application/pdf

Transcription

application/pdf

TRANSKRIP TEMUBUAL BERSAMA DENGAN
DATUK A. RAHIM B. ABDULLAH
MENGENAI PENGALAMAN DAN PENGLIBATAN BELIAU
DALAM BIDANG SENIBINA
MOHD NAJIB B. MOHAMAD
2006128041
WAN NURJULIANA BT. WAN ABD.GHAFAR
2006695116
MEMENUHI KEPERLUAN KURSUS
IMR 603 DOCUMENTING OF ORAL TRADITION
FAKULTI PENGURUSAN MAKLUMAT
UNIVERSITITEKNOLOGI MARA
KAMPUS PUNCAK PERDANA
MAC 2008
IMR 603 - DOCUMENTING ORAL TRADITION
ISI KANDUNGAN
PERKARA
HALAMAN
PENGHARGAAN
ABSTRAK
PENGENALAN
TRANSKRIP
I -II
III
i-
rv
Tape 1 Side A
1 - -22
Tape 1 Side B
23 - 3 8
Tape 2 Side A
39 - 5 6
Tape 2 Side B
57 - 7 4
Tape 3 Side A
75 - 8 8
LOG TEMUBUAL
BIBLIOGRAFI
LAMPIRAN
Biodata Tokoh
Senarai Soaian
Surat Perjanjian
Indeks
Koleksi Gambar
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS PENGAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
89 - 99
PENGHARGAAN
Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh...
"Dengan nama Allah yang Maha Pengasih Lagi Maha Penyayangi"
Terlebih dahulu kami memanjatkan setinggi - tinggi kesyukuran yang
tiada terhingga ke hadrat llahi yang memberi limpah rahmat dan inayah - Nya
serta peluang kepada kami untuk menyiapkan projek ini dalam masa yang telah
ditetapkan. Sesungguhnya projek ini benar - benar menguji kami dalam
pemilihan tokoh dan lain - lain lagi.
Pertama kalinya, setinggi - tinggi penghargaan dan ucapan jutaan terima
kasih ingin kami tujukan kepada pensyarah bagi subjek Pendokumentasian
Sejarah Lisan (IMR 603) ini, Puan Hajah Aliza Binti Ismail yang banyak
memberikan bimbingan, galakan, maklumat dan tunjuk ajar serta berkongsi
pengalaman beliau tentang kaedah - kaedah dan prosedur dalam menjalankan
projek kajian sejarah ini. Tanpa tunjuk ajar daripada beliau, mungkin kami tidak
dapat menyiapkan tugasan ini dan segala tunjuk ajar beliau amatlah kami hargai.
Penghargaan yang tidak terhingga juga kami tujukan khas untuk
pengkisah kami iaitu Datuk A. Rahim Abdullah yang sudi diwawancara dan
memberikan kerjasama yang sungguh baik semasa temuramah dalam usaha
untuk memastikan projek akhir kami ini dapat disiapkan dalam waktu yang
ditetapkan sekaligus bagi memenuhi keperluan projek akhir ini. Sesungguhnya
kami amat menghargai jasa beliau. Jutaan terima kasih kami ucapkan.
FAKULTIPENGURUSAN MAKLUMAT
I
IMR 6 0 3 - DOCUMENTING ORAL TRADITION
Selain daripada itu juga jutaan terima kasih ingin kami tujukan buat kedua
ibubapa kami yang amat kami kasihi dan sanjungi yang mana mereka telah
banyak memberikan sokongan moral, semangat, wang dan nasihat tanpa jemu
dan erti putus asa. Hanya Tuhan sahaja yang mamapu membalas jasa mereka.
Dengan restu daripada mereka juga kami mampu mengharungi masalah dan
dugaan yang ditempuhi.
Akhir sekali kami dengan berbesar hati ingin mengucapkan ribuan terima
kasih dan setinggi - tinggi perhargaan kepada rakan - rakan seperjuangan dan
mana - mana pihak yang telah tertibat dalam membantu kami secara langsung
atau tidak langsung. Semoga Tuhan membalas jasa dan merahmati kehidupan
seharian anda.
Sekian, terima kasih.
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS PENGAJIAN MAKLUMAT (KIiP.) PENGURUSAN REKOD
II
ABSTRAK
Ramai dikalangan rakyat Malaysia jarang mengetahui sumbangan dan peranan
Jabatan Kerja Raya Malaysia (MR) dalam membentuk pembangunan negara
pada waktu sebelum dan selepas merdeka. Ramai yang lebih cenderung
mengaitkan peranan JKR hanya sekadar dalam pembinaan jalan yang
menghubungkan kawasan-kawasan di negara kita dan dalam penyediaan
bekalan air kepada rakyat. Namun demikian peranan JKR dan sumbangan
organisasi tersebut terhadap pembangunan sosb ekonomi negara lebih dan apa
yang kitajangkakan. Antara produk-produk yang pernah melibatkan JKR sebagai
antara pemacu utama dalam menjayakan projek tersebut ialah pembinaan
Masjid Besar Wilayah Persekutuan, Hospital Universiti Kebangsaan Malaysia
dan Universiti Malaysia Sabah. Dalam erti kata lain, kebanyakan binaan
bangunan dan mercu tanda di Negara kita adalah hasil "air tangan" dari JKR.
Sumbangan besar JKR ini bukannya datang hanya dari orang perseorangan di
dalam organisasi tersebut, tetapi hasil daripada kombinasi
kerjasama
berkumpulan antaranya dari bidang kejuruteraan awam, elektrik, mekanikal,
senibina dan ukur bahan yang beri<hidmat bersama-sama di dalam JKR. lanya
bermula dari pihak pengurusan hinggalah kepada para tenaga kerja peringkat
rendah. Antara individu yang turut memberi sumbangan dan penglibatan dalam
projek yang dinyatakan tadi ialah Datuk A. Rahim Abdullah yang merupakan
seorang bekas Timbalan Ketua Pengarah di Jabatan Kerja Raya Malaysia.
Beliau semasa masih menjawat jawatan tersebut banyak memberikan
pandangan dan cadangan dari segi konsep dan rekabentuk terhadap senibina
bangunan yang bakal digunakan dalam menyiapkan projek tersebut.
Pengalaman beliau selama lebih 20 tahun di dalam organisasi JKR memberi
kelebihan kepada beliau dalam merencanakan projek tersebut. Diantara
keistimewaan lain ialah beliau antara kakitangan yang tidak pemah ditukar
bertugas di JKR cawangan negeri. Ini memberikan beliau lebih pengalaman yang
mendalam terhadap organisasi JKR di peringkat ibupejabat.
Katakunci : senibina, Malaysia, Jabatan Kerja Raya, Masjid Besar Wilayah
Persekutuan, Hospital Universiti Kebangsaan Malaysia, Universiti Malaysia
Sabah, Timbalan Ketua Pengarah Jabatan Kerja Raya Malaysia.
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
III
PENGENALAN
Jabatan Kerja Raya Malaysia (JKR) merupakan sebuah agensi yang
bertanggungjawab terhadap kerja-kerja teknikal bagi pihak kerajaan Malaysia, la
te\ah ditubuhkan sejak sebelum merdeka lagi iaitu pada tahun 1872 dan
memainkan peranan penting dalam melaksanakan projek-projek pembangunan
dan penyenggaraan infrastruktur kepada pelbagai kementerian, jabatan, badan
berkanun dan kerajaan negeri seperti jalan, bangunan, lapangan terbang,
pelabuhan dan jeti. Peranan JKR dalam pembangunan sosio dan ekonomi
negara Malaysia amat besar dan penting kerana ia merupakan organisasi yang
bertanggungjawab terhadap perancangan, rekabentuk dan pembinaan projek
infrastruktur seperti jalan, bangunan kerajaan, lapangan terbang, pelabuhan, jeti
dan produk kejuruteraan yang berkaitan. Selain itu organisasi ini juga berfungsi
sebagai sumber khidmat nasihat teknikal kepada Kerajaan di peringkat
persekutuan, negeri dan daerah.
Secara amnya struktur JKR dapat dibahagikan kepada tiga sektor bisnes
dan terdapat pecahan kepada cawangan-cawangan bagi setiap sektor tersebut.
Sektor pertama merupakan sektor insfrastruktur yang mempunyai cawangan
bagi jalan, pangkalan udara dan maritim, bekalan air dan kejuruteraan cerun.
Sektor Bangunan pula melibatkan cawangan kerja bangunan am, kerja kesihatan
dan kerja pendidikan. Manakala Sektor Pakar merangkumi cawangan arkitek,
pakar dan kejureuteraan awam, kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan elektrik,
kontrak dan ukur bahan dan alam sekitar.
Struktur organisasi JKR diketuai oleh oleh seorang Ketua Pengarah Kerja
Raya dan dibantu oleh tiga orang Timbalan Ketua Pengarah Kerja Raya. Setiap
Timbalan Ketua Pengarah Kerja Raya bertanggungjawab mengendalikan setiap
sektor bisnes yang telah dinyatakan sebelum ini.
Umum mengetahui kebanyakan projek-projek yang dijalankan oleh pihak
JKR berkaitan dengan pembinaan dan penyelenggaraan jalan raya. Namun
demikian kurang dari kita yang maklum bahawasanya JKR juga penyumbang
kepada mercu tanda pembangunan negara. Jika diambil kira dari segi aspek
pembangunan sosial dan ekonomi Negara Malaysia, JKR merupakan organisasi
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
IV
yang
bertanggungjawab
dalam
mengimplilentasikan
projek-projek
yang
dirancang oleh pihak kerajaan untuk rakyat. Antara projek-projek tersebut seperti
klinik kesihatan desa, sekolah, hospital, bangunan kerajaan dan infrastruktur
keselamatan negara (polis dan tentera).
Dokumentasi mengenai projek-projek yang dilaksanakan oleh pihak JKR
amat kurang dilakukan. Ini menyebabkan masyarakat kurang mendapat
pendedahan mengenai apa peranan sebenar JKR kepada rakyat Malaysia. Oleh
hal yang demikian, satu usaha bagi mendapatkan maklumat tentang fungsi
sebenar JKR di dalam Negara kita telah dijalankan dengan menemubual
seorang tokoh yang mempunyai peranan penting semasa tempoh perkhidmatan
beliau bersama-sama dengan organisasi tersebut. Tokoh yang dimaksudkan
ialah Datuk A. Rahim Abdullah. Beliau merupakan seorang bekas Timbalan
Ketua Pengarah JKR yang memegang potfolio Sektor Bangunan di dalam
organisasi JKR.
Datuk A. Rahim Abdullah merupakan anak jati kelahiran Negeri Kelantan.
Dilahirkan pada 24 haribulan November tahun 1943 di Kota Bharu, Kelantan.
Anak kepada pasangan Wan Abdullah Bin Haji Wan Hussin dan Nik Meriam Binti
Nik Yusoff ini merupakan anak kedua daripada sembilan adik-beradik. Bapa
beliau merupakan kerani di Majlis Agama Islam dan Adat Istiadat Melayu
Kelantan. Selain itu, bapa beliau juga melakukan pekerjaan lain seperti sebagai
tukang gunting dan bertani. Manakala ibu beliau merupakan suri rumahtangga
sepenuh masa disamping membantu bapa beliau menambah pendapatan
dengan membuat dan menjual kuih-muih secara kecil-kecilan. Semasa kecil
beliu lebih dikenali dengan nama timang-timangan dikalangan keluarga dan
teman sekampung dengan panggilan "Ain".
Beliau merupakan seorang yang mempunyai pemikiran yang positif. Ini
kerana beliau tidak suka mengingati kenangan pahit semenjak dari kecil. Bagi
beliau lebih elok jika kenangan manis bersama rakan-rakan semasa kecil
dijadikan ingatn sepanjang hayat.
Zaman pendidikan beliau bermula apabila beliau memasuki Sekolah
Majlis Ugama Islam Kota Bharu, Kelantan dari darjah satu hingga darjah empat
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
V
pada tahun 1950. Kemudian beliau menemskan peringkat darjah lima hingga
enam di Sekolah Melayu Padang Garong, Kota Bharu. Selepas menduduki ujian
pindah kelas, beliau telah memasuki Sultan Ismail College (SIC) di Kota Bharu
atau lebih dikenali sebagai Maktab Sultan Ismail pada masa sekarang. Pada
waktu itu beliau menghadapi masalah dari segi penguasaan Bahasa Inggeris
kerana SIC pada ketika itu merupakan sebuah sekolah beraliran inggeris. Bagi
mengatasi
masalah
tersebut,
beliau
telah
mengambil
inisiatif
dengan
memperbanyakkan bahan bacaan yang berkaitan dengan syair dan puisi serta
alam pengembaraan.
Dari situ jugalah timbul minat di dalam diri beliau untuk menceburkan diri
dalam bidang pengakap. Selanjutnya, beliau telah menempatkan diri beliau
Maktab Teknik Kuala Lumpur selama empat tahun. Apabila tamat dari Maktab
Teknik Kuala Lumpur, beliau telah bekerja selama setahun sebagai Kadet
Teknikal di Jabatan Perancangan Bandar dan Desa.Kota Bahru dan kemudian
berjaya melanjutkan pelajaran ke University of Auckland di New Zealand di
bawah tajaan biasiswa MARA Colombo Plan.
Selepas pulang ke tanah air setelah tamat pengajian dari University of
Auckland, beliau telah ditawarkan bekerja sebagai seorang pensyarah sepenuh
masa di Universiti Teknologi Malaysia (UTM). Namun demikian, beliau telah
menolak tawaran tersebut kerana beliau lebih berminat untuk memilih pekerjaan
yang dapat memberi peluang kepada beliau bagi mendalami bidang senibina.
Oleh hal yang demikian, beliau telah menjawat jawatan sebagai arkitek di ibu
pejabat JKR pada tahun 1972. Disamping itu, beliau juga menjadi pensyarah
sambilan di Universiti Teknologi Malaysia (UTMJ) dan juga Universiti Sains
Malaysia (USM) di Pulau Pinang.
Pada peringkat awal beliau sebagai Arkitek di JKR, gaji pokok yang
diterima oleh beliau hanyalah sebanyak RM800 ke RM850. Selepas beberapa
ketika beliau telah dinaikkan pangkat ke Senior Arkitek. Kemudian beliau
mendapat jawatan Arkitek Penguasa dan dinaikkan ke Pengarah Cawangan
Perubatan dan Kesihatan dan selanjutnya kepada Pengarah Cawangan
Bangunan. Jawatan terakhir dan tertinggi yang pernah disandang beliau di dalam
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
VI
organisai JKR sebelum bersara ialah Timbalan Ketua Pengarah Kerja Raya.
Disamping itu juga, beliau telah dilantik sebagai Yang Di-Pertua Lembaga Arkitek
Malaysia iaitu merupakan satu badan yang ditubuhkan dibawah Akta Parlimen
khusus untuk mengawal selia profesion arkitek dan praktis senibina di Negara
Malaysia.
Ketika memegang jawatan Timbalan Ketua Pengarah Kerja Raya, beliau
banyak terlibat dari segi perancangan, pembangunan dan pembinaan secara
konsep. Pada peringkat ini hal-hal yang berkaitan lebih menjurus kepada
bagaiman periaksanaan dasar-dasar, peruntukan dan kelulusan dari pihak
kerajaan. Sepanjang itu juga beliau terlibat dengan projek-projek seperti
pembinaan Masjid Wilayah, bangunan Pusat Sains Negara, IKIM, kampus
Universiti Utara Malaysia, Universiti Islam Antarabangsa, Universiti Malaysia
Sabah dan Universiti Malaysia Sarawak.
Pada tahun 1974 beliau telah menamatkan zaman bujang beliau dengan
mengambil Datin Fatihah Binti Ishak. Hasil dari perkongsian hidup itu maka
beliau telah dikumiakan seramai enam orang cahaya mata iaitu empat lelaki dan
dua orang perempuan. Berkat hasil didikan yang sempuma, kesemua anak-anak
beliau telah menempah kejayaan dalam kehidupan masing-masing. Ada diantara
anak-anak beliau yang menjawat jawatan sebagai doktor dan jurutera serta yang
masih menuntut di pusat pengajian tinggi awam. Pada peringkat awal bekerja
beliau telah menetap di Petaling Jaya kemudian berpindah ke tempat baru di
Kajang pada tahun 1980 hinggalah sekarang.
Sepanjang penglibatan beliau di dalam organisasi JKR dan bidang
senibina di negara Malaysia, beberapa anugerah pingat telah dikumiakan
kepada beliau di atas jasa-jasa beliau dalam menyemarakkan lagi bidang
senibina dan kejuruteraan negara serta penglibatan di dalam projek pada
peringkat kerajaan dan negara . Antara pingat dan anugerah yang pemah beliau
perolehi ialahPanglima Jasa Negara (PJN) yang membawa kepada gelaran
datuk pada awal tahun 90-an. Selain itu beliau turut di dikumiakan pingat
Kesatria Mangku Negara (KMN) dan Johan Mangku Negara (JMN).
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
VII
Antara perkara-perkara yang gemar dilakukan pada waktu lapang sebagai
hobi ialah bercucuk tanam dan bertani di sekitar halaman rumah. Walaupun
pada waktu sekarang beliau telah bersara, namun demikian beliau masih
melibatkan diri dalam lapangan seni bina dengan menjadi ahli lembaga pengarah
bagi beberapa syarikat pembinaan swasta.
Melihat
kepada
sumbangan-sumbangan
yang
datang
dari
beliau
berdasarkan idea dan buah fikiran semasa beliau memegang jawatan Timbalan
Ketua Pengarah Kerja Raya,
maka dapat dapat kita simpulkan disini
bahawasanya buah fikiran dan idea insan-insan seperti Datuk A. Rahim Abdullah
sewaktu beliau menerajui sebahagian dari organisasi JKR telah menjadikan
JABATAN KERJA RAYA MALAYSIA sinonim dengan JASA KEPADA RAKYAT
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
VIII
Berikut
adalah
rakaman
wawancara
sejarah
lisan
mengenai
pengalaman dan penglibatan dalam bidang senibina dengan Datuk A. Rahim
Abdullah yang merupakan seorang bekas Timbalan Ketua Pengarah di Jabatan
Kerja Raya Malaysia. Rakaman ini dijalankan di 5 8 1 4 / 4 Taman Bangi Jalan
Reko Kajang Selangor pada 24 Mac 2008 jam 530. Wawancara ini dikendalikan
oleh Mohd Najib Mohamad dan dibantu oleh Wan Nurjuliana Wan Abd Ghafar.
Dengan segala hormatnya kita mulakan rakaman ini.
KASET 1 BAHAGIAN A
MNM : Assalamualaikum Datuk.
Datuk : Waalaikumussalam warahmatullahi wabarakatuh.
MNM : Siapakah nama penuh Datuk?
Datuk : Nama penuh saya Abdul Rahim Bin Abdullah
MNM : Adakah Datuk mempunyai nama panggilan yang sinonim dengan diri
Datuk?
Datuk : Rasminya takde [tiada] tapi kalau di kampung - di kalangan
keluarga saya selalunya dipanggil dengan Ain.
MNM : Siapakah nama bapa Datuk?
Datuk : Nama bapa saya Wan Abdullah Bin Haji Wan Hussin
l
MNM : Siapakah nama ibu Datuk?
Datuk : Nama ibu saya Nik Meriam Binti Nik Yusoff.
MNM : Dimanakah Datuk dilahirkan?
Datuk : Di Kota Bharu, Kelantan.
MNM : Datuk berasal daripada mana?
Datuk : Saya berasal daripada Kota Bharu, Kelantan.
MNM : Ibubapa Datuk pula berasal daripada mana?
Datuk : Jugak [juga] dia mereka jugak [juga] dari berasal dari Kota
Bharu Kelantan.
MNM : Ok, pada tahun bilakah Datuk dilahirkan? Tahun lahir tarikh lahir.
Datuk : Kalau mengikut kalendar - Gregorian [kalendar yang biasa
digunakan sekarang ini] saya dilahirkan pada dua puluh empat
(24) haribulan November tahun sembilan belas empat puluh tiga
(1943). Tapi - surat beranak saya yang asal menunjukkan saya
dilahirkan pada tahun lapan puluh enam (1986) kalau tak silap
yakni tahun Siam. Pasal pada ketika saya dilahirkan itu
Kelantan dibawah pentadbiran Siam.
I.1AZAH SAKJANA MUDA SAINS PENGAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
2
MNM : Dimana Datuk dibesarkan
Datuk : Di Kota Bharu Kelantan
MNM : Pekerjaan ayah Datuk?
Datuk : Pekerjaan ayah saya? Dia membuat beberapa pekerjaan saya
ingat - ada masa dia sebagai kerani di sebuah pejabat di Majlis
Agama Islam dan Istiadat Melayu Kelantan. Saya pernah
teringat dia juga pernah menjadi seorang - tukang gunting dan
selainnya dia juga - bekerja dalam bidang macam bercucuk
tanam lah apa ni terlibat daiam kerja pertanian.
MNM : Pekerjaan ibu Datuk pula?
Datuk : Ibu saya seorang surirumah tangga tapi dia juga ada saya ada
pernah teringat masa dulu dia ada terlibat dalam kerja-kerja yang biasa dilakukan oleh masyarakat kampung ketika itu
terlibat dalam kerja- kerja membuat kuih dan apa tu membuat
bermacam-macam kuih la yang diperlukan oleh apa tu pada
sesuatu majlis rakyat.
MNM : Adakah kedua ibubapa Datuk masih ada sekarang?
Datuk : Tidak dia sudah — mereka berdua sudah meninggal dunia.
3
MNM : Berapa pulak bilangan adik beradik Datuk?
Datuk : Adik beradik saya ada sembilan (9). Empat laki-laki lima
perempuan.
MNM : Empat laki-laki lima perempuan. Nama adik beradik Datuk ingat tak?
Datuk : Saya yang nombor-nombor satu sekali abang saya, Wan
Hussain bin Wan Abdullah. Saya nombor dua. Yang nombor
tiga Wan Abd Ghafar bin Wan Abdullah. Nombor empat Wan
Maziah binti Wan Abdullah. Wan, nombor lima Wan Zaidah binti
Wan Abdullah. Lepas itu Wan Esah binti Wan Abdullah. Lepas
itu Wan Zainab binti Wan Abdullah dan satu lagi ada Wan Mohd
Yusoff bin Wan Abdullah satu. Lepas akhir sekali Wan Sepiah
binti Wan Abdullah.
MNM : Jadi Datuk ini anak yang ke berapa?
Datuk : Saya nombor dua.
MNM : Adakah pengalame [pengalaman] pahit manis masa kecik [kecil] yang
Datuk tak dapat lupokan [lupakan]?
Datuk : Pahit manis itu saya tak saya tak tau lah pasal kita masa di
kecik-kecik [kecil-kecil] itu dibesarkan di masyarakat kampung.
Jadi yang saya nak kata pahit itu takde [tiada] lah ingat sangat
pahit yang manis itu saya rasa selain pada saya banyak kita
apa
itu
besar dalam keadaan
macam orang
kata ini
4
kekeluargaan secara lebih luas la. Jadi masyarakat di kampung
itu semua itu dianggap sebagai saudara dan apa itu dan apaapa yang - kita macam perlukan — (bunyi telefon - temuramah
terhenti kerana tokoh menjawab panggilan telefon). Jadi
maknanya kita hidup dalam suasana masyarakat sama apa itu
dalam keadaan yang berharmoni lah. Dan saya pernah saya
teringat maknanya kadang-kadang itu kita berkawan dan apa itu
kita makan rumah kawan apa nama jadi perkara yang manis.
Yang pahit tu saya tak — kurang igt la walau apa ni mungkin
ada lah tapi tak —.
MNM :Takingat.
Datuk : Tak teruk la sangat la apa ni bukan?
MNM : Bila Datuk bemmah tangga?
Datuk : (Berfikir) Itu tarikh saya tak ingat
MNM : Pada tahun berapa la.
Datuk : Saya kalau tak silap saya, saya berumah tangga pada tahun
tujuh puluh (1970) (berfikir) - akhir tujuh puluh empat (1974) ke
awal tujuh puluh lima (1975).
5
MNM : Average tujuh puluh empat (1974) atau tujuh puluh lima (1975) la?
Datuk : Ye memang
MNM : Pada umur berapa tu?
Datuk : Saya hampir 30 tahun.
MNM : Ok. Siapa nama isteri Datuk?
Datuk : Nama isteri saya Fatihah binti Ishak
MNM : Berapa umur isteri Datuk?
Datuk : Sekarang? Umur isteri saya sekarang kalau tak silap saya dia
dilahirkan tahun lima puluh tiga (1953). Sekarang dia ini 53 ke
54. [55 tahun]
