veertiendaagsch blad voor scheepsbouw en scheepvaart
Transcription
veertiendaagsch blad voor scheepsbouw en scheepvaart
4 NOVEMBER 1921 3e JAARGANG No. 22 H ET SCHIP. VEERTIENDAAGSCH BLAD VOOR SCHEEPSBOUW EN SCHEEPVAART TE VE N S O RG A AN DER VEREENIGING VAN TECHNICI OP SCHEEPVAARTGEBIED ENVAN HET NATIONAAL TECHNISCH SCHEEPVAARTKUNDIG MUSEUM Redactie Scheepsbouw: Ir. A . M. SCHIPPERS s.i. — Directeur-Uitgever: J. MOORMAN. Vaste Medewerkers : Ir. J. Ir. A . V A N DRIEL, W . A . EVERSBERG s.i., Dr. R. S. SNUYFF, C. ARKENBOUT SCHOKKER s.i., Ir. A. A. BOON, c.i., Ir. R, J, DIJKHUYS, A . S. DIRKZWAGER, ENGELBRECHT, HERO B, DE GROO T, Dr. M. D. H AGE, Ir. J .H .A .W . graaf VAN HEERDT T O T J. LEENpERTZ, Prof. A, D. F. W. LICHTENBELT, Ir. A. ROORDA, s.i., Dr. J. DU SAAR, K. TESCHMACHER, Ir. M. W . V O O G T , J.E.zn, *.i., Mr. A . J. M. VAN WESSEM, e. a. '! • B urepux van R ed actie en A d m in istra tie i A M A L I A V A N S O L M S S T R A A T 2-4, D E N H A A G , T el. B eruidenh out 1620 A B O N N E M E N T t Binnenland £ 4 .— p e r k w artaal, Buitenland £ 25,— p e r janr. Losse N um m ers £1 .— . A D V E R T E N T I Ë N 40 cent p e r regel. Bij c o n tr a c t verlaagd tarief. SCHEEPVAART Toestand der vrachtenmarkt. Dc positie van het wereld vrachtbcdrijf wordt van week tot week ongunstiger en de druk op de vrachtkoersen houdt 'hier mee gelijken tred. Aan de Plata hebben de noteeringen thans een peil bereikt, ongeveer gelijkstaande met het gemiddelde van 1913. Destijds kon hij de lagere kosten voor kolen, gages, uitrusting enz. van een loouend bedrijf worden gesproken, thans echter bedragen de bedrijfskosten nog minstens het dubbele van vóór den oorlog. Voor zoover liet den reeder gelukt zijn schip te bevrachten voor een uitgaande kolenlading naar de IMata-Rivier, blijft het nog onwaarschijnlijk, dat hij een vrachtontvangst van ruim 37/- (I9/-uit en 18/6 thuis)," de rondreis de kosten zal dekken, In cle vaart op bet Oosten bad de daling der koersen voor thuisreizen eveneens tot ge-,, volg, dat de noteeringen voor kolen derwaarts iets verbeterden. ' Maar het resultaat der rondreis blijft niettemin ongunstig. Tevens dient: te worden gerekend op dc kans, dat de schepen, met keilen aan Ra Plata o f in het Oosten aankomend, een lang d u rig oponthoud zuilen hebben alvorens de thuisreis te kunnen aanvaarden, daar dc vraag naar seheepsruimte aldaar alles behalve levendig is. Aan de Noord-Amerikaanschc markten werden vrachtkoer sen in sommige gevallen eveneens nog verder gedrukt, niet tegenstaande de vrij drukke graanverschcpingen; in ’t bijzon der van de St. Lawrence-havens, waar het seizoen langza nei hand zijn einde tegemoet gaat. Het groote aanbod van scheepsruimte belet nu eenmaal eenige koersverbetering. Ook van de Pacific-havens zijn de graanverschepingen levendig, in ’t bijzonder naar Britsch-Indië en Japan, waar, zooals wij reeds meedeelden, de oogstresultaten dit jaar zeep ongunstig zijn. Van Australië worden eveneens graanladingen derwaarts gezonden. Zoolang er in de depressie, waarin cle wereldhandel ver-, , keert, geen verlichting komt, zal ook de positie der scheep-, vaart geen verbetering kunnen ondergaan. Maar intusscheri zal de concurrentie tusschen reeders steeds scherper worden en de zwakkere trampreeders zullen in nog steeds wijderen omvang genoodzaakt worden het veld te ruimen, om met 'Je velen, die den strijd reeds lang hebben opgegeven, betere tijden af te wachten. , Hoe ver het met de depressie in den wereldhandel gekomen is, blijkt uit het groote oponthoud, dat talrijke schepen tegen woordig ondervinden in hun orderbavëns. Naar het Lloyd’s orgaan mededeelt, zijn verscheidene graanladingen, in het Ver. Koninkrijk of het Continent voor order aangekomen, nog steeds onverkocht. In één geval lag een graanschip .reeds een maand op order te wachten. Een stoomschip, met suiker van Cuba te Oueenstown aangekomen, lag reeds vier weken op order te wachten. De kosten voor liggelden enz. worden berekend op £ 90 per dag. Naar gemeld wordt is zooiets in geen 20 jaren voorgekomen. Berichten wijzen er op, dat in dc scheepvaart, wellicht meer dan in elke andere economische onderneming, de vette en magere perioden elkaar afwisselen, doch dat ditmaal, nu de. oorzaken der depressie veel ernstiger zijn dan gewoonlijk, ook het herstel langer op zich zal laten wachten, Voor het oogen1)1ik bestaat slechts de hoop, dat tegen den tijd, dat de handel zich gaat herstellen, de exploitatiekosten voor de scheepvaart zullen zijn afgedaald tot een peil, meer in overeenstemming met de vrachtinkomsten. * Uitgaande kolenvrachten. Bevrachtingen voor kolen van Engeland werden nog niet levendiger. Buitenlandsche koopers schijnen nog steeds te willen wachten op verdere verlaging der ledenprijzen, waarop eerst in November in verband met cle verlaging der mijnwerkersloonen kans bestaat. Vrachtkoersen voor ladingen naar Frankrijk, Spanje, cle Mickl. Zee en de Oostzee hieven den laatsten tijd vrijwel onveranderd. Het is lang niet ónmogelijk dat de Engelsche kolenexport een zeer. scherpe concurrentie tegemoet gaat van Amerikaansche zijde. Zooals wij in ons vorig overzicht met een enkel woord reeds meedeelden, zou de U. S. Shipping Board den Amerikaanschen kolenexporteurs schepen in charter hebben aangeboden tegen één dollar per ton per maand. De Shipping Board zou- hiermee een tweeledig doel willen bereiken. Eer stens zou de Board zelf verlost worden van de steeds oploopende kosten, aan het opliggen en het onderhoud der schepen verbonden, en ten tweede zou aan cle nationale kolen export, zoo geducht ineengeschrompeld na cle hervatting van den Engelschen export, cle hand worden gereikt om met kans op succes te concurreeren. Het spreekt, vanzelf, dat in Engelsche kolenbelangen uit voerige beschouwingen werden gewijd over den ongelijken strijd, die hun te wachten stond. Men berekende dat Amerikaansche schepen zelfs tegen één dollar per ton per maand nog weinig o f niet goedkooper in exploitatie zouden zijn dan Britsche en andere tonnages, die tegenwoordig in de trans atlantische vaart in time-charter kunnen worden verkregen voor 5 a 6 sh. per ton, groote schepen gcmakkelijk voor 5 sh. Voorts werd ■gewezen op de geringe kans voor de Amerikaan- sche kolenexporteurs op retourlading van Europa en ZuidAmerika. Bovendien, prijzen van Engelsche kolen zijn dalende en zullen verder dalen, indien Amerikaansche concur rentie hiertoe zou noodzaken. Alles te zamen genomen wercl den Amerikanen weinig kans gegeven op succes, zelfs niet tnct den steun van Shipping Board-tonnage voor één dollar per ton per maand. Sedert echter kwamen dienaangaande uitvoeriger mededeelingen in en wel dat de bedoeling van den Shipping Board zou zijn de schepen in charter te geven tegen betaling van één dollar per schip per maand. Op het vernemen van deze be lachelijke charter-voorwaarde begonnen de Engelsche kolen exporteurs natuurlijk somberder te kijken. In afwachting van de wijze waarop het aanbod van den Board door den Amerikaanschen kolenhandel zal worden opgenomen, berekent men nu in Engeland, dat de exploitatie van een tamelijk groot Amerikaansch stoomschip £■ 50 a 60 per dag meer kost dan die van een Engelsch stoomschip van gelijke grootte; dat de kolenexporteurs, die de schepen in gebruik nemen, ook alle risico’s op zich zullen moeten nemen en dat de Amerikanen ten opzichte van Europeesclie bestemmingen toch altijd in het nadeel zullen blijven van de lange reizen over den oceaan. De geheele Amerikaansche opzet wordt in Engeland beschouwd als een wanhopige opging.om een deel der opgelegde tonnage, 1044 van de 1464 stalen schepen, weder naar de hooge zee terug te voeren en . den Amerikaanschen kolenexport te steunen op kosten van den nationalen belastingbetaler. * Lijnbedrijf. Ook in de geregelde diensten wordt de Amerikaansche concurrentie scherper. De reederijen, vereenigd in de Continenale Conferentie van den Shipping Board, hebben haar vrachttarieven naar het Europeesch Continent verlaagd met 15 a 20 pet. voor metalen en met 30 a 35 pet. voor olie, vleesch en artikelen in blik. Voorts meldt een bericht uit New-York, dat de Shipping Board voornemens zou zijn nog vijf nieuwe schepen, ingericht voor het vervoer van 735 passagiers en 14 knoopen loopende, in den bestaanden dienst op Rotterdam te plaatsen, en drie-' schepen toe te voegen aan de twee, tot nog toe geplaatst in den dienst op Londen. De Engelsche reederijen met geregelde diensten op BritschIndië gingen over tot verdere tarief verlaging voor ijzer- en staalproducten, en wel met 2/6 per ton, waarmee de basiskoers, gedaald is tot 22/6 per ton. Dit is de tweede reductie sedert Juli jl. Deze verdere verlaging heeft plaats gehad met het doel de Britsche exporteurs te steunen in hun moeilijke con currentie met continentale firma’s, waarmee speciaal Duitsche zullen worden bedoeld, * Het Panamakanaal, Nu in verband met het streven in Amerika om de scheep vaart door het Panamakanaal onder Amerikaansche vlag, voor zoover in de kustvaart, vrij te stellen van de betaling van kanaalrechten, deze kwestie wellicht een onderwerp van behandeling zal uitmaken in de Conferentie van Washington, treedt de beteekenis van dit kanaal in het wereldverkeer en het grootcr of kleiner belang, dat de verschillende aan de scheepvaart deelnemende lauden daarbij hebben, des te sterker op den voorgrond. Het is thans zeven jaren geleden, dat deze waterweg tusschen de beide oceanen werd geopend, en het verkeer is gaandeweg toegenomen tot bijna dat van het Suezkanaal. Ofschoon de’ officieele opening van het Panama-kanaal eerst in Juni van het afgeloopen jaar door den president der Ver. Staten heeft plaats gehad, werd in werkelijkheid het handels verkeer langs dezen weg in Augustus-1914 geopend. Zoodanig werd destijds de algemeene aandacht van Europa in beslag genomen door de eerste oorlogsgebeurtenissen, dat een andere gebeurtenis, die onder normale omstandigheden de aandacht der geheele wereld zou hebben getrokken, nauwelijks opge merkt voorbijging. Met de voltooiing van dit kanaal kwam een droom van Columbus tot werkelijkheid. Van de dagen van Philips II af hebben vooruitstrevende mannen van vele nationaliteiten het probleem trachten op te lossen om de Atlantische en de Pacific zee door het smalste deel