Sekretarza Stanu Illinois - Illinois Secretary of State
Transcription
Sekretarza Stanu Illinois - Illinois Secretary of State
2016_cover-PL.qxp_Layout 1 3/11/16 9:54 AM Page 2 Prawo jazdy w stanie Illinois 2016 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 1 Illinois nadal jest krajowym liderem w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego. W ciągu ostatniej dekady, liczba ofiar śmiertelnych na drogach w naszym kraju znacznie spadła. Jest to spowodowane w dużej mierze innowacyjnymi działaniami na rzecz zwalczania jazdy pod wpływem alkoholu, jak również bardziej rygorystycznym wytycznym dla nastoletnich kierowców. Zwiększenie świadomości opinii publicznej na temat niebezpiecznego prowadzenia pojazdów oraz odpowiednich nawyków będzie istotne dla dalszego zmniejszania się ilości ofiar w śmiertelnych wypadkach drogowych w stanie Illinois. Prawo Illinois zabrania korzystania z telefonów komórkowych podczas jazdy, z wyjątkiem korzystania z urządzeń głośnomówiących lub technologii bezprzewodowych Bluetooth. Kierowcom poniżej 19 roku życia, zabrania się jakiegokolwiek użytkowania telefonu komórkowego, w tym urządzeń głośnomówiących. W 2015 roku, moje biuro rozpoczęło umieszczanie oznaczenia „VETERAN” w tekście prawa jazdy/dowodu tożsamości dla weteranów wojskowych. Więcej informacji na temat tego programu jest dostępnych na mojej stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. Wraz z postępem technologicznym technologiczny, moje biuro nadal oferuje mieszkańcom Illinois coraz więcej sposobów dostępu do usług Biura Sekretarza Stanu. Setki tysięcy kierowców i właścicieli pojazdów zarejestrowanych korzysta już ze strony internetowej biura pod adresem: www.cyberdriveillinois.com w celu odnowienia prawa jazdy i tablic rejestracyjnych, do rejestracji w bazie danych kontaktowych w nagłych wypadkach lub do przyłączenia się do Rejestru dawców organów/tkanek w stanie Illinois. Jako Sekretarz Stanu kontynuuję wdrażanie najwyższych standardów bezpieczeństwa ruchu drogowego i usług publicznych w stanie Illinois. Jesse White Sekretarz Stanu DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 1 Spis treści Rozdział 1 Prawo jazdy wydane w stanie Illinois .......................................................2 Rozdział 2 Egzaminy na Prawo Jazdy .....................................................................11 Rozdział 3 Kierowcy poniżej 21 roku życia ..............................................................14 Rozdział 4 Przepisy drogowe ...................................................................................19 Rozdział 5 Wspólne użytkowanie dróg ....................................................................35 Rozdział 6 Jazda pod wpływem (DUI) .....................................................................43 Rozdział 7 Wykroczenia drogowe/wypadki ..............................................................49 Rozdział 8 Zawieszenie, odwołanie i odmowa prawa jazdy ....................................52 Rozdział 9 Znaki drogowe ........................................................................................57 Rozdział 10 Sygnalizacja drogowa i znaki poziome ................................................77 Rozdział 11 Wskazówki bezpieczeństwa .................................................................76 Rozdział 12 Wyposażenie do bezpiecznej jazdy .....................................................86 Rozdział 13 Posiadanie pojazdu ..............................................................................89 Odpowiedzi na pytania egzaminacyjne ....................................................................94 Indeks .......................................................................................................................93 Lista dopuszczalnych dokumentów tożsamości.......................................................97 OBWIESZCZENIE NAKAZ NR 2 FEDERALNEGO DEPARTAMENTUPRACY DOTYCZĄCY PRAC NIEBEZPIECZNYCH..............................................................98 Niniejsze wydanie Przepisów ruchu drogowego w stanie Illinois jest tak dokładne, jak to możliwe w momencie publikacji. Niniejsza broszura zawiera materiał wymagany do zdania pisemnego egzaminu na prawo jazdy z zakresu prawa i znaków drogowych, w celu otrzymania podstawowych uprawnień do prowadzenia pojazdu. Obejmuje zasady otrzymania prawa jazdy, dotyczące go przepisy oraz ogólne informacje na temat przepisów ruchu drogowego w stanie Illinois. Język stanowego kodeksu drogowego został dla potrzeb tej publikacji streszczony i uproszczony. Zawarty tu materiał nie omawia wszystkich zagadnień prawnych, ani też nie wyjaśnia każdej możliwej sytuacji, w jakiej może się znaleźć kierowca, prowadząc pojazd. Podręcznik omawia też zagadnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego nie zawarte w kodeksie drogowym. Jest on pomyślany jedynie jako narzędzie dla kierowców i nie może być używany jako wykładnik w sądach. Dodatkowe informacje oraz kopie formularzy można znaleźć na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. 1 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 2 Rozdział 1: Prawo jazdy w stanie Illinois Aby legalnie prowadzić pojazd w stanie Illinois, wymagane jest: ważne prawo jazdy wydane w stanie Illinois, warunkowe prawo jazdy, pozwolenie na naukę jazdy, ograniczone zezwolenie na prowadzenie pojazdów (Restricted Driving Permit, w skrócie RDP) lub zezwolenie na prowadzenie pojazdów pod kontrolą urządzenia monitorującego (Monitoring Device Driving Permit, w skrócie MDDP). Aby otrzymać prawo jazdy, należy: • Zgłosić się osobiście do biura Sekretarza Stanu (Driver Services), okazać wymagane dokumenty tożsamości i zrobić zdjęcie na miejscu • Oddać wszelkie ważne prawa jazdy wydane w stanie Illinois lub poza nim, stanowe dowody tożsamości, zezwolenia na naukę jazdy i zawodowe prawa jazdy. • Uiścić odpowiednią opłatę. • Zdać odpowiednie egzaminy (badanie wzroku, egzamin pisemny i/lub praktyczny). Ograniczenia wieku — Kierowcy w wieku 16-21 Aby otrzymać prawo jazdy w stanie Illinois należy mieć ukończone co najmniej 18 lat. Stosuje się następujące wyjątki: • Osoby w wieku 16 lub 17 lat mogą uzyskać prawo jazdy po ukończeniu zatwierdzonego przez stan Illinois kursu nauki jazdy, odbyciu 50 godzin jazdy, oraz zdaniu trzech części egzaminu na prawo jazdy. Jeśli rodzic nie może towarzyszyć osobie niepełnoletniej, to formularz zgody na prowadzenie pojazdów musi zostać podpisany przez prawnego opiekuna, lub inna odpowiedzialną osobę powyżej 21 roku życia Dodatkowe informacje na temat uzyskania prawa jazdy przed 18 rokiem życia można znaleźć na 14. • Jeśli jesteś osobą w wieku 18-20 lat ubiegającą się po raz pierwszy o prawo jazdy, która nie otrzymała prawa jazdy lub nie ukończyła kursu na prawo jazdy prowadzonego w szkole średniej lub szkole jazdy, musi ukończyć 6-godzinny kurs nauki jazdy dla dorosłych organizowany przez akredytowaną przez Sekretariat Stanu szkołę jazdy przed uzyskaniem uprawnień.Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie www.cyberdriveillinois.com. • Kierowcy, którzy nie ukończyli 21 roku życia, nie mają prawa prowadzić pojazdów do przewozu więcej niż 10 pasażerów ani mikrobusów dowożących pracowników, autobusów należących do instytucji religijnych, autobusów szkolnych oraz pojazdów przewożących osoby starsze lub dzieci. Dodatkowe wymogi • Podczas jazdy kierowca zawsze musi mieć przy sobie prawo jazdy lub zezwolenie. • Informacje na temat wymogów koniecznych do uzyskania prawa jazdy na motocykl lub pojazd komercyjny można znaleźć w następujących broszurach dostępnych w biurach Sekretarza Stanu lub na stronie internetowej www.cyber driveillinois.com Przepisy drogowe dla motocyklistów (Illinois Motorcycle Operator Manual), dla kierowców prowadzących pojazdy niewymagające zawodowego prawa jazdy (CDL) lub Commercial Driver’s License Study Guide (Podręcznik dla kierowców zawodowych) można znaleźć w biurach Sekretarza Stanu lub na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. • Informacje na temat wymogów koniecznych do uzyskania tymczasowego prawa jazdy można znaleźć w Podręczniku na temat Tymczasowego Prawa Jazdy dostępnym pod adresem www.cyberdriveillinois.com. • Kierowca musi spełniać specjalne wymagania do prowadzenia autobusu szkolnego (skontaktuj się z lokalnym okręgiem szkolnym); autobusu organizacji religijnej; pojazdu wychowawczego; pojazdu używanego działalności non-profit lub pojazdu wykorzystywanego do transportu osób starszych. Należy skontaktować się z pracodawcą, 2 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 3 lokalnym wydziałem komunikacji, lub skontaktować się oddziałem do spraw bezpieczeństwa jazdy (Safe Ride Section) biura Sekretarza Stanu pod numerem telefonu 217-782-7274. Wyjątki Kierowcy mogą prowadzić pojazdy w stanie Illinois bez ważnego prawa jazdy stanu Illinois w następujących okolicznościach: • Kierowca, który przeniósł się na stałe do stanu Illinois z innego stanu lub kraju – prawo jazdy wdane poza stanem Illinois jest ważne przez 90 dni. Kierowca ma obowiązek uzyskać nowe prawo jazdy przed upływem 90 dni lub kiedy jego prawo jazdy straci ważność, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej. • Kierowcy odwiedzający lup przejeżdżający przez stan Illinois, muszą mieć ważne prawo jazdy wydane w stanie lub kraju swojego zamieszkania. • Pochodzący spoza stanu studenci college'u lub uniwersytetu w stanie Illinois oraz ich współmałżonkowie i dzieci, mogą prowadzić pojazdy na podstawie ważnego prawa jazdy wydanego w stanie lub kraju swojego pochodzenia. • Kierowcy, którzy pełnią służbę wojskową w siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych, ich współmałżonkowie i dzieci, mogą prowadzić pojazdy na podstawie ważnego prawa jazdy wydanego przez stan swojego zamieszkania • Żołnierze sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych zamieszkali w stanie Illinois, ale pełniący służbę poza granicami Stanów Zjednoczonych, ich małżonkowie i dzieci pozostające na ich utrzymaniu mogą prowadzić pojazdy na podstawie prawa jazdy wojskowego, przez 120 dni od dnia powrotu ze służby, na podstawie wcześniej uzyskanego odroczenia prawa jazdy. • Pracownicy cywilni sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych lub Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych zamieszkali w stanie Illinois, ale pełniący służbę poza granicami Stanów Zjednoczonych, ich małżonkowie i dzieci pozostające na ich utrzymaniu mogą prowadzić pojazdy na podstawie prawa jazdy wojskowego, przez 120 dni od dnia powrotu ze służby, na podstawie wcześniej uzyskanego odroczenia prawa jazdy. • Kierowcy zatrudnieni przez rząd Stanów Zjednoczonych lub pełniący służbę wojskową w siłach zbrojnych tego kraju, nie muszą mieć ważnego prawa jazdy stanu Illinois, jeżeli prowadzą służbowo samochód należący do władz państwowych lub przez nie wynajęty. • Prowadzący maszyny drogowe czasowo znajdujące się na drodze, lub traktor między zabudowaniami gospodarczymi, a pobliskim polem, nie muszą posiadać prawa jazdy. Zmiana nazwiska lub adresu W ciągu 30 dni od prawnej zmiany nazwiska w biurze Sekretarza Stanu (Driver Services) należy złożyć wniosek o wydanie nowego prawa jazdy. Należy przedstawić dokumenty łączące nowe nazwisko z nazwiskiem widniejącym na aktualnie używanym prawie jazdy, oraz odnotowanym w kartotece biura Sekretariatu Stanu. Nazwisko widniejące na prawie jazdy musi być zgodne z pełnym imieniem i nazwiskiem odnotowanym w akcie urodzenia, akcie małżeństwa, aktach SSA (Social Security Administration) lub uzyskanym w wyniku jakichkolwiek innych działań prawnych. Za odnowienie prawa jazdy lub dokumentu tożsamości pobierana jest odpowiednia opłata. 3 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 4 Zmianę adresu należy w ciągu 10 dni zgłosić osobiście w biurze Sekretarza Stanu, za pośrednictwem strony internetowej www.cyberdriveillinois.com lub korespondencyjnie na adres: Secretary of State, Driver Services Department, Address Change, 2701 S. Dirksen Pkwy., Springfield, IL 62723. W przypadku zmiany adresu, nowe prawo jazdy można otrzymać wyłącznie w jednym z biur Sekretarza Stanu, gdzie należy przedstawić odpowiednie dokumenty stanowiące dowód zamieszkania (patrz strona 97) i uiścić odpowiednią opłatę. Posiadacze zawodowego prawa jazdy (CDL) mają obowiązek powiadomić Biuro Sekretarza Stanu o zmianie nazwiska/adresu w ciągu 10 dni, a w ciągu 30 dni od zmiany nazwiska/adresu, powinni uzyskać nowy dokument. Uwaga: Biura Sekretariatu Stanu są zamknięte we wszystkie święta stanowe i federalne. Prosimy o uprzednie sprawdzenia godzin urzędowania. Numery telefonów do poszczególnych placówek zamieszczone są w książce telefonicznej w części „Urzędy” lub na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. Wymogi dotyczące dokumentów tożsamości Aby otrzymać prawo jazdy/dowód tożsamości stanu Illinois, należy przedstawić odpowiednie dokumenty tożsamości potwierdzające imię i nazwisko, datę urodzenia, numer Social Security, adres zamieszkania oraz podpis. Listę dopuszczalnych dokumentów podano na stronie 97 w tabeli „Akceptowane dokumenty tożsamości”: Proszę zwrócić uwagę na: • Proces weryfikacji obejmuje porównanie podpisów. • Liczba wymaganych dokumentów zależy od tego, czy osoba ubiega się o wydanie prawa jazdy/dowodu tożsamości, czy też o wydanie duplikatu lub korektę prawa jazdy/dowodu tożsamości. • Jeden dokument może należeć do więcej niż jednej grupy. • Przed otrzymaniem prawa jazdy lub dokumentu tożsamości wydanego w stanie Illinois, nowi mieszkańcy stanu muszą oddać wszystkie prawa jazdy lub dowody tożsamości bądź zezwolenia na naukę jazdy wydane w innych stanach. • Osoba ubiegająca się o wydanie tymczasowego prawa jazdy powinna odnieść się do Podręczniku na temat Tymczasowego Prawa Jazdy w celu uzyskania informacji na temat wymaganych dokumentów. Osoby ubiegające się po raz pierwszy o prawo jazdy lub dowód tożsamości Osoby ubiegające się po raz pierwszy o prawo jazdy lub dowód tożsamości wydany w stanie Illinois muszą przedstawić: • Po jednym dokumencie z grupy A, B i C. • Dwa dokumenty z grupy D, natomiast jeden dokument z grupy D w przypadku wniosku o wydanie dowodu tożsamości dla osoby poniżej 5 roku życia. Osoby ubiegające się o dowód tożsamości dla osób niepełnosprawnych, muszą posiadać także poprawnie wypełniony przez lekarza wniosek o wydanie dowodu tożsamości dla Niepełnosprawnej Osoby stanu Illinois. 4 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 5 Osoby ubiegające się o duplikat lub korektę prawa jazdy/ dowodu tożsamości Osoby te muszą przedstawić: • Jeden dokument z grupy A. • Jeden dokument z grupy B, C lub D (tdwa dokumenty z grupy D w przypadku wniosku o zmianę adresu widniejącego na dokumencie, z wyjątkiem wniosku o wydanie dokumentu tożsamości dla osoby poniżej 5. roku życia). • Osoba ubiegająca się o zmianę nazwiska, daty urodzenia, numeru Social Security, lub płci musi przedstawić wiarygodne dokumenty wykazujące związek pomiędzy wcześniejszymi i nowymi danymi. • Osoby poniżej 60 roku życia, których dokumenty zostały skradzione, muszą przedstawić protokół policyjny, aby otrzymać duplikat prawa jazdy/dowodu tożsamości bez żadnych opłat. Osoby powyżej 60 roku życia nie muszą przedstawiać protokołu policyjnego, aby otrzymać duplikat prawa jazdy/dowodu tożsamości bez żadnych opłat. Osoby ubiegające się o odnowienie prawa jazdy lub dowodu tożsamości Jeśli nie ma potrzeby wprowadzenia żadnych zmian, osoby odnawiające prawo jazdy lub dowód tożsamości muszą przedstawić tylko aktualne prawo jazdy lub dowód tożsamości. Jeżeli osoba ubiegająca się nie posiada obowiązującego prawa jazy lub dowodu tożsamości lub konieczne jest wprowadzenie zmian, musi przedstawić: • Jeden dokument z grupy A. • Po jednym dokumencie z grupy B, C lub D (dwa dokumenty z grupy D w przypadku wniosku o zmianę adresu widniejącego na dokumencie). Kategorie prawa jazdy Kategoria prawa jazdy zależy od całkowitego ciężaru brutto pojazdu (GVWR). Kierowcy ubiegający się o podstawowe uprawnienia do prowadzenia pojazdów w stanie Illinois, otrzymują prawo jazdy kategorii D. • Kategoria A — Wszelkie kombinacje pojazdów o całkowitym ciężarze (GCWR) wynoszącym 26.001 funtów lub więcej, z tym że ciężar części holowanej przekracza 10.000 funtów. Kategoria ta nie obejmuje motocykli ani motorowerów. (Generalnie wymagane jest zawodowe prawo jazdy CDL) • Kategoria B — Wszelkie pojedyncze pojazdy silnikowe, o ciężarze całkowitym wynoszącym 26.001 funtów lub więcej, lub pojazdy z przyczepami nie przekraczającymi ciężaru 10.000 funtów. Kategoria ta nie obejmuje motocykli ani motorowerów. (Generalnie wymagane jest zawodowe prawo jazdy CDL) • Kategoria C — Wszelkie pojazdy silnikowe, o ciężarze całkowitym większym niż 16.000 funtów, lecz mniejszym niż 26.001 funtów; pojazdy z przyczepami nie przekraczającymi 10.000 funtów lub przeznaczone do przewozu co najmniej 16 pasażerów wraz z kierowcą, albo do przewozu materiałów niebezpiecznych wymagających specjalnego oznakowania. Kategoria ta nie obejmuje motocykli ani motorowerów. • Kategoria D — Wszelkie pojazdy silnikowe o ciężarze całkowitym 16.000 funtów lub mniejszym, za wyjątkiem pojazdów wymagających prawa jazdy kategorii A, B lub C albo prawa jazdy na motocykl kategorii L lub M. 5 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 6 • Kategoria L — Wszelkie motorowery o pojemności silnika poniżej 150 cm3. • Kategoria M — Wszelkie motocykle bądź motorowery. UWAGA: Kierowcy z prawem jazdy kategorii D mogą prowadzić dzierżawione pojazdy o ciężarze całkowitym poniżej 26,000 funtów, przewożąc do prywatnych celów mienie własne lub najbliższej rodziny, na terenie stanu Illinois. Wymagane jest przeszkolenie przeprowadzone przez wypożyczalnię, w zakresie bezpieczeństwa i obsługi pojazdu dzierżawionego. Niektóre rodzaje praw jazdy mogą być wydawane w szczególnych okolicznościach: • Warunkowe prawo jazdy — wydane w związku z doskonaleniem jazdy kierowcy, a które przyznaje pełne prawa jazdy w okresie zawieszenia kierowcom w wieku powyżej 21. Takie prawo jazdy może być wydane jedynie osobie zawieszonej za trzy wykroczenia drogowe w okresie 12 miesięcy i nie może być wydawane na dłużej niż trzy miesiące. • Ograniczone lokalnie prawo jazdy — Wydawane jest kierowcom mieszkającym w miejscowościach poniżej 3,500 mieszkańców i używającym pojazdu tylko w pewnych miejscach na terenie tej miejscowości. Odnowienie prawa jazdy Około 90 dni przed upływem terminu ważności prawa jazdy, kierowca powinien otrzymać zawiadomienie z biura Sekretarza Stanu o konieczności odnowienia dokumentu, wrazz informacją o niezbędnych dokumentach i testach. Prawo jazdy z dwu lub czteroletnim okresem ważności można odnowić najwcześniej na rok przed upływem terminu ważności. Prawo jazdy z rocznym terminem ważności można odnowić najwcześniej na sześć miesięcy przed upływem terminu ważności. W przypadku nie zgłoszenia w biurze Sekretarza Stanu zmiany nazwiska lub adresu, zawiadomienie o konieczności odnowienia dokumentu może nie zostać doręczone. Zgodnie z przepisami stanowymi, o zmianie nazwiska lub adresu zamieszkania należy powiadomić biuro Sekretarza Stanu w terminie 10 dni. Za odnowienie prawa jazdy przed terminem upływu ważności odpowiada kierowca, niezależnie od tego, czy otrzymał wspomniane wyżej pisemne zawiadomienie. Zawiadomienie o odnowieniu nie zostanie przesłane w przypadku posiadania tymczasowego prawa jazdy. Prawo jazdy jest ważne przez cztery lata i traci ważność w dniu urodzin kierowcy, z wyjątkiem poniższych przypadków: • Kierowcy poniżej 21 lat — prawo jazdy traci ważność trzy miesiące po 21 urodzinach. • Kierowcy w wieku 81-86 lat — prawo jazdy jest ważne przez dwa lata. • Kierowcy w wieku od 87 lat — wymagane coroczne odnawianie prawa jazdy. • Tymczasowe prawo jazdy wygasa w ciągu trzech lat od wygaśnięcia dokumentów imigracyjnych. Aby uzyskać więcej informacji na temat odnawiania prawa jazdy CDL lub prawa jazdy na motocykl należy sprawdzić Przepisy drogowe dla motocyklistów (Illinois Motorcycle Operator Manual), Rules of the Road for Non CDL Vehicles (Przepisy drogowe dla kierowców 6 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 7 prowadzących pojazdy niewymagające zawodowego prawa jazdy (CDL)) lub Commercial Driver’s License Study Guide (Podręcznik dla kierowców zawodowych). Informacje na temat wymogów koniecznych do uzyskania tymczasowego prawa jazdy można znaleźć w Podręczniku na temat Tymczasowego Prawa Jazdy lub na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. Odnowienie standardowe Aby odnowić prawo jazdy, należy: • Przyjść do placówki biura Sekretarza Stanu i okazać zawiadomienie o konieczności odnowienia dokumentu. • Zdać odpowiedni egzamin (egzaminy), jeśli jest to konieczne. • Uiścić odpowiednią opłatę i zrobić na miejscu zdjęcie. Po dokonaniu płatności i ukończeniu wymaganego badania, Sekretarz Stanu wyda wyda nowe prawo jazdy przed opuszczeniem placówki, z wyjątkiem posiadaczy TVDL. Więcej informacji na temat badania wzroku oraz egzaminu pisemnego i praktycznego można znaleźć na stronie 11. Odnowienie w programie „Bezpieczny kierowca” Program „Bezpieczny kierowca” umożliwia kierowcom bez uprzednich wykroczeń, odnowienie prawa jazdy bez wychodzenia z domu i wymaga odwiedzenia biura Sekretarza Stanu jedynie raz na osiem lat. Kierowcy uprawnieni do udziału w programie otrzymają pocztą instrukcje dotyczące przeprowadzenia procesu odnowienia prawa jazdy przez Internet telefon lub drogą pocztową. Aby kwalifikować się do odnowienia prawa jazdy w ramach programu „Bezpieczny kierowca”, kierowca: • musi mieć 22-74 lata; • nie może posiadać zawodowego prawa jazdy (CDL) ani zezwolenia na prowadzenie autobusów szkolnych; • nie posiadać tymczasowego prawa jazdy (TVDL); • nie może być sprawcą naruszenia przepisów ruchu drogowego ukaranym przez sąd, notowanym w protokołach wypadkowych bądź podlegać wymogowi kontrolnych badań lekarskich • musi przejść weryfikację numeru Social Security w Internetowym Systemie (Social Security Online Verification System). Bezpieczni kierowcy otrzymają nowe prawo jazdy za pośrednictwem poczty. Dodatkowe informacje są dostępne na stronie www.cyberdriveillinois.com. Kary za fałszowanie dokumentów tożsamości Za wymienione poniżej przestępstwa grozi areszt i możliwa kara pozbawienia wolności do pięciu lat oraz zawieszenie lub cofnięcie uprawnień do prowadzenia pojazdów na okres co najmniej 12 miesięcy: • Podpisanie wniosku o wydanie prawa jazdy/dowodu tożsamości zawierającego niezgodne z prawdą informacje. • Przedstawienie fałszywych dokumentów tożsamości w celu uzyskania prawa jazdy lub dowodu tożsamości. • Posługiwanie się fikcyjnym lub bezprawnie zmodyfikowanym prawem jazdy/zezwoleniem. 7 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 8 • Przedstawienie cudzego prawa jazdy/dowodu tożsamości jako własnego. • Zezwolenie innej osobie na posłużenie się swoimi dokumentami tożsamości w celu złożenia wniosku o wydanie prawa jazdy/dowodu tożsamości. Adnotacje na odwrocie prawa jazdy Na odwrocie prawa jazdy można umieścić następujące adnotacje: • Grupa krwi i czynnik RH. • Wskazanie, że kierowca ma przy sobie kartę informacyjną o stanie zdrowia. Naklejki można otrzymać w placówkach Sekretariatu Stanu, szpitalach, szkołach, przychodniach lekarskich lub stowarzyszeniach, które wydają medyczne karty z informacjami o stanie zdrowia. • Wskazanie, że kierowca ma przy sobie medyczną kartę z informacją o zapisie testamentowym i/lub upoważnienie innej osoby do otrzymywania informacji o stanie zdrowia. Naklejki można otrzymać w każdym biurze Sekretarza Stanu. Zaświadczenie lekarskie Osoby ubiegające się o prawo jazdy muszą odpowiedzieć na pytania dotyczące ich stanu zdrowia fizycznego i psychicznego, może to bowiem wpłynąć na ich zdolność bezpiecznego prowadzenia pojazdów. Wymagane jest także podanie informacji o zażywanych lekach (dostępnych na receptę lub bez recepty), substancjach odurzających albo alkoholu, które mogą upośledzać zdolność prowadzenia pojazdów W niektórych przypadkach należy dostarczyć zaświadczenie lekarskie potwierdzające zdolność bezpiecznego prowadzenia pojazdów silnikowych. Zaświadczenie należy dostarczyć do biura Sekretarza Stanu w terminie 90 dni od wystawienia przez lekarza. Formularze zaświadczenia są dostępne w każdej placówce (Drivers Services) lub na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. W przypadku wystąpienia choroby, która może powodować utratę przytomności lub utratę zdolności bezpiecznego prowadzenia pojazdów, kierowca ma obowiązek zawiadomić o tym biuro Sekretarza Stanu w terminie 10 dni od otrzymania informacji o takiej chorobie. Nieprzekazanie takiej informacji w tym terminie, grozi unieważnieniem prawa jazdy i utratą uprawnień do prowadzenia pojazdów. Programy związane z prawem jazdy, które nie dotyczą prowadzenia pojazdów. W ramach procesu wnioskowego biuro Sekretarza Stanu ma obowiązek zadać osobom ubiegającym się o wydanie prawa jazdy/dowodu tożsamości pewne pytania, które nie wiążą się z prowadzeniem pojazdów Dotyczy to między innymi następujących kwestii: • Rejestr dawców organów/tkanek w Stanie Illinois – Osoby, które ukończyły 18 rok życia mogą zostać poproszone o umieszczenie swojego nazwiska w rejestrze. Życzenia dotyczące przekazania organów/tkanek będą respektowane. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie internetowej www.LifeGoesOn.com lub uzyskać pod numerem telefonu 800-210-2106. • Oznaczenie „VETERAN” może być umieszczone w tekście prawa jazdy/dowodu tożsamości na życzenie osoby ubiegającej się. Osoba ubiegająca się musi otrzymać honorowe zwolnienie wydane przez dowolny oddział amerykańskich sił zbrojnych. Więcej informacji na temat tego programu można znaleźć na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com lub w biurze do spraw weteranów wojskowych Stanu Illinois pod numerem telefonu 800-437-9824. 8 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 9 • Rejestracja wyborców – Każda osoba ubiegająca się o wydanie prawa jazdy/dowodu tożsamości zostanie zapytana, czy chce zarejestrować się jako wyborca. Wniosek zostanie przekazany do odpowiedniego Urzędu ds. Wyborów. Następnie lokalny Urząd ds. Wyborów prześle wnioskodawcy kartę rejestracji wyborcy. Szczegółowych informacji udzielają lokalne Urzędy ds. Wyborów. Powyższe nie ma zastosowania do wnioskodawców o tymczasowe prawo jazdy. • Komisja Poborowa – przepisy federalne wymagają, aby wszyscy mężczyźni w wieku 1825 lat zarejestrowali się w Systemie Komisji Poborowej (Selective Service System). Podpisanie wniosku o wydanie prawa jazdy/dowodu tożsamości przez każdego mężczyznę spełniającego to kryterium jest równoznaczne z potwierdzeniem rejestracji w Systemie Komisji Poborowej lub − w przypadku osób niezarejestrowanych − upoważnieniem biura Sekretarza Stanu do przekazania odpowiednich danych do Systemu Komisji Poborowej w celu rejestracji. Opłaty za prawo jazdy/stanowy dowód tożsamości Prawo jazdy/zezwolenie Zezwolenie na naukę jazdy...................................................................................................$20 Prawo jazdy dla osób w wieku 18-20 lat.................................................................................$5 Prawo jazdy dla osób w wieku 21- 68 lat ...........................................................................$30 Prawo jazdy dla osób w wieku 69-80 lat.................................................................................$5 Prawo jazdy dla osób w wieku 81-86 lat ................................................................................$2 Prawo jazdy dla osób powyżej 87 roku życia ..........................................................bezpłatnie Tymczasowe prawo jazdy .....................................................................................................$30 Dodanie nowej kategorii, nie przy odnawianiu (nie dotyczy CDL) .........................................$5 Zezwolenie na prowadzenie autobusów szkolnych ................................................................$4 Uwaga: Poza podstawowa opłatą za wydanie prawa jazdy wnioskodawca musi uiścić dodatkową opłatę w wysokości $5 za dodanie/odnowienie kategorii M lub L. Stanowy dowód tożsamości Stanowy dowód tożsamości dla osób w wieku poniżej 18 lat .............................................$10 Stanowy dowód tożsamości dla osób w wieku 18-64 lata....................................................$20 Stanowy dowód tożsamości dla osób w wieku od 65 lat i osób niepełnosprawnych ............................................................................................bezpłatnie Duplikat/korekta prawa jazdy/zezwolenia Duplikat/korekta prawa jazdy/zezwolenia ...............................................................................$5 Duplikat/korekta prawa jazdy/zezwolenia dla osób w wieku 81-86 lat ...................................$2 Duplikat/korekta prawa jazdy/zezwolenia dla osób od 87 roku życia i starszych ......bezpłatnie Duplikat/korekta tymczasowego prawa jazdy .........................................................................$5 Duplikat prawa jazdy/zezwolenia dla osób poniżej 60 lat (kradzież dokumentu, wymagany protokół policyjny) ........................................................... bezpłatnie Duplikat prawa jazdy/zezwolenia dla osób od 60 lat (zagubienie/kradzież dokumentu)...............................................................................bezpłatnie 9 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 10 Duplikat/korekta stanowego dowodu tożsamości Duplikat stanowego dowodu tożsamości dla osób w wieku poniżej 18 lat...........................$10 Duplikat stanowego dowodu tożsamości dla osób w wieku 18-64 lata ...............................$20 Duplikat stanowego dowodu tożsamości (kradzież dokumentu, wymagany protokół policyjny).....................................................................................bezpłatnie Duplikat stanowego dowodu tożsamości dla osób w wieku od 60 lat (zagubienie/kradzież dokumentu)...............................................................................bezpłatnie Korekta stanowego dowodu tożsamości dla osób w wieku poniżej 18 lat ............................$5 Korekta stanowego dowodu tożsamości dla osób w wieku 18-64 lata.................................