programy szkoleniowe adresowane do osób dorosłych

Promocja
Give Cycling a Push
Materiał Informacyjny – Wdrażanie
PROMOCJA / SZKOLENIE I PROGRAMY
PROGRAMY SZKOLENIOWE ADRESOWANE DO OSÓB
DOROSŁYCH
Przegląd ogólny
Wielu dorosłych z chęcią przyjęłoby możliwość korzystania z roweru w celach transportowych
gdyby czuli się do tego zdolni. Znaczącą barierą, którą trzeba pokonać w pewnych miastach
europejskich jest brak umiejętności jazdy rowerem wśród dorosłej ludności (lub poszczególnych
jej podgrup). Podczas gdy wiele osób nigdy nie nauczyło się podstaw utrzymywania równowagi
na dwóch kołach, inni potrzebują po prostu umiejętności bezpiecznej i przekonującej jazdy w
ruchu miejskim. Szkolenia adresowane do poszczególnych grup umożliwiają zaspokojenie obu
tych rodzajów potrzeb.
Podstawy i cele
Definicja
Programy szkoleniowe adresowane do osób dorosłych to programy szkoleniowe realizowane z
bezpośrednim udziałem uczestników – osób dorosłych, które uczą ich umiejętności bezpiecznej i
pewnej jady rowerem w ruchu miejskim. Szkolenie może być przeznaczone dla osób, które nie
miały okazji nauczyć się jeździć rowerem w dzieciństwie, lub też może zaspokajać potrzeby osób,
które umieją utrzymywać równowagę na dwóch kołach, ale nie mają zaufania do swoich
umiejętności poruszania się w warunkach codziennego ruchu w mieście.
Funkcja
Celem programów szkoleniowych jest udzielenie pomocy dorosłym, potencjalnych lub
rekreacyjnych rowerzystów w przezwyciężeniu najbardziej podstawowej bariery rozwoju ruchu
rowerowego: fizycznej niezdolności do jazdy rowerem lub braku umiejętności i zaufania do swoich
umiejętności poruszania się rowerem w środowisku miejskim.
Zakres/pole stosowania
Programy szkolenia rowerowego dla dorosłych są generalnie rzecz biorąc najbardziej odpowiednie
– i najbardziej potrzebne – w miastach, w których odległości między celami podróży są
wystarczająco małe, by można je było łatwo pokonać na rowerze. W miastach początkujących lub
aspirujących, w których jazda rowerem nadal nie jest postrzegana jako zwykły element
codziennego życia, grupa docelowa może być określona dość szeroko. W miastach
zaawansowanych, w których korzystanie
z roweru jest postrzegane jako normalna część lokalnej kultury, programy będą skupiały się
prawdopodobnie na mniejszych grupach, pozostających poza głównym nurtem miejscowego życia.
Grupa docelowa
Docelowa grupa programów szkolenia rowerowego dorosłych będzie zależała w pewnym stopniu od
rodzaju miasta (miasto początkujące, aspirujące czy zaawansowane) i jego specyficznych potrzeb.
•
Miasta początkujące: w miastach początkujących grupa docelowa będzie okreslona dość
szeroko: dorośli, którzy mają rower ale obecnie nie korzystają z niego lub korzystają z
niego wyłącznie w celach rekreacyjnych.
•
Miasta zaawansowane: Tam, gdzie jazda rowerem jest już częścią kultury głównego nurtu,
adresatami programów szkoleń będą grupy żyjące poza nim (które mogą nawet czuć się
zmarginalizowane z powodu braku umiejętności korzystania z roweru). Przykładem są
imigranci z krajów, w których zwyczaj korzystania z roweru nie jest rozpowszechniony,
osoby w podeszłym wieku lub z pewnymi rodzajami niepełnosprawności (które mogą
korzystać ze specjalnie dla nich zaprojektowanych rowerów, trójkołowców czy rowerów
wspomaganych elektrycznie - pedeleków).
Programy szkoleniowe adresowane do osób dorosłych
strona 1 z 5
Give Cycling a Push
Materiał Informacyjny – Wdrażanie
•
Miasta aspirujące: jedna z grup wymienionych powyżej (lub grupa złożona z przedstawicieli
obu podgrup).
