Ŋaaney Wane Ŋadi - Blue Letter Bible

Transcription

Bennett
Ŋaaney
Wane
Ŋadi
Bibil Cowndi Citab
alfa lokol hu diyo ra. A dam wo di Ameriki, Canada, Afriki nda Europi
a bisa jiiri weytaci cindi gou. Nga wane cowndi diyo fata radio diyo
ra hay ka bisa jiiri waranka addunia kanja taci di kuna. A dam di
ka hun mission radio diyo ka ma ci Trans World Radio nda Far East
Broadcasting Corporation. Richard nda ngu wandi di Dorothée go
hinsa ka baka faba adamaijé diyo ma bey San Isa Almasihu ka tun
bukow diyo cere game.
“Hal a ma mey yer kuna albarka bara hundence ŋadi ma ci
alhakika, haya ka go hima, a ma du ka ŋandi nda a misedi.
Dr Bennett corbu yer misodi ka kuna na baakoyterey ciimi
ciimidi Yerkoy banda go tabati.”
Ŋaaney Wane Ŋadi
RICHARD A. BENNETT goy Yerkoy se Eglizi di yo ra sand cowndikoy,
Ŋaaney
Wane
Ŋadi
Dr. Stephen F. Olford
Cross Currents International Ministries
CCIM
Richard
A. Bennett
Sujudu:
Yabudu ciimidi, wodi ci bomo yendi ganda kuna, yer
ma bere yer borotereydi kur, yer binedi, yer gadi, yer
hungudiyo Sandi Isa Almasihu do here; sa fooyo nga
ngo bangeyndi Yerkoy ciinidi. Nda yer hin ka dam ga,
– Fita 90
yer’o ta saabu ga ka jeerey ga ka boori.
Sedeterey:
Linjil kabareydi ka go gaabi ci wodi ka go hun bine
kuna ka ton nda Hunde Hinenodi hal a ma mun mun,
ka go du ka corbu ka Almasihu go huna krecendi
– Fita 116
hunadi kuna.
Gurje:
Sika, hamburey, bomo hawey nda tammaha jaŋey ci
taamensayo ka go corbu dooneyra hayadi ka na iblis
go dam hal ngu fey yer nda Yerkoy.
– Fita 92
Ŋaaney
Wane
Ŋadi
www.ccim-media.com
Ŋaaney
Wane
Ŋadi
Bibil kamba citabu
Hal yer ma koy nda jine bakoyterey
yakuante nda hunante Yerkoy banda
Richard A. Bennett
CROSS CURRENTS
INTERNATIONAL MINISTRIES
Djensendi koï:
Trans World Radio- Cote d’Ivoire
06 BP 2131 Abidjan 06
Cote d’Ivoire
Food For Faith: SONGHAI
Copyright © 2009, Cross Currents International Ministries.
Tous droits réservés. Aucun extrait de cette publication ne doit être reproduit,
numérisé, stocké ou transmis sous quelque forme que ce soit sans une
autorisation écrite préalable de Cross Currents International Ministries.
A hantoumdi Chine
Library of Congress Catalog Card Number: 98-67798
ISBN: 978-0-620-44733-1
Photo avec la permission de Intasko (Naime MERABET)©.
Fattandi koydi:
www.ccim-media.com
Djensendi koï:
Trans World Radio- Cote d’Ivoire
Cote d’Ivoire
Yer Sandi Isa Almasihu madi kuna, citabu
wo hantumdi goy kasiney kur ma ga, ka allahidu
timmendi kuna, a goy ay nda ay hukoydi banda
Cross Currents International Ministries wane alinjil
kabarey mise kuna.
Naaney ŋadi fatta ciini tana fooyo kuna Cross
Currents International Ministries wane goydi fondo
kuna. Berendi tao go fondo hal goydi ma koy nda jine.
1.
2.
Hayadiyo Ka Ciini
Na Yer Ci
Ja yer na ci
Ciini lawaldi
Jaari Kul Ŋadi
Bomodi nda Binedi
Bomodi
Binedi
3. Ka Lelinde Ŋare Kuna
Ka ye ni kanjediyo ga Wo hoobundi wor binedi
Hayadi ka na Yerkoy go ba yer se
Ay wane addunia jajawdi
4. Kuboy cere alwakatidiyo
Ciini mom wane jaabidi
Naaney wane jaabidi
Yabudu lasaldi
Ka gay iberedi
5. Naaneydi wane alfeydadi
6. Seedeterey wane alwakatidi
Anniya ber Alinjil kabareydi se
7. Dumidi wala nuunedi
Fita koreyyo
Jiiriyo ka mursu
Annura abadante
8. Wo ka ta ŋa
A. Bibil cowdi
B. Ŋare alwakatidi
C. Kamba cire kaddasu jaari kul nare se
11
13
21
31
34
38
47
50
52
65
70
79
81
84
88
90
101
113
117
125
128
129
132
135
152
153
154
Ja yer na ci
A
ci ye ne alhorma ber ay ma talfi wor ga Dr. Richard
A. Bennett wane citabu wo, ka na i go kaati nda
‘Huna wane ŋadi’. Wo ci haya ka go hanga citabu
lawaldi ‘Yerkoy taasi mise’. Boro fo si hin ka ka Yerkoy
do bila naaney (Hébreu borodiyo 11:6) jina a si hi ka huna
Yerkoy se bila naaney (Rome borodiyo 1:17). Hal wodi ma
ci ciimi, bara naaneydi ma du ŋa ja sintidi kuna (Rome
borodiyo 10:17) koy Jine (1 Pier 2:1-3; Hébreu borodiyo 5:12-14).
Sandi Isa timmendi ciinidi a har: Addamaije si hunanda
takula ni amman da ciinidiyo kur ka go fatta Yerkoy medi kuna
(Matta 4:4). Ja alwakati, annabi Yeremi har: sadi hinne ka
na ay du ni wane ciinidiyo, ay ŋa gi. I nialindi ay, i gomni ay,
haya ka se ni Madi go ay ga, ya Abadakoydi ka ci wangudiyo
kur Koydi (Ye 15:16).
Hal a ma mey yer kuna albarka bara hundence
ŋadi ma ci alhakika, haya ka go hima, a ma du ka ŋandi
nda a misedi. Dr Bennett corbu yer misodi ka kuna na
baakoyterey ciimi ciimidi Yerkoy banda go tabati.
11
Naaney wane Ŋadi
Jamna yahadi go no yer se wodi ga fahamey
ber. Addmajieterey Jaman wodi ka kuna na krecen
boboyo wane alkaldiyo du alakal humoy ka go cowndi
gi ka na i go hin ka huna huna Yerkoy se bila i ma
kaawa Almasihu ga nda naaney (Galat 2:20), ciitabu ka
go hima nda Naaney wane ŋaaneydi ci benence alkabar
yer kuna afo kul se. Yerkoy ma dam albarka ciitabu
wo wane goydi kuna sa ka a go hanga ngu fondodi
goy beri kuna.
Dr. Stephen F. Olford
12
Ciini lawaldi
N
aaney ŋadi ci haya ka go hanga citabu lawaldi
Yerkoy taasi mise’, citabu fo ka na ay nda ay
hukoydi hantum nda cere ka gar yer’o man jiri
waranka cindi gu hiije kuna. Alwakati wodi, yer ba
yer ma hantum linjil wane alhabardi ciitabu kuna hal
yer ma dam albarka Yerkoy se.
Sadi ka na Yerkoy taasi mise di hantumdi, i lawal ka
hinsa a kuna ciitabu ije jember waranka cindi gu. De
ja sadi, Yerkoy na feynda ka dam yer bomo nondidi
kuna albarka. Hon, a go to citabu ije miliyo hinja
ka jamnandi adduniadi kur kuna haya ka bisa ciini
weygu kuna de hal se borodiyo go wir ga ka tonton.
Yer wane niali berdiyo kuna afo na ci bara boro
boboyo ka yo tuubi adduniadi kur kuna citabu wo
wane cowdi kuna wane seedetreydi.
Hano, a himanda wo citab taka million hinja
djensendi adunia ra hay ka bias ciini weygou ra. Wo
kur banda boro di ya ga tassi ga nda gabi. Yero mey
niali ber sa ka yero mom ka boro bobo toubi citab wo
cow ma ganda se.
13
Naaney wane Ŋadi
Moreyda ka na yer’o ba ka to jiri waranja cindi
gu hije kuna, yer koroshi ka hu meyo fer alinjil wane
kabareydi se jiiri bisante wooyo kuna; de wodi da
kuna Yerkoy taasi mise di jamnandi nda mise ka na yer
si hin ka hungu a to jiiri wey. Sadi yer ta se, mise fo
si bara ka kuna na yer’o hin ka corbu yer badi ka si
ben Yerkoy se, ka du ka dam albarka hal a si benence
babadi se nda ana ci bara yer ma hantum Naaney ŋadi
ka du ka jamna ga borodiyo se. Sanda misodi ka na
Yerkoy dam albaraka Yerkoy taasi misedi kuna, yer’o wir
a ga citabu hinkante wo kuna a ma faaba boro bobo
wooyo kur ka yo go ngiyo wane ce fofo lawal kuna
Almasihu wane hunai kuna, wodiyo ka go ne nda
wodiyo ka go adduniadi ganda kul kuna.
Wodi si jandi, Naaney wane ŋadi na ci hayadi ka
go hanga Yerkoy taasi misedi ni, ay nda Dorothée, yer’o
naaney ka citabu wo go ka faaba ciimi ciimi naaneynte
kur se ka go booni ngu huna marakasiney maanante
kuna sandi banda. A hantumdi nda ŋare ka boro fo
kur ka cow ga nda bine hineno, a koydi go ta du faaba
cere cerente nda binedamey nga wane krecenterey
hunadi kuna.
Naaney ŋadi na ci haya ka go hima ka cowndi
sa fofoyo wala ce fo cenie kuna ka du ka warandi
nongu fo. Hal ma du nga nafadi bara ma cow ga nda
sooboy ka du ka gaabu a ga sanda attarick. Haya ka
se nda yer huna nda alwaddudiyo ka go citabu wo
kuna yer’o ta baakoyterey maano yer wane Yerkoy
hangadi kuna.
Boro boboyo go hungu, i cum jatindi, ka a go
bori boro ma jassasu ngu wane selledi. Labudda haya
nono ka go ba njorfu nda alwakati amma yer’o hma
14
Ciini lawaldi
ka bey ka na ga kuru wane sotol jassasu boyro nda
safari boyrodi ka go hanga ga si tuuji bara hãdiyo
ka lotokordi go hã ni nda. Misodi da kuna a go bori
krecen se a ma ‘jassasu’ ngu bomo sa kul. De wodi si
wir haya fo bara bine hineno nda alwakati ka go kate
yer ma alwakati cere cerente jere ga yer nda Yerkoy,
yer fo ga jine. Wodi se jamna fo kur wane bendidi do,
yer’o fur wor modiyo cire hãyo ka yo go ka assasu wor
bomo ‘hundence kaabudi.’ Hã fooyo si ta kan wor se
amma wor ma si dina ka nda lotokor go jassasu ni a
hamdi, dooney kuna doti ka hinsa ka dor, doti da na
albasidi go!
Ay go hantum citabu wo sadi ka na ay hungu
haya fo ka ay baakoy fo ka si addunia wo kuna hõ,
Dr. J. Edwin Orr bey ka filla ye ne. A har ye ne ka
na i bey ka kaati ngu waajukoy ber fo, nda krecen
alwakil ber fo. I kaati I kur mara ber fo do ka ci ŋare
mara gandadi kul se. Amma waajukoy ber wo ka
Edwin wongu ka har yer se a madi har ngu kamba
si du, haya ka se ng’o mey yantasu boboyo ka si nan
ngu ma koy marayo kuna ka go ta jow ngu wane
alwakatidi kur. Wodi na jandi, nga wane hinje leterdi
kuna ganda, a hantum ka na ng’o mey waaju boyro
ka simba ŋare ka ng’o hin ka waaju gi nda mara tana
fooyo kuna nda Yerkoy yadda. Ay hundedi kuna ye
bey ka na a go bisa ka yarasu boro ga a ma waaju
wala a ma hantum ŋare ga ka ŋare ciimi ciimi. Sadi,
citabu wo ay na hantum haya ka se na ye bey nga
wane addelildi ka bisa borodiyo kur amma, sanda
boro hereynte ka go ba ka har boro hereynte fooyo
se nongu ka i go hin ka du takula.
15
Naaney wane Ŋadi
Ana ci faaba ni a ay hukoydi Dorothée faaba
ay Naaney ŋadi, citabu wo hantumdi kuna, amma
ka bisa wodi, a dam ay bine a du ka hawjey ay hal
haya kur ma si kuma ay ay nda Yerkoy wane kuboy
cere alwakatidiyo kuna. Ce marje na ay hungu C. T.
Studd’s wane ŋare wo ka na ay jatir bey ka dam ka
jina ay nda Dorothée ma kuboy cere. A ci sanda miso
cinne: “Sandi nda n’o koddor ye ne wande, sanda turi
me cirey ka go din, a ma ci ye ne saana ka go yendi
kate ay fondo boyrodi ga nuunedi ka na a go dindi ay
kuna sa ka na gabuney go ba du ay!” Wo ci alhorma
ber ka ay hin ka hiije woy wo cinne, jeerey ma bara
Yerkoy!
Moreyda a to jiiri weygu ka ay hundence babadi
ka ci Dr. Stephen Olford kate Sandi do. Ay binedi
go ton nda albarka ka alwakati wodi kuna Stephan
ci ye ne Yerkoy wane ciinid nda jaari kul ŋare wane
alkadardi.
Haya boboyo ka ciini na ye ci wor se citabu wo
kuna na hun bara Yerkoy wane ciinidi wane cowdi
kuna. Afooyo ci hayayo ka Yerkoy bangeyndi ngu
wane tamyo se ka nga wane annemadi kuna a dam gi
ay fondodi kuna. Wala nda a go sendu ay ma kaati I
kur madiyo citabu keyna wo kuna, ye dam Yerkoy se
albarka ngu kur maganda se.
Hõ citabu kayna wo kuna, ay bomoy go hin ka
mom diyadi Bulos wane yaaseydiyo ka na a no ngu
wane ijedi naaney kuna se, Timothée, ciini ije wooyo
kuna: hayadiyo ka ni mom ay kuna nda sede bobo ma yendi
gi boro naaneyntediyo se ka yo hin ka jentendi boro fo tanayo
koyne (2 Timothée 2:2).
16
Ciini lawaldi
Wala nda citabu wo hantumdi ka faaba
naaneyntediyo hal i ma niali nda bakoyterey
timmente Sandi Isa banda, boroyo go do ti ka go ta
cow ga ka gar i na bey ka mate nialidi ka go hanga
junubu hinje nda huna dumintedi wane yiskan. Nda
wor ci boro wodiyo kuna afo, ye wir wor ga wor ma
fer wor bibildi, Yahiya wane linjildi kuna de wor’o ta
guna haya ka se alinjil wo go mey nafa ber wor se.
Amma haya wooyo hantumdi hal wor ma naaney
ka Isa ci Almasihu, de nda wor naaney wor ma du
huna duminte Nga kuna no cow haya di kase ka alinjil go
hinka faba ni: Woyo hantoum di hal ma naney ka Isa ga ci
Almasihu di, Yerkoy ijé, ka nda naney ga no dou houné nga
ma dira. (Yehiya 20:31)
– R.A.B
17
Ŋaaney
Wane
Ŋadi
p
Bara ni wane tammahandidiyo go ban ay dankadi ga,
Ka bisa yu ay medi se
Wodi se na ye ba ni wane yamardiyo,
Ka bisa wura, wala wura safinte!
Azabur 119: 103, 127
Jemna lawal
Jaari kul ŋadi
K
recen woy sorhonte fo, ka ci almumin woy, a bey
ka wir ay ga han fo ay ma ŋaare ngu se hal ngu
ma hin ka du naaney timmente sandi hangadi kuna.
Ciimi nono ka baakoytereydiyo go fey-fey, ka bisa
wodi kur, hayadi ka go yer nda sandi Isa Almasihu
nda cere game.
Boroterey wane marakasineydiyo kuna, hunde
baakasiney si hin ka bara bila, ibaydiyo ma ci afo,
alakaldiyo ma ci afo, naatadiyo ma ci afo, ladir nda
beerey ma tabati yer nda cere game.
Dorothée, ay hukoydi, nda ay ta jatir, yer
du jaman kokoro woyo kuna tira fo ka hinsa ka
nialindi yer gumo gumo. A hun yer se Afrik boro
hinka do. A go har: “Nga wane leterdi kuna a
har, bi, yer jow Dorothée,yer wane ije keynadi
ka mise ka na a hayndi ka hun hay hudi do. A ka
alwakati sanda nga mamoydi;. A ka yer do a go
selle a go lafia, A go mey kilo hinja,” Hayndi wo ci
ngi, nda ngi wane huborodiyo kul se niali ber i se.
21
Naaney wane Ŋadi
A go yarasu boro ma niali hayra jeeoyo banda ka
baaney kuna go kate ngiyo wane ije ciina ka mise
ka na a hayndi ngiyo hu, wo ci nyali ka go ta hanga
ije keynadi sa ka na a go ta ber ka yakua: yer’o nyali
nga wane mumusu lawaldi jine, yer’o ta hungu han
lawaldi ka na a har ‘abba’ wala ‘anna’!
Ije kayna ka mise ka na a hayndi nda hineydi
ka go ta yakuandi ga, labudda, alhikima non ka bisa
ibun adam wane fahameydi. Nga bine, alhikima si to
woy wal har ka hayndi taoterey kuna, ka du ka hanga
fondodi, ka hundence hayndidi banda go ta boy ga
hal a ma ci almutabar Sandi kuna.
Sa foyo, hunadi si hanga ngu fondodi ja hayndi
do ka koy baalikitereydi do. Yoobudi jatirdi ka kuna
na yer mom Dorothée wane hayndidi, yer mom ka na
yer baakoy foyo ka go Etats-Unis wane ije woydi hun
a kuna. Ngi wane ijedi ka bun nga wane jiiri waranka
cindi fonte kuna na bey ka hun ije keynaterey kuna.
Ba ber kuna a hayradiyo kaati ga nda Carol Joy
(Nyali doonu), a cindi a ci ije ciini jiiri waranka cindi
fo, boro jereterey kuna. A wane hunadi kur na ka
bara haya ka boro fo si booni ngu attana se.
Sanda Carol ka na bey ka ber ka hun ije ciinaterey
kuna, kretien boboyo go himanda boroyo ka na bey
ka hun hundence ije ciinaterey kuna: misodi kur ka
na i gey naaney kuna, ngi wane yakuadi sandi kuna
na ka haya fo. Nga bine Yerkoy koddor ngu wane
ijediyo se ŋa boyro, ka nda a ŋandi nda ngo fondo,
a go ta kaate almasihuncediyo kur ma yakua hunde
hinenodi kuna.
Bibil ci Yerkoy wane ŋa wo ka go kallasi yer
kretien ijekeynaterey kuna. Hal yer ma hun ije
ciinaterey wane kunfadi kuna, ka ka koosow ka tabati,
22
Jaari kul ŋadi
ka du ka yakua sanda baliki, a ci awajib bara jaari kur
yer ma ŋa ŋa wo ka ci Yerkoy ciinidi, ka ci Bibil.
Yerkoy do, bibil wane cowdi na ci addin wane
addarura ni, ana ci bara mise ka kuna na kretiendi
ka go herey go hin ka taondi ngu wane hundedi, ka
ŋa ŋa yakuanteyo Yerkoy do. Nga, labuda Yerkoy
wane ciinidi go ka nyali mun-mun ka si ben, a go
tonton, nda wodi ka go cow go jente ka ŋa ngu wane
hundence ŋadi.
Annabi Esaïe wane medi kuna, nga wane
annemadi kuna, Yerkoy go kaati woodiyo kur ka go
herey, ka yo go far hunde mise kuna i ma ta hawru
ngu banda:
Ya wor kur ka go far, wo ka haridiyo do, wala wodi
ka si mey njorfu! Wo ka, wo dey de wor ma ŋa... Ma
se na wor’o neesi njorfu wodi se ka na ci ŋa? Ma
se na wor’o torro wor bomo haya ka si kungundi?
Sadi wo mom yene de wor ma ŋa hayadi ka go boori.
De wor’o ta kar wor danka nda ŋa kaanoyo. Wo
keyndi haŋa, de wor ma ka ay do; Wo mom, de
wor hundedi go ta huna... (Esaïe 55:1-3).
Kretien boboyo si bey mise ka na ngiyo ma
yakuandi ngiyo wane naaney nda Yerkoy wane ciinidi
cowdi jaari kul; Ngi ta do, a go yarasu i ga i ma “ton
ngiyo gungu” nda ciitabuyo ka go ci bibil ciini, nda
bibil jatindi. Ciitabu wo ka go wor kamba kuna wane
addelildi na ci ka faranfasiya bibil, amma ka dam wor
bine wor ma cow ga mise ka kuna na a ma hin ka mey
wor se nafa. De wodi kur kokordi ci wor’o ta huna
huna sahinte, ka du ka man wor benence babadi.
23
Naaney wane Ŋadi
Wo nga ci yaseydi ka na ye dooney ka no wodiyo
se ka go sinti ka cow bibil ka taasi a kuna ŋa ngiyo
wane naaneydi se:
Wo cow wodi ka na wor’o faham de nda wor kam
haya ka na wor si faham ga, wo hanga cowdi. Wor’o
ta cenie ka guna haya fooyo ka go fahamdi. De I
keyna keyna, wodi ka na wor’o faham go ta faaba wor
wor ma faham wodi ka na worn a faham.
Wor faham? Yer’o hin ka kar, wodi ci: Wor ma si
fur abada!
Adduniadi kul kuna, lokol huyo kuna, ciini
nonguyo kuna, beyrey taasi nonguyo kuna, boroyo
go taasi ka du beyrey ka go ta kate i ma du huna
boyro. Nda jow bibil misodi cinne, sanda addin
wane citabu, yero ta a kuna alkabar ni, haya ka go ta
miilandi yer. Amma bibil jatir go kar kaseta yer ga:
beyrey go funsu amma ba go cen (korent I, 8: 1)
Bila yer ma bey Yerkoy ciinidi wane sugurdi, yer
beyreydibibil kuna jatir go hin ka funsundi yer alakal
hisab ga bila a ma cen yer wane kuna here hunadi.
Yer wane jari kur ŋaredi kuna, bila nda yer ma tasi
beyrey kon, a go bori yer ma wir benence ŋadi ka go
hunandi yer wane naaneydi.
A go henen ka fey fey go wodiyo ka go cow bibil
hal ngiyo ma du a kuna beyrey nda kretiendiyo ka
du bibil cowdi wane sirridi nongu ka kuna na a ka
ngi hunadi kuna hundence ŋa mun mun hunante.
Fey-feydi ci wooyo ci boroyo ka go du baakoyterey
timmente Yerkoy do, i go tonton ngi wane naneydi
kuna, i go ka cerbu ga kaadimterey kuna. Krecen
24
Jaari kul ŋadi
wooyo ciwahayndi bomo se beyrey kuna Yerkoy
beyreydi se ka kuna na albarka go.
Ka man Yerkoy jari kul, naaney timmente kuna,
nda bine ka go fer bibil ga, wo ci alhorma ber ka
go yahadar Yerkoy tomontodiyo se ka yo hayndi
taoterey kuna.
Lalla wor’o hā wor bomo: Mise fo kuna na ye hin
ka cow bibil ka bori mise ka kuna na ay wane hundedi
ma hin ka huna a kuna ka bori de ay ma hin ka tonton
ba kuna ndayer sandi Isa Almasihu wane beydi kuna?
Sirridi go hayadi ka kuna na yer’o katinda “kuboy cere
alwakatidi” kuna.
Nda ciimi, kuboy cere wo ci wannasu boro hinka
nda cere game, ni nda Sandi ka go huna. Bibil kuna
ka ci nga wane cinidi, Yerloy go ci ngu wane ijediyo
do. Yer ma mom hayadi ka na Yerkoy go har yer se,
yer ma jente ka ŋare bibil fondo kuna, nda naney
timmente ka batu Yerkoy wane jabidi.
Ka ŋare bibil fondo kuna, wodi ci yer ma ŋare
nda hantumdi ka na yer’o cow wane ciinidiyo ka turu
Yerkoy yer ŋaredi kuna. Ka ŋare bibil fondo kuna,
wodi ci ka kow sika ka ‘yer wane ŋaredi nda Yerkoy
wane ibaydi go jow cere.’
Sa ka na Hunde hinenodi go hunandi Yerkoy
ciinidi yer se, yer’o jow Yerkoy wane arfudiyo ka har a
se tiŋeydi ka yer binedi ga. ŋare wo cinne go jandi yer
ma ŋunu ŋunu ciiniyo ka yo na hun yer binedi kuna.
Ka bisa wodi, nda yer’o ŋare bibil fondo kuna, yer’o
du alhorma ber Sandi do, haya ka se yer’o faham
nga wane ibaydi nda hayadi ka na a go ba yer wane
hunadi se.
25
Naaney wane Ŋadi
Nda ciimi, ka ŋare, wodi na ci ka gabi Yerkoy a ma
dam yer se yer wane ibaydi, furniga, wodi ci yer ma
hangandi yer wane ibaydi Sandi wan’di banda. Haya
banda ka na Josué dandi Yerkoy borodiyo alhikima
timmente kuna, Jourdaindi ka cindi a ton hari, nga
nda har fo ka kuboy ka na a si bey, ka kamba kuna
na takuba go. Josué go bey hayadi ka na Yerkoy go
wir ngu ma dam: Ngu ma tangam kanaan ka du ka
henendi ka kow a kuna Yerkoy ibereterey kur. Sadi,
a simba yowdi a du ka hă ga: ni go yer banda wala yer
wane iberediyo banda? jabidi ka josué du ngu hādi se ci
haya ka ci go haw bomo: ‘Ana’ wodi ci bibil fahameydi
ga, har filandi si ta fansan boro fo se. De hayadi ka na
a hungu tabatindi nda hayadi ka na hardi tonton ngu
ciinidi ga ‘ana ci wo wala itana’. amma, wangu ijedi har
a se, ay ci Abadakoyd wane wangudi wane amirdi, moreyda
na ay to kate.
Sadi Josué faham ka na yowdi wane ibaydi na ci
ka tangam wooyo wala itanayo; nga wane anniyadi ci
ka din wangudi wane amirtereydi. A sujudu ka corbu
ka ngu yadda nda a ma ci ngu wane amir, wangudiyo
wane amirdi. Hardi ka kamba kuna na takubadi go har a se,
Nongudi ka kuna na n’o key ci nongu safinte (Žozue 5: 13-15).
Misodi kuna, yer wane ŋare alwakatidiyo kuna, sa
ka na yer’o yahadar Yerkoy jine, yer si hima ka filla se
yer wane almushakadiyo kur ka du ka har a se a ma
hanga yer banda, furniga, yer’o hima ka yendi yer
bomo ganda, ka du ka wafakunda nga ibaydi nda nga
wane hineydi yer hunadi kuna.
Sadi, Ka ŋare bibil fondo kuna, wodi ci ŋare
Yerkoy wane ibaydi kuna. Hal yer wane naneydi ma
26
Jaari kul ŋadi
tonton a ma yakua, bara sa ka na yer’o ŋare, yer wane
ibaydi ma hanga Yerkoy wandi banda. Sanda misodi
ka na yer har ga ka bisa, Esaïe go har yer se ka na nda
yer’o “keyndi haŋa», nda yer’o ‘mom’, Yer’o ta ‘kar
danka’ nda hayadi ka na Yerkoy go har.
Nga, nda yer’o cow bibil alhali boyro kuna ka ci
Yerkoy tasi, nda ka booni Yerkoy ma ci yer do, yer’o
tonton annema nda yer sandi nda yer kallasi koydi ka ci Isa
Almasihu wane beydi kuna (Pier 2, 3:18).
Musodi ka yer korosi ga, Esaie jati har nda yer kor
hana Yerkoy jinde se yero ta nialy nda haya di ka ta har.
27
Hundence jassasu
1. Ja sa fo na ay ci kretien ka
hayndi taoterey kuna?
2. Alwakati bey ka bara ka kuna
na ay du baakoyterey Yerkoy
do ka bisa moreyda wala?
3. Nd’ay kar cere ay moreyda
hunadi nda hayadi ka kuna na
ay cindi a to jiiri gu,
Ye ta tabati Sandi jeer ka bow
wala?
Ye faham Yerkoy wane ibaydi
ka bisa ay wane naatadiiyo
wala?
28
29
p
Sandi, jentendi-ay, ay ma mom.
Jamandiyo ci wuru ka kati jaman de ay wane
haŋadiyo far anda ciini boboyo ka yo si ben
No ay-ije kaynadi ka ci Samuel
wane hundedi ka cindi
ka har mana “Ci, ni tamdi go mom.”
Nan-ay ma mom n’o ci ay binedi do
Nan ay ma dooney ni jindedi,
hal ay ma hin ka bey nga wane misediyo
De ay ma hin ka wi addunia wuru ka kaatidiyo
Hal moreyda banda a cere banda,
ay ma si hin ka mom bara
ni wane jinde kaanodi ka go ci ay do.
Amen.
A.W. Tozer
Jemna II
Bomodi nda binedi
A
to jiiri boboyo moreyda, Kenya gandadi kuna, ay
nda wandedi, yer du alhorma ka cowndi paster
boboyo nda ngi wane wandediyo. Hal i ma hin ka
sawanda maradi wane sintidi ka go hima ka damdi
guru yagga alwakati, paste wooyo kuna a fooyo sinti
ka dira ja alfajar. Nga wane anniyadi ci ngiyo ma hin
ka du fahamey ber bibil kuna, i munie jaari kuku fara
ber, woyne wo ka halaci ngi gandadi ka dam ga nda
arragay nda heren nongu cire.
Yer binedi dor sadi ka na yer faham ka na i
boboyo wooyo kuna, ka jere berdi kur si mey bibil
tuubi a si to jiiri hinka wala a hinja, amma ngi wane
sedeterey annurantedi ngi borodiyo nda cere game ci
haya ka go jeerey Sandi de egliz boboyo cendi ganjidi
kuna.
