Drita 6publikuar

E PËRMUAJSHME FETARE - KULTURORE E K I SHËS KATOLIKE
1 S J [ S F O t 2 F S T I P S ñ ï ï ø t 7 J U J 9 9 7 * t / S õ ð ö õ t ± N J N J , P T P W Ñ ð Ȅ & V S P Q Ñ ñ Ȅ ; W J D Ñ S ò s f r 4 ) # " ç ñ ô ï
Pse një
“vit priftëror”?
Shën Pali:
apostulli i popujve
ABC-ja bashkëshortore
– martesore (III)
FAQE 8-9
FAQE 10-11
FAQE 17
.ĠğĤ
(ĖĠģĘĖ'3&/%001
4ILSVBO
%Ġğ"ĝēĖģĥ%&."+
4ILSVBO
14ęĥěĖėťğ%0%&44+
Shën Pali - ungjillëzuesi i
popullit tonë
Fjala e Ipeshkvit mons. Dodë Gjergji në vigjiljen e
Përmbylljes së vitit të shën Palit Apostull
'PSUUÑEBTIVSWÑMMF[ÑSOÑ.FTIUBSJ
.PUSBUÑOEFSJU
WÑMMF[ÑSFNPUSBOÑQBHÑ[JN
EIFKVUÑEBTIVSNJR
Shën Pali dhe
fillimet e
krishterimit në
trojet e sotme të
shqiptarëve
Intervistë me artistën Shkurte Fejza
në 10 vjetorin e lirisë së Kosovës
Kënga ime
është Kosova
FAQE 14
Shkruan:
Aleksandër MEKSI
FAQE 12-13
4PUQPNCVTIFUQMPUOKÑWJULVS1BQB#FOFEJLUJJ97*OBLBGUVBS
UÑ SJQÑSUÑSJKNÑ CFTJNJO UPOÑ OÑ QÑSWPKÑO F 4IÑO 1BMJU "QPTUVMJU UÑ
QPQVKWFEIFVOHKJMMÑ[VFTJUUPOÑ(KBUÑUÑSÑLÑUJKWJUJULFNJCÑSÑUBLJNFUÑOESZTINFTIQJSUÑSPSFNFLMFSJONFSSFHVMMUBSÑUSSFHVMMUBSFU
NF CBTILÑTJUÑ UPOB GBNVMMJUBSF ,FNJ EJTLVUVBS NF CBTILÑRZUFUBSÑU OÑQÑSNKFU TIUZQJU UPOÑ EIF OÑQÑSNFT NKFUFWF UÑ LPNVOJLJNJU
QVCMJL.ÑðïRFSTIPSFLFNJTIUSVBSLÑUÑUFNÑOÑOKÑ4JNQP[JVN
TILFODPSOÑ#JCMPUFLÑO,PNCÑUBSFOÑ1SJTIUJOÑOÑOQÑSLVKEFTKFO
F 1BSMBNFOUJU UÑ ,PTPWÑT QÑS ÎLB KFNJ NJSÑOKPIÑT EIF UÑ GBMÑOEFSVFTIÑN.CJUÑHKJUIBLFNJMVUVSEIFLFNJGBMÑOEFSVBS;PUJOQÑS
EIVSBUÑOFNBEIFUÑGFTÑ
1BT OKÑ BOHB[IJNJ UÑ UIFMMÑ TIQJSUÑSPS EIF LVMUVSPS JB TPU LFNJ
TIUFHUVBSESFKULÑTBKLJTIFQÑSUÑQÑSNCZMMVSLÑUÑ7JU+VCJMBSEIFQÑS
UÑGBMÑOEFSVBS;PUJOUPOÑ+F[V,SJTIUJOTJEIF,JTIÑOi/ÑOÑOEIF
.ÑTVFTFOwGBNJMKFTTÑ;PUJUOÑUPLÑQÑSQÑSUSJSKFOFGFTÑUPOÑOÑ
ESJUÑOF6OHKJMMJUTJQBTQÑSWPKÑTBQPTUPMJLFUÑ4IÑO1KFUSJUF1BMJU
'PSUUÑEBTIVSWÑMMF[ÑSFNPUSB
4IÑO1BMJEIFTIÑO1KFUSJKBOÑEZTIUZMMBNCJUÑDJMBUOHSJIFU,JTIB
F,JTIUJU.CJ1KFUSJOBKPOEÑSUPIFUQBTJRÑBJÑTIUÑ4ILÑNC1KFUÑS
NCJBQPTUVKUNCBIFUTFQTFKBOÑTIUZMMBULSZFTPSFOÑQÑSNKFUTIFOKUÑSWFQÑSUSJIFUOÑOVEIÑIFRKFOF4IQJSUJU4IFOKU4IÑO1BMJÑTIUÑOEÑSUVFTJNÑJ[FMMTIÑNJTBKOÑUÑHKJUIBLPIÑSBU"JJDJMJFVSSFOUFEIF
FQFSTFLVUPOUF,JTIÑOQBTJF[CVMPJ,SJTIUJOBSSJUJUBEPOUFBUÑNCJ
HKJUIÎLBFNÑTIVNÑTFUÑHKJUIÑEIFUVBTIQBMMUF6OHKJMMJOo-BKNJO
F(Ñ[VBSQPQVKWFUÑTIVNUÑNFTUÑDJMWFFEIF*MJSÑWFQBSBBSEIÑTWF
UBOÑ/ÑQÑSNKFUUJKOFKFNJCÑSÑ,JTIÑ"QPTUPMJLFEIFQPQVMMCJCMJL
1ÑSLÑUÑEVBTÑCBTILVNFKVTPUUÑMBSUÑTPKOHB[FNSBF,JTIÑTUPOÑ
OKÑMVUKFGBMÑEFSJNJ;PUJUQÑSLÑUÑEIVSBUÑUÑNBEIFRÑOBLBCFTVBS
4IÑO1BMJOOÑQÑSNKFUUJK,SJTIUJOEIF,JTIÑO,BUPMJLF
+BOÑQMPUEZNJKÑWKFUOHBRÑTIÑO1BMJFIPEIJLÑUÑGBSÑUÑNJSÑUÑ
6OHKJMMJUUÑ;PUJUUPOÑ+F[V,SJTIUJUOÑQPQVMMJOUPOÑ&OFRZTIOHB
BKPLPIÑFEFSJNÑTPUFLFNJSVBKUVSLÑUÑGFOÑ[FNÑSOÑGBNJMKF
EIF OÑ QPQVMM NF TIVNÑ QÑSLVTIUJ EIF EBTIVSJ NF QMPUÑ nJKJNF
NBSUJSJ[JNF EIF SSF[JRF EVLF F USBTIÑHVBS BUÑ OHB [FNSB F FUÑSWF
OÑ[FNSBUFCJKÑWFEIFCJKBWFCFS[QBTCSF[JEFSJOÑEJUÑUUPOB´TIUÑ
NJSÑ RÑ UÑ SJQÑSUSJUJKNÑ EIF UB SJTILSVKNÑ OÑ [FNSBU EIF NFOEKFU
UPOBLÑUÑQPSPTJVOHKJMMPSFOÑNÑOZSÑRÑNPTUBNCBKNÑWFUÑNTJOKÑ
QBTVSJRÑFLFNJUSBTIÑHVBSQPSUÑNCJOEÑSUPKNÑEVLFFTIÑOESSVBS
OÑQÑSDBLUJNEIFKFUÑTJNTJ[HKJEIKFQFSTPOBMFEIFEÑTINJKFUÑTPSF
UÑLÑTBKEIVSBUFIZKOPSF
Duke e jetuar këtë Porosi me besnikëri dhe duke e shpallur me dashuri,
sepse shpallja dhe dëshmia e Kristhit të kryqëzuar nën ndikimin e Shpirtit
Shejt, është gjithnjë vepër e Zotit dhe bashkëpunimi ynë me hirin e tij.
Mu për këtë Zoti këtë vepër e kryen nëpërmjet njerëzve që i ka zgjedhur
dhe i ka dërguar, si Shën Palin dikur, apo të Lumen Nënën Tereze në ditët
tona.
&EIF OF TJ HKFOFSBUBU F NÑQBSTINF EP UÑ KFNJ UÑ WFOEPTVS UJ
ñ
%SJUB
2FSTIPSñïïø
,*4)"/´,0407´
(vijuar nga ballina)
NBSSJN QÑSHKFHKÑTJUÑ UPOB RÑ
CVSPKOÑ OHB 6OHKJMMJ J ,SJTIUJU
EIF QBHÑ[JNJ ,ÑTIUV EP UÑ
EÑTINPKNÑ TF BOHB[IJNJ ZOÑ
QÑSGFOÑOVLCVSPOWFUÑNOHB
OEKFOKBLPOTFSWBUPSFQÑSUÑSVBKUVSEJÎLBUÑWKFUÑSQPSQÑSUÑSJQSPEIVBS TIQSFTÑ EIF EBTIVSJ
QÑSWFUFOUPOÑQÑSGBNJMKFUUPOB
EIFQÑSQPQVMMJOUPOÑ
/FFEJNÑUÑHKJUIÑTF,JTIB
,BUPMJLF OÑ UÑ LBMVBSÑO ÑTIUÑ QÑSQKFLVS NF TIVNÑ nJKJNF
QÑS UÑ SVBKUVS JEFOUJUFUJO UPOÑ
TIQJSUÑSPS LVMUVSPS HKVIÑTPS
LPNCÑUBS TJ CVSJNJ LSZFTPS J
WMFSBWFUPOBUÑQÑSCBTILÑUBEIF
TJLVMUJWVFTFFGVRJTINFFCFHBUJWF UPOB TIRJQUBSFɩÑOÑ mHVSBUJWJTIU ,JTIB KPOÑ JTIUF iOZKB
F QB[HKJEIVSw OÑ mKÑO F TÑ LBMVBSÑTTPOÑRÑOBLBNCBKUVSUÑ
QBTILÑQVUVSOHBRZUFUÑSJNJJTÑ
7ÑSUFUÑT EIF %BTIVSJTÑ QBSBLVTIULZQÑS[IWJMMJNOÑMJSJEIF
OÑESFKUÑTJOÑQÑSQBSJNEIFOÑ
RZUFUÑSJNTÑCBTILVNFQPQVKUF
UKFSÑLVOFQPTZOPKNÑUÑCÑIFNJBOUBSÑEIFQKFTÑNBSSÑT
'BMÑ[HKJNJUUÑWFUÑEJKFTLPNCÑUBSF UÑ SJMJOEBTWF F NF UVUKF
GBMÑTILPMMJNJUEIFBSTJNJNJNJU
NBTJWÑ UÑ QPQVMMJU HKBUÑ TIFLVMMJU UÑ GVOEJU TJ EIF MJSJTÑ RÑ QP
F HÑ[PKNÑ TPU UÑ HKJUIB LÑUP
QÑSHKFHKÑTJ RÑ OF J SVBOJN NF
GBOBUJ[ÑN OÑ HKJSJOÑ F ,JTIÑT
LBOÑ LBMVBS OÑ QÑSHKFHKÑTJOÑ F
JOTUJUVDJPOFWFQÑSLBUÑTFUÑDJMBU
CVSPKOÑOHBQÑSQBSJNJZOÑ
/Ñ IJTUPSJOÑ NÑ UÑ SF TJEPNPTUÑEIKFUÑWJUFWFUÑGVOEJUOF
QPIFUPKNÑEVLVSJUÑSSF[JLTINF
UÑDJMBUQPJLBOPTÑOUÑBSEINÑT
UPOÑOEPTIUBFEIFNÑUÑSSF[JLTINFTFOÑUÑLBMVBSÑO"UÑIFSÑ
EJIFKTFSSF[JLVZOÑJTIJOUÑUKFSÑU QPS TPU OF SSF[JLPKNÑ WFUWFUFO NF EVLVSJ UFKFU OFHBUJWF
4IUSPIFUQZFUKBLVTIEPUÑOB
NCSPKOÑOHBWFUKBKPOÑ Sot është i rrezikuar individi,
TFQTFHKFOEFUQBSBTIVNÑTmEBWF
EIF[HKJEIKFWFEIFGBULFRÑTJTIU
OÑTIVNJDÑOFSBTUFWFQÑSDBLUPIFUQÑSLJOTFNÑUÑiMFIUÑOwBQP
NÑ UÑiQÑMRZFTINFOw LÑTIUV RÑ
TIVNÑ UÑ SJOKÑ UBOÑ LBOÑ mMMVBS
UÑLPOTVNPKOÑESPHÑOBQPWBK[BUUPOBKBOÑCÑSÑiNBMMoQB[BSJw
QÑS USBmLJNJO EIF LFRQÑSEPSJNJO F OKFSÑ[WF 1FSTPOBU F UJMMÑ
OVL EÑTIJSPKNÑ UJ TVMNPKNÑ
EIFGBKÑTPKNÑQPSEÑTIJSPKNÑUJ
WFUÑEJKÑTPKNÑTFHKFOEFOOÑSSVHÑUÑLFRFEIFSSF[JLPKOÑWFUFO
EIFUÑUKFSÑU,JTIB,BUPMJLFEÑTIJSPOUJVBGSPIFUTJNCÑTIUFKFF
GV[FRJTINFOÑSSVHÑOFLUIJNJU
EIFTIÑSJNJUUÑUZSF
Sot është në rrezik familjaoFDJMBQPQÑSKFUPOUIZFSKFUÑ
CSFOETINFNFTHKFOFSBUBWFEIF
OVLLBNÑHKVIÑUÑQÑSCBTILÑUUÑ
CJTFEJNJUEJBMPHVUEIFLPNVOJLJNJU OEÑSOKFSÑ[PS EVLF SSF[JLVBSEBTIVSJOÑEIFIBSNPOJOÑ
HÑ[JNJO EIF KFUÑO GBNJMKBSF 4JEPNPTLVSUÑSJOKUÑEÑTIJSPKOÑUJ
CJOEJOQSJOEÑSJUTFTEJOÑBTHKÑ
PTF LVS QSJOEÑSJU EVLF NPT V
CFTVBSUÑSJOKÑWFNFOEPKOÑTF
BUB EP UÑ SSÑOPKOÑ HKJUIÎLB RÑ
NF NVOE LBOÑ OEÑSUVBS ,JTIB
KPOÑ EÑTIJSPO UJ PGSPKÑ GBNJMKFT
TÑ TPUNF GSZNÑ[JNJO VOHKJMMPS
UÑEBTIVSJTÑQÑSOKÑSJUKFUSJOEIF
OÑQÑSNKFU LÑTIJMMBWF QÑSLBUÑTF
UÑ OEÑSNKFUÑTPKÑ NFT CSF[FWF
LÑTIUV RÑ F WKFUSB UÑ SVIFU QPS
BKP NPT UÑ QFOHPKÑ SJOJOÑ OÑ
QÑSQKFLKFOFUZSFQÑSUBOEÑSUVBS
UÑBSEINFOFWFU
Në rrezik është kombi o OF
NCVSSSFNJ TF KFNJ QPQVMMJ NÑ J
SJOÑ&WSPQÑQPSiLPMFSBFCBSEIÑw BCPSUJ TILVSPSÑ[JNFU F
GBNJMKFWF UÑ SFKB EÑTIJSB QÑS UÑ
QBTVS OKÑ PTF EZ GÑNJKÑ TIVNÑ
TIQFKU EP UB NQMBLJO FEIF QPQVMMJO UPOÑ ,VS EJLVS KFUPOJN
OÑ WBSGÑSJ LVS LJTIJN EZ QÑMMB-
NCÑ TIUÑQJ LJTIJN TPGSÑO QMPU
NF GÑNJKÑ F UBOJ TB NÑ U NJSB
QPJCÑKNÑTIQJBUBRNÑQBLUÑ
CJKUÑ EIF UÑ CJKBU ,JTIB J HÑ[PIFU UIWJMMJNJU EIF QÑSQBSJNJU
NBUFSJBMEIFTIPRÑSPSQPSUIFLTPO HKJUIOKÑ KFUB ÑTIUÑ QBTVSJB
NÑFNBEIFFLPNCJUEIFNCBSÑ
OKFSÑ[JNJUEIFLVSBKPNVOHPO
TLBNÑBTHKÑ
,KP RÑ OF QP QPIPKNÑ OVL
CVSPOOHBEÑTIJSBQÑSUÑBLV[VBS
TIPRÑSJOÑ QPS OHB LVKEFTJ EIF
EBTIVSJB QÑS UÑ /KÑLPIÑTJTIU
EÑTIJSPKNÑUÑUIFLTPKNÑTFLÑUP
KBOÑ TmEBU UPOB UÑ QÑSCBTILÑUBOÑUÑDJMBU,JTIBEÑTIJSPOUÑ
QÑSRÑOESPKÑ WFQSÑO F TBK OÑ UÑ
BSEINFO
7ÑMMF[ÑSEIFNPUSBLÑUÑQÑSWPKÑ TIQJSUÑSPSF OÑ GF OÑ ,JTIÑ
EIF OÑ EBTIVSJ F LFNJ CBTILÑOEBSÑNFUÑHKJUIÑCBTIÑLPNCBTJUUBOÑHKBUÑTÑLBMVBSÑTUPOÑUÑ
MBTIUÑTÑQBLVHKBUÑ97*TIFLVKWFNFEJTBCJMFFEIFNÑTIVNÑ
FNFOKÑSJUKFUSJOEFSJTPU´TIUÑ
F WÑSUFUÑ RÑ OKÑ QKFTÑ F NBEIF
F KPOB ÑTIUÑ OEBSÑ OHB QÑSWPKB
F QÑSCBTILÑUÑ OÑ GF QPS LVSSÑ
OVL ÑTIUÑ OEBSÑ BQP TILÑQVUVS
UÑSÑTJTIUOHBQÑSWPKBOÑEBTIVSJ
EIFOHBWFUÑEJKBTFKFNJWÑMMF[ÑS
4BFEIFNCTINFJTIUFOEBSKB BR F CFHBUTINF JTIUF QÑSWPKB F EBTIVSJTÑ QÑS OKÑSJUKFUSJO
QÑSWPKÑ LKP RÑ ÑTIUÑ VOJLF EIF
OVL NVOE UÑ HKFOEFU OÑ BTOKÑ
LPNC UKFUÑS %FSJ WPOÑ LFNJ
QBUVS TIFNCVMMJO F CBTILÑKFUFTÑT OEÑSGFUBSF OÑ UÑ OKÑKUÑO GBNJMKF LVS OKÑSJ WÑMMB LBMPOUF OÑ
OKÑQÑSDBLUJNUÑSJGFUBSFUKFUSJ
WB[IEPOUFUJNCFUFKCFTOJLGFTÑ
TÑ WKFUÑS ,VS J HKJUIÑ mTJ OESZTIPOUF QÑSDBLUJNJO GFUBS QPS
WB[IEPOUF UÑ SVBOUF LVKUFTÑO F
QÑSWPKÑT TÑ NÑQBSTINF EIF EBTIVSJOÑ QÑS BUÑ RÑ CSBLUJTOJO ,KP NPTIFRKF EPSÑ UÑSTJTIU OHB
QÑSWPKBFNÑQBSTINFTIQJSUÑSPSFTJEIFWB[IEJNÑTJBFUÑRFOJU
WÑMMF[ÑSÑTIUÑGFOPNFOVOJLEIF
TIFNCVMMJQÑSLSZFSQÑSLÑEP/Ñ
TB GBNJMKF UPOB KBOÑ FOEF HKBMMÑ
QMFRUÑRÑLVKUPKOÑTFTJNÑQBSÑ
VTIUSPOJO QÑSWPKÑO F LSJTIUFSÑ
OÑGBNJMKFUFUZSFEIFLÑUÑEÑTINJ VB USBOTNFUPKOÑ OJQBWF UÑ
UZSFOÑTBGTIBUSBBQPWFOEFLV
TPUOVLKFNJUÑQSBOJTIÑNLFNJ
FOEF "SB F QSJGUJU ,PESB F LJTIÑT ,SPOJO F GSBUJU F TIFNCVK
UÑTIVNUÑUÑUKFSÑRÑEÑTINPKOÑ
TFOEÑSOFLVLLJTIUFBTOKÑIFSÑ
UFOEFODBUÑNPTEVSJNJUGFUBSNF
OKÑSJUFKUSJO %IFKPWFUÑNLBR
QPSOFRÑJNCFUÑNCFTOJLÑ,SJTIJU EIF ,JTIÑT BTOKÑIFSÑ OVL
LFNJ IFRVS EPSÑ OHB WÑMMF[ÑSJU
UBOÑRÑTIQJSUSJTIUVOEBOÑQSFK
OFTI/ÑBOÑOUKFUÑSBTBUBTLBOÑ
IFRVSEPSÑLVSSÑOHBGBLUJRÑOB
LBOÑ WÑMMF[ÑS ,KP IJTUPSJLJTIU
JTIUFOKÑMJHÑTIUJKPOBQPSKBRÑ
FLBMVBSBOBNÑTPOTFMJHÑTIUJB
VTIÑOESSVBOÑGPSDÑNFUÑDJMÑO
OFLFNJBSSJUVSUJUFKLBMPKNÑUÑ
HKJUIB WÑTIUJSÑTJUÑ WVBKUKFU EIF
USJTIUJNFUFUÑTÑLBMVBSÑTEIFUJ
CÑKNÑCBMMÑWÑMMB[ÑSJTIUÎEPSSF[JLVRÑJLBOPTFKQPQVMMJULVMUVSÑTEIFUSBEJUÑTUPOÑ
.VOÑLÑUPQÑSWPKBFWMFSBJ
LB SSÑOKÑU FEIF UPMFSBODB GFUBSF
OEÑSOF4PUTJUÑLSJTIUFSÑUBTIUVFEIFKPUÑLSJTIUFSÑUTJBUBRÑ
KBOÑOÑLÑSLJNUÑOKÑQÑSDBLUJNJU
UÑSJTIQJSUÑSPSBTIUVFEIFBUBRÑ
JLBOÑCSBLUJTVSUFEZKBUÎNPKNÑ
UPMFSBODÑOGFUBSFTJQBTVSJOÑNÑ
UÑÎNVFTINFRÑLFNJ,ÑUÑQBTVSJOVLHVYPOUBQSJTIÑBTLVTI
BR NÑ UFQÑS HKJUIÑ KFNJ UÑ UIJSSVSUBCFHBUPKNÑBUÑNFEBTIVSJ
QÑS OKÑSJ UKFUSJO NF QÑSQKFLKF
UÑ QÑSCBTILÑUB QÑS UV QÑSCBMMVS
NFTmEBUFSFKBRÑQPOBBGSPOF
TPUNKBEIFNFBOHB[IJNUÑQBMPEITIÑNQÑSUÑOEÑSUVBSOKÑUÑ
BSEINFNÑGBUMVNFQÑSGÑNJKÑU
UBOÑ QÑS GBNJMKFU UPOB QÑS QPQVMMJO UPOÑ EIF QÑS UÑ HKJUIÑ UÑ
UKFSÑU RÑ KFUPKOÑ OÑ ,PTPWÑ NF
UÑDJMÑUCBTILÑOEBKNÑUÑTPUNÑO
FQPQÑSHBUJUFNJUBOEBKNÑFEIF
UÑOFTÑSNÑO
7MMF[ÑSFNPUSBGPSUUÑEBTIVS
F LBMVBSB KPOÑ ÑTIUÑ .ÑTVFTKB
NÑ F NJSB OHB F DJMB EVIFU UÑ
NÑTPKNÑUÑHKUIÑ/FOÑUÑWÑSUFUÑLFNJWVKUVSTIVNÑQPSLFNJ
RÑOESVBS UÑ QBUIZFTIÑN OÑ BUÑ
RÑLFNJRFOÑEIFOÑBUÑRÑKFNJ
4PUEVLFGBMÑOEFSVBS;PUJOnJKJNJOUPOÑTJEIFNCÑTIUFUKFUOF
NJRWFQPHÑ[PKNÑMJSJOÑRÑOVL
FLFNJQBTVSLVSSÑNÑQBSÑ4PU
UÑ HKJUIÑ NVOE UÑ LPOLVSPKNÑ
NF WMFSBU EIF NF WJSUZUFU UPOB
UÑNJSÑmMMÑUB4PUUÑHKJUIÑNVOE
UÑ JOWFTUPKNÑ LBQBDJUFUFU UPOB
OÑEPCJUÑOKÑSJUKFUSJU4PUTFDJMJ
NVOE UÑ QÑSDBLUPIFU MJSJTIU OÑ
BUÑ RÑ NFOEPO TF ÑTIUÑ F NJSB
FUJK.CJUÑHKJUIBÑTIUÑIFSBF
QBSÑOÑIJTUPSJOÑUPOÑLVSTFDJMJU J MFKPIFU [HKJEIKB QÑSTPOBMF F
QÑSDBLUJNJU GFUBS " OVL ÑTIUÑ
LKP LPIÑ F TIFKUÑ QÑS HKJUIÑ OF
LVSOHB[FNSBFMJSÑEIFQBLÑSDOJN UÑ KBTIUÑN NVOE UJ ESFKUPKNÑMVUKFUUPOB;PUJU
'BMÑOEFSPK ;PUJO RÑ TPU OÑ
NFTJO UPOÑ LFNJ FEIF UÑ QBHÑ[VBSJU F SJ UÑ DJMÑU GBMÑ MJSJTÑ RÑ
QPFHÑ[PKNÑKBOÑLUIZF,JTIÑT
EIF GFTÑ TÑ UZSF UÑ NÑQBSTINF
5Ñ EBTIVS OÑ ,SJTIUJO KVWF KV
QSBOPKNÑ NF HÑ[JNJO VOHKJMMPS
UÑ TIFNCVMMJU UÑ #BCÑT TÑ .JSÑ
JDJMJQSJTUFEKBMJOFIVNCVSNF
EBTIVSJOÑ NF UÑ DJMÑO 4IÑO
1BMJ JB QSFEJLPOUF ,SJTIUJO CPUÑT TÑ BUÑIFSTINF +V KFOJ LUIZF
OÑTIUÑQJOÑUVBKTIQJSUÑSPSFEIF
OÑQÑSWPKÑOUVBKUÑNÑQBSTINF
/Ñ KV QP SJLUIFIFU QÑSWPKB F
NÑQBSTINF F CBTILÑKFUFTÑTÑ
OEÑSGFUBSF CSFOEB OKÑ GBNJMKFKF
+VOÑQÑSNKFUQBHÑ[JNJUKFOJSJQÑSDBLUVBSQÑSUÑRFOÑUÑCJKUÑF
;PUJU%BTIVSJ1SBOEBKKVGUPK
UÑ KFOJ CBSUÑT UÑ LÑTBK EBTIVSJF
UF UÑ HKJUIÑ OKFSÑ[JU ,ÑUÑ EP UÑ
EÑTINPOJ OÑTF EP UÑ BSSJOJ UJ
EPOJUÑBGÑSNJUUVBKFEIFOKÑRJOE
IFSÑNÑTIVNÑTFJLFOJEBTIVS
EFSJ NÑ UBOJ UJ EPOJ NF HKJUIÑ
[FNÑS BUB RÑ OVL QBKUPIFO NF
WFOEJNJOUVBKEIFNFWFQSÑOF
EBTIVSJTÑOEBKUZSFUÑEÑTINPOJ
TF[HKJEIKBKVBKLBRFOÑFNJSÑKP
WFUÑN QÑS KV QPS QÑS UÑ HKJUIÑ
TFQTFEBTIVSJBÑTIUÑOFWPKBNÑF
NBEIF QÑS ÎEP OKFSJ %VBOJ BUB
RÑOEPTIUBKVVSSFKOÑNVBTIUV
TJÎJEPOUF,SJTIUJBUBRÑFLSZRÑ[POJO
1PTBÎÑSJTIUEÑTIJSPKUÑKVESFKUPKOKÑɦBMÑCFTJNUBSÑWFUPOÑOHB
+BOKFWB+VKFOJQBTVSJBKPOÑOF
KFNJNCÑTIUFUKBKVBK
7ÑMMF[ÑSKVKFOJNFOBDJPOBMJUFULSPBUQPSKVFEJOJOHBQÑSWPKB F ,JTIÑ TF GFKB OVL LÑSDÑOPOEIFOVLJBTHKÑTPOLPNCJO
HKVIÑO USBEJUÑO QPS J CBTILPO
LPNCFU OÑ WMFSB UÑ QÑSCBTILÑUB
EIFOÑRZUFUÑSJNFQÑSQBSJNUBSF
+V EVIFU UJ SVBOJ WMFSBU F KVBKB
HKVIÑO UVBK EIF USBEJUBU UVBKB
BTIVTJÎJLFNJSVBKUVSOFTIRJQUBSÑUUPOBU
/KÑ QKFTÑ F NBEIF F LPNCJU ÑTIUÑ TIQÑSOEBSÑ OÑ TIVNÑ
WFOEFU F CPUÑT LB TIVNÑ FEIF
UÑUJMMÑRÑQMBOJmLPKOÑFEIFTPU
UÑNÑSHPKOÑ/FJGUPKNÑBUBRÑ
NPUJKBOÑMBSHVBSRÑNFLVKEFTUÑ
TIRZSUPKOÑNVOEÑTJOÑFLUIJNJU
FBUBRÑQMBOJmLPKOÑUÑTILPKOÑJ
GUPKNÑUÑIFRJOEPSÑOHBLBGTIBUBFIJEIÑUFNÑSHJNJUEIFUÑQVOPKOÑQÑSUÑOEÑSUVBSUÑBSEINFO
OÑWFOEMJOEKF"TLVOEOVLÑTIUÑ
MFIUÑ UÑ KFUPIFU KFUB ÑTIUÑ QÑSCBMMKFNFnJKJNFEIFWVBKUKFQPS
LKP NVOEÑTJ EVIFU TIGSZUÑ[VBS
WÑMMB[ÑSJTIUEIFCBTILBSJTIUNF
OEJINÑOF;PUJUEIFQÑSLSBIKFO
FOKÑSJUKFUSJU
5ÑEBTIVSWÑMMF[ÑS,JTIBLBUPMJLF HKJUINPOÑ LB RFOÑ OÑ
EPCJ UÑ UÑ HKJUIÑWF TJ OÑ QÑSOEKFLKF EIF OÑ NBSUJSJ[JNF QP
BTIUVFEIOÑMJSJEVLFFSVBKUVS
WB[IEJNJTIUUÑESFKUÑOUÑTIQBMMJN 6OHKJMMJO UÑ EÑTINPKNÑ
,SJTIUJOUÑOEÑSUPKNÑ,JTIÑOUÑ
KFUPKNÑGFOÑUÑLVKEFTFUQÑSUÑ
TIUZQVSJUUÑWFHKÑMJUEIFUÑNKFSÑU,KPÑTIUÑFESFKUÑUIFNFMPSFRÑCVSPOOHBEFUZSJNJIZOPS
EIFVEIÑ[JNJVOHKJMMPS
/ÑTF OF F TIQBMMJN HVYJNJTIU ,SJTIUJO EIF 6OHKJMMJO F
UJK OVL EPNFUIÑOÑ TF EÑTIJSPKNÑUJJNQPOPIFNJEJLVKPTFUB
EFUZSPKNÑEJLÑRÑUÑCFTPKÑTJOF
QPSiTIUSPKNÑwOKÑTPGÑSWÑMMB[ÑSPSFOÑUÑDJMÑOUÑHKJUIÑKBOÑUÑ
GUVBSUJWFKOÑWMFSBUEIFWJSUZUFU
FWFUB
/ÑTF F EÑTINPKNÑ LÑUÑ NF
KFUÑ EIF NF WFQSJNUBSJ BUÑIFSÑ
EÑTINJBKPOÑÑTIUÑTIQSFIKFEBTIVSJF OEBK UÑ HKJUIÑWF EÑTINJ
GBMKFQÑSUÑHKJUIÑEÑTINJLVKEFTJ
QÑS UÑ UKFSÑU EÑTINJ nJKJNJ EIF
EIVSJN OÑ UÑ NJSÑ EIF OÑ EPCJ
UÑUÑHKJUIÑWF
,KPÑTIUÑSSVHBF+F[V,SJTIUJU F 4IÑO 1BMJU F TÑ -VNFT
/ÑOÑT 5FSF[F F UÑ QBSÑWF UBOÑ
HKBUÑEZNJKÑWKFUÑWFUÑLSJTIUÑSJNJU,ZÑTIUÑQÑSDBLUJNJZOÑTPU
EIFHKJUIOKÑ
E përmuajshme fetare-kulturore e Kishës Katolike; Kryeredaktor: Don Lush GJERGJI; Redaktorë: Don Jeton THAQI & Don Anton UKAJ; Këshilli redaktues: Don Robert KOLA, Don Pren KOLA, M. Teuta AUGUSTINI
Don Albert DEMAJ, Don Agim QERKINI, Pater Ndue KAJTAZI, Don Lekë OROSHI, Don Fatmir KOLIQI, Don Pal TUNAJ; Adresa e redaksisë: Rr. Gjon Pali II 1, 20000 Prizren; Tel: 029 241 933/14; Fax: 029 241 232.
