Caruurta codsanaysa magangalyo caalami ah

Caruurta codsanaysa magangalyo caalami ah

SO
Caruurta codsanaysa
magangalyo
caalami ah
Warbixinta caruurta aan cidna la socon ee dalbanaya
magangalyo caalami ah sida uu qabo qodabka 4 ee
xeerka (eu) ee lambarkiisu yahay 604/2013
1
Sababta aan kuu siinay warqadan waxaa weeye waxaad sheegtay baahida aad u
qabto magangalyo waxaadna noo sheegtay inaad ka yartahay da’da 18 sano. Haddii
aad ka yartahay 18 sano jir, waxaa laguu tixagalinayaa inaad tahay caruur. Sidoo kale
waxaad maqli doontaa maamulka oo adiga kugu tilaamaya ‘ilmo yar’, taasoo la macno
ah caruur. Maamulku waa dadka masuulka ka ah go’aan ka gaarista sheegashadaada
magangalyo.
Haddii aad halkan magangalyo ka radinayso iyadoo ay sababtu
tahay inaad ka cabsnayso wadankaagii asalka, waxaan tan ugu
yeernaa ‘magangalyo doon’. Magangalin waa meesha lagugu
siinayo magangalyada iyo badbaadinta.
Markaad maamulka u qorto codsi rasmi ah oo aad ku waydiisanayso magangalyo,
sharcigu wuxuu tan ugu yeedhaa ‘dalbasho ama codsi magangalyo caalami ah’.
Qofka waydiista magangalyo waxaa la dhahaa ‘dalbade’. Mararka qaar waxaad maqli
doontaa dadka oo kuugu yeeraya ‘magangalyo doon’.
Waa inay waalidkaa kula socdaan, laakiin hadeysan kula socon ama haddii aad ku
kala tagteen jidka, waxaad tahay ‘ilmo aan lala socon’.
Xaaladdan, waxaan ku siin doonaa ‘wakiil’. Kaasoo qof wayn ah kaas oo kaa caawin
doona habka nidmaaka. Isagu ama iyadu, wuxuu kaa caawin doonaa dalbashadaada
wuxuuna kuu wehelin doonaa marka lagaa rabo inaad maamulka la hadasho. Waxaad
wakiilkaaga kala hadli kartaa dhibaatooyinkaaga iyo cabsiyaha aad qabto. Wakiilkaagu
wuxuu halkan u joogaa inuu xaqiijiyo in la tixgaliyo dantaada ugu muhiimsan, taasoo
macnaheedu yahay baahiyahaaga, badqabkaaga,caafimaad qaabkaaga, hormarka
bulsheed iyo in fikradahaaga xisaabta lagu darsado. Wakiilkaagu wuxuu sidoo kale
xisaabta ku darsan doonaa suurtagalnimada in qoyskiina dib la iskugu keeno.
Warqadan waxaa loogu talagalay warbixin kali ah. Hadafka laga leeyahay waa in la siiyo
dalbadayaasha raadinaya magangalyada caalamiga ah warbixin ku haboon sida uu qabo
nidaamka Dublin. Iyadu ma abuurayso/keenayso xuquuq ama waajibaad sharci ah. Xuquuqaha
iyo waajibaadka Gobalka iyo shakhsigaba waxaa cadeeyay nidaamka Dublin waxaana lagu
dajiyay Xeerka (EU) 604/2013.
©Midowga Yurub 2014
Dib usoosaaridda waa la ogalyahay. Wixii isticmaalid ah ama dib usoo saarid sawirada
shakhsiga ah, waa in ogalaansho laga dalbadaa cidda tooska u leh xuquuqda daabacaadda.
