2006 Geschäftsbericht sprawozdanie z działalności
Transcription
2006 Geschäftsbericht sprawozdanie z działalności
| 1 2006 Geschäftsbericht Sprawozdanie z działalności des Deutsch-Polnischen Jugendwerks Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży | 3 2 | Inhaltsverzeichnis 1. Bericht der Geschäftsführung 4 1. Sprawozdanie zarządu 5 2. Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW 8 2. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji 9 2.1 Jubiläumskonferenzen 2006 2.2 Weitere Eigenveranstaltungen 3. Förderbereich 8 2.1 Konferencje jubileuszowe 2006 14 2.2 Inne programy własne 54 3. Referaty wspierania 9 15 55 3.1 Schul- und Sportaustausch 54 3.1 Szkolna i sportowa wymiana młodzieży 55 3.2 Außerschulischer Jugendaustausch 62 3.2 Pozaszkolna wymiana młodzieży 63 4. Öffentlichkeitsarbeit und Akquirierung von Drittmitteln 68 4. Public relations i pozyskiwanie środków sponsorskich 69 4.1 Medienarbeit 68 4.1 Współpraca z mediami 69 4.2 Drittmittel 72 4.2 Środki sponsorskie 73 5. Publikationen und Medien 76 5. Publikacje i media 77 6. Gremien 82 6. Gremia 83 7. Anhang 86 7. Suplement 86 7.1 Sammelstatistik 2006 86 7.1 Statystyka zbiorcza 2006 86 7.2 Statistik – Übersicht 1993 – 2006 87 7.2 Statystyka – przegląd 1993 – 2006 87 SPIS TREŚCI Sprawozdanie zarządu | 5 4 | Bericht der Geschäftsführung Das Jahr 2006 war für das Deutsch-Polnische Jugendwerk (DPJW) ein ganz besonderes, konnte es doch sein 15-jähriges Jubiläum feiern. Die Anfänge des DPJW gehen auf die Zeit der politischen Wende in Europa zurück. Für eine Verbesserung der durch die schwierige gemeinsame Geschichte belasteten Beziehungen zwischen Deutschland und Polen setzte man die Hoffnung auf die junge Generation. Der 17. Juni 1991, an dem das Abkommen über das Deutsch-Polnische Jugendwerk zusammen mit dem Vertrag über gute Nachbarschaft und freundschaftliche Zusammenarbeit von den Regierungen der Bundesrepublik Deutschland und der Republik Polen unterschrieben wurde, ist das Gründungsdatum des Deutsch-Polnischen Jugendwerks. In seinem Text heißt es: Das Jugendwerk hat „die Aufgabe, das gegenseitige Kennenlernen, das gegenseitige Verstehen und das enge Zusammenwirken der Jugend Deutschlands und Polens in jeder Weise zu fördern. Es hat zur Erfüllung dieser Aufgabe die Jugendbegegnung und den Jugendaustausch anzuregen und durch Bereitstellung von Mitteln sowie durch Information und Beratung zu unterstützen.“ (Art. 2). 1993 nahmen die beiden Büros des DPJW in Warschau und Potsdam ihre Arbeit auf. Die Gründung des DPJW als binationale Einrichtung spiegelt sich auch in seinen Arbeits- und Organisationsstrukturen wider. In seinem Aufsichtsgremium, dem Deutsch-Polnischen Jugendrat, in der Geschäftsführung und in beiden Büros arbeiten Deutsche und Polen gleichberechtigt zusammen. 1. Bericht der Geschäftsführung Das DPJW war und ist die erste und bislang einzige binationale Organisation in Polen. Die Kultur und der Charakter des DPJW werden gemeinsam durch die Geschäftsführung, die MitarbeiterInnen und die Partnerorganisationen gestaltet. In den Anfangsjahren ging es vor allem darum, der Organisation ein Gesicht zu geben und die Grundsätze Partnerschaft und Subsidiarität in der deutsch-polnischen Jugendzusammenarbeit zu verankern. Das DPJW positionierte sich im Jugendhilfebereich beider Länder und gestaltet diesen seit seiner Gründung mit. Gerade in Polen war dies zudem mit einem Aufbau von Strukturen in der deutsch-polnischen Jugendzusammenarbeit verbunden. Die Arbeit des DPJW in den ersten Jahren und die damit einhergehende finanzielle Absicherung von Austauschprojekten verschafften dem deutsch-polnischen Jugendaustausch entscheidenden Auftrieb und förderten die kontinuierliche Zusammenarbeit zwischen deutschen und polnischen Organisationen. Die Erweiterung der Europäischen Union war eines der Themen, das das DPJW seit Ende der 90er Jahre beschäftigte. Das Engagement für Toleranz und die Übernahme von gesellschaftlicher Verantwortung der Jugendlichen in beiden Ländern standen dabei im Vordergrund. Aus Anlass des Beitritts Polens zur Europäischen Union am 1. Mai 2004 rief das DPJW das Projekt „Europäischer Frühling“ ins Leben, das die ganze Vielfalt der Tätigkeiten des DPJW zeigte und den Schwerpunkt auf den regionalen Aspekt legte. Um einer Entwicklung vorzubeugen, mit der Integration Polens die Teilung Europas weiter nach Osten zu verschieben, intensivierte das DPJW seine Initiativen in der Zusammenarbeit mit den östlichen Nachbarländern Polens. Bei den vom DPJW geförderten trilateralen Programmen ist der Dla Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży (PNWM) rok 2006 był rokiem szczególnym, ponieważ obchodziła jubileusz 15-lecia swego powstania. Początki PNWM sięgają okresu zmian politycznych w Europie. W celu poprawy stosunków między Polską a Niemcami, obciążonych zaszłościami wspólnej trudnej historii, postawiono na młode pokolenie. Dzień 17 czerwca 1991 roku, kiedy rządy Republiki Federalnej Niemiec i Rzeczypospolitej Polskiej podpisały „Umowę o polsko-niemieckiej współpracy młodzieży“ razem z „Traktatem o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy“, jest datą powstania Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży. Tekst umowy stanowi, że PNWM ma za zadanie „wspieranie wszelkimi sposobami wzajemnego poznania i zrozumienia oraz ścisłej współpracy młodzieży Polski i Niemiec. W celu wypełnienia tego zadania Organizacja winna inicjować spotkania i wymianę młodzieży oraz wspierać ją poprzez udostępnianie środków i prowadzenie działalności informacyjnej i doradczej“ (art. 2). Oba biura PNWM w Warszawie i Poczdamie podjęły pracę w 1993 r. Utworzenie PNWM jako organizacji dwunarodowej odzwierciedla się również w jej strukturach roboczych i organizacyjnych. W jej gremium nadzorczym, Polsko-Niemieckiej Radzie Młodzieży, w zarządzie PNWM oraz w obu biurach Polacy i Niemcy pracują na równoprawnych zasadach. PNWM była i jest pierwszą, i jak na razie jedyną, dwunarodową organizacją w Polsce. Kulturę i charakter PNWM wspólnie kształtują zarząd, pracownicy oraz organizacje partnerskie. W początkowych latach działalności chodziło przede wszystkim o nadanie Organizacji określonego oblicza i zakotwiczenie w polsko-niemieckiej współpracy młodzieży zasad partnerstwa i subsydiarności. PNWM zajęła określoną pozycję wśród instytucji wspierających i działających na rzecz młodzieży obu krajów, dzięki czemu współtworzy to środowisko od chwili swego powstania. Szczególnie w Polsce wiązało się to z tworzeniem struktur zajmujących się wymianą młodzieży. Praca PNWM w pierwszych latach jej istnienia i wynikające z tego zabezpieczenie finansowe projektów spotkań były dla wymiany młodzieży znaczącą siłą napędową, wspierającą trwałą współpracę między organizacjami polskimi i niemieckimi. Rozszerzenie Unii Europejskiej było jednym z zagadnień, którymi PNWM zajmowała się od końca lat dziewięćdziesiątych. Zaangażowanie na rzecz tolerancji i przejęcie obywatelskiej odpowiedzialności przez młodzież w obu krajach stanowiły w tym zakresie sprawy pierwszoplanowe. Z okazji przystąpienia w dniu 1 maja 2004 roku Polski do Unii Europejskiej PNWM przeprowadziła projekt„Wiosna Europejska”, który pokazywał całą różnorodność aktywności PNWM i kładł zasadniczy nacisk na aspekt regionalny całego przedsięwzięcia. Po przystąpieniu Polski do struktur europejskich PNWM zintensyfikowała swe inicjatywy zapobiegające izolacji wschodnich sąsiadów Polski, znajdujących się poza granicami UE. We wspieranych przez PNWM programach trójstronnych od kilku lat obok wymiany z Czechami i Francją najsilniej reprezentowana jest wymiana młodzieży z Ukrainą. 1. Sprawozdanie zarządu Jednym z głównych zakresów działalności, którym PNWM zajmuje się już od kilku lat i który posiada wciąż rosnące znaczenie, jest tworzenie i umacnianie sieci współpracy oraz zapewnienie jakości w wymianie młodzieżowej. Oprócz forów na temat współpracy transgranicznej i giełd partnerskich PNWM oferu- Sprawozdanie zarządu | 7 6 | Bericht der Geschäftsführung Jugendaustausch mit der Ukraine – neben dem Austausch mit Tschechien und Frankreich – seit einigen Jahren am stärksten vertreten. Ein Arbeitsschwerpunkt, den das DPJW schon einige Jahre verfolgt und der gleich bleibende Bedeutung hat, ist die Vernetzung und Qualitätssicherung im deutsch-polnischen Jugendaustausch. Neben Foren zur grenzüberschreitenden Zusammenarbeit und Partnerbörsen bietet das DPJW Fortbildungen zur Qualifizierung von MultiplikatorInnen an. Das Angebot ist vielfältig: Sprachkurse, Methodenworkshops, thematische Seminare, aber auch eine eigene Trainerschulung, die Fachkräfte für die Begleitung deutsch-polnischer Jugendbegegnungen qualifiziert. Begleitet werden die Schulungsangebote des DPJW durch Handbücher und Publikationen, die bei der Vorbereitung und Durchführung von deutsch-polnischen Jugendbegegnungen behilflich sind. Bilanz in Zahlen und Inhalten Die Bilanz der ersten 15 Jahre des DPJW stellt sich in Zahlen wie folgt dar: Dank dem DPJW haben 35.000 Begegnungen stattgefunden, bei denen sich 1.500.000 junge Deutsche und Polen getroffen haben. Die Millionengrenze wurde im Jahr 2003 überschritten. Waren es 1993 noch 46.400 Teilnehmer, die vom DPJW gefördert wurden, sind es inzwischen pro Jahr 160.000. Die Zahl der jährlichen Maßnahmen ist in dieser Zeit von 1.646 auf über 4.000 gestiegen. Die Regierungsbeiträge sind von 3,2 Millionen Euro auf 9,2 Millionen Euro angewachsen. Hinter diesen Zahlen verbirgt sich aber etwas viel Wichtigeres: Eine lebendige Vielfalt an Begegnungen, Jugendliche, die sich kennen lernen, das andere Land erleben, sich näher kommen und ganz nebenbei erfahren, dass diese Polen oder diese Deutschen gar nicht so anders sind: dass sie die gleichen Probleme haben mit den Eltern, mit der Schule, dass sie die gleiche Musik hören, die gleichen Klamotten tragen und überhaupt einfach okay sind. Und damit machen sie genau das, was das DPJW erreichen will: Sie bauen, ohne es zu merken, Vorurteile ab, lassen schlechte Beziehungen gar nicht erst entstehen und gehen angstfrei und freundschaftlich miteinander um. Die Themen der Programme sind vielfältig: Schulen und Vereine organisieren Begegnungen mit ökologischen, historischen und politischen Inhalten. Sportbegegnungen werden genauso gefördert wie künstlerische oder musikalische Workshops. Mit Hilfe des DPJW treffen sich Schulklassen, PfadfinderInnen, Sportvereine, Jugendfeuerwehren, junge JournalistInnen, KünstlerInnen, Chöre und konfessionelle Gruppen. Die Jugendlichen besuchen sich gegenseitig, reisen gemeinsam oder treffen sich an einem Ort in Deutschland oder Polen. Das DPJW lebt vom Engagement seiner Partner. Eine wichtige Rolle spielen die Zentralstellen des DPJW, die in seinem Auftrag nicht nur kompetente Ansprechpartner für Antragsteller aus der Region oder bestimmter Verbände sind. In Zusammenarbeit mit dem DPJW realisieren sie Programme und entwickeln Initiativen zur Stärkung des deutsch-polnischen Jugendaustauschs. Dieser lebt vor allem durch das – oftmals ehrenamtliche – Engagement zahlreicher Aktiver in Schulen, Vereinen und Organisationen. Zusammen mit ihren Partnern aus dem anderen Land planen sie Programme und Begegnungen für Jugendliche aus Deutschland und Polen, kümmern sich um die Organisation, um die Durchführung und nicht zuletzt um die nötige Finanzierung. In den 15 Jahren seines Bestehens ist die DPJW-Familie beständig gewachsen. Manche Partner waren von Anfang an dabei und haben sich zusammen mit dem DPJW verändert. Für Motivation und neue Ideen sorgen die neuen Familienmitglieder, die jedes Jahr hinzukommen. Viele von ihnen sind als TeilnehmerInnen an deutsch-polnischen Jugendbegegnungen in die Familie hineingewachsen und sind heute als LehrerIn oder TeamerIn weiterhin aktiv. Das DPJW kann stolz sein auf das, was es erreicht hat. Den Partnern, ohne die all das nie möglich geworden wäre, gilt der ganz besondere Dank des DPJW. Andere internationale Organisationen Die Zusammenarbeit mit dem Deutsch-Französischen Jugendwerk (DFJW) war vielfältig. Die Generalsekretäre und Geschäftsführer beider Organisationen nahmen an zahlreichen Veranstaltungen gemeinsam teil. Zwei Programme zum Weimarer Dreieck wurden gemeinsam durchgeführt, ebenso ein größeres Evaluationsvorhaben. Alle Organisationen, die bundesweit für Teilbereiche des internationalen Jugendaustauschs zuständig sind – ConAct – Koordinierungsstelle Deutsch-Israelischer Jugendaustausch, Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch, DFJW, DPJW, IJAB – Fachstelle für Internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e. V., JUGEND für Europa, Ostseesekretariat für Jugendangelegenheiten, Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch – veranstalteten am 17. 10. 2006 einen gemeinsamen Parlamentarischen Abend. Dieser Abend war der Schwerpunkt der diesjährigen Zusammenarbeit und warb für den internationalen Jugendaustausch. Die Langzeitstudie zur Wirkung des internationalen Jugendaustauschs wurde von Prof. Alexander Thomas von der Universität Regensburg vorgestellt. Anschließend diskutierten die LeiterInnen der beteiligten Einrichtungen gemeinsam über verschiedene Aspekte des Austauschs. Am 24. 2. 2006 waren die beiden Geschäftsführer der neu gegründeten Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch zu Gast im DPJW, um sich im Zusammenhang mit der Gründung ihrer Organisation ausführlich über die Arbeit des DPJW zu informieren. Finanzen Im Jahr 2006 verfügte das DPJW über insgesamt 9,2 Millionen Euro. 4.602.000 Euro trägt die Bundesrepublik Deutschland, 4.602.192 Euro Polen. Im Jahr 2006 wurde damit zum ersten Mal die Parität der Regierungsbeiträge erreicht. je programy podnoszące kwalifikacje animatorów wymiany. Oferta jest wielostronna: kursy językowe, warsztaty metodyczne, seminaria tematyczne, ale również własne szkolenia dla trenerów, przygotowujące ich jako specjalistów w dziedzinie polsko-niemieckich spotkań młodzieży. Ofertę szkoleniową PNWM uzupełniają podręczniki i publikacje, które są pomocne w przygotowywaniu i przeprowadzaniu polsko-niemieckich spotkań młodzieży. Bilans w liczbach i faktach Bilans pierwszych piętnastu lat PNWM wyraża się w liczbach w sposób następujący: dzięki wsparciu PNWM przeprowadzono 35 000 spotkań, w których udział wzięło 1,5 mln młodych Polaków i Niemców. Granicę jednego miliona uczestników przekroczono w 2003 roku. O ile w 1993 roku wsparcie finansowe PNWM otrzymało 46 400 młodych ludzi, to obecnie liczba ta wynosi rocznie 160 000. Liczba projektów przeprowadzanych każdego roku wzrosła w tym czasie z 1646 do ponad 4000. Wkład rządów został podwyższony z 3,2 mln euro na 9,2 mln euro. W 2006 roku po raz pierwszy osiągnięto parytet wkładów obu rządów: Polska i Niemcy płacą na rzecz PNWM po 4,6 mln euro. Za tymi liczbami kryje się jednak coś o wiele ważniejszego: pełna życia różnorodność spotkań, młodzi ludzie, którzy nawzajem poznali się, zwiedzili inny kraj, zbliżyli się do siebie i jednocześnie tak całkiem przy okazji dowiedzieli się, że „ci Polacy” czy „ci Niemcy” wcale nie są tacy inni: mają te same problemy z rodzicami, ze szkołą, słuchają tej samej muzyki, noszą te same „ciuchy” i że w ogóle „są w porządku”. Dzieje się tu dokładnie to, co jest zamiarem PNWM: ci młodzi ludzie likwidują, nawet tego nie zauważając, uprzedzenia, nie pozwalają, by w ogóle powstały złe relacje i traktują siebie z ufnością i bez lęku, po przyjacielsku. Tematy programów są różnorodne: szkoły i organizacje pozarządowe przeprowadzają spotkania o treściach ekologicznych, historycznych czy politycznych. Spotkania sportowe są wspierane tak samo jak warsztaty artystyczne lub muzyczne. Przy pomocy PNWM spotykają się klasy szkolne, harcerze, stowarzyszenia sportowe, młodzi strażacy, dziennikarze i artyści, chóry i grupy wyznaniowe. Młodzi ludzie odwiedzają się nawzajem, wspólnie podróżują i spotykają się w Polsce lub Niemczech. PNWM żyje zaangażowaniem swoich partnerów. Ważną rolę odgrywają tutaj jednostki centralne PNWM, które na jej zlecenie są nie tylko kompetentnymi instytucjami kontaktowymi dla wnioskodawców z regionów oraz określonych organizacji. We współpracy z PNWM realizują one programy i wypracowują inicjatywy w celu wzmocnienia polsko-niemieckiej wymiany młodzieży. Wymiana ta odbywa się przede wszystkim dzięki – często społecznemu i bezinteresownemu – zaangażowaniu licznych działaczy w szkołach, stowarzyszeniach i organizacjach. Wspólnie z partnerami z drugiego kraju planują oni programy i spotkania młodzieży z Polski i Niemiec, troszczą się o odpowiednie przygotowanie i przeprowadzenie projektu, jak również o niezbędne środki finansowe. W ciągu piętnastu lat swego istnienia rodzina PNWM stale się powiększała. Niektórzy partnerzy towarzyszyli Organizacji od samego początku i zmieniali się wraz z PNWM. Motywację i nowe pomysły zapewniają nowi członkowie, którzy dołączają do niej co rok. Wielu z nich wrosło w nią, będąc uczestnikami polsko-niemieckich spotkań młodzieży, a dziś działają aktywnie jako nauczyciele lub teamerzy. PNWM może być dumna z tego, co osiągnęła. Szczególne podziękowania należą się partnerom PNWM, bez których to wszystko w ogóle nie byłoby możliwe. Inne organizacje międzynarodowe Współpraca z Francusko-Niemiecką Współpracą Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk) była w tym roku wielostronna. Sekretarze generalni i dyrektorzy zarządzający obu organizacji razem brali udział w wielu wydarzeniach. Wspólnie przeprowadzono dwa programy związane z Trójkątem Weimarskim oraz duży projekt ewaluacyjny. Wszystkie organizacje, które w całych Niemczech są odpowiedzialne za poszczególne dziedziny wymiany międzynarodowej – ConAct – Biuro Koordynacji Wymiany Niemiecko-Izraelskiej (ConAct – Koordinierungsstelle Deutsch-Israelischer Jugendaustausch), Fundacja Niemiecko-Rosyjskiej Wymiany Młodzieży (Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch), Francusko-Niemiecka Współpraca Młodzieży, PNWM, Biuro ds. Międzynarodowej Pracy z Młodzieżą Republiki Federalnej Niemiec (IJAB – Fachstelle für Internationale Jugendarbeit der Bundesrepublik Deutschland e. V.), Młodzież dla Europy (JUGEND für Europa), Bałtycki Sekretariat ds. Młodzieży (Ostseesekretariat für Jugendangelegenheiten) oraz Tandem – Centrum Koordynacji Niemiecko-Czeskiej Wymiany Młodzieży (Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch) – 17 października 2006 roku zorganizowały wspólny Wieczór Parlamentarny. Wieczór ten był najważniejszym wydarzeniem tegorocznej współpracy i promował międzynarodową wymianę młodzieży. Profesor Alexander Thomas z Uniwersytetu w Regensburgu przedstawił długofalowe badania dotyczące oddziaływania międzynarodowej wymiany młodzieży. Następnie szefowie uczestniczących w spotkaniu instytucji wspólnie dyskutowali na temat różnych aspektów wymiany. W Wieczorze Parlamentarnym wzięli udział obydwoje dyrektorzy zarządzający PNWM. Spotkanie przygotowawcze tego wieczoru odbyło się uprzednio w PNWM. W dniu 24 lutego 2006 roku obydwoje dyrektorzy zarządzający nowo utworzonej Fundacji Niemiecko-Rosyjskiej Wymiany Młodzieży, Regine Kayser oraz dr Hans-Friedrich von Ploetz, gościli w PNWM, aby zapoznać się szczegółowo z pracą PNWM. Finanse W 2006 roku PNWM dysponowała ogółem kwotą 9,2 mln euro. Wkład Republiki Federalnej Niemiec wynosił 4 602 000 euro, udział Polski 4 602 192 euro. Tym samym w roku 2006 po raz pierwszy został osiągnięty parytet wkładów obu rządów. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 9 8 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW „Bei mir oder bei dir? 15 Jahre Austausch mit dem Deutsch-Polnischen Jugendwerk“ 2.1 Jubiläumskonferenzen 2006 Die Entscheidung, wie das 15jährige Jubiläum zu begehen war, fiel dem DPJW leicht: trägernah und direkt an der Basis. In einer Serie von Regionalkonferenzen in Deutschland und in Polen unter dem Motto „Bei mir oder bei dir? 15 Jahre Austausch mit dem Deutsch-Polnischen Jugendwerk“ wurde gemeinsam mit den Partnern Bilanz gezogen, es konnten aber auch neue Partner für den deutschpolnischen Jugendaustausch gewonnen werden. 2. Kooperationsund Eigenveranstaltungen des DPJW Je drei Regionalkonferenzen wurden in Polen und Deutschland durchgeführt. Sie folgten einer einheitlichen Struktur: Nach der Eröffnung mit einer Rede der Geschäftsführung folgten Präsentationen der beiden Förderreferate und der Koordination, anschließend stellten sich Projekte aus den jeweiligen Regionen vor. Eine Podiumsdiskussion mit jeweils regional zugeschnittenen Themen und VertreterInnen der lokalen Verwaltungen bildete den Abschluss des Vormittags. Nach der Mittagspause wurde von TrainerInnen des DPJW in einem Workshop eine Fortbildung zum deutsch-polnischen Jugendaustausch durchgeführt. An allen Podiumsdiskussionen war auch die Geschäftsführung des DPJW beteiligt. Alle Regionalkonferenzen fanden mit durchschnittlich 150 – 170 TeilnehmerInnen großen Zuspruch. Meist konnten gar nicht alle Anmeldungen berücksichtigt werden. Zum Abschluss des Jubiläums wurden in Potsdam und Warszawa / Warschau, an den beiden Standorten des DPJW, Festveranstaltungen durchgeführt. Im Folgenden ein Überblick über die Konferenzen im Einzelnen: Lublin -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 23. Mai 2006 Kooperation: Stiftung Nowy Staw (Fundacja Nowy Staw) Podiumsdiskussion: Krzysztof Chmielik (Stellvertretender Landrat, Lublin), Wacław Czakon (Vorsitzender der Stiftung Glückliche Kindheit / przewodniczący Fundacji Szczęśliwe Dzieciństwo), Dr. Jadwiga Dethloff (Dethloff Deutschschule), Beata Kowalczyk (Landwirtschaftliches Schulzentrum, Pszczela Wola / Zespół Szkół Rolniczych w Pszczelej Woli) Wrocław / Breslau -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 12. Juni 2006 Kooperation: Angelus-Silesius-Haus (Dom Spotkań im. Angelusa Silesiusa), Edith Stein Gesellschaft (Towarzystwo im. Edyty Stein) Podiumsdiskussion: Rafał Borkowski (Direktor der IJBS Kreisau / dyrektor MDSM Krzyżowa), Dr. Elżbieta Graf (Lehrerin, 13. Gymnasium in Wrocław / Breslau), Lilla Jaroń (Leiterin des Bildungsreferats in der Abteilung für Soziales, Stadtverwaltung, „U mnie czy u ciebie? 15 lat wymiany z Polsko-Niemiecką Współpracą Młodzieży” 2.1 Konferencje jubileuszowe 2006 Decyzja, w jaki sposób obchodzić jubileusz, przyszła PNWM z łatwością: w bliskim kontakcie z podmiotami i uczestnikami wymian. Podczas serii konferencji regionalnych w Polsce i Niemczech pod hasłem: „U mnie czy u ciebie? 15 lat wymiany z Polsko-Niemiecką Współpracą Młodzieży” wspólnie z partnerami przedstawiono bilans działalności organizacji. Ponadto udało się pozyskać nowych partnerów zainteresowanych podjęciem polsko-niemieckiej wymiany młodzieży. W Polsce i Niemczech przeprowadzono po trzy konferencje regionalne. Miały one jednolitą strukturę: po otwierającym konferencję przemówieniu zarządu PNWM następowały prezentacje obu referatów wspierania oraz koordynacji, a następnie projektów z danych regionów. Przedpołudnie zamykała dyskusja panelowa z przedstawicielami samorządów lokalnych na tematy dostosowane do potrzeb danego regionu. Po przerwie obiadowej trenerzy PNWM przeprowadzali w formie warsztatów szkolenia na temat wymiany młodzieży. We wszystkich dyskusjach panelowych uczestniczyli również dyrektorzy zarządzający PNWM. Wszystkie konferencje regionalne cieszyły się dużą popularnością; obecnych było średnio 150 – 170 uczestników. Na ogół niemożliwe było uwzględnienie wszystkich zgłoszeń. Na zakończenie jubileuszu odbyły się uroczyste imprezy w Poczdamie i Warszawie, miastach, gdzie mieszczą się biura PNWM. Poniżej podajemy listę poszczególnych konferencji: Lublin -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 23 maja 2006 roku Współpraca: Fundacja Nowy Staw Dyskusja panelowa: Krzysztof Chmielik (wicestarosta lubelski), Wacław Czakon (przewodniczący Fundacji Szczęśliwe Dzieciństwo), dr Jadwiga Dethloff (Szkoła Języka Niemieckiego Dethloff ), Beata Kowalczyk (Zespół Szkół Rolniczych w Pszczelej Woli) 2. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji Wrocław -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 12 czerwca 2006 roku Współpraca: Dom Spotkań im. Angelusa Silesiusa, Towarzystwo im. Edyty Stein Dyskusja panelowa: Rafał Borkowski (dyrektor MDSM Krzyżowa), dr Elżbieta Graf (nauczycielka, XIII LO we Wrocławiu), Lilla Jaroń (dyrektor Wydziału Edukacji w Departamencie Spraw Społecznych, Urząd Miejski Wrocławia), Jakub Możejko (nauczyciel, Autorska Szkoła Samorozwoju we Wrocławiu) Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 11 10 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Breslau / dyrektor Wydziału Edukacji w Departamencie Spraw Społecznych, Urząd Miejski Wrocławia), Jakub Możejko (Lehrer, Alternative Schule für Selbstentwicklung, Breslau / Autorska Szkoła Samorozwoju we Wrocławiu) Kiel -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 27. Juni 2006 Kooperation: Landesjugendring Schleswig-Holstein Podiumsdiskussion: Karsten Egge (Ministerium für Soziales, Gesundheit, Familie, Jugend und Senioren des Landes SchleswigHolstein), Jan Granat (Generalkonsul der Republik Polen in Hamburg), Dr. Doris Köster-Bunselmeyer (Ministerium für Bildung und Frauen des Landes Schleswig-Holstein), Christian Pletzing (Academia Baltica), Hannelore Preuninger (Schulleiterin der Schule Steinfeld, Mölln), Jens Peter Jensen (Landesjugendring Schleswig-Holstein), Norbert Thomasen (Ministerium für Justiz, Arbeit und Europa des Landes Schleswig-Holstein) Chemnitz -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 6. Juli 2006 Kooperation: Soziokulturelles Zentrum Turmvilla e. V., Landesjugendamt Sachsen Podiumsdiskussion: Ralph Grasselt (Stadt Chemnitz, Amt für Jugend und Familie), Gisela Ledig (Schulleiterin Grundschule Jesewitz), Kinga Hartmann (Regionalschulamt Bautzen), Stefan Zinnow (Sächsische Landeszentrale für politische Bildung), Michael Winter (Deutsch-Polnisches Jugendinformationszentrum) Köln -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 25. August 2006 Kooperation: Jugendhaus Düsseldorf Podiumsdiskussion: Lothar Harles (Arbeitsgemeinschaft katholisch-sozialer Bildungswerke, DPJW-Arbeitsgruppe Richtlinien), Josef Herten (Polnisches Institut Düsseldorf ), Dr. Uwe Korch (Stadt Köln), Jerzy Rasala (Generalkonsul der Republik Polen in Köln) Kraków / Krakau -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 5. September 2006 Kooperation: Verein der Christlichen Bildungswerke (Stowarzyszenie Chrześcijańskich Dzieł Wychowania, SChDW) Podiumsdiskussion: Dr. Dorota Barwińska (Pädagogisches Institut der Jagiellonen-Universität in Kraków / Krakau), Marek Nawara (Vorsitzender des Ausschusses für regionale Entwicklung und internationale Zusammenarbeit, Landtag Kleinpolen / przewodniczący Komisji ds. Rozwoju Regionalnego i Współpracy Regionalnej, Sejmik Samorządowy Województwa Małopolskiego), Prof. Dr. hab. Marek Wilczyński (Leiter des historischen Institutes der Pädagogischen Akademie in Kraków / Krakau), Dr. hab. Jan Rydel (Historisches Institut der JagiellonenUniversität in Kraków / Krakau) Potsdam -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 21. September 2006 In Potsdam fand die Jubiläumsgala am 21. 9. 2006 statt. Der Ministerpräsident des Landes Brandenburg, Matthias Platzeck, der Staatssekretär des Bundesministeriums für Familie, Senioren, Frauen und Jugend, Gerd Hoofe, sowie der Gesandte-Botschaftsrat der polnischen Botschaft in Berlin, Wojciech Pomianowski, hoben in ihren viel beachteten Reden die wichtige Rolle des DPJW im Geflecht der deutsch-polnischen Beziehungen hervor und brachten ihre Unterstützung für diese Arbeit zum Ausdruck. Es folgten Musik-, Tanz- und Theaterbeiträge von Trägern des deutsch-polnischen Jugendaustauschs sowie kleine Talkrunden von Gästen aus unterschiedlichen Zeiten und zu unterschiedlichen Aspekten des DPJW. Der DPJW-Film „Geschichte eines Kusses. Begegnung mit dem Deutsch-Polnischen Jugendwerk“ feierte in Anwesenheit des Regisseurs Robert Thalheim und der Hauptdarstellerin Franka Witzleben seine Premiere. Warszawa / Warschau -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 27. November 2006 Auf der Jubiläumsgala des DPJW in Warschau am 27. 11. 