Esklussiva

Transcription

Esklussiva
Avukat interrogata
dwar fjammi u
David Gatt Paġna 2
Ford xiħ wisq
għall-films
€0.65
Paġna 21
16 ta’ Jannar 2011 • Nr 222
Se jkun mixli
li ffroda lil
ħutu f’wirt
Ara paġna 2
Esklussiva
‘Iċ-Ċoċċi’ jgħid l-istorja kollha
Dun Victor Grech naddafni mill-kokaina
F’intervista esklussiva
ma’ din il-gazzetta, Edward
Aquilina magħruf bħala ‘IċĊoċċi’, ipoġġi l-karti kollha
fuq il-mejda tal-aħħar snin
ta’ ħajtu u jispjega r-raġuni
tat-trasferiment tiegħu għal
man-Neptunes.
Aquilina jitkellem ċar dwar
il-problema tad-droga li
kien qabad snin ilu u jgħid
li kien San Blas u Monsinjur
Victor Grech li għenuh u
għadhom qed jgħinuh ifiq
kompletament minn din il-
problema.
Għall-ewwel darba jiżvela
ittra li uffiċjal tal-klabb ta’
Sliema kien bagħat lill-familja
tiegħu fi żmien meta hu kien
jagħmel il-programm biex ifiq
mill-vizzju tal-kokaina. L-ittra
kellha kontenut li titfa’ ħtija
fuq il-ġenituri tiegħu għallproblema li kellu. Jisħaq li din
l-ittra nżammet sigrieta millistess familja tiegħu sakemm
darba oħtu fetħet qalbha
miegħu u qaltlu biha.
‘Iċ-Ċoċċi’ jagħmilha ċara
mal-poplu Slimiż kollu li qatt
ma kienet l-intenzjoni tiegħu
li xi darba jitlaq lill-klabb li
miegħu għex u trabba iżda
jisħaq li ma kellux għażla oħra
li jagħmel dan wara li kienu
żewġ uffiċjali li ‘keċċewh’
minn mal-klabb Slimiż u
mhux telaq hu kif hawn min
jaħseb.
Aquilina jitkellem ukoll fuq
vendikazzjonijiet li sab dan
l-aħħar fuq il-karozza tiegħu bi
grif ta’ ‘ĠUDA’ fuqha u jsostni
li m’għandux l-iċken suspett ta’
min setgħu kienu l-persuni li
għamlulu dan.
paġna 28
NEWSPAPER POST
Mark Attard
2 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Avukat int
fjammi u D
Il-karozza ħaraqha xi ħadd
għal tal-apposta jew le?
Julia Farrugia
[email protected]
Illum tista’ tiżvela
li f ’dawn l-aħħar
sigħat avukat kienet
interrogata mill-Pulizija
b’rabta ma’ dikjarazzjoni
falza, u jekk jinstabu
biżżejjed provi kontriha
tista’ titressaq il-Qorti.
Il-każ imur lura għal
numru ta’ xhur meta
l-karozza ta’ avukat
żgħażugħa spiċċat fi
fjamma waħda. Din
il-gazzetta hi infurmata
li l-ewwel rapport talespert maħtur millQorti kien stipula li
l-indikazzjonijiet juru li
l-karozza kienet ngħatat
in-nar għal tal-apposta
minn xi ħadd.
Allura b’hekk ilPulizija kienet bdiet
tinvestiga l-mottiv u min
possibbilment seta’ kien
wara dan ir-reat.
Sorsi li tkellmu ma’
Emmy Bezzina għall-Qorti
Karl Stagno-Navarra
[email protected]
L-avukat prominenti Emmy Bezzina
mistenni jitressaq il-Qorti fil-jiem li ġejjin
mixli b’misapproprjazzjoni u frodi għaddannu ta’ ħutu.
Il-każ jikkonċerna mijiet ta’ eluf ta’ ewro
f ’wirt tal-ġenituri li kellu jinqasam bejn
l-aħwa.
Din il-gazzetta hi infurmata li l-Pulizija
ntalbet tinvestiga lil Emmy Bezzina, li
hu l-akbar minn fost sitt aħwa, wara li
nstabu diskrepanzi f ’dak li kellu jinqasam
bejniethom.
Bezzina, li għandu 63 sena, hu rrappurtat
li kien interrogat għal ħin twil millPulizija tal-Iskwadra għall-Kontra r-Reati
Ekonomiċi fid-Depot tal-Furjna li matulha
rrilaxxa wkoll stqarrija.
Hu mifhum ukoll li l-Avukat Ġenerali
diġà ħareġ l-akkużi fil-konfront tal-Avukat
Bezzina hu mistenni li jitressaq quddiem
il-Qrati tal-Maġistrati fil-jiem li ġejjin.
Ikkuntattjat minn din il-gazzetta l-Avukat
Bezzina ċaħad l-akkużi li mistennija
jinġiebu kontrih mill-Pulizija.
Hu sostna li l-każ hu “purament familjari”
u ammetta li tikkonċerna wirt tal-familja.
“Fiċ-ċirkostanzi l-każ jikkonċerna l-assi
tal-familja u ma tinvolvi l-ebda barranin,”
qal Emmy Bezzina.
terrogata dwar
David Gatt
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 3
Illum spjegaw kif
maż-żmien kienu saru
emendi għar-rapport u
l-każ ġie dikjarat bħala
tali li kien aċċidentali u
mhux min id moħbija ta’
kriminal.
Dan wassal biex
l-avukat ħadet flus
mill-kumpanija talassigurazzjoni għaddanni li sofriet ilkarozza tagħha.
Iżda riċentament il-każ
ħa żvolta differenti.
Qed ikun allegat li
meta seħħ ir-reat, fi
ċrieki differenti, l-avukat
kienet uriet is-suspetti
tagħha li l-avukat u
l-eks-spettur tal-pulizija
David Gatt kien il-moħħ
wara dan il-każ.
Allegatament xi żmien
qabel kien hemm
battibekk bejn it-tnejn
minn nies.
Jidher li l-avukat qatt
ma semmiet dan iddettal importanti mal-
investigaturi. It-teorija
hi li dan għamlitu
deliberament.
Jekk ikun pruvat li
l-mottiv tal-ħruq talkarozza tagħha kien
wieħed instigat u ta’
vendikazzjoni, l-avukat
ikollha trodd il-flus
lura lill-kumpanija
tal-assigurazzjoni għax
il-polza tkopri biss
f ’każ ta’ inċidenti u
mhux ‘arson’, jiġifieri
ħruq għal tal-apposta.
Persuni li semgħu
ċertu diskors
qed jagħtu
informazzjoni
dwar il-każ
Allura jissaħħaħ
l-argument l-għala
kien hemm interess
biex ċerti dettalji qatt
ma jaraw id-dawl taxxemx.
Nifhmu li l-Pulizija
diġà kellmet lil numru
ta’ persuni oħra f ’dan
il-każ, u mhux eskluż
li fost dawn hemm
persuni li jistgħu jixhdu
fil-Qorti li l-avukat
qalet magħhom ċerta
diskors.
4 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Il-fuljett mibgħut mill-Partit Laburista fid-djar Maltin
Il-PL jibda jingrana
à la Nazzjonalista
Il-Partit Laburista
beda jingrana għallelezzjoni ġenerali li jmiss
b’tattika ‘Nazzjonalista’
ta’ kif iwassal il-messaġġ
tiegħu.
Dan l-istil hu identiku
għal dak li l-Partit
Nazzjonalista adotta
fil-kampanji elettorali
tal-aħħar snin fejn kien
jibgħat fuljetti d-dar
bl-istess kuluri wżati
mill-partit oppost. B’dan
il-mod, mal-ewwel daqqa
ta’ għajn, il-qarrej jaħseb
li l-materjal intbagħtlu
mill-PN.
Il-kampanja ġdida talPartit Laburista tinkludi
fuljett ta’ erba’ paġni li qed
jasal f ’kull dar f ’Malta u
f ’Għawdex
Fil-qoxra jispikka ritratt
tal-billboard ewlieni
li ntuża mill-Partit
Nazzjonalista bl-għajta
GonziPN u b’Gonzi
jħarislek b’idu ’l quddiem.
Għall-ewwel wieħed jieħu
l-impressjoni li x-xogħol
intbagħat mill-PN tant li
anke l-kuluri wżati huma
abjad u blu.
Il-paġni ta’ ġewwa talfuljett jinkludu ħames
wegħdi ewlenin li għamel
il-Kap Nazzjonalista
Lawrence Gonzi qabel
l-elezzjoni ġenerali li
għaddiet – u biswithom
miġbura pulit hemm
it-tweġiba ta’ dak li
l-PN wettaq fil-verità.
It-tweġiba hi l-miżuri u
piżijiet li tgħabba bihom
il-poplu fl-aħħar xhur.
Il-mod kif qed jitwassal
il-messaġġ hu wkoll
b’xaqliba għall-istess
kampanja li għamel ilPartit Nazzjonalista kontra
Alfred Sant.
Il-mira ewlenija filkampanja tal-PL hu
Lawrence Gonzi bilkliem: “Terġax tafdah”
li jieħu lill-elettorat lura
fiż-żmien fejn għal xhur
sħaħ Sant kien impinġi
fil-maġġoranza assoluta
tar-reklami ta’ propaganda
bħala l-bniedem li
m’għandekx tafda.
Ikun biss f ’linja rqiqa filqoxra tal-fuljett li hemm
indikat li dan il-materjal
intbagħat mill-Partit
Laburista.
L-istudenti tas-sitt se
Ilbieraħ il-Ministeru
tal-Edukazzjoni ħabbar
li se jsiru sensiela ta’
eżamijiet fis-sitt sena
lit-tfal kollha li jattendu
l-Iskola Primarja talGvern minn Ġunju li ġej.
Dawn se jsiru bil-għan
li t-tfal jiġu assessjati
fuq il-ħiliet tagħhom
fil-Malti, fl-Ingliż u filMatematika u qed jissejjaħ
benchmarking.
L-eżamijiet qegħdin isiru
minħabba li dawk għaddħul fil-Junior Lyceums
jew il-Common Entrance
Examination mhumiex
se jsiru aktar minn din issena.
Il-Ministru Dolores
Cristina spjegat, “Se
nassessjaw lill-istudenti
fuq firxa ta’ ħiliet biex
ikollna stampa ċara ta’ dak
li hu kapaċi jagħmel kull
student f ’din il-fażi kruċjali
tal-iżvilupp edukattiv u
personali tagħhom.
“Din l-istampa narawha
flimkien mal-istudenti
nfushom u l-ġenituri
tagħhom u fuq kollox
mal-għalliema li se
jkunu responsabbli milledukazzjoni tat-tfal fil-livell
sekondarju. Se tinħoloq
sistema ta’ rappurtaġġ
li tkun aġġornata
perjodikament skont ilprogress tat-tifel jew tifla.”
Cristina żiedet tgħid li
l-Ministeru tkellem ma’
bosta persuni fosthom millFakultà tal-Edukazzjoni flUniversità u għalliema milliskejjel tal-Gvern, tal-Knisja
u privati. Barra minn hekk
imxew mal-punti gwida
li jagħti l-Qafas Ewropew
tal-Lingwi u se jagħtu
l-importanza mistħoqqha
lill-ħiliet fil-lingwi.
Hi stiednet lill-Iskejjel talKnisja u dawk indipendenti
biex l-istudenti tagħhom
jagħmlu dan l-eżami wkoll.
L-eżamijiet se jkunu
differenti minn tal-Junior
Lyceums. Il-lingwi se
jkollhom taħdit, smigħ,
taħriġ il-fehem (reading
comprehension) u kitba.
Il-Matematika se tkun
parti b’kalkulazzjonijiet
sempliċi li t-tfal iridu
jaħdmu b’moħħhom
(mental) u l-oħra jsolvu
mistoqsijiet u problemi
matematiċi bil-kitba.
Kampjuni tal-karti tależamijiet jinsabu fuq
www.curriculum.gov.
mt flimkien ma’ feedback
sheets għall-użu ta’
evalwazzjoni.
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 5
Qed nara distanza kbira bejn il-PN kif
waqqafnieh u l-Partit illum – John Dalli
“Ma jogħġobnix l-istat
li qiegħed fih bħalissa
l-Partit Nazzjonalista.
Qed nara distanza kbira
bejn il-PN kif waqqafnieh
u l-Partit illum. Qed nara
ħafna partitarji disillużi,”
qal il-Kummissarju
Ewropew John Dalli fuq
il-programm ‘Għandi xi
Ngħid’ fuq Radju Malta.
Dalli tenna li fl-2004 waqt
diskors li ta fil-Kunsill
Ġenerali tal-Partit, kien
qal lid-delegati tal-Partit
li “Nazzjonalisti mhumiex
jaraw lill-PN bħala darhom
… illum is-sitwazzjoni
hi agħar minn qatt qabel.
Hemm nuqqas ta’ dibattitu
fil-Partit u nuqqas ta’
involviment minn kulħadd.
Il-Kummissraju Ewropew John Dalli
In-nies fil-Partit iħossuhom
mingħajr valur fil-Partit u
kien tkeċċa mill-Kabinett
dik hi l-ikbar problema.”
fl-2004 meta kien implikat
Il-Kummissarju lmenta
f ’rapport falz dwar tender
wkoll li ħadd għadu ma
tal-isptar. Mistoqsi mixħa responsabbiltà talli
xandar Andrew Azzopardi
x’tip ta’ responsabbiltà kien
qed jistenna li tittieħed,
Dalli sostna, “Waħda
politika… responsabbiltà
politika għandha tittieħed
mill-Prim Ministru.”
Ir-referendum dwar iddivorzju wkoll issemma’
waqt il-programm. Dalli
ma jaqbilx li għandu jsir
imma għandhom ikunu
l-membri parlamentari li
jilleġiżlaw din il-kwistjoni.
“Mhix kwistjoni li tgħid
lin-nies biex jgħidu ‘iva’
jew ‘le’ imma huma
l-politiċi li għandhom
jieħdu deċiżjoni dwar iddivorzju. Nibża’ li l-istat
mentali li jinsab fih dan
il-pajjiż jeħtieġ li jinbidel
radikalment,” żied ilKummissarju.
Mistoqsi dwar x’jaħseb
fuq id-divorzju Dalli qal
li hu oġġettiv dwaru u
l-prijorità ewlenija għalih
hi d-drittijiet tat-tfal.
“Id-dibattitu għandu jkun
oġġettiv, bla emozzjoni
u pressjoni reliġjuża.
Għandna nqisu lit-tfal u
ħadd mhu qed jitkellem
dwarhom. Irridu nitkellmu
dwar formazzjoni aħjar
taż-żwieġ għax nibża’ li
m’aħniex nieħdu ż-żwieġ
b’serjetà biżżejjed.”
ena b’eżami differenti qabel jidħlu fis-sekondarja
Fejn se jsiru l-laqgħat
Data
17 ta’ Jannar
18 ta’ Jannar
19 ta’ Jannar
20 ta’ Jannar
21 ta’ Jannar
24 ta’ Jannar
25 ta’ Jannar
26 ta’ Jannar
27 ta’ Jannar
28 ta’ Jannar
Skola
Primarja, l-Imsida
Primarja, is-Siġġiewi
Primarja, Ħ’Attard
Primarja, iż-Żurrieq
Primarja, San Ġwann
Primarja, Marsaxlokk
Sekondarja Subien, Għawdex
Primarja, il-Furjana
Sekondarja Bniet, il-Mosta
Primarja B, Ħaż-Żabbar
29 ta’ Jannar
31 ta’ Jannar
1 ta’ Frar
Istitut Kattoliku, il-Furjana 9.30a m-11.30am
Skejjel Indipendenti St Martin’s, Swatar 4pm -6pm
Skejjel tal-Knisja National Curriculum Centre, il-Ħamrun
3pm-5pm
Studenta fl-aħħar sena tal-Primarja se jiġu assessjati fil-ħiliet tagħhom fil-Malti, fl-Ingliż u fil-Matematika
L-eżamijiet bil-miktub
se jkollhom ħin miżjud
għat-tfal kollha u fil-każ
tal-Matematika l-iskola stess
tagħmel arranġamenti biex
il-karta tinqara lit-tfal li
jeħtieġu dan l-arranġament
minħabba diffikultajiet ta’
tagħlim.
Is-sistema ta’ kif jiġu
kkoreġuti l-karti se tkun
differenti mis-soltu billi
dawn se tikkoreġihom
it-Taqsima tal-Assessjar
Edukattiv fid-Direttorat
tal-Kwalità u Standards flEdukazzjoni.
Dawn jiġu kkoreġuti minn
żewġ għalliema differenti.
Għall-ewwel darba se
jiġu aċċettati għalliema
li jgħallmu s-Sitt Sena, fi
skejjel tal-Istat, tal-Knisja
jew indipendenti, biex
jikkoreġu dawn il-karti. Iddettalji personali tat-tfal fuq
il-karti jitneħħew qabel ma
jgħaddu għand l-għalliema.
Ir-riżultat tal-eżamijiet
jintbagħat lill-iskejjel biex
huma jibagħtuh lil min hu
responsabbli mit-tfal.
Tfal li ma jattendux għal
dan l-eżami, jew dawk li
l-Iskejjel tal-Knisja jew
dawk privati ma jkunux
daħħluhom għalihom,
jistgħu jagħmlu l-eżami għal
nofs Ġunju li se jinżamm
filgħaxijiet biex ma jtellifx
Kulleġġ
Santa Tereża
San Injazju
San Nikola
San Benedittu
Santa Klara
San Tumas More
Għawdex
San Ġorġ Preca
Maria Regina
Santa Margerita
mill-ħin tal-iskola.
L-eżamijiet tal-Istudji
Soċjali u r-Reliġjon fliskejjel tal-Istat fir-raba’,
ħames u sitt sena se jibqgħu
jsiru bħala eżamijiet annwali
fl-aħħar ġimgħa ta’ Ġunju.
Dawn l-eżamijiet
jiġu kkoreġuti millgħalliema stess tal-iskola
u r-riżultati tagħhom ma
jintużawx għall-iskop ta’
benchmarking.
Se jsiru sensiela ta’
laqgħat fejn Grace Grima,
id-Direttur Ġenerali tadDirettorat tal-Kwalità u
Standards fl-Edukazzjoni,
se titkellem mal-ġenituri kif
inhu indikat hawn fuq.
Bandli bla band
6 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Is-sindku ta’ Marsaskala jgħid li x-xogħol ta’ €200,000 se jitlesta qabel is-sajf
Miriam Dalli
[email protected]
Is-Sindku ta’ Marsaskala
Mario Calleja jgħid li t-telqa
u l-inkonvenjent li hemm
fil-bandli li jinsabu fi Triq
ix-Xatt mistenni li titranġa
sas-sajf li ġej.
Numru ta’ residenti u turisti
li jżuru dan il-post turistiku
matul ix-xhur li għaddew
tkellmu dwar is-sitwazzjoni
perikoluża li kien jinsab fih
il-bandli.
Fil-ġimgħat li għaddew din
il-gazzetta kompliet tirċievi
numru ta’ lmenti minħabba
li l-bandli issa jinsab fi stat ta’
telqa u t-tfal m’għandhomx
fejn jilagħbu.
Meta kkuntattjat minn din
il-gazzetta s-Sindku saħaq li
l-pjan tal-kunsill hu li l-bandli
jitlesta sas-sajf li ġej.
“Waqt il-laqgħa talkunsill nhar il-Ħamis li
għadda l-kunsilliera qablu
unanimament biex il-Kunsill
japplika għall-Fond għallIżvilupp Urban (UIF),” qal
Calleja. Hu sostna li l-ġimgħa
d-dieħla se jitqabbad surveyor
biex jieħu l-qisien u wara
toħroġ sejħa għall-offerta.
“Waqt il-laqgħa ġie deċiż
ukoll li l-pavimentar, id-dawl
u l-bankijiet ma jinbidlux
minħabba li għadhom
tajbin. Il-kunsill għandu
ħsieb jinvesti bejn €190,000
u €200,000 f’tagħmir ġdid,”
żvela Calleja.
L-unika tagħmir li hemm
bħalissa huma erba’ tipi
differenti ta’ bandli għal
etajiet differenti, żurżieqa
għat-tfal żgħar, dawradurella
u tagħmir ieħor biex it-tfal
joqogħdu jiddendlu, kollha
huma fi bżonn ta’ żebgħa
ġdida.
Uħud mill-bandli
għandhom ukoll xi bandla
nieqsa.
Għalkemm wieħed
irid jirrikonixxi l-fatt li
l-bqija tat-tagħmir tneħħa
minħabba li kien imkisser
u kien qed ikun ta’ periklu
għat-tfal, il-bandli issa spiċċa
vojt.
Calleja qal li biex dan
il-vojt jimtela’ twaħħal xi
tagħmir ieħor.
“Żidna xi ħaġa żgħira biex
ma nħallux l-ispazju vojt u
nevitaw li jkun hemm min
joqgħod jilgħab bil-ballun u
jweġġgħu n-nies.”
Numru ta’ qarrejja talIl-bandli baħħ mit-tagħmir f’Marsaskala
Illum ilmentaw ukoll li
l-funtana li hemm fis-sit hi
għalhekk il-ġenituri jkunu
żdingata, bl-ilma qiegħed li
jistgħu joqogħdu komdi waqt
qed iġib ħafna nemus. Issa
li jżommu għajnejhom fuq
l-funtana tidher imbattla
uliedhom.
mill-ilma u mitfija, biż-żebgħa
Numru ta’ nies oħra
mqaxxra tispikka aktar minn
lmentaw ukoll li l-bandli issa
qatt qabel.
mdawwar bil-ħwienet tal-ikel
Il-bandli ta’ Pjazza
u x-xorb u ħadu mill-ispazju
Mifsud Bonnici kien jiġbed
fejn it-tfal jistgħu jilagħbu.
ħafna familji lejh fil-ħarġa
Mistoqsi jekk it-telqa taltradizzjonali tal-Ħadd
bandli kellhiex xi effett fuq
wara nofsinhar. Vantaġġ li
in-negozju, minħabba li seta’
għandu dan il-bandli hu li
naqqas in-numru ta’ persuni
hu mdawwar bil-bankijiet u
li jmorru fih, is-Sndku nsista li
ma kien hemm l-ebda impatt.
“L-istat tal-bandli żgur li
mhux qed jaffettwa n-negozji,”
qal Calleja. “Wieħed irid iqis
li issa x-xitwa u ma jkunx
hemm dawk in-nies kollha li
jinżlu fis-sajf.”
F’rapporti oħra Calleja
kien attribwixxa parti millistat ikrah tal-bandli għall-
Il-funtana vojta
vandaliżmu li kien qed isir.
Calleja spjega ma’ Illum li
meta hu jgħid “vandaliżmu”
jirreferi għall-ħsara li jagħmlu
t-tfal.
“Meta wieħed jitkellem fuq
vandaliżmu jfisser li xi tfal, li
ħafna drabi anke fil-preżenza
tal-qraba tagħhom, jiżvugaw
billi jkissru xi bandla jew xi
Mikxufa r-realtà dwar
is-saħħa fost in-nisa
Segwu r-rappurtaġġ talġurnalisti tal-MediaToday fuq
www.maltatoday.com.mt
Rachel Zammit Cutajar u Julia Farrugia ftit qabel ħallew Malta lbieraħ wara nofsinhar
tagħmir ieħor,” qal Calleja
waqt li żied jgħid li l-Ispettur
tad-Diviżjoni, Fabian Fleri,
kien qed jibgħat xi pulizija
biex joqgħod għassa fis-sit.
Fl-2008, permezz talfondi tal-UIF, il-Kunsill ta’
Marsaskala kien investa
€3,900 f’tisbiħ tal-istess
bandli.
B’rappurtaġġ
estensiv minn Mombasa
fil-Kenya, żewġ ġurnalisti
tal-MediaToday se jwasslu
l-aħħar żviluppi, rakkonti
u esperjenzi ħajja dwar ilprogramm internazzjonali
‘Save Women’s Lives’.
Kull sena fid-dinja jmutu
aktar mal-350,000 mara
minħabba kumplikazzjonijiet
fit-tqala. Disgħa u disgħin
fil-mija ta’ dawn il-każi jseħħu
f ’pajjiżi li għadhom qed
jiżviluppaw.
MediaToday investiet firriżorsa ta’ żewġ ġurnalisti
biex iwasslu din ir-realtà
kiefra u x’qed isir biex ikunu
salvati aktar nisa minn mard
qattiel fosthom dak trasmess
sesswalment.
Julia Farrugia, Editur ta’
Illum, u Rachel Zammit
Cutajar, ġurnalista ta’
MaltaToday u Editur tar-rivista
Gourmet Today, intagħżlu
biex isegwu l-ħidma ta’
proġett li qed jittella’ millGerman Foundation for World
Population u SOS
Malta.
