pobierz - wersja polska, englisch, deutsch
Transcription
pobierz - wersja polska, englisch, deutsch
STRZELCE KRAJEŃSKIE I OKOLICE SZLAKI ROWEROWO - PIESZE Wstęp Szlaki rowerowo - piesze wytyczone na terenie gminy Strzelce Krajeńskie przebiegają przez najatrakcyjniejsze przyrodniczo tereny regionu. Ziemia strzelecko – krajeńska, jak i cały region, jest bardzo ciekawa krajoznawczo, posiada ogromne walory przyrodnicze, historyczne i krajobrazowe. Zarówno rowerzyści, piesi, kajakarze, jak i turyści zmotoryzowani znajdą tu wiele ciekawych okazów fauny i flory, a także cennych zabytków architektury. Miłośnicy turystyki, podróżujący szlakami rowerowo – pieszymi, mają możliwość poznania walorów naszej gminy korzystając z oznakowanych, dobrze przygotowanych tras. Miasto Strzelce Krajeńskie położone centralnie w stosunku do wytyczonych szlaków- stanowi doskonałą bazę turystyczną. Mieszczące się na terenie miasta hotele zapewnią odpowiednie warunki każdemu turyście. Istniejąca baza noclegowo - gastronomiczna umożliwia organizację, zarówno indywidualnej, jak i grupowej turystyki rowerowej. W ostatnich latach rozwija się także baza turystyczna w innych miejscowościach położonych na terenie gminy, np. w Przyłęgu, Buszowie, Dankowie czy Długiem. Wytyczone szlaki gminne prowadzą właśnie do tych miejscowości, wśród pięknych lasów i czystych jezior, których jest na terenie gminy ponad dwadzieścia. Właśnie w oparciu o te jeziora i naturalny system ich połączeń, wspólnie z sąsiednią gminą Dobiegniew, realizowany jest program „ Lubuskie Mazury”. Jezioro Lipie położone w miejscowości Długie jest początkiem pierwszego etapu szlaku kajakowo - żeglarskiego „Lubuskie Mazury”. Następnie przez jezioro Słowa można dotrzeć do rzeki Drawy, a dalej do Noteci, Odry i Bałtyku. System jezior, przesmyków, kanałów i rzek stanowi niepowtarzalny w tym regionie układ, którego walory poznaje coraz więcej miłośników przyrody i odpoczynku na łonie natury. Dzięki dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej w ramach projektów Euroregionu Pro Europa Viadrina i Urzędu Miejskiego w Strzelcach Krajeńskich oraz Nadleśnictwa Strzelce Krajeńskie wszystkie szlaki zostały oznakowane. Przygotowano także miejsca odpoczynku i tablice informacyjne ułatwiające turystom podróżowanie i poznawanie atrakcji przyrodniczych. Zapraszamy do odwiedzenia pięknej Ziemi Strzeleckiej, zachęcamy do poznania jej uroków i atrakcji. Do zobaczenia na szlaku. SZLAK ROWEROWO - PIESZY „Dankowski szlak” „Dankowski szlak” o długości 14,5 km łączący miejscowości Strzelce Kraj. - Wielisławice- Danków przebiega przez tereny polno-leśne omijając ruchliwe drogi publiczne, dzięki czemu stanowi bezpieczną trasę rowerowo – pieszą. Pierwszy odcinek ze Strzelec Krajeńskich do Wielisławic ma długość 5,5 km i biegnie drogą polną, a następnie aleją lipową liczącą ponad 150 lat. Ten fragment trasy przebiega wśród upraw rolnych ze śródpolnymi oczkami wodnymi porośniętymi wokół krzewami i drzewami, tzw. remizy polne. W tych miejscach znajdują schronienie zwierzęta, ptaki i płazy. Można tu spotkać majestatycznie spacerujące żurawie, krążące myszołowy, pasące się sarny, jelenie, dziki, zające, a także myszkujące lisy. Przejeżdżając przez wieś Wielisławice, warto zwiedzić kościół szachulcowy z przełomu XVIII/XIX wieku przebudowany w latach 1982 - 1984. Na skraju lasu zaczyna się Puszcza Barlinecka o pow. 23,6 tys ha i obszar Natura 2000. Obszar specjalnej ochrony (OSO) obejmuje ponad 20 gatunków ptaków, np. bielik, puchacz, bocian czarny, zimorodek. Lasy w puszczy są w bardzo dobrej kondycji zdrowotnej i obfitują w zwierzynę, ptactwo, płazy i bogate runo leśne: grzyby, jagody i maliny. Tutaj szlak rowerowo - pieszy skręca w prawo, w kierunku północnym na teren Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego. Jedną z form przestrzennej ochrony przyrody stanowi użytek ekologiczny o powierzchni 3,71 ha. To miejsce szczególnej ochrony roślinności charakterystycznej dla zbiorowisk bagiennych, takich jak np. turzyce, wełnianka pochwowa, sitowie, pałka wodna, a także ochrony ptactwa, głównie kaczek krzyżówek, cyranek oraz drobnych zwierząt. W skład mieszanych drzewostanów wchodzą sosna, świerk, buk, dąb, a przy brzegach wód jesion, olsza i wierzba. Pierwsze miejsce odpoczynku znajduje się na 8 km, w pobliżu stawów hodowlanych. Jest to tzw. „Rybakówka”, gdzie hodowane są karpie i pstrągi. Stawy stanowią doskonałe miejsce do łowów dla ptaków drapieżnych- bielika i rybołowa, a gatunki takie jak czapla siwa czy łyska „stołują” się tu przez cały sezon. Z dobrodziejstwa wody korzysta również wydra i norka amerykańska, wyjątkowy szkodnik stawów hodowlanych. Po 400 metrach trasy, po prawej stronie znajduje się sędziwy drzewostan na siedlisku naturowym- kwaśna buczyna pomorska- z udziałem sosny i daglezji zielonej. Kolejne miejsce odpoczynku, tzw. „Dolny młyn”, znajduje się na 11 km. Tutaj turysta ma możliwość posłuchania szumu wody spiętrzonej w miejscu, gdzie kręciło się młyńskie koło usytuowane na rzece Polka wypływającej z jeziora Buk. Rzeka i jezioro oraz otaczają- Szlak rowerowo - pieszy „Dankowski szlak” ce lasy olchowo-jesionowe są doskonałym miejscem do bytowania bobrów europejskich. Po przejechaniu kolejnych 3 km przybywa się do miejscowości Danków położonej między jeziorami Kinołęka i Dankowskim (Wielgim). Atrakcją historyczną Dankowa jest neogotycki kościół oraz zabudowania folwarczne rodziny v. Brand. Z dawnych czasów zachowały się do dzisiaj oryginalne obronne wały ziemne i usytuowane wśród bagien kopce dawnych strażnic. Za miejscowością Danków w kierunku Strzelec Kraj. po lewej stronie znajduje się obiekt „Leśne Centrum Ekologiczne”, w którym dla grup zorganizowanych prowadzone są zajęcia edukacyjne o tematyce przyrodniczo-leśnej. Właścicielem obiektu jest Nadleśnictwo Strzelce Krajeńskie. Nad jeziorem Dankowskim (Wielgim), przy którym kończy się trasa rowerowo - piesza znajduje się pole biwakowe z obszernymi, zadaszonymi stołami i ławami, miejscem na ognisko, grillem i pięknym pomostem. Przy wyjeździe na pole biwakowe mieszczą się ruiny kaplicy Sarkofagu rodu von Kutliz. Tuż za polem biwakowym ma swój początek ścieżka edukacyjno-kondycyjna, która biegnie wokół naturalnie uformowanego przez lodowiec pagórka w otoczeniu 165 - letniego drzewostanu sosnowego. Atrakcją ścieżki są elementy do ćwiczeń sprawnościowych oraz kładka prowadząca na „wyspę skarbów”. Sprawdzając kondycję fizyczną można równocześnie zweryfikować, za pomocą tablic z fotografiami i opisami, swoją wiedzę przyrodniczą. Trasa rowerowo - piesza „Dankowski szlak” oznakowana jest kolorem pomarańczowym, miejsca odpoczynku są wyposażone w ławki, stoły z zadaszeniami oraz tablice o tematyce przyrodniczo-leśnej. SZLAK ROWEROWO - PIESZY „Osobliwości rezerwatów” Szlak rowerowo - pieszy o długości 38 km przebiega przez tereny gminy Strzelce Krajeńskie i niewielki odcinek gminy Kłodawa. Główną atrakcją tego szlaku są rezerwaty częściowe stanowiące jedną z form przestrzennej ochrony przyrody, pomniki przyrody oraz przepięknie meandrujące rzeki wśród lasów. Trasa ma swój początek w Strzelcach Krajeńskich i biegnie w kierunku Wielisławic (4,5 km), starej wsi o rodowodzie średniowiecznym, gdzie w niewielkiej części pokrywa się z „Dankowskim szlakiem”. Ciekawostką Wielisławic jest wybudowany w XIX wieku szachulcowy dwór i oficyna, otoczone niewielkim parkiem krajobrazowym, a także kościół Szlak rowerowo - pieszy „Osobliwości rezerwatów” szachulcowy z przełomu XVIII/XIX wieku. Zmierzając w kierunku Wilanowa (7,6km) mamy możliwość obejrzenia ruin młyna wodnego zbudowanego na rzece Pełcz. W Wilanowie warto podziwiać pomniki przyrody, które stanowi grupa 100-letnich żywotników, a przy wyjeździe ze wsi ponad 400-letni dąb „Sobieski” o obwodzie 620 cm i ponad 350-letni klon jawor, którego zdrowotność, mimo sędziwego wieku, jest doskonała. Z Wilanowa szlak prowadzi brukowaną drogą wybudowaną pod koniec XVII wieku, w kierunku miejscowości Przyłęg. Na tym odcinku atrakcją są dwa rezerwaty przyrody. Po przejechaniu 600 metrów pojawia się pierwszy z rezerwatów „Rezerwat Wilanów” ustanowiony w 1966 roku. Zajmuje on powierzchnię 67,16 ha, a przedmiotem ochrony jest fragment lasu mieszanego pochodzenia naturalnego z udziałem buka, dębu i sosny w wieku ponad 180 lat. Jest to siedlisko Natura 2000 - żyzna buczyna niżowa. W rezerwacie znajduje się niewielkie jezioro otoczone lasem liściastym. Podziwiając piękne lasy zjeżdża się z drogi brukowej (9km), skręca w lewo i drogą asfaltową zbliża się do pierwszego miejsca odpoczynku „Przyłężek” (10,9 km). Nazwa jego pochodzi od utworzonego w 1995 roku „Rezerwatu Przyłężek” o powierzchni 25,95 ha. Celem ochrony tego rezerwatu jest malowniczo meandrująca rzeka Przyłężek, z występującymi tutaj miejscami tarła i rozwoju pstrąga potokowego i głowacza białopłetwowego. Jeszcze przed wjazdem do rezerwatu, skręcając w prawo i po przebyciu 200-metrowego piaskowego odcinka drogi leśnej, ukazuje się przepiękne jezioro Przyłężek, z bogatym światem fauny i flory wodnej. Tutaj również