Yer hin ka no afo fo kur se bibil fo de wodi banda
yer sinti yer wane maradiyo. Hayadi ka ga na ay
cowndi gi ci: “Bibildi ka go wor kamba, si ta gomni
bar anda a hun wor kamba ka hirow wor bomodi
kuna, de Yerkoy wane ciini hunantedi ma hub wor
bomodi kuna ka jumbu wor binedi kuna. A ci alwajib
bara hayadiyo ma hun kamba kuna ka hirow bomo
kuna, ka du ka jumbu bine kuna”
31
Naaney wane Ŋadi
Han fo ay kunfa nda ay ma guna judi ka
kuna na ay dam ay koosowtereydi, doti ka, ay
ijekeynatereydi kuna, ay yadda nda Isa Almasihu
sanda ay kallasikoydi. Alwakati wodi kuna, ay guna,
lolodi ka go tenje yer kuna, lampadi ka cire na Bob
Flint, jiiri wey cindi taci ije yadda nda Isa ngu hunadi
kuna. Nga wane tuubidi bere nga hunadi kul: Bob
gey ka fur lokol, de a go goy albannaterey kuna, de
alwakati wodi gar a si himanda ‘beyreykoyni ber.’
Nga bine, nga tuubidi banda haya, ay hin ka du a
kuna a ma cow ngu bibildi, subahi kur, ja a na koy goy
do. Misodi kuna, bibla nda a ma cow addin fondo,
Bob cenie ka bey mise ka kuna na ngu ma hunanda
Yerkoy wane ciinidi, haya ka se subahi kur nga nda
Sandi go kuboy cere.
A si haw bomo ka nga wane jiiri weycindi iyyente
kuna a saabundi gumu gumo bibil wane cow fooyo
kuna. Ay nialinda ka mom wodi banda ka nga jiiri
wey cindi hayantedi kuna a hirow saddasuetrey kuna,
amma wodi na jandi, a gaabu ngu wane naaneydi
ga. Jirbi lawaldiyo kuna, a ŋaare nga nda saddasu
wey cindi iyyedi ka yo wir ngiyo ma yaddfa nda Isa
Almasihu sanda, giyo wane kallasikoydi ngiyo wane
hunadi kuna. Alwakati wodi kuna, a hungu jantindi
ngu ma cow ka ka Yerkoy wane kaadimkoy ngu wane
saddasutereydi banda. Amma ngi wane fatta fo kuna
ka na i dam Almagne gandadi kuna, ngi bene hidi
kam, de nga sandi kaati ga ngu jere.
32
Bomodi nda binedi
Doti ka na bene hidi kam, i kumna Yerkoy ciinidi
kaddasu boboyo ka yo sey sey ka hun nga wane
jineydiyo kuna. A tabati Bob se ka, Yerkoy ciinidi bisa
nga wane kambadi do here ka hirow nga bomodi
kuna, ka hun nga bomodi kuna ka jumbu nga wane
binedi kuna ka du ka koy afodiyo do. De sadi ka na
a bun, a ci sanda a hun baakoyterey kuna Yerkoy
banda addunia ka hirow bakoyterey kuna Yerkoy
banda alakara.
Hō, nga wane gandadi kuna krecendiyo sanda
Bob go mey mise boboyo ka ka kuna na i go hin ka
cow Yerkoy ciinidi ka faham ga. Ana ci misodi nono
Kenya pasterdiyo se ka yo dira guru waranka cidi
gu woyne cire hal ngiyo ma hin ka mom waaju fo.
Amma haya kur ka ci yer misedi, yer kur go hima ka
bey mise ka kuna na yer’o hin ka bar- nga ka bar- bibil
wane wane beyreydi ka dam ga nda haya ka go tabati
yer binedi kuna.
Ay ta nda ay bomo, ye saabu Sandi ka corbu ay
ja ay ci krecen koosow kayna, fey fey berdi ka go
bibil cowdi nda yer nda Yerkoy kuboycerediyo nda cere
game. Misodi kur ka bomo nda bine ci alwajibYerkoy
wane ciinidi wane cowdi kuna, a ci alwajib bomoy
yer ma faham ka bibil wne beyreydi bomo kuna bila
anniya ka go bine kuna wane kokordi ci huna ka si
koy jine a si tonton.
33
Naaney wane Ŋadi
BOMODI
Bibil cowdi: nga wane addelildiyo, nga wane siiteydiyo
Ma gabandi ka keyndi ni bomo Yerkoy se, ma ci goykoy
ka si hasoum, ka go fasal ciimi wane ciinidi nda fondo.
(Timote 2, 2: 15). Ka cow bibil ka du ka faham ga ci haya
boyro ka krecen kur go hima ka taasi. Wo taasi ka
mom waaju alwakati kur. A ka Alfa ka go bey Yerkoy,
wala boro sahinte ka go egliz kuna; wo cow citaabuyo,
citaabuyo ka hantumdi bibil ga hal wor ma dooney
hantumdiyo. Beyrey wooyo kur go ta mey wor se nafa
ber sa ka na wor’o ta tabati Yerkoy jere wor fo kuboy
cere alwakatidiyo kuna.
Yer’o hin ka har ka na Paster/cowndi koydiyo ci
boroyo ka na Yerkoy no ngu wane Eglizdi se. Paster
wane kaadimterey lawaldi ci ka cowndi afodiyo
hayadi ka go bibil wane citaabudiyo, sura ka koy sura,
citaabu nda citaabu. Wodi ga na a go tuuji ka dam
mise ka kuna, krecendiyo ma huna hinenterey kuna,
kuna here wasa kuna, ka du ka kow ngiyo alhawadi
addunia kuna ka ben ka dere.
Paster Still ci waajukoy ber; nga wane waaju gudi
ka na a dam G.B.U alwakildiyo se wane kaddasudiyo
kur go ay moodiyo cire moreyda. Yerkoy boro wo ci
Aberdeen ka go Ecosse wane Eglizdi wane paster a
to jiiri waranka cindi gu; Egliz wodi bomoy ci Egliz
yakuante. William Still wane goydi ci goy albarkante
ka na gay nga wane eglizdi ga, amma a bisa wala
Ecosse gandadi wane goshidiyo ga. Nga wane goydi
ma ganda se, boro jemberyo naaney almasihu, I cow
a ciinidi, I go du ka kaadim ga waaju nda seedeterey
kuna. A go waaju yer ka har:
34
Bomodi nda binedi
Paster wane goydi ci ka ŋandi feeji ijeyo
wala nda safooyo feeji ijediyo si ba ngiyo
ma ŋa. Labudda, nga goydi na ci ka kur
hancinyo. Hancindiyo ma horey hancindiyo
se hancindiyo wane gandadi kuna. Wor si
ta bar hancindiyo ka bere gi ka dam ngi
nda feeji ijeyo haya ka se na wor’o saabu ngi
hancintereydi… Pasterterey alwakiltereydi
ka go mey nafa ci ka faaba feeji ijediyo nda
mise si kur, sa fooyo nda mise ka si fahamdi, i
ma huna mara kuna, addunia hancin laaloyo
nda cere game, bila ngi jatir ma bere ka ka
hancinyo.
Ja do ti ka na yer hayndi taoterey kuna, a go boori
yer ma haw Egliz ga, ka kuna na yer’o hin ka mom
Yerkoy boro wane waju sanda wo cinne; yer ma du a
kuna gomni nda baraji.
Amma ye bey ka na wodiyo kur ka go cow
citaabu wo si ta hin ka mom waaju woyo cinne ka
du fahamey ber. Wodi kur kuna, wala wodiyo ka go
mom Alfa beryo waaju, wala ka yo go cow bibil wane
alhadisadiyo, albasidi ka go ne sa kur ci i ma nan
beyreydi ka go ngi bomodi kuna ma ye hundence
ŋadi ka na Yerkoy go ba ngu ma no yer kuboy cere
alwakatidiyo kuna me.
Yer’o hima ka faham ka na, ana ci bibil wane
beyreydi ka na yer’o du nda Paster wane waajudi, ana
ci fahameydi ka na yer’o du cowdi ka na yer’o cow
Yerkoy ciinidi kuna, wooyo kur si hin ka kow ŋadi ka
na Hunde Hinenodi go ba ngu ma no yer binedi nda
yer hunadi se baakoyterey kuboy cerediyo kuna.
35
Naaney wane Ŋadi
A go hima sadi, sanda misodi ka na bibil
cowndikoydi si hin ka key kuboy cerediyo me, so too,
having a personal kuboy cerediyo mo si hin ka kate yer
ma yala alwakati woyo ka Yerkoy go no yer hal yer
ma cow nga wane ciinidi ka faham ga, wala mo yer
ma wongu ka tonton wodiyo ga ka yo go mara ka cow
Yerkoy ciinidi nda cere.
Haya kur ka ci ni misedi, haya wooyo ka go hanga
go hin ka faaba ni mise ka kuna na ma hin ka tabati
Yerkoy ciinidi wane cowdi kuna hal ma du nga wane
albarkadi.
A to alwakati fo, Myles Coverdale no hā wooyo ka
go yarasundi yer se Yerkoy ciinidi wane cowdi. Wo
nga ci hayadi ka na a hantum:
wor’o ta ta faham hantumdiyo, nda wor si
wasanda ka guna hayadi ka harndi wala
hayadi ka hantumdi, amma wor ma hā wor
bomo:
Hă wooyo hantumdi a gey, amma i go mey
alkadar ber hal sa: i kuna a fooyo go:
‘‘Ka yendi lakal hayadi ka harndi se nda hayadi
ka hantumdi se go ta mey ma na nafa ber:
36
Bomodi nda binedi
May ciini na i go ci?
May se na ciini di hantoum di?’
Ma nga ci arfu sahintediyo ka na
hantumkoydi suuba?
Jaman fo na citaabudi hantumdi?
Man na a hantumdi?
Ma nga ci hantumdi wane addelildi?
Mise fo kuna na a hantumdi?
Mise fo hantumdi go soroku wodi ka lawal
nda wodi ka go hanga nda cere game?
Nda, wor bibil cowdi kuna, wor dooney ka jaabi
hă wooyo (nda wor hin, wor ma goynda bibil ka mey
farafasiya hantumyo), wor’o ta binekaaney nda ciimi
alkadarntediyo ka yo go garndi hanyumdiyo kuna
ka yo kur go jow cere. I keyna keyna, wor’o ta guna
annabitaray ciiniyo, afoodiyo damdi, itanadiyo go ta
damdi jaman maanoyo kuna.
Wor’o ta du gomni, sa ka na wor modiyo fer
Yerkoy Abadantedi ga, nga wane anniyadi ga sadi ka
na a taka adduniadi, nga nogudi hayadiyo ka damdi
kuna, nga wane kallasi alkabardi kuna, misodi ka na a
ka adduniadi kuna Isa Almasihu kuna, nda hayadiyo
kur ka na a go har krecendiyo sanda ay nda wor wane
huna boyro mise kuna. Taasi wo cinne ci haya ka go
kaanandi bine, a ci haya ka naaneynte kur go hima
ka dam nda sooboy.
37
Naaney wane Ŋadi
BINEDI
Kuboy ceredi: hayadiyo ka go hinsa ga, nga
yaaseydiyo.
Yerkoy wane ibaydi ngu wane ijediyo kuna afo
kur se ci a ma yabudu ga hunde nda ciimi kuna (Yahiya
4: 23), nga nda ngu bomodi nda ngu binedi kur
marante bakoyterey timmente kuna.
Nda wor wane Yerkoy ciinidi cowdi si nan wor
se bara hantumdiyo wane beyrey ni, wor wane
hundence borotereydi ci ifaabo. Beyreydi ka ci bomo
wane ni, bila a ma ci haya ka gunandi jaari kur huna
kuna, wo nga ci krecen boboyo wane albasidi hô.
Naaneynte boboyo go mey beyrey ber Yerkoy
wane ciinidi kuna, bila nda i ma huna beyrey wodi
wane annuradi cire. I go mara beyrey ngi wane
lakaldi kuna, amma i go cindi ka dira neritereyra
addunia ijeterey kuna. Attabiya wodi wane albasidi
go bow, haya ka se adduniadi wane hungudiyo nda
addamaijediyo wane alhalidiyo si hanga Yerkoy wane
ciinidi.
Ka man hantum hinenodiyo nda addunia wane
alakal ka du ka tasi ka niami hayadi ka na a go
cowndi nda boronce addunia wo wane beyrey ciinidi
wala lakal ciinidi, wodi ci ka ho aladirterey wane
asharadiyo nda hungu boyro ashara. Sandi Isa bana
hay sendo hal ngu ma kow yer addunia futu wo kuna
de nga wane ciinidi si hin ka leebendi jaman wo ka
go niankar ga wane hungu futudiyo nda ngi wane
huna futudiyo.
38
Bomodi nda binedi
Haya ka se abada ciinidi si ta hin ka wafakunda
addamaijediyo wane kanidi, bibil wane cowdi, nda
a damdi nda anniya mise ka kuna yer ma himanda
Yerkoy wane ibaydi, a go ta ka haya ka go ta bar yer
wane alakaldi nda yer wane alhalidiyo. Amma yer ma
gabandi yer ma si dina Yerkoy wane anniya lawaldi:
Yer binedi ma jow a se anniya (ana ci beyreydi ka go
yer bomodi kuna ni).
Azaburkoydi har, ‘Ye siiti ni ciinidi ay binedi kuna.’
ana ci ay bomodi kuna, hal ay ma si ho ni (Azabur 119: 11).
Hitler jatir sa fooyo a go har ciiniyo ka hun bibil kuna
sa ka na a go ci aljamadiyo do, amma hantum fofo
wooyo ka na a go bey na mey a se nafa fo nga wane
goydiyora, nga kokordi ciini si ci’ndi. A go henen ka
beyrey wodi na bey ka to nga binedi do.
Amma ma na Azaburkoydi ka ci “Dauda ba ka har
sa di ka na a ci ngu wane binedi ciini?” Labudda ana
ci linji wo ka go jow kuridi ngu wane linjidiyo kuna
ka tasa ga nga wane gadi kur kuna ciini. Boro fo si hin
ka tugu Yerkoy wane ciinidi doti. Dauda ta se, binedi
go nga wane hungudiyo maasu, ngu wane alhalidiyo
kur cire. Nda sa ka na yer’o cow bibil, yer’o siiti ciini
wo ka ci yer wane borotereydi kur wane linjidi, ka go
yer kuna heredi kuna, yer’o Almasihu wane hineydi
wane alhorma kuna, hinenterey, hiney ka go kate yer
ma dam Yerkoy wane ibaydi, ŋa hunantedi ka na yer
wane hundedi go tonda.
Alwakati wodi ka kuna na ay hin ka no ay bomo
Yerkoy wane ciinidi cowdi se anniya ka mara bibil
ciimidiyo ka yo si hin ka bar kuboy ceredi ka na ay du
Sandi do ay nda ga fo, nda ka mom hayadi ka na a go
39
Naaney wane Ŋadi
ba ngu ma har ye ne ngu wane ciinidi ga. Amma ay
gar ka na a go yarasnu ay ga ay ma ciiti Yerkoy ciinidi
ka bisa ay ma nan a ciiti ay.
Ay nda ay wane cere lokol ijediyo, yer du mise
ka na yer’o faranfasiya yer wane lokol alfadiyo wane
cowndidiyo: “Cowndi, wodi ci mise ka kuna na
beyreydi go hun lokol alfadi wane kaddasudi ga ka
ye afoodiyo wandi ga.”
Nimsey berdi ci, sa fooyo, Egliz kuna, bibil
cowndidi go hun pasterdi bomodi kuna ka hirow
wodiyo ka go keyndi a se haŋa wane bomodi kuna
bila binediyo ma tarndi. Wor’o hungu hayadi ka na
Yerkoy:
har “amma ciinidi ka na i waaju gi nda na nafa gi
nda haya fo haya ka se i na kuboy ga nda naaneyt
(Hébreu 4: 2).
Yerkoy ciinidi si hin ka tabatindi gomni wooyo
yer hunadi kuna kala ni, sanda annabi Yeremiya:
His word was in my heart like a burning fire shut up in my
bones… (Yeremiya 20:9). Krecen boboyo wane hunadi
kuna hő, naaney timmente Yerkoy ciinidi kuna ci
haya ka si bara. Haya fo si bomodi nda binedi nda
cere game, Yerkoy jindedi nda naaneyntedi hunadi,
wodi da kuna, hayadi ka na yer’o bey nda hayadi ka
na yer’o dam.
Nda ciimini nono ka bibil cowdi go nioniondi ni
binedi, a ci alwajib ni wane hunadi ma bar. N’o ta
mata ka ni si ta hinsa ka tonda taray here faabadiyohiije wala hu mise wana yaaseykoydi, waaju berdiyo40
Bomodi nda binedi
haya ka se ni kow sika ka Yerkoy jatir go ba ngu no
ni ngu wane ciinidi wane tammahadiyo. Sadi Hunde
Hinenodi ka go ni kuna wane hineydi kuna, n’o ta ka
mom Sandi Isa wane yamardiyo.
Sa fooyo haya banda ka na ay bendi ka waju,
krecen beynte fo go ka ay do ka dam ay bine;
“labudda ni wane waajudi kuna ay du haya ka go
miilandi ay.” Nd’ay mom ciini wooyo, ye bey ka na
ay hatta addelildi ka na ye wir, haya ka se, fey fey
ber go Yekoy ciinidi ka na yer’o mom kuna ka go
nioti yer lakaldi nda ciimidi ka yaddandi sanda ciimi
ka boro go hima ka hunanda, ka go bar huna. Bibil
wane waajudiyo go hima ka goyndi, yer ana ci ka
hungundi yer ni.
Misodi da kuna, nda wor nda Yerkoy wane kuboy
cere alwakatidi si kate wor ma dam naaney goyyo,
wor ma mom ciini, wor ma cirri nda wor junubudiyo,
wor ma du yabudu lakal… na hinsa hayadi ka na yer
goronda
Furniga, nda bakoyterey sandi banda kuboy
cere alwakati wodiyo kuna, Yerkoy wane ijedi binedi
go tonda niali ngu wane kallasikoydi jine, wodi ci
nga binedi go mom hunde hinenodi wane ciinidiyo
(ana ci albasi nda wodi kur banda a bomodi go tond
hatumdiyo wane beyreydi). Haya tana fo: miso kuna
na Yerkoy jatir go hin ka tonda nialidi ka maganda se
na a taka yer. Lokkol hudiyo ka kuna na ye koy, nd’i
ney ciini, ye sendundi lokkol ijediyo ga ka har i se:
41
Naaney wane Ŋadi
Wor na ka ne hal wor ma cow bibil ka du a kuna
beyrey ber! Wor go ne hal wor ma cow bibil kahinsa
ka bey bibil wane Koydi!
Krecen boboyo haya bey jaŋeydi ci seedeterey
dangeynte tangaridiyo nda ciini yaadadiyo se ka go
ho bibil ciimidi. Haya kur ka jow yer nda Yerkoy
wane baakoyterey kuboy ceredi me, bibil me, sirri
kua go kumandi, hal nongu ka kuna na a go halaci
yer nda Yerkoy baakoytereydi.
Baakoyterey wodi go hunandi sa ka na krecendi
go Yerkoy wane annuradi cire. Annura wodi ci
bangeyndi annura, de a go ba ladirterey, tenje, bine
hineno ni nda ni benence babadi nda cere game.
Nda, ciinidi wane cowdi banda, ni binedi nda ciimidi
jow cere, ciimi wodi go ka ni wane hundedi wane
ŋadi, de n’o ta tonton beyrey nda alakal gumo alhisab
ga Sandi kuna. Ni wane annuradi kuna, yer’o guna
annuradi (Azabur 36:9). Labudda wor’o bey ciini jeeno
wo ka go har:
Annuradi wane hangadi go kate annura ber;
Ka ho annuradi go kate kuboy ber!
Wor jatir koroši sanda ay ta jatindi ka a go
yarasu yer ma waaju afodiyo nda yer ta jatir ma dam
hayadi ka na waajudi go wir yer ga. Sandi Isa, nga
ta ci, sanda misodi ka na Esaïe 9: 6 go har ga yer se
Yaaseykoy boyro (Esaïe 9: 6), de wo cinne si! Nda ciimi, sa
ka na a go no yer yamar wooyo, a go no yer hiney ka
go kate yer ma goy nda gi.
42
Bomodi nda binedi
Wor wane subahi kur kuboy ceredi go hin ka
faaba wor hal wor ma lelinde ka kuboy jaari kul
almušakadiyo. Nda nga wane ciini cowdi kuna,
Yerkoy no wor Yaasey, wor’o hin ka kow sika ka Sandi
Isa go ta no wor se kuna here hiney nda lakal gumodi
ka na wor’o tonda, haya kur ka ci hayadi ka ka wor ga.
43
Hundence hãyo
1. Sa ka na ye cow bibil, binedi go
ninio sanda ay bomodi wala?
2. Ay wane ŋare hunadi go tuuji
wannasu ga ka go ay nda Yerkoy
nda cere game wala?
3. Ay wane hundence hunadi
kuna, addamaijediyo wane
yaaseydiyo na ye taasi wala
Yerkoy wandi- nga ciinidi kuna?
(wo yendi lakal: i na mom a
wane yaaseydi... Azabur 106:13.)
4. Ay w a n e k a a d i m d i ku n a
Almasihu se, ay yaaseydiyo
afoodiyo se go hun bine kuna
ka go tonda Yerkoy ba wala lakal
ka tonda Yerkoy ciinidi kuna?
(wo yendi lakal: I dam jinde
gaaboterey ngi wane anniyadi
kuna... Azabur 106:43.)
44
45
p
Junubuyo sanda wooyo cinne
Ay wane junubuntetrey hunadi ka kuna na ay go
Ay wane junubudiyo ka kaabu si kate; ye cirri.
Addunia wane korfoyo ka yo go tasi ka tangam ay wane
ŋare alwakatidiyo;
Ay wane goydiyo ka si ben kuna, ay wane anniya futudiyo
kuna,
Yer foomadi go bangey sa ka na Yerkoy go bisa kuna
Sadi da ka na hundediyo go jowndi kuboy kuna
Sadi da ka na sandi go kan
Ay si hal hal bara ŋa assomteyo banda,
Ye boni ŋayo ka si kokor
Ka gar beenedi gomnidiyo go fer.
Junubu wooyo cinnediyo, wodi cinne na ay binedi go ba
De wor- ka mise ka na wor sinti ka bey gi,
Wor’o lajaba wor bomo!
Mise fo na ay hin ka goro nda jiibi,
Ay miti junubu kuna jaari kul bila cirri?
Taondi ay ni wane hinenterey goydiyo kuna;
Ma salibndi ay wane assondi kuna hayadi ka go hima ka
salibndi.
Ni ka abada ni si fara nda ka dam bine,
Ni ka wane hineydi ci haya ka tabati safari mise kuna,
Guna ay wane dooreydi ya ay Sandi,
De ma hinni ay kuna.
Babadi, ni wane ijedi kuna
Hinje junubudiyo ka na ay dam ni wane hunde hinenodi
se William Maclardie Bunting
(1805-1866) R.A.B. nga sawandi ga.
Jemna III
Ka lelinde ŋaare kuna
S
adi ka na ay tuubi, ay beyreydi bibil kuna ci haya
ka cindi a go hinsa ka luufu, amma ay cenie ka
faham, bibil cowdi kuna ka Yerkoy ciinidi ciinidi
na ay cindi ka cow. Hő jatir, ye nialinda ka guna
ka na Sandi Isa go ci ay do hal sa sa ka na ye cow
hantumdiyo.
Ja sadi ka na ay sinti ka huna krecenterey kuna,
i cowndi ay ka na sa ka na ay fer bibil, Hunde
Hinenodi go ta wir ka dam ga nda ihunante ay wane
binedi se. Wodi se, sa fooyo, hal ay sinti ay wane kuboy
cere alwakatidi, ye ŋare nda doonu fo wane ciini ijediyo
ka ci ŋare:
Yerkoy wane Hunde Hinenodi, ay cowndi
koydi
Bangeyndi ye ne Almasihu hayadiyo.
Dam ay kambadi kuna kalkow alhikimantedi
ka go ta wahay ay;
Sadi ka na a go ta hun ngu wane taalibdiyo
jere ka koy ngu wane benencedi jere, Sandi Isa no
tammahandi fo: Sa ka na Faabakoydi ka-ciimi hundedi-a
go koynda wor ciimidi kul kuna (Yahiya 16: 13). Haya kul ka
nono, cowndikoy fo ngo bara: Hunde Hinenodi.
47
Naaney wane Ŋadi
De nda a si hin ka goy yer hunadi kuna, yer wane
Bibil cowdi go tar pataku jina a ci yaada.
John Wesley (Jaman bisante wooyo wane waaju
koy berdi ka a fooyo jatir go har ka na nga wane
waajudiyo kallasi Grande-Bretagne albasi ber kuna)
a go bey kuboy cere alwakatidi wane alkadardi. A du lakal
ka jente ka kuboy Sandi, de yer’o hima ka dam hayadi
ka na a dam. Wesley jente ka koy kani tamba ciji here
hal ngu ma hin ka tun tamba subahi gani. Ay du
alhorma ka ka ye ay kanjediyo ga ka ŋare doti jatindi
ka na a go doone ka kuboy ngu wane Koydi ja alfajar.
Nongu wodi jatindi kuna ay hin ka cow hayayo ka
na a hantum kaddasu ga: ‘Ay fo nga go ne. Ay fo nda
Yerkoy…Nga jine, ye fer nga wane citaabudi ye du ka
cow. De hayadi ka na ye cow ye cowndi ga.’
Sa ka na a go ba ka dam krecendiyo ka hayndi
taoterey kuna bine, Diyadi ka ci Bulos go cowndi gi
ka Hunde Hinenodi go hin ka tar ngi binedi Hantum
hinenodi kuna wala boro fo si doti ka go faranfasiya
i se bibil: amma yon hayadi ka na wor du a kuna, a go
goro wor kuna, wor si yentasu nda boro fo ma jentendi wor;
amma sanda misodi ka yon hayadi jentendi wor haya kul,
nga nga ci ciimi, ana ci tangari,sanda misodi ka a jentendi
wor, wor go tabati a kuna. (Yahiya 1,2: 27). Nda wor
wafakunda ka wor’o tonda Hunde Hinenodi wane
annuradi hal wor ma faham Hantumdiyo, Hunde
Hinenodi jatir go dam mise ka kuna na ciimi ciinidi
ma ci ihunante wor binedi kuna.
48
Nda wor’o ba wor ma du kuboy cere alwakati,
boyro ka go mey nafa, wor’o hima ka taasi nongu
yiskante, wala alwakati keynte, wor’o ta fer bibil ka
keyndi Yerkoy se haŋa. De hanyo go ta ka ka wor
huborodiyo, wor goydi, wor wane yantasu sahinte
fooyo go ta gurje cere ga wor wane alwakatidi nda
wor wane lakaldi, de a go ta sendu wor ga wor ma
tabati wor fo Yerkoy jine. Wo ci haya ka go ba anniya,
nda wor’o ba wor ma tonton ka yakua Sandi Isa
Almasihu wane beydi kuna. Yer ma si dina ka na Bibil
ka yalandi, a ci sanda yer si mey ga far.
Sanda bani Israela ka go hima ka lelinde subahi
kur ka kumma ŋadi ka na Yerkoy go koddor i se,
misodi na yer jatir go hima ka lelinde ka kuboy yer
jaari kul hundence ŋadi.
Ka jina, ka taabu wor kanjediyo go hin ka mey
wor se nafa ber sa ka na wor’o fer wor Bibildi hal wor
ma tabati wor Koydi jere.
Wodi banda, wor binedi go hima ka fer nga wane
Hinentereydi se, haya ka se haya fo si tugu a se.
Wor ma si farandi wor bomo ka taasi ka tugu a
ga! Ja doti ka na wor lelinde ka kuboy Yerkoy, Bibil
go ka ihunante, de wor’o ta sinti ka guna a kuna ka
ciimidiyo ka na wor’o cow go hun wor bomodi kuna
ka jumbu wor binedi kuna.
49
Naaney wane Ŋadi
KA YE NI KANJEDIYO GA
Baakoyterey hunante si hin ka bara nongu ka lakal
funsunte go
Yer’o guna Bibil kuna Yerkoy boro boboyo kayo
go ye ngiyo kanjediyo ga sa ka na i go ŋare. Wodi ci i
go mom a ciini, i go dam a goydi. Krenceterey wane
yamar fooyo nda almisilmiterey go yamar ngiyo
wane naaneyntediyo ga I ma sinji kanje sa ka na I go
ŋare; Amma labudda ana ci wodi nga ci baakoyterey
hunantedi Yerkoy do. Wodi si jandi, ka ye kanje ga
Yerkoy jine, Abadakoydi, Takakoydi, wodi go hin
ka mey hiney ber yer wane Hundedi nda yer wane
binedi misediyo ga.
Gethsémané sardiniedi kuna, ka gar alwakati
futudi ka kuna na i go ta kanji ga bundudi ga, Sandi
Isa Almasihu guna ka na ngu wane taalibdiyo go jirbi
kuna. A susum i ga nda ferey wara alkadar, de a ye ngu
kanjediyo ga ka ŋare (Luk 22:41). A cindi nhu fo ngu nda
ngu Baba. A ye ngu kanjediyo ga ka ŋare. Misodi da
kuna, sa ka na yer’o mor yer wane hu borodiyo, yer
baakoydiyo, hal yer ma tabati yer fo Yerkoy jere, ana ci
alwajib wala yer ma corbu ga ka yer go mom a ciinidi,
ka du ka ye yer kanjedi ga ka ŋare wala?