van Centraal-Amerika met elkaar te verbinden. T ot ten laatste de Regeering der Ver. Staten het halverwege gestaakte werk van Ferdinand de Lesseps overnam. De doorvaart-capaciteit van het Panamakanaal bedraagt 36 schepen per dag. Gestadig nam het gebruik er van toe, en de onlangs gepubliceerde cijfers voor het Amerikaansche fis cale jaar, geëindigd in Juni, brachten het hoogste record, Elf-en-een-half millioen ton handelslading benevens een half milioen ton lading in gouvernementsschepen passeerde in deze jaarperiode het kanaal. Een blik op de kaart is voldoende om te doen zien dat de afstand van Europa tot San Francisco door het kanaal met de helft is verminderd en hoeveel dichter het noordelijk deel van de Pacific-kust van Zuid-Amerika bij Europa is gebracht. ' De Amerikaansche vlag neemt echter de eerste plaats in f45 pet.) in het verkeer door het kanaal. De voornaamste cijfers betreffen het verkeer tusschen de Westkust van ZuidAmerika en de Oostkust der Ver. Staten. De route door het kanaal tegenover de vroegere d o o r de Straat van Magellaan van New-Ytrk naar Seattle is met 7873 mijlen verkort; die van New-Orieaiu naar Seattle met 8873 mijlen; die van Liverpool naar Seattle met 5666 mijlen. V óór de opening van het kanaal was dc route van N ew -Y ork naar Valparaiso slechts 410 mijlen korter dan die naar L iver pool derwaarts; thans echter 2600 mijlen korter. Verm elding verdient ook dat de afstand van San Francisco tm Guavaquil (Ecuador) 3514 zeemijlen bedraagt en die van N ew -Y ork door het kanaal naar Guayaquil 2847 zeemijlen. Van zeer groote beteekenis is de verminderde afstand van de Ver. Staten met een deel van het Verre Oosten. D o o r het Panamakanaal in plaats van door de Straat van M agellaan is de afstand van New-York tot Honolulu met 6610 mijlen ver kort, terwijl de route van New-York door het Panamakanaal naar Yokohama 2964 mijlen en naar Shanghoe 1233 mijlen korter is dan die door het Suezkanaal, voorts naar Sydney 3635 mijlen korter. De reis van de oostelijke havens v an de Ver. Staten naar N.-Zeeland en de Oostkust van A u stralië is thans korter dan die van West-Europa derwaarts. D e wol, die vroeger van Australië naar Europa werd verscheept en daar werd overgeladen naar de Ver. Staten, gaat thans direct door het Panamakanaal naar de bestemming. Tevens gaan belangrijke hoeveelheden tarwe, bevroren vleesch en andere producten thans van Australië door het Panamakanaal naar de dichtbevolkte landen van Europa. Vóór de opening van het Panamakanaal was de handelsomzet van Europa met de Westkust van Zuid-Am erika drie maal grooter dan die van de Ver. Staten. Thans bedraagt de Europeesclie handëlsomzet nog slechts ruim de helft van die der Ver. Staten. Het goederenvervoer tusschen de W estkust van Zuid-Amerika en de Oostkust der Ver. Staten bedroeg in het kalenderjaar 1920 2.341.242 ton of 21 pet. van het totale verkeer door het kanaal. Het nog betrekkelijk klein aandeel van het Europeesch verkeer met de Amerikaansche Pacific-kust moet voor een niet gering deel w-orden toege schreven aan de depressie in den Europeeschen handel ten gevolge van den oorlog. Het aandeel der verschillende landen in het verkeer door het kanaal was in volgorde van netto reg. tonnen in het fiscale jaar 1920/21 als volgt: V l aggen V e r . Staten G r. Britanje J ap an N oorw e g e n N ederland D enem arken C h ili P e ru F rankrijk S p a n je Zw eden Ita lië Duitsehland C h in a . R u sla n d B e lg ië M e x ic o Brazilië Zu id-S lavië F in la n d C o s t a Rica P anam a C uba T o ta a l Aantal schepen 1.212 970 136 140 50 60 63 60 44 44 25 25 19 4 4 2 4 1 2 2 16 8 1 Netto Reg. tons 4.874.477 3.965.613 613.245 548.227 248.801 236.512 159.721 157.495 155.889 117.400 113.661 102.783 67.334 12.098 11.279 8.092 5.032 4.566 4.508 4.281 2.784 1.370 702 Kanaalgelden in dolk 4.797.463,60 3.976.395,33 655.176,51 523.311,94 229.248,94 241.411,86 147.023,75 107.160,64 164.575,94 118.548,41 93.331,25 103.206,60 62.908,95 13.187,10 12.156,25 7.886,25 4.354,36 4 .388,75 4 877,50 5.137,20 2 952,78 1.463,50 722,50 Tons lading 5.179.350 3.721.932 758.617 637.887 214.488 322.059 61.737 105.322 132.836 143.076 128.919 47.988 73.837 61.737 11.343 12.700 3.785 6.700 8.325 7.101 2.112 1.500 1.200, 2.892 11.415.876 11.276.889,91 11.599.214 D e netto-ontvangsten bedroegen 2.762.956,46 'dollar. * Opleiding tot stuurman bij de koopvaardij. 1) e N'.V. A lgem een Scheepvaartkantoor B ertu s B ernhard h e e f t aan de h oogere burgerscholen1, zeeva a rtsch olen en' de K w e e k s c h o o l v o o r de Zeevaart circulaires ter v e rsp re id in g ge z o n d e n betreffen d e de gelegenheid v o o r a d sp iran t-stu urlieden 1 t e r k oop va ard ij om op het sch oolsch ip B oven h a rs pel, een motor-s c h o e n e r , den ben ood igd en vaartijd en practische o p le id in g te v e r k r ijg e n v o o r het exam en v o o r derde-stuurm an. D a a rv o o r k o m e n 1alleen in aanm erking zij, die voorzien 1 zijn van het eind d ip l o m a 3 -ja rig e H .B .S ., cursus zeevaartscholen1, K w eek sch ool v o o r de Zeevaart te A m sterd am , o f daarm ede gelijk gestelde d i p l o m a ’s. * Nieuwe lijnen. D e Stoomv. Maatsch. Nederland zal, vermuedclijk met ingang van 1 5 I>ec., teneinde beter aan de tegenwoordige behoefte aan passagiers r u im t e te kunnen voldoen, extra passagiersdiensten instellen tusschen B a ta v ia en Genua v.v., waarin alleen de haven van Belawan zal w o r d e n aangedaan. D e Stoomv. Maatsch. R o tte n ! tdoyd zal het volgende jaar acht e x t r a passagiersbooten van Rotterdam naar Batavia en omgekeerd la ten vertrekken. De haven van Marseille zal op de uitreis niet w or d e n aangedaan. D e Koninklijke W est-Indische ’M aildienst wordt met 12 Decem beg u itg e b r e id tot de Westkust van Midden-Amerika. D e Shipping Board is voornemens een nieuwen dienst van N ew V o r k op Rotterdam en een van N ew -York op Londen te openen. In d e n dienst op Rotterdam zouden komen vijf nieuwe schepen van 14 knoop, met aecomodatic voor 85 passagiers eerste klasse en 850 p a ssa g iers derde klasse. In den dienst op Londen komen drie nieuwe s ch ep en van 17 knoop. D e lèllerman & Bueknall lijn opent 2 December met de City of M a n c h es ter een nieuwen dienst van Plymouth op China en Japan, en D e A.G. H ugo Stinnes zal een nieuwe lijn van H am burg op Cuba d e Gulfhavens openen. op D e Bothnia lijn te Rotterdam opent binnenkort een geregeldcn dienst de Gulfhavens. D e United Steamship Co. te Kopenhagen heeft den dienst op H am b u r g heropend. De H am burg-Am erika-lijn opent 15 dezer met de A ntochia een n ie u w e n maandelijkschen dienst door het Panamakanaal op de havens v a n M idden-Amerika. A. Krohn te Kopenhagen heeft een nieuwen dienst op den B el gischen Congo geopend met de Haderslev. Aangedaan worden Banana, Boma, Matadi, A ngola en Lobito. Daar deze dienst natuur lijk ook Antwerpen aandoet, zijn er nu zes diensten uit die haven op den Congo, terwijl er voor den oorlog maar één was, die van de C. M. Beige du Congo. De nieuwe dienst van Kopenhagen op Ijsland is geopend met de Heida. Aangedaan worden Reykjavik, Havnefjord en Vestmano. De China Mail Steamship Co. besloot een geregeldcn dienst te openen tusschen Shanghoe en Java, met aandoen van de havens van J-Iong K ong, Singapore, Batavia, Samarang en -Soerabaya. De American Havvaiian Steamship Co. opent met 10 stoomschepen een geregeldcn vrachtdienst tusschen de Pacific-havens en Noortl- F.uropa. De Am crik. Ripley Lin c opende medio October een geregeldcn dienst van Rotterdam op Houston , (T exas) v.v. Agenten te Rotter dam: Van der lub & Dressclhuys’ Scheep vaart-Maatschappij. De Norddeutschc Lloyd opent 1 Februari 1922 met drie schepen een nieuwen dienst van Bremen op N ew -Yonk en eventueel ook op Baltimore. Deze dienst staat buiten het concern met Amerika. * Uitbreiding Nederlandsche handelsvloot. D oor de Vercenigde Nederlandsche Scheepvaart Mij., gevestigd te VG ravcnhage, is aangekocht het shelterdek-vraditstoomschip 57. A f ban's Ahhey (rx -T o tw es), gebouwd in 1914 door de Neptumverf te R ostock ; groot bruto 7399 reg. ton en netto 4618 reg. ton. Lengte (1.1.) = 473’— 0” ; breedte (mld.) = 61’— 3 ” .Stoommachine triplo expansie, cilinders 30” ; 49” en 80351” , siag 55” . Het schip is herdoopt in ArenUskerk en bestemd voor den dienst op Amerika. Verkochte schepen. De Nederlandsche stalen inotorsehnener Cary, 406 bruto ton, in 1919 in ons land gebouw d, met een 130 P.K. Bnlnes-motor, ongeveer 600 ton d.w. bij 12 v. 1 diepgang-, 143 v. 6 en 26 v. 4 bij 13 v. .1, is voor £ 4600 verkocht. Het stalen tankschip. Saluhadji, 2114 bruto ton, in 1889 te Jarrow gebouwd door Palmers Co. Ltd., geclassificeerd 100 A 1 Lloyds, ketels nieuw in 1913, 21, 34 en 57 hij 39 slag, ongeveer 3400 ton d.w., bij 21 voet 3 diepgang, 281 bij 38.32 en 18.3, is door de Petrolcum& Scheepvaart Mij. Saluhadji te Rotterdam naar Duitsehland ver kocht. Het schip lag in het drijfdok te Hamburg, is hij den jongste» storm daar uit gespoeld en tegen een kaaimuur gegooid. Het heeft zware schade aan den boeg bekomen. De Rourne (vx-lfiir^eriiieisler S'chroder), 5881 bruto en 3674 netto ton, in 1916 gebouwd door de Flensburger Sehiffbau Ges., welke ook de machines heeft geleverd, 31 Vs, 50% en 84 bij 54 slag, is door de Da viel S. C. te Londen verkocht aan de Vercenigde Nederlandsche Scheepvaart Maatschappij. De A rta, 2338 bruto en 1492 netto ton, in 1908 te Vegcsack ge bouwd, is naar Nederland verkocht. D e motorschoener Johanna ■Elisnheth, in 1904 door •Gebr. Berkemeyer te Zuidhorn gebouw d, is verkocht aan H. W . Richards & Zn. te loonden en herdoopt in Rmanuel, De reeders Peulen & K lip te Rotterdam hebben den motorschoener Corpe Diem, 236 bruto en 165 netto ton, in 1917 gebouwd door Gebr. P ot te Bolnes, verkocht aan Mevr. Mathivet te Marseille, die het schip heeft herdoopt in -M arie Paul. De Hpllaml Gulf Mij. spreekt het bericht over den verkoop van de Ahtnna tegen. Het Duitsche stoomschip ï/au Schill {cx-M eld orf), 124 bruto en 59 netto ton, ongeveer 250 ton d.w., in 1906 door J. & A . van der Schuijt te Papendrecht gebouwd, met machines van 11 en 22 bij 12 slag van de Machinefabriek Papendrecht en eigendom van P. W agner te Ham burg, is op de veiling te Kopenhagen