Het plan van Twenty4Amsterdam
Transcription
Het plan van Twenty4Amsterdam
TWENTY4 AMSTERDAM INHOUDSOPGAVE 1 2 3 4 5 Twenty4Amsterdam Programma Ontwerp Duurzaamheid Organisatie TWENTY4AMSTERDAM // HOOFDSTUK 1 Toeristische bestemming Panorama dek Creatieve industrie Music and dance Ontmoeting en ontspanning Panorama bar 1. TWENTY4AMSTERDAM Toren Overhoeks is een baken in Amsterdam. Een iconische plek die vele Amsterdammers van buitenaf direct zullen herkennen als hun stad. Tegelijkertijd was het altijd een afgesloten wereld en goed bewaard geheim. Nu is er de kans om dit te gaan veranderen! Aan de gemeente en ontwikkelaar van Toren Overhoeks de taak om het unieke van deze plek eindelijk te gaan onthullen aan het grote publiek. De initiatiefnemers van Twenty4 Amsterdam nemen graag de verantwoordelijkheid en gaan Toren Overhoeks transformeren in een levendig, multifunctioneel gebouw dat voor iedereen toegankelijk is. Dit zal daadwerkelijk iets nieuws toevoegen aan de stad en een unieke beleving bieden van Amsterdam. Het zal de noordelijke IJ-oever definitief bij het centrum trekken en is het bewijs voor de levendige stadswijk Overhoeks. Twenty4 Amsterdam verdeelt de beschikbare ruimte in Toren Overhoeks fysiek in grofweg drie gelijke delen. Het zet in op twee topsectoren van de Amsterdamse economie: creatieve industrie en toerisme, en vult dit aan met spraakmakende horeca en nieuwe hotspots voor uitgaan. Aan het IJ, waar groei van de stad ooit begon, zal de toren na transformatie ruimte bieden aan toonaangevende creatieve bedrijven en aan nieuw talent. Internationale marktleiders op het gebied van Music & Dance vestigen hier hun hoofdkantoor. Zij zullen elkaar versterken en vormen een goede voedingsbodem voor een nieuw flexibel werkconcept gericht op creatieve zelfstandigen en voor de eveneens in de toren te huisvesten incubator, met als doel om lokale innovatie en nieuw creatief ondernemerschap te stimuleren. In Toren Overhoeks kan Nederland haar voortrekkersrol op het gebied van Music & Dance aan de wereld laten zien en toont Amsterdam haar creatieve energie. In de kroon en bovenste lagen van de toren realiseert Twenty4 Amsterdam een iconisch observatiepunt. Elke grote wereldstad heeft een dergelijke attractie en mogelijkheid om de stad van boven te ontdekken. Amsterdam tot nu toe niet! Het zijn plekken waar bewoners, dagjesmensen en toeristen, massaal en steeds weer naartoe stromen en deze observatiepunten staan steevast in de top van best bezochte attracties. Wat de Eiffeltoren is voor Parijs, de Eye voor London, het recent geopende Museum aan de Stroom voor Antwerpen en de Euromast voor Rotterdam, kan Toren Overhoeks worden voor Amsterdam. Door zijn perfecte situering is dit de ideale plek om Amsterdam van boven te aanschouwen. Vanaf één van de uitzichtplatforms of restaurants in de top van de toren beleef je de dynamiek van het IJ en kijk je rechtstreeks uit op de historische stad. Het onderste deel van Toren Overhoeks biedt ruimte voor ontmoeting en ontspanning. Hier komen alle gebruikers en bezoekers van Twenty4 Amsterdam bij elkaar. Hier vind je vernieuwende horeca, is ruimte voor uitgaan en entertainment en biedt het hotel je de kans om te overnachten in een ‘room with a view’. Met een divers, multifunctioneel program- ma verandert Twenty4 Amsterdam de toren in een levendig icoon waar op elk moment van de dag iets gebeurt. De verschillende activiteiten hebben met elkaar een groot bereik naar verschillende doelgroepen en zullen elkaar hierdoor versterken. De combinatie van front-runners in de creatieve industrie met de levendigheid van recreatie en uitgaan voegt een unieke kosmopolitische sfeer toe aan de wereldstad Amsterdam. Ook de andere publieksfuncties EYE en de Tolhuistuin dragen hier aan bij en profiteren hier van. Twenty4 Amsterdam is een 100% Amsterdams initiatief, van bewezen succesvolle ondernemers met diepe wortels in Noord. Leidend in de ontwikkelcombinatie zijn Sander Groet en Duncan Stutterheim, de hoofdgebruikers van de toren. Aangevuld met de kennis en ervaring van Lingotto met het transformeren van gebouwen, beschikt de combinatie over alle middelen om Toren Overhoeks te ontwikkelen tot een uitnodigende en inspirerende plek in de stad. 1 2 TWENTY 4 EVERYONE2 PROGRAMMA // HOOFDSTUK PROGRAMMA // HOOFDSTUK 2 22. Sky Walk 1. Living Lobby Wandelen over de nieuwe luifel voor een select gezelschap van echte waaghalzen. Via een roltrap kom je direct in de hotel lobby op de eerste verdieping van de plint. Ook bezoekers van creatieve bedrijven zullen hier gastvrij worden ontvangen. In de lobby kun je elkaar ook in een informele setting ontmoeten voor overleg en is een Espresso & Cocktail bar. 21. Panorama dek Indoor uitzichtplatform waar bewoners, dagjesmensen en toeristen 365 dagen per jaar kunnen genieten van een 360 graden view over Amsterdam, Waterland en de havens. 20. Revolving restaurant Langzaam verandert je uitzicht over de stad onder het genot van een heerlijk diner in een ronddraaiend restaurant. 19. Sky dek Letterlijk in de ‘Sky’ staan op het outdoor uitzichtplatform en hoogste terras van de stad. 17-18. Panorama bar Op niveau een cocktail drinken en later op de avond dansen op de hoogste dansvloer van Amsterdam. 16-17. Sensation Sky Villa Volledig wit ingericht penthouse waarin je de wereld van Sensation binnentreedt. Een unieke beleving voor fans van over de hele wereld en de plek waar de Music & Dance industrie haar internationale relaties ontvangt. De ruimte is te huur voor presentaties of bijzondere meetings, je kan er trouwen en het is een plek waar wereldsterren in stijl kunnen overnachten tijdens een verblijf in Amsterdam. 15. Sky Offices Nieuw werkconcept voor zelfstandige creatives die niet gebonden willen zijn en die niet alleen van nine to five een inspirerende werkplek of meeting room willen gebruiken. 24/7 beschikbaar, goed bereikbaar en met flexibele abonnementen en betaling naar gebruik. De aanwezigheid van toonaangevende creatieve bedrijven maakt deze plek extra interessant. 1. Media zaal Onderweg naar of van het Panorama dek en Sky dek wordt hier een 3D-film vertoond over de geschiedenis en niet te missen plekken in Amsterdam. De zaal wordt daarnaast ingezet voor presentaties, bijzondere optredens of besloten bijeenkomsten. 0-1. Boulevard restaurant & bar ’s Ochtend de plek voor ontbijt van hotelgasten, ’s middag voor lunchbesprekingen, ’s avonds voor een aperitief bij zonsondergang met aansluitend diner. Genieten van een direct uitzicht op het druk bevaren IJ, door alle gebruikers en bezoekers van de toren, EYE en de Tolhuistuin. Ontmoetingsplek voor de bewoners van Overhoeks. 0. Boulevard terras Gekoppeld aan het gelijknamige restaurant en bar, top terras in de stad, aan de de zonnige zijde van het IJ. 0. Public Lobby De ruimte waar alle bezoekers van het observatie punt en alle horecavoorzieningen, boven- en onderin het gebouw, binnen komen. Hier koop je een ticket en neem de snelle lift naar boven. Na afloop koop je er een aandenken in de gift shop of haal je een koffie voor onderweg. -1. Bunker club De bestaande kelder onder de toren wordt omgebouwd tot club. Deze club is door de bijzondere vorm kleinschalig en intiem maar heeft een rauwe uitstraling dankzij de dikke betonconstructies en overblijfselen van de oude stoominstallatie van Shell. -1. Studio 11-14. Internationale marktleiders Music & Dance Hoofdkantoren van Massive Music, Sensation, ID&T en Q Dance. Door dicht op elkaar te zitten versterk zij elkaar en ontstaan nieuwe kansen en initiatieven om de wereld verder te veroveren. 10. Nachtlab Studio’s Professionele opname-, afmix- en oefenstudio’s voor nieuw talent en internationale artiesten of producers. Binnen de wereld van Music & Dance een begrip om hier te mogen werken. 8-9. Nachtlab werkplekken Incubator voor nieuw creatief talent in Amsterdam. Talentvolle organisatoren, muzikanten, producers, geluidstechnici, ontwerpers, bookers etc. worden uitgedaagd en gestimuleerd om zichzelf te ontwikkelen en nieuwe concepten te bedenken. 2.PROGRAMMA Multifunctioneel programma Twenty4 Amsterdam kiest niet voor één hoofdfunctie maar de ruim twintig lagen van de toren bieden een gevarieerde mix van activiteiten. Juist dit zal Toren Overhoeks transformeren in een levendig icoon voor Overhoeks en Amsterdam-Noord. Met het horecaprogramma en een nieuwe toeristische bestemming zal 60% van het gebouw toegankelijk worden en blijven voor het publiek, niet alleen in de kroon en paviljoen maar ook in de toren zelf. Daarbij gaat het niet om een selectieve groep bezoekers zoals bijvoor- beeld bij een groot hotel, maar heeft iedereen de kans om van deze bijzondere plek in de stad te genieten. Op een gemiddelde dag zullen al snel 2.500 tot 3.000 verschillende personen, jong of oud, Amsterdammer of bezoeker van de stad, professioneel of in vrije tijd, de toren binnen gaan voor het programma van Twenty4 Amsterdam. Na vele jaren van afzondering worden Toren Overhoeks en deze unieke locatie daarmee echt teruggegeven aan de stad. Groot voordeel van het gemengde programma is dat de exploitatie niet afhankelijk is van één grote partij maar wordt gedragen door tenminste zes huurders. Het programma van Twenty4Amsterdam omvat in totaal circa 15.900 m2 bvo. De huidige toren wordt met bijna 3.000 m2 bvo uitgebreid door: extra programma onder de luifel, meer ruimte op de eerste verdieping en in de kelder van het paviljoen en door drie terrassen op verschillende niveaus. 4-7. Hotel 80 of 100 bijzonder ingerichte kamers met een prachtig uitzicht, bedoeld voor toeristen die in een spannende Amsterdamse omgeving willen vertoeven en nieuwe hot spots willen ontdekken, artiesten die de bovengelegen studio’s in duiken of bezoekers voor het nachtprogramma die er gelijk een weekendje in de stad aan vastknopen. 2. Rooftop terras Een meer besloten terras waar hotelgasten bijkomen van alle indrukken in de stad, kantoorgebruikers kunnen lunchen of werken of waar besloten bijeenkomsten en speciale evenementen plaatsvinden. Onder het auditorium wordt een tweede geluiddichte kelder gerealiseerd. Deze studio krijgt een Music & Dance programmering met bijzondere producties van onder meer Nachtlab, is geschikt voor exposities en evenementen en wordt als tweede club gebruikt. 