E-mail: [email protected], [email protected]; Koncepti ideor i dizajnit: XHAD-Prishtinë; Shtypi: Siprint - Prizren
Xhirollogaria: Raiffeisen Bank Kosovo, DRITA - 1502 0310 0086 0188 Euro; SWIFT code: RBKORS22
%SJUB
2FSTIPSñïïø
ò
,*4)"/´,0407´
4IUFHUJNJJ,JTIÑTTPOÑWFOEPSFOÑ-FUOJDÑ
6LSFNUVBGFTUBF4IOB/EPVUOÑ(KBLPWÑ
.ÑNPUUÑGUPIUÑQPSNF[FNÑS
UÑOYFIUÑQSBOÑ;PKÑT$ÑSOBHPSF
T
M
ÑNPUUÑGUPIUÑQPSNF[FNÑSUÑOYFIUÑQSBOÑ;PKÑT
$SOBHPSF KBOÑ ɦBMÑU RÑ OEPTIUB
NVOEUBQÑSNCMFEIJONÑTFNJSJ
BUNPTGFSÑOFTIUFHUJNJUUÑLJTIÑT
TPOÑMPLBMFOÑTIFOKUÑSPSFOF;PKÑT$SOBHPSFOÑ-FOUJDÑ5BTINÑ
ÑTIUÑ CÑSÑ NÑ TF USBEJDJPOBM LZ
TIUFHUJNJJQFTILWJTÑTPOÑOÑUÑ
TIUVOÑO F GVOEJU UÑ NVBKJU NBK
/ÑLÑUÑWJUQJLÑSJTIUUÑTIUVOÑO
NFòïNBKOHBNCBSÑ"ENJOJTUSBUVSB"QPTUPMJLFF1SJ[SFOJUÑ
HKJUIB GBNVMMJUÑ QSB UÑ PSHBOJ[VBSBTÑCBTILVNFNFTIUBSÑUF
WFUNFBVUPCVTQPSFEIFOÑNÑOZSÑJOEJWJEVBMFEIFGBNJMKBSFV
UVCVBO QÑS UÑ QÑSGVOEVBS NVBKJO F LVTIUVBS ;PKÑT TF #FLVBS
/ÑOÑTTPOÑRJFMMPSF
.VBKJNBKÑTIUÑNÑJCVLVSJJ
WJUJUÑTIUÑNVBKJJEZUÑJTUJOÑTNÑ
UÑCVLVSQSBOWFSÑT´TIUÑNVBKJ
RÑGSZNÑ[POQPFUÑTILSJNUBSÑF
QSFEJLBUBSÑ´TIUÑNVBKJRÑTKFMM
HÑ[JNEIFIBSFOÑ[FNSBUFOKFSÑ[WF & TJEPNPT ÑTIUÑ NVBKJ J
LVTIUVBS;PKÑTTF#FLVBSOÑOÑT
TF,SJTIUJUEIFOÑOÑTTÑUÑHKJUIÑ
OFWF 1ÑS LÑUÑ BSTZF OÑ TIVNÑ
GBNVMMJ F TJEPNPT OF 1SJ[SFO
7FMF[IÑFEIFOÑGBNVMMJUÑFUKFSB
HKBUÑLÑUJKNVBKJIBTJNOKÑEFWPDJPOOEBK;PKÑTTX#FLVBSLVQÑS
ÎEPEJUÑMVUFUSSV[BSKBFTIFOKUF
MJUBOJUÑF;PKÑTNFTIBFTIFOKUF
NFQSFEJLJNNFOKÑQKFTÑNBSSKF
UÑ NJSÑ UX CFTJNUBSÑWF RÑ HBUJ
QP UIVBKTF V OHKBKOÑ WBKUKFT TX
[BLPOTINF UÑ UÑ EJFMBWF (KJUIÑ
LÑUJKEFWPDJPOJEIFLÑTBKEBTIVSJFEIFOEFSJRÑJCÑIFU;PKÑTTF
#FLVBSUBTINÑÑTIUÑCÑSÑUSBEJUÑRÑQÑSÎEPWJULZNVBKJ;PKÑT
UÑQÑSNCZMMFUNFOKÑTIUFHUJNUÑ
QÑSCBTILÑUUÑNCBSÑLJTIÑTTPOÑ
WFOEPSF
1ÑSEBMMJNQSFKWJUFWFUÑLBMVBSBOÑLÑUÑWJULPIBBUNPTGFSJLF
OVLJTIUFOÑGBWPSUÑTIUFHUBSÑWF
TFQTF NCBKUJ OKÑ LPIÑ F GUPIÑU
EIF NF TIJ .FRFOÑTF UBTINÑ
JTIJN NÑTVBS NF UÑ OHSPIUJU
F TUJOÑT QSBOWFSPSF CFTJNUBSÑU
OVLJTIJOBTQBLUÑQÑSHBUJUVSQÑS
UB QÑSCBMMVBS LÑUÑ GSFTLJ RÑ OB
CFGBTPJ UÑ HKJUIÑWF .FHKJUIBUÑ
LMJNB BUNPTGFSJLF OVL RF QFOHFTÑ QÑS [IWJMMJNJO EIF SFBMJ[JNJO F NJSÑ EIF UÑ TVLTFTTIÑN
UÑ LÑUJK TIUFHUJNJ 4IUFHUJNJ
mMMPJ NF BSSJUKFO F TIUFHUBSÑWF OÑ -FUOJDÑ SSFUI PSÑT ðïïï
FEIF QTF EJTB NF WÑTIUJSÑTJ QÑS
TILBLUÑNPUJU.FTIBJTIUFLVMNJEIFQJLÑRÑMMJNJJHKJUIÑLÑUJK
TIUFHUJNJ.FTIBmMMPKSSFUIPSÑT
ððïïUÑDJMÑOFVEIÑIPRJJQFTILWJJ"ENJOJTUSBUVSÑT"QPTUPMJLF
UÑ1SJ[SFOJU.POT%PEÑ(KFSHKJ
OÑ CBTILÑNFTIJN NF TIVNJDÑOFNFTIUBSÑWFUÑLJTIÑTTPOÑ
*TIUFWÑSUFUOKÑHÑ[JNJNBEIUÑ
WÑSFTI BR NFTIUBS UÑ CBTILVBS
NFJQFTILWJOFUZSFEIFNFOKÑ
OVNÑSUÑLPOTJEFSVFTIÑNUÑCFTJNUBSÑWF1ÑSUÑHKJUIÑRFHÑ[JN
J NBEI *QFTILWJ NPOT %PEÑ
(KFSHKJOÑHSJTIKFOFUJKUÑSBTUJU
TIQSFIJ HKJUIÑ HÑ[JNJO F LJTIÑT
QÑS GFOÑ EIF EFWPDJPOJO RÑ CFTJNUBSÑU WB[IEJNJTIU USFHPKOÑ
HKBUÑ UÑSÑ WJUJU QPS OÑ WFÎBOUJ HKBUÑ LÑUJK NVBKJ UÑ NBKJU "K
UIFLTPJ FEIF GBLUJO F IFSPJ[NJU
UÑTIVNÑHKFOFSBUBWFRÑNFQMPUÑ[FMMSVBKUÑOLPNCJOGFOÑEIF
LVMUVSÑOEVLFNPTLVSTZFSFEIF
NÑUÑTIUSFOKUÑOKFUÑOFUZSF1SB
CSF[BU F LBMVBSB KBOÑ TIFNCVMM
QÑS SJOJOÑ TPU TF TJ EVIFU UÑ
SVIFU EIF UÑ KFUPIFU GFKB UIFLTPJ NF QMPU [FNÑS JQFTILWJ ZOÑ
NPOT%PEÑ(KFSHKJ#FTJNUBSÑU
EIF UÑ HKJUIÑ UÑ QSBOJTINJU NF
HÑ[JN J QSBOVBO ɦBMÑU ESFKUVFTF
UÑ JQFTILWJU EIF KV HÑ[VBO LÑUJK
UBLJNJUÑEZmTIUÑNÑ;PUJOEIF
NÑOKÑSJUKFUSJO
.FTIB V TIPRÑSVB OHB ,PSJ
J GBNVMMJTÑ TÑ i4IÑO +P[FmUw OÑ
4UVCÑMM UÑ ESFKUVBS OHB NPUSB
;PKF 1ÑSMBTLB ,PSJ JTIUF FEIF
OEJINÑRÑFEIFBTBNCMFKBFCFTJNUBSÑWF UÑ NVOE UÑ NFSSUF TB
NÑ NJSÑ QKFTÑ OÑ LSFNUJNJO MJUVSHKJL1BTJRÑNPUJJTIUFKPBR
J NJSÑ TJÎ UIFLTVBN FEIF NÑ
QBSÑ BUÑIFSÑ QBT NFTIÑ UÑ HKJUIÑ TIUFHUBSÑWF KV EIB NVOEÑTJB RÑ UÑ OEBMÑO EIF UÑ ESFLPKOÑ UÑ CÑKOÑ OKÑ MMPKJ QJDLOJDLV
EIF EJLV SSFUI PSÑ ðôïï HBUJ UÑ
HKJUIB GBNVMMJUÑ NPSÑO SSVHÑO F
LUIJNJUQÑSOÑTIUÑQJUÑFWFUB&
NJSÑEIFFWFÎBOUÑJTIUFFEIFBUNPTGFSBOÑQÑSBVUPCVTNÑMVUKF
VSBUÑ EIF TILÑNCJNF CJTFEBTI
CFTJNUBSÑU EIF UÑ SJOKUÑ F QBTVSVBOOKÑSJUKFUSJO%IBTIUÑJNBEIJ;PURÑFEIFOÑUÑBSEINFO
UÑLFUÑFEIFNFTIVNÑUBLJNFUÑ
NJSBRÑJOEJINPKOÑCBTILJNJO
NÑ ;PUJO EIF NF OKÑSJUKFUSJO
.JSÑVQBGTIJNOÑUBLJNFUFSBEIÑT
(Dritapress)
ÑQSFNUÑONÑðñRFSTIPSo
/BUÑO F GFTUÑT TÑ TIÑO "OUPOJU .FTIÑO LSFNUPJ EPO %PNJOJL 2FSJNJ NFTIUBS TBMF[JBO
OHB5JSBOB
5Ñ TIUVOÑO NÑ ðò RFSTIPS %JUÑOFTIÑO"OUPOJUNFTIÑOF
QBSÑFDFMFCSPJQBUÑS/EVF,BKUB[J
.FTIÑO F NBEIF OÑ PSÑO ðð
F VEIÑIPRJ QBUÑS 'SBOÑ %VTIJ
GSBUJ OHB ,VWFOEJ 'SBOÎFTLBO J
5V[JU
1BUÑS 'SBOJ GPMJ QÑS KFUÑO
F TIÑO "OEPVU EIF UIFLTJO F
WFOEPTJ NCJ LBUÑS TIFNCVK RÑ
UÑ LVQUPIFU NÑ NJSÑ QPSPTJB RÑ
LJTIUFQÑSUBUIÑOÑ
ð
4IÑO "OEPV KV OEJINPO
OKFSÑ[WFOÑOFWPKÑBTIUVTJLVSJ
LJTIUFOEJINVBSFEIFWFUQSFEJLBUBSJU LVS JTIUF TIVNÑ J TÑNVSÑ
ñ
%VLF WÑOÑ UIFLTJO NCJ
SÑOEÑTJOÑ F FEVLJNJU UÑ GÑNJKÑWF USFHPJ OKÑ SBTU LVS EKBMJ JTIUF
IJEIÑSVBS LFR OÑ QSJOEJO F WFU
TFQTFBJOVLFLJTIUFFEVLVBSTB
JTIUFFOEFJSJ
ò
%VLFGPMVSQÑSUÑBSEINÑO
F&WSPQÑTUSFHPJOKÑSBTULVSOKÑ
GSBOÎFTLBO QMBL LJTIUF EBMVS UÑ
TIFUJTUFOÑOKÑTIFUJUPSFUÑ%VCSPWOJLVU EIF J LJTIUF QBSÑ UÑ
SJOKUÑ HBUJ UÑ ÎWFTIVS EIF JTIUF
USJTIUVBS QÑS UÑ BSEINFO RÑ OB
QSFUOÑTFOVLEPUJSVBKNÑWMFSBU
UPOBLPNCÑUBSFFGFUBSF
ó
4IFNCVMMJJGVOEJJTIUFNF
OKÑ WBK[Ñ OHB ,PTPWB RÑ GSBUJ F
LJTIUFUBLVBSOÑ.FHKVHPSKFLV
BUKF BKP LJTIUF TILVBS UÑ TIÑSPIFU OHB ESPHB ,KP WBK[Ñ LJTIUF
USFHVBS IJTUPSJOÑ F WFU UÑ NKFSÑ
TFQTF TIQJSUJO F TBK BTLVTI OVL
F LJTIUF VTIRZFS NF ;PUJO QPS
WFUÑN NF HKÑSB UÑ LÑTBK CPUÑ F
BKPLJTIUFQÑSGVOEVBSLFR
6TIRFOJ TIQJSUJO F GÑNJKÑWF
UVBKNÑTIQSFTÑGFFEBTIVSJNF
LÑUP USJ WJSUZUF IZKOPSF QPSPTJUJ
OÑGVOEQBUÑS'SBOJ1ÑSFEVLJN
UÑNJSÑFBSEINÑSJUÑOESJUTINF
EVIFUOÑ,PTPWÑUÑIBQFOTILPMMBFGBLVMUFUFLBUPMJLFTFQTFBUP
KBOÑHBSBODJBNÑFNJSÑFFEVLJNJUUÑTIÑOEPTIÑ
(Dritapress)
6LSFNUVBGFTUBF4IOB/EPVUOÑ1SJTIUJOÑ
/
Ñ LÑUÑ EJUÑ UÑ CVLVS NF
EJFMM UÑ RFSTIPSJU TIUFHUBSÑUFTIVNUÑWÑSTIVBO,JTIÑOOÑ
LSZFRFOEÑS OÑ 1SJTIUJOÑ ,JTIB
JTIUFUFKFUFWPHÑMQÑSUJQSBOVBS
UÑHKJUIÑCFTJNUBSÑURÑOEFSPOJO
TIÑO"OUPOJOQPSJTIJOFEIFOÑ
IBQÑTJSBU SSFUI LJTIÑT OKFSÑ[JU
WVMMOFUNJSÑ QÑS UÑ OEFSVBS EIF
GBMÑOEFSVBS TIÑO "OUPOJO RÑ F
OEFSPOQPUIVBKTFNCBSÑCPUB
.FTIBTPMFNOFJTIUFOÑPSÑO
ððïï UÑ DJMÑO F VEIÑIPRJ EPO
7JLUPS 401* GBNVMMJUBS OÑ 'FSJ[BKEIFESFKUPSJ$"3*5"4*5
5´ ,0407´4 7ÑSUFU JTIUF
OKÑ EJUÑ QÑS UB GBMÑOEFSVBS ;PUJO %JUÑ QMPU HÑ[JN IBSF EIF
TIQSFTÑLVEPRÑWÑSFIFKOÑGZUZSBU F QKFTÑNBSSÑTWF BR NÑ UFQÑS
RÑOKÑOVNÑSJNBEIJUZSFJTIJO
TUVEFOUFÑEIFSJOJBKPOÑTIQSFTÑEIÑOÑTF
/ÑQSFULVOFSBTUJUEPO7JLUPSJ OEÑS UÑ UKFSBU UIFLTPJ /VL
NKBGUPOUÑOKPIJNKFUÑOEIFWFQSÑONBEIPSFUÑTIÑO"OUPOJUQPS
BUÑ UB EVBN EIF UB EÑTINPKNÑ
OÑ KFUÑO OÑ QÑSEJUTINÑSJ OVL
KFNJEIFTLBUÑQÑSLSZFSOÑLÑUÑ
UPLÑLPOTVNVFTFQPSOKFSJVRÑF
EP;PUJOHKJUIOKÑEPUÑOHSJIFO
QBTMÑTIJNJUUÑNÑLBUJUEVLFNPT
VQBKUVBSNFUÑTJTILÑQVUKFOHB
QSF[FODBF;PUJUOÑKFUÑOUPOÑ
TFQTF OVL ÑTIUÑ USBHKJLF UÑ HBCPTIQPSUÑQBKUPIFTINFNÑLBU
LVSBJCÑIFUHKFOEKFTUJMJKFUÑTRÑ
F KFUPO EVLF NPT QBTVS OEKFOKB
QÑSQÑSHKFHKÑTJOÑRFLFNJOEBKUÑ
BGÑSNJU EIF OPSNBWF WJSUZUFWFLV;PUJÑTIUÑQSF[FOUÎGBSÑ
JTIUFOÑKFUÑOEIFWFQSÑOFTIÑO
"OUPOJU
%IFWB[IEPJOÑUÑHKJUIÑEÑTIJSPKNÑQSPHSFT1SPHSFTJOÑO-
LVQUPOTIVNÑHKÑSBQÑSOKFSÑ[JU
OÑ CPUÑ 1ÑS EJTB OÑOLVQUPIFU
TJ MBSHJN OHB VSJB OHB WBSGÑSJB
OHB TÑNVOEKFU OHB MÑOEJNFU F
OESZTINFWFUNJBJOKPSBODB1ÑS
UÑUKFSÑUOÑOLVQUPOTILÑNCJNJO
F UÑSÑTJTIÑN UÑ HKÑSBWF UÑ NJSB
QÑS DJWJMJ[JNJO 1PS VOÑ BQFMPK
RÑ QSPHSFTJ UÑ LVQUPIFU EVLF J
TIJLVBSNÑRBSUÑHKÑSBURÑFCÑKOÑKFUÑOWÑSUFUNÑIVNBOFFBUP
KBOÑHKÑSBURÑFmTOJLÑSPKOÑOKFSJVOOÑWFUWFUJOÑCSFOEJOÑFUJK
HKÑSBU TIQJSUÑSPSF RÑ OVL NVOE
UJKFQUPLBTJLPOTVNTFQTFLSFKU
ÎLBKFQUPLBUPLBFNFSS
5ÑSJOKWFEÑTIJSPKUJVRFTOÑ
[FNSBUUVBKBLÑUÑQPSPTJRÑNPT
UÑQBKUPIFOJNFSÑOJFOÑNÑLBU
J DJMJ ÑTIUÑ TILÑQVUKF OHB ;PUJ
QPSMVGUPKFOJUÑLFRFOOÑ[FNSBU
EIF KFUÑO UVBKRÑ NPT UÑ NCJ[PUÑSPKÑNFOEJNJO[FNSÑOUVBK
QSJSKBFFQTIFWFNJTIJUEIFHKBLVU %P UÑ HKFOJ GPSDÑ OÑTF LFOJ
OPSNB OÑ KFUÑ QÑS UÑ DJMBU EP UÑ
TBLSJmLPOJ LSFKU ÎLB ÑTIUÑ LPOTVNVFTF WFUÑN BJ RÑ LB LPIÑ
QÑSVSBUÑMVUKFEPUÑEJKÑUÑKFUPKÑ
TJQBTWVMMOFUJUUÑ)ZKJU/ÑTFOÑ
KFUÑOFOKFSJVUT LBWFOE;05*
BKPKFUÑÑTIUÑFQSFEFTUJOVBSQÑS
WVBKUKFWFUNJEIFEÑTIUJN
/ÑNCBSJNEPO-FLÑ0SPTIJ
GBNVMMJUBS GBMÑOEFSPJ EPO 7JLUPSJOEIFJGUPJCFTJNUBSÑURÑUÑ
NFEJUPKOÑEIFTIUJFOOÑWFQSJN
QPSPTJOÑFQSFULVU
(Dritapress)
4
%SJUB
2FSTIPSñïïø
,*4)"/´,0407´
6LSFNUVBGFTUBF4IOB/EPVUOÑ#JOÎÑ 6NCBKUQBOBJSJJ9*JMJCSJUOÑ1SJTIUJOÑ
/
Ñ HKJUIÑTJ LB EJTB QMBOFUF
QPS OFWF NÑ TIVNÑ TF UÑ
UKFSÑU OB QÑMRFO EJFMMJ ,ÑTIUV
FEIF OÑ ,JTIÑO UPOÑ LB TIVNÑ
TIFOKUÑSFTIFOKUÑSFTIBUÑ)ZKJU
UÑ DJMÑU NF KFUÑO EIF WFQSJNUBSJOÑ F UZSF J QÑMRZFO ;PUJU EIF
OKFSÑ[WF .JSÑQP QÑS CFTJNUBSÑU
BOFLÑOEQMBOFUJUFTJEPNPTQÑS
QPQVMMJO UPOÑ TIRJQUBS QB EZTIJN NÑ J EBTIVSJ ÑTIUÑ 4IÑO
"OUPOJ4PUOFLFNJBSEIVSLÑUV
RÑ NF NJMJPOB CFTJNUBSÑ RÑ TPU
WÑSTIPKOÑ LJTIBU F TIFOKUÑSPSFU
FTIOB/PVUQÑSUÑOEFSVBSEIF
QÑSUJVMVUVSLÑUJKTIFOKUJNSFLVMMJCÑSÑT ,ÑTIUV F mMMPJ QSFEJLJNJOFWFU%PO"NCSP[%FNBK
NFTIUBSÑ J 4UVCMMÑT J DJMJ TIÑSCFOOÑJQFTILWJOF3SÑTIFOJUOÑ
4IRJQÑSJ /Ñ WB[IEJN UIB /VL
ÑTIUÑ J SBTUÑTJTIÑN GBLUJ TF NV
OÑEJUÑOFTPUNFQBSBðïWJUFWF
GPSDBUTFSCFVMBSHVBOOHBGBNVMMJBKVBKQBJVEÑNUVBSKVWFFEIF
QTF NF EÑNF NBUFSJBMF " OVL
ÑTIUÑLKPOKÑNSFLVMMJF1BKUPSJU
UVBK "J TPU OB UIÑSSFU RÑ MJSJOÑ
UÑ mUVBS NF TIVNÑ TBLSJmDB UB
SVBKNÑ LVMUJWPKNÑ F [IWJMMPKNÑ
EVLFKFUVBSOÑQBRFFEBTIVSJNF
;PUJOEIFUÑUKFSÑUEVLFSVBKUVS
GBNJMKFU UPOB OHB WFTFU F LÑRJKB
EVLF JV OEJINVBS UÑ SJOKWF RÑ
NPTUÑSPCÑSPIFOOHBWFTFUOFHBUJWF
-Ñ UÑ UIFLTPKNÑ TF CFTJNUBSÑU F GBNVMMJTÑ TÑ #JOÎÑT NF
USFEJUÑTIFNFQÑSTIQJSUÑSJUKFSB
V QÑSHBUJUÑO QÑS GFTUÑO F TIOB
/EPVU F DJMB V LSFNUVB OÑ OKÑ
BUNPTGFSÑ TPMFNOF NF QKFTÑNBSSKFOFTIVNÑCFTJNUBSÑWFUÑ
BSEIVSOHBGBNVMMJUÑQÑSSSFUI
(Dritapress)
6LSFNUVBGFTUBF4IOB/EPVUOÑ(MMPHKBO
&
EIFOÑGBNVMMJOÑF(MMPHKBOJUOÑUFSSJUPSJOF-VHVUUÑ
#BSBOJUVLSFNUVBGFTUBF4IÑO
/EPVU RÑ ÑTIUÑ QBKUPS J LÑTBKGBNVMMJFEIFRÑOKÑIFSÑTIUÑ
HKJUIÑ QP UIVBKTF FEIF F GFTUPKOÑTJGFTUÑGBNJMKBSF4JÎEPWKFU
FEIFOÑLÑTBKSBEIFGFTUBF4IÑO
/EPVUCBTILPJTIVNÑCFTJNUBSÑ
EIFOKFSÑ[UÑEFWPUTIÑN.FTIB
LSZFTPSFVLSFNUVBOÑPSBððïï
EIFFLSFNUPJEPO1BM5VOBKWJLBS J GBNVMMJTÑ TF ,MJOÑT "J OÑ
ɦBMÑOFQSFEJLJNJUGPMJQÑSKFUÑO
EIFWFQSÑOF4IÑO"OEPVUEIFJ
GUPJCFTJNUBSÑURÑUÑOEKFLJOSSVHÑOFTIFOKUÑSJTÑRÑÑTIUÑUIJSSKB
FQBTINBOHTINFFTFDJMJUCFTJNUBSRÑÑTIUÑQBHÑ[VBSOÑ,SJTIUJO
/EÑSTBOÑPSBøNFTIÑOFVEIÑIPRJ EPO ,FMNFOE 4QBRJ JTI
GBNVMMJUBSJ(MMPHKBOJU&EIFLKP
EJUÑJTIUFHÑ[JNEIFTILBLIBSFKF QÑS UÑ HKJUIÑ F OÑ WFÎBOUJ QÑS
UÑ EFWPUTINJU F 4IÑO "OEPVU
(Dritapress)
P
ÑS EBMMJN OHB WJUFU UKFSB OÑ
LÑUÑ WJU F QSBOJTINF FEIF
TIUÑQJBCPUVFTFi%SJUBw
1SFKEBUÑTòEFSJNÑöRFSTIPS
ñïïøÑTIUÑNCBKUVSOÑ1SJTIUJOÑ
OÑ1BMMBUJOFSJOJTÑQBOBJSJ9*J
PSHBOJ[VBS OHB TIPRBUBU F CPUVFTWFUÑ,PTPWÑTEIFJNCÑTIUFUVSESFKUQÑSTFESFKUJOHBQSFTJEFOUJJWFOEJUES'BUNJS4FKEJV
/Ñ LÑUÑ QBOBJS NPSÑO QKFTÑ NÑ
TIVNÑTFOKÑRJOETIUÑQJCPUVFTF
OHB ,PTPWB 4IRJQÑSJB .BRFEPOJBOHBNCBSÑSBKPOJEIFNÑ
HKFSÑ 1BOBJSJO F IBQJ QJLÑSJTIU
NÑ ò RFSTIPS ñïïø OÑ PSB ðö
QSFTJEFOUJ'BUNJS4FKEJVCBTILÑ
NF QÑSGBRÑTVFTJO F TIPRBUÑT TÑ
CPUVFTWF [ /B[NJ 3SBINBOJO
5ÑQSBOJTIÑNOÑLÑUÑIBQKFTPMFNOF JTIJO FEIF TIVNÑ mHVSB
UÑTQJLBUVSBUÑJOTUJUVDJPOFTIUFUÑSPSFGFUBSFEIFDJWJMF
"KPRÑQÑSOFTFQBLVFCÑOUF
UÑ WFÎBOUÑ LÑUÑ QBOBJS JTIUF QBEZTIJNQSBOJBFTIUÑQJTÑCPUVFTF
i%3*5"w F DJMB JTIUF F WFOEPTVSQSBOÑTIUÑQJWFUKFSBCPUVFTF
NFTUFOEÑOFWFU,ÑUÑFQVOÑF
SFBMJ[PJ %SFKUPSJ J TIUÑQJTÑ CPUVFTF i%SJUBw EIF LSZFSFEBLUPSJ
J SFWJTUÑT i%SJUBw ES EPO -VTI
(KFSHKJTÑCBTILVNFEZCBTILÑQVOÑUPSÑUFUJKEPO+FUPOɩBRJO
EIF EPO "OUPO 6LBK ,KP QVOÑ
EPUÑJTIUFFQBNVOEVSOEPTIUB
QBOEJINÑOFUÑSJOKWFRÑVBOHB[IVBOOÑNFOBYIJNJOFLÑTBK
TUFOEF 1P J QÑSNFOEJN WFUÑN
EJTBRÑNFPSÑUÑUÑSBQVOVBOOÑ
TUFOEÑOFi%SJUÑTw7JMTPO$VMBK
-V[#BMBK"OUPOFUB4IUVm#FSHJUB 0SPTIJ "MFLTBOEÑS 7FTFMJ
"SEJBO4QBRJEIF.BSJO1FSHKPLB1VOBFUZSFJTIUFTIVNÑNF
WMFSÑTFQTFNFRÑOESJNJOFUZSF
QSBOÑ LÑTBK TUFOEF BUB EÑTINPOJORBSUÑFEIFJEFOUJUFUJOFUZSF
GFUBSEIFLPNCÑUBS
4Ñ CBTILV NF MJCSBU EIF CPUJNFU Fi%SJUÑTw JTIJO UÑ QSBOJTIÑN FEIF CPUJNFU F LVWFOEJU
GSBOÎFTLBO UÑ (KBLPWÑT EIF BUP
TIUÑQJTÑCPUVFTFi4IQSFTBw1PSF
SÑOEÑTJTINF ÑTIUÑ QBEZTIJN RÑ
LKPTUFOEÑVWJ[JUVBEIFVNJSÑQSJU OHB TIVNÑ WJ[JUPS EIF EBTIBNJSÑ UÑ MJCSJU NF WMFSÑ ,ÑUÑ
QBOBJSEIFTUFOEÑOUPOÑFWJ[JUPJ
FEIF JQFTILWJ ZOÑ NPOT %PEÑ
(KFSHKJ EIF TIVNÑ NFTIUBSÑ F
CFTJNUBSÑ UÑ "ENJOJTUSBUVSÑT
"QPTUPMJLFUÑ1SJ[SFOJ/EÑSMJC-
SBUNÑUÑTIJUVSEIFNÑUÑLÑSLVBS OÑ LÑUÑ SBTU JTIJO #JCMB
'KBMPSJCJCMJL.POPHSBmBFEPO
-VTI (KFSHKJU NCJ /ÑOÑO UPOÑ
5FSF[Ñ ,SJTIUFSJNJ OEÑS TIRJQUBSJES;FG.JSEJUB*TMBNJ[JNJJ
TIRJQUBSÑWFOÑTIFLVKJBVUPSJU
EPO4IBO;FmEIFMJCSBUÑUKFSÑ
&EIF LKP QÑSWPKÑ JTIUF F NJSÑ
GSZUEIÑOÑTF EIF OKÑ EÑTINJ F
WPHÑM F QBSB OKÑ PQJOJPOJ NÑ UÑ
HKFSÑ 4IQSFTPKNÑ RÑ FEIF OÑ
UÑ BSEINFO QSBOJB F %SJUÑT UÑ
KFUÑ FEIF NÑ F QBTVS NF UJUVK F
NFCPUJNFUÑSFKB6SPKNÑRÑTÑ
CBTILVNFEBTIBNJSÑUFMJCSJUUÑ
TIJIFNJOÑQBOBJSJO9**OÑWJUJO
ñïðïFQTFKPFEIFOÑQBOBJSFUF
UKFSBUÑSBKPOJU
(Dritapress)
6LSFNUVBGFTUBFTIÑO(KPO1BHÑ[VFTJUOÑ 'FTUBF;FNSÑTTF,SJTIUJUOÑ7JUJEIF+BHPEÑ
UÑ
;MMBLVRBO
MÑLÑUJKðø RFSTIPS
WJUJ OÑ EZ
i(Ñ[PKVOJTVLTFTFWFEIFUÑNJSBWFUÑUKFSÑWFw%PO-VTI(KFSHKJ
M
F ñó RFSTIPS GBNVMMJB F
;MMBLVRBOJU LSFNUPJ GFTUÑOF4IÑO(KPO1BHÑ[VFTJUEIF
TJÎ ÑTIUÑ USBEJUÑ OÑ LFUÑ GBNVMMJ
LKP EJUÑ V QBSBQSJK OHB USF EJUÑTIJLVCFTJNUBSFUNFQKFTÑNBSSKFO F UZSF OÑ NFTIÑ EIF MVUKF
QBUÑOSBTUJOUÑQÑSHBUJUFOTIQJSUÑSJTIUQÑSOKÑLSFNUJNTBNÑUÑ
EFOKÑUÑLÑTBKGFTUF%VLFQBTVS
QBSBTZTIRFLZÑTIUÑWJUJJQBSÑJ
EPO*[BL%PEÑTTJGBNVMMJUBSJSJ
J GBNVMMJTÑ TF ;MMBLVRBOJU BJ TF
CBTILV NF CFTJNUBSFU F GBNVMMJTÑ UÑ SJOKU EIF LPSJO V BOHB[IVBO NBLTJNBMJTIU RÑ LKP EJUÑ
UÑGFTUPIFUBTIUVTJÎJLBIJKFEIF
HKJUINPOÑ F LB LSFNUVBS GBNVMMJBF;MMBLVRBOJU
1ÑS UB CÑSÑ FEIF NF UÑ NBEIÑSJTINF LFUÑ GFTUF NFTIÑO F
VEIÑIPRJEPO-VTI(KFSHKJGBNVMMJUBSJLBUFESBMFTTF1SJ[SFOJU
JTIPRÑSVBSFEIFOHBNFTIUBSUÑ
GBNVMMJWFUKFSB
/ÑNFTIÑNPSJQKFTÑOKÑOVNÑS J NBEI J CFTJNUBSÑWF FEIF
OHB GBNVMMJUÑ UKFSB LV FEIF QTF
JTIUF OKÑ EJUÑ NF TIJ LKP OVL J
QFOHPJBUBRÑNFQSBOJOFUZSFUB
SSJTJOFEIFNFTIVNÑHÑ[JNJOF
LÑTBKEJUF
(KBUÑ QSFEJLJNJU EPO -VTI
(KFSHKJ OB LVKUPJ FEIF OKÑ IFSÑ
TF LVTI KFNJ TB F SÑOEÑTJTINF