2006 beglückwünschte der Staatssekretär in der Präsidentenkanzlei der Republik Polen, Andrzej Krawczyk, das DPJW und würdigte die Bedeutung der Arbeit im Rahmen der deutsch-polnischen Beziehungen. Die Leiterin der Abteilung für Jugend und Erziehung des Ministeriums für Nationale Bildung, Grażyna Olszewska, verlas einen Brief von Staatssekretär Mirosław Orzechowski. Die Gesandtin der Deutschen Botschaft, Jutta Frasch, unterstrich die Bedeutung des Jugendaustauschs für die weitere Entwicklung der Zusammenarbeit zwischen beiden Ländern. Der ehemalige Außenminister der Republik Polen, Prof. Władysław Bartoszewski, stellte den geschichtlichen Hintergrund der deutsch-polnischen Versöhnung dar und sprach über die Rolle der zwischenmenschlichen Kontakte der jungen Generation. Es folgten Präsentationen des Geschäftsführers, der Koordination und der Förderreferate. Nach einer Pause fanden Talkrunden mit Gästen aus Deutschland und Polen statt, die aus verschiedenen Blickpunkten die Arbeit des DPJW beleuchteten. Eingestreute Musikund Tanzbeiträge rundeten das Programm ab, darunter Beiträge der Schülerinnen und Schüler des Schulzentrums Staatlicher Musikschulen Nr. 3 „Grażyna Bacewicz“ aus Warschau, der Tanzgruppe des Künstlerischen Zentrums für Kinder und Jugendliche „Dorożkarnia” und von Marcin Grzyb, Gewinner des Wettbewerbs „Go Europe Go“, mit seiner Rap-Nummer „Jestem Europejczykiem (Ich bin Europäer)“. Die Reden der Ehrengäste beider Jubiläumsveranstaltungen waren sehr viel mehr als bloße Festreden. Sie wurden daher in einer kleinen Broschüre der Öffentlichkeit zugänglich gemacht. Kiel / Kilonia -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 27 czerwca 2006 roku Współpraca: Krajowe Koło Młodzieży Szlezwik-Holsztyn (Landesjugendring Schleswig-Holstein) Dyskusja panelowa: Karsten Egge (Ministerstwo ds. Socjalnych, Zdrowia, Rodziny, Młodzieży i Seniorów, Szlezwik-Holsztyn / Ministerium für Soziales, Gesundheit, Familie, Jugend und Senioren des Landes Schleswig-Holstein), Jan Granat (konsul generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Hamburgu), dr Doris Köster-Bunselmeyer (Ministerstwo ds. Edukacji i Kobiet, Szlezwik-Holsztyn / Ministerium für Bildung und Frauen des Landes Schleswig-Holstein), Christian Pletzing (Academia Baltica), Hannelore Preuninger (dyrektor Szkoły Steinfeld, Mölln / Schule Steinfeld, Mölln), Jens Peter Jensen (Krajowe Koło Młodzieży Szlezwik-Holsztyn / Landesjugendring Schleswig-Holstein), Norbert Thomasen (Ministerstwo Sprawiedliwości, Pracy i Europy, Szlezwik-Holsztyn / Ministerium für Justiz, Arbeit und Europa des Landes Schleswig-Holstein) Chemnitz -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 6 lipca 2006 roku Współpraca: Centrum Socjalno-Kulturalne Turmvilla e. V. (Soziokulturelles Zentrum Turmvilla e. V.), Krajowy Urząd ds. Młodzieży w Saksonii (Landesjugendamt Sachsen) Dyskusja panelowa: Ralph Grasselt (Miasto Chemnitz, Urząd ds. Młodzieży i Rodziny / Stadt Chemnitz, Amt für Jugend und Familie), Gisela Ledig (dyrektor Szkoły Podstawowej Jesewitz / Grundschule Jesewitz), Kinga Hartmann (Regionalny Urząd Szkolny w Budziszynie / Regionalschulamt Bautzen), Stefan Zinnow (Saksońska Centrala Krajowa ds. Kształcenia Politycznego / Sächsische Landeszentrale für politische Bildung), Michael Winter (Polsko-Niemieckie Centrum Informacji dla Młodzieży / DeutschPolnisches Jugendinformationszentrum) Köln / Kolonia -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 25 sierpnia 2006 roku Współpraca: Dom Młodzieży w Düsseldorfie (Jugendhaus Düsseldorf ) Dyskusja panelowa: Lothar Harles (Wspólnota Robocza Katolicko-Socjalnych Dzieł Wychowania w Niemczech, grupa robocza PNWM ds. Wytycznych / Arbeitsgemeinschaft katholisch-sozialer Bildungswerke, DPJW-Arbeitsgruppe Richtlinien), Josef Herten (Instytut Polski w Düsseldorfie), dr Uwe Korch (Miasto Kolonia / Stadt Köln), Jerzy Rasala (konsul generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Kolonii) Kraków -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 5 września 2006 roku Współpraca: Stowarzyszenie Chrześcijańskich Dzieł Wychowania (SChDW) Dyskusja panelowa: dr Dorota Barwińska (Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie), Marek Nawara (przewodniczący Komisji ds. Rozwoju Regionalnego i Współpracy Regionalnej, Sejmik Samorządowy Województwa Małopolskiego), prof. dr hab. Marek Wilczyński (dyrektor Instytutu Historycznego Akademii Pedagogicznej w Krakowie), dr hab. Jan Rydel (Instytut Historyczny, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) Potsdam / Poczdam -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 21 września 2006 roku W Poczdamie gala jubileuszowa odbyła się 21 września. Premier Brandenburgii Matthias Platzeck, sekretarz stanu w Federalnym Ministerstwie ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży Gerd Hoofe oraz radca-minister pełnomocny Ambasady RP w Berlinie Wojciech Pomianowski podkreślili w swych szeroko dyskutowanych przemowach ważną rolę PNWM w stosunkach polsko-niemieckich i wyrazili swe poparcie dla pracy Organizacji. Następnie odbyła się część artystyczna z muzyką, pokazami tanecznymi i występami teatralnymi, prezentowanymi przez podmioty polsko-niemieckiej wymiany młodzieży oraz powstały złożone z gości małe grupy dyskusyjne, gdzie rozmawiano na temat różnych okresów i aspektów PNWM. W obecności reżysera Roberta Thalheima oraz grającej główną rolę aktorki Franki Witzleben odbyła się premiera filmu PNWM „Historia pewnego pocałunku. Spotkanie z Polsko-Niemiecką Współpracą Młodzieży”. Warszawa -----------------------------------------------------------------------------------Termin: 27 listopada 2006 roku Podczas gali jubileuszowej w Warszawie w dniu 27 listopada 2006 roku sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Andrzej Krawczyk złożył gratulacje i wyraził uznanie dla znaczenia PNWM dla stosunków polsko-niemieckich. Dyrektor Departamentu Młodzieży i Wychowania w MEN Grażyna Olszewska odczytała list sekretarza stanu Mirosława Orzechowskiego. Minister pełnomocna Ambasady Niemiec w Warszawie Jutta Frasch podkreśliła znaczenie wymiany młodzieży dla dalszego rozwoju współpracy pomiędzy obydwoma państwami. Były minister spraw zagranicznych RP Władysław Bartoszewski przedstawił historyczne tło procesu pojednania polsko-niemieckiego i rolę kontaktów międzyludzkich młodych pokoleń. Następnie głos zabrał dyrektor PNWM oraz przedstawiciele referatu koordynacji i referatów wspierania PNWM. Po przerwie odbyła się dyskusja z gośćmi z Polski i Niemiec, którzy przedstawili pracę PNWM z różnych punktów widzenia. Uzupełnieniem programu były występy muzyczne i taneczne, które przygotowali m.in. uczniowie z Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych nr 3 im. Grażyny Bacewicz w Warszawie, grupa taneczna Ośrodka Działań Artystycznych dla Dzieci i Młodzieży „Dorożkarnia” oraz Marcin Grzyb, zwycięzca konkursu „Go Europe Go”, prezentujący piosenkę hip-hopową „Jestem Europejczykiem“. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 13 12 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Das Jubiläum forderte allen MitarbeiterInnen des DPJW sehr viel ab, zumal es aufgrund des Deutsch-Polnischen Jahres, der Fußballweltmeisterschaft und anderer wichtiger Vorhaben im Jahr 2006 nicht das einzige größere Projekt war. Trotzdem haben sich alle stark engagiert und auf allen Konferenzen in Deutschland und Polen waren MitarbeiterInnen aus beiden Büros mit dabei. Joanna Szaflik-Homann, die bei den gesamten Jubiläumsfeierlichkeiten für das DPJW die Fäden in der Hand hielt, gilt ein besonderer Dank. Rückblickend kann die Feier des Jubiläums als großer Erfolg und als rundherum gelungen bewertet werden. Die Regionalkonferenzen boten dem DPJW die Möglichkeit, sich sichtbar in den Regionen zu präsentieren, bestehende Kontakte zu festigen, alte aufzufrischen und neue zu knüpfen. Die Galaveranstaltungen in Potsdam und Warschau setzten einen klaren Akzent an den beiden Sitzen des DPJW und gewannen zusätzliche Bedeutung durch die Beiträge der FestrednerInnen. Alle Veranstaltungen stießen auf großes mediales Interesse. Die Veranstaltungen zum 15. Jubiläum des DPJW wurden durch die Partner, die an den Konferenzen teilgenommen hatten, wie auch durch die DPJW-MitarbeiterInnen evaluiert. Im Jubiläumsjahr fand im Oktober auch erstmals die DPJWZentralstellenkonferenz des Schul- und Außerschulischen Jugendaustausches in Weimar gemeinsam statt. Im Rahmen dieser Konferenz wurde ein Jubiläumsabend veranstaltet, bei dem u. a. die neu gegründete DPJW-Band einen furiosen Auftritt hatte und eine Geburtstagstorte überreicht wurde. Przemówienia gości honorowych na obu imprezach jubileuszowych wykraczały swym charakterem poza zwykle wygłaszane uroczyste mowy. Z tego też powodu zostały opublikowane w niewielkiej broszurze. Jubileusz wymagał od wszystkich pracowników PNWM wiele wysiłku, tym bardziej że nie był on jedynym dużym projektem w 2006 roku ze względu na Rok Polsko-Niemiecki, Mundial i inne podjęte ważne przedsięwzięcia. Mimo to wszyscy wykazali bardzo duże zaangażowanie i na wszystkich konferencjach w Polsce i Niemczech obecni byli pracownicy z obu biur PNWM. Szczególne podziękowanie należy się tu Joannie Szaflik-Homann, która była odpowiedzialna za całościową koordynację obchodów jubileuszu PNWM. Patrząc wstecz, uroczystości jubileuszowe należy ocenić jako sukces i bardzo udane przedsięwzięcie. Konferencje regionalne stworzyły możliwość zaprezentowania PNWM w regionach, wzmocnienia istniejących kontaktów, odnowienia starych oraz nawiązania nowych. Uroczyste imprezy w Poczdamie i Warszawie były ważnym akcentem kończącym obchody jubileuszowe, a dzięki uroczystym przemówieniom zyskały dodatkowe znaczenie. Wszystkie imprezy spotkały się z zainteresowaniem mediów. Cykl imprez z okazji piętnastolecia został poddany ewaluacji zarówno przez partnerów uczestniczących w konferencjach, jak i pracowników PNWM. W roku jubileuszowym odbyła się również po raz pierwszy wspólna konferencja jednostek centralnych PNWM w zakresie szkolnej i pozaszkolnej wymiany młodzieży. Miała ona miejsce w październiku w Weimarze. W ramach tej konferencji zorganizowano wieczór jubileuszowy, podczas którego odbył się m.in. występ nowo powstałego zespołu muzycznego PNWM, a wszystkich gości poczęstowano tortem urodzinowym. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 15 14 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW 2.2 Weitere Eigenveranstaltungen Fortbildungs- und Informationsveranstaltungen TrainerInnenfortbildung – Teil 3 -----------------------------------------------------------------------------------20. – 28. 1. 2006: Łagów / Lagow Zielgruppe: TeilnehmerInnen der Teile 1 und 2 der TrainerInnenfortbildung des DPJW Ziel: Erarbeitung von Methoden für DPJW-TrainerInnen Inhalte: Aufgabe des dritten und letzten Teils der DPJW-TrainerInnenfortbildung war die Erarbeitung von Werkzeugen für die weitere Tätigkeit als TrainerIn. Die TeilnehmerInnen konzentrierten sich auf Seminarmoderation, Gruppendynamik, Projektmanagement und Konfliktlösung. Die Anwesenheit einer DPJW-Mitarbeiterin, die die Arbeit der TrainerInnen koordiniert, bot Gelegenheit zum Erarbeiten neuer Ideen und Programme, die der Qualitätsverbesserung im Jugendaustausch dienen. Besprochen wurden auch die Perspektiven der Zusammenarbeit mit dem DPJW sowie die Aufnahme aktiver und interessierter TeilnehmerInnen in den Trainerpool und die Online-Datenbank. Diejenigen TeilnehmerInnen, die an allen Teilen der Fortbildung teilgenommen sowie Trainingseinheiten vorbereitet hatten, erhielten ein Abschlusszertifikat und können sich um den Titel „TrainerIn des DPJW“ bewerben. „Gemeinsame Unterrichtsstunde“ -----------------------------------------------------------------------------------23. – 26. 2. 2006: Mikuszewo Zielgruppe: LehrerInnen aus Deutschland und Polen mit deutsch-polnischer Projekterfahrung Ziel: Erarbeitung von Methoden zur Austauschpädagogik für MultiplikatorInnen im Schulaustausch Inhalte: An den Workshops nahmen LehrerInnen aus Deutschland und Polen teil. Die TeilnehmerInnen wurden in den Bereichen Interkulturelle Kommunikation, Animationsmethoden für Jugendliche, Techniken informeller Bildung, Motivation von SchülerInnen sowie Planung, Verwaltung und Auswertung von Projekten geschult. Auf Grundlage des neu gewonnenen Wissens und auch gestützt auf ihre eigene Erfahrung erarbeiteten die LehrerInnen didaktische Materialien, die bei einem deutschpolnischen Schulaustausch verwendet werden können. Von den TeilnehmerInnen wurde Bedarf nach einer Fortsetzung des Seminars geäußert, um ausreichend Material erstellen zu können, das anderen LehrerInnen bei der Organisation von Maßnahmen behilflich sein kann. 2.2 Inne programy własne Programy informacyjne i kształceniowe Szkolenie dla trenerów – cz. III -----------------------------------------------------------------------------------20 – 28 stycznia 2006 roku: Łagów Adresaci: Uczestnicy I i II części szkolenia dla trenerów PNWM Cel: Wypracowanie warsztatu trenera PNWM Treść: Zadaniem trzeciej części szkolenia, kończącej cykl szkoleń dla trenerów PNWM było wypracowanie warsztatu trenerskiego. Uczestnicy skupili się na moderacji seminariów, dynamice grupy, zarządzaniu projektem oraz rozwiązywaniu konfliktów. Obecność pracownika PNWM koordynującego pracę trenerów stanowiła okazję do wypracowania nowych pomysłów i programów służących poprawie jakości wymian młodzieży. Omówione zostały także perspektywy współpracy z PNWM oraz włączenie aktywnych i chętnych uczestników do grupy trenerskiej i bazy internetowej. Uczestnicy, którzy brali udział we wszystkich częściach szkolenia oraz przygotowali jednostki treningowe, otrzymali certyfikat ukończenia szkolenia, a tym samym możliwość ubiegania się o tytuł „Trenera PNWM”. „Wspólna lekcja” --------------------------------------23 – 26 lutego 2006 roku: Mikuszewo Adresaci: Nauczyciele z Polski i Niemiec posiadający duże doświadczenie w projektach polsko-niemieckich Cel: Wypracowanie narzędzi z zakresu pedagogiki wymiany dla organizatorów wymiany szkolnej Treść: W warsztatach wzięli udział nauczyciele z Polski i Niemiec. Uczestnicy odbyli szkolenie z zakresu: komunikacji międzykulturowej, metod aktywizujących młodzież, technik edukacji nieformalnej, motywowania uczniów oraz planowania, zarządzania i ewaluacji projektów. Na bazie uzyskanej wiedzy, a także opierając się na własnych doświadczeniach, nauczyciele wypracowali materiały edukacyjne do wykorzystania w projektach polsko-niemieckiej wymiany szkolnej. Uczestnicy wyrazili potrzebę kontynuacji programu w celu zebrania odpowiedniej ilości materiałów, które posłużyłyby innym nauczycielom w organizowaniu wymiany szkolnej. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 17 16 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW „Austausch: Sehr gut!“ -----------------------------------------------------------------------------------9. – 11. 3. 2006 / 22. – 24. 6. 2006 / 23. – 26. 9. 2006 / 5. – 8. 10. 2006 Havelsee (für Sachsen und Brandenburg), Göhrde (für Niedersachsen, Hamburg, Schleswig-Holstein), Mikuszewo Zielgruppe: Deutsche und polnische Lehrkräfte mit keiner oder wenig Begegnungserfahrung Ziel: Methodische Vorbereitung von Lehrkräften, Erfahrungsaustausch Inhalte: Die Schulungen in der Reihe „Austausch: Sehr gut!“ richteten sich an Lehrkräfte, die erst am Anfang einer deutschpolnischen Schulpartnerschaft stehen oder die nach ihren bisherigen Begegnungserfahrungen noch nicht ganz zufrieden waren und Anregungen für die eigene Arbeit suchten. Sie wurden jeweils für deutsche oder polnische TeilnehmerInnen, oftmals mit einem regionalen Schwerpunkt angeboten. Die Workshops dienten der methodischen Vorbereitung der TeilnehmerInnen auf deutsch-polnische Austauschprojekte. Vorgestellt wurden Spiele und Übungen zum Kennenlernen und zur Gruppenbildung in internationalen Begegnungen. Diskutiert wurde über die Rolle des Lehrers im deutsch-polnischen Team und den gemeinsamen Beitrag zur Programmgestaltung sowie über den Umgang mit der Sprache in deutsch-polnischen Austauschprogrammen. Konferenz für Partnerschulen -----------------------------------------------------------------------------------1. – 5. 4. 2006: Szczecin / Stettin Zielgruppe: LehrerInnen bayerischer und polnischer Partnerschulen Ziel: Erfahrungsaustausch, Verbesserung der Zusammenarbeit und Aufbau eines Netzwerks für Schulpartnerschaften aus Bayern und Polen Inhalte: Das Seminar für Partnerschulen aus Bayern und Polen organisierte das DPJW zum Ende des Deutsch-Polnischen Jahres in Zusammenarbeit mit dem Bayerischen Jugendring. Es nahmen 60 LehrerInnen aus beiden Ländern teil. Während des Seminars hatten sie Gelegenheit, sich kennen zu lernen und über die aktuelle gesellschaftspolitische Situation in Deutschland und Polen, die Beziehungen zwischen beiden Ländern und deren Einfluss auf den Schüleraustausch zu diskutieren. Darüber hinaus wurde in kleineren Arbeitsgruppen über Methoden und neue Konzepte für die Durchführung eines Schüleraustauschs nachgedacht. Im Rahmen des Treffens fand auch eine Studienfahrt auf die Insel Wollin statt, während der das Thema Ökologie und seine Einbeziehung in eine internationale Jugendbegegnung erörtert wurde. Wichtige Bestandteile der Konferenz waren der Erfahrungsaustausch, die Arbeit an der Weiterentwicklung der Partnerschaft wie auch das Planen von zukünftigen gemeinsamen Projekten. Partner: Bayerischer Jugendring „Wymiana na 6!” -----------------------------------------------------------------------------------9 – 11 marca 2006 roku / 22 – 24 czerwca 2006 roku / 23 – 26 września 2006 roku / 5 – 8 października 2006 roku Havelsee (dla Saksonii i Brandenburgii), Göhrde (dla Dolnej Saksonii, Hamburga, Szlezwika-Holsztynu), Mikuszewo Adresaci: Nauczyciele z Polski i Niemiec bez lub z niewielkim doświadczeniem w wymianie Cel: Metodyczne przygotowanie nauczycieli, wymiana doświadczeń Treść: Szkolenia z cyklu „Wymiana na 6!“ skierowane były do nauczycieli, którzy dopiero zaczynają zajmować się polsko-niemieckimi partnerstwami szkół lub do tych, którzy po swoich dotychczasowych doświadczeniach w spotkaniach młodzieżowych nie są jeszcze w pełni zadowoleni i szukają zachęty do dalszej pracy. Zakres spotkań kierowanych zarówno do polskich, jak i niemieckich uczestników miał często charakter regionalny. Celem warsztatów było metodyczne przygotowanie uczestników do polsko-niemieckich projektów wymiany. W trakcie szkoleń prezentowane były gry i ćwiczenia zapoznawcze oraz integrujące grupy podczas spotkań międzynarodowych. Dyskusje skupiały się wokół roli nauczyciela w polsko-niemieckiej grupie i wspólnego angażowania się w kształtowanie programu, jak również obchodzenia się z językiem podczas polsko-niemieckich programów wymiany. Konferencja dla partnerstw szkolnych -----------------------------------------------------------------------------------1 - 5 kwietnia 2006 roku: Szczecin Adresaci: Nauczyciele z polsko-bawarskich partnerstw szkolnych Cel: Wymiana doświadczeń, polepszenie współpracy i stworzenie sieci kontaktów polsko-bawarskich dla partnerstw szkolnych Treść: Seminarium dla szkół partnerskich z Bawarii i Polski PNWM przygotowała we współpracy z Bawarskim Kołem Młodzieży (Bayerischer Jugendring) na zakończenie Roku Polsko-Niemieckiego. Wzięło w nim udział 60 nauczycieli z obu krajów. Podczas seminarium nauczyciele mieli okazję do poznania się i dyskutowania nad aktualną sytuacją społeczno-polityczną w Polsce i Niemczech, stosunkami między oboma krajami oraz ich wpływem na wymianę szkolną. Ponadto w mniejszych grupach roboczych zastanawiano się nad metodami i nowymi koncepcjami prowadzenia wymiany szkolnej. W ramach spotkania odbyła się także podróż studyjna na wyspę Wolin, podczas której podjęta została tematyka ekologiczna i możliwości jej wykorzystania w międzynarodowym spotkaniu młodzieży. Ważnym elementem konferencji dla szkół partnerskich była wymiana doświadczeń, praca nad rozwojem partnerstwa, a także zaplanowanie przyszłych wspólnych projektów. Partner: Bawarskie Koło Młodzieży (Bayerischer Jugendring) Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 19 18 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Jahrestagung der DPJW-TrainerInnen -----------------------------------------------------------------------------------4. – 7. 4. 2006: Mikuszewo Zielgruppe: DPJW-TrainerInnen sowie AbsolventInnen der DPJWTrainerausbildung Ziel: Netzwerkbildung und Planung der weiteren Zusammenarbeit mit den TeilnehmerInnen aller Ausbildungszyklen Inhalte: Die 3. Jahrestagung der DPJW-TrainerInnen hatte das Ziel, die TeilnehmerInnen aller Durchgänge der Trainerausbildung zusammen zu bringen sowie die Perspektiven der Zusammenarbeit mit dem DPJW zu besprechen. Vorgestellt wurde die Kooperationsvereinbarung zwischen den TrainerInnen und dem DPJW, ebenso wurde darüber nachgedacht, wie die Zusammenarbeit unter den TrainerInnen selbst verbessert und die Internetplattform auf der DPJW-Internetseite besser genutzt werden kann. Präsentationen des DPJW und seiner Fördermöglichkeiten -----------------------------------------------------------------------------------8. 4. 2006 / 31. 10. 2006 / 21. 11. 2006 / 4. 11. 2006 / 2. 12. 2006 Meißen, Hamburg, Trier, Sulejówek, Warszawa / Warschau Zielgruppe: LehrerInnen, MultiplikatorInnen und interessiertes Fachpublikum Ziel: Informationsveranstaltungen Inhalte: Das gesamte Jahr über haben die MitarbeiterInnen des Förderreferats eine Informationskampagne durchgeführt, bei der sie einerseits die Tätigkeit des Deutsch-Polnischen Jugendwerks vorstellten, andererseits den Antragsstellern die Verfahren der Beantragung und Abrechnung von DPJW-Fördermitteln erklärten. Die Treffen mit den LehrerInnen fanden an verschiedenen Orten in Deutschland und Polen statt. Außerdem wurde die Tätigkeit des DPJW ausführlich auf allen Jubiläumskonferenzen und bei anderen Seminaren des DPJW vorgestellt. Doroczne spotkanie trenerów PNWM -----------------------------------------------------------------------------------4 – 7 kwietnia 2006 roku: Mikuszewo Adresaci: Trenerzy PNWM oraz absolwenci szkolenia dla trenerów PNWM Cel: Integracja i planowanie dalszej współpracy uczestników wszystkich cyklów trenerskich Treść: Trzecie doroczne spotkanie trenerów PNWM miało na celu zintegrowanie uczestników wszystkich cyklów trenerskich oraz omówienie perspektyw współpracy z PNWM. Przedstawiono umowę kooperacyjną pomiędzy trenerami a PNWM oraz zastanawiano się nad udoskonaleniem współpracy pomiędzy samymi trenerami i lepszym wykorzystaniem platformy internetowej na stronach PNWM. Prezentacje PNWM i jej procedur wspierania -----------------------------------------------------------------------------------8 kwietnia 2006 roku / 31 października 2006 roku / 21 listopada 2006 roku / 24 listopada 2006 roku / 2 grudnia 2006 roku Meißen / Miśnia, Hamburg, Trier / Trewir, Sulejówek, Warszawa Adresaci: Nauczyciele, animatorzy i osoby zainteresowane Cel: Programy informacyjne Treść: Przez cały rok pracownicy referatu prowadzili kampanię informacyjną dotyczącą z jednej strony ogólnej działalności Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży, z drugiej zaś procedur ubiegania się i rozliczania dotacji PNWM. Spotkania z nauczycielami odbywały się w różnych miejscowościach w Polsce i Niemczech. Ponadto działalność PNWM przedstawiana była szczegółowo podczas wszystkich konferencji jubileuszowych i innych seminariów PNWM. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 21 20 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW „Projekt als Form einer internationalen Jugendbegegnung“ -----------------------------------------------------------------------------------19. – 23. 4. 2006: Karpacz / Krummhübel Zielgruppe: LehrerInnen aus Deutschland und Polen Ziel: Kennenlernen der Projektmethode, Erfahrungsaustausch Inhalte: Dieses an LehrerInnen aus Deutschland und Polen gerichtete Seminar stieß auf großes Interesse. Es hatte zum Ziel, den TeilnehmerInnen die Arbeitsform „Projekt” näher zu bringen sowie sie dazu zu ermutigen, die Erfahrungen anderer zu nutzen. Zum Seminar eingeladen waren auch Referenten, deren Spezialgebiete Geschichte, Kultur, Literatur und Theater sind. In binationalen Gruppen wurden eigene Projekte erarbeitet und überlegt, wie man Jugendliche in die Vorbereitungs- und die Auswertungsphase einbeziehen kann. Diskutiert wurde auch die Möglichkeit, Sponsoren zu finden und darüber, wie die Medien über ein geplantes Projekt informiert werden können. „Medientandem West-Ost“ -----------------------------------------------------------------------------------1. – 31. 5. 2006: Polen Zielgruppe: Junge deutsche (und polnische) JournalistInnen Ziel: Kontaktaufnahme und -pflege mit jungen deutschen und polnischen JournalistInnen, Öffentlichkeitsarbeit für den Jugendaustausch Inhalte: Bereits zum dritten Mal wurde vom DPJW eine Studienreise junger deutscher JournalistInnen aus Printmedien, Hörfunk und TV durch Polen gefördert. Die Reiseroute führte von Podlasien über Weißrussland und Masuren nach Warschau. Der Reise folgten zwei Wochen Programm in Warschau und schließlich die Arbeit mit polnischen KollegInnen in verschiedenen Redaktionen in Polen. Das insgesamt einmonatige Stipendienprogramm bot eine intensive Auseinandersetzung mit dem Nachbarland, darunter mit seiner politischen, wirtschaftlichen und gesellschaftlichen Situation. Auch das für das DPJW wichtige Thema Jugend und Jugendaustausch stand auf dem Programm. Die TeilnehmerInnen besuchten u. a. die DPJW-Zentralstellen Internationales Jugendbegegnungszentrum Rodowo in Sorkwity / Sorquitten und Kulturgemeinschaft „Borussia“ in Olsztyn / Allenstein und nahmen an der Ausstellungseröffnung „Wie du es siehst / Jak ty to widzisz“ im Warschauer Kulturpalast teil. Partner: Stiftung Medientandem, Robert Bosch Stiftung und Konrad-Adenauer-Stiftung „Projekt jako forma międzynarodowego spotkania młodzieży” -----------------------------------------------------------------------------------19 – 23 kwietnia 2006 roku: Karpacz Adresaci: Nauczyciele z Polski i Niemiec Cel: Zapoznanie się z projektową metodą pracy, wymiana doświadczeń Treść: Seminarium skierowane do nauczycieli z Polski i Niemiec cieszyło się olbrzymim zainteresowaniem. Projekt miał na celu zapoznanie uczestników z projektową metodą pracy oraz zachęcenie do korzystania z doświadczeń innych. Do udziału w seminarium zaproszono referentów specjalizujących się w takich tematach, jak: historia, kultura, literatura i teatr. W grupach dwunarodowych wypracowywano własne projekty oraz zastanawiano się nad zaangażowaniem młodzieży w fazę przygotowawczą i podsumowującą program. Dyskutowano także nad możliwością pozyskania sponsorów oraz sposobem informowania mediów o planowanym przedsięwzięciu. Tandem medialny Wschód-Zachód -----------------------------------------------------------------------------------1 – 31 maja 2006 roku: Polska Adresaci: Młodzi niemieccy (i polscy) dziennikarze Cel: Nawiązywanie i pielęgnowanie kontaktów z młodymi niemieckimi i polskimi dziennikarzami, PR na rzecz wymiany młodzieży Treść: Już po raz trzeci PNWM wsparła podróż studyjną po Polsce młodych niemieckich dziennikarzy z prasy, radia i telewizji. Droga wiodła od Podlasia przez Białoruś i Mazury do Warszawy. Podróż zwieńczył dwutygodniowy program w Warszawie, a następnie praca z polskimi kolegami w różnych redakcjach w Polsce. W sumie jednomiesięczny program stypendialny oferował intensywne zapoznawanie się z sąsiednim krajem, między innymi jego sytuacją polityczną, ekonomiczną i społeczną. Program pobytu wypełniony był również ważnymi dla PNWM tematami, takimi jak młodzież i wymiana młodzieżowa. Uczestnicy odwiedzili m.in. jednostki centralne PNWM, Międzynarodowe Centrum Spotkań Młodzieży Camp Rodowo w Jędrychowie i Wspólnotę Kulturową „Borussia“ w Olsztynie oraz uczestniczyli w otwarciu wystawy „Jak ty to widzisz / Wie du es siehst“ w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Partner: Fundacja Medientandem, Fundacja Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung) i Fundacja Konrada Adenauera (KonradAdenauer-Stiftung) Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 23 22 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW „Neue Medien im Schulaustausch“ -----------------------------------------------------------------------------------18. – 22. 5. 2006: Kraków / Krakau Zielgruppe: Deutsche und polnische Lehrkräfte Ziel: Vorstellung von Internetwerkzeugen zur Vorbereitung und Durchführung von Austauschprojekten Inhalte: Gegenstand des Seminars, das bereits zum zweiten Mal in Zusammenarbeit mit dem Goethe-Institut Kraków / Krakau stattfand, war die Einbindung der Neuen Medien in die Praxis des deutsch-polnischen Schulaustauschs. Die teilnehmenden Lehrkräfte aus Deutschland und Polen hatten die Möglichkeit, sowohl altbewährte Standardwerkzeuge als auch ganz aktuelle Neuentwicklungen im Bereich Kommunikationsmedien auf ihre Nützlichkeit für den Einsatz im gemeinsamen Projektunterricht hin zu überprüfen. Neue Projektideen wurden entwickelt, vorgestellt und diskutiert, um schließlich auf der Internetseite des Seminars einem größeren Publikum vorgestellt zu werden. Partner: Goethe-Institut Kraków / Krakau Wettbewerb: „Wenn das Schule macht! Die Nachbarn kennen lernen.“ Projekt des Auswärtigen Amts und des Ministeriums für Nationale Bildung (Ministerstwo Edukacji Narodowej) -----------------------------------------------------------------------------------2. – 4. 6. 2006: Warszawa / Warschau Zielgruppe: Jugendliche aus Deutschland und Polen Ziel: Preisverleihung Inhalte: Der Wettbewerb für deutsch-polnische Schulprojekte ging im September 2005 im Rahmen des Deutsch-Polnischen Jahres an den Start. Sein vorrangiges Ziel war es, deutschpolnische Projekte, die von Schulen durchgeführt wurden, auszuzeichnen. Teilnehmen konnten Einrichtungen aus Deutschland und Polen, deren Schüler gemeinsam an einem konkreten Projekt arbeiteten. 280 Schulen aus beiden Ländern reichten ihre Beiträge ein. Die Jury zeichnete 22 von ihnen aus. Am 4. Juni 2006 wurden den Teilnehmern der elf deutsch-polnischen Initiativen im Rahmen einer feierlichen Gala ihre Gewinne für das gemeinsame Engagement verliehen. Ein erster, zweiter und dritter Platz wurde in den drei Kategorien „Sekundarstufe 1”, „Sekundarstufe 2” und „Berufsschulen” verliehen. Die Gewinner erhielten Preise in Höhe von 5.000, 3.000 und 1.500 Euro. Außerdem wurden zwei zusätzliche Preise in der neu geschaffenen Kategorie „Sonderschule” geschaffen. Partner: Auswärtiges Amt, Ministerium für Nationale Bildung (Ministerstwo Edukacji Narodowej) „Nowe media w wymianie szkolnej” -----------------------------------------------------------------------------------18 – 22 maja 2006 roku: Kraków Adresaci: Polscy i niemieccy nauczyciele Cel: Prezentacja narzędzi internetowych pomocnych w przygotowaniu i przeprowadzeniu projektów wymiany Treść: Przedmiotem seminarium, które zorganizowane we współpracy z Instytutem Goethego w Krakowie (GoetheInstitut Krakau) odbyło się już po raz drugi, było włączenie nowych mediów do praktyki polsko-niemieckiej wymiany szkolnej. Uczestniczący w nim nauczyciele z Polski i Niemiec mieli możliwość sprawdzenia zarówno standardowych narzędzi internetowych, jak również aktualnie oferowanych nowości z dziedziny mediów komunikacyjnych oraz przetestowania ich pod względem przydatności podczas wspólnych zajęć projektowych. Opracowano, przedstawiono i przedyskutowano nowe pomysły na projekty, które ostatecznie zostały zaprezentowane szerszej publiczności na stronie internetowej seminarium. Partner: Instytut Goethego w Krakowie (Goethe-Institut Krakau) Rozdanie nagród: „Szkoły w Polsce i w Niemczech chcą poznać swoich sąsiadów!“ Projekt Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Federalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych (Auswärtiges Amt) -----------------------------------------------------------------------------------2 – 4 czerwca 2006 roku: Warszawa Adresaci: Młodzież z Polski i Niemiec Cel: Rozdanie nagród Treść: Konkurs na polsko-niemieckie projekty szkolne w ramach Roku Polsko-Niemieckiego wystartował we wrześniu 2005 roku. Głównym celem konkursu było wyróżnienie polsko-niemieckich projektów realizowanych przez szkoły. Udział w nim wziąć mogły te placówki z Polski i Niemiec, których uczniowie wspólnie pracowali nad konkretnym przedsięwzięciem. Swoje uczestnictwo zgłosiło 280 szkół z obu krajów. Jury nagrodziło 22 z nich. 4 czerwca 2006 roku podczas uroczystej gali w Warszawie uczestnicy 11 polsko-niemieckich inicjatyw otrzymali nagrody za wspólne działania. Pierwszą, drugą i trzecią nagrodę przyznano w trzech kategoriach: „szkoły podstawowe i gimnazja”, „szkoły ponadgimnazjalne” oraz „szkoły zawodowe”. Zwycięzcy otrzymali odpowiednio 5000, 3000 i 1500 euro. Oprócz tego przyznane zostały dwie nagrody dodatkowe w nowo utworzonej kategorii „szkoła specjalna”. Partner: Ministerstwo Edukacji Narodowej, Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Auswärtiges Amt) Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 25 24 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Zentralstellenworkshop zur Vorbereitung der Einführung der neuen Fördersoftware -----------------------------------------------------------------------------------13. 6. 2006 / 22. 6. 2006: Potsdam, Warszawa / Warschau Zielgruppe: MitarbeiterInnen der Zentralstellen Ziel: Sammeln von Anmerkungen der Zentralstellen zur Vorbereitung der neuen Software Inhalte: Dieses Treffen des DPJW und seiner Zentralstellen diente einer detaillierten Formulierung der Anforderungen an die neue Fördersoftware auf verschiedenen Ebenen der Antragsstellung und -bearbeitung. Ziel war es, Maßgaben zu erarbeiten, um die Anforderungen der Zentralstellen in den Prozess der Erstellung der Software aufnehmen zu können. 4. Deutsch-polnische Sommerakademie 2006 „Deutsch-Polnische Kulturkontakte und Kulturkonflikte in einer grenzfernen Region“ -----------------------------------------------------------------------------------22. – 30. 7. 2006: Hamburg Zielgruppe: LehrerInnen und MultiplikatorInnen aus Deutschland und Polen Ziel: Verankerung von Geschichte als fester Bestandteil in deutsch-polnischen Jugendbegegnungen, Schulung von MultiplikatorInnen Inhalte: Die mittlerweile dritte Sommerakademie des DPJW für Lehrkräfte aus Deutschland und Polen fand zum ersten Mal in Deutschland, im Studienzentrum der bei Hamburg gelegenen KZ-Gedenkstätte Neuengamme, statt. Im Mittelpunkt der diesjährigen Akademie standen die deutsch-polnischen Kulturkontakte und -konflikte in einer grenzfernen Region. Die TeilnehmerInnen diskutierten in Workshops, arbeiteten mit historischen Quellen und führten Interviews mit Zeitzeugen durch. Das Programmangebot bestand aus Vorträgen und Exkursionen zu nahe gelegenen Orten mit historischer Bedeutung (z. B. Hamburg, Lüneburg, Bardowick). Außerdem gab es die Möglichkeit, an eigenen Geschichtsprojekten zu arbeiten, diese vorzustellen sowie gemeinsam nach geeigneten didaktischen Ansätzen für die Einbindung historischer Fragestellungen in die Austauschpraxis zu suchen. Partner: KZ-Gedenkstätte Neuengamme Warsztaty dla jednostek centralnych przygotowujące do wdrożenia nowego oprogramowania -----------------------------------------------------------------------------------13 czerwca 2006 roku / 22 czerwca 2006 roku: Potsdam / Poczdam, Warszawa Adresaci: Pracownicy jednostek centralnych Cel: Zebranie uwag i opinii jednostek centralnych w związku z przygotowaniem nowego oprogramowania komputerowego Treść: Spotkanie PNWM i jednostek centralnych miało na celu dokładne sprecyzowanie wymogów dotyczących nowego oprogramowania dla podmiotów PNWM na wszystkich etapach składania i opracowywania wniosków. Celem spotkania było opracowanie reguł, które uwzgędniłyby wymagania jednostek centralnych w procesie powstawania oprogramowania. IV Polsko-Niemiecka Akademia Letnia 2006 „Polsko-niemieckie kontakty i konflikty kulturowe poza regionem przygranicznym” -----------------------------------------------------------------------------------22 – 30 lipca 2006 roku: Hamburg Adresaci: Nauczyciele i animatorzy wymiany z Polski i Niemiec Cel: Włączenie historii jako trwałego elementu w spotkania polsko-niemieckie, szkolenie animatorów wymiany Treść: Tegoroczna – i już trzecia – Akademia Letnia PNWM dla nauczycieli z Polski i Niemiec po raz pierwszy odbyła się w Niemczech, w Centrum Naukowym miejsca pamięci w byłym obozie koncentracyjnym w Neuengamme (KZ-Gedenkstätte Neuengamme) pod Hamburgiem. Głównym tematem tegorocznej akademii były „Polsko-niemieckie kontakty i konflikty kulturowe poza regionem przygranicznym”. Uczestnicy dyskutowali w ramach warsztatów, pracowali w oparciu o źródła historyczne oraz przeprowadzali wywiady ze świadkami minionych czasów. Na ofertę programową składały się wykłady i wycieczki do pobliskich miejscowości o historycznym znaczeniu (np. Hamburga, Lüneburga, Bardowick). Ponadto grupa miała możliwość pracy nad własnymi projektami historycznymi, zaprezentowania ich, jak również wspólnego poszukiwania w nich dydaktycznych aspektów w celu włączenia zagadnień historycznych w praktykę wymiany. Partner: Miejsce pamięci w byłym obozie koncentracyjny Neuengamme (KZ-Gedenkstätte Neuengamme) Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 27 26 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW „Warschau – Dresden. Eine Reise in die Vergangenheit“ – Freiwilligenprojekt -----------------------------------------------------------------------------------5. – 14. 8. 2006: Warszawa / Warschau, Dresden Zielgruppe: Jugendliche aus Deutschland und Polen Ziel: Annäherung an unbekannte Aspekte der gemeinsamen Geschichte / Inhalte: Auf Initiative und in Regie der beiden Freiwilligen des DPJW bot das Projekt Jugendlichen aus beiden Ländern Gelegenheit, sich vor Ort und gemeinsam mit der Geschichte zweier Städte auseinander zu setzen, die für die TeilnehmerInnen des jeweils anderen Landes meist unbekannt waren. Bei der Wahl des Themas ließen sich die Freiwilligen von ihrem eigenen Interesse leiten, handelte es sich doch um ihre beiden Heimatstädte. Das Projekt wurde in Zusammenarbeit mit anerkannten Forschungsinstitutionen beider Länder durchgeführt, unter anderem mit dem Hannah-Arendt-Institut für Totalitarismusforschung, dem Militärhistorischen Museum in Dresden sowie mit dem Zentrum Karta und dem Haus Begegnung mit der Geschichte (Dom Spotkań z Historią) in Warschau. Vorträge und Diskussionen behandelten – eingebettet in den historischen Zusammenhang – vor allem die Geschichte Dresdens während des Nationalsozialismus und Warschaus während der deutschen Besatzung, die Lebensbedingungen ihrer BewohnerInnen und die Zerstörung der Städte. Auf dem Programm standen Besuche u. a. im Museum des Warschauer Aufstands und der Ausstellung „Mythos Dresden” im Hygienemuseum. Höhepunkte des Programms waren die Treffen mit Zeitzeugen in Dresden und Warschau, auf die sich die Jugendlichen zuvor besonders vorbereitet hatten. Partner: Hannah-Arendt-Institut für Totalitarismusforschung, Militärhistorisches Museum Dresden, Zentrum Karta, Dom Spotkań z Historią (Haus der Begegnung mit der Geschichte), Warszawa / Warschau DPJW-Zentralstellenkonferenz -----------------------------------------------------------------------------------22. – 25. 10. 2006: Weimar Zielgruppe: MitarbeiterInnen der Zentralstellen Ziel: Treffen des DPJW mit den Zentralstellen, Erfahrungsaustausch, Evaluation und Planen der weiteren gemeinsamen Arbeit Inhalte: Die diesjährige Zentralstellenkonferenz fand erstmals als gemeinsame Konferenz für die Zentralstellen des Außerschulischen Jugendaustauschs wie auch des Schul- und Sportaustauschs statt. Während der Konferenz hatten die TeilnehmerInnen Gelegenheit, folgende Arbeitsgruppen zu besuchen: Grundlagen der Arbeit der Zentralstellen, Grundlagen der Zusammenarbeit des DPJW und der Zentralstellen, Angebote der DPJW-TrainerInnen, neue Fördersoftware und online-Antragsstellung, Ganztagsschulen – Schnittstelle des schulischen und außerschulischen Austauschs, Sport in der internationalen Jugendarbeit, Jugendarbeit in Deutschland und Polen, Fundraising und Drittmittel, Werbekampagne für den Schulaustausch – Expertenrunde Trilaterale Programme: Vorstellung der Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch, Transformation in Weißrussland, Bestandsaufnahme der bisherigen Foren des DPJW sowie neue Möglichkeiten des Jugendaustauschs, Gedenkstättenarbeit am Beispiel der Gedenkstätte Buchenwald sowie Vorbereitungsmaterialien für Gedenkstättenfahrten. Die Konferenz bot wie jedes Jahr den MitarbeiterInnen der Zentralstellen Gelegenheit, sich zu treffen, Erfahrungen auszutauschen und das Vorgehen bei der Antragsbearbeitung zu vereinheitlichen. Neben dem inhaltlichen Teil wurden auf der Konferenz auch Ergebnisse des deutsch-polnischen Jugendaustauschs in Form einer Theatervorstellung und eines Konzertes präsentiert. „Warszawa – Drezno. Podróż w przeszłość” – Projekt wolontariuszy PNWM -----------------------------------------------------------------------------------5 – 14 sierpnia 2006 roku: Warszawa, Dresden / Drezno Adresaci: Młodzież z Polski i Niemiec Cel: Przybliżenie nieznanych aspektów wspólnej historii Treść: Zainicjowany i wyreżyserowany przez dwoje wolontariuszy PNWM projekt oferował młodzieży z obu krajów wspólne poznanie historii obu miast, najczęściej nieznanej uczestnikom z drugiego kraju. W wyborze tematów wolontariusze kierowali się własnymi zainteresowaniami, ponieważ w obu przypadkach chodziło o ich miasta rodzinne. Projekt przeprowadzony został we współpracy z uznanymi instytucjami badawczymi obu krajów, między innymi z Instytutem Badań nad Totalitaryzmem im. Hannah Arendt (Hannah-Arendt-Institut für Totalitarismusforschung e. V.), Wojskowym Muzeum Historycznym w Dreźnie (Militärhistorisches Museum in Dresden), jak również z Centrum Karta i Domem Spotkań z Historią w Warszawie. Wykłady i dyskusje – wplecione w kontekst historyczny – dotyczyły przede wszystkim historii Drezna w okresie narodowego socjalizmu oraz Warszawy w okresie okupacji, jak również warunków życia mieszkańców oraz zniszczenia miast. Punkty programu obejmowały m.in. zwiedzanie Muzeum Powstania Warszawskiego i wystawy „Mit Drezna“ w Muzeum Higieny (Hygienemuseum). Najważniejszymi punktami programu były spotkania ze świadkami historii w Warszawie i Dreźnie, na które młodzież przygotowywała się szczególnie intensywnie. Partner: Instytut Badań nad Totalitaryzmem im. Hannah Arendt (Hannah-Arendt-Institut für Totalitarismusforschung e. V.), Wojskowe Muzeum Historyczne w Dreźnie (Militärhistorisches Museum Dresden), Centrum Karta i Dom Spotkań z Historią w Warszawie Konferencja jednostek centralnych PNWM -----------------------------------------------------------------------------------22 – 25 października 2006 roku: Weimar Adresaci: Pracownicy jednostek centralnych Cel: Spotkanie PNWM i jednostek centralnych. Wymiana doświadczeń, ewaluacja i planowanie wspólnych działań Treść: Konferencja jednostek centralnych została po raz pierwszy zorganizowana wspólnie dla jednostek centralnych zajmujących się wymianą pozaszkolną, szkolną i sportową. Podczas konferencji uczestnicy mieli możliwość udziału w następujących grupach roboczych: zasady pracy jednostek centralnych, zasady współpracy między PNWM a jednostkami centralnymi, programy oferowane przez trenerów PNWM, nowe oprogramowanie i wnioskowanie online w PNWM, szkoły całodniowe – łącznik pomiędzy wymianą szkolną i pozaszkolną, sport w międzynarodowej pracy z młodzieżą, praca z młodzieżą w Polsce i Niemczech, fundraising i inne źródła finansowania, kampania na rzecz promocji wymiany szkolnej – warsztat ekspertów, trójstronne programy: prezentacja Fundacji Niemiecko-Rosyjskiej Wymiany Młodzieży (Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch), transformacja na Białorusi, ewaluacja dotychczasowych forów PNWM oraz nowe sposoby ewaluacji wymiany młodzieży, praca w miejscach pamięci na przykładzie Buchenwaldu, a także materiały przygotowujące do podróży do miejsc pamięci. Konferencja była jak co roku okazją do spotkania się pracowników jednostek centralnych oraz wymiany doświadczeń i ujednolicenia postępowania przy rozpatrywaniu wniosków. Oprócz programu merytorycznego na konferencji zaprezentowano efekty dwóch polsko-niemieckich spotkań młodzieży w postaci występu teatralnego oraz koncertu. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 29 28 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Informationsveranstaltung in Weimar -----------------------------------------------------------------------------------25. 10. 2006: Weimar Zielgruppe: MultiplikatorInnen des Jugendaustauschs, breite Öffentlichkeit Ziel: Präsentation der Ergebnisse des Jugendaustauschs vor der breiten Öffentlichkeit und MultiplikatorInnen des Jugendaustauschs Inhalte: Für die so genannte Regensburger Studie – eine Langzeitstudie der Forschungsgruppe um Professor Alexander Thomas – zur Nachhaltigkeit von Jugendaustauschmaßnahmen wurden Jugendliche zehn Jahre nach einer Begegnung zu deren kurz- und langfristigen Auswirkungen befragt. Die in ihrer Eindeutigkeit überraschenden Ergebnisse, nach denen fast alle TeilnehmerInnen positive Erinnerungen mit der Begegnung verbanden und die für viele Auswirkungen auf ihren späteren Lebensweg hatte, waren Thema der öffentlichen Veranstaltung in Weimar. Da für diese Studie besonders viele deutsch-polnische Begegnungen herangezogen wurden, konnte während der Veranstaltung auf spezifische Ergebnisse in diesem Bereich eingegangen werden. Bereits zuvor hat das DPJW die Zusammenfassung der Studie ins Polnische übersetzen lassen. „Teamwork – Dreamwork“ -----------------------------------------------------------------------------------6. – 10. 12. 2006: Łagów / Lagow Zielgruppe: LehrerInnen aus Deutschland und Polen mit Erfahrung im Jugendaustausch Ziel: Verbesserung der Arbeit im binationalen Team Inhalte: Die Fortbildung richtete sich an LehrerInnen, die bereits Erfahrungen im deutsch-polnischen Schulaustausch haben und gemeinsam mit ihren KollegInnen der Partnerschule daran arbeiten wollen, die Zusammenarbeit im gemeinsamen Team weiter zu verbessern. Voraussetzung für die Teilnahme am Seminar war eine gemeinsame Anmeldung des deutsch-polnischen Teams. Themen der Gruppenarbeit waren: unterschiedliche Leitungsstile, Kulturstandards in Polen und Deutschland, Partizipation von Jugendlichen als Arbeitsprinzip, Projektarbeit, Konfliktbearbeitung im Team. Diskutiert wurde auch über neue Formen der Zusammenarbeit in Schulpartnerschaften. Impreza informacyjna w Weimarze -----------------------------------------------------------------------------------25 października 2006 roku: Weimar Adresaci: Animatorzy wymiany młodzieży, szerokie grono odbiorców Cel: Prezentacja wyników badania na temat skutków oddziaływania wymian młodzieżowych Treść: W ramach tak zwanego „Badania Regensburskiego” (studium grupy badawczej skupionej wokół profesora Alexandra Thomasa) dotyczącego trwałości wpływu spotkań międzynarodowych na rozwój osobowości uczestników, przeprowadzano w dziesięć lat po zakończeniu spotkań wywiady z młodymi ludźmi na temat krótko- i długotrwałych skutków oddziaływania tych spotkań. Zaskakujące w swej spójności wyniki, według których niemal wszyscy uczestnicy mieli korzystne wspomnienia ze spotkań, mających również pozytywny wpływ na ich późniejszą drogę życiową, były tematem publicznej prezentacji w Weimarze. Ponieważ w ramach studium przebadano szczególnie dużo polsko-niemieckich programów, podczas spotkania można było skoncentrować się na wynikach z tego właśnie obszaru. Przed prezentacją w Weimarze na zlecenie PNWM dokonano tłumaczenia streszczenia badania na język polski. „Teamwork – Dreamwork” -----------------------------------------------------------------------------------6 – 10 grudnia 2006 roku: Łagów Adresaci: Nauczyciele z Polski i Niemiec, mający doświadczenie w wymianie młodzieży Cel: Polepszenie pracy w zespole dwunarodowym Treść: Szkolenie skierowane było do nauczycieli, którzy mają już doświadczenie w polsko-niemieckiej wymianie szkolnej i pragną pracować wspólnie z kolegami ze szkoły partnerskiej nad doskonaleniem pracy w grupie. Warunkiem uczestnictwa w seminarium było wspólne zgłoszenie polsko-niemieckiej pary partnerów. Grupy robocze zajmowały się różnymi stylami kierowania, standardami kulturowymi w Polsce i Niemczech, partycypacją młodzieży jako zasadą działania, pracą projektową, rozstrzyganiem konfliktów w grupie. Dyskutowano także o nowych formach współpracy partnerstw szkolnych. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 31 30 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Evaluation der Eigenveranstaltungen des DPJW -----------------------------------------------------------------------------------ganzjährig: Deutschland und Polen Zielgruppe: DPJW Ziel: Evaluation und Qualitätssicherung der Eigenveranstaltungen des DPJW Inhalte: Das DPJW organisiert jährlich über 50 Eigenveranstaltungen, die sich vor allem an MultiplikatorInnen des deutschpolnischen Jugendaustauschs wenden. Einige dieser Veranstaltungen wurden einer Evaluation unterzogen, um einen Abgleich der Ansprüche und Erwartungen des DPJW und der TeilnehmerInnen zu ermöglichen. Die Evaluation der Eigenveranstaltungen des DPJW dient der Qualitätssicherung. Das Projekt wird 2007 fortgesetzt. Trilaterale Programme 2. Deutsch-Polnisch-Litauisches Forum -----------------------------------------------------------------------------------21. – 23. 2. 2006: Gdańsk / Danzig Zielgruppe: MultiplikatorInnen Ziel: Auswertung und Vorstellung von Projekten, Diskussion und Meinungsaustausch bzgl. weiterer Kontakte, Kooperationen und Möglichkeiten der Zusammenarbeit Inhalte: Das Deutsch-Polnisch-Litauische Forum dient MultiplikatorInnen im trilateralen Austausch als Plattform des Erfahrungsaustauschs und der Entwicklung gemeinsamer Initiativen und Projekte. Für einen offiziellen Rahmen sorgten die VertreterInnen des deutschen und litauischen Konsulats, des polnischen Ministeriums für Nationale Bildung sowie der lokalen Entscheidungsträger. Neben der Präsentation des DPJW und seiner Fördermöglichkeiten stellten außerdem die TeilnehmerInnen ihre Organisationen und Projekte vor. Auf dem Programm standen auch Workshops und Gruppenarbeit rund um den trilateralen Austausch mit Litauen. Partner: Maximilian-Kolbe-Haus für Versöhnung und Begenung (Dom Pojednania i Spotkań im. Św. Maksymiliana M. Kolbego), Gdańsk / Danzig Ewaluacja programów własnych PNWM -----------------------------------------------------------------------------------Cały rok: Polska i Niemcy Adresaci: PNWM Cel: Ewaluacja i zabezpieczanie jakości programów własnych PNWM Treść: PNWM organizuje corocznie ponad 50 programów własnych, które skierowane są przede wszystkim do animatorów wymiany młodzieży. Niektóre z tych przedsięwzięć poddane zostały ewaluacji, która miała na celu porównanie wymogów i oczekiwań ze strony PNWM oraz uczestników. Ewaluacja przedsięwzięć własnych PNWM służy zabezpieczaniu jakości programów. Projekt kontynuowany będzie w 2007 roku. Programy trójstronne II Forum Polsko-Niemiecko-Litewskie -----------------------------------------------------------------------------------21 – 23 lutego 2006 roku: Gdańsk Adresaci: Animatorzy wymiany młodzieży Cel: Podsumowanie i przedstawienie projektów, dyskusja i wymiana zdań na temat dalszych kontaktów, istniejącej współpracy oraz możliwości jej rozszerzenia Treść: Polsko-niemiecko-litewskie forum służy animatorom wymiany trójstronnej jako platforma umożliwiająca wymianę doświadczeń oraz rozwijanie wspólnych inicjatyw i projektów. Oficjalny program spotkania wypełniły wystąpienia przedstawicieli niemieckiego i litewskiego konsulatu, Ministerstwa Edukacji Narodowej, jak również lokalnych decydentów. Po przedstawieniu PNWM oraz możliwości wspierania uczestnicy zaprezentowali swoje organizacje i projekty. W programie oferowano również warsztaty i pracę grupową dotyczącą trójstronnej wymiany młodzieży z Litwą. Partner: Dom św. Maksymiliana Kolbego w Gdańsku Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 33 32 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW „Deutschland, Frankreich, Polen und das Europa von morgen“ -----------------------------------------------------------------------------------30. 4. – 4. 5. 2006: Warszawa / Warschau Zielgruppe: Jugendliche aus Deutschland, Polen und Frankreich Ziel: Vermittlung der Idee einer deutsch-polnisch-französischen Zusammenarbeit Inhalte: Das Projekt wurde in Zusammenarbeit mit dem Deutsch-Französischen Jugendwerk (DFJW) anlässlich der Unterzeichnung einer Kooperationsvereinbarung zwischen dem Land Brandenburg, der Woiwodschaft Masowien (województwo mazowieckie) und der Region Ile-de-France realisiert. Es hatte zum Ziel, Jugendlichen aus Polen, Deutschland und Frankreich die Idee des Weimarer Dreiecks und seiner Auswirkungen auf regionaler Ebene näher zu bringen. Die Teilnehmer am Projekt waren SchülerInnen aus den benannten Regionen. Im Verlauf des Projektes erarbeiteten sie Fragen und Beiträge für eine Diskussion mit den Regierenden der drei Regionen, die den Abschluss des Programms bildete. Themengebiete waren u. a.: Mobilität in Europa, internationale und europäische Politik der einzelnen Regionen. Partner: DFJW, Staatskanzlei des Landes Brandenburg, Marschallamt der Woiwodschaft Masowien (województwo mazowieckie) „Ein bisschen tri schadet nie” 4. Forum für den deutsch-polnisch-ukrainischen Jugendaustausch -----------------------------------------------------------------------------------21.-24.5.2006: Güstrow Zielgruppe: Jugendliche und MultiplikatorInnen Ziel: Vernetzung von Organisationen aus Deutschland, Polen und der Ukraine Inhalte: Für die im deutsch-polnisch-ukrainischen Jugendaustausch aktiven MultiplikatorInnen war dieses Fachforum eine wichtige Plattform zum Knüpfen von Kontakten und für den Ideen- und Erfahrungsaustausch. Die gemeinsame Fortbildung und fachliche Diskussion über aktuelle Themen spielt eine große Rolle für die Zusammenarbeit zwischen den Partnern und für die Entwicklung weiterer internationaler Projekte. Diskussionsmittelpunkt bildete in diesem Jahr das Thema Partizipation von Jugendlichen, die sich in den einzelnen Ländern unterschiedlich gestaltet. Antworten wurden gesucht auf die Fragen, wie das Engagement junger Menschen in Organisationen und Vereinen gefördert werden kann und welche Rahmenbedingungen geschaffen werden müssen, damit Jugendliche auch selbst internationale Projekte initiieren und entwickeln. Das Fachforum wurde in enger inhaltlicher und organisatorischer Zusammenarbeit mit den Vereinen Schabernack und Forteca sowie mit der Stiftung Glückliche Kindheit (Fundacja Szczęśliwe Dzieciństwo) durchgeführt. Die Sozialministerin des Landes Mecklenburg-Vorpommern, Dr. Marianne Linke, übernahm die Schirmherrschaft des Forums. Im kommenden Jahr soll das Forum zum ersten Mal in der Ukraine stattfinden. Partner: Stiftung Glückliche Kindheit (Fundacja Szczęśliwe Dzieciństwo), Verein Schabernack, Verein Forteca „Polska, Niemcy, Francja i Europa jutra” -----------------------------------------------------------------------------------30 kwietnia – 4 maja 2006 roku: Warszawa Adresaci: Młodzież z Polski, Niemiec i Francji Cel: Rozpowszechnianie idei polsko-niemiecko-francuskiej współpracy Treść: Projekt realizowano we współpracy z Francusko-Niemiecką Współpracą Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk) z okazji podpisania umowy o współpracy pomiędzy województwem mazowieckim, krajem związkowym Brandenburgia i regionem Ile-de-France. Projekt miał na celu przybliżenie młodzieży z Polski, Niemiec i Francji idei Trójkąta Weimarskiego oraz jego oddziaływania na poziomie regionalnym. Uczestnikami projektu byli uczniowie z wymienionych regionów. Podczas trwania projektu opracowali pytania i zagadnienia do dyskusji z władzami tych trzech regionów. Dyskusja stanowiła podsumowanie programu, a jej tematy dotyczyły m.in. mobilności w Europie oraz międzynarodowej i europejskiej polityki posz-czególnych regionów. Partner: Francusko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk), Kancelaria Kraju Związkowego Brandenburgia (Staatskanzlei des Landes Brandenburg), Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego „We troje raźniej” IV Forum polsko-niemiecko-ukraińskiej wymiany młodzieży -----------------------------------------------------------------------------------21 – 24 maja 2006 roku: Güstrow Adresaci: Młodzież i animatorzy wymiany Cel: Budowanie sieci powiązań między organizacjami z Polski, Niemiec i Ukrainy Treść: Dla animatorów działających w obszarze polsko-niemiecko-ukraińskiej wymiany młodzieży forum to było ważną platformą umożliwiającą nawiązywanie kontaktów oraz wymianę pomysłów i doświadczeń. Wspólne dokształcanie i fachowa dyskusja na aktualne tematy odgrywają ważną rolę we współpracy pomiędzy partnerami i w rozwijaniu dalszych międzynarodowych projektów. Głównym wątkiem dyskusji było w tym roku zagadnienie partycypacji młodzieży, która w poszczególnych krajach kształtuje się różnie. Szukano odpowiedzi na pytania, jak można wspierać zaangażowanie młodych ludzi w organizacjach i stowarzyszeniach oraz jakie warunki muszą być stworzone, aby młodzież także sama inicjowała i rozwijała projekty międzynarodowe. Forum przeprowadzono w ścisłej merytorycznej i organizacyjnej współpracy ze stowarzyszeniami Schabernack (Verein Schabernack) i Forteca, jak również z Fundacją Szczęśliwe Dzieciństwo. Patronat nad forum objęła minister ds. socjalnych kraju związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie dr Marianne Linke. W przyszłym roku forum odbywać się ma po raz pierwszy na Ukrainie. Partner: Fundacja Szczęśliwe Dzieciństwo, Stowarzyszenie Schabernack (Verein Schabernack), Stowarzyszenie Forteca Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 35 34 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW „Ohne Grenzen” 3. Forum für den deutsch-polnisch-russischen Jugendaustausch -----------------------------------------------------------------------------------10. – 13. 10. 2006: Berlin Zielgruppe: MultiplikatorInnen Ziel: Vernetzung von Organisationen aus Deutschland, Polen und dem Kaliningrader Gebiet Inhalte: Die MultiplikatorInnen des Jugendaustauschs, die an dem Treffen in Berlin teilnahmen, arbeiteten mit der OpenSpace-Methode und erarbeiteten hiermit Programme für Austauschprojekte, die sie 2007 umsetzen können. Während der Workshops wurden über 25 Konzepte erarbeitet, die die TeilnehmerInnen als gedruckte Dokumentation mit nach Hause nahmen. Sehr gut bewährte sich das Konzept des Forums, das Kreativität zuließ, gleichzeitig aber auf ein konkretes Arbeitsergebnis ausgerichtet war. In die Arbeit einbezogen wurde die Kulturgemeinschaft „Borussia” (Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia“), eine Organisation, die sich in der Region Ermland und Masuren aktiv für die Versöhnung und das gegenseitige Kennenlernen von Deutschen, Polen und Russen einsetzt. Von deutscher Seite nahm Urban-Sozial teil, eine Organisation, die mit Flüchtlingen und benachteiligten Jugendlichen arbeitet. Auf russischer Seite konnte der Kaliningrader Verein Antrophos gewonnen werden. Das Forum wird 2007 in Olsztyn Allenstein fortgesetzt, wo die unter den „AbsolventInnen” rekrutierten TeilnehmerInnen die Ergebnisse ihrer bisherigen Arbeit vorstellen und Probleme diskutieren sollen, die bei einem deutsch-polnisch-russischen Austausch auftreten. Partner: Urban-Sozial, Kulturgemeinschaft „Borussia” (Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia“), Verein Antrophos „TriLog“ Forum für den deutsch-polnisch-französischen Schulaustausch -----------------------------------------------------------------------------------24. – 27. 