Prowadzenie robót budowlanych związanych z utrzymaniem obiektu

Czwartek, 3 lipca 2014
Polish Construction Review – Numer 7 (160)
Prowadzenie robót budowlanych
związanych z utrzymaniem obiektu
budowlanego wpisanego do rejestru
zabytków – prawa i obowiązki
Na właścicielu lub posiadaczu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków ciąży
obowiązek opieki nad zabytkiem, na którą składa się m.in. prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku oraz zabezpieczenie i utrzymanie zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie. Oznacza
to, że w przypadku pogorszenia stanu zachowania budowli wyżej wymienione
osoby zobowiązane są do podjęcia określonych czynności mających na celu poprawę stanu budowli. Określone procedury prowadzenia takich prac przewiduje
ustawa z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Do prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy
zabytku wpisanym do rejestru niezbędne jest
uzyskanie pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. Pozwolenie jest także
niezbędne w celu wykonywania robót budowlanych w otoczeniu zabytku. Wydawane
jest ono na wniosek osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej posiadającej tytuł
prawny do korzystania z zabytku wpisanego
do rejestru, wynikający z prawa własności,
użytkowania wieczystego, trwałego zarządu
albo ograniczonego prawa rzeczowego lub
stosunku zobowiązaniowego. Wartym odnotowania jest również fakt, iż pozwolenie na
prowadzenie badań konserwatorskich i architektonicznych przy zabytku wpisanym do rejestru może być wydane również na wniosek
osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej
zamierzającej prowadzić te badania. W przypadku nieuzyskania przez osobę fizyczną lub
jednostkę organizacyjną zgody właściciela
lub posiadacza nieruchomości na prowadzenie takich badań, wojewódzki konserwator
zabytków może wydać decyzję nakazującą
właścicielowi lub posiadaczowi udostępnienie terenu przy zabytku na czas niezbędny do
przeprowadzenia badań, jednak nie dłuższy
niż 3 miesiące od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.
Wniosek o wydanie pozwolenia na prowadzenie robót budowlanych lub prac konserwatorskich i restauratorskich składa się
do wojewódzkiego konserwatora zabytków
właściwego dla miejsca położenia zabytku.
Wniosek musi zawierać imię, nazwisko i adres lub nazwę, siedzibę i adres wnioskodawcy; wskazanie zabytku, z uwzględnieniem
miejsca jego położenia; wskazanie przewidy-
18
wanego terminu rozpoczęcia i zakończenia
prac oraz imię, nazwisko i adres osoby prowadzącej prace i wykonującej nadzór inwestorski (w przypadku robót budowlanych).
Do wniosku należy dołączyć program prac
konserwatorskich i prac restauratorskich
lub projekt budowlany albo część projektu budowlanego w zakresie niezbędnym do
oceny wpływu planowanych robót na zabytek (w przypadku robót budowlanych), dokumenty potwierdzające posiadanie przez
osoby prowadzącą prace i nadzór inwestorski kwalifikacji wymaganych prawem oraz
dokument potwierdzający posiadanie przez
wnioskodawcę tytułu prawnego do korzystania z zabytku, uprawniającego do występowania z tym wnioskiem albo oświadczenie
wnioskodawcy o posiadaniu tego tytułu.
Wojewódzki konserwator zabytków lub
działający z jego upoważnienia pracownicy
wojewódzkiego urzędu ochrony zabytków
mają prawo kontroli wykonywania obowiązku utrzymywania zabytku we właściwym
stanie zachowania. Czynności kontrolne
przeprowadza się zawsze w obecności kontrolowanej osoby fizycznej albo kierownika
kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub
upoważnionej przez niego osoby.
W przypadku gdy roboty budowlane lub
prace konserwatorskie i restauratorskie prowadzone są w sposób odbiegający od zakresu i warunków określonych w pozwoleniu,
wojewódzki konserwator zabytków zobowiązany jest wydać decyzję o wstrzymaniu
wykonywanych tychże prac. Ponadto osoba,
która prowadzi takie prace wbrew warunkom pozwolenia podlega karze grzywny.
Na marginesie wskazać należy, że wojewódzki konserwator zabytków może działając
z urzędu wydać decyzję nakazującą właścicielowi lub posiadaczowi zabytku wykonanie we
wskazanym terminie prac konserwatorskich
lub robót budowlanych przy tym zabytku, jeżeli ich wykonanie jest niezbędne ze względu na zagrożenie zniszczeniem lub istotnym
uszkodzeniem tego zabytku.
Nie można ponadto zapominać, iż wykonywanie wszelkich prac na podstawie pozwolenia lub decyzji nakazującej przeprowadzenie
określonych prac przy zabytku nieruchomym
nie zwalnia z obowiązku uzyskania pozwoleń
oraz zgłoszeń wynikających z innych przepisów, m.in. Prawa budowlanego.
Z punktu widzenia kosztów utrzymania
obiektów budowlanych wpisanych do rejestru
zabytków istotny jest fakt, iż osoba fizyczna,
jednostka samorządu terytorialnego lub inna
jednostka organizacyjna, będąca właścicielem
bądź posiadaczem zabytku wpisanego do rejestru albo posiadająca taki zabytek w trwałym zarządzie, może ubiegać się o udzielenie
dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy tym
zabytku. Dotacja może być udzielona w wysokości do 50% nakładów koniecznych na wykonanie prac. Jeżeli jednak zabytek posiada
wyjątkową wartość historyczną, artystyczną
lub naukową albo wymaga przeprowadzenia złożonych pod względem technologicznym prac konserwatorskich, restauratorskich
lub robót budowlanych, dotacja może być
udzielona w wysokości do 100% nakładów
koniecznych na wykonanie tych prac lub robót. Także w sytuacji, gdy stan zachowania zabytku wymaga niezwłocznego podjęcia ww.
prac, dotacja może być przyznana do wysokości 100% nakładów koniecznych na wykonanie tych prac lub robót.
