Show publication content!

Transcription

Nr 16 (1150), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202
7913
Swaczyną, starostą strzeleckim,
das Hauptthema beim 30.
który od 10 lat z sukcesami
Osterseminar der Jugend
kieruje
powiatem,
rozmawia
Europäischer Volksgruppen.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania.
Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Krzysztof Świerc.
Gefeiert wurde auch.
LARES: Diese Materialien
sind
lediglich
zum Lesen bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Czytaj
na str.
16
Lesen Sie auf Seite
10
18 – 24 IV 2014, cena 2,40 zł (VAT 5%)
WOCHENBLATT.pl
Köpfe in die Höh’
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Zeitung der Deutschen in Polen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Szczęśliwych
Foto: OSLM
i zdrowych
Świąt
Wielkanocnych
w gronie najbliższych,
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
smacznego
jajka
i mokrego dyngusa
życzy
redakcja
7954
Werbung / Reklama
Auf dem Jahresempfang
VdG-Präsident
Bernard Gaida
des Bundes der Vertriebenen
im Gespräch mit
Bundeskanzlerin
Merkel
trafen Vertreter
der
Deutschen
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiekAngela
sposób
zabronione.
in LARES:
Polen Diese
Kanzlerin
Angela
Merkel.
Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Der Minderheitenbeauftragte
der Bundesregierung Hartmut Koschyk gab seine Zusage, Anfang
Juni nach Schlesien zu kommen, und Außenminister Frank Walter
Steinmeier
bekannte,
dermateriał
Herkunft
„auchdo
Schlesier
sein“. Lesen
Sie auf S.
14 zabronione.
LARES:
Niniejszy
służynach
wyłącznie
czytania.zuPowielanie
w jakikolwiek
sposób
Werbung / Reklama
Pilnie poszukujemy pracowników
warsztat
Bernard Czok
ze znajomością
lmechanika pojazdowa
języka niemieckiego
lczęści
używane sposób zabronione.
LARES: w zawodach:
Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w
jakikolwiek
loperatorów pras, krawędziarek
i maszyn do obróbki blach,
urządzeń typu TRUMPE
i TRUMATIC
loperatorów wózków widłowych
lelektryków
lślusarzy i mechaników
llakiernictwo
lpracowników
fizycznych do prac
sind lediglich
zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung
ist strengstens untersagt.
lblacharstwo
magazynowych i przy recyclingu
loperatorów maszyn cnc (frezarki
i inne obrabiarki)
lstolarzy
lkierowców C+E.
lwynajem samochodów
46-022 Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b
tel./fax: 77 456 86 58
kom. 602 369 462 (A4)
661 333 777
604 963 702
CENTRUM
LARES: Niniejszy
wyłącznie POMOCY
do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Zainteresowanych
prosimy materiał
o kontaktsłuży
e-mail:
DROGOWEJ
7910
[email protected]
lub tel.:
279 96 80zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung
www.autoczok.pl
LARES:
Diese Materialien
sind32lediglich
7877
Nowy punkt:
Zakład Kamieniarski PPHU Sati
46-073 Wrzoski, ul. Wrocławska 24
tel. kom. 880 370 130, 784 518 593
tel. (+48) 77 546 22 78
[email protected]
Oddział
Ekspozycja nagrobków
46-020 Krzanowice, Stara Droga 6 i 8
tel. kom. (+48) 666 523 384
tel. (+48) 77 546 21 84
[email protected]
Nagrobki
Płytki granitowe
Schody
Blaty
Kominki
Tarasy
od 1499 zł
od 76 zł/m² Vervielfältigung
od 280 zł/m²
od 320
od 280 zł/m²
od 76 zł/m²
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.
Jegliche
istzł/m²
strengstens
untersagt.
Biznes potrzebuje wsparcia. Wiemy jakiego!
I S S N
2 0 8 2 - 8 1 9 5
    
Kontakt: 45-641 Opole, ul. Oświęcimska 8, tel.: +48 602 365 596, e-mail: [email protected]
Najwyższej jakości usługi dopasowane
dokładnie do potrzeb klientów
biznesowych z dziedzin:
7871
7706
www.wochenblatt.pl
Energia, kompetencje,
Chronstau:
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.
pracowitość: z Józefem
MinderheitenrechteJegliche
waren
– budownictwa, zarządzania nieruchomościami Mapowanie procesów biznesowych z wykorzystaniem praktyk międzynarodowych
LARES: Niniejszy
materiał
służy wyłącznie
do czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
sposób zabronione.
l Usprawnianie
procesów operacyjnych
l Zwiększanie
poziomu wydajności i efektywności
– logistyki
transportu i składowania
zachodzących w przedsiębiorstwach
biznesowej podmiotów gospodarczych
– planowania i zarządzania
  