2
IS
SE
FI
NO
EE
LV
DK
IE
LT
UK
NL
PL
DE
BE
LU
CZ
SK
FR
CH
AT
LI
SI
IT
HU
RO
HR
PT
BG
ES
EL
MT
CY
Wadamada Dublin waxaa ku jira 28ka wadan ee Midowga Yurub Ayrlandi (IE), Biljam
(BE), Bolaandi (PL), Bulgeriya (BG), Danmarki (DK), Faransa (FR), Fiilaan (FI), Giriig (EL),
Hangari (HU), Isbayn (ES), Isloofaakiya (SK), Isloofeeniya (SI), Istooniya (EE), Iswiidhan
(SE), Jarnani (DE), Jeeg Ribablik (CZ), Karooshiya (HR), Khubras (CY), Laadfiya (LV),
Laxanbargi (LX), Litu’aaniya (LT), Malta (MT), Nedarlandi (NL), Ostariya (AT), Purtaqiis
(PT), Roomaaniya (RO), Talyaani (IT), Yunaytidh Kiingidhoom (UK), iyo sidoo kale 4ta
wadan ee la « xiriirta » Xeerka Dublin Noorwey (NO), Ayslaandhi (IS), Iswiisarlaandhi
(CH), iyo Lijtenistiin (LI)
3
©European Union
HADDII AY JIRAAN WAX AADAN FAHMIN, WAYDIISO WAKIILKAAGA AMA
MAAMULKAYAGA SI AY KUU CAAWIYAAN!
Inkastood wadankan magangalyo waydiisatay, waxaa laga yaabaa in wadan kale
ay tahay in uu baaro codsigaaga magangalyo.
Hal wadan oo kaliya ayaa masuul ka noqon kara tixgalinta codsigaaga magangalyo.
Kaas oo uu qoondeeyo sharciga la dhaho ‘Xeerka Dublin’. Sharcigan wuxuu
nooga baahanyahay inaan ogaano inaan masuul ka nahay inaan baadhno
dalabkaaga ama in wadan kale uu masuul kayahay – tan waxaan ugu yeedhnaa
‘nidaamka Dublin’.
4
Sharcigan wuxuu ka shaqaynayaa gobalka juquraafi ahaan ay kujiraan 32 dal 1) .
Warqaddan dhexdeeda,waxaan ugu yeernaa 32dan dal ‘wadamada Dublin’.
Maamulka ha ka cararin ama ha u cararin wadan kale oo dublin katirsan. Dadka
qaar baa ku dhahaya sidan ayaa ah waxa ugu wanaagan ee la sameeyo. Haddii uu
qof ku dhaho carar, ama i raac, u sheeg wakiilkaaga ama maamulka si dhakhso ah.
Fadlan sida ugu dhakhso badan uguna macquulsan ugusheeg maamulka gobalka
haddii:
• Aad kaligaa tahay oo aad u malaynayso in hooyadaa, aabahaa, walaalkaa ama
walaashaa, eedadaa 2), adeerkaa ama abtigaa 3), ayaydaa ay joogaan mid kamid
ah 32da dal ee wadamada Dublin ee ka muuqda khariiradda bogga 3;
• Haddii ay saas tahay, inaad rabto inaad iyaga la noolaato iyo inakle;
• Haddii aad horey usoo joogtay mid kaloo ka mid ah 32da dal ee ‘wadamada
Dublin’ ee la sheegay;
• Faraha lagaaga qaaday wadan kale oo ka tirsan wadamada Dublin: faraha la
iska qaado waa sawir farahaaga laga qaado kaasoo caawinaya in lagu garto;
• Aad horey magangalyo uga dalbatay wadan kale oo Dublin katirsan.
AAD BAY MUHIIM U TAHAY INAAD LA SHAQAYSO MAAMULKA GOBALKA OO
AAD MARKASTA RUNTA U SHEEGTO.
Sistamka Dublin wuu ku caawin karaa haddii aysan ku wehlin waalid markaad
dalbanayso magangalyada.
Haddii aan hayno warbixin nagu filan oo iyaga ku saabsan, waxaan kuu raadin
doonaa waalidkaa ama qaraabadaada joogta wadamada Dublin. Haddii aan
helno, waxaan isku dayi doonaa inaan iskugu kiin keeno wadanka uu waalidkaa
ama qaraabadaadu joogaan. Wadankaas ayaa marka masuul ka noqon doona
baadhista codsigaaga magangalyo.
Haddii aad kaligaa tahay oo aadan haysan qoys ama qaraabo kuu joogta wadan
1)
2)
3)
Bogga 3 waxa ku yaalla khariiradda gobalkan()
Hooyadaa walasheed ama aabahaa walashii
Hooyadaa walaalkeed ama aabahaa walaalkii
5
kale oo Dublin katirsan, waxay u badantahay in codsigaaga lagu baaro wadankan.