$10 Korekta stanowego dowodu tożsamości dla osób od 65 lat .....................................bezpłatnie Aktywni członkowie sił zbrojnych (włączając małżonków i dzieci zamieszkałe z rodzicami) Duplikat prawa jazdy/zezwolenia/stanowego ............................................................bezpłatnie Opłaty podlegają ustawowym zmianom. Aktualną wysokość opłat można sprawdzić na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. Informacje na temat opłat obowiązujących w przypadku zawodowego prawa jazdy można znaleźć w broszurze Commercial Driver’s License Study Guide (Podręcznik dla kierowców zawodowych) . Informacje na temat wymogów koniecznych do uzyskania tymczasowego prawa jazdy można znaleźć w Podręczniku na temat Tymczasowego Prawa Jazdy dostępnym pod adresem www.cyberdriveillinois.com. 10 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 11 Rozdział 2: Egzaminy na prawo jazdy Osoby ubiegające się o prawo jazdy może obowiązywać wymóg przejścia badania wzroku raz egzaminu pisemnego i praktycznego. Badanie wzroku i egzaminy pisemne są wymagane przy wydaniu lub odnawianiu wszystkich zezwoleń. Aplikant musi uiścić odpowiednią opłatę (patrz strony 9-10). Do każdego z tych egzaminów można podejść trzy razy w ciągu roku od uiszczenia opłaty za złożenie wniosku. Badanie wzroku Wszyscy wnioskodawcy muszą przejść badanie wzroku lub przedstawić zaświadczenie okulistyczne wystawione przez licencjonowanego optyka, lekarza okulistę lub lekarza innej specjalności w terminie sześciu miesięcy poprzedzających wizytę w biurze Sekretarza Stanu. Odpowiedni formularz jest dostępny w lokalnych placówkach, lub na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. Obowiązują następujące wymogi w zakresie ostrości wzroku: • Minimalna ostrość wzroku 20/40 w soczewkach korekcyjnych lub bez. Kierowcy posiadający ostrość wzroku pomiędzy 20/41 a 20/70 mogą prowadzić pojazdy wyłącznie przy świetle dziennym. • Wzrok peryferyjny (zdolność widzenia na boki) o minimalnym zakresie 140 stopni w soczewkach korekcyjnych lub bez. • W przypadku osób noszących okulary lub szkła kontaktowe odpowiednie ograniczenie zostanie odnotowane na prawie jazdy. Osoby te mają obowiązek zawsze prowadzić pojazdy w okularach lub szkłach kontaktowych. • Osoby noszące soczewki teleskopowe muszą spełnić specjalne wymagania i przejść dodatkowe badanie, aby otrzymać prawo jazdy. Egzamin pisemny Na egzaminie podstawowym wymagana jest umiejętność: • Rozpoznawania znaków drogowych na podstawie kształtu, koloru lub symbolu. • Rozpoznawania sygnałów oraz znaków poziomych (na jezdni). • Odpowiedzi na pytania wielokrotnego wyboru oraz pytania typu prawda/fałsz dotyczące przepisów ruchu drogowego, bezpieczeństwa, zapobiegania wypadkom oraz wyposażenia pojazdu. W przypadku praw jazdy na motocykle, pojazdy ciężarowe i autobusy obowiązują inne wymogi egzaminacyjne. Prosimy o zapoznanie się z odpowiednim podręcznikiem. Egzamin praktyczny Każdy nowy kierowca może być zobowiązany do zdania egzaminu praktycznego w samochodzie, reprezentującym ten sam rozmiar i klasyfikację wagi jak prawo jazdy, o które się ubiega. Ponadto wszyscy kierowcy muszą przystąpić do egzaminu pisemnego co osiem lat, z wyjątkiem tych kierowców, którzy nie byli karani za wykroczenia drogowe. Nowi kierowcy od 75. Roku życia oraz wszyscy kierowcy odnawiający prawo jazdy po ukończeniu 75 roku życia muszą zdać egzamin praktyczny. Jeżeli w kartotece kierowcy odnotowano udział w wypadku lub inne naruszenie przepisów drogowych, kierowca może być zobowiązany do przystąpienia do egzaminu 11 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 12 pisemnego i/lub egzaminu praktycznego. Nowi kierowcy od 21. roku życia mogą zapisać się na zajęcia w community college lub prywatnym ośrodku szkolenia kierowców dla dorosłych. Szczegółowych informacji udzielają organizatorzy kursów. Aby zdać egzamin praktyczny, zdający musi udostępnić pojazd, który: • Jest zarejestrowany i wyposażony odpowiednio do danej kategorii prawa jazdy.Spełnia normy Sekretarza Stanu dotyczące stanu pojazdów, w tym prawidłowo funkcjonujących hamulców, w tym hamulca awaryjnego, prędkościomierza, świateł przednich, świateł stopu oraz świateł tylnych, oświetlenia tablicy rejestracyjnej, kierunkowskazów, wycieraczek przedniej szyby, klaksonu, lusterka wstecznego i tłumika. • Posiada pasy bezpieczeństwa. • Posiada odpowiednie ubezpieczenie. Przed przystąpieniem do egzaminu należy przedstawić dowód ubezpieczenia. • Ma ważne tablice rejestracyjne stanu Illinois (przednia i tylna) oraz ważną naklejkę rejestracyjną. Jeśli pojazd jest zarejestrowany poza stanem Illinois, musi spełniać wymogi rejestracyjne danego stanu. • Pojazd musi zostać doprowadzony do wydziału komunikacji przez kierowcę posiadającego ważne prawo jazdy/zezwolenie. Podczas egzaminu zdającemu może towarzyszyć wyłącznie egzaminator. W samochodzie nie mogą przebywać dzieci ani zwierzęta domowe. Na czas trwania egzaminu praktycznego nie wolno także pozostawiać w placówce dzieci ani zwierząt pozbawionych opieki. Zabierając ze sobą dzieci lub zwierzęta, należy zapewnić im opiekę na czas egzaminu. W czasie egzaminu praktycznego kierowca i egzaminator muszą mieć zapięte pasy bezpieczeństwa, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Egzamin nie zostanie zaliczony, jeśli zdający naruszy jakikolwiek przepis ruchu drogowego lub dopuści się jakiegokolwiek niebezpiecznego działania podczas egzaminu. Ocenie podlega umiejętność w wykonania kilku zadań i manewrów, w tym między innymi: • Uruchamianie pojazdu, ze sprawdzeniem elementów sterowania pojazdem, takich jak hamulec ręczny i lusterka Przed uruchomieniem pojazdu należy wyregulować siedzenie, pasy bezpieczeństwa, lusterka i inne elementy wyposażenia. Wszystkie wymagane elementy wyposażenia wymienione w rozdziale 12 muszą działać prawidłowo. • Wolne cofanie pojazdu, prosto i płynnie, na dystansie około 50 stóp. Podczas cofania należy obrócić głowę w prawo i patrzeć do tyłu. • Zawracanie z wykorzystaniem bocznej uliczki po lewej stronie. Przed wykonaniem skrętu w boczną uliczkę należy włączyć lewy kierunkowskaz. Wycofać samochód z uliczki, pozostając na swojej połowie jezdni. • Parkowanie pod górkę na poboczu (Patrz strony 29-30). • Ruszanie pod górkę z trybu parkowania (Patrz strony 29-30). • Parkowanie z górki na poboczu (Patrz strony 29-30). • Ruszanie z górki z trybu parkowania (Patrz strony 29-30). • Kierowanie pojazdem z uwzględnieniem wszystkich znaków drogowych, urządzeń kontrolnych, oświetlenia, pierwszeństwa przejazdu, oznakowania nawierzchni i właściwego korzystania z kierunkowskazów. 12 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 13 Ściąganie i korupcja Zdający, który zachowywał się podczas egzaminu w podejrzany sposób (np. miał w zasięgu wzroku otwartą książkę lub sprawdzał telefon komórkowy bądź inne urządzenie bezprzewodowe itp.), ale nie został przyłapany na ściąganiu, otrzyma ostrzeżenie. Jeśli po otrzymaniu ostrzeżenia zdający zostanie przyłapany na ściąganiu podczas którejkolwiek części egzaminu pisemnego, dana część egzaminu nie zostanie zaliczona, a podejście do egzaminu poprawkowego będzie możliwe dopiero po upływie 30 dni. Osoba ubiegająca, która zostanie bezpośrednio przyłapana na oszustwie nie zaliczy tej części egzaminu i nie będzie dopuszczona do ponownego odbycia egzaminu pisemnego przez okres 30 dni. Podawanie się za inną osobę podczas którejkolwiek części egzaminu na prawo jazdy jest przestępstwem podlegającym karze grzywny i obowiązkowej karze co najmniej 7 dni pozbawienia wolności. Biuro Sekretariatu Stanu może ponadto, odmówić wydania prawa jazdy i/lub zezwolenia na naukę jazdy przez okres 120 dni osobie, która działając z zamiarem wywarcia wpływu na jakąkolwiek część procesu wydania prawa jazdy bądź zezwolenia na naukę jazdy, próbowała przekupić lub w inny sposób wpłynąć na pracownika biura Sekretarza Stanu, właściciela komercyjnego ośrodka szkolenia kierowców działającego na licencji wydanej przez Sekretariat Stanu albo inną osobę upoważnioną do prowadzenia szkoleń dla kierowców lub jakiejkolwiek części egzaminu na prawo jazdy. Usługi specjalne Biuro Sekretarza Stanu świadczy następujące usługi specjalne dla osób starszych, osób niepełnosprawnych i weteranów: • Bezpłatne kursy powtórkowe dotyczące przepisów ruchu drogowego. • Tablice rejestracyjne i identyfikatory parkingowe dla osób niepełnosprawnych. • Niższe opłaty za odnowienie tablic rejestracyjnych dla osób od 65 roku życia oraz osób niepełnosprawnych spełniających kryteria dochodowe programu Benefit Access Program (dawniej znanego jako Circuit Breaker Program). Szczegółowych informacji udziela Departament Stanu Illinois ds. Osób Starszych (Illinois Department on Aging). • Usługi tłumacza języka migowego dla osób niesłyszących lub niedosłyszących podczas uzyskiwania bądź odnawiania prawa jazdy. Prosimy o uprzednie zgłoszenie zapotrzebowania na usługi tłumacza języka migowego pod numerem 312-814-5683 lub 888-261-5238 (TTY, NexTalk). • Posiadacze prawa jazdy/dowodu tożsamości wydanego w stanie Illinois mogą zarejestrować się w bazie danych kontaktowych w nagłych wypadkach. W tej bazie danych można zamieścić dane kontaktowe osoby, którą przedstawiciele służb porządku publicznego lub służb ratunkowych powinni powiadomić w razie wypadku lub innego nagłego zdarzenia. Można także podać informacje dotyczące specjalnych potrzeb lub niepełnosprawności. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie www.cyberdriveillinois.com. 13 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 14 Rozdział 3: Kierowcy poniżej 21 roku życia W stanie Illinois większość osób poniżej 18 roku życia uczy się prowadzić samochód w szkołach średnich lub w komercyjnych ośrodkach szkolenia kierowców licencjonowanych przez biuro Sekretarza Stanu. Zatwierdzony kurs nauki jazdy powinien obejmować co najmniej 30 godzin wykładów i 6 godzin szkolenia za kierownicą standardowego pojazdu osobowego. Informacje dotyczące większych pojazdów lub motocykli można znaleźć w broszurach Road for Non CDL Vehicles (Przepisy drogowe dla kierowców prowadzących pojazdy niewymagające zawodowego prawa jazdy (CDL)) , Commercial Driver’s License Study Guide (Podręcznik dla kierowców zawodowych) lub Przepisy drogowe dla motocyklistów (Illinois Motorcycle Operator Manual), dostępnych w każdej placówce Sekretariatu Stan, bądź na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. Uzyskanie zezwolenia na naukę jazdy Osoby w wieku 15-17 lat mogą otrzymać zezwolenie na naukę jazdy z akceptowalnym potwierdzeniem z licencjonowanego ośrodka nauki jazdy po zapisaniu się do licencjonowanego ośrodka nauki jazdy lub gdy w terminie najbliższych 30 dni rozpoczną naukę w licencjonowanym ośrodku nauki jazdy. Zezwolenie na naukę jazdy jest ważne przez 24 miesiące. Osoba powyżej 16 roku życia musi posiadać takie zezwolenie przez co najmniej dziewięć miesięcy przed otrzymaniem prawa jazdy. Osoby w wieku powyżej 17 lat i 3 miesięcy mogą ubiegać się o zezwolenie na naukę jazdy bez konieczności zapisania się na kurs nauki jazdy. Przy ubieganiu się o zezwolenie na naukę jazdy należy poddać się badaniu wzroku i zdać egzamin pisemny na daną kategorię prawa jazdy. Wyniki badań są ważne do dnia wygaśnięcia zezwolenia. Zezwolenie na naukę jazdy uprawnia do prowadzenia pojazdów podczas zajęć praktycznych w ramach kursu nauki jazdy, w obecności instruktora siedzącego obok kierowcy. Zezwolenie uprawnia także do prowadzenia pojazdów w obecności rodzica, opiekuna prawnego lub odpowiedzialnej osoby dorosłej powyżej 21 roku życia, pod warunkiem że taka osoba towarzysząca posiada prawo jazdy na dany typ pojazdu i co najmniej rok doświadczenia. Po ukończeniu kursu nauki jazdy z wynikiem pozytywnym dozwolone jest dalsze korzystanie z zezwolenia na naukę jazdy pod nadzorem odpowiedzialnej osoby dorosłej, jak to opisano powyżej. Przepisy stanu Illinois wymagają, aby osoby poniżej 16 roku życia ubiegające się o prawo jazdy przeszły co najmniej 50 godzin szkolenia praktycznego, w tym 10 godzin w porze nocnej. Formularz ułatwiający śledzenie liczby wyjeżdżonych godzin jest dostępny na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com oraz w Przewodniku dla rodziców i nastoletnich kierowców (Parent- Teen Driving Guide). Nauka jazdy i program egzaminacyjny w szkole Uczniowie szkół średnich ( High School), którzy ukończą licencjonowany kurs nauki jazdy obejmujący zajęcia teoretyczne i praktyczne, uzyskując łączną ocenę A lub B, mogą przy ubieganiu się o wydanie prawa jazdy zostać zwolnieni z egzaminu praktycznego w placówce Sekretarza Stanu. Zachęcamy kuratoria oświaty do udziału w tym dobrowolnym programie poprzez kontakt z biurem Sekretarza Stanu Szczegółowe informacje dotyczące wymogów tego programu można znaleźć na stronie www.cyberdriveillinois.com. 14 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 15 Po ukończeniu przez ucznia kursu nauki jazdy w miejscowej szkole średniej, biuro Sekretarza Stanu otrzyma stosowną informację i zamieści adnotację w kartotece danego kierowcy. Po zdaniu egzaminu praktycznego uczeń może otrzymać zaświadczenie o zdaniu szkolnego egzaminu na prawo jazdy, które musi zostać podpisane przez instruktora nauki jazdy oraz rodzica/opiekuna prawnego. Zaświadczenie to, które traci ważność równocześnie z pozwoleniem na naukę jazdy, należy przedstawić w placówce Sekretarza Stanu, przy składaniu wniosku o wydanie prawa jazdy. W przypadku uczniów poniżej 18 roku życia, którzy nie ukończą szkoły średniej, nie ma możliwości dodania adnotacji o ukończeniu kursu nauki jazdy w kartotece kierowcy, chyba że: • Instruktor potwierdził pisemnie udział ucznia w programie GED lub alternatywnym programie; • Uczeń posiada GED; • Przed odejściem ze szkoły uczeń otrzymał pozytywne oceny z co najmniej ośmiu przedmiotów w ostatnich dwóch semestrach; • Uczeń uzyskał pisemną zgodę swoich rodziców lub opiekuna prawnego oraz regionalnego kuratora oświaty. Lokalny kurator lub dyrektor szkoły ma prawo uchylić te warunki, jeżeli wymaga tego dobro ucznia. Zaliczenie kursu na prawo jazdy można sprawdzić, wchodząc na stronę internetową Kuratorium Oświaty Stanu Illinois (Illinois State Board of Education) pod adresem www.isbe.state.il.us/students. Osoby ubiegające się po raz pierwszy o prawo jazdy, — w wieku 18-20 lat Osoby w wieku 18-20 lat ubiegające się o prawo jazdy w stanie Illinois, które nie uzyskały wcześniej uprawnień lub nie ukończyły akredytowanego kursu nauki jazdy muszą ukończyć 6godzinny kurs nauki jazdy dla dorosłych. Kurs nauki jazdy dla dorosłych może być prowadzony przez jednostki akredytowane przez Sekretarza Stanu. Kursy mogą być prowadzone w środowisku klasowym lub online, w zależności od akredytacji jednostki prowadzącej kurs. Ukończenie kursu nauki jazdy dla dorosłych prowadzonego przez jednostkę niecertyfikowaną przez Biuro Sekretarza Stanu, nie będzie akceptowane. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie www.cyberdriveillinois.com. Program stopniowanych uprawnień do prowadzenia pojazdów Program stopniowanych uprawnień do prowadzenia pojazdów w stanie Illinois wymaga od kierowców w wieku 15-20 lat pełnej współpracy na drodze ku zdobyciu pełnych uprawnień do prowadzenia pojazdu. Istnieją trzy kolejne etapy rozpoczynające się w wieku 15 lat, gdy młody kierowca uzyskuje zezwolenie na naukę. Młodzi kierowcy muszą otrzymać prawo do przechodzenia z jednego etapu do drugiego na podstawie zachowań związanych z prowadzeniem pojazdu. Każdy etap procesu GDL określa szczególne wytyczne dla nastoletnich kierowców. Etap zezwolenia na naukę jazdy- — kierowcy w wieku 15 lat • Obowiązuje zakaz jazdy w godzinach nocnych — niedz.-czw. od 22.00−6.00 oraz piąt.-sob. od 23.00−6.00 (lokalnie obowiązywać mogą inne ograniczenia). • Kierowca musi posiadać zezwolenie na naukę jazdy przez co najmniej dziewięć miesięcy. 15 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 16 • Kierowca ma obowiązek odbyć co najmniej 50 godzin ćwiczeń praktycznych, w tym 10 godzin jazdy nocnej pod nadzorem rodzica lub innej osoby dorosłej, która ukończyła 21 rok życia i posiada ważne prawo jazdy. • W ciągu dziewięciu miesięcy trwania tego etapu kierowca nie może zostać skazany za żadne naruszenie przepisów kodeksu drogowego. • Liczba pasażerów jest ograniczona do jednej osoby na przednim siedzeniu oraz do takiej liczby osób na tylnym siedzeniu, jaka odpowiada liczbie zamontowanych tam pasów bezpieczeństwa. • Wszyscy pasażerowie muszą mieć zapięte pasy bezpieczeństwa. • Kierowcy poniżej 19 roku życia nie mogą korzystać podczas jazdy z telefonów bezprzewodowych/komórkowych, z wyjątkiem konieczności skontaktowania się z przedstawicielami służb porządku publicznego, służby zdrowia lub służb ratunkowych. • Zezwolenie jest ważne przez okres do dwóch lat. Etap wstępnych uprawnień — − kierowcy w wieku 16-17 lat • Obowiązuje zakaz jazdy w godzinach nocnych — niedz.-czw. od 22.00−6.00 oraz piąt.-sob. od 23.00−6.00 (lokalnie obowiązywać mogą inne ograniczenia). • kierowca nie może zostać skazany za naruszenie przepisów ruchu drogowego przez sześć miesięcy poprzedzających ukończenie 18. roku życia. Skazanie za naruszenie przepisów ruchu drogowego na etapie posiadania częściowych uprawnień może spowodować przedłużenie ograniczeń na okres po ukończeniu 18.roku życia. • Wszyscy pasażerowie muszą mieć zapięte pasy bezpieczeństwa. • Przez pierwszych 12 miesięcy posiadania uprawnień lub do ukończenia 18 roku życia (w zależności, co nastąpi wczeniej) liczba pasażerów jest ograniczona do jednej osoby poniżej 20 roku życia, chyba że pasażerem (lub pasażerami) jest rodzeństwo, rodzeństwo przyrodnie, dziecko lub pasierb kierowcy. Po tym okresie liczba pasażerów jest ograniczona do jednej osoby na przednim siedzeniu, oraz do takiej liczby osób na tylnym siedzeniu, jaka odpowiada liczbie zamontowanych tam pasów bezpieczeństwa. • Kierowcy poniżej 19 roku życia nie mogą korzystać podczas jazdy z telefonów bezprzewodowych/komórkowych, z wyjątkiem konieczności skontaktowania się z przedstawicielami służb porządku publicznego, służby zdrowia lub służb ratunkowych. Etap pełnych uprawnień — − kierowcy w wieku 18-20 lat • Brak ograniczeń wiekowych z wyjątkiem przypadków, gdy kierowca nie przeszedł z etapu częściowych uprawnień do etapu pełnych uprawnień. • Kierowcy poniżej 19 roku życia nie mogą korzystać podczas jazdy z telefonów bezprzewodowych/komórkowych, z wyjątkiem konieczności skontaktowania się z przedstawicielami służb porządku publicznego, służby zdrowia lub służb ratunkowych. Szczegółowe informacje na temat programu GDL można znaleźć w broszurze Program stopniowanych uprawnień do prowadzenia pojazdów stanu Illinois broszura dostępna pod adresem www.cyberdriveillinois.com. Broszury są także dostępne w lokalnych placówkach Sekretariatu Stanu, ośrodkach szkolenia kierowców działających przy szkołach średnich, oraz w komercyjnych ośrodkach szkolenia kierowców. Odpowiedzialność rodzicielska • Zgoda rodziców — Kierowcy w wieku 16-17 lat muszą uzyskać pisemną zgodę rodzica/opiekuna prawnego na otrzymanie prawa jazdy. Rodzic/opiekun prawny, który udzielił 16 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 17 zgody, może w dowolnym momencie i z dowolnego powodu wycofać zgodę na posiadanie prawa jazdy przez osobę niepełnoletnią do czasu ukończenia przez tę osobę 18 roku życia. Zgodę można wycofać, kontaktując się z biurem Sekretarza Stanu. Uprawnienia do prowadzenia pojazdów nie zostaną przywrócone do czasu ponownego wyrażenia zgody przez rodzica/opiekuna prawnego, który wycofał zgodę lub ukończenia przez kierowcę 18 roku życia, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej. Nastoletni kierowca musi ponownie złożyć wniosek o wydanie prawa jazdy, przystąpić do wszystkich odpowiednich egzaminów i uiścić odpowiednie opłaty. • Przewodnik dla rodziców i nastoletnich kierowców (Parent- Teen Driving Guide)— We współpracy z Departamentem Transportu Stanu Illinois, Stowarzyszeniem ds. Licealnej i Studenckiej Edukacji Kierowców oraz Stowarzyszeniem Nauczycieli i Rodziców Stanu Illinois biuro Sekretarza Stanu opracowało Przewodnik dla rodziców i nastoletnich kierowców (Parent- Teen Driving Guide)mający wspomóc rodziców w przekazaniu nastoletnim kierowcom umiejętności niezbędnych do samodzielnego prowadzenia pojazdów. Przewodnik ten jest dostępny na stronie www.cyberdriveillinois.com. • Kontrakt pomiędzy rodzicem a nastoletnim kierowcą— Biuro Sekretarza Stanu opracowało dobrowolny kontrakt pomiędzy rodzicem a nastoletnim kierowcą, który ustala parametry i granice porozumienia pomiędzy rodzicami a nastoletnimi kierowcami, umożliwiające młodym kierowcom opanowanie nawyków i umiejętności zapewniających bezpieczną jazdę. Kontrakt ten można znaleźć w Przewodnik dla rodziców i nastoletnich kierowców (Parent- Teen Driving Guide) bądź na stronie www.cyberdriveillinois.com. • Dostęp rodziców do kartoteki nastoletniego kierowcy — Rodzic/ opiekun prawny osoby poniżej 18 roku życia posiadającej zezwolenie na naukę jazdy lub stopniowane uprawnienia do prowadzenia pojazdów (GDL) może uzyskać bezpłatny dostęp do kartoteki nieletniego kierowcy na stronie www.cyberdriveillinois.com, korzystając z kodu PIN przekazanego przez biuro Sekretarza Stanu Składanie podania o prawo jazdy Prawa jazdy dla kierowców poniżej 21 roku życia mają wyraźny pionowy nadruk. Aby uzyskać prawo jazdy przed osiągnięciem 18 roku życia, należy przedstawić w placówce Sekretariatu Stanu następujące dokumenty: • zezwolenie na naukę jazdy; • akceptowane dokumenty tożsamości (patrz strona 97); • deklaracja/zgoda na prowadzenie pojazdów przez osobę niepełnoletnią (jeśli dotyczy), • zaświadczenie o zdaniu szkolnego egzaminu na prawo jazdy (jeśli dotyczy), • podpisany formularz poświadczający realizację 50 godzin ćwiczeń praktycznych. Przed wydaniem prawa jazdy Sekretariat Stanu musi otrzymać informację o ukończeniu przez daną osobę kursu nauki jazdy, a w kartotece kierowcy musi pojawić się odpowiednia adnotacja. Uczniowie, których urodziny przypadają w określonych dniach, muszą zdać egzamin praktyczny przeprowadzany w placówce Sekretariatu Stanu, nawet jeśli zdali egzamin z jazdy przeprowadzony przez ich instruktora. W przypadku uzyskania prawa jazdy przed upłynięciem terminu ważności zezwolenia na naukę jazdy, dodatkowa opłata przy składaniu wniosku o wydanie prawa jazdy nie będzie konieczna Kierowcy poniżej 18 roku życia nie mogą prowadzić pojazdów przewożących mienie w celach zarobkowych (np. dostawcy towarów, pojazdy osobowe przewożące maksymalnie 10 osób). Informacje na temat przepisów prawa pracy można znaleźć na stronie 98. 17 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 18 Powiązane przepisy • Nadzór sądowy za naruszenie przepisów ruchu drogowego —kierowcę poniżej 21 roku życia obowiązuje limit jednego nadzoru sądowego (Court Supervision) za poważne wykroczenia drogowe. Aby otrzymać nadzór sądowy za naruszenie przepisów ruchu drogowego, kierowca poniżej 21 roku życia, musi wziąć udział w kursie bezpiecznej jazdy. Kierowca poniżej 18 roku życia, musi stawić się w sądzie z rodzicem/opiekunem prawnym, oraz wziąć udział w kursie bezpiecznej jazdy. W przypadku otrzymania nadzoru sądowego, za pewne nadużycia alkoholowe, kierowca poniżej 18 roku życia, utraci możliwość stopniowanego prawa jazdy na 9 miesięcy. • Utrata uprawnień do prowadzenia pojazdów za naruszenie przepisów ruchu drogowego — prawo jazdy kierowcy poniżej 21 roku życia skazanego za dwa lub więcej naruszenia przepisów ruchu drogowego w okresie 24 miesięcy, zostanie zawieszone na co najmniej 30 dni. Długość okresu zawieszenia zależy od powagi popełnionych wykroczeń drogowych. Kierowca może być zobowiązany do ukończenia kursu korekcyjnego w celu ponownego uzyskania uprawnień do prowadzenia pojazdów. Kierowcy, którego prawo jazdy zostało zawieszone, może (choć nie zawsze) przysługiwać zezwolenie na ograniczone prowadzenie pojazdów w okresie zawieszenia prawa jazdy. • Zawieszenie prawa jazdy za spożywanie alkoholu — prawo jazdy osoby poniżej 21. roku życia, która otrzyma nadzór sądowy za posiadanie, spożywanie, zakup lub odbiór alkoholu, zostanie zawieszone na trzy miesiące. Skazanie będzie skutkować co najmniej sześciomiesięcznym zawieszeniem uprawnień do prowadzenia pojazdów. • Zawieszenie prawa jazdy za naruszenie zakazu jazdy w godzinach nocnych — W przypadku osoby poniżej 18 roku życia, która naruszy zakaz jazdy w godzinach nocnych w okresietrwania pozwolenia lub w początkowym OKRESIE po uzyskaniu LICENCJI wymienione na stronach 15-16 może nastąpić zawieszenie uprawnień do prowadzenia pojazdów. • Wypadek skutkujący obrażeniami lub zgonem — osoba poniżej 18 roku życia oskarżona o wykroczenie związane z wypadkiem, w którym pasażer odniósł poważne obrażenia lub poniósł śmierć, może nie otrzymać prawa jazdy lub otrzymać odmowę jego przedłużenia. Wypadek nie musi być związany ze spożyciem alkoholu. • Wykroczenie drogowe bez orzecznictwa sądu — Osoba poniżej 18 roku życia, która została oskarżona o wykroczenie bez orzecznictwa sądowego, może otrzymać odmowę wydania prawa jazdy. Rozdział 3 Pytania kontrolne 1. Nastoletni kierowca posiadający częściowe uprawnienia do prowadzenia pojazdów może przez pierwszych 12 miesięcy przewozić tylko dwóch pasażerów poniżej 20. roku życia. ❏ Prawda ❏ Fałsz ❏ Prawda ❏ Fałsz ❏ Prawda ❏ Fałsz 2. Aby otrzymać nadzór sądowy za naruszenie przepisów ruchu drogowego, osoba niepełnoletnia musi stawić się w sądzie z rodzicem/opiekunem prawnym, a także wziąć udział w kursie bezpiecznej jazdy. 3. Rodzic lub opiekun prawny może zażądać unieważnienia prawa jazdy osoby nieletniej w dowolnym momencie przed ukończeniem przez tę osobę 18. roku. 18 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 19 Rozdział 4: Przepisy ruchu drogowego Celem przepisów ruchu drogowego jest ochrona wszystkich użytkowników naszych ulic i dróg. Należy pamiętać, że wszyscy mają obowiązek stosować się do poleceń funkcjonariuszy policji, straży pożarnej, personelu zarządu autostrad oraz umundurowanych strażników przyszkolnych przejść dla pieszych, kierujących ruchem drogowym lub wykonujących obowiązki służbowe. Brak uwagi i senność podczas jazdy W stanie Illinois prawo zabrania używania przenośnych telefonów komórkowych, wysyłania komunikatów tekstowych lub innych komunikatów przy użyciu komunikacji elektronicznej podczas prowadzenia pojazdu silnikowego Zestawy głośnomówiące lub technologia Bluetooth jest dozwolona dla kierowców powyżej 19 roku życia. Nawet użycie zestawu głośnomówiącego jest uważane z za rozpraszające w czasie jazdy i może być niebezpieczne. Jeśli musisz zadzwonić, nawet korzystając z telefonu głośnomówiącego zaleca się, aby zjechać na pobocze drogi przed dokonaniem połączenia. Kierowcy w stanie Illinois mogą korzystać z przenośnych telefonów komórkowych wyłącznie: • W celu zgłoszenia nagłego wypadku . • Podczas postoju na poboczu drogi • W trakcie koniecznego postoju podczas ruchu, a dźwignia zmiany biegów jest ustawiona w pozycji neutralnej lub parkowania. Kierowcy biorący udział w wypadku spowodowanym przez rozproszenie w trakcie jazdy mogą być przedmiotem sankcji karnych, w tym karze pozbawienia wolności. Przepisy dotyczący pasów bezpieczeństwa Przepisy stanu Illinois wymagają, aby kierowcy jak i pasażerowie powyżej 8 roku życia siedzący na przednim i tylnym siedzeniu mieli zapięte pasy bezpieczeństwa, nawet jeśli pojazd jest wyposażony w poduszki powietrzne. Pasażerowie poniżej 8 roku życia muszą być przewożeni w odpowiednim foteliku, spełniającym wymogi określone w Ustawie o ochronie dzieci przewożonych w samochodzie (Child Passenger Protection Act) (patrz strona 20). W pojazdach ciężarowych posiadających jedynie przednie siedzenia wyposażone w pasy bezpieczeństwa dzieci poniżej 8 roku życia muszą być przewożone w odpowiednim foteliku. Jeśli pasażer jest niepełnosprawny lub chory, co uniemożliwia mu samodzielne zapięcie pasów bezpieczeństwa, kierowca ma obowiązek zapiąć i wyregulować pasy bezpieczeństwa takiego pasażera. Kierowca ma obowiązek zadbać, aby WSZYSCY pasażerowie przestrzegali przepisów dotyczących pasów bezpieczeństwa oraz Ustawy o ochronie dzieci przewożonych w samochodzie. Za nieprzestrzeganie tych przepisów grozi kara grzywny oraz koszty sądowe. 19 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 20 Regulacja pasów bezpieczeństwa Pas biodrowy powinien znajdować się na wysokości kości biodrowych. Nie należy go nigdy przekładać na wysokość żołądka ani miękkich części podbrzusza. Pas ramieniowy powinien być dobrze dopasowany, a jednocześnie pozwalać kierowcy na dosięgnięcie do ważnych układów sterowania pojazdu. Ten pas musi być wygodnie umocowany i nie powinien przebiegać w pobliżu twarzy lub karku. Bezpieczeństwo stosowania poduszek powietrznych Poduszki powietrzne są stosowane w celu dodatkowego zabezpieczenia w połączeniu z pasami bezpieczeństwa. Często ratują one życie, lecz wymagają stosowania specjalnych środków bezpieczeństwa w samochodach, które są w nie wyposażone. Wskazane jest zachowanie odległości 10 do 12 cali między kierowcą a poduszką powietrzną, szczególnie w przypadku osób niskiego wzrostu, osób starszych lub kobiet w ciąży. Kierowcy niskiego wzrostu mogą używać przedłużaczy pedałów. Fotele pasażerów powinny być odsunięte jak najdalej do tyłu, a oparcia nieco odchylone w razie potrzeby Dzieci przewożone na przednim siedzeniu mogą doznać ciężkich obrażeń lub ponieść śmierć wskutek otwarcia poduszki powietrznej w momencie wypadku. Dlatego zaleca się przewożenie dzieci poniżej 12 roku życia wyłącznie na tylnym siedzeniu i odpowiednio zabezpieczonych. W przypadku konieczności przewiezienia dziecka w wieku poniżej 8 lat na przednim siedzeniu w samochodzie wyposażonym w poduszkę powietrzną, dziecko powinno siedzieć w foteliku skierowanym przodem do kierunku jazdy, a fotel powinien być maksymalnie odsunięty do tyłu. Foteliki dla niemowląt skierowane tyłem do kierunku jazdy można mocować tylko na tylnych siedzeniach pojazdu i nigdy przodem do poduszki powietrznej. Ustawa o ochronie dzieci przewożonych w samochodzie Ustawa o ochronie dzieci przewożonych w samochodzie (Child Passenger Protection Act) wymaga, aby dzieci poniżej 8 roku życia były przewożone w odpowiednim foteliku. Obejmuje to stosowanie podstawek (siedzisk), które mogą być używane wyłącznie z zapiętym biodroworamieniowym pasem bezpieczeństwa. Jeżeli tylne siedzenie nie jest wyposażone w pas biodrowo-ramieniowy, dziecko ważące ponad 40 funtów może być przewożone na tylnym siedzeniu i przypięte samym pasem biodrowym. Więcej informacji na temat przepisów dotyczących fotelików do przewożenia dzieci wydanych przez rząd Stanów Zjednoczonych oraz na temat kontroli fotelików pod kątem prawidłowego montażu można znaleźć na stronie internetowej www.safercar.gov. 20 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 21 Ograniczenia prędkości Nadmierna prędkość jest jedną z najczęstszych przyczyn wypadków samochodowych. Z prędkością maksymalną można jechać tylko wtedy, gdy warunki są bezpieczne. Dla bezpieczeństwa znaki na niektórych drogach mogą podawać także minimalną dopuszczalną prędkość. Kiedy nie wskazano minimalnej dopuszczalnej prędkości, kierowcy nie powinni jechać zbyt wolno, aby nie tamować normalnego ruchu. Jeśli znaki nie wskazują inaczej, obowiązują następujące ograniczenia prędkości: • Międzystanowe autostrady płatne — 70 mph • Czteropasmowe drogi główne— 65 mph • Inne drogi główne i drogi biegnących przez tereny wiejskie— 55 mph • Drogi miejskie — 30 mph • Drogi osiedlowe— 15 mph • Strefy przyszkolne — 20 mph ((w dni nauki szkolnej od godziny 7.00 do 16.00, gdy dzieci są obecne, a znakirozmieszczone)). Kierowca ma obowiązek zwolnić, dojeżdżając do skrzyżowania i przejeżdżając przez nie, podczas wchodzenia w zakręt, dojeżdżając do szczytu wzniesienia oraz podczas jazdy wąską i krętą drogą. Zawsze należy pamiętać, że na drodze może zaistnieć niebezpieczna sytuacja spowodowana przez pieszych, inne pojazdy, warunki pogodowe albo drogowe bądź usterki mechaniczne. Podmioty lokalne mają możliwość zamieszczania ograniczeń prędkości innych od wymienionych. Podczas jazdy należy zawsze przestrzegać dopuszczalnych prędkości zamieszczonych na znakach drogowych. Strefy robót drogowych, pojazdy uprzywilejowane, szkolne przejścia dla pieszych i kondukty pogrzebowe Strefy robót drogowych Przepisy obowiązujące w stanie Illinois wymagają od kierowców zbliżających się lub wjeżdżających do strefy robót drogowych lub konserwacyjnych zmniejszenia prędkości, zaprzestania korzystania z telefonów bezprzewodowych/komórkowych, ustąpienia pierwszeństwa upoważnionym pojazdom lub robotnikom, w miarę możliwości zmiany pasa ruchu na bardziej oddalony od robotników i ostrożnego przejazdu. Pojazdy uprzywilejowane (ratunkowe/konserwacyjne) Przepisy obowiązujące w stanie Illinois wymagają, aby zbliżając się do stojących pojazdów uprzywilejowanych używających sygnałów wizualnych ustąpić pierwszeństwa, w miarę możliwości zmienić pas ruchu na bardziej oddalony i ostrożnie kontynuować jazdę. Jeżeli zmiana pasa nie jest możliwa, należy zwolnić i ostrożnie przejechać. Przepisy obowiązujące w stanie Illinois zabraniają używania telefonów bezprzewodowych/komórkowych w promieniu 500 stóp od miejsca zagrożenia, z zastrzeżeniem wyjątkowych sytuacji. Przepisy obowiązujące w stanie Illinois wymagają od kierowcy, do którego zbliża się pojazd uprzywilejowany używający sygnałów wizualnych i dźwiękowych (świateł i/lub syren), natychmiastowego zjechania na prawą stronę jezdni i umożliwienia przejazdu takiemu pojazdowi. W niektórych przypadkach konieczne może być całkowite zatrzymanie się. Stojąc na skrzyżowaniu dwukierunkowym, należy pozostać na miejscu do momentu przejazdu pojazdu uprzywilejowanego. 