha ...,kl n: Ser:.lmik Yansmasl Sergisi son
)'lllard~l
halen slirdOri..i1mcye dC\'alll
etmekteclir. ·· Ki.ilrlir Bakanhgl'l1ln bu )'11 (Jt)'inci ..,ini dU/t.:nledigi Dc\'lcl Hesim \e lleykel yanr..,masl ytllar ..,onra ilk kez \nkara clislllcla dlizenlendi kazananlar cia belli oldu. Bu pi yafl~maya katthm icin eserlerin loplama l11<.:rkezleri btanbul \"(~ tzmir'in resim heykel mO/deri olciu. Yan,sma izmir'cie
yaptlch \ e eserlcr de Izmir'de sergilenecek. KtilrOr \'(:' 'furizm Uakal1l El1ugrul GOnay cia, pazarresi gOni..i "68. Dcdct Resim \'c lleykd Yan!:>l11aSl tl nll1 17-
Reslm 1.
www.humyercom.tr.
14 12.2001
lllir'deki ...,ergi a<;:lil~l \'e 6dlil t6renine katdacak Rakanilk yetkilileri yansmanll1 Ankar:t'da yapt!lllamaslI1l Resim l1eykel ;\li..izesi'nin tadila-
•
tina ba~lalllak istcmedi ve "BLI yt! lzmir'de dOzenlel11ek i.'·;ted ik'l
r ..,
dediler. Ancak, Ankara'cla eserler i\.·in [oplama merkezi de a(:"t!mamaSl akillarda soru i:?areli yaratll. Ankara!1 :-ianatCllann eserlcrini kendi imkanlanyla ml Izmir'e k:lclar raSl)'lp raSllnach~1 bi-
't.
09\.
V ...,
T//>'D G
•
(
B[tE.D 1\' E C
t
!
linemiyar ama, ye[kililcr, "Ankara 'da nt:dcn loplama mcrkczi
acllmaul" "orUSllna yantt
-
\'(~rcl11iyor1ar (\Y\\'~·.hurriyer.com,rr.
1;.12.200"7 ),
SAYI: 19, 2008
r
Bu ytl 1O.su dLizenlenecek olan izmir Rotary KulLibLi'nLin Geleneksel Altm
Testi Seramik Yan~masl uzun Ylllardlr amatbrlerin ve gLizel sanatlar fakLiltelerinin seramik bolLimlerinde okuyan ogrencilerin katlhmlyla TLirk Seramik Sanatl'nm gen~ nesillerini destekleyen bir yan§ma olma niteligini sLirdlirmektedir. "iZMiR Rotary KulLibii'nLin geleneksel "Altm Testi Seramik Yan~masl" sonu~landl. Bu ytl altmclsl yapllan yan§maya 120 eser katlldl. 98
eser sergilenmeye deger bulundu. Tiirkiye'nin usta seramik~ilerini bulu~tu­
ran se~ici kuru 1 yedi esere ~e~itli odLiller verdi, 28 eser de ki§i ve kurulu~­
lann ozel odiillerini kazandl. Prof. Dr. Bedl Amlanmert, BingLil Ba~anr,
Prof. Dr. Cengiz (:ekil, Prof. Dr. Sevim (:izer, Prof. Dr. Hamiye (:olakoglu,
TLizLin Klzllcan, Prof. Dr. GonLil Oney ve Mustafa Tun~alp'den olu~an se<,;ici kurul; Onder Unsal'm ~ah§masml birinci, Nurdan Bozkurt'un ~ah~masml
ikinci, Ali Cemal Koseler'in ~ah~masml ise Li~LincLi se~ti. Gen~lik odLilLi Devrim Kadirbeyoglu'na, birinci mansiyon Burcu OztLirk Korebe'ye, ikinci mansiyon Defne Sanman'a, Li~LincLi mansiyon ~elale BLike'ye verildi. 6. Altm
Testi Seramik Yan~masl'nda odLil alan sanatplara armaganlan 17 Nisan Pazartesi saat 18.00'de iZFA~ Sanat Galerisi'nde dLizenlenecek torenle verilecek" (www.hurriyet.com.tr. 15.04.2000).