MNM : Adakah isteri Datuk bekerja?
Datuk : Dia pernah bekerja - di beberapa pejabat dimulakan di
Lembaga Letrik Negara kemudian sips lima tahun dia disana dia
bekerja dengan swasta - dua swasta saya ingat yang ~ tiga tiga yang swasta.
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
6
MNM : Pekerjaan anak-anak Datuk sekarang?
Datuk : Ridhuan sebagai - staff whtter (penulis) apa dia ini staff writer
(penulis) dengan Strait Times [akhbar News Strait Times]
bemad Strait Times [akhbar News Strait Times] akhbar Strait
Times [akhbar News Strait Times] dia - apa ni staff writter
[penulis] apa dia panggil (berfikir) bukan penulis staff writter - ini
dia bekerja dengan Strait ni sebagai apa ini sidang pengarang
lah jawatan dia.
MNM : Sidang pengarang
Datuk : Apa ni dan Ridhaudin bekerja dengan Petronas - Ruwaida
doktor - Shaima engineer [jurutera] dekat Petronas Ridhaudin
pun engineer [jurutera] juga dengan Petronas, Aiman dengan
swasta terlibat dalam promosi kerja kereta-kereta mewah Adham di apa ni masih lagi di bangku sekolah.
MNM : Berapa orang anak Datuk yang sudah mendirikan rumah tangga?
Datuk : Dua. Ridhuan sama Ridhaudin
MNM : Adakah antara anak-anak Datuk yang mengikut jejak langkah Datuk
menjadi arkitek?
Datuk : Secara - akademiknya takde [tiada] tapi Ridhaudin minat dalam
apa itu Ridhaudin sama Shaima minat dalam apa ni kerja-kerja
planning [perancangan] perancangan dan arkitek.
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS PENGAJ1AN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
8
MNM ; Dimanakah Datuk menetap sekarang?
Datuk : Saya menetap di Kajang.
MNM : Sejak bila Datuk menetap di kediaman sekarang?
Datuk : Saya menetap disini pada tahun dua — (berfikir) lapan puluh
(1980) - tahun lapan puluh (1980), lapan puluh (1980) ke lapan
puluh satu (1981).
MNM : Jadi sebelum itu Datuk ada menetap di tempat lain?
Datuk : Saya belum - belum pada saya di PJ [Petaling Jaya] Seksyen
20, 21 Paramount Garden SS2 di panggil.
MNM : SSS2 [SS2]. Ok. Bilakah Datuk mendapat gelaran "Datuk" di awal
nama?
Datuk : Itu yang saya tak ingat tahun berapa bukan tahun — saya tak
ingat tahun itu.
MNM :90anke?
Datuk : Sembilan puluh enam (1996) awal 90-an sembilan puluh enam
(1996) ke sembilan puluh lima (1995) gitu [begitu] lah.
9
IMR 603 -DOCUMENTING ORAL TRADITION
MNM : Sembilan puluh lima (1995) sembilan puluh enam (1996) la?
Datuk : Pasal masa itu pertama sekali pertama kali di - diwujudkan.
MNM : Apakah sebab yang menyebabkan Datuk dapat gelaran tu?
Datuk : Saya sebelum - gelaran yang saya diperolehi itu memperolehi
yang kata datuk itu disebutkan P.J.N [Panglima Jasa Negara]
yang bermaksud Panglima Jasa Negara. Jadi saya rasakan
mungkin ini ada kaitan dengan penglibatan saya dalam projekprojek pembangunan diperingkat Federal lah.
MNM : Adakah Datuk mempunyai gelaran atau pun pangkat lain di hujung nama
macam A.M.N [Ahli Mangku Negara] ke?
Datuk : Itu yang kata selain pada itu saya ada K.M.N Kesatria Mangku
Negara - K.M.N [Kesatria Mangku Negara], J.M.N Johan
Mangku Negara dan P.J.N Panglima Jasa Negara.
MNM : Apakah penglibatan Datuk dalam masyarakat?
Datuk : Saya selain pada bekerja dengan apa itu kerajaan saya juga
ada
tertibat
dalam
-
aktiviti-aktiviti
sampingan
seperti
jawatankuasa masjid ataupun surau - dan juga badan-badan semasa disekolah dulu badan-badan beruniform seperti scout
[pengakap] dan ambulance [ambulans].
FAKULTIPENGURUSANMAKLUMAT
10
MNM : Pada tahun berapa Datuk mula masuk ke alam persekolahan
Datuk : Tahun sembilan belas lima puluh (1950).
MNM : Sepanjang zaman persekolahan Datuk lah, ada sebarang masalah tak
pada masa itu
Datuk : Masalah (berdehem) saya nampak di sekolah rendah itu takde
[tiada] banyak masalah sangat sekolah majlis pasal apa ini —
begitu juga di sekolah melayu saya mula mendapat masalah
bila saya masuk Sultan Ismail College [Maktab Sultan Ismail]
kerana melalui sistem proses apa melalui pemilihan secara
remove class [pindah kelas] makna remove [pindah] pindahkan
murid daripada sekolah melayu pergi masuk ke murid dalam
aliran bahasa Inggeris. So fjadi], masalah saya yang pertama itu
bila — adalah dari segi pembelajaran bahasa Inggeris,
penguasaan bahasa Inggeris
MNM : Jadi macam mana Datuk mengatasi masalah itu?
Datuk : Pertama sekali saya akan — bagi pihak saya ialah dengan cara
kita membaca buku-buku dan saya masih — juga sebahagian
besarnya saya banyak dalam buku-buku ataupun dalam subjek
yang ada kaitan dengan dipanggil poetry [puisi]. Lepasan
melayu kita ini syair lah
poetry [puisi] dan juga buku-buku
yang ada kaitan dengan pengembaraan itu yang — itu pasal
saya
banyak
menceburkan
din
dalam
bidang
pengakap.daripada situ lah
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS FENGAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
] 2
MNM : Jadi siapa yang banyak membantu Datuk semasa dalam pelajaran?
Datuk : Di sekolah rendah sekolah rendah ini guru-guru apa tu - guruguru yang mainkan peranan penting dalam menggalakkan saya
belajar. Saya pernah teringat ada satu guru bahagian lukisan
iaitu nama dia pun ingat lagi cikgu Abu Bakar bin Mat Saman dia menggalakkan saya untuk mendalami ataupun minat dalam
- perkara seni ini dengan mengadakan satu hadiah setiap
minggu yang menunjukkan siapa yang dapat nombor satu
dalam kelas dia dalam subjek mata dia akan dihadiahkan 15
sen. Ini tahun lima puluh satu (1951) lima puluh dua (1952)
tahun itu tu lima sen itu kita boleh beli sebungkus nasi berlauk.
Jadi siapa yang dapat nombor dua, sepuluh sen siapa dapat
nombor tiga (mengira-ngira) lima sen. Jadi tiap-tiap apa itu minggu umumnya saya - saya lah yang mendapat hadiah 15
sen.
MNM : Tempat pertama la.
Datuk : Daripada dia.
MNM : Jadi semasa zaman persekolahan Datuk itu ada tak Datuk menerima
sebarang anugerah ke ataupun pemghargaan ke?
Datuk : Saya pernah terlibat dalam — ketika itu program (berfikir) - apa
dia panggil bahasa kebangsaan ke apa dia panggil masa mulamula Malaysia merdeka itu dia ada satu program
Bahasa
Jiwa Bangsa dan dia ada - Shell Traffic Game [nama khas bagi
suatu pertandingan lalu lintas] dia ada bahasa kebangsaan dan
\ 3
— jadi saya biasa ambil bahagian dalam pertandingan melukis
- poster dan begitu juga dalam apa itu pengakap dan ambulans
apa semua itu dia ada competition (pertandingan) dan saya
pernah ambil bahagian
program semua tu sempena dia
punya hadiah itu berbentuk - piala atau pun berbentuk
permainan misal kata raket badminton ke apa itu.
MNM : Jadi kemanakah Datuk melanjutkan pelajaran selepas tamat zaman
persekolahan.
Datuk : Saya melanjutkan pelajaran di Maktab Teknik Kuala Lumpur.
Lepas - itu untuk tiga tahun (berfikir).
MNM : Tiga tahun
Datuk : Tidak. Empat tahun.
MNM : Empat tahun
Datuk : Empat tahun, lepas itu saya bekerja setahun. Dan lepas itu
melanjutkan pelajaran ke New Zealand selama empat tahun.
MNM : Jadi tahap pendidikan tertinggi yang pernah Datuk capai?
Datuk : Master in Architecture [Sarjana Senibina].
] 4
MNM : Master in Architecture [Master dalam Senibina] di New Zealand lah?
Datuk : Ya.
MNM : Pengalaman pahit manis semasa belajar dulu, start [mula] daripada
zaman persekolahan sampai lah pada di zaman universiti?
Datuk : Saya itulah saya bila cakap pasal pahit ini saya yang pahit itu
saya tak ini sangat saya cuba orang kata jadikan benda yang
pahit itu sebagai cabaran - jadi apa yang hasil yang pahit tu
ialah sebagai benda yang manis. Misallah kata saya masa di
Maktab Teknik - Kuala Lumpur itu saya scholar [pemegang
biasiswa] duit scholarship [biasiswa] belum ada kita pun takde
[tiadaj bawa bekal - duit daripada rumah so [jadi] pada saya
ingat pada suatu masa itu, saya duduk dalam bilik belajar apa
semua ni kerana duit dalam poket takde [tiada] untuk pergi
belanja. Makan mesti ada, ada lah dekat kantin apa semua itu.
Jadi oleh kerana itu — memang kata macam blessing this guy
(diberkati) kerana saya tak berduit maka saya belajar.
MNM : Macam tu ye. Apakah yang Datuk lakukan selepas tamat persekolahan?
Datuk : Selepas tamat persekolahan ke pengajian?
MNM : Maksudnya selepas habis belajar lah.
Datuk : Saya belajar saya balik sini — pasal saya belajar itu dibawah
scholarship [biasiswa] dia panggil MARA Colombo Plan. Saya
tak tahu lah sama ada you [awak] you [awak] paham you [awak]
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
15
tahu ke tidak scholarship [biasiswa] Colombo Plan ini. Jadi apa
itu, dia merupakan salah satu biasiswa yang kata paling paling istimewa lah - pasal bila saya pergi dengan New Zealand
dengan Colombo Plan scholarship [biasiswa] ini kita yang pergi
sana itu dianggap (bunyi kayu jatuh) sebagai tetamu kepada
kerajaan New Zealand. Jadi banyak keistimewaan yang kita
dapat daripada segi — itulah. Jadi (berdehem) - selepas saya
tamat belajar dekat sana saya balik kesini muia-mula dia minta
saya jadi pensyarah di Universiti Teknologi Malaysia [UTM].
Tetapi oleh memandangkan saya baru habis pada universiti
saya telah berunding dengan - rektor Universiti Teknologi
Malaysia, Tan Sri Aminudin Wahid ketika itu bahawa saya lebih
berminat untuk masuk bahagian jabatan kerajaan untuk orang
kata macam mendalami pengalaman praktikal saya dalam hal
berkaitan dengan senibina dan disamping itu saya juga
membuat atau melakukan kerja - kerja pensyarah sambilan di
Universiti Teknologi Malaysia [UTM] dan juga Universiti Sains
Malaysia [USM] di Pulau Pinang. (berdehem).
MNM : Adakah Datuk mempunyai apa-apa kemahiran yang istimewa?
Datuk : Keistimewaan — istimewa saya ialah hal-hal yang berkaitan
dengan perancangan atau pun bentuk-bentuk architecture
[senibina]. (Berdehem).
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
16
MNM : Adakah ada diantara rakan sekelas Datuk semasa belajar dahulu yang
menjadi tokoh pada masa sekarang?
Datuk : Saya masa di New Zealand itu ada enam orang kita jadi semuanya lepasan dalam bidang architecture [senibina] itu dan
mereka ini tidak memasuki perkhidmatan kerajaan. Mereka
orang kata menubuhkan atau pun business [pemiagaan]
ataupun praktis sendiri. Dan apa ni — (berdehem).
MNM : Jadi ada antara mereka yang dikenali masyarakat?
Datuk : Kita nampak se [satu] peringkat itu dia peringkat dalam
kelompok architecture [senibina] arkitek apa tu diorang [mereka]
dikenali juga lah apa itu bukan semacam ini.
MNM : Pada tahun berapakah Datuk mula-mula bekerja?
Datuk : Tujuh puluh dua (1972). Sembilan belas tujuh puluh dua (1972).
MNM : Apakah bidang kerjaya yang mula-mula Datuk ceburi?
Datuk : Ok saya — bidang tujuh puluh dua (1972) tu saya masuk arkitek
— bidang architecture [senibina]. Tapi sebab sebelum pada itu
sebelum balik pada New Zealand itu, saya baru teringat
sebelum pergi ke New Zealand itu saya bekerja sebagai
Technical Cadet (Kadet Teknikal).
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS FENGAJ1 AN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
17
MNM : Technical Cadet (Kadet Teknikal)
Datuk : Di Jabatan Perancangan - Bandar dan Desa di - Kota Bharu
apa ini bagi pejabat itu dia - dia untuk Kelantan dan
Terengganu. Technical Cadet (Kadet Teknikal) ini dia selepas
kita lepas pada maktab teknik kita mula-mula dalam tempoh
setahun itu dia panggil Technical Cadet (Kadet Teknikal) dulu.
Lepas itu baru dia jadi Technical Assistant (Pembantu Teknikal)
Kiri. Jadi saya habis setahun itu sebelum pergi ke TA (Technical
Assistant bermaksud Teknikal Assistant) tu saya dan dapat
scholarship
[biasiswa]
Colombo
Plan
pergi
melanjutkan
pelajaran ke New Zealand. Habis balik daripada New Zealand
itu barulah saya bekerja dengan JKR bila boleh di ibu pejabat
tahun sembilan belas tujuh puluh dua (1972).
MNM : Dimanakah Datuk ditempatkan ketika mula-mula memasuki bidang
pekerjaan?
Datuk : Di ibu pejabat JKR Kuala Lumpur
MNM : Berapakah gaji Datuk ketika mula-mula bekerja?
Datuk : Saya di — exactly [tepat] nya saya ingat dalam 800 lebih lah 850
ke begitu lah. Semua sekali pasal itu ketika itu sistem gaji dia
ada kiraan dia ada - basic salary [gaji pokok] dia ada kola dia
ada elaun campur semua sekali itu dalam 850. 800 lebih lah kerana saya masuk itu dalam peringkat orang kata dengan
kelayakan diberi master [sarjana]. Kalau orang lain masuk
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
18
dalam
itu mungkin rendah sikit lah
implement less
[kurang pelaksanaan].
MNM : Adakah Datuk masih bekerja sekarang?
Datuk : Saya telah bersara daripada perkhidmatan kerajaan sejak tahun
sembilan belas sembilan puluh lapan (1998) dan sekarang ini
saya - diberi peluang bekerja sebagai ahli lembaga pengarah
dengan beberapa apa ini agensi.
MNM : Berapa banyakkah bidang kerjaya yang pemah Datuk ceburi?
Datuk : Saya tak paham soalan itu.
MNM : Maksudnya -jenis-jenis pekerjaan yang pemah Datuk ceburi?
Datuk : (Berdehem) Kalau di JKR [Jabatan Kerja Raya] sebanyak 27
tahun saya di JKR itu, saya bertindak atau menceburi (bunyi
suara budak) dalam orang kata pelbagai - tahap - jawatan.
Mula-mula saya bekerja sebagai arkitek. Lepas itu dinaikkan
pangkat — ini proses naik pangkat lah. Naik pangkat dari senior
[berpengalaman] arkitek dan lepas itu arkitek penguasa lepas
itu saya pergi ke Pengarah Cawangan Perubatan dan
Kesihatan saya pergi kepada Pengarah Cawangan Bangunan
dan akhir sekali sebagai Timbalan Ketua Pengarah. Kalau itu
yang dimaksudkan apa bidang sana
. Jawatan antara
arkitek kalau senior arkitek itu dia ada berbeza. Begitu juga
antara senior arkitek dengan - dengan apa itu - dengan Arkitek
Penguasa ada berbeza juga bukan. Jadi selain daripada itu
FAKULTIFENGURUSAN MAKLUMAT
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS PENGAJ1 AN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
] 9
semasa di JKR itu saya juga sebagai presiden atau pun Yang
Dipertua Lembaga Arkitek Malaysia - yakni merupakan satu
badan yang ditubuhkan dibawah Akta Parlimen khusus untuk
mengawal selia profesion architechture [senibina] ataupun
(bunyi benda jatuh) praktis architecture [senibina] di negara ini.
Jadi — dan selain daripada itu saya juga di — apa tu
menganggotai beberapa jawatankuasa khususnya berkaitan
dengan
pembelajaran
dan
pendidikan
dan
pengiktirafan
kelayakan diluar negeri — luar negara untuk orang kata tujuan
pelajar-pelajar Malaysia apa itu (bunyi suara budak) belajar di
sana. Jadi saya pernah dalam bidang tugas itu membuat
lawatan bersama-sama dengan agensi-agensi lain (berdehem)
ke beberapa negara-negara luar seperti Turki, Jordan, Kanada,
Indonesia - dan lain lagi untuk menilai taraf kelayakan yang
mereka ada disana daripada segi pembelajaran diperingkat
universiti dan yang mana - di rundingan kita itu ada berkaitan
dengan penempatan Malaysia pelajar Malaysia di sana dan
selepas itu — nanti apakah - perkara-perkara yang kita kata
tambahan yang perlu dilaksanakan untuk mengsesuaikan
pembelajaran disana dengan suasana pembelajaran universiti
universiti kita disini. (Berdehem)
MNM : Apakah jawatan tertinggi yang pemah Datuk sandang?
Datuk : Tertinggi sebagai Timbalan Ketua Pengarah Kerja Raya.
20
MNM : Atas sebab apakah Datuk dapat memegang jawatan tersebut?
Datuk : Pertama sekali timbalan — sebagai Timbalan Ketua Pengarah
Kerja Raya ini saya bertanggungjawab mengenai bidang-bidang
bangunan dan pembinaan. Jadi - pada hemat saya, mungkin ini
ada kaitan dengan satu pembelajaran saya pengajian saya
berkaitan dengan binaan dan bangunan - dan selepas itu
pengalaman saya adalah dalam pelaksanaan projek-projek
bangunan dan binaan dan maka apa itu mungkin ada anggapan
saya ini sebagai memenuhi syarat untuk memegang jawatan
Timbalan Ketua Pengarah Kerja Raya Malaysia bagi kerja-kerja
bangunan.
MNM : Siapakah yang menjadi Ketua Pengarah Jabatan Kerja Raya ketika
Datuk memegang jawatan sebagai Timbalan Ketua Pengarah?
Datuk : Dua. Satu Tan Sri Wan Abd Rahman Wan Yaakub lepas tu Tan
Sri Umar bin Ibrahim.
MNM : Bolehkah Datuk ceritakan serba sedikit mengenai kerjaya sebenar Datuk
tugas kerja?
Datuk : Masa di Timbalan Ketua Pengarah Kerja Raya?
MNM : Ha [ya].
Datuk : Itu saya kata bukan, saya — masa Timbalan Ketua Pengarah
Kerja
Raya
Malaysia
saya
banyak
terlibat
dalam
21
perancangan, pembangunan, pembinaan secara conceptual
[tentang konsep] dan - makro. Dan dimana - peringkat itu
pembincangan
merangkumi
peruntukan
pelaksanaan
mengenai
hal-hal
oleh
pelaksanaan
berkaitan
ekonomi
yang
dengan
planning
melibatkan
projek
-
unit
itu
adalah
dasar
kerajaan,
dan
kelulusan
MAMPU
[Manpower
Administrative Modernization Planning Unit membawa maksud
Unit Perancangan
Manusia]
dan
modernization
Pemodenan
Pentadbiran Tenaga
[pemodenan]
unit
ataupun
perbendaharaan Malaysia dan Iain-Iain apa tu agensi pusat.
22
KASET 1 BAHAGIAN B
Datuk : (Berdehem) Apa - apa you [awak] tanya tadi muka surat tadi?
MNM : Tugas kerjaya
Datuk : So [jadi] - jadi saya terlibat dalam misal kata perancangan di
peringkat atasan lepas itu tugas saya ialah orang kata
memantau pelaksanaan yang dilaksanakan supaya dia tidak
bercanggah dengan dasar yang telah ditetapkan pihak atas
ataupun dengan peruntukan yang telah disediakan untuk
sesuatu projek itu dan selepas itu. selain ini juga berhubung
kalau projek itu akan dilaksanakan diperingkat negeri kita akan
ini juga berhubung antara ini dengan peringkat project team
[kumpulan projek] diperingkat negeri ataupun diperingkat peringkat apa itu unit untuk menentukan bahawa pelaksanaan
suatu projek itu menepati apa yang dihasratkan awal-awal lagi
lah.
MNM : Apakah yang telah mendorong Datuk memilih bidang senibina sebagai
kerjaya Datuk?
Datuk : Ok petama sekali masa saya darjah dua disekolah majlis itu
saya katakan tadi ada satu guru yang apa itu - bertindak
sebagai macam kata menggalakkan saya mendalami bidang
senibina itu pasal dia sendiri adalah seorang
dia itu.
Dan dia pemah dekat saya — pada peringkat itu supaya saya
mengambil bidang atau pun mempelajari bidang architecture
[senibina] saya pun tak tahu apa dia - dia tahu apa dia apa
FAKULTI FENGURUSAN MAKLUMAT
23
kerja dia tapi itu lah - pada saya - hasrat seorang guru kepada
murid dia. Jadi selepas pada itu dikawasan saya, rumah saya
itu dia dikelilingi oleh apa banyak tempat-tempat yang orang
kata melibat dalam pekerjaan seni seperti batik, apa itu songket
dan membuat Iain-Iain kerja semua lah. Jadi secara tak
langsungnya saya dibesarkan dalam suasana kerja-kerja seni
MNM : Siapakah yang telah menjadi sumber aspirasi bagi Datuk untuk memilih
kerjaya dalam bidang ini?
Datuk : Pada peringkat permulaan selain pada guru itu saya di — jiran
saya itu ada - seorang yang bemama nik Datuk Nik Mohamad
Nik Abdullah yang ketika itu dia seorang yang - suka apa itu
melukis dan juga saya pun masa saya di sekolah majlis masa
Sekolah Padang Garong itu saya juga belajar menghadiri
kursus-kursus lukisan dengan — masa weekend [hujung
minggu]. Jadi — dan saya sendiri pun ada kawan-kawan geng
kita yang masa weekend [hujung minggu] kita pegi masuk
kampung membuat lukisan-lukisan. Jadi maksud saya dikeliling
rumah saya itu ada orang yang kata membuat lukisan membuat
kerja-kerja seni ini secara profesion dia atau pun secara hobi
dia. Dan disitu lah saya orang kata mula terlibat dalam kerjakerja — termasuklah membuat kerja ketika itu apa itu pun ada
terlibat juga membuat perahu membuat apa itu kerja-kerja lah
yang sekarang ini disebut dengan orang kata macam kerja
tangan yang ini lah yang ada kaitan dengan seni.
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS FENGAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
24
MNM : Apakah langkah-langkah yang harus Datuk tempuhi untuk menjadi
seorang arkitek?
Datuk : Arkitek ini katalah saya panggil dia arkitek ini kita panggil satu
noble corporation [terhormat].
Dengan noble corporation
[terhormat] dengan gaya bahasa pasal sepanjang masa dia
membuat kerja reka bentuk dia itu untuk kata memenuhi atau
pun untuk menepati keperluan - kehidupan seorang manusia
itu. Jadi maknanya kita sebut building of human space
[membina ruang lingkup kehidupan manusia]. Jadi selain —
dalam proses memenuhi kehendak orang supaya menjaga dia
punya kesejahteraan hidup dia itu, dia juga apa itu melibatkan
dalam
kerja-kerja
apa
itu
protection
of
environment