10. 2006: Blossin Zielgruppe: LehrerInnen aus Deutschland, Polen und Frankreich Ziel: Erfahrungsaustausch, Partnervermittlung Inhalte: Das trilaterale Forum für Lehrkräfte und MultiplikatorInnen im deutsch-polnisch-französischen Schulaustausch fand zum ersten Mal statt und wurde in Kooperation mit dem DFJW durchgeführt. Im Mittelpunkt des Seminars standen die Schaffung einer Plattform zum Erfahrungsaustausch und die Vermittlung neuer Partnerschaften im trilateralen Bereich. Darüber hinaus wurden Methoden und Materialien vorgestellt, die deutsche, polnische und französische Partner bei der Vorbereitung und Durchführung konkreter Austauschmaßnahmen sowie bei der Weiterentwicklung der Zusammenarbeit unterstützen. Es fand eine Einführung in die interkulturelle Jugendarbeit unter methodischen Gesichtspunkten und in die Projektpädagogik statt. Die Vorstellung bestehender Partnerschaften, Beispielprogramme und das trilaterale Projektmanagement sowie die Vorstellung von Fördermöglichkeiten bildeten weitere thematische Schwerpunkte. Konkrete Ergebnisse der Diskussionen und Workshops – zahlreiche neue Ideen für Projektthemen und Methoden für trilaterale Begegnungen – sollen in einer Handreichung veröffentlicht werden. Ergebnis ist auch eine von den TeilnehmerInnen eingerichtete trilaterale Diskussionsgruppe im Internet zu Aspekten des deutsch-polnisch-französischen Schulaustauschs. Partner: Deutsch-Französisches Jugendwerk (DFJW) „Bez granic” III Forum polsko-niemiecko-rosyjskiej wymiany młodzieży -----------------------------------------------------------------------------------10 – 13 października 2006 roku: Berlin Adresaci: Młodzież i animatorzy Cel: Budowanie sieci kontaktów między organizacjami z Polski, Niemiec i obwodu kaliningradzkiego Treść: Animatorzy wymiany, którzy wzięli udział w spotkaniu w Berlinie, pracowali metodą „open-space” i tym sposobem zaprojektowali programy wymiany, które mogliby zrealizować w 2007 roku. Podczas warsztatów wypracowano ponad 25 koncepcji, które uczestnicy w formie drukowanej dokumentacji zabrali do domu. Doskonale sprawdziła się formuła forum, pozwalająca na kreatywność, ale zarazem ukierunkowana na konkretny wynik pracy. Do współpracy włączona została Wspólnota Kulturowa „Borussia“, stowarzyszenie działające aktywnie w regionie Warmii i Mazur na rzecz pojednania i poznania się Polaków, Niemców i Rosjan. Z niemieckiej strony udział wziął Urban-Sozial, instytucja pracująca z uchodźcami i młodzieżą defaworyzowaną. Ze strony rosyjskiej udało się pozyskać kaliningradzkie Stowarzyszenie Antrophos. Forum będzie kontynuowane w 2007 roku w Olsztynie, gdzie uczestnicy – absolwenci tegorocznego forum zaprezentują wyniki dotychczasowej pracy oraz przedyskutują problemy pojawiające się w wymianie polsko-niemiecko-rosyjskiej. Partner: Urban-Sozial, Wspólnota Kulturowa „Borussia“, Stowarzyszenie Antrophos „TriLog“ Forum polsko-niemiecko-francuskiej wymiany szkolnej -----------------------------------------------------------------------------------24 – 27 października 2006 roku: Blossin Adresaci: Nauczyciele z Francji, Polski i Niemiec Cel: Wymiana doświadczeń, poszukiwanie partnerów Treść: Trójstronne forum dla nauczycieli i animatorów polsko-niemiecko-francuskiej wymiany szkolnej odbyło się po raz pierwszy i przeprowadzone zostało w kooperacji z Francusko-Niemiecką Współpracą Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk). Głównym zadaniem seminarium było stworzenie platformy umożliwiającej wymianę doświadczeń i poszukiwania nowych partnerstw do wymiany trójstronnej. Ponadto zaprezentowano metody i materiały mające wspomagać polskich, niemieckich i francuskich partnerów w przygotowaniu i przeprowadzaniu konkretnych przedsięwzięć wymiany, jak również w rozwijaniu współpracy. Podczas programu wprowadzono uczestników w temat międzykulturowej pracy z młodzieżą pod kątem zagadnień metodycznych oraz w pedagogikę projektu. Dalszymi zagadnieniami tematycznymi seminarium były prezentacja istniejących partnerstw, przykładowe programy i zarządzanie projektem trójstronnym, jak również przedstawienie możliwości wspierania. Konkretne wyniki dyskusji i warsztatów – liczne nowe pomysły dotyczące tematyki projektów i metod trójstronnych spotkań mają zostać wydane w postaci broszury pomocniczej. Jednym z efektów seminarium jest również powstanie internetowej grupy dyskusyjnej uczestników programu, zajmującej się aspektami polsko-niemiecko-francuskiej wymiany. Partner: Francusko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk) Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 37 36 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW „Über Grenzen“ 4. Forum für den deutsch-polnisch-weißrussischen Jugendaustausch -----------------------------------------------------------------------------------4. – 9. 11. 2006: Nasutów, Minsk (Weißrussland) Zielgruppe: MultiplikatorInnen des trilateralen Jugendaustauschs mit Weißrussland aus den drei Ländern sowie Organisationen mit Interesse an der Aufnahme einer Zusammenarbeit Ziel: Stärkung von trilateralen Projekten des Jugendaustauschs und der Zusammenarbeit von Einrichtungen des Dritten Sektors, Gründen neuer Partnerschaften, Kennenlernen der Situation vor Ort Inhalte: Das deutsch-polnisch-weißrussische Forum diente den TeilnehmerInnen – im trilateralen Austausch aktive MultiplikatorInnen und solche, die es werden wollen – dem Erfahrungsaustausch und der gemeinsamen Projektplanung. In enger Zusammenarbeit mit der Stiftung Nowy Staw aus Lublin konnte das Forum dank der Unterstützung der Robert Bosch Stiftung erstmals im Drittland stattfinden. So war ein wichtiger Programmpunkt der Besuch bei weißrussischen Organisationen, die den TeilnehmerInnen einen Eindruck verschafften, unter welchen Bedingungen freie Träger in Weißrussland arbeiten. Neben der Präsentation des DPJW und seiner Fördermöglichkeiten stand vor allem eine Projektbörse auf dem Programm, bei der die TeilnehmerInnen ihre Organisationen präsentierten und Partner zur gemeinsamen Realisierung von Programmen finden konnten. Die Diskussionen und Ideen führten in vielen Fällen zu konkreten Ergebnissen. Partner: Stiftung Nowy Staw (Fundacja Nowy Staw), Robert Bosch Stiftung Deutsch-polnisch-französisches Jugendparlament – Vorbereitungstreffen -----------------------------------------------------------------------------------11. – 12. 11. 2006 / 25. 11. 2006: Potsdam, Warszawa / Warschau Zielgruppe: Jugendliche aus Deutschland und Polen Ziel: Vorbereiten der Jugendlichen auf die Teilnahme am Deutsch-Polnisch-Französischen Jugendparlament im Januar 2007 in Paris Inhalte: Am 3. Mai 2006 unterzeichneten in Warschau Vertreter der Region Ile-de-France, der Woiwodschaft Masowien (województwo mazowieckie) und des Landes Brandenburgs einen Vertrag, dessen Ziel die Stärkung der Zusammenarbeit zwischen den drei Regionen ist. Ein wichtiges Element dieser Kontakte ist der Jugendaustausch, dessen VertreterInnen ebenfalls bei der Vertragsunterzeichnung anwesend waren. So entstand die Idee der drei Partner und des Europahauses in Yveslines, das seit 2003 bestehende Deutsch-Französische Jugendparlament um Jugendliche aus Masowien (Mazowsze) zu erweitern und die für 2007 geplante Sitzung vor allem Fragen der Zusammenarbeit zwischen den drei Regionen zu widmen. Um die Gruppe von 20 SchülerInnen aus jedem Land auf die Sitzung im Januar vorzubereiten, fanden Treffen und Diskussionen mit ExpertInnen statt. Partner: Junge Europäische Bewegung Berlin-Brandenburg e. V., Junge Europäische Föderalisten Polen (JEF Polska) „Ponad granicami” IV Forum polsko-niemiecko-białoruskiej wymiany młodzieży -----------------------------------------------------------------------------------4 – 9 listopada 2006 roku: Nasutów, Mińsk (Białoruś) Adresaci: Animatorzy trójstronnej wymiany młodzieży z Białorusią z trzech krajów i organizacje zainteresowane nawiązaniem współpracy Cel: Wsparcie trójstronnych projektów wymian młodzieżowych i współpracy instytucji trzeciego sektora, nawiązanie nowych partnerstw, poznanie sytuacji na miejscu Treść: Polsko-niemiecko-białoruskie forum służyło uczestnikom – animatorom aktywnie działającym w obszarze trójstronnej wymiany i tym, którzy pragną nimi zostać – jako platforma umożliwiająca wymianę doświadczeń i wspólne planowanie projektów. W ścisłej współpracy z Fundacją Nowy Staw z Lublina i przy wsparciu Fundacji Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung) forum mogło odbyć się po raz pierwszy w kraju trzecim. Ważnym punktem programu było odwiedzenie białoruskich organizacji, dzięki czemu uczestnicy mogli dowiedzieć się, w jakich warunkach pracują podmioty na Białorusi. Po zaprezentowaniu PNWM i możliwości wspierania program przewidywał giełdę projektów, podczas której uczestnicy przedstawiali swoje organizacje i mogli znaleźć partnerów do realizacji wspólnych programów. Dyskusje i giełda pomysłów doprowadziły w licznych przypadkach do konkretnych wyników. Partner: Fundacja Nowy Staw, Fundacja Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung) Polsko-Niemiecko-Francuski Parlament Młodzieży – spotkania przygotowawcze -----------------------------------------------------------------------------------11 – 12 listopada 2006 roku / 25 listopada 2006 roku: Potsdam / Poczdam, Warszawa Adresaci: Młodzież z Polski i Niemiec Cel: Przygotowanie młodzieży do udziału w Polsko-Niemiecko-Francuskim Parlamencie w styczniu 2007 roku w Paryżu Treść: 3 maja 2006 roku w Warszawie przedstawiciele regionów: Ile-de-France, województwa mazowieckiego i kraju związkowego Brandenburgii podpisali umowę, której celem było wzmocnienie współpracy między trzema regionami. Ważnym elementem tych kontaktów jest wymiana młodzieży, której przedstawiciele byli obecni podczas podpisania umowy. W ten sposób powstał pomysł trzech partnerskich regionów i Europejskiego Domu w Yvelines, aby poszerzyć istniejący od 2003 roku niemiecko-francuski parlament młodzieżowy o młodzież z Mazowsza i poświęcić posiedzenie w roku 2007 przede wszystkim zagadnieniom współpracy trzech regionów. Aby przygotować grupę 20 uczniów z każdego kraju na styczniowe posiedzenie parlamentu, odbyły się spotkania i dyskusja z ekspertami. Partner: Ruch Młodych Europejczyków Berlin-Brandenburgia (Junge Europäische Bewegung Berlin-Brandenburg e. V.), Młodzi Europejscy Federaliści w Polsce (JEF Polska) Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 39 38 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Evaluation internationaler Jugendbegegnungen -----------------------------------------------------------------------------------ganzjährig: Deutschland und Polen Zielgruppe: MultiplikatorInnen im deutsch-polnischen Jugendaustausch Ziel: Entwicklung eines standardisierten Evaluationsinstruments zur Evaluierung von internationalen Jugendbegegnungen Inhalte: Hauptziel des Projekts „Evaluation internationaler Jugendbegegnungen“ war es, ein standardisiertes Evaluationsinstrument für die Organisatoren internationaler Jugendbegegnungen zu entwickeln. Die entwickelten Fragebögen und Auswertungsinstrumente sollten dabei nicht nur wissenschaftlichen Ansprüchen genügen, sondern – als Voraussetzung für die Akzeptanz des Instruments bei den Trägern – auch für Laien ohne Statistikkenntnisse problemlos handhabbar sein. Nach zweijähriger Entwicklungszeit liegen nunmehr modular aufgebaute Fragebögen und die Statistiksoftware GrafStat in Deutsch, Polnisch und Französisch (und Englisch) vor. Im Vordergrund stand die Entwicklung von Fragebögen für den deutsch-polnisch-französischen Jugendaustausch und den deutsch-polnischen sowie deutsch-französischen Jugendkulturaustausch. Der modulare Aufbau der Fragebögen erlaubt jedoch die Weiterentwicklung des Evaluationsinstruments auch für andere Bereiche des internationalen Jugendaustauschs. Durch die Kooperation der Projektpartner DPJW, Deutsch-Französisches Jugendwerk (DFJW) und Bundesvereinigung Kulturelle Kinder- und Jugendbildung (BKJ) mit der Bundeszentrale für politische Bildung (bpb) liegt darüber hinaus die Software GrafStat, die Grundlage für die Auswertung der Daten ist, erstmals auch auf Polnisch und Französisch vor. Partner: Deutsch-Französisches Jugendwerk (DFJW), Bundesvereinigung Kulturelle Kinder- und Jugendarbeit (BKJ), Projekt „Freizeitenevaluation“, Bundeszentrale für politische Bildung (bpb) „Ewaluacja międzynarodowych spotkań młodzieży” -----------------------------------------------------------------------------------Cały rok: Polska i Niemcy Adresaci: Animatorzy polsko-niemieckiej wymiany młodzieży Cel: Stworzenie standardowego instrumentu ewaluacyjnego pomocnego w przeprowadzaniu ewaluacji spotkań międzynarodowych Treść: Głównym celem projektu „Ewaluacja międzynarodowych spotkań młodzieży” było stworzenie standardowego instrumentu ewaluacyjnego dla organizatorów spotkań międzynarodowych. Opracowane kwestionariusze i instrumenty oceny nie miały przy tym zaspokajać jedynie wymogów naukowych, ale także – zakładając akceptację instrumentu przez podmioty – pozwalać laikom niedysponującym wiedzą statystyczną na łatwe posługiwanie się nimi. Po dwóch latach pracy nad ewaluacją dostępne są kwestionariusze skonstruowane z poszczególnych modułów i oprogramowanie GrafStat w językach: polskim, niemieckim, francuskim (i angielskim). Priorytetem było stworzenie kwestionariuszy na potrzeby polsko-niemiecko-francuskiej, polsko-niemieckiej i niemiecko-francuskiej międzykulturowej wymiany młodzieży. Modułowa budowa kwestionariusza pozwala jednak na dalsze rozszerzanie instrumentu ewaluacyjnego rownież na inne obszary międzynarodowej wymiany młodzieży. Dzięki kooperacji partnerów projektu: PNWM, Francusko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk) i Zjednoczenia Federalnego na rzecz Kształcenia Kulturalnego Dzieci i Młodzieży (Bundesvereinigung Kulturelle Kinder- und Jugendarbeit) z Federalną Centralą Kształcenia Politycznego (Bundeszentrale für politische Bildung) oprogramowanie GrafStat, które stanowi podstawę do weryfikacji danych, dostępne jest również po polsku i francusku. Partner: Francusko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (DeutschFranzösisches Jugendwerk), Zjednoczenie Federalne na rzecz Kształcenia Kulturalnego Dzieci i Młodzieży (Bundesvereinigung Kulturelle Kinder- und Jugendarbeit), Projekt „Ewaluacja czasu wolnego“ (Projekt „Freizeitenevaluation“), Federalna Centrala Kształcenia Politycznego (Bundeszentrale für politische Bildung) Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 41 40 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Öffentlichkeitsarbeit „Jugend mittendrin“ -----------------------------------------------------------------------------------1. 1. – 31. 5. 2006: Deutschland, Polen Zielgruppe: breite Öffentlichkeit Ziel: Öffentlichkeitsarbeit Inhalte: Mit einem eigenen Motto war das DPJW im DeutschPolnischen Jahr vertreten. Der Slogan „Jugend mittendrin“ diente dazu, die Veranstaltungen und Projekte des DPJW im Rahmen des Deutsch-Polnischen Jahres stärker zu profilieren. Zu diesem Zweck wurden ein Infoflyer, Plakate, Postkarten, eine Power-Point-Präsentation und „Krówki“ produziert, mit denen das DPJW bei Messen, Tagungen und Präsentationsveranstaltungen über seine Projekte informiert und für sein Engagement geworben hat. Darüber hinaus ist ein spezieller Bereich auf der DPJW-Internetseite entstanden, in dem sich das DPJW und seine Partner mit ihren Projekten präsentiert haben. Außerdem wurde ein Geschichtenwettbewerb ausgerufen. Die Siegerbeiträge wurden jeden Monat auf der Internetseite veröffentlicht. Bildungsmessen in Poznań / Posen und Warszawa / Warschau -----------------------------------------------------------------------------------3. – 5. 3. 2006: Poznań / Posen, Warszawa / Warschau Zielgruppe: Breite Öffentlichkeit und Fachpublikum Ziel: Öffentlichkeitsarbeit Inhalte: Das DPJW hat sich in diesem Jahr erstmals auf den zeitgleich stattfindenden Bildungsmessen in Posen und Warschau präsentiert. In Posen teilte sich das DPJW einen Stand mit den Organisatoren der deutsch-polnischen Jugendmesse Young Life. Der Stand war angesiedelt in der Nähe der Präsentation des Ministeriums für Bildung, Jugend und Sport des Landes Brandenburg und einiger brandenburgischer Schulen. Bei der Bildungsmesse in Warschau präsentierte sich das DPJW an einem Gemeinschaftsstand mit verschiedenen deutschen Institutionen aus dem Bildungsbereich (DAAD, Goethe-Institut). Besonders reges Interesse am Angebot und den Materialien des DPJW zeigten vor allem polnische Schulen. Besonders viele Nachfragen gab es nach potenziellen Schulpartnern in Deutschland. Public relations „Bez młodzieży ani rusz“ -----------------------------------------------------------------------------------1 1 – 31 maja 2006 roku: Polska, Niemcy Adresaci: Szerokie grono odbiorców Cel: Public relations Treść: PNWM uczestniczyła z własnym motto w Roku Polsko-Niemieckim. Hasło „Bez młodzieży ani rusz“ miało pomóc w wyprofilowaniu imprez i projektów PNWM w ramach Roku Polsko-Niemieckiego. W tym celu PNWM wydała broszury informacyjne, plakaty, pocztówki, przygotowała prezentację PowerPoint i zleciła wprodukowanie „PNWM-owskich krówek“, promujących podczas targów, konferencji oraz innych imprez działalność Organizacji. Ponadto na stronach internetowych PNWM powstał specjalny portal, na którym prezentowano działalność PNWM oraz jej partnerów. Ogłoszono także konkurs na najciekawsze opowiadanie dotyczące Roku Polsko-Niemieckiego. Zwycięskie teksty publikowano co miesiąc na stronie interentowej. Targi edukacyjne w Poznaniu i w Warszawie -----------------------------------------------------------------------------------3 – 5 marca 2006 roku / 2 – 4 marca 2006 roku: Poznań, Warszawa Adresaci: Szerokie grono odbiorców oraz osoby zajmujące się edukacją Cel: Public relations Treść: W tym roku PNWM po raz pierwszy zaprezentowała się na odbywających się równocześnie w Poznaniu i Warszawie targach edukacyjnych. W Poznaniu PNWM dzieliła stoisko informacyjne z organizatorami polsko-niemieckich targów młodzieżowych Young Life, w sąsiedztwie stoisk Brandenburskiego Ministerstwa Edukacji i kilku brandenburskich szkół. Na targach edukacyjnych w Warszawie PNWM prezentowała się na wspólnym stoisku z różnymi instytucjami niemieckimi z obszaru edukacji (DAAD, Instytut Goethego). Szczególne zaintersowanie ofertą i materiałami PNWM wykazały polskie szkoły. Wyjątkowo dużo pytań dotyczyło potencjalnych szkół partnerskich w Niemczech. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 43 42 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Warschauer Buchmesse -----------------------------------------------------------------------------------18. – 21. 5. 2006: Warszawa / Warschau Zielgruppe: breite Öffentlichkeit, MessebesucherInnen, darunter LehrerInnen Ziel: Präsentation der Arbeit des DPJW Inhalte: Mit seiner Anwesenheit auf der internationalen Buchmesse in Warschau, die 2006 den symbolischen Abschluss des Deutsch-Polnischen Jahres in Polen darstellte, unterstrich das DPJW sein Engagement bei diesem Projekt. Vier Tage lang brachte das DPJW zahlreichen Gästen, die den Stand besuchten, seine Arbeit näher und zeigte die im Rahmen des Projekts „Wie du es siehst / Jak ty to widzisz” entstandene Fotoausstellung. Den Stand des DPJW besuchten die Präsidenten der Bundesrepublik Deutschland, Horst Köhler, und der Republik Polen, Lech Kaczyński. Katholikentag -----------------------------------------------------------------------------------24. – 28. 5. 2006: Saarbrücken Zielgruppe: Multiplikatoren und breite Öffentlichkeit Ziel: Öffentlichkeitsarbeit Inhalte: Der Katholikentag 2006 fand in Saarbrücken statt, auf dem sich einige Träger aus der weiteren Umgebung Saarbrückens mit ihren deutsch-polnischen Projekten auf der Bühne gemeinsam mit dem DPJW präsentierten. Zusätzlich hatte das DPJW einen Infostand in Bühnennähe, wo den BesucherInnen des Katholikentages die Publikationen und die Arbeit des DPJW vorgestellt wurden. Wettbewerb „Grasz o staż 2006“ -----------------------------------------------------------------------------------Frühjahr und Sommer 2006: Warszawa / Warschau Zielgruppe: Polnische Studierende, breite Öffentlichkeit Ziel: Öffentlichkeitsarbeit, Finden eines qualifizierten Praktikanten Inhalte: „Grasz o staż” ist der größte und anerkannteste Praktikumswettbewerb in Polen, der alljährlich von „PricewaterhouseCoopers“ und „Gazeta Wyborcza“ durchgeführt wird. Teilnehmende Arbeitgeber haben die Möglichkeit, hochqualifizierte PraktikantInnen zu gewinnen. Das DPJW bot einen Praktikumsplatz im Potsdamer Büro an, und damit einen der wenigen Praktikumsplätze im Ausland. Eine von vier dem DPJW vorgeschlagenen BewerberInnen absolvierte im Sommer 2006 ein zweimonatiges Praktikum im Bereich PR. Das DPJW wurde während der Ausschreibungsphase mehrmals in der „Gazeta Wyborcza“ sowie bei zahlreichen Infoveranstaltungen in ganz Polen erwähnt. Partner: PricewaterhouseCoopers, Gazeta Wyborcza Targi Książki w Warszawie -----------------------------------------------------------------------------------18 – 21 maja 2006 roku: Warszawa Adresaci: Szerokie grono odbiorców oraz odwiedzający targi, w tym nauczyciele Cel: Prezentacja działalności PNWM Treść: Obecnością na Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie, które w tym roku stanowiły symboliczne zakończenie Roku Polsko-Niemieckiego w Polsce, PNWM podkreśliła swe zaangażowanie w to przedsięwzięcie. Przez cztery dni Organizacja przybliżała swoją działalność licznym gościom odwiedzającym jej stoisko oraz prezentowała wystawę fotografii powstałych w ramach projektu „Jak ty to widzisz / Wie du es siehst”. Swą wizytą zaszczycili PNWM prezydenci Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Federalnej Niemiec, Lech Kaczyński i Horst Köhler. Dni Kościoła Katolickiego -----------------------------------------------------------------------------------24 – 28 maja 2006 roku: Saarbrücken Adresaci: Animatorzy i szerokie grono odbiorców Cel: Public relations Treść: Dni Kościoła Katolickiego odbywały się w Saarbrücken. Z tej okazji wraz z PNWM swoje polsko-niemieckie projekty zaprezentowało na scenie kilka podmiotów wymiany młodzieżowej z okolic Saarbrücken. Dodatkowo w bezpośrednim sąsiedztwie sceny znajdowało się stanowisko informacyjne, na którym odwiedzający mogli zapoznać się z publikacjami i działalnością Organizacji. Konkurs „Grasz o staż 2006” -----------------------------------------------------------------------------------Wiosna – lato 2006 roku: Warszawa Adresaci: Studenci w Polsce, szerokie grono odbiorców Cel: Public relations, zdobycie dobrego praktykanta Treść: „Grasz o staż” jest największym i najbardziej znanym konkursem dla stażystów i praktykantów przeprowadzanym w Polsce co roku przez PricewaterhouseCoopers i „Gazetę Wyborczą“. Biorący w nim udział pracodawcy mają możliwość zatrudnienia wysoko wykwalifikowanych praktykantów. PNWM zaoferowało jedno miejsce dla praktykanta w biurze poczdamskim i tym samym jedno z niewielu miejsc za granicą. Jedna z czterech zaproponowanych PNWM kandydatek odbyła w lecie 2006 roku dwumiesięczną praktykę w dziale PR. Podczas rozpisywania konkursu PNWM wymieniana była kilkakrotnie w „Gazecie Wyborczej“, jak również podczas licznych imprez informacyjnych w całej Polsce. Partner: PricewaterhouseCoopers, „Gazeta Wyborcza” Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 45 44 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Messen, Tagungen, Informations- und Präsentationsveranstaltungen -----------------------------------------------------------------------------------ganzjährig: Deutschland Zielgruppe: Breite Öffentlichkeit und Fachpublikum Ziel: Öffentlichkeitsarbeit Inhalte: Das ganze Jahr über präsentiert sich das DPJW im Rahmen der Öffentlichkeitsarbeit auf verschiedenen Info-Veranstaltungen, Tagen der offenen Tür und während Veranstaltungen unserer Zentralstellen und anderer Institutionen. Im Jahr 2006 war das DPJW u. a. präsent bei der deutsch-polnischen Jugendmesse Young Life in Frankfurt (Oder), beim Europatag in Magdeburg, bei einer Veranstaltung der Robert-Schuman-Stiftung in Bochum und bei Terra Polska in Berlin. An Infoständen wurden die Publikationen des DPJW ausgelegt, MitarbeiterInnen des DPJW beantworteten Anfragen von BesucherInnen nach den Fördermöglichkeiten und animierten zur Auseinandersetzung mit Polen durch die Teilnahme an einem Quiz oder kleinen Spielen. Deutsch-Polnischer Jugendpreis „JugendMitVerantwortung“ -----------------------------------------------------------------------------------ganzjährig: Potsdam, Warszawa / Warschau Zielgruppe: Veranstalter von Jugendbegegnungen, Partnerorganisationen des DPJW Ziel: Öffentlichkeitsarbeit Inhalte: Der deutsch-polnische Jugendpreis des DPJW wird alle drei Jahre vergeben. Die Ausschreibung des Jahres 2006 stand unter dem Motto „JugendMitVerantwortung“. Mit eigens erstellten Plakaten wurde bei aktuellen und potenziellen Partnern des DPJW für die Teilnahme am Preis mit Programmen, die sich besonders das Thema Partizipation von Jugendlichen zum Ziel setzten, geworben. Die Hauptpreise und Sachpreise in den Kategorien Schulaustausch und Außerschulischer Austausch werden während der Sitzung des 16. Deutsch-Polnischen Jugendrats überreicht. Targi, konferencje, imprezy informacyjne i prezentacje -----------------------------------------------------------------------------------Cały rok: Niemcy Adresaci: Szerokie grono odbiorców oraz fachowcy Cel: Public relations Treść: Przez cały rok PNWM prezentuje się na różnorodnych imprezach informacyjnych, dniach otwartych oraz podczas przedsięwzięć jednostek centralnych i innych instytucji. W 2006 roku PNWM obecna była między innymi na targach młodzieżowych Young Life we Frankfurcie nad Odrą, podczas Dni Europejskich w Magdeburgu, na imprezie Fundacji Roberta Schumana w Bochum oraz podczas Terra Polska w Berlinie. Na stanowiskach informacyjnych dostępne były publikacje PNWM, pracownicy odpowiadali na pytania odwiedzających dotyczące kwestii wspierania oraz zachęcali do zajmowania się tematyką polską poprzez udział w krótkich quizach i grach. Polsko-Niemiecka Nagroda Młodzieży „MłodzieżWspółOdpowiedzialna“ -----------------------------------------------------------------------------------Cały rok: Potsdam / Poczdam, Warszawa Adresaci: Organizatorzy spotkań młodzieżowych, organizacje partnerskie PNWM Cel: Public relations Treść: Polsko-Niemiecka Nagroda Młodzieży przyznawana jest co trzy lata. Motto konkursu w 2006 roku brzmiało „MłodzieżWspółOdpowiedzialna“. Plakaty i akcje informacyjne zachęcały aktualnych i potencjalnych partnerów PNWM, przygotowujących programy, których tematem była partycypacja młodzieży, do udziału w konkursie. Nagrody główne i rzeczowe w kategoriach „wymiana szkolna“ i „wymiana pozaszkolna“ przyznane zostaną podczas XVI posiedzenia Polsko-Niemieckiej Rady Młodzieży. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 47 46 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Sprachbildung Kurse für GruppendolmetscherInnen -----------------------------------------------------------------------------------14. – 22. 2. 2006 / 18. – 26. 7. 2006: Frankfurt (Oder) Zielgruppe: MultiplikatorInnen, SprachmittlerInnen im deutschpolnischen Jugendaustausch Ziel: Vermittlung grundlegender Techniken des Dolmetschens Inhalte: Die Gruppendolmetscherkurse sind abgestimmt auf die Bedürfnisse der MultiplikatorInnen, die bei deutsch-polnischen Jugendbegegnungen in die Rolle von SprachmittlerInnen schlüpfen (müssen). Im Mittelpunkt stehen die Vermittlung und Übung verschiedener Techniken des Dolmetschens, Notation und Gedächtnistraining. Darüber hinaus bieten die Kurse Übungen speziell für den deutsch-polnischen Jugendaustausch: interpretatorische und kulturmittlerische Elemente sowie Methoden zur Gruppenintegration. Partner: Sprachenzentrum der Europa-Universität Viadrina in Frankfurt (Oder) Tandemsprachkurse für MultiplikatorInnen des deutsch-polnischen Jugendaustauschs -----------------------------------------------------------------------------------16. – 7. 8. 2006 / 10. – 24. 9. 