TLirk Seramik Sanatmm geli§iminde seramik sempozyumlan, festivalleri, ~a­
h~taylan ve yan§malann yam Slra seramik sanat~llannm a~tlklan ki~isel ve
karma sergilerin yeri de unutulmamahdlr. 1980'li Ylllarda saYllan hlzla artan
sanat galerilerine ragmen seramik sergileri, resim sergilerine oranla bu mekanlarda daha az yer bulabilmi~lerdir. GLinLimLizde ise kapanan galerilerin
saytlan artml~, azalan galerilerin programlannda seramik sergileri daha az
yer bulabilmi§tir. TLim bu slkmttlara ragmen, dLinya ~apmda Line sahip 01mu§ pek ~ok seramik sanat~lsl yeti§mi~, bu sanat<,;llar, ozgLinlLiklerini ortaya koymaya ~ah§arak ~ok saYlda ki§isel ve karma sergiler a~ml§lardlr. Son
Ylllarda TLirk Seramik Sanatl adma yaptlml§ en kapsamh sergi ba§langl~tan
gLinLimLize TLirk seramik sanatplan ve gen~ ku~agm temsilcilerini aym ~atl
altmda, Tophane-i Amire KLiltLir ve Sanat Merkezi'nde toplayan 'TLirk Seramik Sanatl' sergisi olmu~tur. "1930'lardan bu yana TLirk seramik sanatma
katklda bulunmu~ sanatplann eserleri, 'TLirk Seramik Sanatl' sergisinde sanatseverlerin ilgisine sunuluyor. VitrA Karo'nun sponsorlugunda, Mimar Sinan GLizel Sanatlar Universitesi Seramik ve Cam Tasanml BolLimii ile 3. Boyut Proje Uretim' Merkezi'nin i~birligiyle olu~turulan Seramik Tamtlm Grubu'nun dLizenledigi sergi, 30 EylLil'e kadar gezilebilecek" (www.yenisafak.com.tr, 15.10.2007).
EczaClba§1 Vitra TLirk Seramik EndListrisi'nin geli§imine oldugu kadar, TLirk
Seramik Sanatl'nm geli§mesine de her tLirlLi destegi, bu konuyla ilgili yap 1Ian her tLirlLi ~al1§manm arkasmda bulunarak gosteren nadir kurulu~lardan­
dlr. Yapllan etkinliklere sponsor olarak destek vermenin yanl Slra EczaClba-
§l ~irketler Grubunun kurucusu Dr. Nejat EczaClba§l'nm "Sanat ve kUlture
yapllan her turlu yatmm, dogrudan dogruya toplumun sosyal varhgl, ekonomisi, politikasl ve butun benliginin de geli§mesine yapllml§ bir katkldlr"
du§uncesiyle seramik sanatml desteklemek ve daha geni§ kitlelerle payla§mak amaClyla hayat verdigi Vitra Seramik Sanat Atblyesini, 1950 Yllmdan
gunumuze EczaClba§l'nm Seramik uretimi yapan fabrikalanndaki her turlu
imkam seramik sanat<;llannm kullammma sunmu§tur. Atolyede <;ah§malanm ger<;ekle§tiren sanatplar, 1998 yllmdan ba§layarak gelerrekselle§en "Ki§isel izler" sergilerini istanbul'un yam Slra Turkiye'nin <;e§itli kentlerinde de
sergilemi§lerdir. Ba§langl(;:ta her Yll duzenli olarak organize edilen Ki§isel
izler Sergileri, daha sonraki ylllarda atblyenin Disiplinlerarasl Sergileri'yle
donu§umlU olarak yapllmaya ba§lanml§ur. "Vitra Seramik Atolyesi'nin her
yll duzenledigi 'Ki§isel izler' sergi dizisi bu yll da siiruyor. Tiirkiye'den ve
yurtdl§mdan dokuz sanat<;mm Vitra Seramik Atolyesi'nde gen;:ekle§tirdigi
<;ah§malardan olu§an 'Ki§isel izler 4' sergisi 4 Haziran'a kadar Mimar Sinan
Universitesi Resim ve Heykel Muzesi'nde" (http://www.radikal.com.tr 30.05.2001).
Cumhuriyetin ilanmdan bugune ge<;en sure<;te Turk Seramik Sanatl'mn geli§iminde; ki§iler, ozel ya da kamu, kurum ve kurulu§lan <;ok onemli bir ral
oynaml§lardlr. Bu geli§meler yalmzca Turk Seramik SanaU baglammda degil aym zamanda Turk Seramik Endustrisinin geli§iminde de <;ok buyLik katkllar saglaml§lardlr.