voor 11.000 Kr. ver kócht aan -den hypotheekgever, de Hoilandsohe Scheepvaart M ij. te Amsterdam. De makelaar J. P ierrot te Rotterdam heeft naar Engeland verkocht voor £ 12 per ton het Nederlandsche stoom schip W aalveer, 1480 bruto en 1130 netto ton, ongeveer 2250 ton d.w., in 1920 gebouwd d oor de w erf D e Amer te Geertruidenberg, met machines van 18, 29 en 48 ■bij 30 slag van de fabriek Kuipers en eigendom van de Kotterdamsche Al-gemeene Scheepvaart Mij., benevens de Nederlandsche schoener Kram m er, 336 bruto, 197 netto ton en 500 ton d.w., in 1918 d o o r J. J. Pattje & Zonen te W aterhuizen, met Goedkoop-m otoren (2 cil.) van 15% bij 17% slag, eigendom van de Hollandschc A lgcmeene Scheepvaart Mij. te Rotterdam, D it schip is in ons laml gebleven, Het shelterdekschip M acedonia, 6075 bruto en 3239 netto ton, in 1912 gebouw d door J. Laing & Zoon te Sunderland, derde survey in 1917, met machines van 500 P .K . van 1834, 3034 en 49 bij 48 slag, van G. Clark, is d oor de Hollandsche Algemeene Atlantische Scheep vaart M ij. te Rotterdam verkocht naar Marscille. D it schip heeft haast niet gevaren en is om een haverklap verbouwd. K ort na de v oltooiing gin g het over in Grieksche handen om als landverhuizersschip te dienen, maar in den eersten Balkanoorlog ging het naar den kelder. Het werd gelicht en, deerlijk door de kogels gehavend, in 1917 naar Rotterdam gesleept, waar het werd verbouwd tot vracht schip en d oor de R .A .A .S ., welke toen net was opgericht, gekocht voor circa 3 millioen gulden. Maar dc M acedonia lag twee jaar stil in de Rotterdamsche haven, want het liep, zooals men weet, met de H .A .A .S . allerakeligst mis. Toen de wapenstilstand was gesloten werd het een tijdje gebruikt om de repatrieerende Fransche vluchtelingen naar H avre te brengen, doch daartoe moest h e t . ., , eerst weer ver bouwd w orden tot passagiersschip. D e tweede verbouw ing dus. Toen dit vervoer ophield kwam de w erf er weer aan te pas, want toen moest het schip weer verbouwd worden tot vrachtschip. A lzoo nummer drie. Het lag nu te Antwerpen, waar men er warempel alweer over dacht het te verhouwen, nu tot drijvende jaarbeurs. E r rustte op deze favoriete der scheepsbouwers een hypotheek van maar een millioen ten laste van *de Ned. Handel Mij. Hoeveel daarvan terecht is geko men zal het rapport van den curator in het faillissement der H .A.A.S. moeten uitwijzen en het verslag der Handel Mij. over 1921. B U IT E N L A N D S C H S C H E E P V A A R T N IE U W S DU ITSCH E SCH EEPSBOU W . ZW EDEN. De regeering heeft weder vergunning gegeven tot den verkoop van elf schepen van 30.157 ton. In September is de koopvaardijvloot toegenomen met 115.770 ton, waarvan motorschepen 9600 ton en 5700 ton aan stoomschepen. 1 October telde de vloot 2798 schepen van 1.162.000 bruto ton, t.w. 1228 stoomschepen van 912.000 ton, 643 motorschepen van 144.000 ton en 927 zeilschepen van 106.000 ton. NOORWEGEN. In Augustus is d c vloot vermeerderd met 9 stoomschepen van 23.751 ton, 18 motorschepen van 14.521 ton en 1 zeilschip van 722 ton, in totaal dus 28 schepen van 38.998 ton. D e vloot was 1 Sept. in totaal groot 2.573.000 bruto ton. DENEMARKEN. D e scheepvaartmaatschappij Hafnia liquideert, maar de aa n d eel-: houders hebben w einig reden tot klagen. D e mpij. heeft een w inst gemaakt van 22.154.400 Kr., waarvan 2.660.400 K r. n oodig is om de uitstaandc verplichtingen te voldoen. D e aandeelhouders hebben al een uitkeering gehad van 14.000.000 Kr. of wel 400 pet. dividend en ze krijgen n og 509.000 Kr. te deel en, wat overeenkomt m et 141.5 pet. Zoodat ze, behalve hun aandeel terugbetaald, n og in totaal 441.5 pet. winst uitgekcerd krijgen. W ie er ook pyer eên slecht ja a r zullen klagen, deze geluksvogels zeker niet. F R A N K R IJK De verkoop van oceaanvarende schepen naar het buitenland, in begrepen de Franscihe koloniën en protectoraten, is verboden, tenzij Betreffende den1 omvang van den, Duitschen scheepsbouw tast men, blijkens klachten in de Duitsche vakbladen, feitelijk . met vergunning van den minister van financiën. in het duister. Het is bekend, dat groote nationale onder A U S T R A L IË . nemingen belangengemeenschappen hebben aangegaan met be De Commonwealth Shipping Line, welke van de regeering is, heeft leende werven, zooals de Gute Hoffnungshütte en de Hamburgin 1922 een winst van £ 467.000 gemaakt. D it is dan wel de u it Amerika Linie met de Deutsche W erf A .G .; de Phoenix A.G. zondering welke den regel bevestigt. fiir Bergbau und Hüttembetrieb, te Hoerde in Westfalen, met de Reiherstieg Schiffswerfte A.G. te Hamburg; de ArensbergB E L G IE . sche A.G. für Bergbau und Hüttenbetrieb, te Essen, met Jans M idden O ctober lagen in Antwerpen opgelegd 137 schepen, w a a r sen und Schmilensky, te Hamburg; een belangrijke industrievan 132 stoom - en 5 zeilschepen. Daarvan voeren er 102 de B e l gische vlag, groep in Rijnland en Westfalen met de werf van Henry Koch, te Lübeck. Deze belangengemeenschappen geven aan de betrok In het eerste halfjaar 1921 zijn in de haven van Gent ingeklaard 957 zeeschepen van 743.798 ton, tegen 573 van 392.251 in hetzelfde ken werven groote voordeelenl door voorkeur van materiaaltijdvak 1920. H iervan waren 10.656 ton onder Nederlandsche vlag. leveringen. De bouwcijfers waren’ volgens officieele mededeelingen als D A N Z IG . volgt: in 1913 . . . . 465.000 br. ton Blijkens het jaarboek van den Germanisc-hen Lloyd telt de D an ziger „ 1914 . . . . 381.000 „ „ vloot 26 stoom -, 2 m otor- en 2 zeilschepen, tezamen 92.885 ton. D e „ 1915 . . . . 199.000 „ „ grootste mpij. onder de vlag van den vrijstaat is de B a ltisch -A m eri„ 1916 . . . . 150.000 „ „ kanisohe Erdöl Ges. met 3 tankschepen en 1 motortankschip van „ 1917 . . . . 38.000 „ „ totaal 36.625 ton. D e Reederij Artus van het Stinnes-concern heeft 4 schepen van 25.911 ton in 'dienst, miaar nog 9 stoomschepen van „ 1918 . . . . 16.000 „ „ ongeveer 60.000 ton in aanbouw. „ 1919 . . . . 12.000 „ „ Doch sedert heeft men in Duitschland geen gegevens om . P O L E N den nieuwen aanbouw ook maar bij benadering te schatten. De Omdat Polen niet heelemaal afhankelijk wil blijven van D an zig , reederijen zoowel als de werven laten in zake bestellingen gaat het zelf een haven houwen in Gdynia, een dorp op 100 m ijl weinig los. In de Duitsche pers wordt de vrees uitgesproken, van het Danzigsche gebied. Een spoorlijn zal deze haven verbinden dat dit zwijgsysteem meer schade dan goed zal doen. Niet met het binnenland van Polen en er zal een kanaal worden gegraven om haar te verbinden niet dc Weichsel. alleen aan „den waterkant” , maar ook in het binnenland moeten de Duitschers afgaan op buitenlandschc mededeelingen, zoodat ENGELAND. zij den herbouw hunner zeescheepvaart moeten lezen uit een De secretaris van de Hongkong, Canton en Macao Stoom schip M ij. dikwijls onvriendelijk gekleurde bril. was naar Engeland gekomen om er orders voor den bouw van sch e Volgens Engelsche mededeeling werden in 1920 door cle 29 pen te plaatsen. M aar hij is tot de conclusie gekomen dat dc arbeidersDuitsche werven 76 zeeschepen met 204.041 ton afgeleverd, toestanden daar de prijzen veel te veel opzetten en is nu naar H o n g voor het overgroote .deel aan Duitsche reeders. kong teruggekeerd om daar de opdracht te geven. Dus weer een m o o i contract dat voor Engeland is verloren gegaan. Intusschen is ook de ontvang van den Duitschen scheepsbouw verminderd; naar gemeld wordt door de ontoereikendheid der LETLAND. staatsvergoeding. Het voornaaamste deel van de vrijhaven Hangoe zal einde van het Zooals bekend, was van het in dit jaar toégestane bedrag jaar voltooid zijn. D e diepte zal voldoende zijn, dat schepen van ru im van 2 1/2 milliard Mark reeds % als voorschot uitbetaald. De 23 voet diepgang zullen kunnen binnenkomen. De westelijke pier. gedeprecieerde Markenkoers vermindert ernstig de quantiteit, welke 165 yards meet, komt ook nog voor 1922 gereed. die met liet overblijvende vierde deel kan worden aangebouwd. A M E R IK A Er kan dan ool< niet meer gezegd worden, wat drie maanden Een voorloopige berekening heeft uitgewezen dat het ex p loitatie geleden beweerd werd, dat de Duitsche werven! in vol bedrijf verlies op de stoomschepen van den Shipping Board over A u gustu s zijn, terwijl de Engelsclie en andere grootenideels of geheel heeft bedragen 5.700.000 dollars, dat dus zou overeenkomen met een stil liggen. verlies over het heele jaar van 68.400.000 dollars. S H IP P IN G A N D S H IP B U IL D IN G IN E N G L A N D (Special correspondence to „H et Schip” .) W a g e reduction in engineering en shipbuilding trades, — Shipping, — Freight- and chartermarket. LO N D O N , O ctober 2 9 th ,'1921. M uch satisfaction is expressed in shipbuilding and engineering circles at the settlement of the wages question in regard to the reduction of advances made during the -war. The low ered wages will of. course place the shipbuilding industry in a better position, but not to an extent likely to brin g many new orders, for as a prominent builder has pointed out, even if the men worked for nothing it would not b rin g the total cost of a new ship dow n to the pre-war level. Still the wage reduction is a very desirable step an the way o f reducing costs. T he reduction has been agreed upon b y ballot, the m em bers o f 34 unions in the engineering and shipbuilding trades voting on the employers’ proposal to remove the M inistry o f M uni tions' bonus o f 1214 per cent, anid 714 per cent, in three stages. The figures o f the trade unions concerned are as fo llo w s :— In favour o f withdrawal ....................... ............. .................. Against withdrawal 170.471 147,636 M ajority in favour . . . . 22,835 The men’s leaders did not advise their members as to how they should vote. The first stage o f the bonus cut will com e into operation on N o v . 