Donostia,Bilbo,Arrasate,Azpeitia eta Errenteria

Donostia,Bilbo,Arrasate,Azpeitia eta Errenteria

berria Igandea,2009ko abenduaren 20a
testuak:Aitor Castejon,Leire Lardizabal,Ainitze Agirrezabala,Myriam Gartzia eta Nahiara Gago
san tomas
Donostia, Bilbo, Arrasate,Azpeitia eta Errenteria
KOSK EGITEKO AZOKA
JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS
02
san tomas ›› donostia
berria
2009ko abenduaren 20a,igandea
IDOIA ODRIOZOLA › EUSKAL JANTZIEN SALTZAILEA
«Supermerkatuekin
daukagu lehiarik
handiena»
San Tomas egunean tradizioa da donostiarrentzat baserritar
janztea. Bretxa inguruan dago Idoia Odriozola denda ezaguna,eta
hara jo dugu jantzi horren xehetasunak ezagutzera.
Idoia Odriozola da izen bereko dendako arduraduna. Euskal Herriko
soineko tradizionalak saltzen ditu
bertan, eta berak ere familiaren
tradizioa darama gainean, 118 urte
baititu dendak.
Noiz ireki zen denda hau?
Duela 118 urte ireki zuen nire familiak, Odriozola familiak, eta aspaldi, lantegietakoentzako arropa ere
saltzen zen; arrantzaleentzat, adibidez.
Eta noiztik saltzen da baserritar
arropa?
Duela 47 urte inguru, amak baserritar jantzi bat egin zidan. Lantegi batean lan egiten zuen gizon batek modeloa eskatu zigun, eta jantziak egiten hasi ginen; guk egiten
genituen, eta haiek saldu. Orain
dena aldatu egin da, eta guztiz desberdina da mundu hau.
Urte guztian arropa saltzen al da?
Bai, arraroa badirudi ere, hilabete
guztietan saltzen dugu arropa,
gehiena abenduan. Lanez gainezka gaude oraintxe bertan. Baina
udan ere baserritar jantzi ugari
eskatzen dizkigute, erromeria
asko egoten baitira, herrietako
jaiak… Euskal jaietarako ere asko
egiten ditugu, eta dantza taldeek
ere guri eskatzen dizkigute jantziak. Orain, gainera, modan jarri
da baserritar jantzita ezkontzea!
Zein da jantzi ofiziala?
Mutilen kasuan, alkandora,
brusa, prakak, txapela, abarkak,
galtzerdiak eta zapia; nesken
kasuan, alkandora, gona, gerruntzea, mantala, abarkak, galtzerdiak, eta zapia buruan; gutxienez!
JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS
Ondoan antzeko denda bat
dago…
Bai, baina oso ongi konpontzen gara haiekin. Lehiarik handiena supermerkatu handiekin daukagu,
denetik baitute. Txinatik ekartzen
dituzte jantziak, eta kalitatean
nabaritu egiten da; baina gureak
politagoak dira, eta ehun hobea dute.
Krisiak min egin al du sektorean?
Baietz esango nuke. Jende asko
sartzen da dendan; batzuek zer edo
zer erosten dute, baina beste ba-
tzuek bakarrik prezioa galdetzen
dute.
Zaila al da abenduan zenbat salduko duzuen jakitea?
Ezin izaten dugu aurrez ikusi, urtero aldatu egiten baita kopurua,
baina, egia esan, asko saltzen dugu, eta pozik gaude.
Zein izango da aurtengo moda?
Nesketan, batez ere kolore biziak
eramango dira: urdina, gorria, morea… Moda urtero aldatzen da, baina jantzi tradizionala ez da inoiz aldatuko.
donostia ‹‹ san tomas
berria
2009ko abenduaren 20a,igandea
03
TRADIZIOAREKIN
GOZATUZ
Txistorra eta taloa,gazta,sagardoa... ongi pasatzeko osagai guztiak
ditu San Tomasek. Horrez gain,baita animaliak eta musika ere.
Ohi denez, txerriak ere bisitatuko du Donostia; aurten ‘Igone’-k.
U
rtero-urtero abenduaren 21ean San
Tomas eguna ospatzen da. Egun handia da benetan donostiar guztientzat, baita beste herri
eta
hiri
batzuetatik
datozenentzat ere. Baina noiztik
eta nondik dator tradizio hori?