Sadi ka na nga wane kaadimtereydi go ta ben,
Diyadi ka ci Bulos hoybani Eglizdi ka na nga jatir cen
Efes Koyradi kuna. Yer’o cow ka na A ye ngu kanjediyo
ga, a du ka ŋare i kur se (Goydiyo 20: 36). Han tana fo mo,
Isadi me na a hoybani taalib fooyo: Yer koy, yer nda gi nda
50
ngi wane wandediyo nda ngi wane ijemeyradiyo kur, yer koy
hal koyradi banda. Yer ye yer kanjediyo ga isadime ka ŋare
(Goydiyo 21:5). Ho jaaro, boro boboyo go hungu ka
na ka ye ngu wane kanjeyo ga, woy nda har ci haya
ka bisa koydiyo si ta faham! Yer wane jaman wooyo
ka kuna na i go cenie ka har boro ga boro kur go
taasi ka himanda afoodiyo maradiyo kuna wala ŋare
alwakatidiyo kuna. Labudda, Bulos jamandi kuna,
ana ci taalibdiyo wala ngi wane hu borodiyo, i kuna
a fo si guna albasi kanje ye wo ga ka ŋare. Yer jatir si
hima ka dam wodi cinne wala, sanda alwakati wodiyo
ka kuna na yer go yer fo yer nda yer Sandi?
Yer ma si dina ka hayadi ka go mey alkadar yer
nda Yerkoy wane kuboy ceredi kuna na ci yer ga di
wane alhalidi, amma yer wane hundedi wane alhalidi.
Bibil go wir yer ga yer ma mey bine hineno sa ka na
yer’o ŋare: Yerkoy go hawindi fomantediyo, amma a go no
annima bomo keynandi koydiyo se. Wor ma yadda Yerkoy se
sadi; wor ma wongu iblis, a go jur ka hun wor ga. Wor ma
man Yerkoy, a go man wor. (Yakuba 4: 6-8).
Boro fooyo go do ti ka yo si hin ka ye ngiyo
kanjedi ga ka ŋare, ngi wane assobondi wane addelil
se. Yerkoy go guna binediyo! Yer wane binedi wane
alhalidi na a go guna ana ci yer wane assobondi wane
misedi. Amma wodiyo ka go hin ga se, ka ye kanje
ga go hin ka faaba fahamey fondo kuna ka ŋare
kuna, yer’o du alhorma ber ka ci Yerkoy Hinenodi do, yer
takakoydi: Wo keynandi wor bomo Sandi jine (Yakuba 4:10).
51
Naaney wane Ŋadi
WO HOOBUNDI WOR BINEDI
Baakoyterey hunante Yerkoy banda go sinti hinni
alkursudi do ka ci sanda misodi ka na Allahidu taodi
go har ga nda salibdi ka ga na Isa bun.
Nga wane hinni berdi nda nga wane badi kuna,
ka gar Sandi Isa na bun salibdi ga jina, Yerkoy yadda
ka na ngu wane ijedi ka na dam junubu kur ma no
ngu wane hunadi junubu banarey se, hal adduniadi
ma hin ka du baakoyterey Yerkoy do. Ka jina yer
kallasikoydi wane salibndidi, Yerkoy har ka na sara
koosuntedi nongudi do na ngu go kuboy ngu wane
kaadim koydiyo: Doti na ay nda ni go ta kuboy cere;
sara nongu bene, almalayka hinkadi nda cer game ka yo
go sedeterey hidi ga, ye ta ci ni do hal ay ma no ni ay wane
yamardiyo (Fatta 25: 22).
Yer ta se, hŏ, Isa wane bundi yer junubudiyo se
ci haya ka bey ka damdi. Yer Sandi kuri alkadarntedi
mun yer se, de Isa wane bun wodi kuna, fondo tao fer
yer se hal yer ma du a do baakoyterey. Ba wo ka si hin
ka fahamdi go kate yer ma wurru nda niali: sadi yer
ma naaney ka ka annima gorodi do, har yer ma du hinni,
yer ma duannima ka go faaba yer alwakati ka kuna yer go
to nda ga (Hébreu 4: 16).
Arfu wo ka se ni go har hinni wane almanadi
ci Yerkoy si jukundi yer nda hayadi ka na yer’o
himanda; arfudi ka se ni go har annima, wodi ci
Yerkoy go no yer haya ka na yer si himanda. Wo ci
gomni ber ka hunanda koy wo cinne ka go hinni a
ci annemante.
52
Nongu go do ti ka kuna na Isa go mun yer
bomodiyo niali ji
Nongu ka go hinsa ka yajaw ay;
Wodi ci hinje kuridi wane hinni alkursidi.
Nongu go do ti ka kuna na hundediyo go
kuboy,
Baakoydiyo go kuboy ka kow cere se faji,
Ja tamensa mooroyo ga
Naaney kuna i go kuboy
Hinni alkursi fo ka i kur go mara jere,
Ah! mey do here na yer ma bere,
Sa ka na yer go jarab kuna, yer binedi go tar,
yer bomo haw;
Wala mise fo na yer ma hin aljahanam kokoydi
Tamala na ci haya jisinte ihinenodiyo se ka go
torro kuna wala?
Ne, ne, albajidi wane fatadiyo ga, yer jatir go
deesi
Sadi hinne, alwakatidi nda hungudiyo kur go
himanda haya ka si bara
De beenediyo go jumbu ka fo yer hundediyo
De hinni alkursidi go dam jeerey fula
H. Stowell
53
Naaney wane Ŋadi
Baakoyterey hunante si hin ka mara nda
aljahilterey
Ije keyna, haya kur ka ci hudi ka kuna na a
hayndi, a go cindi a ci ngu wane hayradiyo wane ije.
Abada a si hin ka ‘jan ka hayndi’ wo ci haya ka ben.
Amma nda ije keyna nono ka si mey alakal gumo,
alwakatiyo go hin ka bara ka kuna na nga nda hu
borodiyo go hin ka yenje. Hayratereydi go cindi,
amma ngi wane baakoytereydi ci haya ka hasara, de
haya nono ka go hinsa ka dor bine.
Yer ta se, ka ci Yerkoy ijeyo, a ci niali haya ka
yer kow sika, ja doti ka na yer hayndi taoterey kuna,
ka hay hirow yer nda yer benence babadi nda cere
game ka ci dahimun haya. Sa ka na yer’o yadda nda
Isa Almasihu yer binedi kuna, yer’o hirow Yerkoy
wane hudi kuna, wodi ci yer hayndi ka hun bene, de
baakoyterey wodi go tabati hal abada. Amman da yer
dam junubu, baakoytereydi ka na yer du babadi do
go halaci.
Yer wane hodi go jandi yer ma maate gomnidiyo
nda daamediyo ka na yer cindi ka du ja yer na dam
junubu. Amma hasaraw wo ka damdi baakoytereydi
kuna ci haya ka na hun Yerkoy do; ana ci nga wane
ibay nono. Sakur, dumbudi, a ka alwakati keyna wala
ikuku, haya nono ka si hu bara yer lakal futudiyo
kuna; Yer ngo sabab bar bardiyo ka go damdi yer
binedi kuna.
Alakal futu: John Bunyan. Har: “Junubudi go
morndi ay Bibil, Bibil go morndi ay junubu” Nda
boro murey ka dam haya ka go tar Hude Hinenodi
54
se ka du ka murey ka dam junubu, nga wane binedi
bomoy go hun Yerkoy wane ciinidi se. Ka mey alakal
hineno Yerkoy jine ci haya ka ci alwajib hal naaneydi
ma ci haya ka tabati sahinterey kuna de ‘sa ka na a go
batu’ Yerkoy ciinidi wane cowdi. Nga bine bila naaney,
a si kuboy boro ma yaajaw Yerkoy haya ka se a ci alwajib
bara wodi ka go man Yerkoy ma yadda ka Yerkoy go bara, a
go baraji wodiyo ka go taasi ga (Hébreu 11:6).
Nda yer wongu ka yadda ka yer dam junubu,
yer naaneydi go ta bun, wala nda yer’o cow ciinidi,
haya ka se yer wane lakaldi nda hunde hinenodi si
jow cere.
Lakal ka Hinen: Hal yer ma hin ka filla ka du Yerkoy
do baakoyterey ka dumbu, a ci alwajib bara yer
lakaldika laali, a halaci ma hinen. Bara yer ma fer yer
binedi Sandi se, ka du ka cirri nda yer junubudi nda
yer’o ba yer ma kow yer ga yer wane junubudi wane
lenjedi.
Nda yer cirri nda yer junubudiyo, nga ta ci inaaneynte,
a ci ciimi koy, a go hinje yer se yer wane junbudiyo, a
go hinendi yer ifutu kul kuna (Yahiya1, 1: 9).
Ay hantum ay Bibildi kuna, hantum wooyo
tenje, F.W Krummacher wane ŋaare ka bene na ye
tuuji sa ka na ye cirri Sandi jine. Ja doti ka na ay
way nda junubu fo ay hunadi kuna, ye kaati ga nda
a madi hinni alkursidi jine hal ay ma du hinje nda
hinenterey.
55
Naaney wane Ŋadi
Sandi, ay Koydi, Ay dam filla ho ni de ay
binedi hasara. Ye ciiti ay bomo ye du ka
jukundi ay bomo, amma ni wane hinnidi go
ber de nga kuna na ye talfi ay bomo. Hinendi
ay nda hinje kuridi, ma dam ye ne mise ka
kuna na ay ma hin ka man naaney kuna
hinjedi ka ni koddor ye ne torrodiyo ka ni
munie ay me.
Nda yer dam junubu, ana ci iboboyo na yer’o
dam ce fo; wodi da se yer’o hima ka cirri nda yer
junubudiyo afo nda afo Yerkoy se. Ka wir Yerkoy ga
a ma hinje ‘yer junubudiyo kul’ ce fo, mbey addelildi
ci yer ma du hinje yarasey kuna bila nda yer ma tuubi
sooboy kuna ka du ka yendi yer bomo ganda Yerkoy
wane ibaydi se? Ka wir junubu boboyo hinje ce fo,
wodi wane alkadardi go hinsa ka ciina nongu ka kuna
na yer lakal ma kani. Nda Hunde Hinenodi corbu
yer hayayo ka yer jatir go bey ka i si boori, yer’o hima
ka kaati gi nda ngi maadi, ka cirri nda gi arfudiyo
jatindi ka na Bibil go suuba ka faranfasiya junubu
wodi cinnediyo: ana ci tangari keyna, amma tangari,
ana ci hungu futuyo amma azzina hunguyo, ana ci ay
medi jambey amma ay binedi jatir kuna na fututerey
nda konnorey go.
Haya ka se hayadiyo si boori yer ga yer wane goy
futudiyo ma ganda se (ana ci yer hungu futudiyo
ma ganda se). Boronce hinje wir si hin ka harndi
Yerkoy wane annuradi jine. Amman da aladir
kuna nda bomo yendi ganda kuna, yer kaati yer
junubudiyo nda ngiyo madiyo Yerkoy jine, nga wane
56
kaarinteterey berdi kuna, a go ta jaabi yer wane
cirridi. Nga wane annemadi ci alhikima.
Haya banda ka na a cirri nda ngu wane junubu
laalodi, Dawda hungu Yerkoy wane annimadi nda
nga wane hinni berdi (Azabur 51: 1). Azabur 51 go
bangeyndi yer ka Har wo ka bine ba, a lajaba, a yille
ngu misediyo Sandi do here ka har a se ngu wane
junubudiyo ladirterey kuna, amma ka bisa wodi,
nga wane tubidi ci sooboy tubi. Nda wor tubi miso
cinne- wor yadda ndaka wor hanga wor bomo fondo,
amma moreyda wor’o jow anniya ka hanga Sandi
fondo hinenodi- wor yendi wor bomo ganda ka cirri
wor junubudiyo afo kur nda ngu madi- wor bomoy,
wor go ta naaney Yerkoy ‘annimadi, nga wane
kaarintetereydi nda nga wane hinnidi.’ Miso cinne
kuna na alakal go hin ka hinen ka du ka yendikate
baakoytereydi ka na a cindi ka mey Yerkoy do.
Sa ka na wor wane lakaldi hinen Koydi ka go ba
wane hinnidi kuna wor’o ta du borcinterey tao nda
yiskan ŋare kuna.
Ya ay harmeyo, har yer ma hirow nongu hinenodi
jatir kuna nda Isa wane kuridi yer ma simba ga
nda bine cimoy, naaney wane dankaniedi kuna; yer
binediyo ma hinen bine goulli futudiyo kur kuna…
(Hébreu 10:19, 22).
Yiskan timmente Yerkoy jine si hun bara lakal
hineno kuna. Bine hinebo ka ci aaneynte ci alwajib
hal yer ma hin ka du baakoyterey hunante boyro
Sandi do.
57
Naaney wane Ŋadi
Sa ka na wor’o bey ka na wor binedi humey,
junubu wane hungu futudiyo si ye ka hin ka hasara
wor bine. Labudda, iblis go ta taasi ka hembe hembe
wor, ka hungundi wor junubuyo ka hinjendi. Hal
wor ma si kam nga wane kumseydiyo kuna, wor’o
hima ka tangam nda hayadi ka na Yerkoy no wor ka
borcindi wor wane alakaldi: Isa wane kuridi gaabidi.
Bangeyndi citaabudi kuna, naaneyntediyo ka iblis
hembe hembe junubuyo ka Yerkoy ben ka hinje
ma ganda se, wodiyo faham kuri boyro wo wane
alkadardi: I hin ga (iblis, yer harmediyo wane hembe
hembekoydi (Bangeyndi 12:11). I du lakal hineno niali
ber kuna, ka bisa wodi, i jente ka wongu hungu futu
kur ma tundi ngiyo wane alakal. Alléluia!
Baakoyterey hunante si hin ka mara nda hungu futu
Sa fooyo addelil tugunte go doti ka go jandi
krecendiyo ma far ‘hunde kosomdi’ ka Yerkoy ciinidi.
Sika si labudda, wor ba guna alhamma ka lutu wor
binedi. Wor si ba ŋa fo. Haya fo si bisa wor binedi ga.
Misodi nga ci Bibil bomoy. Nda wor si ba ŋa wala a go
kan haya ka se wor go wirci kuna, misodi na wor si ta
booni Bibil kulli hinne alkal futu go wor kuna.
Ka jina a ma dam yer bine yer ma booni ciinidi
kosomdi ka ci hundencenda ihineno (Boutros 1, 2: 2),
Boutros go gey yer alhalidiyo ga go hin ka lutu yer
binedi ka jandi yer ma booni ka cow Bibil. Nga ta
do fondo fon go bara ka kuna na yer’o hin ka kow
jajabwo ka go hasara yer wane ‘kuboy cere’ alwakati
boyro wooyo: wodi ci yer seti yer ga, yer ma tuusu
58
haya kur ka go hew gumbandi hundence hereydi yer
kuna. Yer wane alakaldi ma ci haya ka bar far, wodi
ci ‘wo tuubi.’
Wor ma fur ifutu kul, nda albida kul, nda alhila,
nda alhasiditerey, nda ciini futudiyo kul. Wor
ma ka moreyda sanda ije cireyyo, wor ma booni
kosomdi ka ci hundence ka go hinen, dukate wor ma
tonton nda ga. (Boutros 1, 2: 1-2).
A go henen ciini wooyo kuna ka kulli hinne wirci
wooyo ka ciini na yer ci na hun yer binedi kuna yer si
hin ka booni. Ciinidi wane kosom hinenodi:
Fututerey: a si hun bara niama wala laala kuna,
toniedi ka na i tonie gi ma ganda se- wodi banda i go
wongu ka hinje.
Corries Ten Boom guna torroyo ka si hin
ka harndi Nazidiyo wane kasa hudi kuna ka go
Ravensbück. Torro nda lajaba wodi kuna, a woymedi
ka na a go hinsa ka ba bun a moodiyo cire. Wodi na
jandi, jirri boboyo wodi banda sa ka na a go ci woy
hawjeykoynidyo ciini, a go har ka na ngu hinje I se
ciimi ciimi, a go du ka tonton:
“ka hinje ci ibay goy, de ni wane ibaydi kuna n’o
hin ka suuba ka hije wala ka wongu ka hinje, bila
nda wodi ma haw hayadi ka go yer binedi kuna ga.”
Nda ‘n’o kamba boro se doorey’ (haya kur ka ci
dooreydi ka na a dam mana) ka wongu ka hinje a se
si mey a se albasi fo amma alhali wodi ci haya ka go
59
Naaney wane Ŋadi
ta ka sanda posoni ni wane hundence hunadi kuna.
Nda ciimi, a go ta jaase wodi: N’o ta ka boro wodi se
sanga tam hal han ka na ni yadda ka hinje a se. Wodi
fon go kate ma hin ka ŋare ciimi kuna ŋaredi ka na
Sandi cowndi yer: ‘Hinje yer se yer toniediyo sanda
misodi ka na yer jatir go hinje wodiyo se ka tonie
yer’. Nda ‘hinje jaŋey’ lakal go wor kuna, wo suuba,
wor ma gabu ka hinje wor nda Yerkoy wane “kuboy
cere” alwakatidi kuna. Wodi banda wor’o ta guna ka
na, wor’o ta hin ka ba boro wodi bila almunakafiterey
nda badi ka na Sandi no wor.
Albida: Ka gaabi ka tugu ngu wane goy futudiyo bila
ka cirri nda gi; ka huna tangari kuna ka wongu ciimi
nda aladirterey.
Almunakafiterey: Cwodi ci ka taasi ka dam ngu bomo
nda wodi ka ana ci; ka corbu ngu bomo.
Booni futu: Ka booni hayadi ka go itana ga, wala mo
ka konno afo se hayadi ka na Yerkoy koddor a se bila
ka niali a koydi banda.
Annamimaterey: Ka jow ngu deene ka saabu nda ga,
ka filla jow deene wodi da koyne ka dor ga nda boro;
ka keyndi haŋa ciiney se; nda ka ci afodiyo wane
junubudiyo ciini ka yiskandi yer lakaldi yer bomo
junubudiyo ga.
Wooyo nga ci hayadiyo ka na yer’o hima ka seti
ka kow yer ga nda yer’o bayer ma hunanda Yerkoy
wane ciinidi. Wodi banda yer’o ta himanda kuri
60
cireyyo ka a si tonda i ma gaabi gi i ma nyin ngiyo
wane kosomdi kankam alwakati. Nda yer fer yer
Bibildi, yer’o ta maate “kosom boyrodi” ka na Yerkoy
koddor yer tonton se wane herey nda fardi (1 Pier 2:2).
Baakoyterey hunante si hin ka mara nda huna ka si
guna bara ngu fo.
Ay kow Yerkoy boro fo ka goy Japon jiiri boboyo
boro sahinteyo nda cere game wane leterdi kuna
hantum wooyo ka go hanga:
Mise fo nono hŏ? Bibil cowndidi go wir yer
ga yer ma niankar yer bomo, yer ma lenje
yer wane salibdi jaari kul. Nd’ay fur mo
ay wane krecen citaabudiyo ga, hayadi ka
na ye koroshi ci, wodiyo kur ka na ay dey
jiiri waranka bisante wooyo kuna kur wane
linjidi ci mise fo na boro go boorindi wala
ka yarasundi krecenterey hunadi. Amma, ye
hungu hayayo ka na ay cow ja alwakatidi ka
na ay sinti ka huna Sandi banda ka yo go ci
bomo niankar ciini, ka lenje salibdi jaari kur,
ka hinen, ka tabati Almasihu kuna ka du ka
nan a ma huna ay kuna. Cow wo ci haya ka
sinti ka dinandi wala ay go hungu ga?
Lalla wodi na Shine alwakil fo ba ka har sadi
ka na a hantum: “Woyna kaŋay, wala yer ma
har ni adduniadi ka go borcinterey kuna, ye
guna Eglizdi ka go guna ngu bomo Tundi
61
Naaney wane Ŋadi
wane hiney gaabintedi kuna. Krecendiyo go
himma a kuna duure, gomni, haya boyrodiyo
ka na ijedi ka yun go koddor I se. I go ciina
wodiyo ka go jow ba nga wane torrodiyo
kuna. Ye guna hay ka go fey fey nda wodi
Azi wane Eglizdi kuna, ganda wodiyo jatir ka
kuna na hunago hinsa ka sendu. Adduniadi
kanje wodi wane krecendiyo go guna ngiyo
bomo Sandi wane torrodiyo kuna. Ka torro
nga banda wodi ci alhorma ber nda baraji.”
Ka himanda ga nga bundi kuna
Diyadi ka ci Bulos har:
Ay wane anniyadi ci ay ma bey Sandi Isa nda
nga wane tundi wane hineydi nda ka du ay baadi
nga wane torrodiyo kuna mise ka kuna na ay ma
himanda ga nga wane bundi kuna (Filip 3: 10).
Amos go faaba yer hal yer ma faham Bulos wane
anniya boyro wo wane addelildi: Boro hinka go hin ka
hanga bila i ma wafaku wala (Amos 3:3). Nda yer’o ba yer
ma dira tundi wane hineydi kuna, bara yer ma yadda
ka jow yer badi Sandi wane torrodiyo kuna. Amma
hŏ ‘ka jow nga wane torrodiyo’, wodi wane almanadi
ci ma? wafakoy jere na ci wafakoy.
Nongu tana fo, leterdiyo kuna, Bulos go jumdi
yer wane alakaldi, torro berdi ga ka go doone ka
haw ba lasaldi ga nga wane leterdi kuna ka na a go
hantum korent krecendiyo se ka yo si sinti ka sika
62
nga wane diyatereydi kuna. A go har: Ay ta se, ye ta no,
ye ta no ay bomo jatindi wor wane hundediyo se. Ye ba wor
ka tonton, wor wane badi go ta ciina nda ay wandi wala?
(korint II, 2: 12: 15). Hal sa alhisib wodi da kuna a go
ta fahamdi korent borodiyo se haya ka ci ba lasaldi,
alhakikadi, a go har Ba si wir ngu bomo se haya fo, a go
subur haya kul … (Korint 1, 13: 5, 7).
Ba wo bangey Sandi Isa Almasihu kuna. Sadi
ka na a hirow yer wane addunia wo kuna, A cindi a
ci Yerkoy wane badi ka bangey. Nga wane goydiyo,
nga wane ciinidiyo, nga wane hungudiyo, nga wane
bomo yendidi ganda babadi wane ibaydi se, wodiyo
kur go corbu wodi ka si huna ngu bomo se wane ba
hinenodi. Yer’o hin ka har ka na, ka hun nga wane
ije keynatereydi do hal salibdi ga, Sandi Isa wongu ka
dam ngu wane ibaydi, amma a hugaynda ka taasi nda
ka kallasi ngu ‘attanadiyo’.
Wodi se, nga wane jiiri waranja cindi hinjadi ka
na huna kuna, ana feynda ka no ngu wane hunadi
(Yahiya 1,3: 16) afoodiyo wane gomni se. Alwakati
siitodiyo ka jina salibdi, yer’o cow ka na:
Sadi ka na alwakatidi ka kuna na a go hima ka
hun adduniadi kuna to, Isa ka ba ngu wandiyo
ka go adduniadi kuna filla ba gi hal kokorodi do
(Yahiya 13: 1).
Nga, nga wane badi si taasi ngu bomo se haya fo,
amma a go munie haya kur. Nda yer’o ba yer nda yer
Kallasikoydi ma huna baakoyterey ciimi ciimi kuna,
yer’o hima ka jassasu yer binedi hal kuna here:
63
Naaney wane Ŋadi
Ye goy nda hunadi ka na Yerkoy koddor ye ne nga
wane fondo kuna wala? Ay lelinde ka no ay hunadi a
ma ci Yerkoy badi gunarey afoodiyo se wala nda ye
hima ka torro a kuna wala?
Yerkoy wane badi go kakaw ay wane ibaydi ka
si har bara ‘ay jina’ ka go du ka jele ka ay bandi ay
bomo ci hay boyro de ay wane natadiyo go mey
alkadar ka bisa afoodiyo wane mise boyro. ‘‘Bomo se’’
addin wo ci jaman kokorodiyo wane tamensa: Haya
ka se borodiyo go ka bomo bakoyyo, alakal beryo ka yo go ba
dindamey ka bisa Yerkoy (Timote 2, 3: 2-3).
Sadi ana ci bomohawey ka Alexandre Maclaren
hin ka har fondodi ka go koy hundence haya
jeerodiyo do ci nongu ka go tonda kuri dallayo ka yo
si hun bara mareyyo kuna ka damda bomo ba se
Junubudi ka damdi hungu kuna wala goy kuna
go corbu ka na bomo baakoytereydi do here na
yer hungudiyo kur go koy. Oswald Chambers go
farafasiya bomo baakoyterey won da miso: “ka wurru
ka ashara kuna ay nga mey ay bomo, wodi banda a
go tonton ka har,” a go tonton ka har, “albasidi ci afo,
nda a damdi alladam kuna wala ijefututerey kuna.”A
go yarasu yer ga yer ma corbundi alhasiditerey nda
ngu wane kakasudi sa ka na a go bangey jeyterey
kuna wala wala ka goyndi boroyo bila ka bana gi,
amma yer’o hima ka faham ka sa fooyo alhasiditerey
go bangey nda mise tugunteyo.
Hu wane almushakadiyo nda addamaijediyo
wane kaalafudiyo binedi kuna, wal Egliz jatindi wane
yenje boboyo kuna, yer ‘o gar boroyo ka go wurru
nda ka ashara kuna ngi nga mey ngiyo bomo- ay
64
wane alwakatidi, ay wane njorfudi, ay wane takadi
wala ay wane ibaydi, ay wane dindaameydi, saadi i
go hin ka dam hayadi ka go kan ngiyo se. Labudda,
haya kur ka si corbu Yerkoy badi kur ci alhasiditerey
ka addamaije kur go kaaye.
Hayadi ka na Yerkoy go ba yer se
Mise fodi ka go kate yer ma faham yer wane
alhasiditeryedi ci yerma jassasu yer bomo Yerkoy
wane gunadi ga. Nga wane leterdiyo Egliz taodi se
ka na a hantum kuna, J. B. Philips, go hungundi yer
Bulos wane ŋaredi ka na a dam Kolos wane Eglizdi se
ciini dungura kuna:
yer si faynda ka ŋare wor se, Yer’o wir Yerkoy ga
a ma no wor se guna nda hundence fahamey hal
wor ma guna hayadiyo misodi ka na a go guna
gi (Kolos 1:9).
Sa ka na yer hanga Bulos wane goydiyo, ka wir
Yerkoy ga a ma fer yer wane hundence modiyo, sa di
na yer’o ta guna yer wane hunadi wane misediyo nda
ciimi, ana ci alhasiditerey guna kuna, amma misodi
ka na Yerkoy jatir go guna hayadiyo nda, nga wane
ibaydi kuna.
Yer wane baakoy woy fo guna faabadi ka na
Yerkoy go koddor boro se ciji fo, alwakati jatindi
ka kuna na a yadda ka munie jarab fo misodi ka na
Yerkoy go guna ga nda. Telefondi hemdi tundi ga
65
Naaney wane Ŋadi
subahi gumo guru hinka alwakati. Gaabi boro fo
go hă ga wala mey nga cindi ka jurundi nga wane
mobil bi fo. A har a se: “Ay wane ije hinkadi hi ga ay
ga hal ngiyo ma koy kosowyo marado ka kuna na i
go cow Bibil.” gaabi borodi har a se: Ye mey ma na
alhabar futu yo, “Jurndikoydi jirbi walandi ga, de
mobildi hirow turinia kuna. Jurndikoydi bun, amma
tammaha ber na cindi nga hangakoydi se.” Nia wo
ka ci mo yeeno, ka go hinsa ka ba ngu wane ijediyo, a
cindi bomo hawey kuna.
Sadi ka na a jisi telefondi, a wurru Yerkoy do: “Ya
ay Koydi, ma na ije nia go hin ka dam mise wooyo
cinne kuna?” Albarka Yerkoy se, krecen woy go bey
ŋare, a go hungu mo Bibil fondo kuna. Jamanyo
wodi banda a har ye ne ka na alwakati wodi kuna
hungu fodi ka ka ngu wane lakaldi kuna ci Bibil wane
alhisib wooyo: Wo dam albarka haya kur kuna (Tesalonik
1, 5: 18). “Amma Sandi,” ni jantindi go guna ka na ay
binedi hem, a go ngu kon, a lajaba. Nga bine, ye ba
ay ma mom ciinidi, ye ba ay ma dam albarka. Sadi,
ye suburndi ni, dam alhikima ay binedi kuna.Nda ay
dam ni wane ibaydi ka dam ma na albarka alwakati
futu wo kuna, dam mise ka kuna na ay ciinidiyo ma
ka ciimi haya ka se ay si maate ka na ye bey gomni.”
Miso cile na Silence wandedi goy ngu naney di, wo di
banda a sinti ka jingar.
Sadi ay baakoy woy wodi goyndi ngu wane
naaneydi, a sinti ka ŋare: “Albarka benence babadi
wodi ka ci ni ma ganda se.” Amma a binedi cindi ka
hem, a go ngu kon. A dorkoto a du ka dam albarka…
Sadi hunde hinenodi hirow a binedi kuna ka yeyndi
ga de a medi ton nda saabu lasalyo. Alwakati kuboynte
66
wodiyo kuna, faaba koydi ka ta kuboy Yerkoy wane ije
wa wane naaneydi nda nga wane ciini momdi. A ye ka
no ga naaney ka Yerkoy go ba ga nga nda ngu wane
borodiyo kur. Sadi ka subahi go ta hinen, misodi kur
ka na nga wane modiyo go ton nda mundey, a binedi
yey sabey, a wakkal Yerkoy.
Naaney ber kuna, a filla misodi ka kuna na ciji
laalo wo kuna Yerkoy wane alfiyadi go fahamey kur
se bene ton nga wane hundedi. De nga wane alhalidi
kuna, krecen wo corbu ka lajaba futuyo nda cere
game, gusu ber ka si mey gay do go addamaije wane
hungudiyo nda Yerkoy wane ibaydi nda cere game.