1 to the extent o f one-third, another, one-third cut will be made on Dec. 1, and a further one-third will come o ff on Jan. 1, when the total bonus will have been removed, in addition to the reduction o f 6/- per week, which was agreed upon several months ago. T h e bonus is to be withdrawn on the same basis both by the Engineering Employers and the Shipbuilding E m ployers’ Federations. The feature of the ballot is the very large number o f abstentions. Out o f two million workers, only 318,107 recorded their votes. The vote is very largely that o f the unskilled men, the skilled workers being, very indifferent. N o official analysis o f the figures is available, it having been agreed to issue a join t ballot paper for all the shipbuilding and engineering workers and to announce only the jo in t aggregate result. Although the figures are unsatisfactory it is felt b y employers and trade union leaders that the danger o f another big dispute has been averted. There is now a hope that with . the reduction o f wage costs and the removal o f a bonus, which the employers contend was never given to meet the cost of living1, there will be a better prospect for the engineering and shipbuilding industries. The settlement is a com prom ise on the origin al proposals, the cut having been eased b y d ividin g it into three instalments, as a result o f prolonged and very critical negotia tions. In connection with the prospects o f the shipbuilding industry it is interesting that liner owners and port authorities who now require new tonnage are asking for definite cost quotations with a specified date for completion. D uring the war and up to the present, builders, ow ing to price fluctuations for material and labour have been compelled to quote on an actual cost basis, plus so much for p rofit and overhead charges. Shipowners now think that costs arc sufficiently stabilised to warrant firm quotations. * S a v ir for an occasional and very ephemeral revival in a few branches of the W orld ’s freight markets, there is little to relieve the g loom in which the shipping industry is enveloped. T here have geen periods of acute depression in years gone by and the study of British history shows that when the industry is in the through o f depression shipowners seriously set themselves the task o f evolving schemes to im prove the situation. Owners o f tramp tonnage are closely considering the advisability o f formulating a plan o f co-operation under which the freight situation would be eased by the withdrawal from active service o f a certain volume of shipping, The further declination o f freight rates has brought this question very prom i nently to the fore, and no doubt some proposals o f a definite character will b e put forward. A necessity for them is obvious when the present condition o f the freight market is considered. The best indication of th e extent of the slump is furnished by the condition o f the coal carryin g trade, because this determines very largely the tonnage w hich is offering for employment at ports abroad. D urin g last month the average fate from Cardiff to Alexandria was 15/3, as compared with 27/6 for the corresponding month of last yetir; Genoa 13/3 as against 20/2; Las Palmas 11/6 against 1 9 / 1 0 Marseilles 13/6/4 against 2 5 /-; Port Said 13/1 against 291- and the River Plate 14/against 35/-. The Tyne tells the same story, and it is understandable that shipowners should be considering whether by jo in t action they can -d o anything to hasten the advent, o f highest freights. W e have had these depressions before. In 1908 the outward rate to Bom bay fell as lo w as 8/9. T o Buenos Ayres it was 7/9; to Genoa 6/3 and a like rate was also paid to Port Said. The level to which homeward freights sank is shown by the fact that 24/- was paid from South Australia to the United K ingdom or Continent, and 11/- from the Plate to the same destination. Things arc not quite so bad at present, but they may be if matters d on ’t improve and hence the desire in certain quarters to formulats a scheme in which tonnage should be pooled and some o f it withdrawn to raise freight rates. Shipowners are meeting the greatest difficulty in finding employ ment for the quantity of cargo tonnages still in commission. Home ward m arket Has cut down its tonnage requirements to the smallest dimension possible. Liners for Europe are fiercely competing for parcels to fill up at rates of freight that leave no chance to the „tram.p” . In some cases liners are accepting nates which do not pay a remunerative price but help to reduce the loss on the voyage. This policy leaves the cargo boat with a rate, that leaves a loss, or else come home in ballast, which is still more disastrous. .Newcastle (N .S .W .) to Java, 27/6, coals. Durban to Colombo, 15/-, coals. Ocean Island to U.K./Cont.', 56/-, phosphate. ; S fa x to Cork, 2,800 t., 11/6, .phosphate. Bona to Hamburg, 27 frs., phosphate. Cuba to New Y ork or Philadelphia, 12 c., sugar. Gulf to South Africa, 200s. per std. Mifkm-ichi to W est Britain, 90/-, deals., Algiers to Rotterdam, 11-., A lgiers to Newport, 6/9., Bilbao to Barrow, 8/3., Bilbao to M iddlesbrough, 81-., Bilbao to Rotterdam, 8/-. Buenos Ayres to U.K./Cont., 17/6., San Lorenzo to U.Iv./Cont., 20/-, 18/9, 18/6. Santa Fe to New-York, 4 K . linseed. Santa Fe to U.K./Cont., 20/-., Alexandria to London or Hull, 11/-, cottonseed, Danube to U.K./Cont. 17/6., South Australia to U.K ./Cont., 56/3., Montreal to Antwerp or Rotterdam, 17/4 c. Northern Range to Antwerp or Rotterdam, 16 c. 1534 c., 15 c. Northern Range to U.K./Cont., 4/-., Northern Range to M ar seilles, 20 c., Northern Range to Mediterranean, 20 c. per 100 lb. Northern Range toMediterranean, 5/- per qr. Cardiff fixtures are; Algiers, 11/3, 5,300 tons. Alimeria/A!icante, 13/-, 2,200 tons, prompt. Alexandria, 16/-, 5,000 tons, early Nov. Almeria/Alicante, 13/-, 2,300 tons, prompt. Barcelona 14/9, 2,000 tons, prompt. Casablanca, 191-, 650 tons, prompt. Ghent, 81-, 650 tons, prompt. Gibraltar, 10/6, 3,500 tons. Genoa, 13/6, 4,000 tons, prompt. Honolulu, 20’/ -, 5,000 tons, N ov. 10. Las Palmas, 12/6, 4,400 tons, prompt. Port Said, 15/-, 6,100 tons, prompt. Piraeus, 17/-, 3,300 tons. Rouen, 5/9, 2,300 tons, prompt, Rouen, 7/6, 700 tons, prompt. River Plate, 22/6, 5,000 tons prompt. Zarate, 23/-, 4,000 tons prom pt and 4,400 tons, early Nov. Tyne fixture are: Ghristiansand, 14 kr. 900 tons, Genoa, 13/6, 4,000 tons. H am burg, 5/9, 2,500 tons. Nantes, 8/3, 2,800 tons. Rotterdam, 6/3, 1,500 tons. Rotterdam, 6/3, 1,600 tons. Rouen, 5/7J4, 2,600 tons. Treport, 6/1034, 850 tons. Trelleborg, 8/9, 2,000 tons. Glasgow' to— Genoa, 12/9, 9,300 tons, prom pt T W E E R E D D IN G S B O O T E N E N E E N LO O D SSC H O EN ER V E R G A A N . De storm, die van 22 tot 24 Oct. j.1. heeft gewoed, heeft helaas aan verscheidene onzer Hollandsche zeelieden hel leven gekost. Twee reddingsbooten, -de- President van Iieel bij H oek van Holland en de Brandaris bij Terschelling, zijn vergaan, waarbij alle opvarenden op één na zijn omgekomen. De loodsschoen<?r No. 2, kruisende voor den mond van dc Eems wordt ook vermist, terwijl zelfs op de binnenwateren verscheidene schepen zijn gezonken, waarbij eveneens menschenlevens zijn te -betreuren. W aar nu onze Nederlandsche reddingsbooten hoofdzakelijk door vrijwilligers worden bemand, kunnen wij niet nalaten, op te wekken tot bet afstaan van bijdragen ten behoeve van de achtergelaten betrekkingen, waarvoor een inzameling ge houden wordt door het Ned. Roode Kruis, Prinsessegracht 27, te ’s-Gravenhage (Postgiro 22120).. D IE T Ä T I G K E I T E I N E R S C H IF F B A U -V E R S U C H S A N S T A L T IM D I E N S T E D E R P R A X I S VON DR. ING. K. SCHAFFHAN Vorsteher der S ch iff sbauabteUung der Prcussischcn Versuchsanstalt für Wasserbau und Schiffbau, Berlin. II. (F ortsetzu n g von S eite 335.) B. Die L ö s u n g e in ig e r p r a k t i s c h e r V e r s u c h s a u f g a b e n . E r g e b n i s s e d e r M o d e l l v e r s u c h e f ü r e ine n 700 P S i S e e s c h le p p e r . Die Anwendung der im Abschnitt A beschriebenen Versuchsmethoden mag zunächst an dem Beispiel eines 700 PSi Seeschleppers erläutert werden, welcher bei etwa 7 kn. Schleppgeschwindigkeit 2 Seeleichter von je 1250 t. Ladefähigkeit auf freiem der Tiefe und Breite nach nicht beschränktem Fahrwasser schleppen soll, Die zu erörtenden Untersuchungen beziehen sich auf folgende F ragen: . 1. Oekonomische Grenzgeschwindigkeit des Schleppers bei der Fahrt öÄr^Belastung durch den Trossenzug sowie Ermit telung der Maschinenleistung und Propellertouren dabei. 2. Im Maximum erreichbare Geschwindigkeit des Schleppers ebenfalls ohne Trossenzug, unter Aufwand der vollen Maschinenleistung von 700 IPS. 3. Nutzbarer Trossenzug bei der Schleppgeschwindigkeit von 7 kn. 4. Oekonomische Schleppgeschwindigkeit des Schleppers. 5. Erreichbare Schleppgeschwindigkeit mit einem und zwei Seeleichtern von je 1250 t. Tragfähigkeit im Schlepptau.: 6. Ermittelung der Widerstahdsverhältnisse der zu schlep penden Lastkähne bis zu ihrer oekonomischen Schlepp geschwindigkeitsgrenze. 7. Analyse der Wirkungsweise der gewählten Schraube für den Schleppzustand sowie für die Fahrt des Schleppers ohne Belastung durch den Trossenzug, 8. Bestimmung der günstigsten Schraubendimensionen auf Grund der Ergebnisse systematischer Propellerversuche. Konstruktionsdaten des Schleppers: Länge zw. P.P.............................................. Lpp Lpp = = 38,50 Gr. Breite i. d. W . L ................................... B B — = 8,10 Vorderer Tiefgang 2,94 Tv = o —. c Hinterer Tiefgang 3,84 Tn = KM O Ph Tiefgang im Mittel 3,39 Tm = Deplacement auf Sp................................... D Sp = 565,5 ,, in Seewasser . . . . . 574 t Ds = Benätzte O b e r flä c h e ................................. P = 389,71 H a u ptspa n tfläch e...................................... © 23,5 = S = 0,535; ß = 0,856; 0 ■= 0,625 Modellmasstab 1/25 m Deplacement i. Seewasser . . . . . D s = 1582 t 1250 t Ladefähigkeit dabei ca................................ Hauptspantfläche . . ..................... © — 30,625 qm 3 = 0,826; ß = 0,974; <t = 0,848. Modellmasstab 1/25. V' Zuerst wurde das Modell des Seeleichters bei einem korres pondierenden Tiefgang von T = 3,50 m für den Geschwindig keitsbereich von Vs = 2—9 kn geschleppt. Die Ergebnisse dieser Versuche sind in dem Diagramm Abb. 20 Z. No 20/3559 W. Vm in Form der effektiven Schlepp-Pferdestärken EPS = - -y j—, der Schiffswiderstände W (in kg.) sowie der sogenannten LeisD 2/ . V 3 tungskonstanten Ce — ? aufgetragen. Die Kurve der letzteren W erte erreicht bei Vs = 6,25 kn ihr Maximum und fällt darüber hinaus steil ab, ein Zeichen dafür, dasz über Vs — 6,25 kn die Widerstände mit einer immer höher werdenden Potenz der Geschwindigkeiten als der zweiten und dementsprechend die effektiven Schlepp-Pferdestärken ebenfalls über Vs = 6,25 kn stärker als mit der dritten Potenz der Geschwindigkeiten anwachsen. Es ist nun in der Praxis meistens üblich, Frachtschiffe irgend welcher Art nicht oder zum mindesten doch nicht wesentlich höher als mit der natürlichen ökonomischen Grenzgeschwindigkeit fahren zu lassen, welche, infolge der Unstätigkeit in der Wellenbildung etwa dort zu suchen ist, wo die effektieven Pferdestärken EPS mit der vierten Potenz der Geschwindigkeiten anwachsen, worauf später noch einmal zurückgekommen werden soll. Die D ‘L . V 3 W erte der sogenannten Leistungskonstanten Ce — — -T s enthalten schon die Geschwindigkeiten Vs in der dritten Potenz. Multipliziert man die Werte von Ce mit den zuge hörigen von Vs, so erhält man in diesen Produkt^m Zahlen, welche bei ihrem Grösserwerden angeben, dass die EPS ge ringer als mit Fs '1 anwachsen und bei .ihrem Kleinerwerden anzeigen, dass die ARS-Zunahme stärker als mit Vs 4 erfolgt. Diese Rechnung ist in Tabelle 1 für die Geschwindigkeiten von Vs = 3—-9 kn durchgeführt. )l T a b e l l e 1. ebr. 1 qm qm (kn) 2 3 4 Ce = D*U- K 3 Ct Vs EPS Daten der Schraube: D u rch m e sse r ........................................... ..... D — 3,20 m Steigung. . • . ................................ ..... H — 3,60. ,, Steigungsverhältnis ................................ H/D = 1,125 ,, Flächenverhältnis........................................... A ajA = 52 °/0 Flächenverhältnis........................................... A PJA = 44 °/u Anzahl der F l ü g e l ...................................... Z — 4 Maschine: Konstruktionsleistung IP S = 700 indizierte Pferdestärken bei ns — 105 Touren pro Minute. Schleppleistung: Verlangt 2 Seeleichter von je 1250 t Ladefähigkeit mit einer Geschwindigkeit von Vs = 7 kn zu schleppen. Daten der Leichter: Länge zw. P.P.................... B r e i t e ................................. Tiefgang . . . . . . Deplacement auf Spanten 348 Lpp — 60,00 m 8,98 „ 3,50 „ 1559 cbm 1 2 3 4 5 6 7 ' 3 4 5 6 7 8 9 333,2 379,4 445,2 492,3 478,8 434,0 383,0 992 1519 2222 2942 3350 3470 3440 Grenzgeschwindigkeit W ie sich aus Spalte 3 entnehmen läst, wird der höchste W ert von Ce ' Vs = 3470 bei Vs — 8 kn erreicht. Bei Vs = 9 kn beträgt derselbe Ce ' F, = 3440 also nur etwa 1 °l 0 weniger, sodass man sagen kann, dass zwar die Grenzgeschwindigkeit bei Vs = 8 kn erreicht wird, aber die FHlirt-bezw. Schleppgeschwindigkeit unbedenklich bis und sogar noch bis etwas darüber hinaus auf Vs = 9 gesteigert werden darf, der Leichter selbst in seiner Form also mit o = 0,826 für die in Frage kommenden Schlepp geschwindigkeiten nicht zu völlig gehalten, sondern durchaus zweckmässig dimensioniert ist Bei der Schleppgeschwindigkeit von Vs = 7 kn sind nach den Ergebnissen des Diagramms Abb. 20 Z. No. 20\3559 : EPS == 97,3 effektive SchleppPferdestärken bei einem Widerstand von W = 2030 kg durch den Modell-Versuch für den naturgrossen Seeleichter ermittelt worden. Dieses Resultat bezieht sich nur auf vollkommen ruhige unbewegte See, wobei ferner vorausgesetzt ist, dass der bezw. die beiden Leichter ohne zu gieren in Kiellinie geradeaus fahren, was aber nur selten zu erreichen sein dürfte. Die Verluste, welche infolge des ständigen Gierens der Lastkähne z.B. auf dem Rhein festgestellt worden sind, können sich z.B. auf 2 0 % belaufen, sodass man im vor liegenden Fall evtl. mit einem entsprechend höheren Schlepp widerstand von IV = 1,2 • 2030 — 244-0 kg pro Leichter bei der Schleppgeschwindigkeit Vs — 7 kn rechnen musz; das macht für beide Leichter zusammen genommen W = 4880 kg erforderlicher Zug in der Trosse des Schleppers. Das ebenfalls im Massstabe 1/25 der natürlichen Grösse hergestellte Modell des Seeschleppers (siehe Linienriss Abb. 21 Z. No. 20j3636) wurde zunächst für sich allein, d.h. ohne Schraube zwecks Ermittelung seiner Widerstandsverhältnisse untersucht. Die Ergebnisse dieser Versuche sind in dem Diagramm Abb. 22 Z. No. 20J3562 für den Geschwindigkeits bereich von Vs = 3 — 12 kn in Form der effektiven Schlepp-Pferdestärken EPS und der Leistungskonstanten Z32/ 3 Ce = — >frjr-— dargestellt. W ie aus der Kurve der letzteren Lhl o zu ersehen, fallen diese über Fs . = 9 kn. Geschwindigkeit plötzlich stark ab, was schon an sich auf die Erreichung der ökonomischen Grenzgeschwindigkeit an dieser Stelle hindeutet. Maszgebend hierfür sind aber erst die Ergebnisse der Versuche, die an dem (ohne Belastung durch den Trossenzug) freifahrenden Schlepper mit arbeitendem Propeller (siehe Construktion Abb. 22 a Z. No. 20/3640) ermittelt wurden und welche im Diagramm Abb. 23 Z. No 20j3561 in Form der abgebremsten Wellen pferdestärken W P S , der Tourenzahlen pro Minute ns , D*l . Ft 3 sowie der Leistungskonstanten Cw — — jfqpJ— c*en die Werte von L'w mit den zugehörigen von Fs, wie dies nach Tabelle 3 in Spalte 3 geschehen ist, so findet man, dass das Maximum des Wertes von Cw • F., = 2350 bei Fs = 8 kn liegt, bei Fs = p Im aber nur unwesentlich geringer nämlich 2330 ist, sodass man daraus die Schluss folgerung ziehen kann, dass die sogenannte ökonomische ^Grenzgeschwindigkeit bei welcher die Pferdestärken aufhören mit Vs 1 anzuwachsen und anfangen mit einer höheren Potenz der Geschwindigkeiten zuzunehmen, zwischen Fs = 8 und 9 kn liegt. 3. T abelle 1 f| Fs (kn) 1 2 3 4 5 6 6 7 8 9 10 11 2 3 4 C„ — V s3 % WPS 276 295,6 292,8 259,1 195,6 145,3 Vs 1655 2070, 2350 2330 1956 1600 Bemerkung. Grenzgeschwindigkeit Bei Fs = 9 kn sind aber n ur' WPS — 194,2 abgebremste ! Wellenpferdestärken bei ns = 75 Touren pro Minute ermittelt worden. Unter Annahme eines mechanischen Maschinenwir1kungsgrades von = 0,76 wird man demnach bei Vs = 9 kn rDC w ps 194,2 = 256 indizierten Pferdestärken etwa 1P3 — ----------— . "4m 0,76 mit ns — 75 ökonomisch fahren, Die volle Maschinenleistung beträgt aber IPS — 700 indi zierte Pferdestärken, entsprechend WPS — IPS. vlnl = 700. . 0,87 — 608 abgebremsten Wellenpferdestärken. Dieser Wert von WPS — 608 liegt nach Diagramm Abb. 23 Z. No/20/3561 bei Vs — 10,9 kn, wobei ns = 102 Touren pro Minute : festgestellt worden sind. Der Schlepper dürfte daher unter Geschwindigkeitsbereich von Vs = 6 — 12 kn dargestellt voller Ausnutzung seiner ganzen Maschinenstärke eine Maxi sind. Für die Geschwindigkeiten von Fs — 8 — 11 kn malgeschwindigkeit von annähernd 11 kn ert eichen, wird sind die Werte von W PS und ns in Tabelle 2 eingetragen. , aber nach Obigem hierbei ausserordentlich unwirtschaftlich fahren und zwar mit einer Leistungskonstanten von nur T a b e l l e 2. Cw = 144, während die im Maximum bei Vs = 7,5 kn festgestellte, Cw = 300 betrug. 3 4 1 2 Um nun die Leistungen des Schleppers f ü r den Sckleppzu''Stand zu ermitteln, wurden mit dem Modell desselben (und Vs n-s zugehöriger Schraube) 5 weitere Fahrtversuche für den Ge WPS (kn) (min.) schwindigkeitsbereich von Vs = 3 — 7 kn unter Markiering der bestimmten (konstanten) Trossenzüge von Z = 1953 kg. — 3906 kg. — 7813 kg. — 15625 kg. und 23438 kg. aus64 1 120,8 8 n geführt, deren Ergebnisse in den Diagrammen Abb. 24—28 2 194,2 75 9 Z No. 20/3581 — 20/3582 — 20/3563 — 20/3565 und 3 353,0 87 10 20/3564 kurvenmässig in Form der abgebremsten Wellen 4 632,7 11 103 pferdestärken WPS, und der Tourenzahlen pro Minute ns graphisch aufgetragen sind. Auf Grund dieser VersuchsDarnach wachsen die abgebremsten Wellenpferdestärken diagrarome sind nun zum Zweck bequemer Auswertungen W PS zwischen Vs — 8 und 9 kn mit der vierten Potenz für bestimmte vorliegende Fälle die Belastungsdiagramme der. Geschwindigkeit Fs l , zwischen F s == 9 und 10 kn Abb. 29—33 Z. No. 20/3575 — 20/3574 — '20/3573 — aber infolge der anormalen Wellenbildung (vergl. Abb. 22 a) 20/3584 und 20/3585 angefertigt worden, welche nicht nur bereits mit Fs 5,5 und zwischen 10 und 11 kn sogar mit für die bei den verschiedenen Versuchen eingehaltenen be stimmten (konstanten) Trossenzügen von Z = 1953 kg. — F, ‘>1 an. Die Kurve der Werte von Cv — ^ 3906 kg — 7813 kg. — 15625 kg. und 23438 kg. bei verschie W P3 erreicht nach Diagramm Abb. 23 Z. No. 20/3561 ihr Maximum denen Geschwindigkeiten gelten, sondern in gewissen beschränk etwa bei Vs — 7,5 kn und fällt über Vs — 8 kn hinaus ten Grenzen ganz allgemein für andere von den vorhandenen plötzlich steil ab, ein Zeichen dafür, das^ in dieser Gegend nicht allzu weit abliegenden Schleppzuständen und Belastungs die ökonomische Grenzgeschwindigkeit zu suchen ist. Multi graden des Schleppers durch den Trossenzug Gültigkeit bean pliziert man nun wieder für die einzelnen Geschwindigkeiten spruchen dürfen. Das betreffende Auswertungsverfahren ist in W ie daraus (Spalte 5) zu ersehen, bleiben die Prope lertouren von Fs = 3 — 7 annähernd konstant gleich ns = 90 pro Minute und wachsen erst darüber hinaus bis zu ns = 991min bei Vs = 9 kn an. Die nutzbaren Trossenzüge fallen (nach Spalte 7) von Z = 8550 kg bei Vs = 3 kn bis auf Z = 4320 kg bei Vs = 9 kn gleichförmig ab, desgleichen (nach Spalte 10) die spezifischen Trossenzüge pro indizierte Pferdestärke _ . . . . Z/IPS von 12,25 _kgjPSi ... bei, 9 kn, während 3 kn bis auf 6.2 kg/PSi bei V, dem Sonderdruck aus Schiffbau XVIII Nr. 12,13 und 14 „M ono polschlepper des Rhein-Weser-Kanals’’ auf S. 33 u.f. abgeleitet und begründet, und beruht auf der Schlussfolgerung, dass bei bestimmten Belastungsgraden Z (V ms d.h. bei gegebener Geschwindigkeit Vm (in m./sec.) und bestimmten verlangtem Trossenzug Z (in kg.) ganz allgemein bestimmte W erte für, den sogenannten Slipgrad nsIVm, die Leistungskonstante WPS(Vma Und den Wirkungsgrad v, = x . Vm y j — fffpf; vorliegen Z müssen. Umgekehrt kann man für eine bestimmte Leistungs^ konstante WPS(VmB d.h. gegebene Maschinenleistung an abgebremsten Wellenpferdestärken W PS und verlangte Schlepgeschwindigkeit Vm (in m /sec.) auf Grund der betreffenden Diagramme den zugehörigen Slipgrad ns]Vm und Trossenzugbelastingsgrad Z(Vm* ermitteln und aus diesen W erten die zugehörige Tourenzahl ns pro Minute sowie den erreichbarere: Trossenzug Z (in kg.) feststellen. (nach, Spalte 9) die Wirkungsgraden y j —W P S von 28,9 °/o bei Vs — 3 kn zunächst bis zu n = 45,5° (-0 bei Fs == 8 kn anwachsen, darüber hinaus aber ebenfalls abzufallen beginnen sodasz man mit einem bestimmten Wert des Leistungsgrades W PSjVms rechnen kann, bei welchem die günstigste Ausnutzung des vorliegenden Schleppers erfolgen wird. Dieser W ert von •/, = 0,455 liegt nach dem Diagramm Abb. 29 Z. No. 20(3575 bei WPSjVm — 10 und einem dementsprechenden1 Z jV m- = 340 vor: WPS = 608 ; Zahlenbeispiel: Gegeben 1PS = 700 indizierte Pferdestärken; verlangt Schleppgeschwindigkeit JVS = 7 kn. W PS = IPS v,m abgebremste Wellenpferdestärken; ylm — 0,87 angenommen; •/■ WPS = 700. 