Gutxi gorabehera, XIX. mendearen erdialdean sortu zen San Tomas eguneko ohitura. Egun horretan negua hasten da eta baliteke
ohitura hortik etortzea.
Maizterrak hirira joaten ziren,
lurren errenta ordaintzera; diru
kopuru handia hartu eta hirira
jaistean, oso aukera ona zuten berek landutako produktuak saltzeko eta baserrietan ez zituzten beste
produktu batzuk erosteko. Errenta ordaindu arren, diru bat ere atera nahi zuten berentzat. Diru horrekin txerria erosi, zaindu, hazi
eta hil egiten zuten, txistorra egin
ahal izateko beren lurren jabeentzat. Gainera, trukeak egiten saiatzen ziren beste merkatari batzuekin. Diru pixka bat, tresneria eta
janari dezente lortzea zen baserritarren asmoa, negu gogorra igarotzeko.
Hortik sortu zen San Tomas
azoka. Ohitura hori mantentzeko,
gaur egun, abenduaren 21a festa
eguna da Donostian, eta Gipuzkoa osora zabaldu da historian
zehar.
Donostian zehar, txistorra, taloak, gazta edo sagardoa hartzeko
TXISTORRA. Ogi tartean edo taloan,baina beti dago txistorra.M.SOROA/ ARP
hainbat postu izaten dira, baita eskulanen postuak ere. Aurten 209
postu jarriko dituzte, eta Konstituzio plazan, Gipuzkoa plazan, Zuloaga plazan, Trinitate plazan, Sarriegi plazan, Boulebarrean, Elkano kalean eta Txurruka kalean
egongo dira.
Produktuak saltzen dituztenek
lehiaketetan parte hartzeko aukera izango dute. Hain zuzen, txistorra, ezti, txorimalo eta barazki eta
fruiturik onenak sarituko dituzte.
‘Igone’izango da
aurtengo txerria, eta
Leitzako Arro
baserritik dator;
350 kilo pisatzen ditu
Kanpoko animaliak
ere izango dira
azokan: emuak,
llamak eta gameluak,
esaterako
TXERRIA. ‘Igone’izango da azokako protagonistetako bat.J.MANTEROLA / A.PRESS
Animaliak dira festa honetara
gonbidatuta dauden beste batzuk.
Hemengoak (oiloak, astoak, untxiak...) eta kanpokoak (emuak,
llamak, gameluak), guztiak Sarriegi plazan bilduko dira.
Eta urtero txerri bati ematen
zaio protagonismoa. Egunean,
edonor joan daiteke hura ikustera,
argazkiak ateratzera edota bideoan grabatzera. Aurtengo txerria,
Leitzako Arro baserritik etorriko
da, eta Igone izena jarri diote. Dieta
handirik ez du egin behar izan, eta
350 kilo pisatzen du.
Animaliez gain, musika ere ezin
da falta, eta trikitia entzungo da
batean eta bestean. 19:30ean erromeria izango da Boulebarreko
kioskoan, Ansorregi eta Larrañaga trikitilariekin. 13:00etan, berriz,
toki berean, euskal kantu zaharrak, Garazi Egiguren eta Garazi
Esnaolaren eskutik.
Gure gomendioa festara irten,
txistorra jan, eta ongi pasatzea da.
04
san tomas ›› donostia
berria
2009ko abenduaren 20a,igandea
NICOLAS BLANQUEZ › IKASLEA
«Txistorra saltzea
oso esperientzia polita
iruditzen zait»
Gauzak ondo eginez gero diru dezente irabaz daitekeela esan du
Nicolas Blanquez ikasleak.
San Tomas egunean, taloak, sagardoa, pintxoak eta, batez ere,
txistorra dira eguneko janaririk
garrantzitsuenak, eta, hain zuzen,
txistorra saltzeko postuak jartzen
dira Donostiako kaleetan.
Erakunde, talde eta ikastola ugari
aurkezten dira urtero postu bat
jartzeko, baina bakar batzuek lortzen dute helburua. Aurten, 50 postu zozkatu ziren azaroaren bukaeran.
Duela zenbat urte dira postu batean egoten zarela San Tomas
egunean?
Ez naiz ongi oroitzen noiz hasi nintzen, baina, jende asko bezala, eskolan hasi nintzen San Tomas egunean postu batean laguntzen, duela urte asko. Unibertsitatean,
gelako lagunekin postu bat jartzea
bururatu zitzaigun, azken ikasturteko bidaiarako dirua lortu
nahian, eta aurten ere unibertsitateko jendeari lagundu egingo diot
egun handi honetan.