Farrugia tellgħet bosta
dokumentarji minn barra
minn Malta fosthom minn Sri
Lanka eżatt wara t-tsunami fl2006, mir-Russja, l-Istati Uniti,
il-Polonja, l-Italja, l-Ingilterra u
b’rappurtaġġ mil-Libanu.
Hi diġà ħadmet darb’oħra
fil-Kenya lura fl-2003 b’xogħol
dirett ma’ tfal bl-AIDS għal
xahar sħiħ.
Ritratt: Ray Attard
dli
Esklussivament minn Mombasa
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 7
4 Maltin f’ħabsijie
8 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
L-Ambaxxatriċi Maltija fit-Tuneżija f’kuntatt kontinwu mal-Ministeru
tal-Affarijiet Barranin
Franica Pulis
[email protected]
Erba’ Maltin bħalissa
jinsabu detenuti f ’ħabsijiet
Tuneżini differenti.
Imma uffiċjali millMinisteru għall-Affarijiet
Barranin sostnew li
jinsabu qawwijin u sħaħ.
Huma kkuntattjaw lillfamilji tagħhom waqt li
l-Ministeru rċieva aħbar
pożittiva dwarhom.
L-Ambaxxatriċi Maltija
fit-Tuneżija, Vicki Ann
Cremona, żammet
kuntatt kontinwu malMinisteru minħabba kif
qed jiżviluppaw il-protesti
fil-pajjiż.
Kelliem għall-Ministeru
qalilna li “hemm madwar
90 Malti li jgħix fit-Tuneżija
b’terz minnhom igawdu
minn ċittadinanza doppja.
S’issa l-Ambaxxata ma
kinitx affettwata b’dak li qed
jiġri f ’dan il-pajjiż.”
Dwar jekk kienx hemm
Maltin affettwati fl-Alġerija,
fejn seħħew protesti
vjolenti wkoll li darbu 420
ruħ, il-kelliem wieġeb li
“m’hemmx informazzjoni
li hemm xi Maltin li huma
affettwati b’dak li qed jigri
fl-Alġerija.”
Bħalissa għaddejjin għadd
ta’ protesti fit-Tuneżija
minħabba ripressjoni
mill-Gvern, nuqqas ta’
impiegi u faqar. Aktar ma
beda jgħaddi ż-żmien aktar
ma d-dimostrazzjonijiet
miż-żgħażagħ bdew isiru
vjolenti b’attakki fuq
pulizija, ħruq ta’ bini u
vandaliżmu fuq ħwienet.
L-affarijiet kuljum
qegħdin imorru għallagħar tant li l-President
Zine El Abidine Ben Ali
ħarab mill-pajjiż. Kien
hemm allegazzjonijiet li ġej
f ’pajjiżna imma l-President
u familtu ntlaqgħu flArabja Sawdita wara li
Franza ma aċċettatux.
Iċ-chairman tal-Kunsill
Kostituzzjonali tat-Tuneżija
ħabbar li l-kariga ta’ Ben Ali
ġiet annullata.
Ilbieraħ nirien ħakmu
ħabs fil-belt turistika ta’
Monastir li s’issa qatel 42
ruħ.
L-ajruport internazzjonali
Tunis Carthage lbieraħ reġa’
fetaħ wara li kien għalaq ilĠimgħa u ħalla l-art mijiet
ta’ turisti.
Avviż mill-Ministeru
għall-Affarijiet Barranin
Min se jsiefer lejn it-Tuneżija għandu jżomm f’rasu li
seħħew dimostrazzjonijiet f’postijiet differenti
fit-Tuneżija li wasslu għal vjolenza. Nhar l-Erbgħa 12
ta’ Jannar kien dikjarat stat ġenerali ta’ emerġenza u kien
hemm curfew f’Tunis, Ben Arous, Ariana u La Manouba
li ma ħalliex lin-nies joħorġu bejn it-8pm u l-5.30am.
Il-Ministeru jissuġġerixxi lill-Maltin biex iżommu
’l bogħod mill-folol u l-protesti, joqogħdu attenti u jżommu
mal-curfew anki fiż-żoni li ma ssemmewx hawn. Idealment
jimxu mal-istruzzjonijiet kollha li jagħtu l-Awtoritajiet
lokali tas-sigurtà.
Numri ta’ emerġenza
F’każ ta’ emerġenza, vjaġġaturi u Maltin li jgħixu
hemm jistgħu jikkuntattjaw lill-Ambaxxata fuq (+216)
71965811, (+216) 71963652 jew fuq in-numru ta’
emerġenza (+216) 24432154. Żur www.foreign.gov.mt/
tunisia għal aktar tagħrif.
Meta bankina kbira ddejjaq triq
Franica Pulis
[email protected]
F’dawn l-aħħar ġimgħat,
tarf Triq Notabile fi Fleurde-Lys saret one-way b’tali
mod li ħolqot inkonvenjent
għar-residenti u sewwieqa
li jużaw din it-triq. Dan
qed jaffettwa mhux biss
minħabba li jkollhom
jieħdu dawra biex jaqsmu
t-triq imma anki għax min
imdorri juża t-triq iwaqqaf
it-traffiku sakemm idawwar
il-karozza.
Dan ġara wara li nbniet
blokka ġdida ta’ uffiċini
u wessgħu l-bankina ta’
quddiemha b’tali mod li
naqqsu l-wisgħa tat-triq. Din
tiġi eżatt mad-dawra tal-ġnien
biswit l-akwedott.
Il-Kumitat Amministrattiv
ta’ Fleur-de-lys ikkonferma
ma’ din il-gazzetta li għalaq
it-triq minn naħa biex
jipprovdi s-sigurtà meħtieġa
għar-residenti u s-sewwieqa
sakemm tinstab soluzzjoni
għal din il-kwistjoni.
“Ir-raġuni għala twaħħlet
it-tabella tal-one-way hi għassempliċi raġuni li bl-iżvilupp
ta’ uffiċini privati li tlestew
dan l-aħħar it-triq imsemmija
djieqet ħafna bil-konsegwenza
li tgħaddi karozza waħda
bl-eżatt,” spjega Ronald Briffa,
iċ-chairperson tal-Kumitat.
Il-Kumitat malli nduna
bl-inkonvenjent għamel
kuntatt ma’ Austin Walker,
Chairperson tal-Mepa, biex
isejjaħ laqgħa urġenti dwar
Il-bankina wiesa’ li dejqet lit-triq
il-każ.
Il-laqgħa saret fil-post u
għaliha attendew diretturi
mill-Mepa; is-Sindku ta’
Birkirkara, Michael Fenech
Adami; Briffa u wieħed
mid-diretturi tal-kumpanija
li bniet l-uffiċini l-ġodda filpost.
Wara l-laqgħa ntbagħat
komunikat lill-partijiet
involuti minn uffiċjal talMepa li għarrafhom li l-bini
indikat sar skont il-linja
tal-bini.
Madanakollu l-Kumitat
Amministrattiv ta’ Fleur-delys reġa’ għamel pressjoni
biex tinstab soluzzjoni
addatta dwar il-każ u sejjaħ
għal-laqgħa oħra ma’
rappreżentanti mill-Mepa,
mid-Dipartiment tal-Artijiet
u minn Transport Malta
biex jiltaqgħu mal-Kumitat u
l-Kunsill ta’ Birkirkara. Din
għandha ssir fil-jiem li ġejjin.
et fit-Tuneżija
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 9
Aħbarijiet
fil-qosor
Il-qraba ta’ Ben
Ali mhumiex
milqugħa fi Franza
Francois Baroin, il-kelliem
għall-Gvern Franċiż, qal li
l-qraba ta’ Ben Ali “mhumiex
milqugħa” fi Franza.
Wara li waqa’ l-Gvern
Tuneżin, il-President Zine El
Abidine Ben Ali ħarab millpajjiż li mexxa għal 23 sena,
il-qraba tal-President fittxew
post fejn imorru.
Imma jekk Franza mhix lesta
li żżomm lill-qraba tal-eksPresident, daqstant ieħor
mhumiex ħerqana li l-qraba
jibqgħu fil-pajjiż.
Għalkemm ma speċifikawx
min huma dawn il-qraba,
Baroin qal li t-Tuneżini
m’urewx ix-xewqa li jibqgħu
fuq art Franċiża u se jitilqu.
It-Tuneżija qabel kienet
tifforma parti mill-kolonja
Franċiża.
Il-politika swietu
$200 miljun
Jinstab katavru f ’Pembroke
Ilbieraħ wara nofsinhar
instab katavru fil-baħar
fl-inħawi tar-reverse
osmosis f ’Pembroke. IlPulizija u d-Dipartiment
tal-Protezzjoni Ċivili
rċevew ir-rapport fit-
2.45pm. Meta marru fuq
il-post sabu katavru li
ma kienx jinsab fi stat ta’
dekompożizzjoni.
Ir-raġel ġie ċċertifikat
mejjet fuq il-post. Minn
investigazzjonijiet tal-
Hold-up twassal
għal qbid tal-ħalliel
Ilbieraħ kien arrestat
raġel wara attentat ta’ holdup li seħħ f’Ħaż-Żebbuġ
l-Ġimgħa filgħaxija f’ħanut
fi Triq il-Grazzja. Fil-5.30pm
ħalliel mgħammad u armat
daħal fil-ħanut jitlob il-flus.
Imma baqa’ b’xiber imnieħer
minħabba li sid il-ħanut
irreżistih. Ħadd ma weġġa’
f’dan l-inċident.
Minn investigazzjoni li
wettqet il-Pulizija wara dan
l-attentat ta’ serq din wasslet
biex il-ħalliel ikun arrestat.
Hu jinsab jiżmum millPulizija jgħinhom fuq il-każ
li seħħ illum u oħrajn simili li
seħħew f ’Ħaż-Żebbuġ matul
dawn l-aħħar ġimgħat.
Hu mifhum li raġel hu
żagħżugħ fl-għoxrinijiet u hu
twil ħames piedi. Dan kien
il-ħames hold-up li twettaq
f ’Ħaż-Żebbuġ. F’waħda
mis-serqiet sid ta’ ħanut kellu
jiddaħħal il-ħabs minħabba
li ġarrab ġrieħi ħfief wara li
kellu xi jgħid miegħu.
Il-Maġistrat Silvio Meli qed
imexxi l-inkjesta.
Sadattant il-Kunsill Lokali
ta’ Ħaż-Żebbuġ qed iħejji
bosta inizjattivi biex isaħħaħ
is-sigurtà fir-raħal. Waħda
mill-inizjattivi se tkun
imħabbra waqt konferenza
Ewropea li se ssir fl-istess
lokalità taħt il-patroċinju
tal-Forum Ewropew għal
Sigurtà Urbana. Il-Kunsill
irringrazzja lill-Pulizija għallisforzi tagħhom biex jarrestaw
lill-kriminal.
Pulizija l-katavru ġie
identifikat li joqgħod Ħal
Luqa u għandu 79 sena.
Il-mewta tar-raġel mhix
titqies suspettuża. Wisq
probabbli żelaq fuq il-blat
max-xifer. Il-karozza tiegħu
nstabet ipparkjata fil-viċin.
Il-Maġistrat tal-Għassa
Dr Jacqueline Padovani ġiet
mgħarrfa bil-każ u ħatret
bosta esperti biex jassistuha
fl-inkjesta. Il-Pulizija
għadha qed tinvestiga l-każ.
Trattat mal-Arabja Sawdita
kontra l-kriminalità
Waqt li kien qed jindirizza
l-ambaxxaturi residenti hawn
Malta, il-Ministru għallAffarijiet Barranin, Tonio
Borg, ħabbar li Malta se
tiffirma ftehim mal-Arabja
Sawdita biex tiġġieled ilkriminalità organizzata.
Borg ħabbar ukoll li se jiġi
ffirmat ftehim għal tassazzjoni
doppja mal-Arabja Sawdita u
mas-Saltna ta’ Oman, li tinsab
fil-Lbiċ tal-Asja. Il-Ministru
mistenni jżur dawn il-pajjiżi
fil-ġimgħat li ġejjin.
Borg qal ukoll li Malta
tittama li tiffirma ftehim dwar
it-tassazzjoni doppja marRussja.
Waqt li fakkar l-iżviluppi
internazzjonali li saru u
l-ħidma ta’ Malta fl-affarijiet
internazzjonali fl-2009, Borg
tkellem dwar il-ħtieġa li jkun
hemm progress fil-proċess
għall-paċi fil-Lvant Nofsani.
“Aħna nafu futur vijabbli
lit-tfal ta’ Gaza, dawk ta’ Sderot
u lill-ġenerazzjonijiet li ġejjin,
fejn jistgħu jgħixu f’paċi u
armonija,” qal Borg.
Fl-indirizz tiegħu, Borg
irringrazzja lill-Istati Uniti
u pajjiżi oħra li ħadu
l-immigranti minn Malta u
offrewlhom li jibdew ħajja
ġdida f’pajjiżhom.
Borg irrefera wkoll
għaż–żjara li għamel il-Papa
Benedittu XVI f’Malta s-sena
l-oħra:
“Għalkemm hi pajjiż sekulari,
Malta mhix se toqgħod lura
milli tiddefendi l-valuri Nsara
li ssudaw l-identità tagħha
tul is-snin. Tul din is-sena
se nagħtu attenzjoni speċjali
lis-sitwazzjoni globali li qed
tara l-komunitajiet Insara
jiddeterjoraw,” qal Borg.
Waqt intervista flAwstrija, l-eks-attur Arnold
Schwarzenegger sostna li
biex iservi ta’ Gvernatur
ta’ Kalifornja swietu minn
tal-inqas $200 miljun. Imma
ma jiddispjaċihx li ħa dik iddeċiżjoni.
Schwarzeneger ikkalkula
l-ammont ta’ flus li tilef billi
kkalkula d-dħul mir-reċtar
fil-films. Iżda ammetta li
l-pożizzjoni tiegħu fil-politika
għamlet aktar ħsara lillfamilja tiegħu. Qal li jiftakar
fl-iljieli l-Ħadd filgħaxija meta
l-mara tiegħu u t-tfal kienu
jibku minħabba li kien ikun
dejjem impenjat.
“Nobogħdu xogħlok,”
Schwarzenegger ikkwota lillqraba tiegħu jgħidu fil-bidu li
beda l-karriera ta’ gvernatur.
Għall-bidu kien isiefer it-Tnejn
filgħodu minn Los Angeles
għal Sacramento u jerġa’ lura
f’Los Angeles fl-aħħar talġimgħa.
“Kienet ta’ qsim il-qalb kull
darba li ridt ngħaddi minnha,”
stqarr Schwarzenegger. “Iżda
aktar tard ħadt deċiżjoni
aħjar: kont nipprova nsiefer
lura d-dar kull filgħaxija!”
10 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Il-letteratura fl-iskejjel tista’ tiġi
manipulata skont ix-xewqat ta’ xi
individwi
Miriam Dalli
[email protected]
Waqt konferenza stampa
quddiem il-Librerija
Pubblika tal-Furjana, ilFront Kontra ċ-Ċensura
saħaq li l-ġabra ta’ stejjer
ta’ Mario Azzopardi ġew
ċensurati mill-iskejjel
sekondarji minħabba
deċiżjoni bbażata fuq
twemmin konservattiv.
“L-att ta’ ċensura sar għax
‘Vampir’ u ‘Alicia titkellem
mill-Imwiet’ ma ssodisfawx
xi kriterju konservattiv
impost mill-konsultent li
ħa din id-deċiżjoni,” qal
Ingram Bondin, kelliem
għall-Front.
Bondin naqas milli
jirreferi għal Joseph
Boffa b’ismu, għalkemm
hu l-konsulent tal-SLS
(Sezzjoni tal-Libreriji talIskejjel) li ħa d-deċiżjoni
li l-kotba ta’ Azzopardi
ma jitpoġġewx fl-iskejjel
sekondarji.
“Madankollu l-ktieb
jista’ faċilment jinstab fissezzjoni intermediate tattfal fil-Librerija Pubblika
tal-Furjana,” qal Bondin.
Il-Front saħaq li l-mod ta’
kif ittieħdet id-deċiżjoni
tinkwetahom: “Is-sistema
edukattiva tista’ tiġi
faċilment manipulata skont
ix-xewqat ta’ xi individwi
billi jiġi ristrett xi kontenut
mill-ixkafef tal-libreriji taliskejjel pubbliċi.”
Il-Front allega li waqt
il-proċess, li wassal
għaċ-ċensura taż-żewġ
kotba, seħħew numru ta’
irregolaritajiet.
Bondin saħaq li meta
wieħed jeżamina l-manwal
li jirregola dan il-proċess
wieħed isib numru ta’ punti
li jidher ċar li ġew injorati
għal kollox.
“Id-direttiva tal-SLS li
tipprojbixxi dawn il-kotba
hi illeġittima. Il-manwal
jisħaq li hi r-responsabbiltà
tal-għalliema-librara
li jikkordinaw u
jirrakkomandaw l-għażla
u x-xiri ta’ materjal għallibrerija,” qal Bondin.
Spjega li l-manwal
jgħid ukoll li “l-użu ta’
profanità u inċidenti
sesswali fihom infushom
ma jiskwalifikawx
materjal mill-għażla … u
ż-żgħażagħ huma dawk li
għandhom aktar minn 14-il
Membri mill-Front Kontra ċ-Ċensura
sena.”
Bondin kompla jgħid li
evalwata minn bord ta’
l-manwal jisħaq li l-mertu
esperti li m’għandhom
letterarju tal-ktieb għandu
l-ebda kunflitt ta’ interess
jitqies ukoll.
fil-każ.”
Bondin fakkar li deċiżjoni
Bondin spjega li
bħal din tolqot lill-kbar
jekk il-bord iħoss li
ukoll: “Ladarba l-libreriji
l-klassifikazzjoni mhix
tal-iskejjel pubbliċi
addattata għandu jpoġġi
jintużaw anke mill-adulti,
l-ġustifikazzjoni tiegħu
miżuri li jżommu kotba
għall-iskrutinju talmilli jkunu provduti jolqtu
pubbliku.
faxxa akbar ta’ nies.”
“L-awtur għandu jkollu
Fuq dan il-punt Bondin
d-dritt li jappella minn din
saħaq li l-Front kien qed
id-deċiżjoni,” qal Bondin.
jipproponi numru ta’
Il-kelliem qal li l-Front
proposti biex ikun hemm
qed jitlob lill-Kunsill
proċess “trasparenti”.
Nazzjonali tal-Ktieb biex
“Is-sistema ta’
jippubblika r-rapport li
klassifikazzjoni għandha
għamel dwar il-każ.
tkun ċara u trasparenti.
“Nemmnu li l-għarfien
L-awtur għandu jkollu
tal-kontenut ta’ dan ird-dritt li jissuġġerixxi
rapport hu fl-interess
l-klassifikazzjoni li jaħseb
tal-pubbliku. Is-sitwazzjoni
li hi addattata għal xogħlu.
preżenti qed tagħti
Din it-talba għandha tkun
l-impressjoni li dan il-każ
qed jiġi diskuss wara bibien
magħluqa,” sostna Bondin.
Il-Front ma qgħadx lura
milli jgħid li jekk ma
jittiħdux miżuri biex każi
bħal dawn ma jerġgħux
jiġru huma se jitolbu
r-riżenja ta’ min kien
responsabbli minn din iddeċiżjoni fl-SLS.
Waqt il-konferenza
l-Front tkellem ukoll dwar
kotba li huma iżolati fillibrerija tal-Università ta’
Malta.
“Fost aktar kotba l-Front
irnexxielu jsib 33 ktieb
li huma iżolati x’aktarx
minħabba li setgħu
kienu interpretati bħala
kontroversjali. L-ismijiet
tal-kotba jitkellmu
għalihom infushom,” saħaq
Bondin.
“Il-kotba huma marbuta
10 mit-33 ktieb li jinsabu iżolati fil-librerija tal-Università ta’ Malta
Marquis de Sade (1973) David Spencer (1996) Robert Hutchison (1997)
Simon Andreae (1998) Mark D. Jordan (2000)
Gary Greenberg (2000)
Gerard Bodson (2000)
Wayne Anderson (2002) Ronald Hayman (2003) Paul Gravvett (2004)
Justine, ou les malheurs de la vertu
Gay and Gaia: Ethics, ecology and the erotic
Their kingdom come: inside the secret world of Opus Dei
Anatomy of desire: the science and psychology of sex, love and marriage
The silence of Sodom: homosexuality in modern Catholicism
101 myths of the Bible: how ancient scribes invented biblical history
Cracking the Apocalypse code: the shocking secrets of the Book of Revelation decoded
Picasso’s brothel: Les demoiselles d’Avignon
Marquis de Sade the genius of passion
Manga: Sixty years of Japanese Comics
Għal-lista sħiħa żur http://www.maltatoday.com.mt/news/data/books-sectioned-from-university-of-malta-s-library-s-main-collection
Links għal stejjer dwar ‘Vampir’ fuq il-maltatoday.com.mt
http://www.maltatoday.com.mt/news/national/state-school-told-not-to-stock-mario-azzopardi%E2%80%99s-vampir-in-library
http://www.maltatoday.com.mt/news/national/probe-into-ban-on-mario-azzopardi-works-to-report-findings-by-early-2011
http://www.maltatoday.com.mt/news/national/school-libraries-manual-contradicts-ban-on-mario-azzopardi-works-publishers
mas-sesswalità jew huma
kritiċi għall-Knisja
Kattolika jew jesprimu
xi opinjoni li tista’ titqies
kontra l-ordni soċjali
prevalenti.”
Fi stqarrija ta’ Mario
Azzopardi li nqrat waqt
il-konferenza, l-awtur
taż-żewġ kotba qal li
“l-hekk imsejħa pariri u
deċiżjonijiet dwar x’jidħol
u ma jidħolx fil-libreriji
tal-iskejjel sekondarji qed
jittieħdu fuq bażi personali.
“Min qed jieħu dawn
id-deċiżjonijiet jista’ jkollu
l-aġenda partikolari tiegħu
jew tagħha. Jibqa’ l-fatt li
meta jinħarġu ċerti direttivi
qed ikun imblukkat
l-iżvilupp intellettwali
tal-istudenti Maltin f ’età
kruċjali,” sostna Azzopardi.
L-awtur saħaq li
l-istudenti għandhom
dritt li jfittxu xi ħaġa
differenti li tgħinhom jaslu
għall-konklużjonijiet etiċi
marbuta mal-esperjenzi
tagħhom jew ta’ sħabhom.
Azzopardi qal li l-istejjer li
hemm f ’‘Vampir’ u f ’‘Alicia
Titkellem mill-Imwiet’ ma
nkitbux biex jixxukkjaw,
jissensazzjonalizzaw jew
jimmanipulaw ix-xena
letterarja.
“Jien ma nemminx filletteratura “innoċenti
u aljenatorja fejn jidħlu
ż-żgħażagħ imma f ’materjal
li jisfida r-realtà tal-ħajja
permezz ta’ sitwazzjonijiet
awtentiċi,” qal Azzopardi.
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 11
Kappillani jirrifjutaw iqaddsu
funerali wara nofsinhar
Franica Pulis
[email protected]
Għadd ta’
kummissjonanti lmentaw
ma’ din il-gazzetta li f ’ċerti
parroċċi jsibuha diffiċli
biex jagħmlu funerali wara
nofsinhar, speċjalment isSibt. Normalment funeral
f ’dawn il-ħinijiet iseħħ
bejn is-2pm u l-4pm li hu
wkoll ħin l-irqad. Ir-raġuni
li normalment tingħata
mill-kappillani hi li ma
jkunux jistgħu f ’dak il-ħin.
Naturalment din toħloq
inkonvenjenza lillkummissjonanti u lill-qraba
tal-mejjet li biex jinqdew
ikollhom jużaw parroċċa
oħra biex iżommu l-ħin
mixtieq. Inkella jekk
il-kappillan jaċċetta li
jiftħilhom il-knisja jinġieb
ċelebrant minn barra
l-lokalità.
Din il-gazzetta staqsiet lillKurja dwar jekk kappillan
jew qassis għandux id-dritt
jirrifjuta li jagħmel quddies
ta’ funeral f ’ċertu ħin anke
jekk ma jkollux impenji
oħra. It-tweġiba tagħhom
kienet:
“Din mhux kwistjoni ta’
dritt. Il-qraba għandhom
jiftiehmu mal-kappillan
jew mar-rettur tal-knisja
dwar il-ġurnata u l-ħin talfuneral. Jista’ jkun hemm
impenji oħra għall-kappillan
jew il-viċi, jew inkella jkun
Il-Ħadd fadal xi tmien parroċċi biss li jqaddsu l-funerali
diġà impenjat b’numru ta’
quddisiet.
“Wieħed irid iżomm
quddiem għajnejh li
għandna numru ta’ parroċċi
bil-kappillan biss u xi
saċerdot li jkollhom impenji
saċerdotali oħra barra
l-parroċċa.”