untersagt.
7947
Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Diese Materialien sind lediglich zum
Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
2 LARES:
Wochenblatt.pl Meinungenopinie 18. – 24. April 2014
Tego nie da się lubić
Śląsku,
moja!służy wyłącznie dokwietnia
w Radiu Opole
można
LARES: ojczyzno
Niniejszy materiał
czytania.
Powielanie
w jakikolwiek sposób zabronione.
12
było usłyszeć wywiad Krzysztofa
Dobrowolskiego z mieszkającym tutaj
Tunezyjczykiem. Tematem dwugodzinnej
rozmowy była jego integracja oraz to, jak
postrzega on region. Audycję śledziłem z
dużym zainteresowaniem, gdyż dobrze
znam rodzinę, w którą wżenił się ów
Tunezyjczyk. Jest to szanowana rodzina
niemieckiego lekarza. Ojciec teściowej
nie mówił nawet po polsku.
W audycji z cyklu „Opolskie da się lubić” mowa była np. o tym, że teściowa
przyrządza najlepszą golonkę i najlepszą
kaczkę z kluskami. Redaktor opowiada
więc przy tej okazji o miejscowości, w której żyje wielu członków mniejszości niemieckiej, otrzymuje informacje dotyczące
pochodzenia rodziny i na koniec maluje
obraz, w którym żona nieomal wychodzi
na czystej krwi Polkę. Ileż ignorancji czy
w najkorzystniejszym przypadku braku
wyczucia – o nie, wyczucie to przecież
atrybut konieczny każdego redaktora
– potrzeba do tego, by wykreować taką
koncepcję? A może Opolskie nie da się
lubić, jeśli manifestuje niemieckość? Tak
czy inaczej, w audycji pojawił się cały
szereg symboli polskiej dumy narodowej
– zabrakło chyba tylko Adama Małysza i
Jana Pawła II. Nakreślony obraz przedstawiał region stricte polski, a w nim polską
rodzinę kultywującą polskie tradycje. W
takich momentach przychodzi zwątpienie,
czy region, który w odniesieniu do własnej
historii przez dziesiątki lat był poddawany
praniu mózgu, jest jeszcze w stanie włączyć swoje szare komórki, czy też nadal
będzie odwracał głowę, by nie widzieć
owej irytującej oznaki niemieckości na
skraju drogi. W wywiadzie mowa była też
o tym, że Tunezyjczyk poznał swoją żonę
podczas studiów na Krymie. Poruszono
Es lässt sich nicht mögen
A
m 12. April war auf Radio Opole ein
Interview von Krzysztof Dobrowolski mit einem hier lebenden Tunesier
zu hören. Es ging in ausführlichen zwei
Stunden um dessen Integration und wie
er die Region betrachtet. Mit großem
Interesse verfolgte ich die Sendung, da
mir die Familie, in die der Tunesier eingeheiratet hat, gut bekannt ist. Es ist eine
angesehene deutsche Arztfamilie. Der
Vater der Schwiegermutter sprach nicht
einmal Polnisch.
In der Sendung der Reihe „Opolskie
da się lubić“ (Das Oppelnsche lässt sich
mögen) kam zum Beispiel zur Sprache, dass die Schwiegermutter die beste
Schweinshaxe und die beste Ente mit
Klößen zubereitet. Da berichtet der Redakteur also auch über eine Ortschaft mit
starker deutscher Minderheit, wird mit
Indizien zum Hintergrund der Familie
konfrontiert und malt letztlich ein Bild,
in der die Ehefrau quasi als eine Polin
par excellence beschrieben wird. Wie viel
Ignoranz oder im günstigsten Falle fehlendes Gespür – ach nein, das muss ein
Redakteur ja zwingend mitbringen – muss
für solch ein Konzept eigentlich vorhanden
sein? Oder lässt sich das Oppelnsche nicht
mögen, wenn es im deutschen Gewand
daherkommt? Immerhin wurde in der
Sendung der Kernbestand polnischen Stolzes durchdekliniert – im Grunde fehlten
nur Adam Malysz und Johannes Paul II..
Gemalt wurde also einzig ein Bild einer
polnischen Region mit einer polnischen
Familie, die polnische Traditionen pflegt.
Es sind solche Momente, in denen man
zweifelt, ob eine in Jahrzehnten historisch
gehirngewaschene Region gar nicht mehr
den Knopf zum Denken einschalten kann
oder eiskalt über das lästige Deutsche am
Wegesrand hinwegblickt. Zur Sprache kam
im Interview auch, dass der Tunesier seine
Frau im Studium auf der Krim kennengelernt habe. Es ging also auch um die russische Sprache und die russische Kultur.
Und auch das ist bezeichnend. Auf der
damals sowjet-ukrainischen Krim darf
hingegen das andere, das Russische zur
Sprache kommen.
Vor zwei Wochen beschrieb ein hervorragender Text im Politmagazin „Der Spiegel“, wieso die Deutschen trotz des Krieges
die Russen oft so lieben. Natürlich kam
darin auch die Naivität der Deutschen zu
Sprache. Denn für viele Deutsche ist ihre
Liebe zu Russland oder Nachsichtigkeit
mit Russland auch ein Stück Buße. Der
Text begann mit dem Vater der Autorin, der in der Festung Breslau die Hölle
auch seitens der sowjetischen Soldateska
erlebte. Doch nach den Gefechten saß er
mit verträumten Russen am Lagerfeuer,
die ihn immer weiter aufforderten, so
herrlich sentimental weiter Gitarre zu
spielen. Im Kern ging es darum, dass die
Deutschen nach der Brutalität sofort die
Güte der Gemarterten spürten. Irgendwie
scheint mir der ständige Pathos um die
große polnische Nation Güte oder auch
nur Offenheit bis heute zu behindern.
Rys. Andrzej Sznejweis
więc także temat języka i kultury rosyj- na wstępie o swoim ojcu, który broniąc
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
sposób
skiej.w
I tojakikolwiek
także jest charakterystyczne.
Na zabronione.
Festung Breslau, przeżył piekło także ze
Krymie bowiem, który niegdyś był częścią strony radzieckiej soldateski. Jednak po
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
ukraińskiej
SRR, o inności, rosyjskości,
zakończeniu walk
siedział przy ognisku
można mówić otwarcie.
Dwa tygodnie temu na łamach tygodnika „Der Spiegel” ukazał się znakomity tekst, z którego można się było
dowiedzieć, dlaczego Niemcy pomimo
wojny często tak bardzo lubią Rosjan.
Oczywiście była w nim mowa również o
naiwności Niemców, bowiem dla wielu
Niemców owa miłość czy też wyrozumiałość względem Rosji zawiera w sobie element pokuty. Autorka tekstu pisze
wraz z rozmarzonymi Rosjanami, którzy
raz po raz prosili go, by nie przestawał
grać na gitarze, co w ich oczach czynił
przecudnie – tak sentymentalnie… W
istocie chodziło o to, że Niemcy w ślad
za brutalnością natychmiast odczuwali
dobroć udręczonych. Mam dziwne wrażenie, że nieustanny patos wokół wielkości polskiego narodu do dziś utrudnia
przejawy dobroci czy choćby otwartości.
Till Scholtz-Knobloch
Prosto z Sejmu
Die Gedanken sind frei
D
Der Geist macht lebendig Ostrożniej
ie Karwoche ist die Zeit, in der der
Lärm der Welt zur Seite geschoben
werden sollte. Ich nehme ein Buch von
Andreas Pohl aus Guttentag zur Hand,
der in der Eifel eine Klostergemeinschaft
führt, und lese das Kapitel über den
dritten Tag. Markus schrieb: „Sie werden ihn verspotten, anspucken, geißeln
und töten. Aber nach drei Tagen wird er
auferstehen“. Andreas Pohl unterstreicht,
dass der Weg zur Auferstehung durchs
Grab führte, auch im menschlichen
Leben.
„Es gibt Momente in deinem Leben,
die so dunkel und unangenehm sind,
dass du den Eindruck hast, deine Seele
ist wie ein Grab (…) Es gibt Tage, an
denen du sogar mitten am helllichten
Tag nur schwarz siehst, weil dich Din-
ge belasten und die Verzweiflung setzt
dir zu. Das Gemüt erlebt Grabesstimmung.“ Verlassen und einsam fühlen
wir uns in den Gräbern des Lebens, ob
das unter einer Menschenmenge oder
hinter verschlossener Tür daheim ist.
Einer der Sätze, die von allen am meisten bewegen, ist für mich der Schrei
Jesu: „Mein Gott, mein Gott, warum
hast du mich verlassen?“. Er schrie es
dem Vater zu! Welch eine Verlassenheit.
Begründet fragte Andreas Pohl: „Und
wo ist Gott?“. Jeder von uns hat sich
schon die Frage gestellt oder wird sie
stellen. Sie gehört einfach zum Leben.
Andreas gibt die Antwort: „Es gibt kein
Grab, von dem Gott nicht wüsste. Auch
deine seelischen Grabeserfahrungen
sind ihm nicht verborgen. Gott hat dir
niemals versprochen, dass er dir im
Leben alles Dunkle erspart (…) Wohl
hat er aber versprochen, dass er mit dir
sogar in dein seelisches Grab einsteigt,
denn er ist Gott-mit-uns.“ Er kommt
aber nicht nur als stummer Begleiter
der Trauer, sondern als Gott der „jedem
Grab – auch dem seelischen – ein Ende
angesagt hat, denn der Geist macht lebendig.“ Die Karwoche zeigt, „manche
Gräber „drei Tage“ brauchen etwas Zeit,
bis sie zu Orten der Auferstehung werden.“ Danke Andreas für diese Worte.
Bernard Gaida
Poseł Ryszard Galla
proszę
Bitte vorsichtiger!
Mniejszości Narodowych i Etnicznych.
Odbyły się bowiem dwie komisje, a
jedna z nich poświęcona była środowisku Ślązaków. Jest to temat bardzo
ważny także dla środowiska Niemców
na Śląsku, bo przecież każdy z nich też
jest Ślązakiem. Na posiedzeniu bardzo
mocno przedstawiane były problemy z
uznaniem języka śląskiego za regionalny,
a następnie dyskusja, zresztą bardzo gorąca, przeniosła się na teren działalności
organizacji śląskich. A tych jest bardzo
wiele, zwłaszcza na terenie województwa
śląskiego.
Wydaje mi się, że rzeczą nieuniknioną
jest to, że do wyborów parlamentarnych
i prezydenckich, które czekają nas w
przyszłym roku, z różnych inicjatyw
pojawią się wnioski o nowelizację tej
ustawy. I nie będzie to żadnym zaskoczeniem, ponieważ od wielu lat w tej
sprawie zgłaszane są różnego rodzaju postulaty – jak choćby obniżenie
20-procentowego progu, jeśli chodzi
o przeprowadzenia konsultacji. Nad tą
sprawą i tematem związanym ze Ślązakami będzie się musiało pochylić
także środowisko mniejszości niemieckiej i zająć swoje stanowisko. A jakie
ono jest? Obecnie w tej sprawie mogę
wypowiadać się wyłącznie za siebie.
Osobiście zaś jestem bardzo ostrożny
w kwestii uznawania języka śląskiego
za język regionalny na tym etapie. Jak
najbardziej natomiast wspierałbym
wszelkiego rodzaju inicjatywy, w tym
legislacyjne, które pozwoliłyby na to,
aby język śląski, jak i inne gwary był
chroniony i pielęgnowany. Dzięki temu,
kiedy doszłoby do pewnej kodyfikacji,
język śląski mógłby stanąć na równi z
innymi językami regionalnymi. Jednak
obecnie uznanie języka śląskiego za regionalny może wyrządzić więcej szkody
niż pożytku.
Notował Krzysztof Świerc
gen, davon standen in einer die Schlesier
im Mittelpunkt. Das Thema ist auch für
die Deutschen in Schlesien sehr wichtig, ist doch ein jeder von ihnen auch
ein Schlesier. Zur Sprache kam in der
Sitzung intensiv die Problematik rund
um die Anerkennung des PolnischSchlesischen als Regionalsprache. Die
darauffolgende – übrigens sehr heiße
– Debatte übertrug sich letztlich in den
Bereich der Aktivitäten schlesischer Organisationen. Davon gibt es ja sehr viele,
zumal in der Woiwodschaft Schlesien.
Mir scheint unausweichlich, dass im
Vorfeld der Parlaments- und Präsidentschaftswahlen im kommenden Jahr die
verschiedenen Initiativen ganz konkrete Anträge auf eine Novellierung des
einschlägigen Gesetzes hervorbringen
werden. Das wird dann auch keineswegs
überraschend sein: Seit vielen Jahren
schon werden in dieser Angelegenheit
verschiedene Forderungen erhoben –
wie etwa die nach einer Senkung der
zurzeit geltenden 20-Prozent-Hürde für
öffentliche Konsultationen. Mit dieser
Sache und mit dem Thema Schlesier
wird sich auch die deutsche Minderheit
auseinandersetzen und letztlich Stellung
beziehen müssen. Persönlich bin ich
sehr vorsichtig in puncto Anerkennung
des Polnisch-Schlesischen als Regionalsprache gerade in dieser frühen Phase.
Hingegen befürworte ich verschiedene,
auch gesetzgeberische Initiativen, die
dazu angetan wären, das Polnisch-Schlesische ebenso wie andere Mundarten
zu schützen und zu pflegen. Bei einer
entsprechenden Kodifizierung wäre das
Polnisch-Schlesische dann allen anderen
Regionalsprachen gleichgestellt. Zum
jetzigen Zeitpunkt jedoch würde eine
Anerkennung des Polnisch-Schlesischen
als Regionalsprache vermutlich mehr
Schaden anrichten als Nutzen bringen.
Notiert von Krzysztof Świerc
Inicht zuletzt der Ausschuss für natiiniony tydzień w Sejmie był bardzo onale und ethnische Minderheiten sehr
ist strengstens
untersagt.
MVervielfältigung
aktywny, jeżeli chodzi o Komisję
aktiv. Der Ausschuss
hatte zwei Sitzunn der vergangenen Sejmwoche war
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Wersja
bereitgestellt.
Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
polska na blogu
Bernarda Gaidy na www.vdg.pl
Bartek konkret
Niesamowita historia szpiegowska
Film o niesamowitej polsko-nie- chcący” odkrywa niesamowitą historię. przed laty pod tożsamością Janusza w
lat wcześniej peerelowski RFN. Punktem kulminacyjnym jest ich
mieckiej historii szpiegowskiej z lat Kilkanaście
wywiad posłużył się jego niemiecką toż- konfrontacja z przeszłością.
70.–80. XX wieku. Autorka filmu, Ro- samością, wysyłając do RFN komuniFilm „W imię syna – historia zza żesalia Romaniec, odkryła niezwykłą stycznego szpiega. W rezultacie cała ope- laznej kurtyny” zdobył w listopadzie
racja kończy się tragicznie dla Janusza i 2013 nagrodę publiczności na Festiwalu
historię swojej rodziny
i nakręciła
LARES:
Niniejszy
materiał
służy
doDokumentalnych
czytania. Powielanie
jego matki,
podczas gdy
szpieg wyłącznie
powraca Filmów
„NURT” w
film o zdemaskowanym szpiegu, do PRL-u w ramach ostatniej wymiany Kielcach. Premiera krótkiej wersji filmu
LARES:
Diese iMaterialien
sind
zum
Lesen
Jegliche
zimnejlediglich
wojny – w 1986
roku na
odbyłabereitgestellt.
się w 2013 roku w telewizji
ARD,
skradzionej
tożsamości
tajemni- agentów
moście
Glienicke
w
Berlinie.
natomiast
w
pełnej
wersji
dokument
zoczej śmierci.
F
ilm opowiada historię Janusza (ur.
1946 na Pomorzu), który dopiero
jako dorosły człowiek odkrywa swoje
niemieckie pochodzenie i fakt, że zaraz
po urodzeniu został porzucony przez
uciekającą na Zachód matkę. Kiedy po
latach Janusz zaczyna jej szukać, „nie-
Autorka filmu, Rosalia Romaniec,
znała historię Janusza z rodzinnych
opowieści. Był on bowiem jej wujkiem.
25 lat po jego śmierci zaczęła rekonstruować historię swojej rodziny. Udało jej się odnaleźć świadków w Polsce i
Niemczech, odtajnić liczne dokumenty
oraz spotkać się ze szpiegiem, który żył
stanie pokazany jesienią 2014 w telewizji
WDR. Zapraszamy serdecznie na pokaz
filmu „W imię syna – historia zza żelaznej
kurtyny” i rozmowę z autorką Rosalią
Romaniec 22 kwietnia o godz. 18.15 do
kina Amok w Gliwicach i 23 kwietnia
o godz. 18.00 do kina Helios w Opolu.
Rafał Bartek
Allem kann man widerstehen, nur der Güte nicht.
Jean-Jacques Rousseau (1712-78), französisch-schweizerischer Moralphilosoph
Wszystkiemu
się oprzeć
z wyjątkiem
dobroci.
LARES:można
Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Jean-Jacques Rousseau (1712–78), francusko-szwajcarski przedstawiciel nurtu filozofii moralnej
LARES:
Diese
lediglich
Lesen bereitgestellt. Jeglichei społeczeństwo Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
16/1150 LARES: Diese Materialien sind
Nr.
Politik
undzum
GesellschaftPolityka
Wochenblatt.pl 3
Politik: Wieder ein Kopf-an-Kopf-Rennen
Z Vaterlandu
Die ewige Sonntagsfrage
LARES: Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
do czytania.
niezbędnych
środków
finansowych
w z informacją
opublikowanąPowielanie
na łamach
budżetach krajów będących stronami „Sächsische Zeitung” umowa przewiduje
sind
lediglich
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche Vervielfältigung
istzwei
strengstens untersagt.
umowy”.
Zamiar
zwiększenia zum
prędkości
rozszerzenie
uprawnień niemieckich
as Ichthys-Symbol, ein aus
Niemcy rosyjscy z wizytą u Koschyka
kursowania pociągów do 120–160 km/h
znalazł się w Federalnym Planie Dróg
Komunikacyjnych na rok 2003, w akapicie dotyczących projektów związanych
z rozszerzeniem Unii Europejskiej na
wschód. W 2009 roku w ramach projektu „Via Regia plus” postanowiono,
że rozbudowa trasy oraz jej zelektryfiOd lewej: poseł do Bundestagu Hartmut Koschyk, Olga
kowanie nastąpi do roku 2015. Ponadto
Martens (przewodnicząca Międzynarodowego Związku
DMM pisze: „Niezłym pomysłem byłoKultury Niemieckiej), Heinrich Martens (przewodniczący
by zapewne, aby na dawnej magistrali,
Federalnej Autonomii Narodowo-Kulturalnej Niemców
która wiodła przez Wrocław i dalej na
Rosyjskich).
Foto: Thomas Konhäuser
Górny Śląsk, odtworzyć wysokiej klasy
„Rząd federalny poczuwa się do ruch dalekobieżny”.
swojej historycznej i moralnej odpowiedzialności za wspieranie Niemców Piękne zamki tak bliskie
rosyjskich i poprawę ich perspektyw
życiowych poprzez udzielanie różnorodnych form pomocy” – oświadczył
rządowy pełnomocnik ds. mniejszości,
Hartmut Koschyk, w rozmowie z przewodniczącym Federalnej Autonomii
Narodowo-Kulturalnej Niemców Rosyjskich, Heinrichem Martensem, która miała miejsce 8 kwietnia w Berlinie.
Heinrich Martens przedstawił szereg
inicjatyw dotyczących nie dokonanej Widok na Miśnię z zamkiem warownym Burgberg,
jak dotąd pełnej rehabilitacji Niemców katedrą i zamkiem Albrechtsburg Foto: Leander Wattig
rosyjskich.
Na stronie www.schloesserland-sachsen.de władze sąsiadującej ze Śląskiem
Drezno – Wrocław w 3½ godziny?
Saksonii rozpoczęły kampanię promoZ uwagi na to, że trasa kolejowa Gör- cyjną, której tekst jest dostępny także w
litz – Drezno jest obecnie obsługiwana języku polskim. W jej ramach prezentotylko przez pociągi lokalne, 7 kwietnia wanych jest w porządku alfabetycznym
portal internetowy „Der Mobilitätsma- ponad 40 zamków, pałaców i ogrodów.
nager” (dmm.travel.de) przypomniał Listę otwiera Albrechtsburg Miśnia
dawne postulaty polityczne: DMM (Meissen), zaś zamyka ją drezdeński
reasumuje, że w 2003 roku Niemcy i Zwinger. W międzyczasie przygotowano
Polska podpisały porozumienie, które też polskojęzyczne prospekty z opisami
przewidywało skrócenie czasu trwa- poszczególnych zamków.
nia przejazdu na trasie Drezno – Wrocław do około 3½ godziny, przy czym Policje współpracują
w umowie zawarto zapis, że realizacja
Po latach negocjacji Niemcy i Polska
jej postanowień na odcinku niemiec- podpisały nowe porozumienie w sprawie
kim będzie zależała od „dostępności współpracy policji obu krajów. Zgodnie
policjantów w prowadzeniu operacji
na ziemiach polskich oraz uprawnień
policjantów polskich na terenie Niemiec. Jeden z zapisów porozumienia
mówi o tym, że policjanci będą mieli
na przykład prawo do użycia broni w
kraju sąsiada podczas akcji ścigania osób
podejrzanych o popełnienie czynów
przestępczych.
D
Bogenlinien bestehender Fisch, ist
eigentlich ein frühchristliches Motiv, das
schon im 2. Jahrhundert als christliches
Erkennungszeichen genutzt wurde. Das
Fischsymbol ist heute immer wieder
auch an Auto-Kennzeichen oder anderen Gegenständen zu sehen und weist
auf die christliche Gesinnung des Halters oder Besitzers.
Die polnische Politik hat einen ganz
eigenen Ichthys-Fisch: Als Symbol der
wiederkehrenden Popularität der Regierungspartei PO in den Meinungsumfragen. Wobei das nicht symbolisch, sondern bildlich gemeint ist: Ein britischer
Politikwissenschafts-Doktorand hat die
Umfrageergebnisse über die politische
Präferenz an der Weichsel untersucht
und visualisiert. Herausgekommen sind
zwei Bogenlinien, die für die Beliebtheit
der PO und ihres größten Opponenten,
der oppositionellen Kaczyński-Partei
PiS, stehen und über eine Zeitleiste von
fast zwei Jahren wie ebenjener IchthysFisch aussehen.
Den Schwanz des Fisches bildet der
Bogen der Meinungsumfragen vor über
einem Jahr: Da war die Regierungspartei
PO noch vor der Oppositions-Partei PiS,
im April 2013 lagen beide Gruppierungen
Kopf an Kopf. Den Bauch des IchthysFisches bildet wiederum der Umschwung
in der Wählergunst zugunsten der Opposition. Kleinere Affären, etwa um die
teuren Uhren des Ex-Verkehrsministers
Nowak (das Wochenblatt berichtete), ließen die Akzeptanz der Regierungsarbeit
der Koalition aus PO und der Bauernpartei PSL schmelzen. Kaczyńskis Partei
konnte vor allem im Herbst 2013 einen
Vorsprung zur PO ausbauen. Um die Jahreswende betrug die Differenz zwischen
den beiden großen Gruppierungen in
den meisten Meinungsumfragen rund
zehn Prozent der Stimmen.
Śląski wyścig pojazdów zabytkowych
Miłośnicy zabytkowych pojazdów
mają okazję wziąć udział w tradycyjnym
Dolnośląskim Wyścigu Pojazdów Zabytkowych, który odbędzie się 10 maja na
trasie 120 km prowadzącej przez Górne
Łużyce. Będzie to już 11. edycja tej imprezy. Wyścig, w którym pojazdy będą
musiały „zdać egzamin niezawodności”,
zostanie zorganizowany w dziewięciu
klasach. Uprawnione do startu są motocykle i samochody wyprodukowane
do 1975 roku, a także pojazdy mające
status rzadkich okazów. Ponieważ liczba
uczestników jest ograniczona do 120,
zgłoszenia należy dokonać z samego
rana o godz. 8.00. Miejsce składania
zgłoszeń: browar Landskron w Görlitz.
Informacje na stronie www.zweirad-rallye.de/club.html.
untersagt.
Aufkleber eines Ichthys-Fisches. Dieser Motorroller aus
dem Kreis Friesland hat im KFZ-Kennzeichen sogar einen
Hinweis auf Psalm 23. Foto: Gregor Helms
Doch der Abstand – und somit der
Fisch-Bauch – wird seit Januar allmählich kleiner. Beobachter sehen vor allem
die Ukraine-Krise als ein entscheidende Wende für die Regierung, der ein
entschiedenes Handeln attestiert wird.
Erinnert sei etwa an die spontane Visite
von Außenminister Radosław Sikorski
mit seinem deutschen und französischen Amtskollegen in Kiew oder die
Sanktionsforderungen von Regierungschef Donald Tusk gegen Russland. Der
Fisch-Kopf ist – einen Monat vor der
Europawahl – der schmelzende Abstand
zwischen den beiden großen Parteien.
Denn je nach Meinungsforschungsinstitut trennen nur zwei oder drei Prozentpunkte die beiden rivalisierenden
Gruppierungen. „Millward Brown“
errechnete für den Fernsehkanal TVN
zwei Prozente mehr für die Regierungspartei, während das Institut „TNS“ die
PiS mit drei Prozentpunkten vorne sieht.
Markus Nowak
Komunalne prawo wyborcze
dla wszystkich?
Pełnomocnik rządu federalnego ds.
integracji, Aydan Özoguz, opowiedziała
się za wprowadzeniem do Ustawy Zasadniczej poprawki przyznającej komunalne prawo wyborcze wszystkim
obcokrajowcom żyjącym w Niemczech.
Zgodnie z konstytucją czynne i bierne
prawo wyborcze w samorządach posiadają jak dotąd tylko obywatele UE,
natomiast na szczeblu krajów związkowych i całej federacji – tylko obywatele
Niemiec.
S-K
Werbung / Reklama
7941
Serdeczne życzenia
zdrowych i rodzinnych
Świąt Wielkanocnych,
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób
zabronione.pełnych
zadumy, wyciszenia, wypoczynku
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist
strengstens
i prawdziwej
radościuntersagt.
składa
Ryszard
Galla,
Poseł
na Sejm RP
Frohe Ostern voller Hoffnung und Glauben!
Möge der auferstandene Christus Ihnen
Ein gesundes Osterfest im Kreise
viel Freude, Liebe, Frieden und Glück bringen.
„Ein neuer Morgen kommt heran
der Familie, voller Hoffnung
Frohe und besinnliche Feiertage
Auf einer hoffnungsvollen Lebensbahn.
und aufrichtiger Freude wünscht
Kreisewyłącznie
der Familie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób
Es ist ein Streben
nach dem
Licht materiałimsłuży
LARES:
Niniejszy
zabronione.
Ihnen herzlichst Ryszard Galla,
wünschender Vorstand und die Mitarbeiter
Wo jede Hoffnung singt sein Lobgedicht.“
Sejmabgeordneter
der RP
sind lediglich
zum
Lesen bereitgestellt.
Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
des Verbandes
deutscher Gesellschaften
Monika Minder
7928
Ein friedliches
Zdrowych i pogodnych Świąt Wielkanocnych
pełnych wiary, nadziei i miłości,
und besinnliches Osterfest
radosnego,
wiosennego
nastroju,
Liebe undsposób
Wärmezabronione.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanievoller
w jakikolwiek
serdecznych spotkań w gronie
Kreise der Familie
LARES: Diese
Materialien
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheim
Vervielfältigung
rodziny
i wśród przyjaciół
wünscht allen Bewohnern
życzą
der Gemeinde Proskau
Przewodniczący
Starosta Oleski
und ihren Gästen
Rady Powiatu w Oleśnie
Jerzy
Liberkamateriał służy wyłącznie
Jan Kus do czytania. PowielanieBürgermeisterin
Róża Malik
LARES:
Niniejszy
w jakikolwiek sposób
zabronione.
sowie
Mitglieder
des
Gemeinderates
Proskau
Radni
Rady
Powiatu
sind
lediglich
zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
7930
7926
Ostern ist die Gelegenheit, die kalte Jahreszeit
Ein besinnliches und friedliches Osterfest wünschen Ihnen
hinter sich zu lassen und zuversichtlich
der Vorsitzende Norbert Rasch, der Vorstand
auf den Rest des Jahres zu blicken.
LARES: Niniejszy
materiał służyGesellschaft
wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek
sposób zabronione.
und die Angestellten
der Sozial-Kulturellen
Ich wünsche Ihnen ein schönes Osterfest
derLARES:
Deutschen
im
Oppelner
Schlesien.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung
strengstens
untersagt.
und einist
erfolgreiches
Jahr.
Marian Wojciechowski
Spokojnych, pełnych refleksji Świąt Wielkanocnych
Bürgermeister
życzy Państwu Norbert Rasch – przewodniczący,
der Gemeinde Reinschdorf
zarząd i pracownicy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego
LARES:
Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w
jakikolwiek
sposób
zabronione.
Niemców na Śląsku Opolskim.
7927
7918
Diese Materialien sind lediglich
bereitgestellt.regionów Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
4 LARES:
Wochenblatt.pl Auszum
denLesen
RegionenZ
18. – 24. April 2014
Track: Budynek z XVIII wieku
Notizen
Dworek Beliana czeka na lepsze czasy
LARES:
der Opfer:
QQGdingen gedenkt
Vor 69 Jahren wurden die mit Flüchtlingen
LARES:
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
besetzten
SchiffeDiese
„Wilhelm Materialien
Gustloff“,
Pochodzący z przełomu XVIII i XIX wieku dworek Oskara Beliana jest obiektem, jakich w Olsztynie mamy niewiele. O jego wyjątkowości świadczy
m.in. neoklasycystyczny styl, w którym jest utrzymany. Równie ważna
jest warmińska historia związana z tym budynkiem.
Foto: Benedikt Reschke
LARES: Niniejszyworek
materiał
wyłącznie
do
czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Zwieńczeniem
powstał nasłuży
przełomie
XVIII
i XIX wieku i był częścią zespołu
D
dokonań burmistrzaJegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
sind lediglich zumNaj-Lesen bereitgestellt.
dworsko-parkowo-folwarcznego.
„Steuben“ und „Goya“ von sowjetischen
U-Booten in der Ostsee versenkt. Rund
20.000 Menschen kamen dabei ums Leben. Diesen, und vor allem den gestorbenen Kindern, gedachte der Bund der
Deutschen Bevölkerung in Gdingen am 6.
April mit einer Gedenkfeier in der Seemannskirche. Teilgenommen haben
Mitglieder der deutschen Minderheiten
aus Gdingen und Danzig, die DeutschPolnischen Gesellschaften, Jungendgruppen der deutschen Minderheit und Bewohner von Danzig, Gdingen und Zoppot.
Ehrengast war Annette Klein, Generalkonsulin in Danzig. Pfarrer Eugeniusz
Leśniak, Probst der Seemannskirche in
Gdingen, hielt einen Teil der Liturgie auf
deutsch. Auch ein gemeinsames Gebet
wurde auf deutsch und polnisch gesprochen. Im Anschluss wurden in der Kapelle neben der Gedenktafel Blumen und
Gestecke niedergelegt. Benedikt Reschke
pierw należał on do rodu Grzymałów, którzy przyjechali na Warmię z
Mazowsza i od wieków związani byli
z Trackiem. Nazwa Track, niemiecka
Trauzing, pojawia się już w przywileju lokacyjnym Olsztyna w 1353 roku
jako osada podmiejska. W 1410 roku
przekształcono ją w majątek lenny. W
1832 roku kolejny właściciel Wilhelm
Anton Romulus sprzedał majątek skarbowi państwa, po czym wydzierżawił
go Johann Georg Belian. Jeszcze w tym
samym roku, 27 października, w Tracku
na świat przyszedł Oskar Belian jeden z
najwybitniejszych burmistrzów w całej
historii Olsztyna. Miał ambicję uczynić
z Olsztyna drugie co do ważności po
Królewcu miasto Prus Wschodnich o
jednolitym, niemieckim charakterze.
Podczas jego trwających 31 lat rządów
liczba mieszkańców Olsztyna zwiększyła
się z 7 do 31 tys., a terytorialnie Olsztyn
rozrósł się trzykrotnie. Dobre pomysły i przemyślane inwestycje sprzyjały
rozwojowi miasta. Dzięki niemu m.in.
rozbudowany został w Olsztynie węzeł
kolejowy, powstał sąd, doprowadzono
do budowy ujęcie wody pitnej i kana-
Oskara Beliana było
ustanowienie w 1905 r.
Olsztyna stolicą
nowej rejencji.
lizacji,bereitgestellt.
prąd elektryczny, uruchomiono
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
też linię tramwajową. Zwieńczeniem
dokonań Beliana było ustanowienie w
1905 r. Olsztyna stolicą nowej rejencji.
Był otaczany powszechnym szacunkiem
wśród mieszkańców miasta. W czasach
Prus Wschodnich (w latach 1918–1945)
dzisiejszy plac Jedności Słowiańskiej
nazywał się Belianplatz – ku czci Oskara
Beliana.
Dziś dworek Beliana, będący kiedyś
pod administracją pegeeru w Klewkach (Klaukendorf), stoi opustoszały
i popada w ruinę. Dworek i park mają
gospodarza. Jest nim miasto, w imieniu
którego administruje tu Zakład Gospodarki Komunalnej. Parę lat temu, jeszcze
przed przejęciem obiektu przez gminę
Olsztyn, zrodził się projekt wyremontowania zabytkowej budowli. Jednak z
Dworek Oskara Beliana, jednego z najwybitniejszych burmistrzów Olsztyna, który stoi w Tracku czeka na odrestaurowanie.
Foto: Alfred Czesla
powodu licznych przeróbek straciła ona Grądku (Thalberg): – Zależy nam, żeby
swój w
pierwotny
charakter. Stąd
wniosek zabronione.
dworek Beliana na Tracku znów odzyLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
jakikolwiek
sposób
złożony przez urząd miasta do Minister- skał dawną świetność, żeby coś się tam
stwaVervielfältigung
Kultury i Dziedzictwa Narodowego
działo – mówią.
I dodają: – Tak wiele
ist strengstens
untersagt.
o dofinansowanie remontu nie został z przeszłości łączy oba te miejsca. Stąd
uwzględniony – ubolewa Rafał Targoński, który z ramienia miasta sprawuje
opiekę nad dworkiem Beliana i leżącym
w sąsiedztwie parkiem oraz jeziorem.
Okoliczni mieszkańcy nie wierzą
już, że budynek kiedykolwiek zostanie odrestaurowany. Innego zdania są
Elżbieta i Jan Kończykowie, właściciele gospodarstwa agroturystycznego w
już dziś chcą zabrać się za remont historycznego budynku i liczą na życzliwość
gminy Olsztyn. Najpierw planują zarybić
pobliskie 53-hektarowe, malownicze
Jezioro Trackie/Trauzingsee i utworzyć
łowisko. Zbudować kładki dla wędkarzy
oraz przystań kajakowo-wiosłową. A
wtedy Grądek stałby się perełką Warmii.
Alfred Czesla
Diese
QQLARES:
Elbing feiert
777. Geburtstag:
Das westpreußische Elbing (Elbląg) feiert
in diesem Jahr seinen 777. Geburtstag.
Das Jubiläum sollte man zwar mit einem
Augenzwinkern betrachtet, es sei zugleich
aber eine gute Gelegenheit, um für die
Stadt zu werben, sagt Tomasz Gliniecki
vom Historisch-Archäologischen Museum
in Elbing dem Auslandsdienst von Polskie
Radio. Die Stadt wurde im Jahr 1237 als
Elbing, damals im Deutschordensland
unweit der Bernsteinstraße, gegründet.
1241 erhielt Elbing das Stadtrecht und
gehörte zu den führenden Hansestädten
im östlichen Mitteleuropa.
Osterode: Ausstellung über den Deutschen Orden im Schloss eröffnet
Geschichte unter gotischem Gewölbe
Nicht der Deutsche Orden selbst, Geschichte des Deutschen Ordens von schaft „Sasinia“ und die von ihr gegrünGründung bis zur Gegenwart“ zur dete „Werkstätte für Bürgeraktivität und
wohl aber die Ausstellung über ihn der
Zeit in der Kunstgalerie des Osteroder Dokumentation des Erbes“. Ihr Ziel ist
mit dem Titel „Die Geschichte des Schlosses. Ergänzt wird die Ausstellung die Erweiterung des Wissens über die
Deutschen Ordens von der Gründung von Plakaten durch Exponate des Os- regionale Geschichte des Oberlandes
Museums und Leihgaben der von der Zeit des pruzzischen Stammes
bis zurmateriał
Gegenwart“służy
ist zur wyłącznie
Zeit im teroder
LARES: Niniejszy
do
w jakikolwiek
dortigen
Ritterbrüderschaft
wie Arm- der Sassen
bis heute, aber siesposób
will auch zabronione.
QQOppeln besucht Rastenburg: Schloss in Osterode, das als Komtu- brust, Standarte oder Deutschordens- erreichen, dass die Bürger kulturell
Anfang
April haben
Bernard Gaida
und
LARES:
Diese
Materialien
sindwurde,
lediglich
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
kreativ
werden. „Unsere Aktivitäten
mantel.
„Durch diese lokalen Beigaben
rei erbaut
zu Gast.zum Lesen
Maria Neumann, der Vorsitzende und die
Geschäftsführerin des VdG, die GDM in
Rastenburg besucht. Gaida sprach über
die Notwendigkeit von deutschsprachigen katholischen sowie evangelischen
Gottesdiensten und über den erweiterten
Deutschunterricht.
jp
W
elcher Raum könnte für eine
Ausstellung über den Deutschen Orden besser geeignet sein, als
die gotischen Gewölbe eines von ihm
als Sitz eines Komturs erbauten Gebäudes? Diesen besonderen Rahmen erhält