Wdrażanie
Partnerstwa
Przy opracowywaniu programów szkoleń rowerowych dla dorosłych występuje duży potencjał
partnerskiej współpracy. Dla realizatorów programów adresowanych do dorosłych którzy mają
rowery, ale ich nie używają, (lub korzystają z nich jedynie w celach rekreacyjnych), potencjalnymi
partnerami mogą być:
•
lokalni operatorzy transportu publicznego jako partnerzy zainteresowani promocją
przyjaznych dla środowiska rodzajów transportu lub/oraz źródła wsparcia finansowego
•
lokalne lub krajowe organizacje rowerowe stanowiące źródło lokalnej wiedzy eksperckiej
na temat szkolenia rowerowego, szkolenia instruktorów oraz samych instruktorów (mogą
one zostać zakontraktowane do przeprowadzenia programu szkoleń)
•
placówki ochrony zdrowia lub organizacje wspierające zdrowy, aktywny tryb życia
•
lokalne firmy (towarzystwa ubezpieczeniowe i inne zainteresowane zdrowym, wydolnym
społeczeństwem lub zainteresowane kojarzeniem ich z “zielonym”, ekologicznym
transportem) jako możliwi partnerzy wspierający finansowo,
•
lokalne sklepy rowerowe mogą pomóc w prowadzeniu promocji. Mogą na przykład być
zainteresowane oferowaniem klientom darmowych (lub oferowanych po obniżonej cenie)
kursów szkolenia rowerowego wraz ze sprzedażą nowego roweru.
•
lokalne media jako partnerzy działań promocyjnych
•
lokalni pracodawcy jako organizacje wspierające podejmowanie przez pracowników
zielonych, zdrowych sposobów poruszania się po mieście (na przykład przez pokrywanie
kosztów uczestnictwa pracowników w takich kursach)
•
szkoły nauki jazdy. W miastach, w których poziom świadomości na temat korzystania z
rowerów i rowerzystów jest szczególnie niska, wypracowanie dobrych relacji ze szkołami
nauki jazdy może również pryznieść znaczne korzyści. Można je zachęcić do wprowadzenia
wyjaśnień specyfiki ruchu rowerowego do programu szkoleń.
W przypadku miast zaawansowanych, w których mamy do czynienia z bardziej specyficznymi
grupami docelowymi, organizacje, które wspierają lub pracują z takimi grupami są również
ważnymi partnerami organizatorów szkoleń (dotyczy to na przykład organizacji służących
wsparciem imigrantów lub też grup czy organizacji osób starszych jeśli grupą docelową są
seniorzy).
Wdrażanie i kwestie kosztów
Długość i treść oferowanych kursów będzie zależała od charakteru grupy docelowej, osoby uczące
się od początku będą potrzebowały więcej czasu niż osoby, którym potrzebne jest jedynie
pozyskanie umiejętności poruszania się w ruchu miejskim.
Podczas gdy teoria jest oczywiście użyteczna, doświadczenie z jazdy rowerem w towarzystwie
doświadczonego instruktora najpewniej przekona nie-cyklistę do częstszego wsiadania na rower. W
skład kursu jazdy rowerem dla dorosłych powinny wchodzić takie elementy jak teoria ruchu
miejskiego, praktyka kontrolowania roweru i umiejętności jazdy, a także jazda po drodze z
instruktorem.
Można przypuszczalnie uniknąć potrzeby wynajdowania koła na nowo (tj. opracowywania
programu szkolenia, przypuszczalnie opracowanego już gdzie indziej) przez skontaktowanie się z
innymi miastami, które stworzyły już takie lub podobne programy.
Kosty, które należy przewidzieć w budżecie obejmują opracowanie programu, zarządzanie
procesem realizacji programu, płace instruktorów, reklamę i promocję, ocenę przebiegu programu,
materiały (kamizelki odblaskowe, narzędzia do naprawy roweru, kolorowe stożki, etc.)
Możliwe źródła finansowania takich programów obejmują: wsparcie ze źródeł publicznych, wsparcie
sponsorów, opłaty uczestników.
Programy szkoleniowe adresowane do osób dorosłych
strona 2 z 5
Give Cycling a Push
Materiał Informacyjny – Wdrażanie
Kwestie do rozważenia
Silne strony
•
Szkolenie dorosłych w jeżdzie rowerem umożliwia przezwyciężenie podstawowej bariery
rozwoju ruchu rowerowego: niedostatku umiejętności jazdy rowerem.
•
Efekty można stosunkowo łatwo mierzyć przy pomocy liczenia uczestników i ankiety po
zakończeniu kursów.
•
Coraz bardziej rosnąca baza danych o nowych rowerzystach może także służyć jako źródło
pomysłów i informacji dotyczących potrzeb cyklistów –nowicjuszy w twoim mieście lub
miasteczku.
•
Nowi cykliści są zwykle nastawieni entuzjastycznie do nowych możliwości poruszania się
i skutecznie “roznoszą wieści” o nich.