2006: Wrocław / Breslau, Morawa Zielgruppe: MultiplikatorenInnen und Fachkräfte im deutschpolnischen Jugendaustausch Ziel: Erhöhung der Sprachkompetenz von MultiplikatorInnen im deutsch-polnischen Jugendaustausch Inhalte: Ziel der alljährlichen Tandemsprachkurse des DPJW ist es, OrganisatorInnen deutsch-polnischer Begegnungsprogramme zu befähigen, sich mit ihren Partnern während der Vorbereitung und Durchführung einer gemeinsamen Maßnahme in der Partnersprache verständigen zu können. Neben dem Unterricht in sprachlich getrennten Gruppen bieten der dreiwöchige Kurs in Breslau und der zweiwöchige Kurs in Morawa auch so genannte Tandemelemente an, bei denen die deutschen und polnischen TeilnehmerInnen von- und miteinander lernen. Darüber hinaus stehen gemeinsame landes- und kulturkundliche Lerneinheiten und Ausflüge auf dem Programm. Partner: Schule für polnische Sprache und Kultur (Szkoła Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców), Wrocław / Breslau Edukacja językowa Kursy dla tłumaczy animatorów -----------------------------------------------------------------------------------14 – 22 lutego 2006 roku / 18 – 26 lipca 2006 roku: Frankfurt (Oder) / Frankfurt nad Odrą Adresaci: Animatorzy i pośrednicy językowi w polsko-niemieckiej wymianie młodzieży Cel: Przekazanie podstawowych technik tłumaczenia Treść: Kursy dla tłumaczy wychodzą naprzeciw potrzebom organizatorów wymiany, którzy podczas polsko-niemieckich spotkań młodzieżowych muszą wcielać się w rolę pośredników językowych. Program kursu koncentruje się na przekazywaniu i ćwiczeniu różnych technik tłumaczenia, notowania i treningu pamięci. Ponadto na kursach oferowane są specjalne ćwiczenia dopasowane do potrzeb polsko-niemieckiej wymiany młodzieży: elementy interpretacji i przekazu kulturowego, jak również metody integrowania grup. Partner: Centrum Języków Europejskiego Uniwersytetu Viadrina (Sprachenzentrum der Europa-Universität Viadrina) we Frankfurcie nad Odrą Tandemowe kursy językowe dla animatorów polsko-niemieckiej wymiany młodzieży -----------------------------------------------------------------------------------16 – 7 sierpnia 2006 roku / 10 – 24 września 2006 roku: Wrocław, Morawa Adresaci: Animatorzy i specjaliści z obszaru polsko-niemieckiej wymiany młodzieży Cel: Podniesienie kompetencji językowych animatorów polsko-niemieckiej wymiany młodzieży Treść: Celem organizowanych co roku kursów tandemowych PNWM jest umożliwienie organizatorom polsko-niemieckich spotkań porozumiewania się w języku partnera podczas przygotowywania i przeprowadzania wspólnych projektów. Trzytygodniowy kurs we Wrocławiu i dwutygodniowy kurs w Morawie oprócz zajęć lekcyjnych w oddzielnych grupach językowych oferuje także tzw. elementy tandemowe. Podczas takich zajęć uczestnicy z Polski i Niemiec uczą się ze sobą i od siebie nawzajem. Ponadto program obejmuje wspólne zajęcia krajoznawcze i kulturoznawcze oraz wycieczki. Partner: Szkoła Języka Polskiego i Kultury Uniwersytetu Wrocławskiego Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 49 48 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW Sonderveranstaltungen und Drittmittelprojekte Pressefotoprojekt „Wie du es siehst / Jak ty to widzisz” - Teil 3 -----------------------------------------------------------------------------------27. – 31. 1. 2006: Mikuszewo Zielgruppe: Junge FotografInnen aus Deutschland und Polen Ziel: Sensibilisierung für gegenseitige Wahrnehmungen, Erstellung eines Pools pressetauglicher Fotos von Deutschland und Polen, Vorbereitung einer Ausstellung Inhalte: Der Abschlussworkshop des Pressefotoprojekts „Wie du es siehst / Jak ty to widzisz“, zu dem das DPJW im Herbst 2005 14 junge FotografInnen zur Teilnahme eingeladen hatte, fand in der Internationalen Jugendbegegnungsstätte Mikuszewo statt. Aus den Tausenden von Fotos, die die TeilnehmerInnen von ihren Recherche- und Fotoreisen in deutsch-polnischen Zweierteams mitgebracht hatten, wurde eine Auswahl getroffen und für die für das Frühjahr geplante Ausstellung vorbereitet. Darüber hinaus wurden ca. 500 Fotos für die Bilddatenbanken der beiden großen Nachrichtenagenturen Deutschlands und Polens, dpa und PAP, ausgewählt. Partner: Deutsche Presseagentur (dpa), Polnische Presseagentur (Polska Agencja Prasowa, PAP) „Bei mir oder bei dir? – 15 Jahre Austausch mit dem DeutschPolnischen Jugendwerk“ -----------------------------------------------------------------------------------23. 5. 2006 / 12. 6. 2006 / 27. 6. 2006 / 6. 7. 2006 / 24. 8. 2006 / 5. 9. 2006 / 21. 9. 2006 / 27. 11. 2006: Lublin, Wrocław / Breslau, Kiel, Chemnitz, Köln, Kraków / Krakau, Potsdam, Warszawa / Warschau Zielgruppe: Entscheidungsträger, Fachpublikum, MultiplikatorInnen, interessierte Öffentlichkeit Ziel: Feierlichkeiten zum Jubiläum des DPJW, Öffentlichkeitsarbeit Inhalte: Aus Anlass des 15jährigen Bestehens des DPJW wurde eine Reihe von Regionalkonferenzen in Deutschland und Polen geplant. Ziel der Konferenzen war es, sich mit langjährigen Partnern zu treffen, die neuesten Informationen zum DPJW vorzustellen, einen breiteren Kreis von Interessenten anzusprechen und für die Arbeit des DPJW zu werben. Das Programm sah Präsentationen der Geschäftsführung und der MitarbeiterInnen des DPJW, eine Präsentation ausgewählter Projekte aus der jeweiligen Region, Diskussionen mit VertreterInnen der Behörden, PolitikerInnen, WissenschaftlerInnen und OrganisatorInnen von Jugendaustauschmaßnahmen zur Perspektive von bilateralen Jugendbegegnungen sowie Workshops zur Organisation von erfolgreichen deutsch-polnischen Projekten vor. Insgesamt fanden sechs Regionalkonferenzen in Deutschland und Polen statt. Im Herbst wurden Jubiläums-Abschlusskonferenzen in Potsdam und Warschau organisiert, die als Festveranstaltungen angelegt waren. Das Programm umfasste Reden von Politikern, ein künstlerisches Rahmenprogramm von Jugendlichen aus Deutschland und Polen sowie Beiträge von Freunden des DPJW über die Organisation und ihre Arbeit. Aus Anlass des Jubiläums wurden Werbematerialien herausgegeben und eine spezielle Internetseite eingerichtet. Programy specjalne i projekty finansowane ze środków sponsorskich Warsztaty fotograficzno-dziennikarskie „Jak ty to widzisz / Wie du es siehst” – cz. III -----------------------------------------------------------------------------------27 – 31 stycznia 2006 roku: Mikuszewo Adresaci: Młodzi fotograficy z Polski i Niemiec Cel: Uwrażliwienie na wzajemny odbiór rzeczywistości, wybór fotografii z Polski i Niemiec mogących ukazać się w prasie, przygotowanie wystawy Treść: Warsztaty podsumowujące projekt fotograficzny „Jak ty to widzisz / Wie du es siehst“, do udziału w których PNWM zaprosiła jesienią 2005 roku 14 młodych fotografów, odbywały się w Międzynarodowym Domu Spotkań w Mikuszewie. Z tysięcy fotografii, jakie uczestnicy przywieźli ze swoich podróży studyjno-reporterskich w dwuosobowych polsko-niemieckich grupach, wybrano część, by przygotować je do wystawy planowanej na wiosnę. Ponadto wybrano ponad 500 zdjęć do baz danych dwóch największych agencji prasowych w Polsce i Niemczech – Polskiej Agencji Prasowej oraz w Niemieckiej Agencji Prasowej (Deutsche Presseagentur). Partner: Polska Agencja Prasowa, Niemiecka Agencja Prasowa (Deutsche Presseagentur) „U mnie czy u ciebie? – 15 lat wymiany z Polsko-Niemiecką Współpracą Młodzieży” -----------------------------------------------------------------------------------23 maja 2006 roku / 12 czerwca 2006 roku / 27 czerwca 2006 roku / 6 lipca 2006 roku / 24 sierpnia 2006 roku / 5 września 2006 roku / 21 września 2006 roku / 27 listopada 2006 roku: Lublin, Wrocław, Kiel / Kilonia, Chemnitz, Köln / Kolonia, Kraków, Potsdam / Poczdam, Warszawa Adresaci: Decydenci, specjaliści i animatorzy wymiany, osoby zainteresowane Cel: Obchody jubileuszu piętnastolecia PNWM, public relations Treść: Z okazji piętnastolecia istnienia PNWM zaplanowano serię jubileuszowych konferencji regionalnych w Polsce i Niemczech. Celem konferencji było spotkanie z długoletnimi partnerami, przedstawienie najnowszych informacji dotyczących PNWM, dotarcie do szerszego grona odbiorców oraz popularyzacja działalności PWNM. W programie znalazły się prezentacje zarządu i pracowników PNWM, przedstawienie wybranych projektów z regionu, dyskusja z przedstawicielami władz, politykami, naukowcami i organizatorami projektów polsko-niemieckich nt. perspektyw dwustronnych spotkań młodzieży oraz warsztat metodyczny dotyczący organizacji udanych projektów wymiany. Odbyło się sześć konferencji regionalnych w Polsce i Niemczech. Jesienią zorganizowano finałowe konferencje jubileuszowe w Poczdamie i Warszawie. Konferencje te miały charakter gali jubileuszowych. W programie gali znalazły się przemówienia polityków, występy artystyczne młodzieży z Polski i Niemiec oraz wypowiedzi przyjaciół PNWM na temat Organizacji i jej działalności. Z okazji jubileuszu wydano serię materiałów promocyjnych i utworzono jubileuszową stronę internetową. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 51 50 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW „15 Jahre Weimarer Dreieck – Bilanz und Perspektiven“ -----------------------------------------------------------------------------------1. – 5. 7. 2006: Weimar, Berlin Zielgruppe: Junge JournalistInnen aus Deutschland, Polen und Frankreich Ziel: JournalistInnen für das Thema „Weimarer Dreieck” zu interessieren Inhalte: Junge JournalistInnen aus Deutschland, Polen und Frankreich setzten sich in einem viertägigen Workshop intensiv mit verschiedenen Themenfeldern auseinander, die im Kontext des deutsch-französisch-polnischen Dialogs bedeutsam erscheinen. Die Veranstaltung fand anlässlich des geplanten Weimarer Gipfeltreffens der Staats- und Regierungschefs Angela Merkel, Jacques Chirac und Lech Kaczyński statt, das jedoch kurzfristig abgesagt werden musste. Die TeilnehmerInnen trafen sich in Weimar und Berlin unter anderem mit dem Chef des Bundeskanzleramtes, Thomas de Maizière, waren in der französischen und polnischen Botschaft zu Gast und wohnten der Regierungspressekonferenz bei. Das Programm wurde mit Geldern des Bundespresseamtes realisiert. Partner: Deutsch-Französisches Jugendwerk (DFJW), Bundespresseamt „Austausch gewinnt“ – Fussball-WM 2006 -----------------------------------------------------------------------------------Frühjahr und Sommer 2006: Deutschland, Polen Zielgruppe: Jugendliche, Sportvereine, breite Öffentlichkeit Ziel: Verbessern der Qualität von Programmen des Sportaustauschs, Kontaktaufnahme zwischen deutschen und polnischen Sportorganisationen, Werbung für den deutsch-polnischen Jugendaustausch bei Sportprogrammen Inhalte: Im Zusammenhang mit der Fußballweltmeisterschaft, die 2006 in Deutschland stattfand, widmete das DPJW Sportprogrammen besondere Aufmerksamkeit. Auf der Internetseite des Jugendwerks wurden als sogenannte Best-Practice-Beispiele von Trägern eingereichte Dokumentationen und Berichte zu durchgeführten Sportprojekten veröffentlicht. Alle Interessenten sowie Träger, die in diesem Zeitraum Sportprojekte planten, wurden durch speziell zur Weltmeisterschaft herausgegebene Werbematerialien in Form von Plakaten, Aufklebern, T-Shirts und Postkarten unterstützt. Am 14. 6. 2006 verfolgten Deutsche und Polen im Warschauer DPJW-Büro gemeinsam das Spiel zwischen beiden Ländern. Darüber hinaus war das DPJW mit Infoständen in Leipzig und Hamburg bei Veranstaltungen auf den Fanmeilen vertreten. Gemeinsam mit der Deutschen Sportjugend (dsj) wurde außerdem eine Sportpartnerbörse für deutsche und polnische Sportorganisationen veranstaltet, an der 25 Personen aus beiden Ländern teilnahmen. „15 lat Trójkąta Weimarskiego – bilans i perspektywy” -----------------------------------------------------------------------------------1 – 5 lipca 2006 roku: Weimar, Berlin Adresaci: Młodzi dziennikarze z Polski, Niemiec i Francji Cel: Zainteresowanie dziennikarzy tematem Trójkąta Weimarskiego Treść: Młodzi dziennikarze z Polski, Niemiec i Francji podczas czterodniowego warsztatu intensywnie zajmowali się różnymi zagadnieniami, które są istotne dla polsko-niemiecko-francuskiego dialogu. Impreza odbywała się z okazji planowanego Szczytu Weimarskiego, w którym mieli wziąć udział szefowie państw i rządów Angela Merkel, Jacques Chirac i Lech Kaczyński. Szczyt został jednak odwołany. Uczestnicy spotkali się w Weimarze i Berlinie między innymi z szefem Urzędu Kanclerskiego Thomasem de Maizièrem, gościli we francuskiej i polskiej ambasadzie oraz byli obecni na konferencji prasowej rządu RFN. Program był realizowany przy wsparciu finansowym Federalnego Urzędu Prasowego (Bundespresseamt). Partner: Francusko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk), Federalny Urząd Prasowy (Bundespresseamt) „Wygrana wymiana“ – Mundial 2006 -----------------------------------------------------------------------------------Wiosna – lato 2006 roku: Polska, Niemcy Adresaci: Młodzież, organizacje sportowe i szeroka publiczność Cel: Podnoszenie jakości programów wymiany sportowej, nawiązanie kontaktów między polskimi i niemieckim organizacjami sportowymi, promocja polsko-niemieckiej wymiany młodzieży podczas programów sportowych Treść: W związku z mistrzostwami świata w piłce nożnej, które w 2006 roku odbywały się w Niemczech, PNWM szczególną uwagę poświeciła programom sportowym. Na stronach internetowych Organizacji umieszczono nadesłane przez podmioty dokumentacje i relacje ze zrealizowanych projektów sportowych w formie tzw. dobrych praktyk. Wszyscy zainteresowani oraz podmioty planujące w tym czasie projekty sportowe otrzymali także materiały mundialowe w postaci plakatów, naklejek, koszulek i kartek pocztowych. W dniu 14 czerwca Polacy i Niemcy wspólnie oglądali w warszawskim biurze PNWM mecz rozgrywany między obydwoma krajami. Organizacja prezentowała się także na stoiskach informacyjnych w Lipsku oraz Hamburgu, podczas festynów towarzyszących meczom. Ponadto we współpracy z Niemiecką Młodzieżą Sportową (Deutsche Sportjugend) zorganizowana została giełda partnerska dla polskich i niemieckich organizacji sportowych. W giełdzie uczestniczyło 25 osób z obu krajów. Programy własne PNWM oraz realizowane w kooperacji | 53 52 | Kooperations- und Eigenveranstaltungen des DPJW „Curie-Skłodowska trifft Einstein“ -----------------------------------------------------------------------------------18. – 24. 9. 2006: Polen Zielgruppe: Jugendliche aus Deutschland und Polen Ziel: Information über polnische Forschungseinrichtungen, Annäherung deutscher und polnischer Jugendlicher auf Grundlage eines gemeinsamen inhaltlichen Interesses Inhalte: Ziel des Projekts war es, vor allem deutschen, aber auch polnischen Jugendlichen zu ermöglichen, polnische Forschungseinrichtungen kennen zu lernen, u. a. Hochschulen. Mit dem gemeinsamen Besuch von Veranstaltungen an Universitäten wurde den Jugendlichen das Bildungssystem in Polen näher gebracht. Die Jugendlichen hatten Gelegenheit, Informationen zum Studium und ihrem zukünftigen Beruf zu sammeln, aber ebenso zu Unterschieden und Ähnlichkeiten in den Bildungssystemen beider Länder zu diskutieren. Im Zeitalter einer weit verbreiteten und viel beworbenen Mobilität von Studierenden in Europa war eines der Ziele des Projekts, die Attraktivität eines Studiums in Polen zu zeigen. Durch die gemeinsamen Workshops und ihren Aufenthalt in Polen lernten die deutschen Teilnehmer ebenso die polnische Sprache und Kultur kennen, besuchten polnische Städte und lernten Aspekte des gesellschaftlichen Lebens kennen. Mit veranstaltet und kofinanziert wurde das Projekt vom Bundesministerium für Bildung und Forschung. Partner: Bundesministerium für Bildung und Forschung (BMBF) „Wie du es siehst / Jak ty to widzisz” – Fotoausstellung -----------------------------------------------------------------------------------ganzjährig: Deutschland, Polen Zielgruppe: Partnerorganisationen, EntscheidungsträgerInnen, Presse und breite Öffentlichkeit / Ziel: Sensibilisierung für gegenseitige Wahrnehmungen, Anregung zur Auseinandersetzung mit deutsch-polnischen Themen, Öffentlichkeitsarbeit Inhalte: Die Fotoausstellung „Wie du es siehst / Jak ty to widzisz“ ging aus dem gleichnamigen Fotoprojekt in Kooperation mit den Presseagenturen dpa und PAP hervor. Zu ihm hatte das DPJW im Herbst 2005 14 junge FotografInnen zur Teilnahme eingeladen, um sich in Workshops und auf Reisen mit dem Bild ihres Nachbarlandes auseinander zu setzen. Nach der Präsentation der Ausstellung zum Abschluss des Deutsch-Polnischen Jahres im Lichthof des Auswärtigen Amts in Berlin und während der Internationalen Buchmesse im Warschauer Kulturpalast pendelte die Ausstellung u. a. zwischen den Hauptstädten beider Länder im Berlin-Warschau-Express und war im Königsschloss und in der Schalterhalle des Hauptbahnhofs in Warschau zu sehen. Seit Herbst 2006 bietet das DPJW die Ausstellung, die als Wanderausstellung konzipiert ist, seinen Partnerorganisationen zur Ausleihe an, um sie in Begegnungshäusern, Schulen und Ausstellungsräumen in Deutschland und Polen zu zeigen. Mit der Ausstellung soll auf diese Weise auch nach Ende des Projekts öffentlichkeitswirksam zur Diskussion über deutsch-polnische Themen angeregt werden. Über laufende Ausstellungstermine informiert auch die Internetseite des Projekts www.wie-du-essiehst.de. Die Vernissagen und die Produktion der Ausstellung wurden u. a. durch das Auswärtige Amt und die Botschaft der Republik Polen aus Mitteln des Außenministeriums der Republik Polen (Ministerstwo Spraw Zagranicznych) unterstützt. „Curie-Skłodowska spotyka Einsteina“ -----------------------------------------------------------------------------------18 – 24 września 2006 roku: Polska Adresaci: Młodzież z Polski i Niemiec Cel: Informowanie o polskich instytucjach badawczych, zbliżenie polskiej i niemieckiej młodzieży poprzez wspólne zainteresowania Treść: Celem projektu było umożliwienie przede wszystkim niemieckiej, ale również polskiej młodzieży, poznania polskich instytucji badawczych, m.in. szkół wyższych. Poprzez wspólne uczestnictwo w zajęciach na uniwersytetach pokazano i przybliżono młodzym ludziom proces kształcenia w Polsce. Mieli oni okazję zdobyć informacje na temat studiów i przyszłego zawodu, a także podyskutować na temat różnic i podobieństw w edukacji w obu krajach. W dobie powszechnej i popularyzowanej mobilności studentów w Europie jednym z celów projektu było pokazanie atrakcyjności studiów w Polsce. Podczas pobytu m.in. przy okazji wspólnych warsztatów niemieccy uczestnicy poznawali również polski język, kulturę, aspekty życia społecznego, a także zobaczyli polskie miasta. Projekt współrealizowało i współfinansowało Federalne Ministerstwo Edukacji i Nauki (Bundesministerium für Bildung und Forschung). Partner: Federalne Ministerstwo Edukacji i Nauki (Bundesministerium für Bildung und Forschung) „Jak ty to widzisz / Wie du es siehst” – Wystawa fotograficzna -----------------------------------------------------------------------------------Cały rok: Polska, Niemcy Adresaci: Organizacje partnerskie, decydenci, prasa, opinia publiczna Cel: Uwrażliwienie na wzajemny odbiór rzeczywistości, zachęta do poruszania polsko-niemieckiej tematyki, public relations Treść: Wystawa fotograficzna „Jak ty to widzisz / Wie du es siehst“ była wynikiem projektu o tym samym tytule przeprowadzonego w kooperacji z Polską Agencją Prasową i Niemiecką Agencją Prasową (Deutsche Presseagentur). Do udziału w nim PNWM zaprosiła jesienią 2005 roku 14 młodych fotografików, którzy byli konfrontowani podczas warsztatów i podróży z obrazem sąsiedniego kraju. Po zaprezentowaniu wystawy w Federalnym Ministerstwie Spraw Zagranicznych (Auswärtiges Amt) w Berlinie i podczas Międzynarodowych Targów Książki w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie jeździła ona m.in. pomiędzy stolicami obu krajów w pociągach Berlin-Warszawa-Express. Można ją było podziwiać także na Zamku Królewskim i w galerii Dworca Głównego w Warszawie. Od jesieni 2006 roku PNWM ma zamiar wypożyczać wystawę, która zaplanowana jest jako wystawa wędrowna, swoim organizacjom partnerskim, by prezentowały ją one w swoich domach spotkań, szkołach i pomieszczeniach wystawowych w Polsce i Niemczech. Wystawa ma w ten sposób, po zakończeniu projektu, zachęcać do dyskusji publicznej o tematyce polsko-niemieckiej. Strona internetowa projektu www.jak-ty-to-widzisz.pl informuje o terminach związanych z wystawą. Wernisaże i zorganizowanie wystawy wsparły m.in. Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Auswärtiges Amt). Referaty wspierania | 55 54 | Förderbereich 75.091 SchülerInnen und 7.338 junge SportlerInnen aus Deutschland und Polen haben 2006 an den vom Förderreferat für Schul- und Sportaustausch bezuschussten Begegnungen teilgenommen. 3.1 Schul- und Sportaustausch Statistik Auch im Jahre 2006 erfreute sich der Schul- und Sportaustausch regen Interesses, wie die folgenden statistischen Daten belegen: Im Warschauer Förderreferat gingen insgesamt 1.996 Anträge für Schüler- und Sportbegegnungen ein (Stand 15. 1. 2007), von denen lediglich neun die formalen Kriterien nicht erfüllten, während 86 Maßnahmen von den Organisatoren wieder abgesagt wurden. 1.854 Anträge betrafen Programme des Schulaustauschs und 142 Anträge Sportbegegnungen. 3. Förderbereich Die Gesamtzahl der Anträge, die 2006 die formalen Kriterien des DPJW erfüllten, betrug somit 1.901 – im Jahre 2005 waren es 2.071 und im Jahre 2004 1.961 Anträge. 75.091 SchülerInnen und 7.338 junge SportlerInnen aus Deutschland und Polen haben 2006 an den vom Förderreferat für Schul- und Sportaustausch bezuschussten Begegnungen teilgenommen. 2005 waren es 76.260 TeilnehmerInnen im Bereich des Schulaustauschs und 9.331 TeilnehmerInnen sportlicher Begegnungen gewesen, 2004 waren es 70.055 bzw. 8.491 TeilnehmerInnen. Die Anzahl der Programme im Bereich Schulaustausch, die in Polen stattfanden, war 2006 höher (966) als die Zahl der in Deutschland realisierten Maßnahmen (888). Förderung 2006 wurden die Begegnungen im Schul- und Sportaustausch durchschnittlich mit folgenden Quoten in EUR und PLN gefördert: • Zuschuss zu den Programmkosten: 50 – 60 % der pauschalen Fördersätze • Reisekostenzuschuss: 50 % der pauschalen Fördersätze Trotzdem waren die für den Schüleraustausch bestimmten Mittel, sowohl in EUR als auch in PLN, am 11. 10. 2006 ausgeschöpft. In der Absicht, so viele deutsch-polnische Schülerbegegnungen wie möglich zu fördern, senkte das Förderreferat die Zuschüsse auf 30 – 40 % der pauschalen Fördersätze. Trotzdem waren die Finanzmittel am 07. 12. 2006 erneut ausgeschöpft, während auf der „Warteliste“ noch 194 (10 %) Anträge standen. Kontrolle Die Besonderheit des Förderverfahrens im Referat für Schul- und Sportaustausch beruht auf der Bearbeitung von etwa 80 % der Anträge im Einzelverfahren. Dies ermöglicht den MitarbeiterInnen des Referats die laufende Prüfung der Abrechnungen, insbesondere hinsichtlich der Richtigkeit der Belege, die seitens der Gastgeber und Gäste eingehen. Für 2005 sind in den Abrechnungen der Träger keine Unregelmäßigkeiten festgestellt worden. Geringfügige Einwände der polnischen Rechnungsprüferin wurden direkt korrigiert. 75 091 uczniów oraz 7338 młodych sportowców z Polski i Niemiec w roku 2006 wzięło udział w programach dofinansowanych przez referat wspierania wymiany szkolnej i sportowej. 3.1 Szkolna i sportowa wymiana młodzieży Statystyka Wymiana szkolna i sportowa także w 2006 roku cieszyła się dużym zainteresowaniem, co potwierdzają następujące dane statystyczne: warszawski referat wspierania zarejestrował łącznie 1996 (stan z dnia 15 stycznia 2007 r.) wniosków na programy wymiany szkolnej i sportowej, z czego tylko dziewięć wniosków nie spełniało kryteriów formalnych, a 86 programów zostało odwołanych przez organizatorów. 1854 wnioski to projekty wymiany szkolnej, a 142 – spotkania o charakterze sportowym. Łączna liczba wniosków, które w roku 2006 spełniły kryteria formalne PNWM, to 1901, w 2005 roku – 2071, natomiast w roku 2004 – 1961 wniosków. 75 091 uczniów oraz 7338 młodych sportowców z Polski i Niemiec w 2006 roku wzięło udział w programach dofinansowanych przez referat wspierania wymiany szkolnej i sportowej. W roku 2005 odnotowano 76 260 uczestników wymiany szkolnej i 9331 wymiany sportowej, a w 2004 – odpowiednio 70 055 i 8491. Liczba programów szkolnych zrealizowanych w Polsce (966) była w 2006 roku wyższa niż liczba programów zrealizowanych w Niemczech (888). Wsparcie W roku 2006 roku programy wymiany szkolnej i sportowej otrzymywały dotację w euro i złotych średnio wg następujących kwot: • dotacja do kosztów programu: 50 – 60 % stawek zryczałtowanych • dotacja do kosztów podróży: 50 % stawek zryczałtowanych. Pomimo to 11 października 2006 roku środki przeznaczone na wymianę szkolną zostały wyczerpane i to zarówno w euro, jak i złotych. 3. Referaty wspierania Chcąc dofinansować możliwie jak najwięcej polsko-niemieckich spotkań szkolnych, referat wspierania obniżył wysokość przyznawanych dotacji do 30 – 40 % stawek zryczałtowanych. Jednak mimo wszystko 7 grudnia 2006 roku środki finansowe skończyły się ponownie, podczas gdy na liście oczekujących pozostały jeszcze 194 wnioski (10 %). Kontrole Specyfika procedury wspierania w referacie wymiany szkolnej i sportowej, która wynika z faktu, że ok. 80 % wniosków opracowywanych jest w trybie pojedynczym, umożliwia pracownikom referatu prowadzenie na bieżąco kontroli dokumentacji rozliczeniowej, w szczególności pod względem zgodności do- Referaty wspierania | 57 56 | Förderbereich Neue Partnerschaften In diesem Jahr hat das Förderreferat für Schul- und Sportaustausch neuen Partnerschaften besondere Aufmerksamkeit gewidmet. Als neue Partnerschaften gelten erste Begegnungen von Schulen oder Sportvereinen aus Deutschland und Polen, bei denen mindestens einer der Partner erstmals in der Datenbank des DPJW erfasst wurde. 2006 wurden 191 solcher Begegnungen registriert, was 10 % aller Anträge entspricht. Trilaterale Begegnungen Die Anzahl trilateraler Projekte im Bereich Schul- und Sportaustausch ist wesentlich geringer als im außerschulischen Austausch. Augenfällig ist jedoch, dass bei beiden Begegnungsformen die Partner vor allem aus Tschechien, Frankreich und der Ukraine kommen. Die Tatsache, dass Frankreich nicht mehr an erster Stelle steht, resultiert weniger aus einer abfallenden Tendenz im deutsch-polnischen-französischen Austausch als vielmehr aus dem wachsenden Interesse an den östlichen Nach- barn Polens. Tschechien ist aufgrund seiner Nachbarschaft zu Deutschland und Polen ein gewissermaßen natürlicher Partner für trilaterale Begegnungen. Die steigende Zahl von Begegnungen mit der Ukraine zeigt, dass das Interesse an osteuropäischen Staaten, die nicht Mitglieder der EU sind, deutlich zunimmt. Beim trilateralen Austausch mit Tschechien und Frankreich besteht eine gute Zusammenarbeit des DPJW mit Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch und dem Deutsch-Französischen Jugendwerk (DFJW). kumentów wpływających od gospodarzy i gości. Nie stwierdzono nieprawidłowości w rozliczeniach podmiotów za rok 2005. Drobne zastrzeżenia polskiej rewidentki księgowej zostały bezpośrednio skorygowane. Nowe partnerstwa W bieżącym roku referat wspierania wymiany szkolnej i sportowej starannie monitorował nowe partnerstwa. Za nowe partnerstwo w tym przypadku należy uważać pierwsze spotkanie szkół lub klubów sportowych z Polski i Niemiec, gdzie przynajmniej jeden z partnerów został po raz pierwszy ujęty w bazie danych PNWM. W roku 2006 roku zarejestrowano aż 191 takich spotkań, co stanowi 10 % wszystkich wniosków. Wymiana trójstronna Liczba przedsięwzięć trójstronnych wymiany szkolnej i sportowej jest zdecydowanie niższa niż w wymianie pozaszkolnej. Widoczne jest jednak, że w obu rodzajach wymiany partnerami są najczęściej Czechy, Francja i Ukraina. To, że Francja nie znajduje się już na pierwszym miejscu, jest nie tyle skutkiem spadkowej tendencji w polsko-niemiecko-francuskiej wymianie, co wynikiem zwiększonego zainteresowania wschodnimi sąsiadami Polski. Czechy, poprzez swoje sąsiedztwo z Niemcami i Polską, są jakby naturalnym partnerem spotkań trójstronnych. Wzrost liczby projektów wymiany z Ukrainą pokazuje wyraźnie, że zainteresowanie krajami Europy Wschodniej, niebędącymi członkiem UE, zdecydowanie rośnie. W zakresie wymiany trójstronnej z Czechami i Francją funkcjonuje dobra współpraca PNWM z dwoma partnerami: Tandem – Centrum Koordynacji Niemiecko-Czeskiej Wymiany Młodzieży (Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch) i Francusko-Niemiecką Współpracą Młodzieży (Deutsch-Französisches Jugendwerk). Förderbereich / Referaty wspierania | 59 58 | Trilaterale Begegnungen im Schul- und Sportaustausch / Spotkania trójstronne w wymianie szkolnej i sportowej 2006*) 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 Tschechien / Czechy 8 11 9 15 11 7 15 5 8 Frankreich / Francja 7 12 10 8 9 4 12 7 0 Ukraine / Ukraina 5 4 1 1 4 1 0 0 2 Ungarn / Węgry 3 3 4 6 2 2 3 3 2 Litauen / Litwa 3 4 1 1 2 0 0 0 0 Slowakei / Słowacja 3 1 2 2 0 0 0 0 0 Russland / Rosja 2 0 3 2 2 0 1 0 1 Israel / Izrael 1 3 1 4 2 1 2 1 1 Weißrussland / Białoruś 1 1 0 2 0 0 0 0 0 Lettland / Łotwa 1 1 1 1 0 0 0 0 0 Schweden / Szwecja 1 1 5 2 3 3 1 2 2 Holland / Holandia 1 3 0 2 0 2 6 2 2 Italien / Włochy 1 2 1 2 0 1 0 0 0 Dänemark / Dania 0 0 2 1 0 0 1 0 6 Großbritannien / Wielka Brytania 0 1 1 1 0 2 1 0 0 Österreich / Austria 0 1 1 0 0 2 0 1 0 Belgien / Belgia 0 1 0 2 0 0 1 0 0 Spanien / Hiszpania 0 1 0 1 1 0 0 0 0 Andere / Inne 5 3 3 6 8 7 2 0 0 42 53 45 59 44 32 45 21 24 Gesamt / Ogółem *) Stand / Stan z dnia: 15. 1. 