można odpocząć po trudach wycieczki. Dalej szlak prowadzi asfaltem w kierunku Przyłęgu. Przed wioską na 17,2 km trasa odbija w prawo i leśnymi duktami prowadzi do drogi krajowej nr 22 Gorzów - Gdańsk, a następnie biegnie wzdłuż ośrodka wypoczynkowego nad jeziorem Wełmino. Terenami leśnymi trasa kieruje się do miejscowości Zdroisk, gdzie wzdłuż rzeki Santoczna, a skrajem rezerwatu „Buki Zdroiskie” biegnie w kierunku Górek Noteckich. Rezerwat „Buki Zdroiskie” jest wyjątkowym, położonym na zboczu malowniczego wąwozu, rezerwatem leśnym o całkowitej powierzchni 75,57 ha, z czego 29,23 ha przypada na gminę Strzelce Krajeńskie. Powołany został on w celu ochrony ponad 160-letniej, naturalnej buczyny pomorskiej, siedlisko Natura 2000-żyzna buczyna niżowa. Na obszarze rezerwatu stwierdzono występowanie gatunku prawnie chronionego-skrzypu olbrzymiego. Można tu trafić na naturalne źródlisko z wodą czystą jak kryształ. Na skraju rezerwatu znajduje się kamień pamiątkowy z napisem w języku niemieckim. Kamień ufundował burmistrz Strzelec w 1931 roku dla gajowego, który opiekował się terenami dzisiejszego rezerwatu. Przy końcu wąwozu usytuowany został kolejny punkt odpoczynku „Pod skarpą” (23,1 km). Stąd trasa kieruje się do wsi Górki Noteckie. Ciekawostką tej niewielkiej miejscowości, choć nie znajduje się ona na trasie, jest fakt, że w czasie prowadzonych prac wykopaliskowych odkryto ślady osadnictwa z epoki brązu i żelaza, a ponadto cmentarzysko wczesnośredniowieczne. Znajduje się tutaj także neogotycki kościół z początków XIX wieku. Dalej szlak rowerowo - pieszy prowadzi przez las z typowym drzewostanem sosnowym i bogatym runem leśnym, obfitujący latem w jagody, a jesienią w grzyby. Poprzez drogę asfaltową Przyłęg - Górki dociera się do ostatniego miejsca odpoczynku (28,1 km) „Romanowy młyn”. Ciekawostką są tu kolejne ruiny młyna wodnego na rzece Pełcz. Od miejscowości Danków do Górek Noteckich na tej rzece funkcjonowało pięć młynów. Lasy iglaste, bogate w grzyby prowadzą do prywatnych stawów hodowlanych. To miejsce o kilkudziesięciu hektarach wody i przylegających terenach podmokłych, upodobały sobie rzadkie gatunki ptaków, szczególnie chronione przez prawo, tj. bocian czarny, bielik i orlik krzykliwy. Ostatnie kilometry wyprawy prowadzą przez Sławno, maleńką miejscowość położoną na południu od Strzelec Krajeńskich - 4 km. We wsi znajduje się pałac z XX w. otoczony murem z wieżyczką. Ze Sławna szlak prowadzi asfaltem przez pola i przylegający do Strzelec Krajeńskich sad. Oznakowany jest on kolorem pomarańczowym, miejsca odpoczynku wyposażone są w ławy i stoły z zadaszeniem oraz tablice o tematyce przyrodniczej. SZLAK ROWEROWO - PIESZY „Kierunek Długie” Dotarcie szlakiem do miejscowości Długie może odbyć się tzw. „ósemką”, a całkowita długość trasy wynosi 34 km. Ze Strzelec Krajeńskich można wybrać dwa wyjazdy: pierwszy ul. Poznańską, drugi ul. Grodziską w kierunku wsi Stare Kurowo. Ten odcinek (1,5 km) do miejscowości Sidłów, wykonany jest z polbruku. Dalej już drogą asfaltową dojeżdża się do Gardzka. Tuż przed wsią znajduje się wielki głaz narzutowy- pomnik przyrody nieożywionej. Wieś z neobarokowym kościołem z XIX w. wzmiankowana była po raz pierwszy w 1337r. Po przebyciu 5,2 km zjeżdża się z asfaltu i drogą piaskową kieruje się w stronę Rokitna. Po przejechaniu 800 m spotyka się leśne skrzyżowanie. W prawo droga prowadzi do Rokitna, a prosto w kierunku m. Długie. Odcinek o długości 8 km nosi nazwę „Strzeleckie Rokitno”. Ten etap podróży kończy się w miejscu odpoczynku „Ptasi budzik”, gdzie kolorowe tablice informują o ptasich zwyczajach. Tutaj też trasa łączy się ze szlakiem, który zaczyna się na ul. Poznańskiej i pod nazwą „Owczy trakt” prowadzi do ośrodka rekreacyjnego Długie. Szlak „stary” zapewnia bezpieczny dojazd rowerem do ośrodka wypoczynkowego w Długiem. Cała trasa podzielona jest na kilka odcinków o następujących nazwach:1/ „Poznańska droga”-6,9 km, 2/ „Owczy trakt”-3,4 km, 3/ „Sumowski szlak”-4,3km 4/ „Słowi szlak”-3,8 km. „Poznańska droga” tylko przez pierwsze 500 m zadawala osoby preferujące sztuczne podłoże. Dalej naturalną ścieżką przez pola jedziemy do najbliższego miejsca odpoczynku. Po przejechaniu 2,9 km dociera się do dzikiej czereśni, skręca w lewo, by znaleźć się przy niewielkiej kępie leśnej. Tu zlokalizowane jest miejsce odpoczynku nad niewielkim zbiornikiem wodnym, tzw.„Stawem Anioła”(3,4 km) otoczonym lasem posadzonym na gruntach rolnych, głównie sosną zwyczajną. Przemierzając tereny polne, dojeżdżamy do „wzgórza gardzkiego”, z którego roztacza się panorama na miejscowość Gardzko z gorzelnianym kominem i na Licheń z białą wieżą kościelną z 1794r. Następnie dociera się do skraju Puszczy Drawskiej (5,3 km) i leśnym duktem biegnącym między drągowinami (las w wieku ok.25-30 lat-drągi) dojeżdża się do „bukowego rozjazdu” (6,3 km) - skrzyżowanie dróg Licheń-Rokitno. Po przejechaniu pochyłego, a następnie piaszczystego podjazdu, staje się na leśnych rozstajach z Długiego do Rokitna oraz z Lichenia do Smolarza (osada leśna) w miejscu odpoczynku zwanym „Ptasi budzik”. W dalszą drogę jedzie się „Owczym traktem”, który 1500 metrów dalej skręca w prawo i prowadzi do Długiego (8,3km). Po pokonaniu trudnego podjazdu utwardzonego tłuczniem i przejechaniu 800 metrów wjeżdża się na byłe pastwiska, a obecnie teren zagospodarowany pod budownictwo jednorodzinne. Dalej droga wiedzie w pobliżu malowni- Szlak rowerowo - pieszy „Kierunek Długie” czych wąwozów oraz prześwitującego między drzewami jeziora Długie. Utwardzoną drogą zjeżdża się do miejscowości Długie. Przed wsią, po lewej stronie, znajduje się plac budowy ośrodka sportu i rekreacji Stowarzyszenia Brata Krystyna. Jest to najkrótsza i bezpieczna trasa rowerowa ze Strzelec do Długiego (11 km). Jednak dla wytrwałych rowerzystów i miłośników przyrody godna polecenia jest nieco dłuższa, ale za to niezwykle ciekawa i malownicza trasa. Trudy poniesione przy jej pokonywaniu wynagrodzi piękna przyroda i niezapomniane wrażenia. Zamiast podążać „Owczym traktem” na Długie, należy skręcić w lewo i „Sumowskim szlakiem” kierować się ku pięknym dwóm śródleśnym jeziorom: Rydzek Głęboki i Rydzek Miałki (9 km). Są to malowniczo położone rynnowe jeziora ukształtowane przez lodowiec o bardzo wysokich i stromych zboczach, porośnięte 160letnimi sosnami na siedlisku Natura 2000-grąd środkowoeuropejski. Stanowią one niewątpliwie wartą obejrzenia atrakcję turystyczną. Sosny te mają szczególne znaczenie dla leśników. Ze względu na ich wyjątkową budowę i wiek, tworzą tzw. drzewostan zachowawczy, z którego pozyskuje się nasiona w celu wyhodowania sadzonek, a następnie równie pięknych drzew. Część nasion jest przechowywana 10 w specjalnym miejscu, tzw. „banku genów”. Widok tak starego drzewostanu musi budzić podziw. Mijając jeziora bogate w wiele gatunków ryb, zwierząt i ptaków przecina się drogę krajową 22 Gorzów Wielkopolski - Gdańsk. Po przejechaniu ruchliwej drogi, szlak prowadzi przez byłe pastwiska, a dzisiaj zdziczałe ugory zarośnięte chwastami i pionierskimi drzewami w kierunku skraju lasu. Po skręceniu w lewo i po przejechaniu 800 metrów dojeżdża się do miejsca odpoczynku przy punkcie widokowym nad jeziorem Słowa (12,8 km). Jezioro o powierzchni lustra wody 62 ha i głębokości do 32 m, z wyjątkowym szmaragdowym kolorem wody, stanowi cudowne miejsce do podziwiania natury, jak również do obserwowania żyjących tu zwierząt i roślin. Do niecodziennych widoków należą krążące nad wodą bieliki i kanie rude. Tutaj także znajduje się punkt widokowy z wieżą, skąd można podziwiać malownicze jezioro i okoliczne lasy, nad którymi góruje wieża obserwacyjna do celów p.poż. Stromym zjazdem w dół i po 100 metrach skręca się w prawo. Jadąc drogą wiodącą nad jeziorem można obserwować widoczne przy brzegu ślady pracy „leśnego hydrologa”, czyli bobra europejskiego. Po przebyciu kolejnych 500 metrów trafia się na dziką plażę, gdzie można wykąpać się w krystalicznie czystej wodzie. Cały czas po prawej stronie drogi mija się strome zbocza porośnięte drzewami. Na cyplu szlak skręca w prawo i dochodzi do „grodowego skrzyżowania”(14,4 km). W dawnych czasach mieścił się tu słowiański gród, a obecnie na niewielkim pagórku rosną sędziwe drzewa- lipy, buki, dęby i sosny. Z tego miejsca można dostrzec mieniące się lustro wody jeziora Lipie. Po przejechaniu ugorów kończy się „Słowi szlak” i wyprawa do Długiego. Długie to typowa wieś turystyczno- wypoczynkowa położona przy drodze krajowej 22 z dobrze rozwiniętą bazą noclegową, szybko rozwijającą się infrastrukturą rekreacyjnogastronomiczną, piękną plażą z campingiem, przystanią jachtową i wypożyczalnią sprzętu wodnego zlokalizowaną na brzegu jeziora Lipie (182 ha). Tu corocznie odbywa się wiele imprez sportowo-kulturalnych. Największa i najbardziej znana to Festiwal Piosenki Żeglarskiej „KEJA”. Do Strzelec można wrócić „Owczym traktem” lub „Słowim szlakiem”. Szlak oznakowany jest kolorem pomarańczowym. Miejsca odpoczynku wyposażone są w ławy i stoły z zadaszeniem oraz tablice przyrodnicze. TURYSTO DBAJ O CZYSTOŚĆ PIĘKNEJ PRZYRODY 11 SZLAK KAJAKOWY I ŻEGLARSKI „Ku Bałtykowi” Ziemia Strzelecka, dzięki znajdującym się tutaj malowniczym jeziorom położonym na skraju Puszczy Drawskiej (ponad 100tys ha), stwarza wyjątkowe warunki do uprawiania sportów wodnych. Wielkość powierzchni lustra wody, która wynosi prawie 900 ha, plasuje to miejsce na drugiej pozycji w Polsce. Tak wspaniałe warunki tworzą jeziora Lipie, Słowa, Ogardzka Odnoga, Osiek i Żabie, a osobliwością są naturalne kanały łączące te akweny oraz otaczające je lasy. Są to jeziora polodowcowe, wypełniające rynny lub tereny moreny dennej. Spływy kajakowe po tych jeziorach są niewątpliwie atrakcją dla miłośników sportów wodnych i zarazem możliwością podziwiania uroków Ziemi Strzeleckiej. Szlak „Ku Bałtykowi” bierze swój początek na jeziorze Lipie w miejscowości Długie. Potem naturalnym przesmykiem łączy się z jeziorem Słowa, a następnie uroczym przyrodniczo, a zarazem trudnym do żeglowania (tylko pagaje) kanałem, łączy się z jeziorem Osiek. Jezioro Lipie o powierzchni 182 ha, długości 2510 m, szerokości 1900m i maksymalnej głębokości 42m położone jest wzdłuż drogi krajowej nr 22. Czyste wody i piękne położenie wśród lasów sprzyjają masowemu rozwojowi turystyki i przyciągają miłośników żeglarstwa i kajakarstwa. Od zachodu jezioro Lipie połączone jest przesmykiem o długości ok.150m z jeziorem Słowa. Na trasie po lewej stronie widoczny jest półwysep, z którym jest związana ciekawa legenda. W pradawnych czasach Pomorzanie zbudowali tu potężny gród. Od północy dostępu do niego broniły wody jeziora, a od południa rozległe i zdradliwe bagna. Do grodu można było dostać się wąską ścieżką biegnącą wśród bagien. Pewnego razu, w czasie mroźnej zimy, do grodu przybył nieznany z imienia książę wraz ze swym orszakiem, na cześć którego wydano huczne przyjęcie. Miód i wino lały się strumieniami. Mieszkańcy grodu pewni swego bezpieczeństwa, nie zwracali uwagi na to, że pucharów z winem nie unikali również wartownicy. Gdy zapadła noc i uczta się skończyła, wszyscy udali się na spoczynek. Nieliczne tej noc straże również posnęły. Tymczasem niepostrzeżenie przez zamarznięte bagna do grodu wdarł się nieprzyjaciel i doszło do strasznej rzezi śpiących mieszkańców. Nikt z nich nie uszedł z życiem. Gród został spalony i nigdy już nieodbudowany. 12 Szlak kajakowy i żeglarski „Ku Bałtykowi” Z czasem grodzisko pokrył las i trudno dziś dostrzec zarysy dawnych budowli. Nocą zaś, jak głosi legenda, słychać szczęk oręża, krzykiem mordowanych…. Odgłosy te można ponoć usłyszeć aż w Długiem. Kolejny etap wodnej podróży stanowi uroczo położone jezioro Słowa o powierzchni prawie 62 ha i głębokości do 32 m. Różnica wysokości względnej między lustrem wody a otaczającymi pagórkami dochodzi nawet do 30 m. Brzegi porośnięte drzewami olchowymi i jesionowymi tworzą tzw. łęgi, cenne siedliska Natury 2000. Turystów zachwyca przezroczystą wodą szmaragdowego koloru. Ze względu na sprzyjające warunki występują tu podwodne łąki, które tworzą glony – ramiennice oraz wiele gatunków ryb, płazów czy 13 ptaków. Z jeziorem tym związana jest legenda, według której powstało ono w miejscu, gdzie diabeł dobywał piasek na budowę mostu na jeziorze Osiek. Pływając po tym akwenie, od południowej strony można zobaczyć wieżę widokową położoną na wysokości 52m n.p.m. przy „Słowim szlaku” stanowiącym jeden z odcinków ścieżki rowerowej. Natomiast od strony zachodniej widnieje wieża obserwacyjna do celów p-poż. Jeziora Słowa i Osiek łączy kanał o długości prawie 1500 m. W latach 2001 - 2002 został on pogłębiony oraz poszerzony dla celów turystyki wodnej. Wzdłuż jego brzegów znajdują się łęgi źródliskowe z wyjątkowo bogatą florą i fauną, a przy końcu można spotkać małe jeziorko „Błotne” bogato porośnięte roślinnością wodną, tworzącą łąkę wodną. Jezioro Osiek (Chomętowskie) to największy zbiornik wodny na Pojezierzu Dobiegniewskim. Wraz z Ogardzką Odnogą i zatoką Żabią osiąga 635 ha lustra wody i długość ponad 9000m przy maksymalnej głębokości 35m. Na przeciwległym brzegu jeziora leży stara słowiańska wieś Chomętowo, wzmiankowana po raz pierwszy w 1337roku. W I połowie XV w. należała do zakonu krzyżackiego, z czasów którego zachowały się do dzisiaj budowle –spichlerz z cegły i kamienia. Kierując się w lewo do wsi Pielice mija się szczątki spalonego w 1973 roku mostu, który stanowił skrót do wsi Chomętowo. Dzisiaj można oglądać tylko pozostałości w postaci wbitych w dno jeziora pali. Za mostem pojawiają się wody jeziora Ogardzka Odnoga, którego wysokie brzegi porośnięte są lasami sosnowymi. Przy odrobinie szczęścia można podziwiać w locie bieliki, kormorany i puchacze, które tu mają swoje gniazda. Szczególnym walorem przyrodniczym są żeremia bobra europejskiego i nory wydry. Po przebyciu 1.5 km dopływa się do miejsca biwakowego wyposażonego w zadaszone ławy i stoły. Dla bardziej wytrwałych kajakowiczów interesujące może się okazać korzystanie ze szlaków wodnych położonych również na jeziorze Osiek, lecz na terenie gminy Dobiegniew. Kilkanaście kilometrów szlaków kajakowych po jeziorach stanowi prawdziwy raj dla wodniaków, a możliwość dopłynięcia do Morza Bałtyckiego rzekami- Mierzęcką Strugą, Drawą, Notecią, Wartą i Odrą to wyjątkowe wyzwanie dla najbardziej wytrwałych i doświadczonych amatorów sportów wodnych. TURYSTO DBAJ O CZYSTOŚĆ NASZYCH JEZIOR I RZEK 14 15 Introduction Cycling routes marked out in the area of the commune of Strzelce Krajeńskie are a development of the net of routes of Pro Europa Viadrina Euroregion. They lead through the commune’s environmentally most attractive areas. The land of Strzelce Krajeńskie like the whole region is an interesting place for tourism, with a great number of environmental, historical and landscape values. Cyclists, canoers, as well as hikers and motorists may find plenty of exemplars of flora and fauna and also architectural rarities. Cycling and hiking lovers traveling along the cross-country routes have the opportunity to get to know the values of our commune taking advantage of our well marked and prepared routes. The town of Strzelce Krajeńskie located centrally towards the marked out, communal routes makes up a perfect base for tourism. Hotels located in the town provide every visitor with sufficient conditions. Accommodation and catering facilities existing in the town enable organizing both individual and group biking tourism. In the recent years tourism facilities have been developing also in villages within the area of the commune of Strzelce Kraj. such as Przyłęg, Wilanów, Buszów, Danków or Długie. The marked out routes lead to these places among beautiful forests and clean lakes, the number of the latter being over 20 in the area of the commune. Especially because of the lakes and their natural system of connections a special program called „Lubuskie Mazury” has been executed mutually with the neighboring Dobiegniew commune. Lake Lipie and the village Długie located upon it are the beginning of a canoeing route which enables reaching the rivers Drawa, Noteć and Oder, finally reaching the Baltic Sea. The system of lakes, passes, channels and rivers forms a regionally unique attraction, values of which are more and more frequently visited by the lovers of the environment and resting in the open-air. Thanks to the financial support of the European Union, within the confines of projects of Pro Europa Viadrina Euroregion, the Town Hall of Strzelce Krajeńskie and Strzelce Krajeńskie Forestry Department all the canoeing and cycling routes have been labeled. Information boards and resting spots have been prepared to make traveling and getting to know the environmental attractions easy. Visit the beautiful Strzelecka Land and see its attractions and charm! See you on tour! 16 Szlaki rowerowe „Kierunek Długie” „Dankowski szlak” „Osobliwości rezerwatów” 4 4 Szlak kajakowy „Ku Bałtykowi” 17 4 4 18 The „Dankowski Szlak” cycling and hiking route The „Dankowski Szlak” route is a 14.5 km long connection among Strzelce Krajeńskie and the villages of Wielisławice and Danków. It leads through forests and fields, avoiding public roads, which makes it a safe cycling and hiking route. The first unit (5.5km long) leads through field areas and is agriculturally developed by the village of Wielisławice. About 150 years old mighty limes grow along that route. Another characteristic feature of that area are bogs and bushes spreaded among the fields- field coverts. There, birds, game, insects and small amphibians find their shelter. Covering the distance, a cycling lover may find majestically paddling cranes, buzzards making circles, deers, bucks, hares and wild boars grazing and fretting foxes. Going through Wielisławice, it is worth seeing the half-timbered church dating back from the turn of the 18th century rebuilt in the years 1982-1984. At this point the Barlinek Forest covering the area of 23,6 thousand hectares and a terrain called „Nature 2000” start. The areas protect over 20 species of birds such as the white eagle, the eagle owl, the black heron or the