•
Szczególnie w przypadku grup wywodzących się z mniejszości etnicznych, kursy
szkoleniowe stanowią źródło nawiązywania kontaktów w lokalnej społeczności oraz
związania się ze społeczeństwem głównego nurtu. (gdy na przykład mogą jechać wraz ze
swoimi dziećmi lub wnukami do szkoły).
•
Szkolenie dorosłych w jeździe rowerem jest dobrym uzupełnieniem szkolenia dzieci.
Słabości
•
Programy szkolenia rowerowego dla dorosłych mogą obejmować jednocześnie jedynie
stosunkowo niewielkie grupy osób, w związku z czym mogą być relatywnie kosztoi pracochłonne (szczególnie w początkowych stadiach).
•
Aby były rzeczywiście skuteczne, potrzebne jest zaangażowanie i determinacja –
oferowanie takich programów regularnie przez dłuższy okres czasu.
•
W miastach początkujących, gdzie ludzie mogą nie cenić jeszcze odpowiednio korzystania z
roweru, przypuszczalnie nie będzie można prowadzić programu nauki jazdy rowerem na
zasadzie pokrywania kosztów z opłat uczestników.
•
Bez poświęcającego się realizacji programu koordynatora, który weźmie na siebie
organizację i zarządzanie programem, (ze wsparciem partnerów), szanse sukcesu są
niewielkie.
Ocena siły wpływu
Ankieta wśród uczestników na zakończenie kursu określi poziom ich satysfakcji ze szkolenia
Policzenie liczby uczestników pokaże stopień zainteresowania.
Ankiety po zakończeniu (na przykład 6 miesięcy i rok po zakończeniu uczestnictwa w kursie) dadzą
dobry obraz tego, czy program szkolenia przyniósł oczekiwany skutek, tzn. czy uczestnicy
korzystają ze swoich rowerów w celach użytkowych. Badania ankietowe mogą być prowadzone (a
ich rezultaty opracowywane) stosunkowo niewielkim kosztem przy pomocy kwestionariuszy
wypełnianych w trybie on-line w internecie.
Czynniki i bariery sukcesu
Partnerstwa mają tutaj dużą wartość zarówno ze względu namożliwość pozyskania wsparcia
finansowego podejmowanych wysiłków jak również ze względu na możliwość dotarcia do różnych
grup funkcjonujących w lokalnej społeczności (firm, operatorów transportu publicznego, władz
samorządowych różnych szczebli, placówek służby zdrowia, środków masowej informacji etc.).
Warto mieć na względzie znaczenie ruchu rowerowego w twojej społeczności, przy ustalaniu
zarówno długości trwania kursów jak i poziomu opłat za uczestnictwo. Jeśli korzystanie z roweru
nie jest generalnie wartościowane wysoko, trudniej będzie przekonać poszczególne osoby do
inwestowania dużej ilości czasu lub pieniędzy w program szkolenia rowerowego.
W mieście początkującym prawdopodobnie ludzie nie będą skłonni pokrywać faktycznego kosztu
kilkugodzinnego szkolenia. Oferowanie kursu za darmo może być jednym ze sposobów
Programy szkoleniowe adresowane do osób dorosłych
strona 3 z 5
Give Cycling a Push
Materiał Informacyjny – Wdrażanie
przezwyciężania tej bariery, jednakże proponowanie takiego wariantu ma inne konsekwencje:
ludzie mogą niedoceniać wartości usługi, którą otrzymują lub po prostu mogą nie przyjść na kurs,
na który się zapisali, ponieważ nie zainwestowali niczego w to przedsięwzięcie. Tak więc opłata za
kurs jest sensownym rozwiązaniem, ale powinna być umiarkowana.
Podobnie jak przy realizacji wielu innych inicjatyw, promocja jest niezbędnym warunkiem sukcesu.
Szczególnie w miastach o niskim udziale ruchu rowerowego w strukturze modalnej, tam gdzie
jazda rowerem jest postrzegana jako dość ryzykowna forma aktywności, kluczowe znaczenie ma
tworzenie bezpiecznego, sympatycznego i radosnego środowiska zdobywania wiedzy i
umiejętności.
Podczas gdy programy nakierowane na konkretne podgrupy społeczności lokalnej (na przykład
imigrantów) mogą nie być działaniem odpowiednim w miastach początkujących i aspirujących,
trzeba podjąć każdy wysiłek by nie wykluczyć takich osób w programach kierowanych do szerszej
publiczności. Może to obejmować reklamowanie w języku znacznych grup mniejszości w twoim
mieście oraz/lub podjęcie wysiłku angażowania instruktorów z takich grup w celu oferowania im
szkolenia w innych językach.