die vom Kulturzentrum Ostpreußen in
Ellingen konzipierte Ausstellung „Die
erhält die Ausstellung vor Ort eine individuelle Note“, beschreibt Wolfgang
Freyberg, Direktor des Kulturzentrums
Ostpreußen, die Schau. Wiesław Skrobot von der Posener Adam-MickiewiczUniversität nahm ebenfalls an der Eröffnung der Ausstellung teil. Er stammt
aus Osterode und repräsentiert die mit
organisierende Osteroder Kulturgesell-
wie etwa diese Ausstellung sollen zur
Diskussion anregen, damit die jetzigen
Bewohner der Region deren kulturellen Wert als etwas Eigenes begreifen“,
erklärt Skrobot. „Daraus ergibt sich ein
Gefühl der Hiesigkeit. Nationale Identität ist doch sehr abstrakt. Wir sind von
hier und das ist wichtig.“
Rüstungen ergänzen die Ausstellung
Uwe Hahnkamp über den Deutschen Orden.
Foto: Uwe Hahnkamp
Wie aus
Reichenbach Rychliki wurde
Wie Ortsnamen entstanden, erfuhren die Vorsitzenden der deutschen Vereine in Ostpreußen auf der Arbeitstagung „Namenskunde der Ortschaften
LARES:
Diese Materialien
sind
zum Lesen
Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
in Ostund Westpreußen
1945-1949“
in lediglich
Sensburg Anfang
April. bereitgestellt.
Mit dem Historiker
Lech Słodownik
aus Elbing sprach
Uwe Hahnkamp
über die
Arbeit der damaligen Kommission.
Polonisten wie Stanisław Rospond, Buchstaben in den neuen Namen?
„Mit den typisch
aber auch Geographen wie Stanisław
Die pruzzischen Namen waren dem
polnischen Buchstaben
Srokowski. Auf die Arbeit der Kommis- Slawischen näher, und sie waren häufig
sion in Ostpreußen hatte auch Gustaw vom Deutschen Orden geändert worsollte
gerade denPowielanie
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do
czytania.
w jakikolwiek
sposób zabronione.
aus Haasenberg (Labuszewo)
den. Die Namensänderung wirkte also
ehemaligen Bewohnern Leyding
bei Bischofsburg großen Einfluss. Er wie eine Rückkehr zum Pruzzischen. Die
Jegliche
istsich
strengstens
untersagt.
die Aussprache
warVervielfältigung
deutscher Herkunft, setzte
Xenophobie gegenüber
den Deutschen
aber
für
den
Anschluss
Masurens
an
führte
zu
der
perfiden
Erscheinung, dass
erschwert werden.“
Foto: Uwe Hahnkamp
In welcher Atmosphäre liefen damals
die Änderungen der deutschen Ortsnamen ab?
Mein Vater war Zwangsarbeiter in
Deutschland, hat dort Deutsch gelernt.
Er kam hierher und es wurde ihm verboten, in der Öffentlichkeit deutsch zu
sprechen. Dort ist er, wie er sagte, guten, schlechten und noch schlechteren
Menschen begegnet. Hier warf man alle
Deutschen in einen Topf und der Hass
wurde von der Verwaltung auch noch
unterstützt.
Dennoch haben die neuen Siedler
die deutschen Ortsnamen zwar nicht
belassen, aber doch häufig übersetzt.
Wo fanden sie Hinweise, wenn die alten
Bewohner vertrieben waren?
Zum einen fanden sie die alten Wegweiser, zum anderen gab es die Denkmäler für die Gefallenen des Weltkriegs
mit Texten wie „Aus unserem Kirchspiel
Reichenbach…“. In vielen Orten war
auch noch der eine oder die andere
Deutsche geblieben und gab diese In-
Polen ein, und sammelte schon als Jugendlicher Lieder, Sagen, Legenden und
Ortsnamen, an die sich die Einheimischen erinnerten. Dank ihm wurden
schon vorhandene polnische Namen
verwendet, und viele Ortsnamen ansprechend übersetzt, etwa Mühlhausen
(Młynary). Es gab aber auch die rein
klangliche Polonisierung pruzzischer
wie Rogehnen (Rogajny) und deutscher
Namen wie Allenstein (Olsztyn). Und
es gab einige Ausnahmen, bei denen
trotz polnischer Namen große Persönlichkeiten verewigt wurden: Rastenburg
– Kętrzyn, Sensburg – Mrągowo oder
Drengfurth – Srokowo.
Und warum so viele rein polnische
bewusst viele typisch polnische Buchstaben verwendet wurden. Damit sollte
gerade ehemaligen Bewohnern die Aussprache erschwert werden.
Konnte die Kommission alle bereits
entstandenen Ortsnamen ändern?
Nicht ganz. Zwar wurde mit vielen
Auswüchsen und Missverständnissen
bei der Übersetzung aufgeräumt. Reichenbach war zuerst „Zamożne“ (reich)
und „Potok“ (Bach), und heißt heute
Rychliki. Die Oberförsterei des Ortes
trägt aber bis heute den Namen Potok.
Das ist etwas merkwürdig, aber sympathisch. Denn so bleibt eine Spur der
Siedler und davon, wie sie das damals
verstanden und übersetzten.
q
Etwa Schlobitten (Słobity), der Sitz
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie
do czytania.
der Familie
zu Dohna bei Braunsberg.
Da wurde gesagt, die Deutschen können
sind lediglich zum Lesen
Jegliche
nicht bereitgestellt.
so ein Schloss gebaut haben,
das
Lech Słodownik ist in Preußisch Holland geboren, im
Dorf Reichenbach aufgewachsen und studierte an der
Nikolaus-Kopernikus-Universität in Thorn.
formationen mündlich weiter. Einige
Namen wurden falsch übersetzt, manche Dörfer bekamen vollkommen neue
Namen, vom Namen des ersten Sohnes
bis zu patriotischen Ergüssen.
Können Sie dazu ein Beispiel geben?
muss von den polnischen Königen sein,
und man nannte es Jagiellonów. Das war
geradezu lächerlich. Und deshalb wurde
im November 1946 die Kommission zur
Festlegung von Ortsnamen gegründet.
Wie ging diese Kommission mit den
deutschen Namen der Orte um?
In der polenweit tätigen Kommission waren vor allem Linguisten und
16/1150 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum
Nr.
AdvertorialPromocja Wochenblatt.pl 5
Advertorial: Moderner Anbieter für Komplettlösungen
Die Zukunft liegt im Bauen aus Stahl und Glas
Die Firma Stahlbau Stieblich befasst
sich mit der Entwicklung und Fertigung von Stahlkonstruktionen –
Hallen aus Glas und Stahl.
D LARES: Diese
er Hauptvorteil der Firma besteht
in der Komplettbearbeitung von
Bauprojekten vom Konzept über die
Entwurfsphase bis hin zu Baugenehmigungen, Konstruktionsberechnungen
und branchenspezifischen Bauentwürfen.
Die Firma führt Bauvorhaben in
Verbundplatten-Stahlkonstruktion
durch. Auch Mehrgeschossgebäude mit
Kanalplattendecken sind möglich. Die
Inneneingänge sind mit Glasfassaden
versehen, die eine gute Ausleuchtung
unter gleichzeitiger Beibehaltung der
architektonischen Anordnung und Stilmerkmale ermöglichen. Zudem sieht
das Angebot von Stahlbau Stieblich auch
die Errichtung kleinerer Hallen für die
Produktion und Lagerung verschiede- Von oben: Steffen Stieblich, Uwe Stieblich, Werner Stieblich
Foto: Stahlbau Stieblich
Beispiel einer Stahlkonstruktion ner Materialien vor. Je nach Bedarf des und Karl-Ferdinand Stieblich
Investors werden auch Sozialräume
und
Glasfassaden
in StahlkonstruktiDie Studenten
einbezogen.
on. Die fertigen Projekte gehen dann in
verbringen ihre
die Phase der Produktion und Montage
Firmengeschichte im Kurzüberblick
über.
Praktikumszeit meisStahlbau Stieblich wurde 1990 in
tens
auf
den
BaustelPraktika bei den Besten
Mecklenburg-Vorpommern als Familen, wo sie Erfahrung
lienunternehmen gegründet. Dieses
Stahlbau Stieblich lädt Studenten der
Format besteht bis heute. Bereits vor
Fachbereiche Bauwesen und Architekerlangen und sich mit
vielen Jahren war man bemüht, die Firtur gern zu Studentenpraktika am Firpraktischen Aspekten
ma zukunftsorientiert auf dynamische
mensitz in Deutschland ein. Möglich ist
Entwicklung auszurichten, was zur Entdabei auch der Rückgriff auf Magisterarder Bauproblematik
stehung neuer Arbeitsplätze führte. So
beiten über die Unternehmensschwervertraut machen.
folgte 1996 eine Filialgründung in Polen
punkte Entwerfen und Fertigstellen von
und 2009 eine weitere im russischen
Stahlkonstruktionsgebäuden wie z.B. LaBezirk Kaliningrad.
gerhallen, Bürogebäude oder FlugzeugDas in Walce (Walzen) angesiedelte
hallen. Praktika können in der Abteilung
Konstruktionsbüro ist nach 19 Jahren geworden. Das Büro erstellt komplexe Kalkulation, Statistikberechnungen und
in Polen zu einem modernen Anbieter Entwürfe, statistische Berechnungen Visualisierungen im Programm 3D S
von Komplettlösungen und -systemen und Durchführungsprojekte für Hallen MAX absolviert werden. Die Prakti-
kumsdauer
wird jeweils individuell
wicklungschance,
da sie hierbei neben
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
mit Studenten und Hochschulen abge- theoretischem und praktischem WisFoto: Stahlbau Stieblich
stimmt. Bemerkenswert: Die Praktika senserwerb auch ihre Deutschkenntnis
werden von Stahlbau Stieblich bezahlt. wesentlich verbessern können. 7953
Für Anreisende von fern wird kostenlose Unterkunft angeboten. Für InterR
essierte aus der Gegend von Krappitz
ist die Fahrt zum Praktikum kostenlos.
Voraussetzung ist eine kommunikative
Kenntnis der deutschen Sprache.
Die meisten Studenten, die ein Praktikum bei Stahlbau Stieblich in der
Sommerzeit absolvieren, verbringen
w
ww
ww
w.. ss ttiieebblliicc h . d
p el
ca. 50 bis 70 Prozent der Arbeitszeit
Stahlbau Stieblich
auf Baustellen. Dadurch können sie
Budowa Hal – Biuro Projektowe Sp. z o.o.
die entsprechende Erfahrung erlangen
und sich mit praktischen Aspekten der
ul. Opolska 23a, 47-344 Walce
Bauproblematik vertraut machen. Dies
Tel. 77 4 076050
bietet Studenten eine einmalige Ent-
STIEBLICH
untersagt.
HALLENBAU
Werbung / Reklama
7931
Ciepłych, pełnych radosnej nadziei świąt
Ein gesundes, fröhliches
Liebe
Zmartwychwstania Pańskiego,
und geruhsames Osterfest,
a także słonecznych spotkań
Mitbürgerinnen
z budzącą się do życia przyrodą
den farbenfrohen
LARES:
NiniejszyOstereigenuss,
materiał służy wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w
jakikolwiek
sposób
zabronione.
und Mitbürger,
życzy mieszkańcom gminy Radłów
eine erfrischende Ostertaufe
Przewodnicząca
Rady Gminy
LARES: Diese
Materialien
sind
lediglich zum Lesen
untersagt.
ichbereitgestellt.
wünsche Ihnen Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
sowie
ein erholsames
Beisammensein
Irena Czubaj-Zając
im Familienkreis wünschen Ihnen herzlichst
ein frohes
Wójt Gminy
Zdrowych, pogodnych Świąt Wielkanocnych
Liebe Einwohner der Gemeinde Krappitz
pełnych wiary, nadziei i miłości
und geehrte Gäste,
Radosnego wiosennego nastroju,
LARES:
Niniejszy Ostern
materiał
służy wyłącznie
sposób zabronione.
serdecznych spotkań w gronie rodziny
anlässlich der
kommenden
wünsche
ich Ihnendo czytania. Powielanie w jakikolwiek
Diesefröhliches
Materialien
lediglichOsterfest
ist strengstens
i wśród
przyjaciół untersagt.
einLARES:
gesundes,
undsind
besinnliches
oraz wesołego „Alleluja”
der Wiederaufstehung Christi sowie gemütliche Treffen
życzą: Burmistrz, Radni Rady Miejskiej
im Kreise der Familie und Freunde
i Pracownicy Urzędu Miejskiego w Ujeździe
Bürgermeister
vonwyłącznie
Krappitz do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Niniejszy
materiał służy
Andrzej Kasiura
7743
7933
7945
Włodzimierz Kierat
und gesegnetes Osterfest,
der Gemeinderat
und der Gemeindevorsteher
Freude, Gesundheit
von Groß Neukirch
unddoFrieden,
die Powielanie
der Ostermorgen
bringt
LARES: Niniejszy
czytania.
w jakikolwiek
sposób zabronione.
zusammen
mitsind
den Kommunalbeamten
Landrat
des KreisesJegliche
Groß Strehlitz
Józef Swaczyna
lediglich zum Lesen
bereitgestellt.
Vervielfältigung
In tiefem Andenken an die Geweihte Nacht wünschen wir den Bewohnern
Wszystkim mieszkańcom Gminy Turawa
unserer
Gemeinde Himmelwitz und ihren Gästen ein gesundes und fröhliches Osterfest
i ich Gościom życzymy
und
eine
Fülle an Gnaden des auferstandenen Christus. Mögen diese Festtage unsere
wesołych Świąt Wielkanocnych,
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania.
Powielanie
jakikolwiek
zabronione.
Tradition
stärken undwunsere
Familien sposób
am Ostertisch
vereinigen.
pokoju ducha,
LARES:
Diese
Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.
Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
Gemeinderatsvorsitzender
Gemeindevorsteher
wiary
w Boga
i Ludzi.
Antoni Drzyzga
Joachim Jelito
Umiejętności dostrzegania piękna,
wiary w siebie i swoje możliwości.
Wójt Gminy Turawa
Waldemar Kampa,
LARES:Radni
oraz
pracownicy
samorządowi
7935
7939
7932
Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
6 LARES:
Wochenblatt.pl 18. – 24. April 2014
Radzionkau: Buchpräsentation im Bahnhof
Oppelner
Nachrichten
Gedenken an die Verschleppten
„Wywózka” – so heißt die neuste
Publikation von Sebastian Rosenżowej Dolinie: W zeszłym tygodniu w
baum und Dariusz Węgrzyn vom
Krzyżowej Dolinie odbyło się spotkanie
opolskiego zarządu powiatowego TSKN.
Institut für nationales Gedenken
Zebrani udzielili zarządowi absoluto(IPN) materiał
Kattowitz über
DeportatioNiniejszy
służy
rium. PrzewodniczącyLARES:
zarządu Krzysztof
nen
oberschlesischer
Bevölkerung
Warzecha przedstawił sprawozdanie z
LARES:
Diese
Materialien
lediglich
zumDasLesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
in diesind
Sowjetunion
ab 1945.
działalności
zarządu
w roku 2013.
NaBuch
wurde
am
7.
April
als
erste
stępnymi punktami w programie było
przedstawienie planu pracy na rok 2014
Veranstaltung im neugegründeten
oraz wnioski i dyskusja. Poruszono m.in.
Dokumentationszentrum für Deporkwestię mszy św. w języku niemieckim i
tationen im Bahnhof Radzionkau
nauki języka mniejszości w szkołach popräsentiert.
nadgimnazjalnych. Następnie
pokazano
LARES:
Niniejszy
materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
QQZebranie powiatowe w Krzy-
Egraphie
zehn Jahren zum
Thema
sindseitlediglich
zum
prezentację multimedialną, dotyczącą
Niemieckiego Towarzystwa Oświatowego. Martyna Halek, referentka z NTO,
szczegółowo przedstawiła działalność
oraz korzyści, jakie przynosi współpraca
z organizacją. Druga część zebrania była
poświęcona tegorocznym wyborom do
europarlamentu oraz wyborom samorządowym.
s ist die erste umfangreiche Mono-
Deportationen von Oberschlesiern in
sowjetische Arbeitslager ab 1945 und
erst die dritte zum Themenbereich seit
dem politischen Umbruch überhaupt.
Sie fasst die bisherigen wissenschaftlichen Untersuchungen aus diesem
Komplex zusammen, macht aber auch
deutlich, was noch zu bearbeiten ist.
„Die wichtigste Komponente, die uns
bislang fehlt, sind Informationen über
das Schicksal der Deportierten in den
sowjetischen Lagern vor Ort. Polnische
Quellen berichten zwar über den Moment der Festnahme und des Abtransports, aber es fehlen uns Angaben darüber, wo genau sie angekommen sind,
in welche Betriebe in der UDSSR“, so
Dariusz Węgrzyn.
V.l.n.r: Dariusz Węgrzyn, Sebastian Rosenbaum und Adam Dziurok vom Institut für Nationales Gedenken Kattowitz
tauschen Gedanken zum entstehenden Dokumentationszentrum aus.
Foto: Klaudia Kandzia
„Wywózka” kann man in Kattowitz beim IPN an der ul.
Józefowska 102 erwerben
Foto: ipn.gov.pl
Die Listen der
die Listen der Verschleppungsopfer sind Bücher existieren meist hermetisch für
noch
lange nicht vollständig. Hier
ist sich selbst unduntersagt.
sind elitär. Deswegen
Diese Materialien
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
Verschleppungsopfer
QQLARES:
Alles über Schlesien:
Zum TheHilfestellung seitens von Angehörigen braucht man Maßnahmen, um die Proma „Schlesische Schlösser” fand letzte
Woche ein regionales Wissensturnier im
Verband der Spezialschulen in KandrzinCosel statt. Mitveranstalter und Sponsor
des Wettbewerbs war das KandrzinCoseler Landkreisamt. Die Kandrziner
traten gegen Schüler aus Leschnitz und
Leobschütz an. „Ich war überrascht, wie
viel Wissen die Jugendlichen an den Tag
bringen und wie gut się vorbereitet sind.
Der Wettbewerb ist eine tolle Idee für
die Fortbildung unserer Jugend in Sachen Wissen über Schlesien”, betonte
Vizelandrat Józef Gisman. Im Laufe des
Turniers mussten die Teilnehmer Fragen
zu Schlössern in Moschen, Tost und Brieg
beantworten, außerdem sollte jeder eine
multimediale Präsentation vorbereiten.
sind noch nicht
vollständig.
gefragt. Unter den betroffenen Familienmitgliedern ist auch der heutige
Radzionkauer Bürgermeister Gabriel
Tabor, dessen Großvater zusammen
mit 250 Radzionkauern ebenfalls verDie Arbeit ist noch lange nicht abge- schleppt wurde. In seiner Stadt entsteht
schlossen, dessen sind sich die Wissen- derzeit ein Dokumentationszentrum
schaftler des Institutes bewusst. Auch für Deportationen. „Wissenschaftliche
blematik zugänglicher zu machen und
dem wird dieses Zentrum gerecht“, so
Co-Autor Sebastian Rosenbaum. Über
das Dokumentationszentrum an sich
wird das Wochenblatt noch ausführlich
berichten.
Klaudia Kandzia
Silesiaca (44): Emil Erbrich
Polskie pieśni ludowe z Górnego Śląska
sind
lediglich
Lata młodzieńcze ist strengstens
ditha, Juditha, untersagt.
so komm doch nur mit!
W dziele
Hugona
Kegla „Oberschle-
Ich kann nicht, ich darf nicht, zu krank
Emil Erbrich spędził
sien in der Dichtung. Eine Anthoich heut bin.
w Głubczycach,
Emil Erbrich urodził się w 1846 w
QQZaproszenie na warsztaty: logie” znajdujemy kilka polskich
Straduni (Straduna). Młodość spędził
pieśni ludowych z Górnego Śląska,
na Górze św. Anny
Niemieckie Towarzystwo Oświatowe
w Głubczycach, na Górze św. Anny i
zaprasza nauczycieli języka niemieckiego
przetłumaczonych na język niei w Krapkowicach.
w Krapkowicach. W lutym 1867 roku
na kolejną edycję warsztatów
„Niemiecki
mieckimateriał
przez pierwszego
wielkiego
LARES:
Niniejszy
służy
wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w
jakikolwiek
sposób
zabronione.
przyjął posadę nauczyciela pomocnina wesoło”, przybliżających naukę języczego w zakładzie dla głuchoniemych w
piewcę regionu, Paula Albersa: „Der
ka przez
dzieci w wieku
przedszkolnym
LARES:
Diese
Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
untersagt.
Raciborzu. W latach
1869–70 poświęcił
Treulose”,
„Der
Krug”
i
„Unglückliche
i wczesnoszkolnym przez zabawę. Tym
„O weine nicht um mich”: O weine się studiom w Królewskim Zakładzie dla
Liebe”.
razem tematyka warsztatów będzie dotynicht um mich, daß ich ein Priester bin! Głuchoniemych oraz na Uniwersytecie
W
czyć dnia matki, dnia ojca i dnia dziecka,
a także lata jako inspirującej pory roku.
Podczas warsztatów nauczyciele poznają
tematyczne zabawy manualne i grupowe
z wykorzystaniem na lekcji języka niemieckiego. Koszt udziału w warsztatach
wynosi 15 złotych. Odbędą się one 24
kwietnia o godz. 16.00 w siedzibie NTO.
Więcej informacji na www.niemieckinawesolo.pl oraz u Aleksandry Larysz pod
numerem telefonu 663020934.
wierszu „Der Treulose” czytamy:
Feuerrothe Nelke, Weiße Tulipane – Wo ist hingegangen, Jósek, mein
Galane?
Utwór „Der Krug” rozpoczyna się
słowami: Eine Jungfrau, schön und flink,
Mit dem Krug zum Brunnen ging – Fuhr
parafialny w rodzinnej wsi Erbricha, Straduni
ein Herr vorbei, Schlug den Krug entzwei. Kościół
– tu: przejście z mszy św. na doroczne walne zgroma-
Du weißt, den goldnen Ring, den bracht
ich Dir. Doch wolltest Du ihn nicht, gabst
kein Händlein mir.
Kolejne polskojęzyczne pieśni ze
zbiorów Rogera przełożył Emil Erbrich.
„Die tapfere Landwehr” (1813): Vor
dem Thor zu Cosel Laub und Fahnen
wehen. Und mein Liebchen seh’ ich, ach,
dort traurig stehen.
„Treue Liebe”: Kam der Bursch nach
sieben Jahren aus dem Kriege heimgefahren. Trat in die Schänke, fand besetzt alle
Bänke. Eine Dirne füllt die Becher, und
Soldaten sind die Zecher.
„Immer bereit”: Juditha, Juditha, zur
Kirche komm mit! Ich mag nicht, ich
will nicht, war gestern schon drin. Ju-
w Berlinie. Do 1874 roku był nauczycielem szkoły powszechnej w Raciborzu,
a następnie został powołany do Metzu
w Lotaryngii, które to miasto wówczas
dopiero od kilku lat należało do Niemiec, w celu założenia i kierowania
nowym państwowym zakładem dla
głuchoniemych. Emil Erbrich zmarł w
1920 roku w Metzu, krótko po tym, jak
miasto znów przypadło Francji. Wydał
między innymi: „Album polnischer
Volkslieder der Oberschlesier” (1869
i 1891) – przekłady na język niemiecki, a także „Metzer Bilder und Lieder”
(1899) – przekłady z języka francuskiego
na niemiecki.
Johannes Rasim
Nader interesujące są zawarte w
antologii Kegla przekłady „polskich
pieśni ludowych Górnoślązaków” autorstwa Hoffmanna von Fallerslebena,
pochodzące ze zbiorów Juliusa Rogera,
a mianowicie:
„Krieg bei Ratibor”: Der Major, der
sandte einen Brief an mich: Sollen au-
dzenie TSKN woj. opolskiego zorganizowane w kwietniu
2013 roku.
Foto: Till Scholtz-Knobloch
smarschieren, ausmarschieren soll auch
ich...
„Hin sind meine frohen Tage”: O Du
kleiner Sperbervogel, hoch wohl fliegst
Du! Wenn Du hörtest Neuigkeiten, bring
mir eine zu!
QQ„Jugend trägtLARES:
Gedichte vor“:
Der beliebte deutschsprachige Rezitationswettbewerb
trägtMaterialien
Gedichte
LARES:„Jugend
Diese
Foto: www.ozimek.pl
Karolin łůnaczi
do czytania.
w jakikolwiek
sposób
A nojlepszy
to je potym toPowielanie
niydzielny bajtlům.
Nojlepi, jakby jy skludzić
tak, zabronione.
studiuje”. Wiycie, jak eh se z tygo zajś
śniołdaniy z tych maszketów, kery se co tak za łatwo ich nie znejdům. Sama ucieszyła, niby takoł małoł rzecz, a
Diese
Materialien
bereitgestellt.
Jegliche
strengstens
untersagt.
vor“ LARES:
geht in die nächste
Runde.
Zurzeit
tak cieszi. Bo przeca
miło słyszeć, że
sklůndziyło
dziyń prandzi do koszyka,
bychVervielfältigung
tyż takoł paczka jak piyrwiist
se zajś
finden die Gemeindeetappen statt. Am
vergangenen Donnerstag rezitierten die
Schüler aus der Gemeinde Malapane um
die Wette. Am besten bewertete die Jury
den Auftritt der Schwestern Agnieszka
und Anna Lyp. Erste gewann in der Kategorie Grundschule, zweite siegte in der
Kategorie Gymnasium. Aufs Treppchen
schafften es noch Maja Gajda und Margarethe Szczepaniak (Kategorie Grundschule), sowie Wiktoria Bonk, und Marcel
Bienias. adur
a potym nie wolno było jejść! Jak eh jeszcze była dużo młodszo, to zawsze mie
tak ta zawartość kujsiyła, a tym barzi,
jak tam jakoł dobroł szinka była, dobri
wuszt, bo po dwóch dniach postu to se
już szinki zachciało. Dobrze wiedziałach,
że nie mogam, bo to je na śniołdaniy po
Zmartwychwstaniu, ale i tak tam podpatrywałach. Dobrze, iże mama, papa,
ołma i ołpa mie wtedy pilnowali, cobych
tam nic nie wcinała. A tera czowiek to
już einfach wszystkygo moł za moc i ani
na ta szynka, abo na tyn wuszt se nie
cieszy tak jak piyrwi.
Joł mům nadzieja, że o szukaniu królika tyz pamiyntołcie i pomożecie mu, coby
wiedzioł, jaky geszynki i kaj moł skludzić
poszukała. Naja… kto wiy, możno tam
jaki zajůnczek co dobrygo prziniejsie.
Na ty świynta życzam Wům wszystkim, moi czytelnicy, przede wszystkym
pogody ducha i zdrołwioł, bo to je najważniejszy, a jak je zdrowiy, to wszystko
inkszy, jak se yno chce, to przidzie samo.
A jeszcze bych tyż chciała szczególnie
zajś podziynkować, jak to rołz za jakiś
czas robiam, mojym wiernym czytelnikům, bo rołz do roku aby to muszam
Wům za czytaniy moich feletonów podziynkować, a jak to miło słyszeć, jak
koleżanka ze studiów przichodzi dů
mie i gołdoł, że łod niyj ołma czytał
mojy artykuły, a ůna mógła padać, że
„ta dziołcha to joł znům, ůna zy mnum
se moł fanów. Skuli takich ludzi to se
richtig chce pisać, bo wiadůmo, że tam
kajś sům tacy czytelnicy, co to z miłům
chynciům czytajům mojy artikly. Tak se
pomyślałach, jak fajnie by było spotkać
Wołs wszystkych kedyjś do kupy… pogołdać, co byjście mi pedzieli, jak Wům
se podoboł to, co piszam, o czym byjście
chcieli, żebych pisała, naja, na rajzie to
jak mie spotkołcie, to możecie pedzieć,
na pewno Wołs posuchům i skorzystům
z Waszyj rady, a tera już świyntujcie
ty świynta, kery – jak to gołdajům we
kojściele – sům najważniejszy w roku.
Bo przeca Půnbóczek zmartwychwstoł i
my tyż zmartwychwstaniemy. Wesołych
Świůnt Wům jeszcze rołz życzam! q
LARES: Diese MaterialienWitům
sindwołslediglich
w bardzo świůntecznym
już nastroju. Myślam, że wszystko już
mołcie na łostatni guzik dopiynty, a jak
ni, to jeszcze mołcie jedyn, a może i dwa
dni, coby wszystko dokůńczyć. Pamiyntejcie tyż o świyncůnce we sobota, bo
mocka ludzi już o tym zapůminoł. A nie
wiam czamu… to przeca takoł ważnoł,
a przede wszystkim fajnoł tradycja je.
Oppelner Nachrichten
war eine Zeitung, die von 1895 bis
1935 im Oppelner Land erschien.
16/1150 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Nr.
Wochenblatt.pl 7
DSKG: Eine Breslauer Lerge feiert Geburtstag
Oppeln: Ausstellungseröffnung in der Woiwodschaftsbibliothek
do czytania. Powielanie
w jakikolwiek
sposób
zabronione.
Bewegte
Ruhe
vor
dem
Sturm
Alles
Gute!
Im Rahmen des 14. Österreichischen
Frühlings wurde in Oppeln die zweisprachige Ausstellung „Bewegte
Ruhe vor dem Sturm. Die Zeit vor
1914“ eröffnet. Sie gewährt einen
Einblick
die Zeit vor Ausbruch
des
doinczytania.
Powielanie
Ersten Weltkrieges in Wien.
D
as Gedenkjahr ist zwar Anlass für
die Ausstellung, doch taucht der
Besucher hier ein in die bewegte Zeit
der Jahrhundertwende, also 20-30 Jahre
vor Kriegsbeginn. Warum gerade diese
Epoche Thema der Ausstellung ist, erklärt Monika Wójcik-Bednarz von der
Österreich-Bibliothek: „Man denkt, der
Erste Weltkrieg war eine militärische Bewegung, aber was sich vor dem Krieg abgespielt hat war, dass sich damals schon
die Grundlagen für Nationalismus und
Antisemitismus entwickelt haben. Das
ist, glaube ich, wenig bekannt.“
Moderne, Fin de siècle, Młoda Polska – das sind nur einige der Begriffe,
die für den Umbruch vom 19. ins 20.
Jahrhundert stehen. Es ist eine Epoche,
in der die Kunst eine Blütezeit erlebte. „Die Künstler waren sehr aktiv, die
Musik hat die Rahmen ihrer Harmonie
verloren, Gustav Mahler oder Anton
Schönberg haben nicht mehr klassische Musik komponiert, die Literatur
hat nach neuen Ausdrucksmitteln gesucht, man hat damals die Sprache als
ein Ausdrucksmittel eingesetzt.“, meinte
Monika Wójcik-Bednarz:
Das intellektuelle Leben spielte sich in
den Wiener Kaffeehäusern ab. Sie waren
Künstler-Treffpunkt und Geburtsort
der Wiener Kaffeehausliteratur. Dort
hatten auch erstmals Frauen Zutritt.
Die Frauen in Europa gingen die ersten
Schritte in Richtung Emanzipation. „Wir
sehen auch in der Ausstellung, welche
Am 5. April beging eine der wenigen als ihr eigenes. Lebensfreude fand sie bedurchlediglich
Kontakte mit Menschen
LARES:
Materialien
noch in
BreslauDiese
lebenden
echten sonderssind
Edith Pischczan hat ihren 80. Geburtstag gefeiert.
Foto: DSKG Breslau
ihresgleichen. In den sechziger Jahren
Die Ausstellung fand am Eröffnungstag bereits großes Interesse.
Foto: Dariusz Panza
„Breslauer Lergen“ (so nannte man fand sie Anschluss zu den in Breslau lesich gezogen, die sich eine Arbeit und
in der Umgangssprache die echten benden Deutschen, die in der Deutschen
Die Ausstellung
Gesellschaft mit Sitz
ein besseres Leben erhofft haben. Leider
Breslauer vor dem Krieg), die lang- Sozial-Kulturellen
„Bewegte Ruhe vor
in Waldenburg (Wałbryzch) organisiert
ist es nicht allen gelungen, viele sind
jährige Schatzmeisterin der DSKG waren und auch die deutschen Messen
arbeitslos geworden. Einer von ihnen
dem Sturm” kann
Kapelle der Hedwigschwestern
war Adolf Hitler, der in einem Heim in
Breslau, Edith Pischczan,
ihren
80. in der materiał
LARES:
Niniejszy
służy
wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w
jakikolwiek
sposób
zabronione.
man
noch
bis
6.
Mai
besuchten. Bereits damals war sie in der
Wien gelebt hatte.“
Geburtstag.
in der Oppelner
Revisionskommission
der Gesellschaft
Nicht zuletzt
gehen mit den dyLARES:
Diese Materialien
sind lediglich
zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
namischen Entwicklungen auch der
in Breslau geboren, musste aktiv.
1934
sie 1944 als zehnjährige
Schülerin die Stadt verlassen, da die
Schule während der Festungszeit nach
Ludwigsdorf evakuiert wurde. Nachdem
sie im Juli 1945 zurückgekommen war,
stellte sich heraus, dass ihr Elternhaus
durch Bomben zerstört war. Ihre Familie
kam bei Verwandten in Hundsfeld (Psie
Pole) unter, wo Edith bis heute wohnt.
Sie musste sich an die neuen Umstände gewöhnen, was ihr am Anfang besonders schwer gefallen ist. Nach dem
tragischen Tod ihres Bruders fühlte sie
sich für Ihre Eltern verantwortlich und
kümmerte sich bis zu deren Tode aufopferungsvoll um sie. Das Wohl anderer
Menschen war und ist ihr stets wichtiger
Immer korrekt und gewissenhaft
führt Pischczan seit 25 Jahren bei der
Deutschen Sozial-Kulturellen Gesellschaft in Breslau die Finanzen.
Der Vorstand und einige Freunde
feierten die ehrwürdige Jubilarin am 7.
April bei Kaffee und Geburtstagstorte in netter Gesprächsrunde. Überraschend wurde Edith Pischczan von der
aus Thüringen zu Besuch weilenden
BdV-Delegation unter der Leitung von
Peter Gallwitz für ihre Verdienste um
die Erhaltung der deutschen Muttersprache und Kultur in Schlesien mit der
Goldenen Ehrennadel des Thüringer
Landesverbandes ausgezeichnet.
Bernadeta Szyszka
Woiwodschaftsbibliothek
besichtigen.
technische Fortschritt und eine Beschleunigung des Lebens einher. Das
führte schon vor über hundert Jahren
zu dem, was wir heute Burnout nennen,
so das Fazit eines Vergleichs zwischen
den Jahren 1914 und 2014, der in der
Ausstellung gezogen wurde. Dort gibt
also auch Raum für Reflexionen über
uns selbst und die Zeit, in der wir leben.
Die Ausstellung organisierte die Österreich-Bibliothek in Zusammenarbeit
mit der Germanistischen Fakultät der
Oppelner Universität. Sie kann noch
bis zum 6. Mai in der ul. Piastowska
18 (Woiwodschaftsbibliothek) besucht
werden.
Marie Baumgarten
Frauen
große Rolle in Österreich
w eine
jakikolwiek
sposób zabronione.
spielten. Und das war, denke ich, besser
ausgeprägt als in allen anderen europäLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
ischen
Ländern. Emilie Pflügerist
hat das
sogenannte Reformkleid entworfen, mit
dem sie die Frau auch von dem gesellschaftlichen Korsett befreien wollte.“,
berichtet Wójcik-Bednarz.
Auf der anderen Seite gab es aber eine
hohe Arbeitslosigkeit und Armut, was
nationale und antisemitische Tendenzen
begünstigte. „Die Stadt hat Millionen an
Werbung / Reklama
Verehrte Bürger der Gemeinde Leschnitz und unsere ehrbaren Gäste. Möge die Auferstehung
Życzenia radosnych Świąt Wielkanocnych,
Christi alle mit Zuversicht und Frieden erfüllen und vertrauensvoll in die Zukunft sehen lassen.
wypełnionych
nadzieją budzącej się do życia wiosny
Ein gesundes und
fröhliches
Osterfestmateriał
wünschen Ihnen
LARES:
Niniejszy
służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
i wiarą w sens życia. Pogody w sercu, radości
Ryszard Froń
ze Zmartwychwstania
Pańskiego,
LARES:
Diese Materialien sind lediglichŁukasz
zum Jastrzembski
Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
Stadtratsvorsitzender
Bürgermeister von Leschnitz
smacznego
Święconego
w
gronie
najbliższych,
und die Ratsmitglieder
und die Mitarbeite der Stadtverwaltung
samych pogodnych dni, zdrowia oraz
Szanowni Mieszkańcy Gminy Leśnica
Błogosławieństwa Zmartwychwstałego Chrystusa.
oraz Zacni Goście.
Starosta
Członek Zarządu
Niechsłuży
Zmartwychwstanie
LARES: Niniejszy materiał
wyłączniePańskie
do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób
zabronione.
Opolski
Powiatu Opolskiego
napełni wszystkich wiarą i pokojem
Henryk Lakwa
Krzysztof Wysdak
LARES: Diese Materialien sind lediglich
Lesen
bereitgestellt.
oraz pozwolizum
z ufnością
patrzeć
w przyszłość. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Przewodniczący
Zdrowych i Radosnych Świąt Wielkanocnych
Rady Powiatu Opolskiego
życzą
Stefan Warzecha
Przewodniczący
Burmistrz Leśnicy
Rady Miejskiej
Łukasz Jastrzembski
Froń
oraz pracownicy
LARES: Niniejszy materiałRyszard
służy wyłącznie
do czytania.
oraz radni RM
Urzędu Miejskiego
7940
Z okazji pełnych dobrej nadziei
Świąt Wielkanocnych
Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem.
Kto we mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie.
7937
(Ewangelia św. Jana 11,25)
Z radością
oczekujemy na Święta
Wielkanocne,
w jakikolwiek
sposób
zabronione.
które przynoszą radość i optymizm.
dużo
zdrowia,
Błogosławieństwa
Bożego,
sind
lediglich
ciepłej, radosnej atmosfery, miłych spotkań z Najbliższymi,
wszelkiej pomyślności oraz sukcesów
w życiu prywatnym i zawodowym
życzą
Wszystkim Mieszkańcom życzymy pogodnych, pełnych radosnej nadziei oraz
rodzinnego ciepła Świąt Zmartwychwstania Pańskiego.
Niech blask tych Świąt wypełni również nasze serca, abyśmy byli pogodni
i pełni dobrych zamiarów w każdym dniu naszego życia.
LARES:Przewodniczący
Niniejszy materiał
służy wyłącznieBurmistrz
do czytania.
w jakikolwiek
sposób
zabronione.
Rady Miejskiej
Olesna Powielanie
Przewodniczący
Rady Miejskiej
w Gogolinie
Burmistrz Gogolina
Piotr Antkowiak
Holeczek
Joachim
Wojtala
LARES: Dieseoraz
Materialien
sind lediglich zum LesenSylwester