ÑTIUÑGFKBRÑOFJQÑSLBTJNTBOB
CÑOÑUÑKFNJLSFOBSFOÑUÑOKÑKUÑOLPIÑUÑEJNÑUÑKFNJUÑQFSWVKUÑTIÑN UÑ EJNÑ UB EÑTINPKNÑGFOÑNFTIFNCVKFNFWFQSB
EVLF KV HÑ[VBS TVLTFTJU EIF UÑ
NJSBWF UÑ UKFSÑWF 1BTUBK NFTIB
WB[IEPJNFSJUNJOF[BLPOTIÑN
EIFOÑNPNFOUJOFTILÑNCJNJU
UÑ QBRFT %PO -VTIJ QSBQÑ OB
CÑSJUÑNFOEPKNÑRÑTILÑNCJNJ
JQBRFTUÑNPTNCFUFUWFUÑNOKÑ
SJUQPSRÑNF[FNÑSEIFWFUÑEJKF
UÑQBKUVBSNF;PUJOUBQÑSDKFMMJN
QBRFOUÑOKFSJUKFUSJ
/ÑGVOEUÑNFTIÑT%PO*[BLVGBMÑOEFSPJEIFKVVSPJGFTUFOF
4IÑO(KPO1BHÑ[VFTJUUÑHKJUIÑ
CFTJNUBSFWF
(Leonora Gojani)
mMJBMFU F "ENJOJTUSBUVSÑT "QPTUPMJLF UÑ
1SJ[SFOJU LSZFTJTIU
OÑ 7JUJ EIF +BHPEÑ
V LSFNUVB NF TPMFNOJUFU TIVNÑ UÑ
NBEI GFTUB F [FNSÑT
TF ,SJTIUJU 'FTUJNJ
RFOESPS NF QSBOJOÑ
F TIVNJDÑT TF NFTIUBSÑWF V CÑ OÑ 7JUJ
OÑ mMJBMJO F GBNVMMJTÑ TF #JOÎÑT
LV NFTIÑO LSZFTPSF F VEIÑIPRJ JQFTILWJ J ZOÑ NPOT %PEÑ
(KFSHKJ .F LÑUÑ SBTU JQFTILWJ
ZOÑ QBUJ SBTUJO mMMPJ FEIF WJUJO
NFTIUBSBLðôïWKFUPSJOFMJOEKFT
TF 4IÑO (KPO .BSJB 7JBOOFZ
QBKUPSJU UÑ GBNVMMJUBSÑWF EIF UÑ
UÑ HKJUIÑ NFTIUBSÑWF UÑ CPUÑT
.POT %PEÑ (KFSHKJ NF IBQKFO
F WJUJU NFTIUBSBL BJ VB ESFKUPJ
FEIF QPSPTJOÑ F WFU OÑQÑSNKFU
OKÑMFUSFCBSJUPSFESFKUVBSNFTIUBSÑWF SSFHVMMUBSÑWF SSFHVMMUBSÑWF CFTJNUBSÑWF EIF UÑ HKJUIÑ
OKFSÑ[WFWVMMOFUNJSÑ"JJGUPJUÑ
HKJUIÑRÑTBNÑEFOKÑTJTIUUÑQÑSNCZMMJO WJUJO F 4IÑO 1BMJU EIF
NF[FNÑSUÑTJORFSUÑUÑIZKOÑOÑ
WJUJOFNFTIUBSJTÑ,KPEJUÑJTIUF
WÑSUFUOKÑEJUÑFWFÎBOUÑEIFOKÑ
EJUÑGFTUFEIFHÑ[JNJQÑSUÑHKJUIÑ/VNSJJCFTJNUBSÑWFJTIUFJ
NBEIBRJNBEITBLJTIBOÑGPSNÑUÑCBSLÑTFOEÑSUVBSOÑLÑUÑ
RZUF[ÑOVLJ[JOUF1PSFEIFQTF
JTIUFWBQÑEIFEKFSTBOVLNVOHPOUF OÑ GZUZSÑO EIF OÑ USVQJO
F UÑ QSBOJTINÑWF CFTJNUBSÑU
QÑSDPMMÑO NF WÑNFOEKF NFTIÑO
TIFOKUFEIFQPSPTJOÑFJQFTILWJU
UPOÑ
&EIF OÑ +BHPEÑ HKJUIBTIUV V
GFTUVBLKPGFTUÑNFOKÑTPMFNOJUFU
UÑNBEI&EIFQTFUÑQSBOJTIÑN
JTIJOOKÑOVNÑSJWPHÑMJNFTIUBSÑWF NFHKJUIBUÑ J NBEI JTIUF
OVNSJ J CFTJNUBSÑWF EIF BUZSF
RÑKBOÑUÑEFWPUTIÑN;FNSÑTTÑ
CVUÑEIFUÑQÑSWVBKUVSUÑ,SJTIUJU.FTIÑOLSZFTPSFFVEIÑIPRJ
EPO "OUPO 6LB QÑSHKFHKÑT OÑ
4FNJOBSJO i-B[ÑS .KFEBw OÑ
1SJ[SFO "J NF ɦBMÑO F QSFEJLJNJU J OEJINPK UÑ QSBOJTINJU RÑ
TB NB NJSÑ UB QÑSKFUPKOÑ LÑUÑ
EJUÑ NBEIÑTIUPSF .JSÑ V QBGTIJNOÑGFTUBUFGBNVMMJWFUPOB
(Dritapress)
%SJUB
2FSTIPSñïïø
.ÑñøRFSTIPSVGFTUVBEJUBFQBKUPSJUUÑ
,JTIÑTOÑ(KBLPWÑEIF1PUFSR
4IÑO1KFUSJEIF4IÑO1BMJ
/ÑBNCJFOUFUÑSFKB
,PMQJOH,PTPWBWJKPOQSPKFLUJOQÑS
BGUÑTJNJOFUÑSSJUVSWF
/
P
BT EPOBDJPOJU OHB
(KFSNBOJB 4IPRBUB
Kolping Kosova LB SJmMMVBS
BLUJWJUFUJO OÑ BNCJFOUF UÑ
SFKB UÑ QBKJTVSB NF LPNQKVUFSÑEIFQBKJTKFUÑUKFSB
QÑS UÑ WJKVBS NF QSPKFLUJO
F BGUÑTJNJU UÑ UÑ SSJUVSWF
LÑUÑIFSÑOÑGVTIÑOFCJ[OFTJU ,SZFUBSJ J 4IPRBUÑT
,PMQJOH ,PTPWB /JLPMMÑ
,ÑSIBOBK QPIPO TF GBMÑ
EPOBDJPOJU OHB (KFSNBOJB
4IPRBUB WJKPO BLUJWJUFUJO
OÑ BNCJFOUF TIVNÑ NÑ UÑ
NJSB NF OKÑ IBQÑTJSÑ NÑ
UÑ NBEIF TJ EIF QBKJTVS
NFLPNQKVUFSÑUÑSJOK"J
UIPUÑ TF 4IPRBUB ,PMQJOH
ÑTIUÑTIPRBUÑNFOKÑSSKFUÑ
OEÑSLPNCÑUBSF UÑ TIQÑSOEBSÑ OÑ NCJ ôï WFOEF UÑ
CPUÑT OEÑSTB WFUÑN OÑ
,PTPWÑ WFQSPKOÑ SSFUIðô
EFHÑ UÑ 4IPRBUÑT LSZFTJTIU OÑQÑS GBNVMMJ LV UÑ SJOKUÑ
[IWJMMPKOÑBLUJWJUFUɩFNFMVFTJJ
LÑTBK TIPRBUF UIPUÑ BJ LB RFOÑ
OKÑ QSJGU LBUPMJL RÑ LB KFUVBS OÑ
TIFLVMMJO 9*9 OÑ (KFSNBOJ NF
FNSJO "EPMQI ,PMQJOH "EPMQI
,PMQJOHVOÑLPIÑOLVSLBKFUVBS
LBOEJINVBSTIVNÑUÑSJOKUÑDJMÑUOÑLPIÑOFUSBO[JDJPOJULJTIJO
NCFUVSOÑSSVHÑEIFQBQFSTQFLUJWÑ"JVTJHVSPOUFTUSFIÑEIFJ
QÑSLSBIUF OÑ NÑOZSB UKFSB LÑUB
OKFSÑ[RÑBUBUÑNCJKFUPOJOUIPUÑ ,ÑSIBOBK 4IPRBUB ,PMQJOH
OÑ ,PTPWÑ LB mMMVBS WFQSJNUBSJOÑ F TBK NFOKÑIFSÑ QBT MVGUÑT
OÑWJUJOðøøø/ÑmMMJN,PMQJOH
,PTPWBLBSFBMJ[VBSEJTBQSPKFLUF
OÑ SJOEÑSUJN OÑ SBKPOJO F 1FKÑT
EIF LB OEJINVBS OÑ OEÑSUJNJO
EIF SJOEÑSUJNJO F JOGSBTUSVLUVSÑTOÑNCBSÑ,PTPWÑO.ÑWPOÑ
4IPRBUBÑTIUÑPSJFOUVBSOÑBGUÑTJNJO QSPGFTJPOBM UÑ UÑ SSJUVSWF
UIPUÑ ,ÑSIBOBK 1ÑSNFT LÑUZSF
BLUJWJUFUFWF ,PMQJOH ,PTPWB
NVOEPIFURÑUÑQÑSLSBIÑQPQVMMBUÑO UÑ QÑSLSBIÑ GFNSÑO EIF
SJOJOÑ 1ÑSNFT LÑUZSF LVSTFWF
EIF BLUJWJUFUFWF NVOEPIFNJ RÑ
UV OEJINPKNÑ LÑUZSF HSVQFWF
UÑ OKFSÑ[WF RÑ UÑ JOUFHSPIFO OÑ
USFHVOFQVOÑTEIFUÑTJHVSPKOÑ
FL[JTUFODÑO TRBSPO BJ 1SPKFLUJ
NÑ J SÑOEÑTJTIÑN RÑ ,PMQJOH
,PTPWBLBSFBMJ[VBSEFSJNÑUBOJ
ÑTIUÑ OEJINB RZUFUBSÑWF LSZFTJTIUQVOÑLÑSLVFTWFOÑ2FOESÑO
3BKPOBMF UÑ 1VOÑTJNJU OÑ 1SJ[SFO OÑ BGUÑTJNJO QSPGFTJPOBM OÑ
MÑNJOFCJ[OFTJUCBTILÑLPIPSÑ
2Ñ OHB WKFTIUB F WJUJU ñïïñ
LBmMMVBSTÑQVOVBSJ2FOESBQÑS
"GUÑTJNJOFUÑ3SJUVSWFv,PMQJOH
,PTPWBiOÑ1SJ[SFO2ÑBUÑIFSÑ
OÑ 1SJ[SFO KBOÑ PGSVBS BGUÑTJNF
QSPGFTJPOBMF QÑS UÑ SJOKUÑ NF
TILPMMÑ UÑ QÑSGVOEVBS UÑ QBQVOÑU BUB RÑ J SJLUIFIFO WFQSJNUBSJTÑ QSPGFTJPOBMF OKFSÑ[JU
ô
,*4)"/´,0407´
RÑ OEPEIFO QBSB UIFNFMJNJU UÑ
FL[JTUFODÑTQSPGFTJPOBMFFUK.FOBYIFSJ J QSPKFLUJU "SCFOɩBÎJ
UIPUÑ TF TVLTFTJ J LÑUJK QSPKFLUJ
HKBUÑWJUFWFUÑLBMVBSBFLBTIUZSÑ
LÑUÑ PSHBOJ[BUÑ RÑ UÑ WB[IEPIFU NF QSPKFLUJO F BGUÑTJNJU UÑ
UÑ SSJUVSWF OÑ GVTIÑO F CJ[OFTJU
"J QPIPO TF OKÑ OVNÑS J NBEI
JBUZSFRÑJLBOÑWJKVBSUSBKOJNFU
LBOÑ HKFUVS QVOÑ EIF QÑSNFOE
UÑ QVOÑTVBSJU OÑ CBOLÑO /-#
1SJTIUJOBTJEIFBUBUÑQVOÑTVBSJU
OÑIJQFSNBSSLFUFUFNÑEIBFUKFSB(KBUÑTILPMMJNJUNFNPEVMF
OÑWFQSJNUBSJOÑFCJ[OFTJUCBTILÑLPIPSÑUIPUÑɩBÎJLBOEJEBUÑU
EPUÑNVOEU}J[CBUPKOÑOKPIVSJUÑ F UZSF UFPSJLF OÑ QSBLUJLÑ
;PUÑSJ ɩBÎJ HKJUIBTIUV LB QPUFODVBS TF UÑ HKJUIÑ LBOEJEBUÑU
F DFSUJmLVBS OHB LKP 4IPRBUÑ
QÑS FEVLJNJO F UÑ SSJUVSWF OÑ
CJ[OFTJO NPEFSO F RÑ KBOÑ EJTB
RJOESB LBOEJEBUÑ LBSBLUFSJTUJLÑ
FUZSFÑTIUÑTFNCJöïQÑSRJOEF
UZSFLBOÑHKFUVSWFOEFQVOÑTJNJ
HKÑRÑFEIFOÑUÑBSEINFONFOEPKNÑUBWJKPKNÑLÑUÑQSBLUJLÑ
QBTJÑTIUÑUSFHVBSTIVNÑFTVLTFTTINF
.FUPEJLB EIF EJEBLUJLB F
NÑTJNEIÑOJFTVEIÑ[JNFUUFPSJLFQÑSWPKBUWFUKBLFOÑMJEIKFNF
OKÑTJUÑNÑTJNPSFQMPUÑTPIFONF
WÑOJFOOÑQÑSEPSJNUÑOKÑUFLOJLF NPEFSOF WJ[VBMJ[VFTF TJ EIF
NFTKFMMKFOFTIFNCVKWFQSBLUJLÑ
HKBUÑNÑTJNJUUIPUÑɩBÎJ
7MFO UÑ UIFLTPIFO FEIF SF[VMUBUFU UFKFU UÑ MBLNVFTINF OÑ
LÑUÑ MÑNJ EFSJ NÑ UBOJ OKÑ OVNÑS J NBEI J LBOEJEBUÑWF RÑ
LBOÑ LBMVBS OÑQÑS BGUÑTJNFU F
,PMQJOH ,PTPWBi KBOÑ JOUFHSVBS
OÑ USFHVO F QVOÑT /Ñ BSSJUKFO
F LÑUZSF SF[VMUBUFWF OEJINPO
TIVNÑ FEIF CBTILÑQVOJNJ J
OHVTIUÑ NF JOTUJUVDJPOF RFWFSJUBSF EIF KP RFWFSJUBSF TJEPNPT
BJ NF 2FOESÑO 3BKPOBMF
UÑ1VOÑTJNJUOÑ1SJ[SFOQB
UÑDJMÑOUÑBSSJUVSBUUPOBEP
UÑ JTIJO UÑ NBOHÑUB UIPUÑ
BJEIFTIUPOTFOHBBLUJWJUFUFUFLÑTBKTIPRBUFHKJUITFTJ EVIFU UÑ QPUFODVBS
FEIFQVOÑOFQBMPEITINF
UÑ VEIÑIFRÑTJU TIQJSUÑSPS
%PO,FMNFOE4QBÎJOÑQÑS
GBNJMKFU ,PMQJOH RÑ ÑTIUÑ
EVLFJSFBMJ[VBSNFTVLTFT
NF WVMMOFU EIF EBTIVSJ UÑ
QBTIPRF WFQSJNUBSJOÑ OÑ
QVOÑO EIF PSHBOJ[JNJO F
UÑSJOKWFEIFUÑSFKBWFEIF
LÑUÑWFQSJNUBSJEPUBWB[IEPKÑ FEIF OÑ UÑ BSEINFO
LBQSFNUVBSBJ
/Ñ LVBEÑS UÑ QÑSQKFLKFWF QÑS [HKFSJNJO F BLUJWJUFUFWF UÑ WFUB LSZFTJB
F TIPRBUÑT i,PMQJOH ,PTPWBw NF TFMJ OÑ 1SJ[SFO
QSFKEBUÑTðöñóRFSTIPSLB
RFOESVBS OÑ RZUFUJO &OEFO UÑ
(KFSNBOJTÑOÑLVBEÑSUÑBLUJWJUFUJULPMQJOHNÑTFMJUÑi,PMQJOH
&OEFOJUwEIFi,PMQJOH,PTPWBw
TJEIFQÑSNVOEÑTJUÑF[HKFSJNJU
UÑQBSUOFSJUFUJUFEIFOÑRZUFUFUF
UKFSBOÑ(KFSNBOJ
.F LÑUÑ SBTU LSZFUBSJ J TIPRBUÑT i,PMQJOH ,PTPWBw [ /JLPMMÑ ,ÑSIBOBK VEIÑIFRÑTJU F
,PMQJOHVU UÑ RZUFUJU UÑ &OEFOJU
J OKPGUPJ QÑS IJTUPSJLVO F TIPRBUÑT i,PMQJOH ,PTPWBw RÑ OHB
UIFNFMJNJ J TBK F EFSJ NÑ TPU
/EÑSTB VEIÑIFRFTJ TIQJSUÑSPS J
GBNJMKFT LPMQJOH EPO ,FMNFOE
4QBRJJLBOKPGUVBSQÑS[HKFSJNJO
FGBNJMKFWFUÑSFKBOÑQÑSGBNVMMJ
UÑ JQFTILWJTÑ TF ,PTPWÑT /EÑSLBRESFKUPSJFL[FLVUJWJTIPRBUWT
i,PMQJOH ,PTPWBw ; "SCFO
ɩBRJ OÑ RZUFUJO &OEFNJU QBSB
[ZSUBSÑWFUÑMBSUÑUÑLÑTBKTIPRBUF
EIFTIVNÑTUVEFOUÑWFNCBKUJOKÑ
MJHKÑSBUÑ QÑS TIUFUJO NÑ UÑ SJ OÑ
CPUÑ QÑS SFQVCMJLÑO F ,PTPWÑT
NF ÎSBTU QSF[BOUPJ UÑ BSSJUVSBU
F TBK QBT MVGUÑT F EFSJ NÑ TPU TJ
EIFQÑS[HKFSJNJOFQBSUOFSJUFUJU
UÑ TIPRBUÑT i,PMQJOH ,PTPWBw
NFWFOEFUFUKFSBTJOÑ(KFSNBOJEIFOÑTIUFUFUFUKFSBOÑCPUÑ
1BTUBK GPMJ QÑS NVOEÑTJUÑ RÑ UÑ
SJOKUÑ OHB ,PTPWB UÑ TUVEJPKOÑ
OÑ (KFSNBOJ EVLF NPT F MÑOÑ
BOBTIQBFQPUFODVBSHKFOEKFOF
WÑTIUJSÑUÑTIÑOEFUÑTJTÑ/ÑLÑUÑ
UBLJN UÑ QÑSCBTILÑU JTIUF FEIF
JQFTILWJ J 0TOBCSVDLJU J DJMJ
LÑUP LÑSLFTB QP TB J EÑHKPJ OHB
ESFKUPSJFL[FLVUJWUÑ[ɩBRJJLB
QÑSLSBIVSOÑUÑSÑTJEVLFQPUFODVBSTFTÑTIQFKUJEPUBWJ[JUPKOÑ
TIPRBUÑO i,PMQJOH ,PTPWBw OÑ
TFMJ OÑ 1SJ[SFO HKÑ RÑ "SCFO
ɩBRJVEÑTIJSPKNJSÑTFBSEIKFOÑ
TIUFUJO NÑ UÑ SJ OÑ 3FQVCMJLÑO
F,PTPWÑT
ÑNFTIÑOTPMFNOFUÑPSÑT
ððïïQÑSUÑQBSÑOIFSÑOÑ
LJTIÑO FEIF QTF FOEF UÑ QBQÑSGVOEVBS NBEIÑTIUPSF F DJMB OVL
NVOEUFUJQSBOPOUFUÑHKJUIÑCFTJNUBSÑUFTIVNUÑRÑTIUFHUVBO
QÑS UÑ OEFSVBS LFUB EZ BQPTUVKU
OHBLPIBF,SJTIUJU&VEIÑIPRJ
EPO 7JLUPS 401* GBNVMMJUBS OÑ
'FSJ[BKEIF%SFKUPSJ$BSJUBTJUUÑ
,PTPWÑT
/ÑQSFULVOFSBTUJUEPO7JLUPSJUIFLTPJSPMJOFTIÑO1KFUSJUOÑ
CBTILÑTJOÑFQBSÑLVS,SJTIUJJB
CFTPJ SPMJO VEIÑIFRÑT OÑ LJTIÑ /HBTIÑO1KFUSJJLFNJFEIFEZ
MFUSBQBTUPSBMFLVBJUSBKUPOÎÑTIUKFUTIQJSUÑSPSFEIFEJTDJQMJOBSFUÑ
LJTIÑT OÑ WB[IEJN EPO 7JLUPSJ
'PMJQÑSSPMJOFNBEIFOÑQÑSIBQKF UÑ MBKNJU UÑ HÑ[VFTIÑN RÑ CÑ
SJTIÑO1BMJEVLFUIFLTVBSFEIF
KVCJMFVOFNBEIJDJMJLÑUÑEJUÑ
QÑSGVOEPJQJLÑSJTIUOÑLÑUÑLJTIÑOÑ(KBLPWÑLVTIUVBSLÑUZSF
EZBQPTUVKWF4IÑO1BMJLBTILSVBS
QFTÑNCÑEIKFUÑMFUSBCBSJUPSFNF
OKÑTUJMWÑSUFUMBQJEBSLBQÑSGTIJSÑ
NCBSÑUIFTBSJOFGFTÑUÑUFPMPHKJTÑEIFUÑNPSBMJU.FVEIÑUJNFUF
UJKNJTJPOBSFCÑSJRÑLJTIBUÑKFUÑ
FHKJUIÑNCBSTINFEVLFJTIUSVBS
LÑTIUV UIFNFMFU F RZUFUÑSJNJU
EIF UÑ LVMUVSÑT TÑ LSJTIUFSÑ RZUFUBSF"JCÑSJTÑQBLVUSJVEIÑUJNFBQPTUPMJLFOÑ.FTEIF%IF
NFLÑUPɦBMÑBJQÑSGVOEPOBVUPCJPHSBmOÑFWFUiLuftën e mirë e
luftova, vrapimin e kreva fenë e
ruajta. Qysh tash më pret gati kurora e drejtësisë , që atë ditë do të
ma jep Zotiw ñ UJN ó ö÷
4IÑO
1KFUSJ EIF 4IÑO 1BMJ SSFUI WJUJU
õöKBOÑNBSUJSJ[VBSOÑ3PNÑQÑS
BUÑBSTZFBUZÑTIUÑFEIFRFOESBF
LSJTIUFOJ[NJULVNCJWBSSFUFUZSF
KBOÑOEÑSUVBSCB[JMJLBUNBEIPSF
,SFKU OÑ GVOE %PO 7JLUPSJ
GUPJ CFTJNUBSÑU RÑ UÑ CÑIFO NF
WVMMOFUJOFUZSFOKÑHVSÑOEÑSUVFT
OÑ LÑUÑ PCKFLU UÑ QBQÑSGVOEVBS
J DJMJ ÑTIUÑ WMFSB NÑ F NBEIF RÑ
MJEIF LSFKU TIFLVKU TJ EÑTINJ UÑ
JEFOUJUFUJU UPOÑ LPNCÑUBS EIF
GFUBSEVLFQPUFODVBSTFLKPÑTIUÑ
WMFSBNÑFNBEIFRÑLBLZTIUFU
QPTBJLSJKVBSNFUÑDJMJOEVIFUUÑ
LSFOPIFU
&EIFOÑ1PUFSRmMJBMLZJGBNVMMJTÑTÑ(MMBWJRJDÑTLVTJQBKUPS
LBOÑ4IFOKUÑSJU1KFUSJOF1BMJOV
LSFNUVBLKPGFTUÑEIFNCMPEIJOKÑ
OVNÑS UÑ NBEI UÑ CFTJNUBSÑWF
NJRWF EIF EBTIBNJSÑWF RÑ LBOÑ
BSEIVSOHB-VHVJ%SJOJU-VHVJ
#BSBOJUEIFBOÑWFUKFSBGRJOKÑ/Ñ
LÑUÑmMJBMNFTIÑOLSZFTPSFOÑPSB
ððFVEIÑIPRJGBNVMMJUBSJJ#JORFT
EPO"MCFSU%FNBK4ÑCBTILVNF
UÑLPODFMFCSVBOFEIFEJTBNFTIUBSÑ UÑ EFLBOBUJU UÑ 1FKÑT %PO
"MCFSUJ OÑ ɦBMÑO F SBTUJU TILPRJUJ EJTB GSBHNFOUF OHB 4ILSJNJ
4IFOKURÑLBOÑUÑCÑKOÑNFKFUÑO
EIF TIFNCVMMJO F 4IÑO 1KFUSJU F
1BMJUEIFJGUPKHKJUIÑBTIUVFEIF
CFTJNUBSÑURÑWB[IEJNJTIUUÑLÑSLPKOÑOEJINÑOEIFOEÑSNKFUÑTJOÑFLÑUZSFTIFOKUÑSWF&EIFLKP
GFTUÑ TJ OÑ (KBLPWÑ 1PUFSR EIF
OÑWFOEFUUKFSBVLSFNUVBNFTPMFNOJUFUUÑNBEI/VLNVOHVBO
FEIF VSJNFU BUZSF RÑ NCBKOÑ F
FNSBUFCVLVS1KFUÑSF1BM
(Dritapress)
.Ñ ð ,PSSJL ñïïø OÑ #SF[PWJDÑ V NCBKU
NCMFEIKBFNFTIUBSÑWFOÑLSZFNFJQFTILWJOUPOÑ.POT%PEF(KFSHKJO
/
Ñ BHKFOEÑO F LÑUJK UBLJNJ
JTIUF$BSJUBTJJ,PTPWÑT
)BQKFOFUBLJNJUFCÑSJ%PO
7JLUPS 401* %SFKUPS J $BSJUBTJU UÑ ,PTPWÑT EVLF EÑTIJSVBS
NJSÑTFBSEIKFO F UÑ HKJUIÑWF OÑ
LÑUÑUBLJN%PO7JLUPSJTILVSUJNJTIU QSF[BOUPJ TUSBUFHKJOÑ F
$BSJUBTJU UÑ ,PTPWÑT UÑ DJMÑO F
LFNJ OEÑSUVBS OÑ CBTILÑQVOJN
NF $BSJUBTFU /EÑSLPNCÑUBSF
EVLFUIFLTVBSFEIFBOHB[IJNJO
QÑSLVTIUJNJO QFSTPOBM OÑ JNQMFNFOUJNJO F TBK /Ñ WB[IEJN
%PO 7JLUPSJ UIFLTPJ CBMMBGBRJNJOFUJKOÑ$BSJUBTLVFHKFUJOÑ
OKÑHKFOEKFLBPUJLFNFQSPCMFNF
EIFTmEBUÑOESZTINFHKZRÑTPSF
QSPCMFNFU NF JOTUJUVDJPOFU QPMJDPSFNFMBSHJNJOFTIVNÑ$BSJUBTFWF/EÑSLPNCÑUBSFUÑDJMBU
WFÎJTIJOMBSHVBSOHB,PTPWBEIF
OVL LJTIJO CBTILÑQVOJNF NÑ
UVUKF NF $BSJUBTJO F ,PTPWÑT
1BTUBK J GUPJ UÑ HKJUIÑ NFTIUBSÑU
RÑUÑTIJLPKOÑ$BSJUBTJOF,PTPWÑTTJQKFTÑUÑWPLBDJPOJUUÑUZSF
.BSL1BMPLBHB[FUBS EIFTJUÑUJMMÑUBLPSSFTQPOEPKOÑ
1BTUBK NPSJ ɦBMÑO .POT %PEÑ
(KFSHKJ *QFTILÑW J DJMJ CÑSJ OKÑ
WÑTIUSJN UÑ UIVLUÑ TF TJ EVIFU
UÑ QBSUJDJQPIFU OÑ KFUÑO F $BSJUBTJU UIFLTPJ TF $BSJUBTJ ÑTIUÑ
NVOEÑTJB KPOÑ QÑS UÑ OEJINVBS
UÑUKFSÑU
/Ñ LÑUÑ UBLJN LV JTIJO UÑ
QSBOJTIÑN QP UIVBK TF UÑ HKJUIÑ
GBNVMMJUBSÑU F GBNVMMJWF UPOB V
DBLUVBEJUBF$BSJUBTJU
E katërta e diele e Krezhmeve
,KPEJUÑEPUÑTIÑOPIFUFEIFOÑ
,BMFOEBSJO F ,JTIÑT LBUPMJLF
TJ EJUF F $BSJUBTJU UÑ ,PTPWFT
5BLJNJ WÑSUFUÑ JTIUF $BSJUBUJW
7ÑMMB[FSPS J DJMJ QÑSGVOEPJ NF
ESFLÑOFTIUSVBSQÑSUÑHKJUIÑUÑ
QSBOJTINJUNFOKÑBUNPTGFSÑWÑMMB[ÑSPSF/ÑNCBSJN%PO7JLUPSJ QÑS[FNÑSTJTIU GBMÑOEFSPJ UÑ
HKJUIÑQKFTÑNBSSÑTJUEVLFJGUVBS
FEIFOKÑIFSÑRÑUÑLZÎFOOÑQÑSNFT CPSEJU UÑ GBNVMMJTÑ OÑ QSPKFLUFUF$BSJUBTJUUÑ,PTPWÑT
(Dritapress)
õ
%SJUB
2FSTIPSñïïø
,*4)"/´#05´
&ODJLMJLBFSFF1BQÑT
i&WÑSUFUBOÑEBTIVSJw
%
PUÑQBSBRJUFUOÑLPOGFSFODÑO F TIUZQJU UÑ ö LPSSJLVU
UÑ BSEITIÑN OÑ PSÑO ðð òï OÑ
4BMMÑO F 4IUZQJU UÑ 7BUJLBOJU
&ODJLMJLB F SF F TIVNÑQSJUVS F
#FOFEJLUJU 97* i$BSJUBT JO WFSJUBUFw i& WÑSUFUB OÑ EBTIVSJw
1BSBTIJLPIFO LBUÑS EJTLVUJNF
LSZFTPSF BJ J LBSEJOBMJU 3FOBUP
3BGBFMF.BSUJOPLSZFUBSJ,ÑTIJMMJU1BQOPSQÑS%SFKUÑTJF1BRFJ
LBSEJOBMJU 1BVM +P[FG ,PSEFT
LSZFUBS J ,ÑTIJMMJU 1BQOPS $PS
6OVNJJN[PU9IBNQBPMP,SFQBMEJUTFLSFUBSJ%SFKUÑTJF1BRF
EIFJQSPGFTPS4UFGBOP;BNBOKJU
QFEBHPH J &LPOPNJTÑ 1PMJUJLF
OÑ 6OJWFSTJUFUJO F #PMPOKÑT EIF
LÑTIJMMUBS J UÑ OKÑKUJU EJLBTUFS
QBQOPS (B[FUBSÑU EP UÑ NVOE
UÑ OKJIFO NF UFLTUJO OÑ HKBTIUÑ
HKVIÑJUBMJBOFGSBODF[FBOHMF[F
HKFSNBOFTQBOKPMMFFQPSUVHF[F
%ZEJUÑNÑQBSÑOÑMVUKFOF&OHKÑMMJU UÑ 5ÑO[PU UÑ 4IFOKUPSÑWF
1KFUÑS F 1BM 1BQB OKPGUPJ TF
QJLÑSJTIU BUÑ EJUÑ LJTIUF OÑOTILSVBS&ODJLMJLÑOFUJKUÑUSFUÑ
LVTIUVBS UFNBWF TIPRÑSPSF
&ODJLMJLB i& WÑSUFUB OÑ EBTIVSJw ÑTIUÑ QSB GUFTÑ QÑS UB
UIÑOÑ UÑ WÑSUFUÑO NF EBTIVSJ 1BQB TIQKFHPJ FEIF TF OÑ UÑ
USBKUPO UFNBUJLBU TIPRÑSPSF
RÑ QÑSNCBO A1PQVMPSVN QSPHSFTTJP TILSVBS OHB TIÑSCÑUPSJ
J ;PUJU 1BMJ 7* OÑ WJUJO ðøõö
“Ka për qëllim të thellojë disa
aspekte të zhvillimit të përgjithshëm në epokën tonë, parë në dri-
tën e së vërtetës, të thënë në dashuri.
Ia besoj lutjes suaj – tha në përfundim Ati i Shenjtë - këtë kontribut
të ri, që i jep Kisha njerëzimit,
në përpjekjen e saj për progresin e
qëndrueshëm, plot respekt për dinjitetin njerëzor dhe për kërkesat e
njëmendta të të gjithëve”.
