Broşürü indirmek için lütfen tıklayınız.

Broşürü indirmek için lütfen tıklayınız.

Excavation
W o r k s
o f
Ç AN A KKA LE
Kazı Rehberi
Parion
1
PARİON ANTİK KENTİ
THE ANCIENT CITY OF PARION
Çanakkale İli Biga ilçesinin Kemer Köyü sınırları
içerisinde, Marmara Denizi kıyısındaki Bodrum
Burnu’nun engebeli arazisi üzerinde yer alan Parion’a, iki farklı yönden uzanan karayoluyla veya
doğrudan denizden ulaşılabilir. Bursa yönünden
Biga-Çanakkale Karayolu’nun 15. km.’sinden
Balıklıçeşme’yi geçtikten sonra, sağa ayrılan 14
km.lik iyi durumlu asfalt yolla ya da Çanakkale
yönünden gelişlerde 75. km.den sola ayrılan yolla
Kemer Köyü’ne ve bazı kalıntıları köyün hemen
girişinden itibaren başlayan antik PARİON’a ulaşılabilir.
Parion is located within the boundaries of Kemer
village in the town of Biga, Çanakkale. It is on the
rugged terrain of Bodrum Cape along the coast
of Marmara Sea. You can reach Parion by a main
road which extends from two different directions
or directly by sea. You can make it to Kemer village and ancient PARION, some ruins of which
exist in the very entrance of the village by following these routes: If you come from the direction of
Bursa, you can take the turn to Balıklıçeşme on the
15th km of Çanakkale-Biga main road then take
the 14 km long asphalt road on the right which
is in good condition, or if you come from the direction of Çanakkale you can take the road which
turns to left in the 75th km.
İlk 1276’da kurulmuş Kemer Köyü, eski bir Rum
Köyü’dür. 1925 yılındaki mübadele ile Yunanistan’ın Selanik, Dedeağaç ve Vardar kentlerinden
gelen muhacirler köye yerleştirilmiştir. Kemer köyü sınırları içerisinde yer alan Parion’un
kuruluşu ise İon Kolonizasyonu’yla ilişkilidir.
Bu bağlamda Parion da, Karadeniz kıyıları için
anah- tar niteliğindeki Çanakkale Boğazı (Hellespontos), Marmara Denizi (Propontis) ve İstanbul
Boğazı’nın (Bosphorus) her iki yakasında çok
sayıda koloni kuran Miletoslular tarafından kurulmuştur. Arkeolojik bulgulara göre M.Ö. 709
yıllarında kurulduğu düşünülen Parion’a, İonia’da
yer alan Miletos ve Erythrai ile Ege Denizi’nin
karşı yakasındaki Paros’dan gelen göçmenler yerleşmiştir.
2
Kemer village is an old village of Greek origin
which was established in 1276. As a result of the
population exchange in 1925, emigrants from
Salonika, Dedeağaç and Vardar cities of Greece
were populated to the village. The establishment
of Parion in the boundaries of Kemer village is directly related to Ion Colonization. In this context,
Parion was established by Miletosians who had
colonies on both sides of The Bosphorus, Marmara Sea (Propontis) and The Dardanelles (Hellespontos) which are key positions for the access to
the coasts of The Black Sea. Emigrants from Miletos and Erythrai in Ionia and Paros, which is
located on the opposite shore of The Aegean Sea,
were settled in Parion which is assumed to be established in 709 BC.
Kentin adı ve burada yaşayan halkın kökeni
konusunda, çeşitli görüşler vardır. Bunlardan ilkine göre kentin adı, yerleşimi kuran Erythraili
göçmen İason ve Demetria’nın oğlu “Parion” dan
gelmektedir. Diğer görüşe göre ise; Parion adı,
Kolonizasyon Çağı’nda kente göç eden Paroslular’dan alınmadır. Bu konudaki bir başka görüşte
ise, kent adını Troya Kralı Priamos’un küçük oğlu
“Paris” den almıştır ve “Parion”, “Paris’in Kenti”
anlamını taşımaktadır.