bereitgestellt.
JeglicheFranciszek
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
Radni Rady Miejskiej w Oleśnie
Lewicki
Gogolin, Wielkanoc 2014
7946
7934
Olesno 2014
8 LARES:
Pazurkiem
Kotysia
Opole: TSKN wspiera młodych artystów
Mniejszość promuje talenty
Dom
K
to będzie nowym prezydentem
Opola? – Pytanie o schedę
po Ryszardzie Zembaczyńskim
bardziej frapuje opinię publiczną niż
rozstrzygnięcia wyborów do Parlamentu Europejskiego.
W ostatnich dniach przeprowadzono badania opinii publicznej,
z których wynika, że aktualnie nie
ma faworyta w wyścigu o opolski
magistrat. Jesienne wybory wyjątkowo mobilizują największe partie polityczne, które najprawdopodobniej
zgłoszą do rywalizacji aż czterech
aktualnych posłów. Dobrze się zatem
stało, że o stanowisko prezydenta
zawalczy również – i to po raz
pierwszy – przedstawiciel mniejszości niemieckiej!
Nasz kandydat nie będzie
startował z pozycji faworyta. Nie
mając z tym związanego obciążenia, będzie mógł się skoncentrować
na zaprezentowaniu konkretnego
programu i pokazać, jaki mniejszość
niemiecka ma pomysł na rozwój
stolicy regionu. Dodatkowo jeszcze
raz potwierdzi, że opolscy Niemcy
nie są grupą wyobcowaną ze środowiska, w którym żyją.
Udział w wyborach kogoś, kto jednocześnie nie zajmuje miejsca w parlamencie, uwiarygodnia jego samego
i wszystkich kandydatów do rady
miejskiej. Udowadnia bowiem,
że nie interesuje nas przenoszenie
warszawki do Opola, ale wyłącznie
konstrukcja opolskiego domu!
Józef Kotyś
W miniony czwartek Zuzanna Donath-Kasiura przekazała w imieniu
Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim naLARES: Niniejszy
grodę o łącznej wartości 500 złotych
uczennicom
Państwowych
sind Zespołu
lediglich
Placówek Kształcenia Plastycznego
w Opolu. Już drugi raz mniejszość
niemiecka wsparła tym samym utalentowaną artystycznie młodzież
regionu.
– Po raz pierwszy jako TSKN nagrodę
dla uczniów
plastyczniaka
sindopolskiego
lediglich
ufundowaliśmy w zeszłym roku. Jako
że do szkoły uczęszcza również wielu młodych ludzi wywodzących się z
mniejszości niemieckiej, uważamy, że
to uzasadnione – mówi Zuzanna Donath-Kasiura. I tym razem nagrodzeni
uczniowie mogą otrzymane pieniądze
wydać na materiały potrzebne im do
pracy w czasie zajęć i poza nimi. W tym
roku nagrodą podzielą się trzy uczenni-
Nagroda główna powędrowała do Katarzyny Łakomskiej.
Foto: J. Stemplewski
Jedno z wyróżnień otrzymała Vanessa Kopton za swoją pracę dyplomową, przedstawiającą projekt centrum rekreacji miejskiej.
ce, autorki najlepszych prac dyplomo- Pietrzyk i Vanessa Kopton. Nagrody niony czwartek w „Galerii nad Odrą”
wych.bereitgestellt.
300 złotych dostała Katarzyna
TSKN
zostały wręczone podczas
opolskiego plastyczniaka.
Jegliche
Vervielfältigung
istwerstrengstens
untersagt. adur
Łakomska, a po 100 złotych Dagmara nisażu wystawy „Dyplom 2014” w miRaschau: Kinderspielstadt auch 2014
Wrocław: O Polonii w mniejszości
Jedność w różnorodności
Phantasie ausleben
od 1,5 do 2 milionów osób mających
W zeszłym
tygodniu w siedzibie
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
polskie korzenie,
tworzących drugą co
Vom 7. bis 11. Juli findet in der
Niemieckiego Towarzystwa Kultu- do wielkości grupę obcokrajowców.
Grundschule Raschau zum zweiten
ralno-Społecznego we Wrocławiu
Dr Joanna Rzepa mówiła o tym, jak
Mal das Projekt „Kinderspielstadt
odbył się wykład z cyklu „Jedność żyją Polacy w Niemczech, w jakie sieci
są zaangażowani. Starała się
– Mini Miasto“ statt. Interessierte
w różnorodności”, który tym razem połączeń
również
odpowiedzieć
na pytanie, czy
Kinder sowie Freiwillige, die bei
został poświęcony współczesnej Po- tworzą mniejszość narodową w senLARES: Niniejszy
materiał służy
wyłącznie do czytania. Powielanie
jakikolwiek
der Veranstaltung
des Projekts
sie „jednorodnej” Polonii. Dr J. Rzepa
loniiw
żyjącej
w Niemczech.sposób zabronione.
zwróciła się do Polskiej Misji Katolickiej
helfen wollen, können sich bereits
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
r Joanna Rzepa przedstawiła
na działającej na terenie
całych Niemiec w
anmelden.
D
D
TERMINE
ie Spielstadt war bereits 2013 ein
großer Erfolg und findet zum
zweiten Mal statt: Während der Spielstadt gibt es ein abwechslungsreiches
Angebot an spannenden Aktivitäten,
aus denen die Kinder wählen können.
Die Spielstadt ist dabei ein attraktives
Ferienangebot, das den Kindern viel
Spaß macht und für jeden etwas bietet:
z.B. können Kinder im Kreativbereich
ihre Phantasie ausleben oder im Baubereich Bauwerke für die Stadt selbst errichten. Das Projekt wird zweisprachig,
deutsch-polnisch, durchgeführt. Teilnehmen werden Kinder aus Polen und
Deutschland, die selber die Regeln für
die Stadt aufstellen werden. Mehr Infos
forum wyniki projektu badawczego „Polonia restituta. Obecna polska
migracja w północnych Niemczech:
więzi społeczne, identyfikacja grupowa
i tworzenie tradycji”. Badania zostały
przeprowadzone na Uniwersytecie w
Chemnitz.
Współczesna historia Polonii w
Niemczech rozpoczęła się w XIX wieku.
Zagłębie Ruhry było głównym miejscem
skupienia Polaków. Ich kultura, a także
język bardzo wpłynęły na ten region.
Niektórzy z nich przybyli do Niemiec w
celach zarobkowych, po zrywach narodowych. Nasilenie emigracji nastąpiło
w okresie stanu wojennego, a także po
przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Obecnie w Niemczech mieszka
celu znalezienia odpowiednich osób do
przeprowadzenia rozmów. Referentka
rozmawiała z ponad 40 mieszkańcami
Niemiec, którzy mieli polskie korzenie,
zamieszkującymi okolice Bremy, Hanoweru i Hamburga. Byli to ludzie z
różnych środowisk, w związku z czym
wyniki przeprowadzonych badań wykazały duże zróżnicowanie. Dr Rzepa
podkreślała, że dla Polaków kryterium
mówiącym o przynależności do kraju
jest język oraz pielęgnowanie polskiej
tradycji i kultury. Bardzo ważny aspekt
to rodzina. Stanowi dla młodych Polaków mieszkających w Niemczech element stałości. W wywiadach podkreślali
też znaczenie „wakacji w Polsce”.
M. Mendyka
Foto: Pro Liberis Silesiae
QQ
Opole: Biblioteka im. J. v. Eichendorffa w Opolu zaprasza 23 kwietnia na
wykład ks. prof. Erwina Matei pt. „Kult
świętych: Beatyfikacje i kanonizacje w
Kościele katolickim. Jan Paweł II – święty
czasów współczesnych”. Początek o godz.
16.00.
2013 war das Projekt Kinderspielstadt ein voller Erfolg.
für die Teilnehmer und Freiwilligen gibt
es auf der Homepage des Veranstalters,
des Vereins Pro Libersi Silesiae, unter:
www.edukacja-raszowa.eu oder unter
der Telefonnummer +48 / 77 464 42 78.
adur
QQGliwice: Muzeum
w Gliwicach
LARES:
zaprasza 25 kwietnia o godz. 17.00 na
LARES:
Diese
spotkanie
z Sebastianem
Rosenbaumem
i dr. Dariuszem Węgrzynem, redaktorami
książki „Wywózka. Deportacja mieszkańców Górnego Śląska do obozów pracy
przymusowej w Związku Sowieckim w
1945 roku. Faktografia – konteksty –
pamięć”. Wstęp wolny.
Groß Strehlitz: Kinder- und Jugendtreffen immer beliebter
Aller Anfang ist schwer
QQLARES:
Oppeln: DasDiese
Haus derMaterialien
DeutschPolnischen Zusammenarbeit veranstaltet am 26. April ein deutsch-polnisches
Konzert anlässlich der 25 Jahre der demokratischen Wende in Polen und Ostdeutschland. Beginn ist um 18:00 Uhr im
Konzertsaal der Oppelner Musikschule.
Der Eintritt ist frei.
Im Sitz des Deutschen FreundAn den Treffen
schaftskreises (DFK) in Groβ Strehlitz
nehmen nicht nur
lernen Kinder spielerisch Deutsch.
Kinder aus der
Mittlerweile werden es immer mehr
Minderheit teil.
Teilnehmer,
die Lustsłuży
am DeutschlerLARES: Niniejszy
materiał
nen haben. Die erfahrene DeutschLARES: Diese Materialien
sind
lediglich
lehrerin
Marzena
Drabik-Klimek
Zurzeit sind es insgesamt 13 Kinder und
QQRybnik: Am 30. April veranstaltet weiβ, wie sie die Jüngsten für die
Jugendliche im Alter von sechs und 13
das Museum in Rybnik die Finisage der
deutsche Sprache begeistern kann.
Jahren. Es sind nicht nur Kinder aus der
Ausstellung „Im Kolonialwarengeschäft“
sowie ein Treffen mit Bogdan Jasiński im
Rahmen der Reihe „Begegnungen mit der
Geschichte”. Beginn ist um 17:00 Uhr. Der
Eintritt ist frei.
deutschen Minderheit. Alle Teilnehmer
sind Anfänger des Erlernens der deutschen Sprache und verfügen deshalb
über geringe Grundkenntnisse. „Ich freue
mich, dass die Zahl und das Interesse
der Kinder an der deutschen Sprache
wächst. Wenn noch mehr Kinder an dem
Deutschkurs teilnehmen werden, werde ich in Zukunft gröβere Projekte wie
z.B. Ausflüge organisieren”, so KlimekDrabik. Die Kinder- und Jugendtreffen
zum Deutsch lernen werden einmal in
der Woche, jeweils am Sonnabend, am
Sitz des DFK Groβ Strehlitz veranstaltet.
Dominika Galla, adur
Sztygarka w Dąbrowie Górniczej zaprasza 26 kwietnia na spotkanie z Robertem
Garstką, dziennikarzem i fotografem, pt.
„Świat obok nas. Tradycje i obrzędy województwa śląskiego”. Początek o godz.
18.00.
adur
Foto: D. Galla
D materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Niniejszy
QQDąbrowa Górnicza: Muzeum
er Deutsche Freundschaftskreis
(DFK) Groβ Strehlitz organisiert
seit Januar letzten Jahres anstatt eines
Samstagskurses ein Kinder- und Jugendtreffen. Dort lernen die Kinder auf
spielerische Art und Weise die deutsche
Sprache. Die Jüngsten lernen Deutsch
anhand Theaterspielen, Kochen, Malen, Zeichnen, Basteln und Singen.
Klimek-Drabik schafft eine harmonische Atmosphäre und ermöglicht den
Kindern interessante Veranstaltungen.
“Man sieht den Kindern an, dass sie
sich hier wohlfühlen und dass sie viel
Am Kinder- und Jugendtreffen zum Erlernen der deutschen Sprache in Groß Strehlitz nehmen mittlerweile 13 Kinder teil.
Spaß während des Deutschkurses haben. Besonders mögen sie das Singen
oder die Brett- und Bewegungsspiele.
Durch den einfachen Unterricht lernen
die Kinder am besten”, so die Lehrerin
Klimek-Drabik.
Am Anfang war es nicht leicht, Eltern
und Kinder von den Kinder- und Jugendtreffen zu überzeugen, denn zu Beginn
des Deutschkurses haben nur vier Kinder teilgenommen. Im Nachhinein hat
sich die Zahl der Teilnehmer vergröβert.
16/1150 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Nr.
Wochenblatt.pl 9
Wrocław: Trwa zbiórka na rekonstrukcję pomnika Diany Breslau: Autorenlesung mit der Schriftstellerin Brygida Helbig
Ein tief verborgener Schatz
Powrót
bogini
Von der Suche nach Identität und
Familienwurzeln handelt das neue
Buch der Schriftstellerin Brygida
Helbig. Eine Lesung mit der Autorin
fand vergangene Woche in Breslau
statt.do
Organisiert
wurde
sie vom
czytania.
Powielanie
Willy-Brandt-Zentrum für DeutschLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
land-bereitgestellt.
und Europastudien. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
D
as Titelwort „niebko” („Himmelchen”) verweist auf das Kinderspiel
„Himmelchen, Ansicht, Geheimnis, Engelchen”, das vor allem in der zweiten
Hälfte des 20. Jahrhunderts in Polen
beliebt war. Kinder erstellten dabei mithilfe verschiedener kleiner Gegenstände
bunte plastische Kompositionen, die in
einen Hohlraum im Erdboden gelegt
und anschließend mit Glassplittern
verdeckt und mit Erde zugeschüttet
wurden. Die entstandene Collage war
ein „Geheimnis”, das nur die Eingeweihten kannten. Die Autorin sagt: „Es ist
das Motiv eines sehr tief verborgenen
Schatzes, von dem nur Wenige wissen.
Das Spiel war in der Zeit Volkspolens
populär. Den Buchtitel kann man unterschiedlich interpretieren, er hat ein
hohes semantisches Potenzial und wird
auch mit dem Himmel, dem Paradies
und der Geistigkeit assoziiert. Auch der
Aufbau des Buches ist wie ein „Himmelchen”.
Helbigs Buch handelt vor allem von
der Rolle und Bedeutung der Geschichte
in unserem Leben. Es zeigt das komplizierte Verhältnis zwischen der Geschichte und dem Einzelnen. Ein wichtiges
Thema in „Niebko” ist zudem die Frage
nach der Identität. Die Hauptfigur in
„Niebko” ist Marzena, eine in England
lebende Frau, die ihre Familiengeschichte neu entdeckt. Sie will ihre „Heimatlosigkeit” unter die Lupe nehmen und
LARES: Diese
sind
lediglich zum
Do wrocławskiego
parku Materialien
Szczytnickiego wróci,
prawdopodobnie
w przyPosąg Diany był bardzo popularnym motywem przedwojennych pocztówek z Wrocławia
Źródło: www.wroclaw.pl
szłym roku, pomnik bogini Diany. Trwa właśnie zbiórka na rekonstrukcję
zabytku. Pomnik Diany został oficjalnie odsłonięty w 1898 roku, zniknął
po wojnie i nikt nie wie, co się z nim stało.
P
Leid vererbt sich, glaubt Brygida Helbig. So ergeht es der Hauptprotagonistin in ihrem Buch „Niebko”. Foto: M. Mendyka
sucht nach Identität. Die Spätvierzigerin
Marzena entdeckt auf ihrer familiären
von Galiziendeutschen. Die Mutter kam
ebenfalls vor dem Krieg bei Nawahradak
(poln. Nowogródek) zur Welt. Bevor es
zum Zusammentreffen der beiden kam,
hatte sich vieles ereignet, was das weitere
Schicksal der Protagonisten prägte. Der
Vater der Frau, einst Willi Keller, war
nun zu Waldek Keler geworden. Willi
entschloss sich, seine deutsche Identität aufzugeben – er war imstande alles
zu tun, um zu überleben. Die Mutter
war nach Kasachstan deportiert und
anschließend von jenseits des Bug in die
„Wiedergewonnenen Gebiete“ umgesiedelt worden. Ein letzter Zufall brachte
die Beiden dann in Stettin zusammen.
Die Liebe und die Geschichte schufen
nun ein Band fürs Leben.
lich ihrer eigenen Familie, die durch
nazistische oder sozialistische Ideen
vorbestimmt waren. Die Frau vertieft
sich in Familiengeschichten und schreibt
diese auf. Sie versucht, die Motive ihres
Vaters, der in der Hitlerjugend aktiv war,
zu verstehen. „Marzena versucht mit geerbter Traurigkeit, mit Melancholie und
Depression fertig zu werden. Das Ausmaß an Leiderfahrung ihrer deutschen
Großmutter während und nach dem
Krieg ist so groß, dass so etwas nicht in
Äther zerfließt. Das wird weitergegeben
an die Kinder und Enkelkinder, und sie
tragen es dann auf ihrem Rücken. Es ist
eine tiefe, lähmende Traurigkeit“, sagt
Brygida Helbig.
Magdalena Mendyka/adur
Posąg Diany był rzeźbą
beschließt, die Geschichte ihrer Familie Entdeckungsreise auch die Geschichte
niederzuschreiben
und zu ordnen.
Mar- zabronione.
des deutschen und des polnischen VolLARES: Niniejszy materiał
w jakikolwiek
sposób
dłuta Ernstasłuży
Segera,wyłącznie do czytania. Powielanie
zenas Vater wurde Anfang der 1930er kes. Eine Geschichte, die nicht schwarzz Nysy.
Jahre
geboren, er war ein Nachkomme
weiß ist, Menschenschicksale
einschließLARES: Diese Materialien pochodzącego
sind lediglich
zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
osąg Diany był rzeźbą dłuta Ernsta
Segera, pochodzącego z Nysy, wzniesioną w 1898 roku u zbiegu ulic Mickiewicza i Wróblewskiego na owalnym placyku w otoczeniu roślinności alpejskiej
i głazów imitujących krajobraz górski.
Dzieło ukazywało postać polującej bogini z psami myśliwskimi. Posąg był odlany
z brązu. Tę część parku, w którym stał,
nazywano nawet ogrodem Diany, a sam
pomnik – grupą Diany (Dianegruppe).
Pomnik został usunięty po 1945 roku,
nie wiadomo, jaki los spotkał zabytek.
Z inicjatywą przywrócenia posągu Diany
w parku Szczytnickim wyszło Towarzystwo Miłośników Wrocławia. Żeby jedna
z najbardziej rozpoznawalnych atrakcji
przedwojennego Wrocławia wróciła na
swoje miejsce, konieczne jest jednak
przeprowadzenie zbiórki pieniędzy.
Rekonstrukcja pomnika może bowiem
kosztować około 200 tys. złotych. Wol-
ne datki można już wpłacać na konto:
25 1020 5226 0000 6402 0470 6745.
Przedsięwzięcie ma wesprzeć finansowo również miasto Wrocław oraz Polski
Związek Łowiecki. W końcu Diana jest
boginią łowów, a sam park Szczytnicki
był do końca XVIII wieku lasem i terenem łowieckim. Nowy posąg ustawiony
zostanie na częściowo zachowanym cokole oryginalnego pomnika.
Co ciekawe, mały Prudnik wyprzedził
wielki Wrocław. Tam pomnik bogini
Diany na swoje dawne miejsce w miejskim parku wrócił już w 2011 roku.
A. Durecka
Werbung / Reklama
Niech nadchodzące święta będą czasem spędzonym w rodzinnym gronie.
Kommunalwahl 2014
Ein Eigener?
Drodzy Mieszkańcy Gminy Walce,
z okazji Świąt Zmartwychwstania Pańskiego
składamy serdeczne życzenia pomyślności, szczęścia,
radości i wzajemnej życzliwości.
Pogodnych świąt oraz pełnych ciepła
świątecznych spotkań w gronie rodziny i przyjaciół życzą:
Życzymy radości, spokoju oraz optymizmu. Niech siła płynąca
z odradzającego się życia towarzyszy nam przez kolejne dni.
Woiwodschaft Oppeln wird bei
D
der kommenden Kommunalwahl neLARES:
Diese Tudaj,
Materialien
sind
ben Kandidatenuntersagt.
zum Sejmik (Landtag)
Małgorzata
oraz
Piotrlediglich
Jahn,
Niezapomnianej atmosfery podczas Świąt Wielkiej Nocy życzą:
Starosta Powiatu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego
wraz z Zarządem Powiatu
Przewodniczący
Rady Gminy
Paweł Nossol
Przewodniczący
Rady Powiatu
wraz z Radnymi.
ie deutsche Minderheit in der
Wójt
Gminy Walce
Bernard Kubata
oder den Gemeinderäten und Kreistagen auch einen eigenen Kandidaten für
das Amt des Oppelner Stadtpräsidenten
aufstellen.
„Obwohl wir noch etwas Zeit bis
zur Wahl haben, sind wir schon fast
am Ende der Vorbereitungen“, sagt der
Vorsitzende der Fraktion der deutschen
Minderheit im Oppelner Sejmik Norbert Rasch. Im Gespräch mit dem Portal
der Deutschen in Polen (www.vdg.pl)
spricht er über zwei Kandidaten, die
sich um einen Platz auf der Liste für das
Amt des Stadtpräsidenten von Oppeln
bemühen werden.
Über die Namen der Kandidaten
will Rasch noch nicht sprechen, denn
zunächst sei wichtig, dass man überhaupt einen Kandidaten hat. Am 17.
Mai werden alle Kandidaten in Oppeln
vorgestellt.
Über das Thema eines deutschen
Kandidaten zur Stadtpräsidentenwahl
werden wir in der nächsten Ausgabe
noch ausführlich berichten.
Łukasz Biły/S-K
7951
7944
Allen Einwohnerinnen und Einwohnern
Z okazji Świąt Wielkanocnych dużo zdrowia, wiosennego optymizmu
sowie den Gästen der Gemeinde Tarnau ein friedliches,
i wzajemnej życzliwości, radosnej atmosfery przy świątecznym stole
frohes und erholsames Osterfest.
oraz wszelkiej
pomyślności
LARES:
Niniejszy
materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
w jakikolwiek
sposób zabronione.
Mögen die Ostertage
und der Frühling
życzą
Przewodnicząca
Rady
Rozwita
Szafarczyk,
seiner Heiterkeit
viel Zuversichtist
undstrengstens untersagt.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. mit
Jegliche
Vervielfältigung
Energie für das weitere Jahr bringen.
Wójt Alojzy Parys, oraz pracownicy Urzędu Gminy Cisek
Mögen auch Sie an Tagen wie diesen
ruhig einmal innehalten
und die schnelllebige Zeit einen
Moment lang vergessen.
sposób zabronione.
Bürgermeister w jakikolwiek
Gemeinderatsvorsitzender
dr Rudolf Urbanist strengstens untersagt.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Krzysztof
JeglicheMutz
Vervielfältigung
Werbung / Reklama
7938
7948
Z okazji nadchodzących
Złóż bliskim życzenia na łamach
Świąt Wielkanocnych
tygodnika Wochenblatt.pl
składamy wszystkim mieszkańcom
Więcej informacji
Gminy
Zdzieszowice
LARES:
Niniejszy
materiał
służy wyłącznie do czytania. Powielaniepod
w jakikolwiek
sposób zabronione.
numerem telefonu
Vorsitzender des Stadtrates
Bürgermeister
oraz przybyłym gościom
Franciszek Klimas
Norbert Koston
77 4 546 556
LARES:
Diese Materialien
sind lediglich
wiosenne
życzenia: zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Mitglieder des Stadtrates
Gratuliere deinen Freunden
und alle Angestellte
Niech Jezus Chrystus obdarzy was swoimi łaskami,
des Stadt- und Gemeindeamtes
und Verwandten
Niech da wam dużo siły i wiary,
in Colonnowska
im Wochenblatt.pl
Tak abyście pokonywali wszelkie trudności życia.
Mehr Informationen
Przewodnicząca Rady Miejskiej
Pełniąca funkcję
der Rufnummersposób zabronione.
LARES: Niniejszy
do czytania. Powielanieunter
w jakikolwiek
w Zdzieszowicach
Burmistrza Zdzieszowic
0048
77
4 546 556
Monika Wąsik-Kudla
Sybila Zimerman
7950
Wir wünschen ein frohes
und besinnliches Osterfest im
Kreise der Familie und Bekannten.
7949
7956
10LARES:
Chrząstowice: 30-lecie Związku Młodzieży Europejskich Mniejszości Narodowych
Obiad podzielił mniejszości
W programie wieczornym 30. Seminarium Wielkanocnego, zorganizowanego w tym tygodniu w Chrząstowicach przez Związek Młodzieży
Europejskich Mniejszości Narodowych,LARES:
wyraźnie iDiese
kilkakrotnie
wspoMaterialien
mniano, że będzie „party”. W ciągu
dnia dyskutowano, powstawały
różne strategie, z których część zarzucono, inne zaś poddano analizie
i zastosowano.
D
yskryminowanie mniejszości zaczyna się podczas obiadu. „Wegetarian
prosimy o zajęcie miejsc na samym końcu stołu” – instruuje zespół organizacyjny seminarium. Gromkie wybuchy
śmiechu w sali jadalnej. Jest oczywiste,
że mięsożercy stanowią zdecydowaną
większość. Rolada czy brukselka – przyjęty porządek przy stole ma ułatwić pracę personelowi obsługi, więc nikt nie
bierze za złe tego drobnego przytyku.
Wielu z uczestników seminarium na
co dzień boryka się z dyskryminacją,
wciąż jeszcze walcząc o uznanie ich
przez społeczeństwa krajów, z których
pochodzą. W walce tej wspiera ich Związek Młodzieży Europejskich Mniejszości Narodowych (JEV), który angażuje
się na rzecz zachowania i rozszerzania
praw mniejszości – i to już od 30 lat.
Swój jubileusz związek JEV świętował w
minionym tygodniu w Chrząstowicach.
Auto za autem z obcą rejestracją
podjeżdża na parking hotelu Tenis w
Chrząstowicach. Plątanina głosów mówiących po angielsku, niemiecku, gdzieniegdzie pada kilka słów po łużycku,
retoromańsku. Objęcia, całusy, okrzyki
radości. Około setki młodych ludzi reprezentujących 14 różnych organizacji
mniejszości spotyka się w Chrząstowicach – wielu z nich widzi się tylko raz
w roku na Seminarium Wielkanocnym.
21-letni Angel Nikolov, przewodniczący
Youth Leader Committee, przyjechał z
macedońskiego miasta Štip, co zajęło mu
25 godzin: – Jestem za każdym razem
pod wrażeniem wielokulturowości, z
którą się tutaj spotykam, a przy okazji
wciąż poznaję nowych ludzi – mówi.
Większość uczestników seminarium
ceni sobie wzajemną wymianę myśli i
doświadczeń poszczególnych środowisk
mniejszości. – To dobre uczucie, gdy wiemy, że nie jesteśmy sami ze swoimi problemami – mówi Fatma Resit, dotychczasowa przewodnicząca JEV i wyjaśnia, jak
dalece działalność w organizacji zmieniła
nastawienie do jej tożsamości. – Zanim
zaczęłam działać w JEV, zawsze mówiłam,
że jestem Turczynką. Teraz mówię z pełnym przekonaniem, że jestem Turczynką
z zachodniej Tracji w Grecji.
Jej zdaniem jednym z celów działalności JEV jest wspieranie samoświadomości młodych ludzi, „aby mogli
oni powiedzieć, że przynależność do
mniejszości to supersprawa i że noszenie
własnych strojów jest cool.
Jeśli ludzie widzą się tylko raz w roku,
mają sobie dużo nowego do powiedzenia, a kto dużo mówi, musi „dbać o
struny głosowe”. Stąd małe oczy z rana,
śniadanie na kaca przy hotelowym bufecie. Mimo to program seminarium
Seminarium Wielkanocne Związku Młodzieży Europejskich Mniejszości Narodowych (JEV) odbywa się raz w roku. Newbies to „pierwszaki“, którym uczestnicy z większym doświadczeniem objaśniają pracę JEV.
Foto: Juliane Preiß
służy wyłącznie
– To dobre uczucie,
gdy
opracowanie tzw. Białej Księgi, w czym weile seit 30 Jahren. Ihr Jubiläum feierte der Arbeitsgruppen werden verschiedemają uczestniczyć wszystkie organizacje die JEV in der vergangenen Woche in ne Workshops angeboten. Der Schwerże nie jesteśmy
LARES: Diese Materialien wiemy,
sind lediglich
zum Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
mniejszości.
Biała Księga jest zbiorem
Chronstau
(Chrząstowice).
punkt des diesjährigen
Osterseminars
sami ze swoimi
problemami – mówi
Fatma Resit.
propozycji postępowania w określonych
obszarach – w przypadku JEV chodziłoby konkretnie o kwestie związane z integracją społeczną, oświatą, wolontariatem
czy też problemy społeczności Romów.
Księga ma być gotowa do końca roku, co
przy tak wielu różnych mniejszościach i
poglądach będzie niełatwe. Ale przynajmniej „problem” z wegetarianami udało
się sprawnie rozwiązać, gdyż grzecznie
usiedli na wskazanych miejscach…
Auto für Auto mit fremden Kennzeichen rollt auf den Parkplatz des Hotel
Tenis in Chronstau. Ein Stimmengewirr aus Englisch, Deutsch, hier ein
paar Brocken Sorbisch, dort ein paar
Worte Rätoromanisch. Umarmungen,
Küsschen, Freudenschreie. Rund 100
junge Leute aus 14 verschiedenen Minderheiten-Organisationen treffen sich in
Chronstau, viele sehen sich nur einmal
im Jahr zum Osterseminar. Angel Nikolov war insgesamt 25 Stunden aus Stip in
Mazedonien unterwegs. Der 21jährige
Vlache ist Vorsitzender des Youth Leader Committee im JEV. „Mich beeindruckt diese Multikulturalität immer
wieder. Ich treffe ständig neue Leute,
lerne welche kennen.“
Was die meisten der Teilnehmer
schätzen, ist der Austausch der Minderheiten untereinander. „Es ist ein gutes
Gefühl zu wissen, dass man mit seinen
Problemen nicht alleine dasteht“, sagt
Fatma Resit. Die bisherige Präsidentin
der JEV erklärt, wie die Arbeit in der
Organisation die Einstellung zu ihrer
Identität verändert hat. „Vor meiner Arbeit bei der JEV habe ich immer gesagt,
dass ich Türkin bin. Jetzt sage ich mit
voller Überzeugung: Ich bin Westthrakien-Türkin aus Griechenland.“ Ein
Ziel der JEV sei, das Selbstbewusstsein
junger Menschen zu fördern. „Sie sollen
sagen können, es ist geil einer Minderheit anzugehören, es ist cool die eigenen
Trachten zu tragen“, sagt Fatma Resit.
Wenn man sich nur einmal im Jahr
sieht, gibt es viele Neuigkeiten auszutauschen und wer viel redet muss die
Kehle geschmeidig halten. Dementsprechend klein sind die Augen am Morgen,
Katerfrühstück am Hotelbuffet. Doch
das Osterseminar sieht ein straffes Programm vor. Neben den Besprechungen
sind die Minderheitenrechte. „30 Jahre
sind ein perfekter Zeitpunkt zurückzuschauen, den aktuellen Stand der Minderheitenrechte zu analysieren und eine
Struktur für die Zukunft zu entwerfen“,
begründet Fatma Resit.
In seinem Workshop analysiert
Tomasz Jarecki mit den Teilnehmern
jeden Paragrafen des Rahmenübereinkommens des Europarats zum Schutz
nationaler Minderheiten aus dem Jahr
1995. Es gilt als erstes rechtliche Abkommen. Wichtigster Punkt sind das
Recht auf Chancengleichheit. Doch das
Rahmenabkommen hat ein Problem.
Zwar ist es völkerrechtlich bindend und
die Staaten, die es unterzeichnen, müssen es in ihre nationale Gesetzgebung
übernehmen, doch die Rechte sind vor
Gericht nicht einklagbar. Und Staaten
wie Belgien oder Griechenland haben
das Übereinkommen noch nicht einmal ratifiziert. „Das Übereinkommen
geht in eine gute Richtung, aber es ist
erst ein Anfang. Es gibt einen ständigen
Prozess“, sagt Tomasz Jarecki.
Auch die JEV wollen in diesem Prozess mitwirken. Wichtigstes Ziel, was
auch Thema des Osterseminars war, ist
die Ausarbeitung eines Weißbuches bei
dem sich alle Minderheitsorganisationen
beteiligen sollen. Ein Weißbuch ist eine
Sammlung mit Vorschlägen zum Vorgehen in bestimmten Bereichen, im Fall
der JEV sind das ganz konkret: Soziale
Eingliederung, Bildung, Freiwilligenarbeit und die Roma Minderheit. Bis Ende
des Jahres soll das Weißbuch fertig sein.
Bei so vielen unterschiedlichen Minderheiten und Ansichten ein zäher Prozess.
Das „Problem“ mit den Vegetariern ist
da schneller gelöst. Brav setzt sich jeder
auf den zugewiesenen Platz.
Juliane Preiß
jest napięty. Oprócz spotkań w zespoLARES: Diese Materialien
sind lediglich
łach roboczych
odbywają sięzum
różnego
rodzaju warsztaty. Głównym tematem
tegorocznego seminarium są prawa
mniejszości. – 30-lecie to doskonały
moment, aby spojrzeć wstecz, przeanalizować aktualną sytuację w zakresie praw
mniejszości i opracować struktury, w
ramach których będzie można działać
w przyszłości – uzasadnia Fatma Resit.
Na jednych z warsztatów Tomasz
Jarecki analizuje wraz z uczestnikami
każdy paragraf ramowego porozumienia Rady Europy w sprawie ochrony
mniejszości narodowych, zawartego w
1995 roku, który uznaje się za pierwszy
traktat prawny w tej dziedzinie. Jego
najważniejszym punktem jest prawo do
równości szans. Jednakże z traktatem
tym związany jest pewien problem, a
mianowicie to, że jest on co prawda wiążący z punktu widzenia prawa
międzynarodowego, a państwa sygnatariusze muszą uwzględnić go w swoim
krajowym ustawodawstwie, mimo to
jednak nie ma możliwości dochodzenia
sformułowanych w nich praw na drodze
sądowej. Dodatkowo są państwa takie
jak Belgia czy Grecja, które go nawet
jeszcze nie ratyfikowały. – Ten traktat
idzie w dobrym kierunku, ale jest to dopiero początek pewnego długotrwałego
procesu – mówi Tomasz Jarecki.
Związek JEV też pragnie brać udział
w tym procesie. Najważniejszym celem, który też był jednym z tematów
omawianych na seminarium, będzie
Chronstau: Jugend Europäischer
Volksgruppen feiert 30jähriges Bestehen
– Ein Mittagsessen spaltet Minderheiten
„Party“ stand ausdrücklich und mehLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
bereitgestellt.
rere Male
auf dem Abendprogramm
des 30. Osterseminars, das die Jugend
Europäischer Volksgruppen (JEV) in
dieser Woche in Chronstau feierte.
Tagsüber wurde debattiert, Strategien
ent- und wieder verworfen, analysiert
und angewendet.
Diskriminierung von Minderheiten
fängt beim Mittagessen an. „Die Vegetarier setzen sich bitte ganz ans Ende des
Tisches“, weist das Organisationsteam
des Osterseminars an. Schallendes Gelächter im Speisesaal. Die Fleischesser
sind offenbar klar in der Überzahl. Roulade oder Rosenkohl, die Sitzordnung
soll dem Servicepersonal die Arbeit
erleichtern und niemand nimmt diese
kleine Spitze übel.
Mit dem Thema Diskriminierung
sind viele der Teilnehmern des Osterseminars jedoch konfrontiert. Viele von
ihnen kämpfen in ihren Herkunftsländern immer noch für ihre Anerkennung.
Die Jugend Europäischer Volksgruppen
unterstützt sie dabei, setzt sich für den
Erhalt und die Entwicklung die Rechte
der Minderheiten ein. Und das mittler-
LARES:
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
Werbung
/ Reklama
Traueranzeige
/ Nekrolog ist strengstens untersagt.
WOCHENBLATT.pl
Zapraszamy do prenumeraty
Zum Tode von Maria Cichoń,
WOCHENBLATT.pl
der langjährigen Aktivistin der Deutschen Minderheit,
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek
sposób zabronione.
die 2013 mit dem DFK-Ehrenkulturpreis für ihr Engagement
– prenumerata pocztowa (woj. opolskie, śląskie): 119,00 zł
bei der Pflege ist
deutscher
Sprache und untersagt.
Kultur
– roczna
za doliczeniem
znaczkówbereitgestellt.
pocztowych: 210,00 zł Jegliche Vervielfältigung
sindprenumerata
lediglich
zum Lesen
strengstens
ausgezeichnet wurde, sprechen wir der Familie, den Verwandten
– półroczna prenumerata za doliczeniem znaczków pocztowych: 105,00 zł
– kwartalna prenumerata za doliczeniem znaczków pocztowych: 55,00 zł
– roczna prenumerata zagraniczna: 120,00 euro
– półroczna prenumerata zagraniczna: 60,00 euro
und Freunden unser aufrichtiges Beileid aus.
Sejmabgeordneter Ryszard Galla,
Vorsitzender Norbert Rasch
und der Vorstand der Sozial-Kulturellen Gesellschaft
der Deutschen im Oppelner Schlesien.
Szczegółowe informacje
otrzymają Państwo
nr. tel. 77 45 46Powielanie
556
służy wyłącznie
dopod
czytania.
lub pod adresem e-mail [email protected]
http://www.facebook.com/wochenblattpl
7489
7874
7955
bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.11
16/1150 LARES: Diese Materialien sind lediglich
Nr.
Glaubezum
undLesen
ReligionWiara
i religia Sorben: Osterschießen und Osterwasserholen
Kronika Parafialna
QQ
Vom
Schweigen
und
vom
großen
Knall
Das Holen des Osterwassers ist nicht
nur in Oberschlesien bekannt. Dieser heidnische Brauch wurde auch
noch nach 1945 in der Niederlausitz
betrieben. Heutzutage
wirdNiniejszy
er bei
LARES:
den Festumzügen zum sorbischen
LARES:
Diese
Festival
symbolisch
dargestellt.
I
n der Nacht zum Ostersonntag eilten
junge Frauen und Mädchen in Ihrer
sorbischen Tracht mit Krügen zu den
Quellen und Bächen, die damals noch
sauberes Wasser spendeten. Dabei mussten Sie den Krug gegen die Strömung
halten. Aber dann kam das große Problem, denn das Wasser musste ohne ein
Wort zu verlieren nach Hause gebracht
werden, auch ein Jauchzer war nicht
gestattet, sonst wurde aus dem Osterwasser ein „Plapperwasser“. Natürlich
wussten die jungen Burschen von diesen
Unternehmungen und versteckten sich
hinter Büschen und erschreckten das