kingfisher. The woods of the forests are in a good state being full of game, fowl, amphibiants and undergrowth: mushrooms, blueberry and raspberry canes. Here, the route turns right and leads north through Barlinek-Gorzów Landscape Park. At the very beginning the tourist reaches one of the spatial forms of nature conservation –ecological, arable land consisting of 3.71 ha. It is a place of particular preservation of plants whose typical habitat are bogs, such as the sedge, the cotton grass, the bullrush, the cats’-tail, as well as numerous species of birds, especially the ducks- the mallard, the garganey, the teal and the myrtle. As we get closer to the rest spot we go past mixed forests consisted of pine trees, spruces, beeches, oaks, and ashes, alders and willows near the water. The first rest spot is located at the 8th km of the route next to fishponds. It is called „Rybakówka” and fish like trouts and carps are raised. The ponds are often visited by birdsherons, bald coots eagles and fish hawks- which find them perfect places to hunt for food. Otters and minks also take advantage of the ponds. Riding 400 meters farther we can admire an old Pomeranian beech wood with pine trees and hemlock-spruces. Another rest stop awaits tourists at the 11th km and it is called „Dolny Młyn”. A tourist has the occasion to listen to rustling, dammed up water in a place situated upon the Polka River where once a water-mill’s wheel spinned. Nearby the rest spot a picturesque lake Buk is located. After another 3km we reach Danków, a village located between two lakes- Kinołęka and Dankowskie Wielgie. The historical attraction of Danków is its neogthical church and the v. Brands’ manor farm buildings. Apart from these, it is possible to see well preserved 19 genuine defense embankments and mounds of ancient watchtowers situated among the bogs. Outside Danków in the direction of Strzelce Krajeńskie, to the left a Forest Ecological Center is located, where educational activities on environment and ecology are organized for groups. The owner of the spot is the Strzelce Krajeńskie Forestry Department. Near the Lake Wielgie Dankowskie, where the route comes to an end, a camping place is located. It includes spacious, sheltered tables and benches, a place for bonfires and barbecues and a lovely pier. Beside the camping place’s entrance one may notice the ruins of the von Kutlitz’s family sarcophagus. Outside the camping place an education-through-sport track is set going around a glacier-shaped hill, surrounded by a 160-year-old pine forest. Some important elements of the track are obstacles like hurdles, seesaws, ladders, beams, and a pier leading to a „treasure island”. Checking fittnes one may simultaneously verify ones knowledge about environment with a little help of information boards including photos and descriptions. The „Dankowski Szlak” cycling and hiking route is labeled orange, the rest spots are equipped with sheltered benches, tables and boards giving information about the environment. The „Osobliwości rezerwatów” cycling and hiking route The route is 38 km long and leads through the areas of Strzelce Krajeńskie Commune and a small unit of Kłodawa Commune. The route’s main attractions are partial reserves, being one of the spatial forms of nature preservation, as well as monuments of nature and beautiful, winding rivers. The track begins in Strzelce Krajeńskie and runs towards Wielisławice (4.5km), an old village originating from medieval times, and it partly covers with the „Dankowski Szlak”. An interesting fact about Wielisławice is that a mansion with an annex built in 19th century is located there, surrounded by a small landscape park, as well as a half-timbered church from the turn of 18th century. Moving farther towards Wilanów (7.6km) we have the possibility to watch the ruins of a water-mill. Wilanów is worth having a break in the journey and seeing local monuments of nature which are a group of 100-year-old trees, a 400-year-old oak „Sobieski” whose circumference is 620cm, and a 350-year-old sycomore maple which is in an incredibly good state comsidering its age. The path from Wilanów goes along a paving, built in the end of 17th century towards Przyłęg. At that unit there are two nature reservations. Covering a 600-meter distance we pass the first of them. ”Rezerwat Wilanów” was established in 1966. It covers an area of 67.16 hectares where a natural part of 180 years old beeches, oaks and pine trees are taken care of. The habitat is called „Nature 2000”- a fertile lowland beechwood. There is a tiny lake surrounded by a broadleeved forest in the reservation. On the track again, admiring the beautiful forests, we leave the paving (9km) turning left and riding an asphalt road we come closer the first rest spot „Przyłężek” (10.9km). Its name originates from a „Przyłężek 20 Reservation”, established in 1995, covering an area of 25.58ha. The aim was to preserve the beautifully winding river Przyłężek. It is where trouts and tadpoles spawn and grow. Just before entering the place, turning left we can see a fabulous lake Przyłężek, 200 meters in front of us at the end of a sandy path. It is rich with flora and fauna and is a great place to have some rest after a tiring journey. Before Przyłęg the path goes right, crossing GorzówGdańsk national way and runs along a holiday resort nearby Lake Wełmino. Next, along the woods, the route leads us to Zdroisk, where it runs along the Santoczna river and goes towards Górki Noteckie. The „Buki Zdroiskie”reservation is a unique place (75.57 hectares), 29.23 hectares of which belong to Strzelce Krajeńskie Commune. It was established to preserve the 160-year-old Pomeranian beeches- Nature 2000- a fertile lowland beechwood. The area of the reserve is a habitat of a rare plant- a horsetail. It is also a place with a spring which spurts with a crystal-clear water. At the edge of the reserve one may find a commemorative stone funded in 1931 by the mayor of Strzelce Krajeńskie for the forester who used to take care of the area of the present reserve. Another rest spot - „Pod Skarpą” (23.1km) is located at the end of a ravine. From that point the route goes to Górki Noteckie. Even though the place is not a part of the route it is interesting due to the fact that excavations led there proved evidence of people’s activities in the Iron Age and exposed an early medieval cemetery. Too, a neogothical church from the beginning of the 19th century is built there. Later on, the path leads us through a typical pine tree forest with its undergrowth full of blueberries in the summer and mushrooms in the fall. Now, we are on a regional way Przyłęg-Górki and we arrive at the last rest spot (28.1km). The greatest attraction of „Romanowy Młyn” are the ruins of a water-mill built on the Pełcz river. From the village of Danków to a place called Górki Noteckie there used to be five mills on the river. Forests rich with mushrooms lead to private fish-ponds. The ponds covering an area of a couple of dozens of kilometers of water with moors surrounding them are home to many species of protected birds such as the black stork, the white eagle and the lesser spotted eagle. The last couple of kilometers lead through Sławno, a tiny village located 4 km south from Strzelce Krajeńskie. There is a palace surrounded by a wall with a tower built in the 20th century in the village. From Sławno, the route leads along an asphalt road among fields and a neighboring orchard to Strzelce Krajeńskie where the journey ends. The route is labeled orange, the rest spots are equipped with sheltered benches and tables and boards giving pieces of information about the environment. The „Kierunek Długie” hiking and cycling route The route leading to Długie is in a shape of an eight and its total length is 34 kilometers. One may choose two possible ways out of Strzelce Krajeńskie: the first one leading along Poznańska Street, the second one along Grodziska Street in the direction of Stare Kurowo. 