Ligjërata nga lënda Tregje financiare bashkekohore(Prof.Dr.Safet
Transcription
Ligjërata nga lënda Tregje financiare bashkekohore(Prof.Dr.Safet
LIGJERATA SHTESË PËR 2015-2016_për studentë_FINAL ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ SYLLABUSI - Planprogrami i ligjëratave 2015-2016 Java e parë: Hyrje_Përmbajtja e leksioneve Java e dytë: Kriza ekonomike dhe financiare globale [(Irlanda: Nga lulëzimi, në rrënim; Greqia – Mësimet greke për ekonominë botërore (Greek Lessons for the World Economy); Italia, Spanja, Portugalia;...)] Avokimi dhe arsimimi i investitorëve dhe formësimi i kapitalit (Investor Education and Advocacy and Capital formation); Java e tretë: …vazhdim! Java e katërt: vazhdim! Java e petë: Shtetet, a mund të falimentojë? (Can Countries Go Bankrupt?). Eurozona nuk është Europa. Eurozona mund të mbijetojë, por ... (The eurozone isn't Europe. A eurozone may survive, but… ) A është Evropa në prag të një krize të likuiditetit (Is Europe on the Verge of a Liquidity Crisis?) Leksionet e Greqisë për ekonominë botërore _ Trilema politike e ekonomisë botërore (Greek Lessons for the World Economy - The political trilemma of the world economy). Java e gjashtë: Qëndrueshmëria e Borxhit shtetëror dhe “korniza” për shtim të balancuar (Sustainability of the Sovereign debt and "framework" for balanced growth). Gurthemeli i G 20: “Hekurosja” e përçarjeve në mes të vendeve me eksporte të pasura dhe vendeve të ngarkuara me borxhe për konsum” (Ironing out rifts between export-rich countries and debt-laden consumer nations has become the G20's cornerstone). G20 all talk, no action on growth. Vendet në zhvillim dhe kriza globale (Developing Countries and the Global Crisis). Java e shtatë: Receta për Recesion (The Recipe for a Recession) Ekonomiksi i tregjeve financiare: Politika ekonomike (Economic Policy); Politika monetare (Monetary policy); Politika fiskale (Fiscal policy) Tregjet financiare: të rastësishme; ciklike apo të dyja? (Financial Markets: Random, Cyclical Or Both?) Java e tetë: Ambienti ekonomik dhe monetar në Eurozonë (Economic and Financial Structure of the European Area). Java e nëntë: …vazhdim! Java e dhjetë: Debat rreth tezave për temë të Masterit +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ LITERATURA BAZË: Safet Merovci, Tregjet financiare, Prishtinë, Botimi i dytë, 2008. Ligjërata shtesë në Master - 2015/2016 (Shqip dhe Anglisht). Anders Grath, The Handbook of International Trade and Finance, Kogan Page Limited, 2008. Roy E. Bailey, The Economics of Financial Markets, Cambridge University Press, 2005. Frederic S. Mishkin, The Economics of Money, Banking, and Financial Markets, Columbia University, Seventh Edition, 2004. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ROBERT J. SHILLER, Creativity, Corporatism, and Crowds, NOV 18, 2014 Robert J. Shiller, a 2013 Nobel laureate in economics, is Professor of Economics at Yale University Economic growth, as we learned long ago from the works of economists like MIT’s Robert M. Solow, is largely driven by learning and innovation, not just saving and the accumulation of capital. Ultimately, economic progress depends on creativity. That is why fear of “secular stagnation” in today’s advanced economies has many wondering how creativity can be spurred. One prominent argument lately has been that what is needed most is Keynesian economic stimulus – for example, deficit spending. After all, people are most creative when they are active, not when they are unemployed. Rritja ekonomike, siç kemi mësuar kohë më parë nga veprat e ekonomistëve sic është Robert M. Solow nga MIT-i, është nxitur kryesisht nga të mësuarit dhe inovacionet, e jo vetëm nga kursimi dhe akumulimi i kapitalit. Në fund të fundit, progresi ekonomik varet nga kreativiteti. Kjo është arsyeja pse frika nga "stagnimi laik (secular stagnation)" në ekonomitë e zhvilluara të sotme ka shumë pikëpyetje se si kreativiteti mund të jetë i nxitur. Një argument i spikatur kohët e fundit ka qenë se çfarë është e nevojshme më shumë e ajo është stimulimi ekonomik Keynesian - për shembull, shpenzimet deficitare (deficit spending). Në fund të fundit, njerëzit janë më krijues kur ata janë aktivë, jo kur ata janë të papunë. Others see no connection between stimulus and renewed economic dynamism. As German Chancellor Angela Merkel recently put it, Europe needs “political courage and creativity rather than billions of euros.” In fact, we need both. If we are to encourage dynamism, we need Keynesian stimulus and other policies that encourage creativity – particularly policies that promote solid financial institutions and social innovation. … stimulimi ekonomik Keynesian - për shembull, shpenzimet deficitare (deficit spending). Të tjerët nuk shohin asnjë ndërlidhje midis stimulimit dhe dinamizmit të ripërtërirë ekonomik. Sic ka thënë, kohët e fundit, Kancelarja gjermane Angela Merkel, Europa ka nevojë më shumë për "guxim politik dhe kreativitet se sa për miliarda euro.“ Në fakt, ne kemi nevojë për të dyja. Nëse ne duam të inkurajojmë dinamizmin, ne kemi nevojë për stimulin Keynesian dhe për politika të tjera që e nxisin kreativitetin veçanërisht për politika që promovojnë institucione të forta financiare dhe inovacionin social (pershtatje kreative). …. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ANDREW SHENG, XIAO GENG, American-Made Financial RepressioN, OCT 24, 2014. A generation of development economists owe Ronald McKinnon, who died earlier this month, a huge intellectual debt for his insight – introduced in his 1973 book Money and Capital in Economic Development – that governments that engage in financial repression (channeling funds toward themselves to reduce their debt) hamper financial development. Indeed, McKinnon provided the key to understanding why emerging economies’ financial sectors were underdeveloped. At the end of his life, McKinnon was working on a related – also potentially groundbreaking – concept: a dollar-renminbi standard. In his view, such a system would alleviate the financial repression and fragmentation that is undermining global financial stability and growth. The question is whether the powers that be – particularly in the United States, which has long benefited from the dollar’s global domination – would ever agree to such a cooperative system. The notion that the dollar’s global dominance is contributing to financial repression represents a significant historical shift. As McKinnon pointed out, the dollar became a dominant international currency after World War II because it helped to reduce financial repression and fragmentation in Europe and Asia, where high inflation, negative real interest rates, and excessive regulation prevailed. By using the dollar to anchor prices and the Federal Reserve’s interest rate as the benchmark for the cost of capital, invoicing, payments, clearing, liquidity, and central-bank reserves all became more stable and reliable. Një gjeneratë e ekonomistëve të zhvillimit i kanë borxh Ronald McKinnon, i cili vdiq në fillim të këtij muaji, një borxh të madh intelektual për mprehtësinë e tij – të paraqitur në librin e tij, ‘Paraja dhe Kapitali në Zhvillimin Ekonomik’, 1973, - se qeveritë që angazhohen në represionin financiar (kanalizimin e fondeve drejt tyre për të reduktuar borxhin e vet) e pengojnë zhvillimin financiar. Në të vërtetë, McKinnon sjellë çelësin për të kuptuar se pse sektori financiar i ekonomive në zhvillim ishte i pazhvilluar. Në fund të jetës së tij, McKinnon ishte duke punuar në një koncept të ngjashëm potencialisht inovator: standardi dollar - renminbi. Sipas mendimit të tij, një sistem i tillë do të lehtësonte represionin financiar dhe fragmentimin që po dëmton stabilitetin financiar global dhe rritjen ekonomike. Pyetja është nëse fuqitë ekzistuese - veçanërisht në Shtetet e Bashkuara, të cilat kanë përfituar gjatë nga dominimi global i dollarit – a do të bien dakord ndonjëherë për një sistem të tillë të bashkëpunimit? Nocioni se dominimi global i dollarit është duke kontribuar në represionin financiar përfaqëson një ndryshim të rëndësishëm historik. Siç vuri në dukje McKinnon, dollari u bë monedhë dominuese ndërkombëtare pas Luftës së Dytë Botërore, për shkak se ajo ka ndihmuar për të reduktuar represionin financiar ((kanalizimin e fondeve drejt tyre për të reduktuar borxhin e vet) dhe fragmentimin në Evropë dhe Azi, ku inflacioni ishte i lartë, normat reale negative të interesit dhe mbizotërimi i rregullimit te tepruar. Duke përdorur dollarin për të ankoruar (përcaktuar) çmimet dhe normën e interesit të Rezervës Federale si pikë referimi për koston e kapitalit, faturimin, pagesat, sheshimin (kliringun), likuiditetin dhe rezervat e bankes qendrore, që të gjitha, u bënë më të qëndrueshme dhe të besueshme. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Dani Rodrik, The Mirage*of Structural Reform, OCT 8, 2015. Dani Rodrik is Professor of International Political Economy at Harvard University’s John F. Kennedy School of Government. Any serious assessment of the actual results produced by structural reforms around the world – particularly in Latin America and Eastern Europe since 1990 – would have poured cold water on such expectations. Privatization, deregulation, and liberalization typically produce growth in the longer term at best, with short-run effects that are often negative. The theory behind structural reforms is simple: opening the economy to competition will increase the efficiency with which resources are allocated; Open up regulated professions – pharmacies, notaries, and taxicabs, for example – and inefficient suppliers will be driven out by more productive firms; Privatize state enterprises, and the new management will rationalize production (and shed all the excess workers who owe their jobs to political patronage. Çdo vlerësim serioz i rezultateve aktuale të prodhuara nga reformat strukturore në mbarë botën - veçanërisht në Evropën Lindore dhe Amerikën Latine, që nga viti 1990 - do të kishte derdhur ujë të ftohtë mbi pritjet e tilla. Privatizimi, derregullimi, dhe liberalizimi, në variantin më të mirë, në mënyrë tipike prodhojnë rritje në afat më të gjatë, me efekte afatshkurtëra, që janë shpesh negative. Teoria pas reformave strukturore është e thjeshtë: Hapja e ekonomisë ndaj konkurrencës do të rrisë efikasitetin me të cilën janë alokuar burimet. Hapja e qasjes në profesionet e rregulluara - për shembul, farmacitë, noterët dhe taxi-të, kështu, furnizuesit joefikasë do të hidhen jashtë lojës nga firmat më produktive. Privatizimi i ndërmarrjeve shtetërore dhe menaxhmenti i ri do të racionalizojnë prodhimin (dhe do të pastrojë të gjithë punëtorët e tepërtë që vendet e tyre të punës i kanë dhuratë nga patronazhi politik). These changes do not directly induce economic growth, but they increase the economy’s potential – or long-run – income. Growth itself occurs as the economy begins to converge to this higher level of long-run income. Conventional structural reform tends to be biased toward “best practices” – policy remedies that are supposedly universally valid. But, as successful countries around the world have discovered, a best-practice mindset does not help much in promoting new exports. Lacking its own currency, the Greek government will have to be especially creative and imaginative. Këto ndryshime nuk do të shkaktojnë drejtpërdrejt rritjen ekonomike, por ato rrisin potencialin e ekonomisë - apo në afatgjatë - të ardhurat. Vetë rritja ndodh kur ekonomia fillon të konvergojë me këtë nivel të lartë të të ardhurave në afat më të gjatë. Reforma strukturore konvencionale ka tendencë të jetë e njëanshme drejt "praktikave më të mira"– politikat ilaç që, me gjasë, janë përgjithësisht të vlefshme. Por, ashtu siç kanë zbuluar vendet e suksesshme, në mbarë botën, një mendim - praktikë më e mirë nuk ndihmon shumë në nxitjen e eksporteve të reja. … Në mungesë të monedhës së vet, qeveria greke do të duhet të jetë veçanërisht kreative dhe imagjinative. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Howard Davies, Central Bank Confidential, AUG 25, 2015 Howard Davies, incoming Chairman of the Royal Bank of Scotland, was the first chairman of the United Kingdom’s Financial Services Authority (1997-2003). He was Director of the London School of Economics (2003-11) and served as Deputy Governor of the Bank of England and Director-General of the Confederation of British Industry. LONDON – In 1993, the economists Alberto Alesina and Larry Summers published a seminal paper that argued that central bank independence keeps inflation in check, with no adverse consequences for economic performance. Since then, countries around the world have made their central banks independent. None has reversed course, and any hint that governments might reassert political control over interest rates, as happened recently in India, are met with alarm in financial markets and outrage among economists. Në vitin 1993, ekonomistët Alberto Alesina dhe Larry Summers, botuan një letër seminale (fuqimisht ka ndikuar në zhvillimet e mëvonshme) që argumentoi se pavarësia e bankës qendrore e mban nën kontroll inflacionin, pa pasoja të dëmshme për performancën ekonomike. Që atëherë, (shumë) vende të botës, bankat e tyre qendrore i kanë bërë të pavarura. Asnjë vend nuk e ka ndryshuar kursin, ndërsa çdo aluzion se qeveritë mund ta rikthejnë kontrollin e tyre politik mbi normat e interesit, siç ndodhi kohët e fundit në Indi, kanë hasur në alarm në tregjet financiare dhe zemërim në mesin e ekonomistëve. In truth, however, there are many degrees of independence, and not all nominally independent central banks operate in the same way. Some monetary authorities, like the European Central Bank, set their own target. Others, like the Bank of England (BoE), have full instrument independence – control over short-term interest rates – but must meet an inflation target set by the government. There are differences, too, in how central banks are organized to deliver their objectives. In New Zealand, the bank’s governor is the sole decision-maker. At the US Federal Reserve, decisions are made by the Federal Open Market Committee (FOMC), whose members – seven governors and five presidents of the Fed’s regional reserve banks – enjoy varying degrees of independence. The ECB does not publish voting records and seeks consensus at the meetings of its General Council. By contrast, the BoE’s Monetary Policy Committee (MPC) has nine members, four of whom are appointed from outside the bank, and all votes are individually recorded; nobody is allowed to hide behind an institutional view (askush nuk është i lejuar për t’u fshehur prapa një pikëpamje institucionale). The Fed does not keep a voting record, but “dissents” (mospajtimet) from its major decisions are noted (these were almost unheard of when Alan Greenspan was Chairman, but have since become more common). +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Kenneth Rogoff , The French Exception?, OCT 7, 2015. Kenneth Rogoff, Professor of Economics and Public Policy at Harvard University and recipient of the 2011 Deutsche Bank Prize in Financial Economics, was the chief economist of the International Monetary Fund from 2001 to 2003. PARIS – More than ever, the French economy is at the center of the global debate about how far one can push the limits of state size and control in a capitalist democracy. To those on the left, France’s generous benefits and strong trade unions provide a formula for a more inclusive welfare state. To those on the right, France’s oversized and intrusive government offers only a blueprint for secular decline. For the moment, the right looks right. Once nearly the economic equal of Germany, France has fallen well behind over the past decade, with per capita GDP now about 10% lower. France may punch above its weight politically, but it punches far below its weight economically. Më shumë se kurrë, ekonomia franceze është në qendër të një debati global rreth asaj se sa larg ajo mund t’i shtyjë kufijtë e madhësisë shtetërore dhe kontrollit në një demokraci kapitaliste. Për ata në të majtë, përfitimet bujare të Francës dhe sindikatat e forta tregtare e sigurojnë formulën për një shtet më gjithëpërfshirës të mirëqenies. Për ata në të djathtë, qeveria e tepërt dhe e bezdisshme e Francës ofron vetëm një plan për rënie sekulare (paraqitje të ‘turpshme’ të qëndrimeve të saj). Për momentin, e drejta duket në të djathtë. Dikur gati e barabartë ekonomikisht me Gjermaninë, Franca ka rënë poshtë gjatë dekadës së fundit, tani me PBB për frymë rreth 10% më të ulët. Franca mund të shënoj rritjen e fuqisë së saj politike, por ajo shënon një rënie të madhe në peshën e saj ekonomike. 1 Whenever someone proposes turning the eurozone into a transfer union, as France’s economy minister, Emmanuel Macron, recently did, the presumption is that Germany will carry everyone else on its shoulders. But why should only Germany have that responsibility? France’s economy is roughly three-quarters the size of Germany’s. Persuading the Germans that the French are willing and able to pay their fair share could make room for a lot of necessary compromises that until now have seemed impossible. Kurdo që dikush propozon kthyerjen e eurozonës në një bashkim transferesh, sic e beri kohët e fundit ministri i ekonomisë i Francës, Emmanuel Macron, supozimi është se Gjermania do t’i marrë të gjitha përgjegjësitë e të tjerëve mbi supet e saj. Por pse duhet vetëm Gjermania të ketë atë përgjegjësi? Ekonomia e Francës është afërsisht tre të katërtat e madhësisë së Gjermanisë. Bindja e gjermanëve se francezët janë të gatshëm dhe në gjendje të paguajnë pjesën e tyre që u takon, mund të bëjë vend për një mori kompromisesh të nevojshme, që deri më tani janë dukur të pamundura. Progressive economists love the French government for spending a staggering 57% of GDP, compared to government expenditures of 44% of GDP for Germany. And it must be acknowledged that the French government provides excellent value in some key areas. France’s health service justly receives much better reviews than the United Kingdom’s. French citizens might pay a lot of taxes and suffer a high degree of regulation, but at least they get something in return. Another obstacle to applying the French model elsewhere is that France enjoys certain unique advantages that are arguably critical to its success. Elite French managers are 1 [2013- France: 2.806 trillion USD; Germany 3.73 trillion USD; United Kingdom 2.678 trillion USD; USA 16.77 trillion USD; China 9.181 trillion USD; Japan 4,898 trillion USD] widely considered among the best in the world, and are frequently selected to head major international corporations. Elite Menaxherët franceze janë konsideruar gjerësisht ndër më të mirat në botë, dhe janë zgjedhur shpesh për të kryesuar korporatat e mëdha ndërkombëtare. Corruption is certainly a problem, but significantly less so than in most of the eurozone’s south. (The Italian state is also large and intrusive (e bezdisshme), but it does not produce the high-quality public services that the French government does.) [Sigurisht, korrupsioni është një problem por, në mënyrë të konsiderueshme, më pak se në shumicën e jugut të eurozonës] Lastly, France arguably has one of the world’s most favorable natural environments, with fertile soil and an exceptionally temperate climate. [(Së fundi, Franca ndoshta ka një nga mjediset natyrale më të favorshme, me tokë pjellore dhe me një klimë jashtëzakonisht të butë]. A healthy French economy would do wonders to help lift the eurozone out of its malaise. It could also provide an example to countries everywhere of how inclusive capitalism can work. [Një ekonomi franceze e shëndetshme do të bëjë mrekulli për të ndihmuar eurozonën për ta hequr nga gjendja e saj e keqe. Ajo, gjithashtu, mund të ofrojë një shembull për vendet e tjera se si kapitalizmi gjithëpërfshirës mund të funksionojë]. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Robert Skidelsky, The Moral Economy of Debt, OCT 21, 2014. Every economic collapse brings a demand for debt forgiveness. The incomes needed to repay loans have evaporated, and assets posted as collateral have lost value. Creditors demand their pound of flesh; debtors clamor for relief. Consider Strike Debt, an offshoot of the Occupy movement, which calls itself “a nationwide movement of debt resisters fighting for economic justice and democratic freedom.” Its Web site argues that “[w]ith stagnant wages, systemic unemployment, and public service cuts” people are being forced into debt in order to obtain the most basic necessities of life, leading them to “surrender [their] futures to the banks.” Çdo kolaps ekonomik sjell kërkesën për falje të borxhit. Të ardhurat e nevojshme për të shlyer kreditë janë ‘avulluar’, ndërsa asetet e dërguara si kolateral kanë humbur vlerën. Kreditorët kërkojnë ‘kilet e tyre të mishit’; debitorët bëjnë zhurmë për lehtësim. E marrim parasysh Strike Debt, një degë e lëvizjes Occupy, e cila e quan veten "lëvizje mbarëkombëtare e oponentëve të borxhit që luftojnë për drejtësi ekonomike dhe liri demokratike." Web faqja e saj argumenton se “me paga të pandryshuara, papunësi sistemike dhe shkurtime të shërbimit publik," njerëzit janë të detyruar në marrin borxh, në mënyrë që të plotësojnë nevojat më elementare të jetës, duke i çuar ata që " të ardhmen e [e tyre] të dorëzojnë në banka." One of Strike Debt’s initiatives, “Rolling Jubilee,” crowd-sources funds to buy up and extinguish debt, a process that it calls “collective refusal.” The group’s progress has been impressive, raising more than $700,000 so far and extinguishing debt worth almost $18.6 million. It is the existence of a secondary debt market that enables Rolling Jubilee to buy debt so cheaply. Financial institutions that have come to doubt their borrowers’ ability to repay sell the debt to third parties at knock-down prices, often for as little as five cents on the dollar. Buyers then attempt to profit by recouping some or all of the debt from the borrowers. The US student-loan provider Sallie Mae admitted that it sells repackaged debt for as little as 15 cents on the dollar. To draw attention to the often-nefarious practices of debt collectors, Rolling Jubilee recently canceled student debt for 2,761 students of Everest College, a for-profit school whose parent company, Corinthian Colleges, is being sued by the US government for predatory lending. Everest College’s loan portfolio was valued at almost $3.9 million. Rolling Jubilee bought it for $106,709.48, or about three cents on the dollar. But that is a drop in the ocean. In the US alone, students owe more than $1 trillion, or around 6% of GDP. And the student population is just one of many social groups that lives on debt. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Jeffrey D. Sachs, The Lost Generations, Oct. 24, 2012 A country’s economic success depends on the education, skills, and health of its population. When its young people are healthy and well educated, they can find gainful employment, achieve dignity, and succeed in adjusting to the fluctuations of the global labor market. Businesses invest more, knowing that their workers will be productive. Yet many societies around the world do not meet the challenge of ensuring basic health and a decent education for each generation of children. Suksesi ekonomik i një vendi varet nga arsimimi, shkathtësitë dhe shëndeti i popullsisë së saj). Kur të rinjtë e një vendi janë të arsimuar mirë, ata mund të gjejnë: punësimin fitimprurës (gainful employment), dinjitetin (dignity), dhe aftësinë për t’ju përshtatur tregut të punës (the ability to adjust to the labor market), ndërsa bizneset mund të investojë më shumë, duke e ditur se punëtorët e tyre do të jenë më produktivë. Shumë shoqëri ende nuk përballen me sfidën për të siguruar një arsimim të mirë (të përshtatshëm) për çdo brez të fëmijëve. Why is the challenge of education unmet in so many countries? Some are simply too poor to provide decent schools. Parents themselves may lack adequate education, leaving them unable to help their own children beyond the first year or two of school, so that illiteracy and innumeracy are transmitted from one generation to the next. The situation is most difficult in large families (say, six or seven children), because parents invest little in the health, nutrition, and education of each child. Yet rich countries also fail. The United States, for example, cruelly allows its poorest children to suffer. Poor people live in poor neighborhoods with poor schools. Parents are often unemployed, ill, divorced, or even incarcerated. Children become trapped in a persistent generational cycle of poverty, despite the society’s general affluence. Too often, children growing up in poverty end up as poor adults. …. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ROBERT J. SHILLER, Creativity, Corporatism, and Crowds , NOV 18, 2014 Others see no connection between stimulus and renewed economic dynamism. As German Chancellor Angela Merkel recently put it, Europe needs “political courage and creativity rather than billions of euros.” In fact, we need both. If we are to encourage dynamism, we need Keynesian stimulus and other policies that encourage creativity – particularly policies that promote solid financial institutions and social innovation. … stimulimi ekonomik Keynesian - për shembull, shpenzimet deficitare (deficit spending). Në fund të fundit, njerëzit janë më krijues kur ata janë aktivë, jo kur ata janë të papunë. Të tjerët nuk shohin asnjë ndërlidhje midis stimulimit dhe dinamizmit të ripërtërirë ekonomik. Sic ka thënë, kohët e fundit, Kancelarja gjermane Angela Merkel, Europa ka nevojë më shumë për "guxim politik dhe kreativitet se sa për miliarda euro.“ Në fakt, ne kemi nevojë për të dyja. Nëse ne duam të inkurajojmë dinamizmin, ne kemi nevojë për stimulin Keynesian dhe për politika të tjera që e nxisin kreativitetin veçanërisht për politika që promovojnë institucione të forta financiare dhe inovacionin social (përshtatje kreative). +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Jeffrey D. Sachs “Finding the Keys to National Prosperity;” 26 September 2012 Jeffrey D. Sachs is a professor at Columbia University; In many of history’s most successful economic reforms, clever countries have learned from the policy successes of others, adapting them to local conditions. In the long history of economic development, eighteenth-century Britain learned from Holland; early nineteenth-century Prussia learned from Britain and France; mid-nineteenth-century Meiji Japan learned from Germany; post-World War II Europe learned from the United States; and Deng Xiaoping’s China learned from Japan. Through a process of institutional borrowing and creative adaptation, successful economic institutions and cutting-edge technologies spread around the world, and thereby boost global growth. Today, too, there are some great opportunities for this kind of “policy arbitrage,” if more countries would only take the time to learn from other countries’ successes. For example, while many countries are facing a jobs crisis, one part of the capitalist world is doing just fine: northern Europe, including Germany, the Netherlands, and Scandinavia. Germany’s unemployment rate this past summer was around 5.5%, and its youth unemployment rate was around 8% – remarkably low compared with many other high-income economies. How do northern Europeans do it? All of them use active labor market policies, including flex time, school-to-work apprenticeships (especially Germany), and extensive job training and matching. Likewise, in an age of chronic budget crises, Germany, Sweden, and Switzerland run nearbalanced budgets. All three rely on budget rules that call for cyclically adjusted budget balance. And all three take a basic precaution to keep their entitlement spending under control: a retirement age of at least 65. This keeps costs much lower than in France, and Greece, for example, where the retirement age is 60 or below, and where pension outlays are soaring as a result. In an age of rising health-care costs, most high-income countries – Canada, the European Union’s Western economies, and Japan – manage to keep their total health-care costs below 12% of GDP, with excellent health outcomes, while the US spends nearly 18% of GDP, yet with decidedly mediocre health outcomes. And, America’s is the only for-profit health system of the entire bunch. A new report by the US Institute of Medicine has found that America’s for-profit system squanders around $750 billion, or 5% of GDP, on waste, fraud, duplication, and bureaucracy. In an age of soaring oil costs, a few countries have made a real difference in energy efficiency. The OECD countries, on average, use 160 kilograms of oil-equivalent energy for every $1,000 of GDP (measured at purchasing power parity). But, in energy-efficient Switzerland, energy use is just 100 kg per $1,000 of GDP, and in Demark it is just 110 kg, compared with 190 kg in the US. In an age of climate change, several countries are demonstrating how to move to a lowcarbon economy. On average, the rich countries emit 2.3 kg of CO2 for every kg of oilequivalent unit of energy. But France emits just 1.4 kg, owing to its enormous success in deploying safe, low-cost nuclear energy. Sweden, with its hydropower, is even lower, at 0.9 kg. And, while Germany is abandoning domestic production of nuclear energy for political reasons, we can bet that it will nonetheless continue to import electricity from France’s nuclear plants. In an age of intense technological competition, countries that combine public and private research and development (R&D) financing are outpacing the rest. The US continues to excel, with huge recent breakthroughs in Mars exploration and genomics, though it is now imperiling that excellence through budget cuts. Meanwhile, Sweden and South Korea are now excelling economically on the basis ofR&D spending of around 3.5% of GDP, while Israel’s R&D outlays stand at a remarkable 4.7% of GDP. In an age of rising inequality, at least some countries have narrowed their wealth and income gaps. Brazil is the recent pacesetter, markedly expanding public education and systematically attacking remaining pockets of poverty through targeted transfer programs. As a result, income inequality in Brazil is declining. And, in an age of pervasive anxiety, Bhutan is asking deep questions about the meaning and nature of happiness itself. In search of a more balanced society that combines economic prosperity, social cohesion, and environmental sustainability, Bhutan famously pursues Gross National Happiness rather than Gross National Product. Many other countries – including the United Kingdom – are now following Bhutan’s lead in surveying their citizenry about life satisfaction. The countries highest on the ladder of life satisfaction are Denmark, Finland, and Norway. Yet there is hope for those at lower latitudes as well. Tropical Costa Rica also ranks near the top of the happiness league. What we can say is that all of the happiest countries emphasize equality, solidarity, democratic accountability, environmental sustainability, and strong public institutions. Vendet me shkallën më të lartë të kënaqësisë në jetë, për vitin 2012, janë: Danimarka, Finlanda dhe Norvegjia... Kosta Rika tropikale gjithashtu renditet pranë Ligës së Parë të Lumturisë. Ajo që ne mund të themi është se të gjitha vendet e lumtura theksojnë këto cilësi: Equality (barazia), Solidarity (solidariteti), democratic accountability (llogaridhënia demokratike), environmental sustainability (qëndrueshmëria e mjedisit), and strong public institutions (institucione të fuqishme publike). So here is one model economy: German labor-market policies, Swedish pensions, French low-carbon energy, Canadian health care, Swiss energy efficiency, American scientific curiosity, Brazilian anti-poverty programs, and Costa Rican tropical happiness. So here is one model economy: German labor-market policies, Swedish pensions, French low-carbon energy, Canadian health care, Swiss energy efficiency, American scientific curiosity, Brazilian anti-poverty programs, and Costa Rican tropical happiness. Kështu, këtu kemi një ‘ekonomi model’: politikat gjermane të tregut të punës, pensionet suedeze, energjia franceze me shkallë të ulët të karbonit, kujdesi shëndetësor kanadez, efikasiteti zviceran i energjisë, kuriozitetit shkencor amerikan, programet braziliane kundër varfërisë, dhe lumturia tropikale e Kostarikës. Of course, back in the real world, most countries will not achieve such bliss anytime soon. But, by opening our eyes to policy successes abroad, we would surely speed the path to national improvement in countries around the world. Natyrisht, nëse e shiqojmë botën reale, shumica e vendeve nuk do të arrijnë një lumturi të tillë në një kohë të shpejtë. Por, duke shikuar me sytë tanë politikat e suksesshme jashtë vendit, ne me siguri do të përshpejtojmë rrugëtimin e përmirësimit kombëtar në vende të ndyshme të botës. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ WORLD HAPPINESS REPORT 2015 Edited by John Helliwell, Richard Layard and Jeffrey Sachs Gjashtë faktorët kryesorë që përcaktojnë shkallën e kënaqësisë në jetë, sipas World Happiness Report 2015, janë: BPB për kokë banori, vitet e shëndetshme gjatë jetës, mbështetja sociale (siç matet duke pasur dikë që llogarisim në një kohë me telashe), besimi (i matur nga mungesa e perceptuar e korrupsionit në qeveri dhe biznes), liria e perceptuar në marrjen e vendimeve gjatë jetës, dhe bujaria (siç matet nga donacionet e fundit, e përshtatur me dallimet në të ardhura). +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Kenneth Rogoff, Where Is the Inequality Problem? 08/05/2014 Kenneth Rogoff, Professor of Economics and Public Policy at Harvard University and recipient of the 2011 Deutsche Bank Prize in Financial Economics, was the chief economist of the International Monetary Fund from 2001 to 2003. Reading Thomas Piketty’s influential new book Capital in the Twenty-First Century, one might conclude that the world has not been this unequal since the days of robber barons and kings. That is odd, because one might conclude from reading another excellent new book, Angus Deaton’s The Great Escape (which I recently reviewed), that the world is more equal than ever. Which view is right? The answer depends on whether one looks only at countries individually or at the world as a whole. Ku qëndron problemi i pabarazisë? Dule lexuar librin me ndikim të Thomas Piketty, “Kapitali në Shekullin 21” (Capital in the Twenty-First Century), mund të arrijmë në përfundim se bota nuk ka qenë kaq e pabarabartë që nga ditët e baronëve grabitës dhe të mbretërve. Nga leximi i një libri tjetër të ri, të shkëlqyer, të Angus Deaton, “Arratisja e Madhe” (The Great Escape), dikush mund të konkludojë se kjo është e rastësishme, sepse bota është më shumë se kurrë e barabartë. Cila pikëpamje është e drejtë? Përgjigja varet nëse i shikon vendet vetëm individualisht, ose si një botë të tërë. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Steven J. Klees, Pro-Growth is Not Pro-Poor, OCT 9, 2015. Steven J. Klees, an economist, is Professor of International Education Policy at the University of Maryland and a co-editor of The World Bank and Education: Critiques and Alternatives. The Nobel laureate economist Robert Lucas spoke for many when he dismissed the importance of inequality: “Of the tendencies that are harmful to sound economics, the most seductive, and in my opinion the most poisonous, is to focus on questions of [income] distribution.” [Laureati i cmimit Nobel, ekonomisti Robert Lucas foli për shumë veta, kur ai hodhi poshtë rëndësinë e pabarazisë: "Nga tendencat që janë të dëmshme për ekonomiksin e shëndetshëm, më joshëse dhe, sipas mendimit tim, më helmuese është që të përqëndrohet në çështjet e shpërndarjes (të të ardhurave)] A new focus on inequality – most notably by Thomas Piketty – has helped stimulate a resurgence (rigjallërim) of economic thinking like that advocated by Joseph Stiglitz, Anthony Atkinson, Paul Krugman, and Robert Solow. Many are now arguing not only that economic growth does not in itself reduce poverty and inequality, but also that pro-equity policies and conditions lead to faster and better economic growth (politikat dhe kushtet pro kapitalit të çojnë në rritjen më të shpejtë dhe më të mirë ekonomike]. Pulling out of this tailspin will not be easy. It will require strong national and international governance. But, to borrow Thatcher’s old slogan, if we are serious about reducing poverty and inequality, “There is no alternative.” ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Jill Treanor, Tuesday 13 October 2015, theguardian. Inequality growing globally and in the UK, which has third most ‘ultra-high net worth individuals’, household wealth study finds (research by Credit Suisse). Global inequality is growing, with half the world’s wealth now in the hands of just 1% of the population, according to a new report. The middle classes have been squeezed at the expense of the very rich, according to research by Credit Suisse, which also finds that for the first time, there are more individuals in the middle classes in China – 109m – than the 92m in the US. Pabarazia globalisht është në rritje, sic është edhe në Mbretërinë e Bashkuar, e cila është e treta me ‘individë ultra të pasur’, thotë studimi për ekonomitë familjare (Credit Suisse). Pabarazia globale po rritet, ndërsa gjysma e pasurisë së botës tani është në duart e vetëm 1% të popullsisë, sipas një raporti të ri. Klasat e mesme janë tkurrur në kurriz të ‘shumë të pasurve’, sipas një studimi nga Credit Suisse, e cila gjithashtu konstaton se për herë të parë, ka më shumë individë në klasat e mesme në Kinë – 109 milionë – se sa në SHBA, rreth 92 milionë. The report shows that a person needs only $3,210 (£2,100) to be in the wealthiest 50% of world citizens. About $68,800 secures a place in the top 10%, while the top 1% have more than $759,900. The report defines wealth as the value of assets including property and stock market investments, but excludes debt. About 3.4 bn people – just over 70% of the global adult population – have wealth of less than $10,000. A further 1bn – a fifth of the world’s population – are in the $10,000-$100,000 range. Each of the remaining 383m adults – 8% of the population – has wealth of more than $100,000. This number includes about 34m US dollar millionaires. About 123,800 individuals of these have more than $50m, and nearly 45,000 have more than $100m. The UK has the third-highest number of these “ultra-high net worth” individuals. The report said: “Wealth inequality has continued to increase since 2008, with the top percentile of wealth holders now owning 50.4% of all household wealth.” The UK is fourth in the world for median wealth – which strips out the impact of those at the highest and lowest end of the wealth league – at $126,500 (£83,000) per person, down 13% on a year earlier. The Credit Suisse survey calculates that there are now 2.4 million dollar millionaires in the UK , up 68,000 on a year earlier. In the US the number of millionaires is now more than 15m – up 903,000. Mbretëria e Bashkuar është e katërta në botë për pasuri mesatare - e cila zhveshet nga ndikimi i atyre me fund më të lartë dhe më të ulët të pasurisë - në $ 126,500 (£ 83,000) për person, më poshtë për 13% nga një vit më parë. Sondazhi i Credit Suisse llogarit se në Britani të Madhe, tani ka 2.4 milionë milionerë (n’dollarë), 68.000 më shumë se një vit më parë; në SHBA, numri i milionerëve tani është më shumë se 15 milionë - 903,000 më shumë se një vit më parë. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ JEFFREY D. SACHS, Sustainable Development Economics, NOV 25, 2014 Two schools of thought tend to dominate today’s economic debates. According to freemarket economists, governments should cut taxes, reduce regulations, reform labor laws, and then get out of the way to let consumers consume and producers create jobs. According to Keynesian economics, governments should boost total demand through quantitative easing and fiscal stimulus. Yet neither approach is delivering good results. We need a new Sustainable Development Economics, with governments promoting new types of investments. Dy shkolla të mendimit tentojnë të dominojnë debatet e sotme ekonomike: Sipas ekonomistëve të tregut të lirë, qeveritë duhet t’i ulin taksat, të reduktojnë rregullacionin (ligjor), të reformojnë ligjet e punës dhe, pastaj, të marrin rrugën për të lejuar konsumatorët të konsumojnë, ndërsa prodhuesit të krijojnë vende pune. Sipas ekonomistëve Keynesian, qeveritë duhet të rrisin kërkesën agregate nëpërmjet lehtësimit kuantitativ (injektimit të parasë së lirë) dhe stimujve fiskalë. Megjithatë asnjëra qasje nuk është duke dhënë rezultate të mira. Ne kemi nevojë për një ekonomiks të ri të qëndrueshëm të zhvillimit, me qeveri që promovojnë lloje të reja të investimeve. Free-market economics leads to great outcomes for the rich, but pretty miserable outcomes for everyone else. Governments in the United States and parts of Europe are cutting back on social spending, job creation, infrastructure investment, and job training because the rich bosses who pay for politicians’ election campaigns are doing very well for themselves, even as the societies around them are crumbling. Yet Keynesian solutions – easy money and large budget deficits – have also fallen far short of their promised results. Many governments tried stimulus spending after the 2008 financial crisis. After all, most politicians love to spend money they don’t have. Ekonomia e tregut të lirë të çon në rezultate të mëdha për të pasurit, por goxha të mjerueshme për të gjithë të tjerët. Qeveritë, në Shtetet e Bashkuara dhe në disa vende të Evropës, përsëri janë duke shkurtuar shpenzimet sociale, shpenzimet në krijimin e vendeve të punës, investimet në infrastrukturë, si dhe trajnimet në punë, sepse bosët e pasur që paguajnë për fushatat zgjedhore të politikanëve janë duke bërë shumë mirë për veten e tyre, edhe pse shoqëritë përreth tyre janë duke u shkatërruar. Deri tani, zgjidhjet Keynesiane - paratë e lehta dhe deficitet e mëdha buxhetore - kanë rënë edhe më shumë në rezultatet e tyre të premtuara. Shumë qeveri u përpoqën të rrisin shpenzimet pas krizës financiare të vitit 2008. Pas të gjithave, shumica e politikanëve duan të shpenzojnë para të cilat ata nuk i kanë. Yet the short-term boost failed in two big ways. First, governments’ debt soared and their credit ratings plummeted. Even the US lost its AAA standing. Second, the private sector did not respond by increasing business investment and hiring enough new workers. Instead, companies hoarded vast cash reserves, mainly in tax-free offshore accounts. Megjithatë, rritja afatshkurtër ka dështuar në dy mënyra të mëdha: Së pari, borxhi i qeverive u rritë, ndërsa vlerësimet e tyre të kreditit kanë rënë. Madje SHBA ka humbur pozitën e saj me tri AAA (S&P rating). Së dyti, sektori privat nuk përgjigjet duke rritur investimet e biznesit dhe punësimin e mjaftueshëm të punëtorëve të rinj. Në vend të kësaj, kompanitë i s’postojnë mënjanë rezerva të mëdha të parave, kryesisht në vende me taksa të ulëta. The problem with both free-market and Keynesian economics is that they misunderstand the nature of modern investment. Both schools believe that investment is led by the private sector, either because taxes and regulations are low (in the free-market model) or because aggregate demand is high (in the Keynesian model). Yet private-sector investment today depends on investment by the public sector. Our age is defined by this complementarity. Unless the public sector invests, and invests wisely, the private sector will continue to hoard its funds or return them to shareholders in the forms of dividends or buybacks. Problemi me të dy ekonomiksëve, ekonomiksit të tregut të lirë dhe ekonomiksit Keynesian, është se ata keqkuptojnë natyrën e investimeve moderne. Të dyja shkollat besojnë se investimi është i udhëhequr nga sektori privat, ose për shkak se taksat dhe rregulloret janë të pakta (në modelin e tregut të lirë), ose për shkak se kërkesa agregate është e lartë (në modelin Keynesian). Megjithatë, investimi në sektorin privat sot varet nga investimet nga sektori publik. Epoka jonë është e përcaktuar nga ky komplementaritet. Veç nëse investon sektori publik, dhe atë nëse investon me mençuri, sektori privat do të vazhdojë të krijojë rezervat (fondet) e saj, ose t’ju kthejë aksionarëve në formë të dividentës ose riblerjes së borxhit! The key is to reflect on six kinds of capital goods: business capital, infrastructure, human capital, intellectual capital, natural capital, and social capital. All of these are productive, but each has a distinctive role. Business capital includes private companies’ factories, machines, transport equipment, and information systems. Infrastructure includes roads, railways, power and water systems, fiber optics, pipelines, and airports and seaports. Human capital is the education, skills, and health of the workforce. Intellectual capital includes society’s core scientific and technological know-how. Natural capital is the ecosystems and primary resources that support agriculture, health, and cities. And social capital is the communal trust that makes efficient trade, finance, and governance possible. Kryesorja është që të reflektojmë për gjashtë lloje të të mirave kapitale. Të gjitha këto janë produktive, por secili lloj ka një rol të veçantë. Kapitali i biznesit përfshin fabrika të kompanive private, makineri, pajisje të transportit dhe sisteme të informacionit. Infrastruktura përfshin rrugët, hekurudhat, energjinë dhe sistemet e ujit, fiberët optikë, tubacionet dhe portet e aeroportet. Kapital njerëzor është arsimi, shkathtësitë dhe shëndeti i fuqisë punëtore. Kapitali intelektual përfshin bazën shkencore të shoqërisë dhe knowhow teknologjik. Kapitali natyror janë ekosistemet dhe burimet primare që mbështesin bujqësinë, shëndetësinë dhe qytetet. Kapitali social është besimi i ndërsjelltë që i bënë efikase tregtinë, financat dhe e bënë të mundshme qeverisjen. These six forms of capital work in a complementary way. [Këto gjashtë forma të kapitalit funksionojnë në mënyrë komplementare]. Business investment without infrastructure and human capital cannot be profitable. Nor can financial markets work if social capital (trust) is depleted. Without natural capital (including a safe climate, productive soils, available water, and protection against flooding), the other kinds of capital are easily lost. And without universal access to public investments in human capital, societies will succumb to extreme inequalities of income and wealth. Investment used to be a far simpler matter. The key to development was basic education, a network of roads and power, a functioning port, and access to world markets. [Investime do të duhej të jenë një çështje shumë më e thjeshtë. Çelësi i zhvillimit ishte arsimi bazë, një rrjet i rrugëve dhe energjisë, një port funksional dhe qasja në tregjet botërore]. Today, however, basic public education is no longer enough; workers need highly specialized skills that come through vocational training, advanced degrees, and apprenticeship programs that combine public and private funding. Transport must be smarter than mere government road building; power grids must reflect the urgent need for low-carbon electricity; and governments everywhere must invest in new kinds of intellectual capital to solve unprecedented problems of public health, climate change, environmental degradation, information systems management, and more. Yet in most countries, governments are not leading, guiding, or even sharing in the investment process. They are cutting back. Free-market ideologues claim that governments are incapable of productive investment. Nor do Keynesians think through the kinds of public investments that are needed; for them, spending is spending. The result is a public-sector vacuum and a dearth of public investments, which in turn holds back necessary private-sector investment. Governments, in short, need long-term investment strategies and ways to pay for them. [Qeveritë, me pak fjalë, kanë nevojë për strategji afatgjata të investimeve dhe për mënyrat si t’i paguajnë ato]. They need to understand much better how to prioritize road, rail, power, and port investments; how to make investments environmentally sustainable by moving to a low-carbon energy system; how to train young workers for decent jobs, not only low-wage service-sector employment; and how to build social capital, in an age when there is little trust and considerable corruption. In short, governments need to learn to think ahead. This, too, runs counter to the economic mainstream. Free-market ideologues don’t want governments to think at all; and Keynesians want governments to think only about the short run, because they take to an extreme John Maynard Keynes’ famous quip, “In the long run we are all dead.” Qeveritë kanë nevojë për strategji afatgjata të investimeve dhe për mënyrat si t’i paguajnë ato. E thënë shkurt, qeveritë duhet të mësojnë të mendojnë për të ardhmen. Kjo, gjithashtu, udhëhiqet në kundërshtim me rrjedhen kryesore ekonomike: Ideologët e tregut të lirë nuk duan që qeveritë fare të mendojnë; Keynsianistët duan që qeveritë të mendojnë vetëm në afat të shkurtër, për shkak se ata e marrin një epigramë (një vërejtje e mprehtë) të famshme të John Maynard Keynesit: "Në afat të gjatë ne të gjithë jemi të vdekur." Here’s a thought that is anathema in Washington, DC, but worthy of reflection. The world’s fastest growing economy, China, relies on five-year plans for public investment, which is managed by the National Development and Reform Commission. The US has no such institution, or indeed any agency that looks systematically at public-investment strategies. But all countries now need more than five-year plans; they need 20-year, generation-long strategies to build the skills, infrastructure, and low-carbon economy of the twenty-first century. Ekziston një mendim që është anatemë në Uashington DC, por i denjë për reflektim. Ekonomia me rritje më të shpejtë në botë, Kina, mbështetet në planet pesëvjeçare për investime publike, të cilat menaxhohen nga Komisioni Kombëtar për Zhvillim dhe Reformë. SHBA-të nuk kanë institucion të tillë, apo vërtetë ndonjë agjenci që sistematikisht kujdeset për strategjitë e investimeve publike. Por, të gjitha vendet tani kanë nevojë për më shumë se planet pesëvjeçare; ato kanë nevojë për strategji 20-vjeçare, strategji njëgjeneratëshe për të ndërtuar shkathtësitë, infrastrukturën dhe ekonominë me sasi të ulët të karbonit të shekullit njëzet e një. The G-20 recently took a small step in the right direction, by placing new emphasis on increased infrastructure investment as a shared responsibility of both the public and private sectors. [G-20, kohët e fundit, mori një hap të vogël në drejtimin e duhur, duke e vendosur rishtazi theksin në rritjen e investimeve në infrastrukturë, si një përgjegjësi e përbashkët e të dy sektorëve, publik dhe privat]. We need much more of this kind of thinking in the year ahead, as governments negotiate new global agreements on financing for sustainable development (in Addis Ababa in July 2015); Sustainable Development Goals (at the United Nations in September 2015), and climate change (in Paris in December 2015). These agreements promise to shape humanity’s future for the better. If they are to succeed, the new Age of Sustainable Development should give rise to a new Economics of Sustainable Development as well. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Mark Roe, Short-Term Talk, Long-Term Cost, OCT 20, 2015. Mark Roe is a professor at Harvard Law School. He is the author of studies of the impact of politics on corporate organization and corporate governance in the United States and around the world. The idea that financial markets are too focused on the short term is gaining ground in the media and among academics. And now it is attracting political attention…Investors’ obsession with short-term returns, according to the new conventional wisdom, compels corporate boards of directors and managers to seek impressive quarterly earnings at the expense of strong long-term investments. Research and development suffers, as does longterm investment in plant and equipment. Similarly, short-term thinking leads major companies to buy back their stock, thereby sapping them of the cash they need for future investments. Ideja se tregjet financiare janë shumë të përqendruara në afat të shkurtër po fiton terren në media dhe në mesin e akademikëve. Dhe tani ajo është duke tërhequr vëmendjen politike ... Obsesioni i investitorëve për përfitime afatshkurtëra, sipas urtësisë së re konvencionale, i detyron bordet e drejtorëve dhe menaxherëve të korporatave që të kërkojnë fitime mbresëlënëse tremujore në kurriz të investimeve të forta afatgjata. Kërkimi dhe zhvillimi vuan, ashtu siç vuan investimi afatgjatë në impiante dhe pajisje. Të menduarit afatshkurtër, në mënyrë të ngjashme, kompanitë e mëdha i orienton për të blerë ‘mallin’ e tyre, duke ‘llogoruar’ ato në kesh që u duhen për investime në të ardhmen. None of this is good news for the economy – at least, it wouldn’t be, if it were real. Upon closer inspection, the supposed negative consequences of investor short-termism appear not to be happening at all.While institutional investors do trade stock regularly, and sometimes rapidly, financial firms like Fidelity Investments, Vanguard, and other mutual funds have maintained 12-15-month holding periods for stocks for decades. Asnjë nga këto nuk është një lajm i mirë për ekonominë - të paktën, kjo nuk do të ishte, nëse do të ishte e vërtetë. Pas një shqyrtimi të kujdesshëm, të ngushtë, pasojat e supozuara negative të investitorëve afatshkurtër duket se nuk duhet të ndodhin tek të gjitha (investimet). Ndërsa, investitorët institucionalë tregtojnë rregullisht aksione dhe, nganjëherë, me shpejtësi, firmat financiare, si Fidelity Investimet, Vanguard dhe fonde të tjera të përbashkëta, kanë mirëmbajtur periudha rezervë për aksione, 12 deri 15 muajshe, me dekada të tëra. In the US, neither R&D nor overall investment is declining. Indeed, many industries pursue long-term investments, notwithstanding their short-term stockholders. For example, pharmaceutical companies cannot develop new products on a quarterly basis; they must operate with multi-year time horizons. The oil industry cannot open and close oil fields on a quarterly basis; companies must spend a decade or more investing in developing new fields. And remaining on the cutting edge of innovation demands that tech giants like Apple, Intel, Amazon, and Google continue to play the long game. If these industries and companies can take a long-term view, what is stopping other firms from doing so? Në SHBA, R&D dhe as investimi i përgjithshëm nuk janë në rënie. Në të vërtetë, shumë industri i ndjekin investimet afatgjata, pavarësisht pretendimeve afatshkurtëra të aksionarëve. Për shembull, kompanitë farmaceutike nuk mund të zhvillojnë produkte të reja në baza tremujore; ato duhet të veprojnë me horizonte kohore shumëvjeçare. Industria e naftës nuk mund të hapë dhe mbyllë fusha të naftës në baza tremujore; kompanitë duhet të kalojnë një dekadë e më shumë duke investuar në zhvillimin e fushave të reja. Dhe, duke mbetur në hap me kohën e inovacionit, kërkohet që gjigandët e teknologjisë, si Apple, Intel, Amazon dhe Google, të vazhdojnë për të luajtur lojën në afat të gjatë. Nëse këto industri dhe kompani mund të marrin një qëndrim afatgjatë, çka i ndalon firmat tjera për të vepruar në të njejtën mënyrë? It is probably not a coincidence that similar rhetoric has long been prominent in business and political discourse in Western Europe, where incumbent employees and firms enjoy greater protection than in the US. But it has now made its way into the US presidential election campaign, with Democratic presidential hopeful Hillary Clinton attacking shorttermism in financial markets. This – together with expressions of concern about shorttermism from conservative pundits and regulators – suggests that the US could soon become subject to stronger pressure to slow the pace of change in the corporate world. And that is unlikely to be good for the economy in the long run. Kjo ndoshta nuk është një rastësi që retorika e ngjashme ka qenë prej kohësh e shquar në biznes dhe në diskursin politik në Evropën Perëndimore, ku punonjësit aktualë dhe firmat gëzojnë mbrojtje më të madhe sesa në SHBA. Por kjo tashmë e ka bërë rrugëtimin e saj në fushatën zgjedhore presidenciale në SHBA, me demokraten për president - me shpresë Hillari Klinton, duke sulmuar termizmin afatshkurtër në tregjet financiare. Kjo - së bashku me shprehjen e interesit për termizmin afatshkurtër nga ekspertët konservatorë dhe rregullatorët - sugjeron se SHBA-ja, së shpejti, mund të bëhet subjekt i presionit më të fortë për të ngadalësuar ritmin e ndryshimeve në botën e korporatave. Dhe kjo nuk ka gjasa të jetë e mirë për ekonominë në afat të gjatë. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Martin Feldstein , A Weaker Euro for a Stronger Europe APR 30, 2014 Martin Feldstein, Professor of Economics at Harvard University and President Emeritus of the National Bureau of Economic Research, chaired President Ronald Reagan’s Council of Economic Advisers from 1982 to 1984. In 2006, he was appointed to President Bush's Foreign Intelligence Advisory Board, and, in 2009, was appointed to President Obama's Economic Recovery Advisory Board. Despite the recent upturn in some of its member countries, the eurozone’s economy remains in the doldrums, with the overall rate of annual GDP growth this year likely to be only slightly higher than 1%. Even Germany’s growth rate is below 2%, while GDP is still declining in France, Italy, and Spain. And this slow rate of growth has kept the eurozone’s total unemployment rate at a painfully high 12%. Pavarësisht nga prirja rritëse e kohëve të fundit në disa nga vendet anëtare të saj, ekonomia në eurozonë mbetet në apati, me shkallën e përgjithshme të rritjes vjetore të GDP-së, për këtë vit, që ka të ngjarë të jetë vetëm pak më e lartë se 1 %. Madje edhe në Gjermani, norma e rritjes është nën 2%, ndërsa që GDP është ende në rënie në Francë, Itali dhe Spanjë. Dhe kjo shkallë e ngadaltë e rritjes ka mbajtur normën e përgjithshme të papunësisë në eurozonë në një shkallë të dhimbshme të lartë, 12%. Slow growth and high unemployment are not the eurozone’s only problems. The annual inflation rate, at just 0.5%, is now so close to zero that even a minor shock could push it into negative territory and trigger a downward price spiral. Deflation would weaken aggregate demand by raising the real (inflation-adjusted) value of household and corporate debt, and by increasing real interest rates. Lower demand could, in turn, cause the fall in prices to accelerate, sending prices into a dangerous tailspin (become out of control). Rritja e ngadaltë dhe papunësia e lartë nuk janë probleme të vetme në eurozonë. Norma vjetore e inflacionit, në vetëm 0.5%, tani është kaq afër zeros se edhe një shok i vogël mund të shtyjë atë në negative dhe të shkaktojë një spirale në rënie të çmimeve. Deflacioni do të dobësojë kërkesën agregate, duke ngritur vlerën reale (të përshtatur me shkallen e inflacionit) të borxhit të ekonomive familjare dhe të borxhit të korporatave, si dhe duke rritur normat reale të interesit. Kërkesa më e ulët, nga ana tjetër, mund të shkaktojë rënie të përshpejtuar të çmimeve, duke dërguar çmimet në një vërtitje të rrezikshme (të dalë jashtë kontrollit). There are few if any panaceas in economics. But a sharp decline in the euro’s exchange rate – say, by 15% – would remedy many of the eurozone’s current economic problems. A weaker euro would raise the cost of imports and the potential prices of exports, thus pushing up the eurozone’s overall inflation rate. Ekzistojnë pak, nëse jo asnjë kurë universale në ekonomi. Por një rënie e mprehtë në kursin e këmbimit të euros – le të themi, nja 15% - do të korrigjojë (shërojë) shumë nga problemet aktuale ekonomike në eurozonë. Një euro më e dobët do të rrisë koston e importeve dhe do të rrisë çmimet e mundshme të eksporteve, duke ngritë më lartë normën e përgjithshme të inflacionit në eurozonë. Devaluation would also boost average eurozone GDP growth by stimulating exports and encouraging Europeans to substitute domestically produced goods and services for imported items. Although competitiveness within the eurozone would be unaffected, a weaker euro would significantly improve the external balance with the rest of the world, which accounts for about half of eurozone trade. Zhvlerësimi, gjithashtu, do të ngritë rritjen mesatare të GDP ne eurozonë, duke stimuluar eksportet dhe inkurajuar evropianët të zëvendësojnë mallrat dhe shërbimet e prodhuara në vend për ato të importuara. Kështu, konkurrenca brenda euro zonës do të ishte e paprekur, ndërsa një euro e dobët do të përmirësojë ndjeshëm bilancin e jashtëm me pjesën tjetër të botës, e cila përbën rreth gjysmën e tregtisë së eurozonës). ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Nouriel Roubini, A Financial Early-Warning System, AUG 27, 2015. Nouriel Roubini, a professor at NYU’s Stern School of Business and Chairman of Roubini Global Economics, was Senior Economist for International Affairs in the White House's Council of Economic Advisers during the Clinton Administration. He has worked for the International Monetary Fund, the US Federal Reserve, and the World Bank. Recent market volatility – in emerging and developed economies alike – is showing once again how badly ratings agencies and investors can err in assessing countries’ economic and financial vulnerabilities. Ratings agencies wait too long to spot risks and downgrade countries, while investors behave like herds, often ignoring the build-up of risk for too long, before shifting gears abruptly and causing exaggerated market swings. Paqëndrueshmëria e tregut e kohëve të fundit – njësoj, si në ekonomitë në zhvillim, poashtu edhe ato të zhvilluara - po tregon edhe njëherë sesa agjencitë e vlerësimit dhe investitorët mund të gabojnë keq në vlerësimin ekonomik dhe financiar të vendeve. Agjencitë e vlerësimit (Ratings agencies) presin shumë gjatë të vlerësojnë (një raund të vogël) vendet me rreziqe dhe çrregullime, ndërsa investitorët sillen si kopetë, shpesh duke injoruar masat mbrojtese ndaj rrezikut për një kohë të gjatë, para se të zhvendosen befasisht ingranazhet dhe shkaktojnë lëkundje të ekzagjeruara të tregut. Given the nature of market turmoil, an early-warning system for financial tsunamis may be difficult to create; but the world needs one today more than ever. Few people foresaw the subprime crisis of 2008, the risk of default in the eurozone, or the current turbulence in financial markets worldwide. Fingers have been pointed at politicians, banks, and supranational institutions. But ratings agencies and analysts who misjudged the repayment ability of debtors – including governments – have gotten off too lightly. Duke pasur parasysh natyrën e turbulencave të tregut, një sistem i paralajmërimit të hershëm për tsunami financiar mund të jetë i vështirë për t’u krijuar; por, bota sot ka nevojë për një të tillë më shumë se kurrë. Pak njerëz parashikuan krizën e hipotekave të vitit 2008, rrezikun e dështimit në eurozinë për të përmbushur detyrimet, veçanërisht për të shlyer borxhet, apo turbullirat aktuale në tregjet financiare në mbarë botën. Gishtat janë drejtuar në politikanë, banka dhe në institucionet multinacionale. Por agjencitë e vlerësimit dhe analistët që llogarisin mirë aftësinë e shlyerjes së borxheve - duke përfshirë qeveritë - kanë dalë jashtë (loje) shumë lehtë. A comprehensive assessment of a country’s macro investment risk requires looking systematically at the stocks and flows of the national account to capture all dangers, including risk in the financial system and the real economy, as well as wider risk issues. As we have seen in recent crises, private risk taking and debt are socialized when a crisis occurs. So, even when public deficits and debt are low before a crisis, they can rise sharply after one erupts. Governments that looked fiscally sound suddenly appear insolvent. Using 200 quantitative variables and factors to score 174 countries on a quarterly basis, we have identified a number of countries where investors are missing risks – and opportunities. … In the eurozone, shadow ratings already signaled red flags in the late 2000s in Greece and the other countries of the periphery. More recently, Ireland and Spain may deserve to be upgraded, following fiscal consolidation and reforms. Greece, however, remains a basket case. Even with substantial reform to improve its growth potential, Greece will never be able to repay its sovereign debt and needs substantial relief. Duke përdorur 200 variabla sasiore dhe faktorë për të trajtuar 174 vende në bazë tremujore, ne kemi identifikuar një numër të vendeve ku investitorët janë të humbur për shak të rreziqeve - dhe mundësive. Në eurozonë, vlerësimet nën hije tashmë kishin sinjalizuar flamujt e kuq, në fund të viteve 2000, në Greqi dhe në vende të tjera të periferisë. Kohët e fundit, Irlanda dhe Spanja mund të dëshirojnë të përmirësohen, pas konsolidimit fiskal dhe reformave. Greqia, megjithatë, mbetet një rast ‘vrimë”. Edhe me reformën substanciale për të përmirësuar potencialin e saj të rritjes, Greqia nuk do të jetë në gjendje të paguajë borxhin e saj sovran dhe ka nevojë për ndihmë të konsiderueshme. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Daniel Gros, The False Promise of a Eurozone Budget, 06 December 2012. Daniel Gros is Director of the Brussels-based Center for European Policy Studies. He has worked for the International Monetary Fund, and served as an economic adviser to the European Commission, the European Parliament, and the French prime minister and finance minister. He is the editor of Economie Internationale and International Finance. A key question confronts the four presidents of Europe’s major institutions (the European Commission, the European Council, the European Central Bank, and the Eurogroup) as they prepare their report on how to reform the common currency: Does the eurozone need its own budget? They are facing the argument that the United States’ monetary union works much better because there is a large federal budget to smooth the impact of asymmetric shocks – that is, shocks to individual states. The eurozone, it is claimed, should have its own budget to provide similarly automatic insurance to its members. Një pyetje kyçe i ballafaqon katër presidentët e institucioneve kryesore të Evropës (Komisioni Evropian, Këshilli Evropian, Banka Qendrore Evropiane dhe Eurogroupi) kur ata përgatisin raportin e tyre mbi atë se si duhet reformuar monedhën e përbashkët: A duhet që Eurozona të ketë buxhetin e vetë? Ata janë përballur me argumentin se unioni monetar i Shteteve të Bashkuara punon shumë më mirë, sepse ekziston një buxhet i madh federal për të zbutur ndikimin e goditjeve asimetrike - që janë, goditje ndaj shteteve individuale. Është pretenduar që Eurozona duhet të ketë buxhetin e saj për të ofruar siguri të ngjashme - automatike për anëtarët e saj. This argument, however, misreads the US experience. True, in the US, as in most existing federal states, the federal budget redistributes income across regions, thus offsetting at least part of the interregional differences in income. But, while this has been repeatedly documented in many cases, the inference that redistribution is equivalent to a shock absorber is wrong. For example in the US, the federal budget offsets a substantial part (estimated at 30-40%) of the differences in per capita income levels across states, because poorer states contribute less income tax, on average, and receive higher transfer payments. But this does not imply that these mechanisms also provide insurance against shocks (sudden changes in income for individual states). Many of the transfers from the federal government, especially basic social support like food stamps – vary little with the local business cycle. On the revenue side, the degree to which federal taxation absorbs shocks at the state level cannot be very large for the simple reason that the main source of federal revenues that does react to the business cycle, the federal income tax, accounts for less than 10% of GDP. The low sensitivity of both federal expenditure and federal revenues to local business-cycle conditions explains why only a small fraction (estimated at about 10-15%) of any shock to the GDP of any individual state is absorbed via automatic transfers to and from the US federal budget. The case of Spain illustrates another feature of European economies that makes it difficult to argue for a federal unemployment scheme. Spanish unemployment is now close to 30%, which a priori should be a good justification for some form of shock absorber. But Spanish unemployment has typically been consistently higher than the eurozone average, and fell to single-digit levels only as a result of an unsustainable building boom. Any common eurozone unemployment scheme would thus risk financing the long-term unemployment created by rigid national labor-market institutions, which for decades have proved impervious to reforms. This leads to a simple conclusion: The euro’s long-term stability depends far more on completing plans for a European banking union than it does on creating some new budget for the eurozone. Kjo çon në një përfundim të thjeshtë: Stabiliteti afatgjatë i euros varet shumë më tepër nga përfundimi i planeve për një union bankar evropian se sa që ajo bën në krijimin e një buxheti të ri për eurozonën. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ DANIEL GROS, Europe’s German Ball and Chain, NOV 24, 2014 A storm-tossed ship near dangerous cliffs needs a strong anchor to avoid finishing on the rocks. In 2012, when a financial storm engulfed the eurozone, it was Germany that kept the European ship off the shoals of financial disaster. But now Europe’s anchor has become a brake, hindering forward movement. Of course, German Chancellor Angela Merkel acted in 2012 only when she could tell her domestic constituency that there was no alternative. But in the end, Merkel agreed to a permanent bailout fund for the eurozone. She also backed the formation of abanking union, which remains incomplete but still represents a key step toward a financial system supervised by the European Central Bank. Thanks to these measures, and ECB President Mario Draghi’s vow, which Germany tacitly approved, to do“whatever it takes” to save the euro, the financial storm abated. But now the eurozone seems incapable of escaping near-deflation, with little economic growth and prices barely moving upwards. That was not supposed to happen. When the crisis struck, the economies of the eurozone periphery were buffeted by the twin shocks of spiking risk premiums and a collapsing housing market. At the same time, the German economy benefited from the return of capital fleeing the periphery. Real (inflation-adjusted) interest rates in Germany became substantially negative, triggering a housing boom. It was assumed that this would generate strong domestic demand in Germany, helping the periphery to export more. Instead, the German economy has barely grown; indeed, weaker world trade threatens to put it in recession. The current-account surplus, which was supposed to decline sharply, has actually increased, as savings have remained higher – and investment lower – than expected. Another problem, at least from the point of view of the rest of the eurozone, is that inflation in Germany remains too low. With German prices rising at less than 1% annually, the eurozone periphery needs falling prices in order to regain the competitiveness lost during the pre-2008 boom years. This lack of dynamism at the core of the eurozone has now become its key problem. With no growth in Germany, the rest of the eurozone might not be able to reduce debt via external surpluses. And there might be no solution short of a magic button to increase German domestic demand. Obviously, the German government is in charge of the country’s public finances. But fiscal policy has been roughly neutral in recent years, and thus cannot be blamed for the German economy’s lack of dynamism. This year, the public-sector budget might move from a small deficit to what German officials call a “black zero” – a very small surplus. But this tightening by a fraction of a percentage point of GDP implies no adverse effect on growth. The root cause of Germany’s sluggish economic performance in recent years is the continuing unwillingness of its households and enterprises to consume and invest. And it is difficult to see what the government can do about this. Indeed, investment has fallen despite financing conditions for enterprises that have never been easier, both in terms of ultra-low interest rates and banks’ willingness to lend. Yet Germany’s corporate sector remains reluctant to borrow and invest in the country, because it sees little reason to expect long-term economic growth, given that the population is set to decline and productivity gains remain anemic. With investment unlikely to become a motor for the German economy, consumption holds the key to stronger demand growth in Germany. Its weakness is somewhat surprising: real incomes are up, and the coalition government that came to power last year has introduced a series of generous welfare measures, including a large increase in the minimum wage, a reduction of the retirement age, and a special top-up pension for women with children. But even these measures, which foreign observers have largely overlooked, have failed to boost consumer demand. So what more could the German government do to wean the Germans off their abstemious habits? Public investment is the one area where the government could act. But the growth fillip from public-sector infrastructure spending can only be modest. Increasing infrastructure spending by a quarter, which would represent a huge administrative effort, would lift GDP growth by just 0.4 percentage points. The main danger now is political. A weak German economy makes the necessary structural adjustments in the eurozone periphery much more difficult. That, in turn, fuels the perception that responsibility lies with the German government, which is seen as unwilling to take the steps needed to strengthen domestic demand – even as it prohibits the periphery governments from spending more themselves. Asunemployment remains stubbornly high and incomes stagnate in much of the eurozone, the temptation to blame “the Germans” is becoming ever stronger. The German government, no surprise, does not even acknowledge that there is a problem. With unemployment remaining near record lows, the lack of demand growth is simply dismissed, and the absence of inflation is taken as a sign of success. This is a mistake. Europe’s German anchor has become stuck, and the rising tide of anxiety among Germany’s partners should not leave its government indifferent. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Yanis Varoufakis, A New Approach to Eurozone Sovereign Debt, AUG 17, 2015. Greece’s public debt has been put back on Europe’s agenda. Indeed, this was perhaps the Greek government’s main achievement during its agonizing five-month standoff with its creditors. After years of “extend and pretend,” today almost everyone agrees that debt restructuring is essential. Most important, this is true not just for Greece. In February, I presented to the Eurogroup (which convenes the finance ministers of eurozone member states) a menu of options, including GDP-indexed bonds, which Charles Goodhart recently endorsed in the Financial Times, perpetual bonds to settle the legacy debt on the European Central Bank’s books, and so forth. One hopes that the ground is now better prepared for such proposals to take root, before Greece sinks further into the quicksand of insolvency. Borxhi publik i Greqisë është vënë përsëri në agjendën e Evropës. Në të vërtetë, kjo ishte ndoshta arritja kryesore e qeverisë greke gjatë ngecjes së saj pikëlluese pesë muajshe me kreditorët e saj. Pas viteve të "extend and pretend," sot, pothuajse të gjithë janë dakord se ristrukturimi i borxhit është thelbësor. Më e rëndësishmja, kjo është e vërtetë jo vetëm për Greqinë. Në shkurt, Eurogrupit i kam paraqitur (që mbledh Ministrat e financave të vendeve anëtare të euro zonës) një menu me opsione, duke përfshirë obligacione të indeksuara me GDP*-në, të cilat Charles Goodhart e ka publikuar kohët e fundit në Financial Times, obligacione të përhershme për të zgjidhur borxhin e trashëguar nga shënimet e Bankës Qendrore Europiane, e kështu me radhë. Shpresoj se tereni tashmë është i përgatitur mirë për propozime të tilla që të zënë rrënjë, përpara se Greqia të zhytet më tej në rërën thithëse të falimentimit. * GDP-linked bonds provide cash payments that vary positively with the level of GDP, thereby helping to stabilise the debt-to-GDP ratio. But the more interesting question is what all of this means for the eurozone as a whole. The prescient calls from Joseph Stiglitz, Jeffrey Sachs, and many others for a different approach to sovereign debt in general need to be modified to fit the particular characteristics of the eurozone’s crisis. Obligacionet e indeksuara me GDP-në sigurojnë pagesat e parave që ndryshojnë pozitivisht me nivelin e BPB-së, duke ndihmuar për të stabilizuar raportin e borxhit ndaj BPB-së. Por çështja më interesante është ajo se e gjithë kjo cka do të thotë për eurozonën si të tërë? Thirrjet parashikuese, nga Joseph Stiglitz, Jeffrey Sachs dhe shumë të tjerë, për një qasje të ndryshme ndaj borxhit sovran në përgjithësi, duhet të ndryshohen për të përshtatur karakteristikat e veçanta të krizës së eurozonës. The eurozone is unique among currency areas: Its central bank lacks a state to support its decisions, while its member states lack a central bank to support them in difficult times. Europe’s leaders have tried to fill this institutional lacuna with complex, non-credible rules that often fail to bind, and that, despite this failure, end up suffocating member states in need. Eurozona është unike në mesin e zonave monetare: banka e saj qendrore nuk ka një shtet për të mbështetur vendimet e saj, ndërsa shtetet e saj anëtare nuk kanë një bankë qendrore për të mbështetur ato në kohë të vështira. Liderët e Evropës janë përpjekur për të mbushur këtë boshllëk institucional me rregullat jo të besueshme, komplekse, që shpesh dështojnë për t’u mpiksur (ngurtësuar) dhe se, pavarësisht këtij dështimi, përfundojnë duke u zënë frymën (mbytur) shtetet anëtare në nevojë. One such rule is the Maastricht Treaty’s cap on member states’ public debt at 60% of GDP. Another is the treaty’s “no bailout” clause. Most member states, including Germany, have violated the first rule, surreptitiously or not, while for several the second rule has been overwhelmed by expensive financing packages. The problem with debt restructuring in the eurozone is that it is essential and, at the same time, inconsistent with the implicit constitution underpinning the monetary union. When economics clashes with an institution’s rules, policymakers must either find creative ways to amend the rules or watch their creation collapse. Here, then, is an idea (part of A Modest Proposal for Resolving the Euro Crisis, co-authored by Stuart Holland, and James K. Galbraith) aimed at recalibrating the rules, enhancing their spirit, and addressing the underlying economic problem. In brief, the ECB could announce tomorrow morning that, henceforth, it will undertake a debt-conversion program for any member state that wishes to participate. The ECB will service (as opposed to purchase) a portion of every maturing government bond corresponding to the percentage of the member state’s public debt that is allowed by the Maastricht rules. Thus, in the case of member states with debt-to-GDP ratios of, say, 120% and 90%, the ECB would service, respectively, 50% and 66.7% of every maturing government bond. To fund these redemptions on behalf of some member states, the ECB would issue bonds in its own name, guaranteed solely by the ECB, but repaid, in full, by the member state. Upon the issue of such an ECB bond, the ECB would simultaneously open a debit account for the member state on whose behalf it issued the bond. The member state would then be legally obliged to make deposits into that account to cover the ECB bonds’ coupons and principal. Moreover, the member state’s liability to the ECB would enjoy super-seniority status and be insured by the European Stability Mechanism against the risk of a hard default. Such a debt-conversion program would offer five benefits. For starters, unlike the ECB’s current quantitative easing, it would involve no debt monetization. Thus, it would run no risk of inflating asset price bubbles. Second, the program would cause a large drop in the eurozone’s aggregate interest payments. The Maastricht-compliant part of its members’ sovereign debt would be restructured with longer maturities (equal to the maturity of the ECB bonds) and at the ultra-low interest rates that only the ECB can fetch in international capital markets. Third, Germany’s long-term interest rates would be unaffected, because Germany would neither be guaranteeing the debt-conversion scheme nor backing the ECB’s bond issues. Fourth, the spirit of the Maastricht rule on public debt would be reinforced, and moral hazard would be reduced. After all, the program would boost significantly the interest-rate spread between Maastricht-compliant debt and the debt that remains in the member states’ hands (which they previously were not permitted to accumulate). Finally, GDP-indexed bonds and other tools for dealing sensibly with unsustainable debt could be applied exclusively to member states’ debt not covered by the program and in line with international best practices for sovereign-debt management. The obvious solution to the euro crisis would be a federal solution. But federation has been made less, not more, likely by a crisis that tragically set one proud nation against another. Indeed, any political union that the Eurogroup would endorse today would be disciplinarian and ineffective. Meanwhile, the debt restructuring for which the eurozone – not just Greece – is crying out is unlikely to be politically acceptable in the current climate. But there are ways in which debt could be sensibly restructured without any cost to taxpayers and in a manner that brings Europeans closer together. One such step is the debt-conversion program proposed here. Taking it would help to heal Europe’s wounds and clear the ground for the debate that the European Union needs about the kind of political union that Europeans deserve. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ KEMAL DERVIŞ, Europe’s Franco-German Dream Team, NOV 14, 2014. Kemal Derviş, former Minister of Economic Affairs of Turkey and former Administrator for the United Nations Development Program (UNDP), is a vice president of the Brookings Institution. When the International Monetary Fund lowered its global growth forecast for 2014 and 2015 from 3.7% and 3.9%, respectively, to 3.3% and 3.8%, it cited the eurozone’s increasingly gloomy prospects, including significantly slower growth in Germany, as a leading cause. After all, the eurozone still accounts for about 13% of world output at market prices – about the same as China. Kur Fondi Monetar Ndërkombëtar uli parashikimin e saj të rritjes globale për 2014 dhe 2015 nga 3,7% dhe 3,9%, përkatësisht në 3,3% dhe 3,8%, ai (FMN) i pëmend perspektivat gjithnjë e më të zymta të eurozonës, duke përfshirë edhe rritjen në mënyrë të konsiderueshme më të ngadalshme në Gjermani, si një shkak kryesor. Në fund të fundit, eurozona ende përbën rreth 13% të prodhimit botëror në çmimet e tregut - pothuajse i njëjtë si Kina. Europe’s economic struggles are reflected in its political situation, with many European electorates now mired in a sense of hopelessness and sliding toward ideological extremes. But a forthcoming report by two highly respected economists – Jean Pisani-Ferry, the French government’s Commissioner-General for Policy Planning, and Henrik Enderlein, a key leader of a reformist group of German economists – will propose a way forward. Luftat ekonomike të Evropës janë reflektuar në gjendjen e saj politike, me shumë elektorate europiane tani të zhytur në kuptimin e mungesës së shpresës dhe në rrëshqitje drejt ekstremeve ideologjike. Por një raport i ardhshëm nga dy ekonomistë shumë të respektuar - Jean Pisani-Ferry, Komisioner i Përgjithshëm i qeverisë franceze për Planifikim të Politikave dhe Henrik Enderlein, udhëheqës kyç i grupit reformist të ekonomistëve gjermanë - do të propozojë një rrugë që ecën përpara. The task facing Pisani-Ferry and Enderlein is to create a new reform strategy for Europe’s two largest economies, focusing on structural reforms in France and increased investment in Germany. The hope is that the report, which will be made public on December 1, will provide a breakthrough that can revive, at long last, the eurozone’s growth engine. Detyra me të cilën do të përballet Pisani-Ferry dhe Enderlein është që të krijojnë një strategji të re të reformës për dy ekonomitë më të mëdha të Europës, duke u fokusuar në reformat strukturore në Francë dhe në rritjen e investimeve në Gjermani. Shpresa është se Raporti, i cili do të bëhet publik më 1 dhjetor, do të sigurojë një zbulim të madh që mund të ringjallë, në kohën e fundit, motorin e rritjes në eurozonë. Waning confidence is a eurozone-wide problem, but the Franco-German relationship lies at its core. And, as experience has shown, Germany and France can have a major impact when they work together. The power of that relationship is what the PisaniFerry/Enderlein initiative represents – and what could, with sufficient political support, revitalize Europe. Zbehja e besimit në eurozonë është një problem i gjerë, por marrëdhëniet FrankoGjermane qëndrojnë në thelbin e besimit në eurozonë. Dhe, siç ka treguar përvoja, Gjermania dhe Franca mund të kenë një ndikim të madh kur ato punojnë së bashku. Fuqia e kësaj marrëdhënie është ajo që përfaqëson iniciativa Pisani-Ferry/Enderlein – e cila, me mbështetje të mjaftueshme politike, mund të rigjallërojë Evropën. Assuming that can be done, the heavy lifting will only just have begun. One European diplomat paraphrases the EU's Luxembourgish-French founding father, Robert Schuman: "The size of the solution has to be in proportion to the problem we're solving." Twelve months of bailouts, Greek riots, toppled governments and a market meltdown have been alarming enough, but a crisis of sovereign debt could soon be replaced by a crisis of democracy. Duke supozuar se çka mund të bëhet, pesha e ngritjes vetëm sapo ka filluar. Një diplomat evropian e parafrazoi themeluesin e BE-së, luksembourgo-francezin, Robert Schuman, të ketë thënë: " Madhësia e zgjidhjes duhet të jetë në proporcion me problemin që ne jemi duke e zgjidhur." Dymbëdhjetë muaj pas krizës financiare (bailouts), trazirave greke, qeveritë e rrëzuara dhe rënja e tregjeve, kanë qenë mjaft alarmante, por një krizë e borxhit sovran së shpejti do të mund të zëvendësohet me një krizë të demokracisë. Jean-Claude Juncker, the prime minister of Luxembourg and current president of the Euro-Group, once joked: "We all know what to do, but we don't know how to get re-elected once we have done it.“ The constant refrain from Berlin is that the laggards at the back of the eurozone class need to start doing their homework. In Rome, Madrid and elsewhere, the sums relating to national debt, budget deficits and state spending need to start to add up. The days when governments could go their own sweet way, ignoring treaty agreements and responsible only to their electorates, have gone. Jean-Claude Juncker, kryeministri i Luksemburgut dhe presidenti aktual i Euro- Grupit, dikur me shaka ka thënë: "Ne të gjithë e dimë se çfarë duhet të bëjmë, por ne nuk e dimë se si të rizgjidhemi edhe një herë nëse bëjmë atë që bëjmë.” Refreni i vazhdueshëm nga Berlini është se të ngathët në periferi të eurozonës duhet të fillojnë të bëjnë detyrat e shtëpisë. Në Romë, Madrid dhe gjetkë, shumat që lidhen me borxhin kombëtar, deficitet buxhetore dhe shpenzimet shtetërore kanë nevojë për të filluar për t’u shtuar. Ditët kur qeveritë do të mund të shkojnë në rrugën e tyre të ëmbël, duke injoruar marrëveshjet e traktatit, ndërsa janë të përgjegjshme vetëm para elektoratit të tyre, tashmë kanë shkuar. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ The New York Times Next Steps for Italy Uncertain After Departure of Euro Zone Power Broker By STEPHEN CASTLE and JACK EWING December 9, 2012 Prime Minister Mario Monti for the last year has quietly restored Italy’s weight in European diplomacy while helping mend its battered credibility with the financial markets. So Mr. Monti’s announcement over the weekend that he intends to stand down from his job running the euro zone’s third-largest economy poses a worrying question: is Italy about to go back to its bad old ways? “This is the first test of the externally driven resilience of the Italian bond markets, because they have been buttressed by the E.C.B.’s bond-buying program,” said Nicholas Spiro, the managing director of Spiro Sovereign Strategy in London. “He’s ushered in a turning point in Italian politics and has been a major influence in Europe,” said Thomas Klau, head of the Paris office of the European Council on Foreign Relations. “He has helped turn Italy into a serious country again, in the eyes of foreign investors and also many of its own citizens.”["Ai e ndihmoi Italinë të kthehet përsëri në një vend serioz, në sytë e investitorëve të huaj dhe gjithashtu në sytë e shumë prej qytetarëve të vetë."] … the technocratic and professorial Mr. Monti, who speaks fluent English and French, is a natural on the Brussels circuit. And he has been committed to Germanic-style budgetary rigor — making him, in Mr. Klau’s words “a very Prussian sort of Italian.” … “because he is a competent interlocutor with real intellectual and moral authority in a small, informal steering group in the club of leaders” [... me sjellje prej teknokrati dhe profesori, zoti Monti, i cili flet rrjedhshëm anglisht dhe frëngjisht, është i natyrshëm në qarqet e Brukselit. Edhe ai ka qenë i angazhuar për ashpërsinë buxhetore të stilit gjerman - duke e bërë atë, me fjalët e zotit Klaus "një lloj të italianit shumë prusian." Megjithatë ... largimi i mundshëm i zotit Monti është një pengesë për Evropën, e cila do të humbas një udhëheqës me peshë,…sepse ai është një bashkëbisedues kompetent, me autoritet të vërtetë intelektual dhe moral në grupin e vogël jozyrtar drejtues, në klubin e liderëve.“] Barroso has taken to quoting the wisdom of another of the founding fathers of the EU, Jean Monnet: "People are ready to change when they understand there is no alternative.” [Njerëzit janë të gatshëm të ndryshojnë kur ata e kuptojnë se nuk ka alternativë tjetër.] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Bloomberg EU Bank Regulation Deal Marks Path to True Economic Union By the Editors - Dec 14, 2012 European Union leaders had to work long after midnight to close the deal on a single bank regulator. The agreement is pocked with compromises to smooth over a variety of concerns, large and small. And the conflicting visions of what else the currency bloc must do to end the debt crisis remain. [Udhëheqësit e Bashkimit Evropian kanë për të punuar një kohë edhe pas mesnate për të përmbyllur marrëveshjen për një Rregullator të vetëm të bankës. Marrëveshja është bërë me kompromise për të qetësuar shqetësimet e shumëllojshme, të mëdha dhe të vogla. Ndërsa vizionet konfliktuale se çfarë tjetër duhet të bëjë blloku i euromonedhës për t'i dhënë fund krizës së borxheve ende mbesin.] The leaders agreed to make the European Central Bank the hub of bank supervision by March 2014 for the 17 countries using the euro. As many as 200 large banks -- those with at least 30 billion euros in assets, or whose assets are greater than 20 percent of their country’s gross domestic product -- will come under the ECB’s direct supervision. In a concession to Germany, thousands of smaller banks will remain under the control of national regulators. [Udhëheqësit ranë dakord për ta bërë Bankën Qendrore Evropiane bucelën (nyjen) e mbikëqyrjes bankare deri në mars 2014 për 17 vendet që përdorin euron. Deri në 200 banka të mëdha - ata me të paktën 30 miliardë euro asete, ose asetet e të cilave janë më të mëdha se 20 për qind e produktit të brendshëm bruto të vendit të tyre - do të vijnë nën mbikëqyrjen e drejtpërdrejtë të BQE-së. Eshtë bërë një lëshim (për hatër) të Gjermanisë: mijëra banka të vogla do të mbeten nën kontrollin e rregullatorëve kombëtarë.] But to satisfy France, the ECB could step in any time, setting the important principle that the ECB can overrule regulators who fall under the spell of local interests. The arrangement also has the potential to eliminate one major driver of the debt crisis the unhealthy relationship between governments that issue too much debt and local banks that buy too much of it. Another compromise involves the U.K. and other countries that aren’t part of the euro area, and therefore lack a voice at the ECB. They will be able to challenge central-bank supervisory decisions, especially when it comes to rules on crossborder banking. Por, për të kënaqur (edhe) Francën, Banka Qendrore Evropiane mund të ndërhyjë në çdo kohë, me vendosjen e parimit të rëndësishëm që Banka Qendrore Evropiane mund t’i anulojë (vendimet e) rregullatorët që bien nën ndikimin e interesave lokale. Marrëveshja, gjithashtu, ka potencial për të eliminuar njërin nga shkaktarët e mëdhenj të krizës së borxhit – marrëdhënien jo të shëndoshë midis qeverive që emitojnë shumë borxh dhe bankave lokale që blejnë shuma të mëdha të këtij borxhi. Një kompromis përfshinë edhe Mbretërinë e Bashkuar dhe vendet e tjera që nuk janë pjesë e eurozonës dhe, për këtë arsye, nuk kanë një zë në BQE. Ata do të jenë në gjendje për t’i kundërshtuar vendimet mbikëqyrëse të bankës qendrore, sidomos kur bëhet fjalë për rregullat bankare ndërkufitare. Once the banking union’s final shape is approved, the 500 billion-euro rescue fund, the European Stability Mechanism, will be able to directly support sick banks. The fund essentially pools European money to clean up mistakes made at the national level. Such aid would allow banks to be recapitalized without adding yet more debt to the balance sheets of struggling governments, including Ireland, Italy and Spain. More broadly, the euro area still needs a permanent system for fiscal transfers to help vulnerable economies in the future. Yet the fact that leaders could agree on a single banking authority shows there is a desire and the political will to achieve a true economic union. It may take another five years to get there, but the pathway has been marked. Pas formësimit përfundimtar të bashkimit bankar, fondi i shpëtimit prej 500 miliardë eurosh, Mekanizmi i Stabilitetit Evropian, do të jetë në gjendje për të mbështetur drejtpërdrejt bankat e sëmura. Para së gjithash, Fondi Europian - që është në dispozicion për përdorim kur është e nevojshme – shërben për të pastruar gabimet e bëra në nivel kombëtar. Ndihma e tillë do t’i lejojë bankat për t’u rikapitalizuar, pa shtuar akoma më shumë borxhin në bilancet e qeverive që janë duke luftuar me krizën finanicare, duke përfshirë Irlandën, Italinë dhe Spanjën. Më gjerësisht, eurozona ende ka nevojë për një sistem të përhershëm për transfertat fiskale për të ndihmuar ekonomitë me pika të dobëta në të ardhmen. Megjithatë, fakti që udhëheqësit mund të bien dakord për një autoritet të vetëm bankar, tregon se ka një dëshirë dhe vullnet politik për të arritur një bashkim të vërtetë ekonomik. Ajo mund të marrë edhe pesë vjet për të arritur atje, por rruga është e shënuar. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ One year of ECB Banking Supervision Speech by Mario Draghi, President of the ECB, at the ECB Forum on Banking Supervision, 4 November 2015, Frankfurt. Back in 2012, when it was decided to establish a single supervisory mechanism (SSM), many a critic claimed that either it was impossible, or that it would take forever. And yet here we are, marking the first anniversary of the SSM with this conference, reflecting no longer so much on the structure of supervision, but on its content. Që në vitin 2012, kur u vendos për të krijuar një mekanizëm të vetëm mbikëqyrës (a single supervisory mechanism-SSM), shumë kritikë pohonin se ose ishte e pamundur, ose kjo punë do të shkojë në pafundësi. E megjithatë ja ku jemi, duke shënuar përvjetorin e parë të SSM me këtë konferencë, duke reflektuar jo më aq shumë në strukturën e mbikëqyrjes, por në përmbajtjen e saj. Let me put the SSM’s significance in a broader perspective: In the early years of the euro, we lived under the illusion that we had established a fullfledged monetary union. There can, however, only be a single money if there is a single banking system. For money to be truly one, it has to be truly fungible independent of its form and independent of its location. In particular, deposits, which are the most widespread form of money, have to inspire the same level of confidence wherever they are located. To ensure that deposits are truly as safe everywhere across the euro area, the likelihood that a bank fails has to be independent of the jurisdiction where it is established. Resolution has to follow the same process in the event that a bank fails. And, when push comes to shove, depositors must be afforded similar protection wherever they are located. Më lejoni të vënë rëndësinë SSM në një perspektivë më të gjerë: Në vitet e para të euros, kemi jetuar nën iluzionin se ne kishim krijuar një bashkim monetar me të drejta të plota. Kështu, megjithatë, mund të kemi vetëm një valutë të vetme nëse kemi një sistem të vetëm bankar. Që valuta me të vërtetë të jetë e tillë, ajo duhet të jetë me të vërtetë e pavarur nga forma e saj dhe e pavarur nga vendndodhja e saj. Në veçanti, depozitat, të cilat janë forma më e përhapur e parave, duhet të frymëzojnë të njëjtin nivel të besimit kudo që ata ndodhen. Për të siguruar që depozitat janë me të vërtetë të sigurta, kudo në të gjithë eurozonën, mundesia që një bankë të dvshtojë duhet të jetë e pavarur nga juridiksioni ku banka është e vendosur. Rezoluta (zgjidhja, shperberja) ka për të ndjekur të njëjtin proces në rast se një bankë dështon. Dhe, kur vjen puna për t’u kryer, depozituesve duhet t'u jepet mbrojtje e ngjashme kudo që ata ndodhen. Fundamentally, this was and remains the agenda of Banking Union. And it is why Banking Union was conceived with three pillars: a single supervisory mechanism, a single resolution mechanism, and a uniform deposit insurance scheme, which remains to be specified. For money to be truly one, we need all three. Supervision had to come first, not because it was the easiest to establish, but because it was the necessary condition to proceed with the other pillars of Banking Union. Në thelb, kjo ishte dhe mbetet agjenda e Unionit Bankar. Dhe, kjo është arsyeja pse Bashkimi Bankar është konceptuar me tri shtylla: një mekanizëm i vetëm mbikëqyrës, një mekanizëm i vetëm i zgjidhjes (rezolutë), dhe një skemë uniforme e sigurimit të depozitave, e cila mbetet për t'u përcaktuar. Për paraja të jetë me të vërtetë e unnjësuar (si e tillë), ne kemi nevojë për të tri shtyllat. Mbikëqyrja duhej të vijë e para, jo sepse ishte më e lehtë për t’u krijuar, por sepse ishte kusht i domosdoshëm për të vazhduar me shtyllat e tjera të Unionit Bankar. If the SSM is of great importance to the singleness of money, it is also greatly important to the singleness of the market. The single market is, as the euro, a central and irrevocable creation of the European Union. But, as is the case for the euro, its irrevocability, to remain unquestionable, needs being buttressed by appropriate and credible institutions. The SSM is one such institution. And that is why it was – and remains – open to participation by countries which are not in the euro area. Nëse SSM është i një rëndësie të madhe për thjeshtësinë e parasë, ai është gjithashtu shumë i rëndësishëm për thjeshtësinë e tregut. Tregu i vetëm është, si euroja, një krijim qendror dhe i parevokueshëm i Bashkimit Evropian. Por, siç është rasti me euron, pakthyeshmëria e saj, që të mbetet e padiskutueshme, ka nevojë që të mbështetet nga institucionet përkatëse dhe të besueshme. SSM është një institucion i tillë. Dhe kjo është arsyeja pse ai ishte - dhe mbetet - i hapur për pjesëmarrje nga vendet të cilat nuk janë në eurozonë. Before the crisis, the free passporting of banking services across borders relied on the principle of home supervision, host recognition. This principle, however, requires equal standards of supervision across borders, and mutual trust in the quality of supervision. That trust did not always stand the test of the crisis. The importance of the SSM to uphold the single market serves as a reminder that the objective of having a robust supervisor is not just to make banks safe. Para krizës, lejekalimi (passporting) i lirë i shërbimeve bankare përtej kufijve mbështetej në parimin e mbikëqyrjes së vendit mikpritës. Ky parim, megjithatë, kërkon standarde të barabarta për mbikëqyrjen përtej kufijve dhe besimin e ndërsjellë në cilësinë e mbikëqyrjes. Ky besim nuk ka kaluar gjithmonë në testin e krizës. Rëndësia e SSM që të mbështesë tregun unik shërben si një kujtesë se objektivi i të paturit të një mbikëqyrjeje të fuqishme nuk është vetëm për t’i bërë bankat të sigurta. The objective is to make banks safe so that they can safely access resources and use them to fund innovation, investment, and growth. Similarly, creating a single supervisor was not an objective per se. But it was necessary so that the integrity of the single banking market is not questioned. There is a simple solution to that: specify what we want to change, clarify the calendar to do it, and then just do it. This is exactly how the SSM was established. Objektivi është për t’i bërë bankat të sigurta në mënyrë që ato të sigurta mund të kenë qasje në burimet dhe përdorimin e tyre për të financuar inovacionet, investimet dhe rritjen ekonomike. Në mënyrë të ngjashme, duke krijuar një mbikëqyrës të vetëm nuk ishte një objektiv në vetvete. Por kjo ishte e nevojshme në mënyrë që integriteti i një tregu të vetëm bankar mos të vihet në dyshim. Ekziston një zgjidhje e thjeshtë për këtë: specifikojeni se çfarë ne duam të ndryshojmë, sqarojeni kalendarin për të bërë atë dhe, pastaj, vetëm bëjë atë. Kjo është pikërisht se si është themeluar SSM. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ … Speech by Danièle Nouy, Chair of the Supervisory Board of the Single Supervisory Mechanism, at the ECB Forum on Banking Supervision, Frankfurt, 4 November 2015 Precisely one year ago, on 4 November 2014, the big SSM (the Single Supervisory Mechanism) adventure was just starting: we had just finalised the comprehensive assessment; we were striving to finish the recruitment campaigns; and we were organising the transfer of responsibilities from the national competent authorities (NCAs) to the ECB. One year on, where do we stand? The amount of progress made in such a short period of time is definitely impressive and I believe we have taken a giant leap towards ensuring consistent supervision in the euro area. But we still have a lot to achieve. This is what I wish to address in these introductory remarks. Pikërisht një vit më parë, më 4 nëntor 2014, aventurë e madhe e SSM (Mekanizmi i vetem mbikëqyrës - the Single Supervisory Mechanism) ishte vetëm fillimi: ne sapo kishim përfunduar vlerësimin gjithëpërfshirës; ne ishim duke luftuar për të përfunduar fushatat e rekrutimit; dhe ne e organizuam bartjen e përgjegjësive nga autoritetet kombëtare kompetente (the national competent authorities - NCAs) tek BQE. Një vit pas, ku jemi sot? Shuma e progresit të bërë, në një periudhë kaq të shkurtër kohe, është padyshim mbresëlënëse dhe unë besoj se ne kemi marrë një hap gjigand drejt sigurimit të mbikëqyrjes së qëndrueshme në eurozonë. Por ne ende kemi shumë për të bërë. Kjo është ajo që unë dëshiroj për të trajtuar në këto fjalën hyrëse.] First, we shaped the Single Supervisory Mechanism (SSM) as a new European institution which was part of the ECB. The ECB was the natural home for meeting all of the challenges involved in establishing the SSM. I would argue that no other institution could have offered a sounder basis for the creation of the SSM and no other institution could have absorbed these new functions and so many new staff as efficiently as the ECB. For a new European supervisory authority starting its work, the ECB’s long-established services and its credibility as an institution were invaluable assets. Our supervision also benefits from a link with the central bank: in the SSM we ensure that microprudential supervision is complemented by a macroprudential perspective. Our mandate includes both micro- and macroprudential competences and this was an important lesson from the crisis. Së pari, ne kemi formuar mekanizmin si të vetëm mbikëqyrës (the Single Supervisory Mechanism-SSM) si një institucion i ri evropian i cili ishte pjesë e Bankës Qendrore Evropiane. Banka Qendrore Evropiane ka qenë shtëpi e natyrshme për përmbushjen e të gjitha sfidave të përfshira në themelimin e SSM. Unë do të argumentojë se asnjë institucion tjetër nuk mund të ketë ofruar baza më të shëndosha për krijimin e SSM dhe asnjë institucion tjetër nuk mund të ketë absorbuar këto funksione të reja dhe kaq shumë staf të ri sic me efikasitet e ka bërë BQE. Për një autoritet të ri mbikëqyrës evropian, duke filluar punën e saj, shërbimet afatgjata – të vendosura nga BQE-ja dhe besueshmëria e saj si një institucion ishin pasuri të çmueshme. Mbikëqyrja jonë gjithashtu përfiton nga një lidhje me bankën qendrore: në SSM ne kemi siguruar që mbikqyrja microprudentiale (e kujdesshme) është plotësuar me një perspektivë makroprudenciale. Mandati ynë përfshin kompetencat si mikro ashtu edhe makroprudencen, ndersa kjo ishte një mësim i rëndësishëm nga kriza. Being “under one roof” ensures that no relevant macro-level information gets lost between the supervisory authority and the monetary policymaker. At the same time, the division of competences and the separate responsibility of the ECB Banking Supervision are firmly anchored in European law. To underline this, the ECB Banking Supervision is held accountable in its own right and this is what has been happening since the first day: the Supervisory Board submits an account of its meetings to the European Parliament, we regularly report to the relevant European parliamentary committee – separately from monetary policy activities – as well as to the Eurogroup, and we publish a separate annual report on supervisory activities, which is presented to the European Parliament and the Eurogroup. Duke qenë "nën një çati", siguron që asnjë informatë relevante të nivelit makro te mos jete humbur në mes të autoritetit mbikëqyrës dhe politikëbërësve monetarë. Në të njëjtën kohë, ndarja e kompetencave dhe përgjegjësinë e veçantë e Mbikëqyrjes Bankare BQE janë ankoruar vendosmërisht në të drejtën europiane. Për të theksuar këtë, Mbikëqyrja Bankare e Bankës Qendrore Evropiane është përgjegjës në të drejtën e vet dhe kjo është ajo që ka ndodhur që nga dita e parë: Bordi Mbikëqyrës dorëzon një llogari të mbledhjeve të Parlamentit Evropian, ne raportojmë rregullisht në komisionin përkatës parlamentar evropian - veçmas nga aktivitetet e politikës monetare - si dhe Eurogrupit, dhe ne të publikojë një raport të veçantë vjetor mbi aktivitetet mbikëqyrëse, e cila është paraqitur në Parlamentin Europian dhe Eurogrupit. In the ten-month preparatory period, we also did the “sonogram” – the first health check of the banks that were likely to fall under our direct supervision – through the comprehensive assessment. We conducted a rigorous balance sheet review in combination with a macro-level stress test, and this was done on an unprecedented scale with the close involvement of the national supervisory authorities, the European Banking Authority and the private sector. One of the major assets of the SSM is the capacity to compare banks’ situations across countries through benchmarking, peer reviews and horizontal functions. We are devoted to tough supervision and we strive to be fair and even-handed in our actions, while avoiding a one-size-fits-all supervisory approach. Në periudhën dhjetë-mujore përgatitore, ne gjithashtu bëri "sonogram" - kontrolli i parë shëndetësor nga bankat që ishin të ngjarë të bjerë nën mbikëqyrjen tonë të drejtpërdrejtë përmes vlerësimit gjithëpërfshirës. Ne kemi bërë një shqyrtim rigoroz të bilancit të gjendjes në kombinim me një test të stresit të nivelit makro, dhe kjo është bërë në një shkallë të paparë me përfshirjen e ngushtë të autoriteteve mbikëqyrëse kombëtare, Autoriteti Bankar Evropian dhe sektori privat. Një nga pasuritë e mëdha të SSM është aftësia për të krahasuar situatat e bankave në të gjithë shtetet përmes krahasimit, komenteve të kolegëve dhe funksioneve horizontale. Ne jemi të përkushtuar për mbikëqyrje të ashpër dhe ne përpiqemi që të jetë i drejtë dhe i paanshëm në veprimet tona, duke shmangur një one-size-fits-all qasje mbikëqyrës. This is what the SSM is about, I believe: progressing towards more consistency, more comparability and, eventually, more trust in the European banking system. In a lot of cases we can from now on speak of options and discretions, and leave out the word “national”. Kjo është ajo që SSM bën, unë besoj, rreth përparimit drejt: Qëndrueshmërisë më të shumtë; Krahasueshmërisë më të shumtë dhe, eventualisht, Besimit më të shumtë në sistemin bankar europian. Në shumë raste, që sot e tutje, ne mund të flasin për opsione dhe liri veprimi (maturi, mençuri), dhe të largohemi nga fjala "kombëtar". ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ BARRY EICHENGREEN, The Euroless Union?, DEC 13, 2012. Barry Eichengreen is Professor of Economics at the University of California, Berkeley; Pitt Professor of American History and Institutions at the University of Cambridge; and a former senior policy adviser at the International Monetary Fund. His latest book is Hall of Mirrors:The Great Depression, the Great Recession, and the Uses – and Misuses – of History. Would the European Union survive? The answer depends on what one means by the EU. If one means its political organs – the European Commission, the European Parliament, and the European Court of Justice, then the answer is yes. These institutions are now a halfcentury old; they are not going away. As for the single market, the EU’s landmark achievement, there is no question that a eurozone breakup would severely disrupt its operation in the short run. Trucks would be halted at national borders. Banking and financial systems would be balkanized. Workers would be prevented from moving. But what would happen then? There has always been a debate about whether it is possible to have a single market without a single currency. Critics of the euro have always asked: Why not? Europe’s leaders were right about the pressure. Monetary union without banking union will not work, and a workable banking union requires at least some elements of fiscal and political union. But they were wrong about the irresistible part. There is no inevitability about what comes next. Europe can either move forward, toward deeper integration, or it can move backward, toward national sovereignty. Its leaders and, this time, its people need to decide. It is on their decision alone that the future of both the euro and the EU depends. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Ashoka Mody, “Greece’s Bogus Debt Deal”, December 23, 2012. Ashoka Mody is a visiting professor of International Economic Policy at the Woodrow Wilson School of Public and International Affairs, Princeton University. 12 December 2012 The process of official forgiveness of Greek debt has begun. Referred to as “official sector involvement” (OSI), it includes several initiatives aimed at reducing Greece’s debt/GDP ratio to 124% in 2020, from roughly 200% today. The economist Larry Summers has invoked the analogy of the Vietnam War to describe European decision-making. “At every juncture they made the minimum commitments necessary to avoid imminent disaster – offering optimistic rhetoric, but never taking the steps that even they believed could offer the prospect of decisive victory.” [Procesi i faljes zyrtare të borxhit grek ka filluar. Referuar si "përfshirje e sektorit zyrtar" (OSI), ajo përfshin disa nisma që synojnë reduktimin e shkalles se borxhit të Greqisë ne 124%/GDP në vitin 2020, nga afërsisht 200%/GDP sa është sot. Ekonomisti Larry Summers ka ngritur analogjinë e luftës së Vietnamit për të përshkruar vendimmarrjen evropiane. "Në çdo rrethanë, ata kanë bërë angazhime minimale, të nevojshme për të shmangur fatkeqësinë e pashmangshme – Ofronin retorikë optimiste, por asnjëherë nuk ndërmerrnin hapa që, edhe ata besonin, mund të ofrojnë perspektivën e fitores vendimtare."] … http://intelligent-news.com/greece/newsroom/4524 Results Four Greek banks show €14.4 bln capital shortfall The ECB’s comprehensive assessment of the four significant Greek banks reveals a total capital shortfall of €4.4 billion and €14.4 billion under the baseline and the adverse scenarios respectively. Banks must submit capital plans to cover shortfall within one week. Katër bankat (kryesore) greke tregojnë € 14.4 miliardë mungesë të kapitalit Vlerësim gjithëpërfshirës i katër bankave të rëndësishme greke i BQE-së zbulon një mungesë totale të kapitalit prej 4.4 miliardë €, respektivisht 14,4 miliardë € nën vijën bazë dhe skenarët negativë. Bankat duhet të paraqesin planet kapitale për të mbuluar deficitin brenda një jave. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Gael O'Brien, ‘I Swear I Will Be Ethical’: Why an Oath is Just a Start, September 11, 2015. [“Betohem se do te jem etik“: Pse një Betimi është vetëm një fillim]. Gael O’Brien, a Business Ethics Magazine columnist, is a consultant, executive coach, and presenter focused on building leadership, trust, and reputation. She publishes the The Week in Ethics and is The Ethics Coach columnist for Entrepreneur Magazine What should we expect of an ethics oath? In the Netherlands, by requiring all 90,000 bankers to take an oath pledging integrity by 2016, the expectation is that doing so helps restore confidence to a profession whose ethical conduct was pummeled in the financial meltdown. And according to critics, hasn’t much improved. The rationale is understandable -- customers are likely to trust more easily those acting with integrity who deliver services that benefit them. However, according to a recent report 27 percent of financial service professionals in the U. S. and United Kingdom (U.K.) surveyed don’t believe their industry puts clients’ best interests first. Çfarë duhet të presim nga një betim etik? Në Holandë, duke kërkuar të gjithë 90.000 bankierët për të marrë një betim ku zotoheshin në integritet nga 2016, pritet që duke bërë kështu ndihmojnë të rikthyerit e besimit në një profesion, sjellja etike e të cilit është prekur nga humbjet (shkrirjet) financiare. Dhe sipas kritikëve, nuk është përmirësuar shumë. Arsyeja është e kuptueshme - konsumatorët ka të ngjarë të besojnë më lehtë ata që veprojnë me integritet, që ofrojnë shërbime që përfitojnë ata. Megjithatë, sipas një raporti të kohëve të fundit, 27 për qind të profesionistëve të anketuar të shërbimeve financiare në SHBA dhe Mbretërinë e Bashkuar (UK) nuk besojnë se industria e tyre interesat më të mira klientëve i vë në të të parë. Ethics pledges are newer to the financial services industry but happen elsewhere. Last month, Tata Motors held Ethics Week which includes the ethics pledge ceremony where employees and management reaffirm their commitment to the code of conduct. Ceremonies like that or others at Dutch banks reinforce personal accountability and take it public, connecting to co-workers making the same pledge. The approach in the Netherlands is a good start, but if the industry is serious about restoring confidence in financial services, the focus must go beyond the individual to the culture of financial institutions and the industry. The profession is straddling a dichotomy – wanting customer trust and even having mission statements that reflect a customer-first attitude, while still operating out of cultures historically shaped by maximizing profit and self-interest. Companies weathering crises generally have leaders adept at painting inspiring pictures of changes to move the organization from trouble to transformation. Center stage is generally an amped up focus on values and ethical behavior. However, the promises come up empty without leaders, and their boards, making clear ethical behavior is a co-driver in growing and sustaining the business. Guidelines need to be provided on how the company and employees handle dilemmas that pit profit and ethics against each so that clients’ best interests are honored. When they do that, we can expect that ethics oaths will be in a position to have significant impact on the organization’s capacity for ethical behavior and decision making. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Christine Lagarde, The Role of Personal Accountability in Reforming Culture and Behavior in the Financial Services Industry, November 5, 2015. As President Dudley just noted, “banks are special” – trading on time, custodian of savings, merchant of trust bound by fiduciary duty, and beneficiary of state implied guarantee makes banks indeed very special. In today’s world, the financial industry wields immense power over societies, economies and people. With this power comes the responsibility to uphold the highest ethical standards. One way of inducing such cultural change is by appealing to the“moral compass” of individuals – by reinforcing the incentives for prudent risk-taking and a socially responsible exercise of their fiduciary duties. How? The Ethics Oath recently introduced by Dutch financial industry is a good example. Much like the Hippocratic Oath for physicians or oath for lawyers, the Dutch industry is holding its executives accountable to an oath and a set of integrity vows that include putting clients’ interest first. Si Presidenti Dudley vetëm vuri në dukje: "Bankat janë të veçanta", - tregtojnë me kohë, kujdestarojnë kursimet, tregtarë të besimit lidhur me detyrat në mirëbesim dhe përfitues të garancioneve të shtetit bën qe bankat me të vërtetë të jenë shumë të veçantë. Në botën e sotme, industria financiare ka pushtet të madh mbi shoqëritë, ekonomitë dhe njerëzit. Me këtë pushtet vjen përgjegjësia për të përkrah standardet më të larta etike. Një mënyrë për të inducing ndryshim të tillë kulturor është duke apeluar në "busull morale" e individëve - duke përforcuar stimujt për të matur marrjen përsipër të rrezikut dhe një ushtrim me përgjegjësi shoqërore detyrat e tyre fiduciare. Si? Betimi Etika futur kohët e fundit nga industria financiare holandeze është një shembull i mirë. Pjesa më e madhe si Betimit të Hipokratit për mjekët apo betim për avokatët, industria holandez po e mban drejtuesit e saj përgjegjës për një betim dhe një sërë zotimeve integritetit që përfshijnë vënë interesin e klientëve të parë. So let me leave you with this thought, from Warren Buffett: “In looking for people to hire, you look for three qualities: integrity, intelligence, and energy. And if they don't have the first, the other two will kill you.