Nda wor nda Yerkoy go bakoyterey ber kuna,
wor jatir go ta guna ka na, albarka nda naaney go
hanga. Nda gomni bey nda naaney timmente go ton
wor binedi, Yerkoy go ta no wor hiney wor ma guna
wor hunadi wane misediyo- iboyro wala ifutu- sanda
misodi jatindi ka na nga jatir go guna gi. Yerkoy wane
ibaydi hanga tasi kuna wor binedika dor go ta tabati
naaney kuna ka hayadiyo kur go boori wodi koydi se ka go
ba Yerkoy (Rom Eglizdi 8:28). Hantum wo ka ci binedamey
ber si hima ka cindi a ci ciimi yeeno ka si mey albarka
kur ka yer’o ŋunu ŋunu yer medi kuna sa fooyo amma
a ma ci tammaha gumo ka go ba ngu ma bangey yer
hunadi kuna. Wo saabu Sandi sa ka na wor’o booni
ka saabu ga. Wo saabu sandi sa ka na wor si booni ka
saabu ga. De wor ma dorkoto ka saabu ga hal nongu
ka kuna na nga wane saabudi booni ma hirow wor
binedi kuna! Abada yer binediyo kuna alwakati si ta
bara ka kuna na yer si hima ka saabu Sandi.
67
Naaney wane Ŋadi
Leterdi ka na yer du ka hun kaadim koy
nanaynte beryo do ka go jingar hine siiteyyo kuna,
yer baakoydi go hantum: “Ye hin jina ye hima ka
saabu Sandi wodi ka ci ga maganda se, ana ci hayadi
ka na ye maate maganda se.” Hal yer ma goorundi
hayadi ka na Corrie Ten Boom bey ka har hinje mise
kuna, yer’o hin ka tonton ne ka, haya ka se ka saabu
Sandi ci ibay goy, yer’o hima ka suba ka saabu ga,
haya kur a ci ‘ay binedi wane takadi’. Nda yer jow
anniya ka saabu ga, a go no yer kuna here yiskandi
nda nga wane alfiyadi, a go du ka yahadarndi yer
jere ngu wane badi ka go yeyndi yer bine- haya kur
ka kuna na yer go.
Wor ma koroshi ka i na har yer ma dam albarka
haya kur se, amma haya kur kuna.
Gomni beydi ka go hun Yerkoy wane ibaydi
fahamey kuna nga ci naaney misediyo kuna afo ka
go fey fey nda bomo se hinni nda doorey.
De wodi ci ciimi. Yer go Egliz wala lotokor hu!
Huna wane hew berdiyo ra, sa ka na a go yarasu
adduniance bine ga a ma du tugu do bomo se hinni
kuna, binedi ka wakkal Sandi go cindi a go hin ka
saabu ga.
Yer kuna iboboyo, ja ce lawaldi ka na torrodi
bir yer, yer’o cab de yer’o lata yer ganda: Yer’o
goro Yerkoy wane ibaydiyo medi do de yer’o
kow yer bomo hew bomo se hinni kuna. Wala
68
sa ka na krecen foodiyo go hem yer banda,
tonton ni na a go tonton ga. Amma Yerkoy,
nga wane ba berdi kuna, a si dam hayadi ka
na addamaijediyo go dam: a go serre kamba
ka ka, nga wane ijedi kambadi ka fun, a go du
ka har: nda bine ka ba mise kuna Yerkoy go
hin ka timmendi ngu wane ibaydi aduniadi
kuna, sadi dam a se Albarka ka ni binedi ba
(Oswald Chambers, Haya kur hal a ma laama).
Wor ma koroshi ka “hayadiyo kur” ka go ka yer
hunadiyo kuna, Yerkoy wane badi go haw i ga. Alhisibdi
ka go hanga go bangeyndi ka haya wodiyo go ne hal yer
ma ci nga wane ijedi wane bidi himarey (Rom 8:29).
Nga, nda yer’o ba yer ma faham misodi ka na
Yerkoy go no hiney hal yer ma du borcinterey yer
bomo ga, a ci alwajib yer ma jente ka guna yer wane
hunadi benence gunarey kuna.
Yerkoy safaridi Alhasiditerey huna se na ci a ma
boori, wala a ma du beyrey, amma bun. Yer wane
hunadi kuna addunia wo ra, nda yer go torro nda
addamaijediyo wane alhasiditereydi, naaney sahinte
go kate yer ma nialinda yer key dodi Yerkoy modiyo
cire: Wor bun de wor hunadi go tuku Isa banda Yerkoy
kuna. (Kolos 3:3).
Haya ka se yer go tuku almasihu banda Yerkoy kuna—
bun, fici nda tun wane mise kuna (Rom Eglizdi 6:2-4)—Yer
dumbundi, yer huna ka ci adduniadunceterey hun anda
ngu wane alhasiditerey almushakadiyo. De moreyda
yer’o hin ka nialinda huna tao ka go bangey yer se.
69
Naaney wane Ŋadi
Almasihu kuna, ay bun, Almasihu kuna, ay
tun koyne,
Almasihu kuna, ay hin ay wane iberediyo,
Almasihu kuna, nongu yahadar ye ne bene
De benedi go niali nda hineydi ka dundi
jahanam ga.
Nda a bun takarey jeenodi kuna, krecen ciimi
ciimidi go huna Yerkoy wane takarey taodi kuna. Wo
nga ci kallasi wane addelildi.
Nda yer’o faham yer key dodi bundi ka na yer
bun bundudi ga Almasihu banda, yer jaari kur
hunadi go ta damdi bila alhasiditerey, amma huna
ka l injidi ci Almasihu. Amman da yer’o ba wodi
ma ci haya ka go tabati bara yer ma hinsa yer wane
adduniadunceterey wane hunadi.
Ay wane Addunia jajawdi
Bara yer ma hā hā lasaldi: “Ay hunadi ci haya ka
Sandi nga go a maasu wala, wala mo ay jatindi nga
go a maasu?”
Huna ka wane linjidi ci ay jatir, a wane kokordi
ci a go ta konno borodiyo ka go wanga ay. A
go gurje nda haya kur ka go wir a se albasi, ka
go tangam nga wane ibaydi, ka go jandi a ma
faham ngu bomo wal a ma dindamey. Campbell
Morgan go farafasiya ga nda miso: “Alhasiditerey
ci junubu wane sintidi jatindi, konnorey wane
linjidi, hayadi ka na i hinsa nda aljahanam.”
(Osée, Yerkoy wane binedi nda nga wane hinentereydi).
70
Wicir fo, ŋare batu fo kuna, ay mom woy fo ka
ŋare nda sooboy. Labudda, a cindi ka kuboy Sandi
nda mise tao ka cinne go sendu: “Sandi Isa, fer ay ga
ni wane ba kambadiyo, haw ay salibdi ga de ma ba ay
hal ay ma bun. Ay si ye ka ba ay nga ma huna amma
ni nga ma huna ay kuna” Ŋare wo hinsa ka tar ay
binedi.
Woy wo bey ka na ngu borciney bun mise kuna
de ngu tun Isa banda, ngo du ka—goro benence
nongudiyo kuna Isa Almasihu kuna—amma a go bey
ka na ngu wane gadi ci addunia wo wane ga. Nga
wane ŋaredi go corbundi ka na a go booni ngu ma
du jaabi ngu wanegoy futudiyo se addunia wo kuna.
Nare guuso wo cinne go booni baakoyterey timmente
Sandi banda. sa di ka na ay miila ŋare wo ga, ay
faham ka na a go tuuji diyadi ka ci Bulos wane ciini
fo ga: Nda wor huna assobon wane hisab ga, wor’o ta bun;
amma nda hundedi kuna wor wi assobon wane goydiyo,
wor’o ta huna (Romans 8:13).
Wor kuna afooyo se, hungudiyo ka go hanga go
ta kafaaba ber alhisib wo fahameydi se: A fooyo mo
go ta koroshi hayadi ka go ta harndiwodi banda wane
alkasardi. Wor ta se ka go bey grek ciinidi, hantum
wo wane jere hinkantedi ci haya ka go ta henen far:
Nda Hundedi kuna wor wi assobon wane goydiyo,
wor’o ta huna (Romans 8:13).
Ka jina grek ciinidi kuna wor ici arfudi ka se na i go
har ka bundi wane dam koydi, ka go wane almanadi
tubabu ciini kuna ci; ka wi wala ka bundi.
71
Naaney wane Ŋadi
Bibil ciimidi: Nda ye ba ay ma du ay bomo ay wane
assobondi wane goydiyo kuna (bomo se goydiyo) ye
hima ka dorkoto ka taasi ka goy nda Yerkoy.
Wodi banda, Hantum wo ga har yer se mo ka hunde
Hinenodi (wodi ka go goy) wane alhorma kuna
Yerkoy go koddor yer se hiney yer wane addunia
alhasiditerey goydiyo ga.
Bibil ciimidi: Misodi kur ka na ye hima ka goynda
mise wooyo, ŋare nda goy kuna, ay nda ay bomo, ay
si hin ka wi alhasiditereydi ka go ay kuna. Kulli hinne
ay go addunia wo kuna, Hunde Hinenodi fo ngo hin
ka kow ay alhasiditerey kuna.
Wodi banda: a go boori yer ma jete ka alhisib wo
hantum alwakatidi ka go bara kuna. Wodi go corbu
ka na ay wane goydi Yerkoy banda ci haya ka go hima
ka koy jine.
Bibil ciimidi: bar wo ci haya ka go damdi ja doti ka
na krecen taodi wir Hunde Hinenodi ga a ma wi
ngu kuna bomo se badi; amma hã wo ci hay ka si
hin ka damdi ce fo. Furniga, ce fo kur ka na ay di
(alhasiditerey hunadi) jer ngu bomodi, a ye ka tun
ngu wane linjidiyo kuna, bar ŋare kuna, yer ma
tabatindi yer wane ibaydi Hunde Hinenodi se a ma
soolom yer bomo se goydiyo kuna.
Yerkoy go ba wo ma ci haya ka go damdi yer wane
hunadi kuna alwakati kur.
Hal yer ma faham ciimi wo, yer ma dam sanda
72
yer go Tirbinal. I hembe boro ka I har a kow hunde.
Addelildiyo kur gunandi ka go tabatindi ka na a dam
hayadi ka na I har ga. Moreyda alkalidi go hima ka
jukundi ga. Dangey ber damdi tirbinaldi ra; Alkalidi
tun a har: “A tabati ka har wo kow hunde, de a
jukundidi ci a ma bun.”
Ne na alkalidi wane goydi go ben. Amma nda nga
jatir kow malfa ka wi hunde kow koydi, sa di nga mo
go ka hunde kow koy.
Ja doti ka na a har boro wi koydi wane jukundidi
haya si a ga bara a ma dam ga ashara kamba ra.
Misodi nga yer jatir wane alhasiditerey hunadi ka
si hin ka dam haya fo nda ana ci a ma bey, a ma du ka
cirri ngu wane alhasiditereydi. Sandi tirbinaldi wane
alkalidi, yer’o hima ka jukundi yer wane alhasiditerey
goydiyo kur i ma bun; amma yer ta jatir si hin ka
wi gi. Albarka Yerkoy se, nga nga go koddor yer se
Hunde Hinenodi ka go wi yer kuna haya kur ka ci
alhasiditerey goy!
Nga, Yerkoy wane annimadi kuna, Hunde
Hinenodi ngo hin ka wi yer kuna assobon wane
goydiyo. Nda yer faham wodi, yer’o ta du borcinterey
huna kuna ka si tuji bara Almasihu ga.
Hantumdiyo wane hinentreydi nda woydi ka
ciini na yer bey ka ci nga kate ay jatindi ma ŋare miso
cinne:
Sandi, ni Hunde Hinenodi kuna, haw ay salibdi
ga, de ma ba ay hal ay ma bun. Ay si ye ka ba ay nga
ma huna, amma ni nga ma huna ay kuna!
A go yarasu yer ma hungu ka na Yerkoy ciinidi ŋa
73
Naaney wane Ŋadi
di nda nga wane cowndidi wane addelildi ci kate yer ma
huna bomo wasandi kuna. Ana ci wodi nono far! Mase
na Alahidu jeenodi wane alkahandiyo go naasundi
ngiyo wane addabadiyo ka boorinda alman kurdi
kur ka fur afoodiyo? Hal i ma ci booni haya ni wala?
Furniga, sanda misodi ka na William Still koroshi ga,
feeji ijediyo ka boori nda i kur suubandi hal i ma ci sara.
Ja mise ka na i hayndi, i kamba gi jere ga saradiyo se.
Sa boboyo, yer ka ci krecenyo, yer’o hungu ka na
yer wane beyreydi doonu kuna ci haya ka go yajaw
Yerkoy sa ka na yer’o don aljama kuna ni hal borodiyo
ma kobi kobi yer se wala i ma no yer baraji. Nda Yerkoy,
nga wane badi kuna, hunandi yer nda ngu wane ciinidi
ka du ka tonton yer ngu kuna, ana ci hal yer ma ci
gunarey wala borodiyo ma kobi kobi yer se, amma hal
yer wane hunadi wane misediyo kur ma nondi a se
sanda sara tenderdi ga. Ka jina yer ma ka a kuna haya
kur ka ci ga, bara yer jatir ma wi yer kuna haya kur ka
ci yer– Yer bomo se hinnidi, yer bomo asharadi, yer
bomo wasadi, yer wane alhasiditereydi, yer bomo se
dindaamey boonidi, nda iboboyo. Kaabu si kate gi.*
Bine kankam ber kuna na diyadi ka ci Bulos har
ka na, Timote ma hun a kuna, ngu si guna boro kur
ka hawjey Kolos wane Eglizdi. Koyra wo wane Krecen
boboyo si bey ka na ‘ba si wir ngu bomo ibay.’ Bulos
*Yer ma koroshi:
Bibil kuna, abada bun wane almanadi a ci ka dere turaban, amma
fey fey. Assobon bundi ci hundedi nda assobondi fey feydi. Bun
abadantedi ci fey fey abadante nda Yerkoy. Ka wi, wala ka bundi
assobon wane goydiyo wane almanadi ci ka fey, ka jamma, ka kow
cere ga alhasiditerey nda addamaije wane alhalidi. Sanda misodi
ka na yer guna ga nda, wodi si hin ka damdi bila Hunde Hinenodi
wane gaabidi.
74
koroshi nda bine hemey ka labudda, ngi kur si wir bara
ngi bomo wane ibaydi ana ci Almasihu Isa wandiyo (Filip 2:21).
Man na hŏ krecendiyo go ka go kula Eglizdi ka go
lajaba kuna adduniadi kanje tacidi kur kuna? Yer wane
hunadi nda yer wane almushakadiyo tundi yer lakal
nongu ka kuna na yer si hin ka ba, ka faaba harmediyo
nda woymediyo ka yo si mey boro kul ka go faaba gi
wala? Yer ma si dina ka Yerkoy wane ba di fo nga si wir
ngu bomo ibaydi, a go du ka subur haya kul. Sanda
misodi ka na combu ka kuna na i dam binegir go hima
ka humoyndi hal I ma hin ka dam a kuna lemun hari,
yer wane alhasiditerey hunadi bomoy go hima ka bun
jina yer ma hin ka ton nda Yerkoy badi. Albarka Sandi
se haya ka se haya hinka wo kul ci Hunde Hinenodi
wane goy ka na a go timmendi yer wane hunadi kuna!
A ci alwajib yer kuna afo kul se a ma wir sa kur Hunde
Hinenodi ga a ma wi yer kuna bomo se hunadi wane
goydiyo, a ma du ka ton yer nda- hal a ma munmunYerkoy wane badi, haya ka se Yerkoy wane badi mun
yer wane binediyo kuna Hunde Hinenodi ka nondi yer se
alhormadi kuna (Rom Eglizdi 5:5).
Sa ka na ciimi wooyo sinti ka nionio wor binediyo
kuna, wor wane kuboy cere alwakatidi binedi kuna,
Hunde Hinenodi, ciinidi alhorma kuna, go ta
bangeyndi wor se ciimi taoyo.
Yer ben ka har, yer filla ka har ka na krecen go
hima ka huna Yerkoy jere maaney kuna. Sadi yer ma
mo fasiya mise ka kuna haya fo ma si bara yer hunadi
kunaka go ta ka jajab baakoyterey timmente wodi se
nga banda.
75
Hundence Hăyo
1. Yerkoy jine,ye way nda junubu
ka na cirrindi ka se na ay na
tuubi wala?
2. Jajabdi ay kuna, wodi ci:
Hunde ka si hinje wala?
Ka jan ka ba wodiyo ka na ay si
yajaw wala?
Ka corbu borodiyo se haya ka
na ci ciimi ay ga hal ay ma hin
ka hila gi?
Ka cense a foyo ga ngi wane
hineydi nda ngi wane almandi
maganda se wala?
Ka ŋunu ŋunu wala ka ciiney?
3. Ye hin ka du naaney hunante
haya ka se ay lakaldi hinen wala?
4. Ay wane jaari kur hunadi ci haya
ka tabati Almasihu ga wala ay
jatindi ga?
Moreyda, wor’o hin ka yekate William
Maclardie Bunting (fita 46) de wor’o
kamba ŋare wor bomo se, dangay kuna nda
wor wane hungudiyo kur kuna.
76
77
p
Sa ka na yer’o dira Sandi banda
nga wane ciinidi wane annuradi kuna,
Jeerey fo ngo to wodi ka na a go mun yer ga,
a go tabati yer banda hal abada!
sa ka yer’o dam nga wane ibaydi,
yer nda wodiyo kul ka go
naaney ga, i go dam a wane ibaydi.
Kuboy fo si hin ka tun
Duule fo, beenedi kuna si mey hiney a wane mumusudi se
ka, go fiisi gi sa ka a go bisa;
Ana ci sika, ana ci hambur, ana ci durey, ana ci hem,
i kuna afo si mey hiney nda yer naaney ga ka mom a ciini.
Abada yer si hin ka tabatindi
Nga wane badi wane kaaneydiyo
Kulli hinne yer na mun yer binedi tenderdi jine;
Nda nialidi ka na a go no
Alhormadi ka na a go koddor
Ci wodiyo ka go naaney ga i go dam a wane ibaydi wane
Sadi, baakoyterey kaano kuna,
Yer’o ta goro a cediyo cire,
Yer’o ta dira nga jeer, fondodi jesedi ga;
Haya kur ka na a har, yer’o ta dam ga,
Nongu kur ka na a samba yer; yer’o ta koy
Hambur, Abada! naaney nda ciini mom fo.
John H. Sammis
78
Jemna IV
Kuboy cere
alwakatidiyo
N
da yer hinsa ka mila, yer’o koroshi ka fooma fo si
bisa yer ma hungu ka na yer’o hin ka tenje jaari
kul almushakadiyo, bila yer ma du yer gaabidi Sandi Isa
Almsihu kuna, Bibil kuna ka go fer, nda bine ka go fer.
Dawda go himandi naaneynte wane hunadi nda
dumarey ka go ta jey ka du ka no hundence huna
duminte. A go har yer se ka na wodi ka go cow Yerkoy ciinidi
go ta no ije boboyo (Azabur 1:3).
Afo se na Yerkoy go tammahandi yulwa? wodi ka
du ngu dindamey Abadakoydi wane yamardi kuna, a go
du ka cow ga ciji ila jaari (Azabur 1:2).
Sa fooyo yer har wodiyo se ka taondi ka yadda nda Isa
ngi binedi nda ngi hunadi kuna: “Sura fo jaari kuna go
susumdi Iblis.” Sadi wo cow wor vane suradiyo, wor ma ye
ka cow ga koyne, wor ma dursu ga alhisib nda alhisib. Wor
bey ka yendi lakal hawyo se ka go ŋa fari kuna. I go kom
kom subudi hal a ma ban jina I ma gong a; amma wodi
banda subudi go yekate medi kuna hal a ma kom kom ga
koyne hal nafa kur ka go a kuna ma hun. Wo go corbu yer
hayadi ka ci ka cow Yerkoy wane ciinidi ka dursu ga.
79
Naaney wane Ŋadi
Ay bey ka bey har fo ka tuubi sa di ka na a go mey
jiiri wey cindi iyye: A go bey Bibil haya keyna, a si koy
Egliz abada, jina ana cow lokkol. Amma ja sadi ka na a
hayndi taoterey kuna, a booni ngu ma tonton annema
kuna, ba nda Sandi Isa Almasihu wane beydi kuna. Sadi
ka a koy ngu Sandi jere, a gar a cow Bibil kur haya ka
bisa ce wey cindi hinja. Haya kur ka ci wor wane jiiridiyo
hinne, wala wor beyreydi cow mise kuna, wor bomoy go
hin ka cow Bibil jaari kul.
Bibil ka go fer kuna, bine ka hinen, alakal ka go
yendi ngu bomo ganda, kanjeyo ka ye ganda, nda
Dawda wane ŋaredi: Fer ay modiyo hal ay ma guna ni wane
yamardi wane alhikimadi (Azabur 119:18), woyo ci sinti
boyroyo kuboy cere alwakati nafante Sandi banda.
Sanda misodi ka na yer guna ga ka bisa, boro fooyo
si faham ka na kuboy cere alwakatidi go hima ka ka
wannasu, ka ci cere do: Sandi go ci yer do ciinidiyo ka
na yer’o cow, ka na yer’o dursu kuna, de wodi banda
yer bomoy go tuuru ga ŋare kuna. Amma boro boboyo
si faham ka haya banda ka Yerkoy yadda ka ci ngi wane
binedi do, a go batu i ma turu ngu. Saka na yer’o mila
Yerkoy ciinidi ga, ciini wo go ka ta hirow yer wane
hungu. takadi ga. Sa ka na yer’o goy nda ciinidi, a go ta
hirow yer wane huna takadi ga.
Lalla wor’o hã wor bomo: “amma mise fo na Yerkoy
go ci ay do sa ka na ye cow nga wane ciinidi?” Nda ciimi
ye hungu ka na a go boori yer ma miila Ahisib fo kur ka
na yer cow ga, hã fooyo ka na ay cow go faaba ay. Hã
wooyo kuna afooyo hirow ay lakaldi kuna a to jiiri booyo
de i go faaba ay sa ka na ay nda Sandi go wannasu. Wor
80
Kuboy cere alwakatidiyo
jatir go hin ka goy nda gi sa ka na wor’o cow Yerkoy
ciinidi. Haya ka se a go to jiiri boboyo ka ye goy nda gi,
i go jumbu ay lakaldi kuna ja doti ka na ay go Sandi jine
ay nda ga fo nda hantumdiyo.
Wor’o ta guna ka na afooyo go I kuna ka go ba ciini
mom, wala naaney jaabi; affoyo go corbu albasi wala
mo I go gay yer: afooyo go ta tusa wor wor ma saabu
Yerkoy, de I tana fooyo go faaba wor hal wor ma bey
iberedi ka ci iblis wane almaciladiyo, i go du ka fahamdi
wor mise ka kuna na Almasihu wane hindi iblis ga go
hin ka ka wor wane.
Ciini Mom Wane Jaabidi
Yer faham ka na nda yer’o ba yer ma bey Yerkoy
wane jindedi, bara yer ma huna maaney kuna a banda.
Misodi da kuna, nda ba yer ma si cindi key fodi da kuna
yer wane kuboy ceredi alwakatidi kuna, yer’o hima ka
yendi yer ibaydi ciinidi cire, ce fo kur ka na Hunde
Hinenodi go ci yer do a kuna.
Sa ka na wor’o cow wor Bibildi, wor wane kuboy cere
alwakatidi kuna, a go boori wor ma hã wor bomo nda
hã wooyo ka go hanga: A go alhisib wo kuna:
Yamar ka ye hima ka hanga?
Junubu ka na ay si hima ka dam?
Haya ka na ye hima ka hanga?
Goy futu ka na ay si hima ka dam?
81
Naaney wane Ŋadi
Wor’o guna ka na hã taka wooyo go hin ka kate wor
ma du baakoyterey si hinka Sandi do. Ana ci ciimidi ka
na wor cow da bene na a go kate wo ma ‘miila’, amma
wor ma ‘jow anniya‘ wor binedi kuna hayadi ka na
Yerkoy har ga.
Wor ma si dina ka ka sa kur Hunde Hinenodi go
wor banda sa ka na wor’o cow Yerkoy ciinidi; De nda
wor kaabu a ga, a go ta jumbundi ciini wo hal haya ka
ciina nda kamba jere (sentimeter 35) wodi ci ka hun
wor bomodi do ka ka wor binedi do.
Yer’o huna alwakati laalo kuna ka kuna na
adduniadi kam jinde gaaboterey nda Yerkoy wane
asharadiyo ho kuna.Hal yer ma hin ka mey hiney
jaman ka si bey Almasihu ga, bara yer ma huna
naaney nda hinen kuna. Ana ci bara sa ka na yer’o
hanga ciimidiyo ka na Yerkoy go corbu yer na yer’o
hin ka yahadar, hal yer sabab kuna, a ma hin ka
bangeyndi ngu hineydi addunia wo se ka go hinsa ka
to nda ga.
Ay nda ay hukoydi, yer cow ana hinsa ka gay
Oswald Chambers wane citabudi ka se na i go har
haya kur hal a ma laama. Kuna ciini wooyo ka go
hanga:
Wo mom Yerkoy se hayadiyo ka na a go
corbu wor kuna, jina sadi hinne a go fer wor
se fondo hal wor ma koy nda jine… “wor’o
har bomo se: ye hungu ka na han go ta ka
ka ye ta faham!” Amma wor’o hin ka faham
ja moreyda. Ana ci cowdi gngo kate wor
ma faham, amma ciini momdi. Ciini mom
82
anniya kul, mise kul ka na a ciina nda, a go
fer jo fun beenedi kuna ka go ta kate wor ma
beyYerkoy wane ciimi beryo. Amma Yerkoy
si ta bangeyndi wor se ciimidiyo kur ngu ga
nda wor na mom hayadiyo ka na a lawal ka
beyndi wor se.
I har ka na alwakati fo kuna, Yerkoy boro hinkasi
ka ci Charles T. Studd and Hudson Taylor, cindi ka
goro hu bomo fo kuna. Subahi fo, ja tamba, Taylor, sadi
ka na a tun a guna ngu wane ceredi ka go gunkuma
ngu Bibildi ka go fer kuna, a go cow ga gay kayna cire.
Ka jaabi Taylor wane han di, Studd har a se:
“Ay tun ciji maasu de Sandi wane ciini fo jumbu
ay wane lakaldi kuna: Nda wor’o ba ay, wo gaabu ay
wane yamardiyo (Yahiya 14:15). Ay hã ay bomo nd’ay
corbu ay badi Sandi se naaney timmente kuna. Ay jow
ay Bibildi, ay cow linjildiyo. Ay taasi, ay du ka guna
Yamardiyo kur ka na Sandi no ngu wane taalibdiyo
se. Doti ka Yerkoy wane annimadi kuna, ay hungu ka
na ay hanga nga wane yamardiyo, ay jeer gi ay Bibildi
kuna ay du ka hantum I jine Alléluia! Doti ka na ay
na hanga, ay cirri nda ay junubudi, ay wir nga wane
annemadi ay du ka jow anniya ka hanga ga hal ay ma
corbu ga ka ay badi ci ciimi.”
Ay baakoy cow koy, nda sooboy kuna ‘Wor’o hanga
Sandi banda nga wane ciinidi wane aanuradi cire,’
wor jatir go ta guna, sanda misodi ka na Doonudi
go har ga nda, fondo tana si bara ka kuna na yer’o
du baakoyterey timmente ka na ci naaney nda ciini
mom: ‘naaney, yadda de abada ma si suuba!’
83
Naaney wane Ŋadi
Naaney wane jaabidi
Bibil ci goy jiney ka na Yerkoy go jow ka yakuandi
yer wane naaneydi! kulli hinne yer wane naaneydi go
yakua, wodi ci kulli hinne yer’o tuji sandi ga yer wane
diradi kuna, yer’o du ka mom a ciini, yer’o ta har: ‘Ay
si hin’ amma ‘A go hin.’
Sa ka na yer’o cow Bibil, kuboy cere alwakatidiyo
kuna, a go boori yer ma hã yer bomo, wala haya go
hantum wo kuna ka ci:
Tammaha ka go dindi?
Haya ka ga na i go gay yer?
Bibil go ton nda tammahayo. Sa ka na yer’o cow
Yerkoy ciinidi, a go boori yer ma faham gi, bila nda
yer ma dina hayadiyo ka ga na i go gay yer. Ka jete
tammahadiyo ka fur hayadiyo ka na I go gay yer, wodi
na ci ‘ka huna naaney kuna’, furniga, wodi ci ‘ka bun
yala kuna’!
Wor wane jaari kul Bibil cowdi kuna, wo jete
Sandi wane tammaha fo kur, de wor ma dam ga nda
wor wane ka huna nda ga. Misodi kuna nda wor dam
Sandi wane tammahadiyo nda wor meyrey, Sandi Isa
Almasihu go ta no wor se hineydi ka na wor’o to nda
hal wor ma hin ka naaney ka du ka tonton wor wane
hunadi kuna.
Tammaha wooyo go no wor se ciimi hunanteyo.
Nda wor dam gi nda wor meyrey, wor wane naaneydi
go ta du gaabi, haya ka se a harndi yer se: Naaney go
hun hayadi ka na yer’o mom kuna, hayadi ka na yer’o mom go
hun Almasihu ciinidi kuna (Rom Eglizdi 10:17).
84
Wor bey ka hã wor bomo han fo, wala ma ngo ho
naaney? Jaabidi na ci haya ka go yarasu sanda misodi
ka na yer’o hungu. Nda wor jaabi ka har ka na hayadi
ka go ho naaney na ci bara naaney jaŋey, wor hatta
jaabi boyrodi. Wo miila haya hinja ka go no huna ka yo
ci baaseyo: lawaldi ci naaney, ahinkantedi ci ka kawa de
ahinjante ci bomo yendi ganda. Moreyda, wo hungu
bun ije hinja: lawaldi ci naaney jaŋey, ahinkantedi ci
bomo se goy de ahinjantedi ci fooma.
Borodi ka ci inaaneynte wodi ci boro ka go kawa
Sandi Isa Almasihu ga hal ngu ma hin ka dam hayadi
ka na a si hin ka dam nda ngu bomo. Sa ka na a go cow
ngu Bibildi, naaneyntedi go meyreyndi ngu bomo
Sandi wane tammahandidiyo.