AITOR CASTEJON
giak berotu, eta txistorra frijitzen
hasten gara. Festa egun hau bizitzeko beste era bat da, eta edonori
gomendatzen diot behin behintzat
probatzea.
Nolako ordutegia izaten da? Merezi al du?
Dagoeneko, toki guztiak ezagutzen ditut; urtetik urtea toki batean tokatzen zaigu. Denak nahiko
ongi daude, Trinitate plaza, Konstituzio plaza, Gipuzkoa plaza,
Gros…
Bai, jakina; oso ongi pasatzen
dugu: jende berria ezagutzen
dugu, esperientzia polit-polita da
eta, gainera, diru dezente irabazten dugu. Besterik zer eska genezake! Ordutegiari dagokionez, nire
ordutegia bost ordukoa bada ere,
hamar ordu baino gehiago egiten
ditut gustura nagoelako eta lagunei laguntzeko asmoz.
Txistorra saltzea oso esperientzia
ona eta polita iruditzen zait; oso
egun ederra da, eta gustura egiten
dut lan. Baserritarrez janzten naiz
goizean goiz, eta gelakoekin topaketa bat egiten dut. Gero, janari
guztia, edalontziak, ogia eta beste
eramaten ditugu postura, zarta-
Postu gehienek ikasturte bukaerako bidaiarako erabiltzen dute lortutako dirua. Gauzak ongi egiten
badituzu eta lapurrekin arazorik
ez baduzu, diru mordoa irabaz daiteke.
Donostiako toki askotan jartzen
dira postuak.Zein duzu nahiago?
Nola pasatzen duzu egun hori?
Diru asko irabazten duzuela diozu. Hala al da? Zertarako erabiltzen duzue gero?
Zer da egun honetako gauzarik
hoberena?
Dena: jendea, giroa, txistorra. Zaila da hitzekin esplikatzea.
Eta gutxien atsegin duzuna?
Inori ez zaio gustatzen jaso behar
izatea. Zikinkeria handia sortzen
da, eta bukaeran oso nekatuak
egoten gara denok, baina egin beharreko gauza bat da.
Nolako bezeroak izaten dira San
Tomas egunean?
Denetarik ikus daiteke, baina %90
oso atseginak izaten dira gurekin.
Hala jarrai dezala!
Urte hauetan guztietan,pasadizo
ugari izango zenituen,ezta?
Egun bakoitzeko milaka kontatu
ditzaket. Behin, hiru pertsona bakarrik geratu ginen postu guztia
garbitu eta jasotzeko. Oso berandu zen, eta Udalaren zigorra ez jasotzeko, kalean zeuden hiru gazteei dirua eskaini nien laguntzaren
truke. Denetarik pasa zaigu, eta ea
aurten zer gertatzen den!
azpeitia ‹‹ san tomas
berria
2009ko abenduaren 20a,igandea
05
POSTUA. ‘Nava Jevan Bizi Berria’elkarteak postu berezia jarriko du.Goian,ezkerretik eskuinera:Esti eta Iratxe Korta,Bego Artola,Iurre Eizagirre eta Pedro Luengo.Behean,ezkerretik eskuinera,Rebeka Eizagirre,Belen Rodrigez,Karmele Prat eta Vanesa Cerrajero. UZTARRIA
BIZI BERRIAREN ALDE,POSTUA
Indiako umezurztegietan gaixorik dauden
bost haurren tratamendurako diru
laguntzak lortzea du helburu ‘Nava JeevanBizi berria’elkarteak.
S
abelak ez du jairik izango hilaren 21ean, San
Tomas egunean. Nahiko talo eta txorixo izango da; baita zintzurra
bustitzeko zer edana ere. Alabaina, Azpeitiko plazara joaten denak
santomasetan ohikoa ez den postu
batekin egingo du topo. Indiako
umezurztegietan gaixorik dauden
bost haurren tratamendurako
diru laguntzak lortzeko asmoz
Nava Jeevan-Bizi berria elkarteko
kideek postua jarriko dute.
Laguntzeko beharra
Calcuttara (India) egindako
bidaia batean izandako esperientziak bihotza hunkiturik, eta
lagundu beharraren sentimenduak bultzaturik, Azpeitiko,
Zumaiako eta Debako hainbat
lagunek osatutako elkartea da.