[periindungan persekitaran]. Dan dia juga ada kaitan dengan
apa kerja pembangunan dan industri pembinaan seperti
membuat kerja-kerja tukang kayu apa semua itu. Itu saya kata - jadi ini kerja, jadi kerja yang kita buat itu adalah dia punya
faedah itu adalah umum. Sungguh pun kita ada tuan dia misal
kata kita melakukan sebuah rumah, ada tuan dia tapi rumah kita
juga itu — ialah menjadi faktor atau insparasi [inspirasi] atau
pun kepada orang yang tidak duk [tinggal] orang yang lalu
lalang dekat situ pun ada hak dekat situ. Dalam apa itu orang
yang
nak
mengendalikan
kerja
itu
juga
like
[macam]
pertukangan apa pun ada dia punya regulatory body [badan
kawalan] apa semua itu. Jadi kerja-kerja macam ini saya
ingatkan sebagai saya kata dia merangkumi banyak pihak,
faedah dia itu banyak yang banyak akan dirasai oleh - apa itu
masyarakat termasuk macam saya kata tadi kesenian lain
seperti landscaping [seni taman].
25
MNM : Dimanakah Datuk pemah ditempatkan untuk bertugas?
Datuk : (Tersenyum) Saya antara beberapa orang yang kata - bertugas
pada tarikh akhir sampai
pertama sampai akhir saya di ibu
pejabat. Tak ramai orang yang macam ini ada tak silap saya
ada lebih dekat dua orang je [saja] kot [mungkin]. Rupanya
orang lain itu lepas ibu pejabat dia pergi ke negeri dia ke unit,
saya tidak. Saya tidak. Sepanjang masa saya di ibu pejabat,
memegang jawatan berlainan lah
. (Berdehem)
MNM : Apakah projek yang pemah Datuk uruskan?
Datuk : Secara - umumnya saya banyak terlibat dalam rancangan awal
projek-projek yang ada kaitan dengan orang kata national
expression [lambang kebangsaan] - seperti ini boleh disebutkan
sebagai takrif orang sekarang projek besar. Boleh terbahagi
kepada ini satu daripada segi bentuk untuk bangunan, saya
terlibat dalam apa itu pembinaan bangunan seperti Masjid
Wilayah,
bangunan
MATRADE [Malaysia External Trade
Development Corporation], bangunan Pusat Sains Negara, IKIM
[Institut Kemahiran Islam Malaysia], projek IKIM ye
dan
(berdehem) - di peringkat yang lebih besar pula dalam
perancangan kampus untuk Universiti Utara Malaysia, Universiti
Islam Antarabangsa, Universiti Malaysia Sabah. Itu dimana kita
— penglibatan itu secara orang kata menyeluruh kepada JKR.
Penglibatan saya secara sampingan juga kepada pembinaan
atau pun perancangan kampus Universiti Malaysia Sarawak,
UNIMAS.
26
MNM : Apakah sumbangan Datuk kepada negara?
Datuk : Saya — sumbangan saya pertama sekali saya fikirkan daripada
segi pembinaan, pembangunan bangunan projek-projek yang
telah diluluskan dibawah tiap-tiap Malaysian plan [perancangan
Malaysia] dan - selain daripada itu ialah pembangunan dalam
dari segi - pendidikan kepada siapa yang terlibat dalam
pelaksanaan projek-projek itu daripada segi ilmu yang tidak
mungkin tidak dapat dipelajari masa di universiti dahulu. Tapi
dengan -- ada yang dengan yang penglibatan projek itu maka
impian mengukuhkan lagi pengalaman dan pengetahuan kita
berkaitan dengan projek-projek ini. Satu, yang kedua pula saya
sebagai Presiden Lembaga Arkitek Malaysia, selain daripada
mengawal selia practice architecture [latihan senibina], kita juga
terlibat secara aktif dalam pembangunan profesion architecture
[senibina] demi memenuhi apa ini keperluan negara, bukan —
dia ada takrif tiap seorang arkitek itu berapa berdasarkan
berapa kependudukan yang dia ada. Jadi — itu daripada segi
pembangunan ini dan ada sumbangan-sumbangan yang berkait
— yang kata dapat apa membantu pihak kerajaan daripada segi
- menyampaikan maklumat yang tepat berkaitan dengan negara kita lebih-lebih lagi masa perundingan mengenai
pinjaman kewangan sama ada ADB [Asian Development Bank
bermaksud Bank Pembangunan Asia] ke IDB [International
Development
Bank
bermaksud
Bank
Pembangunan
Antarabangsa] atau pun juga mengenai apa yang berlaku di
negara kita daripada segi peluang-peluang pekerjaan. Ramai
masa kita itu, masa orang yang tempat kita pergi rupanya
profesor-profesor itu tertarik selepas mendengar apa yang kita
maklum padanya tentang suasana pembelajaran atau pun
pengajian dekat sana mereka tertarik untuk datang ke sini dan
27
sama-sama membangunkan apa itu profesion mereka sendiri
ke atau pun pengajian daripada segi bidang — orang kata
macam secara lebih global la.
MNM : Apakah sumbangan Datuk dalam bidang senibina tanah air?
Datuk : Sumbangan saya seperti saya cakapkan tadi, pertama sekali
saya telah bersama dengan ahli-ahli lembaga yang lain berjaya
meningkatkan bilangan arkitek yang dapat memenuhi keperluan
negara. Dan kita juga dapat - kata masa melaksanakan projekprojek besar projek
itu dapat apa itu meletakkan Jabatan
Kerja Raya dan kerajaan secara umumnya di kata — macam
dibawah pengiktirafan dunia lah daripada segi kita punya
kreativiti atau pun - pengurusan pelaksanaan apa itu projekprojek apa panggil - ini secara departmental [jabatan] dan —
saya rasa saya sebagai
Jabatan Kerja Raya dan saya
sebagai salah seorang anggota kerja raya melain ini semasa ini
kita menyumbang ke arah apa itu pembangunan profession dan
juga pembangunan berkaitan dengan pelaksanaan dasar-dasar
kerajaan berhubung dengan dasar ekonomi baru ekonomi dan
sosial.
MNM : Apakah kegiatan yang Datuk lakukan selepas bersara?
Datuk : Macam saya katakan, selepas bersara saya masih lagi terlibat
dalam sebagai ahli lembaga pengarah daripada beberapa
agensi dan apa itu — dan selain - semasa bukan selain,
semasa dapat la saya rasa memberi sedikit makluman kepada
orang pihak swasta tentang apa yang berlaku biasa beriaku di
F
AKULTI
PENGURUSAN
MAKLUM
AT
2 8
pihak kerajaan dan masa yang sama saya juga dapat orang
kata mengetahui apa yang beriaku daripada segi business
respect [hubungan bisnes] yang mana masa kerajaan kita itu
tidak begitu ditekankan tapi kita lebih mementingkan kepada
orang kata services to the community [perkhidmatan kepada
masyarakat]. Jadi balance [seimbang] antara bisnes sama
dengan pembangunan profesion itu dan kedua-dua perkara ini semasa saya masih lagi terlibat dalam profesion senibina di UIA
dapat kita menyalurkan maklumat ini untuk pengetahuan
pelajar-pelajar di architecture [senibina] atau pun engineering
[jurutera] dan juga pensyarah-pensyarah mengenai apa yang
diperiukan di pihak swasta. Dan dimana peluang macam ini
mana ada masih staff [pekerja] saya ini — juga saya sampaikan
kepada tahap misal kata kawan-kawan atau pun staff [pekerja]
yang ada di kala
kita ya mengenai bidang persedian
yang mereka harus lakukan sekiranya mereka berhasrat untuk
- mengisi jawatan di private sector [sektor persendirian] selepas
apa itu bersara daripada pihak - sistem kerajaan.
MNM : Apakah jenis ataupun bentuk rekaan yang paling Datuk suka?
Datuk : Saya semua bangunan yang saya buat itu dia ada keistimewaan
sama ada universiti, hospital ke MATRADE ke ini — jadi kepada
saya semua itu saya ada elemen yang saya apa ini suka kerana
dia kata macam dia banyak apa saya sebut kan - dia ada orang
kata
philosophy
[falsafah]
di
belakang
tiap-tiap
satu
pelaksanaan itu. Jadi — maksud saya sini kita sebutkan bukan
-
bukan setakat dia kata ada 2 elemen dalam — biasa
pembinaan ada 2 elemen. Pertama sekali dia panggil shelter
element [elemen berteduh]. Shelter element [elemen berteduh]
29
itu ialah membiarkan bangunan kita itu mendapat apa ini tidak
bocor ke tidak apa itu dipanggil shelter [tempat berteduh]
maknanya kita boleh gunakan itu tempat berteduh. Dan selain
daripada shelter element [elemen berteduh] itu kita ada kita
panggil apa - juga intention element [elemen peringatan], jadi
bila intention [ingatan] kita ini apa hasrat hati kita mengenai
tempat itu. Daripada hasrat hati itu timbul kalau masjid, rumah
ibadat begini bentuknya, kalau rumah ini bentuknya, kalau
pejabat ini bentuknya dan kalau pejabat itu pula kata pejabat di
negeri ini, ini bentuknya. Dia ada elemen-elemen ketempatan
misal kata kita ambil contoh orang dulu kita belajar
daripada orang dulu, kita tengok rumah di Melaka itu berbeza
sangat dengan rumah di Negeri Sembilan, rumah di Kelantan
tapi shelter [tempat berteduh]
itu semua itu bagi tempat
peneduh tempat ini tapi bentuk beriainan itu yang kita kata ada
culture [budaya] dalam bangunan itu ada dia kata suruh culture
of the people [budaya manusia]
. Jadi tiap-tiap satu
bangunan itu ada dia punya keistimewaan. Kenapa kita
melakukan sesuatu itu, apa hasrat kita ni.
MNM : Bagaimanakah Datuk mendapat idea bagi sesebuah rekaan?
Datuk : Idea — pertama sekali saya rasa saya memang apa itu - cakap
kan tadi bukan dalam pewujudan sesuatu bentuk bangunan itu
kita tak boleh lari daripada mengambil kira apa yang berlaku di
sekeliling itu juga apa yang boleh orang kata yang mampu
dlakukan oleh tuan punya daripada segi kewangan ke dan apa
yang menjadi hasrat kepada tuan punya bukan kerana
pelaksanaan projek itu. Misal kata contoh bukan, kalau kita nak
mewujudkan satu misal kata ambil kita itu ambil kalau ambil
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
30
contoh [missal kata kita ambil contoh] mana Pusat Sains
Negara. Jadi dalam itu kita akan kajikan apa itu pusat sains?
Adakah dia itu wujud sama dengan muzium sains? Kenapa itu
negara? Jadi asparasi [aspirasi] negara itu dimana? Asparasi
[aspirasi] sains dimana supaya orang tengok benda itu betul bila
sebut pusat sains jadi kita tak dapat banyak cara cakap, "Ha, itu
dikata pusat sains!" Itu mungkin ini mungkin ini bukan? Jadi
orang kata dah [sudah] mesej itu dah ada, begitu juga kalau kita
kata kalau kita buat kata masjid misal kata kita nak buat masjid
- Masjid Wilayah bukan? Masjid Wilayah ini merupakan dia
setiap negeri ada masjid - Jamek masjid negeri, kerana ketika
itu wilayah baru ditubuhkan. Jadi timbul la apa kata patutnya
wilayah ini pun mesti ada dia punya masjid besar dia lah. Itu
yang dipanggil masjid. Jadi kita tengok Masjid Wilayah ini dia
berbeza dengan masjid besar kata di Kelantan apa di Selangor
atau pun di Perak. Apa itu kata elemen yang ketempatan ada
jadi kalau kita — apa yang kita nak wujudkan supaya dia ni
merupakan ini Masjid Wilayah Persekutuan, bukan Masjd
Selangor bukan masjid apa itu. Jadi - perkara macam ini yang
banyak kata kita memikirkan hal ini apa sebenamya kita nak ini.
Apa pengajaran apa perkara baru yang kita nak buat dengan
dalam projek-projek seperti ini. Jadi itu makan masa. Kalau
boleh dan selepas kita dah orang kata dah ada dia punya
konsep makronya barulah — itu perancangan senang sikit kalau
nak buat. Yang paling sukar sekali di peringkat itu - peringkat
yang kata kita nak ini supaya kita kata ini misal kata bangunan
Hospital Universiti Kebangsaan. Jadi bila daripada jauh lagi
orang tengok boleh dah mungkin itu. Jadi kita kata orang kata
dah [sudah] sampai mesej itu. Begitu juga dengan MATRADE,
jadi kita nak gunakan MATRADE kita kata apa kan MATRADE
sebagai pintu gerbang kepada - apa tu trading [perdagangan]
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
31
atau pun ekonominya bukan. Itu pasal kita buat bentuk pintu
gerbang. Biasa orang tengok buat itu buat ini bangunan blokblok. Jadi pada kita mulakan asal dengan sebagai orang kata
the ash of economic development [pintu gerbang pembangunan
ekonomi]. Ashway [pintu gerbang]. Pintu gerbang kepada
pembangunan ekonomi negara. itu kita nampak dia keunikan
dia itu. Begitu juga keunikan kita dengan pusat sains, keunikan
dengan IKIM [Institut Kemahiran Islam Malaysia]. Keunikan
dengan apa itu kata
Universiti Malaysia Sabah. Dia ada
keistimewaan masing-masing.
MNM : Siapakah yang menjadi sumber rujukan Datuk sekiranya Datuk ingin
mendapatkan maklumat bagi sesebuah rekaan?
Datuk : Sumbang [sumber] - saya itu rekaan itu datang daripada
beberapa pihak. Pertama sekali kita buat pembinaan sesuatu
bangunan itu bukan dia melibatkan bukan setakat arkitek saja,
dia melibatkan engineer [jurutera], dia melibatkan QS [quantity
survey bermaksud jumlah tinjauan] dia melibatkan down planner
[perancangan di peringkat bawahan] apa semua itu. Jadi bila
nak melakukan — selepas saya dah ada ilham macam itu saya
akan bincangkan dengan orang, orang kata pakar ini dalam
bidang masing-masing tentang apa pulak kepakaran yang dia
nak terapkan — yang ini daripada segi bidang dia. Jadi kita buat
semua itu, semua itu jadi maka jadi setiap bangunan kita itu
macam kata dah orang kata lulus orang kata test [ujian]
daripada — engineer [jurutera] kata ini ok, QS kata ini agaknya
ok, ini semua, semua, semua maka itu timbul dia kata keunikan
didalam suatu pekara itu. Orang politician [ahli politik] pun
nampak happy [gembira] apa semua ini. Jadi kita nak jaga
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
IJAZAH SARJANA MUDA SAtNS PENGAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
32
semua orang itu tu saya bukan selain daripada orang yang
menduduki bangunan itu dia ada banyak lagi pihak yang apa itu
duk [duduk] melihat bangunan itu hatta termasuk pada orang
yang nak maintain [mengekalkan] bangunan itu. Kalau kita wat
[buat] bangunan misal kata tinggi, jadi suka hati pula lah siapa
nak bersihkan cermin-cermin bangunan itu. Jadi timbul pula —
macam kita nak wat [buat] bersih daripada dalam buka setiap
satu tingkap itu kalau misal kata bangunan itu tinggi kita tidak
boleh buka tingkap itu pula. Section effect [kesan bahagian] itu
tercabut tingkap itu, kita kena pakai gondola begini, jadi - itu
orang mekanikal akan bagi maklumat-maklumat itu. Gondola
mana kita nak letak
gondola sekarang ini. Jadi itu — jadi
tiap tiap orang yang ada kaitan dengan ini jadi itu pasal itu yang
kata dia arkitek ini profesion arkitek architecture [senibina] ini
dia anggap di sebutkan sebagai dia punya conducter of music
symphony [pemimpin kumpulan muzik simfoni]. Okestra dia
bukan? Jadi dia conduct [pimpin] yang itu orang main biola itu
bila dia nak main, apa not dia nak pakai. Orang main bass
[muzik bernada rendah], ini.
Orang main ini ada coordinate
semua itu hasil nanti, muzik. Kalau tidak hasil nanti bising kalau
tak buat benda itu kalau tak buat betul-betul. Jadi itu macam
orang kata macam kugiran bukan entah apa lirik lagu dia ke apa
itu bising sepanjang masa. Jadi kalau kata muzik orang buat
misal kata quartet [gubahan muzik] dia apa itu makna sedap je
[saja] walau biola — satu biola pun sedap sangat bukan, pasal
dia dah [sudah] di apa ini susun dia punya nota dia punya ini.
Ha itu sumbang, itu kata sumbang maknanya saya ambil
daripada orang itu lepas itu kita cuba bangunkan idea itu
macam kata sekarang ini saya cakap kalau segi idea
pembangunan architecture [senibina] bukan, bagaimana cara
kita
dapat
kumpulkan
air
hujan
-
seperti
menjadikan
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
IJAZAH SARJANA MUD A SAINS PENGAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
33
sebahagian daripada solar atau pun nak gunakan - apa itu
solar energy [tenaga solar]. Contoh punya ini sumber ke
bagaimana atau idea.
MNM : Adakah sekarang ini Datuk masih terlibat dalam bidang senibina?
Datuk : Saya di dengan — ada masa terlibat dalam kompani yang
berkaitan dengan - pemaju perumahan.
Bangunan-bangunan
komersial. Jadi saya terlibat.
MNM : Apakah rekaan ataupun projek yang pemah Datuk buat dimana ianya
sangat membanggakan Datuk?
Datuk : Itulah yang saya katakan bukan, saya benda itu bukan sampai
setiap-setiap — saya kata tadi tiap-tiap satu projek saya itu ada
keistimewaan, memang membanggakan saya. Tenmasuk yang
mana
Malaysian
High
Commision
[Suruhanjaya
Tinggi
Malaysia] yang kita buat dekat overseas [seberang laut] apa
nama ini dan apa itu macam sebagai — saya tak buat banyak,
saya ada sebab saya ada projek ada dua pihak. Satu projek
jenis kecil tapi dia punya volume [bilangan] nya banyak seperti
klinik desa, pusat kesihatan apa itu hospital daerah apa semua
itu. Dia tidak orang kata menonjol macam semua kan tapi dia
punya sumbangan kepada masyarakat itu jelas. Itu satu
kumpulan. Kumpulan yang kedua ialah yang kata bangunanbangunan istimewa, yang satu-satu itu. Kumpulan yang ketiga
daripada segi pembinaan kampus. Kampus universiti ke,
kampus apa ini Putrajaya punya
. Ha itu macam saya
cakap.
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
IJAZAH SARJANA MtlDA SAINS PENGAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
34
MNM : Apakah bentuk pembinaan yang Datuk buat sekarang ini?
Datuk : Pembinaan itu kata, saya sekarang ini saya terlibat dalam property development [pembangunan hartanah] atau pun
pemaju perumahan dan saya katakan termasuklah yang apa ni
bangunan-bangunan komersial.
MNM : Bagaimanakah Datuk boleh terlibat dalam pembinaan ini?
Datuk : Saya dilantik sebagai orang kata ahli lembaga pengarah - dan
diperingkat lembaga pengarah kita mengkaji tiap-tiap cadangan
yang dikemukakan oleh pegawai-pegawai tertentu berkaitan
dengan kesesuaian ini pasal disini kita ada kita panggil build
[bina]
orang
kata
macam
business
element
[elemen
pemiagaan]. Tujuan kita ialah untuk mewujudkan suasana
pemiagaan yang kita dapat menguntungkan. Jadi kita akan
kajikan sama ada rumah atau pun kita panggil produk. Rumah
yang macam mana yang kata sesuai untuk keperluan orang,
keperiuan kerajaan daripada segi pembangunan ekonomi atau
pun dia punya perumahan apa semua itu dan juga - harga dan
bagaimana kita nak nilaikan daripada segi pinjaman kita ini
berapa banyak nak pinjam apa semua itu. Dan apa itu — jadi
banyak terlibat dalam perkara-perkara yang semacam itu.
Macam yang saya kata dalam sini saya buat benda-benda itu
pasal dia ada kaitan dengan bisnes. Dulu saya buat benda yang
semacam mana misal kata — tapi dia lebih menjuruskan
kepada apa itu misal kata socio-economic development
[pembangunan sosio-ekonomi] bawah rancangan Malaysia.
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS PENGAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUS AN REKOD
35
IMR 603 -DOCUMENTING ORAL TRADITION
.
r
-i
MNM : Jadi sekarang banyak berbentuk business [perniagaan] lah ya?
Datuk : Dia elemen bisnes itu lebih sikit banyak setiap satu pasal kalau
- kalau pasal bisnes kita ini kita ada shareholder [pemegang
saham] kalau kita tak buat untung sama lah shareholder
[pemegang saham] itu dia nak invest [labor] dengan apa?
MNM : Pemahkah Datuk terfikir untuk mereka sebuah binaan seperti rumah
atau sebagainya yang mana ideanya adalah 100% terhasil dari diri
Datuk sendiri, sebagai kenangan untuk Datuk sendiri atau untuk
generasi akan datang.
Datuk : Sebenamya saya ada cuba untuk buat ini apa ini di kampung
sana untuk memenuhi keperluan itu jawabnya ada saya ada
itulah orang kata pelaksanaannya dah [sudah] half way
[separuh jalan] untuk melaksanakannya.
MNM : Ini untuk bahagian Jabatan Kerja Raya. Pada tahun berapakah Datuk
mula berkhidmat dalam Jabatan Kerja Raya?
Datuk : Saya cakap tadi sembilan belas tujuh puluh dua (1972).
MNM : Di jabatan mana Datuk di tempatkan ketika mula berkhidmat di Jabatan
Kerja Raya?
Datuk : Di — dia panggil cawangan bangunan. Dia Jabatan Kerja Raya
itu dia ada cawangan bekalan air, cawangan letrik, cawangan
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
36
kerja mekanikal, cawangan jalan. Saya masa itu ada tempat
cawangan bangunan.
MNM : Apakah jawatan yang Datuk pegang ketika mula berkhidmat di Jabatan
Kerja Raya?
Datuk : Arkitek.
MNM : Siapakah Ketua Pengarah Jabatan Kerja Raya pada masa itu?
Datuk : Pada masa itu ketua pengarah ialah — saya mula-mula itu
(berfikir) - dia mula-mula sekali Tuan Haji Yusuf Ibrahim, lepas
Tuan Haji Yusuf Ibrahim lepas itu - saya tak ingat dah [sudah]
lepas itu baru Tan Sri Mahfuz. Dan saya banyak masa saya
lebih aktif masa ketua pengarah Tan Sri Mahfuz bin Khalid.
MNM : Boleh Datuk ceritakan serba sedikit mengenai keadaan Jabatan Kerja
Raya diawal permulaan Datuk berkhidmat?
Datuk : Itu saya katakan di ketika itu Jabatan Kerja Raya - daripada
awal lagi merupakan salah satu agensi kerajaan yang dianggap
sebagai terunggul, terbesar dan ini daripada — berbandingkan
dengan pertubuhan apa ini badan-badan yang lain lah. Jadi —
kerana Jabatan Kerja Raya ditugaskan untuk sebagai orang
kata macam junction [persimpangan] yang terpenting dan
terawal dalam melaksanakan apa itu hasrat kerajaan dalam
pembangunan - apa itu sosio ekonomi. Di ketika itu, dia punya
structure [struktur], quiet simple [sedikit ringkas] macam kata
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUM
AT
37
bukan dia ada satu tak silap saya ada lima ke enam; cawangan
bangunan, cawangan jalan dengan bekalan air, cawangan
letrik,
cawangan mekanikal,
cawangan ukur bahan dan
management [pengurusan]. Empat, lebih kurang empat. Tujuh
yakni tujuh cawangan saja bukan. Lepas itu bila dah projek
makin membesar, tempoh pelaksanaan atau pun pembangunan
sosio ekonomi makin bertambah, cawangan bangunan dipecah
kan pula. Cawangan bangunan sendiri merupakan untuk
mengendalikan projek-projek untuk agensi umum ya bukan dan
pecahan pada itu cawangan tentera yakni melaksanakan
semua projek-projek untuk Kementerian Pertahanan. Dan lepas
itu cawangan dalam negeri — cawangan pendidikan untuk
melaksanakan projek-projek sekolah dan lepas itu diwujudkan
pula cawangan dalam negeri untuk kerja-kerja dalam negeri.
Tentera sama dalam negeri -- selain daripada pendidikan yang
macam tujuan sekolah tadi itu bukan, — tentera dan pendidikan
dalam negeri ini banyak diserahkan melaksanakan kepada JKR
kerana
dia
merupakan
projek-projek berbentuk rahsialah
daripada segi perancangan daripada segi apa tu.
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
38
KASET 2 BAHAGIAN A
MNM : Bagaimana pula keadaan Jabatan Kerja Raya sewaktu Datuk sedang
berkhidmat?
Datuk : Semasa saya sedang berkhidmat itu melalui proses beberapa
perkembangan pembangunan apa itu dimana ketika itu sebagai
contohnya, semua lukisan kita buat daripada segi bentuk
tradisional, drawing book [buku lukisan] apa itu dan pada
peringkat akhir saya disana itu faktor-faktor berkaitan dengan
komputer - muia
jadi kita buat perancangan nak
menggunakan komputer dan lepas itu pentadbiran projek-projek
pun mula digunakan dengan sistem-sistem komputer juga pasal
pelaksanaan projek apa itu tidak lagi orang kata macam simple
[mudah] senang itu dia melibatkan — jadi kita memerlukan
sistem kata baru untuk merancang juga mengawal
dan
melaksanakan projek. Kita — begitu juga perkara ini belaku di
apa peringkat agensi pusat dimana mereka memerlukan orang
kata laporan yang terkini yang tepat maka sistem komputer ini
merupakan salah satu yang kata - perkara pembaharuan yang
dbuat masa saya - dalam peringkat - tahun 90-an la awal 90an
MNM : Pada pandangan Datuk apakah perbezaan JKR pada waktu Datuk
bekerja dahulu berbanding dengan sekarang?
Datuk : Perbezaaan yang ketara saya nampak sekarang daripada segi satu jawatan. Sekarang ini apa itu bilangan orang itu lebih besar
daripada dulu, itu yang ketara. Dan yang kedua pula sekarang
ini dia banyak specialization [pengkhususan]. Macam-macam
FAKULTIFENGURUSAN
MAKLUMAT
39
pasal apa ini teknik baru yang perlu diperkenalkan berkaitan
dengan ini ~ bukan setakat bangunan saja tapi di cawangancawangan lain lah, bekalan aimya. Ada juga yang dah [sudah] - dulu dekat JKR sekarang ini dah keluar daripada JKR, IKRAM
[Institut Kerja Raya Malaysia] apa. IKRAM [Institut Kerja Raya
Malaysia] dulu asalnya adalah bahagian research [penyelidikan]
JKR tapi diambil alih, swastakan dijadikan universiti apa semua
ini bukan. IKRAM [Institut Kerja Raya Malaysia], itu asalnya
research [penyelidikan] dekat JKR. Jadi daripada sini dia
banyak pengkhususan. Dia punya bidang projek pun apa ini
lebih complex [rumit] dengan perkara-perkara baru yang
diperlukan sebagai contoh misal kata bomba dulu mungkin kita
ada dari segi pengudaraan la, wet raiser [pemancur], sprinkler
[perenjis air] cukup, sekarang takda [tiada], dengan ada CCTV
[Close Circuit Television bermaksud Kamera Litar Tertutup],
monitoring [pengawasan] nya macam-macam sekarang bukan
ICT
[Information
Communication
Technology bermaskud
Komunikasi Teknologi Maklumat] semua itu. Itu dari segi sistem orang kata bekerja. Daripada segi personal [peribadi]
macam saya kata tadi bukan pembangunan kepakaran ramai
sekarang ini orang ahli pakar dulu para arkitek bachelor
architecture [bachelor in architecture bermaksud sarjana dalam
senibina] degree engineer [degree in engineer bermaksud
sarjana muda dalam jurutera] bachelor [sarjana] sekarang ini
ramai tahap apa ini Phd [Phylosophy Degree bermaksud Doktor
Falsafah] sampai ke peringkat Phd [Phylosophy Doctor
bermaksud Doktor Falsafah] dah [sudah] di apa itu —. Dan dia
juga melaksana sekarang ini melaksanakan macam projekprojek yang mana dulu dekat JKR tapi - kejayaan itu digunakan
untuk mendapatkan projek-projek luar negeri seperti KLIA
[Kuala Lumpur International Airport bermaksud Lapangan
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
40
Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur] apa semua itu. Jadi
peluang untuk orang misal kata ini, peluang untuk - orang itu
memahirkan bidang dia cukup luas sekarang banding dengan
masa dulu apa semua itu. So [jadi], jadi internal process [proses
dalaman] macam saya kata tadi bukan itu yang ada yang ini
pembangunan modal insan jadi yang saya ada sebut kan tadi
itu dan - di — saya dah [sudah] lost track [keliru] you [awak]
tanya soalan tadi. Perbezaan tadi bukan? Dan - pelaksanaan
bahagian projek apa sekarang ini banyak di apa itu di kaji
semula. Dulu sistem yang kita buat itu lebih menjurus kepada
kita panggil 3D. D, satu D difficult [sukar]. Nak buat satu benda
itu susah, sekarang komputer senang nak buat. Dulu nak kena
tajamkan pensel nak kena ambik ini. Itu perancangan lah. D,
satu difficult [sukar]. Yang kedua kita panggil dangerous
[bahaya]. Dulu pakai scaffolding [aram-aram] apa semua ini,
apa itu ikat tak betul runtuh ke apa panggil, itu dangerous
[bahaya]. Lepas itu satu lagi dirty [kotor]. Berterabur apa semua
itu. Sekarang kita tengok sistem bangunan ini — pasal dia dah
[sudah] pindah dulu daripada segi kita panggil building
[bangunan], makna you [awak] panggil ambil bata bukan? You
[awak] ambil satu-satu you [awak] buat tadi. Sekarang sistem itu
jarang digunakan dah [sudah]. Dia pakai dia ada application
[permohonan], datang satu panel, pasang. Dia assemble
[himpunkan]. Takde [tiada] dah [sudah] orang kata buat wet
construction
[pembinaan asas].
Itu challenges [cabaran]
sekarang ini. Bangunan-bangunan yang buat sekarang pun
tinggi-tinggi. Banding dengan dulu, masa itu raise [mengangkat]
apa itu. Jadi itu antara orang kata challenges [cabaran] yang di
apa itu tempuhi di sekarang lah.
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
41
MNM : Apakah pandangan Datuk mengenai pelaksanaan projek yang dijalankan
oleh JKR sekarang ini?
Datuk : Itu lah saya kata tadi bukan, jadi saya — projek JKR ini dia misal
kata dia banyak — bukan setakat bangunan saja bangunan
sebahagian saja dia bekalan air ada jalan ada kita punya
highway [lebuhraya] ada semua itu bukan. Jadi kalau kita
tengok sekarang ini projek — dulu pun begitu juga dia lebih
menjurus kepada infrastructure [infrastruktur]. Jadi bangunanbangunan sekarang ini kita kata mungkin suatu masa nanti kita
akan terlibat dalam orang kata program pembangunan semula.
Masa saya pun dah [sudah] ada. Kalau kita kata hospital kata
bangunan lama itu kita roboh yang lama buat yang baru yang
kata bukan lagi satu tingkat apa semua ini. Buat yang multi
[berbagai] tingkat apa nama ini bukan. Jadi
challenges
[cabaran] dia, satu projek baru yang kata yang apa itu tinggitinggi apa semua ini yang kedua daripada segi pembangunan
semula. Apa itu bangunan-bangunan yang dulu kata —
semenjak merdeka tahun lima puluh tujuh (1957) sampai
sekarang ini dah berapa puluh tahun 50 tahun, saya merasakan
sebahagian daripada bangunan itu dah [sudah]
hampir
kepada umur hayat dia itu.
MNM : Jadi dia ada limit dia la?
Datuk : Kalau bangunan dia — kalau kita buat secara mengikut
spesifikasi yang betul setiap bangunan itu orang kata boleh
bertahan sehingga antara 80 tahun lah apa itu lebih 100 ke
maybe [mungkin] tapi kalau bahan-bahan yang digunakan itu tu
tidak kuat tidak ini — macam kata kayu, kita takde [tiada] kayu
F
AKULTIPENGURUS
AN
MAKLUM
AT
UAZAH SARJANA MUDA SAINS PENGAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
42
sekeras kayu yang kita dapat dulu. Jadi umumnya bangunan
kayu yang menggunakan sisa macam ini mungkin dia dalam 50
tahun 60 tahun itu lah orang kata. Paling-paling banyak dia ada
sepuluh tahun lagi 20 tahun lagi. Berbandingkan dengan dulu.
Kalau dulu itu sampai 100, 120 tahun bangunan kayu. Dan
sekarang ini banyak pula kita menggunakan besi. Itu lah you
[awak] kena belajar semua itu nak guna besi, nak ikut konkrit ini
mudah kita nak buat. Dah [sudah] itu kata itu selain daripada
konkrit yang dirty [kotor] tadi dia buat besi dia punya
assemble [himpunkan] nak cepat.
MNM : Senang. Apakah bentuk pembinaan yang dijalankan oleh Jabatan Kerja
Raya?
Datuk : Itu saya
macam kata dia lebih menjurus kepada — selain
infrastructure [infrastruktur]
bukan yang mana apa ini
selain pada bangunan itu dia — ialah proses pembaharuan
daripada segi tukar daripada labour intensive [imbuhan untuk
pekerja] kepada industri — industrial building [bangunan
perindustrian]
kita
kata
bukan,
panel construction
[ahli
pembinaan] apa itu semua itu, assamble [himpunkan].
MNM : Adakah Jabatan Kerja Raya turut terlibat dalam pembinaan Putrajaya
dan KLIA?
Datuk : Saya pemah terlibat dalam perancangan awal Putrajaya dan
juga apa ini KLIA [Kuala Lumpur International Airport]. Ini patut
soalan ini kena tujukan pada JKR tapi masa saya di JKR itu
penglibatan — sumbangan JKR dalam KLIA selain daripada
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
43
team
[kumpulan]
untuk
managing
the
construction
[menguruskan pembinaan] daripada segi pembinaan bangunan
dua projek, satu projek kita buat itu ialah control tower [menara
kawalan] dia dan satu lagi itu projek W I P [Very-very Important
person bermaksud orang-orang kenamaan] Bunga Raya ini. Itu
kita buat perancangan kita buat apa buat concept plan
[perancangan konsep] buat apa, design [reka] kepada PM
[Perdana Menteri] Tun Mahathir, PM [Perdana Menteri] setuju
ok bagi kepada dia punya kontraktor, jalan. Ha itu. Putrajaya dia
ada satu jawatankuasa sebelum dia — pada mula-mula projek
ini diwujudkan masih lagi merupakan suatu orang kata suatu
projek yang - orang kata highly confidential [sangat-sangat
sulit]. Jadi pihak kerajaan mewujudkan satu team [kumpulan]
pelaksanaan yang terdiri daripada pegawai-pegawai tinggi
kerajaan untuk membincang merangka mana nak — terutama
sekali tapak itu di mana disini, ke disini ke. Selepas kita identify
[kenal pasti] tapak itu apa-apa semua, buat perancangan asal
apa yang nak masuk dipanggil Putrajaya Holding private sector
[sektor persendirian] pasal dasar kerajaan tika itu ialah apa
nak urus pnvate sector [sektor persendirian]
nak urus —
diserahkan kepada pnvate sector [sektor persendirian] untuk
membuat kerja-kerja penelitian perancangan dan pelaksanaan.
MNM : Jadi JKR tak terlibat secara langsung lah?
Datuk : Pegawai atasan lah, pengawasan di pihak atasan sama dengan
agensi-agensi lain lah. Central agency [agensi pusat] lain,
treasury [perbendaharaan], EPU [Economic Planning Unit
bermaksud Unit Perancang Ekonomi] apa semua itu.
FAKULTIFENGURUSAN
MAKLUMAT
44
MNM : Apakah peranan penting JKR dalam pembangunan sesebuah negara?
Datuk : JKR ini dia jabatan — kalau ikut daripada segi Jabatan Kerja
Raya ini dia satu jabatan yang dianggotai oleh semua bidang
kepakaran - teknikal. Jadi dalam
maju
mundur satu
negara
itu
jadi setiap satu negara
ialah
berkaitan
dengan
infrastructure [infrastruktur]. Jalan, bekalan air - apa itu
bangunan-bangunan apa itu jadi disini lah letaknya apa itu
peranan JKR apa itu dalam pembangunan dan ekonomi negara
itu kerana dia ialah orang yang mula-mula sekali — masa
sejarah JKR ini orang masa di zaman British dulu pun orang
yang mula-mula datang kemari ini untuk berkhidmat bawah
kerajaan British pun ada terdiri daripada ahli-ahli teknikal,
engineer [jurutera] khususnya. Lepas itu, Iain-Iain bidang itu
misal kata military [tentera] apa itu akan apa ini — melainkan
tempat-tempat itu kata ada yang — jadi kalau ada military
[tentera] sekali pun begitu JKR ini pasal dia bangunan - masa
itu, bangunan, jalan apa semua ini.
MNM : Apakah peranan jabatan Datuk dalam JKR?
Datuk: Peranan jabatan?
MNM : Semasa mula-mula berkhidmatkan jabatan yang arkitek yang masa
mula-mula Datuk berkhidmat dulu jabatan itu dalam JKR.
Datuk : Itu kita panggil cawangan bangunan itu.
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
45
MNM : Ha [ya] cawangan bangunan. Jadi dia punya peranan dalam JKR.
Datuk : Merekabentuk, melaksana, mengawal dan melaksana projekprojek bangunan. Tak kira untuk kementerian ke apa pun.
MNM : Apakah pandangan
Datuk mengenai kualiti projek-projek yang
dilaksanakan oleh JKR pada masa sekarang?
Datuk : Saya tak terlibat banyak daripada projek yang saya —, saya dah
[sudah]
pencen
dah
sepuluh
tahun
jadi
projek-projek
pelaksanaan apa — seperti yang saya katakan tadi bukan
tumpuan
besar
JKR
masih
lagi
kepada
infrastructure
[infrastruktur], bangunan dan apa ini you [awak] cakap tadi
pasal kualiti bukan you [awak] tanya tadi?
MNM : Ha [ya]. Sesuatu projek itu
Datuk : Dia — saya pasal kualiti ini dia macam ini kualiti bukan dia bergantung kepada maintenance [penyenggaraan]. Kalau JKR
buat sesuatu perancangan suatu bangunan itu, dia ada panggil
specification [spesifikasi] dia BS [British Standard] standard
[piawai] ke MS [Malaysia Standard] standard [piawai] ke apa
semua itu. Jadi kontraktor ikut apa yang ditulis atau pun di
specify [tentukan] oleh JKR berdasarkan kepada praktis apa
semua ini. Tapi masalah yang timbul pula ialah bila kita dah
[sudah] serahkn bangunan itu kepada pihak client [pelanggan],
dimana kalau pihak client [pelanggan] itu tidak ada orang pakar
dalam engineer [jurutera] ke apa semua, jadi susah dia nak
maintain [mengekalkan] bangunan itu. Dengan lain perkataan
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
46
bila takde [tiada] maintain [mengekalkan] bangunan itu akan
rosak, cepat rosak lah. Macam kereta kita bukan? Semua nilai
bagus, tapi kalau maintenance [penyenggaraan] takde [tiada],
tak masuk air, tak check [periksa] bateri apa ini, jadi akan timbul
masalah lah.
MNM : Tahu guna je [saja].
Datuk : Ha [ya] - dia mesti sekali itu. Jangan kata ada itu nak buat baik,
buat bagus, maintenance [penyenggaraan] pun bagus, maka
boleh lah sampai dia itu 100 tahun. Kalau tidak akan saya kata
tadi lah mungkin sampai 50 tahun 60 tahun saja.
MNM : Pada tahun berapakah projek pembinaan Masjid Wilayah itu bermula
dan bilakah ianya siap sepenuhnya?
Datuk : Saya tak ingat yang itu saya tak ingat you [awak] kena tanya
kena hubungi sana saya tak ingat yang kedepan itu dah pasal - kalau tak silap saya, saya 98 (1998) mungkin awal 90-an ke.
Pasal dia antara masjid-masjid — antara projek besar yang
saya buat sebelum saya retired [pencen] dan saya 98 (1998)
saya pencen. Bererti 90-an.
MNM : Bagaimanakah idea untuk membina Masjid Wilayah itu boleh tercetus?
Datuk : Ketika itu jabatan — dia ada satu jabatan bahagian ugama
Jabatan Perdana Menteri yang memikirkan apa itu sebagai tuan
— apa jabatan yang mengendalikan hal-hal ugama dia ini. Jadi
47
kita ada Masjid Negara kita kata bukan, tapi Masjid Negara dia
itu Masjid Negara lah untuk negara. Kita wilayah perlukan ada
satu masjid - besar yang tersendiri lah. Jadi tapak di cadangkan adalah tapak di Jalan Duta yang kita ada sekarang
ini sebab kerana tempat itu dulunya akan dibangunkan —
banyak lagi pembangunan-pembangunan yang kata bukan. Jadi
dia
letak
dekat
situ
kerana
Kementerian
Kewangan,
kementerian — MATRADE, Kementerian Kesihatan ke apa.
Semua tujuannya dibangun dekat situ sebelum keputusan
dipindah kepada Putrajaya. Jadi masjid itu adalah sebagai
bangunan utama bangunan pertama yang apa ini — untuk
dibuat itu kalau you [awak] tengok daripada segi saiznya
memang besar tapi besar, satu dia punya besar satu dia punya
apa itu kerana masjid utama itu bukan. Yang kedua pulak pasal
dia nak menampung pembangunan pembinaan apa ini disitu lah
bukan. Itu apa itu — jadi dia buat itu besar sikit itu satu. Yang
kedua pulak besar pulak konsep pembinaan masjid ketika itu
dah [sudah] bertukar daripada masjid untuk orang sembahyang
biasanya bukan. Disitu dia ada konflik, ada bahagian latihannya,
bahagian ceramahnya, sekolah ada, tadika ada, macam-macam
dijadikan pusat pembangunan atau pun perkembangan syiah
Islam ketika itu. Besar jadinya bukan. Itu konsep itu dah [sudah]
berubah daripada segi itu bukan. Jadi daripada bangunan yang
khusus untuk sembahyang jadi bangunan untuk tujuan-tujuan
yang lain apa semua ini. Dan kita bagi nak
masjid apa ini
pasal isunya yang timbul disitu ialah boleh ke tidak sesuatu
perkara misal kata kita nak letak sekolah - dibawah masjid itu.
Bagaimana taraf — status masjid, taraf masjid akan jadi bila
dah [sudah] masuk sekolah pasal sekolah itu ada tandas ada
apa — macam mana. Boleh ke tidak. Itu sebagai —. Jadi pihak
diwujudkan satu jawatankuasa pembinaan masjid dianggotakan
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
I.TAZAH SARJANA MUDA SAINS PENGAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUS AN REKOD
48
oleh ustaz, mufti ke sapa itu yang akan dijadikan ketua kita kata
buat yang mana boleh apa mana — tapi untuk menentukan
benda macam ini kita pergi tengok apa yang beriaku kepada
masjid-masjid luar negeri kalau
kita pergi dekat Cordova
apa bentuk bagaimana orang kata nak — tujuannya nak masuk
tempat itu supaya kita orang masuk tempat itu masjid itu
merasakan khusyuk merasakan dia ini kecik kerdil bandingkan - apa elemen yang kita nak masukkan. Lepas itu tempat masjid
itu kata bukan kita nak buat musabaqah baca quran mana
orang nak duduk masa nak ini apa semua. Jadi buat — pergi
tengok berapa tempat lagi kita dapat ini balik bincang ok kita
dapat ilham kita akan buat ini, ini semua ini. Semua jalan kita
buat perancangan - dan salah satu elemen masjid itu adalah
daripada segi ukiran marble [marmar] itu, diserahkan kepada
satu kontraktor tempatan dan orang kontraktor ini mengambii
pakar daripada (berfikir) - India ke Pakistan untuk buat tiang
marmar itu bukan. Kononnya orang pakar itu dan [sudah] ada
descendant [keturunan] atau pun turun temurun daripada orang
yang buat - Taj Mahal. Ukiran apa itu. Tapi dia punya bentuk
ukiran khat apa itu dibuat oleh orang-orang tempatan, Ustaz
Yusof Abu Bakar tak silap saya. Jadi pembentukan buat apa
semua itu dibuat oleh — kontraktor, kontraktor tempatan. Dua
kontraktor melayu yang kuat ketika itu
Ahmad Zaki sama
Johawaki. Kongsi buat masjid ini. Kita buat
kita ada satu
menara kita buat dua menara lepas itu kita buat apa itu misal
kata ambil — itu elemen saya kata bukan kalau air hujan ambil
air hujan itu masuk tadah dalam kolam sekeliling masjid ini
supaya dia ini digunakan boleh digunakan daripada membazir
pergi masuk parit membazirkan benda itu boleh digunakan
untuk apa ini jirus tanaman landscaping [seni taman] masa
kering-kering ke apa semua ke selain daripada keindahan. Dia
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS PENOAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
49
diletakkan masjid itu ditepi supaya orang lalu ke lalang akan
orang kata tak boleh miss [tinggal] lah maknanya kalau dia
belum sembahyang lagi dia mesti singgah sembahyang dulu.
Macam sekarang you [awak] nampak masjid itu digunakan
untuk kursus haji, kursus kalau org nak ada kahwin ke nak ada
apa ke semua, tempat itu boleh buat, TESL [Teaching English
as Second Language bermaksud pengajaran bahasa Inggeris
sebagai bahasa kedua] semua. Tak payah nak pergi tempah
hotel ke. Kalau masjid dulu susah sikit nak buat. Masjid Jamek,
masjid apa ke
itu pasal dia besar. Tapi walaupun
tempat sembahyang pun memang besar tak silap saya semua
tempat
semua tak boleh muat sampai 14 000 orang.
(Bunyi suara budak). Banyak lagi ke pita saya nak pergi
sembahyang dulu.
MNM : Siapakah yang mencetuskan idea untuk membina Masjid Wilayah
tersebut?
Datuk : Itulah saya kata bukan dia dari segi perbincangan kita ada satu
community [masyarakat] jawatankuasa terdiri daripada orang
yang tahu agama misal kata mufti dan —
masa Tan Sri
Hamid Osman penasihat dan Iain-Iain apa nama dia — kita
akan bincang bercakap apa semua itu jadi apa-apa perkara
yang dipersetujui kepada attribute [hasil kepada sesuatu]
diserah kepada saya dekat JKR, saya akan mengolahkan
bagaimana nak menyusun benda itu untuk nak memenuhi apaapa yang disebutkan hari ini misal kata berapa jumlah
jemaahnya bukan nak jadikan ini sebagai tempat musabaqah,
nak jadikan tempat — ada sekolah rendah ada sekolah tadika
bila ada juga Masjid Wilayah sebagai masjid agung mana-mana
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
50
VVIP [Very-very important person merujuk kepada orang
kehormat] nak datang masuk ikut mana apa semua itu. Jadi
semua perkara itu akan
dan kita akan buat satu
perancangan apa semua buat, serah bincang kepada orang, ok
ini perancangan kita ok apa komen jadi semua dia selepas
diorang
[mereka]
setuju
semua
tu,
barulah
kita
buat
perancangan secara detail [terperinci] dan pelaksanaan siapa
nak buat kontraktor apa semua itu.
MNM : Apakah peranan Datuk dalam menyiapkan projek tersebut?
Datuk : Saya, itu kata saya selain daripada menganggotai jawatankuasa
yang itu dan menyertai rombongan yang pergi melawat kesana
itu bukan. Tujuan saya ini — jadi apa-apa elemen yang kita
ambil daripada sana itu kita akan susun semula itu jadikan kita
panggil brief [maklumat atau arahan] atau pun statement of
need [keperiuan pemyataan] untuk sesuatu projek apa semua
dan apa itu saya bentangkan sebaik ini menyediakan berapa
peruntukan apa itu dan lantik semua kontraktor, kita supervisor
[menyelia] projek, siap projek kita serah kepada kerajaan untuk
kegunaan
.
MNM : Berapakah anggaran kos yang digunakan untuk menyiapkan Masjid
Wilayah?
Datuk : Itu saya tak igt sebab saya kalau tak silap saya 100 lebih sikit ke
dan apa itu dan - bandingkan dengan — kalau kita kaji itu, dia
100 juta lebih itu, kalau banding dengan saiz bangunan itu dia
merupakan satu bangunan yang murah. Bandingkan pasal
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
51
macam kata kalau di masjid-masjid lain yang hebat mana itu dia
untuk sembahyang saja bukan macam ini saya kata dia punya
keluasan dia punya ini maknanya merupakan — bukan kata
murah sangat jadi maknanya — kalau kata murah sangat nanti
kontraktor kata dia ini pula bukan. Tapi oleh — tapi, itu saya
kata bukan saya pernah nampak sekarang ini tapi saya tak
ingat tapi saya ingat figure [angka] itu kalau kita bandingkan
dengan kos sebagai
murah ini sama dengan bangunan-
bangunan lain cuma dia punya besar saja yang hebat.
MNM : Apakah bentuk rekaan yang digunakan dalam membina Masjid Wilayah
itu?
Datuk : Dia ada banyak elemen situ bentuk dia — kalau you [awak]
tanya saya bentuk Turki pun ada dipelindung itu bentuk Mesir
pun ada, minar dia yang kita buat yang besar yang ini apa
semua dan Cordova pun ada dekat situ apa semua bentuk
Cordova dimana dia punya tempat itu apa itu dia punya
senibina architecture [senibina] yang apa - dapat kata — mana
diluar itu nampak simple [mudah] tapi dalam kita punya banyak
cabang - nilai-nilai seni dalam itu. So [jadi] ada elemen-elemen
yang itu.
MNM : Dari manakah Datuk mendapat idea untuk membuat rekaan yang
sebegitu?
Datuk : Itulah saya kata masa kita pergi melawat beberapa negara Islam
dan mendengar apa itu komen-komen daripada masjid
ke
agama dekat negeri-negeri luar itu maka itulah — kita
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
52
ambil balik idea itu susun, olah balik sesuaikan dengan keadaan
kita dekat sini kalau semua setuju, jalan.
MNM : Apakah rekaan yang Datuk banggakan yang ada pada masjid tersebut?
Datuk : Dia — cerita rekaan benda kita buat secara menyeluruh dia
punya
itu dan dia punya bentuk bangunan itu tersendiri dan
juga termasuklah dia punya ruangan-ruangan yang dalam itu
yang solat itu. Saya, dalam hal ini yang penting pada saya ialah
keselesaaan bagi orang yang nak mengerjakan solat dan juga
keselesaan
menguruskan
bagi orang yang nak orang kata nak
nak
maintain
[mengekalkan]
kan
apa
itu
bangunan itu. Bentuk luaran itu ialah sebagai daya penarik saja.
Jadi apa itu - mustahak dianya tapi tidak pada — yang penting
sekali ialah dia punya function [fungsi] ataupun functionality
[kefungsian]. Cara mana orang itu memudahkan seorang itu
nak mengerjakan solat. Mana erti — bermula daripada segi dia
sampai ke masjid itu mana tempat wuduknya mana simpan
kasutnya apa nya mana apa semua itu. Itu sistem itu sendiri. Itu
satu
itu untuk keperluan hari-harian. Keperluan untuk
seasonal [bermusim] pula ialah daripada segi misal orang kata
masa nak solat Jumaat orang ramai datang sini kereta banyak
apa semua bermakna cara system flow [aliran system] untuk
traffic [lalulintas] apa semua itu. Dan — selain daripada itu pula
kalau ada program-program atau pun keistimewaan seperti kata
Maulidur Rasul atau asal-asalnya dulu apa itu nak buatkan
sebagai medan atau pun tempat - pertandingan khat, hafazan
apa itu dimana orang itu nak susun orang itu duduk mana dia
punya ini
. Dan selain daripada itu — jadi kita
orang
yang gunakan secara orang kata macam sambilan misal kata
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS PENGAJIAN MAKXUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
53
tadika atau pun sekolah rendah bagaimana bas nak masuk
bagaimana cara — kalau saya itu yang penting sekali sistem itu.
Reka bentuk mana-mana itu ialah kata macam - daya
penariklah, penting tapi dia tak sepenting apa yang dia punya
function [fungsi] semua itu.
MNM : Apakah masalah yang Jabatan Kerja Raya hadapi sebelum pembinaan
masjid itu dijalankan?
Datuk : Saya ingat lagi, kita ada small team [kumpulan kecil] kita buat
projek itu dan apa ini kebetuian saya send/ri apa ini supervise
[memerhati] harap sebagai seorang arkitek kita punya ini. Tapi
bila arkitek itu berhenti, saya lantik orang lain. Pun tak lama dia
berhenti juga, jadi daripada segi continuity [kesinambungan]
pelaksanaan projek itu dia ada - macam kita kata hiccup [sedu
atau tersekat-sekat] sikit lah kerana bila orang itu berhenti orang
baru nak ambil alih ini dia nak kena paham balik kita nak kena
bagi pula macam mana nak bagi pelaksanaan apa ini
jadi itu pada saya apa ini masa yang digunakan untuk itu —
sepatutnya
kita
gunakan
masa
sepenuhnya
untuk
nak
melaksanakan apa yang kata dasar. So [jadi], daripada segi
pertukaran daripada segi apa ini —. Lepas itu pulak yang kedua
orang kata masjid itu besar dan apa itu dia punya kerja — kalau
tak silap saya ketika itu pun kita dah ada bergantung kepada
kerja latihan daripada Indonesia ramai dah [sudah] ketika itu
apa semua ini jadi challenges [cabaran] yang kita alami ialah
bagaimana nak apa itu mensesuaikan keadaan pekerja
diperlukan di masjid itu ramai tapi kawasan masjid itu kita tak
benarkan dia buat kongsi. Pasal nak menjagakan apa itu dia
kena — jadi banyak kerja yang dia kena buat luar, assemble
54
[himpunkan] luar potong besi luar kan bawa malam bawa. Itu
ini orang yang ini orang tak tahu. Itu masalah kontraktor
semua kita menghadapi — tempat itu kita tak nak cemarkan
tempat itu. Kalau lalu pula selalu traffic-jam [kesesakan
lalulintas], apa itu kalau kita baru — siang hari baru nak bawa
masuk ini bawak masuk ini jadi kita kata apa yang boleh dibuat
secara - luaran itu kita buat diluar dan bawa masuk untuk nak
assemble [himpunkan] dia punya — pasang, kita pasang makna
so [jadi] kita menjimatkan apa yang boleh dibuat di JKR.
MNM : Bagi Datuk pula, apakah masalah-masalah yang Datuk hadapi secara
individu sebelum dan ketika projek pembinaan masjid dijalankan?
Datuk : Saya masalah saya yang — bagaimanapun ialah orang kata
untuk menentukan komitmen kita kepada client [pelanggan]
kerajaan apa itu - dipenuhi. Kita bagi komitmen kata projek ini
akan siap pada sekian masa. Dia akan -- harga sekian, jadi
semua itu. Jadi penting pada kita itu siap dalam masa itu dan
dengan harga yang telah disain dalam kontrak itu bukan. Dan
paling yang ketiga pulak ialah challenges pada kita pula, bila
projek itu dah siap nanti sama ada dia memenuhi seperti kata
aspirasi - pihak pelanggan tadi. Pasal kadang-kadang kita
orang kata macam disebutkan sebagai — kita ada bahasa kalau
saya sebutkan bahasa melayu ini kita kata kita ada kepeiiuan
kita madu tapi duit belanja yang kita ada cukup untuk beli gula
saja. Maknanya — jadi, nak memang dia nak cantik dia nak ini
apa tapi peruntukan macam mana?
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
55
MNM : Budjet terhad.
Datuk : Ha [ya] budget tertiad. Jadi dalam kes macam ini saya akui lah
biasa sumbangan daripada pihak kontraktor banyak pasal ini
masjid. Kita putuskan masjid orang Islam akan gunakan jadi —.
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
56
KASET 2 BAHAGIAN B
MNM : Sumbangan tadi.
Datuk : Ya sumbangan daripada — makna semua orang bermakna
kerajaan
menyediakan
peruntukan
kewangan
ada
juga
sumbangan daripada kontraktor, sumbangan daripada — saya
rasa orang ramai pun ada
. So [jadi], jadi itu lah kita —
pasal pembinaan macam masjid ini bukan boleh kita buat
sebagai pembinaan macam bangunan-bangunan lain yang
mana kita kata nak ambil kata ambil mudah ambik senang. Tak
boleh. Masjid ini kita pada kita kan merupakan sebaik-baik
binaan. Saya pernah katakan masa projek ini ialah — bahawa
reka bentuk adalah yang terbaik yang pernah kita laksanakan.
Kontraktor pula perlu ada semangat kata ini adalah projek yang
terbaik yang pernah mereka bina.
kata pernah yang terbaik
daripada segi reka bentuk jadi kita nak orang ada elemenelemen apa itu belonging [kepunyaan]. Dimana dia ada
sumbangan.
Jadi
(suara budak) kita
kata dengan
ada
sumbangan pengiktirafan itulah yang - kata yang rasa saya lah
yang kata membuatkan projek itu berjalan tanpa banyak
masalah.
MNM : Apakah perasaan Datuk dengan terbinanya Masjid Wilayah tersebut?
Datuk : Saya sebagai projek-projek fasa — saya sebagai projek-projek
yang lain saya diri saya sendiri merasakan bahawa saya terlibat
dalam projek apa itu. Tapi ini adalah merupakan hasil daripada
orang kata macam-macam pihaklah. Jadi pada saya, saya
berpuas hati dengan projek-projek itu kerana rasa sayalah apa FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
57
- macam kata bukan - janji kita daripada segi pelaksanaan dan
harga itu pasal ketika itu ditepati. Dan selain daripada — kita
pun ada elemen misal kata rekabentuk misal kata yang khat
apa semua itu. Dia sampai bila-bila disitu lah khat. Pasal kita
merasakan masjid ini merupakan sebagai satu bukan bahan
yang mana bukan setakat orang nak buat sembahyang juga jadi
bahan yang mana kita mengumpulkan beberapa kepakaran
orang kata marble [marmar] daripada overseas [seberang laut],
kepakaran daripada segi perancangan kita buat sini dan — itu
antara beberapa projek kecil antara beberapa projek yang kita
mula gunakan rekabentuk berkaitan dengan penggunaan
komputer jadi
ada elemen
pelaksanaan projek.
pembaharuan
daripada
segi
saya cakap macam itu lah bukan,
maintenance [penyenggaraan] apa ini tetap praktikal.
MNM : Pada tahun berapakah pembinaan Hospital Universiti Kebangsaan
Malaysia mula dijalankan?
Datuk : Itulah saya tak ingat saya baru ambil alih cawangan bangunan
ketika itu. (Berfikir). Tapi saya boleh jangkakan dalam itu kata
akhir tahun 80an awal tahun 90an lah. Pasal
masa
mungkin lebih tepat kepada awal tahun 90an lah.
MNM : Jadi pada tahun berapakah proses pembinaan HUKM siap sepenuhnya?
Datuk : Projek hospital ini dia tak pemah ada masa siap sepenuhnya.
Dia buat hospital ini dia ada dua aspek kata kita buat yang baru,
kita baiki yang lama. Bila ini dibaiki, baiki — dia sentiasa ada
pasal pembinaan hospital ini ada empat perkara penting
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
58
pertama sekali kita kata daripada segi - pewujudan hospital itu
satu kita panggil nursing practice [praktis kejururawatan].
Nursing practice [praktis kejururawatan] maksud dulu dia kata
satu wad itu ada 34 katil. Satu team nursing [kumpulan
kejururawatan], bila kita buat
28.
Jadi
nursing practice
saya rasa dia turun kata dah
[praktis
kejururawatan].
Jadi,
maknanya bilangan wad itu dah [sudah] kecil sikit bandingkan
yang dengan 34 dulu apa. Lepas itu dia punya equipment
[peralatan], tiap kali ada pembaharuan, dulu orang kata x-ray
sekarang dipanggil C. AT scan [alat pengimbas] apa semua itu.
Jadi bila ada pembaharuan makna ada pertukaran kita punya
itu. Nursing practice [praktis kejururawatan] lepas itu perkaraperkara baru teknologi baru - yang buat ini macam dulu kita
kata setakat kata ICT [Information Communication Technology
bermaksud Komunikasi Teknologi Maklumat] boleh orang
bercakap lagi. Sekarang they talk about paperless [mereka
bercakap tentang tiada penggunaan kertas] punya treatment
[rawatan] apa semua ini bukan. Jadi benda itu — jadi dua
perancangan
kita
upgrade
[Information
Communication
[penambahan
Technology
upaya]
ICT
bermaksud
Komunikasi Teknologi Maklumat] kita buat yang ini jadi konsep
pembinaan hospital itu dia ada baru, lama baiki yang lama buat
yang baru baiki lama buat baru. So [jadi] - macam mana soalan
tadi saya dah [sudah] lost track [keliru].
MNM : Pada tahun berapakah proses pembinaan HUKM siap sepenuhnya?
Datuk : Ha itu takde [tiada] semua itu tapi saya ingat kita - dapat deliver
[hantar] bangunan itu kepada - Kementerian Pendidikan
kepada HUKM [Hospital Universiti Kebangsaan Malaysia]
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
59
tempoh masa seperti yang dihasratkan oleh pensyarahpensyarah HUKM [Hospital Universiti Kebangsaan Malaysia]
ketika itu pasal dia duk [duduk] berkongsi berapa puluh tahun
sepuluh tahun ke 12 tahun duk [dudukj
dekat HKL
[Hospital Kuala Lumpur] kongsi dia tau HKL [Hospital Kuala
Lumpur] itu dia service hospital [hospital perkhidmatan]. Ini
teaching hospital [hospital pengajar] so [jadi] tak sama. Itu yang
kita — tenaga pengajar dan pentadbir HUKM [Hospital
Universiti Kebangsaan Malaysia] give [beri] dia punya orang
kata macam whole - commitment [sepenuh penglibatan] lah
kepada projek ini. Dia ketua — dia punya dekan dia itu
professor Khalid Yusof, lepas itu profesor Nabisah Hadi,
profesor Tahir Azhar. Tahir Azhar sekarang dekan di Fakulti
Perubatan UIA [Universiti Islam Antarabangsa]. Khalid dah
swasta. So [jadi] diorang [mereka] punya — jadi HUKM
[Hospital Universiti Kebangsaan Malaysia] wujudkan satu team
[kumpulan] semua dia terlibat ketika di JKR, JKR satu team
[kumpulan]. Kitorang [kami] combine team [menggabungkan
kumpulan] UKM [Universiti Kebangsaan Malaysia] sama team
[kumpulan] JKR untuk melaksanakan projek ini. Itu kita putus,
kita buat sendiri, kita tak terlibatkan orang luar. Kepakaran dari
segi keperiuan perubatan datang daripada HUKM [Hospital
Universiti Kebangsaan Malaysia]. Kepakaran daripada segi
teknikal datang daripada kita punya ini dan kita ada orang kata
agensi pusat yang dia monitor [kawal] supaya kita tidak melebihi
peruntukan belanja. Ada sikit kita melebihi itu tapi melebihi itu
disebab expension [perbelanjaan] projek itu, skop dia itu
bertambah sikit.
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
60
MNM : Berapakah anggaran kos yang digunakan untuk membina HUKM
tersebut?
Datuk : Saya tak ingat confirm [sahkan] kerjalah tapi saya tak silap agak
ada figure [angka] 200 ke apa semua. Lebih sikit ke begitulah
ada lah masa saya — begitulah lebih kurang.
MNM : Bagaimanakah idea untuk membina HUKM tersebut boleh tercetus?
Datuk : Pembinaan keperluan teaching hospital [hospital pengajar] itu
memang lama saya kata diperlukan oleh HUKM [Hospital
Universiti Kebangsaan Malaysia] semenjak Fakulti Perubatan
itu diwujudkan apa semua. Tapi oleh kerana — barangkali
keadaan ekonomi lebih kepada apa itu macam kata rural
development
[pembangunan kawasan development] masa
ketika itu jadi projek itu ditangguh — sebab itu dia menunggu
sepuluh ke 11 ke 18 tahun ke begitulah orang HUKM [Hospital
Universiti Kebangsaan Malaysia] menunggu nak dapatkan
hospital pengajar yang tersendiri apa semua itu. Jadi bila dan
[sudah] sampai ke Rancangan Malaysia kelima — keempat ke
kelima ke dia dapat peruntukan itu jadi peruntukan pun tak
banyak ketika itu bukan ada 100 lebih jadi itulah bila 100 lebih
itu kalau nak lantikkan misal kata perunding luar ke apa semua
tak cukup. Jadi oleh itu kita cadangkan
kita buat secara
internal [dalaman] lah makna melibatkan pensyarah-pensyarah
- UKM [Universiti Kebangsaan Malaysia] sendiri fakulti semua
dan juga b/dang teknikal daripada pihak JKR.
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
61
MNM : Siapakah yang terlibat dalam pembinaan HUKM itu?
Datuk : Itulah saya kata bukan di peringkat JKR dia terlibatkan daripada
ketua pengarah, timbalan ketua pengarah satu hingga tiga kita
dan lain dan juga orang kata lebih kurang kita kata the whole of
[keseluruhan]
ibu
pejabat
JKR
terlibat
the
whole
of
[keseluruhan] UKM apa semua itu terlibat dalam pelaksanaan
prpjek itu.
Masing-masing punya
kita kata macam
mesyuarat kita bila ada team kita dekat sana pun, management
team [kumpulan pengurusan] kita pun apa ini —. So [jadi], itu
antara beberapa projek yang mana kita orang kata kita bagikan
whole site [keseluruhan tapak] lah misal kata JKR ke HUKM
[Hospital Universiti Kebangsaan Malaysia], central agency
[agensi pusat] ke kerajaan bagi dia punya kata full commitment
[penglibatan penuh] untuk menentukan projek itu because
[kerana] mereka nampak
in that project [dalam projek itu].
MNM : Adakah pembinaan HUKM tersebut turut menggunakan kepakaran
tenaga luar?
Datuk : Itu saya kata bukan — tidak. Kita buat secara internal [dalaman]
. Dulu memang ada ura-ura cadangan untuk melantik
kontraktor
asing,
consultant
[perunding]
asing
untuk
melaksanakan projek apa itu - yang menyatakan ketika itu
mungkin JKR tidak kata - dapat melaksanakan projek ini pasal
kita belum pemah buat teaching hospital [hospital pengajar].
Tapi bila perbincangan sampai ke peringkat kementerian apa
semua itu, kita kata kita boleh bagi commitment [penglibatan]
daripada segi teknikal.
orang yang paling baik iaitu
HUKM punya ste/F[pekerja] lah. Jadi kenapa perlu nak kita buat
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
62
ini? Jadi yang lain itu kita kata pihak kontraktor. If we choose
[kalau kita pilih] org kata good contractor [kontraktor yang
bagus], fine [baik]. Kalau - kita jemput orang luar, how about
[macam mana dengan] HUKM masih lagi terlibat. Pasal orang
luar tak tahu apa keperluan kita, so [jadi], HUKM juga. Jadi
sama ada orang HUKM
nak deal [berurusan] dengan JKR
atau pun nak deal [berurusan] dengan orang luar. Kalau deal
[berurusan] dengan JKR kita kata bukan, semua dah ada dekat
JKR, QS [Quantity Survey] ada engineer [jurutera] ada ketua
pengarah sendiri pun terlibat. Kalau deal [berurusan] dengan
orang luar kita mungkin deal [berurusan] dengan arkitek saja.
Equipment [peralatan] lain? Orang lain pula. Masalah lagi satu
bukan. So [jadi] begitu juga dengan kontraktor, kita pergi
kontraktor luar, siap lah harga dia berapa. Itu kontraktor
tempatan, kontraktor tempatan pun ini dah registered [didaftarj
oleh government [kerajaan]. Kelas A, kelas lima semua ini,
memang dia ada pakar dalam projek-projek itu bangunan kita
buat perancangan jadi — maka akhir-akhir di putuskan kita buat
secara internal [dalaman].
MNM : Apakah peranan Datuk dalam menyiapkan HUKM tersebut?
Datuk : Pandangan saya dia akan — itu saya kata saya pegang pada
konsep kita orang dekat JKR
ini kita
bila ditugaskan
melaksanakan sesuatu itu, kita buat sebaik yang mungkin. Siap
projek itu kita pergi buat projek yang lain pula. Kita buat projek
yang lain apa semua dan kita bawa pengalaman kita pergi pada
tempat ini. Jadi apa itu kita orang kata macam — tidak kata kita
kata ya macam kata macam bangga sangat itu, bangga
daripada segi kita dapat memenuhi sendiri apa itu matlamat
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
63
sendiri pun ada matlamat orang daripada segi kerajaan jangan
melebihi had perbelanjaan, yang ini. Kita sendiri pun —
samaada kita kata can tell ourselves [boleh bagi tahu diri kita
sendiri] atau pun kata pada kita sendiri sama ada kita dah buat
semampu yang boleh apa ini. Jadi perkara ini akan berlaku bila
orang dah masuk, kita tengok apa complaints [aduan] dia. Jadi
sampai sekarang saya rasa belum ada lagi orang menyatakan
bahawa apa itu white elephants [gajah putih] ke apa semua ke.
Bahkan kita dah buat banyak expension [perbelanjaan] dah
[sudah] pun. Memang kita reserve [simpan] untuk expension
[perbelanjaan]. Jadi sekarang katanya — saya kemudiannya
saya dengar-dengar lah ye, pihak UKM [Universiti Kebangsaan
Malaysia] orang luar-luar datang pastu dia ada seminar apa
doktor daripada luar memang mengakui dia kata antara
beberapa bangunan yang mereka sendiri rasa memang bagus,
yang kita buat ini. Itu pengakuan daripada doktor-doktor luar
yang kita tahu komen daripada itulah. Pasal kita takde [tiada],
bila kita serah kepada client [pelanggan] itu, ok lah kita move
[berpindah] buat projek lain pula.
MNM : Apakah konsep rekaan yang digunakan dalam menyiapkan HUKM?
Datuk : Dia konsep -- pertama sekali kita kata konsep dia punya bukan,
you [awak] bawa hospital kepada people [manusia], bukan
people [manusia] kepada hospital. Bermakna banyak hospital
itu pada mula konsepnya tak tahu dimana. Tapi ada yang orang
katakan beranak kita gunakan Lady Templer Hospital. Tapi
dia tak boleh nak menampung keperluan untuk hospital
pendidikan. Jadi ada tanah kat [dekat] sini. Jadi kita buat
kerana dah [sudah] nampak kata perkembangan Kuala Lumpur
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
64
ini bersaing, kita locate [menempatkan] dekat situ. Itu satu.
Makna kita bawa hospital kepada keperiuan orang itu bukan
orang kepada hospital bukan. Itu konsep yang pertama. Konsep
yang kedua, dia hospital ini dia ada berbagai disiplin. Jadi —
dan dia punya ada kaitan dengan antara satu disiplin dengan
ada itu jadi seelok-eloknya dia punya hospital kita ini kalau
boleh kata it should be horizontal movement [ia sepatutnya
pergerakan secara mendatar]. Orang lalu lalang itu orang kata
macam dia berjalan tak boleh naik tangga apa bukan. Tapi oleh
kerana constraint [sekatan] tapak kita gunakan disebut podium
[tapak] yang mana klinik apa semua ini kita buat di tempat yang
rendah
yang wad pergi apa semua ini tinggi. Kemudahan
kepada pesakit, kemudahan kepada doktor. kemudahan kepada
pelawat,
kemudahan kepada
orang
yang
nak maintain
[kekalkan] dia punya — diberi keutamaan. Kemudian kepada
pesakit orang sakit itu datang dia sakit. Jadi makna kalau
tempat itu bertangga kita nak kena adakan ramp [tanjakan atau
cecondong yang menghubungkan dua aras] apa semua itu,
pintu besar apa semua itu. Itu konsep hospital. Kemudahan
untuk empat orang
ini pesakit,
pelawat,
doktor,
orang
maintenance [penyenggaraan] dan juga orang yang atas supply
[membekal] tempat ini. Itu kena jaga itu pasal kita bila kita buat
benda itu nak kena catch [tangkap] semua itu bukan. Tapi yang
penting sekali sama ada memenuhi atau tidak keperiuan
pembelajaran itu, dia punya OT [Operating Teater bermaksud
dewan bedah] kalau tempat biasa takde [tiada] OT. Ini dia nak
ada kamera dia nak ini apa — supaya student [pelajar] itu boleh
tengok
termasuk student [pelajar]
punya
inilah
—
requirement [keperiuan]. Tempat katil dia itu ada — cukup ke
tidak ruang untuk student [pelajar] dengan pensyarah atau pun
profesor dia itu berbincang sedikit.
FAKULTI
PENGURUS
AN
MAKLUMAT
65
MNM : Bagaimanakah idea untuk menggunakan bentuk rekaan tersebut boleh
terhasil?
Datuk : Kita — bagi perancangan ini kita bukan kita mensesuaikan satu
reka bentuk kita dengan keadaan sekeliling. Macam kata kalau
kita ada constraint [sekatan] saiznya itu bukan jadi maknanya
kita kena tengok bagaimana apa ini constraint [sekatan] nya
saiz — maknanya kita terpaksa pergi lah tinggikan
high-rise
[bertingkat-tingkat] sikit. Dan begitu juga kita letak yang mana
apa itu selain macam kata kemudahan itu kita juga penting apa
ini depan hospital itu mesti menarik - pasal biasanya orang
takut pergi hospital. Kalau kita buat hospital itu macam garang
sangat depan apa ini, memang menakutkan. Oleh itu kita letak
depan itu parking open space [tempat letak kereta terbuka], ada
punya pokok ada banyak main entrance [pintu utama] orang itu
macam — makna bila pergi tempat itu misal kata tempat untuk
diorang [mereka] berehat bukan dulu konsep kata tempat
hospital ini tempat mati. Ha - dak [tidak] semua itu bukan. Jadi
kita sesuaikan rekabentuk itu dengan keadaan sekeliling dan
juga keperluan apa itu masa depan hospital itu. Kita nak
sambung sini — mana nak sambung - ini bagi space [ruang] dia
punya nak buat klinik apa. Atau pun kita kata ini
doctors
[doktor-doktor] punya houseman [penduduk] punya quarters
[rumah] dekat mana, doktor punya apa itu nurses [jururawat]
punya hostel [asrama] kat [dekat] mana. Semua itu kita
memang kita atur. Pasal hospital dia sistem ini dia complex
[rumit], banding dengan bangunan lain dia kalau services
[perkhidmatan] dia itu perkhidmatan dia itu tak silap saya ada
hampir 20 jenis. Oksigennya, gas nya. Kalau OT [Operating
Teater bermaksud dewan bedah] itu misal kata macam besar
FAKULTl
PENGURUSAN
MAKLUMAT
66
mungkin punya wayar apa semua itu. Orang nak maintain
[kekalkan] itu nak kena masuk ikut dalam siling itu, dia tak boleh
berjalan pasal dia nak kena tukar pakaian dia nak kena apa ini.
Itu memang complex [rumit] hospital itu, hampir - orang kata
sama dengan buat hotel, five stars hotel [hotel bertaraf lima
bintang] macam itu bukan? Banyak dia nak spa nya nak air
panasnya nak ini nak ini. Macam-macam.
MNM : Apakah masalah yang dihadapi sepanjang HUKM dibina?
Datuk : Itu pada mula kita hadapi kita macam saya kata bukan saya bagi
pihak pelaksanaan itu ialah nak melaksanakan projek itu
sebaik-baik yang boleh dalam tempoh masa yang ditetapkan
dan perbelanjaan yang disediakan. Jadi masalah kita — biasa
mana-mana projek pun sekali kita nak control [kawal] harga itu
supaya tidak melebihi peruntukan dan dari segi masa dia tidak
kata melebih masa yang ini — pasal kalau kita lebih masa tak
siap bukan, hospital nak train - student [latih pelajar] ini nak
train [latih] kat [dekat] mana? So [jadi] mesti kita siapkan pasal
dia dah [sudah] line up [gariskan] dah [sudah] semua ini, train
student [latih pelajar] apa semua. Begitu juga dia nak pindah
patients [pesakit] daripada hospital besar
dekat
Hospital
Kuala
Lumpur
itu.
kalau nak
Jadi
coordination
[penyelarasan] antara semua ini very [sangat] apa ini macam
critical [genting]. Kita kena jaga pasal kalau kontrator misal kata
pasal benda ini tak boleh kata lewat seminggu ke dua minggu
tak boleh. Sistem dia tak boleh berjalan begitu.
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
67
MNM : Jadi bagaimanakah masalah itu diatasi?
Datuk : Kita biasa buat benda ini, satu mesyuarat. Dia ada kita panggil
mesyuarat tapak.
Mesyuarat tapak dibawah — sebelum
mesyuarat tapak mesyuarat teknikal. Orang yang berkaitan
dengan mesyuarat teknikal itu dia bincang pasal teknikal ini
apa benda
duduk ke tidak drawing [lukisan] yang ada ke
takde [tiada] cukup apa semua. Lepas itu dia bawa ke
mesyuarat
tapak.
[pengerusikan].
Mesyuarat
Lepas
itu
kita
tapak
bawa
dimana
saya
chair
mesyuarat kepada
peringkat antara JKR sama universiti - apa semua ini supaya
masing-masing tahu mana progress [perkembangan] apa nak
buat apa semua ini. Jadi dengan cara ada sistem yang macam ~ itu saya kata kita punya project management [pengurusan
projek] pun kita pakai baru pertama kali kita pakai — apa sistem
itu dimana dia boleh trace [kesan] jawatan mana-mana. Apa
sistem itu panggil. Jadi itu — challenges [cabaran] kita bukan,
bagaimana nak koordinasi
. Dan yang kedua pula masalah
pekerja itu kalau dia orang bukan pekerja mahir bukan, dia dah
biasa duk [duduk] buat rumah jadi quality of finish product
[kualiti barang siap] ini. Kalau rumah kita kata plaster [campuran
pasir dan air yang digunakan untuk melapis dinding] misal kata
kasar sikit pun mungkin dia boleh terima, hospital tak boleh.
control [kawalanj. Misal kata tempat macam ini apa semua ini
[tunjuk ke bingkai pintu berkaca]
dia collect dust [kumpul
habuk]. Dekat hospital tak boleh lah benda-benda macam ini.
Jadi bermakna apa yang boleh diterima bagi projek lain,
hospital tak boleh. Pasal dia hospital itu dia digunakan 24 jam.
Kita tak boleh kata kalau nak tutup sini macam hotel tutup wing
[bahagian] ini, maknanya tak boleh. Sistem dia buat x-ray sana
OT [Operating Teater bermaksud dewan bedah] sini misal kata
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
68
orang nak pergi, nak xray nak OT [Operating Teater] tak boleh
kata nak tutup OT [Operating Teater]
. Jadi - koordinasi
dengan pihak pengguna critical [mimit], itu kata kita ada di
HUKM ada dia punya team [kumpulan] kita punya ada yang
punya team [kumpulan] kadang-kadang ada yang —. Kita
selesaikanlah bagaimana caranya. Mesti ada masalah.
MNM : Apakah perasaan Datuk setelah HUKM siap sepenuhnya?
Datuk : Saya itu saya kata bukan saya
dan orang lain pun samalah
kita menjalankan tugas yang diamanahkan pada kita, jadi bila
kita siap itu mengikut jadual mengikut harga yang ini — orang
kata self satisfaction [kepuasan sendiri]
cakap pada
. ok saya pernah
bukan, kita membuat projek ini apa orang kata
- ikhlas dan apa itu memenuhi apa ini standard-standard
[piawai-piawai] yang telah dibagi bukan. Kerana kita mungkin
tak tahu orang yang nak menggunakan perkhidmatan itu
mungkin suatu masa kita sendiri. Jadi — eloklah kita buat baikbaik supaya kita punya apa itu benda-benda yang semacam itu
— maknanya kalau kita jadi pesakit ha - jadi itu lah mulanya
baik kita fikirkan bagaimana nak mudah menyenangkan pesakit
sebab apa kalau kita jadi pesakit kita pun senang. Kalau kita
jadi
pentadbir pun
begitu juga
kita
kata
bukan.
Jadi
keseronokan kita ialah itulah — jadi melaksanakan amanah
yang diberikan. Itu yang penting. Orang tak sebut, nampak
semua ini. Tapi sebenamya hospital management appreciates
[pihak pengurusan hospital menghargai] - kita buat, tapi
asalnya bukan itu yang kita minta. Kita cuma nak melaksanakan
projek itu saja sebaik yang mungkin apa, kerana mungkin suatu
hari kita perlukan - perkhidmatan ini. Saya selepas saya buat
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
69
projek itu mak [emak] saya meninggal disana. Dia masuk sana
daripada Kelantan man [datang] sini masuk sana - dan pada
masa mak [emak] saya pergi kebetulan dia ada macam morning
briefing [maklumat atau ringkasan kerja yang diberikan setiap
hari] ke apa itu another doctor [doktor lain] dekat lobby [ruang
legar]. Dia nampak saya dia ask [tanya] saya, "What are you
doing here?" ["Apa awak buat disini"] kata saya hantar mak
[emak] saya. Panggil nurse [jururawat]
makesure [pastikan]
mak [emak] saya itu get the best treatment - this hospital can
afford [dapat rawatan yang terbaik yang hospital ini mampu
sediakan]. Mana — saya tak minta apa semua itu dan saya pun
tak tahu mak [emak] saya nak masuk sana. Itu jadi bila kena
perkara-perkara yang macam ini makna yang macam kata din
sendiri kita lah. Orang lain pun begitu juga. You [awak] tanya
siapa dia buat hospital semua ini, semua ini anonymous [tidak
dikenali]. Takde [tiada] orang kata banggakan saya orang ini
semua takde [tiada] pasal kita semua team work [kumpulan
kerja] termasuk orang HUKM orang apa semua itu.
MNM : Apakah bentuk rekaan yang ada pada HUKM yang Datuk banggakan?
Datuk : Dia hospital ini dia ikut certain routine [beberapa perkara yang
biasa] dia punya ini, kita tak boleh nak kata experiments
[percubaan] apa pasal macam kata dia itu sistem. System
delivery [system penghantaran] punya sistem bukan. Jadi kalau
saya pergi — bentuk yang saya banggakan bukan, bentuk
HUKM itu macam saya katakan bukan dia tidak menakutkan.
Orang kata tengok hospital itu "ah, seronoklah pergi" dengan
landscaping [seni taman]
nya
dengan
ini
apa semua.
Bandingkan kalau you [awak] tengok HUKM [HKL], Hospital
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
70
Kuala Lumpur dulu bukan, dengan sistem dia punya
konkritnya berkerutu dengan apa itu pada saya menakutkan.
Susah nak maintain [kekalkan] bukan.
MNM : Ok, kalau Datuk ingat, pada tahun berapakah pembinaan Universiti
Malaysia Sabah dijalankan?
Datuk : Itu kata saya kalau exact [tepat] tahun itu saya tak ingat tapi
macam saya kata bukan ini antara beberapa projek yang
berlaku sekitar awal tahun 90-an lah.
MNM : Pada tahun berapakah proses pembinaan UMS siap sepenuhnya?
Datuk : Tak silap dia siap — projek ini siap projek itu besar. Dia siap
secara peringkat. Berperingkat apa itu. Saya rasa kalau tak
silap saya selepas kita mulakan pembinaan - pembinaan
peringkat yang mula-mula itu infrastructure [infrastruktur],
setahun lebih dengan foundation [pengasasan] apa semua itu.
Lepas itu kita mulakan pembinaan bangunan. Rasa-rasa dia
mula beroperasi dekat sana itu lima tahun kemudian lepas itu
berjalan itu projek secara fast tracking [jalan mudah] melibatkan
dua kontraktor kita kata yang contractor heavy weight
[kontraktor skala besar] lah. Kontraktor apa tu Chase Perdana
dengan - apa seorang lagi itu. Memang dia apa itu kita buat
secara fast tracking [jalan mudah]. Pasal — itu merupakan
salah
satu janji
kerajaan
federal [persekutuan]
kepada
masyarakat Sabah bahawa dia akan apa itu wujudkan satu
universiti untuk penerimaan ramai pelajar daripada Sabah atau
pun disana.
FAKULTI
PENGURUS
AN
MAKLUMAT
71
MNM : Anggaran kos yang digunakan untuk membina UMS tersebut?
Datuk : Saya pun dah tak ingat tapi kalau tak silap saya — pasal projek
itu dia expend [berkembang] selepas saya mula buat itu dia ada
expend [berkembang] banyak tambahan apa semua. Kalau tak
silap saya ketika itu - dia dalam lingkungan 400 ke 500 juta
[RM873.7 juta]. - Bear in mind [ingat] pada dekat Sabah itu dia
punya harga bahan dan apa-apa itu dia about twenty (20) to
twenty-five (25) thirty (30) percent higher than [kira-kira 20 ke
25, 30 peratus lebih tinggi dari] semenanjung. Bahan apa itu
dan kita buat secara fast tracking [jalan mudah] maknanya
ramai harga kontrak itu tinggi sikit pasal dia kena masukkan
banyak machinery [mesin atau alat jentera] banyak orang
serentak pasal nak cepatkan masa itu.
MNM : Bagaimanakah idea untuk membina UMS tersebut boleh tercetus?
Datuk : Kita dapat satu tapak daripada apa itu daripada - kerajaan
negeri dan kita lihat apa itu - daripada segi lokasinya dia
merupakan satu tapak yang strategik pada ketika ini. Jadi
macam saya kata bukan, pendekatan kita daripada mana-mana
projek sekalipun apa ini — satu keperluan projek daripada
statement [pernyataan] apa ini keperluan need [keperluan] dia
bukan. The other one [satu lagi], lain daripada itu kita punya
keperluan daripada segi surrounding [persekitaran] atau pun
tempatan. Jadi, cantiknya tapak itu bukan berdekatan dengan
laut, dia ada bukit, dia ada ini. Jadi kita combine [gabung] kan
keistimewaan dia ada dekat laut ini dan bukit dan juga dia
punya strategik daripada segi air [udara] apa itu pandangan
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS FENGAJ1AN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
72
daripada udara untuk kita meletakkan, decide [putus] kan mana
bangunan-bangunan penting supaya dia itu nampak orang kata
macam sebagai kata ikon atau pun landmark [tanda tempat]
untuk pelaksanaan projek-projek itu. Dan yang lain — selain
daripada itu kita mengekalkan maka kita apa itu macam — tak
salah masa kita buat perancangan itu lebih kurang dua pertiga
daripada keseluruhan tapak itu kita kekalkan sebagai green
area [kawasan hijau] ini untuk sesuaikan bahawa Sabah
memang tempat orang kata macam tempat - yang dipenuhi
dengan - kehijauan lah. Dan juga tempat laut itu juga
merupakan sebahagian daripada aktiviti dan faculty equipment
[peralatan fakulti] lah. Dan tempat itu kata — mungkin tempat itu
akan suatu masa akan di zonkan sebagai protective [memberi
periindungan] protection for green life [periindungan untuk
hidupan hijau] apa semua. Jadi kita ada jalan dekat sana kita
ada — jadi dengan itu kita letakkan bangunan-bangunan
strategik apa itu di tempat itu supaya dia merupakan satu mercu
tanda bagi kawasan apa itu -- dan macam pembinaannya juga
adalah orang kata sesuatu yang merupakan orang kata lebih
bertempatan makna — ini Sabah, Kota Kinabalu. Jadi kita
gunakan apa yang difikirkan kata boleh mengekalkan imej itu.
Jadi daripada segi penggunaan bahan misal kata bukan kita
cuba orang kata melahirkan kerja-kerja yang dilakukan oleh
tempatan, you have [kita patut] — kita tak gunakan bahanbahan yang industrial life [cara perindustrian] yang kita buat
dekat city [bandar] apa macam aluminium kita kurangkan
benda-benda yang apa itu yang semacam itu. Jadi — lepas itu
macam saya katakan penting kita kata bukan
ambilkan nilai
sangat apa yang istimewanya Sabah dengan Kota Kinabalu
yang kita buat benda itu macam kita kata dengan kehijauan
dianya — kita buat bangunan itu kita bukan kata kita nak tolak
73
tanah apa semua. So [jadi] apa yang boleh kekalkan dia punya
kontur apa semua. Jadi pada kita buat tepi laut jangan pula kata
ada pula macam kata —.
74
KASET 3 BAHAGIAN A
MNM : Siapakah yang terlibat dalam pembinaan UMS ini?
Datuk : Yang aktif terlibat selain saya rasa — kita adakan dua peringkat
tiga peringkat apa itu fasa pelaksanaan projek ini. Peringkat
yang pertama ialah peringkat agensi pusat yang meluluskan peruntukan dan pelaksanaan projek secara fast tracking [jalan
mudah]. Peringkat yang kedua adalah ahli lembaga pengarah
universiti itu sendiri yang diketuai oleh Tan Sri Datuk Abdul
Hamid Egoh dan yang peringkat ketiga pihak atasan apa itu
JKR daripada segi — pasal ini you [awak] kena faham daripada
segi konsep kita ini bukan, JKR semenanjung dia tak ada orang
kata kuasa dekat JKR Sabah Sarawak. Macam pembahagian.
Jadi bila kita nak masuk sana itu mesti kata ada dia punya
penglibatan daripada segi apa ini misal kata kita hantar orang
pergi sana khusus untuk projek itu apa semua. Jadi — itu
peringkat JKR tertinggi JKR. Dan selaku di JKR melantikkan —
satu dekat JKR untuk menyelaraskan perkara-perkara berkaitan
dengan agensi pusat di sini, treasury [perbendaharaan] apa
semua itu dan kita wujudkan satu team [kumpulan] dekat sana
untuk orang kata mengendalikan pengawasan projek hari-hari.
Dan selain daripada itu kita semua orang kata penguasa agensi
penguasa tempatan di Sabah itself [sendiri] itu akan terlibat
.
Dia akan coordinate [selaras] benda-benda yang kata yang ada
kaitan dengan pelaksanaan projek diluar kawasan tapak kita.
Nak — jalan nak lebar ke, bekalan air nak masuk, electricity
[kuasa elektrik] nak masuk macam-macam kerja dia buat. Jadi
dia terlibatkan banyak pihak tapi yang lebih aktif lembaga
pengarah universiti itself [sendiri] dengan pihak JKR lepas
F
AKULTIPENGURUS
AN
M
AKLUM
AT
75
central agensi [agensi pusat] diperingkat Kuala Lumpur. Di
peringkat sana kita buat —.
MNM : Adakah pembinaan UMS tersebut turut menggunakan kepakaran tenaga
luar?
Datuk : Tak, kita buat semua tempatan semua itu.
MNM : Apakah peranan Datuk dalam menyiapkan projek UMS?
Datuk : Saya boleh dikatakan sebagai penyelaras orang kata projek dan
— lebih-lebih lagi penyelaras bahagian apa ini teknikal lah,
pasal — dan saya juga kata saya duduk dalam lembaga
pengarah UMS [Universiti Malaysia Sabah] itu. Jadi maknanya
saya itu — maknanya dekat JKR lembaga pengarah
macam kata macam - orang
kata
jadi
wearing two head
[serampang dua mata] lah.
MNM : Apakah konsep rekaan yang digunakan dalam menyiapkan UMS?
Datuk : Itulah saya kata macam kampus mana-mana kampus
kita
mementingkan pembelajaran daripada segi informal [tidak
rasmi]. Jadi makna kita wujudkan — selain daripada bangunan
untuk formal [rasmi] itu bukan, kawasan sekeliling itu dah
direncana dirancangkan supaya apa membolehkan pelajar dan
pensyarah ke bertembung antara satu sama lain dan orang kata
berbincang bercakap apa semua, kena ada suasana macam itu
tu bukan, ha itu satu. Yang kedua pula kita buat
kerana dia
FAKULTIFENGURUSAN MAKLUMAT
76
itu ditepi laut - ditepi laut tapi kita mementingkan daripada segi
mengelak daripada segi pencemaran kawasan pantai - pantai
itself [sendiri] itu. Jadi oleh kerana itu kita — masa pelaksanaan
perancangan kita buat itu kita tidak banyak mahu melakukan
kata housework [kerja pembinaan]. Bahkan kita banyakkan green [kehijauan]
kerana antara perkara yang penting kata
bukan kita nak penuhikan tempat green area [kawasan hijau] itu
dengan tanaman-tanaman pokok yang dapat jadi sebagai
educational [pendidikan] punya ini — apa-apa misal kata pokok
iron wood [sejenis pokok]. Bagaimana bendanya dekat situ. Itu
jadi satu taman - apa ini pembelajaran bagi orang yang nak
mengenal orang kata mengenalkan keistimewaan yang ada
pada Sabah. Jadi — dan pastu [lepas itu] perancangan kita juga
ialah oleh kerana peruntukan hal
dilaksanakan
supaya
makna kita — projek itu
kemungkinan
dia
itu
juga
akan
dilaksanakan secara peringkat-peringkat.
MNM : Apakah masalah yang dihadapi sepanjang UMS dibina?
Datuk : Koordinasi — masa kita menghadapi apa itu — tidak lah kata
masalah itu dimana-mana pun kita tak boleh nak oyak [cakap]
mana tapi soal koordinasi apa itu merupakan salah satu apa ini
— kerana pihak universiti memerlukan bangunan itu siap
kerana dia nak orang kata mula — pelajar nak masuk kalau
bangunan kita tak siap dia duduk dekat temporary building
[bangunan sementara]. Tak mencukupi. Kita pula - ada tempat
yang tempat kita boleh percepatkan tapi kalau benda itu
memang begitu, begitu lah. Misal kata konkrit nak kena keras
dulu, baru kita boleh buat benda lain. Kita tunggulah. Jadi —.
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
77
MNM : Terpaksa tunggulah lah ya.
Datuk : Terpaksa tunggulah. Jadi itu merupakan biasa — jadi oleh
kerana itu kita cuba orang kata seberapa boleh kata buat
bangunan itu secara macam orang kata macam - sekali kita
masuk — mula itu buat yang ini buat yang ini buat yang ini.
Pasal kita ambil peluang bila suasana ini sikit bukan. Jadi oleh
kerana itu belanja lah kita melibatkan belanja lebih sikit kerana
kita buat secara fast tracking [jalan mudah].
MNM : Jadi, masalah yang — macam mana masalah itu diatasi?
Datuk : Itu saya kata kita adakan tadi minit mesyuarat beberapa
peringkat dimana kita akan bincangkan apa itu dan mencari
jalan penyelesaian jadi — apa yang paling aktif ialah peringkat
site office [tapak pejabat] kita dekat sana dengan pihak
kontraktor. We got good contractor [kita mempunyai kontraktor
yang bagus]
apa semua ini, good [bagus] daripada segi
maknanya orang — senang kita berbincang dimana masalah —
kita cakap masa pelaksanaan projek itu bahawa apa itu kalau
projek itu kita siap on schedule, that is our no more tasks [siap
mengikut jadual, jadi sudah tiada lagi tugasj. Kita biasa —. Tapi
kita nak buat sesuatu periembagaan kita kata kita terlibat. Jadi
oleh kerana itu pihak kontraktor ke JKR, pihak mana sekalipun
yang perlu — hendaklah kata melihat perkara itu lebih secara
dalam - positif lah. Sumbangan kita kepada apa itu masyarakat
- tempatan dan macam saya kata hospital tadi juga bukan,
whose know more thing [sesiapa yang tahu banyak perkara]
suatu masa nanti anak-anak kita kemungkinan jadi pelajar atau
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
78
pun pensyarah di tempat itu dan they should be proud [mereka
patut rasa bangga] sebab kita terlibat dalam projek itu.
MNM : Apakah perasaan Datuk setelah UMS siap sepenuhnya?
Datuk : Saya merasa — perasaan saya, saya — pertama kali saya tahu
projek itu kita buat dalam masa orang sana kita hantar team
[kumpulan] dekat sana yang duduk kadang-kadang duduk itu
dekat sana. Bekerja siang malam duduk apa ini —. Dekat sini,
kat ibu pejabat pun team [kumpulan] kita buat kerja itu bulan
puasa sampai makan sahur buka puasa dekat pejabat. Jadi bila
kita dah siap projek itu mengikut apa ini — dan arkitek ini yang
bawa pihak kerajaan apa itu menepati janji kerajaan masa itu
bukan. Jadi saya kata macam — kita rasa macam seronok la
pasal macam kata hasrat kita nak apa itu mencapai matlamat
kerajaan seperti - tercapai apa pun. Memang kita kata sampai
orang sana pun mem sekarang ni yang mana kita kata bukan dia walaupun kita tak berjumpa tak buat apa tapi memang kita
tahu di fakulti misal kata Tan Sri Hamed di fakulti we have go
through [kami sudah melalui] kita apa ni menempuhi masa nak
melaksanakan nak menyiapkan projek sebegitu besar dalam
tempoh masa sebegitu cepat dan dimana — kalau takde [tiada]
lah beberapa kerjasama persefahaman antara semua pihak itu
memang sukar kita nak ini. Dan persefahaman — itu saya kata
ada orang macam kata background boy [orang yang bekerja di
belakang] kalau yang depan, dia nampak kita dekat tapak tapi
yang duk [duduk] merancang dekat dalam sini central agency
[agensi pusat] dan juga agensi-agensi penguasa tempatan di
Kota Kinabalu itu sendiri dia banyak
. Tanpa dia takkan
[tidak akan] ada semua ini. Jadi saya rasa jadi — kita bukan
79
setakat apa itu macam siap projek tapi kita juga orang kata
macam we gain a lot of new friend [kita dapat ramai kawan
baru].
MNM : Ok, selain pada projek-projek yang telah dinyatakan tadi, adakah projek
- projek lain yang Datuk terlibat sama?
Datuk : Macam saya kata lah yang - projek yang saya teringat yang —
kalau kita sebut example [contoh] bukan, pusat sains saya ada
sebut tadi pusat sains bukan
MNM : Ha pusat sains.
Datuk : IKIM [Institut Kemahiran Islam Malaysia] kita pernah sebut,
projek IKIM [Institut Kemahiran Islam Malaysia]. Lepas itu projek MATRADE ada sebut tadi bukan. Dan selain daripada itu
saya kata — saya terlibat juga ini dalam pelaksanaan beberapa
projek kedutaan - kedutaan Malaysia diluar negeri.
MNM : Jadi untuk projek-projek tersebut, apakah masalah yang biasanya
dihadapi oleh Datuk?
Datuk : Kita — biasa kita projek kita punya masalah ini merupakan
hujan.
80
MNM : Hujan.
Datuk : Ha [ya] itu, jadi masalah kita pertamanya perancangan kita
hendaklah orang kata amik kira apa itu macam kita kata
kemungkinan akan — kadang-kadang kita kata patut bulan ini
hujan dia tak hujan. Bulan lain hujan apa semua itu. Jadi itu
masalah — saya tak berani kata benda itu masalah pasal benda
itu memang hakikat kita, memang begitu la. Bukan
dia ini
makna dia kita nak kena kata macam mengambil kira dalam
pelaksanaan apa itu kita daripada segi tempoh masanya atau
jadual - jadual kerja kita. Itu satu. Yang kedua pula, daripada
segi - tenaga kerja. Satu projek itu melibatkan kata beribu
orang daripada profesional hingga tidak profesional. Jadi nak
orang kata nak - mewujudkan suatu kefahaman persefahaman
antara pekerja itu pun kadang-kadang apa itu mencabar juga
lah lebih-lebih lagi dalam apa itu — bila kita nak cepat, dan —
orang lain pun nak cepat juga tapi kadang-kadang orang lain
pun ada dia punya keutamaan-keutamaan yang lain contohnya
bila hah raya misal kata, warga orang Indonesia dia nak balik
kampung dia, bila dia balik kampung dia pula, dua bulan tak
datang. Jadi — masalah yang kedua itu tenaga kerja. Pasal bila
tenaga kerja itu orang balik - balik ini nak sambung pula kerja
apa itu - makan masa. Jadi — dan kewangan insyaallah kita
kata kita tak menghadapi masalah. Kerajaan sedia apa itu
mengeluarkan kewangan apa semua ini. Berapa banyak kita
nak dalam satu masa itu dia akan keluarkan. Sekarang ini
berapa isu saya katakan bukan tenaga kerja dan --
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
81
MNM : Yang hujan tadi la?
Datuk : Dalam cuaca lah
cuaca yang kita periu ambil kira itu. Dia
punya switch [perubahan] itu kalau tak cadang kontraktor pun
dia kena — dia ada dia punya constraints [sekatan] juga macam
saya kata bukan - pekerja apa semua itu. Jadi kita nak kena
balance [seimbang] lah pasal yang lain pun projek-projek
kerajaan juga yang dia buat semua itu.
MNM : Apakah pandangan Datuk mengenai senibina bangunan yang ada pada
zaman permulaan Datuk bekerja berbanding dengan sekarang?
Datuk : Zaman sebelum saya masuk kerja dulu zaman — bangunan kita
itu lebih kita kata kita berbentuk - Anglo [Inggeris] British. Anglo
[Inggeris] British ini macamnya — dia kata bangunan itu macam
bangunan tempatan tapi disesuaikan dengan life style [cara
hidup] apa itu cara hidup orang Britain
. Jadi bangunan-
bangunan yang kita yang ada ketika itu tu kalau dia
dilaksanakan oleh JKR umumnya adalah bangunan pada
peringkat
awal
ialah
peringkat
yang
kata
natbnalisme
[semangat nasional] misal kata bukan, Masjid Negara, Muzium
Negara, Stadium Negara apa projek negara-negara. Masa
zaman Tun Razak dia lebih kepada rural development
[pembangunan kawasan pedalaman], ekonomi punya. Itu masa
sekolah banyak sekolah primary [permulaan atau rendah]
sekolah ini dan daripada segi kualiti - bentuk bangunan itu tidak
lah kata secanggih macam bangunan negara itu pasal kita nak
beribu klinik desa misal kata bukan ataupun beribu pusat
kesihatan atau pun hospital ke mana kita buat, makna hospital
kita buat satu ini yang ketika itu timbul konsep pelaksanaan kita
82
secara menggunakan kita panggil standard plan [perancangan
yang sering digunakan]. Jadi bila standard plan [pelan yang
sering digunakan] pasal nak cepat, semua nak cepat. Dan
selepas — bila dan [sudah] sampai peringkat itu bila dah —
keperiuan macam - Negara itu dah [sudah] selesai dah [sudah]
ekonomi selesai itu kita pun kata ketika itu mungkin kita punya
orang kata daripada segi negara-negara membangun — top
[tertinggi], kita kedepan bukan. Kita pun mula lah pula balik kata
benda-benda yang berbentuk kata new colonisme [new
colonialisme bermaksud dasar penjajahan baru] itu bukan
macam misal kita kata tadi bukan macam hospital kita buat
airport [lapangan terbang]. Jadi dah [sudah] nampak maknanya
negara kita itu dah [sudah] kata tahap pembangunan — tahap
negara membangun yang kedepan bukan berbanding dengan
negara-negara yang lain lah bukan.
MNM : Mengenai isu MRR2, apakah pandangan Datuk sebagai seorang arkitek
mengenai isu tersebut?
Datuk : MRR2 dia jalan, takde [tiada] kena mengena dengan arkitek.
MNM : Sepanjang Datuk melibatkan diri dalam bidang senibina, apakah
masalah yang individu masalah daripada diri Datuk sendiri yang Datuk
hadapi. Personal problem [masalah peribadi]?
Datuk : Personal problem [masalah peribadi] saya daripada segi seni
bina?
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUM
AT
83
MNM : Sepanjang dalam bidang senibina lah ada hilang idea ke untuk buat
rekaan ke apa ke?
Datuk : Dak [tak] saya melihatkan gini [begini] — dia bidang senibina ini
ok you [awak] mulakan pasal bukan — tiap seorang yang nak
menjadi arkitek itu, dia mesti melalui proses lima tahun belajar dekat universiti,
peringkat universiti. Selepas dia belajar
universiti lima tahun itu bila dia keluar nanti dia akan
berpecahkan kepada tiga kategori. Satu, kategori yang pertama
kita panggil kategori firm giver [pemilik firma arkitek]. Maknanya
dia — firm giver ini dia ini dia setakat dia punya praktis sendiri
dan dia implement [laksanakan] apa dasar apa konsep dia lah.
Sebab itu kita kata misal kata ada satu firma itu rekabentuk dia
macam ini, firma ini reka dia bentuk dia macam ini, firma ini
begini. Pasal dia praktis apa yang dia bukan. Itu ramai yang sini
itu mungkin dalam 65, 70 peratus yang habis kontrak kerajaan
dia buka - firma sendiri bukan. Peringkat kedua kita panggil
inhouse consultant [perunding dalaman jabatan] yang bekerja
dengan JKR ke bekerja dengan kerajaan termasuk yang duk
[duduk] mengajar kat [dekat] universiti. Jadi orang yang
semacam ini kalau dia buat projek pun dia buat dia bukan idea
dia tapi idea dia orang kata ditapis dikomen oleh orang banyakbanyak buat — jadi pasal kita kata misal kalau you [awak] kata
ini JKR bangunan JKR macam ini. Tapi sapa [siapa] dalam JKR
yang sebenar itu tak jelas sangat pasal dia jabatan. Jadi jabatan
yang penting. In house consultant [perunding dalaman jabatan].
Begitu juga pensyarah, jadi orang kata ok dia jadi profesor
dekat universiti apa student [pelajar] apa. Yang ini — kita dua ini
ada. Yang — sekarang saya kata bukan patutnya peringkat
ketiga kita ada kita panggil innovative architect [arkitek yang
mempunyai pemikiran yang inovatif]. Jadi kita takde [tiada] yang
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS PENGAHAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
84
ini. Innovative architect [arkitek yang mempunyai pemikiran
yang inovatif] ini orang yang ada idea-idea baru. Dia nak
laksanakan sebagai itu misal kata kalau saya beri — innovative
architect [arkitek yang mempunyai pemikiran yang inovatif] ini
macam (berfikir) menggunakan — kalau kita ambil airport
[lapangan terbang] kita ambil contoh semua bukan. Konsep dia
itu simbiosis, airport [lapangan terbang] ini kata. Dia punya
konsep airport in the jungle, jungle in airport [lapangan terbang
dalam hutan, hutan dalam lapangan terbang]. Dia mewujudkan
satu airport [lapangan terbang] ini sebagai satu benda baru apa
ini benda baru daripada segi apa ini — pasal dia terlibat dalam
aeroangkasa ini bukan. Tapi bentuk bangunan itu dia remind
[mengingatkan] traditional. Jadi dia ada combine [gabungkan]
modernity [kemodenan] dengan traditional dalam
. Jadi
orang yang ada benda yang semacam ini yang dapat fikirkan itu
semua ini sekarang saya dan [sudah] nampak kurang tempat
kita. Sepatutnya kita kena dah [sudah] ada orang yang
semacam ini. Jadi peringkat yang sapa [siapa] masalah dengan
ini, pada saya peringkat universiti. Pasal dia yang terlibat sebab
itu universiti sekarang ini ada apa ini research university
[universiti penyelidikan] ke apa semua dia nak wujudkan orang
yang semacam ini. Macam dulu kalau orang duk [duduk] buat
misal kata di bangunan-bangunan lama dulu, tiang besar-besar
semua. Bila dah sampai great master [sarjana tertinggi] Frank
Lyod Wright ke Carbousier [arkitek moden terdahulu] ke ini
semua
dia buat modernity [kemodenan] dia bawa misal
kata gunakan banyak cermin banyak apa semua. Yang ini yang
innovater [orang yang inovatif] ini kurang. Sebab itu pelajar
sekarang bila orang sebut national identity architecture
[senibina bersifat kenegaraan] - mana saya kata. Dah berapa
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
85
tahun kita bercakap, mana ada bangunan yang kita buat
sekarang ini yang kata ada.
MNM : Akhir kata lah, kita beri peluang apakah nasihat yang Datuk untuk
arkitek-arkitek muda yang sedang meningkat sekarang ini?
Datuk : Saya kalau pergi — architecture [senibina] ini dia kita
bidang lain pun sama, orang kata there is no end to learning
[tiada penamat untuk belajar]. Ada saja perkara baru perkara
yang kita ini —. Jadi kita nak kena ambil kira benda yang
semacam ini apa itu — kalau tidak kata kita akan ketinggalan ketinggalan apa ini kepupusan idea lah, ketinggalan dalam apaapa reka bentuk yang kita ini. Jadi untuk tujuan itu, dia bidang
architecture [senibina] sekarang ini saya nampak bukan, dia
sekarang ini kita susah nak bezakan antara architecture
[senibina] sama engineering [kejuruteraan]. Kerana dia orang
kata dia punya division line [garis pemisah] itu variety
[berbagai]. Engineer [jurutera] ini. Maknanya bila kita banyak
gunakan steel [besi], frame [rangka], form [pembentuk] apa, itu
setengah orang kata ini engineering [kejuruteraan] - setengah
orang kata ini architecture [senibina]. Jadi
setiap orang
yang buat architecture [senibina] tidak saja dia mesti kata mahir dalam bidang kata - lukisan art [seni] tapi pada saya
hendaklah
mahir
dalam
bidang
matematik,
engineering
[kejuruteraan], chemistry [kimia] apa bukan. Dan apa itu dan
sekarang juga you [awak] nak practice architecture [amalan
senibina] ke apa bukan you had to be a businessman also
[awak patut menjadi ahli pemiagaan juga]. So [jadi] dia nak
kena kata tahu apa itu belajar tentang autoCAD [sejenis
perisian untuk melukis pelan], carry a business [bawa
FAKULTIPENGURUS
AN
MAKLUMAT
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS PENGAJIAN MAKLUMAT (KEPJ PENGURUS AN REKOD
86
perniagaan]. Kalau you [awak] ada idea bagus sekalipun, you
[awak] tak pandai nak present [perkenalkan] you [awak] punya
idea tak pandai bagaimana — orang takkan [tidak akan] appoint
you [melantik awak]. So [jadi] your idea [idea awak] itu is
nothing [tidak bernilai]. Apa itu tinggal begitu sampai — idea
saja bukan. So itu. saya
orang lain jadi architect [arkitek]
sekarang ini they have to go more than basic degree [mereka
harus mempunyai lebih dari ijazah asas]. Mesti dia go for [pergi
untuk] orang kata selepas basic degree [ijazah asas] itu dia
kena branch of [memperluaskan lagi] macam nak ambil
specialize mengkhususkan]. Conservation [pemuliharaan] ke
sekarang ini resolve project [penyelesaian projek] ke pasal itu
merupakan
specialty-specialty
[keistimewaan-keistimewaan]
yang mana misal kata — kita mesti ada kekuatan daripada segi
itu. Orang akan cakap, kita ini "whats your strenght? My
strength" ["apa kekuatan awak? Kekuatan saya"] kata ok misal
kata saya punya strenght pula — kalau komersial semua orang
kata komersial macam ini tapi kalau sekarang ini macam kata
macam saya kata bukan macam resolve [penyelesaian] ke
macam lifestyle development [pembangunan cara hidup] ke.
Kalau you [awak] ada you want to be more specific [kalau awak
nak menjadi seorang yang lebih terperinci], misal kata "how to
create - air conditioning building without aircond" ["macam
mana nak membina bangunan yang sejuk tanpa penyaman
udara"] misal kata bukan. Bangunan yang sejuk tapi takde
[tiada] aircond [penyaman udara], macam mana. Benda ini
kalau kaji orang dulu dah buat dah. Tengok rumah-rumah
melayu dulu semua dulu bukan, sejuk. Kenapa dia sejuk.
Kenapa bangunan kita sekarang ini panas-panas sangat.
IJAZAH S ARJANA MUDA SAINS PENGAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
87
Demikian tadi wawancara mengenai pengalaman dan penglibatan Datuk A.
Rahim Abdullah dalam bidang senibina. Saya bagi pihak Dekan Fakulti
Pengurusan Maklumat, Universiti Teknologi MARA mengucapkan berbanyak
terima kasih atas kesudian Datuk A. Rahim Abdullah dalam berkongsi
pengalaman dan memberikan maklumat. Semoga hasil rakaman ini akan
memberikan manfaat kepada pendengar dan penyelidik serta generasi akan
datang. Saya sudahi rakaman ini dengan ucapan ribuan terima kasih.
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
88
LOG WAWANCARA
KASET 1 BAHAGIAN A
00:00:00-00:10:51
Biodata dan Latar
Belakang
• Kota Bharu, Kelantan
• Wan Abdullah Hj. Wan Husin
• Nik Meriam Nik Yusoff
• 24 November 1943
• Siam
• Majlis
Agama
Islam
dan
Istiadat Melayu Kelantan
• 9 orang adik beradik
• 1975
• 30 tahun
• Fatihah binti Ishak
• Lembaga Letrik Negara
• 6 orang anak
• Akhbar Strait Times
• Petronas
• Kajang
• Paramount Garden SS2
00:10:54-00:12:18
Gelaran dan Pangkat
• 1995-1996
• KMN
• JMN
• PJN
00:12:24-00:13:42
Penglibatan dan Masa
• Jawatankuasa masjid
Lapang
• Pengakap dan ambulans
• Berkebun
• Melukis
00:13.46-00:23:05
Persekolahan
• Sekolah Majlis Ugama Islam
Kota Bharu
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
89
r
•
• Sekolah Melayu Padang
Garong
• Maktab Sultan Ismail
• Maktab Teknik Kuala Lumpur
• University of Auckland
• 1950
• Remove class
• Abu Bakar bin Mat Saman
• New Zealand
• Master in Architecture
• MARA Colombo Plan
• Tan Sri Aminudin Wahid
• Universiti Teknologi Malaysia
• Universiti Sains Malaysia
00:23:08-00:30:51
Bidang Kerjaya
• 1972
• New Zealand
• Technical Cadet
• Technical Assistant
• JKR Kuala Lumpur
• 1998
• Arkitek
• Senior Arkitek
• Arkitek Penguasa
• Pengarah Cawangan
Perubatan dan Kesihatan
• Pengarah Cawangan
Bangunan
• Timbalan Ketua Pengarah
Kerja Raya
• Yang Dipertua Lembaga
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
90
Arkitek Malaysia
• Turki, Jordan, Kanada,
Indonesia
•MAMPU
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
UAZAH SARJANA MUDA SAINS PENGAJIAN MAKLUMAT (KEP.) PENGURUSAN REKOD
91
KASET 1 BAHAGIAN B
00:31:29-00:38:20
Bidang Kerjaya
• Datuk
Nik
Mohamad
Nik
Abdullah
• Sekolah Padang Garong
00:38:23-00:39:52
Projek
• Masjid Wilayah
• MATRADE
• Pusat Sains Negara
. IKIM
• Universiti Utara Malaysia
• Universiti Islam Antarabangsa
• Universiti Malaysia Sabah
• Universiti Malaysia Sarawak
00:39:57-00:43:50