Imma kummissjonant
minnhom spjega li ġieli
l-qraba qed jispiċċaw
iċemplu lill-Provigarju
Anton Gouder biex jidħol
bħala medjatur u jikkonvinċi
lill-kappillan iqaddes ilfuneral.
“Kull meta jinqala’ ntopp
il-qraba jispiċċaw imorru
għand Gouder u mhux
l-ewwel darba li ordna lil
xi kappillan jiftaħ il-knisja
għall-funeral. Dejjem iġibu
l-iskużi li għandhom impenji
oħra. Fejn hu r-rispett li
kellna qabel fis-snin 80?
Imbagħad il-Ħadd hu
l-agħar jum għall-funerali,
għax kulma fadal xi tmien
parroċċi li għadhom
jagħmluhom.
“Il-qraba minħabba fihom
mhux biss qegħdin isofru
t-telfa tal-mejjet imma
qed jispiċċaw itertqulhom
qalbhom biex jagħmlu
l-funeral li hu inġust
fuqhom.”
Kummissjonant ieħor
spjega li mhux dejjem
il-kappillani jkunu lesti li
jiftħu l-knisja għal ċelebrant
barrani għax idaħħlu inqas
flus.
Bħala spejjeż ma jaffettwax
tant għax kummissjonant
xorta jħallas €60 ta’ quddies
u ċelebrant. Imma kappillan
talli jiftaħ il-knisja għal
ċelebrant barrani kulma
jieħu €25, il-bqija jingħataw
lis-saċerdot li jqaddes.
Għalhekk jista’ jkun il-każ
li f ’xi drabi ċerti kappillani
jippruvaw imexxu l-ħin
meta jistgħu huma biex
jieħdu s-somma sħiħa
b’inkonvenjenza għall-qraba.
Kwistjoni oħra li ġieli
l-kummissjonanti jħabbtu
wiċċhom magħha hi li
kappillan dejjem iqabbad
l-istess kummissjonant meta
l-qraba jitolbuh isibilhom
lil xi ħadd. Illum staqsiet
jekk kappillan jistax jagħmel
hekk u kif taħdem issistema.
Kelliem għall-Kurja qal
li “is-saċerdoti għandhom
jagħmlu ħilithom kollha
biex ma jidħlux fil-kwistjoni
ta’ liema kummissjonant
jitqabbad mill-familja. Jekk
il-familja jkollhom bżonn
ta’ xi għajnuna naturalment
jistgħu jissuġġerixxu lil xi
ħadd”.
Aħbarijiet
fil-qosor
Zsa Zsa Gabor
qatgħulha riġel
L-attriċi Zsa Zsa Gabor ta’ 93 sena
qatgħulha r-riġel tal-lemin bittama li ssalva ħajjitha. It-tobba
li operawha qalu li l-operazzjoni
kienet suċċess għad li l-mara
għadha fi stat kritiku ħafna.
Gabor iddaħħlet l-isptar fit-2 ta’
Jannar wara li fallew tentattivi blantibijotiċi biex ifejquha. It-tabib
li operaha qal li Gabor kienet
issofri minn ċirkolazzjoni ħażina ’l
fuq minn irkupptejha.
Frederic Prinz von Anhalt, ir-raġel
tal-attriċi, qabel li kellha ssir
l-operazzjoni għax minkejja
kull attentat li sar biex l-attriċi
tfieq wara operazzjoni f’Lulju li
għadda, dawn ma swew għal
xejn.
Morin Amerikan
joqtol pulizija Afgan
Morin Amerikan spara u qatel
pulizija Afgan wara argument
li nqala’ bejn it-tnejn waqt
operazzjoni ta’ sigurtà fitTramuntana tal-Afganistan.
L-inċident seħħ fil-provinċa
ta’ Helmand. Skont rapporti li
ħarġu fil-bidu, il-pulizija Afgan
hedded lill-Amerikan u beda
jxejjer l-arma tiegħu. Kelliem
għall-ISAF (International Security
Assistance Force) qal li l-pulizija
qabad l-arma u ppunta lejn ilmorin. Kif ra hekk, il-morin beda’
jgħajjat mal-pulizija biex ineħħi
l-arma, iżda kien għalxejn. Kien
hawnhekk li l-morin spara żewġ
tiri lill-pulizija bil-konsegwenza
li qatlu.
Rapporti Amerikani jattribwixxu
dan il-qtil minħabba l-pressjoni
li qed teskala bejn it-truppi
tan-NATO u l-forzi tas-sigurtà
Afgani fil-ġlieda tagħhom kontra
r-rewwixti.
Fin-Nepal iljunfanti
jilagħbu l-futbol
Logħba tal-futbol bejn
l-iljunfanti f’festival
internazzjonali fin-Nepal
ġibdet għadd kbir ta’
spettaturi.
Iggwidati minn nies fuq
spallejhom, l-iljunfanti
ddribbiljaw il-ballun u anke
rnexxielhom jiskurjaw qalb
l-iskantament tan-nies. Dan
il-festival, li ilu jsir seba’
snin fiċ-Chitwan National
Park fis-Sauraha, jirnexxilu
jiġbor miljuni ta’ liri f’belt li
hi fqira.
Ir-Re Canute
12 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Joe
Ellis
M
eta konna
żgħar
konna
kważi
kważi
aktar nitgħallmu l-istorja
Ingliża minn dik Maltija.
Din il-ġimgħa ftakart
fi storja partikulari, dik
tar-Re Canute, re viking
tal-Ingilterra, Skozja u
partijiet tal-Iskandinavja
li għex qabel l-invażjoni
Normanna. Dan ir-Re
kellu ħafna suċċessi filħajja qasira tiegħu u
l-korteġġjani tiegħu tgħidx
kemm kienu jinċenswah u
kienu anke jgħidulu li jista’
jordna lill-baħar jirtira ’l
barra.
Antica Roma! Darba,
skont il-leġġenda, biex
jagħtihom tagħlima, amar
li jeħduh ħdejn il-baħar
u hemmhekk beda jordna
lill-baħar biex imur lura.
Ovvjament il-baħar ma tax
każ u baqa’ dieħel sa saqajn
ir-Re li beda jesklama li
Il-lingwaġġ politiku
1
. Il-persuni filpolitika, kemm dawk
li diġà qegħdin iservu
fiha, kif ukoll dawk li qed
jaspiraw li jidħlu għaliha,
għandhom responsabbiltà
fuqhom. Il-grad ta’ dan
id-dmir hu naturalment
differenti, però kull
min jieħu sehem filformazzjoni tal-opinjoni
pubblika jrid joqgħod
attent. Irid jara x’diskors
jgħid u kif jgħidu. Irid
joqgħod attent li jagħraf
iwassal il-messaġġ tiegħu
mhux b’ħafna paroli żejda,
li jinstigaw lin-nies lejn
ħaġa jew oħra, imma li
jassigura li juża r-raġuni.
Ir-raġuni hi l-mezz,
l-istrument, li permezz
tagħha wieħed jibdel
l-opinjonijiet tal-bnedmin.
2
. Użu żbaljat talkelma, flok twassal
għas-sewwa, tinbet
is-sikrana f ’moħħ min
qed jisma’. Hu faċli li
tisparla; fil-privat hemm
ċerti konsegwenzi, però
meta dawn jingħaddu
fil-pubbliku allura
3
Carmelo
mifsud
bonnici
l-affarijiet isiru ferm u
ferm iktar kumplikati.
Hemm persuni li ma jafux
jagħmlu distinzjoni bejn
l-argument u min iressqu.
Għal dawn il-persuni,
flok hi dik li jistgħu
jipperswadu l-kontra,
jitilqu diġà bl-idea li
d-djalogu hu impossibli u
għalhekk dak il-bniedem
hemm bżonn li jiġi distrutt
flimkien mal-ħsieb tiegħu.
. Verament mhux
kull persuna tagħraf
biżżejjed kemm trid
toqgħod attenta, u mhux
dejjem ikollha l-interess
li tagħmel il-ħsara,
anzi l-iktar li jkun għal
qalbha hi l-attenzjoni li
tieħu. Biss l-impatt taddiskors żejjed, li jsaħħan,
li jistiga lin-nies kemm
jekk isir volontarjament
jew involontarjament,
xorta jwassal għal ċerti
konsegwenzi. L-inċidenti
ta’ din il-ġimgħa f ’Tucson,
fl-Istat Amerikan talArizona, huma eżempju ħaj
u dirett tal-effetti ta’ kliem
żejjed li jingħad minn naħa
għal oħra tal-partiti politiċi
Amerikani.
4
. Persuni innoċenti
nqatlu, diversi
feruti għall-mewt,
dawn huma l-aspetti
negattivi ta’ diskors bla
sens li daħal f ’moħħ
żagħżugħ li uża arma
biex jipprova jelimina,
joqtol lil rappreżentanta
demokratika fil-kungress
Gabrielle Giffords,
l-poter ta’ re ma jfisser xejn
ħdejn dak ta’ Alla li jordna
l-forzi tan-natura hu.
Is-sena bdiet biż-żidiet
f ’attività mill-iktar normali
li fiha din l-omm li diġà
ġiet eletta tliet darbiet
wara xulxin biex tiltaqa’
mal-kostitwenza tagħha.
Din spiċċat f ’waħda millikreh traġedji. Bl-Imħallef
John M. Roll maqtul u bi
tfajla ċkejkna ta’ disa’ snin,
Christina-Taylor Green,
kattolika, imwielda proprju
fil-11 ta’ Settembru 2001,
jispiċċaw vittmi ta’ aġir
żbaljat.
5
. Id-dinja demokratika
diġà għaddiet
mill-esperjenza
negattiva tal-aħħar żewġ
Gwerer Dinji, fejn iddiskors demagoġiku,
retoriku u populista ta’
żewġ imġienen fl-Italja
u fil-Ġermanja, waslu
għall-atti ta’ mibegħda li
kissru l-Ewropa u ġabu
devastazzjoni. Id-diskors
li jingħad b’nuqqas ta’
mħabba, b’mibegħda,
iġib dan kollu. Anzi dan
l-aġir hu wieħed antidemokratiku, wieħed li fih
id-drittijiet fundamentali
ta’ kull persuna umana
fil-prezzijiet tal-enerġija u
ta’ bosta oġġetti essenzjali
oħra li wkoll kellhom
jogħlew minħabba ż-żidiet
jispiċċaw. Għalhekk irid
isir l-impenn biex kull
min hu fil-politika u jħobb
id-demokrazija ma jaqax
fl-iżbalji ta’ ħaddieħor.
6
. Il-politika
m’għandhiex fuq
dan xi limitazzjoni
ġeografika. Dak li jgħodd
f ’demokraziji oħra jgħodd
għalina wkoll. Jekk
naqgħu għat-tentazzjoni
li nsaħħnu lin-nies għal
xulxin inkunu qed naqbdu
din it-triq aħna wkoll.
Ir-responsabbiltà politika
titlob li ma nagħmlux dak
li ma rridux li jsir lilna u
li l-effett tagħha jkun li
nieħdu lin-nies f ’toroq
li m’għandhomx. Min
jismagħna ngħajru jew
nakkużaw lil xulxin ma
jifhimx neċessarjament
li dan hu biss diskors,
però jibda jaħseb li hemm
bżonn aġir u hemm isiru
dak li ma rridux. Il-politika
hi strument li permezz
tagħha tista’ tagħmel il-ġid
jew id-deni. Inżommu
lilna nfusna biex nagħmlu
s-sewwa.
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 13
fl-ispejjeż tal-produzzjoni.
Żidiet li prevedibbilment
qajmu l-kontroversja bilunions iridu jiddiskutu
l-kwistjoni fil-Kunsill Malti
tal-Iżvilupp Ekonomiku u
l-Oppożizzjoni tagħti avviż
ta’ mozzjoni fil-Parlament.
Din mhix xi problema
ta’ Malta biss. Żidiet
simili fl-Italja ukoll
kienu kontroversjali
mentri l-gvernijiet talBolivja u tal-Pakistan
kellhom jirrevokaw żidiet
fil-prezzijiet taż-żejt
u l-enerġija minħabba
l-inkwiet soċjali li qajmu.
Fl-Alġerija is-sitwazzjoni
tinsab fix-xifer ta’ rvell
ġenerali għax il-poplu ma
jiflaħx għal aktar żidiet ta’
prodotti essenzjali bħazzokkor mentri fit-Tuneżija
faqqa’ rvell li ħalla ħafna
mwiet u heżżeż is-sisien
tal-poter.
Kif semma ekonomista
Taljan din il-ġimgħa
qegħdin f ’sitwazzjoni
tassew paradossali.
Mentri d-dinja żviluppata
għaddejja minn perjodu
ta’ żvilupp fjakk biex
ma ngħidux li qegħdin
f ’riċessjoni jew agħar,
l-ekonomiji hekk imsejħin
emerġenti bħaċ-Ċina,
l-Indja, il-Malasja u
s-Singapore, għaddejjin
b’espansjoni ekonomika
qawwija u d-domanda
għall-prodotti enerġetiċi
kif ukoll għall-ikel hi
qawwija.
Tant li l-provvista ta’
bosta prodotti qajla
tlaħħaq mad-domanda
u kwalunkwe inċident
jista’ jkollu effett qawwi
fuq il-prezz. Kif rajna
din il-ġimgħa l-għargħar
fl-Awstralja ta lok biex
il-prezz tal-faħam laħaq
prezz rekord u dan se
jaffettwa wkoll il-prezz
tal-azzar.
Hemm ukoll fattur ieħor
li qed jaffettwa l-prezz ta’
ħafna komoditajiet. Dan hu
l-fattur tal-ispekulazzjoni.
Il-prezz tar-ramm laħaq
livell rekord u dan żgur
minħabba l-ispekulazzjoni
li għaddejja f ’dan ilmetall. Wieħed li jkabbar
id-dundjani l-Ingilterra
allega li l-prezz taddundjani fil-Milied kien
se jogħla sew minħabba
l-ispekulazzjoni fil-qamħ li
jaffettwa l-prezz tal-ġwież.
Fattur li l-produtturi lokali
tal-ħalib qed isemmu biex
jiġġustifikaw iż-żieda filprezz tal-ħalib.
Dawn huma forzi
ekonomiċi li l-ebda gvern
ma jista’ jagħmel wisq
biex jikkumbatti. L-ebda
mozzjoni mhi se tannulla
l-għoli fil-prezz taż-żejt.
Il-gvernijiet huma ftit jew
wisq fil-pożizzjoni tar-Re
Canute quddiem il-mewġ
tal-baħar. Imma dan ma
jfissirx li ma jista’ jsir xejn
biex jittappan l-effett ta’
tali żidiet. U hawnhekk
fejn l-isforzi tal-Gvern,
tal-partiti u tal-partijiet
soċjali għandhom ikunu
konċentrati.
Nieħdu l-qasam talenerġija. Malta s’issa
ma tipproduċix żejt u
rridu nimpurtaw iż-żjut
kollha li nikkunsmaw. Hu
evidenti li pajjiżna raqad
fl-epoka taż-żejt irħis u m’
għamel xejn biex innaqqsu
d-dipendenza totali tagħna
fuq iż-żejt impurtat.
Issa bdew isiru xi sforzi
biex titħeġġeġ l-enerġija
rinovibbli imma dawn
l-isforzi, barra li huma
pjuttost limitati, idumu ma
jagħtu l-effett mixtieq u
jeħtieġ ħafna aktar ħidma
fir-rigward.
Hemm bżonn ta’ ħidma
f ’oqsma oħra. S’issa għadu
sar ftit li xejn dwar id-
Is-sitwazzjoni quddiemna hi mimlija
sfidi u għalhekk hemm bżonn ta’
sforzi kollettivi biex
bi kreattività nilqgħu għalihom
disinn tal-bini tagħna
biex jitnaqqas il-konsum
tad-dawl fis-sajf u fixxitwa. B’disinn intelliġenti
u bl-użu ta’ materjal talbini effiċjenti, il-konsum
tal-enerġija fil-bini jista’
jitnaqqas drastikament.
Fil-Ġermanja qed
jibnu djar li ma jużaw
xejn enerġija: l-enerġija
li tinħela fid-djar tiġi
ġġenerata hemmhekk stess.
Ovvjament, dawn id-djar
jiswew aktar minn dawk
normali.
Wieħed jittama wkoll li
r-riforma tant mistennija
tat-trasport pubbliku
tħeġġeġ lill-poplu jagħmel
anqas użu mill-karozzi
privati ġaladarba jkun
hawn alternattiva adegwata
ta’ trasport. Dan jinvolvi
bidla radikali fil-mentalità
tagħna lkoll li drajna
l-kumdità tal-karozzi
privati.
Barra minn hekk il-gvern
irid joqgħod attent li ma
jitfax aktar melħ fuq ilferita. Ċertament li ż-żieda
tas-sisa fuq il-petrol ta’ ftit
xhur ilu ma għenitx ħalli
ma jiżdidux il-prezzijiet.
Imma jkun ferm agħar
jekk il-gvern jipprova
jagħmel tajjeb għaż-żidiet
billi jissussidja l-prezz
ta’ tali prodotti għax issussidji dejjem taw lok
għall-ħela kbira u spiċċaw
insostenibbli.
Is-sitwazzjoni quddiemna
hi mimlija sfidi u għalhekk
hemm bżonn ta’ sforzi
kollettivi biex bi kreattività
nilqgħu għalihom. Dan
aktar u aktar f ’pajjiż żgħir
u vulnerabbli bħal tagħna.
[email protected]
Il-Punt
Dritt ċivili li tagħmel użu minnu jekk trid
Yvonne Arqueros
Ebejer
l-libertà u
l-ugwaljanza
huma, żgur mhux
forsi, żewg valuri
fundamentali ta’ kull
demokrazija. F’kull pajjiż
demokratiku kulħadd hu
trattat indaqs f ’għajnejn
il-Liġi. Forsi waħda millaktar karatteristiċi taddemokrazija hi l-maġġoranza
iżda din trid timxi id f ’id ma’
gvern verament responsabbli
u l-ħarsien tad-drittijiet
individwali. Hu essenzjali
li l-ebda ċittadin ma jiġi
oppress mit-tirannija talmaġġoranza li tista’ toħloq
ħafna inkonvenjenzi u
I
problemi lil bosta persuni.
Il-problema tal-minoranza
hi waħda mill-akbar theddida
għad-demokrazija. Eżempju
konkret ta’ dan hu dak li
qed iseħħ hawn Malta. Qed
nirreferi għall-kwistjoni
tad-divorzju. Din qed tiġi
l-ħin kollu mhedda mill-Istat
u mill-PNPL li ma jridux
jieħdu pożizzjoni ċara f’dan
ir-rigward. Id-divorzju hu
dritt ċivili. Dritt li kull ċittadin
għandu jgawdi minnu jekk
ikun hemm bżonn. Dritt li
jeżisti f’pajjiżi demokratiċi u
saħansitra anke f’pajjiżi fejn
id-demokrazija mhix l-ordni
tal-ġurnata. Hu d-dover talIstat li joħloq spazju legali fejn
kull individwu jista’ jagħmel
l-għażla tiegħu.
Id-diskussjoni dwar illeġislazzjoni tad-divorzju mhu
ħa tispċċa qatt jekk il-PNPL
mhux se jieħdu azzjoni
politika minflok joqogħdu
jilagħbu bil-kliem u bin-nies.
Naraw dan fil-gazzetti u
t-televiżjoni. Ħafna jibżgħu
li jirfsu xi kallu ta’ xi ħadd.
Iżda hemm bżonn li jifhmu
li d-divorzju hu dritt ċivili.
Id-divorzju tagħmel użu
minnu jekk trid. U d-divorzju
ma jkissirx familji għax meta
koppja tasal biex tiddivorzja,
iż-żwieġ tagħhom ikun spiċċa
u wasal għad-difna. Hi ħasra
li l-PNPL jibqgħu jinjoraw din
il-ħtieġa u d-dritt.
Kienet biss l-Alternattiva
Demokratika li tkellmet
b’mod ċar u dirett u
saħansitra ilha mill-1992
tinkludih f ’kull programm
u manifest elettorali. Ħaġa
tal-iskantament kif il-PNPL
jipproponu leġiżlazzjoni talkoabitazzjoni iżda mhux dik
tad-divorzju. Ħaġa stramba
kif ħafna joqomsu meta
ssemmi divorzju iżda ma
jgħidu kważi xejn dwar ilkoabitazzjoni, annullamenti
u separazzjonijiet.
Verament nispera li
l-Membri Parlamentari
kollha jifhmu l-bżonn ta’
dan id-dritt ċivili. Iċ-ċittadin
għandu jiġi l-ewwel u qabel
kollox u nispera li kif Jeffrey
Pullicino Orlando kien
l-uniku wieħed mill-Membri
Parlamentari li ta kas illeġiżlazzjonijiet tal-Irlanda
u l-Italja li kienu bagħtu
l-Alternattiva Demokratika
lill-Membri Parlamentari
kollha, ikun hemm ukoll
aktar Membri Parlamentari
li jifhmu li dan hu dritt
ċivili u mhux kwistjoni talopinjoni personali tagħhom.
Fortunatament dan l-aħħar
inħoloq moviment ġdid:
Movement Iva għal-liġi
tad-divorzju. Grupp ta’ nies
li jemmnu f ’soċjetà miftuħa,
pluralista u demokratika.
Dan magħmul minn Evasrist
Bartolo, Michael Briguglio,
Michael Falzon, Jeffrey
Pullicino Orlando, Marlene
Mizzi, Martin Scicluna u
minni, Yvonne Arqueros
Ebejer. Roderick Bartolo,
Etienne Borg u David
Micallef St John huma wkoll
membri. Iċ-chairperson ta’
dan il-kumitat hi l-avukat
Deborah Schembri.
Id-drittijiet ċivili ma
għandhom qatt ikunu
għall-bejgħ u lanqas jiġu
mhedda minn ħadd u minn
xejn – la partiti, la twemmin
personali tal-Membri
Parlamentari u lanqas minn
reliġjonijiet.
Dan id-dritt ċivili tagħmel
użu minnu jekk trid. Ħadd
ma jimponih fuq ħadd.
Id-divorzju hu mezz li
bih tista’ almenu tirranġa
s-sitwazzjonali legali ta’
koppja minflok tħalliha
separata għal dejjem. Innuqqas ta’din il-leġiżlazzjoni
tad-divorzju qed toħloq
bosta umiljazzjoni u uġigħ
lil ħafna individwi. Illeġiżlazzjoni tad-divorzju
terġa’ tagħti lura d-dinjità
lil dawk li huma oppressi
minħabba n-nuqqas tagħha.
Wasal iż-żmien li nifhmu
verament lil min għandu
bżonn. Wasal iż-żmien li
nifhmu li d-divorzju la hu
kapriċċ u lanqas xi ħaġa talbiża’: kulma hu dritt ċivili
li tagħmel użu minnu jekk
trid.
Yvonne Arqueros Ebejer
hi kelliema għad-Drittijiet
Ċivili fl-AD
14 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Ċentri tas-Saħħa adegwat
Mill-vetrina
spiċċajna l-kantina.
Il-pazjenti qed
jitneżżgħu
mid-dinjità kollha
tagħhom
K
ellu 18-il sena
meta b’ċikka
ħabib tiegħu
kkonvinċieh
japplika għallkors talinfermiera. Jistqarr li hu qatt ma
kien xi bniedem kuraġġuż imma
ladarba daħal għal kors ried
jagħmel ħiltu kollha biex jirnexxi.
L-ewwel każ li nzerta kienet
persuna li daħlet b’emerġenza għax
qatgħet idha barra. Kellu jirbaħ
il-biża’, irabbi l-kuraġġ u jġorr l-id
maqtugħa.
Hekk jirrakkonta l-ewwel
esperjenza tiegħu fl-emerġenza John
Zammit, illum President tal-Union
tal-Infermiera fl-Emerġenza (ENU).
F’dawn l-aħħar ġimgħat smajna
ħafna dwar l-ENU minħabba
l-ġlieda tagħha kontra l-Gvern dwar
is-sitwazzjoni kerha li jinsab fiha
d-Dipartiment tal-Emerġenza flIsptar Mater Dei.
L-infermier li ilu
24 sena fl-Emerġenza,
issa President tal-ENU
Miriam Dalli
[email protected]
Din il-ġimgħa stess il-union ħarġet
stqarrija fejn sostniet li mat-12il pazjent damu aktar minn 18-il
siegħa jistennew fuq stretcher biex
jingħataw sodda.
Mistoqsi jekk il-problema fl-Isptar
hix kawża tal-mewġa ta’ influwenza
li laqtet lill-pajjiż, Zammit jgħid le:
“Din il-problema ilha hemm. Biss
biss, is-sena l-oħra daħlu aktar
nies morda bl-influwenza minn
din is-sena. Il-kwistjoni ħarġet fil-
beraħ għax bħala union stinkajna
u għamilna enfasi biex forsi din
il-problema xi darba tissolva.”
Għalkemm l-infermiera talemerġenza kienu jagħmlu parti millUnion tal-Infermiera u l-Qwiebel
(MUMN), huma ħassew li kellhom
joħolqu union għalihom.
“Fl-Emergency Unit biss hemm
mat-80 infermier. Fl-MUMN
leħinna ma kienx jinstema’ biżżejjed.
Kien hemm il-bżonn li xi ħadd
jiffoka fuq id-Dipartiment talEmerġenza biss għax, kif anke ħareġ
fil-beraħ, hu l-aktar dipartiment li
qed ibati,” qal Zammit.
Zammit saħaq ukoll li fl-aħħar
mill-aħħar l-għan tal-ENU, union li
tiġbor fiha 96% ta’ dawk li jaħdmu
fl-A&E u tal-MUMN, hu wieħed:
“Aħna qegħdin hawn biex nagħtu
l-aħjar servizz lill-pazjent. Iżda biex
nagħmlu dan għandna bżonn
ir-riżorsi biex naħdmu.”
Zammit fakkar li bħala union
l-ENU talbet lill-Ministeru tasSaħħa biex jagħmel rapport dwar
risk assessment u infection control.
Hu jispjega li r-rapport hu studju ta’
x’jista’ joħloq periklu għan-nies biex
b’hekk wieħed ikun jista’ jevalwa
jekk ittiħdux il-prekawzjonijiet
meħtieġa jew hemmx lok għal titjib.
“Iżda l-Ministeru baqa’ ma weġibna
xejn dwar dan. Din it-talba ma saritx
sempliċiment għax kien hemm
mewġa ta’ influwenza, kulħadd fuq
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 15
ti biex tissolva l-problema
la jaqdih malajr. Jien nemmen
li għandu jkun hawn tliet ċentri
tas-Saħħa, anke għall-każi ta’
casualty.”
Zammit qal li hi naturali li
Età: 45 sena
persuna li mhix tinqeda sew minn
Stat: Miżżewweġ b’żewġ subien;
naħa trid tmur x’imkien ieħor.
wieħed ta’ 20 sena u l-ieħor 16
“Barra minn hekk, iċ-Ċentri
Professjoni: Deputy Nursing
tas-Saħħa m’għandhomx il-mezzi
Officer fid-Dipartiment
kollha biex jagħtu servizz komplut.
tal-Emerġenza
L-idea li jkollok tliet ċentri
Minn fejn int: Ir-Rabat
tas-Saħħa, miftuħa 24 siegħa
L-akbar biża’ tiegħek: Li mmut,
kuljum u armati anke biex jagħmlu
forsi għax inħabbat wiċċi malx-rays u jassistu lil xi ħadd li,
mewt kuljum
pereżempju, jkun kiser subajgħ,
Kieku tmexxi l-pajjiż liema tkun hi li tnaqqas il-każi li mhumiex
l-ewwel deċiżjoni li tieħu: Li
gravi mill-Emerġenza,” qal
nipprova nifhem liż-żgħir
Zammit.
Kieku kellek tistieden VIP għallIl-President tal-ENU spjega li
ikel min ikun: Xi ħadd mhux
kuljum, bejn is-7pm u s-7am,
politiku żgur, probabbli lil John
fl-emerġenza jidħlu medja ta’ 30
Bundy
pazjent kuljum.
L-akbar kisba f’ħajtek: Il-familja
“Ma jfissirx li dawn kollha jinsabu
tiegħi
fi stat serju jew ta’ emerġenza.
Imma ladarba m’għandhom imkien
aktar fejn imorru, dawn jispiċċaw
xulxin b’riskju li l-mard jinxtered
hawnhekk,” sostna Zammit. Hu żied
aktar, iżda għax il-ħaddiem għandu
jgħid li f ’24 siegħa din iċ-ċifra titla’
dritt ikun jaf f ’liema ambjent qed
għal 300 persuna u xi drabi anke
jaħdem,” qal Zammit.
tolqot it-350.
Hu żied jgħid li l-Emergency
Il-problema taċ-Ċentri tas-Saħħa
Unit spiċċat żona fejn għandek
flimkien ma’ dik ta’ nuqqas ta’
pazjenti morda b’xi infezzjoni jew
spazju ssib fil-quċċata tagħha
każi ta’ mediċina oħra jitħalltu ma’
r-realtà li hawn anqas tobba u
dawk li għadhom kif saritilhom xi
infermiera, li skont Zammit dan inoperazzjoni.
nuqqas jammonta għal madwar 300
“Mill-vetrina spiċċajna l-kantina,”
persuna f ’kull settur tas-Saħħa.
saħaq Zammit. “Il-pazjenti qed
Mistoqsi jekk il-kampanja li saret
jitneżżgħu mid-dinjità kollha
biex jitħeġġu aktar nies jibdew
tagħhom. Ikollhom bżonn jistrieħu
jaħdmu bħala infermiera ħallitx
u ma jistgħux; ikollhom bżonn
effett, Zammit jistqarr li fl-opinjoni
jirċievu trattament u dan ma jistax
tiegħu din il-kampanja ma ħallietx
jingħata sew.
effett li jinħass.
“Minħabba n-nuqqas ta’ spazju,
“Il-problema mhix qiegħda filf ’sitt cubicles konna npoġġu 22
fatt li m’hawnx persuni li jitħajru
pazjent, għalkemm issa dan injagħmlu karriera min-nursing.
numru niżżilnieh għal 17. U wieħed Fl-ewwel sena dejjem ikun hemm
irid iżomm f ’moħħu x’jiġri fil-każ li numru sabiħ ta’ studenti li jibdew.
jinqala’ xi diżastru u għandek bżonn Iżda sakemm jispiċċa l-kors tista’
l-ispazju. Fejn se tpoġġihom?”
tgħid li ċ-ċifra tonqos bin-nofs.”
Mistoqsi x’tipproponi l-ENU
Zammit jispjega li l-problema
bħala soluzzjoni, Zammit qal li
mhix qiegħda għax il-kors tqil,
biex tissolva l-problema tal-ispazju
iżda għax ladarba tibda taħdem
f ’Mater Dei teżisti soluzzjoni waħda: il-ħinijiet normali ta’ tabib jew
“Hemm bżonn li jkollna ċentri tas- infermier, tinduna kemm ix-xogħol
saħħa b’saħħithom,” jgħid Zammit.
jitlob ħin dedikat minn ħajtek.
“Iċ-ċentri mhumiex armati biżżejjed
“Niftakar fiż-żmien meta kont
biex jassistu l-pazjenti. Dan qed
għadni qed nistudja konna naħdmu
iwassal biex pazjenti li jistgħu
s-sigħat normali li jaħdmu l-bqija
faċilment jinqdew fiċ-ċentri qed
tal-ħaddiema. Iżda llum, sakemm
jispiċċaw fl-Emerġenza ta’ Mater
ikunu qed jitgħallmu, l-istudenti
Dei.”
għandhom ċertu ammont ta’ sigħat
Għalkemm il-Union u l-Ministru
li jridu jagħmlu u daqshekk.”
tas-Saħħa Joe Cassar wasslu għallZammit kompla jgħid li ladarba
ftehim li jiżdiedu 150 sodda fll-istudenti jiggradwaw se jsibu
isptarijiet tal-Gvern, Zammit sostna realtà differenti ma’ wiċċhom, forsi
li l-folja tista’ tinqaleb għall-aħjar
waħda ferm differenti minn dak li
billi jonqos in-numru taċ-ċentri u
stennew.
jkollok il-ftit li jkunu armati aħjar.
“Il-Juniors qed ikollhom pressjoni
“Il-pazjent hu dak li jħallas it-taxxa kbira fuqhom minħabba li hemm
biex fl-aħħar mill-aħħar isib servizz ftit seniors. Bħala seniors mhux
John Zammit
qed ikollna ċans inqattgħu ħafna
ħin magħhom u huma jħossu aktar
ir-responsabbiltà.
“Li tkun infermier jew tabib hi
vokazzjoni. Jekk ma jkollokx ilħeġġa u d-determinazzjoni biex
tiddedika ħajtek għal ħaddieħor ma
ddumx f ’dan l-ambjent wisq.”
Zammit fakkar li l-infermier hu
bniedem tad-demm u l-laħam bħal
ħaddieħor.
“Li jmut pazjent f ’idejk, jew
tarbija, hi kerha u lilna taffettwana
wkoll. Iżda ma nistgħux nieqfu
nibkuh u jkollna nkomplu
b’ħidmietna.”
Kien hawnhekk li Zammit żied
jgħid li xi drabi jiġri li n-nies ma
japprezzawx ix-xogħol li jagħmlu
l-infermiera.
“Għalkemm jiġri li tabib jieħu
daqsxejn ħin fit-tul biex jara
pazjent, il-protokoll tal-infermiera
hu li jaraw lill-pazjent f ’mhux aktar
minn ħames minuti li jkun daħal!”
sostna Zammit.
Hu jfakkar ukoll li ċerti protokolli,
anke jekk l-infermier ikun kapaċi
jagħmilhom waħdu, xorta ma jistax
jagħmilhom sakemm ma jiġix
it-tabib.
“Fil-fatt dan hu suġġett ieħor li
l-ENU qed tiġġieled għalih. Hemm
Fl-MUMN
leħinnha ma kienx
jinstema’ biżżejjed
bżonn li tinbidel il-liġi fejn affarijiet,
li f ’ċirkostanzi differenti jistgħu
anke jsalvaw il-ħajja tal-pazjent,
li infermier kapaċi jagħmilhom
mingħajr ebda problema m’għandux
joqgħod jistenna l-“iva” tat-tabib
biex jagħmilha.”
Zammit spjega li għalkemm qatt
ma saret, qraba ta’ pazjent jistgħu
jtellgħu l-Qorti lil xi infermier li
seta’ għamel xi ħaġa li kien kapaċi
jagħmel u ma għamilhiex bilkonsegwenza li l-pazjent miet.
“Jiġifieri anke jekk il-Liġi
tipprojbixxi lill-infermier milli
jagħmel xi ħaġa mingħajr ilpreżenza jew il-kunsens tat-tabib,
il-qraba tal-mejjet xorta jistgħu
jtellgħuh il-Qorti.”
16 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Ittri
Żieda fil-ħinijiet tal-iskola obbligatorja
L-ittri għandhom ikunu qosra u ffirmati. Indirizzaw l-ittri tagħkom:
Lill-Editur Illum, MediaToday, Vjal ir-Riħan, San Ġwann jew email [email protected]
David Pisani
Uffiċjal GħarRelazzjonijiet
Pubbliċi Żminijietna
- Leħen ix-Xellug
Żminijietna - Leħen
ix-Xellug ma taqbilx
mal-proposta mressqa
mill-Kamra tal-Kummerċ
għal żieda fil-ħinijiet taliskola obbligatorja.
Nifhmu li l-għan ta’
din il-proposta mhu
xejn ħlief biex titneħħa
kompletament kull
responsabbiltà minn min
iħaddem biex jintroduċi
miżuri favur il-familja.
Infatti l-istess Kamra talKummerċ ħarġet kontra
ż-żieda fil-leave talmaternità u paternità.
Ta’ min jinnota li miżuri
favur il-familja introdotti
mill-Gvern qed isibu
wkoll reżistenza mis-settur
privat. Il-ftit miżuri li qed
jittieħdu mis-settur privat
biex suppost jkun hemm
bilanċ bejn ix-xogħol u
l-familja huma biss intiżi
biex is-sidien jieħdu
vantaġġ biex jimbuttaw
’il quddiem ix-xogħol
antipiku li għalina hu
klassifikat bħala xogħol
prekarju.
Mill-banda l-oħra
naqblu mal-MUT fejn
dawn qed joġġezzjonaw
għal żieda fil-ħin taliskola obbligatorja u fejn
dawn qed jitkellmu favur
sistema kif addottata mill-
‘Education for Educational
Services’, fejn dawn qed
joffru programmi ta’
taħriġ wara l-ħin taliskola fuq bażi volontarja
f ’diversi oqsma fosthom
fid-drama, il-mużika u
l-isports.
Żminijietna temmen li
ż-żieda fil-ħin tal-iskola
Id-dibattitu dwar it-trab iswed
M. Abela
Il-Fgura
Jien noqgħod il-Fgura u
ili noqgħod hemm għal
dawn l-aħħar 11-il sena.
Il-problema tat-trab iswed
hi waħda li qed tinkwieta
l-aktar lil dawk kollha li
joqogħdu fil-Fgura u lil
dawk tal-inħawi.
Ilna sejrin hekk is-snin.
Ħadd ma jaf dan it-trab iswed
minn fejn ġej, minn xiex qed
ikun kawżat u jekk dan hux
qed ikun ta’ ħsara għal saħħet
in-nies. Li nafu hu, u dan
minn rapporti tat-tobba, li
fil-Fgura l-mard respiratorju
hu komuni ħafna u hu l-ogħla
fil-pajjiż.
Minkejja l-ilmenti kbar li
ilhom isiru mir-residenti ta’
dawn il-postijiet, il-MEPA u
l-Gvern dejjem ħarbu missitwazzjoni. Donnu aħna li
ngħixu f ’dawn il-postijiet
ngħixu fis-sħab jew aħna
xi qabda mġienen. Daqqa
jgħidulna li l-problema
ttaffiet, daqqa jgħidulna li
m’għandhomx kampjuni
biżżejjed u daqqa jistudjaw.
Fl-aħħar, grazzi għallOppożizzjoni, saret mozzjoni
fil-Parlament u sar qbil li
jinħatar kumitat biex jistudja
l-problema.
Il-mozzjoni ġiet diskussa u
bħala persuna li l-kwistjoni
tinteressani, attendejt ilParlament biex nisma’
x’għandhom xi jgħidu
l-Membri Parlamentari.
Ħadt gost nisma’ d-diskorsi
ta’ xi wħud aktar minn ta’
oħrajn. Uħud kienu diskorsi
preparati u studjati. Li
jiddispjaċini hu li dawn iddiskorsi ma tantx ingħataw
prominenza mill-ġurnali
ta’ kuljum. L-aktar li daħlet
fid-dettal kien il-ġurnal The
Times li kkwota passaġġi
qosra minn diversi Membri
Parlamentari.
Ngħid il-verità l-aktar li
ddiżappuntat dwar dan innuqqas hu mill-gazzetta bilMalti ta’ kuljum, L-Orizzont.
Kien hemm għalfejn li din
il-gazzetta timla’ spazju kbir
fuq persuna waħda biss,
f ’dan il-każ ta’ Helena Dalli,
u tħalli kompletament barra
d-diskorsi kollha li saru mill-
Membri Parlamentari l-oħra?
Diskorsi qawwijin, studjati u
b’saħħiethom bħal ta’ George
Vella pereżempju, ta’ Joe
Mizzi, ta’ Stefan Buontempo u
ta’ Michael Falzon. Possibbli li
L-Orizzont ma sabitx spazju
biex imqar iġġib ftit versi fuq
punti saljenti ta’ dak li ntqal?
Inkluż ukoll ta’ Mugliett,
għaliex le? Għaliex din ilgazzetta, minn xi ftit tax-xhur
’l hawn, donnha qed ixxaqleb
lejn xi wħud u tiskarta lil
oħrajn?
Meta l-poplu jixtri
l-gazzetta jixtriha biex jisma’
xi jgħid kulħadd u l-aktar
dak li jkun importanti.
Bir-rispett kollu lejn min
hu responsabbli minn din
il-gazzetta l-aktar punti
tajbin u serji li ntqalu waqt
id-dibattitu ġew injorati
kollha. Għaliex? Wisq nibża’,
bħala qarrej regolari tagħha,
li jekk l-affarijiet se jibqgħu
sejrin hekk jista’ jkun hemm
l-inkwiet. Dan qed ngħidu
għax qed ikun innotat.
Kull Membru Parlamentari
għandu n-nies tiegħu u
dawn ikunu attenti għal kull
nitfa. Għalkemm f ’dan ilkaż tat-trab iswed ma kinitx
xi kwistjoni ta’ politika,
imma kienet kwistjoni li
tolqot lil kulħadd u saret,
biex ngħid hekk, problema
nazzjonali.
L-Orizzont kellha tkun
aktar serja u tkun ta’ servizz
akbar speċjalment għal dawk
milquta. Dan qed ngħidu
wkoll għax meta ktibt f ’dan
il-ġurnal dwar dan l-Editur
għoġbu jiskarta l-ilment u
r-rimarki tiegħi. Il-gazzetta
mhix se timxi ’l quddiem
b’daqshekk, lura biss tista’
tmur.
Il-ħasra hi li l-gazzetta
Illum ma toħroġx kuljum.
Għalija hi waħda millaktar gazzetti tajbin li ma
tinħebhiex wara xi kwinti
u lanqas tuża l-favoritiżmu
ma’ xi ħadd. Forsi, min
jaf, id-diriġenza tħoss ilħtieġa li ‘Illum’ tibda tkun
ippubblikata kuljum. Tassew
tkun ta’ benefiċċju għal
kulħadd.
Forsi l-ilment tiegħi jkun,
kif jgħidu, ‘a blessing in
disguise’.
b’mod obbligatorju toħloq
tbatija u pressjoni żejda
fuq l-istess għalliema,
il-ġenituri u t-tfal. Irridu
nifhmu li l-għalliema
huma wkoll ġenituri u
t-tfal għandhom jkollhom
dritt ħin għal biex jagħmlu
homework u għal ħin
għar-rikreazzjoni.
L-influwenza
staġjonali
L. Callus
Ħal Balzan
Hu fatt li l-influwenza,
jew aħjar ir-riħ
komuni, jinfirex
l-aktar meta t-tfal
jibdew l-iskola. Irraġunijiet huma ovvji
– iqattgħu sigħat twal
flimkien u wieħed
jittieħed mill-ieħor.
F’dan il-mument, kif
hu magħruf fuq ilmezzi tax-xandir, hawn
passa qawwija.
Nixtieq nistaqsi lillAwtoritajiet tas-Saħħa
jekk ġietx diskussa
l-possibbiltà li għal
ftit jingħalqu l-iskejjel,
speċjalment tat-tfal
żgħar, li minħabba
l-età tagħhom forsi ma
jiħdux il-prekawzjonijiet
meħtieġa. Nifhem li
mhix deċiżjoni faċli
imma l-iskop hu li ma
tkomplix tinxtered.
Bl-ebda mod m’jien qed
ngħid li wieħed jallarma
ruħu.
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 17
Editorjal
F
ILLUM, MediaToday Ltd, Vjal ir-RiĦan, San Ġwann SGN 9016
Editur: JULIA FARRUGIA
Tel: (356) 21 382741-3, 21 382745-6 • Fax: (356) 21 385075
Websajt: www.illum.com.mt • Email: [email protected]
Gonzi priġunier ta’ siġġu wieħed
’dawn l-aħħar
jiem komplejna
naraw tinħatt dik
li darba kienet
ġebla monolitika
b’saħħitha.
Qatt daqs dan iż-żmien ma
rajna lill-Kap Nazzjonalista
jaffronta sidru mhux biss
mal-kurrent normali li jara
ma’ wiċċu kwalunkwe
gvern fil-poter iżda agħar
minn hekk, ma’ mewġ
intern mill-istess deputati
tiegħu.
Il-verità hi li għandna kap
Nazzjonalista li qed ikollu
jiffoka l-enerġija tiegħu
mhux fuq pjanar u proposti
serji li jkunu avantgardisti u
jħarsu ’l quddiem, iżda qed
ikollu jisparpalja l-enerġija
tiegħu biex jara kif se
jimmansa u jiżbor lil dawk
il-membri parlamentari
Nazzjonalisti li qed iduru
kontra l-politika li miexi
biha.
Dak li qed naraw bħalissa
qatt ma kien jgħaddilek
minn moħħok li tarah fi
żmien it-tmexxija tal-ekskap Nazzjonalista Eddie
Fenech Adami.
U bir-raġun li dawk li
demmhom dejjem baqbaq
fil-PN qed jikkritikaw lil
Gonzi dwaru.
Fl-1981 Fenech Adami
rnexxielu jsaħħaħ lill-partit
b’rebħa u maġġoranza ta’
51% tal-voti.
Il-Gvern ta’ GonziPN
ma jgawdix din il-fiduċja
u saħħa. Għall-ewwel
darba għandna kurrenti
ta’ diverġenzi minn
backbenchers li fil-miftuħ
qed jisfidaw u jistaqsu dwar
ħafna mid-deċiżjonijiet li
qed tieħu l-magna ċentrali
tal-partit.
Qabel kellna Partit
Nazzjonalista, partit
monolitiku mibni fuq
sinsla b’saħħitha fejn
il-maġġoranza kienu
jsegwu b’fiduċja għamja
dak li jgħid il-kap. Din
illum dabet fix-xejn u qed
naraw partit imsejjes fuq
‘koalizzjoni’ bejn gruppi
differenti.
Dak li sa ftit żmien ilu
kien imbuttat ’il quddiem
bħala GonziPN qed ikompli
jiċċertifika ruħu li l-partit
hu tassew maqtugħ millkumplament tar-realtà li qed
jgħix u jġarrab il-poplu.
Din taż-żieda baxx baxx
fis-salarji tal-ministri u
membri parlamentari kienet
iċ-ċirasa fuq il-kejk li
ċarrtet beraħ il-purtiera ta’
din il-farsa.
Il-poplu, inklużi dawk
li trabbew fil-PN, mhux
qed jaħfruhielu fuq din ilmossa.
Il-wirja ta’ nhar il-Ġimgħa
tal-Prim Ministru kienet
wirja fjakka u pwerili. Għax
meta tkun ħadt deċiżjonijiet
insensittivi l-ebda kliem ma
jista’ jfarraġ lil dik l-omm
ta’ familja li quddiem
nazzjon wasslet l-uġigħ u
t-tbatija li għaddejja minnha
l-familja tagħha.
Gonzi għadu fil-kontroll?
Eddie Fenech Adami
kien qatt jippermetti li jkun
hemm dan id-dissent filmiftuħ?
Għalina Gonzi hu
priġunier tiegħu nnnifsu –
grazzi għas-siġġu wieħed
li jekk jitilfu jitlef miegħu
l-maġġoranza u l-kastell li
bena.
Bid-deċiżjonijiet li qed
jieħu Lawrence Gonzi qed
ikompli jdawwar il-ħabel
m’għonq il-partit tiegħu.
Din id-darba, bl-oppost
għal dak li ġara fi snin
imgħoddija, għandek
deputati tiegħu stess li qed
jgħinuh ikompli jitgħallaq.
Bħal-lum fl-Istorja
18 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Kuljum iseħħu ħafna ġrajjiet, żgħar u kbar, li mal-medda taż-żmien
donnhom jintesew. MIRIAM DALLI tfittex x’ġara bħal-lum fl-Istorja
madwar id-dinja.
Jinfetaħ il-Mużew f’Londra
Fis-16 ta’ Jannar 1759 il-London
Museum jinfetaħ uffiċjalment
għall-ewwel darba għall-pubbliku.
Kien grazzi għall-71,000 oġġett li
Sir Hans Sloane kien gabar u ħalla
lir-Re George II wara mewtu
fl-1753 li twaqqaf dan il-mużew.
Tiddebutta l-istrixxa ta’ ‘Superman’
‘Superman’, strixxa tal-komiks li kienet
toħroġ kuljum, rat il-bidu tagħha
fis-16 ta’ Jannar 1939. Strixxa separata ta’ Superman bdiet ukoll toħroġ
f’Novembru 1939 nhar ta’ Ħadd.
Fl-aqwa tagħhom l-istejjer ta’ Superman kienu jidhru fuq aktar minn 390
pubblikazzjoni. Kien hemm aktar minn 20 miljun-il
qarrej li kienu jsegwuha.
Malta taħt il-mira Ġermaniża
Kien is-16 ta’ Jannar 1941, fi żmien it-Tieni Gwerra
Dinjija, meta l-carrier tal-flotta Ingliża Illustrious instab
mill-Ġermaniżi wara li kien sofra żewġ attakki millistess qawwa navali. Il-carrier kien sofra attakk wieħed
biss bi ftit ħsarat f’din il-ġurnata wara li l-Ġermaniżi
kienu bagħtu 60 dive-bomber.
Gaddafi jilħaq Prim Ministru tal-Libja
Fis-16 ta’ Jannar 1970 il-Kurunell Muammar
Gaddafi jieħu l-kontroll tal-Libja wara erba’ xhur ta’
attakki kontra l-Istat. Dawn l-attakki wasslu għattmiem tat-tmexxija monarkika tar-Re Idris. Fl-età ta’
27 sena Gaddafi sar Prim Ministru tal-Libja.
a madwar id-dinja
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 19
Ippubblikat il-ktieb ‘Jaws’
Fl-1974 l-awtur Amerikan Peter Benchley ippubblika
il-ktieb ‘Jaws’. Tant kien suċċess li l-ktieb dam 44 ġimgħa
fil-klassifika tal-aktar kotba mibjugħa. Sena wara l-ktieb
kien adattat għal film, maħdum minn Steven Spielberg.
Sal-lum hemm ħafna li għadhom ifittxu jaraw dan il-film
mimli azzjoni u tensjoni.
Titwieled il-mudella Kate Moss
Kienet is-sena 1974 meta twieldet il-mudella
Kate Moss f’Londra. Moss immudellat u ppużat
għall-kumpaniji tal-ħwejjeġ famużi fosthom
Calvin Klein, Dolce & Gabbana, Versace,
Burberry, Stella McCartney u Rimmel.
Fl-2009 Moss kienet stmata li tiswa £40 miljun.
Paul McCartney arrestat f’Tokyo
Hekk kif Paul McCartney wasal Tokyo
flimkien mal-band Wings fl-1980 hu nqabad
iġorr id-droga kokaina. Il-Pulizija arrestat
lil McCartney sakemm iddeċidew jekk
għandux jittella’ l-qorti fejn dam 10 ijiem
arrestat. Li kieku ġie kkundannat McCartney
kien jeħel madwar seba’ snin ħabs.
Vaclav Havel arrestat fi Praga
L-ewwel President tar-Repubblika Ċeka Vaclav
Havel spiċċa arrestat fi Praga fl-1989 wara ġimgħa
sħiħa ta’ protesti. Havel hu kittieb u politikant li
mexxa numru ta’ protesti favur id-drittijiet umani
fiċ-Ċekoslovakkja. Fit-13-il sena li dam attiv
fil-politika r-Repubblika Ċeka rat id-dħul tagħha
fin-Nato u l-bidu tat-trattat għan-negozjati biex
tissieħeb membru tal-Unjoni Ewropea.
20 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Spiżeriji
Miftuħin illum
Gozo Ferries
Ħinijiet tat-tluq
Malta u Għawdex
9.00 - 12.00
Il-Furjana: Vilhena
Pharmacy, 37, Triq Sant’Anna
Il-Ħamrun: St Gaetan
Pharmacy, Triq il-Kappillan
Mifsud
Ħal Qormi: Pinto
Pharmacy, 43, Triq San
Bastjan
Birkirkara: Holy Cross
Pharmacy, 37, Triq il-Kbira
Il-Gżira: Tony’s Pharmacy,
100, Triq Sir Patrick Stuart
St Andrew’s: St Andrew’s
Dispensary, Triq il-Qasam,
Tal-Ibraġ
Tas-Sliema: Harley
Pharmacy, 1,Triq Nathalie
Poutiatin Tabone
Ħal Lija: St Michael
Pharmacy, Misraħ
tat-Transfigurazzjoni
Il-Mosta: St Louis
Pharmacy, Triq Calì
San Pawl il-Baħar: St
Paul’s Bay Pharmacy, 504,
Triq il-Kbira
Raħal Ġdid: Brown’s
Pharmacy, 45, Telgħat Raħal
Ġdid
Il-Kalkara: Kalkara
Pharmacy, 8, Misraħ
l-Arċisqof Gonzi
Marsaskala: St Anne
Pharmacy, Triq il-Qaliet
Marsaxlokk: Pompei
Pharmacy, 28, Xatt
is-Sajjieda
Il-Qrendi:
Chrysanthemum Pharmacy,
Triq San Nikola
Ħaż-Żebbuġ: Spiżerija Ħal
Mula, Triq Dun Salv Ciappara
Ir-Rabat: Ideal Pharmacy,
63, Triq il-Kbira
Ir-Rabat Għawdex: Batu
Pharmacy, 38, Triq Palma
Ix-Xagħra: Joyce’s
Pharmacy, Vjal it-8 ta’
Settembru
TEMP ILLUM
Oroskopju
Aquarius, 21 ta’ Jannar – 19 ta’ Frar
Jidher li l-folja bdiet tinqaleb għal dawk imwielda
taħt din l-istilla fejn ikollhom opportunità juru x’jafu.
Ir-riżorsi fżiċi u mentali huma tajbin u dan jgħinkom
tiksbu vantaġġi fuq ix-xogħol. Anki fl-imħabba hemm
relazzjonijiet mill-aħjar.
TEMP: 17°c
Filgħaxija: 11°c
UV: 2
Sitwazzjoni Ġenerali: Antiċiklun
jinsab mifrux min fuq l-Alġerija sa fuq
il-Balkani
Viżibbiltà: Tajba
Riħ: Tramuntana forza 3 għal 4 li jsir
forza 2 għal 3
Baħar: Ħafif
Imbatt: Baxx mil-Lvant li jsir millMajjistral
Pisces, 20 ta’ Frar – 20 ta’ Marzu
Ġimgħa fejn tistgħu tgħinu lill-ħbieb f’diffikultajiet.
L-istilel jagħtukom id-don tal-paċenzja li tisimgħu
l-gwaj ta’ ħaddieħor. Ħabblu moħħkom u sibu
s-soluzzjoni li mhix daqshekk diffiċli.
Aries, 21 ta’ Marzu – 20 ta’ April
Dan hu l-mument opportun biex tieqfu ftit mill-ġirja
tal-ħajja ta’ kuljum u tistudjaw il-pjani u l-istrateġiji li se
tużaw għall-ġejjieni. Qegħdin fl-aqwa forma li tagħtuha
għall-istudju jew li timxu ’l quddiem fix-xogħol.
TEMP GĦADA
www.gozochannel.com
Agħti d-demm
Illum il-Mobile Blood Donation Unit
ikun maġenb l-Iskola Primarja, talFgura mit-8.30am sas-1.30pm.
Għal aktar tagħrif ċempel fuq
79307307, 22066209 jew ibgħat fuq
[email protected]
Taurus, 21 ta’ April – 21 ta’ Mejju
It-tensjoni twassalkom biex ma tifhmux il-partner
tagħkom. Minkejja kollox toqogħdux lura milli tesprimu
l-ħtiġijiet tagħkom u żommu l-punt li dak li hu tagħkom
triduh waqt li tassiguraw lill-persuna li tħobbu li
s-sentimenti tagħkom lejha għadhom sodi.
Gemini, 22 ta’ Mejju – 21 ta’ Ġunju
Ġimgħa deċisiva biex l-inizjattiva importanti mibdija
m’ilux jagħtu l-frott tagħhom. Għandkom l-isbaħ ċans
li tesprimu l-opinjoni tagħkom fuq xiex tridu. Tistgħu
takkwistaw dak li jaqbel għalikom.
TEMP: 17°c
Filgħaxija: 10°c
UV: 2
Temp:
Ftit jew wisq imsaħħab
Viżibbiltà: Tajba
Riħ: Varjabbli forza 2 għal 3
Baħàr: Ħafif
Imbatt: Baxx mill-Grigal
Cancer, 22 ta’ Ġunju – 23 ta’ Lulju
Ċertu dubju li għandkom jista’ jinfluwenza dak li jiġri
madwarkom. Ħallu ftit ħin għalikom biex tistrieħu
kemm fiżikament kif ukoll mentalment. Sibu ħin għal xi
żvog u għal kuntatti soċjali. Tinqatgħux mis-soċjetà.
Leo, 24 ta’ Lulju – 23 ta’ Awissu
Minn nhar l-Erbgħa lestu rwieħkom għax-xogħol għax
l-ideat jibdew ħerġin ma’ kull teptipa ta’ għajnejkom!
Iżda oqogħdu attenti li ma tinħonqux mill-ambjent
li qegħdin taħdmu fih: tridu tagħtu impetus ġdid
b’viżjoni ċara biex timxu ’l quddiem.
Servizz ta’ Tobba fiċ-Ċentri
tas-Saħħa fil-Ħdud u l-Festi
Pubbliċi
Iċ-Ċentri tas-Saħħa tal-Mosta,
Raħal Ġdid, u l-Furjana jiftħu
għall-emerġenzi 24 siegħa, sebat
ijiem fil-ġimgħa.
Virgo, 24 ta’ Awwissu – 23 ta’ Settembru
Hemm xi diffikultajiet x’tirbħu qabel ma jirnexxilkom
ikollkom iċ-ċans tesprimu rwieħkom liberalment. Imxu
bil-għaqal iżda tibqgħux lura milli tattakkaw. Taħbux
is-sentimenti tagħkom ma’ dawk li jistgħu jifhmukom.
57 12 48 49 84
twelid
Imwiet
Philippa Bianca Ciantar,
bint Tonio u Francesca née
Gambina, imwielda fl-10 ta’ Jannar, fl-Isptar St James, Tas-Sliema
Imfakkar l-anniversarju mill-mewt ta’ Toni
Borg mill-Belt li llum jagħlaq 12-il sena mejjet.
Qatt minsi mill-familji Borg u Galea.
Daniel Gaffarena, iben
Mark u Josielle née Attard,
imwieled fil-11 ta’ Jannar, fl-Isptar
St James, Tas-Sliema
Libra, 24 ta’ Settembru – 23 ta’ Ottubru
Sfruttaw l-okkażjonijiet kollha li jiġukom, speċjalment
fejn jidħlu relazzjonijiet ma’ nies jew pajjiżi barranin jew
xi vjaġġar. Terġgħu taqbdu relazzjoni tajba ma’ xi ħadd li
ilkom ma taraw.
Scorpio, 24 ta’ Ottubru – 22 ta’ Novembru
Użaw ir-rieda u d-determinazzjoni għal skopi
tajbin u evitaw affarijiet personali li jistgħu jċajpru
r-relazzjonijiet tagħkom mal-oħrajn. Hemm ilpossibbiltà li tispiċċaw ix-xogħol li għandkom mingħajr
aktar kumplikazzjonijiet.
Renato AGIUS MUSCAT, eks-membru
parlamentari minn Ħaż-Żabbar, li miet fit-8 ta’
Jannar fl-età ta’ 72 sena. Ħalla warajh lil martu
Anna, lil uliedu David u Andrew u martu Noemi,
lin-neputijiet Mattia, Nicolò u Marcello, lil ħutu u
l-familji tagħhom, qraba oħra u ħbieb.
Sagittarius, 23 ta’ Novembru – 20 ta’ Diċembru
Agħtu każ meqjus lill-affarijiet tal-qalb u iġbru l-frott
tal-ħidma tagħkom. Fuq ix-xogħol ikollkom tagħmlu xi
tibdil mhux mistenni f’xi pjan: ħudu kollox bi tbissima
għax il-karti rebbieħa huma kollha f’idejkom.
Capricorn, 22 ta’ Diċembru – 20 ta’ Jannar
Kunu iktar flessibbli fil-ħajja ta’ kuljum. Iżda oqogħdu
attenti li ma tiħdux xogħol iżjed milli tifilħu. Xi tweġiba
li qegħdin tistennew bil-ħerqa ddum ma tiġi: paċenzja,
stennew u tisfurzaw lil ħadd.
SUDOKU Imla l-kaxxi vojta bin-numri 1 sa
9 f’kull kolonna vertikali u orizzontali kif ukoll
f’kull kaxxa 3x3. Is-soluzzjoni tkun pubblikata
nhar il-Ħadd li ġej.
Ħabbar it-twelid tat-tarbija jew il-mewt ta’
qarib tiegħek b’xejn fuq il-gazzetti Illum u
MaltaToday u fuq il-portal. Għaddilna:
TWELID
MWIET
Isem u kunjom it-tarbija
Isem il-ġenituri u l-aħwa tattarbija
Il-jum li twieldet fiha
Isem u kunjom il-persuna
Il-jum li mietet fih, minn fejn
hi u l-età
L-ismijiet tal-qraba
Id-data tal-funeral
Ibgħat dawn id-dettalji fuq
Ibgħat dawn id-dettalji fuq
[email protected] [email protected]
jew
jew
Mwiet, MediaToday, Vjal irTwelid, MediaToday, Vjal irRiħan, San Ġwann SĠN9016 Riħan, San Ġwann SĠN9016
Pjazzetta
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 21
Kunċert minn Sliema
Light Orchestra
Is-Soċjetà Filarmonika
Sliema se tippreżenta ‘Sliema
Light Orchestra in Concert’
taħt id-direzzjoni tas-surmast
Sigmund Mifsud fl-Awditorju
Sir Temi Zammit, flUniversità ta’ Malta, nhar
is-Sibt 19 ta’ Frar fit-8pm u
l-għada l-Ħadd fis-7.30pm.
Il-mużika ntagħżlet minn
bosta films, musicals popolari
bi stil ivarja minn rock, swing
għal pop li jinkludi fih element
divertenti mużikali li jinħoloq
minn light orchestra taħt il-
bakketta ta’ Mro Mifsud.
Fost il-mużika se jindaqqu
siltiet magħrufa minn ta’
Deep Purple, The Beatles,
Christina Aguilera, Sting u
ħafna oħrajn. Jieħdu sehem
il-kantanti Mark Spiteri,
Dorothy Bezzina, Mikaela,
Justin, Ryan, Vittorio Gauci
u l-kor tat-tfal immexxi
mis-sopran Gillian Zammit
iffinanzjat mill-HSBC.
B’dan il-kunċert se tingħata
opportunità għal kantant/a
ġdid mhux magħruf li se
jintgħażel minn provi għal
kantanti mingħajr esperjenza
li saru għal dan il-għan minn
Mifsud stess.
Il-biljetti għal dawn iż-żewġ
lejliet huma b’donazzjoni ta’
€10. u jinkisbu mill-Każin
tas-Soċjetà Filarmonika
Sliema, 34, Triq San Trofimu,
Tas-Sliema; Aquamarina,
48, Triq il-Gżira, Gżira u C
& C Techniques, Triq ilKunċizzjoni, Mosta. Ċempel
21317137, 99443460 jew żur
www.sliemabandsacrocuor.org
Il-Banda San Girgor għallewwel darba fil-Manoel
L-ewfonist Steven Mead
L-Għaqda Mużikali
San Girgor ta’ Kerċem
se tippreżenta l-kunċert
‘Spectacular Spectacular’
fit-Teatru Manoel fil-Belt li
se jkun taħt il-patroċinju talPresident George Abela nhar
il-Ħadd, 20 ta’ Frar.
Il-kunċert se jkun taħt
id-direzzjoni tas-Surmast
Direttur Mro Mark Gauci.
Fil-kunċert jieħu sehem ukoll
wieħed mill-aqwa ewfonisti
fid-dinja, Steven Mead u
żeffiena Taljani.
Għal aktar tagħrif żur
www.bandasangirgor.org jew
www.teatrumanoel.com.mt.
Curved Silence
X’tisma’ meta tieqaf
quddiem il-bla isem? X’tara
x’ħin tidħol u tinġabar
quddiem vjolin li wara
kollox mhux vjolin, u
tħares f ’għajnejn ix-xejn…
tinnegozja (neg-otium) maxx’jien?
Hawn dan il-wisa’ filMużew ta’ l-Arti, fejn fih
l-issa jibqa’ dejjem…u issa
meta l-Umanità ssib din
ir-rokna u tidħol fiha, fis-
‘Morning Glory’, film li fih hu
protagonist flimkien ma’ Diane
Keaton u Rachel McAdams.
Ford jagħlaq is-70 is-sena
d-dieħla u għal Box Office
Amerikan għadu t-tieni l-akbar
stilla ta’ suċċess ta’ kull żmien
wara Tom Hanks.
Ford ammetta li issa qed
ikollu jaħdem dak li jiġi offrut
u ġeneralment dawn huma
partijiet li jkopru rwoli tal-età
tiegħu. Madanakollu jinsab
konvint li attur għandu jkun
kapaċi jaħdem f’ħafna partijiet
differenti.
skiet tad-daqq
tas-skiet ta’
kitba ħiemda, li
tieqaf u tħares
f ’għajnejn
spettrali ta’
l-ispettatur
wieqaf u bla
taħrik.
U mela din
wirja b’disinn
u bil-għan li
twaqqaf dak-kull-ma-jiġri
bik, biex tnissel
fik xi xenqa li
tagħraf.
Dil-wirja tiftaħ
b’taħdita bejn
Michael Zammit u
Caldon Mercieca,
nhar it-Tnejn 31 ta’
Jannar fil-Muzew
tal-Arti, l-Belt
Valletta fis-7pm.
Il-wirja tibqa’
miftuħa sat-13 ta’ Frar.
Taħdita dwar Għawdex fi Żmien il-Gwerra
Charles Bezzina, studjuż
tal-Istorja ta’ Għawdex
matul it-Tieni Gwerra, se
jagħmel taħdita dwar dan issuġġett fiċ-Circolo Gozitano.
Qed ikollu jaċċetta li jiġi offrut
Fl-opinjoni ta’ Harrision
Ford, Hollywood mhux
belt tajba għal atturi rġiel
anzjani. Ford, magħruf l-aktar
għall-films ta’ Indiana Jones,
illum għandu kważi 70 sena.
F’intervista mat-Times ta’
Londra hu stqarr li fl-età tiegħu
m’għadx għandu l-lussu li
jagħżel liema films irid jaħdem.
Sa ftit żmien ilu din kienet
problema li kienu jiffaċċjawha
l-aktar l-atturi nisa li jilħqu ċerta
età.
Harrison Ford bħalissa jinsab
f’Londra għat-tnedija ta’
[email protected]
Zekzik
mid-dinja u
l
tal-ispettak
It-taħdita se ssir nhar
il-Ġimgħa 21 ta’ Jannar
fis-7.30pm fil-post taċCircolo f ’6, Triq Sir Adrian,
Victoria.
It-taħdita minn Bezzina
se tkun bil-Malti u tifforma
parti mill-programm ta’
attivitajiet maħsuba millistess Circolo.
Pjazzetta
22 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Ktieb dwar l-aktar triq popolari fil-Belt
biss £1.10s fil-ġimgħa.
“Biex ma nsemmux ilbarmaids
li kienu jagħmlu
it-triq li darba xegħlet il-bel
t
l-landi, jiġifieri jitħallsu
ta’ kull drink li jixtru
għalihom u għall-baħrin
biex ma nsemmux klijenti
oħra,” kompla Cini.
Iżda bħalma jiġri lil
kulħadd meta s-suq kien
sejjer tajjeb ftit kienu
dawk li taw każ li xi
darba x-xogħol kien se
jieħu daqqa ta’ ħarta.
Waqt it-tnedija
Fr Peter Serracino
Inglott qal li l-ktieb hu
ġabra ta’ tifkiriet li kien
importanti li jinġabru biex
strada
stretta
“George Cini ħaqqu prosit għar-riċ
erka metikoluża u l-istudju
li għamel dwar Strada Stretta
u fuq in-nies li ħolqu din il-parti
unika tal-Belt fil-bidu tas-sekl
u l-ieħor.
“George Cini reġa’ qajjem dik
il-parti tal-kultura bil-kitbiet
eċċitanti,
ħajjin u miktubin tajjeb li għaqqd
u flimkien il-ġrajja soċjali u
l-ispirtu tal-post tal-wirt mibni.
“Wara li wieħed jaqra l-kitbiet
tiegħu, wieħed jintebaħ, iktar
minn qatt qabel, li Strada Stretta
jmissha tkun preservata u
mogħtija ħajja ġdida”.
George Cini iggradwa BA (Hons)
fl-istudji tal-kommunikazzjoni
u MA fil-ġurnaliżmu mill-Univer
sità ta’ Malta. Ħadem bħala
reporter u news editor mal-gazzett
a lokali ta’ kuljum bl-Ingliż,
The Times. Bħalissa huwa n-night
editor ta’ din il-gazzetta.
George Cini jgħallem il-ġurnaliżm
u fl-Università ta’ Malta.
george cini
Silta mid-diskors li għamel Martin
Scicluna, dak iż-żmien (2005)
president ta’ Din l-Art Ħelwa,
waqt il-premjazzjoni tal-eww
el
edizzjoni tal-Premju għall-Ġu
rnaliżmu dwar il-Wirt Mibni.
it-triq li darba xegħlet il-belt
Qabel il-gwerra kellek
mużiċisti b’talent mill-aqwa
li kienu jakkumpanjaw
artisti li kienu jinġiebu
mill-Ingliterra, l-Amerika u
l-Ungerija fost l-oħrajn.
“Wara l-gwerra l-mużiċisti
bdew iħabbtu bibien oħra
u daħlet il-juke box. Kienet
triq fejn wieħed kien imur
ifittex kull tip u għamla ta’
vizzju.”
L-ammont ta’ flus li kienet
tiġġenera Strada Stretta kien
ta’ barra minn hawn.
“Biss biss mużiċist kien
jaqla’ – mingħajr il-perkaċċi
– seba’ liri fil-ġimgħa meta
impjegat mal-Gvern kellu
strada stretta
Jekk hawn triq f ’Malta
li sema’ biha kulħadd hi
Strada Stretta. Il-ġurnalist
George Cini ħareġ il-ktieb
‘Strada Stretta: It-Triq li
darba xegħlet il-Belt’ u
jiġbor fih għadd ta’ intervisti
ma’ protogonisti mlewna li
ħadmu f ’din it-triq.
It-triq għaddiet minn
taqliba żul minn hemm
wara it-Tieni Gwerra
Dinjija.
“Waqt li qabel il-gwerra
kien hemm ċerta dixxiplina
bil-mużiċisti jdoqqu mużika
swing bil-barmaids lebsin
l-evening, wara l-gwerra
l-folja nqalbet,” qal Cini.
ISBN: 978-99909-3-156-3
strada
stretta
it-triq li darba xegħlet il-b
elt
george cini
l-istorja ta’ din it-triq ma
tintilifx.
Jacqueline Kennedy Onassis f ’Kalamita
Is-sensiela ‘Ħajjiet’
ta’ nhar it-Tlieta li ġej
se tirrakkonta l-ġrajja
ta’ waħda mill-aktar
nisa influwenti flistorja – Jacqueline
Kennedy Onassis.
L-ewwel kunjom ta’
Jacqueline ġej miżżwieġ tagħha malPresident tal-Istati
Uniti John F. Kennedy
u t-tieni miż-żwieġ
mal-miljunarju
Aristotle Onassis.
Jacqueline hi l-aktar magħrufa
għall-istil u l-eleganza tagħha
u għall-ammirazzjoni kbira li
bħala First Lady kienet kisbet
mill-poplu Amerikan.
Is-sensiela ‘Ħajjiet’ se
tirrakkonta l-problemi li
kellha Jacqueline fit-tqala
tagħha u kif ħassitha meta
tilfet żewġt itrabi. Se tfakkar
l-episodju tal-qtil tar-raġel
tagħha, il-President Kennedy
u kif Jacqueline rnexxielha
tirkupra minn din it-trawma.
Interessanti li Jacqueline
baqgħet tilbes il-libsa r-roża
li kienet liebsa dakinhar u ma
naddfithiex mid-demm. Mhux
hekk biss, libsitha fl-okkażjoni
tal-ħatra tal-President Johnson
flok ir-raġel tagħha. Meta
staqsewha għalfejn kienet
qed tagħmel hekk qaltilhom:
‘Irridhom ikunu jafu dak li
għamlu lir-raġel tiegħi’.
Se jirrakkuntaw kif Jacqueline
irnexxielha trabbi lit-tfal
tagħha waħedha sakemm
iżżewget lil Aristotle Onassis,
imprenditur kbir Grieg.
Jacqueline kellha
titlef lit-tieni raġel
tagħha ħames
snin wara t-tieġ.
Jacqueline ta’ 46 sena
sfat armla għat-tieni
darba.
Fis-sensiela
‘Ħajjiet’ se naraw
kif persuna li qatt
ma kellha għalfejn
taħdem għall-flus u
li għexet dejjem fillussu kellha toħroġ
taħdem u qattgħet
l-aħħar snin ta’ ħajjitha taħdem
editriċi tal-kotba.
Is-sensiela ‘Ħajjiet’ se
tirrakkonta l-ħolma li nbidlet
fi traġedja, l-imħabba,
il-politika u l-istorja
interessanti ta’ Jacqueline.
Nhar it-Tlieta 18 ta’ Jannar
segwi Kalamita. Kalamita
jixxandar kuljum fis-1pm.
Min jixtieq jagħmel kuntatt
mat-tim tal-produzzjoni
jista’ jċempel l-uffiċċju fuq
21820192 jew jibgħat email fuq
[email protected].
Strada Stretta: It-Triq
li darba xegħlet il-Belt
jinkludi sett ta’ ritratti li
qed jidhru għall-ewwel
darba. Fih ukoll għażla
sabiħa ta’ akkwarelli ta’
Paul Caruana. Id-disinn
tal-ktieb tħalla f ’idejn
id-ditta MediaMaker.
Il-ktieb jista’ jinxtara
ukoll minn
www.timesofmalta.com
u tikklikkja fuq
it-taqsima ‘books’.
