Mid-market update acquisition finance

Mid-market update
acquisition finance
Rabobank Acquisition Finance Grootbedrijf
Dutch Corporate Finance Association, Themabijeenkomst Acquisition Finance
Willemijn Bijsmans – Deputy Manager, Rabobank Acquisition Finance Grootbedrijf
Montfoort, 26 september 2013
I
Introductie
Achtergrond Willemijn Bijsmans
Carrière
 10 jaar werkzaam voor Rabobank
 Rabo Private Equity (Associate Director)
 Personal Business Manager to Member Managing Board Rabobank International
 Corporate Lending, Wholesale Clients (Director)
 Acquisition Finance Grootbedrijf (Deputy Manager), sinds mei 2012
Ervaring
 Middelgrote Nederlandse private equity owned ondernemingen
 Nederlandse beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde ondernemingen in de sectoren bouw, offshore, olie en
gas, scheepsbouw, dredging, high-tech
 Momenteel verantwoordelijk voor een portefeuille (> 90) ondernemingen, merendeel private equity owned met
leveraged financieringsstructuren
Rabobank Groep
10 miljoen klanten
1.8 miljoen leden
141 lokale Rabobanken
911 vestigingen
Rabobank Nederland
Raad van Bestuur – Raad van Commissarissen
Ondersteuning Lokale Rabobanken
Rabobank International
Staffuncties Rabobank Groep
 Particulieren
 Food & agribusiness
 Maatschappelijk Verantwoord
 Bedrijven
 Wholesale banking
 Ondernemen
 Private Banking
 Rural & retail banking
 Rabobank Foundation
 Overige ondersteunende afdelingen
 Direct banking
 Investor Relations
 Rabo Development
 Long Term Funding
 Overige staffuncties
Dochterondernemingen en deelnemingen
Vermogensbeheer
 Schretlen & Co
 Orbay
Leasing
 De Lage Landen
– Athlon Car
Lease
– Freo
Vastgoed
 Rabo
Vastgoedgroep
– Bouwfonds
Property
Development
– MAB
Development
– FGH Bank
– Bouwfonds
REIM
– Fondsenbeheer
Nederland
Verzekeren
 Achmea (29%)
– Interpolis
Hypotheken
 Obvion (70%)
Zakelijk
 Rembrandt Fusies
& Overnames
International
retail
 ACC Bank
 Bank BGZ
Partnerbanken
 Banco Terra
(31%)
 Banco Regional
(40%)
 BPR (35%)
 NMB (35%)
 Zanaco (46%)
 URCB (9%)
Corporate Finance binnen Rabobank: Acquisition Finance
Grootbedrijf focust zich met name op de mid market
Financieren
Participeren
Acquisition Finance
Grootbedrijf
 Overname financiering & herkapitalisaties tot EUR 100 mln met
en zonder private equity
RI Acquisition
Finance
 Acquisition finance > EUR 100 mln met private equity
Capital Structuring
/ Large Corporates
 Herkapitalisaties > EUR 100 mln zonder private equity
Rabo Private
Equity
 Aandelenbelang > EUR 1,0 mln
Rembrandt Fusies
& Overnames
 M&A consultancy MKB & Grootbedrijf
Rabobank M&A
 M&A consultancy Grootbedrijf & Large Corporates
Adviseren
Acquisition Finance Grootbedrijf:
Belangrijke speler in de leveraged finance mid market
Welke deals?
 Deals met een transactiewaarde tussen de
EUR 10-150mln
 15 adviseurs
werkzaam in 5
regionale teams
(Amsterdam,
Rotterdam,
Utrecht,
Arnhem,
Eindhoven)
 Grotere transacties worden vaak in samenwerking
met andere banken gedaan (club deals)
 Financieren van investeringen in
aandeelhouderssfeer zowel voor participatiemaatschappijen als niet participatiemaatschappijen
DNA Green Group B.V.
HG Group B.V.
IG Investments B.V.
Merger between
Agribio and Dümmen
by H2 Equiy Partners
Buy Out by
Gilde Buy Out Partners
Buy Out by De Hoge Dennen
en Breedinvest
Rabobank Westland
Rabobank Almere
Rabobank Emmen Coevorden
2013
2013
2013
GCS Holsing B.V.
Pacombi Group B.V.
Emesa B.V.
Refinancing
Acquisition Van der Windt
Verpakkingen B.V. by
Pacombi Group B.V.