21 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 22 Szkolne przejścia dla pieszych Zbliżając się do oznakowanego szkolnego przejścia dla pieszych w godzinach 7:00−16:00 w dni nauki szkolnej oraz gdy dzieci są obecne na drodze, kierowca powinien zaprzestać korzystania z telefonu bezprzewodowego/komórkowego (jeżeli nie korzysta z jednostronnego zestawu słuchawkowego), zwolnić do 20 mil na godzinę i ustąpić pierwszeństwa dzieciom i dorosłym przechodzącym przez ulicę. Kondukty pogrzebowe Napotykając kondukt pogrzebowy, kierowca ma obowiązek ustąpić pierwszeństwa przejazdu wszystkim pojazdom uczestniczącym w kondukcie. Kierowcy uczestniczący w kondukcie pogrzebowym powinni mieć włączone światła przednie oraz światła awaryjne. NIE NALEŻY wjeżdżać pomiędzy pojazdy uczestniczące w zorganizowanym kondukcie pogrzebowym, chyba że wymaga tego funkcjonariusz służb porządku publicznego, dołączać do konduktu pogrzebowego w celu uzyskania pierwszeństwa przejazdu ani wyprzedzać pojazdów uczestniczących w zorganizowanym kondukcie pogrzebowym, chyba że udostępniono pas do wyprzedzania Władze lokalne mogą skonfiskować pojazd, który zakłóca procesję pogrzebową w wyniku lekkomyślnej jazdy. Pierwszeństwo przejazdu Kierowca ma obowiązek ustąpić pierwszeństwa innym kierowcom lub pieszym: • Skręcając w prawo na czerwonym świetle, po uprzednim całkowitym zatrzymaniu pojazdu. • Dojeżdżając do skrzyżowania ze znakiem stop lub migającymi czerwonymi światłami, po uprzednim całkowitym zatrzymaniu pojazdu. Jeżeli nie ma linii zatrzymania, należy zatrzymać się przed przejściem dla pieszych. Jeżeli nie ma przejścia dla pieszych ani linii zatrzymania, należy zatrzymać się w miejscu, z którego widać wszystkie nadjeżdżające pojazdy. • Przy wykonywaniu skrętu w lewo na czerwonym świetle po zatrzymaniu samochodu, wyjeżdżając z jednej ulicy jednokierunkowej ulicy w inną ulicę jednokierunkową prowadzącą w lewo (patrz rys. A na str 23). • Na skrzyżowaniach z obowiązkiem zatrzymania dla wszystkich czterech kierunków. Kierowca, który pierwszy dojechał do skrzyżowania, powinien przejechać jako pierwszy. Gdy dwa samochody poruszające się po różnych drogach jednocześnie dojadą do skrzyżowania z obowiązkiem zatrzymania dla wszystkich czterech kierunków, kierowca z lewej strony powinien ustąpić kierowcy z prawej (patrz rys. B na str 23). • Przy wjeździe na skrzyżowanie sygnalizowane migającą żółtą strzałką. • Gdy dwa samochody poruszające się po różnych drogach dojadą jednocześnie do nieoznakowanego skrzyżowania. Pojazd znajdujący się po lewej stronie powinien ustąpić pierwszeństwa pojazdowi z prawej. • Nadjeżdżającym pojazdom przy wykonywaniu skrętu w lewo. Po wjechaniu na skrzyżowanie na zielonym świetle kierowca może dokończyć skręt nawet po zmianie światła na czerwone. • Przejeżdżającym pojazdom, zbliżając się do oznakowanego złączenia pasów lub dróg. Należy zwiększyć lub zmniejszyć prędkość jazdy celem uniknięcia wypadku. • Zbliżając się do znaku „ustąp pierwszeństwa przejazdu. Należy zwolnić lub zatrzymać się celem uniknięcia wypadku. • Należy zwolnić lub zatrzymać się celem uniknięcia wypadku. • Przy wyjeździe z drogi osiedlowej, budynku, drogi prywatnej lub podjazdu, po całkowitym zatrzymaniu się (patrz rys. C powyżej 23). • Pojazdom nadjeżdżającym z boku przed wyjazdem z drogi podporządkowanej na skrzyżowanie w kształcie litery „T” ( droga dochodzi do drugiej i kończy się w tym miejscu), na którym nie ma kontrolnych znaków ani sygnalizacji świetlnej. Patrz rys. D powyżej 23) • Samochodom uprzywilejowanym, używającym sygnałów wizualnych lub dźwiękowych. 22 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 23 Rysunek B Rysunek A „A”i „B” ustępują pierwszeństwa „C”.„C” dojechał na skrzyżowanie jako pierwszy. “A” ustępuje pierwszeństwa „B” przed skrętem z ulicy jednokierunkowej w inną ulicę jednokierunkową prowadzącą w lewo. „A” ustępuje pierwszeństwa „B”, bo „B” jest po prawej stronie. Rysunek D Rysunek C Pierwszeństwo pieszych Kierowca ma obowiązek całkowicie zatrzymać pojazd (i ustąpić pierwszeństwa): • Kiedy na oznakowanym przejściu znajduje się pieszy. • Przy szkolnym przejściu dla pieszych, w dni nauki szkolnej, gdy w pobliżu znajdują się dzieci. Kierowca ma obowiązek ustąpić pierwszeństwa pieszemu: • Gdy pieszy znajduje się na nieoznakowanym przejściu dla pieszych po tej samej stronie drogi i nie ma sygnalizacji drogowej. • Przy skręcie na każdym skrzyżowaniu. • Wykonując, zgodnie z przepisami, skręt w lewo na czerwonym świetle, po uprzednim całkowitym zatrzymaniu pojazdu. • Po całkowitym zatrzymaniu pojazdu przed znakiem stop lub migającymi czerwonymi światłami na skrzyżowaniu. • Gdy pieszy wszedł na przejście dla pieszych przed zmianą świateł. • Gdy pieszy przechodzi na zielonym świetle, przy sygnale ze znakiem „idącego ludzika” lub sygnale „WALK". • Gdy pieszy wchodzi na jezdnię z bocznej uliczki, budynku, drogi prywatnej lub dojazdowej albo podjazdu. • Gdy pieszy wchodzi na skrzyżowanie sygnalizowane migającą żółtą strzałką. Kierowcy mają także obowiązek ustąpić pierwszeństwa robotnikom pracującym w strefie robót drogowych lub prac konserwacyjnych oraz osobom niepełnosprawnym − w tym osobom niepełnosprawnym fizycznie, słuchowo i wzrokowo. 23 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 24 Wyprzedzanie Należy zachować szczególną ostrożność przy wyprzedzaniu innego pojazdu. Na drodze dwupasmowej (po jednym pasie ruchu w każdą stronę) lewy pas musi być dobrze widoczny i wolny od nadjeżdżających pojazdów na dostatecznej odległości potrzebnej do wyprzedzenia. Nie należy zjeżdżać po wyprzedzeniu na prawą stronę, dopóki nie zobaczy się całego wyprzedzonego pojazdu w lusterku wstecznym. Przy ocenie odległości potrzebnej do wyprzedzania należy uwzględnić konieczność powrotu na swój pas ruchu w odległości co najmniej 200 stóp od nadjeżdżającego pojazdu. Będąc wyprzedzanym, nie wolno przyspieszać, zanim pojazd wyprzedzający nie ukończy rozpoczętego manewru. Zjeżdżanie z jezdni lub głównej części drogi podczas wyprzedzania nie jest dozwolone. Podczas wyprzedzania rowerzysty lub pieszego poruszającego się po jezdni lub poboczu, kierowca musi zachować przynajmniej 3 stopy odstępu pomiędzy pojazdem a rowerzystą lub pieszym. Wyprzedzać z prawej strony (nie poboczu) można: • Gdy na dwupasmowej jezdni jest dostatecznie dużo miejsca, a wyprzedzany samochód skręca lub ma zamiar skręcić w lewo. • Na drodze jednokierunkowej lub na drodze z dwoma lub więcej pustymi pasami ruchu w każdym kierunku. • Na skrzyżowaniu poszerzonym w tym celu. Zakaz wyprzedzania —czarny samochód łamie przepisy Zakaz wyprzedzania Zakręt Wzniesienie Przejazd kolejowy, most, tunel, wiadukt. 24 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 25 Wyprzedzanie na dwupasmowej drodze dwukierunkowej nie jest dozwolone: • W strefie objętej zakazem wyprzedzania oznaczonym żółtą ciągłą linią segregacyjną po stronie kierowcy lub znakiem ZAKAZ WYPRZEDZANIA. • Na wzniesieniu lub na zakręcie, kiedy nie można zobaczyć pojazdów nadjeżdżających z przeciwka. • W odległości 100 stóp od skrzyżowania lub przejazdu kolejowego. • Gdy nie ma widoczności, w odległości 100 stóp od mostów, wiaduktów i tuneli. • Gdy inny pojazd zatrzymał się przed przejściem dla pieszych lub skrzyżowaniem w celu przepuszczenia pieszych. • W strefie robót drogowych. We wszystkich strefach robót drogowych w stanie Illinois obowiązuje zakaz wyprzedzania. • W strefach przyszkolnych poza obszarem municypalnym. • W oznakowanych strefach przyszkolnych w obszarze municypalnym. • Gdy autobus szkolny zatrzymał się, by zabrać lub wysadzić pasażerów. Korzystanie z pasów ruchu Należy poruszać się prawym pasem ruchu, poza następującymi wyjątkami: • Podczas wyprzedzania innego pojazdu poruszającego się w tym samym kierunku na dwupasmowej drodze głównej, autostradzie międzystanowej lub autostradzie bezpłatnej z kontrolowanym ruchem. • Gdy droga jest zablokowana i należy objechać przeszkodę, przejeżdżając na lewo od linii segregacyjnej. Można przejechać na lewą stronę pod warunkiem udzielenia pierwszeństwa przejazdu pojazdom nadjeżdżającym z przeciwka. • Na drodze podzielonej na trzy wyznaczone pasy ruchu. • Na drodze jednokierunkowej podzielonej na co najmniej dwa pasy ruchu. • Gdy światła, znaki drogowe lub znaki poziome na wielopasmowej drodze dwukierunkowej kierują na lewy pas. • Przy przejechaniu linii segregacyjnej w celu wykonania skrętu w lewo w boczną uliczkę, drogę prywatną lub drogę dojazdową bądź podjazd albo wyjeżdżaniu z nich na drogę główną. • Zbliżając się do stojącego pojazdu uprzywilejowanego (zmienić pas ruchu tylko wtedy, gdy jest to bezpieczne). • Kiedy prace związane z budową jezdni prowadzone są na lub w bliskim sąsiedztwie prawego pasa lub prawego pobocza. Na autostradzie międzystanowej lub drodze z kontrolowanym dostępem nie wolno jechać lewym pasem (pasami) poza manewrem wyprzedzania. Wyjątki: • Bezpośrednio za pojazdem jadącym lewym pasem nie ma żadnego pojazdu. • Jazda prawym pasem jest niepraktyczna ze względu na warunki drogowe/natężenie ruchu. • Warunki pogodowe zmuszają do korzystania z lewego pasa (pasów). • Na prawym pasie znajduje się przeszkoda lub zagrożenie. • Kierowca zmienia pas, aby ustąpić pierwszeństwa pojazdowi uprzywilejowanemu lub pojazdowi służącemu do prowadzenia robót drogowych. Istnieją dodatkowe przepisy obowiązujące w pewnych sytuacjach: • Pojazdy jadące wolno muszą korzystać z prawego pasa ruchu z wyjątkiem manewru wyprzedzania oraz skrętu w lewo. • Zmienianie pasa ruchu, z lewego na prawy i z powrotem, w celu przyśpieszenia jazdy, jest niezgodne z prawem. • Ruch pojazdów na ulicach i drogach jednokierunkowych musi odbywać się w wyznaczonym kierunku. Nie dotyczy to samochodów policyjnych i pojazdów uprzywilejowanych używających syren lub migających świateł. 25 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 26 • Niezgodne z prawem jest wjeżdżanie na pas środkowy oddzielający kierunki ruchu (pas zieleni lub barierki). Można skręcać w lewo przez pas środkowy z utwardzoną nawierzchnią, chyba że zabraniają tego znaki lub sygnały drogowe. • Kierowcy nie wolno wjeżdżać na drogę ani zjeżdżać z drogi o kontrolowanym dostępie poza oznakowanymi wjazdami i zjazdami. Sygnalizowanie Na terenie zabudowanym należy sygnalizować zmianę kierunku w sposób ciągły co najmniej 100 stóp przed skrętem. Na innych terenach należy sygnalizować zmianę kierunku co najmniej 200 stóp przed skrętem. Zmianę kierunku można sygnalizować w dwojaki sposób: • Przy użyciu kierunkowskazu — do sygnalizacji skrętu w prawo należy używać prawego kierunkowskazu, a do skrętu w lewo – lewego. • Przy użyciu ręki — do sygnalizacji skrętu należy używać lewej ręki. Ręka uniesiona do góry oznacza skręt w prawo. Ręka wyciągnięta w lewo oznacza skręt w lewo. Ręka skierowana w dół oznacza zamiar zmniejszenia prędkości lub zatrzymania samochodu. Right Turn Skręt w prawo Left Turn Skręcanie Slow or Stop • Włączyć prawy kierunkowskaz, na pasie ruchu odpowiednim do skrętu. • Przestrzegać znaków i sygnalizacji drogowej. • Ustąpić pierwszeństwa pieszym, pojazdom uprzywilejowanym i innym pojazdom znajdującym się na skrzyżowaniu. • Sprawdzić, czy ktoś nie nadjeżdża z lewej strony. • Podczas wykonywania skrętu w prawo zachować w miarę równą odległość od krawężnika. Należy trzymać się jak najbliżej krawężnika. • Po wykonaniu skrętu wjechać na skrajny, prawy pas ruchu. • Należy pamiętać, że pojazdy ciężarowe i autobusy potrzebują więcej miejsca na wykonanie skrętu w prawo. 26 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 27 Skręt w lewo • Włączyć lewy kierunkowskaz lub dać sygnał ręką, na pasie ruchu odpowiednim do skrętu. • Przestrzegać znaków i sygnalizacji drogowej. • Ustąpić pierwszeństwa pieszym, pojazdom uprzywilejowanym i innym pojazdom znajdującym się na skrzyżowaniu. • Sprawdzić, czy ktoś nie nadjeżdża z lewej lub prawej strony. • Trzymać koła skierowane prosto, aż do rozpoczęcia skrętu. • Po wykonaniu skrętu należy wjechać na pas najbliższy planowanemu kierunkowi jazdy. Zmiana pasa ruchu • Chcąc przejechać z prawego pasa na lewy, należy odwrócić głowę i sprawdzić, czy ktoś nie nadjeżdża od tyłu i z lewej strony. Włączyć lewy kierunkowskaz i ostrożnie zjechać na lewy pas. • Chcąc przejechać z lewego pasa na prawy, należy odwrócić głowę i sprawdzić, czy ktoś nie nadjeżdża od tyłu i z prawej strony. Włączyć prawy kierunkowskaz i ostrożnie zjechać na Droga dwukierunkowa Droga dwukierunkowa Droga jednokierunkowa Droga jednokierunkowa Droga jednokierunkowa Droga jednokierunkowa 27 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 28 prawy pas. Używanie kierunkowskazów do grzecznościowej komunikacji z innymi kierowcami jest niezgodne z prawem. Zawracanie • Nie wolno zawracać na zakrętach lub wzniesieniach, chyba że widoczność we wszystkich kierunkach sięga co najmniej 500 stóp. • Lokalne władze mogą wprowadzić zakaz zawracania na niektórych drogach. Sygnalizacja alarmowa Obydwa kierunkowskazy migające jednocześnie, oznaczają zepsuty lub zaparkowany samochód. Pasy do skrętu w lewo z obu kierunków Pasy do skrętu w lewo z obu kierunków dają możliwość bezpiecznego skrętu w lewo na skrzyżowaniach lub skrętu w lewo z dróg głównych w podjazdowe znajdujących się pomiędzy skrzyżowaniami. Skręcanie i zmiana pasa ruchu w strefie robót drogowych Podczas skrętu lub zmiany pasa ruchu w strefie robót drogowych należy zwracać szczególną uwagę na znaki drogowe, zapory i znaki poziome. Skrzyżowania z ruchem okrężnym i ronda Skrzyżowanie z ruchem okrężnym lub rondo to skrzyżowanie dróg biegnących z kilku kierunków, które umożliwia kontynuację jazdy bez zatrzymywania się przed znakiem stop lub sygnalizacją drogową. Pojazdy poruszają się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Zawsze należy ustąpić pierwszeństwa pojazdom i pieszym (chyba że znaki lub funkcjonariusze służb ochrony porządku publicznego nakazują inaczej). Tak samo jak na innych skrzyżowaniach, należy używać kierunkowskazów. Obowiązek zatrzymania w specjalnych miejscach Autobusy szkolne Należy bezwzględnie zatrzymać się przed autobusem szkolnym, jeżeli wsiadają do niego lub wysiadają pasażerowie na drodze dwupasmowej. Odpowiednie sygnały ostrzegawcze zostaną wydane co najmniej 100 stóp, a na terenach wiejskich co najmniej 200 stóp, przed miejscem zatrzymania. Kierowca autobusu szkolnego sygnalizuje postój za pomocąmigających świateł w kolorze żółtym i czerwonym, umieszczonych z przodu i z tyłu autobusu. W tym momencie należy całkowicie się zatrzymać. Należy całkowicie się zatrzymać do momentu, gdy autobus zaprzestanie sygnalizację, a migające światła zostaną wyłączone informując kierowcę o możliwości przejazdu. 28 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 29 Na czteropasmowej jezdni, na której zatrzymał się autobus jadący z przeciwnego kierunku, nie ma obowiązku zatrzymania pojazdu, lecz należy zachować ostrożność. Kierowca skazany za niezgodne z prawem wyprzedzanie stojącego autobusu szkolnego zostanie ukarany zawieszeniem prawa jazdy na trzy miesiące oraz grzywną w wysokości. Przejazdy kolejowe Zbliżając się do strzeżonego lub niestrzeżonego przejazdu kolejowego, gdy urządzenia ostrzegawcze nie są włączone, należy zwolnić i rozejrzeć się w obie strony, czy nie nadjeżdża pociąg albo pojazd konserwacyjny. Jeśli droga jest wolna, należy ostrożnie przejechać przez przejazd. Przed przejazdem strzeżonym (ze światłami i szlabanem) należy się zatrzymać, jeśli szlaban jest opuszczony albo migają światła. Jazdę można kontynuować dopiero wtedy, gdy szlaban jest całkowicie uniesiony w górę, światła nie migają, a kierowca sprawdził wzrokowo, czy nie nadjeżdża kolejny pociąg albo pojazd konserwacyjny. Autobusy szkolne, pojazdy przewożące materiały niebezpieczne oraz pojazdy odpłatnie przewożące pasażerów mają obowiązek zatrzymać się przed każdym przejazdem kolejowym. Drogi osiedlowe/dojazdowe i podjazdy Na terenie zabudowanym kierowcy mają obowiązek całkowicie zatrzymać pojazd przez wjazdem na chodnik przy wyjeździe z drogi osiedlowej, budynku, drogi prywatnej lub drogi dojazdowej/podjazdu. Jeżeli nie ma chodnika, należy zatrzymać się na krawędzi drogi (ulicy), skąd dobrze widać nadjeżdżające pojazdy. Po zatrzymaniu samochodu należy ustąpić pierwszeństwa wszystkim pieszym i pojazdom. Przy skręcie z bocznej uliczki lub drogi prywatnej, należy używać kierunkowskazów wskazujących kierunek jazdy. Parkowanie na pochyłościach Parkowanie Parkując na pochyłościach, należy zawsze ustawić dźwignię zmiany biegów w trybie parkowania („Park”), a w razie konieczności zaciągnąć hamulec ręczny. Uruchamiając pojazd na pochyłości należy zwolnić hamulec ręczny, włączyć odpowiedni kierunkowskaz, sprawdzić, czy nie nadjeżdżają inne pojazdy i ruszyć, gdy jest to bezpieczne. • Parkując z górki na ulicy z krawężnikiem, należy skierować przednie koła pojazdu w stronę krawężnika, tak aby pojazd potoczył się w tym kierunku (patrz strona 30). • Parkując pojazd pod górkę na ulicy z krawężnikiem, należy skierować przednie koła pojazdu w stronę przeciwną od krawężnika (patrz strona 30). • Parkując na ulicy bez krawężnika, należy skierować koła pojazdu w stronę pobocza po tej samej stronie ulicy, na której zaparkowany jest pojazd (patrz strona 30). 29 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 30 Z górki Skierować koła w stronę krawężnika Pod górkę z krawężnikiem Skierować koła w stronę jezdni Pod górkę lub z górki bez krawężnika Skierować koła w prawo. Skierować koła w prawo Parkowanie równolegle Na ulicy dwukierunkowej należy parkować tak, by koła po prawej stronie pojazdu były ustawione równolegle do krawężnika i znajdowały się w odległości nieprzekraczającej 12 cali od niego. Na ulicy lub drodze jednokierunkowej można parkować po prawej lub po lewej stronie, z kołami w odległości maksymalnie 12 cali od krawężnika. Pojazdy muszą być zaparkowane zgodnie z kierunkiem ruchu. Miejsca parkingowe dla osób niepełnosprawnych Pojazdy z tablicami rejestracyjnymi osoby niepełnosprawnej lub identyfikatorem parkingowym mogą parkować w miejscach przeznaczonych dla niepełnosprawnych. Uprawniony posiadacz tablic osoby niepełnosprawnej lub identyfikatora parkingowego musi być obecny oraz musi wsiadać lub wysiadać z pojazdu w momencie korzystania z uprawnienia do parkowania. Miejsca na chodniku oznaczone pasami są częścią miejsc przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych i nie można tam parkować. Na stronach 9293 można znaleźć szczegółowe informacje na temat programu przywilejów parkingowych dla osób niepełnosprawnych. Parking dla pojazdów elektrycznych Na niektórych parkingach mogą występować miejsca parkingowe wyposażone w stacje ładowania dla pojazdów elektrycznych. Jedynie pojazdy elektryczne mogą parkować w tych wyznaczonych miejscach. Zakaz zatrzymywania, postoju i parkowania W niektórych miejscach obowiązuje zakaz zatrzymywania, postoju lub parkowania. Lokalne przepisy dotyczące zatrzymywania, postoju lub parkowania mogą być przedstawione za pomocą znaków. Istnieją jednak przepisy ogólne, obowiązujące w całym stanie, o których nie zawsze informują znaki. Zatrzymywanie, postój i parkowanie są zabronione: • Przy parkującym samochodzie od strony jezdni (podwójne parkowanie). • Na chodniku, przejściu dla pieszych lub na skrzyżowaniu. • Pomiędzy strefą bezpieczeństwa a przyległym krawężnikiem. • Przy strefie robót lub przeszkodzie znajdującej się na ulicy lub naprzeciwko nich, jeśli zaparkowany pojazd tamowałby ruch uliczny. 30 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 31 • Na mostach, estakadach, torach kolejowych lub w tunelach drogowych. • Na drogach o kontrolowanym dostępie - wjechać lub zjechać można tylko w określonych punktach. • Na pasie oddzielającym kierunki ruchu na drodze dzielonej oraz w miejscach przejazdu na drugą stronę takiej drogi. • Na utwardzonej szosie lub ulicy w terenie zabudowanym, gdy jest możliwość zaparkowania poza jezdnią. W nagłych wypadkach można się zatrzymać i zaparkować tylko wtedy, gdy widoczność w każdym kierunku sięga 200 stóp. Należy włączyć światła awaryjne i upewnić się, że ilość miejsca pozwoli innym pojazdom na wyprzedzenie. • W miejscach oznaczonych znakiem zakazu zatrzymywania się, postoju lub parkowania. Postój lub parkowanie są zabronione, niezależnie od tego, czy w pojeździe ktoś się znajduje: • Przed publiczną lub prywatną drogą dojazdową/podjazdem. • W odległości 15 stóp od hydrantu. • W odległości 20 stóp od wjazdu do budynku straży pożarnej albo przejścia dla pieszych na skrzyżowaniu ulic. • W odległości 30 stóp od znaku STOP, USTĄP PIERWSZEŃSTWA PRZEJAZDU lub sygnalizacji drogowej. Parkowanie jest zabronione, niezależnie od tego, czy w pojeździe ktoś się znajduje: • W odległości 50 stóp od najbliższego przejazdu kolejowego. • Na drodze głównej od zachodu do wschodu słońca, chyba że pojazd ma włączone światła postojowe z przodu i z tyłu albo znajduje się na terenie zabudowanym, gdzie światła postojowe nie są wymagane. Nie wolno parkować z zapalonymi światłami długimi. Przepisy dodatkowe Należy zapoznać się z lokalnymi przepisami, ponieważ mogą one różnić się w poszczególnych miastach. Przepisy obowiązujące w stanie Illinois zabraniają: • Jeżdżenia po chodnikach za wyjątkiem ich przecięcia z drogami dojazdowymi. • Cofania samochodu na poboczu lub jezdni autostrady z kontrolowanym dostępem. • Cofania na innych drogach, chyba że odbywa się to w sposób bezpieczny i nie koliduje z ruchem innych pojazdów. • Otwierania drzwi bocznych w samochodzie od strony jezdni, chyba że odbywa się to w sposób bezpieczny i nie koliduje z ruchem innych pojazdów. Drzwi mogą być otwarte tylko na czas konieczny do wsiadania i wysiadania pasażerów. • Prowadzenia pojazdów ze słuchawkami na uszach. Słuchawki to wszelkie urządzenia służące do komunikacji elektronicznej, poza aparatami słuchowymi. (Używanie pojedynczej słuchawki lub zestawu słuchawkowego z urządzeniem bezprzewodowym/telefonem komórkowym jest dozwolone podczas jazdy.) Kierowcy motocykli, motorowerów i mopedów mogą używać hełmów z wmontowanymi urządzeniami umożliwiającymi komunikację pomiędzy kierowcą a pasażerem. • Wjeżdżania na przejazd kolejowy, skrzyżowanie lub oznakowane przejście dla pieszych, jeżeli nie ma na nich dosyć miejsca, by umożliwić przejazd pociągów, samochodów albo przejście pieszych. • Przejeżdżania przez węże pożarowe, chyba że obsługujący je oficer straży pożarnej wyrazi zgodę. 31 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 32 • Pchania pojazdu na drodze głównej w terenie wiejskim (niezabudowanym), chyba że jest to związane z sytuacją awaryjną i ma na celu uniknięcie niebezpieczeństwa. • Holowania samochodu inaczej niż za pomocą drążka holowniczego. W większości przypadków odległość pomiędzy holującym a holowanym pojazdem nie powinna przekraczać 15 stóp. Holowany pojazd powinien być przymocowany dodatkowo dwoma łańcuchami lub linami stalowymi. • Usuwania rozbitego lub zepsutego samochodu z jezdni bez jednoczesnego uprzątnięcia rozbitego szkła lub innych odpadków. • Przewożenia w samochodzie nadmiernej liczby pasażerów lub ilości ładunku, w sposób ograniczający kierowcy widoczność. Na przednich siedzeniach nie powinny jechać więcej niż trzy osoby. • Przebywania w przyczepie mieszkalnej podczas jazdy po drodze lub ulicy. • Używania albo wyrażania zgody na używanie systemów dźwiękowych (radio, adapter lub odtwarzacz CD) tak głośno, że słychać je w odległości 75 stóp podczas jazdy po drodze głównej. Rozdział 4 Pytania kontrolne 1. W czasie wyprzedzania innego pojazdu kierowca powinien wrócić na prawy pas ruchu dopiero wtedy, gdy zobaczy cały wyprzedzony pojazd w lusterku wstecznym. ❏ Prawda ❏ Fałsz 2. Po prawidłowym zatrzymaniu samochodu i ustąpieniu pierwszeństwa innym pojazdom lub pieszym znajdującym się na skrzyżowaniu kierowca może skręcić na czerwonym świetle w lewo z jednej ulicy jednokierunkowej w drugą ulicę jednokierunkową prowadzącą w lewo. ❏ Prawda ❏ Fałsz 3. Jak powinien postąpić kierowca, który wjechał na skrzyżowanie i oczekuje na skręt w lewo, gdy światła zmienią się na czerwone? a. Czekać na skrzyżowaniu, aż światła zmienią się z powrotem na zielone. b. Przepuścić wszystkie nadjeżdżające samochody i dokończyć skręt. c. Sprawdzić, czy jest to możliwe, po czym cofnąć samochód przed skrzyżowanie. 4. Kierowcy na jezdni dwupasmowej muszą zatrzymać się przed autobusem szkolnym stojącym z migającymi, czerwonymi światłami i wysuniętym znakiem„stop”. ❏ Prawda ❏ Fałsz 5. Gdy nadjeżdża pojazd uprzywilejowany używający syreny i migających świateł, kierowca ma obowiązek zjechać jak najbliżej prawej krawędzi jezdni poczekać, aż pojazd uprzywilejowany przejedzie. ❏ Prawda ❏ Fałsz 32 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 33 6. Jaka kara grozi za niezgodne z przepisami przejechanie obok stojącego autobusu szkolnego? a. Zawieszenie uprawnień do prowadzenia pojazdów lub dowodu rejestracyjnego pojazdu oraz grzywna w wysokości $150. b. Zawieszenie uprawnień do prowadzenia pojazdów na 60 dni. c. Grzywna w wysokości $30 i zawieszenie uprawnień do prowadzenia pojazdów na 14 dni. 7. Można wyprzedzać inny pojazd po poboczu.. ❏ Prawda ❏ Fałsz 8. Dozwolone jest skręcanie w prawo na czerwonym świetle, po uprzednim zatrzymaniu się i ustąpieniu pierwszeństwa innym pojazdom i pieszym. ❏ Prawda ❏ Fałsz 9. Kierowca ma obowiązek włączyć lewy lub prawy kierunkowskaz przy zmianie pasa ruchu. ❏ Prawda ❏ Fałsz 10. W terenie zabudowanym kierowcy wyjeżdżający z drogi osiedlowej, budynku, drogi prywatnej lub dojazdowej albo podjazdu nie muszą zatrzymywać samochodu przed włączeniem się do ruchu, o ile na drodze nie ma poruszających się pojazdów. ❏ Prawda ❏ Fałsz 11. W jakiej odległości przed skrętem należy włączyć kierunkowskaz, skręcając w lewo lub prawo w terenie zabudowanym? a. Nie mniej niż 50 stóp przed skrętem. b. Nie mniej niż 75 stóp przed skrętem. c. Nie mniej niż 100 stóp przed skrętem. 12. Kierowca czekający na skrzyżowaniu może ruszyć natychmiast po zmianie świateł na zielone. ❏ Prawda ❏ Fałsz 13. Co powinien zrobić kierowca, zbliżając się do strefy robót drogowych?? a. Zwiększyć prędkość, aby jak najszybciej opuścić ten teren. b. Zwolnić, zaprzestać korzystania z telefonu bezprzewodowego i ustąpić pierwszeństwa. c. Zatrąbić kilka razy w celu ostrzeżenia pracujących robotników . 14. Kierowcy muszą ustąpić pierwszeństwa pieszym na nieoznakowanym przejściu dla pieszych. ❏ Prawda ❏ Fałsz 33 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 34 15. Prowadzenie samochodu przy użyciu zestawu głośnomówiącego podczas jazdyjest dozwolone poniżej 19 roku życia. ❏ Prawda ❏ Fałsz 16. W którym z poniższych przypadków należy zwolnić poniżej dopuszczalnej znakiem drogowym prędkości? a. Podczas jazdy w niekorzystnych warunkach pogodowych. b. Zbliżając się i przejeżdżając przez skrzyżowanie. c. W obu powyższych przypadkach. 17. Pojazdy jadące wolno muszą korzystać z lewego pasa ruchu z wyjątkiem manewru wyprzedzania oraz skrętu w lewo. ❏ Prawda ❏ Fałsz 18. Kiedy kierowca ma obowiązek zwolnić w strefie przyszkolnej? a. W dni nauki szkolnej, w godzinach 7.00-16.00, gdy dzieci są obecne a znaki rozmieszczone. b. W weekendy. c. Tylko w czasie przerwy. 