Waxaan sidoo kale dooran karnaa inaan codsigaaga ku baadhno wadankan,
xitaa haddii sharci ahaan uu wadan kale masuuliyadda leeyahay. Waxaan sidan u
samayn karnaa binii’aadantinimo, qoys ahaan ama sababo dhaqan la xiriira.
Inta lagu guda jiro nidaamkan, waxaan markasta ka shaqaynaynaa sida kuu
fiican, kuumana diri doono wadan la ogyahay in lagu tumanayo xuquuqdaada
aadantinimo.
Maxaa laga wadaa waxaan markasta ka shaqaynaynaa sida kuu fiican? Waxaa
laga wadaa:
• Waxaan fiirin doonaa inay macquul tahay in qoyskiina la iskugu kiin keeno
isla hal wadan;
• Waxaan xaqiijin doonaa inaad amni iyo nabad heshid, gaar ahaan inaad ka
heshid amni dadka laga yaabo inay si xun kuula dhaqmaan/ku waxyeeleeyaan;
• Waxaan xaqiijin doonaa inaad u korto hab ammaan ah oo caafimaad leh, iyo
inaad hesho cunto iyo guri iyo in laga shaqeeyo sidii lagu heli lahaa hormarka
buslheed eed u baahantahay;
• Waxaan xisaabta kudarsan doonaa fikradahaaga – tusaale ahaan, sida inaad
rabto inaad qaraabada la joogto iyo inaadan rabin.
6
©European Union
Da’daada
Dadka ka wayn 18 sano waa “dad waaweyn” waxaa loola dhaqmaa si ka duwan
sida caruurta iyo yaryarka (“ilmaha”).
Fadlan da’daada ka run sheeg.
Haddii aad haysato wax dikuminti ah oo tusinaya da’daada, la wadaag maamulka.
Haddii maamulku ay da’daada su’aal ka qabaan, waxaa macquul ah in uu dhakhtar
ku baadho si uu u arko inaad ka wayntahay ama ka yartahay 18 jir. Adiga iyo/ama
wakiilkaagu waa inaad marka hore arintan isku raacdaan ka hor intaan la samayn
wax baadhis caafimaad ah.
7
LAYMANKA SOO SOCDA WAXAAN ISKU DAYI DOONAA INAAN UGA JAWAABNO
SU’AALAHA UGU BADAN EE LAGA YAABO INAAD KA QABTO NIDAAMKA DUBLIN ,
WAY KU CAAWIN KARTAA WAXAYNA KAA CAAWIN KARTAA WAXA AAD RAJAYNAYSO
INAY DHACAAN:
Faraha la iska qaado – Maxay yihiin? Maxaa loo
qaadayaa?
Markaad codsato magangalyo, haddii aad tahay 14 jir iyo kawayn, sawir farhaaga ah
(oo la dhaho “faro qaadis”) ayaa la qaadi doonaa waxaana loo gudbin doonaa kaydka
xogta la yiraahdo “Eurodac”. Waa inaad wada shaqayn ka gaysataa habkan, - dhamaan
dadka magangalayada dalbada wuxuu sharcigu ku waajib yeelay in faraha laga qaado.
Faraha lagaa qaaday waxaa laga hubin karaa isla meesha si loo eego in aad waligaa
codsatay magangalyo hadda ka hor ama in la eego in horaan faraha lagaaga qaaday
meel xuduud ah. Haddii la ogaado in aad horey magangalyo uga dalbatay wadan
kale oo Dublin katirsan, waxaa laguu diri karaa wadankaas haddii ay dantaada ku jirto
inaad halkaas tagto. Wadnakan ayaa markaa masuul ka noqn doona baadhitaanka
codsigaaga magangalyada caalamiga ah.
Faraha lagaa qaaday waxaa la kaydin doonaa 10 sano. 10 sano kadib, si otomaatig
ah ayaa looga tirtiri doonaa kaydka xogta. Haddii aad ku guulaysato codsigaaga
magangalayada, faraha lagaa qaaday waxay ku jiri doonaan kaydka xogta ilaa si
otomaatig ah looga tirtiro. Haddii, markaa kadib, aad muwaadin ka noqoto wadan ka
tirsan Dublin, faraha lagaa qaaday waa la tiritiri doonaa. Kaliya farhaaga iyo jinsigaaga
ayaa lagu kaydin doonaa Eurodac – magacaaga, sawirkaaga, taariikhdaada
dhalasho iyo asalkaaga looma diri doono kaydka xogta ama lama kaydin
doono. Sikastase ha haatee, macluumaadkan waxaa lagu kaydin karaa
kaydkayaga xogta qaranka. Xogta lagu kaydiyo Eurodac lalama wadaagi
doono wax wadan ah oo kale ama urur ka baxsan wadamada Dublin.