Taldeko kide Iurre Eizagirrek
adierazi duenez, umezurztegi
horretan talasemia deituriko odoleko gaitza pairatzen dute hainbat haurrek: «Odolaren substantzien desorekan oinarritzen da
gaixotasuna. Hemoglobinaren
ohiz kanpoko ekoizpena da, globulu gutxiago sortu eta gehiegi
suntsitzen dira». Arazoa ez dela
talasemia, soilik, gaineratu du
Karmele Pratek: «Zenbait kasutan, GIBduna edota ihesduna izatearekin bat etortzen da». Beraz,
talasemia duten bi haurrei eta
HIESArekin gaixorik dauden
MANUEL ARRIZABALAGA› HARAKINA
«Ohi baino baratxuri
gehixeago sartzen diot
txorizoari»
San Tomas eguna gerturatu ahala, ohikoa baino txorizo eta txistor
gehiago egin behar izaten du Manuel Agirrezabala harakinak.
Txorizoak egiteko sekretua «lana
mimoz egitea» dela adierazi du .
San Tomas egunaren atarian txorizo festa handia al dago zuenean?
Astero, 30 kilo txorizo egiten ditugu, baina San Tomasak gerturatu
ahala, lan gehiago izaten dugu.
Hala eta guztiz ere, San Tomasetarako enkargu handirik ez dugu
izaten. Guk egiten dugun txorizoa, txorizo ona da, eta nik uste
dut, txorizoaren kalitateari baino,
prezioari gehiago begiratzen diotela postuetan. Enpresa komertzialetan generoa merkeago eros-
Zer saltzen da gehiago txistorra
ala txorizoa?
Makineriak eta teknologia berriek erraztu al dute txorizoak
egiteko jarduna?
Zer gai erabiltzen duzu?
Jateaz inoiz aspertzen ez zaren
jaki preziatua da,ezta?
ten dute.
Biak saltzen dira ondo. Baina txistorrak txorizo egosiak baino lan
gehiago eskatzen du. Masa desberdina da. Txorizo egosiaren
kasuan, hestea eta xehakina
askoz ere lodiagoa da eta errazago
egiten duzu lana, hausteko zailagoa baita.
Dena txerrikia. Harakin batzuk
txerriaren besorik ez dute sartzen,
baina nik bai, txorizoa gihartsuagoa eta hobea ateratzeko. Hestea
ere txerriarena izaten da, baina
txistorrarena finagoa izaten denez arkumearena erabili izan
dugu.
Gaur egun makina hobeak daude;
baina iruditzen zait oraingo eta lehengo oratzeko makinek funtzionamendu bera dutela. Oraingo
makinek orea ondo nahastuta
sartzen dute, eta lehengoek ere
bai.
Bai, jende gutxik egiten dio muzin
txorizoari. Gauza askotarako erabiltzen da: eltzeari sartzeko, frijituta jateko…
Sekreturik ba al duzu?
Mimoz egitea lana, txukun eta
garbi. Ohi baino baratxuri gehixeago sartzen diot txorizoari.
beste hiru umeri laguntzea dute
helburu elkartean.
San Tomas egunean Azpeitian
jende asko ibiltzen dela aprobetxatuz jarriko dute postua. Vanesa Cerrajeroren esanetan, «ez da San Tomasetako ohiko postua izango; jertseak, kamisetak eta gisako materiala izango dugu salgai ,eta gure
asmoak ezagutaraztea eta jendea
laguntza ekonomikoa ematera ani-
matu nahi dugu». Talasemiaz gaixorik daudenen kasuan, «hilero
odol transfusioetarako 120 euro behar» dituztela dio Pedro Luengok.
HIESAren kasuan, tratamendua
72 euro kostako litzateke. Hargatik, Indiako umezurztegietan dagoen egoeraz hitz egin nahi diote jendeari, eta, harpidetza gisako metodoak baliatuz, hilean bost euro
ematera animatu.
06
san tomas ›› arrasate
berria
2009ko abenduaren 20a,igandea
EGITARAUA
›› Abenduak 22,astelehena
9:00 › Etxafuegoak.
9:30 › Diana Udalaxpe txistulari
taldearekin eta Arrasateko gaiteroekin.
10:00 › Laubide plazan,ganadu
feria.
