KOLERAKYRKJEGARDEN

KOLERAKYRKJEGARDEN
THE CHOLERA CEMETERY / DER CHOLERAFRIEDHOF
På desse sidene i
kyrkjeboka frå
1849 finn me dei
same namna som på
gravstøtta. Dei som
er gravlagde her
kjem frå gardar
kring Leirvik og frå
Huglo.
Kolerakyrkjegarden vart oppretta i samband med
koleraepidemien som råka vestkysten i . Kolera
er ein akutt, smittsam og svært vondarta
tarminfeksjon som vert overført med drikkevatn og
matvarer. Epidemien i  kom midt under
sildefisket og vart spreidd vidare med fiskarane.
Kolerakyrkjegarden på Tyneset vart lagt langt frå
folk og hus, og var nok i si tid endå meir isolert enn
i dag. Folk trudde dei daude kunne smitta også etter
at dei var komne i jorda. Så stor var frykta at ein
fiskar som døydde av kolera vart gravlagd fullt
påkledd med regnklede og sydvest.
Sjukdomen er utrydda i Norge no, men herja i
Europa fleire gonger på -talet. Etter  har
FEDJE
ÅRÅS
det ikkje vore epidemiar her i landet, men andre
stader i verda herjar sjukdomen framleis, m.a. i India
og i Sør-Amerika. Sjukdomen artar seg m.a. som
kraftige diaréar, med eit væsketap på inntil -
liter pr. døgn. Det er vanskeleg å erstatta så mykje
væske, og pasienten døyr av uttørking. I dag er det
utvikla vaksine som gir eit visst, kortvarig vern. Om
gravplassen låg langt frå folk, låg han ikkje langt frå
sjøen. Gravfølgja kom sjøvegen og båtane vart sette i
land heilt sør i Sævarhagsvikjo, like ved kyrkjegarden.
Det var altså eit funksjonelt tilhøve mellom kyrkjegarden og det landskapet og miljøet han vart lagt i.
GB
MASFJORDNES
MANGER
D
STRUSSHAMN
BILDØY
MØVIK
KLOKKARVIK
LYSEKLOSTER
HÅVIK
KALVE
TYSNES
HAMMARHAUG
SÆD
VESTBØSTAD
SØNSTABØ
EREVIK
HYSTAD
TOFTE
HOLMEDAL
SJØVANGEN
MOSTER
INNBJOA
ÅRVIK
DOMMERSNES
MØLSTREVÅG
TVEITA
ESPEVÆR
KULTURMINNE: KYRKJEGARDEN ER EIT VERNEVERDIG
KULTURMINNE, EIN DEL AV VÅR FELLES KULTURARV.
VIS RESPEKT OG OMTANKE.
HORDALAND FYLKESKOMMUNE, STORD KOMMUNE
The cholera cemetery was established after the
cholera epidemic of , a long way from any
houses, but close to the sea, as the dead were
brought in by boat. The disease has long been
stamped out in Norway, but there were several
great European epidemics in the s, and
cholera is still endemic in India and South
America. The map shows the cholera cemeteries
in Hordaland county.
Der Cholerafriedhof wurde nach der CholeraEpidemie im Jahre  angelegt. Der Friedhof
sollte weit weg von Menschen und Häusern
liegen, jedoch nicht zu weit vom Meer entfernt,
weil die Trauernden auf dem Seewege kamen.
Heute ist die Cholera in Norwegen ausgerottet,
doch im . Jahrhunderte wütete sie in Europa
mehrmals. Sie tritt heute noch in z.B. Indien
und Südamerika auf. Die Karte zeigt
Cholerafriedhöfe in Hordaland.
Kartet syner kolerakyrkjegardar i Hordaland. Utbreiinga
konsentrert til ytre kyststrok, syner ein klår samanheng
mellom sildefisket omkring 1848, og denne sjukdomen.
Fagkonsulent: Anders Lundberg. Redaksjon: Kulturlandskapssenteret i
samarbeid med Kulturseksjonen, Hordaland fylkeskommune.
Grafisk formgjeving: Geir Goosen.
Kart: Sverre Mo.
Produksjon: Artic Reklamebyrå, Bergen.