Għal aktar tagħrif
ċempel lil George Cini fuq
99430578 jew ibgħat fuq
[email protected]
Il-korsijiet talMIPP għall-2011
Wieħed mill-għanijiet
ewlenin tal-MIPP hu
li jaħdem biex ittejjeb
il-kwalità tal-fotografija
fil-livelli kollha,
minn dilettanti għal
professjonali. Għalhekk
ħejja għadd ta’ korsijiet
ġodda għall-2011. Għallbookings dwarhom u
mistoqsijiet ibgħat fuq
president@mipp-malta.
com u kkwota l-isem talkors.
Skeda tal-Korsijiet għall2011
9 Frar – 9 Marzu:
Introduzzjoni għal
Tekniċi tal-Fotografija
minn Kevin Casha
Dan il-kors hu mmirat
lejn dawk li għadhom
jibdew fil-fotografija. Hu
immirat biex jagħti bażi
ta’ kompożizzjoni kif
għandu jinġibed ritratt u
tagħrif kameras SLR fost
l-oħrajn. Booking sal-20
ta’ Jannar.
20 Marzu – 1
Mejju: Workshops
Photoessentials minn
bosta għalliema
Dawn il-workshops
huma mmirati lejn
dilettanti serji. Booking
sal-20 Frar
30 Awwissu – 25
Ottubru: Fondazzjoni flIpproċessar Post Diġitali
minn Sergio Muscat u
b’Ramon Sammut ikun
mistieden
Kors ta’ fondazzjoni
serja għal dawk kollha li
jixtiequ jiksbu prattika
fl-editjar diġitali.
Hu rakkomandat li
l-parteċipanti kollha iġibu
laptop tagħhom stess.
Booking sal-20 Lulju.
Kompetizzjoni ġdida Kalamita għall-qarrejja ta’ Illum
Tista’ tirbaħ pizza għal tnejn mingħand Giordanos
u voucher ta’ €15 mingħand Shoemark
Aqta’ dan il-kupun u ibagħtu f’dan l-indirizz: “Kompetizzjoni Illum” , Uffiċċju Kalamita 113, Triq il-Qalb ta’ Ġesù,
Raħal Ġdid
Isem: _______________________________________________________
Lokal: ________________________________________________________
Numru tat-Telefon: ____________ ___________________________________
Mistoqsija:
Semmi wieħed mill-protagonisti fis-sensiela ‘Ħajjiet’ ____________________________
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 23
Ċinema
Embassy Cinemas
Valletta
Tel. 21 227436, 21245818
The Next Three Days (12)
10:30 13:20 16:00 18:35 21:10
Love and Other Drugs (18)
11:00 14:00 16:20 18:35 20:50
The Tourist (PG)
16:00 18:20 20:55
Gulliver’s Travels (U)
10:00 12:05 14:10 16:20 18:30 20:50
The Chronicles of Narnia Voyage of
the Dawn Treader (3D) (U)
10:30 13:50 16:10 18:30
Burlesque (12)
21:00
Meet the Parents: Little Fockers (12)
10:00 12:10 14:20 16:30 18:40 21:10
Eden Cinemas
St Julians
Tel. 23 710 400
Burlesque (12)
16:25 18:50 21:15 23:40
Malta Force (12)
16:25 18:40 21:05 23:15
London Boulevard (18)
16:30 18:45 21:10 23:20
Meet the Parents: Little Fockers (12)
16:30 18:35 21:15 23:20
The Way Back (PG)
18:15 21:05 23:45
Gulliver’s Travels 3D (U)
16:20 18:20 21:00 23:00
Cyrus (16)
16:15 18:25 20:50 22:55
Jonah Hex (16)
16:15 18:25 20:55 22:55
Animals United (U)
16:15 18:25
Unstoppable (PG)
20:45 22:55
Natale in Sud Africa (14)
16:15 18:30 20:50 23:00
The Chronicles of Narnia Voyage of
the Dawn Treader (3D) (U)
18:10
Tron Legacy (3D) (U)
20:55 23:30
Love and Other Drugs (18)
16:30 18:50 21:10 23:30
The Last Exorcism (16)
16:20 18:35 21:15 23:10
Life As We Know It (12)
16:20 18:40 21:05 23:25
Harry Potter and the Deathly Hallows
Part 1 (PG)
17:50 20:45 23:40
The Next Three Days (12)
18:15 21:00 23:45
The Tourist (PG)
16:35 18:45 21:10 23:20
Empire Cinemas
Bugibba
Tel. 21 581 787, 21 581 909
The Chronicles of Narnia Voyage of
the Dawn Treader (3D) (U)
10:45 13:45 16:15 18:45 21:15
Gulliver’s Travels 3D (U)
11.00 13:30 16.00 18:20 21:00
Meet the Parents: Little Fockers (12)
11:15 14:00 16:25 18:40 20:55
The Next Three Days (12)
14:20 18:00 21:00
The Tourist (PG)
11.05 13:50 16:10 18:30 21:05
Love and Other Drugs (18)
13:40 16:15 18:45 21:15
The Way Back (PG)
14:15 17:45 20:45
London
Boulevard
Mitchel (Colin Farrell)
joħroġ mill-ħabs bil-ħsieb
li jtejjeb ħajtu wara tliet
snin maqful. Imma meta
jiltaqa’ sieħbu delinkwent
Billy (Ben Chaplin) jispiċċa
jgħinu f ’biċċa xogħol bil-
patt li jħallih jgħix miegħu.
Mitchel jiltaqa’ ma’
Charlotte (Keira
Knightley), stilla tal-films
li tgħix f ’villa lussuża u
hi dejjem mfittxija millfotografi u l-ġurnalisti.
Is-sbuħija u l-vulnerabbiltà
tagħha jmissulu qalbu u
malajr jieħu r-rwol talprotettur tagħha billi jkeċċi
mhux biss fotografi imma
anki stalkers.
Hekk kif ir-relazzjoni
ta’ bejniethom tidħol
aktar fil-fond jippjanaw
li jitilqu lejn Los Angeles
biex jibdew ħajja ġdida.
Imma l-affarijiet mhumiex
daqshekk sempliċi daqs
kemm jixtiequ huma.
TELEVIXIN
L-immigranti illegali fuq Affari Tagħna
F’Diċembru li għadda
ġie ppubblikat rapport
internazzjonali fejn fih
pajjiżna kien ikkritikat
bl-aħrax għall-mod li bih
qed jitratta lill-immigranti
llegali. Fost l-oħrajn irrapport isostni li pajjiżna
mhux qed
joffri kundizzjonijiet ta’
ħajja diċenti lil dawn ilpersuni.
Fl-istess waqt, bosta
Maltin u Għawdxin huma
tal-fehma li pajjiżna diġà
qed jagħmel biżżejjed f ’dan
il-qasam għax minkejja
F’Salib
It-Toroq
Emily tiftaħ qalbha ma’
Rita. Tgħid fl-aħħar Emily se
sserraħ il-kuxjenza tagħha?
Kim titfa’ aktar pressjoni fuq
Vince u Helen. Alison lesta
li ċċedi għat-talbiet ta’ Noel.
Iżda hu għandu x’jgħidilha.
Donnu li Claire ma tistax
teħles mill-imgħoddi tagħha.
Charles imwerwer … jibża’
li Marlene se terġa’ titfaċċa.
Alex u Chantelle jibdew
il-missjoni tagħhom. Gianni
l-kennies jerġa’ jagħmilha…
u jkollu xi jgħid ma’
Karmelina.
Jixxandar fuq TVM
fit-18 ta’ Jannar
tvm
20:00 L-Aħbarijiet 20:40 KC 21:45
Kontrattakk 23:15 L-Aħbarijiet 23:40
Modern Lifestyle (rpt)
Net tv
19:45 Net News 20:30 Simpatiċi 21:10
Replay 21:30 Net News 21:32 Replay
23:00 Net News
ONE
ċ-ċokon tiegħu xorta
waħda qed jilqa’ b’idejh
miftuħin u qed jagħti
refuġju lil dawn il-persuni.
Dan u aktar se jkun
diskuss waqt il-programm
Affari Tagħna tal-Ġimgħa,
21 ta’ Jannar fejn għal
darb’oħra l-preżentatur
John Bundy se jmexxi
diskussjoni taħraq flimkien
ma’ panel ta’ mistiedna.
Jixxandar il-Ġimgħa,
21 ta’ Jannar fit-8.30pm
fuq ONE
SCC f ’Simpatiċi
Joe u Dora jiġu mistiedna
tieġ bla tfal u b’hekk tqum
problema għax lil Katrin
m’għadhomx iħalluha
weħidha ma’ Mariah għax
issa kibret u ma tantx
għadha tiflaħ għaliha.
Il-problema hi li Ruth u
Walter u Salvinu u Lieni
jinsabu msiefra. Allura ma
hemm ħadd min joqgħod
magħhom u għalhekk
Dora tiddeċiedi li t-tieġ ma
jmorrux. Imma Charlie
jsib isoluzzjoni!
Jieħdu sehem Hermann
Bonaci, Frida Cauchi, Mary Rose Bonello, Kurt Castillo,
Rachel Micallef, John Suda, Mary Rose Mallia, Brian
Farrugia, Ray Abdilla, Doreen Cini, Kevin Spiteri, Joe
Gatt, Simon Curmi u Mariah Bonaci.
Direzzjoni ta’ Hermann Bonaci u kitba ta’ Joe Gatt.
Jixxandar fis-16 ta’ Jannar fit-8.30pm
19:30 One News 20:10 Kważi aħwa 20:40
Ambjent 30 20:41 The Kilo Challenge
22:45 Pandora 23:15 One News 23:45 Bla
Agenda (rpt)
favourite channel
20:00 Favourite Link 20:15 Favourite News
23:15 Favourite News
Canale 5
20:00 Tg5 20:40 Striscia la Domenica
21:30 Stasera che sera! 00:45 Terra! 01:45
Tg5
Italia 1
18:28 Studio Aperto 19:00 Tom & Jerry
19:10 Lara Croft Tomb Raider 20:05 TgCom
20:11 Lara Croft Tomb Raider 21:25 Wild –
Oltrenatura 00:30 Saturday Night Live
Rete 4
18:55 Tg4 19:35 Il ritorno di Colombo
19:40 Il ritorno di Colombo 21:30 Una
moglie per papà 22:12 Tgcom 22:19 Una
moglie per papà 23:20 Controcampo
rai 1
20:00 Tg1 20:35 Tg Sport 20:40 Soliti
ignoti 21:30 Caccia al re 23:30 Tg1 00:35
Tg1 Notte
rai 2
20:30 Tg2 21:00 Castle 21:45 Past Life
22:35 Rai Sport La Domenica Sportiva
01:00 Tg2
rai 3
19:00 Tg3 19:30 Tg Regione 20:00 Blob
20:10 Che tempo che fa 21:30 Elisir 23:20
Tg3 23:35 L’almanacco del Gene Gnocco
24 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Kummerċjali
u Klassifikati
Promozzjoni ta’ opportunitajiet ta’ xogħol għaż-żgħażagħ
Il-Youth Employment
Programme (YEP)
hu maħsub biex iżid
l-impjegabbiltà taż-żgħażagħ
u jiffaċilita l-integrazzjoni tażżgħażagħ fis-suq tax-xogħol.
Dan il-programm ilu jgħin
liż-żgħażagħ jagħmlu għażliet
infurmati permezz ta’ żieda
fl-aċċess għall-informazzjoni
rigward servizzi ta’ għajnuna
fil-karrieri, korsijiet ta’ taħriġ
u fuq is-suq tax-xogħol minn
mindu tnieda f ’Marzu tal2010.
Minn dakinhar dan ilproġett, li hu ġestit millKorporazzjoni tax-Xogħol
u t-Taħriġ (ETC), għammar
iż-żgħażagħ bil-motivazzjoni
u ħiliet meħtieġa biex jidħlu,
iżommu u jimxu ’l quddiem
fix-xogħol. Barra minn hekk,
YEP qed jindirizza l-iżvilupp
ta’ pjani ta’ azzjoni individwali
u inizjattivi li jgħinu liżżgħażagħ vulnerabbli u
dawk l-individwi li huma
soċjalment esklużi biex
jingħataw edukazzjoni, taħriġ
u jidħlu fis-suq tax-xogħol.
Il-YEP hu mmirat għall-kull
grupp ta’ età filwaqt li jiffoka
fiż-żgħażagħ li għandhom
bejn 16 u 24 sena, li jinkludu
ż-żgħażagħ inattivi (dawk li
la huma jaħdmu, la jistudjaw
u lanqas ifittxu impjieg);
iż-żgħażagħ li qed jaħdmu
iżda jixtiequ jitħarġġu aktar
u kif ukoll dawk iż-żgħażagħ
vulnerabbli li qed ifittxu
impjieg.
Tim ta’ professjonisti li
jinkludu psikologu, ħaddiema
li jaħdmu maż-żgħażagħ,
occupational therapist u
guidance practitioner ġew
magħżula biex iwasslu
l-Youth Employment
Programme fil-livell talkomunità b’mod interessanti
u flessibbli.
Dawn il-professjonisti
Uffiċjal tal-ETC tqassam materjal informattiv
se jagħmlu eżerċizzji varji
li huma mmirati biex
jgħinu ż-żgħażagħ ikabbru
l-iżvilupp u l-ħiliet personali.
Dawn l-eżerċizzji se jgħinu
l-professjonisti jfasslu
programm skont il-bżonnijiet
speċifiċi ta’ dawn iżżgħażagħ u biex jiżviluppaw
programmi ta’ tagħlim
informali.
Biex jiġu ffaċilitati l-mezzi
ta’ komunikazzjoni,
twasslet website ġdida,
www.youth.org.mt,
speċifikament għallbżonnijiet taż-żgħażagħ.
Barra minn hekk aktar
interattività maż-żgħażagħ
qed isseħħ kuljum permezz
ta’ online chats li jservu bħala
konsultazzjoni mal-career
guidance practiotioner,
l-occupational therapist,
il-psikologu u l-ħaddiema li
jaħdmu maż-żgħażagħ.
Hemm ukoll programm fuq
it-televiżjoni li hu mmirat
biex jikkumplimenta dan ilproġett. Dan il-programm se
jagħti informazzjoni u pariri
essenzjali.
Għal aktar informazzjoni
rigward il-Youth
Employment Programme
żur il-website tal-progett,
www.youth.org.mt, jew billi
jikkuntattja direttament
l-ETC permezz ta’ email
fuq [email protected], bittelefon fuq 2220 1224 jew
permezz tan-networks
soċjali Facebook (Yepmalta
Programme) u Twitter
(YEPmalta).
Studenta Universitarja rebbieħa GO għal darb’oħra tappoġġja l-Fondazzjoni Inspire
GO għal darb’oħra wegħdet
tal-Vodafone
l-appoġġ tagħha lil Inspire,
Jelena Simic,
studenta
universitarja,
kienet ir-rebbieħa
tal-handset Nokia
5230 mogħti
minn Vodafone
Malta. “Dan
kien rigal mhux
mistenni,” qalet
Jelena meta kienet
ippreżentata bilhandset modern,
ikkaratterizzat
b’display
widescreen li
Jelena Simic ma’ Alastiar Vella-Stiles
hu wkoll touchsensitive.
Vodafone,” qal Alastair VellaJelena Simic kienet irStiles, Product Marketing
rebbieħa ta’ kompetizzjoni
Executive ta’ Vodafone Malta.
miftuħa għall-membri
Il-pjan Student Tariff
tal-KSU li ngħaqdu ma’
ta’ Vodafone hu maħsub
Vodafone bil-pjan Student
speċifikament għallTariff. In-numru tal-mobile
bżonnijiet tal-istudenti.
tar-rebbieħ ttella’ fit-3 ta’
Il-pjan jipprovdi telefonati
Diċembru.
u SMS b’xejn lill-istudenti
“Inħossuna sodisfatti
lil tliet numri tal-Vodafone
kull darba li jirnexxielna
meta jittoppjaw b’€10 fixnroddu xi ħaġa lura lillxahar. SMS oħra jintbgħatu
klijenti tagħna. Din ilbit-2c.
kompetizzjoni kienet każ
L-istudenti jistgħu jżuru
minnhom, fejn konna certi
wieħed mill-ħwienet talli se nagħtu xi ħaġa lura lillVodafone għal aktar dettalji
istudenti li huma klijenti ta’
fuq din l-offerta.
il-fondazzjoni lokali li
jippromwovi l-inklużjoni u
li bħalissa qed tgħin aktar
minn 1000 tfal u adulti
b’diżabbiltà. Bħala riżultat
tal-appoġġ kontinwu ta’ GO,
il-plejers tat-tim ta’ Inspire,
inklużi l-amministraturi,
l-istaff mediku, il-carers,
il-voluntiera u l-benefiċjarji
tas-servizzi ta’ Inspire kollha,
qed igawdu l-vantaġġi ta’
internet b’veloċità għolja
mħaddma minn GO. Isservizz hu strateġikament
installat fiċ-ċentri moderni
terapewtiċi u ta’ divertiment
tal-Fondazzjoni mifruxa
madwar Malta.
Inspire hi fużjoni ta’ żewġ
organizzazzjonijiet mhux
governattivi (NGOs) involuti
fil-qasam tad-diżabbiltà
f’Malta. Iż-żewġ NGOs – ilFondazzjoni Eden u r-Razzett
tal-Ħbiberija - ingħaqdu
biex jgħinu tfal u adulti
b’diżabbiltajiet fiżiċi u ta’
tagħlim fis-sitt ċentri tagħhom
f’Malta u Għawdex.
Is-servizzi u programmi
ta’ Inspire jindirizzaw
il-bżonnijiet edukattivi,
terapewtiċi, soċjali u rikreattivi
tal-individwi li jappoġġjaw –
Student matul sezzjoni ta’ taħriġ fiċ-ċentru Inspire f’Marsaskala
b’attenzjoni qawwija fuq il-ħila
u l-potenzjal.
Il-viżjoni tal-Fondazzjoni
hi li tara l-inklużjoni sħiħa ta’
persuni b’diżabbiltà li jgħixu
fil-komunità – kemm fliskejjel, kif ukoll fuq il-post
tax-xogħol u anke f’ambjent
ta’ divertiment.
“GO hi kburija li qed
tappoġġja l-isforzi kontinwi ta’
Inspire lejn it-titjib tal-kwalità
tal-ħajja għall-persuni filkomunità lokali b’diżabilitajiet
fiżiċi u tat-tagħlim.
L-isponsorjar ta’ inizjattivi
umani b’implikazzjoni soċjali
qawwija – bħal kawża ta’
Inspire – ikompli jiffoka afuq
ir-Responsabilità Korporattiva
Soċjali ta’ GO u jirrifletti
l-kuxjenza soċjali qawwija
tagħha,” qalet Maria Jourdan
mit-tim tal-Kommunikazzjoni
ta’ GO matul żjara li
għamlet liċ-ċentru ta’ Inspire
f’Marsaskala.
Nathan Farrugia, ilKap Eżekuttiv ta’ Inspire,
irringrazzja lil GO talappoġġ li dejjem tat matul
is-snin. Hu żied jgħid li
l-organizazzjoni kienet
tiddependi fuq l-appoġġ ta’
kumpaniji b’kuxjenza soċjali
bħal GO biex ikunu jistgħu
jilħqu l-mira tagħhom li
kienet tikkonsisti fil-preżenza
kontinwa tagħħom bil-għan
li jissalvagwardjaw il-ħtiġijiet
tat-tfal u persuni b’diżabbiltà
u joffru lilhom u l-familji
tagħhom l-ogħla livell ta’ ħajja
umanament possibbli.
Kummerċjali u Klassifikati
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 25
GO tħabbar ħatra ġdida
Emirates SkyCargo tagħmel l-ewwel titjira li m’użatx il-karta
GO plc ħabbret il-ħatra ta’
Vanessa MacDonald bħala
l-Maniġer għar-Relazzjonijiet
Pubbliċi u tal-Media/
Komunikazzjoni Korporattivi
b’effett mill-10 ta’ Jannar.
Vanessa mhix wiċċ ġdid
għall-kumpanija billi ilha
l-editur ta’ www.di-ve.com
minn Mejju tal-2008, kariga li
se titlaq ladarba t-trasferiment
tagħha jkun tlesta. Hi se tieħu
post Franco Aloisio, li se
jħalli l-kumpanija wara erba’
snin biex jieħdu kariga ma’
kumpanija oħra.
MacDonald ilha ġurnalista
mill-1993, wara li ħadmet
ma’ Island Sound Radio għal
perjodu qasir qabel marret
ma’ ‘The Times’ fejn okkupat
il-kariga ta’ kap tal-Aħbarijiet
għal bosta snin u wara dan
saret l-Editur tal-Business.
Vanessa hi kittieba freelance
u personalità tal-media
magħrufa sew.
Emirates SkyCargo,
tal-karta, kif ukoll idkumpanija fuq
dokumenti u ċertifikati
quddiem nett fll-oħra kollha sal-aħħar
isforz tal-industrija
tal-2014.
għall-hekk imsejħa
Emirates SkyCargo, ide-freight, kellha
diviżjoni tal-merkanzija
avveniment dan
tal-linja tal-ajru Emirates,
l-aħħar bl-ewwel
hi fi triqtha biex tilħaq
titjira li saret
l-għan tal-2014. “Aħna
mingħajr l-użu
nemmnu bil-kbir li l-eta’ karta. It-titjira
freight ser issir l-istandard
EK702, minn
tal-industrija u dawk li
Mauritius għal
jkunu l-ewwel li jadottaw
Dubaj, kienet
il-bidliet ikunu fl-aħjar
l-ewwel waħda
pożizzjoni biex igawdu
fil-firxa globali
l-benefiċċji,” qal Ram
tagħha li saret bi
Menen, Divisional Senior
stiva mimlija għal
Vice President Cargo ta’
Boeing 777-300ER li ġarr l-ewwel stiva ta’ Emirates
SkyCargo b’kunsinni li kienu proċessati elettronikament Emirates.
kollox b’kunsinni
ta’ merkanzija li
Emirates SkyCargo
kienu kollha proċessati
frott, ħwejjeġ, tessuti u oġġetti f ’Malta tinsab fl-ewwel sular
elettronikament.
li jintbagħtu bil-courier.
tad-Departures Lounge
Il-Boeing 777-300ER, li
E-freight hi inizjattiva
fl-Ajruport Internazzjonali
fl-istiva ġġorr tagħbija sa
kollettiva tal-industrija
ta’ Malta. Għal aktar tagħrif
23 tunellata metrika, ġarr
tal-merkanzija, megħjuna
wieħed jista’ jċempel fuq
tagħbija mħallta, li kienet
mill-IATA, bl-għan li
tel. 21660102, jew bl-email
tinkludi karti tal-flus, fjuri,
telimina l-Air Waybills kollha [email protected].
Vanessa MacDonald
“Aħna kuntenti ħafna li qed
nilqgħu fostna lil Vanessa
f’dan ir-rwol importanti.
“Hi għandha kuntatti
estensivi mal-komunità
kummerċjali u mal-imsieħba
soċjali u l-profil pubbliku
għoli tagħha jgħinha f’din
il-pożizzjoni ewlenin fejn
se tkun tikkollabora malkuntatti interni u esterni
ferm importanti tagħna
speċjalment il-klijenti, ilħaddiema u l-azzjonisti li
għandhom interess partikolari
fis-suċċess tal-kumpanija,” qal
David Kay, il-Kap Eżekuttiv
ta’ GO.
Avviżi Klassifikati
LEZZJONIJIET
Matsec 2011, l-aħħar kors ta’
lezzjonijiet tat-Taljan, Franċiż,
Ingliż u Malti jibda issa. L-istess
suġġetti wkoll għall-Form 1 sa
5. Ċempel 21697187, 99804695.
Lezzjonijiet isiru f’Raħal Ġdid.
Primarja sena 4, 5 u 6 ukoll.
Attenzjoni individwali.
OĠĠETTI GĦALL-BEJGĦ
VTECH Cyber pocket, ġdida
fjamanta, b’sitt loghbiet u adapter
tal-karozza. Prezz €100. Ċempel
99409774
100 suffara ta’ kwalità tajba. Ideali
għal festini. Prezz €40. Ċempel
99287701
Mejda tal-billiard seba’ piedi
b’erbgħa. Prezz €450. Ċempel
99242312, 79242316, 21411598
Sony FD Trinitron Colour 29”,
mudell tal-2005, flat screen bilwoofers, kundizzjoni tajba ħafna
u b’sid wieħed biss. Prezz €95. TV
cabinet prezz €30. Vetrina talferrobattuto bi xkaffar tal-ħġieġ
biex iżżejjen. Prezz €30. Ċempel
79478867, 21382958
PROPJETA’ GĦALL-KIRI
Il-Gżira, kamra lesta, ftit
’il boghod mit-triq ewlenija.
Ideali għal ħanut, uffiċċju jew
biex jintuża minn nutritionist,
fiżjoterapista jew xi negożju
ieħor. Għandha d-daħla tagħħa.