Weibervolk um ihnen irgendwelche
Laute zu entlocken. Dabei kam es vor,
dass sie ein kalte Dusche aus dem Krug
erhielten. Dem Osterwasser wurden
Heilkräfte nachgesagt. Jungen Ehefrauen
sollte es die Schwangerschaft bringen,
den jungen Mädchen die Schönheit. So
besprengte man sich mit dem Osterwasser und hat dabei auch das Vieh nicht
vergessen.
Vereinzelt wird der Brauch auch jetzt
noch durchgeführt. Einen Abbruch
bringt die schlechte Wasserqualität .
Foto: K. Kandzia
Osterfeier der Griechisch-Orthodoxen: Mehrere Stunden dauern in
einer griechisch-orthodoxen Kirche die
Gottesdienste, nicht nur in der Karwoche
und zu Ostern. Für die orthodoxe Kirche
das höchste Kirchenfest. In den Ostkirchen
fällt die Feier von Jesu Auferstehung
selten mit dem westlichen Termin zusammen. Doch dieses Jahr feiern alle
Christen gemeinsam. In Kandrzin werden
dies gleich drei der größten christlichen
Kirchen tun: Protestanten in der evangelisch-augsburgischen Kirche, Katholiken
in der St. Nikolauskirche und die Orthodoxen gleich gegenüber, in der neu erbauten Kirche der „Muttergottesikone
– der Freude aller Betrübten“.
Foto: Heinz Noack
Osterschießen: In der Luft erkennt man den davonfliegenden Holzstöpsel, der zuvor auf einer Milchkanne saß.
Wasserholen auf sorbisch
und dem alten Brauch leistet es einen
gewaltigen Abbruch.
Das Osterschießen hat eine jahrhundertlange Tradition. Es wird in Österreich
und in der östlichen Oberlausitz auch
heute noch mit Begeisterung praktiziert.
Sein Grund ist die Vertreibung des Winters mit Böllern und allerhand Krach und
es wird in den Brauchtumshochburgen
perfekt organisiert.
Mit der Entwicklung des Karbids
begann eine neue Ära des nicht ganz
ungefährlichen Vergnügens. Besonders
im Bautzener Oberland hat das Osterschießen einen Kultstatus. Mit reichlich
Proviant versorgt wird ins Feld gezogen
und an einem Lagerfeuer Station bezo-
Foto: Heinz Noack
gen. Der Auswahl einer geeigneten Stelle
des Ereignisses sind jahrelange Erfahrungen vorher gegangen. Man schießt
von einer Anhöhe über das Tal auf einen
Hang und fängt somit das Echo ein. Erst
am Vormittag erscheinen dann die Frauen und bewundern ihre „Soldaten“, die
Jugend bietet Grillwürste, Steaks und
Fischsemmeln an, so dass das Mittagessen der Familie an diesem Tag im Freien
stattfindet. Eine besondere Renaissance
erlebt das Osterschießen in Schirgiswalde einer kleinen Stadt, die einige Jahre
im 19. Jahrhundert eine eigene Republik
war. Geschossen wird von der Nacht des
Karsamstag bis Ostersonntag.
Heinz Noack
Man schießt von
einer Anhöhe über
das das Tal auf
einen
służy
Hang und fängt
LARES: Diese Materialien somit
sind das
lediglich
Echo ein.zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Durch die Schließung der Braunkohletagebaue und deren Flutung kam es
zum Anstieg des Grundwassers. Das
mit Eisenhydroxid belastete Wasser bildet jetzt in den Gewässern eine braune
Brühe. Diese Verockerung wird die Verantwortlichen noch lange beschäftigen,
QQPielgrzymka lotnicza: Wydział
Duszpasterski Kurii Metropolitalnej
Wrocławskiej organizuje Archidiecezjalną Pielgrzymkę Lotniczą w cyklu „Do
sanktuariów Europy”. Tym razem będzie
to Sanktuarium Matki Bożej w Lourdes.
Z Wrocławia przelot bezpośrednio samolotem czarterowym do Lourdes 17 maja
w godzinach rannych, a powrót do Wrocławia w niedzielę, 18 maja w godzinach
wieczornych. Pielgrzymce przewodniczyć
będzie abp Józef Kupny, metropolita
wrocławski. Koszt pielgrzymki to 1250
zł i 50 euro. Informacje można uzyskać w
Biurze Podróży „Panorama” (71/3434441),
gdzie należy składać zgłoszenia udziału
w pielgrzymce.
Miechowice: Męka Pańska w języku serca
Modlą
po sind
niemiecku
w swojej
ojczyźnie
LARES: Diesesię
Materialien
lediglich zum Lesen bereitgestellt.
Jegliche
M
sza przybrała uroczystą formę
poprzez ceremonię oraz uczestników mszy, których w tym dniu było o
wiele więcej niż zwykle. Młodzi ludzie
wraz z księdzem SVD Hubertem Lupą
wspólnie czytali ewangelię o Męce
Pańskiej z podziałem na role. Jest to
tym bardziej interesujące, że wcześniej
owo czytanie na mszy odprawianej w
języku niemieckim odbywało po polsku, jednak determinacja młodych
ludzi oraz zaangażowanie koła TSKN
Miechowice pokazało, jak ważne jest
używanie niemieckiego podczas całego
nabożeństwa.
– Nie powinniśmy się wstydzić mówić w domu po niemiecku, bo tu jest
nasza ojczyzna. Mamy swoją odrębność górnośląsko-niemiecką również
w liturgii, bo inne pieśni śpiewa się w
dla młodzieży Ruchu Światło-Życie, potrafi więc zjednać sobie młodych.
– Ojciec Lupa jest prawdziwym
Górnoślązakiem, przeżył tzw. Tragedię
Górnośląską, czyli wkroczenie Armii
Czerwonej, jako dziewięciolatek tu w
Miechowicach. Jest autentyczny w tym,
co mówi, i zna górnośląską duszę – podkreśla Martin Jaksik, przewodniczący
młodzieżówki mniejszości niemieckiej w
Bytomiu, który uczestniczył w czytaniu
Ewangelii.
W Wielką Sobotę w Miechowicach w
kościele Świętego Krzyża oraz w Stolarzowicach w kościele Chrystusa Króla o
godzinie 1000 odbędzie się adoracja w
języku niemieckim prowadzona przez
członków mniejszości niemieckiej.
D. Mientus, K. Kandzia
Foto: Joachim Wengrzik
schaft Glatz dauerhaft bewundert werLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
den. Es handeltuntersagt.
sich dabei um die SammO. Hubert Lupa SVD i Martin Jaksik czytają ewangelię Męki Pańskiej w kościele św. Krzyża w Miechowicach.
Foto: schlesisches-museum.de
W Miechowicach w wigilię Niedzieli
Mamy naszą odrębność
QQHeilige auf Glas: Ab dem 12.
Palmowej odbyła się msza święta,
górnośląsko-niemiecką,
April können im Schlesischen Museum
podczas której członkowie Związku
co sprawia, że jesteśmy
zu Görlitz Hinterglasbilder aus der GrafMłodzieży Mniejszości Niemieckiej
wierni swoim
w Bytomiu czytali historię
Męki
PańLARES:
Niniejszy
materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wtradycjom
jakikolwiek
sposób zabronione.
i kulturze.
skiej w języku niemieckim.
lung von Heidi und Fritz Helle – die
größte private Kollektion dieser Art. In
der Grafschaft Glatz wurden Hinterglasbilder von der Mitte des 18. Jahrhunderts
bis um 1890 gefertigt. Vereinzelte Auftragsarbeiten führte man sogar noch bis
1945 aus. Die bunten Bildtafeln aus Glas
wurden von Hausierern oder Devotionalienhändlern in den zahlreichen Wallfahrtsorten vertrieben. Wichtigster
Herstellungsort war Kaiserswalde
(Lasówka), wo einige Malerfamilien über
mehrere Generationen arbeiteten.
Niemczech
podczas mszy
świętej,
a inne który od
msze św. w Miechowicach
LARES: Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
dolatczytania.
u nas na Śląsku po niemiecku. Mamy prowadzi w języku niemieckim łącznie
naszą odrębność,
co sprawia, żezum
jesteśmy
z kazaniami.
sind lediglich
Lesen
bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
wierni swoim tradycjom i kulturze –
Werbista ojciec Hubert Lupa przez 17
mówił podczas kazania ksiądz Lupa, lat kierował ośrodkiem rekolekcyjnym
Wort zum Sonntag
Pf. Bronisław Żuchowski
LARES: Niniejszy
materiał
służy
dogesehen
czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
zabronione.
Auferstehung
kommt
ihr garwyłącznie
nicht in tig, denn
hat die Auferste
hung hung nicht
stattgefunden hat, sposób
dann ist
QQOdszedł ksiądz: 6 kwietnia odden Sinn. Sie meint, irgendjemand habe niemand. Es gibt keinen Augenzeugen. Leben und Werk des Jesus von Nazaret
szedł do wieczności śp. ks. Krzysztof Byden Leichnam
weggebracht. Daraufhin
Die Erbereitgestellt.
scheinungen des Auferstandenen
zwarVervielfältigung
interessant, aber nicht lebenswichLARES: Diese Materialien
sind lediglich
zum Lesen
Jegliche
ist strengstens
tomski, ostatniountersagt.
rezydent w parafii pw. bł.
Ostersonntag
20.04.2014
1. Lesung:
Apg 10,34a.37-43
2. Lesung: Kol 3,1-4
Evangelium:
Joh 20,1-9 „sie liefen beide zusammen
dorthin...“
eilen Petrus und der Lieblingsjünger zum
Grab. Die Schilderung dieser Szene ist so
anschaulich, dass sie der Leser förmlich
miterleben kann. Der Lieblingsjünger
läuft schneller und kommt als erster zum
Grab. Er geht aber nicht hinein, sondern
beugt sich nur vor und sieht die Leinenbinden liegen. Dann kommt Petrus.
Dieser geht in das Grab hinein, auch
er sieht die Leinenbinden. Alle Berichte
aber stimmen darin überein, dass das
Grab leer war; der Stein war weggewälzt.
Dies stellen zuerst die Frauen fest, dann
die Jünger. Ein Engel verkündet ihnen die
Auferstehung Jesu, die kein Mensch selbst
miterlebt hat. Wie ist der Glaube, dass
Jesus von den Toten auferstanden sei,
entstanden? Diese Frage ist sehr wich-
fanden nicht wie das frühere Wirken tig. Erst die Auferstehung macht sein
Jesu vor allem Volke statt,
Leben zum heilbringensondern vor einem ausden Ereignis der ganzen
Die Grundlage
erwählten kleinen Kreis
Menschheitsgeschichte,
unseres Glaubens
von gläubigen Jüngern.
macht seine Religion zur
ist daher der
Die Grundlage unseres
einzigen Religion, seine
Glaube der
Glaubens ist daher der
Person zum Heiland. Die
Jünger an die
Glaube der Jünger an
Entstehung dieses GlauAuferstehung.
die Auferstehung. Dieser
bens ist bei den einzelnen
Glaube war vom Ostertag
Evangelisten tatsächlich
an vorhanden. Er war das zentrale The- auf verschiedene Weise erfolgt. Wer den
ma ihrer ganzen Glaubensverkündigung. Weg mit Jesus gegangen war, wer sein
Dieser Glaube drängte die Bedeutung Leiden und seinen Tod erlebt hatte, wer
ihrer früheren Erlebnisse mit dem ir- jetzt vor dem leeren Grabe stand, bei
dischen Jesus zurück. Auf diese Auf- dem entstand der Glaube an die Aufererstehung allein kam es ihnen an. Sie stehung ohne besondere und ausdrückliist der Mittelpunkt, der Urgrund auch che Einwirkung von außen. Dies ist sehr
unseres Glaubens. Wenn die Auferste- wichtig, auch für unseren Glauben. q
Czesława w Opolu. Mszę św. pogrzebową
odprawiono 12 kwietnia w kościele pw.
św. Eugeniusza de Mazenod w Kędzierzynie. Krzysztof Bytomski urodził się 8
sierpnia 1975 r. w Kędzierzynie-Koźlu w
rodzinie Jana i Hildegardy z d. Piechocka.
Święcenia kapłańskie przyjął 10 czerwca
2000 r. w katedrze opolskiej z rąk arcybiskupa Alfonsa Nossola. Po święceniach
przez dwa lata pełnił posługę wikariusza
w Głubczycach. W 2010 r. podjął posługę
wikariusza w parafii pw. św. Bartłomieja
w Głogówku. W 2011 r. został proboszczem w Kazimierzu, jednak ze względów
zdrowotnych w 2012 r. opuścił parafię i
zamieszkał w Opolu.
kan
DLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
ie Berichte der Evangelisten über die
Vorgänge am Ostermorgen weichen
etwas voneinander ab. Dies spricht nicht
gegen ihre Glaubwürdigkeit, im Gegenteil, sie zeigen mehrere Überlieferungen.
Bei Johannes kommt Maria von Magdala allein noch in der Dunkelheit zum
Grab. Sie findet den Stein bereits zur
Seite gewälzt. Sie läuft sofort zu Petrus
und dem Lieblingsjünger und meldet ihnen diese Tatsache. Der Gedanke an eine
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
12LARES:
Wochenblatt.pl EssayEsej 18. – 24. April 2014
Regionalne pogmatwanie (17): Esej Henryka Wańka z nowej polsko-niemieckiej publikacji „Mój Śląsk – moi Ślązacy, tom 2”
Czytanie Śląska
iespełna pół tysiąca lat temu (ale
przecież i później) był to obraz
Śląska, którego integralności wcale nie
szkodziło bogactwo wewnętrznych
różnic – geograficznych, etnicznych,
wyznaniowych, językowych, gospodarczych i jakie tam jeszcze były. A trzeba
pamiętać, że przez cały ten czas historia
nie spała i napierając z każdej strony,
czyniła Śląskowi rozmaite szkody.
Ale też hartowała tę jedność, mimo że
Śląsk atomizował się i w przestrzeni jego
dziejów liczba księstw śląskich sięgała
trzydziestu siedmiu. I tak było zawsze,
przynajmniej do drugiej dekady wieku
XX, gdy w czynach politycznych przyzwoitość (nigdy zresztą w polityce zbyt
wielka) ustąpiła wielostronnym naciskom tupetów, by tak rzec, imperialnych,
które przetrwały do połowy stulecia.
Terytorialna tożsamość krajów w tej
części Europy doznawała poważnych
zaburzeń. Również Śląsk.
Lecz jeśli idzie o wcześniejsze dzieje
interesującej nas ziemi, to nawet Fryderyk II, który dokonał skutecznego
podboju prawie całego Śląska i nawet
manipulował przy jego granicach, nie
odważył się podważyć tej jedności. Bo
jednak uszanował integralność kraju,
który jako Provinz Schlesien stał się w
pewnym sensie doczepką, jak kiedyś
do korony czeskiej, tak teraz do królestwa Prus.
Po ostatnim rozbiorze Polski, a na
pewno po kongresie wiedeńskim, Śląsk
swoją najkrótszą granicą starł się z cesarstwem rosyjskim, czyli de facto z Polską
pod carskim wszechwładztwem. Konfrontacja to byłoby słowo zbyt wielkie,
ale wschód Śląska stał się linią demarkacyjną różnych cywilizacji. Tutaj zresztą
po roku 1871 powstał słynny „kąt trzech
cesarzy”, jak coś zapowiadający znak. Ale
na razie tylko znak, bo Śląsk nadal trzymał się swej względnej jedności, niewiele
różnej od tego, co powierzył swej mapie
Martin Helwig z Nysy w roku 1561.
Po wojnie prusko-francuskiej i powstaniu II Rzeszy status tego kraju nieco
się zmienił. Lecz i wtedy nie uczyniono
krzywdy jego samorządności. Bo też
Prusy, a potem cesarstwo niemieckie,
ciągle doznawało ze strony Śląska ożywczych impulsów – duchowych i materialnych. Co prawda politycznie nie był
Śląsk rozpieszczany, niemniej stanowił
symbol jakiejś ziemi obiecanej.
Więc gdyby był jakiś mój Śląsk, to
najbardziej chciałby być właśnie taki –
tradycyjnie cały pod względem obszaru,
ale także swej kultury, zabytków i miejsc
wyróżnionych przez ludzką pamięć.
Lecz to marzenie ściętej głowy. Tego
Śląska już nie ma. Choć identycznie
się nazywa, jest już inny, wymagający
całkiem odmiennej percepcji. Gdyby
pominąć wszystkie późniejsze okoliczności, czy choćby przyjąć, że w sensie
powierzchni Śląsk dzisiejszy jest równie
integralny – a nawet bardziej – niż przed
rokiem 19391, i tak byłbym zmuszony
do niuansowania między chwilą obecną
a prospektem zmian, które dokonały
się w dużej mierze na moich oczach,
czy zmian poświadczonych przez tych,
którzy zdawali mi te sprawy z pierwszej
ręki. W pewnym stopniu był to proces
budowania „nowego Śląska”, ale w innym i kto wie czy nie większym, barbarzyńską dewastacją „Śląska dawnego”.
N
Byłby to więc Śląsk tylko relatywnie
mój, w stopniu nie większym niż jakakolwiek książka, o której myślę moja, a
jednak czyta ją kto zechce. Pozostając
przy tym porównaniu, winienem raczej powiedzieć, że jest to wręcz księga, wielki traktat o tyle szczególny, że
napisany przez samego siebie, na tym
zwoju zaczynającym się gdzieś na postrzępionym wschodzie, a kończącym na
równie postrzępionym zachodzie. Poza
tym jest to jednak wolumin solidny, dobrze przycięty, starannie poliniowany,
nadzwyczaj treściwy.
Zaczyna się gdzieś u źródeł dwu rzek
– Wisły i Odry. Obie wypływają ze śląskiej krainy, jakkolwiek jedna spływa
w kraj małopolski i dalej, zaś druga jasnym duktem zmierza tam, gdzie Śląsk
urywa się na dopływie Nysy Łużyckiej.
Poza tym, jak każda księga warta wielokrotnego czytania, za każdą następną
lekturą okazuje się głębsza i bogatsza w
treści niż poprzednio. Więc odważyłbym
się powiedzieć, że jest moja nie o samej
księdze, tylko o jej czytaniu, uwzględniając, że za każdym razem obraz Śląska
w moim umyśle może być odmieniony
nie do poznania.
Jako dziecko sam nauczyłem się
czytać litery i składać wyrazy, ale także
czytać krajobraz. W tej drugiej nauce
elementarzem był mi widok powojennego Śląska lat czterdziestych. Z tego
dziecięcego dukania pozostała spora
garść śladów w pamięci, które później
odżywały w zmiennych proporcjach.
Myślę tu głównie o Śląsku Górnym, terytorialnie lekko odkształconym przez
jego polonizację w latach 1922–1939,
a później gruntownie zniekształconym przez administrację hitlerowskiej
Rzeszy, która do terenu górnośląskiego
(Gau Oberschlesien) włączyła także Zagłębie Dąbrowskie, Chrzanów, Bielsko
i Żywiec. Administracja PRL-u chętnie przejęła tę nazistowską sukcesję,
wzbogacając ją o Częstochowę, która
historycznie nigdy nie należała do Śląska. Te przedwojenne, wojenne i powojenne innowacje czyniły w przestrzeni
Górnego Śląska społeczne, gospodarcze i kulturalne pomieszanie. Dziecku, a nawet dorosłemu, trudno było
Foto: Krystian Polański
LARES: coś
Niniejszy
Trudno mi nawet pomyśleć
takiegoLARES:
– mój Śląsk.
A co dopiero
naDiese
Materialien
pisać? Od razu narzuca się złożoność
wszystkiego, co tylko dzisiaj kojarzyć
można ze Śląskiem. Jaki bałagan!
Wręcz boję się tytanicznego wysiłku,
bez którego nie da się przywołać tej
LARES:tenNiniejszy
jasności, z jaką postrzegał
kraj
twórcaLARES:
jego pierwszej
mapy
–
MarDiese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
tin Helwig.
Tego Śląska już nie ma.
Choć identycznie się
nazywa, jest już inny,
wymagający całkiem
czytania.
odmiennej
percepcji.
się w tym wszystkim połapać. Nawet
jeszcze i dzisiaj.
Ale teatrem mego dzieciństwa i później młodości były też inne rejony –
górskie, nizinne czy zgoła peryferyjne
– Śląska Dolnego, równie zawiłe. Był to
bowiem świat tajemniczo opróżniony i
zaludniony przez przybyszów z jakby
innej rzeczywistości. Ta tajemniczość
oraz wiele niezabliźnionych śladów
„wyzwolenia” Śląska rysowały się w
dziecięcej optyce jako pole zagadkowej
przygody. Z upływem czasu zacząłem
dostrzegać, że księga w istocie jest palimpsestem, w którym krzyżują się różne
znaki pisarskie i fakty, ale też występują
treści pozostające w silnej sprzeczności z empirią. Nakładały się na siebie
warstwy późniejszych obrazów, teraz
już wymagające sui generis archeologii, a więc odnajdywania/odzyskiwania
zapisów uszkodzonych lub rozmyślnie
niszczonych.
Aby posunąć się dalej w tych łamigłówkach, musiałem zwrócić się do
wszelkich źródeł pomocniczych – zapisów literackich, przekazów ustnych,
obiektów krajobrazowych. W tym czytelniczym zapamiętaniu, które przeciągało się na lata, odkryłem, że Śląsk to
nie zwykła księga tylko księga ksiąg, a
właściwie gigantyczny zbiór pism, wielka
biblioteka, chyba równa aleksandryjskiej
i podobnie jak tamta, niestety, również
spalona. Na szczęście, nie bez reszty.
To nasiąkanie Śląskiem zrodziło oczywistą potrzebę spożytkowania nabywanej wiedzy i wyrażenia gromadzących
się emocji. W repertuarze tematów, na
które pisałem, Śląsk zajmował coraz
więcej miejsca, aż w końcu mogę powiedzieć, że obecnie stał się moim – z
niewieloma wyjątkami – wyłącznym
przedmiotem oraz jeśli nie miłością,
Stan wynikający z pozbycia się ludności rodzimej to np. ruina zamku w Sławikowie w powiecie raciborskim (u góry
po lewej); fragment niemieckiego napisu firmowego w dolnośląskim Brzegu (u góry po prawej), który dziś stanowi
część zdeformowanego, sztucznego tworu nazywanego „Śląskiem Opolskim” i pozostałości ewangelickiej kaplicy na
cmentarzu św. Rocha w Nysie (u dołu).
w jakikolwiek
sposób
to przynajmniej
obsesją. Nie
oznacza zabronione.
kłamstwa. Przede wszystkim polityczto bynajmniej jakiegoś mentalnego czy nego. Było tak wszechobecne jak sadza
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
uczuciowego
ograniczenia. Przeciwi inne przemysłowe
zanieczyszczenia,
nie. Sprawy kraju śląskiego pozwalają
mi widzieć szerzej i głębiej, a przede
wszystkim łatwo przechodzić od perspektywy regionalnej do uniwersalnej,
a co najmniej europejskiej. Chyba bardziej niż w przypadku któregokolwiek
z innych regionów obecnej Polski. Bo w
sprawach śląskich, czy to rozważanych
w ujęciu historycznym, czy jako bieżąca
naoczność, dostrzegam sedno problemu
humanistycznego, tak samo jak inni widzą go w klasycznej starożytności lub
innych zakamarkach dziejów kultury.
Jedną z uniwersalnych wartości, dla
mnie zasadniczą, wywiedzioną właśnie
z tego wieloletniego czytania Śląska, jest
prawda – bez cudzysłowu i asekuranckich przymiotników. Najpełniej wyrażają to słowa na nagrobku Jana (Johanna)
Dzierżona, jakby na śląską nutę powtarzające poemat Augusta von Fallerslebena: „Wahrheit, Wahrheit über alles”.
Moje urzeczenie sensem tej maksymy
wzięło się pewnie stąd, że Górny Śląsk,
a więc miejsce mojego dzieciństwa,
młodości i dużej części życia dojrzałego, był jakby niedościgłym poligonem
lecz stokroć groźniejsze. Wydobywanie
spod jego grubych pokładów ocalałych
śladów prawdy objawiło mi się jako kantowski imperatyw, będący powinnością
wszystkich tych, którzy odpowiedzialnie
identyfikują się ze Śląskiem, niezależnie
od tego, jak go pojmują.
Jednak wśród wielu problemów
związanych z prawdą jest i ten, że wydobyta na światło dnia z ukrycia lub
zapomnienia może jawić się jako czysta
baśń. Gdy przed laty przypominałem
polskim czytelnikom wiedzę o kulturze
Śląska i jego historii, legendach oraz ludowej duchowości, było to przyjmowane
życzliwie, jakkolwiek z podejrzeniem, że
mnie ponosi fantazja. A takie postaci
jak Will-Erich Peuckert, Richard Kühnau czy Paul Drechsler, z których pism
korzystałem, są fikcją literacką. Piękno,
ale też patos dewastacji śląskiego krajobrazu, o którym pisałem, często były
brane za retoryczny zabieg zaślepionego
amanta. To było jeszcze nie tak znów
dawno. W ciągu ostatnich kilkunastu lat
sporo się pod tym względem zmieniło,
jakkolwiek wiele spraw jeszcze czeka na
Mein Schlesien – meine Schlesier (Teil 2)
M
it diesem Essay von Henryk
Waniek schließen wir die Serie
„Regionale Verwirrung“. Der Text ist
mit freundlicher Genehmigung des
Autors sowie von Prof. Marek Hałub
als Herausgeber des zweisprachigen
Bandes „Mein Schlesien – meine
Schlesier (Teil 2)“ [Mój Śląsk – moi Ślązacy, tom 2] dem
Wochenblatt zur Verfügung gestellt worden.
Mein Schlesien – meine Schlesier (Teil 2) wurde am 14.
März 2014 auf der Leipziger Buchmesse in Anwesenheit
von zwei Autoren – Wolfgang Thierse und Kurt Masur –
vorgestellt. Die weiteren Autoren sind: Norbert Conrads,
Marek Czapliński, Norbert Heisig, Arno Herzig, Maciej
Łagiewski, Joachim Kardinal Meisner, Ewa Michnik, Jan
Miodek, Erzbischof Alfons Nossol, Fritz Stern, Monika
Taubitz, Olga Tokarczuk und Bogdan Zdrojewski.
Der Band wurde als „Wendebuch“ gestaltet und in
deutsch- polnischer Kooperation von dem Germanisten
Prof. Marek Hałub (Uniwersität Breslau) und dem Historiker Prof. Matthias Weber (Bundesinstitut für Kultur und
Geschichte der Deutschen im östlichen Europa; BKGE)
herausgegeben.
2012 wurde die deutsch-polnische Wissenschaftskooperation zwischen Breslau und Oldenburg ausgezeichnet: Für den Vorgänger-Band „Mein
Schlesien - meine Schlesier (Teil 1)“ erhielten die
beiden Herausgeber von der Deutsch-Polnischen
Gesellschaft der Universität Breslau den „LeopoldinaSonderpreis“, der herausragende Arbeiten zur Geschichte Schlesiens würdigt. Das von Matthias Weber
geleitete BKGE in Oldenburg (Old), das Germanistische
Institut der Universität Oldenburg und das Germanistische
Institut der Universität Breslau sind seit 2009 durch eine
formelle Partnerschaft miteinander verbunden.
S-K
Marek Hałub, Matthias Weber (Hrsg.):
Mein Schlesien – meine Schlesier.
Zugänge und Sichtweisen (Teil 2).
392 S., Hardcover, Preis: 32,00 €
ISBN 978-3-86583-834-6.
bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.13
16/1150 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
Nr.
EssayEsej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
mityczności dawnego i dzisiejszego ŚląLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
ska oraz mojego
udziału w jej kreowa-
niu. Jestem jedynie czytelnikiem Śląska,
choćby nawet pilnym, ale dalekim od
intencji – a już na pewno możliwości –
demiurgicznych.
Ostateczne rozwianie tej wątpliwości
przyszło z czasem, gdy z kolejnych doświadczeń i przemyśleń wyłonił się taki
mianowicie domysł, że wszelka prawda
wypchnięta z kolektywnej świadomości
przez instrumenty fikcji historycznej i
politycznej czy, mówiąc po prostu, przez
zmasowane kłamstwo, gdy ją przywracać
i ponownie wprowadzać do powszechnego obiegu, w pierwszym odruchu jest
rozpoznawana jako mit. A może nawet
pozostaje nim po wsze czasy, otorbiona
narzucanym jej fałszem? Gdyby tak było
rzeczywiście, mielibyśmy współcześnie
istnienie Śląska jako bytu mitycznego,
którego jedyną realną postacią jest mapa
sprzed prawie pół tysiąca lat. W takim
przypadku pocieszające byłoby tylko to,
że w głębszych pokładach mitu zachowują się jednak relikty prawdy, w sensie
historycznych faktów.
Konkludując, muszę jasno powiedzieć, że jestem orędownikiem pewnej
opowieści, której narrację tworzy zainteresowana nią zbiorowość. Mam w niej
swój prywatny i skromny wkład, który
zapewne – choć niezamierzenie – może
być pojmowany jako mitotwórczy, jakkolwiek orientujący się ku rekonstrukcji
obrazu Śląska sprzed epoki jego wynaturzania. W konsekwencji zaryzykuję
przeto określenie natury mojego Śląska
jako świata, który jest dramatycznie
rozpięty pomiędzy mitem, czyli reanimowaną prawdą, a tą realnością, której
dwuwymiarowe świadectwo stworzył
pod koniec szesnastego wieku kartograf
urodzony w Nysie. Ale w przestrzeni
pomiędzy jednym i drugim jest wystarczająco wiele miejsca na wszystko,
co tylko dzisiaj kojarzy się ze Śląskiem.
Bo w końcu Śląsk jest (jak zawsze był
i być powinien) światem otwartym na
bezmiar cywilizacyjnych i kulturowych
możliwości.
Henryk Waniek
Widokówka Trójkąta Trzech Cesarzy niedaleko Mysłowic z roku 1902, gdzie spotykają się Niemcy (po lewej), Austro-Węgry (po prawej, z przodu) i Rosja (po prawej, z tyłu). Portrety: od lewej Franz Joseph Austriacki, Wilhelm II, cesarz
Niemiec i Mikołaj II, car Rosji.
Foto: Scan David Wintzer
swoją godzinę. Nie mogę się przy tym
uwolnić od przeświadczenia, że prawda
w naszym świecie nie jest artykułem
pierwszej potrzeby, choć trudno mi
uwierzyć w istnienie świata bez prawdy.
Mogę więc powiedzieć, że Śląsk okazał się moim przeznaczeniem, które – z
wyjątkiem krótkiego okresu – nie było
dla mnie ani ciężarem, ani nie ograniczało moich kątów widzenia. A stało się
wręcz uskrzydlające – paradoksalnie –
gdy wyprowadziłem się do Warszawy.
Ten fakt tylko zaostrzył moją optykę i
obawiam się, że gdybym dalej mieszkał w
Katowicach, nie zobaczyłbym ani uświadomił sobie nawet połowy tego, co dał
mi ten owocny dystans. Tak czy inaczej,
tych Śląsków, których doświadczyłem w
ciągu mojego życia, byłoby co najmniej
kilkanaście, gdybym tu chciał zdać z nich
rachunek. W tym również i takich, które
poniekąd wymyśliłem, już to dla potrzeb
artystycznych lub też Bóg wie dlaczego.
Najpierw – bo w kontekście postulowanej prawdy jest to sprawa nader
delikatna – kilka słów o wymyślaniu.
Nie mam tu bynajmniej na myśli fikcji o
zacięciu literackim lub filmowym, a już
najmniej mi idzie o taki wizerunek Śląska, jaki po roku 1945 wykreowała fantazja politycznie usłużnych historyków
oraz tak zwanych „ludzi pióra”, gdy – w
tym przypadku stalinowska – idea wiekuistego skłócenia Polaków z Niemcami
posłużyła się Śląskiem (oraz Pomorzem
i częścią Prus Wschodnich) jako zastawem gwarancyjnym „sojuszu”. Można
by rzec, że idea genialna, skoro w dużej
części przetrwała upadek sowieckiego
imperium i jeszcze dziś dobrze się czuje
w wielu zamroczonych umysłach. Ale
to tylko żart, podobnie jak „naukowe”
wymysły Karola Maleczyńskiego czy Stanisława Rosponda, choć bynajmniej nie
zostały napisane jako zamierzony żart.
Moje wymysły były raczej domysłami i
najczęściej okazywały się trafne, a miały
swą przyczynę w niedostatku prawdy,
który był w tamtych latach prawdziwie
dokuczliwy.
Nic więc dziwnego, że po roku –
mniej więcej – 1989 zaczął się wielostronny proces odtwarzania zagubionej
śląskiej tożsamości. Trudny i powolny,
bo mający przeciw sobie obskuranckie przeszkody w całym wachlarzu
odcieni: od nacjonalistycznych fobii i
megalomanii do czystej ignorancji na
wielu szczeblach drabiny społecznej. Za
wielki sukces tej ostatniej trzeba uznać
osławioną reformę administracyjną,
autoryzowaną przez świętej pamięci
profesora Michała Kuleszę. Pewnie by
się Martin Helwig w grobie przewrócił,
gdyby poznał jej owoce. Niewątpliwie
szansa odzyskania – przynajmniej w
sensie terytorialnym – tożsamości Śląska
została na długo pogrzebana. Ale na
szczęście ten proces dokonuje się także
poza płaszczyzną polityczną czy administracyjną. Czasem jako spontaniczny
czyn obywatelski, czasem w ramach bezstronnej naukowości, czasem jako pasja
poszukiwania zaginionych skarbów. Gdy
więc ustał ucisk politycznych „wyższych
racji” oraz cenzuralnych obstrukcji, zarysowała się możliwość publikowania
tego, co wcześniej myślało się lub szeptało. Jak za dotknięciem różdżki zaczęła
powstawać beletrystyka wysokich lotów.
Wysypały się publikacje o poważnym
znaczeniu poznawczym. Zawiązały się
Już naziści
„zgrzeszyli” przeciw granicy Śląska,Jegliche
poszerzając historyczny
region o Blachownię (Blachstädt), Zawiercie
bereitgestellt.
Vervielfältigung
(Warthenau), Będzin (Bendsburg), Chrzanów (Krenau), Białą (Biala) i Żywiec (Saybusch). Ta funkcjonalna korekta
granic została bez skrupułów przejęta przez powojenną Polskę. (Zde-)formowało to najbardziej wschodnie ze
śląskich województw (Dolnośląskie, Opolskie, Śląskie + ½ Lubuskie) do dziś.
Mapa: Exec/Wikipedia, Bearb. M. Joschko
spontaniczne inicjatywy obywatelskie.
Znalazła legalne uznanie społeczność
mniejszości niemieckiej na Śląsku. I
wreszcie, rozmnożyły się śląskoznawcze
sesje, seminaria i konferencje.
Z ich wielkiej liczby chciałbym tu
przywołać imprezę, która miała miejsce na początku listopada 2005 roku w
podniesionym z ruiny pałacu, niegdyś
rodziny von Salisch, w Kraskowie (Marcinowice nad Bystrzycą). Odbyło się
tam sympozjum pod hasłem: Tożsamość
Dolnego Śląska – pewna tożsamość europejska. Nie chcę się tu wdawać w takie
szczegóły jak liczba i ranga uczestników
tego spotkania oraz atrakcyjność podnoszonych tam tematów, ponieważ jego
plon został zawarty w osobnej książce2,
jako tom ósmy projektu Westost-passagen. Slawistische Forschungen und Texte.
Literatur. Sprache. Kultur. Wdzięczność
nie pozwala mi tylko przemilczeć, że z
roli spiritus movens tego przedsięwzięcia
świetnie się wywiązała Karoline Gil.
Przywołuję to sympozjum nie bez
motywacji prywatnej, ponieważ właśnie
tam w niezwykle pochlebnych dla mnie
słowach profesor Alois Woldan z Instytutu Slawistyki Uniwersytetu Wiedeńskiego zaprezentował wykład o moich
wczesnych esejach. Zaniepokoił mnie
tylko jego tytuł: Mityczny Śląsk, wolałbym bowiem, aby moje postrzeganie Ślą-
ska było odbierane raczej w kategoriach
empirycznych realiów. Nie wypieram się
przy tym, że istotnie bliskie mi są idee
antropologiczne Mircei Eliadego czy
symbolologia Carla Gustava Junga, ani
tego, że jestem głęboko przekonany o
psychologicznej ważności mitu.
Ale nigdy w mojej twórczej aktywności nie posługiwałem się poetyką
mityczną, jako że jej relację do „czystej
prawdy” rozumiem jako silnie naznaczoną wyobrażeniami i fantastyką. W
każdym razie obca mi była intencja
tworzenia i podtrzymania fałszywych
mniemań w rodzaju współczesnych mitów narodowych, których nadmiar był
kulturowym nieszczęściem minionego
stulecia. Nie wspominam już o tym, że w
bliskim sąsiedztwie mitu zawsze czai się
widmo konfabulacji, czyli mitomania.
Moje obawy, że zostanę zdefiniowany
jako reproduktor – czy zgoła producent
– baśni śląskich, okazały się przesadzone, jakkolwiek prof. Woldan zasadnicze
elementy moich tekstów zinterpretował jako rodzaj lokalnej kosmogonii,
w której Śląsk zostaje podniesiony do
mitycznego modelu świata. Nietaktem
byłoby polemizować z takim ujęciem,
które zresztą cechuje merytoryczna i
metodologiczna elegancja. Ale ilekroć
wracam do tego wykładu, odczuwam
zasadniczą wątpliwość co do pożytku z
1. Muszę tu jednak uwzględnić fakt, że w Opavie (RepuLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
blika Czeska) znajduje się Teatr Śląski (Slezské divadlo),
Śląskie Muzeum Regionalne (Slezské zemské muzeum)
czy Uniwersytet Śląskiuntersagt.
(Slezská univerzita), zaś w Görlitz
istnieją instutucje mające w nazwie przymiotnik „śląski”,
a nawet na tablicach rejestracyjnych samochodów można zobaczyć nazwę „Schlesien”. Mówiąc o integralności
mam te fakty na uwadze.
2. Identität Niederschlesien – Dolny Śląsk. Hrsg. HansChristian Trepte / Karoline Gil. Georg-Olm-Verlag 2007,
ISBN 978-3-487-13529-8. Nb. w książce zawarte są
teksty polskie i niemieckie.
Werbung / Reklama
Zwrot podatku –
Ukazała się nowa, udoskonalona
Niemcy, Austria, Holandia
w wersji
e-paper
LARES: Niniejszywersja
materiałtygodnika
służy wyłącznie
do czytania.
Rozliczanie
niemieckich