Parion’dan ilk kez antik yazarlar Herodotos ve
Ksenophon; daha sonra da Strabon söz etmektedir. Troas bölgesinde 1801 yılında yapılan
arkeolojik yüzey araştırmalarında rastlanılan
sikkelerin yoğunluğuna göre, Parion’un Biga/
Kemer Köyü’nde yer aldığını İngiliz arkeolog
Dr. Philipp Hunt tespit etmiştir. Daha sonra konu
üzerinde yapılan ayrıntılı çalışmaların ardından
1911’lerde klasik arkeolog W. Leaf tarafından
da doğrulanan Parion’un lokalizasyonu üzerine,
K. Kökten, Parion ve
yakın çevresinde bazı
prehistorik araştırmalar
yapmıştır.
W. M . R a m s a y ’ ı n
da hakkında kısaca
bilgi
verdiği
Parion’da
1970’li
yıllarda
İ.Akşit
tarafından
Çanakkale Müzesi adına
bir yüzey araştırması
gerçekleştirilmiştir.
There are different views about the name of the city
and roots of the residents of the city. According to
one view, its name comes from “Parion”, the son
of Iason and Demetria who were immigrants from
Erythrai and who were the founders of the city.
According to another view, the name Parion is a
citation from Parosians who migrated to the city
in the Period of Colonization. Yet, another view
offers that the name was given to the city after
“Paris”, the younger son of Troia’s king Priamos,
and “Parion” means “The City of Paris”.
Parion is first mentioned by ancient narrators
Herodotos and Ksenophon; later by Strabon. An
English archaeologist Dr. Philipp Hunt found out
that Parion was located in Kemer village in Biga,
taking the abundance of ancient coins into consideration which were unearthed during the archaeological surface studies conducted in Troia site
in 1801. After detailed researches, the location of
Parion was confirmed by a classical archaeologist
W. Leaf in 1911 and
K. Kökten also conducted prehistorical
researches about the
location of Parion. W.
M. Ramsay also gives
some
information
about Parion and a
surface study was
held under I. Aksit on
behalf of Çanakkale
Museum in 1970s.
3
Uzun süre sessizliğe terk edilen ve ilgisiz kalan
kent, 1997’de Prof. Dr. Cevat Başaran başkanlığındaki ekiple tanışmıştır. Kentten elde edilen
önemli buluntular ve arkeolojik malzemenin
tahribini önleme amacıyla 1999 yılında Parion’da
ikinci kez yüzey araştırması gerçekleştirilmiştir.
Özellikle mermer malzemelerde gözlenen kaliteli işçilik ve özen, Parion’un sahip olduğu zengin
arkeolojik potansiyeli belgeler niteliktedir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na yapılan kazı başvuruları sonucu, T.C.Bakanlar Kurulu’nun 29. 07.
2004 tarih ve 2004/7699 sayılı kararıyla, Atatürk
Üniversitesi adına, Prof. Dr. Cevat Başaran’a
“Parion Kazı İzni” verilmiştir.
Bugün gelinen durumu itibariyle özellikle son yıllarda adından çokça söz ettiren
ve Türkiye’nin en önemli
kazılarından biri haline gelen Parion Kazılarında 2005
yılından itibaren Nekropol,
Tiyatro, Odeion, Roma
Hamamı, Yamaç Yapısı,
SDJ 1 (Dükkanlar), Hellenistik Kule ve Oda Mezarlar
ile kentin dışında yer alan
Sevgililer Şapeli’nde kazı
ve restorasyon çalışmaları
gerçekleştirilmektedir.
4
The site which was disregarded and lapsed into
silence for a long time met the excavation team
under the directory of Prof. Dr. Cevat Başaran in
1997. With the aim of preventing the destruction
of significant finds and archaeological artefacts,
a second surface study was conducted in Parion
in 1999. Especially, the observations about elaborate craftsman shift and attention in marble tools
provide evidence to the great archaeological potential of Parion.
As a consequence of excavation applications to
The Ministry of Culture and Tourism, Prof. Dr.
Cevat Başaran was authorized to conduct excavations in Parion on behalf of Atatürk University, as
a result of the decision of Turkish
Republic Council of Ministers,
with the law number 2004/7699,
having the date of 29.07.2004.
Parion excavations have become
one of the most mentioned and
most important excavations in
Türkiye in recent years due to its
current situation. Since 2005, excavations and restoration works
have been carried in Necropolis,
The Theatre, Odeion, Roman
Bath, The Slope Structure, Drill
1 (The Stores ?), Hellenistic
Tower, Burial Chambers and The
Chapel of Lovers which is located outside the city.
Nekropol: Özellikle MÖ. 7. yüzyıl sonlarından
MS. 2. yüzyıl sonlarına kadar yaklaşık 900 yıl
aralıksız kullanım görmüş olması ve günümüz Kemer Köyü mezarlığının da kısmen antik nekropol
üzerinde yer alması dolayısıyla Parion Nekropolü
Troas Bölgesinin en önemli nekropollerinden biri olarak görülmektedir. Dokuz sezondur
gerçekleştirilen çalışmalar sonucu açılan 200’e
yakın mezardan elde edilen veriler, kentin Hellenistik Dönem’deki zenginliğini ve Roma Dönemi’ndeki nüfus yoğunluğu ve kültürel çeşitliliği
gözler önüne sermektedir (Resim 1-5).
Necropolis: Parion Necropolis is considered as
one of the most significant necropolises in the
province of Troia because it was used for 900
years incessantly from the late 7th century BC
until the late 2nd century and it is also important
because the present graveyard of Kemer village
is located partially on the ancient necropolis. As
a result of researches which lasted for nine seasons, almost 200 tombs were unearthed and the
finds from those reveal the prosperity of the city in
Hellenistic Period and population density, as well
as cultural diversity of the site in Roman Period
Tiyatro: Kentin Roma Dönemi’ne ait en önemli
yapılarından biri olan Tiyatro’da 2006 yılından itibaren gerçekleştirilen çalışmalar sonucu yapının
sahne binası büyük oranda ortaya çıkarılmış
olup bu çalışmalar
sonucu ele geçen üst
yapıya ait kabartmalı
mimari parçalar ve bir
Tryton heykeli iki katlı
olduğu düşünülen sahne binasının görkemini
gözler önüne sermektedir.
The Theatre: As a result of the researches having been conducted since 2006, the stage building
of the theatre, which is one of the most important
structures from Roman
Period of the site, has
been revealed to a large
extent. The resultant
finds of embossed architectural artefacts of
the upper structure and
a sculpture of Tryton
reveal the glory of the
stage building which
is assumed to have had
two storeys.
5
Odeion: 2010 yılında çalışmalara başlanılan ve 5
yıl gibi kısa bir zaman zarfında büyük bir kısmı
ortaya çıkarılan Parion Odeionu, antik kentin bu
güne kadar ortaya çıkarılan en sağlam vaziyette
ele geçmiş yapısı olup mimari görselliği ve kazı
çalışmaları sırasında ele geçen Artemis – Diana
heykeli gibi heykeltraşlık eserleriyle dikkat çekmektedir.
Roma Hamamı: Antik Tiyatronun ön kısmında
yer alan ve bugüne kadar gerçekleştirilen çalışmalar sonucu etrafını çevreleyen korint sütun başlıklı
sütunları taşıyan postamanetlere sahip havuzlu bir
mekân (piscina) ile hypocaust adı verilen kiremit
ayaklar (pilae) ile taşınan asma zeminli alttan ısıtma sistemine sahip mekânların (tepidarium-ılıklık
bölümü, caldarium- sıcaklık bölümü) bulunduğu
yapı, antik kentin Roma Dönemi yapılarından bir
diğeridir. Yapı tamamı ile bugünkü yürüme zemininin altında kalmasından dolayı çeşitli doğal koşullardan korunması amacıyla üzeri portatif bir
örtüyle kapatılarak koruma altına alınmıştır.
6
Odeion: The excavations in Parion Odeion started in 2010 and most of it was unearthed in 5 years.
It is the most solid structure of the site which has
been revealed up until now. It attracts interest with
its architectural visual quality and sculpture artefacts such as Artemis―Diana sculptures which
were uncovered during the excavations.