21 The first part (1,5 km) leading to Sidłów is made of stone setts. Further on, it is an asphalt road which leads to Gardzko. Just outside the village, there is a huge obelisk- a monument of environment. The village which has a baroque church was first mentioned in the chronicles in the 1337. After covering the distance of 5.2 kilometers one has to turn into a sandy road leading to Rokitno. After another 800 meters one can see a crossroads in the forest. The road on the right takes you do Rokitno and the road ahead goes to Długie. The next unit is called ‘Strzeleckie Rokitno’. The stage ends in a rest spot called ‘Ptasi budzik’- bird’s alert, where information boards about birds’ habits are located. Here the route joins the route which leads along Poznańska Street and from now on it is called ‘Owczy Trakt’ and provides a safe way to get to the recreation resort in Długie. The whole route is divided into a couple of units bearing the following names:1/ „Poznańska droga”-6.9 km, 2/ „Owczy trakt”-3.4 km, 3/ „Sumowski szlak”-4.3km 4/ „Słowi szlak”-3.8 km. „Poznańska droga” is a satisfactory route only for those who prefer cross-country tourism. It leads along a natural way through fields and after covering 2.9 kilometers we reach a wild cherry tree and the route turns left and soon we arrive af a rest spot located nearby a tiny water reservoir called Staw Anioła” surrounded by pine trees and fields. going through the fields we reach the ‘wzgórze gardzkie’ (The Gardzko hill) which gives a lovely panorama over the village of Gardzko with its landmark- a high chimney, and the village of Licheń with its white church tower dating back from the 1794. Next the route reaches the edge of the Drawa Forest (5.3 kilometers) and along a forest path going among a 30-year-old forest we reach the Licheń-Rokitno junction (6.3 kilometers). After we go past a downwards descend, and a sandy uphill road we reach another junction- Długie-Rokitno and Licheń-Smolarz (a settlement in the woods) it is also the Bird’s Alert rest spot. Riding along ‘Owczy trakt’-the sheep’s path, which turns right after 1.5 kilometer, leading to Długie we reach a tiring uphill road. Here we can see former grazing lands which now are an area planned for modern housing. Later on, the path leads near some picturesque ravines and lake Długie flickering from behind the trees. Just off the village there is a construction site and Friar Krystyn’s Society’s recreation center. Down a paving we reach Długie village. It is the shortest and the safest way to get from Strzelce to Długie (11km). But we advise you to choose a bit longer but more interesting route. The beauty of the places you can see is worth riding it. Instead of following Owczy Szlak to Długie we turn left and go to see two magnificent lakes located among the forest: Rydzek Głęboki and Rydzek Miałki (9th km of the route). The picturesque, gutter-like lakes were shaped by the glacier and have steep and high slopes, covered with 160-year-old pines are undoubtely a gret tourist attraction- they are part of Nature 2000-broad leeved forest. The pine trees are of great importance for the foresters and due to their exeptional look and age they create a group of trees giving seeds for raising seedlings and creating new forests. Part of their seeds are conserved in a gene-bank. Seeing such an old group of trees must make us respect the foresters’ experience not having cut out such distinguished trees. Passing the lakes we go across the national road E-22 Gorzów Wlkp-Gdańsk. After a careful drive through that busy road we primarily go along the edge of the Licheński Forest, and then through a pasture. On the edge of a pine tree forest, we turn left and after 800 meters’ drive we notice the surface of Lake Słowa 50 meters deep, covering an area of 100 hectares of gorgeous emerald water. This is also an overlook with a tower that enables admiring the view of the lake, surrounding forests as well as rare birds such as the white eagle or the kite. We can distinguish the shape of a fire-tower over the forests Going down a hill for about 100 meters we turn right into a road leading along Słowa lake. There we can observe the works of an animal hydrobiologist- the beaver. After cover- 22 ing a distance of 500 meters we can have a swim in perfectly clear water on a wild beach. The shores of the lake are covered with trees. On the cape the road turns right and we get to Skrzyżowanie Grodowe (a crosssroads). In medieval times there was a city but these days the area is covered with old limes, beeches, oaks and pines. We can see the waters of lake Lipie from there After finishing „Słowi Szlak” we arrive at Długie located at the national road 22. It is as typical holiday resort which offers well developed accomodation facilities, quickly improving watersport infrastructure large, a beautiful beach, a camping place, a marina, and a watersports equipment rental located on the shore of Lake Lipie (182 hectares). Długie is also the place were numerous cultural events take place. The greatest and the most popular gig is The International Marine Song Festival ‘KEJA’. The way back to Strzelce is either the ‘Owczy trakt’ or the ‘Słowi szlak’. The route is labeled orange, the rest spots are equipped with sheltered benches and tables and boards giving information about the environment. TOURISTS! TAKE CARE OF OUR BEAUTIFUL ENVIRONMENT! The „Ku Bałtykowi” sailing and canoeing route Owing to picturesque lakes located on the edge of the Drawa Forest (over 100 thousand hectares), the Land of Strzelce Krajeńskie makes a perfect place for watersports. The total surface of water is over 900 hectares which puts the place as the second largest in Poland. Such wonderful conditions are created by the following lakes: Lake Lipie, Lake Słowa, Lake Ogardzka Odnoga, Lake Osiek and Lake Żabie. The area is even more peculiar due to the natural channels connecting the lakes as well as forests surrounding them. Canoeing on the lakes is definitely a perfect occasion to admire the beauty of the local nature. The lakes are of glacial origin and they filled gutter-shaped areas with water. They appeared in places where the glacier’s edge split in two. The „Ku Bałtykowi” route begins on lake Długie in Długie. From that place one can swim through an isthmus to lake Słowa, and after that along a channel to lake Osiek. Lake Lipie covers an area of 182ha. It is 2510 meters long, 1900 meters wide the deepest place of 42 meters. The lake is perfectly located, surrounded by forests. It is connected by a 150-meter-long channel with lake Słowa. Moving in that direction we can see a peninsula with which an interesting legend is connected. 23 A long time ago people of Pomerania built a mighty, wooden castle. The access to the castle was impossible. From the north, the waters of the lake prevented anyone of entering the castle. From the south it was guarded by vast, dangerous swamps. One day during a sever winter, the castle was visited by an unnknown prince who arrived with his companions. A grand reception was thrown to honor him. the drinks flowed freely and the residents did not notice that the guards also took part in the feast forgetting about their duties. When the reception ended, everybody retired for the night. So did the guards. Meanwhile, unseen through the frozen swamps came the enemy. The castle was sieged and conquered and no one was spared. The place was burnt to the ground and never rebuilt. As the time passed by, the forest covered the ruins and it is really hard to see its outlines these days. But still at night, as the legend says, one can hear the yells of the murdered. These voices might even be heard in Długie. Next, we are on the lake Słowa- almost 62 ha, 32 meters at its deepest. The difference between the surface of the water and the hills surrounding it is up to 30 meters. The shores are covered by ash and alder woods creating the so called riparian forests- precious „Nature 2000” habitats. It is a limestone lake and its waters are of emerald tint. Due to favorable conditions, underwater meadows created by major algae colonies cover the bottom of the lake. A legend connected with the lake says that lake Słowa appeared on the place where a devil once dug a hole in the groung to build a bridge over lake Osiek. Moving along the reservoir to the south we are able to see an overlook tower located 52 meters above the sea level, near the „Słowi Szlak” route- one of the units of the cycling route. To the west a fire-tower is visible. Paddling directly to lake Osiek we reach a channel linking the two lakes. It is about 1.5 km long and was broadened in 2001-02 for the needs of tourism. Along the banks of the channel riparian forests grow giving shelter to many species of plants and animals. By the end of the channel a little lake Błotne is located overgrown with flora creating a water-meadow. Later on, we get the largest body of water in Pojezierze Dobiegniewskie-lake Osiek (Chomętowskie) which together with Ogardzka Odnoga and Zatoka Żabia reaches the following sizes of 635 hectares, 35 meters of depth and the length of 9 kilometers. On the opposite shore an old Slavic village Chomętowo is located (first noticed in 1337, in the first half of the 14th century belonged to the Order of the Teutonic Knights, a bricked-stony granary preserved to these days). Moving northeast we pass the remains of a bridge burnt in 1973 which shortened the way to Chomętowo. Nowadays only some wooden piles are visible above the surface of the lake. Passing the bridge we get to lake Ogardzka Odnoga which is overgrown with pine trees. These areas are habitat of eagles and cormorants. The other value of the place are the beaver’s lodges and the otter’s burrows settled there. Covering next 1.5 kilometers we finally arrive at the rest spot equipped with sheltered benches, tables and a board with a map of the canoeing route. More endurable canoers are welcome to try another canoeing route located in the area of Dobiegniew Commune. A dozen of kilometers of canoeing routes leading along lakes are a great attraction for watersport lovers and the possibility of getting to the Baltic Sea through Lake Osiek, a small river Mierzęcka Struga, Lake Wielgie and farther to the Drawa River, the Noteć River and the Odra river is a unique challenge for the most keen watersport lovers. TOURISTS! TAKE CARE OF OUR LAKES AND RIVERS! 