Marka la gaaro 20ka Julaay 2015, farahaaga waxaa baadhi kara maamulada
sida booliska iyo xafiiska booliska Yurub (Europol) waxayna codsan karaan
inay galaangal u yeeshaan kaydka xogta Eurodac iyadoo ay ujeedadu
tahay ka hortagidda, dareemidda iyo baadhista danbiyada khatarta ah iyo
argagixisada.
8
©European Union
Warbixinteed xaqiijin doontaa inay maamulada
gobalku ka ogaadaan xaaladaada?
Waxay u badantahay in lagu waraysto si loo awoodo in la go’aansado wadanka
masuulka ka ah baadhista codsigaaga magangalyo. Waraysigan, maamuladayada
gobalka ayaa kuu sharixi doona ‘nidaamka Dublin’ waxayna isku dayi doonaan
inay ogaadaan haddey macquul tahay in dib la iskugu kiin geeyo qoyskiina jooga
wadan kale oo Dublin katirsan.
Haddii aad ogtahay in waalidkaa, walalahaa ama qarabaada ay joogaan wadan kale
oo katirsan Dublin, fadlan ha iloobin inaad tan u sheegto qofka ku waraysanaya.
Na sii warbixin badan inta aad karto ee macquulka ah si ay nooga cawiso inaan
helno qoyskaaga – magacyadooda, ciwaankooda, lambaradooda telfoonka, iwm.
Inta lagu guda jiro waraysiga, waxaa laga yabaa in sidoo kale lagu waydiiyo in
9
aad horey u joogtay wadan kale oo Dublin katirsan iyo inkale. Fadlan runta sheeg.
Wakiilkaaga ayaa kugu wahelin kara waraysiga, si uu kuu siiyo caawin iyo taageero
iyo si uu u sameeyo waxa adiga kuugu fiican. Haddii aad haysid wax sababo ah
oo aadan u rabin in wakiilkaagu uu halkaas kula tago, waa inaad u sheegtaa
maamulada gobalka.
WARAYSIGA BILOWGIISA, WARAYSTAHA IYO WAKIILKAAGU WAXAY KUU
SHARIXI DOONAAN NIDAAMYADA IYO XUQUUQAHAAGA HADDII AY
JIRAAN WAX AADAN FAHMIN, AMA AAD SU’AALO KALE QABTO, FADLAN
IYAGA WAYDII!
Waraysigu waa xaq aad leedahay waana qayb muhiim ah oo ka mid ah
dalbashadaada.
Waraysiga waxaa lagaaga qaadi doonaa luuqad aad fahmi karto. Haddii aadan
awoodin inaad fahanto luuqadda la isticmaalayo, waxaad waydiisan kartaa
turjumaan si uu wadahadalka kaaga caawiyo. Turjumaanku waa inuu turjumaa
waxaad adiga iyo waraystuhu dhahaysaan oo kali ah. Turjumaanku waa inuusan
ku darin fikradihiisa shakhsiyeed. Haddii ay dhibaato kaa haysato fahmidda
turjumaanka, waa inaad noo sheegtaa oo aad la hadashaa wakiilkaaga.
Waraysigu wuxuu ahaan doonaa sir. Tan macnaheedu waxaa weeye warbixinta aad
bixiso, oo ay ku jirto xaqiiqada ah inaad magangalyo ka codsatay wadankayaga
looma diri doono shakhsiyaad ama muumul laga yaabo in ay si un waxyeello
kuugu gaystaan ama ay waxyeelo u gaystaan xubin qoyskaaga ka mid ah kaasoo
wali jooga wadankaagii hooyo.
WAA MUHIIM IN ADIGA IYO WAKIILKAAGUBA AAD KA WARHAYSAAN
QAAB DHISMEEDKA WAKHTIYADA NIDMAAKA DUBLIN!
10
Intee in le eg ayay qaadanaysaa ka hor intaydaan ogaan
inaan wadan kale aadayo iyo inaan halkan joogayo?
Maxaa dhacaya haddii la ogaado in wadan kale uu
masuul kayahay baadhista dalbashadaada?