Buy Out by
Cyrte Investments
Rabobank Rotterdam
Rabobank Amsterdam
Rabobank Regio Schiphol
2013
2013
2013
Huidige productportefeuille en bijbehorende klantsignalen
 M&A activiteit binnen sector
 Groeiambities management
 Aanstelling nieuwe algemeen directeur
 AH-er op afstand
 DGA op leeftijd
Fusies en
overnames
 Conflict tussen AH-ers
Uitkoop
aandeelhouders
 Geen opvolging DGA binnen bedrijf
Management
Buy Out/Buy In
Corporate
Finance
Grootbedrijf
 Sterke cash flow
 Groeimogelijkheden
 Opvolgingsprobleem
Herkapitalisatie
Toetreding
private equity
 Lage leverage
Majeure (groei)
investeringen
 Professionaliseringsslag
 Groeiend productiebedrijf
 Capex programma
 Hoge solvabiliteit/uitkeerbare reserves
 Hoge cash positie
II
Actuele marktontwikkelingen
Nederlandse private equity markt
Snapshot transacties 2013 H1 Nederlandse mid-market
Bovenkant Nederlandse mid-market
Onderkant Nederlandse mid-market
 Secondary buyout
door management en
Gilde Buyout van Gilde
Equity Management
 Overname en
integratie door NPM
Healthcare
 Carveout Van der
Windt Verpakkingen uit
Clondalkin, overname
door Paardekooper
 Inkoop aandelen
Wegener (Mecom)
 Carveout USG Energy
(nieuwe naam RedWave)
uit USG, overname door
Rabo Capital
 Secondary buyout
door management en
Rabo Capital van Nimbus
en ING Corporate
Investments
 Primary buyout en
groeifinanciering door
De Hoge Dennen en
Breedinvest
 Niet publieke
management buy outs /
buy ins en groeiinvesteringen
Marktontwikkeling Nederlandse
private equity & venture capital markt
 Investeringen van Nederlandse participatiemaatschappijen
zijn in 2012 gedaald van EUR 2,1mia naar EUR 1,3mia,
vooral omdat er geen grote transacties plaatsvonden. Het
aantal bedrijven waarin geïnvesteerd werd bleef met 326
(vs. 359 in 2011) op een redelijk niveau.
Investering naar bedrijfssectoren 2012
Totale investering per sector
Unknown
 Er werd in 2012 voor EUR 841mio gedesinvesteerd t.o.v.
EUR 1,6mia in 2011 (incl. afschrijvingen). Het percentage
afschrijvingen lag in 2012 opmerkelijk hoger dan in 2011
(29% vs. 1%).
Transportation
 Ondanks de slechte economische omstandigheden levert
de sector consumenten goederen en retail met 27% de
grootste bijdrage aan het totale aantal investeringen. Hier
is wel een daling zichtbaar t.o.v. 2011 toen dit 40% was.
Financial services
Real estate
(xEUR 1.000)
3.052
183.714
3.002
Life sciences
175.000
21.123
Energy and environment
Consumer services: Other
99.991
34.867
Consumer goods and retail
Investeringen t.o.v. desinvesteringen
Construction
2.500.000
Computer and consumer…
2.000.000
Communications
Totale investering
1.500.000
1.000.000
Totale
desinvestering
500.000
Chemicals and materials
Bron: EVCA
2010
2011
16.821
74.784
4.891
43.902
Business and industrial services
93.714
Business and industrial…
0
2009
298.033
Agriculture
2012
Bron: EVCA
198.611
5.006
Marktontwikkeling Nederlandse
private equity & venture capital markt
 In 2012 is naar verhouding evenveel geld geïnvesteerd in
kleine en middelgrote Nederlandse ondernemingen, het
aantal transacties met een investeringsomvang tot EUR
10mln onverminderd hoog (397 investeringen).
Investering naar fase in 2012
0%
Verdeling van de investeringen
6%
5%
Seed
 De daling in het investeringsvolume in de Nederlandse markt
is vooral zichtbaar bij grote transacties.
Start-up
Omvang investering
67%
Rescue/ Turnaround
3%
Replacement Capital
Buyout
Durfkapitaal en buyout deals naar aantal investeringen in 2012
2007
2008
2009
2010
2011
2012
€ 0 - € 10 miljoen
502
513
409
398
436
472
€ 10- € 50 miljoen
1.081
832
277
553
681
> € 50 miljoen
1.450
421
146
387
1.009
TOTAL
3.033 1.766
832
Growth
3%
 Nederlandse private equity investeerders hebben meer dan
voldoende slagkracht. In 2012 is ca. EUR 1.3mia nieuw
kapitaal door fondsen geworven.
Durfkapitaal en buyout deals naar investering in 2012
Later Stage Venture
16%
 Van de Nederlandse investeringen in 2012 wordt verreweg
het meest in buy outs geïnvesteerd.