6QBSBRJUOHB4IUÑQJB#PUVFTFF7BUJLBOJUMJCSJRÑQÑSNCMFEILBUFLF[BUF#FOFEJLUJU97*LVTIUVBS4IÑO1BMJU
,
BUFLJ[NBU F #FOFEJLUJU 97* QÑSNCMJEIFO
OHB 4IUÑQJB #PUVFTF F
7BUJLBOJU OÑ OKÑ WÑMMJN UÑ
WFUÑN UÑ QBTVSVBS FEIF
NF OKÑ LPMFLTJPO JLPOPHSBmLi4IÑO 1BMJ "QPTUVMMw
ÑTIUÑ UJUVMMJ J MJCSJU RÑ V
QBSBRJU EKF OÑ 3PNÑ OHB
LBSEJOBMJ (KPWBOJ -BKPMP
LSZFUBSJ(PWFSOBUPSBUJUUÑ
2ZUFUo4IUFUJUUÑ7BUJLBOJU
TÑ CBTILV NF ESFKUPSJO F
4IUÑQJTÑ#PUVFTFEIFESFKUPSJOF.V[FWFUÑ7BUJLBOJU
´TIUÑWFUÑNOKÑOHBCPUJNFUFTIVNUBUÑ4)#7QÑS
"QPTUVMMJO F 1PQVKWF NF
SBTUJOF7JUJURÑJVLVTIUVB
-JCSJ QÑSNCMFEI ñï LBUFLJ[NBU F #FOFEJLUJU 97*
LVTIUVBS4IÑO1BMJUoJQBSJ
NCBKUVS NÑ ñ LPSSJL ñïï÷
o J GVOENJ NÑ ó TILVSU
ñïïøQÑSUJOEJINVBSCFTJNUBSÑUUBOKPIJONÑNJSÑ"QPTUVMMJO
F1PQVKWFEBTIVSJOÑFUJKUÑQBLVmTINF QÑS OKFSJVO TIQJSUJO F
LVKUPO 1BQB o J LBQÑSDFO
LVmKUÑFKFUÑTEIFUÑWEFLKFT F NF LBMJNJO F WJUFWF
CÑIFU BR NBEIÑTIUPSF
TB UÑ GSZNÑ[PKÑ WJHBOÑ UÑ
UKFSÑ UÑ ,JTIÑT OHB 4IÑO
"HPTUJOJUFL4IÑO5PNB
,BUFLJ[NBUFQMPUBUÑ1BQÑT LVTIUVBS 4IÑO 1BMJU
UÑ QÑSLUIZFSB OÑ HKVIÑO
TIRJQF RÑ NVOE UJ MFYPOJ EVLF IBQVS GBRFO UPOÑ
UÑ JOUFSOFUJU OÑ BESFTÑO XXXSBEJPWBUJDBOBPSH
TÑ TIQFKUJ EP UÑ QÑSNCMJEIFO OÑ OKÑ nFUÑQBMPTKF
TIPRÑSVBS FEIF NF IPMMÑTJSB UÑ UKFSB RÑ LBOÑ UÑ
CÑKOÑ NF mHVSÑO F 4IÑO
1BMJUOÑCPUÑFOÑ4IRJQÑSJEVLFQBTVSQBSBTZTITF
"QPTUVMMJ J 1PQVKWF ÑTIUÑ
FEIF VOHKJMMÑ[VFTJ J mTFWF
UÑ *MJSJTÑ & LKP EÑTINPO
UJK 'BRKB F GVOENF F LÑUJK DJLMJ
NCZMMFUNFSSÑmNJOFNBSUJSJ[J- TF'FKBFLSJTIUFSÑUZSFEIFFQBNJU UÑ "QPTUVMMJU GVOE J KBTIUÑ- TBSEIÑTWF UÑ UZSF TIRJQUBSÑWF UÑ
[BLPOTIÑNRÑLUIFIFUOÑmMMJN TPUÑN ÑTIUÑ NF [BOBmMMÑ BQPTTFQTF mHVSB F 4IÑO 1BMJU o OB UPMJLF
/Ñ,B[BLJTUBOVIBQ
,POHSFTJ***/EÑSGFUBS
/
KÑ TILÑNCJN NFOEJNFTI
QÑSQSPCMFNFUFCPUÑTCBTILÑLPIPSFQÑSUÑQSPQP[VBSJEFUÑ
FQBKUJNJUOEÑSGFUBSOÑWFOEFUF
OESZTINFQÑSUÑCÑSÑWMFSÑTJNF
FQÑSUÑEIÑOÑLÑTIJMMBLZÑTIUÑ
FEIF RÑMMJNJ J ,POHSFTJU *** UÑ
MJEFSÑWF GFUBSÑ CPUÑSPSÑ F USBEJ-
OF %FMFHBDJPOJ WBUJLBOBT LSZFTPIFU OHB LBSEJOBMJ ;IBOo-ZJ
5PSBOLSZFUBSJ,ÑTIJMMJU1BQOPS
QÑS %JBMPHVO /EÑSGFUBS ,JTIÑO
BOHMJLBOF F QÑSGBRÑTPO JQFTILWJ
/JLPMBT #BJOFT %FMFHBDJPOJ J
,JTIÑTTÑ,PTUBOEJOPQPKÑTLSZFTPIFUOHBNFUSPQPMJUJJ'SBODÑT
/Ñ ,POHSFT KBOÑ UÑ QSBOJ-
DJPOBMÑ RÑ V IBQ TPU OÑ "TUBOB
UÑ ,B[BLJTUBOJU /Ñ LÑUÑ UBLJN
EZEJUPS RÑ EP UÑ QÑSGVOEPKÑ
OFTÑS NBSSJO QKFTÑ EFMFHBDJPOF
UÑ GFWF UÑ OESZTINF UÑ CPUÑT UÑ
GUVBS OEFSJ EIF QÑSGBRÑTVFT UÑ
PSHBOJ[NBWF OEÑSLPNCÑUBSF UÑ
0,#TÑ 04#&TÑ F 6OFTLPT
i3PMJJMJEFSÑWFGFUBSÑQÑSOEÑSUJNJOFOKÑCPUFUFMFSBOUFOÑFQPLÑOFHMPCBMJ[JNJUwÑTIUÑUFNBF
EJUÑTTÑQBSÑQMFOBSFUÑUBLJNJU
UÑ NBEI /EÑSTB OFTÑS UÑ QSBOJTINJUUÑOEBSÑOÑUSFHSVQFEP
UÑTILÑNCFKOÑNFOEJNFSSFUIUSJ
UFNBWF QBTVSJB NPSBMF F LVMUVSPSF EIF FUJLB CPUÑSPSF EJBMPHV
F CBTILÑQVOJNJ TPMJEBSJUFUJ
QPTBÎÑSJTIU OÑ LPIÑ LSJ[BTI
/HBCPUBFLSJTIUFSÑKBOÑUÑQSBOJTIÑN,JTIBLBUPMJLFBOHMJLBOF
SVTPPSUPEPLTFPSUPEPLTFF,PTUBOEJOPQPKÑTEIFF3VNBOJTÑUÑ
EZKB ,JTIBU BQPTUPMJLF BSNFOF
EIF 'FEFSBUB #PUÑSPSF -VUFSB-
TIÑN FEIF *TINBFM /PLP
TFLSFUBS J QÑSHKJUITIÑN J 'FEFSBUÑT #PUÑSPSF -VUFSBOF
EIF TFLSFUBS J QÑSHKJUITIÑN J
#BTILJNJU -VUFSBO #PUÑSPS
1ÑS *TMBNJO EP UÑ nBTJO EFMFHBDJPOJ J &HKJQUJU J *OEJTÑ J *OEPOF[JTÑ *SBOJU5VSRJTÑ -JCJTÑ
&NJSBUFWF "SBCF UÑ #BTILVBSB
,VWBJUJU ,JOÑT 3VTJTÑ ,JSLJ[JTUBOJU 4)#"TÑ "SBCJTÑ
4BVEJUF F 1BLJTUBOJU 5Ñ QSBOJTIÑN FEIF QÑSGBRÑTVFT UÑ UKFSÑ
UÑ MBSUÑ UÑ )FCSBJ[NJU UÑ #VEJ[NJU UÑ 4IJOUPJ[NJU *OEVJ[NJU 5BPJ[NJU ;PSPBTUSJ[NJU
/Ñ QÑSGVOEJN UÑ UBLJNJU EP UÑ
IBSUPIFU OKÑ EPLVNFOU J QÑSCBTILÑU 1VOJNFU F QBSBRJUKFT
TÑ FEJDJPOJU ñïïø OÑO LVKEFTJO
F "TBNCMFTÑ TÑ 1ÑSHKJUITINF UÑ
0,#TÑ mMMVBO QBT ɦBMJNJU UÑ
QSFTJEFOUJU LB[BLJTUBOBT /B[BSCBJKFWOÑ"TBNCMFOÑF,PNCFWF
UÑ#BTILVBSBWJUJOFLBMVBS
1BQBWMFSBUFUJLFFNPSBMFKBOÑUÑSÑOEÑTJTINFOÑQPMJUJLÑ
%
VLF QÑSTIÑOEFUVS OÑ NCBSJN UÑ BVEJFODÑT TÑ QÑSHKJUITINFHSVQFUFOESZTINFUÑ
QSBOJTINFOÑBVEJFODÑFOÑNÑOZSÑ UÑ QPTBÎNF QÑSGBRÑTVFTJU F
4IPRBUÑTJUBMJBOFOEÑSQBSMBNFOUBSFA-ÑWSVFTUÑFUJLÑTw1BQBLB
OÑOWJ[VBS SÑOEÑTJOÑ F WMFSBWF
FUJLFFNPSBMFOÑQPMJUJLÑ1BTUBK
EVLFQÑSTIÑOEFUVSQÑSGBRÑTVFTJU
F,ÑTIJMMJUJUBMJBOLVOEÑSGBKEFTÑ
OHSJUJ[ÑSJOOÑGBWPSUÑWJLUJNBWF
UÑLÑTBKTIVQMBLFTIPRÑSPSF
i* OYJT UÑ HKJUIÑ UÑ JNQFOKPIFONFOKÑIPWUÑSJQÑSUJVLVOEÑSWÑOÑ NF TVLTFT GFOPNFOJU
TIVNÑUÑQÑSIBQVSUÑGBKEFTÑFUÑ
NBSSKFTNFEIVOÑUÑCPSYIJUHKÑ
RÑTÑTIUÑUKFUÑSWFÎTFOKÑTLMMBWÑSJQPTIUÑSVFTF6SPKRÑFEIFOHB
BOB TIUFUJU GBNJMKFWF OFWPKUBSF
UÑ DJMBU NBSSJO HVYJNJO UJ EFOPODPKOÑ BUB RÑ QÑSmUPKOÑ OHB
LVTIUFU F UZSF TIQFTI IFSÑ USBHKJLFUÑNPTVNVOHPKÑOEJINB
FNCÑTIUFUKBFOFWPKTINFw
#FOFEJLUJ97*QBTUBKOKÑQÑS-
TIÑOEFUKFQÑSOKFSÑ[JURÑOÑLÑUÑ
QFSJVEIÑ QVTIJNFTI QÑS BSTZF
OHBNÑUÑOESZTINFUOVLNVOE
UÑ LBMPKOÑ EJTB ÎBTUF ÎMPEIKFKF
EVLFVVSVBSUÑNPTVNVOHPKÑ
TPMJEBSJUFUJFBGÑSTJBFOKFSÑ[WFUÑ
EBTIVS&EIFOKÑVSJNJGVOENÑ
1BQB VB ESFKUPJ UÑ SJOKWF RÑ OÑ
LÑUPEJUÑQPKBQJOQSPWJNFEVLF
JTJHVSVBSTFJLVKUPOOÑMVUKF
(Marrë nga Radio Vatikani)
%SJUB
2FSTIPSñïïø
4)&/+5´3*5&,*4)´4
ö
+BLPCJJWKFUSJ
PËRGATITI:
Don Marjan MARKU
/
FFEIFLÑTBKSBEIFEÑTIJSPKNÑUÑWB[IEPKNÑNFTIQKFHJNJO F QPSUSFUFWF UÑ BQPTUVKWF
UÑDJMÑU+F[VTJJ[HKPEIJEFSJTBKFUPOUFOÑUPLÑ%FSJNÑUBOJLFNJ
TILSVBS QÑS 4IÑO 1KFUSJO EIF
WÑMMBJ F UJK "OESFVO /Ñ SFOEJUKFOFðñBQPTUVKWFOFUBLPKNÑEZ
BQPTUVKNFFSNJO+BLPC+BLPCJO
UÑCJSJOF;FCFEFVUFEIF+BLPCJO
UKFUÑSUÑCJSJOF"MGFVU,SBI.L
òðöoð÷ .U ðïñoò
UÑ DJMÑU QBTJ
RÑLBOÑOKÑFNÑSUÑOKÑKUÑQÑSUJ
EBMMVBS KBOÑ FNÑSVBS TJ +BLPCJ J
WKFUÑSEIF+BLPCJJSJ,ÑUPFNÑSJNF OVL F USFHPKOÑ NBEIÑTJOÑ
FUZSFBQPTIFOKUÑSJOÑFUZSFQPS
WFUÑNLVQUJNJOFEBMMJNJUUÑDJMÑU OÑ TILSJNFU F #FTÑMJEIKFT TÑ
3F LBOÑ OKÑ EPNFUIÑOJF UÑ SÑOEÑTJTINF OÑ KFUÑO UPLÑTPSF UÑ
+F[VTJU 4PU EP J LVTIUPKNÑ WÑNFOEKFOKÑSJUQSFKLÑUZSFEZQFSTPOBWFNFOKÑFNÑS&NSJ+BLPC
ÑTIUÑ QÑSLUIJN OHB i*ÈLPCPTw
GPSNÑ F HSFRJ[VBS F FNSJU UÑ
+BLPCJU UÑ OKPIVS OHB #FTÑMJEIKB F 7KFUÑS BQP QBSBBUJU +BLPC
"QPTUVMMJNFLÑUÑFNÑSÑTIUÑWÑMMBJJ(KPOJUEIFÑTIUÑJSFOEJUVS
OÑWFOEJOFEZUÑNFOKÑIFSÑQBT
1KFUSJU UFL VOHKJMMJ TJQBT .BSLVU
.Lòðö
OEÑSTBUFLVOHKJMMJTJQBT .BUFVU EIF -VLÑT HKFOEFU
“
OÑ WFOEJO F USFUÑ UÑ SFOEJUKFT
QBT 1KFUSJU EIF .BUFVU .U ðï
ñ -L õ ðó
OEÑSTB OÑ 7FQSBU F
"QPTUVKWFQBT1KFUSJUEIF(KPOJU
7BQ ð ðò
,Z +BLPC TÑ CBTILV
NF1KFUSJOEIF(KPOJOKBOÑUSF
OYÑOÑTJUUÑDJMÑUNBSSJOQKFTÑNÑ
TÑTIVNUJOÑKFUÑOF+F[VTJUBQP
KBOÑUÑQSBOJTINJUEIFUÑSÑOEÑTJTINJUQÑSUÑ
+BLPCJ TÑ CBTILV NF 1KFUSJO
JTIUF J QSBOJTIÑN OÑ BHPOJOÑ F
+F[VTJUOÑLPQTIUJOF(KFUTFNBOJUQPBTIUVFEIFOÑNPNFOUJO
FTIOEÑSSJNJU+BOÑEZTJUVBUFUÑ
DJMBUKBOÑLSFKUÑTJTIUUÑOESZTINF
OKÑSBQSFKUKFUSÑT/ÑOKÑSBTU+BLPCJ TÑ CBTILV NF EZ BQPTUVKU
UKFSÑ F QÑSKFUVBO MBWEJOÑ F ;PUJU BJ F QB .PJTJVO FEIF &MJOÑ
EVLF CJTFEVBS NF +F[VTJO BJ F
QB +F[VTJO UÑ TIOESJUVS OÑ NÑOZSÑ IZKOPSF OEÑSTB OÑ SBTUJO
UKFUÑSRÑOESPJQSBOÑ,SJTIUJUNF
QMPU WVBKUKF EIF QÑSWVKUÑSJ BJ F
QB NF TZ UÑ WFU TF TJ QÑSWVKUÑSPIFU CJSJ J )ZKJU EIF TF TJ ÑTIUÑ J EÑHKVFTIÑN EFSJ OÑ WEFLKF
1ÑSKFUJNJ J EZUÑ QÑS UÑ JTIUF OKÑ
NVOEÑTJQÑSUVSSJUVSOÑGFFEIF
QÑSUBLPSSJHKVBSOKÑBOTINÑSJOÑ
FUSJVNGBMJ[NJUUÑDJMJOFQÑSKFUPJ
OÑ NPNFOUJO F TIOEÑSSJNJU UÑ
,SJTIUJU"JVEFTIRÑUBTIPIÑTF
BSEIKBF.FTJTÑUÑDJMJOFQSJTUF
QPQVMMJIFCSFOKTJOKÑUSJVNGOVL
EP UÑ KFUÑ WFUÑN OKÑ USJVNG QPS
OÑ SFBMJUFU EP UÑ KFUÑ OKÑ WVBKUKF
EIF MJHTIUJ -BWEJB F ,SJTIUJU
“
Jakobi së
bashku
me Pjetrin ishte
i pranishëm në
agoninë e Jezusit në kopshtin
e Gjetsemanit,
po ashtu edhe
në momentin
e shndërrimit.
”
V SFBMJ[VB QJLÑSJTIU OÑ LSZR OÑ
QKFTÑNBSSKFUÑKFUÑTTPOÑ
,KP SSJUKF OÑ GF F DJMB mMMPJ
EVLFKFUVBSNF+F[VTJOQÑSGVOEPJ
NFNBSSKFOF4IQJSUJU4IFOKUOÑ
EJUÑO F 3SÑTIBKÑWF EIF LÑTIUV
QÑS +BLPCJO BSSJUJ NPNFOUJ J
EÑTINJTÑNÑUÑNBEIFRÑBTLVTI
OVLNVOEUJBNBSSÑ/ÑmMMJNUÑ
WJUFWFEZ[FUUÑTIFLVMMJUUÑQBSÑ
)FSPEJ"HSJQB
NCSFUOKÑOJQJ
)FSPEJU UÑ NBEI TJQBT USFHJNJU
Nëse ne sikurse edhe Shën Jakobi shkojmë pas
Krishtit, do të jemi të vetëdijshëm se gjatë jetës
tokësore do të takojmë edhe situata të vështira.
”
UÑ-VLÑTEIFVSEIÑSxRÑUJTBMWPKÑ EJTB BOÑUBSÑ UÑ ,JTIÑT .F
TIQBUÑFQSFV+BLPCJOUÑWÑMMBOÑ
F (KPOJUj 7BQ ðñ ðoñ
,Z EFUBKJWPHÑMEIFJRBSUÑOÑOKÑBOÑ
OBUSFHPOTFTBLBRFOÑOPSNBMF
QÑSUÑLSJTIUFSÑUQÑSUÑEÑTINVBS
EIFQÑSUBEIÑOÑKFUÑOFUZSFQÑS
,SJTIUJOEIFOÑBOÑOUKFUÑSÎGBSÑ RÑOESJNJ UÑ SÑOEÑTJTINF LB
QBTVS +BLPCJ OÑ LJTIÑO F +FSVTBMFNJUQPBTIUVFEIFOÑKFUÑOF
+F[VTJUEFSJTBJTIUFOÑUPLÑ/KÑ
HPKÑEIÑOÑNÑFWPOTINFOBUSFHPOTF+BLPCJLBQSFEJLVBS6OHKJMMJOF,SJTIUJUFEIFOÑ4QBOKÑ
FEIFOÑQKFTÑUFSÑOEÑTJTINFUÑ
NCSFUÑSJTÑ 3PNBLF /EÑSTB OKÑ
HPKÑEIÑOÑ UKFUÑS OB USFHPO TF
USVQJJUJKÑTIUÑCBSUVSOÑ4BOUJBHP EF $PNQPTUFMB 4QBOKÑ
4JÎ
FEJNÑLZNRZUFUÑTIUÑCÑSÑOKÑ
OEÑSRFOESBUNÑUÑSÑOEÑTJTINF
UÑ CPUÑT TÑ LSJTIUFSÑ QÑS TIUFHUJNLVWJKOÑOKFSÑ[JUOHBFHKJUIÑ
&WSPQBFCPUB1BSBRJUKBJLPOPHSBmLFFUSFHPO4IÑO+BLPCJONF
TILPQ UÑ TIUFHUBSJU EIF NF OKÑ
VOHKJMM OÑ EPSÑ OKÑ TIFOKÑ F OKÑ
BQPTUVMMJOÑFDKFBQPMÑWJ[KFJDJMJ
QSFEJLPO MBKNJO F HÑ[VFTIÑN
EIFEÑTINPOTIUFHUJNJOFKFUÑT
TÑLSJTIUFSÑ
/HB 4IÑO +BLPCJ NVOE UÑ
NÑTPKNÑ TIVNÑ EVLF RFOÑ UÑ
HBUTIÑN QÑS UB QSBOVBS UIJSSKFO
F ;PUJU EVLF F MÑOÑ xBOJKFOj F
TJHVSJTÑTPOÑOKFSÑ[PSFEIFEVLF
TILVBSNFHÑ[JNQBTKFUÑTTÑUJK
UÑDJMÑOOBFUSFHPOFDJMBJUFKLBMPOUÑHKJUIBJMV[JPOFUUPOBRÑ
UÑKFNJUÑHBUTIÑNFEIFHVYJNUBSÑOÑTFÑTIUÑOFWPKBEFSJFEIF
OÑ nJKJNJO NÑ UÑ NBEI EVLF F
nJKVBS FEIF KFUÑO UPOÑ ,ÑTIUV
RÑOESPOQBSBOFTI+BLPCJJWKFUÑS
JDJMJNF[FNÑSÑTIUÑTIFNCVMMJ
CFTJNJU UÑ NBEI QÑS ,SJTIUJO
"J J DJMJ QÑSNFT OÑOÑT TÑ WFU F
DJMB JV MVU +F[VTJU QÑS EZ CJKUÑ F
TBKRÑOKÑSJUÑKFUÑOÑUÑEKBUIUÑO
FUKFUSJOÑUÑNBKUÑOFUJKJTIUFJ
QBSJJDJMJFQJVLFMLVOFWVBKUKFT
EVLFFEÑTINVBSNBSUJSJ[JNJOTÑ
CBTILVNFBQPTUVKUUKFSÑ
%IFQÑSGVOENVOEUÑCÑKNÑ
OKÑQÑSNCMFEIKFUÑTILVSUÑSEVLF
UIÑOÑRÑKPWFUÑNSSVHBFKBTIUNFQPSQBSBTÑHKJUIBTISSVHBF
CSFOETINFQSFKCSFHVUUÑTIOEÑSSJNJU EFSJ OÑ CSFH UÑ "HPOJTÑ
FTJNCPMJ[POUÑSÑKFUÑOFTIUFHUJNJU UÑ +F[VTJU OKÑ TIUFHUJNOÑ
NFT QÑSOEKFLKFWF CPUÑSPSF EIF
OHVTIÑMMJNFWFIZKOPSFTJÎUIPUÑ
FEIF,PODJMJJ%ZUÑJ7BUJLBOJU
/ÑTF OF TJLVSTF FEIF 4IÑO +BLPCJTILPKNÑQBT,SJTIUJUEPUÑ
KFNJUÑWFUÑEJKTIÑNTFHKBUÑKFUÑT
UPLÑTPSFEPUÑUBLPKNÑFEIFTJUVBUBUÑWÑTIUJSB
÷
%SJUB
.BKñïïø
.´4*.**,*4)´4
1TFOKÑiWJUQSJGUÑSPSw
i/KÑWJUOÑUÑDJMJOSJ[CVMPKNÑCVLVSJOÑEIFSÑOEÑTJOÑFNFTIUBSJTÑw,BSE)VNNFT
Meditim nga:
Mons. George Frendo O.P.
2
ÑMMJNJ J LÑUJK WJUJ ÑTIUÑ
TIQSFIVSOÑUBLJNJOF#FOFEJLUJU 97* NF ,POHSFHBUÑO
QÑS,MFSJONÑðõNBST
NFLÑUP
ɦBMÑiUÑGBWPSJ[PKNÑLÑUÑTIUSJSKF
QP[JUJWFUÑQSJGUÑSJOKWFESFKUQÑSTPTNÑSJTÑ TIQJSUÑSPSF OHB F DJMB
NCJUÑHKJUIÑWBSFUFGFLUTINÑSJB
FTIÑSCFTÑTTÑUZSFw1PSCFTPKLB
RFOÑFEIFOKÑBSTZFUKFUÑSRÑFLB
TIUJSÑ1BQÑOUÑWFOEPTÑLÑUÑWJU
GBLUJRÑTIVNÑTLBOEBMFUÑQSJGUÑSJOKWFKBOÑ[CVMVBSOÑLÑUPWJUF
UÑ GVOEJU WFÎBOÑSJTIU OHB WJUJ
ðøøñNKBGUUÑQÑSNFOEJNÎÑTIUKFOFJQFTILWJU$BTFZOÑ*SMBOEÑ
OÑWJUJOðøøñEIFBUÑUÑLBSEJOBMJU(SPÑSOÑ"VTUSJOÑWJUJOðøøô
EIFTIVNÑTLBOEBMFQFEPmMJFOÑ
*SMBOEÑ "OHMJ 4IUFUFU F #BTILVBSB
,ÑUP TLBOEBMF LBOÑ
LSJKVBSKPWFUÑNOKÑLSJ[ÑQÑSCFTVFTINÑSJOÑ F ,JTIÑT TJEPNPT
UÑQSJGUÑSJOKWF
QPSFEIFOKÑLSJ[ÑJEFOUJUFUJUFLWFUÑQSJGUÑSJOKUÑ
1ÑS LÑUÑ BSTZF ,BSE )VNNFTOÑMFUSÑOFòQSJMMJUUIBTFEP
UÑKFUÑiOKÑWJUOÑUÑDJMJOSJ[CVMPKNÑ CVLVSJOÑ EIF SÑOEÑTJOÑ F
QSJGUÑSJTÑw iSBTU QÑS OKÑ LVQUJN
NÑUÑUIFMMÑUFPMPHKJLEIFTIQJSUÑSPSwUÑQSJGUÑSJTÑ/ÑOKÑMFUÑSUÑ
TILSVBS NÑ WPOÑ )VNNFT GPMJ
NÑRBSUÑi´TIUÑFWÑSUFUÑTFEJTB
QSJGUÑSJOK KBOÑ QÑSGTIJSÑ OHBOKÑIFSÑ OÑ QSPCMFNF UÑ SÑOEB EIF
TJUVBUB LSJNFTI 2BSUÑ TF EVIFU
UÑ WB[IEPKOÑ IFUJNFU NCJ UB UÑ
HKZLPIFO TJÎ F NFSJUPKOÑEIFUÑ
OEÑTILPIFOw
)BQKBEIFNCZMMKBFLÑUJKWJUJ
LPJODJEPO NF GFTUÑO F ;FNSÑT
TÑ,SJTIUJURÑQBSBEJTBWJUFTIV
DBLUVBFEIFTJi%JUBFTIFOKUÑSJNJUQSJGUÑSPSFw1PSLZWJULSFNUPIFUFEIFNFSBTUJOFQÑSWKFUPSJU
UÑ ðôïÑ UÑ WEFLKFT TÑ TIÑO (KPO
.BSJB7JBOOFZRÑKPWFUÑNJTIUF
CBSJ NPEFM QPS FEIF OKÑ QBSBEPLTJIJSJUUÑ;PUJU/KÑEJUÑOKÑ
QSJGUFLBOHBDNVBSi1TF;PUJLB
[HKFEIVS OKÑ HPNBS TJ UJ w (KPO
.BSJBJVQÑSHKJHKi4BNTPOJNF
OKÑOPGVMMHPNBSJWSBVOKÑNJKÑ
mMJTUFOK 4B NÑ TIVNÑ NVOE UÑ
CÑKÑ;PUJNFOKÑHPNBSUÑUFSÑw
(KPO .BSJB 7JBOOFZ OB NÑTPO
NPTUÑCFTPKNÑOÑWFUWFUFOEIF
OÑ BGUÑTJUÑ UPOB QPS OÑ IJSJO F
;PUJU
BESNIKËRIA E KRISHTIT
DHE BESNIKËRIA E PRIFTIT
1SBUJUVMMJJWFOEPTVSOHB#FOFEJLUJ 97*QÑS LÑUÑ WJU ÑTIUÑ
i#FTOJLÑSJBF,SJTIUJUEIFCFTOJLÑSJBF1SJGUJUw
4J F QÑSTILSVBKNÑ CFTOJLÑSJOÑ F ,SJTIUJU 4Ñ QBSJ ÑTIUÑ
HBUJTINÑSJB F UJK QÑS UÑ [CBUVBS
CFTOJLÑSJTIU NJTJPOJO F UJK QB
BTOKÑ LPNQSPNJT 4IÑO 1BMJ F
LB TIQSFIVS NF LÑUP ɦBMÑ i/Ñ
,SJTIUJOOVLLJTIUFAQP EIFAKP
QPS WFUÑNAQPw +F[VTJ QSB OVL
LBCÑSÑBTOKÑLPNQSPNJTKFUBF
UJKJTIUFWFUÑNiQPwQMBOJUUÑ"UJU
EIFNJTJPOJUUÑWFU
4Ñ EZUJ ÑTIUÑ BVUFOUJDJUFUJ F
UJK/Ñ6OHKJMMJOF(KPOJUMFYPKNÑ
TFOKÑEJUÑiGBSJTFOKUÑEÑHKVBOTF
LÑUPQPQÑTIQÑSJUFTIJOOÑQPQVMM
QÑS UÑ F QSBOEBK LSZFQSJGUÑSJOKUÑ
F GBSJTFOKUÑ EÑSHVBO SPKUBSÑU QÑS
UBLBQVS6LUIZFOQSBSPKUBSÑU
UFLSZFQSJGUÑSJOKUÑFUFGBSJTFOKUÑ
EIFLÑUBVUIBOÑA1TFOVLFTPMMÑU 3PKUBSÑU QÑSHKJHKÑO A"TLV-
SSÑBTLVTITLBGPMVSTJLZOKFSJw
/EÑSTB OÑ 6OHKJKUÑ 4JOPQUJLÑ
MFYPKNÑ TF i'MJTUF NF BVUPSJUFU
EIFKPTJTLSJCÑUFGBSJTFOKUÑw&
QTF 4FQTFWFQSBUFUJKJTIJOLSFKU
OÑ QÑSQVUIKF NF NÑTJNJO F UJK
"TOKÑSJOVLNVOEUÑWÑSUFUPOUF
TFBJLJTIUFNÑLBUVBS
%IF QÑSCBMMÑ CFTOJLÑSJTÑ TÑ
,SJTIUJUKFNJUÑOYJUVSUÑQZFTJN
WFUWFUFO QÑS CFTOJLÑSJOÑ UPOÑ
5ÑHKJUIÑLFNJTUVEJVBSUFPMPHKJ
EIF LKP NVOE UÑ OB CÑKÑ FLTQFSUÑ QÑS UÑ KVTUJmLVBS WFUWFUFO
/EPTIUB KFNJ NÑTVBS UÑ CÑKNÑ
LPNQSPNJTNFDFMJCBUJOUPOÑUÑ
CÑKNÑLPNQSPNJTNFEJNFOTJPOJO LPOUFNQMBUJW UÑ KFUÑT TPOÑ
/EPTIUB BT HKFKNÑ BTOKÑ QSPCMFNÑ UÑ IBSYIPKNÑ TIVNÑ PSÑ
QBSB57PTFNFJOUFSOFUJOEVLF
CSBLUJTVS EFUZSÑO UPOÑ UÑ MVUFNJ 4B TIVNÑ QSJGUÑSJOK LBOÑ
IBSSVBSLVSKBOÑMVUVSNF-JUVSHKJOÑF0SÑWFQÑSIFSÑUÑGVOEJU
TB TIVNÑ UKFSÑ LBOÑ IBSSVBS OÑ
DJMJO WJU LBOÑ CÑSÑ QÑS IFSÑ UÑ
GVOEJU VTIUSJNF TIQJSUÑSPSF WKFUPSF 4B TIVNÑ NVOE UÑ CÑKOÑ
OKÑ QSFEJLJN TIVNÑ UÑ CVLVS
QÑSBMFHPSJOÑFIBSEIJTÑQPSQB
CÑSÑ NF UÑ WÑSUFUÑ FLTQFSJFODÑO
F TIFSNFOEJU UÑ CBTILVBS NF
IBSEIJOÑ
5SFGPMKFUÑQBSBRÑLFNJNÑTVBSOÑÎEPHKVIÑJTIJOTJHVSJTIU
KBN LBN CÑK /Ñ LÑUÑ SFOE
4PU NFOUBMJUFUJ QSBHNBUJTU QBT
mMP[PmTÑ TÑ ,BSM .BSYJU EIF
8JTTMJBN +BNFTJU
SFOEJ LB
OESZTIVBSBTIUVCÑKLBNKBN
ɩPTIJO 4LPMBTUJLÑU "HFSF
TFRVJUVS FTTF 1PS TPU FL[JTUFODJBMJTUÑU UIPOÑ &TTF TFRVJUVS
BHFSF ,KP NVOE UÑ LFUÑ QBTPKÑ
FEIFOÑKFUÑOUPOÑ+BQTFOÑKF-
UÑOFTIVNÑQSJGUÑSJOKWFHKFOEFU
OKÑ CPTIMMÑL J NBEI EVBO UÑ
KBQJOQPSTLBOÑÎUÑKBQJO
%VIFU UÑ LVQUPKNÑ TF ;PUJ
OVLOBLBUIJSSVSTÑQBSJQÑSUJ
TIÑSCZFS 103 RÑ "J UÑ LBQÑ
OF EIF UÑ KFUÑ LBQVS OHB OF TJ
ÑTIUÑTIQSFIVSTIVNÑNJSÑ1BMJ
iWSBQPK RÑ OÑ OEPOKÑ NÑOZSÑ
UÑ NVOE UB [Ñ ,SJTIUJO
TFQTF
FEIF WFUÑ LBN RFOÑ [ÑOÑ QSFK
,SJTIUJUw 'JM ò
4J UIB ,BSE
)VNNFT i1SJGUÑSJOKUÑ KBOÑ UÑ
SÑOEÑTJTIÑNKPWFUÑNQÑSBUÑRÑ
CÑKOÑQPSFEIFQÑSBUÑRÑKBOÑw
.BEKFEVIFUUÑUIFNJTJLJTIUF
UIÑOÑ 1BQB (KPO 1BMJ ** OÑ OKÑ
ɦBMJN QÑS QSJGUÑSJOKUÑ EIF SSFHVMMUBSÑU
i1SJGUÑSJOKUÑ KBOÑ NÑ
UÑ SÑOEÑTJTIÑN QÑS BUÑ RÑ KBOÑ
TFTBQÑSBUÑRÑCÑKOÑw
1SJGUJ RÑ OVL KFUPO OÑ QÑSQVUIKF NF UIJSSKFO F UJK EPNFUIÑOÑ OVL ÑTIUÑ CFTOJL OEBK
UIJSSKFT TÑ UJK KFUPO OÑ LVOEÑSTIUJN NF WFUWFUFO EIF LÑTIUV
BTNVOEUÑLVQUPKÑWFUWFUFOBTUÑ
UKFSÑUOVLNVOEUÑLVQUPKOÑBUÑ
LVTIÑTIUÑEIFÎGBSÑÑTIUÑ (KPO
1BMJ ** TIQFTIIFSÑ nJTUF QÑS EJWPSD NFT GFTÑ EIF KFUÑT " NPT
OEPTIUBKFNJFEIFOFWJLUJNÑUÑ
OKÑEJWPSDJUÑUJMMÑ
+F[VTJ EVLF OB LB UIJSSVS OB
iTIJLPJÑNCÑMw.Lðïñð
1ÑSHKJHKB KPOÑ ÑTIUÑ iQPw EBTIVSJTÑ
TÑ ;PUJU RÑ OB LB UIJSSVSi#FTOJLÑSJB F ,SJTIUJU CFTOJLÑSJB F
QSJGUJUwUSFHPOTJQBT,BSE)VNNFTiQÑSQBSÑTJOÑBCTPMVUUÑIJSJU
EIF OKÑLPIÑTJTIU MJEIKFO F EPNPTEPTINFUÑ[FNSÑTUÑBTBKMJSJFRÑEBTIVSPOEVLFLVKUVBSTF
FNSJ J EBTIVSJTÑ OÑ LPIÑ ÑTIUÑ
ACFTOJLÑSJw iJM QSJNBUP BTTPMVUPEFMMBHSB[JBFOFMDPOUFNQP
MJOEJTQFOTBCJMF DPSEJBMF BEFTJPOFEFMMBMJCFSUËBNBOUFNFNPSJ
DIFJMOPNFEFMMBNPSFOFMUFNQPÒAGFEFMUËw
IDENTITETI I PRIFTËRISË
SË KRISHTERË
.JOJTUFSJ QSJGUÑSPS OÑ #FTÑMJEIKFO F 3F ÑTIUÑ OKÑ GFOPNFO
TQFDJmLJTIUJLSJTIUFSÑ'KBMBIJFSFVT QÑSEPSFU OHB +F[VTJ WFUÑN
OÑ TIÑNCÑMMUZSÑO F 4BNBSJUBOJU
UÑNJSÑEIFLVSVUIBUÑHÑSCVMVSWF iTILPOJ UFL QSJGUÑSJOKUÑw
/Ñ UFSÑ #FTÑMJEIKFO F 3F QÑSEPSFU PTF OÑ MJEIKF NF ,SJTIUJO
)FC
PTFOÑMJEIKFNFUFSÑQPQVMMJOFLSJTIUFSÑð1KU
'KBMÑU EIF LPODFQUF RÑ QÑSEPSFTIJOQÑSQSJGUÑSJOÑUFLQBHBOÑUEIFOÑ#FTÑMJEIKFOF7KFUÑS
OVL JTIJO UÑ QÑSTIUBUTINF QÑS
UÑ USFHVBS NJOJTUFSJO F LSJTIUFSÑ 1SJGUÑSJB F #FTÑMJEIKFT TÑ 3F
OVLÑTIUÑWB[IEJNJJQSJGUÑSJTÑTÑ
#FTÑMJEIKFTTÑ7KFUÑSÑTIUÑEJÎLBLSFKUFSF1SBOEBK#FTÑMJEIKB
F 3F QÑSEPS OKÑ UFSNJOPMPHKJ UÑ
SF FQJTLPQPT SPKÑ
QSFTCVUFSPT
QMBL LÑTIJMMUBS
IFHPVNFOPT
QSPJTUBNFOPTQSPFTUPUFTVEIÑIFRÑT
QPJNFOFTCBSJ
PJLPOPNPTVEIÑIFRÑTJTIUÑQJTÑ
,BSEJOBMJ)VNNFTUIBTFiLZ
WJU EP UÑ KFUÑ FEIF OKÑ SBTU QÑS
OKÑQFSJVEIÑUIFMMJNJJOUFOTJWUÑ
JEFOUJUFUJUQSJGUÑSPSw
1PSHKBUÑTIFLVKWFKBOÑQBSBRJUVSim[JPOPNJw BQP QFSTQFLUJWB UÑ OESZTINF UÑ QSJGUÑSJTÑ TÑ
LSJTIUFSÑ#FTPKTFNVOEUJTJOUFUJ[PKNÑOÑLBUÑSQFSTQFLUJWB
" 1FSTQFLUJWB ,VMUVBMF
1SJGUJ ÑTIUÑ OKFSJV RÑ PGSPO nJOÑ FVLBSJTUJLF EIF BENJOJTUSPO
TBLSBNFOUB KB PSJHKJOB F ɦB-
%SJUB
.BKñïïø
MÑTiNFTIUBSw QÑS QSJGU o RÑ OVL
ÑTIUÑFTBLUÑ
,KPJEFJTIUFQSPQP[VBS OHB TIVNÑ UFPMPHÑ QBT
,PODJMJUUÑ5SFOUPT1PSLZJOUFSQSFUJNJOKPSPONVOVTQSPQIFUJDVNNÑTVFT
EIFNVOVTSFHBMF
CBSJ
%IF 7BUJLBOJ J ** UIPUÑ
TIQSFIJNJTIU TF EFUZSB F QBSÑ F
QSJGUJUNJOJTUFSJBMÑTIUÑTIÑSCJNJ
J'KBMÑT
#1FSTQFLUJWB"TIFUJLF1SJGUJ ÑTIUÑ OKFSJV J TIVHVSVBS QÑS
UBWB[IEVBSNJTJPOJOF'KBMÑTTÑ
.JTIÑSVBS BEIVSJN F TIÑMCJN
,KPQFSTQFLUJWÑJTIUFQSPQP[VBS
OHB ²DPMF 'SBOÎBJTF F TIFLVMMJU
ðö WFÎBOÑSJTIU OHB $IBSMFT EF
$POESFO
oQSJGUJTJiOKFSJVJ;PUJUw1PSLKPQFSTQFLUJWÑTIUÑNÑ
TIVNÑOKÑQJLÑQBNKFBTIFUJLTFTB
UFPMPHKJLTIVNÑFQÑSTIUBUTINF
QÑSUÑQÑSTILSVBSQÑSTIQJSUÑSJOÑ
NJOJTUFSJBMF
$1FSTQFLUJWBF4IFOKÑT1SJGUJ ÑTIUÑ OKFSJVTIFOKÑ J ,SJTIUJU
,SZF QÑS TIÑSCJNJO F ,JTIÑT
,KPQFSTQFLUJWFVQSPQP[VBOHB
,BSM3BIOFS"UÑIFSÑQSJGUJÑTIUÑ
QÑSGBRÑTVFTJJ,SJTIUJU,SZFQÑS
TIÑSCJNJO F 1PQVMMJU UÑ )ZKJU
1PS QZFT VOÑ FTFODB F QSJGUÑSJTÑHKFOEFUQJLÑSJTIUOÑGBLUJORÑ
ÑTIUÑOKÑiTIFOKÑwFUJMMÑBQPNÑ
NJSÑEVIFUUÑUIFNJTFLBEJÎLB
UKFUÑSNÑUIFNFMPSFOÑTBKFUÑTÑ
DJMÑTCÑIFUOKÑiTIFOKÑwFUJMMÑ
% 1FSTQFLUJWB F /EÑSNKFUÑTJNJU 1SJGUJ ÑTIUÑ OKFSJV
OEÑSNKFUÑTVFT NFT )ZKJU EIF
OKFSÑ[WF NF OKÑ OEÑSNKFUÑTJ
UÑ EZmTIU OHSJUÑTF BTDFOEFOT
TFQTFJÎPOESFKU;PUJUMVUKFUEIF
BTQJSBUBUFQPQVMMJU
EIF[CSJUÑTF
EFTDFOEFOTTFQTFJLPNVOJLPO
QPQVMMJU IJSFU F ;PUJU
,KP QFSTQFLUJWÑLBNCÑTIUFUKFOF#JCMÑT
EIF UÑ5SBEJUÑT UFPMPHKJLF LBUPMJLF WFÎBOÑSJTIU F TIÑO 5PNÑT
,KP OEÑSNKFUÑTJ QÑSGTIJO USJQMFY NVOVT QSPGFUJL QSJGUÑSPS
NCSFUÑSPS OÑQÑSNKFU TIQBMMKFT
TÑ'KBMÑTBENJOJTUSJNJUUÑTBLSBNFOUFWFEIFVEIÑIFRKFTOÑEBTIVSJ1KFTÑNBSSÑTOÑNJOJTUFSJO
F,SJTIUJU"TNVOEUÑUIFNJTF
LKP QFSTQFLUJWÑ DFOPO OEÑSNKFUÑTJNJO F ,SJTIUJU 4FQTF TJ UIB
,PODJMJ 7BUJLBOJ ** OÑ ,BQ ÷
OõñJ,VTIUFUVUÑT-VNFO(FOUJVN
iTJLVSTF OÑ QSJGUÑSJOÑ F
,SJTIUJUOÑNÑOZSBUÑOESZTINF
NBSSJOQKFTÑFEIFNJOJTUSBUEIF
CFTJNUBSÑU QP BTIUV FEIF
OEÑSNKFUÑTJB OKÑ F WFUNF OVL F
QÑSKBTIUPOQPS[HKPOOÑLSJKFTBU
CBTILÑQVOJNF UÑ OESZTINF RÑ
SSKFEIJOOHBOKÑCVSJNw
RRJEDHOJA PËR JETËN
SHPIRTËRORE TË PRIFTIT
B /EÑSNKFUÑTJB iOHSJUÑTFw WÑ
NÑTIVNÑOÑEVLKFEJNFOTJPOJO
LPOUFNQMBUJW UÑ KFUÑT TÑ QSJGUJU
:WFT $POHBS OÑ OKÑ TISJN NCJ
KFUÑOQSJGUÑSPSFUIBTFMVUKBNFOEPSFEVIFUUÑKFUÑQÑSQSJGUJOTJ
PLTJHKFOJBQPGSZNBFUJK,BSEJOBMJ #BTJM )VNF OÑ MJCSJO F UJK
4FBSDIJOH GPS (PE LB TILSVBS
TF QSJGUJ OVL NVOE UÑ OEJIFU J
TJHVSU OÑ CPUÑO F BQPTUVMMJNJU
QÑSWFÎ LVS OEJIFU JiSFIBUTIÑNw
OÑiTILSFUÑUJSÑEJNFOTJPOJLPOUFNQMBUJWJKFUÑTTÑUJK
.JDIBFM
3BNTFZ JTIBSRJQFTILWJ BOHMJLBO J $BOUFSCVSZ OÑ MJCSJO F UJK
UÑCVLVS1SJFTUT5PEBZRÑNCBO
ɦBMJNFU F UJK EIÑOÑ DBOEJEBÑWF
QFSQSJGUÑSJOÑOKÑEJUÑQBSBTIVHVSJNJU UÑ UZSF QSJGUÑSPS
UIB TF
QSJGUJÑTIUÑBNÑTVFTJEIFQSFEJLBUBSJJ'KBMÑTCNJOJTUSJJQBKUJNJUDOKFSJVMVUKFKFEOKFSJVJ
FVLBSJTUJTÑ5Ñ HKJUIÑ UÑ LSJTIUFSÑUKBOÑOKFSÑ[MVUKFKFQPSUÑKFUÑ
OKFSJVMVUKFKFÑTIUÑQVOÑTQFDJmLFFQSJGUJU
%IFOÑGBLUBTIUVOBNCBKOÑ
OKFSÑ[JU%IFQJLÑSJTIUQÑSLÑUÑ
BSTZF USFHPKOÑ CFTJNJO F UZSF
OEBK OFTI LVS OB UIPOÑ i-VUV
QÑSNVBw
C /EÑSNKFUÑTJ i[CSJUÑTFw
UIFLTPOSPMJONJOJTUFSJBMUÑQSJGUJU/Ñ)FCMFYPKNÑi±EPLSZFQSJGU[HKJEIFUOHBNFTJJOKFSÑ[WF
EIFWJIFULSZFQSJGUQÑSUÑNJSÑO
FOKFSÑ[WFOÑNBSSÑEIÑOJFUÑUZSF
NF)ZKJOw7ÑSUFUCÑIFUɦBMÑQÑS
QSJGUÑSJOKUÑF#FTÑMJEIKFTTÑ7KFUÑS QPS KBOÑ EPNFUIÑOÑTF FEIF
QÑSOF+FNJTIÑSCÑUPSÑUFQPQVMMJU UÑ DJMJU J TIÑSCFKNÑ NF HÑ[JN%IFTIVNÑEPLVNFOUFQBT
,PODJMJULÑNCÑOHVMJOEBTIVSJOÑ
RÑQSJGUJEVIFUUÑUSFHPKÑOEBKUÑ
WBSGÑSWF
D5Ñ EZ EJNFOTJPOFU OB LVKUPKOÑ EZ WJSUZUF QÑS UÑ DJMBU TPU
nJUFU TIVNÑ QBL TIQJSUNBEIÑTJ
EIFQÑSWVKUÑSJ.FɦBMÑUÑUKFSB
KFUB KPOÑ EVIFU UÑ KFUÑ OKÑ MVGUÑ
FWB[IEVFTINFLVOEÑSNFEJPLSJUFUJU EIF LSFOBSJTÑ EVLF QBTVS QBSBTZTI ɦBMÑU F TIÑO 1BMJU
i(KJUIÎLBNVOEFNTIQJSUNBEIÑTJ
NFOEJINÑOFBUJKRÑNÑ
KFQ GVRJ QÑSWVKUÑSJ
w 'JM ó ðò
oTIJIFEIF'JMò÷øðñðó
,KP
EPUÑUIPUÑUÑKFTIOKÑLPIÑTJTIUJ
SSJUVSEIFJNJUVS´TIUÑFWÑTIUJSÑ UÑ SSJUFTI TFQTF LKP LÑSLPO
UÑMVGUPTIÎEPEJUÑQÑSUVSSJUVS
1PSÑTIUÑNÑFWÑTIUJSÑUÑCÑIFTI
JNJUVSTFQTFLKPLÑSLPOUÑNÑTPTI UÑ WBSFTI OHB EJLVTI UKFUÑS
FUÑQSBOPTIOHBBJQÑSUÑUIÑOÑ
i+FUPKQPSKPNÑVOÑOÑNVBKFUPO,SJTIUJw(BMññï
.ÑLBUJ ÑTIUÑ EPSÑIFRKB FiUÑ
NJUVSJUw OÑ OF ÑTIUÑ QÑSQKFLKB
QÑS UV CÑSÑ WFUÑNKBGUVFTIÑN
,Z JTIUF NÑLBUJ J "EBNJU EIF
&WÑTEFTIÑOUÑCÑIFTIJOUÑQBWBSVSEIFUÑCÑIFTIJOWFUÑLSJUFSFUFTÑNJSÑTEIFUÑTÑLFRFT
3SVHB QÑS MVNUVSJ ÑTIUÑ SSVHBFQÑSWVKUÑSJTÑEIFLKPLÑSLPO
WFUÑNPIJNJO %IF QÑSWVKUÑSJB
OVLÑTIUÑLPNQMFLTJJJOGFSJPSJUFUJURÑNVOEUÑKFUÑNBTLÑQÑS
OKÑLSFOBSJUÑGTIFIVS
E 1ÑSHKFHKÑTJB KPOÑ QÑSQBSB
QPQVMMJU ÑTIUÑ F NBEIF /KFSÑ[JU LBOÑ UÑ ESFKUÑ UÑ TIPIJO UFL
OF NPEFM GFKF MVUKFKF EBTIVSJF
QÑSWVKUÑSJF/EPTIUBLFNJUFQÑSVBS EIF BCV[VBS NF EPLUSJOÑO
F 5SFOUPT SSFUI FGFLUTINÑSJTÑ F
TBLSBNFOUFWFiFYPQFSFPQFSBUPw
EIFLFNJIBSSVBSSPMJOFNJOJTUSJUUFTBLSBNFOUFWFiPQVTPQFSBOUJTw &EXBSE 4DIJMMFCFFDLY
OÑ MJCSJO F UJK UÑ GBMTIÑN $ISJTU
UIF 4BDSBNFOU PG &ODPVOUFS
XJUI (PE LB GPMVS QÑS LÑUÑ SPM
EIFUIBNPTUÑIBCJUFNJTFEJTB
OKFSÑ[ QBSBQÑMRFKOÑ UÑ TILPKOÑ
QÑSSSÑmNUFLOKÑQSJGUNÑTIVNÑ
TFTBUFLOKÑUKFUÑSPTFUÑTILPKOÑ
QÑS OKÑ NFTIÑ UÑ LSFNUVBS OHB
OKÑQSJGUNÑTIVNÑTFTBOHBOKÑ
“
.´4*.**,*4)´4
ø
Kërkoni që të nxisni një priftëri të vërtetë vëllazërore që të kontribuojë të fitojë izolimin dhe vetminë, duke favorizuar kështu mbështetjen e njëri-tjetrit.