24 25 Verwort Rad - und Wanderwege, die auf dem Gebiet der Gemeinde Strzelce Krajeńskie angelegt wurden, führen durch sehr attraktive Naturgebiete dieser Region. Die gesamte Region Ziemia Strzelecko-Krajeńska ist landeskundlich besonders interessant, besitzt eine große historische Bedeutung und weist eine besondere Natur und Landschaft auf. Sowohl Radfahrer, Fußgänger, Paddler als auch motorisierte Touristen finden hier eine interessante Flora und Fauna, außerdem einige wertvolle Baudenkmäler. Liebhaber der Fahrrad – und Fußgängertouristik, die sich auf den Radund Wanderwegen bewegen, können die Vorzüge unserer Gemeinde kennen lernen, wenn sie die markierten, gut ausgebauten Wege nutzen. Die im Verhältnis zu den angelegten Rad - und Wanderwegen zentral gelegene Stadt Strzelce Krajeńskie bildet eine wunderbare touristische Basis. Die sich auf dem Gebiet der Stadt befindlichen Hotels bieten jedem Touristen passende Bedingungen. Die vorhandenen Unterkünfte und Gastronomien bieten Möglichkeiten sowohl für Individualreisende als auch für organisierte Gruppenreisen. In den letzten Jahren entwickelte sich die touristische Basis auch in anderen, auf dem Gebiet der Gemeinde gelegenen Ortschaften, wie z.B. Przyłęg, Wilanów, Buszów, Danków oder Długie. Die ausgebauten Wege der Gemeinde führen zu diesen Ortschaften durch reizvolle Wälder und an sauberen Seen vorbei, von denen es auf dem Gebiet der Gemeinde über 20 gibt. Zur Erschließung dieser Seen und des natürlichen System ihrer Verbindungen wird gemeinsam mit der Nachbargemeinde Dobiegniew das Programm „Lubuskie Mazury” durchgeführt. Der in der Ortschaft Długie gelegene See Lipie bildet den Anfang für die erste Etappe der Paddel- und Segelroute „Lubuskie Mazury”. Ferner gelangt man über den See Słowa zum Fluss Drage und weiter zur Netze, zur Oder und an die Ostsee. Der Verbund von Seen, Prielen, Kanälen und Flüssen bildet ein in der Region einmaliges System, dessen Vorzüge immer mehr Naturliebhaber kennen lernen. Dank der Finanzierung durch die Europäische Union im Rahmen der Projekte von Pro Europa Viadrina, durch das Stadtamt Strzelce Krajeńskie und das Oberforstamt Strzelce Krajeńskie wurden alle Rad-und Paddelbootwege kenntlich gemacht. Es wurden auch Rastplätze und Informationstafeln, die den Touristen das Reisen und Kennenlernen der Naturattraktionen erleichtern, vorbereitet. Wir laden Sie zum Besuch der Ziemia Strzelecka ein und empfehlen Ihnen, den Reiz und die Attraktionen dieser Region kennen zu lernen. Bis zu einem Wiedersehen auf den touristischen Wegen. 26 RAD- UND WANDERWEG „Dankowski Szlak” Der Weg „Dankowski Szlak” mit einer Länge von 14,5 km verbindet die Ortschaften Strzelce Kraj. und WielisławiceDanków und verläuft durch Feld- und Waldgebiete, wobei die befahrenen öffentlichen Wege umgangen werden, so dass er einen sicheren Rad- und Wanderweg bildet. Die erste Strecke, die von Strzelce Krajeńskie nach Wielisławice führt, hat eine Länge von 5,5 km, führt über einen Feldweg und dann die über 150 Jahre alte Lindenallee entlang. Dieser Abschnitt der Route führt durch Äcker mit in Feldern gelegenen, von Sträuchern und Bäumen bewachsenen Teichen, sog. Feldremisen. An diesen Stellen finden verschiedene Tiere, darunter Vögel und Lurche, ihre Zuflucht. Man kann hier auf majestätisch spazierende Kraniche, kreisende Mäusebussarde, weidende Rehe, Hirsche, Wildschweine und Hasen sowie herumstöbernde Füchse treffen. Wenn man durch das Dorf Wielisławice fährt, lohnt sich eine Besichtigung der Riegelkirche, die zur Wende des 18./19. Jahrhunderts erbaut wurde und in den Jahren 19821984 einen Umbau erfuhr. Am Waldrand beginnt der Urwald Puszcza Barlinecka mit einer Fläche von 23.600 ha sowie das Gebiet Natura 2000. Dieses besondere Naturschutzgebiet (OSO) umfasst über 20 Arten von Vögeln, darunter der Seeadler, die Bergeule, der schwarze Storch und der Eisvogel. Die Wälder in diesem Urwald befinden sich in einem sehr guten Naturzustand und sind reich an Tieren; es finden sich viele Vögel, Lurche sowie Pilze, Heidel- und Himbeeren. Hier biegt auch der Rad - und Wanderweg rechts in nördliche Richtung auf das Gebiet des Landschaftsparks „Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy” ab. Eine Raumform des Naturschutzes bildet der ökologische Nutzboden mit einer Fläche von 3,71 ha. Es ist eine Stelle des besonderen Schutzes der für die Sumpfanhäufung charakteristischen Pflanzenwelt, u.a. Riedgras, Moorgras, Schilf, Rohrkolben, sowie für zahlreiche Vögel, vor allem Stockenten, Knäckenten sowie Niederwild. Der Mischwald besteht aus Kiefern, Fichten, Buchen, Eichen und in Gewässernähe wachsen Eschen, Erlen und Weiden. Ein erster Rastplatz befindet sich auf nach 8 km, in der Nähe der Fischteiche. Es ist der sogenannte „Rybakówka”, wo man Karpfen und Forellen züchtet. Die Zuchtteiche bilden ein wunderbares Jagdgebiet für Raubvögel: Seeadler und Fischadler, Vogelarten wie Graureiher und Wasserhuhn „verköstigen“ sich hier die ganze Saison. Die Wohltat des Wassers nutzen auch Fischotter und der amerikanische Nerz, der ein besonderer Gast der Zuchtteiche ist. Nach weiteren 400m der Route befindet sich auf der rechten Seite im Naturbiotop ein sehr alter Waldbestand - der saure pommersche Buchenwald - mit einem Anteil an Kiefern und grünen Douglasien. Der folgende Rastplatz, der sogenannte „Dolny Młyn“, findet sich nach 11 Kilometern. Der Tourist hat an dieser Stelle, wo sich früher das am Fluss Polka ( entspringt dem See 27 Buk ) gelegene Mühlrad gedreht hat, die Möglichkeit, das Rauschen des aufgestauten Wassers zu hören. Der Fluss und der See sowie die Umgebung von Erlen- und Eschenwälder bilden einen wunderbaren Lebensraum für den europäischen Biber. Nach weiteren 3 km kommt man in die zwischen den Seen Kinołęka und Wielgie Dankowskie gelegene Ortschaft Danków. Eine historische Attraktion in Danków ist die neugotische Kirche und die Vorwerksgebäude der Familie von Brand. Aus den alten Zeiten sind bis heute originale Verteidigungserdwälle erhalten sowie den Sumpf entlang gelegene Hügel, auf denen ehemals Wachttürme standen. Hinter der Ortschaft Danków in Richtung Strzelce Kraj. befindet sich an der linken Seite das Objekt „Leśne Centrum Ekologiczne”, in dem für organisierte Gruppen Bildungsunterricht zum Thema Wald und Natur durchgeführt wird. Der Inhaber dieses Objektes ist das Oberforstamt An dem See Wielgie Dankowskie hat der Rad- und Wanderweg sein Ende; dort gibt es einen Zeltplatz mit überdachten Bänken und Tischen, eine Feuer- und Grillstelle und ein schöner Steg. Neben der Zufahrt zum Zeltplatz befinden sich die Ruinen einer Kapelle mit dem Prunksarg der Familie von Kutliz.Direkt hinter dem Biwakplatz beginnt der Bildungs- und Konditionsweg, der in eine von Gletschern geformte Hügellandschaft mit 165jährigen Kieferbestand führt. Hier bestehen die Attraktionen aus Einrichtungen für Geschicklichkeitsübungen und einem Steg, der auf eine „Schatzinsel” führt. Man kann hier die eigene Kondition prüfen und dabei zugleich sein naturwissenschaftliches Wissen mit Hilfe der aufgestellten Tafeln testen. Der Rad- und Wanderweg „Dankowski Szlak” ist orange gekennzeichnet, die Rastplätze sind mit überdachten Tischen und Bänken sowie mit Informationstafeln zum Thema Natur und Wald ausgestattet. RAD- UND WANDERWEG „Besonderheiten der Naturschutzgebiete” (Osobliwości Rezerwatów) Der Rad-und Wanderweg mit einer Länge von 38 km verläuft durch die Gemeinde Strzelce Kraj. und eine kleine Strecke durch die Gemeinde Kłodawa. Die Hauptattraktion der Route sind Teil-Naturschutzgebiete, die eine der Raumformen des Naturschutzes bilden, sowie Naturdenkmäler und wunderschöne, durch Wälder mäandernde Flüsse. 