2007 Referaty wspierania | 61 60 | Förderbereich Information und Beratung Die MitarbeiterInnen des Förderreferates nahmen an vielen Fortbildungen für Lehrkräfte teil, die einen Schüleraustausch organisieren bzw. organisieren werden. Sie informierten über die formalen Aspekte der Verwendung und Abrechnung von Fördermitteln des DPJW. An dieser Stelle sind besonders die Jubiläumskonferenzen des DPJW zu erwähnen, die in verschiedenen Regionen Polens und Deutschlands stattfanden, sowie die Eigenveranstaltungen des DPJW, aber auch Einladungen von Partnerinstitutionen und -organisationen. Wie bereits erwähnt, stieg 2006 die Anzahl der Begegnungen infolge neu gegründeter Schulpartnerschaften. Die MitarbeiterInnen des Referates und der Zentralstellen zeigen nach wie vor persönliches Engagement, um bei der Anbahnung neuer Partnerschaften behilflich zu sein. Ein wichtiges Instrument bei diesen Bemühungen ist die Online-Kontaktbörse. Die Zahl der Suchanzeigen – 110 polnische Schulen, die einen Partner zur Zusammenarbeit suchen, und 12 Schulen aus Deutschland – zeugt davon, dass das Interesse am deutsch-polnischen Austausch nicht nachlässt. Es müssen jedoch weiterhin Maßnahmen ergriffen werden, um noch mehr deutsche Schulen für die Zusammenarbeit mit Polen zu gewinnen. Inhaltliche Tätigkeit Im Bemühen um die Qualität der Maßnahmen im Schul- und Sportaustausch bot das Förderreferat 2006 zahlreiche Fortbildungen und Fachprogramme für MultiplikatorInnen an. Sie behandelten zentrale Probleme der internationalen Zusammenarbeit, von interkultureller Bildung und Kommunikation über Fragen zu geschichtlichen Themen bis hin zur Methodik interkultureller Begegnungen. a. Interkulturelle Bildung 2006 fanden vier Veranstaltungen aus der Reihe „Austausch – sehr gut!“ für Lehrkräfte aus Sachsen, Brandenburg, Niedersachsen, Hamburg und Schleswig-Holstein sowie für LehrerInnen aus ganz Polen statt. Zudem wurden erstmals, als zweiter Teil des Veranstaltungszyklus’, Workshops für Lehrkräfte aus beiden Ländern angeboten. „Austausch – sehr gut!“ erfreut sich nach wie vor großen Interesses. Die Anzahl der Anmeldungen bestätigt das Bedürfnis nach derartigen unterstützenden Angeboten. Die Workshops wurden von den TrainerInnen des DPJW durchgeführt. Ein weiteres wichtiges Angebot in diesem Bereich war das Seminar „Gemeinsame Unterrichtsstunde“, in dessen Verlauf Lehrkräfte aus Deutschland und Polen, die bereits über mehrjährige Erfahrungen im Schulaustausch verfügen, Materialien für deutsch-polnische Unterrichtsstunden zum Thema interkulturelles Lernen erarbeiteten. Zudem hatten im Austausch engagierte Lehrkräfte während eines Seminars in Karpacz Gelegenheit, sich gemeinsam mit dem Projekt als Form einer deutsch-polnischen Schulbegegnung auseinander zu setzen. b. Interkulturelle Kommunikation Ein wichtiger Aspekt der deutsch-polnischen Zusammenarbeit, der direkten Einfluss auf die Qualität der Begegnung hat, ist die interkulturelle Kommunikation. Um die Kommunikation zu verbessern, fand bereits zum zweiten Mal eine deutschpolnische Fortbildung für Lehrkräfte statt, deren Hauptthema die Einbindung von Medien und vorhandenen technischen Lösungen im Schulaustausch war. Der Schwerpunkt lag dabei auf den Einsatzmöglichkeiten des Internets bei der Vorbereitung, Durchführung und Auswertung gemeinsam organisierter deutsch-polnischer Projekte. Darüber hinaus fand 2006 eine Konferenz für Partnerschulen aus Bayern und Polen statt, deren Ziel ebenfalls die Verbesserung der Kommunikation zwischen den Partnern war. Von Bedeutung bleibt aber auch weiterhin die direkte sprachliche Kommunikation: So hatten Lehrkräfte erneut die Möglichkeit, an Sprachworkshops teilzunehmen, die diesmal in Dubiecko im Vorkarpartenland stattfanden. Während der Kurse konnten die TeilnehmerInnen nicht nur ihre Sprachkompetenz verbessern, sondern auch ihre Kompetenzen im Bereich interkultureller Dialog. Ein neues Angebot in diesem Bereich war ein Seminar für Lehrkräfte und MultiplikatorInnen, die sich im deutsch-polnisch-französischen Austausch engagieren. Ziel des Seminars war es, für die im trilateralen Schulaustausch aktiven Partner ein Forum zu schaffen sowie neue trilaterale Partnerschaften zu gründen. TrainerInnen des DPJW Bereits seit vier Jahren koordiniert das Förderreferat die Arbeit und Ausbildung der TrainerInnen des DPJW. Die TrainerInnen des DPJW führen regionale und internationale Schulungen, Weiterbildungen und Kurse durch. Gemeinsam mit dem DPJW, den Zentralstellen oder Trägern erarbeiten sie Fortbildungsangebote für MultiplikatorInnen des Jugendaustauschs. 2006 fanden zwei Veranstaltungen für die TrainerInnen statt: der dritte Teil der Trainerfortbildung und die Trainerjahrestagung. Ausgearbeitet wurden die Grundsätze für die Zusammenarbeit der TrainerInnen mit dem DPJW sowie mit Trägern, die einen Austausch organisieren. Informacja i doradztwo Pracownicy referatu wspierania uczestniczyli w wielu seminariach z nauczycielami organizującymi lub mającymi organizować wymianę szkolną. Informowano o formalnych aspektach pozyskiwania i rozliczania dotacji PNWM. Należy tu wymienić przede wszystkim konferencje jubileuszowe PNWM, które odbywały się w różnych regionach Polski i Niemiec oraz programy własne PNWM, a także spotkania na zaproszenie instytucji i organizacji partnerskich. Jak już wspomniano, w 2006 roku wzrosła liczba projektów zrealizowanych przez nowo nawiązane partnerstwa szkolne. W dalszym ciągu pracownicy referatu i jednostek centralnych angażowali i angażują się osobiście w pomoc przy nawiązywaniu nowych partnerstw. Bardzo ważnym instrumentem w tej dziedzinie pozostaje też giełda kontaktów online. Liczba zgłoszeń: 110 polskich szkół szukających partnera do współpracy i 12 szkół z Niemiec świadczy o tym, że zainteresowanie wymianą polsko-niemiecką nie maleje. Należy jednak nadal podejmować odpowiednie działania, by pozyskiwać do współpracy z Polską kolejne szkoły w Niemczech. Działalność merytoryczna W trosce o jakość programów wymiany szkolnej i sportowej referat wspierania w 2006 roku skierował do animatorów wymiany szeroką ofertę szkoleń i programów specjalistycznych, które dotyczyły głównych problemów napotykanych we współpracy międzynarodowej, zaczynając od edukacji międzykulturowej i komunikacji, poprzez problematykę historyczną aż po metodykę spotkań międzykulturowych. a. Edukacja międzykulturowa W 2006 roku czterokrotnie zrealizowano warsztaty metodyczne z cyklu „Wymiana na 6!” dla nauczycieli z Saksonii i Brandenburgii, Dolnej Saksonii, Hamburga i Szlezwika-Holsztynu oraz nauczycieli z całej Polski, a także – po raz pierwszy – wspólne warsztaty dla nauczycieli z obu krajów, będące drugą częścią cyklu. „Wymiana na 6!“ cieszy się nadal bardzo dużym zainteresowaniem, a liczba zgłoszeń potwierdza zapotrzebowanie nauczycieli na tego typu program wspierający. Zajęcia warsztatowe prowadzone były przez trenerów PNWM. Innym ważnym w tej dziedzinie programem było seminarium „Wspólna lekcja”, podczas którego nauczyciele z Polski i Niemiec, posiadający wieloletnie doświadczenie w realizacji projektów wymiany, pracowali nad scenariuszami polsko-niemieckich lekcji z zakresu nauczania międzykulturowego. Ponadto nauczyciele – animatorzy wymiany – mieli okazję podczas seminarium w Karpaczu pracować wspólnie nad projektem jako metodą realizacji polsko-niemieckiego spotkania uczniów. b. Komunikacja międzykulturowa Komunikacja międzykulturowa to ważny aspekt we współpracy polsko-niemieckiej, który ma bezpośredni wpływ na jakość realizowanych projektów. W celu doskonalenia komunikacji już po raz drugi odbyło się polsko-niemieckie seminarium dla nauczycieli, którego głównym tematem było zastosowanie mediów i dostępnych rozwiązań technicznych w programach wymiany szkolnej. Szczególny nacisk został położony na wykorzystanie Internetu w celu przygotowania, przeprowadzenia i podsumowania wspólnych polsko-niemieckich projektów. Ponadto w roku 2006 odbyła się konferencja dla szkół partnerskich z Bawarii i Polski, której celem było również usprawnienie komunikacji między partnerami. Nie bez znaczenia pozostaje komunikacja językowa: po raz kolejny nauczyciele mieli okazję, tym razem w Dubiecku na Podkarpaciu, uczestniczyć w warsztatach językowych, podczas których podnosili kompetencje nie tylko z zakresu komunikacji językowej, lecz także kompetencje dotyczące sztuki prowadzenia dialogu międzykulturowego. Nowym programem, który wpisał się w ten obszar, było seminarium dla nauczycieli oraz animatorów polsko-niemiecko-francuskiej wymiany szkolnej, którego zadaniem było stworzenie forum partnerów zaangażowanych w trójstronne wymiany szkolne oraz nawiązanie nowych partnerstw trójstronnych. Trenerzy PNWM Referat wspierania już od czterech lat koordynuje pracę i kształcenie trenerów PNWM. Trenerzy PNWM przeprowadzają szkolenia regionalne i międzynarodowe, programy dokształcające i kursy oraz opracowują wspólnie z PNWM, jednostkami centralnymi lub podmiotami ofertę seminariów dokształcających dla animatorów wymiany. W 2006 roku odbyły się dwa przedsięwzięcia trenerskie: trzecia część szkolenia i konferencja dla trenerów. Wypracowano szczegółowe zasady współpracy trenerów z PNWM, a także z podmiotami organizującymi wymianę. Referaty wspierania | 63 62 | Förderbereich 3.2 Außerschulischer Jugendaustausch Statistik Für das Jahr 2006 sind 2.042 förderfähige Anträge mit 76.828 Teilnehmenden (Stand 15. 1. 2007) im Referat Außerschulischer Jugendaustausch eingegangen. Im Jahr 2005 waren es insgesamt 2.352 Anträge mit 89.337 Teilnehmenden. 168 Anträge wurden von den Trägern abgesagt und 34 weitere Anträge wurden vom DPJW als nicht förderfähig abgelehnt (Stand jeweils 15. 1. 2007). Ablehnungsgründe sind in der Regel fehlende Partner und fehlender Begegnungscharakter sowie Projekte im Rahmen des wissenschaftlichen Austauschs und Studiums, die gemäß der DPJW-Richtlinien nicht gefördert werden können. Gab es 2005 mit dem katholischen Weltjugendtag in Köln einen Grund, der die positive Antragsentwicklung zum Teil erläuterte, ist es 2006 die schwierige Haushaltssituation, die sich negativ auf die Antragszahlen auswirkt. Nach dem Zuwachs von 16,9 % in 2005 sind es 2006 fast 13 % weniger Anträge als 2005 insgesamt und 1 % mehr als 2004 insgesamt. Der außerordentliche Zuwachs 2005 hat sich so in 2006 nicht bestätigen können, insgesamt aber setzt sich die positive Entwicklung fort. Die Zahl der Begegnungen in Deutschland (1.064) und in Polen (978) hat sich wieder zueinander hin entwickelt. Förderung Im Jahr 2006 wurden die Maßnahmen im außerschulischen Jugendaustausch mit folgender durchschnittlicher Quote gefördert: Entsprechend der Entwicklung der Haushalts- und Antragszahlen wurden den Zentralstellen und Trägern in 2006 bei Beantragung nicht mehr durchschnittlich ca. 70 % der DPJWFestbeträge für die förderfähigen Anträge zuerkannt, sondern nur noch ca. 60 %. Da ca. 10 % Mittel im Laufe des Jahres bspw. durch Absage von Projekten wieder frei wurden, standen am Jahresende durchschnittlich ca. 66 % der Festbeträge für die aus DPJW-Mitteln geförderten Anträge zur Verfügung. Zentralstellen 2006 wurde die Kreisau Initiative Berlin e. V. als neue Zentralstelle anerkannt. In 2006 hat das Förderreferat Außerschulischer Jugendaustausch mehrere dezentrale Schulungen für einzelne oder mehrere Zentralstellen zusammen angeboten. Auch in Zukunft wird dieses Angebot, wo es sinnvoll erscheint oder Nachfrage besteht, fortgesetzt. Prüfungen Das DPJW hat auch im Jahre 2006 knapp 5 % der Anträge einer besonderen Prüfung unterzogen. Möglich waren Prüfungen des Programms vor Ort, Überprüfungen der Teilnahmelisten durch Anschreiben aller Teilnehmenden oder die Prüfung des vollständigen Verwendungsnachweises mit Belegen. Dabei wurden in einzelnen Fällen auch falsche bzw. gefälschte Angaben entdeckt und geahndet. Die Zentralstellen wurden auf der Zentralstellenkonferenz nochmals auf die Bedeutung der vollständig und korrekt ausgefüllten Teilnahmelisten hingewiesen. Praktika und berufsorientierter Austausch Die Anzahl der Anträge für die Förderung von Praktika blieb konstant. Dabei steigt der Anteil kleinerer Projekte für ein oder zwei Teilnehmende. Für Praktika werden in der Regel deutlich mehr Mittel je Maßnahme beantragt als für andere Maßnahmen. Positiv sind die Erfahrungen mit Praktika insbesondere, da Jugendliche daran teilnehmen, die von anderen Angeboten im deutsch-polnischen Jugendaustausch nicht erreicht werden. Zur Förderung des berufsorientierten Austauschs führt das DPJW weiterhin gemeinsam mit dem Landesjugendamt Brandenburg und in Kooperation mit Trägern der beruflichen Bildung das traditionelle Forum im grenznahen Raum in Trebnitz „Von Nachbar zu Nachbar“ durch. Das DPJW unterstützte das in 2005/2006 stattfindende 1 Mio. Euro umfassende Aktionsprogramm „Europa lernen“ der Landesregierung Mecklenburg-Vorpommern für den berufsorientierten Austausch durch begleitende Beratung und – vertreten durch die beiden Euroregionen Pomerania – die Teilnahme an der Jury des Ideenwettbewerbes sowie durch Kofinanzierung. Trilaterale Begegnungen Ca. 10 % aller Begegnungen im Bereich des außerschulischen Jugendaustauschs werden mit einem Partner aus einem dritten Land durchgeführt. Der Trend zu mittel-osteuropäischen Drittpartnern hält dabei weiterhin an. Das DPJW hat auch 2006 in Kooperation mit verschiedenen Partnern themen- und trägerübergreifende Foren zum trilateralen Austausch durchgeführt: • Ukraine: Forum in Güstrow in Kooperation mit Schabernack e. V. und der Stiftung Glückliche Kindheit (Fundacja Szczęśliwe Dzieciństwo), Lublin • Russland, insbesondere im Kaliningrader Gebiet: Forum in Berlin Kooperation mit Urban Social und Kulturvereinigung „Borussia“ (Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia“), Olsztyn / Allenstein • Litauen: Forum in Gdańsk / Danzig in Kooperation mit dem Maximilian-Kolbe-Haus (Dom Pojednania i Spotkań im Św. Maksymiliana M. Kolbego), Gdańsk / Danzig • Weißrussland: Forum in Minsk in Kooperation mit der Stiftung Nowy Staw (Fundacja Nowy Staw), Lublin und unterstützt von der Robert Bosch Stiftung, Stuttgart. 3.2 Pozaszkolna wymiana młodzieży Statystyka W 2006 roku do referatu wspierania pozaszkolnej wymiany młodzieży wpłynęły 2042 wnioski z liczbą 76 828 uczestników (stan z dnia 15 stycznia 2007 roku). W roku 2005 liczby te wynosiły odpowiednio 2352 wnioski i 89 337 uczestników. 168 wniosków zostało wycofanych przez podmioty, a 34 PNWM odrzuciła jako niezgodne z Wytycznymi wspierania (stan z dnia 15 stycznia 2007 roku). Powodem odrzucania wniosków są z reguły: brak partnera i odpowiedniego charakteru spotkania, jak również projekty w ramach wymiany naukowej i studiów, które zgodnie z Wytycznymi PNWM nie mogą być wspierane. O ile w 2005 roku na wzrost liczby wniosków pozytywny wpływ miały po części katolickie Światowe Dni Młodzieży w Kolonii, o tyle trudna sytuacja budżetowa w roku 2006 odbiła się negatywnie na liczbie wniosków. Po wzroście liczby wniosków w 2005 roku o 16,9 % było ich ogółem o 13 % mniej niż w roku 2005 i 1 % więcej niż w 2004. Wyjątkowy wzrost liczby wniosków z 2005 roku nie powtórzył się więc w 2006 roku, lecz reasumując należy stwierdzić, że w dalszym ciągu panuje pozytywna tendencja. Liczba spotkań w Niemczech (1064) niewiele odbiegała od liczby spotkań w Polsce (978). Wsparcie W 2006 roku programy spotkań pozaszkolnych otrzymały średnio wsparcie w następujących wysokościach: odpowiednio do wysokości budżetu i do liczby wniosków nie przyznano już ani jednostkom centralnym, ani pojedynczym podmiotom blisko 70 % wysokości stawek zryczałtowanych PNWM, a jedynie około 60 % wysokości tych stawek. W związku z faktem, że w ciągu roku nie wykorzystano prawie 10 % środków z powodu odwołania projektów, pod koniec roku PNWM miała do dyspozycji około 66 % wysokości stawek zryczałtowanych na wspierane projekty. Jednostki centralne W 2006 roku przyznano status jednostki centralnej niemieckiemu stowarzyszeniu Kreisau-Initiative Berlin. W 2006 roku referat wspierania wymiany pozaszkolnej przeprowadził wiele indywidualnych i grupowych szkoleń dla jednostek centralnych. Również w przyszłości oferta ta będzie kierowana do jednostek zawsze, jeśli zajdzie taka konieczność lub zgłoszone zostanie zapotrzebowanie. Kontrole W 2006 roku PNWM poddała specjalnej kontroli prawie 5 % wniosków. Przeprowadzano wizytacje programów w miejscu ich realizacji, sprawdzano listy uczestników, wysyłając pisma do wszystkich osób zdeklarowanych jako uczestnicy, kontrolowano całość dokumentów rozliczeniowych i pokwitowania. W pojedynczych przypadkach wykryto przy tym nieprawdziwe lub sfałszowane dane, a podmioty zostały ukarane. Praktyka i wymiana o profilu zawodowym Liczba wniosków o dofinansowanie praktyk pozostała niezmienna. Wzrosła natomiast liczba małych projektów dla jednego lub dwóch uczestników. Wnioskodawcy starający się o wsparcie praktyk aplikują z reguły o zdecydowanie wyższe dofinansowanie niż w przypadku innych przedsięwzięć. Doświadczenia z praktykami są szczególnie pozytywne, ponieważ bierze w nich udział młodzież, do której nie trafiają inne oferty polskoniemieckiej wymiany młodzieży. Wspieranie wymiany o profilu zawodowym jest tematem tradycyjnego forum pt. „Jak sąsiad z sąsiadem“, organizowanego w Trebnitz w regionie przygranicznym we współpracy z Brandenburskim Urzędem ds. Młodzieży (Landesjugendamt Brandenburg) i podmiotami zajmującymi się kształceniem zawodowym. PNWM wsparła także projekt wymiany o profilu zawodowym rządu Meklemburgii-Pomorza Przedniego (Landesregierung Mecklenburg-Vorpommern) „Uczyć się Europy“, dotowany ogólną sumą 1 miliona euro i odbywający się w 2005 i 2006 roku. Organizacja współfinansowała projekt, służyła radą jego organizatorom oraz oddelegowała do jury „Konkursu na najlepszy pomysł” pracowników obu Euroregionów Pomerania jako swoich przedstawicieli. Spotkania trójstronne Około 10 % spotkań w obszarze pozaszkolnej wymiany młodzieży przeprowadzane jest z partnerem z kraju trzeciego. Przy tym nadal widoczny jest trend do pozyskiwania partnerów z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. PNWM przeprowadziła w 2006 roku w kooperacji z różnymi partnerami fora, których tematem była wymiana trójstronna z krajami: • Ukraina: forum w Güstrow, w kooperacji ze Stowarzyszeniem Schabernack (Verein Schabernack) i Fundacją Szczęśliwe Dzieciństwo z Lublina; • Rosja, głównie z obwodem kaliningradzkim: forum w Berlinie, w kooperacji z Urban Social i Wspólnotą Kulturową „Borussia“ z Olsztyna; • Litwa: forum w Gdańsku, w kooperacji z Domem Św. Maksymiliana M. Kolbego; • Białoruś: forum w Mińsku, w kooperacji z Fundacją Nowy Staw z Lublina i przy wsparciu Fundacji Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung). Z Fundacją Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung) zawiązano ściślejszą współpracę w dziedzinie wymiany trójstronnej. Fundacja wspiera od 2006 roku fora PNWM i jej partnerów odbywające się na Białorusi i Ukrainie. Na przełomie 2005 i 2006 roku w kooperacji z fundacją wspierającą spotkania Wschód-Zachód (Stiftung West-Östliche Begegnung) znaleziono możliwość wspierania trójstronnych programów odbywających się na Ukrainie, na Białorusi i w Rosji. Zaplanowane jest podsumowanie dotychczasowej współpracy. W 2006 roku swoją działalność rozpoczęła Referaty wspierania | 65 64 | Förderbereich Mit der Robert Bosch Stiftung wurde eine engere Kooperation im trilateralen Austausch vereinbart. Die Stiftung fördert ab 2006 die in Weißrussland und der Ukraine stattfindenden Foren des DPJW und seiner Partner. Mit der Stiftung West-Östliche Begegnung wurde für 2005/2006 eine Möglichkeit gefunden, trilaterale Programme in der Ukraine, Weißrussland und Russland zu fördern. Die Auswertung dieser bisherigen Kooperation ist geplant. 2006 nahm die Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch ihre Arbeit auf und stellte sich bereits auf der Zentralstellenkonferenz des DPJW in Weimar vor. Für die Zukunft ist eine enge Zusammenarbeit mit der Stiftung geplant. Bereits im November 2006 fand in Bremen ein gemeinsamer Infotag des DPJW, der Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch und Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch statt. Trilaterale Begegnungen im Allgemeinen Jugendaustausch / Spotkania trójstronne w pozaszkolnej wymianie młodzieży 2006*) 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 Tschechien / Czechy 65 59 59 46 45 43 63 23 32 Ukraine / Ukraina 48 46 47 43 43 42 31 27 13 Russland / Rosja 27 24 18 11 8 9 8 5 4 Frankreich / Francja 21 27 27 27 27 31 25 27 21 Litauen / Litwa 17 17 14 20 13 14 15 16 11 Weißrussland / Białoruś 16 19 18 14 11 7 14 7 9 Israel / Izrael 8 6 8 2 7 0 5 7 3 Spanien / Hiszpania 6 9 9 7 3 4 2 1 1 Italien / Włochy 5 7 7 2 7 0 6 7 3 Großbritannien / Wielka Brytania 4 3 2 5 0 2 4 3 3 USA / USA 3 5 3 2 1 0 2 2 0 Dänemark / Dania 3 2 4 0 4 10 8 8 7 Lettland / Łotwa 2 9 3 3 4 4 3 2 1 Ungarn / Węgry 2 4 9 6 5 11 9 12 4 28 41 7 33 28 37 13 16 22 255 278 248 221 206 214 208 163 134 Andere / Inne Gesamt / Ogółem *) Stand / Stan z dnia: 15. 1. 2007 Fundacja Niemiecko-Rosyjskiej Wymiany Młodzieży (Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch). Jej prezentacja nastąpiła na konferencji jednostek centralnych PNWM w Weimarze. PNWM planuje ścisłą współpracę z fundacją w przyszłości. W listopadzie 2006 roku odbyło się w Bremie wspólne spotkanie informacyjne PNWM, Fundacji Niemiecko-Rosyjskiej Wymiany Młodzieży (Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch) i Tandem – Centrum Koordynacji Niemiecko-Czeskiej Wymiany Młodzieży (Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch). Regiony przygraniczne PNWM kontynuowała edycję forów w regionie przygranicznym „Jak sąsiad z sąsiadem”, organizowanych w kooperacji z partnerami z tego obszaru, aby intensywne doświadczenia uzyskane w regionach przygranicznych przekazać wszystkim podmiotom. W 2006 roku poza forum dla podmiotów o profilu zawodowym organizowanym w Trebnitz w kooperacji z Brandenburskim Urzędem ds. Młodzieży (Landesjugendamt Brandenburg) odbyło się kolejne forum dla regionów południowych, przygotowane we współpracy z Projektem Turmvilla w Parku Mużakowskim (Jugendprojekt Turmvilla im Muskauer Park). Forum dla regionów północnych z oboma Euroregionami Pomerania odbędzie się w 2007 roku. Dalsze fora regionalne i spotkania informacyjne Poza wymienionymi już forami trójstronnymi, forami w regionach przygranicznych oraz zorientowanymi na wymianę o profilu zawodowym, odbywały się m.in. następujące przedsięwzięcia własne referatu pozaszkolnej wymiany młodzieży oraz organizowane w kooperacji z partnerami: Akademia Ewangelicka Arnoldshain (Evangelische Akademie) zaprosiła PNWM już po raz drugi na polsko-niemieckie forum młodzieży, które w poprzednich latach było regularnie organizowane przez Dom Kształcenia Niemieckich Związków Zawodowych (DGB) w Oberursel. W międzyczasie także już tradycyjnie odbyło się forum dla Turyngii w Weimarze. Drugie forum poświęcone wymianie młodzieży niepełnosprawnej miało miejsce w Przylepie pod Zieloną Górą. Planowana jest kontynuacja forum w różnych miejscowościach. Obok już wymienianego spotkania informacyjnego w Bremie, przeprowadzonego w kooperacji z Fundacją Niemiecko-Rosyjskiej Wymiany Młodzieży (Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch) i Tandem – Centrum Koordynacji Niemiecko-Czeskiej Wymiany Młodzieży (Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch), odbywały się spotkania informacyjne zorganizowane we współpracy z jednostkami centralnymi krajów związkowych Dolnej Saksonii i Nadrenii-Palatynatu. Uproszczona umowa o współpracy Umowy o uproszczonej procedurze współpracy dla jednostek centralnych zawarte w ramach projektu modelowego wygasły z końcem 2006 roku. Celem projektu było przyznanie uczestniczącym w nim jednostkom zwiększonej odpowiedzialności. Przesyłają one do PNWM mniej dokumentów wraz z wnioskiem i rozliczeniem zbiorczym, otrzymują zapewnienie minimalnej kwoty dotacji na wnioski spełniające kryteria Wytycznych, ale są przy tym zobowiązane do intensywniejszej kontroli dokumentów rozliczeniowych, jak również do organizowania, co najmniej raz w roku, spotkania dla swoich podmiotów. Zostały przeprowadzone rozmowy podsumowujące projekt. Uczestniczące w nim jednostki centralne oceniły swoje doświadczenia. W jednym przypadku nie zmieniło się dla jednostki centralnej właściwie nic, w pozostałych przypadkach jednostki oceniły model pozytywnie, a nawet bardzo pozytywnie. Ponieważ grupa robocza ds. Wytycznych oceni projekt modelowy dopiero podczas kolejnego posiedzenia w 2007 roku, umowy zostały przedłużone o jeden rok. | 67 66 | Förderbereich Grenznaher Raum Das DPJW hat seine Reihe grenznaher Foren „Von Nachbar zu Nachbar“ in Kooperation mit Partnern vor Ort fortgesetzt, um die im grenznahen Raum gemachten intensiven Erfahrungen für alle Träger nutzbar zu machen. 2006 fand neben dem Forum für den berufsorientierten Austausch in Trebnitz in Kooperation mit dem Landesjugendamt Brandenburg ein weiteres themen- und trägerübergreifendes Forum für den Süden in Zusammenarbeit mit dem Jugendprojekt Turmvilla im Muskauer Park statt. Ein Forum für den Norden in Kooperation mit den beiden Euroregionen Pomerania findet wieder im Jahre 2007 statt. Weitere regionale Foren und Informationsveranstaltungen Neben den bereits genannten Foren zum trilateralen Austausch, zum grenznahen Raum und zum berufsorientierten Austausch fanden u. a. noch folgende Eigen- oder Kooperationsveranstaltungen des Förderreferats Allgemeiner Jugendaustausch statt: In der Evangelischen Akademie Arnoldshain wurde zum zweiten Mal zum traditionellen deutsch-polnischen Jugendforum (vormals in der DGB-Bildungsstätte in Oberursel) eingeladen. Inzwischen auch schon traditionell fand in Weimar das Forum für Thüringen statt. Ein zweites Forum zum Austausch mit behinderten Jugendlichen fand in Przylep / Schertendorf bei Zielona Góra Grünberg statt. Eine Fortführung an wechselnden Orten ist geplant. Neben der bereits erwähnten Informationsveranstaltung in Bremen, die in Kooperation mit der Stiftung Deutsch-Russischer Jugendaustausch und Tandem – Koordinierungszentrum Deutsch-Tschechischer Jugendaustausch stattfand, wurde in Kooperation mit den Landeszentralstellen zu Informationstagen in Niedersachsen und Rheinland-Pfalz eingeladen. Fördervereinbarung In 2006 liefen die Vereinbarungen im Rahmen des Modellprojekts der Fördervereinbarung für Zentralstellen aus. Ihr Ziel war es, den beteiligten Zentralstellen eine noch größere Eigenverantwortlichkeit zuzuerkennen. Sie müssen weniger Unterlagen mit Sammelantrag und Verwendungsnachweis an das DPJW senden, erhalten eine Mindestquote auf ihre förderfähigen Anträge, sind jedoch auch zu einer intensiveren Prüfung der Verwendungsnachweise sowie mindestens einer jährlichen Trägerveranstaltung verpflichtet. Die Auswertungsgespräche haben stattgefunden. Die beteiligten Zentralstellen werteten ihre Erfahrungen in einem Fall als weitgehend unverändert und in den anderen Fällen als positiv bis sehr positiv. Da die nächste AG Richtlinien erst 2007 tagen und das Modellprojekt auswerten wird, wurden die Fördervereinbarungen um ein Jahr verlängert. Public relations i pozyskiwanie środków sponsorskich | 69 68 | Öffentlichkeitsarbeit und Akquirierung von Drittmitteln Erstmals ist eine häufige Präsenz des DPJW in den überregionalen deutschen und polnischen Medien zu verzeichnen. 4.1 Medienarbeit Das Jahr 2006 stand vor allem im Zeichen einer Intensivierung der bereits bestehenden Medienarbeit. Die Kontakte, die seit der Einrichtung der PR-Stellen zu JournalistInnen geknüpft wurden, haben sichtbare Früchte getragen. 4. Öffentlichkeitsarbeit und Akquirierung von Drittmitteln So ist erstmals eine häufige Präsenz des DPJW in den überregionalen deutschen und polnischen Medien zu verzeichnen gewesen. Zurück zu führen ist dies auf gute und ständige Kontakte zu den FernsehkorrespondentInnen von ARD und ZDF in Polen, den Korrespondenten der Rzeczpospolita und der Gazeta Wyborcza in Berlin sowie zu anderen JournalistInnen im Land, zur Regionalkorrespondentin der dpa für Brandenburg wie auch zu JournalistInnen der polnischen Radiosender BIS und Radio Polonia. Durch gute Kontakte konnte das DPJW auch in den Meldungen der polnischen Presseagentur PAP sowie des Evangelischen Pressedienstes epd anhaltend präsent sein. Diese solide und regelmäßige Kooperation mit mehreren JournalistInnen ermöglicht es dem DPJW mittlerweile, bei Einladungen an die Medien jeweils mit einer positiven Reaktion rechnen zu können. Ergebnis der fortgeführten Medienarbeit waren zahlreiche Artikel sowie Fernseh- und Rundfunkmeldungen über das DPJW, und zwar sowohl in den überregionalen, regionalen und lokalen Zeitungen, den Presseagenturen und Rundfunk- und Fernsehstationen als auch auf deutschen und polnischen Internetseiten. Insgesamt wurden im Jahre 2006 rund 60 Artikel über die Arbeit des DPJW und seine Eigenveranstaltungen gedruckt. Darüber hinaus erschienen in regionalen und lokalen Medien zahlreiche Artikel über Projekte anderer Träger, die durch das DPJW gefördert wurden. Hinzu kommen rund 20 Berichte und LiveInterviews im Radio sowie rund 10 Fernsehberichte. Besonders viel Aufmerksamkeit wurde in diesem Jahr dem Deutsch-Polnischen Jugendrat und dem Haushalt des DPJW zuteil. Anlass zur Zufriedenheit gibt dabei die Tatsache, dass die Arbeit des DPJW stets als ein positives Beispiel für die deutschpolnische Zusammenarbeit dargestellt wurde. Die Medien haben auch eine Vielzahl positiver Stellungnahmen von PolitikerInnen über das DPJW aufgegriffen. So ist die Arbeit des DPJW von den Präsidenten Horst Köhler und Lech Kaczyński, den Regierungschefs Deutschlands und Polens, Angela Merkel und Jarosław Kaczyński, wie auch durch zahlreiche Landes- und Regionalpolitiker, u. a. vom Brandenburgischen Ministerpräsidenten Matthias Platzeck, gelobt worden. Sie haben dadurch zu einem positiven Image des DPJW in den deutschen und polnischen Medien beigetragen. Po raz pierwszy odnotowano częstą obecność PNWM w ogólnokrajowych mediach polskich i niemieckich. 