10:00 › Biteri etorbidean,hegazti
erakusketa.
10:00 › Sebero Altube plazan,fruta eta barazki erakusketa eta
lehiaketa.
10:30 › Herriko Plazan,Aramaioko sagardogileen sagardo dastatze eta taloak.
10:30 › Jokin Zaitegi plazan,eskulangintzen feria.
11:30 › Kalejira:Arrostaitz eta Lore
Gazteak dantza taldeak,Arrasateko trikitilariak,Udalaxpe txistulari
taldea,Arrasateko gaiteroak eta
koplariak.
11:30 › Iturengo joaldunak herriko
kaleetan.
11:30 › Incansables txaranga herriko kaleetan.
12:00 › Zaldibarren,herri kirolak:
aizkolariak,Australiako erako aizkora aitzurrarekin mozketa,ingude eta lasto altxaketa,motozerrarekin irudiak eta trontza partehartzailea.
AZOKA. Ohiko barazki eta fruta azoka ikusteko aukera izango da,besteak beste.BERRIA
XIV. MENDETIK
DATORREN TRADIZIOA
1351ean Petri I.ak baimendu eta legezko bihurtu zuen
santamasetako festa. Hasieran Meatzerreka auzoan egiten zen.
G
aztelako errege Petri
I.a Ankerrak 1351.
urtean baimendu
eta legeztatu zuen
San Tomas jaia, eta
hasieran Meatzerreka auzoan ospatzen zen —hipotesi nagusiak dio
Arrasateko garai hartako ekonomia oparoaren erdigunea izan
zela—. Bi gizonek berton labanaz
elkar hiltzeak ekarri ei zuen azoka
lekuz aldatzea, baina, zorionez,
abenduaren 21etik 23ra arte egiten
ziren feria egunak mantendu egin
ziren. Makina batek aprobetxatzen zuen salerosketa itzel hura
urte guztirako oinetako eta arropak erosteko. Baserritarrak, berriz, errentaren zorra ordaintzeko
12:15 › Herriko Plazan,Arrostaitz
dantza taldearen ekitaldia.
12:45 › Herriko Plazan,Arrasateko
trikitilarien eta koplarien ekitaldia.
13:00 › Zaldibarren,harri-jasotzaileak.Perurena aita-semeak
eta Miren Urkola.
13:15 › Herriko Plazan,Lore Gazteak dantza taldearen ekitaldia.
13:45 › Herriko Plazan,txerri dantza herrikoia.
14:15 › Portaloitik irtenda herri
kalejira kiroldegiraino.
14:30 › Musakolako kiroldegian,
herri bazkaria.Txartelak salgai:
Monte,Kaxoi,Basati
eta Bengoa tabernetan.Salneurria:15 euro.Umeentzat tailerrak
egongo dira Txatxilipurdiren
eskutik.
18:00 › Uarkape udal pilotalekuan pilota partidak:
Diaz-Beobide/ Olaetxea-Oteiza
Berasaluze VIII - Begino / Olaizola
II edo Bengoetxea VI - Beloki.
19:30 › Herriko Plazan,txerri dantza eta larrain-dantza.
20:00 › Herriko Plazan,txerri
zozketa.
20:00 › Herriko Plazan,dantzaldia Egan taldearekin.
jaisten omen ziren herrira urteko
azken ferian.
Mendeen poderioz, erosi eta ordaintzeko metodoak ikaragarri aldatu dira. Lehen, behintzat, baserritarrek jakiten zuten nork aprobetxatzen zituen beren ortuek ekarritako onurak... Zuzeneko tratua
alor guztietan ia galtzear delako
adierazgarrietako bat besterik ez
da. Eta egun azokek duten egoera
kezkagarriari begiratu besterik ez
dago; azkar eta merke bizi behar honek ekarri du askotan ez jakitea
erosten den hori zer den edo nondik
datorren, eta merkatuetan egiten
diren erosketak gero eta urriagoak
dira, saltoki handiek eskaintzen dituzten ordutegi zabalen mesedetan.
Festarekiko maitasuna
Argi dago, beraz, egungo santamasak ere ez direla ordukoak. Bestela
esanda: ea nor dagoen zain abenduaren 22a noiz helduko, urteko
arropak erosteko! Baina egia da
badela bizi-bizirik irauten duen
zerbait: arrasatearrek festa honi
dioten maitasuna eta gosea. Arrazoi sendo bat dago horren atzean:
santamasak bertokoek eta bertakoentzako antolatutako jaiak dira.
Eta, bestela, ikusi besterik ez dago
zelako abiadan ibiltzen den jendea
herri bazkariko txartelak eskuratzeko!
Etziko giroa imajinatzeaz bat,
ezin kendu burutik txistor usaina
eta kaleko mugimendua. Euskaldunok badugu sen berezi bat halako giroan piztu eta zuzenean parrandaren biziora bultzatzen gaituena.
arrasate ‹‹ san tomas
berria
2009ko abenduaren 20a,igandea
07
IBAN GALAN › SANTAMASETAKO KARTEL LEHIAKETAKO IRABAZLEA
«Oso zaila izango da Olariagak
utzitako lekua betetzea»
Koadrilakoekin
parrandan dabilela
bere kartela ikusteak
ilusio handia
egingo diola esan du
Iban Galanek.
Zakilixuten eta Ez gaude denok-en
bila ibili zen bat baino gehiago txikitan hark egindako karteletan,
eta santamasetako ikono bihurtuak ziren Olariagak urte askotan
egindako kartelak. Iazkoa azkena
izango zela erabaki zuen, eta arrasatearrek, penaz bada ere, onartu
dute gehiago ez dutela barrerik
egingo haren txerri sinpatikoekin.
Santamas Komisiñuak zinez eskertu nahi izan du hark egindako
lana, eta, jai herritarren aldeko jarrerari eutsiz, herriko lehiaketa
baten bidez aukeratu du aurrerantzean jaiak iragarriko dituen irudia.
Iban Galan gazte arrasatearrak
hartu du testigua, Udalak, batzordeak eta kultur taldeek osatutako
epaimahaiak onena haren lana
dela ebatzi ostean. Hark ere «txikitatik» miretsi izan ditu Olariagaren lanak, eta oso serio esan du
«oso zaila» izango dela Olariagak
utzitako lekua betetzea. «Baina garaiak ere aldatu egiten dira, eta
txalotu nahi dut herritarrei jaietan parte hartzeko aukera hau zabaldu izana».
Herriminez egin du kartela Ibanek, diseinu grafikoko ikasketek
eta lanak Bartzelonako bizimoduan uzten dioten tartean. Gutxi
falta zaio etxera bueltatzeko, eta
«hemen ikasitako gauza guztiak
Euskal Herrira eramateko asmoa»
daukala azpimarratu du. Herriari
egin berri dion ekarpena gurasoei,
ALDAKETA. Iban Galan,ezkerretik bigarrena,Arrasateko kultur taldeen hainbat ordezkarirekin kartelari eusten.Kartel berria izango da aurten. BERRIA
arrebari, koadrilakoei eta neskalagunari eskaini die.
Lehiaketa irabaztea espero al zenuen?
Bada, ez. Gainera, pentsatzen
nuen Olariagak egingo zuela kartela, urtero bezala, eta lehiaketaren berri arrebak eta neska-lagunak eman zidaten. Haiek
animatuta aurkeztu nintzen; ez
nuen espero, baina neure irudia
aukeratu dute, eta oso pozik nago.
Zer esan nahi du zuretzat santamasak zeuk egindako kartelak
iragartzeak?
Olariagak herrian oso ezaguna
den estilo bat markatu du, baina
denboraren poderioz gauza asko
ari dira aldatzen. Neuk zeharo
ezberdina den zerbait egin dut,
modu zuzen eta azkarrean informatuko duen kartel bat. Izan ere,
pentsatzen dut jendea saturatuta
dagoela kalean hainbeste kartel
ikusteaz eta egun ez dela astirik
izaten haiei begira jartzeko.
Batzordearen asmoa da, aukeratutako irudiari zenbait urtetako
jarraipena ematea. Olariagak
utzitako markak ez al zaitu apur
bat estutzen?
Iritzi ona edo txarra izan dezakete,
«Garrantzia eman
diot beste euskarri
batzuetan erraz
aplika daitekeen
diseinu bat egiteari»
baina artearen ikuspuntutik
garrantzitsuena da jendeak zure
diseinuaz hitz egitea. Esan nahi
dudana lehenengo begiradan era
sinplean ulertaraztea da nire
marka.
Irudiak santamasen izaera adierazi behar zuen. Zer elementu
erabili dituzu hori lortzeko?