28 Die Route hat ihren Anfang in Strzelce Krajeńskie und führt in Richtung Wielisławice ( 4,5 km), ein altes Dorfes mittelalterlicher Herkunft. Dort deckt sich die Route zu einem kleinen Teil mit dem Rad- und Wanderweg ”Dankowski Szlak”. Eine Besonderheit von Wielisławice ist das im 19. Jahrhundert erbaute Riegelherrschaftshaus und sein Hintergebäude, von einem kleinen Landschaftspark umgeben, sowie die Riegelkirche aus Zeit der Wende vom 18. zum 19. Jahrhundert. Wenn man weiter Richtung Wilanów fährt (7,6 km), hat man die Möglichkeit die Ruine einer Wassermühle zu besichtigen. Diese Wassermühle wurde am Fluss Pełcz erbaut. In Wilanów lohnt es sich auch Naturdenkmäler zu bewundern; dort findet sich eine Gruppe von 100-jährigen Lebensbäumen. Bei der Ausfahrt aus dem Dorf steht überdies die über 400 Jahre alte Eiche „Sobieski” mit einem Umfang von 620 cm, sowie ein über 350-Jahre alter Ahorn, dessen Gesundheitszustand trotz seines Alters bestens ist. Vom Wilanów verläuft die Route entlang der Ende des 17. Jahrhunderts gebauten Straße in Richtung Ortschaft Przyłęg. Auf dieser Strecke bilden zwei Naturschutzgebiete eine Sehenswürdigkeit. Nach 600 m erscheint das erste Naturschutzgebiet, das „Rezerwat Wilanów”, das im Jahre1966 gegründet wurde. Dieses nimmt eine Fläche von 67,16 ha ein. Ein Teil des Naturmischwaldes mit einem Anteil von über 180 Jahre alten Buchen, Eichen und Kiefern ist unter Naturschutz gestellt. Es ist dies der Standort des Projektes Natura 2000 – ein fruchtbarer Tieflandbuchenwald. Im Naturschutzgebiet befindet sich ein kleiner, von Laubwald umgebener See. Die bildschönen Wälder bewundernd fährt man bei Kilometer 9 von der gepflasterten Straße ab, biegt links ab und nähert sich auf der Asphaltstraße dem ersten Rastplatz „Przyłężek“ (Kilometer 10,9). Der Name entstammt dem im Jahre 1995 gegründeten Naturschutzgebiet „Rezerwat Przyłężek”, das eine Fläche von 25,59 ha umfasst. Zweck dieses Naturschutzgebietes ist der Schutz des sich malerisch windenen Flusses Przyłężek – hier finden sich Laich- und Entwicklungsplätze der Bachforelle und Kaulquappe. Noch vor der Einfahrt in das Naturschutzgebiet, wenn man rechts abbiegt und sich auf die sandige 200 m lange Strecke des Waldweges begibt, erscheint der bildschöne See Przyłężek, mit einer reichen Wasserfauna und - flora. Hier kann man sich nach einem anstrengenden Ausflug erholen. Weiter führt die Route den Asphaltweg entlang Richtung Przyłęg. Vor diesem Dorf bei Kilometer 17,2 biegt die Route nach rechts ab und führt weiter den Waldweg entlang bis zur Landesverkehrsstraße Nr. 22 Gorzów-Gdańsk und weiter dem Erholungszentrum am See Wełmino entlang.Von dort richtet sich die Route durch die Waldgebiete zur Ortschaft Zdroisk, wo sie dem Fluss Santoczna entlang und am Rande des Naturschutzgebietes „Zdroiskie Buki” in Richtung Górki Noteckie verläuft. Das Naturschutzgebiet „Zdroiskie Buki “ ist ein besonderes, am Hang der malerischen Schlucht gelegenes Waldschutzgebiet mit einer Gesamtfläche von 75,57 ha, wobei 29,23 ha zur Gemeinde Strzelce Kraj. gehören. Es wurde zum Schutz des über 160-jährigen natürlichen pommerschen Buchenwaldes gegründet (Standort Natura 2000) und ist fruchtbarer tiefländischer Buchenwald. Auf dem Gelände des 29 Naturschutzgebietes wächst auch der geschützte Schachtelhalm. Man kann hier auf einen natürlichen Quellgrund mit kristallklarem Wasser treffen. Am Rande des Naturschutzgebietes befindet sich ein Gedenkstein mit einer Aufschrift in deutscher Sprache. Den Gedenkstein hat im Jahre 1931 der Bürgermeister von Strzelce Kraj. für den einstiegen Waldhüter, der für das heutige Naturschutzgebiet gesorgt hat, gestiftet. Am Ende der Schlucht wurde der nächste Rastplatz „Pod Skarpą“ (23,1 km) errichtet. Von hier aus führt der Weg zum Dorf Górki Noteckie. Eine Besonderheit dieser kleinen, sich abseits unserer Route befindlichen Ortschaft sind die Spuren einer Ansiedlung aus der Bronze– und Eisenzeit. Überdies gibt es dort eine frühmittelalterliche Begräbnisstätte. Beides wurde bei Ausgrabungsarbeiten entdeckt. Hier befindet sich auch die neugotische Kirche aus dem Anfang des 19. Jahrhunderts. Weiter führt der Rad- und Fußweg durch den Wald mit typischem Kiefernbestand und reichem Unterholz, in dem sich im Sommer Blaubeeren und im Herbst Pilze finden. Dann fährt man entlang der asphaltierten Straße PrzyłęgGórki entlang und erreicht den letzten Rastplatz (28,1km) „Romanowy Młyn”. Die Besonderheit dieser Stelle bilden die Ruinen einer Wassermühle am Fluss Pełcz. Von der Ortschaft Danków nach Górki Noteckie gab es den Fluss entlang fünf Wassermühlen. Nadelwälder, reich an Pilzen, führen zu privaten Zuchtteichen. Diese Stelle, mit einigen Dutzend Hektar Wasserfläche und sumpfigen Gebieten, wird von einigen geschützten Vogelarten geschätzt, besonders dem schwarzen Storch sowie dem See- und Schreiadler. Die letzten vier Kilometer führen nach Sławno, eine ganz kleine, südlich von Strzelce Krajeńskie gelegene Ortschaft. Im Dorf befindet sich ein Palast aus dem 20 Jahrhundert, von einer Mauer mit einem Türmchen umgeben. Von Sławno führt der Asphaltweg über Felder und an einem an Strzelce Kraj. angrenzenden Obstgarten entlang. Der Rad- und Wanderweg ist orange markiert. Die Rastplätze sind mit überdachten Bänken und Tischen sowie Informationstafeln zum Thema Natur ausgestattet. 30 RAD- UND WANDERWEG zur Ortschaft Długie Gelangt man über den Rad-und Wanderweg zur Ortschaft Długie, kann man in das sogenannte ”Achtel” eintreten. Die Gesamtlänge der Route beträgt 28 km. Aus Strzelce Krajeńskie heraus kann man zwei Wege wählen: Der erste führt die Straße Poznañska entlang, der zweite die Straße Grodzka in Richtung des Dorfes Stare Kurowo. Diese Strecke (1,5 km) bis zur Ortschaft Sidłów ist mit Formsteinen gepflastert. Weiter auf dem Asphaltweg kommt man nach Gardzko. Kurz vor dem Dorf befindet sich ein großer Wanderstein – ein Denkmal der unbelebten Natur. Das Dorf mit der neogotischen Kirche aus dem 19. Jahrhundert wurde zum ersten Mal im Jahre 1337 erwähnt. Nach 5,2 km fährt man vom Asphaltweg ab und der nun folgende Sandweg richtet sich nach Rokitno. Nach den nächsten 800m kommt man an eine Waldkreuzung. Rechts führt der Weg nach Rokitno, geradeaus geht es zur Ortschaft Długie. Die Strecke mit einer Länge von 8 km führt den Namen „Strzeleckie Rokitno”. Diese Etappe der Reise endet am Rastplatz „Ptasi budzik”, wo farbige Tafeln über das Verhalten der Vogelarten informieren. Hier verbindet sich die Route mit dem Weg, der an der Straße Poznańska beginnt und weiter unter dem Name „Owczy trakt” bis zum Erholungszentrum in Długie führt. Die „alte” Route ermöglicht eine sichere Zufahrt mit dem Rad zum Erholungszentrum in Długie. Die ganze Route ist in Strecken mit folgenden Namen geteilt: 1/”Poznańska Droga” - 6,9 km. 2 /”Owczy trakt” - 3,4 km, 3/ „Sumowski Szlak” - 4,3 km, 4/ „Słowi Szlak” - 3,8 km. „Poznańska droga” bietet nur die ersten 500m befestigten Untergrund. Weiter fahren wir auf dem Naturpfad durch die Felder bis zum nächsten Rastplatz. Nach 2,9 km kommen wir an einen wilden Kirschbaum, biegen links ab und endlich befinden wir uns an einer kleinen Baumgruppe. Hier, am sog. „Staw Anioła”, an einem kleinen Wasserreservoir (3,4 km), ist der Rastplatz gelegen. Dieser ist von einem auf Ackerboden gepflanzten Wald umgeben, bestehend vor allem aus gemeinen Kiefern. Durch diese Feldgebiete fahrend kommen wir bis zum Hügel „Wzgórze gardzkie”, von dem sich der Rundblick ausdehnt auf die Ortschaften Gardzko - mit dem Schornstein der Branntweinbrennerei - und Licheń - mit dem weißen Kirchturm aus dem Jahre 1794. Dann kommt man an den Rand des Drage-Urwaldes (5,3 km). Weiter den Waldweg entlang, der zwischen dem Stangenholz (Wald im Alter von ca. 25-30 Jahren -Stangen ) verläuft, kommt man zur Kreuzung „bukowy rozjazd” (6,3 km) – dies ist die Wegkreuzung Licheń-Rokitno. Wenn wir eine steile und dann sandige Anfahrt hinter uns haben, befinden wir uns an zwei Waldkreuzwegen: der von Długie nach Rokitno und der aus Licheń nach Smolarz (Waldsiedlung). 31 Die Raststelle an der Siedlung wird „Ptasi budzik” genannt. Weiter führt uns der Weg „Owczy trakt”, der 1500 m weiter nach rechts abbiegt und direkt nach Długie (8,3 km) führt. Wenn wir eine steile, mit Schotter befestigte Anfahrt überwinden, befinden wir uns nach achthundert Metern auf ehemaligen Weiden. Zur Zeit wird dieses Gebiet für den Bau von Einfamilienhäusern erschlossen. Weiter führt der Weg in die Nähe malerischer Schluchten und den zwischen den Bäumen flimmernden See Długie. Auf dem Pflasterweg kommt man in die Ortschaft Długie. Vor dem Dorf, auf der linken Seite befindet sich die Baustelle, die zum Erholungs- und Rekreationszentrum Stowarzyszenie Brata Krystyna gehört. Dies ist der kürzeste und sicherste Radweg von Strzelce Kraj. nach Długie (11 km).Für ausdauernden Radfahrer und Naturliebhaber empfehlen wir jedoch eine etwas längere, dagegen sehr interessante und malerische Route. Die Schönheit der Natur und unvergessliche Eindrücke werden uns für die Mühen dieser Route entschädigen. Statt auf dem Weg „Owczy trakt” geradeaus nach Długie zu fahren, biegt man links ab und begibt sich auf dem „Sumowski szlak” zu den zwei schönen, mitten im Wald gelegenen Seen Rydzek Głęboki und Rydzek Miałki ( 9 km). Es sind malerisch gelegene, durch Gletscher geformte Rinnenseen mit sehr hohen, steilen Hängen, die mit 160 Jahre alten Kiefern bewachsen sind und zum Projekt Biotop Natura 2000 gehören. Die Bäume bilden unbestritten eine sehenswerte touristische Attraktion. Die Kiefern haben wegen ihrer außergewöhnlichen Struktur und aufgrund ihres Alter eine besondere Bedeutung für die Förster. Sie bilden den sog. Erhaltungswaldbestand, von dem man Waldsamen zum Pflegen der Setzpflanzen und dann ebenso schöne Bäume gewinnt. Ein Teil der Samen wird an einer speziellen Stelle aufbewahrt, der sog. „Genbank”. Der Anblick dieses so alten Waldbestandes ist wunderbar. Nachdem man an Seen, die reich an vielen Fisch-, Vogel- und Tierarten sind, vorbeigefahren ist, überquert man die Landesverkehrsstraße 22 Gorzów Wlkp.