4.1 Współpraca z mediami Rok 2006 stał przede wszystkim pod znakiem zintensyfikowania istniejącej już współpracy z mediami. W widoczny sposób zaowocowały kontakty nawiązywane z dziennikarzami od początku powstania stanowisk ds. PR. I tak po raz pierwszy odnotowano częstą obecność PNWM w ogólnopolskich i niemieckich mediach. Wynikała ona z dobrych i stałych kontaktów z grupą dziennikarzy, jak np. z korespondentami pierwszego i drugiego programu telewizji niemieckiej, ARD i ZDF, w Polsce, korespondentami „Rzeczpospolitej” i „Gazety Wyborczej” w Berlinie oraz dziennikarzami tych gazet w kraju, regionalną korespondentką Niemieckiej Agencji Prasowej (Deutsche Presse-Agentur) w Brandenburgii, czy też dziennikarzami Polskiego Radia BIS i Radia Polonia. Dzięki dobrym kontaktom PNWM na stałe zagościła również w serwisie Polskiej Agencji Prasowej oraz niemieckiej Ewangelickiej Agencji Prasowej (Evangelischer Pressedienst). Ta solidna i regularna współpraca z kilkoma dziennikarzami pozwala liczyć na ich każdorazową pozytywną reakcję na zaproszenie PNWM. Efektem dalszej współpracy były liczne artykuły oraz relacje radiowe i telewizyjne o PNWM w gazetach krajowych, regionalnych i lokalnych, serwisach agencji prasowych, stacjach telewizyjnych i radiowych oraz na stronach internetowych w Polsce i Niemczech. W sumie w 2006 roku opublikowano ok. 60 artykułów na temat pracy PNWM i jej programów własnych. Liczba ta nie obejmuje licznych artykułów o projektach innych podmiotów, dofinansowanych przez PNWM, które ukazały się w mediach regionalnych lub lokalnych. Do tego dochodzi około 20 transmisji i wywiadów radiowych na żywo oraz ok. 10 relacji telewizyjnych. Szczególnie wiele uwagi poświęcono w tym roku sprawie Polsko-Niemieckiej Rady Młodzieży oraz budżetowi PNWM. Zadowalający jest fakt, że w tym kontekście praca Organizacji w zasadzie zawsze pokazywana była w mediach jako dobry przykład współpracy polsko-niemieckiej. 4. Public relations i pozyskiwanie środków sponsorskich Media odnotowały również liczne, bardzo pozytywne dla PNWM wypowiedzi polityków. Pracę PNWM chwalili bowiem m.in. prezydenci Lech Kaczyński i Horst Köhler, szefowie rządów Polski i Niemiec, Jarosław Kaczyński i Angela Merkel, oraz liczni politycy na szczeblu regionalnym, jak choćby minister Brandenburgii Matthias Platzeck. Tym samym wpłynęli oni na pozytywny wizerunek PNWM w mediach polskich i niemieckich. Kolejnym przedsięwzięciem, któremu media – zwłaszcza regionalne – poświęciły dużą uwagę, to piętnastolecie PNWM. Korzystały one z okazji imprez jubileuszowych, żeby przygotować materiał o działalności organizacji. W Polsce media poświęciły miejsce zarówno konferencjom regionalnym, Public relations i pozyskiwanie środków sponsorskich | 71 70 | Öffentlichkeitsarbeit und Akquirierung von Drittmitteln Ein weiteres Ereignis, dem viele, insbesondere regionale Medien eine große Aufmerksamkeit widmeten, war das 15-jährige Jubiläum des DPJW. Die Veranstaltungen zum Jubiläum wurden von vielen Medien zum Anlass für Berichte über die Arbeit des Jugendwerks genommen. In Polen haben die Medien den Regionalkonferenzen wie auch der Abschlussveranstaltung in Warschau einen besonderen Platz eingeräumt, während sich die deutschen Medien vor allem für die Abschlussgala zum 15. Jubiläum mit dem Auftritt des brandenburgischen Ministerpräsidenten interessierten. 2006 entstanden: • Informationsbroschüre des DPJW in einer neuen grafischen Aufmachung • Deutsch-polnische Landkarte „Über Deutschland und Polen im Bilde / Wypisz, wymaluj Polska i Niemcy“ • Plakat „Polnisches ABC“ • wie jedes Jahr der Kalender und die Weihnachtskarte des DPJW • die Schlager des DPJW: Lesezeichen und Sprachführer „Versuch’s auf Polnisch“, Notizbüchlein „Niemieckie ABC“ Organisation und Darstellung des DPJW bei Veranstaltungen Die Reihe der Jubiläumskonferenzen waren die größten Ereignisse, mit dem das DPJW im Jahre 2006 mit unmittelbaren Begegnungen für sich werben konnte. Sie trugen einen ausgesprochenen PR-Charakter, da sie den Zugang zu Entscheidungsträgern auf regionaler und nationaler Ebene, zu Vertretern der deutsch-polnischen Community, zu Institutionen, Schulen, Organisationen und Medien ermöglichten. Generell fanden alle Konferenzen einen überaus großen Zuspruch, während die beiden Zentralkonferenzen in Potsdam und Warschau zusätzlich für ein großes Medienecho sorgten. Darüber hinaus fanden statt: • Vorarbeiten für eine landeskundliche Publikation über Deutschland und Polen, die auf jugendliche LeserInnen ausgerichtet ist und die in anschaulicher Weise Informationen über die beiden Länder vermittelt. • der zweite Wettbewerb um den Deutsch-Polnischen Jugendpreis mit dem Titel „JugendMitVerantwortung“ Eine weitere große Veranstaltung, bei der sich das DPJW im Jahr 2006 präsentieren konnte, war die Internationale Buchmesse in Warschau, die den symbolischen Abschluss des DeutschPolnischen Jahres in Polen bildete. Vier Tage lang vermittelte das DPJW den zahlreichen Gästen am Messestand im Kulturpalast nicht nur seine Tätigkeit, sondern präsentierte auch eine Fotoausstellung, die im Rahmen des Projekts „Wie du es siehst / Jak ty to widzisz“ erarbeitet worden war. Ein wichtiges Moment hierbei war der Besuch des deutschen Präsidenten Horst Köhler und des polnischen Präsidenten Lech Kaczyński am DPJW-Stand. Die Fotoausstellung des DPJW wurde ebenfalls zum Abschluss des Deutsch-Polnischen Jahres in Deutschland im Lichthof des Auswärtigen Amtes gezeigt. Darüber hinaus präsentierte sich das DPJW unter anderem auf der Schuman-Parade in Warschau, bei den Bildungsmessen in Warschau und Posen sowie bei der deutsch-polnischen Jugendmesse Young Life in Frankfurt (Oder) und dem Katholikentag in Saarbrücken. Während eines Parlamentarischen Abends in Berlin stellte sich das DPJW gemeinsam mit anderen Organisationen, die im internationalen Jugendaustausch tätig sind, den Mitgliedern des Bundestages vor. Während einer Sitzung des Unterausschusses für Jugend des polnischen Sejm präsentierte das DPJW sich und seine Arbeit vor polnischen Parlamentariern. Publikationen, Informationsmaterialien, Wettbewerbe Zum Tätigkeitsbereich der für Öffentlichkeitsarbeit Verantwortlichen zählen auch die (Ko-) Redaktion und Vorbereitung von Publikationen des DPJW sowie die Durchführung von Wettbewerben. Zusammenfassung und Ausblick Erstmals ist das DPJW in den überregionalen deutschen und polnischen Medien in diesem Ausmaß präsent gewesen. Ungeachtet der Gründe für diesen Umstand ist es gelungen, die überregionalen Medien mit dem Thema internationaler Jugendaustausch zu erreichen und so die im vergangenen Jahr gesetzten Ziele umzusetzen. 2007 sollten die bestehenden Kontakte und das Interesse der Medien für den deutsch-polnischen Austausch aufrechterhalten werden. Es ist auch gelungen, die überregionalen Medien für ein weiteres großes Eigenprojekt des DPJW zu interessieren: die Fotoausstellung „Wie du es siehst / Jak ty to widzisz“. Dies gibt angesichts der letztjährigen Befürchtungen, dass überregionales Medieninteresse nur bei sehr großen und spektakulären Veranstaltungen wie beispielsweise Tridem 2005 zu wecken sei, Anlass zur Freude. Die Medienpräsenz dieses weiteren Projekts des DPJW kann als Erfolg gewertet werden. Was die Zusammenarbeit mit regionalen und lokalen Medien anbelangt, kann man optimistisch in die Zukunft blicken. Die Reaktionen auf die Jubiläumskonferenzen des DPJW, die Zentralstellenkonferenz wie auch auf kleinere regionale Projekte berechtigen zu der Annahme, dass ein großes Interesse an der Arbeit des DPJW in den Regionen vorhanden ist. Für das Jahr 2007 ist eine Vertiefung der stabilen Zusammenarbeit mit ausgewählten Medien in Deutschland und Polen vorgesehen. Fortgesetzt werden sollen auch die Aktionen, Veranstaltungen und Präsentationen, die der Information über das Deutsch-Polnische Jugendwerk dienen und für dessen gutes Image in beiden Ländern sorgen. jak i spotkaniu w Warszawie. Natomiast niemieckie media zainteresowały się przede wszystkim kończącą obchody piętnastolecia galą jubileuszową w Poczdamie z udziałem premiera kraju związkowego Brandenburgii. • plakat „Polnisches ABC“; • jak co roku kalendarz i kartka świąteczna PNWM; • ze stałych „hitów PNWM”: zakładka do książki, przewodnik językowy „Versuch’s auf Polnisch”, notatnik „Niemieckie ABC”. Organizacja i prezentacja PNWM podczas imprez Cykl konferencji jubileuszowych stanowił największe w 2006 roku wydarzenie promujące PNWM nie tylko za pomocą mediów, lecz przede wszystkim za pomocą bezpośrednich spotkań w kilku miastach Polski i Niemiec. Miały one charakter wybitnie PR-owski, gdyż pozwoliły na dotarcie do regionalnych i centralnych decydentów, przedstawicieli środowiska polsko-niemieckiego, instytucji, szkół oraz organizacji. W zasadzie wszystkie konferencje cieszyły się olbrzymim powodzeniem – gromadziły od kilkudziesięciu do ponad dwustu gości, a konferencje w Warszawie i Poczdamie wzbudziły ponadto duże zainteresowanie mediów. Ponadto miały miejsce: • prace przygotowawcze do publikacji krajoznawczej o Polsce i Niemczech, skierowanej do młodych ludzi, w przystępny sposób opowiadającej o obu krajach, • druga edycja konkursu o Polsko-Niemiecką Nagrodę Młodzieży pod hasłem „Młodzież WspółOdpowiedzialna”. Innym dużym wydarzeniem, podczas którego PNWM zaprezentowała się w 2006 roku, były Międzynarodowe Targi Książki w Warszawie, które stanowiły symboliczne zakończenie Roku Polsko-Niemieckiego w Polsce. Przez cztery dni PNWM nie tylko przybliżała swoją działalność licznym gościom odwiedzającym jej stoisko w Pałacu Kultury i Nauki, ale również prezentowała wystawę fotografii powstałą w ramach projektu „Jak ty to widzisz / Wie du es siehst”. Ważnym wydarzeniem była wizyta na stoisku PNWM prezydentów Rzeczpospolitej Polskiej i Republiki Federalnej Niemiec, Lecha Kaczyńskiego i Horsta Köhlera. Wystawa została również pokazana podczas zakończenia Roku Polsko-Niemieckiego w Niemczech, w holu głównym budynku Federalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych (Auswärtiges Amt) w Berlinie. Poza tym PNWM zaprezentowała się m.in. podczas Parady Schumana w Warszawie, Targów Edukacyjnych w Warszawie i Poznaniu, Polsko-Niemieckich Targów Młodzieży Young Life we Frankfurcie nad Odrą oraz Dni Kościoła Katolickiego w Saarbrücken. We współpracy z innymi organizacjami wspierającymi wymianę młodzieży PNWM przedstawiła swą działalność przedstawicielom Bundestagu podczas tzw. Wieczoru Parlamentarnego w Berlinie. Natomiast prezentacja organizacji polskim parlamentarzystom miała miejsce podczas obrad sejmowej Podkomisji ds. Młodzieży. Publikacje, materiały informacyjne, konkursy Do zakresu działań osób odpowiedzialnych za public relations należy również współredagowanie i przygotowywanie publikacji PNWM oraz przeprowadzanie konkursów. W 2006 roku powstały: • broszura informacyjna PNWM w nowej, odświeżonej szacie graficznej; • mapa polsko-niemiecka „Wypisz, wymaluj Polska i Niemcy / Über Deutschland und Polen im Bilde”; Podsumowanie i perspektywy Po raz pierwszy na taką skalę PNWM obecna była w w ogólnokrajowych mediach polskich i niemieckich. Niezależnie od przyczyny tego stanu rzeczy, udało się trafić do mediów ogólnokrajowych z tematem międzynarodowej wymiany młodzieży, co było celem założonym w roku ubiegłym. W roku 2007 należy utrzymać dotychczasowe kontakty i zainteresowanie mediów sprawą polsko-niemieckiej wymiany. Udało się również zainteresować media ogólnokrajowe kolejnym dużym projektem własnym PNWM, wystawą „Jak ty to widzisz / Wie du es siehst”, co cieszy szczególnie w obliczu zeszłorocznych obaw, że jest to możliwe jedynie w wypadku wyjątkowo dużych i spektakularnych projektów, jak np. Tridem 2005. Za sukces można więc przyjąć obecność kolejnego projektu PNWM w mediach. Jeśli chodzi o współpracę z mediami regionalnymi i lokalnymi, to bez obaw można patrzeć w przyszłość. Oddźwięk medialny konferencji jubileuszowych, konferencji jednostek centralnych, jak również mniejszych, regionalnych projektów pozwalają stwierdzić, że zainteresowanie pracą PNWM w terenie jest duże. W 2007 roku planowane jest umacnianie solidnej współpracy z wybranymi mediami w Polsce i Niemczech. Kontynuowane będą również kampanie, imprezy i prezentacje, służące informowaniu o PNWM i kreowaniu jej dobrego wizerunku w obu krajach. Public relations i pozyskiwanie środków sponsorskich | 73 72 | Öffentlichkeitsarbeit und Akquirierung von Drittmitteln 4.2 Drittmittel Im Jahr 2006 ist es wiederum gelungen, für verschiedene Projekte und Eigenveranstaltungen des DPJW Sponsoren und Zuwender zu finden. Insgesamt konnten 79.383 Euro als Drittmittel eingeworben werden. Wie im Jahr zuvor dienten die eingeworbenen Gelder in erster Linie dazu, dass Großprojekte des DPJW durchgeführt und der Jugendwerks-Haushalt entlastet werden konnten. Darüber hinaus ist eine Vielzahl von Sponsoren zu verzeichnen, welche die Projekte des DPJW durch Sachsponsoring unterstützt haben. Der Wert des Sachsponsorings lässt sich oft schwer beziffern, da es sich in erster Linie um Preisnachlässe für Übernachtung und Verpflegung von TeilnehmerInnen einzelner Projekte oder um Rabatte bei Saalmieten handelt, die eigens ausgehandelt werden konnten. Sachsponsoring konnte vor allem für Projekte in Polen eingeworben werden. Grafik 1: Aufteilung Drittmittel nach Herkunft Drittelaufteilung 2006 Öffentliche Mittel Stiftungen Private Sponsoren Fördermittel aus öffentlichen Kassen Der größte Teil der im vergangenen Jahr eingeworbenen Drittmittel konnte aus öffentlichen Fördertöpfen requiriert werden. An erster Stelle ist hierbei das Bundesministerium für Bildung und Forschung zu nennen, das die Fortsetzung des EinsteinProjektes unter dem Titel „Einstein trifft Curie-Skłodowska“ unterstützte. Das polnische Bildungsministerium sowie das Wissenschaftsministerium beteiligten sich nicht an den Kosten dieser gemeinsamen Forschungsreise deutscher und polnischer Jugendlicher durch Polen. Das Projekt befand sich in einer „Förderlücke“, da es im polnischen Bildungsministerium keine Kriterien für die Förderung einer Forschungsreise gibt, seitens des Wissenschaftsministeriums wiederum die Förderung von SchülerInnen ausgeschlossen ist. Für die Fotoausstellung „Wie du es siehst / Jak ty to widzisz“, die aus den Ergebnissen des gleichnamigen Fotoprojekts des Jahres 2005 entstand, konnte ebenfalls Geld aus öffentlichen Quellen eingeworben werden. So unterstützte das Auswärtige Amt in Berlin die Produktion der Ausstellung, die zum Abschluss des Deutsch-Polnischen Jahres im Lichthof des Auswärtigen Amtes gezeigt wurde. Die Polnische Botschaft in Berlin förderte die Produktion der Wanderausstellung. Das Land Brandenburg unterstützte eine trilaterale Jugendbegegnung über „Deutschland, Frankreich, Polen und das Europa von morgen“ anlässlich der Unterzeichnung einer Kooperationsvereinbarung zwischen den Regionen Ile-de-France, des Landes Brandenburg und Masowien (Mazowsze). Von der Staatskanzlei des Landes Brandenburg wurden die Reise- und Unterkunftskosten für die deutschen TeilnehmerInnen übernommen. Dieses Projekt fand in Zusammenarbeit mit dem Deutsch-Französischen Jugendwerk (DFJW) statt. Auch das Programm für junge deutsche, polnische und französische JournalistInnen anlässlich des geplanten Weimarer Gipfels im Juli 2006 wurde aus öffentlichen Mitteln finanziert. Für die trilaterale Begegnung übernahm das Bundespresseamt die Kosten. Dieses Geld hat das DPJW nicht direkt eingeworben. Da das Projekt gemeinsam mit dem DFJW organisiert und realisiert wurde, lief die Abrechnung der Drittmittel über das DFJW. Zusammenarbeit mit Stiftungen Die Kooperation mit der Robert Bosch Stiftung konnte auch im Jahr 2006 weiter ausgebaut werden. So ist es gelungen, Fördergelder für die Organisation eines trilateralen MultiplikatorInnenforums in Weißrussland einzuwerben. Dank dieser Förderung der Robert Bosch Stiftung konnte das regelmäßig anberaumte Forum, das wechselseitig in den Ländern der TeilnehmerInnen stattfindet, erstmals im Drittland organisiert werden. Die Robert Bosch Stiftung förderte vornehmlich die Kosten, die in Weißrussland entstanden, bzw. die Kosten für die weißrussischen TeilnehmerInnen. Sachsponsoring Der Faktor Sachsponsoring erweist sich als starkes Feld, das viele potenzielle Förderer gerne nutzen, auch wenn sie sich nicht direkt mit Geld an Projekten beteiligen können. Besonders für das Projekt der Fotoausstellung konnte umfangreiches Sachsponsoring akquiriert werden. So stellte das Warschauer Königsschloss die Ausstellungsräume für die Dauer von drei Wochen kostenlos zur Verfügung. Der Sponsor PKP InterCity, der bereits im Jahr 2005 das Fotoprojekt unterstützt hatte, gehörte wiederum zu den Förderern, indem er einen Zusammenschnitt der Ausstellung auf eigene Kosten produzieren ließ, um sie in den Zügen des Berlin-Warszawa-Express über mehrere Wochen zu zeigen. Darüber hinaus stellte er in der Galerie des Hauptbahnhofs in Warschau Ausstellungsflächen für die Dauer von fünf Wochen kostenlos zur Verfügung. Anlässlich der Ausstellungseröffnung im Auswärtigen Amt in Berlin sponserte die Polnische Botschaft den Empfang im Anschluss an die Vernissage. 4.2 Środki sponsorskie W 2006 roku ponownie pozyskano sponsorów i grantodawców na sfinansowanie różnych projektów i przedsięwzięć własnych PNWM. W sumie udało się zgromadzić jako środki sponsorskie 79 383 euro. Podobnie jak w roku ubiegłym zdobyte fundusze posłużyły przede wszystkim temu, by przeprowadzić szeroko zakrojone projekty PNWM i odciążyć budżet organizacji. Ponadto należy odnotować dużą liczbę sponsorów, którzy wsparli projekty PNWM poprzez sponsoring rzeczowy. Wartość sponsoringu rzeczowego często trudno zawrzeć w liczbach, ponieważ przede wszystkim chodzi tu o upusty cenowe za noclegi i wyżywienie uczestników poszczególnych projektów lub o rabaty, które zostały wynegocjowane przy wynajmie sal. Sponsoring rzeczowy udało się zdobyć przede wszystkim na projekty w Polsce. Wykres 1: Zestawienie środków według źródeł Środki wg źródeł 2006 Środki publiczne Fundacje Przedsiębiorstwa prywatne Wsparcie ze środków publicznych Największą część pozyskanych w ubiegłym roku dodatkowych źródeł finansowania stanowiły środki publiczne. W pierwszym rzędzie należy wymienić Federalne Ministerstwo Edukacji i Nauki (Bundesministerium für Bildung und Forschung), które wsparło realizację kolejnej części projektu pod tytułem „Curie-Skłodowska spotyka Einsteina“. Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego nie partycypowały w kosztach wspólnej podróży badawczej polskiej i niemieckiej młodzieży po Polsce. Projekt znalazł się w „luce dotacyjnej“, ponieważ nie ma w Ministerstwie Edukacji Narodowej kryteriów zezwalających na wsparcie podróży badawczej. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego nie może natomiast finansowo wspierać uczniów. Również na sfinansowanie wystawy fotograficznej „Jak ty to widzisz / Wie du es siehst“, będącej wynikiem projektu o tej samej nazwie z roku 2005, pozyskano środki ze źródeł publicznych. Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Auswärtiges Amt) wsparło zorganizowanie wystawy, która zaprezentowana została z okazji zakończenia Roku Polsko-Niemieckiego w holu siedziby ministerstwa w Berlinie. Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie wsparła natomiast produkcję wystawy przenośnej. Kraj Związkowy Brandenburgia wsparł trójstronne spotkanie młodzieży „Polska, Niemcy, Francja i Europa jutra“, odbywające się z okazji podpisania umowy o kooperacji pomiędzy regionami Mazowsze, Brandenburgia i Ile-de France. Kancelaria Stanu Brandenburgii (Staatskanzlei des Landes Brandenburg) przejęła koszty podróży oraz wyżywienia niemieckich uczestników. Projekt został zorganizowany we współpracy z Francusko-Niemiecką Współpracą Młodzieży (Deutsch-Fränzösisches Jugendwerk). Również program dla młodych polskich, niemieckich i francuskich dziennikarzy z okazji zaplanowanego w lipcu 2006 roku Szczytu Weimarskiego został sfinansowany ze środków publicznych. Koszty tego trójstronnego spotkania przejął Federalny Urząd Prasowy (Bundespresseamt). Tej kwoty PNWM nie otrzymała jednak bezpośrednio. Rozliczenie zostało przeprowadzone przez Francusko-Niemiecką Współpracę Młodzieży (Deutsch-Fränzösisches Jugendwerk), we współpracy z którą projekt został zorganizowany i zrealizowany. Współpraca z fundacjami W 2006 roku rozwijała się również współpraca z Fundacją Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung). Udało się pozyskać wsparcie finansowe na organizację trójstronnego forum dla animatorów wymiany młodzieżowej na Białorusi. Dzięki wsparciu fundacji forum odbywające się regularnie w krajach pochodzenia uczestników można było po raz pierwszy zorganizować w kraju trzecim. Fundacja pokryła przede wszystkim koszty związane z pobytem na Białorusi, w tym wydatki za uczestników białoruskich. Sponsoring rzeczowy Sponsoring rzeczowy okazuje się ważnym obszarem, który chętnie wykorzystuje wielu potencjalnych sponsorów, jeśli nie mogą wspierać projektów bezpośrednio w formie pieniężnej. Szczególnie projekt wystawy fotograficznej udało się wesprzeć dzięki różnorodnym formom sponsoringu rzeczowego. Zamek Królewski w Warszawie przekazał na okres trzech tygodni pomieszczenia wystawowe na prezentację ekspozycji. Spółka PKP InterCity, która wspierała projekt fotograficzny w 2005 roku, należała i tym razem do grona darczyńców, sporządzając na własny koszt wystawę wybranych zdjęć, którą pokazywała następnie w pociągach Berlin-Warszawa-Express przez wiele tygodni. Ponadto nieodpłatnie udostępniła na potrzeby wystawy na okres 5 tygodni powierzchnie wystawowe w galerii Dworca Centralnego w Warszawie. Z okazji otwarcia wystawy w Federalnym Ministerstwie Spraw Zagranicznych (Auswärtiges Amt) Ambasada Rzeczypospolietj Polskiej w Berlinie sfinansowała przyjęcie towarzyszące wernisażowi. Public relations i pozyskiwanie środków sponsorskich | 75 74 | Öffentlichkeitsarbeit und Akquirierung von Drittmitteln Für die trilaterale Begegnung „Deutschland, Frankreich, Polen und das Europa von morgen“ konnte ebenfalls in nennenswertem Umfang Sachunterstützung, z. B. in Form von Rabatten auf die Hotelübernachtungen, eingeworben werden. Auch bei der Forschungsreise „Einstein trifft Curie-Skłodowska“ unterstützten Projektpartner die Jugendbegegnung der NachwuchswissenschaftlerInnen wieder mit Sachleistungen (Preisnachlässe auf Hotelübernachtungen, vergünstigtes Mittagessen etc.). Nach dem Erfolg der Förderung durch die EU im Jahr 2005 sollen auch in der kommenden Förderperiode (ab 2007) Mittel bei verschiedenen Förderprogrammen der Europäischen Union für Projekte rund um den deutsch-polnischen Jugendaustausch beantragt werden. Vornehmlich sollen dabei die Erfahrungen aus den Vorjahren genutzt werden und in den Programmen Anträge gestellt werden, in denen bereits eine Drittmittelakquise erfolgreich war (z. B. Leonardo da Vinci-Programm). Sponsoring aus der freien Wirtschaft Trotz enormer Bemühungen (ca. 16 angefragte Firmen), auch in der freien Wirtschaft Sponsoren für einzelne Projekte zu finden, blieben die Erfolge im Jahr 2006 minimal. Lediglich ein kleiner Sponsor, ReproRiegel aus Berlin, konnte für die Produktion der Fotoausstellung „Wie du es siehst / Jak ty to widzisz“ gewonnen werden. Mit einer Spende unterstützte die Firma Lothar Böhm KG die Arbeit des Jugendwerks im kulturellen Bereich. Die sehr intensiven, aber letztlich erfolglos gebliebenen Bemühungen, Sponsoren in der freien Wirtschaft für die Arbeit des DPJW zu interessieren, machen deutlich, dass im Bereich der Drittmittelakquise bisher lediglich eine Basis geschaffen wurde, die in den kommenden Jahren weiter ausgebaut werden muss. Dies kann nur einhergehen mit einer effektiven Öffentlichkeitsarbeit des Jugendwerks, die es ermöglicht, die Institution regional und überregional in beiden Ländern stärker publik zu machen. Gerade die Bemühungen, mit Sponsoren aus den Vorjahren zu einer gefestigten Zusammenarbeit zu kommen, blieben in diesem Jahr erfolglos. In Zeiten knapper Kassen konzentrieren sich gerade die Großkonzerne verstärkt darauf, lediglich ihre eigenen Stiftungen oder Programme zu fördern. Für die Zukunft soll weiter verstärkt versucht werden, auch in der freien Wirtschaft Unterstützer zu finden. Ausblick Die Bilanz der Drittmitteleinwerbung für das Jahr 2006 zeigt einerseits, wie wichtig die kontinuierliche Drittmittelakquise ist und andererseits, wie weit der Weg zu kontinuierlichen Erfolgen in diesem Bereich tatsächlich noch ist. Es wurden weitere wirksame Schritte unternommen, öffentliche Fördertöpfe für die Kofinanzierung von DPJW-Projekten zu erschließen. Diese Arbeit soll in der Zukunft fortgesetzt und verstärkt werden. Im Bereich der Kooperation mit Stiftungen ist für die kommenden Jahre ebenfalls eine Ausdehnung der Drittmittelakquise geplant – dabei richtet sich das Augenmerk auf bislang noch nicht angesprochene Stiftungen in beiden Ländern. Vor allem in den Bereichen, in denen bisher keine großen Erfolge zu verzeichnen waren (z. B. Sponsoren aus der freien Wirtschaft, Fördermittel von polnischen Einrichtungen), sollen die Bemühungen in der Zukunft verstärkt werden. Podczas trójstronnego spotkania „Polska, Niemcy, Francja i Europa jutra“ udało się pozyskać znaczącą pomoc, np. w formie rabatu na noclegi w hotelu. Także podczas podróży badawczej „Curie-Skłodowska spotyka Einsteina“ partnerzy projektu wspierali spotkanie młodzieżowe przyszłych naukowców w formie zniżek (na noclegi w hotelach, obiady itd.). Sponsoring przedsiębiorstw prywatnych Mimo wielu prób znalezienia sponsorów poszczególnych projektów wśród przedsiębiorstw prywatnych (ok. 16 firm zapytanych o pomoc finansową), wyniki poszukiwań w 2006 roku były niezadowalające. Udało się pozyskać jedynie jednego sponsora, firmę ReproRingel z Berlina, która obniżyła koszty produkcji wystawy fotograficznej „Jak ty to widzisz“ / Wie du es siehst“. Natomiast firma Lothar Böhm KG wsparła pracę PNWM w obszarze kulturalnym w formie darowizny. Wysiłki zmierzające do zjednania sobie do współpracy sponsorów z ubiegłych lat pozostały w tym roku bezowocne. W czasach trudności finansowych duże koncerny bardziej koncentrują się na finansowaniu własnych fundacji lub programów. W przyszłości nadal ponawiane będą próby pozyskiwania wsparcia ze strony przedsiębiorstw prywatnych. Perspektywy Bilans pozyskiwania środków sponsorskich na rok 2006 pokazuje, jak ważna jest akwizycja środków sponsorskich i jak trudna jest zarazem droga prowadząca do osiągania stałych sukcesów w tym obszarze. Podjęto dalsze, znaczące kroki zmierzające do pozyskania funduszy ze środków publicznych na współfinansowanie projektów PNWM. Wysiłki te będą w przyszłości kontynuowane i intensyfikowane. W obszarze kooperacji z fundacjami planowane jest w dalszym ciągu rozszerzanie akwizycji środków sponsorskich. Warto zaznaczyć, że podjęte zostaną kroki zmierzające do pozyskania przychylności działających w obu krajach fundacji, których jeszcze nie proszono o pomoc. W obszarach, w których do tej pory nie odniesiono sukcesów (np. sponsorzy z prywatnych przedsiębiorstw, środki pomocowe polskich instytucji), podjęte zostaną szczególne wysiłki. Po sukcesie projektu wspartego w 2005 roku ze środków Unii Europejskiej podejmowane będą w nadchodzącym okresie (nowym programie ramowym zaczynającym się w 2007 roku) próby pozyskiwania środków z różnych programów Unii Europejskiej, przeznaczonych na polsko-niemiecką wymianę młodzieży. Aby wykorzystać doświadczenia lat poprzednich, złożone zostaną wnioski o pozyskanie środków z programów, z których otrzymano już środki pomocowe (np. z programu Leonardo da Vinci). Bardzo intensywne starania o zainteresowanie pracą PNWM sponsorów prywatnych, które nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, dowodzą, że w obszarze pozyskiwania środków sponsorskich stworzone zostały jedynie podstawy, które muszą zostać w nadchodzących latach rozbudowane. Możliwe do osiągnięcia będzie to jedynie poprzez efektywną pracę PNWM w obszarze PR, dzięki której Organizacja zostanie lepiej wypromowana na polu regionalnym i ogólnokrajowym w Polsce i Niemczech. Publikacje i media | 77 76 | Publikationen und Medien „Geschichte eines Kusses“: Auf amüsante Weise macht der Film Lust auf den deutsch-polnischen Jugendaustausch und enthält alle Schlüsselinformationen zur Arbeit des DPJW und seinen Fördergrundsätzen. „Historia pewnego pocałunku“: w humorystyczny sposób film zachęca do polsko-niemieckiej wymiany młodzieży i zawiera kluczowe informacje o pracy PNWM oraz o podstawowych zasadach wspierania wymiany młodzieżowej. „Co to? / Was ist das?” Im Internet Präsentation der CD auf der Internetseite des DPJW Das Ziel der Veröffentlichung ist es, die deutsch-polnische Sprachlern-CD für Kinder im Grundschulalter bekannt zu machen und für sie zu werben. Auf der Internetseite des DPJW wurde ein Link installiert, der zu Beispielübungen, Dialogen und dem interaktiven Wörterbuch führt, die Bestandteile der beim DPJW erhältlichen CD sind. Die Information über die CD „Co to? / Was ist das?