Omvang
investering
2007
2008
2009
2010
2011
2012
€ 0 - € 10 miljoen
349
328
387
388
389
397
483
€ 10- € 50 miljoen
51
40
13
25
35
22
301
> € 50 miljoen
14
5
2
5
10
3
TOTAL
414
373
402
418
434
422
Aantal
ondernemingen
364
295
320
325
359
326
1.338 2.126 1.256
Actuele ontwikkelingen private equity investeerders
Investeringsfondsen
Captives
Family offices
Ontwikkelingen
Verschillen in
 Meerderheids- / minderheidsbelang
 Opkomst family offices (onderkant)
 Investeringshorizon / exit-druk
 Onzekerheid Captives (volker rule)
 Investeringsomvang / investeringsfocus
 Fundraising/ Asset allocatie
 Werkwijze (hands on vs. hands off)
 AIFMD
 Beschikbaarheid kapitaal
 Focus op waardecreatie (kiezen voor thema’s
en/of voor sectoren?)
III
Actuele ontwikkelingen
financieringsstructuren
Ontwikkelingen in financieringsstructuren: Leverage licht stijgend,
pricing verlaagd, maar hoe lang houdt dit aan?
Gemiddelde pricing nieuwe deals naar omvang senior schuldpakket
 Na 2007 hebben meer conservatieve
financieringsstructuren hun intrede gedaan en zijn
looptijden substantieel verkort.
 De pricing voor (lower) mid-market deals ligt over het
algemeen 100-150 bps beneden de niveaus van grotere
transacties als gevolg van hogere concurrentie tussen
banken.
 Opvallend genoeg zien we in 13H1 een daling van de
marges in het hoogste segment. Dit kan worden verklaard
door verbeterd sentiment in de Eurozone, veel
institutionele liquiditeit en de mogelijkheid om zowel de
USD als de EUR markt te benutten voor funding.
 De gemiddelde debt multiple is in het eerste halfjaar van
2013 licht toegenomen. In Nederland is dit het gevolg van
de onverminderd hoge concurrentie tussen banken en het
feit dat vooral solide, goed presterende bedrijven worden
verkocht of een herkapitalisatie ondergaan.
Jaarlijkse pro forma Debt/EBITDA Ratio’s
 Het aanbod van alternatieve financieringsbronnen (o.a.
mezzanine, MKB fondsen, asset backed financiering) heeft
een licht opdrijvend effect op totale leverage.
 Na een terughoudendheid in 12H1 zagen we in 12H2 en
13H1 weer een aantal herkapitalisaties op niveaus rond de
2.5x tot 3.5x.
 Equity contributions bewegen zich op een redelijk constant
niveau boven de 40% afhankelijk van het type bedrijf en
transactie.
Bron: LCD European
Leveraged Lending Review
IV
Actuele ontwikkelingen
bankenlandschap
Actuele ontwikkelingen in bankenlandschap
Regelgeving (Basel III)
 Hogere kapitaalsvereisten
Liquiditeit
 Meer winstinhouding
 US landschap vs. Europees
landschap
 Hoger rendement vereist
 Sentiment Eurozone
 Minder krediet tegen hogere
prijs?
 Markt efficiëntie (secondary
trading)
 Institutioneel vs. bancair geld
Nederlandse bancaire landschap
 Beperkt aantal actieve spelers
met ABN AMRO, Rabobank, ING,
Deutsche Bank, NIBC
 “Staatsbanken”, wat betekent
verzelfstandiging voor Nederlandse
bankenlandschap?
 Virtualisering
 Kostenreductie met oog op Basel
III
Alternatieve funding
Bank als partner?
 Mezzanine (Delta Lloyd, ICG, Nordic Mezzanine, Beechbrook, BNP
Paribas vs. ING, Rabo en ABN AMRO)
(Nog) meer focus op cross sell /
deep sell
 Asset backed financiering (factoring, lease)
(Gedeeld) huisbankierschap /
betalingsverkeer is vereiste
 Buitenlandse banken
 Pensioenfondsen
 MKB fondsen
 Vendor loans
 Overheidsgaranties en nationale exportkredietverzekering
Bankieren ten tijde van een
recessie: banken zullen keuzes
maken, partner in voor en
tegenspoed?
V
Contact
Contact details
Rabobank International
Office address
Croeselaan 18
3521 CB Utrecht
Postal address
P.O. Box 17100
3500 HG Utrecht
The Netherlands
Rabobank
Rabobank
Willemijn Bijsmans
Acquisition Finance Grootbedrijf
Deputy Manager
Marin Boon
Acquisition Finance Grootbedrijf
Manager
Telephone +31 (0) 30 71 22 449
Telephone +31 (0) 30 71 23 668
Mobile +31 (0) 6 20 11 14 84
Mobile +31 (0) 6 20 96 71 33
E-mail [email protected]
E-mail [email protected]
Q&A