à Haddii ay tani tahay dalbashadaadii magangalyo ee ugu horeysay eed ka
samaysay wadan Dublin katirsan, waxaa laguu diri doonaa wadan kale sababtoo
ah waxaa wadankaas jooga hooyadaa, aabahaa, walaalkaa, walaashaa, eedadaa
adeerkaa, abtigaa, ayaydaa hooyo, ayaydaa aabbe, iyaga ayaadna ku biiri doontaa
oo aad wada gali doontaan baadhista codsiga magangalyo. 4)
à Haddii aadan halkan ka dalban magangalyo, laakiin aad magangalyo ka
dalbatay wadan kale oo Dublin katirsan wakhti lasoo dhaafay, waxaa dib laguugu
diri karaa wadankaas si maamulka halkaas ka jira ay u tixgaliyaan dalabakaaga 5)
Labada siyaaboodba, waxay qaadan kartaa ilaa shan bilood
in la qaato go’aan laguugu wareejinayo wadan kale oo Dublin
katirsan, ha ka bilaabato wakhtiga aad magangalyada codsatay
ama ha kabilaabato wakhtiga aan ogaano inaad magangalyo
caalami ah ka dalbatay wadan kale oo Dublin katirsan.
Maamuladda ayaa kugu wargalin doona go’aankan sida ugu
dhakhsaha badan uguna macquulsan kadib marka go’aanka la
gaaro.
à Haddii aadan magangalyo waydiisan wadankan, oo dalbashadaadii
magangalyada wadanka kalana la diiday, kadib markii si buuxda loo baaray,
waxaan waydiisanaynaa in wadanka kale uu dib kuu celiyo ama aan sii
wadno sidii laguugu celin lahaa wadankii aad asal ahaan kasoo jeeday ama
lagu siiyo magangalyo joogta ah, ama laguu diro wadan sadexaad oo kale
oo amni ah.
Haddii aan go’aansano in wadan kale uu masuul kayahay dalabkaaga magangalyo,
marka wadanka la waydiistay inuu qaado masuuliyadaada uu aqbalo inuu saas
4)
5)
Waxaad maqli kartaa dadka oo tan ku tilmaamaya ‘xukun qaadasho’.
Waxaad maqli kartaa dadka oo tan ku tilmaamaya ‘dib u celin’.
11
yeelo, waxaa si rasmi ah laguugu
wargalin doonaa xaqiiqada ah
in codsigaaga aad ku doonaysid
magangalyada
caalamiga
ah
aanaan baadhi doonin oo aan
markaas kuu wareejin doono
wadanka masuulka ka ah.
Wareejintaadu waxay ku dhici
doontaa lix bilood gudahood oo
ka bilaabmata wakhtiga wadanka
kale uu aqbalay masuuliyaddaada,
ama go’aanka kama danbaysta ah
laga gaaro racfaanka ama dib u
eegista, haddii aadan ogalaan oo
aad go’aansato inaad ka dooddo
go’aankan, (fiiri qaybta hoose ee
sharaxaysa waxa tan loola jeedo!).
Xadidka wakhtigan waxaa loo
kordhin doonaa hal sano haddii
lagu xidho, ama ilaa 18 bilood
hadaad baxsato ood cararto.
©iStockphoto / Joe Gough
12
Maxaa dhacaya hadaadan rabin inaad aaddo wadan
kale?
TAN KALA HADAL WAKIILKAAGA!
Haddii aan go’aansano inaaad aaddo wadan kale si halkaas codsigaaga loogu
baadho oo aad taas diido, waxaa suurtagal ah inaad ka dooddo go’aanka
wareejinta. Tan waxaan ugu yeernaa ‘racfaan’ ama ‘dib u eegis’.
Markaad maamulka go’aanka ka hesho, waxaad haysataa 21 maalmood (saddax
isbuuc) si aad racfaan ugu gudbiso Maxkamada oo Hey’adda socdalka. Aad
bay muhiim u tahay inaad racfaanka ku gudbiso inta lgu guda jiro wakhigaas la
tilmaamay. Wakiilkaagu waa inuu tan kaa caawiyaa.