Przykłady Dobrych Praktyk
Przypadek 1
Tilburg (NL) – Edukacja rowerowa dla imigrantek.
Przez ponad 25 lat, Ośrodek dla Imigrantek w Tilburgu oferował kursy rowerowe dla swoich
podopiecznych. Szkolenia odbywają się w grupach od 10 do 12 osób w wymiarze godziny
tygodniowo przez 10 tygodni. Program jest finansowany przez lokalną administrację wspieraną
finansowo ze źródeł regionalnych, krajowych lub ze specjalnych funduszy. Każda z uczestniczek
płaci €25.
Zajęcia podzielone są na część obejmującą praktyczną jazdę rowerem, część teoretyczną, oraz
część mającą charakter spotkania towarzyskiego, każda z nich ma taką samą ważność. Zajęcia z
jazdy rowerem pomagają kobietom na wiele sposobów: jazda rowerem jest szybka i tania, pomaga
budować zaufanie do samej siebie i poczucie niezależności, daje im także szansę aktywności
fizycznej. Same kursy nie tylko pomagają w podniesieniu umiejętności jazdy rowerem na wyższy
poziom. Są one także miejscem spotkań imigrantek, w czasie których mogą one rozmawiać i
wymieniać informacje. Kurs kończy się egzaminem końcowym i rozdaniem certyfikatów
potwierdzających zdobyte umiejętności.
W roku 1996 założono w Tilburgu Steunpunt Fiets (Wsparcie Rowerowe). W ramach tej inicjatywy
Ośrodek dla Imigrantek opracował konspekt kursów jazdy rowerem oferowanych w wielu miastach
i wsiach. Celem Steunpunt Fiets jest wspieranie integracji i emancypacji kobiet – cudzoziemek
przez praktyczne wspieranie kursów korzystania z roweru w całym kraju.
Programy szkoleniowe adresowane do osób dorosłych
strona 4 z 5
Give Cycling a Push
Materiał Informacyjny – Wdrażanie
Odpowiedzialność za treść publikacji ponoszą jej autorzy. Tekst niekoniecznie odzwierciedla stanowisko Wspólnot Europejskich.
EACI i Komisja Europejska nie są odpowiedzialne za wykorzystanie - w jakikolwiek sposób - informacji zawartych w publikacji.
Więcej można znaleźć na stronie www.steunpuntfiets.nl/English.html lub
http://www.fietsvriendinnen.nl/ (tylko po holendersku) lub kontaktując się z Angelą van der Kloof
na [email protected].
Tilburg jest zaawansowanym miastem rowerowym z 30% udziałem rowerów w strukturze
modalnej
Zdjęcia: Angela van der Kloof, Mobycon, Holandia
Przypadek 2
Vancouver (CA) –Jazda Rowerem po Ulicach (Streetwise Cycling)
Program Streetwise Cycling, adresowany do
osób dorosłych, które chcą dojeżdżać
codziennie do rowerem pracy, wspiera
lokalną akcję promocji tygodnia dojeżdżania
rowerem do pracy (Bike to Work Week).
Potencjalni uczestnicy wyrazili
zainteresowanie, ale przez wiele lat nie
korzystali z roweru i potrzebowali szeregu
podstawowych informacji i umiejętności.
Jednodniowy program obejmuje omówienie
teorii ruchu drogowego na zajęciach
prowadzonych w klasie, praktykę
kontrolowania roweru na wolnym parkingu
dla samochodów, oraz dwugodzinny
grupowy przejazd niewielką prędkością po
ulicach miasta. Program jest prowadzony
przez Koalicję Rowerową Rejonu Vancouver (Vancouver Area Cycling Coalition). Początkowe
finansowanie programu było zapewnione dzięki darowiźnie udzielonej przez lokalną unię kredytową
(rodzaj SKOK). Koszty operacyjne zostały pokryte częściowo z opłat uczestników, częściowo z
darowizn sponsorów: zarządów dzielnic oraz regionalnego zarządu transportu metropolii Vancouver
(Metro Vancouver).
Więcej informacji można uzyskać na stronie www.vacc.bc.ca/cycling/cycling.php?pageID=5 lub
kontaktując się z [email protected].
Vancouver jest początkującym miastem z około 3,5% udziałem ruchu rowerowego w strukturze
modalnej.
Programy szkoleniowe adresowane do osób dorosłych
strona 5 z 5