Është e rëndësishme që të gjithë priftërinjtë të ndjejnë
praninë atërore dhe miqësinë e Ipeshkvit.
Papa Benedikti XVI
QSJGUUKFUÑS
F ɩBTIÑ TF ;PUJ OVL OB LB
UIJSSVS TÑ QBSJ QÑS UJ TIÑSCZFS
103 RÑ UÑ LBQÑ OF EIF UÑ KFUÑ
LBQVSOHBOF1SJGUJÑTIUÑiJTIVHVSVBSJwTJQBTNPEFMJUUÑ,SJTIUJUoOÑEJNFOTJPOJOWFSUJLBMEIF
IPSJ[POUBM 1SB TIVHVSJN EIF
NJTJPOKBOÑUÑOEÑSTKFMMÑ.JTJPO
VOÑÑTIUÑHKJUINPOÑOÑFNSJOF
,SJTIUJU 1SB KFUB KPOÑ EVIFU UÑ
QBTRZSPKÑ KFUÑO F ,SJTIUJU J DJMJ
FSEIJ B
QÑS UB LSZFS WVMMOFUJO
F"UJU(KOóòóôòïõò÷
C
QÑS UÑ TIÑSCZFS KP QÑS UÑ RFOÑ J
TIÑSCZFS.Uñïñ÷.Lðïóô
D
QÑS UÑ EIÑOÑ KFUÑO F WFU QÑS
EFMFU(KOðïððõ
%IFEÑTIJSPKUÑNCBSPKNFEZ
UFLTUF UÑ TILVSUSB OHB 1BTUPSFT
”
(SFHJTOOðôEIFóö
i1BSB TF UÑ KFUÑ OKÑ USBOTNFUVFTJ'KBMÑT*QFTILWJTÑCBTILV
NF QSJGUÑSJOKUÑ F UJK EIF TJ ÎEP
CFTJNUBSTJWFUÑ,JTIBEVIFUUÑ
KFUÑEÑHKVFTJ'KBMÑTw
i*QFTILWJ HKJUINPOÑ EP UÑ
LÑSLPKÑUÑWFQSPKÑNFQSJGUÑSJOKUÑ
FUJKTJBUÑEIFWÑMMBRÑJEPJEÑHKPOJQSBOPOJLPSSJHKPOJOHVTIÑMMPORÑLÑSLPOCBTILÑQVOJN
EIFQÑSTBUÑKFUÑFNVOEVSBOHB[IPIFU QÑS NJSÑRFOJFO F UZSF
OKFSÑ[PSF TIQJSUÑSPSF NJOJTUFSJBMFEIFFLPOPNJLFw
%IF OÑ ɦBMJNJO F 1BQÑT #FOFEJLUJU97*ESFKUVBSJQFTILWJKWFNÑññTIUBUPSñïïø
BJUIB
i/Ñ WFÎBOUJ LVKEFTVOJ QÑS
QSJGUÑSJOKUÑCBTILÑQVOÑUPSÑUEIF
QBSÑ EIF UÑ QB[ÑWFOEÑTVFTIÑN
OÑ NJOJTUFS EIF QÑS UÑ SJOKUÑ
2ÑOESPKJOJ QSBOÑ NF WÑNFOEKF
QSJGUÑSJOKWF.PTJLVSTFOJGPSDBU
UÑ WFOEPTOJ OÑ WFQSJN UÑ HKJUIB
JOJDJBUJWBU EVLF QÑSGTIJSÑ FEIF
BUÑUÑOKÑCBTILJNJKFUFLPOLSFUF
UÑEIÑOÑOHB,PODJMJ7BUJLBOJ**
GBMÑTÑDJMÑTQSJGUÑSJOKUÑUÑOEJINPIFO UÑ SSJUFO OÑ EFEJLJNJO
OEBK ,SJTIUJU EIF OÑ CFTOJLÑSJ
OEBKNJOJTUFSJUQSJGUÑSPS
,ÑSLPOJRÑUÑOYJTOJOKÑQSJGUÑSJ UÑ WÑSUFUÑ WÑMMB[ÑSPSF RÑ UÑ
LPOUSJCVPKÑUÑmUPKÑJ[PMJNJOEIF
WFUNJOÑEVLFGBWPSJ[VBSLÑTIUV
NCÑTIUFUKFOFOKÑSJUKFUSJU´TIUÑ
FSÑOEÑTJTINFRÑUÑHKJUIÑQSJGUÑSJOKUÑUÑOEKFKOÑQSBOJOÑBUÑSPSF
EIFNJRÑTJOÑF*QFTILWJUw
ðï
%SJUB
2FSTIPSñïïø
3&1035";)
SHKRUAN:
Don Albert DEMAJ
/
HBñ÷RFSTIPSJñïï÷EFSJNÑ
ñ÷RFSTIPSñïïø,JTIB,BUPMJLF LSFNUPJ ñïïïWKFUPSJO F
EJUÑMJOEKFTUÑOKÑSJUOHBNJTJPOBSÑUNÑUÑNÑEIFOKUÑLSJTIUFSJNJU
o TIÑO 1BMJU BQPTUVMM OHB 5BSTJ
7JUJO F TIÑO 1BMJU F QBUJ IBQVS
1BQB #FOFEJLUJ 97* OÑ CB[JMJLÑO F TIÑO 1BMJU KBTIUÑ NVSFWF
UÑTBK"UZJIBQJEZFSUUÑRVBKUVS
1PSUB1BPMJOFEIFOEF[J[KBSSJOF
TIÑO1BMJURÑNCFUJJOEF[VSUÑSÑ
WJUJO
Apostulli Pal, figurë e jashtëzakonshme, pothuajse e paimitueshme
e, megjithatë, nxitëse, është për ne
shembull i përkushtimit të plotë
ndaj Zotit e Kishës së tij, përveçse
njeri që bashkëpunoi ngushtë me
njerëzimin e me kulturat e ndryshme. Është e drejtë, prandaj, t’i
kushtohet vëmendje e posaçme, e
jo vetëm duke e nderuar kujtimin
e tij, por edhe duke u përpjekur të
kuptojmë atë që dëshiron të na thotë edhe ne, të krishterëve të sotëm
UIPTIUF1BQB#FOFEJLUJ97*OÑ
IBQKFOFLÑUJKKVCJMFV.PUPKBF
LÑUJK WJUJ JTIUF „Jetoj, por jo më
unë, në mua jeton Krishti.“ (Gal
2, 20).
DJMJHKBUÑUÑSÑLÑUJKWJUJPSHBOJ[PJ
UBLJNFUÑOESZTINFTIQJSUÑSPSF
NFLMFSJOSSFHVMMUBSÑUNFCBTILÑTJUÑUPOBGBNVMMJUBSF
JMJSP TIRJQUBSF TJ EIF LSJTIUFSJNJOUPOÑEZNJKÑWKFÎBS-JSJTIU
NVOEUÑUIFNJTFGBMTIÑO1BMJU
OFTJQPQVMMLFNJIZSÑOÑMJCSJO
NÑUÑMFYVBSOÑCPUÑo#JCÑM/ÑSimpoziumi në Prishtinë
QÑSNKFUTIÑO1BMJUOFWÑSUFUKFNJ
QPQVMM CJCMJL RÑ ÑTIUÑ QSJWJMFHK
Nëse populli ynë dëshiron të tre- EIF NCVSSKF QÑS OF HKÑ UÑ DJMÑO
gon autoktoninë e vet dymijë vje- OVLFLBOÑTIVNÑQPQVKUKFSÑUÑ
çare në këto troje, ai këtë mund ta &WSPQÑTBQPUÑCPUÑT
bëjë vetëm nëpërmjet krishterimit
.F EÑTIJSÑ RÑ LÑUÑ mHVSÑ
Viti i shën Palit në Dioqezën UIPTIUF 3 .FKEBOJ JTI QSFTJ- NBEIPSF UÑ ,JTIÑT TPOÑ NF JOtonë
EFOUJJ4IRJQÑSJTÑ4IÑO1BMJNÑ UFSFT UÑ WFÎBOUÑ FEIF QÑS IJTUPTIVNÑ TF ÎEP LVTI UKFUÑS EÑTI- SJOÑUPOÑLPNCÑUBSFUJBBGSPKNÑ
&EIF OF OÑ JQFTILWJO UPOÑ NPOMBTIUÑTJOÑBVUPLUPOJOÑUSB- FEIFQVCMJLVUUPOÑTIRJQUBSÑOF
GPSNVBN,ÑTIJMMJOPSHBOJ[BUJWJ EJUÑOEIFLVMUVSÑOUPOÑUÑMBTIUÑ NFðïRFSTIPSñïïøOÑ#JCMJPUF-
LÑO LPNCÑUBSF OÑ 1SJTIUJOÑ OÑ
CBTILÑQVOJN NF 6OJWFSTJUFUJO
.CSFUÑSPSÑ*MJSJBEIFOÑNCÑTIUFUKFO F 1BSMBNFOUJU UÑ ,PTPWÑT PSHBOJ[VBN 4JNQP[JVNJO
TILFODPSÑ OEÑSLPNCÑUBS NF UJUVMMShën Pali – Apostulli i popujve dhe ungjillëzuesi ynë
.FMJHKÑSBUBUFUZSFVQBSBRJUÑOTIVNÑTUVEJVFTOHB,PTPWB
4IRJQÑSJBFNÑHKFSÑ
*QFTILWJ ZOÑ .POT %PEÑ
(KFSHKJOÑɦBMÑOFSBTUJUOEÑSUÑ
UKFSBUIFLTPJTIÑO1BMJapostulli
i popujve dhe ungjillëzuesi ynë,
ishte ai i cili na e solli farën e parë
të krishterimit, nëpërmjet të predikimit të lajmit të mirë, ungjillit të
Zotit tonë Jezu Krishtit si dhe me
institucionalizimin e kishës në trojet tona.
,SZFUBSJJ1BSMBNFOUJUUÑ3FQVCMJLÑT TÑ ,PTPWÑT ES +BLVQ
,SBTOJRJ UIB E përkujtojmë me
nderim misionin e shën Palit për
përhapjen e mirësisë, dashurisë, paqes, tolerancës dhe urtësisë. Veçanërisht e përkujtojmë, sepse në rrugëtimin e tij nëpër vise të ndryshme
të antikitetit, zgjodhi edhe Ilirinë,
zgjodhi paraardhësit tanë, duke na
bërë kështu pjesë të filozofisë së re për
një drejtësi e solidaritet njerëzoë
4JQBT UJK NFSJUB LSZFTPSF F TIÑO
1BMJUÑTIUÑTFBJFLPOTJEFSPJCFTJNJOjo si privilegj të njerëzve të
ditur, të njerëzve me pozitë të lartë në shoqëri ose si monopol të një
populli dhe kohe të veçantë, por si
pasuri shpirtërore dhe mundësi për
ta përmirësuar dhe për ta zhvilluar
botën nëpërmjet besimit dhe dashurisë, ndihmës dhe solidaritetit
për njëri tjetrin "J OÑ WB[IEJN
QPUFODPJTFNFtë drejtë mund ta
quajmë apostullin shën Pali shpallës, dëshmitar dhe ungjillëzues
të paraardhëseve tanë. Ky jubile
WB[IEPJ BJ që përkon me vitin e
dytë të Pavarësisë së Kosovës, duhet t’i nxisë mendjet e mbledhura
këtu për të na ofruar një pasqyrë
komplekse nga pikëpamja historike,
arkeologjike, etnologjike dhe biblike me të dhëna të historisë sonë për
shën Palin. Kjo duhet të na vetëdijësojë edhe për realitetin e sotëm,
realitet i cili ka nevojë për figura si
%SJUB
2FSTIPSñïïø
3&1035";)
shën Pali që është sakrifikuar për të
mirën e njerëzimit. Misioni i tij
do të ishte i pamundur po qe se në
udhëtimin e tij nëpër Iliri nuk do të
ishte pritur me dëshirën e dëgjimit
dhe të përqafimit, të shpresës dhe të
mesazhit që shën Pali i shërbente me një përkushtim martirizues,
për të cilin thekson: Kështu , qysh
prej Jerusalemit e përqark në Iliri
e kam përhapur Ungjillin e KrishtitQÑSGVOEPJ,SBTOJRJ
/ÑWB[IEJNɦBMBJVEIB.POT
-VDJKBO"WHVTUJOJTFLSFUBSJQÑSHKJUITIÑN J ,POGFSFODÑT JQFTILWPSFUÑ4IRJQÑSJTÑJDJMJQÑSQPT
UKFSBTIUIBKjo figurë e jashtëzakonshme, për ne shqiptarët është ai
që e solli ungjillin në trevat ilire,
meriton që të kujtohet në këtë vit
jubilar të 2000 vjetorit të lindjes së
tij me një simpozium të tillë. Shën
Pali apostull i popujve, shpallës i
guximshëm dhe tejet i vullnetshëm
i solli njerëzimit lajmin e gëzuar
të Jezu Krishtit, ndër të cilët një
vend të spikatur zënë ilirët dhe
trojet tona.
/ÑQKFTÑOFEZUÑUÑLÑUJK4JNQP[JVNJTILFODPSÑNFMJHKÑSBUBU
F UZSF V QBSBRJUÑO %PO 4IBO
;Fm Rrethanat religjioze, shoqërore, kulturore – filozofike në kohën
e shën Palit. 1SPG ES ;FG .JSEJUBJBSEIVSOHB,SPBDJBMJHKÑSPJ
OÑUFNÑOFillet e krishterimit në
Ballkan me shqyrtim të veçantë
ndër shqiptarë 1BTUBK BSLFPMPHV
ZOÑJOKPIVSQSPGES+BIKB%SBOÎPMMJUFTIUKFMMPJUFNÑOShën Pali
në kontekstin historik dhe arkeologjik /HB 4IRJQÑSJB MJHKÑSBUÑO
OBFEÑSHPJ["MFLTBOEFS.FLTJ
NFUFNÑOShën Pali dhe fillimet e
krishterimit në trojet shqiptare"J
OVL NPSJ QKFTÑ OÑ 4JNQP[JVN
QÑSTILBRFPCKFLUJWF
/Ñ QKFTÑO F USFUÑ V MFYVB MJHKÑSBUB F *N[PU $BSMP (IJEFMJ
BSRJQFTILÑW QÑS TILBRF TIÑOEFUÑTPSFOVLNPSJQKFTÑ
Pedagogjia e shën PalitEIFEPO-VTI
(KFSHKJHimni i dashurisë – Kristologjia e shën Palit.
4BMMB F #JCMJPUFLÑT JTIUF F
WPHÑMQÑSUJQSBOVBSUÑHKJUIÑUÑ
JOUFSFTVBSJU
Shtegtimi në Gjakovë
3PNBLÑUFWKFUÑSFQÑSEPSOJO
ɦBMJOÑ Të gjitha rrugët qojnë në
Romë .F ñ÷ RFSTIPS ñïïø QÑS
LBUPMJLÑU F ,PTPWÑT UÑ HKJUIB
SSVHÑUTILPOJOOÑ(KBLPWÑ.F
JOJDJBUJWÑO F JQFTILWJU UPOÑ F
OÑOPSHBOJ[JNJOF,ÑTIJMMJU0SHBOJ[BUJW QÑS WJUJO F TIÑO 1BMJU
VPSHBOJ[VBQÑSNCZMMKBFWJUJUUÑ
TIÑO1BMJU
,ÑUÑ UÑ EJFM QBT EJUF F UÑSÑ
EJPRF[B KPOÑ JTIUF F ESFKUVBS
LBI (KBLPWB LV OÑ IZSKF UÑ TBK
VCBTILVBNUÑHKJUIÑTIUFHUBSÑU
±EP GBNVMMJ LJTIUF QBOLBSUÑO F
QBKUPSJUUÑGBNVMMJTÑ/ÑLSZFUÑ
LPMPOÑTJTIUFJQFTILWJZOÑ.POT
%PEÑ(KFSHKJNFEJTBNFTIUBSÑ
FQBTUJKWJOJOUÑSJOKUÑRÑNCBOJO
OÑEPSÑQBOLBSUÑONFCB[JMJLÑO
FTIÑO1BMJUTUFNÑOFJQFTILWJU
mHVSÑOFTIÑO1BMJUQÑSUÑWB[IEVBSNFGBNVMMJUÑ*TIJONFNJKÑSBCFTJNUBSÑUÑUÑHKJUIBNPTIBWF RÑ TIUFHUPOJO ESFKU LJTIÑT
TÑSFUÑTIÑO1KFUSJUFTIÑO1BMJU
ðð
NF MBSHÑTJ QSFK NÑ TIVNÑ TF ñ
LN -F UÑ UIFLTPKNÑ QBOLBSUÑO
F/ÑOÑT5FSF[ÑRÑNFEJOKJUFUF
LSFOBSJ F NCBOUF OKÑ CFTJNUBS
OHB-MBQVTIOJLV
.F NJKÑSB CFTJNUBSÑ LJTIJO
IZSÑOÑLJTIÑFQPBRJTIJOFEIF
KBTIUÑ RÑ QÑSNFT FLSBOFWF QÑSDJMMOJO NFTIÑO TIFOKUF *QFTILWJOÑLPODFMFCSJNNFUÑHKJUIÑ
NFTIUBSÑU UBOÑ F mMMPJ NFTIÑO
TIFOKUF OÑ PSB ðö5Ñ QSBOJTIÑN
OÑ NFTIÑ JTIJO LSZFUBSJ J LPNVOÑTTÑ(KBLPWÑT[1BM-FLBK
NFCBTILÑQVOÑUPSÑQÑSGBRÑTVFT
OEÑSLPNCÑUBS
/Ñ QSFULVO F SBTUJU OEÑS UÑ
UKFSB JQFTILWJ ZOÑ UIFLTPJ Ne,
ashtu si gjeneratat e mëparshme,
jemi të vendosur t’i marrim përgjegjësitë tona që burojnë nga Ungjilli i Krishtit dhe pagëzimi ynë.... E
dimë të gjithë se Kisha Katolike në
të kaluarën është përpjekur me shumë flijime për të ruajtur identitetin
tonë shpirtërorë, kulturorë, kombëtarë. Ajo është bërë burim kryesor
i vlerave tona të përbashkëta dhe
kultivuese të fuqishme e begative
tona shpirtërore dhe kombëtare....
E kaluara jonë është Mësuesja më
e mira nga e cila duhet të mësojmë të gjithë. Ne në të vërtetë kemi
vuajtur shumë, por kemi qëndruar
të pathyeshëm në atë që ishim e që
jemi tani. Sot fal Zotit, miqve tanë
dhe flijimit tonë po gëzojmë lirinë
që nuk e kishim kurrë. Sot të gjithë
mund të konkurrojmë me vlera dhe
me virtytet tona të mirëfillta...Sot
secili mund të përcaktohet lirisht në
atë që mendon se është e mira e tij.
Mbi të gjitha, është hera e parë në
historinë tonë, kur secilit i lejohet
zgjidhja personale e përcaktimit
feta... Falënderoj Zotin që sot në
mesin tonë kemi edhe të pagëzuar
të ri, të cilët fal lirisë që po e gëzojmë janë kthye kishës dhe fesë
së tyre të mëparshme. Të dashur
në Krishtin, juve ju pranojmë me
gëzimin ungjillor të shembullit të
Babës së Mirë, i cili e priste djalin
e humbur, me dashurinë me të cilën
shën Pali ia predikonte Krishtin
botës së atëhershme. Ju jeni kthye
në shtëpinë tuaj shpirtërore dhe në
përvojën tuaj të mëparshme....Ju
ftoj të dëshmoni se zgjidhja juaj ka
qenë e mirë jo vetëm për ju, por për
të gjithë, sepse dashuria është nevojë më e madhe për çdo njeri. Doni
ata që ndoshta nuk pajtohen me
vendimin tuaj, si dhe ata ë ndoshta
ju urrejnë, ashtu siç i donte Krishti ata që e kryqëzonin. *QFTILWJ
GPMJFEIFQÑSSÑOEÑTJOÑFGBNJMKFT
EIF SSF[JLVO RÑ J LBOPTÑO BTBK
.FTIÑOFQÑSDPMMJ35,oKB
-BWEJ ;PUJU RÑ HKJUIÑ ÎLB
TILPJ EIF QÑSGVOEPJ TJ ÑTIUÑ
NÑ TÑ NJSJ 'BMFNJOEFSJU ;PUJU
QÑS TIÑO 1BMJO J DJMJ OB F TPMMJ
,SJTIUJOEIFQÑSIJSFUFTIVNUB
RÑ J LFNJ NBSSÑ HKBUÑ LÑUJK WJUJ
KVCJMBS
-Ñ UB QÑSGVOEPKNÑ NF LPOTUBUJNJO NÑ UÑ SJ UÑ BSLFPMPHÑWFTFFTIUSBUFHKFUVSOÑWBSSJOF
TIÑO 1BMJU J UBLPKOÑ OKFSJVU OHB
TIFL*RÑEPUÑUIPUÑTFLBHKBTB
RÑUÑKFOÑUÑWFUÑTIÑO1BMJU
ðñ
%SJUB
2FSTIPSñïïø
*/5&37*45"
*OUFSWJTUÑNFBSUJTUÑO4ILVSUF'FK[BOÑðïWKFUPSJOFMJSJTÑTÑ,PTPWÑT
,ÑOHBJNF
ÑTIUÑ,PTPWB
Shkurte Fejza, artistja, këngëtarja që la vulë në muzikën popullore. Kënga e saj zgjoi në
popull dashurinë për atdheun dhe lirinë.
I këndoi Kosovës, Shqipërisë, Prizrenit, Shkodrës, Manastirit, Mitrovicës, dashurisë, atdheut, lirisë, kullave, fushava e maleve, flamurit dhe vdekjes për liri, të varfërit, Nënë Terezës, Haxhi Zekës, Adem Jasharit, Ibrahim Rugovës dh e shumë burrave të tjerë që jetuan e
vdiqën për liri.
Kënga e saj e pasuroi gjuhën e ëmbël shqipe dhe bëri që edhe fëmijët e kurbetçarëve të flasin
dhe të këndojnë shqip.
Sa herë u gëzua, u gëzua për Kosovën, sa herë i rrjedhën lotët, i rrjedhën për Kosovën.
Drita: Talenti juaj është
i trashëguar apo i mësuar, sepse në Mushtisht
ka shumë vajza që këndoj
bukur dhe mund te themi se
e mbajnë gjallë Kosovën me
këngë?
LBTIVNÑQÑS[FNÑSUÑLÑOEPK
QÑMRFOLVSNÑUIPOÑLÑTIUV
/EÑSTBEKBMJOVLLÑOEPOBJJ
6OÑ LÑUÑ HKÑ F LBN CÑSÑ NF
CKFOLJUBSÑT,BTIJKFUÑIPMMÑQÑS WFUEJKFEIFKBNTIVNÑFLÑOBRVS
NV[JLÑLÑOEPOWFUÑNQÑSWFUF RFLÑUÑFLBNBSSJUÑUBCÑKÑOKÑ
QVOFUÑNJSÑRÑUÑOHSJUFUWFUÑDrita: Tekset e këngëve ku i
EJKBTJEPNPTUFLUFSJOKÑUFBUÑmerrni apo i shkruani edhe
IFSTIÑN 6OÑ FOEF WB[IEPK UJ
vet dhe që sa vite këndoni?
LÑOEPK,PTPWÑT,PTPWBQÑSNVB
Shkurte FEJZA: /EPOKÑIFSÑ ÑTIUÑJOTQJSJNEIFCVSJNJQBNBSSHVYJNJOUFLTUFUUJTILSVBK TIUFSSTIÑN
FEIF WFU TJ ÑTIUÑ LÑOHB %KBMJ J
6OÑOVLEJTJUÑLÑOEPKOESZ%VLBHKJOJU EIF OEPOKÑ UKFUÑS TIF+BOÑBUZLÑUVEJTBLÑOHÑRÑ
1PSOÑQÑSHKJUIÑTJOVLFLBNBUÑ LBOÑ IZSÑ OÑ SFQFSUPBS TJ LÑHVYJNNÑTIVNFJQSFGFSPKQPF- OHÑBIFOHKFTIEIFEBTNBTI1PS
UÑUFOESZTIÑNUÑDJMÑUQÑSNCV- FEIF BUP KBOÑ UÑ EPNPTEPTINF
TIJOLÑSLFTÑOUJNFNFQPF[JOÑF TFQTF FEIF EBTNBU KBOÑ QKFTÑ F
UZSF UF CVLVS ,PIÑWF UÑ GVOEJU KFUÑT .FHKJUIBUÑ VOÑ OVL EJ UÑ
LBN OKÑ CBTILQVOJN TIVNÑ UÑ LÑOEPKOESZTIF1POVLQBUBLÑNJSÑ NF 'BSVL 5BTIPMMJO J DJMJ OHÑQÑS,PTPWÑONFOEPKRÑOVL
KFUPO OÑ (KFSNBOJ ´TIUÑ OKÑ LBN CÑSÑ QVOÑ NF WMFSÑ "OEBK
QPFUTIVNÑJNJSÑ5FNBUUÑDJMBU LÑUÑQVOÑFLBNCÑSÑNFWFUÑEJVOÑJQFSGFSPKJBQFSDKFMMJFBJNF KFUÑQMPUÑEIFFGBMÑOEFSPK;PUJO
QÑSLVTIUJN UÑ NBEI J SFBMJ[PO RÑNBEIBUBMFOUJORÑNFBOÑUÑ
%FSJUBOJLBNSFBMJ[VBSNCJóïï LÑUJK[ÑSJUJTIÑSCFKQPQVMMJUUJN
LÑOHÑ
EIF OÑTF KV F WMFSÑTPOJ EIF UÑ
,ÑOEPK RÑ OHB mMMJNJ J WJUJU UKFSÑUUIPOÑTFLFLPNQMJNFOUFU
ðøöô LVS QÑS IFSÑ UÑ QBSÑ LBN OHBNFUFCVLVSBUVOÑOEJIFN
EBMÑ OÑ TLFOÑO F GFTUJWBMFWF OÑ TIVNÑNJSÑEIFTIQFTIOHSJUFN
1SJ[SFO5BLJNFUF.BKJUOÑBUÑ OHBWFOEJFUIFN0;PUJTIBMMB
LPIÑ %IF OÑTF NJSSFU TJ EBUÑ ÑTIUÑLÑTIUV
BUÑIFSÑRÑòóWJUF
Shkurte FEJZA:1PFWFSUFUÑ
.VTIUJTIUJ ÑTIUÑ OKÑ GTIBU TIVNÑJCVLVSRÑFEVBTIVNÑBUZ
LBN MJOE KBN SSJU KBN NBSUV
LBNKFUVHKBUÑEIFFOEFWB[IEPK
UÑ KFUPK LPIÑ QBT LPIF 4ILPK
EIF OEKFKÑ TIVNÑ LÑOBRÑTJ LVS
KBNBUKF%IFÑTIUTIVNÑFWFSUFUÑ EIF NVOE UÑ UIFN NÑ UÑ
NJSÑU F FTUSBEÑT LPTPWBSF KBOÑ
OHBBJWFOE5BTINÑKBOÑUÑOKPIVS EJTB IFSÑ J LFNJ QBSÑ FEIF
OÑQÑSNFEJB
6OÑ NV[JLÑN F LBN USBTIÑHJN QSFK GBNJMKFT LB LÑOEVBS
HKZTIKBJNFTIVNFCVLVS
4ILPOJN TIQFTI UF EBKÑU
CBTILNFOÑOÑOHKZTIBNÑEPOUFEIFNÑEBMMPOUFNVBTFQTFJ
EVLFK TF LBN USBTIÑHVBS EJÎLB
QSFKTBK6OÑFOEFFLBNUÑGSFTLFU[ÑSJOFTBKLVSJTIUF÷òWKFRF
,BNQBTVSEJTBLBTFUBUÑWPHÑMB
QSFKLÑOHÑWFUÑTBKBNJSÑQPSMVGUBOEPEIJTJOEPEIJ,BOÑRFOÑ
LVKUJNFU F NJB NÑ UÑ TIUSFOKUB
Drita: Kënga e juaj ka zgjuar
EIF NÑ UÑ TIFOKUB RÑ NVOE UJ
në popullin tonë atdheWMFSÑTPKQPSVEPHKÑO
dashurinë. Kënga juaj i ka
,ÑOHÑOFLBNUSBTIÑHVBSOHB
bërë njerëzit ta duan KosHKZTIB QBTUBK LB WB[IEVBS FEIF
oven. Më kujtohem mua kur
NPUSB JNF F NBEIF QPS QBUJ
në ato vite të largëta, vinte
GBUJO EIF V NBSUVB EIF OVL LB
ndonjë kengëtar nga Serbia
WB[IEVBSNÑNFLÑUÑQSPGFTJPO
apo nga një vend tjetër, sal,ÑOEPKOÑEZWBK[BUFTBKB.PUlat u mbushëshin përplotë
SBU ,SZF[JV KBOÑ OKÑ EVFU TIVme dëgjues shqiptar. Dhe
NÑ J NJSÑ (KJUIBTIUV LÑOEPO
ju po në atë kohë dolët në
NPUSBJNFFWPHÑM/BYIJF'FK[B
skenë dhe i drejtuat mbarë
FEIFUBTIFEIF(SFTBWBK[BJNF
të gjithë ata njerëz. A keni
&EIFQTF OVL LBN EÑTIJSÑ RÑ
qenë të vetëdishëm për
FEIFBKPUÑLBMPKOÑQÑSWÑTIUJSÑgjithë këtë punë?