Oinarrietan jartzen zuen ezinbestean agertu behar zutela txerriak,
Udalaitz mendiak eta Portaloiak.
Alde horretatik, eskatutakoa betetzera mugatu naiz. Jendearen
arreta erakartzeko asmoz, berriz,
irudien mugimendua eta kontrastea topatu ditut, kartela lau zati
asimetrikotan banatuz eta kolore
kontrajarri bi aukeratuz: zuria eta
beltza.
Esan nahi dut sortzerakoan ez
dudala kartelean bakarrik pentsatu. Izan ere, irudi hau eskuorriak
eta zozketa txartelak ateratzeko
ere erabiliko dute, eta garrantzi
handia eman diot beste euskarri
batzuetan erraz aplika daitekeen
diseinu bat egiteari.
Orduan ezin duzu hutsik egin.
Hilaren 22rako etorriko zara Bartzelonatik Arrasatera,ezta?
Goizetan lanean nabil, baina ahaleginduko naiz sikiera egun pare
bat jai eskatu eta etortzen. Ilusio
handia egingo lidake koadrilakoekin parrandan nabilela nire kartela kalean ikusteak! Gainera, jendearen iritzia ere bertatik bertara
jakitea nahiko nuke, hortik ikasiko baitut hurrengorako.
08
san tomas ›› errenteria eta bilbo
TRADIZIOAK
AURRERA
SEGITUKO DU
Errenteriako Zumardian postu ugari izango
dira herritarren gozamenerako.
G
arai batean inguruko baserritarrak herrira jaitsi eta euren
produktuak saltzen
zituzten San Tomas
egunean, egun baserritar gutxi
bada ere, urtero Alamedako plaza
postuz betetzen da, eta ogitartekoak, taloak, pintxoak eta edariak
daude salgai. Horietako postu bat
Oiartzo ikastolak jarriko du, eta
ikasturte bukaerako bidaia ordaintzeko erabiliko dute lortzen
duten dirua.
Postuan jende gaztea izango denez girorik ez dala faltako esan du
Enara Larrainek. Horrez gain,
kartel handi bat jarriko dute postuan hura apaintzeko, eta kartelean azalduko dituzte beharraren
arrazoiak.
San Tomas jaiak izugarri gustatzen zaizkie; «giro oso ona dago,
eta txistorra prestatzea, jendeari
ondo pasaraztea oso polita da», Larrainen ustez, eta dirua lortzea gutxienekoa omen da, nolabait,
«nahiz eta hasiera batean horixe
izan lehen helburua».
Ahal den diru gehien ateratzeko
postu merkea alokatuko dute gazteek; eguraldi txarra egiten badu,
estalkiren bat egin beharko dute
nola-hala. Gainera, ikaskide baten
gurasoek harategia dutenez, txistorren salmenta merkeagoa izango da, eta pintxoen prezioa ere bai,
gainontzeko postuetakoekin konparatuz. Horrela aterako dute beren postua aurrera.
Aukera gehiago
Txistorra gustatzen ez zaionarentzat, beste motatako pintxoak ere
egongo dira. Horrekin batera, eskaintzak ere egingo dituzte.
Bidaiatuko dutenak asko dira,
eta hiru ordutako txandak egingo
dituzte, gehienez. Laurogei pertsona dira gutxi gorabehera bidaia
prestatzen ari direnak, baina batzuek egun horretan azterketak
dituztenez ezingo dute lanik egin.
Gainera, Oiartzungo jendeak
Oiartzungo San Tomasetan lan
egingo du, eta han postu bat jarriko dute, egun bat lehenago. «Hau
guztia sustatzeko, jendea kartelekin paseatzea pentsatu dugu»,
azaldu du Larrainek.
berria
2009ko abenduaren 20a,igandea
BASERRITARRAK JAITSI,
ETA JAI GIROA NAGUSI
BBKk antolatutako azokan 140 ekoizlek parte hartuko dute; bestalde,
Bilboko Konpartsak are nabarmenago agertuko dira kalean
E
koizleak izango dira protagonistak San Tomas
egunean, eta 140 produktorek parte hartuko
dute urteroko enkontruan, Bizkaiko nekazaritza produktuak erakusten eta saltzen.