19. Kierowca może otwierać drzwi boczne w samochodzie od strony jezdni, jedynie gdy odbywa się to w sposób bezpieczny i nie koliduje z ruchem innych pojazdów. ❏ Prawda ❏ Fałsz 20. Dopuszczalne jest wyprzedzanie na dwupasmowej, dwukierunkowej jezdni w odległości 100 stóp od skrzyżowania lub przejazdu kolejowego. ❏ Prawda ❏ Fałsz 21. Jedynie pojazdy z tablicami rejestracyjnymi osoby niepełnosprawnej lub identyfikatorem parkingowym mogą parkowaćw miejscach oznaczonych znakami DO PARKOWANIA DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH. ❏ Prawda ❏ Fałsz 22. Wyłącznie uprawnieni kierowcy mogą wjeżdżać pomiędzy pojazdy uczestniczące w zorganizowanym kondukcie pogrzebowym. ❏ Prawda ❏ Fałsz 34 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 35 Rozdział 5: Wspólne użytkowanie dróg Kierowcy pojazdów osobowych użytkują drogi wspólnie z wieloma innymi rodzajami pojazdów oraz z pieszymi. Duże pojazdy Podczas wspólnego użytkowania drogi z pojazdami ciężarowymi, autobusami lub innymi dużymi pojazdami, należy kierować się następującymi wskazówkami: • Jadąc za dużym pojazdem, należy unikać niewidocznych NO ZONE 1 („ślepych”) dla niego miejsc. Należy jechać tak, aby kierowca mógł widzieć nas we wstecznym lusterku. • Należy zwracać baczną uwagę na kierunkowskazy dużych NO NO ZONE ZONE pojazdów oraz starać się udostępniać im dużo miejsca do 3 4 wykonywania manewrów i skrętów. Pojazdy te wykonują szerokie skręty w prawo i czasami pozostawiają dużo wolnego miejsca z prawej strony na chwilę przed wykonaniem skrętu. • Rozmiar i masa pojazdów ciężarowych wpływa na ich zdolność do manewrowania i zatrzymywania się. Należy zawsze 2 udostępnić im dostatecznie dużo miejsca. NO ZONE • Podczas bezpośredniej jazdy za samochodem ciężarowym w porze nocnej należy zawsze używać świateł krótkich. Jaskrawe światła długie oślepiają kierowcę pojazdu ciężarowego odbijając się od dużych lusterek bocznych pojazdu. • Wskazane jest błyśnięcie kilka razy światłami przed wyprzedzeniem ciężarówki, aby jejkierowca wiedział o naszym zamiarze i mógł usunąć się na prawo dla ułatwienia przejazdu. Jest to szczególnie istotne w nocy. Należy szybko zakończyć manewr wyprzedzania i nie jechać długo obok wyprzedzanego pojazdu. Wolno jadące pojazdy Maszyny rolnicze, budowlane i pojazdy ciągnięte przez zwierzęta mogą korzystać z dróg publicznych w tym samym stopniu, co inne pojazdy. Należy zwolnić oraz zachować ostrożność w trakcie ich wyprzedzania. Powoli jadący pojazd musi być wyposażony w specjalną pomarańczową tablicę, umieszczoną z tyłu pojazdu (patrz strona 69). Prędkość zbliżenia Pojazdy jadące wolno poruszają się zazwyczaj z prędkością od 5 do 20 mil na godzinę. Kiedy pojazdy poruszające się z typową dla ruchu drogowego prędkością napotykają na drodze wolno jadące pojazdy. Różnica pomiędzy prędkościami sprawia, że czas potrzebny na zbliżenie się do wolno jadącego pojazdu jest znacznie krótszy. Skręty i wyprzedzanie Wolno poruszające się pojazdy mogą wykonywać szerokie skręty w prawą lub lewą stronę, także w nieoznakowane wjazdy. Zbliżając się do nich z tyłu, należy zachować bezpieczną odległość, a przed rozpoczęciem wyprzedzania upewnić się, że sytuacja jest bezpieczna, a kierowca wolno jadącego pojazdu widzi nas i rozumie nasze zamiary 35 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 36 Tylne światło Wymagane jest migające żółte światło, zamocowane jak najwyżej z tyłu pojazdu. Musi być ono widoczne w pełnym słońcu z odległości 500 stóp. Inne oznaczenia wolno jadących pojazdów to: reflektory oraz żółte światła oscylujące lub obrotowe. Korzystanie z pasów ruchu Wolno jadące pojazdy powinny używać prawego skrajnego pasa ruchu. Lewy pas służy do wyprzedzania i skręcania w lewo. Wolno jadące pojazdy mogą być szersze niż pas ruchu i aby ominąć przeszkody na drodze, mogą tymczasowo zjeżdżać na sąsiedni pas. Piesi Za bezpieczeństwo w ruchu drogowym odpowiadają zarówno kierowcy, jak i piesi. Kierowcy powinni być zawsze przygotowani, by ustąpić pierwszeństwa pieszym . (Informacje na temat pierwszeństwa pieszych można znaleźć na stronie 23.) Sygnalizacja drogowa, sygnalizacja na przejściach dla pieszych oraz przejścia dla pieszych Piesi muszą ustąpić pierwszeństwa kierowcom, przestrzegając sygnałów drogowych oraz korzystając z wyznaczonych przejść dla pieszych. • Walk (idąca osoba) — piesi mogą przechodzić na drugą stronę ulicy w stronę sygnału. • Don’t Walk (migająca uniesiona dłoń) — piesi nie mogą wchodzić na. jezdnię. Osoby, które zaczęły przechodzić przez jezdnię, gdy świecił się stale świecący znak, mogą dojść na drugą stronę ulicy lub na wysepkę pośrodku drogi. • Don’t Walk (stale świecąca na pomarańczowo podniesiona ręka) — Piersinie mogą wchodzić na jezdnię. • Światło żółte (stale migająca uniesiona dłoń) — pieszym nie wolno przechodzić, chyba że pozwoli na to policjant lub osoba kierująca ruchem. Przejście przez ulicę Aby przejść na drugą stronę ulicy w miejscu poza wyznaczonym przejściem dla pieszych, należy ustąpić pierwszeństwa wszystkim nadjeżdżającym pojazdom. Dotyczy to również miejsc pomiędzy blisko znajdującymi się skrzyżowaniami, na których działają światła. Przejścia podziemne i nadziemne Gdy tylko jest to możliwe, należy korzystać z przejść podziemnych i nadziemnych (kładek). Drogi Pieszym nie wolno chodzić po jezdni, chyba że nie ma wzdłuż niej chodników ani poboczy. W takim przypadku piesi powinni zawsze poruszać się jak najbliżej krawędzi drogi. Na drogach o ruchu dwukierunkowym piesi powinni poruszać się w stronę przeciwną niż nadjeżdżające samochody. Jeżeli droga nie ma chodników, lecz posiada utwardzone pobocze, piesi powinni zawsze poruszać się po poboczu, jak najdalej od jezdni. Osoby znajdujące się pod wpływem 36 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 37 alkoholu lub innych substancji odurzających nie powinny poruszać się pieszo po drogach głównych. Niepełnosprawni piesi Pieszy, który korzysta z pomocy psa przewodnika, białej laski, wózka inwalidzkiego lub innego rodzaju wsparcia i znajduje się na chodniku lub drodze, ma prawo pierwszeństwa i takie same prawa jak inni piesi. Osoby biegające/spacerujące Do joggingu i spacerów powinno się używać specjalnych ścieżek przeznaczonych do tego celu. Jeśli ich nie ma, biegacze i spacerowicze powinni korzystać z szerokich dróg o dobrych poboczach. Powinni oni poruszać się naprzeciw jadących pojazdów i pamiętać, aby zwracać uwagę na samochody. W nocy lub w czasie ograniczonej widoczności należy ograniczać się do dobrze oświetlonych odcinków drogi i nosić odblaskowe ubranie. Inne kwestie bezpieczeństwa obejmują: • Pieszym nie wolno przechodzić pod opuszczoną zaporą (szlabanem) ani innymi barierami. • Autostop — forma podróżowania, polegająca na przemieszczaniu się przypadkowo zatrzymanymi pojazdami — jest niezgodna z prawem. • Piesi nie powinni stać na drodze głównej lub obok niej i nagabywać przejeżdżających kierowców lub pasażerów o pieniądze ani inne kwestie. • Piesi w wieku powyżej 18 lat mogą jeździć na deskorolkach/rolkach/wrotkach po publicznych drogach w miejscach, gdzie obowiązuje ograniczenie prędkości do 45 mph lub od wschodu do zachodu słońca, o ile nie powoduje to utrudnienia lub blokady ruchu drogowego. Dzieci Zarówno kierowcy, jak i rodzice mają obowiązek dbać o bezpieczeństwo dzieci. • Kierowcy powinni zwracać uwagę na znaki ostrzegające o strefach szczególnego zagrożenia, takich jak strefy przyszkolne, przystanki autobusowe, place zabaw, parki i szkoły. • Kierowcy muszą być szczególnie uważni na terenach zabudowanych, w pobliżu szkół i w miejscach, gdzie można spodziewać się dzieci. • Należy zachować szczególną ostrożność podczas cofania, kiedy w pobliżu znajdują się dzieci. • Rodzice powinni jak najwcześniej uczyć dzieci zasad zachowania się na ulicy. • Rodzice powinni wyznaczyć dzieciom miejsca do zabawy. Dzieciom nie wolno bawić się na ulicy ani w jej pobliżu, czy też na drogach dojazdowych/podjazdach bądź w innych niebezpiecznych miejscach. Motocykle Motocykliści mają takie same prawa i obowiązki, jak inni użytkownicy dróg. Motocykle należą do stosunkowo małych i lekkich pojazdów, dlatego ich kierowcy są szczególnie narażeni na niebezpieczeństwo w razie wypadku. W związku z tym należy zwracać szczególną uwagę na motocykle. 37 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 38 Skrzyżowania Ponad 50% wszystkich wypadków motocyklowych zdarza się na skrzyżowaniach. Najczęściej powodują je kierowcy samochodów skręcających w lewo i wymuszających na motocykliście pierwszeństwo przejazdu Przed wykonaniem skrętu należy się rozejrzeć i ustąpić pierwszeństwa nadjeżdżającym motocyklom. Podczas wykonywania skrętu w lewo przez kilka pasów ruchu należy zachować szczególną ostrożność i upewnić się, że nikt nie nadjeżdża z naprzeciwka. Przed wykonaniem skrętu należy zawsze włączyć kierunkowskaz i rozejrzeć się we wszystkich kierunkach. Włączony kierunkowskaz motocykla może być mylący — kierunkowskazy motocykli zwykle nie wyłączają się same, a motocykliści czasem zapominają o ich wyłączeniu. Należy zaczekać, by upewnić się, że motocykl rzeczywiście skręca. Światła hamowania Jeśli czerwone światło nie zmieni koloru na zielony po 120 sekundach, motocyklista może przejechać przez skrzyżowanie po ustąpieniu pierwszeństwa nadjeżdżającym pojazdom. Widoczność Najczęstszą przyczyną wypadków z udziałem motocykli jest niezauważenie motocykla przez kierowcę innego pojazdu. Niewielkie rozmiary motocykli sprawiają, że trudno je dostrzec, a kierowcy często źle oceniają ich prędkość. Należy spodziewać się motocykli na drodze nie tylko wiosną i latem. Kierowcy samochodów, którzy uczestniczyli w kolizji z motocyklem często twierdzą, że go nie zauważyli lub zauważyli zbyt późno, by uniknąć zderzenia. Współużytek pasów ruchu Warunki jazdy i nawierzchnia drogi wpływają na pozycję motocyklisty na pasie ruchu. Plamy oleju, dziury w asfalcie, żwir lub śmieci na jezdni mogą wymagać od motocyklisty zmiany pozycji na pasie. Choć na jednym pasie ruchu może zmieścić się zarówno motocykl, jak i samochód, to należy pamiętać, że motocyklista potrzebuje miejsca na bezpieczne manewrowanie i ma prawo zajmować cały pas ruchu tylko dla siebie. Nie wolno nigdy jechać tym samym pasem obok motocyklisty. Wyprzedzanie Jeżeli kierowca samochodu jest wyprzedzany przez motocyklistę, powinien zachować dotychczasową pozycję na pasie ruchu i nie przyspieszać. Należy pozwolić motocykliście wykonać bezpiecznie cały manewr, tak aby jak najszybciej znalazł się z powrotem na swoim pasie. Odstęp Należy zachować co najmniej 3- lub 4-sekundowy odstęp za motocyklem jadącym z przodu, by umożliwić mu wykonanie manewru w razie konieczności. Na suchej nawierzchni motocykle zatrzymują się szybciej niż samochody Podczas jazdy za innym pojazdem, w tym także za motocyklem, należy używać świateł krótkich. Droga hamowania Motocykle mają krótszą drogę hamowania niż samochody. Zależy ona również od doświadczenia i wyszkolenia motocyklisty. 38 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 39 Warunki drogowe Motocykliści reagują inaczej na warunki ruchu, pogodę i warunki drogowe niż kierowcy samochodów. Dlatego ich zachowanie może odbiegać od oczekiwanego. Mokra lub pokryta lodem nawierzchnia ogranicza zdolność motocykla do hamowania i wykonywania manewrów Podmuchy wiatru, zarówno naturalne jak i wywołane przez przejeżdżające duże pojazdy, mogą zepchnąć nieprzygotowanego motocyklistę na inny pas ruchu. Dziury w nawierzchni lub tory kolejowe często wymagają od motocyklisty zmiany pozycji na pasie ruchu. Żwirowe drogi zmniejszają przyczepność i mogą wymagać od motocyklisty hamowania lub zmniejszenia prędkości w miejscach, w których samochody nie muszą tego robić. Postępowanie w przypadku zderzenia Motocyklistę chroni tylko kask, gogle, buty, rękawice i trwałe ubranie. W przypadku zderzenia należy zachować szczególną ostrożność i jak najszybciej wezwać pomoc lekarską. Szczegółowe informacje można znaleźć w broszurze Illinois Motorcycle Operators Manual (Przepisy drogowe dla motocyklistów), dostępnej w każdym wydziale komunikacji lub na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. Autocycle Autocycle to trójkołowy pojazd, który ma kierownicę i siedzenie, który nie wymaga od kierowcy siedzenia na nim w pozycji rozkroku lub okrakiem. Ten rodzaj pojazdu może jeździć po drogach Illinois, jeśli jest należycie oznaczony i zarejestrowany w Biurze Sekretarza Stanu. Kierowca pojazdu musi posiadać ważne prawo jazdy wydane w stanie Illinois umożliwiające prowadzenie pojazdu. Skutery i mopedy Zgodnie z przepisami obowiązującymi w stanie Illinois, motorowery i motocykle mogą jeździć po drogach Illinois, jeżeli są należycie zarejestrowane, a ich właściciel posiada tytuł własności. Skuter należący do jednej z tych kategorii może zostać zarejestrowany w stanie Illinois, jeżeli posiada federalny certyfikat bezpieczeństwa w formie naklejki oraz numer identyfikacyjny pojazdu (VIN). Kierowcy skuterów bądź mopedów mają obowiązek przestrzegać wszystkich znaków, sygnałów i przepisów drogowych oraz większości przepisów obowiązujących rowerzystów. Mopedy lub skutery przewożące dwie osoby muszą być wyposażone w siedzenie i podnóżek dla pasażera. Podczas jazdy nocnej pojazd taki musi posiadać światło przednie widoczne z odległości co najmniej 500 stóp oraz tylne światło odblaskowe widoczne z odległości co najmniej 100-600 stóp. Aby określić kategorię prawa jazdy wymaganą do prowadzenia danego skutera lub motoroweru na drogach stanu Illinois, należy kierować się następującymi wskazówkami: • Jeżeli skuter posiada silnik o pojemności mniejszej niż 150cc sześciennych, jest uznawany za motorower, do którego prowadzenia wymagane jest prawo jazdy kategorii L. • Jeżeli skuter posiada silnik o pojemności 150cc sześciennych lub większej, jest uznawany za motocykl, do którego prowadzenia wymagane jest prawo jazdy kategorii M. • Moped to motorower, którego prędkość maksymalna nie przekracza 30 mph, a moc silnika– 39 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 40 2 KM. Do prowadzenia mopedu wymagane jest ważne prawo jazdy stanu Illinois dowolnej kategorii. W przypadku używania silnika spalinowego jego pojemność nie może przekraczać 50cc sześciennych, a silnik nie może wymagać zmiany biegów. Rowery Na większości dróg rowerzyści (w tym kierowcy motorowerów) mają te same prawa i obowiązki, co inni użytkownicy dróg. W odniesieniu do rowerzystów należy przestrzegać następujących zasad i reguł bezpiecznej jazdy: • Zabroniona jest jazda rowerem na drogach z ograniczonym dostępem, drogach szybkiego ruchu oraz innych odpowiednio oznakowanych drogach. • Rowerzyści muszą poruszać się w tym samym kierunku, co inne pojazdy. • Rowerzyści powinni poruszać się po prawej stronie szybciej jadących pojazdów. Z powodu przeszkód takich jak wyboista nawierzchnia, śmieci, kratki odpływowe lub wąskie pasy ruchu, rowerzysta może być zmuszony do wyjazdu na środek pasa. • Kierowcy mają obowiązek ustępować pierwszeństwa przejazdu rowerzystom na tych samych zasadach, co w przypadku innych pojazdów. • Rowerzystów należy wyprzedzać powoli i z zachowaniem co najmniej 3 stóp odstępu. • Podjeżdżanie zbyt blisko do rowerzysty lub grożenie mu jest zabronione. • Kierowcy nie powinni parkować ani jeździć pasem przeznaczonym dla rowerzystów. • Podczas jazdy za rowerzystą należy zapewnić mu dużo miejsca i być przygotowanym do zatrzymania się w każdej chwili. Należy szczególnie uważać podczas deszczowej lub mroźnej pogody. W nocy nie używać długich świateł, kiedy z przeciwka jedzie rowerzysta. • Po zaparkowaniu sprawdzić, czy nie nadjeżdża rowerzysta, a dopiero potem otworzyć drzwi. • Podczas wykonywania przez kierowcę skrętu w lewo, kiedy rowerzysta wjeżdża na skrzyżowanie z przeciwnej strony, kierowca powinien poczekać na przejazd rowerzysty i dopiero wtedy wykonać zamierzony skręt. Również kierowca jadący za rowerzystą, który dzieli z nim lewy pas i zamierza wykonać skręt w lewo powinien pozostać na swoim miejscu do momentu wykonania skrętu przez rowerzystę. • Jeśli kierowca wykonuje skręt w prawo, a z tej samej strony nadjeżdża rowerzysta, kierowca powinien pozwolić mu przejechać i dopiero wtedy wykonać zamierzony skręt. Należy zawsze pamiętać o włączaniu kierunkowskazów podczas wykonywania skrętów. • Poruszające się z niewielką prędkością motorowery z napędem elektrycznym lub gazowym muszą mieć silnik o mocy poniżej 1 KM, a prowadzące je osoby muszą mieć ukończone 16 lat. • Poruszające się z niewielką prędkością motorowery z napędem elektrycznym lub gazowym mogą poruszać się jedynie po drogach i nie mogą przekraczać prędkości 20 mph. Nie wolno jeździć nimi po chodnikach. • Do poruszających się z niską prędkością motorowerów elektrycznych lub gazowych odnoszą się te same przepisy, co do rowerów. Szczegółowe informacje można znaleźć w broszurze Illinois Bicycle Rules of the Road (Przepisy drogowe dla rowerzystów), dostępnej w każdym wydziale komunikacji lub na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. 40 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 41 Pojazdy powolne Pojazd poruszający się z niewielką prędkością to każdy czterokołowy pojazd posiadający federalny certyfikat bezpieczeństwa w formie naklejki oraz numer identyfikacyjny pojazdu (VIN). Prędkość maksymalna pojazdów poruszających się z niewielką prędkością nie może przekraczać 25 mph. Pojazdy poruszające się z niewielką prędkością muszą być oznaczone i zarejestrowane w ten sam sposób, jak inne pojazdy. Pojazdy poruszające się z niewielką prędkością mogą jeździć po ulicach, na których obowiązuje ograniczenie prędkości do 30 mph lub niższe, chyba że zabraniają tego władze lokalne. Pojazdy poruszające się z niewielką prędkością muszą być wyposażone w następujące elementy: • Hamulec ręczny. • Kierownica. • Opony. • Przednia szyba. • Pasy bezpieczeństwa. • Lusterko wsteczne. • Zewnętrzne lusterko wsteczne – montowane po stronie kierowcy pojazdu. • Światła czerwone – montowane z tyłu po obu stronach pojazdu i jedno w środku. • Reflektor – widoczny z przodu z odległości 500 stóp • Światła tylne – światła czerwone widoczne z boku z odległości 500 stóp. • Światła hamowania. • Przednie i tylne kierunkowskazy. UWAGA: Definicje tych pozycji znajdują się na stronach od 86 do 87 w Rozdziale 12. Skutery śnieżne Zimą po drogach mogą poruszać się skutery śnieżne. Po drogach, przy których umieszczone są znaki ostrzegające o skuterach śnieżnych, należy poruszać się z zachowaniem szczególnej ostrożności. Informacji na temat rejestracjioraz wymogów dotyczących skuterów śnieżnych udziela Departament Zasobów Naturalnych Stanu Illinois (Illinois Department of Natural Resources) pod numerem 1 866-867-3542.. Jeźdźcy konni Jeźdźcy konni mają prawo korzystać z dróg publicznych. Wyjątkiem są drogi z ograniczonym dostępem i większość dróg szybkiego ruchu. Jeźdźcy konni mają obowiązek poruszać się w tym samym kierunku co inne pojazdy, jak najbliżej prawej krawędzi jezdni. W pobliżu koni nie należy nigdy używać klaksonu, ponieważ zwierzę może się spłoszyć i spowodować wypadek. Zbliżając się do jeźdźców konnych lub wyprzedzając ich należy zachować ostrożność i być przygotowanym do zatrzymania się. 41 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 42 Rozdział 5 Pytania kontrolne 1. Jeśli kierowca wykonuje skręt w prawo, a z tej samej strony nadjeżdża rowerzysta, kierowca powinien pozwolić mu przejechać i dopiero wtedy wykonać zamierzony skręt. ❏ Prawda ❏ Fałsz 2. Kierowca nie musi zachować takiej samej odległości podczas jazdy za motocyklem, jak za samochodem. ❏ Prawda ❏ Fałsz 3. Motocykliści mają prawo zajmować cały pas ruchu, dlatego kierowcy muszą ich wyprzedzać w ten sam sposób, co samochody. ❏ Prawda ❏ Fałsz 4. Jadąc w nocy za ciężarówką, należy zmienić światła z długich na krótkie. ❏ Prawda ❏ Fałsz 5. Zbliżając się do niepełnosprawnego pieszego, korzystającego z pomocy psa przewodnika, białej laski lub innego wsparcia, kierowca powinien ustąpić pierwszeństwa. ❏ Prawda ❏ Fałsz 42 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 43 Rozdział 6: Jazda pod wpływem (DUI) Alkohol to sprawca numer jeden wypadków śmiertelnych na amerykańskich drogach. Alkohol spowalnia czas reakcji, a tym samym działanie w sytuacjach alarmowych. Alkohol wpływa na zdolność prowadzenia pojazdu, nawet jeśli kierowca nie przekroczył dopuszczalnego stężenia alkoholu we krwi. Wypicie nawet niewielkiej ilości alkoholu zwiększa prawdopodobieństwo spowodowania wypadku. Nie należy pić alkoholu i prowadzić pojazdu. Stężenie alkoholu we krwi (BAC) Stężenie alkoholu we krwi to pomiar ilości alkoholu w organizmie na podstawie badania alkomatem, badania krwi lub moczu. Prowadzenie pojazdu, jeśli stężenie alkoholu we krwi wynosi 0,08 procenta lub więcej, jest niezgodne z prawem. Jednak kierowca może zostać skazany za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu (DUI), jeśli stężenie alkoholu we krwi wynosi mniej niż 0,08 procent a zdolność prowadzenia została upośledzona. Następujące elementy mogą mieć wpływ na stężenie alkoholu we krwi: • Wypita ilość — 12 uncji piwa, 5 uncji wina lub 1,5 uncji napoju wysokoprocentowego mają tę samą zawartość alkoholu. • Waga lub wzrost. Zazwyczaj osoby o większej wadze mają więcej krwi oraz płynów organicznych, w których alkohol rozrzedza się. Inne czynniki mają wpływ na reakcję na alkohol, w tym spożyte jedzenie, tolerancja na alkohol oraz zażywane leki. Czas jest jedyną metodą usunięcia skutków alkoholu. Jedzenie, kawa i prysznic nie przyspieszają wydalania alkoholu z organizmu. Medyczne konopie (marihuana) W stanie Illinois dozwolone jest stosowanie konopi w celach medycznych. Osoby uprawnione do korzystania z konopi muszą zarejestrowane w wydziale zdrowia publicznego Illinois (Illinois Department of Public Health) i posiadać pisemne zaświadczenie od lekarza licencjonowanego w stanie Illinois. Departament Zdrowia Publicznego dokument potwierdzający wpis do rejestru a odpowiedni zapis zostanie wykonany w kartotece i zapis zostanie wykonany w kartotece kierowcy w Illinois. Kierowca nie może prowadzić pojazdu silnikowego pod wpływem konopi przewidzianych dla celów leczniczych, oraz nie może przewozić konopi leczniczych w pojeździe, o ile nie są przechowywane w pojemniku w pojemniku zabezpieczonym zamknięciem, znajdującym się w miejscu niedostępnym, gdy pojazd jest w ruchu. Jeśli policjant zatrzyma pojazd prowadzony przez osobę, która posiada kartę rejestru konopi medycznych i oficer policji będzie posiadał uzasadnione podejrzenia, aby sądzić, że kierowca znajduje się pod wpływem konopi, kierowca musi przystąpić do poddanie się badaniu trzeźwości. Odmowa poddania się badaniu lub negatywny wynik badań trzeźwości spowoduje zawieszenie prawa jazdy kierowcy. Jazda po wpływem konopi leczniczych lub jazda z otwartym pojemnikiem może prowadzić do utraty uprawnienia do prowadzenia pojazdów, jak również unieważnienia karty medycznej kierowcy upoważniającej do zażywania konopi dla celów leczniczyc. 43 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 44 Inne substancje Poza alkoholem i marihuaną na zdolność prowadzenia pojazdów niekorzystnie wpływa też wiele leków wydawanych na receptę i bez recepty. Substancje te to: antyhistaminy, leki na przeziębienie, środki przeciwbólowe, leki antydepresyjne, haszysz, LSD, heroina, kokaina, morfina, amfetaminy oraz metamfetaminy Mieszanie nawet niewielkich ilości alkoholu i innych substancji jest bardzo niebezpieczne. Prowadzenie pojazdu silnikowego po drogach stanu Illinois jest niezgodne z prawem, jeśli kierowca ma we krwi ślady substancji kontrolowanych, substancji odurzających. Przepisy dotyczące jazdy pod wpływem Jazda pod wpływem (DUI) jest według przepisów obowiązujących w stanie Illinois poważnym przestępstwem. Jeśli kierowca zostanie skazany za jazdę pod wpływem, zostanie to na stałe odnotowane w jego kartotece. Jeśli kierowca został aresztowany i/lub skazany, może stracić uprawnienia do prowadzenia pojazdów oraz dowód rejestracyjny i może zostać ukarany grzywną i/lub karą pozbawienia wolności. Ustawa na podstawie zgody dorozumianej W przypadku jazdy po drogach stanu Illinois kierowca automatycznie wyraża zgodę na poddanie się pewnym testom. Mogą one obejmować badanie alkomatem, badanie krwi i/lub moczu w celu ustalenia, czy kierowca spożywał alkohol lub przyjmował inne substancje odurzające lub środki skutkujące upojeniem przed jazdą lub w jej trakcie. Badanie krwi musi przeprowadzić lekarz lub wykwalifikowana pielęgniarka. Kierowca może samodzielnie wybrać wykwalifikowaną osobę, zlecając wykonanie dodatkowych badań na własny koszt. Jeżeli kierowca spowodował wypadek z poważnymi obrażeniami lub zgonem, a są podejrzenia, że prowadził pojazd pod wpływem alkoholu lub innych substancji, służby bezpieczeństwa maja obowiązek przeprowadzenia testów na obecność alkoholu lub narkotyków. W przypadku odmowy poddania się badaniu, oraz gdy oficer policji jest przekonany, że badanie krwi może ujawnić obecność narkotyków, kierowca może zostać pociągnięty do odpowiedzialności finansowej w wysokości do $500 na pokrycie kosztów badań krwi, jeśli zostanie uznany za winnego jazdy pod wpływem DUI. Ustawowe zawieszenie prawa jazdy W przypadku aresztowania za jazdę ze stężeniem alkoholu we krwi równym lub przekraczającym 0,08 procenta i/lub pod wpływem substancji upośledzających organizm, uprawnienia do prowadzenia pojazdów zostaną zawieszone na 6 miesięcy. W przypadku odmowy poddania się badaniu, uprawnienia do prowadzenia pojazdów zostaną zawieszone na rok. W przypadku popełnienia drugiego wykroczenia w ciągu 5 lat uprawnienia do prowadzenia pojazdów zostaną zawieszone na jeden rok w przypadku pozytywnego wyniku badania lub na 3 lata w przypadku odmowy poddania się badaniu. Odmowa poddania się badaniu może zostać wykorzystana jako dowód w sądzie. W momencie aresztowania funkcjonariusz zatrzyma prawo jazdy i, jeśli jest ono ważne, wyda zaświadczenie uprawniające kierowcę do prowadzenia pojazdów przez 45 dni. Zawieszenie rozpoczyna się w 46. dniu od daty zawiadomienia i będzie obowiązywało do momentu uiszczenia opłaty za przywrócenie i od aktualizacji kartoteki kierowcy. Za odmowę poddania się badaniom chemicznym przez kierowcę uczestniczącego w wypadku, który spowodował poważne obrażenia lub zgon, uprawnienia do prowadzenia pojazdów zostaną cofnięte na co najmniej rok. 44 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 45 Skazanie za jazdę pod wpływem Obok ustawowego zawieszenia, kierowca może zostać skazany za jazdę pod wpływem alkoholu, innych substancji i/lub środków skutkujących upojeniem. Skazanie za jazdę pod wpływem skutkuje utratą uprawnień do prowadzenia pojazdów: • Pierwsze skazanie za jazdę pod wpływem skutkuje utratą prawa jazdy na co najmniej rok. • W przypadku drugiego skazania za jazdę pod wpływem w ciągu 20 lat, kierowca straci prawo jazdy na co najmniej 5 lat. • Trzecie skazanie za jazdę pod wpływem skutkuje utratą prawa jazdy na co najmniej 10 lat. • Czwarte i kolejne skazanie skutkuje dożywotnią utratą prawa jazdy. Osoba skazana za jazdę pod wpływem, ze stężeniem alkoholu we krwi wynoszącym 0,16 procent i więcej, lub za przewożenie pod wpływem substancji odurzających dziecka poniżej 16 roku życia, podlega zwiększonym karom, obejmującym grzywny, prace społeczne i pozbawienie wolności. Skazanie za jazdę po wpływem wiąże się także z koniecznością składania dokumentu Financial Responsibility Insurance (SR22) przez 3 lata. Przed przywróceniem uprawnień do prowadzenia pojazdów kierowca musi poddać się badaniu na obecność alkoholu/substancji odurzających i pomyślnie przejść program resocjalizacji lub program edukacyjny dotyczący alkoholu/substancji odurzających i/lub spełnić inne wymagania. Jeśli mieszkaniec stanu Illinois zostanie skazany za jadę pod wpływem w innym stanie, skazanie to zostanie zgłoszone do biura Sekretarza Stanu Illinois i odnotowane w kartotece danego kierowcy. W stosunku do tej osoby podjęte zostaną działania administracyjne zmierzające do takiego ograniczenia uprawnień do prowadzenia pojazdów, jakie obowiązują za to samo wykroczenie w stanie Illinois. Alkomat z systemem blokującym zapłon (BAIID) Każdy kierowca w stanie Illinois, który po raz pierwszy dopuścił się jazdy pod wpływem i jest uprawniony do zwolnienia w okresie zawieszenia ustawowego, może wnioskować o zezwolenie na prowadzenie pojazdów pod kontrolą urządzenia monitorującego (Monitoring Device Driving Permit, w skrócie MDDP). MDDP wymaga zainstalowania w swoim pojeździe alkomatu z systemem blokującym zapłon (BAIID) jako warunek zwolnienia z zakazu prowadzenia pojazdów. Osoba, która dopuściła się jazdy pod wpływem, ponosi wszystkie koszty związane z wydaniem zezwolenia, instalacją oraz monitorowaniem urządzenia BAIID. Biuro Sekretarza Stanu monitoruje urządzenia „BAIID” przez cały okres ważności zezwolenia. Urządzenie „BAIID” powiadomi biuro Sekretarza stanu, jeśli kierowca próbuje uruchomić pojazd po spożyciu alkoholu lub manipuluje przy urządzeniu. Osoba, która dopuściła się jazdy pod wpływem, może zrezygnować z ubiegania się o MDDP lub RDP i zrezygnować z prowadzenia pojazdów w okresie zawieszenia. Jednakże czyn osoby, która dopuściła się jazdy pod wpływem, ale nie zdecydowała się na uczestnictwo w programie, a zostanie przyłapana na prowadzeniu pojazdów w okresie zawieszenia, zostanie zakwalifikowany jako przestępstwo 4 klasy. 45 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 46 Przestępstwa powiązane z jazdą pod wpływem Kwalifikowana jazda pod wpływem Kierowca może zostać oskarżony o kwalifikowaną jazdę pod wpływem, jeśli: • Będąc pod wpływem substancji odurzających, brał udział w wypadku, który skutkował zgonem lub obrażeniami ciała. • Pod raz trzeci lub kolejny dopuścił się jazdy pod wpływem. • Prowadził autobus szkolny z dziećmi pod wpływem substancji odurzających. • Prowadził pojazd pod wpływem substancji odurzających bez ważnego prawa jazdy lub zezwolenia albo ubezpieczenia pojazdu. • Został skazany za jazdę pod wpływem, a w przeszłości nieumyślnie spowodował śmierć lub dopuścił się kwalifikowanej jazdy pod wpływem uczestnicząc w wypadku ze skutkiem śmiertelnym. Nielegalny przewóz napojów alkoholowych/opakowań otwartych Spożywanie napojów alkoholowych w pojeździe jest niezgodne z prawem. Zarówno kierowca, jak i pasażerowie mogą otrzymać mandat. Pasażerowie autobusów czarterowych wykorzystywanych do celów pozaszkolnych, samochodów kempingowych, mini samochodów kempingowych oraz limuzyn są zwolnieni z tego przepisu. Niezgodne z prawem jest posiadanie otwartego pojemnika z alkoholem na miejscu pasażera. Jeśli jest to drugie wykroczenie w ciągu 1 roku, prawo jazdy kierowcy zostanie zawieszone na rok. Każdy kierowca poniżej 21 roku życia traci uprawnienia do prowadzenia pojazdów na rok za pierwsze skazanie, a za kolejne skazanie przed 21 rokiem życia, uprawnienia zostają mu cofnięte. Prowadzenie motorówki pod wpływem alkoholu lub narkotyków Prowadzenie łodzi motorowej pod wpływem alkoholu, narkotyków lub związków odurzających jest zabronione. W przypadku udziału w wypadku łodzi motorowej, który spowodował poważne obrażenia lub zgon, kierowca może stracić uprawnienia do prowadzenia pojazdów za odmowę poddania się badaniu chemicznemu w celu określenia poziomu stężenia alkoholu we krwi, lub poddaniu się badaniu, które ujawni stężenie alkoholu lub narkotyków we krwi równe lub przekraczające .08 procenta. Odpowiedzialność rodzicielska Rodzic lub opiekun prawny osób poniżej 21 roku życia nie może zezwalać na spożywanie napojów alkoholowych na terenie prywatnym lub jakimkolwiek terenie znajdującym się pod ich kontrolą lub jakimkolwiek pojeździe lub statku wodnym pod ich kontrolą lub umożliwiać spożywanie alkoholu wynikające z braku kontroli dostępu do alkoholu. W przypadku śmierci lub obrażeń ciała następujących w wyniku spożycia, rodzic lub opiekun prawny może podlegać sankcjom karnym. Jazda z zawieszonym lub cofniętym prawem jazdy (w przypadku jazdy pod wpływem, nieumyślnego spowodowania śmierci lub ucieczki z miejsca wypadku, który skutkował zgonem lub obrażeniem ciała) W przypadku skazania za powyższe przestępstwa w związku z prowadzeniem pojazdu w okresie cofnięcia lub zawieszenia uprawnień, kierowca podlega następującym karom • sankcje karne, w tym kara pozbawienia wolności, • przedłużenie okresu zawieszenia lub cofnięcia uprawnień do prowadzenia pojazdów • przejęcie pojazdu i jego możliwa konfiskata. 