TJUÑ RÑ VOÑ J LBMPWB QPS BKP LB
Shkurte FEJZA: 7MFSÑTJN
EÑTIJSÑ UÑ NJSSFU NF NV[JLÑ F TIVNÑ J NJSÑ LZ F EVB EIF NÑ
Drita: Ju me këngën tuaj
e keni pasuruar gjuhën
shqipe, keni dhënë një kontribut të madh që kjo gjuhë
të flitet më bukur dhe më
rrjedhëshëm.
Shkurte FEJZA:+PLÑUÑOVL
FEJ,KPÑTIUÑOBUZSBFUÑGPMVSJU
UJN NFHKJUIÑTF OEPTIUB LB OEJLVBSRÑVOÑLBNQVOVBSFEIFOÑ
BSTJN ,BN RFOÑ NÑTVFTF %IF
LKP CFTPK LB OEJLVBS OÑ QBTVSJNJOFHKVIÑT/BUZSJTIURÑLÑUÑ
FLBCÑSÑCBTILQVOJNJNFFNSB
UÑEÑTINVBSUÑNV[JLÑTTIRJQUBSFNFLPNQP[JUPSUÑNJSÑOKPIVS
EIFLKPQVOÑUBJNQPOPOOKÑWMFSÑ
RÑUJFQSBOPO7FUWFUJVQÑSEFSJTB
“
Unë jam pjesë e këtij populli,
kam jetuar dhe jetoj kohën të
cilën e ka kaluar ky popull, dhe natyrisht nuk mund të këndoj ndryshe. Vet
rrethanat ta imponojnë temën. Nuk
mund të jesh indiferente ndaj asaj që
po ndodhë.
”
QVOPO NF OKFSÑ[ RÑ LBOÑ WMFSÑ
UJ LF WMFSÑ 1ÑS LÑUÑ HKJUINPOÑ
LBN QBTVS LVKEFT ,BN LÑOHÑ
UÑ1KFUÑS(BDJU4JNVOEUÑKFUÑ
OESZTIF LÑOHB F 1KFUÑS (BDJU
QPT NF WMFSÑ CVLVS F TILSVBS
CVLVSFLPNQP[VBS/BUZSJTIUTF
FEIFVOÑLBNOEJFSPCMJHJNUÑKB
KBQIBLVOBTIUVTJBJFLBLPNQV[VBS1BTUBKLBNLÑOHÑUÑ,PMÑ
4VTBKUJDJMJJLBCÑSÑIJUFUNÑUÑ
NÑEIB TIRJQUBSF EIF HKJUIÑTFTJ
OEKFOPCMJHJNEIFOVLOEJIFTI
NJSÑ OÑTF UJ OVL TILPO TÑ QBLV
OÑBUÑLBUFHPSJNFKVEIBOÑIBLVO"TIUVTJBJÑTIUÑVMVSEIFLB
QVOVBS NF BUÑ LÑOHÑ BTIUV NF
QÑSHKFHKÑTJ F LBN LÑOEVBS LÑOHÑO,KPLBCÑSÑRÑVOÑUÑKBN
NÑ F QÑSHKFHKÑTINF OEBK QVOÑT
TJNFEIFOEBKLPNQP[JNFWFRÑ
LBN NBSSÑ %IF NVOE UÑ OEPEIÑRÑFNFSJUPKLÑUÑWMFSÑTJNRÑ
KVNBUIVBOJQÑSLPOUSJCVUJOUJN
QÑS(KVIÑO4IRJQF
(KJUIBTIUV CBTILQVOJNJ NF
LPNQP[JUPSJO /BJN (KPTIJO
F LB QBTVSVBS NKBGU SFQFSUPBSJO
UJN * LB CÑSÑ OEFS LSJKJNUBSJTÑ
TJNF 5BTI LPIÑWF UÑ GVOEJU F
LBNSFBMJ[VBSOKÑLÑOHÑQÑS*CSBIJN 3VHPWÑO UÑ LPNQP[VBS
OHB [(KPTIJ NF UFLTU UÑ 'BSVL
5BTIPMMJU .FOEPK TÑ ÑTIUÑ OKÑ
LÑOHÑ TIVNÑ F NJSÑ LBN QVOVBS TIVNÑ NFOEPK TF KB LBN
BSSJUVSRÑMMJNJU
Drita: Kënga e Shkurtës
është shkollë e patriotizmit, shkollë shpirtore
dhe shkollë gjuhësore. Ju
i keni kenduar dashurisë,
atdheut, lirisë, kullave,
fushave, maleve, zogut që
vajton, Kosovës, Prizrenit,
Manastirit, Shkodres, të
varfërve, kurbetit, vajzave,
flamurit, vdekjes për liri,
pavarësisë dhe shumë personaliteteve.
Shkurte FEJZA: 'BMFNJOEFSJU .Ñ OEFSPO WMFSÑTJNJ KVBK
,UIFIFNFEIFOKÑIFSÑUFUFLTUJ
TFQTFÑTIUÑQVOFTIVNÑFOEKFTINFOVLNVOEUJLÑOEPTIOKÑ
OKFSJV UÑ NBEI TJR JTIUF 3VHPWB NF OKÑ UFLTU UFOEFODJP[ RÑ
OVL J TILPO OBUZSÑT TÑ UJK ,BN
LÑSLVBSUFLTUFQPSOVLVLÑOBRB
NFBUP%IFOÑCBTILÑQVOJNNF
'BSVLVO NB NVOEFTPJ * UIBTI
LÑSLPK OKÑ UFLTU QÑS *CSBINJN
3VHPWÑORÑ BUZ UB TIPI 3VHPWÑO KP UFOEFODJP[ QPS BTIUV TJ
JTIUF 5FLTUJ UÑ NPT KFUÑ OHBD-
%SJUB
2FSTIPSñïïø
NVFT QPS BTIUV TJR F F NFSJUPO
BJ+BNFLÑOBRVS
6OÑ KBN QKFTÑ F LÑUJK QPQVMMJ LBN KFUVBS EIF KFUPK LPIÑO
UÑ DJMÑO F LB LBMVBS LZ QPQVMM
EIF OBUZSJTIU OVL NVOE UÑ LÑOEPK OESZTIF 7FU SSFUIBOBU UB
JNQPOPKOÑUFNÑO/VLNVOEUÑ
KFTI JOEJGFSFOUF OEBK BTBK RÑ QP
OEPEIÑ
4JBSUJTUJOEKFOBUPHKÑSBNÑ
TIVNF TFQTF OEKFTJB UF BSUJTU
ÑTIUÑNÑFUIFLTVBS
Drita: Pas vitit 1999 tek ju
më shumë është e theksuar
lirika.
Shkurte FEJZA: 1P OBUZSJTIU TFQTF OKÑ LSJKVFT F OEKFOÑ
BUÑEIFFKFUPOBUÑEIFWFUWFUJV
MJOEÑLSJKFTBTIQJSUÑSPSFEIFLÑOEPOBUÑRÑÑTIUÑBLVUBMFQÑSWFU
QPQVMMJO ,ÑOEPO QÑS BUP HKÑSB
RÑFNVOEPKOÑBUÑQPQVMM/FWF
OB LB NVOHVBS MJSJB EIF J LFNJ
LÑOEVBS MJSJTÑ TÑ ,PTPWÑT WVBKUKF5BOJÑTIUÑQBLNÑOESZTIFF
LFNJOKÑDPQÑMJSJ
(KJUINPOÑFLBNCVSJNJOUÑ
QBTIUFSSTIÑN ,PTPWÑO (KJUINPOÑ J LÑOEPK ,PTPWÑT ´TIUÑ
OKÑUFNÑRÑTIVNÑFHKBUÑLVSS
OVLIBSHKPIFU/VLFLBNQSPCMFNUÑHKFKÑUFNB>
'BMÑ ;PUJU NF TIÑOEFU KBN
NJSÑ FEIF NF [ÑSJO KBN NJSÑ
EVIFU HKJUINPOÑ UÑ QÑSTPTFU
QVOB5ÑOEKFOJLÑSLFTBUTIJKBUÑ
*/5&37*45"
KFUÑNÑFIPMMÑEIFUÑTILPOEFSJ BTLVTI OVL VB QSJTI "TLVTI
OÑ QÑSTPTNÑSJ "NCJDJFU WEFTJO OVL KV UVSCVMMPO VKJO 1ÑS LÑUÑ
NÑ TÑ QBLUJ LFNJ OFWPKÑ 1ÑS
LVSWEFTOKFSJV
NVBTIQJSUÑSPSFÑTIUÑUÑLÑOEPK
TIRJQ5ÑLÑOEPKLÑOHÑUÑQPQVDrita: Muzika për ju gjithMMJUUJNUÑLVMUJWPKLÑOHÑOFNJmonë ka qenë art, dashuri
SÑmMMÑUCVSJNPSFTIRJQUBSF4FQTF
dhe mesazh për popullin e
LZQPQVMMMFEPOLÑUÑLÑOHÑ,PU
Kosovës. Për çfarë muzike
NVOEPIFO EJTB OKFSÑ[ UB JOKPkemi nevojë ne si popull i
SPKOÑ NV[JLB QPQVMMPSF TIRJQKosovës ?
Shkurte FEJZA: 6OÑ NF- UBSF UB LÑOBRÑ TIQJSUJO FEIF UB
OEPK TF QPQVMMJ J ,PTPWÑT FEIF OHBDNPO ,VS F OEKFO SFBHPO
OÑNV[JLÑLBOFWPKÑUJLUIFIFU .FOEPK TF ÑTIUÑ F EPNPTEPWFUWFUFT5J LUIFIFU USBEJUÑT +P TINFUÑKFNJWFUWFUKB
OÑ LVQUJNJO UÑ LUIFIFU NCSBQB1PSUÑOJTFUOHBUSBEJUBTFQTF
Drita: Këtë intervistë që
ÑTIUÑ TIVNÑ F QBTVS .Ñ EVLFU
e bëj me juve është në 10
TF QP IZKNÑ OÑ HKZOBI NF WFUvjetorin e lirsë së Kosovës.
WFUÑO EVLF F TILFMÑ WFUWFUÑO
Ju i kënduat më së shumti
EVLFFMÑOÑBOBTIUSBEJUÑOUPOÑ
lirisë dhe pavarësisë së saj.
QBTVSJOÑUPOÑLPNCÑUBSF.VOE
Çka ju ka shtyer të këndoni
UÑUIFNTFTIVNÑQPQVKOBLBOÑ
kaq shumë?
[JMJ ,Z WSBQ NCBT UÑ SFTÑ CPUShkurte FEJZA: ,BN LÑSPSFJLBIVUVBSUÑSJOKÑU%VIFU OEVBS TFQTF F LBN EÑTIJSVBS
UÑLFNJOKÑNBTÑ+PUBNPIPTI OKÑ EJUÑ UÑ UJMMÑ EIF KBN TIVNÑ
WFUWFUÑO BTTFTJ .FOEPK TF OVL FMVNUVSRÑFLBNBSSJUÑ1ÑSLVLB BTOKÑ QPQVMM OÑ CPUÑ RÑ F LB OEÑSTBLSJmDBWFRÑJLFNJQBTVS
GPMLMPSJO NÑ UÑ QBTVS TF QPQVMMJ NFHKJUIBUÑ LPOTJEFSPK WFUÑO TF
ZOÑ,VMUVSBFQPQVMMJUUPOÑÑTIU KBN OKFSJ NF GBU RÑ LBN QBTVS
OKÑ EFU J HKFSÑ RÑ OVL TIUFSSPO NVOEÑTJ UB TIJKPK UB QSFLÑ LÑUÑ
LVSSÑ .Ñ JSJUPKOÑ WSBQJNFU QBT MJSJUÑDJMÑTJLBNLÑOEVHKBUÑHKJBTBKRÑÑTIUÑFIVBK,KPÑTIUÑF UIÑKFUÑTTJNFEIFEPWB[IEPKUJ
EÑNTINF1PSSSÑNVKBRÑVLSJ- LÑOEPK ,BN QBTVS MÑWJ[KF LPOKVBUFLOFOÑÎEPBTQFLULBLSJ- UBLUF NF OKFSÑ[ UÑ OESZTIÑN UÑ
KVBSOKÑIBQTJSÑUÑUJMMÑRÑOKFSÑ[JU DJMÑULBOÑQBTVSEIFLBOÑEIJNNFBOUJWMFSBEIFNFNVOEÑTJUÑ CKFBUBRÑFLBOÑTIJKVBSNFLBNBEIF NBUFSJBMF UÑ JNQPOPIFO NBUÑLÑUÑMJSJ.ÑEIFNCTIQJSUJ
"TLVTI OVL J LB OÑ LPOUSPMMÑ LVS UBLPK OKFSÑ[ RÑ NÑ QBL F
TIJKPKOÑLÑUÑ"UBRÑFLBOÑQBHVBSNÑTIUSFKUÑEIFOVLÑTIUÑF
OKFKUÑQBWBSÑTJTIUEFLMBSBUÑTRÑF
CÑKOÑi/FKFNJLSFOBSÑFKFNJUÑ
LÑOBRVSwNJSÑQPCSFOEJBJNFNÑ
UIPUÑEJÎLBUKFUÑS6OÑFEIFNF
UB F LBN OEBSÑ EIJNCKFO .JSÑQPS FEIF NF BUB RÑ KBOÑ HÑ[V
FLBNOEBSÑHÑ[JNJO&EIFVOÑ
KBNÑQKFTÑFLÑTBKEIJNCKFWÑMMBJ
JTIPLVUUJN"[FN#FIMVMJVWSB
OÑ GSPOU 6EIF VOÑ KBN QKFTÑ F
LÑTBK EIJNCKFKF 6SPK RÑ LZ QPQVMM UÑ EJ UÑ NFOBHKPK NF MJSJOÑ
EIF UÑ QVOPKNÑ QÑS UÑ NJSÑO F
,PTPWÑT
Drita: Ju jeni ikonë e lirisë ?
Shkurte FEJZA:'BMÑNJOEFSJUVOÑWFUÑNFLBNCÑSÑQVOÑO
UJNF EIF LJTIB QBT EÑTIJSÑ UB
CÑKOÑUÑHKJUIÑQVOÑOFWFU6OÑ
FEIF OKÑ IFSÑ F GBMÑOEFSPK ;PUJORÑNBEIVSPK[ÑSJOEIFQBUB
NVOEÑTJUÑLPOUSJCVPKQÑS,PTPWÑO EIF EÑTIJSPK RÑ UÑ HKJUIÑ
OKFSÑ[JU RÑ LBOÑ OKÑ QSPGFTJPO
OKÑ NVOEÑTJ OKÑ QSJSKF OKÑ UBMFOUUBQÑSEPSJOQÑSUÑNJSÑOF
,PTPWÑT4FDJMJOKFSJUÑQVOPOOÑ
QSPGFTJPOJO F WFU BUZ LV TILFMRFORÑUÑNVOEUÑKBQLPOUSJCVU
NÑUÑNBEIQÑSTIUFUJOUPOÑ
UÑGBMÑTIEBTIVSJOÑ´TIUÑQÑSHKFHKÑTJUÑSSJUÑTIGÑNJKÑEPLSJKPTI
OKFSÑ[RÑEPQÑSCBMMFONFKFUÑO
5ÑLSJKPTIOKÑOKFSJÑTIUÑTIVNÑ
WÑTIUJSÑ EIF TIVNÑ F NVOEJNTINF EIF OHBOKÑIFSÑ NFOEPO
TFOVLKBLÑEBMÑTJOÑOÑ"UÑIFSÑ
LVS OKFSJV IBTÑ OÑ QSPCMFNF UF
GFNJKFWFEIFEVLFUTFGFNJKBOVL
JTIUFJGPSUÑUJQÑSCBMMPONFOKÑIFSÑUJGBKJOKBMÑWFUJU6OÑLBN
WÑSFKUKF QFS WFUFO TF OHBOKÑIFSÑ
NÑEVLFUTJOÑOÑLBNNVOHVBS
UF GÑNJKÑU F NJ ,KP NÑ EIFNC
ÑTIUÑLPIÑRÑOVLLUIFIFU1SPGFTJPOJJNJTIUFJUJMMÑ,POUSJCVUJOUJNQÑS,PTPWÑOGÑNJKÑUFWFHKÑMOVLFLVQUPOPOJOBUBLJTIJO
OÑWPKÑ UB LBOÑ BGÑS OÑOÑO5BTI
TJUÑSSJUVSFLVQUPKOÑNJSÑ6OÑ
QSBQFGBMÑOEFSPK;PUJORÑGÑNJKÑUJLBNUÑNJSÑKBOÑOYÑOÑTUÑ
NJSÑTUVEFOUUÑNJSFEIFKBOÑUÑ
NCBSÑ
Drita: Po aborti?
Shkurte FEJZA: "CPSUJ
ÑTIUÑUÑNÑRÑLSJKPOEIJNCKFUÑ
NÑEIB ÑTIUÑ OKÑ LSJN (KFOEKB FLPOPNJLF EIF SSFUIBOBU F
TIUZKOÑ OKÑ OÑOÑ UÑ CÑKÑ OKÑ HKÑ
UÑUJMMÑ.FOEPKTFEVIFUUÑGBMFU
OÑOB TFQTF BTLVKU OVL J EIFNC
Drita: Roli i juaj si nënë, i
NÑ TIVNÑ TF BTBK 1PS OKÑ OÑOÑ
këndoni nënës, fjala juaj për OVLKBGBMÑWFUWFUÑTLÑUÑEIFLKP
nënën?
OEFOKÑEPUBQÑSDKFMMÑHKBUÑHKJUIÑ
Shkurte FEJZA5ÑKFTIOÑOÑ KFUÑT
ÑTIUÑ QSJWJMFHK EJÎLB F TIFOKUÑ
EJÎLB RÑ UÑ WKFO LFR RÑ HKJOJB F
Drita: Kur keni pasur gëzim
LVOEÑSUOVLNVOEUBQÑSKFUPKOÑ
të veçantë në jetën tuaj?
4JORFSJTIU ÑTIUÑ EJÎLB RÑ OVL
Shkurte FEJZA: -JOEKB F
NVOEUÑKBQÑSTILSVBKEJLVKU1PS GÑNJKÑWF ÑTIUÑ EJÎLB F WFRBOUÑ
UÑ KFTIÑ OÑOÑ ÑTIUÑ HKJUIBTIUV ÑTIUÑ EJÎLB IZKOPSF 1BTUBK TVLFEIF TBLSJmDÑ OHBSLFTÑ UNF- TFTFU F GÑNJKFWF UÑ KBQJO HÑ[JN
SSÑTJEIJNCKFÑTIUÑOKÑOEKFOKÑ ,UIJNJ ZOÑ OHB 4IRJQÑSJB LVS
TIVNÑFNJSÑLVSUJLFNVOEÑTJ VMJSVB,PTPWBJTIUÑOKÑHÑ[JNJ
ðò
NBEIJQBQÑSTILSVFTIÑNTFQTF LVS F MÑTIVBN ,PTPWÑO NFOEVBN TÑ ÎEP HKÑ NPSJ GVOE F
LUIJNJ JTIUÑ OKÑ MJOEKF F KPOB F
EZUÑLVSFEIFOKÑIFSÑFTILFMÑN
UPLÑOF,PTPWÑTTÑMJSÑ
Drita: Kjo liri që e kemi tani
e shijojmë a është ajo liri që
e keni ëndërruar dhe i keni
kënduar gjithmonë?
Shkurte FEJZA: -JSJOÑ F
LBNÑOEÑSSVBSNÑOESZTIFLBN
ÑOEÑSSVBSTFTJQPQVMMEPUÑCÑKNÑNÑTIVNÑQÑS,PTPWÑO±EP
EJUÑFTIJKPKLÑUÑMJSJJHBUJFQSFLJ
NF EPSÑ /EPOKÑIFSÑ NÑ CJFO
OEÑSNFOEEJUÑUFUNFSSTINFEIF
OHKBSKFU F 3FRBLVU F 1SFLB[JU
OVLJIBSSPKEPUMPUÑUFLÑUJKQPQVMMJ1PSMJSJOÑFTIJKPKÎEPEJUÑ
ÎEPNÑOHKFTFÎEPJNCSÑNKF
&GBMÑOEFSPK;PUJORÑFTIQÑUPJLÑUÑQPQVMM
Drita: Cila do të jetë kënga
juaj jetësore?
Shkurte FEJZA: .FOEPKTF
ÎEPLÑOHÑRÑFLÑOEPKFLÑOEPK
NJSÑ ,BN LÑOEVBS OKÑ LÑOHÑ
QÑS"EFN+BTIBSJOEIFNFOEPK
TF LBN MÑOÑ WVMFO UJNF * LBN
LÑOEVBS ,PTPWÑT EIF LBN NBSSÑTIQÑSCMJNJOFOKFSÑ[WFRÑF
LBOÑ EBTIVS LÑOHÑO UJNF ,BOÑ
LÑOEVBSCBTILNFNVB,KPÑTIU
QÑSNVBKFUÑTPSF5BTILBNCÑSÑ
OKÑLÑOHÑQÑSQSFTJEFOUJOFQBSÑ
UÑ ,PTPWÑT *CSBIJN 3VHPWB
.FEPK TF FEIF BUZ RÑOESPO OKÑ
mSNÑFJNKBOKÑWVMÑFWPHÑM
1PSLÑOHBOj Kosovë oj nëna
ime NFOEPK TF TEP UÑ IBSSPIFU
LVSSÑ
*OUFSWJTUPJ
Pater Ndue Kajtazi
ðó
,6-563´t53"4)´(*.*t)*4503*
%SJUB
2FSTIPSñïïø
4IÑO1BMJEIFmMMJNFUFLSJTIUFSJNJU
OÑUSPKFUFTPUNFUÑTIRJQUBSÑWF
SHKRUAN:
Aleksandër MEKSI
P
ÑS IJTUPSJOÑ F WFOEJU UPOÑ
TUVEJNJJLPIÑTEIFJSSVHÑWFUÑGVUKFTTÑGFTÑTÑLSJTIUFSÑTJ
EIF "QPTUVKU F NJTJPOBSÑU RÑ F
QSPQBHBOEVBO QVOVBO MVGUVBO
EIF QSBOVBO NBSUJSJO QÑS LÑUÑ
RÑMMJNQBSBRFUJOUFSFTUÑWFÎBOUÑ
TFQTFOÑLÑUPTIFLVKUÑQBSÑVCÑ
OKÑOESZTIJNSSÑOKÑTPSFOÑCFTJNJOGFUBSTJEIFOÑHKZLJNJOQÑS
WMFSBU F TIPRÑSJTÑ OKFSÑ[PSF OÑ
LVMUVSÑFBSU
Kërkime të shumta të viteve të
fundit nga studiues shqiptarë dhe
të huaj të mbështetur në burimet
historike dhe ato kishtare, kanë
ndriçuar së tepërmi problemin e
fillimit të krishterimit në trojet e
sotme të shqiptarëve dhe rolin e
Apostullit Pal në këtë drejtim. Po
përmendim këtu ndër të tjerë për
kontributin e tyre Kristo Frashërin, Zef Mirditën, Gaspër Gjini,
Shaban Sinanin, Dhori Qirjazin
e Thanas Gjikën, pa qëndruar në
këtë kumtesë në shtjellimin dhe
përfundimet e kërkimeve të tyre,
kur nuk jemi të një mendje me
ta.
Të dhënat që janë në Veprat
e Apostujve, shkruar nga Ungjillori Luka dhe letrat e Shën Palit, paraqesin për ne materiale të
mjaftueshme, edhe pse janë jo të
hollësishme, duke qenë ky cilësim relativ, ngaqë njohim vetëm
letrat që kanë mbërritur deri në
ditët tona. Të dhëna të tjera të
traditës kishtare, që disponohen
mund të quhen të mjegullta dhe
fare të pakta apo dhe të mëvonshme, por me gjithë këtë nëse
studiohen me vëmendje dhe
kritere shkencore e pa paragjykime të çdo lloj qofshin, ofrojnë
mundësinë për të pasur disa përfundime të padiskutueshme dhe
me vlerë.
Trojet e sotme të shqiptarëve në atë kohë, të përfshira në
perandorinë romake, ishin administrativisht në provincën e
Maqedonisë dhe ato në veri të
krahinës së Lezhës dhe Dardania
në provincën e Ilirikut. Le të shohim të dhënat historike që disponohen për shtrirjen e provincës
së Maqedonisë në shekullin e
parë, për të qenë më të saktë në
parashtrimet tona. Studiuesi më
i njohur për Historinë e Romës
Teodor Mommsen na kumton se
në kohën republikane duket se
edhe Scodra ishte në Maqedoni
dhe se lumi Drin ishte kufiri i kësaj province. Po kështu dhe Epiri
nuk bënte pjesë në Greqi dhe se
dhe veriu i Epirit ishin përfshirë në Maqedoni. Pra, pjesa më e
madhe e trojeve të sotme të banuara nga shqiptarët, ishte gjatë
shekullit të parë të erës së re në
Provincën e Maqedonisë. Në
këto troje krishterimi, siç vërejnë ndër të tjerë veçanërisht Zef
Mirdita dhe Kristo Frashëri, të
cilët e kanë trajtuar më me hollësi këtë çështje, si në paraqitjen e
burimeve, ashtu edhe në aspekte
të veçanta, u përhap në të njëjtën
periudhë kohore që u përhap në
Itali dhe Greqi, dhe po ashtu në
kushte të vështira dhe përndjekjeje nga pushteti perandorak.
Dëshmia më e vjetër dhe e
njëkohshme me fillimet e përhapjes së fesë së re dëshmohet
në letrat e Apostullit Pal dhe
“Veprat e Apostujve” të njëkohshme me to. Të dhëna të tjera
historike, të mëvonshme por
që e kanë origjinën në traditën
apo kujtesën historike të vetë
kishës, d.m.th të etërve dhe të
dinjitarëve të saj, sigurisht që na
ndihmojnë në këtë drejtim. Të
gjitha këto dëshmi edhe pse të
themi copëza, shërbejnë, po të
interpretohen me vëmendje dhe
paanësi, për të plotësuar kuadrin
historik.
Në letrën drejtuar bashkësisë
së krishterë në Romë, shkruar siç
kuptohet gjatë qëndrimit të Shën
Palit ne Korint (vitet 57-58), pra
në kohën e udhëtimit të tij të dytë
për predikimin dhe përhapjen e
fjalës së shenjtë, Apostulli thotë
ndër të tjera: “..se kështu, prej
Jerusalemit e përqark dhe gjer
në Ilirik kam kryer shërbimin e
Ungjillit të Krishtit, duke u përpjekur të ungjillëzoj atje ku nuk
ishte i njohur emri i Krishtit (Romakëve 15,19)”. Ka pasur dhe
ka ende diskutime të shumta për
kuptimin e fjalëve gjer në Ilirik
(μέχρι τού ΄Ιλλυρικου). Për disa
kemi të bëjmë me Ilirikun si kufi
të vajtjes së vetë Shën Palit, për
të tjerët se ai u fut edhe në Ilirik. Vërejmë se këtu nuk duhet
të ngatërrojmë Ilirinë si vendi i
ilirëve me provincën romake të
Ilirikut, në të cilën, me organizimin territorial të perandorëve
romak të asaj kohe u përfshi
vetëm një pjesë e trevave ilire,
saktësisht nga Lisusi (Lezha) në
Dalmaci dhe Kosovën e sotme.
Sido që të jetë, Shën Pali dhe
pasuesit e tij ose më saktë dishepujt e tij që e shoqëronin në
këto udhëtime ungjillëzimi apo
lëviznin në kë to vende, predikuan ungjillin e Krishtit edhe ne
ilirik. Për këtë Shën Pali flet në
letrën e dytë drejtuar Timotheut
ku i shkruan se Titi ka shkuar në
Dalmaci (2 Timotheut 4,10).
Akoma më me interes janë
për temën tonë, siç kanë treguar
“
...se kështu, prej Jerusalemit e përqark dhe gjer në
Ilirik kam kryer shërbimin e Ungjillit të Krishtit,
duke u përpjekur të ungjillëzoj atje ku nuk ishte i njohur
emri i Krishtit (Romakëve 15,19)
edhe studiues të tjerë shqiptar, të
dhënat për udhëtimet dhe qëndrimin në Maqedoni të vetë Apostullit Pal, i cili ndërmori disa udhëtime dhe qëndrojë periudha të
gjata atje dhe Greqi (Akaj). Për
ne është më se e qartë se, pavarësisht se në letrat e tija apo dhe në
“Veprat e Apostujve”, përmenden
vetëm disa qytete, në të cilat ai
qëndroi gjate këtyre udhëtimeve së bashku me pasuesit e tij,
”
vetë misioni i tij sigurisht që e
ka shtyrë apo detyruar të lëvizte,
atë si dhe pasuesit, kudo që mundej për të predikuar Ungjillin e
Krishtit dhe të krijonte bashkësi
të krishtera e me vonë të takonte
vëllezërit dhe motrat e tij në fe,
që duhej të ishin dhe mbështetja
e tij në këto udhëtime e qëndrime që nuk shiheshim me sy të
mirë nga njerëzit e perandorisë
dhe vendasit e pakonvertuar.
Për Maqedoni, që si provincë
krijohet në mesin e shekullit të
dytë para Krishtit, në këtë kohë
kuptohen edhe trojet në jug të
Drinit pra pjesë të Ilirisë, Thesalia, pjesë të Thrakës edhe deri
Epiri. Maqedonia zë një vend
me rëndësi ne punën misionare
të Shën Palit, ai shkoi dy herë
në mision në Maqedoni duke
predikuar dhe takuar bashkësi
të krishtera. Ai përshkroi vise
%SJUB
2FSTIPSñïïø
të tëra të Maqedonisë ku kuptohet se bënin pjesë edhe trojet
e banuara nga ilirët. Në fund të
udhëtimit të tretë ai i shkruan Titit (Titi 3,12) që të vij ta takojë
në Nikopojë ku kishte vendosur
të kalonte dimrin.
Prania e Shën Palit në territoret e Maqedonisë të atëhershme së bashku me shoqëruesit
e tij, ndër ta po përmendim
Titin dhe Apolin, që Le Quien
e rendit si peshkop te Durrësit,
janë të mjaftueshme për ne, për
të lidhur, fillimet e ungjillëzimit
të banorëve në trojet e sotme të
shqiptarëve me emrin e tij dhe të
pasuesve të tij.
Këto të dhëna konfirmohen
dhe nga historian të shquar që
kanë jetuar në antikitet, ndër ta
Shën Jeronimi, i cili, kur flet për
ata që përhapën krishterimin në
territorin e perandorisë romake,
për këto troje thotë se e përhapi
Shën Pali. Me interes të vërejmë
këtu se shumë shekuj më vone
Marin Barleti lidh me emrin e
Shën Palit gjurmë që takohen në
këto krahina.
Një vend më vete dhe me rendësi për temën që po shqyrtojmë
zë përfundimi me shumë rëndësi
i Kristo Frashërit i cili, njëson
me Cezarin peshkopin Dyrrahut,
siç e tregon Farlati në vëllimin e
shtatë të Illyricum Sacrum, pra
personin që përmend Shën Pali
në letrën drejtuar Filipianëve
(Filipasve 4,22): “ju përshëndesin gjithë shenjtorët, sidomos ata nga shtëpia e Cezarit”.
Sipas burimeve ku mbështetet
edhe Farlati Cezari është një
nga “të shtatëdhjetët” dishepuj
të Krishtit dhe peshkopi i parë i
,6-563´t53"4)´(*.*t)*4503*
Dyrrahut.
(KBUÑHKZTNÑTTÑEZUÑUÑTIFLVMMJUUÑQBSÑEIFOÑLBQÑSDZFMMJO
F LÑUJK TIFLVMMJ LB EIF FNSB UÑ
UKFSÑ RÑ QÑSNFOEFO TJ QFTILPQ
BQP TIFOKUPS RÑ NBSUJSJ[PIFO
QÑS GFOÑ F LSJTIUFSÑ .Ñ J OKPIVSJOEÑSUBÑTIUÑ"TUJQFTILPQJ
%VSSÑTJURÑGFTUPIFUNÑö,PSSJL
J NBSUJSJ[VBS OÑ NÑOZSÑ ÎOKFSÑ[PSFHKBUÑQÑSOEKFLKFWFRÑmMMVBO
NFQFSBOEPSJO5SBJBOEIFWB[IEVBO NÑ UFK "J WEJR HKBUÑ WJUJU
ððï TÑ CBTILV NF UÑ UKFSÑ UÑ
LSJTIUFSÑUÑBSEIVSBUZOHB*UBMJB
1FSFHSJOPT-VDJBOPT)FTZDIJVT
1PNQFKVT 4BUVSOJOVT 1BQKVT
EIF(FSNBOJVT
Nga këto vite kanë ardhur deri
tek ne emrat e tre peshkopëve të
Dyrrahut Cezari, Apoli (?)dhe
Asti çka dëshmon për një bashkësi të rëndësishme që zë fill me
vitet e përhapjes së krishterimit
nga Shën Pali dhe pasuesit e tij.
Këtu shtojmë se nuk kemi asnjë dëshmi të drejtpërdrejtë për
qëndrimin apo kalimin e tij në
Dyrrah, veç se hipoteza, për ne
të kërkuara me dëshirë të mirë,
por që nuk vërtetohen nga dokumentacioni historik dhe për
këtë ne nuk po debatojmë këtu.