“ Without individual integrity, even the best regulatory and governance structures can be gamed. Pra më lejoni të largohem nga ju me këtë mendim, nga Warren Buffett: "Në kërkim të njerëzve për t’i punësuar, ju shikoni për tri cilësi: Integritetin, inteligjencën, dhe energjinë. Dhe në qoftë se ata nuk e kanë të parën, dy të tjerat juve do t’ju vrasin". Pa integritet individual, madje edhe me strukturat rregullatore dhe qeverisjes më të mira mund të vihen në lojë (të etur dhe të gatshëm për të bërë diçka të re apo sfiduese).. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Avokimi i investitorëve dhe rregullsitë ligjore financiare Misioni i rregullimit ligjor dhe i formësimit të tregjeve financiare është: mbrojtja e investitorëve, mirëmbajtja e ‘fair-play’-it, rregullit dhe efiçiencës së tregut, si dhe mbështetja e formësimit të kapitalit (capital formation). Aq më shumë, kur investitorët i drejtohen tregjeve për herë të parë që t’ju ndihmojnë që të sigurojnë ardhmërinë e tyre, që të paguajnë për shtëpitë e tyre dhe që fëmijët e tyre t’i qojnë në shkolla-kolegje (private), misioni i mbrojtjes së investitorëve është shumë më i komplikuar se ndonjëherë më përpara. Formësimi i kapitalit është një term i përdorur në statistikat e llogarive kombëtare dhe në makroekonomi. Ajo i referohet kryesisht shtesave neto të aseteve (fizike) të kapitalit, në një periudhë kontabël, ose, vlerës së rritjes së stoqeve të kapitalit; edhe pse, herë pas here, ky mund t'i referohet edhe stokut të kapitalit të formësuar. Kështu, në UNSNA, formësimi i kapitalit (capital formation2) është i barabartë me investimet fikse kapitale, rritjen e vlerës së inventarëve të mbajtur, plus kreditimi (neto) i vendeve të huaja, gjatë një periudhe kontabël. Kapitali është thënë se do të jetë i "formësuar" kur kursimet janë të përdorura për qëllime të investimeve, zakonisht për investime në prodhim. Llojet e formësimit të kapitalit (Types of Capital Formation): Savings drives (transmisionet e kursimeve) Setting up financial institutions (ngritja e institucioneve financiare) Fiscal measures (masat fiskale) Public Borrowings (huatë publike) Development of capital market (zhvillimi i tregut të kapitalit) Privatization of financial institutions (privatizimi i institucioneve financiare) Development of secondary financial markets (zhvillimi i tregjeve financiare sekondare) Meqenëse kemi të bëjmë me globalizim të tregjeve financiare në përmasa botërore, ekziston nevoja e domosdoshme e rregullimit të fuqishëm të tregjeve financiare. Meqenëse interesi i përbashkët i të gjithë njerëzve është që të jetojnë në vende me ekonomi të tregut të zhvilluar (ekonomi të letrave me vlerë), në ekonomi me shtim ekonomik: që krijon vende pune, përmirëson standardin e jetesës, dhe mbron vlerën e kursimeve tona, atëherë kjo do të thotë se të gjitha veprimet e institucioneve rregullative në një vend duhet të shkojnë në drejtim të formësimit të kapitalit (capital formation), sepse kjo është e domosdoshme që të mbajë shtimin e qëndrueshëm ekonomik. 2 http://au.answers.yahoo.com/question/ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Frederic S. Mishkin, The Economics of Money, Banking, and Financial Markets, Columbia University, Seventh Edition, 2004. Një trend i rëndësishëm, në vitet e fundit, është ndërkombëtarizimi në rritje i tregjeve financiare. Euroobligacionet (Eurobonds), të cilat janë të shprehura në një valutë tjetër nga ajo e vendit në të cilin ato janë të shitura, tani janë letrat me vlerë dominuese në tregun ndërkombëtar të obligacioneve, ndërsa kanë tejkaluar obligacionet e korporatave amerikane, si një burim i fondeve të reja. Eurodollarët (Eurodollars), që janë dollarë amerikanë të depozituar në bankat e huaja, janë një burim i rëndësishëm i fondeve për bankat amerikane. Funksioni themelor i tregjeve financiare është kanalizimi i fondeve nga kursimtarët që kanë tepricë të fondeve drejt shpenzuesve të cilët kanë mungesë të fondeve. Tregjet financiare mund ta bëjnë këtë ose nëpërmjet financimit të drejtpërdrejtë, në të cilin huamarrësit marrin fonde direkt nga huadhënësit, përmes shitjes atyre të letrave me vlerë, ose me anë të financimit të tërthortë, i cili përfshin ndërmjetës financiarë të cilët qëndrojnë në mes të kursimtarëve-huadhënës dhe huamarrësve-shpenzues, duke ndihmuar në transferin e fondeve midis njëri-tjetrit. Kjo bartje e fondeve përmirëson mirëqenien ekonomike të të gjithëve në shoqëri, sepse kjo ua mundëson për t’i lëvizur fondet nga njerëz që nuk kanë mundësi të investimeve produktive tek ata që kanë mundësi të tilla, duke kontribuar, kështu, në rritjen e efikasitetit në ekonomi. Përveç kësaj, nga drejtimi i fondeve, dobi të drejtpërdrejtë kanë konsumatorët, duke i lejuar ata të bëjnë blerje, kur ata kanë nevojë më së shumti për to. The government regulates financial markets and financial intermediaries for two main reasons: to increase the information available to investors, and to ensure the soundness of the financial system. Regulations include requiring disclosure of information to the public, restrictions on who can set up a financial intermediary, restrictions on what assets financial intermediaries can hold, the provision of deposit insurance, reserve requirements, and the setting of maximum interest rates that can be paid on checking accounts and savings deposits. Tregjet financiare dhe ndërmjetësit financiarë, qeveria i rregullon për dy arsye kryesore: Për të rritur informacionin në dispozicion të investitorëve, dhe Për të siguruar qëndrueshmërinë e sistemit financiar. Rregullacioni ligjor përfshinë: zbulimin e informacionit të kërkuar për publikun, kufizimet të cilët mund të ketë një ndërmjetës financiar, kufizimet e aseteve të cilat ndërmjetësit financiarë mund t’i mbajnë, premitë për sigurimin e depozitave, kërkesat e rezervës dhe vendosjen e normave maksimale të interesit që mund të paguhen në llogaritë bankare dhe depozitat e kursimeve. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Irlanda: Nga lulëzimi, në rrënim , 23 nëntor 2010 http://www.bbc.co.uk/albanian/news/2010/ Irlanda, ky vend që dikur njihej si Tigri Kelt, brenda vetëm tre vjetëve, ka shkuar nga bumi, tek pothuajse rrënimi. Dhe po, është e vërtetë se vetëm pak ditë më parë, qeveria e saj deklaroi se mund t'ia dilte mbanë pa ndihmën e Be-së apo FMN-së. Korrespondenti I BBC-së për Irlandën, Mark Simpson, beson se arsyeja pse qeveria ndërroi mendim është ngaqë presioni mbi autoritetet u bë pothuajse i papërballueshëm. "Ministrat e kabinetit irlandez, u përpoqën dëshpërimisht që të shmangnin poshtërimin publik dhe atë ndërkombëtar të shkuarjes tek fqinjët evropianë për të marrë para borxh, por statistikat ishin shumë negative. Për çdo pesë miliardë dollarë që irlandezët po shpenzonin, u duhej të huazonin dy miliardë, dhe në afat të gjatë, kjo ishte e papërballueshme," thotë ai. Irlanda u fut në recesion pas krizës globale financiare të vitit 2008. Bumi në fushën e ndërtimit mori hov nga huazimet masive nga bankat dhe kur ky sektor u rrënua ngaqë huamarrësit nuk ishin në gjendje që të paguanin huatë, sistemi bankar irlandez u fut në krizë. Ekonomia irlandeze u zhyt në një nga recesionet më të thella të eurozonës dhe u tkurr me 10 përqind në vitin 2009. Në shtator të këtij viti llogaritej se rreth një e treta e ekonomisë kishte shkuar për të mbështetur bankat. Irlanda borxhet më të mëdha ia ka kreditorëve të huaj. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Ireland Raised by S&P as Economy Strengthens, Banks Recover By Joe Brennan - Dec 5, 2014 Ireland’s credit rating was raised one level by Standard & Poor’s as the nation’s economy and its bailed-out banks recover from western Europe’s worst real-estate crash. The rating was raised to A from A- with a stable outlook, S&P said in a statement today. That still leaves it five levels below the top AAA rating. “The upgrade reflects our view of Ireland’s solid economic growth prospects, which we expect to underpin further improvements in the government’s budgetary position.,” S&P said. It raised its forecast for 2014-2016 average expansion to 3.7 percent from 2.7 percent. S&P was the first of the three main ratings companies to strip Ireland of its top grade in 2009 as the nation’s borrowing costs soared after the government guaranteed its ailing banks. In June, it lifted the nation from BBB+ after it exited a three-year bailout program at the end of 2013 and its largest banks returned to profit. Since then, Ireland secured agreement from European Union member states to repay most of its 22.5 billion-euro ($28 billion) in International Monetary Fund aid loans early to save 1.5 billion euros in interest costs. Some 9 billion euros of these loans, which carried an effective rate of 4.99 percent as of the end of March, will be repaid this month with the help of proceeds from bond sales this year. Ireland’s benchmark 10-year bond yields have fallen to 1.38 percent from a record high of 14.2 percent in July 2011. Banking Crisis Ireland’s two largest surviving bailed-out banks, Allied Irish Banks Plc (ALBK) and Bank of Ireland Plc, each returned to underlying profit this year for the first time since 2008. They both passed European Central Bank stress tests in October. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ G20: PM proposes four principles for sound economic conduct The Seoul G20 Summit; 12 Nov, 2010 India’s prime minister proposed four principles of sound economic conduct by the nations of the world. One, we must avoid, at all costs, competitive devaluation and a resurgence of protectionism (zhvlerësim konkurrues dhe një rigjallërim të proteksionizmit). Two, advanced deficit countries (the US, Britain, etc) must move on to fiscal consolidation, to tackle the structural cause of their problem and ensure sustainability of their borrowing (polite language for don’t frighten the bond markets), but, of course, at a pace that is consistent with their national circumstances (it’s okay if the US postpones fiscal consolidation for some more time). Three, the process of structural reform that would rebalance global demand must begin now. Advanced deficit countries must undertake reform to raise competitiveness and efficiency. Surplus countries must expand internal demand. This rebalancing will take time but the process must begin. And four, countries must not manipulate their exchange rates, because flexible exchange rates are needed for correcting excessive current account imbalances. “At the same time, reserve currency countries have a special responsibility to ensure that their monetary policies do not lead to destabilizing capital flows, which can put pressure on emerging markets. Following is a summary of what was decided: 1. GLOBAL IMBALANCES: Ironing out rifts between export-rich countries and debtladen consumer nations has become the G20's cornerstone (‘hekurosja’ e përçarjeve në mes të vendeve me eksporte të pasura dhe vendeve të ngarkuara me borxhe për konsum është bërë gurthemel i G20-tës). Leaders had already agreed on a "framework" for balanced growth, and submitted medium-term economic plans for IMF review to ensure they do not clash, and the final summit communiqué did not go much further. In Seoul, Washington had to give up on getting others to agree to numerical targets for current account deficits and surpluses. Instead, G20 leaders instructed their finance ministers to draw up a set of "indicative guidelines" to measure large current account imbalances, in consultation with the IMF, but left the details to be discussed in the first half of next year. 2. CURRENCIES: Foreign exchange rates are central to the imbalances debate. The United States and others have cajoled China to allow its yuan currency to rise faster and accuse Beijing of keeping it undervalued to gain a trade advantage (Shtetet e Bashkuara dhe të tjerët kanë mikluar Kinën për të lejuar monedhën e saj Juan për rritjen më të shpejtë dhe kanë akuzuar Pekinin per mbajtjen e saj të nënvleftësuar për të fituar një avantazh të tregtisë). But Washington faced a tougher time making that case when many of its allies view the Fed's easy money as a means to weaken the dollar (Por Uashingtoni u përball me një kohë më të ashpër duke e bërë këtë rast, kur shumë nga aleatët e saj e panë emitimin e FED-it të “parave të lehta” e si një mjet për të dobësuar dollarin). 3. FINANCIAL REGULATION: World leaders signed off on a "Basel III" agreement to raise the quality and quantity of bank capital, the centerpiece of their reforms following the financial crisis. They also be endorsed of the Financial Stability Board's proposals to tighten supervision of the over-the-counter derivatives market and reduce reliance on credit rating agencies. However, they did not significantly advance the rest of their regulation agenda. The G20 endorsed a series of broad recommendations by the Financial Stability Board to regulate banks judged "too big to fail" but, with disagreement over issues such as whether such institutions should be subject to further capital surcharges, said more work needed to be done on devising specific measures. Udhëheqësit botërorë nënshkruan një marrëveshje "Basel III" për të rritur cilësinë dhe sasinë e kapitalit të bankës, epiqendër e reformave të tyre, pas krizës financiare. Ata gjithashtu do të miratojne propozimet e Bordit për Stabilitet Financiar për të forcuar mbikëqyrjen e tregut te derivateve ne OTC dhe për të reduktuar varësinë nga agjencitë e rangimit të kredisë. Megjithatë, ata nuk kane ecur dukshëm përpara me pjesën tjetër të rendit të ditës rreth rregulloreve. G20 ka miratuar një sërë rekomandimesh të gjera nga Bordi i Stabilitetit Financiar për rregullimin e gjykimit bankar "shumë të mëdha të dështojë", por, me mosmarrëveshje në lidhje me çështjet e tilla si nëse institucionet e tilla duhet t'i nënshtrohen më tej shpenzimeve te kapitalit, dhe se duhet për t'u bërë pune më e madhe në hartimin e masave specifike. 4. TRADE: Slow-growing advanced economies all want to export their way to economic health, which is the root of the tensions over currencies and imbalances. Leaders made broad pledges not to pursue protectionist policies and to work toward concluding the long-stalled Doha round of trade liberalization talks. In a blow for the hosts, South Korea and the United States failed to seal a long-stalled free trade agreement, mainly due to disagreement over access for U.S. carmakers to the lucrative South Korean automobile market. Ekonomitë e avancuara, me rritje të ngadalshme, që të gjitha, duan ta eksportojnë ‘rrugën’ e tyre për një ekonomi të shëndetshme, e cila është themel (rrënjë) e tensioneve midis valutave dhe disbalanceve (imbalances). Udhëheqësit u zotuan që nuk do të ndjekin politika proteksioniste dhe do të punojnë në drejtim të përfundimit të raundit të gjatë të bisedimeve në Doha për liberalizimin e tregtisë. Ishte një goditje për mikpritësit, sepse Korea e Jugut dhe Shtetet e Bashkuara nuk arritën të nënshkruajnë një marrëveshje afatgjatë të tregtisë së lirë, kryesisht për shkak të mosmarrëveshjes lidhur me aksesin e prodhuesve amerikanë të automobilave në tregun fitimprurës të Koresë së Jugut. 5. IMF - Leaders endorsed a package of reforms thrashed out by their finance ministers last month to reform the International Monetary Fund to reflect a shift in the balance of global economic power. Under the deal, more than 6 percent of voting shares at the Fund will shift to dynamic developing countries such as China, which will become the third-biggest member of the 187-strong Washington-based lender. Udhëheqësit kanë miratuar një paketë të reformave të ndërrmarra nga ministrat e tyre të financave, muajin e kaluar, për reformimin e Fondit Monetar Ndërkombëtar për të pasqyruar ndryshimin në balancën e fuqisë ekonomike. Sipas marrëveshjes, më shumë se 6 për qind të aksioneve votuese në Fond do të zhvendoset në vendet me zhvillim dinamik, të tilla sic është Kina, e cila do të bëhet anëtarja e tretë huadhënësja më e madhe nga 187 vendet me bazë në Uashington. Basel II – sqarime shtesë Basel II është bërë ligj i BE përmes Direktivës për Kërkesa për Kapital (the Capital Requirements Directive - CRD), e cila vlen për të gjitha bankat evropiane. Një sistem efikas dhe i qëndrueshëm bankar është një faktor shumë i rëndësishëm, duke siguruar atë se ekonomia shkon normalisht dhe me efikasitet. Bankat i kanalizojnë fondet nga kursimtarët tek huamarrësit, me mundësi më efikase dhe të frytshme. Në ditët e sotme, bankat janë burimi më i rëndësishëm i fondeve të jashtme që përdoren për financimin e biznesit. Për më tepër, bankat luajnë një rol kyç në sistemin e pagesave dhe të përmbylljeve të tyre. Për shkak të një rol të tillë të madh në ekonomi, problemet në sektorin bankar janë probleme që transmetohen shpejt në sektorët e tjerë të ekonomisë dhe mund të çojnë në komplikime (probleme) të rënda ekonomike.] Integrimi në rritje i tregjeve financiare në të gjitha vendet, inovacionet e vazhdueshme financiare dhe nevoja për krijimin e fushëveprimit të “lojës” bankare nga vende të ndryshme, çuan në marrëveshjen e Bazelit I 1988 dhe më vonë në Marrëveshjen e re të Bazelit (Basel II 2006). Qëllimi kryesor i Bazel II është forcimi I qëndrueshmërisë dhe stabilitetit të sistemit bankar ndërkombëtar. Basel II promovon adoptimin (zbatimin) e praktikave të forta të menaxhimit të rrezikut në industrinë bankare, për shkak të paraqitjes së kërkesave për kapital të cilat janë më të ndjeshme ndaj rrezikut.] [Korniza e re bazohet në tri shtylla: kërkesat minimale për kapital, rishikimi mbikëqyrës dhe disiplina e tregut. Meqenëse bankat janë të ekspozuara kryesisht nga rreziku i kredive, një pjesë e madhe e shtyllës së parë është e përkushtuar për të modeluar dhe matur rrezikun e kredisë. Përveç rrezikut të kredisë, propozimi fokusohet edhe në përmirësimet në matjen e rrezikut të tregut dhe rrezikut operacional] [Një nga qëllimet kryesore të shtyllës së parë është që më saktë të lidhë kërkesat e kapitalit me shumën e brendshme të rrezikut të kreditit me të cilën një bankë është e ekspozuar. Basel II i lejon bankat që të bëjnë zgjedhje në mes të qasjes së standardizuar dhe qasjes së rangimit të brendshëm (Internal Ratings-Based – IRB), e cila do të lejonte që bankat të përdorin sistemin e tyre të brendshëm të rangimit. Që të jetë e ligjshme një qasje e tillë (IRB), një bankë duhet të demonstrojë tek mbikëqyrësit e saj se ajo i plotëson kërkesat e IRB-së në fillim dhe në baza të vazhdueshme. Një nga tezat e kërkesave është ajo se një model apo një procedurë ka një fuqi të mirë parashikuese. Probabiliteti i dështimit është një nga komponentët më të rëndësishme të çdo sistemi të rrezikut.] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Bank-Rule Deviations Earn EU the Worst Basel Grade Yet By Jim Brunsden - Dec 5, 2014 Global banking regulators rebuked the European Union for failing to properly implement capital rules, including some used to back swaps trading, that are intended to avert another financial crisis. The Basel Committee on Banking Supervision said that EU legislation to apply the international standards known as Basel III is “materially noncompliant,” the lowest grade given by the group so far in its review process of member nations. The regulator has no power to compel countries to follow its rules. Rregullatorët globalë bankarë e qortuan Bashkimin Evropian për dështimin për të zbatuar siç duhet rregullat e kapitalit, duke përfshirë disa të përdorura për të mbështetur këmbimet tregtare, që kanë për qëllim për të shmangur një krizë financiare. Komiteti i Bazelit për Mbikëqyrjen Bankare, tha se legjislacioni i BE-së për të zbatuar standardet ndërkombëtare, të njohura si Basel III, është "materialisht jo në përputhje," klasa më e ulët e dhënë nga grupi deri tani në procesin e saj të shqyrtimit të vendeve anëtare. Rregullatori nuk ka fuqi për të detyruar vendet që të ndjekin rregullat e tij. Deficiencies in EU rules include “the treatment of exposures to SMEs, corporates and sovereigns,” as well as exemptions to part of Basel’s treatment of derivatives trades, the group said in a report on its website today. The committee also published an assessment on the U.S., judging it “largely compliant” with the standards. Mangësitë në rregullat e BE-së përfshijnë "trajtimin e ekspozimeve të SME, korporatave dhe të sovranëve", si dhe përjashtimet e pjesës se trajtimit të Bazelit të tregtimit te derivateve, tha grupi në një raport në faqen e saj sot. Komiteti gjithashtu botoi një vlerësim për SHBA, duke gjykuar atë "kryesisht në përputhje" me standardet. The latest Basel measures more than triple the minimum amount of core capital that internationally active banks must have to at least 7 percent of their risk-weighted assets, while also toughening rules on how banks should measure the possibility of losses on their investments. The Basel group brings together regulators from about 30 nations including the U.S., the U.K. and China to coordinate rule-making. It is carrying out a series of studies into how well nations are implementing the Basel III rules, after patchy application of the last round of global standards, known as Basel II. Masat e fundit të Bazelit më shumë se trefishojë sasinë minimale të kapitalit bazë që bankat ndërkombëtare aktive duhet të kenë të paktën 7 për qind të aseteve të tyre me rrezik, ndërsa edhe kane forcuar rregullat se si bankat duhet të masin mundësinë e humbjes neto nga investimet e tyre. Grupi i Baselit bashkon rregullatorët nga rreth 30 vende, duke përfshirë SHBA, Britanine e Madhe dhe Kinën për të koordinuar berjen e rregullit. Ajo është duke kryer një sërë studimesh se shtetet sa mirë janë duke i zbatuar rregullat e Basel III, pas aplikimit fragmentar të raundit të fundit të standardeve globale, të njohura si Basel II. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Ben Bernanke Tells Small Business Lending Is “Normal” By Andrew Zarowny; July 12th, 2010 At a small business conference in Washington DC today, Federal Reserve Chairman Ben Bernanke had ‘encouraging words’ to attendees. Lending is back to “normal.” Actually, banking lending to small businesses is down $40 Billion in the past two years. But what Bernanke is implying that banks are now lending as they should have been all along, not as in the reckless days. The lack of credit is hurting small businesses. But even more so is just the lack of business! To make matters worse, the Federal government under the Obama Administration is playing the game of ‘crony capitalism’. Every minute of each day, the Federal government is spending $1 Million dollars per minute on purchase contracts intended for small businesses to large corporations. It’s enough to make one cry! Në një konferencë të biznesit të vogël në Washington DC sot, kryetari i Rezervës Federale Ben Bernanke kishte 'fjalë inkurajuese’ për të pranishmit. Kreditimi është kthyer në "normale." Në fakt, kreditimi bankar për bizneset e vogla është poshtë $ 40 miliard në dy vitet e fundit. Por ajo që Bernanke ka lënë të kuptohet është ajo se bankat tani janë ne nivel të kreditimit siç ka qenë me pare, jo si në ditët e pamatura (moskokecarese). Mungesa e kredive po dëmton bizneset e vogla. Por, edhe më shumë i dëmshëm është vetë mungesa e biznesit! Për t'i bërë gjërat edhe më keq, Qeveria Federale në se administrata Obama është duke luajtur lojën e 'kapitalizmit klientelist". Çdo minutë të çdo dite, qeveria federale po shpenzon $ 1 milion dollarë për minutë në kontratat e blerjes të korporatave të mëdha, ndersa janë të destinuara për bizneset e vogla. Është e mjaftueshme për të bërë një të qarë! Small business is the engine that drives America. In past decades, over 95% of all new jobs created have come from small companies with 50 or fewer employees. This is the heart and brains of our economy. Ben Bernanke can say what he wants to about getting banks to lend more to small businesses. But the current political climate of uncertainty and threats of higher taxes, mandates and regulations is scaring small business from expansion. Biznesi i vogël është motori që drejton Amerikën. Në dekadat e fundit, mbi 95% e të gjitha vendeve të reja të krijuara të punës kanë ardhur nga kompani të vogla me 50 ose më pak punëtorë. Kjo është zemra dhe truri i ekonomisë sonë. Ben Bernanke mund të thotë atë që ai dëshiron për të shtyrë bankat për të kredituar më shumë bizneset e vogla. Por klima aktuale politike e pasigurisë dhe e kërcënimeve nga taksat e larta, mandatet dhe rregulloret e trembin biznesin e vogël nga zgjerimi. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Rregullsitë ligjore financiare ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Rregullsitë financiare janë formë e rregullsisë, respektivisht e mbikëqyrjes ligjore të institucioneve financiare, të cilat aspirojnë që të mirëmbajnë integritetin e sistemit financiar. Kjo mund të kryhet nga organizatat qeveritare ose joqeveritare. Qëllimet e rregullsisë ligjore të tregjeve financiare janë: Forcimi i zbatimit të ligjeve Ndjekja penale e rasteve të shkeljes së ligjeve, siç është ‘insider trading’ Licencimi i ofruesve të shërbimeve financiare Mbrojtja e klientelës dhe investigimi i ankesave Mirëmbajtja e konfidencës (besimit) në sistemin financiar Tregjet e instrumenteve financiare luajnë rol të rëndësishëm në shtimin ekonomik dhe në stabilitetin financiar. Ato shërbejnë si mekanizëm i transformimit (shndërrimit) të kursimeve në financim për sektorin real, duke ofruar alternativë për financimin bankar. Tregjet ofrojnë mekanizmin më të mirë – por jo edhe më perfekt – për përcaktimin e çmimeve të aseteve (kapitale dhe financiare). Ato janë gjithashtu mjet për transferin e rrezikut dhe diversifikimin e ekspozimit karshi rrezikut, duke ju mundësuar kompanive që ta shtojnë kapitalin për investime të reja. Transferi i rrezikut dhe mekanizmi i çmimeve u mundësojnë institucioneve financiare, si janë bankat dhe kompanitë e sigurimeve, që rrezikun ta menaxhojnë më me efikasitet. Tregjet mund të shërbejnë edhe si mbrojtje kundrejt përçarjes së sistemit bankar, ndërsa sa më eficientë qe janë ato, më shumë i kontribuojnë shtimit ekonomik. Ndërsa roli i tregjeve të kapitalit është më i theksuar në vendet e industrializuara, këto tregje gjithashtu po bëhen burime te financimit për korporata më të mëdha në shumë tregje dhe vende në zhvillim. Veç kësaj, fondet publike dhe private të pensioneve dhe skemat kolektive të investimeve (fondet e përbashkëta, ose truste fondesh të përbashkëta) janë bërë lojtarë shumë të rëndësishëm në shumë tregje dhe vende në zhvillim dhe kërkesa e tyre për investime të përshtatshme është forcë lëvizëse e zhvillimit. Objektivat kryesore të rregullsisë ligjore të tregjeve financiare janë tri: Mbrojtja e investitorëve, Sigurimi se tregjet janë fer, efiçiente dhe transparente, Zvogëlimi i rrezikut sistemik. Sipas Xhozef Shtigliq, qeveria, me mekanizmat e tij në rregullimin e tregjeve financiare, tenton që të arrijë këto objektiva: a) Mbrojtjen e pjesëmarrësve në treg. Ky qëllim realizohet në disa mënyra: sigurimin e nivelit të duhur të likuiditetit të institucioneve financiare; sigurimin e depozitave përmes garancive shtetërore; rregullimin dhe ndëshkimin e punëve të liga, siç është tregtimi në bazë të informatave të besueshme (insider trading); Zakonisht, mashtrimi është rezultat i informatave të pakta, prandaj nevojitet përfshirje më e madhe e publikut. b) Ruajtjen e stabilitetit makroekonomik. c) Mbajtjen e nivelit të dëshiruar të konkurrencës. Tregjet financiare, në parim, definohen si tregje me konkurrencë shumë të lartë të tregtimit të instrumenteve financiare. Ky definim i tillë e lind pyetjen: çka i bën këto tregje “tepër kompetitive”? Teoria elementare mikroekonomike na thotë se konkurrenca aktive është rezultat i katër konditave të ndërlidhura: 1. Ekziston një numër i madh i pjesëmarrësve – tregtarëve në treg; 2. Asnjëri nga pjesëmarrësit nuk ka fuqi të madhe në treg; 3. Tregtarët (pjesëmarrësit) lirisht lidhin marrëveshje me njëri- tjetrin; kjo do të thotë se ata nuk futen në konflikt me njëri- tjetrin; 4. Hyrja në treg është e lehtë. d) Ruajtja e likuiditetit të disa institucioneve financiare, siç janë bankat; në këtë mënyrë do të sigurohej stabiliteti i sistemit financiar dhe, njëkohësisht, edhe stabiliteti i tregjeve financiare. Kjo arrihet në disa mënyra: përmes mekanizmit të rezervave të detyrueshme, sigurimit të depozitave, aktiviteteve në tregun e hapur, me forma të ndryshme të rregullimit ligjor të kësaj sfere, etj.. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Modeli i qëndrueshëm ndërkombëtar i trajtimit të borxhit shtetëror dhe Trilema politike e ekonimisë botërore ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Dani Rodrik, Good and Bad Inequality, DEC 11, 2014. In the pantheon of economic theories, the tradeoff (a balance achieved between two desirable but incompatible features) between equality and efficiency used to occupy an exalted position. The American economist Arthur Okun, whose classic work on the topic is called Equality and Efficiency: The Big Tradeoff*, believed that public policies revolved around managing the tension between those two values. The belief that boosting equality requires sacrificing economic efficiency is grounded in one of the most cherished ideas in economics: incentives. Firms and individuals need the prospect of higher incomes to save, invest, work hard, and innovate. If taxation of profitable firms and rich households blunts those prospects, the result is reduced effort and lower economic growth. Në panteonin e teorive ekonomike, tradeoff* (një ekuilibër i arritur mes dy karakteristikave të dëshirueshme, por të papajtueshme) midis barazisë dhe efikasitetit zë një pozitë qendrore. Economisti amerikan Arthur Okun besonte se politikat publike silleshin rreth menaxhimit të tensionit midis këtyre dy vlerave (barazisë dhe efikasitetit). Besimi se rritja e barazisë kërkon sakrifikimin e efikasitetit ekonomik, është i bazuar në një nga idetë më të këndshme në ekonomiks: në stimuj. Firmat dhe individët duan perspektivën e të ardhurave më të larta për të kursyer, për të investuar, për të bërë punë më të madhe dhe për të bërë inovacione. Nëse tatimimi i firmave fitimprurëse dhe i familjeve të pasura i topitë ato perspektiva, rezultati është ky: përpjekje e zvogëluar dhe rritje më e ulët ekonomike. In recent years, however, neither economic theory nor empirical evidence has been kind to the presumed tradeoff. Economists have produced new arguments showing why good economic performance is not only compatible with distributive fairness, but may even demand it. For example, in high-inequality societies, where poor households are deprived of economic and educational opportunities, economic growth is depressed. Then there are the Scandinavian countries, where egalitarian policies evidently have not stood in the way of economic prosperity. Ekonomistët kanë prodhuar argumente të reja që tregojnë pse performanca e mirë ekonomike nuk është kompatibile vetëm me drejtësinë distributive, por edhe mund ta kërkojë atë. Për shembull, në shoqëritë me pabarazi të lartë, ku familjet e varfra janë të privuara nga mundësitë ekonomike dhe arsimore, rritja ekonomike është e zymtë, ndërsa ekzistojnë vendet skandinave, ku politikat egalitare dukshëm nuk kanë qëndruar në rrugën e prosperitetit ekonomik. [Karl Bildt, Sweden in Crisis, 08 12 2014.) Early this year, economists at the International Monetary Fund produced empirical results that seemed to upend the old consensus. They found that greater equality is associated with faster subsequent medium-term growth, both across and within countries. It is good that economists no longer regard the equality-efficiency tradeoff as an iron law. We should not invert the error and conclude that greater equality and better economic performance always go together. After all, there really is only one universal truth in economics: It depends. Në fillim të këtij viti, ekonomistët në Fondin Monetar Ndërkombëtar gjetën rezultate empirike që dukej se do të përmbysin konsensusin e vjetër. Ata gjetën se barazia më e madhe është e lidhur me rritjen më të shpejtë, të mëvonshme, afatmesme, së bashku, jashtë dhe brenda vendeve. Kjo është e mirë, sepse ekonomistët më nuk po e shohin kompromisin midis barazisë dhe efikasitetit si një ligj të hekurt (të pandryshueshëm). Ne nuk duhet të përmbysim gabimin dhe të konkludojmë se barazia më e madhe dhe performanca më e mirë ekonomike gjithmonë shkojnë së bashku. Në fund të fundit, realisht këtu është vetëm një e vërtetë universale në ekonomi: Kjo varet. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Mohamed A. El-Erian, A Year of Divergence, DEC 8, 2014. In the coming year, “divergence” will be a major global economic theme, applying to economic trends, policies, and performance. As the year progresses, these divergences will become increasingly difficult to reconcile, leaving policymakers with a choice: overcome the obstacles that have so far impeded effective action, or risk allowing their economies to be destabilized. Në vitin e ardhshëm, "divergjenca" do të jetë një temë e rëndësishme globale ekonomike, duke adresuar: trendet ekonomike, politikat, dhe performancën. Si vit i përparimit, këto divergjenca do të bëhen gjithnjë e më e vështirë për t’u pajtuar, duke lënë politikëbërësit me një zgjedhje: të kapërcejnë pengesat që deri tani kanë penguar veprimin efektiv, ose të rrezikojnë duke lejuar ekonomitë e tyre për t’u destabiluar. The multi-speed global economy will be dominated by four groups of countries. The first, led by the United States, will experience continued improvement in economic performance. Their labor markets will become stronger, with job creation accompanied by wage recovery. The benefits of economic growth will be less unequally distributed than in the past few years, though they will still accrue disproportionately to those who are already better off. Ekonomia globale, me shumë shpejtësi, do të dominohet nga katër grupe të vendeve. Së pari, ato, të udhëhequra nga Shtetet e Bashkuara, do të përjetojnë përmirësim të vazhdueshëm në performancën ekonomike. Tregjet e tyre të punës do të bëhen më të forta, me krijimin e vendeve të punës dhe të shoqëruar me rimëkëmbjen e pagave. Përfitimet e rritjes ekonomike do të shpërndahen në mënyrë të pabarabartë, më pak se në vitet e fundit, edhe pse ato ende do të rriten në mënyrë disproporcionale për ata që tashmë janë më mirë. The second group, led by China, will stabilize at lower growth rates than recent historical averages, while continuing to mature structurally. They will gradually reorient their growth models to make them more sustainable – an effort that occasional bouts of global financial-market instability will shake, but not derail. And they will work to deepen their internal markets, improve regulatory frameworks, empower the private sector, and expand the scope of market-based economic management. Grupi i dytë, i udhëhequr nga Kina, do të stabilizohet me ritme më të ulëta të rritjes sesa mesataret e kohëve të fundit, duke vazhduar për të maturuar strukturalisht. Ato gradualisht do t’i riorientojnë modelet e tyre të rritjes për t'i bërë ato më të qëndrueshme një përpjekje që në periudhat e (shkurtra) të rastit të jostabilitetit global të tregjeve financiare të ‘dridhen’, por jo të dalin nga binarët. Dhe, ato do të punojnë: për të thelluar tregjet e tyre të brendshme, për të përmirësuar kuadrin rregullator, për të fuqizuar sektorin privat, dhe për të zgjeruar fushën e menaxhmentit ekonomik të bazuar në ekonominë e tregut. The third group, led by Europe, will struggle, as continued economic stagnation fuels social and political disenchantment (heqje iluzionesh) in some countries and complicates regional policy decisions. Anemic growth, deflationary forces, and pockets of excessive indebtedness will hamper investment, tilting the balance of risk to the downside. In the most challenged economies, unemployment, particularly among young people, will remain alarmingly high and persistent. Grupi i tretë, i udhëhequr nga Evropa, do të luftojë, si karburant i vazhdueshëm i stagnimit ekonomik, zhgënjimin social dhe politik në disa vende, ndërsa i ndërlikon vendimet politike rajonale. Rritja anemike, forcat deflacioniste dhe futja e vendeve në borxhe të tepruara do të pengojë investimet, duke titulluar bilancin e rrezikut për aspektet negative (dobësitë). Në ekonomitë më të sfiduara, papunësia, veçanërisht në mesin e të rinjve, do të mbetet alarmuese, e lartë dhe e vazhdueshme. The final group comprises the “wild card” countries, whose size and connectivity have important systemic implications. The most notable example is Russia. Faced with a deepening economic recession, a collapsing currency, capital flight, and shortages caused by contracting imports, President Vladimir Putin will need to decide whether to change his approach to Ukraine, re-engage with the West to allow for the lifting of sanctions, and build a more sustainable, diversified economy. Grupi i fundit përbëhet nga vendet e "kartës së egër“ (një person apo një gjë të cilës është e vështirë t’ju parashikohet sjellja apo efekti), madhësia dhe lidhjet e të cilave kanë implikime të rëndësishme sistemore. Shembulli më i dukshëm është Rusia. I ballafaquar me një recesion të thellë ekonomik, me një monedhë të kolapsuar, ikje të kapitalit dhe mungesa të shkaktuara nga importet kontraktuese, Presidenti Vladimir Putin do të duhet të vendosë nëse do të ndryshojë qasjen e tij ndaj Ukrainës, riangazhimin me Perëndimin për të lejuar heqjen e sanksioneve dhe për të ndërtuar një ekonomi më të qëndrueshme, të larmishme. Of course, there is no theoretical limit on divergence. The problem is that exchange-rate shifts now represent the only mechanism for reconciliation, and the divide between certain market valuations and their fundamentals has become so large that prices are vulnerable to bouts of volatility. Sigurisht, nuk ka asnjë kufizim teorik në divergjencë. Problemi është se ndërrimi i kursit të këmbimit tani përfaqëson mekanizmin e vetëm për bashkërendim (përsëri, fillimi i një marrëdhënie të mirë), prandaj ndarja në mes të vlerësimeve të caktuara në treg dhe (vlerësimeve) të tyre fundamentale është bërë aq e madhe sa që çmimet janë të ndryshueshme (vunerabël) për periudha të shkurtra të luhatshmërisë. For the US, the combination of a stronger economy and less accommodative monetary policy will put additional upward pressure on the dollar’s exchange rate – which has already appreciated significantly – against both the euro and the yen. With few other countries willing to allow their currencies to strengthen, the dollar’s tendency toward appreciation will remain strong and broad-based, potentially triggering domestic political opposition. Moreover, as it becomes increasingly difficult for currency markets to perform the role of orderly reconcilers, friction (grindje) may arise among countries. This could disturb the unusual calm that lately has been comforting equity markets. Fortunately, there are ways to ensure that 2015’s divergences do not lead to economic and financial disruptions. Indeed, most governments – particularly in Europe, Japan, and the US – have the tools they need to defuse the rising tensions and, in the process, unleash their economies’ productive potential. [Në të vërtetë, shumica e qeverive - veçanërisht në Evropë, Japoni dhe SHBA – i kanë mjetet që u duhen për të shpërndarë tensionet në rritje dhe, në këtë proces, t’ju japin ekonomive të tyre potencial produktiv] Avoiding the disruptive potential of divergence is not a question of policy design; there is already broad, albeit not universal, agreement among economists about the measures that are needed at the national, regional, and global levels. Rather, it a question of implementation – and getting that right requires significant and sustained political will. [Shmangia e potencialit përçarës të divergjencave nuk është pyetje e hartimit të politikës; ekziston tashmë një marrëveshje e gjerë, megjithëse jo universale, mes ekonomistëve për masat që janë të nevojshme në nivel kombëtar, rajonal dhe global. Përkundrazi, kjo është çështje e zbatimit – dhe duke marrë atë të drejtë, kjo kërkon vullnet të dukshëm dhe të qëndrueshëm politik] +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Kriza globale financiare dhe ekonomike (The Global Financial and Economic Crises) What is a Financial Crisis? Çfarë është kriza financiare? Financial crisis is a term that refers to the situation where by a financial institution or their assets have lost their initial value. The situation results from factors such as recession and crushing of the stock market (ask.com). Kriza financiare është një nocion që i referohet situatës ku një institucion financiar ose asetet e tyre e kanë humbur vlerën e tyre fillestare; situata rezulton nga faktorë të tillë siç është recesioni dhe tronditja (turbulenca) në tregun e aksioneve (ask.com). An economic recession or depression caused by a lack of necessary liquidity in financial institutions. A financial crisis may be caused by natural disasters, negative economic news, or some other event with a significant financial impact. Financial crises tend to cause decreases in business activities, leading to a self-reinforcing intensification of the crisis (investorwords.com). Një recesion ekonomik ose depresion i shkaktuar nga mungesa e likuiditetit të nevojshëm në institucionet financiare. Një krizë financiare mund të shkaktohet nga fatkeqësitë natyrore, lajme negative ekonomike, apo ndonjë rast tjetër me një ndikim të rëndësishëm financiar. Krizat financiare kanë tendencë të shkaktojnë ulje në aktivitetet e biznesit, duke çuar në një vetëpërforcim të intensifikuar të krizës (investorwords.com). A situation in which the value of financial institutions or assets drops rapidly. A financial crisis is often associated with a panic or a run on the banks, in which investors sell off assets or withdraw money from savings accounts with the expectation that the value of those assets will drop if they remain at a financial institution (investopedia.com). Një situatë në të cilën vlera e institucioneve financiare apo aseteve të tyre bie me shpejtësi. Një krizë financiare është e lidhur shpesh me panikun dhe ngarendjen në banka, në të cilat investitorët i shesin pasuritë apo i tërheqin paratë nga llogaritë e kursimeve, me shpresën se vlera e këtyre aseteve do të bjerë në qoftë se ato mbeten në një institucion financiar (investopedia.com ). A financial crisis can come as a result of institutions or assets being overvalued, and can be exacerbated by investor behavior. A rapid string of sell offs can further result in lower asset prices or more savings withdrawals. If left unchecked, the crisis can cause the economy to go into a recession or depression (investopedia.com) Një krizë financiare mund të vijë si rezultat i institucioneve apo aseteve të mbivlerësuar, ndërsa mund të përkeqësohet nga sjellja e investitorëve. Një mori e shitjeve të shpejta (zakonisht me çmime të ulëta - sell offs) mund të rezultojë më tej në çmime më të ulëta, respektivisht më shumë tërheqje të kursimeve. Nëse kriza mbetet e pakontrolluar, ajo mund të shkaktojë që ekonomia të shkojë në recesion ose depresion (investopedia.com) ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ What is an Economic Crisis? Çfarë është kriza ekonomike? A long term economic state characterized by unemployment and low prices and low levels of trade and investment (dictionary.reference.com). Një gjendje afatgjatë ekonomike që karakterizohet nga papunësia, çmimet e ulëta dhe nga niveli i ulët i tregtisë dhe investimeve (dictionary.reference.com). In any complex system, a crisis is a period of where the system functions very poorly, warranting immediate corrective action. In an economy therefore, a crisis can be described as that period of dismal economic performance. During this time, the value of institutions, especially financial institutions, drops at unprecedented speeds and everything seems to be valueless. Production is low and often fails to meet the level of demand (whatiseconomics.org). Në çdo sistem kompleks, kriza është një periudhë ku sistemi funksionon shumë dobët, që justifikohen (arsyetohen) masa të menjëhershme korrigjuese. Për këtë arsye, në një ekonomi, një krizë mund të përshkruhet si periudhë me perfomancë të zymtë ekonomike. Gjatë kësaj kohe, vlera e institucioneve, sidomos e institucioneve financiare, bie me shpejtësi të paparë dhe çdo gjë duket se është e pavlerë. Prodhimi është i ulët dhe shpesh nuk plotëson nivelin e kërkesës (whatiseconomics.org). ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Suresh Goe, Crisis Management: Master the Skills to Prevent Disasters, 2009. The term financial crisis is applied broadly to a variety of situations in which some financial institutions or assets suddenly lose a large part of their value. In the 19th and early 20th centuries, many financial crises were associated with banking panics, and many recessions coincided with these panics. Other situations that are often called financial crises include stock market crashes and the bursting of other financial bubbles, currency crises, and sovereign defaults. Termi krizë financiare është aplikuar gjerësisht në një sërë situatash, në të cilën disa institucione financiare ose asete papritmas humbin një pjesë të madhe të vlerës së tyre. Në shekullin e 19-të dhe fillimin e shekullit 20-të, shumë kriza financiare ishin të lidhura me panikun bankar, ndërsa shumë recesione përkojnë me këtë panik. Situata të tjera që janë quajtur shpesh kriza financiare përfshijnë kolapsin (një rënie e papritur, e fortë, e çmimeve ose e vlerën së diçkaje) e tregjeve të aksioneve dhe shpërthimet e flluskave të tjera financiare, krizat e valutave dhe mosplotësimin e zotimeve (borxheve) sovrane. Financial crises directly result in a loss of paper wealth; they do not directly result in changes in the real economy unless a recession or depression follows. Many economists have offered theories about how financial crises develop and how they could be prevented. There is little consensus, however, and financial crises are still a regular occurrence around the world. Krizat financiare drejtpërdrejt rezultojnë me humbje të pasurisë në letër; ato nuk rezultojnë drejtpërdrejt në ndryshime në ekonominë reale, përveç nëse e përcjellë një recesion apo depresion. Shumë ekonomistë kanë ofruar teori për mënyrën se si zhvillohen krizat financiare dhe si mund të parandalohen. Megjithatë, ekziston një konsensus i vogël që krizat financiare janë ende një dukuri e rregullt në mbarë botën. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Causes of an economic crisis (Shkaqet e krizës ekonomike) An economy is a very complex system, and for such a system to dysfunction, the conditions have to be persistent over a long period of time. Here are some of the causes of an economic crisis: Uncertainty (pasiguria, paqaresia) When participants in a market are uncertain about issues such as the expected value of stocks and securities, then they are unlikely to trade in the same manner that they used to. Investors will shy away from the particular market, resulting in cash flow problems as well as reduced trading. The reasons for uncertainty range quite widely, from political instability to change in government policy. Uncertainty is presumed to be one of the most prolific contributors to economic crises all over the world. Fraud (mashtrimi, hilja) When the there is rampant mismanagement of funds, both in the public sector and in the private sector, an economy loses a lot of money, leading to cash flow problems. Furthermore, investors lose confidence in that economy because they are not assured of returns for their investments. Investors therefore withdraw their investments and chose to invest elsewhere. When this occurs, then an economic crisis is imminent. Related markets (tregjet e aferta) When a country experiences recession, then the countries that it trades with will be affected too. This is especially true about modern world economies, which are closely intertwined. A good example is in Europe where the euro is a common currency for all countries in the European Union. If the economy of one European country fails, it is inevitable that other countries will carry the burden too. This is partly because the value of that common currency will drop, leading to a drop in the value of assets and institutions in all the member countries. Mismatch between assets and liabilities (Mospërputhja midis aseteve dhe detyrimeve) Where banks and financial institutions are concerned, a possible cause of crisis would be a mismatch between the assets and the liabilities of the bank. For example, modern banks have accounts which allow customers to withdraw cash anytime they want. But the banks are supposed to use the proceeds from these deposits to provide loans which are long term. Chances are that at some point, there will not be enough cash for the bank because the account holders will have withdrawn it all. Dealing with a crisis (Ballafaqimi me krizën) Handling an economic crisis is quite a complicated affair, which depends largely on the nature of the crisis itself. But it is always important when trying to avert a crisis, to think long term, rather than looking for quick fixes. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Financial Crisis vs. Economic Crisis The news over the last several weeks has been overwhelmed with headlines about our current financial crisis. Many people have panicked and pulled their money out of the stock market, opting to hold cash instead. Those people seem to be misunderstanding two things: We’re having a financial crisis, not an economic crisis. When you buy a stock, you’re buying a company’s future earnings. This is a Financial Crisis: It’s only the financial markets that are in complete turmoil. Our economy (while not exactly flourishing) isn’t having any sort of meltdown. Lajmet gjatë disa javëve të fundit kanë qenë të përshkuara me tituj rreth krizës së tanishme financiare. Shumë njerëz ishin në panik dhe tërhoqën paratë e tyre nga tregjet e aksioneve, duke vendosur për të mbajtur paratë në kesh. Këta njerëz duket të kenë keqkuptuar dy gjëra: Ne jemi të paturit e një krizë financiare, jo një krizë ekonomike; Kur ju blini një aksioneve, ju jeni duke blerë fitimet e ardhshme të kompanisë. Kjo është krizë financiare: Është vetëm kur tregjet financiare janë në crregullim të plotë. Ekonomia jonë (ndërsa jo tamam në lulëzim), nuk është që ka pësuar ndonjë rënie. According to the US Bureau of Economic Analysis, our inflation-adjusted GDP has still shown positive growth so far this year. Our unemployment rate is just a hair over 6%. Our average unemployment rate from 1948-2007 is 5.58%, according to the Bureau of Labor Statistics. This is hardly the worst we’ve ever seen. So why would this affect your investing strategy? Because You’re Buying Earnings, Not Price Fluctuations. As Warren Buffett (probably the greatest Oblivious Investor) so often reminds us, when you buy a stock, you’re buying a company’s future earnings. The longterm profitability of an investment is determined by the long-term profitability of the company, not by the short-term fluctuations in the company’s share price. So if you’re invested in index funds (or other broadly diversified mutual funds), you’re banking on the long-term earnings of our economy overall. Or, to put it differently, you’re making a bet that over the long run, our country’s companies will continue to be profitable. And so far (with the exception of what’s happened to a handful of companies in our financial sector), I’ve seen no evidence to indicate that our economy’s overall profitability is likely to be any worse than it’s been in prior decades. Pra, pse do të ndikojë kjo në strategjinë tuaj të investimit? Sepse ju jeni duke blerë fitimet, jo luhatjet e çmimeve. Sic aq shpesh na kujton Warren Buffett (ndoshta Investitori më i madh harrestar), kur ju bleni një aksion, ju jeni duke blerë fitimet e ardhshme të kompanisë. Profitabiliteti afatgjatë i një investimi përcaktohet nga profitabiliteti afatgjatë i kompanisë, e jo nga luhatjet afatshkurtra në çmime të aksioneve të kompanisë... The big takeaway: All this news is just noise. It will pass. The businesses of our country (and other countries) will continue to earn profits. I’d like to have my share of those profits. What about you? Një faktor i madh kyç: Të gjitha këto lajme janë vetëm zhurmë. Ajo do të kalojë. Bizneset e vendit tonë (dhe të vendeve të tjera), do të vazhdojnë për të fituar fitime. Do të doja që të kem pjesën time të këtyre fitimeve. Po ju? In the 66 years since World War II ended, virtually all centrally planned economies have disappeared, largely as a result of inefficiency and low growth. Nowadays, markets, price signals, decentralization, incentives, and return-driven investment characterize resource allocation almost everywhere. This is not because markets are morally superior, though they do require freedom of choice to function effectively. [Në 66 vitet që nga Lufta e Dytë Botërore përfundoi, pothuajse të gjitha ekonomitë e centralizuara janë zhdukur, kryesisht si rezultat i mosefikasitetit dhe rritjes së ulët. Në ditët e sotme, tregjet, sinjalet e çmimeve, decentralizimi, stimujt dhe kthimi i investimeve e karakterizojnë alokimin e resurseve pothuajse kudo. Kjo nuk është për shkak se tregjet janë moralisht superiore, edhe pse ato kërkojnë lirinë e zgjedhjes për të funksionuar në mënyrë efektive]. Markets are tools that, relative to the alternatives, happen to have great strengths with respect to incentives, efficiency, and innovation. But they are not perfect; they underperform in the presence of externalities (the un-priced consequences – for example, air pollution – of individual actions), informational gaps and asymmetries, and coordination problems when there are multiple equilibria, some superior to others (Michael Spence, 2012) Tregjet janë ‘mjete’ që, në varësi nga alternativat, ndodh që të kenë pikat e forta, të mëdha, në lidhje me stimujt, efikasitetin, dhe inovacionet. Por ato nuk janë të përsosura; ata mund të mos jenë aq të suksesshme sa pritej në prani të faktorëve të jashtëm (pasojat e mosvlerësimit - për shembull, ndotja e ajrit – të veprimeve individuale), boshllëqet dhe asimetritë informative dhe problemet e koordinimit kur ekzistojnë ekuilibra të shumtë, disa superiorë ndaj të tjerëve (Michael Spence, 2012). Applied appropriately and with a healthy dose of common sense, economics would have prepared us for the financial crisis and pointed us in the right direction to fix what caused it. But the economics we need is of the “seminar room” variety, not the “rule-of-thumb” kind. It is an economics that recognizes its limitations and knows that the right message depends on the context (Dani Rodik, 2011). Zbatimi i ekonomiksit të përshtatshëm dhe me një dozë të shëndoshë të sensit të përbashkët, do të mund t’na përgatiste për krizën financiare dhe t’na postojë në drejtimin e duhur për të fiksuar çfarë e shkakton atë. Por ekonomiksi që ne kemi nevojë është nga varietetet e "dhomës së diskutimeve", e jo ndonjë formë të “shfletimit të ligjeve". Ky është ekonomiksi që njeh kufizimet e tij dhe e di që mesazhi i duhur varet nga konteksti (Dani Rodik, 2011). Great empires rarely succumb to outside attacks. But they often crumble under the weight of internal dissent. This vulnerability seems to apply to the eurozone as well (Daniel Gros, 2012). Perandoritë e mëdha rrallë dorëzohen nga sulmet e jashtme. Por ato shpesh shkërmoqen nën peshën e mospajtimit të brendshëm. Kjo dobësi, gjithashtu, po duket se po aplikohet edhe në eurozonë (Daniel Gros, 2012). ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Efektet e krizës financiare në ekonominë globale (Effects of financial crises on the global economy) Since the crisis began, many States have reported negative impacts, which vary by country, region, level of development and severity, including the following: [Që kur kriza filloi, shumë shtete kanë raportuar efektet negative, të cilat ndryshojnë varesisht nga vendi, rajoni, niveli i zhvillimit dhe i ashpërsisë së paraqitjes së krizës, duke përfshirë sic vijon]: Rapid increases in unemployment, poverty and hunger Deceleration of growth, economic contraction Negative effects on trade balances and balance of payments Dwindling levels of foreign direct investment Large and volatile movements in exchange rates Growing budget deficits, falling tax revenues and reduction of fiscal space Contraction of world trade Increased volatility and falling prices for primary commodities Declining remittances to developing countries Sharply reduced revenues from tourism Massive reversal of private capital inflows Reduced access to credit and trade financing Reduced public confidence in financial institutions Reduced ability to maintain social safety nets and provide other social services, such as health and education Increased infant and maternal mortality Collapse of housing markets ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Harold James, Europe’s Time to Learn, 03 12 2010. Crises are a chance to learn. For the past 200 years, with the exception of the Great Depression, major financial crises originated in poor and unstable countries, which then needed major policy adjustments. Today’s crisis started in rich industrial countries – not only with sub-prime mortgages in the United States, but also with mismanagement of banks and public debt in Europe. So what will Europe learn, and what relevance will those lessons have for the rest of the world? Krizat janë një shans për të mësuar. Për 200 vitet e fundit, me përjashtim të Depresionit të Madh, krizat e mëdha financiare janë të krijuara në vendet e varfra dhe të paqëndrueshme, të cilat pastaj kanë nevojë për ndryshime të mëdha politike. Kriza e sotme ka filluar në vendet e pasura industriale - jo vetëm me hipotekat më kryesore në Shtetet e Bashkuara, por edhe me keq-menaxhimin e bankave dhe të borxhit publik në Evropë. Pra, çfarë do të mësojë Evropa dhe çfarë rëndësie do të kenë këto mësime për pjesën tjetër të botës? Europe’s contemporary problems offer striking parallels with previous problems on the periphery of the world economy. In successive waves of painful crisis – in Latin America in the 1980’s, and in East Asia after 1997 – countries learned a better approach to economic policy and developed a more sustainable framework for managing public-sector debt. Today it is Europe’s turn. Problemet bashkëkohore të Evropës ofrojnë paralele të mrekullueshme me problemet e mëparshme në periferi të ekonomisë botërore. Në valët e njëpasnjëshme të krizës së dhimbshme - në Amerikën Latine në vitin 1980, dhe në Azinë Lindore pas 1997 - vendet kanë mësuar një qasje më të mirë ndaj politikave ekonomike dhe kanë zhvilluar një kuadër më të qëndrueshëm për menaxhimin e borxhit në sektorin publik. Sot kjo është faqja e Evropës. The European crisis is coming full circle. Initially a financial crisis, it morphed into a classic public-debt crisis after governments stepped in to guarantee banks obligations. That, in turn, has created a new set of worries for banks that are over-exposed to supposedly secure government debt. Sovereign debt no longer looks stable. Kriza Evropiane po vjen në një rreth të plotë. Fillimisht kriza financiare u shndërrua në një krizë klasike të borxhit publik, pasi që qeveritë u pozicionuan për të garantuar detyrimet e bankave. Kjo, nga ana tjetër, ka krijuar një seri të re të shqetësimeve për bankat që janë të mbingarkuara për gjoja siguruar borxhin e qeverisë. Borxhi shtetëror nuk duket më i qëndrueshëm. If Europe could show – in the worst possible scenario of sovereign default – how such a process might operate, uncertainty would be reduced and markets would be reassured. And, in the longer term, we would have a viable international model of how to tackle severe sovereign-debt problems. Në qoftë se Evropa mund të tregojë - në rastin më të keq të mundshëm të dështimit shtetëror (sovereign default) – se si një proces i tillë mund të reagojë (veprojë), pasiguria do të reduktohet dhe tregjet do të risigurohen. Dhe, në afat të gjatë, ne do të kemi një model të qëndrueshëm ndërkombëtar se si duhet trajtuar problemet e rënda të borxhit shtetëror. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ http://financialedge.investopedia.com/financial-edge/0510/Greece-The-Worst-CaseScenario.aspx Greece: The Worst-Case Scenario May 7, 2010, by Stephen Simpson While there has been a great deal of attention paid over the last few months to the nascent recovery in the United States, the ongoing Greek sovereign debt crisis in Europe is a reminder that there are often long-tail effects to recessions and global economic shakeups. [Ndonëse ka patur një marrëveshje të madhe të vëmendjes gjatë disa muajve të fundit për rimëkëmbjen që po lind në Shtetet e Bashkuara, kriza greke e borxhit publik që po vazhdon në Evropë është një përkujtues se ekzistojnë shpeshherë efekte afatgjata të recesionit dhe tronditjeve në rritje të ekonomisë globale]. How Did This Happen? What has happened is the result of a long series of bad decisions. The establishment of the euro effectively gave Greece access to a huge amount of relatively cheap debt, but Greek officials did not put the proceeds of this debt to good use. Since the euro came into existence, Greece's ratio of debt to GDP has stayed above 100% and the country ran persistent deficits in excess of 10% of GDP. Ultimately, when investors (and, belatedly, the ratings agencies) realized that the emperor had no clothes, rates on Greek debt began to creep up, and matters culminated in the S&P downgrade of Greek debt to "junk" status on April 27 of 2010. What will happen next will not be pretty. A bailout package will give Greece up to 110 billion euros in total. That is intended to buy Greece time to get their house in order, but that means a tremendous austerity program - including major cuts in public wages and pensions and a host of new taxes. Si ndodhi kjo? Ajo që ka ndodhur është rezultat i një serie të gjatë të vendimeve të këqija. Establishmenti vendimmarrës i eurozonës në mënyrë efektive i ka dhënë Greqisë qasje në shuma të mëdha të borxhit relativisht të lirë, por zyrtarët grekë nuk i kanë vënë në përdorim të mirë të ardhurat nga ky borxh. Që nga koha kur ekziston euro, raporti i borxhit të Greqisë ndaj BPB-së ka qëndruar mbi 100%, ndërsa vendi u zhyt në deficite të vazhdueshme (buxhetore), më shumë se 10% të BPB-së. Në fund të fundit, kur investitorët (dhe, me vonesë, agjencitë e rangimit) e kuptuan se ‘perandori nuk kishte rroba’, normat në borxhin grek filluan të lëvizin ngadalë lart, dhe çështjet e arritën kulmin në degradimin e S&P të borxhit grek në statusin "junk" (të lodhur, me më pak vlerë), më 27 prill të vitit 2010.] Çfarë do të ndodhë më pas nuk do të jetë goxha e lehtë. Një paketë shpëtimi do t’i japë Greqisë deri në 110 miliardë euro gjithsej. Kjo ka për qëllim që Greqia ta blejë kohën deri sa ta rregullojë shtëpinë e saj, por që do të thotë një program të madh të rreptë - duke përfshirë shkurtime të mëdha në paga dhe pensione publike dhe një mori të tatimeve të reja.] Can Countries Go Bankrupt? Sovereign nations like Greece cannot go bankrupt. What happens instead is a process called sovereign default whereby a nation renegotiates the terms of the debt (including the interest rate, the length of the loan, the schedule of repayments, etc.) and/or replaces it with new debt. This process generally leaves the original creditors with about 25-50% of the amount they originally loaned. Greece is not the first country to contemplate default; there were a reathtaking number of sovereign defaults across the world in the 1980s. More recently, we saw Russia default on its internal debt (GKOs) in 1998 and Argentina default on its external debt in 2002. In most cases, the causes were similar - too much debt relative to GDP, debt spent on nonproductive assets (or outright stolen through corruption) and persistently high deficits as a percentage of GDP. (For more, see Government Bailouts Around The World.) A ka mundësi të falimentimit të shteteve? Shtetet sovrane, sic eshte Greqia, nuk mund të falimentojnë. Çfarë ndodh në vend të kësaj është një proces i quajtur ‘sovereign default’ (mosplotësim i zotimeve të sovranit), ku një shtet i rinegocion kushtet e borxhit (duke përfshirë normën e interesit, gjatësinë e kredisë, orarin e pagesave, etj,) dhe/ose e zëvendëson atë me borxh të ri. Ky proces në përgjithësi miratohet nga kreditorët me rreth 25-50% të shumës që ata fillimisht kanë huazuar. Greqia nuk është vendi i parë që është zhytur në vështirësi të tilla; ka pasur një numër që të lë pa frymë i dështimeve në plotësimin e zotimeve të borxhit shtetëror në të gjithë botën, në vitet 1980. Kohët e fundit, ne pamë mospagimin e borxhit të brendshëm të Rusinë, në 1998, dhe mospagimin e borxhit të jashtëm të Argjentinës në vitin 2002. Në shumicën e rasteve, shkaqet ishin të ngjashme - shumë borxh në raport me BPB, borxhi i shpenzuar në asete joproduktive (ose i vjedhur nëpërmjet korrupsionit të hapur) dhe deficite vazhdimisht të larta si përqindje në BPB. … ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ “Trilema politike e ekonomisë botërore“ (The political trilemma of the world economy) Dani Rodrik, Greek Lessons for the World Economy, May 11, 2010 Dani Rodrik, Professor of Political Economy at Harvard University’s John F. Kennedy School of Government, is the first recipient of the Social Science Research Council’s Albert O. Hirschman Prize. His latest book is One Economics, Many Recipes: Globalization, Institutions, and Economic Growth. CAMBRIDGE – The $140 billion support package that the Greek government has finally received from its European Union partners and the International Monetary Fund gives it the breathing space needed to undertake the difficult job of putting its finances in order. The package may or may not prevent Spain and Portugal from becoming undone in a similar fashion, or indeed even head off an eventual Greek default. Whatever the outcome, it is clear that the Greek debacle has given the EU a black eye. Deep down, the crisis is yet another manifestation of what I call “the political trilemma of the world economy”: economic globalization, political democracy, and the nation-state are mutually irreconcilable. We can have at most two at one time. Democracy is compatible with national sovereignty only if we restrict globalization. If we push for globalization while retaining the nation-state, we must jettison democracy. And if we want democracy along with globalization, we must shove the nation-state aside and strive for greater international governance. The history of the world economy shows the trilemma at work. The first era of globalization, which lasted until 1914, was a success as long as economic and monetary policies remained insulated from domestic political pressures. These policies could then be entirely subjugated to the demands of the gold standard and free capital mobility. But once the political franchise was enlarged, the working class got organized, and mass politics became the norm, domestic economic objectives began to compete with (and overwhelm) external rules and constraints. The classic case is Britain’s short-lived return to gold in the interwar period. The attempt to reconstitute the pre-World War I model of globalization collapsed in 1931, when domestic politics forced the British government to choose domestic reflation over the gold standard. The architects of the Bretton Woods regime kept this lesson in mind when they redesigned the world’s monetary system in 1944. They understood that democratic countries would need the space to conduct independent monetary and fiscal policies. So they contemplated only a “thin” globalization, with capital flows restricted largely to long-term lending and borrowing. John Maynard Keynes, who wrote the rules along with Harry Dexter White, viewed capital controls not as a temporary expedient but as a permanent feature of the global economy. The Bretton Woods regime collapsed in the 1970’s as a result of the inability or unwillingness – it is not entirely clear which – of leading governments to manage the growing tide of capital flows. The third path identified by the trilemma is to do away with national sovereignty altogether. In this case, economic integration can be married with democracy through political union among states. The loss in national sovereignty is then compensated by the “internationalization” of democratic politics. Think of this as a global version of federalism. The United States, for example, created a unified national market once its federal government wrested sufficient political control from individual states. This was far from a smooth process, as the American Civil War amply demonstrates. The EU’s difficulties stem from the fact that the global financial crisis caught Europe midway through a similar process. European leaders always understood that economic union needs to have a political leg to stand on. Even though some, such as the British, wished to give the Union as little power as possible, the force of the argument was with those who pressed for political integration alongside economic integration. Still, the European political project fell far short of the economic one. Greece benefited from a common currency, unified capital markets, and free trade with other EU member states. But it does not have automatic access to a European lender of last resort. Its citizens do not receive unemployment checks from Brussels the way that, say, Californians do from Washington, DC, when California experiences a recession. Nor, given linguistic and cultural barriers, can unemployed Greeks move just as easily across the border to a more prosperous European state. And Greek banks and firms lose their creditworthiness alongside their government if markets perceive the latter to be insolvent. The German and French governments, for their part, have had little say over Greece’s budget policies. They could not stop the Greek government from borrowing (indirectly) from the European Central Bank (ECB) as long as credit rating agencies deemed Greek debt creditworthy. If Greece chooses default, they cannot enforce their banks’ claims on Greek borrowers or seize Greek assets. Nor can they prevent Greece from leaving the eurozone. What all this means is that the financial crisis has turned out to be a lot deeper and its resolution considerably messier than necessary. The French and German governments have grudgingly come up with a major loan package, but only after considerable delay and with the IMF standing at their side. The ECB has lowered the threshold of creditworthiness that Greek government securities must meet in order to allow continued Greek borrowing. The success of the rescue is far from assured, in view of the magnitude of belt-tightening that it calls for and the hostility that it has aroused on the part of Greek workers. When push comes to shove, domestic politics trumps foreign creditors. The crisis has revealed how demanding globalization’s political prerequisites are. It shows how much European institutions must still evolve to underpin a healthy single market. The choice that the EU faces is the same in other parts of the world: either integrate politically, or ease up on economic unification. Before the crisis, Europe looked like the most likely candidate to make a successful transition to the first equilibrium – greater political unification. Now its economic project lies in tatters while the leadership needed to rekindle political integration is nowhere to be seen. The best that can be said is that Europe will no longer be able to delay making the choice that the Greek affair has laid bare. If you are an optimist, you might even conclude that Europe will therefore ultimately emerge stronger. Paketa mbështetëse $ 140 miliardëshe që qeveria greke ka marrë më në fund nga partnerët e saj të Bashkimit Evropian dhe Fondit Monetar Ndërkombëtar i jep hapësirë të marrë frymë, e nevojshme për të ndërmarrë punën e vështirë të sjelljes në rregull të financave të saj. Paketa mund ose jo të parandalojë Spanjën dhe Portugalinë të bëhet e ‘fikur’ në mënyrë të ngjashme, apo me të vërtetë të kthehet për së mbari. Pavarësisht nga përfundimi, është e qartë se përmbysja greke i ka dhënë BE-së një turp . E shikuar më thellë, kriza është edhe një manifestim i asaj që unë e quaj "trilemma politike e ekonomisë botërore“ (the political trilemma of the world economy ): globalizmi ekonomik, demokracia politike dhe komb-e-shteti janë reciprokisht të papajtueshme. Ne mund t’i kemi më së shumti dy (nga këto) në një kohë. Demokracia është në përputhje me sovranitetin kombëtar vetëm në qoftë se ne kufizojnë globalizimin. Nëse do ta shtyjmë përpara globalizimin, duke e mbajtur shtetin-komb, ne duhet hedhur demokracinë. Dhe, në qoftë se ne duam demokraci, së bashku me globalizimin, ne duhet të lëmë mënjanë shtetin-komb dhe të përpiqemi për një qeverisje më të madhe ndërkombëtare. Historia e ekonomisë botërore tregon trilemn në vepër. Epoka e parë e globalizimit, e cila zgjati deri në vitin 1914, ishte një sukses për sa kohë që politikat ekonomike dhe monetare mbetën të izoluara nga presionet e brendshme politike. Këto politika mund të jenë vënë tërësisht nën kontroll të kërkesave të standardit të arit dhe lëvizjes se lirë të kapitalit. Por, sapo është zgjeruar ekskluziviteti politik, klasa punëtore u organizua, ndërsa politika e masës u bë normë, objektivat ekonomike vendore filluan të konkurrojnë me (dhe t’I trullosin) rregullat dhe kufizimet e jashtme. Rasti klasik është kthimi jetëshkurtër i Britanisë në standardin e arit në periudhën e luftërave. Përpjekjet për të rikonstruktuar (ripërtërirë) modelin e globalizimit para Luftës së Parë Botërore u shembën në vitin 1931, kur politikat e brendshme e detyruan qeverinë britanike për të zgjedhur reflacionin (rritje e sasisë së parasë në qarkullim në një ekonomi) vendor kundrejt standardit të arit. Arkitektët e regjimit të Bretton Woods-it e mbajtën këtë mësim në mendje kur ridizajnuan sistemin monetar në botë në vitin 1944. Ata e kuptuan se vendet demokratike do të kenë nevojë për hapësirë për të zhvilluar politika të pavarura monetare dhe fiskale. Pra, ata parashikuan vetëm një globalizim të “hollë”, me flukse të kufizuara të kapitalit, kryesisht në huadhënie dhe huamarrje afatgjatë. John Maynard Keynes, i cili shkroi rregullat, së bashku me Harry Dexter White, kontrollet e kapitalit i shihte jo si një dobi të përkohshme, por si një tipar i përhershëm i ekonomisë globale. Regjimi i Bretton Woods-it u shemb në vitin 1970 si rezultat i paaftësisë ose mosdashjes - kjo nuk është plotësisht e qartë - për të udhëhequr qeveritë për të menaxhuar valën në rritje të fluksit të kapitalit. Rruga e tretë e identifikuar nga trilema është të largojë krejt nga sovraniteti kombëtar. Në këtë rast, integrimi ekonomik mund të jetë në bashkëshortësi me demokracinë nëpërmjet bashkimit politik ndërmjet shteteve. Humbja në sovranitetin kombëtar është kompensuar pastaj me "internacionalizimin" e politikës demokratike. Mendimi i tillë është një version global i federalizmit. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Dani Rodrik, “The Truth About Sovereignty”, 08 October 2012. In the French parliament’s recent debate on Europe’s new fiscal treaty, the country’s Socialist government vehemently denied that ratification of the treaty would undermine French sovereignty. It places “not one constraint on the level of public spending,” JeanMarc Ayrault, the prime minister, asserted. “Budget sovereignty remains in the parliament of the French Republic.” As Ayrault was trying to reassure his skeptical colleagues, including many members of his own party, European Commissioner for Competition Joaquin Almunia was delivering a similar message to his fellow social democrats in Brussels. To succeed, he argued, Europe must prove wrong those who believe there is a conflict between globalization and sovereignty. Nobody likes to give up national sovereignty, least of all, it seems, politicians on the left. The eurozone aspires to full economic integration, which entails the elimination of transaction costs that impede cross-border commerce and finance. Obviously, it requires that governments renounce direct restrictions on trade and capital flows. But it also requires that they harmonize their domestic rules and regulations – such as product-safety standards and bank regulations – with those of other member states in order to ensure they do not act as indirect trade barriers. And governments must forswear changes in these policies, lest the uncertainty itself act as a transaction cost. The relationship between sovereignty and democracy is also misunderstood. Not all restrictions on the exercise of sovereign power are undemocratic. Political scientists talk about “democratic delegation” – the idea that a sovereign might want to tie its hands (through international commitments or delegation to autonomous agencies) in order to achieve better outcomes. The delegation of monetary policy to an independent central bank is the archetypal example: in the service of price stability, daily management of monetary policy is insulated from politics. Even if selective limitations on sovereignty may enhance democratic performance, there is no guarantee that all limitations implied by market integration would do so. In domestic politics, delegation is carefully calibrated and restricted to a few areas where the issues tend to be highly technical and partisan differences are not large. A truly democracy-enhancing globalization would respect these boundaries. It would impose only those limits that are consistent with democratic delegation, possibly along with a limited number of procedural norms (such as transparency, accountability, representativeness, use of scientific evidence, etc.) that enhance democratic deliberation at home. As the American example illustrates, it is possible to give up on sovereignty – as Florida, Texas, California, and the other US states have done – without giving up on democracy. But combining market integration with democracy requires the creation of supranational political institutions that are representative and accountable. The conflict between democracy and globalization becomes acute when globalization restricts the domestic articulation of policy preferences without a compensating expansion of democratic space at the regional/global level. Europe is already on the wrong side of this boundary, as the political unrest in Spain and Greece indicates. That is where my political trilemma begins to bite: We cannot have globalization, democracy, and national sovereignty simultaneously. We must choose two among the three. If European leaders want to maintain democracy, they must make a choice between political union and economic disintegration. They must either explicitly renounce economic sovereignty or actively put it to use for the benefit of their citizens. The first would entail coming clean with their own electorates and building democratic space above the level of the nation-state. The second would mean giving up on monetary union in order to be able to deploy national monetary and fiscal policies in the service of longer-term recovery. The longer this choice is postponed, the greater the economic and political cost that ultimately will have to be paid. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Receta për Recesion (The Recipe for a Recession); Politika ekonomike (Economic Policy); Politika monetare (Monetary policy); Politika fiskale (Fiscal policy) +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Achim Steiner, Susan Burns, Sovereign Environmental Risk, 27 October 2012 Until the global financial crisis erupted four years ago, sovereign bonds had traditionally been viewed as reliable, virtually risk-free investments. Since then, they have looked far less safe. And many observers within and outside the financial sector have begun to question the models upon which credit-rating agencies, investment firms, and others rely to price the risks tied to such securities. At the same time, it is increasingly obvious that any reform of risk models must factor in environmental implications and natural-resource scarcity. [Derisa kriza financiare globale shpërtheu katër vjet më parë, obligacionet sovrane (sovereign bonds), tradicionalisht, kanë qenë të trajtuara si investime të besueshme, praktikisht investime pa rrezik. Që atëherë, ato janë shikuar shumë më pak të sigurta] [Dhe, shumë vëzhgues, brenda dhe jashtë sektorit financiar, kanë filluar të vënë në pikëpyetje modelet mbi të cilat agjencitë e vlerësimit të kreditit, firmat investuese dhe të tjerët mbështeten në përcaktimin e çmimit të rreziqeve të lidhura me letrat të tilla me vlerë. Në të njëjtën kohë, është gjithnjë e më e qartë se çdo reformë e modeleve të rrezikut duhet të merrë si rrethanë (faktor) në implikimet e mjedisit dhe në pamjaftueshmërinë e burimeve natyrore] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Joseph E. Stiglitz, Monetary Mystification, 04 October 2012. Central banks on both sides of the Atlantic took extraordinary monetary-policy measures in September: the long awaited “QE3” (the third dose of quantitative easing by the United States Federal Reserve), and the European Central Bank’s announcement that it will purchase unlimited volumes of troubled eurozone members’ government bonds. Markets responded euphorically, with stock prices in the US, for example, reaching post-recession highs. Others, especially on the political right, worried that the latest monetary measures would fuel future inflation and encourage unbridled government spending. +++++++++++++++++++++ Jeffrey D. Sachs, The Lost Generations, Oct. 24, 2012. When a country's young people are well educated, they can find gainful employment, dignity, and the ability to adjust to the labor market, while businesses invest more, knowing that their workers will be productive. Yet many societies do not meet the challenge of ensuring a decent education for each generation of children. +++++++++++++++++++++++++++++++++++ Andrew Sheng, Xiao Geng, Micro, Macro, Meso, and Meta Economics, 09 October 2012 Given the crisis weighing down the world economy and financial markets, it is not surprising that a substantive reconsideration of the principles of modern economics is underway. The profession’s dissident voices, it seems, are finally reaching a wider audience. [Duke pasur parasysh krizën e cila po e tërheq poshtë ekonominë botërore dhe tregjet financiare, nuk është e çuditshme që është duke u zhvilluar një rishqyrtim thelbësor i parimeve të ekonomisë moderne. Zërat disidentë të profesionit, sic duket, më në fund, kanë arritur një audiencë më të gjerë] For example, the Nobel laureate Ronald H. Coase has complained that microeconomics is filled with black-box models that fail to study the actual contractual relations between firms and markets. He pointed out that when transaction costs are low and property rights are well defined, innovative private contracts might solve collective-action problems such as pollution; but policymakers rely largely on fiscal instruments, owing to economists’ obsession with simplistic price theory. [Për shembull, laureati i çmimit Nobel, Ronald H. Coase është ankuar se Mikroekonomiksi është i mbushur me modele të Kutisë së Zezë (black-box models) që dështojnë për të studiuar marrëdhëniet aktuale kontraktuale midis firmave dhe tregjeve. Ai vuri në dukje se kur kostot e transaksionit janë të ulëta, ndërsa të drejtat e pronës janë të përcaktuara mirë, kontratat e reja private mund të zgjidhin problemet–veprimet kolektive, të tilla siç është ndotja; por politikëbërësit mbështeten kryesisht mbi instrumentet fiskale, për shkak të obsesionit të ekonomistëve me teori të thjeshtë të çmimeve] Another Nobel laureate, Paul Krugman, has claimed that macroeconomics over the last three decades has been useless at best and harmful at worst. He argues that economists became blind to catastrophic macro failure because they mistook the beauty or elegance of theoretical models for truth. [Një tjetër laureat i çmimit Nobel, Paul Krugman, ka deklaruar se makroekonomiksi gjatë tri dekadave të fundit ka qenë i padobishëm, në rastin më të mirë dhe i dëmshëm, në rastin më të keq. Ai argumenton se ekonomistët u bënë të verbër për dështimin katastrofik makroekonomik, sepse ata keqkuptuan bukurinë, apo elegancën e modeleve teorike për të vërtetën] The simplicity and elegance of micro and macro models make them useful in explaining the price mechanism and the balance or imbalance of key aggregate economic variables. But both models are unable to describe or analyze the actual behavior of key market participants. [Thjeshtësia dhe eleganca e modeleve mikro dhe makro i bëjnë ato të dobishme në shpjegimin e mekanizmit të çmimeve dhe të ekuilibrit, ose joekuilibrit të variablave agregate kyçe ekonomike. Por, të dy modelet nuk janë në gjendje për të përshkruar apo analizuar sjelljen aktuale të pjesëmarrësve kryesorë të tregut] For example, the textbook theory of the firm does not examine the structure of corporate contracts, and delegates the study of assets, liabilities, incomes, and expenditures to “accounting.” How can firms be understood without examining the corporate contracts that bring together their stakeholders – that is, their shareholders, bankers, suppliers, customers, and employees – whose complex relationships are manifested in companies’ balance sheets and transaction flows? In concentrating on production and consumption flows, national accounts aggregate or net out such data, thus neglecting the importance of financing and balance-sheet leverage and fragilities. [Për shembull, teoria shkollore e firmës nuk shqyrton strukturën e kontratave të korporatës, ndërsa studimin e aseteve, detyrimeve, të ardhurave dhe shpenzimeve e delegon tek "kontabiliteti". Si mund të kuptohen firmat pa i ekzaminuar kontratat e korporatave që i sjellin së bashku palët e interesuara, që janë: aksionarët, bankierët, furnizuesit, konsumatorët dhe punonjësit - marrëdhëniet komplekse të të cilëve janë manifestuar në bilancet e suksesit të kompanive dhe rrjedhën e transaksioneve? Duke u përqendruar në prodhim dhe flukset e konsumit, llogaritë kombëtare agregate, ose në neto të dala, të tilla siç janë të dhënat, këto e kanë neglizhuar rëndësinë e financimit dhe leverazhin e bilancit të suksesit dhe brishtësinë] We believe that the framework of “micro-macro-meso-meta-economics” – what we call “systemnomics” – is a more complete way to analyze human economies (putting humanity and the environment before profit), understood as complex living systems evolving within dynamically changing complex natural systems. This is a particularly useful framework for analyzing the evolution of ancient but reemerging economies such as China and India, which are large enough to have a profound impact on other economies and on our natural environment. [Ne besojmë se kuadri i "mikro-makro-meso-meta-ekonomiksit" - ajo që ne e quajmë "sistemnomiks" - është një mënyrë më e plotë për të analizuar ekonomiksin human (vënien e humanitetit dhe mjedisit para fitimit), për të kuptuar sistemet komplekse jetësore që zhvillohen brenda ndryshimeve dinamike të sistemeve komplekse natyrore] [Kjo është një kornizë veçanërisht e dobishme për të analizuar evolucionin e ekonomive të lashta por ri-zhvilluara, si Kina dhe India, të cilat janë mjaft të mëdha që të ketë një ndikim të thellë në ekonomitë e tjera dhe në mjedisin tonë natyror] +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Stephen Simpson, Macroeconomics http://www.investopedia.com/university/macroeconomics/ In general, economics is the study of how agents (people, firms, nations) use scarce resources to satisfy unlimited wants. Macroeconomics is the branch of economics that concerns itself with market systems that operate on a large scale. Where microeconomics is more focused on the choices made by individual actors in the economy (individual consumers or firms, for instance), macroeconomics deals with the performance, structure and behavior of the entire economy. [Në përgjithësi, ekonomiksi është studimi se si agjentët (njerëzit, firmat, shtetet) i përdorin burimet e pakta për të kënaqur nevojat e pakufizuara. Makroekonomiksi është degë e ekonomiksit që ka të bëjë me sistemet e tregut që veprojnë në një shkallë të gjerë] [Derisa mikroekonomiksi është më shumë i përqendruar në zgjedhjet e bëra nga akterët individualë në ekonomi (për shembull, konsumatorët individualë, ose firmat), makroekonomiksi merret me perfomancën, strukturën dhe sjelljen e tërë ekonomisë] Some of the key questions addressed by macroeconomics include: What causes unemployment? What causes inflation? What creates or stimulates economic growth? Macroeconomics attempts to measure how well an economy is performing, understand how it works, and how performance can improve. [Disa nga pyetjet kryesore të adresuara nga makroekonomiksi përfshijnë: Çka e shkakton papunësinë? Çka e shkakton inflacionin? Çfarë krijon apo stimulon rritjen ekonomike? Makroekonomiksi përpiqet për të matur se sa një ekonomi është duke performuar mirë, për të kuptuar se si funksionon dhe si mund të përmirësohet performanca. Within the study of macroeconomics, there are certain basic goals for economic systems. Generally speaking, desirable goals include economic growth, full employment, economic efficiency (achieving the maximum output for the available resources), price stability, and balanced trade. Most economists would also include economic freedom (the right to freely choose to work, invest and consume according to one's inclinations) as a key goal, and some would also point to an equitable distribution of income as a worthwhile goal. The division of economics into macroeconomics (the study of economic performance, structure, behavior, and decision-making at the national, regional, or global level) and microeconomics (the study of resource allocation by households and firms) is fundamentally incomplete and misleading. But there are at least two other divisions in economics that have been neglected: meso-economics and meta-economics. [Ndarja e ekonomiksit në makroekonomiks (studimi i perfomancës ekonomike, strukturës, sjelljes dhe vendimmarrjes në nivel kombëtar, rajonal, apo nivel global) dhe në mikroekonomiks (studim i alokimit të burimeve nga ekonomitë familjare dhe firmat) është krejtësisht jo i plotë dhe çorientues. Por ekzistojnë, të paktën, dy ndarje të tjera në ekonomiks të cilat janë lënë pas dore: meso-ekonomiksi dhe meta-ekonomiksi.] Meso-economics studies the institutional aspects of the economy that are not captured by micro or macroeconomics. By presupposing perfect competition, complete information, and zero transaction costs, neoclassical economics assumes away the need for institutions like courts, parties, and religions to deal with the economic problems that people, firms, and countries face. Meso-ekonomiksi studion aspektet institucionale të ekonomisë që nuk janë të përfshira nga mikro, ose makroekonomiksi. [Duke presupozuar konkurrencën e përsosur, informacion të plotë dhe kosto-zero të transaksionit, ekonomiksi neoklasik e merrë si të nevojshme që institucionet, sic janë gjykatat, partitë dhe religjonet, të merren me problemet ekonomike me të cilat përballen njerëzit, firmat dhe vendet.] Meta-economics goes still further, by studying deeper functional aspects of the economy, understood as a complex, interactive, and holistic (having regard to the whole of sth rather just to parts of it) living system. It asks questions like why an economy is more competitive and sustainable than others, how and why institutions’ governance structures evolve, and how China developed four global-scale supply chains in manufacturing, infrastructure, finance, and government services within such a short period of time. [Meta-ekonomiksi shkon akoma më tutje, duke studiuar aspektet më të thella funksionale të ekonomisë, duke e kuptuar si një sistem kompleks, ndërveprues, dhe holistik të jetesës. Ajo ngre pyetje si pse një ekonomi është më konkurruese dhe e qëndrueshme se të tjerat, si evoluojnë dhe pse evoluojnë strukturat qeverisëse të institucioneve, dhe si i ka zhvilluar Kina katër zinxhirët e furnizimit botëror në prodhim, infrastrukturë, financa, si dhe shërbimet e qeverisë brenda një periudhe kaq të shkurtër kohe] In order to study the deep hidden principles behind human behavior, meta-economics requires us to adopt an open-minded, systemic, and evolutionary approach, and to recognize the real economy as a complex living system within other systems. This is difficult, because official statistics mismeasure – or simply miss – many of the real economy’s hidden rules and practices. For example, measurements of GDP currently neglect the costs of natural-resource replacement, pollution, and the destruction of biodiversity. [Për të studiuar thellësinë e parimeve të fshehura prapa sjelljes njerëzore, metaekonomiksi na kërkon të adoptojmë një qasje të mendjes së hapur, sistemike dhe evolucioniste, si dhe të njohim ekonominë reale si një sistem të gjallë e kompleks brenda sistemeve të tjera. Kjo është e vështirë, sepse statistikat zyrtare nuk i masin - ose thjesht i humbasin - shumë prej rregullave dhe praktikave të fshehura të ekonomisë reale. Për shembull, matjet e BPB-së aktualisht e lënë pas dore koston e zëvendësimit te burimeve natyrore, koston e ndotjes dhe shkatërrimin e biodiversitetit] ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Financial Markets: Random, Cyclical Or Both? Tregjet financiare: të rastësishme, ciklike apo të dyja? By Paul Kosakowski [Paul Kosakowski began investing in 1998 and analyzes the markets from a perspective that includes both Cycles and Elliot Wave analysis combined with traditional technical indicators, such as MACD and Stochastics.] A mundet një investitor të fitojë një avantazh nga tregjet? Varet nga ajo çka ju kërkoni. Ka një kohë të gjatë që diskutohet rreth asaj nëse lëvizjet në tregje a janë të rastit apo janë ciklike. Secila palë thotë se ka të dhëna për të provuar se të tjerët janë të gabuar. • Ithtarët e ecjes së rastësishme (random walk) besojnë se tregjet e ndjekin rrugën e efektshme, ku nuk ka formë të analizës që mund të ofrojë një avantazh statistikor. • Në anën tjetër, që të dy analizat, fundamentale dhe teknike, besojnë se ka një ritëm të caktuar në tregje që një analizë e kujdesshme mund të ndihmojë për të zbuluar, duke siguruar të paktën një avantazh të lehtë. Teoria e tregut efiçient Aspekti themelor i ithtarëve të ecjes së rastit është Hipoteza e tregut efiçient (efficient market hypothesis-EMH). Ideja e hipotezës së tregut efiçient – HTE qëndron në atë se i gjithë informacioni i njohur është tashmë i vlerësuar në strukturën e çmimit të letrave me vlerë. Kështu që, asnjë informacion i njohur nuk mund t’i ndihmojë ndonjë investitori për të fituar një avantazh mbi tregun. Analiza themelore Analiza themelore është një studim i gjendjes aktuale të kompanisë në lidhje me potencialin e saj për qëndrueshmërinë dhe rritjen e ardhshme. Një analist kryesor mund të vendos të blejë aksioneve, nëse ai ose ajo e sheh se kjo kompani ka një Bilanc me borxh të ulët dhe me të ardhura mbi mesataren e rritjes së aksioneve. Analiza teknike Analiza teknike sillet rreth besimit se sjellja e investitorëve përsëritet me kalimin e kohës. Nëse dikush mund t’i njohë këto modele, ai ose ajo do të mund të përfitojë prej tyre, duke i përdorur ato për të parashikuar potencialisht lëvizjen e çmimeve në të ardhmen. Debati në mes të atyre që besojnë në një treg efikas dhe atyre që besojnë se tregjet e ndjekin një rrugë disi ciklike do të vazhdojë me gjasë për një kohë në të ardhmen. Ndoshta përgjigjja qëndron diku në mes. Tregjet mund të jenë vërtetë ciklike me elemente që janë të rastësishme gjatë rrugës. +++++++++++++++++++++++++++++++++++ The role of stock exchanges (Roli i Bursave) 1. Raising capital for businesses (rritje e kapitalit për biznese) 2. Mobilizing savings for investment (mobilizim i kursimeve për investime) 3. Facilitating company growth (lehtësim i rritjes së kompanisë) 4. Profit sharing (pjesëmarrje në fitim) 5. Corporate governance (qeverisje korporative) 6. Creating investment opportunities for small investors (krijim i mundësive investive për investitorët e vegjël) 7. Government capital-raising for development projects (fonde kapitale qeveritare për projekte zhvillimore) 8. Barometer of the economy (barometër i ekonomisë) ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ David Owen, The eurozone isn't Europe. Let the IMF sort this debacle Summits only expose politicians' impotence. Default will be decided by markets, and won't mean a state has to quit the EU, guardian.co.uk, Monday 7 November 2011. A eurozone may survive, but it will not be the present 17 member state eurozone. What will emerge, if it is to survive, will be smaller and more focused around German financial and monetary disciplines. There should no longer be dramatic EU summits with Nicolas Sarkozy, accompanied by a reluctant Angela Merkel, creating an impression of progress soon to be followed by the grim realisation that little has changed. For instance, the announced 50% haircut in Greek government bonds has not yet been voluntarily accepted. All too little of the actual detail, whether participation ratios or other technicalities, has been agreed. As always, political headlines have shown little understanding of market realities. Even changes of government now in Greece, soon in Spain and probably in Italy, important though they will be for domestic decision-making, will not be the determining factors. Global market realism will from now on decide whether countries will default. The era in which Europe was a synonym for prosperity is coming to an end. Governments who could once tell their electorates that the European Union – although it might be problematic in other ways – brought wealth and jobs, are now having to tell them the opposite. It has become increasingly difficult for them to blame the continent's difficulties on others or to pretend that it will soon emerge from its troubles. Every country has a station on this cross. The Greeks, torn between self-pity and the awareness that they have tipped the whole union into crisis, now face the grim prospect of forming an administration that will have no story to tell its citizens except that they must suffer for past sins. The Italians are miserably contemplating the price of their years of dalliance with the irresponsible and opportunistic Silvio Berlusconi, a long-running show on which the curtain is likely to crash down any time now. The French, who had aspired to lead in this crisis, yesterday brought in an austerity plan which, although it has already been criticised for lack of substance, was marked by a statement by the prime minister, Francois Fillon, that bankruptcy was "no longer an abstract". The real problem is not so much that Europe is bust, but rather that Europe's political structures have not proved able to co-ordinate the deployment* of the financial power of the continent's north on behalf of its south. With Mr Berlusconi still boasting** of Italy's bustling restaurants, it is understandable enough if the hard-working citizens of Bremen and Bonn are reluctant to write him a blank cheque. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Barry Eichengreen, “The Euroless Union?”, 13 December 2012. Barry Eichengreen is Professor of Economics and Political Science at the University of California, Berkeley, and a former senior policy adviser at the International Monetary Fund. His most recent book is Exorbitant Privilege: The Rise and Fall of the Dollar and the Future of the International Monetary System. Europe’s crisis has entered a quiet phase, which is no accident. The current period of relative calm coincides with the approach of Germany’s federal election in 2013, in which the incumbent chancellor, Angela Merkel, will be running as the woman who saved the euro. But the crisis will be back, if not before Germany’s upcoming election, then after. Southern Europe has not done enough to enhance its competitiveness, while northern Europe has not done enough to boost demand. Debt burdens remain crushing, and Europe’s economy remains unable to grow. Across the continent, political divisions are deepening. For all of these reasons, the specter of a eurozone collapse has not been dispatched. Would the European Union survive? The answer depends on what one means by the EU. If one means its political organs – the European Commission, the European Parliament, and the European Court of Justice, then the answer is yes. These institutions are now a halfcentury old; they are not going away. As for the single market, the EU’s landmark achievement, there is no question that a eurozone breakup would severely disrupt its operation in the short run. Trucks would be halted at national borders. Banking and financial systems would be balkanized. Workers would be prevented from moving. But what would happen then? There has always been a debate about whether it is possible to have a single market without a single currency. Critics of the euro have always asked: Why not? Europe’s leaders were right about the pressure. Monetary union without banking union will not work, and a workable banking union requires at least some elements of fiscal and political union. But they were wrong about the irresistible part. There is no inevitability about what comes next. Europe can either move forward, toward deeper integration, or it can move backward, toward national sovereignty. Its leaders and, this time, its people need to decide. It is on their decision alone that the future of both the euro and the EU depends. ++++++++++++++++++++++++++++++++ George Monbiot, The 1% are the very best destroyers of wealth the world has ever seen, guardian.co.uk, Monday 7 November 2011. Our common treasury in the last 30 years has been captured by industrial psychopaths. That's why we're nearly bankrupt. If wealth was the inevitable result of hard work and enterprise, every woman in Africa would be a millionaire. The claims that the ultra-rich 1% make for themselves – that they are possessed of unique intelligence or creativity or drive – are examples of the self-attribution fallacy. This means crediting yourself with outcomes for which you weren't responsible. Many of those who are rich today got there because they were able to capture certain jobs. This capture owes less to talent and intelligence than to a combination of the ruthless exploitation of others and accidents of birth, as such jobs are taken disproportionately by people born in certain places and into certain classes. In their book Snakes in Suits, Paul Babiak and Robert Hare point out that as the old corporate bureaucracies have been replaced by flexible, ever-changing structures, and as team players are deemed less valuable than competitive risk-takers, psychopathic traits are more likely to be selected and rewarded. Reading their work, it seems to me that if you have psychopathic tendencies and are born to a poor family, you're likely to go to prison. If you have psychopathic tendencies and are born to a rich family, you're likely to go to business school. ++++++++++++++++++++++++++++++ Robert J. Samuelson, Busting the budget myths, Published: November 7 2011, The Washington Post Let’s banish* the budget fictions of left and right. The conservatives’ fiction is: We can reduce deficits and cut taxes by eliminating “wasteful spending.” The liberals’ fiction is: We can subdue deficits and raise social spending by taxing “the rich” and shrinking the bloated Pentagon. You will notice one similarity. Both suggest that reducing deficits involves little real pain. No one, after all, favors “wasteful spending.” Similarly, taxing “the rich” doesn’t threaten most people who aren’t rich. Liberals and conservatives alike can reconcile (to find an acceptable way of dealing with two or more ideas, needs, etc. that seem to be opposed to each other) all good things: fiscal rectitude** (for both), tax cuts (for conservatives) and high social spending (for liberals). I wish it were so. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Martin Feldstein, Europe is Not the United States, 2011-11-29 Martin Feldstein, Professor of Economics at Harvard, was Chairman of President Ronald Reagan's Council of Economic Advisers and is former President of the National Bureau for Economic Research. CAMBRIDGE – Europe is now struggling with the inevitable adverse consequences of imposing a single currency on a very heterogeneous collection of countries. But the budget crisis in Greece and the risk of insolvency in Italy and Spain are just part of the problem caused by the single currency. The fragility of the major European banks, high unemployment rates, and the large intra-European trade imbalance (Germany’s $200 billion current-account surplus versus the combined $300 billion current-account deficit in the rest of the eurozone) also reflect the use of the euro. European politicians who insisted on introducing the euro in 1999 ignored the warnings of economists who predicted that a single currency for all of Europe would create serious problems. The euro’s advocates were focused on the goal of European political integration, and saw the single currency as part of the process of creating a sense of political community in Europe. They rallied popular support with the slogan “One Market, One Money,” arguing that the free-trade area created by the European Union would succeed only with a single currency. Neither history nor economic logic supported that view. Indeed, EU trade functions well, despite the fact that only 17 of the Union’s 27 members use the euro. But the key argument made by European officials and other defenders of the euro has been that, because a single currency works well in the United States, it should also work well in Europe. After all, both are large, continental, and diverse economies. But that argument overlooks three important differences between the US and Europe. First, the US is effectively a single labor market, with workers moving from areas of high and rising unemployment to places where jobs are more plentiful. In Europe, national labor markets are effectively separated by barriers of language, culture, religion, union membership, and social-insurance systems. To be sure, some workers in Europe do migrate. In the absence of the high degree of mobility seen in the US, however, overall unemployment can be lowered only if highunemployment countries can ease monetary policy, an option precluded by the single currency. A second important difference is that the US has a centralized fiscal system. Individuals and businesses pay the majority of their taxes to the federal government in Washington, rather than to their state (or local) authorities. When a US state’s economic activity slows relative to the rest of the country, the taxes that its individuals and businesses pay to the federal government decline, and the funds that it receives from the federal government (for unemployment benefits and other transfer programs) increase. Roughly speaking, each dollar of GDP decline in a state like Massachusetts or Ohio triggers changes in taxes and transfers that offset about 40 cents of that drop, providing a substantial fiscal stimulus. There is no comparable offset in Europe, where taxes are almost exclusively paid to, and transfers received from, national governments. The EU’s Maastricht Treaty specifically reserves this tax-and-transfer authority to the member states, a reflection of Europeans’ unwillingness to transfer funds to other countries’ people in the way that Americans are willing to do among people in different states. The third important difference is that all US states are required by their constitutions to balance their annual operating budgets. While “rainy day” funds that accumulate in boom years are used to deal with temporary revenue shortfalls, the states’ “general obligation” borrowing is limited to capital projects like roads and schools. Even a state like California, seen by many as a poster child for fiscal profligacy, now has an annual budget deficit of just 1% of its GDP and a general obligation debt of just 4% of GDP. These limits on state-level budget deficits are a logical implication of the fact that US states cannot create money to fill fiscal gaps. These constitutional rules prevent the kind of deficit and debt problems that have beset the eurozone, where capital markets ignored individual countries’ lack of monetary independence. None of these features of the US economy would develop in Europe even if the eurozone evolved into a more explicitly political union. Although the form of political union advocated by Germany and others remains vague, it would not involve centralized revenue collection, as in the US, because that would place a greater burden on German taxpayers to finance government programs in other countries. Nor would political union enhance labor mobility within the eurozone, overcome the problems caused by imposing a common monetary policy on countries with different cyclical conditions, or improve the trade performance of countries that cannot devalue their exchange rates to regain competitiveness. The most likely effect of strengthening political union in the eurozone would be to give Germany the power to control the other members’ budgets and prescribe changes in their taxes and spending. This formal transfer of sovereignty would only increase the tensions and conflicts that already exist between Germany and other EU countries. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Kenneth Rogoff, Is Modern Capitalism Sustainable? 02-12-2011 CAMBRIDGE – I am often asked if the recent global financial crisis marks the beginning of the end of modern capitalism. It is a curious question, because it seems to presume that there is a viable replacement waiting in the wings. The truth of the matter is that, for now at least, the only serious alternatives to today’s dominant Anglo-American paradigm are other forms of capitalism. Continental European capitalism, which combines generous health and social benefits with reasonable working hours, long vacation periods, early retirement, and relatively equal income distributions, would seem to have everything to recommend it – except sustainability. China’s Darwinian capitalism, with its fierce competition among export firms, a weak social-safety net, and widespread government intervention, is widely touted as the inevitable heir to Western capitalism, if only because of China’s huge size and consistent outsize growth rate. Yet China’s economic system is continually evolving. Indeed, it is far from clear how far China’s political, economic, and financial structures will continue to transform themselves, and whether China will eventually morph into capitalism’s new exemplar. In any case, China is still encumbered by the usual social, economic, and financial vulnerabilities of a rapidly growing lower-income country. Perhaps the real point is that, in the broad sweep of history, all current forms of capitalism are ultimately transitional. Modern-day capitalism has had an extraordinary run since the start of the Industrial Revolution two centuries ago, lifting billions of ordinary people out of abject poverty. Marxism and heavy-handed socialism have disastrous records by comparison. But, as industrialization and technological progress spread to Asia (and now to Africa), someday the struggle for subsistence will no longer be a primary imperative, and contemporary capitalism’s numerous flaws may loom larger. First, even the leading capitalist economies have failed to price public goods such as clean air and water effectively. The failure of efforts to conclude a new global climate-change agreement is symptomatic of the paralysis. Second, along with great wealth, capitalism has produced extraordinary levels of inequality. The growing gap is partly a simple byproduct of innovation and entrepreneurship. People do not complain about Steve Jobs’s success; his contributions are obvious. But this is not always the case: great wealth enables groups and individuals to buy political power and influence, which in turn helps to generate even more wealth. Only a few countries – Sweden, for example – have been able to curtail this vicious circle without causing growth to collapse. A third problem is the provision and distribution of medical care, a market that fails to satisfy several of the basic requirements necessary for the price mechanism to produce economic efficiency, beginning with the difficulty that consumers have in assessing the quality of their treatment. The problem will only get worse: health-care costs as a proportion of income are sure to rise as societies get richer and older, possibly exceeding 30% of GDP within a few decades. In health care, perhaps more than in any other market, many countries are struggling with the moral dilemma of how to maintain incentives to produce and consume efficiently without producing unacceptably large disparities in access to care. It is ironic that modern capitalist societies engage in public campaigns to urge individuals to be more attentive to their health, while fostering an economic ecosystem that seduces many consumers into an extremely unhealthy diet. According to the United States Centers for Disease Control, 34% of Americans are obese. Clearly, conventionally measured economic growth – which implies higher consumption – cannot be an end in itself. Fourth, today’s capitalist systems vastly undervalue the welfare of unborn generations. For most of the era since the Industrial Revolution, this has not mattered, as the continuing boon of technological advance has trumped short-sighted policies. By and large, each generation has found itself significantly better off than the last. But, with the world’s population surging above seven billion, and harbingers of resource constraints becoming ever more apparent, there is no guarantee that this trajectory can be maintained. Financial crises are of course a fifth problem, perhaps the one that has provoked the most soul-searching of late. In the world of finance, continual technological innovation has not conspicuously reduced risks, and might well have magnified them. In principle, none of capitalism’s problems is insurmountable, and economists have offered a variety of market-based solutions. A high global price for carbon would induce firms and individuals to internalize the cost of their polluting activities. Tax systems can be designed to provide a greater measure of redistribution of income without necessarily involving crippling distortions, by minimizing non-transparent tax expenditures and keeping marginal rates low. Effective pricing of health care, including the pricing of waiting times, could encourage a better balance between equality and efficiency. Financial systems could be better regulated, with stricter attention to excessive accumulations of debt. Will capitalism be a victim of its own success in producing massive wealth? For now, as fashionable as the topic of capitalism’s demise might be, the possibility seems remote. Nevertheless, as pollution, financial instability, health problems, and inequality continue to grow, and as political systems remain paralyzed, capitalism’s future might not seem so secure in a few decades as it seems now. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ U.S. Economic Outlook for 2009 A Market ‘Mandala’* By: Money Morning, November 22, 2008. If there’s a proverb that captures the outlook for the U.S. economy in the New Year, it’s the one that says: "It’s always darkest before the dawn." Regardless of any formal announcement of whether or not the United States drops into an actual recession, the ongoing credit crisis guarantees a contraction of the American economy by virtually every measure we know. That period of darkness will be marked by a dramatic slowdown in economic activity, as well as by rising unemployment, additional declines in U.S. stock prices, and constant volatility. And it could last as long as 12-18 months. But when the dawn does come, it will be one to remember. If U.S. President-elect Barack Obama gets it right - and I have every reason to believe that he will - then investors will be presented with the greatest investment opportunity of our generation. At that point, shares of American companies will be at such low levels that wholesale buying by individuals, mutual funds, pension funds, institutional money managers, and foreign-controlled sovereign wealth funds, will generate gains that will not only make us whole, they will make us rich once again. A Market Mandela Creating an analysis of the U.S. economy’s outlook for the New Year is akin to creating a mandala, a geometric work of art whose pattern, symbolically or metaphysically, represents a microcosm of the universe from the human perspective. In some Buddhist temples, mandalas are made of tiny colored beads, painstakingly created by several monks as a form of meditation. In celebration of the ever-changing nature of the universe, the mandala is then joyously shaken by its creators, until it is once again nothing more than chaos embodied in a box of colored beads. Regardless of the big picture, analysis of a mandala - or the economy - always starts at the center and emanates outward. With the U.S. economy, that centerpiece is credit. The credit crisis has shaken the complex mandala that is our economy and transformed the United States economy into chaos. It’s complex because this economic-forecast mandala derived its form from thousands of individual pieces - in the case of the economy, from scores of data points, many of which are currently dark and foreboding. The credit crisis we are experiencing results from the contraction - or worse, the cessation of lending. Under normal circumstances, institutions and markets freely facilitate capital movement between lenders and borrowers. But that’s not happening, now. Because of a lack of transparency into the balance sheets of borrowers holding such complex and illiquid securities as collateralized debt obligations, credit-default swaps, and non-performing loans, and because of increasing recessionary fears affecting businesses and households, lenders don’t want to increase their loan exposure. Banks are holding onto the cash and liquid securities they control, using them as a cushion against their own potential losses. The U.S. Treasury Department’s direct-to-bank capital injections do not alter these banking realities. In fact, as a Money Morning investigative story recently demonstrated, instead of using these taxpayer-provided infusions to increase their lending, these banks are using the money to finance takeover deals. [Pavarësisht nga ndonjë njoftim zyrtar nëse kanë rënë apo jo Shtetet e Bashkuara në recesion aktual, kriza aktuale e kreditit garanton një tkurrje të ekonomisë amerikane nga pothuajse çdo masë që ne e dimë. Kjo periudhë e errësirës do të shënohet me një ngadalësim dramatik në aktivitetin ekonomik, si dhe nga rritja e papunësisë, rënie të tjera në çmimet e aksioneve dhe paqëndrueshmërinë e vazhdueshme. Kjo mund të zgjasë diku 12-18 muaj. Krijimi i një analize për perspektivën e ekonomisë së SHBA-ve për Vitin e Ri është e ngjashme me krijimin e një 'Mandala', një vepër gjeometrike e artit, i cili model, simbolikisht ose metafizikisht, paraqet një mikrokozmos të universit nga perspektiva e njeriut. Në disa tempuj Budistë, mandalat janë bërë me rruaza të vockla me ngjyra, të krijuara tepër me kujdes nga disa murgj, si një formë e të menduarit (persiatjes). Në festimin e natyrës së universit, gjithnjë në ndryshim, 'Mandala' pastaj lëkundet me gëzim nga krijuesit e saj, derisa ajo, edhe një herë, s’është asgjë më shumë se një kaos, i mishëruar në një kuti me rruaza me ngjyra. Pavarësisht nga pasqyrimi i madh, analiza e një ‘mandala’ - ose e ekonomisë - gjithmonë fillon nga qendra dhe vazhdon tutje. Në ekonominë amerikane, qendra e saj është krediti. Kriza e kredive ka tronditur (lëkundur) ‘Mandala’-n komplekse, që është ekonomia jonë, ndërsa ekonominë e Shteteve të Bashkuara e ka transformuar në kaos. Është komplekse, sepse ky ‘Mandala’ parashikim-ekonomik e derivon formën e tij nga mijëra pjesë të veçanta - në rastin e ekonomisë, nga rezultatet e të dhënave, shumë prej të cilave janë aktualisht të errëta dhe paralajmëruese. Kriza e kredive, që jemi duke e përjetuar, rezulton nga tkurrja - ose më keq, nga ndërprerja - e kreditimit (huadhënies). Në rrethana normale, institucionet dhe tregjet lirshëm ndihmojnë lëvizjen e kapitalit ndërmjet huadhënësve dhe huamarrësve. Por kjo tani nuk po ndodhë. Për shkak të mungesës së transparencës në bilancet e huamarrësve që mbajnë letra të tilla me vlerë, komplekse dhe jolikuide, siç janë obligacionet kolaterale (collateralized debt obligations), svopet e kredisë të papaguar (credit-default swaps), dhe kreditë me probleme (non-performing loans), dhe për shkak të rritjes së frikës recesioniste që i prekë bizneset dhe familjet, huadhënësit nuk duan ta rrisin ekspozimin e tyre të kredisë. Bankat po mbahen mbi paratë e gatshme dhe mbi letrat me vlerë që ata kontrollojnë, duke përdorur ato si një mbrojtje kundër humbjeve të tyre të mundshme.... Politikëbërësit në FED do të sigurojnë që kjo është bërë në kohën e duhur,… "Megjithatë,"shtoi ai, “që është një çështje për të ardhmen; tani për tani, synimi i politikës duhet të jetë mbështetja e tregjeve financiare dhe ekonomisë.