Ċempel fuq 27888272, 99461900,
99890101
Irrid nikri dar żgħira għal
persuna waħda u kelb fl-Imsida,
fil-Ħamrun, f’Tal-Pietà, f’Sta
Venera jew f’Birkirkara għal
żmien twil. Prezz raġonevoli.
X’tista toffri? Ċempel fuq
20994486
Nixtieq nikri għal tul ta’
żmien, dar imdaqqsa għal żewġ
persuni, b’żewġ kmamar tas-
sodda, kull lokalità meqjusa. Irid
ikollha kmamar bażiċi, bejt u
tkun lesta bl-għamara. Ċempel
fuq 20994486.
Jinbiegħu ġebel u saqaf. Il-komun
lest minn kollox inkluż il-lift għal
sitt persuni. Ċempel lis-sid fuq
79282428.
PROPRJETÀ GĦALL-BEJGĦ
Qawra, appartament faċċata
tal-baħar bil-lift. Bi tlett ikammar
tas-sodda u bl-għamara. Prezz
€122,000. Ċempel 99242312,
79242316, 21411598.
Ħal Għaxaq, appartamenti
spazjużi bi tlett ikamar tassodda. Jinbiegħu ġebel u saqaf.
Il- komun lest minn kollox
inkluż il-lift għall sitt persuni.
Garaxxjiet ta’ wieħed, tnejn jew
tliet karrozzi. Ċempel lis-sid fuq
79282428
Ħal Għaxaq, penthouse
kbira bi tlett ikmamar tas-sodda,
terrazzin kbir fuq quddiem u
bl-arja tagħha. Appartament
terran bi tlett ikmamar tas-sodda,
btieħi kbar fuq wara u interni.
San Pawl il-Baħar,
mezzanin doppju ċentrali b’erba’
kmamar tas-sodda, studju,
żewġt ikmamar tal-banju, salott,
kċina fitted, terrazzin kbir, bejt
bl-arja kollu. L-ewwel sular blgħamara b’kollox. Prezz €171,373
(Lm73,570). Ċempel/sms lis-sid
99891454, 99402497
PROPRJETÀ GĦATTWELLIJA
San Ġwann, ħanut mini
market fil-qalba tar-raħal,
klijentela tajba ħafna. Sid se
jirtira. Ċempel 99469722
SERVIZZI
Għal kull xogħol ta’ ġebel
bi prezzijiet raġonevoli bħal
burduri, sottospecchio, fireplaces
u qoxra tal-fil. Ċempel fuq
79203932, 21376708
Ittrasferixxi il-vidjos
antiki tiegħek fud DVD. Kull
tip u kwantità tiġi aċċettata.
Prezzijiet raġonevoli għal
servizz tajjeb u diskret. Ċempel
99287701
VETTURI U APPARAT
GĦALL-BEJGĦ
TOYOTA YARIS, 13 VVTI,
manwali, tal-2000 u full extras.
Kundizzjoni perfetta u prezz
negozjabbli. Ċempel fuq
99463583
MITSUBISHI 1995, bil-power
steering, twieqi elettroniċi,
magna 13 petrol. Prezz €600.
Ċempel 99890653
Sportsillum
Sports
illum
Chelsea u Manchester City ma jfallux
26 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Chelsea u Manchester
City ma fallewx fiż-żewġ
partiti li kellhom f ’darhom
kontra Blackburn u Wolves
rispettivament.
It-tim ta’ Ancelotti ħa tliet
punti li kellu bżonn meta
warrbu l-isfida li kellhom
b’żewġ gowls fl-aħħar nofs
siegħa skurjati minn Ivanovic
u Anelka.
Manchester City ħadu
rebħa f ’partita li kellha
seba’ gowls. Huma kienu
saħansitra gowl minn taħt
skurjat minn Milijas fit12-il minuta. Iżda t-tim ta’
Mancini skorja erba’ darbiet
permezz ta’ żewġ gowls ta’
Toure u Tevez. Iżda penalty
ta’ Doyle fit-68 minuta u
gowl ieħor ta’ Zubar fil-85
minuta għamlu l-iskor iktar
rispettat għal Wolves.
Stoke għelbu lil Bolton
f ’darhom bi skor ta’ 2-0.
Higginbotham fetaħ l-iskor
wara 37 minuta għas-City u
Etherington irdoppja minn
penalty fit-63 minuta.
West Brom għelbu lil
Blackpool bl-iskor ta’ 3-2.
Kienu Blackpool li skurjaw
l-ewwel permezz ta’ Vaughan
fil-11-il minuta. Odemwingie
u Morrison dawru l-iskor
għal West Brom sakemm
Taylor-Fletcher ġab id-draw
mill-ġdid fit-80 minuta.
Il-gowl tar-rebħa ġie skurjat
mill-ġdid minn Odemwingie
tliet minuti mit-tmiem.
Wigan u Fulham ħadu
punt kull wieħed fi draw ta’
1-1. Rodallega fetaħ l-iskor
għal Fulham u Johnson ġab
id-draw erba’ minuti mittmiem.
West Ham u Arsenal
intlagħbet tard u sakemm
morna għall-istampar ilGunners kienu gowl minn
fuq skurjat minn Van Persie
fit-13-il minuta.
Milan f’Lecce għall- Kampjonat Premier
partita ta’ filgħaxija Ċans għal Valletta biex ikomplu
jaħarbu waħedhom
Antonio Cassano fl-azzjoni għal Milan
Milan imorru Lecce u
fi Stadio Via Del Mare
jilagħbu l-logħba ta’
filgħaxija li fiha jibdew
favoriti li jirbħu t-tliet
punti.
Ir-Rossoneri ġejjin minn
draw f ’logħba kbira ta’ 4-4
f ’darhom kontra Udinese
iżda għadhom iżommu
l-ewwel post tal-klassifika
b’vantaġġ sostanzjali. Allegri
għandu skwadra b’saħħitha
biżżejjed li tista’ tagħmel
tagħha dan il-kampjonat u
l-akkwist ta’ Cassano jista’
jkun strumentali fir-rebħ ta’
aktar unuri.
Juventus jippruvaw joħorġu
mill-kriżi li għaddejjin
minnha meta f ’darhom
jilqgħu lil Bari, it-tim talaħħar post tal-klassifika.
Fl-ewwel partita tal-istaġun
kienu tilfu fi Stadio San
Nicola bl-iskor ta’ 1-0 u
Del Neri jinsab konxju li
l-pożizzjoni ta’ Bari filklassifika ma tirriflettix
il-vera saħħa tagħhom.
Logħba oħra interessanti
tkun f ’Cesena fejn Roma
jilagħbu kontra t-tim ta’
dan il-post. Cesena kellhom
wirjiet tajbin f ’darhom u
f ’partita ta’ dan it-tip jistgħu
jagħmlu sorpriża u anki
jirbħuha.
It-tim ta’ Ranieri qed ikollu
prestazzjonijiet mill-aqwa u
bħalissa jinsab fir-raba’ post
tal-klassifika. Il-Giallorossi
għandhom fost l-aqwa
plejers li jagħmlu skwadra
kbira u jekk kollha jkunu flaqwa kundizzjoni tagħhom
jistgħu verament jirbħu kull
partita possibbli.
Il-kumplament tal-partiti
fil-programm tal-lum ikunu:
Cagliari v Palermo, Brescia
v Parma, Catania v Chievo,
Genoa v Udinese u Lazio v
Sampdoria.
Valletta għandhom
ċans tajjeb li llum ikomplu
jinqatgħu waħedhom f’ras
il-klassifika jekk kemm-il
darba jagħlbu lil Tarxien
Rainbows li jinsabu fit-tieni
post.
Bla dubju l-Beltin jibdew
favoriti li jirbħu t-tliet punti u
dan għax l-iskwadra tagħhom
dan l-istaġun qed turi bilprovi li hi tal-ikbar saħħa.
Ġejjin minn rebħa tajba
kontra Birkirkara u jinsabu
bl-aqwa moral biex jilagħbu
din il-partita.
Tarxien Rainbows qed
ikollhom l-aqwa kampjonat flIstorja tagħhom u m’hemmx
dubju li din il-partita tista’
sservi ta’ indikazzjoni qawwija
għad-destin tagħhom din
is-sena. Jekk jaslu l-punti llum
ukoll ikun ifisser li r-Rainbows
jistgħu verament isibu post
fl-Ewropa fis-sajf li ġej.
Fl-ewwel partita Floriana
jibdew favoriti li jirbħu
l-partita tagħhom kontra
Vittoriosa Stars. Fl-ewwel
rawnd il-Birgu ħadu l-ewwel
punti fl-Istorja tagħhom filkampjonat Premier kontra
l-Greens iżda issa l-affarijiet
jidhru ferm aħjar għat-tim
ta’ Raykov. Vittoriosa Stars
se jagħmlu minn kollox
biex ma jibqgħux fl-aħħar
post u biex jagħmlu dan
jafu li jridu jagħmlu l-punti
immedjatament biex
jinqalgħu mill-qiegħ.
Boxers Maltin kontra Boxers Ingliżi
Fit-28 ta’ Jannar se jittella’
tournament tal-boxing fit-Teatru
Orpheum, il-Gżira. Il-ġlied se
jkunu bejn il-Malti Dione Galea
u l-Ingliż Nathan Powell u l-boxer
Malti Billy Corito kontra l-Ingliż
Marc McGarry.
Din il-ġlieda se tkun it-13-il waħda
għal Dione Galea fejn ir-rekord
tiegħu s’issa hu ta’ seba’ rebħiet, żewġ
draws u tliet telfiet.
Għall-boxer Corito din hi s-sitt
ġlieda fejn ir-rekord tiegħu s’issa hu
ta’ ħames rebħiet kollha b’knockout
u m’għandu l-ebda telfa. Qabel dawn
iż-żewġ ġliediet tant mistennija se
jkun hemm ukoll tliet ġlidiet oħra
bejn boxers Maltin.
Għall-biljetti u aktar informazzjoni
tistgħu ċċemplu fuq 79256721 jew
Billy Corito
99170881.
Sportsillum
Ir-Russja żżomm it-trofew
assolut tal-Euromed
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 27
Illum programm
ieħor għall-ASM
Illum l-Assoċjazzjoni
Sport Muturi tkompli
l-attivitajiet għal din is-sena
bil-kampjonati ASM New
Styles & Poiatti 2010/2011 li
jikkonsisti f’tiġrijiet bilkarozzi u muturi.
Il-programm jibda f’12.00.
L-aħħar attività li
l-Assoċjazzjoni kellha kienet
l-ikbar ġurnata tas-sena li
bdiet bis-sezzjoni Autocross.
Silvio Sciberras fuq Citroen
Qlugħ b’abbundanza kontra l-irdum tal-Mellieħa b’suċċess fil-11-il edizzjoni tal- 63 iddomina it-tliet heat
Kampjonat Euromed Malta
tal-ġurnata. Sciberras kien
l-unika sewwieq li rebaħ ilWilfred Sultana
Rasskazov, membru talheat.
Paruskin Sailing Club ta’
Fil-Finali Klassi A rajna bidu
Ir-Russu Pavel Rasskazov San Pietruburgu, irreġistrat
tajjeb minn Manuel Muscat
(RUS 24) ta’ 13-il sena kien
l-ewwel post fi tliet tiġrijiet,
fuq Opel Corsa segwit tajjeb
dikjarat rebbieħ assolut tal- it-tieni u l-ħames post
minn Matthew Borg fuq Opel
11-il Kampjonat Euromed
biex rebaħ il-kuruna ta’
Nova. Mat-tieni dawra Mario
Malta wara wirja sabiħa
Champion f ’kampjonat b’96
Scicluna fuq Opel Corsa u
fl-avveniment b’numru
parteċipant, rekord għallKarmenu Zammit fuq Escort
rekord ta’ parteċipanti.
klassi Optimist fil-Euromed. MK3 issuperaw lil Borg.
Is-sena l-oħra dan it-trofew
Għal Pavel Rasskazov din
prestiġġjuż kien ukoll
kienet it-tieni parteċipazzjoni
mirbuħ minn kompetittriċi tiegħu fil-Euromed. FilRussa, Nikita Ushkov ta’
Kampjonat tal-2008 hu kien
F’Novembru saret
11-il sena, l-iżgħar rebbieħa ukoll fost ir-rebbieħa meta
organizzata kompetizzjoni
fost ir-rebbieħa kollha talrebaħ it-tielet post fil-Klassi
tal-arti marzjali bejn
Euromed.
Optimist tal-Cadets.
tliet pajjiżi. Atleti talkickboxing u tat-Thai
Boxing minn Malta, isIr-riżultati finali
Slovakkja u r-Renju Unit
Overall Optimist
ikkompetew ma’ xulxin
Optimist Girls Cadet
Champion Euromed 2010
f’kompetizzjonijiet tal-K1.
1. Anna Nikitina – Russja
Pavel Rassazov – Russia
Terence Cilia kien wieħed
2. Giuliana Liuzza – Italja
3. Anna Rusetskaya - Russja mill-kickboxers Maltin li
Boys Optimist Open Class
rebaħ il-kategorija tiegħu.
1. Pavel Rasskazov – Russja
Bħala membru tal-Klabb
Laser - 4.7 Class Boys
2. Edward Fleri Soler – Malta 1. Sacha Ruffo – Italja
tal-Ying Yang kien parti
3. Ugo Pace – Italja
mit-tim li rrappreżenta lil
2. Thomas Zammit Tabona
Malta li kien il-pajjiż fejn sar
- Malta
Girls Optimist Open Class
3. Alekandr Sarkov – Russja l-avveniment. Cilia kkompeta
1. Marina Shcherbakova –
ma’ Scott Richards misRussja
Samurai Fitness and Martial
Laser 4.7 Girls
2. Anastasia Godovalnikova
Arts Gym f ’Manchester
1. Ella Fleri Soler* - Malta
– Russja
mir-Renju Unit. Bħala atleta
2. Abigail Fenech – Malta
3. Karyna Manuel –
tat-Thai Boxing Richards
3. Aleksandra Martynova –
Ingilterra
għandu bosta ċinturini tatRussja
titli f ’tali dixxiplina, fosthom
Junior Optimist Boys
iċ-Ċinturin tat-titlu tar-Renju
Laser Standard
1. Salvatore Sciuto – Italja
Unit u kif ukoll il-Golden Belt
1. Lorenzo Parma - Italja
2. Craig Farrugia Vella –
fil-kategorija tiegħu tat-Thai
Malta
Boxing.
Il-Kampjonat Euromed
3. Mihail Shalagin – Russja
Il-logħba tagħhom kienet ta’
Malta (Euromed Malta
Championship), organizzat
Junior Optimist Girls
mill-Malta Young Sailors
1. Francesca Zammit – Malta Club fi sħubija ma’ KMS
2. Raffaela Santagatti – Italja (Kunsill Malti Għall-Isport)
3. Zoya Novikova – Russja
u l-Kunsill Lokali talMellieħa, wasal lura dan
Optimist Boys Cadets
ix-xahar bil-11-il edizzjoni
1. Ugo Zunardi – Italja
tiegħu. Dan qed isir taħt il2. Davide Lavafila – Italja
patroċinju tal-Federazzajoni
3. Omri Sela – Iżrael
Maltija tal-Ibburdjar.
Ryan Scerri fuq Fiesta
It-taqtigħa kompliet bejn
bejn Scicluna u Zammit tant
li għamluha iktar faċli għal
Muscat li jkompli jżomm
l-ewwel pożizzjoni. Ftit qabel
it-tmiem ta’ din il-finali
Zammit ħoloq azzjoni antisportiva fuq Scicluna tant
li Zammit kellu jiġi sospiż
mir-referee tal-ġurnata.
It-tiġrija spiċċat b’Muscat flewwel pożizzjoni segwit minn
Scicluna u Borg.
Fil-Finali Klassi B kellna
bidu tajjeb minn Godwin
Martin fuq Opel Corsa li
rnexxilu jibqa’ jżomm din ilpożizzjoni sal-aħħar. Martin
kien segwit tajjeb min Josef
Abela fuq Opel Nova u Brian
Azzopardi fuq Escort MK1.
Fis-Sezzjoni Bangers
reġa’ kellna l-veteran Tony
Spiteri fuq Banger Num 90 li
ddomina l-ġurnata. B’dan irriżultat Spiteri kompla jżid iddistakk fil-klassifika ġenerali.
Spiteri kien segwit tajjeb minn
Dennis Vassallo fuq Banger
Num 9 u Philip Delia fuq
Banger Num 55.
Fis-sezzjoni motocross
din il-ġurnata kienet waħda
partikolari mill-oħrjan
minħabba li jsir sewqan ta’
ħbiberija. Is-sewwieqa kollha
f’din il-ġurnata jikkomeptu
flimkien minkejja li r-riżultat
joħroġ separatament.
Malta tirbaħ fil-Kickboxing
tliet taqsimiet ta’ żewġ minuti
bir-regoli tal-K1. Matul illogħba Cilia u Richards taw
spettaklu kbir bit-tekniki
tagħhom. L-ebda wieħed
minnhom ma żamm lura u
baqgħu jużaw teknika wara
l-oħra sal-aħħar. L-ispettaturi
raw logħba bilanċjata fejn
Richards wera aktar azzjoni u
Cilia rreaġixxa b’tekniki għallġisem u għar-ras. Fl-aħħar
kienet deċiżjoni unanima li
tat ir-rebħa lil Cilia u lil Malta.
Cilia ilu jitħarreġ ma’ Master
Noel Mercieca, il-fundatur
tal-Ying Yang, għal dawn
l-aħħar 11-il sena. Cilia
għandu ċ-ċinturin l-iswed
tat-Tielet Dan u mindu
beda l-karriera tiegħu talkickboxing kiseb bosta titli
fuq livell internazzjonali u
lokali. Fl-2008 rebaħ logħba
tal-Boxing kontra Boxer
Ingliż. Din is-sena rebaħ ukoll
iċ-ċinturin tat-Titlu Ewropew
tal-K1 tal-World Kickboxing
Network (WKN).
Żewġ kickboxers fl-azzjoni waqt is-serata
Din is-sena membru
ieħor tal-Ying Yang ħalla
l-marka tiegħu. Daniel
“The Jet” Zahra hu l-ewwel
Kickboxer li ġie nnominat
bħala l-Isportiv tas-Sena.
Il-Ying Yang Kickboxing hu
wkoll membru tal-World
Kickboxing Network (WKN).
Għal aktar tagħrif żur
www.yingyangkickboxing.
com jew ikkuntattja lil Master
Noel Mercieca fuq 79208283
jew merciecanoel@yahoo.
co.uk.
Fir-ritratt jidher
Norman Darmanin
Demajo, President tal-MFA, jiġi
ppreżentat bl-ewwel kits tar-referees mill-kumpanija
FXDD għas-sentejn
li ġejjin fil-preżenza
ta’ referees lokali
u uffiċjali tal-istess
kumpanija.
Sportsillum
28 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
L-istorja u l-ħajja taċ-Ċoċċi…bejn i
Edward Aquilina, illum plejer ta’ Neptunes, jgħid minn xiex
Mark Attard għadda f’dawn l-aħħar snin minħabba l-problema tad-droga
[email protected]
‘I’m a born winner’ u qatt ma naqta’
qalbi. Kieku f’ħajti ċedejt illum
jew għadni fit-toroq nittallab
għad-droga jew qiegħed sitt piedi
taħt l-art. Illum sirt raġel
bl-għajnuna ta’ San Blas u tgħallimt
napprezza l-ħajja
bl-għajnuna ta’ San Blas u
tgħallimt napprezza l-ħajja.
Illum plejer ta’ Neptunes
u kuntent ħafna għax sibt
familja oħra. Se nagħmel
minn kollox biex din is-sena
Neptunes jirbħu d-double
wara 23 sena.”
Edward Aquilina twieled
fit-22 ta’ Lulju 1983 f ’TasSliema u għadu joqgħod
hemm sal-lum. Magħruf
minn kulħadd fil-lokal bħala
‘Iċ-Ċoċċi’ u fost l-aktar plejers
ta’ personalità qawwija li
hawn preżentament filwaterpolo lokali. Rebaħ
erba’ kampjonati ma’ Sliema
bejn l-2001 u l-2005 u sallum għad għandu r-rekord
tal-aktar plejer li qatt skorja
gowls f ’logħba waħda
kompetittiva tal-kampjonat
lokali…eżattament 10 kontra
Sirens u l-gowlkiper Joe
Caruana Dingli.
Aquilina beda l-waterpolo
fl-2001. Kienet dik is-sena
li għażel l-isport tal-baħar
bħala l-isport ta’ ħajtu u ħalla
warajh il-futbol. Jgħidli li
fil-waterpolo kellu ħafna
iktar ħbieb minbarra li
personalment jarah aktar
Ritratt: Ray Attard
Sakemm insib il-kuraġġ
inċempel lil Edward
Aquilina ‘Iċ-Ċoċċi’ indum
naħsibha ħafna. Konxju
li għandu storja qawwija
x’jirrakkonta fil-pubbliku
kont għadni m’jiniex ċert
kif se jirrispondi għall-idea
tiegħi li xtaqt nagħmillu
din l-intervista. Sakemm
inkellmu jaħsibha darba
u darbtejn sakemm
iddeċieda li jitkellem għax
fi kliemu stess jistqarr li
“M’għandi xejn x’naħbi
u minn xiex nistħi għax
il-kuxjenza tiegħi hi waħda
safja.”
Meta ltqajna rajt bniedem
kompletament differenti
minn kif nafu ftit fil-logħba
tal-waterpolo u bħala eksplejer ta’ Sliema Wanderers.
‘Iċ-Ċoċċi’ jħares f ’għajnejja
u għal ħafna ħin jemozzjona
ruħu u jibki. Iżda jidher
komdu u ffukat fuq issuġġett u fl-ewwel kumment
jesprimi l-uġigħ li filklabb Slimiż, il-klabb li hu
jiddiskrivih bħala “il-klabb
ta’ ħajti”, spiċċa mkeċċi minn
żewġ persuni u qatt ma
kienet l-intenzjoni li xi darba
jitlaq u jingħaqad proprju
mar-rivali Neptunes.
“Il-partitarji tas-Sliema
għadhom sal-lum jistaqsuni
kif irnexxieli mmur manNeptunes. Xtaqt niċċara
l-punt li jien mhux tlaqt
imma tkeċcejt minn żewġ
uffiċjali tal-klabb. Jien
naħseb li jew minħabba
l-problema tad-droga jew
minħabba missieri.
“Fl-istorja kollha tiegħi
kien daħal Michael Soler,
l-eks-President ta’ Sliema,
li kont tkellimt miegħu.
Nixtieq nirringrazzjah li
daħal medjatur. Sliema
ħallewni xahar nistenna
sakemm kienet ħarġet l-aħbar
li se jħalluni mmur manNeptunes.
“Kull membru tal-Kumitat li
kellimt qalli li d-deċiżjonijiet
li dejjem ittieħdu fuqi kienu
ta’ tnejn min-nies u ħadd
iktar. Minn klabb ta’ 1,500
membru lili keċċewni żewġ
persuni minn ma’ Sliema.
“I’m a born winner’ u qatt
ma naqta’ qalbi. Kieku f ’ħajti
ċedejt illum jew għadni
fit-toroq nittallab għaddroga jew qiegħed sitt piedi
taħt l-art. Illum sirt raġel
sport eċċitanti mill-futbol.
Iżda ħajtu fixkluhielu…
“Ta’ 16-il sena kont bdejt
nabbuża mid-droga, darba
kultant, sakemm fl-2008
ammettejt maz-zija tiegħi
li sirt addict. Ma kinitx
faċli biex anki wara għidt
lil missieri li mill-ewwel
kien qalli li rridu naraw
x’se nagħmlu biex insolvu
l-problema.
“Dħalt San Blas u għamilt
erba’ xhur nikkura ruħi. Meta
ħriġt kont ‘free contract’
fil-waterpolo, fis-sens li stajt
immur ma’ min irrid imbasta
jħallsu l-parametri tiegħi.
“Jien Slimiż u nħobb ilSliema u t-tir tiegħi dejjem
kien li nibqa’ mas-Sliema
imma fiċ-ċirkostanzi ta’ kif
ġew l-affarijiet bil-problema li
kelli ma stajt nilgħab qatt ma’
skwadra daqshekk qawwija.
Allura ffirmajt mal-Exiles
għal erba’ snin.
“Eżatt mal-firma tiegħi
kien ċempilli Michael Gatt,
President ta’ Sliema, u qalli
biex naħsibha sew. Kien
l-agħar żmien ta’ ħajti fejn
kont inħossni maqtugħ
waħdi l-ħin kollu. Kien
Sportsillum
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 29
il-waterpolo u l-problemi tal-ħajja
Edward Aquilina
Twieled fit-22 ta’ Lulju 1983 f’Ta’
Sliema u joqgħod hemm.
Plejer ta’ Neptunes u eks-plejer ta’
Sliema, San Ġiljan, Exiles u
Ta’ Xbiex.