rent
Więcej
informacji znajdziesz
na stronie
www.wochenblatt.plJegliche Vervielfältigung
LARES: Diese Materialien sind
lediglich
zum Lesen
bereitgestellt.
ist strengstens
untersagt.
7952
i emerytur
Pomoc prawna
na terenie Niemiec
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób
zabronione.
Kancelaria „EURO” tel. 77 550 69 64, 661 363 991
(Dom Kultury) www.zwrot-euro.pl
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung istWalce
strengstens
untersagt.
KRAZ 6933
Pro-Senior sp. z o.o.
Z okazji jubileuszu 40-lecia, oprócz wielu promocji na nasze usługi,
firma świadcząca
proponujemy
Państwu
udział
w konkursie
z licznymi
pt.:
LARES:
Niniejszy
materiał
służy wyłącznie
donagrodami
w jakikolwiek
sposób
zabronione.
usługi
opiekuńcze
za granicą
„Najlepsze
hasło
reklamowe
–
Spec.
ZOZ
>Tańczak
i
S-ka<
Sp.J.”
poszukuje opiekunek
Nagroda główna to: „Weekend we dwoje w hotelu SPA”
7895
osób starszych
szczegóły i regulamin konkursu na stronie www.stomatologia-implantologia.com/konkurs-jubileuszowy
w jakikolwiek
sposób
zabronione.
Informacje:
tel. +48 77 442
83 38 lub
www.prosenior.pl
Pro-Senior Sp. z o.o., Opole, ul. Cygana 4/206
7915
7897
(wymagana dobra znajomość języka niemieckiego)
Diese Materialien sind lediglich zum AktuellesAktualności Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
14LARES:
Berlin: Steinmeier bekennt sich zu schlesischen Wurzeln. Koschyk kommt nach Schlesien
Köpfe in die Höh’
Die Zufriedenheit war den Vertretern der Deutschen Minderheit
aus Polen nach ihrer Rückkehr aus
Niniejszy
Berlin anzusehen.LARES:
Schließlich
war
der Besuch
im Hinblick
hochLARES:
Diese auf
Materialien
rangige Gesprächspartner kaum
zu überbieten.
er Beauftragte der Bundesregierung
für nationale Minderheiten Hartmut Koschyk gab eine Zusage, Anfang
Juni nach Schlesien zu kommen. Außenminister Frank Walter Steinmeier
bekannte zudem, der Herkunft nach
„auch Schlesier zu sein“.
„Die Bundesregierung bekennt sich
weiterhin zur Verantwortung für die
deutschen Minderheiten“, betonte
Bundeskanzlerin Angela Merkel beim
Jahresempfang des Bundes der Vertriebenen (BdV), der Anlass der Reise
nach Berlin war. Doch auch Gespräche
mit weiteren Politikern verschiedener
Fraktionen zuvor und tags nach dem
Empfang waren, wie VdG-Vorsitzender
Bernard Gaida hervorhebt, „ein Versuch, diese Worte mit Leben zu füllen.“
Zuvorderst gehörte dazu natürlich
das Gespräch mit dem Minderheitsbeauftragten Hartmut Koschyk. Dieser
eröffnete das Gespräch mit der Überraschung, dass er Anfang Juni anlässlich
der Minderheitenwallfahrt auf dem St.
Annaberg kommen werde. Er wolle darüber hinaus jedoch einige Tage bleiben,
um sich in Schlesien von der Situation
der deutschen Minderheit ein Bild zu
machen. Die Vertreter der Minderheit
betonten, dass die Verbände der deutschen Volksgruppe derzeit eine außerordentlich wichtige Phase erleben, letztlich
würden jetzt die Weichenstellungen im
Schulwesen und bei den Finanzen auf
der Agenda stehen.
Gelegenheit zu einem Plausch ergab sich am Rande eines Gespräches
mit dem SPD-Polenexperten Dietmar
Nietan auch mit Außenminister Frank
Walter Steinmeier. Zur allseitigen Überraschung griff Steinmeier die Herkunft
der Gesprächspartner auf und wies auf
seine schlesischen Wurzeln hin. Bernard
Gaida protokollierte angetan Steinmeiers Worte gedanklich so: „Ich komme
aus einer Breslauer Familie und meine
beiden Schwestern sind sogar noch in
Breslau geboren. Deswegen gehört auch
ich zur Gruppe der Vertriebenen“.
Für alle, die glauben, Oppeln hätte
nur einen Europa-Abgeordneten, brachte die Reise eine weitere Erkenntnis.
Beim Treffen mit dem Abgeordneten
des Europaparlaments, Wahlkreis Berlin-Mitte, Joachim Zeller (CDU) stellte
sich heraus, dass er gebürtiger Oppelner
ist. Norbert Rasch deutete dazu auf Facebook bereits an, dass die Minderheit
von ihrem Wahlrecht in Deutschland
Gebrauch machen und so auch den
„Landsmann Zeller“ wählen könne.
„Deutschland geht nicht ohne uns“
lautet dementsprechend bereits das
Jahresmotto des BdV. Die Teilnahme
am BdV-Empfang am 9. April in der
Katholischen Akademie zu Berlin bot
die umfassendste Gelegenheit, hochrangige Politprominenz zu sprechen.
Denn neben Kanzlerin Merkel, die in
den letzten Jahren zum treuen Gast des
BdV-Empfangs wurde, waren unter anderem auch Innenminister Thomas de
Maizière (CDU) und Verkehrsminister
Alexander Dobrindt (CSU) zugegen. In
ihrer Ansprache hatte Merkel bezüglich
des Jahresmottos betont: „Ihr Leitwort
provoziert geradezu die Gegenfrage: Wie
sollte es auch ohne Sie gehen? Flucht
und Vertreibung sind Teil unserer Geschichte.“ Bernard Gaida bedankte sich
bei der Kanzlerin ausdrücklich, dass
sie sich dennoch nicht allein an die
Vertriebenen, sondern auch die Heimatverbliebenen wandte. Roland Hau
vom Bund der deutschen Minderheit
in Danzig zeigte sich zudem zufrieden,
dass die Kanzlerin auch mit Syrien einen
aktuellen Vertreibungsbogen spannte.
Rafał Bartek
(rechts) berichtet Prof.
Guido Knopp
(ZDF), dass auch seindo
Haus czytania.
der Deutsch-PolnischenPowielanie
ZusammenarV.l.n.r.:w
Norbert
Rasch, Dietmar Nietan (SPD;
Vorsitzender der
Deutsch-Polnischen Gesellschaft Bundesverband),
LARES: Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
jakikolwiek
sposób
zabronione.
beit ein filmisches Zeitzeugenarchiv aufbaut.
Roland Hau, Außenminister Frank Walter Steinmeier (SPD), Bernard Gaida, Rafał Bartek, Martin Lippa
LARES: Diese Materialien Fließen
sind lediglich
untersagt.
2016 neue
przyznanie honorowej plakiety BdV
Foto: VdG
Frischmittel an die
deutsche Volksgruppe?
„głównemu historykowi ZDF” Guido
Knoppowi, którego dokumentacje poświęcone są też tematyce uchodźstwa i
wypędzenia, czerpiąc z wypowiedzi naocznych świadków, jakie zgromadzono
w materiałach filmowych Centrum przeciwko Wypędzeniom. Knopp, którego
ojciec pochodzi z Rydułtów na Górnym
Śląsku, zacytował wypowiedź kobiety
będącej świadkiem ucieczki przez Zatokę Gdańską, która nie była w stanie
zaśpiewać swoim dzieciom piosenki
„Alle meine Entchen” (Wszystkie moje
kaczuszki) na wspomnienie o tym, że
głowy martwych dzieci były niewidoczne w zimnych wodach Bałtyku, podczas
gdy nogi tych, którzy utonęli podczas
ataków na statki z uciekinierami, wystawały z wody. Wypowiedź ta wstrząsnęła
Rolandem Hauem do głębi: – Ja też nie
byłem w stanie zaśpiewać swojemu synowi Lotharowi, który urodził się 12 lat
temu, słów „Köpfchen unter’s Wasser,
Schwänzchen in die Höh” (Główki pod
wodę, ogonki w górę) – dokładnie bowiem to samo wspomnienie o ciałach
martwych dzieci znałem z rodzinnych
przekazów.
W Berlinie jednak słowa „Köpfe in
die Höhe” (Głowy do góry) miały też
pozytywne znaczenie. Martin Lippa,
przewodniczący TSKN w woj. śląskim,
w drogę powrotną ze stolicy Niemiec
zabrał przeświadczenie, że w 2016 roku
będą szanse na otrzymanie świeżego
zastrzyku środków, które wydają się
niezbędne w perspektywie dalszego istnienia mniejszości niemieckiej.
Stwierdził, że dzięki temu będzie można
wreszcie rozsądnie rozplanować środki
na działalność w roku 2014, bowiem po
okresie odrętwienia spowodowanego
tworzeniem się nowej koalicji nareszcie
zaczną napływać fundusze z tegorocznego budżetu. A zatem – głowy do góry!
Till Scholtz-Knobloch, Łukasz Biły
LARES: Niniejszy
Besonders nahe ging ihm jedoch die
Verleihung der Ehrenplakette des BdV
lediglich zum
an densind
„ZDF-Chefhistoriker“
Guido
Knopp, dessen Dokumentationen sich
auch Flucht und Vertreibung widmen
und der filmische Zeitzeugenaussagen
dem Zentrum gegen Vertreibungen
überlässt. Knopp, dessen Vater aus Rydultau in Oberschlesien stammt, zitierte
eine Zeitzeugin von der Danziger Bucht,
die ihren Kindern „Alle meine Entchen“
nicht vorsingen konnte. Sie habe sich
erinnert, dass die Köpfe toter Kinder
im kalten Ostseewasser unter Wasser,
die Beine der bei Angriffen auf Flüchtlingsschiffen ertrunkenen jedoch aus
dem Wasser ragten. Roland Hau fuhr
diese Aussage in alle Glieder: „’Köpfchen unter’s Wasser, Schwänzchen in
die Höh’’, habe auch ich meinem Sohn
Lothar, der vor zwölf Jahren geboren
wurde, nicht vorsingen können – genau die gleiche Erinnerung an die toten
Kinderleiber kannte ich aus der Familienüberlieferung“.
In Berlin hatte „Köpfe in die Höh“
aber auch eine positive Bedeutung.
Martin Lippa, Vorsitzender des DFK in
der Woiwodschaft Schlesien, nahm als
wichtigste Erkenntnis aus der Bundeshauptstadt mit, dass 2016 die Chance
für Frischmittel bestehen, die für den
Erhalt der deutschen Volksgruppe unentbehrlich erscheinen. Auch könne man
für 2014 nun endlich vernünftig planen,
denn die Haushaltsgelder des laufenden
Jahres werden nun nach der Erstarrung
durch die neue Regierungsbildung endlich fließen. Also: Köpfe in die Höh’!
D
Bernard Gaida im Gespräch mit Bundesinnenminister
Thomas de Maizière
w dzień po przyjęciu były – jak zaznacza
przewodniczący VdG Bernard Gaida –
„próbą wypełnienia tych słów życiem”.
W pierwszym rzędzie zaliczała się
do nich oczywiście rozmowa z pełnomocnikiem ds. mniejszości Hartmutem
Koschykiem, który otworzył ją zaskakującą informacją o tym, iż na początku
czerwca przyjedzie na Śląsk z okazji
pielgrzymki mniejszości na Górę św.
Anny. Dodał ponadto, że pozostanie na
Śląsku przez kilka dni, aby zorientować
się w sytuacji mniejszości niemieckiej.
Przedstawiciele mniejszości podkreślili,
że organizacje MN wkroczyły obecnie
w nadzwyczaj ważną fazę, bowiem na
porządku dnia stanęło podjęcie kluczowych decyzji w dziedzinie szkolnictwa
oraz w sferze finansów.
Przy okazji rozmowy z ekspertem
ds. polskich Dietmarem Nietanem
(SPD) nadarzyła się sposobność do
pogawędki również z ministrem spraw
zagranicznych Frankiem Walterem Steinmeierem. Ku zaskoczeniu wszystkich
Steinmeier podchwycił temat pochodzenia rozmówców, wskazując na fakt
posiadania śląskich korzeni. Bernard
Gaida tak oto entuzjastycznie zaprotokołował w myślach słowa Steinmeiera:
„Pochodzę z wrocławskiej rodziny, a
moje dwie siostry nawet urodziły się
we Wrocławiu. Dlatego ja też należę do
grupy wypędzonych”.
Wszystkim, którzy sądzą, że Opole
ma tylko jednego posła w Parlamencie
Europejskim, podróż uświadomiła coś
jeszcze, w trakcie spotkania z deputowanym do PE z okręgu Berlin-Śródmieście
Joachimem Zellerem (CDU) okazało się
bowiem, że jest on rodowitym opolaninem. Norbert Rasch, odnosząc się do
tego faktu na Facebooku, zasugerował,
że mniejszość, korzystając z prawa wyborczego w Niemczech, może też głosować na „naszego ziomka Zellera”.
„Niemcy nie pójdą bez nas” – brzmi
zgodnie z tym tegoroczne motto BdV.
Uczestnictwo w przyjęciu BdV, które
odbyło się 9 kwietnia w gmachu Akademii Katolickiej w Berlinie, dało bardzo
wiele okazji do rozmów z czołowymi
Bernard Gaida im Gespräch mit Angela Merkel
przedstawicielami świata polityki, bo
obok kanclerz Merkel, która w ostatnich
latach stała się wiernym gościem przyjęcia organizowanego przez BdV, obecni
byli też m.in.: minister spraw wewnętrznych Thomas de Maizière (CDU) oraz
minister transportu Alexander Dobrindt
(CSU). W swoim wystąpieniu Angela
Merkel, nawiązując do tegorocznego
motta BdV, podkreśliła: – Wasze hasło
wręcz prowokuje do zadania pytania:
Jakże mogłyby pójść bez Was? Doświadczenia uchodźstwa i wypędzenia to część
naszej historii.
Bernard Gaida z naciskiem podziękował kanclerz za to, że swoje słowa skierowała nie tylko pod adresem członków
Związku Wypędzonych, lecz także tych
wszystkich, którzy pozostali w ojczystych stronach. Roland Hau ze Związku
Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku
wyraził ponadto zadowolenie z faktu, iż
kanclerz zwróciła też uwagę na aktualność problemu wypędzeń na przykładzie
Syrii. Szczególnie wzruszyło go jednak
Berlin: Steinmeier przyznaje się
do śląskich korzeni. Koschyk przyjedzie
na Śląsk – Głowy do góry
Bernard Gaida über die Berlinreise
P
przedstawicieli mniejszości nieund was hat sie Ihnen mit auf den Weg gesprochen. Kaum weniger wichtig
LARES: Niniejszy
materiał
służywidać
wyłącznie
do czytania. Powielanie
waren aber Gespräche im Auswärtimieckiej
z Polski wyraźnie
było
gegeben?
zadowolenie. Bądź co bądź wizyta wyDie Kanzlerin sagte, dass wir als gen Amt zu Kultur-und BildungsproLARES: Diese Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
jątkowo
obfitowała
w wysokich
rangą
deutsche
Minderheiten eine besondere
jekte oder im Konrad-Adenauer-Haus
o powrocie z Berlina na twarzach
rozmówców.
Pełnomocnik rządu federalnego ds.
mniejszości narodowych Hartmut Koschyk, złożył zapewnienie, że na początku czerwca przybędzie na Śląsk. A
minister spraw zagranicznych Frank
Walter Steinmeier wyznał ponadto, że z
pochodzenia „też jest Ślązakiem”.
– Rząd federalny w dalszym ciągu
deklaruje odpowiedzialność za los
wszystkich społeczności mniejszości
niemieckiej – podkreśliła kanclerz Angela Merkel podczas dorocznego przyjęcia zorganizowanego przez Związek Wypędzonych (BdV), które było powodem
wyjazdu do Berlina. Ale i rozmowy z
kolejnymi politykami reprezentującymi
różne frakcje prowadzone wcześniej oraz
Was haben Sie der Kanzlerin gesagt Tisch und seinen Besuch in Schlesien
Brückenfunktion erfüllen. Besonderen
Eindruck hinterließ bei mir, dass sie sehr
interessiert an unserer Situation war. Vor
allem fragte sie nach der Unterstützung
seitens Polen. Ich habe gesagt, dass wir
unterstützt werden, in Anbetracht unserer Größe wir jedoch Sorgen um das
Schulwesen und laufende Bürokosten
haben.
Welche Gespräche waren besonders
wichtig?
Besonders das mit Hartmut Koschyk.
Bei ihm bündeln sich eben die Fragen
der Unterstützung der Bundesregierung
für uns. Wir haben z.B. über fehlende
Unterstützung der Schulvereinsinitiativen, über Rückflussmittel, die Perspektive der Gespräche am Runden
(CDU). Wir haben durch Vermittlung
von Helmut Sauer CDU-Generalsekretär
Peter Tauber kennen gelernt und über
das Wahlrecht für Auslandsdeutsche
gesprochen.
Wie sieht es um die finanzielle Perspektive nach 2016/2017 aus?
Wir haben natürlich finanzielle Sorgen in bestimmten Bereichen, z.B. bei
den Verbandsschulen. Die Prognose der
Stiftung für Entwicklung Schlesiens ist
aber bekannt und diese besagt, dass wir
künftig Probleme mit der Finanzierung
unserer Strukturen bekommen können.
Nach dem Gespräch mit Hartmut Koschyk bin ich aber der Meinung, dass
wir optimistisch in die Zukunft schauen
können.
S-K
Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.15
16/1150 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum AktuellesAktualności Nr.
Poczdam: Dwujęzyczne tablice na gmachu landtagu
„Krajny sejm Bramborska”
Dwujęzyczna, niemiecko-dolnołużycka tablica na drzwiach wejściowych nowego landtagu Brandenburgii.
U
szkodzony podczas wojny oryginał
Zamku Miejskiego w Poczdamie
władze NRD nakazały w 1960 roku
rozebrać pomimo społecznych protestów. Dopiero w 2005 roku władze kraju związkowego Brandenburgii wydał
decyzję o wiernym odtworzeniu fasady
zamku pamiętającej czasy Fryderyka II.
Natomiast architekturę wnętrz dostosowano ściśle do potrzeb związanych z ich
nową funkcją jako siedziby landtagu.
Prace rekonstrukcyjne przeprowadzono
w dużej części za pieniądze z datków, a
jednym z darczyńców był moderator
telewizyjny Günther Jauch, który współfinansował odbudowę tzw. Portalu Fortuny. Właśnie na tym portalu wejściowym
zawisła dwujęzyczna tablica z Orłem
Brandenburskim jako godłem landu oraz
napisem „Landtag Brandenburgii” w
językach niemieckim i dolnołużyckim.
Tablicę zaprojektował architekt Peter
Kulka, autor planów odbudowy zamku.
Tablicę odsłonięto na początku roku,
bezpośrednio po zakończeniu pierwszego regularnego posiedzenia krajowego
parlamentu, które odbyło się w jego nowych pomieszczeniach. Przedmiotem
sesji było uchwalenie nowej „ustawy
o Serbołużyczanach”, która reguluje
prawa żyjącej na terenie landu z dziada pradziada słowiańskiej mniejszości,
do której w Brandenburgii zalicza się
około 20 tys. osób. Ostatecznie nową
wersję ustawy przyjęli tylko deputowani
czerwono-czerwonej koalicji, natomiast
przedstawiciele opozycji w landtagu
(CDU, FDP, Zieloni) wstrzymali się od
głosu. Nowa ustawa przyznaje naczelnej
organizacji Łużyczan funkcjonującej
pod nazwą Domowina po raz pierwszy
w historii prawo do wszczynania procesów prawnych w interesie członków
Foto: Julian Nitzsche
der Sitzung war die Verabschiedung des
Niedawno landtag Brandenburgii
neuen „Sorben-/Wenden-Gesetzes“,
wprowadził się do nowej siedziby.
das die Rechte der alten slawischen
Zaraz potem parlamentarzyści
Minderheit regelt, zu der in BrandenLARES:
burg rund 20.000 Menschen zählen.
umieścili na bramie
wejściowej
Die Neufassung des Gesetzes wurde
dwujęzyczną
tablicę.
Jednak
prawa
LARES:
Diese
Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
schließlich nuruntersagt.
von den Abgeordneten
Łużyczan są nie po myśli niektórych
der rot-roten Koalition angenommen.
Die Opposition im Landtag (CDU, FDP
regionalnych polityków.
obecnie 29 do 50 miejscowości. Prawa
und Grüne) enthielt sich. Mit dem neuen Gesetz bekommt der Dachverband
der Sorben, die Domowina, erstmals ein
Verbandsklagerecht und kann bei der
Landesregierung die Aufnahme weiterer
Orte in das sorbische Siedlungsgebiet
beantragen. Das sorgte im Vorfeld für
Streit, nicht nur mit den Städten Forst,
Senftenberg und Lübben, die auf das
Selbstbestimmungsrecht der Kommunen pochten und mit finanzieller
Belastung argumentierten. Laut einer
Kompromisslösung wird jetzt, anstelle
der Kommunen, das Land die Kosten
der neu aufzustellenden zweisprachigen
Ortsschilder übernehmen.
Die Minderheitenrechte der Sorben basieren nicht auf Ergebnisse der
Volkszählungen, sondern auf amtlich
definiertem Siedlungsgebiet. In diesem
Siedlungsraum können sich die Sorben
in ihrer Sprache an die Behörden wenden oder vor Gericht aussagen. Außerdem muss hier Sorbischunterricht in
den Schulen angeboten werden. Die Domowina plant, das Siedlungsgebiet von
derzeit 29 auf 50 Orte zu vergrößern.
Die kulturellen Rechte der Sorben sind
prinzipiell schon in der Verfassung des
Landes Brandenburg verankert, wo in
Art. 25 sogar eine „wirksame politische
Mitgestaltung“ der Minderheit proklamiert wird. Ähnlich in der Verfassung
des Freistaates Sachsen – hier werden
einführend die Farben der Sorben sowie
„im schlesischen Teil des Landes die
Farben und das Wappen Niederschlesiens“ für gleichberechtigt mit den sächsischen Landesfarben und dem sächsischen Wappen erklärt. Bekanntlich
befindet sich ein Teil Schlesiens westlich
der Oder/Neiße-Grenze, und somit im
heutigen Bundesgebiet.
Dušan Kořený-Pöllich
Jedno
Łużyczan
pielęgnowaniaPowielanie
własnej kulLARES: Niniejszy materiał
służy wyłącznie
dodoczytania.
tury są już zasadniczo umocowane w
z kompromisowych
konstytucji
kraju Brandenburgii,Jegliche
gdzie w
LARES: Diese Materialien rozwiązań
bereitgestellt.
art. 25 proklamuje się nawet możliwość
przewiduje, że koszty
„efektywnego uczestnictwa mniejszości
W Schleife (w języku górnołużyckim: Slepo) na
terenie jednej z firm wywieszono flagę śląską,
w życiu politycznym”. Podobnie jak w
ustawienia nowych
chociaż w miejscowości tej, będącej ostoją Łużykonstytucji Wolnego Kraju Saksonii, w
dwujęzycznych tablic
czan, można też oficjalnie używać flagi łużyckiej.
której na wstępie stwierdza się, że barwy
Łużyczan oraz „w śląskiej części kraju –
miejscowości pokryje
Artykuł 2 (4) konstytucji Wolnego
barwydo
i godło
Dolnego Śląska”
są rówLARES: Niniejszy materiał
służy wyłącznie
czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
Kraju
Saksonii mówi: „Na sposób
terenach zabronione.
rząd Brandenburgii
noprawne z barwami i godłem Saksonii.
zamieszkanych przez Łużyczan oprócz
nie samorządy).
Jak wiadomo,
część Śląska znajduje
się
LARES: Diese Materialien (a
sind
lediglich zum Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
barw
i godła Saksonii można naist
rów-strengstens untersagt.
organizacji, dzięki czemu może występować do władz krajowych z wnioskami
o włączenie kolejnych miejscowości do
obszaru osadniczego Łużyczan. Nowa
regulacja już na wstępie wywołała spory nie tylko z włodarzami miast Forst,
Senftenberg i Lübben, którzy obstawali
przy prawie samorządów do samostanowienia i przytaczali argument obciążeń
finansowych. Jedno z kompromisowych
rozwiązań mówi o tym, że koszty ustawienia nowych dwujęzycznych tablic
miejscowości w miejsce samorządów
pokryje rząd Brandenburgii.
Prawa mniejszości łużyckiej opierają
się nie na wynikach spisów ludności,
lecz oficjalnej definicji terytorium zamieszkanego przez tę mniejszość. Na
obszarze tego terytorium Łużyczanie
mogą we własnym języku zwracać się do
urzędów czy zeznawać przed sądem. Ponadto istnieje obowiązek organizowania
nauki języka łużyckiego w tamtejszych
szkołach. Domowina planuje powiększenie obszaru osadniczego Łużyczan z
na zachód od granicy na Odrze i Nysie,
a zatem na terenach dzisiejszej Republiki
Federalnej Niemiec.
Potsdam: Landtag zweisprachig
beschildert – „Krajny sejm Bramborska“
nych prawach posługiwać się barwami
i godłem Łużyczan, a w śląskiej części
kraju – barwami i godłem Dolnego
Śląska”.
Artikel 2 (4) der Verfassung des
Freistaates Sachsen besagt: „Im
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieerdo
czytania. PowielanieSiedlungsgebiet
w jakikolwiek
der Sorbensposób
können zabronione.
Landtag des Landes Brandenneben
den
Landesfarben
und
dem
D
burg bezog vor Kurzem seinen
Jegliche
Vervielfältigung
ist
Landeswappen
Farben und Wappen
neuenbereitgestellt.
Sitz. Gleich danach ließen
die
Parlamentarier eine zweisprachige Tafel
am Eingangstor anbringen. Nicht allen
Regionalpolitikern sind die Rechte der
Sorben aber geheuer.
Das kriegsbeschädigte Original des
Potsdamer Stadtschlosses ließen die
DDR-Behörden 1960 trotz Bürgerprotesten abtragen. Erst 2005 entschied
das Bundesland Brandenburg über eine
originalgetreue Wiederherstellung der
Schlossfassade aus der Zeit Friedrichs
II. Dagegen ist die Innenarchitektur
strikt an den Bedürfnissen der neuen
Funktion als Landtagssitz orientiert.
Die Rekonstruktion erfolgte größtenteils aus Spenden, darunter auch vom
Fernsehmoderator Günther Jauch, der
die Neuerrichtung des sogenannten For-
der Sorben, im schlesischen Teil des
Landes die Farben und das Wappen
Niederschlesiens, gleichberechtigt
geführt werden.“
tunaportals mittrug. Gerade an diesem
w jakikolwiek
Eingangsportal
hängt jetzt sposób
eine zwei- zabronione.
sprachige Tafel mit dem Märkischen
Vervielfältigung
Adler
als Hoheitszeichen des ist
Landes
und dem deutschen und niedersorbischen Schriftzug „Landtag Brandenburg“. Die Tafel wurde vom Architekten
Peter Kulka, dem Autor der Neubaupläne, gestaltet.
Das Schild wurde Anfang des Jahres
enthüllt, im Anschluss an die erste reguläre Sitzung des Landesparlaments in
den neuen Räumlichkeiten. Gegenstand
Löse das Osterrätsel!
Der Maulwurf Gwarek buddelt sich quer
durchs
Land und berichtet
vonzabronione.
seinen Abenteuern
w jakikolwiek
sposób
Aus der Häschenschule
2.
6.
4.
3. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Die Häschenschule gibt es auch als Bastelheft.
1.
Foto: Klaudia Kandzia
„Seht, wie ihre Augen strahlen, wenn sie lernen Eier malen! (…)
Wer´s nicht kann, der darf auf Erden, nie ein Osterhase werden.“
Die Häschenschule von Fritz Koch-Gotha und Albert Sixtus ist
eines der bekanntesten Bilderbücher des vergangenen Jahrhunderts. Seit 90 Jahren erfreut es Kinder und Erwachsene mit Reimen
und Bilder. Das Bilderbuch zeigt kleinen Menschenkindern, was
Hasenhans und Hasengrete so alles in der Häschenschule lernen
müssen: In Pflanzenkunde werden sie über Kräuter ausgefragt, in
der Malstunde werden Ostereier verziert. Ein Klassiker, der strahlen – błyszczeć
Kinder in der Osterzeit immer Reim, der, -e – rym
Pflanzenkunde, die – botanika
wieder aufs Neue erfreut. q
5.
7.
W+
+
Trage die Lösung des Bilderrätsels
in das Kreuzworträtsel ein.
ft
8.Wielki Tydzień =
9.Zwyczaj
LARES: Niniejszy
materiał=służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
A R F R E I T A G
Wielki
piątekzum
= KLesen
Konzept: Klaudia Kandzia
sind lediglich
Nasz samorząd
Powiat
Strzelce
Opolskie
Projekt i realizacja: Krzysztof Świerc
Diese Materialien sind lediglich zum
16LARES:
Wochenblatt.pl AdvertorialPromocja 18. – 24. April 2014
Energia, kompetencje, pracowitość
Z Józefem Swaczyną, starostą strzeleckim, który od 10 lat z sukcesami kieruje powiatem, rozmawia Krzysztof Świerc
„schetynówki”,
choć ich „come
back” zabronione.
szę podkreślić, że w celu sprowadzenia
w jakikolwiek
sposób
nie jest 100-procentowy. Nie wróciły tego przedsiębiorstwa do nas byliśmy
bowiem
do wysokości miliardaist
zł, lecz
nawet w Korei. untersagt.
Jednak najwyższy rangą
Vervielfältigung
strengstens
Starostą strzeleckim jest Pan od 2004
roku, na czym polegała trudność sterowania urzędem w pierwszych miesiącach urzędowania?
Największym problemem było wówczas uporanie się z olbrzymim napięciem, jakie panowało w starostwie
i powiecie po odwołaniu, a przede
wszystkim jego okolicznościach, z
funkcji starosty mojego poprzednika,
Gerharda Mathei. Na ile było to niezasadne, najlepiej pokazał czas, bo jak
wiemy, cała sprawa została umorzona,
ale niesmak pozostał. Poza tym wspomniane zamieszanie starali się wówczas
wykorzystać przeciwnicy polityczni
MN, reprezentujący różne ugrupowania polityczne, którzy korzystając z
okazji, że trwała kampania wyborcza do
europarlamentu, przyjeżdżali na nasze
sesje, by – mówiąc językiem potocznym
– „zamieszać”. W tej sytuacji trzeba było
naprawdę olbrzymiego wysiłku, by nie
dać się zwariować, ale udało się. Opanowaliśmy sytuację, doprowadziliśmy
wszystko do normalności, a następnie zaczęliśmy rzetelnie wykonywać
swoje obowiązki, co czynimy do dzisiaj. Ogromna w tym zasługa moich
współpracowników, kolegów, przyjaciół,
członków zarządu.
W chwili kiedy obejmował Pan stery
powiatu strzeleckiego, Polska wstępowała do struktur UE, co powodowało
ogromne zamieszanie. Zwłaszcza zaś
z pozyskiwaniem środków unijnych,
co w pierwszych latach sprawiało powiatom wyjątkowo dużo problemów.
Jak sobie z tym radziliście?
Dobrze, nawet bardzo dobrze. Szybko
bowiem zaczęliśmy się przygotowywać
do otrzymania pieniędzy unijnych, które, jak wiemy, zaczęły do nas spływać
dopiero w okresie 2007–2013. Dlatego
w pierwszej kolejności rozpoczęliśmy
wówczas szkolenie naszego personelu,
w tym celu wysłaliśmy nawet jednego
z naszych pracowników na trzy miesiące do Brukseli. Jednocześnie podczas
naszych podróży studyjnych do RFN
nasi niemieccy koledzy uczulali nas na
to, że kiedy pojawią się pieniądze unijne, trzeba mieć już gotowe do realizacji
projekty. Efekt? Pomni tych uwag, odpowiednio się do tego momentu przygotowaliśmy. Czy dobrze? Myślę, że tak, bo
we wspomnianym przeze mnie rozdaniu
środków 2007–2013 powiat strzelecki
był tym, gdzie łącznie z gminami udało się pozyskać najwięcej pieniędzy
europejskich ze wszystkich powiatów
województwa opolskiego!
Które z szeregu przedsięwzięć zrealizowanych od chwili objęcia przez Pana
funkcji starosty do dzisiaj sprawiają
szczególną satysfakcję?
Z chwilą obejmowania przeze mnie
sterów powiatu, domy pomocy społecznej, szpital strzelecki czy też oświata były
w opłakanym stanie i wymagały ogromu
pracy, nakładów finansowych i natychmiastowej interwencji. Stawianie ich na
nogi rozpoczęliśmy od modernizacji
zespołu szkół ogólnokształcących, gdzie
wybudowaliśmy zupełnie nową halę
gimnastyczną oraz przyszkolne boisko
w stylu obecnych orlików, odrestaurowaliśmy też budynek szkoły. Następnie
zabraliśmy się do odnawiania dzisiejszego Centrum Kształcenia Ustawicznego,
co kosztowało nas około 10 mln zł, ale
też się powiodło. Dzięki temu mogliśmy
bez przeszkód przystąpić do reperacji
naszych domów pomocy społecznej.
Mamy ich w powiecie pięć, trzy świeckie
i dwa prowadzone są przez instytucje
do 700 000 mln zł.
Może zatem warto było starać się pozyskać pieniądze na drogi powiatowe z
Polskiego Funduszu Drogowego?
Nie było szans, ponieważ fundusz ten
jest wyłącznie do dyspozycji Generalnej
Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.
Pomimo tego poprzez Związek Powiatów Polskich, w tym także z mojej inicjatywy, czyniliśmy starania, by chociaż
miliard zł. z tej kwoty został przekazany
na drogi samorządowe, bo przecież akcyzę płacimy wszyscy. Niestety, ustawa
jest, jaka jest, i nie udało nam się nic
„uszczknąć”. Szkoda, bo są to środki
sięgające kilkudziesięciu miliardów
złotych rocznie.
Coś jednak w sprawie rozbudowy
dróg powiatowych udało się wywalczyć?
Tak. Byłem niedawno na posiedzeniu komitetu monitorującego pieniądze
europejskie i okazało się, że wreszcie
mamy zapis mówiący o tym, że środki te nie tylko będą przeznaczane na
drogi wojewódzkie, ale również na te o
znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym,
bo są też takie drogi, które łączą trzy
powiaty. Bardzo mnie to cieszy, bo starostowie mocno się o ten zapis starali,
zdając sobie sprawę z tego, że z dochodów własnych nie jesteśmy w stanie nic
przeznaczyć na cele drogowe. Pieniądze
w powiatach są bowiem w 80 procentach
znaczone, czyli przeznaczone na oświatę
czy opiekę społeczną, a z pozostałych 20
procent musimy utrzymać administrację
PUP-u, PCPR-u, naszych urzędników
w starostwie itd. Jednak w tym roku w
ramach „schetynówek” będziemy realizować dwa projekty, a zatem jesteśmy
jednym z nielicznych powiatów, które
otrzymały więcej niż jeden projekt. To
cieszy i nie pozostaje nic innego, jak je
zrealizować.
Jakimi powiat strzelecki dysponuje
argumentami, które przyciągają inwestorów?
W realizacji tego celu pomóc nam
mają dwie strefy ekonomiczne, w tym
ujazdowska, jedna z największych w
Polsce, która jest uzbrojona i skupia
już szereg przedsiębiorstw. Niestety,
nie mamy wśród nich żadnego tej klasy
co Mercedes, który kilka lat temu nam
„odjechał”. Szkoda, bo koncern ten
gwarantował 3200 miejsc pracy, a do
tego niedawno to samo uczyniła koreańska firma Nexen. Niestety sprawdza
się i ciągnie za nami błąd z początku lat
90. ubiegłego stulecia, kiedy ówczesne
władze województwa opolskiego nie
zadbały o specjalną strefę ekonomiczną.
Nie łudźmy się, że należąc np. do Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej,
będziemy w pierwszej kolejności brani
pod uwagę. Nie! Zawsze bowiem koszula jest bliższa ciału i jak pojawi się
tam inwestor, to będą mu oferowane
w pierwszej kolejności miejscowości
z województwa śląskiego, a na samym
końcu zaproponują Ujazd. Wracając
jeszcze do koncernu koreańskiego, mu-
urzędnik, który pojechał z nami, był wiceprezesem Polskiej Agencji Informacji
i Inwestycji Zagranicznych. Z kolei ze
strony czeskiej, która, jak wiemy, wygrała wyścig o ten koncern, wysłała do Seulu ministra gospodarki! Ta skala mówi
wszystko i była poważnym czynnikiem,
który sprawił, że przegraliśmy.
Co jest dzisiaj największym kapitałem powiatu strzeleckiego, w czym
jesteście liderem?
Czy jesteśmy w czymś liderem, trudno powiedzieć, ale uważam, że w wielu
dziedzinach jesteśmy naprawdę dobrzy.
Kiedy spotykamy się na zarządzie Związków Powiatów Polskich, gdzie zderzają
się problemy, które mają moi koledzy z
innych regionów Polski, uświadamiam
sobie, że nas one zasadniczo nie dotyczą
albo już dawno się z nimi uporaliśmy.
Mamy także coś, co rzadko który powiat
w Polsce ma – gimnazjum dwujęzyczne, co zmobilizowało szkoły w gminach
powiatu strzeleckiego do zwiększenia
liczby godzin nauczania języka niemieckiego i dzisiaj nie są już na etapie
dwóch czy trzech godzin, tylko pięciu
bądź sześciu godzin, co dotyczy zarówno
szkół podstawowych, jak i gimnazjum.
Chcę też podkreślić, że za prawie 6
mln zł mamy nowo otwarte po remoncie Powiatowe Centrum Kultury, gdzie
chcemy na wysokim poziomie zrobić też
powiatowe regionalne muzeum. Mam
nadzieję, że uda nam się je stworzyć
jeszcze w tym roku.
Które z podjętych w minionym roku
przedsięwzięć uważa Pan za swój
i urzędu największy sukces?
Jest ich wiele, ale największym było
zakończenie wspomnianej przeze mnie
wcześniej 6-milionowej inwestycji –
Powiatowego Centrum Kultury – oraz
powołanie Opolskiej Politechniki Dziecięcej. Inicjatywa bardzo ciepło została
przyjęta przez mieszkańców, bo rodzice ze swoimi pociechami nie muszą w
tym celu specjalnie jeździć do Opola, bo
wszystko, czego potrzebują, mają teraz
na miejscu. Poza tym na etapie tworzenia budżetu na 2014 rok podjęliśmy się