Podstawa prawna:
„„ Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami.
„„ Rozporządzenie z dnia 27 lipca
2011 r. Ministra Kultury i Dziedzictwa
narodowego w sprawie prowadzenia
prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań
konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku
wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych.
Błażej Borowiec
Kancelaria Adwokatów
i Radców Prawnych Miller, Canfield,
W. Babicki, A. Chełchowski i Wspólnicy Sp.k.
Thursday, 3 July 2014
Polish Construction Review – Issue No. 7 (160)
Construction work related
to maintenance of building
structures entered in the register
of historic monuments – rights
and obligations
The owner or possessor of a property entered in the register of historic monuments is required to care for the historic building, which includes restoration,
renovation and construction work relating to historic buildings as well as protection and maintenance of historic monuments and their surroundings in as good
condition as reasonably possible. Therefore, if the building’s condition deteriorates, the owner or possessor of the property is required to take specific action
with a view to improving it. The applicable procedures governing the performance of the work are provided for in the Act on Protection and Guardianship
of Historic Monuments of 23 July 2003.
To perform restoration, renovation and
construction work relating to registered historic buildings, it is required to obtain permission from the regional historic monument
conservator. Permission is also necessary to
carry out construction work within the vicinity of historic monuments. Permission is
granted at request of a natural person or an
organisational unit having a legal title to using a monument entered into the register,
resulting from the right of ownership, perpetual lease, permanent administration, a limited property right or a relation of obligation.
Noteworthy is also the fact that permission
to perform conservation and architectural
research in relation to a monument entered
in the register may also be issued at request
from a natural person or an organisational
unit intending to carry out the research. In
the event a natural person or an organisational unit fails to obtain the consent of the owner or possessor of the property for carrying
out the research, the regional historic monument conservator may issue a decision ordering the property’s owner or possessor to
make the site in the vicinity of historic monuments for a period necessary to carry out
research, which, however, may not be longer
than three months of the date of the decision
becoming final.
Request for permission to carry out construction, conservation or restoration work
should be filed with the regional historic monument conservator with jurisdiction over
the building’s location. The request must contain first name, surname and address or name,
place of registered office and address of the party making the request, as well as specification
18
of the monument, including its location; the expected dates of commencing and completing
the work and the first name, surname and address of the person in charge of the work and
performing investor’s supervision (in the case
of construction work). The party filing the request should also attach a schedule of conservation work or a schedule of restoration work
or the part of the construction design required
to evaluate the impact of the planned work on
the monument (in the case of construction
work), documents confirming that the person(s) in charge of the work and of the investor’s supervision has (have) the qualifications
required by law, a document confirming that
the party applying for permission has a legal title to use the building that authorises it to make
the request or the party’s declaration of having
such a title.
The regional historic monument conservator (or employees of the regional historic
buildings protection office acting on the conservator’s behalf) are authorised to check if
the historic building is well taken care of. As
a rule, inspections are carried out in the presence of the natural person being subject to
inspection or of the manager of the organisational unit subject to inspection or a person
authorised by them.
If construction work or conservation
and restoration work is not carried out
in line with the scope and conditions specified in the permission, the regional historic monument conservator is required to issue
a decision to suspend the work. Furthermore,
the person who carries out the work contrary to the conditions of the permission which
has been granted is subject to a fine.
It should be noted here that the regional historic monument conservator may issue a decision, ex officio, ordering the owner
or possessor of a historic building to carry
out conservation or construction work relating to the building within a prescribed
time frame if the work is required due to
the threat of destruction or significant damage to the historic building.
It should be also borne in mind that performance of any work pursuant to a permission
or decision ordering performance of specific work on an immovable historic building
does not waive the obligation to obtain permissions or make notifications under other applicable laws and regulations, including
the Building Law.
From the perspective of maintenance costs
of building structures entered in the register of historic monuments, it is important that
the natural person, a local authority unit or any
other organisational unit which is the owner or possessor of a registered historic building or holds such a registered historic building
in permanent administration may apply for
a grant-in-aid to secure additional funds for
conservation, restoration or construction work
on the historic building. The grant-in-aid may
represent up to 50% of outlays required to carry out the relevant work. However, if a historic
building is of exceptional historic, artistic or scientific value or requires technologically-complex conservation, restoration or construction
work, the subsidy may be granted in the amount
of up to 100% of expenditure required to carry
out the necessary work. Likewise, if the condition of a historic building necessitates immediate conservation, restoration or construction
work to be performed, the subsidy may amount
to up to 100 % of the necessary expenditure to
carry out the work.
Legal basis:
„„ The Act on Protection and Guardianship
of Historic Monuments of 23 July 2003.
„„ Ordinance of the Minister of Culture
and National Heritage of 27 July 2011 on
conservation, restoration and construction work, conservation research, architectural research and other activities on
historic buildings entered in the register
of historic monuments and archaeological research.
Błażej Borowiec
Kancelaria Adwokatow i Radcow Prawnych
Miller, Canfield, W. Babicki, A. Chełchowski
i Wspolnicy Sp.k.