Vlen të përmendim se ndër të
“shtatdhjetët” e Jezuit në një
listë shënohet dhe Hermas- Hermius, peshkop në Dalmaci.
Veprimtaria misionare e
Apostullit Pal dhe e pasuesve të
tij për përhapjen e Fjalës së birit
të Perëndisë krijoi bashkësi të
shumta të krishtera në territoret
që ata vizitonin. Dëshmi e kësaj
janë njoftime për peshkop apo
shenjtorë që martirizohen më
vonë. I tillë ishte rasti i Shën
“
ðô
Veprimtaria misionare e Apostullit Pal dhe e pasuesve të tij për përhapjen e Fjalës së birit të
Perëndisë krijoi bashkësi të shumta të krishtera në territoret që ata vizitonin. Dëshmi e kësaj janë njoftime për
peshkop apo shenjtorë që martirizohen më vonë. I tillë
ishte rasti i Shën Astit në Dyrrah. Shembuj të tjerë kemi
Shën Florus dhe Shën Laurus, dy vëllezër gurskalitës që
përkujtohen më18 Gusht të martirizuar në Ulpianë të Dardanisë gjatë shekullit të dytë.
Astit në Dyrrah. Shembuj të tjerë
kemi Shën Florus dhe Shën Laurus, dy vëllezër gurskalitës që
përkujtohen më18 Gusht të martirizuar në Ulpianë të Dardanisë
gjatë shekullit të dytë. Po kështu
kemi më vonë Isaurus diakon,
Innocentius, Felix, Basilios e
Peregrinos , athinas të martirizuar në Apoloni e që përkujtohen më 17 Qershor. Një e dhënë
tjetër është shembulli i senatorit
Philetus që martirizohet në Ilirik
së bashku me gruan dhe fëmijët
e të tjerë e që përkujtohet më 22
Nëntor. Një emër i shquar ndër
martirët e krishterë është dhe
Shën Eleuteri(Liberatori) me
të ëmën Antia që martirizohen
”
gjatë sundimit të Adrianit. Ai
ishte sipas shkrimeve të vona
peshkop në Ilirik. Të fundin po
përmendim këtu Shën Therinon
që u martirizua në Buthrot rreth
mesit të shekullit të tretë gjatë
sundimit të Decius.
Kërkime më të hollësishme,
në botimet e specializuara si dhe
në Martirologjet romane dhe
Menologjet greke, mund të ofrojnë të dhëna të tjera që të gjitha
bashkërisht konfirmojnë mendimin mbizotërues për krishterimin e hershëm në trojet e sotme
të shqiptarëve. Siç vëren Kristo
Frashëri ndër ne krishterimi u
përhap si tek grekët dhe romakët
që në fillim dhe nga poshtë lartë
në luftë, apo në kundërvënie me
pushtetin perandorak, Në favor
të kësaj teze se krishterimi është
përhapur herët është edhe terminologjia kishtare më e vjetër e
gjuhës shqipe që rezulton e huazuar nga latinishtja.
Ndër studimet e shumta për
përhapjen e fesë së krishterë në
këto territore janë dhe dy monografitë me autorë Zef Mirditën dhe Radomir Popoviç (deri
në ardhjen e sllavëve). Besoj se
nuk ja vlen të zgjatemi për të kundërshtuar Schramm që krishterimin në këto treva e prunë duke
ardhur nga veriu në një periudhë
më të vonë besët dhe se ata janë
të parët e shqiptarëve. Sidoqoftë
e gjykojmë të nevojshme ndërmarrjen e studimeve që lidhen
me historinë e krishterimit ndër
iliro-shqiptarët : fillimet, përhapja, organizimi administrativ
e të tjera aspekte historike e të
dogmës, që do të përbënin një
kontribut me vlerë për historinë
e vendit tonë.
Për të përfunduar këtë trajtesë, për ne të mbështetur mbi
dokumentacionin e pranuar nga
të gjithë, të dhënat e traditës së
kishtare, si dhe kontributin e studiuesve që na kanë paraprirë, me
gjithë pasaktësitë eventuale dhe
mospërputhjet, shprehemi se
jemi të bindur që ishte Shën Pali
dhe pasuesit e tij ata që në trojet
e sotme të shqiptarëve përhapën krishterimin, pa ju trembur
përndjekjeve dhe duke pranuar
martirin, për të dëshmuar besimin e tyre në Fjalën e Birit të Perëndisë, të Jezu Krishtit. Dëshmi
e përmasave të përhapjes dhe të
rrënjëve të thella të besimit të ri
jan, pas lejimit të fesë së krishterë, dhe monumentet e shumta
të periudhës paleokristiane dhe
institucionalizimi i menjëhershëm i strukturave të kultit në
këto territore. Po kështu dhe
pjesëmarrja e prelatëve të kishës
vendase në koncilët e ndryshme
dhe përfshirja e tyre në debatet
e kohës.
5JSBOÑñ.BKñïïø
ðõ
%SJUB
2FSTIPSñïïø
1´34)1*35´3*
i"SLBF#FTÑMJEIKFTwOÑ+FSVTBMFN
“
i4*%05´):+´5&,6/´"3,"&;05*5 wñ4BNõø
SHKRUAN:
Don Lush GJERGJI
i"SLBF#FTÑMJEIKFTwÑTIUÑOKÑ
OEÑSFNÑSUJNFUFMJUBOJWFMBVSFUJBOF LVTIUVBS 7JSHKÑSÑT .BSJ
1SPLMFPQBUSJLVJ,PTUBOUJOPQPKÑTOÑTIFLVMMJOF7QBT,SJTIUJU
UIPUÑQÑS.BSJOÑLÑTIUViMaria
është nënë, shërbëtore, arka e Zotërisë”.
3PNBOP .FMPOF TIFLVMMJ
7*QBT,S
QÑS;PKÑOF#FLVBS
TILSVBOLÑTIUV
i"KPÑTIUÑ"SLBF#FTÑMJEIKFT
F DJMB OÑ WFUF LB BQP CBSU WFUÑ
;PUJOw
(KPO%BNBTIFOJQPIPO
i.BSJBÑTIUÑOÑOBFUÑHKJUIÑ
CFTJNUBSÑWFBSLJUFLUJEIFOEÑSUJNUBSJÑTIUÑWFUÑ;PUJw
%BWJEJ TÑ CBTILV NF NCBSÑ
QPQVMMJOF*[SBFMJUFNPSÑO"SLÑOF#FTÑMJEIKFTEVLFFQÑSDKFMMÑ BUÑ NF LÑOHÑ WBMMÑ[JNF EIF
IBSF LSI ñ 4BN õ ðô
EIF F
WFOEPTFOOÑTIUÑQJOÑF0CFEFEPN(FEFVUQÑSUSFNVBK
;PUJFTIQÑSCMFVBUÑQÑSQSBOJNJOEIFNJLQSJUKFOF"SLÑTNF
UÑNJSBEIFCFLJNFUÑTIVNUB
.ÑWPOÑNCSFUJ%BWJEFNPSJ
"SLÑOF#FTÑMJEIKFTi në qytetin
e Davidit me gëzim të madh”ñ
4BNõðñ
±GBSÑ SÑOEÑTJF LJTIUF "SLB F
#FTÑMJEIKFT QÑS QPQVMMJO F *[SBFMJU
(KBUÑ QVTIUJNJU EIF NBSSKFT
BQP IZSKFT OÑ 5PLÑO F 1SFNUVBSOHB"SLBF#FTÑMJEIKFTWFUÑ
;PUJ o +BIXF F VEIÑIJRUF VTIUSJOÑEIFQPQVMMJO/ÑTFQPQVMMJ
NÑLBUPOUFKFQFKQBTJEIVKUBSJTÑ
BUÑIFSÑ;PUJMBSHPIFUQSFKQPQVMMJUUÑWFUEIF"SLBCJOUFOÑEVBS
UÑBSNJRWFMFYPð4BNóõ
(KBUÑLÑUJKTIUFHUJNJUÑTIFOKUÑ OEPEIJ OKÑ CFGBTJ F QBLÑOETINFEIFOEÑTILJNJSÑOEÑ
iOza shtriu dorën e vet nga
Arka e Hyjit dhe e mbajti, sepse
qetë, duke u ngutur, gati e rrëzuan.
Por felgrimi i Zotit u ndez kundër Ozesë dhe e goditi për shkak
të guximit të tepruar dhe vdiq aty
përskaj Arkës së Hyjit” (2 Sam 6,
6-7).
,KPOHKBSKFUSBHKJLFEÑTINPO
USBOTDFOEFODÑO TIFOKUÑSJOÑ F
“
Çdo i krishterë pas takimit, afrimit dhe bashkimit me Zotin nëpërmjet
Eukaristisë, kungimit, ka për detyrë që atë t’ua “bartin” edhe te tjerëve,
si Arkën e Zotit, si Maria në pasi te Elizabeta, duke zgjuar te të tjerët shqetësim,
kërkim, admirim, nevojë dhe dëshirë për Jezu Krishtin.
;PUJUEIFUÑ"SLÑTTÑ#FTÑMJEIKFTHKÑLKPRÑTILBLUPJIVUJEIF
GSJLÑUÑUÑHKJUIÑFEIFUF%BWJEJ
JDJMJUIPUÑ
i4JEPUÑIZKÑUFLVOÑ"SLBF
;PUJU wñ4BNõø
,ZTIUFHUJNJJ"SLÑTTÑ;PUJU
OEÑSMJEIFUNFTIUFHUJNJOF.BSJTÑUF&MJ[BCFUB
6EIÑUJNJ J "SLÑT ÑTIUÑ OKÑ
MÑWJ[KF
i%BWJEJ V OHSJU EIF TILPJw
ñ4BNõð
i/EÑSBUPEJUÑ.BSJBVOJTNF
OYJUJNw-Lðòø
,ÑUPEZVEIÑUJNFEIFTIUFHUJNFJQÑSDPMMJOKÑHÑ[JNJNBEI
LSIñ4BNõðñ
1ÑS&MJ[BCFUÑOEIFCJSJOFTBK
FOEFOÑLSBIBSPSUIVIFULÑTIUV
i+BTFQPTB[ÑSJJQÑSTIFOEFUKFT TBUF BSSJUJ OÑ WFTIUÑ UÑ NJ
GPTIOKB QSFK IBSFKF LÑSDFV OÑ
LSBIBSPSJOUJNw-Lðóó
"SLB F #FTÑMJEIKFT CBSUFU OÑ
RZUFUJOF%BWJEJULSIñ4BN
.BSJBOHVUFUOÑLSBIJOÑONBMPSFOÑOKÑRZUFUUÑ+VEÑTLSI-L
ðòøóô
%BWJEJ QBSB "SLÑT TÑ ;PUJU
UIPUÑ
“Si do të hyjë tek unë Arka e Zotit?” (2 Sam 6, 9(;
&MJ[BCFUBQBSB7JSHKÑSÑT.BSJ
UIPUÑ
i%IFOHBFQBUBGBUJOUÑWJKÑ
UFLVOÑ/ÑOBF;PUJUUJN w-L
ðóò
,KP OEPTIUB FEIF ÑTIUÑ QJLB
RFOESPSF EIF LVMNPSF F QÑSQVUITINÑSJTÑ NFT "SLÑT TÑ
;PUJU EIF 7JSHKÑSÑT .BSJ TFQTF
"SLB JTIUF iTFMJBw F QSBOJTÑ TÑ
;PUJUOÑNFTJOFQPQVMMJUOEÑSTB .BSJB ÑTIUÑ iTFMJBw F QSBOJTÑ
TÑ +F[V ,SJTIUJU ;PU EIF /KFSJ
4IÑMCVFTJUUÑNCBSÑOKFSÑ[JNJUJ
DJMJUÑNJTIÑSPIFUNVOÑQÑSNKFU
TBK
,FNJ FEIF OKÑ QBSBMFMJ[ÑN
LPIPS
"SLBF;PUJURÑOESPO
USF NVBK OÑ TIUÑQJOÑ
F 0CFEFEPN (FEFVU
LSIñ 4BN õ ðï TJ
EIF.BSJBJTIUFBGSPUSF
NVBKOÑTIUÑQJOÑF;BLBSJTÑLSI-Lðôõ
5F %BWJEJ TIQSFIFO
GSJLBUNFSSJTIRFUÑTJNJ
QÑS CBSUKFO F "SLÑT TÑ
;PUJUUF&MJ[BCFUBOEFSJNJ BENJSJNJ IBCJB
QPS FEIF HÑ[JNJ J QBNBTÑQÑSQSBOJOÑF.BSJTÑ OÑQÑSNKFU TBK QÑS
QSBOJOÑFWFUÑ;PUJU
1SBOJB F ;PUJU o
4)&,*/") o OÑ "SLÑO F #FTÑMJEIKFT EIF
OÑ7JSHKÑSÑO.BSJJTIUF
QÑS UÑ UKFSÑU QÑS UÑ HKJUIÑUF"SLBF;PUJUQÑS
UÑ [HKFEIVSJU F *[SBFMJU
USJEIKFUÑ NJKÑ WFUÑ ñ
4BNõðUF;POKB.BSJ
QÑS NCBSÑ OKFSÑ[JNJO
LSI-Lðóòóó
4IÑO (SFHPSJ /B[JBO[FOBT UIPUÑ TF7JSHKÑSB .BSJ ÑTIUÑ “Tempulli i pastër i ZotitwNF
EZUSBKUB
nëpërjmet natyrës
njerëzore, RÑ +F[VTJ F
NPSJ OHB LSBIBSPSJ WJSHKÑSPSJ.BSJTÑ"SLÑTTÑ
#FTÑMJEIKFTNFGVRJOÑEIFOEJLJNJO F 4IQJSUJU 4IFOKU WJSHKÑSB
NCFUFUTIUBU[ÑOÑ
nëpërmjet natyrës OKFSÑ[PSF
[CVMPIFU TIQBMMFU EÑGUPIFU EIF
EÑTINPIFUIZKOJBF+F[V,SJTIUJU
4IJ QÑS LÑUÑ 7JSHKÑSB .BSJ
ÑTIUÑLSZFWFQSBF4IQJSUJU4IFOKU
OÑ QMBOJO F TIÑMCJNJU NPEFMJ J
QÑSTPTVSJCBTILÑQVOJNJUNFIJSJOFUJK
“Arka e Besëlidhjesw HKBUÑ IJT-
Prania e Zotit – SHEKINAH – në Arkën e Besëlidhjes dhe në Virgjërën Mari ishte për të tjerët, për të
gjithë: te Arka e Zotit për të zgjedhurit e Izraelit, tridhjetë
mijë vetë (2 Sam 6, 1(, te Zonja Mari për mbarë njerëzimin
(krh. Lk 1, 43-44).
”
”
UPSJTÑ ÑTIUÑ ,JTIB ,BUPMJLF TJÎ
F RVBO FEIF ,PODJMJ J %ZUÑ J
7BUJLBOJU iTBLSBNFOUJ J TIÑMCJNJUw BKP RÑ F TIQBMMÑ -BKNJO F
(Ñ[VBS 6OHKJMMJO BUÑ VB PGSPO
EIF EIVSPO UÑ HKJUIÑWF OÑQÑSNKFUTBLSBNFOUFWFEIFEÑTINJTÑ TÑ LSJTIUFSÑ "KP ÑTIUÑiNëna
dhe Mësuesja” TJ UIPTIUF (KPOJ
99***UÑFDJMBOBMJOEJQÑS;PUJO QÑS CBTILÑTJOÑ F LSJTIUFSÑ OB NÑTPO EIF FEVLPO VTIRFO
NFTBLSBNFOUFWFÎNBTNF&VLBSJTUJOÑ#VLÑOF+FUÑTEIFQFOHVOFTIÑMCJNJU
iArka e Besëlidhjesw ÑTIUÑ ÎEP
J LSJTIUFSÑ J DJMJ KFUPO OÑ IJSJO
F ;PUJU ÑTIUÑ J ;PUJU EIF BUÑ F
EÑTINPO EIF EIVSPO UÑ UKFSÑWF
OÑQÑSNKFUKFUÑTTÑLSJTIUFSÑ
±EP J LSJTIUFSÑ QBT UBLJNJU
BGSJNJUEIFCBTILJNJUNF;PUJO
OÑQÑSNKFU&VLBSJTUJTÑLVOHJNJU
LBQÑSEFUZSÑRÑBUÑUVBiCBSUJOw
FEIF UF UKFSÑWF TJ "SLÑO F ;PUJUTJ.BSJBOÑQBTJUF&MJ[BCFUB
EVLF [HKVBS UF UÑ UKFSÑU TIRFUÑTJN LÑSLJN BENJSJN OFWPKÑ
EIFEÑTIJSÑQÑS+F[V,SJTIUJO
/ÑTFKFNJNF,SJTIUJOEIFUÑ
,SJTIUJU BUÑIFSÑ TNVOE UÑ KFNJ
QBTJWÑ OÑ HKVNÑ BQP OÑ LMMBQJ
QPS HÑ[JNJO IBSFOÑ MVNUVSJOÑ
KFUÑO EIF EBTIVSJOÑ RÑ F LFNJ
HKFUVS OÑ 5Ñ EIF OÑQÑSNKFU UJK
EPFNPT EP UVB PGSPKNÑ EIF
EIVSPKNÑFEIFUÑUKFSUÑWFTJQBTPKÑ F QBFWJUVFTINF F KFUÑT TÑ
LSJTIUFSÑ
%ÑTINJB F LSJTIUFSÑ ÑTIUÑ TJ
iTIUBU[ÑOJBwOHKJ[KBFKFUÑTTÑSF
FDJMBIFUPIFUEPFNPTTÑQBSJUF
HSVBKBOÑOB QBTUBK FEIF UF UÑ
UKFSÑUTFQTFÑTIUÑEJÎLBLPOLSFUFSFBMFFEVLTINFLBTIFOKBUÑ
KBTIUNF RÑ USFHPKOÑ TF KFUB F SF
ÑTIUÑ OÑ [IWJMMJN OÑ SSJUKF EIF
QÑSHBUJUFUQÑSMJOEKF
5ÑKFNJNF,SJTIUJOUÑ,SJTIUJU UB LFNJ BUÑ OÑ KFUÑO UPOÑ F
NPTUBIFUPKNÑLÑUÑSJTJTÑQBSJ
OF QBTUBK FEIF UÑ UKFSÑU ÑTIUÑ F
QBNVOETINFTFQTF"JEPUÑOB
iTIUZKÑwBQPiGSZNÑ[PKÑwQÑSWFQSJN EIF EÑTINJ OÑ NÑOZSB UÑ
MMPKMMPKTINFEIFKFUÑTPSF
%SJUB
2FSTIPSñïïø
'".*-+"
ðö
"#$KBCBTILÑTIPSUPSFoNBSUFTPSF***
PËRGATITI:
P. Shtjefën Dodes SJ
Të jetosh i/e lumtur një jetë të gjatë me një njeri që e do, është gjë e arritshme! Duhet pranuar se këtu duhet pak veprim dhe angazhim. Dashuria në raste
shumë të rralla mund të funksionojë vetvetiu – të paktën jo gjithmonë. Edhe pse kjo nuk tingëllon jo edhe aq romantike, ia vlen të investosh pak angazhim në
partneritetin tuaj. Me këtë “ABC-ja bashkëshortore - martesore” mund të fitoni në këtë drejtim shumë nxitje.
P - prindëria; Q - qëndrueshmëria; R - Respekti; Rr - rrugëzgjidhjet; S - Sfera intime - private (seksualiteti); Sh - shëndeti; T - teprimi
(në edukim);
P - prindëria
5Ñ CÑIFTI QSJOE F OESZTIPO
QBSUOFSJUFUJO NF UIFNFM #FGBT
OKFSJV OVL ÑTIUÑ NÑ WFUÑN EIF
QBQSJUNBT UBTI FL[JTUPO ɦBMB
iOÑOÑw EIFiCBCÑw NBNJ CBCJ
TJLVS EBMJO OÑ ESJUÑ LSFKU QFSTPOB UÑ SJOK %IF LÑUP SPMF UÑ SFKB
OÑUÑDJMBUIZKNÑTKFMMJONFWFUF
QPBTIUVTIVNÑLÑSLFTBEIFEFUZSB UÑ SFKB ,FOJ QBSB TZTI RÑ
NPTUÑIBSSPOJRÑ+VUÑEZUÑNF
HKJUIÑQFMFOBUMPESBUEIFUIJUIBU
KFOJEZOKFSÑ[UÑSSJUVSRÑEVIFO
/ÑUÑHKJUIBLÑUPNPTFIBSSPOJ
LSFKUNBSSÑEIÑOJFO5VBKɩJSSOJ
OKÑSJUKFUSJO FEIF NÑ UVUKF NF
FNÑS EIF NPT F LBSBLUFSJ[POJ OKÑSJUKFUSJO NF iNBNBw BQP
iCBCJw ,VKEFTVOJ RÑ UÑ LFOJ
LPIÑFEIFQÑSWFUÑKV+VOVLKFOJ
WFUÑNQSJOE
Q - qëndrueshmëria
(KJUINPOÑOÑKFUÑWJKOÑFEIF
LPIÑUFWÑTIUJSB%JTBÎJGUFTILBUÑSSPIFOOÑLSJ[BUÑUKFSBUEBMJO
QSFKUZSFFEIFNÑUÑGPSUB"JRÑ
RÑOESPOOÑLPIÑSBUFWÑTIUJSBF
GPSDPOQBSUOFSJUFUJO2ÑOESVFTINÑSJOÑFHKFKNÑOÑQÑSNKFUQÑSRBmNJU UÑ GVRJTIÑN BTIUV RÑ
UKFUSJ OB KFQ [FNÑS ÑTIUÑ BGÑS
OFTI OB QÑSLSBI EIF TÑ CBTILV
JNFOBYIPKNÑHKÑSBU
R - Respekti
3FTQFLUJ ÑTIUÑ OKÑ QSFK FMFNFOUFWFLZÎFQÑSOKÑNBSSÑEIÑOJF KFUÑHKBUÑ /F EP UÑ EVIFK UÑ
SFTQFLUPOJN OKÑSJUKFUSJO BTIUV
TJÎÑTIUÑOFEPUÑEVIFKBUÑQBSUOFSJO BQP QBSUOFSFO
UB NBSSJN
QBSBTZTIEIFUBQSBOPKNÑ"JRÑ
OVLLBSFTQFLUQÑSUKFUSJOTIQFKU
BOPOLBIBKPRÑNPTU|JQÑSmMMÑ
EIF mMMPO U|J DFOPKÑ OFWPKBU F
UKFUSJU 3FTQFLUJ QÑS OKÑSJUKFUSJO
OBCÑOUÑKFNJNÑUÑ[HKVBSEIF
NÑ UÑ WÑNFOETIÑN EIF KP RÑ
UIKFTIUUÑLBQÑSDFKNÑOÑQÑSUKFUSJO"JRÑFNFSSQBSBTZTIUKFUSJO
JRBTFUWFUFTNJSÑEIFLSJKPOLÑTIUVOKÑCB[ÑUÑNJSÑQÑSUÑRFOÑU
TÑCBTILV
Rr - rrugëzgjidhjet (kontrollimi tremujor; ndarja
e punës; këshillimi bashkëshortor)
/KÑ NBSSÑEIÑOJF KFUÑHKBUÑ CBTILÑTIPSUPSF ÑTIUÑ TJ OKÑ
LPQTIURÑLÑSLPOWÑNFOEKFOEIF
QÑSLVTIUJNJO UPOÑ /HBOKÑIFSÑ
EVIFUTILVMVSCBSJOFLFREVIFU
QMFIÑSVBSVKJUVSOHBOKÑIFSÑEJTB
MVMF EVIFU NCKFMMÑ EIF OEPTIUB
UÑUKFSBUEVIFOIFEIVS%IFLÑUV
EVIFU UÑ KFUÑ UF UÑ EZ QBSUOFSÑU
UÑQÑSGTIJSÑQÑSUÑCÑSÑEJÎLBQÑS
NBSSÑEIÑOJFO /ÑTF WFUÑN OKÑSJ F NFSS SPMJO F LPQTIUBSJU LKP
NVOEUÑNPTGVOLTJPOPKÑ
.FRFOÑTF OKÑ NBSSÑEIÑOJF
KFUÑHKBUÑ WFUWFUJV OVL LBMPO F
MVNUVS OÑ NÑOZSÑ BVUPNBUJLF
QSFK UÑ EZWF OHB KV LÑSLPIFU UÑ
CÑOJ EJÎLB OÑ LÑUÑ ESFKUJN QÑS
UÑRÑOESVBSCBTILÑ5ÑTIVNUÑO
F SBTUFWF NÑ MFIUÑ OESZTIPIFU
EJÎLB OÑTF QBLÑOBRÑTJUÑ BQP
NPTNBSSÑWFTIKFUOKJIFOIFSÑUOÑ
NXOZSX UX NKBGUVFTINF 1ÑS
LÑUÑ BSTZF ÑTIUÑ F QÑSTIUBUTINF
OÑ JOUFSWBMF UÑ SSFHVMMUB UÑ SFnFLUPOJCBTILÑSJTIUTFÎ|FNJSÑF
Î|KPFNJSÑQPOEPEIÑOÑNBSSÑEIÑOJF6MVOJOKÑIFSÑOÑÎFSFLVO
F WJUJU TÑ CBTILV EIF nJTOJ QÑS
NBSSÑEIÑOJFO 5VBK 4IQSFIVOJ
ÎGBSÑQPKVLÑOBROÑÎ|HKÑKFOJUÑ
MVNUVSEIFÎ|HKÑQPKVOFSWP[PO
BQPLVKFOJUÑQBMVNUVS,VKEFT
LÑUVKPUÑHSJOEFOJQPSUÑWFQSPOJ
OÑESFKUJNUÑHKFUKFTTÑPSJFOUJNJU
QÑSOKÑNBSSÑEIÑOJFUÑMVNUVS
/EBSKB USBEJDJPOBMF F QVOÑT
OÑ NFT CVSSJU EIF HSVBT HKJUIOKÑ F NÑ TIVNÑ QP CÑIFU QKFTÑ
F TÑ LBMVBSÑT 4IVNÑ HSB OEÑSLPIÑ QP NBSSJO QP[JUB TIPRÑSPSFQSPGFTJPOBMF1ÑSLÑUÑBSTZF
OEBSKBFQVOÑTRÑLBUÑCÑKÑNF
FLPOPNJOÑ TIUÑQJBLF EIF FEVLBUÑOFGÑNJKÑWFEVIFUUÑCÑIFU
ESFKUÑTJTIU,ÑUVNVOEUÑMJOEJO
TIVNÑ HSJOEKF EIF QBLÑOBRÑTJ OÑTF OKÑSJ QSFK UÑ EZWF OVL F
OEKFO WFUFO NKBGU UÑ QÑSHKFHKTIÑN QÑS LÑUP EFUZSB /EBOJ
QSB ESFKUÑ EFUZSBU RÑ KV UBLPKOÑ
BTIUVRÑUFEZUÑUÑKFOJUÑLÑOBRVS/HBOKÑIFSÑOEPEIÑRÑÎJGUJ
CBTILÑTIPSUPS UIKFTIU U|J IVNC
TIQSFTBU 1MBHÑU EVLFO TIVNÑ
UÑ UIFMMB HKFOEKB F CÑSÑ MÑNTI
QSPCMFNJTIVNÑJNBEI1BSBTF
LSFKU U|J ÎPOJ EVBSU EP UÑ EVIFK
UÑ QBLUÑO UÑ QSPWPOJ TÑ CBTILV
UÑHKFOJOEJINÑUFOEPOKÑLÑTIJMMJNPSF GBNJMKBSF %BTIVSJB +VBK
OÑÎEPSBTUFNFSJUPOLÑUÑ´TIUÑ F WÑSUFUÑ TF TIVNÑ QSFK OFTI
EVIFO LBMVBS QÑSNCJ IJKFU UPOB
QFSTPOBMF#ÑKFOJLÑUÑKFQOJWFUFTFEIFLÑUÑTIBOT
S - Sfera intime - private
(seksualiteti)
4FLTVBMJUFUJÑTIUÑOKÑNÑOZSÑ
FNSFLVMMVFTINFQÑSUBTIQSFIVS
EBTIVSJOÑ EIF QÑS UB OEBSÑ BUÑ
NFHKJOJOÑUKFUÑS1ÑSEPSFOJLÑUÑ
NKFUQÑSUÑEIÑOÑFQÑSUÑNBSSÑ
4IJKPOJ CVUÑTJOÑ F LÑOBRÑTJOÑ F
QÑSCBTILÑU .ÑTPIVOJ UB OKJIOJ
NF WJHKJMFODÑ OKÑSJUKFUSJO EIF
[CVMPKFOJ TF NF ÎGBSÑ NVOE UB
HÑ[POJUKFUSJOEIFWFUFO
/HB OKÑ QBSUOFSJUFU KFUÑHKBUÑ
TIQFTIIFSÑWKFOBSSJOFEIFQJLB
FQSPCMFNFWFTFLTVBMF2FKmVMFU
OKÑSJEÑTIJSPONÑTIQFTITFUKFUSJPTFRFKmSSJUFUUFQÑS&L[JTUPO
HKJUINPOÑSSF[JLVJOKÑOHBSLFTF
UÑ NBEIF OÑ KFUÑO F QÑSCBTILÑU
TFLTVBMF7FÎBOÑSJTIULVSEZWFUÑ
NF WJUF KFUPKOÑ CBTILÑ ÑTIUÑ
OPSNBMF RÑ WVMMOFUJ QÑS OKÑSJ
UKFUSJOOÑEJTBGB[BUÑ[WPHÑMPIFU
,KP ÑTIUÑ OÑ SSFHVMM 1SPCMFNFU
OÑ LÑUÑ MÑNJ KBOÑ HKJUINPOÑ
QSPCMFN J ÎJGUJU EIF OVL HVYPO
UÑIJEIFOWFUÑNUFOKÑSJ/ÑTFF
LFOJ OEKFOKÑO TF QSPCMFNJ +VBK
QP+VOHBSLPOTIVNÑEPUÑEVIFKUÑLÑSLPOJUOEJINÑQSPGFTJPOBMF /Ñ EJTB WFOEF FL[JTUPKOÑ
NVOEÑTJUÑOESZTINFLÑTIJMMJNJ
BQP UFSBQJ GBNJMKBSF RÑ NVOE
U|KV OEJINPKOÑ ,FOJ QBSB TZTI
UÑ SFTQFLUPOJ OKÑ TGFSÑ UÑ TJHVSU
QSJWBUF &EIF QTF UJOHÑMMPO TJ
iNPEFSOFw RÑ HKBUÑ LPIÑT LVS
OKÑSJJMBOÑEIÑNCÑUFUKFUSJÑTIUÑ
JVMVSOÑUVBMFUOVLÑTIUÑFUIÑOÑRÑFEIF+VUÑCÑOJLÑTIUV/Ñ
mMMJN OEPTIUB LKP NVOE UÑ QBSBRFTÑOKÑGBSÑKPTIKFNJSÑQPLKP
TIQFKUWKFUSPIFU4IQFKUFL[JTUPO
SSF[JLV J UÑ OEKFSJU iTIMJSÑw QPS
LKP OÑ OKÑ LPIÑ UÑ HKBUÑ OEJLPO
LSFKUOESZTIFTFÎÑTIUÑBUSBLUJWF
,FOJ QBSB TZTI QSB RÑ ÎEPOKÑSJ UÑ NVOE UB SVBKÑ TGFSÑO F WFU
QSJWBUFQBWBSÑTJTIUTJFNFSSLÑUÑ
UKFUSJ
Sh – shëndeti
&EIF TIÑOEFUJO FEIF TÑNVOEKFO EVIFU WÑTIUSVBS OÑ
LPOUFLTUJO F NBSSÑEIÑOJFWF CB[JLFKFUÑTPSFOEÑSUÑDJMBUSPMUÑ
SÑOEÑTJTIÑN LBOÑ FEIF NBSSÑEIÑOJFU CBTILÑTIPSUPSF .BSSÑEIÑOJFUFTIÑOEPTIBEIFDJMÑTPSF
CBTILÑTIPSUPSF [IWJMMPIFO EIF
NCBIFO NF EJBMPH NF OKÑSJ
UKFUSJONFCJTFEÑQÑSQÑSKFUJNJOF
EZBOTIÑNCSFOEBNBSUFTÑT.B-
SSÑEIÑOJB NBSUFTPSF NF EJBMPH
UÑ EZBOTIÑN EVIFU WFUÑEJKFTVBS
OÑ BUÑ TILBMMÑ OÑ NÑOZSÑ RÑ UÑ
LFUÑÎLBUÑQVOPIFUOÑUÑ1ÑSGBU
UÑLFRÎJGUFUCBTILÑTIPSUPSFNF
QBWFUÑEJKF F LVOEÑSTIUPKOÑ EJBMPHVOFEZBOTIÑNOÑNÑOZSÑRÑ
U|JJLJOOFWPKÑTEIFEPNPTEPTINÑSJTÑTÑWFQSJNJUOÑUÑ$JMÑTJB
F NBSSÑEIÑOJFT EIF EJBMPHVU OÑ
NBSUFTÑ F NVOEÑTPO DJMÑTJOÑ
F TIÑOEFUJU QTJLJL EIF m[JL UÑ
QBSUOFSÑWFCBTILÑTIPSUPSÑ/ÑTF
OVLLBLÑTJDJMÑTJFEIFLPNVOJLJNJOVLÑTIUÑLÑSDÑOVBSWFUÑN
NBSUFTBQPSFEIFTIÑOEFUJJÎJGUJU ´TIUÑ JOUFSFTBOUF UÑ TIJIFO
ÎJGUFURÑOVLKBOÑNÑTVBSUÑEJBMPHPKOÑ RÑ OVL TILPO QBL LBI
SÑOJBOÑLPOnJLUTFTJLBSSJFSBF
UZSFTILPOEVLFV[CFIVSTUBUVTJ
NBUFSJBMÑTIUÑJLÑSDÑOVBSQPSJ
GSFLVFOUPKOÑ FEIF BNCVMBODBU
QÑSIBMMFUÑOESZTINF6CJFGVRJBFLPOPNJLFEIFHKFOEKBTIÑOEFUÑTPSF/ÑQVOÑOVLKBOÑNÑ
BKPÎGBSÑLBOÑRFOÑ
.BSUFTÑOEVIFUSVBKUVSKPWFUÑNQÑSTILBLWFUÑNUÑGÑNJKÑWF
QPSFEIFQÑSTILBLUÑTIÑOEFUJU
QTJLJLEIFm[JLQFSTPOBMUÑÎJGUJU
NBSUFTPS 1ÑS NBSUFTÑ OVL LBOÑ
OFWPKÑ WFUÑN GÑNJKÑU QPS FEIF
ÎJGUFU NBSUFTPSF %VIFU NCSPKUVSQSBFEIFQÑSTILBUÑWFUFTTF
QBTJUÑTILPKOÑGÑNJKÑUTFDJMJOÑ
QVOÑUÑWFUÎJGUJNCFUFUJWFUÑN
QSBOÑ OKÑSJUKFUSJU OÑ BUÑ NBSUFTÑ TJÎ F LBOÑ LVMUJWVBS WFUÑ EFSJ
BUÑIFSÑ
T - teprimi (në edukim)
%JTB QSJOEÑS F JEFOUJmLPKOÑ
WFUFO EIF TKFMMKFO F WFU TJ EIF
GÑNJKÑO EIF TKFMMKFO F UJK NF
TILBLVO EIF QBTPKÑO OÑ OJWFMJO
FOEJLJNJUUÑESFKUQÑSESFKUÑ7FUÑNWFUFOFLPOTJEFSPKOÑUÑQÑSHKFHKTIÑN QÑS HKJUIÎLB OEPEI
NFGÑNJKÑONFCJOEKFOTFNVOE
UÑOEJLPKOÑEJSFLUOÑ[IWJMMJNJO
FGÑNJKÑTBUÑUBESFKUPKOÑEIFUB
QSPHSBNPKOÑ1ÑSÎEPNPTTVLTFT
UÑ[IWJMMJNJUUÑGÑNJKÑTFGBKÑTPKOÑ WFUFO EIF TKFMMKFO F WFU ÎLB
RBSUÑWMFOFEIFQÑSÎEPTVLTFTUÑ
GÑNJKÑTRÑJBQÑSTILSVBKOÑWFUFT
EIF BLUJWJUFUFWF UÑ WFUB 3F[VMUBUJ J LÑTBK KBOÑ LVOEÑSTIUJNFU
GBKÑTJNFU BOLFTBU F OEÑSTKFMMB
OEKFOKBFGBKJUEIFGSVTUSJNJUQÑS
TILBL UÑ QSJUKFWF UÑ QBSFBMJ[VBSB
OÑQMBOJOFFEVLJNJUUÑ[IWJMMJ-
NJU UÑ GÑNJKÑT5Ñ RFOJU QSJOEÑS
F JEFOUJmLPKOÑ NF OKÑ iQVOÑw
RÑ EVIFU LSZFS NJSÑ TJQBT UÑ
HKJUIBSFDFUBWFUÑFLTQFSUÑWFEIF
TILFODBWF CBTILÑLPIPSF LVSTF
SF[VMUBUFUEVIFUQBUKFUÑSU|VQÑSTIUBUFOBOHB[IJNFWFUÑCÑSBEIF
NKFUFWF UÑ QÑSEPSVSB /KÑ QSJOEÑSJ F UJMMÑ QÑS UB ÑTIUÑ TIVNÑ
F NVOEJNTINF EIF [IHÑOKZFTF
LVSTF QÑS GÑNJKÑO F EÑNTINF
"KPÑTIUÑQÑSKFUÑOKPSFBMFEIF
TIQFTIQBTLÑTBKGTIJIFUEBTIVSJB
FHPJTUF EIF QPTFTJWF QSJOEÑSPSF
OÑ UÑ DJMÑO GÑNJKB NFSSFU TJ EFLPSJNJQSJOEÑSWFEIFKPTJRFOJF
FQBWBSVSEIFBVUPLUPOFRÑLBUÑ
ESFKUÑO QÑS [IWJMMJNJO QFSTPOBM
EIFQÑSOKÑBSEINÑSJUÑQBWBSVS
OHBQSJOEÑSJU
1SJOEÑSJUUKFSÑFQSBOPKOÑSSKFEIÑOSFBMFKFUÑTPSFUÑEJOBNJLÑT
TJOÑNFTWFUJTJCBTILÑTIPSUÑ
QPS FEIF OÑ SBQPSU NF GÑNJKÑO
7FUFOEIFGÑNJKÑOFLPOTJEFSPKOÑQKFTÑNBSSÑTUÑQSPDFTJUKFUÑTPS
UÑQÑSCBTILÑUUÑLPNQMJLVBSEIF
UÑ OEÑSMJLVBS SSFUIBOPS CSFOEB
UÑDJMJUFEIFTILBRFUFEIFQBTPKBU
KBOÑ UÑ LVTIUÑ[VBSB EZBOTINÑSJTI&EIFGÑNJKBFEIFQSJOEÑSJU
KBOÑ FEIF TILBRF FEIF QBTPKB F
BTBKÎGBSÑOEPEIOEÑSUB2ÑMMJNJ
JQSJOEÑSWFÑTIUÑLSJKJNJJLVTIUFWF TB NÑ UÑ WPMJUTINF CSFOEB
UÑDJMBWFNVOEÑTPIFUUÑOEPEIÑ
QBQFOHFTBLZQSPDFTSSFUIBOPSJ
FEVLJNJUEIF[IWJMMJNJUUÑGÑNJKÑT"UBKBOÑUÑHBUTIÑNU|JQSBOPKOÑSF[VMUBUFURÑOVLJQSFTJO
QBTPKBU RÑ OVL J LBOÑ TIQSFTVBS
EIF [IWJMMJNJO RÑ OVL F LBOÑ
QBSBQBSÑ "UB OVL F GBKÑTPKOÑ
OKÑSJUKFUSJOQPSCBTILÑQVOPKOÑ
NFSSFO WFTI EIF NVOEPIFO UÑ
HKFOEFO OÑ SSFUIBOBU F QBQBSBTIJLVBSBUÑ[IWJMMJNJUUÑGÑNJKÑT
4Ñ CBTILV NF GÑNJKÑO [IWJMMPIFO EIF FEVLPIFO EIF OVL J
LVm[PKOÑ GVOLTJPOFU F UZSF QSJOEÑSPSFEVLFFQBSÑWFUFOWFUÑN
TJFEVLBUPSÑBLUJWUÑGÑNJKÑTEIF
iEJSJHKFOUÑw UÑ [IWJMMJNJU UÑ UJK
/KÑQSJOEÑSJFUJMMÑÑTIUÑNÑSFBMF NÑ QBL [IHÑOKZFTF NÑ QBL
F NVOEJNTINF QPS FEIF NÑ
QBLFEÑNTINFQÑSGÑNJKÑOEIF
QÑS QSJOEÑSJU &EIF TVLTFTJ EIF
NPTTVLTFTJOEBIFOOVLJQÑSWFUÑTPKOÑ BT OÑOB BT CBCBJ QPS BT
OVLNCBSUFULSFKUGBKJUFGÑNJKB
ð÷
%SJUB
2FSTIPSñïïø
,´/%**5´3*/+7&
/KFSJVNBUFSJBMJTU
EIFWMFSBUTIQJSUÑSPSF
N
e si animuesit e oratorit
“Don Bosko” Prishtinë
dhe si nxënës të liceut të Don
Boskos, gjatë kampingut të
animatorëve, kemi bërë një takim me temën: Auto-realizmi,
auto-promovimi,
nëpërmjet
rrugës së dhurimit të vetvetes
të tjerëve dhe shërbimit ndaj të
vegjëlve.