na zarządzie trudu zwiększenia środków
na remont dróg powiatowych i odnieśliśmy sukces. Rada to zatwierdziła, bo
nie ma dzisiaj w powiecie strzeleckim
ważniejszych inwestycji jak te dotyczące
dróg i to na nie przeznaczamy wszystkie
pieniądze, czyli prawie 9 mln zł.
Pana życzenia dotyczące bieżącego
roku i zbliżających się wyborów samorządowych?
Marzy mi się zrealizowanie wszystkich założeń i zadań, jakie wyznaczyliśmy sobie na ten rok, ba, zamierzamy
je jeszcze rozszerzać. Mówię o tym
dlatego, że taka ewentualność istnieje!
A wybory? Nie ukrywam, że przygotowujemy się do nich solidnie i że będę
w nich startował do rady powiatu, bo
chcę z moim zespołem kontynuować
realizowane przez nas zadania. Wierzę
też, że przy pełnej mobilizacji uda nam
się obronić rządzenie powiatem. q
Starosta strzelecki Józef Swaczyna to wulkan pozytywnej energii i pracy.
kościelne. Żeby sprostać zadaniu i doprowadzić te placówki do obowiązujących standardów, bez których nie można
było prowadzić DPS-ów, potrzeba było
ogromnego wysiłku, wielu wyrzeczeń i
oczywiście sporych środków finansowych. Pomimo tego z tym zadaniem
też sobie poradziliśmy. I to są te zadania, których udana realizacja jest dla
mojego urzędu i dla mnie powodem
do satysfakcji, bo dobrze służą naszej
społeczności.
Udana modernizacja szpitala powiatowego zapewne także?
Absolutnie. Placówka ta przeżywała
wtedy ciężkie chwile i trzeba było natychmiast ruszyć jej z pomocą. W życie
wchodziły bowiem kasy chorych i niemal w mig, bo z kwartału na kwartał,
obcięto 1/4 kontraktu! W wyniku czego
szpital był zadłużony na 7–8 mln zł, a
my stanęliśmy przed dylematem: prywatyzować czy nie? Na szczęście załoga
szpitala była świadoma sytuacji i to w
dużym stopniu dzięki niej oraz jego szefostwu udało nam się ten dług skruszyć,
m.in. kosztem obniżenia płac. Jednocześnie przystąpiliśmy do odnawiania
tego szpitala i przeprowadzenia w nim
szeregu inwestycji, które w minionym
10-leciu kosztowały ok. 10 mln zł. Jednak warto było, bo dzisiejszy efekt jest
znakomity, a z przedsięwzięć, których
się wtedy podjęliśmy, warto wspomnieć
choćby o termomodernizacji, wymianie
dachu, okien, których w szpitalu jest
prawie 420, czy też całej zmodernizowanej infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej. Poza tym chcę zwrócić uwagę
na to, że jest to szpital publiczny, który
nie tylko nie przynosi strat, ale jeszcze
co roku notuje zyski, choć tego od niego
nie wymagamy.
Co sprawia, że jako samorządowiec
jest Pan tak skuteczny, że zyskał miano
„zwierzęcia politycznego”?
Staram się być prostolinijny, a jednocześnie łagodny, precyzyjny i konkretny. Zdaję sobie przy tym sprawę, że
mając taką taktykę często narażam się
na krytykę, bo kiedy jestem na spotka-
Foto: Jerzy Stemplewski
niach, np. u wojewody, w Narodowym
Funduszu Zdrowia, to nierzadko bywam kontrowersyjny i nie wznoszę się
na szczyty języka dyplomacji, a wręcz
przeciwnie, mówię wprost, co myślę,
bo tylko w ten sposób można szybciej
przejść do meritum sprawy. W pewnym
stopniu mój sposób komunikowania się
w takich sprawach wynika z tego, że nie
jestem uwikłany w żadne układy polityczne, bo nie należę do żadnej partii,
lecz tylko do mniejszości niemieckiej,
z czego zresztą jestem bardzo dumny.
Nie ma zatem na mnie nacisków politycznych z tzw. góry.
A Pana postura? Też pomaga, robi
wrażenie?
Być może, wszak do mikrusów nie
należę! To oczywiście żart, ale żartem
nie jest to, że nie lubię stać w miejscu.
Jestem energiczny, aktywny i poza
8–10-dniowym urlopem w roku nie
mam wolnych dni, w tym sobót, niedziel. Sądzę, że to taka nasza śląska mentalność – praca, praca i jeszcze raz praca.
Języczkiem u wagi starostwa w
Strzelcach Opolskich był w ostatnich
latach stan dróg powiatowych, czy tak
jest nadal?
Musi być, bo to wciąż jest problem, z
którym musimy się jak najszybciej uporać. Wierzę, że tak się stanie, ale potrzebujemy na to około 3–4 lat. W tym celu
interweniowałem już u minister rozwoju
regionalnego Elżbiety Bieńkowskiej, a
później u Pascala Boijmansa z UE, bo
jeżeli chodzi o pieniądze europejskie
na lata 2014–2020, to w zamierzeniu
było wycięcie z programu środków na
drogi lokalne! Zwolennicy tego pomysłu
twierdzili, że UE daje pieniądze tylko na
drogi szybkiego ruchu, autostrady, drogi krajowe oraz na obwodnice dużych
miast, ale nie będzie wspierać samorządów lokalnych, ponieważ to działanie
powinno być po stronie państwa, co
szczerze mówiąc, też jest słuszne. W
praktyce jednak okazało się, że możliwość pozyskania środków państwowych przez samorządy są żadne! W tej
sytuacji dobrze się stało, że powróciły
Kontakt:
Starostwo Powiatowe
w Strzelcach Opolskich
ul. Jordanowska 2
47-100 Strzelce Opolskie
tel. 77 4401 700, fax 77 4401 701
[email protected]
www.bip.powiatstrzelecki.pl
Godziny pracy:
poniedziałek
08.00 - 16.00
wtorek - piątek
07.30 - 15.30
Starosta przyjmuje w poniedziałki w godzinach 14.00 - 16.00
Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.17
16/1150 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum
Nr.
WirtschaftGospodarka Porady: Obowiązki udokumentowania w przypadku dostaw wewnątrz UE
Nowe zasady!
Zgodnie z XI rozporządzeniem
n der kommenden Ausgabe des
zmieniającym rozporządzenie wyWochenblattes und im zweiten Teil
konawcze do ustawy o podatku VAT
des Themas „Nachweispflichten bei
LARES:
innergemeinschaftlichen Lieferungen
na nowo uregulowane
zostałyNiniejszy
zasa– neue Regeln seit 1. Januar 2014“ ledy konieczności
dokumentowania
sen Sie unter untersagt.
anderem über die einLARES:
Diese
Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
wewnątrzwspólnotowych dostaw
schlägige Stellungnahme des Bundesfinanzministeriums vom 16. September
ujęte dotychczas w paragrafie 17a
2013. Wie in dem Schreiben betont
rozporządzenia wykonawczego
wurde, ist der Lieferant im Zweifelsfall
do ustawy o podatku VAT (niem.
verpflichtet, eine Bescheinigung über
Empfangsermächtigung in Form einer
UStDV).
I
A
schriftlichen Vollmacht sowie durch
Legitimierung des Vollmachtausstellers
vorzulegen. Im Falle von Zweifeln muss
untersagt.
der Lieferant die
jeweilige Vertretungs-
by dostawa wewnątrz Unii Europejskiej była zwolniona z podatku VAT, dostawca będzie musiał teraz
wykazać, że towar dotarł do innego
państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Nowe zasady należy stosować
w stosunku do transakcji od pierwszego
stycznia 2014 roku.
befugnis nachweisen. Mehr darüber in
der Ausgabe 1151.
dodatkowo numer identyfikacyjny
pojazdu (VIN).
Dostawy wewnątrzwspólnotowe
–Potwierdzenie dotarcia towaru do
W przypadku
miejsca dostawy
może mieć również
LARES: dostawy
Diese wewnątrzMaterialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
wspólnotowej (paragraf 6a ustawy o
formę potwierdzenia zbiorczego, wypodatku VAT – niem. UStG) towar
transportowany jest z jednego państwa
członkowskiego UE do innego kraju,
będącego również członkiem UE. Opodatkowanie podatkiem VAT następuje z
reguły w kraju przeznaczenia. Podczas
gdy dostawa jest zwolniona z podatku
w kraju pochodzenia, jej odbiorca musi
opodatkować nabycie towaru w kraju
przeznaczenia.
stawionego na towary sprzedane w
okresie sięgającym maksymalnie 1
kwartału. Takie potwierdzenie może
mieć dowolną formę i składać się z
wielu dokumentów. To samo tyczy
się potwierdzeń wysyłki/nadania.
–W przypadku elektronicznego potwierdzenia dotarcia towaru do
miejsca dostawy nie jest wymagany
podpis odbiorcy, o ile można jednoznacznie stwierdzić, że potwierdzenie to nastąpiło z dyspozycji
odbiorcy lub zleceniodawcy.
– W przypadku potwierdzenia spedycyjnego w formie elektronicznej nie
jest wymagany podpis zleceniobiorcy, o ile można jednoznacznie stwierdzić, że potwierdzenie to nastąpiło z
dyspozycji przedsiębiorcy, któremu
zlecono transport towaru.
Wymogi ustawowe dla zwolnienia
z podatku VAT
Dostawa jest zwolniona z podatku
VAT, jeśli spełnione są następujące wymogi (zgodnie z par. 6a ustęp 1. ustawy
o podatku VAT):
1.Przedsiębiorca lub odbiorca przetransportował/wysłał przedmiot dostawy na pozostały obszar wspólnoty
UE.
2.Odbiorca jest przedsiębiorcą, który
nabył przedmiot dostawy dla swojego
przedsiębiorstwa, lub osobą prawną,
która nie jest przedsiębiorcą i nie nabyła przedmiotu dostawy dla swojej
firmy, lub – w przypadku dostawy
nowego pojazdu – także każdym innym nabywcą (np. osobą prywatną).
3. Nabycie przedmiotu dostawy podlega
przepisom opodatkowania podatkiem VAT u odbiorcy w innym kraju
członkowskim.
Uwaga: Odbiorca musi dokonać opodatkowania wewnątrzwspólnotowego
nabycia towarów (zgodnie z par. 1a
ustawy o podatku VAT).
Aby dostawa była zwolniona z podatku VAT, wyżej wymienione wymogi muszą zostać udokumentowane
przez przedsiębiorcę-dostawcę m.in.
odpowiednią dokumentacją księgową
(par. 6a ustęp 3 UStG, par. 17a-17c
UStDV).
Rys. Andrzej Sznejweis
LARES: Niniejszy
materiał
służyodwyłącznie
do
Powielanie
jakikolwiek
Abyczytania.
dostawa wewnątrz
Nowe zasady
dokumentowania
1
6.Wwprzypadku
dostawy,sposób
w której zabronione.
stycznia 2014 (zgodnie z par. 17a UStDV)
klient
osobiście
odbiera
pojazd
UE była zwolniona Jegliche gowy:
sind lediglich
Vervielfältigung
istdrostrengstens untersagt.
W przypadku
wewnątrzwspólnotodowód rejestracyjny wydany
z podatku VAT,
na nabywcę w kraju przeznaczenia.
dostawca będzie
Dane, które muszą być zawarte w opimusiał teraz wykazać,
Rubryka jest tworzona przez
sanych wyżej dokumentach, wynikają
że towar dotarł
Krzysztofa Świerca
bezpośrednio z par. 17a UStDV.
oraz firmę Smuda Consulting.
W par. 17a UStDV wymienione są
do
innego
państwa
w jakikolwiek
sposób zabronione.
Zachęcamy również do odwiedzenia
również
następujące wskazania:
członkowskiego UE.
strony www.intertax24.com
–Jeśli przedmiotem dostawy jest powych dostaw przedsiębiorca-dostawca
jest zobowiązany do właściwego udokumentowania faktu, że on lub odbiorca
przedmiotu dostawy przetransportowali lub wysłali go na pozostały obszar
wspólnoty UE. Zasadniczo przedsiębiorca ma wolną rękę, jeśli chodzi o sposób,
w jaki dokona on udokumentowania.
Ważne jest jednak, aby załączone dokumenty łatwo i jednoznacznie wskazywały spełnienie ustawowych wymogów.
Administracja finansowa uznaje w
szczególności następujące dokumenty:
1.We wszelkich przypadkach: odpis
rachunku w połączeniu z dodatkowym potwierdzeniem odbiorcy, że
towar został przetransportowany na
pozostały obszar wspólnoty UE –
tzw. potwierdzenie dotarcia towaru
do miejsca dostawy.
2.W przypadku wysyłki towaru również następującą dokumentację wysyłki:
– list przewozowy wraz z podpisem
odbiorcy ew. konosament
– potwierdzenie ze strony spedytora
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche jazd
Vervielfältigung
istjest
strengstens
untersagt.
oraz www.smuda-consulting.com.
mechaniczny, konieczny
–udzielenie zamówienie lub umowa ramowa i protokół trackingu
przesyłki
–pocztowy dowód dostawy oraz
potwierdzenie płatności.
3. W przypadku wysyłki przez nabywcę
obok potwierdzenia płatności potrzebny będzie dowód ubezpieczenia
spedycyjnego.
4.W przypadku transportu w ramach
wspólnotowej procedury tranzytu –
potwierdzenie z miejsca wysyłki.
5.W przypadku dostaw obłożonych
podatkiem akcyzowym: dokumenty
zgodnie z par. 17a ust. 3. nr 4 UStDV.
Ważne dla przedsiębiorców
W
ielokrotnie powtarzałem, że z uregulowaniami prawnymi się nie dyskutuje, po prostu należy ich przestrzegać, ale żeby tak było, trzeba się z nimi
zapoznać. I tak samo jest w przypadku
dzisiejszego materiału i na tym w zasadzie
powinienem zakończyć komentarz, ale...
Korzystając z okazji, chcę dodać, że poruszony w bieżącym wydaniu temat jest
szczególnie ważny i istotny dla przedsiębiorców, którzy prowadzą interesy w państwach członkowskich Unii Europejskiej,
a takich w Polsce, na Śląsku, nie mówiąc
już o województwie opolskim, stale przybywa. Stąd
z nowymi uregulowaniami,
które zaczęły obowiązywać
z dniem 1 stycznia bieżącego
roku, wszyscy zainteresowani powinni się jak najszybciej
zaznajomić, zapamiętać je i stosować.
W innym wypadku można narazić się na
szereg nieprzyjemności i być przy tym
stratnym, a po co, skoro może być wręcz
przeciwnie.
Notował Krzysztof Świerc
Foto: A. Durecka
Schlesische Wirtschaftsschau
Halle für 30 Millionen Złoty
Die Gleiwitzer Firma P.A. Nova hat
dem Unternehmen Doosan Babcock
Energy Polska eine neue Fertigungshalle
inklusive Verwaltungs- und Bürokomplex übergeben. Die Mietvertrag der
Anlage in Rybnik soll für 15 Jahre aufgesetzt werden und hat einen Wert von
rund 10,6 Millionen Złoty. Der Bau der
8.000 Quadratmeter großen Halle hat 30
Millionen Złoty gekostet. Doosan will
dort Kesselanlagen für die Energiewirtschaft reparieren und warten.
Majetić. Die Chefin der Wirtschaftskammer Pula bot den Oppelnern unter anderem, an Geschäftstreffen und
Tagungen mit dem Schwerpunkt Innovationen und Wissenstransfer sowie
an Fachmessen für Lebensmittel- und
Alkoholhersteller sowie Produzenten
aus der Schiffbaubranche teilzunehmen.
Der OIG-Vorsitzende Henryk Galwas
sagte: „Wir konnten zwischen 2007 und
2013 fünf Millionen Złoty beschaffen
und haben daraus eine Reihe von Schulungsmaßnahmen durchgeführt sowie
52 Finanzierungshilfen für Existenzgründer gewährt. Gerne werden wir
jetzt unser Wissen über die Beantragung
von EU-Geldern mit einem Land teilen, das im Januar vorigen Jahres der
Europäischen Union beigetreten ist.“
An dem Treffen nahmen auch Vertreter
der kroatischen Wirtschaftskammern
aus Šibenik und Dubrovnik sowie der
Bürgermeister der Stadt Labin teil. Die
OIG hat die Errichtung eines kroati-
schen Honorarkonsulates in Oppeln in in diesem Jahr die ersten zwei Investidie Wege geleitet.
tionen beginnen. Zurzeit laufen noch
die Projektarbeiten. „Der erste Investor
Investoren für Gewerbegebiet gesucht
im SPB ist ein Großunternehmen aus
In Siemianowitz entsteht demnächst der Lebensmittelbranche, der zweite ein
ein Gewerbepark (SPB). Auf Investoren Unternehmen aus dem Beleuchtungswarten dort 7 Hektar Gewerbefläche sektor”, sagte Musil.
an der Nationalstraße DK94. Die Investitionen im gesamten Gewerbepark Nokia und Uni Gleiwitz kooperieren
sollen bei über 100 Millionen Złoty
In Gleiwitz haben die Schlesische
liegen. Im Juni oder Juli dieses Jahres Technische Universität und der Telebeginne der Bau, kündigte Mike Musil kommunikationskonzern Nokia einen
an, Vorstandsvorsitzender bei KPE Met- Kooperationsvertrag unterzeichnet. Auf
ropolis und Inhaber des Siemianowitzer dieser Grundlage kann die Hochschule
Gewerbeparks.
fortan auf Informationen zu IKT-Trends
Der größte Vorteil des SPB sei sei- und -Technologien und Nokia auf die
ne Lage. Die DK94 hat eine gute An- Unterstützung durch wissenschaftlibindung an die Autobahn A1 und die che Fachkräfte bauen. Der Vertrag
DK86. Außerdem ist das Gewerbegebiet sieht unter anderem eine gemeinsame
bereits vollständig erschlossen. Damit ist Ausarbeitung von Projekten sowie Studie Zeit zwischen der Entscheidung über dentenpraktika in Nokias Technoloden Bau des Firmensitzes in Siemiano- giezentrum in Krakau vor. Nokia führt
witz und dem Beginn der Investitionen Niederlassungen in über 100 Ländern.
sehr kurz. Laut Musil sollen dort noch Ihren Hauptgeschäftssitz hat die Firma
in Espoo in Finnland. In Polen hat sie
bereits 2.500 Mitarbeiter.
Königshütter Unternehmen
investiert in Remak
untersagt.
Die Firma Zarmen
aus Königshütte
wird größter Anteilseigner beim Oppelner Remak. Die Transaktion wurde
Anfang April von der Wettbewerbs- und
Verbraucherschutzbehörde UOKiK abgesegnet. Remak ist eines von nur wenigen Unternehmen aus der Woiwodschaft
Oppeln, die an der Börse notiert sind.
Die Firma ist auf Reparaturdienstleistungen, die Modernisierung von Dampfund Wasserkesseln sowie die Montage
von Energieanlagen spezialisiert. In
den letzten Jahren konnte Remak keine
überzeugenden Ergebnisse vorweisen.
Von Zarmen zahlte an Remak bereits
ein Darlehen im Wert von 15 Millionen Złoty mit einer Tilgungsfrist bis
Dezember 2014.
Krzysztof Świerc
LARES:
Pula und
Oppeln wollen
zusammenarbeiten
Die Oppelner Wirtschaftskammer
(OIG) und ihr Pendant aus dem kroatischen Pula haben vergangene Woche
einen Kooperationsvertrag unterzeichnet. „Tourismus, Landwirtschaft, Schutz
der Meeresressourcen und die Werftindustrie sind die Bereiche, in denen wir
besonders aktiv sind”, sagte Jasna Jaklin
18LARES:
Wochenblatt.pl SportSport 18. – 24. April 2014
Sporty walki: XIV Mistrzostwa Śląska w Azjatyckich Sztukach i Sportach Walki
Kaleidoskop
Tułowice w blasku wojowników
Kampf um Finaleinzug in Rzeszów
Pod międzynarodowym przewodPo nagrodzeniu
nictwem WORLD INTERNATIONAL
najlepszych
COMBAT MARTIAL ARTS SOCIETY
zawodników odbyły się
w Tułowicach odbyły się XIV Mimistrzowskie
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wegzaminy
jakikolwiek
sposób zabronione.
strzostwa Śląska w Azjatyckich
na stopnie dan.
Sztukach
i Sportach
Walki.
Trwały
LARES:
Diese
Materialien
Der erhoffe Einzug des Volleyballdwa dni i rozgrywane były w dwóch
teams ZAKSA Kandrzin-Cosels ins Fikategoriach – brazylijskim ju-jitsu
się bardzo szeroką wiedzą i dać m.in. nale der Polenmeisterschaft ist in weite
(forma walki w parterze) oraz w kickpokaz możliwości obrony, gdzie bro- Ferne gerückt. Nach den beiden Siegen
-boxingu – karate – taekwondo (forniący się ma przy sobie jedynie pasek (jeweils 3:2) in den ersten Halbfinalspiedo spodni lub sznurek.
len in Rzeszów gegen Resovia hätte es
ma walki w tzw. stójce).
Foto: Sławomir Tromsa
der Mannschaft von Trainer Sebastian
Egzamin na kolejne stopnie dan zaliczyli: Świderski genügt, eines von zwei Treffen
WLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche6 danVervielfältigung
– Przemysław Zimowski – ist
Gliwice
zu gewinnen, um
in das große Finale einstrengstens
untersagt.
zawodach udział wzięło 76 zawodników (niektórzy walczyli w
obu kategoriach), reprezentując łącznie
8 klubów – Stowarzyszenie Azjatyckich
Sztuk i Sportów Walki „KOU BU KAI” Spektakularnych akcji i walk na bardzo wysokim poziomie podczas tułowickiego championatu nie brakowało
Opole (organizator zawodów), Stowarzyszenie „Najemnik” Gliwice, Stowarzyszenie Kickboxingu Gliwice, Enso
Krapkowice, Rudzki Tomodachi Wrocław, Dąbrowski Klub Bokserski „Super
Kick”, Lutadores Opole oraz Akademia
Walki Lewin Brzeski. Gospodarzem turnieju był wójt gminy Tułowice Wiesław
Plewa, dyrektor Zespołu Szkół w Tułowicach Adam Sinicki oraz marszałek
województwa opolskiego Andrzej Buła.
5 dan – Jacek Nawrot – Gliwice
4 dan – Bartłomiej Pawlus – Gliwice
3 dan – Michał Chodaczek – Opole.
Nagrody i wyróżnienia
XIV Mistrzostwa Śląska w Azjatyckich Sztukach i Sportach Walki były
też okazją do tego, by w imieniu Międzynarodowej Federacji World International Combat Martial Arts Society (WICMAS) prof. dr Jagdish Singh
Khatri (12 dan) nadał spektakularne
tytuły i upoważnienia. I tak – Tadeusz
Chodaczek otrzymał tytuł – profesora
filozofii wojennych sztuk walki i nauki
– 10 dan, a ppłk mgr Lech Gabrysz –
tytuł doktora filozofii wojennych sztuk
walki i nauki.
– Tytuły te nadawane są za publikacje naukowe, propagowanie azjatyckich
sztuk i sportów walki w kraju i za graniPojedynki w brazyijskim ju jitsu z każdym rokiem zdobywają coraz większą na popularności i zyskują rzesze kibiców. cą wśród dzieci, młodzieży i dorosłych
oraz... akcje społeczne. Tu doskonałym
Waga 64 kg: Dawid Wojtasik – Dąbrowski Mateusz Cieślak.
przykładem jest program „Bezpieczna
Klub Bokserski „Super Kick”
kobieta – samoobrona dla pań”, który
Waga 74 kg: Robert Michalczyk – Rudzki Zwycięzcy walk finałowych w brazylijskim realizowaliśmy pod patronatem prezyju-jitsu
Tomodachi Wrocław
denta miasta Opola i we współpracy ze
Waga 76 kg: Robert Wiśniewski – Dą- Waga 60 kg: Piotr Łącki – Najemnik strażą miejską, podczas którego przebrowski Klub Bokserski „Super Kick” Gliwice
szkoliliśmy ponad 500 kobiet – powieWaga 84 kg: Krystian Pelon – Dąbrowski Waga 70 kg: Szymon Klisz – Lutadores dział Tadeusz Chodaczek.
Opole
Waga +80 kg: Adam Janasik – Dąbrowski Waga 83 kg: Natan Jakuszewski – Luta- Sponsorzy nie zawiedli
Warto dodać, że z okazji 8 lat istnieKlub Bokserski „Super Kick”
dores Opole
Waga 82–87kg: Jakub Ostatkiewicz – Na- Waga 85 kg: Mateusz Szota – Lutadores nia Stowarzyszenia Azjatyckich Sztuk i
Opole
jemnik Gliwice
Sportów Walki „KOU BU KAI” Opole
Waga 100 kg: Mateusz Szargut – Najem- Waga 88 kg: Mariusz Birecki – Akademia oraz 30. rocznicy powstania pierwszej
nik Gliwice
Walki Lewin Brzeski
sekcji ju-jitsu w Opolu (1984–2014) jego
Waga 100 kg: Damian Laszuk – Akade- wiceprezes ds. organizacyjnych Zdzisław
W BJJ Lutadores najlepszy
mia Walki Lewin Brzeski
Łukaszuk oraz Tadeusz Chodaczek naJeżeli chodzi o drużynową rywalizagrodzili najlepszych zawodników, gości
cję w brazylijskim ju-jitsu, tym razem
Łącznie – podsumowując walki w oraz sponsorów za pomoc rzeczową i
najlepszym klubem okazał się opolski stójce i brazylijskim ju-jitsu – pierwsze finansową na rzecz rozwoju StowarzyLutadores, którego zawodnicy wygrali miejsce zajęła Akademia Walki Lewin szenia honorowymi dyplomami z Indii
trzy kategorie wagowe na 6 i wyprze- Brzeski, przed Najemnikiem Gliwice i i Nepalu. Michał Chodaczek otrzymał
dził Akademię Walki Lewin Brzeski, Dąbrowskim Klubem Bokserskim „Su- japoński miecz „KATANA” za zdobycie
której reprezentanci okazali się najlepsi per Kick”.
dla tego klubu 30 medali i pucharów w
w dwóch kategoriach, oraz Najemnika
zawodach krajowych i zagranicznych.
Gliwice (jedno zwycięstwo). Dobrze w Egzaminy na stopnie dan
Na uwagę zasługuje też fakt, że wśród
brazylijskim ju-jitsu spisali się też reprePo nagrodzeniu medalami, pucharami głównych sponsorów turnieju znaleźli
zentanci KOU BU KAI Opole, którzy i dyplomami najlepszych zawodników się m.in.: poseł MN Ryszard Galla, przepomimo niezwykle silnej konkurencji odbyły się egzaminy mistrzowskie na wodniczący TSKN na Śląsku Opolskim
zdołali wywalczyć dwa medale – oba stopnie dan, które odbywają się raz na Norbert Rasch i starosta opolski (MN)
srebrne. W wadze do 85 kg zdobył go 3–5 lat. Trwały, bagatela, 6 godzin, w Henryk Lakwa.
Krzysztof Świerc
Mateusz Olech, a w kategorii do 88 kg trakcie, których zdający musieli wykazać
zuziehen. Leider verspielte ZAKSA diese
Chance, indem sie Resovia zwei Mal,
entsprechend mit 2:3 und 1:3 unterlag.
In diesem Fall muss in dem DreiSiege-Wettkampf eine fünfte Begegnung
über den Einzug ins Finale entscheiden.
Da Resovia nach der Hauptphase der
PlusLiga einen höheren Tabellenplatz als
ZAKSA belegte, wird diese in Rzeszów
ausgetragen. Sind die Gastgeber unter
diesen Vorzeichen somit der Favorit?
Im Hinblick auf den Heimvorteil schon.
Man darf aber nicht vergessen, dass die
Kandrziner ihre ersten beiden Halbfinalsiege über den Titelverteidiger gerade
auswärts erreichen konnten. Sie sind
also nicht chancenlos.
Foto: Sławomir Tromsa
untersagt.
Deschowitz in Form
Super Kick bił najdotkliwiej
W rywalizacji nazywanej potocznie
stójką najlepsi okazali się kick-bokserzy
z Dąbrowskiego Klubu Bokserskiego
„Super Kick”, którzy w klasyfikacji łącznej zgromadzili 17 pkt i o trzy wyprzedzili Akademię Walki Lewin Brzeski
oraz o pięć Najemnika Gliwice. Będąc
przy walkach kickbokserskich i Najemniku Gliwice, na szczególną uwagę
zasługuje udział w kategorii do 52 kg
Gabrieli Bińkowskiej, która jako jedyna
kobieta zdecydowała się na start w kategorii mężczyzn i... wywalczyła srebrny
medal! Na waleczną gliwiczankę sposób
znalazł dopiero w finale Maciej Gądek
z Dąbrowskiego Klubu Bokserskiego
„Super Kick”, którego fighterzy triumfowali w 5 kategoriach wagowych na 9!
Czterema pozostałymi podzielili się: Najemnik Gliwice (dwa złote medale) i po
jednym – Rudzki Tomodachi Wrocław
oraz KOU BU KAI Opole, dla którego
złoty krążek wywalczył w kategorii do
62 kg utalentowany Łukasz Olech. Warto podkreślić, że krok od wywalczenia
złota był też jego starszy, bardziej utytułowany i równie utalentowany brat
Mateusz, który dopiero w finale uległ
Krystianowi Pelonowi z Dąbrowskiego
Klubu Bokserskiego „Super Kick”. Z kolei brązowy krążek dla teamu z Opola
stał się udziałem Michała Wasińskiego.
Der abstiegsgefährdete FußballZweitligist Ruch Deschowitz drückt
weiter aufs Tempo. Am vergangenen 24.
Spieltag setzte sich das Team vor heimischen Publikum mit 3:0 gegen den
favorisierten Górnik Waldenburg durch.
Damit bleiben die Deschowitzer nun
schon seit sechs Spieltagen ungeschlagen. Einen Punkt verbuchte indes der
MKS Kreuzburg mit einem 1:1 zuhause
gegen Raków Tschenstochau. Mit einem
identischen Ergebnis endete die Begegnung zwischen der gastgebenden Polonia
Beuthen und Ostrovia Ostrowo, während
Rozwój Kattowitz im eigenen Stadion
Błękitni Stargard mit 2:0 bezwang.
Weitere Ergebnisse: KS Polkwitz vs.
Odra Oppeln 0:3 (kampflos), Gryf Neustadt (Pommern) vs. UKP Grünberg
4:1, Chrobry Glogau vs. Warta Posen
0:0, Calisia Kalisch vs. Zagłębie Sosnowitz 0:0, Bytovia Bütow vs. Jarota Jarotschin 0:1. In der Tabelle führt Chrobry
Glogau mit 45 Punkten, drei Punkte vor
Bytovia Bütow (die beiden erstplatzierten Teams ziehen in die 1. Liga ein) und
fünf Zähler vor Zagłębie Sosnowitz und
Górnik Waldenburg. Ruch Deschowitz
ist Elfter mit 32 Punkten, MKS Kreuzburg hat einen Punkt weniger und belegt
den 12. Platz, Odra Oppeln ist 13. mit
30 Zählern. Schlusslicht (18. Platz) mit
17 Punkten ist der Liga-Aussteiger KS
Polkwitz.
Krzysztof Świerc
Zwycięzcy walk finałowych w kick-boxingu
Waga 52 kg: Maciej Gądek – Dąbrowski
Waga 62 kg: Łukasz Olech – KOU BU
KAI Opole
Kulturystyka: Pierwszy niemiecki triumfator
Schwarzenegger ukoronował Wolfa!
odbywa się pod nazwą „Arnold Sports 2001 roku Ronnie Coleman (8-krotny wpisując się do annałów niemieckiej tu, ramion czy ud; jedyny słabszy punkt
Nazwisko
ArnoldaDiese
Schwarzeneggera
LARES:
Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Vervielfältigung
ist strengstens
Festival”,
jednak
nadal głównym
daniem
Mr. Olympia)
jako pierwszy wJegliche
jednym kulturystyki
jako pierwszy zwycięzca
stanowiły łydkiuntersagt.
– to pojedyncza bariera
weszło do świata show-biznesu jako
synonim sukcesu, zarówno w branży
sportowej, jak i filmowej, czasowo
pojawiło się również na świeczniku
amerykańskiej polityki.
imprezy pozostaje kulturystyczna rywalizacja zawodowców, najbardziej
prestiżowa po zawodach Mr. Olympia.
1 marca do listy zwycięzców został dopisany pierwszy niemiecki reprezentant
– Dennis Wolf, osobiście uhonorowany
przez legendarnego „Arniego”.
sezonie ustrzelił dublet, wygrywając
obie najważniejsze imprezy. Jego wyczyn w 2008 roku powtórzył Jackson.
Mamy także naszą regionalną wisienkę
– w 1996 r. urodzony w Opolu Roland
Cziurlok osiągnął 7. lokatę. Pierwszym
niemieckim reprezentantem na podium
zawodów Arnolda był w 2003 r. szokujący ogromną masą mięśniową „Kolos
z Darmstadt” – Markus Ruhl (3. miejsce). Musiało minąć 8 lat, by kolejną
wielką kartę niemieckiej kulturystyki
zawodowej zapisał Dennis Wolf. W latach 2011–2012 zajmował 2. miejsce za
Amerykaninem Branchem Warrenem.
W 2013 roku odniósł życiowy sukces
na miarę 3. lokaty w Mr. Olympia. W
2014 r. wszedł na jeszcze wyższy poziom,
zawodów Arnolda, przy tym pobił nie
tylko swego ostatniego prześladowcę –
Warrena (6. m.), ale zdystansował również na pozycjach 2. i 4. takich atletów
jak Shawn Rhoden (Mr. Olympia 2012
– 3. m., 2014 – 4. m.) czy Victor Martinez (czempion ASC 2007, wicemistrz
„olimpijski” 2007).
zaporowa do sięgnięcia po pierwszy tytuł
Mr. Olympia przez niemieckiego zawodnika. Szanse na pokonanie faworytów
o perfekcyjnych sylwetkach w osobach
triumfatora z lat 2011–2013 Phila Heatha
oraz jego najgroźniejszego konkurenta
z poprzednich dwóch sezonów – Kaia
Greene’a, ograniczają się do grona „wybranych”, na czele których stoi właśnie
Wolf. Czy 35-letni kulturysta będzie w
stanie wystarczająco poprawić najsłabsze
ogniwo swojej genetyki i dostanie się na
nieosiągalny dotąd poziom dla rodzimych „władców muskułów”, przekonamy
się 21 września bieżącego roku, podczas
kolejnej edycji czempionatu globu, znanej jako Mr. Olympia.
Witold Wolak
sind zwycięzca
lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Inauguracyjny
WLARES: Diese Materialien
tym artykule interesuje nas jednak wyłącznie strona sportowa
dokonań „Terminatora”, który z czasem
nie tylko nie zapomniał o swoich korzeniach, ale w 1989 roku zorganizował
zawody Arnold Schwarzenegger Classic,
rozgrywane odtąd corocznie w Columbus, amerykańskiej stolicy stanu Ohio.
W obecnej chwili impreza rozwinęła
się do udziału kilkudziesięciu dyscyplin
w wersji zawodowej oraz amatorskiej i
Wielokrotnymi mistrzami ASC zostali: Flex Wheeler (1993, 1997, 1998,
2000); Dexter Jackson (2005, 2006, 2008,
2013); a także jeden z najbardziej utytułowanych zawodników w historii tej
dyscypliny – Jay Cutler (2002–2004) –
również 4-krotny Mr. Olympia (2006,
2007, 2009, 2010) i 6-krotny wicemistrz
z lat 2001, 2003–2005, 2008, 2011. W
O krok od spełnienia
Finansowy sukces premiowany kwotą
130 tys. dolarów oznaczał największą
kasę w jego karierze, przebijającą dotychczasowe uposażenie za 3. m. na Olimpii
2013 – 80 tys. Podczas ASC 2014 jego
sylwetka budziła grozę: idealna masa,
rzeźba i proporcje, do tego imponował
monstrualnymi rozmiarami klaty, grzbie-
bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.19
16/1150 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
Nr.
SportSport Bundesliga: 30. seria spotkań
Dortmund zmiażdżył mistrza
walka o prawo gry w Lidze Europy, do
Szlagierem minionej kolejki była konfrontacja dwóch najlepszych obecnie
której zdecydowanym krokiem wkroi w minionym sezonie teamów w Niemczech – Bayernu München z Borussią
czyć chce Mainz 05, które w minionej
Dortmund. Na swoją korzyść nieoczekiwanie rozstrzygnęli ją podopieczni
kolejce bez problemów „zbiło” u siebie
LARES:
Niniejszy
materiał
służy
Bremen 3-0 i do trzech przedłużyło serię
Jürgena Kloppa, którzy
rozbili
Bawarczyków
na Allianz
Arenawyłącznie
aż 3-0,
bez porażki z Werderem. Zwycięstwo
rewanżując
się
rywalom
za
jesienną
porażkę
u
siebie...
0-3.
untersagt.
ekipy z Moguncji
jest tym cenniejsze, że
T
o druga porażka FCB w tym sezonie,
do tego druga z rzędu i 3. kolejny
mecz o punkty BL bez wygranej! Po
raz ostatni monachijczycy zwyciężyli
25 marca (3-1 z Herthą), kiedy to zapewnili sobie mistrzostwo Niemiec.
Dodatkowo Bayern stracił w meczu
reprezentacyjnego bramkarza Neuera,
który ze względu na kontuzję łydki po
przerwie został zmieniony, a do tego w
ostatnich sekundach meczu defensor
FCB Rafinha za uderzenie Mkhitaryana
ujrzał czerwoną kartkę.
przegrał (0-2) jej najgroźniejszy konkurent w wyścigu do LE – Augsburg, który
na wyjeździe musiał uznać wyższość
Hoffenheim, ponosząc 4. porażkę w 6
ostatnich potyczkach. TSG z kolei do 5
przedłużyło serię bez porażki.
Krzysztof Świerc
popisał się kapitalnym uderzeniem z
rzutu wolnego. Warto dodać, że w 66.
min snajper miejscowych Huntelaar nie
wykorzystał rzutu karnego, jego strzał
obronił golkiper gości Trapp. Mimo to
„niebiescy” do 7 przedłużyli serię bez
ligowej porażki, odnosząc z Eintrachtem
pierwsze zwycięstwo od 12.03.2011 r.
M’gladbach zatrzymane
Nie udało się utrzymać 4. lokaty w
tabeli, gwarantującej baraże o LM, Borussii M’gladbach, która zremisowała u
siebie z broniącym się przed spadkiem
VfB Stuttgart 1-1. Goście już od 12. min
po trafieniu Didavi prowadzili 1-0, a następnie seriami marnowali 100-procentowe sytuacje bramkowe. Zemściło się
to na VfB 60 sek. przed końcem meczu,
kiedy to Arango wyrównał. Dla „źrebiąt”
to pierwszy remis od 7 kolejek, a dla VfB
od 5 spotkań.
Stratę dwóch oczek przez M’gladbach wykorzystały mierzące w LM VfL
Wolfsburg i Bayer Leverkusen. Pierwsi
rozbili u siebie walczące o utrzymanie
się w BL Nürnberg 4-1. Początek meczu
nie wskazywał na tak łatwy mecz dla
„wilków”, które już od 8. min po strzale
Feulnera przegrywały 0-1, ale już 11 min
później Olic wyrównał, a po kolejnych
180 sek. Perisic wyprowadził miejscowych na prowadzenie. Rozpędzone
„volkswageny” nie zamierzały jednak
zwalniać, nadal przeważały i w 69. min
po uderzeniu Malandy prowadziły już
3-1, a na 8 min przed końcem spotkania
Perisic ustalił wynik potyczki na 4-1. Dla
Franków to 3. porażka z rzędu i 7. w 8
ostatnich meczach, a Wolfsburg wygrał z
Frankami pierwszy raz od 17.03.2012 r.
Dokumentacja kolejki