Gazetelerde Endi.istriyel Seramik Haberleri
Turkiye Cumhuriyeti, 29 Ekim 1923'de kuruldugunda tiim kaynaklan tiikenmi§, endustrisi olmayan, tanm alamnda <;ok geri kalml§ ve ekonomik a<;ldan olduk<;a zaYlf bir Lilke gorunumunde idi. Turkiye §eker, kuma§ gibi temel ihtiya<; maddelerinin <;ogunu yurt dl§mdan saglamaktaydl. Bu nedenle
devlet, temel tuketim ve ara mallann ithal edilmesini durdurmak amaClyla
un, §eker, pamuk, komur, demir ve akaryaklt uretimine oncelik vermi§, bu
temel urunlerin yurt i<;inde uretilmesi ve dl§a kar§l baglmhhgm azalulmaslm hedeflemi§tir.
Cumhuriyetin ilk Ylllannda tanmm ekonomideki yeri olduk<;a biiyuktii. insanlann giyinme, bannma ve glda maddelerine ihtiya<; duydugu bu donemde, endustrile§meye tanm alanmdan ba§lamak en manukh yol olarak gorunuyordu. Bu nedenle 1925 Yllmdan sonra, insanlann temel ihtiya<;laflm kar§llayacak olan, Alpullu ~eker Fabrikasl (926), U§ak ~eker Fabrikasl (926),
Bursa DokumaClhk Fabrikasl (927), Bunyan Dokuma Fabrikasl (927), Ankara <:;:imento Fabrikasl (928), Ford ~irketi ile bir Otomobil Montaj FabrikaSl (929) ve Eski§ehir ~eker Fabrikasl (933) kurulmu§tur.
1934 Yllmda, Birinci Be§ Ylhk Sanayi planl kabul edilmi§, bu planla tum
onemli sanayi kollannda, i<; talebin yerli uretimle kar§llanmasl on gorulmu§
SAYI: 19, 2008
ve desteklenmi§tir. Birinci Be§ Yllbk Sanayi Plam'nda tekstil, kendir-keten,
demir-c;:elik, seramik, klor, suni ipek, seluloz kaglt, §eker, slingercilik ve glil
sanayileri gibi alanlar yer alml§tlr.
Bu yl1larda, Turhal ~eker Fabrikasl (1934), Baklrkoy Bez Fabrikasl (1934),
Kec;:iborlu Kuk"Lirt Fabrikasl (1934), Kayseri Bez FabrikaSI (1935), Pa§abahc;:e Cam FabrikaSI (1935), Zonguldak Turk Antrasit Fabrikasl (1935), <,;:ubuk
Barajl (936), !zmit Birinci Kaglt Fabrikasl (936), Nazilli Basma Fabrikasl
(937), Eregli Bez Fabrikasl (1937), Gemlik Suni tpek Fabrikasl (1938), Bursa Merinos Fabrikasl (938), Divrigi Demir Madeni !§letmesi (1938) aC;:llml§tlr.
Yukanda da belirtildigi gibi, Birinci Be§ Yl1bk Sanayi Plam ic;:inde kurulmaSI planlanan fabrikalardan biri de seramik fabrikaslyd1. Ancak ikinci Dlinya
Sava§I'nm patlak vermesiyle, yatmmlar durdurulmu§ ve bu plan gerc;:ekle§ememi§tir. Hurriyet Gazetesi'nde 2001 Yllmda yer alan bir habere gore, Turkiye'de endustriyel baglamda seramik liretimi 1957 yl1mda gerc;:ekle§mi§tir.
"Turkiye'de endustriyel anlamda ilk kaplama malzemeleri uretimi 1957'de
<,;:anakkale'de <,;:anakkale Seramik tarafmdan gerc;:ekle§tirildi. Uk seramik
sagbk gerec;:leri uretimi ise bundan bir yl1 sonra istanbul Kartal'da EczaClba§1 Vitra Tesisleri'nde yaplldl" (www.hurriyet.com.tr. 06.05.2001).
1963 Yllmda sofra ve slis e§yalan uretimi ic;:in Gorbon 1§11 seramik fabrikasl
ile istanbul Porselen Sanayi sektore katllml§, 1966'da Sumerbank ve Turkiye Emlak Krecli Bankasl Porselen ve <,;:ini Fabrikalan Ltd. ~irketi tarafmdan,
duvar ve yer karosu liretecek olan BOZliyuk Seramik Fabrikasl (1997 yl1mda ozelle§tirilerek Ercan §irketler topluluguna devredilmi§tir) ve 1968'de
sofra e§yasl, sagbk gerec;:leri, izolator ve fmn malzemeleri uretimi ic;:in de
Yanmca Fabrikasl kurulmu§tur. 1998 Yllmda Yanmca Fabrikasl uretime deyam etme zorunlulugu olmaks1Z1n ozelle§tirilerek kapatllml§tlr.
1972 Yllmda seramik endustrisinin onclilerinden, <,;:anakkale Seramik ilk yer
karosu uretimine gec;:mi§tir. Daha sonraki yl1larda, butun dunyada oldugu
gibi Tlirkiye'de de seramik sektarunde daha bliyuk pay alma yan§1 hlZ kaZanml§tlr. Artan talebe bagb olarak liretimde el i§c;:iligi azaltl1maya c;:ab§llarak, yeni teknolojilerin kullammma aglrl1k verilmeye ba§lanml§tlr. Artan ya§am standartlan talebi olumlu yonde etkilemi§, bunun sonucu olarak lilkemizde, endustriyel seramik (kaplama malzemeleri, sagbk gerec;:leri ve sofraslis e§yalan) uretecek yeni fabrikalar pe§ pe§e kurulmu§ ve uretime ba§laml§lardlr.
Bugun lilkemizde, kaplama malzemesi (yer ve duvar kaplamasmda kullamlan, seramikten yapl1ml§ plakalar) uretimine devam eden seramik kurulu§lanmlz: <,;:anakkale Seramik Fabrikalan A.~, Kalebodur Seramik San. A.~ ,
Toprak Seniteri ve tzolatar San. A.~, Ege Seramik San. A.~, EczaClba§1 Karo
Seramik San. A.~, Kutahya Porselen San. A.~, Sogut Seramik San. A.~, Hi-
tit Seramik San. Tic. A.~, Tamsa Fayans Seramik Uretim Daglt1m San. Tic.
Yurtbay Seramik San.ve Tic.A.~, Termal Seramik San. ve Tic. A.~, Seramiksan Turgutlu Seramik San. Tic. A.~, Ercan Seramik San. Tic. A.~, Efes
Seramik San. Tic. A.~, Yuksel Seramik San. A.~, Anatolia Seramik San. A.S,
U\iak Seramik San. A.~, Seranit Seramik San. A.~, Altm <;:ini ve Seramik
San. A.~, Pera Seramik San. A.~, Granist Granit Seramik San. ve Tic. A.~ ,
Umpa\i Seramik San. ve Tic. A.S. dlr.
A.~,
Seramik sagltk gere<;,:leri (seramikten yapllml\i lavabolar, lavabo ayaklan,
klozetler, bideler, rezervuarlar, pisuarlar vb. urunler) sektbrunde uretim yapan kurulu\ilanmlz: Eczaclba\il (Bozuyuk), Serel (Manisa), Kalevit-Roca (<;:anakkale), Ege (izmir), <;:enesizler (<;:orum), <;:anak<;,:llar (Zonguldak), Toprak
(BOZliyuk), Heri\i (Kutahya), KIlm<;,: (Tekirdag), ideser (istanbul), Turkuaz
(Kayseri), Dogvit (tstanbul-Bilecik), Esvit (Eski\iehir), Erbe (tstanbul), Ozvit
(tzmit), <;:elebiler (Sakarya), Duravit (tstanbul), <;:ag (tstanbul), Seren (Bozuyuk), Eyvit (Kayseri), Bozvit (Bozuyuk), Turavit (Ordu), Bartm (Zonguldak), Selvit (Eski\iehir), OZI\ilk (Eski\iehir) ve <;:ama\i (Ordu)'dlr.
Sofra ve sus e\iyalan (yemek taklmlan, <;,:ay-kahve taklmlan, dekoratif ama<;,:It biblolar, vazolar vb. lirunler) sektorlinde uretim yapan kurulu\ilanmlz ise
Klitahya Porselen (Kutahya), Gural Porselen (Kutahya), Porland Porselen
(Bilecik) ve Sanat Seramik (Bilecik)' tiro
1980'li Ylllara kadar endustriyel seramik uretimi hem teknolojik a<;,:ldan hem
de urun <;,:e\iitliligi a<;,:lsmdan geli\imeler gostermi\itir. 1980'li ytllardan soma
Turkiye'de seramik liretimi ve tliketiminde artl\i kaydedilmi\i ve seramik endustrisi dunya pazanna a<;':llml\itlr. Tlirkiye seramik sektorlinde en <;,:ok geli\ien lilkelerden biri haline gelmi§tir. Bunun gostergesi niteliginde bir haber
1997 Ylltnda Hurriyet Gazetesi'ne \ioyle yanslml\it1r: " ... 1995 itibariyle Tlirkiye dlinyada duvar ve yer karolan uretiminde altmcl, ihracatta yedinci ve
tliketimde de onbirinci slraya yerle§ti. Turkiye'nin onlimuzdeki Ylllarda liderligi yakalamasl ise hi<;,: zor degil. 2000 YIlt i<;,:in sektorun uretimi karo i<;,:in
250 milyon metrekare, sagltk gere<;,:leri i<;,:in 150 bin ton ve sofra - sus e§yaSI i<;,:in 27 bin ton olarak tahmin ediliyor. Bugun Almanya, ABD, israil, ingiltere ve Kanada ba\ita olmak lizere dlinyanm 100'den fazla lilkesine ihracat yaplYor" (www.hurriyet.com.tr. 20.09.1997).
Tlirkiye'de 2000'li Yl11ara gelindiginde seramik endlistrisindeki, uretimlerde
kaliteye daha fazla onem verilmi§ ve ihracatta yukanda belirtilen hedeflerin
atesine ge<;,:ilmi\itir. 2006 Yllmda istanbul TUYAP' da (Tliyap Fuar ve Kongre Merkezi) duzenlenen 18. Uluslararasl Seramik ve Banyo Fuanna kattlan
Avrupa Seramik Federasyonu Ba\ikam Alain Delcourt bu durumu Hurriyet
Gazetesi'ndeki haberde §ayle apklamaktadlr: "TURKiYE' nin seramik sektbrunde italya ve ispanya'dan soma u<;,:uncu oldugunu belirten Avrupa Se-
SAYI: 19, 2008
ramik Feclera~yonu Ba~kall1 Alain Dclcourl, Avrupa ulkelerinde kli<;lilen seramik sektorOnOn TOrkiye 'cle bOyOdOgunli s6yledi. UI\'JCERA 18'inci Cluslar:.lra~1
Seramik ve Fklnyo Fuanna kanl;1n Alain Dc:lcourl. TOrk Clrlinlcrinin
ba~ta Av rupa olm:lk Ozere cli.inyanm her ycrinde kabul g()rdOgOnli belilte-
rek. "Sekrorlin v..:rimliligini arurmaya y6nelik yatu'mllar yap ilmasl gerekiyor"
dedi.Seramik ve Fkll1Yo Fuan'nclaki Turk yaplllli tasanmlann (:ok ilgisini
("'ektigini \'e AVfupa'daki kaliteli lirunlerdcn hir farkllllll oiamachgtnl soyleyen Delcoult,
~(;yle konll~au:
"Ti.irkiye'dcki sCr3mik sekti;ru Avrupa
a<;ISIll-
dHn <;ok oncmli. ~1I an u,i.incCI hi.iyuk M.:ramik i.irctiLisi konllmunda blllllnan Tlirkiye 'nin ()nlinde bran),:l ve tralY~1 val'. Ancak bu piyasalar kli~i.U­
Illcktc olm:.lslna ra~Jllen TOrkiyc hliyliyor. 1311 lilkede seramik sekrorlincle
~'ok
erkileyici bir olgu var. Bu cia scktClrlin kalite dizayn \e tasanm
a~lsm­
dan ne kauar hlzlt i1crledigini gosteriyor." Bundan ytllar (}nce Tlirkiye'cle
uretilmi~
scramigi gorOntOsi.inclcn aY11t cdebildigine clikkar ('eken Alain DeI-
court. "En iyi
\"C
kalitcli lirCtnlerden farklt o lclugunu hcmcll an layahiliyordu-
nuz. Ancak hugOn TOrki ye'cleki i.iri.inl..:re baktlglllllzda markaslI1l gonneseniz bile, en iyi OrOnlcrdell aym etrneye ihtimal yok. L3urada model tasanllllar hulunuyor yani en iyi uiuslararasl dOzeyi gbruyoruz" dedi (w\\'w.hurri),cl.conl.lr, 20,04.1006 ).
Alain Delcourl'lIl helirlligi gihi. lOOO'1i ytllar TOrkiyc 'cle
..:ndli~triyel
serami-
gin ylikseli ....e gectigi hir donelll olmustur. Finnalar bu dfmcmde teknolojiye,
t~lsanma
hliylik onCIll vermt:)'e
b~I~IaIllI\;i
ve
dliny~cla
gc(crli ohm kalite
belgelcrini alllll~lar(hr. Kldtlirel. cografi slI11rbn a:;;;arak linlO ta ....anlllctlarla
cah~lllaya ve Ii.iketiciye yeni lirlinler sunmaya ha~lallll~brdlr. Haclikal Gaze-
tesi 'nde rer alan hir habere gore: "Tasanlll alanlllcla bir ekol olarak kabul
cclilen \,"aJlpaper dergisi. tasarun dchasl Ross Lovegro\'e'lln \ 'irra i,in [asarlad lgl istanbul Koleksiyollu 'nu en iyi banyo 6di.illine laYlk g6rdO. \\Tallpaper ciergisi tararll1dan, ak.:akgonlillli g6rlinmL'sine ragmen tUlkulu hir kolek~iyon
olarak nirelenclirilcn koieksiyollull
ba~anSIllIll 511'1'1
olarak hem tasa-
Res/ma.
nmcmll1 yan.llKdlgl hem de Vitra'nlll lirctilll tL'knolojisindeki ustaltgl g(}ste-
http://www.•ad/kaf.com fr.
rildi ... Tamarnen lIyullllu ve rlikelici kin Illaksimllm esneklik sunan i(:" mc-
21.01.2006
kLi nlar olll,sturacak .$L'kilde tasarlanan I!-.lanoul KoleksiyonLl'nciaki 100'0 a:;-,kin i.iri.in araslIlda. seramik taklllllar, scramik rer \'e du\"ar
karolan, ki.h"Ct, banyo mobilyalan, arm3rlir \"e akSeSll\'arl<lr
yer altyor. Seramik karolann yam S Il~l klivcl ranelinde vc
banyo lllobilyasl kapaklanncla da kllilandan geometrik clesenlcr, lllL'kancia cstL'tik
1I)'1l1ll
yarat lhnaslll3 olanak sagltyor.
La\'abu ayak kombinasyonlll1L1I1 hcykelim .... i g6rlinlOsli, hem
rasanlllcuun yaratlClltgllllll hcm de Virra'nlll i.irerim teknolojisindeki
(hup:
USl;.1 It A. III III
kanltl
olarak
www.raciikal.conl.lr. 21.01.2006),
gi':lslcriliyor"
TOrkiyc'de seramik e ndOstrbinin geli$mesincie onemli hir ye ri obn,
dlinyadaki geli~meleri ~ok yakllldan takip eden, :-.eram ik lirericilerimizdcn biri olan Ece Ranya, kliresd ISln1113 nedeniyle glinluk ya~a­
ml olulllsuz yonde clkilcycn su slkllltlSlI1:l <;ozlimler getiren uninlerinl mlistcrilcrine sunrnu::;, hl! konl! ilL' ilgili bilgiler Ibdikal Gazclcsi'ne §byle yansllnl ~tlf: "." Kuresel 1 ~1I1ma yi.izOnden gOnllik ya~~lJnl
etkiler hale gelcn su kllilAI, pek <;ok sekt6rdeki lirelicileri, su rasarruru saglayacak uliinlere ybneilli. Suyun en (ok kullal11lc.hgl yerlerin
ba::;1I1da gelen banyolar, su tasarrufu saglJyan j."lrlinle rin hedefi olunca, bu konudaki en <;a rplCl haberlcr, \'itririye-ser:llllik scktbrlinden
geldi. Sektonin, kurulu kapasite aCIs1I1cian O(lincli bli)'uk ~irket i Ece Banyo, klozetlerclc su sarfiyaul11 stanciaJt alan dokuz litreden 4.5 litreyc indiren
Illoclclini TSE'de belgclenclirerek liretime ha§latli. Ece Uanyo Y()lletirn Kurulu Ba~kal11 Erdem \=enesiz, Tlirkiye'de lirerilen klozt:llerin genel alarak altl ile ciokllZ litre aras1I1da SlI riiketerck tam ronksiyon yapabikligini h<.:lil1erek, biz ycni lirunlimlizle klozetlerdc su tOketim Illiktanm "--1.1 Iitreye (ekrik
\'e tam fanksiyon saglacilk" dedi (http: w\vw.raclikal.com,rr, 11,08,2007).
Reslm9.
i\'WW,radlkalcomtr.
15.08.2001
Ulkemizdt:ki seramik i.'lrericileri. kurcsd 0YllnclI olmaclan sadecc kendi 01kcmizcie \'e kencli pazanl11ll:da listlinllik saglamaya rahsarak \'e blloa gCI\'enerek cllinyada ayakla kalmanlll pek mumklin olamaY:lcaglfll g6rerek, dun,C~illi lilkelerincle fabrikalar kurmu~ ve ,e~itli lilkelercle ~il'kel evlilikleri yap:lrak cllinya piyasalanna egemen almaya ve markalanlll yerl('~tinne­
ye ba~laml~larchr. BlI an13(1a Eczacilxl~1 gllrllbllnlln slircilirc!Ctgli (:ali~malar
sonll(' \'enneye ba.slaml~ \'c 2007 ydmda IIOrriyct Gazctcsi'nde haber konllSlI olmll$tur: "" .Alman karo seramik ureticisi Engers'in arclmdan Villeroy&Boc!1'lIn yOzde 1 1'ini satm alan ECz:lclha~I'll111 YlIrtch.';;imda hOylimeye
dc\';;!m edecegini soyk:ycn EczaClha~1 Topluillgu CEO'su Dr. Erdal Karamcrcan, bu yllm ilk yansmda RlIsya'da hir seramik s:l~hk gcrcc!t..·ri Or<..:til11 Lesisin in in.saal1na baslanacagml. Rusya'da ge rekli arsa \-c in~aaL izinlerinin tamamlandlgml, yapdacak ihale sonraslI1da in~aat1I1 ha~layacagml \'L' 200S ),1linda tesisin den'eye alinacaglJl1, RlIsya'daki yeni resisin a<,.:dmaslyla birlikte
liretim kapasitcsinin 65 111il)'on adet alacagllli bdirui ..l,R kllrlllllsill EczaClbaSI TopllllllgU blinyesincleki Ecz;]cilxl~ 1 Karo Seralllik. halcn Turkiyc, AlIllanya \'e Irhnda'cla lirt:tilll yaplyor" (",yw.hurriyeLcolll, Lr, 27.0,3.200-).
yanlll
Yukanda S()ZU edilen ]'ullin olllmlu gdi~melere ra~lllen, TOrkiyc'dt: seramik lireticileri, ser~llnik sektbrunun son yillarda (ok hlzl1 buyulllcsi \'t: rekabet ko~ul1annm getirdigi olllmslIzluklar nedeniylc pazar blilmakra zorlanmaktadlrlar. Anadolll Ihracat(llar Birli~i Ba$kanl Akm Saklll'tll1 I WrriYL't gazctesine vercligi cieme<; bu cili§linceyi clagrlliar nitcliktl:dir: ·· ... OA IU (Olta
Anaclolu Ihn.IGll~J!ar Birli~j) Ba~kal1l Aklll ~akll1. HOrriyet Gazclcsi'ne \erdigi dClllccillde TOrkiye seramik sekt6rOnOn en bnemli SlkllltlSlI111l pa7.ar 01-
SAYI: 19, 2008
dugunu, Turkiye pazanm buldugu anda ya da mevcut pazanm arttlrdlgl anda, ihracatmm iki katl iiretim yapabilecek kapasiteye sahip oldugu vurgulamakta, azgun tasanmm olmaYI~1 ve daha ~ok taklide dayah urun uretiminin Turk seramigini ucuzlattlgml helirtmektedir" (www.hurriyet.com.tr. 06.05.2001).