46 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 47 Kierowca zamieszkały w stanie Illinois, którego uprawnienia do prowadzenia pojazdów zostały zawieszone lub cofnięte wskutek skazania za jazdę pod wpływem, nieumyślne spowodowanie śmierci lub ucieczkę z miejsca wypadku skutkującego zgonem lub obrażeniami, nie może prowadzić pojazdów silnikowych w ŻADNYM stanie. Jeśli kierowca zamieszkały w stanie Illinois, którego prawo jazdy zostało zawieszone lub cofnięte, zostanie aresztowany za jazdę z zawieszonym lub cofniętym prawem jazdy w innym stanie, aresztowanie zostanie zgłoszone do biura Sekretarza Stanu. Przyczynienie się do jazdy pod wpływem Użyczenie swojego pojazdu osobie będącej pod wpływem substancji odurzających jest niezgodne z prawem. Osoba skazana za dostarczenie alkoholu osobie poniżej 21 roku życia może podlegać karze grzywny do wysokości $2,500, pozbawienia wolności do roku, oraz zawieszenia uprawnień do prowadzenia pojazdów. Kierowcy poniżej 21 roku życia W stanie Illinois osoby spożywające alkohol muszą mieć ukończone 21 lat. Prawo jazdy kierowców poniżej 21 lat ma charakterystyczny pionowy nadruk. (Patrz ilustracje na wnętrzu okładki.) Osobie poniżej 21 roku życia skazanej po raz pierwszy za jazdę pod wpływem grozi cofnięcie uprawnień do prowadzenia pojazdów na co najmniej 2 lata. Jeśli kierowca jest poniżej 21 roku życia, zostanie zatrzymany i otrzyma mandat za naruszenie przepisów drogowych, a w jego organizmie zostanie stwierdzona śladowa obecność alkoholu, uprawnienia do prowadzenia pojazdów zostaną zawieszone na trzy miesiące. W przypadku odmowy poddania się badaniu uprawnienia do prowadzenia pojazdów zostaną zawieszone na sześć miesięcy. Przy drugim wykroczeniu uprawnienia do prowadzenia pojazdów zostaną zawieszone na jeden rok w przypadku pozytywnego wyniku badania bądź na 2 lata w przypadku odmowy poddania się badaniu. Zawieszenie rozpoczyna się w 46. dniu od daty zawiadomienia i będzie obowiązywało do momentu uiszczenia opłaty za przywrócenie i od aktualizacji kartoteki kierowcy. Jeśli prawo jazdy zostało zawieszone przed osiągnięciem 21. roku życia, kierowca będzie zobowiązany do ukończenia kursu korekcyjnego w celu ponownego uzyskania uprawnień do prowadzenia pojazdów. Ponadto kierowca może zostać zobowiązany do zdania pełnego egzaminu na prawo jazdy przed jego ponownym wydaniem. Funkcjonariusz prowadzący sprawę decyduje na podstawie wyników badania lub odmowy poddania się badaniu, czy dany przypadek stanowi naruszenie przepisów Zero Tolerance, jazdę pod wpływem (DUI), czy też jedno i drugie. Szczegółowe informacje na temat przepisów Zero Tolerance obowiązujących w stanie Illinois można znaleźć na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. Osoba poniżej 21 roku życia skazana za nielegalne spożywanie, zakup, posiadanie lub otrzymanie alkoholu w prezencie traci uprawnienia do prowadzenia pojazdów na co najmniej sześć miesięcy, niezależnie od tego, czy w momencie popełnienia wykroczenia prowadziła pojazd silnikowy. Każda osoba, która otrzyma nadzór sadowy w związku z tymi wykroczeniami, zostanie pozbawiona uprawnień do prowadzenia pojazdów na okres 3 miesięcy. Przepisy stanu Illinois dotyczące jazdy pod wpływem stale się zmieniają. Szczegółowe informacje można znaleźć w broszurze Sekretarza Stanu zatytułowanej DUI Fact Book (Informacje dotyczące prowadzenia pojazdów pod wpływem), lub na stronie internetowej www.cyberdriveillinois.com. 47 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 48 Rozdział 6 Pytania kontrolne 1. Kierowca aresztowany pod wpływem alkoholu, u którego stwierdzono stężenie alkoholu we krwi rzędu 0,08 procenta lub wyższe, podlega zawieszeni uprawnień do prowadzenia pojazdów na co najmniej 6 miesięcy. ❏ Prawda ❏ Fałsz 2. Alkohol jest najczęstszym czynnikiem powodującym wypadki ze skutkiem śmiertelnym. ❏ Prawda ❏ Fałsz 3. Jaka jest jedyna skuteczna metoda usunięcia alkoholu z organizmu? a. Mocna kawa b. Czas c. Zimny prysznic 4. Aresztowany kierowca, który odmówi poddania się badaniu, podlega zawieszeniu uprawnień do prowadzenia pojazdów na 3 miesiące. ❏ Prawda ❏ Fałsz 5. Kierowca, którego prawo jazdy zostało cofnięte wskutek jazdy pod wpływem, musi spełnić kilka wymogów, w tym przejć ocenę pod kątem problemów alkoholowych i narkotykowych oraz uiścić opłatę za przywrócenie prawa jazdy, aby odzyskać uprawnienia. ❏ Prawda ❏ Fałsz 6. W przypadku osób poniżej 21. roku życia prowadzenie pojazdu ze śladową ilością alkoholu lub substancji odurzających w organizmie jest nielegalne. ❏ Prawda ❏ Fałsz 48 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 49 Rozdział 7: Naruszenie przepisów ruchu drogowego/wypadki Uczestnicząc w wypadku lub będąc jego świadkiem, należy: • W miarę możliwości zatrzymać samochód w bezpiecznym i dobrze oświetlonym miejscu publicznym, które nie utrudnia ruchu drogowego. • W razie potrzeby lub na prośbę poszkodowanych udzielić pomocy rannym lub wezwać pomoc. W pierwszym rzędzie zabezpieczyć ranną osobę przed zagrożeniem ze strony innych pojazdów, a następnie okryć, aby zapewnić jej komfort i ochronić przed szokiem. Rannej osoby nie należy przenosić, chyba że jest to absolutnie konieczne. Nie należy udzielać pierwszej pomocy, jeśli nie ma się odpowiedniego przeszkolenia. Należy niezwłocznie zadzwonić pod numer 911. • Ktoś powinien ostrzec innych kierowców, używając świateł awaryjnych lub rac świetlnych, jeśli są dostępne. • Należy zapisać nazwiska, adresy, numery telefonów, numery prawa jazdy i tablic rejestracyjnych wszystkich osób uczestniczących w zdarzeniu. • Z wyjątkiem telefonu pod numer 911, Illinois zabrania używania telefonów bezprzewodowych/komórkowych. Obecność w sądzie Kierowca, który otrzyma mandat za drobne wykroczenie drogowe, zostanie poinformowany o terminie stawiennictwa w sądzie w treści mandatu. W przypadku niezapłacenia mandatu lub niestawienia się w sądzie w wyznaczonym dniu, drugi termin może zostać wyznaczony w okresie co najmniej 30 dni. Sekretarz sądu wyśle powiadomienie na ostatni znany adres. Niestawienie się w sądzie w drugim terminie skutkuje zawieszeniem prawa jazdy do czasu spełnienia wymagań sądu. Osobom poniżej 18roku życia musi podczas posiedzenia sądu towarzyszyć rodzic/opiekun prawny. Kierowca zamieszkały w stanie Illinois, który otrzyma mandat w innym stanie należącym do programu (Uproszczony Poza-stanowy Program Karalności) Non- Resident Violator Compact ma trzy możliwości: • pozostać w stanie, w którym wystawiono mandat i odwołać się, • zapłacić grzywnę • podpisać zobowiązanie do opłacenia mandatu, aby kontynuować podróż i opłacić mandat drogą pocztową. Taką samą możliwość mają mieszkańcy innych stanów należących do porozumienia, którzy otrzymają mandat w stanie Illinois. Niewywiązanie się z podpisanego zobowiązania skutkuje zawieszeniem prawa jazdy przez departament transportu w stanie zamieszkania kierowcy. Protokoły z wypadku Bez względu na to, kto zawinił, wymagane jest sporządzenie protokołu z wypadku, jeśli były ofiary śmiertelne lub ranni bądź doszło do uszkodzenia mienia o wartości przekraczającej $1500. (w przypadku gdy któryś z uczestniczących pojazdów nie był ubezpieczony sporządzenie protokołu jest wymagane, gdy wartość szkód wycenia się na co najmniej $500). • Należy niezwłocznie zawiadomić policję. Wiele miast wymaga sporządzenia protokołu z wypadku, do którego doszło w ich granicach. Z tego względu, jeśli na miejscu wypadku nie ma funkcjonariusza policji, należy jak najszybciej sporządzić protokół na najbliższym posterunku policji. Na terenach wiejskich należy zawiadomić szeryfa danego hrabstwa lub 49 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 50 policję stanową. Jeli kierowca nie jest w stanie sporządzić protokołu, a jechał z nim pasażer, protokół sporządza pasażer. • Należy także sporządzić protokół dla Departamentu Transportu Stanu Illinois. Taki poufny protokół należy przesłać nie później niż w ciągu 10 dni od wypadku. Formularz protokołu można otrzymać od funkcjonariusza policji lub firmy ubezpieczeniowej. Pojazdy bez nadzoru W przypadku uszkodzenia pojazdu pozostawionego bez nadzoru (kierowca ani pasażer nie są obecni) lub innego mienia należy: • Zatrzymać samochód w bezpiecznej odległości od przejeżdżających pojazdów. • Jeśli nie można odnaleźć właściciela, zostawić swoje nazwisko, adres, numer telefonu oraz numery tablic rejestracyjnych na uszkodzonym samochodzie lub mieniu. • Zawiadomić policję. • Wypełnić wszystkie wymagane protokoły. Jeśli wypadek nie zostanie zgłoszony, sprawcy grozi kara grzywny do $2,500 lub kara pozbawienia wolności do jednego roku. Opuszczenie miejsca wypadku Kierowca ma obowiązek zgłosić wypadek w ciągu 30 minut od zdarzenia. Kierowca skazany za ucieczkę z miejsca w wypadku, zwłaszcza gdy są zabici lub ranni, podlega sankcjom karnym. Jeśli w wypadku byli zabici lub ranni, biuro Sekretariatu Stanu ma obowiązek odwołać kierowcy jego uprawnienia do prowadzenia pojazdów. Uprawnienia do prowadzenia pojazdów zostaną również zawieszone, jeśli uszkodzenia pojazdu wycenia się na ponad $1,000. Przepisy o odpowiedzialności za bezpieczeństwo Osoby uczestniczące w wypadku, w którym byli ranni, ofiary śmiertelne lub doszło do uszkodzenia mienia o wartości przekraczającej $1,500, mają obowiązek sporządzić protokół z wypadku. (W przypadku gdy któryś z uczestniczących pojazdów nie był ubezpieczony sporządzenie protokołu jest wymagane, gdy wartość szkód wycenia się na co najmniej $500.) Kierowca winny spowodowania wypadku musi także spełnić wymogi wynikające z przepisów o odpowiedzialności za bezpieczeństwo. W przypadku gdy kierowca nie posiada ubezpieczenia lub nie dysponuje inną dopuszczalną formą płatności przepisy te wymagają wniesienia zabezpieczenia (gwarancji płatności). Wysokość zabezpieczenia określa Departament Transportu stanu Illinois. Jeśli kierowca nie posiada ubezpieczenia lub wymaganego zabezpieczenia, jego prawo jazdy może zostać zawieszone do czasu rozstrzygnięcia sprawy. Prawo jazdy właściciela pojazdu uczestniczącego w wypadku i tablice rejestracyjne/dowód rejestracyjny pojazdu również mogą zostać zawieszone. Prawo jazdy lub dowód rejestracyjny mogą pozostać zawieszone do momentu przedstawienia przez daną osobę dowodu odpowiedzialności finansowej oraz zachowania ubezpieczenia przez okres trzech lat od daty sporządzenia pierwszego protokołu. Ponadto kierowcy skazani za naruszenie obowiązkowego ubezpieczenia tracą uprawnienia do prowadzenia pojazdów na co najmniej 3 miesiące i muszą uiścić opłatę za przywrócenie uprawnień w wysokości 100 dolarów. Uzyskanie zezwolenia nie jest możliwe. 50 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 51 Przepisy o odpowiedzialności finansowej Przedstawienie dowodu odpowiedzialności finansowej jest wymagane następujących przypadkach: • Otrzymanie orzeczenia sądowego w sprawie wypadku, w którym sąd stwierdza nie wywiązanie się ze zobowiązań (unsatisfied court judgment) • Zawieszenie na mocy przepisów o odpowiedzialności za bezpieczeństwo w związku z brakiem ubezpieczenia w momencie wypadku. • Otrzymanie nadzoru sądowego za naruszenie przepisów o obowiązkowym ubezpieczeniu. • Skazanie za trzy lub więcej naruszeń przepisów o obowiązkowym ubezpieczeniu. Dowodem odpowiedzialności finansowej może być zaświadczenie o ubezpieczeniu (SR22), kaucja pieniężna bądź depozyt w postaci papierów wartościowych (takich jak świadectwa udziałowe). Dokument SR22 przekazywany jest bezpośrednio do Sekretariatu Stanu przez firmę ubezpieczeniową. Za pomocą procesu SR22 Sekretariat Stanu monitoruje ochronę ubezpieczeniową przez okres wyznaczony przez odpowiednie przepisy. Nieprzedłużenie lub rozwiązanie umowy ubezpieczeniowej skutkuje zawieszeniem prawa jazdy. Kursy zapobiegające wypadkom Osoby, które ukończyły 55 rok życia mogą uzyskać zniżkę na ubezpieczenie samochodowe od odpowiedzialności cywilnej, jeśli z pozytywnym wynikiem ukończą 8-godzinny kurs jazdy defensywnej. Informacji o kwocie zniżki udziela ubezpieczyciel. Informacje o kursach w swojej okolicy można znaleźć na stronie www.aarp.org/drive. Rozdział 7 Pytania kontrolne 1. Bez względu na to, kto zawinił, kierowca pojazdu musi sporządzić protokół z wypadku, jeśli w wypadku były ofiary śmiertelne, ranni lub jeśli doszło do uszkodzenia mienia o wartości przekraczającej $1500 (lub więcej niż $500 gdy pojazd był nieubezpieczony). ❏ Prawda ❏ Fałsz 2. Zanim kierowca odzyska uprawnienia do prowadzenia pojazdów zawieszone z powodu nie opłacenia kosztów powstałych na skutek wypadku , kierowca musi złożyć w biurze Sekretarza Stanu dowód odpowiedzialności finansowej. ❏ Prawda ❏ Fałsz 3. Uczestnicząc w wypadku lub będąc jego świadkiem, należy w miarę możliwości zatrzymać samochód w bezpiecznym i dobrze oświetlonym miejscu publicznym, które nie utrudnia ruchu drogowego. ❏ Prawda ❏ Fałsz 51 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 52 Rozdział 8: Odwołanie prawa jazdy Odwołanie, zawieszenie, odmowa lub unieważnienie prawa jazdy Odwołanie Odwołanie to cofnięcie uprawnień do prowadzenia pojazdów przez biuro Sekretarza Stanu na czas nieokreślony. Aby odzyskać uprawnienia do prowadzenia pojazdów, kierowca może ponownie ubiegać się o wydanie prawa jazdy po upływie co najmniej roku, jeśli nie zastrzeżono inaczej. W przypadku gdy kierowca popełnił wykroczenie drogowe ze skutkiem śmiertelnym, biuro Sekretarza Stanu zawiesza uprawnienia do prowadzenia pojazdów w trybie natychmiastowym. Prawo jazdy może zostać odwołane za między innymi następujące przestępstwa: • Kwalifikowana jazda pod wpływem — spowodowanie obrażeń lub śmierci w wyniku jazdy pod wpływem; jazda pod wpływem po wcześniejszym skazaniu za nieumyślne spowodowanie śmierci lub kwalifikowaną jazdę pod wpływem, trzecie lub kolejne skazanie za jazdę pod wpływem; jazda pod wpływem bez ważnego prawa jazdy, zezwolenia lub ubezpieczenia pojazdu; bądź prowadzenie pod wpływem, autobusu szkolnego z dziećmi. • Kwalifikowana ucieczka przed policją — ucieczka podczas próby zatrzymania przez policję. • Kwalifikowana niebezpieczna jazda — jazda, która spowodowała poważne obrażenia, trwałą niepełnosprawność lub oszpecenie innej osoby. • Kradzież pojazdu — kradzież pojazdu silnikowego lub jego części. • Wyścigi równoległe lub uliczne — nielegalne ściganie się z innym pojazdem. • Jazda pod wpływem — jazda pod wpływem alkoholu, innych substancji i/lub środków skutkujących upojeniem. • Wykorzystanie do celów przestępczych — pojazd został użyty podczas poważnego przestępstwa. • Fałszywy dowód tożsamości — tworzenie lub posiadanie sprzętu umożliwiającego tworzenie bądź sprzedaż, posługiwanie się lub pomoc innej osobie w posługiwaniu się nieautoryzowanym, niewydanym przez władze dowodem tożsamości lub prawem jazdy. • Zorganizowana działalność przestępcza — przestępstwo w ramach zorganizowanej działalności przestępczej z użyciem pojazdu lub prawa jazd wydanego w stanie Illinois. • Ucieczka z miejsca wypadku — opuszczenie miejsca wypadku, w którym są zabici lub ranni. • Krzywoprzysięstwo — podanie Sekretarzowi Stanu fałszywych informacji. • Niebezpieczne postępowanie — niebezpieczne zachowanie z użyciem pojazdu, które spowodowało obrażenia lub zagrożenie dla innej osoby. • Niebezpieczna jazda — skazanie za trzy przypadki niebezpiecznej jazdy w ciągu 12 miesięcy lub jazdę, która spowodowała poważne obrażenia, trwałą niepełnosprawność lub oszpecenie innej osoby. • Nieumyślne spowodowanie śmierci — nieostrożna jazda, która doprowadziła do śmierci innej osoby. Biuro Sekretarza Stanu ma prawo cofnąć prawo jazdy kierowcy, który wielokrotnie naruszył przepisy ruchu drogowego. W okresie cofnięcia prawa jazdy zawieszeniu może podlegać także dowód rejestracyjny pojazdu. Kierowca otrzyma wówczas stosowne powiadomienie. 52 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 53 Zawieszenie Zawieszenie to czasowa utrata uprawnień do prowadzenia pojazdów. Kiedy zawieszenie obowiązuje przez określony czas, uprawnienia do prowadzenia pojazdów można odzyskać po upłynięciu okresu zawieszenia oraz uiszczeniu opłaty za przywrócenie. W innych przypadkach prawo jazdy nie zostanie zwrócone, dopóki kierowca nie spełni wymogów wynikających z przepisów stanu Illinois. Prawo jazdy może zostać zawieszone za takie przestępstwa, jak m.in: • Automatyczne mandaty drogowe — Nieopłacenie pięciu lub więcej mandatów wystawionych przez urządzenia kontrolujące ruch za przejazd na czerwonym świetle, przekroczenie prędkości lub oba te wykroczenia drogowe w obszarze administracyjnym. • Spowodowanie wypadku w strefie robót drogowych — spowodowanie wypadku w strefie robót drogowych skutkującym obrażeniami ciała lub zgonem robotnika, wskutek niestosowania się do wymogu zmniejszenia prędkości lub zmiany pasa ruchu. • Nadużycie prawa do odwiedzin dziecka – Zawieszenie po otrzymaniu nakazu sądowego wskazującego, że kierowca był zaangażowany w nadużycie prawa do odwiedzin dziecka. • Pozytywny wynik badania na obecność substancji odurzających/alkoholu — pozytywny wynik badania wykonanego podczas aresztowania za jazdę pod wpływem, stwierdzający stężenie alkoholu we krwi na poziomie 0,08% lub śladowe ilości konopi, substancji kontrolowanych bądź środków skutkujących upojeniem. • Odmowa poddania się badaniu — Odmowa poddania się badaniu a obecność substancji odurzających lub alkoholu po aresztowaniu za jazdę pod wpływem w stanie Illinois lub w innym stanie. • Przestępstwo na tle seksualnym lub związane z narkotykami — popełnienie przestępstwa związanego z narkotykami lub seksualnego, podczas jazdy lub podczas sprawowania bezpośredniej fizycznej kontroli nad pojazdem. • Niestawienie się — niestawienie się na wezwanie w sprawie jakiegokolwiek wykroczenia drogowego. • Niezastosowanie się do sygnału na przejeździe kolejowym — skazanie za drugie naruszenie polegające na niezastosowaniu się do sygnału na przejeździe kolejowym. • Zaległości alimentacyjne — zawieszenie za zaległości alimentacyjne na mocy nakazu sądowego lub polecenia Departamentu Służby Zdrowia i Usług Na Rzecz Rodziny Stanu Illinois (Illinois Department of Healthcare and Family Services). • Nieustąpienie pierwszeństwa pojazdowi uprzywilejowanemu używającemu sygnałów dźwiękowych i wizualnych (światła i syreny) — Niezastosowanie się do ograniczenia prędkości podczas zmiany pasa ruchu z dala od nieruchomego pojazdu awaryjnego, które może spowodować uszkodzenia mienia innych uczestników ruchu lub obrażenia lub śmierć. • Posługiwanie się fałszywym prawem jazdy/dowodem tożsamości — posiadanie, okazanie lub próba posłużenia się zmienionym prawem jazdy albo dowodem tożsamości, posługiwanie się prawem jazdy lub dowodem tożsamości należącym do innej osoby bądź zezwolenie innej osobie na posługiwanie się swoim prawem jazdy lub dowodem tożsamości, złożenie wniosku o wydanie prawa jazdy lub dowodu tożsamości zawierającego fałszywe informacje bądź zezwolenie innej osobie na posłużenie się swoimi dokumentami we wniosku o wydanie prawa jazdy lub dowodu tożsamości. • Nielegalne posiadanie, spożywanie, zakup alkoholu lub przyjęcie alkoholu w prezencie przez osobę poniżej 21 roku życia • Nielegalny transport alkoholu — nielegalny transport alkoholu 2 razy w ciągu 12 miesięcy w przypadku osób, które ukończyły 21 rok życia. • Nielegalny transport alkoholu przez osobę poniżej 21 roku życia — nielegalny transport alkoholu przez osobę, która nie ukończyła 21 roku życia. 53 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 54 • Naruszenie przepisów dotyczących obowiązkowego ubezpieczenia — nieprzedstawienie ubezpieczenia od odpowiedzialności finansowej (SR-22) po otrzymaniu nadzoru sądowego za jazdę bez ubezpieczenia bądź otrzymanie trzech lub więcej mandatów za jazdę bez ubezpieczenia. • Skazanie za brak obowiązkowego ubezpieczenia – prowadzenie pojazdu bez obowiązkowego ubezpieczenia. • Naruszenia przepisów dotyczących parkowania — niezapłacenie 10 lub więcej mandatów za nieprawidłowe parkowanie w dowolnym okręgu administracyjnym. • Naruszenie przepisów dotyczących przejazdów kolejowych — niezapłacenie mandatów za pięć lub więcej naruszeń. • Naruszenie przepisów dotyczących autobusów szkolnych — niezatrzymanie się przy autobusie szkolnym, z którego wysiadają lub do którego wsiadają dzieci lub niezapłacenie za pięć lub więcej mandatów nieustąpienie pierwszeństwa autobusowi szkolnemu, zarejestrowane przez kamerę. • Przekroczenie prędkości w strefie robót drogowych — Drugie naruszenie w ciągu dwóch lat od pierwszego naruszenia ograniczenia prędkości w strefie robót drogowych, w której obecni są pracownicy. • Kradzież paliwa — przelanie paliwa do kanistra lub baku i opuszczenie obiektu bez zapłacenia za nie. • Naruszenie przepisów dotyczących opłat drogowych — niezapłacenie pięciu lub więcej mandatów za naruszenie przepisów dotyczących opłat drogowych i/lub za nieuiszczenie opłaty drogowej. • Wypadki samochodowe — odmowa lub zaniedbanie zgłoszenia wypadku samochodowego. • Naruszenie przepisów drogowych — trzykrotne skazanie za naruszenie przepisów drogowych w okresie 12 miesięcy (w przypadku kierowców, którzy w momencie aresztowania nie ukończyli 21. roku życia — 2 naruszenia w okresie 24 miesięcy) • Nieuprawnione parkowanie w miejscu zarezerwowanym dla osób niepełnosprawnych • Wypadek przy braku ubezpieczenia — brak ubezpieczenia w momencie wypadku, którego było się sprawcą i za który ma się obowiązek wypłacenia odszkodowania. • Naruszenie przepisów "Zero Tolerance" — naruszenie przepisów dotyczących alkoholu przez osobę poniżej 21 roku życia. Prowadzenie pojazdu w okresie gdy prawo jazdy jest zawieszone lub cofnięte spowoduje przedłużenie okresu zawieszenia lub cofnięcia i podlega karze pozbawienia wolności. Więcej informacji na temat czynów, które mogą skutkować zawieszeniem lub cofnięciem uprawnień do prowadzenia pojazdów, można znaleźć w Kodeksie pojazdowym stanu Illinois (Illinois Vehicle Code). Unieważnienie Unieważnienie to formalne postępowanie Sekretarza Stanu polegające na anulowaniu lub unieważnieniu prawa jazdy lub zezwolenia danej osoby ze względu na błąd lub usterkę w prawie jazdy bądź w związku z ustaniem uprawnień danej osoby do posiadania takiego prawa jazdy. Złożenie wniosku o ponowne wydanie prawa jazdy jest możliwe dopiero po spełnieniu warunków wynikających z unieważnienia. Prawo jazdy może zostać unieważnione z następujących powodów: • Przyczyna medyczna — Niezdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdów silnikowych wynikająca z przyczyn medycznych lub związana ze wzrokiem; niezłożenie zaświadczenia lekarskiego lub okulistycznego, gdy jest to wymagane; niezgłoszenie przyczyny medycznej, która może upośledzać zdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdów silnikowych. 54 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 55 • Wymóg stawienia się na ponowny egzamin — niestawienie się na wyznaczony ponowny egzamin; negatywny wynik części testu wymaganego w ramach ponownego obowiązkowego egzaminu. • Podanie fałszywych informacji we wniosku — popełnienie oszustwa poprzez podanie fałszywych informacji we wniosku. • Brak uprawnień — dana osoba nie jest uprawniona do posiadania prawa jazdy lub zezwolenia. Odmowa Tymczasowa odmowa prawa do ubiegania się o wydanie prawa jazdy oraz w pewnych przypadkach zezwolenia na naukę jazdy. Odmowa może zostać wpisana wyłącznie do kartoteki osoby poniżej 18. roku życia, która została skazana za jedno z poniższych wykroczeń: • Obowiązkowe cofnięcie uprawnień do prowadzenia pojazdów za wykroczenia wymienione na stronie 52 — odmowa wynikająca z tych wykroczeń uniemożliwia danej osobie ubieganie się o prawo jazdy lub zezwolenie na naukę jazdy przed ukończeniem 18 roku życia. • Prowadzenie pojazdu bez ważnego prawa jazdy lub zezwolenia (brak ważnego prawa jazdy) — taka odmowa uniemożliwia ubieganie się o wydanie prawa jazdy przed ukończeniem 18 roku życia. Dozwolone jest ubieganie się o zezwolenie na naukę jazdy. Jeśli dana osoba ma już prawo jazdy, status posiadanych uprawnień zostaje zredukowany do zezwolenia na naukę jazdy. • Poważne naruszenie przepisów ruchu drogowego — odmowa tego typu obowiązuje przez 9 miesięcy lub do ukończenia przez daną osobę 18 roku życia, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej. Odmowa ta uniemożliwia jedynie ubieganie się o prawo jazdy. Można ubiegać się o zezwolenie na naukę jazdy. Jeśli dana osoba ma już prawo jazdy, status posiadanych uprawnień zostaje zredukowany do zezwolenia na naukę jazdy. (Szczegółowe informacje można znaleźć w rozdziale 3). • Wypadek skutkujący obrażeniami lub zgonem — biuro Sekretarza Stanu może odmówić wydania lub odnowienia prawa jazdy osobie oskarżonej o spowodowanie wypadku, w którym pasażer odniósł poważne obrażenia lub poniósł śmierć. Wypadek nie musi być związany ze spożyciem alkoholu. Specjalne zezwolenia na prowadzenie pojazdów Kierowcy ze stanu Illinois, których prawo jazdy zostało cofnięte lub zawieszone, mogą w pewnych przypadkach otrzymać zgodę na prowadzenie pojazdów w formie zezwolenia specjalnego. • Zezwolenie na ograniczone prowadzenie pojazdów (Restricted Driving Permit, RDP) — Pozwala na prowadzenie pojazdów tylko w określonych godzinach i na określonych trasach, w celu dojazdu do pracy lub do szkoły, w celu dowozu dziecka przebywającego w domu do ośrodka opieki dziennej lub dopuszczalnego ośrodka edukacyjnego, albo w celu dojazdu na leczenie bądź kurację odwykową. RDP nie może zostać wydane osobie poniżej 16. roku życia. • Zezwolenie na prowadzenie pojazdów pod kontrolą urządzenia monitorującego (Monitoring Device Driving Permit, MDDP) — wydawane osobie, która po raz pierwszy dopuściła się jazdy pod wpływem i podlega ustawowemu zawieszeniu uprawnień. MDDP jest wymagane do zainstalowania alkomatu z systemem blokującym zapłon (BAIID) w pojeździe. Wydanie MDDP i instalacja BAIID umożliwia kierowcy prowadzenie pojazdu o każdej porze 55 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 56 dnia i nocy, pod warunkiem, że nie spożywa on alkoholu przed jazdą i nie ingeruje w działanie urządzenia BAIID. MDDP nie może zostać wydane osobie poniżej 18 roku życia. • Zezwolenie na prowadzenie pojazdów w związku z pracą zawodową (Occupational Driving Permit, ODP) — wydawane osobom prowadzącym pojazdy w ramach obowiązków zawodowych, których prawo jazdy zostało zawieszone za trzy naruszenia przepisów ruchu drogowego. Zezwolenie to umożliwia prowadzenie pojazdów w związku z pracą zawodową. Przysługuje osobom, które muszą prowadzić pojazdy w związku z wykonywaną pracą. Nie dotyczy to kierowców zawodowych. • Warunkowe prawo jazdy — wydane w związku z doskonaleniem jazdy kierowcy, a które przyznaje pełne prawa jazdy w okresie zawieszenia kierowcom w wieku powyżej 21. Takie prawo jazdy może być wydane jedynie osobie zawieszonej za trzy wykroczenia drogowe w okresie 12 miesięcy i nie może być wydawane na dłużej niż trzy miesiące. • Zezwolenie na prowadzenie pojazdów dla osób niewywiązujących się z obowiązku alimentacyjnego (Family Financial Responsibility Driving Permit, FRP) — Wydawane jest w drodze nakazu sądowego kierowcom, których prawo jazdy zostało zawieszone zgodnie z przepisami o odpowiedzialności finansowej za rodzinę (Family Finacial Responsibility Law) za niepłacenie przyznanych przez sąd alimentów. Kartoteka kierowcy Sekretarz Stanu prowadzi kartotekę naruszeń przepisów ruchu drogowego oraz wypadków spowodowanych przez kierowcę w okresie zamieszkania na terenie stanu Illinois. Jeśli kierowca zostanie skazany za naruszenie przepisów ruchu drogowego w innym stanie, informacja o tym znajdzie się w kartotece, w ten sam sposób, jakby do zdarzenia doszło na terenie stanu Illinois. Jeśli kierowca zamieszkały poza stanem Illinois zostanie skazany za naruszenie przepisów ruchu drogowego w Illinois, stan Illinois założy mu kartotekę oraz prześle informację o popełnionym naruszeniu do stanu, w którym mieszka dany kierowca. Kopię swojej kartoteki można nabyć w każdym biurze Sekretarza Stanu. Lokalizację najbliższą swojemu miejscu zamieszkania, można znaleźć na www.cyberdrivelliois.com i wybrać Facility Finder, podać swój kod pocztowy, oraz wybrać opcję Mic.,Driving Record ( Abstract). Kopii swojej kartoteki nie można nabyć na stronie internetowej. Kopię kartoteki można uzyskać przesyłając pisemny wniosek na adres: Secretary of State, Abstract Unit, 2701 S. Dirksen Pkwy., Springfield, IL 62723. Opłata wynosi $12, która należy dołączyć do wniosku wraz z pełnym imieniem i nazwiskiem, datą urodzenia oraz numerem prawa jazdy. Osoba wnioskująca o kartotekę kierowcy musi dostarczyć odpowiednie dokumenty tożsamości. Rozdział 8 Pytania kontrolne 1. Który z poniższych warunków może skutkować zawieszeniem uprawnień do prowadzenia pojazdów? a. Trzy przypadki niebezpiecznej jazdy w ciągu 12 miesięcy b. Wyścigi równoległe lub uliczne c. Nielegalny transport alkoholu dwa razy w ciągu 12 miesięcy przez osobę powyżej 21 roku życia 2. Uprawnienia do prowadzenia pojazdów mogą zostać cofnięte za przekazanie Sekretarzowi Stanu fałszywych informacji. ❏ Prawda ❏ Fałsz 56 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 57 Rozdział 9: Znaki drogowe Przy drogach umieszczone są znaki nakazu/zakazu, ostrzegawcze i informacyjne. Znajomością znaków drogowych należy wykazać się na egzaminie pisemnym na prawo jazdy. Kształty znaków Są to podstawowe kształty, każdy o specjalnym przeznaczeniu. Każdy z tych kształtów ma szczególne znaczenie. Można także spotkać inne kształty znaków na drogach. Na przykład, różne tarcze mogą być używane do oznaczania dróg, a krzyże w kształcie„X” można spotkać przy przejazdach kolejowych. Ten ośmiokątny znak oznacza nakaz ZATRZYMANIA SIĘ. Należy całkowicie zatrzymać pojazd na linii zatrzymania. Jeśli nie ma linii zatrzymania, należy zatrzymać się przed przejściem dla pieszych. Jeśli nie ma przejścia dla pieszych, należy zatrzymać się przed wjazdem na skrzyżowanie. Należy ustąpić pierwszeństwa pieszym i nadjeżdżającym pojazdom. Jeżeli jest to skrzyżowanie wymagające zatrzymania się dla wszystkich kierunków (all-way stop), należy poczekać na swoją kolej. Jeśli nakaz zatrzymania (znak STOP) jest znakiem tymczasowym umieszczonym przez personel zarządu autostrad, powinien być traktowany tak, jakby był stałym znakiem zatrzymania. Jeśli znak STOP jest trzymany w ręku, należy poczekać, aż upoważniona osoba (przewodnik szkolny, kierujący ruchem robotnik drogowy itp.) da znać, że można bezpiecznie przejechać. Ten znak w kształcie trójkąta oznacza nakaz USTĄPIENIA PIERWSZEŃSTWA. wszystkim pojazdom i pieszym. Znaki te są czerwono-białe. Ten okrągły znak oznacza uwaga na PRZEJAZD KOLEJOWY. Ma on ma kolor żółty z namalowanym czarnym „X” i literami „RR”. Jest to znak ostrzegawczy zapowiadający, że kierowca zbliża się do przejazdu kolejowego. Na terenach wiejskich umieszczony jest on zwykle w maksymalnej odległo ści 50 stóp od przejazdu kolejowego. Należy zwolnić, rozejrzeć się i jeżeli jest taka koniecznoś ć, zatrzymać się. Należy otworzyć okna samochodu i upewnić się, że inne dźwięki nie zagłuszają nadjeżdżającego pociągu. Jeżeli pociąg się zbliża, należy zatrzymać się i poczekać, aż przejedzie. Nie należy próbować przejechać przed pociągiem. Ten znak w kształcie rombu oznacza OSTRZEŻENIE. Może być koloru żółtego, żółto-zielonego lub pomarańczowego z czarnymi napisami lub symbolami. Ten znak ostrzega o istniejących lub potencjalnych zagrożeniach na drodze lub w jej pobliżu. Widząc ten znak, należy zwolnić i zachować ostrożność. 57 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 58 Ten pięciokątny znak w kształcie budynku szkolnego występuje w kolorze żółtym lub żółto-zielonym z czarnymi symbolami. Oznacza zarówno STREFĘ PRZYSZKOLNĄ, jak również SZKOLNE PRZEJŚCIE DLA PIESZYCH. Jeżeli znak przedstawia dwójkę idących dzieci, oznacza to, że w pobliżu znajduje się szkoła. W przypadku gdy znak przedstawia dwójkę dzieci ze strzałką skierowaną w dół, oznacza to, że kierowca znajduje się przy szkolnym przejściu dla pieszych. Trójkątny znak w kształcie proporczyka. Znak jest żółty z czarnym napisem. Jest umieszczany po lewej stronie dwupasmowej drogi dwukierunkowej. Oznacza ZAKAZ WYPRZEDZANIA i znajduje się na początku strefy objętej zakazem wyprzedzania, wraz ze znakami poziomym. Niektóre znaki mają kształt prostokąta i/albo kwadratu. Mogą być znakami nakazu i zakazu lub też znakami informacyjnymi. Kolory znaków Kolory znaków mają specjalne znaczenie. Należy zapamiętać, co oznaczają kolory znaków. Kolor CZERWONY mają znaki nakazu i zakazu, których należy bezwzględnie przestrzegać. Należą do nich NAKAZ ZATRZYMANIA SIĘ, USTĄP PIERWSZEŃSTWA PRZEJAZDU, ZAKAZ WJAZDU oraz JAZDA POD PRĄD. Znaki w kolorze CZARNO-BIAŁYM są znakami nakazu lub zakazu, które muszą być przestrzegane. inne służą do oznaczania dróg i przedstawiono je w części „Znaki informacyjne” na stronie 69. Kolor ŻÓŁTY mają znaki ostrzegawcze. Znaki te informują o robotach drogowych i innych niebezpieczeństwach na drodze. Kolor POMARAŃCZOWY jest używany do znaków ostrzegawczych. Ostrzegają one o możliwych niebezpieczeństwach związanych z robotami drogowymi i pracami konserwacyjnymi. Kolor ZIELONY używany jest do znaków informacyjnych. Informują one kierowców o położeniu, właściwym kierunku oraz odległości. Kolor NIEBIESKI jest używany do znaków informacyjnych. Informują one o usługach dostępnych przy drodze. 58 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 59 Kolor BRĄZOWY mają oznaczenia parków i terenów rekreacyjnych. Kolor ŻÓŁTO-ZIELONY jest używany do znaków ostrzegawczych. Znaki te ostrzegają kierowcę o przejściach dla pieszych i strefach przyszkolnych. Kolor RÓŻOWY mają znaki informujące o zdarzeniach drogowych. Znaki te ostrzegają kierowcę przed możliwymi nieplanowanymi zdarzeniami w ruchu drogowym, takimi jak wypadki drogowe czy klęski żywiołowe. Znaki nakazu i zakazu Znaki nakazu i zakazu mówią, co należy robić. Należy ich bezwzględnie przestrzegać. Nakaz zatrzymania (stop) STOP Ośmiokątny znak zawsze oznacza nakaz całkowitego zatrzymania się. Należy całkowicie zatrzymać pojazd na linii zatrzymania. Jeśli nie ma linii zatrzymania, należy zatrzymać się przed przejściem dla pieszych. Jeśli nie ma przejścia dla pieszych, należy zatrzymać się przed wjazdem na skrzyżowanie. Należy ustąpić pierwszeństwa pieszym i nadjeżdżającym pojazdom. Jeżeli jest to skrzyżowanie wymagające zatrzymania się dla wszystkich kierunków (all-way stop), należy poczekać na swoją kolej. Znak zatrzymania się dla wszystkich kierunków STOP YIELD Ten znak oznacza, że NAKAZ ZATRZYMANIA obowiązuje pojazdy nadjeżdżające ze wszystkich 4 kierunków. Wszystkie pojazdy muszą się zatrzymać. Kierowca, który zatrzymał się jako pierwszy, rusza jako pierwszy. Inni czekają na swoją kolej. 