Sandi Isa har ngu wane taalibdiyo se: Bila nda ay
wor si hin ka dam haya fo (Yahiya 15:5). Hal yer ma hin ka
naaney Sandi ka dam haya kur ka ci hundence haya,
bara yer ma kow sika ka yer si hin haya fo nda yer bomo
gaabidi. Yer si hin ka dam haya fo ka go mey alkadar ka
ci dahimun haya. De naaney timmentedi ka go yilla ngu
wane misediyo kul Sandi ga si hin ka hayndi bara bine
kuna ka yendi ngu bomo ganda. Nda bine wo cinne go
yer ga, a go ta hin ka har sanda diyadi ka ci Bulos: “ye hin
haya kur nda wodi ka go yakuandi ay” (Filip 4:13).
Furniga, naaney jaŋeyntedi ci boro, ka go wasa
ngu bomo, a go hungu ka na ngu si tonda Yerkoy wane
faabadi. Bine hemey ber nono ka koroshi ka boro booyo
(kaabu si kate ga) si talfi ngiyo bomo Sandi ga hal ngiyo
ma kallasi. A ci bine hemey ber koyne ka guna krecenyo
ka yo si talfi ngiyo bomo Sandi ga hal i a hin ka huna
krecenterey huna ciimi ciimidi. Addamaije alhali wodi
si hun bara bine sendo kuna ka go fooma.
85
Naaney wane Ŋadi
Sadi yer’o hin ka har ka na hayadi ka go ho
naaney na ci bara fooma, de wodi ka go naaney jaŋey
na ci bara bomo yendi ganda. Ka fur hayadiyo ka
na yer’o hungu dooney kuna, ka naaney ngu bomo
nda ka wasa ngu bomo ci hayayo ka go jandi naaney
timmente ma hirow bine kuna.
Addamaije misediyo kur ka wane addelildi ci ka
no gaabi bomo se kur ci hayayo ka go luufundi naaney
Almasihu ka tun wane hiney berdi kuna. Yerkoy wane
hineydi ka si mey gay do go tabatindi tammahandidiyo
ka na a dam yer se de a na fur yer yer nda yer bomo
hal yer ma huna nda yer wane alakaldi.
G. K. Chesterton (1874-1936) go fur koboyje
fooma yaadadi ka go wasa ngu bomo ga:
Hayadi ka na yer’o lajaba nda hŏ na ci bara
haya fo kala bomo yendi gandadi ka si nongudi
ka kuna na a go hima ka garndi. Bomo yendi
ganda go lagara hakakundi linjidi ga, ana ci
wodi se na a takandi. Adamaije wane kokordi
ci a ma sika ngu bomo kuna, amma ana ci ka
sika ciimi ga: nga bine hayadiyo kur bar bar
Krecendi kur ka go cindi a go wakkal addamaijeyo
wane yaaseydiyo ga wala ka go haw ngu misediyo kur
ngu bomo ga ka fur Sandi, a koydi si hin ka du Yerkoy
wane gomnidiyo i ma timme. Sanda hari ka go jumbu
ganda, Hunde Hinenodi, Ka Isa go kaati nda Hari
Hunante, si hin ka jur boro wodi do here ka wane binedi
go funsu (Abakuk 2:4-5).
86
Amma wodi ka binedi kuna na Hunde hinenodi
go timme, wodi ci krecendi ka go bey bomo yendi
ganda kuna ka ngu go tonda Almasihu hineydi wane
faabadi, hal ngu ma hin haya kur.
Jaari kokordi, jingar jaari berdi, Isa key ka kaati:
nda boro go far, a ma ka ay do, a ma nyin. Boro ka
naaney ay, Isayo go jur ka hun a kuna, sanda misodi
ka na hantumdiyo go har ga nda; hari hunante”
(Yahiya 7:37-38).
Han kur wor’o hin ka kam Isa ceediyo cire ka cin
hari hunante wodi. Nda wor dam ga, wor hunadi si
ta ye ka tuuji wor wane beyreydi ga wala wor wane
cowdi ga, amma a go ta ton nda Hunde Hinenodi
wane annuradi ka go ta jara wor wane kuna here
borotereydi ga.
Wo hungu ka, Hunde Hinenodi wane borotereydi
kuna, yer Sandi ka tun kaynandi ngu bomo ka daabu
nda naaneyntediyo kur ka hayndi taoterey kuna
wane ga kuurudi. Labudda, hŏ, krecen fo kur ci boro
ka ga na Sandi Isa go ba ngu ma goy nda yer wane
addunia wo ka go huna bila Yerkoy. Krecen fo kur ka
go yahadar kuna Hunde Hinenodi go ba ngu ma goy
mise ka kuna na kallasi ma hin ka bara woydiyo nda
hardiyo se ka yo go bila tammaha nda Yerkoy.
Ganda wor wor ci Yerkoy ka ci ihunantedi jingareydi,
sanda misodi ka na Yerkoy har ga: Ye ta goro ngi nda
cere game; Ye ta ka i se Koy, de i go ta ka ye ne boro
yo” (Korint 2, 6:16).
87
Naaney wane Ŋadi
Diyadi ka ci Bulos bey haya alhikimante wodi ga a
du ka har: Haya ka se yer’o mey tammaha wooyo cinne, ay
baakoyyo, yer ma hienen assobon nda hunde wane jiibi kur kuna,
ka dorkoto hinenterey kuna Yerkoy hamburey ra (Korint 2, 7:1).
Yabudu Lasaldi
Japazon go beyndi adduniadi kul kuna sanda goy
jiney ka go kate condu piano wane korfodiyo. Sa ka
na hinsandi nda ngu fondodi, a go kate korfodiyo ma
condu ngi wane kudi ga, wodi go kate a ma no jinde
kaanoyo ka go hanga cere.
Misodi da cinne, Bibil ci goy jineydi ka na Yerkoy
go jow ka kaanandi doonu tarodi ka hun addamaije
bine kuna nda i kaanodi ka ci benence. Mise ka kuna,
sa ka na Bibil go haryer se bangeyndi alhikimante,
Yerkoy wane hinentetereydi wala nga badi, a ma gar
yer go taotarey kuna yer wane ciinidi nda yer wane
yabududi kuna. Haya ka se a harndi: wo ci cere do nda
azzaburyo, nda saabuyo, nda donyo ka ci hundence; wor
ma don ka sabu sandi nda wor binedi kul (Ephésiens 5:19).
Yer wane kuboy cere alwakartidi kuna, nda yer’o
ba ka saabu Sandi nda ciimi, yer’o hima ka kamba
yer lakaldi kuna hă wooyo ka go hanga; yer’o
guna alhisib wooyo kuna:
Haya tao ka na ay koroshi babadi ga ka ci
Yerkoy?
Haya tao ka na ay koroshi babadi ga ka ci Ijedi?
Haya tao ka na ay koroshi babadi ga ka ci
Hunde Hinenodi?
88
A ci bine damey, jaari wooyo kuna,yer ma guna
ka,Yerkoy borodiyo do Yabudu booni tao:Yabudu
si wo ci haya ka Sandi Isa cindi ka wir: ci hunde, de
wodiyo ka go ba ka yabudu ga go hima ka dam nga nda
Hunde nda ciimi (Yahiya 4:24). Yer’o hin ka har ka na
Yabudu ciimidi go hima ka damdi Hunde Hinenodi
nda Yerkoy ciinidi kuna. Wo cinne Yabudu fo ngo hin
ka kate niali babadi wane binedi kuna.
Sa ka na Hunde Hinenodi jumdi yer lakaldi
Yerkoy wane alhikimadiyo ga- nga wane badi, nga
wane hineydi, nga wane hienentereydi, nga wane
addawladi, nga wane beynteytereydi, nda haya bobo
fooyo ka go corbu ka a go boori- yer binediyo go go
tun ka key de Doonu tao yer kanjediyo ga go hin ka
faaba yer yer ma jow kuna here alhali boyro: sa ka na
yer’o ka ta ŋare, sanda misodi ka na ay dam ga nda, sa
fooyo ka ye yer kanjediyo ga si wasa hal yer ma corbu
Yerkoy se, bomo yendi ganda kuna, yer wane badi
nda yer hangadi.
A go boori yer ma jete ka na, sa di ka na Yahiya
cindi ngu fo Almasihu jine Patmos gungudi ga, ana
har: ay ye ay kanjediyo ga, amma: Sadi ka na ay guna
ga, ay kam a ceediyo cire sanda ay bun (Bangeyndi 1:17).
Nga bine a go boori yer ma bey ka na ja fahamey
boyro nondi krecen se, sa fooyo, albida jasente si jan
ka bangey. Sandi Isa Almasihu, sa di ka na a cowndi
taalibdiyo se misodi ka na yabudu boyrodi go hima
ka damdi nda, a gey gi yabudu futudi ga. Sa di ka na
a har Samari woydi se ka boro go hima ka yabudu
‘hunde nda ciimi kuna,’ a har a se mo ka na wor’o yabudu
hayadi ka na wor si bey (Yahiya 4:22).
89
Naaney wane Ŋadi
Yabudu go bisa haya ka na boro go maate: A go
hima ka tuuji Isa Almasihu wane borotereydi ga. Nda
gar Yabudu wane addelildi ci ga feeri, bila nda a ma
kate naaneyntediyo ma koy Sandi do here, yr’o hima
ka yadda ka na yabudu lasaldi na ye ka bara. Nda
yer’o ba yer ma saabu Yerkoy, bara haya ma damdi
yer kuna ka na ci yer ma maate ga ni. Sandi go hima
nda haya tana.
Yabudu ciimidi, wodi ci bomo yendi ganda kuna, yer
ma bere yer borotereydi kur, yer binedi, yer gadi, yer
hungudiyo Sandi Isa Almasihu do here; sa fooyo nga
ngo bangeyndi Yerkoy ciinidi. Nda yer hin ka dam
ga, yer’o ta saabu ga ka jeerey ga ka boori.
Ka gay iberedi
Nga, Sandi go ba ngu ma barkandi kuboy cere
alwakati wo. Wor wane lakaldi hinen moreyda. Nda
wor yadda hayadi ka na Isa timmendi wor se salibdi
ga, wor’o ta niakar wor bomo, wor wane addawladi,
wor naatadiyo nda wor meyreydiyo. Wor’o ta hirow
yabudu sii tao kuna de wor’o saabu Sandi. Wor’o
hungu ka na wor kuboy cere alwakatidi barkandi ka to
ngu gaydi do wala? Ana!
Ibere fo go doti ka go dukur kuna a go lelinde ka
batu yer. Iblis go niama kuna haya ka se Yerkoy dam
mana mise hal ma du hinje ka gar nga ta kokordi ci
nuune bila mise tana kur. Wodi se na a go dam haya
kur ka kuna na a go hin ka kow yer Yerkoy hangadi
kuna ka hasara yer wane seedetereydi.
90
Sa ka na yer’o cow Bibil, hā fooyo go hima ka
hāndi, hāyo ka go ta faaba wor wor ma lelinde ka
kor Yerkoy iberedi wane almaciladiyo: Alhisib wo
go corbu yer:
Guna tao iblis wane takadi ga wala?
Guna tao iblis wane anniyadiyo ga wala?
Guna tao iblis wane almaciladiyo ga wala?
I filla ye ne haydi ka du ije keyna ciina fo ka go
koy alhadi lokoldi do. Alhadi wicir fo, a niadi gar ga
nga wane karadi cire a go ngu kanjediyo ga. A hā ga,
“Ma na n’o dam ne,”Ije keyna ciinadi jaabi ka har
“Ye jijirndi iblis, Subahi wo, ay mom alhadi lokoldi
kuna doonu tao fo: A go har ka na iblis go jijir sa ka
na a guna ihieneno ka go ngu kanje ga. Sadi ye ye ay
kanjediyo ga ka jijirndi iblis”
Amma nda ciimi, hal iblis a jijir, bara yer ma
dam haya ka bisa ka ye yer kanjediyo ga. Isa wane
madi ngi jijirndi ga a go du ka hoobu a ga nga wane
hineydi hunadi ga, ma gaabintedi wodi bomoy kuna
na Hunde Hinenodi go goyndi yer hal yer ma kow a
wane kamba wikomdiyo kuna huna sendoyo.
Krecen boboyo go hungu ka na nda ngiyo feynda
iblis, nga mo go ta feynda ngiyo; amma i go hiila
ngiyo bomo. Yer ma dam sanda: a go kuboy ka sa ka
na wor key Sandi jine ŋare kuna, wor’o maate ka na
binedi si kan haya bisante fo se, wala mo wor’o bey
ka na iblis ngo taasi ka tundi wor alakaldi ka du ka
hemba hemba wor nda junbuyo ka ben ka jisi salibdi
cire. Yerkoy, nga ta, a suuba ka dina junbudiyo ka na
91
Naaney wane Ŋadi
a ben ka hinje, amma iblis go yendi kate gi yer jine hal
yer ma sika Yerkoy wane hinjedi kuna.
Sika, hamburey, bomo hawey nda tammaha
jaŋey ci taamensayo ka go corbu dooneyra hayadi ka
na iblis go dam hal ngu fey yer nda Yerkoy.
A go dam mise kur ka kuna na ngu ma kow yer
wane nialidi nda yer wane alafiyadi. Sadi, bara yer ma
yilla yer misediyo kur Sandi ga hal a ma faaba yer yer
ma bey doti ka na iblis go din yer nda mise ka kuna
na yer’o hin ka daabu fondo wodiyo kul ka kuna na a
go wir ngu ma bisa ka hirow yer binedi ra.
Addamaije gurje kuna yer’o guna alkiyasa si
hinka. Wodi ka go tangam nda wodi ka go kuboy
tangamkoydiyo. Misodi nga ci hundence tangamdi;
ka tangam nda ka kuboy tangamkoydi ci alwajib. A
hinkadi kur si tuuji bara Yerkoy wane ciinidi Yenje
jineydiyo ga. Wor wane kuboy cere alwakati kuna, nda
wor’o ba wor ma du kuboydi wane daamedi, wo dam
cere bine, hal han ka na wor nda iblis kuboy wor ma
hin ka fattandi a se Yerkoy ciinidi ka tangam ga nda ga.
A go boori yer ma bey ka na, nda yer ŋare Yerkoy
wane ciinidi fondo kuna, wodi ci yer’o ŋare Yerkoy
wane ibaydi kuna! De Yerkoy wane ibaydi wor se ci
wor ma du hiney iblis nda ngu wane almaciladiyo kur
ga ka go taasi ka kamdi wor.
Hundence gurjedi ka go tangam: Wor’o hungu sadi
ka na Isa siindi ganjidi kuna. Ye ba ka hungu ka na
Isa hun kuboy cere ka kuna na a cow tawreta wane
92
alhisibyo. Hnatumdi ka na a go kaati ka kow ngu
bomo kumseydi kuna go Bibil wane ciitabu wodi
kuna. Ce hinja, Sandi go kaati ciinidi ka hantumdi:
“A hantumdi…. A hantumdi…. A hantumdi… (Matta
4:4,7,10). Nda ana ci jarab wo, a si ta kuboy yer se yer
ma faham hayadi ka na Azaburkoydi ba ka har sadi
ka na a go har Sandi se: “haya ka se ni jeerey ni wane
tammahandidi.” (Zabur 138:2). Yerkoy wane ciinidi
wane gurje jiney gaabintedi jurndi iberedi.
Misodi da kuna, wor wane Hundence gurjedi
kuna, nda wor’o ba ka hin iblis, a go boori wor ma jente
ka goynda Yerkoy ciinidi ka ci Bibil sanda gurje jiney
ka go tangam. Sa ka na iblis taasi ka dam hungu futuyo
wor wane alakaldi kuna, hayadi ka go soolom wor si
bara Yerkoy ciinidi kuna. Kuboy cere alwakati fo boyro
go hunandi ciinidi ka yakuandi ga wor binedi kuna, a
go du ka kate wor ma key iblis wane toniediyo se.
Doonu wo ka go hanga: “Iblis wane almaciladiyo,”
ka boro filan hantum, ci haya sinji ngu linjidiyo
ciimidi kuna sanda misodi ka na a go hantumdi Efes
leterdi kuna jemna 6.
93
Naaney wane Ŋadi
Iblis wane almaciladiyo
Ay du gurje futu hõ
ay ŋare nongudi do.
Ay koy kuboy Yerkoy ka ci a do
Amma ay gar do ti Iblis.
A go ŋunu ŋunu, ‘ni hin ka ŋare nda soboy
N’o hin ka har arfu fooyo sa ka na ni go ni kanjediyo ga,
Amma ni si hin ka ŋare, n’o bey a se haya.’
Ka jow ay haŋadiyo fondodi,
De wodi faaba ay ay ma mom a jindedi ka boori
A du ka faaba ay ka fetowndi ay wane hambureydiyo.
Sadi ay mo ay hawjey ay wane yenje jiney fodi,
Ay cediyo go sila alafiya,
Ay tinjidi go hawkuna nda ciimi,
Ay takubadi, ci Yerkoy ciinidi,
Ay wane ashara gande dabureydi go ngu nongudi
kuna,
Ay binedi kuna badi ka go kallasi,
Ay wane naaney kooreydi go ngu takadi ga,
Nga wane nuune delewntediyo filla deesi ka ka,
Ay kaati Yerkoy Isa madi kuna;
Ay du ka talfi ay bomo kuri alkadarntedi,
Sadi ka na Iblis go jur hawi ber kuna,
Ay kuboy Yerkoy ka ci a do!
Hundence gurjedi ka go kuboy iberedi: Hin
timmente go ba haya ka bisa tangam alkiyasa
ni. Yer’o huna addunia kuna ka go lajaba; boro
boboyo (kaabu si kate ga) ka yo maganda se na
94
Sandi bun. Adduniadi kanje tacidi kur kuna, woyyo
nda hayyo go lajaba kuna de iboyo danam i go iblis
wane korfoyo kuna. Ye hungu ka na iblis go bey
ka na alwakatidi dungura de wodi ngo tusa ga a
ma tonton iberetereydi nga wane alkiyasa kokoro
wooyo kuna hal ngu ma kur borodiyo derey
abadante fondo kuna, bila tammaha, bila Yerkoy.
Bibil go har ka ciimi nono, Yerkoy lelinde alkirbiti
bangu iblis nda ngu wane sheytandiyo se. Amma
yer ma hungu ka na nuune bangu wo na takandi
addamaijediyo se. Ana! Sandi bun wodiyo kur se ka
derey. A ka ta taasi ka kallasi wodiyo kur ka derey.
Furniga, nga wane dukurdi kuna nda nga wane
konnoreydi kuna haya kur ka go hien se, iblis go
wir ka hangandi ngu banda lajaba abadantedi kuna
hunde hinne kur ka na a hin. Nga wane tangamdi
kuan hundediyo se, Sandi go taasi ka kallasi (Luk 19:10),
Krecenyo ka yahadar wane goydi kuna.
Wor bey hă wor bomo ma se na boro boboyo ka
ci alakal beryo si hin ka faham linjil wane alkabardi?
Bibil go har yer se ka na boro go doti ka go duma
bomo hawey nda danamterey ngi wane lakaldi kuna.
A go bangeyndi wodi ka goy, a go du ka farafasuiya
ma se na a go sendu afooyo se i ma ka krecenyo:
Nda yer wane alinjildi ci haya ka go gum hal sa, a
go gum wodiyo se ka derey, aljahildiyo ka jaman wo
wane koydi danamdi ngi wane lakaldi, hali ma si
guna Almasihu wane addawladi wane annuradi,
ka ci Yerkoy wane biidi (Korint 2, 4:3-4 kj).
95
Naaney wane Ŋadi
May nga ci jajab Yerkoy wane annuradi nda nga
wane badi se ka go jandi ciimidi ma hirow wodiyo
ka derey wane binedi kuna? Sheytan! Wor’o jow
wo sooboy kuna sa ka na wor’o ŋare hardiyo nda
woydiyo se? Sa ka na yer’o ŋare hal yer ma borcindi
wodiyo ka na naaney, ka kow gi iblis wane tangari
fondodiyo kuna, ka kaati i ga Isa wane ma berdi. Ma
alhikimante wodi, ka go borcindi, ka ci hinkoy ma
ganda se na Charles Wesley hantum:
Isa, madi ka go madiyo kur se bene
Jahanam kuna, dowdi ga nda benedi kuna
Almalaykadiyo nda borodiyo go sujudu a cediyo cire
Sheytandiyo go hambur ga de i go jur.
Nga, hin iblis ga nda nga wane sheytan wangudi
kur ga wodi dundi hal abada kalwer salibdi ga:
Yerkoy wqne ijedi bangey, hal ngu halaci iblis wane goydiyo
(Yahiya 1, 3:8). Alléluia! Yer si gurje kuna ka hun yer
ka kamba ka ben. Furniga! Yer’o din hiney ka ci yer
wanea to jiiri jember hinka.
Horey wo ka se ni go har Eshek kuna, a go kuboy
wor ma dam haya ka go kate wor ma hin. Ja alwakati
wodi kuna, a go bey ka na ngu si hin koyne; amma
nda wor wane gurje kasineydi, wala nda a si hin ka
bere misediyo, a go dam mise kur ka kuna na gurjedi
ma si ben.
Misodi nga ci iblis misedi; wala nda si tammaha
ngu ma hin, a go dam mise ka kuna na ngu wane
kamdi ma gey.Yer ma dam albarka Sandi se haya ka
se alwakatidi ka cindi kuna hal iblis ma hawndi, a ci
ibere ka yer hin ka ben, jina ibere nono ka yer’o ben.
96
Bibil go har yer se ka na Yer’o bey nga wane anniyadiyo
(Korint 2, 2:11). Nga bine, gurje fo kuna, ka bey iberedi
wane alkiyasadi ci haya boyro!
Diyadi ka ci Yahiya go farafasiya yer se alwalidiyo
wane hindi ka yo hin iblis. Hindi ka na Sandi du ka
ngi wane hindi: I hin ga feeji ijedi wane kuridi maganda
se nga nda ngi wane seedetereydi wane ciinidi se, de i na ban
giyo wane hundedi hal nongu ka kuna na i hambur ngiyo ma
bun (Bangeyndi 12:11). Yer ta se, yer si ba yer hundedi
mise ka kuna na yer’o hambur bun haya ka se yer wane
har jeenodi ben ka kanjindi Almasihu (Rom Eglizdi 6:6).
Nga, wodi ci kuri hinendidi, me tu wane cirridi
nda almasihu wane salibdi ka go kate yer ma hirow
Isa wane hineydi ga aljahanam wane gaabidiyo ga.
Alléluia!
Wo niali ay banda haya ka se Sandi Isa lelinde
hayadiyo kur hal yer ma ci krecenyo ka yo ci balikiyo,
hinkoyyo. Amma, yer ma hungu ka na, nda nongu
fo here, yer’o wongu ka hun ije ciina terey kuna
hayadiyo ka ci Yerkoy wane misediyo kuna, nga ta do
here, a si ta gaabi yer yer ma hanga ngu banda huna
timmente kuna. Yer hundence hineydi go gunandi
sa ka na yer go addunia wo kuna, de, yer wane
balikitereydi wane keydi do ne, yer’o niali, nda mise
wodi himarey, baakoyterey kuna Sandi banda, sa ka
na yer’o ta to Bene.
97
Hunde Jassasu
1. Ma na ye hungu sa ka na ye jirbi?
2. Sa ka na ye cow bibil, ye hungu
ka na ye ta mom Yerkoy ma ci ay
do wala?
3. Sa ka na ye cow bibil, ‘Ye lelinde
ka dam hayadi ka na Yerkoy go
ha rye ne wala
4. Ay wane hunadi ci haya ka tuuji
ay ga wala almasihu ga ka go
huna ay kuna (Galat 2:20)?
5. Ay ci boro ka go kawa ngu
bomo ga wala? Nda wodi nono,
ay lelinde ka niakar ay wane
foomadi ka wakkal Yerkoy wala?
6. Ye bey ka na ka Yabudu Yerkoy
ci hayadi ka bisa haya kur wala?
7. iblis go mey ay hunadi kuna
goro nongu wala?
8. Ye tonda ay ma meyreyndi ay
bomo se Almasihu wane hindi
iblis ga wala?
98
99
p
Ay naaneydi du hinanjam,
A cendi, ana ci beyrey tao wooyo kuna, ana ci addin
kuna:
Ye naaney wodi ka go huna dahimun,
Nga wane dooreydiyo go key ye ne.
Ay binedi go kani Yerkoy ciini hantumtedi kuna,
Kallasidi go ay wane kallasikoydi madi kuna,
Kallasidi go nga wane kuridi kuna.
Ay si to nda ciini tana fo koyne,
Ay si to nda boro fo ma fansa ye ne koyne,
Isa bun, wodi go wasa,
Haya ka se ay ma ganda se na a bun.
Lidie H. Edmunds
100
Jemna V
Naaneydi wane
alfeydadi
W
o taasi ka miila har fo ka se na a ci alwajib a ma
juba isa ka kuna na biondey beryo go ka koy
ngu cere fo do ka go hari banda. A si mey hi, amma
a go mey ser-wală nda korfo sii boboyo ka fo nda afo
si sawa. A jow silli ciinadi ka deesindi ser-walădi hal
a ma hirow ngu wane ceredi kambadi kuna. Amma
silli meyradi ga a go haw iworo fo, nda iworo tana
fo, itana fo koyne hal nongu ka kuna na sillidiyo
kur mara ka ka korfo gaabinte ka go hun nga do ka
koy hal Isadi jere fodi bondeydiyo se beene, a du ka
hawndi tuurinia fo ga. Wodi banda a din korfodi ka
juba haridi ka koy ngu ceredi do.
Wor ka ci Yerkoy ijeyo ka hayndi taoterey kuna,
wor ben ka dam wor naaneydi kul Sandi Isa Almasihu
wane bundi kuna wor junubudiyo hinjedi se. Amma
sa ka na wor sinti ka cow Bibil, lalla wor naaneydi ci
101
Naaney wane Ŋadi
haya ka go luufu sanda silli lawaldi- wodi na jandi nga
nga kate serwalădi ma koy isadi jere fodi ga. Amma
haya ka se naaney go hun hayadi ka na yer’o mom kuna de
hayadi ka na yer’o mom go hun Yerkoy wane ciinidi kuna (Rom
Eglizdi 10:17), Wor’o ta guna ka nda wor dorkoto ciinidi
cowdi kuna, wor’o ta faham tammahandidiyo, wor
naaneydi go ta tonton ka sahin. Yerkoy go ba maaney
bara Yerkoy wane ije fo kur nda ngu benence babadi
nda cere game.
Jud go hungudi yer ngu wane leterdi kuna ka a
ci alwajib yer ma cen naaney rassasu lawaldi ga ka go
kallasi: wor, baakoyyo, wo sahinndi wor bomo wor naaney
safintedi ga… (Jud 20).
Yerkoy ciinidi go fahamdi ga yer se nda miso cinne:
amma wor ya baakoyyo, wor ma cen wor bomo wor
naaney hinenodi ga, [wo koy nda jine, wor ma tonton
ka koy bene sa kur sanda hu ka cendi] ka ŋare hunde
hinenodi kuna. Wor ma kamba wor bomo Yerkoy
wane badi kuna, ka henjen yer wane koydi ka ci
Isa Almasihu wane hinnidi, huna dumintedi se.
Wor ma hinni cindidi se, ka fey gi: wor ma kallasi
cindidi nda hamburey, ka kow gi nuunedi kuna, ka
konno wala ngi wane derbediyo ka i wane assobondiyo
jiibindi. (Jud 20-23).
Hantum wooyo go har yer se ka na yer’o hima ka
cendi hundence mise kuna (wodi ci yer ma yakua yer
ma nin naaney kuna) naaney assasu alhakika wo ga
ka go kallasi, ka tabati ŋare kuna, ba kuna, tammaha
hunante, ba ka go gunandi, nda anniya hundediyo
taasidi kuna.
102
Naaneydi wane alfeydadi
Sanda misodi ka na wor kallasinda, naaney wane
no kuna, wo man naaney kuna, Sandi ka tun wane
huna wasantedi kuna. A go ta boy wor wane kuna here
hunadi, haya ka se a go tabati wor kuna. Nga, Tenjentedi
go ta hun anda naaney (Rom Eglizdi 1:17; Galat 3:11; Hébreu
10:38). A ci beenedi kuna, wala wor wane hunadi kuna
dow wo ga, wor’o hima ka huna naaney kuna- wo huna
nda wor wane naaneydi kul Yerkoy nda nga wane
tammahandidiyo kuna, ka du ka yahadar hal a ma hin
ka timmendi ngu wane ibaydi wor kuna. De wala sa ka
na wor to aljanna, wor wane naaneydi ngo ta kate wor
ma hin ka nialinda Yerkoy wane ibay abadantediyo
nda nga wane badi ka go haya kur ka na yer’o hin ka
hungu wala ka miila.
Moreyda ka na wor go dow wo ga, naaney ciimi
ciimidi ci haya ka go hima ka wakkal Sandi Isa
Almasihu sa kur, nga ka go ba ngu ma dam wor kuna,
nda wor jatir hayadi ka si hin ka timme nda mise tana.
Haya ka se yer ci Yerkoy ijeyo, a ci alwajib, yer kuna
afo kul ma ber naaney kuna; yer’o hima ka jente ka
wakkal wodi ka go no yer huna, nga ka go mey yer se
mise jaari kul.
Sa boboyo bine, yer’o tuuji yer wane lakaldi ga
hal yer ma du naaney timmente. Yer wane bomo se
goydiyo go taasi ka bar naaneydi nda bine kaaney, wala
mo ka bar ga nda sardiyo Sandi madi kuna. Amma
naaney hunantedi na ci haya ka alwajib a gunandi Bibil
cow kuna wala hayayo ka ci bibil wala addin miseyo
kuna. Wala nda alhali wodiyo go hin ka corbu sa fooyo
ka yer ci naaneynteyo.