•
•
•
Waxaad haysataa 21 maalmood (saddax isbuuc) si aad u codsato in
wareejintaada la joojiyo inta racfaankaaga labaadhayo. Maxkamad ama xeer
beeg ayaa waxyar kadib go’aan ka gaari doonta codsigan. Haddii ay kuu
diidaan joojinta, waxaa laguu sheegi doonaa sababaha arintas keentay.
Dhinaca danbe ee warqaddan waxaa ku qoran warbixinta meesha lagala
xiriirayo masuuliyiinta marka la rabo in racfaan laga qaato go’aanka wadankan.
Inta lagu guda jiro nidaamka ‘racfaanka’ waxaa lagu siin doonaa caawin sharci
iyo, haddey macquul tahay caawin luuqadeed ood ka hesho turjumaan.
Waxaad waydiisan kartaa in lagu siiyo caawin sharci oo lacag la’aan ah
haddii aadan lacag u haysan. Dhinaca danbe ee warqaddan waxaa ku yaalla
macluumaadka faahfaahinta meesha lagala xiriirayo ururada bixiya caawinta
sharci oo kaa caawin kara racfaankaaga.
13
Xidhid
Dadka aan xor u ahayn in ay u safraan meeshay rabaan oo dagan dhisme xidhan oo
aysan ka tagi karin waxaa la dhahaa way ‘xidhanyihiin”.
Haddii aad tahay ilmo aan cidina la socon waxaa laga yaabaa inaad ku noolaato guri
ay shuruuc ka jirto sidaa owgeed, waa inaad habaynkii gudaha joogtaa ama markey
mugdi tahay habaynkii, ama shuruucda macnahoodu yahay inaad u sheegto dadka
ku ilaalinaya markaad dibadda u baxaysid ood rabto inaad soo noqoto. Shrucuudan
waxay u jiraan in la ilaaliyo ammaankaaga. Tan macnaheedu ma aha inaad ku jirto
meel xabsi ah.
CARUURTA WALIGOOD LAMA XIDHO!
Miyaad ku jirtaa meelaha la isku xidho? Haddii aadan hubin
inaad xidhantahay, fadlan maamulka waydii, wakiilkaaga
ama lataliyahaaga sharci 6) sida ugu dhakhsaha badan ugana
macquulsan. Kadib iyaga ayaad kala hadli kartaa wixii ku saabsan
xaladaada haddii aad xidhantahayna waxaad kala hadli kartaa
inay macquul tahay inaad ka dooddo go’aanka xidhista!
Waxaa jira khatarta ah in laga yaabo in lagu xidho inta lagu guda jiro nidaamka
Dublin. Inta badan, tani waxay dhacdaa marka maamulada gobalku aysan
rumaysnayn inaad ka yartahay 18 sano oo ay ka cabsanyaan in laga yaabo inaad
baxsato ama aad ka dhuumato iyadoo ay sababtu tahay inaad ka cabsanaysid in
laguu diro wadan kale.
Waxaad xaq u leedahay in qoraal ahaan laguugu soo sheego sababaha laguu xidhay,
iyo sidoo kale macquulgalnimada inaad ka doodi karto amarka xidhigga. Waxaad
sidoo kale xaq u leedahay caawin sharci haddii aad rabto inaad ka dooddo amarka
xadhigga, sidaa darteed lahadal walkiilkaaga ama lataliyahaaga sharci haddii aadan
faraxsanayn.
6)
14
Qof ay maamulku u aqoonsanyihiin inuu danaahaga ka shaqaynaya sharciga hortiisa.
Wakiilkaagu iyo/ama maamulku waa inay kaala taliyaan inaad u baahantahay mid,
laakiin sidoo kale waxaad waydiisan kartaa inay mid adiga ku matala magacaabaan.
Ka fiiri dhabarka warqaddan ururada kusiin kara qareen sharci oo ku matala.
Haddii lagu xidho inta lagu guda jiro nidaamka Dublin, qaab dhismeedka wakhtiga
nidaamkaaga wuxuu noqon doonaa sida soo socota: waa inaan waydiinaa wadanka
kale inuu masuuliyadda ku qaato hal bil gudaheed oo kabilaabmata wakhtiga
gudbinta dalabkaaga magangalyo. Wadanka codsiga loo diray waa inuu ku soo
jawabaa laba asbuuc gudahood wakhtigaas kadib. Ugu danbayntii, haddii aad ku
jirto meesha la isku xidho, wareejintaada waxaa lagu fulinayaa lix asbuuc gudahood
oo ka bilaabmata aqbalaadda codsiga ee wadanka masuulka ka ah.