,FNJLVQUVBSRÑFLTJUPKOÑTÑ
QBLVEZQSPKFLUFUÑKFUÑTEZNÑOZSB TF TJ LVQUPIFU EIF KFUPIFU
KFUB BKP F DJMB UIFNFMPIFU NCJ
WMFSBU NBUFSJBMF OKFSJ NBUFSJBMJTU
EIFBKPFDJMBUIFNFMPIFUOÑ
WMFSBUTIQJSUÑSPSFOKFSJVTIQJSUÑSPS
1ÑSBUÑFDJMBUIFNFMPIFUNCJ
WMFSBU NBUFSJBMF LFNJ SFnFLUVBSLÑTIUVUÑHKJUIÑOFTIPIJN
EIF EÑHKPKNÑ LÑUÑ QÑS UÑ RFOÑ
J MVNUVS EVIFO TIVNÑ UÑ IPMMB
LFNJOFWPKÑQÑSNBLJOBUÑGPSUB
EIFUÑTIUSFOKUBMVLTP[FOKÑKFUÑ
7*1LFNJOFWPKÑQÑSOKÑEVLKF
UÑCVLVSQÑSJOUFSWFOJNFQMBTUJLF LFNJ OFWPKÑ QÑS LÑOBRÑTJ
NBUFSJBMFFUK
& LÑTIUV QSB EÑHKPKNÑ EIF
TIPIJN OKFSÑ[ UÑ TQFLUBLMJU UÑ
TQPSUJUUÑQPMJUJLÑTUÑFLPOPNJTÑUÑDJMÑULBOÑOKÑTIVNÑUÑ
NBEIFUÑQBSBWFLVOÑOEÑSLPIÑTIVNÑOKFSÑ[UÑSÑOEPNUÑ
WEFTJOOHBVSJBWVBKOÑOHBWVBKUKFUFOESZTINFKBOÑUÑTÑNVSÑ
KBOÑSSVHÑWFUÑRZUFUFWF
1ÑS LÑUB MMPK OKFSÑ[JTI QBSBUÑ KBOÑ HKÑKB NÑ F SÑOEÑTJTINF
F KFUÑT QSB UÑ LFTI OKÑ USVQ UÑ
NJSÑUÑKFTIJGBNTIÑNEIFJGVRJTIÑNÑTIUÑNÑFSÑOEÑTJTINF
TF TB HKÑSBU UKFSB 1SB B EPOJ
UÑKFOJUÑMVNUVS 1BSBUÑFmUVBSBNFMFIUÑTJNFGBNÑEIFLVMU
NCJ USVQJO TIGSZUÑ[JN TFLTJ QB
BTOKÑ SSFHVMM LFRQÑSEPSJNJ QPMJUJLQPSTJNVOEÑTJQVTIUFUJNCJ
UÑUKFSÑU,ZQSPKFLULKPNÑOZSÑ
FKFUÑTCB[PIFUOÑUÑiNJSBUNBUFSJBMFw
1SBBÑTIUÑFWÑSUFUÑRÑMVNUVSJB CB[PIFU EIF UIFNFMPIFU
OÑLÑUPHKÑSB ,ÑUBQFSTPOBLVS
WEFTJOÎLBEPUÑNBSSJONFWFUF
OÑBUÑCPUÑ
1ÑS LÑUB QFSTPOB BVUP
SFBMJ[JNJ JEFOUJmLPIFU NF
BVUPMBWEÑSJN RÑ ÑTIUÑ SF[VMUBU
J TFOUJNFOUJU UÑ QVTIUFUJU J LÑOBRÑTJTÑ J WÑNFOEKFT J EVBSUSPLJUKFWF J GBNÑT J TVLTFTJU J
QVTIUFUJU
,ÑUPEJUÑLFNJEÑHKVBSTIVNÑ
QÑSZMMJOFSPDLNV[JLFT.JDIBFM
+BDLTPOGBNBFUFDJMJULBBSSJUVS
OÑ LVMNJOBDJPO QPS QSBQÑTFQSBQÑ BJ LB WEFLVS LÑTIUV RÑ F
WFUNKBHKÑRÑÑTIUÑFQÑSKFUTINF
ÑTIUÑ;PUJEIFCFTJNJOÑUFLKP
OVLEPUÑWEFTÑLVSSÑ
5KFUÑS QSPKFLU ÑTIUÑ B J DJMJ
UIFNFMPIFUOÑWMFSBUTIQJSUÑSPSF
±LBEPUÑUIPUÑ
+BOÑ TIVNÑ UÑ SJOK TIVNÑ
CVSSB EIF HSB OÑ GBNJMKFU UPOB
OÑ WFOEFU UPOB OÑ NJTJPOF UÑ
OESZTINF UÑ DJMÑU CFTPKOÑ RÑ
MVNUVSJBFWÑSUFUÑOVLHKFOEFUBT
OÑ QBTVSJ BT OÑ MBWEJ OKFSÑ[PSF
BTOÑQVTIUFUEIFBTOÑTILFODÑOUFLOJLÑEIFBSUQPSOÑWMFSBUTIQJSUÑSPSFNCJUÑHKJUIBOÑ
;PUJOTJCVSJNJÎEPUÑNJSFEIF
EBTIVSJF
,ÑUBQFSTPOBUÑDJMÑUCB[PIFO
OÑWMFSBUTIQJSUÑSPSFCFTPKOÑRÑ
QFSTPOJFL[JTUPOQÑSUÑEBTIVSVBS
EIFQÑSUJTIÑSCZFS;PUJUEIFUÑ
BGÑSNJU RÑ EJOKJUFUJ EIF BVUP
SFBMJ[NJ CB[PIFU OÑ UÑ CFTVBSJU
OÑ ;PUJO EIF OÑ UÑ BGÑSNJO RÑ
RÑMMJNJJKFUÑTOKFSÑ[PSFÑTIUÑUÑ
QÑSDBLUPIFO QÑS ;PUJO EIF QÑS
UÑ BGÑSNJO QPS TJ QÑSLVTIUJN J
WÑSUFUÑ
/Ñ RPGUÑ TF CFTPK OÑ ;PUJO
EIF J QÑSLBT WFUÑN ;PUJU WFU
;PUJ NÑ MJSPO OHB GVRJB F HKÑSBWF NBUFSJBMF OHB QVTIUFUJ J
QSFUFOEJNFWFEIFBTQFLUJJCPUÑT
NBUFSJBMF
;PUJ J LB EIVSVBS OKFSJVU OKÑ
BSTZFEIFOKÑWVMMOFUEIFEVLFJ
GBMÑOEFSVBSQÑSLÑUÑHKÑNVOEUB
[HKFEIÑUÑNJSÑOOHBFLFRKBEIF
UB PSJFOUPKÑ WFUÑO LBI F NJSB F
DJMBÑTIUÑUÑCÑKÑBUÑRÑ;PUJEÑTIJSPOOHBBJ
,ÑUB QFSTPOB nBTJO EIF EFLMBSPKOÑ BVUPQSPNPWJNJO EIF
BVUPSFBMJ[JNJOTJSF[VMUBUOHBJ
DJMJ TIQSFIFU RÑ F OEJFKOÑ NJSÑ
WFUÑONFUÑUKFSÑU
/ÑGVOEUÑLÑUJKUBLJNJLFNJ KBOÑUÑQBTINBOHTINF
1ÑS UÑ KFUVBS OÑ QSPKFLUJO
CÑSÑLÑUÑQZFUKF
J DJMJ CB[PIFU OÑ ;PUJO EIF OÑ
Cilat janë ato ndjenja, apo WMFSBU TIQJSUÑSPSF OÑOLVQUPKNÑ
qëndrime dhe sjellje negative, UÑ KFUVBSJU OÑ IBSNPOJ NF SSFtë cilat një i ri i moshës sonë UIJO EVLF RFOÑ OÑ HKFOEKF UÑ
duhet t’i largojë nga vetja për HSVNCVMMPKNÑHKÑSBUÑNJSBEIF
të jetuar projektin e jetës, i cili OÑBOÑOUKFUÑSEVLFMBSHVBSWFTFU
bazohet në Zotin dhe në vlerat F LÑRJKB TJ EIF EVLF LSJKVBS OKÑ
QFSTPOBMJUFU BVUPSFBMJ[VFT OÑ
shpirtërore?
/F TJ BOJNBUPSÑ KFNJ QÑSHKJ- QÑSQVUITINÑSJNFSFBMFOBQPUÑ
HKVS LÑTIUV i/Ñ EJUÑU F TPUNF WÑSUFUÑO,FNJEBTIVSRÑUBDFEVIFU NÑ TIVNÑ QVOÑ NF UÑ LJN TJ GBLUPS UÑ QBSÑ .PSBMJO o
SJOKUÑ ´TIUÑ F WÑTIUJSÑ UJ LVQ- UÑ KFNJ UÑ OEFSTIÑN ÑTIUÑ HKÑKB
UPKNÑHKÑSBUTFTJSSKFEIJOBQPLV FQBSÑRÑOFEVIFUUÑLFNJTFQTF
FLBOÑLVQUJNJOFWÑSUFUÑQPSOF QB UÑ OVL NVOE UÑ KFUPKNÑ OKÑ
TJUÑSJOKRÑNFOEPKNÑNJSÑEIF KFUÑSFBMFUÑQBTUÑSEIFOKFSÑ[PEÑTIJSPKNÑUJSFBMJ[PKNÑQSPKFL- SF5ÑMBSHPIFNJOHBHKÑSBUOFHBUFUUPOBUÑKFUÑTNFTVLTFTNVOE UJWF TFQTF ;PUJ OVL UIPUÑ TF OF
UJV OEJINPKNÑ CBTILÑNPTIB- EVIFUUÑCÑIFNJSPCJQMVIVSJUUÑ
UBSÑWFUBOÑEVLFJCJOEVSTFÎLB CBSEIÑ;PUJOVLUIPUÑTFEVIFU
ÑTIUÑFNJSÑEIFÎLBUKFUSBEVLF UÑLFNJKFUÑUÑÎSSFHVMMUUÑOBUÑT
CFTVBSOÑBUÑQFSTPORÑBJUÑm- UÑEBMJNUÑEFIFNJEIFUÑLUIFUPKÑWFUÑCFTJN1PSÎEPOKFSJHB- IFNJ OÑ TIUÑQJ OÑ PSÑU F QBSB
CPOEIFHKBUÑUÑSÑKFUÑTHBCJNFU UÑ NÑOHKFTJU ;PUJ OVL UIPUÑ TF
“
Zoti i ka dhuruar njeriut një arsye dhe një
vullnet dhe duke i falënderuar për këtë
gjë, mund ta zgjedhë të mirën nga e keqja dhe ta
orientojë vetën kah e mira, e cila është: të bëjë
atë që Zoti dëshiron nga ai!
”
OÑLÑUÑKFUÑEVIFUUÑWBSFNJOHB
DJHBSKB UÑ LFNJ YIFMP[J MBLNJ
FHPJ[ÑN F TIVNÑ HKÑSB UÑ UKFSB
OFHBUJWFRÑOVLTKFMMJOQP[JUJWJTUFU WFÎ TILBUÑSSJN UÑ TIÑOEFUJU
EIFKFUÑTTPOÑ
&QÑSGVOEPKNÑNFOKÑQPSPTJ RÑ NFOEPKNÑ RÑ TBEP QBL UÑ
WFUÑEJKFTPIFNJ QÑS UÑ BSEINFO
UB EVBN LSJKVFTJO UPOÑ ;PUJO
EIFHKÑSBURÑBJLBVSEIÑSVBSRÑ
OFUJ[CBUPKNÑOÑLÑUÑCPUÑOÑ
NÑOZSÑRÑUÑLFNJOKÑKFUÑTBNÑ
OPSNBMFEIFOKFSÑ[PSF
/Ñ QÑSGVOEJNJO F LÑUJK UBLJNJOFLFNJLVQUVBSRÑKPUÑHKJUIÑNFOEPKNÑOÑUÑOKÑKUÑONÑOZSÑKPUÑHKJUIÑEPUÑQÑSKFUPKNÑ
QÑSWPKBUÑOKÑKUBEIFKPUÑHKJUIÑ
UÑSJOKUÑEIFOKFSÑ[JUUKFSÑFUIFNFMPKOÑKFUÑOOÑWMFSBUÑOKÑKUB
,FNJ LVQUVBS RÑ UÑ HKJUIÑ
KFNJ OÑ QÑSNCMFEIKF EIF OEÑSUJN UÑ KFUÑT TPOÑ OÑ GPSNJN UÑ
WB[IEVFTIÑN ÎEP EJUÑ KFNJ UÑ
UIJSSVS UÑ SJmMMPKNÑ QÑS UÑ RFOÑ
BUBRÑFOEFOVLKFNJOÑQMPUÑTJ
/KFSJVOVLÑTIUÑJGPSNVBSRÑ
OÑmMMJNQPSBJEPUÑ[IWJMMPIFU
OEÑSLPIѱEPQFSTPOLVSUÑMJOEÑ LB NFOKÑIFSÑ OÑ SSFUIJO F
WFUFMFNFOUFUFUÑRFOVSJUOKFSJ
QPSEVIFUUÑ[IWJMMPIFU
1SPKFLUJ ZOÑ J KFUÑT EVIFU UÑ
KFUÑSF[VMUBUJEÑTIJSBWFUPOBEIF
UÑ[HKFEIKFWFUPOBUÑDJMBUEVIFU
UJSFBMJ[PKNÑÎEPEJUÑHKBUÑHKJUIÑKFUÑTTPOÑ
4PUKFNJUÑMVNUVSTFQTFKFUÑO
FTIPIJNNFCFTJNNFNFOEJN
LSJUJLUÑRFUÑEIFNF[FNÑSUÑ
QBTUÑS
Artikulli është shkruar nga
animatorët e oratorit dhe nxënësit e liceut “Don Bosko” të
Prishtinës.
%SJUB
2FSTIPSñïïø
/KÑMFUÑS
EBTIVSJF
P
ÑS EJUÑMJOEKF OKÑ QSJODFTIÑ
NPSJQSFKUÑGFKVBSJUUÑTBKOKÑ
LVUJ TIVNÑ UÑ SÑOEÑ EIF UÑ OKÑ
GPSNFUÑÎVEJUTINF
& QBEVSVFTINF OHB LVSFTIUKB F IBQJ EIF HKFUJ OKÑ HKZMF
UPQJ & EÑTIJSVBS EIF F UÑSCVBS
OHBIJEIÑSJNJFIPEIJQÑSUPLÑ
HKZMFOF[F[ÑUÑCSPO[JU
,VS SB OÑ UPLÑ NCVMPKB F
KBTIUNFVIBQFQSFKTBKEPMJOKÑ
UPQBSHKFOEJNÑJWPHÑM1SJODFTIB F LBQJ NFOKÑIFSÑ %VLF F
TKFMMÑ OÑQÑS EVBS F TIUZQJ MFIUÑ
NCJTJQÑSGBRF4GFSBFBSHKFOEJUV
IBQEIFQSFKTBKEPMJOKÑLVUJNF
NCÑTIUKFMMÑTFUÑBSUÑ
,ÑTBK SBEIF QSJODFTIB F IBQJ
LVUJOÑ NF TIVNÑ MFIUÑTJ #SFOEBNCJOKÑTIUSFTÑUÑCVUÑLBEJGFKFUÑ[F[ÑOESJÎPOUFOKÑVOB[ÑFNCVTIVSQMPUNFYIFWBIJSF
UÑTILÑMRZFTIÑNUÑDJMÑUTÑCBTILVGPSNPOJOEZɦBMÑUÑUIKFTIUB
TË DUA.
Shumë gjëra, që në shikim të
parë na duken të vështira e të pakuptueshme, fshehin në brendësinë
e tyre visare shumë të çmueshme.
Kur e marrim Biblën në dorë,
në fillim na duket si një gjyle topi
e madhe dhe e rëndë, e formuar jo
prej bronzi, por prej letre. Nevojitet që të kërkojmë me kujdes visarin
që fsheh brenda.
Në fund, me siguri do të mbesim
të befasuar me porosinë e saj: ZOTI
TË DO.
ðø
,´/%**'´.*+´7&
.ÑTJNJNCJMVUKFO
4JNPOJo1KFUÑSLSZFUBSJ,JTIÑT
/
"
KÑ EJUÑ +F[VTJ QP MVUFK EJLV
OÑ OKÑ WFOE ,VS F LSFV
MVUKFO J UIB OKÑSJ QSFK OYÑOÑTWF
i;PUÑSJOBNÑTPFEIFOFUÑMVUFNJTJÎJNÑTPJFEIF(KPOJOYÑOÑTJUFWFUw
“Kur të luteni u tha Jezusi
thoni:
O Atë!
U shenjtëroftë Emri yt!
Ardhtë Mbretëria jote!
Na jep çdo ditë bukën tonë të
përditshme!
Na i fal mëkatet tona,
sepse edhe ne i falim fajtorët
tanë.
E mos lejo të biem në tundim!”
%IF V UIB i/ÑTF OEPOKÑSJ
QSFKKVTILBOKÑNJLEIFJTILPO
OÑ NFTOBUÑ F J UIPUÑ A.JL NJ
KFQIVBUSJCVLÑTFNÑFSEIJQSFK
VEIFNJLVJNFOVLLBNÎLBUJ
KBQQÑSEBSLÑ FBJQSFKCSFOEBJ
QÑSHKJHKFUA.PT NÑ USB[P %FSB
ÑTIUÑUBTINÑFNCZMMVSFGÑNJKÑU
FNJFVOÑSBNÑOÑTIUSBU/VL
NVOEUÑÎPIFNUJKBQ6OÑQP
KV UIFN FEIF OÑTF TÎPIFU UJB
KBQÑQTFFLBNJLEPUÑÎPIFUNF
TJHVSJQÑSUJEIÑOÑBRTBLÑSLPO
QÑSTILBLUÑUSB[JNJU
QPTUVKUJTIJOEVLFQFTILVBS
OÑ MJRFOJO F (KFOF[BSFUJU
/VLLJTIJO[ÑOÑBTHKÑ"UÑIFSÑV
EÑGUVB+F[VTJEIFVUIBUJRFTJO
SSKFUBU QÑSTÑSJ 4J J RJUÑO SSKFUBU
V NCVTIÑO NF QFTIL "QPTUVKU
EPMÑOOÑUPLÑEIFIÑOHSÑOQFTIL
-Lððððò
NF +F[VTJO +F[VTJ EVLF JV ESFKUVBS USJ IFSÑ 4JNPOJU o1KFUÑSF
QZFUJ
i4JNPOo1KFUÑSCJSJJ(UKPOJU
BNÑEPUJNÑGPSUTFLÑUBw
1KFUSJVQÑSHKJHK
i1P;PUÑSJVOÑUÑEVBw
i.JSÑ QSB LVMMPUJ RFOHKBU F
NJ o J UIB +F[VTJ 1P LÑTIUV F
QZFUJFEIFUÑEZUÑOIFSÑF1KFUSJ
JQÑSHKJHKQPOÑUÑOKÑKUÑONÑOZSÑ
TJNÑQBSÑ.JSÑQPLVSFQZFUJUÑ
USFUÑOIFSÑ1KFUSJQÑSHKJHKTJNÑ
QBSÑQPSJQÑSNBMMVBSTIVNÑJB
mMMPJUÑRBKÑ,SJTIUJJUIB
i,VMMPUJEFMFUFNJBw
,ÑTIUV +F[VTJ F CÑSJ 1KFUSJO
LSZFUBSJOF,JTIÑT
,SZFUBSJJ,JTIÑTRVIFUpapë
,SZFUBSJ J QBSÑ JTIUF shën
Pjetri
1BQB J TPUTIÑN ÑTIUÑ Benedikti XVI
,BUÑSmHVSBNFLBUÑSOESZTIJNF
±LB,SJTIUJVLBUIÑOÑFOEFBQPTUVKWFUÑWFU[CVMPKFOÑɦBMÑL- /ÑmHVSBUOSñòEIFó[CVMPKJTIQFKULBUÑSEBMMJNFUÑWPHMBOÑLSBSZRJUF[CSB[ÑUOÑNÑOZSÑRÑOÑLBUSPSJOF[CSB[ÑUWFOEPTJTBLUÑðñ IBTJNNÑmHVSÑOFQBSÑ
LBUSPSÑUFWFHKÑM
5ÑNÑEIFOKUÑQÑS)ZKJOEIFCFTJNJO
"MCFSU&JOTUFJO
“Për sa më përket mua, jam shumë i bindur se njerëzimi pa besim edhe sot do të gjendej në gjendje barbare. E
tërë jeta do të zhvillohej në rrethana primitive të pashprehshme.
Nuk do të kishte siguri as për jetë, as për pronë, do të ishte luftë e të gjithëve kundër të gjithëve, që është tendencë e përhershme e njeriut...”
,
ÑTIUVTILSVBOUFQÑSCFTJNJO
"MCFSU &JOTUFJOJ ,ÑUÑ WJU
KBOÑNCVTIVSðòïWKFUOHBMJOEKB
F LÑUJK HKFOJV UÑ NBEI UÑ OKFSÑ[JNJU &JOTUFJOJ V MJOE QJLÑSJTIU
OÑNFTEJUÑNFðóNBSTð÷öø,KP
OHKBVOÑRZUFUJOFWPHÑMHKFSNBO
6MNOÑLPIÑOLVSOHBLBNCBOBSÑUFLJTIÑTLVNCVBOOHBLBNCBOBU/HB6MNJQSJOEÑSJUFUJK
VTIQÑSOHVMÑOOÑ.àODIFO
"MCFSUJ UÑ DJMJO OHB EBTIVSJB
F RVBOJO "MCJ V NÑTVB RÑ OÑ
GÑNJKÑSJOÑ F IFSTINF UJ CJOUF
WJPMJOÑT
7JPMJOB F NÑ QBT NBUFNBUJLB F m[JLB HKJUIOKÑ F NÑ UFQÑS
F QSFPLVQPOJO WÑNFOEKFO F
&JOTUFJOJU UÑ SJ /Ñ HKJNOB[ LKP
EBTIVSJ [IWJMMPIFK HKJUIOKÑ F NÑ
UFQÑSQPSHKVIÑUFIVBKBJTILPOJONÑWÑTIUJSÑ
.F HKBTIUÑNCÑEIKFUÑ WKFU
"MCFSUJU UÑ SJ JV EFTI UB MÑTIPKÑ
RZUFUJO F EBTIVS EIF UÑ TILPKÑ
UÑTUVEJPKÑOÑ;WJDÑS.ÑWPOÑV
[IWFOEPTOÑ#FSMJOQPSTÑTIQFK-
UJ QÑS TILBL UÑ -VGUÑT TÑ %ZUÑ
#PUÑSPSF F MÑTIPJ (KFSNBOJOÑ
EIFTILPJOÑ"NFSJLÑ
4ILFODÑUBSJU UÑ NBEI J QÑMRFOJOVEIÑUJNFU"JJLBMPJTIVNÑTIUFUF*TIUFOÑ)PMBOEÑOÑ
"VTUSJ"OHMJ4QBOKÑOѱFLPTMMPWBLJOÑFBUÑIFSTINFOÑ,JOÑ
*OEJ+BQBO,VEPRÑUÑTILPOUF
J KFQOJO NJSÑOKPIKF UÑ NÑEIB
,ÑTIUV OÑ +BQPOJ F LJTIUF NJSÑQSJUVSWFUÑNCSFUÑSFTIBHKÑRÑ
JTIUFOHKBSKFFKBTIUÑ[BLPOTINF
&JOTUFJOJ OÑ NÑOZSÑ UÑ
QPTBÎNF F EPOUF NV[JLÑO EIF
HKJUINPOÑNFLÑOBRÑTJFNFSSUF
OÑEPSÑWJPMJOÑOFUJK,PNQP[JUPSÑURÑJQÑMRFOJONÑTÑTIVNUJ
JTIJO .P[BSUJ #BDIV EIF NKFTIUÑSJUFNPÎÑNJUBMJBOÑ
/ÑWJUJOðøñð"MCFSU&JOTUFJOJ
FNPSJÎNJNJO/PCFMQÑSm[JLÑ
"J QVOPJ QBMPEITIÑN EFSJ OÑ
WEFLKF OÑ 1SJODFUPO 4)#"
NFð÷QSJMMðøôô
1ÑS LÑUÑ TILFODÑUBS UÑ NBEI
QÑSWFQSÑOEIFUFPSJUÑFUJKQPTBÎÑSJTIUQÑSUFPSJOÑFSFMBUJWJUFUJU
F DJMB F LB CÑSÑ BR UÑ GBNTIÑN
EIFUÑQPQVMMBSJ[VBSEPUÑNÑTPOJBLPNBOÑTILPMMÑ5FPSJBFUJK
FNVOEÑTPJQÑSEPSJNJOFBUPNJU
TIQJLKFOFLPNQKVUFSJUFUK1PS
OÑEJKFOUVBKEIFOÑLVKUFTÑOUVBK
NCJ"&JOTUFJOJOWFOEPTOJFEIF
ɦBMÑUFUJKQÑS)ZKJOEIFCFTJNJO
i3FMJHKJPOJJLBOEJINVBSQÑSQBSJNJU UÑ OKFSÑ[JNJU OÑ UÑ HKJUIB
BTQFLUFUw
B A R C O L E TA
Drejtori
Kristofor Kolumo
/ÑOKÑLMBTÑHKBUÑPSÑTTÑNÑTJNJU EÑHKPIFK WFUÑN [IVSNÑ *
OFSWP[VBS IZSJ ESFKUPSJ OÑ LMBTÑ
LBQJQÑSLSBIVOKÑSJORÑJTIUFNÑ
JNBEIFOYPSJOHBPSBFNÑTJNJUEIFFnBLVKBTIUÑTILPMMF
.CSFUÑSPJOKÑRFUÑTJ
i,ÑTIUVFEPOÑWFTIÑUFNJw
ɩB%SFKUPSJ
1BT OKÑ HKZTNÑ PSF IZOÑ OÑ
ESFKUPSJ DB OYÑOÑT EIF JV MVUÑO
%SFKUPSJU i5Ñ MVUFNJ [ ESFKUPS
LUIFOBNÑTVFTJOQÑSTÑSJw
/Ñ EÑSSBTÑO F [F[Ñ TILSVBO
NÑTVFTKB
i,SJTUPGPS ,PMVNCP ðóôð
ðôïõw
1BTUBKFQZFU%SJUÑOTFÎLBEP
UÑUIPUÑLKP
%SJUBi1POVNSJJUFMFGPOJUUÑ
,SJTUPGPS,PMVNCPTw
Dy sheikë
%ZTIFJLÑUÑQBTVSCJTFEPOJO
SSFUIBSUJU
i.Ñ GBTDJOPO 1JLBTTPw UIB
OKÑSJ
i1TF wQZFUJUKFUSJ
i4FQTF BTOKÑSJ OÑ CPUÑ OVL
LB NVOEVS UB TIFTÑ WBKJO NÑ
TIUSFOKUÑTFBJw
Referat
/Ñ OKÑ PSÑ NÑTJNJ OYÑOÑTJU
TILSVBOJO OKÑ SFGFSBU NF UFNÑO
i1PUÑJTIBTIFGJOKÑOEÑSNBSSKFKF UÑ NBEIFw QPS (KPOJ OVL
TILSVBOUF J LJTIUF MJEIVS EVBSU
EIF TIJLPOUF QBOEÑSQSFSÑ OÑ
ESJUBSF
*VBGSVBNÑTVFTKBFEIFFQZFUJi(KPOQTFOVLTILSVBO w
i"IKBNEVLFFQSJUVSTFLSFUBSFTIÑOUJNFwJBLUIFV(KPOJ
(Driton Nikollbibaj)
ñï
Jam mik i Kishës Katolike
dhe dua ta ndihmoj
ndërtimin e Katedrales
“Nëna Terezë” në Prishtinë!
Gjithë juve miq dhe bamirës
të dashur, ju mundësojmë ta
jepni kontributin përmes
xhirollogarive bankare.
Faleminderit!
Raiffeisen BANK
Kosovo J.S.C.
Prishtina, Kosovo
SWIFT code: RBKORS22
ABONONI “DRITËN”
Tash mund të jeni abonues të revistës kulturore të Kishës
Katolike në Kosovë “Drita”. Për vetëm 12 euro në vit (ose
1 euro për secilin numër), ne do t’ju dërgojmë me postë
“Dritën” (vetëm brenda territorit të Kosovës).
Plotësoni formularin e mëposhtëm, dhe na e dërgoni
bashkë me vërtetimin e pagesës në adresën tonë: Rr.
Gjon Pali II 1, 20000 Prizren.
Emri:
Mbiemri:
Adresa:
Qyteti:
Kodi postar:
Numri i telefonit:
E-mail:
Pagesa prej 12 eurosh mund të deponohet në Raiffeisen
Bank Kosovo, në llogarinë 1502 0310 0086 0188. Ju lutemi,
mos harroni ta futni fletëdeponimin në zarf bashkë me
këtë formular. Ju faleminderit!
Për informata më të hollësishme, ju lutemi të na kontaktoni në
numrin e telefonit: 029 241 933/14, me faks: 029 241 232 ose me
email: [email protected] ose [email protected].
Adm. Ap. e Prizrenit
Numri i llogarisë:
EUR: 1501 090000 1990 20
USD: 1501 090000 3765 30
CHF: 1501 090000 3764 33
Valuta Banka
Shteti
SWIFT/BIC
EUR
Raiffeisen Zentralbank
Oesterreich AG
Vienna, Austria
RZBAATWW
USD
American Express Bank, LTD
New York, US
AEIBUS33
CHF
UBS AG
Zurich, CH
UBSWCHZH80A