5-WAY lub ALL-WAY (nakaz zatrzymania dla 3, 5 lub wszystkich kierunków). Ustąp pierwszeństwa przejazdu Ten trójkątny znak nakazuje ustąpienie pierwszeństwa wszystkim pojazdom i przechodniom znajdującym się w pobliżu. Dojeżdżając do znaku, należy zwolnić i w razie potrzeby zatrzymać się. Należy zatrzymać się przed przejściem dla pieszych albo przed wjazdem na skrzyżowanie. Znak USTĄP PIERWSZEŃSTWA PRZEJAZDU umieszczany jest także przy wjeździe na drogę szybkiego ruchu, kiedy nie ma dodatkowego pasa, na którym kierowcy mogliby przyspieszyć, aby włączyć się do ruchu. Zakaz wjazdu Większy znak zapowiada strefę ograniczonej prędkości, mniejszy informuje, jakie jest to ograniczenie. Znak umieszczany jest również przy wjeździe na drogę szybkiego ruchu w złym kierunku. 59 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 60 Ograniczenie prędkości Większy znak zapowiada strefę ograniczonej prędkości, mniejszy informuje, jakie jest to ograniczenie. SPEED LIMIT 65 Prędkość dopuszczalna SPEED LIMIT 70 WRONG WAY Niektóre znaki podają minimalną i maksymalną prędkość dopuszczalną dla wszystkich pojazdów, na autostradach i drogach z ograniczonym dostępem. W strefach robót drogowych znaki te ograniczają prędkość. Za wyjątkiem przypadków, kiedy to jest konieczne ze względu na bezpieczeństwo, Jazda z prędkością niższej od minimalnej jest niezgodna z prawem, chyba że jest konieczna ze względów bezpieczeństwa. Jazda pod prąd Znak ten informuje, że pojazd jedzie w złym kierunku na drodze jednokierunkowej. Jest umieszczany między innymi przy wjazdach na drogi ekspresowe tuż za znakiem ZAKAZ WJAZDU. Ten znak można także zobaczyć przy próbie wjazdu pod prąd w ulicę jednokierunkową, boczną uliczkę lub drogę dojazdową/podjazd. Zakaz Znak czerwonego okręgu z czerwonym przekreśleniem od lewego górnego do prawego dolnego rogu oznacza zakaz. Symbol w okręgu wskazuje, czego dotyczy zakaz. Zakaz zawracania Znaki te są umieszczane na drogach dzielonych i drogach szybkiego ruchu. Przeważnie umieszczane są przy przerwie w pasie środkowym umożliwiającej przejazd na drugą stronę drogi. Z tych przejazdów mogą korzystać wyłącznie uprawnieni użytkownicy, tacy jak samochody policyjne, karetki pogotowia, pługi śnieżne, pojazdy służb drogowych i inne pojazdy uprzywilejowane. Osobom nieupoważnionym nie wolno korzystać z tych przejazdów. Zakaz skrętu w prawo Znak zabrania skręcania w prawo. 60 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 61 Droga/ulica jednokierunkowa Znaki te są używane na ulicach i drogach jednokierunkowych lub drogach dojazdowych/podjazdach. Można jechać tylko w kierunku, który wskazuje strzałka. Pasy do skrętu w lewo z obu kierunków Każdy z tych znaków może wskazywać pas ruchu na środku drogi wydzielony do skrętu w lewo. Pas ten jest dodatkowo oznaczony za pomocą żółtych linii i białych strzałek. ONLY Zakaz skrętu na czerwonym świetle Znak ten umieszczany jest na niektórych skrzyżowaniach. Zabrania on skrętu w prawo na czerwonym świetle na skrzyżowaniu jednokierunkowych ulic. Zamiast słowa „Red” na znaku może być także umieszczone czerwone kółko. Droga dzielona Znak ten wskazuje na zbliżanie się do drogi o ruchu dzielonym. Oznacza, że na pasy ruchu o przeciwnych kierunkach na drodze, w którą pojazd zamierza skręcić albo którą zamierza przeciąć, są oddzielone wysepką lub pasem zieleni. Objazd z prawej strony Ten znak wskazuje kierunek jazdy, gdy pojazd zbliża się do wysepki, pasa zieleni lub innej przeszkody znajdującej się pośrodku drogi. Należy jechać po stronie, którą wskazuje strzałka. Nakaz jazdy prawym pasem dla wolniej jadących pojazdów Ten znak jest przeznaczony dla kierowców prowadzących pojazdy jadące wolniej niż inne na wielopasmowej drodze. Nakazuje on takim pojazdom jazdę prawym pasem ruchu. 61 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 62 STOP HERE RED ON DO NOT PASS Miejsce zatrzymania na czerwonym świetle Znak jest używany w sytuacji, gdy nie jest jasne, gdzie pojazdy powinny się zatrzymać na skrzyżowaniu ze światłami. Zakaz wyprzedzania Znak ten jest bezwzględnym zakazem wyprzedzania. Umieszczany jest na wielu dwukierunkowych drogach dwupasmowych. Towarzyszą mu znaki poziome w postaci żółtych linii zakazu wyprzedzania. Nakaz ostrożnego wyprzedzania Znak ten umieszczany jest na końcu strefy zakazu wyprzedzania. Można ostrożnie rozpocząć wyprzedzanie, jeśli sytuacja na drodze jest bezpieczna. ROAD CLOSED Droga zamknięta Znak ten jest stosowany, gdy droga jest zamknięta dla ruchu pojazdów i nie wolno na nią wjeżdżać. Znaki ostrzegawcze Znaki ostrzegawcze ostrzegają o warunkach panujących na drodze. Znaki te mają kształt rombu i informują o zagrożeniach na drodze, robotach drogowych, szkołach lub innych sytuacjach wymagających szczególnej uwagi kierowcy. Znaki te są przeważnie żółte, choć w niektórych częściach stanu Illinois znaki ostrzegające o przejściach dla pieszych i szkołach mogą mieć fluorescencyjny, żółto-zielony kolor. Znaki ostrzegające o robotach drogowych i pracach konserwacyjnych są pomarańczowe. Przejście dla pieszych Znak oznacza przejście dla pieszych. Przejście nie musi znajdować się na skrzyżowaniu, dlatego należy zwracać uwagę na pieszych po obu stronach ulicy. 62 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 63 Inne oznaczenia przejść i przejazdów Znaki te ostrzegają kierowców o miejscach, w których mogą przejeżdżać inne pojazdy lub przechodzić piesi. Znaki szkolne Te znaki ostrzegają kierowców o strefach przyszkolnych i szkolnych przejściach dla pieszych. W tych miejscach należy zachować ostrożność i uważać na dzieci Często przejścia te nadzorowane są przez przewodników szkolnych lub funkcjonariuszy policji, gdy dzieci idą do szkoły i z niej wracają. Osobom tym mogą pomagać członkowie patroli szkolnych. Widząc taki znak, należy zawsze zwolnić i w razie konieczności zatrzymać się. Dwa pierwsze znaki ostrzegają o zbliżaniu się do szkolnego przejścia dla pieszych lub budynku bądź terenu szkolnego znajdującego się przy drodze. Ostatnie dwa znaki są umieszczane na przejściach w pobliżu szkoły. SCHOOL SPEED LIMIT SCHOOL SPEED LIMIT ON SCHOOL DAYS 20 WHEN CHILDREN ARE PRESENT 20 WHEN FLASHING Te dwa znaki są zwykle umieszczane w strefach przyszkolnych, w których obowiązuje ograniczenie prędkości. Ograniczenie prędkości obowiązuje tylko w dni nauki szkolnej w godzinach pracy szkoły (zwykle od godziny 7.00 do 16.00, choć poszczególne szkoły mogą być otwarte w innych godzinach), kiedy istnieje potencjalne zagrożenie związane z bliskością dzieci przy drodze oraz kiedy miga sygnalizacja świetlna. Korzystanie z telefonów bezprzewodowych komórkowych w przyszkolnej strefie ograniczenia prędkości jest zabronione. Uwaga: Uwaga: W niektórych częściach stanu Illinois znaki mogą mieć fluorescencyjny, żółto-zielony kolor. 63 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 64 Znaki nakazu zatrzymania/znaku ustąp pierwszeństwa/sygnalizacji drogowej Znaki te uprzedzają o zbliżaniu się do znaków drogowych, sygnalizacji drogowej lub innych sygnałów. Pomimo, że znak może być jeszcze niewidoczny, należy zwolnić. Znaki wczesnego ostrzegania używane są również na drogach o dużej prędkości ruchu, ponieważ do zmniejszenia prędkości lub zatrzymania pojazdu potrzebna jest większa odległość. Znaki nakazu zatrzymania Zbliżanie się do skrzyżowania znak ustąp pierwszeństwa sygnalizacji drogowej Te cztery znaki ostrzegają o zbliżaniu się do skrzyżowania, (poniżej) przez które mogą przejeżdżać pojazdy albo na którym może być wymagany skręt w lewo lub w prawo. Takiemu znakowi może towarzyszyć oznaczenie krzyżującej się drogi. Skrzyżowanie dróg Skrzyżowania Pobocze drogi "T" “Y” Znaki te są ustawione przed zakrętami i łukami. Kształt strzałki informuje o kierunku zakrętu lub łuku. Pod strzałką może być umieszczony mały znak wskazujący maksymalną bezpieczną prędkość. Zakręty w prawo i w lewo Łuki w prawo i w lewo Łuk w prawo 40 M.P.H. Zakręty Maksymalna bezpieczna prędkość na łuku 64 Zakręt w prawo DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 65 Zjazd Znak stojący przy zjazdach z drogi szybkiego ruchu informujący o maksymalnej bezpiecznej prędkości. Śliska nawierzchnia Wszystkie drogi stają się śliskie po opadach deszczu lub śniegu. Znak ostrzega przed śliską nawierzchnią, która może spowodować utratę panowania nad pojazdem. Widząc ten znak, należy zwolnić, ponieważ droga hamowania na śliskiej nawierzchni ulega wydłużeniu. Niebezpieczny zjazd Znak ten ostrzega o niebezpiecznym spadku drogi, który może być stromy, długi albo mieć ostre zakręty. Należy zwolnić, zanim pojazd dojedzie do początku pochyłości. Zwężenie na moście Znak ten ostrzega o zwężeniu na moście. Szerokość mostu jest mniejsza o 2 stopy od jezdni przed mostem. Koniec pasa ruchu Zkan ten jest używany na drogach wielopasmowych jako ostrzeżenie, że jeden z pasów się kończy. Należy być przygotowanym do zmiany pasa lub do umożliwienia innym kierowcom włączenia się do ruchu na swoim pasie. Wszyscy kierowcy muszą odpowiednio dostosować prędkość i pozycję na pasie, aby uniknąć zderzenia z innym pojazdem. Zwężenie drogi Znak stosowany na drogach dwupasmowych, ostrzegający o gwałtownym zwężeniu drogi. 65 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 66 Zakaz wyprzedzania Znak używany na dwupasmowych drogach dwukierunkowych. Oznacza początek strefy objętej zakazem wyprzedzania. Znak jest umieszczany po lewej stronie drogi na początku strefy objętej zakazem wyprzedzania. Połączenie pasów ruchu Znak ten zapowiada połączenie dwóch pasów ruchu w jeden. Należy być przygotowanym do zmiany pasa lub umożliwienia innym włączenia się do ruchu na swoim pasie. Znak ten jest umieszczany na drogach szybkiego ruchu tuż przed wjazdem. Kierowcy na drodze szybkiego ruchu mają obowiązek zwolnić, aby umożliwić wjeżdżającym pojazdom włączenie się do ruchu. Zmiana kierunku Znak ten ostrzega o zmianie kierunku lub zwężeniu drogi. Kilka takich znaków może być umieszczonych przed ostrym zakrętem lub w pobliżu zwężenia na moście. Droga dzielona Pasy ruchu w przeciwnych kierunkach są oddzielone pasem środkowym. Pierwszy znak stoi na początku, a drugi przed końcem drogi dzielonej. Należy zachować ostrożność, gdy droga dzielona się kończy, ponieważ pojazd wjeżdża w strefę ruchu dwukierunkowego. Droga dwukierunkowa Ostrzeżenie, że kończy się droga dzielona, a zaczyna droga o ruchu dwukierunkowym. 66 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 67 Roboty drogowe/prace konserwacyjne Każdego roku w stanie Illinois dochodzi do wielu wypadków w strefach robót drogowych, w których tysiące kierowców i robotników odnosi obrażenia, a wiele osób ginie. Około 90 procent ofiar wypadków w strefach robót drogowych to kierowcy. Pomarańczowe znaki ostrzegają o zbliżaniu się do strefy robót drogowych i prac konserwacyjnych. Należy zachować szczególną ostrożność w miejscach, gdzie pracują robotnicy i maszyny. Kierowcy mają obowiązek przestrzegać wskazanego ograniczenia prędkości w strefie robót drogowych przez całą dobę i przez siedem dni w tygodniu, niezależnie od tego, czy robotnicy są obecni. Standardowe ograniczenie prędkości może zostać obniżone ze względu na obecność robotników drogowych lub z powodu odmiennych warunków w strefie robót drogowych. Możliwe są zwężenia pasów dróg, zmiany poziomu pomiędzy pasami dróg lub przy krawędzi jezdni, zamknięcia pasów lub blokady otwartych pasów przez inne pojazdy. Ograniczenie prędkości może zostać dodatkowo obniżone w czasie obecności robotników drogowych. Podczas jazdy w strefie robót drogowych i konserwacyjnych obowiązuje zakaz korzystania z telefonów bezprzewodowych/komórkowych. Uwaga! Robotnicy drogowi Znaki te umieszczone są w odpowiedniej odległości, aby dać kierowcom możliwość zwolnienia i przystosowania się do utrudnionych warunków jazdy. Należy pamiętać, że znaki te ostrzegają, że robotnicy mogą pracować w pobliżu pasa ruchu drogowego. Kierowca powinien postępować zgodnie ze znakami drogowymi, dostosować swoją prędkość do ograniczeń prędkości w strefie robót drogowych, zachować czujność oraz utrzymywać bezpieczną odległość pomiędzy pojazdem a barierami. ROAD CONSTRUCTION Ostrzegawcze stożki, pachołki i barykady Służą do ochrony kierowcy przed niebezpiecznymi obszarami w strefach robót drogowych i wyznaczają odpowiednią trasę. Należy jechać wolno, uważać na niebezpieczeństwa oraz być przygotowanym do zatrzymania się. Barykady, pachołki i inne urządzenia sygnalizacji drogowej stosuje się także do ostrzegania kierowców przed istniejącymi zagrożeniami. Barykady i pionowe tablice z ukośnymi pasami nakazują kierowcy pozostanie po stronie, w którą nachylone są paski. Na pokazanych przykładach paski są nachylone w lewo, co znaczy, że kierowca powinien pozostać po lewej stronie tablicy lub barykady. 67 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 68 Światła ostrzegawcze i tablice ze strzałkami Światła ostrzegawcze zwracają uwagę na pachołki i barykady w porze nocnej. Tablice ze strzałkami informują kierowcę o zbliżaniu się do zamkniętego pasa oraz nakazują zachowanie ostrożności w strefie robót drogowych. Tablice informują również o kierunku połączenia pasów ruchu lub kierunku ruchu. Ręczne kierowanie ruchem Znak ten uprzedza, że pojazd zbliża się do odcinka drogi, gdzie ruch kierowany jest ręcznie. Należy przestrzegać poleceń osób kierujących ruchem. Kierowca powinien zachować ostrożność, zbliżając się do osoby kierującej ruchem. Osoba taka pracuje bardzo blisko pasa ruchu. Należy zwolnić i być przygotowanym do wykonania poleceń osoby kierującej ruchem. Na dany sygnał należy się zatrzymać. Należy zachować ostrożność i pozostać na miejscu, aż osoba kierująca zezwoli, na dalszą jazdę. Kierowca może napotkać w strefach robót drogowych automatyczne urządzenie kierujące ruchem. Osoby obsługujące te urządzenia znajdują się w pobliżu. Do poleceń wydawanych przez automatyczne urządzeniakierujące ruchem należy stosować się tak samo jak do poleceń osoby kierującej ruchem. Fotoradary W strefach robót drogowych używa się fotoradarów wykrywających przekroczenie prędkości. Furgonetki te posiadają także oddzielne radary informujące kierowców o prędko ści jazdy. Znaki informujące kierowców o obecności fotoradarów są umieszczone w widocznym miejscu. Informacja ta daje kierowcy ostatnią szansę na zmniejszenie prędkości. Jeśli kierowca nie dostosuje prędkości jazdy do ograniczenia w strefie robót drogowych, fotoradar zrobi zdjęcie kierowcy, pojazdu i tablic rejestracyjnych. Zarejestrowany zostanie także czas i data oraz prędkość pojazdu. Mandaty wystawione na podstawie zapisów fotoradaru są wysyłane pocztą do właściciela pojazdu w terminie 14 dni. Właściciel pojazdu jest zobowiązany do stawienia się w sądzie i zapłacenia mandatu. 68 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 69 Inne znaki specjalne Wolno jadące pojazdy Umieszczany jest na pojazdach poruszających się z niewielką prędkością. Kierowcy powinni zwolnić i w momencie, kiedy jest to bezpieczne, wyprzedzić taki pojazd. Miejsca parkingowe dla osób niepełnosprawnych RESERVED PARKING Miejsca parkingowe oznaczone tym znakiem są zarezerwowane dla pojazdów posiadających tablice osoby niepełnosprawnej i identyfikator parkingowy oraz tablice „niepełnosprawny weteran”. Znaki informacyjne Informują kierowców o aktualnym położeniu i oznaczeniu dróg oraz kierunku dalszej jazdy. Większość znaków informacyjnych ma kształt prostokąta, z wyjątkiem oznaczeń dróg powiatu oraz oznaczeń dróg na autostradach bezpłatnych, które mają inny kształt. Kolory różnią się w zależności od rodzaju informacji podawanych na znakach. Oznaczenia dróg Znaki te mogą być używane samodzielnie albo z mniejszymi znakami. Wskazują one kierunek dojazdu do właściwej drogi. Poszczególne kategorie dróg mają inne oznaczenia. Poniżej przedstawiono przykłady tego rodzaju znaków: NORTH 47 TO NORTH 40 ILLINOIS 47 ▲ ▲ JCT 54 ILLINOIS ▲ 57 ILLINOIS 69 ILLINOIS 44 EXIT 4 4 MILE 47 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 70 Examples of these types of signs include: Rozdział 9 Pytania kontrolne 1. Znak zapowiadający połączenie pasów ruchu oznacza, że kierowcy powinni być przygotowani do zmiany pasa ruchu, po którym jadą lub do umożliwienia innym włączenia się do ruchu na swoim pasie. ❏ Prawda ❏ Fałsz 2. Zbliżając się do nakazu zatrzymania (znaku stopu), przy którym nie ma przejścia dla pieszych, kierowcy powinni zatrzymać się przed wjazdem na skrzyżowanie. ❏ Prawda ❏ Fałsz 3. Pomarańczowy znak oznacza, że kierowca powinien zwiększyć czujność, zmniejszyć prędkość i być przygotowanym do zatrzymania się. ❏ Prawda ❏ Fałsz 70 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 71 Rozdział 10: Sygnalizacja drogowa i znaki poziome Należy stosować się do sygnalizacji drogowej i znaków poziomych, chyba że funkcjonariusz policji lub osoba kierująca ruchem nakaże inaczej. Kierowcy nie wolno nigdy zjeżdżać z drogi, by ominąć sygnał. Sygnalizacja drogowa Sygnalizacja świetlna na skrzyżowaniach jest zazwyczaj w trzech kolorach — czerwony, żółty, zielony— światła ustawione są od góry do dołu lub od lewej do prawej. Na niektórych skrzyżowaniach, można napotkać pojedyncze czerwone lub żółte światło. Światła mogą być ciągłe, migające, lub o kształcie strzałek. Kiedy sygnalizacja świetlna nie działa, należy zawsze całkowicie zatrzymać pojazd, chyba że funkcjonariusz służb porządku publicznego nakaże inaczej. Następnie należy się rozejrzeć, ustąpić mającym pierwszeństwo przejazdu i dopiero wtedy wjechać na skrzyżowanie. Światła ciągłe Światło czerwone — należy zatrzymać się na wyznaczonej linii. Jeśli nie ma wyznaczonej linii, należy zatrzymać się przed przejściem dla pieszych. Jeśli nie ma przejścia dla pieszych, należy zatrzymać się przed wjazdem na skrzyżowanie. Nie wolno wjeżdżać na skrzyżowanie, dopóki światło nie zmieni się na zielone, a pojazdy jadące w innych kierunkach zjadą ze skrzyżowania. Na czerwonym świetle można skręcać w prawo. Na czerwonym świetle można także skręcać w lewo z jednej ulicy jednokierunkowej w drugą ulicę jednokierunkową prowadzącą w lewo. W obu przypadkach kierowcy muszą przed wykonaniem skrętu całkowicie zatrzymać pojazd i ustąpić pierwszeństwa nadjeżdżającym pojazdom oraz pieszym. Światło żółte — światło żółte ostrzega, że sygnał zmienia się z zielonego na czerwony. Kiedy zaświeci się czerwone światło, nie wolno wjeżdżać na skrzyżowanie. Światło zielone — można jechać po ustąpieniu pierwszeństwa pieszym znajdującym się na przejściu dla pieszych oraz pojazdom znajdującym się na skrzyżowaniu. Światła migające Migające światło czerwone — należy się zatrzymać, ustąpić pierwszeństwa pojazdom się na skrzyżowaniu oraz pieszym na przejściu, i kontynuować jazdę, gdy jest to bezpieczne. Znaku tego używa się na skrzyżowaniach, na których sam znak stop jest słabo widoczny lub wymaga dodatkowego podkreślenia. Znaki te są także używane przy przejazdach kolejowych do ostrzegania przed nadjeżdżającym pociągiem. Należy się zatrzymać. Nigdy nie należy próbować przejechać przed pociągiem. Migające światło żółte — należy jechać ostrożnie. Znaku tego używa się, gdy wymagana jest ostrożność. 71 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 72 Strzałki Po ustąpieniu pierwszeństwa pojazdom na skrzyżowaniu oraz pieszym na przejściu, można jechać w kierunku, który wskazuje strzałka Strzałka czerwona (stale świecąca) — Stale świecąca czerwona strzałka oznacza, że nie można jechać we wskazywanym przez nią kierunku, dopóki nie zaświeci się zielona strzałka. Istnieją dwa wyjątki. Gdy świeci się czerwona strzałka, można skręcać w prawo. Można też skręcać w lewo z jednej ulicy jednokierunkowej w drugą ulicę jednokierunkową prowadzącą w lewo. W obu przypadkach kierowcy muszą przed wykonaniem skrętu całkowicie zatrzymać pojazd i ustąpić pierwszeństwa nadjeżdżającym pojazdom oraz pieszym. Strzałka żółta(stale świecąca) — Stale świecąca żółta strzałka oznacza, że zgasła strzałka zielona i za chwilę światło zmieni się na czerwone. Strzałka żółta(migająca) — Migająca żółta strzałka oznacza, że można skręcić w kierunku wskazywanym przez strzałkę po ustąpieniu pierwszeństwa pieszym na przejściu i wszelkim pojazdom znajdującym się na skrzyżowaniu. Strzałka zielona — kiedy strzałka jest skierowana w górę, oznacza to, że można jechać wyłącznie prosto. Kiedy strzałka jest skierowana w prawo, można skręcać w prawo. Kiedy strzałka jest skierowana w lewo, można skręcać w lewo. x x Sygnały dla pasów ruchu Czasami na autostradach i drogach szybkiego ruchu używa się specjalnych świateł dla poszczególnych pasów ruchu. Najczęściej służą one do zmiany przepływu pojazdów o określonej porze dnia. Czerwony „X” — nigdy nie należy jechać tym pasem. Żółty „X” — sygnał dla tego pasa zmieni się na czerwony. Należy bezpiecznie zjechać z tego pasa, zanim zaświeci się czerwony „X”. Migające żółte "strzałki" — Ten pas może być stosowany na zbliżanie się i skręcasz w lewo. Strzałka zielona — można korzystać z pasów, stosując się do wszystkich pozostałych znaków i sygnałów. Oznakowanie poziome (nawierzchni) Linie krawędziowe Linie ciągłe po bokach drogi, które wskazują, gdzie znajduje się krawędź jezdni. • Bałą linią ciągłą oznacza się prawą krawędź drogi. • Żółtą linią ciągłą oznacza się lewą krawędź dwupasmowej ulicy lub drogi. 72 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 73 Białe linie oddzielające pasy • Białe linie oddzielają pasy ruchu o tym samym kierunku. • Przerywane białe linie oddzielają pasy ruchu o tym samym kierunku. Linie te można przekraczać podczas zmiany pasów i skrętów. • Białe linie ciągłe oddzielają pasy ruchu o tym samym kierunku. Przekraczanie białej linii ciągłej wymaga specjalnej uwagi i nie jest zalecane. • Podwójne białe linie ciągłe oddzielają pasy ruchu o tym samym kierunku. Przekraczanie podwójnej białej linii ciągłej jest zabronione. Żółte linie segregacyjne • Żółte linie segregacyjne oddzielają pasy ruchu o przeciwnych kierunkach. • Przerywane żółte linie segregacyjne oddzielają pasy ruchu o przeciwnych kierunkach. Linie te wolno przekraczać. • Żółte linie ciągłe oddzielają pasy ruchu o przeciwnych kierunkach. Dwie linie ciągłe oznaczają środek drogi. Żółte linie ciągłe można przekraczać, aby skręcić w lewo w boczną uliczkę, drogę prywatną, drogę dojazdową/podjazd lub ulicę. Żółte linie z zakazem wyprzedzania Żółte linie z zakazem wyprzedzania to żółte linie ciągłe na drogach, gdzie pojazd poruszają się w przeciwnych kierunkach. Linie te wskazują strefy, w których nie wolno wyprzedzać. 73 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 74 Kiedy żółta linia ciągła znajduje się po stronie kierowcy, wolno ją przekraczać, aby dokończyć manewr wyprzedzania rozpoczęty przed dojazdem do strefy, w której obowiązuje zakaz wyprzedzania. Można ją także przekraczać, aby skręcić w lewo w boczną uliczkę, drogę prywatną, drogę dojazdową/podjazd. Kiedy dwa pasy ruchu o przeciwnych kierunkach oddziela żółta linia ciągła oraz przerywana żółta linia, wyprzedzanie jest dozwolone, jeśli linia przerywana znajduje się po stronie kierowcy. Pasy do skrętu w lewo z obu kierunków Pasy do skrętu w lewo z obu kierunków są oznaczone żółtymi liniami i białym strzałkami. W przypadku gdy dostępny jest pas do skrętu w lewo, nie wolno skręcać w lewo z innych pasów. Pas do skrętu w lewo przeznaczony jest wyłącznie dla pojazdów przygotowujących się lub wykonujących manewr skrętu w lewo bądź manewr zawracania, jeśli jest on dozwolony. Biała linia zatrzymania Biała linia zatrzymania to linia namalowana w poprzek pasa na skrzyżowaniu. Na terenach miejskich linia ta znajduje się zwykle w odległości czterech stóp przed przejściem dla pieszych. Wskazuje ona, gdzie należy się zatrzymać przed znakiem „stop” lub na czerwonym świetle. Należy zatrzymać pojazd, tak aby żadna jego część nie przekraczała linii. Białe linie oznaczające przejście dla pieszych Białe linie przejścia dla pieszych są namalowane przez całą szerokość jezdni. Czasami po ich wewnętrznej stronie namalowane są białe ukośne linie, dla zwiększenia widoczności. Piesi znajdujący się na przejściu dla pieszych mają pierwszeństwo przed pojazdami. Przejścia dla pieszych znajdują się czasem pomiędzy skrzyżowaniami gdzie przy białych liniach umieszczony jest znak przejścia dla pieszych. Inne oznakowanie • Żółte lub białe ukośne linie służą do oznaczania stałych przeszkód. • Żółte lub białe linie ciągłe są czasem używane do kierowania ruchem wokół niebezpiecznej przeszkody. • Lokalne władze mogą uznać oznaczenia krawężników i pasów dla straży pożarnej oraz znaki poziome za strefy objęte zakazem parkowania. Przejazdy kolejowe Zbliżając się do przejazdu kolejowego należy zatrzymać się w odległości 15-50 stóp, jeśli przed przejazdem znajduje się znak „stop”, miga sygnał elektryczny lub barierka jest opuszczona. Należy się także zatrzymać, jeśli osoba kierująca ruchem daje sygnał, by się zatrzymać bądź jeśli pociąg się zbliża i/lub daje sygnał ostrzegawczy. Jeśli przejazd nie posiada urządzeń ostrzegawczych lub posiada tylko znak „krzyż św. Andrzeja”, przed przejazdem należy zwolnić, rozejrzeć się nasłuchiwać, czy nie zbliża się pociąg. Należy ustąpić pierwszeństwa wszystkim nadjeżdżającym pociągom lub pojazdom szynowym. 74 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 75 Kierowcy nie wolno wjeżdżać na tory, jeśli po drugiej stronie przejazdu nie ma wystarczająco dużo miejsca na pojazd, by umożliwić swobodny przejazd pociągu lub innych pojazdów szynowych. Na większości przejazdów kolejowych obowiązek zatrzymania się mają pojazdy drugiej kategorii do przewozu osób, autobusy szkolne oraz pojazdy przewożące materiały niebezpieczne oznaczone zgodnie z wymogami rządu federalnego lub stanowego. Kierowca musi się rozejrzeć w obu kierunkach i nasłuchiwać. Aby uniknąć zgaszenia silnika, nie należy zmieniać biegów podczas przejazdu przez tory. Przejazdy kolejowe są oznakowane przy pomocy jednego lub więcej z poniższych specjalnych znaków ostrzegawczych: • Okrągły znak wczesnego ostrzegania — żółty znak z czarnym „X” i literami „RR” oznacza, że kierowca zbliża się do przejazdu kolejowego. Znak ten może być umieszczony w odległości maksymalnie 750 stóp od przejazdu kolejowego. • Oznakowanie poziome (nawierzchni) — żółta linia ciągła przed przejazdem kolejowym oznacza zakaz wyprzedzania. Białe linie zatrzymania po obu stronach torów wskazują kierowcom, gdzie należy się zatrzymać, kiedy nadjeżdża pociąg. Znaki te wskazują także na zbliżanie się do przejazdu kolejowego. • Znak „krzyż św. Andrzeja” — jeśli jest to linia wielotorowa, pod znakiem „krzyż św. Andrzeja” podana jest liczba torów. Jest to znak nakazujący ustąpienie pierwszeństwa wszystkim nadjeżdżającym pociągom i pojazdom szynowym. • Migające sygnały świetlne — kiedy światła zaczynają migać, należy się zatrzymać i czekać na przejazd pociągu. • Szlaban (barierki) — należy poczekać, aż szlaban zostanie podniesiony, a światła przestaną migać. Nie wolno przejeżdżać podczas zamykania szlabanu ani objeżdżać zamykanego szlabanu. Poniżej podano ważne przepisy wskazówki dotyczące zbliżania się do przejazdu kolejowego: • Należy przejeżdżać tak, jakby w każdym momencie mógł nadjechać pociąg. • Po przejeździe pociągu, należy zawsze rozejrzeć się czy nie nadjeżdża drugi pociąg. • Należy dokładnie sprawdzić, czy pod drugie stornie toru znajduje się wystarczająca ilość miejsca. Jeśli nie ma dość miejsca, nie należy przejeżdżać przez tory. • Jeśli pojazd wyposażony jest w ręczną skrzynię biegów, bieg należy zmienić przed wjazdem na tory. Aby uniknąć zgaszenia silnika, nie należy zmieniać biegów pod- czas przejazdu przez tory. G IN G IN O R A O A O C R D D 75 3 TRACKS R O S S S S IL IL R A A C R R 3 TRACKS DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 76 • Nigdy nie należy próbować przejechać przed pociągiem. Ściganie się z pociągiem może kosztować życie kierowcę i jego pasażerów. • Należy być przygotowany do zatrzymania, jeśli jedziemy się za pojazdami mającymi obowiązek zatrzymania się przed przejazdem kolejowym (patrz strona 74-75). Automatyczny system monitorowania może zarejestrować zdjęcie pojazdu i jego tablic rejestracyjnych, ze wskazaniem godziny, daty i miejsca naruszenia przepisów. Za naruszenie przepisów kierowcy grozi kara grzywny i ewentualne zawieszenie prawa jazdy. Rozdział 10 Pytania kontrolne 1. Co powinien zrobić kierowca, kiedy sygnalizacja drogowa nie działa? a. Zatrzymać się całkowicie i ustąpić pierwszeństwa przed wjazdem na skrzyżowanie. b. Jeśli na skrzyżowaniu nie ma pojazdów, kierowca nie musi się zatrzymywać. c. Szybko przejechać przez skrzyżowanie, aby nie blokować innych pojazdów. 2. Jeśli świeci się czerwone światło i zielona strzałka, kierowcy nie wolno skręcić w kierunku wskazywanym przez strzałkę, dopóki czerwone światło się nie zmieni. ❏ Prawda ❏ Fałsz 3. Kierowcy mogą wyprzedzać na dwupasmowej drodze oznaczonej pojedynczą żółtą linią ciągłą po swojej stronie. ❏ Prawda ❏ Fałsz 4. Znak „krzyż św. Andrzeja” należy traktować tak samo jak znak „ustąp pierwszeństwa przejazdu”. ❏ Prawda ❏ Fałsz 5. W jakiej odległości od najbliższej szyny na przejeździe kolejowym musi zatrzymać się kierowca, gdy nadjeżdża pociąg? a. Od 15 do 50 stóp b. Od 5 do 10 stóp c. 10 stóp 6. Podczas zbliżania się do nieoznakowanego przejazdu kolejowego (brak elektrycznych świateł migających lub zapór), kierowca powinien rozejrzeć się, nasłuchiwać i zwolnić. ❏ Prawda ❏ Fałsz 7. Po przejeździe pociągu przez przejazd wyposażony w światła migające, kierowca może kontynuować jazdę upewniwszy się, że nie ma kolejnego pociągu na drugim torze, a światła przestały migać. ❏ Prawda ❏ Fałsz 8. W przypadku poruszania się w kolumnie pojazdów przez tory kolejowe, bezpiecznie jest zatrzymać się na torze przez chwilę. ❏ Prawda ❏ Fałsz 76 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 77 Rozdział 11: Bezpieczna jazda Kierowanie pojazdem to przywilej i odpowiedzialność. Kierowca musi przestrzegać wszystkich przepisów drogowych i być przygotowany na reagowanie na innych kierowców oraz na warunki jazdy. Jazda defensywna Należy być zawsze przygotowanym na zachowanie innych kierowców. Nie należy oczekiwać od innego kierowcy przewidywalnego zachowania. Nie należy sądzić, że znamy zamiary innego kierowcy. Jeśli nie można uniknąć zderzenia, kierowca powinien zachować spokój i starać się wybrać jak najmniej niebezpieczną sytuację. Na przykład wjechanie do rowu jest mniej niebezpieczne niż zderzenie czołowe. Zachowanie odstępów Do uderzenia w tył pojazdu dochodzi najczęściej, ponieważ pojazd z tyłu znajduje się zbyt blisko. Należy stosować zasadę trzech sekund w celu określenia bezpiecznego odstępu. Należy wybrać stały obiekt na drodze, taki jak znak, drzewo lub estakadę. Kiedy pojazd jadący z przodu minie ten obiekt, należy policzyć „tysiąc jeden, tysiąc dwa itd.”. Kierowca nie powinien dojechać do tego obiektu przed doliczeniem do „tysiąca trzech”. Jeżeli tak jest, to znaczy ze znajduje się za blisko. Zasada trzech sekund ma również zastosowanie do prędkości utrzymywanej podczas jazdy na dobrej drodze i przy dobrych warunkach pogodowych. Jeśli droga i/lub warunki pogodowe nie są dobre, należy zwiększyć odległość. Jeśli pojazd jadący z tyłu znajduje się zbyt blisko, należy zmienić pas lub zjechać z drogi w celu przepuszczenia tego pojazdu. 