103
Naaney wane Ŋadi
Naaney ciimi ciimidi go haw yer nda Sandi ka
tun wane marakasineytereydi ga. Krecen boboyo
go hungu ka na ka tuuji ngiyo wane beyrey ga, wala
ngiyo wane lakal ga, wala ngiyo wane hineydi ga
wala ngiyo wane almandi ga go kate ngiyo ma du
huna boyro; amma Bibil go cowndi yer ka na Hunde
Hinenodi ngo hima ka goyndi krecendiyo ka hayndi
taoterey kuna wane hunadi. Nda yer si hunanda
naaney ka go tuuji hayadiyo ka na Yerkoy go no
yer ga, Hantumdiyo go har yer se ka na, yer wane
goydiyo nda haya kur ka na yer’o dam, i kur ci yaada.
Ana ci nialidi wala lakaldi wala bine kaaneydi ka na
yer’o dam haya nda ngo kate a ma boori, amma bara
a ma ci naaney goy.
Haya kur, Yer hunadi kuna, Yerkoy badi ma hun
a kuna ka go kate yer ma kallasi wala yer ma hungu
yer cinne si bara- a ka njorfu, goy, beyrey kaddasu,
hiney, boori, haya kur ka nono, wodi go corbu ka na
wor si hun anda naaney ciimi ciimidi. Sutura nda
borterey fodi ka ci ciimidi ci wodi ka na wor’o du
wor wane kallasikoydi kuna ka ci Yerkoy. Nda wor na
huna miso cinne naaney kuna, alwakati wo ka kuna
na wor ci hijji koyyo dow wo ga, wor hatta niali ber ka
wor si du bara Yerkoy jere nda goydi ka kuna na a go
dam wor wor hunadi kuna. Haya ka se haya kur ka na
ci naaney goy kur ci junubu (Rom Eglizdi 14:23).
G. Keith go har yer se ngu wane fahameydi kuna
nafadi ka na yer’o du nda yer hun anda Yerkoy
ciinidi hal yer wane naaneydi ma hin ka bangey, ciini
wooyo kuna:
104
Hinne fo nga ci wor wane assasudi yakua
Ka wor ma ganda se ka ci ihinenoyo
Yerkoy cen wor wane naaneydi se
Nga wane ciini jeerodi kuna.
Bila nda Yerkoy jindedi ka momdi, a du ka
yaddandi wor wane binedi nda wor wane hunadi
kuna, nongu si hin ka dundi hundence tonton seana ci haya ka go tabatindi a wane rassasudi; Haya fo
si hin ka bisa alwakatidi ka na yer’o dam Sandi jere
baakoyterey kuna.
Naaney ci gabidi ka go hay bakoyterey hunante
Yerkoy do.
Ye hungu mara fo ka damdi Grande Bretagne,
a to jiiri boboyo, ka kuna na ay ci “tun” ciini haya
ka go to paster jongu jine. Sandi goy yer game nda
hiney hal binediyo ma fer. Sadi ka na yer cindi ka
ŋare, paster fo tun sadi hinne; a modiyo go ton nda
mundey, a bine ba, de a ŋare haya ka go himanda
miso cinne: “Ya Sandi, ye cirri nda ka, alwakti boboyo
ka kuna na ay ŋare harme wooyo jine, Ay yendi lakal
ngi jatindi se, nda ay ta jatindi wane beyreydi se ka
bisa ni ta se”
Yer binedi go dam siiri ka, wala ŋare kuna, sa
fooyo yer’o tugu arfuyo banda, bila yer ma taasi ka
fur yer binedi wane almushakadiyo yer benence
babadi jine. Ka har ŋare wala ka ‘har yer ŋaredi,’
wodi na ci yer go ŋare sooboy kuna. Amma nda yer
binedi go fer Yerkoy jine, hinen kuna, nga wane
annuradi nda nga wane hinentereydi jine, Sandi go
dindamey yer wane kuboy cere alwakati kuna.
105
Naaney wane Ŋadi
Ka miila ka na junubunte go hin ka nialindi
Koydi ka go hinen ce hinja ci hungu ber! Amma Bibil
go har yer se ka na wodi da maganda se na Yerkoy
taka addamaijediyo; Hal ngu dawlandi ngu bomo. A
kan yer se wala a tar yer se, yer kuna afo kur go bara
Yerkoy hinente jeereydi maganda se.
Wo dira nda mise ka go yajaw Yerkoy misediyo kur
kuna (Kolos 1:10) Wodi nga cindi a ci Diyadi ka ci Bulos
wane Ibaydi Kolos Eglizdi se. Al Aalim ber ka ci
Handley Moule bere “ka yajaw mise kur kuna” nda ‘nga
wane ibaydi beydi kuna.’ ci sanda sa ka na n’o har boro
filan se “a damdi nda ni wane ibaydi”. yer’o corbu ciini
wo kuna ka yer bandi afodi wane ibaydi nda yer wandi.
Ka taasi yer bomo daame bila hayadi ka go yaajaw
Yerkoy, wodi ci yer’o tusa yer bomo ka cab tondiyo ga,
ka duka ceteyo, ka kuboy jajabyo huna fondodi kuna.
Amma niali ber nga ci naaneynte badin da Yerkoy
jatindi binedi se sa ka naYerkoy wane ijedi go huna
baakoyterey hinente kuna ngu wane takakoydi banda,
jeerey nda ba kuna.
Bibil go har yer se ka na haya go ‘naaney’ nda ‘ka
yaajaw Yerkoy’. Hébreu 11: 6 kuna, yer’o cow: Bila
naaney, a si kuboy boro ma yaajaw Yerkoy ... Hayadi ka
go hanga go dam bine krecen naaneytediyo kul se,
haya ka se a go harndi yer se ka wodiyo ka go taasi
baakoyterey Yerkoy banda go ta du baraji;... Boro ka go
man Yerkoy, a koydi go hima ka yadda ka a go bara, ago du
ka baraji wodiyo ka go taasi ga (Hébreu 11:6).
Hundence barajidiyo, ka Yerkoy go koddor
wodiyo se ka go huna baakoyterey timmente kuna
ngi wane kallasikoydi nda ngi wane sandi banda, ci
hayayo ka si hin ka faranfasiyandi, jina boro kur ka na
106
ci wodi jatindi ka se na Yerkoy ba ga si hin ka faham.
Baakoyterey hunante ka go yaajaw ga, a go du ka
nialindi ga, wodi sirridi na ci bara naaney.
Nga naaney kuna na Hunde hinenodi go no Yerkoy
wane ijedi se Sandi ka tun koyne wane hineydi.
Sanda misodi ka na yer guna ga ka bisa, a go
kuboy yer kuna afo kul se a ma guna Yerkoy wane
tammahandidiyo, a ma mom ga waaju kuna, wala
mo a ma cow ga Yerkoy ciinidi kuna, bila kuboy cere
wodi ma no yer hundence yarbaha: Amma ciinidi……
na hinsa i se haya fo, haya ka se wodiyo ka mom ga na din ga
nda naaney (Hébreu 4:2).
A ci alwajib Yerkoy ciinidi ma hun yer bomodi do
ka jumbu yer wane binedi kuna, a ma du ka niaami
nda naaneydi, hal hayadi ka na yer cow ma mey yer se
nafa. Ne na Hunde Hinenodi go dam yer hunadi kuna
Sandi Isa Almasihu wane annemadi, annema ka go no
yer hiney yer ma hin ka kaadim ga alwakati kur, ka du
ka corbu ka na nga wane gaabidi go wasa hal yer ma
tenje adduniadi almushakadiyo kur.
Wodi kur kuna, haya go doti ka go henen, wodi ci
naaneyntediyo kur go hima ka guna jarab nda sii. Iblis
jatindi go ta goynda ‘adduniadi’ nda nga wane booni
hayadiyo ka hondi yer Jaari kur baakoytereydi ka na
yer’o du Sandi do. Haya fo si dor ga ka to sa ka na a go
guna Yerkoy wane ije ka go hanga ngu Sandi nda ngu
kallasikoydi naaney timmente kuna. Sadi yer bomo ma
si hawnda ka na a go dam haya kur ka na a go hin ka
susumdi Takakoydi ga krecendi ka hayndi taoterey
kuna ka du ka jandi a se misodi cinne a ma du kuboy
cere alwakati ka go nafa nga hundedi.
107
Naaney wane Ŋadi
Wodi se ka ci danam hunde hisab ga, addunia wo
fo nga ci ciimi huna wo kuna. Amma ciimidi itana fo:
Ciimidi si bara hundence hunadi kuna. Haya ka se haya
kul ka go adduniadi kuna, assobn wane alhawa, mo wane
alhawa, nda huna wane fooma, wooyo na ci babadi wane,
amma adduniadi wane (Jean 1, 2:16). Haya ka se borodiyo
go nan iblis ma hiila ngiyo yarasey kuna, a go yarasu
sheytan ga a ma hiila gi nda alkiyasa wooyo.
Bibil go har yer se ka na yer’o tusandi junubu
kuna nda assobon wane alhawa (wodi ci dindamey
bila lakal), nda mo wane alhawa (wodi ci meyrey bila
alakal); anda huna fooma (wodi ci hiney bila lakal).
Sheytan go bey misediyo kur ka kuna na a go hin ka
du hirow do hayadi ka na Yerkoy lelinde yer se kuna.
A go dam haya kur ka jandi yer ma hanga Yerkoy haya
ka se a go bey ka na baakoyterey wodi go yakuandi yer
hunde hisab ga, jina baakoyterey wodi go dam niali
ber yer benence babadi binedi kuna.
Assobon wane alhawadi Addunia ajahil, ka go tonda
alfasiciterey na iblis go jow ka kaati yer ka kamdi
yer ngu wane kumseydi kuna assobon wane booni
hayadiyo kuna. Yer wane iberedi go du fondo yarasu
wodiyo ka go ba adduniadunceterey wane hunadi
kuna. Labudda, wodiyo ka na a go din ngu wane
kumsey wo kuna ka ci adduniadunceterey go kokor ka
guna ka na dindamey bila lakal ci haya ka go kokor ka
tar, jinaa go nan hunde nga kon hawi ber kuna.
Mo wane alhawadi Nda yer nan adduniadi ma din yer
lakaldi nda ngu wane tangaridiyo ka na a go corbu yer,
yer du ka sinti ka booni afodiyo wane meyreydiyo, iblis
108
go ta sinji ngu wane holgodiyo yer wane hunadi kuna.
Dereyndi koy berdi go ŋunu ŋunu yer haŋadi kuna ka
har yer se: “nda gar ni n’o hin ka du montor wo, wala
dow wo, wala hu ka bisa wo, n’o ta dindamey!” amma
haya ka se... addamaije si hun anda takula ni, amman da
haya kur ka go hun Yerkoy medi kuna (Matta 4:4), yer’o
cenie ka bey, haya banda ka na yer hanga yer wane
alhawa kokordi, ka yer wane meyrey taodiyo wane
nafadi ci haya dungura.
Huna wane foomadi Yer wane kofe keyndidi, yer
wane alhasiditereydi nda yer wane bomo wasadi go fer
me iblis wane goy halacintediyo se yer hunadi kuna.
Yerkoy go konno fooma nga takadiyo kur ga.
Ka kaawa ngu bomo ga, mbey wo nda naaney go
ho cere? Haya ka se naaney, wodi ci ka naaney Isa
Almasihu. Sanda misodi ka na yer guna ga ka bisa,
Sandi go har yer se ka na alhali fodi ka na yer’o hima
ka mey huna wane foomadi jine ci ka “yendi yer bomo
ganda Sandi jine (Yakuba 4:10). Ka yadda bomo yendi
ganda kuna ka yer’o tonda Yerkoy hineykoydi fo nga ci
mise ka go dumbu fondo Iblis se, sa ka na aljahilterey
kuna, a go dam yer lakaldi kuna ka yer’o wasa yer
bomo. Yerkoy go henendi yer se ka hineydi ka go hin
adduniadi na ci bara yer wane naaneydi i (1 Yahiya 5:4).
Amma hal yer ma hin ka hirow naaney tangamtedi
wane hineydi kuna ka bori (sa ka na iblis go man wor
ka no wor haya kur ka go addunia kuna), it is also
important for you to learn a lesson that the a go mey
alfeyda yer ma jente hayadi ka na Isa cowndi ngu wane
taalibdiyo se. A gey gi kumsey laalo ga ka go hin ka
109
Naaney wane Ŋadi
halaci ngi wane naaneydi: Mise fo na wor’o ta naaney,
wor ka wor ngo dawlandi cere, jina wor si wir addawladi ka
si hun bara Yerkoy fo do (Yahiya 5:44)? Ciini wooyo kuna,
Isa go farafasiya i se ka abada naaney si hin ka bara
bine kuna ka go booni k yaajaw afodiyo wala ka go ba
afodiyo ma saabu ngu.
Nda wor’o niali nda wor wane jaari kul kuboy cere
alwakatidi, wor wane naaneydi go ta ber. De wodi
banda, nda wor tenje jarabyo wala nda wor tusandi
junbu kuna, wor’o ta bey mise ka kuna na wor’o ta
goyndi naaney hunante tangamte wo ka na wor du
jaari ka ka jaari.
110
Hundence jassasu
1) Ay wane jaari kul goydiyo kuna,
ye nialinda ka guna ka na ay
wane naaneydi go bara wala?
2) Ye guna albasi haya kur kuna
ka go kuboy, wala mo ye guna
mise ka kuna na ye hin ka corbu
ka almasihu go wasa ay wane
almushakadiyo kul se?
3) Ye ba ay ma guna Yerkoy wane
goydi ma koy nda jine wala ay
wane ibaydi ci ay jatindi ma koy
nda ga jine?
4) Ay hunadi go yiskan haya ka
se jaari kul ay si wakkal bara
Yerkoy wala?
111
p
Sandi, ci ay do,ay ma hin ka ci nda
ni wane jindedi;
sanda misodi ka na ni hin ka du ay,
wodi se ma tasi ni wane ijediyo ka dere, ka yo go
ngiyo fo.
Ô cowndi ay, sandi hal ay ma hin ka cowndi
Haya boyrodiyo ka na ni koddor ye ne;
Jow ay wane ciinidiyo, de i ma hin kato
bine boboyo wane kuna herediyo.
Ô ton ay nda ni wane hundedi, ya, ay Sandi,
Hal ay binedi kur ma ton hal a ma mun mun
Hungu boyroyo nda ciini kaanoyo
jusqu’à ce que tout mon coeur déborde,
ni wane badi seedeterey, ni wane jeereydi seedeterey
Frances Ridley Havergal
112
Jemna VI
Seedeterey wane
alwakatidi
A
y wane waajudi banda, ciji fo, hu baba fo ka ta wir
ay ga ay ma ŋare ngu se. Sandi wane albarkadi
bangey nda sooboy mara wodi kuna. Har wodi har
ye ne ka na ng’o hujun haya ka se ka seedeterey ngu
wane cerediyo nda ngu wane goykasineydiyo se.
Sanda sa fooyo, sa ka na ye taasika yaasey boro, ay wir
Sandi ga, ay binedi kuna, a ma ney lakal gumo hal ay
ma hin ka faham hayadi jatindi ka na krecen wo go
wir. De ay na bey hal ay har a se: “Ay si hungu wala
wo nga ci ni wane almushakadi… n’o hin ka har ye ne
hayadi ka se na ka seedeterey go sendu ni ga wala?”
A na dam bine hinka hinka, a ye ngu wane kanjediyo
ga ka ŋare.
Alwakati wodi jatindi kuna, ay bey ka na Sandi
go ta bangeyndi haya fo ka na ci me daabunte wane.
Labudda, hardi, gunkuma nda bine ba nga binedi
113
Naaney wane Ŋadi
kuna, a sinti ka cirri Yerkoy jine ka ngu hudi kuna,
ngu ci boro laalo, sonko ije meyradiyo ga ka go hinsa
ka lajaba. Nga wane tuubidi ci haya ka hun nga wane
binedi kuna; a suburndi Sandi, a du a do hinje.
Yer na ye ka ci seedetereydi ka go sendu a ga ciini
haya ka se Isa bangeyndi ngu bomo a se nda mise
tao. Wodi suba wicirdi,a yekate maradi do, nga wane
alhujuhudi go narey de a har ye ne niali ber kuna:
“Hŏ, ay na hin ka daabu ay medi jaaridi kul kuna! Ay
hin ka ci Isa ciini borodiyo kul se!”
Nongu kul Bibil kuna, ana harndi yer se, ka hal
yer ma seede afodiyo se, bara yer ma hin ka dam
wodiyo ka na naaney jine waaju ber. Furniga, i go
dam yer bine yer ma dira baakoytrey kuna Sandi Isa
Almasihu banda sa kur, hal, sa ka na yer’o hima ka
ci alinjildi ciini, Yerkoy badi ka bangey yer kuna ma
hakkakundi gi i ma fer ngiyo binedi Yerkoy ciimidi se.
Sa fooyo yer binedi hanga Yerkoy baakoyterey
hunante kuna; wodi kuna, yer’o koroshi ka na yer
wane seedetereydi si mey nafa a si no dumi. Nda
ciimi, jaari wodiyo kuna, yer medi go cindi a go
daabu hayadi ka ci ka beyndi afodiyo se Yerkoy
ciinidi, de yer’o ka sanda tuuri ka si no ije yer wane
kaadimtereydi kuna ka wane addelildi ci yer ma
bangeyndi Sandi adduniadi ka wongu ga kur se.
Alwakti Yerkoy banda ci haya lawaldi ka go safari
yer deene wirci komdi ka kow a ga alfeyda jaŋeydi
ka go din ga yarasey kuna alwakatidi ka kuna na
yer’o hima ka ci Sandi Isa Almasihu ciini wodiyo se
ka na naaney. Fey fey ber go wodi ka hunadi go no
dumi yer wane addunia wo ka go bila koy kuna nda
wodi ka na ci bara “linjil mamala koy!” Krecen na
114
Seedetereydi go mey alwakati
kaatindi hal a ma key ka wurru ciiniyo ka go hin ka ci
seedeterey Almasihu se, furniga, krecendi ka hayndi
taoterey kuna go bey ka na ngu go Almasihu kuna ka
ben; jina, key do wodi maganda se, a go hin ka ci ngu
Sandi ciini borcinterey nda niali kuna.
Isa har ngu wane taalibdiyo se: wodi ka go tabati ay
kuna, sanda misodi ka na ay jatindi go tabati a koydi kuna,
a go no dumi boboyo, haya ka se bila ay wor si hin haya fo
(Yahiya 15:5). Ka tabati a kuna, ka du ka seedeterey a
se, wodi na I go wir yer ga! Dumidi ka go fatta a kuna,
wodi ci nga fondo.
Pentecot jaaridi banda, taalibdiyo na hin ka
kamba ngiyo wane nialidi nda ngiyo bine feereydi ka,
haya ka se i dira Sandi ka tun banda, i ci a do. Nongu
kur ka na I go koy, Hunde Hinenodi gaabidi ka go
I kuna maganda se, I go ci- wala wodiyo ka si ba Isa
do- ka filla i se Yerkoy wane alhikimadiyo (Goydiyo 2:11).
Borodiyo booni ngiyo ma guna gi, de boro boboyo
ka si hin ka kaabundi mara ka keyndi Butros se haŋa
ka go waaju Isa Almasihu wane Santereydi. Sadi ka
na a go waaju kuna, wodiyo ka go keyndi a se haŋa
kow sika ka ngiyo ci junubunteyo. Wodiyo ka alwakati
keyna ka jina I suuba ka salibndi Almasihu go wurru:
Ya harmeyo, ma na yer’o ta dam? (Goydiyo 2:37). Jaari
wodi, taalibdiyo wane seedetereydi nda Butros wane
waajudi kate hunde boboyo ma kallasi.
Wodi banda, mise siitoyo kuna, taalibdiyo filla
du kuboy cere ngi nda Yerkoy. Ŋare mara fo kuna,
boro fooyo ka yo go konno talibdiyo nda ngi wane
alkabardi sendundi i ga i ma waaju Isa madi kuna.
Nga bine Soro hudi kuna, ana ci linjil kabarey na
taalibdiyo cow, i na cindi ka mey seedeterey ciitabu
115
Naaney wane Ŋadi
mo, amma krecenyo nono ka binediyo fer, i go tonda
Hunde Hineno ka go kate i ma kaati ka har: Yer si hin ka
jan ka ci hayadi ka na yer guna, yer mom ciini (Goydiyo 4:20).
Naaneynte wooyo jow anniya, i binediyo go kukur kuna
de i si hin ka jan ka ci!
Jiiri weydudiyo kuna, ay nda hukoydi, yer hinsa ka
goy doti ka se na i go har ‘guuru ridodi.’ banda here.
Paster fo har ey ne, ka jaabi ay sa di ka ay hă ga nda
faradiyo ka na pasterdiyo go guna laamu futudiyo cire:
“Yer si hinsa ka bow moreyda, amma yer’o bey wodiyo
ka ci yer. Wodiyo ka go tabati kadimterey kuna go bey
Sandi ka tun jina i si nionio” Ay wane cow koy fooyo go
lajabayo kuna alwakati wo, de misodi ka na hayadiyo
go damdi nda- nda Sandi na yekate tamba-iboboyo yer
kuna go ta goy Sandi se nda mise ka na yer si hungu.
Ay wandedi jete kuboy cere alwakati ciini wooyo ka go
hanga ngu wane kaddasudi kuna: “Ye hima ka maate
ay wane hunsu fo kur kuna hayadi ka na Isa bana hal
ay ma du borcinterey,nda ye ba Hunde Hinenodi
ma ton ay hunadi hal a ma mun mun.” Labudda,
krecen lawaldiyo bana hay ber ngiyo wane assajaterey
seedetreydi. Amma sadi ka na I har ngiyo ta dam gi
kasa Almasihu maganda se, I mara ka ŋare de yer’o cow
ka na “i kur ton nda Hunde Hinenodi, de i go kabarey Yerkoy
ciinidi nda gaabi (Goydiyo 4:31).
Linjil kabareydi ka go gaabi ci wodi ka go hun
bine kuna ka ton nda Hunde Hinenodi hal a ma mun
mun, ka go du ka corbu ka Almasihu go huna krecendi
hunadi kuna.
116
Sa ka na yer’o cow Allahidu Taodi, yer’o guna ka
na linjil wane kabareydi Egliz lasaldi kuna na hun
waajukoy ber wane waaju kuna! Boro fo si ta koy
mom Butros wane waajudi pentekotdi jaari nda gar
ka jina wodi, taalibdiyo na ci Yerkoy wane alhikimadiyo
ciini (Goydiyo 2:11).
Sa ka na Sandi Isa Alamsihu wane hinentereydi,
nga hunadi, nda nga wane badi go ton bine hal a go
mun mun yer wane addunia wo kuna ka se tammaha
fo si bara, borodiyo bine go ba, de i go keyndi haŋa
Yerkoy wane ciinidi se. Wodi se na yer’o hima ka
kuboy Sandi jaari kul, ka du annura nga wane ciinidi
kuna sa kul, ka du ka ton nda Hunde Hinenodi (Efes 5:18).
Anniya ber Alinjil kabareydi se
Sadi ka na ay ci tuubinte tao, ay cindi krecen koosow
kondey fo kuna. Labudda yer wane ‘bine kaaneydi’ go
bisa yer wane ‘beyreydi.’ Wodi kur na jandi, lalla wodi
maganda se, Sandi goy nda yer ka tar yer cerediyo ka
na naaney. Ye ta filla wor se hayadiyo ka na yer dam yer
krecen kosowterey kuna, huna wane mise boboyo kuna.
Goykoy hunadi kuna: Sadi ka na ay tuubi, ay cindi
ka goy, wodi na jandi ay hanga ay wane lokkol cowdi,
ay wane koyradi wane assana goydiyo wane nongudi
kuna. Han fo, ay wane amirdi kaati ay, Mairie wane
goy koy nono; ay ciiti ay ga haya ka se ye dam goy
fooyo ka yo si hanga ngi wane goydiyo ka se na i go
bana ay. Labudda, a mom linjil kabarey maradiyo ka
na yer kondeydi go dam. Nda ciimi, ciji kur yer’o mey
mara farrudi kuna, farandi ka kuna na aljamadi go
bow, alwakatidi ka kuna na borodiyo go fatta ka nyin
117
Naaney wane Ŋadi
kafe; yer suuba yer game boro fo ka go kakaw haya
kur ka na yer har! Sadi ka na bisa koydi guna kosow
fo wo ka go key kondey timmente jine ka kakaw ga,
ngi mo go key ka har ngiyo ta faaba ga. Misodi kuna
na yer’o du aljama ka se na yer’o kabarey linjildi,
de sa fooyo boro boboyo go no ngiyo wane hunadi
Almasihu se… Mairie goy koydi ciiti ay ga a d ka gay
ay goy wo cinne ga ka wane kokordi nga ta do si ta
boori ay ga. Amma, haya ka se yer wane maradiyo ka
na yer’o dam farrudiyo kuna go no dumiyo, yer kur
mara ka har ka na wo ci haya ka kuna na yer’o hima
ka sooboy!
Wodi banda, sadi ka na ay koy Bibil lokkoldi
kuna, ye hungu ka na ay mom ay wane cowndi koy
fo ka har yer se waaju fo kuna “nda wor si hin ka
din aljama wane alakal ka kamba ga mara ka na wor
dam farru kuna ra, a ba wor se wor ma ye banda
nda wor ma koy jirbindi boroyo ka go keyndi wor se
haŋa Egliz masu”! Sadi ka na ay mom ciini wooyo,
ay hungu hayadiyo ka na ay dam ka bisa, de ay
binedi ton nda saabu haya ka se yer bine na hun linjil
kabareydi kuna farrudi ra.
Haya banda ka na ay hayndi taoterey kuna, ay
seedetrey ay wane goy kasineydiyo kur se ay wane
naaney taodi Isa Almasihu kuna. Amma, han fo, ay
hungu boro fo ka na ay dina; woydi ka go ka wicir kur
ka ka ta fiisi yer wane goy nongudi. Sadi, wicir fo ay
cindi hal borodiyo kur ma koy, de sadi ka na woydi
go ba ka timmendi ngu wane goydi, ay man doti ka
na a go doone ka jisi ngu wane fisadi nda ngu wane
siyodiyo, de ay har a se: “Ah! A boori ka ni bendi!”A
118
ŋam, amma alwakati kayna haya banda ka na a dam
bine hinka hinka, a goro ay banda ka nyin attay ka
na ay hinsa a se. Ay dam Isa yer wane wannasudi
kuna, de hal abada ay si ta dina a modiyo ka ton nda
mundey sadi ka na yer ci kallasi ciini nda sadi ka na
yer ŋare nda cere.
Mara kasiney hunadi: Ye hungu ay wane jiiri
waranka cindi fontedi ka gar ay go lokkol. Alwakati
wodi kuna, ka mey jiiri waranka cindi fo Angleterre
gandadi kuna ci haya ber! Jaari wodi ci jingar han,
borodiyo go ŋa i go du ka gaani. Amma, ay ta, Yerkoy
bn ka kow gaani ay cediyo kuna ka dalm ga ay wane
binedi kuna, haya ka se ye nialinda ka ay ci Almasihu
meyrey. Sadi, horey wo ka na ay hu borodiyo go ba ka
dam ye ne kuna, ay guna mise ka kuna na ye hin ka
seedetrey ay Sandi se. Ay kaati wala linjil kabarey koy
fo, ay du ka hantum kartidi ga ka na ay no ay wane
cerediyo nda ay wane goy kasineydiyo se ka ay cere
fo go ta waaju hawredi banda. “Ye hinsa ka tammaha
ka n’o ta yahadar, ay du ka tonton- ana ci nodiyo” Ciji
wodi, ay cerediyo kuna afo tuubi.
Wodi banda, sadi ka na ay ka Paster faaba koy
Londres wane Egliz Batist fo kuna, abada kosowdiyo
si fatta Isa me wala ganji wala balkar, bila nda i ma
taasi ka dam ga nda hay ka go yaajaw wodiyo ka na
naaney…Amma i si dina mo ka timmendi kuboy
ceredi nda linjildi wane waaju sahinte. Yer kosowdiyo
kur wafakunda ka ngiyo wane ‘kosowdiyo wane
kondeydiyo’ wane addelil ciimi ciimidi ci ka yauandi
ngiyo bomo, Sandi kuna, ka du ka kate Almasihu
119
Naaney wane Ŋadi
do ngiyo wane baakoydiyo lka na naaney. Sadi a si
haw bomo ka yer wane kosowdiyo wane krecenterey
kondeydi hinsa ka du addawla a go du ka tonton
Yerkoy jine!
Hundence hunadi: Ka jina ay ma tuubi, ay jiiri wey
cindi iyyentedi ga, ay na cindi ka booni ay ma cow
Bibil far. Ay cindi ay si bey haya bobo Yerkoy ciinidi
kuna. Amma haya banda ka na ay yadda Sandi sanda
ay kallasi koydi, yer’o kuboy cere attini han kur, yer
boro fofoyo ka cow Bibil. Yer wane anniyadi yer ma
cenie ka bisandi haya kur ka na yer jente Sandi ga
ka hun yer bomodi do ka jumbu yer binedi kuna.
Sadi kur ka ta gar yer’o goynda hă nda jaabidi ka go
citaabu wo kuna jemna tacidi do. Yer si guna Bibil
sanda beyrey citaabu, amma sanda haya ka go corbu
yer hunadi se fondo.
Bibil cow wodiyo sabab kosow tana boboyo ma
tuubi, de yer hungu ka na yer kur ngo hima ka
beyndi linjildi yer wane gandadi kuna. Labudda,
yer kuna afo kur si mey mobil, amma, yer miila yer
ma hinsa otoro ka yer’o hin ka haw guru bari ga. Yer
kuna boro hinka fo ka yo go hins ka ba kamba goy,
hungu manieto nda ho parler. Han fooyo yer’o kow
koyra meyradiyo ra guru baridi ga, yer wane wane
otorodi nda yer wane manietodi go yer banda.
Ye hungu, koyra wodiyo kuna afo ka kuna na
Métodistdiyo daabu ngiyo wane Eglizdi. Yer wane
anniyadi kuna ka beyndi linjildi, yer jow anniya Egliz
wodi se. Haya banda ka na yer du yamar ka dam
haya hudi kuna, yer fer ga, yer fiisi ga wodi banda
yer goro, koyradi farrudi kuna, mamala koydiyo nda
120
kafe nere koydiyo tenje, yer nda yer wane manietodi.