Haddii aad go’aansato inaad ka dooddo go’aanka wareejinta marka aad kujirto
meesha la isku xidho, maamulada gobalku awood uma laha inay kugu wareejiyaan
lix bilood gudahood. Maamulada gobalku way kusoo wargalin doonaan kadibna
adiga ayay ku jirtaa xulashooyinku.
Haddii maamulada gobalku aysan u hogaansamin qaab dhismeedka wakhtiga ee ay
ku waydiinayaan wadan kale inuu qaado masuuliyadaada, ama aysan wareejintaada
ku fulin wakhtigii loogu talgalay, xidhitaankaaga ama sii hayntaada looga danlahaa
wareejinta sida uu qabo Xeerka Dublin wuu dhamaan doonaa. Markay saas tahay,
wakhtiyadii caadiga ahaa ee la xadiday ee lagu sheegay bogga 11 ayaa ku dabakhmi
doona.
©European Union
15
©European Union
Maxay yihiin xuquuqaha aad leedahay inta lagu jiro
mudada aan ku go’aansanayno cidda masuulka kaa ah?
Waxaad xaq u leedahay inaad wadankan joogto haddii aan anagu masuul
kanahay baadhista codsigaaga magangalyo, ama, haddii wadan kale uu masuul
kayahay, ilaa halkaas lagaaga wareejinayo. Haddii wadanka aad hadda joogto uu
masuul kayahay baadhista codsigaaga magangalyo, waxaad xaq u leedahay inaad
halkan joogto ugu yaraan ilaa go’aanka ugu horeeya laga qaadanayo dalabkaaga
magangalyo. Sidoo kale waxaa kuu qoran inaad ka faa’iidaysato nacfiga goobta
tusaale ahaan deegaan, cunto, iwm. iyo sidoo kale daryeelka caaafimaad ee
asaasiga ah iyo caawinta caafimaad ee amarjansiga ah. Sidoo kale waxaad xaq u
leedahay inaad iskuul dhigato.
Waxaa lagu siin doonaa fursadda aad nagu siinaysid warbixinta ku saabsan
xaaladaada iyo joogitaanka xubno qoyskaaga ka mid ah wadamada Dublin taas
ood noogu sheegaysid hadal iyo/ama qoraal marka aad saas samaynaysidna,
inaad isticmaasho luuqadaada hooyo ee aad sida wanaagsan ugu hadasho (ama
waxaad heli turjumaan haddii loo baahdo). Sidoo kale waxaad heli doontaa go’aan
qoraal ah oo laguugu wareejinayo wadan kale. Sidoo kale waxaa laguu ogalyahay
inaad nagala soo xiriirto wixii warbixin dheeri ah iyo/ama inaad la xiriirto xafiiska
Haayadda Qaxootiga Aduunka (UNHCR) ee wadankan.
Wakiilkaaga iyo maamulada gobalka ayaa kuu sharixi doona
waxbadan oo kusaabsan xuquuqahaaga!
16
Maxaa ku dhici doona warbxinta shakhsiyeed ee aad
bixiso? Sideen ku ogaan karaa inaan loo isticmaalin
ujeeddo khaldan?
Maamulada wadamada Dublin waxay iswaydaarsan karaan wabrixinta
aad bixinayso inta lagu gudo jiro nidaamka Dublin oo kaliya si ay u gutaan
waajibaadkooda sida uu qabo Xeerka Dublin.
Waxaad xaq u yeelan doontaa inaad galaangal u lahaato:
• Warbixinta kula xiriirta. Waxaad xaq u leedahay inaad codsato in xogtaas la
badalo hadeysan sax ahayn ama aysan run ahayn, ama la tirtiro haddii loo
baroosees gareeyay si aan sharci ahayn;
• Warbixinta sharaxaysa sida loo codsado in xogtaada la saxo ama la tiritiro,
oo ay ku jiraan macluumaadka meesha lagaala xiriirayo cidda ay khusayso
ee loo aqoonsaday inay masuul kayihiin nidaamkaaga Dublin, iyo maamulka
ilaalinta xogta qaranka ee masuulka ka ah codsiyada dhagaysiga dacwadaha
khuseeya ilaalinta xogta shakhsiyeed.