0,87 = 608; V m = Schleppgeschwindigkeit in m /se c; V m = Vs 1 0,5144 = 2,57 m /sec; ■/• '■ Vm*' •/• Vm = Vm = 3,93 m.(sec. ; Gunstigste Schleppgeschwindigkeit Vm 0,5144 13' = 60,8; = 7,65 kn; Nutzbarer Trossenzug hierbei ist Z = 340 ■ Vm2 = 340 • 3,93* = 5260 kg.; Nach Diagramm Abb. 20 Z. No. 20/3559 sind für einen Leichter in beladenem Zustande bei dieser Geschwindigkeit von Fs = 7,65 kn, W = 2550 kg. Widerstand festgestellt worden. Mithin würden 2 Leichter etwa 2 X 2550 = 5100 kg. Widerstand, ruhiges W etter und unbewegte See vorausgesetzt, aufweisen, wenn man von dem oben erwähnten erforderlichen Zuschlag infolge des Gierens der Kähne absieht und tatsäch lich mit einer Maximalgeschwindigkeit von Vs = ' 7,65 kn geschleppt werden können, da nach den durchgeführten Rechnungen der Schlepper imstande ist, hierbei einen nutz baren Trossenzug von Z = 5260 kg. zu liefern. Für den Z V •A — y y = 6),451. Genau die gleichen Rechnungen Fall, dass nur 1 Leichter allein in Schlepp genommen werden soll, wird sich bei voller Ausnutzung der Maschinenstärke sind auf Grund der übrigen Belastungsdiagramme Abb. 29i eine Geschwindigkeit von Fs = 9 kn erreichen lassen, was — 33 für die verschiedenen Scheppgeschwindigkeiten von Fs = 3 — 9 kn stets unter Einführung der gleichere1 aus Folgendem hervorgeht. W PS = 608. Maximalleistung der Maschine von WPS = 608 abgebremsten Vm = Fs • 0,5144 = 9 ’ 0,5144 = 4,62 m.(sec. Wellenpferdestärken durchgeführt worden und die Ergebnisse^ W PS 608 derselben in Tabelle 4 eingetragen. 6,17. V 3“ 4,62 3 Für diesen W ert ergeben die Diagramme A bb. 29 und30: Z. Np. 20/3575 und 20/3574 einen zugehörigen von n sjVm = 25 und einen solchen von Z\Vm2 = 440. Mithin ist die Tourenzahl, auf welche der Propeller unter diesen Verhältnissen kommen kann, ns — 25 ' Vm = 25 " 2,57 — 90(min und der erreichbare nutzbare Trossenzug Z = 4 4 0 ' V m2 = 440 \ 2,57‘l = 5700 kg. Letzteres bedeutet einen W ert von ZjW PS == 9,35 kg pro abgebremste Wellenpferdestärke: oder Z jfP S = 8,13 kg pro indizierte Pferdestärke des' Schleppers. Dabei ist der vorliegende Wirkungsgrad des Schleppers d.h. das Verhältnis der effektiven Zugleistung zu der aufgewandten Arbeit an abgebremsten Wellenpferdestärken T abelle 4 . (u f) SA E§ E -X 1,54 2,05 2,57 3,09 3,60 4,12 4,62 166 70,5 36,0 20,6 13,0 8,7 6,2 3 4 6 a«1^ E K 5 6 7 8 9 ki . ^ X Nr O 1 S Ca. X 90 90 90 90 90 93 99 3600 1830 1055 660 440 295 203 8550 7700 6950 6300 5700 5020 4320 ti I 1 2 3 4 5 6 7 0 ; 10 ' Z/IPS 2 Z/WPS 1 WPS Schleppleistungen, Wirkungsgrade und Tourenzahlen bei; IPS — j00 Maschinenleistung ( WPS = 608 abgebremsteff Pferdestärken) für Geschwindigkeiten von Vs = 3 — 9 kn. 3 4 5 6 7 8 9 58,2 44 35 29 25 22,5 21,5 14,10 12,65 11,40 10,35 9,35 8,25 7,12 28,9 12,25 34,6 11,00 39,3 9,93 42,6 9,01 45,1 8,13 45,5 7,17 43,7 6,20 Für diesen W ert von WPS == 6,17 ergeben die Diagramme A bb. 29 Z. No. 20/3575 einen zugehörigen von ns(Vm = 20,5 und einen solchen von Z (V m= 202. Mithin Propellertourenzahl Hs = 20,5 ' Vm = 20,5 ' 4,62 = 94,5(min. und nutzbarer. Trossenzug Z = 202 ■ Vm2 = 2 02 ■ 4,62 2 = 4300 kg. Ein Leichter weist aber bei der Schleppgeschwindigkeit von F s = 9 kn nach Diagramm Abb. 20 Z. No. 20/3559 nur etwa 4000 kg. Widerstand auf, sodass sich nach Obigem mit demselben unter günstigen Verhältnissen eine Maximal geschwindigkeit von Vs = 9 kn leicht erreichen lassen würde. Zusammenfassung ergebnisse. 1. der Versuchs- und Auswettungs- Der vorliegende Leichter kann noch bei Fs = 8— 9 kn Geschwindigkeit ökonomisch geschleppt werden, d.h. sein Schärfegrad bezw. Völligkeitsgrad ist für diese Geschwin digkeit passend. 2. Der Schlepper erreicht freifahrend, d.h. ohne Belastung durch den Trossenzug seine ökonomische Grenzgeschwin digkeit bei Vs = 9 kn und gebraucht hierfür 1PS = 265 indizierte Pferdestärken bei ns ~ 75 Tpuren pro Minute. 3. Die Maximalgeschwindigkeit des Schleppers wird unter voller Ausnutzung seiner ganzen Maschinenstärke von IPS = 700 indizierten Pferdestärken Fs = 10,9 kn bei ns = 102 Touren pro Minute sein. 4. Der Schlepper kan bei Vs — 7 kn Schleppgeschwindig keit einen nutzbaren Trossenzug von Z — 5700 kg. ausüben. Der Propeller wird dabei auf ns — 90 Touren pro Minute kommen. 5. Die günstigste Ausnutzung des Schleppers findet bei einer Schleppgeschwindigkeit von Vs — 7,65 kn statt, wobei noch ein Trossenzug von 5260 kg. erreichbar ist, der zur Ueberwindung des Widerstandes von zwei voll beladenen Leichtern der gegebenen Grösse genügt. 6. Mit nur einem vollbeladenen Leichter in Schlepptau wird der Schlepper unter günstigen Verhältnissen eine Geschwin digkeit von Vs = 9 kn erreichen. In folgendem soll schlieszlich noch auf Grund der Ergebnisse systematischer Modellpropellerversuche nachgeprüft werden, ob die bei obigen Versuchen verwandte vierflüg’lige Schlepper schraube von D = 3,2 m Durchmesser und Ii = 3,6 m Steigung mit Rücksicht auf die beiden auseinander streben den Anforderungen: günstigster Wirkungsgrad im Schlepp zustande bei der niedrigen Geschwindigkeit von etwa 7 kn und noch möglichst gute Wirkungsweise bei der erreichbaren Maximalgeschwindigkeit des unbelastet ohne Trossenzug frei fahrenden Schleppers, auch richtig dimensioniert ist und unter den gegebenen Konstruktionsverhältnissen das beste Kompr-omis darstellt. Pall 1. Angenommen, es soll zunächst die günstigste Schraube für den Schleppzustand' unter Zugrundelegung einer Schleppgeschwindigkeit von F., = 7 7m bestimmt und dabei ■mit Rücksicht auf den Tiefgang des Fahrzeuges, ein Propel ler durchmesser von D = 3,20 m eingehalten werden. Es soll ferner auf einen guten Wirkungsgrad für den allein für sich freifahrenden d. h. nicht durch Trossenzug belasteten Schlep per kein Wert gelegt werden. Die Maschine leistet JPS = 700 indizierte Pferdestärken bei ns = 105 Touren pro Minute. Beim Schleppen ■soll die Maschine ihre volle Leistung gerade bei dieser Tourenzahl abgeben. W PS = JP S nm = abgebremste Wellenpferdestärken an der Ivurbehvelle gemessen. Mechanischer Wirkungsgad der Maschine zu y,m — 0,87 angenommen, ergiebt W PS ~ 7 00 . 0,87 — 608. 5 6/ 0 Verlust für Reibung in den Druck-und Läuflagern der Wellenleitung gerechnet, so stehen für den Propeller WPS — 608 . 0,95 = 585 abgebremste Wellenpferdestärken zur Verfüging. Mithin beträgt das Drehmoment W PS M = n ns 60 105 ~6~0 75 VW ° • 2 . 5r . n 1,752 = = dem Schlepper arbeitenden Schraube unter Berücksichtigung des Nachstroms in m/sec, Nachstromziffer w — 0,15; '/' Ve = 3,6 . 0,85 = 3,06 m/sec; Tourenmomentgrad gleich 6 um — u. H 'T T = 1 7 2 bestimmen die Belastungsdiagramme systematischer Versuchs ergebnisse Abb. 34 Z. No. 18/2881 einer Serie gesetzmäszig von einander abgeleiteter vierflügliger Schrauben mit durchweg den gleichen, Flächenverhältnissen von Aa jA — 56°/0 aber 'den verschiedenen Steigungsverhältnissen von H/D = 0,6 — 1,5 in dem vorliegenden Konstruktionsfall ein Steigungs verhältnis von HjD = 1 und einen diesem zugeordneten reinen Propellerwirkungsgrad nm~ 0,538 ; Mithin müsste die Steigung des Oropellers von D — 3,2 m Durchmesser H = 1,0 . D — 1,0 . 3,2 m sein, wenn die Schraube bei der Schleppgeschwindigkeit von Fs = 7 kn wirklich auf d ie , Konstruktionstourenzahl der Maschine von ns = 10s pro Minute kommen soll. Die Propellerschubpferdestärken sind gleich ÄRS = WPS ■4m = 585 . 0,538 = 320; S V ' e 75 SPS . 75 320 . 75 Propellerschub gleich 3/ÖT" V7 ~ = SPS = 7860 k g ; Statthafter Widerstand von Schlepper plus Leichter W = S (1 — t); 0,10 gleich Sog Ziffer = 7860 . 0,9 = 7070 kg; t = •/• w Für den Schlepper allein ohne Propeller sind bei der Geschwindigkeit Fs — 7 kn : EPS — 54,9 effektive SchleppPferdestärken ermittelt worden. EPS = W . Vm, 75 '/■ Widerstand des Schleppers EPS . 75 54,9 . 75 W = 1142 kg; Im Folglich bleibt für den nutzbaren Trossenzug noch übrig Z = 7070 — 1142 = 5898 kg. Mit der Schraube von D = 3,2 m Durchmesser H — 3,6 m Steigung und 52°\0 Aa j A Verhältnis sind unter den gleichen Umständen durch den Modellschleppversuch: Z = 5700 kg Trossenzug also 3 °/0 weniger ermittelt worden, wobei der Propeller allerdings nur auf ns — 90 Touren pro Minute kam und die volle Maschinenstärke von JPS — 700 indizierten Pferdestärken nur unter Einhaltung einer grösseren Füllung erreicht werden konnte. Fall 2. Dieselben Bedingungen wie im ersten, Fall ange nommen soll eine Vergrösserung des Propellerdurchmessers bis auf D — 3,3 m statthaft sein. Der Tourenmomentgrad ist derselbe wie-früher nämlich Cnm - n . _ 4>M. Der Slipgrad dagegen wird infolge des geänderten grösseren Tourenzahl pro Sekunde; 585. 75 3995 m kg; 2 . Tr .1,752 Vm = V„ . 0,5144 = 7 . 0,5144 3,6 m/sec Schleppgeschwindigkeit; ^ e — Vm (7 — w) = Fortschrittsgeschwindigkeit der hinter M D 1,752 . 3,2 1,835; ~3M ~ Für diese beiden Werte von Cnm = 4,34 und Cs — 1,835 Slipgrad Cs — T 99S 3,06* n . D Durchmessers gleich Cg ===:: -- y - - === 1,752 . 3,3 —2 /7 —’ :==! > 3,06 4,34 und Cs — 1,89 Für diese beiden werte von Cnm = bestimmen die Diagramme Abb. 34 Z. No. 18/2881 ein passendes Steigungsverhältnis von HjD = 0,9 und einen diesen letzteren zugeordneten reinen Propellerwirkungsgrad von -/,n — 0,543, welcher um 0,543 0,538 1,01 d. s. nur 1 °/0 besser ist als im vorigen Fall, was praktisch gar nicht in Betracht kommen dürfte. Noch geringer ist aber der Vorteil, wenn man den Vergleich für die erzielbaren Trossenzüge durchführt. Es ist nämlich SFS r= W PS . na = zugeordneter Wirkungsgrad v,n 585 . 0,543 = 317,5; 317,5 . 75 s = SPS ■75 — - = 7790 kg \ Ve 3,06 W — S (1 — t) — 7790 . 