“] +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Recession? Depression? What's the difference? What's a recession? How do we know if we're in one? There is an old joke among economists that states: A recession is when your neighbor loses his job. [Recesioni është kur i afërmi juaj e humb punën e tij] A depression is when you lose your job. [Depresioni është kur ju e humbni punën tuaj] The difference between the two terms is not very well understood for one simple reason: There is not a universally agreed upon definition. If you ask 100 different economists to define the terms recession and depression, you would get at least 100 different answers. I will try to summarize both terms and explain the differences between them in a way that almost all economists could agree with. There are two senses of the word "recession": a less precise sense, referring broadly to "a period of reduced economic activity”, and the academic sense used most often in economics, which is defined operationally, referring specifically to the contraction phase of a business cycle, with two or more consecutive quarters of negative GDP growth. If one analyses the event using the economics-academic definition of the word, the recession ended in the U.S. in June or July 2009. However, in the broader, lay sense of the word, many people use the term to refer to the ongoing hardship (in the same way that the term "Great Depression" is also popularly used). In the U.S., for example, persistent high unemployment remains, along with low consumer confidence, the continuing decline in home values and increase in foreclosures and personal bankruptcies, an escalating federal debt crisis, inflation, and rising petroleum and food prices. In fact, a 2011 poll found that more than half of all Americans think the U.S. is still in recession or even depression, despite official data that shows a historically modest recovery. The standard newspaper definition of a recession is a decline in the Gross Domestic Product (GDP) for two or more consecutive quarters. This definition is unpopular with most economists for two main reasons. First, this definition does not take into consideration changes in other variables. For example this definition ignores any changes in the unemployment rate or consumer confidence*. Second, by using quarterly data this definition makes it difficult to pinpoint** when a recession begins or ends. This means that a recession that lasts ten months or less may go undetected. http://www.bea.gov/ U.S. Department of Commerce Bureau of Economic Analysis … Gross Domestic Product (GDP) & Gross National Product (GNP) GDP includes only goods and services produced within the geographic boundaries of the U.S., regardless of the producer's nationality. GNP doesn't include goods and services produced by foreign producers, but does include goods and services produced by U.S. firms operating in foreign countries [GDP përfshinë vetëm mallrat dhe shërbimet e prodhuara brenda kufijve gjeografik të SHBA-ve, pa marrë parasysh kombësinë e prodhuesit. GNP nuk përfshinë mallrat dhe shërbimet të prodhuar nga prodhuesit e huaj, por përfshinë mallrat dhe shërbimet e prodhuara nga firma amerikane që veprojnë në vendet e huaja.] The difference is that GDP defines its scope according to location, while GNP defines its scope according to ownership. • GDP is product produced within a country's borders; • GNP is product produced by enterprises owned by a country's citizens. Dallimi është se GDP përcakton fushëveprimin e tij sipas vendit, ndërsa GNP përcakton qëllimin e saj në bazë të pronësisë. • GDP është produkt i prodhuar brenda kufijve të një vendi; • GNP është produkt i prodhuar nga ndërmarrjet në pronësi të qytetarëve të një vendi. … GDP can be determined in three ways, all of which should in principle give the same result. They are: • the product (or output) approach, • the income approach, and • the expenditure approach. The most direct of the three is the product approach, which sums the outputs of every class of enterprise to arrive at the total. The expenditure approach works on the principle that all of the product must be bought by somebody, therefore the value of the total product must be equal to people's total expenditures in buying things. The income approach works on the principle that the incomes of the productive factors ("producers,” colloquially*) must be equal to the value of their product, and determines GDP by finding the sum of all producers' incomes. ... BPB mund të përcaktohet në tri mënyra, të cilat, në parim, duhet të japin të njëjtin rezultat. Ato janë: • qasja e produktit (ose outputit), • qasja e të ardhurave, dhe • qasja e shpenzimeve. Qasja më e drejtpërdrejtë, nga të trija, është qasja e produktit, e cila përmbledh rezultatet e çdo klase të ndërmarrjes për të arritur në total. Metoda e të ardhurave punon mbi parimin se të ardhurat e faktorëve produktivë ("prodhuesve“- popullorqe*) duhet të jetë e barabartë me vlerën e produktit të tyre, dhe përcakton PBB duke gjetur shumën e të ardhurave të të gjithë prodhuesve. Qasja e shpenzimeve punon mbi parimin se të gjitha produktet duhet të blihen nga dikush, pra vlera e produktit total duhet të jetë e barabartë me shpenzimet e përgjithshme të njerëzve në blerjen e gjërave. … Qasja e shpenzimeve (vlera e produktit total duhet të jenë të barabartë me shpenzimet e përgjithshme të njerëzve në blerjen e gjërave) është përdorur për të identifikuar mallrat dhe shërbimet finale të blera nga personat, bizneset, qeveritë dhe të huajt. Kjo arrihet me mbledhjen e komponentëve të shpenzimeve finale: 1. Shpenzimet e konsumit personal [Personal consumption expenditures] 2. Bruto investimet vendore private fikse [Gross private fixed investment], 3. Ndryshimi në inventarin privat [Change in private inventories], 4. Neto eksporti i mallrave dhe shërbimeve [Net exports of goods and services], 5. Shpenzimet qeveritare për konsum dhe investime bruto [Government consumption expenditures and gross investment]. 1. Shpenzimet e konsumit personal [Personal consumption expenditures] i cili matë vlerën e mallrave dhe shërbimeve të blera nga persona që janë: individët, institucionet jofitimprurëse që kryesisht u shërbejnë familjeve, fondet private të pasiguruara të mirëqenies dhe fondet private të besimit. 2. Bruto investimet vendore private fikse [Gross private fixed investment], i cili matë shtesat dhe zëvendësimet e stoqeve të aseteve fikse private, pa zbritje të amortizimit. a. Investimet fikse jorezidente masin investimet e bizneseve dhe institucioneve jofitimprurëse në strukturat jorezidente dhe në pajisje dhe software. b. Investimet fikse rezidente masin investimet e bizneseve dhe familjeve në strukturat dhe pajisjet rezidenciale, kryesisht ndërtimet e reja të familjeve të vetme (single-family) ose familjeve më të mëdha (multifamily units). 3. Ndryshimi në inventarin privat [Change in private inventories], i cili matë ndryshimin në vëllimin fizik të inventarit, në pronësi nga biznesi privat, i vlerësuar me çmimet mesatare të periudhës. 4. Neto eksporti i mallrave dhe shërbimeve [Net exports of goods and services], i cili është llogaritur si eksporte minus importe. a. Eksportet përbëhen nga mallrat dhe shërbimet që janë të shitur ose transferuar nga banorët (rezidentet) e SHBA tek banorët (rezidentet) e huaj. b. Importet, të cilat janë zbritur në llogaritjen e GDP-së, përbëhet nga mallrat dhe shërbimet që janë shitur ose transferuar nga banorë të huaj tek banorët e SHBA-së. 5. Shpenzimet qeveritare për konsum dhe investime bruto [Government consumption expenditures and gross investment], përbëhen nga dy komponentë: a) Shpenzimet aktuale të konsumit përbëhen nga shpenzimet e qeverisjes së përgjithshme, në mënyrë që të prodhojnë dhe të ofrojnë mallra dhe shërbime për publikun; b) Investimet bruto përbëhen nga shpenzimet e qeverisjes së përgjithshme dhe qeverisjes së ndërmarrjeve (publike) për asetet fikse nga të cilat përfitojnë publiku, ose që asistojnë agjencitë qeveritare në aktivitetet e tyre të prodhimit.* Pra, GDP-ja është e barabartë me: • shpenzimet per konsum personal, • plus bruto e investimeve private vendase fikse, • plus ndryshimi ne inventarin privat, • plus shpenzimet e konsumit të qeverisë dhe investimet bruto, • plus eksportet, • minus importet. Importet janë të zbritura në këtë llogaritje, sepse ato janë të përfshira tashmë në komponentë të tjera të shpenzimeve përfundimtare. Për shembull, shpenzimet e konsumit personal përfshijnë shpenzimet për makinat e importuara si dhe për makinat e prodhuara në vend. Kështu, në mënyrë që të matet plotësisht prodhimtaria vendase, importet janë të zbritshme në llogaritjen e GDP-së. D.m.th. GDP-ja është e barabartë me: 1. Shpenzimet private për konsum (private consumption expenditures); 2. Bruto investimet private vendore (gross private domestic investment); 3. Blerjet qeveritare të produkteve dhe shërbimeve (government purchases of goods and services); 4. Eksportet neto (net exports). Simon Kuznets in his very first report to the US Congress in 1934 said: 3...the welfare of a nation can, therefore, scarcely be inferred from a measure of national income... [mirëqenia e një kombi mund, pra, pothuaj të dëshmohet (nxjerrët) nga masa e të ardhurave kombëtare] In 1962, Kuznets stated4: … Distinctions must be kept in mind between quantity and quality of growth, between costs and returns, and between the short and long run. Goals for more growth should specify more growth of what and for what [Dallimet duhet të merren parasysh në mes të sasisë dhe cilësisë së rritjes, midis shpenzimeve dhe kthimit dhe midis një ecjeje (periudhe) të shkurtër dhe të gjatë. Objektivat për më shumë rritje duhet të specifikojnë rritjen më të madhe të diçkaje dhe për çfarë] Të ardhurat kombëtare (National Income) paraqesin shumën e të gjitha llojeve të pagesave kryesore (factor payments), siç janë: 4 Simon Kuznets. "How To Judge Quality". The New Republic, October 20, 1962. Pagat javore dhe mujore (wages and salaries); Dividendët (dividends); Profitet e ndërmarrjeve jokorporative (profits of unincorporated enterprises); Interesi (interest); Renta (rent). ++++++++++++++++++++ Fiscal and monetary policies The recession has renewed interest in Keynesian economic ideas on how to combat recessionary conditions. Fiscal and monetary policies have been significantly eased to stem the recession and financial risks. Economists advise that the stimulus should be withdrawn as soon as the economies recover enough to "chart a path to sustainable growth". Çka është recesioni ekonomik dhe cilat janë efektet përcjellëse të kësaj gjendjeje të ekonomisë dhe të biznesit? Recesioni ekonomik është kur rritja ekonomike ngadalësohet, zakonisht për shkak të rënies së kërkesës së konsumatorëve. Kur shitjet kanë rënie, atëherë bizneset e ndalin zgjerimin. Menjëherë pas kësaj, ato (bizneset) e ndalojnë punësimin e punëtorëve të rinj. Në këtë kohë, recesioni është zakonisht në vijim e sipër. Megjithatë, kjo nuk ndikon te shumica e njerëzve derisa të fillojë largimi (pushimi) nga puna. Meqë rritet papunësia, ndërsa blerjet e konsumatorëve bien edhe më shumë, çmimet e shtëpive zakonisht kanë rënie. Duke e përdorur këtë përkufizim, shumica e ekspertëve kanë rënë dakord që SHBA-ja ka hyrë në recesionin më të fundit qysh në vitin 2007. Megjithatë, ndryshe nga recesionet më të shumta, kërkesa për strehim është ngadalësuar e para. Kjo është arsyeja pse shumica e ekspertëve kanë menduar se kjo ishte vetëm fundi i krizës së strehimit (fijaskos së kthimit të kredive për shtëpitë e banimit), e jo fillimi i një recesioni të ri. Ja faktet: GDP është ngadalësuar në tremujorin e katërt. Urdhërat (transaksionet) e biznesit kanë rënë. Punësimi ka rënë, ndërsa papunësia u rritë. Çmimet e shtëpive (banesave) ranë për 10%. What is a Depression? Recessions vs. Depressions Depressions are commonly defined as a 10% decline in real GDP or a recession lasting longer than two years. These periods are characterized by a significant shortfall in the ability to purchase goods relative to the amount that could be produced using available resources and technology - or potential economic output. The difference between recessions and depressions is largely a function of the length and severity of a decline. Recessions tend to be short contractions that are expected alongside a business cycle, while depressions are prolonged contractions that are atypical. +++++++++++++++++++++++++++++++++++ POLITIKA MONETARE & FISKALE Politika ekonomike Politika ekonomike ka të bëjë me veprimet që qeveritë ndërmarrin në fushën ekonomike. Ajo mbulon sistemet për vendosjen e normave të interesit, buxhetit të qeverisë, tregun e punës, pronësinë kombëtare, si dhe shumë fusha të tjera të ndërhyrjeve të qeverisë në ekonomi. Politikat e tilla janë të ndikuara shpesh nga institucionet ndërkombëtare si Fondi Monetar Ndërkombëtar ose Banka Botërore si dhe besimet politike dhe politikat konsekuente të partive. Politika ekonomike është art praktik dhe dije - shkencë e funksionimit të ekonomisë. Pothuajse çdo aspekt i qeverisjes ka një aspekt ekonomik. Ja disa shembuj që përfshijnë disa lloje të politikave ekonomike: Politikat e stabilizimit makroekonomik përpiqen për të mbajtur ofertën e parasë në rritje, por jo edhe aq të shpejtë që rezulton në inflacion të tepruar. Politika e tregtisë që i referohet tarifave, marrëveshjeve tregtare dhe institucioneve ndërkombëtare që i qeverisin ato. Politikat e projektuara për të krijuar rritje ekonomike, Politikat që janë të lidhura me zhvillimin ekonomik, Rishpërndarja e të ardhurave, e pronës, ose pasurisë, Rregullacioni ligjor, Anti-trusti, Politika industriale. Politka monetare është proces me të cilin qeveria, banka qendrore, ose autoriteti monetar i vendit kontrollon ofertën për para (the supply of money), disponueshmërinë e parasë (availability of money) dhe koston e parasë, ose normën e interesit (cost of money or rate of interest), me qëllim që të arrijnë objektiva të caktuara, të drejtuara drejt rritjes (shtimit) dhe stabilitetit ekonomik. Politika monetare i referohet: Politikës ekspansioniste (expansionary policy) dhe Politikës shtrënguese (contractionary policy), me ç’rast Politika ekspansioniste e rritë ofertën agregate të parasë në ekonomi, ndërsa Politika shtrënguese e ulë ofertën agregate të parasë (the total money supply). Politika monetare ekspansioniste tradicionalisht është përdorur të luftojë papunësinë në recesion, përmes uljes së normave të interesit, ndërsa politika monetare shtrënguese përfshin rritjen e normave të interesit, me qëllim të luftojnë inflacionin. Politika monetare dallohet nga politika fiskale e cila i referohet huamarrjes, shpenzimeve dhe taksave shtetërore (qeveritare). Politika monetare mbështetet në marrëdhëniet (ndërlidhjen) midis normës së interesit në ekonomi (që paraqet çmimin me të cilin paraja mund të huamerret) dhe ofertës agregate të parasë. Politika monetare përdor varietete të mjeteve që të kontrollojë njërën ose që të dyja nga këto (normën e interesit dhe ofertën agregate të parasë) që të ndikojë në outpute, siç është shtimi ekonomik, inflacioni, kursi i këmbimit me valuta të tjera dhe papunësia. Autoritetet monetare kanë mundësi të ndryshojnë ofertën për para, ndërsa kjo influencon normën e interesit (që të arrihen qëllimet e politikës monetare). Mjeti kryesor i politikës monetare është operacionet në treg të hapur. Kjo e detyron menaxhimin e kuantitetit të parasë në qarkullim përmes blerjes dhe shitjes të llojeve të ndryshme të instrumenteve të borxhit (obligacioneve), për këmbim me valuta të forta (hard currency). Të gjitha këto blerje ose shitje, më pak ose më shumë, ndikojnë në hyrjen dhe daljen e valutës nga qarkullimi. Zakonisht, qëllimi afatshkurtër i operacioneve në treg të hapur është arritja e normës afatshkurtër të interesit si qëllim specifik. Gatishmëria e firmave individuale dhe e biznesit që të kenë asete në formë të parasë, në rend të parë, varet nga përfitimet e mundshme që presin të kenë nga këto asete në para kostoja oportune. Gjatë përdorimit të parave, komponentë kryesore e posedimeve të parave është e njohur si “bilanc transaktiv“, meqenëse ai reflekton transaksione që pronarët presin të bëjnë në një të ardhme të afërt. Më herët shtruam efektet e politikës monetare. Tani duhet të shtrojmë objektivat që pretendojnë t’i përmbushin bankat qendrore përmes politikës monetare. Në shumë vende, qëllimet e politikës monetare janë të pandryshueshme: shtimi ekonomik joinflator, me një nivel të lartë të punësimit, ku duhet të merret parasysh gjithsesi bilanci i pagesave. Në këtë formulim të përgjithësuar të objektivave, ka vend për dallime në thekse, sepse disa vende kanë prirje më shumë, konform me strukturën sektoriale të ekonomisë, për një nivel më të ulët të inflacionit dhe të papunësisë se sa vendet e tjera. Në Shtetet e Bashkuara, në Japoni dhe në disa vende të tjera industrialisht të zhvilluara, shtimi ekonomik i arsyeshëm dhe niveli i tolerueshëm i papunësisë, përafërsisht mund të mbahen në një nivel të caktuar (hiq mënjanë recesionin e butë të rastit) nëse norma reale e interesit, në afat të gjatë, dhe norma e inflacionit, së bashku të jenë nën 5 %. Kjo do të ishte, madje edhe më mirë nëse këto dy agregate janë më të ulëta, mirëpo bankat qendrore nuk janë çdoherë aq ambicioze sa ta realizojnë një objektiv të tillë. Politika fiskale (Fiscal policy) Politika fiskale përfshin fushën e politikës buxhetore që i referohet politikës qeveritare e cila tenton që të ndikojë në drejtimin e ekonomisë përmes ndryshimit të taksave qeveritare, ose përmes disa shpenzimeve fiskale (zbritje fiskale). Dy instrumentet kryesore të politikës fiskale janë: shpenzimet qeveritare dhe ngarkimi (vënia) e taksave. Ndryshimet në nivelin dhe kompozicionin e taksave dhe të shpenzimeve qeveritare mund të ndikojnë në variablat në ekonomi siç vijon: Kërkesa agregate dhe niveli i aktivitetit ekonomik Struktura e alokimit të resurseve Shpërndarja e të hyrave. Politika fiskale i referohet efektit të përgjithshëm të shpenzimeve (të dalave) buxhetore në aktivitetin ekonomik. Ekzistojnë tri pozicione të politikës fiskale: neutrale, ekspansioniste dhe shtrënguese. Pozicioni neutral i politikës fiskale përfshin buxhetin e balancuar ku G=T (shpenzimet qeveritare=të hyrat nga taksat). Shpenzimet qeveritare janë të financuara plotësisht nga të hyrat nga taksat, ndërsa të dalat e përgjithshme buxhetore kanë efekt neutral në nivelin e aktivitetit ekonomik. Pozicioni ekspanzionist i politikës fiskale përfshin shtimin neto të shpenzimet qeveritare (G>T) përmes rritjes së shpenzimet qeveritare ose uljes (pakësimin) e të hyrave nga taksat, ose kombinim i të dyjave. Kjo do të qojë deri te deficiti i madh buxhetor, ose te suficiti i vogël buxhetor, që qeveria më heret mund ta kishte, ose deficit nëse qeveria më herët ka pasur buxhet të balancuar. Politika fiskale ekspansioniste zakonisht shoqërohet me deficit buxhetor. Politika fiskale shtrënguese (G<T) ndodh kur shpenzimet neto të qeverisë reduktohen edhe përmes të hyrave të larta nga taksat, ose shpenzimet e reduktuara qeveritare, ose kombinim i të dyjave. Kjo do të shpie deri te një deficit i vogël buxhetor, ose suficit të madh që qeveria e kishte më heret, ose suficit nëse qeveria më parë kishte buxhet të balancuar. Politika fiskale shtrënguese zakonisht shoqëroeht me suficit. Politika fiskale konsiston në aksionet përkatëse të qeverisë që të ndryshojë nivelin dhe strukturën e shpenzimeve publike dhe të të hyrave nga tatimet dhe taksat. Shumë ndryshime në shpenzime dhe të hyra, ato që do të ishin të shënuara si ndryshim, nuk kanë të bëjnë asgjë me politikën fiskale, siç e definuam më parë. Të hyrat nga tatimet dhe taksat, për shembull, do të rriten kur ekonomia gjendet në një kohë të shtimit ekonomik të shpejtë (bumit ekonomik), edhe pse normat e taksave mbesin të njëjta. Vetëm ndryshimi i normave të tatimeve dhe taksave përbën një shembull të politikës fiskale. Roli i politikës fiskale në ekonomitë në zhvillim Qëllimi kryesor i politikës fiskale në vendet në zhvillim është promovimi i normës më të lartë të mundshme të shtimit të kapitalit. Ekonomitë e pazhvilluara janë në deficit konstant të kapitalit në ekonomi, prandaj kërkohet që të kenë shtim të qëndrueshëm (nxitës) dhe të balancuar të kapitalit. Për këtë arsye, politika fiskale duhet të dizajnohet në atë mënyrë që: Të shtojë nivelin agregat të kursimeve dhe të reduktojë konsumin aktual dhe potencial të qytetarëve. Të ndërrojë drejtimin ekzistues të resurseve nga ato joproduktive në produktive dhe më shumë të përdoruara për interesa shoqërore. Kështu që politika fiskale duhet të përzihet me planifikimin e zhvillimit. Të krijojë shpërndarje të drejtë të të hyrave dhe mirëqenie në shoqëri; Të mbrojë ekonominë nga sëmundjet e inflacionit dhe konkurrencës jo të shëndoshë nga vendet e jashtme; Të mirëmbajë stabilitet relativ të çmimeve përmes masave fiskale; Në projektet e planifikuara zhvillimore shpenzimet qeveritare duhet të rriten. Për këto raste mund të përdoret edhe deficiti buxhetor; Huamarrja publike, huat nga vendet e jashtme, etj. mund të përdoren në zhvillimin e resurseve për sektorin publik; Politika fiskale në ekonomitë në zhvillim duhet të veprojë brenda kornizës të konditave sociale, kulturore dhe politike të cilat mund të frenojnë formësimin dhe implementimin e politikave të mira ekonomike; Me qëllim që të reduktojë pabarazitë në mirëqenie dhe shpërndarje, taksimi duhet të jetë progresiv, ndërsa shpenzimet qeveritare duhet të jenë të orientuara kah mirëqenie e qytetarëve; Pengesat në implementimin efektiv të politikës fiskale në vendet në zhvillim janë: shtigjet (frëngjitë) në ligjet për taksat, korrupsioni në administratën tatimore, shtimi i lartë i popullsisë, shpenzimi ekstravagant qeveritar në gjëra jozhvillimore, etj.. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Economic and Financial Structure of the European Area Ambienti Ekonomik dhe Monetar në Eurozonë Safet Merovci, Tregjet financiare, Prishtinë, Botimi i dytë, 2008. Martin T. Bohlw, Pierre L. Siklosz and David Sondermannw, European Stock Markets and the ECB’s Monetary Policy Surprises, International Finance 11:2, 2008: pp. 117– 130. Philipp Hartmann, Angela Maddaloni and Simone Manganelli, The Euro Area Financial System: Structure, Integration and Policy Initiatives, 2003. Jozef Makúch, The Financial Markets, Its regulation and Supervision; Development and Trends in the EU, 2003. The transformation of the European financial system, Second ECB Central Banking Conference, October 2002, Frankfurt, Germany. http://ec.europa.eu/economy_finance/euro/index_en.htm +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Compared with the economies of its individual member countries, the euro area is a large and much more closed economy. In terms of its share of world GDP it is the world’s largest economy after that of the United States. The services sector is by far the most important sector in the European Union, making up 69.4% of GDP, compared to the manufacturing industry with 28.4% of GDP and agriculture with only 2.3% of GDP. In terms of population, the euro area economy is in fact the world’s largest, with more than 300 million people. [Krahasuar me ekonomitë individuale të vendeve anëtare të saj, euro zona është një ekonomi e madhe dhe shumë më tepër e mbyllur. Në terme të pjesëmarrjes së saj në GDPnë botërore, ajo është ekonomia më e madhe në botë, pas asaj të Shteteve të Bashkuara. Sektori i shërbimeve ështc larg sektori më i rëndësishëm në Bashkimin Evropian, që përbënë 69,4% të PBB-së, krahasuar me industrinë e prodhimit me 28,4% të PBB-së dhe bujqësinë me vetëm 2,3% të PBB-së. Në aspektin e popullsisë, ekonomia e eurozonës është, në të vërtetë, më e madhja në botë, me më shumë se 300 milion njerëz.] ++++++++++++++++++++++++++++++++ "World Economic Outlook". International Monetary Fund. International Monetary Fund. Retrieved August 27, 2014. The economy of the European Union generates a GDP (nominal) of about €14.303 trillion (US$18.451 trillion in 2014) and a GDP (PPP)* of about €12.710 trillion (US$16.773 trillion in 2014) according to International Monetary Fund, which makes it the largest and second largest economy in the world respectively if treated as the economy of a single country. The European Union (EU) economy consists of an internal market and the EU is represented as a unified entity in the World Trade Organization (WTO). ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ … A solid financial sector as a basis for growth and investment/ Michel Barnier, Member of the European Commission/ Over the last four years I have been committed to strengthening regulation and supervision of the financial sector to provide an effective response to the financial crisis and to ensure that it can play an effective part in our strategy to put the EU back on the path of smart, sustainable and inclusive growth, creating jobs and enhancing our competitiveness. The crisis clearly revealed that in addition to reinforced rules for all actors in the financial market, deeper integration is essential as regards banks in the euro area in particular, where spill-over concerns from one country to another are even stronger. We have worked constructively together to strike a balance between strengthening prudential requirements to ensure financial stability and allowing the financial sector to ensure a sustainable flow of credit to the economy, so as to support growth and investment./Michel Barnier, Member of the European Commission in charge of Internal Market and Services/ +++++++++++++++ … Daniel Harar, Causes of the eurozone crisis: a summary, 2014. The reasons for the eurozone crisis are many and varied, with some general causes and some country-specific factors. A summary of the key issues are provided in this short note. The list is not exhaustive. What’s happened Over the past few years a number of countries in the eurozone – Greece in May 2010 and February 2012, Ireland in November 2010, Portugal in May 2011, Spain in July 2012 for its banks and Cyprus in May 2013 – have been forced into taking emergency loans from other eurozone and EU governments and the IMF. These countries’ governments asked for these loans when they became unable to fund their budget deficits at sustainable interest rates on the financial markets and faced the prospect of defaulting on their debt. In return for the loans, these countries signed up to implement economic reforms and public sector austerity intended to reduce their budget deficits and make their economies more competitive. So, inability to borrow money on the markets to fund deficits was the short-term factor behind the crisis, but what were the underlying reasons behind it? One-size-fits-all monetary policy (Një ‘format’ përshtat të gjithë politikën monetare) The single currency began in 1999 with 11 member countries. As a result, euro members gave control of monetary policy to the European Central Bank (ECB) which sets interest rates for the whole of the eurozone. Some large countries, notably Germany, had weak growth and this led to the ECB setting a relatively low interest rate. However, this rate was too low for some booming economies like Ireland and Spain and helped create large housing market bubbles there. [… Disa vende të mëdha, veçanërisht Gjermania, ka pasur rritje të dobët dhe kjo çoi në atë që BQE kishte vendosur një normë relativisht të ulët interesi. Megjithatë, kjo normë ishte shumë e ulët për disa ekonomi që lulëzonin, si Irlanda dhe Spanja, ndërsa ndihmoi në krijimin e flluskave të mëdha të tregut të strehimit.] Also, by giving up an independent monetary policy and currency, countries with high debt burdens were not able to use certain measures to respond to the crisis that countries outside the euro (like the UK) could use. These include allowing higher inflation (to reduce the debt burden), directly/indirectly depreciating your currency (to promote exports) and buying up your own debt to avoid default (like in quantitative easing programmes). Misplaced confidence and assessment of risks (Besimi i gabuar dhe vlerësimi i rreziqeve) Borrowing costs for all eurozone governments converged upon the euro’s creation, meaning countries, like Greece, that previously had to offer a higher interest rate than, say, Germany to attract investment were now able to borrow more cheaply. [… Kostot e huamarrjes për të gjitha qeveritë e eurozonës konverguan me krijimin e euros, që do të thotë se vendet, si Greqia, që më parë është dashur të ofrojnë një normë më të lartë të interesit sesa, të themi Gjermania, për të tërhequr investime, tani ishin në gjendje për të marrë hua më lirë.] Likewise, private sector borrowing costs in these countries also fell toward German levels. This fuelled a build up of government debt in Greece and Portugal, as well as private sector debt in Portugal, Ireland and Spain. The implication was that financial markets perceived every country in the eurozone to have virtually the same risk of defaulting on their loans (perhaps assuming all eurozone countries ‘were in it together’). Once the global financial crisis began in 2008, investors thought again. Countries with high debt burdens and weak economies, such as Greece, soon saw their borrowing costs rise. Economic divergence and trade imbalances (Divergjenca ekonomike dhe cekuilibri tregtar) As mentioned above, different economies in the eurozone were growing at different speeds in the 2000s. Many of the countries that ultimately needed bailouts also saw their economy’s productivity levels and competitiveness decline (due to higher labour costs) relative to the eurozone average (and especially Germany) during this period. So, countries like Greece, Ireland and Spain, who were growing strongly and buying lots of imports, were also becoming less competitive internationally. The result was that a large trade deficit had to be funded by high levels of public and private borrowing (which had become cheaper). Once the financial crisis hit and borrowing costs starting rising for these countries, confidence in their ability to repay this debt was called into question, making financing it more difficult and expensive. The single currency also meant that the easy way to regain competitiveness (at least in the short-term) of devaluing your currency was not an option for these countries. Meanwhile, Germany had accumulated large trade surpluses during this time, partly as a result of lowering its labour costs (through restraint in wage growth).[Ndërkohë, Gjermania kishte grumbulluar suficit të madh tregtar gjatë kësaj kohe, pjesërisht si rezultat i uljes së shpenzimeve të saj të punës (përmes kufizimit në rritjen e pagave).] Response to the crisis (Përgjigjja ndaj krizës) When the euro was created, no mechanism was set up to deal with debt crises such as those seen since 2010. As a result, emergency rescue plans had to be drawn up and agreed on the hoof. The long drawn-out affairs that became synonymous with these bailouts were viewed unfavourably by many. It also created the impression that the larger eurozone countries that were providing the bulk of the loans were split as to how best to resolve the crisis. [Kur u krijua euro, nuk u ngrit një mekanizëm për t'u marrë me krizat e borxheve të tilla si ato të para që prej vitit 2010. Si rezultat, duhej hartuar planet e shpëtimit të urgjencës, ndërsa ranë dakord të ecin tutje me këtë.] This lack of decisive action weakened confidence in international markets, prolonging the crisis. +++++++++++++++++++++++++++++++ The reasons leading up to the crisis were different for each country. Some of these factors are summarised very briefly below:[Arsyet kryesore që quan deri te kriza ishin të ndryshme për secilin vend. Disa nga këta faktorë janë përmbledhur shkurtimisht sic vijon:] • Greece (loans totalling €240bn) – high public sector debt, generous public sector benefits, chronic tax evasion and weak competitiveness. • Ireland (loans totalling €85 billion, including €17.5 billion from Irish Treasury and National Pension Reserve Fund) – declining competitiveness and property bubble funded by banks which went bust and were taken over and underwritten by the state, causing government debt crisis. • Portugal (loans totalling €78bn) – moderately high private and public sector debt, weak competitiveness, and anaemic growth. • Spain (loans totalling €41bn) – an ailing banking sector had lent heavily to construction sector before the housing bubble burst. • Cyprus (loans totalling €10bn) – collapse of the banking sector (massive relative to size of economy), partly due to links to Greece. The majority of the loans provided to the countries were funded by other eurozone countries, with the IMF also contributing. ++++++++++++++++++++++++++++++ 1.1.1. Labour market The unemployment rate in the euro area reached very high levels in the 1980s and 1990s. Having fallen back during the initial years of EMU, it has risen markedly since the recession began. By December 2009, the unemployment rate was 9.9%, corresponding to about 15.5 million unemployed persons across the euro area. Euro area labour markets are also characterised by a relatively low labour force participation rate in comparison with other countries. In particular, young and older Europeans as well as women participate to a relatively low extent. The euro area seasonally-adjusted unemployment rate was 12.1% in November 2013, stable since April. The EU unemployment rate was 10.9%, stable since May. In both zones, the rates increased compared with November 2012, when they were 11.8% and 10.8% respectively. Among the Member States5, the lowest unemployment rates were recorded in Austria (4.8%), Germany (5.2%) and Luxembourg (6.1%), and the highest in Greece (27.4% in September 2013) and Spain (26.7%). The Eurozone seasonally-adjusted unemployment rate was 11.5% in October 2014, stable compared to September 2014, but down from 11.9% in October 2013. The EU 28 unemployment rate was 10.0% in October 2014, also stable compared with September 2014 and down from 10.7% in October 2013. The figures were published by the statistical office of the European Union, Eurostat. Eurostat estimated that 24.413 million men and women in the EU, of whom 18.395 million in the Eurozone, were unemployed in October 2014. Compared with September 2014, the number of persons unemployed increased by 42.000 in the EU and by 60.000 in the Eurozone. Compared with October 2013, unemployment fell by 1.549 million in the EU and by 547.000 in the Eurozone. Among the member-states, the lowest unemployment rates were recorded in Germany (4.9%) and Austria (5.1%), and the highest in Greece (25.9% in August 2014) and Spain (24.0%). Compared to a year ago, the unemployment rate in October 2014 fell in 22 members-tates, increased in 5 and remained stable in Luxembourg. The largest decreases were registered in Hungary (10.0% to 7.3% between September 2013 and September 2014), Portugal (15.6% to 13.4%), Spain (26.0% to 24.0%), Bulgaria (13.0% to 11.1%) and Greece (27.8% to 25.9% between August 2013 and August 2014), and the highest increases were registered in Italy (12.3% to 13.2%) and Finland (8.3% to 8.9%). 5 http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/3-08012014-BP/EN/3-08012014-BP-EN.PDF 1.1.2. Economic policy Economic reforms Economic reforms in the goods, capital and labour markets which remove barriers to competition and increase market flexibility are key for the smooth functioning of the Economic and Monetary Union (EMU). Such reforms are key to raise productivity and employment in the euro area, thereby supporting the growth potential of the euro area in the long run. At the same time, through enhancing competition and fostering innovation, such reforms will contribute to lowering price pressure. By making the euro area markets more flexible, such reforms also help countries to adapt faster and at lower cost to economic shocks. The case for structural economic reforms is very strong in a monetary union, such as the euro area, since there are no longer national monetary and exchange rate policies to respond to country-specific shocks. Lisbon Strategy for Growth and Jobs Launch in March 2000: economic, social and environmental reforms The economic reform agenda for Europe has been laid down in the so-called Lisbon Strategy for Growth and Jobs. In this context, the EU Heads of State or Government (European Council) launched a wide-ranging and ambitious programme of economic, social and environmental reforms in March 2000 covering policies at both the national and the EU level to enhance the standard of living of European citizens. To achieve this goal, the Lisbon Strategy aimed to transform the European Union into a highly competitive and knowledgebased economy while maintaining a high degree of social cohesion and environmental sustainability. The Lisbon strategy for growth and jobs (2000) The Lisbon strategy for growth and jobs was launched in 2000 as a response to globalisation. The idea is for the EU and its member countries to cooperate on reforms aimed at generating growth and more and better jobs by investing in people's skills, the greening of the economy and innovation. Key areas The strategy gives pointers for some key reforms in EU countries: Investing in people – to adjust to globalisation, the EU’s fast-changing economy requires a flexible and highly skilled workforce. Lifelong learning projects help people to adapt to a changing job market. More research, development and innovation – strengthening links between research institutes, universities and businesses. At the same time, spending on research and development in the EU should increase to match international competitors. A more dynamic business environment – less red tape and easier access to credit, especially for small and medium-sized businesses. A greener economy – leading the fight against climate change, the EU aims to reduce the environmental impact of economic growth by saving energy and promoting new, environment-friendly technologies. Relaunch in March 2005: refocused on four priorities In March 2005, the EU Council, under the pressure of France and Germany, relaxed the rules; the EC said it was to respond to criticisms of insufficient flexibility and to make the pact more enforceable.6 The Ecofin agreed on a reform of the SGP (Stability and Growth Pact). [Në mars të vitit 2005, Këshilli i BE-së, nën presionin e Francës dhe Gjermanisë, i relaksoi rregullat; KE tha se ishte për t'iu përgjigjur kritikave të fleksibilitetit të pamjaftueshem dhe për të bërë paktin më të zbatueshëm.] The ceilings of 3% for budget deficit and 60% for public debt were maintained, but the decision to declare a country in excessive deficit can now rely on certain parameters: the behaviour of the cyclically adjusted budget, the level of debt, the duration of the slow growth period, and the possibility that the deficit is related to productivity-enhancing procedures.7 While acknowledging the continuing relevance of the social and environmental pillars, the European Council streamlined the governance framework and refocused the strategy on ‘growth and jobs’ by identifying four main priority areas:[Duke pranuar rëndësinë e vazhdueshme të shtyllave sociale dhe mjedisore, Këshilli Evropian trajektoi kuadrin e qeverisjes, ndersa e rifokusoi strategjinë për 'zhvillim dhe vende pune' duke identifikuar katër fushat kryesore prioritare:] Promoting knowledge and innovation, Making the EU an attractive area to invest and work in, Fostering growth and employment based on social cohesion, and Promoting sustainable development. ++++++++++++++++++++++++++++++++ Why do we need economic reforms? 