17
XAGEED CAAWIN U RAADSAN KARTAA?
Ciwaanka iyo macluumaadka
meesha lagala xiriiryo maamulka
magangalyada;
Hey’adda socdalka
601 70 Norrköping
0771-235 235
Magaca, ciwaanka macluumaadka
meesha lagala xiriryo ururada
wakiilada siiya caruurta aan cidina la
socon;
Degmada aad ku nooshahay baa
mas’uul ka ah wakiilada. Hey’adda
socdalka weey kaa caawinkartaa inaa
xiriir la yeelatid. Hey’adda socdalka
weey caawin adiga qareen oo wakiil
kaa ahaan karo.
0771-235 235
Ciwaanka iyo macluumaadka meesha
lagala xiriirayo maamulka qaranka ee u
xilsaaran ilaalinta caruurta;
Xafiska adeega bulshada oo ku yaal
degmada laguu tilmaamay baa
mas’uul ka ah difaaca carruurta.
Hey’adda socdalka weey kaa
caawinkartaa inaa xiriir la yeelatid.
0771-235 235
18
Ciwaanka iyo macluumaadka meesha
lagala xiriirayo maamulka masuulka ka
ah fulinta nidaamka Dublin
Hey’adda socdalka, Qeybta arrimaha
Dublin
Box 507
169 29 Solna
0771-235 235
Macluumaadka haayadda Kormeerista
Maamulka Qaranka;
Datainspektionen
Box 8114
104 20 Stockholm
+46 (0)8 657 61 00
[email protected]
http://www.datainspektionen.se/
Aqoonsiga iyo ilaaliyaha Eurodac iyo
wakiilkiisa/wiilkeeda;
Hey’adda socdalka
601 70 Norrköping
0771-235 235
Macluumaadka meesha lagala xiriirayo
xafiiska ilaaliyaha
Hey’adda socdalka, qeybta kaarka
aqoonsiga
Box 507
169 29 Solna
0771-235 235
Bisha cas iyo doorkeeda;
Bisha cas
Haddii aad ubaahantahay talo bixin
ku saabsan qof magangelyo’doon
qaas ah, dib isku imaashada qoyska,
dib u raadinta, farriinta bisha cas,
dib ugu noqoshada wadanka iyo
caddeyn oo inaa xiriirnaan jirtay soo
wac telefoonka 020-41 50 00.Sacadaha
telefoonka oo Bisha cas waa talaadoarbaco-khamiis saacadaha 9:30-12:00.
Haddii aad rabtid fahfaahin ku saabsan
caawinaada aad ka helikartid Bisha
cas ku soo dhawoow oo soo booqo
www.redcross.se/detta-gor-vi/stod-tillmigranter/
Macluumaadka meesha lagala xiriirayo
xafiiska UNHCR ee deegaanka (hadduu
jiro) iyo doorkeeda;
UNHCR Regional Representation for
Northern Europe
Ynglingagatan 14
SE-113 47 Stockholm
Telefoonka: 08-4574880 (TalaadoKhamiis 9:30-12:00).
E-mailka: [email protected]
UNCHR kama mid aha arrinta oo
magangelyo’doonida oo Iswiidhan iyo
ma badalikarto go’aan diidmo ama ma
joojinkarto tarxiilid ama dib u celin.
UNHCR maka helikartid caawinaad
qareen iyo talo bixin arrin qaas.
Warbixin intaan ka badan oo ku
saabsan UNHCR waxaa ka akhrisan
kartaa “su’aalaha iyo jawaabaha” oo
bogga internetka: http://www.unhcrnortherneurope.org/resource-centre/
for-refugees-asylum-seekers-faq/
Macluumaadka meesha lagala
xiriirayo ururada gargaarka sharci siiya
qaxootiga/ilmaha;
Hey’adda badbaadinta carruurta – Waa
urur u da’daalaayo xaqa carruurta
iyo kaalmeeynaayaan carruurta oo
xaaladaha xun ku jiro.
107 88 Stockholm
08-698 90 00
[email protected]
www.räddabarnen.se
Macluumaadka meesha lagala xiriirayo
IOM iyo doorkeeda
IOM kuma lahan wakiil Iswiidhan.
Warbixin kale waxaa ka heli
www.iom.int
19
BZ-01-14-069-SO-C
doi:10.2847/21745
ISBN 978-92-9243-176-1