“ erreichte dadurch eine größere Öffentlichkeit; Unentschlossene, die die ausgewählten Übungen, Lieder und Spiele ausprobierten, konnten sich überzeugen, inwieweit das Angebot ihren Anforderungen entsprach. Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 „Co to? / Was ist das?” w Internecie Prezentacja płyty CD na stronie internetowej PNWM Celem publikacji jest promocja i reklama płyty do nauki języka polskiego i niemieckiego dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Na stronie internetowej PNWM zainstalowany został link, pod którym można obejrzeć przykłady ćwiczeń, dialogów i słownik multimedialny znajdujący się na płycie dostępnej w PNWM. Dzięki projektowi informacja o „Co to? / Was ist das?” dotarła do szerokiego grona odbiorców, natomiast niezdecydowani mogli przekonać się, testując wybrane ćwiczenia, piosenki oraz gry i zabawy, na ile ta propozycja odpowiada ich wymaganiom. Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok 5. Publikationen und Medien „Informationen zum Jugendschutz und anderen rechtlichen Fragen im deutsch-polnischen Jugendaustausch“ Die Broschüre fasst die wichtigsten rechtlichen Regelungen in Polen und Deutschland, die für den Jugendaustausch von Bedeutung sind, in einer kommentierten Synopse zusammen. Neben den klassischen Jugendschutzbestimmungen, vom Alkohol über Rauchen bis zum Aufenthalt in Gaststätten und Diskotheken am Abend oder in der Nacht, geht es besonders um Fragen der Aufsichtspflicht und der Haftung sowie des Reiserechts. Die jeweiligen Quellen der Regelungen werden genannt und auf die Begegnungssituation bezogen erläutert. Neben dieser 16-seitigen Broschüre brachte das DPJW bereits eine Zusammenfassung auf einem Infoblatt heraus. Die polnische Sprachversion der Broschüre erscheint im Jahre 2007. Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 „Geschichte eines Kusses. Begegnung mit dem DeutschPolnischen Jugendwerk“ Film „Geschichte eines Kusses“ erzählt über den Austausch zweier Theatergruppen aus Berlin und Krakau. Die Zuschauer erfahren nicht nur, wie sich Franziska und Paweł kennen und lieben gelernt haben. Auf amüsante Weise macht der Film Lust auf den deutsch-polnischen Jugendaustausch und enthält alle Schlüsselinformationen zur Arbeit des DPJW und seinen Fördergrundsätzen. Der Film entstand in der Regie der jungen Filmemacher Robert Thalheim und Michał Galiński. Mit knapp 15 Minuten Länge kann er für sich alleine stehen, aber auch in Vorträge und Präsentationen eingebunden werden. Regie: Robert Thalheim, Michał Galiński 15 Minuten, Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 „Von Nachbar zu Nachbar” Blickpunkte Die „Blickpunkte“ gehören zu den Publikationsreihen des DPJW. In Form kleiner Broschüren wird in dieser Reihe über besondere Aspekte oder Formen von deutsch-polnischem Austausch informiert. Zielgruppe sind Multiplikatoren. Thema der Broschüre „Von Nachbar zu Nachbar“ ist der grenznahe Austausch. Die Broschüre ist der zweite Teil der Publikationsreihe. Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 „Informacje o przepisach prawnych regulujących kwestię opieki nad dziećmi i młodzieżą niepełnoletnią oraz inne regulacje prawne w polsko-niemieckiej wymianie młodzieży” Broszura zawiera kompendium informacji wraz z komentarzem na temat najważniejszych uregulowań prawnych w Polsce i Niemczech, które są istotne dla wymiany młodzieży. Oprócz przedstawienia podstawowych przepisów dotyczących opieki nad młodzieżą, począwszy od spożywania alkoholu poprzez palenie, skończywszy na pobycie w restauracjach i dyskotekach wieczorem lub w nocy, chodzi przede wszystkim o omówienie zagadnień nadzoru i odpowiedzialności opiekunów oraz regulacji prawnych dotyczących podróży i przewozu osób. Przytoczone przepisy są objaśniane w kontekście konkretnych sytuacji, które mają miejsce podczas spotkania. Oprócz szesnastostronicowej broszury PNWM wydała także jej jednostronicowe streszczenie. Polska wersja językowa broszury ukaże się w 2007 roku. Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok „Historia pewnego pocałunku. Spotkanie z Polsko-Niemiecką Współpracą Młodzieży” Film „Historia pewnego pocałunku“ opowiada o wymianie młodzieżowej dwóch grup teatralnych z Krakowa i Berlina. Widzowie dowiadują się nie tylko o tym, jak poznali i pokochali się Franziska i Paweł. W humorystyczny sposób film zachęca do polsko-niemieckiej wymiany młodzieży i zawiera kluczowe informacje o pracy PNWM oraz o podstawowych zasadach wspierania wymiany młodzieżowej. Obraz wyreżyserowali młodzi filmowcy Robert Thalheim i Michał Galiński. Piętnastominutowy film może być wyświetlany również jako uzupełnienie wykładu i prezentacji. Reżyseria: Robert Thalheim, Michał Galiński 15 minut, Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok 5. Publikacje i media „Jak sąsiad z sąsiadem” Punkty widzenia „Punkty widzenia“ to seria wydawnicza PNWM. W niewielkich broszurach zawarte są informacje na temat istotnych zagadnień lub form polsko-niemieckiej wymiany młodzieży. Grupę docelową stanowią animatorzy. Broszura „Jak sąsiad z sąsiadem” dotyczy wymiany przygranicznej i jest drugą częścią z tej serii. Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok Publikacje i media | 79 78 | Publikationen und Medien „Niemieckie ABC“ Notizbuch Nachdruck des beliebten Notizbuchs mit kurzen Beiträgen über Deutschland von A-Z. Die humorvollen Texte können MultiplikatorInnen und TeilnehmerInnen als erste Quelle landeskundlicher Informationen dienen. Text: Ingrid Müller, Redaktion: Lidia Łukasik 112 Seiten, Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 Richtlinien des DPJW Die Internetseite des DPJW erfreut sich zunehmenden Interesses und wird durch eine steigende Zahl von Aktiven im deutsch-polnischen Jugendaustausch besucht. Trotzdem ist die Druckversion der Förderrichtlinien des DPJW weiterhin eine der gefragtesten Publikationen. Deshalb wurden je 3.000 Exemplare in jeder Sprachversion nachgedruckt, um die Nachfrage der Träger bis zur nächsten aktualisierten Auflage zu befriedigen. 65 Seiten, Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 „Niemieckie ABC“ Notatnik Dodruk popularnego notatnika-książeczki z hasłowym opisem Niemiec od A do Z. Teksty utrzymane w humorystycznej konwencji mogą służyć animatorom i uczestnikom spotkań jako pierwsze źródło wiadomości krajoznawczych na temat Niemiec. Tekst: Ingrid Müller; Redakcja: Lidia Łukasik 112 stron, Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok „Polnisches ABC“ Plakat Erschienen sind zwei Plakatversionen des „Polnischen ABC“. Stichworte von A-Z vermitteln, leicht verständlich und humorvoll, die wichtigsten Informationen über Polen. Die grafische Gestaltung ist Ergebnis eines Wettbewerbs, der an Kunsthochschulen in Deutschland und Polen ausgeschrieben war, und aus dem die Arbeiten zweier Grafikerinnen aus beiden Ländern gemeinsam siegreich hervorgingen. Das Plakat ist besonders geeignet für Klassenzimmer und andere Orte an denen Jugendliche sich aufhalten. Text: Iwona Kotelnicka, Redaktion: Ingrid Müller, Aktualisierung: Thekla Lange Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 „Über Deutschland und Polen im Bilde / Wypisz, wymaluj Polska i Niemcy“ Deutsch-polnische Landkarte Nachdem die erste Auflage wegen großer Beliebtheit unter Jugendlichen, Lehrern und Multiplikatoren vergriffen war, wurde die DPJW-Landkarte der beiden Nachbarländer nachgedruckt. Auf dieser Landkarte werden 26 Städte und Regionen in Deutschland und Polen – auch abseits der üblichen Touristenpfade – mit ihren wissenswerten und zum Teil eigentümlichen Besonderheiten vorgestellt. Diese außergewöhnlichen Orte, die einen Besuch wert sind, werden durch lustige Zeichnungen und kurze Texte auf der Rückseite der Karte präsentiert. Die Landkarte wird wie andere Publikationen des DPJW verbreitet (per Post, auf Veranstaltungen etc.). Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 „Polnisches ABC“ Plakat Ukazały się dwie wersje plakatu „Polnisches ABC“. Poszczególne hasła od A do Z w sposób przystępny i zabawny przybliżają najważniejsze informacje o Polsce. Autorkami plakatów są dwie młode artystki z Polski i Niemiec, laureatki konkursu dla studentów uczelni plastycznych w obu krajach. Plakat świetnie nadaje się do powieszenia w klasie lub innych miejscach spotkań młodzieży. Tekst: Iwona Kotelnicka; Redakcja: Ingrid Müller; Aktualizacja: Thekla Lange Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok Neue Landkarten zur Publikation „Odkryć Niemcy!” In Zusammenarbeit mit dem Redaktionsteam der Publikation und dem Warschauer Verlag Demart wurden neue Landkarten zur Publikation „Odkryć Niemcy“ erarbeitet und herausgegeben. Zur besseren Orientierung für die LeserInnen wurden die Landkarten durch einen Kommentar zu „Deutschland und seinen Grenzen“ ergänzt, der einen kurzen Abriss der deutschen Geschichte darstellt. Redaktion: Dr. hab. Jan Rydel, Verlag Demart Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 „Wie du es siehst / Jak ty to widzisz“ Kalender 2007 Jedes Jahr gibt das DPJW einen Kalender heraus. Das DPJW schickt ihn zum Jahresende als Dankeschön an Personen und Träger, die mit ihm zusammenarbeiten. Im Jahre 2006 wurden Fotos verwendet, die von TeilnehmerInnen des DPJW-Pressefotoprojekts „Wie du es siehst / Jak ty to widzisz“ gemacht wurden. Ihnen voran gehen eine Beschreibung des Projekts, eine Information über den Wettbewerb, der nach Abschluss des Projekts ausgeschrieben wurde und die Bedingungen für die Ausleihe der Ausstellung, in der die interessantesten Fotos des Projekts zusammen gefasst sind. In jedes Kalenderblatt ist außerdem eine Postkarte eingearbeitet. Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 „Versuch’s auf Polnisch!“ Sprachführer Angesichts der seit Jahren anhaltenden Popularität und Nachfrage wurde der deutsch-polnische Mini-Sprachführer zum neunten Mal in einer aktualisierten Auflage nachgedruckt. Er eignet sich besonders für diejenigen, die Polnisch lernen wollen, sowohl in Vorbereitung als auch während eines Austauschs. Autor: Ralf Kehr 96 Seiten, Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 Lesezeichen Nachdruck der beliebten Lesezeichen, die auf amüsante Weise zum Deutsch- und Polnischlernen anregen. Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 Praktikumsbörse im Internet Die Praktikumsbörse ist ein Folgeprojekt der erfolgreichen Partnerbörse und ist eine Antwort auf die gestiegene Nachfrage nach Praktikumsplätzen für polnische PraktikantInnen in Deutschland und umgekehrt. Nach dem EU-Beitritt Polens gibt es ein wachsendes Interesse auf polnischer und deutscher Seite nach Ausbildungsmöglichkeiten jenseits der Grenze. Die im Laufe des Projekts entworfene Internetseite bietet eine einfache und schnelle Möglichkeit, einen Praktikumsplatz zu finden bzw. anzubieten. Dank dem Internetportal wird eine sehr intensive Form der Begegnung und des Kennenlernens des Partnerlandes gefördert. Nowe mapy do publikacji „Odkryć Niemcy!” We współpracy z zespołem redakcyjnym publikacji i wydawnictwem Demart z Warszawy opracowano i wydrukowano nowe mapy do publikacji „Odkryć Niemcy!”. W celu lepszej orientacji czytelnika mapy uzupełniono komentarzem pt. „Niemcy i ich granice”, stanowiącym krótki opis historii Niemiec. Redakcja: dr hab. Jan Rydel, Wydawnictwo Demart Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok „Versuch’s auf Polnisch!“ Rozmówki Ze względu na rosnącą od lat popularność i zapotrzebowanie po raz dziewiąty zaktualizowane i dodrukowane zostały kieszonkowe rozmówki polsko-niemieckie, szczególnie przydatne dla osób uczących się języka polskiego w przygotowywaniu się do spotkań oraz w trakcie ich realizacji. Tekst: Ralf Kehr 96 stron, Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok Zakładki do książki Dodrukowany został kolejny nakład popularnych zakładek do książki, które w zabawny sposób zachęcają oraz wprowadzają do nauki języka polskiego i niemieckiego. Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok Wytyczne PNWM Strony internetowe PNWM cieszą się coraz większym zainteresowaniem i są odwiedzane przez coraz więcej osób zaangażowanych w organizowanie programów polsko-niemieckiej wymiany młodzieży, mimo to na Wytyczne wspierania PNWM w wersji drukowanej istnieje nadal duże zapotrzebowanie. W związku z tym PNWM postanowiła wydać po 3000 egzemplarzy w każdej wersji językowej, aby zaspokoić zapotrzebowanie podmiotów do czasu następnej zaktualizowanej edycji. 65 stron, Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok „Wypisz, wymaluj Polska i Niemcy / Über Deutschland und Polen im Bilde“ Mapa polsko-niemiecka Z uwagi na dużą popularność wśród młodzieży, nauczycieli i animatorów pierwszy nakład mapy został wyczerpany. W związku z tym dokonano dodruku mapy PNWM przedstawiającej oba sąsiadujące ze sobą kraje. Umieszczono na niej 26 miast i regionów w Polsce i Niemczech – z dala od typowych szlaków turystycznych – z ciekawymi, a czasem osobliwymi informacjami na ich temat. Informacje o tych wyjątkowych miejscach, wartych odwiedzenia, uzupełnione są o zabawne rysunki i krótkie teksty zamieszczone na odwrocie mapy. Mapa rozpowszechniana jest podobnie jak inne publikacje PNWM (rozsyłana jest pocztą, rozdawana podczas imprez informacyjnych itp.). Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok „Jak ty to widzisz / Wie du es siehst“ Kalendarz 2007 Jedną z publikacji PNWM ukazujących się co roku jest kalendarz. To miły upominek, który przesyłany jest pod koniec każdego roku do osób i instytucji współpracujących z Organizacją. W 2006 roku jego motywem przewodnim były zdjęcia wykonane przez uczestników projektu PNWM poświęconego fotografii prasowej „Jak ty to widzisz / Wie du es siehst”. Karty kalendarza zostały poprzedzone opisem projektu, informacją o konkursie rozpisanym po jego zakończeniu i zasadami wypożyczenia wystawy, prezentującej najciekawsze zdjęcia wykonane podczas realizacji tego przedsięwzięcia. Dodatkowy walor stanowią kartki pocztowe wkomponowane w każdą stronę kalendarza. Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok Giełda praktyk w Internecie Giełda praktyk jest kontynuacją cieszącej się popularnością giełdy partnerów. Projekt ten stanowi odpowiedź na rosnący popyt młodych Polaków na odbycie praktyk w Niemczech i odwrotnie. Po przystąpieniu Polski do UE wyraźnie wzrosło zarówno po polskiej, jak i niemieckiej stronie zainteresowanie możliwościami kształcenia za granicą. Zaprojektowana podczas trwania projektu strona internetowa oferuje prostą i szybką możliwość znalezienia praktyki lub zaoferowania miejsca dla praktykanta. Dzięki temu portalowi internetowemu wspierana jest bardzo intensywna forma spotkań i poznania kraju partnera. Publikacje i media | 81 80 | Publikationen und Medien CD mit Ergebnissen des deutsch-polnischen Jugendaustauschs Multimedia An das DPJW werden zusammen mit den Abrechnungen zahlreiche interessante Berichte, oftmals in Form von Filmen, geschickt. Berichte auf digitalen Trägern werden archiviert, aber aus technischen Gründen ist ihre Verwendung oftmals erschwert oder unmöglich. Dank des Projekts wurde eine CD mit aufgespielten Ausschnitten interessanter Berichte erstellt, die so bearbeitet sind, dass DPJW-MitarbeiterInnen der Förderreferate oder Koordination sie problemlos in Multimediapräsentationen (z. B. PowerPoint) einbauen oder auch Filmausschnitte während Präsentationen über das DPJW einsetzen können. Potsdam, Warszawa / Warschau 2006 Płyta prezentująca wyniki spotkań polsko-niemieckich Multimedia Do PNWM wraz z rozliczeniami napływa wiele interesujących sprawozdań, często w formie materiału filmowego. Sprawozdania na nośnikach multimedialnych są archiwizowane. Jednak dostęp do ciekawych filmów jest często utrudniony lub wręcz niemożliwy ze względów technicznych. Dzięki projektowi udało się stworzyć płytę z nagranymi fragmentami ciekawych sprawozdań, opracowanymi na tyle, że zintegrowanie ich z prezentacjami multimedialnymi (np. w programie PowerPoint) lub wykorzystanie fragmentów filmowych podczas imprez informacyjnych o PNWM nie stanowi problemu dla pracowników referatów wspierania oraz koordynacji. Warszawa, Potsdam / Poczdam, 2006 rok Gremia | 83 82 | Gremien Das Buchprojekt „Der 2. Weltkrieg im Bewusstsein der Deutschen und Polen“ soll vor allem Hilfe für die OrganisatorInnen deutsch-polnischer Jugendbegegnungen sein, richtet sich aber auch an einen breiteren, an der Thematik interessierten Personenkreis. Planowana publikacja „Druga wojna światowa w pamięci Polaków i Niemców“ ma stanowić pomoc przede wszystkim dla organizatorów wymian polsko-niemieckich, lecz skierowna jest również do innych czytelników zainteresowanych tą tematyką. Deutsch-Polnischer Jugendrat Die 15. Sitzung des Deutsch-Polnischen Jugendrats fand am 7. und 8. 6. 2006 in Warschau unter dem Vorsitz von Staatssekretär Mirosław Orzechowski (Ministerium für Nationale Bildung / Ministerstwo Edukacji Narodowej) und Staatssekretär Gerd Hoofe (Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend) statt. Beide Vorsitzenden fanden anerkennende Worte für die Arbeit des DPJW und gaben ihrer Freude Ausdruck, dem Gremium zum ersten Mal vorzustehen. Der Jugendrat nahm den Geschäftsbericht für das Jahr 2005 zustimmend an, beschloss einstimmig den Haushalt für das Jahr 2006 und entsprach dem Antrag auf Entfristung der beiden Stellen für Öffentlichkeitsarbeit und Drittmitteleinwerbung. Gleichfalls akzeptierte das Gremium den Jahresplan des laufenden Jahres. Für drei Jahre wurde je ein neuer Rechnungsprüfer auf deutscher und polnischer Seite bestellt. Die durch die AG Richtlinien vorgeschlagenen Änderungen der Richtlinien des DPJW wurden angenommen und treten zum 1. 1. 2007 in Kraft. Die polnische Fassung der Richtlinien wurde sprachlich, beide Fassungen bezüglich der Terminologie und der Einheitlichkeit überarbeitet. Der Vorschlag der AG Transparenz, in Zukunft dem Geschäftsbericht für den Jugendrat eine Rubrik „Daten und Fakten“ sowie eine beispielhafte Liste von geförderten Projekten beizufügen, wurde angenommen. Polsko-Niemiecka Rada Młodzieży XV posiedzenie Polsko-Niemieckiej Rady Młodzieży (PNRM) odbyło się w dniach 7 – 8 czerwca 2006 roku w Warszawie. Współprzewodniczyli mu sekretarz stanu Mirosław Orzechowski (Ministerstwo Edukacji Narodowej) i sekretarz stanu Gerd Hoofe (Federalne Ministerstwo ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży / Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend). Obaj przewodniczący wyrazili uznanie dla pracy PNWM i radość z przewodniczenia temu gremium po raz pierwszy. Rada przyjęła sprawozdanie za rok 2005, przyjęła jednogłośnie budżet na rok 2006 i wyszła naprzeciw wnioskowi o zniesienie ograniczeń czasowych w umowach osób na stanowiskach PR i pozyskiwania środków sponsorskich. Równocześnie gremium zaakceptowało plan roczny na rok bieżący. Na kolejne trzy lata powołani zostali po stronie polskiej i niemieckiej rewidenci księgowi. Zaproponowane przez grupę roboczą ds. Wytycznych zmiany w tekście Wytycznych wspierania PNWM zostały przyjęte i wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2007 roku. Polską wersję Wytycznych zredagowano pod względem stylistycznym, natomiast obie wersje pod kątem terminologii i spójności. Została przyjęta propozycja grupy roboczej ds. transparencji o dołączaniu w przyszłości do sprawozdania merytorycznego zarządu dla Rady dodatkowego materiału informacyjnego „Dane i fakty”, jak również przykładowej listy wspartych projektów. 6. Gremien Arbeitsgruppe Geschichte im deutsch-polnischen Jugendaustausch -----------------------------------------------------------------------------------Sitzung: 15. – 16. 9. 2006, Potsdam Auf der Septembersitzung der AG Geschichte wurde über die aktuellen deutsch-polnischen Beziehungen diskutiert und erneut die Rolle unterstrichen, die das DPJW für den Prozess der Versöhnung und Annäherung zwischen Deutschen und Polen spielt. Eines der zentralen Projekte der AG ist die Sommerakademie. Auf der Sitzung wurde der dritte Durchlauf des Programms erörtert, der im Sommer 2006 zum ersten Mal in Deutschland, (nach Frombork und Olsztyn) in Hamburg, stattfand. Thema waren die „Deutsch-Polnischen Kulturkontakte und Kulturkonflikte in einer grenzfernen Region“. Die AG-Mitglieder beschlossen angesichts des besonderen Fortbildungsbedarfs von MultiplikatorInnen im deutsch-polnischen Jugendaustausch zur Geschichte beider Länder die Fortführung des Programms im Jahre 2008. Die Publikation „Der 2. Weltkrieg im Bewusstsein der Deutschen und Polen. Ereignisse – Begriffe – Orte“ war ein weiteres Thema, mit dem sich die AG Geschichte beschäftigte. Es soll vor allem Hilfe für die OrganisatorInnen deutsch-polnischer Jugendbegegnungen sein, richtet sich aber auch an einen breiteren, an der Thematik interessierten Personenkreis. Grupa robocza ds. historii w polsko-niemieckiej wymianie młodzieży -----------------------------------------------------------------------------------Posiedzenie: 15 – 16 września 2006 roku: Potsdam / Poczdam Podczas wrześniowego posiedzenia grupy roboczej ds. historii dyskutowano na temat aktualnej sytuacji w stosunkach polsko-niemieckich i po raz kolejny podkreślono rolę, jaką odgrywa PNWM w procesie pojednania i porozumienia między Polską a Niemcami. 6. Gremia Jednym z głównych projektów wypracowanych przez tę grupę roboczą jest Akademia Letnia. W czasie posiedzenia podsumowano jej trzecią edycję, która latem 2006 roku odbyła się po raz pierwszy w Niemczech, w Hamburgu (po edycjach we Fromborku i Olsztynie). Tematem były „Polsko-niemieckie kontakty i konflikty kulturowe poza regionem przygranicznym”. Członkowie grupy roboczej, widząc potrzebę bezpośredniego dokształcania animatorów wymiany polsko-niemieckiej w tematach dotyczących historii obu krajów, zdecydowali o kontynuacji tego przedsięwzięcia w roku 2008. Gremia | 85 84 | Gremien Entsprechend der Bedürfnisse der OrganisatorInnen deutschpolnischer Jugendbegegnungen wurden weitere Projektideen der AG besprochen. An der Sitzung nahmen auch die zwei KoAutoren der Publikation „Der 2. Weltkrieg im Bewusstsein der Deutschen und Polen. Ereignisse – Begriffe – Orte“ teil. Arbeitsgruppe Pädagogik im deutsch-polnischen Jugendaustausch -------------------------------------------------------------------------------Sitzung: 17. – 18. 11. 2006, Warszawa / Warschau Im Mittelpunkt der Arbeitsgruppensitzung stand die Diskussion möglicher zukünftiger Arbeitsschwerpunkte der AG. Eine Einführung in die Themen, war von einzelnen AG-Mitgliedern vorbereitet worden. In Kleingruppen wurden sie weiter diskutiert, um Ansätze der AG-Arbeit zu entwickeln und Strategien für das weitere Vorgehen zu entwickeln. Das Thema Partnerschaftlichkeit und Parität wurde als maßgebend für die gemeinsame Arbeit im Jugendaustausch erachtet. Da nicht immer ein Bewusstsein hierfür vorhanden ist, wird die Entwicklung neuer Herangehensweisen notwendig. Eine Kleingruppe beschäftigte sich mit der Frage, wie ein Leitbild für den deutschpolnischen Jugendaustausch entworfen werden kann, dessen Inhalte sich einerseits aus den Förderrichtlinien, andererseits aus den praktizierten Wertvorstellungen des durch das DPJW geförderten Jugendaustauschs ergeben. Bei der Entwicklung dieser Handreichung sollen auch die Partnerorganisationen des DPJW einbezogen werden. Diskutiert wurde außerdem über innovative Ansätze für deutsch-polnische Jugendbegegnungen sowie über Beratungsangebote für Partnerschaften und Teams. Thema der AG-Sitzung waren außerdem die laufenden Projekte der AG: Berichtet wurde über den Stand und die weitere Planung der TrainerInnenaus- und -fortbildung sowie über die Publikationsreihe „Deutsch-Polnische Werkstatt“. Deren Band 2 zur konkreten Planung und Durchführung einer deutschpolnischen Jugendbegegnung soll im Jahre 2007 erscheinen. Ein neues AG-Mitglied konnte begrüßt werden. Publikacja „Druga wojna światowa w pamięci Polaków i Niemców. Wydarzenia – pojęcia – miejsca” to kolejny temat, jakim zajmowała się grupa robocza. Książka ma stanowić pomoc przede wszystkim dla organizatorów wymian polsko-niemieckich, lecz skierowana jest również do innych czytelników zainteresowanych tą tematyką. W odpowiedzi na zapotrzebowanie organizatorów wymian polsko-niemieckich zostały omówione kolejne pomysły grupy roboczej. W posiedzeniu uczestniczyli dwaj współautorzy publikacji „Druga wojna światowa w pamięci Polaków i Niemców. Wydarzenia – pojęcia – miejsca”. Grupa robocza ds. pedagogiki w polsko-niemieckiej wymianie młodzieży -----------------------------------------------------------------------------------Posiedzenie: 17 – 18 listopada 2006 roku: Warszawa Dyskusja podczas posiedzenia grupy roboczej odnosiła się przede wszystkim do przyszłych obszarów działań grupy. Wprowadzeniem w tematy zajęli się poszczególni członkowie grupy roboczej. Dyskusję kontynuowano w mniejszych grupach w celu wypracowania założeń i strategii dalszego działania grupy roboczej. Za kryterium wspólnej pracy w wymianie młodzieżowej uznano zagadnienie partnerstwa i parytetu. W związku z tym, że nie zawsze są one świadomie realizowane, konieczne jest wypracowanie nowych sposobów wdrażania ich w życie. Jedna z podgrup zajmowała się wypracowaniem misji, idei przewodniej PNWM, która z jednej strony wynikałyby z założeń Wytycznych wspierania, z drugiej zaś z wartości, które osadzone są w praktyce spotkania. W procesie tworzenia tego wzorca mają również uczestniczyć organizacje partnerskie PNWM. Dyskutowano ponadto o innowacyjności w polsko-niemieckich spotkaniach młodzieżowych, jak również o ofercie w zakresie doradztwa dla partnerstw oraz kadry prowadzącej. Tematem posiedzenia były ponadto bieżące projekty grupy roboczej. Omawiano stan i dalsze plany dotyczące programu szkoleń dla trenerów, jak również serię wydawniczą „Warsztat Polsko-Niemiecki”. Drugi tom tej serii na temat planowania i przeprowadzania polskoniemieckich spotkań ma ukazać się w 2007 roku. Suplement | 87 86 | Anhang 7.1 Sammelstatistik 2006 / Statystyka zbiorcza 2006 7.2 Statistik – Übersicht 1993 – 2006 / Statystyka – przegląd 1993 – 2006 Maßnahmen/ programy deutsche Teilnehmende/ niemieccy uczestnicy polnische Teilnehmende/ polscy uczestnicy aus dem Drittland/ z kraju trzeciego gesamt / łącznie in Polen / w Polsce 1.870 35.364 36.606 1.971 73.941 in Deutschland / w Niemczech 1.859 35.517 35.655 1.652 72.824 gesamt / łącznie 3.729 70.881 72.261 3.623 146.765 Jahr / rok Zahl der Maßnahmen / liczba przedsięwzięć TeilnehmerInnen / uczestnicy in D / w D in PL / w PL gesamt / łącznie D PL Drittland / kraj trzeci gesamt / łącznie 1993 992 654 1.646 23.900 22.500 0 46.400 1994 886 824 1.710 30.137 29.612 0 59.749 1995 949 799 1.748 35.428 37.309 0 72.737 1996 1.300 1.143 2.443 43.939 45.929 0 89.868 1997 1.396 1.163 2.559 49.359 53.131 0 102.490 1998 1.555 1.419 2.974 61.279 62.843 864* 124.986 1999 1.571 1.397 2.968 61.201 62.467 1.584 125.252 2000 1.756 1.530 3.286 67.165 66.488 3.773 137.426 2001 1.678 1.663 3.341 66.875 66.804 3.639 137.318 2002 1.731 1.659 3.390 66.710 65.113 3.559 135.382 Schulischer Austausch / Wymiana szkolna in Polen / w Polsce in Deutschland / w Niemczech gesamt / łącznie 963 18.941 19.512 468 38.921 889 17.584 17.700 227 35.511 1.852 36.525 37.212 695 74.432 Außerschulischer Austausch / Wymiana pozaszkolna in Polen / w Polsce 907 16.423 17.094 1.503 35.020 2003 1.830 1.768 3.598 69.588 69.323 3.598 142.509 in Deutschland / w Niemczech 970 17.933 17.955 1.425 37.313 2004 1.911 1.860 3.771 72.276 72.129 3.696 148.101 1.877 34.356 35.049 2.928 72.333 2005 2.156 2.051 4.211 80.864 80.346 4.140 165.350 2006 1.859 1.870 3.729 70.881 72.261 3.623 146.765 gesamt / łącznie 21.570 19.800 41.374 799.602 806.255 27.612 1.634.333 gesamt / łącznie Statistik für 2006 nach dem Stand vom Mai 2006. Es fehlen noch Angaben einiger Zentralstellen. *Mit dem Update des Trägerprogramms wurden auch die Teilnehmer aus dem Drittland seit Mitte 1998 in die Statistik eingearbeitet. Statystyka za rok 2006 według stanu z maja 2006 roku. Brakuje danych od kilku jednostek centralnych. *Po aktualizacji oprogramowania od połowy 1998 roku dołączono do statystyki dane dotyczące uczestników z kraju trzeciego. 88 | PNWM ul. Alzacka 18, PL-03-972 Warszawa Tel.: +48 (0)22 / 518 89 10 Fax: +48 (0)22 / 617 04 48 [email protected], www.pnwm.org DPJW Friedhofsgasse 2, D-14473 Potsdam Tel.: +49 (0)331 / 28 47 90 Fax: +49 (0)331 / 29 75 27 [email protected], www.dpjw.org