0.9 = 7010 k g; Schleppereigenwiderstand = 114-2 leg; Mithin nutzbarer Trossenzug gleich Z — 7010 —- 1142 — 5868 kg, also verglichen mit 5598 kg des vorigen F alls nur 30 kg d. ist nur etwa MI % besser. Demnach kann man sagen, dass mit Vergrösserung des Schraubendurchmessers von 3,2 m auf 3,3 m kein wesent-. licher Vorteil mehr erreicht werden kann. Pall 3. Die Schraube soll ohne Rücksicht auf einen guten Wirkungsrad für den Schleppzustand allein für den mit etwa Vs = 10,9 kn freifahrenden unbelasteten Schlepper kon struiert werden. JPS — y00\ ns — lOp/min; Vm = Vs . 0,5144 — 10,9 . 0,$144 — 5,61 m/sec; Ve = Vm (1 — .w) = 5,61 . 0,85 = 4 ,77 m.sec ; T ourenmomentgrad V' Al ~V~ » ' r 34 Z. No. 18/2881 unn diesem letzteren C„ = 0,67', Schlieszlich Slipgrad 1,17 \ Ve Mithin Durchmesser der Schraube gleich V„ 4 77 D — 117 ; — 1,17 . T 3 T ö ~ 3 ,2 m n 1,752 1,2 . D — 1,2 . 3,2 = Steigung H = 3,84 m\ Der Durchmesser der Schraube für die Freifahrt ist also zufälligerweise genau derselbe wie der für Schleppfahrt ange nommene, die Steigung aber bedeutend grösser. Der Propeller mit H — 3,6 m ist ein richtiger Kompromisz zwischen dem günstigsten Propeller für Schleppfahrt von H — 3,2 m und für Freifahrt von H — 3,84 m besonders wenn man berücksichtigt, dass der Schlepper auch bei etwa 9 kn Geschwindigkeit nur mit einem Leichter in der Trosse fahren soll. Zusammenfassung der Ergebnisse. 1. 2. , 3995 C,n m 2,0s-A ' 5 • 4,77-' Zweckmäszigstes Steigungsverhältnis hierfür H/D — 1,2 nach Diagramm A bb. hierfür n D 3. Allein für die Schleppgeschwindigkeit von 7 kn berechnet, müszte der Propeller bei D — 3,2 m Durchmesser eine Steigung von nur PL = 3,2 m erhalten. Allein für die Freifahrt von ca 11 kn berechnet, würde die zweckmässigste Steigung H — 3,84 m sein müssen. Der Vorliegende Propeller von D = 3,2 m Durchmesser PL = 3,6 m Steigung ist der günstigste Kompromisz zwischen Schleppfahrt und Freifahrt. (Hierbij zijn a f gedrukt de teekeningen 20 tot en met 26 en 34. De figtiren 27 tot en met33 worden in het volgend No. opgenomen) 4't/ßere ßarabsr/esser Me/i Afomwe/Ie Sfr. 0,1667 OPäöO ZlLsk-2real /’/eye/za/?/ A bb. 2 0 . S & ltJ l. > ‘%'ajramm iu SJarmufarJt. ëPjvujSiscfie tyersuc/isanslaft fü r ^UIasseriïau unddcKifftxm SOerfïn. - Jt8Uituruf<s£fiiffSau. <s£&iffismod?l!TS&k f? 4 2 , We/surft%r, 1Ö0¥. C&tsd&ppt <**M.Ttjü) __ I Jiuftrag: Qó? qT. <2Jce~ eJMfepper. 3ftx>cUttmc$sla6Vat. ffe . | eJc&feppversucK: G fcfiiffim odeffcifige efArauSen %usi<rjKl des SMSodeffst O/Sne S?vt/er y *sptx,. QervicHl des zSassinnxxsstrs y, ' * Qhfen des e ffiif& s; m " ,£5/q* . Snik - 93 <Sitfamq afnr 5G*f am fM 8*. ■ 3/1 . % .............. ; -&S * <m SföüJtf 'tingefoudUts Jxtupljp.- /brat . f p . 0,656 , f . . 5 65/0cSm 574/10 l %p •‘ihtf&rtmrrtf au/afarn/;n % ■ ■ . 6 . Q635 Sfóalerial- frf rettUK ■SppO m 33/ 0 - dtr ‘i % i '• X 1,015 G/éfnxLiserj 369,71 29/0 . 0 ,625. A U , 22, 020275 A bb. 21. Seeschlepper. 'li T'>!•£ A bb. 22a. Propeller (Seeschlepper). A bb. 22b. Seeschlepper. -xu ffërnu/SMf £?. éfaeti&ïac&r tyknucfixtnofuft ßur slBax>erßau und eßRißßßau-tBerttn 1 A tffcifim g e& li/fSau _______ oätiffmodtffV&r. W2 ,‘amuc$€5r.fS0?ä(3f*£B&f<-.s?.v:u)- Aufträge *%* of o/enctftepper. t*M / L a ß*tfk*H s. 1 eJcfi&fijtverïticHi dcRtff^modefF m it (B&ßraußerz Z u stan d d ttjp fa xktfo'. zjusiafw aezjynjom iivi O/tnc ^ëfcudar o u /« «r ^ . - dSewanero tPfv-n: /\rn» Oónn* erO-OO. m ft0/5, . „ ,<§8bdsrktfi &K^JSk *J&bptrt"efi-az<0 tg.j^s^nS\-----rrtfc.ßA jsmauno.. — ..— ------>vu;—ï~m - ß y -o tK c .3 «r j.d n X a m 'n rv a n e ro •1,000 . s e m p & a lu r ct. S an tn to cta oero» yy. rie~\ y . ' 15 ' « •—■ ,ä r t ioungacoeff. f ü r vXaadeOr A m • 420875, X m . “ £{20275. ; • * • *£#$> A> * - qtissf. >-*5£. <dèRif&atocfimndiedetl' ehJXnatert' ’ ^/Y Ë nf • aSpcfu/c M orm pandiertnde efcfiifß > q n cK tvin d iq S eit ffi, in SXhotm , t» ü A tö . 23. SrOTnztfeaat rnfav e Pdreußi-scdc ^O sroiidiocinotaft ß ir ‘W aoxrSau u n d ßcd-ißßßau-PBerftn 1 ' JlSteifung edcfiiffSatt td cfiiffjir u x d e ff ‘Z ftr Y -4 P , fy lerju c/ t @ür, ? -5 0 ? f.(ig * x d (ip p tm /5.JT.20.) ---- Auftrag; (^ (W !o£. o/eeoaf/eppcr *XM*tt'«*ßda&ycC’YtS. ete/t&ppvcroucfï: e/c/tiffQmociefT m it <&fcßraußen Z‘ u sta n d -d n J d lM e fh ; Q ïSit ^ftGateriaf: ^ h rq fin , fBoeoiniiep>ar.4ß nufB aM inSntite: <?<3 15* & , ix ei& u n jjo co effi f ü r Q fZ od etr Am M4 ^ 0 7 7 3 , “ 420273. c£Riff A> - 414505. QT25jto{t953& i)0/vosenzt/Q y*vj\ ec,Q erv.d n SSaxrinnxtsocro • %QO0 ß Ö em n eixttu rd . ÏS a d jiü n tt^ xrs» ï ï '- A M ' ' eßetvassera - 1,0/5, ‘va ten d n e/c/ttffba: eyp .ßxu ßt zw .iffi Üvf •jSfngt in dtr eUfax*r£<'nü O n f.B rette - ■ % ‘ SRtfeartß óft>w 9 tïif am ^ » J>.& m itte t ‘ Qkfifacamtnta u f e/panhn 9, • * * ■ iVi cd t 371,00 t 7F - fenetxte GSerfldcRe •ginjftfautffih* ^Satt/tijp. J trta f _ i :m 36is 030 eß . d . 0,535j ß ■ qS5Sf f • 4625, SWp/f c ttr S ffo/ itffcr: JbxzaR P 10 * äußerer fyurcdmfttet J ‘d lt'od g>Crt ffS3 d - QkiStnditrtfrncxxr - — w —— • .6 i e/!«igung • Ji . Tssz , OT(yfareaf • abtjM 'Uliefhi*fflSipelarvaf . » 3fl * ftrijfixitriia *■ S • JlntafiC der SOujjef * • £ tq e d er 9h>nitlcr und fÓranclPerwefièn d/tCx'tU drafteft’eraa&e * S'ntfirnuruj vom JS. i? • j auoiy&ttffdcfliff - 1üßir ry^ der ^IßtlTtrX S i’rujxxtitn'tf' - Ql/ttlt (/es0/7?/wtnkus{ysqrod (/er tty w fe/oftb^ A. tjesa/7?/ 5 ScM epfifé^è- 04 s/a rte» f-------1 ----ml — --5 5 ----'---'-----'--- W--- '---- Qt,rT--'----35----^ ^ -yY lßy} - aßoeTuh: fjorn iop on d ïercn de .d cd t f p jq n c f i i v t n d i a ß e d t in SH hohn . in n t?m» ^ od ef!a exd n > itid ia P sit' in /% c ~ - ^0 m - 0.1 m / sec. —*- *?£« sdcfiifFjQe.'KJï/iividw d e if' in fXhoten -r -d l* I fyioyramm rv *2L-ntttttr (?. tpiajra 'dèuTTTl ëPrvuJdixde tfJervucftoanotaR' f iir < ’lBaoxr8an und efcdiffSgu-dBerfïn. J lB te if u tv ? e fc R iffB a it e fc fiiffim o c ie fP 9 Ö r. Jlitftrag; fy? 242 j j G& ’ra u c H 9 5 r. 1 5 0 ? £ . (SèexRftpp/om H6.JSF.3H) — e f o/eescffiepper <PRx?JttPmafSita$Va:• % -j QJcftfeppveraucfti efcfiiffitmodelT m it < 2/cfirau6eri % u a la n d cko Q fó o d iffo : Q fS if ('3906 fa)ë/roM enzvi! JSflSaltriafi Sfitzvffui , dSauinlicfi’ ca 5.0 m dSktM intirette- $20 rn r*sw c,(2erv. d tJ S B aaainnxtw ërö» $000 /zfcnu ie ra h tr d . ÏSaaprnrvcdhery- 93 ° (S .M \iS ïu iq x < x ff f u r (im o d e ff Am * 0 ,S0 ^5 .I.m ’ * ■ ■ fu fr s H H iff J , . 0,KÓ9Ó ^Oaten d n e fcfiiffit? tw - A t ? * xnt.ffST . 38.50 Ó/f ■ftinye M d lr ‘UktxxrPmn • 38,00 3ivf-Snrifc *. “ 0,2037-5 * %, •Sï'tArana aXnt St'itC am clf.9 Sk * v . - .6 .9 fin • “ tm €ft*ftrP 9yi ‘ 9kf\Pattmttd auf dpanttn 9, • * * in «die 9 •Senttrie G6trfPSeXe X * rinjftfa ucfitre ^Sauptop. Jim aP d> 0 .3 3 6 ,/} • 0,856, f . 0.6?5 "Daten d e r tfh yufifcc Jln z a fi? Ö K t ti 3 5 « 633 9 . auiia - tyurrdmeoeer d • jaPtndurcdmraorr Jf .Ska . fbfc.. . ► , afcf<nfi.'A/ïta Ji « cflitqiin j Jt . 3 t H . "fyidfarvaf • /tngpttirriVa & * JtmettC der WTujtf &tq< der fyv n etlee und idrvttc/Berw iïerL ,. -y fattcdrvgtPZcmide-—- —- •"~ë/tJ§m_tr Ë>ri?/tfnunq iviti _6 d . • irdaü iff r«/’ •ï’vViïnny ii/- ’Vkftcn “—~dt-3L^ 3Q. _ rn JV»- &&rir *ó * jóornwi/a/' * “o ■y}‘2rvt' • aSxdide H o rm p o n d tffyn d i id ?/it/föoe xB w in d iu Jtett m ^ftaV /r'. ' A bb. 23._ s. 0»i S&A* d> I U W 1 su dvrrsufir f SPreu/Ptocde ‘d ierjticfroanotad p ir flBazoerdau und eJcRipSau SBerFin JiBtejfung’efcftififSait e fc / iiffë m o d e ffO b r . 2 4 2 Jhiftracf; <$2 ©T } s8 tr3 u cfi 9 ö r / 5 0 2 m .(^ c x 6 fc p p t a m 3 0 .ffl.2 o ) _ (èfeeocfifepper moJ'Mna/idaCyrt- VtS efè/l&nrweryuefii e/c/ïiPfbmodcIT m it GÏcfiirattêen - , , . m ' 1O Jin aM u d er. >' i t 91$atfriaf: & u?land aeo Qlöofteuo; QHttiL0.3£a(7diï%ïv>roi'n-ienz.ua y Hpec.^era. deo SBaxrimvanero ■t,ooo JSJcmjtemfur Jaxuirvaao^rj >7- J* * • e/eenxjHxm « sJ^AJ . SSbraff'in ‘d hsomticfèw, 5,0 m. SaMtnSreite■c?^<? m. “ (P j BleiBtingoaxff.fu r 0_. 5ode£P Am - ‘ÏVii^cndfeswHi/fea; £p/f£dnj*ztv&ff. é/f - Bxtvji in dtr Ottaaaeriinu ? 7 / ? ■y'Zad'- aujpfidfr /eorn’i/jvin/rerende dcfufflïy-oc/wtndigBe-.t. d]l,mDCnotui. CiX. A bb. 26. e & X i/F Aa - ^ «^A ï • - « ü s r iW --------------- WERFBERICHTEN P E R S O N A L IA . C. H . H O L S T , f — Op 27 Oct. jl. is te Haarlem na een korte ongesteldheid op 67-jarigen leeftijd overleden de heer C. H . Holst, oud-directciir van de W e r f Conr.ud te. Haarlem. Zijn belangstelling ook in den theoretischen scheepsbouw was van algemeene bekendheid. Daarvan gaf hij nog blijk op 20 O ctober jl., toen hij aan het einde van de lezing van Dr. Jng. K . , Schaffran voor het Scheepsbouw kundig Gezelschap „W illia m F roude” , te D elft, aan de discussie deelnam. A. S. D IR K Z W A G E R , f — M et leedwezen vermelden w ij, dat de heer A . S. D irkzw ager, Directeur van de firm a „D irkzw agers Schecpsagentuur” en van de „N ieuw e Berging M aatschappij” te Maassluis, 30 October jl. op 3 8 -jarigen leeftijd plotseling is over leden. Ons blad verliest in den heer D irkzw ager een zeer gewaardeerd medewerker. D e overledene was ridder in de O rde van O ranje-N assau, welke koninklijke onderscheiding hem verleend werd na d e 'b e r g in g van een op de Schelde gezonken mijneniegger. PROEFTOCHTEN. Met de m otorslcepboot voor binnenvaart St. A nton ius, nieuw ge bouw d door de N. V . v. d. K uy & v. d. Ree’s M achinefabriek & Scheepswerf te Rotterdam, voor rekening van den heer T h . Derksen te Rotterdam, werd een welgeslaaagde proeftocht gehouden. Lengte (over alles) = 15 M . ; lengte tusschen dé loodlijnen = 14 M . Breedte (m ld.) = 3.80 M .; holte (m ld.) = 1.75 M . Het scheepje is voorzien van een 60 P .K . „B erkel” twee cilinder h ooge druk m otor (D iesel-systeem ). Langzam erhand w ordt het aantal van deze kleine binnenvaart-m otorsleepbootjes zo o groot, dat men kan zeggen, dat ze burgerrecht ver krijgen en blijk geven meer econom isch te zijn dan stoom sleepbootjes van die capaciteit. D e moeilijkheden van achteruit draaien, langzaam draaien enz. schijnen, practisch genomen, thans overw onnen te zijn. Vooral het feit, dat men met een man m inder kan varen, is natuurlijk op de bedrijfsresultaten van g root belang. Stoom schip Leerdam , gebouw d door dc N. V. Scheepsbouw Mij. Nieuwe W aterw eg te Schiedam, v oor rekening van de H olland•Amerika-Lijn te Rotterdam. T E W A T E R L A T IN G E N . N. V. S C H E E P S B O U W W E R F V A N G E B R O E D E R S P O T TE BOLN ES: het stalen vrachtstoom schip Ratanpand jang, in aanbouw v oor de K on. Paketvaart M ij. te Am sterdam . Lengte (1.1.) == 300’— 0 ” ; breedte (m ld.) = 46’— 0 " ; holte (m ld.) = 23’—0 ” . Stoom m achincinstallatie van 1250 I.P .K ., te leveren door .de N . V. Burgerhout’s M achinefabriek & Scheepswerf. DEUTSCHER W E R FT TE HAM BURG: het stoom schip Athena, in aaubomv voor de N. V. Nievelt, Goudriaan & C o.’s Stoom vaart M ij, te Rotterdam. N. V. L O B IT H S C H E S C H E E P S B O U W M IJ. v.h. G E B R S . B O D E WESTELOBITH: het Dortm und Eins kanaalschip, genaamd A k i, met een laadverm ogen van 750' ton. N. V. V A N D E R K U Y Sr V A N -D E R R E E ’s M A C H IN E F A B R IE K & SCH EEPSW ERF TE RO TTER D A M : de stalen sleepboot R n A vant 4, in aanbouw voor rekening van L. Muller te Puttershoek. Lengte over alles = 18 M .; breedte (mld.) = 4.50 M . h o l t e (m ld.) = 2.20 M. Stoom m achine van 100 I.P.K ., eveneens door de N. V. van der K uy & van der Ree te leveren. N. V. S C H E E P S B O U W W E R F v.h. D E G R O O T & V A N V L IE T T E S L IK K E R V E E R : het passagiers- en vrachtstoom schip Slot Locvestein, in aanbouw voor de A lg. Stoom vaart Mij. te Rotterdam . Lengte (1.1.) = 84 73 M .; breedte ( m l d ) = 11.90 M .: holte (m ld.) tot hoofddek == 6.09 M .; tot kampagnedek = 8.22 M . Laadverm ogen ca. 3100 ton. K lasse Gcrmaniseher Lloyd. N. V. S C H E E P S B O U W M A A T S C H A P P IJ „N IE U W E W A T E R W E G ” T E S C H IE D A M : het vrachtstoomschip Zosm a, in aanbouw voor Van Nievelt, G ou driaan & C o.’s Stoom vaart Mij. te Rotterdam. Een shclterdekstoomsehip met kruiser-achterschip. Lengte (1.1.) = 450’— 0 ” ; breedte (mld.) ■— 60’— 0 ” ; holte (m ld.) tot shelterdek = 39’— 6” . Laadverm ogen circa 12000 ton. Inrichtingen voor 12 passagiers. Curtis turbineinstallatie van 4000 A sP .K . 4 stoomketels d = 17’— 0” , 1 = 12’— 0” . U liestookinrichting en oververhitters, patent Sugden. Klasse Lloyds Register. N. V . S C H E E P S B O U W W E R F „ D E D A G E R A A D ” v.h. D E W E D . J. B O O T T E W O U B R U G G E : de stalen hevela&k D e V rou w Elisabeth, in aanbomv voor den heer J. T u in te A m sterdam . Lengte over alles = 20,38 M .; breedte (m ld.) = 3,90 M .; holte (m ld.) = 1,35 M . Laadvermogen. = 60 tón van 1000 K.G. W IL L IA M D OBSON & Co. T E N E W -C A S T L E O N , T Y N E : het stoom schip Schiehave», in aanbouw voor Gebrs. van Rotterdam. Lengte (1.1.) = 400’-—0 ” ; breedte (m ld.) = holte (m ld.) = 2 4 ’— 10” . Laadverm ogen = 9200 ton. Uden te 53’— 0” ; N. V. W E R F v.h. R I J K E E & Co. T E R O T T E R D A M : het stalen dubbelschroefm otorsehip H alifried, in aanbouw voor Noorsche. rekening. L en gte (1.1.) = 114,30 M .; breedte (m ld.) = 15,62 M .; holte (m ld .) tot h oofddek = 7,77 •M . Laadverm ogen = 7200 ton. K lasse N orske V critas. Diesel m otorinstallatie van 1400 L P .K . te leveren d o o r W erk sp oor te Am sterdam . K IE L L E G G IN G E N . Op de w erf der N .V . Scheepshouw w erf „D e D ageraad” v.h, de W ed. J. B oot te W o u b r u g g e is de kiel gelegd van een motorpakschuit voor rekening van den heer J. J. M. Rossel v.h. Teteu bu rg te ’s-Gravenhage. A fm etin gen 18,50 M .X 3 ,0 5 M .X 1 ,2 9 M . 14 P .K . K rom houtinotor. Op deze w erf zijn voorts n óg in aanbpuw een m otorpakschuit 21 M .X 3 .5 5 M .X 1 .3 5 M ., 20 P .K . K rom hou t-m otor, voor de firma Blok & U ittenbogaart te W oerd en , en een m otorb oot 21 M .X 4.15 M .X l.4 0 M ., 20 P .K . K rom h ou t-m otor, voor den heer J. Goudriaan te K rim pen a. d. IJsel. N IEUW E SCHEPEN Naam van het schip: „IJsselldijk” . B ou w m eester: W e r f G usto, firm a A . F. Smulders, Schiedam. R eed erij: N .V . Solleveld, v. d. M eer & T . H . v. H attum ’s Stoom v. Mij. te Rotterdam . B ou w ja a r: 1921. S oort van sch ip : Shelterdekstoom schip v oor algemeene vrachtvaart. H o o f d a f m e t i n g e n : L en g te tusschen de lood lijn en : 3 5 9 ’— 3 ” . B reed te (m ld.) op h et g rootsp a n t: 5 0 ’— 0. H o lte (m ld.) in de zijd e: 24’— 6” . D iepgan g gelad en : 2 2 ’— 4” . K la sse: L loy ds R egister f 100 A 1. L aad verm ogen : In tonnen van 1000 K .G . op het zom eruitwatevingsm e r k : 6680. A antal ru im en : vier. Aantal lieren : elf laadlieren. B ru to-ton n en m a a l: 3769.64 reg. ton. N etto-ton n en m a a t: 2280.24 reg. ton. B u n kercapaciteit: 793 ton. Ma c h i n e , s t o o m k e t e l s , m o t o r e n enz. M a k e r: W e r f Gusto. S oort van M a ch in e : verticaal triple expansie. Aantal cilin d ers: drie. H oofd a fm etin g en der cilin d ers: 25” ; 41” en 67” , Slag der m a ch ine: 4 5 ” . Indicateur v e r m o g e n : 1800 paardekrachten. Aantal s to o m k e tels : drie. D = 13’— 9” . L = 10’— 5 ” . S oort van s to o m k e te ls : Schotsche. S toom d ru k : 180 Ibs. W aterballast inclusief v o o r- en achterpiek = 1130 ton. Inhoud der laadruim en: N o. 1 vo‘or gnaan 75.180 kub. voet; „ 2 „ „ 96.140 „ „ „ 3 „ „ 58.420 „ „ „ 4 „ . „ 46.050 „ ,, Shelterdekruim te: v o o r s c h ip 55.430 naast k o e lk a s t 10.360 achterschip 36.530 Inhoud bak 6.390 „ ,, „ „ „ „ „ „ Totaal voor graan 394.120 kub. voet; Electrisch licht. D raadlooze d ’E xploitation R a d io électrique. voor balen „ „ „ „ „ „ „ „ ,, „ „ „ „ „ v oor balen telegrafie, 69.860 kub. voet. 90.100 „ 54.460 „ 41,560 „ 48.060 8.120 31.540 5.470 „ „ „ „ 356.790 kub. „• „ u ,, voet. geleverd' d oor de Comp. Naam van het schip: „T e x e l” . Naam van het schip: „A n jer” . B ouw m eester: Rnttehlamsche D roogdok Maatschappij te Rotterdam. Reederij: Stoomvaart .Mij. Triton te Rotterdam. Bou-wjaar: 1921. Snort van schip: stoomschip voor algemeenc vrachtvaart. Bouwm eester: N. V. Int. Scheepsbouw Mij. „D e M aas" te Slikkerveer. Reederij: Rolterdamsehe Lloyd te Rotterdam. Bouw jaar: 1921, Snort van schip: vracht- en passagiersstoomschip (shelterdekker) met drie dekken (18 passagiers). Tl o n f <1 a f m e t i n g e 11 : Lengte tnsschen de loodlijnen: 375’. Breedte (m hl.) ■op liet grootspant: 51'— V A ” . G rootste breedte: 51’— 6” . H olte (mld.) in de zijde: 21'— 6". Ruhnholte: 16’— 0” . Diepgang geladen: 23'— 9 /1 ” . Uitwatering in den zom er: 3’— 1014” . W atcrverplaatsing: 10.076 tonnen. Klasse: Bureau Veritas f 1 3/3 I. I. L. Laadverm ogen: In tonnen van 1000 K.G. op het zomeruitwateringsm érk: 7100. Aantal ruim en: vier. Aantal lieren: tien. Uruto-lonnenmaal: 4442. Netta-tonnenniaat: 2748. M a.c 'h i n e, s t o o m k e t e l s , m o t o r e n e n z . M aker: Rotterdanisehe D roogdok Maatschappij'. Soort van machine: trijile expansie. Aantal cilinders: drie. H oof dof metingen der cilinders: 25X 41X 68. Slag der machine: 45. Indicafeur verin ogen: 2100 paardekraehten. P roeftoch t snelheid: 1014 knoop. Aantal stoom ketels: drie. Soort van stoom ketels: Schotsche. Verwarmend oppervlak van eiken ketel: 2200 vlerk. voet. Stoom druk: 180 lbs. Inhotid der laadruimen: voor balengned 368,269 k. vt.; voor graan 401,5529 k. vt. IClectrisch licht, stoomvenvarming, draadloozc telegrafie, oliestooknrichting, dubbele bodem', benevens dieptank, ingericht voor olieberging en voorzien van verwarmingsspiralon om de olie voldoende* vloeibaar te maken voor het pompen. TELEFOON 10962 TEL EGRAM-ADRES : — BELSPOORSTAAL H o o fd a f m eting e n: Lengte over alles: 372’— 9". Lengte fiisschen de loodlijnen: 359’— 3” . Breedte (mld.) op het grootspant: 50’— 0” . G rootste breedte: 50’— 0". H olte (mld.) in de zijde: 32'— 6" tot shelterdek. Ruimholte: 13’— 0” + 8 ’— 0" + 8’— 0” = 29’— 0". Diepgang geladen: 23’— 9 K " . Uitwatering in den zom er: 8’— 9 % ” . W aferverplaalsing: 10.000 ton. K lasse: I.loyds Register 100 A 1. j\ Laadvermogen: In tonnen van 10Ó0 K.G. op het zome'ruitwateringsmenk: 7162. Aantal ruimen: twaalf. Aantal lieren: 10 stuks — te weten 2 van 1 0 ’’X 1 2 ’’ ; 2 van 8’’X 1 2 ” en 6 van 7’’X 1 0 ” . Bruto-tonncnmaai: 5103,95 rcg. ton. Nella-lonnenmaat: 3738.46 reg. ton. M a c h i n e , s t o o m k e t e 1 s, m o t o r e n e n z. M aker: Gebr. Stork & Co. te. Hengelo. Soort van machine: triple expansie. Aantal cilinders: drie. H oofdafm etingen der cilinders: 595; 975 en 1600 m.m. Slag der machine: 1050 m.m. Indicafeur verm ogen: 2000 paardekraehten bij 90 omw. P roeftocht snelheid: 11.3 mijl. Aantal stoom ketels: drie; D = 4.10 M., L. = 3.50 M. Soort van stoom ketels: Schotsche, Verwarmend oppervlak van eiken ketel: 185 M a. Stoom druk: 13 atm. Electrische licht, draadloozc telegrafie. Oliestookinrichting. Dubbele bodem, in.gericht voor berging van 800 ton brandbare vloeistof. Permanente bunker — 280 ton. Vier laadhoofden van 30’— 7 X ” X 2 0 ’—0 ” en één van 16’— 4 ” X 2 0 ’— 0 ” . VAN BELLEN & CO IJZE R EN S T A A L W ERFSPOOR, D R AA IS CH IJVEN , W AGENS E TC . PIJPEN, FITTIN G S B A T T r p I V \J I ■ t n IA. A M AA 1*1 POMPEN BURG SIN G EL HOEK BINNENROTTE I N H O U D , Blz. Scheepvaart. ......................................... 343 Toestand der vrachtenmarkt Uitgaande kolenvrachten ......................................................... 343 Lijnbcdrijf ' .. .................................................. .. .. . . 344 Het Panamakanaal .. .. 344 Opleiding tot stuurman bij de k o o p v a a r d ij...........................345 Nieuwe l i j n e n ............................................................................. 345 Uitbreiding Nederlandsche h a n d e ls v lo o t................................ 345 Verkochte s c h e p e n ..........................................................................345 Buitenlandsch schocpvaartnieuws .................................... 346 Shipping and Shiipbuikling in England ................... . . 347 'Twee reddingsbooten cn een loodsschocner vergaan ., 347 D ie Tätigkeit einer Schiffbau-Versuchsanstalt im Dienste der Praxis II, von Dr. Ing. K. Schaffran,Berlin . . 348 Welfberichten ........................... 357 Nieuwe s c h e p e n .......................................................... .. 357 N. V. O V E R Z E E S C H -H A R D H O U T -IM P O R T -M A A T S C H A P P IJ AM STERDAM ROTTERDAM . H A R D HOUT VOOR DEN BREDA. ANTWERPEN SEMARANG PORT CENTIJL. G R O N IN G E N SC H E E P SB O U W . HAMBURG NUERENBERG DANZIG PARAM ARIBO