Horien artean, produktore gazteek euren tartea izango dute. Guztira, 285 salmenta postu izango dira
eta produktu hauek salduko dituzte: animaliak, barazkiak, ogia eta
euskal pastela, gazta, landareak
eta loreak, fruta, eztia, kontserbak
eta txakolina eta sagardoa, salduko dira. Zazpi txosna ere izango
dira jai eremuaren toki desberdinetan, Plaza Barrian, Areatzan eta
Arriagako plazan. Animazioa
egun osoan izango da, eta azoka
09:00etatik 20:00etara zabalik izango da.
Konpartsak prest
Bilboko Konpartsek ere bere tokia
eta itzala izango dute Areatzan.
«San Tomas egun handia da guretzat, Inauteriak eta Aste Nagusiaz
gain, konpartseroen urteroko bilgunea baitugu» azaldu digu Gari
Goikoetxeak, Bilboko Konpartsetako kideak. «Garratzitsua da guretzat, bilbotarrontzat ere egun berezia delako. Gure xedea, jaian parte hartzea eta konpartsen itzala
nabarmenagoa izatea kaleetan barrena; are gehiago, azken erasoak
kontuan hartuta. Hala ere, egun
honetan, irabaziak baino gehiago,
diru galerak izaten ditugu, egun
bakar baterako azpiegitura guztia
amortizatzea zaila delakoa». Bilboko Konpartsek San Nikolas elizako atarian izango dute txosna
eta agertokia jarrita, eta jaiegun
honetarako egitarau berezia prestatu dute.
Egun handia bilbotarrentzat,
baserri giroa hirira jaisten dene-
BANAKETA. Bilboko konpartsek txerri pintxoak eta baba razioak banatuko dituzte.Argazkian iazko azoka. MONIKA DEL VALLE / ARGAZKIPRESS
koa. Baina baserri giroaz gozatzeaz gain, «konpartsek kontrapuntu
bat, beste izaera bat ematen diogu
jaiari, Udalak ez baitu egitaraurik
antolatzen egun honetarako, ez
bada Jai Batzordeko Konpartsek
antolatzen dena», jarraitu du Gari
Goikoetxeak.
Bilboko konpartsen txosna
10:00etan zabalduko da, eta ordu
horretatik hasita, jai eremua girotzen saiatuko dira konpartseroak.
Bestetik, 12:00etan «adierazpen
bat irakurriko dugu Bilboko Konpartsak jasaten ari garen erasoei
erantzuteko». Eguerdi partean,
txalaparta emanaldia, eta horren
ostean bertsolariak izango dira
konpartsen agertokian, 13:30 aldera. Horrekin batera, egun honetarako espresuki prestatutako txerriki pintxoen banaketa eta baba
jana antolatu dute han biltzen direnentzat. «Carlos Ibarrondo sukaldariak egindako txerrikia banatuko dugu. Aurreko gauetik hasiko da prestatzen, eta gau osoz
txerriak txingarretan erretzen
egongo dira», azaldu digu Goikoettxeak.
Horren ostean, baba janaz gozatu ahal izango da, hori ere berezia.
«Aste Nagusiko Lehiaketa Gastro-
nomikoak direla eta, Bilboko Konpartsak Slow Food edo janari lasaiaren aldeko mugimenduaren
barruan gaude —Europan hainbat
produktore txiki biltzen dituen elkartea—, eta, horren bidez, Bizkaiko labela duten produktuak bultzatu nahi ditugu. Babak zein txerrikia Bizkaiko labela duten jakiak
izango dira». Mungiako babak erabiliko dituzte konpartsetako kideek, denon artean baba dastaketa
egiteko. «Saiatuko gara, aurreko
urteetan bezala, pintxoek zein baba janak modu oneko prezioan
izan daitezen».
Dastaketaren ostean, 14:30ean
gaita jotzaileak izango dira jaia girotzen. Arratsaldez, berriz,
17:00etatik 20:00etara txosnan bertan erromeria izango dugu, eta
19:30 aldera, «Zazpi Kaleetan zehar
Bilbo Kantari ekimena egingo
dugu. Ekimen hori aski ezaguna
da konpartsen ekitaldien artean,
baina oraingoan bereziki Eguberrietako abestiekin girotuko dugu
Alde Zaharra», azaldu digu konpartseroak. Txosna gaueko
21:00ak arte izango da zabalik; orduan, bukatutzat emango dute
azoka, eta «norberak hauta dezala
non bukatu nahi duen festa».