3 Sekundy Prędkość pojazdu 25 mph 35 mph 45 mph 55 mph 65 mph 70 mph Szacunkowy dystans w stopach pojazd przejedzie w 1 sekundzie 37 stopy 52 stopy 66 stopy 81 stopy 96 stopy 103 stopy 77 Zasada 3 sekund 111 stopowy odstęp 156 stopowy odstęp 198 stopowy odstęp 243 stopowy odstęp 288 stopowy odstęp 309 stopowy odstęp DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 78 Prędkość pojazdu Zbyt szybka lub wolna jazda mogą również stwarzać zagrożenie. Niezależnie od ograniczenia prędkości, warunki pogodowe i drogowe mogą spowodować zmniejszenie prędkości. Prędkość należy dostosować do warunków oraz ruchu, pod warunkiem nieprzekraczania maksymalnych dozwolonych prędkości. Dwukrotne zwiększenie prędkości czterokrotnie zwiększa odległość niezbędną do zatrzymania. Decydując się na zwiększenie prędkości, należy rozważyć następujące czynniki: • Szybkość reakcji fizycznej i umysłowej kierowcy. • Rodzaj i stan drogi. • Rozmiar opon — duże szerokie opony posiadające dobry bieżnik wyhamują pojazd szybciej niżeli małe, wąskie opony o niewielkim bieżnik. • Stan hamulców — nowsze hamulce zatrzymują pojazd szybciej niż starsze zużyte. • Kierunek i prędkość wiatru — — silny wiatr wiejący z tyłu może znacząco utrudniać zatrzymanie pojazdu. • Rodzaj pojazdu — konstrukcja pojazdu, rozłożenie ciężaru, zawieszenie oraz amortyzatory mają wpływ na drogę hamowania. Senność podczas jazdy Brak snu lub zmęczenie wpływają na zdolność bezpiecznego kierowania pojazdem. Kierowca powinien upewnić się, że jest odpowiednio wypoczęty. W przypadku długich podróży należy unikać senności zatrzymując się często. Należy ćwiczyć oczy czytając znaki drogowe lub skupiając wzrok na różnych częściach drogi. Warunki pogodowe Pogoda może stanowić zagrożenie podczas jazdy. Szczególną ostrożność należy zachować podczas mgły, w deszczu, przy silnych wiatrach oraz zimą. Mgła Nie zaleca się jazdy we mgle, ale jeśli jest to konieczne, należy zachować następujące środki ostrożności: • Wyłączyć tempomat, jeśli jest włączony i zwiększyć odstęp od innych pojazdów. • Zwolnić. Jeśli kierowca zobaczy światła przednie lub tylne, powinien zwolnić jeszcze bardziej. Pojazd może poruszać się środkiem drogi, stać lub jechać bardzo wolno. • Jechać ze światłami przednimi ustawionymi na światła mijania lub włączyć światła przeciwmgielne. • Nie wyjeżdżać poza zasięg świateł przednich. Należy pozostać w zasięgu wzroku. Kierowca może być zmuszony do nagłego zatrzymania. Jeśli mgła jest zbyt gęsta, należy zjechać z drogi i zatrzymać się. Nie jechać z prędkością 5-10 mph. • Włączyć kierunkowskaz na długo przed skrętem i; • Wcześnie nacisnąć hamulec w celu ostrzeżenia innych kierowców. 78 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 79 Deszcz Przepisy stanu Illinois wymagają, aby przy włączonych wycieraczkach włączyć światła przednie. Jeśli deszcz zacznie padać lekko, woda, kurz, olej oraz liście spowodują, że droga będzie śliska. W przypadku jazdy w deszczu należy zachować następujące środki ostrożności: • Wyłączyć tempomat, jeśli jest włączony i zwiększyć odstęp od innych pojazdów. • Podczas lekkiego deszczu, woda, kurz, olej oraz liście spowodują, że droga będzie śliska. Zwiększyć dostęp między pojazdami i zachować szczególną ostrożno�ść na zakrętach, przy skręcaniu oraz hamowaniu. • Unikać ślizgania się, zwalniając. W przypadku wpadnięcia w poślizg, należy starać się odzyskać kontrolę nad pojazdem. Jeśli to się nie uda, zwolnić pedał gazu i wyjechać z poślizgu. Jeśli droga lub wiadukt jest zalany z powodu obfitych opadów deszczu, nie należy przejeżdżać przez zalany teren. Nie da się ustalić głębokości ani prądu wody, zanim będzie za późno. Należy zawrócić i znaleźć inną drogę. Silne wiatry Wiatr może stanowić poważny problem szczególnie dla kierowców ciężarówek, samochodów rekreacyjnych, przyczep kempingowych i trailerów. Należy zachować następujące środki ostrożności: • Zredukować prędkość i dokonać korekt kierunku jazdy podczas wyjeżdżania z obszaru osłoniętego na otwarty teren, oraz przy mijaniu dużych pojazdów, takich jak ciężarówki oraz autobusy. • Silnym wiatrom towarzyszy często silny deszcz oraz deszcz ze śniegiem. Należy uważać na mokre lub śliskie obszary i przygotować się na takie warunki. • System dróg płatnych stanu Illinois zabrania transportowania przyczep mieszkalnych przy silnych wiatrach Jazda zimą Zima jest najtrudniejszym okresem dla kierowców ze względu na szereg czynników, w tym lód, śnieg, niskie temperatury oraz krótszy dzień. • Należy zmniejszyć prędkość i zwiększyć odstęp między pojazdami. Warunki drogowe mogą się różnić w zależności od nasłonecznienia, zacienienia lub nawierzchni drogi. • Nie należy korzystać z cruise control jeśli droga jest mokra, pokryta lodem lub śniegiem. • Usunąć cały śnieg oraz lód z pojazdu. Wyczyścić wszystkie szyby i nie rozpoczynać jazdy przed odmrożeniem i wyczyszczeniem przedniej szyby. Upewnić się, że w zbiorniku znajduje się zimowy płyn do spryskiwaczy, a światła przednie i tylne są widoczne. • Upewnić się, że pojazd jest sprawny. Światła, hamulce, wycieraczki przedniej szyby, odmrażacze, chłodnica oraz inne części powinny być w dobrym stanie. • Stosować opony zimowe i/lub łańcuchy (tam gdzie jest to dozwolone). Opony zimowe dają dodatkową przyczepność, a łańcuchy zwiększają bezpieczeństwo na drogach pokrytych śniegiem lub lodem. Ani opony zimowe, ani łańcuchy nie zezwalają na jazdę z normalną prędkością po złych drogach. • Delikatne hamowanie w wolnych, stałych odstępach pozwala określić stopień przyczepności Należy rozpocząć hamowanie wcześniej przed dotarciem do skrzyżowania lub zatrzymaniem się. 79 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 80 • Podjeżdżać powoli do mostów, zacienionych miejsc, estakad i zjazdów. Mogą być one pokryte lodem, mimo że pozostała część drogi jest czysta i sucha. • Należy odpowiednio przygotować się do jazdy zimą. W samochodzie należy mieć ze sobą koc, żywność oraz inny sprzęt umożliwiający przetrwanie (np. łopata) na wypadek utknięcia pojazdu. W przypadku utknięcia należy pozostać w pojeździe. Włączać silnik tylko na chwilę, otwierając okno w celu uniknięcia zatrucia tlenkiem węgla. Upewnić się, że rura wydechowa pojazdu nie jest zatkana śniegiem lub innymi elementami. Wyjątkowe sytuacje i szczególne zagrożenia Jazda po drogach ekspresowych Drogi ekspresowe, drogi płatne oraz bezpłatne to szybkie, wielopasmowe drogi, na których obowiązuje ograniczenie prędkości do 55 mph lub 70 mph. Poruszając się po drogach ekspresowych— należy zachować szczególną ostrożność, ze względu na prędkość i natężenie ruchu. Poniżej zamieszczono listę wskazówek dot. bezpiecznej jazdy na drogach ekspresowych: • Przy wjeździe na drogę ekspresową zwykle znajduje się pas zmiany prędkości. Pas ten umożliwia zwiększenie prędkości niezbędne przed włączeniem się do ruchu. Należy włączyć kierunkowskaz, rozejrzeć się pod kątem możliwości włączenia się do ruchu, dostosować prędkość i włączyć się do ruchu, kiedy będzie to bezpieczne. • Przed zmianą pasa spojrzeć w lusterko wsteczne i lusterka boczne. • Używać kierunkowskazów przy zmianie pasów. • Nie jechać zbyt blisko innych pojazdów. Utrzymywać znaczny odstęp od pojazdu jadącego z przodu. • Prawy pas jest dla wolniej jadących pojazdów. Lewy pas jest dla szybszych pojazdów oraz służy do wyprzedzania. • Nie zatrzymywać się na drodze ekspresowej. W przypadku problemu należy zjechać z drogi. Podnieść maskę pojazdu i włączyć światła awaryjne. Nie chodzić wzdłuż drogi ekspresowej. • Zjazdy mogą być po prawej lub lewej stronie. Kierowca powinien upewnić się, że znajduje się na właściwym zjeździe i pasie zmiany ruchu. Należy zasygnalizować zamiar i zwolnić w celu zjechania na pas zmiany ruchu. • W przypadku ominięcia zjazdu należy skorzystać z kolejnego zjazdu. Cofanie na drodze ekspresowej jest niedozwolone. 80 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 81 Jazda w nocy Jazda w nocy jest trudna, ponieważ przedmioty mogą wyglądać inaczej niż za dnia. Ponadto, oślepiające światła mogą zakłócać widoczność. Podczas jazdy w nocy należy postępować uprzejmie wobec innych kierowców i kierować się zdrowym rozsądkiem. • Nigdy nie wyjeżdżać poza zasięg świateł przednich. Zawsze utrzymywać je w czystości i prawidłowo wyregulowane. Korzystać z nich podczas zmierzchu i świtu. Długie światła należy zmienić 500 stóp przed kontaktem z nadjeżdżającym pojazdem lub 300 stóp przed wyprzedzanym pojazdem. • Jeśli światła uliczne oślepiają zbyt mocno, należy przyciemnić światła tablicy rozdzielczej i korzystać z osłony przeciwsłonecznej. Unikać korzystania z innych świateł wewnątrz pojazdu. • Znaki drogowe są słabiej widoczne nocą. • Korzystać z linii krawędziowej jezdni oraz linii segregacyjnej jako wskazówek. • Nie zatrzymywać się na drodze. Jeśli to konieczne, stosować czerwone światło ostrzegawcze. Skrzyżowania wiejskie W zależności od pory roku, dostrzeżenie innych kierowców może być trudne. Niektóre skrzyżowania wiejskie mogą być oznaczone znakami ostrzegawczymi (stop, ustąp pierwszeństwa przejazdu itp.), a inne nie. Zbliżając się do skrzyżowania wiejskiego należy zwolnić i rozejrzeć się w obie strony przed wjazdem na skrzyżowanie. Należy zachować ostrożność przy wjeżdżaniu na wszystkie skrzyżowania wiejskie. Zakręty Zwolnić przed wejściem w zakręt. Nie naciskać gwałtownie hamulca, ponieważ może to spowodować poślizg lub blokadę kół. Nigdy nie przekraczać osi jezdni (linii segregacyjnej). Jazda czołowa Jeśli pojazd jedzie czołowo po niewłaściwym pasie, należy natychmiast zwolnić. Zjechać na prawą stronę i zatrąbić. Poślizg Poślizg ma miejsce, kiedy opony tracą przyczepność. W przypadku wpadnięcia w poślizg, zwolnić pedał gazu lub hamulec. Skręcić kierownicę w stronę poślizgu aż do momentu odzyskania przyczepności i wyprowadzenia pojazdu z poślizgu. 81 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 82 Zjechanie z jezdni Jeśli koła zjadą z jezdni na pobocze, chwycić pewnie kierownicę, zdjąć nogę z pedału gazu i zahamować delikatnie. Po sprawdzeniu, czy nic nie nadjeżdża z tyłu, delikatnie ponownie wjechać na jezdnię. Nie szarpać kołami w celu osiągnięcia właściwego kierunku. Może to spowodować zderzenie z pojazdami jadącymi z przeciwka. Pożar Jeśli pojawi się dym, należy zjechać z drogi. Wyłączyć silnik, odsunąć się od pojazdu i wezwać straż pożarną. Pożary pojazdów mogą być niebezpieczne. Nie gasić pożaru samodzielnie. Zatopienie Jeśli pojazd zjedzie z drogi do wody, ale nie zatonie natychmiast, należy podjąć próbę ucieczki przez okno. Ze względu na różnicę ciśnienia, otwarcie drzwi pojazdu może być niemożliwe. Jeśli pojazd zatonie, przemieścić się na tylne siedzenie, gdzie zwykle tworzy się poduszka powietrzna. Wziąć głęboki oddech i wydostać się przed tylne okno. Zatrucie tlenkiem węgla Tlenek węgla jest śmiertelną trucizną. Znajduje się w spalinach powstających ze spalania paliwa w pojeździe. Najczęstszymi objawami zatrucia tlenkiem węgla są bóle głowy, zawroty głowy, osłabienie, ból brzucha, wymioty, ból w klatce piersiowej i zmieszanie. Objawy zatrucia tlenkiem węgla często opisuje się jako „grypopodobne”. Osoby zasypiające w pojazdach lub pozostawiające uruchomione pojazdy w garażu mogą umrzeć, zanim wystąpią objawy. Zagrożenie obejmuje wszystkie osoby, ale przede wszystkim ludzi starszych, dzieci i osoby z chorobami serca, płuc lub krwi. Elektryczność Jeśli w wyniku wypadku przerwana linia elektryczna spadnie na pojazd, istnieje ryzyko porażenia prądem. Należy pozostać w pojeździe aż do przybycia pomocy. Jednak jeśli pożar stanowi bezpośrednie zagrożenie, należy wyskoczyć z pojazdu. Żadna część ciała nie powinna dotknąć pojazdu i podłoża jednocześnie. Zagrożenie wybuchem Zawsze wyłączać silnik podczas tankowania. Nigdy nie palić papierosów w pobliżu stacji paliw. Ze względów bezpieczeństwa pozostać przy nalewaku i unikać powrotu do pojazdu podczas tankowania. Awaria urządzeń Do wypadków często dochodzi w wyniku awarii urządzeń. Awarie urządzeń mogą obejmować: • Pęknięcie opony — nagły huk może świadczyć o pęknięciu opony. Jeśli to nastąpi, należy zdjąć nogę z pedału gazu i pewnie trzymać kierownicę. Nie należy gwałtownie hamować. Należy bezpiecznie zjechać z drogi i sprawdzić opony. • Utratę koła — należy zareagować tak, jak w przypadku pęknięcia opony. Należy zwolnić pedał gazu i zjechać z drogi. 82 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 83 • Awarię układu kierowniczego — jeśli kierowca nagle utraci kontrolę nad kierownicą, należy zwolnić pedał gazu. Należy włączyć światła awaryjne i powoli zatrzymać pojazd. Bardzo delikatnie naciskać pedał gazu, aby pojazd nie wpadł w poślizg. Jeśli pojazd wyposażony jest w układ sterowniczy ze wspomaganiem lub w blokadę kierownicy, nie należy wyłączać stacyjki, ponieważ grozi to utratą wspomagania lub możliwości kierowania. • Awarię hamulców — jeśli pedał hamulca nagle zapadnie się w podłogę, należy go pompować w celu wytworzenia ciśnienia. Jeśli to nie pomoże, należy użyć hamulca ręcznego. Aby zwolnić, należy wrzucić niższy bieg. • Awarię przednich świateł — jeśli światła przednie nagle zgasną, należy włączyć światła awaryjne, światła postojowe i/lub kierunkowskazy. Należy zjechać z drogi. Jeśli światła zaczynają przygasać, należy udać się do warsztatu lub zjechać z drogi i szukać pomocy. • Blokadę pedału gazu — w przypadku blokady pedału gazu należy zahaczyć go od spodu palcem stopy w celu odblokowania. Jeśli to nie nastąpi, należy wrzucić luz i delikatnie zahamować w celu zwolnienia. Jeśli pojazd wyposażony jest w układ sterowniczy ze wspomaganiem lub w blokadę kierownicy, nie należy wyłączać stacyjki, ponieważ grozi to utratą wspomagania lub możliwości kierowania. • Blokadę widoczności — w przypadku blokady widoczności z dowolnej przyczyny należy otworzyć boczne okno w celu uzyskania widoczności. Należy włączyć światła awaryjne i zjechać z drogi. Unikanie agresywnej jazdy Agresywna jazda to prowadzenie pojazdu silnikowego w sposób zagrażający lub mogący zagrażać ludziom lub mieniu. Osoby dopuszczające się jednego z poniższych działań mogą dopuszczać się agresywnej jazdy i tworzyć ryzyko wypadku: •Przekraczanie prędkości • Przejeżdżanie na czerwonym świetle oraz niezatrzymywanie się przed znakami stop • Zbyt mały odstęp od pojazdu jadącego z przodu • Wyprzedzanie po poboczu • Zajeżdżanie drogi innemu pojazdowi • Ostre hamowanie przed pojazdem, który nie zachował wystarczającego odstępu • Niewłaściwa gestykulacja lub mimika względem innych kierowców • Krzyki • Wielokrotne naciskanie klaksonu • Wielokrotne miganie światłami przednimi Należy unikać agresywnych kierowców oraz potencjalnie niebezpiecznych sytuacji. W przypadku napotkania rozzłoszczonego lub agresywnego kierowcy: • Nie należy szukać odwetu lub w żaden sposób nawiązywać kontaktu z danym kierowcą Należy zejść mu z drogi. • Nie należy nawiązywać kontaktu wzrokowego. • Należy zamknąć drzwi i okna. • Należy zachować odpowiednią odległość od pojazdu jadącego z przodu, aby móc wyjechać zza niego. • Nie należy lekceważyć poziomu agresji drugiego kierowcy. 83 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 84 Zatrzymanie przez funkcjonariusza służb porządku publicznego • Zwolnić i zatrzymać się bezpiecznie, tak szybko jak to możliwe. Jeśli pojazd policyjny jest nieoznakowany, a kierowcy nie można zidentyfikować jako oficera policji, jechać wolno i ostrożnie poniżej ograniczenia prędkości do dobrze oświetlonego, ruchliwego miejsca i zatrzymać się lub udać się do najbliższego posterunku policji, starać się zwrócić uwagę umundurowanego funkcjonariusza lub zadzwonić pod numer 911 • Funkcjonariusz służb porządku publicznego może zbliżyć się do pojazdu od strony pasażera lub od strony kierowcy pojazdu. • Pozostać na miejscu kierowcy, a obie dłonie położyć w widocznym miejscu na kierownicy do momentu otrzymania innych wytycznych od policjanta lub zakończenia zatrzymania. Nie opuszczać pojazdu bez polecenia. Opuszczenie pojazdu może być odebrane jako agresywne zachowanie i zagrożenie dla bezpieczeństwa policjanta. Włączyć wewnętrzne światło w przypadku zatrzymania w nocy. • Spełnić polecenie funkcjonariusza dotyczące okazania prawa jazdy oraz dowodu ubezpieczenia. Jeśli znajdują się one w schowku lub pod siedzeniem, lub potwierdzenie ubezpieczenia można wyświetlić na ekranie telefonu komórkowego, należy poinformować o tym funkcjonariusza i postępować zgodnie z jego poleceniami przed okazaniem dokumentów. • W przypadku otrzymania mandatu wymagającego podpisu, podpisać go. Podpisanie mandatu nie jest przyznaniem się do winy, — a wyłącznie przyjęciem do wiadomości otrzymania mandatu . • W przypadku podejrzenia o jazdę pod wpływem alkoholu współpracować z funkcjonariuszem (/ami) na miejscu zdarzenia. Odmowa poddania się badaniu alk matem, badaniu krwi lub wydolności fizycznej może skutkować utratą uprawnień do prowadzenia pojazdów. • Kierowca powinien pamiętać, że mógł popełnić drobne wykroczenie drogowe nie wiedząc o tym, że mogą istnieć problemy z pojazdem, o których nie wie lub że pojazd, który prowadzi, może być podobny do pojazdu wykorzystanego do popełnienia poważnego przestępstwa. Wielu funkcjonariuszy może nie podać konkretnej przyczyny zatrzymania aż do momentu przedstawienia prawa jazdy oraz dokumentu ubezpieczenia. Dlatego też będą oni unikać wdawania się w dyskusję na temat przyczyny zatrzymania, zanim otrzymają te dokumenty. • Jeśli kierowca pragnie wyjaśnić okoliczności podczas zatrzymania, powinien to zrobić, zanim funkcjonariusz wróci do swojego pojazdu. Funkcjonariusz nie może unieważnić mandatu po jego wypisaniu. Należy współpracować podczas zdarzenia, nawet jeśli kierowca sądzi, że nie popełnił wykroczenia. Jeśli kierowca ma poczucie niesprawiedliwego traktowania, powinien przedstawić swoją sprawę przed sądem ds. wykroczeń drogowych. • Funkcjonariusz powinien traktować kierowcę z godnością i szacunkiem. Jeśli kierowca jest zdania, że funkcjonariusz zachował się niewłaściwie podczas kontroli lub innego zdarzenia, powinien zgłosić to niezwłocznie przełożonemu tego funkcjonariusza. • Funkcjonariusze są zobowiązani do podania nazwiska oraz numeru odznaki na żądanie. 84 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 85 Rozdział 11 Pytania kontrolne 1. Nawierzchnia drogi mostu może być niebezpieczna zimą, ponieważ może być nadal oblodzona, mimo że pozostały odcinek drogi jest czysty. ❏ Prawda ❏ Fałsz 2. Jadąc we mgle, kierowca powinien włączyć długie światła w celu zwiększenia pola widzenia ❏ Prawda ❏ Fałsz 3. Najczęściej do uderzenia w tył pojazdu dochodzi, ponieważ pojazd jadący z tyłu znajduje się zbyt blisko. ❏ Prawda ❏ Fałsz 4. Zasada trzech sekund pomaga określić bezpieczny odstęp pomiędzy pojazdami. ❏ Prawda ❏ Fałsz 5. Jeśli pojazd zacznie wpadać w poślizg na wodzie, kierowca powinien szybko zahamować. ❏ Prawda ❏ Fałsz 6. Jeśli przednie prawe koło pojazdu zjedzie z jezdni, kierowca powinien zwolnić pedał gazu, zahamować delikatnie i ponownie skierować się na jezdnię. ❏ Prawda ❏ Fałsz 7. Kierowcy, którzy utkną w warunkach zamieci, powinni pozostać w swoich pojazdach. ❏ Prawda ❏ Fałsz 8. W przypadku pęknięcia opony kierowca powinien szybko zahamować i zjechać z drogi w celu sprawdzenia opony. ❏ Prawda ❏ Fałsz 9. Jeśli pojazd zacznie wpadać w poślizg, kierowca powinien zwolnić pedał gazu i skręcić kierownicę w stronę przeciwną do kierunku poślizgu. ❏ Prawda ❏ Fałsz 10. Przepisy stanu Illinois wymagają włączenia świateł przednich, kiedy ze względu na warunki atmosferyczne konieczne jest uruchomienie wycieraczek szyby przedniej. ❏ Prawda ❏ Fałsz 11. Będąc zatrzymanym przez funkcjonariusza kontroli drogowej, kierowca powinien opuścić samochód i udać się natychmiast w kierunku samochodu policji. ❏ Prawda ❏ Fałsz 12. Kierowca powinien poinformować oficera policji o zamiarze wyjęcia ubezpieczenia, lub rejestracji samochodu ze schowka po stronie pasażera. ❏ Prawda ❏ Fałsz 85 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 86 Rozdział 12: Wyposażenie do bezpiecznej jazdy Kierowcy mogą jeździć bezpiecznie tylko wówczas, kiedy pojazd jest właściwie wyposażony i jest w dobrym stanie technicznym. Prowadzenie pojazdu, który może stanowić zagrożenie dla ludzi lub mienia, jest niezgodne z prawem. Wymagane wyposażenie Pojazd musi posiadać następujące sprawne wyposażenie: • Hamulce — pojazd musi posiadać dwa systemy hamowania oraz hamulce na wszystkich kołach. Hamulec nożny musi być na tyle skuteczny, by zatrzymać pojazd poruszający się z prędkością 20 mph na odcinku 30 stóp. Hamulec ręczny musi być na tyle skuteczny, by zatrzymać pojazd na odległości 55 stóp przy tej samej prędkości. Hamulec awaryjny powinien również być w stanie zatrzymać pojazd na pochyłości lub wzniesieniu. W przypadku motocykli ten wymóg obejmuje tylko jeden hamulec. • Światła przednie — pojazdy muszą mieć dwa światła przednie włączone od zmierzchu do świtu i używane podczas opadów deszczu, śniegu, mgły lub innych warunków wymagających uruchomienia wycieraczek. Należy z nich również korzystać kiedy widoczność nie przekracza 1.000 stóp. Długie światła należy zmienić 500 stóp przed kontaktem z nadjeżdżającym pojazdem lub 300 stóp przed wyprzedzanym pojazdem. Motocykle i mopedy muszą mieć tylko jedno światło przednie, zapewniające widoczność na odległość 500 stóp i zawsze włączone podczas jazdy. • Światła tylne — pojazdy muszą mieć dwa czerwone światła widoczne z odległości 500 stóp. W przypadku motorowerów i motocykli wymagane jest jedno światło. • Kierunkowskazy — pojazdy, z wyjątkiem motocykli, przyczep oraz naczep, muszą być wyposażone w prawe i lewe kierunkowskazy z przodu i z tyłu, widoczne z odległości 300 stóp. • Światła stopu — pojazdy powinny być wyposażone w przynajmniej jedno czerwone lub żółte światło stopu, widoczne z odległości 500 stóp w normalnym świetle słonecznym. • Oświetlenie tablicy rejestracyjnej — pojazdy powinny posiadać białe oświetlenie tablicy rejestracyjnej, umożliwiające odczytanie jej z odległości 50 stóp; włączone zawsze wtedy, gdy pojazd ma włączone reflektory przednie. • Światła postojowe — przednie i tylne światła postojowe są wymagane w przypadku każdego pojazdu, który zatrzymuje się w nocy na drodze głównej. Niektóre społeczności mogą dopuszczać parkowanie nieoświetlonego pojazdu na ulicy w nocy. • Pasy bezpieczeństwa — pojazdy osobowe muszą posiadać dwa zestawy pasów bezpieczeństwa na przednim siedzeniu. W stanie Illinois nie wolno sprzedawać ani prowadzić pojazdów bez pasów bezpieczeństwa, wyprodukowanych począwszy od roku 1965. • Lusterka — wymagane jest jedno lusterko wsteczne, zapewniające widoczność na odległość co najmniej 200 stóp za pojazdem. • Okna — wszystkie szyby muszą być wykonane z zatwierdzonego szkła bezodpryskowego. Szyba przednia musi być wolna od śniegu, lodu, wilgoci oraz jakichkolwiek usterek, które mogą ograniczać widoczność. Między kierowcą a przednią lub tylnią szybą nie powinno być żadnych przeszkód. Pojazdy nie mogą mieć przyciemnianej przedniej szyby. Zezwala się na zamontowanie przyciemnionego paska o szerokości 6 cali na całej długości górnej szyby przedniej. 86 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 87 • Wycieraczki — wycieraczki muszą działać prawidłowo i usuwać lód, śnieg i wilgoć. • Klakson — pojazdy muszą być wyposażone w klakson słyszalny z odległości 200 stóp. Syreny, gwizdki oraz dzwonki dozwolone są wyłącznie w przypadku upoważnionych pojazdów uprzywilejowanych. • Tłumik — w systemie odprowadzania spalin należy zamontować tłumik w celu zapobieżenia nadmiarowi hałasu i dymu. Wycięcia, obejścia oraz zmiany tego systemu zwiększające hałas są nielegalne. • Zderzaki — pojazdy ważące 9.000 funtów lub mniej oraz wszystkie pojazdy rekreacyjne muszą posiadać przedni i tylny zderzak. Niezgodne z prawem jest zmienianie systemu zawieszenia pojazdu w celu uniesienia nadwozia o więcej niż 3 cale. Ponadto różnica poziomu między przodem a tyłem pojazdu nie powinna przekraczać trzech cali. Wyposażenie ograniczone • Obciążenia wielkogabarytowe — obciążenia wystające 4 stopy poza tylną część pojazdu należy oznaczyć czerwoną flagą w ciągu dnia. W nocy lub przy słabej widoczności pojazd musi mieć czerwone światło widoczne z odległości 500 stóp. • Światła cofania — pojazdy mogą mieć jedno lub więcej świateł cofania, ale nie mogą one być włączone, kiedy pojazd porusza się do przodu. • Reflektory punktowe (dozwolony jest tylko jeden) — podczas zbliżania się do innego pojazdu nie wolno go kierować w lewo ani więcej niż 100 stóp przed siebie. Pojazd nie może posiadać więcej niż 4 światła o mocy 300 kandeli. • Światła migające lub ruchome — nie wolno stosować świateł migających lub ruchomych innych niż kierunkowskazy lub światła awaryjne. • Światła czerwone — nie wolno używać świateł czerwonych widocznych z przodu. • Światła stopnia nadwozia — światła te są ograniczone do jednego po każdej stronie i muszą być nieoślepiające, białe lub żółte. • Światła osłony lub błotnika — dopuszczalne są wyłącznie dwa nieoślepiające światła białe lub żółte. • Opony kolcowane — używanie opon kolcowanych jest zabronione, z wyjątkiem pojazdów wykorzystywanych przez listonoszy na obszarach wiejskich od 15 listopada do 1 kwietnia; pojazdów oznakowanych „Osoba niepełnosprawna” lub „Niepełnosprawny weteran” od 15 listopada do 1 kwietnia (właściciele tych pojazdów muszą mieszkać przy drodze poza obszarem municypalnym); ciągników rolniczych lub silników trakcyjnych; maszyn rolniczych, w tym pojazdów używanych do holowania urządzeń rolniczych lub maszyn drogowych, pracujących przy prędkości niższej niż 10 mph. • Telewizory lub odtwarzacze wideo — telewizory lub odtwarzacze wideo widoczne z fotela kierowcy są zakazane. • Pojazdy zabytkowe — w przypadku pojazdów wyprodukowanych ponad 25 lat temu stosuje się specjalne przepisy dot. świateł, hamulców, świateł stopu oraz kierunkowskazów. W celu uzyskania szczegółowych informacji należy kontaktować się z biurem Sekretarza Stanu pod numerem telefonu 1 800 252 8980 • Urządzenie zakłócające pracę radarów — Zabrania się posiadania w jakichkolwiek pojazdach urządzeń zakłócających pracę radarów. 87 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 88 Rozdział 12 Pytania kontrolne 1. W jakiej odległości (w stopach) kierowca jest zobowiązany do zmiany świateł przednich przed minięciem się z innym pojazdem? a. 250 stóp b. 400 stóp c. 500 stóp 2. Światła przednie należy włączać od zmierzchu do świtu. ❏ Prawda ❏ Fałsz 3. Pojazd powinien być wyposażony w klakson, który słychać z odległości 200 stóp. ❏ Prawda ❏ Fałsz 88 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 89 Rozdział 13: Posiadanie pojazdu Zakup od dealera Zakup pojazdu Dealer ma obowiązek przestrzegać konkretnych przepisów podczas sprzedaży nowego lub używanego pojazdu. W ciągu 20 dni od zakupu dealer ma obowiązek przesłać następujące dokumenty do biura Sekretarza Stanu: • Wniosek o transakcję (transakcje) dotyczące pojazdu. • Właściwie podpisany tytuł własności lub certyfikat pochodzenia. • Oddzielne opłaty za tytuł własności/tablice rejestracyjne oraz podatek odsprzedaży pojazdu. Podatek od sprzedaży różni się w zależności od miasta lub powiatu, w którym nabyto pojazd. Zakup do prywatnego właściciela Jeśli kierowca nabył pojazd od osoby innej niż dealer, w ciągu 20 dni od nabycia biuro Sekretariatu Stanu musi otrzymać następujące dokumenty: • Wniosek o transakcję (transakcje) dotyczące pojazdu. • Należycie podpisany tytuł własności lub certyfikat pochodzenia. • Wpłatę za tytuł własności/tablice rejestracyjne. • Płatność podatku od korzystania z pojazdu. Podatek wylicza się na podstawie roku produkcji pojazdu, jeśli cena sprzedaży wynosi mniej niż $15000. Jeśli cena sprzedaży wynosi $15000 lub więcej, podatek wylicza się na podstawie ceny sprzedaży. Wraz z wpłatą właściwego podatku na rzecz Urzędu Skarbowego stanu Illinois (Illinois Department of Revenue) należy przedłożyć formularz podatkowy RUT-50. Zakup poza stanem Jeśli kierowca nabył pojazd poza stanem, poniższe dokumenty należy przesłać do biura Sekretariatu Stanu w celu uzyskania tytułu własności oraz tablic rejestracyjnych: • Wniosek o transakcję (transakcje) dotyczące pojazdu. • Wpłatę za tytuł własności/tablice rejestracyjne. Kwota jest podana na wniosku. • Certyfikat pochodzenia podpisany przez dealera samochodowego, jeśli pojazd jest nowy lub właściwie podpisany tytuł własności, jeśli pojazd był używany. Zarówno dla pojazdów nowych, jak i używanych, należy również posiadać dowód sprzedaży. • Najnowszy dowód rejestracyjny, jeśli kierowca przekazuje tablice rejestracyjne. • Płatność podatku od sprzedaży lub korzystania z pojazdu. Rejestracja pojazdu i tytuł własności W momencie rejestracji pojazdu kierowca przekazuje stanowi kartotekę pojazdu. Rejestracja umożliwia kierowcy korzystanie z pojazdu na drogach stanu Illinois. W celu zarejestrowania pojazdu w stanie Illinois kierowca musi posiadać tytuł własności. Dokument ten potwierdza własność pojazdu. Wszystkie pojazdy oraz przyczepy mieszkalne muszą posiadać tytuł własności, niezależnie od tego czy są zarejestrowane czy też nie. Opłaty rejestracyjne należy uiszczać co rok. Opłata za opóźnienie w wysokości $20 jest 89 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 90 doliczana do rejestracji odnawianych 1 miesiąc i później po upływie terminu ważności. Spersonalizowane tablice rejestracyjne i niektóre inne rodzaje tablic wiążą się z dodatkowymi opłatami, oprócz poniższych: Pojazd osobowy i ciężarowy kategorii B (maks. 8.000 funtów) .........................................$101 Motocykl ................................................................................................................................$41 Autocykl.................................................................................................................................$71 Wymiana tablicy (1).................................................................................................................$6 Wymiana tablic (2) ..................................................................................................................$9 Wymiana naklejki .................................................................................................................