3 4 TWENTY 4 EVERYONE2 PROGRAMMA // HOOFDSTUK PROGRAMMA // HOOFDSTUK 2 Tabel Programma Twenty 4 Amsterdam Deel Toren Overhoeks Bestemming(en) Gekozen functie(s)* cultuur & ontspanning (commercieel) horeca topattractie (observatiepunt) restaurant Aantal m2 bvo Kroon Publiekstoegankelijke functie Panorama dek/Sky dek Revolving restaurant 397,50 397,50 19e t/m 22e verdieping Toren Panorama bar & restaurant Sky Villa Sky Office Massive music Sensation HQ ID&T HQ Q Dance HQ Nachtlab + studio's Hotel Divers omslag Kroon horeca horeca kantoor kantoor kantoor kantoor kantoor kantoor horeca horeca, kantoor, cultuur & ontsp. bar, restaurant, feestzaal, vergaderen bar, restaurant, feestzaal, vergaderen, hotel 5*+ flexibele werkplekken, ZP-ers media/reclame bedrijf concept-ontwikkeling, events, media concept-ontwikkeling, events, media concept-ontwikkeling, events, media incubator creatieve industrie hotel 4* (80 kamers) verkeer, techniek 1.129,00 686,00 686,00 686,00 686,00 686,00 686,00 2.058,00 2.744,00 460,00 ID&T, Sensation en Q Dance ID&T, Sensation en Q Dance zijn twintig jaar geleden gestart en inmiddels marktleider in de internationale dance scene. In Nederland organiseren zij grote evenementen als Trance Energy (Utrecht, 30.000 bezoekers), Sensation (Amsterdam, 50.000 bezoekers), Mystery Land (Hoofddorp, 60.000 bezoekers), Qlimax (Gelredome, 25.000 bezoekers) en Defqon (Almere, 42.500 bezoekers). In 2005 zette ID&T met het concept Sensation een eerste stap over de grens, in België en Duitsland. Sindsdien heeft Sensation twintig verschillende landen aangedaan, meest recent met uitverkochte stadions in Zuid Korea en New York. Sensation is daarmee het meest succesvolle dance event ter wereld. Ook andere concepten als Mystery Land worden inmiddels geëxporteerd. Auditorium (+ overig paviljoen) AIR Publiekstoegankelijke functie Living lobby Public Lobby horeca kantoor cultuur & ontspanning (commercieel) horeca kantoor detailhandel cultuur & ontspanning (commercieel) bar, restaurant, hotel lobby, feestzaal lobby kantoorgebruikers topattractie (observatiepunt), film-/bijeenkomstruimte bar, restaurant, hotel lobby, club, kiosk lobby kantoorgebruikers gift shop, toerisme info topattractie (observatiepunt), entree/ticketverkoop jaar verantwoordelijk voor Amsterdam Open AIR in het Gaasperpark (30.000 bezoekers). In Westerpark organiseerde hij met succes dit jaar Buiten Westen (15.000 bezoekers) en Milkshake, het eerste open minded festival in Nederland (i.s.m. Paradiso 12.500 bezoekers). MassiveMusic MassiveMusic is een full-service muziekbureau opgericht in 2000 met vestigingen in Amsterdam, London, New York, Los Angeles en Shanghai. 4e t/m 18e verdieping horeca horeca horeca, kantoor, cultuur & ontsp. concertzaal, discotheek, feestzaal, bijeenkomstruimte club, discotheek verkeer, techniek, fietsenberging (150 plaatsen) 400,00 530,00 225,00 Terras Skydeck Rooftop terras Terras IJ-boulevard Het biedt muziekproducties, music researches, sonic branding, muziekactivaties en muziekstrategieën aan internationale merken en (reclame) Toren Kelder Grote zaal/club Bunkerclub Divers omslag Ook in Amsterdam wordt jaarlijks vele evenementen georganiseerd. Vanuit de succesvolle club AIR is mede-initiatiefnemer Sander Groet al twee 714,00 238,00 238,00 475,00 158,00 211,60 211,60 horeca cultuur & ontspanning (commercieel) horeca kantoor horeca bar, kiosk topattractie (observatiepunt) hotel alle kantoorgebruikers bar, restaurant Totaal Twenty 4 Amsterdam 235,00 235,00 225,00 225,00 275,00 15.898,20 Paviljoen -1 t/m 2e verdieping * De niet-limitatieve functieopsomming uit bijlage 2 van de inschrijfbrochure voor de definitieve selectie van Toren Overhoeks is niet goed toegesneden op het soort bedrijven en activiteiten in Twenty 4 Amsterdam. Diverse ruimtes zijn daarnaast flexibel inzetbaar. Derhalve is waar nodig gekozen voor een aanvullende eigen omschrijving. Wij stemmen graag met u af, mocht dit niet duidelijk zijn. bureaus. Volkswagen, Audi, Mercedes, Coca Cola, Heineken, Nike, Adidas behoren onder meer tot de opdrachtgevers. Een team van 40 zoge- Creativiteit Creatieve industrie is één van de topsectoren waar Twenty4 Amsterdam op inzet. Electronic Music & Dance is hierin een belangrijke aanjager en in Nederland en wereldwijd niet meer weg te denken uit het muzikale spectrum. Naar schatting ruim 750.000 Nederlandse jongeren en jongvolwassenen tussen de 20-35 jaar bezoekt minimaal eenmaal per jaar een groot dance evenement. Nederlandse dance evenementen kennen bovendien een groeiend aantal buitenlandse bezoekers die dit combineren met een bezoek aan Nederland en Amsterdam. Met artiesten zoals Tiësto, Armin van Buuren en Afrojack, evenementen als Sensation en Mystery Land, maar ook in de ontwikkeling van muziek voor de media-, film- en game-industrie vervult Nederland internationaal een absolute voortrekkersrol. KPMG berekende al in 2002 dat hier in Nederland alleen al ongeveer 500 miljoen euro mee was gemoeid. Een update van het KPMG-model laat zien dat de economische betekenis van de Nederlandse dance industrie in de afgelopen tien jaar bijna is verdubbeld en dat direct aanwijsbare financiële stromen die met dance gemoeid de magische grens van 1 miljard euro nadert. Dit is vooral het gevolg van de internationaal toegenomen populariteit van dance muziek en het succes van Nederlandse dance acts, evenementen en producties. De perspectieven zijn bovendien goed door het enorme wereldwijde marktpotentieel van dance. Recent onderzoek laat zien dat het potentiële marktvolume voor dance evenementen wereldwijd ruim 38 miljoen bezoekers tussen de 25-35 jaar bedraagt met een omzet van ongeveer 2,7 miljard euro. Amsterdam heeft de mogelijkheid om te profiteren van de succesvolle internationale positie van Nederland in deze attractieve markt. Het hart van Toren Overhoeks wordt de thuisbasis van internationale marktleiders ID&T, Sensation, Q Dance en Massive Music. Deze aanjagers bieden zelf werkgelegenheid aan circa 350 mensen en hebben een grote spin off voor tal toeleveranciers in de creatieve industrie. Het gaat niet alleen om DJ’s en muziekproduc- naamde composers ontwikkelt op maat gemaakte muziek. MassiveTalent is een muziekplatform dat onbekende artiesten in verbinding stelt met merken, games, films, televisieseries en andere belangrijke projecten. Dit alles om hun carrière een boost te geven en hun muziek in een positief daglicht te stellen. Nachtlab Nachtlab is een in 2008 opgerichte onafhankelijke stichting en broedplaats voor talentvolle Amsterdamse creatieven uit de festivalwereld, dance scene en het nachtleven. Het is een humuslaag voor nieuwe concepten, evenementen en samenwerkingsverbanden, vanuit het geloof dat vrijwel al het internationale succes zijn oorsprong vindt in de lokale innovatie, energie en inspiratie. ID&T onderkent dit en biedt hier ruim baan voor in de nieuwe toren. De huurders worden ingezet bij diverse evenementen als pool van lokaal creatief talent. Nachtlab biedt deze talenten in Twenty4Amsterdam een bijzondere, centraal gelegen opleidings- en werkplek die aanmoedigt tot het delen van kennis. In deze incubator worden twee verdiepingen ingevuld met ateliers, kantoren, co-work spaces en werkplaatsen. Omdat het uitwisselen en maken van muziek een belangrijk onderdeel is wordt daarnaast een gehele etage gereserveerd voor studioruimte: professionele afmix-studio’s die te huur zijn voor een dagdeel, studio’s van artiesten en oefenruimtes. Nachtlab is 24/7 bereikbaar voor de huurders. Via de clubs en horecavoorzieningen in Twenty4Amsterdam wordt de talenten voldoende ruimte geboden voor kleinschalige en middelgrote dag- en avondevenementen met een brede programmering. Samen met ID&T wordt het Nachtlab-concept nu ook internationaal gepositioneerd. Het tweede filiaal wordt op dit moment in Sao Paolo neergezet en er zijn plannen voor vestigingen in Barcelona, Berlijn en Kopenhagen. Door de bijzondere locatie en de samensmelting met het hoofdkantoor van ID&T zal de Amsterdamse vestiging het moederschip worden, het flagship van het Nachtlab concept. 5 6 TWENTY 4 EVERYONE2 PROGRAMMA // HOOFDSTUK PROGRAMMA // HOOFDSTUK 2 Sander Groet en Duncan Stutterheim Twee van de initiatiefnemers zijn zelf verantwoordelijk voor het realiseren van het observatiepunt als nieuwe toeristische bestemming. Sander heeft al in 2005 het idee voor de Skytower in Overhoeks opgevat en met de ontwikkelcombinatie en het brand partnership van Overhoeks geprobeerd dit concept te realiseren. Helaas verstoorde de economische crisis het project omdat de ontwikkelcombinatie stopte met de Strip. In dus tussentijd heeft dit wel geleid tot de opening van AIR, 14e op de wereldwijde lijst van beste clubs en de eerder genoemde drie nieuwe evenementen in Amsterdam. Duncan is oprichter van ID&T en Sensation en verantwoordelijk voor de internationale verspreiding van Nederlandse dance events over de wereld. Beide initiatiefnemers zijn al op jonge leeftijd gestart als succesvolle pioniers met het organiseren van grootschalige dance evenementen en hebben dit in Nederland op de kaart gezet. Zij zijn succesvol in het ontwikkelen en grootbrengen van nieuwe concepten en weten daarbij telkens een groot publiek aan zich te binden. Zij hebben de kennis, middelen en het netwerk om het iconisch observatiepunt tot een succes te maken. Grand City Hotels & Resorts Grand City is een van de grootste hotelondernemers in Europa en ontwikkelt daarnaast nieuwe food & beverage concepten. In Amsterdam zijn zij eigenaar en exploitant van het Park Hotel, Momo Restaurant & Bar en IZAKAYA Asian Restaurant. Dit jaar opent het boutique hotel Sir Albert in de Pijp en volgend jaar een nieuw 5* hotel in het voormalige KPN-gebouw, net achter het Paleis op de Dam boven de Albert Heijn. Zij geloven in de potentie van Amsterdam en met het hier gevestigde kantoor voor de Benelux richten zij zich op het realiseren van individueel ontworpen design hotels en food & beverage concepten. In Twenty4Amsterdam wil Grand City een kwalitatief hoog 3 of 4* hotel realiseren met 80 tot 100 kamers met daarbij bruisende food & beverage faciliteiten. Het moet vooral een toegankelijk hotel zijn waar zowel de hotelgast als de bezoeker van het gehele complex zich vrij en welkom voelt. Voor ogen hebben wij een modern, life-style hotel met een mooie mix van design, waarbij passie voor muziek, mode, cultuur en entertainment centraal staan. Uiteraard zal het hotelconcept een naadloze aansluiting vinden bij de andere activiteiten in de toren. Naast de hotelgasten zullen bezoekers worden ontvangen van creatieve bedrijven, dagjesmensen en de bewoners van Overhoeks en Noord. Belangrijke kwaliteit is dat Grand City altijd als eigenaar en exploitant optreedt. Zij zullen als investeerder ook mede eigenaar worden van Toren Overhoeks. Dit sluit volledig aan op de organisatie van Twenty4Amsterdam waarin initiatief, exploitatie en eigendom in dezelfde partijen is verenigd. Dit zorgt voor langdurig commitment van betrokken ondernemers en zorgt ervoor dat vanuit een integrale aanpak, maximale kwaliteit tot stand komt. ers maar ook om organisatoren, licht- en video artiesten, vormgevers, decor bouwers, fotografen en uiteenlopende off- en online mediaproductiebedrijven. Toren Overhoeks wordt het episch centrum van waaruit Nederlandse Music & Dance en Amsterdamse creativiteit verder over de wereld wordt verspreid. De dynamiek en de onderlinge nabijheid van een groot aantal creatieven in Toren Overhoeks zal ongetwijfeld leiden tot tal van nieuwe concepten, initiatieven en gezamenlijke projecten. Toeristische bestemming Amsterdam mist tot nu toe de mogelijkheid om de stad van boven te bewonderen. Ondanks haar beperkte hoogte heeft Toren Overhoeks alles in zich om een iconisch observatiepunt te worden, dankzij een markant gebouw en de perfecte situering in de bocht van het IJ. Op het Panorama Dek en alle andere functies in de top van de toren sta je letterlijk op de eerste rij. Hier heb je een 360 graden view over de historische stad, de havens en het typisch Hollandse Waterland. Omdat hoogbouw in de stad ontbreekt aanschouw je vanaf 70 meter hoogte het wereld erfgoed van de grachtengordel en beleef je de dynamiek van de rivier door de stad, een nog onontdekte kwaliteit voor veel bewoners en bezoekers van de stad. Het observatiepunt is bedoeld voor iedereen en laagdrempelig. Het richt zich op een breed publiek, in tegenstelling tot diverse bars, restaurants en terrassen op hoogte in de stad op een breed publiek. Ook gezinnen met jonge kinderen, groepen toeristen, scholen en dagjesmensen voelen zich hier op hun gemak en kunnen genieten van het geweldig uitzicht. Interessant is ook de strategische ligging pal naast het centraal station als majeure toegangspoort tot de stad. Het is daarmee de perfecte plek om je aan het begin van een bezoek op Amsterdam te oriënteren, of voor vertrek nog eens weg te dromen naar alle mooie momenten. Hoewel dit moeilijk exact is aan te geven, schatten wij in dat met deze kwaliteiten jaarlijks 300.000 tot 400.000 betalende bezoekers de weg naar het Panorama Dek of Sky Dek zullen vinden. De horecavoorzieningen in de top van het gebouw zullen daarnaast nog veel afzonderlijk publiek trekken. Deze aantallen zijn gebaseerd op bench marks uit het buitenland en uit Rotterdam. De Euromast ontvangt hier jaarlijks 250.000 bezoekers. Het observatiepunt ligt in Rotterdam circa 30 meter hoger maar de slechtere bereikbaarheid van de Euromast en de geringe potentie aan toeristen in de stad zijn onvergelijkbaar met Amsterdam. Ontmoeting en ontspanning Aan de voet, in het paviljoen, worden alle gebruikers en bezoekers van de toren verwelkomd in een van de twee lobby’s. Hier is ruimte gereserveerd voor spraakmakende horeca, voor ontmoeting en uitgaan. Met het toevoegen van een hotel kunnen bezoekers langer in de toren verblijven en genieten van een spannende omgeving. Vanuit de Living lobby op de eerste verdieping kunnen hotelgasten naar hun kamer op de onderste vier lagen van de toren en hier zal creatief talent uit de toren elkaar dagelijks ontmoeten en op nieuwe ideeën brengen. De aantrekkingskracht en het grote bereik van het observatiepunt zal een positief effect hebben op de bezoekersaantallen van EYE en de Tolhuistuin. Andersom profiteert Toren Overhoeks van de aantrekkingskracht van deze twee zeer bijzondere buren en met elkaar zorgen ze voor een levendige IJ-boulevard en zetten Noord als bestemming op de kaart van Amsterdam. Dit maakt het interessanter om de stad te bezoeken en is reden om tenminste een halve dag langer in Amsterdam te blijven. Het draagt bovendien bij aan de gewenste spreiding van toeristen over een groter deel van de stad. In het paviljoen ontstaat een kosmopolitische sfeer doordat er veel mensen en activiteiten samenkomen. De combinatie van diverse functies in dezelfde toren voegt iets interessants toe aan het gebouw, Overhoeks en de stad. Met elkaar hebben alle functies van Twenty4 Amsterdam een groot bereik naar verschillende doelgroepen. Op elk moment van de dag gebeurt er wel iets, zodat de toren nooit echt zal slapen en ook ’s avonds een stralend baken is aan het IJ. De bezoekers van EYE, de Tolhuistuin en Toren Overhoeks zorgen met elkaar voor een levendigheid en een kritische massa die op maar enkele plekken in Amsterdam wordt bereikt. Alle functies aan de IJ-boulevard profiteren van deze drukte. Dit is een goede voedingsbodem voor gezamenlijke programmering van de verschillende horecaen publieksruimten en voor het activeren van de openbare ruimte. Met elkaar kunnen grotere of kleinere evenementen worden georganiseerd rondom thema’s als film, dance en muziek. Het zal hiermee ook een ‘boost’ geven aan de doorontwikkeling van de Strip en de rest van Overhoeks. Twenty4 Amsterdam trekt Overhoeks en het IJ definitief bij het centrum van de stad. Het langgekoesterde concept van het ‘Blauwe Plein’, omringd door belangrijke gebouwen en functies, midden in Amsterdam wordt hiermee verwezenlijkt. We dromen er van om de rivier daarbij ook echt in te zetten en nemen graag een voorbeeld aan licht- en waterspektakels in buitenlandse steden als Montreal en Barcelona. Deze zijn elke avond na zonsondergang gratis te bezoeken en hier komt het publiek in grote getallen speciaal op af. Waar beter zou dit kunnen dan langs de IJboulevard in het hart van de stad? Met Twenty4Amsterdam wordt Toren Overhoeks een plek waar de inwoners van Noord zich welkom zullen voelen en wordt het een icoon om trots op te zijn. Het zal naast de al genoemde werkgelegenheid en spin off van de creatieve bedrijven zorgen voor 150 tot 200 nieuwe vacatures in de horeca. De dynamiek van toren zal naast Overhoeks ook uitstralen op andere gebieden in Noord. Met Ymere wordt al gekeken of de Yippen (Young Independent Professionals) een interessante woonomgeving kan worden aangeboden in de Van der Pekbuurt en in de Buiksloterham. Deze jonge stedelingen (25-39 jaar) zijn hoog opgeleid, ambitieus en van grote waarde voor de stad. Zij zorgen voor dynamiek en innovatie, versterken de creatieve sector, zijn ondernemend met een eigen bedrijf of maken carrière in het bedrijfsleven. Zij zijn op zoek naar flexibel wonen, werken en leven in een grootstedelijke omgeving en zullen zich dan ook aangetrokken voelen tot de dynamiek van Toren Overhoeks. 7 8 ONTWERP // HOOFDSTUK 3 PROGRAMMA // HOOFDSTUK 2 1971 Twenty4 Amsterdam = Overhoeks Twenty4 Amsterdam is de vereenzelviging en bewijslast van de kernwaarden van Overhoeks. Het laat zien waar deze nieuwe stadswijk voor staat: levendig, eigenzinnig, kosmopolitisch en cultureel. De stad kent veel geschikte locaties en aansprekende gebouwen voor grote kantoren, kenniscentra, hotels en (studenten)woningen. Voor een iconisch observatiepunt, gecombineerd met de creativiteit van Amsterdam en aansprekende horecavoorzieningen, is er vanwege de unieke situering eigenlijk maar één geschikte plek. Samenvattend is dan ook maar één conclusie mogelijk: Twenty4 Amsterdam is de unieke kans om Toren Overhoeks te schenken aan de stad. 3.ONTWERP Cultuurhistorie Toren Overhoeks In opdracht van de Koninklijke Shell werd in 1966 gestart met de bouw van Toren Overhoeks. Nadat zijn vader met de Wolkenkrabber de eerste hoogbouw in Amsterdam ontwierp, was zoon Arthur Staal verantwoordelijk voor het ontwerp van het op dat moment hoogste gebouw in de stad. Bij oplevering in 1971 was de toren 79,83 +NAP hoog. De toren dankt zijn naam aan de keuze van Staal om de gevel 45 graden te verdraaien ten opzichte van de IJ-oever. Kenmerkend is de opbouw in drie delen: een transparant paviljoen met daarboven een donkere romp en een witte kroon. Doordat de romp op witte poten staat komt deze los van het paviljoen. Toren Overhoeks is typisch een product van zijn tijd. In de jaren ‘60 van de vorige eeuw werd veel geëxperimenteerd met systeembouw en prefab-elementen. De toren bestaat uit een relatief brede kern en een dragende gevel, wat de 2012 vloeren flexibel indeelbaar maakt. De gevel bestaat uit een modulair systeem van betonelementen. Deze elementen waren destijds innovatief door de toepassing van schokbeton en ook de witte kunststof luifel met het Shell-logo was zeer vooruitstrevend. Door de toevoeging van basalt als toeslagmiddel in het beton is de romp donker van kleur met daarin (eveneens innovatief) goudkleurig zonwerend glas. Het paviljoen is voor delen met basalt bekleed, evenals de kern in het gebouw. Het gebouw was door haar moderne uitstraling en bouwwijze een visitekaartje voor Shell Research. Bij oplevering werd het door veel Amsterdammers daarentegen niet altijd enthousiast ontvangen. De moderne stijl en het afstandelijke gouden glas werden niet gewaardeerd, wat ook iets te maken had met het slechte imago van Shell op dat moment (boringen in omstreden delen van de wereld). 2015 Huidige gebouw In 2009 is Shell uit de toren verhuisd en sindsdien staat het gebouw leeg. Bij de gebiedsontwikkeling Overhoeks blijft de naamgever, samen met het Grootlab, terecht gehandhaafd. Hoewel geen officieel monument, is het een bijzonder gebouw en is het daarnaast een verwijzing naar de lange geschiedenis van Shell en haar voorlopers op deze locatie. De toren is al een aantal jaar ingepakt met een groen geveldoek in verband met de aanwezige betonrot. Door de destijds nog niet perfecte productiewijze van het schokbeton is de dekking van de wapening dun en op veel plekken afgebrokkeld. Aan de luifel is door Shell in het verleden een stalen steunconstructie toegevoegd in verband met windbelasting en krimpscheurtjes. Het kunststof is op diverse plekken zeer kwetsbaar en reparatie is geen houdbare oplossing. Met het leegkomen is het gebouw afgekoppeld van de op het Shell-terrein aanwezige energie- en warmtevoorziening. Doordat Shell onder meer gebruik maakte van stoom is het moeilijk om de bestaande installatie te hergebruiken. De meeste installaties zijn bovendien aan het einde van hun technische levensduur. 9 10 ONTWERP // HOOFDSTUK 3 ONTWERP // HOOFDSTUK 3 Zuidgevel Aanpak transformatie Uitgangspunt van Twenty4 Amsterdam is om bij herontwikkeling van Toren Overhoeks zorgvuldig om te gaan met de nalatenschap van Arthur Staal. Tegelijkertijd hebben we de ambitie om nieuwe kwaliteit aan de bestaande toren toe te voegen en om het gebied te versterken. Het gebouw moet worden getransformeerd van een monofunctionele en introverte wereld, naar een openbare en extraverte plek met een divers programma. De toren wordt verduurzaamd zodat het de komende decennia zal voldoen aan de toekomstige eisen van huurders, bezoekers en gebouweigenaren. Deze combinatie van doelen vraagt om een integrale en zorgvuldige ontwerpaanpak. Bij het opstellen van dit schets-ontwerp is met een team van adviseurs vooruitgekeken naar architectuur, bouwkundige staat, constructieve mogelijkheden, duurzaamheid, installatietechniek, verticaal transport, brandveiligheid en bouwkosten. Vanwege de samenstelling van het consortium Twenty4 Amsterdam waren daarbij alle belangen (ontwikkeling, gebruik, belegging) in het ontwerpteam vertegenwoordigd. Samen zijn we gekomen tot een schetsontwerp waarmee we, met respect voor de cultuurhistorische waarden van het gebouw en het werk van Staal, Toren Overhoeks gereed maken voor een volgende levensfase en terug geven aan Amsterdam. De karakteristieke driedeling van donkere betonnen romp, op witte poten, de witte verdraaide kroon daar boven op en het transparante paviljoen aan de voet blijft stevig overeind. Binnen de bouwenvelop en het bestemmingsplan voegen we daarnaast de volgende nieuwe kwaliteiten toe: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Vervanging van de luifel Toevoeging van een transparant volume onder de luifel Vervanging van de bestaande gevel Realiseren van een alzijdig paviljoen Toevoeging van een ondergrondse zaal Verduurzaming van het gebouw Ontwerp buitenzijde De bouwkundige staat van veel jaren ‘60 gebouwen is al vaak reden voor sloop of grondige aanpassing geweest. Het gebruik van destijds nog niet geoptimaliseerde, nieuwe bouwtechnieken is vaak de oorzaak van gebreken die niet of moeilijk kunnen worden opgelost. Daarnaast zijn de isolatiemogelijkheden beperkt door de toegepaste bouwtechniek. Comfort- en duurzaamheideisen kunnen met aanpassing van de gevel niet worden gehaald omdat koudebruggen altijd blijven bestaan. Reparatie van de bestaande gevel het torengedeelte is omslachtig en onzeker. Plekje voor plekje zal moeten worden afgegaan om te zorgen dat afgebrokkelde delen netjes worden gerepareerd. Doordat de ruimte tot aan de wapening beperkt is, is het zeer onzeker of de reparatie stand houdt en leidt tot een esthetisch verantwoord eindresultaat zonder bobbels, vlekken of kleurverschil. De kans is reëel dat deze operatie elke 10 tot 15 jaar moet worden herhaald. Combinatie van deze onzekerheid en het willen verduurzamen van de toren, leidt tot de keuze om de bestaande gevel te vervangen. Bij het ontwerp van de nieuwe gevel zoeken we nauwe aansluiting op het werk van Staal. Uitgangpunt is een modulaire opbouw met vergelijkbare basiselementen van 1,75 meter breed en 3,20 meter hoog. De elementen zijn opgebouwd uit een betonnen buitenblad en geïsoleerd houten binnenspouwblad. Verschil met de huidige elementen is dat de borstwering standaard ontbreekt. In combinatie met het wegvallen van de ventilatie- en convectorkasten langs de gevel, wordt de uitzichtbeleving zo sterk vergroot en komt er meer daglicht in de ruimte. Het totale glasoppervlak in de gevel van de toren zal vergelijkbaar zijn door een subtiel ontworpen bredere omlijsting. Het beton zal aansluiten op de oorspronkelijk kleur van de elementen. Bij de verdere uitwerking van de gevel zal net als Staal worden gevarieerd met de basiselementen. Afhankelijk van het achterliggende programma kunnen op specifieke plekken enkele modules worden samengevoegd (bijvoorbeeld een grotere raampartij zoals nu in de oude board room) of kan een element geheel of gedeeltelijk worden gesloten. De bestaande kunststof luifel is aan vervanging toe. Op vergelijkbare maar moderne wijze wordt een nieuwe ‘Overhoekse’ luifel teruggebracht, eveneens van wit kunststof en slank ontworpen. De achteraf aangebrachte noodconstructies komen te vervallen. De huidige luifel ligt op 70 meter hoogte. Voorgesteld wordt deze binnen het bestemmingsplan naar 74 meter op te hogen zodat onder de luifel, op de plaats van de uitzichtcabine, een nieuw transparant volume kan worden toegevoegd. Inwoners en bezoekers van de stad kunnen hier het hele jaar door genieten van een 360 graden uitzicht over Amsterdam, de havens en het groene Waterland. Boven de luifel zal het typische witte kroontje worden teruggebracht. Dit wordt de ruimte voor liftinstallaties en de ventilatiekasten. In plaats van de huidige vlaggenmast van Shell zal een nieuwe mast worden geplaatst met het logo van Amsterdam. Deze mast is gelijktijdig een innovatieve windvaan, die zorgt voor ventilatie van het gebouw met de wind als duurzame bron. Bij het uitwerken van het kroontje zijn de grenzen van het bestemmingplan leidend (bouwhoogte 75 meter en vrijstelling van 4 tot 8 meter voor installaties). Het paviljoen tussen de poten van de toren zal binnen de bouwenvelop grondig worden vernieuwd. Doel is om een transparante lobby te creëren, die aan meerdere zijden open en toegankelijk is. Hier zullen alle gebruikers en bezoekers van Twenty4 Amsterdam worden uitgenodigd om de toren binnen te komen en is ruimte voor ontmoeting en ontspanning. Door het transparante karakter ontstaat een verbinding met de openbare ruimte en de kans om, samen met EYE en de Tolhuistuin, te zorgen dat Overhoeks haar kernwaarden bewijst. De IJ-boulevard wordt de levendige route voor het grote publiek dat het observatiepunt, EYE of de Tolhuistuin wil bezoeken. Het Overhoeksplein heeft een wat rustiger sfeer en is de hoofdentree voor alle hotelgasten en de medewerkers en bezoekers van de creatieve bedrijven. 11 12 ONTWERP // HOOFDSTUK 3 ONTWERP // HOOFDSTUK 3 Fietsparkeersysteem Fietsparkeersysteem ingang Bevoorrading Bunker Club Gift shop Roltrap living lobby Tickets Installaties coffee corner Buffer Grote zaal studio Boulevard terras -1. Studio & Bunker Club 0. Public lobby Media zaal Paviljoen In het paviljoen komen alle werelden van Twenty4 Amsterdam bij elkaar. Hier ontstaat een kosmopolitische sfeer en dynamische plek doordat er veel mensen en activiteiten samenkomen. Dit is een kracht en maakt dat de verschillende onderdelen van het paviljoen voor uiteenlopende doeleinden inzetbaar worden. Tegelijkertijd zal deze intensiteit ook goed moeten worden opgelost. De verschillende doelgroepen en ruimtes zullen vloeiend in elkaar overlopen maar tegelijk goed afzonderlijk moeten kunnen functioneren. Het paviljoen is ook de verbinding met de aangrenzende openbare ruimte en het gebied Overhoeks. De gevel is transparant, nodigt uit en straalt af op de omgeving. Het krijgt twee verschillende voorkanten met elk meerdere toegangen. De IJ-boulevard wordt de meest publieke zijde, waar het grote publiek naar binnen komt. Aan de zijde van het Overhoeksplein heerst een rustiger sfeer en zullen de gasten van het hotel en bedrijven representatief worden ontvangen. Aan de noordoost zijde wordt een zone inge-richt voor bevoorrading en andere diensten. Hier is ook de toegang tot het ondergrondse fietsparkeersysteem. Binnen venstertijden, op rustige momenten van de dag, vindt bevoorrading plaats. Kleinschalig vrachtverkeer zal hiervoor tijdelijk voor het paviljoen worden opgesteld op de aangegeven zone. Om het grote aantal en de verschillende soorten bezoekers goed te kunnen opvangen zal het paviljoen bovengronds bestaan uit twee niveaus. Op de begane grond wordt een Public Lobby gecreëerd. Deze ruimte is de hoofdentree voor bezoekers van het observatiepunt, de Bunkerclub en Studio en het Boulevard restaurant. Hier is de ticketbalie en verwijzen gastdames en –heren je naar de juiste lift naar boven. Ook is er een gift shop voor een mooi aandenken aan de toren en de stad en komt er take away Coffee Corner. In de lobby zullen de vier poten waarop de toren rust zichtbaar worden gemaakt met het weghalen van alle huidige wandjes van de technische ruimten. Het restaurant krijgt op dit ni- veau een de volledig te openen pui waarmee zomers het terras aan de IJ-boulevard wordt verlengd en ’s winters als in een wintertuin kan worden geluncht met zicht op de rivier. Op de eerste verdieping komt de Living Lobby, een wat meer besloten omgeving waar hotelgasten inchecken en een rustig moment kunnen vinden aan de Espresso & Cocktail bar of bij de haard. Deze lobby wordt vanaf de pleinzijde via een roltrap ontsloten en is ook de toegang en informele werkplek voor alle medewerkers van de creatieve bedrijven in de toren. Bezoekers van deze bedrijven worden hier met alle gastvrijheid van een hotel ontvangen. De Living Lobby sluit aan op het Boulevard restaurant, waar hotelgasten kunnen ontbijten en waar delen kunnen worden afgezonderd voor presentaties of bijzondere meetings. Hiervoor is ook de Media zaal inzetbaar, die op grote delen van de dag eveneens worden gebruikt voor de bezoekers van het observatiepunt. Zij kunnen hier onderweg van of naar de top een 3D-film over Amsterdam aanschouwen. Vanuit de kern van het gebouw kan het Rooftop Terras worden bereikt. Om geluidshinder uit te sluiten worden de podium- en clubruimten grotendeels ondergronds gerealiseerd. De bestaande kelder onder de toren is gedeeltelijk nodig voor installaties maar biedt ruimte voldoende voor de Bunker Club. Onder het auditorium zal in een nieuwe kelder een tweede zaal worden gerealiseerd. Deze wordt box-in-box gerealiseerd en steekt een stukje bovengronds door zodat het geschikt is voor optredens en programmering van evenementen en ook als club kan worden ingezet. Deze kelder kan (constructief) op twee plekken met de bestaande kelder worden verbonden, waarmee vlucht- en bufferruimte, sanitair en andere voorzieningen kunnen worden opgelost. Ook aan de noordzijde wordt een kleine kelder gerealiseerd voor een fiets-parkeersysteem met voldoende plekken voor medewerkers van de bedrijven en voorzieningen in de toren om hun fiets te stallen. Een vergelijkbare oplossing is gerealiseerd bij de pontaanlanding aan de Buiksloterweg. Receptie Espresso & Cocktails 1. Living lobby 2. Rooftop terras Boulevard Restaurant Boulevard Restaurant 13 14 ONTWERP // HOOFDSTUK 3 ONTWERP // HOOFDSTUK 3 Kamer Overstap lounge Keuken Kamer Dansvloer Living/ trouwkapel 16. Sensation Sky Villa 17. Back of house 18. Panorama Bar & overstap lobby 19. Sky Dek Installaties 20. Revolving Restaurant Kroon De kroon en bovenste lagen van Toren Overhoeks worden een nieuwe toeristische bestemming en niet te missen beleving voor de inwoners en bezoekers van Amsterdam. Vanaf hier kan je genieten van een prachtig uitzicht over het historische centrum, de drukte op het IJ, de zeehaven en het groene Waterland. Een aantrekkelijk en divers programma ligt verspreid over zes tot zeven niveaus. Op de 21e verdieping bevindt zich het Panorama Dek met een 360 graden view op zo’n 70 meter hoogte. De ruimte is 4,60 meter hoog en heeft een volledige glazen gevel, voor een maximale uitzichtbeleving. Een verdieping lager, in hetzelfde ronde en transparante volume wordt een langzaam ronddraaiend restaurant gerealiseerd. Om de vaste kern met basisvoorzieningen komt een smalle draaiende schijf voor alle tafels. Het hoogste niveau wordt de nieuwe luifel zelf. Het idee is om hier de Sky Walk te realiseren. Dit is een ‘thrill attraction’ waar echte waaghalzen, bijvoor- 21. Panorama Dek beeld gezekerd aan een lijn, kunnen lopen over het dak van Amsterdam en de wind en diepte ervaren. Dit concept moet nog verder worden uitgedacht en afgestemd met alle verantwoordelijke veiligheidsinstanties. Op het dak van de romp wordt het Sky Dek gerealiseerd, een out door uitzichtplatform waar je ook de wind en hoogte kan ervaren, maar waar je veilig achter een hoge glazen doorvalbeveiliging staat. Op mooie dagen is hier ook een terras waar je iets kan drinken. In het platform zal een verdekte rails worden opgenomen voor de nieuwe glazenwasinstallatie. De bovenste drie lagen van de romp bieden plaats aan de Sensation Sky Villa, de Panorama Bar en een aan een ontvangst- en overstaplounge waar bezoekers op drukke tijdstippen arriveren en vertrekken bij een bezoek de uitzichtplatforms en het Revolving restaurant. De villa en bar hebben hun entree respectievelijk op de 16e en 18e verdieping. Samen benutten ze de 17e verdieping waar back of house functies zoals de keuken zijn gesitueerd. Een deel van de vloer van de 17e en 18e verdieping wordt weggehaald waardoor dubbelhoge ruimtes ontstaan. In de volledig witte Sky Villa wordt hier een ‘living’ gerealiseerd, ook bruikbaar als meeting room of trouwkapel. In Panorama Bar komt hier een kleine dansvloer. De gevel zal op deze plaatsen, binnen het beschreven modulaire systeem, worden verbijzonderd voor een optimale uitzichtbeleving. 22. Luifel (Sky walk) 15 16 ONTWERP // HOOFDSTUK 3 ONTWERP // HOOFDSTUK 3 Panorama dek 8 t/m 15. Creatieve bedrijfen 4 t/m 7. Hotel 4e t/m 7e verdieping Creatieve bedrijfsruimte Revolvling restaurant 4e t/m 7e verdieping Voorbeeld inrichting creatieve bedrijfsruimte Toren Panorama bar Sky Walk Toren Overhoeks 1971 Sensation Sky Villa De toren is de thuisbasis van toonaangevende en nieuwe creatieve bedrijven. Op de 10e tot en met 14e verdieping hebben de marktleiders ID&T, Sensation, Q Dance en Massive Music hun hoofdkwartier. Zij huren open vloervelden, die ze volledig naar eigen wens en behoefte zullen inrichten met formele en informele werkplekken, meeting rooms of studio’s. Op de 15e verdieping komen de Sky Offices, waar verschillende soorten flexibele werkplekken en bespreekruimten worden aangeboden aan zelfstandig ondernemers die niet gebonden willen zijn. Deze ruimte zal inspireren en 24/7 toegankelijk zijn. Incubator Nachtlab zal de 7e tot en met 9e verdieping betrekken. Op de bovenste laag komen verschillende opname, oefen- en afmix studio’s (geluidsdicht, box-in-box). Daaronder diverse werkplekken waar nieuw creatief talent kan groeien. De onderste vier lagen van te toren biedt ruimte aan de kamers van het hotel. Per verdieping is ruimte voor 16 kamers van circa 21 m2 en 4 bijzondere hoekkamers van Voorbeeld inrichting creatieve bedrijfsruimte 26 m2. De kamers worden compact en trendy ingericht met een eigen design waar passie voor muziek, mode, cultuur en enterainment centraal staan. Op elke laag is ruimte voor opslag van beddengoed en schoonmaakbenodigdheden. De hotelgasten worden ontvangen in de Living Lobby op de eerste verdieping van het hotel. Op dit niveau en op de begane grond en kelder van het Paviljoen zullen de back of house functies zijn gesitueerd. Hotel room with a view Liften en brandveiligheid Om de haalbaarheid van het schetsontwerp te toetsen, is met verschillende specialisten in het ontwerpteam gekeken naar de mogelijkheden van de bestaande constructie, brandveiligheidseisen, installatietechniek en verticaal transport. Uitgangpunten voor de toren zijn veiligheid, goed functioneren, duurzaamheid en een gezonde exploitatie. Kenmerkend voor het concept van Twenty4 Amsterdam is dat veel verschillende functies in het gebouw worden gecombineerd en er veel bezoekers naar de top van de toren gaan. Een goede oplossing van de brandveiligheid en het liftsysteem zijn kritische succesfactoren. In deze fase is hier dan ook uitvoerig naar gekeken. Conclusie is dat het veiligheidsplan en verticaal transport van de toren en het paviljoen grotendeels onafhankelijk van elkaar kunnen worden opgelost. Dit schept een relatief grote vrijheid in het paviljoen, terwijl de mogelijkheden van de toren zijn begrensd. In het ontwerp ligt de vloer van de hoogste verblijfsruimte onder de 70 meter en gelden de brandveiligheidseisen uit het bouwbesluit. Bepalend voor het maximum aantal bezoekers op de verschillende niveaus in de toren zijn de doorstroomcapaciteit van de trappenhuizen en de opvangcapaciteit. Binnen een beperkte termijn moet de vluchtroute of een beschermde opstelruimte worden bereikt en binnen 15 minuten moet de hele toren leeg zijn. Op basis van een ‘zandloper model’ is bepaald wat de maximale capaciteit is voor de verschillende onderdelen in de toren, gegeven de capaciteit van de bestaande trappenhuizen. Hierbij is gezocht naar een optimale verdeling van alle gelijktijdig in het gebouw aanwezige personen. Dit leidt tot de volgende conclusies: • Voor het hotel zijn ruimtelijk maximaal 20 kamers per laag inpasbaar en kan worden voldaan aan de hieruit volgende maximale bezetting van 40 personen • Voor de kantoorlagen geldt een maximale bezetting van 56 personen per laag. Dit betekent 10 m2 vvo per medewerker wat een prima uitgangspunt is. 17 18 ONTWERP // HOOFDSTUK 3 DUURZAAMHEID // HOOFDSTUK 4 Voor Toren Overhoeks is een BREEAM quickscan uitgevoerd om te zien welke BREEAM-NL QUICKSCAN TOREN OVERHOEKS, AMSTERDAM score kan worden behaald met het plan. Uit deze quick scan blijkt dat met het legenda: basiskwaliteit gebouw (score in %) weging: de maatregelen van de gebruikers een 12% beoordeling wordt behaald tussen ‘excel- 19% 15% 14% lent’ en ‘outstanding’ in. 19% Management 87% Gezondheid 56% Energie 61% Transport 92% Water 44% Materialen 31% 6% 64% 14% 9% 7,5% 10% 15% 10% 4 punten 2 punten TOTAAL 62% 0% 8% 12,5% Landgebruik&Ecologie Innovatiecredits 0% 8% 86% 31% 13% 11% Afval Vervuiling voorgestelde pakket voor het gebouw en inclusief aandeel gebruiker (score in %) 20% 40% 16% 60% 80% 100% EXCELLENT • In de ruimtes vanaf de Sensation Sky Villa tot en met het Panorama Dek kunnen 640 bezoekers gelijktijdig aanwezig zijn. Deze capaciteit is voldoende voor een goede exploitatie. Gemiddeld kunnen per laag ruim 100 personen tegelijk aanwezig zijn. Via een managementsysteem waarin bezoekersaantallen worden bewaakt en geprogrammeerd kan vrij tussen de diverse lagen met deze capaciteit worden geschoven zodat slim kan worden omgegaan met piekmomenten, openingstijden of bijzondere bijeenkomsten. Vluchtroutes vanuit de toren en de diverse functies in het paviljoen zelf kunnen goed worden opgelost, met handhaving van het open karakter van de twee lobby’s. Verticaal transport in de toren wordt binnen de vier bestaande liftschachten opgelost. De huidige liften zijn afgeschreven en zullen door snelle, energiezuinige liften worden vervangen. Binnen een van de schachten wordt ruimte gecreëerd voor een grote groeps- en goederenlift. Dit is primair de lift voor bezoekers aan het observatieprogramma. Binnen venstertijden en voor openstelling van de attractie, zal bevoorrading en afvoer van afval van de horecafuncties plaatsvinden, rekening houdend met alle voorschriften hiervoor. Van de overige drie liften zal er één niet verder gaan dan de 15e verdieping. Dit creëert de mogelijkheid van een extra pendellift tussen de Panorama Bar en bovengelegen functies. Op de 17e verdieping worden een overstap lounge opgenomen om vanuit de drie overige liften op deze pendel over te stappen. Bezoekers aan het observatiepunt kunnen zich daarnaast met een nieuwe trap tussen de bovenste verdiepingen verplaatsen. Om wachttijden voor alle functies in het gebouw op een acceptabel niveau te krijgen wordt, naast deze fysieke maatregelen, gewerkt met slimme liftmanagement software. In dit besturingssysteem kunnen liften met voorrang worden opgeroepen voor de verschillende activiteiten. Twee liften krijgen voorrang voor het hotel en de creatieve bedrijven, de grote lift voor het Panorama Dek. Een lift wordt continu als wissellift ingezet om pieken op te vangen. De piekmomenten voor hotel (verspreid vertrek tussen 8 en 12), kantoor (vooral een ochtend piek op werkdagen tussen 8 en 10) en toeristische bestemming (middag, avond, weekend en feestdagen) verdragen zich goed met elkaar. Bij bijzondere drukte kunnen ook de voorrangsliften voor andere functies worden ingezet. Uit simulaties blijkt dat goede wachttijden kunnen worden gerealiseerd en zal bij echt drukke dagen alleen voor het observatiepunt een wachtrij ontstaan. Dit past echter ook bij belangrijkste toeristische bestemmingen en maximale wachttijden bewegen zich ruim binnen acceptabele grenzen. De verschillende niveaus in het paviljoen worden primair ontsloten met diverse trappen, aangevuld met energiezuinige roltrap naar de Living Lobby. Voor de geboden toegankelijkheid en bevoorrading zal een aparte lift worden aangebracht. 4. DUURZAAMHEID Visie en ambitie Hergebruik van een bestaand gebouw draagt op zichzelf al bij aan een duurzamere wereld en concrete maatregelen om Toren Overhoeks te verduurzamen zullen dit verder versterken. Duurzaamheidsmaatregelen moeten logisch aansluiten op de kenmerken van het bestaande gebouw en op de behoefte van de nieuwe gebruikers. Alleen intelligente maatregelen zullen immers succesvol en duurzaam zijn! Daarbij moet niet alleen worden gekeken naar ecologische waarden, maar zal ook rekening moeten worden gehouden met sociale, culturele en economische aspecten. Kijkend naar Toren Overhoeks zijn vooral de hoofddraagconstructie van het gebouw met de flexibele, open vloervelden, de compacte kern en alzijdige oriëntatie belangrijke kwaliteiten om opnieuw te benutten. Met een intensief, multifunctioneel programma en openbaar karakter, zal het gebouw veel intensiever dan voorheen worden benut. Het wordt zo ook een aanjager voor de herontwikkeling van een verouderd, bestaand stedelijk gebied. Het doel is om er voor te zorgen dat Toren Overhoeks een inspirerend en prettig gebouw wordt voor al haar gebruikers en zo nog vele jaren mee zal gaan. De huurders van Twenty4 Amsterdam zelf vinden het belangrijk om het goede voorbeeld te leveren op het gebied van duurzaamheid als onderdeel van een bredere maatschappelijke betrokkenheid. Bijzonder is dat zij een duurzame levensstijl op een positieve wijze uitdragen aan miljoenen jonge fans over de hele wereld en zo zorgen voor meer bewustzijn en betrokkenheid bij deze belangrijke doelgroep. Ter illustratie is hierna de missie geformuleerd van twee belangrijke huurders. Op deze manier gaat de bijdrage van duurzaamheid door Twenty4 Amsterdam dus nog een stuk verder dan de toren alleen. Twenty4 Amsterdam heeft bij de verduurzaming van Toren Overhoeks de volgende ambitie: • Reduceren van energiegebruik en CO2-uitstoot • Een comfortabel, gezond en inspirerend gebouw • Beperking van afval en duurzaam materiaalgebruik • Duurzame mobiliteit • Reductie van watergebruik • Kwantificeren van duurzaamheid • Voorbeeld zijn voor een groot publiek Door er voor te kiezen om de gevel te vervangen kan de energievraag sterk worden beperkt door een optimale isolatie en luchtdichtheid en doordat de koudebruggen worden opgelost. De levensduur van de toren wordt hiermee sterk verlengd. De toren zal gebruik gaan maken van het in het gebied aanwezige WKO-systeem. Deze duurzame energiebron wordt aangevuld met zonenergie ten behoeve van de productie van warm water en elektra. Ook de restenergie uit niet-duurzame bronnen wordt zo optimaal mogelijk ingezet door onder meer warmteterugwinning, energiezuinige LED verlichting en vermindering van energie voor ventilatie door de benutting van de wind. De gebruiker staat centraal bij Twenty4 Amsterdam. In aanvulling op de tabellen met alle maatregelen is dit een belangrijke succesfactor voor de duurzame herontwikkeling van Toren Overhoeks. De initiatiefnemers van Twenty4 Amsterdam zijn ontwikkelaar en toekomstig eigenaar van de toren, maar bovenal zijn zij de toekomstige huurders en exploitanten. Hierdoor wordt integraal over duurzaamheid nagedacht over de totale levensduur, zonder te verzanden in discussies over terugverdientijden. De installatietechniek en afbouw kunnen zo ook optimaal worden voorbereid en op het beoogde gebruik worden afgestemd. Dit voorkomt verspilling na oplevering. 19 20 DUURZAAMHEID // HOOFDSTUK 4 DUURZAAMHEID // HOOFDSTUK 4 ID&T ‘Celebrate Life’ • Waterproject: Schoon drinkwater is schaars dus werken we met AIR ID&T heeft de laatste 10 jaar de wereld veroverd. Ons motto is ‘Celebrate waterbesparende kranen/douches. We vangen al het vervuilde water AIR is een club met een internationale ‘look and feel’, waar iedereen Life’ en we vieren het leven wereldwijd met grootschalige dance-events tijdens de buitenevenementen op, zodat dit niet wegloopt in de natuur. welkom is. Ze staat voor tolerantie, diversiteit, creativiteit, kwaliteit, vrij- voor jonge mensen. Wij willen zelf koploper zijn op het gebied van duur- Waar dit mogelijk is bieden we drinkwater aan via watertapbarren. Kraan- heid en bovenal duurzaamheid. Want duurzaam ondernemen is serious zaam ondernemen en hebben deze ambitie vastgelegd in het document water zorgt voor minder afval en smaakt vaak nog beter ook. business voor AIR. Zo besparen de toiletten ongeveer drie olympische Celebrate Life; a story about our company soul. Wij zijn toegewijd aan het • Energie: Met controleren en afstemmen van de stroomaanvragen van zwembaden aan water op jaarbasis door het gebruik van lucht, is de vloer verbeteren van onze bedrijfsvoering en de manier waarop we even- partners/cateraars bij onze evenementen voorkomen wij overcapaciteit geproduceerd van gerecycled PVC en zorgt de Philips LED verlichting ementen organiseren. Door zelf het goede voorbeeld te geven, hopen we en onnodig energieverbruik. We zetten maximaal in op energie-efficiënte voor een geweldige energiebesparing. Verder komt het water van AIR ook anderen te stimuleren tot het leiden van een duurzame levensstijl. We verlichting en werken met een turn on- switch off policy waardoor we niet uit dure en milieu belastende flessen maar gewoon uit de kraan. Het willen graag een positieve impact hebben op de mensen om ons heen, het aanzetten van aggregaten kunnen beperken. Dit jaar voeren wij een flessenwater wat wordt verkocht bij de table service is gekoppeld aan diversiteit omarmen, het gevoel van verbondenheid versterken tijdens biodiesel pilot uit op een aantal van onze buitenevenementen. Earth Water; een goed water project waarbij 100% van de nettowinst onze evenementen, met muziek als universele taal. We zijn ons bewust • Mobiliteit: 70% van de voetafdruk van een evenement bestaat uit de wordt afgedragen om waterprojecten te financieren in gebieden waar dit van de impact die we hebben, zowel op onze bezoekers als de voetafdruk logistiek van bezoekers en personeel. Met fietsroutes, event bussen en het hardst nodig is. In 2010 won AIR de Venuez Award voor het gebruik op de wereld. Door middel van onderstaande concrete voorbeelden wordt ludieke carpoolacties reduceren wij de voetafdruk zo veel mogelijk. van nieuwe duurzame technieken. Het is ook de eerste ‘Óorveilig’ gecerti- hopelijk duidelijk hoe wij invulling geven aan onze drie peilers op duur- ficeerde club in Nederland. zaamheidsgebied. We celebrate talent We celebrate Unity Om ons heen zijn veel getalenteerde mensen, die niet altijd in de moge- • Minder Validen: Iedereen kan toegang hebben tot onze evenementen, lijkheid zijn om dit te tonen. We scouten dit talent en bieden een coaching dus ook mensen met een fysieke beperking. Hiervoor testen specialisten traject aan, om hen vervolgens te boeken en toegang te geven tot een onze evenementen vooraf op toegankelijkheid (denk aan aangepaste optreden op een professionele stage. toiletten, entrees, signing, verlichting, ontspanruimtes ed.) • Nachtlab: Nachtlab ‘From start to main Stage’ is een incubator en • 10.000hrs volunteer project: Sinds 2010 organiseren we vrijwilligers- creatieve broedplaats waar jong talent de mogelijkheid krijgt om een dagen waarin festivalbezoekers een dag tijd doneren om samen te betaalbare studio te huren en zich te ontwikkelen. Wij boeken deze werken bij organisaties (zorgboerderijen, jeugdhonken) die dit hard nodig talenten om hen een professionele podiumervaring te bieden en vragen hebben, met als beloning een entreeticket tot het bijbehorende evene- onze partners om dit ook te doen. ment. • ID&T lab: Het ID&T Lab is de ‘plaats’ waar innovatie plaatsvindt op het • Gastenlijstdonatie: Omdat mensen in andere landen het een stuk gebied van het verduurzamen van evenementen. Samen met technische moeilijker hebben dan wij, willen we graag bijzondere projecten opzetten studenten vam MBO, HBO en WO, bezoekers van festivals en profes- AIR Festivals of ondersteunen die een bijdrage leveren aan de kwaliteit van het leven sionals uit het bedrijfsleven worden in het LAB oplossingen bedacht en AIR is organisator van diverse succesvolle festivals in Amsterdam zoals daar. Dit wordt betaald door een verplichte donatie van €10,- voor per- nieuwe producten ontwikkeld. Buiten Westen, Amsterdam Open AIR en Milkshake. Rondom deze sonen die op onze gastenlijst staan. festivals organiseert AIR diverse vrijwilligersdagen en maakt het gebruik • Sensation-dance4life Partnership: Sensation en dance4life geloven van werkproject en voor maatschappelijke re-integratie. Op de festivals beide in de positieve kracht van muziek en dansen. Het partnership is worden de dranken geschonken in recyclebare maisbekers en is het wereldwijd actief en via de communicatiekanalen van Sensation inspireren aangeboden eten op het terrein zoveel mogelijk biologisch. Wij stimuleren we miljoenen jonge mensen om te vechten tegen de verdere verspreiding van hiv/aids. Financieel ondersteunen wij dance4life met o.a. een gedeelte van de ticketopbrengst van Sensation. € 10,- DONATIONS FOR THE GUEST LIST ARE GOING TO: MUSIC FOR AKIBA NAIROBI 2012 We celebrate Nature De organisatie van onze evenementen zorgt tot nu toe voor een voetafdruk op de wereld. Wij willen deze voetafdruk zo klein mogelijk maken. Ons streven is om een bijdrage te leveren aan de natuur in plaats In Kangemi, one of the townships of Nairobi, there's a school called the Aikiba High School. It's been active since 1993. Last year dance4Life and a few employees of ID&T visited this school where they got to know the children. At the Aikiba School they discovered that for a great group of youngsters music is their life and passion. With last year's donation music equipment was purchased. Now the students are given weekly music and production classes from a local DJ using this new equipment. onze cateraars zoveel mogelijk gebruik te maken van duurzame verpakkingsmaterialen en scheiden het afval. Milkshake is voortgekomen uit een samenwerking tussen Paradiso en AIR en is het eerste gay minded festival van Nederland. Hiervoor is ook subsidie ontvangen vanuit de gemeente Amsterdam omdat zij stellen dat dergelijke gay-initiatieven belangrijk zijn voor de positie van Amsterdam als open-minded capital. Grand City Hotels & Resorts van een belasting te bezorgen. Om dit te realiseren ondernemen wij actie Bij de exploitatie van het hotel staat duurzaamheid centraal, op program- op de volgende gebieden: matisch, cultureel, technisch en milieu gebied. Het hotel zal gecertificeerd • Materiaal management: Op de evenementen zien wij afval niet als worden aan Green Globe, een keurmerk die het beste aansluit bij de hospitality industrie. Dit is een wereldwijd duurzaam reis en toerisme troep, maar als een grondstof. Samen met leveranciers, afvalverwerkers en specialisten kijken we naar de hele keten en mogelijkheden om een kringloop te creëren. Doel is zo min mogelijk restafval en zoveel mogelijk With the donations we receive this year, we will build a completely new music classroom where the music equipment will be installed permanently. We shall keep you posted on the exciting developments we will achieve with your donations. programma. Green Globe leden besparen bewust op water en energie, reduceren operationele kosten, hebben en constructieve bijdrage aan recyclen. We scheiden afval waardoor ons plastic afval bijvoorbeeld lokale gemeenschappen en hun omgeving en beantwoorden aan de hoge kan worden gebruikt voor nieuwe afvalcontainers. Greenteams helpen verwachtingen van duurzaam bewuste toeristische- en zakelijke reizigers. onze bezoekers, verzamelen afval op het terrein en scheiden het aan de achterkant. air is a buncH of WondeRful FreakS & cookiEs. air is aN amSterdAm hiDe-ouT by maRcel waNders. air is a sounD sysTem wIth lOts oF oomPh. air is dj’S froM all over the World. air is jUst a few Hours of bliSs. air is bItchiNg abOut tHe loCkers. air is tAble ServiCe wiTh a Smile. air is dAughtEr to a leGendaRy mothEr, the iT. air is yOung But nObody’S fool. air is tEchgaYintiMateuRbanweiRd, take your pick. air is a seriEs of epic nighTs. air is a diffErent labeL eveRy day. LOVE FOR MUSIC, LOVE FOR LIFE, LOVE FOR THE WORLD whAteveR it Is: it’s air. 21 22 DUURZAAMHEID // HOOFDSTUK 4 DUURZAANMHEID // HOOFDSTUK 4 1 DUURZAAM CASCO EN ENERGIEBESPARING 2 DUURZAME ENERGIEOPWEKKING De mate waarin het casco van het pand (gevel, dak en vloer) is verduurzaamd door isolatie, verbetering glas en koudebruggen Geef de minimale RC waarde aan waar zowel dak, gevel en vloer aan voldoet. VIP paneel De Rc-waarde voor de thermische schil bedraagt minimaal 5.0 m²K/W. RC dak > 5 Opbouw dak: De bestaande isolatie en dakbedekking worden verwijderd en het dak wordt voorzien van een nieuwe laag isolatie en dakbedekking. De isolatielaag bestaat uit een basisisolatie van 130 mm en een afschotisolatie van 105 mm, beide bestaande uit EPS (ʎ≤0.035 W/mK). RC gevel > 5 Opbouw gevel: De gevel wordt geheel vernieuwd en wordt voorzien van een sandwichelement. De opbouw bestaat uit een betonnen buitenblad gevuld met EPS, een spouw en een houtskeletbouw-binnenblad bestaande uit een houten stijl- en regelwerk gevuld met minerale wol en aan de binnenzijde voorzien van een dampremmende laag en een dubbele beplating van OSB en gipskarton. Ter plaatse van de vloerranden wordt het innovatieve 25 mm VIP-paneel (Vacuüm Isolatie Paneel) toegepast. VIP-panelen bestaan uit een kern van samengeperste microglasvezels welke vacuüm gezogen is en daardoor een zeer lage warmtegeleidingscoëfficiënt heeft. RC vloer > 5 De wijze waarop gebruik wordt gemaakt van duurzame warmte/koude-bronnen en duurzame energieopwekking Kenmerkend onderdeel van Twenty4 Amsterdam is het meervoudig gebruik van het gebouw, zowel door de verschillende functies als op de uiteenlopende tijdstippen. Het gebouw wordt daarom voorzien van een slim terugwinningsysteem (ventilatie en eventueel afgifte op water) zodat de warmte- of koude-overschotten tussen functies kunnen worden uitgewisseld (bijvoorbeeld het warmteoverschot uit clubs kan worden gebruikt voor de verwarming van de hotelkamers). Warm tapwater vraagt om een hoge temperatuur en heeft piekmomenten gedurende de dag. Om het WKO-systeem hiermee niet te belasten wordt het warm tapwater hiervan losgekoppeld. Hierdoor wordt voorkomen dat in de zomer de warmtepomp zowel warmte als koude moet leveren. Om te zorgen voor een duurzame opwekking van warm tapwater is gekozen voor zonnecollectoren met als aanvulling een HRketel voor de piekmomenten. Opbouw vloer: De vloer van de toren (boven de laagbouw) wordt aan onderzijde voorzien van 190 mm EPS (ʎ≤0.035 W/m.K) en wordt afgewerkt met een stuclaag. Opwekking van duurzame energie (elektriciteit) Triple-glas Past u HR++ glas of HR +++ glas toe? HR+++ Het ontwerp is voorzien van nieuwe ramen en beglazing. Uitgangspunt vormt een hoogwaardig aluminium kozijn met een lage U-waarde, bijvoorbeeld Schüco AWS 70 HI met een Uf van maximaal 1.6 W/m²K, en de toepassing van triple-glas met een opbouw van minimaal 4-10-4-10-4 met een Ug van maximaal 0.8 W/m².K. De totale U-waarde van het raam bedraagt 1,2 W/m2.K. Dit glas wordt toegepast in zowel de plint als in de toren. Wij hebben de ambitie om het glas ook toe te passen in de gekromde gevel van de ronde kroon, maar bij de uitwerking moet worden onderzocht of dit architectonisch en technisch mogelijk is (en leverbaar is). De mate waarin energie wordt bespaard op gebouwgebonden energie. Voor het gebouw is een EPC-berekening gemaakt. Deze EPC is vergeleken met de energetische prestaties van het huidige gebouw. Het karakteristieke energiegebruik van het gebouw bedraagt 5.254.981 MJ en het toelaatbaar energiegebruik van het gebouw bedraagt 8.341.605 MJ. Dit resulteert in een Qpres;tot / Qpres;toel van 0.630. Dit is mogelijk op basis van de volgende uitgangspunten: Bereken een ontwerp EPC berekening van het gebouw met daarin opgenomen de voorgenomen energiemaatregelen. bouwkundig zonweringgeen buitenzonwering, maar wel selectieve zonwerende beglazing transmissieisoleren van de gesloten delen van de schil tot een Rc-waarde van minimaal 5.0 m²K/W. infiltratiehoge luchtdichtheid door dubbele kierdichtingen en goede naaddichting thermische capaciteit massa vloerconstructie >400 kg/m² met open plafonds 25000000 Verlichting 20000000 Koeling 15000000 Pompen 10000000 Warm tapwater Ventilatoren 5000000 Verwarming 0 -5000000 Bestaand Nieuw Zonnesystemen installatietechnisch warmteopwekking door middel van een elektrische aangedreven warmtepomp met als bron het energieopslagsysteem (het water) koelingkoude-opslag met 100% koeling uit de energieopslagbron warm tapwaterthermische zonnecollectoren met als aanvulling een gasgestookte CV-boiler ventilatiehybride mechanische toe- en afvoer met een luchtkwaliteits, CO2-regeling met warmteterugwinning door langzaam roterende/intermittererende warmtewisselaars en op de kroon een door de wind aangedreven luchttoe- en afvoerornament, de windvaan (zie tabel 3) ventilatorenop basis van opgesteld vermogen en met toerenregeling voor regeling debiet PV en zonnecollectorenVT-systeem (thermische zonnecollectoren en PV-cellen in één systeem) van 200 m2 op de plint en 270 tot 340 m2 aan PV-cellen op de energieopwekkende luifel. verlichtinglaag geïnstalleerd verlichtingsvermogen voorzien van aanwezigheidsdetectie. Toepassen van TL5-verlichting in de hotelkamers en in de overige ruimtes LED-verlichting. Uit de resultaten van de EPC-analyse blijkt dat de CO2-emissie van het gebouw met meer dan 75% is afgenomen ten opzichte van de huidige situatie. De vergelijking is gebaseerd op de nieuwe bestemming en nieuwe verschijningsvorm van het gebouw en waarbij in de nieuwe situatie de reductie wordt verkregen door de bouwkundige ingrepen en de toepassing van volledige nieuwe installaties. Sinds 1 juli 2012 geldt overigens dat voor nieuwbouw de EPC moet worden berekend met de nieuwe EPG-norm. Met deze nieuwe norm bedraagt de Qpres;tot / Qpres;toel = 0.856. Verwarming Ventilatoren Warm tapwater Pompen Koeling Bestaand 13309786 2301185 957464 490338 1046953 Nieuw 1230265 2027993 254598 245169 427939 De eerste stap in het verduurzamen van de installatie is het beperken van de vraag. Door het toepassen van de nieuwe hoogwaardige geïsoleerde gevel wordt een extra reductie van de CO2-emissie van meer dan 25% behaald. Gekozen wordt voor een laag temperatuur verwarmingssysteem. Hierdoor is het temperatuurverschil tussen de opslag en de afgifte zo klein mogelijk en daarmee is het systeem het meest efficiënt. Zo wordt in de zomer de warmte van het gebouw direct afgevoerd via het water van de koudebron, zonder tussenkomst van de warmtepomp. Door de open plafonds wordt de thermische massa van het gebouw optimaal benut en wordt in de nachtperiode warmte- en koude in de massa gebufferd. Aanvullende technieken om het WKO-systeem te verduurzamen Integratie van duurzame energieopwekking in het ontwerp 32.000 kWh Voor het gebouw is gezocht naar mogelijkheden voor de opwekking van duurzame elektriciteit. Er is gekozen voor de dakvlakken voor de invang van warmte en opwekking van elektriciteit, aangezien de zonbelasting op de verticale gevels te beperkt is. We hebben onderzocht in hoeverre PV cellen op de gevel aangebracht kunnen worden vanuit estetisch oogpunt en respect voor de oorspronkelijke architectuur van Arthur Staal hebben we besloten hiervoor niet te kiezen. - Op de plint wordt een PV Thermisch (PVT)-systeem met een oppervlakte van 200 m² toegepast. De hierin geïntegreerde PV-cellen hebben een Wp van 60 W/m². - Op de energieopwekkende luifel wordt afhankelijk van de uiteindelijke vormgeving 270 m² mono-kristallijne panelen toegepast, of een combinatie van 160 m² mono-kristallijne panelen met een Wp van 140 W/m² en 180 m² aan polykristallijne panelen op een regelmatige afstand met een Wp van 80 W/m² (bij benutting van de gaten) De totale opbrengst bedraagt daarmee ruim 32.000 kWh. De installatieruimtes zijn geïntegreerd in het gebouw waardoor het geen afbreuk doet aan de sterke vormgeving van de toren en de plint. De installatieruimtes zijn opgenomen in de kelder, in de kern tussen de toren en de plint en in de kroon van de toren (zie hiervoor ook onderstaande installatieprincipes). De PV-panelen zullen bij de uitwerking van het luifelontwerp hierin zorgvuldig worden geïntegreerd. De energie voor verwarming en koeling wordt opgewekt uit de WKO en wordt afgegeven door diverse systemen: Klimaateilanden in kantoren Door de toepassing van klimaateilanden kan met een veel lager ventilatievoud worden volstaan dan met een conventioneel systeem, omdat het luchtdebiet niet bepaald wordt door de warmte-/koelbehoefte. Hierdoor ontstaan minder luchtbewegingen en een schoner binnenmilieu. Inductie-units in hotel In de hotelkamers worden inductie-units toegepast zodat de individuele beïnvloedbaarheid maximaal is. Overige ruimtes In de overige ruimtes (restaurants, clubs) vindt de warmte- en koude uitgifte voornamelijk plaats door de luchtbehandeling in verband met de benodigde capaciteiten. De nieuwe vloeren worden voorzien van koeling en verwarming. Het gebouw is voor de ventilatie verdeeld in twee delen waardoor de benodigde ventilatiecapaciteit efficiënt wordt verdeeld over de luchtbehandelingskasten. Op twee centrale plekken wordt de lucht voor behandeld en via de centrale schachten verdeeld over het gebouw. Het verwarmen van tapwater wordt in basis verzorgd De hotelkamers zullen alleen bij bezetting worden geventileerd. Voor de overige ruimtes wordt de benodigde ventilatie vraag-gestuurd op basis van de maatstaven CO2 en luchtvochtigheid. wtw. Er is gekozen voor het innovatieve PVT-systeem, Boven op het gebouw staan drie kruizen welke naast een symbolische, ook een installatietechnische functies hebben. De kruizen werken namelijk als innovatieve windvaan. Dit wil zeggen dat zij optimaal op de wind draaien en zorgen voor winddruk-gestuurde basisventilatie. De kruizen dienen als luchttoevoer (loefzijde) en luchtafvoer (lijzijde). Hierdoor wordt het elektriciteitsgebruik van de ventilatoren verminderd. door de zonnecollectoren die zo dicht mogelijk bij de grootste vraag worden geplaatst, namelijk de hotelkamers. De HR gasketels zorgen voor de verdere verwarming. Om het gebruik te verminderen worden de hotelkamers centraal voorzien van een douche waardoor het beschikbare dakoppervlakte optimaal gebruikt kan worden, namelijk zowel als zonnecollector als PV-cellen. 23 24 DUURZAANMHEID // HOOFDSTUK 4 ORGANISATIE // HOOFDSTUK 5 3 DUURZAME INNOVATIE De mate waarin innovatieve maatregelen worden getroffen om het pand verder te duurzame op het gebied van duurzame materialen, duurzame mobiliteit en alternatieve onderdelen. Duurzame materialen Huurder/exploitant kelder Studio en Bunker club bg Public Lobby 1 Media Zaal 15 Sky Offices Groet Beheer B.V. (50%) 16 en 17 Sensation Sky Villa MCH Holding B.V. (50%) 17 en 18 Panorama Bar 19 Sky Dek 20 Revolving Restaurant 21 Panorama Dek 8 t/m 10 Nachtlab + studio’s Stichting Nachtlab Toren Overhoeks bevindt zich in de directe nabijheid van het Amsterdam Centraal Station en heeft daardoor een belangrijke troef in handen om het transport te verduurzamen. De pont naar dit verkeersknooppunt gaat 24 uur per dag. Overhoeks zal in de toekomst worden bediend door diverse buslijnen. 11 Q Dance HQ Q Dance B.V. 12 ID&T HQ ID&T B.V. Door de unieke functiemix genereert Twenty4 Amsterdam zelf een zeer beperkte parkeerbehoefte. Veel bezoekers, zeker de toeristen, zullen kiezen voor de pont vanaf CS of komen met een (huur)fiets. Veel werknemers van de horeca en creatieve bedrijven wonen in de stad en komen per fiets of met het Openbaar Vervoer. Voor de werknemers zal er een geautomatiseerd fiets-parkeersysteem worden opgenomen in de kelder, vergelijkbaar met de machine direct naast de pontaanlanding in Noord. In het gebouw zal worden voorzien in faciliteiten als douches, kleedkamers, kluisje en het drogen van kleding. Aanvullend worden werknemers gestimuleerd om gebruik te maken van autodeling, carpooling en Greenwheels. De initiatiefnemers ID&T hebben dit al geïntroduceerd. Oplaadpunten voor elektrische auto’s en fietsen worden in overleg met de gemeente bepaald. ID&T stelt voor haar gasten elektrische scooters of fietsen ter beschikking en ook bij het hotel kunnen gasten gratis van leenfietsen gebruik maken.. 13 Sensation HQ Sensation B.V. 14 Massive Music Massive Music B.V. bg en 1 Boulevard Restaurant & Bar bg Boulevard terras 1 Living Lobby 2 Rooftop Terrace 4 t/m 7 Hotel Bij de keuze van materialen zal het materiaalgebruik worden beperkt en onderzocht worden welk type materiaal mogelijk is voor een duurzame oplossing. Dit zal worden gedaan op basis van het computerprogramma GreenCalc+ waarmee de milieubelasting van materialen kan worden berekend. Deze berekening wordt ook toegepast binnen de BREEAM-methodiek. • • • • • Duurzame mobiliteit Verd.Functie Een voorbeeld van het beperken van het materiaalgebruik is de nieuwe betonnen buitenbladen van de gevel zo hol mogelijk te maken. Hierdoor wordt het betongebruik beperkt. Al het toegepaste hout zal een FSC-keurmerk hebben, met als voorbeeld de houtskeletbouw-binnenbladen van de nieuwe gevel. De bestaande betonnen panelen van de gevel zullen als puingranulaat worden hergebruikt voor de nieuwe bouwdelen zoals de nieuwe kelder en de kroon. Het karakteristieke gouden glas zal worden toegepast als toeslag in het beton of in het interieur van de restaurants, clubs en hotels (voorbeeld kunstwerken). Voor de nieuwe materialen zullen waar mogelijk C2C-producten worden gekozen als glas, gipskarton en vloerbedekking. Er zullen materialen worden toegepast welke een gerecyclede content bevatten, bijvoorbeeld kalkzandsteen. Ook de isolatie in de houtskeletbouw-binnenbladen en de systeemwanden zal duurzaam zijn met als voorbeelden vlaswol of duurzame minerale wol met ecose. Aan de veiligheid van voetgangers en fietsers is gedacht door goed zichtbare verlichte, veilige en gescheiden paden. Toren Overhoeks zal in venstertijden (buiten pieken van gebruik van het gebouw) worden bevoorraad op plekken die niet in hoofdroutes voor langzaam verkeer liggen. In de centrale hal wordt een vervoersinformatiepunt ingericht waarop de meest recente informatie over het openbare vervoer wordt getoond. Grand City Hotels & Resorts Bovenstaande aspecten sluiten aan op de aspecten zoals bij de BREEAM-systematiek worden toegepast. Overige innovatieve maatregelen Zoals hiervoor al genoemd worden er innovatieve materialen toegepast om het gebouw te verduurzamen, dit zijn de VIP-panelen en het PVT-systeem. Om de duurzaamheid van het gebouw verder te verhogen worden de liften en roltrappen energiezuiging uitgevoerd en worden er energieopwekkende tourniquets toegepast. Tevens worden alle hotelkamers voorzien van een aanwezigheidsdetectie dat niet alleen het elektriciteitsverbruik verminderd, maar ook zorgt voor de reductie op het gebied van de ventilatie, verwarming, koeling en water. Het waterverbruik wordt sterk verminderd door het toepassen van waterbesparende, zelfsluitende kranen en douches. De toiletten en urinoirs worden voorzien van spoelonderbrekers en hebben een klein spoelvolume. In de kern van het gebouw wordt voor de hotelkamers een douche-wtw toegepast waarbij de warmte uit het afgevoerde water wordt hergebruikt. Om het verbruik van de verschillende energiestromen in beeld te brengen wordt er een gebouwbeheersysteem toegepast dat het verbruik per type, per functie en per verdieping zichtbaar maakt voor zowel weknemers als bezoekers. De meest opvallende innovatieve maatregel is de ventilatie inducerende windvaan welke geïntegreerd is in de drie kruizen op het dak. Deze windvaan maakt gebruik van de loef- en lijzijde bij wind op het gebouw en zorgt voor de ventilatietoe- en afvoer van de toren door gebruik te maken van het winddrukverschil. Belangrijk onderdeel van de duurzaamheidswaarde van Twenty4 Amsterdam is dat de hoofdgebruikers van het gebouw zelf vooruitstrevend zijn op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bovendien vervullen zij een belangrijke voorbeeldfunctie en dragen zij een duurzame levensstijl uit naar een zeer groot publiek. Dit wordt op de volgende pagina verder toegelicht. Doordat zij ook zelf de ontwikkelaars en toekomstig eigenaar van het gebouw zijn kan integraal worden nagedacht over duurzaamheidsinvesteringen zonder ingewikkelde discussies over terugverdientijden en verdeling van financieel rendement. Het hotel zal gecertificeerd worden aan Green Globe, een keurmerk De initiatiefnemers, tevens hoofdhuurders van toren Overhoeks, zul- • Opslagruimte voor herbruikbaar afval en compost die het beste aansluit bij de hospitality industrie. Dit is een wereld- len zich op gebouwniveau committeren aan de volgende gebruikers- • Duurzaam medegebruik van planten en dieren wijd duurzaam reis en toerisme programma. Green Globe leden maatregelen uit BREEAM: • Laag gwp als koudemiddel en voor warenkoeling besparen bewust op water en energie, reduceren operationele kos- • Gebouw als educatiemiddel • Beperken lichtvervuiling en geluidoverlast naar omgeving ten, hebben en constructieve bijdrage aan lokale gemeenschappen • Energiezuinige buitenverlichting • Toepassen van hotfill wasmachines en vaatwassers en hun omgeving en beantwoorden aan de hoge verwachtingen van • Energiezuinige koel- en vriesopslag • Inkoop groene stroom duurzaam bewuste toeristische- en zakelijke reizigers. • Opstellen alternatief vervoersplan en parkeerbeleid • Energiezuinige apparaten en vermijden stand bye gebruik • Recycling van water 5.ORGANISATIE De initiatiefnemers van Twenty4 Amsterdam zijn drie 100% Amsterdamse bedrijven, bewezen succesvol en met diepe wortels in Noord. Zij hebben de handen ineengeslagen en zich ten doel gesteld om Toren Overhoeks te transformeren in een levendig, multifunctioneel gebouw dat voor alle inwoners en bezoekers van de stad toegankelijk zal zijn en iets nieuws toevoegt aan Amsterdam. Leidend in de combinatie zijn Sander Groet (Groet Beheer, oprichter en mede-eigenaar van AIR en Skytower) en Duncan Stutterheim (MCH Holding, oprichter en grootste aandeelhouder van ID&T). Zij zijn de belangrijkste huurders, exploitanten en financiers van het gebouw. Aangevuld met de kennis en ervaring van Lingotto, als vernieuwende herontwikkelaar van gebouwen, beschikken de initiatiefnemers over alle benodigde kennis, ervaring en financiële middelen om Toren Overhoeks succesvol te transformeren en exploiteren. Bijzonder aan de combinatie is dat de partijen die het initiatief nemen, ook eigenaar worden en tevens de hoofdgebruikers zijn. Hierdoor is de realisatie en exploitatie van Twenty4 Amsterdam zeker gesteld en krijgt de Gemeente Amsterdam een langjarige en duurzame betrokkenheid van de initiatiefnemers. Groot voordeel is dat snelheid gemaakt kan worden en complexe afstemming en overleg tussen de toekomstige eigenaar, de gebruikers en de initiatiefnemers niet nodig is. De belangen lopen immers parallel. Twenty4 Amsterdam is hiermee voorbeeldproject voor de stad van ‘het nieuwe ontwikkelen’ van onderop. Succesvolle transformatie van bestaande gebouwen lukt alleen door co-creatie van gebruikers, eigenaren en ontwikkelaar. Een sterke lokale aanpak, maatwerk en geloof in de gezamenlijke visie en onderneming staan hierin voorop. Namens de initiatiefnemers zal Lingotto het management van de ontwikkeling voor haar rekening nemen en als penvoerder aanspreekpunt zijn voor de gemeente en adviseurs. Lingotto heeft de afgelopen 12 jaar met succes diverse gebouwen (her)ontwikkeld en is zeer bekend met het werken in Amsterdam en Overhoeks. Toren Overhoeks is met Twenty4 Amsterdam voor 100% verhuurd. De exploitatie is niet afhankelijk van één hoofdhuurder maar wordt gedragen door tenminste zes huurders. Voor specifieke horecafuncties zal mogelijk een samenwerking worden aangegaan met specialisten. Separaat zijn de getekende huurintenties toegevoegd voor de diverse onderdelen in het gebouw. Zodra de grond wordt afgenomen en de bouw start zal het eigendom overgedragen worden aan de toekomstige eigenaren die zich verenigen in een Crowd Fund Toren Overhoeks. Minimaal 50% van het benodigde Eigen Vermogen in dit fonds zal worden ingebracht door de drie initiatiefnemers van Twenty4 Amsterdam zelf. Voor het hoteldeel zal Grand City mee gaan investeren. De geschetste organisatie en structurering zorgt ervoor dat Twenty4 Amsterdam een uiterst haalbaar concept is. Door- dat de initiatiefnemers ook hoofdhuurder en eigenaar zijn, lopen belangen parallel en zijn lijnen kort. Met voldoende eigen vermogen binnen de combinatie en een langjarig commitment van huurders voor het volledige gebouw, is financiering geborgd. Dit alles zorgt ervoor dat de door de gemeente geschetste planning kan worden gehaald en Toren Overhoeks medio 2015 haar deuren kan openen voor het publiek. 25 TWENTY4AMSTERDAM Inschrijving definitieve selectie Toren Overhoeks 30 augustus 2012 Initiatiefnemers: Groet Beheer MCH Holding / ID&T Lingotto Contactpersoon en adres: Lingotto Eric-Jan de Rooij Postbus 93801 1090 BB Amsterdam 020 – 560 89 10 [email protected] Adviseurs: Claus en Kaan Architecten (Amsterdam) DGMR (duurzaamheid en installatietechniek) Cauberg Huygen Raadgevend Ingenieurs (brandveiligheid) Corsmit Raadgevend Ingenieurs (constructie) Huygen Installatie Adviseurs (liften) IGG Bointon De Groot (bouwkosten) Impressies: CIIID Architectural Presentations Vormgeving: Frank Groet