Yer sinti yer wane maradi farrudi kuna nda diski tao,
ka ci amerik doonu koy fo wane ka se na I go har
George Berveley Shea. Alinjil doonu koy wo wanga
Angleterre kur nga nda waaju koy kosow kayna ka
madi ci Billy Graham, de ngi boro hinka kus, i keyndi
linjil mara beryo. Doonudiyo game ka go difkidi ga,
yer kuna afo kur go jow ciini, cesu fo, ka seedeterey
nda ngu wane naaneydi Sandi nda Kallasi koydi
kuna ka ci Isa Almasihu. Alwakati kayna wodi banda,
yer kuna afooyo sinti ka si ka waaju boro fofoyo
se ka go fatta kafe nere nongudiyo kuna. Bomo
hawey ber kuna, koyradi borodiyo se, Eglizdi na fer
yaada se, haya ka se ana gey hal Yerkoy ton Eglizdi.
Tuubintediyo kuna afo, ka wane woymedi kokor ka
yadda nda Sandi, jow anniya ka fer alhadi lokkoldi
ije meyradiyo se. Eglizdi na daabu yer koydi banda,
amma alhadi kur waaju go damdi a kuna.
Bulos yaasey miso cinne kosowdi ka ci Timote:
Waaju ciinidi, gaabandi a ga alwakatidiyo kul kuna ...
(Timote 2, 4:2).Nda gar Bulos go huna moreyda a go ta
har Timote se: “Nda ni du fondo ka waaju alinjildi,
ma ding a; nda mise na bara, ma taka ga. Alwakati si
bara ka kuna na ciinidi si hima ka waajundi.” Ay kow
sika ka na Bulos si wafakunda Bibil cow woyo ka kuna
nabeyreydi ka na yer’o du si kate yer ma wodi banda
yer ma maate ba wala bine hal yer ma hin ka tar
wodiyo ka, dooney kuna si dam ce abada Egliz kuna.
Sa ka na wor jenet ka jumbundi Yerkoy ciinidi ka
hu wor bomodi do ka hirow wor lakaldi kuna, wor’o
ta guna ka na ka na a si gey a go ka hayadi ka na
yeremi go har– Nuune wor wane biiridiyo kuna.
121
Naaney wane Ŋadi
Amman nda Bibildi si cindi bara wor bomodi
kuna, a go kuboy wor ma ci ciinikoy, amma wor si ta
ka hundence boro, haya ka se ‘nuune si ta bara wor
biiridiyo kuna’, Amma, nda wor’o kuboy Yerkoy sa
kur wor wane kuboy cere alwakatidiyo kuna, wor’o ta
koroshi ka a si kuboy wor ma ci hundence boro bila
wor ma ci ciini koy.
Nga! Yerkoy go ci yer do sa ka na yer’o cow nga
wane ciinidi de a go booni yer ma beyndi afodiyo se
hayadi ka na a go har yer se. N’o hima ka mom ciinidi
ka go fatta ay medi kuna ka du kagay gi ye ne (Ezékiel 33:7).
A si mey nafa fo yer ma ci afodiyo do ka gar yer na
mom Yerkoy ciinidi ka tuuru ciinidi ka na a ci yer do.
Boro boboyo go fansa ‘krecenterey’ se amma
wodiyo ka go seedetrey nda haydi ka go ngiyo nda
Yerkoy nda cere game go ciina.
Diyadi ka ci Yahiya go hin ka tabatindi ka ngu
go Almasihu kuna, haya ka na damdi bara kuboy
cere alwakatidiyo kuna, de a go kaati afodiyo I ma
taba baakoytrey timmente wodi:... Wor bomoy ma du
baakoyterey yer do. Nga bine yer baakoytereydi go babadi
nda ijedi ka ci Isa Almasihu kuna. Wo, yer’o hantum ga hal
wor wane nialidi ma timme (Yahiya 1, 1: 1:3).
122
Hundence Jassasu
1. Ye bey ka na doti ka na ye hima
ka kabarey ci doti ka na ye goro
nda doti ka na ye goy wala?
2. Ye guna borodiyo sanda boroyo
ka go hin ka tuubi wala mo ŋare
nda ba kuna ye booni i ma du
huna tao Almasihu kuna?
3. Han fo nga ci han kokordi ka
kuna na ay kabarey boro nda
linjil haya ka se ay faaba a koydi?
4. Ay me tudiyo go cindi i go daabu
seede se haya ka se:
Hayayo si tenje ay hunadi kuna?
A go hin ka dam hasaraw ay
goydi kuna?
Ay wane foomadi si ba ay ma
goy Isa Nazaret boro banda ka
setindi, a furndi?
123
p
Annura abadante
Annura abadante! Annura abadante!
Hinne fo na hundedi go hima ka hinen,
Ka go key jeer ka tasi ni wane alhujuhudi,
Alakal si tun, amma dangay daamente kuna,
A go hin ka huna, ka du ka guna ni!
Go hima ka nurandi nda alhikima;
Amma won a ci bar ngi fo fondo,
Haya ka se abada, abada i na bey addunia lalinte ka go to
yer wandi.
Ô mise fo na ye ta ka, ay ta ka hayndi kuboy kuna
Ka wane hungudiyo kuboy,
Ja kunfa hayadi na bangey
Ô mise fo na ye ta lenje, ay ka hayndi kuboydiyo kuna
Ka wane hungudiyo ci kuboy.
Ay wane hungu kondi kuna
Annuradi ka si bara wane deenedi?
A go bara addamaije se kallasi fondo
Ka go koyda ga nongu jeero wo do:
Sara, nda sara kosunte
Hunde hinenodi wane gaabidi ka go goy
Alkali Yerkoy jere
Haya wooyo go kate yer ma lelinde ka guna
Hinen nogudi do:
Jindegaabodiyo nda kuboy ijediyo
Ka yo go ta goro annura abadantedi kuna
Ba abadantedi kuna!
Thomas Binney (1798-1874)
124
Jemna VII
Dumidi wala nuunedi
A
y cerediyokuna afo ma ci Bengt; Amerik boro
nono ka wane lasaltereydi ci swed. A du alman
ber, a du ka jow anniya ka kaadim Sandi. Nga wane
krecenterey wane goydiyo kuna, ago hinsa ka ba ngu
ma deesindi bee hi ka jow Yerkoy kaadimkoyyo ka
koy jisi gi ngi wane goy nongudiyo kuna. Hna fo i har
a se ma koynda bene hi ciina fo nongu fo ka se n’i go
har Alaska, Mission Aviation Fellowship (M.A.F.)se.
Nga baakoydi ka go hanga ga jumbu Fairbanks de
nga ta go hima ka hanga ngu fondodi ngu fo.
Haya kayna, hal a go ta deesindi beene hidi, nga
baakoydi no ga gum taafe konno fon da shokola
capsu kayna…nda hay ka (boro si bey)…Naaru wo
cindiidi kuna, hew ber tun alwakati kayna. Alaska
wane hew futudiyo hamey beene hidi ka warra ga
hew windi windi kuna. Beene hidi ber ngu bandadi
ga, a gu ka hututu nongu yatto fo ga ka koy key
guusu ber fo medi ga. Neežu di cindi ka kam hayadi
ka go to jiirbi hinja amma Yerkoy hineydi nda ngu
wane annemadi kuna hewdi jandi a ma mara beene
125
Naaney wane Ŋadi
hidi wane gungu yuttodi ga… Taasidiyo kuna ka
sinti, saddasudiyo beene beene hidiyo deesi nongudi
ka kuna na hasarawdi damdi, amma haya ka se beene
hidi go korey, a kur wanga nda neežu, I na hin ka
guna haya fo. Jirbi kayna wodi banda, saddasudiyo
feynda ka taasi.
Amma Bruce, nda le Bengt wane cere fo ka ci
M.A.F. wane beene hi deesindi koy, wodiyo na yadda
ka fur taasidi. I wir Yerkoy ga a ma koynda ngiyo
wodi do hre ka wane beene hidi kam. Alwakati wodi
kuna, nga wane nongudi kuna, Bengt wane gaabidi
hinsa ka kuma. A go guna ka na ngu go bun kuna,
de a jow foto jatindi ka kuna na a go mumusu, a go
du ka jer kamba ka how bani ngu baakoydiyo. Amma
Yerkoy wane anniyadi go doti. Sadi ka na Bruce
nda beene hi deesindi koydi bisa nongu ka kuna na
hasarawdi damdi, i modiyo kam haya nareyte fo ga
ka na ci haya fo bara beene hidi ka kam wane guru
koreydi ka go narey woynedi cire; miso na i hin ka
bey doti ka na beene hidi kam.
Ma se na ye filla wor se wo? Hayadi ka Bengt filla
ye ne alwakati wodi banda, misodi ka na a huna jaari
wey ‘Almasihu wane tirbinaldi’ wane bidui cire. A
filla ye ne ka sadi ka na ngu cindi ngu fo Yerkoy jine,
ka ngu kow sika ka a si gey ngo ta koy a do, Hunde
Hinenodi corbu ngu se ngu wane hunadi kur. A ci
sanda “naaneyntediyo ciitidi fillanda ngu se ka jina
nga wane alwakatidi. Alwakatidi ka kuna na nga
wane hunadi go bisa a modiyo cire, nga wane goydiyo
Sandi se jatindi go a kuna, a cindi ka hă ngu bomo,
wo kur kuna ma ngo mey alkadar dahimun hisab ga.
126
Dumidi wala nuunedi
Soboy kuna, Bengt filla ye ne ka ngu faham ka na Egliz
wane mara boboyo, goy boboyo ka na yer’o dam niali
ber kuna, i kur na damdi nda bara assobon gaabi, ngu
wane lakaldi nda ngu wane hineydi kuna amma i na
ci hayayo ka Hunde Hinenodi ka ton ngu nga sabab
gi. De a du ka tonton ka jirbi wey wodi kuna, Yerkoy
corbu ga ka nga wane goy leebentediyo kur na ci bara
‘tuuri, subu, burgu’. Wodi go corbu yer goydiyo ka si ta
cindi Almasihu wane tirbinaldi wane nuunedi banda,
sadi i si mey alkadar kur ka ci duminte.
Labudda, wo ci haya ka bar Bengt wane hunadi.
Yer kuna wodiyo ka go bey ga I go ba ga a gey, I go du
ka bey nga wane goy boyrodiyo Sandi banda, yer kur
faham wodi banda hayado ka na a go ba ka har. Haya
ka se nga wane beene hidi kamdi banda, nga wane
goydiyo na ye ka ka gaabi wala lakal goy nareynteyo
amma albarkante, hiney goy Hunde Hinenodi wane
alhorma kuna ka go ton nga wane hunadi nongudiyo
kul ka kuna na a go koy seede.
Wo ci hungu ber ka yero hima ka jassasu, yer’o
hima ka kamba ka ‘yer kur go ta key Almasihu wane
tirbinaldi jine’ (yer ma si himandi ga nda ‘alkursi
ber koreydi’ ka ci ciiti kokordi, ka jine na wodiyo
kur ka na naaney go ciitindi ka du ka jukundi hal
abada, ka gar bine Almasihu wane tirbinal ci haya
ka jisindi naaneyntediyo se ka yo wane goydiyo go
jassasundi; wodiyo ka damdi bila naaney go ta kukur,
wodiyo ka hun naaney kuna go ta tabati hal abada,
Yerkoy wane addawladi kuna, haya ka se nga jatindi
nga timmendi gi ngu wane ijediyo kuna). Jaari wodi,
127
Naaney wane Ŋadi
krecen boboyo go ta guna bine tarey ber kuna ka
ngiyo wane goydiyo Eglizdi kuna nda ngiyo wane
addaladi addin alwakilterey kuna, ka yo cindi i ci i se
niali haya, i kur si mey alkadar fo Yerkoy jine, haya ka
se i na ci Hundence wane goyyo.
Fita koreyyo
Kaddasu korey fita hinka go ay jine. Boro fo na
hantum I ga haya ana jeeri I ga haya. Boro fo na
bangeyndi I ga ngu wane hunguyo arfuyo kuna wala
bi kunaWor si ta gar I ga haya ka na tenje wala haya ka
na I jeeri, wor si gar I ga haya ka go boori wala haya
ka go nialindi boro! Kaddasu fita hinka nono, haya na
tonton a ga, haya na kuma ga.
Wor wane hunadi wane fita boboyo nda ay ta
jatindi wandi ci fita koreyyo. Alwakati kayna i cindi i go
jiibi nda junubu, wodi banda Yerkoy wane annimadi
nda almasihu wane kuridi hinendi gi; haya ka se
krecendiyo se hayadiyo kur hinendi e i kur korey sanda
neežu (Esaïe 1:18). Sa ka na ye hungu bine hasarw kuna
ay wane krecenterey hunadi wane fita fooyo, ye hungu
nda nimsey, ay ba wala ay na, ay murey wala ay na, ka
ay dam junubu, ay hemdi Hunde Hinenodi bine. Bila
Isa wane kuridi, fita wooyo, kayo go korey moreyda go
ta cindi i go jiibi nda ay wane junubudiyo nda ay wane
alhasiditereydi wane tamensadiyo. Wo ci hinni nda
annema ber ka Yerkoy koddor ye ne! Ay wane hunadi
wane fitadiyo, wala wodiyo ka hinsa ka jiibi, i kur bere
ka korey far sanda neežu. Fita koreyyo! Nga, Jeerey
ma bara Yerkoy se! Jiibi nda jeeri kur na ye ka bara.
128
Dumidi wala nuunedi
Amma wo ci hungu ka go kankam bine ka bey
ka na hayadi kur ka na Hunde Hinenodi na dam ay
kuna si ta kambandi dahimun hisab ga. Diyadi ka ci
Bulos wane ciinidiyo ga,ay wane hunadi jaari wodiyo
ci sanda hayayo ka kallasindi nuune kuna (Korint 1, 3:15).
Nda Hunde Hinenodi si mun mun ay kuna, wala nda
ay wane junubudiyo hinjendi, haya fo na damdi ka go
mey dahimun alkadar. Fita koreyyo! Nga, amma haya
fo si wodi banda!
Ay wane hunadi wane fitayo, ciimi nono, go ta
korey hal abada; amma afoyo go ta ton nda jeeriyo ka
haya fo si kow; haya boyroyo ka Sandi jatir nga dam
nda ngu kamba, ka yo ci booni hayayo ka yo go ta
jeerey Sandi madi hal abada. Krecen fo kur se, sanda,
fita jeero wooyo go ta ci yer me alwakati wodiyo ka
kuna na yer cindi yer ci goy jine Sandi kambadiyo
kuna, yer yahadar hal Koy Abadantedi ma hin ka
timmendi yer kuna goy abadantediyo. Nga! Fita
koreyyo; amma jeerey ma bara Yerkoy se ka tonton.
Jiiriyo ka mursu
Bine hemey ber nga ci ka koroshi ka na wodiyo
ka na Yerkoy go kaati i maka ta ‘hawrey ngu banda’
go hasara ngiyo wane hunadi wane jiiri boboyo bila
i ma taba nialidi ka go baakoytereydi ka na Sandi go
ba i se kuna.
Bine tarey ber kuna na ye hungu har jeeno
fo ka wane kallasidi jiibi nda nimsey ka ngu hatta
alwakati boboyo, ngu du ka hasar ngu wane hunadi
jiiri boboyo dindamey yaadayo kuna. Haya kayna
haya banda ka na ay tuubi, ay nda kosow fooyo, yer
129
Naaney wane Ŋadi
cindi yer’o koy lotokor hu fooyo kuna ka dam gomni.
Assabdu wicir, yer’o waaju alinjildi, yer’o du ka ŋare
har jeeno fooyo se ka si ye ka tammaha ngiyo ma
hun nongu wodi kuna koyne. Wicir fo, ay goro har
jeeno fo bomodi cire ka sanda misodi ka na yer mom
ga yobu bisantedi kuna, a go ta bun jirbi kayna wodi
banda.
Yer wane Bibil wane waajudi hinsa; A modiyo go
so mundey nga wane alhuju hudi ga de a ha rye ne:
ka tar ga: “Ye bey ka na ay kallasi, ye ta koy bene.”Ay
jaabi ga ka har a se “wodi ci haya boyro,” Amma hal
ye ta har haya tana fo, a sinti ka sonko, ana ci niali se,
amma doorey nda kuna here lajaba se. Kokor kuna,
ganda ganda ciini kuna, a tonton: “ana boori Ye ba
ka mey jiiri weyha, amma haya ka bisa weydudi kur
ci jiiriyo ka hasara”
Ma na tuubinte taodi ka ci ay go ta hin ka jaabi?
Ay na bey mise kur ka na ay dangayndi ga nda, amma
ye hungu ka ciji wodi sadi ka na ay ye hu, ay ye ay
kanjediyo ga Sandi jine ka har a se haya ka go hima
nda wo: “Sandi, ye bey ay wane kokordi go ni kamba,
amma han fo bara ay ma jo ka guna hunadi ka na
ay fur ay banda Sa ka na alwakatidi ka kuna na ye
ta kow bene to, ay si ba ay ma key ni jine nda hunde
ka kallasi amma ka na hinsa haya fo. Cij’o, Sandi, ye
filla ka no ni ay hunadi, ye wir ni ga ma no ga alkadar
dahimun hisab ga.”
Allahidu Jeenodi kuna, annabi Habaquq go har yer
se ka na yer’o hin ka dam goy boboyo ka kokor ka gar
ka na hayadi kur ka na yer dam ci yaada. A go du ka jele
ka tenjentedi go hun anda naaney (Habaquq 2:4), a ba ka har
ngu jamandi borodiyo se ka wodiyo kur ka si goy nda
130
Dumidi wala nuunedi
naaney ngi wane yantasudiyo kul kuna, i kokordi ci i go
ta fara nuune se, i go ta goy hew se (Habaquq 2:13). Labudda,
boro wodiyo, go cen ngiyo wane koyradiyo bila Yerkoy
de haya fo na cindi i kuna bara boosi. Misodi cinne,
haya kur ka na yer dam, nda ana ci Yerkoy ga na yer’o
tuuji, yer goydi go ta ka yaada.
Allahidu Ttaodi kuna, Diyadika ci Bulos go kar
kaseta yer ga:
amma nda boro go cen wo assasu wo bene wura,
wala njorfu wala tondi boyro, wala bundu, wala
subu, wala burgu; boro fo kul wane goydi go ta
bangey; haya ka se jaaridi go ta bangeyndi ga haya
ka se a go bangeyndi nda nuune; Nuune go ta si
boro fo kul wane goydi misodi ka a ci. Nda boro
wane goydi ci haya ka cindi, a koydi go du ngu
wane alhakudi. Nda boro wane goydi kukur, a koydi
wane alhakudi go dere; amma nga ta go kallasi;
misen sanda hunde ka jur ka fatta nuune kuna.
(Korint 1, 3:12-15).
Lotokor hu har jeenodi kow sika ka ngu kallasi,
a binedi dor sadi ka na a faham ka a ci—sanda nuune
kuna na ngu kallasi. Nuune wo ka go ta kukur nga
wane hunadi ‘bundudi, nda a subudi, nda a burgudi’,
nga da nga ci nuunedi ka go ta si ‘wuradi, nda
njorfudi nda tondi boyrodi’ wodiyo kur ka hunadi
kuna na Hunde Hinenodi dam mise ka kuna na i ma
cen dahimun hayayo Yerkoy wane jeereydi se wane
hunadi kuna.
131
Naaney wane Ŋadi
Annura Abadante
Koy Abandantedi go dam ngu wane goy
abadantedi krecendiyo kur kuna, ka yo go tabati Isa
kuna, ka yo go hunandi ngiyo wane naaneydi, i go
du ka goy nda Yerkoy ciinidi. Naaneynte wooyo ci
boroyo ka go sinti ngiyo wane jaaridi niali kuna, i go
du dam cere bine bila hujun: Wodi se, haya ka se yer’o ta
du kokoyterey ka si nionio, yer ma bey gomni, yer ma saabu
Yerkoy nda jeerey ka go yaajaw ga, hinni nda hamburey
kuna. Haya ka se yer wane Koydi ci nuune ka go ŋa (Hébreu
12:28). Labudda, ka mey kuboy cere tabatinte Yerkoy
banda go dam bine yer ma dira Hunde Hinenodi
wane gaabidi kuna, ana ci assobon wane gaabidi kuna.
Han fo, krecendiyo ka yo ka goy jineyyo ka yo
yahadar Yerkoy se go ta niali nda niali ber nga wane
annuradi cire ka go jassasu haya kur hinenterey
kuna. Nga, nda yer gotro jaari kur, ingar wane tudi
do nga jer, yer’o ta ka annura nda ba goy jineyyo
addunia wo se ka go kuboy nda alhasiditerey kuna.
Haya ka se ‘Yerkoy ci annura, de kuboy kur si a do’.
132
Hundence jassasu
1. Nd’ay hanga ka huna sanda
misodi ka na ye dam ga
moreyda, ay hunadi go ta mey
dumi Almasihu wane tirbinaldi
jine wala?
2. Sa ka na ye ŋare, ye man Yerkoy
sanda no koy ber wala mos anda
annura abadante?
3. Ay si hima ka ŋare sooboy kuna
Dawda wane ŋaredi ka go Azabur
119: 25 kuna wala?: Hunandi ay ni
wane ciinidi fondodi kuna?
133
p
Jemna huna takuladi,
Ni ka ci ay Sandi
Sanda misodi ka na ni jemna takuladiyo
Isa berdi jere;
Ni wane ciini jeerodi banda
Ye tasi ni, Sandi;
Ay wane hundedi go hal hal ni banda,
Ya koy hunante.
Ni ci huna takuladi,
Ni ka ci ay Sandi;
Ni wane ciini safintedi ci ciimidi
Ka kallasi ay
ta sainte Parole est la vérité;
nan ay ma ŋa, ay ma huna
ni banda benedi kuna;
jentendi ay- ay ma ba ni ciimidi
haya ka se ni ci ba.
Samba ye ne ni wane hundedi,
Moreyda ay kuna, Sandi,
A ma tar ay modiyo
A ma corbu ay;
Corbu ay- ni wane ciimi tukuntedi ka go ni ciinidi kuna
Nda citabudi ka bangey kuna
Ye guna Sandi.
Mary Ann Lathbury
134
Jemna VIII
Wo ka ta ŋa
G
alilée bangudi ga, isadi me, Yerkoy wane ijedi
ka tun, cindi ka key ngu fo, bila boro fo ma
yendi a se lakal. Laala subahi wane harandandi ngo
jandi taalibdiyo ma guna ga. Wala mo ngiyo wane
hundence modiyo daabu haya banda ka na Sandi
bun Salibdi ga.
Hi ciina kuna, taalibdiyo kur cindi i go mara; bine
huney kuna taalibdiyoi sinti ka man ganda.I hanna
ka goy, i fara: i na din haya fo. Dé, alabina, boro fo go
wurru i ga isadi me ka har i se: ije meyrayo, wor na din
haya fo wala? De har wo ka go key Isadi me, yamar wo
fatta ka har: wo warra ytaaridi hidi jere gumodi do here de
wor’o du.
Sadi ka na nga lakaldi ye kate a ga, Yahiya faham
ka na jinde wo ci jinde ka na a go bey, de a niali ka
wurru: Sandi nono ….Tammaha ber kuna, taalibdiyo
mom ngiyo wane Sandi ciinidi de sadi hinne i din
hari ham boboyo. Nga wane nialidi kuna, Butros
sar ka jumbu haridi kuna ka koy ngu wane Sandi do
here. (Yahiya 21:11).
135
Naaney wane Ŋadi
Labudda, addawlante Sandi ka tun jatindi nono,
isadi medi ga. A hinsa nuune, i go wanga ga, a hă gi
nda hari ham de sadi ka hayadiyo kur yahadar, a har
boro wooyo ka herey amma ka binediyo go kan, i ma
ka ta ŋa! (Yahiya 21:12).
A to jiiri jember hinka, ciini fofodi go momdi.
Jaari kur, Sandi Isa go key dahimun isa mediyo ga,
a go har yer se yer ma ka, bila a ma fara,a go har yer
ma ka ta ŋa benence hawrey woka nga jatindi nga
hinsa. Nga, Yerkoy jatindi nga, Isa yer Sandi nda yer
kallasikoydi nga hinsa yer se ŋa jaari kul. Na wo yer
wane naaneydi se, ci Yerkoy ciinidi, wodi ci Bibil.
Moreyda banda kayna ye ta wir wor ga wor ma
keyndi ‘haŋa’ ay banda sa ka na ay nda Yerkoy go ta
kuboy cere. Ay wane addelildi ka se na ye ci wor se wo
ciini na ci bara ay ma dam wor bine, wor ma tuuru sa
ka na Sandi go har wor se: ‘wo ka ta ŋa.’ Haya hinka
ka yo na ci afo kate ay ma hantum wor se ay wane
kuboy cere alwakati wo ga:
Lawaldi: ci ay baakoy fo ka cow citaabu ja ana ben ha
rye ne ka na a go boori ay ma bendi nda ga.
Ahinkante: sa fooyo, jiiri boboyo banda, ay du
alhorma ka guna misodi ka na Yerkoy gomni ngu
wane borodiyo nda mise cere cerente alwakati fooyo
ka kuna na ay kate boroyo nga wane Eglizdi kun
kuboy cere alwakati kuna.
Mara wodiyo kuna, wodiyo kul ka go doti go hin
ka ci bila i ma hă, nda ana ci Hunde Hinenodi fo do
ŋare kuna. Waaju si a kuna. Yer’o sinti mara fo kur
136
Wo ka ta ŋa
nda ŋare ka wir Yerkoy wane Hunde Hinenodi ga a
ma ci yer wane cowndi koydi, wodi banda, yer’o jer
yer jinde ka cow bibil wane alhisibdi ka na yer suuba.
Nda wodi ben, yer’o yekate hantumdiyo sintidi do
ka ye ka cow ga koyne, ka cow alhisib lawaldi yer
nda cere nda jinde jeerey. Hal yer’o ta to alhisib
hinkantedi do yer’o dangay alwakati kayna hal boro
fo kur ma hin ka hungu alhisbdi ga ngu hundedi
kuna ka sugur ga, ka guna wala hădiyo ka go suradi
bendi do wane jaabidi go a kuna. Alwakati kayna
wodi banda boro fo kur go hin ka har misodi ka na
Hunde Hinenodi fahamdi ngu alhisibi. Sa ka na wodi
kur ben, boro fo go jow ciini ka har hayadi ka na
Yerkoy bangeyndi ngu se ŋare kuna. Ye hungu ka na
misodi cinne si nongu ka na cowndi koy si ka go hin
ka cowndi borodiyo Yerkoy ciinidi.
Labudda, ye hungu ka na mara si wo go boori
wodiyo se ka go cow bibil nda cere se. Sa di cere cere
gay e ba wodiyo kur ka ta cow citabu kondey mise
kuna, i ma lelinde mara boboyo ka kuna na i go ta
tasi ka hun anda yaseydiyo ka go nondi ne ganda
[hal wor ma du fahamey boyro, wo guna hādiyo ka
go citabu wo fita 154 kuna.]
Kuboy cere alwakati wo na hun yene bara linjil
kabarey har fo do ka go hun Angleterre. Thomas B.
Rees, ka si huna moreyda; a lawal ka s ga kosowyo
mara fo kuna, do ti jatindi ka na ay tuubi. Hădiyo ka
na Tom hă yer nda go himanda hayadiyo ka na ye hă
wor nda jemna IV di kuna.
137
Naaney wane Ŋadi
A to jiiri boboyo, ay mara boroyo miso cinne, nda
naaney ka Yerkoy go ay banda, a go faaba ay nda ngu
Hunde Hinenodi ka go goy yer binediyo kuna. Mara
wo cinne fo banda ka damdi Victoria wane Egliz Batist
fo kuna ka go Canada gandadi kuna, Pasterdi ha rye
ne: “Wo ci Goydi ka bisa goydiyo kur albarka ka na ay
guna ay wane kaadimtereydi kur kuna!”
Misodi cinne, Jérusalem koyra jeenodi kuna,
jirbi hinka mara banda ka yer dam Krecen Allahidu
Kaadimterey wane mara ka na yer dam ngi wane Egliz
fo kuna, (Alwakati wo dira ay cindi dodi jirbi boboyo ka
cowndigi yerkoy ciini dira nda cere kuboy guna mara
ra.) Bibil Lokol cowndi koy fo har ye ne: “Yer na bey ka
man hundence tun ne wo Jérusalem ka to moreyda.”
Egliz wane marayo kuna; huyo kondeyyo kuna,
bibil cow koyyo kuboy nonguyo kuna, wala kosowyo
kuboy nonguyo kuna, labudda, Yerkoy barkandi ngu
wane mom koydiyo, ngi kur marante, nda afo kur nda
ngu bomo, nda mise cere cerente, miso ka na yer’o cow
Yerkoy ciinidi kuna.
Wodi si jandi, ye guna ka na, sa ka na ye ba ka
hantum hayadiyo kur ka na yer’o cow yer kuboy cere
alwakatidiyo kuna, ka, a go sendu yer ma din ciimidi,
korondi nda Yerkoy wane gomnidiyo ka yer’o du
alwakati wodiyo kuna nda yer go yer fo, nda sa ka na
yer ci aljama.
Sadi ye ta key ashara fofoyo ga.
Lawal: Ay na suuba hantum ka na ye ba wala haya ka
na ye dooney. Ay go cow ay wane kuboy cere alwakatidi
kuna, diyadi ka ci Bulos wane leter hinkantedi ka na a
138
Wo ka ta ŋa
hantum korint borodiyo se.
Ahinkante: Hayadi ka na a go har na ci Bibil cow ka
kuna na yer’o guna alhisib nda alhib.
Ahinjante: Hal ay ma hin ka jow wo ay wane kuboy
cere alwakatidi kuna, ye ta har wor se alhisibdiyo ka na
Hunde Hinenodi huandi ay binedi kuna.
Atacinte: Ye ta har wor se hayadi ka na Sandi jindedi
tabatindi ay se sadi ka naay cow nga wane ciinidi ka
dursu ga ay bomo se ka du ka ŋare nga wane ciinidi
ga nda hădiyo ka ciini na ay ci.