Turkiye seramik sektarunu olumsuz etkileyen yalmzca pazar ve tasanm degildir. Ulkede ya§anan siyasi istikrarslzhk, in§aat sektoriinde ya§anan durgunluk, enerji-nakliye giderlerinin rakip Ulkelere gore daha yuksek olmaSI,
i~ piyasadaki talep daralmasl, hem yurti~i hem de yurtdl§mda seramik sektoriinde kli~iik ol~ekli kalitesiz ve standart dl§l iiretim yapan hir~ok iireticinin olmasl sektorii olumsuz yande etkileyen fakWrlerdir.
ButUn hu olumsuzluklara ragmen Tiirk Seramik Endustrisi'nin gerek uretim
gerekse ihracat performansl a~lsmdan dOnya ol~eginde onemli bir yere sahip oldugu ve bunun gelecekte de devam edecegi soylenehilir. Hammadde kaynaklannm Ulkemizde zengin olmasl, scktorde yeni teknolojilerin kullanllmasl, ozgun tasanmlann dunya ~apmda kahul garmesi ve dinamik bir
yatmm ortammm hulunmasl hu egilimin devam etmesini saglayacak unsurlar olarak gorulebilir.
Sonu~
olarak, yapllan bu ara§tlrmada XXI. yuzYllda tartl§llmaz bir boyuta
ula§an internet gazeteciliginde seramigin arkeolojik, geleneksel, sanatsal ve
endustriyel i~erikli haberlerine deginilmi§tir. Eu ~ah§ma, kO~Ok bir ara§t1rrna olup, konuyla ilgili daha derinlemesine yapdacak ara§tmnalar i~in bir
on ~ah§ma niteligindedir.
Kaynak~a
AGATE KIN, Mustafa. Diinya'da ve Tiirkiye'de Qagda§ Seramik Sanatmm Olu§um Siireci, Anadolu Sanat,
Say1:l2, Mart 2002, Eski§ehir.
QOBANLI Zehra, "Qagda§ Tiirk Seramigi'nde 80 YII" , Seramik Tiirkiye, Say1:l, MaYls 2003, Istanbul
EczaClba§1 Sanat Ansiklopedisi, 3.Cilt
Orhun'dan Anadolu'ya Tiirk Damgalan, Tiirk Diinyasl Al'a§tlrmalan Vakfl, Pamuk Ofset, Istanbul, 1975.
Sadberk Hamm Miizesi, Me-Pa Medya Pazarlama San Tic A.~., Istanbul, 1995.
TEMIZER, Raci Anadolu Medeniyetleri Miizesi Katalogu, Ankara Turizmi, Eski Eserleri ve Miizeleri
Sevenler Dernegi Yaymlan 9, Donmez Ofset, Ankara
TOREDI OZEN, Ay§egiil, Geleneksel Qomlek Sanatl, Anadolu Oniversitesi Yaymlan No:1277, Halk
Bilim Ara§tlrma Merkezi Yaymlan: 01, Eski§ehir, 2001
ULUEREN ~erife Deniz, "Anadolu Oniversitesi Giizel Sanatlar Fakiiltesi Ogretim Oyesi ve Endiistriyel
Sanatlar Yiiksekokulu Miidiirii Prof. Zehra Qobanh "Tiirkiye'deki seramik boliimlerinin toplanarak
yenilenme i~in gerekli ~ah§malara ba§lamalan gerekir"" Roportaj, Seramik Tiirkiye, SaYJ:20 MartNisan, Apa Ofset, Istanbul
www.alicoskun.netlPublications/ADD-2003-4-72. pdf
www.ekutup.dpt.gov.tr
www.hurriyet.com.tr
www.karalahana.net
www.radikal.com.tr/
www.serfed.com
www.tdk.gov.tr
www.vitraseramiksanatatolyesi.org
www.wikipedia.org.tr
www.yenisafak.com.tr
YILIKOGLU Hacer, "Ellili Ylllardan Giiniimiize Tasanm ve Tiirk Seramik Sektiiriine Bir Bakl§", IV. Uluslararasl Katlhmh Seramik, Cam, Emaye, SIr ve Boya Semineri, Eski§ehir, 2007
SAYI: 19,2008