Schalke 04 – Frankfurt 2-0 (0-0)

M’gladbach – Stuttgart 1-1 (0-1)

Hannover – Hamburg 2-1 (1-0)

Wolfsburg – Nürnberg 4-1 (2-1)

Freiburg – Braunschweig 2-0 (1-0)

Mainz 05 – Bremen 3-0 (3-0)

München – Dortmund 0-3 (0-1)

Leverkusen – Hertha BSC 2-1 (2-1)

Hoffenheim – Augsburg 2-0 (2-0)
Marco Reus był „architektem” zwycięstwa Borussii Dortmund w Muenchen z Bayernem. Zdobył drugą bramkę
dopierwszą.
czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
i wypracował
ilość
strzałów oddanych na bramkę
–
Leverkusen wygrał Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
31-5! Hannover już w 9. min po strzale
Perfekcyjne kontry
Co zatem wpłynęło na słabą postawę
Bayernu w tak prestiżowym meczu? Zapewne najszybciej w historii BL zdobyty
mistrzowski tytuł i wywalczenie trzy dni
wcześniej awansu do półfinału LM przez
wyeliminowanie Manchesteru United,
ale mimo wszystko taka klęska, i to u
siebie, z największym rywalem na krajowym podwórku to wstyd. Szczególnie
rażąca w grze FCB była nieskuteczność,
bo optycznie ekipa Pepa Gurdioli przeważała (71 procent posiadania piłki i
16-9 w strzałach na bramkę), ale grała
nieskutecznie. Nie radziła sobie też z
perfekcyjnie przeprowadzanymi kontrami BVB, po których do siatki gospodarzy trafiali: Mkhitaryan (20.), Reus
(49.) i Hoffmann (56.) – i 5. z rzędu
mecz Dortmundu bez ligowej porażki
stał się faktem.
Rywalizujące z Borussią Dortmund
o tytuł wicemistrza Niemiec FC Schalke 04 zgodnie z przewidywaniami zasłużenie pokonało u siebie Eintracht
Frankfurt 2-0, po trafieniach Meyera
w 59. min i Farfana w 91. min, który
Foto: Michael Kranewitter/wikipedia
z Herthą BSC 2-1
i powrócił na czwartą
lokatę w tabeli.
Priba prowadził 1-0, ale brak skuteczności i pech (słupek) sprawił, że następne
bramki dla gospodarzy długo nie padały.
Ba... 3 min po przerwie uderzeniem z
rzutu wolnego Calhanoglu wyrównał.
Jednak na 4 min przed końcem meczu
sprawiedliwości stało się zadość – Ya
Konan zdobył dla ekipy Tayfuna Korkuta zwycięskiego gola, przerywając
tym samym jej serię 4 porażek z rzędu i
przybliżając do pozostania w BL, a HSV
nadal drży o byt.
Inny reprezentant Dolnej Saksonii,
outsider tabeli Eintracht Braunschweig
uległ we Freiburgu 0-2. To 4. wygrana
Badeńczyków w 6 ostatnich meczach
(1 porażka), co zwiększa ich szanse na
pozostanie w BL. Eintracht natomiast
uległ pierwszy raz od 3 spotkań i na
wygraną z SCF, licząc PN, BL i 2.BL,
czeka już od 11.02.1981 r.
W cieniu rywalizacji o awans do Ligi
Mistrzów i utrzymania się w BL trwa
Tabela
1.München..............30.........78........ 82-20
2.Dortmund............30.........61........ 67-32
3. Schalke 04............30.........58........ 56-38
4.Leverkusen...........30.........51........ 50-37
5.Wolfsburg............30.........50........ 53-45
6.M’gladbach..........30.........49........ 52-35
7. Mainz 05..............30.........47........ 44-45
8.Augsburg.............30.........42........ 41-45
9.Hoffenheim..........30.........40........ 66-63
10. Hertha BSC...........30.........37........ 38-42
11.Frankfurt..............30.........35........ 37-50
12. Bremen................30.........33........ 34-58
13. Hannover.............30.........32........ 38-55
14.Freiburg...............30.........32........ 35-52
15. Stuttgart..............30.........28........ 45-58
16. Hamburg..............30.........27........ 46-62
17. Nürnberg.............30.........26........ 35-58
18. Braunschweig......30.........25........ 28-52
Leverkusen z kolei, wygrywając zaLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
bereitgestellt.
służenie
z Herthą BSC 2-1, powróciło
na czwartą lokatę w tabeli. Tymczasem
berlińczycy od 8 kolejek czekają na ligowe (w tym 6 porażek) zwycięstwo, a z
„aptekarzami” nie wygrali od 14.03.2009
r. i w praktyce stracili szanse na awans
do Ligi Europy.
Oddech ulgi w Hannoverze
bereitgestellt.
Podobnie
jak Nürnberg ważnyJegliche
mecz o
pozostanie w BL przegrał też Hamburg,
który uległ na terenie równie zagrożonego degradacją Hannoveru 1-2. Wygrana
Dolnosaksończyków, choć skromna,
była zasłużona, o czym świadczy choćby
LARES: Diese
2.Bundesliga:
30. Spieltag
Kaiserslautern siegt in der 97. Minute
vehementen
Angriff an, umPowielanie
zumindest Paderborn
schnell und gewann
zuletzt zabronione.
den SCP zuhause mit 3:0 ausgeknockt
LARES:
Niniejszy materiał służy wyłącznie
do czytania.
w jakikolwiek
sposób
Nach dem Sieg am
vergangenen
einen Punkt zu retten. Eine Minute vor in Ingolstadt mit 2:1. Damit rücken die und dürften daraus jetzt einen psychoSpieltag beim 1. FC Union Berlin
Ende bereitgestellt.
der Partie folgte der Ausgleich
Westfalen
ihrem erhofften ersten
logischen Vorteil
ableiten. Ob der Wille
Jegliche
Vervielfältigung
istAufstrengstens
untersagt.
scheint der Wiederaufstieg 1. FC
durch Kringe. In diesem Moment sah stieg in die Bundesliga wieder ein Stück des SCP zur Revanche am Gegner sich
es in dem Topspiel nach einem Remis näher. Zuerst hatten im Audi-Sportpark am Ende aber nicht als stärker erweist?
Köln in Deutschlands höchste Fußaus, doch der Schiedsrichter ließ auf- die Platzherren zum Sturm angesetzt,
Krzysztof Świerc
ball-Spielklasse fast sicher zu sein.
grund der vielen Fouls und häufigen und bereits in der 5. Minute brachte
Hart umkämpft bleiben derweil
Spielunterbrechungen noch fünf Mi- Morales den FCI in Führung. Die Gäste
Ergebnisse des Spieltags:
nuten weiterspielen.
ordneten nun aber rasch ihre Aktionen
noch die Plätze 2 und 3. Die Vize
FC Union – Köln 1:2 (1:1)
Bereits
in
der
ersten
Nachspielminute
im
Mittelfeld
und
gingen
zum
Angriff
LARES:
meisterschaft in der
ZweitenNiniejszy
Liga

St. Pauli – Kaiserslautern 2:3 (1:1)
sah Kaiserslauterns Innenverteidiger über. Das verschaffte ihnen neun Mi
Ingolstadt – Paderborn 1:2 (1:1)
garantiert einen direkten Einzug
Orban
die
rote
Karte
und
musste
den
nuten
vor
der
Pause
den
zwischenzeitDiese
Materialien
bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.

Fürth – Aue 2:1
(1:1)
in dieLARES:
Bundesliga,
der dritte
Platz
Platz verlassen. Doch trotz Unterzahl lichen Ausgleich (Bakalorz). Nach dem

Bielefeld – Karlsruhe 0:0
spielten
die
Gäste
weiter
aggressiv
auf
Seitenwechsel
beherrschten
die
Gäste
die Teilnahme an Playoffs.

Düsseldorf – Aalen 3:1 (1:0)
Sieg. Und da die Hausherren ihnen dabei nichts schuldig blieben, rechnete
der Unparteiische noch zwei weitere
Minuten hinzu. Diese erwiesen sich für
die „Roten Teufel” als segensreich: In
der 97. Minute erzielte Jenssen für sie
den Siegtreffer. Kaiserslautern gewann
Ruben Jenssen erzielte für den 1. FC Kaiserslautern das
damit erstmals seit drei Spieltagen –
Siegtor gegen FC St. Pauli ganze sieben Minuten nach
und gegen St. Pauli erstmals seit dem
der regulären Spielzeit!
Foto: Jarvin/Wikipedia
17. Oktober 2001. Nebenbei bleibt der
FCK nun schon seit sieben Spieltagen
Kaiserslautern gewann
ungeschlagen. Eine gute Gelegenheit,
nun erstmals seit drei
diese Serie zu verlängern, bietet sich der
Spieltagen – und gegen Mannschaft am kommenden Spieltag als
Gastgeber des auf Tabellenplatz 15 ranSt. Pauli erstmals seit
gierenden FSV Frankfurt, den man im
dem 17. Oktober 2001.
Herbst auswärts mit 4:0 vom Feld gefegt
hatte. Für St. Pauli geht es jetzt wiederum nach Cottbus zu einer Begegnung
mit dem Tabellenletzten FC Energie,
Halbzeit, übernahmen die Gäste aber der in der Hinrunde in Hamburg 0:3
allmählich die Initiative und verwan- verloren hatte.
delten in der 61. Minute ein zweites Tor,
Dramatische Schlussphase
diesmal durch Karl. Die Aufregung war Großer Schritt Paderborns
Nach der 1:2-Heimniederlage gegen
Nach dem Seitenwechsel stürmte damit allerdings noch nicht zu Ende:
St. Pauli erneut vor. Wie in der ersten Die Platzherren setzten nun zu einem Fortuna Düsseldorf erholte sich der SC
R
iesige Emotionen begleiteten am
vergangenen Spieltag das Duell in
Hamburg, wo der bis dahin viertplatzierte FC St. Pauli den Tabellensechsten 1. FC Kaiserslautern empfing. Beide
Teams zielen auf den dritten Tabellenrang ab. Eine Niederlage Lauterns in
dieser Partie hätte die „Roten Teufel”
endgültig aus dem Rennen um das Siegerpodest geworfen. Die im Hinterkopf
waren die Gäste in den ersten Spielminuten wie gelähmt, was die Mannschaft
von Trainer Roland Vrabec auch nutzte:
Nach einer deutlich überlegenen Viertelstunde führte St. Pauli mit 1:0 durch
den Kopfballtreffer von Verhoek. Der
Torverlust wirkte auf den FCK wie eine
kalte Dusche. Blitzschnell gingen die
Gäste nun zur Offensive über und erzielten in der 31. Minute den Ausgleich
per direkten Freistoßtreffer von Lakić.
weiterhin den Rasen und gewannen in
der 81. letztlich durch den Treffer von
Kachunga die Oberhand. Damit setzten
sie der bayrischen Serie von vier Spielen
ohne Niederlage ein Ende und feierten
zugleich ihren sechsten Sieg in den letzten zehn Spieltagen.
Sehr spannend verspricht deshalb die
am nächsten Spieltag folgende HeimPartie des momentan drittplatzieren
Paderborn mit den Tabellenzweiten
Greuther Fürth, der sich am letzten
Spieltag zuhause mit 2:1 gegen Aue
durchsetzen konnte. Der Gewinner
dieser Partie steht dann vor einer großen Chance auf den abschließenden
zweiten Tabellenplatz und damit auf
den direkten Einzug in die Bundesliga.
Dem Verlierer hingegen ist nicht einmal
der dritte Platz garantiert und er muss
an den drei dann bis zum Saisonende
verbleibenden Spieltagen noch Attacken der aufstiegsambitionierten Teams
standhalten. Ein Favorit des Treffens in
Paderborn ist allerdings schwer zu nennen. In der Hinrunde hatten die Franken

Frankfurt – Sandhausen 0:3 (0:2)

Bochum – Cottbus 2:1 (0:1)

Dresden – TSV 1860 M. 4:2 (4:1)
Tabelle:
1.Köln.....................30.........61.........45:16
2.Fürth....................30.........53.........53:34
untersagt.
3.Paderborn............30.........52.........55:45
4.Kaiserslautern......30.........47.........45:32
5. St. Pauli................30.........46.........41:39
6.Karlsruhe.............30.........45.........40:27
7.Sandhausen.........30.........44.........29:26
8. 1. FC Union...........30.........42.........44:39
9.Düsseldorf............30.........40.........32:40
10.TSV 1860 M..........30.........38.........31:38
11. Bochum...............30.........37.........27:34
12. Aue......................30.........37.........38:46
13. Aalen...................30.........37.........29:37
14.Ingolstadt............30.........36.........29:32
15.Frankfurt..............30.........34.........39:47
16. Dresden................30.........31.........32:42
17. Bielefeld...............30.........28.........32:53
18.Cottbus................30.........24.........33:47
20LARES:
Wochenblatt.pl AllerleiRóżności 18. – 24. April 2014
Roman Bensz z Zębowic lubi Niemcy za niemieckie samochody, które są jego zdaniem
Lubię LARES:
Niemcy
na całym
świecie. do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Niniejszyrozpoznawalne
materiał służy
wyłącznie
Sylvie untersagt.
LARES: Diese Materialiena pytanie
sind lediglich
Lesen
bereitgestellt.
Vervielfältigung
ist strengstens
„Dlaczego lubięzum
Niemcy”
samochodowych,
chodzi mi oJegliche
Merce- cieszą
się ogromną popularnością,
a
N
Romek odpowiada: – Lubię Niemcy za samochody. Niemcy najczęściej
kojarzone są z samochodami, takimi
markami jak Mercedes, BMW, Volkswagen, Audi, Porsche. Przypadkowy
przechodzień zapytany gdziekolwiek na
świecie „co najbardziej kojarzy mu się
z Niemcami?” odpowie, że niemieckie
samochody i obojętnie, czy to będzie
Nowa Zelandia czy Alaska, są to bez
wątpienia znaki rozpoznawalne.
Niemiecki przemysł samochodowy
jest największym producentem samochodów w Europie i trzecim największym producentem na świecie, za Chinami i USA. Niemieckie samochody
cieszą się dużym popytem na całym
świecie – zapewnia Romek. – O tym,
że są one dobre i niezawodne, nie trzeba
przekonywać nikogo. Niemcy dbają o
najdrobniejsze detale, a jakość wykonania to tzw. niemiecka precyzja. Co do
tego nie ma najmniejszej wątpliwości.
Lata ciężkiej pracy przynoszą pożądane
owoce, z czego mogą być dumni. Moim
zdaniem Niemcy to kolebka przemysłu
samochodowego na świecie. To tu zbudowano jeden z pierwszych pojazdów
desa – słynną markę ze słynnym logo.
Ogromny koncern, który ma swoje filie
pod każdą szerokością geograficzną,
obiekt pożądania oraz statusu społecznego! Polecam w Stuttgarcie odwiedziny
muzeum Mercedes-Benz.
Volkswagen to do drugi największy
producent samochodów na świecie. Kto
dziś nie pamięta słynnego „garbusa”,
kultowy wóz tej marki. Kolekcjonerzy
wydają do dziś dziesiątki tysięcy euro na
przeróżnych giełdach samochodowych.
Bawarską markę BMW trudno przeoczyć na ulicy z jej słynnym logiem. To
także jeden z tych samochodów, które
także duża konkurencja dla Mercedesa!
Warto także wspomnieć o Audi i Porsche, auta, które zrobiły oszałamiającą
karierę w ostatnich dwudziestu latach.
Przemysł samochodowy daje około
35% wszystkich miejsc pracy w Niemczech! A obroty wynoszą około 400 miliardów euro rocznie. Do tego dochodzi
także przemysł maszynowy, którego
obroty wynoszą około 300 miliardów
rocznie. Wydaje mi się, że obie te gałęzie przemysłu bardzo wiele wnoszą do
gospodarki narodowej.
Norbert Nieslony
I
ch bin echt froh, dass ich nicht
Silvie Meis bin. Klar, wer würde
nicht gern 50 Kilo wiegen, lange
blonde Haare und 300 Paar Schuhe
im Schrank haben? Wenn ich aber
so die Silvie-Schlagzeilen der letzten
Wochen lese, kann ich auf die
Schuhe locker verzichten: „Süchtig
nach Blitzlicht?“, „Erinnerungen an
Chemotherapie“, „Ihr traurigster
Geburtstag?“. „Dieses Lächeln kostet
sie viel Kraft“, „Ist auch ihre Nase
gemacht?“, „Riesenverluste mit Immobilien“. Die Liste geht noch weiter.
Nach dieser Lektüre weiß wohl
jeder: Das Leben von Sylvie Meis ist
unerträglich. An ihrem traurigsten
Geburtstag muss sie über Immobilienverluste gequält lächeln. Und alles,
was ihr bleibt, ist eine falsche Nase,
die Sucht nach Blitzlicht und Erinnerungen an Chemotherapie.
A. Durecka
A oto jeszcze kilka powodów do dumy z niemieckiej motoryzacji:
bereitgestellt.
Jeglichemarek:
Vervielfältigung
– Firma
VW jest właścicielem następujących
Audi, SEAT, Ducati, Scania iist
MANstrengstens untersagt.
oraz tych najbardziej prestiżowych: Bentley, Bugatti, Lamborghini i Porsche.
– Skonstruowany i produkowany przez VW silnik do Bugatti Veyron to jedyny
16-cylindrowy silnik do samochodu osobowego.
– Wszystkie trzy silniki spalinowe zostały wynalezione przez niemieckich inżynierów: 1. benzynowy (otto) – wynalazca N.A. Otto; 2. diesel – wynalazca R. Diesel;
3. silnik Wankla – wynalazca F. Vankel.
– Amerykański koncern Carbon Motors, jedyny na świecie producent pojazdów
tylko dla policji, zakupił w firmie BMW 250 3-litrowych silników Diesla w celu
wyposażenia w nie policyjnych samochodów.
Roman Bensz
lubi się przemieszczać
lub
LARES:
Diese– rowerem
Materialien
samochodem.
Źródło: N. Nieslony
Pinnwand
QQLeben zur Schau
gestellt: Werbe- QQ Geheimnisse gelüftet: TV-Sonnen- QQ Neu verliebt: Richard Lugner schwebt QQ Helene mit Miley: Bahnt sich da tat- QQ Tanja nackt: Bei „Let’s Dance” wirbelt
LARES:
Promi Verona Pooth findet nichts Schlimmes schein Sonya Kraus verrät ihre ganz privaten wieder auf Wolke Sieben! Nachdem es sich sächlich die musikalische Sensation des Jah- Tanja Szewczenko jeden Freitag in knappen
an der öffentlichen Zurschaustellung ihres Geheimnisse im Internet. Auch die Schönste mit seinem Kolibri (aka Bahati Venus, 27) res an? Bisher pflegt Helene Fischer ihr Image Kleidern übers Parkett. Jetzt zeigt die Eislauf-
Foto: Damian Kohl
Lebens. „Je öffentlicher du dich machst, desto unantastbarer bist du – sowohl für Kritiker
als auch für Paparazzi”, sagte Pooth der „Bunten” laut Vorabmeldung vom Mittwoch. Für
Pooth ist es deshalb nur folgerichtig, dass sie
derzeit in einer Dokuserie im Privatfernsehen
auch die beiden Söhne San Diego (10) und
Rocco (2) zeigt: „Ich will meine Kinder nicht
wie Wellensittiche unter der Decke verstecken,
wenn fremde Leute Fotos machen.” Die Kinder
sollten nicht das Gefühl haben, „dass mein
Beruf etwas Gefährliches oder Schlechtes ist”,
sagte Pooth.
Foto: Superbass/Wikipedia
als brave Schlager-Prinzessin. Doch wenn es
nach der „Atemlos”-Interpretin geht, steht sie
schon bald mit Skandalnudel Miley Cyrus auf
der Bühne! Die verruchte Twerking-Queen
und die brave Schlager-Prinzessin – es wäre
ein ungewöhnliches Duett. Trotzdem wäre
Helene Fischer, die gerade als „Echo”-Moderatorin Top-Quoten holte, einer Zusammenarbeit nicht abgeneigt. „Wenn die kommen
würde, würde ich das gern machen, klar! Das
wäre richtig cool, eine tolle Überraschung!”,
erklärte sie gegenüber „Bravo”.
Foto: http://www.actors-connection.de
Foto: http://www.hotsportsceleb.com
Foto: http://famousdude.com
Beauty, wie sexy ihr Body unter den Tanzkostümchen ist. Die Mutter einer dreijährigen
Tochter ließ sich nackt für die aktuelle Ausgabe des „Playboy” ablichten. Für Tanja Szewczenko ist es allerdings nicht das erste NacktShooting. Die ehemalige „Alles was
zählt”-Darstellerin posierte zuvor bereits
zweimal für das Herrenmagazin. Diesmal sind
die Bilder unter dem Motto „Cowgirl” entstanden. Tanja posiert ganz lässig mit Cowboyhut
und Stiefeln in der afrikanischen Steppe. „Ich
kann gut mit einem Schießeisen umgehen,
also das Zielen liegt mir offenbar”, verriet sie.
ist nämlich nicht perfekt. Online zeigt die
LARES: Niniejszy
materiał
służy
Moderatorin
u.a. wie sie
ihre Segel-Ohren
bändigt. Sie kittet sie am Kopf fest. Mit Kleber.
sindLauscher
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Ihren rechten
hat sie Dumbo
getauft.
ausgezwitschert
hat, ist dem Baulöwen
nun
„Wenn ich einen Zopf oder Dutt tragen muss,
dann lege ich mir das Ohr an.” Womit? „Mit
‚Mastix Extra’, ein Kleber aus dem Maskenbilder-Bedarf für 5 EUR.” , sagt die Moderatorin.
auf ihrem „Youtube-Channel”. Dort gibt’s jetzt
„Sonyas Secrets”.
ein Spatzi zugeflogen. Aus der neuen Dame
in seinem Leben macht er noch ein Geheimnis.
„Ich halte sie noch unter Verschluss”, meint
Richard Lugner im Gespräch mit BUNTE.de
und fügt hinzu: „Aber soviel kann ich verraten:
Ich bin sehr verliebt. Ich nenne sie Spatzi.”
adur
Werbung / Reklama
7629
Miejsce
Zakład
Pogrzebowy
na Twoją
przewozy
reklamę
zagraniczne
zwłok
LARES:
Diese
Materialien
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
77 4 538
486
Oferujemy:
tel. 602 376 845
Usługi
Pogrzebowe
7875
z całej Europy
Gogolin: tel. 77 466 62 60
Zdzieszowice: tel. 77 484 41 76
Krapkowice - Otmęt: tel. 77 446 60 66
www.konefal.plISO 9001
Sprowadzanie
zmarłych
z zagranicy
LARES: Diese
Załatwianie formalności
Opieka nad grobami
1765
Machnik N.
Ozimek, Schodnia Nowa,
www.machnik.ozimek.pl
Tel./fax: (077) 46−52−456
WOCHENBLATT.pl
7916
http://www.facebook.com/wochenblattpl
untersagt.
WOCHENBLATT.pl
Impressum / Stopka redakcyjna
Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung
des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie
des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich.
Redaktionsanschrift: ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole, E-Mail: sw@
wochenblatt.pl. Chefredakteur: Till Scholtz-Knobloch, Redaktion: Anna
Durecka: „UNIversum“, „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“,
„Wirtschaft“; Juliane Preiß (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“; Klaudia
Kandzia: „Kirche und Gesellschaft”, „UNIversum”. Übersetzung: Andrzej
Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korrektur: Manfred Prediger, Krzysztof
Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela Mokrzycka, sw@wochenblatt.
pl. Vertrieb, Marketing: Agnieszka Szotka, [email protected].
Adres redakcji: ul. Powstańców Śląskich 25, 45-086 Opole, e-mail:
[email protected]. Redaktor naczelny: Till Scholtz-Knobloch. Redakcja:
Anna Durecka – „UNIversum”, „Śląsk”, „Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”,
„Gospodarka”; Juliane Preiß (dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”;
Klaudia Kandzia – „Kościół i społeczeństwo”, „UNIversum”. Tłumaczenia:
Andrzej Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korekta: Manfred Prediger, Krzysztof
Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Mokrzycka, [email protected]. Sprzedaż, marketing: Agnieszka Szotka, [email protected].
Homepage: www.wochenblatt.pl, Onlineredakteur: Juliane Preiß
Strona internetowa: www.wochenblatt.pl, redaktor: Juliane Preiß
Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki „Pro Futura“ Sp. z o.o.,
ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole. Nr indeksu 368202.
Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, 30 1090 2242 0000
0005 7800 0577
Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko
Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL30 1090
2242 0000 0005 7800 0577 SWIFT Code WBKPPLPP.
Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska
Nakład/Auflage: 5850
Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die
Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen.
Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie
prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie zamówionych nie
zwracamy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń.
Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji
i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą)
Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec.
Kontakt: Biuro redakcji/Redaktionsbüro: tel./faks +48 77 45 46 556
Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA,
Ruch SA, www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00

Show publication content!

Transcription

Similar documents

Palast-Parkkomplex

15.07.2008 - Oberschlesien eine Region in Europa Portal

Dr. Ewald Stefan Pollok - Polen ändern schlesische Namen

Zeszyt 21 - Eichendorff.pl

ma Center Germany - Seminarzentrum Hof Herrenberg eV im

„Polacy”

Poszukujemy