Ye ta har wor se hayadi ka na ay guna, amma wor
ma si dina ka na Yerkoy banda kuboy cere alwakati fo
kur ci haya ka nda afo na ci afo. Ay kow sika ka wor
wane huandi takadi hŏ nda ay wandiyo na ci afo. Ye
bey mo ka na misodi ka na yer’o hun anda hŏ go ta
fey nda ne nda handu iddu wandiyo. Nga badi kuna,
Yerkoy go baka kuboy yer ka ci yer do misodi ka ci
yer, doti ka na yer go, ana ci doti ka na yer cindi, wala
doti ka yer’o ta garndi; ana ci doti ka na boro tana go
garndi, amma doti ka na wor go. Sa ka na wor cow
hayadi ka na ye ta har wor se; wor’o ta tenje miseyo
ka ngi nda ay wandiyo na ci afo. Haya ka se Yerkoy
go baka ci wor do wor wane natadiyo nda wor wane
almushakadiyo kuna, wor do na a go ci ka har wor se:
‘wo ka ta ŋa.’
139
Naaney wane Ŋadi
Bibil na ci Yerkoy ciinidi hunante, gaabintedi
ni, amma a ci nga wane arfusi yer kuna afo kur se:
Yerkoy ciinidi ci ihunante, a go mey alfeyda... A go ciiti
hungudiyo nda bine miiladiyo (Hébreu 4:12). Ma ngo ci
boro ciini ka bisa wo?
Ay wane Yerkoy ciinidi cowdi kuna, jaari wodi ay
cow king james wane bibildi kuna. Ye fer Bibil, korint
wane leer hinkantedi, jemna 1. Wor bomoy ma fer
wor Bibildiyo.
Guru 5 ngo bara, subahi henen. Ay daabu ay hudi
medi hal ay ma cindi ay fo ay nda Yerkoy; ay fer ay
Bibildi.
Ay wane almushaka fooyo go ka yo go hanga ay
wala sa ka na ay Bibildi go fer wala sa ka na ay go
Yerkoy jine nda bine ka fer.
•Ye hujun nda Ay hukoydi wane dooreydi ka
yo go koy de I go tonton. Nga wane misedi
hinsa ka futu yoobu kokoro wooyo kuna.
•Ay binedi hasara bomoy haya ka se ay si
bey wala yer’o hin ka keyndi linil kabarey
nda bibil cowndi diradi ka na yer’o hima ka
dam nga wane wircidi maganda se. Jaman
bisantediyo kuna, sa ka na Dorothée go
torro yer wane naarudiyo kuna, “ye jow a se
allahidu ka na ay si ye ka dam ga mise sendo
wooyo cinne kuna.” Amma sa kur ka na a ci
alwajib yer ma dam Yerkoy wane ibaydi, ŋare
140
Wo ka ta ŋa
fofo wodi da ngo ka. Nda yer si hin ka dam
Sandi, ma na yer wane kaadimtereydi go ta
kokor nda.
•Hayadi ka go tin ay binedi ga, ci hayadi ka go
damdi Kenya ka kuna na yer du kaadimterey
ka kuna na Yerkoy dam albarka. Gandadi go
torro ber kuna, misediyo kur kuna; Hayadiyo
kur haydi tonton. Ye ba ay ma faaba gandadi
ijediyo ka yo go goy Sandi se.
•Yer wane hudi kuna, Dorothée kambadi do
here, nd’ay ta jatindi do here, yer wane boro
fooyo go tiyabu goro kuna, afooyo go lajaba
nda wirci futuyo. Yer wane goydi, nda yer
diradiyo maganda se, nda ay hukoydi jatindi
selle jaŋeydi, ter si hin ka faaba gi.
Ŋare
Babadi, ye ba ka saabu ni subahi wo haya ka se
ni tundi ay ja tamba. Ye hungu ka na ni wane
anniyadi na ci ka ci ay binedi do ni, amma mere,
ka gara wodiyo kur se, ka go ta keyndi ma na haŋa
kuboy cere alwakti wo kuna, ka yo go ta mom ni
jinde ni ciinidi kuna.
Sandi ka ye hinsa ka ba, n’o bey ka na a go sendu
ay ga ay ma jan ka hungu wodiyo ka go ta cow
haya wooyo ka na aye hantum moreyda, amma,
141
Naaney wane Ŋadi
ni fo da na ye ba ay ma kamba ay lakaldi kuna
moreyda. Wodi se ye wit ni ga ma koddor ye ne ni
wane Hunde Hinenodi wane albarkadi ay binedi
ga, ay wane hungudiyo ga, ay wane kaalumdi ga,
baakoyterey timmentedi kuna ka ye mey ni do.
Ye filla har ni jine, ay hunadi go tugu Almasihu
kamba Yerkoy do Albarka wodi maganda se. Ye
saabu ni ay Sandi ka na ye hinsa ka ba, ka wala
nda hayadiyo ka na ye har dow wo ga go niami nda
ay wane hungudiyo, benedi kuna, ni ci ay wane
alkahan koydi ka go key ay wane ŋarediyo nda ay
wane jeereydi se babadi wane alkursidi jine,ni wane
beyreydi nda ni wane ibay timmentedi kuna. Sadi,
niali kuna na ye ye fer ni wane ciinidi subahi wo;
fer ay modiyo hal ay ma guna ni wane asharadi
wane alhikimadi.
Hŏ, ya cow koyyo, ye fer Bibil Korint leter
hinkantedi, jemna 1, de ye cow moso moso, jinde
jeerey kuna alhisibdi kur. Ye cow ga mise ka kuna a
ma henen, bila ay ma kunnu a ga.
Ye wir wor ga wor ma dam misodi cinne. Ana
gey, sadi ka na ay lawal ka cow suradi miso cinne,
ay tarndi nda Bulos wane alhali boyrodi, almasihu
wane kaadimkoyterey kuna. Kuna, Wodi go corbu ay
ka alwakati boboyo ka na ye ta dam Sandi jere kur ci
alwakatiyo ka kuna na ye ta taasi ka jaabi hă wo ka go
hanga. Haya go hantum wo kuna ka na yer’o hima
ka hanga wala?
142
Wo ka ta ŋa
Ja doti ka na yer cow suradi kur, Hunde Hinenodi
dam ay binedi bine a ma dam haydi ka na Bulos dam.
Ye ba ay ma ka ay Sandi se kaadim koy boyro, de hal
ye ta guna ciinidiyo ka go hanga, ye har ga a se.
Ŋare
Sandi Isa, ye ba ay ma hin ka hungu ay wane
kaadimterey hunadi ni se nda niali fodi ka na ay
maata Bulos wane seedetereydi kuna.Ni mun ni
wane gomnidiyo ay wane huandi kuna nda mise
boboyo, de ay binedi go tar sa ka na ye guna ka na,
sa boboyo, wodi na damdi bara “fondo fo kuna”. Ye
dor ka har ma na sa kur ka ye bak u huna ni banda
baakoyterey timmente kuna, ka gar bine nda ye
hima ka ‘lenje ni banda ni wane dooreydiyo alhisib
wooyo kuna, ye wir ni ga ma daabu ay nda ni wane
bidi, nda ni wane hineydi, ye wir ni ga ma tar koyne
nda mise ka kuna na ay hunadi ma bar, ay wane
attabiyadiyo nda ay wane alhasiditerey goydiyo mo
ma mor ay. Ni wane jeereydi fo se. Amen.
Moreyda, ye yekate ay wane sura lawaldi cowdi
ga, de ye ta cow ga alhisib fon da afo, hungu nda
hungu. Cowdi kuna, ye jow ŋare alhali ka wir Hunde
Hinenodi gaa ma si nan ay ma hatta hayadi ka na
Yerkoy go ba ka momdi ay binedi se. Misodi kuna,
wannasudi “koy ka kadi” Yerkoy banda go ta sinti. Ye
ba mo ka yendi lakal ay ma si cenie ka bisa alhisibyo
ka na ye bey ga. Lalla hŏ, Yerkoy go ba ngu ma
hunandi i kuna afo ay se nda mise ka na ay jatindi si
goro nda. Hungu Tao go alhisib wo kuna Yerkoy ka
ci babadi ga?
143
Naaney wane Ŋadi
Cow
Alhisib hinja: Yerkoy... Babadi ka ci tamalante nda
Babadi ka ci faaba koy haya kul kuna.
Subahi wo ay koroshi ka babatereydi ka go alhisib
wo kuna go hanga i tana fo ka alhisib 2 di kuna ka nda
yer guna jete ka damdi a ga ay Bibildi kuna nga wane
almanadi go hin ka ci Yer Sandi Isa almasihu Koydi nda
Babadi. Wo hinsa ka hungu wodi: Isa Almasihu Koydi
nda nga Babadi ci ay jatindi Babadi ka go tamala a go.
Ay wane faabadi se, ay wane benence babadi go no ay
‘nga wane annemadi’ nda nga ‘wane alafiyadi.’
Ŋare
Babadi, ye sujudu ni jine jeerey nda nda albarka
kuna. Albarka ni wane ‘annemadi’ maganda se.
N’o no ay binedi se hayadi ka ci ni wane hal abada:
ni wane ‘alafiyadi’. Ni wane alafiyadi nda ni wane
annemadi kuna, n’o ney yiskandi ka go ni kamba
hal abada. Alléluia! Ni wane Hunde Hinenodi ma
goy ay binedi kuna ka na yiskan. Moreyda ka na ay
gunkuma ni jine, ton ay binedi nda alfiya nda; ye
wir ga ni ga.
Cow
Alhisib taci: ka go faaba yer yer wane siiteydiyo kul kuna,
hal yer go hin ka faaba wodiyo kul ka to go siiteyo kuna.
Sa ka na yer’o cow Bulos wane seedeterey wo, ye
jete ka na, alhisibdiyo ka go hanga kuna, arfu fooyo
ka na a go jow ka har yer se faabadi ka na a go du
144
Wo ka ta ŋa
benence babadi do na ci bara ‘torro,’ ‘lajaba,’ ‘siitey,’
‘fara,’ ‘jukundi,’ bun.’ Hunde Hinenodi go wir ka
jumdi yer wane alakaldi hal yer lma faham ka na
dooney kuna, haya wooyo go tao faaba nda bomo
fahamey kuna.
Nda yer hanga cowdi, ye guna ka Bulos go har ka
na haya wooyo kur damdi yer ma bey ka na yer si hima
kanaaney yer bomo, amma Yerkoy ka go tundi bukowdiyo. Ye
guna mo alhisib tacidi kuna, ka nda Bulos du faaba
ka hun Yerkoy do, ana ci hal a ma faabandi ni, amma
hal nga jatindi ma hin ka faaba afodiyo. Ye hima ka
ŋare wodi se.
Ŋare
Nga, Sandi, n’o bey ay hunadi alwakatidiyo ka
kuna na ay hinsa ka ba ay ma faaba wodiyo ka go
siitey kuna. Ay hinsa ka ba ay ma ci ni wane faaba
koy ay wandedi se, sa ka na a go tujur ngu gadi
kuna sa boboyo.
Sa boboyo, a ci sanda ye wir a ga haya bobo, ka gar
bine ana ci alwakatidiyo kur kuna na ye bey mise
ka kuna na ay ma beyndi ga ni wane annimadi nda
ni wane alafiyadi hal nga jatindi ma du faaba nda
hinjam. Ye wir ni ga ma hinje ye ne alhasiditerey wo
ka na ye guna hayadiyo nda, ma du ka ton ay nda
alakal ka go ba ngu ma faab, ana ci alakal ka go
wir i ma faaba ngu sa kur.
Ka bisa wodi, sa ka na ye hungu boro boboyo ka go
torro siiteyyo nda lajabayo kuna herey sabab kuna,
wala wirci, wala bun sabab kuna, ye wir ni wane
145
Naaney wane Ŋadi
annemadi nda ni wane alafuyadi ma du key nongu
ay binedi kuna, ni jatindi ma tabati ay hunadi kuna,
afodiyo wane lenjediyo ma felow de ni wane faabadi
ma to wodiyo ka go huna mise siiteyo kuna.
Ŋaredi kuna, Sandi, ye guna ka na ni wane faabadi
go hin ka dundi siiteydiyo kul kuna, haya kur ka ci
ngi wane misediyo. Koddor ye ne ay ma naaney ni,
ana ci ay bomo, amma ni.
Doti ka na yer to moreyda, Yerkoy ciinidi go sinti
ka hirow ay binedi kuna nda gaabi. Ye guna ka Bulos
guna torro nda lajaba boboyo ka yo jandi a ma naaney
ngu bomo. Sadi ma se ye ta hem, nda nga wane badi
kuna, Yerkoy go nan torro nda lajaba ma tangam ay
wane foomadi?
Ŋare
Nga, Sandi, ye ba ka dam ma na albarka hayadi ka
na ni dam ay binedi kuna maganda se. Wala nda
a go sendu ay ga ma dam ŋare wo aljama kuna, ye
bine kaaney haya ka se Bulos na tugu ngu wane
torrodiyo nda ngu wane lajabadiyo. A si ci yer se
huna haya boyrodito ni ciini… de ay jatir, bine
hineno kuna, ye ba ka saabu ni alwakatidiyo se ka
kuna na ay cindi ay fo,Goydiyo ka na ay dam ni
madi kuna ay fo, bine hasarwdiyo ka ni nan ay ma
guna, alwakati wodiyo kul ka kuna na borodiyo na
faham ay, goy futudiyo nda junubudiyo kul ka naay
dam nda hayadiyo kul ka kuna na ay na hinsa hay
ka go mey nafa hay ka se aybomo na ay hinsa ka
naaney ana ci ni.
146
Wo ka ta ŋa
Sandi, subahi wo, ni jere, ye filla har sanda Bulos
ka ay si ye ka dam ay naaneydi ay bomo kuna, amma
ni kuna. Ay filla cow alhisib tanadi Bulos wane
ciini wooyo maganda se: Ye hin haya kul wodi ka go
yakuandi sabab kuna. Ye wurru naaney kuna ka ni,
ni fo go wasa ay. Sandi ka na ye ba, ye ba ka saabu
ni nda ni wane hantumdi wane ciinidiyo ka go ay
jine, ye ba ka saabu ni haya ka se ni kallasi ay, n’o
kallasi ay, n’o ta kallasi ay ay bomo kuna Albarka
ma bara ni se Sandi Isa kallasi ber wo se!
De moreyda Sandi, sa ka Hunde Hinenodi go
Yakuandi ay binedi nda ni wane faabadi, ye batu
ni, hal ay ma hin ka bey jaari wo kuna mise ka na
ay ma hin ka no wodiyo ka na ye ta kuboy se ni wane
faabadi nda ni wane alhawadi ka na i go tonda.
Cow
Alhisib wey cindi fo: wor jatir go faaba yer nda ŋare…
boro boboyo.
Ye hă ay bomo haydi ka na Bulos wane
kaadimtereydi go hin ka ka, nda gar boro boboyo na
faaba ga Sandi jine, ŋare kuna. Ye hă ay bomo nda
hayadi ka na ye ta ka hŏ nda gar boro boboyo na ŋare ye ne.
Ŋare
Babadi, ye bey ka na labudda ni wane badi kuna na
boro boboyo go ŋare ay nda Dorothé se. Mise fo na
ye hin ka dam ma na albarka ba ber wo se!
147
Naaney wane Ŋadi
Moreyda, ye jisi ay wane baakoyyo Yerkoy jine
ŋare kuna, ye taasi ka ŋare i se misodi ka na Hunde
Hinenodi go dam ga ay binedi kuna nda nga wane
ciinidi kuna ka cowndi. Ye wir Yerkoy ga a ma kate
faaba nda gaabi, wodi banda i ma naaney Yerkoy. *
Cow
Alhisib 15, 17, 18 di cowdi: Ay ba ka koy wor do here…
ay wane addelildiyo ci assobon addelilyo wala?…ciinidi ka
na yer har wor se na ka nga wala ana.
Ye miila hungu wooyo kul ga ka go ay lakali kuna.
Bulos har ka na ngu wane hujun fodi Korint borodiyo
se ci ngu ma hin ka ka ‘faaba’ gi, ka ‘yakuandi gi’ ka
du ka mey nafa krecendiyo ka na a go ba se. A si ka
hal ngu ma du; amma hal ngu ma no. A go har mo ka
na ngu na horey ka ci ngu wane diradi ciini. (Ye guna
mo ka na wodi ka go ta bana nga wane diradi ciinidi
si ci nda). Labudda ana jow anniya ka koy Korint nga
wane alhawadiyo ma ganda se.
Ŋare
Ni hunde hinenodi nda ni wane ciinidi albarkadi
kuna, Sandi, corbu ay nd’ay binedi kuna, addeliyo
go doti ka yo go hin kajandi Hunde Hinenodi ma
goy. Ay ma hin ka bey ni wane ibaydi nda doti ka
na ye hima ka kaadim ni jir’o. Sandi, a ci ye ne
sanda Korint krecendiyo jatir na faham Bulos
wane diradi wane addelildiyo, sa di ka a bar ngu
wane anniyadi, a kow sika Hunde Hinenodi wane
fondodi kuna. Albarka Sandi, nda hayadi ka na
148
Wo ka ta ŋa
Bulos, haya banda ka na a har nga, a ye ka har
ana ngu wane diradi wane misediyo kuna, ka
gar bine ciinidi ka na a go kabarey na ci nga nda
ana, abada haya ka se Almasihu kuna sa kur a ci
nga, a si bar, a ci dahimun. Bar si ni binedi kuna,
Sandi; Ciinidi ka na Bulos go waaju ci haya ka ni
tabatindi hal abada. Albarka haya ka se ni ci ay
hunadi wane tondidi mise wooyo kuna ka go cenie
ka bar bar addunia ka kuna hay kur ka ni keyndi go
bar. Sandi, ye to nda ay ma bey ni wane anniyadi.
Kallasi ay anniyadi kuna ka yo jowdi haya ka se ye
ba haya ka go yarasu wala ay naatadiyo ma ganda
se. Faaba ay ay ma hin ka dira ni banda jaari kur
baakoyterey kuna, ye wir ga ni ga. Haya ka se ye
koroshi ka na Yerkoy wane tammahandidiyo ci
hayayo ka jisindi yer se, wo nga ci ay hādi Tammaha
go doti ka go hima ka dindi wala?
Cow
Alhisib 20 di cowdi: Yerkoy wane tammahandidiyo kur ci
nga nga kuna. Sadi nga da se na yer’o har Yerkoy se Amin
nga wane jeereydi se.
Muso di kana ay guna ka Yerkoy tamahandi diyo
kur ci yer wane yer kuna, Ai han: Haya go alhisib wo
kuna ka ci tamahandi ai se wala?
Ŋare
Yer ngo har Amin. Sandi! Yerkoy wane
t a m m a h a n d i d i y o , y e r s e ! Ye r k o y w a n e
tammahandidiyo Almasihu kuna? Yerkoy wane
149
Naaney wane Ŋadi
tammahandiiyo kur Almasihu kuna Sandi?
Nga, Sandi, albarka! Subahi wo, ni jere; ye ba ka
har ay wane nga nda amin koyne wodi se Sandi. Ya
ay koydi, ye ba ay ma hunanda haya kur ka ni ney
Almasihu kuna, jina ay hunadi go ta cindi ngu
kon nda ni si a kuna, ya ay Sandi ka na ye hinsa ka
ba. Ye har Sandi Isa, ka ni kuna, ye mey hayadiyo
kur ka na ye to nda hal ay ma hin ka simba hayadiyo
kur ka na jaari wo go ta hă ay ga, alwakati kur,
sidiyo nda anniyadiyo kuna.
Moreyda, ye dam alwakati kayna yabudu nda
saabu kuna Sandi jine, haya ka se nga wane alafiyadi
go hirow ay binedi kuna. Ay si bey haya ka go ta ka ay
wane ŋaredi wane jaabidi, amma a go sawa haya ka se
ye mey Yerkoy wane alafiyadi ay binedi kuna. Ay du
kuboy cere alwakati ka si mey hay ay Sandi do. Jeerey
ma bara Yerkoy madi se! Moreyda ka na ye ta sinti
jaaridi, ay du Sandi do nga wane ciinidi wane ŋadi,
haya ka na ye ta kamba ay binedi nda ay hundedi
kuna hal mise ka kuna na ay ma hin ka du hunsu ka
go faaba ay haydiyo ka ci ye ne alwajib jaari wo kuna.
Haya lawaldi ka yer nda wor kuna afo kur go tasi
na ci bara subahi kur yer “ma hin ka dam yer binedi
dindamey kuna Yerkoy jine.”
Hal wodi ma damdi, Sandi go kaati yer jaari kul
nda yer madi, a go har yer se: you to ka ta ŋa!
* Ma bere fita 154 nda 155 ka yo cerbou ni nanka no du faba
nare ra.
150
Wo ka ta ŋa
Ni wane ciimidi ka si bar go tabati hal abada
Wodiyo ka go kaati ni se n’o koddor ni wane
gomnidi,
Wodiyo ka go du ni se, ni wane jeereydi.
Yer’o ŋa ni, ya ni ka ci huna takuladi
De yer’o hal hal niali berdi ka si bne ni banda hal
abada;
Yer’o nyin ni, ya ni ka ci huna mun mundi
De yer hunde farntediyo, ni se go yiskan hal abada.
Bernard de Clairvaux
151
Appendice A
Wo koroshi: ka cow bibil jaari kul na
ci alwajib, amma ka mey kuboy cere
alwakati Sandi banda ci alwajib nda
wo’ro ba wor ma tonton hunde mise
kuna.
Bibil cowdi
Hăyo ka go faaba yer hal yer ma du nafa
ber alhisibdi ka na yer’o cow.
Mey ciini na alhisib wo go ci yer se?
Mey do na a go ci?
Arfu fooyo na hantumkoydi suuba ka
ci yer do?
Alwaktati fo na alhisib wo hantumdi?
D’où a-t-il été écrit?
Ma nga ci hantum wooyo wane
addelildi?
Mise fo kuna na a hantumdi?
Mise fo na alhisib nda wodi ka go jina
go kuboy cere nda wodi ka go hanga
ga?
Gaabundi ka key Yerkoy jine sanda boro ka
corbu haydi ka ci ngu, goy koy ka si hasum,
ka go du ka cowndi ciini ciinidi nda nga
fondodi. (2 2Tmothée 2:15).
152
Appendice B
Ŋare alwakatidi
Hăyo ka na wor’o hima ka hă wor bomo
nda sa ka na wor’o cow Yerkoy ciindi,
wor wane kuboy cere alwakatidiyo kuna
Sandi banda.
Ye guna alhisib wo kuna:
Junubu ka na ye hima ka fur wala?
Haya ka ga na i gay ay wala?
Yamar ka na ye hima ka hanga wala?
Goy boyro kana ye hima ka jente wala?
Goy futu ka na ay si hima ka dam wala?
Hungu tao Yerkoy ka ci babadi ga wala?
Hungu tao Yerkoy ka ci ijediga wala?
Hungu tao Yerkoy ka ci Hunde
Hinenodi ga wala?
Mo guna tao haydi ka ci iblis ga wala?
Mo guna tao iblis wane anniyadiyo ga
wala?
Mo guna tao iblis wane almaciladiyo
ga wala?
Amma wor ma goy nda ciinidi, ana ci wor ma
mom ga fo da, ka jamba wor bomo. Haya ka
se boro ka mom ciinidi, ana goy ga, a koydi go
himanda boro ka guna ngu wane alhujuhudi
digi kuna;a guna ngu bomo a koy; sa di
hinne a dina hayadi ka ci ngu. Amma boro
ka fuuney yamar timmentedi ka ci borcinterey
wane yamardi, a tabati a kuna, ana dina
hayadi ka ngu mom, amma a goy nda ciinidi;
wo boro wo go bine kaaney ngu wane goydi
kuna (Yakuba 1:22,25).
153
Appendice C
Kamba cire kaddasu jaari kul ŋare se
Hal yer ma du faaba yer jaari kul ŋaredi kuna, ay
nda ay hukoydi, yer jow allahidu ka hanga misodi ka
na alinjil kabarey koydi ka ci Thomas B. Rees corbu
ga yer se nda alwakatidi ka kuna na ay tuubi a to jiiri
50 moreyda. Miso na a go himanda: A Attinni se, Al
Alarba se, miso ka koy.
Haya banda ka na yer ŋandi yer wane hundediyo
Yerkoy ciinidi kuna, yer du ka ŋare bomodi do ka
ka binedi do, suburndi ŋaredi go ka ciimi. Bila nda
a ma ci dooney haya, ka ŋare afodiyo se go kate yer
ma dam albarka Yerkoy se, ka key afodiyo se, ka
yendi i se alakal. Wala nda yer si mey kaddasu ka
kuna na hayadiyo ka se na yer’o hima ka ŋare go
hantumdi, yer’o hin ka naaney hunde hinenodi ka go
ta faaba yer hal yer ma hin ka ŋare Yerkoy haya kul
se alwakati kul kuna.
Wor ma si hujun nda haya fo; amma hayadiyo
kul kuna, ŋare nda suburndi kuna, nda albarka
kuna, wor ma beyndi Yerkoy se wor wane naatadiyo
(Filip. 4:6).
N.B: jaari kul kamba cire ŋare kaddasu wo si jandi
yer ma ŋare jaari kul hayadiyo ka go ka yer binediyo
kuna se.
154
Jaari kul kamba cire ŋare kaddasu
A
ttini
Alinjil kabareykoydiyo kul ka se na Yerkoy
Alinjil kabarey
go ba yer ma ŋare.
koydiyo
Alwakati cere cere ka kuna na yer’o dam
ttalata
Yerkoy se albarka hayadi ka ci ga se, hayadi
Ka dam albarka ka na a go dam se, hayadi ka na a go ta dam
se, nda hayadi ka na a no se.
A
larba
Goy koydiyo
Alfadiyo, Alinjil kabareykoydiyo, Yerkoy
ciinidi wane beyrey koynidiyo, nda krecen
goykoydiyo.
lhamisa
Goydiyo
Hu kuna goydiyo, kaadimtereydi, njorfu
misediyo.
A
A
A
ljuma
Hudiyo
Yer wane hudi, nda yer hu borodiyo kul, nda
wodiyo ka ci yer ije kambadiyo sanda ay nda
dorothée ka go mey ijeyo nda haamayo.
Yerkoy tasi mise wane kaadimtereydi
adduniadi kuna, borodiyo ka yer kuboy
ssabdu
lolodiyo kuna, ka yo se na yer seedeterey
Junubuntediyo
nda Almasihu madi, hu borodiyo ka yo na ci
almasihunceyo.
A
A
lhadi
Ihinenodiyo
Woyo ka yo kokor ka naaney Isa ka yer’o
bey,ŋarekasineydiyo ka yo kuna na Yerkoy
gomni yer, Eglizdi ka go jarab kuna ka wane
alhabar na yer’o tasi, nda Eglizdi ka go tun
jirbi kuna hõ.
155
Bennett
R A la
echerche
de Dieu
Dr Richard A. Bennett débuta sa carrière comme architecte urbaniste. C’est durant sa
formation qu’il expérimenta la puissance de Dieu d’une manière qui transforma sa vie.
Par la suite, il démissionnera de son poste au sein du Conseil municipal anglais pour
entreprendre des études bibliques aux U.S.A.
Depuis qu'ils se sont mariés en 1958, Richard et Dorothée servent ensemble leur Dieu
avec joie. Aux côtés de Richard, mais sur sa propre initiative, Dorothée a exerce un
ministère très efficace auprès des femmes.
Ces dernières années, ils ont étendu leur ministère, en tant que conférenciers, à des
pays et à des peuples qu’ils n’avaient pas encore visités. Durant leurs voyages dans
les pays en voie de développement, ils étaient remplis de joie devant la soif spirituelle
éprouvée par beaucoup de populations rencontrées. Mais leur joie était mêlée à un
chagrin quand ils voyaient les vies de bon nombre de ces populations qui sont leurs
semblables réduites à la pauvreté, à la faim et à la privation. L’amour de Dieu pour
ces peuples motiva Richard et Dorothée à leur envoyer des ressources spirituelles et
matérielles afin de les aider.
Cependant, pas seulement dans les pays en voie de développement, dans les pays
industrialisés aussi, les Bennetts sont heureux de rencontrer de plus en plus de gens
qui aspirent intérieurement à une relation d'intimité avec Dieu. Plusieurs d’entre eux
se posent des questions.
Y a-t-il des réponses dignes de foi aux questions les plus importantes de la vie ? Richard
Bennett est convaincu que Dieu lui-même a donné ces réponses. C’est pourquoi il a
écrit A la Recherche de Dieu.
“A la Recherche de Dieu ... aidera plusieurs à établir la base d’une bonne vie chrétienne.”
Feu Rev. Stephen Boakye-Yiadom
Trans World Radio, Afrique
A la R echerche de Dieu
Laïc enthousiaste dans ses débuts, Richard Bennett a partagé et, depuis 1946 partage
les préceptes de la Bible avec des auditeurs qui lui sont reconnaissants. Pendant au
moins une vingtaine d'années, sa voix a été régulièrement entendue en Europe, en
Afrique, en Asie et en Amérique Centrale et Latine par le biais de Trans World Radio et
de Far East Broadcasting Corporation.
CROSS CURRENTS
INTERNATIONAL MINISTRIES
Distribué par:
Trans World Radio
Côte d’Ivoire
www.ccim-media.com
CCIM
R
A la
echerche
de Dieu
Richard
A. Bennett

Ŋaaney Wane Ŋadi - Blue Letter Bible

Transcription

Similar documents

CV - By Ollie Magee

Untitled

Untitled - Kartal Gitar Kursu

02 selim inan - YERBİLİMLERİ-Bulletin for Earth Sciences

Filolar otonun büyük müsterisi oldu, arac say›s› 1.8

Verizon

01 APRIL - 31 OCT 2016 4 Days 3 Nights Bangkok + Hua Hin

Thuraya XT-PRO Brochure

01 APRIL - 31 OCT 2016 5 Days 4 Nights Bangkok + Hua Hin