ANDALUSIË VEGA DEL MAR

TEKST: MICHEL CRUZ
FOTOGRAFIE: ANTONIO VICO, ANTONIO LOPÉZ
A N D A LU S I Ë
VEGA DEL MAR
DE KUST DIE NU VOORAL ALS
HEDONISTISCH OORD DIENT, WAS
IN DE OUDHEID NAMELIJK EEN
GEBIED VAN GROOT STRATEGISCH
EN ECONOMISCH BELANG
VEGA del MAR
De Moorse en ook Romeinse erfenis van Andalusië is goed bekend en ook in veel steden en dorpen
bijzonder goed bewaard gebleven. Minder bekend zijn de mysterieuze culturen waarvan de sporen
Fantastische mozaïcvloeren in de Romeinse
Villa. Hier is Medusa het onderwerp.
regelrecht naar de stranden van Marbella leiden.
72
SPANJE.ES
Marbella mag dan niet beroemd zijn vanwege een roemrijk
cultuurhistorisch verleden, maar de stad bezit wel degelijk
een rijke historie. Meer dan dat zelfs, hoe verder terug je
gaat, des te fascinerender wordt het.
schaving te ontdekken. De kust die nu vooral als hedonistisch
oord dient, was in de oudheid namelijk een gebied van groot
strategisch en economisch belang.
Toen de internationale jetset Marbella in de jaren vijftig ‘ontdekte’ was de kosmopolitische stad van nu nog een klein,
slaperig vissersdorpje omringd door suikerrietplantages. San
Pedro de Alcántara, het dorpje aan de westkant van Marbella
dat inmiddels tot een groot dorp, dan wel klein stadje is uitgegroeid, ontstond in the negentiende eeuw toen de Marqués del Duero er woningen begon neer te zetten voor zijn
landbouwwerkers.
Hoewel de Iberiërs - de oorspronkelijke bevolking van het
schiereiland - weinig hebben nagelaten, begint het gedocumenteerde verhaal van Spanje en Portugal met de Feniciërs,
een zeevaardersvolk uit het oosten van de Middellandse Zee
dat zo’n drieduizend jaar geleden hier handelsnederzettingen
vestigde. Steden als Málaga, Cádiz en Lissabon werden door
hen gesticht en een rijke cultuur ontstond uit de samenvloeiing van de Iberiërs en Feniciërs.
Het landschap was in eeuwen weinig veranderd, want ook
gedurende de Moorse periode was de streek die we nu als
de Costa del Sol kennen bezaaid met slechts vissersdorpen
en uitkijkposten. Velen concluderen hieruit dat deze streek
arm is aan historisch erfgoed, maar ga verder terug - naar de
Romeinse tijd - en je begint de sporen van hele vroege be-
Toen de Romeinen enkele eeuwen later belangstelling toonden voor deze streek met haar vruchtbare landbouwgronden
en mijnbouw raakten ze slaags met de afstammelingen van
de Feniciërs, de Cartagenen. Een groot deel van de troepen
waarmee Hannibal Italië binnenviel was ‘Spaans’ en zelfs toen
de Romeinen bezit hadden genomen van het Iberische schier-
Duizenden jaren oude Thermische
baden in Marbella
eiland werden hier nog veldslagen tussen concurrerende
veldheren uitgevochten. De beroemdste slag is Munda, waar
Julius Caesar in 45 voor Christus de zonen van Pompeii versloeg en de Romeinse burgeroorlog in zijn voordeel besliste.
Het bloedbad vond plaats in een dal tussen Monda en Ronda.
MODERNE ONTDEKKINGEN
De meeste ruïnes uit de oudheid zijn in de grotere steden in
Andalusië te vinden, doch in de jaren twintig werd er tussen
de eucalyptusbomen vlakbij het strand van San Pedro een
verrassende ontdekking gedaan. Eeuwenlang verborgen onder een drassig stuk moeras kwamen de prachtig bewaard
gebleven ruïnes van een fraaie Romeinse villa tevoorschijn,
toen het land werd drooggelegd.
OUDE BESCHAVINGEN
Vis en gevogelte uit het Romeinse Marbella
Het bleek een belangrijke vondst, want de villa van Rio Verde
- zoals het bekend werd - was een prachtig voorbeeld van de
Romeinse bouwkunst uit de eerste en tweede eeuw na de
jaartelling. Hoewel van de muren weinig is overgebleven, geven de fundamenten duidelijk de indeling van het huis waar,
alsof je naar de plannen van een moderne woning kijkt. Het
geeft een directe indruk van de levensstijl van een voornaam
Romeins gezin – van de prachtige mozaïektegels tot en met
de patio, die nog steeds een voorname rol heeft in Spaanse
huizen. Het huis stond indertijd - zo’n achttien eeuwen geleden - aan de rand van een Romeins stadje waar ‘garum’
¡SPANJE! magazine
73
A N D A LU S I Ë
VEGA DEL MAR
EEN ROMEINSE VILLA DIE
NIET ZOU MISSTAAN IN HET
HUIDIGE MARBELLA, COMPLEET
MET PRIVÉ SPA VOORZIEN VAN
VLOERVERWARMING - EEN
TECHNISCH HOOGSTANDJE
DAT PAS IN DE NEGENTIENDE
EEUW WEER ZOU WORDEN
HERONTDEKT
De Romeinen bouwden nóg dikkere muren dan de Spanjaarden
De ruïnes van een hele oude christelijke kerk, daterend uit de
periode tussen de vierde en de zesde eeuw na de jaartelling
werd gemaakt. Deze lekkernij was een soort vispaté waar de
Romeinen verzot op waren en die vooral vanuit de Spaanse
zuidkust werd geëxporteerd.