- Gdańsk. Nach dem Überqueren dieser belebten Straße führt die Route über frühere Weiden, die heute verwilderte, mit Urkraut und Bäumen bewachsene Brachen sind. Wenn man links abbiegt und 800 m 32 weiterfährt, kommt man an einen Rastplatz, der am Aussichtspunkt des See Słowa (12,8 km) gelegen ist. Der See mit einer Wasserfläche von 62 ha und einer Tiefe von 32 m ist mit seiner außergewöhnlichen smaragdgrünen Wasserfarbe ein wunderbarer Ort zur Bewunderung der Natur und zum Beobachten der hier lebenden Tiere und Pflanzen. Zu den nicht alltäglichen Anblicken gehören über dem Wasser kreisende Seeadler und rote Weihen. Hier befindet sich auch der Aussichtspunkt mit einem Turm, von dem aus man den malerischen See und die umliegenden Wälder, sowie den über den Wäldern sichtbaren Feuerwachturm betrachten kann. Wir fahren eine steile Abfahrt herunter und biegen nach 100 m rechts ab. Auf dem am See laufenden Weg kann man am Ufer die Arbeitsspuren eines „Waldhydrologen” beobachten: der europäischen Biber. Nach weiteren 500 m kommt man an den wilden Strand, wo man im kristallreinen Wasser baden kann. Auf der rechten Seite des Wegs fährt man die ganze Zeit an steilen mit Bäumen bewachsenen Abhängen vorbei. Am Kap biegt die Route rechts ab und man gelangt an die Kreuzung- „Grodowe Skrzyżowanie”(14,4 km). In alten Zeiten befand sich hier eine alte slawische Burg. Zur Zeit wachsen auf dem übersichtlichen Hügel sehr alte Bäume: Linden, Buchen, Eichen und Kiefern. Von hier aus kann man den schillernden Wasserspiegel vom See Lipie erkennen. Wenn man die Brachen hinter sich hat, so endet der „Słowi Szlak” und gleichzeitig die Fahrt nach Długie. Długie ist ein typisches, an der Landesverkehrsstraße 22 gelegenes Touristik – und Erholungsdorf. Es besitzt eine gut entwickelte Basis von Unterkünften und verfügt über eine entwickelte Erholungs- und Gastronomieinfrastruktur. Es gibt dort einem schönen Strand und Campingplatz, einen Anlegeplatz für Segelboote und eine Ausleihe für Wassersportausrüstung, die am Ufer des Seens Lipie (182 ha) gelegen ist. Hier finden jährlich zahlreiche Sport- und Kulturveranstaltungen statt. Die größte und bekannteste ist „KEJA”, das Internationale Festival des Seemannliedes. Nach Strzelce kann man über den „Owczy trakt” oder „Słowi szlak” zurückkehren. Der Rad- und Wanderweg ist orange markiert. Die Rastplätze sind mit überdachten Holzbänken und - tischen sowie mit Informationstafeln ausgestattet. LIEBER TOURIST, SORGE FÜR DIE SAUBERKEIT DER SCHÖNEN NATUR! PADDEL-SEGELWEG „Ku Bałtykowi” Ziemia Strzelecka am Rande des Drage-Urwaldes ( über 100.000 ha groß) gelegen, bildet dank der malerischen Seen wunderbare Bedingungen für Wassersport. Mit einer Wasserfläche von fast 900 ha steht dieses Gebiet bezüglich der Wasserfläche an zweiter Stelle in Polen. Wunderbare Möglichkeiten bieten die Seen Lipie, Słowa, Ogardzka Odnoga, Osiek und Żabie. Eine Besonderheit hier sind Naturkanäle, die diese Gewässer verbinden, sowie Wälder, die die Seen umgebenden. Es handelt sich um nacheiszeitliche Seen, die Rinnen oder Flächen der Oberflächenmoräne füllen. Die Kanufahrten über diese Seen bilden eine besondere Attraktion Wassersportliebhaber und gleichzeitig geben sie die Möglichkeit den Reiz der Region Ziemia Strzelecka zu bewundern. 33 Der Kanuweg „Ku Bałtykowi” hat seinen Anfang auf dem See Lipie in der Ortschaft Długie, dann geht es über einen natürlichen Priel, der eine Verbindung zum See Słowa herstellt, weiter über einen reizvollen, aber zum Segeln nicht geeigneten Kanal (nur Paddel) zum See Osiek. Der See Lipie mit einer Fläche von 182 ha, einer Länge von 2510 m, einer Breite von 1900 m und einer maximalen Tiefe von 42 m, liegt am Landesverkehrsweg Nr. 22. Sauberes Wasser und eine hübsche Lage unter den Wäldern begünstigen die Touristikentwicklung und locken Segler und Paddler. Im Westen ist der See durch den ca.150 m langen Priel mit dem See Słowa verbunden. Hält man sich auf der Strecke an der linken Seite, ist eine Halbinsel sichtbar, mit der eine interessante Sage verbunden ist. In uralten Zeiten haben Pommern eine riesige Burg gebaut. Im Norden schützte den Zugang der See, im Süden weites und tückisches Moor. In die Burg konnte man nur auf dem schmalen, unter Moos laufenden Pfad gelangen. Ein Tages, während eines frostigen Winter, kam ein vom Namen unbekannter Prinz zusammen mit seinem Gefolge auf die Burg. Ihm zu Ehre wurde ein rauschender Empfang gegeben. Honig und Wein flossen in Strömen. Die Burgeinwohner fühlten sich sicher und verwendeten keine Aufmerksamkeit darauf, dass auch die Wachtposten die Weinkelche nicht mieden. Als es dunkel geworden und die Feier zu Ende gegangen war, gingen alle schlafen. Die in dieser Nacht nicht zahlreichen Wächter schliefen ebenfalls ein. Währenddessen und unbemerkt kam der Feind über das zugefrorene Moos in die Burg und begann eine schreckliche Schlächterei unter den schlafenden Einwohnern. Niemand blieb am Leben. Die Burg wurde ganz und gar verbrannt und nie wieder aufgebaut. Mit der Zeit wuchs ein Wald über die Burgruine, und den Befestigungsumriss kann man heutzutage nur mit großer Mühe bemerken. Nachts, wie die Sage verkündet, hört man Waffengeklirr und die Schreie der Ermordeten... Den Widerhall kann man vermeintlich auch in Długie hören. Die nächste Etappe dieser Wasserroute bildet der malerisch gelegene See Słowa mit einer Fläche von fast 62 ha und einer Tiefe bis zu 32 m. Der relative Höhenunterschied zwischen dem Wasserspiegel und die den See umgebenden Hügel beträgt bis zu 30 m. Mit Erlen und Eschen bewachsene Ufer bilden sogenannte nasse Wiesen, ein wertvolles Biotop der Natura 2000. Touristen sind von dem klaren, smaragdgrünen Wasser verzaubert. Wegen der günstigen Bedingungen gibt es hier Unterwasserwiesen, die 34 großen Mengen von Algen, darunter Armleuchteralgen, enthalten. Hier gibt es viele Fisch, Lurch- und Vogelarten. Mit dem See ist auch eine Legende verbunden: Er sei an jener Stelle entstanden, an der der Teufel den Sand für den Bau der Brücke über den See Osiek ausgegraben habe. Wenn wir über dieses Seegebiet paddeln, können wir im Süden einen Aussichtsturm erblicken, der auf einer Höhe von 52m über dem Meeresspiegel am „Słowi Szlak” gelegen ist. Dieser bildet eine Teilstrecke des Radfahrwegs. Dagegen sieht man im Westen einen Beobachtungsturm, der dem Feuerschutz dient. Die Seen Słowa und Osiek verbindet ein Kanal mit einer Länge von fast 1500 m. In den Jahren 2001-2002 wurde er für die Zwecke der Wassertouristik tiefer und breiter gemacht. An den Ufern befinden sich nasse Wiesen (Quellgrund) mit besonders reicher Flora und Fauna. Am Ende trifft man auf den kleinen See „Błotne”, der sehr reich mit Wasserpflanzen bewachsen ist und ebenfalls eine Wasserwiese bildet. Der See Osiek (Chomętowskie) bildet das größte Wasserreservoir in der Seenplatte - Pojezierze Dobiegniewskie. Zusammen mit dem See Ogardzka Odnoga und der Bucht Żabia ergibt sich eine 635 ha große Wasserfläche und mit einer Länge von insgesamt über 9000 m bei einer maximalen Tiefe von 35m. Auf der anderen Seite des Sees liegt das alte slavische Dorf Chomętowo, das zum ersten Mal im Jahre 1337 erwähnt wurde, und das in der ersten Hälfte des 15. Jahrhunderts den Kreuzrittern gehört hat. Bis heute sind aus dieser Zeit einige Bauwerke, z.B. Speicher aus Ziegeln und Steinen erhalten. Wenn man sich links zum Dorf Pielice wendet, fährt man an den Überresten der im Jahre 1973 abgebrannten Brücke vorbei, die eine Wegabkürzung zum Dorf Chomętowo bildete. Heutzutage können wir nur die Reste davon in Gestalt der im Seeboden eingeschlagenen Pfähle erkennen. Hinter der Brücke sehen wir Gewässer des Sees Ogardzka Odnoga, dessen hohe Ufer mit Kieferbestand bewachsen sind. Mit Glück kann man Seeadler, Kormorane und Uhus bewundern, die hier ihre Nester haben. Eine Besonderheit der Natur bilden Biberneste und Otterhöllen. Nach 1,5 km kommt man zum Biwakplatz, der mit Holzbänken und - tischen und Überdachungen ausgestattet ist. Für Paddler mit Ausdauer kann es interessant sein die Paddelbootwege zum See Osiek zu nutzen, die schon in der Gemeinde Dobiegniew beginnen.Dutzende Kilometer Kanuwege über die Seen bilden ein wahres Paradies für Wassersportler und bieten die Möglichkeit über die Flüsse Mierzęcka Struga, Drage, Netz, Warthe, Oder bis an die Ostsee zu kommen. Dies stellt eine besondere Herausforderung für ausdauernde und erfahrene Wassersportfans dar. LIEBER TOURIST, SORGE FÜR DIE SAUBERKEIT UNSERER SEEN UND FLÜSSE! 35 36 Wydano na zlecenie Urzędu Miejskiego w Strzelcach Krajeńskich Aleja Wolności 48, 66-500 Strzelce Krajeńskie, tel. (095) 763 11 30, e-mail: [email protected], www.strzelce.pl Autor opracowania - Paweł Gzyl Tłumaczenia - Beata Cisowska i Marek Kiona Korekta - Danuta Krzyszewska Zdjęcia - archiwum Urzędu Miejskiego w Strzelcach Krajeńskich Projekt graficzny - Barbara Rynkiewicz Skład i druk - SONAR sp. z o.o., ul. Kostrzyńska 89, 66-400 Gorzów Wlkp. Strzelce Krajeńskie 2008