The Roman Bath: It is situated in front of the Ancient Theatre. As a result of researches until now,
it has been revealed that it is one of the Roman
Period structures in the site. It has a section with
a pool (piscina) which has postaments holding
the Corinth column capped pillars that encircle
the structure and sections with up-feed heating
system (tepidarium-warm section, caldarium-hot
section) under suspended floors supported by
tile legs (Philae) called Hypocaust. As the structure is completely buried under present walking
ground, it has been protected from various natural
phenomena with the help of a portable covering
system.
Yamaç Yapısı: Tiyatro ve Roma Hamamı’nın
karşı – batısındaki yamaç üzerinde yer alan yapı,
iki küçük havuzlu mekanı, hypocaustlu yuvarlak
planlı küçük sudatoriumu ve hypocaustlu diğer
mekanlarıyla, ilk veriler ışığında, bir hamam olduğu kanısını uyandırmaktadır.
The Slope Structure: It is located on the slope on
the west face of The Theatre and The Roman Bath.
As a result of the initial findings, the structure is
assumed to be a bath due to the section with two
small pools, the small circular sudatorium with a
hypocaust and other sections with hypocausts.
Sondaj 1 – Dükkanlar: Tiyatro ve Odeion’un
arasında, Roma Hamamıyla aynı düzlemde
yer alan yapı geç evrelerde eklentilerle sık sık
plan değişikliğine uğratılarak farklı amaçlarda kullanılmış olmasından dolayı orijinal evre
işlevselliği konusunda net bilgiler sunamamaktadır. Ancak konumu ve orijinal evreye ait
kalıntıları ve hemen ön kısmında geçtiği tahmin
edilen antik yol itibariyle Agora-Dükkânlar olabileceği kanısını uyandırmaktadır.
Drill 1―The Stores: The structure is situated
on the same level with The Roman Bath between
The Theatre and Odeion. It does not provide us
with clear information about the intended use of
the structure in its original phase because in the
later phases with continuous additions its design
was remodelled and it was used for various purposes. However, due to its position, the ruins from
its original phase and the ancient road which is
supposed to have passed by it, the structure arises
the idea that it might be Agora-The Stores.
7
Taş Kule: Bu altı alan dışında kentin kuzeyinde
deniz kenarında Hellenistik Dönem sur duvarları
üzerinde yer alan kulelerden biri olan ve bugün
Taş Kule olarak bilinen Hellenistik Kule’nin denize bakan ön kısmı açılarak dört basamaklı zemini
ortaya çıkarılmıştır.
Sevgililer Şapeli: İÇDAŞ A.Ş. Termik Santral
alanı içerisinde bulunan 1346 Parselde, içerisinde
bulunan birbirine sarılmış kadın ve erkek iskeletine sahip Geç Dönem mezarından dolayı Sevgililer Şapeli olarak adlandırılan şapelde de kazı
çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Kısmen korunmuş
bu yapıda üç sezon devam eden kazı çalışmaları
sonlandırılmış olup, yine sponsorumuz İÇDAŞ
A.Ş. desteğiyle “Sevgililer Şapeli Arkeopark Projesi” kapsamında projelendirilerek restoras
yon çalışmaları için
ilk adım atılmıştır.
8
The Stone Tower: Except from these six areas, in
the north of the site, the four stepped construction
of The Hellenistic Tower was revealed by the seaside after the excavation of the seafront section.
The Tower is known as The Stone Tower at present
and it is one of the towers built on the protecting
walls in The Hellenistic Era.
The Chapel of Lovers: Excavations were also conducted in the chapel which is called The Chapel of
Lovers due to a tomb from The Late Period which
holds the skeletons of a woman and man holding
each other that were uncovered in the chapel as
a result of excavations in 1346 parcels within the
territory of İCDAS A.S. Thermal Power Plant.
Excavations in this partially preserved structure
which lasted for 3 seasons were terminated
and it was conceptualized within the scope of
“The Chapel of Lovers
Archeopark Project”
with the support of our
sponsor İCDAS A.S.,
thus, first steps for the
restoration works were
taken.