De eigenaar van de villa moet een belangrijk personage zijn
geweest, want vlakbij het huis staan de ruïnes van een Romeins bad. Het gaat hier overigens niet om een gemeenschappelijk badhuis, maar om een privé spa voorzien van
vloerverwarming - een technisch hoogstandje dat pas in de
negentiende eeuw weer zou worden herontdekt.
LA BASILICA VEGA DEL MAR
Nog fascinerender is de kleine kerk die op korte afstand van
het Romeinse villacomplex ligt. Hier bevinden zich de mooie
ruïnes van een hele oude christelijke kerk, daterend uit de
periode tussen de vierde en de zesde eeuw na de jaartelling. Gedurende die eeuwen was het Romeinse Rijk langzaam
overgegaan tot het christendom. Velen binnen haar grenzen
74
SPANJE.ES
verlieten de oude Romeinse en plaatselijke godsdiensten om
zich tot deze nieuwe religie te keren. Toen het imperium begon te verbrokkelen viel Zuid-Spanje onder het Oost-Romeinse Rijk, oftewel het Byzantijnse Rijk, dat vanuit Byzantium (het
Istanbul van vandaag) werd beheerd.
Als centrum van het oosterse christendom speelde Byzantium
een belangrijke rol in de bekering van grote delen van NoordAfrika en Hispania, waar de Germaanse Visigothen inmiddels
waren binnengevallen en de oude Romeinse invloed begon te
verminderen. Deze kleine basiliek, gebouwd in een Byzantijnse stijl die ook in Noord-Afrika te vinden is, geldt als een van de
mooiste voorbeelden van haar soort in Europa. Ook de prachtige doopvont is uniek – de enige in zijn soort in heel Europa.
EEN HISTORISCHE BEZIENSWAARDIGHEID
AAN HET STRAND
Enkele decennialang werd weinig aan deze belangrijke vondst
gedaan, tot in 2006 een groep enthousiaste buurtbewoners
de ruïnes als het ware herontdekten. “We wisten dat er ruïnes waren vlak bij ons huis, maar toen we ons er in begonnen
te verdiepen, beseften we pas hun historische waarde,” zegt
Vincent Nerée, die al ruim twintig jaar in de omgeving woont.
De Romeinse baden, nog steeds op een toplocatie
De basiliek met marmeren doopvont
Trots op ‘hun’ cultuurhistorische schat richtten ze een stichting op ter bewaring en promotie van dit belangrijke erfgoed.
,”Jarenlang hebben we moeten toehoren hoe Marbella weinig of geen cultuur en geschiedenis heeft”, zegt Vincent Nereé, “dat maakt het des te fijner om nu te aan tonen dat dit
wel degelijk meer is dan alleen een badoord”. De vrijwilligers
zetten zich in om de ruïnes te renoveren, te bestuderen en
ook aanschouwelijk te maken voor het publiek. “Tenslotte
liggen ze vlak aan het strand, waar in de zomer duizenden
mensen op een paar honderd meter afstand komen relaxen.”
In hun ijver om deze nieuwe vondst te promoten, werd een
mooie website opgezet en worden er pamfletten verspreid,
die ook door het toeristenbureau worden gebruikt. De ge-
¡SPANJE! magazine
75
75
A N D A LU S I Ë
Vincent Nerée
VEGA DEL MAR
WIJ HEBBEN
ONS DOOR DE
UNIEKE VORM VAN
DE MARMEREN
DOOPVONT LATEN
INSPIREREN OM EEN
ICOON TE CREËREN
DAT UITEINDELIJK
SYMBOLISCH VOOR
MARBELLA ZOU
KUNNEN WORDEN”
meente van Marbella eerde de vrijwilligers voor hun werk en
de stappen die zij hebben genomen de stad van een andere
kant te laten zien. Inmiddels leren kinderen uit de omgeving
nu op school over het historische belang van de ruïnes bij
Vega del Mar, en worden ook jaarlijks fotocompetities en andere evenementen georganiseerd.
“Het gaat hier niet alleen om mooie ruïnes of om cultureel
toerisme,” zegt Vincent Nerée, “maar ook om een stukje
identiteit. Wij hebben ons door de unieke vorm van de marmeren doopvont laten inspireren om een icoon te creëren
dat uiteindelijk symbolisch voor Marbella zou kunnen worden”. Dit logo is ook terug te vinden in de sieraden, op t-shirts
en ander promotiemateriaal dat door de stichting wordt ge-
Het ‘doopvont-logo’
is terug te vinden
in de sieraden
(zie boven) , op
t-shirts en ander
promotiemateriaal
van Vega del Mar.
bruikt voor de promotie van Vega del Mar. Fernando Wulff,
een vrijwilliger en tevens professor in klassieke geschiedenis,
voelde zich zelfs geroepen een historische roman te schrijven, geïnspireerd door de vondst.
Nu de unieke historie zoveel enthousiasme tot stand
heeft gebracht, bestaat de kans dat Vega del Mar
voor Marbella een nieuw soort trekpleister wordt.
“Zo hard zal het wel niet lopen,” zegt Vincent Nerée,
“maar als we eens wisten wat hier allemaal onder
de grond steekt, dan zou dat weleens kunnen veranderen.”
Marbella
www.vegadelmar.org
¡SPANJE! magazine
77