$20 Opłaty podlegają ustawowym zmianom. Aktualne informacje można znaleźć na stronie www.cyberdriveillinois.com. Razem z tablicami rejestracyjnymi/naklejką właściciel otrzyma także dowód rejestracyjny pojazdu, który należy mieć zawsze w pojeździe lub przy sobie podczas jazdy. Wymogi dotyczące tablic rejestracyjnych Pojazdy osobowe, ciężarowe oraz furgonetki muszą posiadać dwie tablice rejestracyjne, po jednej z przodu i z tyłu. Ramka tablicy rejestracyjnej nie powinna zakrywać informacji znajdujących się na tablicach rejestracyjnych. Nakładki na tablice rejestracyjne są zabronione. W momencie sprzedaży pojazdu sprzedający powinien zdjąć tablice rejestracyjne i zachować je. W stanie Illinois tablice rejestracyjne pozostają u właściciela i nie są przypisane do pojazdu. Motocykle, mopedy, przyczepy oraz naczepy i autobusy zarejestrowane na mocy przepisów o dzieleniu mają tylko jedną tablicę rejestracyjną z tyłu pojazdu. Pojazdy ciężarowe oraz dzielone pojazdy pojedyncze mają jedną tablicę rejestracyjną z przodu. Zezwolenie na rejestrację tymczasową W przypadku złożenia wniosku o rejestrację pojazdu kierowca może otrzymać zezwolenie na tymczasową rejestrację (TRP). Zezwolenie to musi być umieszczone w tym samym miejscu i w ten sam sposób co tylna tablica rejestracyjna. TRP jest ważne przez 90 dni od daty wydania, chociaż może być ponownie wydane, jeśli tablice rejestracyjne nie będą dostępne w ciągu 90 dni. Po otrzymaniu tablic należy zdjąć TRP i zastąpić je stałymi tablicami rejestracyjnymi. Dla bezpieczeństwa zezwolenie należy zniszczyć i zutylizować po zdjęciu z pojazdu. TRP są dostępne u licencjonowanych dealerów stanu Illinois, w licencjonowanych agencjach płatniczych, punktach wymiany walut oraz w biurach Sekretarza Stanu. Odnowienie tablicy rejestracyjnej Na około 60 dni przed upływem terminu ważności rejestracji pojazdu kierowca może otrzymać z biura Sekretarza Stanu pocztówkę przypominającą/zawiadomienie o konieczności odnowienia rejestracji. Rejestrację można odnowić za pośrednictwem strony internetowej www.cyberdriveillinois.com, drogą pocztową, osobiście w biurze Sekretarza Stanu albo telefonicznie pod bezpłatnym numerem telefonu podanym w zawiadomieniu o konieczności 90 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 91 odnowienia. Rejestrację można odnowić również w niektórych bankach, agencjach kredytowych, punktach wymiany walut, towarzystwach kredytowych oraz agencjach płatniczych. Zachęcamy do natychmiastowego umieszczenia aktualnej naklejki w po prawej stronie w górnej części tylnej tablicy rejestracyjnej. W przypadku braku umieszczenia aktualnej naklejki i wygaśnięciu starej, funkcjonariusze służb porządku mogą zatrzymać pojazd i wystawić mandat. Przepisy obowiązujące w stanie Illinois zezwalają na prowadzenie pojazdu bez aktualnej naklejki znajdującej się na tablicach rejestracyjnych pod warunkiem posiadania przez kierowcę paragonu wydanego przez Biuro Sekretarza Stanu potwierdzającego zakup nowej naklejki przed terminem upływu ważności starej, ale brak jej dostarczenia. Wydrukowany paragon jest ważny jako dowód rejestracji tylko przez okres 30 dni od upływu daty ważności naklejki aktualnie znajdującej się na tablicy rejestracyjnej. Osoby pełniące służbę wojskową w siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych, lub pracownicy cywilni Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych pełniący służbę poza granicami Stanów Zjednoczonych ale zamieszkali w stanie Illinois mogą uzyskać lub odnowić dowód rejestracyjny pojazdu w ciągu 45 dni od daty powrotu. Specjalne tablice rejestracyjne Spersonalizowane oraz indywidualne tablice rejestracyjne są wydawane dla pojazdów osobowych, pojazdów drugiej kategorii o masie nieprzekraczającej 8.000 funtów, motocykli, pojazdów kierowanych przez osoby niepełnosprawne, przyczep rekreacyjnych oraz pojazdów zabytkowych. Czas oczekiwania na tablice wynosi przynajmniej 45 dni. Obniżona opłata za tablice rejestracyjne Osobom starszym i osobom niepełnosprawnym uprawnionym do ulgi podatkowej w ramach programu Benefit Access Program (znany wcześniej jako Circuit Breaker) w Departamencie ds. Osób Starszych (Department on Aging) przysługuje zniżka na opłaty za tablice rejestracyjne (standardowe tablice rejestracyjne i specjalne tablice rejstracyjne) do pojazdów osobowych i rekreacyjnych. Dozwolony jest tylko jeden upust w roku. Szczegółowych informacji udziela Departament Stanu Illinois ds. Osób Starszych (Illinois Department on Aging) pod numerem 800- 252-8966 lub 888-206-1327 (TTY). Obowiązkowe ubezpieczenie Wszystkie pojazdy w stanie Illinois muszą mieć ubezpieczenie OC obejmujące obrażenia ciała i szkody materialne, jakie kierowca może spowodować w wyniku użytkowania pojazdu. Właściciele pojazdów są zobowiązani do dostarczenia informacji o ubezpieczeniu w momencie odnowienia rejestracji. Podpisując wniosek o rejestrację lub odnowienie rejestracji pojazdu, właściciel potwierdza, że pojazd jest należycie ubezpieczony. W przypadku niektórych typów pojazdów wymagane jest wyższe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej na mocy innych przepisów. Poniżej podano minimalną wysokość ubezpieczenia OC: • $25,000 od obrażeń lub zgonu osoby w wypadku. • $50,000 od obrażeń lub zgonu więcej niż jednej osoby w wypadku. • $20,000 od szkód materialnych poniesionych przez inną osobę. Kierowca powinien zawsze posiadać przy sobie lub w pojeździe dowód ubezpieczenia 91 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 92 od odpowiedzialności cywilnej i na żądanie okazać go funkcjonariuszom służb porządku publicznego. Towarzystwa ubezpieczeniowe mają obowiązek wystawić ubezpieczonemu dowód ubezpieczenia lub dostarczyć dowód ubezpieczenia, który może być wyświetlony na telefonie komórkowym kierowcy lub innym urządzeniu elektronicznym. . W przypadku zagubienia dowodu ubezpieczenia lub jego nieotrzymania od towarzystwa ubezpieczeniowego należy skontaktować się z agentem ubezpieczeniowym lub towarzystwem ubezpieczeniowym. W międzyczasie kierowca powinien posiadać inny rodzaj dowodu ubezpieczenia, np. maklerską notę ubezpieczającą, aktualną deklarację polisy ubezpieczeniowej, zaświadczenie o ubezpieczeniu lub pokwitowanie ostatniej wpłaty. Przestrzeganie przepisów egzekwuje się poprzez losowe kontrole przeprowadzane przez biuro Sekretarza Stanu na podstawie listy ustalanej przy pomocy programu komputerowego oraz stosowanie mandatów. Należy przedstawić dowód ubezpieczenia w biurze Sekretarza Stanu lub osobie dokonującej płatności, podczas odnawiania tablic rejestracyjnych. Dowód ubezpieczenia można przedstawić w formie elektronicznej lub na papierze. Nieposiadanie wymaganego dowodu ubezpieczenia jest karane grzywną, zawieszeniem uprawnień do prowadzenia pojazdów i zawieszeniem dowodu rejestracyjnego pojazdu do czasu uzyskania dowodu ubezpieczenia.Nieposiadanie wymaganego dowodu ubezpieczenia jest karane grzywną, zawieszeniem uprawnień do prowadzenia pojazdów i zawieszeniem dowodu rejestracyjnego pojazdu do czasu uzyskania dowodu ubezpieczenia. Jeśli masz problemy z uzyskaniem ubezpieczenia, skontaktuj się z Illinois Automobile Insurance Plan. Jest to monitorowana przez państwo program dla kierowców, którzy mają trudności z uzyskaniem ubezpieczenia. Badanie poziomu emisji Zgodnie z przepisami Ustawy o czystości powietrza (Clean Air Act), niektóre pojazdy w pewnych częściach stanu Illinois muszą przed odnowieniem tablic rejestracyjnych pomyślnie przejść badanie poziomu emisji przeprowadzane przez Urząd Ochrony Środowiska Stanu Illinois (Illinois Environmental Protection Agency, w skrócie IEPA). Urząd Ochrony Środowiska Stanu Illinois (IEPA) jest prawnie zobowiązany do powiadomienia właścicieli pojazdów o miesiącu i roku obowiązkowego badania pojazdu. Przeprowadzenie badania wymagane jest w następujących powiatach: cały powiat: Cook, DuPage i Lake oraz niektóre części powiatu Kane, Kendall, McHenry, Will, Madison, Monroe i St. Clair. W przypadku wyprowadzki z miejsca, gdzie badanie jest wymagane, należy powiadomić Urząd Ochrony Środowiska Stanu Illinois (IEPA). Szczegółowe informacje można uzyskać w Urzędzie Ochrony Środowiska Stanu Illinois (IEPA): na terenie miasta i okolic Chicago pod numerem 1 847-7583400, a na terenie miasta i okolic East St. Louis pod numerem 1 800-635-2380. Tablice rejestracyjne i identyfikatory parkingowe dla osób niepełnosprawnych Tablice rejestracyjne Osoba o trwałej niepełnosprawności może uzyskać tablice rejestracyjne osoby niepełnosprawnej opatrzone swoim nazwiskiem. Członek najbliższej rodziny zamieszkujący w tym samym gospodarstwie domowym może otrzymać dwa zestawy tablic, jeśli 92 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 93 uprawniona osoba niepełnosprawna nie posiada własnego pojazdu i musi korzystać z pomocy innej osoby do celów transportowych. Korporacje, okręgi szkolne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, domy opieki, sanatoria oraz stowarzyszenia szkolnictwa specjalnego przewożące uprawnione osoby również mogą otrzymać tablice tego typu. Tablice te NIE zwalniają uprawnionego posiadacza od uiszczania opłat parkingowych oraz limitów czasowych w parkometrach. Identyfikatory parkingowe Identyfikatorów parkingowych można używać w każdym pojeździe, w którym uprawniony posiadacz identyfikatora podróżuje jako kierowca lub pasażer. • Identyfikatory zwalniające od uiszczania opłat w parkometrach — Wydawane osobom niepełnosprawnym, o stałych zaburzeniach, które powodują trudności w dostępie do parkometru. Identyfikator pozwala uprawnionemu posiadaczowi parkować w miejscach zarezerwowanych dla osób niepełnosprawnych, takich jak centra handlowe, sklepy spożywcze lub sklepy detaliczne, i zwalnia posiadacza z opłat parkometru i ograniczeń czasowych w parkometrach przekraczających 30-minutowy limit czasu ogólnostanowego. Ważne do ostatniego dnia miesiąca urodzenia posiadacza w roku 2018. • Stałe — Wydawane osobom o trwałej niepełnosprawności. Identyfikator może być używany przez uprawnionego posiadacza do parkowania w miejscach zarezerwowanych dla osób niepełnosprawnych, w centrach handlowych, sklepach spożywczych lub sklepach detalicznych. Identyfikator NIE zwalnia posiadacza od opłat parkingowych i ograniczeń czasowych w parkometrach. Ważne do ostatniego dnia miesiąca urodzenia posiadacza w roku 2018. • Tymczasowe — Wydawane osobom o przejściowej niepełnosprawności. Ważne przez okres wskazany przez lekarza kierującego, jednak nie dłużej niż sześć miesięcy w przypadku identyfikatorów wydawanych przez biuro Sekretarza Stanu oraz nie dłużej niż 90 dni w przypadku identyfikatorów wydawanych przez władze lokalne. Identyfikator NIE zwalnia posiadacza od opłat parkingowych i ograniczeń czasowych w parkometrach. • Dla organizacji — Wydawane organizacjom przewożącym osoby niepełnosprawne bezpłatnie. Identyfikator może być używany przez uprawnionego posiadacza do parkowania w miejscach zarezerwowanych dla osób niepełnosprawnych, w przypadku przewożenia osób niepełnosprawnych. Identyfikator NIE zwalnia posiadacza od opłat parkingowych i ograniczeń czasowych w parkometrach. Ważne do 30 kwietnia 2018 roku. Aby uzyskać więcej informacji na temat któregokolwiek z punktów omawianych w tym rozdziale, odwiedź www.cyberdriveillinois.com lub zadzwoń 800-252-8980. 93 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 94 Odpowiedzi na pytania kontrolne Rozdział 3 1. Fałsz (16) 2. Prawda (18) 3. Prawda (16-17) Rozdział 4 1. Prawda (24) 2. Prawda (22) 3. b (22) 4. Prawda (28) 5. Prawda (21) 6. a (29) 7. Fałsz (24) 8. Prawda (23) 9. Prawda (26-27) 10. Fałsz (22) 11. c (26) 12. Fałsz (22) 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. b (21) Prawda (23) Prawda (19) c (21) Fałsz (25) a (22) Prawda (31) Fałsz (25) Prawda (30) Prawda (22) Rozdział 5 1. Prawda (40) 2. Fałsz (38) 3. Prawda (38) 4. Prawda (35) 5. Prawda (37) Rozdział 6 1. Prawda (44) 2. Prawda (43) 3. b (43) 4. Fałsz (44) 5. Prawda (45) 6. Prawda (47) Rozdział 7 1. Prawda (49) 2. Prawda (51) 3. Prawda (49) Rozdział 8 1. c (53) 2. Prawda (52) Indeks Rozdział 9 1. Prawda (66) 2. Prawda (57) 3. Prawda (57) Rozdział 10 1. a (71) 2. Fałsz (72) 3. Fałsz (73) 4. Prawda (75) 5. a (74) 6. Prawda (74) 7. Prawda (75) 8. Fałsz (75) Rozdział 11 1. Prawda (80) 2. Fałsz (78) 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Prawda (77) Prawda (77) Fałsz (79) Prawda (82) Prawda (80) Fałsz (83) Fałsz (81) Prawda (79) Fałsz (84) Prawda (84) Rozdział 12 1. c (86) 2. Prawda (86) 3. Prawda (87) —E— Egzamin pisemny, 2, 7, 11, 13-14, 57 Egzamin, 2, 7, 11, 14-15, 17, 47 Egzekwowanie prawa, 13, 16, 22, 28, 44, 71, 84, 91- 92 Elektryczność, 82 —F— Fałszowanie prawa jazdy, 7, 52-53, 55 Formularz poświadczający, 14, 17 —A— Agresywna jazda, 83 Alkohol, 8, 16, 18, 37, 43-47, 52-55 Alkomat z systemem blokującym zapłon (BAIID), 45, 55 Anulowanie, 8, 17, 51-52, 54 Autobus szkolny, 2, 9, 25, 28-29, 46, 52, 54, 75 Automatyczna sygnalizacja świetlna/światła, 53 Autostop, 37 Autostrada, 19, 21-25, 31-32, 35, 37, 40-41, 44, 57, 60-61, 65-66, 72, 75, 86 Autostrada, 40-41, 59, 60, 66, 72, 80 Awaria reflektorów, 83 Godzina policyjna, 15-16 Grupa krwi, 8 —G— —H— Hamulce postojowe, 12, 41, 82, 86 Hamulce, 12, 29, 39-41, 78-79, 81-83, 86-87 —B— Badanie krwi, 44 Badanie moczu, 43-44 Badanie poziomu emisji pojazdu, 92 Badanie wzroku, 2, 7, 11, 14 Baza danych kontaktowych w nagłych wypadkach, 13 Benefit Access Program, 13, 91 Bezpieczeństwo/Pasy bezpieczeństwa, 12, 16, 19-20, 41, 86, 98 Białe linie, 72-74 Blokada widoczności, 83 Brak uwagi , 19 —C— Całkowity ciężar brutto pojazdu, 5, 98 Chodnik, 29-31, 36-37, 40 —J— Jazda czołowa, 81 Jazda defensywna, 51, 77 Jazda pod wpływem (DUI), 43-46, 52 Jazda pod wpływem (DUI), 46, 52 Jazda w nocy, 14-16, 18, 35, 37, 39-40, 55, 68, 81, 84, 8687 Jazda zimą, 41, 78-80 Jeźdźcy konni, 41 —K— Karta informacyjna o stanie zdrowia, 8 Kartoteka kierowcy, 7, 11, 15-17, 43-45, 47, 55-56 Kierunkowskaz, 12, 26-29, 35, 38, 41, 78, 80, 83, 86-87 Klakson pojazdu, 12, 41, 81, 83, 87 Klasyfikacje (Prawo jazdy), 5, 9, 12, 14 Komercyjny ośrodek szkolenia kierowców, 12, 16 Kondukty pogrzebowe, 22 Konfiskata (Patrz przejęcie pojazdu) Konopie, 43-44, 53 Kontrakt pomiędzy rodzicem a nastoletnim kierowcą, 17 —D— Deszcz, 78-79, 86 Dostęp rodziców, 17 Droga hamowania, 38, 78 Droga jednokierunkowa, 22-25, 27, 30, 39, 60-61, 71-72 Drogi o kontrolowanym dostępie, 25-26, 31 Drogi z ograniczonym dostępem, 40-41, 60 Dwupasmowa droga główna, 24-25, 28, 58, 62, 65-66, 74 94 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 95 —P— Parking, 12, 19, 28-31, 40, 54, 69, 74, 86, 93 Parkowanie, Osoby niepełnosprawne, 30, 54, 69, 91-93 Parkowanie, równoległe, 30 Pęknięcie opony, 83 Pełnomocnictwo, 8 Pierwszeństwo przejazdu, 21-23, 25-29, 31, 36, 38, 40, 5354, 57-59, 64, 71-72, 74-75, 81 Pierwszeństwo, 22-23, 26-29, 36-38, 40, 57, 59, 71-72, 7475 Piesi, 21-29, 31, 35-37, 57, 59, 62-63, 71- 72, 74 Pobocze, 19, 24-25, 31, 36-37, 82-83 Pociągi (Patrz przejazdy kolejowe) Podjazdy, 22-23, 25, 29, 31, 37, 60-61, 73-74 Podstawki (siedziska dla dzieci), (Patrz Ustawa o ochronie dzieci przewożonych w fotelikach) Poduszki powietrzne, 19-20 Pojazd bez nadzoru, 50 Pojazd do przewozu pasażerów, 2, 17, 29, 46, 75 Pojazd dzierżawiony, 6 Pojazd holowany, 5, 32, 79, 87, 98 Pojazd konserwacyjny, 21 Pojazd udostępniany dla celów działalności, 2 Pojazdy elektryczne, 30 Pojazdy policyjne (Patrz pojazdy uprzywilejowane) Pojazdy powolne, 40-41 Pojazdy ratunkowe, 21-22, 25-27, 53, 60, 87 Pojazdy zabytkowe, 87, 91 Poślizg, 79, 81 Poważne naruszenie przepisów ruchu drogowego, 55 Poważne wykroczenia drogowe, 18 Pożar, 82 Pozwolenie na naukę jazdy (Patrz uprawnienia) Prawo jazdy Duplikat prawa jazdy, 4, 5, 9-10 Komercyjne, 2, 7, 10, 14 Motocykl, 2, 5, 7, 11, 14 Nowi mieszkańcy, 4 Odmowa, 13, 55 Odnowienie, 5-9, 11, 13, 18, 55 Odwołanie, 7, 43-47, 52-55 Ograniczenia wiekowe, 2, 16 Tymczasowe prawo jazdy, 2, 4, 6-7, 9-10 Tymczasowe prawo jazdy, 3, 5, 9-10 Warunkowe prawo jazdy, 2, 6, 56 Wymogi dotyczące dokumentów, 2-8, 17 Zawieszenie, 6, 7, 18, 29, 43-47, 49-56, 76, 92 Zmiana nazwiska, 3-6 Prawo jazdy wojskowe, 3, 8, 10, 13, 69, 87, 91 Prawo własności, Pojazd, 39, 41, 89, 92 Prędkość zbliżenia, 35 Prędkościomierz, 12 Program Circuit Breaker Program (Patrz Benefit Access Program) Program dawców organów, 8 Protokoły z wypadku, 7, 49-50 Przedłużacz pedałów, 20 Przejazd kolejowy, 24-25, 29, 31, 37, 39, 53-54, 57, 71, 7476 Przejście dla pieszych (Patrz przejścia) Przejście dla pieszych, 22-23, 25, 30-31, 36, 57, 59, 62-63, 71-72, 74 Przepisy dotyczące bezpieczeństwa (Patrz ubezpieczenie) Przepisy o odpowiedzialności finansowej, (Patrz Ubezpieczenie) Korupcja, 13 Korzystanie z pasów ruchu, 25, 36 Kurs bezpiecznej jazdy, 18 Kurs korekcyjny w celu ponownego uzyskania uprawnien do prowadzenia pojazdów, 18, 47 Kurs nauki jazdy dla dorosłych, 2, 15 Kurs nauki jazdy, 2, 14-17 —L— Leki, 8, 37, 43-46, 52-53, 55 Linie zatrzymania, 22, 57, 59, 71, 74-75 Łodzie motorowe (Patrz DUI) Łodzie motorowe DUI (Patrz DUI) Łuki, 21, 24-26, 28, 64-66, 79, 81 Lusterka, Pojazdy, 12, 24, 35, 41, 80, 86 —M— Marihuana (Patrz konopie) Mgła, 78, 86 Międzystanowe autostrady, 21, 25 Miejsca parkingowe dla osób niepełnosprawnych Moped, 39, 90 Mosty, 24-25, 31, 36-37, 65-66, 80 Motocykle, 2, 5-7, 11, 14, 31, 37-39, 86, 90-91 Motorowery, 31, 39-40, 86, 90 —N— Nadużycie prawa do odwiedzin dziecka, 53, 56 Nadzór sądowy, 16, 18, 47, 51, 54 Naruszenia przepisów drogowych, (Patrz wykroczenia drogowe) Naruszenie przepisów „Zero Tolerance”, 47, 54 Naruszenie, 7 Nastoletni kierowcy, 2, 14-18 Nielegalny transport, 46, 53-54 Nieodpowiedzialna jazda, 22, 52 Nieodpowiedzialne postępowanie, 52 Niepełnosprawni piesi (Patrz niepełnosprawni piesi) Niepełnosprawność (Osoby niepełnosprawne) Niepełnosprawny pieszy, 37 Nieumyślne spowodowanie śmierci, 46-47, 52 —O— Obciążenia wielkogabarytowe, 87 Obecność w sądzie (Patrz Obecność w sądzie) Obecność w sądzie, 49, 68 Obrażenia, 18, 52, 55 Odnowienie w programie „Bezpieczny kierowca”, 7 Odpowiedzialność rodzicielska, 16, 45 Ograniczenia (dla prawa jazdy), 3 Ograniczenie prędkości, 21, 37, 41, 60, 63, 67, 78, 80, 84 Ograniczone lokalnie prawo jazdy, 6 Ograniczone zezwolenie na prowadzenie pojazdów (Patrz Zezwolenia) Opiekun prawny, 2, 14-18, 46, 49 Opłaty Prawo jazdy, 2-4, 7, 9-11, 17 Tablice rejestracyjne, 13, 89 Opłaty drogowe, 21, 54, 79 Osoby biegające/spacerujące, 37 Osoby niesłyszące, 13 Osoby spacerujące (Patrz osoby biegające) Osoby starsze, 2, 13, 91 Oszustwo, 13 95 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 96 —U— Ubezpieczenie, 12, 45-46, 50, 52, 54, 84, 92 Ucieczka z miejsca wypadku, 46-47, 50, 52 Ulica, 12, 19, 22-25, 29-32, 37, 40-41, 52, 59- 63, 71-73, 86 Ulice, 12, 21-23, 25, 29, 60, 73-74 Urządzenia bezprzewodowe (patrz telefon komórkowy) Urządzenia zakłócające pracę radarów, 87 Ustawa na podstawie zgody dorozumianej, 44 Ustawa o ochronie dzieci przewożonych w samochodzie, 19-20 Ustawowe odwołanie prawa jazdy , 44 Ustawowe zawieszenie prawa jazdy, 45, 55 Przeszkoda, 19, 25, 31-32, 36-37, 49, 61, 67, 74-75, 86 Przewodnik dla rodziców i nastoletnich kierowców, 14, 17 Przewożenie w fotelikach, (Parz Ustawa o ochronie dzieci przewożonych w fotelikach - Child Passenger Protection Act) Przyciemnione szyby, 86 Przyczepa mieszkalna, 32, 79 Przyczyna medyczna, 8 —R— Raport medyczny, 7-8 Reflektory, 12, 22, 31, 35, 38-39, 41, 78-79, 81, 83, 86 Rejestracja wyborców, 9 Roboty drogowe (Patrz strefa robót drogowych) Rodzic, 2, 14-18, 37, 46, 49 Rowery/ Gaz i prąd, 40 Rowery/ Rowerzyści , 24, 39-40 —W— Warunki pogodowe, 25, 39, 40, 77-78 Warunkowe prawo jazdy, 2, 6, 56 Weteran (Patrz Prawo jazdy wojskowe) Wiadomości tekstowe, 19 Widoczność, 36-39, 41, 64, 74, 79, 86-87 Włączanie się do ruchu, 22, 59, 65-66, 68, 80 Wolno jadące pojazdy, 35-36, 67, 69 Wybrane usługi, 9 Wycieraczki przedniej szyby, 12, 79, 86 Wykroczenie (Patrz Wykroczenie drogowe) Wykroczenie drogowe, 18, 46, 53 Wykroczenie drogowe, 18, 47, 49, 53-54, 56, 84 Wyposażenie, Pojazd, 11-12, 82, 86-87 Wyprzedzanie, 21, 22, 24-25, 28-29, 31, 35-36, 38-40, 58, 62, 66, 69, 73-75, 77, 80-81, 83, 86 Wyścigi uliczne, 52 —S— Samochody ciężarowe, 11, 19, 26, 35, 79, 90, 98 Senność podczas jazdy, 78 Silne wiatry, 78-79 Skrzyżowania wiejskie, 81 Skrzyżowania z ruchem okrężnym/Ronda, 28 Skrzyżowania, 21-28, 30-31, 36, 38, 40, 57, 59, 61-62, 64, 71-72, 74, 79, 81 Skutery śnieżne, 41 Skutery, 39 Słuchawki z mikrofonem, 21-22, 31 Śnieg, 79-80, 86 Soczewki teleskopowe, 11 Stężenie alkoholu we krwi (BAC), 42-46, 53 Stopniowane uprawnienia do prowadzenia pojazdów, 1517 Strefa prac konserwacyjnych (Patrz strefa robót drogowych) Strefa przyszkolna, 21-23, 25, 37, 58-59, 63 Strefy robót drogowych, 21, 23, 25, 28, 53-54, 57- 58, 60, 62, 67-68 Światła parkowania, 31, 83, 86 Światło odblaskowe, 12, 39, 41, 78-79, 86 Sygnał wizualny, 21-22, 53 Sygnalizowanie przy użyciu ręki, 26 Sygnalizowanie, 28 Sygnały/Sygnalizacja Szkoła nauki jazdy dla dorosłych, 2, 15 Szkolenie za kierownicą, 14-15 Szkolny Egzamin na Prawo Jazdy, 14-15, 17 Szyby, 57, 79-80, 82-84, 86 —Z— Zachowanie odległości, 38, 77-79 Zagrożenia na drodze, 78, 80 Zakręt w lewo, 22, 24-28, 38, 40, 61, 64, 71-74, 86 Zakręt w prawo, 22, 26, 28, 35, 40, 60-61, 64, 71-72 Zakręty w lewo, 27 Zakręty w prawo, 26 Zapis testamentowy, 8 Zaświadczenie okulistyczne, 11 Zatopienie, 82 Zatrzymanie dla czterech kierunków, 22 Zawieszenie, Rejestracja pojazdu, 92 Zawracanie, 28, 60, 74 Zderzaki, 87 Zestawy głośnomówiące, 16, 19, 21-22, 49, 67 Zezwolenia Obrażenia ciała, 44, 46-47, 50, 52 Ograniczone zezwolenie na prowadzenie pojazdów, 2, 18, 45, 55 Osoby niepełnosprawne, 9, 13, 23, 30, 37, 54, 69, 87, 91-93 Pozwolenie na naukę jazdy, 2, 4, 9, 13-15, 17, 55 Tymczasowe zezwolenie na rejestrację, 90 Zezwolenie na prowadzenie pojazdów dla osób niewywiązujących się z obowiązku alimentacyjnego. 56 Zezwolenie na prowadzenie pojazdów pod kontrolą urządzenia monitorującego, 2, 45, 55 Zezwolenie na prowadzenie pojazdów w związku z pracą zawodową, 56 —T— Tablice rejestracyjne, 12-13, 30, 49-50, 68, 76, 86, 89-92 Telefon komórkowy, 13, 16, 19, 21-22, 31, 49, 63, 67, 84, 92 Telewizory/Video, 87 Tlenek węgla, 80, 82 Tłumik, 12, 87 Tunel, 24-25, 31, 36 Tymczasowe prawo jazdy (Patrz Prawo Jazdy) Tymczasowe zezwolenie na rejestrację (patrz Pozwolenia) 96 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 97 Zezwolenie na prowadzenie pojazdów dla osób niewywiązujących się z obowiązku alimentacyjnego (Patrz Pozwolenia) Zezwolenie na prowadzenie pojazdów pod kontrolą urządzenia monitorującego (Patrz zezwolenia) Zezwolenie na prowadzenie pojazdów w związku z pracą zawodową (Patrz Zezwolenia) Zgoda rodziców, 15-17 Zgon, 18, 44, 46, 49-50, 52-53, 55 Zjazdy, 25, 60, 65, 69, 80 Zjeżdżanie z jezdni, 24, 82 Zmiana adresu (Patrz Zmiana adresu) Zmiana adresu, 3-6 Zmiana nazwiska, 3-4, 6-7 Zmienianie pasa, 21, 28, 39, 53, 65-66, 72, 80 Zmienianie pasa, 21, 28, 39, 53, 65-66, 72, 80 Znak stopu, 22-23, 28, 31, 57, 59, 71, 74, 83 Znaki Budowa, 67-68 Eksploatacja, 67-68 Kolor, 58-59 Kształty, 57-58 Kwestie prawne, 59-62 Ostrzeżenie, 62-66 Przewodnik, 69 Szkoła, 63 Znaki poziome, 11, 28, 58, 71-72, 74-75 Żółte linie, 25, 61, 72-75 97 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 98 $.&(372:$1('2.80(17<72Ů6$02Œ&, )272.23,(1,(6Ċ$.&(372:$1( :V]\VWNLHGRNXPHQW\WRůVDPRœFLSU]HGVWDZLDQHPXV]ċE\þZDůQHDNWXDOQH]QLHSU]HNURF]RQċGDWċ ZDůQRœFL-HGHQGRNXPHQWPRůHQDOHůHþGRZLęFHMQLůMHGQHMJUXS\ Grupa A — podpis odreczny • Anulowany czek (z ostatnich 90 dni) • =DĞZLDGF]HQLH&7'3 • 1DND]VąGRZ\ • .DUWDNUHG\WRZD.DUWDGHEHWRZDJáyZQLZ\VWDZF\ • =DĞZLDGF]HQLH]NXUVXSUDZDMD]G\ • 8U]ĊGRZHSUDZRMD]G\ • 8U]ĊGRZ\GRZyGWRĪVDPRĞFLZDĪQ\ • 3UDZRMD]G\Z\GDQHZVWDQLH,OOLQRLVZDĪQH • 'RZyGWRĪVDPRĞFLZ\GDQ\ZVWDQLH,OOLQRLVZDĪQ\ • Medicare Card z literami A, J, H, M lub T • =DĞZLDGF]HQLHRRGE\FLXVáXĪE\ZRMVNRZHM'' • 'RNXPHQW\GRW\F]ąFHNUHG\WXKLSRWHF]QHJROXEUDW • 3UDZRMD]G\GRZyGWRĪVDPRĞFLZ\GDQH\SR]DVWDQHPZDĪQH\ • 3DV]SRUWZDĪQ\DPHU\NDĔVNLOXE]DJUDQLF]Q\ • .DUWDXEH]SLHF]HQLDVSRáHF]QHJR • 'RNXPHQW\Z\GDQHSU]H]VáXĪE\LPLJUDF\MQH86&,6,NDUWD UHMHVWUDFMLREFRNUDMRZFD,SR]ZROHQLHQDSUDFĊ,ZL]D ZMD]GRZDZ\MD]GRZD]ZDĪQ\PSDV]SRUWHP • $PHU\NDĔVNLHZRMVNRZHSUDZRMD]G\GRZyGWRĪVDPRĞFL $NFHSWRZDQHNDUW\NUHG\WRZHJâyZQ\FKZ\VWDZFyZZ\âĆF]QLH GRZHU\ILNDFMLSRGSLVXREHMPXMĆ$PHULFDQ(SUHVV'LQHU·V&OXE Discover, Master Card i Visa. Grupa B — Data urodzenia • Dokumenty adopcyjne • Akt urodzenia 1DND]VąGRZ\]PLDQDGDW\XURG]HQLD 2GSLVĞZLDGHFWZDXNRĔF]HQLDV]NRá\SRGVWDZRZHMOXEĞUHGQLHM 3UDZRMD]G\Z\GDQHZVWDQLH,OOLQRLVZDĪQH 'RZyGWRĪVDPRĞFLZ\GDQ\ZVWDQLH,OOLQRLVZDĪQ\ =DĞZLDGF]HQLHRRGE\FLXVáXĪE\ZRMVNRZHM'' • Certyfikat naturalizacji 3DV]SRUWZDĪQ\]SHáQąGDWąXURG]HQLD 3LVPRSU]\]QDMąFHQXPHUXEH]SLHF]HQLDVSRáHF]QHJRZ\áąF]QLHGOD JáyZQHJREHQHILFMHQWD 'RNXPHQW\Z\GDQHSU]H]VáXĪE\LPLJUDF\MQH86&,6,NDUWD UHMHVWUDFMLREFRNUDMRZFD,GRNXPHQW\SRGUyĪQHXFKRGĨF\, SR]ZROHQLHQDSUDFĊ,LQIRUPDFMDR]PLDQLHVWDWXVX,NDUWD ZMD]GRZD]ZDĪQ\PSDV]SRUWHP $PHU\NDĔVNLHSUDZRMD]G\ZRMVNRZHGRZyGWRĪVDPRĞFL $PHU\NDĔVNDNDUWDSDV]SRUWRZDZDĪQD]SHáQąGDWąXURG]HQLD :L]DDPHU\NDĔVND 'RNXPHQW\]JUXS\%PXV]Ć]DZLHUDýSHâQHLPLċLQD]ZLVNRRUD]GDWċ XURG]HQLDRVRE\XELHJDMĆFHMVLċRZ\GDQLHGRNXPHQWX0XV]ĆE\ýWDNīH PRīOLZHGR]ZHU\ILNRZDQLD0RīOLZRğýZHU\ILNDFMLWRPRīOLZRğýNRQWDNWX] RUJDQHPUHJXODF\MQ\PZFHOXSRWZLHUG]HQLDRU\JLQDOQRğFLGRNXPHQWX $NW\XURG]HQLDPXV]ĆE\ýRU\JLQDOQHOXESRğZLDGF]RQHSU]H]8U]ĆG=GURZLD OXE:\G]LDâ'DQ\FK'HPRJUDILF]Q\FKZSU]\SDGNX6WDQyZ=MHGQRF]RQ\FK DOERDPHU\NDĕVNL'HSDUWDPHQW6WDQXZSU]\SDGNXWHU\WRULyZ]DOHīQ\FKOXE .DQDG\3RğZLDGF]RQDNRSLDWRGRNXPHQWZ\GDZDQ\SU]H]Z\VWDZFċ RU\JLQDOQHJRGRNXPHQWXRSDWU]RQ\SLHF]ċFLĆZ\SXNâĆOXERU\JLQDOQ\P VWHPSOHP=DJUDQLF]QHSDV]SRUW\LDNW\XURG]HQLDVĆDNFHSWRZDQHZ SRâĆF]HQLX]LQQ\PGRNXPHQWHP]JUXS\% Grupa C — Numer socjalny • Rejestr praw jazdy wydanych w stanie Illinois 5HMHVWUGRZRGyZWRĪVDPRĞFLZ\GDQ\FKZVWDQLH,OOLQRLVZDĪQ\ =DĞZLDGF]HQLHRRGE\FLXVáXĪE\ZRMVNRZHM'' 3LVPRSU]\]QDMąFHQXPHUXEH]SLHF]HQLDVSRáHF]QHJRZ\áąF]QLHGODJáyZQHJREHQHILFMHQWD • Karta Social Security (wydana przez SSA) $PHU\NDĔVNLHZRMVNRZHSUDZRMD]G\GRZyGWRĪVDPRĞFL 'RNXPHQW\]JUXS\&PXV]Ć]DZLHUDýLPLċLQD]ZLVNRRVRE\XELHJDMĆFHMVLċRZ\GDQLHGRNXPHQWX RUD]SHâQ\QXPHUXEH]SLHF]HQLDVSRâHF]QHJR:SU]\SDGNXNRU]\VWDQLD]SUDZDMD]G\OXEGRZRGX WRīVDPRğFLZ\GDQHJRZVWDQLH,OOLQRLVQXPHUXEH]SLHF]HQLDVSRâHF]QHJRPXVLE\ýXSU]HGQLR ]ZHU\ILNRZDQ\SU]H]66$ 2VREDXELHJDMĆFDVLċRZ\GDQLHW\PF]DVRZHJRSUDZDMD]G\QLHPXVLSU]HGVWDZLDýGRNXPHQWyZ] grupy C. =DPLDVWWHJRRVREDWDPXVLSRGSLVDýGHNODUDFMċQDZQLRVNXRW\PF]DVRZHSUDZRMD]G\ 79'/īHZFKZLOLVNâDGDQLDZQLRVNXNZDOLILNXMHVLċGRX]\VNDQLDNDUW\XEH]SLHF]HQLDVSRâHF]QHJR Grupa D — Adres zamieszkania ( Wymagane dwa dokumenty ) ) •3LVHPQHSRĞZLDGF]HQLHPLHMVFD]DPLHV]NDQLD :\FLąJEDQNRZ\Z\VWDZLRQ\ZWHUPLQLHGQLSRSU]HG]DMąF\FK]áRĪHQLHZQLRVNX $QXORZDQ\F]HNZ\VWDZLRQ\ZWHUPLQLHGQLSRSU]HG]DMąF\FK]áRĪHQLHZQLRVNX 2GSLVĞZLDGHFWZDXNRĔF]HQLDV]NRá\SRGVWDZRZHMĞUHGQLHMFROOHJH XXQLZHUV\WHWX 5DSRUWNUHG\WRZ\Z\GDQ\SU]H]([SHULDQ(TXLID[OXE7UDQV8QLRQZWHUPLQLHPLHVLĊF\ SRSU]HG]DMąF\FK]áRĪHQLHZQLRVNX $NWQRWDULDOQ\W\WXáXPRZDNUHG\WXKLSRWHF]QHJRXPRZDZ\QDMPX 3ROLVDXEH]SLHF]HQLRZDGODZáDĞFLFLHODOXEQDMHPF\QLHUXFKRPRĞFL =DĞZLDGF]HQLHQDRILFMDOQ\PGUXNXV]NRá\Z\VWDZLRQHZWHUPLQLHGQLSRSU]HG]DMąF\FK]áRĪHQLHZQLRVNX 5RV]F]HQLHUHIXQGDFMLNRV]WyZOHF]HQLDOXEZ\ND]ĞZLDGF]HĔRGSU\ZDWQHMILUP\XEH]SLHF]HQLRZHMOXE DJHQFMLSXEOLF]QHMU]ąGRZHMZ\VWDZLRQHZWHUPLQLHGQLSRSU]HG]DMąF\FK]áRĪHQLHZQLRVNX 8U]ĊGRZDNRUHVSRQGHQFMDRWU]\PDQDRGZáDG]VWDQXSRZLDWXPLDVWDOXEZVLOXEDJHQFMLU]ąGX IHGHUDOQHJRPXVL]DZLHUDüLPLĊLQD]ZLVNRRVRE\XELHJDMąFHMVLĊRZ\GDQLHGRNXPHQWXRUD]SHáQ\ DNWXDOQ\DGUHVQS]DĞZLDGF]HQLHR]ZROQLHQLX]SRGDWNXRGQLHUXFKRPRĞFL+RPHVWHDG([HPSWLRQ NDUWD)2,'VWDQX,OOLQRLV]DZLDGRPLHQLHRSRZRáDQLXGRáDZ\SU]\VLĊJá\FKZ\VWDZLRQHZWHUPLQLHGQL SRSU]HG]DMąF\FK]áRĪHQLHZQLRVNX]DĞZLDGF]HQLH.RPLVML3RERURZHM6HOHFWLYH6HUYLFHFDUGURF]Q\ Z\FLąJ6RFLDO6HFXULW\Z\FLąJ6RFLDO6HFXULW\GRW\F]ąF\XEH]SLHF]HQLDQDZ\SDGHNQLH]GROQRĞFLGR SUDF\Z\FLąJGRW\F]ąF\GRGDWNRZ\FK]DVLáNyZGRFKRGRZ\FK]DĞZLDGF]HQLHRSUDZLHGRJáRVRZDQLD 2GFLQHNZ\SáDW\OXEHOHNWURQLF]Q\NZLWGHSR]\WRZ\ • Odcinek od renty lub emerytury .VLąĪNDWHOHIRQLF]QDZ\GDQDSU]H]Z\GDZFĊNVLąĪHNWHOHIRQLF]Q\FK ĝZLDGHFWZRXNRĔF]HQLDV]NRá\SRGVWDZRZHMĞUHGQLHMOXEFROOHJH XXQLZHUV\WHWX )DNWXUD]DF]HVQHSLVPRXU]ĊGRZH]XF]HOQ]PLHVLĊF\SRSU]HG]DMąF\FK]áRĪHQLHZQLRVNX 5DFKXQHN]DXVáXJLNRPXQDOQHHOHNWU\NHZRGHZ\ZR]VPLHFLWHOHIRQOXEJD]]GQL poprzedzajacych wniosek. 'RNXPHQW\]JUXS\'PXV]Ć]DZLHUDýSHâQ\DGUHV]DPLHV]NDQLDRVRE\XELHJDMĆFHMVLċRZ\GDQLH GRNXPHQWX'RNXPHQW\]JUXS\$%OXE&NWyUH]DZLHUDMĆSHâQ\DGUHV]DPLHV]NDQLDPRJĆE\ý Z\NRU]\VW\ZDQHMDNRGRNXPHQW\]JUXS\' -HGHQGRNXPHQW]JUXS\'MHVWZ\PDJDQ\ZSU]\SDGNXRVyESRQLīHMURNXī\FLDXELHJDMĆF\FKVLċ RZ\GDQLHGRZRGXWRīVDPRğFL 2ND]DQLHÅ]DğZLDGF]HQLDREH]GRPQRğFLµZUDPDFKZQLRVNXRZ\GDQLHEH]SâDWQHJRGRZRGX VSHâQLDZ\PDJDQLDGRNXPHQW\]JUXS\' 8U]ęGQLNELXUD6HNUHWDU]D6WDQXPDSUDZR SU]\MċþOXERGPyZLþSU]\MęFLD SU]HGVWDZLRQ\FKGRNXPHQWyZ 2ELHOLVW\²DNFHSWRZDOQDLQLHDNFHSWRZDOQDPRJċSRGOHJDþ]PLDQRP Nieakceptowane dokumenty • Pokwitowanie depozytu lub karta depozytowa • Wizytówki • Karta czekowa .DUWDNOXERZDOXENDUWDF]áRQNRZVND bractwa • Legitymacja studencka • Produkowany karty identyfikacyjnej (Nie z stanu lub nieoficjalne) • Karta posiadacza ukrytej broni palnej .DUWD'+6:\G]LDá6áXĪE6SRáHF]Q\FK /LFHQFMLSRáRZRZHM • Karta HFS (Opieka zdrowotna i rodzinne 8VáXJL 2GUĊF]QLHZ\SLVDQ\GRZyGWRĪVDPRĞFLOXE karta pracownicza .DUWDP\ĞOLZVND • Karta Illinois FOID 5DFKXQHNOXE]H]ZROHQLHQDQDXNĊMD]G\ • Legitymacja ubezpieczeniowa lub karta kaucji • Legitymacja biblioteczna • Korespondencja osobista 98 • Tymczasowe prawo jazdy :H]ZDQLHZ]ZLą]NX]Z\NURF]HQLHP GURJRZ\P]DĞZLDGF]HQLHRDUHV]WRZDQLX • Dokumenty od instytucji finansowej nielicencjonowane • Dowód rejestracyjny pojazdu .DUWDZ\SRĪ\F]DOQLZLGHR • Wizytówka portfelowa DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 99 OBWIESZCZENIE NAKAZ NR 2 FEDERALNEGODEPARTAMENTU PRACY DOTYCZĄCY PRAC NIEBEZPIECZNYCH Pracownicy do 16. roku życia włącznie NIE MOGĄ prowadzić pojazdów po drogach publicznych w ramach obowiązków służbowych. Pracownicy, którzy ukończyli 17. rok życia mogą prowadzić samochody osobowe i małe pojazdy ciężarowe po drogach publicznych w ramach obowiązków służbowych WYŁĄCZNIE po spełnieniu wszystkich poniższych wymogów: • Jazda odbywa się w ciągu dnia. • Siedemnastolatek ma odpowiednie prawo jazdy na dany typ pojazdu. • Siedemnastolatek ukończył kurs nauki jazdy licencjonowany przez stan i w momencie zatrudnienia jego kartoteka nie zawiera żadnych wykroczeń drogowych. • Samochód osobowy lub pojazd ciężarowy jest wyposażony w pasy bezpieczeństwa dla kierowcy i pasażerów, a pracodawca poinformował pracowników o tym, że pasy bezpieczeństwa muszą być zawsze zapięte podczas jazdy. • Ciężar brutto samochodu osobowego albo pojazdu ciężarowego nie może przekraczać 6.000 funtów. • Prowadzenie pojazdu przez siedemnastolatka w ramach obowiązków służbowych jest okazjonalne i tymczasowe. Oznacza to, że nie może on prowadzić pojazdu przez więcej niż jedną trzecią dnia roboczego bądź 20 procent tygodnia roboczego. Jazda nie może obejmować: • holowania pojazdów; • dostarczania towaru albo sprzedaży obwoźnej; • Transport do wynajęcia nieruchomości, rzeczy lub osób; • pilnych dostaw, takich jak rozwożenie pizzy; • przewożenia więcej niż trzech pasażerów, w tym pracowników danego pracodawcy; • wyjazdów dalszych niż w promieniu 30 mil od miejsca zatrudnienia; • więcej niż dwóch wyjazdów dziennie poza główne miejsce zatrudnienia w celu dostarczenia towaru do klienta (poza pilnymi dostawami, które są zabronione) • więcej niż dwóch wyjazdów dziennie poza główne miejsce zatrudnienia w celu przewozu pasażerów, poza pracownikami danego pracodawcy. W stanie Illinois obowiązują także inne przepisy ograniczające jazdę zarobkową. Więcej informacji można uzyskać kontaktując się z Okręgowym Urzędem ds. Wynagrodzeń i Czasu Pracy (Wage and Hour District Office) bądź odwiedzając stronę internetową www.dol.gov. 99 DSD A 152.14 ROR-Polish-final.qxp_Layout 1 3/11/16 8:53 AM Page 100 Prawa jazdy/Dowody tożsamości wydane w stanie Illinois Prawo jazdy Dowód tożsamości Zawodowe prawo jazdy(CDL) Tymczasowe prawo jazdy (TVDL) Prawo jazdy osoby poniżej 21 roku życia Dowód tożsamości osoby poniżej 21 roku życia Zawodowe prawo jazdy osoby poniżej 21 roku życia Zawodowe prawo jazdy osoby poniżej 21 roku życia Baza danych w nagłych wypadkach biura Sekretarza Stanu, pozwala posiadaczom prawa jazdy stanu Illinois lub dowodu tożsamości na bezpłatne wprowadzenie do dobrowolnej, bezpiecznej bazy danych informacji o osobach, z którymi należy skontaktować się w nagłych wypadkach. Jeśli osoba, która uczestniczyła w wypadku lub innym nagłym wypadku, nie może komunikować się w sposób bezpośredni, służby porządku publicznego mogą zasięgnąć informacji z bazy danych, aby skontaktować się z osobami wskazanymi w bazie. Odpowiednie dane kontaktowe można wpisać do bazy za pośrednictwem strony internetowej www.cyberdriveillinois.com. 100