Sumbangan
• Malaysian plan
• Presiden
Lembaga
Arkitek
Malaysia
• ADB dan IDB
00:43 53 - 00:50:36
Kegiatan Selepas
Bersara
• Ahli Lembaga Pengarah
• Memberikan maklumat
kepada para pelajar universiti
dan pihak swasta
00:50:41 -00:52:34
Jenis dan Bentuk
Rekaan yang Disukai
• MATRADE
• Shelter Element
• Intention Element
00:52:37-01:00:07
Idea dan Sumber
Rujukan
• Pusat Sains Negara.
• Masjid Wilayah
• Elemen Ketempatan
• Keunikan
• Engineer
• Quantity Survey
92
• Down Planner
• Bincangkan
01:00:09-01:03:26
Pembinaan dan
• Malaysian High Commision
Rekaan Masa
• Pembangunan hartanah
Sekarang
• Ahli Lembaga Pengarah
• Socio-economic Development
01:03:42-01:06:36
Projek yang Dilakukan
oleh JKR
• 1972
• Cawangan Bangunan
• Arkitek
• Tan Sri Mahfuz bin Khalid
• Kementerian Pertahanan
• Projek-projek Sekolah
• Projek Berbentuk Rahsia
93
IMR 603 - DOCUMENTING ORALTRADITION
KASET 2 BAHAGIAN A
01:06:39-01:17:11
Perbezaan JKR
Dahulu dan Sekarang
• Tradisional
• Sistem Komputer
• Bilangan Pekerja Lebih Besar
• Banyak Pengkhususan
• Projek Lebih Rumit
• 3D
• Bidang Arkitek Semakin Luas
• Internal process
• Cabaran
• Putrajaya
• KLIA
01:17:13-01:20:56
Peranan JKR
• Pembangunan dan Ekonomi
Negara
• Cawangan Bangunan
• Merekabentuk,
Mengawal,
Melaksana Projek Kerajaan
• Infrastruktur
• Perancangan Suatu
Bangunan
01:21:01-01:28:01
Masjid Wilayah
Persekutuan
• 1998
• Wilayah Perlukan Masjid
• Tapak di Jalan Duta
• Menampung
Pembangunan
Pembinaan
• Konsep
Pembinaan
Masjid
Bertukar
• Lawatan ke Cordova
• Ustaz Yusof Abu Bakar
94
• Kontraktor Ahmad Zaki dan
Johawaki
• 14 000 orang
• Penasihat
Tan
Sri
Hamid
Osman
• Anggaran kos RM100 juta
lebih
• Elemen Mesir, Turki, Cordova
FAKULTIPENGURUSAN
MAKLUMAT
95
KASET 2 BAHAGIAN B
01:28:02-01:30:47
Perasaan Setelah
Masjid Wilayah Siap
• Tertibat dalam projek itu
• Janji dari sedi pelaksanaan
ditepati
• Elemen Pembahaman
• Guna Komputer
01:30:53-01:52:38
Pembinaan HUKM
• Akhir 80an awal 90an
• Buat bam baiki lama
• Nursing Practice
• Pembahaman dan Pertukaran
• Sebelum itu guna HKL
• Teaching Hospital
• UKM
• RM200jutalebih
• Pegawai
atasan
peringkat
JKR
• Keselumhan JKR dan UKM
• Tidak melebihi had
perbelanjaan
• Konsep
hospital
kepada
manusia
• Horizontal movement
• Kemudahan yang menarik
• Tempat untuk berehat
• Siap dalam tempoh
masa
yang ditetapkan
• Pengemsi Mesyuarat Tapak
01:52:44-01:55:26
Perasaan setelah
HUKM siap
• Kepuasan sendiri
• Kegunaan masa hadapan
96
01:55:29-01:56:20
Bentuk Rekaan
• Tidak menakutkan
• Tempat berehat
01:56:31-02:02:18
Pembinaan UMS
• Fast tracking
• Kos pembinaan
• Keperluan projek
• Landmark
• Dekat laut dan bukit
97
|
|
KASET 3 BAHAGIAN A
02:02:27-02:11:30
Penglibatan dalam
UMS
• Peringkat perlaksanaan
• Mengekalkan imej
• Tan Sri Datuk Abdul Hamid
Egoh
• Penyelarasan
• Pembelajaran daripada segi
informal
• Soal koordinasi
• Site office
• Menepati janji kerajaan
• Tan Sri Hamed
• Persefahaman
02:11:35-02:14:55
Projek lain
• Pusat sains
• IKIM
• MATRADE
• Kedutaan Malaysia
• Hujan
• Bilangan pekerja
02:15:00-02:21:48
Pandangan secara
peribadi
• Life style
• Tun Razak
• Standard plan
• New colonisme
• Firm giver
• Inhouse consultant
• Innovative architect
• Simbiosis
• Frank
Lyod
Wright
ke
Carbousier
02:21:52-02:24:41
Nasihat Tokoh
• Mahir banyak bidang ilmu
FAKULTI
PENGURUSAN
MAKLUMAT
98
Biblioqrafi
Sejarah dan profil Jabatan Kerja Raya Malaysia. Retrived March 25, 2008, from
the World Wide Web:
http://www.jkr. gov. my/v2/malay/aboutUs/OS_organizationProfile. htm#a 1
BIODATA TOKOH
Nama
A. Rahim bin Abdullah
Tarikh Lahir
24 November 1943
Umur
65 Tahun
Tempat Lahir
Kota Bharu, Kelantan
Alamat
5 8 1 4 / 4 Taman Bangi Jalan Reko 43000 Kajang
Selangor
Nama Bapa
Wan Abdullah bin Haji Wan Hussin
Nama Ibu
Nik Meriarnbinti Nik Yusoff
Bilangan Adik Beradik
Sembilan dan Anak Kedua
Pendidikan
1. Sekolah Majlis Ugama Islam Kota Bharu
2. Sekolah Melayu Padang Garong Kota Bharu
3. Maktab Sultan Ismail (SIC) Kota Bharu
4. Maktab Teknik Kuala Lumpur
5. University of Auckland, New Zealand
Nama Isteri
Fatihah binti Ishak
Bilangan Anak
Enam
Hobi
Berkebun, Bercucuk Tanam dan Melukis.
Sumbangan
Pembinaan Bangunan Masjid Wilayah, MATRADE,
Pusat Sains Negara, Institut Kemahiran Islam
Malaysia [IKIM], Universiti Utara Malaysia, Universiti
Islam Antarabangsa, Universiti Malaysia Sabah,
Hospital Universiti Kebangsaan Malaysia.
SENARAI SOALAN
1.
Siapakah nama penuh Datuk?
2.
Adakah Datuk mempunyai nama panggilan yang sinonim dengan diri
Datuk?
3.
Siapakah nama bapa Datuk?
4.
Siapakah nama ibu Datuk?
5.
Dimanakah Datuk dilahirkan?
6.
Datuk berasal daripada mana?
7.
Ibubapa Datuk pula berasal daripada mana?
8.
Pada tahun bilakah Datuk dilahirkan? Tahun lahir tarikh lahir.
9.
Dimana Datuk dibesarkan?
10.
Pekerjaan ayah Datuk?
11.
Pekerjaan ibu Datuk pula?
12.
Adakah kedua ibubapa Datuk masih ada sekarang?
13.
Berapa pulak bilangan adik beradik Datuk?
14.
Nama adik beradik Datuk ingat tak?
15.
Jadi Datuk ini anak yang ke berapa?
16.
Adakah pengalaman pahit manis masa kecil yang Datuk tak dapat
lupakan?
17.
Bila Datuk berumah tangga?
18.
Pada umur berapa tu?
19.
Siapa nama isteri Datuk?
20.
Berapa umur isteri Datuk?
21.
Adakah isteri Datuk bekerja?
22.
Sekarang isteri Datuk masih bekerja?
23.
Datuk mempuyai berapa orang cahaya mata?
24.
Berapa lelaki dan berapa perempuan?
25.
Nama anak-anak Datuk?
26.
Tahap pendidikan anak-anak Datuk?
27.
Pekerjaan anak-anak Datuk sekarang?
28.
Berapa orang anak Datuk yang sudah mendirikan rumah tangga?
29.
Adakah antara anak-anak Datuk yang mengikut jejak langkah Datuk
menjadi arkitek?
30.
Dimanakah Datuk menetap sekarang?
31.
Sejak bila Datuk menetap di kediaman sekarang?
32.
Sebelum itu Datuk ada menetap di tempat lain? SSS2 [SS2]. Ok. Bilakah
Datuk mendapat gelaran "Datuk" di awal nama?
33.
Apakah sebab yang menyebabkan Datuk dapat gelaran tu?
34.
Adakah Datuk mempunyai gelaran atau pun pangkat lain di hujung nama
macam A.M.N [Ahli Mangku Negara] ke?
35.
Apakah penglibatan Datuk dalam masyarakat?
36.
Jadi apakah hobi Datuk?
37.
Jadi kalau ada masa lapang apa yang Datuk lakukan?
38.
Dimanakah Datuk mendapat pendidikan sekolah rendah?
39.
Pada tahun berapa Datuk mula masuk ke alam persekolahan
40.
Sepanjang zaman persekolahan Datuk lah, ada sebarang masalah tak
pada masa itu
41.
Jadi macam mana Datuk mengatasi masalah itu?
42.
Jadi siapa yang banyak membantu Datuk semasa dalam pelajaran?
43.
Jadi semasa zaman persekolahan Datuk itu ada tak Datuk menerima
sebarang anugerah ke ataupun pemghargaan ke?
44.
Jadi kemanakah Datuk melanjutkan pelajaran selepas tamat zaman
persekolahan.
45.
Jadi tahap pendidikan tertinggi yang pemah Datuk capai?
46.
Pengalaman pahit manis semasa belajar dulu, bermula daripada zaman
persekolahan sampai lah pada di zaman universiti?
47.
Apakah yang Datuk lakukan selepas tamat persekolahan?
48.
Adakah Datuk mempunyai apa-apa kemahiran yang istimewa?
49.
Adakah ada diantara rakan sekelas Datuk semasa belajar dahulu yang
menjadi tokoh pada masa sekarang?
50.
Jadi ada antara mereka yang dikenali masyarakat?
51.
Pada tahun berapakah Datuk mula-mula bekerja?
52.
Apakah bidang kerjaya yang mula-mula Datuk ceburi?
53.
Dimanakah Datuk ditempatkan ketika mula-mula memasuki bidang
pekerjaan?
54.
Berapakah gaji Datuk ketika mula-mula bekerja?
55.
Adakah Datuk masih bekerja sekarang?
56.
Berapa banyakkah bidang kerjaya yang pemah Datuk ceburi?
57.
Apakah jawatan tertinggi yang pernah Datuk sandang?
58.
Atas sebab apakah Datuk dapat memegang jawatan tersebut?
59.
Siapakah yang menjadi Ketua Pengarah Jabatan Kerja Raya ketika Datuk
memegang jawatan sebagai Timbalan Ketua Pengarah?
60.
Bolehkah Datuk ceritakan serba sedikit mengenai kerjaya sebenar Datuk
tugas kerja?
61.
Apakah yang telah mendorong Datuk memilih bidang senibina sebagai
kerjaya Datuk?
62.
Siapakah yang telah menjadi sumber aspirasi bagi Datuk untuk memilih
kerjaya dalam bidang ini?
63.
Apakah langkah-langkah yang hams Datuk tempuhi untuk menjadi
seorang arkitek?
64.
Dimanakah Datuk pernah ditempatkan untuk bertugas?
65.
Apakah projek yang pernah Datuk uruskan?
66.
Apakah sumbangan Datuk kepada negara?
67.
Apakah sumbangan Datuk dalam bidang senibina tanah air?
68.
Apakah kegiatan yang Datuk lakukan selepas bersara?
69.
Apakah jenis ataupun bentuk rekaan yang paling Datuk suka?
70.
Bagaimanakah Datuk mendapat idea bagi sesebuah rekaan?
71.
Siapakah yang menjadi sumber rujukan Datuk sekiranya Datuk ingin
mendapatkan maklumat bagi sesebuah rekaan?
72.
Adakah sekarang ini Datuk masih terlibat dalam bidang senibina?
73.
Apakah rekaan ataupun projek yang pernah Datuk buat dimana ianya
sangat membanggakan Datuk?
74.
Apakah bentuk pembinaan yang Datuk buat sekarang ini?
75.
Bagaimanakah Datuk boleh terlibat dalam pembinaan ini?
76.
Pernahkah Datuk terfikir untuk mereka sebuah binaan seperti rumah atau
sebagainya yang mana ideanya adalah 100% terhasil dari diri Datuk
sendiri, sebagai kenangan untuk Datuk sendiri atau untuk generasi akan
datang.
77.
Pada tahun berapakah Datuk mula berkhidmat dalam Jabatan Kerja
Raya?
78.
Di jabatan mana Datuk di tempatkan ketika mula berkhidmat di Jabatan
Kerja Raya?
79.
Apakah jawatan yang Datuk pegang ketika mula berkhidmat di Jabatan
Kerja Raya?
80.
Siapakah Ketua Pengarah Jabatan Kerja Raya pada masa itu?
81.
Boleh Datuk ceritakan serba sedikit mengenai keadaan Jabatan Kerja
Raya diawal permulaan Datuk berkhidmat?
82.
Bagaimana pula keadaan Jabatan Kerja Raya sewaktu Datuk sedang
berkhidmat?
83.
Pada pandangan Datuk apakah perbezaan JKR pada waktu Datuk
bekerja dahulu berbanding dengan sekarang?
84.
Apakah pandangan Datuk mengenai pelaksanaan projek yang dijalankan
oleh JKR sekarang ini?
85.
Apakah bentuk pembinaan yang dijalankan oleh Jabatan Kerja Raya?
86.
Adakah Jabatan Kerja Raya turut terlibat dalam pembinaan Putrajaya dan
KLIA?
87.
Apakah peranan penting JKR dalam pembangunan sesebuah negara?
88.
Apakah peranan jabatan Datuk dalam JKR?
89.
Semasa mula-mula berkhidmatkan jabatan yang arkitek yang masa mulamula Datuk berkhidmat dulu jabatan itu dalam JKR.
90.
Apakah
pandangan
Datuk
mengenai
kualiti
projek-projek
yang
dilaksanakan oleh JKR pada masa sekarang?
91.
Pada tahun berapakah projek pembinaan Masjid Wilayah itu bermula dan
bilakah ianya siap sepenuhnya?
IJAZAH SARJANA MUDA SAINS PENGAJ1AN MAKLUMAT (KER) PENGURUSAN REKOD
IMR 603-DOCUMENTING ORAL TRADITION
92.
Bagaimanakah idea untuk membina Masjid Wilayah itu boleh tercetus?
93.
Siapakah yang mencetuskan idea untuk membina Masjid Wilayah
tersebut?
94.
Apakah peranan Datuk dalam menyiapkan projek tersebut?
95.
Berapakah anggaran kos yang digunakan untuk menyiapkan Masjid
Wilayah?
96.
Apakah bentuk rekaan yang digunakan dalam membina Masjid Wilayah
itu?
97.
Dari manakah Datuk mendapat idea untuk membuat rekaan yang
sebegitu?
98.
Apakah rekaan yang Datuk banggakan yang ada pada masjid tersebut?
99.
Apakah masalah yang Jabatan Kerja Raya hadapi sebelum pembinaan
masjid itu dijalankan?
100. Apakah masalah-masalah yang Datuk hadapi secara individu sebelum
dan ketika projek pembinaan masjid dijalankan?
101. Apakah perasaan Datuk dengan terbinanya Masjid Wilayah tersebut?
102.
Pada tahun berapakah pembinaan Hospital Universiti Kebangsaan
Malaysia mula dijalankan?
103.
Jadi pada tahun berapakah proses pembinaan HUKM siap sepenuhnya?
104.
Pada tahun berapakah proses pembinaan HUKM siap sepenuhnya?
105.
Berapakah anggaran kos yang digunakan untuk membina HUKM
106.
Bagaimanakah idea untuk membina HUKM tersebut boleh tercetus?
107.
Siapakah yang terlibat dalam pembinaan HUKM itu?
108. Adakah pembinaan HUKM tersebut turut menggunakan kepakaran tenaga
luar?
109. Apakah peranan Datuk dalam menyiapkan HUKM tersebut?
110. Apakah konsep rekaan yang digunakan dalam menyiapkan HUKM?
111. Bagaimanakah idea untuk menggunakan bentuk rekaan tersebut boleh
terhasil?
112. Apakah masalah yang dihadapi sepanjang HUKM dibina?
113.
Jadi bagaimanakah masalah itu diatasi?
114. Apakah perasaan Datuk setelah HUKM siap sepenuhnya?
115. Apakah bentuk rekaan yang ada pada HUKM yang Datuk banggakan?
116.
Pada tahun berapakah pembinaan Universiti Malaysia Sabah dijalankan?
117.
Pada tahun berapakah proses pembinaan UMS siap sepenuhnya?
118. Anggaran kos yang digunakan untuk membina UMS tersebut?
119.
Bagaimanakah idea untuk membina UMS tersebut boleh tercetus?
120. Selain pada projek-projek yang telah dinyatakan tadi, adakah projek projek lain yang Datuk terlibat sama?
121. Jadi untuk projek-projek tersebut, apakah masalah yang biasanya
dihadapi oleh Datuk?
122. Apakah pandangan Datuk mengenai senibina bangunan yang ada pada
zaman permulaan Datuk bekerja berbanding dengan sekarang?
123.
Mengenai isu MRR2, apakah pandangan Datuk sebagai seorang arkitek
mengenai isu tersebut?
124. Sepanjang Datuk melibatkan diri dalam bidang senibina, apakah masalah
yang individu masalah daripada diri Datuk sendiri yang Datuk hadapi.
Personal problem [masalah peribadi]?
125.
Sepanjang dalam bidang senibina lah ada hilang idea ke untuk buat
rekaan ke apa ke?
126. Apakah nasihat yang Datuk untuk arkitek-arkitek muda yang sedang
meningkat sekarang ini?
INDEKS
A
A.M.N 10
Abu Bakar bin Mat Saman 13
Agensi pusat 22, 39, 44, 60, 62, 75, 76, 79
Ahli Lembaga Pengarah 19, 28, 35, 75
Aiman 7, 8
Aktiviti 10, 73
Ambulans 10, 14
Architecture 14,15,16,17, 20, 23, 27, 29, 33, 40, 52, 85, 86
Arkitek 8, 17, 19, 20, 25, 27, 28, 32, 33, 37, 40, 45, 54, 63, 79, 83, 84, 85, 86, 87
Arkitek penguasa 19
B
Bahasa Inggeris 12, 50
Bangunan 19, 21, 26, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 36, 37, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46,
48, 51, 52. 53, 57, 58, 64, 66, 71, 73, 76, 77, 78, 82, 83, 84, 85, 87
Belanja 15, 55, 60, 78
Bersara 19, 28, 29
British 45, 46, 82
Business 17, 29, 35, 86
C
Cawangan 19, 36, 37, 38, 40, 45, 46, 58
Colombo Plan 15, 16, 18
Constraints 82
Cordova 49, 52
Culture 30
D
Degree 40, 87
Doktor 8, 40, 64, 65, 66, 70
E
Economic Planning Unit 44
Element 29, 30, 35
Engineer 8, 32, 40, 45, 46, 63, 86
Equipment 59, 63, 73
F
Fast tracking 71, 72, 75, 78,
Fatihah binti Ishak 6
G
Gaji 18
Gregorian 2
Guru 13, 23, 24
H
HKL 60, 70
Hob\11,24
Hospital 29, 31, 34, 42, 58, 59, 60, 61, 62, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 78, 82, 83
Hospital Kuala Lumpur 60, 67,
Hospital Universiti Kebangsaan Malaysia 58
HUKM 58, 60, 61, 62, 63, 64, 67, 69, 70
I
Idea 30, 33, 34, 36, 47, 50, 52, 53, 61, 66, 72, 84, 85, 86, 87
I KIM 26, 32, 80
IKRAM 40
Infrastructure 42, 43, 45, 46, 71
Internal process 41
J
Jabatan 16, 18, 21, 28, 36, 37, 39, 43, 45, 47, 54, 84
Jabatan Kerja Raya 1, 19, 21, 28, 36, 37, 39, 43, 45, 54
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa 18
JKR 18, 19, 26,38, 39, 40, 42, 43, 44, 45, 46, 50, 55, 60, 61, 62, 63, 68, 75, 76,
78, 82, 84
Jururawat 66, 70
Jurutera 8, 29, 32, 40, 45, 46, 63, 86
K
K.M.N 10
Kajang 9
Kedutaan 80
Keistimewaan 16, 29, 30, 32, 34, 53, 72, 77, 87
Kejururawatan 59, 87
Kejuruteraan 86
Kelantan 2, 3, 11, 18, 30, 31, 70
Kelayakan 18, 20
Kemahiran 16, 26, 32, 80
Kementerian 38, 46, 48, 59, 62
Kerajaan 10,16,17, 19, 22, 27, 28, 29, 35, 37, 44, 45, 51, 55, 57, 62, 63, 64, 71,
72, 79, 81, 82, 84
Kerjaya 17, 19, 21, 23, 24
Ketua Pengarah 1, 19, 20, 21, 37, 62, 63
Kewangan 27, 30, 48, 57, 81
KLIA 40, 43
Komputer 39, 41, 58
Konkrit 43, 71, 77
Konsep 22, 31, 44, 48, 59, 63, 64, 65, 66, 75, 76, 82, 84, 85
Kontraktor 44, 46, 49, 51, 52, 55, 56, 57, 62, 63, 71, 78, 82
Koordinasi 68, 69, 77
Kos 51, 52, 61, 72
Kota Bharu 2, 3, 11,18
Kuala Lumpur 11, 14, 15, 18, 40, 41, 43, 60, 64, 67, 71, 76
Kumpulan 23, 33, 34, 44, 54, 59, 60, 62, 69, 70, 75, 79
L
Landscaping 25, 49, 70
Lawatan 20
Lelaki 4, 7
Lembaga Arkitek Malaysia 20, 27
Lembaga Letrik Negara 6
M
Maintain 33, 46, 47, 53, 65, 67, 71
Maintenance 46, 47, 58, 65
Majlis Agama Islam dan Istiadat Melayu 3
Maktab Teknik Kuala Lumpur 11,14
Malaysia 46, 58, 59, 60, 61, 62, 64, 71, 76, 80
Malaysian High Commision 34
MAMPU 22
Masalah 12, 46, 47, 54, 55, 57, 63, 67, 68, 69, 77, 78, 80, 81, 83, 85
Masjid Wilayah 26, 31, 47, 50, 51, 52, 57
Master 14, 15, 18, 23, 85
MATRADE 26, 29, 31, 48, 80
Melayu 3, 11, 12,49, 55, 87
Merdeka 13, 42
Mesyuarat 62, 68, 78,
Mohd Adham 7
Mohd Ridhuan 7
u
Nasihat 86
Negara 3, 10, 20, 26, 27, 28, 31, 32, 45, 48, 52, 82, 83, 85
New Zealand 11, 14, 15, 16, 17, 18
Nik Meriam binti Nik Yusoff 2
November 2
0
Oversea 34, 58
P
P.J.N 10
Pandangan 39, 42, 46, 63, 72, 82, 83
Pangkat 10, 19
Pekerjaan 3, 8, 18, 19, 24, 27
Pelaksanaan 19, 21, 22, 23, 27, 28, 29, 30, 36, 38, 39, 41, 42, 44, 46, 51, 54, 58,
62, 67, 73, 75, 77, 78, 80, 81, 82
Pelanggan 46, 55, 64
Pembangunan 10, 22, 25, 27, 28, 29, 32, 33, 35, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 45, 48,
61, 82, 83, 87
Pembelajaran 12, 20, 21, 27, 65, 76, 77
Pembinaan 21, 22, 25, 26, 27, 29, 32, 34, 35, 41, 43, 44, 47, 48, 54, 55, 57, 58,
59, 61, 62, 71, 73, 75, 76, 77
Pencen 7, 46, 47
Pendidikan 7, 11, 14, 20, 27, 38, 59, 64, 77
Pengajar 60, 61, 62
Pengakap 10, 12, 14
Pengalaman 4, 15, 16, 21, 27, 63, 87, 88
Pengarah 1, 19, 20, 21, 28, 35, 37, 62, 63, 75, 76
Penglibatan 10, 19, 26, 27, 43, 60, 62, 75, 87
Pentadbiran 2, 22, 26, 39
People 30, 64
Peranan 13, 45, 46, 51, 63, 76
Perancangan 8, 16, 18, 22, 23, 26, 27, 31, 32, 38, 39, 41, 43, 44, 46, 49, 51, 58,
59, 63, 66, 73, 77, 81, 83
Perasaan 57, 69, 79
Perbelanjaan 60, 64, 67
Perbendaharaan 22, 44, 75
Perempuan 4, 7
Peringkat 7, 10, 11,17, 18, 20, 22, 23, 24, 26, 31, 32, 36, 39, 40, 62, 68, 71, 75,
76, 77, 78, 82, 83, 84, 85
Perkhidmatan 17, 19, 29, 60, 66, 69
Persekolahan 12, 13, 14, 15
Petaling Jaya 9
Petronas 8
Poetry 12
Presiden 20, 27
Private sector 29, 44
Profesion 20, 24, 27, 28, 29, 33
Projek 10, 21, 22, 23, 26, 27, 28,30, 31, 34, 38, 39, 40, 41, 42, 44, 46, 47, 51, 54,
55, 57, 58, 60, 61, 62, 63, 64, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 75, 76, 77, 78, 79, 80,
81, 82, 83, 84, 87
Pulau Pinang 16
Pusat sains 26, 31, 32, 34, 80
Putajaya 34, 43, 44, 48
R
Rekaan 29, 30, 32, 34, 52, 53, 64, 66, 76, 84
Ridhaudin 7, 8
Rumah 5, 8, 11,15, 24, 25, 30, 34, 35, 36, 66, 68, 87
Ruwaida 7, 8
S
Scholarship 15, 16, 18
Sekolah 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 23, 24, 38, 48, 50, 54, 82
Sekolah Majlis Ugama Islam 11
Sekolah Melayu Padang Garong 11, 24
Selangor 31
Seni 13, 24, 70
Senibina 14, 15,16,17, 20, 23, 27, 28, 29, 33, 34, 40, 52, 82, 83, 84, 85, 86, 87
Senior architect 19
Services hospital 60
Shaima 7, 8
Siam2
SIC 7?
Sistem 12, 18, 29, 39, 40, 41, 53, 54, 66, 67, 68, 70, 71
SPM 7
Staff writer 8
Standard 46, 69, 83
Strait Times Berhad 8
Sumbangan 27, 28, 34, 43, 56, 57, 78,
Sumber 24, 32, 34
Swasta 6, 7, 8, 28, 29, 40, 60
T
Tan Sri Aminudin Wahid 16
Teaching hospital 60, 61, 62
Technical cadet 17, 18
Teknikal 17,18, 45, 60, 61, 62, 68, 76
Tempatan 49, 63, 72, 73, 75, 76, 78, 79, 82
Tenaga luar 62, 76
Tentera 38, 45
Timbalan Ketua Pengarah 20, 21, 62
Tokoh5, 17
Traditional 85
U
Ujian 11,32
Ukiran 49
UKM 60, 61, 62, 64
UMS 71, 72, 75, 76, 77, 79
UNIMAS 20
Universiti 7, 11, 15, 16, 20, 26, 27, 29, 31, 32, 34, 40, 58, 59, 60, 61, 62, 64, 68,
71, 75, 76, 84, 85, 87
Universiti Malaysia Sabah 26, 32, 71
Universiti Malaysia Sarawak 20
Universiti Sains Malaysia 16
Universiti Teknologi Malaysia 16
University of Auckland 11
USM 16
Wan Abd Ghafar bin Wan Abdullah 4
Wan Abdullah bin Haji Wan Hussin 1
Wan Esah binti Wan Abdullah 4
Wan Hussin bin Wan Abdullah 4
Wan Maziah binti Wan Abdullah 4
Wan Mohd Yusoff bin Wan Abdullah 4
Wan Sepiah binti Wan Abdullah 4
Wan Zaidah binti Wan Abdullah 4
Wan Zainab bin Wan Abdullah 4
Y
Yang Dipertua 20
Tokoh : Datuk A. Rahim B. Abdullah
Penemubual Bersama-Sama Tokoh

application/pdf

Transcription

Similar documents

pemprosesan perkataan

Pejabat Ketua Pengarah Kesihatan Malaysia KENYATAAN AKHBAR

Panduan - Skmm.gov.my

manifesto rakyat pakatan harapan rakyat

John Cerita - Living Matters Advance Care Planning

Brochure

Penyakit menular anak-anak

PERANCANGAN STRATEGIK SISTEM MAKLUMAT (SISP) BAGI

kad raya cina

pengurusan fail dan borang spbt g

Teknik Menarik

55i :s=r-+