Jagħmilha ċara mal-partitarji
Slimiżi li hu tkeċċa u mhux telaq lil
Sliema.
Inqabad fil-problema tad-droga u
għamel il-programm
tar-rijabilitazzjoni f’San Blas.
Se jagħmel minn kollox biex iġib
id-double għal Neptunes wara 23
sena.
żmien fejn kont għadni kif
ħriġt mill-programm ta’
rijabilitazzjoni. Ħassejtni
kburi li se nerġa’ nilgħab
mas-Sliema. Il-President
tal-Exiles kien raġel biżżejjed
li qatta’ l-kuntratt tiegħi
qabel ma daħħlu fl-ASA biex
b’hekk stajt immur masSliema. Niftakar li kelli laqgħa
mal-Kumitat ta’ Sliema u
għidtilhom li kelli l-problema
tad-droga. Kelli ftehim malPresident u aċċettajt il-fatt li
sakemm infiq kompletament
mill-programm ma nilgħabx
mal-ewwel tim.”
Iżda dik il-firma ta’ Aquilina
biex sar plejer ta’ Sliema
kellha piż enormi li anqas
hu stess qatt ma basar. Fiżżmien meta kien għaddej
bil-programm tiegħu biex
ifiq mill-problema tad-droga
ġraw affarijiet li hu sar jaf
bihom ħafna wara.
“Inħoss li għaġġilt li
dakinhar iffirmajt dak ilkuntratt mas-Sliema għax
ma kontx naf x’kien ġara
fiż-żmien li jien kont għaddej
mir-rijabilitazzjoni tiegħi. Ma
kontx naf x’kien inqala’ bejn
is-Sliema u l-familja tiegħi.
“Il-President kien kiteb ittra
lil ommi fejn fiha kiteb u tefa’
t-tort fuqha li waqajt fil-vizzju
tad-droga għax kienet fetħitli
ħanut tal-kafè. Ma naħsibx
li kien l-aqwa mument
li tibgħat ittra lil omm li
għandha lil bina għaddej
mir-rijabilitazzjoni biex ifiq
mill-problema tad-droga. Ma
ninsewx li dan kien l-istess
bniedem li kien ċempilli biex
immur mas-Sliema. Qatt ma
stennejt li se jibgħat ittra ta’
dak it-tip u jitfa’ t-tort fuq
il-ġenituri.
“Sirt naf b’din l-ittra fissena li għamilt ma’ Ta’ Xbiex.
Oħti ma kinitx felħet aktar u
fetħet qalbha miegħi. L-ittra
qatt ma rajtha u llum għadha
moħbija għand oħti. Qatt ma
urithieli! Tatni indikazzjoni
x’kien fiha iżda jien ma rajtha
qatt. Ħadt xokk qawwi. Mela
lili ċċempilli biex niffirma
miegħek imbagħad int
tibgħat ittra lil ommi b’dak
il-kontenut.
“Trid tkun vera ma tistħix
biex iġegħilni niffirma
kuntratt ta’ erba’ snin
miegħek imbagħad tibgħat
ittra hekk. Naħseb it-tir talklabb ta’ Sliema kien li jħarsu
lejn il-futur biex jaqilgħu
kemxa flus minn fuqi.
L-affarijiet kif saru ma tantx
għamlu sens.
“Għal Sliema l-aktar li kien
jimporta hu li l-kuntratt
tiegħi jkun f ’idejhom.
Sliema qatt ma jagħtu xejn
ta’ xejn u ma nafx x’ġara kif
lili bagħtuni b’xejn ma’ Ta’
Xbiex. Kien l-istess żmien
tal-votazzjoni fl-ASA jekk
jidħlux il-barranin jew le u
jien nimmaġina li t-transfer
tiegħi kien jorbot mal-vot li
kellhom Ta’ Xbiex fil-Kunsill.
Kien vot kruċjali għax ilkwistjoni tal-barranin kienet
għaddiet b’xi 13-il vot kontra
12. B’dak il-vot kruċjali daħlu
l-barranin Malta kif kienu
ilhom jirsistu biex isir hekk
is-Sliema.
“Waqt is-sajf tal-2009 kont
irċivejt ukoll kumment fuq
il-Facebook mingħand Karl
Galea, membru tal-Kumitat
tal-klabb ta’ Sliema. Bagħatli
ittra kontra missieri. Kien fiha
ħafna affarijiet li weġġgħuni.
Ma nafx x’ġara. Kienu
għadhom kemm jiffirmawni
sena qabel u f ’daqqa waħda
dar kollox.”
Aquilina jgħidli li kien minn
hawnhekk fejn iddeċieda
li qatt iktar ma seta’ jilgħab
mas-Sliema. F’dak is-sajf stess
kien iltaqa’ mal-President ta’
Sliema f ’lukanda tas-Sliema
fejn infurmah li ma xtaqx
jibqa’ iktar magħhom. Kien
urieh ix-xewqa li jmur manNeptunes iżda r-risposta
kienet fin-negattiv bil-kbir.
“Kif semmejtlu l-kelma
Neptunes ir-risposta tiegħu
kienet eżattament, ‘no no
no no no’. Kont għadni fuq
il-medikazzjoni u aċċettaw
li nibqa’ magħhom bilkundizzjoni li nagħmlu
kuntratt speċjali.
“Għalihom, għax ammettejt
li kelli l-problema tad-droga,
ġabuni qisni qtilt lil xi ħadd.
Ma kontx aċċettajt xorta iżda
l-kuntratt kien f ’idejn isSliema u ma stajtx niċċaqlaq
biex nilgħab ma’ min irrid u
ma’ min riedni.
“Kont mort ma’ San Ġiljan
u nixtieq nirringrazzja lil
Daniel Aquilina, il-President
tal-klabb u lill-plejers kollha
tal-appoġġ li sibt. San Ġiljan
xtrawni €14,000 li filwaterpolo hi somma tajba
ħafna.
“Ħallsu l-ewwel pagament
ta’ €6,000 u għamilt l-ewwel
sena magħhom. Għamilna
l-kampjonat tax-xitwa
mhux ħażin sakemm faqqa’
l-każ ta’ Matthew Zammit
u ċ-ċansijiet tal-kampjonat
tagħna majnaw ħafna.
“Kif spiċċajt l-istaġun ma’
San Ġiljan kont mort fuq
il-President ta’ San Ġiljan u
għidtlu li jien xtaqt nitlaq.
Kien qalli li kontra r-rieda
tiegħi ma riedx iżommni u
xtaqni nkun kuntent u allura
d-deċiżjoni tal-futur tiegħi
kien ħalliha f ’idejja. Kien
mar hu stess fuq il-kumitat
tas-Sliema u qalilhom li xtaqt
immur man-Neptunes u
mill-ewwel reġgħu rrifjutaw.
Anzi kienu qalulu biex jekk
irrid immur mal-Otters imma
mhux man-Neptunes.”
‘Iċ-Ċoċċi’ jiżvela fatti ġodda
fuq dan il-każ li bejn iż-żewġ
partijiet kien hemm klawsola
fil-kuntratt li jekk San Ġiljan
jiddeċiedu li jinnegozjawh
ma jistgħux jagħmlu dan ma’
Neptunes.
“Din ma kontx naf biha.
Malli qaluli hekk għamilt
laqgħa mal-avukat tiegħi biex
nara kif stajt ninħall millkuntratt. Jien meta ffirmajt
mas-Sliema kont għamilt
dan ‘under duress’. Fis-sens li
moħħi ma kienx qed jaħdem
sew minħabba l-problema
qawwija tad-droga li kelli.
Kien żmien meta kont
għadni kif ħriġt minn San
Blas. Fil-waterpolo hemm
reġistrazzjoni tal-ASA u
hemm kuntratt personali.
“Kuntratt personali qatt
m’għamilt iżda għall-ASA
kont marbut għal erba’ snin
mas-Sliema. Qatt ma ffirmajt
klawsoli fejn jgħidu li ma
nistax immur man-Neptunes
u l-ftehim kien bejn San
Ġiljan u Sliema biss.
“Kont għamilt laqgħa biex
nara l-futur tiegħi ma’ żewġ
persuni mill-Kumitat ta’
Sliema li kulħadd jista’ jgħid
li jrid imma d-deċiżjonijiet
fil-klabb ta’ Sliema jiħduhom
dejjem dawn iż-żewġ persuni
biss u mhux imbilli qegħdin
xi 13-il ruħ.
“Għal-laqgħa kont ħadt
miegħi lill-ommi. Qatt ma
stennewha! Lgħabt logħba u
għidtilhom li xtaqt niġi lura
mas-Sliema u qaluli millewwel li kemm indum ħaj
daqshekk lgħabt ma’ Sliema.
“Kont infqajt nibki dak
il-ħin. Ma ridtx immur
magħhom iżda ridt niċċekkja
ridunix. Jien ma kontx plejer
ta’ Sliema biss iżda kont
partitarju ferventi wkoll.
Ħabib tiegħi kbir u partitarju
ferventi ta’ Sliema kien qalli li
jien ma kont se nilgħab qatt
iktar mas-Sliema għax kienu
se jagħmluni ‘l-iscapegoat’
tagħhom u kellu raġun.
Mexxewhieli li ħammiġt lillklabb minħabba l-problema
tad-droga li kelli meta
kulħadd jaf li l-klabb Slimiż
kellu problemi oħra bħal
dawn fil-passat.”
Illum Aquilina sar plejer
ta’ Neptunes. Jgħidli li jinsab
kuntent u għal qalbu ħafna
u ma jiddispjaċih xejn li ħa
dan il-pass f ’ħajtu anki jekk
ingħaqad ma’ klabb li qatt ma
ħolom li seta’ qatt xi darba
jilgħab miegħu fil-passat.
“Illum sibt missier ieħor.
Matthew Bonello, il-President
tan-Neptunes, kien warajja
u għeni sa mill-bidu talproblema tiegħi. Kien warajja
u dejjem riedni miegħu.
Niftakar li Michael Gatt kien
iltaqa’ miegħu u f ’ħames
minuti kont lest plejer ta’
Neptunes. Illum nemmen li
Sliema beżgħu minn xi ħaġa
żgur għax mhux normali li
bejn it-tnejn tinħeles affari
hekk f ’ħames minuti.
“F’moħħi bdejt nagħmel ilkalkoli li Sliema lili biegħuni
€13,000 lil Neptunes u kienu
ġabru €6,000 oħra mingħand
San Ġiljan tas-sena ta’ qabel.
Jiġifieri daħħlu tiegħi €19,000.
Il-President ta’ San Ġiljan
kien qalli bir-raġun li s-€6,000
li kien ħareġ għalija bħala
l-ewwel pagament fuq pjan ta’
erba’ snin riedhom lura. Kellu
mitt raġun!
“Kont ċempilt lil Tony
Psaila, it-Teżorier ta’ Sliema,
u għidtlu li ninsab imsallab
mill-flus u biex is-€6,000 li
kienu ħallsu għalija San Ġiljan
bħala l-ewwel pagament
huma jagħtuhomlhom lura.
€13,000 kienu aktar minn
biżżejjed għall-plejer lokali
Malti tal-waterpolo.
“Ir-risposta tiegħu
kienet li ma jistax jagħtini
informazzjoni. Ma ridux
jagħtuni informazzjoni
kemm inxtrajt imma jien
kont naf kollox. Fl-aħħar
iddeċidejt li l-€4,000 paga li
kelli nieħu mingħand San
Ġiljan inċediha iżda xorta
bqajt imwaħħal b’€2,000 oħra
x’inħallas.
“Ma kontx naf minn fejn se
naqbad inġibhom sakemm
tfaċċa president partikolari
tal-Ewwel Diviżjoni li sellifni
€2,000. Mhux se nsemmi min
hu għax mhux sew iżda xtaqt
nirringrazzjah minn qalbi.
Ħallast kollox lil San Ġiljan u
ħlist.”
Edward Aquilina jispjegali
li din l-istorja kollha ħalliet
konsegwenzi koroh anki fuq
il-ħajja personali tiegħu. Ċerti
partitarji akkaniti tal-klabb
Slimiż baqgħu m’aċcettawx ittrasferiment tiegħu mar-rivali
Neptunes tant li f ’websajt
partikolari ilu jiġi attakkat
għal dan l-aħħar żmien.
“Xi xahar ilu nsib il-kelma
“ĠUDA” migrufa fuq ilkarozza. Għamilt rapport
fl-Għassa tal-Pulizija iżda
m’għandix l-iċken suspett
min seta’ kienet il-persuna
għalkemm ma tridx ħafna
skola biex tinduna minn
liema qasam ġej min għamilli
hekk. Xi ġimgħa wara nsib
ċirku mal-kelma “ĠUDA” u
t-tieqa nofsha maqlugħa u
għamilt rapport ieħor. Issa
donnha kkalmat l-istorja.”
Imma llum il-ġurnata ‘IċĊoċċi’ fieq mill-problema
tal-kokaina?
“Once an addict is always
an addict. Forsi int għandek
il-vizzju tas-sigaretti u
taqta’ sena u f ’daqqa waħda
jiġik aptit sigarett. F’San
Blas tgħallimt kif nevita
l-mumenti li jiġini l-aptit.
Issa ssetiljajt ħajti u qed
naħdem ir-Radisson u
nixtieq nirringrazzjahom talappoġġ li tawni. Issa moħħi
kkonċentrat u noqgħod ’il
bogħod minn affarijiet bħallalkoħol li jistgħu jwaqqgħuni
fit-tentazzjoni. Illum indunajt
li l-ħajja sabiħa wisq, ilfamilja jħobbuni ħafna, u
fuq ix-xogħol irrispettat
immes. Illum qed nilgħab
maċ-champions lokali talwaterpolo u għandi familja
oħra San Blas. Żgur li mhux
worth it tinqered bid-drogi.
“Illum biex tixtri d-droga
qisek qed tixtri flixkun
birra. Issibha kullimkien u
min jiċħad dan kollu qed
jidħak bin-nies. L-appell
tiegħi liż-żgħażagħ hu li ma
jħarsux lejha. Ma jfissirx li
għax qiegħed fl-isport ma
tiħux droga. Dik il-mentalità
trid tinbidel u jien qiegħed
hawn biex illum nagħti parir
lit-tfal biex qatt ma jgħidu
“ħa nipprova linja”. Jekk
jirkibhom il-vizzju jitkissru!
“Il-ħajja għallmitni ħafna
anki jekk għadni żgħir.
U għal dan kollu ngħid
grazzi lill-familja tiegħi, lil
Daniel Aquilina, lil Andrew
Paris, lil John Tabone, lil
Neptunes u l-partitraji tagħna
u anki dawk ta’ Sliema li
fil-maġġoranza tagħhom
nemmen li kollha għadhom
iħobbuni.
“Fl-aħħar nett ma nistax ma
nirringrazzjax lil ta’ San Blas
kollha u lill-Monsinjur Victor
Grech li hu l-idolu tiegħi.
Illum jekk ma narahx darba
f ’ġimgħa ma nkunx tajjeb.
Illum fil-ħajja tant kemm
għaddejt minn affarijiet li
xejn ma jkissirni!”
30 illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Tislima lil Charles
Muscat
Il-Ħamis li għadda
ħarġet l-aħbar tal-mewt ta’
Charles Muscat, eks-plejer
ta’ Birżebbuġa, St. Patrick’s
u Żurrieq.
Il-‘Baħri’, kif kien magħruf,
kien għalaq proprju 48 sena
fil-ġurnata li ħalla din iddinja. Kien beda l-karriera
tal-futbol ma’ Birżebbuġia St.
Peter’s u mbagħad ingħaqad
ma’ St. Patrick’s.
Laħaq il-qofol tal-karriera
tiegħu fl-istaġun 1983/84
meta rebaħ l-unur tal-Plejer
tas-Sena fi żmien li kien
plejer ta’ Zurrieq u tat-tim
nazzjonali Malti.
Il-funeral ta’ Muscat
sar ilbieraħ fil-Parroċċa
ta’ San Pietru tal-Ktajjen,
f’Birżebbuġa.
Diego Forlan
Diego Forlan ma jeskludix lil Juventus
Diego Forlan, il-plejer
nazzjonali tal-Urugwaj u
ta’ Atletico Madrid, ma
jeskludix li jekk Juventus
jagħmlu l-offerta tagħhom
ma jingħaqadx magħhom.
“F’Madrid ninsab tajjeb
iżda jien professjonali u kull
offerta tajba għalija issa rrid
inqisha sew. Imbagħad meta
klabb bħal Juventus juri
interess fik diffiċli ħafna biex
tgħidlu le”.
Juventus għandhom
problemi kbar bil-plejers
fl-attakk u wara l-injury ta’
Quagliarella kien imiss lil
Toni li jweġġa’ fit-tieni ħarġa
tiegħu mal-klabb.
Il-vuċijiet li l-Biancioneri
jinsabu interessati
fl-attakkant tal-Urugwaj
komplew ikunu persistenti
matul l-aħħar sigħat fl-Italja.
Mark Allen jegħleb lil Neil Roberston u
jgħaddi għas-semi-finali kontra Fu
Mark Allen għeleb lil
Neil Robertson, il-favorit
tas-snooker Ladbrokes
Mobile Masters, bi skor ta’
6-4 biex għadda għas-semifinali tal-lum u issa jilgħab
kontra Marco Fu.
Il-logħba kienet waħda
missielta għall-aħħar bi
kwalità ta’ snooker talogħla klassi li jekk xejn
rat lill-plejer Irlandiż iżid
fil-kapaċità tiegħu fil-logħba
biex elimina lill-Awstraljan
li bħalissa hu ċ-Champion
tad-Dinja.
Mark Allen
Robertson kien 3-2 minn
fuq iżda minn hekk ’il
quddiem mar minn fuq u
qatt ma tilef il-vantaġġ.
Fis-semi-finali jilgħab
kontra Fu li fil-Kwarti talFinali l-oħra għeleb lil Peter
Ebdon bi skor kbir ta’ 6-0.
Sportsillum
Sportsillum
Riżultat li ma
ridux it-tnejn
F’logħba mill-iktar
medjokri fejn iż-żewġ
naħat għamlu 90 minuta
jibżgħu minn xulxin li
ma jmorrux joħorgu
b’idejhom vojta minn
konfront li jista’ jkun
kruċjali, Qormi u Sliema
Wanderers ħadu punt kull
wieħed fi draw ta’ 0-0.
B’dan ir-riżultat l-ebda
naħa ma tejbet il-pożizzjoni
tagħha fil-klassifika talPremier biex it-tnejn li
huma għadhom fis-sogru
li jilagħbu t-tieni partita
tal-kampjonat fir-Relegation
Pool.
Sliema kienu ġejjin minn
rebħa minima ta’ 1-0 kontra
Vittoriosa Stars u stennew
li jirbħu t-tieni partita
wara l-oħra biex tkompli
ssaħħaħhom fil-klassifika.
Din ma waslitx u dan kollu
grazzi għall-mod kemm
Qormi kienu magħluqin
fid-difiża u ddixxiplinati
fil-logħba tagħhom.
Il-Blues reġgħu lagħbu
lit-Tuneżin Lachkem waqt
li l-Qriema bdew b’Hojung
Kang u Souza Santos fuq
quddiem.
Wara 10 minuti Santos
ġieh l-ewwel ċans li kien
imblukkat mid-difiża
Slimiża u mal-kwarta
logħob Souza ra azzjoni
akrobatika minn tiegħu li
għal darb’oħra twaqqfet
mid-difiża Slimiża.
Il-partita kienet fqira wisq
u rajna azzjoni oħra denja
ta’ nota żewġ minuti qabel
tmiem l-ewwel taqsima
meta freekick ta’ Frendo
kien imblukkat mill-barriera
Slimiża u mill-kontrattakk
Lakchem twaqqaf millQriema milli jiftaħ l-iskor.
Il-partita bdiet fuq ritmu
kalm ħafna u sal-50 minuta
kellna żewġ azzjonijiet ħfief
mingħajr l-ebda biża’ li xi
tim seta’ jsofri l-gowl
tal-iżvantaġġ.
L-aħjar ċans għal Qormi
wasal fit-78 minuta meta
Souza għadda tajjeb iżda
kien imblukkat fil-ħin
minn Szentpeteri. Sliema
rrispondew bl-aħjar ċans
tal-partita erba’ minuti wara
meta x-xutt ta’ Sequeira
spiċċa mal-lasti. Fuq in-naħa
l-oħra daqqa ta’ ras ta’ Bello
Osagie ntlaqgħet minn fuq
il-linja minn Bezzina.
J L Vandelanoitte ta’ Qormi
rebaħ l-unur tal-BOV Plejer
tal-Logħba.
Qormi FC: M Camilleri,
J Vandelanoitte, M
Bartolo (G Buttigieg 89’),
K Fenech, J Chetcuti, A
Bello-Osagie, G Mallia,
J Bondin, C Frendo (L
Sciberras 63’), K Ho Jung,
J Souza Santos
Sliema Wanderers FC:
V Szentpeteri, M Scerri,
JP Mifsud Triganza (P
Obifuele 76’), S Bezzina, C
Gatt Baldacchino, J Lima
Sequeira, C Lakchem, A
Spiteri (M Ciantar 75’), R
Bajada, B Muscat, C Failla
Referee – Mario Apap
Ritratt: Ray Attard
Qormi...................... 0
Sliema W................. 0
Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011 | illum 31
illum | Il-Ħadd 16 ta’ Jannar 2011
Marsaxlokk.............. 2
Birkirkara................ 0
Marsaxlokk kellhom
wirja brillanti biex għelbu
liċ-champions Birkirkara
bi skor ta’ 2-0 u nqalgħu xi
ftit miż-żona l-ħamra biex
issa reġgħu qegħdin sew
fit-taqtigħa tas-sitt post taċChampionship Pool.
Kienet rebħa mistħoqqa
għat-tim ta’ Patrick Curmi li
rsista tul id-90 minuta biex
jieħdu l-punti massimi minn
dan il-konfront u li fil-fatt
irnexxielhom u ma serqu xejn.
Għal Birkirkara kienet it-tieni
telfa, wara oħra li ġarrbu
kontra Valletta tal-ġimgħa
l-oħra, waqt li Marsaxlokk
kienu ilhom ġimgħat ma
jirbħu partita. Għalihom reġa’
beda mal-ewwel 11 Alfred
Effiong biex tħalla fuq il-bank
tas-sostituti Julio Alcorse.
B’hekk Birkirkara komplew
jinqatgħu mil-liders talklassifika Valletta li llum
imisshom jilagħbu kontra
Tarxien Rainbows.
Marsaxlokk kellhom l-aħjar
bidu u wara żewġ minuti
Effiong daħal fil-partita
b’xutt fil-baxx li ġie salvat
minn Fraser. L-istess plejer
Niġerjan kellu xutt ieħor
ċentrali salvat minn Fraser
wara 10 minuti.
It-tim rebbieħ kompla jkun
l-aħjar fil-grawnd u ħoloq
żewġ ċansijiet oħra ta’ skor
permezz ta’ Galabov u Raimy
iżda l-mira ma kinitx perfetta
għall-plejers Xlukkajra.
Birkirkara resqu viċin
f’okkażjoni waħda biss
matul l-ewwel taqsima minn
azzjoni personali ta’ Lattes li
kkonkluda ftit barra.
Marsaxlokk marru fil-
Ritratt: Ray Attard
Sajda tajba
għax-Xlukkajri
vantaġġ fit-68 minuta wara
indeċiżjoni qawwija fid-difiża
taċ-champions biex Licari
approfitta mis-sitwazzjoni
kollha u minn quddiem Fraser
ma żbaljax.
Huma rduppjaw kwarta
mit-tmiem meta cross perfett
ta’ Effiong sab lil Sciberras
f’qagħda tajba li b’daqqa ta’ ras
stupenda tefa’ l-ballun wara
Fraser.
Malcolm Licari ta’
Marsaxlokk rebaħ l-unur talBOV Plejer tal-Logħba.
Marsaxlokk FC: R Gauci,
M Licari (R Darmanin 90’),
C Brincat, E Yantchev, A
Spiteri, F Raimy, G Sciberras
(P Pullicino 79’), R Galabov,
T Templeman, A Effiong, M
Deanov (G Caruana 83’)
Birkirkara FC: M Fraser,
T Paris, R Muscat, P Borg, J
Zerafa, A Tabone (T Vella 73’),
A Decesare (R Scicluna 76’),
S Bajada, K Pulo, M Galea, E
Lattes
Referee – Andre’ Arciola

Similar documents

L-Istrateġija Nazzjonali tal-Litteriżmu għal

L-Istrateġija Nazzjonali tal-Litteriżmu għal - Tingħata akkreditazzjoni lill-programmi tal-ħiliet bażiċi biex jiġi żgurat li jkunu rikonoxxuti aktar, fost oħrajn minn min iħaddem, u biex iwittu t-triq għat-tkomplija ta’ studji avvanzati u og...

More information