6 "‘The reform of the Stability and Growth Pact’: Speech by José Manuel González-Páramo". European Central Bank. 13 October 2005. 7 Jump up^ Senior Nello, Susan (2009). The European Union: Economics, Policies and History (2nd ed.). New York: McGraw-Hill. p. 250. To stay competitive with traditional trading partners like the US and Japan, and with emerging economies like China and India, the EU needs to be more innovative. Ultimately, economic reforms are about ensuring the sustainability of European welfare systems in the future.[Në fund të fundit, reformat ekonomike janë për sigurimin e qëndrueshmërisë së sistemeve europiane të mirëqenies në të ardhmen.] Who does what? As a “partnership for growth and jobs” between the EU and its member countries, the Lisbon strategy sets out the general thrust for reforms and sets the objectives and priorities for action. Individual governments then set up national reform programmes that take account of their specific situation. Reforms cover areas such as: public finance, education, research and development, the business environment, and labour markets. The EU monitors each country’s progress and makes further recommendations if necessary. EU countries receive €350 bn from the EU structural funds to help them implement these reforms. A further €50 bn is channelled into research and development projects. Economic recovery In 2008, the EU adopted a plan to stimulate recovery from the economic and financial crisis. The plan injected €200 bn into the economy – €170 bn from national budgets and €30bn from EU funds and the European Investment Bank. The aim is to stimulate demand and boost confidence in the short term while at the same time making the EU economy greener and more innovative by funding investments in skills, infrastructure, and environment-friendly technologies. The three-year EU economic policy cycle In March 2008, a new policy cycle started. The general set-up is always the same: each cycle begins with a strategic report by the Commission which puts forward the priorities of EU economic policy for the ensuing three years. The report is accompanied by a proposal for a set of Integrated Guidelines which is adopted by the Council. On the basis of the Integrated Guidelines, each Member State puts forward a National Reform Programme and gives account of its progress in autumn of each year in an Implementation Report. The Commission assesses the Implementation Reports in its Annual Progress Report in December. If deemed necessary, the country-specific recommendations (including euro area specific recommendations), which are an essential part of the Integrated Guidelines, may be adopted in the course of the annual review process. At the end of the third year, the Integrated Guidelines, the National Reform Programmes and the Community Lisbon programme are renewed, on the basis of an overall assessment of progress during the cycle. Looking to the future - The EU 2020 strategy On 3 March 2010, the European Commission has launched the Europe 2020 Strategy to go out of the crisis and prepare EU economy for the next decade. Europe 2020 is the EU's growth strategy for the coming decade. In a changing world, we want the EU to become a smart, sustainable and inclusive economy. These three mutually reinforcing priorities should help the EU and the Member States deliver high levels of employment, productivity and social cohesion. Concretely, the Union has set five ambitious objectives - on employment, innovation, education, social inclusion and climate/energy - to be reached by 2020. Each Member State has adopted its own national targets in each of these areas. Concrete actions at EU and national levels underpin (perforcojne) the strategy. In May 2013, a new package of legislation (the 'two-pack') came into force with two key objectives: to improve budgetary coordination by introducing a common budgetary timeline for the euro area member states and the possibility for the European Commission to assess national budgetary plans prior to their adoption to improve economic and financial surveillance in the euro area through a system whereby a member state experiencing serious financial difficulties or financial sector instability will be subject to enhanced surveillance by the European Commission. 1.1.3. Fiscal policies Fiscal policies have a significant impact on economic growth, macroeconomic stability and inflation. Key aspects in this respect are the level and composition of government expenditure and revenue, budget deficits and government debt. Fiscal discipline is a pivotal element of macroeconomic stability. [Politikat fiskale kanë një ndikim të rëndësishëm në rritjen ekonomike, stabilitetin makroekonomik dhe inflacionin. Aspektet kyçe në këtë ceshtje janë niveli dhe përbërja e shpenzimeve qeveritare dhe të ardhurave, deficitet buxhetore dhe borxhi qeveritar. Disiplina fiskale është një element i rëndësishëm i stabilitetit makroekonomik.] The need for fiscal discipline is even stronger in a monetary union, such as the euro area, which is made of sovereign states that retain responsibility for their fiscal policies. There are no longer national monetary and exchange rate policies to respond to countryspecific shocks, and fiscal policies can better cushion such shocks if they start from a sound position. Institutional arrangements A number of institutional arrangements for sound fiscal policies have been agreed at the EU level, also with a view to limiting risks to price stability. These include: the prohibition of monetary financing (Article 123 of the Treaty on the Functioning of the European Union), the prohibition of privileged access to financial institutions (Article 124 of the Treaty on the Functioning of the European Union), the no-bail-out clause (Article 125 of the Treaty on the Functioning of the European Union), the fiscal provisions to avoid excessive government deficits (Article 126 of the Treaty on the Functioning of the European Union, including the excessive deficit procedure), and the Stability and Growth Pact (secondary legislation based on Articles 121 and 126 of the Treaty on the Functioning of the European Union). Excessive deficit procedure The basic rule of budgetary policy enshrined in the Treaty is that Member States shall avoid excessive (jashtë mase) government deficits. Compliance with this rule is to be examined on the basis of reference values for the general government deficit (3%) and gross debt (60%) in relation to GDP, whereby a number of qualifications can be applied. In particular, only an exceptional and temporary excess of the deficit over the reference value can be exempt from being considered excessive, and then only if it remains close to the reference value. The decision as to whether a Member State is in a situation of excessive deficit lies with the ECOFIN Council, acting upon a recommendation from the European Commission. If the Council decides that a Member State is in a situation of excessive deficit, the excessive deficit procedure provides for the necessary steps to be taken. These could ultimately lead to imposing sanctions on the country concerned. Stability and Growth Pact The Stability and Growth Pact (SGP) is an agreement, among the 28 Member states of the European Union, to facilitate and maintain the stability of the Economic and Monetary Union (EMU). [Pakti i Stabilitetit dhe Rritjes (The Stability and Growth Pact - SGP) është një marrëveshje, në mesin e 28 shteteve anëtare të Bashkimit Evropian, për të lehtësuar dhe për të ruajtur stabilitetin e Bashkimit Ekonomik dhe Monetar (the Economic and Monetary Union - EMU).]Based primarily on Articles 121 and 1268 of the Treaty on the Functioning of the European Union, it consists of fiscal monitoring of members by the European Commission and the Council of Ministers, and the issuing of a yearly recommendation for policy actions to ensure a full compliance with the SGP also in the medium-term. The purpose of the pact was to ensure that fiscal discipline would be maintained and enforced in the EMU.9 All EU member states are automatically members of both the EMU and the SGP, as this is defined by paragraphs in the EU Treaty itself. The fiscal discipline is ensured by the SGP by requiring each Member State, to implement a fiscal policy aiming for the country to stay within the limits on government deficit (3% of GDP) and debt (60% of GDP); and in case of having a debt level above 60% it should each year decline with a satisfactory pace towards a level below. 1.1.4. External trade 8 9 Consolidated EU treaties "What is the stability and growth pact?". The Guardian. UK. 27 November 2003. Retrieved 26 April 2011. The European Union is the largest exporter in the world10 and as of 2008 the largest importer of goods and services.11 The euro area economy is relatively open, particularly when compared with other major economies, such as the United States, China, or Japan. Its trade openness has noticeably increased since 1998, primarily as a result of growing trade with new EU Member States and China. In 2012, extra-euro area imports and exports of goods accounted for almost 39% of euro area GDP, up from 25% in 1999. Yet, the euro area remains far less open than the economies of individual euro area member states. Trade in goods accounts for about three-quarters of total euro area external trade. Comparing the sectoral composition of extra-euro area imports and exports, imports tend to have a larger share of energy and raw materials, while exports appear more heavily focused on processed goods. The largest share is taken up by business services, followed by transportation and travel services. Geographical composition of euro area trade12 The non-euro area EU Member States and the top 10 trading partners outside the EU together account for about three-quarters of euro area trade. Among individual countries, the United Kingdom, the United States and China are the area’s three main trading partners. Taken together, non-euro area EU Member States also represent a significant share of external trade. Export and import shares of the euro area's main trading partners (percentage points) Source: ECB calculations are based on Eurostat trade data. 2003 - 2007 10 "Central Intelligence Agency". Cia.gov. Retrieved 26 April 2011. "World trade report 2009". WTO information website. 12 https://www.ecb.europa.eu/mopo/eaec/trade/html/index.en.html 11 2008 - 2012 Exports Imports Exports Imports Non-EU trading partners 38.14 42.41 39.57 43.56 United States 14.78 9.90 11.82 8.50 Switzerland 5.75 4.79 6.04 4.68 China 3.67 9.58 5.77 12.34 Russia 3.65 6.24 4.49 7.48 Turkey 2.72 2.10 3.00 2.00 Japan 2.69 4.58 2.25 3.2 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ The euro http://ec.europa.eu/economy_finance/euro/index_en.htm The euro is the single currency shared by 19 of the European Union's Member States, which together make up the euro area. The introduction of the euro in 1999 was a major step in European integration. It has also been one of its major successes: more than 337.5 million EU citizens now use it as their currency and enjoy its benefits, which will spread even more widely as other EU countries adopt the euro. When the euro was launched on 1 January 1999, it became the new official currency of 11 Member States, replacing the old national currencies – such as the Deutschmark and the French franc – in two stages. First the euro was introduced as an accounting currency for cash-less payments and accounting purposes, while the old currencies continued to be used for cash payments. Since 1 January 2002 the euro has been circulating in physical form, as banknotes and coins. The euro is not the currency of all EU Member States. Two countries (Denmark and the United Kingdom) have ‘opt-out’ clauses in the Treaty exempting them from participation, while the remainder (several of the more recently acceded EU members plus Sweden) have yet to meet the conditions for adopting the single currency. Which countries have adopted the euro - and when? Belgium, Germany, Ireland, Spain, France, 1999 Italy, Luxembourg, the Netherlands, Austria, Portugal and Finland (11) 2001 Greece Introduction of euro 2002 banknotes and coins 2007 Slovenia 2008 Cyprus, Malta 2009 Slovakia 2011 Estonia 2014 Latvia 2015 Lithuania Effective exchange rates Nominal EER: a geometric weighted average of the bilateral exchange rates of the euro against the currencies of a selection of trading partners. Real EER: takes into account developments in relative prices between the euro area and its trading partners. They are calculated on the basis of consumer price indices, producer price indices, GDP deflators and unit labour cost indices the latter for the total economy as well as for the manufacturing sector. It provides a measure of international cost and price competitiveness of the euro area. Nominal and real EER indices are currently computed against: a narrow group of 12 partner countries (EER-12), a group of 20 partner countries (EER-20), comprising the EER-12 plus China and the seven non-euro area EU Member States not included in the EER-12, a broad group of 39 partner countries (EER-39), encompassing the EER-20 plus 19 additional relevant trading partners (see the table below for the complete list). The EERs are constructed using moving trade weights, computed on the basis of shares in euro area external trade in manufactured goods. The scheme combines information on imports and exports and accounts for so-called third-market effects, i.e. competition faced by euro area exporters in a partner country from exporters of a third country. The weighting schemes for the EERs are computed on the basis of trade data from the following periods: 1995-1997 for the series up to 1997; 1998-2000, 2001-2003, 20042006; and 2007-2009 for the series from 2007 onwards (see Box 1 in the ECB Monthly Bulletin of March 2012). Developments in the EER-20 set of indices are regularly commented in the ECB Monthly Bulletin. 1.5. Financial structure The financial system channels funds from those who are net savers (i.e. who spend less than their income) to those who are net spenders (who spend more than their income). The two main routes to channel funds from savers to borrowers are: direct or market-based finance via financial markets (see top route in the chart below), and indirect or bank-based finance via financial intermediaries (see the bottom of the chart below). Functions of financial systems 1.6. Financial markets Financial markets can be divided into money, debt, and equity markets. Money market The money market consists of the unsecured and secured ‘cash’ segments and derivatives segments. The money market in a broader sense also includes the market for short-term debt securities. Debt market The amount outstanding of euro-denominated short-term debt securities issued by euro area residents totalled around 13% of GDP at the end of 2012, showing a decline compared with the end of 2011. While the outstanding amount of short-term debt securities issued by non-financial corporations in 2012 remained broadly stable, it declined for MFIs. The outstanding amount of short-term debt issued by the public sector decreased slightly in 2012 compared to the previous year. Long-term debt securities accounted for around 142% of GDP at the end of 2012. In this market, the public sector is the most important issuer, followed by the MFI sector and the other issuers of the private sector. Equity market Turning to the equity market, a commonly used indicator of its importance is the market capitalisation of stocks traded in terms of GDP. This indicator, albeit affected by movements in stock prices, shows that the equity market is less important than the debt securities market in the euro area. 1.1.7. Financial intermediaries – MFIs There are two categories: monetary financial institutions (MFIs), and other financial intermediaries (OFIs). MFIs MFIs include: the Eurosystem (ECB and the NCBs of those countries that have adopted the euro), credit institutions (the most important financial intermediaries in the euro area) and non-credit institutions (mainly money market funds) whose business is to receive deposits from entities other than MFIs and to grant credit and/or invest in securities. Consolidated balance sheet of MFI sector MFIs regularly report data on their assets and liabilities tthe ECB and the NCBs. These data are used to compute the consolidated balance sheet of the MFI sector. The chart below shows the composition of the consolidated balance sheet of the euro area MFI sector at the end of 2012. Deposits are the most important liability item, while loans represent the largest share of total MFI assets. The consolidated MFI balance sheet represents the basis for the computation of some of the key monetary and credit variables regularly monitored at the ECB. In particular, this balance sheet is used to calculate the euro area monetary aggregates. Other financial intermediaries - OFIs OFIs form a broad category comprising insurance corporations, pension funds, financial auxiliaries, mutual funds, securities and derivatives dealers and financial corporations engaged in lending (see definition and sub-categories of OFIs). A corporation or quasi-corporation other than an insurance corporation and pension fund that is engaged mainly in financial intermediation by incurring liabilities in forms other than currency, deposits and/or close substitutes for deposits from institutional entities other than MFIs, in particular those engaged primarily in long-term financing, such as corporations engaged in financial leasing, financial vehicle corporations created to be holders of securitised assets, financial holding corporations, dealers in securities and derivatives (when dealing for their own account), venture capital corporations and development capital companies. +++++++++++++++++++++++++ 2. MONETARY POLICY IN THE EUROPEAN AREA 2. 1. Monetary policy Inflation Inflation refers to a general increase in consumer prices and is measured by an index which has been harmonised across all EU Member States: Harmonised Index of Consumer Prices (HICP). The HICP is the measure of inflation which the Governing Council uses to define and assess price stability in the euro area as a whole in quantitative terms. 2.1.1. Objective of monetary policy The primary objective of the ECB’s monetary policy is to maintain price stability. The ECB aims at inflation rates of below, but close to, 2% over the medium term. To maintain price stability is the primary objective of the Eurosystem and of the single monetary policy for which it is responsible. This is laid down in the Treaty on the Functioning of the European Union, Article 127 (1). "Without prejudice to the objective of price stability", the Eurosystem will also "support the general economic policies in the Community with a view to contributing to the achievement of the objectives of the Community". These include a "high level of employment" and "sustainable and non-inflationary growth". The Treaty establishes a clear hierarchy of objectives for the Eurosystem. It assigns overriding importance to price stability. The Treaty makes clear that ensuring price stability is the most important contribution that monetary policy can make to achieve a favourable economic environment and a high level of employment. These Treaty provisions reflect the broad consensus that the benefits of price stability are substantial (see benefits of price stability). Maintaining stable prices on a sustained basis is a crucial pre-condition for increasing economic welfare and the growth potential of an economy . the natural role of monetary policy in the economy is to maintain price stability (see scope of monetary policy). Monetary policy can affect real activity only in the shorter term (see the transmission mechanism). But ultimately it can only influence the price level in the economy. The Treaty provisions also imply that, in the actual implementation of monetary policy decisions aimed at maintaining price stability, the Eurosystem should also take into account the broader economic goals of the Community. In particular, given that monetary policy can affect real activity in the shorter term, the ECB typically should avoid generating excessive fluctuations in output and employment if this is in line with the pursuit of its primary objective. 2.1.2. Scope of monetary policy The central bank is the sole issuer of banknotes and bank reserves. That means it is the monopoly supplier of the monetary base. By virtue of this monopoly, it can set the conditions at which banks borrow from the central bank. Therefore it can also influence the conditions at which banks trade with each other in the money market. In the short run, a change in money market interest rates induced by the central bank sets in motion a number of mechanisms and actions by economic agents. Ultimately the change will influence developments in economic variables such as output or prices. This process – also known as the monetary policy transmission mechanism – is highly complex. While its broad features are understood, there is no consensus on its detailed functioning. Long-run neutrality of money It is widely agreed that in the long run – after all adjustments in the economy have worked through – a change in the quantity of money in the economy will be reflected in a change in the general level of prices. But it will not induce permanent changes in real variables such as real output or unemployment. This general principle, referred to as "the long-run neutrality of money", underlies all standard macroeconomic thinking. Real income or the level of employment are, in the long term, essentially determined by real factors, such as technology, population growth or the preferences of economic agents. Inflation – a monetary phenomenon In the long run a central bank can only contribute to raising the growth potential of the economy by maintaining an environment of stable prices. It cannot enhance economic growth by expanding the money supply or keeping short-term interest rates at a level inconsistent with price stability. It can only influence the general level of prices. Ultimately, inflation is a monetary phenomenon. Prolonged periods of high inflation are typically associated with high monetary growth. While other factors (such as variations in aggregate demand, technological changes or commodity price shocks) can influence price developments over shorter horizons, over time their effects can be offset by a change in monetary policy. 2.1.3. Monetary policy instruments Operational Framework In order to achieve its primary objective, the Eurosystem uses a set of monetary policy instruments and procedures. This set forms the operational framework to implement the single monetary policy. Monopoly supplier of monetary base The Eurosystem is the sole issuer of banknotes and bank reserves in the euro area. This makes it the monopoly supplier of the monetary base, which consists of currency (banknotes and coins) in circulation, the reserves held by counterparties with the Eurosystem, and recourse by credit institutions to the Eurosystem’s deposit facility. These items are liabilities in the Eurosystem’s balance sheet. Reserves can be broken down further into required and excess reserves. In the Eurosystem’s minimum reserve system, counterparties are obliged to hold reserves with the national central banks (NCBs). Beyond that, credit institutions usually hold only a small amount of voluntary excess reserves with the Eurosystem. By virtue of its monopoly, a central bank is able to manage the liquidity situation in the money market and influence money market interest rates. Signalling the monetary policy stance In addition to steering interest rates by managing liquidity, the central bank can also signal its monetary policy stance to the money market. This is usually done by changing the conditions under which the central bank is willing to enter into transactions with credit institutions. Ensuring proper functioning of the money market In its operations, the central bank also aims to ensure a proper functioning of the money market and to help credit institutions meet their liquidity needs in a smooth manner. This is achieved by providing both regular refinancing to credit institutions and facilities that allow them to deal with end-of-day balances and to cushion transitory liquidity fluctuations. Guiding principles The operational framework of the Eurosystem is based on the principles laid down in the Treaty on European Union. Article 127 of the Treaty on the Functioning of the European Union states that in pursuing its objectives, the Eurosystem "(…) shall act in accordance with the principle of an open market economy with free competition, favouring an efficient allocation of resources (…)". In addition to the principles set out in the Treaty on European Union, the operational framework follows several guiding principles. Operational efficiency The most important principle is operational efficiency. It can be defined as the capacity of the operational framework to enable monetary policy decisions to feed through as precisely and as fast as possible to short-term money market rates. These in turn, through the monetary policy transmission mechanism, affect the price level. Equal treatment and harmonisation Another principle is that credit institutions must be treated equally irrespective of their size and location in the euro area. The harmonisation of rules and procedures helps to ensure equal treatment by trying to provide identical conditions to all credit institutions in the euro area in transactions with the Eurosystem. Decentralised implementation One principle specific to the Eurosystem is the decentralised implementation of monetary policy. The ECB coordinates the operations and the national central banks (NCBs) carry out the transactions. Simplicity, transparency, continuity, safety and cost efficiency Simplicity and transparency ensure that the intentions behind monetary policy operations are correctly understood. The principle of continuity aims at avoiding major changes in instruments and procedures, so that central banks and their counterparties can draw on experience when participating in monetary policy operations. The principle of safety requires that the Eurosystem’s financial and operational risks are kept to a minimum. Cost efficiency means keeping low the operational costs to both the Eurosystem and its counterparties arising from the operational framework. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 2. 2. ECB, ESCB and the Eurosystem Since 1 January 1999 the European Central Bank (ECB) has been responsible for conducting monetary policy for the euro area - the world’s largest economy after the United States. The euro area came into being when responsibility for monetary policy was transferred from the national central banks of 11 EU Member States to the ECB in January 1999. Greece joined in 2001, Slovenia in 2007, Cyprus and Malta in 2008, Slovakia in 2009. The creation of the euro area and of a new supranational institution, the ECB, was a milestone in the long and complex process of European integration. 19 out of 28 EU member states use the euro as official currency in a currency union. Five of these 19 eurozone states struggle with adebt crisis after having joined the euro. The remaining 9 states use their own currency with the possibility to join the euro later. The euro is also the most widely used currency in the EU. European Central Bank The legal basis for the single monetary policy is the Treaty establishing the European Community and the Statute of the European System of Central Banks and of the European Central Bank. The Statute established both the ECB and the European System of Central Banks (ESCB) as from 1 June 1998. The ECB was established as the core of the Eurosystem and the ESCB. The ECB and the national central banks together perform the tasks they have been entrusted with. The ECB has legal personality under public international law. European System of Central Banks The ESCB comprises the ECB and the national central banks (NCBs) of all EU Member States (Article 107.1 of the Treaty) whether they have adopted the euro or not. back to top 2.2.1. Eurosystem The Eurosystem comprises the ECB and the NCBs of those countries that have adopted the euro. The Eurosystem and the ESCB will co-exist as long as there are EU Member States outside the euro area. Basic tasks of the Eurosystem The Treaty on the Functioning of the European Union entrusts the European System of Central Banks (ESCB) with the task of performing the central bank function for the Union. Since some EU Member States do not participate in Economic and Monetary Union, the terms "ESCB" and "Union" are to be read as "Eurosystem" and "euro area", respectively. Monetary policy The Eurosystem is responsible for defining and implementing the monetary policy of the euro area. This is a public policy function that is implemented mainly by financial market operations. Important for this task is the full control of the Eurosystem over the monetary base. As part of that, the ECB and the national central banks (NCBs) are the only institutions that are entitled to actually issue legal tender banknotes in the euro area. Given the dependence of the banking system on base money, the Eurosystem is thus in a position to exert a dominant influence on money market conditions and money market interest rates. Foreign exchange operations Foreign exchange operations influence exchange rates and domestic liquidity conditions; both are important variables for monetary policy. Assigning this task to the Eurosystem is therefore logical, also because central banks have the necessary operational facilities. Secondly, if the central bank carries out this task, it ensures that the foreign exchange operations remain consistent with the aims of the central bank's monetary policy. Promote smooth operation of payment systems Payment systems are a means to transfer money between credit and other monetary institutions. This function places them at the heart of an economy's financial infrastructure. Assigning the task of promoting their smooth operation to the Eurosystem acknowledges the importance of having sound and efficient payment systems - not only for the conduct of monetary policy but also for the stability of the financial system and as such for the economy as a whole. Hold and manage foreign reserves One of the most important reasons for managing the foreign reserves portfolio is to ensure that the ECB has sufficient liquidity to conduct its foreign exchange operations. The ECB's foreign reserves are currently managed in a decentralised manner by the NCBs that opt to take part in operational ECB foreign reserve management activities. These NCBs act on behalf of the ECB in accordance with instructions received from the ECB. Although the NCBs manage their own foreign reserves independently, their operations on the foreign exchange market are, above a certain limit, subject to the approval of the ECB, in order to ensure consistency with the exchange rate and monetary policy of the Eurosystem. Euro area The euro area consists of the EU countries that have adopted the euro. The mission of the European Central Bank The European Central Bank and the national central banks together constitute the Eurosystem, the central banking system of the euro area. The main objective of the Eurosystem is to maintain price stability: safeguarding the value of the euro. We at the European Central Bank are committed to performing all central bank tasks entrusted to us effectively. In so doing, we strive for the highest level of integrity, competence, efficiency and transparency. The mission of the Eurosystem The Eurosystem, which comprises the European Central Bank and the national central banks of the Member States whose currency is the euro, is the monetary authority of the euro area. We in the Eurosystem have as our primary objective the maintenance of price stability for the common good. Acting also as a leading financial authority, we aim to safeguard financial stability and promote European financial integration. In pursuing our objectives, we attach utmost importance to credibility, trust, transparency and accountability. We aim for effective communication with the citizens of Europe and the media. We are committed to conducting our relations with European and national authorities in full accordance with the Treaty provisions and with due regard to the principle of independence. We jointly contribute, strategically and operationally, to attaining our common goals, with due respect to the principle of decentralisation. We are committed to good governance and to performing our tasks effectively and efficiently, in a spirit of cooperation and teamwork. Drawing on the breadth and depth of our experiences as well as on the exchange of knowhow, we aim to strengthen our shared identity, speak with a single voice and exploit synergies, within a framework of clearly defined roles and responsibilities for all members of the Eurosystem. The strategic intents of the Eurosystem First strategic intent Acknowledged authority in monetary and financial matters Building on its solid constitutional basis, its independence and its internal cohesion, the Eurosystem, the central banking system of the euro area, shall act as the monetary authority of the euro area and as a leading financial authority, fully recognised inside and outside Europe. In pursuing its primary objective, the maintenance of price stability, the Eurosystem shall undertake the necessary economic and monetary analyses and adopt and implement appropriate policies. It shall also properly and effectively respond to monetary and financial developments. Second strategic intent Financial stability and European financial integration The Eurosystem shall aim to safeguard financial stability and promote European financial integration in cooperation with the established institutional structures. To this end, it shall contribute to policies providing for a sound European and global architecture for financial stability. Third strategic intent Accountability, credibility and trust. Closeness to the citizens of Europe The Eurosystem attaches utmost importance to credibility, trust, transparency and accountability. It aims for effective communication with the citizens of Europe and the media. It is committed to conducting its relations with European and national authorities in full accordance with the Treaty provisions and with due regard to the principle of independence. To this end, the Eurosystem will keep abreast of the transformations affecting money and financial markets and will be sensitive to the public interest and market needs. back to top Fourth strategic intent Shared identity, clarity of roles and responsibilities and good governance The Eurosystem shall aim to strengthen its shared identity within a framework of clearly defined roles and responsibilities for all its participants. To this end, the Eurosystem will build on the potential and deep involvement of all its members, as well as on their commitment and willingness to work towards agreement. Furthermore, the Eurosystem is committed to good governance and to applying effective and efficient organisational structures and working methods. In performing its activities, the Eurosystem shall be guided by a number of organisational principles. Organisational principles for the fulfilment of Eurosystem functions by all members of the Eurosystem With due respect to the principle of decentralisation which is at the root of the System: 1. Participation All members of the Eurosystem shall contribute strategically and operationally to the goals of the Eurosystem. 2. Cooperation All Eurosystem functions shall be performed in a spirit of cooperation and teamwork by the members of the Eurosystem. 3. Transparency and accountability All members of the Eurosystem shall act transparently and be fully responsible and accountable for the effectiveness of all Eurosystem functions. 4. Distinguishing Eurosystem activities Eurosystem activities performed by national central banks shall be clearly identified and distinguished – to the extent possible – from those pertaining to national responsibilities. 5. Cohesion and unity While respecting the legal status of its members, the Eurosystem and its staff shall act and appear as a cohesive and unified entity. In that spirit and working as a team, the Eurosystem shall speak with a single voice and be close to the citizens of Europe. 6. Exchange of resources The exchange of personnel, know-how and experience shall be promoted by and among all members of the Eurosystem. 7. Effectiveness and efficiency in decision-making All Eurosystem decision-making and deliberative processes need to pursue effectiveness and efficiency. Decision-making shall focus on analysis and arguments as well as on expressing views in their variety. 8. Cost efficiency, measurement and methodology The Executive Board of the ECB and the Governors of the national central banks shall manage all resources prudently and shall promote effective and cost-efficient solutions in all parts of the Eurosystem. The ECB and the NCBs shall develop control systems and performance indicators to measure the fulfilment of Eurosystem functions and their alignment with the objectives of the Eurosystem. Comparable cost evaluation and cost-reporting methods should be elaborated. 9. Exploit synergies and avoid duplications Potential synergies and economies of scale shall be identified and exploited to the extent feasible. Unnecessary duplication of work and resources at functional levels and over-extensive and inefficient coordination shall be avoided. To this end, the Eurosystem shall energetically pursue organisational options that ensure effectiveness, efficiency and prompt action, taking advantage of the experience available both at the ECB and at the NCBs through intensified use of existing resources. The outsourcing of Eurosystem support functions and activities shall be considered against the same criteria and shall take security aspects into account. SMSMSMSMSMSMSM SMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSM SMSMSMSMSMSMSM SMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSMSM