erasmvs rotero - Notes du mont Royal

Notes du mont Royal
www.notesdumontroyal.com
쐰
Ceci est une œuvre tombée dans le
domaine public, et hébergée sur « Notes du mont Royal » dans le cadre d’un
exposé gratuit sur la littérature.
SOURCE DES IMAGES
Google Livres
iii»H ^ •
•.-.
•«•' s •<s^ " • •. «?•%
*<ss\V •*&? sV
> ;? ^ „ ® W ^
ELENCHVS
OPVSCVLORVM
Luciani,lnterprete Erafmo.
Sdturndlid,
pagind 4»
Cronofolon,ideft£dturndUumlegumldtor, u
EpiftoU Saturndks,
17
Dr luctu,
.
.
5°
Abdicatus,
. • - }%
UdromenippuifeuHyperncpbelut,
6V
Toxarisfiueamicitid, . iy
Alexandcr feuVfeudomdntis» .
'.
»58
GaUutfeuSomnim,
\ _
§7*
Timonfeu Mifantroput,
vtc*
Frotyrannicidadeclamatio,
14»
E R A S M I decUmdtioJLucianicerefondens, v<6
Deijsquimncedecondutlidegunt,
JJJ
Dwlogi x v 1 r 1.
.
J7J
Bercules GaUicut,
4o4
tZunuchut feu Pampb tlus»
4o8
Defacriftcijs,
4>5
ComiuiimfeuLdpitbe,
4K
Dc A/Jrologid,
45*
Ali'<juor itrrn exeodem commentarij,Tboma Moro
"mmprete, " '
4-54
Omrid Lttcwm, Cdlumm* non effc temere credendu,
mterpretePbilip.McL
55$*
Sro/flMK
?
SfERASMVS ROTE*
RODAMVS
REVEREMDISSI/
mo I» Chriflop4tri,D. Guilielmoar/
cbiepifcopo Cantuarienlijto/
tius Aagliee primati,
8.
D.
i T T o adte Bialogos aVquot LuciW»
. partCmmpera,metradutiosjpartimre/
cognitos. Nugasanquis, mittis. Nugasfa/
ttcfed litnatmmiminm ut rideasjt tatnen unquam ridere potes, hqmo tot curis diixrittus, tot negociortm
fluctibus obrutus.Sed cuipotius mittam,quicquidflte/
rit ittudjeu ludicrm,feuferim, quodmee Camanat
produxerint,quamtibiunicomeo Mecanati t quifo/
lus v addis animm Erafmo,ty alis ingemwmjy
ocimfuppeditM,& ornasfludia.\icne
ualeXondinijertio Calen/
das tAoias., Anno
M. D. X I I .
M
a
x
SaturnatU
*
•
.
•
SATVRNALIA LVCIA*
NI,
D E S . ERASMO
teroddmointerprete
RO/
PERSONAE
SACERDOS
BT
SATVRNVS
SACERDOS
i c mibi Saturne, quando tu qitide
boctemporeregnareuiderisjtibi^
D
v fdcrificatim,<jT litatm eftanobU,quidpotifimmabsteproim/
molitis boftijs poffjuhirc debeam,
quodpoftuUtmfcramts A T . Iftudquidem teipfum
perpehdereoportuit,qmdtibiforet optandmjmfi qui
princeps fit,eunde v uatem effe uisjut norit,quid mu
ximecoUubitwm fit animo tuo pctcre. Cetertm ego,
qimtum facultas firetjnon abnuam uotis tuis. s A c .
Qgin ifiudiamolmmihiperpefumefcdejideroenm •
uulgaria ifti, ac pafim obuia, uideUcctopes, mukarn \
auriuimjutct; uifis mperejutq; multa pofiideam masu
cipia,ueflesfplendidasacdeUcatas, tmargentm V ;
eburjrreuiter, fi quid cfl prtterca rerm precwfartU ]
*it£c igitur mtbi daoptime Saturnc, ut v ipfe nonibil
emohimentiextuofcntiam mperiojneuefolus peromnem uitam earm rermfim expers.s A T AUuduide.
\am pofiulas, quod non eft mex poteftatis, neque enim
mearm partiu efi ifta difiribucre. Qgare ne grauiter
fera%
D E 5 . E R A S . ROT. I N T R R P .
%
ferdsji qtue petisjion dffequeris. Qujn mdgis iftd d \o/
uc pofiulato, quum dd etm imperij ttices redierint, id
quodbreuifuturm efi.Hdm ipfe prdfcriptis conditioittbusj-erum ddminifirdtionem abiUofufcipio.Bfi uute
uniuerfum mpcrium meum,feptem duntdxdt dierm,
quormfi ius excefferit,ilkc6 priudtus reddor, ac ue/
lut unufcmlibet de plebeid multitudine. Hec tdmen im
hisipfisfeptem diebusferitm quippidm,dut publicm
trdddre mihi permiffum efi. Verum potdrejncbridri,
maferdrijutderc,certdre tefferis,credre reges,p%mu/
los m cotmmem ddkiberc,tuute*x mmm, Itftfatpr/
pmjjtttumm-^f^
ddre pr/tcipitem ,ficiefitUgine oblitd. H/ec utifucidtn
permiffum eftXeteru mgndiUd,putd diuitids V dut
rum, luppiter ipfedildrgitur, quibus iUi uifum fueriu
S A^.Jntbncj^qjtidcm Udturne ddmodum ficilc,dc
tubcnsid ficit,'adeoutmcUinmx dffecerit,mdgno
clmdre h/cc db iUofldgitdntem. AHs nihtl prorfusduditjterum egidem obuibrdnsjtcfulmcn intentdns, toruumqj obtuens,pdue'jicit infidntes. Qtt,odfi quando eti am dnnueritdlicuUdiuitcmifc reddiderit,mirum qukm
idnuUo dclcctu fkcit,ut dliquoties pr/eteritisprobis?
dcftpietibus turisjcelerdtis dcfiultisbominibus oper
ofunddt, uerberonibusdtque effccmindtis, cuiufmodi
funtiitipleriqj.Qttdnqudm equidem cupio cognofcc/
re,qu/tnifintifidtu£ potejidti permiffd.s A T . Haudqttdqum pdrudjtcck omninb contemnbtdd,fiquis uni-
«
f
uerfi
tt
LVCIANI
SATVRNALIA
uerfi hnpcri) um expendat, nififhrte tibi paruum effe
uidetur,ut m tefferaru ludo uincas,cumoj cxteris aietX
m unibnem uoluatur,tibi fenidnem femper m fummo
latere oitendat. Nam hincfibi pUriqs uittm parant,
uelad faturitatem ufque, quibus propitia acjecunda,
afpirarittcffera. Kurfm alif nudienatarunt, naueeli/
fajracta ad tam minutumfcopulum,puta aleam.Adde
bis, potido qukm maxime hilarefcere, ac modulatius
alio uideri canerem conuiuio.Krxterea reliquis minir
firism aquam prxcipitatis ( nam ea pcena e& parum
dexireminifitanti) tety ui&oremprojwnciari,atque
eiquem uiceris,prxmia prxriplfX&ldesmWmsmt
quam ingensfitbonm. Quemadmodm er iUud,quti
talo uittorfolus omnibus rex prxficeris,ut nonfolum
ipfe nonferas uUa ridicula mperata,uerumetiam ipfe
pofiis alijs imperare: mur mmitfe quidioH mfm]w\
«^fiir^^Nt^ikrrii^^t^fiitku m bumeros
tibicina, ter domm obambulet. An non bxc quoqu*
munificentix mex non exigux funt argumentaiQuod
fi caufaberis regnm hoc nec uerm cffe,necfiabile,mfeitcficew, quum uideas meipfm, qui i&a dilargior,
exigui temporis mperim tenere. Ex his igitur qux
mex&cukatis eft prxfiare, Hempe de taxiUis, de re/
gnando,de canendo, deqf reUquis, qux modo recenfui,
audaSter qux uoles petito, nihil ucritus, ne te xgide
autfulmineterritem. s A c . Atqui ifiis nihil mibiefb
opus Titanm optime. TutameiUudmibi refpondeas
tteUm
t>.
BRAS.
fixyr.uitEiti».
i
%eUm,quod maxime cupiebZ cognofcere.Quodfi mw
bi dixerUtfotis magnam gratiam pro facroperfolue/
rk,quin ejr reUqum tempus que debuervs, conddno.
s A T. Rogtf modojequidem refpondcbofifbrte quod
rogarisfciero. S A C . lUud in primis. N«m ucra funt
istd~,qu<e de te dudimust Qnemadmodim deuoraris li
bcrostibiexRhcd natos,ut<p clam iUd.fubducro loue,
fdxuminfkntis locofuppofttm,tibideuorandm tra/
diderit. Deinde puer adultus,te regnoexpulerit,beUo
fuperdtu,mox drreptu in tartdru precipitdrit,uincu/
\is ituettisjtm tibi, tm omnibus copijs auxHidribm,
qu*tecumdde stetcrant.s A T. Qujd dixtit&ifife/
ftum celebnremus, effetq^ licitm mebridri, dtque in
dominos impune conuitid idcere, inteUigeres profetfo
mibi permiffm ejfeirdfci, qui quide iftiufmodi roges,
tdbil reueritut ddeo cdnm dc fenem dewm. s A C . At
ego bec Sdturnejton ex meipfo dico,Quin v Befio/
dus V Homerm, nolo enim diccrc reliqui prope mor/
tdles omnesjdde de te credunt.s A T • Antu putas uel
pdftorem iUujiel hunc dmpuUoftm, uere quippidm de
mefciffetRem ad hune coftdera modn. Eft ne quifq ho~
VMjioiicam deus,ddeo durm,ut poftit ipfe uoles fuos
deuorare UberostniftftqmseffetThyeftes,q ab impio
circuuetusftdtre comederet.Sedftngeeffe q poftit,qui
ftdt,ut ignoretfefefdxmedereuicepueri t niftforte
detih.fttbuiufmodi,ut dolere no queZt.lmo ne<p beUo
• eoftiximm, neq- lupiter p uimimperiu oceupauit, fed
*
-r ego
%
tVCIANl
SATVRNALIA
egoitUuolenser ultro rerm adminifirationem tradh
d&cfiiqi: Porro neq,- uindm effe me, netp m tartaro
. effejtel ipfe uides opihorjufi prorfut ocutis captut es,
quemadmodm Homerus.s A C .Sed quid tibiaccidit
Saturneatt mperim deponerest s A T . Ego iibi di/
cam.Infmma ,fenexim er podagrofus quum effem
ob jetatem (unde etiam fhctm efijtt pleriq; mibi cons pedes effe fnxerint) mpar erZ uiribus ad tammulta
buiut a-tatisficinorapuniendamam erat afiidue mibi
furfm ac deorfm curfkandm obarmato fidmine,
quofacrilegos,periurosjtc raptdres exurerem.Erdt/
que negocim plenm labdris, quodqf iuuenem defideraret.ltaque mM confulens ,loui locm dedi. Quan/
quam er atioqmrecteficturus mibiuidcbar,fiparti/
tusfilijs(namerant) mperim,ipfe pleramque uitant
conuiuifsper ocim traduceremjubil ncceffehabcns,
neque uota ficientibus operam dare,necab ifs qui
contraria pctunt, moUftia affici,neque tonarc, neque
fulminarejicque grandinem atiquoties mmittere.Sed
fenilem bane, ac iucundifiimm dego uitam, meraciut
bibens nectarjttque interm cm lapeto, retiquiscfc */
quatibut dijs confibulans. M regnat quidem itie mitie
ttifirictus negocijs, nifiquodbos pauculosquosdixi,
dies mihi mfm efi excipere, in quibut recipio princi/
patmjat nurtalibus m memorim reducm,cuiufmo/
difuerit m regnante uita,quu citrafementem,citraqs
.arationem cuntta itits proucnircnt.Haud tm quidct/t
arist/t
D.
SRASMO
ROT. I N T B R P .
9
driftx ,fed pdtiis pdrdtus,cdrnes dppardtt, dc uinuns
fluminm mfidrfhcbatjtumfontcs metttsJLiftisqj^ropterea quodmorfdlesomnes prohi ejfent,v aureu
Hxcjjtqudmjnibhdufdfuit,cur exigui temporis kn/
perim gerant, dtque ob id undique pldufus, cantio/
ttesJhfusjequdUtdsomnibusfcruis eque ac Uberisjxef
que enm me regnante quifquam erat feruut. $ A c *
At ego Sdturne coniefturom ittam ad feruos, V eos.
qui boiy tertmtjreferebdm, quafi ob em caufm tibi
fibuld tribueret ergd bos bunwiitdtem, quod memor
teipfim dUqudmbfcruitutcmfcruiffcjicgeftdffc coflfpedcsjeos mdgnificeres,quifimiU effentfortuttd. s A,T v R . Num tu defines istiufmodi nugirinugut s A
c E R . Benemonesjtdq^ defino.Qmnittud etidm mif
hi rejponde, tdlis ludere ,in ufufmt tui quoquefecuU
ntortdUbusts A T . Erdtfane. At nan depofitis talen/
tisjic decem nummum miUbus,quemadmodum uosjtcitisjucrum utphrimo nucibus, ne uideUcet difcrucid returqui uiftus effet, ncuefemper ploraret fefe untm
omnium non hdberc quodcderet. s A C . Et refte quidem itti. Nam quo tandem prxmio certdffent ipfita/
Us,qiium ipfi toti effent dureitltaque te loquente, td/
le quiddam mihiuenit in mentemjfi quis unu aUquem
ex dureis itUs uiris,'m hdnc nostram xtdte adduftum
nulgo oftenderet, quid ittitdndem eueniret t Nempe
miferum(fdtfch)difcerperent,bduddUter incurfan/
tes,qudm in Ventbeum Mxnadesjutt in Orpbeum fce •
d 5
minx
fo
/
tVCIANI
CRONOSOtON
snint Tbrdcidt, dut in Afttonc cdhes, intcrck fefe ief
eertdrent, qudntdm quifck mdximi pojfet portionem
i dufirre,ut qui ne infifio celebrido,k lucriftudiotent •
Jperent,qumipfoetidmfesto ddlucridbutunturmcre\mentm.ltdck dlij quidem tibi primitids immolitjmi/
*~eosin conuiuio deprxddntes.Alij uerb tibi eonuitidn/
tur/cm nihil dd rem pertinednt, tm ipfdt eomminuf
itnt tefferds, perinde qudfi iUisfitmputdndm, quoi
imfudptcfaonteficiut.Seddic mihi ty iUud, quid tdndem cdufefitit, ut deus ufik ddeo mbeciUis,dcfcnex,
tempus mdmanifiimmdelcgeris,cmidm
nixom/
nid occupit,plurimusftuitaoreds,cmck nihil non gehs coneretm eft, drent drbores nudt dccufiisfrondi/
busjcptdlentjborrentck udcudfioribusprdtd, cm in/
curuiycotrdftick mortcAcs, perinde qudfi extremo con •
feftifenio,ddfocumfirmedefident, intcred tufiftm
diem dgisfneqj enimdceommodmfeni tempus,neqfdti/sidonemgenioindulgentibus. s A T . Sedbeus
tu permultd quidem i me fcifcitdris, cm potdre ictm
oportedt.ltdck nonexigudm temporis portionem tu/
isrogdtionibus mibi de fifio perdidisti, dm ifid me/
cm pbilofbpbdrisjton ddmodm dd rem pertinentid.
qudre nune istis tdndem omifiis^onuiuim dgitemus,
plduddmus, dc liberdm dgdmus uitam. Deinde prifco
tnore depofitis nucibutjluddmustefferis, dc regesfuf/
frdgijs cricmus,ipfis<k uhrb pdredmus. Siquidem di
cm ntodu elficcrimus, ut uerm uidedtur prouerbiu,
tfuoi
D. RRAS.
ROT. VNTRRPi
St
etuoddieuntfenesrepuerafeere. S A C ImocuiifU
qux dicisjton probatur Sdturne,preeor ut ei nec tum
bibereliceat,cmjitit. ltdtfc bibamut, quandoquidem
»t primo coUoquiofatis k te rcfbonfum efi.Proindemdeor mibi rettefdtsurusfi noftram hanc confabuldttb'
nem, zy qu<e ipfe interrogarm, cy qux tu propitiut
refbonderisfiteris proditd, trdddm micis iegenddfi
quifunt digni,qui tud dittd dccipiant.
C R O N O S O L O tijdeftyS
A T V R N A LI /
umLcgtmldtor,Erdfmo'mterprete.
A E c dit Cronofolonfdcrifieus,zy idem
H
udtes Saturni ,cdrumcfclcgum conditor,
quequidemddfestum pertinent. Quid
pduperes fdccre oportedt, id alio miffo libro iUis ipfis
prxfcripfifiiequc dubito quin eas legesferuent, alidr
qui obnoxij futuri pcenis,qux grauifiimx decretxfunt
ineos,quiminut paruerint. VosdUtemdiuites,uid£te
ne htc manddtd prxtergrediamini, neque negligdtis.
Nam fi quisfecitsfecerit, tsfciatfe non me neglc&ni
rum legis Idtdremfed ipfwn potius Saturntm, qui me
<ondendisteflifui legibus detfgit. Haud iUe quident
infomnis uifus ,fednuper cum uigilante palkm conr
greffus.Erat autem neq; compedibus uinftussneqtfitu
obfitus,qudle eum pittorcs fingut, exemplar k deliris
poetismutudtidierufdlcem quide tenebdt prxacuta.
Cxterd uerbr? bilaris eratjy UdUdusjregioq; appar
mu.Atqsbse quidefbccic mihi uifus efl. Cxteru quat
locvtut
t»
LVCIANI CRONOSOLQN.
' locMtuseii,pldtte'dMMfunt>&inhKbec digna, qurn
uobis prius exponi. Nam ubi mt uidit animo mccftum
iadmbuldntentmox iateUexit, quippe deus, qu/nam
effet moiefiia caufa, uideUcet grauiter meferre pau/
pertatem,ut quinonprotemporisrationcunicam ue.ftem babercm,cum Um effct gebt, muUusa^ftarct no/
rcas,gUcics ac nix^uUierfus qtue ego minime commu' tuius eram.Huko magisautem, quod cumfefim m/
ftaret iam proximejrcUquos uiderem apparates, quat
di uittimas,qu<e<fc ad conuiuia requirebantur,mihi uerbipfiresno admodum adfeftum mttruisas cffe. lant
i tergo accedens, aurebj prebenfa, ac ueUicata ( Nam
hacfpecicfefe mihi confueuit ofkendere) Qujid iftudfi/
Jnuuk(inquit)Cronofolonfuideremibifoutcitus. A»
/ non /qummquam beret cm mpios acfceUftps bo.\ mines opibusfuperfiuere,o-folos deUtijsfrui uideam,
\ ipfeu*rb,wecmnaj compluresaUfdo&i, cum inopia,
fmtnaqjrcrm pemria uita degimust Ne tu quidem
'. here,curasbk rebusfinem mponere, c ad a-quaUta/
tcm reuocare. Tm ifle. Cxteraquidcmjinquit, baud
j&ciUfuerit innouare,qu<e uobis i Clotone, reUquiscp
Tarcis accidunt.Porrb paupertatis malm uobis cor/
rigam,quatcms adfcftum attinet.Sit autem b/c cor/
rigendi ratio. Abi Cronofolon, ae mihi Uges aUquot
. confcribito, oftendens quid obferuandum fit infefta,
uti ne dmtes ittterfefcfeftum celebrent,fed uobisfua
bou mpcrtiant.At non noui, inquam, Uges eonferU
bere
D . ERASMO ROT. INT&RP.
t$
bere.(^negoJnqmtjloctbote.Mox^ingrejJksjnr/
dine me docuit. Oeindecmcmcta pcrdidicifiem: tst
ittudjnquitjUis dicitojufiferuarint b*c,tmegoprofitxofine caufafiicembanc acutdm circmfiro. Attor
quiridiculusfim,ficm patrem Ccelm execuerim,
non item cascraro diuites ifios, quicunqueleges mem
uiolauerkttJtt Um euirati,Cybeli matrifefeadiungac
cm tibijs ac cymbalis.Hac itte minabatur. QgarerectefacietUji leges nonpratergredaamm.Lex pritna. f
Nr quis quid intrafetti tempus agito ,ne% publicum, \
rxqs priuatm.nifi que ad lufmM uoluptatem ,ani/
tniqs oblettationem pertinebunt. Opfoniorum & bel/.
lariorum artifices foli in operefunto. Acqualitat om/
tubus eftoJeruisJiberU, pauperibus, diuitibus. Irdfci,
fndigndri, minariue ne cui ttceat. Kationem exigere
ub ijs,qui res curant SaturndlitiasJte id quidefis efto.
Hte quis argentmjiettcmue expenditojieue infcriU/
tofolennitatis temporejte quis exercedtur, neue lite/
•ris operam dato, aut reeitato, nififi quefint urbana
fepidait),qu* dicacitatem refipiani,ac iocum .Lexfe/
•cunda. Aititto antefeftum diuitesfingulorumamico/
ttm nomina m tabettdfcribunto. Porrb pecuniam pa/
tdtam habento, ad decimam partem anmwrmfiuctum.Vraterea quicquidittisfupereftueftium,eyquic/
•quid eft cultus pinguiorU,quam utipfis coueniat. Ai
:
bd>bdrgenteorum uim non modica. Atq) bac quidem
inpromptufunto.Cceterm antc folcnnitite porcettus
^
arcttw-
#4
hYGlJt-m
CRONOSOLO»
circvmdgkorjttq; ex d-dibus euciuntor fordes, dUdri/
tjd v qmftws, v fi qu£ id genus aliafunt plerifqu*
dtuitum domefticd.Deinde ubi domm perpurgdrint,
tim rem dtuitidm ptciunto loui diuitidrm Urgitori,
dc Uiercurio munificp, dfcp ApoUini mdgnd dotunti,
Beinde circd ucfperdm tabulam ittam, dmicorum no/
mindtenentem relegunto. Diftributk dutem pro cw
iufcpdignitdtc muneribus, dnte folis occafum dmicis
mittunto.Forrb qui deferantjte plures tribus, quatu/
bruefuptojtq; hi certifiima exfcmulisfidejamcpnd/
tugrdttdes.Afcribdturdutem inliteris,v quid mitttU
tur,es qudntum, ut ne utritfi fufpeetos bdbere pofiint
eos,qui perfirunt. At$ ipfi mimftri mico quifq) cdii/
cecpoto,domum recurruto, twq) pretcred quicquam
dbeis pofiuldnto.Tjoftk omnia dupldmittuntor.Udttt
bos tequum eftgeminm dccipere portioncm.Dc ffl|t>
neribus qttam modeftifiimefimul, v quim pducifiis
m* uerbdfiunto, neq; grdue quicqum m Ikerk quif/
quam afcribkojiec odiofe laudato quc mittuntur.Tti/
uki diucs ne quid mittito. Hetplocuples Sdturnalibus
wqualiforte quempia, conuiuio dccipito.fSc-quideorii
>qu£ inbpc depromptdfuermtjit mittanturjeruanto.
•Ueue cui muneris pccnitentia fubito. Qgodfiquis anr
Mofuperipreperegrefiikjdq; caufd munerum expert
•fuit,w itta dccipko. Qnjmetiam pro tenuibus amici*
£Fdlienumdiuitesfoluunto,atq;ctidm conduttdrum
kdiumprccium,fiquifortewboc
debent,neqxfunt
;
foluedm
t>. IKASMO XOT. INTBIP.
ff
febtcndo.lnfumjna; uerbjnuko ante iUud iUk ctto cts/
ta-jtt cognofcantjjua re nutximefitopus.Edjrfm qui
accipiunt, ne de mifik donts ut exiguis quermtor, ey
quicquid mittctur,qualecunqj fucrit, id magni ducutu
to.Vini cadusjtut lepus,aut pinguis auk, iuter munc/
ra Saturnalitia ne babcntor. Heue Saturnatia dona m
rifumt uertunto.Remittito uicifimt diuitipauper:Siaactus eftJibcUm aliquem ucteremjtutfi quid ipfe cont
feripfit,quod faufli fit otmnk,v conuiuijs accommo/
dum,qualccunqipotuerit. Atq^iddiucs lctoadmos
dtmjbilariip' uultu accipito. Acceptum protinus pcr/
legito. Quodfirecufdritseieceritue ,fciatfefe ijs qmc
defdceminatusfim, obnoxim effe, ctiamfi miferit,
tpacquidalioqui mittendmerat.Porro reliquijoro/
tus4if,aiijturkfruStulamitfunto. Quodfi paupcr,
4tutUeiiemjiUtdrgeHtm,autaurufuprafacultatcdU
tnti miferit, idquidemjptod miffimfuerit, publicm
efto,c3flatm^ m Saturni thefauru mfirtor. Jpfe uera
ftauperpo&ridie plagat a dtuite, manibutfiruUefup/
pofttk accipitojto pduciores quinquagittta fupra du/
xcntas.Legcs couiuiaks.hauadu eftjibi linea fex erit
pedm.Ante lauandu,nucibus ac talk lufitandu. vbi/
ttauf cafuscukp locudederitjbiaccmbito. Dtgttitat
aut gcnusjtut diuiticparu tmmenti habeto, ut priut
alicui miniftretur.Eode de uino oes bibunto.Uecp pro/
fit diuitifi cdufttur uclftomacbijtel cdpitk dolorejtb*
ijtvbibatdemcliorc. Carmuommbus equa portio,
Ministri
*6
LVCIANI
CRONOSOLON
Uinifiri ne euiquidfiuore danto, p/f cotantor, neth
prxtertmttuntOydonec ipfis Mfmfiterit,qu<etoUenda
erunt.Nequebuic quidem magna, iUi uerb perexigua
ttpponunto. Neuehuiccox<tfuis,itli maxiUa apponi/
torfed in omnibus aqualitas efio.PociUator, acutvsq/
culbs unmquemck obferuatojninustamen beru. Acu tius etim exdudiio.CdUces omnis generis funto. Ad
potandm inuitarefiquis uolueritjus efto.OmnesomnibuspraUbuntofiUbeatjtbiprabibcritMues.lieq}
quifquam bibere oompeUitor, qui non ualeat adcom/
potationem.Nc Uccat ipfis,neq^ifaltdtorem,nc<k citbaTcedu inducerejufiquinup difcerecaperit. Quodfi
cjw Ubeat dicterijs utiJUceat ,fed battenus adbibeatur
ntodus, ut nefint molesta. Super omnia, pro mdbus
tudunto talis. Si quis depofita pecunia taUs lufcritjtt
posterumufqt diem ieiunato. £t maneto quifq;,*? abiio cum uoluerit.Vorro cm diuespmulosfuos couiuiq
vecipiet, tm mici quoq^ una cm ipfo miniftrantoi
teges bafcefinguUdiuitesjeree columna inferiptaf,
in auUe mcdituUio babentojtc legunto. Atque id qui/
tkmfdcndum est,quo ad ea colmna manebitjtcq)fti/
mesjncquc pefiilentiajteque incendium, ncq) quicquk,
5
alioqui molefbumJn iUorum domumfubibit.Qufid
:
fi quando(id quod dijprobibeant)toUatur,
abominandafunt,quaiUis
v
"<"
tmeuentura.
EPI-S.t-tfiA*
.•••'.
*P!$TOL>B
•
«ATVRWALES.
;n
BgoSaturnofatutem.
^
(tyttjuM
&dntedtibifcripfi,fi/
gnificans <{uonaminftatucffem,cr
tt
quemddmodmpbinopiammihiperi'
*•
culmeffet, ncfohts omnitm, experf
retinqueret folennitatis, quam indixifti.Addidicr itiud (nam mtmini) iniquifimm effe,fi
fioftrvm alijepibut ac delicift fuperfluerent, nihil cx
fm ficultdtibut mperticntes pduperioribus, dlijrur/
fum fsmt Cotttabefccrent, atque id quidem mftantibus
SdturndUbus. Vermquonimtmddmcasliterasni/
bilrefj>ondifti,operieprecim existimduijtc dcnub ijf/
4tm derebut commonefkcere. Tuumerat optimc Sa/
turne ,fub\atd bdc rerm ituequaUtdte, bonisqf in mt/
dio depofititipofied celebrdttdmfifim edicere.mnt
uti nunc res hdbent,fbrmicd camelat, quemadmodunt
ttiunt prouerbio. Qnin mdgbs trdgeedi* hifMone ani/
mo concipe, qui altero pede prataUis cotbumis fubli/
tnk mfiftdt,cuiufmodifunt Ttagica Cdlcedmcntd,dUero uerbfit bncalcedtus. Ufi dd bunc tnodwm infiruftut
'ingredidtur, uides neceffdrio filturum, ut nunc cxcel/
fns fit,nttnc bumilis,prout bunc aut iUum pedem uicif/
fim promouerit.Ueeminorefi inuita nofira mequdliJtds,dmiUicothurnisfidti,ddomdntefbrtund,Trdgee/
jdid* w not dgunt.Cpntmmagnapdrs pedibujs^tjq^huLvc.
b
mihv
*S
LVC. EPIST.
SATVRNALEf
ntiingredimur, quum cr ipfi ,fcias uelm, nibQcrdeter
rius iUis fhbulam agere pofiimus, atqj mgredi ,fiqui$
nosquoqjad eundemifimtnodmadornarit. Atqui
ex poetu audio/iibilharm rermt inter hominesfuift
•fe oiim,quu tu folus adbnc mperium tencret. Vcrtm
teUus iUis citra ferendi, arandiesj iaborem bottjt prog
gnebat,candm,unicuiqj paratam,ueladfatictatem uft
•que.Porrbfiumina partim uinm,partm lac^rant antem O* qut mel manabant. Quodiij efl omnitm matfi
tnm^dmt iUos ipfos bomines aureos fuiffe. Cttertm
•paupertatem omninb procul ab iUis abfttiffe. Nos eo
•tra non fatis idoneifumus, quiuel plumbu uideri poft
fimusjtutfi quid etiam plumbo uilius, ut quorm ple/
rifq; uiclus labore queritur^tc pafiim paupertas, cge
fias,ac dcfperatioft iUud:Hei mibi,v mdemueniam*
ejr o fbrtunam, dtqj id gcnut alia permulta, apud nos
•tsempe pauperes abuniantiquanquam bisderebuittt
ttius diferuciaremur, nift diuites confbiceremus tant
fiuentes ftticitate. Qtti quidem quum tantm aurijtait
tum argenti conditm babeant, tantm ueflim pofiis
• deant,totmandpia/otcurrus,timilia(^tgros,atqi bdf
tum rerm omniummagnam uim teneant,tame aden
tsobis nibilunquam deeismpertiunt,ut plebeios ho/
vtinesne ajbectu quidem dignentur. HtcinquamJunt
Saturne, qiuc nos enecant maxime, planeqj rem mto
urandam arbitramur, hunc m purpura accumbente\
lantk opu deticijs atfimt, ruttantcm mterm, er apy
. .. _
pkuicmibm
D- BRAS. ROT- INTRRPRRT£
ff
ptitudentibus dmicis^erpetuhfijlu diem dgere.meuc/
rb,mcicfifimiles,fomworu coniecturdt mterpretdrijt/
tundefirte qudtuor obolicontingdnt,quo uidelicetpdtte polentdue expleti dormire quedmus, ndfiurtiu\aut
porru,cepdJmdwmueopfonif uicearrodentes. Aut
bne igitur Sdturnedd <equdbilitatem uit<e mutes corri •
gdscfi neceffe ett,dut quod eft pofiremum, iUis ipfis m/
terdicds diuitibus^te foli bonisfiudntur, ueru i modifi
4uri tdm multis uel heminam m omneis nos difpergat.)
forro ex uefiibus,fi quas iam <\ tineis exef<K,citrafki j
htcommodm dare pofiint, malintik h<ec prorf&s uetu>\
f^Uefituis) periturd,nobis dare qut indudmur,qudmfi- \
ttcrc ut in cuhhbus dcfcrinifs multd carie computref/
^cdnt.Prdtered ut ccenentfingutimunc quatcmsjtune
-epjunis pauperibus dd conuiuium ddhibitis. Hdudifio
quidem pdtto, quo bis temporibus conuiuid perdgun/
-turjterum popularius,ut <equdfitomnium portiojnc/.
•*tue ut bic opfonifs mgurgitetfefe ,fiptulo ipterm ad/
fiante dtqueoperiente, donec berus uordndo prtfice/
-tstr. Cdterum ubi dd nos uenerit,quum uixxtiam dp/
parduerimus ddmuere mdm,protinus ad aiios tranf/
frrdtur,pdtind tantum ostehfd, uel fi quid de pldcent*
rreliqmm est.Heqi iuatum dprum itd partidturjut do/
anino totum dimidium dppondt, uni cum capite, reti/
<quis aute offd tettd dppdnat. Vtq) pnemoneantur pin/
fertue, ne contentur donec unufqusfqs, nofirum feptiet} .
pofcat biberefedfemcl iufiiprotinh mfinddntjrj ina
1>
l V C EPIST. SATVRNALKS
gentem ealicem impletit tradant dqueatqi ipfidomi/
tto, utafunum er idem uinum conuiuisfitomnibus.
Alioqui ubi nam ifia lexfcriptd fkitjtut receptus mos,
titbic uino oiorato generofocfr temutcntusfit,mibi cS~
tra mustodifrumpdturaluusfH/cficorrexeris noux
risip- SaturneJu demu effvcerisM uha uere tita fitje/
ftu uerefeftu:fin minusJUi quide epuletur, nos aut in>
termfeientesprecabimur, utfimul aiq) lotiuenerint,
puer fubuerfamampbordm rumpat,ut(p' coquusiut
adurat, ac per obliuionem muriam pifcium in lentent
tnfundatjttCp- cdnis in domum irruens,opfoniorum ar>
rificibits alibi intentis,exta deuoret uniuerfa,pr/terex
pUccnt*dimidium:utqifus ac ceruus, neq) nonfuculdt
meraffdnduidempiciant,quodHomerus defolis bo>
Guscommemoratumb uti nonferpantfolumjterumepi •
(tmunl cum ipfis ucrubus in montem abripiatnfefefit>
gtantqjiutqi ipfieetia aues pinguesjam ademptis plu>
tnis,vad coquendum apparatejtaiUtu aufitgiant, tut
foli iUisfruantur: quodqffuturum eit iUis grmfiimu,
•utfbrmicetales,qualesfiruntur \ndica>,aurum etbe*
fkuris cffoffum,noctu in publicu effhantMqi uefiis cui
tatorum ihdiligentiaitaaboptimismuribus perfbrei
turjit cribrum uideri pofiit,nihila) diffhat a caffe ue>
ttdtorid:utqifbrmofi iUoru comatiq; pueWquos Hya>
eintbos, aut AcbiUes, aut Harciffos appeUare foicnt)
iumipfis pocubxm porrigunt ,fubitb defiuentccom*
caluifiant,w acutam ddant barbam, cuiufmodi in m*
1
madijt,
. 0 , S R A S . ROT. IKTKRP. •
*f\
motdijs mdueifolet Spbenopogones, qtubus 4 cuneata^
barba nomen muentm efh: utcp uertex tUis afbcris ac^
pmgetibm piut ftt hirtm, reliqua capitis panenuda..
Hec atqfinsttiam plura iUis mprecabimur, nifi defi/
ttdnt ufqueadeo fuupriuatm ftudereeommodis,ue/
lintq^ m comntune diuites effe, nobis quoque quantumatquum est mpartientes..
fATVRNVS
£IMO
MIHI CHARIS/
5ALVTEM.
i
VID tu,obfecro,nugatifldfddme%
aederebuthuiufmodifcribisjubesfy
m,
utdemtegrobonorwmfkciampmi/
tionmtquodquidem alteriusmuniui
fuerittpcnesquemmncefimperiu.
Etenm demirortc,fifotm omnim ignoras, quemdd/
modm iampride regnare dcfliterm, ac priuatm efje
eceperm,tiberispartitm mperim'•quanquam lupi/
terprecipucrersm istiufmodi euram dgit.Porro mea
potcftu non mfi ad taxiUos ufqucfaltdtiones, eantio/
nctjcr ctnietatcm ualet, idq^ fcptem non amptim die/
bu.itaqigrauiorihm m caufis,de qmbusfcribis,wdei
Ueet de toUenda rerm maquaUtate ,ut<£ ex equo
umnes aut opibm abundent aut egeant, lupiter uobis
operam dabit. Quodfi quid m bijs que ddjrftm pcr/
tinent,uet fraudedetrattm eft aUcui,ueUdditumJi
mtm*4rmp*rtimiudicarc.Um$
,
b f deeof/
%*.
• .4
l£
LVd.EPlST. SATVRWALfV
dt cctm,deqi auri bemindJteck non de uefiibmjut udr*
tnsquoque ad celebrandum jeftum nonnihil mittdnt»
Quandoquidi equafuntifid,dccetq} itiosficere quemddmodumpredicdtis, nifi forte habent ifti, quod pro*
hdbiliter dd hec refpondeant.Xnfummd tame iUudfcit
tote pauperesjuos longcpxtii, necp rette iudicare de diuitibus.Siquidem iUosfeticcs arbitramini ,foloscp fuar
uem ttitam uiuere, propterea quod itiis liceat opipdre
ccendrejuino fuaui mebriari, fbrmofis frui mutieribm,
ucftibus uti deticdtisjuerum istamfiticitdtemcuiufmostifit ignoratis:fiquidem h<e resttonmediocribus curis
eos diftorquent, fed fingutis muigitdrc coguntur, ne
quidrerum domefiicaru difbenfdtorfidudet,4utcldn*
e\dumfuffuretur,ne uinum dcefcatjnefiumentum uer*
mibus eorrumpdtur,ne Uttro totiat poculdjne populut
creddt cdlumnidtoribus ,fiitium dixerint affictarc ret
gffum. Ktqui bee quidf quotd parsefi eoru, que ifioi
difcrucidnttQJiodfi noffeti/s mttus er curM,quihm obhoxiffuntipUnefugiendasuobis effe diuixHMCxiftimd*retis.Ktioquicreditis uel meipfum ufip ddeo mfantm,
tttfi pneclard res effet opulentia, aut rcgnti,dep6fitu*
rus hdc^dijsqi ea eeffurus fkerm, pdtercrq} ut nuc priUdtus dlieho parerem mperiotQuinpotim quum non
effem ignarm huiufniodi malorum queplurimd diuittr
hm ac regibm ddfint neeeffe efi, imperiu depofui, idtft.
fdpienter. Kam quod tu nunc apud me deos obtestani
deplordbMJtios apris dc pldcenth cxplerii-uoscStrdV.
nafiurtium
T>. ERJCS. ROY. I t f Y E R P R E Y E
tpf
mflurtim,porrimue dut eepe perfhsti tempus,opfo/
ttij locb arrbdere, cuiufmodifit confiderd. Etenim in
prdfent quidem utrunq) dulee ejl iUis,minime<Xj mole/
fimAtpoficdresmucrtitur.
Quandoquidemuobit
deinde non acciditjtt pottridic furgdtistcdpiiit dolore
grdudti ob temulcntiam,qucmadmodu iUijteq) ob im/
tnodicdm mgurgitationem graueolentem,crdcrem
fpiritu rutldtis.AtiUihoc quoq) fructus fhrunt, ut quottkm mdgndmnoctis psrtem uariocoituprolibidinis
0jrbiiriotrdnfigunt,ficiu)fibi,uel tdbemjuel tufimjiet
tmrbum intercute, ex mtemperdto uoluptdtu ufu col/
ttgant.AUbqui quotumquenq) potes ofiendere,qui n$
pldne pdhedtjtcfhcic cddduerofdm prtfefhrdtf Qgo-'
tumquenq) autem, qui cm ddfeneButem peruenerit,
fuis ipfius pedibus mgredidtur,dc no potius l quatuor
bdiulis gefieturffbris quide totus dureus, mtus putris,
dxpdrtnofusycuiufmodi funt Trdgicdindumentd,cx
pdnnis ddmodm uilibus cofareinata. vos autcm qui
tnotefim est,quod de pifcibus guftare non Uceat,quot
ktedialaboratis,noiUuditem cbgitatis,eofdem crpbdagre, ey tufiis expertes effe, dut fi quid dliud dUdtn.
obcduftm tUis mcommodi contingit. Quanquam nee
iUis ipfis *que dulce efi,quotidiefupraq} fatietate ifiit
stefd. Quinpotiusuideaseosnonunquamitdholusac
lupinm dppeterejtt tu nod-queieporem apt>eta*AUt
aprm.Vt
dereUquis mtermfileam,qu<eiUos dif/
tTuridnt,putafifiUusfitluxuriofus\fi uxor uel amas,
b
4
«rf
trir t V C . E p i $ T . SATVRHAbE»ucUmataa fhmulo ,coaftd magis quam cxmmo cs\
iUo dormiat.infumma multa alia funt, qu* uos igno/
rantes ,tantmaurm'%Uormac purpurm uidetis,
Tttt»ftquandouidetis eos albo prouebi curru,mbiati$
fyadoratis, QuodfiiUoscontemnerctis,negUgere/
tisfyneqs ad argenteu, eurrumoculos baberetis mte*tos, neq$ inter eoUoquendmt, fmaragdm annulo n%*
clufm refbettarftis, necp uefies obiter eontrettantet
mUide admirareminifedfinere'tiseos ipfosfibidiui/
*es fffi t baud dubid futurm fitiutipfi uos ultro adit
rentaid eeenam rogarent, nimirm ut uobis ofienderc
pofiint let}os,menfatrie pocula. Q$arm rerm nuUa>
fitutilitas ifi ftnetefiepofiidemurXertertpcriritit
pleraaj baeiUqs uefira eaufapararejnon quo utantur
iipfi ,feduti uos admirmini. Hae ad tonfokndos uos.
fcribo#tranq$uitm eognitm babensXomenitq,- itd
fifim dgerejttcogitetis omnihut hremdecedendum
*4utd,a- iUis,dcpofitti opibus,et uebisjreUttd paupertatc.Quanqumo-iUisfcribamJicutifum poUicitus§
(crtmfeio eo$ non negletturos Uteras mtasi
SATVRNY5 biVITlSVS» »• , '
9
A v p E R E s mperadme datisU/
teris mcufarut uos, qui nihil ipfis cx
ficuUatibt(<quMpofiidetif,'mpcrti/
minbatq;omwnbpoftukrunt#ton$sndbomfacrrmmnjibmeomuma,
utai
.-D. BRAS« ROT\ I W T B R f
'
»f
•t ddfinguhs iUorumfud pdrs rcdiret.Aequm enuux
effctUt reru nquutitds conftitudtur/teqi decerejut bu/
icfuperfitttUenuUo mdofitpdrticeps uoluptdtm,
Bgo uero refpondi, hifee de rebus rettius louem cout
fiderdturm.Ctterm de prdfentinegoeio,deq; km/
rijs, quibusfefe perfetros dies dffiei putdtst, uideom
tuei offieij effefementimferrefmik poUieitus meustbisfcripturim.Sunt dutem quttpofiulmbdejantiH
quidem uidetur*equd.Hm quo pdtiojnqumtjdutn
frigpre borretesjtAttttik obnoxij efuritioni,pofled 4i/
em etidmfestum celebrare pofimmiQtmtefiueuent
ey iUosfeftipartidpeseffe,pofiuldruttt uteogerem
uostUteydeueftibus iUis mpertidmim,fi qtktfuperf
funt pinguiores, qukm qu* uobis conuenidnt, utif de
duronSnuUds guttuUs m iUos deftitietis. Qujodfi UU
ficeritujnquiutattp erit mptius difeeptdtio uttetuot,
de bonis dpui louem.Sm minut, minitdnturfefe U uoum rerm pdrtitionem prouocdturos, ut primu Uut
piterprotributtdtifedere cctperit. AttUbsec quidem
fkcereuobis ttcqMquZgrmfierit,mpertirinonnU
bil ie tdntis opibus> qudspofiidetis,ty reete pofiide/
tw. Qujnde cccnis quoq)jit uobifcu ccendrent, ty bo0
titeris dddendm putdruttt,quemddnudm uos in fr#fentUforibus oeclufisjbti Mcqsfrucrmim-QUfidfi
qudttdo uobis uifm fueritjtT iUorm qumpim poM
tongm tmpus eonuiuio ddhibere, ptiisefft moUftid
titceettd, quim uolupUtis ,mutitik tminfduperm
*• • , ,
i f
coirt»-
tr
tVC. 1EM*T. SATVftWALlT*
eontumetiamfieri:uclutitiud, cum noneodem deuinet*
Hbant,T)ij bonUquam itiiberalr.plane dignmjn qutv
CT iUi debeant accufari, qui non furgant potius, abe/
dttkifcjtotoconniuiouobkfolk reticto.Cjjtanquam ntgantfefectiam adfatietateexitio qudlicunq^uinobi/.
berc.Propterca quod ue&ri pntcernt, aures habeant
taraobturatat,quemadmodtt olim Vlyfkfocij. Por/
roretiquaufq;adeo funtturpiaut pigeat commenu/
*are,qut de carnium partitione criminantur, deqs.mh
tnftris,qui cum uobk afHftant,donec plnfquam ad plee.
Wmexpleaminiyipfosprttercurruntfduaq} huiusgentrkpermutiafordida,minimeq} digna uirk ktgenu/
is.Proinde tquatitasjres eft omniu iucundiftima, ma/
mmeq; comiuifs congruens. Atq$ hac de cauftatobk
atquutitiepartitor m conuiuijs pra-ficitur, ut squam
vmnet babeant portionem. Videtc igitur nepofi bdc
tsos iteruaccufare pofimt. Qjwt potius honorabunt
uos,tTamabut,fipaucula ifia k uobkacceperint,quo^
tum mtpendiu k uobk necfentiretur quide,penes itiot
munerkmteporedati memoriafempermanfura est.
Praterea nec Remp. administrare pofitk, nipaupe/
res unk uobifcum m ea uerfenturjnitieq} modkfitici/
tdtem uettram adiment, Nr$ enm habituri efiis,qui'
dtiuitidsuettrdffufpicidnt, fifoti dtqx dpud uofipfos m
ienebrkeas poftideatk. Videdtigitur uulgus,mire/
tttrqi uefirtm drgentu,menfds,er quemadmodu pr/c/
iibentes adpotandtt mitetk. Demtitimter bibedum
.poculm
^b•.'
fcRAs.
ft6T.ihtfcKti f %f~
foculum undiq) ebtemplcnturjtepondm cxpendanty
tnanu librantes.Tum argumennabfoluta cwlatvram.
Tttm auriumjumfim artem condecortthtis. N4»» »»•
iftum modmjnonfcAu iUuos probos uiroi & bma/
stos predicdbuntjuermetidm inuidiam iUoru eftugie*
tis. Qtjhenm muidcit impertieti, dahtiq; quod eqm
estfQttis non potius optetjtt quam diutiftimeuiuensy
bonhfuisftudtur t Veru ut nuncres uobis babent, &*•
felicitds uettra tefte caret,& diuitite inuidiofe, &~int>
fuauis uitd.Ncq; enim perindciuudt,opinprfi qui/sfo/
lus exp\catur,quemddmodm aiunt Xeonesfacere,*?*
ex lupdru genere,quosfolitarios uocaat,quamft cum
hpidk bominibui ,dc per omnia gratificari paratis,
comuuatis .Qmprimunonftnentconmuimfuxdmt
aut mutum effe,uerm confuetudinefudftbulasconui/
uijs aptri,dicteriaq; minime moleftdyttdridsq; uolupttttes ddftrent. Quibus rebus tempus iucudiftime tranft/
gitur.idq; gratmeft Baccbo, gratuVeneri,gratm
etiam Gratijs Deinde poftero die,dm comitafm ue/
sxram referuntd>cneuolentiam uobis conctliant. H*e
etiam magnoftterat emenda. Uam iUud a uobisfcifci/
taborji pauperes abeat taeitiftc enmfingamusaum/"
ne uos ea res tireret,cm non baberetis,quibus orten/
taretis purpureasucftes,comitum multitudinemytnu/
lorm magnitudinemfNeque iam libet rcftrrc,nectft
fariofuturumut pauperm inlidi* atqueodiamuoS'
tmnturjifoli dclicqsftuiUcUtis.Ham quatmmHtur~ ..
uobis
ftt
t V C IPIST. «ATVRNALM
ftoWf hnpreedturosftfe,prorfus abominandafunt. Adj
dif probibeant/te unquam ad eiufmodi mprecationeo.
utnirecogdntur. Qgandoquidemfi id ftatyieq) intefttna poftbacguftabiusneq; placentam, nififi quHca/
ftis retiqumfoterit.?rutercd lenticuUfapcrdx tiqudkr
tnen uobis habebit, Porrofusaut ceruus interhn dum
ajfanturj ueru m motes aufugerepanbut.Tm aues,
queqj pmgues abfy alkfugam moUentes > ad paupe/
res duoUbunt. Deniq) quod efl omnim grauifiimmi
poriUdtoresfomofifiimirepeteuobis calui ficntjdqs
etidmfoactd dmpbora.$uper bis rebus confutite > qus
•jfeftofint dignd > C7 uobis qudm maxime tuta > atqt
ifiis paupertdtis onusfubteuate, exiguo uccligdti iUot
dmkosbabituri,neutiquammalos.
'\
D I V I T E S S A T V R N O . S.
v M putas $aturnetde rebus iftis ao)
fefolufcripfiffe pauperesfQgm por
- U
tiusloukipfiusauretimobfurduci
runtiUoruquercliStdwmbd-ceadem
uociforanturjc nouam rerm partii
tionemfUgitdntficfmul ej fotm mcufant^juodnon
OHfuaUterdiforibueritjj nostquodnun1ipfis uetimut
ImpertiriVerm nouit iUetquippe cmfit lupiter, pe~
tes quosfit culpa-eoq iUos plerunq) obaudit. Kibilo/
miuus tamen purgahimus nos tibi, quadoquidem bot
*mitcmporeprmcepsnoftercs.lios enim omnUtiii
toTJERAS. ROT. I N T H R K
t
14)
t fcribk, ob oculos habentes quamfit bottcftum tbj
gtu reru eopia opitulari ijs/jui mdigenuquantoqt;
fitiucundiwfimulcwtn p4upaibmucrfari,X7 ccmttir
ukm agitartM eum modtm afiidueficimus,ttdeoq)
mrationeuiunos tquamus,utnwilpofiitmxufae*
k/xuem adcoui&tm admittimus. Vervmiutprimim\
uuntfibi pauck opus effe. Bcinde ubifmeliltisfom
uperuerimusjmnquam definunt alia fuper atia posts»
Ure. Qttod nifi protinus omnia,fimulefceunvdifxo act
eeperint, mox psratum oditm, m promptu conuitid,
etiamfi quiddenobisfit mcntiendwm. Vorro qui dudiumt,fid£miBisbdbent,rdtiuideticet iUos probtfcire
qut dicunt, propterea quod nobifcum confuetudinem
bdbuermt.itdfitattm dlterutrum mcidamui, ut dut /i
nihil dcmusjttos prorfus hdbeamus bostes,aut profit/
fis omnibus, ipfi prctinits egeamusjamqf m pauperu
gregem ueniamus.At cttera quidem utcunqsfrrcnds
funt, uerum inter cocnas ipfts nonfatis habent mgur/
gitdri cibis^ttqt aluum explere ,fedijdcmubi' plus fa/ •
Xk adbiber'mt,tum uel pucttt formoft cyatbum porrigentirmantm uettuntjtut cdcubinam, uxoremuefol/
ricitant.Vofircmh comomito conw'uio,po3era die no>
bk obtre&dnt,narrantes qucmadmodum fitier'mt,efk
rierintit;. Quodfi htc aduerfus ittos mctiriuidcmttr,
itefieritte pxrafitus Ixion m mtmoriattt reiedt,qtti ad
'• eommunk mcnft hondrem admiffus,ac uobis dignita
\e tquiparatusjam ebrius uir itteegrcgius, lundnem
"v;
ddoriut
jo
hvciAftvp
pE ivcrv
.
udoftus cfk. U£c atqs hmufmodifunt, propter qu£mt
po&eru ftatuimus, quo res noflrajint in tuto, nt pofk
hac iOJs in domum aditum prcbeamus. Qjjoi.fi te an/
tore,paito recipiantjfefe moderate petituros,quemadmoium nunc aiunt, neq; quicquamfiagitiofd m com/
potatiombus admiffuros, age, conuiuant nobifcumju
mlqf ccenent bonis auibui. Ac de tunicis, ficuti iubes*
mittemus,v de auro,quantufkcultatpatietur^fam>ftus dugcbimustmfumma, nihil omittemus officij no/
jtrijnoio uicijlm definant ipfi arte nobifcum uiuere,
finttp pro parafitis v adulatorib.amici.lta nihilerit*
ajuoi in nohis ieftieres ,fi ipfi quoq) fuofungi uolenb
offtcio.
LucianiSaturnaliumFinis.
I V C I A N V S DE L V C T V i
ERASMO I N T E R P .
p E R A E p R B c i v M fanejmiu
cbfcrudrced,qu£'mlu8uuulgotuM
O
iicantur£umfiant,itemqu£dican/
turxbijs,quieoscofoldttturfcilicet)
quamq; nonjerenda putent mgente$
ea qusfibi aeciicrunt, vfibijpfis, v ijsquos flcnti
cum baud quaquam pernouerint mald ne fintiftd, at
dolenda,an cotra iucundiord meUoraq; ijs quibusac/
cidunt. fed ex more v confuetuiine dolorem accer/
funt.ltaq; cum mortuus fuerit aUquis,f\ciunt ai hunc
jnodm. Qujn prius uolo tibi Mrrare, quat babeat ic*
morti
,
15. IRA*. SOT. IJHTtXr..
^t
TNtrtr ipft ommones.Sk enm palamfiet, 41M grarttf
fttperuacanea ifia motiantur.vulgi quidem bomnmm
multitudo,quosfapientes ifii uocant idiotas, Homtro,
Hefiotkfcliquistyfabularm autoribus ,fupcr bisfit
iem babentes, w iUorm poefim pro lege ducentes,
locum quendam fubter terram prcfitndu effe putant,
quem tartarm uocant. Em exifiimant nugnm W
fpaciofm cffejcaliginofm atq) opacu, quitamen ifiis,
hand fcio quopatto iUustrari uidetur,quo fingula
quaimcfuntjntrofpiciant.Tm regnarcinbocfpecn
Joukfratrcmjcui nomen Plutdni, ut mibi retutit qui*
4ant barm rerm mire peritus, ob id eo uocabulo bo~
ttefiatm,quodmortuoru copia diues cffet. Porro Plusonem huncinfiror» rempubticamxy manim uitant
eonfiituiffc in bancformam.biamforte obtigiffc buie,
ttt uita defiinttis mperaret. Qups ubi demiffos rece/
perit, arreptos uinculis ineffugibitibus coercet, nuOi
prorfus permittens ,utad fuperos redeat, praterquS
admodm paucis cxuniuerfo auo, idifc grauifiimis de
eaufis. Jnterluitur aute regio i"ius,fluuijs V magnk
*y horrendisaulfolo nomine.Siquidcm Cocytigblef
gctotes atq) buiufmodi uocabulis dppcUitur.Qtjodqs
tfi grauifiimm,praiacet Acberontica palus,qua pritna exdpit obuios, quam nS pofiis nca) tranfmittere,
ncq) tranfirefinc uectdre.eia V profundior efi,qu'am
tttpedibus tranfiripofit,wfpaciofior,quam ut tra/
<tariqueat.\nfmmbuiufmoiiefi,nneeamm nw
ttet
%%
tVClAHVS Ot
tVCTV
nespofent em trafuolare.ln ipfotterbdefcenfu,por¥
tafaqtke quidem ettddamantina,Aeacus ett,regis pstruelis, cui mandata efi custodia, iuxtaq; bunc canus
tricepsJkvusadmodm.lsaduementesfatisamicePpncatehj mtuetur.Caterimfi quis conetur aufugere, \a*
trat » territosbj infpecum redigit.. Im qui tranfmiffit
palude htgrefiifuntfos excipit pratu ingens, Afftho/
ielo confitum, acfUiuius tnetncrue bostis, eoqf Letbe
ttomett efi mditum. Nam bic uidelicet prifcis iUis mortaUbuSnarraruntiquiiUincredierat. Nempe Alcefiis
Wrptefilaus, Tbeffalus uterqj, neque non Tbefeus
Aegeo prognatus,v liomericusvlyftcsjtefies adrmtdumgraues, dignicp quibusbabeatur fides, quimibi
tton uidetur e fonte iUo bibiffe,aUo'qui no meminiffent
borum.itaq; Pluto v Vrofcfpina,ut aiebantiUijrem/
pubUcam ddminifirantJ"erumqf omnium dominattm
obtinent.Sed inferuiunt bis, v in adminittrando pri» •
cipatu adiuuant ingens turba^urie,Vans,Tcrrofes,
ac Mercurius, quanquam isfane nonadefiperpetub.
Vrafectiautem vfatraps viudicesfedent duo,Mir
vos v rXbadamantbus, uterqj Cretenfis, uterq; louis
flius.Atq; bi quidem bonos ac iufios uiros,qui cu uir/
tttte uitam peregiffent, ubi iam multi coUetti fuerint,
atelut in coloniam quandam emittmt in campumBbjrfium^itam optimdinibi uitxuros. Quodfimalos ali/
quos ceperint, bos Vurijs traditos, in impioru locutn
*yriunt,prorationemdlefdttorum puniendbs. Qup
. '>-•
quident
D . E R A S . R O T . INTRRP*
9?
atuidem i» loco,quid tandem maU non patiunturf tor/
ujexustiji uulturibus arrofijrota circunaftijaxafur/ .
fum uokentcs.cXam Tantalus ipfe adpaludem ftat in
pericultm adduftus,nefiti moriatur infclix. Ritrfum,
alijmediocris mt/efunt autem bi complures, uagatur
inpratofine corporibus iam umbr*fafti,& ad tafti
ceutumus euancfcentes, Aluntur autem uidelicct no/
fbris Ubationibus infirijsfyquafepukbris inferuntur.
Adeo ut fi cui nuUusfitin terra reUquus amicus aut
cognatusjbk mortuusjeiunus acfamelicus inter iUos
uerfeturMd-cufqsadeouaude uulgianimos peruafc/
runtjttfmuiata^famiUarisqmfpiammortms fuerit,
primum obolm iUi in os mponant, traieftionis mcr/
ce'aem,quamueft6ridaturusftt,neciUud prius expendunt,cuiufmodi nomifmalegitimufitiambuletqf apud
inferosjet apuiiUos uakat,Atticus,an Macedonicus,
M Aeginenfis oboUts.At neidquidem cogitant,mul/
tofatius effe non poffe naulum reddere. Sic enmfiet,
ttt non recipiente portit6rc,pofi\iminio redeant in ui/
tam.Pofib/eclotoseos,perindequafi tartareapaitts
nonfatisfitidoned iauandis his,qui iUic dcgut,er un/
guentis optimis unfto corporejamqj uifta graueokntia,tumcoronatos pukherrimis floribusproponunt
fJHcndiac uestitosme uideiicet aigeant per uiam, neue
nudi conjpiciantur a Cerbero.Accedunt ad bec muii/
erum eiulatus,omnium certelachrymc,peftoru pianftus,comtcUimdtio,gemrum cruentatio. Aiijsau/
LVC,
c
tem
? |4
LVCIANVS
CS .iVCW
tem ejr uefiis difccrpitur,& puluis capiti bifpergitutL,
.adeo ut uiuentcs miferabiiioresfintmortuo. Kam. iUi
bwniuolutanturf<epenwmcro,capitafoloaUidunt.liic
tterb decorus ac fomofus,ac diligiitifiime coronatut,
fubiimis propofitus cfi,ey excelfus, uelut adpompaut
adornatus.Debnde mater,atcj adeo pater quocfr exmcdijs cognath progreffus,ac mortuo circunfufus (Nattt
finge iuuenem aliquem,ac formofum propofitum effe\ <r ;
<juo magis in hunc competat actiotabu\ce)abfurdas ae
jtultasuoces emittit. Ad quas mortuus ipfe rcfponfu/
rusfitficontmgatuoccm recipere.Aitenim patct*
fiebili quadam uoce uerbu ununtquodc^producens kt
longum:¥ili iucudifiime,perifii mibi,mortUut es,ante
diem prxrcptus es, mefuper hec miferofolo rciiiro,
Uon duxifii uxorem,non parafii liberos, nb militafii,
tton coluiiH agrosjton adfencctam peruenihijson csttneffaberis posthac,non amabtsfili, neq) cum tcquaU/
fius in conipotatione incbriaberis. Vorrb htec atque ist
genusalia dicet,quafi putet filium adhuc rebus bif
egere poh obitum,ac defiderare quidemjuerum poti/
rinon poffe.Sed quid htec loquorfQuot enhnfunt qui.
equos ac concubihas,rurfim aiij, qui-pincernas etiam
infuneremactarunt,qui uettem, reliquumq; mundum
pariter inrogum iniettum exu(ferunt,aut unacum
cadauire fepelierunt,perinde quafi iUic fit ufurus,
fyapudinferosfruiturusfAtfenexifieluclumagens,
htc omnia atquehti etiam p\ura,qute dititjncqucfity
.
fdufai
r
6 . fiKAS^RO*. iNYfAl*.
$|
-tdufd idtidre uidetur, ut quemfcidt non duditurum,
ttidmfi Stentorem cUmore uincdt, nequerurfum fud
•ipfius grdtid.Sdtis enim erdt HU*ogitdrc ej eognof*
<ere, uelfine uoce. Nihil enim opus efi, ut quis apud
fefechmet. Superefi igitur, ut dd hune modum delr/
retobeos qui ddfunt, cum nefcidt neq$ quid dcciderit
Jpfi filio, neq; quo concefferit: imo cum ne fuum quif
Mm ipfius uitd,cuiufmodifit perpendcrit. Nc$ en'm
jtuoquiceu rem accrbdm grduiterferretJUmex bde
demigraffe. filius igitur huic itd rtfbonderit, exord/
to Aedco 4t$ Orco, quo liceat tdntifper e fpccu prtrv
•ferre cdput,dum pdtrcm inftnientem compefcdt. Haf/
tno infefix quid cUmMtQtud mihi moleftvs es t Defif
•Hetteutcdrecomm, dc uultns etidm cutem lacerire\
\Cur mihi comitim ficis,ac miferum dppeUds, cr m
fvrtunatm,qui iamfim te multo tm melior, tm fi/
dicior t Aut quid dcerbi mihi putds accidiffet An quin
nonfimfdctusfenex t<tlis,qudlis es tu,capitecdluo,fdtie rugdfd, incuruut genibus,fegnk>, in fummd,totus
jttdteputris,multisexpletis Tridcddibus & Olym/
•• piddibus, denique dd ifium modum delirdns dpud te/
•&es tdm multos i O demens, quid tibi uidetur in uitd
boni,quo pofi hdc nonfimus potiturii Nimirm com/
potdtiones dicis, <tc ccends, ue&emqj ej concubituf,
xoq\ metuisjtereruhdrum inopia peream.Non cogi/
•tds dutemjonge beUius effc, non fitire, quim bibere,
ino efurirejf edercjso dlg&e,qum uefiibus abuddrt.
•>\-.
e %
Ag*
4*
LVCIANVC D I
LVCTV
Ageigitur,quindbquidem xgnarus uiierisjocebo te
lugereuerius* Umbk denubincepto hcmflam*. Fiii
tnifirrjtondmpliusftiiesjnon amplius cfuricsjton anu
plius algibis. Veristi mibi infelix, quoimarbos cffu/
geris,quifebremiam nontimeasJtonboBcmjton ty/
rannummondmardifcruciabit tejtq auocabit coitus,
tteq) bttius reicaufa bis aut terquotidieperies mpettfam.Hcucdtdmitatcm.Ncqjcotcmnerisfdftusfenex,.
tieck moteBus crti iuuenibus ,fiquaniqconfpiciaris.
tid-cfidixeris patcr,dttttonputas te multo ueriord,
magKq\ridtcutddtcturum,qudmittd quemodotAt
ttide nc iuuite matebdbeat,ium nofte, queapui not
tfi% magnamck cogitas caUgittem: proinde metuis, n
tibipr*focer,conclufus in mommento.Veru in bi/s il/
tudoportebat perpedere,oculis putrefdftis,dtck adeo
txuftisifiquiicm pautopoB exurere me decreuiflis)
ttibilopuscrit,necditenebwjtec dilumcnmffiicie»dum.At$iBdfortdfitiutcunfyferendd*VertmeiuUtusifteueBerquiimibiconfert iautquiiifta pefto/
rumad tibiemoiospercufiiotdut quiimutierum bnntoiicd tamcntdtio t Quid autemfaxum, quodfcpul/
ebro imponitur,coronis ornatutAut quid uatet, quoi
tnerum infimditistmm putatis illud ad nos defiillatitrum,vad Orcum ufq; permeaturumt Nam de parentatibus ipfi quoq},nifdtlor,uidetis, quod ex apparatn
fotifiimum dd nosredire debuerdtjdfumd correptu,
furfum in coslum abirejieq} quicquam imare nos, qu
infernco
D» ERAS. ROT. IKTERPRETE
9?
mfirne agimus.Vorro quoifuper esi,pu\uis efi imttu»
lUMjicreditfc
ste/
rtu^neq^mjrugiferttm Vlutonisreguum,neq; nos defH~
autt Ajpboieiusjtt Adobis cibos bucdeportimus.lta/
que iuro per Tifipbmtem,iampriim mibiiibebat uebementer excUmarefuperbis, quat ey fariebatis,ey
iicebatkfed uetabat Imteum ac lane, quibus mibijm •
ces obugafiis.
At^itaprofitojmorsttltimahminaclaufit.
Sed dicito per louem,fi eomerfus ad eos mortuut iUe
Uqmurh*cwbito'mnitens,annohuiiebiturreftif/
fime ii&um tAttamen uecordes ijli uoriferanturjr
accerfito qUopiam lamentoru artifice,quimultas an/
tiquas eaUmitates m unum iongerat,certamims ai/
mtore,ty- antentieehordgo abutuntur, ubicunqfex/
perttiUe,ipfiddmeloseiulature]bondentes. Verim
quamimaiUmentationes attinet,omnibus eaiem efi
nKpticndiconfuetudo. Ar deineeps fepulturx ratio/
nem m uarios diuidunt rnoibs. Ham Gra-cus exurit,
ferfa defoditJLnius aiipe fuiUo obtinit, Scytba deuo/
ratjnuriacontUt Aegyptim.Atq- bicquidemXjrem 4
me uifamharrojieficcatumcaiduer,eonuiul ey compotorem aibibetfit autemfiequenterjtt Aegyptium
aliquem ktdigentem pecunic,leuet egefiate pignut
fraterdutpatermtempoTefactttt.Ham libat'tones,py~
ramiies, comnuue, tituli, ad breue tempus iuratura,
Mttonfuperuacanea,iyiuMcrUfimimmafSumunb
jj$
J r t V C I A N V S DE I V C T V "
1
41« J«<for tjwotj; roKftitMrfMt ad fepulchrum, dcfuneA
bres orationes babednt,per'mdc quifi pdtrocinentur,.
dc teflimonium perbibeant dcfunfto dpud mferos iu/ •
dices.Pofl hec omnidjupexeflexequidis ccend.Umq;:
ddfunt neceffdrijjtt defunfti parentes confolenturjud,dentqittti cibm capiant, quanqudm iUiper louent
noniUibentes ddid compeUuntur, quippe perpetuum
iam tridum eneetifdme. Ef quoufq) quafoflebimutt,
Sine quiefcant Plutonis tttdnes.Qjiadfi tibi deliberd/
tm eft omninoflere, ue\ ob hocipfm cibus cfi capi/.
endus, quo taio luftui pdrrffepoflis.Tmdeniq),tm
ex omnibus contexuntur duo uerfus Homerici.
WamccepitmtmiwffecibiRiobcduricdpitld.
TmiUud.
Vitd dcfitnftosflerc bdudflnitdluut kchiuof. ,
Ar capiunt quidem iUi ,fed initio pudibundi, ueren*
' gfsqf ne poft cbdriflimorm obitm uidedntur adhue,
dffeftibushumanis commoueri.Hec <tftj hk longe md%gisridiculdreperiet,quifquis obferuarit e*.,qu* fiunth
mluctuiproptered quod uulgo exiiiiment mortcnt
fmmmeffemdkm,
AbJicdtu*
t
i ..-,.,.„
. ,•....,....... ,.;.., ..•
.. •
4
-,,»
« " • • •-
"•
' •""_•
"
#
X B D I C A T V S LVCIf
ANI, D E S . E R A S M O R O T E R O /
DAMO
INTERPRETE.
QuiJrfm abdicdtus artcnt mtiicme didicit. Vdtrem infanid,
bSoranlan, rtliquis medicis dtfpenmtSnts, ddto pbarmnco
txm fdndfset,demtb receptus eft in fdmilidm. Poft bec nouer-J
tdtn mftnid cOrreptttmfdndre mfsus.dbdkdtwr.
A V D qudqudmnoudfutttheciudip
ees,nec^mirdndd,que'inprdfentidfi
H
eitpdler, neaj nunc primum dd bune •
irdfciturmodum,uerumh£clexilli
fdciUs est, er affuetus dd bic cdufani
dceeffi.Veril illud mibinouocaldmitdtis genere ac/
ridit,quodcum tmUum propriumfiterimen,quodmi/'
bi pofiit imponijdmen in periculum uocor, ne pctnaidem drtis nomine, nifi huiciubenti peromnid pdrere"
pofiit.QUd quidem re quid fieri pofiit dbfurdius iutt
curem ex prdfcriptojto ittm qudtenus krs Udledt, fedt
pdtris arbiirdtu. Quare optarim equidem ut medicor
rumars', eiufmpdi quoq; remedium aliquod hdberet/
quod Honmoidldbdrdntes infdnidxierum etidm pr£/
ter dquum irafcentes Uberare pofiit, nimirum quo U/,
cettt Cr pdfris iracuniie meden. Nunc auie ipfd qui/'
dcm infdnid leuatus cfi,c£tcrum irdcundid magis eti/
km exdfperdtur. Qgodq} efi omnium grauifiimuxrgtt'
to&osMneftfknuseftjtifo
'*'•"**
-c 4.
bofuit
4»
LVCIANI
ABDICATV*
bofkit Uberdtus. Videtis igitur cuiufmodi mereedem
curationisftrdm,cum rurfum ab iUo db'dicor, Uerum
altehor kfdmiUd,ceuobidipfum dd breue tempusre/
ceptus, ut maiore infamia fepius eijcerer domo. At
ego quide in bfcqu* pr/fkdre qucdmjne expetto oui/
dm pdtris iuffimutt aui pridem no dccerfitus dd opi/
tuldttdum dccefferim. Verum ubi res ett eiufmodi, ut
vuUd omninb jbes fitjwm nec dggredi uehm.Vorro m
bdc muUere muho etiam minus dufimjneq^ id tehtere.
Siquide reputo outmme fitturus fit pater, fi res noti
fuccefferitfcum iam dbdicet nondm dggrtffum curdt
tionem. Qjidre doleo ludices, nouere/t uicem, gn»w>
ter Ubordntis.Erdt etdm probd. Deutde pdtris nomi/
ne,qum buius morbus excrucidt.Hdxime tdmbmed
ipfius cdufit, qui uidedr immorigerus pdtri, cum non
pofiim qut iubeorprtttdre.paxtm obmorbimdgni/
tudtnem,partim ob drtis mbeciUitattm. kt ftne non
drbitror tequtm effeutabdicer,(i quod efficerenon
queam, id ne recipiam quidem. Itaq^ quibut decaufis
priutdbdicdrit me, fxcilefuerit ex boc negocio conijt
cere. Quanq dd ifUs,opihor, fdtis refpondi, ipft pott
dtta uita.Ad h/c dute qvut nunc obijcit,pro uirili fum
refponfurus ,fipriut de ttdtu meo pducd uobis expo/
fuero.Ego mtrdttdbilis iUe,ey mmorigerus, pdtrem
dedecdrdns,V indigndgeneremeo pdtrdns, id quidi
tmporis muhdid genus uocifrrdnti^cfinefineoecbx •
mdnti,pducK contrddiccndu effc duxi. Verm domo
ecdens
D . ERAS. ROT. INTERP.
4*
teiens, cxiflimm' mibi grauifiimiiudicijinttar fire,
uerumqf calculudta attm ieindi uitmait appartfct
ms * paternis iUis criminibus qum longifiime abcffe,
fed potius bonefUfiimis studijs dediffe operm, cumqf
optimtsuirisbabuiffe confuetudine. lamuefb (Jeiuf/
modi quiddam profpiciebamjcfufjiicabdrfirejit aU/
quandopatcr,qui non admochm animo conjlarct,mi/
hfinecdufafuccenfcret3filfd<fc m filimcriminafiru»ret. rAeqiie deefdntqui ifiamorbimitim mterprctd/
renturaninascpdctela paulopofiirruiturimali. Hentpe odim abfcpj caufit, tnores ajperos, conuitia parata,
ccnfufamfeucfm,clamorem, iracundim, m fumma,
omniaplena biusmde ufu uenturm credebm, ut ndbiaUquatido arte medieine firetopus .Prqinde firai
profittutje probatifiimorm, quos m peregrinis re/
gionibus nancifci potuimtdicdfm ufus dottrina,plu/
rirno labofeaiebmentvf animiitudio artm perdidi/
ct. Vorrodomm feuerfm,offindopatrem manift&a
iam mfania laborantem,ej ab buius loci medicis defbctantibus dcstitupm, qut non altius mtrofbiciunt, ncc
admodtm exattc morbos dijudicant.Ategofaneficu/
tt par crdt ficereffugifilim, nccf fuperioris dbdica/
tionis ittiuriam rccordabar3necp ut accerfcrcr pperic/
bar.tAecp cnim erat quicquam,quodiUipropriiimpu)tare poffcm. Veru peccata iUa omniafierantaliena*
Hempi qucmadmodmmodo diccbm,ipfiusmprU\
Ergo cm mocatus accefiiffcmmofum eqm'dem prpf
"
c .5 , tinut
4*
•ttrClXtfl
ABDlCAtVs^
ttm» medic4tus,neque enm bic nohismos eftjteque itf
frdcipit ars, uerim iUud omnium primu iuhemur op>
feruare,fanabilts nefit morbns,an mfanabilis, atqj ar/
tis teminos prctergrcffus. Ac tumfi eiufmodi fuerit
ttudsmjut commode pofiimus dggreii,aggredimurJto teetjddnitimurftudiodttrgrotmferuemut. Quodfi
wderimus iam mualuiffe ,fupera]fieisx, nee manum dd/
usoUmuromninbjdcxi uetustam quandam legemeorui
ejui primi medicin* prodiderunt artem, fecuthqui ne/
gant tentandos effe morhos,qui iam mualuerunt.ltatfi
ctm pdtrem ddhuc intfdfpem efft perfjticeremjteque
tnaltm fupra artis uites effe,diu obferuatss dc penfitd/
tisfingulisjitd dcmum aggrediehar, ac pbarmacwm /8ienti animo porrexi.Muttifdne eorum quitum dde/
rdnt,fufbectam babebant ddmimstrationem pbarmd/
ci,cdlumniantcs curationem meam: idm'q) parabant m
bts uocare me. kderat autem cr nouerca pauida attfi
itjfidens, non id quidem odio mei ,fed quod metuereti
ittpote probefciens iUum grauiter lahorare. N<tm foUt
tsouerat omnid,quippefamiUaris er dfiidubeonuiuent
stgrotanti. kttamcn ego nihil bis rebus deterritusficiebam enimfuturu ut mihifigna nS mentirentur,neq) fdtUrctars ,adbibui curam, obferuato tempore idoneo,
*$tjanqudm erantdmicinonnuUi,quimibi confilitm
4arentjtefidercm,nefortbfircs m*lbfucccfiiffet,md?
forem dliqudm cdlumniam mihi acccrferem,quafi pai
i uettcno ultus effem, memor iniuriaru, quibusmir
» *• • x
dfficcrat
t*. HR.AV. KOf, jNTERf*
4**
dffccerdt.ln fumma,iUe protinus conudluit tprifHttdt{
redditut fdmtdti,cognouit% omnid. TdmiUdresadmi/,
tdbdntur: denick lauddbat c nouerca,ac paVxm omnhbus utriufax nomine gaudebatfm mihildudemdffecitr
to, ttm iUi ad fdndm mentem reuerfo. Atque hic qui/.
iemjtiam iUud deeo tcftari poffum, neq) c5tatus#eqst
quopiam bis derehus m confilim adbibito ,fimuldt/>
que rem omneme fhmilidribut cognouitjirritam ficity
abdicationem,dc denub mefilimfecit,feruatorem ao
beneficm appeUans,confitens fefe certm experimett'
tm mei cepiffe,deqi iUis ante fhttis femet excufdns. IA
fdttm comphribiuattulituduptdtemJtimirmquot-qttot dderantprobi. Cteterm urcbat eos,quibus abdit
cdtiofilifiucundiorfherdt reuocatione. Vroinie uidet
bam tum hon eodemmdo edre gdudentes omnes,
fed
eratcuius&coloretniUicbuertifenfi,&oculot
turbd'ri,ey uultmiraeundm, quemddmodmexitvmdidfidiocpfolet dccidere.Hos igitur ut efi confentd/
tteum,'mcompLxibut(T animigaudijs uerfabamur,
utpote utroq) dlterireddito.Ceterm nouercd pdulo/
foft egrotare protimt c<xpitjnorbojiudices,graui*t
mpotentLblam ftatm obferuabam,ut tuifcebatur m/
hm.Neckemmfimplexerit^tut leuis Mfdnicefpeeiet^
spdn potius uetus quiddm morbus,qui iam pridem deh%
tuerdt in animi domicilio,erupit,uictorcp in dpertum*
prodijt.Sunt dute nobis cum did multdftgnijnfdnabiUldborantH4nfdmd,tulikud cmuneinhuccbfcnuiw
-,-. .4
muliere
44
LVCIARI ABDICATV*
niMtt'rrr.ut cateros pUcdtioreft,dcmitis,dtek iUis prk%
fentibusxonquiefeit morbus.Qtjodfiquem conjbexcs
rit mtdicm ,imafi uel audierit tantm de medico, m
huncfupramodmmcendtiur. Quod vipfm argu/
mmoefttiTUmgram&infmabilitenmtndo.Hec.
cm perfpicere , eqmdem acerbeferebam,miferebir/
que muherisM debui, preter mtritm tanto Ubdran/
tis'mfbrtunio.Pateruerb ob mperitUmjneqj enm no/
uitjtel originem mdli,quo unetumel caufamauAmorbi magnitudinem, iuftit uti medicarer, acfimilepbart
uaem exbiberem: arbitratus idem effe'mftniage/
nusjcundcm morbm,eandem <egrotdtioncm,qu*fimi
lem curandi rationcm admitteret. Verm ubi id quod
erat ueriftimm dico,fieri nuUo paeeo pojfe, ut mulier
fcrueturjiteorek memorbo mparem effejndignatur,
dcfuccenfetydit<fc meftndio detrectare/ic muUerem d
AitueremibicrimimuertensartismbeaUitatem.At/
que bttic quidem accidit,quodfoUt ijs qui doUnt. Suc
eenfent enhnomnesijs,quiUbereuerm loquuntur.
Tamen ego fane pro uiribus iUi rcfpondebo, tm meo
iffiusnominejtm artis. kcprimm quidemaUgcftsmminituhper quam bic meparatabdicare,ut inteU
ligdtfibinoneffe poftbac candem abdicandi ficulta/
tem,quxpriusfitit-Heqi enimlcgisUtor ommbutjb patcr,iStampotettdtempermittit, neok utiquoslibet fi/
Uos,neck quotiestibucrit,abdicet, neqs qmbustibct de
eaufistVerm quemamtodm patribus conceftit, cer/
tisde
I*. BRAS.- ROT* INTERP.
4f
4is de cdufis irafcijtd profpexit V Uhcris, nc ii knmrentibus accidat. E<t $ gratid iufiitjie Ubcra effet,dc ct tfd iudicim uindictd ifed td iudices uocat, tStimato/
res conflituit,quine(pperirdcundidmjte<ppncalumtudm,quodiuflmfit iudicent. Houeratenimfrequen/
tcraccidere multis, ut oh caufas iniquasddirm com/
mouerentunbic quidem dticuifilfe calumnie credenss
iUcfimulofidembdhens,dutuxoricuipidminimice,
Qudre nobiit rcm miudicdtdm agUneq} indefenfd can fa Uherosfldtim capijiinciq^tuerm vaqum mfiau
tUt,V ratio redditur,v «tt.il inexcuffm retinquitur.
Qu.andoquidem folm bocautoritdtisddturpdtri,ut
dd iudices uocet: uerum iudicandi autoritas, anmerito
uccufetjdpcnes uos,quiiudicio prafidetis.de nondm
ftecsdtecrimcn,quod mibimponit,cuiusq^ grdtiame
indigndturnurm iUud prius expcnditejtm po&bac
t&t iusfitdhdicddUquifcmel abdicdueritjmtfrfitufus
fx\cultdte>qudm lex concedit,ttcp bdncpdternmpotefiatem expleuerit, deinde rurfm infimitimrecepe/
ritfdcfuperiorem avdicationemimtamficcrit.lUm
ego certe iniquifiimm ifludejfe dico, uttibcroruquoquefintmfinit* pcente, ut mutiat condemnationes, ae
mtusperpetuustutq; texnuncirdtoinferuidtjnux de/
indeficidt irritm, quodactm eft: rurfm ut eodent
tnodo udleatdn fumma,ut ius furfum ac deorfum tor/
•queatur ,uteunqjpdtrilusprotmporeutfm fiumt,
Yerm initiq quidem aquu, erat uti concederct,cmcfc
v„
vndv
4f6
tVeiAfri
ABDiCrfYv*5**
htdigttdttte paritermdignaretur^te puniendiiut fkee>s
ret ei,quigenuiffet:T?orr6 ubifemel potcftatem abfumtpferit,ac lege fit ahufus, iracundiam expleuerit, poffe
-htec rurfum mfimiliamreceperit, & m hanc opinio/
nm difcefjerituitfrugi putet,m his perfeueret ncccffc
' efk,ne<$> pofbea refiUendtm, aut retra(tandafententia\
•neqxrefcindendum iudicium. Nr$ enimfctrepoteratp
•opinorjs qui natus fueratfiugi nc, an contra effet euifitrus. Atq)banc ob caufam permiffum efl,ut genere m
• dignos abdicent,quos cum educabant^uhtfmodi cffeht
.futuri nefciebant. Ceterum ubinon co'dctu*,fedfuapte
fhonte atqj autoritate exfefe comprobaturecipit,qu4
ideinde rationepofSitmutare fittuautquislegisufut
fupcreft f Etenm ipfe legislatorhuneddnudu teetm
egerit.Hicji mprobuserat^Ugnusq^ quem abdiedrts,
quid accidit uti reuocares t Cur denuh m fimiUam rtt
htuxistitCur lege irritdmficiftifcJdm libereratjibiqf
•\n manu erat iha nonficere.Neqjenim tibi conceient
^dtm eitjtt legibus tuo arbitratu abutdrbs, utifc iudicii
nttcuaj mutatusfit animus tuus,eo trabantur. N«£ uti
nunc irritentur leges, nunc rurftm udleantjudices m
tertm teftesfedeani, uel ut rectius dicam, miniflri tuat
uo\untatbs,modo punicntes,modo abfolucntes, quando•-cunq) tibi uiftmfiterit.Semel genuifti ,femel educafti*
•pro his femel ite abdicarc potesjttq) ita potes,fiiftui
jneritbfieere uidedrvs: ueru ut hocfidtfinefinejutpet •
jpetuojutfiequettter, utficile, id uerb fipra patris im
p. BRAS. RQT. INTERP.
*40
^jt» Qudrcperlouem iudices,ncpcrmittdtishuic,ut
•quifudfbonte receperit,fuperioris iudicif feutentidm
irritarit,irdm dmndrit, rurfum ddcandem prouocet
$aMm,er ad patridm recutrdt poteftdtem,cuiut tem tmimcxccfiit, cudnuitcp priuilegim,nec huicutti
-quicqudm ualens, quippe antehdc confumptd. Etenm
ihd confiderdte,quemddmpdu'm reliquis iudicijsjtbi
iudices fortibus firunt fenfentidm ,fi qui/s perperdt»
pronuncidtu exifiimat,permittiturdlios adirciudices.
•Vorrbfi quiipfifudptefjtonteiudiccs constitucrint,dtdcftisbj arbitris cdufam commiferint, poflhdc no idcm
Ucet.Etenimfiquis, quormfententijs mitiosrdrenott
xogebatur,hos fponti delegerit, iam atquum eft boni
confulerequaftatuerint. Itidemftnetu quoque,quem
dnted Uberum crdt non reciperejufi dignus tmioribut
Mderetur,bunc fi probm drbitrdtus effe, dcnub rece*
piftijdm deindc non erit dbdicdndiius. Siquidmindi*
-gnm effe m quem ifid denubfidntjpfeteftatusesjdm
•de integrofiugifiliu effe confiffus. Itdfy non conuenit
pxnitcrereceptionisjfedfirmd reconcilidtio fit oporf
.tctjtimiru pofitoties pronunciitA fentcntiamjcrem
•bis iudicdtdm, primu cm dbdicaresjterm,cum ipfe
mutditi confiliu,meqi m fdmiliX reuocdftijrefcifikde*
tcretkfuperioribut,cofirmdns iUd qut poftedfunt p\df
-ckd. Proinde perfeuerd m hk qudproxime Stdtui&b
tuumaj ipfius iudiciuferud.Pdterfis oportet, quando*
djuidem idabs te decretmjdprobaftijd
rdtmficifiL
i.
-.
Egt»
%9
LVCIANI
ABDICATV»
Ego quidemfi tuturd noneffemfiliut ,fedddoptdtun»
dbdicttre ueUes ,netm quidem existimmm tibi Xice/
re. Quod enim initio liberm erdt nonficere,idfemct
fiitm, iniquum efi refcindere. Vorrb em qui primtk
ndturdfitfilius, pofied4udicio,fententid$ dccerfitits,
qudfo nm pdr cft rurfm expeUere, cr eidem fumi/
Udritdteprittdrefiepiut tkgequid fifbrteferuut ef/
femnc tu quidem primum hnprobm effe rdtus, itiuincuU conieciffes, deinde ubi cognitum efi me nibil pecf
tdffc,rtmumififfesjtm tibi liceretjttcunq; contigerit
irdfcijrurfus in edndem rcuocdrcferuitutcmf twinime
Uctret.lfiiufmodi igitur dttd, leges fimd uolunt effe,
ucperpetub ualere. Ego cu pluribus etidm argumetk
docere pofimt,non effe ius huic abdicare denub,que fenreldbdicdtum,fpontefud receperit,tdmen finemfh/
cim. NuncfbcHatecuiufmodifiUum pdtdt abdicare.
Atq; iUud nondum dicdm, me tum imperitum dbdicd/
tumfidffejmc dbdicdti medicuflihilenim mihi in hdc
cdttfdfuffrdgetur drs) tum iuuenemjtunc tttate prouettum, ut ctdi etidm ipfdfidemfbciat, me nihil peccaft
fe.Ndm teuefortdfiisbocquoque:uerum tumquidcnt,
ctidmfinuUocommiffo peccdto,utegoquidem dixet
rimfed nec benemeritusjdiendbdr dpxmilid.Ruc port
tb cum nuper falutedederim, dc beneficusextiterim,
exigor.Qujd re quidfieripotcfi ingrdtiusfut medferttdtus opcrdjdntobj eldpfus d difcrimine, protinusfdt
Mdtionem iUm bwufmodifhftis penfet,mUd rneritorib
*.
bdbiti
D« E R A 5 . ROT. I W T E R P .
49
babita rationejedufqueadeo facili mdnddrit ohliuio/
tthdtq) mfoUtudinem abigat eunt, quiiurcfit obfecu*
tUSjcm pr/ttcr iut eijccretur^ieq)folm non memine/
rit uuurUjtertm etidm tyfalutem dttulcrit, eyfane
mentireStitueritfHeq) enim exiguoiudices,nee^ uul/
gdri m bunc coUatobeneficio, tamen huiufmodi malis
nuncuideor dignus.Eorro quanquam hicignoratjmo
m statu tunc fueritJtos tamen omnes nofiis,quid faci/
entem buncjtmuley patientcm,ey quibus affvttu mo/
dktjego curandufufcepermjc medicis reliquis defpe/
rantibus,fugicntibus familiaribus,nec propius accedere audentibus, talem reddidijut etiam accufare poftit,
ttt de tegibus duferere. Quin magis fi exemphm qu/t/
rispaterjcm propemodm taUs effes, qualis nunc cft
uxor^td priftinamfanitatem rcuocaui. Quare non cst
*quum,ut pro his ojcijsjtuiufmodi mihi gratia repo/
Mturjutcfc ht me unmtantummodo fanusfis. Etenint
te non mediecribus i mt bcncftcijs affeelm effe,uel ex
bis ipfis Uquet,quibus me erimindris. Uam que ob hoc
odio perfequeris, quod uxorem extremo laborantent
pcriculo,grauiftime(p affvctam nofane,quifit, ut eun/
dem ndn multo potiuscbariftimm habeas, quumfimi~
ti morbotiberarimfnongratias agas, tam acerbis erc/
ptus matisfAt tu,quod quidem efh 'mgratiftimu,fimul/
atq) adte redifti,protinits m ius trahhs:falutc donatus,
punis ,eyad uetus recurris odim, eandem recitas le/
gem.EgregUm igiturmercede perfoluis arti,dignamLVC.
d
qite
jfet
.,VVCIA«VI - A 8 D I . C A T V » ,
tjue pro remedijs refers gratiam,qui quidem dduerftti
. tnedicm tantmfams es.Vos autem iudicesjbuic cattcedetis,ut de bcnemerito pcenas fumat,ut falutis autot
rem expeUat, ut em quifanitati reftituerit, oderit, ut
per quem reuixit,ulcifcatur. Haud profi&b concede/
tisfiquidem quod tequum eftficietis. Etenimfimaxit
tnm aliquodflagitim m pra-fentia comififfemjtametf
fuperioris beneficij nominenon mediocritermibidet
bcbaf.cuius refpectu,mtmoria(fc conueniebat bunc prc fentem iniuriam negligere, er ob iUa prioraficileigt
tfofcere:maximefi tam ingcnsfit beneficimjat omnU.
fuperet, qut posted pofiint accidere. Qijod r^uiorflt
mihi in hunc competere puto,queferuaui,qui mihi tot
tius uitte debitor esticui prteftiti utfit, utfapiat, ut int.
teUigat: prtefertim cu cteteriomnes iam dcfperarentj»
feip morbo mpares effefiterentur.Nam C7 iUud,opit
tior.ad meriti mei cumulwm accedit,quod cm id temt
porisfitiusno effem,cu nihil effet caufte,quteme coget
ret curationem fufcipere, uerm cm tiber effem, dtq;
elicnus,a naturali caufa solutus,tamen haud difiimuUui,fed ultrdneus,muocatus,iniuffus adijjuccurri/tdnit
fusfumjanauiseftitui,mem ipfius patrem feruaui,dc
ebdicatione me purgaui,iram beneuolentia fedaui, lct
grm pietatefufluli,mdgnocp beneficio redituinfamSiem emi,ajq; in tempore adeo periculofofideerga pd/
trem demonftraui, meq; ipfm artis auxilio infinuaui»
ectristibus inrcbuslegitimus fitiusappam. Qjtam.
mult^
D* ZtLAsl
TL!OT. i M r B R P i
51
multu enim mefuiffe pdffm drbitramini, qudtttm &
exhdufiffe laborufdm adfideo,dum obferuiojum opportttnitdtes capto,nuc cedens pdtris uchementi£,niic
Urtem ddmouens dd breue tempus concedentemorboi
TB# dutcm boc omnim qucfunt m arte mtdicoru pt/
ricmlofifiimumjbmufmodimedicdri^tc propius accedtread hos,qui dd em funt dfjctti modm. Tit cnim non
rdro,ttt exttfiuante mdlo, rabiem m proximos txeree/
tnt. Mc tdmen nibil horum piguit, necj; grdudtus fum,
uerum dderdm,modis omnibus cum morbo luiidns,po/
Stremofuperm pbdrmdco. Nr uero quifqudm hoc ku> mto,protinus dpudfe cogitet.QuiS dut qudHtttt Idbot
mifcerc pbdrmacu. Etenim multd prius funt fhdendd,
preStruenda uid ddndo phdrmdcd, prepdrattdU cor/
pus,quo fkciliut reripiat medicationcjeq- omnicorpo• rU hdbitufoUiritusfit medicus oportetjmaniens, exte/
•nudns,cibis idoneU dlensjmouens dd omne quod codu/
• cit,Somnos dccerfendi rationes excogitis,folitudineS
•wrte reperies. Quibus im rebus £groti c£terifkrile pd/
reant. At quildborat mfanid,ob dnimilibertdtemtrd{tdbilesfunt,dcgubernatudiffiriles,ipfi(£ ttiedieo periculofijieqi quitkrilecuraexpugnentur. Proittdefepi
-numero eu effecerimus, ut iam fperemus ptoxime dd/
- effe morbifinem,leuealiquod ertatu mcidensjehoud/
'to milo,cuc}d iUdfuperiordfacilefubuertit, curationi
mpeditjsrte taUit. E» igitur g h<ec omnid fujiinucrit,
g cu morbo ta grauifit luriitus,q mdu mdoru ohtnnt
d * expugnattt
\%
t-V C I A N I
AB!D IC-A T V 3
txpugndtu difficiUimm uicerit, buicut iteru dbdicef
permittetis, utq; kgesinbenemeritmmterpretctur
fucdrbitrdtu concedetis^tq) em cm ipf&naturd bellm gererefinetisfEgo ndtur* pares iudices, pdtrent
mibiipfiferuo,cufiodioq},etidmfibic quidem miurU
m dfficidt. Quodfifiliu benemeritm, kges,ut &it,fc/
cututtperdit, c? dfimilid&ticnat:bic nimiru Uberori
cfor eriiiego pius m pdtre. Ego ndturdtn dmplector.
lste,ndturdm contemnitfitsq; v ius uioldt.O pdtrem
iniuite profequentem odio.ofiUu miufiius &m&ntcm
Kdm mibiipfi uitio uerto,pdtre copeUente,quod odfo
bdbitus,em prteter cdufdtrt dmo,v mdgis amo qudm
oportedt.Atqui ndturd eomp&r&tucfi, ut patres libc/
tos ament mdgis,qudm Uberi parentes. Verubic itu/
sUo tm teges contemnit, qutfUios nibAeSmeritosfi/
tnilUferudntJm ndtur&m,qux pdrentes dduebemet
tidioru defiderim mcit&t. Honfolu cnbn cm plures
b&be&t m me bcneuoknti/e eduf&f,maibre,uti debeb
beneuolentidm nS ddiungit atqt d&ditjuit quod efi mi
tm,me fdltem mitdtur,memq; emulatur amoriifed
*r cdldmitdte,quin mfuper odit dmante, cbdritate pro/
fequcntem expeUit,benemerentem htdit, cotnpkcten/
tem dbdicdt, tegescfc Uberkfiuentes, ccu Uberis infin
fdSjm me torquere condtur.O bettm,quod contrd nd/
turam legibus moues pater. Nonfunt ifid, non funt in/
qUdm,quemddmodm tu ukdeges bette condit&sjnau
mterpretdrkpdtcr.llQnpugn&tndturacukgcjnbk
qua
D . KRAS. ROT. INTKRP.
flt
qutad beneuolentiam pertinent.Hic interfefeconfcnttuni, er altera utriq) duxitio ess ad deUndas iniuridc.
CcHvmttiaaffickbcnemertiu
Cur
Ugibsst quoqifimulcmndtnra fickmiuriam i Q&e
em banejtejustajtiberoru mdnteseffecupiantjtoti
piterss effe:quippequds dduerfus unmfitiujanq.dd/
uerfusmultosfepius tetes.Hecfink mfuppticijs quie/
tem inuenire, qu* uetint inbencuoletidtikeroruergd
pdrentes eonquiefcere: quanq dlioquijte pofitdt qui/
iemaduerfus eosjtuinihil pcccdrint.Atfdnc leges mgrdtitudinis dttionem cSceduntm eos, qui benemeri/
tis nS retulerint grdtiam. M qui nSfolu. nSrefirt gwtuunjteruatetidm punire.eondtur.ob ea ipfa,quibus ddiutusefibeneficio,confiderdtenfmquicqficcrepofiit
iniquius. i Itdq) nS poffehunc im abdxcare dcnub, qui
pdternam potettdtefemel expleuerit, ac legefit ufus:
preterea nSeffeaquu,em quitantaprefiiteritbene/
firia/expeuere^mitiaqi.exigerejfdtis opinor demon/
ftratunt.fXunc aut ad ipfam dbdicdtionis caufm uenusmus,er.crimen cuiufmodifitexpendmus.At rurfum
ddmtnte eitts qui legem condidit,, recurrdmus neceffe
efi.Etenm utffiudtibi donemus dd breue tempus,licerequotiefcucp uctis abdicare, utqf, pratcred poteftdte
iftm tibi Urgid,mur*tidm aduerfus bettemeritujbdud
tame fimpticiter/opihorjteq} quibustibet de cdufis db/
dicdlis.Heq)hocdicitlegis conditor.Quicquid utcunqne crimindtutfwrit pater dbdicdto, utfatisfit tantfi
d * uoluijfe
'fi,
. LVCIANI
ABOICATV*
Uoluiffe queri. Ndm fi id effet,quid oput erdt iudiciofYerum uos iflud expendcre iubet iudices, num graui/bus dc iukis de caufis irafcatur pater,nec ne. Hoc igi/ •
turin pnefentid confiderdte.Exordidr aute ab ijs,qu£.
protinus buius infaniam funt eonfeeutd. Umprimumr
omnitm quodfeeitfanxmenti redditmJUuderattKc/
fcidit dbdicdtionem.Egofcrudtor, beneficm, breuiter
emnid eram. I» his nifip\Uor,nibilddhuc cffe poterat,
quad cum crimine uideretur effe conimttum. Deinde
quid efi omniu quod xccufdttQttod obfequiwm,qudtn
euram filio dignatn prxtermifi i Quandofbriscubuii
quas intempefiiuat potdtiones,quds comeffdtionesobif'eis iQui luxmtQjnsleno pulfdtus efi i Qnis accufd/.
uiti Nemo profectb. ktqui h*cfunt,ob qu* prtcipue
\ex permittit dbduart. Ceterti cacpittgrotdrenouer*
cd.Qgidifiudmibiuertis criminiimorbicp potna ame,
repofcisiNo rcpofcoJnquit.Sed quidi Quod eamcu/ rare iuffus recuftt, ob hoc dignutfiteris qui abdiccris,..
quippe mmorigerm patri.Afiego quidem cuiufmodi,
fint ifia que iubet, m quibm quia n3 pofiim obfequi,uideor mmorigerus, paulifper difjeram. Sed iUud pri/
, ut m totu dico.Neq) lex buie conceditatt quiduis mft>ret, neque mihi neceffe cfi m omnibus omninb pdrcje*..
Qtteda enim mandatdfunt huiufmodi,utfi noparuer
risjtofis obnoxim pceme.Queddm id genm,ut nifiox*-.
tempertfisjrdfupplicioqjfisdignustuetutifiegrote®.,
tyfc,& ego nocurem.Siquidreru dowfiicdrudurdsx-,
dm
D . E R A S . RoVJlWTERp'.'
<f-
dmjit,cr ego ncgUga.Siquid rem rufiiem curandZ
rhmdes,dtqi ego recufem. H*c omnid dtc» id genus d/
ua,probdbiles ddfirut cdufu paternt quereU. Porrb
ceterd nofirifunt arbitrij,ncmpe qu<e dddrtes, v dr/'
tium ufum pertinent: Nldximefi nuUa m refidtiniurid
patri.lamfi cui piftoripr&cipiat pater.H&c pingefi/
Uj.Ua nequaq. Rurfum mufico,banc pulfd harmonia il '•
Um ne puifa:Tmfibro~<erario:lfiacudc,iUa ne cude:
num quifq hunc patietur abdicarefilim proptefca,q,'
nd exipfm drbitrio drte excrcedttUemo opinor. At/
€juimedehdidrs,qudnto cfi honoratior,uit<eq} coduci/
$ilior, tdnto couenit effe liberiores qui hdc utunturac
iuflmefijitdrsdliduo gaudeat priuilegio in cxercendifhcultdte, ut neq} cogatur ufq, nrq^ firat hnpcrim,
resfdcrdtdeoru doftrind,uiroru eruditaru cura: neqx
mferuitutem trahatur legis: neqj timori, pcenisq} trx/
bundtim, neq} calculis,ac patris minis, v mdofti ho/'
tninis ir&fit obnoxia.Proindefi tibi palam acfimpUciter dd huncrnodureftondiffem: Nolo curare cm pof/
fim,fed artem foU mihi didici,dc pdtri, c&teris omni/'
bitt imperitus effe uolotquiscfitytdnms ufqueadeo
feroxjut cogdt etiam nolentem uti drteiSiquidi ifiiuf/.
modi cfficiablanditijs,precibusq},ni faUor,no legibus,'
ifdJudicijs,conuenit elicere:perfuddere medico oportetjton iubefc,ut ueUt,nonut metudtineque adfanan/ dm ddigendus efi ,fed ultroat lubens dcceddt opor/'
ittjmmums a copulfione patrls.immunis tft krs ipfd',"* - -*
d 4 qudndoqtti/
50
LVCIANI
ABDICATVS
quandoquide ciuitates quoq) pubUcitus honores,prartsninentiM, mmunitates > priuiiegia mtdicis tribuunt.
Mac igitur m genere poteram artis nomine refbonde/
re»etimfi tu mt iuam docuiffes,fi multu ttudij, multu
pecmaru mfumpfiffesjut difcerem,V unm banc cu/
ratione,etiamfi eiufmodi effetM prafiare poffim, re/
cufaffem.TXunciHud eogita>qum rem tnpdis omnibu*
ingratam V iniquam fiaM,qui nofinMtne, d tneipfo
mibi partis Ubere uti. liac ego artem tm eu no effem
fiUus tuustperudicyneqi tuisfubiettus legibus. Atque
banetame tibi diMci.\^uimfiutiuprimmfcnfifii,cm
nibil adiumenticStuleris ad eius eognitionem. Quent
praceptorem mercede conduxistifQuem pbarmacd/
rm apparatm comparaitifHullu omninb. Veru m/
opStdererunceeffariaru indiges,apraceptorib. mci
mifcrtisfm edoctus. ojam abs te patre buiufmodi mi/
bi dabatur ad difcendwm uiaticu^molefiiafolitudoa-gcpjM,famiUarim odim>cognatoru auerfatio, Pro ifiis
itaq) Jacfis pofiulM uti arte mea, uisq; earu rerm cffe
dominus,quM mibi paraui tm em mibi no effcs dominus.Boniconfule,fiquid antebac ultroJiuUo prouoca/
tus officio,bene de tefm meritus/cm nuUo nomine utUmabstegratiampoffmrepofcrte.Catermneconuenitfane, ut meum bcncficim mihi m reUquum temr
pus pariat necefiitatemiut quod uolens beneficio iuui,
uertaturinoccafionem,utpostea nolenti pracipiac
imq; in confuetudine trabaturatt.qui fmdfanaueritx
aliqucm
D . E R A S . ROT. J N T S R P .
dfif
MUqueJemper deinde euret omnes quo[cunq$ uoluerit
is, quifanatus efi. Etcnim ad ifiu mod&fieretjut quos
curxremus, eos dominos nobis creauerimus, nbsque
metipfos ittis tradiderimus,mercedti loco feruitutem
aecepturi ,eyad omnia qu* iufferint obtemperaturi,
Qua re quid effe potess iniquiusfQuoniam te graui/
ter adeo laborante reftitui,ob id cxifiimastibiiut effe
arte utendi mea f Atq$ b<ec quidem dicere poteranufi
mibi bic knperafiet eajque meafint faeutiatti, atque
rgo non omninb modti omnibusjuel inuitus obtcmpe/
raffem. At nunc tandem perpendite, cuiufmodifmt buius mperm.<jssandoquidemjmquit, me laboranteu
mfaniaJknaftunfamtautemcruxor,eodemq$ tenJ/
turmorbo(ficenim opinatur)ey aceterismedicisad
eundem modu defiituta efi: tuq$ potes omnia, idquod
te demonstraftifanato banc quoq$, ac morboleuato.
ldfi quisfimpliciter ad bunc audiat modum, uebemen ter aqum uidedtur,prafmmittiterat<hartti^ medieiiue mperito. Sin autem me aufcutietis artis nomine
refbondentemjntettigetis nimirim nee omnid effe no/
firafimtiatis, ne<s$ confimiles morborm naturatjnec
eandem medendirationemjnec cadem remcdiatiton»nibttscfficdcid. Ac tm patmfiet,quantm
interfit,
tsolti quippiam, an non pofiti. Vosintermpatienter
aufcukate me, bifee de rebut pbttcfopbantem: exttti/
mantesnecmelegantemfore, ncccsttfdcaufm,ni*\
aUenmare,necimmpeStiuadebti
difputationm.
d f.
Um
•|8
" t V C t A'K1
A B Dl CA T VS
;
Umprimum natur/t corporu,ac tempcrdturte ,baud quaquam etdem funt:tametfi maxime m confeffoefi,
hjfdcm ex elementis conftare. Verum dlid de bis, alid
dt iUis magis dut minus participdt: idiij loquor adbuc~
dc corporibus uiroru ,qut neqjfimilidfunt omnibusj.
neqs eddem temperdturd,neqi eddem conttitutione.
Viide neceffdrid confequitur, ut morbi quoq) tumma/
gnitudinejum fbccie differcntes,bis dcciddntmq) alid
fdndtufintfacilid, dtq) dd curationemjbonte propeh/
fd:dKd rurfim prorfus defberatd: ut que & facitime corripiantur; er grauifiimi a morbis prehendantur.
Vroindefiqmseriftimet,qudUbetfebrim, autquam/
uis ti,btm,aut peripneumoniam,dut infania, quolibet
ineorpore unam dtq) eandcm effe genercM non uidediurponendus mterfobriosmeqj doftosmefy inter epsi quiin rebus huiufmodi exquirendis elaborirut.QuJm
idemmalm in hoc corporefacilefanabiturjn boc minimc.Qgemadmodum uidelicet triticumjiidem m diuerfoseifcidsagros:aUter(puenietinpldnofolo,pro/ •
fmdoJrriguo,apricodtentisfaiubribus expofito,ex/ adtojtimiru ubereJ*to,copiofo<fcfruftu:h\urfim ali/
tririn mbntuofa,pctricofdq; terra,aliterinopdcd, dU/ '
termfubiefta montibus.lnfimma:pro cuiufq) locidi/ tmfia ndturajuarie proueniet.ltidem cr morbi,prora>\- riontcorporu,in qut mciderint,aut maiorcs er ubcr
rHoreSfdutminoreseueniunt. Verti his omifiis paterj
necomninbdifcufidrejtult quauis mfaniam in quouvt
-•••-.> «. •>
corporc
D . E R A S . . ROT. IWTRRf».
*V
torportconfimilem effejimilemcp, defiierdre eurdtio*
nem.Superbec tdm multd, muliebria corpord pluri/ •
mm dtijhrre k uirorm corporibus, uel dd morbi corr
ruptionem,uel ddfdttdndifpcm,dut defperdtionc,piei*
UfueritcognofcereSiquidem uirorm corpord benecompditdfmtjieruofd:ldboribu$,dgitationibus, uitd
fub dio dcta^xcrcitdtd.CotfafamindruJhcciddjnd/
Ueompdttdjn mbra dlita: Candida obfanguinUm/ •
ipiam faXoriscfrpcnuridm, V humorU fuperudcanti
dbunddnti*. Quare faciUus corripiuntur, quam uiro/rm.utpotemorbU expofitd,nec firentid curdtionem:
precipubuero ddJnfanu procliuidrd- Vtam cum mui/tnm hdbedntiracundie ac ieuitdtis.ficHecu commoue*
dntur: porrb corporU exigueftnt uires tfdcile in hoo
malum prolabuntur.Proinde non conuenit, in utrifqj
eandem k medicis fanandi rationem requirere. Cum
inteUigdtU, becabitUs longifiimo diftare interuaUo:.
idm ab ipfo protinus ortu difcreta:tum totd uitct rdti/'
one,tum dttionibus omnibus ,tum ttudijs dtqs exerci/
tijs uniuerfts.Quare cum dicis,\nfdnia laborat: ddde
botqnocpidbdrdt mulier. N«g confmdds hicomnid
fub utti, ey eandl infanie refcrens dppeUatione. Vertl
difcretUijs,quemddmoduer ndtura dtfcreuit,quidin
quoqi prttftdri poftit confiderd.ttdm nos,queddmodit •
initio dixiffe meminijUud in primUfpectdmus:<egr6tl• •"
eorporis ndtura,dc t(perdtura:er cuius qualitdtU md,gUfitparticeps,cdU4iuf A»ftigidius,Higm d**t*te?
v
;;
defciens
CfO
IVCUN!
AffDlC * T v r
4^cicnsmdgnudnpufiUidn,crdfium <t«micik«fa»itf
reUquaq; idgenus omnut. Qu,efi quispenitus exptnderittisdemm eritidoneus cufides bdbeaturjuel de*
ffieranti,uelrecipienti.QuJidoquidem cr infdnieut'
mmcrabiUd funt generdjsr eaufe compUtresmecuo/
cdbula quide eaaem.Heq) cnk» idemjdefipere scdelir
rarejeabire,Z7 infamre.Verm b*c omnia nomhsafit
gnificant magis Aut minus obnoxim ejfemorio. Porr i caufeaU* funt uiris ,aUe fominis .Rurfminter
ipfos uiros^dU* iuuembus^tU*fenibus:putd iuucnibut
mmodicdfirme replctiotfenikus autem mportunx
cdlmnidjra
'mtotcs,qu*f*pemwero'mciiitdduer/
fus domefUcQS.Hec mitio perturbant dnimumidcinie
pauldtm uergit m'mfdnkm.VcoromuUcnm corpo/
raty muhoresinfefiant, crfddle bn morbmadiu/
emt:prdcipueuerbfi quem oderint uebcmentiu$,dut
fiimtidednt inimico,fecundis rerm fuccefiibututen/
timtfi quid molehm fif.aut fi cuifuccenfeant, H «
pdulatm fubgUfcentU,muUoqidlitd temporeddndem
in'mftnidmeuddunt. Biufmodi rerm aUquiduxori
quoq) ufu uenit pdtcr'•V baudfcio, an nuperdUquid
itU dgritudincm aUquam ottuUrit. Hihil emm ifl<* oderdt,qudnqunm morbo fane tenetur, neq) bis maUs ttl/
tius medici eura poterit eripL Qttodfi quis aUus fefitoturu receperitjtut fi quis eam Uberarit: tm me oie/
nsUcetdtehttimurim.TdmetfineiUudquidem tterehmdicerepdter:Etidmfi nonprorfusejfet,utefi^e/
fperan/
.
<©. E R A S . R O T . I N T E K F .
«T
fber<tndum:fedddhuc atiqudftlutkjpes teuk oftende)
retut,neeficqtidtmfdc&mdmm ddmouerem:ncqj
fiatm auderem minifitdre potionem-.uidekeet ueriuvt
fortunaniJdcmuUorum bominm obtrectdtionm.VidesjUt omnesdrbitratur,priuignos inuifos effe houert
eis omnibtuyetid fi probe.fuemt: eas\ bdne ceu com/
munem quandam muUerum infdmminfdmre.Qjtdre
fdcilifujpicdtusfuiffet atiquk, fi malm bocfecus euemffttJteuj profuiffent remedid, perfiddm dc dolcfam
Jirijje curationem. Atque uxoris quidem resbdter dd
buncfefe bdbcntmodu:id\ loquor^quodprcrfasex/
plordtm bdbeomunquam melius est babitura, etiam
ji miUes biberit pbarmaem: eo\ non opereprecium
eohdrijnifime in bocfolm urges utfiufirer: id\ uis
mfixdam mibifimdm dccerfdm.Vdtcrcdtt mibi eiuf/
dem artisprofcffores inuidednt. Qjjodfi me rurfim
dbdicaris,ego quidem etidmfi ab omnibus deferar, tdmen tibi hihil mprecabor graue. Sedquidfi (quod
duertdideus)redcdtmorbus:(folentifiiufmodifermi
mla irrttntd recurrerejquiderit mibifdciunduiCu/
rabdyutnofiijtmquoq;:neq;unquam defuturusfm
officio, quod liberis natura prdfcripfit: neq; generis,
quoadin me.fuerit, obtiuifcdr. Deindefi refipueris,
nm credere debeofuturum,ut me denub rccipids,il/
fuduide.Um istd quufacisjccerfis morbu, pcfiemefc
rtfiicds: beriac nudius tertius i tantis elapfus malis,
contendis^iocifirdris:quod\ grauifiimum estjrdfce/
*•
r*
- - —I
>;*t
X V C IGAROMENfPPV*
,ris:dd odium propenfus esdeges reuocau lAti mibipdtterjfiiufmoditueratfuperioris infani* tueproosmu»
LVCIANI I C A R O f
M E N I P P V S . SIVE M V P E R N E /
P H E L V S , D E S . E R A S . RO/
TEROD.INTERPRETE.
S R miucigitur erantfiadia ittirtt
ufqucddlunm,ubiprimanobisfidt
T
mdnfio.Forrokincfurfumadfolem
.» »n»x*lo f(*Ji*f pdrd.fang*fcrme auingit*. Rurfum
ab hoc ufq) dd ipfum deniq) c*lu,dr/
ttma) louis m teditofitam, tanttm ferejbaciffuerit,
quantumaquilaprobefuccinttdjitq; expedita que*t
uno die peragere.. A M I C . Dic mibi per gratias M«/
. tiippe: qux funt ifid qu* de dRris Idqueris, ac tdcitut
tecumfupputdsfEtenim iamdudum te affecidnsjiudio
foleS w lunas: prttcrxa autem w magniftcaiftdjn**fiones ac parafcmgds, peregrina quedam commcmo/
rantem. M E N I P . N C mireris amice.fifublimidtde/
reaq) tibi uideor loquijidm fummdm dpud me reputo
nuper atxe peregrinationis. A M t c . tiimirum Vbae/
.vicumexeplouiamfteUisnotaras.MENIP. Hdttd
quaquam per louemtquuitnagis ipfis infteUisftm poregrinatus. AMIC.Papejongu profettbfomnim
Viihi ndrras.Siquidem, totas edormistipardfangdswf
fciettt
f>. ERAS. ROT.JNTIRB*
***,.
faens.M E N I P .QwddisfSomniutibireferreuideor.q modo db ipfo loue ipfe reuerfus ddfumfA M I C .
Qttfd Audio f Itine Menippus nobis A loue dclapfut
ddefbeccclof MSNIP.Itdfane. EgotibidbipfoiUo
fummo loue bodie uenio, rebtis mterim dittu m(ris,ey
4uditis,w cofpectK.Qjiodfi noncredisequidem boc
ipfo nomine fupra modum gAudeo, ctmfuprdfidem'
effeuideo,meamfilicitAtem.
AMic.Etquopdtto'
diuine atque Olympie Menippejnortdlis cumfim,Ac
terrestris,queam non credere uiro, quinubesfuperA/
rit - quiifc ut Homericis dicam uerbis, Idmfit ccelitum
e numcro unus f Verum iUud mibi dicito ,fi molejiwm
non efb, quibus modis in dtimfubueftus es,aut undc
nAttusfcalas tanta mAgnitudinefUAm quantu adfaci/.
em acformam attinet,non es ddmodufimilis iUi Pbry giotut coniettare pofiimUs,te quoqt db aquila raptum
fitiffe,quo pociUatoris dlicubi muncre fimgereris.pinccn
M E N i P . N o n me clkmeibte iamdudwmirridere.
Kcqs uerb idomnino mirumfi narrdtionisnouitds ti/
bifabuUuidetur ddfimUis. Ceterumad confcenfim
noil mihi erat opusJteq) fcalis, necp uti pueri iUius ist
mpremab AquilaraperertproptereA quod dlemihi
tjfentproprie. A M I C . Umuero ifbudquodnarras,
uelipfum ZUddlifdttumfuperdt.Siquide preterdUa,
nobis infcientibus, miluius quifpim aut graculus ex
bomine fattus « . M E N I P . Eette amice: ntque
procul ifcopo coniecisti. Etcnm iUudDedaUde aUs
•
htuenttt
4fdf
t V C . I C A R O M B N I P P VS
1
muentu ipfe quoq) fum macbinatus. A M I C . At m/
terim omnimn audacifiime/ton ueritus esjnetu quoq\
ttUcubi m mdre delapfus, Menippeu dUquod peldgus
tibi cognomine redderes: quemadmodu iUe lcariumf
M E N i v. blequaquam: Siquide lcdrus cum dlds bdt
beret cdvri ddglutindtds, tdq% qudtnprimum ddfoleu
tffet liquefaita,defiuxis atis, non mirumfi decidit. At
nobiscitrduUdmcaramerdntpenna.
AMIC.ijiud
quifieripotuittlam enmhaudfcio quo patto pduuu
thn me ddducis, ut uerd uidedntur qu* narras. M B /
K i p . Adbuncfirme modum.Aquilam egregie ma/
%nm, titm autem ey uulturem uatidum arripui. His
cum dldt und cum ipfis bracbijs prafecuiffem. Quin
potiusfiudcdttotius commentirationem ordine tibi
percenfebo. A M I C . Mibiquideuelmdxhneuacdt.
Adeofubtimis dfermone tuopendeoddmq; adnarrd/
tionisfinem inhio.He uerb me negligas,per loue ami/
cititt pr*fidem/turibus in derefufpenfum obtuinar/
rdtUmem. M E N I P . Aufcultaigitur.Ueq)enimciuitefueritfifbectcm amicum orehianteretictutetmq;,
quemadmodum tu dis,ab duribusfutpenfum.Ego igi/
tur cum expendens ea qu* funt in uita mortatiu, pro/
tinus omnes res bumanas repperiffem ridiculdsjmmv
tes,mstabiles:nempe opesdmperia/nagifiratus: con/
teptis bis,atq) horufiudio,adiectoa) animo ad ea,qu*
uerefunt bona: conatus fum ab bis tenebris emicare,
ty dd umuerfi ndturdfufbicere.Atq; bic mibi mutiam
dttutit
D . E;RA». RO.T. IWTERP:.
6% •
dttulithefitdtionem: primu bic ipfe qui iftpicntibut
ttppeUatur mundus.ti.eqi enim inuenire potentnjteqt
quo pdcto fttluffuiffctjtedi quo opifice:neq} quidefr
fctiUiusutlmitiujtelfinis. Demdc cmparticulatm
contempldrerjnulto etiam magis ambigere fum cod/ •
ctus.QttJppequiuideremfteUas temerepercaAudif/ •
icttds.Tmfolcm ipfum,quidtande effetfcire gestie/. •
bam. Super omnia uero qux Lurne accidebant, mihi «•
uidebdnturdbfurdd 4c planemira:putabamq; caufant
dliquamarcanam er mexplicabilem effe^uri&tfub/,
mdefbeciemformdmq; uaridret. Qumetiam fulgur
emicdnsjtonitru ermpcns, tm:pluuia,nix,grando i
fublimi demiffa:uidcbdnturb£c quoqiomniacoiectk
difficilia-.qua-qi nuUis nottsdeprehendipoffent.ltaque.
tm ad em modmeffem affe£tus:aptimmfitctu ra*
tusfmjut borm unmquodq} ipbilofopbk ifiis pert.JI niU«1
difcerem. Siquidem exifiimabam iUos ueritdtem om* r:
^
tiem docerepoffe. Quare cm ex iUis praftantifiimm
delegiffem,quantum mibi coniectare licebat ,e uultus
dufieritdtejeqi coloris paUorejc barbae profunditatei
ISirm enm ut mibi exipfo protinus afbettu fublimi*
Uquos quofdam, vcctleftiu rerm peritos uiros prat
fefercbant: IJK ubi memtt docendm tradidiffem nuu ,
gitd pecunia:quam partm euefiigio prefentem nume/
rauupdrtm tm mt perfoluturm fm poUicitus, ubi
ttd pbilofapbitcfmmm peruentm effet: non graua/
htr ercctus dd nugas doceri, v umuerfi dijbofitioni•.
. ;
ivc
e difce/
46
X.VC.
ICAROMEKIPPV»1
difcere. At iUi t&ntm aber&nt, ut me prifiina liber&V
rent infciti&,ut m rn&iores eti&m dubit&tiortes cotdecerint:principi& nefcio qu*vicfincs,tmmfcc&bili&j»'
anidfyluas4de&f,&tq} idgenus &li&, mihi quotidie of/
fundentes.Verm itiud mterim mibiuideb&tur omni/
m effe gr&uifiimum:quod cm nihil mter itios conuef
tiiret,uerm pugn&nti&,diuerfaq} mterfe omnia loque rentur:t&men pofiul&b&taitfibifidemhaberem, &c &<t
fu&quifq)r&tioneme conab&turadducere. A M I C .
fXem abfurd&m n&rr&s,fiuiri cm effentf&pientesjm/
ttrfefe de rebusfibtiofedifiideb&nt:neq} de ijfdem e&/
demprobabant.MENIF.
Atquirideres Amice,fi
audieris itiorm &rrog&nti&m,ej in differendo prosti/
giofam confidenti&m. Qui quidem cm humi ingrederentur, nibiloq) pr/fiantiores tffent nobis ,quifuper
terram ambulamus, ne cerncntes quide acutius qu&nt
ttsuuis atius asttns ,nonnutif cacutientes eti&mfenio
mquemertia:t&menejcceli terminos perfpicerefe/
fe profiteb&turfolem quoq) ipfm dimetientes, C e&\
cputfupra lunam funt,&ggredientes: Ac perinde qu&fi .
rx ipfis del&pfifietimitder m&gnitudinem iti&ru, <?
figur&explicdb&nt. AcfapenumerocuforteneiuM%
quidem certbfcirent, quotfi&dijs & lAeg&r&abefent
Athen&n&menfpdciu,quod mterefi interfolem tj \uf
namvfuot effet cubitorm,audeb&nt pronunci&re:tum
aeris &ltitudine,mdris profundit&te, terra&mbitti cti/
metictttcs.Ad hacfcircsdosdepingebant, &ctri&ngu>
lorum
D . R R A S . ROT. I N T R R P .
4f
lortm figttrdsfuper quddragklos mduveteS, mrtj notr
fpbdras qudfddtn pi&urdtds,ca\umfci\icetipfuim n%u\
tientes. Umuero ibud dn non mfulfum,etT infignH dr/
rogantuef quod eu de rebus ufpddeo incertis ioqudn/
tur,nibU tdmen itd proponut,qudfi conietturk ducdnturnterumfuprd ntodmn contendunt: neq) uUum uin/
cendilocmdlijsrelinquunt:tdntm
non iureiunn/
do cofimdntes Solem maffitm effe cdndefctfdmjncoU
LmumjfieUds dqud potarejdq; Sole uelutifituld qud/
ddm perfitnm demiffd ,udporem e mdri dttrsbente,
dtep iUis omnibus ordine potu difiribuente.Hdmqudittdfit in diftis pugnantidjd bdud difficilifiteritcogno)fiere.Um mihifpettd per \ouemjnm iUorm decrrtd
interfe confcntidtjc non mtgis longifiimis difittd m/.
terudUis, qudndoquidm primu de ipfo mundo udrid
efifententid,cum dlijs ey ingenitus, er nunq interitui
rus effe uidedtur.Kurfmd\ij,v opificem iUius,ey fiw
bricandi modu eloquifintdufi. Qjtos equide cum pri/
snis ddmirdbdr, proptered quod cumdeu quendi re/
tm omniu opificem prapofuiffent ,noniUud etid dd/
derentjucl mde is effet profectus, dut ubi loci confifitrrt cu omnidfibricdretur. N4« ttnte uniuerfi ekortui /T
nS pofiis uel tepusjuel locu imdgindri. A M I c -Pror/
fus duddces quofdd Menippe homines, ttc prodigiom
dutoresmibindtrds.MENIP.
Quiddtitfiiamdu/
dids uir optime,qu£ differdttt V ie \deis, ty de incotporeis:tm qu* definito ty infinito nugitur f N* &
v .
e x
hk
«S
LVCIANT I C A R O M E N I P P T »
bk derebtts hmiermierfe diglddidntur, dumdUfi/"
Wcirctinfcribut uniuerfmidlU contrd,finmtikdht<t
fareexdHimint.Qummfupcrquidim existk cottif
ptureSeffe mundos demonBrdbdi, ddmndntes eos,qut
debocuetutunoquopidm iUormdifbutdrent.Kurf
fm dliusjtefcio quis uirjtdudqudqudm dtnicus pdei,
beUtm rerm omnim pdretem epcenfebdt.Ndm de
dijs,quididm dttinet toqui f Cm bk deus effet nuttief
rustiUi rurfus, per cdnes V dnferes AC ptdtdnos deie)
rdrentJ3einde dlijjreUquk omnibus dtfs eicpulfis, ur&
foUrerum dmnimhnperiti tribuebdnt:itd ut mecuui
etidm dhimo difcruci<trer,cm tdntd dudirem deorwm
btopidm.E diuetfo dlif UberdUoresjttultos diosfdcief
bdnt: dc dlffeftis iUk bunc dUquem primum dcum dpf
peUdbitttbkfecunddSdut tertids diuinitdtk pdrtes tribuebant.Adbd-c dlijincorporem quiddam er inforf
meputdbdnteffenumen.Alij corpus effcimdgindbdn/
turipeinde non omnes erdnt in bdc opinione,ut putdf
rent dijs effecurie res mortdUu/nuuerm erdnt nonuU
U,qui eos omni curd Uberantes, haud dUter dtque noS
confueuimus tetdte defectos,dminijterijs dimitteremt
bilodUufmodieosinducunt,qudmcuiu[modimconictdijs mduci folentfdtetUtid.Um dlijfupcrdntes b*c omttid', ne effe quidem utlos omninb deos credebdnt, fei
mundm nutlo dominojmUoq; ducetmerbferrifmef
bdhi.Atqui cm h<ec dudiebamjterebdr non bdberefidmuirk dltifientkacprobe barbdtk.l3c$ tditten tn>
ueniebm
D . E R A S . ROT. INTBRP»
09
umebdmjd cnitts dittd m uerterempttdtiqumitio/
rmfetttetttum ndncifccrerineprebenfdmjLc nequa/
qtum db dtiofubuerfm. Itaqspldne tandem Homeri/
cm iuud mihi nfu ueniebdt.Hdmfephtumero animw
'mcttdbdt»thwcdticuiiRorumcrederetn:
t Sedmcmetudiuerfduetdbdt,
I» dfUbus omnibus cm perplexusbdftidremjefbernbmfuturutnjttfuper bis uerutn dliquid m terrUdu/
iixemiceterwn unicd tdntmuia,uniuerfddubitdtio/
nt HbcrdripQJfc,f\ ipfeatisatiqua rdtioneddditis,m
ceelm dfcendcre.Eius rei conficiendtc fbenj mibipr* •
bwtprimm ipfd cupititds,dcindefibuldrumfcr.iptor
Adfoput^uidqMltt.dcfcdrdbriSiinterdum ey.cdme/
Us ccejm ddiripotwfie demonstrdp. ueru ut utihi ipfi
dutprouenirpnt stiqudndojd nudU rdtipnefieri ppfie
uuiebdturXaterm.fi uuUurisjtutaquiLt dldi mduif/
Jemjidm bdsfolasfufficereddbumm cprpprismodu,
fwurmforfiranjut mibifucccderet experieniid. ltd/
qiecorreptis duibus^tUeri dcxtr.dto dldtn,porrp uul/
tmfuttfirnm
mpwm,idifiddtnodmfcite-pcinde
qsmobUgitffem ,bumeriscff lorisualidis accommo/
isjfemxm fttmmk pennk anfitt qudfdaw mdnibusin/
ftrettdk dddidifiemmi ipfiuspericui%fdciebdm:pri/
mmfubfiticwjtc nwubus httermfubferuies, er an/
fimn exempb paulu ddhuc k terrd uoldtu mefuflol/
mfbtter uoldwdum fummis interim pedibus ingredi/
m.?ofiedquMresexdjuntifertcntUfuccedaet,idm
* }
dudd/
*}0
LVC
ICAKOMENIPPVl
uuddcius ctim experimentm aggrcdiebar: confccu
fitkirce demifimeipfmper pneceps,atqueindcin
ipfmferebartbcatrum.Mox ubi nuUo periculo dct
laffem 3fubUmii im v irdui cogitirc ccepi: ac tpp
lcns me a Parnctbofiue Hymetto, id Gennem ufqi
uolabm:Rurfmindead AcrocorintbmfubuoUui:
deindi fupn Pbolocn v Erymantbm ad Taygx-/
tm ufq). Ergo quu tindem iudixftcinus fttis effem
mecutitusjamq) perfettus v altiuolus cuafiffmjtq
implins de puJtis mittndis cogitabmjueru confcep
fo Olympq, quimtiuifiimqcommeatu onuttus, inde
recti in cctlu tendere ccepkinitio quidem oborta oc
tirum uertigineob profundititi: V potteaferebant,
eyhoc quoq: foeiti). Verm ubi iam ipfi lun* uicinu
eJ[em,plurimum<D mtbiii cffem menfus,fentieba
defitigitu, maxime in alafinittri, nempe uulturina
Huc igitur diuertijtcfuper em mfidens requicfceb
in terri mterim efublimi refbiciens, neqs fecus g U
tnericus iUe luppker, nuc beUacim Tbncu regicxn
defhiciensjiucMyforujttox(filibmjJet)Gncufier/
ftdem,lndimq;:ex quibus omnibus utrii quadt uop
ptateperfisndebar. AMIC.Ergoiftaquoq;mrrdhss
MensppeJteuUiprorfus peregrinationis partcfra
denturquin potiusfi quid obiter in itinere cofpextft
fic uthoc quoaj fcimus. Nam ego fane btud medio
crii ditturttm te expecto , de tmefomajtiqrqnsni/
husqu£intentfunt,cuiufmoditibisufdfunt exalto
contcm-
. t>. E R A S . ROT. I N T B R P .
TT
eontempldnti. MENIP.s\ttuquidemrettieonk/
etas Amice.Quamobrem quatenuslicet, cbfcenfa hu
• tut utter narrandum peregrinanti comes cflo ,fimulqj
utecum contemplare totam tcrrt fpeciemjiabitumij).
Atq~ initio quidem admodtm puftbam quandam ter/
ram mibi uiderc uidebaranulto mqua, luna minorem:
uautego repente intentis oculis diu dubitarem,ubi
nam effent tanti iUimontes, ac tantum mare: quod td
Rbodioru Coloffm cSjhexiffcm, tum Vharia turrtm,
baud dubie prorfus ubindm effet terra,me prorfus la/
tuiffetiuefu, ifU quodfint fublimia^praq- cateris emi/
nentia,pr*terea oceanus paulatm adfole refbU-ndef/
censjtndicabat terra effe id quod uideba. Mox ubihxi vs intenderem oculos, iam mibi omnis mortaUu uits
capit effe cofbicua: nonfolufinguUe nationes atq- ur/
besfed planc uideba nauigantes,beUantes,agrieoUm)tesditigantes, mulieresferat: v utfmmathn dicam:
QjUcquid teUus educat aUna.
lftaqu<enuncdicis,baudquaqfunt uenfi/
mUia, acfecm pugnantia. Etenim qum paulo antc
aenippe terram requireres,propter ingens in medio
interuaUm in arttu contracta, adeo ut nifi Coloffut
tibifcciffet indiciu,forfitan aliud quidda uidere te cre didiffes,quifepctefacius Lynccus, cuntta quffunt in
terra,dignofcis:homincs,feras,acpropemodu etia culicumnidos. M E N I P . Rette tuquidcm admones:
tutm quad maximedittuaportuitjd nefcio.quomodo
e 4
prtte/
AMIC.
*7*
*iV*ciA*n I C A R O M R N I P P V S .
'prxterij: Siquidem qmm ipfdmquidemtcrrdm-con/
• Jbecldmdgnofcerem: cxteru reUquanonpoftem.per/
jpicere propterdltitudinem,nimirum idmnon pertmgcnteoculorumdcie,grauitercdresmafcrucidbdt,
ttc uebementerpcrplexum bdbebdt.Egoquu dd bunc
' modumeffemfoUicitus,dcpropemoduetidldcbrymdrer:adeft i tergofdpiens itte Empedocles, eafpecieut
Cdrbondriu quempueffe diceres,cinete opptetusjdtqi
cxustus.Huncego quu uidiffemfdicendm esXenim)
nonihilperturbdbarjrdtus dtmonem dlique lunarent
ttidere me.At itte:Bono,inquit,es dnimo Menippe:
Kuttu egofum mme,quidme hnmrtaUbus tqnati
" SumMmped6cUfsittepbyficus:etenimubime pra-cipitemmcrdterMttuecif?em,fitmutdbAetnd raptubuc
fubuexit. lidcp nunc iunam mcolo,deriudgus pkrunqs
ttc rore uiitito.Adfum dute bdfitdntidiftdm tibi ddempturusmmittud(nifittor)mdletebdbet,torquetqi,
quodnonliceattibi perfpicueterrdm cernere. Beni
ttbs tcfactu eftjnquij>ptimeEmpc'docles: ubiprimt*
•dcuoUro rurfusin Qrtcu., tui memorfdcrificdbo tibi
%nfitmario:dtqi mNouilunifster ddlunam inbians, uotd ficiam. Imoper Endymionem, inquit itte, baud bue
ttccefii prtmijgratidjed affectio quedammouit ani/
tnum meum,quu te uiderem affectum moleftidsuerum
fck quidfdcies,quo perfpicaxftast No per louemjm/
qudm,nifi tu mibiforfttan caUginem amoueds ab ocu/
Us: nm in prdfcnsUnidcwnonjuedictritcr lippire.
Atqui
-
D E R A S . ROT. IMTERR.
?*%
Atquimcjnquit itu-,nihU erhopus.Etenm ut acn&ui deasJdipfetecmeterradUdtuhabespeneste. Qwd
igitureftifiud,mqMmjieq) enim nouif Anigmxrasjn-,
quit,tedextram aquiUalam indutm ejie fScio,hu
quamjnaximeJed quid aU cm oculo t Quoniamjn/
quit,aquUainter ammtia cttera acutifiimi uifus eft,
undefoldfolem aduerfm obtuetUKOtq) ita demm ett
rex ejT ngenua aquilajinon conmuentibusocutis adt
uerfus radios afficiat.Ua quidem aiuntjnquam. Qn,sre iamme paemtet qui nonmeistxemptis ocutis aqui/
%husiifttucrim,cmbuc afeenderem. Vtam nuncfani
dmtidiatus adueniojie^ omni ex partcfatit regatiter
ddornatus, quin magis adfimilisuideornothis ifiis-tT
dbdicatis.Attamen in te efijnquitj/t protimu alterm
•ocutmregalem habcat.Etenimfidffurges, uetis'q) cot
hibita mlturis aUtjdlteram folam mouere,iuxta prot
• portionem aU,dextro oculo cernesdcute, quominus
dtiero cdcutids nuQa ratione fuccurri poteft,propte/
reaquodad-partem pertineatdeteriorem.Nlibi,in*
quam ,f*tis eft ,fiucldextro exparte aquitinomore
cernam.Hibilo enim {kentdettrius,cmmibinenrd/
rouidiffeuidear ,fabros alteroocdometiusetiamdi
regulam exaqudntes ligna.H*c loeutut ,fimul eafat
ciebam,qu£ prdeeperat Empedocles, itieintrrim pau •
timfubducensfcfe,fcnfiminfummeuanmt.Atfit
Mulatq; mouiffemalamjngensiumcnmibicircunful/
fti, adeo ut cunttafierentin conJbkuo,qu£ hactcmts
e 5 tatuet
"74 LVCIAKI
ICAROMENIPPV»
t«rKrr<«itr. Defiexis igitur m terrdm oculis*ldre uide/
'bmjy urbesjy bominesjy qutfiebdnt: neqtfobm
ed qu* fitb dio, uerum etidm qnt domifikdebdnt, rdti
fefe d nemine uiieru Ptolemxum uidi eumforore rem
bdbente:Lyfimdcbofiruente mfididsfiliu: Amibcbu»
SeleucifiUu\noueret Strdtonictcldnculu innuentem:
Tbeffdlm Alexdndfum db uxore tcXU e medmzAnti/
g6numfilijuxormddulteriofhprme:Attdlouene/
rumponigentemfilim.Kurfmexdlterd
pdrte Ar/
fdcenutterficientem mnUercuUm: ey Arbdceneunu/
~ cbumgUdium educentem in Arftccm. Porrb Spdrti/
nus Kedus e conuiuio fbrdt protrdbebdtur i fdtdtiti/
bus,cdUce dureo infrontem mpdtto. At$ hisfirme cofimiUd tm inLibydJtum dpud Scytbdt dc Thrdcesjn
regifs geri Ucebdt eernere. Uempt ddulterdntes*>cci/
:
' dcntesjnfidiMtcsjrdpientes, peierdntes, trepiddntes,
: nonnuUos db intimis dmicis prodi. Ac regum quidem
negoeidbuiufmodimibifpectdculum exhibebdnt. Ct/
terumque fitsitdbdnt plebei, longe mdgis erdnt ridi/
~ cuU.Siquidem tr inter bos uidebm Hermodorum E/
picureUobmiUenummupeierdnterAgdthoclemStoi/ „
cum demerccde difcipulu in ius uocdntl: Clinid rbeto• rentex Aefculdpij fkno pbidli durcZ fuffurdttte: Hero •
philm Cynicu infimice dormiente. Qufdenm dlios
€omemore,qui pdrietes perfoderet, qui lites dgitdbdt,
qui fanerdbdnt, qui repofcerent t Ndm udriu quodd*
tjruhdiqtmixtum crdtffrtftdculu.A M I C .Atquire/
fie
D . E R A S . ROT. IWTRRP.
7f
, 4tefkcies MemflpeflifUquc^retuleru.Ccmfentdneii
rftcnimtc exbis nonuulgdrem cepiffe uoluptdtem.
M S N I P . Nefleri quidi poteft Amicejtt cunctd or/
dine reccnfcdm,quum fcehdrenwdoiftdflteritdiffitil. Umum:uerum rerum faftigideiufmodifbmeuidebdn'
tur,qudlid refert Homerus in clypeo, ubierdnt conui/
tttdjnuptittk. Alterd ex pdrte iudicidetcociottes.Burfum dUd expdrtefdcrificdbdt quijbidm.lnproximouero confpicicbdtur dliquis luttum dgens. Borro qw di
Getic&m refpicere-juidebdm betligerdntes GetM.Rur/
fum ubi dd Scytbrn deflederem, cernere erdt errdtiies
in plauflris.Mox ubi pdululum in diuerftm pdrtem.deflexilfem oculumfpettdbdm dgricoUntes Aegyptios.
Thccnixfcortdbdtur, CiUx Utrocindbdtur, Ldconlo/
tris cdd$bdtur,Atbenienfis cdufdt dgcbdt. Hxcomhid
jqumn eodem tempore gerercntur:cogitdnunccuiuf/
modi uifdflteritrerum confltfio. Non dUter, qumfi
qsproducdt multosfdltdtores, uel potius multdt\cho/
rxM: deinde precipidt, ut omijfo concehtu proprikm
quifque cdntionem cdndt. Deindefi certdtimcdndtu/
mfquifque, & peculUremfuum cdntum dbfoUereflndcdt, uocisik nugnitudine uicinum fuperdtre conien/
•ddtxogitd tecuperlouem, cuiufmodifuturus fttciuf/
modicdntus. A M I C . Modisomnibus Menippe ridi/
culusdcconfltfineus.MENIPPVS
AtquiAmice,
hoc genusfunt omnes qtti m terris choreat dgunt,om/
ittsik tnortdUuuiti exhuiufmodi conftdt difcrepentid:
<
quippe
16
LVCIANI
ICAROMENIPPVS
quippequi non mdofottent dbfon/kjterm CT pnnfu
fittt difiimili, diuerfdOA mneant, neq^quiequm idem
• cogitent,donecchordgus omnes efctnd cxigdtjKgis
mutiuscboreds ducere oportere. \d ubifictimeftjdm
-tmnes funtinterfe fimiles,tdciti,necdmplmconfit/
. fkm iUdm,Gr mcomppfitm cdnentesjcdntionem. Vef
- tm muarioipfo ac multifbmitbe<ttro,uidelicet ridif
. cuUerdttt qu«e gerebantur omnidiprdcipuhuerhtttit
bi rifwm muebant ij, qui dedgrorumfinibut conten/
vkbant, quiqifibi pUccrethoc nominc\qupd Sicyoniu
tfgrtm* colerent,iutquodMdrdtkonis eam pttrtembdbtrentt qujeetf iuxtdOenoen,dUtquod m Acdrnamd
iugermmifcpofitfe/et.CumuniuerfdGr*cid,quem
ddmodm idtcmporis mihie fublimi defpicienti uide/
batur,qu4tuordigitorm
fbdrimhdbereuidcretur.
Attica{ni fxkbr)proportione minima pars erat • tiaq%
perfbexi quid effet retiqum, quod diuitibus iftisdni/
mstotibret.Rtenmis quiinter bos qumplurimwm
dgripofiidebdttuixundmex Epicureit dtomis cotire
mibimdebdtur.Cjcterum ubiddPcloponnefmfiexif/
femocuios:de'mdetCrrdm Cynofur* fubicctdmaffret
xiffemjteniebdt m mentem pro qudntuU regionetque
wbHoeffetUtiorlente Atgyptia,Um ingens Argiuorm dc Ldcedcmoniorumutiitudo cecidiffet uno die.
Jforrbfi quent eonfbexiffemdurofuperbicntem,quod
dmtlos hdberet octo,phidl<u qudtuorjndgnoperc ridehm&bujK.lUmPdngdu uniuerfm ,unacm ipfis
mttdUis
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
*
77
metdttisjuix erdt mdgnitudinc miltf. A M I C . O tefeUcettt Menippe,qui tam noutt fpeHdris jpettdculm*
SeddgCditmihiperIoucm,tmtdtcsdt<i;komirtesip/
fhqudtttittidebdttturexdltocotempldtttif N E N I P .
Eqiudem drbitror tefdpenumerofomicdrm concio/
nem uidiffr.atiquM m drbem obdmbulantes, nonnuUnf
exeuntes&urfm hds ifl ciuitdtem rcdeuntes.Atq; htec
quidemfimtm exportdt:btec aticundc rdptdm fib* tu •
nicdtttidut dimididtm frumenti grdttu currens dpportdttConfentdttem eft autempro ratione uiufirmitarmeffedpud ittdtCT edimfibros, v cociondtores,
€T mdgiftratus,ty muficos,v pbilofophosSed urbes
fane cmipfisuiris,formicdrtt nidk maximc uidebdn/ ''
turHdfimiles. Quodfi tibi uidetur humiUus exempltt;
uiros tttformicdrtt rc pubticdcofirre, uctufids Theffi •
hrmfibuUsfpc{}d.Rcperics enim Myrmid6nM,gentem bctticofifiimdm,efirmievs uiros tidtos effe.Um po ftedqukm fdtis fpettdffemommdfttisq; rifijfem,excuf/.
fi m'eipfm,fubuoUui
Ad reUquos diuos louis dltitondntk m edes.
HondmJUdim dfcendtrdm,cmLund, fceminedfo/
ttdttsttoce:Menippejnquitjtdtibi cotingant que op/
tM,lnferui mihi m re qudpia apud Ioue. DiV, inquam,
neq; enim erit moleftm, nififi quid oncris fit portdh/
cbm.Wuncitt, inquit, qucnda haud graue,dc pctitionS
nteo nomitte loui perfires.Enecor Menippe,w muttd
CT intolerdndd ab iftisphilofopbis audiens. Qjtibui
•v
pretere*
78
LVCIANI
ICAROMENIPPV*
pretered nihil eft negocij, nifi ut curiofi res medt ex/
quirdnt,qu*jim,qudtttdfim, v quam ob cdufdm djffe»eer,dimididtdqifiam,curqiutrinq; gibbofd uidcar.T»
himedicunt mhdbitdritiUi jpecuUritufuprd nwefu/
fpenfam effe.Alij rurfus, quod quifq; fecum exeogitd/
rintjsoc mibi tribuunt. Vofircmb ipfm quoque Utmen
iiunt mibivficrtium effe,w ddulterinm: quodqffuperne dfolcproficifcdtur,neq;finemfkciunt,ctimcu\
boc qui mihifidter efi,commitere me,v fkcxionem m/
ter nosferere condntes.bJeq^fdtis erdt iUis, que de ip/
fo dixerutfole, faxu effe iUum,V mafftm candentem.
Ettmen quam multaru rcrmiUiffumconfcid,qu*t
nottu pdtrant, turpifiimdt er execrdnddt, cm hster/
diu tetridfintiV dfhettu uirtiijbabituq; graues, et intperitorm oculos m fe coniettos hdbcntcs. Atque ego
cum ifid uideam,fileo tdmen. Ne$ enm decdrm drbitrorjretegerc dtq^ in lucem effvrie notturndt iUdt did/
tribdvv qttdm quifq; in operto uiudt uitdm.Qttjneti/
m fi quem con(j>icerem adutterdntem, aut furantem,
aut aliudfkcinttt qummdximenotturnm dudentcm;
continuo contrattd nube tegebam, ne uulgo ofienderi
uiros fcnes/cd gerentes,qute ncq; bdrbe prolixe, neq\
uirtutis profefiioni ejfent decora. At ifiis pro nihilo efb
oratione me difcerpere, modisq; omnibus contumeUd
efficere.Adeo. ut, tefiis efi mibi nox ipfdfepius m dttl/
mbdbuerm, qukm poffem binclongifiimi demigrd/
rc qubpim,ubi lictrct curiofm ifiorm Unguam ef/
fugere
:- D». B:R'A.5>,HQT*iI;lVT<f-R,*». •
7*
ftgerete/c igitur meminerjsjut Iouirenunciesfimil/
queiUudaddas, neficriquidempoffe,ut hocktioco dur
rem,nifipbyficos iUos cominuat, dialedicis os occlu/
iat,Stoam dernoUdturJtcademiam exurat,qtue m Vc
ri'patobabentur,didtribufinemimp6nat.Siquidcad
\mnc denick modufietatt mihiparetur quies,definint/
afte mt quotidie commetiri. Eient inquam, qu* many
iasfimuUjJ recxa adipfim cabm tendebam,
HuUi uhi comparenthominumue boumue laborer,
Etrnim paulo pofi ipfa etiam Luna mihi perpufiUa ui/
debaturifublimi.Tandem & terram obtexerat.ror/,
rd relido ad dextram fole,per ipfas uolans fieUasJcr/.
tio die adccehm perueni. Ac primum quidem mihi ui/.
fm efi,protinus ita ut eram, mtroireratus ficilefieri
poffe utfiUere:quippedimidia mei parte aquila. Por/
ro aquilam fciebam iam olitn effe loui fimiliare. Pofi
apudme perpendebam iUos quam primm deprehen/.
fmseffe me,qui alteram alam uulturinam ihdutus ef/
fem. QuApropteroptimufidu ratusjto temere uenu
rtmpericulu^idiens pulfauifires.At Mercurius audito pulfu,ac nome percontatus meufifiinato abijt,Ioui
rcnuciaturutteec multo pofijmtrofum accerfitusanaj
gnopcre pauitansactremens .Tyffindoif} deos omneit
pariter confidentes,nec hos abfcufolicitudine. blonni/
hilenim animos iUorm turbabat nouus er mopinatut
aiutntus mtus. Et quantm antca nunq expedabanti
fnumntu{mrtajx$pmm
mx4dumrettademde
modm
S* - L V.C 1AJM * C ARPMBN IrPJ y-p'
nmdum^Uui. Pono lupptter, ddmodm terribili uuU ;
tujtojnmp GT Titttmco me obtuens, inquit: v
Qgt/ffctflt «jCr uflaV KCWS.U&I »41» urtf tibi,quine.
HpcuUaudiffempropemodmmetu {pdrentesi
fm.exanimdtut. Attameeonfiiti ftupidtts,pr*<p uocis
ntdgnitudine dttonitus. AliquZto.pofl ddmereuerfus
omnid dilucide expofui,db ipfo exorfus cdpite. Qu r«*
ddmodm coeupiffemfublimid ittdcognofcereiQutntddntodmdccefiiffmddphilofopbos: QuemddmodH
pugnantid loquentes dudiffem:Quemddmodm defjp
Tdffem, diftrdctus ittorm dictit. Veindemmmuent tmjmdlMreliqudcfc omnid,ufqueddipfum ccelm*
Voftomniddddidi qus Lund mdnddrdt.ItdquerideuM
luppiterexporrectisdliqudntmfupercilijsiQuidditt•
cdsjnquitje O t o c Epbiatto,cudUfusfit&Menipt>
pus in ccelm dfcenderetAtm prefentid quidemte dd
bofpitij confuetudinem inuitdmus. Crdsjnquit,fupcv
htsetuormgratid bucaduenifti, ddto rcfbonfo dimit/
temusfimulq} cmdiftofurgensjbdtddedm cotttpdr*
tem,undcmaxime omnid poterdnt exdudiri.lam enm
temputerdtjtttuotisdudicndis cofideret.Atq^mtcrm •intereundugercontdbdtttr mefuper bi/s negoc'us,qud
ef[entintcrrd,dcprimmquidemittd:Qt£<tntinuncuex
mttriticmmGreciiuEtnmfuperiorbyemsgrduir.
tcruostetigitiEt nm boterdegent bymbre copiofion,
re.Sttb bec rogdbat: nm quis ddbuc fupereffet cPfcfr
Ofgenere:Et qum qb cavfdm Atbcnienfes tot.dtmo»
i
IouoE*
*D< E R A S . ROTi I K T E R P .
8>
IquialU'mtermifi(fent:cjr nuinanimo haberent Olympiumfuumabfoluere: Etnum effentcomprehenfi,qui
templum Dodon*umfacrilegiofpoliaffent,Ad eacum
refpondiffem: Dic mihi (bnquit) Menippe, de me uero
quamhabent homincs opinionemfQuam imquam) o
herejnifi tnaxme piaminimirum omnium deorum ret
%m effe te.Ludis tu quidcmjnquit.C<eterwn egocqtt •
tentionem iUorum probc nouietiamfi nihilfiteare.Siquidemfititolim tcmpus, tu iUis v uates effe uidercr,
C mdim.lnfumma,unus eram omnia. T» lo«« pleneerant,v uieomnes,fimul V mortalium cocidnes.
Vifaac Dodona fblendide erant,ac confpiciend* omt
nibus. Porro prefitmofdcrorum, nec attoUerc oculqs
mihiticebdt. Veru pofteaquam ApoUo apudDelphot
conftituitordculum lAefculdpiusmedicine officinam
Pcrgmi,fimuldtqi Bendidiumndtum eft m Tbracia:
Amtbistemplum m Aegyptq: Dieine apud Ephefios,
ad ifta qttidem concurrunt omncs ,foknnes conuent
tut celebrant:Hecatombas offirut,mibi uerb tanquam.
atate dcficto,<tbundb magnum bonorcm hdbuiffefcputint ,fi folido quinquennio fdcrificarint m Qlympid.
Proinde uideas aras mets frigidiores,qudmfint ucl Vldtdnislegesjiel Cbryftppi fyUogiftni. Huiufmodique/
pidm confibuldti, m eum peruenimus locum, ubi con/
feffurus erat ad exaudienda uota. Erant autem ordine
fitefineftre, cuiufmodi funt ora puteorum, habentes
tferxuUjuxta uuam quanque feUa pqfita erat aurea.
ivc.
f
itacp
8t
LVCIANI
ICAR OMENIPP V»
lu$ luppiter cm td primam affediffet detratto opetculo,pr*buitfefe petentibus. Optabdnt dulcm exom/
ni undiq) terra,diuerfa,uaria^. nam ipfe quoq) admotis pariter duribusfimul audicbam uota. Erant autent
huiufmodi.O luppiter,contingat mihiregnm.O lup/
, piter,contingat cepas v aUia mihi prouenire. O lup/
piter utinam pater mihi breui moriatur. Rurfm alius
aliquis dicitiVtinam exifiam ha-res uxpristvtinamnemo refcifcat me firuxiffeinfidiasfrdtruContingat mihi
uincere Utem:Coronari Olympia.Porro ex his qui nauigabantjbic optabat utfpiraret BoreasnUe ut Notuc:
Agricola optabat pluuiam:contra fuUo folcm. At luppiter audicns, ey fingula uota diligenter expendens,
nonomnibuspoUicebatur.
Verum hoc concefiit Saturnim,abnuit iUud.
Kam iufla uota per osfinefire furfum admittebat,ad/
tniffa ad dextram fiatuens. Kurfm 'miqua remittebat
irritajfiatu deorfm redigens, ne pofiint ad cochm ac/
eedere. Super unoquodam uoto uidebam iUm etiam
ambigentem.Etenim cm effent duo,qui diuerfa pete/
rentjequales uiitimas poUicitantes:non htueniebat u/
tripotim annueret. itaq) iam Academicon illuditUdceidebat,ut nihilfiatuere poffet. Verm exemplo Vyr/
rhonis fufpenfm harebatetiam^tc confiderabat. Vor/
rb cm iamfatis uota proponentibm dediffet operam,
ttd proximam digreffm feUam, e r adfeeundam fine/
firam, prono tapite fxderafiricntibm, ac iwrantibut
dabat
D* a a"A'«. tLoyiinr s"•% v. *
**
i j i i t opt*riw. Vhi bis quoq) refhonfum effetjc Herr
mdorm Epicuretmfitlmine comminuiffet:ad proxi/
mdmdeindefeUifefe trifiulit,de diuindtionibus, omi/
mbus rjr dugurijs auditurm.Hinc ddfacrificiorumje/
mfrm trdnpjt,per quamtumus dfcendens, denuncieshit touittomenuniufcuiufaj, qui rem diuitutm fkccret.
uurfm omifiis hix,uentis ejr horis manddbdt, qutfi/
tere deberet. Hodie dpud Scytbas pluito, dpud Liby/
etfulgurdtojtpud Greecos ningito. At tu Boreafpira
inLydi,TutHotequiefce, Zephyrus AdrianiunddS
concitet. Tom w Cdppddociam grandinis miUc modij
difpergdtttur.Tdttdem omnibusfirmeordinat'ts,difce/
debdmus hs em locit ubi compotdnt dif. Um enim coz/
Mtempuserat. Mecfi Mercurius dtreptum iufiitdc/
eumbereiuxtd Vane,ejr Corybantes,ejr t\ttim,dc Sa/
hdzJum,mquiUnos ifios ejr ancipites deos.lntered pd/
nm exbibebat Ceres,Bacchus uinu, Hercules carnes,
myrtd Venus, Ueptunus M/enides :fimul mterm ey
imbrofidmejr nectarfirtmdeguftibam.Namopti/
mut iUe Ganyme'des, ut eh bominum amans, fi quan /
ioconfpexiffet louem duertere oculo$,nccUris cya/
tbtm unum, nonnunquam etiam duos mihi infimde/
btt. TMj uero quemddmodum dlicubi dixit Homerus,
C ipfe,opinor,ut ego iUic confpicatus, nequcfrumen/
tam eduntjtequc potdtit nigrantid uiha/ucrum ambrofcmapponunt,ejr nectireinebridnturipr/edpue ue/
to gdudent uefci fdcrifichrum fitmo,und cum ipfo
f % nidore
S4
LVCIAN!
1CAROMENIPPV»
nid\<tre,fubuoUnte:dd bicfdnguine mcttmdrum,qudm
fdcrificdntes <tris mfitndunt. Cetertm mtercandndu,
V ApoUo citbara cdnebdt,cr Silenut Cordacem fku
tdbdi,C Mufefurgentesmmediujm HefiodiTbeogonids nobis canebdt,tm primdm ex Vindaricis bymnis odam: deinde omniufdtitri requieuimm,quo qmf/
quefederdmutlocofdtisuuidipotu.
At reUqui notsem diui$Jhomines$ per ornnem
i>ormibdnt,me nequaqudm fopor dltus hdbebdi:
verummecudnimoucrfdbdm,cudlid permuUdjtum
iUd precipue, quifieret, ut ApoUini tanto idm tempo/
re no proueniret barbd, aut quo pdtto nafceretur nok
incelo,quumfolfemperd<kffetjindqi conuiuitm dgi/
tdret. Ac tum quide pufiUu bbdormij.Mdne uerb fur/
gens luppiterjufiit indtci concionem: mox ctm ddef/
fent omnesjicfarier mfittvt uos conuocarem, m cau/
fdfidt bofpes bic, qui heri aduemt: ueru qutm dlibqui
idm olim mibifiterit dnimmcomunicdreuobifctm de
philofophis, tmxime uerb i luna, hisqj de quibus iUd
queritur,comotutfidtui bdud quaquim diutim prbrogdreconfultdtione. Efi enhn bominu genut,quod nott
itd pridem in uitdfluitarecccpit, tmers, comentiofum,
ftm,contumeUoftm: er ut uerbk Homericis dicdm,
TeUurismutilepondus.
ifii igitur m fettds <Uuifi,dc uarijs rdtionu Utbyrintbie
fXcogitatis,dlij fefe Stoicos dppcUdnt,Acddemicot
dltf
D , B R A S . ROT. I N T B R P .
t<
ilij^tlij Epicureos, alij Eeripateticos: alijs item uoea/
bulUJtis muUo magU ridiculis. Deinde ubi uenerandt*
Smd uirtutU nomen induerint:tmadductU in atiufu/
tteraitJs,promi}JaQj barbaducato babitu obambulant,
detcftandos moresfecmrircunftrentesJimittiminimirm ijlis Tragcediaru bijlri6mbus,quibusfi perfotiat,
ftotamcp iUam aurofparfam detraxeris,quodfupereft,
idridiculueftinempe bomunculus feptem dcnartjsdi
agonem conductus. Atqui buiufmodi quumfintjnortales quidem umuerfos afperhdntur, de dijs uerh abfur/
cU pradicant^ontractiscjj ccetibus adulefcentulortm,
quos nibil negocijfitfiUere, nobile itiam uirtute ottentattt,er uerboru ambiguitates docent, atqj apud difci/
pulos temperdntiam femperacmodeftiam laudantjt/
pes ac uomptate execraniur:e£terti ubi foti, V apud '
fefe effe eosperint,quid attinet dicere,quant6perefefe >
fcgurgttent, quam'mmodicifintad Venefem, quemt •
ddmodm dutem etiam afiimfordes obtingatflam il/
iud eft omnim grauifimu,quod cm ipfi nibil agant,
UCQ) publicumJicq; priuatm,fed mutiles acfuperua/
eaneidefideant:
Hufquam m cofitijsjtufquam mmerentur m armU.
Tdmen retiquos ttccufantjtc uirutentU quibufddm di/
ttU congerentesjtecpnon maleditta qutedam medita/
ti\fibiurgat,proximUqj conuitiantur. Adeo itt U mter
eos tmmas tenere uideatur, qui cUmoftfiimus fit, V
mxpua<nrifiimus& admatedicendu audacifimus. At
$6
LVCIANI
ICAROME.NIPP V 9
fdne fi quis ijim finefine ifidftcicnte, uociferdntem,
ty ceteros mcufdntem percontetur dd bunc modum:
T N uerb quid tdndeficisf Aut quid per deos dicemus
te ad uiti confirrcfHimiru reffiondcbitji modo re/Ha
iterahj,fiteriuoletjtoc modo:Hduigdre quidemwut d/
gros colere,aut militdre,dut artem dliquam dggredi,
fuperuicanem mibiuidetur. Ceterm ckmo ,fqjua/
ieoJrigidd lauo,incalccitus per byemem obsmbulo,
tfc ueluti Momus iUe, qu<e dbdlijs geruntur,c4luntni/
or.Acfiquis diuitmfumptuofiusopfon<trit, aut amu
cam bibeatidexquiro atqj mdignor.QQodfi amico/
rm\quiffiim dutfoddUm,morbo decumbw,cunaefj
e r obfequio egeat, id igndro. Hoc genus funt nobis o
difbs pecudes. Idm uerb quiex bis uocaturEpicurei\
uebementerfunt ctiam contumeliofi,neqr, mediocriter
nos mordent, dffirmantes neqj, dijs. effe cur<e res mort
Um, neqj omninb confiderari h nobk quid apud itfos
dgatur. Q«<« ob res tempus eftjtt de bis confultemus:
propterea quod fi femel ualeant b<ec perfuadere ijst
qui funt in uitd, non mediocriter efurietis. Qws enjm
pofi uobis rem diuinam ficidt,cm nibil mde expectet
emolumenti f Ham de quibus lund bos dccuftt,omnes
dudifiis berinarrantem boffiitcni. Super b'is confultd/
te,qu<e pariter er bominibus fint quhm utilifiima,4T
nqbis quhm minime periculofx. Htclocuto loue,fie/
quens ddftemebat eoncio: mox cldmatm efi ab omui/
bus^ffulmini^xwetComminuejnUrdthrmrmHr/
tarm
» . R R A S . ROT. IWTERpV
i-f
Uram,ut gigantes. At Itippiter rurfum mdi&o filen/
tiOffient ifiaJtiquit,quemddmodum uultis. Omnes co/
tninuentur cum ipfafua dialeftica. Quanquam m prefentia fane fks non efi punire quenquim. Eft enm Hie/
rontenidJicutinoftis,qudtuorbos menfes.lamqi mdu/
ciis promulgaufttdfy proximo dnnojmeuntcuerejMlimalc perdenturfirmidandofulminc:
Sic&it.dt<fcfupercilijspdterdttnuitdtris.
Torrd de&enippo httc mibi uidentur, inquit,ut ddemftis tfit dlkjnequado denub redeat, i Mercurio defrrd •
turhodicin terrdm.Uxc loquutus dimifitcatum. Ble
uerb CyUeniUS dextra aUrefuffienfumjberi eirciterueffieram depofuh m Ceramtco. Audifii omnid, omni*
inqudm Amice,qux i caio mecu ddfero. Qjtareabeo
idmcddcm htc renuncidturus pbilofopbkm VaciU
mmbuldntibus.
REVERENDO
AC
DOMINO
D.
PATRI
RICARDO
epifcopo Vuintonienfi,Erdfmui
Koteroddmus s. p . D .
P R I s c o R v M ufijifeculis mos bic m
hxcnostrdtemporddeductuscfi,dmplif/
fime pater: ut Cdlendis Idnudrijs princi/
pe incuntis dtmi die, munufcuU quepiam mifiitentur:
E
f
4
qua\
99 LVCIANI ICAROM-SNIPPVS
que nefcioquidhetioris ominis afjvrre credunturhum
ijs dd quos abeuntum ilhs dd qups redeunt. Udqsquit
ego dejpicerem ecquid tdnde munerk i nobis iretdd
tdntum pdtrommM tdmpotentem dmicutneqi quict
quim in mtd reperirem fuppeUectile, prdter merds
ebdrtuUs ,profecbb chdrtdccdm Sbrenm mitterefum
codclus: qudmqum quiddliudpotiusmitti conuemet
ttdt db bomine fbudiofo dd prefulem, ommbutquident
fbrtunx muneribus mdgmftcentifiime cumuldtumtfed
quiuirtutem uirtutisqi eomises, bonefbdsUterdS infirdtis cdlculis dntcpondt-.quiqi tdnqum contemptm^et
tteqi dixerm muiiutfortunedondddmittdtxotrd dnit'
tni bonis quufit opuletifiimus, idmefempermdgis de
tndgis cupidt dhefcere i Porrb noftru hoc\munufcult*\
fi nulld dlid licetjdltem Terentidni Pdrmehbnis exem plojhoc nomine cSmenddbimus: q, non ex Aetbippid,
uerum e Sdmofdtd ufq; Commdgenorm urbe fit pro/
ficbm. Efbdutem didlogus Lucidni,cuititulus Toxdt
risjiue de dmicitid, quem nos paucis bifce diebus Idti/
nmficimus. Qui quidem(utifpero)non omninbfutW
rus efb ingrdtus tut exeeUentit: uel ob id quod dmicit
tidm prtdicdtjrem ddeofdncrdmjtt bdrbdrifiimis etit
dm ndtionibus olm fuerit uenerdndd: Hunc Chrifiidt
ttis ufqueddeo in defuetudinem dbqtjtt no dicdm uefbit
gfdjed ne nomen quide ipfm extet:quu nibil dliudfit
Chrifbidmfmus,qum uerd perfectdq; dmicitidjq comi riChriftoyqumwMreinCbrifiOtquimunucorput,
imd
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
*f
Utu amma ejfecum Cbri\to:bominum inter ipfbs talit
tttueddm communio,quaUs efi membroru interfe eor/
porw-Nf$ minus tamen iueundus, qukmfrugifirfiam •
rus efiJt quis tnodo decdrum obfrruet, quod in perfo/
ntsfitum efi.tUm Mtujippi Gracifemo, quam totut
Gracanicum quiddamfapit: comis ,faceius,fesVuus:
tontra Toxaridk Scythe oratio, quam tota Scytbi/
tum quiddam fpiratfimplexjnconditajfberd,fcdu/
UJcriaJvrtis. Qnin etiamdittionis difcrime, quafitjt
diuerfum filum a Luciano de induttria affcdatu, pro
nostra uirili rtfirrc curauimus • Hanc igitur qudlem/
twtq) clientuU tmfirenulam amplifiimcPrafuUfelicibus aufbicijs accipe.Et Erafmumficuti iampridemfic4s,amare,ornare,iuuarepergc. Vdlelondini,C«/
lendislanuarijs.
M. D . VI.
;S^TOXARIS SIVE
.
AMICITIA, DIALOCVS LVCI/
aniDes.ErdfmoRoterodmomterprete*
I N T H R L O C V T O R . E S ,
M N E S I P P V S
Grttus, T O X A R I S Scytba.
MJVBSIPPVS.
v i D ais Toxaris f sacrificatis Orefii
ac Pyladi uos Scythe, deosqj efie iUos
ereditis i r o.x.A R I S . Sacrifieamus
anmfippeJacrtficamus inquam:baudtamen deos efje
f 5
arbitrati
O.
90
> LVCIANI TOXARIS
•
- • f
nrhiiritifed uiros honos. M N E . A» uero mos ipud
ttos,etim bonis uiris poiteaquam uita defundifint,
perihdeutdijsfdcrifdcerefTOXA.
NOBiftucm/
doiuerum eofdemfestis diebusdc celebribus conuen/
tibusbonbrdmus. M N E S . Quid aptdntes dutfbe/
rdhtes db iUKfHeoj enimquo beheuolentidm iUorum
condtieiisjjb id rem diuinam iUisfacitis,qui iamfint
mortui. T o X A . Uihil officidt forufiis,ficycoiqui
mortuifunttpropitios bdbercmus: quanquam nonob
id idntum hec facimus: quin magis cxiftimmus nos
rem uehementer conducibilem eyhis,qui in uitdfunt,
efiefdcturosji prefhtntium uirorum memrim cele/
bremusjsonorcqi hdbcdmus ijs,qui uitd defunttifunt.
Siquidem hac rationefuturum arbitrdmur, ut multi
dpudnos iUorum fimiles tudderecupidnt.MNES.
lHd quidem refl} iudicatis:dt PyUdem dtq^ Orestem
quo nomine potifiimum fufbexifiis,ut dijs eos equauevitisddqi adco quubofbites uobis effent:uel,quod grdf
uiufjjofles f Quippc poflcaqudm naufragio tiecti db
ijr,quitum Scytbiam incolebant, efient comprehenfi,
dbduetifyut Diame hnmoUretur: adorti carcerdrios,
tuxp non opprefiis excubijs,ey rcgem truciddrunt,ey
dffumptd facerdote,quin ipfa quoqi Didndfubldtd,ns' Uigiofefe proripueruntjrrifa publicd Scytbaru hjge.
' Q&dfiobifiiufmodifdftdhonorem hdbetnuirksifuf
' ctle dffccuti fueritis,ut multos iUorumfimilesreddd*
'ifrcUmfyipfiabhoc dieufq; ddprifaiUd rejbicitet
tium
fc. E R - A S . X O T . : I.TTTRRp7
''i 91
tmmuobisexpedieritmultosinScythiam (jrettesac
Pylades dppeUere. Ham mibiquidem isto pdfto mox
futurum uideturutt religionis ac dtoru expertes fed/
damini:dijs quireliqui{unt*deundem modum eregione ueftrd w» exiltu abtegdtis: pofted^opinofjeorum
•mnium uicejuros,qui iUos eiectumuenefdntjuulni/
tdte dondbitis:tjr quifacrilegi in uosfuerunt, ijs tun/
quam difs facrificabitis. Quodftnequaqudm bofum
gratid OreftemacPylddemcoutisfeddhud quippia
Toxaris in uos bencficjj cotulerunt: qua gratid qtnm
oUmnon ejfe deos iudkdueritis,nunci regibnc ffaxra
iUisfacientes,ieos effe decreuiftis: Et quitum parum
aberant utuittima fierent, i)s nune uietimas offeftis:
Enimuero ridieula uideitur iftaay qu& bis qutfquotidamftatueratispugnantid. T O X A . Ztiftdquidem
MneftppeprtciardfuntuirorU iUorum fdcinofa,qudf
commemordfti: uidelicet duo cum effentjtdm ingente
dufum dudere,ut ta procul afua patria pfofccxi,tnire
tranfmitteretjSracis dd iiufq) temporis intactu, ntft,
folis bis, qui Argo in Colcbidem trdiecerut exercitut
ttihil expduefdcxsjaeqs fdbulas,qu£ de iUo feruntuf,neque dppeUdtione ueriti, quod inbofpitum uocdretUr,
uidelicet,opinor,quodfera> undiq- gentes accolerent.
dcincU) quuiamcdptieffent,ufcgddeoftrenue fefegrp
ferintjteqifat babuerint ,ft tantum incolumes eudde/
rentjtift cj i rege acccptam contumeUa ulti ,(jr THa/
fufubldtd dbnmgafient. Qtfidi annon ddmiranda
btc
9%
LVCIANl . T O X A M l
;
httctrqut
dmnoquodam honore digM iudieentf
qmcqmdesthominm>qrimnmmfu^iriumi(QS/tn
quam nonifiafbectanies m Orefie ae PyUde,pro be/
roibusiUoshabemus. M N E S . At jNt MI» dices,quid
vmprtier ifiafufbiciendm patrarint dtq) diuintm*
lyum qudtttm dd n*uigationetn CT pcregrindtioncnt
attinetjnon paucot profetth dimniores ifiis ostendera
negociatorcsjtq; inter bos preeipuos Vhanices , qui
nonin Pontujneq; adrAteotidem ufyMutBofbbqruM
tantmenamgani-iuermquaqua uerfus, Gr/cumae
Hfdrbarm mare permetiuntur. Ht fiquidem omrtem
prim,er omneUttm (utjta dixerhn) perfcrutati in
annqs fingulos^extremo demm autmnq mfuam pat
trUm reuertuntur iquosfcilicet ad eandem rationept
pro dijs babetojidq; etiamfi cqmplures ittorm caupques dc falfamentarios effe reperies. T o X A . Auqi
mncjo mradmirande^Sfideraq; quanto nos,qui barhari uocamur ,retxim uobi/s de bonis uiris fentiamm.
Siquidem Argoatq; Slyeenis ne fepulchru quidem
uUm infigne uidere efi Orefiis ac VyUdis ,apud nos
uerh ty templm ofienditur, ambobus iUts communit
terfacrm (ita ut par erat amicis) er bqfiue qfferunt
turjrcUqumip omnis honos.Porro quod hofpiies erat,
tton Scythd, id uero nibil obfiat, quo minm boni uiri
iudiceturmeq; enim perpendimuscuiates fint uirihouefiiae probi: nnj muidemus ,fi cm amici non fuet
rintjres egregiMgefferunt. Qttjn magis admirantet
eaquax
D . ERAS. ROT. INTERP.
yf
tdqu* pdtrdruntjb ipftsfattis domesticos dc nofbrstesiUos ducimus. Quodautm potifimmftupcntct
iniUis uirtsefferimus,iUude&,quod nohis uififunt
micimtcrfcfe longeoptimiextitifje/ttq; dlijsexm/
plofuiffe,qudfiqi legm ftdtuiffe,qumadmodm oportet amicos omnem mterfe communicdre fortunam,
Sbnulq; promeruiffejtt * Scythis, qui in dmiciti* Uttt/
ie primas tene'rent,co\erentur. ltaqj qu*cunq) dlter1
cm dlicrojtel alter pro dltero tulitfd msiores hoftri
dtfcriptt m colmna *rcd repofuerut m tmplo Ore/
&k:dc leges itdtuerunt, uted coltmna prima effet m/
&itutio difcipUnaq; liberkfuk,fimemini{fcnt, qu* m
iUa cffent ddfcriptd*ltdq; pene patris quifqjfuinomen
citiusobliuifceretur,qudm res ge&as Orc&is acPy/
Udis ignoraret. Qttjm e? in porticu tmpli cdde que/
cunqj m coUmna notdntur,prifcorm picturk adum/
hrdtd uifuntur. Kempe Ore&es und cm amico nauit
gdnsukwdefrdctd mtcr dbruptas cautes ipform nd/
ue comprebenfus, c dd uictimdm ddornatus, iamq;
Ipbigenid initidt eos.Ex dduerfo uero in aUero parie/
te idm iam uinculis exutus depittus e&, ac Thoante
occidens,multbsqj ex Scythk dlios.Po&rembfoluen/
tes, dbduttd Iphigenid dc dca. Vorrb Scythtfru&rd
fcaphdm adoriuntur iam nantem ,b*rentes gubcrna/
culisjc confcendere condntes.Deinderefruflrd ten/
*atd,dl\f quide ex ek faucfalijuerb eius rei metwcbmpttlfhndtmfmet infolm rccipimt, ubi ucl naxxm
Ucedt
>4'^
tVCIANl
T O X A R I * ••
Ucedt perfhicere,qudntdm dXterin alterubeneuoien)
tim prtstiteritin confiittu cum Scythis. Tecit enint
pittor utruq) de hofiibus in fimet ruentibusfecurm* •
propcucntem dutem eos qui in dlteruferutur,dc prat
iUo idculis occurrere condnte,pro nibilo'q) ducentcm,
fi intercdt ipfejmodo feruet dmicumjuelfuo ipfius corporeprtueniens ^exdpiensqf ictus in iUum intentos.
Um uerh tdntm iUoru beneuolentidm, dtq) in rebus
trittibus communionemfidemjhumdnitdtem, ueritd/
tem, deniq) constdntidm dlterius in dltcrum moris,
bec bdud qudqui bumdnd putduimus cffemerum diti/
nti cuiufddm prtfidntioris, quim pro more uulgdrm
iHorm mort*Um,qui donec fecundh uentis nauigd/
tur,dmicis indigndntur, nifi ex tquo pdrtidpesfidnt
rermn lttdrm:quodfi uel pdululum eis uenti reflare
cceperintyiufugiutfolos in pericuUs deferentes. Ernnt
uero utey iUud noueris,nihildmidtii meliusdrbt/
trdntur. Scytbt, neq\ efi in quo Scythd mdgis glorie/
tur,qum in ddiutdndis dmidi, cSmunicdndisbj rebut
dcerbis: quemadmodtm neo) probru dpud nos rnxim
uUm, qum midti<e defertarcm- uideri. Ytu ob re$
Orefiem ic Pyhdem uenerimur, quod prtfidtes est*
titerint in Scytbirum uirtutibus^ttq) in dmidtii pf/t/
ceUentes,idquodnos omnium mixhne idmirmur,
Appefidtionem quoqueexbisiUorumfdttis knpofui/
mus,ut Conciuocentur,quod quidem nofirdinlin/
gustperindefondttdcfiquis dicdt:
dudmidtitprtfi/.
t>. E R A S . ROT. I N T B R P .
9fi
ies% M K B S . Uui Toxdris, profetto non drcu rnodo
UdUtrunt Scytbdt, beUicisq) in rebus cttteris dnteceU
luerunt, ueruht uidentur V dd orandum pcrfuaden/
dmtOp- omniu aptifiimvunde mihi quu dudmt fecusui'
iereturmunceide meritb feciffe uidemini,quific Ore/
ftemjac Pylddem m dedru numeru retuhrritk:Vnum>
iuudmefitgerdt uir optime, quod picxor quoq) bonut
effes.Admodum enim euidenter ofiendiiti nobis, quc
fmt in Orefiii templo, pictum,pugndm'qi uirorum,
dlteriisi pro dlterofufceptd uulnerd. Tametfinou pu/
tdrdm dmicitim ufyadeo cultdmfuifie quondd dpud
Scythdsjmdgk dutem quod bdrbdri efient, dtq) dgre/
fUsfimultdtequidcjrdjrabieqf perpetub comittvami'
citidm uerbjie infdmiUarifiimos quide exercerefoU/
tosjdqi conif'ciens,quum ex dlijs quw de iUis dudimus,
tm ex hoc, q, progenitoresfuos uitd defuncxos bcuty
rdnt. T o x A . An nos Gr/cis quu alijs in rebusjtum
k hisquje ad parentum dttinent cultu ,fdntxiores,vu\'
psbj pijfimuss, in prwfentidrum haud qudqui conten'
ierm. Qjtod autem noftrates dmici longe fidelioret
fint amick Grccis: quodqi amiciti* ratio maior dpui
nos,q dpud uosjbdud diffcile fuerit docire. Ac per dc
os Grecorumjte tibi molefiumfit dudire ,fi qu* per/
fpexidixero, multuiam tempork dpuduosuerfdtusi,
uosenmmibiuidcmini pracldrius c*terisdeamici/,
tii uerbd poffefdcerejuim uerb fdctd<x) iUius, ddeo nct
\o\u pfermonu dignitdtenbexereere, utfat uobkfit.
*)i
'\VCIANITOXARI»
prx(Uedreeam,cr quantmfit bonm,oflcndere. A t
ubiufuuenitjeficientes dfermonibus,nefcio quomoA
io,e medio negocio aufigitis.Cxterm qum Tragot*ii infcenam progrcfii, ifiiufmodi amicitias uobis res
prafentant,pleriqj hutdatis ataj, applauditis, <tc profe
mutuo pericufmibus iUis lachrymatisjipfiuerb nibil
iignmUudepro micis prxttare audetis.Quinfi
quadofirte acciiaxjut egeat micus, ibi protinus non
fecus atqj infomnia, procul auolantes euanefcunt uot
bis mulu i!Le tragadix, uosqjfimilrs reUnquuntina/
nibus ittis,ac mutis perfonis,qu* didutto ritu, atq) m'
mdne hiantes ne minimum quidem loquuntur. At nos
ediuerfo,quofumus in dicedo ie amicitia pofieriores,
hoc in prxfianda eaprxcedimus.Qgarefiuideturjittt
in prafentiarum agamus, prifcos iUos amicosualere
finamustfi quos uel nosjuel uos ex his, qui olim fiere,
tectnfere ualemus, quando ittdauidem parte uos ni/
mirum fuperaueritis,complurihus ac grauibus addw
ttis teflibus, nempe Eoetis, qui AchiUis ty Vatroctt
amicitiamjtm Thefei Peritboiqj, neqj non aUoru ne/
cefiitudinent,pulcberrimis uerfibus carminibuscsj co»'
texuerunt. Quin paucos quofiam in medium adfera/
mus ex his,qui nottra ipforum memoriafuerint, atqj,
eorum res geflas exponamus:Ego quidem Scythicas,
tu uerb Grxcanicas. Et in his uter fuperarit, meUo/
raqjproduxerit amicortmi exempla,is cr uittor efio,
ac fuam ipfius uittoriam promulgato ,tanquam qui
puUber/
D. I K A S . ROT. I N T B R P .
*ff
pulcherrimmhonefUfimumqi certamen decertarit:
adeo utego quidem non paulo malim mibi infingula/
ri uicto certamine dextra amputari (nam ea eft apud
Scytbas uitto pana) quam in amicitia quopiam mfe/
rioriudicarhprsfertm Gracojpfe Scytha qumfim.
M N E S . Quanqua efi baud mediocris negocij, cm
tdrojta ut tu esJeUatoreJingulari certamine cogrc/
sUjtmadmodm mftrufto mifiUibusacpenetralibus
narrdtionibusjhdudtamenufyddeo ignauiterjtam ci/
tb uniuerfam deferens Graciam, tibi ceffero. Etenm
ttehmemerabfurdtmfuerit,qum duoiUi tdntuuiec
rint Scytharum,quantmfuijfe declarat tmfabuU,
tum uetustauefire picxura, quas paulo antefcite ad/
modm reprafentabas, Gr/tcos omneis, tot nationes,
tot ciuitatcs,nuUo defendente uinciabs te.TAam ifiucfi
fiatjton dcxtram, quemadmodm apud uosfoletjed
tinguamexecari comcniat.Sed utrm fbettare not
oportetMumermneeorm,qu£dmicequis geffnrit,
anmagis quoplures alteruter amicos referre pote/
ritjtoc uicsoria dignior uidebiturf T o x A . HcquA/
quamjmo non multitudine uis hormfpettetur, ueru
fiqu/ttunarrabis facta,bis qu/tnarrabo,uideantur
prdtstantiora,magK(ji penetrantia, tm nimirm eti/
amfinumero pariafnt ,opportunipramagisq}leta/
Uamibi facient uulnera: Ac pene memet ad ittus ac/
commodabo. M N E S . Vrobe loqueris. Stdtudmus
tmturqxQtcTuntfatis. T O X A . Mibi quidentfatis
tvc.
g
fore
$f
••<!£'?ffiKtf-f
^o>tA.Aiss
Jereuideiurifi utero) quinq; narretexepU, M N E 4"V
' Itidetn. nrihi uidetur,ac prior dicito,Uerm adiuratut^
rumirmnnon ntfi uera dicturum, alidqm\fingereciufS
tncdi,no admodm fiierit dtfficilc,palm autem refvUf
4ton qucant.Vorro fiiurarisjtefis fit non habere fideX
Y O X A . lurabimus ,fiquid etiam iureiurando opttt
rffecenfes. M N E S . Atquis tibi edijs hofiratibui%
ntwH fatisfitciat iupiter Vhiliusf TOXA;Et naManwW
Ego quoque tibinoflratem iurabo, meapte in UngudX
M N E 8. Testis igituresto lupitet VhiUus, qu*cuq£
diciurus fum apud te, ea nimiru uel qu* uiderhn ipfi%
uel qu* ab alqs,qu6'ad ficri potuitjitigentifiimc pet/
cepermaurraturm, nihil ex meipfo cominifcentcm,
>*Ueuanteip. Aeprimo quide loco,AgathecUs Dinijecg
amicitiam referam,qu* apud lonas efl cclebratifiima.
ctam Agathocles htc,qui Samiusjuit, non ita prid*nt
tiitit,uir'm amicitia quide" pr*cipuus,itautre decla/
rauit: ceterm rcliquis in rebus uulgo Samioru nihi/
iopr*ttantior, neq; genere, neq) c*teris item opibusx
Huictum Dinia Epbefio,Lyfionisfiiio,amicitida pitr
tromtcrcejferat. Vorro Diniasfitprdmodum ditatui
'efKw quemadmodufolet ij,qui nuper opes nattifmt\
toplurcs er aliosfecm habebatfatis quidcm idoneoi
iUos,tj7 dd compotandu, ejr aduoluptaria confuetUcU'
neni,ab amicitiauerh loge aiienifiimos. AN£ ittter hoi
intertm habebatur AgathocicS,coUiuebatq) & copo/
tabat iUisjio admodu appYobans eam uiuedi rdthtuK
Dinid$
fi. RftAi.'ft6T» 'fftfTftft.'».
>S*
trinids dtttem nibilo hunc potioremhdbebdt, qum cSierosdduldtores.Tande etiioffendere ccepit, ctebrif
ns obiurgdns,molejtusfp- uidebatur,quippe qui ddmo/
nereteum maiorii,pr*ciperetqj ut feruatet,qut mul/
tb Idbore pdrtd, pater iUi reUquiffet, adeo ut ob biC
head comeffdtiones quidem iUum deinceps adhibereti
fedfolttiem iUit comeffkretur, celarecupiens Agd/
iboclcm.Demumab affentdtoribus iUis mifero perfui/
fum est,quod adamaretur dCbaricUdDemonattis
nxoreauri iUuflris,dtquc inter Epncfios m honoribui
ciuilibus primarU. Um V UteruUkmulieread lUim
uentitdbat,vfertdfemimircidd, V nuxla qu/eda ad/
tnorfd: deniq) quicqd dd b/tc lcnt mdcbinatur m ado/
\tfcmcS,quopduUtmiUisdmorem artibus quibufr
dam inferant^primu/mbp- bac mcendant opinione,quo4
ftje credat dmari.bldm plurimii iUicit & boc,pr*fer*
im eos,quifibiformofi uidentur, donee hnprudentei
iti cdffes incidermt. Erat aut CharicUd urbana quidi
treiegans mulierculd,dtfupra modum meretricidi
fmper'q) sUius,quicuq)forte ddifffet, etiam fi quis ad/
Wodum leuiter concupiuiffet:qu'mfi uel dfpcxiffes duit'
Uxdt^rotinus adnuebat, nec uUo patto metuendwn
erat,nc quandorecufaret CbdricUd:ddmirdbiUs aut
uUoqui artifix, quduts'q) meretrice dotlior dUicere"a*
matorem, cr^mbiguut quuddhnc\effet,totufubige/
re:at quuiam ttnercturjncitdre^c nugis mdgtsh} acf
xcnderepmncird ,nuncbUndimentk:dc moxjaftidioi
i • _g v dekdi
tfifi
LVGIANI TOJCARIS
.
deindc inieftdfujbicione,qudfi dd aUumfefe deflexttm
effettpostremb omni ex parte egregie dotta erdt mtu
Uer,cr dbfokt4,dtrtibusaJfimtugenis in amantcs imr
strucld.Hancigiiurtim TSinudduktores accerfiue/
rant in ddoUfcentulunxmultd^ ddflmukbit,quo eim
Wdmorem ChdricUa 'mpeUeret.ltk porra qtue cone.
plureis km ddolefcentesiugukrdt, cr htntmerdbUes
dntoresfiterdt mentitd, domosaj oputentascuerterdts
Udrium duodddm^ttq^ mexpugndbite malum: ubi mu
&dmdwbusefhfimpUcem,&huiufmodimimmpf}'
ritum ddolefcentulumjtdud qudquidmittebdt ex um*
guibw-fcdundicpoppugndns tentdm<fc,ubiidmomt
nium effet compos, tum ipfd dum cdptdt cdptd perijt,
tummfcUci Tsinia mnumerabiUum malorum extitit
caufa.Nam primum quidem stdtm Uteruks ftk diil/
hm ddttdcfubinde miflitdt anciUukm, qua renuncittt
retutflcretJttuigikref.poftrcmb utmiferdpre dmo'
refuffocatura efjetfefe: donec iam beatus iueperfud/
fusjibiformofus effe uidereturjtqj, Bphefiorum uxof
ribus prdtercaterosdddmabilis. Actandem incon/
greffum ddduclus eft multis precibus exordtus. Et ex
rp quidem temporefacilis iam erat c5iefturd,fbre ut
capereturd muUereformofxaduotuptdtem congre*
didocta:er m locoflere: v ittter toquendum mifcrat
hUterfufpirare:*? ittm abeuntem dmptefti:er ddetm'
tiobuiam oceurrere:v formam coterejic ut mdximh
pkcitura effetmterdm uel uoce, uel cithdrd caneret
quibut
D . * R A S . ROT. I N T B R P .
tob
qydbus omntbus in Dinia ufa eit. Atubi fenfit excrttr
riari,iam^amonilkqueatu,acfubiugueffefallum:
iatiudadhacexeogitat,quomifermfubuertat:graul'
(Mm/r «c eofimuldt(twn boc quoq) efficax ad magis
ac magis infkmmandmstultm amantem)Nea) pot
fUacommeabatadmm,affirmans a uiro obferuari
fefe,quiiam amorcperfenfiffet.Hic uerb remiam nott
tdtrafenepottierat:neq^durarequibat,qumiUatit
hon dfpieeret:fedkchrymabatur,adulatoresbp' adfefe
dcccrfebat, ac CharicUe nomeninckmabat: imagi/
%tem'q) iOius amplexus (candido enim kpidefecerat)
tiulabat.Demm infotu abijciensfefe iakabaturpla/
netpresextrema dementiafpeciem obtinebat. Siquii
dem munera reddita funt mulierijton pro maloru aut
toroUarum preciofedfoUd* domusatgrifamuUjte/
ftesfkrukma^uriquantuoptaret.QuidmultafBre
ui l*yfiontidomus anteainterlones nobitifiima,ex/
baufta eftjtq) exinanita. Deinde ubi iam exuccus ef/
fet/eo nu&o-AuUm quempiam adolefcentulu Creten/
fem,bencnmmdtuuenataeft^tq) adiUtm dcfciuit.
Im mdeUcetiO» adamabat: dtq) ti quidem credebat.
ttaq)InnidtncgUftus no a CharicUa modo,ueruetit
dm ab affentdtoribus (na iftiquoq) ad Cretenfem dmar
iorem iam defciuerat) abit ad AgathocUmJampride
noninfci$m,%Mresmi[erehabcrent. Acpudefcens
ffiude initiojtdmcn expofuit omnia,amore,egefiatem,!
mogamdmmutitmsjiuaUm Cretenfem:infmma,"
* • ~'
% }
non
|«t
, IVOIAN!
TPXAIHI
non uicturumfefe ,nifi cum ChdUchtd confuetudinem.
hdberet ., Jfle uerb mtempefiium effe ratus \d tempo/
rk) exprobtdre Dinie, quapropter ex amicii unufefei
non ddmififfct ,fedtwm quidem dffentdtores fuosfibi
Antcpofmffet: diuenditd, quam unZ hdbebdt m Samon
domo pdtcrna,preciu iUiattulit tdlentd tria. Qg/fi/
muldtqi reccpiffet Dinidt,bdud clam erdt Cbdrkhemz
turfuffubitbfomofusfdctus: rurfus dnciUd er Uteruf
U,ey cxpoftuldtio,quod idm diufefe non ddiffet: cont.
currerunt item dduldtores dppUudentes, ut uiderun^
pinie ddbuc effe quod ddret.Cm dute ppUicitus cffet.
ftfe uenturm dd iUdttt»ueniffetilj, primo firefomno^
tffetqi intus Vemondx Chariclex mmtus tfiue quoc\.
dfioqui prefenferdt :fiue de compofito, proditipneck
UXomittdm utrunqifertur) exilicns uclut ex infidijsK
fj dtrim iubct occluderc, er Dim'<tt» cornprebencU»
ignem dcpZdordtninitAns:neqi nongUdimtdnqudmi
\m moccbm educens. ifle porrb reputdns quibus m ntdf
Us effet:uecte quopid de proximojut ideebdt, arrepto»
tumipfm occiditDcmondtxem »in tcmpus ddigcns;
im Cbaricledm: dtqj banc quidem nm iftu uno, ue*
rimetidm & uctteftpiut,er poSxedDemonditis g\tf
dio,fcriens,ktfmuli intercd muti stdbdntjrei nouitdt.
ieattoniti.De'mdi coprehendere condti, qum mbos
quoqiferro mfiliretjpfi quide dufugerunt.Dinidsdu/,
tem cldmftfcfubduxtt, tdnto pdtratofacinore, Et dd\
dluroraufqj apud AgatbocUm diuerfdbdtur.pdriter^
wqu*
D . B R A S ; R O f . IHrTBRP.
fc*
& qtuefteta effent reputabant, ey quid in pcdxcrvm
ejfet euenturum,confiderabant. vt autem diluxitjmit
ittes adcrant, (iam enim rcs erat diuulgata) compreJt
benfumtcp- Diniamjnec buc inficiantem bomicidiu, ad*
ducunt ad prafectum.qui per id tempm Afiam mode,
rabatur.Htc eum ad Perfaru regem.rcmittit. Nec i>4
mlto pofi relegatm e$ Dinias mGyaron mfulam exc
Cydadibut unam,damnaius k regejut in ea,quoad uiA
veret,exularetAgathoclesautem cum reliquis m rc*
bus nunquam abfuerat,tumpariterfoluitm Itatiamj.
ty amicormfolm unk eft m iudmumcomitatus,neA
queufqum defidtofficioVorrdubi iam inextliu proA
fretm cjiDiniat ne tm quidem dcfertm efl ab amico*.
Qttmpotius ipfefuaptefponte damnatm uerfabaturM Gyarofimulcp- cm iUo exulem agebat.At quu im
rermneeeffarianmt omnim mopia laborarentdo/
eksfeipfm purpurarijs,unk ci alqs urinabat,quodcfi
bmc partU efi referens,Diniam aUbat. QUHI er egro.
tanti diutifiimt infcruiuit:ey ubi uita defunctus efi, no«
btit unquam m patriamreuerti, ueru mibiperfeuera/
Vt m mfula, pudorifibifbrcratusji uelmortuu ami/.
cum defcruiffet:Hoc tibi Grecifactu dmici retuler'mn>
quctd quidem non ita pride accidit, baud enim fcio anc
fnnicjuinq) prtterierint, quod Agathocles in Qyaro*
ttorte obift. T o x A. At utina iniuratus ista •M.Be*
fypc dixiffesjiideltcet quo mibifds effet, e« nobabeA
tcfidem. Adeoicythicuquendi amicu Agatboclemt
v v ;
g 4 ifin»
LVCIANl TOXARIS
i&umdefcripfittt,quinuereornequem CTdUumifH
fimilm narres. M N E S . Audi im cr aUum Toxa/
ri,Eutbydicum Cbalcidenfem. KetuUt autem mibidc
hoc Simybts nauderus Megarenfis, ddiurans profe*
dofe tcBe remfuctdm efie. Aiebdt ettun nauigauifpt
fefe ex ItdUd Atbenas/circiter Kleiddii occdfum, coi/
iecricios quofdm bamines uebentmjinhisfuiffeEuj
thydicum, undifr cum bocDmonc CbdUidefm eiup
dem dmicum.Ac natu quidem eos aqualeis fuiffe: ues
rum EutbydicuumMm,robuttumq;,TMmonem cow
tfdfiippmdumatqf udletudindrium,qudfi qui nuper
(utdppdrebat)ex diuturnomorbo reualmffet. ltaque
dd Sicilii ufqf feUciter diebdt Simylus nduigdffe ipfot.
Cdterutn
uUtranfmiffofreto,inipfoimloniomari
tutuigdrent, tempeftdtm mdximdm eis mcubuiffe.
Quid dutem dttinet multd referre:mnu\neis qudfdant
proeetUs dcfinuofas,tum grdndines,crfi que aUtt
tempeftatis mald t Vt uerb im baudprocul dbeffent
i Zacyntbo, nuda tuuigdntes dntenna: praterea e r
funes quofdam trabentcs,quo nimiru uhnjmpetumq;
fiuctuscxciperent:circiter noctis medium,Dmonm,
quiin tantdidctdtionendufearet,uomuiffe inntdre
propendentm. Deindejut eoniicio naue uebementim
m em pmm, in qum iUe propendebdt, incUndtd,
fimulq; propeUentefiuctu,excidiffe eum prono cdpi*
te inpeldgusjseque nudum tdmen,uideUcet ut mifertt
UclndtdKcommodeUccret. Moxitdquefuccldmaffe
quum
D . ERAS. ROT. INTRRP.
tot
e^mpraficdretm^xq^fefedbundkfufiotteret.Vor'
ro Eutbydicufimulatq) audiffet(nam firtefirtunamf
dmmftrato tmerat)abieaffefmet mmare^rrepto'
queDmone,quiidmdeficiebat(dmtimen'mifiduide'
ripoteratJunafcUicet rekcente) unk iuxiaiUm nafi
fejcfuUeuaffe. Ac uoluiffe quidem ittk opitulari fefe
mferatos uirorm calaimtatemjaerm nequiffe,quoe\
uento preuaudo raperentur. Ittud tamenficiffe,fube/
racomplura ad iUos proieciffe, tm ex contk aliquot,
«t ab bkfufbenfi natarent ,fi qumfbrte ex ek nandfi
oerentur,pofircmbfcanforia quoq) tabulata, qut quU
dem erant neutiqukm exigua. Cogita iam per deott
qttodaUud grauius beneuolentit docmentm quifi
qukm tdere queat m bominem amicm,qui noctu dc/
adjfjfit'mmare,ufqueadeo (<euiens,qukm communica
tamortciUmct) adeo mibianteoculos pone unminen/
HsproceUds,frdgorm aqutfefeadglomerantk,fbu/,
tnm undiq) effiruefcentm,noftemjc defberationem.
Ad becittm iam prafbcari mcipientm, uixb) und»
cxtantemjndnusq; porrigentem amico: buncaute m/
eontantermfilientemfimulq; nantm,prorfusq;fottici'
tmjnefe prior Damonmteriret.Sic enhn profiftb co/
gnofces, quod baud mgenerofm bunc quoq) amictmh
uidelicet Eutbydicmjretulerim.T O X A R I S . VtrS
perierunt uiri Mnefippe, an falus quepiamcx mfber*'
to ittk contigitf Adeo ego ittk non medibcriter timui.
MNES.Bonoanimocs Toxark,firuati funt,qum\
'••.•_
g 5 hodicbf
f<>4
. j . v c * A » i - TQXARJJ
hodieaj ktbenis dgunt, ambo pbilofopbie dantet opty
tam- N«« Simy.us ed demum narrarc poterat,que nx\
tju utdere Ucuit, hunc detapfm, iUum defiltentem ,fl*\
tmtijA nantesxquatcnus per noftem dabatur afpicere^
Vorro qu<e pofl bec acciderint, Euthydicus ipfe nar/y
pat.Primim quidem ,fubera quedamflrte naftps, fu/
fpendiffe de bis fefe, atque itd hdrentes fluitaffe ,ftnt\
quam mcommode. Beindc ubitabulata confttextffcnt*
\am fub auroram annaffe, cpnfcenfisb^ iltis commqdo
deinde nantes appultffe Zacynthunu Poft bos autem%
qui neutiq mali funt, «t cgo quide autumo, accipe ian%
tertim,nibilo iflis'mflrtorem.Eudamiddf Cprinthiuq
fi.ret<to Corintbipytsr Chdrixenp Sicyonio amieh utes
pitur,et ijs quidem opulentis, quum ipfepauperrimup
effet.Hieuitd decedensjceflamentm reliquh,alijsqui
4sm fbrtdffc dcridiculmjibi uero,bdudfcio,dn tale (it
uppariturm,uiro probo»&apudquem amkitiamt
free'tpfh,quiq}Uel cm precipuis m ea certare queat*
Sdc enm ineafcriptm cratiLego AreUo quidem nu\
trem meam alendam,atq} infeneftafbuendam: CbanA,
xjeno uerp flliam meam ehcandam cm dote, quantdl
ufciUo maxima dari poterit. Erat aute iUimater anus%
frfHiold iam matura nupttjs.Siquidautem mterm da
%idevitd\terutri,buius quoq,- partem mquh)d\ter bdt
fceroJsJuiufmofcUftoUflmentojj quitenuitdtem <J«i
. dpnt EufUmid* nouerdntidt dmicitiam, que iU\ cu bu\
. faris'mmefferdtjgnqr.afcdntijrem p. rofludp « o p ^ das
-.'.:-. :,
sebant
D . KRAS. R O t t INTKHP. %jet%
pelant.Netno certe aderat,q»i no emn rifu difeederet^
quod eiufmodihtreditatcm
A r c t e u s v Cbarix,enus
effcnt acceptufi,filices uidelicet, atque ita aicbant:$i
quidem perfomet Eudamidefuperfiites etiam ipfi he^
feditatem tradent mortuo, At heredes, qm\us ifia e/
rant legatajut audierunt, uenerunt ittico, agnofcentef,
rataipficientes ea,que erant tefiamento mandatajlta^
que Charixenus quinq) duntaxat
diesfuperfics,dien\
obijt. tkrcteus autem optimus fucccfforfsctus, tvm Uf.
[iusjtumfuo ipfiusfufcepto onere,v matrem alitEui
Aamide,v fiUam non ita pridemelocauit,cx quinqwe
faientis que pofiidebat, duobus m proprie filie dpten
dyobus in amicifiliam erogatis; Ac nuptiat ambarum\
epde diefieri uoluit. Quid tibi Toxaris, Areteus ifie
ttideturjtumnam leue amicitie argumentmn exkibuif
fe,aditahuiufmodihereditate,neq)
deferto amicifui
iefiamento fan hunc qupque m perfitsis iioneisq; eaU
ejths ponimus, utfit unus e quinquef r p x A , Et ifie
quidem egregius, quamquam equiiem Euiamidam^
tpuko magis obfiduciam admiratus fumyquafuit erg*. _
qpicos:decUrauitenim,quodvipfceadcmfiiiffetjh/A
(Jum erga ittos, tametfi non ejfent eafcripta m tefia/,
mento,uerum ante alios ucnilfetnon fcriptus taliim
heres, M N E S . Vrobedicis.Sed quartuniam tibi
lUrrabo: Zenotbemim Cbarmolci,MafiiUa oriuna%^
{\pmmonfirabatur autem mihi m Italia, patrfe nomfV,
nvlegatum dgentijair dceorus, prpecrus,acdiufstiul
"."..'•
dpptarebat
10*
LVCrAWI TOXARt-S 7
uppdrebdt .kfiidebdt tfit uxor mrhcdd iter fkcienti,
quudUoqui defbmis,tm dimidid nempe dextracor/
poris pdrte mdncdydlteroq^ edptd oculo, teterrimm
quoddmtjrefugendmterriculm. Deinde quuvt
dmirirer,fidecorus iue qum effet,dc uenustusjufii/
neret eiufmodi muliermfibiamnctam:isquimibi
eum commonftrdbdtyCdufm exponit, quare m id matrimonim mridtffettnouerat enm comperte omnia,
nm ipfe quoq^ lAifiilicnfis erdt. Menecrati (inquit)
huiusfocd* pdtri,dmicus erdt Zenothemis, uiro atuiti
ac honordtOyipfe ijfdem rebus pdr. Heindb aliqudnto
pofi,facuUdtibui exutut efi ex condemttdtionc EAene/
crdtes,quo tempore pdriter mfbmis,et dd cdpcffendos
tttdgifiratus imdoneus efi iudicdtus dfexcentm uiris,
tanqudm qui fententim iniquam pronuncidffet. A i
hunc dute modm,mqmt^ios lAifiilicnfes muctamut,
/t quh corrupte iudieet. Grduiter itdq^ ttrebdt Mene/
cfdtes:primm,quod effet condemnatus: deind2,quoi
idiuite pduper:ppfiremb,quod ex nobili repetefictut
effet hfmitAc rriectitius. kt pratcr caterd em ipfdt
t^cruridhdtfiUd im nubihsjutpotc annos tuttd decem
tj octo, qum ne cm omni quidem pitris fubfUntid,
qum dnte condemndtioncm poffederdt,mgndtus fiuf/
fet quifqum mgenuus ac pauper fdcile dcripere, qu/t
fdminfiUrifucritfi
idbj circd lunm crefcentm. Hec ubi dpud Zenothe/
utm dcphrarctybono, inquit, anmoes Menecrates,
ticqt
D.
fiRAS.
fiOT.
INTSRP.
>Of
mttq; enhn ipfe egebk neceffarijs, CTfitidtud m'gmm
dtiquem fuo generefponfm muenerit. AtOj bec elo/
qymmjidtm apprebenfditiiut dextrd,deduxit domS,
Ibicfr opes,qu*itii multd erat, pdrtitnt efi cm itio, ae %
ccena parari iufft ,conuiuio dccepit amicos ,eymbk
M.enecratem, uelutiim eneceffdrijs cuipim perfud/
fiffet, ut puetiam m matrimonim dcciperet. Eoficd/
quam dutem conmuimpcregerdntjibdffentq} dijsjS
ttero plenm itii caticem porrigens:dccipejmquit, M c
necrates,* generofymbobm affimidtk pocubmjtdm
bottie ducturusfm egofitiam tuam Cydimacbm, oV
tem autem iam olmaccepi, talentd quinq) ty uigintu
Itio uerb refbondente,abfit nefecerk, b Zcnotbcmk,
tteue ipfe ufqueadeo infdmam, ut te negiettm, qui CT
iuuenk es,ty fbrmofus,confpicidm cm defbrmipucb
huac debilitdtd coniugdtm.Htcjnquamjtio loqucn/
teJbU fbonfdm ddiunctam totiens,dbduxitin tbdtmuz
ac pdulo pofi prodijt,ed deuirginatd^ttq; ex eotempor
re eum itia uiuitjupra modm ditigens,cr quemadmo'
dmttides,circunfirensem. Etnonfolm nxmpudet
matrimonij, uerumetidm perindedtqs glorians de co*
ficofientdt,proptered quodnegtigit corporkformam
dcfozdita.tem,ddb*copet ty fimam,tdntm amicir*'
tionem babet Menecratk,neq; drbitraturemfexcett"
tm uirumfententid deteriorem efjc&clm, quantm
ddnetefiitudinem. CXtjdnqudm pro bk iam itiigrati/
im rctulitfortunaM bunc modm.?uctius enm rifbr*
mofifiimm
tid"
Lirtitkui
-foXA&fs
mofifSimuicx ittd defbrmifimdfufetptu* eji. N«£ <itn%
tfl,quod tottens hunc pater intulit in curim, frondif>
bus olcdginis coronatu,ac puttis amictu, quo plus mif
ftrdtionis duo conciliaret. At mpxns arridebdt iudici/
hut,mdnibus complodebdt. XtdquecurU commotdfu/
per itto, remifit muiftdm Menecrati, dtq; ittc Um raV
fkm*q; refUtutus eft, eiufmodi pdtrono ufus ipud iudi.
ces. Hatc affirmabat Mafiilienfis Zenotbemim amici
grdtidficiffejbdud mediocria,ficuti uides, neoj qualiS
pdfSm Scythd bxtUtant, qui concubinjs formofifimdf
fummacura dcligercdicuntur,Refiatnobi$ quintus.
Heque uefo mibi uideor alium quempidm deberetttce>
re,Oemetrio Sunienfiprteterito. Hauigarat m Aegy/
ptum Oemetrius, una cum Antiphilo Alopecenfi, qni
vmn itti Um inde 4 teneris annh fuerat dmicitid, atque
tphebut ephebo conuixerdt,pariterq;fuerdt erudituu
tpfe quidem Cynicam difciplimm fequutus ,fub Rho/
iioitto fophifla,Antiphilu$ uerb mtdendi fcientUnt
txercuerdt. At hoc temporh fbrte profetlui fueTdt k§
Kegyptu/m ,dd fpeftdcultm Pyramidum, JAemmo/
«K$. btam audiuerat ittdi, qmm effent fublimes, untf
bram non iacere-.Memnonem dutem uocem dderejex/
oriente fole. Harum igitur reru/m cupiditate addn/
teus Oemetrim: uidelicet ut Pyramidas mtucretur*
peMemnonemaudirct:fextumiam menfem dduerfo
fAilonauigabat, relitto Antiphilo, quod is itintredtf
*que dfcu defiffus ejfet: Huicautm mtere***lamit*t
'-••
incidit
D
. i k A s. k b 1/ I'N T M k p.
W
tncidit,qud- fingularem quempiam amicm poftula?
ftt.nam pucf eius ut nominejua & patria Syrut, inu
tafocietate cmfacrilegis aUquotatna cm iUis m A/
mbk templm irrupit: fublatoque deoM boc phiatii
aureis duabus, tm caduceo,aureo ey hoc, neque noH>
xynocephatis argcnteis,atqueidgcnus alijstomnia aP
fud Syrm depofuerani. Deinde forte comtrebcnfii
\capti enmtuerant,diuendentes nefch quid)rem omt
uem protinus conftfii funt, diftricii m rota: deporlaJ
tiqjuenerunt m edes Antiphili :ibi resfiurtbfublatai
•depromebant ,fub lcctica quddamin abdito conditak
<Syrus itaque iUicb uinttus, unaque herus huius Anti?
philusiatqueisquidem vnterea dm praceptoremau?
ditjtuulfus. Nec opiiulabatur quifpiani:quin magis hi
quifuerant haclenus amici, auerfabar.tur hominctan?
quam qui tcmplu Anubisfacrilegio compilaffet:fcfeqi
-intpiari crcdebantji cu iUo bibi(fent,aut ediffent.Por?
'ttb duo qui retiqui erant pueri, quicquidxrat m domo^
tconuafantestfuga difcefferutln uinculis igitur erat mi'
fer Antipbilus multm iam temporis: habitus mtertm)
T>mnim,quantu m carcereerat ,fontiu.fcelefiifiimus%.
Vorrb prttetxus carceris AegyptiusJiotnO fuperftkiiy
fusjratusfefc gratmficeredeo, afque iUius ulcifciui?
•*es,grduis Antiphilo mminebat. Quodpquadodefen)'
4eret,afprmansfenihileiufmodipatraffeJmpudesha?
Itebatur.atqi hoc nomine multo etiam magis erat inui*
fuf.Subegrotdbat itaq> iamjMdleig habebat: nec mir&c
quippe
%0%
LVCIAWI
TOXARIS
^
quippe qui bumi cubdretjdq; etidm nottu: neqj crurdt
finereturprotenderejigno mdufd:ndm per diem cat4'
ftdftringcbdturjtUera nuutu uinildfirro: dt noctu cot
gebdtur totut m uincuUs effe. t\d hxc infuper domicit
Uj pcedor dc praficdtiojnuUk ibidem uin&k, locumcf*
anguftu prementibus:ddeo ut uix rejpirttrent:tumfcr/
riftridorjtc fomnus cxiguus: bec omnid moleftd erZt,t
atch mtolerdndd: nimirm bomini eiufmodirerm mt
fueto, minimeqj dd tdm durm uitegems exercitdto.
Qjjm uerb idm deftceret,acne cibm quidemcdpere
poffitjreuerfm eft tandem er Dmetrimjubildumfci'
enseorm que dcciderant.Vt dutem cognouerdtquo
in loco res effitjidtmck curricuh ddcdrcerem uenift
fet:tm quidem ddmiffm nb eft, proptered quod ueffic
rd idm effit: & cdrcerk cuftos idm dudm pcclufisfo/
ribm dormiebdtjmimftrk excubids dgere iuftis. At rnav
ne quum effet mgreffm, muUk uidelieet precibm di/
miffm, dccedes multo tempore qudrebdt Antiphilutn:
quippe mtlorm multitudineftcmmutdtmjtt cognw
fci non quiret.Circumiens igitur, e uittdk unumquent
que contemplabdtur: eorm more quifimUidriucddd'
iserd idm msrciddficfd,requirunt mftragibm. Quod
tttnomenfuiffetehquutus,AntipbUm Denomenk ft/
tim:ne longoquidem tempore potuiffet dgnofci quif/
nameffit,ufqueddeoprx ntdlk erat transftgurdtm.
Vtuero aduocem dgnitdm refbondiffet, dtaj ddeunte
Hhcommdiduxiffef.emduultuibigens
fordiddh}
dtq;
D ; ERAS. ROT. I N T E R P .
%it
ttq) mpexammftenditfefe quis effet, Hic amho COUOA
pfi funt,oculis oborta caUgineJn tam inopinato fpect*'
cuio.Veru aliquanto pofl,pofieaquam er ipfeftbi rei'
iituStCr Antiphilum recipiens Hemetrius.deftngutit
effet iUum diligenter percontatus, bono animo effe iU/
bet. Tum diffecto paUio, dimidiato quidem indui/
tur ipfevreUquum autem iUiionat,detractis iUi putri/
hus atq) detritis,quibus erat opertus panniculis,atquc
ex eo die modis omnibus iUi aderaf.curam eius agcns,
infcraiensqf. Locans enim fefe ijs, qui uerfabantur ht
trortumercatoribus,dmane admedium ufqi diem,one/
ribus gefiandis non parulucriJiciebat.Deinde ab ope>
rrreuerfus,mercedis partem carcerario m manvm dav
bat,quo iUi manfuetum buncjc pacatum redderet.Dc
reliquo autejn amici curam affatm fuppeditabat.At/
que interdiu quidem aderat Antiphilo^uo iUum con/
folaretur:ubi uerb nox occupaffet,pro carcerisfiribus
fatto ex berbis tborulojubfiratisq; frondibus,acquief/
cebat. Etin huc quidem ntodum aliquandiu degebaritt
Kt Demetrius nutlo uetante ingrederetur, atque ob ii
mitiusfirret calamitatem Antiphilus: donec extinito
ns carcere latrone quopiamjdq; ut putabatur uenino,
etr cufiodit exattifiime obferuat£,neque deinde quifq]
admiffusin domicilium uinculis Uber.Q^as ob res du/
bius atqj anxius, quum alid uia nb pateret,qua Ucfret'
amieo adeffe:adito prtfiHi coUegaJeipfum defirt,tanr
quam in irrubtione tempU Anubis cbmunem opcran*
t.
LVC.
b addidif/
Il4
LVCIAKI
TOXARJJ
addidiffet.ldfimuldtqt confiffus efh, abduftus efl Mieh
hn carcere, dc duftus dd Antipbitu. Num boc magrtk
precibut uix obtinuerdt d carcerarioM proxime An*
tipbik,atq; eadem m trabe uinciretur. Hicigitur uel
tnaxime decldrauit,quanto in ittum fuerit amore, quii
fud ipfiut incommodd ncgligeret, cvm ej- ipfe intcrtm
tegrotarettittud dut curat haberet,quo paftofieri pof/
fetM itte cr quamplurimu dormirct, e? minimtm amy
geretur. Af<£ ita comode tokrabant,comunicatk inter
ipfos maUs: donec dliquanto pofi,tale quiddi accidit,
quodfinefirmeeoru mponeret calamitati. Siquide e
uinftk quifpiamjbdudfcio unde naftutlimam :adiunr
ftk coiuratk cdptiuoru plerifq;,catenam mfecuit,qua
feriathn erant aftrifti.cypbonibus in hanc mfertk,ftA/
uitq; omncs.Qui quidefitcile trucidatis,quippc pauek
eufiodibus^onglobati proftiiere.Atq; biquidem ittich
qub quifqi poterat,difiipati: pofied pleritt; funt coprer
bcnfi • Porro Demetrius ey Antipbiltts inibi remanfe/
runuSyro quoque retento, quiiam aufiigercpardbat.
Vt aute diluxifjfeUAegypti prdfes,cognifo quod accir
derdt,emi(it quidem quiittorinfequerentur: accerfitk
aute ifs,qui efant cu Demetriofoluit d uinculk cottaur
ddtos,quodfolino aufiigiffent. At ittk biud quaquhn
fateratMboctituh dimitterentur.Chmabdt dute Dc
metrius,fibi(p non mediocribus m rebus miuriamfieri
pr<etendebat,fi pro mdlefick bdbiti,uidcrentur uel co*
mifcratione,uel ob idkudn,quodn5aufigiffcni,dimit'
ti.lo
t>. E R A S . ROT. INTERl».
%tf
tf.lnfumma,compulere iudfce,ut caufam cxacTiuicx/
cuteret.Athic ubi repperit,nibil eos comeritos,coUau'
iatos iUos, uemetriu aute feorfwm OUOQA admiratusji'
beros effe iufiit,confolatusfuper pcena quam tulerant,
pr/tterius m uincula coniecti. Qtiinetiam ambos mu/
nere profecutus efiadq; defuo: Antiphilwm drachma/
rmn dccem milibus:bis tanto Demetrim. Ac Amipbi>
lus etiam nunc quidem m Acgyptoeft.Dcmetrius aut
fuaouoQA uiginti miliarehnquens amico, concefiit m
Indiam: proficTus ad Brachmanas, tantu hoc loqmtus
Antipbilo, meritofibiiam ignofcendum uideri, quod
tutn ab eo difcedcfct.Neai enimfibi optufire pecunia,
quoad is perfeueraret effe,qui eratJtidelicet qui pofiit
paucis effe contentus:neq} iUum amplius egere amico,
quippe cui res iam fihciter haberent. Hiufmodi futtt
Toxaris amici Grwci. Quod ni initio notaffes nosjaw
quam qui uerbi/s nos iactaremusndem proficto relatu/
rus eram tibi complures orationes,atque eas egregias,
quas Dcmetrius babuerit m iudicio:quum mterim pro
feipfo nihilrefponderet:?ro Antiphilo uerb lachymat
fimderetjttq; etiamfupplex effet:totamq; caufavh infc
fe reciperet,donec Syrusflagris cefus,ambos eos libc
rosficit.Hos igitur paucos e plurimis, quos mihipri/
mum tnemoriafuggefiitjtibi narrauerim praclaros ac
firmos amicos. Quodreliquu efi, iam dccedens d nar/
ratione,tibi dicedi partes trado.Tu porro uti Scythas
his no infiriores refirasfed loge pra-ftdtiores, tibi ipfi
' h % curas
M
LVClANI
TOXARI9
citrdfueritpquidde dextrdfoUicitus esjteedtibiprd'
cidatur. Veru oportet ftrcnuu. prtfbrrwu.Etenm
res quedm uehementer ridietU tibi contigerit,fi cU
Oreftem dc PykdmddmodUfopbifticekuddris, pro
Scythid dices,ordtorignduus dpparediJT o x A .Rr>
cte tu quide Kttepppe:qui quidead diccndu etidm exr
hortdristperinde qudfi nibitfoUcituspsjte tibi lingud
execeturjutfain mrrdtionibus.Sed idm exordiar tti/
hil quidequemddmodu tu,uerhis phdlerdns atfy exor/
tuns (neqi cnmis Scytharu mos)pr/fert'm quum tet
ipfe longh magis loqudntur,q uerbd. Utbil aute eiuf/
tnodi expeHduerisd nohis cuiufmodi in comtmordttdo
UudibusextuUfti:putdpquispne dote duxerit defbr/
mem muliere: autpquis dmicipli<e nuhenti pecunioUt
domuerit, duo tdlenta: dc per loue, fi quis fponte eat
inuincuU,quucmofcidtfepdulopoftefpfo\uendumt*
Admoduenm leuid iftdineq^ quicqineft in his, uel mar
gni negocif,nel uirile quodpt. Ceteru ego tibirefiri
muitds c*aes,bcUd<i} &mortes,dmicoru caufdfufcep/
iasjut inteUigas ueftra iftd lufum effe,p cu Scytbicis co'
prdtttur.Neq} tamen iftucpne cduftpcitis,fed nterito
parud iftd mirdmini:proptered quodnofunt uobis dd/
modim graues occapones deckrdndcedmiciti<e,quip/
pe in altct pdce uiuentibus. Qucmadmodu nee in treut/
quiUitdte queas fcire,bonus fit guhiermtorjicc ne. Te>
peftate enim tibi opus fverit,dd boeut dignofcot.At d/
pud nos beUd perpetMj& aut ittUddimus aliosjtut ce/
dimtts
D. E R A f . ROT. I N T E R P .
IXT
iimut muadentibusjtut ubif6rtec5currimut,pro paft
tmpredaik pugnamus. Hicpotifiimu opus efi bonkj
micueocfr quamfirmifiimeconflituimusamicitiasjo'
Ubefjtxmamuitsaat&ittexpugnabilia ejfe iudicant
tes.^Prmfautmuohubicomemorare, quoritu ficiat
mus amicosjtonex poculis,qucmadmodu uos, necg fit
quk equatisfit,aut uicinus.ucrwm ubifirenmm qucns'
pim uiru eonfpexerimut,quiqf precUraficinpra pat
trarc pofitijn huc omnesfiudioincumbimus,ejquod
uos m ambiendk coniugifs, id nof in amicis ttograua/
tnur,diu quafi procos agentesjuhilq; nonfkcjentcs,ne
pJdetieet frufiremur amicitia,neuereiectieffeuideat
mur. At ubi im in amictiias ceteris repulfis, dclcitus
tfi quifpiam, protimsfctdus initur, aciufiurandu, qt
fit maxtmu:nimirm er uicturos eos pariter?cr mor*
(rm oppettiur$m,fifit opusjlterum prp alterp, Atqtia fkcimus.ZtenimfimuUtci,- mcifis digitisfanguinem
m caticem (tifiitiauerimus ,fummiscg mtinctis glddijs,
mbo pariter admouentes biberimus,nocfi quicquant
quod dcindetios queat dirimere. Admittuntur autem
ad bmufntodifccdera,adfummu tres. Ham qui multis
fit amifusjs co loco habetur apud nos^uocommunes
ifieatcp, adultere uxoresiarbitrammp iam non perits'
defirmam itiius amicitiam fbre, pofieaqulm efi m plw
res partesdiffccta. Exordiar autemabhis,que nus
perDandamisficit.Dandamis enim hic in confiittu cu
Sauromatis,quum effct captims abduttut cius amicu*
b f
Amizocat
II.
LVCIANI
TOXARIS
Amizocds. Qgw potius dnte tibiitirdbo nofirm iufxw
rdndm^Udndoquide ifihuc mitiofm poUicitus.Non
enm per Ventu ty Acindcem, quicqudm mentiturus
fmdpudtedeScythicisdmicis. MENIP.Equidem
tum iufiurdndm hdud mdgnoperc defiderdbdm: prtr
indereftc&cis,qui nuUu deoruiures.r o x A . Qgio'
tu ndrrdsfAn no tibi uidentur effe dij, Venttts ty kdr
tidcisfAdeb ne tefugit, quod nihilfitrndimmortdlib.
uitd dc mortefVer hec utiq) iurimm,quoties per Veit'
tm ey Acindcem iurdmus:uidelicet per VentmMnt
quim qui uitefit cdufttper Acindce uerb,ut qui mort
tis fit dutor. M N E S I P . Atqui fi ifla idoned cdufd
cfi: profiftb multos dlios quoq) deos efiis hdbituri tdt
\es,qudlis eft Acindces:putd iaculu, Uncedm, Uenenti,
funem,dtq) his confimiUd.Qudndoquideudrim efi ifie
dem mteritus,dtq) mnumerdbiles dperituids,quibm
tidiUumfitdditm. T O X A . Videqulmcomentiofe
nunc,qudm'q) litigiofi ifihuc ficis'.dm medio fermone
mterpeUdS me,excutis'q) dc difiurbds ordtione medm.
Atipfeloquentete,filentimdgebdm.
MNESIP.
Age,nonfm ifihuc pofihdc&fturus Toxdris. Et opti*
tno iure obiurgds: qudre perge cofidenter quod refidt
dicere:perinde qudfi ncc ddfim dm loqucris,ddeo tibi
filebo. T o x A . Q« drtm igitur dgebdtur dies TJdnt
ddmidi ey Amizoc<e, ex quo dmicitidm mierttnt, dc
muiuumfdnguinem pdriter biberdnt. Venerdnt mtet
rcd m regionem nofirdm Sduromdte,cm equitm de'
cent
D . EftAS. ROT. IWTERP.
119
cent milibus:peditm autem tertantm adueniffeftre'
batur.li nimirum quum in nos irruiffent mparatos,nc
ique expectantes iUorum mfultm,omnes quidem cedc
re cogunt, complures autem repugnantes occidunt,
nonnutlos cr uiuos abducuntjiififiquis cffugerat trat
nansin ulterioremfluminis ripam,ubinobis dimidium
copiarum, cjr pars curruum erat .'Sic enim id tempo/
ris cafirafueramus metati, haudfcio quo confilio Ar/
chiplanorum,id cftjucum nofirorm.ad utranq; Ta/
naidis ripam. Vrotinus itaqj ty prwdas abigebant, ey
captiua abducebant,tV tentoria diripiebantxr curri/
bus potiebantur,atque ijs plerifq) cm uiris captis, &
fub oculis noflris concubinas,uxorcsq; noflras conflu/
prabant.tios porro rem indigne tulimus. Af Amizo/
ca quu dueeretur{erat enhn captus)nominatm incla/
imuit amicu,mifereuindus,fimulqi calicis ty fangui/
tiis comoneflcit. Quod fimulatq;exaudieratDanda/
tnis,nihil etiam contatus,fhectantibus omnibusjtrana/ .
uit ad hofles. Ibi Saurontatc denfatis tciis irruerut in
iUm:iam confixuri,nififucclamdfftt:Zirm.Hoc uer/
bifiquitfonUerit,poflea no interimut,fed recipiutjtaw
quam dedentem fefe precio redimendm.Moxq; ad il/
lorm ducem adduftusjrepofcebat amicu: itie redem/
ptionis precim pofluhbat. Nr<j; enitn prius dimiffu/
rmfcfe,mfi maximmpro iUo recepifftt. Tm Dan/
damis: quc poflidebam, mquit, ea omnia auobis dire/
ptafunu quodfiquideflquod nudus prcflare quea, id
h 4 fm
•*•
LVCIANl
TOXARI*
-
fum pdrdtus poUiceri uobktty mperdto qukqtdd «o<
les. Etfi itd ukjmripfuttt buius in locum reripe,v dbt
utere ad quodcunq; tibi lubitum erit. Adb«c Sdurornd'
td:HihU,mquit,opus retinere te: prdfertim quu temet
dedideris. Quin tu parte eorum qu« pofiidestraditd
dmicu dbducito. Kogdt iUicb Ddnddmis,quidnm uel*
letdccipere.ltle oculos pofiuldt.Atq) bic protinus ext
bibuit eruenJos.Deindb ubi effent exeriijdmb) preciu
perfolutwm effet Sturomdtisjreccpto Amizoca,reuer,'
fus eft innites iULunaifc tranantes, incolumes dd nps rt/
dierunt.ldfictm animm reddebdt Scytbis omnibus,
ttecp iam uittos effe rebanturfefe,quum uiderent,quoi
dpud nos effet bonorm. mdximm, idnondwm effe dbf
iuctum dbhofiibus:uerumfupercjfe egregidmmentc,
ty tydnufosfidcm. Ajtidem Sduromatisfvrmidinem
tton medioerem mcutiebdt: riputantibus euvncuiufnif.'
di uiriSjfife prdparaffentsffent pugndturutametfi tif
quidcm ex mprouifofupcraffenttproindefub noctem
relittismaximdcxpdrte pccoribus,incenfis'q) curri/
busJugdfefefubduxerunt.Porr.i Amizocd nb tulit dyr
UtiufyUt uideretipfc,dmico ctco Ddndmidefedipfus,
femet ex oculauit. Atq) itafedet dmbo,omniq) honore.
d populo Scythdru publicitus aluntur. Quid tdle tbt»Y
fippe uos refirre poffetis t Etidm fiquis tibi donet, ut
pofiis uel decem aUos dd ifios quinq) ddiungere:etidts\
citrd iufiurdndmfi itd uisjtt v multa Uceat affinge/
retAtegotiUremnudmexpofui.
Tumbfiqucm
tatct»
D» - B R A 5 . ROT. IWTBRP.
«*|
tdlcm ndrrdffes, nonfm nefcius,quantds ddomandd
rei gratid pbaleros ndrrdtionifiuris ddmixturucque/
ddmodmfupplicdrit Bandmis: v quomodofitex/
cdcatus, v qudt dixeris, V quo patto redierit, v
quemddmodtm exceperint em Scytbd^dgratuldn/
tes,bcne<k ominates, dt<kidgenus dlidxuiufmodiuos
dd demulcendds auresfoletis drtificio quodm ddde/
n. Autdi igitur v aUm buic parem BcUttdm, buiuf
Amizocx confobrinm.ls utdetrdttm ex equo lleoncBafihendmicmconfpcxiifct;namfprt£fimulcrti
in uendtwidmik ieo circumplexutittumaugulo ddmer
tus effet, at<k unguibus kmaret,defiliens w ipfejnuo'
tiltitm tergum belud, reftexitik ,'mfefe prouocans,
duertensq)^a<k inter dentesdigitos inferens, conutuf
quo'ddlicuit,Bdfihenerittuleoniseximere,donecleo
qmiffo ittd iam femimortuo, dd BeUttamfrfe conuer/
tfi,dt<kipfm quoek circunplexus occidit. Atittemo/
riens(nm tanto dnteuertit)dcindcem m leonispetxut
defixit. Itaxk pdriter exdnimdtifunt omnes:nos autent
ifpeliuimus eos,duobus dggefiis tumuUs interfe uicu
nisxUero amicoru,dltero eregione leonis. lam tet)'
tio loco tibi referam MnefippeJAdeentd, Loncbdtd,
V Arfacomd amicitim. Hic enim Arfacomas depe/
ribat Mdzjeam Leucanorisfilii,quiregnabat m Bcf/
poro: tm qum legdtionejungeretur fuper tributq,
quod Bofporinifempernobis penderefolitijd tempo/
ris tertiim im menfem uUrd dim legitimum diftufe/
b <
rant
*H
tVCIANI
TOXARIS
rant. Ift conuiuio igitur quum Maz*sm uidiffet pro»
cenm dtq) deconm uirginem,dtnore cdptut cSt,gra/
uiterhj dtfcrucidbdtur. Um itdq) qutede tributis aget
bdntur,crdnt tranfacldrefpondcrdtcbiUi Kex, conui/
uioq; dccipiebdt,moxiUum dimiffurus. Ejl autem mos
m Eofjjoro, uti proci m conuiuio petdnt pueUdt, nart
rantes quinamfint, quibutq; rebutfieti, decreuermt
eat m mdtrimoniuw dccipere. Atq) id temporisforte
fortuna multi dderant mconuiuio procijregei, acret
' gmfilij,'mbuerdtcrTigrdpdtes
Lazorum pfmt
ceps,cr Adyrmdcbus Machlyne dux, dlijq; ctm bis
permulti.Oportet dutemunuquenqi procum, postedt
quam cxpofuit quisfit, v qudfducia ad dmbienddt
nuptidtdcccfferit,couiudricum reliquis;tddtumq} dct
cumbcre. Dcmdeperdtto conuiuio, poftulatd pbiald,
uinum in menfdm cffundere, dtqj itd fponfam dmbire,
mukum intercd coUduddntemfcfe,quo genere,quibus
bpibm, quaftt potentk. Ad hunc igitur modum cum
muiti iam Ubd\fent,postuldffcntqijregnd ey opes com^
memorltesitandcm Arfdcom*t,pofluldta pbidld, nott
iibduit(neq) enirn mos apud nos uinum effundere,quin
mdgiscbntumelid iftd effe iudicdtur in dcum)fed baut
fim bibens:Dd mibi rexdnquitjfilidm tuam Mdzeam
uxorem,qui multo fum potior iftbs, quantum dd opcs
ctc poffefiones dttinet. Leucanore uerb ddmirante (fci'
ebdt cnm rex pauperem Arfdcoma, *c deplcbe Scyt
ihdrmcffe)percontdhte(p qudntu pecoru, aut quant
tm
D . E R A S . ROT. INTBRP."
Itf
tm babes plauflrorm Arfdcomd: mtm ijs rehut uos
diuites efik.lmo nec p\dufirajnquit,pofiideo, necar/
tnentdtuerufunimibt duo amidjoonesii,probiq;,qud/
tes dlij Scythdrum nemini. Ac tunt quide iftd dicens,
rifus ejl,contemptuiq; bdbitusjsifusq; temulentus.Mdne uero reliquis prelatus eft Adyrmacbusjamq; fhon ftm abducturus erdt in Mceotidem dd Mdcblyenfes.
Vorro Arfacomas domum reuerfus,dmicis indicdt,
quemadmodu rciectus effet k Rrgr, rifuiq; bdbitus in
€onuiuio,quu pduper effc putaretur. Atqui dixeram,
inquitjtti quatdt baberem opes:nempeuos,o Loncbdt
ta atq) Mdcentdjteftramq; beneuolentid longe prafUre,multo<s)firmiore effe Bofporanoru opibus. Verum
bctc dicentcm,mefubfdnnduit,contempfitq;: cr Adyr• mdcboi fciticet Mdchlyenfi trddidit djportdndafpon/
ftm,quod aureas phialasfe diceret babere decem, prsterea currus qudternkfeditibus ottoginta: ddbtc ouium homqj multam copidm Sicuidelicetantetutitfortibus uiris pecorum multitudinem,operofd poculd,ey
' currus grdues.T?roinde,o dmici,dup\iciter excrucior:
namcr Mdzd-am anto,ey iniuria ntihi inter tantu b'otninum ittdtdjtomtdiocriter mordet animum meum.
Arbitror autem sy uos eXsequo iniurid affittoteffe.
Etenm ddunumquenq; inobk tertidcotumeti* pars
pertinebdt:fimodoitduiuimus,queddmodu capimus
quu coniungeremurnimiru ut unus bomofimus, ijfde
dolentes ,ijfdemq;gdudentct. Imojnquit Loncbates,
'
imfqui/
1X4
_ tVCIAWI TOXAJUf ••
unufquiUbet i nobk totut murid dffieiebdturjm quu)
uttcifidfierent.Quomado igitur (mquit Macentes)
bk u% rebus dgemusfPer partesjnquit Lonebates, nef
gociumfufcipidmus.Atqueego quidem recipio Arfdf
com<e meaput dpportdturum Leucdnoris. Tu uerq
fbonfam erepti buie adducas oportct. Uafiatjnquit.
Attu Arfaeomajnterbcc{nam bis peracxis uerifimi/
ir cfk exercitu dc bcUoforeopus) hic tndttc, quo conf
trdbdS tV dppdres drmcequos, dtqj aliaru reru uun,
qudntdm potes mximm. TdriUime dutem plurimos
udiunxerk: partm quod ipfe ssrenuus ,partm quod
nobk non paurifuntfimiiiares: Maximpuerbfidefc/
derk m tergore bouk. Hcc ubi pldcuifient, bic quidi
quantm potuit,rcttd profettus efl in Bofborm, pu/
td Loncbdter.dlter, idefi, Maccntes dd Madtlyenfes,
tques uterque. At Arfacoms domi mnens, 0* ctm
tqualibut contuUt, cr exfimiliaribus um bominu atuumt,Demum ey in tergore bouk defedit. Confuetu/
do dutem dp fedendoin tergore bubulo buiufmodi efk
dpud nos.Vbi quis db alio lafutefk,cupitq; ulcifci, ne/
que par effe pugnc uideturitum boue mmoldto, ear/
nesfrnsfuldtim corifdsjgni torret.Hcbinc ipfe porre/
cko humi corio ,fedet m eo: in tergum redu&k mam/
busjnoreeorum,qui a, cubitk uinSHfunt. Et boc qup
dem dpud nos mximm efifuppUcandi genus.Appo/
fitis autem bouis cambusjideuntibus domefHcis:prps'
strcafi quis alius ueUt,quifq; partemfibi (umitjc dp/
xtro
O. ERAS. ROT. INTERP.
Ilf
Sxtro pede tergum bouis cdlcdns, profdcutidte pouV
cetur: hic quidem equites prtbiturufe quinq) (uopte
cibo-fuoq;ftipendiotitiedecemmliut plures:dlius drmios pediies quot pofifMq) qui pdupcrrimus,fripfum
iuntdXdt.Cotiigitur itdq) intergo bouit ,ingcnsnon/
mtnquam mutiitudo. £1 huiufmodi quidem exercitut,
V eertifimdfide cobdrctJV hoftibus expugttdtu dift
Bcitiimus estmon aliter,qudmfiiurriurando effet dd/
dftus.Ndm in tergudfccndiffejnstdr iurifturandieft.
Arfacomds igitur his in rebus procunndisfdtagebat:
coieruntfyttiicquitesquide circiter quinquies mitie:
tumarmati dc pedites promifcuejuieies mitie.At Lofl'
ehdtes ubi ignotus peruenit in Bofboru, Regem ddit,
trdttdntem quiddX de regni negocijs, <atq\ uenirc qui
dem fefe pubtico Scytbdrum nominefedpriudthnret
maximds dpportdre.ltie ubi dicere iufiffet: T>e pubti/
cisJnquit, negocijs, btc in pr<cfentidrum denunciant
scythcme uettri paftores in pUnieiem ufq) trdnfgre/
didnturfedmtrd Trdcbonem pdfednt.Cxterum IdtrO"
nesdequibus expoftulatisquodregionem uestrlin/
eurfentmegdnt eos pubtico confilio emittufedpriud/
thnfui quenq) lucri cdufd pred&ri. Qgorf/? quis itio/
rim deprehendatur:tui drbitrij effejtt in eos dnimdd/
uertds.Htc quidem itii demnci&t. Atego tibiindico,
grauem in uos infutium futurum db Arfacoma Mari/
dnt* fitio,qui nuper lcg&tu egit dpud tejdq; bpinor)
quumfttim tudposculdrit, nonafSequuiusjit abs te:
obid
116
LVCIANI
TOXARlS
' ob id indignaturfedetcfr in tergore taurino feptimunt
iam diem, cotraftusif; iUi e(t exercitus baud exiguut.
Audiui(inquit Leucanor) ejr ipfe,cogiuim copiarum
in tergum bouis. Qtjod awtem aduerfwm nos cogeretu
tur,quod<fj Arfacomas buius rei iux effet, id uerb me
fugerat. Atqui in tejnquit Loncbates, bic apparatus
conftituitur.mhi autem inimicus eft Arfacomas,gra/
uitercf; fert, quod fibi praferar a natu maioribus, er
quodin omnibus iUo uidear efie prajiantior. Quodfi
ntibifpoponieris alteramfitiamtuam Barcetm^dio/
sfui nec indigno ueftra affinitatejbrcui ttbi reuerfus ei(
put eius apportauero . Spondeo Ktx inquit,uidelicet
fupra modumformidine correptus ,propterea quoi
non ignoraret,qua ob caufam iratus effet Arfacomas:
nimiruob mptias,tumatias quoq^mctueratfemper
Scythas.At Lonchates:iurato, inqtjte prx&ituru pat
ftajneqi inficiaturum. Id quuficretjamcf; refupinatus
in calum iurare ueUet:Abfit,mquit,ut bic, ne qussfbc
fiantium conijciat, qua gratia iurewus. Quin poti/
US hoc templum Martis ingrefii, occlufis foribut iup
iurandum adamus, ubi nutlus exaudiat. Nam fi quid
borum inaudierit Arfacomas, uereor ne me ante beU
(«m mmolet,mam iam nunc non parua cinftus. Intro'
eamusJnquitKex. Vos autem abfiftite quamlongifii'
tnc. Nr$ quifquam ad temptum adeat,quem ego non
accerfiuero. Pofteaquam igituripfi quide introgrefii
funtJatcUites autcm proculabstiterunt, uibrato gla/
iim
D . . E R A S . ROT. I N T I R P .
JXf
iio yfimulbp altera manu obturato ore, ne uociferare/
turJHum in peiius adegit.Dcinde caput defe&mJub
cblamyde tenens prodibat,quafi confabulans interm
em iUo,breuibjfefe dices.adfuturmjtanquam ad nc/
gocij quippiam emitteretur ab iUo. At$ ita reuerfui
ebatbi equwm uinttum reliquerat,confcenfo iUojrede/
qultauit in Scytbiam.Porrb nenff/ e& em infeqmtus:
quippe diu ignorantibus Boffiorink, quod acciderat,
tum ubi refciffentfacliofc' de regno dccertatibus.Hae
kaque gefiitLoncbates,pr*&ititaj promiffum aUato
Leueanork eapitc. Porrb Macentes in uia fadus cer/
tiorfuper bis,qut in Bofboro acciderctnt,peruenit ai
Fiacblyenfes:primusq} iUis nunciu attulit de Rege trw
tidato.At populus, inquitjtc Adyrmacbe, gener ctm
fisMregniiuocat.Proindefacutipfeprior occupas,
mperium arripias, in rebus perturbatis obortus, pu/
eUa uerb tcfequatur a tergo incurribus. Eacile enm
ktbocpatro tibiconciliauerismultitudinem Bofpora'
norum,ubi Leucanorisfiliamconffiexerint. Ego por/
rb non folum Alanus fum, uerum etiam ffionf/e tuat
tognatusmaternus:fiquidemnoflrae gente Mafte/
ram Leucanor afciuit uxorem. Etnunc tibiadfum,
. miffus a Maftere fratribus,quifunt in Alania tdenun/
eiantibus ut quam potes ocyfiime, te recipias in Bof/
pormjteque per negligentiam committas, ut impe/
, rium ad Eubiotum deueniat,qui tametfifrater notbus
tfileucanorh,tame Scytharu partibus fcmper fauit,
cm
i%t\
.' t VCIA NT tX> 3CA KI s
ctm Alamsfimultatesgerit. VUtc quidem dicebat MJ>«r»t«. Eratautem eodem cuUu,eademq; lingua cmtk
Alanis. Commune enim horu utmnq) Alanis cm icy
thisjufi quod no magnopere comati funt Alani quent'
ddmodmScythat. At Macetesmbocquoq-ikts erat\
afiimiUs, uidelicet detonfa comax quatmus conuemcA
bat Alanm minus ef[ecomdtu,quam Scytham. Itaej
btsrcbusfaftuefijitiUifideshaberetur,putareturq;
Mafiereac Mdz*<ecogndtuseffe.Etnuncjnquit,a
Adyrmache,ad utruuk paratus funr.uel proficifci te/
cm in Bofporufi uelis:uel manerejifitopus^tcjpontfkmadducere. ifthuc equidem, inquit Adyrmachus,
hngemalim, quandoquidem cognatus es, te pueUam
ddducere.Uamfinobifcum unaproficifcaris in Bofpoy
xumamtm duntaxat equitimmero addideris. Quoi
fimihiuxqrem aduexcrisjnultoruinfiarfucris. Atq)
itafaftum efi,v hic quidem iter ingreffus est,Mdceir
uctradens ducenda Maz*am, qu* uirgo ctiam dunt
erat.At iUe per diem quidem iUam curru uebebatmeP
rum ubi nox mcubuiffet, impofita equo (ttam id atrd/
ratatt aUusquidam equesfefe confequeretur) tum im
filiens CT ipfe, nequaquam deinceps ad Mtotm iter
faciebat ,fed defieftens ad mediterraneam, reUftis ai
dextram Mitrtorum montibus,quum uirgincm inte/
rim aUquoties interquiefcere iuffam retociUaffetJnt^d
triduumaMdcblyenfibus in Scythiam ufifcpermen/
pts est uiamtftatimq; equus eius ubi defiitiffet a cutftsj)
pauUfper
b . RRAS. ROT. INTEaP*
Uf>
ipautifperaftdnSexdnimdtui eh.Votto Sucetttes Af»
facqm* tiazjtam in manu dant: Acapejnquitjtmt^
quptfi id quodfum poUicitus. kt iUo ad infberatufpe/ •
ttdculum StupefdbtOtgratidsfy dgentet XJefineJnquit,
MdCenteSacnoti me aliuttt i teipfo putdtc: nam mibi
prbfeltt) gtatidt agere ob b*t quefeci, perinde cfi,'
acfifiniftranted gfatias agat dextre, quod uulnerat
t*fibifubmiwitrduit,atq; officioft tutam Cgit &gro/
tdntis.Bidicutd himirum & hos fecerimus ,fiiamdu/
dum commi$i,t? qudienuiUcet inttnumcottfiathma/
gnumddhuc effe credamus,fi qua pars Hoflri officiofe
qjuidegerit pto toto corpore.Etenim pro feipfoficit,
tfuum parsfit totius heneficio ddiutiAtq) ad bunc qui'
dem modum krfacomi gratias agenti, Macentes re/
fgondit. Ctterum kdyrmachus ttbifenftt ihfidias,hott
pertexit ire in Bofborum: idttt enittt Eubiotusrerttnp
potiebatur accerfitus a Saurotttdtis,dpud quosfuetib
$uerfdtus:uerum in pdtriam reuerfus, conttactii in/
.gentibus copifs,per montuofa irrupit ih Scythiaipdu/
UKJ] poji irruit tj Eubiotus, cum Gricos undecunq)
poteratfecum ducensjum Alanos & Sdufomatas act
cerfitosjttrinqs nicies miUenos. Coniunttk autent co/
pijs£ubioiui atq) kdyrmacbus HoMginta miliacott'
fecefunt,atq) ex bis tertid pars cquitesfdgittarij.ii.ai
auieth (nam & ipfe ad banc expeditione contulefdttt,
addensijs,quiintergum taurinum conuenefant,equit
iesadplenu infiruttoscentum) cotrattis haud multa
tvcc
i
tninui
r
«jft
LVClAJff
TOXARI»
minttt trigintd milibus, Utu cum equiiibiit opetkbqY
ihur~mfultum,dttetoreArfacoma.Vt autemadmouen/
tes iUos cojbeximus,contraduximus agmcn, prcmfff
Jis in bo&em equitibus. Atq; ubiiam diu dcriter effet
pugndtum, tdndem ceffere nofiri,interrupta pbalans
ge.Vostremo m duo diffcitu eft uniuerfum agmen tcy
ibicumipdrsfubduxitfcfcjton omninb patam uictaaic
rum itafugiebatjat locum dare uideretur:adeo ut AUf
td ad multum tempus infcqui non audercntipartem ah
ieramjquc eadem erat imbecittior,cingentesAlantac
Machlyenfes, undequaq; ccdcbdhi, confirtm idctilis
cmifiis, atqjfdgittis, lic ut uebementer laborareturi
'noftris,qui tenebaturobfefLEtiam pleriq} arma pro*
ieeerant, quorim in humeroforte eratLonchates &
'ULacenies: iamq; ambo uulnut acceperant, dumanxc
attosfefepericulis obiiciunt.Hic quidem dduiiofimo/
rc,putd Lonchdtes: Vorrb Macentes fecuri fattcuto
capite, ttm conto m humerum tmpatto. Quodfimul/
dtfyfenfit Arfacom<w,quum'm altero agmine effet no*
bifcwmXurpc ratus,fi defertis amicis non adeffet ,fub*
' ditis equo calcaribus, cum clamore in boflcs tendere
capit ,fublato gladio adco, ut Machlyenfes u'm am/
mi nonfuflinuerini,feduiam ittifecermt, uttranfhrei.
At itte receptis amicis, tum aduocatis & attjs, mpe/
tumfecit in Adyrmacbumjmpactoq; in ceruicem ghf
dio,adzonamufquediffecuit. Quofvfo, difipata efi
vmnistcies Machlyenjim,paulopoii*y Alanormn:
Demquc
t>» ^ R A S * ,sRO'T.-> IWTH RP.
_1J*
'ioemque cttm his Grieci quoqj. Atqj ita reimtegrito
'prdliojtosfuperiores extitimus,diuiu funius infequU/
titruciddntesjonec noxfinem impofuit - PoArro.tbV
42> boflibus uenerunt legdti, quifuppkces pdcem dtqt
micitidm ordrent • Boffiorani duphcatim tributum
•penfuros fefe poUicebantur i Mdchlyenfes obfides daV
iturosfe confirmdbant.Ahni ita em muafionenf cotit'
.penfdturosfefefpondebdnt,ut Smdidnosnofi.ro nomi/
- ne ueUent dggrcdi,quibufcm multoiam temporc tio/
-. bisfiterntfimultds.tiis derebus diiditis fufftdgijs, tit
- primU dutem Arfdcomx cr LonchtW.pax mitd,duo'
'.busiUiscunHd pro arbitratu fuo mderantibus. Hn/
'iufmodi Mncfippejudent Scythx amicorm ctuftfti
"cere.
MNES.Tragicdprorfus»oToxdri,fibulii(fi
tfimilid.Et propitiusfit Acinaees ey Ventu*,per qubt
"iurdfii :fi qrn ifta non credat, non ddmodum ripre/
•bendendus effeuideatur. T O X A . A ( uidejaircgrt/
gie,ne'mcreduUtdsifid dbmuidid ueftraproficifcd/
^tur.Qijdnqudm non medeterrebknon habcndofi/
, dem, quo minm & alia his confimiUd referam, qudt
.nouerim d Scytbk effegefta. M N E S , TantumM
longum fkciasxiir optimcjieque ufyddeo ddmifik,uu/
gkqj utare fcrmonibusMt nucfurfimac deorfum Scy>
thim,Michlydndm'qj percurrens: dtindemBofbotu]
• difcedens tpoftrembrtdiens prorfus dbutarefifentio
• meo.ro X A. Edrtndutibi ty hacprdfcribitileget
mendmtjj pduckjiefitigejrk tmi nobifcu»dudieudo
'.
i x circunv
1)1
LVCIANI
TOXARIS
circfarfitdns.Cjttin mdgisdufcubd,qudin mripfum
amicus Sifinnesnomineprcftiterit.Qumcnim Atbe'
twreUctdpjtrid profirifcererjdq; cupiditdte Grecd'
tucdrumUtridrum,dppulerdm'Amdftrim Vonticam.
Edcfl urbshdud procul d Cdrdmbe difiitd tnpromow '
torio, obuid ifs, qui d Scythia nduigdnt.Comitabdtus*
dutc Sifinncsjmihi d puero amicus. tJos igiturubi res
quafdam'mportdtasm portu fbettaffmus, incumqt.
enduifubduxiffemus,emimus,ntbilfufpicdntes mauz
intercdfurcs quidam cffrdttdferafufiuleruht uhUtef/
fdjtdeo ut non rriiquerint,quod uel ih eum &mfuffbt
ccre poffetErgo quumdomum effemus reuerfi/cogni'
to quoddcridefdtjton uifum efkin ius uocare uel uici/
tios,qui plures crdnt,uel hofpitem, ueriiine plertfque
fycophdnt* uideremur ,fi dixiffemus nobis db dtiquo
fubldtos effe Varicos quadringctosjum ueftium per/
multumjtdhectdpeti* qu/tdam ,deniq; quicquidhi/
bueramus.Confultdbdmus igiiur hifce de rebus, quid
effetfdciundumjimniurerum egenis, idq; in urbepe/
regrind-Acmihiquidemiiduifumeit tumtemporis,
statm demerfo in ilid drindcejtitdm fugere, priufquZ
ignauum quippiamjtutindignum effetfcrendum,uri
fdmejtelfiti enecto.Contrd Sifinnes confoldbdturjA/
fcerans ne quid tdlefdcerem.Aiebdt enim excogitdf/
fefefejtnde nobis uiitus fuppeteret. Et eo quidem die
bdiuUndis e portutignisdUdtdmercede uiitumfuppc
&tmt:manedutmobmbuUm
D . g R A S . ROT» I N T R R P .
1»
im djfexitittuenm(quemddmodmdicbdt) ctega»'
tumt dcftremtorm.Himmirm uirifmlettijuii mef/
etdepropoJiuftnjfuUrecertmen mifent, m tenim,
diem erant decertdturi. Ergo qum omnes huiusne/
gocqcmditibnesducuffet^ccedcnsddhfe: Cduepoft
bacinquit, Toxdri,neteipfmpduperemdixeris. Sit
quidem tertio abhinc die ditutem te rcddideto.Htc
ditjtqs intereaagrepdrato uittu, qum Um ffettd/
culm cffetinttitutm,fbettabdmusijT ipfi:ctenMdft
fumptum me duxit in theatrm rtdnquaad iucMdm
dliquoi ,noum<fifpettaculm'Lir*c0rm :'Ergb ubi,
confediffemus^ecUbdmus.Acprinwqutdeferiefidr'
tm idcuUsconfixa'fdtQjd canibut dgitd(a,partkrm
hminesquofdm uinttbs cmiffa; nocentes quofpiam,
itduiconijciebamusMmem prodicrunt ,quierant
ddfingulare certdmencpndutti,acpr.odutto inUtne
tptodam pr*grdndi,dixiffet praco: Si quifqudnt uelit
cm boc finguldti certamine congredijpfodcat m mc
dim, prtntim pugnt acceptum drachmirm de/
cemmilid,lbiprotinUs ajfurirexit SifinnesJefiliehs,
pomccturqj fe dimicatum ,fimui(ftpoffit ifnia. Twwi
acceptdmmercedem,decem mitid mibi deferehsM nur
Mm dat:$iuicerojnquit,ToxdriJjund proficifcemur,
fnppetetck commtdtus :fin cecidero ,fepulto me, redi
Turfns m Scyihiam.tZgo quidem hit uuditisfittgultie/
bam.At ifte fmptis armis, rcliqum quidem ebrpus
it:At gakam nequaqui mpofuitjfed nudo con/
i ?
v
fifient
tfA}.
> V t f t l ANI
T &'XAU1S••
0.
fkHeriscdpite pugnabdt. Et mitio quidem ipfe uulnut'*
dccepitfctortogUdiojuccifo poplite, ita ut muitUM >
ftnguinis defiueret.Ego intermiam metupramortu/^
Us erum.AtiUe confidentius inuadcntem dduerfarium»
obferuansferit m peftorejtransfigittn; itd ut protinm?
ad pedes iUiut procumberet. lUefeffut GT ipfe uulne/i
tejmortuo mctmbebaf.pdrumip dberat,qu'm ipfequo >
queeffUret dnima,At ego dccurrens ercxi,dnimum<fr<
nddidi.Eorrb ubi dimiffus eft, iam uiftordeclardtus: >
fublatm iUmJomm deportaui:multmcfrtcmporis \
curatus 4 medtcisfupemxit quidejbodicf, agit apud»
gcytbtsjdufta in matrimonimfororc meajclaudus ta>
men adbuc efi ex uulnere.Uac res Mnefippe no apud t
Haehlyenfcsjneq) \n Alania gefta eftmt teftibus carc/\
atj&fiftacrediqueatnterumcompUcresextdnt.Ama^
itriani,qui depugna Sifinha memerant. Yinem iarn fits
ciamfitibi quinto locofaftu Abauchteretulero. Ap/>
fUtit aliquando Abdncbashic in Boryfhenenfim cmi
tatemfecum adducens V uxorem,qum unice dilige/.>
bdtjuberos duosjltcrA quidem mafculu laftentemjtl/terauerberat pueUd fepteminnosnata. EratautempcregrinatiSis comes & huius amicus Gyndanes, at*>
que is quidem i uulnere Utborans,quod inuia, acceper.
rata Utrombus,quieosfuerantddorti:cuquibus dum
pugndretJftusehinftnurwtdutncfldrequidepof/
fet prat cruciatu. Itdqj noftu ddrmietibus i\Ju*(ndmfor<
ti H» cccnaculo quodi diucrfdbatur ) ingens ortmcfi
mctndi
D . E R A S . ROT. I N T B R P .
**f.
h}etndim,ommdqJ circunclufit,idmq;fLmmdundi<£
domumcircudedit.lbi experreftus Abduchdtseliftis
Vberis plordtttibus, repulfa uxore,que inkerebdtjttf/
f&ajut ipfdfefeferudret,dmieo in humeris fubldto def/
cendit/perruntpenscfc eudjit, itd ut nequaqudm incen/,
diaUderetur.Vxorin&ntembdiuldns confecutaeft,
monens pueUulam, utfefeeonfequcretur. E<f uerbfe/
punftdjbieftoex ulnis infante, uix exilijt i fxammd.
Devtde pueUduni cumiUd uemens,pene cr ipfd extin,'
4tm,cp).Vo&b*cquu probro obieftaxet quifpidm Ab/
4Mcbe,quod4efertii liberis,dtquc uxore, Gynddnem) ,
fXtHUffet;lmbtiberosjnquit,depuhpardre haudqud^
qndm dijfkile:tum incertumjn hi bonifitttfuturi:por'
ra dmieum,diufuerit,priufqudminucnidmtdlem,qu4'
Itseft Gyndatws: cuius amor mikimukkdrgumentis
cftexplorttt*s.Vixi Hnefippejpluribus hisquinque
propo{xtis:im tempus eft pronunciari, utrinoftrum,
autlingtdmjutdexterdmoportcdtdmputdri. Quts,
igitur futurus eft iudexf M N E S. Hcmo. iieqj enun
conftitucrdmus HdrratioHis drbifrum .Sed fcinquijf
dgemusfQMdndoquidem in pr*fentidrum,nuUo pro/
pofito fcopp,fumus idculdti:de integro delefto arbi/
trojlia amicorupdrid dpud iUum referamus: deinde
uterfuccubuerit,ei tum quide <tmputctur,ue\ mthi l*»gudjsdtibi dexterd.Autfi boc crude\e,quado tu ami'
eitiam admirari uifus cs.ego nibilofecius putoytuUdm,/
cffcmortdUbut poffefiioncm hac preftantiorem neqj
i 4
pulchriore
fj(f
LVCIHNI
TOXARIS
pulcbriorem; qumipfiquoq) m utum copuUH,iu)ut
dpprobdtnus: utex boc die in totdm ufq)uitdmfimuc.
dmici, utriq) uietores, utriq) mximti potiii prctnus:
, uidelicet pro unicdtingud,uttdcT) dextrd, bitids uterqt,
. bdbtiurtidtq) infuperoculot quoq) qudternos,pedesqp
qudterwsUnfmttuyUtpticid omnio, tiufmodindmqi
. quidddm ett,cwm duo tresqi cqpulitur omici, qudlem
Geryoncmfcriptores depingunt ,fenti mmbu$, ter/
ntiqiCttpitibus bpmmm > Siquidem (ut mr<t/trtppt>
. nio)tres iuiftierunt,qui sommumteromniq gerefentt
Utdignu efi bis,qui dmicitidcQmuncrifunt.r o x A »
, frobe (ticisjtq) itdfiddmns. M N E §.Vermneq%
. fonguineopuseit Toxarti ,neque Adndce,quinobti
(tmicitidm confimet.rlcc enmconfdbuldtio-Xp" quod.
eddemdmdmui,id mutio certiusefi cdtice, ittp quem
. bibitis: proptered quod buiufmodi ttpn obtigdtionem,
fiddmmmpofiuldre mm' uidentur,rqqi. A . 9U/
,,., centifid,idmq)amiddtq;bofpticsfimus:tumihibic
Y^ tn&d-ddtego tibiifi qmndo in $cytbiom peruenerti.
M N E s , Ntmirqni utfis fciensjiequdqudm ntipiget)
atuel longius etidm proficifdji tabes dmicot
tuwdfdticcdt^udlcmeffctcTO'
Xdriextudordtionc
conijdo.
RfNCIYll
R E V E R E N D O IN
CHRISTO PATRI AC DOMI.
no,D.RendtoepifcopoCdrnu/
tcttfitErdfmwRoteroddnm
*.
- j-
D,
.
V M muUkmdJscmpertmhdbcrm,
ornatifiime pater, quimcandide de meo
htgeniolo,meiscfimgistmfentiM,tm
prrdicesjuir dUoquindm munttifiimdi Umik ad ItdUcm iter dceintlofper itinerif comites noliceret etl'" fitmmn tuS,"mtcrutferesuieffet tdmen mterun quoi
te tuiErafmi camontfiueret, Lvciani pfeudomdntem
mtfifccUrwifiimmqmdm mm,fed<suonodUvffit
Wfiior dddeprebendeniM codrguendMqi quorundam
tftoru hnpofiuw, qui hifce quocu temporibuf uelnuw
" gickniirdcuUtjielfictd reUgionc, uel ddfimvUtis conckmiionibM,4ijscfiidgcnwpr*fo
fi^mfolcnt.Emigiturlegesjitiffinojionwdocwn
fvcltt dUquo,uerm etimfummacm voluptdte, proptereuquodinteUigdm tejUcetprdtergenerisctdritdicm,fbrtutuefplcndorem, muuerh dutoritdtem iferifs
(UudctetricisfiudijsdbfoUitUnt, nonfoleretdmcndd/
modm dbbk etim clegantioribus Mufis dbborreres
V buiufmodilufus necinmcenorncc 'mfrugifirosdr/
dmnegocifs Ubehter intermifcere. torro quicquii
i <
tfitwi
c
*}}
LVCIANI
ALEXANDER
efl, «rl wgri fdlk ,quem Momotybutmt,uel cdndicU,
quem Mercurio affcribuntjd omne m mo Lucidno co piofiflime reperid* Ucebiu Cdrnutefis oppidijtdm fple didm profectbjtdmqf cclebrephdnm,fulmine confldgrjdfe,dici non poteflqukmflrdm dcerbc,. Brnr udle
mreditmexltdUdnothu.Lutetid,Anno
M D V.
t y p I A N I ALEXAN
,
©BR $E V PSE V D O M A N T I S ,
mef Brafmo l\\o*ereMmointcrprete.
x' quidem cbdriflimcCelfe,tcum
fbrtc qududamdc flcilem prouin/
T
cimtimmdnddremderk,etmin/
iungkut Alexdndri Abohoticbit*\
nnpoflorkwtdm,comentd,neq}no
tUkldcUm preftigidsq; librocomplexut,uolumendd l
te trdhfmittdm. Vcrufi quis edconetur omniddd ple/
nuentrrdrcjd profltto non minork fitnegocij quknt
Aiexdndri eiutycui Philipput fuitpatcr, res gefldt Ute
rkprc^endntt»fldtfeelere,qudntutiuemrtute.
M
Hmen fl eandide ignofcenterq) legereuoles, er quod
mrratioui dcmtjdex te mputdre atq) dddere:cond/
m»hunc te dutorecdpcffm,fjr Augue bubile finon
omne, dt certe pro med uiriU tvpurgdrt nitdr, pduck)
dUqukcidtkcophinhmmirmotexbhtonictturdtn
;
flcidt
furiariquantus,qiiam^ mmenfustueritfimus unmer/'
fus, quem ter miiie bouesmultis annis reddere potue/
riM.Scddmborunterunnominecdlumntmucreor*
tuopariter acmeo:tuo,qui iubeat mtmorie Utcrarum
quemonumentis tradi uirum longe fcclcruttfiimumu
raeo,quifumamoperam in buiufmodi narratione,rer
bnsajgeftis bominis,quem nequaquam oportebat ab\
erudttis Ugifedinfrequentifiimo quoptam eyampufh
Jimo tbeatro fpectari afimus aut uuipibus difcerptumi:
quanquamfi quis hoc crimen nobis impegerit,poterir
ntus ty ipfi nosexemploquodm fimiutucri.Etenm
Arrianueibedfcipulm apieteti,uirinter rXomano».
em;prwkUuddtus,ac peromnem uitam muteraru:
frudiouerfatus, cumfimtiequiddamfrcerit,pro nobuh
quoqirefbonfurmefi.ciamisquidem TtihborHatro/*
msmiam defcribere nonefi grauatm ,o\os uero mul/
tvm crudetioremiatrommmmma prademus, quip/'
pequinon mfyhuactnonribmfedipfismurmbmfiti
latrocimftmmeq} qui Minyam taVo%aut Idamfit pcr*
grsffatut, neq) paueas quafdam kfus parteSi mdemvt*
ieftrtiores depopulatmfed qui uniuerfam(utita dixe<
rm) JXjcwamrumditionmfuocomplerit lateocinio.'
Atfrimu tibidcpingam bmine, effrgiem eius quoddk
peterbproxme tterbtsdtwmbransttdmcifi noftmad/
tmdumpingendiperitut.
Corpareigitur,utmtrim
&bwtibi rcprtfcntem ,procem erat >ty afpeetm
**<arMfpldneque{bccicti
r
'
pXent
14«
LVJClANt
ALEXANDRR
fletteyeolore candiaojbarba non admodm birfuta,eo
ma partim natiua teStut, partm appofiticia; fed bae
adeofcienter effittdyutcuulgusferc nofcntifeeret mita
Um afekieiamepefje.OcuU uebpmenteracres ac uerfa
'tiles, tumdmnumqmddam relucentes. Voxdulcijli/
mapariterifrcUrifiima. lnfumma quoad bas resjtuV
laex patte poteratmprobari:acfigura quidem bomi
tuserat bwufmodiXeterum mens atq) animusjb malo
rumdepulforHerCulcSy%r auerfortrijhiumluppiter,
feruatorcstp Diofcuri, in boftesfotiut contingatineu
*dcrc,quam cumeiufmodi quopiam babere eomercm.
Siquide mgemoJ~c4erti<t#cuminc longe praftdbat cau
eddifcipUnmingenij feUdtat,boruunuquodq) fupra
quam dieipofHtMfuppctebat,quibustamc pefUntm
-. m partem efh ufut. Ht qau baberetarma tm egrcgia
•jibifuppeditdtaMeo mmimmmm qui effent [eeXet
ribmnobiUtatiJ^ilefttmmmcmafitaKlfuperiorCer/
eopibm,^rybato,?brynondd,Arifbodemo, Softrato,
bjam ipf* cm aUquando Rutiliano feriberet genero,
mdefHjSimeq) de fe loquereturfytbdgor* femet ad/
fimilabat.Atqui uemam mibi dabitPytkagomjuriU
•3 Uquidemfapiens^cmrntediuinaxeterufibmusata
- Jte uixiffettt*ier(fatfcio)pr£boc uifut fdfjet. Sed bem
.- ttt per Gratias,caue puttsbec m Vytbagorae eontum
Uam me dicere,quafiuelmmfimiUtudinererm gc/
., ftarum cmmittere. yermfi quisdeterrima quaque
tx
D . B R A S . ROT. IVTTRRP.
U\*t
& probrofifiima, que de Pytbagora per cammmam
6runtur(quibus equidem baudquaquamfidemperin/
deutuerisbabucrm)fiquKtamencMftratm unwm,
eavjmirum omniajuix etiam minimam particulamai
equentAlexandrinwuerfutiw.Prorfm emmimdgU
nare mibi,ey cogitationefinge,qulm maximeuarian*
mgniftemperaturamjmdolcmq; exmendacio,doUs,
periurijs,maleficijsconfufam',promptam,audace,uer/
fatilcm, ejr ad efficicndum qti* cogitaffet. nuuum refit/
gieritem laborem, appofitam ad perfuddendum, cuufc
(icilefides babenda uiderctur: tum que mire fimuld/
retoptima qua-q^, eaqucamenteeffetit diuerfifiima,
prefeferret.Primwn igiturnemo eum iUo congreffut
eft,qui non bac cm opinione difeefferit, ut eummertd
Umomniwm optimm wquifiimmfeprwtercdfimpU
cifiimam minimeqf fhUacemiudicarct. Accedebatad
btx omnia grandiumreru conatus, quum mbilpufil/
Imri cogharet ,fedadmaxmafemperappeUeretani/
mum.lta quumtffet adolefeentulus adbucfirmofut ad
modum^etate uidelicet tenerajac uelut berbefeentc. id
quod Ucebat partm eftipula conUcere, partm audire
ex-bit qui iia pradicabant: pafim fcfe proftituebatjc
merccdcfui copiamficiebatijs quibut lubitmfiiiffeU
Inter multosaute incidit m huncamans quidam pre/
fiigiator,ex eorwm numero,qui magiam e? diuinatm
tahtationes profitentur,tum iUectamentd adconciU/.,
mdam m amoribut gratiam, malorm mmifiiottet m
boftes
;.t4*
.tVCl.ARI..AL'EJ{AIItDt4i
••ditattmfuccefiiones.Hic ubiconfpiceret bene ingenipi
tum puerum-, utqj ad fubminiftrandim arti negocioqs
fuopropenfifiimmnmtpote qui no minusiUius adanw
^ret makficium, quknt ipfe huiut formam: eruditeasmh
.femperqi deiuceps proudiutore mimfsroqi efl ufutt At
.UpubUcitut quidi ey apud uulgut medicufciUcetdge
Uas:dUicer4t aute apud ThoonM Aegyptij comug*.
v
Tbarmaca mixtaJalnbria multa^t noxia mult*.
i Qttorum omniufucceffor hie atqx hares fkttut e/tPor
ri doctor tUe ey idem mator uatione Tyana-ut erttt,
. uidelicet ex eorum mnrnoatui cum egregio ApbUor
sab Tyana-o iUb erant uerfati, totm'qx itiius tragccdii
pernouerant. Vides quanm efchola tibi hominem rtv
fvrofVertt ubi iam barba plenut effet Alexander,Tyxt
suep iUb uita dcfttntsor'm egefiatem redac\m,defiorep
eente fimul ey forma, unde uittum parare luuiffehn9>
bilpolteapdruum agitabatmmo.Sedmtocommtr*
Ur/o cttm Hyzantino quopiam, annaliu fcriptore.uira,
.qui mcertmina defcendunt,omniu mgcnif longefie/
leratifimi:Coccondt,opinoreratcognomen:circumi/
b4nt,impo(iuris ludificantes, ac pingucs homincsCfio
•enim iUipeculiari magorum lingua uulgus appeuattt)
detondentes.bthis Macetim mulierem opulentamnaV
ttifunt,natu quidem grauiorcm iUam,qukm ut anfjori
bus effet idonea, fedqu<efluderet etiam dum amaHlie
baberi. Abbacuiclus copiafupptditabdtur, atfybanc
• tx
j i . «RAS. ROY. I N r a f t ^ .
{
tdpf
ex\fitbyni4 m Macedoniam ufq^funtcbfequutt.Hm
itUp4triderdtPeU4,quHocusolmfloruit fubMdce/
donicU regibusmnc * paucis, ifsq; obfcuris ty bump
iibus mcolitur. Ibi quum confbiccrent mmani nugni/
tudine drucones pUcidos admodu sc manfuetos,4deo
ut 4 mulieribus alerentur,*? cm pueris unl cubaritj
t? C4lc4ntesjerrent,neq) comouerentur,fi qukftrin/
gcret premeretq;: demq) perinde atq; wfkntes Uc ipa\
pautfugerent (nam funt id genus dpud iUos permulti,
unie ueriflmile eft, olhn iUam de Olympiade flbuhtm
inerebuiffetquum Klexdndrum conciperct,-buiufmodi
draconc quopiam opinor,cm edconcumbente) mer/
tdtifunt ex hisferpc ntibus unum, qui effet pulcberri/
mus,obolis fane paucis.Atq;(ut Tbucydidisutaruer/
bis)binciam beUm oriturmimirm quum duopxino/
rofiflimi,ey immani audacia pr/ditijneq; nonad nuXe
flcia promptiflimi,focietatem inijffent,ficile perpen/
oefunt b<ec duo potiflimm m bominm uita tyranni/
dem obtinere,fbem ac mttm: quoru utroqjfl quis ai
commoditatem uteretur,foreut is iUico ditefceret. Su
quidem utriq; iuxtajuel ei qui mttu laboraretjuei buie
quifbe teneretur, uidebant prafcientiam quam maxu
tse neceffariam effefummeq; defiderari: atque bacuid
Tielphosolim fuiffe ditatos, flctosq; eeUbresrpr/te/
fea Delm,Clarm, cr Branchydas: nimirm bomi/
nibusperbos quosmodo dixityrannos,nempe fbem
acmetm/tdftcra cotfliHmtibus/tcfriurdpredifcere
cupientibus
144»
LV,CJAM.I. A L E X A N D B R
ettpimwm^q^huiusreigratiahecatombasmrwlart
iibut,aureosq} dedicantibus lateres.Hacubiinterfefe
ucrfaffent, ultroq- ttc citro agitaffent, uifumefk uaiici/
nim oraculmq; conjlituerc:etenim fireseaprocef/
Jvfet,fperabattt fe protinus diuites atquefilicesfore»
Qu,od quidem.negocvjimagnificentiui etiam utu fucJ
eefiit^quam expeitaueratinitio,cuelfpe melius eitef
nit.Hiitcidm fpeiiareCceperunf.primm quidem defa
epi, dcittle quonam exqrdio, quaue ratione negocimp
Ctporteretaulpicari.Coccona(igitur Cbatcedqnem op
pqrtunam effe cenfuit, utpote regionem a negotiatqrt
bus frequentdtajtm Thrarit Sithyniaq} cofinenijnci
quelongedifiitam abA(iaGatatiaqf,cunctisitem mti
minentibuf populis.At e diuerfo patriam fuampretu/
tit Alexander: nam aiebat, id quod erat fes, ddhuiufr
tnodi negociormaufbicationem aggrefiiohethq} bq/
minibus opui effe crafivs cr ftolidvs,/? qui uiderentnr
admijfurixuiufmqdi Pdphlagones dffirmdbdteffe hosj
.quifupra Aboni murm incolut,nempefuperflitiofot
p\nofq},acftoUdos:quifi quis tantm appdruiffetjtibi
cinem aut tympanifiam,aut qui cymbala pulfaretfe/
cm adducens,cribro (quod aiunt)uatirimnsjXUco uet
hementer omnes m iUm mhient,ey perinde ut calit*
quempiam mtueantur. Hacde requum controuerfia
nonnihilmter iUds fuiffctjtande cefiitAlexander.ltd/
que profiiti Chalcedonem (nam id oppidm uifm r/$
bacparte babere nonmbilipfis conducibile) m Apotit
' tivsiem/
D* H R A S , ROT. IrVTSRt».
rt<4*
wiitempto,quodeftapud Chalcedonios uetufiifimuvt,
treas detodiuttttabcUulaS,qut dicerentjbreki admodu
AefculapimuttAcumpatrc ApoUmebi Pontunt ad/
uenturu, at$ Aboni murum inhabitaturu.E* tabeUt
quum effent de induftria reperu, pxcile effectrunt Ut
bicrumor momnem ufqj Bithyniam ac Pontim dimd
Uaret,multo autcm ante atios m Aboni murim: nam
hiprotinmfiatuerantetiam templum erigcrejAmque
fkndmentis locum effoderant. Hicigitur m Chakedo
ttc reUtxm,Cocconas aneipitid qtuedam, atq; ambigua
obUquacp cofcripfit refponfa. tbeinde paulo poft dtem
obit,auipera(ftcut opinor)ictm:m huius demortui la/
tum accerfitur Alexander, ac fuccedit iam comatut,
tafariecp promiffa, tunicam mdutm purpuream albo
intermixtdmjupra eam uefte amictm candidafilcem
tenens exemplo Perfeifd quofe matemum genus duet
ttprtdicabat. At perditifiimi iUi Papblagones quum
ambosiUius noffent parentet obfcuros atq; bumilesfd
ntenoraculocredideruntitacanenti:
', PerfidesgeneregratusPbaboifleMidetur:
' DIRJ AkxanderPodalirifattgttine cretut.
Hicnimiru Podalirim Ubidinofm erat, acnaturamu/
Uerofm,qdeout a Triccaad Paphhgoniam ufq; in A/
texandri matremfit incitatus iUeftusq;. Kepertum efi
tuud oraculmn,qua(i SibyUe prediuinantis.
', AdmansEuxinilittusJiuxtdq-Sinopam
TitfidctritquiditttAufoniadegentefacerdos:
.
'»..
tvc,
k Qsl
ftgtf
LVCIAWI
ALEXAWDER
.,,$
t•
• Qgi primd ex nundde, tribus dc decddisjreferdbit
Quinq; dlixs mottddeSt uicenaq; ter repetitd
_ • Quddrorbem numerumjreferentem nomind diui,
QuiuenietldturusopemmortdUbus/gris.
Alexdttder itaque multo pojl m patrhm irrucns ctmt
eiufmodi TrdgcedidxSjpicuus erdt dcfplendidus: qun
interimfuroredfihtumfefe nonunqukm ddfimuhbat»
•orefpumd completotidquodiUepxcile efficiebdtjrddf/
<cuUe{ed efi herbd huandis lams idoned ) radice com/.,
mdnducdtd.Ctetcrum iUis diuinum quidddm/cfbrtm/
•ddndwmfpumduidebdtur. Atmultodntedfibi finxs/
•ranUpdrduerdntq; e linteis confedum drdconis cdput,
,quod fpeciem qudnddmhumdndmprefefirret,colo/
'rumfkcis mire ddfimuhtu', quodqf pilis equinis ostxT
aperiret,cr chuderet.Tum lingud(ficut efi drdcotm)
•bifulcd dtra prominebdt, qu* or ipfd pilis dgebdttvf»
Porrb VeWdus iUe drdco Um pridem erdt in promptxt
domiq; dlebdtur:quum res pofiuhret/um db iUis prs/t
ferendus, undcp in pdrte Trdgcedidm dtturusjuel prin
ceps potius huiusfitturusfibuU.Umstero ut erdt mdf
turum dggredi,tdle quiddam mdchindtur,noctu uetti/
•ensddtempUfiindametdnuper effofft. Conftiterdt 4*
tem in ek aquafiue quod ea mdidem alicunde defiiUd/
sterdttfiuc quod-ex/there deciderdt: iUic ouum dntedt
excdudtum dcponit, quod quidem intus occultdbdt fot
tum recens <editum ferpentis.ld quum dlte demerfiffet
mabditds luti camnasjrnrfmtt iUincdifcefiit. At ma/
99
b; 1 R A S•'.fcCTT. IHTT211 f.
*4<f
fcrfl0«i» mfbrm prqfilijffet nudtts, »i/i giKxi fubliptt
ricircm pudenddtectus erdt,e6quc'mdurdto:tum,
fltcmiUdm geftdnsJimufyfolutdm uentildnsjdctdjj$
•que comdm,cdrm more, qui i Cybele deorm matr*
dffuti conueniunt^tc numine rdpiuntur: confcenfafm
blimi qudpidm drd conciondbdtur, ciuitdtcm edm be%t
tdm effe prtdicam ,q\ite mox dem propdUmeffet
nfienfurd morhdiibut.Porroqui aderant{ nam coneut
rrratuniucrfd prope ciuitdt )uni cmmulieribut ,fet
'mbm,pueris,ddmirdbdntur^dcuotd fdcientes ddordt
bdnt. At iUe uoces qudfdamfondns mcognitdt, nibilqg
fignificantes, cuiufmodifintUebrteorm aut Phcentt
*cm,dttomtos eos reddebdt, ut quinibil mtcUigerent
•*orm que dicebdt nifi folm boc, quod ApoUineut
Acfculdpiumque pdfitm ddmifcebdt, Sub becddmftw
tktm temptum curriculofitgiebat,dcccdensq; adfift
ftm.dc fintetn iUum quem iam ante cbnditm oracut
' lm pveftruxerant: mgreffm aquam, magna uoee cat
tttbdtldudcs ApoUims Cf Aefculdpij ,inuitdbdtque
dtvmditi dexter ac filix m ciuitatem ddueniret.Demt
dephidlamp'oftuldt,edtn porrectam d quopidm,ficSt
mmergens,undvmaqud lutoquebaurit ty ouum ilt
btditt quo nimirm iUefdem conclufcrat, caridida cet
' ra,cerufid.que commiffuram operculiftrt.umiridns.}d
quum manu cepiffet ,dffirmdbdtidm Acfculdpiwn tet
ttere fefe. Interm iUiftupidis.defixisq^intucbantur
mUs ,expectantcs quidnm.effet fitwrum pofteq%
k *
iamdudm
•49
LVCIAWI
ALEXANDER
iamdudu admirantes ouum m aqua repertm.Vor/6
fofiequm fiegiffet idem caua uola copreffm^tc fer/
fetttis iUiusfcetm exclufm cxcepiffct,fimutatq) tno/
ucntettt bunc fefe confbicerent ij qui aderant, ae digi/
tis cireunuoluentem,protinus uocem toUebant, deum/
que cofalutabant,ac ciuitatem eam fortunatam effe di/
ttitabantfinguliq) affatim uotis implebantur,tbtfau/
ros,opes,ptofferam uatetudinem^dliaq) id genus ab tl
lofiagitantcsbona. H/c iUe rurfus curpmfefe domtm
abripuit, unafecm affortans, modo editm m lucem
Aefculapimjbis natufcilicet,cmftmel duntaxat nat
feantur hominestatq) em no ex Coronide per \ouem,
id cfi,cornicula (nam id matris nomenfirtur) neq) ex
tornicejiermexanfereprogenitm.
Vopulus auten
vniuerfut cofequebatur,omnes affiati dco,atq) obfpes
animo conceptasfirorecorrepti. \nteriiu igiturfe do
mi continebat,ft>eransf6re, id quod& euenit, utfiuu
permoti,Vapblagonm pars maxima concurreret.Er
go pofieaquam urbsita effethqminibus refirta,utiam
ttdundarettfed quibus omnibus iam tm cerebru, tum
tvr ejfet exemptm, nec uUa parte pmileruiderentur
uiris pane uiditantibusut loquuntur poct*)ueru qui
pra-ter folam figuram nibil a pecudibus difiarettt: m
kdiculis quibufdamjn letioreftdensso uidelicetortut
tu, qui uatem mire decercttbnpomt m finm VeHtm
Wm Aefcutdpim,qui quidem erat,ut dittm efijm/
ximus pulchcrrimusq). Hunc totm ubicoUo circutu
dedtffet
D. E R A S . ROT. [ N T E R P .
M*
iedtffet,caudafbratpreminerefinens (Eratautem w
getts adeo, ut cum per pectut iUius effunderetur, p«x%
tamenhumi traheretur)folm autem caput fub aits
abditm teneretjUo nimirm omnidfcrentijintcaeeii.
iUuddraconis caput,altera m amictus parte contexti
oftendcbat ,quodprorfmiUius effe draconu uidcre/
tur,quiapectore prominebat fciluet. Um uero tnihi
cogita^ediculas non admodm iUufires, nee adfxtietd
tem ufqt luminis capacesitum turbam hominum conue
narm, quiqi alijs ex Iqcis alif conctirrifjent, fumultu/
diues:acprius etiam quanrbfia uidercnt,mentc attoni/.
tifiupefactiqf^eniqifpebus tUisfuHati: quibus mgref/
fts/iomirmfires uifa eft pprtentofatitdelicct ex mo/
dopufiUoferpente, tntra paueulqs diestam mmanem
extitiffe draconem humana fpecie, atqueem mfuper
manfuetm trattabitemef. Protinus autcm *d exitum
properahant,ty priufquam exactius, cffent eontcmpla
tijjrotrudebantur ab ijs, qui nouifemper ingredieban
tur.Vorrd e regione iame, per quam mtrabatur, pa/
tcfkctm erat e r aliud oftim, perquod exirefur, Lu/
iufmodiquiddam cr Macedonas m Eabylonefeciffefi
rm m Alexandri mprbo,qum iUe grauiter iam xgrtf
tdretHUiobfeffa regia defidcrarent eum mtueri, aefu/
premm aUoqui. At$ hoc fpeetaculi fcelefius bicnoit
fmeUuerd erebriut exbibuiffe dicitur,maximefiqui
diuites adueniffent recentiores ac nouitij, Hoc lqco,mi
dtmSimeCclfefi uerafkeri uolumut, aquum e\\ ue/
k } nidm
$*.<>'
LVCJAWI
ALHXANDER
nidnt ddre Pdpkldgonibut dc Ponticis iUis hominibnt*
iUmirm crafiis. cr meruditisfi delufi funt,quum drae
tonem manu contingerentmam boc quoque largieba/tur Alexander ijs qui uoluiffent: quumqs cqnfpicerent
ittdubia maUgndqueluceimitatmiUudiUius caput,
qs fcilicet nunc aperiens, nunc ckudens, tanto artifi/
tio,ut res plane Democritm aliquemrequireret, dut
eerte Bpicurm JAetrodorumue^ut alim huiufmoii
quempiam,quiprorfus ddamantinam dducrfus hec,at
tsneid genut alia, mentem obtinerct: quinuUo patto
crederet,quiq} uel quid effet rei conictturis coUigeretl
Uelfiuiam etidm modumq} preucftigdre non quiret,
iUud tdmen dntea fibiperfuafmhaberet ,fugere qui/
dem fefe modm rationemq} preftigiatureictterum
quicquideffetnegocij,prorfus fimuidtm fitcatumqs
effe-Ac ncfieri quidem uUd ratione potuiffe.Vaucis er/
go diebus eonftuxit tm Bithynia.tm Galdtid Thra/
•eidqsxorm qui renuncidbdnt,unoquoque utfit, affir/
mantefefe primm nafcentem uidiffe deuuieinde pau/
iopofieundem contrcttaffe iam grandem admodumta
exwm, uultu etiam homini adfimilem. Accedebant ad
hec pittursjmagines ,figna dem refirentia, partim
ex£re,partim argentoefficta.Voftremo nomenetiam
duditwnunam GlyconappeUdtus efi ,idq}iuffu.diuinp
'carmine prodito.. Adbuncenim mqdm eloquutuscfii
Alexander:
SmiUeGlycott-Jwmimlux^x.louetcrtidptoks.
Afi
D . ERAS. ROT. I M T I R P .
tSl
3dt ubiidm mdturm effet, ut cuius rei grdiid hdbte?>
kus omnid fuerdnt excogitatu, refhonfa quoque redde
tet ijs, quirequifiuiffent;diuinjret(]i,dccept* uidelicet
anfdab Antiiocho,quiapud Cilices uateegerat. N<tw.
is quoque pofi patrisAmphiarei interittm,poticdquequm ille mter Tbebanos extarc defuffet, patrid pul?>
fus,Atque m Ciliciam profictusjadudmcommode rem
geftit,quum CiUcibus euentura pr£diccret,binos obo?
tos pro fingulU accipicns refponfis. Ab boc,'mquam,drreptd dnfd, prcdicit Alexander omnibus qui dduet
nerdntjfbre ut deus ipfe rcfponfd daret^iusajrei dicmquenddm certumprcbquutus eft. iujtit dutem ut quift
que quoduidcretur, quodbj mxime difcereueUet,ii
mtibetio confcribcret,eumq; funiculn obuindum, ce?
raargitidue,ctut pmilire quipiam obfigndrct. Se uet
rbrcccptistibeUis,cmfubiffet adytd iam enim ordctt
hmcrat extructm,w dppardtc cortin£)ordinc per
preconem actheologum euocaturum cos quitradidif?
fent: dehincubi defingutis effet edoiius d ieo, tibeUos
reiditurumjtd ut traditituerdntobpgndtos:fubfcrip/
io iUis refponfo pro cuiupjj argumento, deo nimirum
rtfpondente,qudcunq; derequiseffet fcifcitdtus.Erat
dutem hic dolus,bomini cuiufmodi tu esjut etidm (fi
rnodo diitu tton efb muidiofum ) cuiufmodi fum cgo,
mnifejldrius ,neque difficilis dnimdduerfu ,uerum
idiotis;quibisque nares effent mucco obfit£,mini/
Mcquc tmunftc,prodigiofum,pUneque mcredibi\o
'ti.
• •«
k 4-^quidddm
tX% L V C I A N I A L B X A N O E R . "
cjuiddsm effe uidebatur.Etenm quum uariM effei cpm.
mentus drtes,quibusfigna toUerentur,que qmfquefet)
feit*bdtur,e<t [egebit-dtcf iu que uiderentur, <td inter
roguu refpondebut&einde rurfum obuincht obfigna/,
tttcj; reddebat,no finefumma admiratione eoru quire
cipiebmPlurimus enim bie mter iflof eratfermo,qui
Undent fcire potuifet ifie, que ego iUi tradidi, ftne |
diligenter obfxgnat*fignis,miutu neutiquim fkciU/
busMfi reueradeuseffct quifbiam,cuicuntt*lint per
fpicud.Sedim puibusartibusid efjecerit ,fbrfit<tn<\
me reouires. Accipe, cmouidelicet bnpofturdt eiufmo/
di deprebendere queat, cjrcoarguerc, Prinu, rstiofic
habebdt Celfecbdrifiimt. Eam eere.parte que.poftfX
gnm b<erebdt,dcu andefitt* Uquefkttdm diducebdt:
tm ubikgtjfet rurfm cdefictdmdcu ceum,edm
que <\ tergo tunicuU fucrat, figno eode manentejicile
eodgmentabdt, Porro fecundus modus confat perid,
quad coUyrim uocant. \d confciturex pice Beryt/
tia, bitumine, dcUpideperfbieuotrito ,cm ceratsr
tnafiicbe. Confeftm igitur ex bis omnibus coUyrim
igni cdlfdtlm»muntlo prius fuiUo pingui, figno dp/
plicabdt, dcfymbolifigurdmexcipicbdt.ld fimuUt/
queficctm effet fittm ( ficcabdtur autem protinus)
(ommode refgnabat UbeUos: quibus prelettis ,hn/
pofite cere denuo ,perinde dtque c Idpidc fignm
idem'mprimebdt,dd arcbetypi ftmilitudinem mire
effitim. Poft hec Um tertim accipc r4tionem:Cdlce
m
D . E R A 3 . ROT. I N T E R P *
M<%
m gluten mcttd, quouulgocodieiUos ddglutindnt,
dtque ex bis confcctd ceu cerd > moUem ddbuc eam.
ddmuebdt fignoyit&tmqi detrdbebdt.Hdm iUico,
ficcefcit > ddeo ut cornu uel firro potiut redddturfo/
Udius. Hdcddmprimendmfignmu&corifueuera.
Sunt preter bu ey dtie complures ui*, quet omnes
refirrenibil neceffeeft,nepdrm wdear modefius,
. pMxinte quum tu m bis quos de magorum drtibus con
faipjisticommentttrijs tumpulcberrimti,tmmitif/
fimn/quvqrmodefias reddere quedtfitfuis in eis euoU
uendis uerfeturjtbudc multa retulerisjongeh} bis m/
firis copiofiord.Reddebdt igitur ordculd,diuindbdtqj,
non mediocri dd eam remutcns ingemo, drtetfc nego/
cium reddens probabitius, dum alijsobtiqud quadam
V ambigua refbondet ad ea qu* proponebitur, alijs
penitus obfcura. Qudndoquidem cr bocbrdcutis ifk
conuetire iudicdbat Alios item deterrebdt, dlios dd /
bortdbdtur, proutfibi mdgis condueetre come&dffet.
Konnutiis remedid morborujuitaqirdtiones prafxri/
bebdi,emfciret(ut iriitio diximut)complurd dtd} effi
«dcidphdrmdcd. Maiorem dutem m modti Cytmides
abiUo probdbanturJdcfinomcn cofictm empldfiri,
urfino ddipe conficei.Porro jpessermqf fucceffus CK
sncrementd > neq} non bareditatm obuentus femper
tri dtiudtempus reijciebdt, iUud interim dddens: Cun/
ttdbac tm obtingeni/cm ipfe uokm, qumifi udtet
meus Alexdndcrmerogdbit,pro$ uobisuota fsairt*
k 5
Drmf;
•M>
t/VCIANI
ALEXANDER
DrHI$ merees erst unicuiaj refponfo prcftitutdjentpe drachmd eum obulis duobus.Ne uero pufiUum dutf
exiguum fuiffe putes amice bunc qucfitm, quu m an/nosfingulos ddfeptusgintd dut octogintd milid redie
rittufq) ddeo duidis w mfatiabilibus hominibusjttfini
gulifupra dccem aut quindecim rogdtiones traderet*
Ccterum ed que apicbdtjion ipfefolusfolitusefi htr
fumere,necrurfum dd congeredds opes mthefdurum
reponerejterum complurcis t? dlioshdbebdt fecumadiutores ey minifirosjum quifcitarentur, quiuerfi/
bus ordculdconderent,qui refponfaferuaret, quifub/
Jcriberent,qui obfignarent,quiinterpretdrentur, quo
rum unicuiq; pro dignitdte meritoq; lucrum impdrtic
bdt.Ad hcc nonuUosfordt & in longinquds regioner
em*ndarat,quifamam eius ordculi inter gentes difii/
pdrent,affirmatcs ipfum etiam prcdicere reuocdrecfi
fugitiuos,fures ac prcdones indicarejtbcfduros effodi
endos ofiendere,morbo Idborantibus mederi,quofd£
etiamuitd defundos in uitam reuocare.Concurrebd/
tur igitur undiquaq;, magnoq; tumultu coneitdti dd/
y
jproperdbdnt,fdcrificabaturJicdbdntur munera,eaq;
''dupUcdtd,propbetc difcipuloq; dei. lam enim & tdle
tjUoddam oraeulum exierat,
'•' Muneribusdecorare meumudtem dtq; min$ri
J?rccipio:nec opum mihi cura, dt maximauatis. •
Verum ubi iam pleriq;,quibus mentis plufculumine/.
Tdijaonfecut dtq; ex altd ebrietate refipifcentes, cona
fpiraffent
P» ERA5..ROT. JNTS^P-
Vi<
fpvraffcnt miUum,prafertim ex bis,qui studebant Epi
curoiiamcppaulatiminoppidis deprebenderetur uni
uerfa praqiigiaturafictusq; jabuU apparatus:borre»
dum quiddammeos adidtcdicens mpus ejr CbriftidJ,
ttis hnpletri Pontum,qui non ucrerentur infefe turpif/,
fime maledicere:eos iufiit lapidibus peUerentJi modor
ueUet propicium babere deum. Porrofuper Epicurv
buiufmodi quoddam oraculu prodidif.Scifcitanti cui/
piam, quid ageret apud mferos Epicurus: plumbeis,
inquit,compedibus uinctus in cozno defidet. Et adhuc
tfiirariSffimdgnoperecreuiteius celebritat oraculi,
fum uideas mterrogationes adeuntiumqfint pruden/
tes,quamq; erudiu f ModisautomnibusbeUum erat
i&i cum Epicuroftuu er irreconcilidbile, idq; iure optxmo.Ham cum quo tandem iujlius beUu gerat,bomq
fraftigiator, er monftiris ac portentis amicus, uerit
mimicifimus, quam cum Epicuro, uiro uidclicct qui
rerum naturam perfbectam baberet, quiqj unus quttX
iW biseffct uerum uideret f Nrfw Platoni, Cbryfippo,
aut Pytbagort erat amicusjxq; alta cum iUis pax w
fercedebaf.At intra&abilis iUe Epicurus(fic enim ap/
dteUat eumferat iUi plurimum inuifus, atq; id merito:jquippe qui btc omnia ridicula ac ludicra duceret.
.•Qtw ob caufam inter urbes Ponticas Amaftrm in pri
Mis habebat exofam^o quod acceperat eos,qui cu Le,
.pido erant, alios.item boru confimiles % plurimos ea
I» ciuitate uerfari. Nr$ unqum Amaftirino cuiquam,
oraculu
*X6
LVCIAWI A L E X A N D K R
oraculS, reddidit:qukt ttbi eonaretur riiamfiatriptratgf
confulis refpondere,deridicule profecto dtfcefiti, ct*m]
necipfe quemadmodmidonem oraculm fingeret
nweniret, nee baberet quifibim tempore poffet cosnr
pdnere. Ham em iUi de itomacbi dolorc eSquerenti»
uehetprjtfcribere,utifuiUm pedem emmaluaprat/
paratmedemjouncmmdmait:
Makaca porcormfacra cunimato Sipydno.
Crebrius autem(utiiam diximus)draeonem ofiende/
batijs qui ueUentJbaud totm tarnn ,fed caudam po/
tifiimm, ac reiiqum corpus ocuUs exponensxaput
nero ne uideri pojfet/tbditm m finuferudbdt.Verum
quomagis etiam redderet attonitam multitudinem,
ppUicituf efifefe exbibiturm ipfm dem loquetem,
eitraqj mterpretem ttdentem oracuUDemdenon nus
gno negoeio,grum arterijseontextis, ac per Unem
ithdd>aconiscaput,quoderdtdrte4dfimuldtm,in/
fertis fdUoquopiam per bat foris mfonante, ret
ffnnfitabatadea qu*prpponebantur,uocenimirm
perlktteacemiUm Aefculapim adaures promat
nsnte.Huiufmodi refponfa kvToq}a>rx dicebantur, ii
efijpfius uoce reddita: neqj quibusUbet,neque pafik»
dabantur, uerSjpmdscUs mdo atq) opulentis,cr qui
grandia largirentur. ttaq) quod Seueriano redditS est
fuper expedkione m Armeniam fufcipienda, ex Auto
phonis erat. Adbortansenm iUum adineurfm eim
regioniStfic ait:
tarthts
tf» ERAS. ROT. IWTIRP.
1*7
# Parthis Armenijstk citatq Martefubd&is,
Romi ttrbem repetes, ey cUrts Tybridis undat:
Verticefmsgnensrsdijsdifiittctsferenis.
jjeinde pofieaq ueeors iUe GaUus perfudfusjncurfio/
urm feciffet, eueniffettk ut und cm ettercitu csdere/
tur ab Othryade, hoc ordculm d mmumtntis fitfiu/
ut,dtqjaliudmeiuslocmfubstituithuittfmodi.
Agme m Armcnios ne dttcmeq) eni expedit ifibttci
Ue tibi famineis uir dhtiaus Hcfiibusjrcu
Exitiimimmittatjuitdtkdcluminepriuet.
Siquide ey hoc mterhncaUidffiimefiteratcomentut,
utposteriorihusfubfiitutitijstkrefiofis,edqu£perpe
ram maiefk euemffent,farciret ac mederetur. Strpiut
enm tegrotis priusq morerentur, pnedixerat fore ut
nualeficrenttquibus tndrientibusjlteru ordculu iUi/
nparatm erat,quodfuptrioridiuerfd cancrct.
•'- PeRhde dtfinc opem morbo pctcre exitidli:
Mors ctetimmdnifcfid,nec euitarelicebit. *•
torri cii no tgnoraret,qui in Claro dc DidymisJAdl
batk rcjpbnfdfirebitjpfos quoq) huiufmodi quadi ar/
tt diuinSdi celebres haberi, eosfibi reddebdt amieos,
pjerofq) confultores adiUos remittensjhk uerbis:
• Uunc Claron itojnei uocem patris auditurus.
Etrurfus.
' Brancbydicd dcccddsadytd,dtq)ordeuUqu/rdt.
Etiterum.
' MaUon dbi,Amphilocbi qu/rens ordculdttdtis.
Ethdcle
?t<9
LVCl)\WI
ALEXANDEFV
Er hdCtenus qmdem de ifs, que intrd pdtrieftnefufq\
ddlonidm,Cilicidm,Pdphldgonidm, Galatiamq; icfu
gnduit.Vt uero er tn Itdlii ordculi fdnu permanduit,
'inqfipfam Konwtoru urbem: idm nemo omtuu efdVm
qui non dttus aiium anteuertere studeretjdum hi qui/
iem eo proftcifcuntur ipfijtti uefo mittunt, potifiimu,
bijquipotentid dtq) dutoritdte plurimum in Kep.pot/
iebdnt:quibus prineeps qudfiq;figwftrextxtit Kutittdi
nusjuir dttas quidem bonestus dc probus, tum cbplu/
ribus in prelijs Komanorum fpectate uirtutisqed qui
tnbis queaddeos pertincnt,pdrufjnefdperet, ut cut
prodigiofd quedi de ittis effent perfudfd, ddeo utftcut
' bi lapidem uel inunctujuel coronatu confpexiffet, con
' tinuo procideret dtque adordrct-Ac diutius aduolutis
* uotdftceretjbonaq;dc leta ab itto poftularet. Hic igi/
turfimuldtq; de oraculo indudiffct,parum aberat qutm
omiffo quem tenebdtexercitu, in Aboni muru auoldt
;riUdliosdutem post alios eb legdbat. Porrb quimitte
bdnturferuuU nimirum idiote quidamfdcile decepti,
domumrewbdntjreferentes partimque uiderantjpar
'tim tdnq uidiffent, audtffentq;:permuttd infupertccu/
mulantes ittis,quo dominofteret cbmendatiorts. in/
fUmmaruntitaquefeneminfettcem,eS' in uebemen*
teminfanidm impulerunt. Atitte paftim *d omnes
"amicos dccedens, quos hdbebat quum plurimos , tum>
' potentiftimos, enarrabdt, partim ed, que db ifs quos
miferat,dccepi)fet,pirtimqueexfefct\ftnxfrdt£tdi
eum
0.
ERAR. ROT. I N T E R P .
Iff
<«m tttodum iste complemt urbcm,concitduitqf,qudnt
plurimis item dulicis expdueflctis dtq) dttonitis. QuJl
protinus 07 ipfi cttpiditdtefldgrdre cceperunt ,ut dli/
quidfuts de rebus dudirent.Korro Alexdttder ddueni/
tntes comiter excipiehdt,dc xenijs, dlijsq) mdgnijicis
dondtos muneribus,dd eum remittebdt: hoc dgens,uti
ttonfolum renuncidrentordculd,uerumetidm deildu/
des cdnerent,dc portentofd queddm de ordcuto, deqj
ipfo mentirentur.Excogitdrdt dutcm terfceUflusiUe
xtuidddm neutiqinfcitum,cr ingeniofius, qudmutin
vtulgdrem copetdt Idtrone. Etenim refigttdtis libehtt,
dte perlectisfl quid offettdiffet in ijs,que proponebdtt/
tur,itdfcriptu:ut cum periculo dc difcrimine eius qui
fcripfiffetfi proferretur,coniunttum uideretur, dpuA
fe detincbdt:neq) remittebdt, quo uidelicet obnoxios,
dcpropemodum feruos obmetum flbi redderet eos,
fqumiferdttt:quum inmentem iUis ueniret,cuiufmodi
de rebus eonfuluiffent.lnteUigebdt duiem effe cottfeu/
tdneum,ut qui opibus dc potentid prdceUerent ,eiuf/
modi rogdtiones effent propoflturi. Abhis munerd
quimplurimd ferebdt: quippe qui non ignordretfefe
intrd cdffeseius teneri.hibet dutem dliquot ex his rt/
fponfis commemordre, qut Kutilidno reddidh. Huie
fcifcitdnti defilia, ex uxore priore fufcepto, qui idttt
peretdtcm mdturuseffet,ut difciplinis erudiretur,
queminstituendoinliterisiUi prfceptorem deberet
ddoibeTCJUreffondit:
Vjtbif
t*9
tVCIANI
ALBXANDSR*
Vythdgorm, egregieaj cdnentem prttMd Udttnttr
TJeinde paucvs pofi diebus, extinfto pueroJpfe quide
hdrebdt: nec hdbebdt quod mcufantibus rejponderet:
ordculo uidclicct itd reprtfenti cofittato. At Rutilid
nus optimus ultro occupans,defendebdt ordculu,dffr
tttdns boc ipfm portendiffe dem, qui iufiiffct ttemi/
nem quidem e uiuis ddolefcentulo deligi praceptore,
fied Vythdgorm potius, attfr Homcrm idm olirn det
fitnftos,quibuscm credibileefietem iam uerfdri, .
Qtud igitur Alexandro uitio uertere conuenitfi iftit
ufmodi homunculos dignos hdbuit,quibusfitcm fi.cc/
retfRurfm eidem percontanti ,cuius tandedtdmm
cffet fortitus,dit:
\ VrincipiofiterdsVelides,deindeMendnder,
, Biindeisquinunces:poflfitxphacbedfitturuf.
„. Oftogintateumaecentumproduxerisdnnou
At bicfeptudgendrius interijtjn mfdnia uerfus, hdud
»xpeftdto deipromiffo, quanq hoc quoq; oraculu ex
Autophonis crat. Eidcm item de uxoreducettdd pert
sontdntijliquando mcunftanter dc paVam rejpondit:
• Ducito AUxdndro ndtdm,Lundq;pueUdm.
Siquidem iam olirit rumorem difiipdrat, fiUm qudnt
hdbcbdt^LundJibifufceptdmfitijfe.Lundm enim ipfi
us amore captdm fuiffe, qum dormientem dliquando
eonjbexiffetmam id iUifdmilidre efi, v formofosfom
ttofopitosdddmare. Vorro Ruttlianusuirprudentifii
musjtibil cunftatus,protinus accerfit uirginem, riupt
tidt
D . E R A S . ROT. I N T K R P .
I«T
tids conficit-,fbonfus idm fexdgendriut, eoneumbitik
focrumfudm Lundmfotidis Hecdtombis pUcisndmq;
fibiunusecatitum numero uidebdtur. Ar bic ubife/
ntcl in Itdtid rcm effet dggrtffusjmtuord indies dd bec
exfdgitdbdt,eyin omnes Romdne ditionis pertcs,
qmpjerferrent wdcuLytimittebdt, predtcens ciuitd/
ttbUfCduenddm effe peMentidmjincendid, terremo/
S$ttft eertd remedid traditurum, ne quid horum acci/
dseretJpotiicebdtur.Umq; quum peMentid increbuif/
fkdsnum quodddm tdle oraculu, Autopbonon & boe
dtuoquo ucrfum gentium prodiderat ,unico carmine
comprebenfum.
Intonfus nubem peitis depcUit Apotio.
Arc* bunc uerjiculum uidereerat pafiim profori/
PUS dcfcriptum Unquam dducrfus peMentidm reme
diofuturum-Verm ed res plurimts diuerfdm m pdr/
tem euenit, propterea quodfortundquddamfic dcci/
ditjut ee domus,quibus bic uerfus effet infcriptus,po/
tifiimum defcUrentur.Ueq; uero me putes itiud diee/
re,cdrmen in cduft fitiffe ut interierint, ueru cdfu quof
dam dd hunc modum dccidit.Er bdud fcio, an pleriq;
freti carmine,negligentius dc fecurius uixerint ,nihil
dduerfum pejlem preter ordculum ddbibentes:per'm/
de qudfi fytidbds pro fefe pugnantes bdberent ,ey-m/
tonfiim Apotiinem telis pejiem propetientem.Explo/
tdtoresitcm exfud coniuratione qudmplurimosRoi
me corqVtuerdt,quifibi qud quifq; mente effetjndicdi
fcvc.
I
rent
ttfi
LVCfANI
ALBXAWDErt
renf.dc prlufqudht ordculum ddqffcntjttifignificdret
quid ndm effent percotdturi,quidcp potifiimum cupe/
re uiderentur, ut etidm priufqudm dduemffent'u,qui
mittebdntur, iUe idm dd refpondchdum mfirucsut dc
pdrdtuseffet. Atq)b<ec quidem w id gcnus dlU md/
chindmetdMuerfus Itdlicds urbes prtstruxerdi. txZ
pr/ttcr h<ec er initidtiones quafdamin&itutrdtjeda/
rtm per manus trddenddrum gettationes, W fdcro/
rtm ceremqnids, que quidem tribut ex ordine diebut
eontinenter perdgeretttur.Ac primo quide die Atbe/
nienjium ritu,denuncidtiofiebat huiufmodi.Si quis kn
piut,dut Chriflidnus,dut Epicureus myfieriorm ex/
plordtordfcefiit,difccddt. Ctterm quideoeredunt
ejr pdrentfdcrufeUcitevmtientur.Sub btcpretinut
exigebdntur,iUo pr<eeunte,die.enteqi:Ue*df pettctntur
Cbristiani.Tm multitudodccUmtbat uniuerfd :Fo/
rds pettdtur Epicurei.Debmt Ldtome puerperiu dge/
bdtur,w Apottinif ndtiuitds:tm Coronidis nuptue:
demundfcebdtur AefcuUpiut: Altero dieQlyeonut
htcem emergcns,deiqi exortus. Vorrb tertio die Todd
Urij cu Alexdndri mdtre coiugiu dgebdtur.Ddditdut,
is dppettdbdtur/dip ex re,proptered quodfdces que/
tUm incenderentur.VofiremolocojLunce dtq) Alexdtt
dridhtores,dcndfcens Rutilidni coniunx.At ucrofdcl
%efidbdt,myfieridcp agebdt Endymion Alexdnder,
cm bic dormiens fcilicet,m medio idceret: defcende/
ret dut meme teftifafiigiojdng e ccehJLmetticei»
ugens
£>, ERAS. ftOT* INTBR.P.
*gens,RutiUd quadmformofifiimd cuiufdame Cefd
rea domus prafettis uxor, qua nimirim ut atnabdf
AlexitidruJtd uicifitmab iUo amabdtur.Acfub ocu/
lis perditifiimi iUius nwriti,tm complexus dgebaturt;
tmcfculdjdcfcittpropatulo. Qujodnificompluresfis
ijfentud£,forfan nonnihil er eorm quafierifolenc
mfrdfinm,pdtrdtmfiii{fet.Pdulopofi rurfm introif
bdt ornatufdccrdotdUjnulto cmfiletio. TJeinde ipfp
primus clarauocefondbdtjo Glycon. Affonabdnt dtt
tem benecdnorifcilicet homines: nempe praconesdli
quot Pdphldgones, Carbdtini/s calceati, plurimu aUtf
mdoremruttdntesdo Alexader. Porrofubinde mter
gefiandas taddsjttcfcjnter mysticas fdltdtionesjimuf
iUius de mdustrid renuddtm,durem dpparebdf.pel/
lejicuti conijciotittdurdtd circunddta, dttfi hac dd tt/
darmfulgorem relucente. ltaque qtm duobus qui/
bufdam ex eormnumero ,qui defipienter fdpientet
funtjuper bdc re uerteretur dltercdtio:utrm Pythd/
gore animum pofiideret, uideUcet obfimur durem,
dn dUum Vythdgorico illi confimikm, dtque eam con
trouerfidm ad ipfm Alexandrm retuliffentrex Gly
eon ordoulo Utem diffoluit.
Vytbdgora mens enwriturq;, oriturtf uicifihn.
Vdtis dt est animus diuind e mente profettus. •
• Kunc pdter auxiUo mifit iujiisqi pijsqiEtrurfum:
Tetta Jxjm repetet, louidUfulmine tdttut.
" i % Porfo
1*4
LVCIAN! ALEXANDEfc
jPorro qum cunctis dlijsdenunddret^itkpuerilicots
cubitu temperdret,ceu re nefdnajuir itte egregius tdt
le quidddm ipfemdctrindtus eB.Vonticis dc Vdpblago
ttich urhihtts mperabdt, ut tertio quoq) dmo mitte/
rent,qui deo dicdretur^iusb) Umdes dpud fe canereW
Verum mittioportere fpectdtos dcfclectostnmptno
bilifiimos &a-tate fiorentifiimos,formdcj)eXimios,
Quibus inctufis perktde ut emptitus ad liMdiuent ab/
mebdturjnodis omnibdn eos debdccharifotitus. Vrxt
terca tege quoti) codiderdt,ne quis mdiorannis octpk
decimfefe admoto ore completceretur, neue cnm bdt
fiofalutdretrfedreUquis manum duntaxat ofcutanH
porrigensfolk etateformd^fioridis ofcutum dabdti
dtq\hk quidem inde cognomeninditumjik intra ofcu/
tum conitituti dicerentur.Atq) m hunc modum uecot
dibus dcftupidismortaUbus ittudens,perpetuo dein/
eepsfuas nequitidt exercebdtjpdfim confiuprans uxa
res,pafim liberis abutens. Qum magnum quiddam,
cunttkcg optandu uidebdturficuius uxorem uel djpe
xiffetmodo. Vorrbfiquam etiam ofculo digndtusfiu
iffetjtemo non ita putdbdt,quicquid effet bonarmfe/
Udtatm, idomnefemel in eam domu infiuxuru effe.
Erant infuper,dta) e* non pducx,quxfefe etiam pepe
tiffe ex itto iactdrent,quod itd effe maritifuo testimo/
trio eonfirmabdnt. Lubet etiam didlogum tttn referre
Glyconis ey facerdotis,uiricuiufdam Tyand,cuuu
fspientiam ex his quefcifdtdtus efi, conifdas licehit.
HMSC
D. XRAS, ROT. I N T I R P .
Itff
Vattncequidemkgipridemdureis defcriptmlkerkt
Tijjn ipfufacerdotis<edihus.Dic,inqt,mibirex Gly/
con, quifndmesfSmitiejnquit,mmor Aefculapim*
SXmdhttfabilbpriprefquiddftHdudfuefiutist/
hucdudids.Sedqupt annosdpudnospermanfurus^tt/
qttectracuUredditurmf kdmiupfmutertlu. &einder
quodemigraturusfAdBaftrajttfc in eatrcgipnes.Si/
dpudepfortet ©" bdrhdros meo couiftu, meaq) prc/
fentia ffm.Atreiiqucfortes,putaquc'm Dydimis,
CUroJDelpbitq) redduturtutru db dutoreproftcifcuu
fur Apotyncjn udnafunt quctTUccduntur prdculdf
Ke iflhttc quidefcire qucfierts, nefas enm. fcterm,
ego qttis tdttdl poft hanc uita futurusfmt Camelus,
tieinde equm,ppfi hec uirfapils, ac uates no inferior
Abxdndro.Atqi bcc Glycpniscufacerdote cpnfahu/
UtioJ?ofircmop- praculu carmine cdprebenfim cdi
dft^jum npnignoraret tUumamicum effe Lepido:
Ke parcixpido, namq) huicfatu inftat acerbm.
tiirum etenim in ntodm metuebat Epicurum ,ficuti
fuperim diftum cfijumiru utartificem acfapicntem,
fuk artibus atqj mpofluris bofiejtttjti, infenfum. ltaq)
ex epicuress quempiam ,aufmfemultis prcfeniibut
coarguere,propemodu in uitc difcrimen adduxerat.
Siqstidem ddiens dk/tidra uoce dicebat: Tw nimirm
Abxander Paphlagoni cuidam perfuafifii, ut feruos
fuos dpttd Galaticprcfeftm cdpitifdecerferet ,boc
ftombe^tt*fifitiumipfius,quitm Akxandriceru/
I ; diebdtur
t&
LVCIANI
ALEXANDKK
diebdtur, occidiffent: Atqui uiuit ddolefcens ,incolu/
mWq) reuerfuseSb,fmulisidmfupplicio dffectis, qrt
tttd operd be&ijs traditiperierunt. Porro buiufmoii
quidddm dcciderdt.Cm udolefeentulusdmnedduer/
fo m Aegyptum ttduigdffet,dd inunddtionem ufyfub/
duclo nduigio-.perfudfus ejl,uti pdriterin Indium nart
gdret.ltaq; dm diutius dbeffet,infeUcesiUieiusmim/
ftri ratiuidelicetjuel m Nilo nduigdntem mteriffepu/
ermjucl d ldtronibus(ndm id tiports permulti grdf/
fdbdntur)effc peremptmjreuerfifunt domm,renun/
cidntes quetttddmodm e medio fubktus cffet:t>eihdc
proditm ordeulum,ddmttdtiferuijfub btcddeh ddo/
kfccntulus,peregrindtiottifudm cndrrdtts. Atq$ b/tc
quidl iUe.At Alexdndermdigndtionepercitusj, quod
codrgueretur, »«p ferens opprobdtZfibi udnitdtem,
ittfiit ut qui ddeffent,Lpidibus iUm mpeterent: dUo/
qui w ipfos mpiosfuiuros ,dtqfUpicureos dppeUan/
dos. DumbJ iUiidm Lpiddre cocpiffent:Demoffrdltts
quiddm, qui diuerftbdtur m Ponto: primm bominem
fui corporis obtegens obieclu,morti fubduxiti dlioqui
Idpidibm obruendujdq; iure optimo.Quid enmopor
iebdt unm mtertdm multos mfdmenteS ,ftnm effe,
dtq;l PdpbLgonm tlulticid mdlmfibi dccerferef
fit iUi quidem b/tc euenerunt. Ctterm dduocdtisiu/
'xtdordculoru ordinim ijs quipropofuerdnt ( nsm ii
fiebdtpridie qreffonfd redderet) prtcone rogdrtte,
dnudticindri ueUet,ficuipLm Uldruexddyto tefpdts
diffet
D . B R A S . ROT. I N T B R P .
\&1
<mffct,m malam nm, huiufmodi hominem neque teeto
quifquam excipiebat, neq) igni, aquatte mpertiebat:
vxrm erat itUfolm aliud alio uertendm, unquant
mpio,deorm'q) contemptori,atq) Epicureo-.quod qui
dem probrm omnim erat grauifiimm. Qtiaprop/
ter unm etiam Alexander quiddam defignauit ridi/
culum. Haftus peculiares Epicurifententias,librum
(utfcis)longepulcherrimmfmmatm Epicure* di/
fcipUna- decreta complectetem, medimmforim de/
portam^c Ugnis Rculnts exufiit, tanquam autorem
ipfm exureret fciUcet, ac cinerem abiecit m tnare,
oraculomfuper eam in rem a-dito.
Edico decreta fenis comburere ca-ci.
Haudperpenditfcelcstus iUe, quantm adjernt k li/
ter commoditatum ijs, qui m eo legendo uerfarentur,
quantamq; iTtis quietemjranquiUitatemJibertatemq;
pareretipropterca quedipauoributjpectrk, ac pro/
digifs Uberaretnumjpes'manes,atq)mmodicas aatme
ret cupiditates,mentem fanam acueritatem infereret,
plane lustraret animmjton tada quidem^utfquiUa,
aut alifs id genus nugametk: imo recta ratione, uero,
ac Ubertdte.Accipe iamfacims quodda homints fce/
leratifimi, unm inter omnia mutio mpudentifimu.
Qg« iam non mediocre in Regiam aditm fibi paiefe
etffet, mqf aulam Ca-farea, prafertbh Rutiliano rem
adiuuante,atqueapprobante:qum beUtm quodm
Germaniagerebatur, maximeHagraret,diuo_Marco
I 4
cm
ItfS
JLVCIAWI
ALEXAWDBR
cm Mareomannis cr QHJUUS conferente, ordcmtm
diuulgauti,quo iubebdtJUi duos lepnes utups itt D*n*
hium mmtiterentjuarijscmodoributtdcfacris qui/
bufdi magmficis ,fedpraftatipfm oraculn referre:.
Gurgitibmfiuuij turgentis ab mbribus Iftri
Imntififfe duos Cybeles edicominiftros:
MontefirmaUtasitmquamuaUtlndicmaer
floru atqj bcrbari benrolentmjmxajfutura efi
Et uiHoriajtax er amabilis,cr decus ingens,
Etf quum effentfaftd, quemadmodm iue pra-fcripfc/
raf.leones quidemfintulatqsin boftim regionent 014
taffent,Barbari canes quoffiiant dut lupps effe rdti\fiu
fiibus arcebant, At ttojtrprm protinut tHdxinta stja/
ges eb) confequuta, uigintiferme ntilibusfimul extin/
ftti.His cpnfimiUafuti ca, qu<c in Aqudeiacpntige/
trunt, qutm parm abfiieratjut urbs eaeaperetur, At)
U ad id quod euenerat Delpbici iUam rejbonfionem,
Cr«fo<t} redditu pracutiijrigidefanc' detprfit: dicens
deu quide predixiffe luftoriijtdudtdme expticuiffe,
utrm KpmanorueffetfuturjAnboftiu.Tdndequm
plurimi iam eam in urbem confiuerenf.premereturcfc
Abonoticbitaru ciuitas multitudinc eoru, qui ad ora/
culm uenttiabitjuci;fufficeretfuppedtiandkqs,quai
ad uittu crant neceffaria, cominifcitur oraculori ge/
nut quoddamid,quod nofturnm appeUabatur.Si/
quidemtibeUisindormirefolet, ut aiebatipfe, deitu
dejdnquam infomnio dimntiusedoftusrefijondebat;
ttunl
D . SRAS. ROT. IKTBRP,
169
ttibilcertitdmen. Sedmbigueplerunq),dcconftifim:
ttuximcfi quos UbeUos confpexiifet, dccurdtius dtque
obferudttttui obfigndtos. Ad huncenim ntodm citrd
ttuttm refigttdndi periculm, quicquid tmere m nteiu
tem uemffetj~utfcribebat:rdtus ty boe ipfm ordculis
conuenire. Erdnt dutem ad id nonmM confiituti mter
pretes,qui mercedem non exigudm coUigcbdnt db ijs,
qui eiufmodi cdpiebant oraculd, ut cndrrarcntcd, exr
plicdretttqi, atq) boc iUorm munus coductkim erdt.
Kam merpretm quifq) talentm Atticum pendcbdt
AUxdndro.Nonnunq, quu neqx confuUret quifqum,
tuxjs nnffus effetdUquisimb quu neeffct quidm jbuiuf/
utodi quippidm;tdmen oraculu edebatyUtiftultos msr
tdksreddnet dttonitos. QgodgenufiUudcrdt.
Hunc dge qu/ere tudmqui teftus m xdibusjc te
CUtm prorfum, uxorm uultuq; oculis$ decorm
Stuprdt ddulterio,fcruorum ex dgmine primus.
Jpfe cuifohu fuafifti hecomnid dmcns.
Eius cnhnfiorem libaftijioc dedecus iflc
Kuttc tibi compenfdnsjm eoniuge dormit berili.
Q»'« ijdem tibi idmpriiem letdlc uencnm
(ytncq;
quxficiMfpoftkdudirejKcunquim
Ccrnerelumimbus)tectcturtimq;pdrdruttt.
Jnueniesip tuo fub leftopbarmdcajuxtd
Pdrietemfub ceruicali conditd,porrb
Iftuconfcid.crimMmtudferudCdlypfoeft.
CtsMDemocritut principionon commoueretur,uU
I
5
ttomi/
170.
LVCIAWI ^ A L E X A N D t t R
nomindtm eg- dutores,et locd pdVtm dudiffet dcfignd
rifVerm iUico defbuiffet,fimuldta) cognouiffet, quo
b*c drtificio gererentur.lnfuper cr Barbdris non rdt
ro refbottdit,fi quis pdtrid lingud fcifcitdretur, putd
Syridce dut GdUice, quoties difficile erdt inuenire con
terrdneos eorum,qui rogdtioncm propofuiffentiprom
dereceptis UbeUis,multim intercederefolet mterudl/
U, priujquim ordculu redderet, quo uidelicet mtertm
perocim poffetej folueretutoUoeUds,ej ndncifd,
qui cunttd poffent intcrpretdri. Quod genus erdtej
iUudScythd cuiufddm reddittm ordcultm:
Morphi ebdrgulis m umbrdm chnenchicrdncjreUn
^quet lucem.
Alids rurfm, quum nec ddeffet itcnt
quifbidm,neq) tdle quicqudmomnino contigiffet,citrd
cdrmen eloquutus efi:Kedito unde uenifii. Siquidem is
quite mifit hodic,perijt, mteremptus d Diocle uicino,
dccedetibus ldtronibus,Mdgno, Celerejtc Bubd\o,qui
nunc etidttt comprehenfi tenentur m uinculis. C/ete/
rm pducd nunc dccipe ex hU qu/t mihi ipfi refpon/
dit.Scifcitdto dn cdluus effet Alexdnder,quum UbeUos
pdVdm dtajdccurdte obfigndffem, refbonfmnottur/
mmfubfcribitur:SdbdrDdldchi Mdldch AttiSdlter
erdt: Kurfm quum diuerfis UbeUis edndem rogdtio/
nem propofuiffcm, putd cuidtis effet udtes Homerus,
idaj dUo dtq) dlio nomine: dlteri fubfcripfit, uideUcet
4eceptusdpuero:quirogdtus qudgrdtid uenit: ut re/
medim, inquit, peterem dduerfusldtcrm dolorem:
Cytmide
D . E R A S . ROT. IIVTKRP.
l
'<TI
"' • Cytmide teiubeojtcbatonrrore perungi.
Alteri uero ubifcifcitdnti ei diftu effetyUtrummihift/
tiiis ejfet m Italii nauigio, an pedeftri itintre profcif/
tijrefpondit: nibil quidem quod dd Homeru attineret:
Carpe uiam pedibus,rate nefulcaueris unddt. .
t&ulta idgenus dduerfus i&um fum macbinatus, quo/
rm denumcrofu.it & iUud:unica rogatione propofi/
talibeUopromore infcripto taliscuiufdamrogatio/
nes ofto,nomenaliquodementitus,mifiis dracbmis
item ofto '.prttcrea quodferi foUtunt effet ddiun/
gens. At iUe perfuafus,pdrtim miffa mercede, partm
infcriptione UbeUi,ad unicam rogationem:ed erat
huiufmodi, quando deprehendendus effet mpofior
Alexander, ofto mifit ordculd :fed qute neque ccdtm
( quod aiunt) nequeterrdmdttingerentjuerum dbfur
da ey inteUcftu difficilia omnid. Quod iUe ubiin po/
fierum perfenftffet,pr*tered quod Kutilianum i m/
trimonio conatus effem aucnere,fudfiffcm'q,nc pror/
fus m dtuindtione fpes rep6neretfuds:oderdt me uide/
hcetjtautipar erat,fibi<S) dcerrimum hostem iudied/
bat. Quodam itaque tempore percontantide mefKu/
iilidnoifdrefpondii,
Noftiuagif gaudetfcortiSyffurcoqzcubili.
Infummajureoptimo mtinuififiimumhdbcbdt.Vfokt
dequuntme m oppidumddueniffefenfiffrt&tajbutU
num effe iUum cognouifiet-.adduxeramautem mihtes
'duosjAterS lanccd,ulteructmto dmdtvjquorquidt. l
Cdppddo
17»
LVCIAKI ALBXAKDER
Cdppddoeue prdjide mihi tmu mico deceperdm, qnm
meddmdtre uftu dcducerenttdccerfit iUico ,fdnequdm
comiter multdck cum bumdnitdte. Ego quum dduemf/
fem,compluresdpud iUu reperibtporrb bond quddm
fbriund c milites und mec» ddduxerm. Tum iUe nw
tum mibiporrigit ofcul4ndm,qumddmodum uulgo
fdcerc confueuerdt: ego ddjmotm, periitdedtck ofcul»
ddturut deri morfu corripip, ifd ut pdru dbfuerit, qiui
unnutiUi mdnum mdncm redjidcrm. ltda$ quipre/
fentes erdnf , prdfbcdre mtdccedere condti funt tdmf
bominemfdcrilegu:quippe quiidm indettbinitio grtu
tdter tuUrdnt,quod Alexdndrum imm,np dutem pro
pbetam cpmpcUdffem, AtiUe oppido qufun generofe"
obnitens cppefcuit iUos, poUicitusbj eftfefdcUe mi ptd
cufitm redduurtmrdecUrdturumck qudntu poffet Gly
con, qui nimirum & bos qmtndximcfewrtnt ferpci/
r&bjfibire4deretdtnicos. fioxbj dbUgdtis pmmbm,
mecum expoftuUuit,negansfeclm effequtfudfiffem
tXJUtiUdno. Ecquid me Utfiffet ut iftd mfefe fdcere, qui
pojfem uuuspperd dpud iUum mdgnds dd res promoue
ri i Eqmdcmbdncbpminis bumdidtdtem commoditd/
temck iibenter dccipio,perpendes nimirum,quo fbrem
in periculpcpnftitutut:piuloik poft prpdtbmJUmPU
fdStut dmieut, Etf res projeHp ijs qui uidebdnt, uebe/
tnenter erdtftupendd, quod tm fdalefiuffem comutd
tus.Voflbdc quum idm ndmgdrefidtuiffem,miflis X e
ttits dc muneribut permultisferm dute fbrte folus r»
Xjenopbonte
E». B R A S . ftOT. HVTBRP.
IT*
Xmwpbonte, patre eu retiquk mek m Amafirm pts,
piffo) poUicetur er nauhn prabiturmftfe, &re&U
ges quinos aueberent. Etenkn arbitrabarbac anima
ftmplicijtq) efficioft fieri: uerum ubi iam m medxoeft
ftmus mariduderemq} gubernatorem lacbrymantem*
tj ttefcio quid retiquk nautk contradicentcmjum op
tima de euentu fpes mt ceperut.Eratautem iUkab M
kxandro mandatm,ut toUentcs nas m marepraeipi
tes ddrent. Qtjodfi contigiffet, facile quod mecm gct
rebat beUmjtti debeUatm fuiffetfedk qui laebrynu%
baturdffecit ne quid m nos grauius patraxenU kc mir,
bi quidem ita lcquutm eft:Annos natusjuti uides,fexd
ginta,quum antebacpieatq) mculpate uixermjbaudt.
quaquam uelmkthac tam grandi atate,prafertku
qui uxore ettiberosbabeajhomicidiomanus knpiarct
intich uidelicet,cuius reigyatia nosfufcepi(fet,quacfi
ftbi mandaifet Atexander.Expofitk aute nobk m Ae/
malos, quorm etiam egregius mtminit Homeruf,re/
tfo legit curfim: ibifbrte nactus praternamgantesle/
gatos quofdam Bofboranos Eupatorkregk nomine
m Bitbynia proficifcentes, deportandt uettigalk gra*
tia/njod ktfingulospendebatur annos: em expofuif/.
ftm iUk, quod me periculm circunuaUaret, atq) utife
mibicommodosfiuilesqfpraberent,receptusmnaui/
pumjmohmk m Amafirm peruenutantiUm abfuet
rat ut peritrm .Exboc nimirm tempore CT ipfe ad/
mrfus iUm arma capiebam, omnemit; ( quod aiunty
mouebam
'rffpi
LVCVAtH AL*XARDftfcr.
mouebdm funtm, quo hominem ulcifcerer,quem idmt.'
tm ante mihiftruttMmfidi&t oderdm ,procu fumma
ducebam hofie,propter morm mpietdtem Aamcudi
accufdtionem'mtenderamdnimum,non pauctsmecwnt
fieientibus, maximeq) qui erant ex TimocrdtU Herdf
tieote fchold philofophi. Veru qui tu/ni Bitbyni* Pon
toek prcfidebdt nos cobibuit,penefuppkcdnscr obfef.
crsns utidefifteremus. Etenmob necefiitudinem qu<e
fibi cum Kutilidno intercederet, nequaqu&m poffefup
plicio &fficere:necfim&nififkomcrimine ieprckendif/
fct.Atq) itd quidem db irdcundid deftiti,meijs reprefih
non m tempore rem dggreffurm,cu iudicem hdberent
ddeum modum affittm.Sed quid f&nnocr hoc inter
abkficinm duddx Alexandri: & principe Komano po/
fkuureut Ahoni murm,commutato uoc&bulo,\onopo
Us dppcUarcturfutqi nomifma nouumfign&ret,dlter*
quidemparte Glyconis obtinens mdginem,dlterd uef
ro Alexandri,qui mfignid dui Aefculdpij, dcfilcem U
lam Perfeijmde tmternu ducebdt genmjeneret.Vor/
rb cu effet de fefe udticindtm,ordculo prodito,fitis dc/
cretumeffejttdnnos uiucret centu cr quinqu&ginta,
dehincfklmine ittumjnteritu maxime miferando peri
turum: nondim feptudgintd natm annos mterijt,uidc/
Ucet( uticonueniebdt Poddlirijfilio) pede dd mguen
ufq) putrefitto,cr uermibmfcatens.Quo tempore.fi/
mul cr iUud deprehenfim efl,quodcaluuseffet: quut»
meiicis caput bumett&ndum prtberet, ddmitigdniu\
cruci&tum
R R R A S . ROT. I W T B R P . :
ITf
erucidtujd quodbdudqudquamficercpotuiffentjnfi
ietracto gdlericulo.Huncbdbuit exitu Alexandri trd
gotdid,atq bacfuit totiutfibuUecatdfirophejit res ui >
deripofiit prouidentid quddameffe gefid,quu cafu tdt
tnirum ad bunc modum euenerit. Reitdbdt iUudjtt.ey
epitdpbium uitd dftd dignti ei conftituereturtneq) non
certdmina quedam dgerenturab ijs,qui m udticiniunt
ceiurjueratjtidelicet mpofioribus ittfignibuf acpray
cipuis ad Rutilidnum arbitru fefe confirentibus, ut is
pronuncidret,queexipfis oporteret m oracutifuccef/
fionem capeffenda eligi, atq) fdcerdotati propbeticaq)
corondredimiri. Erataut m boc mmerofimul ey P<e
tui,qulartis profifiione mtdicus,tum cams quu effet,
ifidficiebdt,neq) medico neq) bomini cano decord. At
Rutilidms certaminisdrbitcr, mcorondtos eos Kmit/
tebdtjpfi fibidiuindmidutoritdttm ferudns ,pofied/
quhn mde iam demigtduerdt.Rec amiceex plurimis
pauca ,quo dcgufidmentum bominis prabertm ,fcri/
benda putdui, cum uti tibi gratificarer, homm fami/
tiari atque amico, quemq ego unum emnium maxime
fufpicio: idq pluribus nominibus, uel propter fdpien/
thmfinguhtrem, uel ob amorem ueri, uel ob morunt
manfuetudinem dc ntodcrdtionhuel ob uiu trdnquiM
tdtem,poftremo comitdtem atque bumdnitatem crga
bos,qui cum uiuis.Tum uerorquod quidem tibi fuerit
etiam iucundius) ut Epicurum ukifcerer, uirumuere
[dcrumjngenioq diuino,quiq[olus qud-ucKfuhtbor
nefitt
ijt
L VCl A-ft"l A l i X A K b ER
nefta et noueritxt trddiderit:qui$folusextiterit,qtf
Uberbs redderefolitus jit eos,quifecwm haherent cotu.
fuetudinc.Demq; arUtrorfire, ut ijs qui in banc leitio
ttem mciderintJiber bic nonibil Utilitdtts afjerre tudea
tur , dtm quedam redarguit, quadam m opinionibus
borm,qui & rettefentiunt,confirmdt dcftabilit.
0RNATISSIMO
VIRO
D . CHRISTOPHORO V R S E V V I
co,BrdfmusKoterodamm. s. o .
Q. v i D E M hdc mentefemperfiti ornat
tifimeidemctihumdnifimeChrifiopho/
rextt i nuUo prorfk^ umo perinde abbor
ruerhtt <rt<£ ab ingratitttdinr^p^ unquht ifkos hotni/
ntsuocabulo dignos iudicarmXquialk&iitt fe meriti
tempore uUo poffent obUuifcu Kurfut eos exiftimaue/
rhn beatos,quibut tantm ficultatisfirtuna- commodi
tat fuppeditaffet, ut bene defe meritis, poffent parem
remetiri gratiam: beatifiimos aute quibut licuiffet ac/
ceptm beneficiwm tliquo cmfcenore rependere.Pro
inde ctmt antehdcfepenumero mecu repeterem,quan/
tm m me nihil promeritm tua benignitat contuliffet
(nam coUatu arbitror,quicquidita delatu efi, ut baud
fcio utrum perfirtuMm,an per meippm: certe per te
nonfieterit quo minus acceptrhn ) circmfpettaremct^
quottdi»
B
tRAS. BPISTOLA
IrTf
quomtm argumento poffem atiquam faUem erga tt
mtmoris gratufi ammifignificationem iare: neque ut
tanta ftrtutue met tenuitate quicquam j>ccurreret,
quoduUa exparte,non dieamtuKmtritis refhondee
rtt,fei quoi uel animofatisftceret meoiiUud deniqut
wtbiuenit mmemem,ut faltemiftos quefdam non uu
urbanosbmineimitarer,qui fiofculo quopiam infu
gm\aut atiofimitifymbolo miftbjtohtmatis propenfio
uem, promptiq^ animiftudium teftificarifolcnt: prt/
fertm ipfi tenues ergaeos,quibut necp res, neque ani/
mutfit atienorumegensmunnu.ErgoGr<ecamcahu
gredienti(Avcreice(nam mufarmhorttuelmedqsuer/
ttant brunus)ftatim inter multos uaria adbknauntet
gntia,hicLucianiflofculut prteter ctterot arrifiu
Eom nonunguefed calamo decerptm ad te mittojno
fblm nouitategratm,coU>re uaritm.fhecieuenttftu,
ttecodoremodo fragramcm,uerumetiam (uccoprat/
femaneofalubrem &• effieacem .Omhetutit pundm
(utfcripfitflaccut)quimifcuit utile aulci. Quod qui/
dem aut nemo,meafententia,aut nofterbic Lucianut
eft affequutus,qui prifc* comctaif dicacitatemfed ci/
tra petulamiam refinns:deumtmortale,qua uafricie,
. quo leporc perftringit omnia,quo nafo cuntta fufpcn/
dxt,qum omniamirofalc perfricat, nibil uel obiter at
tingens,quod noaliquoftridtfcommatc,pr<ecipue phi
lofophri mftftus, atq; interhos Pythdgoricis potifti/
mm&Platonicis ob pr*ftigias:StoicK itcm proptct
LVC.
m mtoleratt
17*
EAAS.
BPfSTOLA.
mtoterdndmfkperciliwm,hos punttm dc cd>ftm,hot
omni tcloru gcnere petitddq} iure optimo. Qufd enm
odiofius,quid minusfirendm, quam mprobitds uirtu
tKprofefiioeperfondtdtHincihiblafpbemi,bocefi,ma
tedici uocabulm dddiderefedbi nimirm, quorm ul
cera tetigerat. Pari Ubertdte dcos quooj pafim cr rit
dei cr Ucerat, unde cognomen i/nditmfflvtsfbeciot
fm profettojuel boc nomine,quod ab impijs dcfuper/
flitiofis dttributm.floruit(uti putant)Trdidnifermc
temporibwjndignus ita mt deus amet, quiinterfopbi
fiat annumerctur. Tantm obtinet m dicendo grati*,
tantu m mueniendofelicitdtis,tantm m iocando lepo
risjm mordendo accthfic titiUat dUufiombus :fic ferid
nugisjtugdsferijs mifcettficridensucra dicit, ucrd. dit
cendo ridet:ficbominm mores, dffectus,fiudia, quafi
peniciUo depingitneq} legeddfed pldnefpettidd ocut
lisexponit,ut nuUa Comadid, nuUa Satyrd eum buim
iialogis conferri debeat,feu uoluptatem fpettes ,feu
fpeftes utilitdtem Xdterumji nominatm quardt hut
iusargumentm didlogi,facit id quodfcmperfScit.Py>
tbdgordm uelut hnpofhorem dc prdfhigidtorem taxdtz
Stoicorum fbfhmcr fapicntem barbam ridei:iiuitum
dctegmuitd quantis jit erumnis obnoxid docetuont
traqudmexpeditd res paupertds hitaris,fudq} eontens
taforte. Quem uti legas attentius, te mdiorem m tno/
dm rogo,fi quando tibi per tua Ucebit negocid front
tem cxporrigae.Audhscmm GaUm etmiberofutot
*4»~- ' fa^au '
**
t V c IA NI " O A L L V S
tff
ftconfibttkntem,mdgisridicule qum uutis pofiiiyt
Au^dTrcukJcdrurfum fdpientius qukm theologorm
idpbilofopborm uulgusnonnunqudmmfchoUsmd/ _
gnofuperciUo,mdgnis de nugis diffutdt. Vdleopti/
medtq) humdnifiime Chrifiopbore,cr Erdfmtm inter '
tuos dffcribito cUentulos,dmoreJtudio, offixio ceffur*
neminiExdrccHdmmenfi. Atmo. M\ D . I I I /
LVCIANI SOMNIVM
SIVE OALLVSj DBS. EHAS/
ihoKoteroddmo merprete.
lnterloquutores,GALLVs
MICYLLVS*
MICYLLVS
*
tefcelef}ifiimeGdik,emifid
tdntdinuidentidfUocccfc tdmdcuU
A
ipfe perddt luppiter, qui quidetu
opibus dffluentemm^cdulcifiimo
infomniouerfdntem,fjr4dmirdbi/
UfeUcitdte fruentem, ptnctrdbik quiddam V cUmo/
fm refoMns expergefhceris,ddeo ut ne noHu quidem
effugere Ucedtpdupertdtem, uel te ipfo longe ndcen/
tiorcm. Atquifi coniectandum efi, ium efikntio quod
ctidmdum ingens cfijum erigorefrigoreqstquodnoti
mtttme qrnnddmddum dffokt,anteluedno morficdt
m % titiUdtcp
Ott
' LrVCIANI
CALLVS
tihTktbt (nm bic mtoi ctrtifiimmgnoMtonddssmdw
tis aui) ne mediu mde adbue nocfu efi.Sed ittepetv
metliperinde qudfiueuus iUud dureumferuet, ub ip
ftrotinusuejperd uocifirari ccepit. Verumbdudqud
. -qudm hnpunefiquide mox pcctuu de tefumdm,fidt
eomminudm,fi dUuxerit modo. N<u» mncnegocium
mihificcreSyfubfiliensintenebris. c A L.Hcre«L*
eytte#quidem drbitrdbdr me tibi gratum effificturu,
fi quoddpoffem,dUdnocteiucem dnteueraffem,qup
• foffes dntclucdnofurgens,qumphtrimum operUto*
fieere. Etenimfipriufqukm fot exoridtur, uel micdM
ficem crepiddmjftbuc tdborss lutro tibi dccefferit dd
pardndum uictum. Quodfi tibi mdgis tibet dormire»
eqiudem tuo drbitrdtu quietem egero, longefy migk
muMficropifcibus.CeterumMeuidctojwpcrfom
niumdiuesfifuridsexperreclur. M I C V L . O p r o d v
'giorum duerfor luppiter, o mdtorum deputfor Herc
tes: Qujid hoc mdti eft t uocem humdnmfomit Gat/
tus.o A L . Hoccinetandem tibi prodigium mdeturfi
rademquduosUnguatoquort M I C Y L . Qujidfdn
nonboc portentumffedduertitedij mahm d nobis.
o A L. At tu mibi uideris ddmodu iUiteratus effi Mt
mytte, nec euotuttfe Homeripoematd, in qmbusequu
Acbittis,cuinomen ~X.dntus,pofteaqudmbinniM lo
gum udlereiufiiffctjnedio m prelio conflitit,dMferis
totosq; uerfus oriinerecitdnsino quemadmodunun
ego prefd orationeloquens: qmnetim umcindbatur
ihe
D. BRA*. ROT. I N T E R P .
«f|
9 M r $ fkturk c&ebdt ordculdjteq; quicqudm prodi/
giofm juereuutebdturnmq) is qui tm duaUebdtjndio
rum duerforem, itd uti tuficis, mplorjbdt, qudfi rcm
dbmindttdiej-duertendmitudi^efefciudicdrct. At
quid tdttiem fxbturut erdt, fi tibittduiscuinomi dpui
HomerumeflArgo,cdrindfuif[et eloquutdjtdutoVm
m Dodotudfyhidpbdgut perfe loquens ordcuiu <edi/
ditt Aut.fi tergprd direptd ferpere uidiffes,fi cdrnet
bpmmugire femiaffds,cottdsikuerubus transfixMt
Ego uero quu Mereurij fim affeffor loqudcifiimi,deo/
rumqf ommmficmdifimi:pr£teredcotub<riulis uo
bit ey cbmctorjtdui miru uiieri iebet,fifermonc bu
utdnuciiiici. Qtt»dfi mibi recipidt tdcituru tebdud
qudqudm grtutdbor ueriorem tibi cdufnm dpcrirejm/
deftfimfitjttfddem
quduosUngudloqudr^y unde
ntibi fuppetdtbuius ordtioms
fdcultds.MICYL.
VLoio ne iftbue ipfm fitfomniU GaUe, quod itd meci
lequcrisjeidicito per Mercurim,o pr/tchre: quii
etiam dliudreitibifit m cdufd, ut ifim Ungua, fonest
tHdmut tdcedm, neq\ cuiquam profirdm, quid dttinet
tefoUidtm effet Quis enimfidem mibifit bdbiturus:
ficuinarremjmeGdUub*cloquentejudiffet C A L .
Aufcukd igfiur, ndm ordtioncm ex me dudies, omnio
ffdtfcio)mdximenoud.m dlq, mcredibilem. Siquidem
bic qui tiuttc tibi GaUus dppdreo,noita pridcm bomo
J U . M I C Y L . frofictocrolmifiiufmodiquiddam
4<uobisktAudmdm:AdolefcentuUmt quempiam fiife
m
5
G.il'c.i/j
Jt%
.fc.y.CIAJWI . OALL.VS
, GaUm, Marti adamatm, atq) bunc deo compotdffe,
coUufitaffeq;,C7 m uoluptqtibus gefiiffe morem, Itat
cm Venerem adiret Marscu ea cubiturustbuncquo/
queGaUm unafecmadduxife.QjwniamautemSp
\em potifiimm mttueret, nefie fublimi confbexiffet,
Vulcanofe proderetjoris ad oftim qdolefccntulufem
per rctinqucrcfolitu,cuius indicio certior fieret,quan
dofol emergcret. Deijtde GaUu aliquando fomno co
reptmjexcubias deferuiffe mfcientem, Solemck nuUo
jprafentiente mminuiffe Veneri ac Marti fecurc dop
tnienti,prapterea quod conftderet GaUm mdicatum
fiuffe,fiquis mterueniffet. Uaq) Vulcanm a Sole edo*
txmjeos deprebendijfemplicitos atq) irrctitos ijs lujs
culis,qu* iam otimmittos fueratftbricatus.Forrp
"Martcmfimuldtque dimiffus eft, indignatm aduerfy/t
GaUrn fuiffcjtq) em m auemtranfmutaffeJjfdem/tr
inis,ut in capite pro galea criftam obtineret. Hahcjob
caufam quouos Marti purgetis,quum iam nibil opus
fimulatq) Solem exorientcm fenfiftis, multo ante uoci
firarwtq; iUius exortm pranunciare. G A L . Fcrun
tur quidem cr illa MicyUe,kt quod ego fum narratu/
rus, multo atiud quiddamfitit, atq) adeo nuper admq
dum m Gallum transftrmatus fum. M IC Y L . Qjto
nm modot Uam ifthuc maximoperc cupio cognqfce/
re. o A L. Audiftin de Pythagorq quodam Mnefar/
chida Samiot M I C Y L . Nawt fopbiftam iUtidicis&f
gloriofm:qui mftituitjte quis uel carnes gufkretpte}
fobat
• D E R A S . ROT. I N T B R P .
»*J
fftdt ederetfuduifiimum mibi eMumfdhbre CT pdt
rdbiledmenfdfubmouettsfPrdtered autcm quimort*
Ubmfiufitdtc mtrd quinquettmi loquerenturto A L .
Scis nimirum ejr iUud,qucmddmodum priufquam P>/
'tbagomeffctyEuphorb.fueritt M I C Y L •Vrafiigi*
torem V proiigiorum artificem hominem aiuntpaf/
fef> Gdue. c A L. tue ipfe ego tibifum Pythdgords*
Quare pdrce,qu4o,mihi conuitiari, prdjertim quutn
igHorc$,qmvusfimrntribm. M I C Y L . At bocrurt
fum multo ctiam quam iUui portentofiustGauus philo
fophusf Attame expone Mnefdrchi gndte,quifaSum
fitjttex homine duis,ex Samio Tdndgrd-us repete na/
bis prodicra.Nc$ enim ifid uerifimilid^eque ommno
ficilia creditu. Quandoquidem durn quafddm res ian
mihi uideor inte d»imdduertiffe,nimiu ducnas X Pyi
tbagora.o A L. QBMf M i c v L . Alrcrw» ^«idcm,
quod gdrrulus es,cr obfireperm^uum iUefileremfo
lidosquittOjdttnosifi memini)pr*ceperit.Altcrum ue
ro pUnecumimm legibm pugnat. ztenmcumnShd
berem,quod tibi obijceremfXbdsheri(ficut nofii)ad te
dttuli. Attu nibil cunSdtm protmuseas fublegebas:
mdefitutneceffefit^utementitumeffe te Pythdgai
ram effe, quum aUud quiddamfis: aut fi Pytbagoras
esjegcm pratergreffum effe te, imqueuioUffe, quunt
fdbds edervs, perinde dcfi cdput pdtris comederk.
C A L L V S . N O D cognouifii Micyflc, quefithdrum
rerum cdufdAcqut-,<xueddunumquodque uittgenut
m 4 conducdnt
»84
LVCIANI
OAICV»
conducdnt.Egotum quidem non cfitshm fkbdtjpropt*tered quod pbUofopbus effem.Nunc contra cpmefurut
'fim,quippeduiciocongru4tjieq;npbifrepu<tidndu p*
bulum.Verum ft nulefttm np ejl^tudiquemddmodum
e) Vytbdgord eceperim effe id, quodftmtn prxfentid,
qudmqs m multhuitx generibus dnte bdcuixerm. Et
quidcxundqud^ trdnsfprmdtionc fim confequutus.
M i C Y L. Ndrrd qudfoMdmmibi quidem duditu iu/
cundifiimuntfuerit. Adeo utfiqtusmibideferdt opti/
oncm, utrum te ifk ttdrrdntem dudire m4w,dn ruv/
fumfiUqfiimmihtkfommmfquodpdMome
mdi,,
uidercjjdudftidm utrtmelettumfim,ufqueddeo cot
gndtdgermdndqi uidenturefjc ifidtudcufuauifiimis
ffis mfis,ey exxquouosxfitmojtepdriterdc prxckr
rumittudmfmmm. c A L . Etidmnumtufontnitm
ffitd quod dudum tibi uifum efijn dnimum reuocas,ar
indnia qujtddm obfcrudnsfwukebrd*ttqi(utiioquun
tur poetx)cumdamqudnddmfcUcitdtem memorid co
fcddrisi M i c Y L. Imo iUudfcidiGdllc,neuUoqui/
dem tempore unqtutm uifi iUius mihi ueuturm obU/
uionem.TdnttmmeUKfomniildufitgicnsinocults mi/
hireliquit,utprxiUouixquedm pdpebrss dttoUerc,
rurfus infomnum coeuntes. itd^qttdlemuoluptdtem
tnouent pennx tn duribus Uerfdtx, tdlem titiUdtionem
mibiprxbentedquxuidi. G A L . Nouumqucndam;•Herctde mibi nsarrss morem mfommjjiquidem d\dtW
quumfn(ficutmm)rnetdtqiUoUndiprxfaiptdsba/
bedt
D. ERAS. ROT. INT&RP.
ttf
bsatfbmmmjiam^fepta tranfUitJn ocuUs etUm ui/.
gttantis ohuerfuns^aeoh} meUitim & euidens appay
ret, (L^reperuelmdudirefCuiufmedinamjSSiftud,
ouod tefupru modum dclectat. M I C Y L.Gcftio nar
rdre. blm dulceejlhQcipfummeminiffe ,ey commt/
tnorare de iflo amppium,Veru heus Vytbagoratquan
do tu narrabis de tuis trasformationibuti a A u.Vbi
ttt UiicyUe defierisfommre,; mefy iUud ab oeutis ab/
fierferis.lnterm priordicitojHi mteUigam, utrumne
perportaseburneMtanpercorneat tibifomniun adt
tuilarit. IAICVL.Ue<Siperbas>neqsperiuat,bPy/
tbdgora. C A I . Atauiduasbas tantumcomtmorat
Homerus. M I C Y L . valerefinasnugatormiUum,
Voetam3a\ui nihil defomnijs mteUexit.Paupertinafor
ufiisfomnut per ifkas commeantportastquatia itide/
bat ikemeq^ id admodu perjbicue,q,mppc captus oeu/
tis. Hibi ueroperauredt quafdamportMduleifiimm
boe aduemtfomnium&r ipfum aurtum, eyaureisun
#*$ ctntanamifim ,crauriplurimm fecmaddu/
cens. G A b .Defineoptime Uiidadeduro fubuUri»
N<« dubio procul ex iUius uototistud tibi accidit vn/
fommumteyfotidasduri ucnas mibiduxiffe uideris,
M I C Y L .Multa auri uim uidi Vytbdgord, mutidm,
quam putdspulcbriiquofulgore corufccmtis i Qu(i
tandem Pmdarus in iUius Uudcm didtinam in mtmo/
riam redigefiquidem meminiftitqum aqulpreftantifiimm dicens tpofied durtm admiratur tidcu\iure,
m < fiatm
"tHS
IVCIAN!
GALLVS
ftatm m mitio carmink unius omniu bewjfimi.G A L .
HmiUudquterisi
AquacStiUdqmdemoptinuK
Ctetermdurmjuicdndens
Ignisjtdenitens,notttbusemineteximieunm
C<eterdffuprdopes:qu<e
Gloriim dc decus dddunt.
X
!M I c V L . Per louemjstbucipfm: permdeenm ac
fi infomnim mem wdeat Pmdarus, ita prtdicdt au/
rm.fed uttande cognofcas qudlefiterit, aufcultd iam
•fdpientifiime GaUe.Meminifii ut beri nuUm domi ci/
bm dccepermjiquidem Eucrates diues iUeforte mi
hi inforo faftus obuianf, htm me m tempore dd cct/
"ndmuenireiujferat.GAL.isthuc equidi planeme/
'' mtm.Hdm totm efuriebam diem,donec mihi profun/
dd tandem uefpera domm reuerfuijubmidus,uinoqf
mddens,quinq) ittis fttbds proferres, non admodu opi/
pdram cosnam GdUo , qui quondam fuerit athletd,
quict) olympid nSfegniter olm decertarit. M I ^ C Y L .
A/tubireuerfus dccendtnbdf tibi obieciffem,obdor/
' mij protinus. Tum mihi, iuxta Homerm, ambrofui
fub nocte diuinm quoddam bauddubie fonfnium af/
fifiens. G A L . Sed prius qu<e tibi apud Eucratem ac/
ciderint MicyUe ndrrd: er cuiufmodi fuerit ccend,
quaqsfuperc<xnmdc\dfuntomnid. Hibilenimpro/
bibet tedenuo ccendre,fiueluti fomnium quoddam
eius ccttut reducds,v qu<e tm cdewjrurfm comme
moratio/
D. *M-S.CROT.'INTE>lP.
*&f
, tnordtione qudfirumines. jvt i c Y L . Credebdmmo/
ksmnfuturum mefik/ecquocfc retutiffcmiuerum po/
fteaquam tu defiderasjen id quoqj narrdbo. quu nun/
qudm dntehac in uita canaffem apud uUum diuitem,
.oPytbdgora,heribona qudpiamfortuna inEucnu
temincidi. dtq) ego quidemfimuUtqjdominum iUum
ftlutdffemjtd uti confueuerdmjubducebdm meme pu
doriittieffem,fiUcerdinuefiefuiffem dffebtdtus-At
iuetMicytteJnquitJjodie ndtdttcidfili/e celebro,pluw
mosqs ad conuiuium amicos muitduijierum quoniam
diunt quendam ex bis incommodd effe udlrtuduteme/
que poffe pariter ad conuiuium nostrum dccederettu
jeius loco uenito lotusjufiipfeforte qui uocdtuSeibfe
metudfuturtt renunciark. tnam nuncquide antbigit.
HocMbi audiffem ,ddorato diuite difcedebunttomnts
vibfeerds deosjut dlgiddmfebrem aliqud, aut Idterum
dolorc,dut poddgra morbi ductdrwimmitterent utletudinario itti,cuius egofette occupator, can/tq; uica/
riusjry bares eram uocatus.lnterim bocfbacij, quoi
.ufqj ad balneitempus mercefiitjongifiinwfecu&ifft
iudicdbdmtdum fubinde refbicio, quotquot pedueffet
litera,cr quando ittos iam lauijfe confentancumeffvt.
H(V ubi tempus tandS ddueniffet, ocyus me corripm,
.dtcfc abeo, nitide amodu cultusfic obuerfo pattiolo,ut
gua effet parte purifiimu,cd uideretur. Offendo duoi
.ddfores,ey? dlios eSpluresJn quibus ctia it&Cgtftdb»
turaut 4 uirisqudtuor) cuius crafubcSuiua uocatut:
>
quimde
tit
LVCIANI
OrALUVS
qumdUhdbcre dictut erdt, dtqj id etim prufeferoA *.hdtttufUebdtqf ,dcfcredbdt ^telut ex dbdtio: quodqp
*gre fprddereturtotudpdUidus dc tumens ,dnnos sm
tus circtierfexogintd^ ferebdtur dutem pbilofopbus
tjuifbim effe,ex bti, quidpud ddolcfcentulos nugdt
debldterdt.Mbdrbdmireerdttrdgicd,ideltbhcuut, fuprs qudm credi pcjjet tonforis egens. Porrp incre/
pdttteArcbihomedtco,qudmobrcm qum tid efJH
dfjicimMmuffet.non pportetjnquit, promiffa defe/
rere,prdfert'm bomincm pbilofophm, etidmfimiUt
urgednt tjr mftent morbi. Putdbti enkn BMcrdtesftfo
i nobit beberi Imbrio.Udud cmqudm, inqum egot
imp4vUmddbitte£domitH>ms dpudteuelismmi,
tntkm in eonnimp mmm UM cm
pbkputeexcre/
dns. Ataj iUe quide pre arrogsntid difiimuUbdtfept
dictcrim duddfefHdud multoppjt dccefiti ey-Pjucrd/
tesUm Iptusxonfbeccoqi Tbcfmppplide (nemiderdt
pbilofopbo nomen) Praceptorjnquit., probe qtdden
pxctm dbs te, qui ipfe dd nos ueneris. Tdmttfi mbum
skterius tibifuerdtfitturm f Siquidem etim dbfenti
omnU ordine miffdfittffem,tUecfimuldtqj dixerdt m/.
trogreditur, mdnus iUi pprrigens pdritertj fdmutis
mnticnti,#go igitur Um dbire pdrabdmwm iUe con
uerfus ubi diufecm hcfitdffct, pofieaq me trifie ddj
tnodmttideret: ddcsjnqnitjtu quoqj HticyUe,de tuu
btfem coaid,lUmfilittm inmuUerU cSeUui unicm
mdtre
© . R R A * . ROT. I N T I R P .
lf»
«Mtrr cortw«i«mrtgrrrwbrbo.cjKo tibi/it locut. Io/
grroVrbitr itd^^w»» pttrum dbfuerit^tt lupusfruftrt
hidns difcederemjter&ingrediebdr tmdeftttus, yrtotJ
fiucrdtisfiliolum i cSuiuio uiderer expuUffe. Arrnbt
iirti tempus effet ut difcmberemus, primm toUcntes
Tbefmopolm compofuerunt,hdudfine negocioper
ioue,quimj)(fi dijs pldcet)proceri iuuenes, ceruicdli*
itiifupponcntts undiqudcpquo nimirm in eodem bd/
hitu permdnere.de longm etidmtemput durdre pof*
fet.Dcmdeubinemoidm tolerdrepo(fct,utiuxtdih$t
'*uccmberet,mcddduttm reclindntJtt cddem m tntnt
-•''-' fd fffemus.Deincepsccendbdmus,b Pythdgord, opipd
• rdm oudttdd e? udridm ccendm,muUo$in durojnul/
-toitem drgento.PocuU erdntdured, miniitrifomof
< fktm cdtitores, er concitnndirifutdrtifices < infm/
ittd iiucundifiimd qud-pum erat uitd: nifi quadunnm
xjuiddm me ucbementermdte bdbebdt i Thefmopolis
•obstrepens dtqj obtutbdns, uirtutc nefcio qudm mibi
commemoris,docens'q;, quod du* negdtiones umcdm
- xffieerent dffimdtionem:quod\^, ji diesfit, nox nofit.
* Honmtnqudm cr cornud mibi dictitdbdt effejttque ieX
' grnw muttd philofopbdbdtdr ergd me, qmhus eiufmo
•di nibil opucptdnecj} uoluptdte mterpetidtione minu/
ebdt,quu nonfineret exdudiri eos,quicitbdrd, uoeetfi
cdnebdnt. Hdbes Gdtie decand. o A L. No« ddmot
•dm fudui Micytie:mdXime poftedqudm cm itio de/
itrofeneforthmerdsdccubitu. M I C V L . Audinue
tjinfom
tfjtrh
• LVCtANI
CxALfrVS'
•
• «r mfomnium:Vifus enimmihiEucrdtes ipfe,quttof/ •*
6(9 c^ctUbcm/iefcio quomodo euitddecedere. De/
bincuhi me dccerfiffet,xc tefhamentu condidiffet, quo tnowfolidum heredcm omnim fcripferdt,pdulo temt
porefuperfhes emori.Portb ipfe uidebdr ddirefdcuU
taeescertmturu,drgentmckingentibus quibufddnt :
fcdphtf cxbdurire,perpetuofubfeaturiens ejraffdtm
affiuens '. tm dutem uefies,menfdt, poculd, minifhros, •
ontnid mea,ut pdr erat/ffe. Pofled candido uehiculo ue&dbar rcfupinus,cuntiis qui intuebdntur, confbicit
endus ejr.ddmirandus. Accurrehdnt permulti, ac cir/
cmequitdbdntxomplurcsfequebdntur. Egpintermt
ithstsmdutus ueftitum,cr annulos gerens circhcrfb/
decm digitis infertos: epulum quodddmjblendld» itt/
behdm ddornare,quo amicos dccipcrem.ldmcf} iUijta •
utin fomnio fieri confentaneum ef\,dderant: iam tpuv
hdprdnt cSportdta, iam potus ex dnimifententid mi/
nifhratus. In his qum uerfarer,fjr dureis phidlis prtev
hihere omnibus quidderant amieis: quu iminferett/
turbeUdridjHtempefhiuo tuo clamore perturbastino ' bkconuiuimdtterfdsq} fubuertisri,ac diuitias iUds ita '
difiipdfii, ut in duras eutncfcerent. Num tibi uideor '
htiurid ftomdcbdtus in tefnam uet tris noftes perpetu •
ds Ubenter adhucfomniu iUud quod mihi dccidit/tide
recupia.G A L . Adebnect auri cupidus,ejr opu aui/
dus MicyUeudtf; ex omnibus mu ddmirdris,dc feUcif
tatemunicaefeiudicds,fiplurimm
pofiidedtdurii
^
"
MICVL.
t>. E R A S . R,OT*. IWTBRP.
ipjU
MICyy.Bquidehaudfoks itacogito Vy.tbdgor4z
qum ipfe quocyaum quum Bupborbus ef[es,duro atqj
argeto comi/s intexto,prodibas pugnaturus ctt Acbi/. ...
umdcg.in bettojubiferru quam aurum geftare fatius
fuerdt.Attuetidtumuoluitti calamifbrisauro inter/
nexk iupericukm defcendere.Atq; obeam (ppinor).
eaufatn,Homerus comastuas Gratijs fimiles dixit,
quod auro argentoq; reuincirentur. Btenim longe ni/
mirum meliores atq; amabiliores uidebdtur, quod eft
fent auro religaujunaq; cum eo rekceret.Neq; ifihuc
noutt cft Auricomefi tu Vantho patre prognatus, au,
rutn ia precio babuifii:quin er ipfe deortt omnitt, hot
minumq; pater itte Saturno,Kbeaq) progenitus,quum
jArgoUcdittampuettamadamaretntbinibil imeniret ,
aniabiUus in quodfefe transformaret,neq; quoAcri/
ftj cufiodids poffet conuperetaudisti uidelicet, utau/ ..
rumfitfaftus: atq ita per tegulas ittapfus,potitus eft
eaquam depcribat.lam uero quid tibi comemoremfq
multos ufus prsebeat aurufEt ut eos quihus adfuerit,
formcfos,CT fapientes, ejT potentes reddat, decus <r '
glorid ittis cociliansfutq) nonunq ex obfcuris e? infd/. .
mibusjlaros ac celebres repete efficiatf Nam nofti ui
cinuni mibi cr eiufde artiftcij Simonhqui paudsante
diebusapudmeccenauit, qutt legumen coquerem, Sa/
turndlibus,dudsq) extortt cafuras immittensf G A L.
vAouiSimone itttt breuem :quifictile olkld,qu* nobis
nasunica{uffuratus,pafta ccenaabijtfub ala geftds.
Ham
Ip»
LVCIARl
GALLVS
HdmipfeuidiMicytte. M I C Y L . Atquiquumtdut
fuitulerit,tdm mutios ittedeos postea iurabat.Sei
quuirttonprodebas^tc uocifirabarc tum, b Gdtte,qui
ttosfirtofpotidriconfpicercsf O A L . Coccizabdm,
quod mihi folum liccbat id temporis: ueru quid Sitmtt
ittef Uam uidebare de iUo dicturus, nefcio quii. M I /
c v L. Ei cottfobrinus erat utrfupra moiumdiuesjno
mine Drimylus: k quoad uiuebat, ne obuium quident
donauerat Simoniinam qui daret ,quune ipfe quident
pecuttids dttmgeret f AtfimuUtq} tnortuus est tmpert
untuerfisittk opibus iuxtd leges SimoniUe, quicorid
puttrid,qmpdtelUmcircututttgebdt,gdudetts potitur:
purpurd ostrobp' cireumtectus: fdmuhsqf cr eurrus,
er duredpoculd, er menfu eburnk mnixas pedibut
pofiidet: db omnibus ddordtur: iamip nos ne afptcit
quidem.Etenhn nuper quum illum proccdentem con/
ffextffmSaluejnqttmfiimon. At itte indigne firens:
Edicittjnquit, mtndieo isti, ne uocabulum meum di/
minudtnteq} enm smonjed Smonides dppettor. Por
rb(quod efi omnium mdximum) mutiercs etiam ittiut
dmore cdpiuntur.Atq} k quidem eludit eas^tcfifiidit:
CT dtias quidi ddmittit,comemq; fcfe prebet: dtiepor
rb qujtnegtiguntur,neccm confciturat fibiminitZtur.
Vides qudtttas eommoditdtes pariat aurum: quandot
quide eos quifunt deformifiimijransfigurat, vamd
biles reddit, non fccus atqs, cefius itte pocticus. AudiS
'mfupa&aVoetkdictum.
Odttrum
6 . ERAS. ROr. INTERP.
IJ|
Cfdurm dufjfiedtateti&oftentm optimum.
Etrurfum.
'
Akrm efi quod opibut mperatmortdUm.
$ed qmdintermrifihi Gatteia A L . Qgom'* tu quo
que perhtfcitidmMiCyttefimiU moio Jatteri/s opinio/
tut de diuitibui, quemadmodm uulgur.uerm (erede
utUtifiOHgeetidmermtiofiorem ritmuimnt,qu<m
uoi.Uxe autemUquor, quiibfe & pauper, & diuet
ak^rtdofuermt,dtqjomneuit*gerttufimexpertut.
Vdrtopddo pofiipfe quoqUehecomnid cognofcet.
j * i c v L*. Prr louem tempefiiuum iamefi, utertu
fefernt quemadmodumfit trantfiguratut: tyquid in
unoquoq; uiugenetc petffiexerit.a A L . AufcuUai
bbctantum ptxmonitusjme neminemfiUciotem uitd*
qUdmtttfit,unquamuidiffei M I C Y L . Cfukmego
fim b GdttetHunefeUcitdtcmtibijpfi mtprecor. Udnt
uideremetibiridendum proponereiVerm dge,nar/
rajexordiens ab Euphorbb,quo pditbfueris m Pythi
goram trantformdtus: Deinceps ordine ad Gattuufr
que.Confentaneum enim eftjte uariut res tum uidiffe,
tum tuUffe:nimirumtcmtdiucrfit uittfomis.aA L *
Quemadmodum initio dbApottineprofeftddnimd in
terramdeuoUrit,er eorpus bumanu fubierit, ut ittic
pcenam quanddtti dependeret, id Ungum dictu fittUJ
rm (it.Prtttered neep mibi referrefas e(t,neque ttti
etufmodi auiire. Verm ubi Euphorbus faltus efjemi
Ht CYi^Scdcgo priufqum efiemis,quinucfunh
. -i
n
bprtcUt
-i*4>
tYCIANI
CHtVf ,
o prscUre quifnameramfhoc mihi prius dicfio#um/
quidvegouerfusfiierimitidemuttuf
QAL. JAa/
xime.MICVL.
Quisigiturermifiquontodopo*
, tes dicere, peruelm enim iflhuc cognofcere. c A L-.
Tu formica jueras Indicdfxcarum genere,qu* aum
effodiunt. M I C Y L . Et poftedncglexi infelix ,Ufl
paucula ffufia in uiti mportdre:quu iUo efjem alitusf
Sed age quid poft bttc futurus.fim dicito: quandoqui/
. dem confcntaneum efifcire te.Etenimfiquid botuefit
reijam nuncfufpendero me ab ifldpcrtica,m qud puc
stM. o A L . Ifiuc profedo nuUa rdtione pofiis cogno
fcere. Csterm quu Euphorhus effem (n<m dd ifLt rs/
deo)'m Troid pugnabamMq^ d Menelao ngcatusjM/
quanto pofi tempore m Vythagoram. perueni. Porri
eoufq; abfq\ tefio perdurdbam,donec Mnefarcbus dti/
<qudndomihidommedificaret. MICYL.Obfecro
tejxm ahfCp- cibo potwfcfo A L .MaximtMhilenm
• ifbisrebusopits,nificorpori duntaxat. M I C V L . I I /
hd igitur prius dicito, ea que ad Troiam gefiafunt,
mm itafehabet,qualiafu'ffe dixit Homerusi o AL..
dttindmiUe fcire potuiffet MicyUe: qui quidem dum
iftagerebanturjpfe Camelus erat in EdttrbsiCettT»
• ego tibi tantm effabor diuinitus,mbilidtempoas
eximim fitifie: neq$ Aiacem ufq$ adeo magmm, neq$
tielenam adeoformofam,quemadmodm arbitra/u
turfiquidem uidicandidd quandam eyprocera cer/
ukcjut hittc cygno prognatam effiadfimuldrcnt.C.*/
ttnm
O. B l l A S . R OTi • IW TE RI».
**»>«?
* 'terwn uebementer anm^equalem propemodm Hv/
* cube.Hanc Tbefeus primuraptam in Apbidnisp&f/
ftdit. Isuixit Herculkfermeetate.Porro Herculet
prius Troiam ceperat, patrum nostrorm memorkt,
quiperidtempotkmaximeftorebant. Ham btcmi/
hi Pantbus narrauit,fe cum effet admodu adolefcens,
uidiffeHerculem. M I C Y L . Qtudautem AcbiUesf
Nmtalk erat, nempe quauk m re preftantiftmmf
« An v iitac fabulamentafunt .GAL.
Cm iUo qui/
•4tm congreffusnonfm: nequt queam adco comper/
Hederebus Gr/tcorum dicere. Etenbn quifcire potui,
•quumbostk effent i CertePatroclmiUius amicum,
> baudita magno negocio peremi lancea diifectum.
• A H C YL..DeindeteMenelaus multomtnorenegb/
eio-.ueruiftis de rebusfatkiHuncres PytbagoriciSre
fir.GAL. lUudinfummaMicyUe:fopbifta quifpiant
* etam(oportet enim uidclicetfiteri uerum)alioqui no
•''mperitus,neq>mexercitatusin boneftiftimk difcipti/
-m.Profettus fm autem in Aegyptm:quo cm prb/t
pbetk congrederer,defapientia comunicaturus. Hie
' adyta fubij,atq;ibi Qri cr ifidis UbrOs perdidici.Poft
rurfm in Italid renauigaba,ac Grecos iuxta ea quas
- m Aegypto didiceraJta mftitui,ut meperindede de/
mfufpicerent.MIC-YL. Equidemaudieramifto-ct
' pra-terea queadmodu crcditusferk, defunctus in ui/
tam redifftejutq; aureu femur iUkfubinde oftenderk,
Verum iUudtmbi dicito ,quid tibi uenitin memem,
>
n x
utlt/
tj>9
LVCIANI
GALLVS
ut \cgemit<ttueres:uti neq) carnibus, neq) fdbis uefce/
renturbominesta AU .kepercOnterisifidMicyUe*
M . I C Y L . Qu-dm obrembGaUeta A L . N<tm pu/
det bifce de rebus uerumfdteri. M I C Y L . Atqui »5
conuenit,utiidfaceregrduerisdpudkominemcontu/'
ternatem cr dmicumitum berum poithacjbfie uedi/
xerim. o A L. Uihilfdtii,neq) pr<eclariquicqu2erat:
uerum ammaduertcbamjicofuetd modo, dtq) eadem •
cphtuutgO irddunturl muttU prafcepifiem: nonfore,
ut mortdtes ittddmirationem ddducerem,fed quo pet
regrimora,mdgUq)dUend propcfuiffcm,fiaurumjnt
boc mdgisnouusjHtdgists) uiderer ddmirdndus.Proin/
de infiituerdm in dnimo,nou£ quiddam rei defigndrc, •
ciufmodi propojito decreto,cuius cdufd effet inexpli/
cdbiUs,quo uideUeet dlijs dliud coniectdntibus,omner
redicrentur dttoniti:quemddmodum ihobfeurUord/
cuUsfolctufuuenire. M I C Y L . luuduide ui ridet
tne iuquoqvnon minus atq% CrotonidtdcacMetdpon:ticos,KT Tdrentimstcumqi bUdUos,quimutifequuns
tur, tudcfiddordnt uefiigia, qu£ tucdlcdtd reliquifti*
VerumubiPytbdgordmexueras,quempofieuntin/
duifiit G A L. Afpdfidm MiletenfemiUdmmcretri/
cem. M I C Y L .Pdp£,quidegodudio t Siquidem itu>
teratid mulier quoqj,fidtPytbdgoras t ItdnefidtdU/'
qudndo tempus,quo tu Gdtte generofifiime oua parie
bas, cumbj Pericte rem bdbebas, idm Afpafia uideU/
ctttdtqxtx iUo grauiddfa&a cstPrtterca Utnm ton/
debdf
-D.
R R A R . ROT. I N T R R P .
Ift.7
.mrbdsjtramamep deducebxstPostremo mtretricum kt
morem gettu-basJUUtumZk componebastG A L . ifia
qmdem omniafeehtametfinon egofolusiueru ey <tn/
temPptum Tirefiusfum Elatiproles Cameus.proinde
qjaicqmdin meconuitij dixerisjtantunde cr j» iUosdi
. fecrjs,MICYL.
Agrigiturjutratibiuita eratfuaui
or^quum uir effes,an quu Pcricles tecum baberet con/
fuetudtnem. G A L . Vides cuiufmodi iftucefh quqd
. percontaris t nempe cui ne Tirefie quidem expedic/
rit refpondere,M I c Y L . Atquifi minusfitteare tu:
tsmen isTeue Euripidesfatis exfUcuU,quu aitfe matie
terfub clypeoconfifiere,qudm parcrefetnel. G A L .
mi prtenuneote paulo pofipunperajorc;fiqmdem
eytu tnuher cf oUmfiturusjdqifiepius longonimim
feculorumorbcatqi recurfu. M I C y L . No» fu pen/
dehts0GaUc,quiquidemomneis mortalef JAilefios
dutSamioseffeducastiiamaiuntteetiam tumquum
• ¥ytbagorasrffes>uenuRaformadecpru,pepius Afpa
fiamfiuffetyranno .yerum agefecundum Afpafiam,
in quem uirum aut muherudenuorenatusestGA. i .
bi Cratem Cymcum. M i c v L • O Cafipr,qrb p°v"
hx,quatndifSimile,cxfcortopbilofophu$f
GAL.
Deinderex: deinde pauper: paulo ppfh fatrapes: de/
SHUC equus,gracuhsjrana,ali*<p innumerabiUa; per/
Umgum cmm fiteritfingulxrecenfere.PoftremoGdl/
hts, att}) idfepius, nam boc uite generefumdeletta/
tus. lutcrcacr alijsdiuerfis mortafiUsferuiuijregi/
».J
bus
lms,pduperibus4iuitibus:poftremo nunc tecum uuto, • r
rideoqi quotidie,quu uidcotepdupertdtis Udio com/
plbrdntem/eiuUntemqi, dc diuitum ddmirdntemfor/;
tundSiproptered quod ignoresquantm iUis ttdjit im •,
\orwm:<tlioquifi curas noris, quibus iUi difiringuntur, •
teipfm profetco riferis,qui dnted credideris em,qui
fitopulentusftdthnfclicifiimueffeomniuMic YL. •
Ergo Vytbagordjuit quid mdxime gdudcds dppetU/ .
ri,ne cqnfunddm ordtionem ,fi te mncboc, nunc iUo> .»
ttomine copeUem.a A L .Nihilintererit,fiueEupbor '
bmfiue VythdgorZjiue uocdris Afiytfidm,fiue Cwv
tcmiquandoquidem ittd omnidfum unmjiifiquodre/ •
csiusfeceris,fi (id quod in pr/efentidrm effeuideor) •
Gattum me uoces,ne dUem bdnc pdrui ducere,eqntent •
ttereajuidedreqirdfertm qumim multds continedt -;
animds.MICYL. ErgoGdUe,qudndoquidemoms•
ttidpeniuiuendigenerdUmexpertus es,dtq>omnU »;
cognitabdbes,dgedilucidemibindrrdtojiuefint pe/ cvlidrid diuitm dd uitt rdtionem,qw pauperupro/ •
pr.U:quo uidelieet cognofed ,uere neittbuc affirmcs, •,
tneduiitibuseffe feliciorem. G A L . E K buncddmo/• •
dm interim perpende Micyttc.Te quide non mugno •<
pere tdngit cura betti ,fi quundo rumorfk dduentdre
boties:neq}fottieitus es,nc in agros incurfdtttes poptt/
lenturjteue hortu proculcent,proterdnt(t}, aut uineat •.
VdfienttfcdfimuUtq} tubd dudicrisfitmendudums, ,
deteipfomocircttfije&dsjiuvdefiexttsferudri
tvdifcri
P . E R A S . R C T . IWTERP.
I#*
aedifcrimen effugere. Co«tr<< jfl< tm defefe fotiichi
funt,tum attimo difcruciantur,qum de mcenibus quie'
quid opum pofiidcbant ih agrtsjidomne totii,deporta
riqf confpiciunt.Acfttiemfcrendm eftaliquid m <era
riumj~6liaccevfuntur:fiue'm pr/lim exeundm,peri
ctitantur:autpeditmturmis,aut equitm alis pr/tfe/
fti.Tu interm uiittinem gerens clypeum > expeditut
ac leuis-AdfalUti confulendum, paratus uiftoriale cqtt
Uiuium dgere,fiquando uitior exercitus facrafece/ '
rit.Rurfm pacis iempore, tu quidem qum de plebe
fitjngreffusmconcionem, tyrinnidem in diuites 6b/
ttHetiitiiuerotrepiddnt,pauitantbj ,ac largitionibus,
choragijscp- tcpldcantfiquidem qtibtibibalnea,ludi,
fpeftdcula.reliquaqf id genusabundefuppeditent, ea
omnid curant itii. At tu, cenfor & acerbus exptnfor
perindequafidomim<s,nedtioquio quidem interdum
ctignarU itios:quodfi tibi cotiubitmfit, mgentibutft,
xis millos degrandinasaielfdcutiateseorm publicat
ficisdpfe neq) cdlmniatorem metuis, neq; latronem,
netotidt aurm,uel a-dim confcenfo faftigio, uelpa/
riete peffoffo:neque neceffe habes rationibus occupat
tiawque exdftionibusineq, tibi cm fceleratis difpen/
fttoribus cqnftiftandm eftjtequc tantas in fotiicitudi
n/s'diftrdberis:uerumftmuldtq)crepiddm unamper/
fccerisanercedemq; retuleris feptem 6bolos,ferofur/
gh crepufculo:vfi libueritjaudrisjum empto faper
4* quopidAUt ttuenidopifciculo ,dut paucis ecparunt '
'•".'-,"•*
4
capitu
n
ipcj
IVCIAWI OAttVJ
capitulisjtemetipfc oblee}ds,cancnt pleruq),ppUm'a^
cum paupertate pbilofopbans,adeo ut eas ob resfautr
hri jh,ualeWiq^ cprpore, obduruerifbt) aduerfus geUt:
fiquidem Ubores,qui te exacumt/nunimtq^/certato/
rem baui quaquam contemnendum redduw aduer/
fumeasre$,quc compluribus inexpugnabiles effe ui/
dentur. Atque hinc nuUus ex morbif i% gr<y«orife«
tmpetkte. Quodfiquando Uuis cceperit febricula:
paulo negocio eam medicatus,protinu$ cxiUs, media
temet inde excutiens. lUaporrb fugbt iUico.quippe m
tuens te,quem uideat etiamfrigore aU, [aturumfe Ue/
ri,ac medicorum certvs iUif recurfibus longum pJorA/
re renmciantem.At iUi ex aiuerfo propterintentpet
rantiam uit«, quid t<mdem mali non babentvnfeliccsi
poiagras,phtbfet/pumonum cxulcerationef,aquas
intercutes. taam htc omnia afumptuofss itUs cbuiuijs
nafcttutur, fromde qmunq) ex his Uari in m moreius
{uttf&efaeww^ffefeattoUunt, propius'q)fefoU admo/
uewjbauicogitatttes,quoialashabeant cara aiglu/
tinatdfjngewcm nonnunquam fbrepitum mouent.C*
terum qwQcdali exemplonon aimoiumfubUntia,
tietfi excelfaappetuntwerum humilia,terraq^uicina,
adeo ut e/era nbnunquamfaus afbergine maiefceret,
if tutb plerunq) ac citra difcrimen tranfuolarut. uyi/
cYL.Moieratosihoseycoriatosnarras. G A W
Veru aUoru MicyUe Mufragiafadifpmaconfpiciaj:
ttepcuUCrafmremUJsaUsrifum cxbibcretPerfh,
confctju
f>. R R A S . R O T . IWTRRP.
»01
.. confcenfo rogoumt VAonyfus qumn dbdiedtus iyrdn/
iade, Corintbiorm m urbe hidi Uterdrij magiftru dge
tctjpoft gefmn tdntim mperim, pueUos compeUcju
ntfyUdhdt connefierent.M icyt.Dic
nnhi GdhcKtu
quumrexeffes(nam distcrcgem quoq;fuiffe)cmufmP
ditandcm iduitc gems experiebamf Mtrm mtunt
fcUxerds, qudttdoqmdem idquodefk bpnorumomnm
tdput pojUdcbdi: o E L • Nc mihi m memoridm rege/
ras, o MicyUe, ufqueddepfupfd modmhtfiUx tm e/
ram.Udm qup ddresexternM,qumdimpdmdixtfki,
plptu\fbrtundtus effe uidebdrMmtus mtmrntrabiUbus
curis dtftringebdr.M i c y L , Quibustandemcurisf
$J.m
remprorfus dbfwrdam neque credibilem ndrras.
:
c A L y Eqwiemmp&dbmregionineutiquitm exi/
gjue MicyUe,omnijugdrmrermjtrdci, tummola/
rmn frequcntidjieq} nSurbium pulcbritudine.cmprh
mis ddmirdndaiprrtcrcdfumimbns nduigdbiUbus,dc
tttdri portuofo comodc.Ad bccexercitus mgcs/cqui/
. tdtusfpefidtifimusdtq)exceUensfdteUitiubdudexi/
guumjtriremes,pecunidrm uumaior qudnt ut poffet
numerari, uaforum argenteorm phrima copia,rtU/
quaq\ omnis iUa principdtut tragcedia ,fkrepitusq; tyr
dppdrdtusfupra qum credi quedt, extrufius dtq; ac/
cumuUtus. Itaq) quum prodirem, pleriq, ddordbant»
deim quempim iwuerifeferdti^q^trudentesdups
coneurrebdnt, quo me eonfhieerent, nonnuUi confcen/
fis tcfitsjndgw cfbmabMJfipltnccomempldriUctt/
)i01'
' -"fveiAtl!
OALLVf
iffet quadrigamjtragulam, di<tdemx,tm antedmbulu' •
ncs, v eos quiatergo comitxbantur. Egointer h*e
mibiconfcim,quantd m res difcruciaretjaerfarentqxj,
iUos quide proptermfeititm uenix dignos iudieabam:
dtmeiipfiut tmferefcebat,quiprdgrandibm ittisCo/'
lofiis uidererperfmilk: quales uelPhidiat,utl Myro,
uelPraxketes fkbricatus efi. Etenim ittorum quifquc
quo dd ea, qutt fbris apparent, Heptunm ipfetfi, attt
lUpkerjmirifce decorm duro,eborcqs c6mpactw :v
dutfulmen, aut fitlgur, aut tridentemfufcinatn dextrd
fuftinet.Cdtermfiimmiffocapitequdfmtmtmmfri
ciatjuidebis ueties quofdamjpaxtttosjv clauosmtror'
fumprominentcsjtcqi non uimina,cuneosqi, v picem
fublitam,v aliam kem idgenm defbrmitatem mtrin/ '
fccm mbabitante.Omitto recenferemufcarumjmufie/ ••
larumq) u'm,qud nonunquam m eit manfitant. Huiuf/
modi quddam res nimirm regnu quoqt uidetur. M I /
C YL .Hondm expticuiftiJutu,V clauos, V uetxes,
quinamfuerint m hnperio, neqx focditatem ittampturi
mamquxnamfitmam iftum ad modu uettarijcam mul
tkmperaremortatibus, ac numink mftar adorarihd
ttenus quidem cum Colofii exemplo quadrat. Siqui/ •
dem bocquoq} diuinm quiddam v admirandu: mne
dutiqudfinthttraColoffmexponito.CAL, Quii
prim loco tibi refira Micytteiutru metm, eurat mor/' •
daees,fufpiciones,odium,quo regem perfeqmntur ij,
qmcmUh mmm:'mfidiat,atqieas ob res-fomnm rd •
- ;•)',
r«H|
n*t,cr hunc ipfim pertenuem, ac plena tumutiut in/
fomnia,cogitationes perplexat,fpes femper mprobas:. •
an-ocij pemriam,v occupationesjudicia, expedtiio/
nts#diftd,fccdcrd,confultdtionesf quibus rebut fit,ut'tteperfomnim quidem atiquarefuanifrniuceatjte/'
rm ut omnibus de rebutfolut difbiciat neceffe eft, mil"
Utfcnegociafufiineat.
Qtfippe nec Atriden Agamenona dulcis babebdt "
Somnus,mutiigenasuerfantempeftorccurdt.
Idqi quu reliqui omnes Achiuifierterent. Adde quqd-,
LfdmiUmdifcruciatfitiut mutus:Perfamuero,C\e •
archusadCyrm defcifcens.Atque alim quempim,*
Dioncm Syraeufanis nonmUisadauremcommuni/' •
eant. IXurfim alim quendam uritVarmenion coUaur
datut.Item Perdiecam Ptolemtus.Vtolemtm Scleu/ •
ctisi Qgw iUa quoque molcfiiam adferunttmafiut per '
uhn nonfponte conuiuens,cocubina alio gaudensjtmfi quidefiftionem pararc dicanturiaut duo,quatuoruefatcUitesinterfefeconfufurrantes.Porroiquodcftom
tHmgrauifiimm) amicifiimi quiq; uel maxhne funt'
firmidandi/emper^ metucndujte quidmagnimaUab
iUk exoriatur.bllaUus ifilio ueneno necatus cfttatius "
ite ab amafio.Atiufimile quoddmfirtafiis mortis ge/l
nustripuit.M I C Y L .Apagefis.Atrocia,miratfcfunt '•
ifidqut narras o GaUe. Mihi igiturmulto fittutius:
opert eerdonict pronm incumbere, qum ex aurea :
hbtrcphiala comiter deUtUbaufim: cttcr&cicuta, •
- < •,
dconitoifc
%pAf
VVeiANI
CALLV5
, dcontioq) temperdtum. N<wi mikiquidem bocunUefb
pmf«EHt/tp4uImrfterrftf«jIion,(i^(a<tf$irf/
tsd mcifione,fummiifecdntisdigitm exiguofdngui/
nctingdt.M ijli qumddmodumnmmjktifcrd dgunt
conumdidtquc id innumerdbiUbus m mdlis cpnfiituti.
jyeinde ubi cpnciderint,perfimiles effe uidentur trdgae.
dtdrum biftriombusJXm multi ficut uidere \icet,quo/
dd CccropcsfunifcilicettdUt Sifypb&ut Telephi did/
dmdtdgefidnttdrgenteisq) cdpulis gUdios,cpmmt%
tumikntem,ejr duro mtcrttxtd,m clmyimiquodfi/
qux(qudlid nimirm permultdfoUnt dccidere)mpnl
fps iUos medid m fcend prtecipites det,rifmprofcfio
muedmfhecttUoribmuideUcetpnfomund cm ipfo
diddmdtexontritddtcrp dutem dctpris cdpitehxdto,
cruribma^mximdcxpdrtcrenuddtistutidm inte/
riorismictus,qummiferi fint pdnni fidtperfbicuu;
dccotburnorm quospedibus induxcrunt,dppdrrdt
defcrmitds,bdudqudqudm dd pcdis mdm rcffronden/
tiunt. Vide ut m imfimiUtudines conftrrc docneris
optime GdUe.Cteterm tyrdnnis tdUs qucdm res tiH
uifd efi effenteTm ubiequus effes,dui cdnkptut pifck,
dut rdnd^quomodo em uiu rdtionemfcrcbdsia A L •
tflmquemmncfufatMfermoncmcr U>ngiorfit,nt/,
que buius temporis.lUud dutem unm itt genere dixe/
rmnuUm ex omnibusuitm mihi non uifdm trdnquU
Uorem uitd bumdnd, ndturdUbus duntdxdt cupmtdti/
busty ufibut circunfcriptm. Siqtadcm pubUcdnu»
cqmm'
D. BRAS. ROT. TNTBRP,
Wf
tquumjutfycopbdntam rwdmjutfopbiftdmgrdcu/
lm,dutpopindtofcm cuUcemjtit cinedmgdtim^t
que idgenus dtia,qu* uosftudiocSminifcimini,hdud
qiutqudm inter itios uidebk. ivt l c V L. Qg* dicisjo
Gdtie,fbrtdfikuerdfunt: uertmnonntepudebit dpud
tefiteti^mdmihidctidit.HMdunqudm\quiuidedif/
eere cupiditdtem itidmf&puero mibi mptdm/uideticet
utdiueseudddtn. Qgw» nuncquo<£ fbmmumitiudob
ocutos uerfdturjurmoftentanzpotifiimu autemfce/s
leftus itie Simonexcrucidt, quiquidetdntit htteropet
deticietur.a X L . Atego teiftoleuabo mbrbo Micyt/
kjametfinoxetiamdueft.Surgemdojtcfequercme.
Siquidem ddipfwm te Simonem ddducdm,dtqs in dtior
rum diuitmn ardes, quo nimirmuidedt, quomodo ret
bdbeantdpud itios M I C Y L Jjftucquo pdtto,claup%'
firibusfUmmepdrietcs transfidere copetiesfG A L .
Hequdqudm^ertm Mermrius,cubfmfdcer, boc op/
tdmimibildtgitusefitUtpquis lonrifiimicduddrplu/
mam,queobmbtiiciemihflettitur. M I C Y L . A t q u i
dudthabes eiufmodi. GAi..At dexiram ex bk auul/
fdnicuicunqueego gepandam dedero, k quoadualue
rti, fores omneis poterit dperire, cunctaq) uidere/pfe
mipbilk.M I C Y L . Equidem ignordbdm,aGdtieje
prapigidrm quoq^ peritm effe. Porrbfimibiiftbuc
fenfel prteftitcris/uidebk itiico Simonis miuerfds opet
bucdeportd(ds,nm eas bucrectienstrdnfirdm.Atitie
mfmcircunrodetfbibctcfiptttM corid, quibus con/
fueuit-
7t«S<
hVCl A«f I
O ALLV $
• fttettttjbleM6ompingere.aAL. Atquinefbs fitsfiid
fictreMquidem MercuriusiUudmihinwtdauit/Urfi/
fquispennam tenensjfiiufmodiquippiam patrarit,ut>/
•ciftransfitreproderem.M i c y L . Rem «ettt»gttfr$
milem narrasjntmpe Mercurimquu ipfefitfiirjtoii
nerealioSyM idemficiant.Sed iame abeamus.Hm dtt
-• rum auferamfi modopofim.a A L . Vetmam priutfe
• ueUito. Quidhoc reifambas reuuififiu M I C V L .Tfe»
4
tttts &oc ^Miie o Gdfle, tnm tt'W minusfadufitfuturu,
• ne alteracaud* parte mutilatus ctaudices. OA L < JL/
gefane:fedutrum Simotte priusddimusAnaliu quem/
pkm diuitmfM i c v L * H<t«<i <tl»6, <m6 <t<i SimonS,
qui uidelicet pro difiyUabo, tetrafyUabus cfifc affictet,
pofieaquam diues euafit.Sed iam adfiresaccefimus*
• Quid igitur deinceps ficiofa A L . Tfenttafer* admk/
Bf. M I C Y L . EcceautSidij boni,ofiim perindt atqq
• elauirefilijt.G A L .Vergeporrbpraeedensjfidtiilf/
tm uigilantem acfupputantet M I C Y L . Video pir
" loum cr qutde ad obfcuramfiticulofm^ lueernm*
Vreterea paUetJhaudfcio unde GaUcjotusifi exaruit*
atq-extenuatuscfi,mirmmiiurk. NeqjcnhnaHditui'
• efi iUm alioqui male habere. O A L . Aufculta quiddi
• catfiquidem mteUiges,quibus de caufis adeum medSl
fit ufjtftus. S I M O N . Nimirum fcptuaginta iUa tatott
'tdtutoadmodufublectica deffoffafuntateep quifquam
-dliusomninouidit.Atuero,fedecimiUaSofylusequi/
fo uidit mefubprdfepiqceuUantm iltaqidecurdnde*
" ' Jo
D* B.RA.S* KO%. I K T R R P .
U#f.
jktbttianonefl ddmoda-foUicitus, qudnqudiu necdkos
. aimodm Idboris dppetensjierifimilc efi autem iUiun
f.muUo etiam h» phrafufiutiffc.Ham unde alioqui Ti/
bius beritammgens fdlfdmentmiUiopfoniopropp/
fhffetfTum aute aiuntjUum monile emiffeuxori dra/
. ehmis quinq^. Heu mifero mihi. Hiomnia mtddiftipd/
buntbond, Quid quod ne pocuU quidcfat m tuto mi/
U reeonditdfunt,quu fint.multd.Vereorenhnjie.quis
. eafuffoffo pariete toUat.Comphres mihi midentjtt/
que infidias parant, Ertter csteros dutem Micyths
ijjte uicinus. M I C Y L . ltd per louem.Uam tibifmfi
miliSpdcpdteUas fubaidgefio. C A L . TdceMicyUe,
Utprotinusipfoinfurtonosprodas. S I M O N . O p t i /
mum igiturfueritjitipfe mfomnisferuem.Omncobi/
hodomum m orbem obambuUns. Quisiftejuideote
per louem. O parietum perfbffor, pofiedquam es eo/
hmna,benc resfehdbet.Pernumerabo denuo rcfbf/
fum drgentum,ne quidfbrtcdudum mefugerit. Enrur
pim,obfirepuitmihittefcioquis.Himirumobfideorjtt
quemfidijs appetor ab omnibus, ubi mihi ghdius fSi
qumquam deprehenderojrurfum.durum defbdidmus.
CM. Sic tilibdbent 6 MicyUejes Simonis, Sed ab/
•.ttmus dd alhm quempiam, donecnottis adhue dli/
ifuntuhmfuperefi.
MI.C.YL.
Omifer,cuhfmoH
'tittituitam thostibus eueniat idhunc modum diuU
•temeffe. Itaque pugno.iUi bn maxiUdmiUifo, uoloctif/
utdtre. S J M O N . Qgw mtpuifauit!' Lttrocinio
defboUor
leSi
LVCIAWI
OALLVS
defpoliorntifer.MIcYl.
Vlorddcuigildduriajfi/
milis corporeredddrk,qudttdoquidem iUidffxuS,dedt'
tmfes. Wos dute,fiuidetur, Gmpboncm fcenerdtotent
uifdmus.Ndm necisprocul binc hdbitdt.ipfenobisfuf
dptcfjtomeforespdtuerunt.G A'L"; Videshuttcquaqd
curis'muigildntem,crufurdrum rdtiones iterdhteM di
gitiscontortkfcuipropemodumreUiiishisommbue'
fit m (ilphdm^aut culicem,dut mufcdm dbeundu. M I /
c Y L. Equidemuideo miferumdc uecotdemhominei
nenunc quidemmultonieUorcm uiuereuitdm,qulnt<
filpbe dut cuUris.Adeo totus V hic d "cutis & rdtibni
hrn efi extenudtus.Uunc dddUum edmus. a A L . A i
tuumJi uidetur,Eucrdtem. E» tibifires perfepdtue>
re. Quin mtroimusfM i c Y L .Vdulo dttte h<ec omnid
mederdnt.OAL.
Atetidmnunctudiuitidsfomnidtf
uides igiturEucrdtem ipfm quidem dfimulo,uirum'
ndtugrdndem.MICYL.
Video profitto quidddttf
bdudqudqudm uirile. P drro dlterd ex pdrte ipfdnt ite
uxore d coquo confluprdri. G A L . Quid ergoiHunt
optdris etboru hneres exifiere Micyfc.cunctdqipofiiK
derc,qiuefuntEucrdtisf M i C Y L . HdudqudqudnPGdUe.lm6fb.me citius mterierm,qudm id genus quip/pirn putrdrem.Vdlcdtdurum ejr conuiuid.Vuo oboll
tnibipotiores diuitit funt, quimfi d domefiicis mihi
domus perfididtur. GAL.Sedidm nunc qudndoqui/
dem diesfirme diluxit, domtm dd nos rededmus.rXeU
qudrurfusdliisuidebisMicyue.
•; ->
ORNA/
Xop
ORNATISSIMO IVRIS
Y T R I V S Q . V E DOCTORI TH~6/
ntte RuthaUo Secretario regio,pofi epi
fcopo Dunclmenfi,Erafmus
Roterodamits,
S. P. D .
i D E quantmaudacite mibi fuppeditet
v fingularis quxdam ingenij tui, morumct;
ptciUtasJjumanifiimeRuthaUaqui cuneu
tiqudtn ignorem te inter AuUcos primoresjtel autori
tdtejuel gratiajueljburndorcjuel eruditione precipui
effettdmennonueredr mtis nugas rudes adhuc,uixq; e
prima fcbedd repurgdtas dd tuam exccUentiam mitte
re.Sed quidficereflam urgebat nauitdjuentos et xfiti
nuUiferuire clamitans. Itdqf nc nihil meidpudhomit
nem tam nofiri studiofum reUnqucrejd quod tmfof/
te eratin manibus: Mifanthropu mifi, nimirm ad ui/
rum unum omnim Vhilanthropotaton. is eft Luciani
tkalogus:quo uix aUus lectu,uel utilior, uel iucuudior,
uerfus quidem iiue iampridem ab aUo nefcio quo: fed
ita uerfus,ut interpres hoc modo demonfirdre uoluif'
fe uideaturfefe neq; Grtcefcirejieq; Latine:r.ec tetne
reddeoquisfufpicetureuminterpretem fubornattm
effcdbijs,quiLuciano maleuolunt.Tunoflram hanc
dudaciam boni confuu-s:*? Erafmm ineorum nume/
ropontsjqui tuifuntammtifiimi ValeJLondini.An.
M D uu
o
Lmdt»
110
LVClANI
SIVE
TIMON
MIS A N T H R O P V S ,
DES.
ErafmoKoterodamoTinterprete.
i v P i T E R Vhilie, hoffiitalis,fo/
dalitie,domefiice,fulguratorjufiu/
O
rdndicejmbicogc,grdndiftrepe:tjT
fiquodaliudtibi cognomen dttoni
ti PoeUtribuunt,maxime quu hd/
rent m uerfu. Nam tu ittts tu multinominis fdttusjcar*
minis ruinam fulcis, metricfi exples hiatum. Vbi tibi
nunc magnicrepumfiilgur,grauifremumtonitru f ubi
ardens,candens,ac terrificum fulmen f Ram hec om/
nia iam palkm apparet,nugas effe ,fitmumcj; poeticti,
necomnino quicquampreternominmftrepitu. Sed.
decantata iUa tua arma eminusfirientiaexprbmptas*
tpte,nefcio quomodo penitus extinctd funt,frigentqt
adeo,ut neminimam quidem fcintiUulam iracundie
aduerfus nocentes reliquam obtineant.ltaq; citius qui
uis ex his,qui peieraturifunt, extinttu eutchnium me/
tucrit,quamfidmmam fulminis cuntxa necantis:ufque
adeo titionem quempia m fefe uibrare te putantjutm
cendium autfitmu abitto proficifcens,nibil quicquam
firmident: uerum hocfottt uulneris mfirri poffe iudi/
avntjttfuliginecompleantur. Quibturebtuficlaefi,
utiam Salmoneus tibifit aufusetiam obtondremeq^idadmodmv
t>. B R A S . ROT-. I N T E R P .
III
ddmodm db rcquippe dduerfus louem ufqueddeo itd
Jrigidm,uir adflcinordflruidus,duddciaq; tumidus*
Quid nicnm flciat, ubitu perinde dcfub imndrdgor
raflertis:quineq; peierdntesexdudidi,neq; eorm qui
fldgitid committunt,refpeitm dgas:C<ecutis dutem U
piiudine,t? bdUucindris dded qutefiunt: durestfc iam
tibiobfurduerunt, mfldr borm,qui <etate deflttifunt.
<Z\ttdndoquidem qumiuuenis ddhuc effes,dcriq; uni/
mo, uebemensq} ad iracundiam: permultd in bomines
tmleflcos dc uiolentosflciebas.Neq; tm unqudm tibi
cm iUiserant mduci<e.Sedperpetuofulmeerdt m ne/
gocioiperpetuo obuibrdbdtur kegis, obftridtbdt tonl
tru:fulgur continenter iaculoru m morem, denfiflime
ex tedito loco deuolantim torquebdtur. Terrtequdf/
fdtiones,cribri mflarflequetes:ddbtec nix cumuldtimt
tteqs no gtdndofdxorim m morem: dtq; ut tecu gran/
siius loqudr,rnibrcsq; rdpidi ej ui6lenti,deflumen quo
tidie exundans. Rinc tantm repente tseucalionis <eta
te ndufldgiu ortm efl:ut omnibus fub aqua dtmerflsi
uix unica fcdpbuldferuaretur: qu<e itt monte Lycore
appulit,bumdni generis quafi fcintiUulas quafdamfer/
Udns,undefcelerdtius etiam genus m poflerm propa/
garetur. Nimirum igiturdignufecordia pr<emim ab
iUis rcportas:qum iam necfdcraflciat tibi quifquam*
nec coronas offlrat:nififlquis obiter m Olympicis :ao
itd neis quidem rem ddmodm flugiflram flcere ui/
tUitw.fed prifcm quendam ritm tnagis reflrre. ac
o 1 pcne
XI*
LVCIANI
TlMON
pene Sdturm,o deorum generofifiimejtc reddunt, tttdt
gifirAtu AhdicAntes.Omitto loqui,quoties idm templit
tuumfAcrilegio compildrint: quutibietiAmipfhmO/
lympiActsnmusAdmolitifunt.AtcpmtereAtUAltifrc/
mwt iUe pigritdbdm, uet excitdrecanes, ueluicinos
dduocare: utAuxitio Accurrentes iUos comprebendes
rent,quumetidmdu ddfigam Adorndrentur^Sedegregius iUctgigAntumqi extintlor e? Tiuntm uiSorfe/
dcbds:quum tibi cAptries db iUk circuntondereturje/
ccmcuhitdle fiilmen dexterA tenens. Horwmigitur, o
prectAve,quis tandem eritfnk,qtt£ tu ddeofecurede
fpicis fdutqudndo dc tdntk tndleficijs pcendt fumcst
Quot J>haetontes,AUt T>eucdlionesfdtk idoneiftntdi
expidndumtdmmexbdusJdmmorummiquitdtemfE/
tenim utde communibus ftlcam:de ijs que mihi Accide
runt dicdm: quwm tdm muttos Atbenienfes m fubtime
euexerhniex pduperrimk diuites reddiderimxuftkq;
quotquqtopwt hdberentfuppedhdrmjmo femel uni/
uerfds opes m dmicos iuudndos effuderhn :(imuUttque
hk rebus dd mopia deueni, idm ne dgnofcor quide db
iUis,nec afpicere dignantur me,quidudwm reuerebdn/
tur,ddordbdt,meocf de nutu pendebAttt.Qtjodfl qudn
do per uiam mgrediensjhrte fbrtund m eoru quenpi/
Am mcidero,perindeut euerfdm hominis iamolm
dcfunfti fidtudm, AC tempork longitudine coUdpfdtn
pr£tercunt,qudli ne norint quidem. Vorro dlij procut
confpefto me alio fefe detorquet: exifiimdntesfefe m/
Aufeicdiwm
D. ERAS.
ROT. I N T E R P .
Hll
stufbicdtm, dbominandumq\ uifuros fbectacu1m,que
non itd pridemferudtorem er ddhttoremfuu effepr&i
dic&bdt.Itaq) prementibus tnalts adextremdredattus
KonfimTcnonedrrepto^errdmexerceo,quaternis<o
4uftmolo1is:atq; hic cum folitudine,cwm(fj iigone phi
lcfophor.Hocmterbm lucri mihi uideorfi£turus,qudd
fofthacnonbntucbor plerofq) prater meritum fecun/
distbrtunefuccefibus utentes. biarn iUud uel maxime
urit.lam igitur tande aliquando Saturni Rhea-qJ pro/
lcscxcuffoprojundo iflo,graui<ji.fomno(nam Epime/
nidem quoq) dormiedo uicifti) denuo idttdto fulmine,
etut ex Oetdreddccenfo,'mgentiredditdfl&mm& iram
dliqu&ftrenui iUius de iuuenilbs louis oflede, nijiuer*
fint quat a Cretenfibus dete,tuaqsfepuiturafiruntur.
i v P. Qttishiccft rAercuri, quemaudio ficuocifet
rantem ex Attica, adradicem montis Hymetti, hor/
ridustotutjcfqudiiduSfpeUett} hircina amitxmtfbdit
aute ut arbitror,nam pronus bncumbit homo hquax
tjT cofldens,miru niphilofophus eftjicqi enim dlioqui
ddeo bnpidjtefkriaqs bn nos fuerat ditturus. M E R c .
Qaia" dis pater, dn non nofti Timonem Echecratidis
filim Coiyttenfcmt Hicnimirum efl,quinosfepenu/
mero bn facrbs legitimis comiuio accepit, Hte repente
Aiua fkttus, iUe qui totas Hecatombas, dpud quem
tblendidclouialiafifiaconfueuimusagitare.I V P .
Hem qu/enamiflarerumcommutatio tbiccinehone/
fitttiUetdiucs,quem tm frequentes cingebant amicit
o $ Quid
*I4
LVCIANI TIMON
Qjtid igitUr dcciditut bocfit hdbituffqudlidm,erum/
nofm,fofforconductitim,uti conijcio,quum tdtn gra/
uemligonemgerdti MERC.Aif buncmodumillunt
quoddmmodo probitdt euertit,dtque humdnitds,tj7 v
omnes quicunck egerent mifericordid. At re uerdV
cordid potiusfdcilitdsib, nuttusq; infufcipiendis dtn
cvs delectm, quippe qui neutiqudm intettexcrit ,fef
cbruis lupisq; Idrgiri. Quin mdgvs quum d uulturib
tdm multis mifero iecur eroderetur, ob id dmicos eo
necejdriosbj iudicdbdt, qudfi beneuolentid ergdfefe
Afficerentur, qutm ittos epuue mdgvs cdperent. Er
poficaqudm offd penitm nuddffent, circunrofiffeti
deindefiqud meduttdfuberdt, bdnc quoq; ddmodtm
ligentcr extixiffent, dufugerut, exuccum €7 radicitm
defiittt dejlituentes; ddeo ut pofied ne dgnofcdnt qu
dcm, dut djbicidnt, tdnttm dbeh ut fint qui fuppedi/
tent,impdrtidnt'q;. Hds ob resfbffor,crfitgo,«t uides
opertm petticeo urbem prt pudorefitgiens, mercede
terrdm exercet, dduerfus ingrdtos dtrd bilefiomdcb
tur, qui quidemfud benignitdte ditdti, ddmodmfi/
stuofe nunc pr<eterednt, dc ne nomen quidc dn Tim
uocetur,nouerint.t v P . Atq; proficto uir neutiqudi
fillidiendmjeq; negligendm,Z7 iure optimo indignc
tur,qui ijs tdntfain mdlis dgdt. Qydrefcelerdtos iftos
dduldtares ipfi quoq; fuerimm imitdti,fi em uiru ne
glexcrimm,qui tdntm tduroru v cdprdru pingxtifii
m<ts qudfq; nobis in dfvs ddoleuerit. Qgdrm nidor
mdm
D . E R A S . R O T . IWTERP.
*If
amdwm mibi in naribus rejidet. Tametfi propter nego
cia maximamit}turbam peierantium, tum uijnon iure
agentium,neq} noaliena rapientium, prxterea obfbr/
midinem, quam mihi pariunt facrilegi, qui quide twm
multifunt,twm obferuatu difficiles, adeo ut ne minimU
quidettos conniucrcftndttt.lampride profhtto ad Atti
camregioneoculos detorpffem, maxime pofteaquant
philofophid ejrdeuerbis digladiationes apud iftos in/
crebueruntuta ut pugnatibus itttcr fe iftis uociferanti/
buscf nc exaudire quidcm mortalmuota liceat. Vnde
mihi ncceffum eft,autduribtts obturatis federe, aut di/
rumpiab eis,conficiq},qui uirtute quandam,ejr incor/
porea quxdam,merasq} nugas ingentiuocifhratione co
nectutttihxc in caufa fuerunt, ut hunc quoqj neglexe/
rhn,quuhaudmediocriter denobisfit meritus. Quoi
teliquum eft Mercuri,tuPlutum ddduccns, quantu po
tesadiftmabeas.VorrbVlutusttnafccumducat ejr
thefaurm,ejr utriq^apud Tinionem perfeuercnt.Ue/
que ufq} adeofitciledemigrent, etiamfi quam maxime,
turfm iUos per bonitatem ex xdibus exegerit.Cxte/.
rm de palponibusiUis, atcfc ingratudine qua in hunc.
funtufijnpofterum confultabotpcenasq} daturifuntft
mulatqifitlmeninftaurauero. nam frattifunt ineo re/
tufa cufpide duo e raiijs maximi: quum nuperauidius
infophistam Anaxagoram iacularer,quifuisfimi\ia/
ribusfuddcbdt,mUo patto effe uUos nos, g dq uocare/.
mqr.AciUu quideerrorenpfhrieba,propterea quoi
i.
'j
0 4Pericles
%16
LVCIANI
TIMON
Tericles ohtenta manu eum protexerit. Caterimfid/
menmCafiori/tac PoUucistemplu detortum,tmiU
lud exufiit,tum ipfm parim abfiut, quin adfaxm co
minueretur. Q&anq interimuelidfupplicijfatis mat
gnum m iftos fiterit,fi Timonem cofpexerint egregie
locupletemficium.ME R C . Quantumbabet ntomtn
tiaitum uociftrari,(?obfireperumauddccmqi effei
Idq; non ijs modo qui caufas dgunt,uerumetiam qui uo
tdficiunt coducibile. Enmox e pauperrimo cUues eutt
ferit Timon, qui fe m precando clamofum ey hnpro/
bum preftitcrit, louemq) reddiderit attentm. Qttod
fifilentio fbdiffet mcuruus: etiam nunc fbderet negief.
itus. PLVTV
s.Atcgo lupiter baudquaq ad ifim
rediturusfm.ivp.
Qnjditanonrediturus optime
Vlutetprefertim a meiuffusfp h v .Quoniam pcr lo/
uem iniuria meafftcit eijciens, cr in multafragmenta
diffecdus: idqf quum iUi paternus effem amicus, ac me,
pene dixerim ,fufcinis ex adibus extrufit, nec aUter §
if,qui e manibus ignem abijciunt bium rurfus ad ifium
ibo,parafitis,adulatoribus v fcortis donadusiAdeos
me mitte o lupiter,qui munus inteUetturifint,q ample
xuriiquibus equide in preciofim,c maiorem in mod»
exoptdtus. At hi flupidi cu inopid comerciu hdbcdnt,
quam nobis anteponutait ab ea acceptofago peUiceo,
ligoneqi fat habeant, quuquatuorlucrdntur obolos,
decem talenta contemptim dono darefoliti.i v P. Nt
bil ifiiufmodipofibac i» teficturusefi Tmon,q\uippe
quent
D . B R A S . ROT. I N T B R P .
tl*f
eptm Ugo dbundefdtis corripuerit, tufi prorfus nutb»
dolore fentiunt iUiusibd,te uideUcet potius,qudm m/
opidtn effe prxoptdttdm.At tu mihi querubts ddmo/
dtmuiderts effe,qui nunc Timonm 'mcufes,quodtibi
pdtefittkfbribusbberepermiferit udgdrijtcq) mcbt/
densMeq; zehiypus m te. Porro dtidsdiuerfa de cdttt
fam diuitcs ftomdcbdbdrc,qu& diceres te ab iUis repd
gulisycUuibus, dcfignorum obiettdculis mprefik itd
ftiffeconclufumyUtneprofpicere quidm mlucemti/
biliceret.ld igitur dpud me deplorabds^djkrmds pre/
focdri te nimijs tenebrk: eoq pdUidus nobis occmret
bdsjtjTcurkconfittuSydigitKetidmmexdfiiduocol/
UgendiyCOdceruaniuqi ufucontrdttis,cotortisq: quoi
fi qudttdo daretur opportunitds, dufitgitur» quoq) db
iUis te minitdbdre. I» famntd rm fuprd tnodum dcer/
bdm htdicabds m ereofirrebuethdldmo,T>dttdesex/
mpioyttirginem dfferudriydtq; dfceleflifiimkeducdri
peddgogtSyfocnore er computo. proinde dbfurdefice
re diebas hos,quod te preter modim ddmdreritmeq$
(qum Uceretjfiui duderent,neq) quu ipfis effet m rn*
nu,dmorcfuofecurc uterenturfed uigUes obferudret,
adfignm ac feram oculis nuttqud conniuentibusmeq;'
ufquam dimotkjemper intuentesjbundc mdgnufru/
ttum drbitrantesmon quod ipfisfiuettdificultdsadef/
fetfed quod tteminifiuendi copidm facerct,non dliter
qukm in prefepi catas, ttee ipft uefcens hbrdeis, nee
eqmmfimtUcumidficerefinens.(^metidmridebdt
o 5 ,
ittos
Xl8
LVCIANI
TIMOW
ifios,qui pdrcerent^erudrentqj,ey-(quod effet dbfur
mfiimum)ipfi quidem fibifubtraberent,uererenturqi
eontingere,non mteUigerent Mtem fore, ut dutfcele/
ratifiimus fdmulus,aut dijpenfdtor,dut liberorum pt/
ddgogusfurtmfubiret,ludibriobdbiturus infelice ©*
mamabilem berum,quem pofieafindtddfitliginofdm,
tjy orbs angufii lucernukm, dcfuicuhfum fcirpulum
ufuris muigikre. Qtfid itdqjidn non iniquum,quu bec
quondam incufduerts, nunc in Timone diuerfd his cri
tmnaritPLV.
Atquifiremuereperpederisjttruqj
me iurefdcere iudicabis. eJdm tjT Timonis ifid nimid
Unitds, negligentid potius, hdud beneuolentia,jiudi/
umck,quoddd me pertinetjmerito uideatur. At e diuer
fa,qui me ofiijs ac tenebris inclufumferudbat,id dgcn
tes,quofciUcet crdfiior,faginatiorqi, dc uebementer
eorpulentid onustus eudderemiquum interim neqj ipfi
contmgcrent,neqi m lucem producerentjne ucl dfpicc
rer A quopiam, bos dementes er contumeliofos in me
iudicdbdm,quippe qui menibil comeritum tot in uin/
eulis cogerentfitu carieqj putrefcere,baud intcUigen
tes,quo mox demigrent, me dlij cuipiam, cuifortunafuueritjrcUcturi.eXec hos igitur probo,fed ne iUos qui .
dem,qui nimiumfacile mibi mdnus ddmouent. Sed qui
(quodefi optimu)mediocritdte utantur, uti nec pror
fus dbstinednt,neqj penitus profundant. Etenim iUud
per loucm confiderd Xupiter: Si quis ubi pueUuUX ty
formofam legeduxiffctuxorc,pofiedneqi obferuet*
nee
D . E R A S . ROT. r H T E R P .
tlp
ucc uttaomnino zelotypu profequalur, uidelicetfv
nens ittam noilu atq; interdiu quocuq; libitum ftt ire,
17 quicuwk uotuiffent cum his habere retn,uelprodu
cat potius ultrojut adulteretur,fores aperiens, proftt/
turusik,e7 quoslibet adittam inuitans,num hic amare
uidebiturfprofceto hoc tu nequaquS dices lupiter,qui
ftpenumero amorefenferis. Kurfumfi ingenuS iege
domu deducatxtti liberos legitimos progeneret, e<ete
rum nec ipfe cStingatflorente <etate,decoram(U uirgi
nem,nec aliufinat afpicercifed inc\ufam,orbamfteri/,
lemik in perpetua uirginitate cotineatjdq)pr<eamo/
refefacere pra>dicetj7 hucquide pr*ferat,pa\iore»
corpore exhauflo,ocu\is refugisjiumfieripotis eftMt
bmufmodi non defipere uideaturiquippe quiquitlibe
ris oportuerit operS dareJrui(k coiugio > puett* ddeo
formofam atq; amabilefinatemareefcere,per omncm
uitam tanq Cereri facerdote alens.Hmufmodi &ipfc
htdignefero: quu d nonuttis ignominiofe cwdor calci/
busjaniorq;, atq) exbanrior: a nonuttis cotra perinde
ut stigmaticus fugitiuus compedibus uincior. i v P .
Qjtidefl aut quod aduerfus ittos indignerK,quSdoqui
dem utriq) pcenas egregias luuntf Alteri quidcm dunt
Tantali m morem,nee) biberefimmur.ncq) edere:fea\
oreficco duntaxat mhiant auro. Alteriuero dum bis
ceu Vbynco cibos Uarpyi* ipfis efaucib. eripiut.Sei
abiiS,Timone multo poflhac ufitrus cordatiorc P L.
Anittealiquado definetmc ctuforaminofo copbino,
•;•_!
priufqui
XIO
IVCIAN!
TIMON
priufqudm omnino mfluxer'm,data opera exbaurire,
quaficoneturoccupare,quo minus influamnteritusjae
ficopiofius mfundarjpfm undU>obruamtQuofit,ut
m Danaidum dolium aquam mihiuidear aUaturusJru
ftraq; infufurus,uafe non continente liquorem:'mb pri
us propemodum effufo quod influit, quaminfluxerit.
Adeo latus dolij hiatus ad effuftonem ac Uber exitus.
i v p.Vroinde nibiatum istum obturauerit,perpetut
amaj perflillationemfiftereftuduerit,te propedient
effufojkcik rurfum fagum,w Ugonem m doUjfece ret
perietfed mterim abite,atq) iUum diuitem reddite. At
tu Mercuri fac meminerisjut redies Cyclopas ex Aett
na tecum adducas,quofltlmencufpide reflituta refart
eiant. Nam eo nobis acuminato opus flterit. M E R .
Eamus Vlute.Qufd hoctHm claudicastEquideigno
rabam 6 prtcXare: te non ca-cm modo, uerumetians
claudm effe.?Lv. Atquinon hoc mihi petpetutm
Mercuri: uermfi quado proficifcor a loue miffus ai
quempiamjtm nefeio quopafto tardusfm,cr utrot
queclauduspede,ita uttgre admetam pertingere
queamfene nonnunquam interim fkfto,qui me operie
batur.Vorrb qwmt difccdendu eft, alatu uidebis mult
to auibus celeriorem.Vndefit,ut uix iam amoto repa
gulo, ego iam preconis uoce uiftor promncierfalm
ftddium tranfmenfus,ne uidentibus quidem atiquotics
jpeftatoribus. M E R . At ifla quidem baud uera nart
rachnb ego tibipermultos commemorare queam^jui
bus
D . B R A S . ROT. I N T E R P .
%1%
hus betrt ne obulus quidem erat, quo refim emerent:
quibodie repente diuites facli,fpkndidc uiuant: albii
quadrigis uebantur, quibus ante ne afetlus quidefup/
peditarit.li tame purpuratijurumq; manibus gestan
tes obambulant. Qtti ne ipfi quidem opinor, credere
pof[unt,quinpfomniudiuitesfint.PLV.
tfibtcalid
res cst Mercuri: neck enm tm meis ipfius mgredior
pedibus:neca\Iouejed a Dite ad iitos tranfmittor.qui
ty ipfe nimirum opum largitor efi, ac magna donans:
id quod ipfo etiam nomine declarat: Itaq; quotiesefi
rnihi ab alio ad alium demigrandum: m tabeUat miicU
untme:acdiligenter obfignantes farcin/t bimoten*
fublatum tranfportat. Interea defitnttus iUe alicubi m
mdium tenebricofa parte iacet, uetere linteo m genua
mieclo tedus,de quofiles digladianturJPorra qui me
fperauerant obtinere, m fbro opcriuntur biantes: non
aliter, quam birundinem aduolantemfiridentes puUL
Deindeubifignum detrattum eit,zr lineusiUcfunicit
hsjncifusjpertaq; tabeUejamq; nouusdominus pro
nunciatus efifiue cognatus quifpiamjiue adulatorfi/
ueferuulus obfcenus,qui puerili obfequid fauore eme/
rueritstiam tum mentofubrafo, pro uarifs er opipa/
ris uoluptatibus, quas iUi iam exoletus fuppeditaue/
ratjngensfcilicet prmiumfiresgenerofus quifquis
iUe tandemtuerit, nonnunquam me ipfis cum tabeUis
arreptumfitgies adportat commutato nomine: ut qui
ntodo Pyrrhiasjut Dromo,aut TibiusJam Mcgacles
aut
iii
.
LVciAitfi
tiMC-tf
aut.Megabizus,dutProtarchusappeUetur. Ca-tetitri
tUqs hequicquam biantes, fe'q) mutuu itttuentes relitt/
quif.ac uerum luctum agentcs, quod eiufmodi Thyn/
tiuf ex intimo fagenafinufitelapfus,qui non pari* m*
gnam efcam deuorarit. At hic repente totus in me ir/
ruensjtomo uita- mundioris atqf, elegatioris rudis,pin/
guijUotaaj cute,qui copedes etiamdum horrefcit: ejrft quis prttcriens loro increpet,arre(tis ftet auribus:
quiqf pistrinum,perinde uti templum adoret :non est
deinceps tolerandus ijs,quibttfcum uiuitiucrumtyin/
genuos afjicit contumelia,cr conferuosflagris cadit:'
cxperiens,humfibiquoq)ftmilia liceat,donecautfcor'
tulo cuipiam irrelitus, aut equorti alendorum studio
eaptus,aut adulatoribus fefe permittens,ieierantibui
eiireoformoftoremeffe,CecropeCodrouegctterofio/
rem,caUidiorem Vlyffeatnum auteuelfedecim pari/
ter Crcefts opulentiore,mometO temporis femel pro/ •
fhtdat inftlix,que minutatim mttltis eX periurijsj-dpi
ttisftdgitifsftierant coUetxa. M E R:. iftaftrmeficha
beni uti narras:uerum ubi tuis ipftus ingrederis pedi/ •
bus,quitandemcacusquum(is uiaminuenirefolesi
Autquidignofcisad quofnam lupitertemiferit,dit
gnosiUiuifosquidiuitifsabundentf PLV.Enimue/ro, credis me reperire iftos ad quos mittorf M E R«
Per louem haudquaquam. Neque enim alioqui Ari/
Stidepraterito/tdHipponicumejr CaUiam acceflif/
fem,tum ad alios Athenienfcs, homines ne obulo qui /
detn
D» E R A J . ROT. J N T E R P »
XI*
iem teflimdndos. Cttterm quidfacis quandoquidem
es emiffusfp L v . Surfm dc deorfum circumcurfans
oberro,donec bnprudens in quempidm mcurrero: hic
autem quifquK iUefit,quiforte primus me ndftusfit,
dbducit dc pofiidct,te Mcrcuri pro lucro pr/etcrfpemobicfto uenerans dtq) adoras. M E R. Nttwi ergofil/.
litur lupiter.qui quidem creddt ex ipfius animifenten.
tid, ditari abs tc bos, quos iUe dignos cxiftimarit qui
ditefcerentf P L'V . Etiurequidem optimofiMituro
bonetquippe qui quu me ctcm effe non ignoretemit/
tdtueJtigdtu rem ufq, ddeo repcrtu difficilem,&' iam.
olim e uitdfubldtdm,quam neLynceus quidem ficile
inueniret, que nimirm ddeo obfcurafit, ac minutd.
Itdq^ qumrdrifintboni ,bnprobi porro m ciuitdti/
bus omnid obtinednt,oberrdns fxcile hi huiufmodt
mortdles incurro, ac retibus iUorum iUigor. M E R ..
Kt quifit,ut quoties eos defet'K,ce\eriter dufkgids quw
uiefisignarmf P L V . Ttwndcmmacutmcerno,
pedikusq; ualco,ubiddfugdm tempus inuitdt.M E R .
lamiUud quoq) mihi refbonde,quifitjtt qumfis ocu/
Us cdptus(dicendum enim efi)pr*tered paUidus, po/
ftremo claudus,tam multosbabeas mantcs, adeo ut
omnes m te defigantoculosfepfipotidnturftlicesui/
deanturfin frustrentur,nonfustinedntuiuerefEx his
equidem non paucos noui, quifie perdite te dmdrint,
utfedereo efcopulo pifcofi in <equoris aitd, prtcipi/.
tes dbiecerint,vdtififiidirifefe dbs te,proptered qupi
iUos
*M»
LVCIANI
TIMON
vtos nuUo patto refbcxiffes. Quanqfat fcio, tu quocjt
fiteberisfiquo modotibijpfinotus cs,furcre istos,qui
eiufmodiamorcfunt dementati. P L V . At enbn cre/
dis me,quaiisfmjalem istis uideri, nempe daudsm,
aut ctecm, autfi quid aliud adeft mihi uitij. M E R .
Qwdni ovlutcfnifi fortc cr ipfi omnes cecifunt.
p L v . Haud ceci quidem, o optime,uerm infcitut,
enorqf qux nunc occupant omniaJUis offimdunt tene
bracad bxc ipfe quoq) ne per omnia defomis (im,per
fona uebementer amabiUtectus maurata,gemmisijs.
tMcturataJAc uerficoloribusamictus eis oceurro:at tflt
ratifefe natiui uultus uenuftatemafbicere, amorecd/
piuntur,difbereuntqi nifi potiantur. Quodfi quisme
toto corporerenudatm iUis ostenderit,dubio proml
fitturmfit utfe ipfi damnent, qui tantopere cecutie/
rintjdantantes res neutiqamandas acfadas.M E R « .
Qujd ergo pofteaquam edperuentm est utramdiui/
tes euafermt, iamcp perfonam fibi circmpofuermt,
rurfmfidlunturtAdeo utfiquis iUis detrabere cone/
tur,pcnecaput potius,qudm perfonam abijciatt Netxjl
enhn uerifimile efietiam tm iUosignorare^uro bra>
cteatam cffefbrmam, qum intus cuntta infbexerinu
PLv.Adid
non parm multe res, d MenurUmtbb
funtadiumeto.MER.Qg<enamtpLV.
Simuhttq$
qui me primm nattus cft, apertisforibus exceperit,
clanculm una mecm introit clatiojiecordiajactan/
tia^nuUitiesjtioUntia,dolus,at$aUa item innumera*
biliai
D. fiRAS. ROT. INTfiRP*
11?
bi\ia:a quibus omnibus pofleaquam eH animus oecu/
patusjam admiratur qu£ neutiquamfunt admiranda,
&• appetit ea qu£funtfugienda,me<3) eunctorumiUo/
rum qu£imroierant,mxlorum patremjtupetjUorum
fateUitio uaUatum,quiduii potius pajfurut, quam uti
mecompeUatur reijcere. M fi R . Vt teuis acluhricus
es Plutejretentu dijficilis,acfugax, neq) uUa prabens
anfam certam quo prenfus tenearefed nefcio quomo/
do anguiUarum ae ferpentum in ntorem intcr digitos
elaberis.At e diucrfo paupertasatifcofa,prenfuficilis,
totoq; corport mitte uncos gerit bamos,ut qui tetige/
rintjUico bareantjwc fkcilc queant aueUiVerum in/
terea du nugamurjrem haud parua omifimus. p L v .
Qttamf M E R. tHempe quia tbefaurm non adduxe/
rimuf,quouclinprimiseratopus. p L v . isthacqui/
dem ex parte bonojis animo.li.am non nifi in terra re
tieto iUo aduos dfcendercfoleo:iuffoq; intus ntanerefo
ribut occlufisjteqj cuiquam dperirejifi me uocifiran
temaudierit. M F R . lamigitur Atticam adeamus.
T» me confequitor chlamydi adharens, donec cxtre/
mamuiam attigerimus. p L v.KettefkdsMercuri,
quu meperuiam ducis. Utenmfi me defereres,forfan
cberrans in Uyperbolu aut Cleonent inciderem. Sed
quk hicfbridor ceu firrifaxo hnpactifMfiR .Timon
biceit,quiprox'me montanum erpetricoftmfodit
fo1ufPap£:adefh er Paupertas,& Lahorilkjtm Ko/
burfapietttia, Tortitudo, atq) id genus alioru turba:
LVC.
p
quorim
%X6
LVCIANI
TIMON
quorm omnium agmen Tames cogit, longe preftmi
tius quam tuifintfateUites. p L V . Q» m igitur quam,
ocyfiime difcedimus Mercuri i Nr$ enim uUm ope/
rapreciuficerimus cm bomine eiufmodiuaUato ex/
ercitu. M E R . Secus uifm efi louiiquare ne metu de/
terreamur. P A V P E R T A S . QIJO bunc nunc Ars
gicida manu abducisiM E R . Ad bunc Timouem,ad
quem d louefumus ire iufii. p AV.Uane rurfum Plu
tus ad Timonemipofieaquam ego bunc antea delitift
tnale corruptufufcepixomendansq; Sapientia vLd
lori,strcnuu,multiq; precij uiru reddidif Adeo ne dc/
fbiciendajiniuriaqi idonea uobis Vaupertas iudicor.ut
huncjqua mibiunica eratpoffefiojcripidtkjam exa/
ctiSima cura ad uirtutem excultumf ut Vlutus b'ic ubi
denuofufceperit,per contumelia v arrogantiam iUi
manu iniettajtalem reddiderit,qualis erat dudu, ntol/
lem v ignaum,ac uecordem: rurfm mihi reftituat,
ubi iam wbUifkttus erit, V reitculus/ M E R . Sic 6
TPaupertas,loui placitu efl.p AV. Equidem abeo.At
uosLabor v Sapientia, reliquiq), confequimini me.
Vorrb bic breui cognofcet, qualis in fefuerim, quant
nuncreVttquet:nempe adiutrix bona, V reru optim*
rum dottrix.Qui cum donec babuit comercimjano
corpore^ualentiq; animo perfeuerauit: uirilc exigens
uitajv adfefe refpiciesfuperuacua aute v uulgariat
ilia-alienajtautfunt,existimans. M E R . Hifeedunt
iUvuos ad em adeamus. T I M . Qttinam efk,bfce\e
1*
D. ERAS. R6.T*tNTS-RP.
'%%i
ffitiut qua gratid huc dduettifiis hominiopcrdrio mtf
cendrioifi negociu exhibiturituerum haudqudqud l<e/
tiabibitisfccleftiut efiis omncsindtn ego uos iUico gle
his esrfaxis petitos cominum. M E R< Nequdquant
a Titnon#eferito,neq) enmfiries mortdle$:ueruego
fum Mercuriusjbic Vlutus.Mifit nos lupiterjuotis tu/
is exduditis. Quire,quod bene uertdt,opes accipc,de
fiflens d Idboribus.r i M .Atquiuos Um plordueritis,
etUmfidijfitisutdicitis.Siquideodipdriter emnes,
tum deosjtvm homines. Sed Itunc ctcU quifquis hic fii/
eritjnihi certU est ligone impd&o cominuere.p L V .
Abeamus per louem Mercuri:qudndoquide hic hotno
mibiuidctur non mediocriter infitttirejie malo quopi
dm dccepto difceddm. M E R. Nc quid firociter Ti/
momquin exue potius penitus ifidm firocitdtejffieri/
tdtemq^ic manibus obuifs excipe bonS, fortunS: rur/
fum diues efiorurfim AthenienfiU princeps,& ingrd- •
tos lUos dejpicito,quUfohi$florebis. T I M . Uihil mi/
bi uobis efi opusjne obturbdte.Sat opU mihiUgo: pr<e
teredfortunatifiimusfum ,finemopropius ddmede/
eejferit. M E R. Adcone qu<efo inhumaniterf
H<ec egofeua loui refiro dtqj immdnia dittdf
A tqui pir eratforfitdn homines tibi hdberi inuifos, ut
qui idm multd indignd in te comififfent: deos odio te
profequi nequaq erdt confentdneu, quU itli tdntopere
tui cursm dgant.T i M . At tibi Mcrcuri,Iouiq;^uod
me rejjicitis,pkrimm equidem hibeo gntidm: ctte
P
%
ttwt
iif
* r XVCIAWI YlMOl»
c/termbuncPlutmneqtcdquamrecepero. M E R .
Quid itai T i M • Quoniam prident itmmerabiUum
malorm bic mibifuit autor, qum mt affentatoribur
proderetdnfidiatoresin mt inuitaret,cofiaret odium,
iuecebris corrmperet,inuidt£ ebnoxim redderet:
deniaj quu repente me adeo perfideac proditorie de/
fiituerit.Contra,paupertasoptima>meldboribttSuiro'
digmfmtsexercens,mecumctiUcreejr Ubereconui/
uensjty quibus opus erat fuppeditauit Uboranti, e r
uulgaria ijia docuit contemnefejefivcticp- ut mibi uitat
fpes omnri exmeipfopenderet,dcmoitrans ausnam
effcntopesuerentet:nempe quas necp adulator affcn/
tansjnecpfycophanta minitasjneCp- plebesirriedtajne/
queconcionatorfuffragioru autor, nea- tynnthts tn/
tentus infidijs queat eripere. Itack iam ualidui effecxwt
ob laborem,dwmhunc ageUtm gnauiterexerceojne/
que auicoMdm eorm aue funt inciuitate maloru ajbi
cio,abuniemagnm ejr fufficientemuictum mibiliga
fuppeditat.Quaretu !Aercuri,quauenifii uiam reme
tiensjrecurrejuni tecu Plutu adiuccns adlouc. \llud
mibifdtfiteritjieffeceritutomnes mortales perom/
rtem etatemeiulent.tJSK R .Uequaquam o bone,neq}
enmomnes adeiulandm funtaccommodi. Quin tu
iracunia pueriliacp ifta miffaface^c Plutuni excipe:
tionfuntreijcieiamunera,qu*aloueproficifcttntur^
P L v . Viri Timonutcontra tepartes defendam me
*s/tn grauiterferesfi quiddixeroi T i M . Dicito,ne
multis
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
XX9
tnultis tmenJteq) cwm proaemijs, quemddmodu per/
dhifimiiltifoht.Ordtores.bldm huius Mercurij grtt
tidteferdmpducisdicentem. P L V T . Atqui multis
mhi potius erat dicendm, tot nominibus abs te dccu
fdto.Attdmen uide,numqudinrete quemddmodwm
dis Uefermtqui auidcm dulcifUmaru quarmcp rerm
tibiexritermmor,opifxqi^utoritdtu,prdfidentid,
coronarum^iUarumitem uoluptatum: mea operd con
fpicuus erdSjceUbris er obferuandus. Cdterum fi quid
moleSti ah dduldtoribus dccidit,non mihi potes impu/
taretquinipfemdgisdbstcfm
dffecsus contumeUd»
proptered quod me t*m ignominiofe uiris iUis execra
tisfuppeditdris:quitemirabdtur,dcprefligijs<icmen
tdbdntjnibiqi modis omnibusinfididsftruebdnt. Vor/
ro quod extremolocoiixistijtedmeproditumidefer
tumif} fmffeiistudcrimims intc poffum retorquere,
qum ipfefimmodisomnibus dtereiecjus,pr<ecepsq$
exatxus ex fdibus.Vnde pro moUi chldmydc, fagwnt
iftud chdrifimd tibi paupertas circwmpofuit.lt acp, te/
ftisjfft mihi hic Mercurius,quantoperclouem orauet
rmneadte uenirem,qui tam bofiiUter effes in me de/
bdccbdtus. M E R. At nunc uidcs Plutejn cuiufmodi
bominemfitcommutdtus. Proindeduddtter cwm iUo
eonfuetudinem dge.Tu uerofode itd utfacis.Tu inte/
rmthefaurumfub Ugonem ddducito. Audiet cnimfi
tu dccerfiueris.T i M . Pdren<i% eft Mercuri, rurfusfe
ditefcendum.Qtud enimfdcius quum dij compeUdntt
p j
tamen
*5«
LVCIANI
TIMON
tdmen uidejn quas turbdt me miferu conijcies: quiqui
dem quu dd hunc uf<D dicmftliciftime uixerm, iant»
duri repitefm dccepturusmihU comeritus mali, tant
tm<D<urdrm fufcepturus, M E R . SuAine Timon
tned grdtid.tdmctfi grdue efi ifibuc, atqj intolerandu:
quo uidelicet pdlpones iUi pr<c inuidid rupantur.Ego
porro fuperdtd Actnaincaelm reuolduero. P L V .
Abijt iUe quidemftcut dppdret. Nam ex aldrmremi
giofacio conieiturdm.Tu uero hic dperire,fiquidem
digreffus Thcfxurm dd te trdnfmittmjfedferifortit
us: tibi loquor auri Thefaure, Timoni huic audicns
eAo,offer<j} temeteruendm. Eodi Timon altiusim/
pingens.C<eterm ego iuobis digredior.i i M .Age
iam 6 ligo,nunc mihi tuas uires cxpUcdjieqj defatige/
re,dm ex abdito TbefaurU in dpcrtU euocaris. Uem
prodigiorum autor lupiter,<tmici Corybantes, ac lu/
criftr Mcrcuri.undendtttduritdntmf Nm fomnim
hoc eft f Ketuo ne carbones reperturusfim experre/
ccus. Atqui aurm profetto eft mfigne,fuluum,grdue^
& aflsettu multo iucundifUmum.
VulcherrimdAurumfduftitdsmortdUhus.
Quippe quod ignis in more ardes, nottes<D ey dies re
nides.Adcs 6 mihieharifUmti dcjidcrdtifiimmfyntic
dernu credo uel louem ipfm olim auru effefdttu.Ete
nm qu<e tandem uirgo non exporretto finu ufqj ddco
formofm amdtorem excipidt,per tegulas illdpfmfo
Hidd Crcefe<D,dc muncrt Delphico. intemplo dict/
tdtut
o.
ERAS.
ROT.
INTERP.
IJI
U:ut nihil erdtisficum Timone, cmq; TimonU opi/
hus conferdminixui ne Perfdrwm quidem rex pdr efi.
O ligo ,fdgum chdrifimu,uos huic Pdnifufbendi com
modum est.At egoqmdximefemotu mercdtus agru,
turriculaq;ferudndi duri grdtid eonftruftd, uni mihi
dffdtim uixerofepulchru item inibi mihi defunfto pd/
rareeftfententid.H<ecigitur decretdfunto, pldcitdqj
m reliquum uit<e:feiunftiojgnordntid,fdftidium ergct
mortdles omneis.Porro dmicus,hofpesfodiUs,dut drt\
mifericordi<e,mer<e nug<e. Tum commiferdri Utchry/
mdntcmfuppeditare egitibus,iniquit<u, ac morufub/
uerfio:atuitd folitdrid, quaUs efi lupis: unusfibi ami/
eus TtmsUKceteri omnes hostcs,v infidiarum macki
natores.Cwm horum quopiam congredi,piaculu:adeo
utfi quem dfhexero dutdxdt,maufhicdtusfit iUe dies.
infumnumn dlio nobis bdbentur loco,quamfigndfd
xea\/tredue:neq; faecialem abiUis miffum recipiamus,
neq; fcedera feridmus.Solitudo terminus esto. C<etcrtL
tribules,cogndti,populdres:pofiremo pdtrid ipfd ,fii/
gidd qutedam v fierilid nomind ,fiultorumq; mortd/
Uum glori<e ifolus Timon diues efio: defpiciat omnest
folus ipfefecu obleftetur, liber db affentdtionibus, ry
onerofis laudibus dijsfacrdfkcidt: epuleturfolus ,fibi
ipfi uicinusfibi pdrticeps,excuticnsfefe db dlijs.Acfe
mel dccretum efio: utunus feipfum comiter dccipiat,
fimoriendufit,dut neceffe bdbedtfibi ipfi corom dd/
mouere.liuUum^ nomenfit dulcius, q Niifanthropi,
p 4
idcft
V$X
LVCIANI
TIMON
id essjoomittum ofork.Morum dutem noU,difficult*t
dfperitmferitdsJrdcuMdJnbumdnitds: quodfi quem
conjpexcroittcendio confidgrdnte^btefidntemq^ quo.
refiingum, pice oleoq^ reitinguere: rurfumfi quem
fiumen undis dbfiuleritjsq; mdnus porrigens, implo/
ret ut retinedtur:bunc quoq$ demerfa cdpite propeUe
re,ne pofiit emicdrehunc ddmodum pdr pdri rcUtut
rus efi.Hdnc Ugem Timon tuUt Echecrdtides Colyt/
tenfis:ey concionk fubfcripfitfuffrdgijs idem iUe Ti/
mon.Agehdedeeretdfunto:hcefartitertuedmur,CdS
terum mdgno emerm ut id omnibus innotcfcdt, quoi
opibus dbudo-nm iUd res iUos prtfocduerir.fed quii
iUudfHem quc trepiddtiofundiq} eoneurrunt,pulue/
rulentidtqjdnheUMudfcioundeduruodordti. vtr»
igiturboccofcenfo coUefixis eos abigojfublimi de/
idcuUnsm hdc.tdntum inrelegem uioldbimus,utfc/
mel cum iUk congredidmur:ut mdgk angdnturjfdfii/
ditijrepubficp f Itdfdtiuseffe dueo. Itdq) reficmusquo
iUos idm excipimus.Age profpicidm: primuseorum
ifie quk efifHempe Gndtpmdes dduUtor,qui mibinu
fer ccenam petentijfunem porrexit,qmm dpudmefdt
penumero folidd dolia uomuerit.Sed bene efi quoddi
me uenirndm primus omniummpuU.bk.Gfi X T o .
An non dixi Timonem uirum bomm non neglecturos
ejfe deosfSdlue Timonformofifiimcjiucundifiime,con
uiudtorbeUifiime.riM.Scilicet eytu Gndtonides,
mlturum omnium eddcifiime dtq$ bomimm perditif/
fime
D. ERAS. ROT. IRTBRP.
Ift
jn»r.GNA .Semper tibi gratd dicdcitas.Scd ubi com
potdmusf Ndm noudmtibiddfero cdnvkmm ,ex bis
quos nuper diiici dithyrdmbis. r i M . Atqui elegos
cdnes,ddmodum miferdbiles,dbboc doctus Ugone.
c iw A . Quid istucfFeris b TimonfAttefior. 6 Her/
culesihei bei in ius te uoco dpud Arcopdgitds,qui uul/
tm dedcris. T I M . Atquifi cuncxere pduUfper, mox
cxdismereumdges.GNA. Hequdqui,quintupUu
ni uulneri medere,pduUtlo duri inuncto.Mirumenun
in nmdum prefentdneu id est remediu. r i M• Btidm
manesf G N A . Abeo.At tibi ntdle fit, qui qutdemex
ttiro commodot tdmfeuut fdttusfis. r i M . Qujs bie
est qui dccedit recdludfter ifiefPhiUddes, dffentdtom
omnium execratifiimus.Hic quum dmefoUdum dcce
pcritfundumjumfiU<ein dotem tdlentd duo,lduddti/
onis prannium, quum me cdnentem reliquvsfiXentibus
ommbusfolus mdiorem in modum extulijfet^eierdns
me uel oloribus nugis canorum,ubi me pridem <tgro/
tum confpexiffetinam ddierdm ordturus ut mei curm
dgeretpldgds etim egregius iUe uir hnpegit. p n i /
L i A D E s .O mpudemimjnunc demum Timonem
dgnofcitismunc Gndtomdes dmicus & conuiua: enim
uero bdbetihedignafe, qudndoquidem immemorett
dtq) mgrdtus.Axnos quiiam elim conuictores fumus
equdlesdc populdresttmen modefte dgimus, ne infi/
Ure uidedmur.Sdlue hcre,fac ut isxos dduUtwes fitcri
legos obferues,qui nusq ddfunt nifi inmefatprxtered d\
p <
eoruis
%*.*/
LVCIANI
TIMOM
corubs nibU difjerum.Heq) poft bac huius atatis mortS
tim uUifidendu efl.Omnes mgrati,tyfce\efti.Ax ego
qum tibi talentm adducerem, quo poffes ad ea quat
meUes utijm uia accepi, te fummas quafdam opes effe
nactm. Vroindeaccefii his dc rebus admoniturus te.
quanquam tibi fbrfitan me monitore nibil erat opusjui
ro nimirum adeo prudentiatt ucl Neitori ipfi,fi necef/
feej%confiUmdarequeas.TiM.ltafiet
VhiUades,
fed age,accede quo teligone comitcr accipiam.? H i .
Viri,caput mihi comminutum eft ab hoc mgrato,pro/
pterea quod eum ea que m rcm iUius erant, ad.^onui.
T i M .Ecce tertius buc oratorDemeasfe recepit, ta/.
bulas dextra gefians, aify fe mibi cognatm effe. Hic
una die de meofedeehn talenta ciuitati dependit: nam
damnatus eratjcuinctus. At quumfohendo noeffet,
ego mifertus iUm redemi. Vorrb quum iflt forte ob/
muffetjtt Erecbtheidi tribui difbribueret erariu,atq;
tgo adiens, id quod ad me redibat pofcerem, negabat
fe ciuemnoffeme.DfiM .Sahe Timon:precipuu ge/
neristuiprefidimjulcimenttm Athenienfim, defen
faeulmGrecie.Vrofitto iamdudmte populusfre/
sjuens,cr utraq) curia operitur.Sed prius decretu au/
di,quod de te confcripfi. Quandoquidem Timon Ecbe
eratidefitius,Colyttenfisaur nomodo probus ty mte
gerjuerumetiamfapiens,quantm alius in Grecia ne/
tno, nunquam per omni uitam defiitit optimc deRep.
mtrcriiTm uuttm m olympieis uicit pugil, vhlta
curfuq^
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
*Jf
turfuqf die codemM hecfolcnni quadrigd^qucfiriqj
certaminc. •xim.ktegonc hjecldtor quidem unqui
in olympicis fedi.D E M . Qujd tuffpectdbis pofibdc,
fediftd communid daatfdtius est. Tum dnno fuperio/
re dpud Acharncnfes pro Kep. fortifiimcfc gefiit, fjT
Tcloponenfiwm duas acies concidit. n M .QMd ratio
nc i Qtjippe qui nec unquam armd gefferim, nc$ unt
quam militi* dedcrhnnomen.D E M .ModcstctU qui
dem deteipfoloquerhjtostdmeingrdtifuturifUmus,
nifi meminerimus. Pretered fcribendis plebifcitis, tj
in confdtdtionibus,cr inddministrdndis bcUis nonme
sUocrem utilitdtem dttulitRcipub. His de caufHt om/
nibus uifim e}%curi<e,plebi,magij;rdtibus tributhn,ple
beijsfingulathn,communiter uniuerfis,dureum fiatue/
re Timonem iuxtd VaUddem inarce Jfulmen dexterd
tenentemrddifs tempord dmbientibus,utq)feptem au/
reis coronis coronetur, btq\ coront hodie in Diony/
ftjs per Tragados nouos promulgentur. Siquidem bo
die, iUi Dionyfia funt agenda. Dixit boc fuffrdgium
Demeas orator, propterca quod cognatus itiiut pro/
pinquus,ac difcipuluseius fit.Uam&orator opti/
mus Timon: prtterca quicquid uoluerit. Hoe igi/
tur tibifuffrdgium, fed utinam tj fitium meum dd te
pdriterddduxiffem, quem tuo nomine Timonem dp/
fetiaui. T i M . Qgi potes Demea, quum ne uxprem
•quidem duxeris unquam, quantum nobis fcire ticuiti
TiM.At dueSjtouo incunte annoji dcus pemtfcrit,
tibcrisqf
%*4
t v e i A N i TIMON
tibcristf) operm dabo.Tm quod erit natm (erit au/
tem mafculus)Timonm nuncupabo. T I M . An uxo/
rem tufis duftumjcquidcm haudfciojtanta a mt pla/
gaaccepta.DB.M.Heimihi.QuidboceftrcitTyran
ssidem Timonocceptas ttmlfasip eosqui funt inge/
tuUJpfenec mgenuus planejnec ciuismerm propedte
poznas daturus,quuaHjs uomtnibus,tm quod arcent
wenderisi T I M . Atqui non conflagrauit arxfcele/
fte.Vroinde palim efk,te calumniatore agere. D E M .
Vermeffcjfoarariodtuesefffftmes. TJ.M. Atqui
tton effoffm iflhuc, undene hec quidem. probabiliter
abs tedicuntur.D E M .Vcrm ejfodietur pofthdcjed
tumterm omnia qu<e m eo condita,pofiides.T i M .
AUermitaq;plagamaccipe. O E M . H « fcapulie
meis.ri M .He uociferarejlioqui er tertiam tibiiUi
dm. Etenm res plane ridicula mibi accideritfi quut»
nermi/S duat Lacedamoniorm acies fitderm, unum
fcclcflum bominem non protriuero. Tmfruftra uice/
r'm m olympifs,ey pugil et pal/flrites.Sed quid hoct
An non pbUofopbut Thrafyclcs hic ejif proftfto ipfut
efitpromiffa barbafubduftuq;fupercilijs,er magnm
quiddamfccm murmurans acccdit, Titanicm obtut
ens,c<efmem perfcapulasfiuentem uentilas,alter qui/
dmBoreas,aut Triton,qualeseos Zcufis dcpinxit.
HichabitufrugaUs, htceffu moderatus, antiftu modet
ftus,mane mirm quam muUade uirtute differit,dm/
nant eos, qui uoluptate capiuntur ,frugalitatem lau/
ians
D . E R A S . ROT. I N T B R P .
tpf
idtistdt ubilotut dd catutm uenit,puerqj mgentem M
cdUcmporrexit,mtrdciore dutem mximc gdudet.
perindc ut Lethes aqudm ebibens , i diluculdrijs iUi$
difputdtiotttbus diutrfifiimd quefiMexhibet,dm mi
tui mfiat preripit obfonia, ty proximtm cubito opt
pofito arccns,mtnto mterim cSdimentk oppletojUm.
cdnumritu'mgurgitdt,pronomcumbenscorpore:per
mde atq) m pdtinis uirtutem muenturumfefc fperet,
dumip ufqueddeo diligentercdtinosextergit mdice di
gito, ut nepdutulum quidem reliquidrumfindt ddbe/
tercjmnquam non querulusjdnquam deteriorem pdr
tem dcceperit, uelfi totdm placentdm, dutfuent folus
omniumaccipidt, quiquidem eddcitatis ey mfdtidbibi
tdtts efifrudusjemulctusjtinob^ bdcchdtusjtoddca»
tum moddfdltationemqiJierumddconuicium ufq),ey
iracundiam. Ad hec multus inter poculd fermo {tum
enm uelmaxime)de temperdntia,fobrietdteq), dtque
ifiaquidem loquitur,quumim imeromaUdffittui
ndicule balbutit. Accedit his deinde uomitus. Vofire/
m fubldtsm eum de conuiuio effirunt aliqui,dmbdbut
jnanibustibicine ihberentc. Qu,dttqum aUoquinefo
brius quidem uUi primdriorum cefferitjiel mendacio,
ttel confidentid,uel duaricid. Qgmsymterdffentato/
res primas tenet,peierdt promptifiimejtnteit hnpofi»
rdycomitdtur impudentid. Infumma prorfus ddmiran
ium quoddam fpectaculum efi,omni ex pdrte exactu,
ttdriecfc abfoktu: proinde nS ciuldbit ckrius utatUctt
quum
tjt, .
LVCfANl
TIMON
quum fit tnodefius. Qfjii bocfpapajdnde nobis Tbrd
fyclesfT H R .No» boc animo ad te uenio Timon,quo
pUria^ ifti,qui nimiru opes ddmirati tuas, drgentijdu/
ri, opipdrortm conuiuiorm ddductifpe concurrunt,
tnultdqj, dffentdtione deliniunt tcJoomineuideUcetfim
pticem,fi.cilect} mpartientem id quod ddefi.Siquidem
hdud ignordt offam mibi mccendm fdt effctum opfo/
nimfuduifiimum cape dut ndfiurcim, dut fiqudndo
Utbedt ldutiusepuldri,pufi&mfdlis. Vorrb potu fbns
Athenis nouemfdliens uenisfuppeditdt. Tm paUium
hoc quduis purpurd potius. Nrfm a urm nibilo mdgis
apud me m precio ett quam ealeuli quifunt m Uttori/
bus.Sed tud ipfius gratid bue me contuU, ut ne tefub/
uerterit pefiima ifid, dtf, mfidiofifiimd res opulcntid:
quippe quamultis ftpenumero mmedicabiUm malo
rm extiterit caufd. Etenm fi me audies, potifiimum
opes uniuerfds m mre pracipitabisjutpote quibus ni/
hilfitopus bono uiro, quicfc philofophi* pofiit opes p
fpicere.He tamen m dltm 3 bone, fedfirme ad pubem
ttfqt, mgreffus, paulo ultrd folmfiuixibus opertZ, mo
quidem uno fpettante. Quodfi boc non uhjtuteigitur
tdS potiore uid ex adibus eijcito,ac ne obolm quidem
tibifkcids reliquu,uideUcet Urgiens ijs, quicunq} opm
habentjmc quinq} drdchmas, UU minam, alij talcntu.
Vorrbfi qui erit pbilofophus, hune aquum efi duplam
dut triplamfirre portionem: qudnqudm boc quide mi
hi non mea ipfius gratia pofiulojed quo amicis ,fi qui
cgebunt
D . E R A S . ROT. INTERP»
I}**
egehunt,donem: fdt efifi modo perm bdnc Urgitione
tud expleueris.ne duos quidem nudios Aeginiticos cd
pientem. N/ro pducis contcntu,ntodefiumqJ conuenit
eife eti qui pbilofophdtur, neq) quicquamuhrd peram
eogitare.r i M . Equidem iftd qua dicis probo Tbrd/
fycles:ergofiuidetur,priufquam peram expleamjge
tibi caputopplebo tuberibu\,pos\cdqudm ligonefum
menfus.r H R . O libertas, o leges, pulfamur ab intpu/
rifiimo liberd m ciuitateir i M . Quidflomdcbaris o
lone Tbrafyclesinum te defrdudaui i Atqui ddijciam
ultrd menfurdm Chanices quatuor.fed quid bocnego
cijiCompluresfimulddueniut.ElepfidsiUe,et Lacbes,'
C Gniphon ,brcuiterdgmen eorum quiudpulabunt*
ItacL) quin ego m rupcm banc confccndo,dcligone qui
iem idmdudumfstigdtum,pdulifper interquiefcerefi/
ttoiAt ipfe plurimis congeftisfaxk,procul eos UpidH
grandine peto. B L E p-s i A s . Ne idce Timon, abi/
mus enhn.r i M .Atuos quidem neccitrdfanguinem,
nccdbfqjuulneribus.
ERASMVS R O T E R O
DAMVS
RICHARDO
VVIT/
fhrdo Britdnno,dotto & cum primis
iucundo amico, s P D
v M annis iam aliquot totut Gracdniek
C
m literis tuerim Kicharde cbarifiimejm/
per quo «t litcris Latink rcdirem m gra/
tiam
•• -tidm,VdtinedecUmdreccepi,idq; hnpulfore Thontm
IAoro,cuius(utifcis)t<int* efificundiajut mkilnopof/
fk perfuddere uel bofii: tdntd dutem hominem cbdrita,
te compleetor,ut etiamfifaltdre me, reflimajduttdre
iubeatjtm non grdUdthn ohtemperaturm. Trattdt il/
U idem drgumentunhcr itdtractdtjtt mUusfit omni
no locut, qucm non excutiat cruatq;. N«£ enim arbu
tror(nifi me uchcmens m iUmfidUtdmor)unqmm n*
turamfinxiffemgenium hoc uno pr*fentius,promptir
us, oculdtius, argutius, breuiterq; dotibus omnigenis
dbfolutiui.Accedit lingua mgenio parjtum morum mi
rdfifiiuitdsJaUs plurimumjed candidi duntdxatdit ni
hil m eodefideres quod dd dbfolutum pertinedt pdtro
ttum. Quare non boc dnimo laborem bunc fufcepi, ut
tantum drtificem uel*qudrem >uel uincerem ,fed uti
cum amico omnium dulcifiimo,qui cum libcnter foleo
fcrid ludicraq; mifcere, m hdc mgemoru pdlefird qu*
fi coUttttdrer: idq; fici eo libentius, quod mdgnppere
cupidm hoc exercicij genus,quo nuUu dUud <equ*fiw
gifirum, m ludis nofiris dUqudndo mfiduvari. Ueque
enim dUudeffein cdufa puto, quod bdc nofira tempcf
fidte quum tam multifint,quifcriptores ehquentifii/
mos euoluant,tdm pduci tdmen exifiant, qui non infiit
tifiimi mdeantur, fi quando res oratorem popofccrit*
Qpjpdfi tum Ciceronis Tdbijq; dutoritdtem,tum uete/
rum exemplum fequuti, y/ rotxurcus (/.iAtrous dili/
genterdpueris cxerceremurjion effct (opinor) tantx
dicendi
t v c i A M i T Y R A M W I C I D A ^#4»
itcendiinopiai tam mifefariddinfintia,tam pttdendd
baibutietetidrit inbiiqui literai btatoriai pttblice prd
fitentur.tioflram declamutionem iU leges* itt edm mi
pauculis diebui lujiffe cogites, non fcripftffe; Hortof
autemutet Mofitani Conferas,itaq; iudic. s,ntm qUidf
inflilofitdifcriminis intethos,quos tu ingchto, niori/
busjtf)ittibus,fludqs ufqUeddedfihttlesef)edicerefol&
bas,utnegaresuUos gehteUosriuXgUinterfefmUes r&
perinpoffe.VtrUriqiCefteeXequodmai,utriq;uicif/
fim ex <equo chartti. Vale ritem delicitm Rxchard&
fefiiuifiimc.Ruri,adCalcndasMaidit M D V I
LVCIANI YYRAN*
W I C I D A , DBS. ERASMO
RO/
terodamointerptcte.
AR O V M E N T V M D E C L A M A T I O N i S
tittidam in arctm afcendiburi tyranmm occideret, atque
ipfum quidcm nbn reperiUuerum fdium cius interemiU gladi~
Umauein-uulneretcliquit.Aduenkns tyrannus.ubi filiumextinctum confpexii, codetn enfe necemfibi confcifat • I J qui af~
ctnderat,tyranniquefilium peremerat, prtnrium tanquam t>
tannicidapctiu
DECLAMATIO
tt
;
V V M dttos eodem die iyrannos occide/
rim iudices, alteru, quidem a-tate iam df/
fiftdriitcrmtuoflorentemjo-adfcelc/'
tvc«
q rwd
»4».
I.VCIANI
TYlfrAWKIClHOA.;
rmfuceefiionem cdpeffenddm pdratmjinicm
tmi
pro ambobus premim petitu ucnio^uiquidemunue,
omnim quotquotunqudm tyrdnnicidefueruntjinico
uulncrc duos maicficos fuerim dmoUtus,ncciq; dedef
rmfilium uidelicet enfe, patrem mdulgcnti cbaritite
quafiUu,ddamabat. itaq; tyrannus pro bis qut com/
mifitjtbundc PMgnas patnas nobis depcdit: quippe qui
t? uiuus dfbexerit,filim prius morte fubUtu,et quoa)
efi omnim maxime noum, compulfus fit dcniqi ipfe
fui tyranniciddfieri. Atfilius iUius med quidem tmnu
pcremptuseftxCd-teru occifus dUeram adcedcm opef
ram mibifuam commodauit,dm qui uiuo patrifcele/
tum focius fuerat ,eiufdem pofi mortemf quatenusli/
cuit)cxtitit parricida. Ego ilaqsfim is qui tytdunidc
fustuli, pariterq; mecwtn gldiius, quo cunctd confittx
funt,meus:tametfi cedis ordinem commutdr'm,acmo
rem modmq; nouarim conficiendifcelerdtos: nemptt.
hunc qui ualentior erat,dcfefe defindere poterat, ipfe
- perimens,pprr6 fenem foli glddio referuas. His igitur
de caufis cr amplius quiddam d uobis me eonfequuttt*
Timarbitrdbar,pr£mid(£ ldturm,qu* numero eqtut
rent eos qui effent interemptbutpotc.qui non prxfenti
bus ntodo malis uos leuarm, uerumetiam fhurorunt
firmidine,quiq; fidbilempepererimlibertdtem,nuUo
reUSoquifcelerm capcffat fuccefiionem. Verm itttf
term tantis rebusfirenuepenSisJn difcrimen-dddu/
w/yic prmiofiduddtus 4 uobis difcedam, ac hefolut
no»
-•£» «JlAf.-ttoY.
tftffftliy/
*4*
ttonfirm mercedem,qudm kges a meferudteprefii
tmint. At qui contrddicit,ismihiuideturno cXeipuk*
fiudiofquemddntodm dit)hocficere,fed quodextin*
Hos effe iUos grauiterfirat, dtque em qui itUs nurtut
uutor extitit, ulcifei conetur. Vos igituriudttes mihi
pdulifper dttendite, dm tyrannidis m&U tametfi ipfi
optimcnoftH,eommemoro. Siquidem kocpaftofutu/
rmefljtt & beneficijmeimdgnitudinem mteUiga/
tis, cr ipfiplus capidtis uoluptatis, reputdntes nimi/
vm quibmfitis leudti malis. Ne$ enim quemudmodu%
dlijs quibufddmffpenumero dcriditjtidem Ct nosfimt
pUcem tyrdimidem dtq) umcamferuitutem fufhnebd/
musjtec unius domini uiolentiam tokrdbamwweriim
foliomnim quos fimiUsbabuit caldmitds, duospro
tttto tyrannos hdbebamus, er m gemituu eontumeUdt
difirdhebamur mfilices.Porre fenex multo erat mode
vatior,quippe adiras lentior,ddfuppUcidfegnior, CP
ad cupiditdtes tardior: utpote cui iam etat uehemen/
tictm mpttut cohiberet, uoluptatumb) eupiditates re/
frendret. Qjjin ddfufcipienda maleficiafilljinfiincltt
Uolens impeUi firebdtur,ipfe alioquinon ddmodum
tyrannicut ,nifi quod iUimorem gerebat. Siquidemmdulgcns 'm fiUm fupraquam credi qucat erit,ii>
quod redeclarauit,ita ut filiusiUi effet omnia. lUp
farebdt,pcruim fiekbdtquicquidiUe iufferdt: fup>/
pUcio afficiebdt quofcunque preccperat, uc prorr,
fismemnibmiUiobfiquunddkdt . infumma ^fiUutttt
Cv< ,.
q % pitrem
*44
LVCIAN*
TYRANNICIDA
pdtretntyrdnnm quenddm dgehdt3pdterfilqcupidi/
tdimfdtetieSerdt.Tdmetfihuicpropterdtdtemkof
norcnt cedehdt ddolefcensfoloqi imperij nomine tem/
perdhdtytdmenres"er tdput tyrdnnidis efatipfe. Ef
qudttdudm tutdmentm prcftdimqi principdtui db
illo mutudretur,fcelerm idmctientolumentisfoluti
fiuehdtur.\UeerdtquifdteUitescontinehdf,quicufio/
diMohtinehdt^uityrdnnidemdffictdmeSetmdiotoU
lehdt3qui'mfididifirmiddbat,iUe qui cdfirabdtephe/
los,quicoiugid uioUhdtfiUiuitgineSproducehdntur*
Tmfi qu<e cedcsfi qud exilidji qudf pecunidrm ex/.
pildiioneS3defdtioneS,contumeUtt, ed omnid iuuenis te
meritdtegerehdniur. Vorro fenex itti ohfequebdtur*
eomitcmififceterufefe pr*bebdt,dc coprohabat dun/
tdxdifilqfuifidgitid. Ifdqj quucd res nohis erdt mtor
terdnda, proptered quod qu& dhimi cupiditdtihus exc
hnperio potefids dcceditmUmfidgifqs madum impo
tiunf.tm iUudht primis difcrucidbat,quodproft>icere
mitsdiuturndm,uel*terndmpotiusferuitutemedmfu
turdm,Gf perfucccfiionem dlifpofi dlium domina trax
sKnddmRemp.poputma^hominifcelefioh*reditdtu
mfiar obuenturum. N<MM id alijsjbem noexigudmfi/
at^uoddpudfefereputdnt,q,interfedicunt:dtmox
coereebitur, dt mox demorietur, pduto pofiliberi fu/
tnus fituri.Veru de his nihiteiufmodifberdbdtur,quin
potititidm mtuebdmur pdrdtutyrdnnidish<eredem*
Vndeficlm efi3 ut nc dggrediquide quifqudm firtiuK
ciuim
D . E R A S . ROT. IWTRRP.
%4.f
riuiu,cy qui eadem qut ego ammoftatuiffet,audcret.
Scd dcjperabatur ab uniuerfistibertas,atq; mexpug/
ssabifis tyrannis uidebaturquippe quum ejfet cum tam
tttttUhconfligendumacdimicdndu.Atmfnihiliftddc
terruerunt,neq}perpenfa negoeijdifficultdte fcfugi,
mq; adfufcipiendum difcrimen trepidauimerumfolut,
folus inquam aduerfus adeo ualidam uariamq;tyran/
tudem:uel nonfolus potius, fed giadio comite confccn/
dkquippe quimihifit auxiliatus,mecumq; ex partety
rannum mteremerit, qum mors mihi mterim ob ocu/
\os bbuerfdbatur: at e diuerfoperpendenti, quodpu/
jblicamtibertatemmea cxderedempturus effem.Ergo
vbi m primdm irruiffem euftodidm, neq] mediocrine/
gociofatctiitesfubmouiffem toccides mtcrhndfi quent
mcurriffem,cr quicquid obftftcret amoliens, ad ipfum,
negocij caputferebar,adunicumtyrannidis robur^ai
noftrarum calamitatmfbntem.atq; irrupto arcis pro
pugnaculo, quum uideremitimfbrtitertucntemfefe,
ntultisq; uulneribus refiftentem, tamen occidi'. Et iant
tm eratfublata tyrannisjam tm mibicbnfittm fa/
cinus. Exeotcmporeliberi omnes, nifi quod reliquus
adbuc cratfcncxfolusjnermismuddtus cufiodijs: iant
que amiffo mdgno itiofuo fatetiite defertus, neq) dein/
de dignusfbrtidextra. ibi vimirm ntecu ipfe iudices,
hacanimo reputabam, Cuntia mibi pulcbre babent,
cttnttdconfc£ldfunt,cuncr4 cb quq deftinaram.pcrdu/
Gd.Atcum quireliquus eft, quo tandem modo pocnas
q 5 dare
J}46
LVlCtAWI
TYRANNICIDA
iare couenit t h\e quidem meaipdexiera nequaquam>
ejl dignus,prfifertmfi pohfplendidum fkcinus iuueni
k atq; m&gnificm mterimatur, priorem iUam ctdem'
dedecoraturut. Carmfex aliquis quarendus cfi iUo di>
gnus.uerm poit, ealamitate, ne uel hancipfamlucrifi
pcidt:uideat,difcrucmur,appofku habeat enfemjbuics
Vfiliqua mando. H«ec ubi mecmfiatujffem,ipfe quidc
tflinc difcedoiat iUe peregit id quod ego prtdiuinaue/
ramjyrannum ecciditfitmmamq; mtfimpofuitfibufi
X*. Adfmigitur, popularem adminifirationem uobur
adportans,cun(iis<p bono iam ut animofint cdietsjur
MbertAtem anmtncias. lam mti/s fruiminifitiis: uacua,
ficut uidetiffieleratis bomimbus arx: bnperat nemoj
quin V magifiratus ereare liberm efi,t?eaufasager
vc, c? ex legibus contrddicerc. At<j; hec omnia uobis
mea eontigerunt opera,mei<t;firtitudine, uidelicet ex
tma itta c<ede,postquam pateriamuiuere non quibat.'
Aequmkaq; cenfeo, ut his pro meritis debitm mihi
AMobi/i premiu donetur,no quod lucriauidut,autfor/
didus quifpiam fim,necisquimtrcedisgratiade pd/i
tria benemorerifiatuerhn: uerU quod premio cupiam
officia meacomprobari,neq^repudiari,aut'mg\oriotfiericonatus meosfi uelut irritiprtmioii; mdigvi iudicentur. At hic contradicit, negatq; tqum ficere me,
qui decorarimunere,premimq;firre cupiam .Ueq;.
enim tyranmcidam effe mejieq) quicquam k me pfoie>
gi$ fententia cofictm
efirucrmfieinorimcodeeffti
quiddam
t>. ERAS. AOT. f»fERP."
t+i
ttuiddam,dd hoe ut prxmim pojiulem. Pcrcontor igi
turiUu,quid prxtercd requiris <t mefnone uoluifnone
afcendifnone occidi fnone libertate peperifnm quis
imperatfnm quis iubetf nu quis minitdturdominust
tim quis nocentim numut tfiigit medsfhdudquaq di
jterisjed omnid plena pdcis,omnes rcftitutx leges, li/
bertas mdnifijid,T>emocrdtid flabilts,muioldtd connu/
bid,pueri tutijtirgincs abfq pericuio,pubiicdm'qfiU/
citatcm folennibusttrijs ceiebrat ciuitas. QMK igitur
horm omnim autorfquis eft quiiUa fufiulitfbxc pe
perit fEtenim fi quifquam prx me dignus honorefii,
eeiam prxmim,deftftam a petendo munere. Quod /t
fotus omnid peregytudens,periclitdns,dfcendes,mteri
meusjexcrucidnsjdterm ultus m aitero,qu{d mea c<t
lumniaris ofpcidf quurfacis ut populus paxu erga me
grdtus exihdtfht enim nm occidifti tyrdnmmfPor/
ro lex tyrannicidx prxmim decernit. Verm dic mi/
hijtunquid mtereft utru ipfe'mterimas,an mortvs cats
fam miniftres f Mex profxtto fententid,nibil:ueru boc
foimfpectduit tcgis coditorJUbertdteJDemocrdtidm,
fceleratorufubldtione.Huic bonore dccreuitjboc prat
mio dignm iudicauit, quod quide mpciarinon potes,
tjuin mea contigerit operd.Etcnim p occidi eu,quo oc
tifojuc rio poterat uiuere, nimiru ipfe cxdem percgi,
tgo occidi,fed iUius manaAtdque ne difcepid de cxdts
modojtecp iUud expende quemddmodum mterieritjue
fum ariim perierit,c an q&pertitjd A me fit profc/
<g
4
ctum
„t43
LVCIANI
TYRANNICIDA
ftum. Quandoquidem ejriUudcxcuffurusmibiuide/
ris, atqi hvsaduerfus bene de Kep. meritos calumnijs
vfurus, Si quis non gladio, uerumlapide lignoue,aut
alio quouvspa&qpcremerit. Quidpqrrofifimetyrd
,num obfedtffem^d mortvs necefiitate compebensintm
ibi quqqj requifiturut eras d me ca-dem, mea ipfius md)
nuperdttam i aut defiderari ddhuc quiddqm diccres,
ddid ut legifactumdmf*tiiuifcdtur:dtcfcidquufce/
lefium accrbius etiddtqs atrqciore rnertisgeneretru/
ciddffemfVnumbocduntdxatfrettd,bqcrequireJ}C<.
excute. Qtsts nocetttiu/m refiquusiaut qua metusex/
pettatioiaut quod, caUmitatuuefiigiumiQjiqdfijpur
gata omnid,fi pacata,profictofycqphanticum efi, nuu
dum rei gefie calumniantem prxmiq frufirariueUe,
quqdijs que uirtute confittd,funt debedtur, Equidei»
ejr iUud memini differtum m figibusjufifirte propter
diutindmferuitutemoblitut fum eopum qud ab iUis di
cuntur.Caufam otortis effe duplicem:putd,fi qubs ipfe
pccidqf.autfi nonipfe quidem qcciditjaeq^ manufici/
nus peregit,uerum compulit,prjebuitqf ntortis occafio
' nem.Ex <equq er bunc quoq; lex cenfet fuppUcio affi/
ci oporterejtUfi iure qptimq. N t $ enhnfiatuitminus
' ualere oportere audaciam quamficinut:acpofieafu/
peruacaneum efi c/dis rationem uidmct; fpcctdre.Qc/
mdebuncquific occiderit,tanquam bomicidampx/
nas oportere dare cenfcbis, ac nequdq abfoluendu ef/
fe.At me quiper omnid confimtiimodo Kcmp.iuuiji£
cenfes
p,
E R A 5 . ROT. INTRRP.
p*M)
fenfes ed capere oportere» qu£ ijs dcbentur quibenefi
<io iunerunt.Neq) eu'm iuud dicere pofiis, tne quidcnt
mprudentmfciffefedexituquenddm
comodmfbrt
tuitojwffe confequutu pruteranimifententidm. Nxm.
quid prtetered iam fbrmiddfie» co quiudlidior erat m/
terempto!Qnur dutem glddiu m uulnerereliquiffem,
tnfi pktte quod erdt euenturum, id ipfum pr/diuindf/
femJNiJiforfdn iUuddicesJtuc quicxtinftut eftjyrdm
mummontffedwqi bdnc dppejldtionem kt iUm compe
tereineqtuosmultum pramijboc nomine,fi iUcfwffet
pccfus»decrcturosfwffe.Atquiifiud dicerc non qucdtz
4ntyrdtmo'mterempto,eiquic£discdufdmmimfird/
Uit»pr*miumnegdhisiO curiofit4tem»dciUo Uboras
quo pddomterierit» quum ktterim libcrtdte frudrisi
Ant db eo qui Democrdtidm reflituit, nefcio quid fut
pcrudcdncu prtetered requirisiAtqui lex(utitateris)
d-aput rei gefUfbeftdt. Q&£ uero dd id conducunt,e*
dtmnidmijfd ficit,nequeUmultrd curiofius excutit.
Qwdenim, an fi tyrannum exegerit quijjtUm» non is
iam tyrdnniciddprxmiucepiffeticepiffet opinorjdqs
iure optimoefiquidem er bic proferuitute Ubertdten*
peperiffct. At id quodi tne pdtrdtum efi, non exilium
bdbet, no m pofierum mfidurdnd* tyrannidis ntetum:
verm abfolutm fubhtionem, totiusq) generis mter/
lutionem,omncq\- maXu rddicitus cxcifum. Et mibi ptr
deosjdm db initip dd finem ufcLtfi uidetur)rem totdm
.perpcndite,ttum quideorm
qu*ddhtgespertmtfit
q
5
pratermifiU
•~«I
I/VCIAW! TYRAvftfClbit'' 7
pr*termiffum,ey num quii in me defideretur ex bir*
qu* Tyranicid* oportcbat ddeffc. Principiomentem
prius oportet fuppetereforte,ey dmantc Keip. qu*qg
pro commumbtts commodts periculum ddire noh re/
cufet, qu*q\prittdtofuo interitu multitudinUincoltt/
mitdtem dufit redimere.Uum hdc pdrtc quicqui mibi
iefuittUmn frdngebar dnimot Nuw quum pr*fcirem
fSerqu* periculd mihi perrmpendu effet,per igndui/
dm refugif Profecto non poies dicere. ln bdc htterm
partc tdntum comorarejitq}*fiimd, dn non uel uolu/
ijje tantu iftd,dc ttdtui(fe,pr*ckrm facinusfuturvim,
fiuffe uidedtur. Ac putdto mefoUus dninri, uolutdtiscfi
irgumento pr*mium poftukre, tanqudm qui bcnefi/
cio iuuerit. TumfiuoUtntati me*fdcultds defuiffef.ut/
rtm dlitts poft me Tyrdnmm occidtffet,dic mihi: num
ebfurdum dut pr*ter *qumfucrat ddre pr*miuf M»
hime.Si dicerem,ciucs,uoUtiJtdtui*iggrc{fusfm: « •
tuntdtis experimcntum dedifolus dignusfm qui pret
miumferdm,Qttid tm reffonfurusfiterdsfciunc por
fo nonboc dicofed infuper dfcendi, pcriclitdtus fm,
etqi htnumcrdbilid priufqudmiuuenem occiderem,pe
trdui. Nr$ r»m» ufq) ddeofacilem,fitttufc procliuem
rjfe rem exittimetis, cuflodids perrmpere, ftteUites
tfpprimercjtntmq; bomiuc tdm mttltos dmoliri. Quhs
'ifibuc pene miximm efi omnium qu*funt m Tyran/
'mcidio,totius'q) negocij cdput. Ndm ipfe km Tyrdn/
tmnonmdgnd res ettjteq; expugoatu, neq^ confettis
difficilis
b . EAAS. tX6Y. fltfTEft*/
t-ff
mfficilumerum ea quatuentur continentq; Jyrannit
dem,qua quidemfiquisfuperarit, is nimirm cuneta
qua dcfiinauit,percgerit^yperpufittumest,id quoi
fuperefi.Sedad Tyranosperuemre nunqui mibicon
tigiffet,ni prius quiiUum cingunt cufiodes opprefitp
fem, omnesqi fatettites ante debeUdjfem. SUbil adbuC
addo:uerim in bis rurfum mmoror.Cufiodii aprefik
fdteUttesfuperdui:Tyrdnnwnincuftoditmjnermemi
uudum reddidi.Vtrm bis rebm conficxtt, non tibi ute
deor bonore dignut fanddbuc cadem ipfam a me re/
quiresiQumetidmfi cadem quaris,ne cd quidem de/
fiderabitur.Nonfim incruentus: uerm cadempere/
gi,magnam acftrcnuamtnempe iuuenis atate ac uiri/.
bmfiorentu, atq$ pmnibusformidandi, per qucm itte
ab mfidijs erat tutus,ciU umfidebat > qui compluriem
fatettitm'mfiarerdt.Annonigitur,quafote,pramict
dfgnm uideor ,fed tantis rebus gestis honorefrauda/
bortQnJd enmfifatettitem unu,atcp adeo quidfi Tji
ranni minifirm quempii mtaeemiffem tQuJdfifer/
mtm dliquem cbdrutan non boe quoq) magnm uifuni
fiuffet,cofcendiffejnediaaj'm arce,medijs m amu,dU
ctuem i Tyramufimttiaribusiugularetffunc ty bune
ipfm qui occifus efi,cuiufmodifit c3fidera.Tttius erat
TyrannijuA Tyrannm-potius crudeiior, dominus m/
tolerabilior,adfupplieia diriorjd contumcUasuiolen
tior,quod$ eft maximum ,hares acfucceffor omnuV»
suUa^inlongunofirat calamitatts poffet prorogarei
* ;•
V'm
Mt>
LVCIANI
TYRANNICIDA
VJnt boc folm mibiconfettwm effet Ipfm uerb T > /
Tdnnm uiuere adhuc,fuga ereptUflamborm homi/
W premim poftulo. QtuTf dicitis t Non dabitisfAn
non &• iUm uerebaminifAn non dominusjnnogra/
Uis/tn non mtolerandus eratfPorro nunc negocif ca/
put deniqs ipfm perpendite.Etenini quodbic a mc re
quiritjhoc quimfieri potuit,pulcherrimeconfcci: Tyr
rannmaj aliena ctde pccidijtonfimptictfer, nec uul/
wre uno,id quod (uerat optatifiimu iUi, uidelicet tah/
tormhUinprufibiconfciofedpofteaqiUu prius muV
to dolpreexcarniftcaffem,tm quo nihilbabebat cbd/
rius f miferabiliter proftratu cprim oculis pftendens:
putdfiHu m ipfo tui fforejdmetfifcelcftU quide ittum,
dttamen ey fitdte]uigeMetf?'patrifimileJanguine td
boq> oppfetm.Mec nimiru funt parcntu uulnera, hif
gladij uerprm TyrannicidarU, hxc mors digna cru/
detibus Tyranttif,b£cultiptantisfcelcribus togruit*
Ceteru protinus mterircprotims excidere fibi, neq>
buiufmodi uUmfbectarc fbeclaculU,profet}o nibil ha
bet Tyrannicofuppticio dignu.He<ft enmignorabam
uiregregie,nonignorabam,inqua,neqs quenqatium
ldtuit,quanta iUe charitatefitiUfit profequutus, adeo
ut iUo extin&ojte paululU quidem temporisfibi m ui/
td mordndm effefuerit dutturut. Atqui baudfcio, an
omnes patreshuncadmodtiaffedttfint ergatiberos:
uerU hic etiam ultta retiquos babebat quidda, idcp nrn
rito,qitippe qui confbiceret iUm unicu effe quicura/
ret
8 . RRAS. ROT. INTERP.
i<t
tetfcruaretfy Tyranmde, qmtj) folus pro patre paif
cufafufciperet, V tutamen bnperio adderet. Itaqtfi
non obebaritate,certe obrerum defberationemfcie/
bam ittum protinm exhurtt e uita: perpenfuru cnhn*
iamnibil effeauur uelft uiuere,adcptotHtamine,quoi
MfiUusmimkrduerat.KimiruejfiriMbacomttiail/
\um agminatm circunfifiercnt,forma,do\orjacfpcra/.
tio,formido, qui^in poficrttimmincbant metusibis.
aduerfus ittum duxfysfumufusjtqiddidextremtt tt>
htmconfiUuadegi.Intertjt itatfcHobK orlus,excrucix
tus,p\oransJacbrymans.huxit \uittt, non itttt quidem
diuturnttjieruquifatis magnufeffetpatri. Postremo.
quodefiomniu.acerbifmtt,ipfefibinecemconfciuitf
quod quidi mortKgenus,prxcaterkmifcrrimtt,mui/
\oci\ atrocius,gfiperaUu inferatur^Vbimihi gladi/
usiUum quis aliuseum agnofcit Wum. cuiusalterius
boc gestamctterattQuis eum inarcemtadduxhtAn/
tetyrannu qukeoefiufus tQukeumadittttmifitiO
enfis pdrticcpfyfuccefforqimeorttegregiefdcroruni,,
pofijant4pericufd,pofitatttascadescotemnimur,0'
indigniprxmioiudicamur.Namfibuius tantunomi/
ne pramitt a uobis pottuUrem :fific diceremiudices:
Tyranntt qutt mori uettet, quttidtmporis inermens
fe deprcbediffetjncus bic ittigladius inferuiuit, O" ai
confequendalibcrtdteduxiliofuituniuerfisMncquo
quelaudcpramioit) dignttiudicajfetis. Porrb domino tam popuUrh rci non gratia rctuliffettstnpnnc mter..
cos
»5*
LVCIANI
TVKAWWICID.*
eosquide Kep. benemeriti funt, ftripfiffetis i itomutglddim interfdcrd mommentd eonfecraffctist Ko»
iUum fecundu deos uenerareminiittune mihi confidcfi
Pdtc, qu* uerifimiie estficiffe Tyrannu, qut dixiffe,
priufqudfibimortem confcifceret. Q»fi iuuenis a n»
ttucidaretur,ac multis etia uulneribus confoderetur,
idaj m bis eorpom partibus,qu* confpicuemagis,nt*
sfiscjifintoculis obuu,uidelicet ut qmaxime difcrudxOfet em, qui genuerat, quoq) primo statkn confpetfn
perturbaret,miferabiliter inclamabat, parentem sm/
plorans non adiutoremmec opitulatorem: quippe qtti
fenex iam effet,atq} inualidustuerm domejiicaru cla/
dium fpetxatorc. Hdmegointcrw difcefferam,autorquifiteram totius tragcediejrelinquis attori cadauer,<
fcenam,g\adm, feliqua qu£ adactm f&buhe pertine/<
bant.At itle astans,ubifiliu confpexit, quem bdbebatumcu:fcmiuium,fdnguinolentu,cddecofberfmftuMmlnera perpetua,plurima ac letalia, huncadmodm txclamauif.O nate extintlifumus, intcremptifumus, tinq Tyranni iugulatifumus. Vbi mactatorf Cui me;
frruatfCui me reiinquit f qui quidi iamdudi propter ocdfmtefilifm
extindus,nififorteme tanqfenem
contemmt, ac lento fupplicio me conficit: producitqj
mbimorte, redditfy mibi cedem longiori. Atfy hee.
loquutus,enfem quarebat.Uam ipfe incrmk crat,pr9~
ptereaquodper omnia filiofderef.ueruneis quidemskaat,utquiiamdjt<iufieritdmepdratus^qiddfu>i
sinu
D. RRAS. ROT. INTERP»
»«f
tinusfuturu reUchts.Euulfo ioftur i cade glddio,ataj
i uulnereexcmpto,dit:Dudu me occidifli ,nuncRnen$
malisnnpone gladie.Ades patri lugentifolamenfeni/
lemcp manu cr infelicem adiuuajugula.Tyrannu oc/
eidejuttu libera:utinam prior in te incidiffemattinam
m ctde priore oceupajfem locu. Occidiffem qmdem,
fed tanq Tyramt duntaxatfed qui crederem mihifu)
pereffe uttoremimne aute tanq orbus occumbo, mnc
tanq cui defit etia ma&ator.Atq) btc ubi diceret, gla
dim adegitjtremens necpjat potens. Cupiebat quide,
ueru nonfuppetebit uires ad facinus exigendu. Qujot
biefuppUciaiQuot uulneraiQuot mortesfQjiotty/
rannicidiafQuot pramiafPofiremo fpe&a&is omnet
iuuenem dudum profiratuJtec exiguu profetto, ncq\
mediocrium uirium opusjtcfenem buic circumfufm,
atqi amborumfanguinem commixtu, libertatis iUant
c r uictoriale uitximam,mti<jj gladif facinora.At gla/
dius ipfe m medio amborm: declarans quam non in/
cUgnmfe domino prethiit:te\xansi\ quod mibi fidant
uauaffet operam.ldfi a me ipfofuiffet patratu, minm
ficrat futurum.elune autem iUu&riuS e& ipfa nouita/
te.Atq) ego quidem fm is,qui tyrannidemfuftuli.Cat
terum actio m mukos e& di&ributa, quemadmodm
btftbulisfieri eonfueuit. Ac primas quide partes cgi
ipfe.Sccudasautefilius. Porrb tertiss Tyrannusipfe»
iimgUdius omnibus infemuit.
PBCLA/
D E C L A M A T I O D*
B R A S M I R O T E R O D A M I , NOH
itfV quxdem uerfafed qxuefuperiori de/
clmdtiomeLucianouerftc.
rcjpondedt*
i M i H i cttufd htec iudiees•;dpuxt
concionempopuldrem,cnteftudijs
S
potius,quamexactorermiudici(f-,
duciconfueuit,effctdgendd,icnott
magis dpud iudicescxhoncstifti/
mUordinihus delectos, nimiru grauifiimosfdpientif/
fimosqjjtonnihil profecto ucrercf, ne omnium animxs
ttoud hdc ejTinfperatd Itetitid geftientibus^ttq- (ui itct
dixerim)exultdntihus,necfdtiSdttentoS,necddcxies
effem duditores hdbiturus.Vorrofxtuites, beueuolosift
multo minus:quippe quiffontem modo,qUdfiqx perfo/
ttm huius negocij intuentibus,nonfdciem ipfdm pro/
ptus cotempldntibus uiderifortaffe pofixmjn commW
ttitotius ciuitdtis gdudiojm dutem m caufd tam po/
pularijtelut mportunius obstrepereatq) obturbire*\\nmuero qum omnxs affectus mutilis esc ad recte ixxs
dicandmjxM mgcnsjntemperdns,atq; exundans \<t
titid, nonfolm iudicim omncfunditus toUerefoiehj
vxermetiam noftrifenfusnon raronobts eriperetprd/
fertimifi quemadmodu b<ec nostra)poft grdtxei dixtf"
turmsfacmmitmsric^
repenle
LVCIANICAH
RESF-ONDBN*
t<1
teptm.eprdterq;fpem(qudfipomsquidd)fueritob/
icttd. Quid dute tam acerbu Uber* multitudim,quknt
ftruittotQttidtam duUe,quid tam exoptatum,quknt
Ubertdsntaq} no rebns tnodo ipfis, fed uel manibus bd
runt rerum uocabulis»plebis animus queat ad quidli/
bet hnpeUiimdxime primis bk aUquot diebm,du gau/
diorum adbuc uelut a-ftus quiddm hnpotes^omniafut/
fm ac deorfum mifcet » dum Utitia- temulentia, dunt
gratutandi dulcis qugdam ebrietdspettus occupans,
' dtumum dd cogitandu mftituere nonfinit.Verum ue/.
ftrd ittdicesfingularisfapientid, perfpicaeitase^, nott
hoctantum fcrupulo me leuat, uerttm & hanc mibi fi
duciamfuppeditatattifberem futurum,ut hoc contrd/
dicendi munut,quod equidcm nec imidentia,nec faua
rckTjWdnmdem(fcutistecdutmniabdtur)fedfolitd
mtd,ty(ut opinotjnotd Reip.cbaritatefufcepi,uobis
Honmodonon muidiofum ,fedfauorabile,plaufibileqJ
ttideatur.Etenmpoflquam uidetem manifesta quadadcorum beneuotentid,poft diuturnamdc miferrimant
fodm feruitutemjoties Reip.uotis expetitam libertd/
tem aUquando contigiffe, nihilprius curandum nobis
effe iudicaui,qukm ut gratos nos exbiberemus m eos,
kquibusnobhtamegregia0tieitafeffetpro0itit,quo
tddeUcet munutfuum huic urbi propriu,perpetuumqj
ftcereueUit,?? con0dbilire,tueriq; quod targiri nort
tffentgTdudti, meminiffemusq; ijfdem in nianu effe,ut
tripercnt ingrdtis,quodoptatibus dediffent. Sunt au/
Lve.
t
teni
ifcfS
B E O L A M A T I O ERASMlCit. 1
tem uel prime gratitudinif partes, intetiigereuidelu
cetjcui benefieium acceptum ferre debeas. Et hac utut
•fatiottemortales diuin<e beneficenti* gratiam referr
repoffumustfibeneficium accepttvm agnofeamuf.fice
UbremwJi ad iUos autores referamusXieaj mibi com
mittendm putauiutt dum nimiucandidi"mriuemeffe
uolumus , m deos ingratijmpify reperiamur. Heque
enim ifihocnomine nucperinde laboratur,ne hoc prat
mij pereat arario,ejr huius lucris accrefcat(quanquZ
idquoqj longa iamTyranide exhaufiius est, quam ut
inde temere datri premia conueniat tmmerentibus) it/
ludagitur,ne iij mmortales qui huius male confulta,
nobis uertetunt bene, hoc tantum munus anobis tanq
ingratis repofcant,fiquqd ipfisfolis debetur honoris,
Uudis,gxatisM itiisfiaudatis,inhomine cotuterimut.
JU quemhomihem obfecro i Nempe qui quum priuaJ
ttts eontra legesiuuene occiderit, dtqi hac temeritatc
ftta reititut* libcrtatis perieutofam occafionemtttodo}
pr<ebueritjdqi adeo imprudens (utimoxdocebitnus)
non ueretur pulcherrimu Tyrannicide titulu dijs erit
pere,fibi arrogare:Keip.dient dicere, dcleges ipfas vn
iusuocarciciuitateingratitudinK rem agerejiififibi
totatn hdnc fitidtatem firat accepti. Nutiwm quident
iudicesficinusffieciofius Tyramicidio,nutim dijsdi
gnius:ucrum hoc impudentior, qttifibi taude tam cxit
miam ufurpat immeritus.Hutim pr<emim bonc&m
<Uuistrius$/t)tm quod Tyrmcid* debetur. Scd boc,
;
.. J
Jmprti/
t v c i A N I C A E RBSPONI*&N*
i$#
ktpcnflus dccurdtmsqjfpectdndm, ne temere decert
ttttur mdigno.Permultdfiquidem,permultd ddidreJ
qmrunturjut boc tdm egregio titulojut boc tdm diuit
noprcmio iignus quis ejfe uidedtur: quorum nibil m
bucc5petere,pdulopost eumcemus.Vroinde quu non
toleridc improbitdtis mibi uideatur, qui lcgibus tum
bomicidij, tum temeritdtts petnds debedt, eum d legi/,
bus prcmim omniu maximu petere:petere dixi, imo
fUgitdre:e? itdfldgitdrejut etiamfiunu ex buius df/
bitrio dependcrint,umen multd infuper ifti creditori
funtdebiture,Q^e cuntxd qum poftuUreiure potu/
kjet:mdluit tdmen bomo uerecundusjunico perfoluto,
re)iqudfibideberi:utbdberet nimiru,quod obnoxue
Keip.quoties libido fit,pofiit improperdre:Tm iUud^,
Utrm rifu potius,an odio dignm existimem: quod in
tribundUbus,quod dpud orndtifiimmfeuerifiimorum..
iudicum confiffum,Tbrdfonem quendi nobis e comos/,
4id retuhtfSenfiftis iudices, ut e corond pleriqj rifum
tenere nequierint, dm perfondtus ifte Hercules tra/
gadim iUdm fuam nobis recitdbdt: aefefeterip qud/.
tcr(p Tyfdnnicidd, defapiente iUo gldiio commilito/.
ttefuojquiperfeprudensfenem interemit: digno uide
Ueet,quiinterfydera coUocetur, domino in deortm,
«umeru reldto.Bij boni,quibus pbdleris, quibusfueis,
quibHSdmpuUtifccinuiiUuinobtifuumorndui^idftd,
*ft*xdggerduitfqudm militdri idkantid, qulm Steti/
teredU9ce,qudmfdftuofou^ltu,qudm,drrog4n}ibut\
. .
r *
fupeit
%<gO D E C L A M A T I O
ERASMICA
fupercilijs,qumstupidis ocuUs,fuumipfeuobis cnta*
mitm detonabatiQu<efo iudicesjtt etim nune homi/
muultumdiligenterattendat^monneuobismmtari
uideturfnbnne diceretni mihipremium decreuetitis,
baudjeretis mpunejncotumi diuinaiUo mea, aefor/
tiftimo gladio,qui uelfine me, nteas uicet uhi lubebit,
acturus eft. cyjt.ii tandem ifiam ferat iaSantim,uel m
eo,qui uere Tyrannunt occidiffetiHec quoqj mecau/
fa iudicesCneqi enminficiandum cst)commouit,ut hu
ius obpfterem petitioni,uel magis,ut mnuderata ar/
rogantiamjut odiofam buius mputationem retunde/
rem.Videbamiam mdeah mitio,quum certatm uni/
tterfd ciuitas dijs lihertatis autorihus grataretur ,ut
hicfefeiratumensm mediitingefferit, quam indigne
tulerit uittimas dijsferuatorihusimntolatas.Sihi bunc
honorem eripijefe unicum effe reftitute lihcrtatis au
torem proctamabat, leges,arasJbcos,omnia publica,
priuataqfue dextrt ,fuo magnifico gladio deberi*
Agite quid futurum deniq iudices auguramini,pad
buius intolerabilem iaftantiam, ueftra autoritas, ue/.
ftra comprohatio,ppr<emium qudftpignusjaccefferitt
Q}tid,nift ut Tyranno fubntoto, alter quidam buie ci/
uitati paretur-quiuentofe lingu<e,gloridi^ quap Ty/
nnnidem quandam cxcrceatfQui quotidie nobis odi
ofam iftamfua Tragcedia mgerat, quotidie dextramt
iftam Uerculanam, v gladium prodigiofum minitcc
turtvtrum eit boc iudices Tyrannide UberariA» m»
taxc
LVCIANICAE
RESPONDEN»
Itfl
tareTyrannumt Vidctis ipfi quam minacifronte me
hm obtueatur.Quid mibifuccenfes f.Qtjid minitaris,
ocutisfQuid terresfuperciliofAnmibi non Ucebit U/
bertate in cotradicendo (tuofcilicet munere) uti,quu
tuficabutaretquiUberum tibiputaris (idquodetiam
in profcenio legesfieri uetjnt)crimentam atroxjtam
eapitau in ciuem impingere, tantum quia Ubuit, idqj
apud iudices iratos, m tam ficquenti ciuium corona,;
quodnequeatuel leuifiimo confirmare argumehto.Si
quidem quam reliqua gloriofe, tam iUud impudentcr.
dicebatjnibi nuUamfuiffe caufam,quaretibi contradi
cendi partesfufciperem,nifi quo Tyranni necem,qua\.
me difcruciaretfcilictt, ulcifcerer. Qtto quidem tuo
exemplofiuicifiiminte Uberetuii,moxinteUigeres
quam atrocia,quanto probabilius iniepofiintretor/
queri.lJ.am tuu ifiudtam inuidiofum(quemadmodum
tu quidem exittimabat) conuiciwm, me longe minus;
etiam territabat, quam (quod uulgodicunt) ex pelui
redditum fulgur. Etenim preterquam quod netp affi/
nitjt,neq; cognatiojneq) neccfiitudo, neq) emolumen/
tumjteq; prorfus aliares uUa mibicum Tyrannoin/
tercefiit, quur mea referret iUum uiuere ,fine quibus
rebut nuUamin quenqcriminis barere fujpicionem
tu quoq) fcires, nifi nunqua tribunalia uidhjes, ac nifi
bodie deuiu te luceUi fpesficiffet iureconfultu: equi/
dem arbitrorjneafidc mjntegritate,pietate, totamq)
mea uitafic buic Keip.ffieftata effejat ifio crimine dbi
r f
potiut
'%«% V E C L A M A T I O ERASMIfcV
:
potimmprobitdtisoiiu,qulmmihifufp\cione uUant
cencilittri/S. Vides qntultis ddduciuifim caufis, ut tibi
obfiBerem.Jjeniq) (fifcire uisybona ciuim pdrsidd
me enixifiimefidgitduit, utfuipdtrocinium aduerfum
tecdpefferem,negdntesfib}uideri Tyrannide liberos
ftfejufi te & Tyranicide premio deijcerem. No quod
pudcdt homini deberehMcfilicitdtem:tdmetfi id quot
que durum,ei debere quific imputet. Sed debere arttr
gdtttiyfdne quitm molestum cfi-.at debere,cui non debe
dsjjlhuc uere non grduifiimUmodosuerumetiam fiul/
tifiimum.Equidem ne lenoni quidem, uel uerbo rcfira/r
gerfimodo i/s promcreatur:fcd obnoxiu effe tam imf
pertuno imputdtari,tum qui nihil iuuerit, id uero bwf
thiferum ett ,bi/ss\u\tum es\. NuUus enim infolentius
exprobrdt beneficiumM qui quod no deditjd uult def
difjfe uideri.Sedfingemihi nuUam effe caufam quurti
bime opponefem,nifi quidfic animo lubitumfitmeo,
profettonihilhdbes quodmihi iurefuccenfeas.Ete/
nm quu" dpud iudices tam fanttpt agdturfi uere pr<e/
thium meruifiijion tibi bonorem eripio, uerum ctiam
uehementcr iUufiro, quando non paulo magnificeiiti/
us efi tyranmcide pr<emium euiciffe,qukm tuliffe.Sin
thinus^equus ueniam dabtsfi boni ciuisfimgorofficio,
finuUomeoemolumentp-fiemp.debiti pra-mu rednt
defendofifiuttitie crimen ,fiimprudentie infamiani
a ciuitatedepeUofinonfino, ut nofiro omniumperi*
culo hec urbsin deos cxifidtingtdtd;PoHrmo fideo)
rm
t V e i A N I C A E RE5PONDEN*
«4«f
rttm immortaiiti caufam ago, quibus hottori debitum
tu conaris interuertere, ut uel hincfat liqueat, quan/
iareligione reliquam caufam egeris,qui statim ingre
diens tam impudeterfis calumniatus,Contramcitdgi/
tur contra Kemp.fi.uet Tyranno. Qjjanquam cgo il/
lud quoq, tibert ciuitatts effe iudicojhoc loco uel Ty/
rannortm caufas citrajraudem agere Ucere. Ueq, ta/
men a uobis pofiulo iudices, ut uel mihi profit in cau/
fa hocmtum erga Kempfiudium, uel huic obfit tant
infolens arrogantia: imb non deprecorinuidentUfu/
'fpicionem,non refugio uel atrocifimam itiam, quant
iste mihi conabatur impingerejlnuidiam,ut Tyranno
fiuiffe uidear,nifi certioribus,qulm ut a quoquam re/
fetii pofiint,argumentis euinco,nifi dcmum paduer/
fdrio perfuadeo, modo ne tergiucrfetur, ut ijmaximd
ciuititer quis agat,nutium ei dcberi pra-mium: Sin ex/
s
dftius,fcuerius'qj, pcenam etiam ab ipfo deberi. Q»«
duidem dum qulm potefi breuifiime facio,quafo iudi/
ccs,ut me attentis animis dtqiduribus audiatis. Memi/
iiifiis iudices,ut ifie inter dicedumfubinde nobis cona/
tusfit ob oculos ponerejd unufpettare iufferit,quan/
tis matis Tyrannidefimus leuati.Uoc pafimineulca/
bat,hac re bonam orationis partem occupabat, nibH
' nos atiudperpendere uo\uit,nifi quodgraulfcruituti
toleraffcmus,nuc optatatibertatefrueremur.Nimirtl
id tanttm uos fbettare uotuit ,quod ab hoc iudiciunt
tubil attinebat. tAeque enimboc inquxstionem uenit,
r 4
fjnam
ft*4 D E C L A M A T I O BR.ASMICA
quam miferafit Tyrdnnis,qum optida libcrtdt. Sed.
de iUo cognofcitis iudices,quu Ubertas huic urbifit re/
ftituta,quanta binc Uudts portiobuius uirtuti debea/
tur,et M id quod euentu cu bmsfacto coiunctm efi\
idem cum eius merito coniunttm uideri oporteat..
WeXcgam aute eadem uefltgia, quibus ipfe in caufam
bttgreffus efi,quod equidcm refiUendi genusfimpMcifi
fimum effe puto: fequdrq^ partes iUas, quibus ifie rem
fecuitjd nimiru agensjtt quemadmodu mgembfi con
uiuatores ijfdem carnibus aUo atqj alio ntodo coquent
dts,condiendu<fc efficiutjtt multa opfoniorum genera
ttidednturjtidem ifie nobts ex unico bomieidiomultd
ficiattyranicidia. RepetHgitur ordine gradus iUos,
quibus ifieficinus fuu fibi uifus efi mirifice attoUere,
V m quibus identidem refiitabat, Quodfi me detur/
bdnte,uel m uno quoUbet confifiere poterit: tum ipfe
fefe uiftorepronunciet licebit> Qttottyrannicidia,mt
quit,quotprtemiat Vrimu quod uolui,de'mde quod co
natusfm. Tum autem quodfiUm occidi plufquam
tyrannm.Vofiremo,quod paterob mortem huiusfi/
binecem confciuit.Vfmcipto quoduoluitiudices,quis
no leuius effe uideat,qudm utfit refiUendu f nifi quoi
ifie tanta uoce mtonabatjotics mculcabat,quod Ty/
rannu uoluiffet occidercjttq) id(ut nibil ia accideret)
tamepremio dignu dffeuerabat. Qujdaut ta ridicu/
ImjJ nude uolutatK premiu l legefiagitareiq adeo
nibil adfe ptinere putat,quid ucUntjust m animofiatu
dnt.
LVCIANICAE
RESPONDENS
16%
ttnt bominesjut nea* panairrogcntfi quid uelis modo
perperam:neqi premiu ofiendatfiquid officiofe uelis;
ueru idunuqueq uo\uiffe'vnterpreUtur,quddnuUa ui
6odctusejficerit.Erg6neJnquies,no magna fkixipart
efiuoluiffe,quodquidearduismrebus uelfolu fuffice
refoletfRedefane, Sedapud deosmodo: quippe qui/
busfolis perfpicuum efi quid nolis aut ueUs^ab his prat
tnium expectandumfiquidprdclarum animo concepe
ris. Lex hominum uices agit, v quid m obfcuris iUit
finuofi cordisjpecubus mortaUs agitent, adeofua re/
ferre nihil putatiut non dicam abdita aWfufpiacfaJfed
ne ea quidem aimittat,que popuUrifunt opinionefs/
maq iactata. Vofiremo ut non nifi comperta recipiat,.
non audiat nifi qua- funt certifiimis argumcntis depre
henfa,probata,eui(ta. Cedo,quodefitaeinus tamnefa/
rium, cuiusfimplex uoluntas m crimen unquam efi uo
cata f ifia iudicia Aeaci,Rhadamantiq; tribundlibut
ferudntur.Uicmihinonqwduolueris,fedqwdJeceris
adferto. Qufidfi nuUa lex uUifiagitio fupplicium mi/,
natur, quod in animofiatueris, que tandem est hnpu/ •
dentia, pro merito quod prafiare Uolueris duntaxat,
perinde quafi prafiiterisfdlege quafi pramim postUj
tarefQjt.a' quidem quum ad id unumjit comparata,ut
ntaleficia uel deterreatjael coerceat, multoque magis
dd eius partes pertincat, noccntibus erogarc pcenam,
quam bene merentibus Utrgiri pratmid (id quod mox
copiofim demonfiubimus)pofieaquam m criminibut,
r
%,
non
%66
BTCLAMATIO
ERASMICA '
hon dccipit infmuldtione mer<e uoluntdtk,qutfo tejhi
petendk pnemifs ottentdtionem uolmtdtk ddmittett
Qg» dutem eft ciuiwm uel qudntumtibet ignauus, qui
non ueUt Tyrdnmm oecidereji tuto liccdttQuis non
ucllenofdtie emolumenti cdufd uelittDemq;qui$ nori
j&cile fimukrepoftit uoluiffe fe: uidelicet quo prx/
miumgrdtis duferdtivis itdq) dicam, qudnttm boc tb
ium bdbedt momenti,uoluiffe occidercitHempe perin/
ie eft, qudfite fomnidris occidiffe. Vdr pdri penfdri
fomenit. Qtdproftitit benef\cium,ei lex beneficium
rependiUdt qui bene uoluit tdntum,«' quid debeturjti
fi ut uicifim bene uetit eXefp. I nunc, ey hoc in grddti
nbsiube confiflere. Kem tdm eximidm, inquis, onimo
herfduijtdtui,decreui:dn pnemiti negdbitist Uonfrdu
dkberispr/emiofi ifihocnominepbfiules: uerum itittd
tnterm prtmtifxresjuelut homo nimiu perfrictffron
ttt,irriftts,exp\oftti,exibiUm difcedes, qui n3 pudve/
rit iddlege pojiukre, quod ne leno quidl dufit d quo/
dudmpetere,ut rem pro uoluntdte dufirdt, nemo tdtn
uccors qui conceddt,ut uotuntdte nefcio qudm, hoc eft
mihttt quim uerbd precio redimot. Ar no uolui tdtttti;
inquu:tterumry pmclkdtttsftm,dfcendi,fubmouifd/
temtes.Vrimti ifthuc tu quidem confutiefkcis,quod de
grddu itio defitifti, inquo nimis profitto incdmode fid
bdt,qudnqudm ne in hocquidem multo comodius con/
ftiteris. Ndm etUmfl pdulo minus dbfurdu uidedtur,
bdudtidmutiominusmpudenstdmeneft, quMlex pd
" >
Vm
i / V c i A k i c A E 'TX.*$PO'wb E FfS
1*7
£tm premiu iecernat ei, quifkctu praftiterit, te quoi
conatus modofis,premiu pofccre. Ergo ne boc quidf
iuris erit apud te legibus, quodper iUas efl ciui priuar
to cum ciue priuatot Age quidfiquis ciuium tecum bi
ijjlfct contractufita ut iUe pecuniamfHpulatue,tu conr
ditionem pacxus ej]es,miru ni fuo uterep, pcriculo&tqj
is nondum prefiita conditionejtummos bis uerbis abs
te petat:Cedo merctdcm,conatusfumjentauijtdriifui
ftm: an non protinus bnpudenti bomini refporidcbisi
Cedo eonditionefNam de tuocqnatu quid mea refirtf
quandoquidem cffitxum abste pacxus fum, non condt
ium. Puta totidem uerbistibinunc refbondereiegem:
'Agnofco contrattumjton muto pacta: debeo pramiti,
fedfi tu conditionem prefiitifii,fityrannumoccidifiii
Verbis autobligantur,aut abfoluuntur bomines.Sico
nato poUicitafum pramim,non grauabordarefiriei
quificinus peregiffet, quod tande ius esttefirrc quod
cs fiipu\atus,m nonfifre quodfum paeta. \n priuatii
ac minuiis cotrattibus nemo tam mprobus muenitur,
ut lucrum cpnditione promiffum pofiulet, nen prattir
ta conditionejKmo tamfiultus ut det,fi quupofiuUu
€Ttua Kep.maximumomnium pramium poftulas,q,
conatus modo fis f Uibil mihi nifi mgasadfirs,donec
itud uttum audiam, quod te prefiare oportebat .Vo/
iui,mquisjfcendi,pcrrupi cuitodias,fUbmoui fatetU/.
tes, quantulumiam efi iUud quodfupmfifQttJdad/
bucdefiderasfHempembil mte defidero prattr ttbitf,
cui
%6%
OECLAMATIO
ERASMICA
cuifoU debebdtur premiunuAn ttonmteUexijhimifti
ufmodi contrdtsiom duplex effepericulmiquorm dl
term ad hunctdntm,dterum ad lUm proprie perti
ncdtmdcUcet perfoutende mercedis,& prtftande co
ditionis.Egomeo periculo premiidependendiottus
rccipiojie°p tua reftrre putes, neq^refert quam angu/
sTta mibi resmde corradcndmquod debeam preciu.
Tuitidem conditionem tuofufcipis periculojieq} med
quicquam mterest,quo fudore,quo periculofit ed tibi
prtftandd. Totam iftam curam ,totm hocnegocium
tibi reUnquo. Quodfi ego iam prastitd abs te coditio
ne,comemorem tibi magris meis male proueniffefege
tts,merces nauffdgio perijffemibil aueUia malis debi/
toribus, non finegraui dijbendio confldri poffe pecuni
ttm, quam tibi debeam, dic obfecro, none nugat dgere
Ute dicesJtegans boru quicquam dd te pertineref Hoc
uno modo poffefdtisfieri tibiji pecumdmmcretur.Ne
quequifqudmeftiudextam iniquus,quintetuo utiiu/
refdtcdtur.Et mibipulchrefdtiskittm exiftim<u,fitu
tnibitrdgaedidm ddfcm,qudntu ddieris pcriculi,quan
tmfudorm,qudntm uigiliarm exhauferis,dmftu
des praftare conditionemteXes eftimihi crede)calum/
niofiorfcrupulofiorq;,cj.utlegibus tam occupatis con
ueniat 9 dUenam expendere uoluntdtem, alienos pen/x
ficuldri conatuf.quormfuos quifq^mmiofotet gftima
rejnonfups difficile eftadamufiim perpendere. At/5/
&ificilis eft a-ftimatio. Proinie ca m legis cogmtione
cadit
tVCIANICAE
RESPONDENS
%&
eaditi bincreliquaomnia cofueuitmttiri. Tametfi nS
figrt mterdtm equi honiqj rationem hahere. Verum
in bis utibui,qu£ de uetere iUaformula pendeM,mter
bonosbene agier oportettat in contractihus,qu£ neqg
uijteq; dolo coierunt,quid efi quod a prefcripto recet
daturjtifi quis uelit omnino a pactis difcedere f Qjjt'4
tus fCircunfbice,ey fipotes ufquammuenireexem/
plmjton nego premium.Sxpcnumero m pugilum O
lympicisfiepe m certaminefbectitor(opinor)fcdifii.
Cedo, num quando uidifii quenquam tam mpudente,
qui pabnam fibi hoc nomincuendicaret, quoifirenue
cmaf[etfl$onarbitrorxatqiidmrepeneludicra;*cer/
vcaduoluptate coparata.Et tu m tam (eriovomnitmtfi
fblendidifiimo negociojitibi poffulat,quodm.fcenicu>
iUis pudeat uel mpuientifiimu tentare f Agr quotiet
V iUud uidifii euenirejit quifefefbrtifiime,doctifiime
quegefiiffetmcurfu, is a prxmio longifiime dbcffrtjet
ignauifiimofiuereteueiusfHabeatiUefane,quodcau
fetur,excidifje habenaf,consternatm equumJraclam
rotam,iaclet fe uelarte, uel uiribus tdnto prtceUen/
tiorenr,quanto Therfiu prxftitit•AchiUcsjufi mttam
prior attigcrit,profecto pofiulandi prxmij ius nuUvm
habebitjfhrtunamfuammcufare licebit.Cxterm Ago
nothettenonmdignabitur: proptcrea quodhoc animo
mcertamendefcenierit,ut eius uteretur conditione*
Ueftjta demum prxmimfiffrt,fiuirtutif6rtunafi/
icnte uiciffet.Alioquifi conatuijnotaMu efftftui pre/
mim
«7«
tftiCrbAM A.TIO ERAJMICii
tnim iebereturjtotpalmis effet opus, quot m Qlyni/
picumcertameueniffcnt.Ojtanquammhuiufmodilw
d*s,qui folennitatis, uohtptatisq} gratia propomnturi
fit mterdtem,ut uiitis quoqj pr<£miafidtuantur,noho/
ttorisfedfolatij gratia:uerumferijs m rebutatq; adeo
periculofis,qutnamobfetro lexunquam mercedem
fUtmt,wfifiquisfieinusperegiffct:et ita peregijfetwe
•mneisnumeros mpUritiA quotu quantu abfis/nox
dudics: nam nuncde conatu tantu agintus. Lex igitut
fiuicam promittit coronam ti, qui ciuem in beUo fer/
uarit.Qttisunquamddbunc honorem uel ajpirauit,
quodfetelis obieceriuquod nofine multis uulneribue,
difcefferitfVroficto nifi ciue feruatojnemo ciuieam pe
tit. Quis unquam htsuerbis muralem petijt. Aeriter
contendi iudices,ut maniafuperarem.Omniafici,fed
depulfut fum. Qnantumlibetenifusfit,mfi confcenfo
muro, nemotam muerecundtts, ut muralem coronam
fibi deberidicat.Obfidionale nemoflagitatjnifi depul/
faobfidione.Voflremo nuUus honos petiturjnifiabeo,
qui id efficerit, ad quod honor vnuitat. Qgi nauim m
tempeftate defertam, ad littus perduxerit, huic ex U/>ge uendicdtio efi earum rerum, qu/e naui uehebantur*.
Quorftmattinet hic tuamiactare peritiam ,fudores*
pericula,conatusfNihil nonficeris, quo nauem kt tttft
tjtm reduceres,fed uiclus tempefiate defcruifti, dude/.
bis quicquam ex his qu<e funt in naui, tibi uendicarei
AHtfidufiffiaurw&ew,utquifqMdmteMlpilnmfc
tut
t V 6 ! A N I C A E RfcSPONtHtWS
Vfi
ttdtdttingerefUon opmor.Siqukunqudm oudtionem»
fnpplicdtionemjrriumpbum obtinuit, quoddduictori/
m omnibus neruis cffet enifus,quodgnduiterfegeffe/
rit in beUo, mfifuperior difcefferit, niji pr/tfcriptm &
lcgcnumerwm boftimfudcrit/tnde t? tu tibipr/entm
promittere,-quod tyr/mnicidimfis aggreffus. Quoi
fineminihominum memoridcontigit, definetibinouxt.
fpe bumdiri,definc mudito exemplo postuldre,quoi
jpcrdrejit mprobifiimwm/Urc pofiuldnti stultifiimu.
Voli nobis comemorare, qudnto cdpitis periculo muf
rm drcis confcendcris,qud uirtutefdteUitim Tyrd»
nicmperruperis,dlios depulertsjlios occideris:quo/
rmmximam pdrtem tibilibemn efifingere.Adob
tinendm tynmnicide pr<emui\duobus duntdxdt uer/
btseft opus,Tyrdnnm occidi. Qjidntmuis eondtum.
txdggeres^Ueues,dttoUdsjnon nifityrannicid/e debe/
tur-pr/emiu. Alioqui quid dicesfieodem iUo die,que*
tusrccm confcendifii,permutti pdriterdggrefiiifu/t.
quifqx uirtutefreti;•: quoru nemo tdmen tyrunnu mte/
rmiffettutirum omnes tyrdnnicidc pr/emio potientur
tx /equojicmpe quU condti i Age quidfi multis fire/
nuerem dggrefiisjuni cuipUm,quifit omniu ignduifii
mus(ut nofemp uirtuti refbondctfbrtund)eu cotingdt
kterficcrejtnnon pr/ettritis reliquis hieunus honorc
iuferetiQudmobre tdndei Non quU plus ddierit peri
eulifed quonxi id coficit,cui lex bonore detreuit. ttic
fMtvrtafferurfiis mcipies dcplordrcyfiufird fumptdm
OptTdM
ifi
bSCLAMATiO ERASMICA
cperm, negabis equum effe uirtutis egregios. cond/
tus meritofiduddri premio, nififirtune fuffrdgio dt\f
iuuentur.Sedquetdndempoteileffemqudconditio,
qudm nemo compeUitur dccipere, nifi cui cordi fitf
Qudtttumlibet miqud conditio proponitUryam nimi/
rum fxcit equifiimam, quifquk fudpte fponte recipit.
10 dlc* ludo (fifbs efi boc exemplu confcrre)quid mi/
quius,qubm uelfummu drtificem db mperitifiimofu/
perdriji modo iactus commode caddt.ktq id ddeo ne
tno tdnquum htiquum caufatur: proptcred quod cui lu
fus buitts lex non probdturyi liberum crat nonfufcipe
re.ltdq) tex quidprefidri ueUtJdpdlbm dtq) m medio
proponit. Quiddbs te prefidripofiit, id tibi reUttquit
expendendtm.lUa nibil mduult,qubm ut res qubmopr
timecddat:quodfi pofiedquam nibil iam intentdturer
Uquerk,quo minus efficeris,perfirtundm fietit, mtel/
Ugk(opinor)nihil habere te,quod legi fuccenfeds.Tor
tunam,fiitd lubet, inius uocdxum tegenibil tibirei:
queut ntml promittU,itdnihildebet,nifiprefidntL
tiequeuero exifiimemus iudices,ifiud b mdioribus
qui hdnc legem tulerunt,finefummd ratione fuiffe fb/
itumjtt condto premium non effe fidtuendu putdrint:
uidelicct iUud cduerunt, non tdntum nc dncipites istdt
ipr mexplicdbiles buiufmodi de conatu lites inuitdret,
Uerumetidm quod inteUigerent tyranmcidij condttmt
ho poffe,nififummo ciuitdtis pcriculofufcipi. Vndefk
iurum profciciebant, utfi conatuipremiufldtuiffeni,
temeritdte
LVdlAWICAR RESPOWDEK» %i$
temeritdte cottdntiu Refp.fubuerteretur potius quknt
rehHtuerctur.tltemm iyrdnis duid aliudefl qukm grd
ue cdpitdleqj ciuitatis bulcutfbuicfi quiS medtatur,ei
snerces dignd propofitdefi,qttatn itd demufirat.fire/
ntediuni prtfenidnewni dttUlerit.Verum buic malo nc
minemoportetadmoliri mahuni,nifi certu artificemj
quifud diUgenrid peritiaa^ftretUS,Hottfinat boc liccre
fortutuejit dum ipfefalute dare condtut, itia uitampe/
nitus eripidt. Quidfutrum tu igitur in ciufmdii difcri
tttinecondtum premio iudicdt inuitandum effe: an po/
tius pcend deterreridu, nifi quodconatUScfi quifbiam,
idem pfdStiteritStiec itiud tefubicuat,quod mihi uide
bare ratiocittando cotiigcre, quu lex in maleftcijs pce/
ttdm irrogetftmptictfcetetis motitioniypdr effe ut mtti
to magis in benefactis conatui habeat rationem: nant
bportere tegem mutto propcnfipre uideri dd compen/
fanddm mrtute,qukm ddretaliandam cuipam. Atqj ui
de qukm hic totd erras uid. Principio nori dnitttdduer/
tis boc tyrannicidij facinm toto genere k retiquis dsf/
cedere, proptered quod atiorum motitio cum priuato
molientis pericuh modo conimttd eSt: huius cum pu/
btico Weip.difcrimine copulatd,ut temere moliri tyr*
nicidium nihil aliud fit qukm temeritate priuata rent
omniu prodere.Deinde tex necin quouis crimine, nee
qudlemcunq) conatu in quefiionem uenirefinit, UertL
tn pduci/s duntdXdt, que uel propter infignem atrocit
tdtem boc odij meremur7uel eiufmodi funt, ut prtitt
LVC.
s
cxitlunt
. »74
D E C I A M A TI O . E R A 3 MI C A -
exititm adfirant, quam conatus dentfigmficationemi
quod genus parricidiu^eneficim,proditio.PofiretM
nouidesnihileffe(imilettotaq] natura rationeq; difcrc
r pare,pcenelegitimam irrogatione,ejr honons largi/
tionem.Nam alteru quidem proprielegumunus^Xte/
rm quafi quedam de iure cocefiioJUgKck candor («r
ita dixerim)quidam efi. Hoc ita haberefic demu intel
Hgesfi reputes quam multafint que lex iubeat,addi/
ta pozna ni pareas: quam multa item uetetmfi ob temr
peraris fuppliciu minitans:contra,uix umm dtqt alte
rm effe^td queprtmiofotticitet. Qu,*dam enm eiuf
mdifunt, ut duru ac feruileuideatur ad ea metu mali
ddigi:quo de generefuntjaxorem ducere,operam da/
re liberis. Hiclex nimiruurbanius ac uerecundius (e/
cm agit,patris,n5magifiratusfumit hahitm,precio
ad id muitat, quod alioqui gratuito te prcfiare dece/
hat.Rurfus dliatametfi id genusfunt, ut a quouis npn
improho ciueprefiari uette oporteat, tamen vfirtio
ra uidentur,qum ut a multis prtfiari qucant: vpet
riculofiord,quam ut multi uelint fufcipere: nam mh,ut
tnanum uidetur cuiquam uitefu* contemptu hnper/u
re: ad h/cigitur prtmio animat, qudfiq; calcar addit
. uirtuti. Vroinde no oportet hanc legm mdulgentiant
longius trabercquam ad qucfemel ipfa afiringit.rJ.ee
tnirandm estfi attcntior,fi uigilantiorfi exatiiorefi
inproprio naturaliq; muncre{uo,quam'meom quo
pro temporis ratione m alienas partes defcenut.Wutt
afiipuUtut
/VVClAtHCAE RESROtfOEN* *??
. dftipuUtur ittud, qtwuis etiam crimimbus exemplu,
«ut noutt noud legefolet mititui, dut i ftmili lcge mu/
tttofumi.Neq) tdmenidemfierieonfueuitfi quis quid
ttouificinoriscuUude pdtrduitjutpr/emiu dfimilico
fiitutioe decerHdtur.nifi lex cxtet,qu* nomindthn ho/
noremfidtudteittsfiJtto,quod rogetxtix bdbebif.quoi
pofiuletjtdudqudqudm. Qgur enim legi neteffefit pdf
fim ciuittfubru officiu mercede redimerefqudndoqui/
dem nefit hnpunitd hnprobitdsjdpubttcitus omniu re
fcrttdt probus effe hcmo grdtis potefkcXfkid dut efiqdf
nSttelgrdtus pdtriw debedt ciuisf cui (i uel dirimi hn/
penderis,quid mirdndufi quod dcceperdsJd refiituisf
Vtfuppttcio dignttsfis,nifi pdrehti pittdtis officiu pet
foludS,nS prxmiu ittico tibi debedtur,fi pfoluds, Uide,
fi quid m leges cSmittdsjion potes effugere fupptttiut
dt nofidthn itt* tibi prwmiu dcbitura fintfi quid cwni
officioficeris. Hdmji ciues omnesfeft m efficio cStine
. rentjne opus quideeffet uttis legibusiqjppt quihottdb,
bonos mores cSpardttcfed mdtts e moribus natefunt,
i d qdfuere uulgo dictitAt,dc phdrmdci uice .fitngdtur*
. Finge itaq; nuttds effe leges,qUemddmodu dedureo Sd,
turnifeculo f&bukntur poct*,fuo quenq) fbottttfiingi
, officioun tu bic cUmdbis perire benetdctd,q, nuttd lex
premiwm. decerndtf Vtilex nSmittdtur nifihnptobis,
itd nS potticetur optimis ciuibus. QttorfwrA ehbn opui
promiffo,quum uirtus dbfolutd dbunde fcipfd cStenU
fit fVroind* petere qcfittd nSfit potticitd ,$fiixo ptui
t
i
qu*ni
V16
DECLAMATIO
ERASMICA
qukm hnpudentifiimm efkknprobcfldgitdre quodeat
cdttdide ciuiliterip' promiferitfiuk eft probitatk noft
tk fpectate.Tu quid mtruerk, pdulo poft excutieturz
htterhn finge fane precipum qudnddm utttitdtem <tt
tuuffe,eui tmen ex lege prtmim nS debedtur. Vtrtk
protinus cldmitabk htfrugijermfiiiffe[oJficim,ciuita
tm ht ius uocdbk,plebm mgrdtam uocifirdberejni/
ttitdbere iuiicibus, nifi tibi mercedm cx dnimi tuifen
tentid decerndntiAn potius ipfdm uirtute dbunde vuw
gnmfui premi&iudicdbkt Oblectabk te confcientids
re&i.Hunc effe mtximmfiu&uofficij duces, quod it
alijs citrd tum emotmentm benemerendo dideorU
benignitdtem uidedris dccederei Nimirti bec tibifiitu
rdfmtfdtkjtmodo ciukfis optimut.Q&oifinocon/
tentus ifik, dliudddbuc nefcio quod pr/mim defide/
rcsjcerte mdximo proximu efi gloridiboc tu im pro/
pmodm tulifti. Quanto metirk precio, uolitdre per
ord mortdlim,eelebrdri,lduddri, digitk notdrimiUe,
oculos omniu m te coniectos arcunftrretlftd,mqudm,
uel mdximd premij pdrs:nm]pecunidfdni quam exu
guum momtntm ddfirt.Tu condtus duntdxat es,per/
tndgnd portiojuel cdput potius ipfm tuodeeftficino/
ri. At quum mterhn bk rebusfiuerk, dm non occifo
tyrannojtamen uelut tyrdnnicidd cclebr*rk,qudjb te,
qudntuld pars abeft d tuo premio quod laturus erat,
etidmfityrannmoccidiffes tVoftrmo iftbuc ipfum
prmim,pene dixmmjmuidctidu mibi uidetur,quoi
iam
LVCIANICAE RESP0NDBN9
»77
WM tiU Ucuit toties Reipub.tyranmcidim hnputare,
amod m ceUhri iudiciotibicontigit boneftifiimu pra/
mumfiagitare, ey m tmfrequentitbeatrofpectantc
Rrp. magnificm iflam tum tragcediam peragere,
Vtibi uidetur iudicesjtenefitij tutiffe gratiam7quifquis
cxprobrare beneficim potuit.Tufbrtunajtu deortm
muntu mputat ciuitati, wfunt fbrtafiis qui tibi Uher/
tatem acceptmfirant.An hxc tanta pramia content
nistqua uel uero tyrannicida [ufficere debucrant, nifi
Ux malmffet pra-mio eonatm ab effictu dijtinguere.
SJtsanqumnuUmme berclepramiu thagis cogruit
cyqui tyrannm conatusfit occidere, nec occiderit, $
tti iUi contingat tyrannitida
prmimfperarejtecfir
re tmetuHiccine ctat itUgradut, mquo nos tecu co/
morariiubebastQuanqum boc nominctuus conatut
miitus promeretur pvamim7quod aUorum propofito
fbrtuna ntodo dcfiutjtibi uomntasyUt ais. tiffitifti quod
uoluifii: id qSerat neceffejtecfitifii, nec ubluifii. Scd
iamdndmatium gradm (ut uideo) arcunfbeftas, m
quem tcrecipias:nmktboc quam titra omnem pra/
mijfpem confiftasJnteUigir.Agefequemur te per om/
stia, er atiunde aUbfitgitantemperfequemur7nec usq
finemus confifiere. Atqui tion tantm aggreffuspm
mqukjuerumetiam occidi7nempefitiu:atq;idficinus
Btduofecas tyrannitidia,v quodfitiufufiutiris pluf/
quam tyranmmjtm tyrannidisfuccefforem:v quod
^pxrmijnecatoRtiojmortis caufam miniftrdris.Dc iUo
s $ tnox
»78
DECLAMATIO
ERASMICA
moxJtunc boccuiufmodifit mfbicidmus.Pdrentem dfc
tbtteJuguldtofitio,eddem occifim operdinegds enm
referre,qud uid permeris,modo fufiulervsiimo (pUndi
dius ifiucuideri uis,quod tuo quidem enfe,utrm ipfi/
us dexterd fit mtercmptut. Hxc tdm boncfid (udices
oratiopofiit parm dttentufi,Uerc,prdfert~m bocrem '
fiicis iUisfuis er phdleris uenditante,du nobis ob ocu/
losponit udlidttmiUmfiorentemip iuuenem,fic pdtri
dddmdfmxrebris uulneribus confbffmipdrentemfe/ nem mifermM circunfufm,eodcm exmmatm en/
fefanguinem utriufij) interfe eonfiifm.lfid quidem di
itufplendidd ,fed quid dd tudm cdufitm dttincnt i Ue/
m tdm eacut qui non uidedt, nento tm effrons qui ne
getfpectdculm iUud multo omnim iueundifiimii ex/
titiffe ciuitdti^uuni fenem tyrantim iuueniuideret in
cumbcntem,exanimem exdnimi,cr in dltero gduderet
fcfe leudtum m&tis prtteritis, ih dltero fiiturorm me/
tu. Htc quum perfe mdximd,quum Keip. fint grdtifii
ntd,quid attinet uerbis exdggerdreilUud unm in hoc
iudicio uertitur, utrum tibi dcceptm ftrri oporte-dt, '
quod pdter fine controuerfid tyrannus occi[usest,an
firtun*fuperuttq*iexteritdti. Quodenm tuo glddio '
peremptuieftjdueroqudmefifutilenihiliq; .Qgjdfi
tuo glddio db eo qui em utenda dbs te rogdffet,tyran .
nus effet necdtus, m tu protinus tyrdnnicidd> pramut
petitm uenirest Lex occifori poUicetur honorem, tn
tmjugukfii, ie quo certe coffoucrfm ejfc poterat* '
tyranni
L V C I A N I C AE R E S PO N D ENS
17?
iyrdnninomine cenfendus effet nicne, eum de quo ni/
bilerdtiubitdtionisreUquifkL Si prudens,prudens ex
eidisti i prcmiofin metu,multo minus etiam caufc eft
pc-ftuldndi muneris.Verum itlud tute uehementer ur/
gebds,uti prudens uolensq; reliquiffe uiderere.Sed qcV
tandem erdt iftud tuum confilivm,quum tibificin mat
ttU effctjs8 toto tnttu liberare Remp.fed ultorem tuifi
cinoris,v uerum certumq; tyramumreliqueref intel
Ugebds{ut dis)omnenegocium confettum extinfto iu/
uene, proptered quod modis omnibusfitturumprafcu
tesjutfenex iUicofibimeteodem glddio neeem cofcif/
ceret 1 Videte iudices, in mdnififiifik.o mtnddcio qud
rimd condtur eldbi: nifi diuindndifcietfidm comentut
fiiiffet,non poterdthinc explicdre fefe.Siquide hec uel
dugurotel bdrufbexjttl udtcs diceresfirtaffe nomtul/
los mucnires qui ijid prcdicdntifidem effent bdbituru
Hunc quid mpudentiusfquid udniusfquid ueri difiimi
liusfqudm dffeuerdreJd certum prcfciffe te,quod tdle
fit ut quiuis dliusexitus potius fuerit expeftidusf A»
coniefturis es dffequutusideuenturum quodeuenitf
At quiddliudeffici coniefturis poterat,nifiutuelfpe/
rdres, uel fuffiicdrere f Porro mre tam dncipiti, qua
dementid erdt ffiemmcertdm fequi, difcrimencertim
ttcgligere f Sed dudidmus obfecro certis itUsconie/
&urds,quibuthic nofterudtes prcfenfit mopindtum
cmnibus exitum.Um ctdte ftffuserdt,'mquis,idm
uiribus defiftas »nec obtineri im duiumdbdt poffe
s 4
tyrdnnide
%pt
DECLAMATIO
ERASMJCA-
fyrannidem ddempto filio.Tm mdulgentius amdbd^
quhm utfiUo uettet effefupcrftes. Honnefentk btc df
deo non effc ndture reru cpnfcntaned, ut idm ommbus
uideanturefie cpnfittdtdjuel priufS refittantur i Vtru)
fenimentcuUdntfuiffeputas,dpnpputasfSinonputdS,
fieripotuitut, iUi tutum uidcretur, qineutiqudmerdt
tutum^tqi itd prptinus tpto fittcrk dugur\p:fin putdt
fdputffe,quur erat qupd ufqueddepdqfideret f Quafi
uerotyrdmit uiribus duntdx4uniushominis,dcnon
tnulto mgkingcnip? uerfutia, cdttiditdtc, largitione,
crudeutdtebp- cptineatur: quat omnidfimdgis mfenem
quam m ddolefcentcmcpmpetut ?quur tu m diuerfunt
tprquesduguriumi A» non ittd/tas ufu rertm cdttcnt
tioreftidn nqn alfius difiiinuldtfdn non cauet diligenv
riusf an npnprpfpicit pculatiu;fir4citur impidcabili/
usftenacius'miuriaymemimtf mpUustfi m longinquum
confulitfHis fo\ts rcbus mpcriumtyranmcm ddmini
firdtur. \nmi\itid ducequantulum efiiUudmomcntu,
quodcqrppris uires adferuntfat m tyramtideprofecto
multominus. Curmagisittuterreretademptus fittus,
quhmextinctusfdtettes quifbidm dudddorfqumdrx
fupereffetdpprobe munitdjupereffent opes-Arma, fd/
tettitu ingens agmcnjot inciuitatcfictiofi potentestfi,
qui nofolm tyranni partes ddiuuabant, uerumetiam
tyrannos dgebantiquos equidem fpero nune nobis non
effe metuendos (nolmcnm infhufid omindri)dt itd W
men/te nimiufecure negUgMur.Vfqucddconefencm
cruix
fcVCrANlCAI?
RESPONPENS
sis
truda um&q)(jquodomnesnorum)fcneftacattidmi
animofmjmbitiofmjwnliultm,
unafilij mors cott
fternanit , ut rebtts detperatk protimts e uitdfibimU
grandm dttxerit t praferthn qum itte patrk domi/
rtatm nikilo reddiderit tutioremfcd multo muidiofi/
<premjdq) obUbidinmjtqj atatk infohjntim teme/
ritatemqtjdco utexpediaitpropemodm ittiadftd/
biUendam tyrimdemfiUum e tnedio totti.Etenhn quo
propius ad iufii regnifpeciem acccffmttyranhkjtoc
minus eft inuidie pbnpxid,mdgkq) tutd,\nuenis iUeft»
bm bocdugebdt,quod maxhne tyrannosfplet euerte/
tc.Vcra itta tyranmdk munmentd in cdUidifenis pe/
ftore erdnt cottocatd.Sed tenerius ddmabdt fiUum,q
ut defunfto poffet fupereffe. Dematerculd qudpiam
priuata loquerkjn de uirofene,caUido,crudeU, deni/
que tyranno i QgM ego iudices in eofermone argu/
ntentkc&arguedofumamoperdm,quemipfa natura,
quem mos,quemcommunis omnium fenfus repudiati
SQWS unqum iftbuc audiuit i tyratmm tfqjadcopio
utUberosfuiffe animo, ut non dicam commort uolue/
tritfed conuiuere comode quiucritiCredite mibi, pri/
ttatorum isVfunt affcftus, Tyranus neqj quid natura,
neqj quidpietas, neqj omnino quidfit officiumnoUit.
Exuit bec omnid,fimulatq) tyrannm induit .Omttid
commodis,omnid metu,omnia necefiitate methjtr.So
tos hos amat(fi quos tamett ittc amat, qui uel deos ip/
fos odit)q«os aut tnetuit,Cf tottere nondum cxpriUt,
s <
m
*,%%'* D f i C L A M A f r o E R A S M I C A '
*ut quomn operd ministerioqt} ddfulciendm impeti
tm mdiget. Qgpdfi uUos iUe poffet amarefimiles cer
te fui dtugeret, impios, uiolentos, rapdccs,fcclestos,
qudndo nibil ad eonciUdndd chdritdtem cfficdcius mo
rumfimiUtudine. Atqui ne improbi quidem iUi chari
funtjnifi qudtems ddiuudntjdeo ut prxpofterm, uel
peruerfmpotiits quendam Stoicm tyrannut expri/
ttidU Nftj enim quifquatam Stoicusfidtjutteque uacx
ritvmnibus aflTctibusatquetyrannus:hocnto4oiUos
difeeriut,quodphilofopbushonetto metitur fuacon/
fitid, hiccommodo. An iUe uUum pietdtis igniculu m
quenquam mortdtiumfentire potuit,qui in patriam ui
t/epdrentem altricem'qs,quiin coilites omnim hono/
rum dutores tamfit mpiusjut iUa crudeUfiima oppri/
mkt feruitutejhoru pbdnd defpotiet,iurd contemndti
VermutldrgidmurtibinomM,findmusq}tepriud/
tos affectusht tyrdttnicm pettusjboc efijgncm infiu
nten trdttsferrejn tdndem perfuadebis iUud,ufq}ddeo
indulgeter iUm dddmdjfcfiUmjfaddeo in em om/
nes uiufue fpes, uohiptdtes, opesq) femel contuUffet
XttiUofubldtojne minimam qmdeuiucdufdmfibire/
tiquam effe putaretiKepetejnon dicam ex bac ciuitd/
tejuerm ex uniuerfo nurtdUu genere:non ex botf/
tuXdJei ab orbe eondito,ey db ipfo(fi uis) Vromctbei
fimuldcro.QB-tus quifqtfiiit pater, quotd qua-q} ma/
terculd, qu£ ob Uberoru neeemfibifttu dceerjiueritf
HiturdUs bie dolor,o-qui nemofirenon modefie fi/
rdt
LVCIARICAB
RESPONDBNS
itf
Tdt.Priudtk pdrentibut uelindulgentifiimis,mutiercu
hrum mtemperdtifiimts dffeftibus mediocris luttusfufficitjtyrditniinfitiumcbdritdtinonnififoldm mort
tem fdtisfdtturdm effe tu Lynceus pr/uidebds f Agei
hocquoq; tibidondmusjuiccrithomo tyrdnnus pritkttorum m tiberos pietdtejticerit mdulgentid mdtercu
Ids omneis,qui tibi compertu effe potuitjitrofedolor
pdtrrwis mctindretiln rdbiem, dn m defperdtionemt
Quo ditigebdt hnpotentiusjhoc erdtprobdbitius,utfe.
nex ndturdferus ,ciuibas mfinfus, uelmdximeuetiet'
effefuperStesjuel ob id deniq;, quo uetere iUdm irdnii *
nucfilijnece dcerrime exdffierdti irritdtdmq; Reipj
fupplicijs fdtururet. QuodfidlUs
uiupertifmfiaft
fetJbecmmiruuHdCdufdpotcrdlitium uitdretihere:
Quiddutefemlidmmo uindict* cupidiusiAn nefcisf
stnj}otentcs*t<uitide6Hcipidtimpetus,quo rdpidtm*
*ftu,quofldgrdrefoledt mcendiofi qulio dtrocimfi/.
stniit; cotumetid IdceffidturiQtft ueropotuit effedtro
eior,S.filij c<edesficdmdti,ut tu quidem disiHtc hinri
rum quicquid m itiofuerit mqudm crudetitdtis,quie/
quidfieuiti<e,quicquid hnmdnitdtisfi qud fdnguintsfit
tisfi qud fuppticioru fdmes, deniq; fi quid tyr<xnnicu, *
idomnefemel de integro poterdt excitdre qudfiq; re/ '
noudrc.liitiord etii dnimdtid, ddt<e orbitdtis imuridj '
m rdbiefolet dgere,& tu m tyrino(quo nutiu dnimd
immitius) nibiltdlemetuendueffe certifiimus dugur
exifiiiHihUquoi itt Tigribusuidemus euenireiQB0*' '
fitibi
•84
PECLAMATIO S R A S M I C A '
fitibiuni compertmerdt tyrdtmofiemdeUcqsefftr
fiUmmid igitur dUud tudfiebdtoperdjufi utfeuifii
md iUd Tigrisjrdpto edtulojn rabiem uerfd,'m mife/
rm bancciuitdtm diUnidndm difeerpenddma^ infi/
Ureifldfi non euenit ntdgnd dijs grdtid, tibi magnwnt
debetur mdlumqui qudntm dd te pertinet, idm di/
rm beium in nofird cdpUdfortundsifc bnmiferis.EU/
gemncutrummdUs^nuermfdteritmhil fuiffetyt
rdnno cm noflris dffetUbus commune, dn eonfingere
ficdddmdffeditmdtercuUrm quoq)utcerit deUcuu*
fZerte neutro modo tud conitdbit diuindtid: qu* nifi
confiitcritjton efiquoddd eius rei Uutde afpires, qu*
fortunt commoditdte te bnprudente euenerit.Vofire/
mo donemus ey boc tibijutprcfciueris, v eertu pr/t
fetueris, deo uidelicet quopidm te certiorem fdciente
(nmdUoquifierinequdqudm potuit) perinde eftde
fi non prdfcieris,qum prdfeienti* tu*fidmlegifd/
ctre non pofiis.Vrofer quibus prcdixeris id euenturii
quod euenittdoce quis deormqudndo ifibuc tibipre
ttuncidritjubil bdbes quod dicdS.Verum posredtpum
remfcUciter euemffe uideres, tum demm pofifdttwm,
Udtes effe cocpifii,qucmddmodm uulgo imfierijtm
tUci confueuit, pofi euentm sxultos etim fdpere: er
quofortunc benejiciu uerbis in te trdnfmoueres, trd>
gotdim ittdm nobis comminifei capifii, cdufds repe/
rifii,quibus prafciffe uidedre. Sed dij boni, qum non
bonumpoetm tepr*hitifUtquitm inconfifieniid,
tm
t V C I A N I C A B R E S P O N D E N S %%%)
tam cum natura pugnantia finxerkfituifiimm tyran
ttm ob pietdtem erga fitium utiro uitamfugijfe: bi
tudus capitk necem tutti pbi non putaffe kt uita com/
tnorari, «jwwii ommafupereffent qmbus tyranniscr
paratur txdhtinetur ,fuhlato eo in quo omne tyran/
nidkprcfidiu cotiocarat, repente rebus fuis diffifum
adinferos abqffe.Agejnitto nune argumetajjec m/
nia uerajtonficta credemus effejametfi nefitcm qui
dem utium habent uerijimihi ex omni hominum me/
ntoria uelunum tyranntm potes nominare, quitibe/
ros fuosfic addmartijut tton ffiadones ac patiacas lon
ge pratulcrif.quific itik indulferitjtt nSfuffiecros ha/
heret obferuaretfcquific itikfitfifusjtt non in harhd
rk quihufdam Utromhusjic feruis stigmatick ptiis q)
m tmsfiducie pofiterti.Egotihipmutios referre pof/
ftrn, quifitipsfic oderintjut uiuos efie patino poffent:
adcpmetuerintJttnecihumquidem uni capereuelf
lenf.adeo diffiderentjut tum demum fe tutos efie putd
rrntjiquis itios e meatofuhmouiffet. Kutius inutilior
tyrdnni fateties quimfitius.Exextrcma harharie cot%
duititios mauuti itieficariosjugitiuos,bomicidas,fa/
crilegos:btiutiamfuammauuhcommtitere,quifit(t
patria fhti non pofiint, cr alienam euertere gaudeat,
quibarbariasferiniscfc uirihus anteeetiantjey giganf
tes itios impios referant, qui propter animi cupidita/
tem non ditficile ad quiduis pericuti fufcipicdum per/
ducumrjtr propter ingenijferitatc d mtiofacinore
abborrct
^iU
DEGtAMATIO ERASMtOA
abhorrent.HifuntidoneityrannoruminiiiriJhifidu/
ri*,munimcntm,prc(iditmic(; tyratmidk multo tupifa
fimm •: bosfi quis ademerit,caufam uidcatur dedujet
quurrebus tyrannw diffidat. Namfibusqua tandetn
ratione dominatum fufiinebat: Actatefat utiUor <etas
graridior. Roborcfunw erat. Vrudcntiafmagisfapit.
fcneftaXufiodijs quat obtinebat f atfi aduerfus. pairi
obtinebatjmors iUiusfeni etiam optanda.Si patrisna>
mine,quid nifi unwfateUes ademptw eratfHam cufio
di<e quo deficeret, nifi ad eum cuialcbaturfTutior igji
tureratfuturus tyrannw amotofilio. K » enm tyran
ttofufpeftdfilius uioletw ejr infoleus$ropterca quod
reliquiiUi Barbarifolo lucro contentifunt.filius iUud
pramiwm fpeftat, tyrannidis fuccefiibnem, Hec uUttt
•pietatibcusjtbi mente pofiidet dita regnandi libido*
Ibi cotemptis naturtelegibus,(jr filim horret pater,
ejr patris mteritm optatfiUus. Sed difturisimdudul
nefcioquidtmaneiprafenfijnibil mexpugnatm mits
tam.urgestHifi pratermodu, adamauitfilim/tifi djfe
fifus efitquurfibi mortem confciuitflftbuc uero meiru
to demirandu, quippe quod prcter omnim,ac tuam
ctiamjfiem euenit. Verm ego nibtt dd me pertinere
putojit tibi rationem reddam, quid iUi dij mmentem
knmifcrint,utfibiuim adferret:boctantu euincerefat
cstjte nuUis coiefturU hune exitu certo prafcire po.M
iffcquantulibet amaritfiUwtametficaufa no admodul
obfcnra.lm deorufi quifjkerut buic infcnfiReip, iras
diuturtw
t,VCIA.WlCAE, RE.SEOWDES*
zfij
imturna nostra caUmitas fatiauerat. lam propitios
noitrauota^tofirafacra commouerant:aderat tUudfk
tale tempus, qum hnpius iUefenex dijs atq;. bomini/
hus dignas admifforsm pxnas daturut erat. lam ade/
rant ultrices Erynnes, aderant Turi*,facibut v hy/
drit omnibus armat*:b* iUi mentem adcmerunt,b* u4 namformidinem mcufferuntj)* attonitm adfbonta/
neamfuic*demimpulerunt.Nihilminusarbitrabaw
quam fugiffe,qui filiu peremerat^uam una cade con
tentsmfore,qua quidem una m re iure potes gloriari,
quod tyrannm uebementerfifiUeris.Virm effe pu/
tabat,qui bocficinusperegiffet. Credebat effe taletn»
quales audierat effefolere tyrannus,qui magnofiuc.ui
t* contcmptujyranni caput mpcterentiquinon adp/
rirentur tacinus,nifi rafione probe perfpecta,qua pof/
fent perficcre.Hancfufpicione Pan iUe^utfi quis a]i/
us cSs deusjtouis terriculis exagitabat. Arbitrabatur
mstarefibi carnificemfenfit adeffe necefiitatem iUam,
fatalem,quamnemininocentim uitare Ucuit. itaque
quod huius urbss pietatUquod deorm bonitati debe/
tur,quurtu id pbaleratis diixis m te transferre cona/
rssfVbi difcrimen eratfubeundmjbifugitabas: nmc
. ubi res prater fpem pulcbre cecidit, tutmtpputas,
. firtun* laudem m te deriuas. Sedfinge diuerfm exi/
tmfuiffe confequutm,pone tyrannm ira percitm,
pafihn ciues ad exquifitafupplicia rapere, profcrioet
niiugularctincxiUumageretpoffcfiiotdbu^cxucrCi
'
Quji
*8*
e«CLAMAT!<) ERASMICA
Quid hicdicesfnonfines,opinor,eorm maloru cauj
fm m te tanquam in autorem referri, vfortmc ar/
gumcnto culpdm deprecaberis. negabis tibi mputdtt
dmeffefiquidfortmtopraiterpropofitmeucnerit»
At nunc nbnne iniurim efi, quod boni,fortun* com/
moditdte pretcrfpem euenitjd totm in te uelut auto
rem ueUe trdducere f Etenim te nihil expettdffe mi/
nus,qudm id quod euemt,uel ipfd res eUmitdt. Sikoa
dnimo confcendiffes drcem,utfitium,non pdtrem ocei
diffes,credi poterdt te tdlem qudnda fpem dnimo con/
cepiffemnc cdfu nefcio dn metu potius in iuuenem in/
cidifii, & tm deniqJ diuind ifld mens ejfuturorum
prafdgdifed qudnonnifipofieucntufua proddtord/
culdjtecorripuit. Qitm effetfugiendum,ibi demum
iudicesinretdmtumultuofdfecmueiut ociofus con
fuUare cotpitjutrumfenem fud dextrd dignm exifii/
mdretjbi demum preuidere capit, fore Ut patcr ipfe
fibi manus ddferret.Et quo commentu tam mpudens
iudices efficidt paulo probabiUus, quat necuidit, nee
Uidere potuit,ea perinde defcripfitjnmiru (ut iattdt)
poetd,quifi fpectator afliterit, quid in mentem uene/
rit tyranno,quid dixerit,quidfecerit, quomodofirrti
firinxerit.Eiufdem profetto impudentidfingere prt/
fciffe fe,quod effet euentu confequuturu, & quod non
uiderisfid ita narrare quafi uideris.Quato melius tuo
commentojd efi,fabul*fua fides conftitiffet,fiitdfin/
9djfes:tc quuperempto mcncflritto gUdioddfcnem
irc
LVCIAN.ICAB RRSPONDBNS ttjf,
fa deftindffesjephedtcrgo ddftiffe Vdtkdemitkm
TAomricdm, ©r idm euntem capiUis reuocaffe te: ue/
tuiffe ne tdm luculentumfteinusfemti etde obfeurd/
fes,fefe citfd tuam opetam cutdtutm , ut iUe fudpte
mdnufedtuo glddio peremptttSigtorU tud nihil tene
brdrumoffunderet,fedmultunt etidm adderet lucisi
debihc dbditwm te pet rimdm contempktftuct (quod
tftte dignius ) repente dedmfepfiffe te nebuta, ut ty/
tdnnicjt necis tutus &'ocjofuSfpectdtot aftiftetesMed
priuS iUinc difceftiffe-,qukm negociwm omnc cofcftwni
ttidiffes. H*cficortftnxiffeS,pdulomintts mlutttpoe/
tm te pttejiitiffes.Sed ociu, Opittot, nSfuppetebdt ad
omnesfcbultc parteis commode ttdttdndds ,uidelicet
tucri cupiditateteprotinus ad pr/tmiu poftukndwnt
tdpiente.Nuncuel ipfd te prodit inconftantid,ftgmeh/
ficft codtguit.In dtcem afcendifti,quo tyrdnnm occi/
deresjieq; ttm praHudebdt, quodfole ipfo ckritts ui/
deri uis.ln mtdio negociofubito ncfcio quis deus ocrt/
iottibireftituit,utuidetesftturwni id quod accidit*
tortbfi ueris ftdemftcere uokiffes ,narrare debue/
tds quemadmodu notxurnut explorator ftrtim atcent
confcenderis,m tedes ckncutum irrepferisfortefcrtu/
tu obuio nemine,non dicam ut toUeres dliquid,fed ut
experiret'is,ft quod tuto fdcinus poffes defignare: hteci
' molienti commodwmftuiffefcrtttttdmntaq;qmm ado/
lefcentcm folum dtq; incuftodhwm offtndiffes(ut eft ed
nimirum dhdsfecurior^ericulia^ minus coghattsipnA
'- . Lvc
*
tered
Xfo
DBCLAMATIO
ERASMICA
:
terea diuturnatyranni/s iammagnammetus partem
exueratytm baud fcio(ut mores iuxus erant)multo ui
nofepuuumjtqs immodka libidine dcfeffum,fortiter
iuguUffe fciUcet,cr fomnu iUi cum mortejd eit, gert
manum (utait Homerus).cum germano coniunxiffe:
deinde ubi iam cardines proculfiridere capiffent,ext
audito uidelicct morietis gemitujbi te ntetu exaninuk
titm itafugiffejtt non uacarit gladium e uulnere toUe
re, quem nec parricide, necficarijfolent rclinquerc
ne deprebendatur:\nterea domilatitaffe te, iamdudSL
defuga cogitantcm,!? longinquasaliquas,femotasc^
mundi latebras animo circmtpectante, m quibus ab/
tUtus poffes irritati patrisfeuitiamfaUere:lamqi te ai
fbontancm exilim accincto, repete m uulgut exijffe
famam,Uberam effe ciuitatem, tyrannm und cmfi/
lio iugulatmjreliquos metufugiffejiutorem ignorari
fdcinoris: lbi repente ad nouam tucfabuUe catafiro/.
pbenjmmutaffe te animmjry quiprius dcfawtefue/
ratfotUcitus, protinus ad premijfbem arretxufuiffe,
lucriq; auiditate, priusq tibifatis effet excogitata ra/
tio,qua tota buius inopinati euentus iMdemte tradu/
ceres,profiliffe inmtdimdd quod uidimus,clamitaffc
tuu iUm effe enfemjuu facinus, non unu premm tuas
uirtutiforcfatis.Hcc nemo non credidiffet,funt cnm
reru naturc cofentanea,ufu coprobata, omniuopimo
ne recepta. At tu dmfedulo quide,fed tamen pamu.
ex artc,tuam nobis prefcientiam niteris perfuadere^
.. .
quaim
LVCIANICAB R E S P O N O B N S
tft
•ttohm multd comminifeeriSynon dicdm totd ftsU hue/
re difidtttidjwrmnetidm cum fenfu communi, cum tntt
re,cum natura penitus pugndntidtprimum tyranntm
tam mdternefiitum ddamdffe, utfxne eo uiuere noluet
ritific ob unius rnortem mttufuiffe confterndtumjut ut
uitd manerenonfitdufuitficiUi toto peftore fifum,ut
ipfenuUdfcircumfc cuftodias baberet:ddeoftaftidni/
mifitiffejut tam chdripignoris truculentd eede no po
tuerit ad ukionem infidmmdri:tam inuaUdum, ut tud
dextrafitcrit indignusitam inermem, ut ni tu iUi glddi
tm rcUquiffes tuum, defuturum fuiffet, quofe iuguld/
ret.Hon uides quhm non competat tam mfignis in ty/
rannum pietas,tdmfecurd ineam stdtemfiducidjtdn/
tus metus in bominem^xceptofilio, reliquis omnibus
prejidijs munitumjtantd confiernatio m bominem tot
pericitlis exercitdtifiimujtantd imbecihttds in iratum f
Quidigitur erdt,quur tufettem iUum tdntopere con/
tempferis,ut indignum babueris,qui tua iftd maghifi/
ca dextera iugukreturfTune indignu iudicabis qucnt
occideres,quum eum Wefp.non putarit indignu quent
formidaret,quem maximofuo cum doloreferrct-Hott
talem iUum iudicesjton tdlemfenfimus, ut cuiqut com
temnendus uideri dcbuerit.Hcq} tu eum unquam con/
tempfifii,nififorte contemnere efi, mifcreformidare*
Sciebds arce armis refertajciebdtfupercffe fdteUitet*
quoru uel unusjifeni uires dccrdnt)fufficiebdt iugu/
Idndo tiW.Ne ignordbds(id qucdncmo nofiru hefcitj
t t,
quan/
tot,
TJECLAMATIO RRASMTC-A *
cmantm uirim iUi partim exertitdtio,pdrtiminger
nij feritmetimmiUdfemtidKm
fugiebdtJrigidum iUudfenium /ic interdum dcri dolo/
re mjummdriJitiuuembutetimudli&ffimk fcpemt
tnero fuerit mtolerdndum ,fi qududofolitum iUud ro/
burquod /etdt» geluuelut obtorpuerit,mdgnodti/
quo dtiimimoturccdnduit. c^hmtmtdntmuatidus
eftjut nbttiUi pudorjrajtidormgcs uiret fuppeditetf
itoe erat uidelicet,quur tu fitium quhn pdtrem mdtit
erii octidere,quodiUum mopindntemjnermcm,dor/
mientemfortundobiecit. Cumbocpugndndumerdt,
Armdto^dtidtoJrdtodemqj. Hocerat quur glddium
retinquercs, rdtus ne tantifber quidem morari tutum
dum recipcresjnctuens uideticet netdntiUumfdrtinat
te redderet mfuga tardiorem. Keliquisti inuitus,quo
tyranno prodi poffesfed prodi mdluifti qukm depre/
bendi.Neq; egonuncformidinetudm dccufo/tmb mi/
rbrmdgis. quod pedibus confiftere,quodfugere potu/
eris,quum audires moueri tyrdnnicam fkmitidm ,ftri/
dere armdimteUigeres tibinon cum puerojed cum ui
gikntibusuirK,dccintta,drmdtti,fobrqs4rritdtis,de/
niquecum rabiofo patre dimicdndum effe: non quod
iUum ufq;ddeofilij mors commoueret ,fcd quod arbi/
traretur,& haudfcio an uerefepetitumfuiffe,dexte/
ram tuam erraffe tantum in fitio. I nunc er ffera, non
dicam bos iudices uirosomnium perjbicientiffimos,
fed uel e medid plebe quenquam effe tdm muccofis na/
ribus
IVCIAWICAK RESPONDENS
%9y
ribus,cuinonfubolext,im6 aninonpUne odoretur,
perfentiataj tPtam bancfabutam abs tccpnfiftm. £t
qupdppetefolent,quum barent in expUcandp tragae
m*argumento,bancueUtti demdiuinationem arte
quadm induxi(ti,quopr*fenfioncmtuam iudicibus
prd^mSmqmuidebasprm&pbtineri
nb poffe.
gUdum qmfeferiretrriiqsHrmtAtaj idfolu non mp
iofam ejfipatatadpetedum pramium, uerumetiam
mmtmn efj?s wipfeenfisinterarmadepruconfecreu
twjtmtmt pro deo pnefenti coUtur.Q hominefua/
Hemjittdtfbes uere concepitmpudentjmfi quu non
fbertt, postpAat. Itane tyrannogladius erat defutus
rusjnfituum tllumretiquiffesiTuin areemarmafioc
ettjnfyhtam Ugnaportanda putafii f biififorte tuum
imdferrummagicis precaminibus erat imbutstm,ut
tdtroad mortis adegerit necefiitate; anueronihil rer
ferreputas, quam prabeasoccafione, quomodo, qup
animoiPrimum,gladiureliquifii,quonibil minusde
eft tyrannomunqum ferrum abestjtonjncubiti, non
intricUnwatoninfacris;reUquifiimetutrepidus.Tua
quidentinreiUudinterim demiror,quatronteeu gla
dium tmmaufisappeUare, quem habueris prodereli
ttoMetuJnquamtxanimatus reUquifti,quem poflea
receptum optabas;reUquistirem aneipitem. Qtjidfi
tyrannusiUunteundem enfem inciuiu iugulos dtftrin
xiffetiquidfieodclectosaliqupt exhuius urbisiuuen
t 5
tute
%?4/
D E C L A M A T I O ERASMICA .
tute adolefcentesfiUofuo inferias maftaffet? Si tyrau,
tum oecidifii,quia tuo occifus eft gladio,cr boru omr
ttium indigna ca-dcs ad te pertinebit: quippe cuiuten/
fe perafta efi. Idji non euenit,nibil ad te pertinet,nam
ttneeps occafio quam in partem cadat, id dijs in manu
estfxbene uerterit ,nibil gratie debetur ciaui dedit
mprudens:(in male, temeritas imputatur. meq; enm
eulpa uacat,qui periculoftm miniftrat occafionhqu*.
fifeUcitcr,mirettturomnes:fin infeliciter,meritoacci/.
diffe dicant. At quanto probabilius erat,futuru utty
rannus tuo enfe ahos in ufus abuteretur. Scio me iudir
ees becpluribtts refettere uerbis,qulm neceffeuidea/'
tur,quippe tamfiiuolaiuerum id mibi propoptm efi,>
nutttm ittius argumentttnon excuffum, non exagita/
tm,non reuiftu pretermittere, Qgare quafo ne pige
atita ut antehacficifiis,patienter atq; attente cognor
fcere, dum bunc ab gradufirmittimodeijcio. Hicfibi
nehementerfidebat,buncacriter urgebat locum.eJe/
gdbat uitari poffe,quin premiu deberetur quod patri
neck caufam ministraffet ,fi non reUfto gladio (nant.
boc opinar argumentum iam babet pro dcreli(to)cer ••
te necatofilio.Namitain legibus differtu aiebatjdhil
intereffe utrum manufua quisoeeidatjan mortis cau/
fam pra-beat.Addebat,£quueffe,»t quttin maleficijs.
eaufam dntam imputarent leges adfuppUciumjnulto•
tnagis idem obferudrent in benefaftis adpramium..
Htecaiebdt memmjfefefe in legib. cffe dijfiuid4,ittua\addent
L V C ! A N I C A E RBSPO«fDEI!$
I9*.
uiiens Thrdfonicmjtififibi diuturndferuitut Ugum
mntorim 0bUterdfct.tJ.0n tu legm obUtuspropter
diutindm iefuetudinem ,fed nunquam quidfibi uelint.
ieges mquifijfe uideris.Bisentm hic errds,quineq; cau
feddtte rationemjieq; dantis dnimu difcernas,id quoi
tegibus traditu eitjnec dnimaduertis longe diuerfdt»
effe rationem mdleficij v beneficij imputdndi. Q&id
dis noue iuris interpres i ItAnefatis-cffe iudicds uel di
pandntdtel dd pr<emium,qualemcunq; quomodocuq)
cdufdm dediffetcJibil igitur reftvt, Hector an Aidcent,
vcciderit mdnu,angkdi& iUum dederit,quofe potted
'confoditiAtquihdncldudcmnunqudm tUefibiumdir
caffct: tdmetfi probdbile uideri poterdt, in eum ufim
boitidb hottedatum ftdffe ferrum. Quin ergofabros
'ttrdrios omnes uel dd poinam uocamus, uel dd pr<emit
um,quoties armis in eorum officina perfcttis,dut iugn
tdntur ciues,dutferudntur f Voftremo quurhoc quoi
tu petis prtmium, non enfis istius tui opifexpetit pot
xiustTyrdnnus glddium erdthdbituruste non porrit
gentexu porrigcre no poterdsjtifi huius induftrid tibi
huniftrdffet .Agefi telo inter uenandu temere mifto,
forte tyrdnnum uicinum interfeciffes,clamdres tibi ty
rdnnicide deberi prtemium,an potius nibil tibi debere
xur Uudis,quod mprudes v infcius idculu torfijfesf,
\mb in ius potius uocddus efies,qui mifti teli temeritd
te due(quodinte fuit)occideris: ni quodin tyrdnnil
incidit/d nihil ddtf. Qujtdficdupo uin& lene at-fudue,
1
-^••.«
t 4quale
%96 O E C I A M A T I O
ERASMICA-
qudkPolypbemo dedit Vlyffes, tyrdnno uendidiifes,
atq) tUe eius dulcedine cdptus, duidiusfefe mgurgitdf/
fet,euq) re coceptdfibri decefiiffetjittderes ne cdupo,
«inititulo tyrdmcidtprmiufUgitdrefAtquk
non
te cum tudfUgi(dtione/uttemulentu,uinoq) mddidm
exploderet i C/eterm qudnto frigididre titulonunc
idem postulds f Vtcunq; comecturis pr/tcipipoterdt:
ttt /ttds uinofd tdm imcibiliuino duidius, intemperdtt/
tiusq; fruereturpcrdpuldm cofequereturmorbus,pr/e/
fertm infeneworbm mors:Vulgo h/ec euemunt. T»
eum tyrdnno mortis cdufmdedtiti, cuius nuttum ex/
tdtmhomimm memorid exemplum» Qg» enmdnte
hdc obfUij necemfibi m/ms intulitfAcceddm propi/
tts.Tinge te tyrdnni coqum effe; probe cdUere pdld/
tu*ridomini,medicos interdicere cibum, quo tme iUe
oppido qudm lubens uefcdtur: intermindri morbu cd/
pitdlemjti temperetM te nonfugere.eum cibu tu/trte
tud,cupedijs'q) ey condimentis mdgis dc mdgisittece/
brofumreddis.confequitur edentem morbus,quem
predixerdnt medicvemoritur tyrdnnus > Uberdtur ci/
uit/u. Hiccine coquus e cuUndinform profiUens, c r
ddhuc iure mdderis,fidigine niger/tyrdnnicid/e pr/emi
mu pojluldbKfMortdrium,tonfittm,cr ottds ofientd
bis,drmdfciUcet quibus tyrmdem expugmtrisf Hon
eris(opinor)tm impudens in ed cdufd, qud tdme istd
tud multo efl dbfurdior. Hdm itti uoumtds occidendi
ttd defmt,probdbilem pr/ebuit cdufm.Tu nec in hoc
iugu/
I/VCIANICAB RESPONDEWS
Z97
iuguhfiifilium,quo pdter ukro uitdm reUnqueret,s3r
cdufam dedifiiAd qmdms potius qukm dd ifiud idone/
dm.Accipe exemplutuofimilius,qudmouumfitouo
(quoddiunt)fimile. Quidfi tyrdnnidmicdm,qudm iU
le mifcrcdc perdite deperiffet,occidiffes: cd^cognitd
retyrdnnus fibi uitdm dbrumperet»duieres ddpve/
mim djpirdreiduieresdicerejte certmprdfciffcfi/
rejuttyrdnnustfiontefugerc^e uitdtCerte qudnqudm
plures dmicds extinttd*fequutifunt,qudm filiosjtemo
tdmen tibi crcicret, nemo tibi premim decerneret,
tum ficturnpericulofm & dnceps dicerentiomnes
firtunt grdtids bdberem/miuscommodttdte res edfi
UcitercefUjfet.Tibidbunde mgnm premim exifiv
mdrentji commifii uenid dondtusdfcederes.?rimm
igitur diuerfdm mputdndi mdleficifiw dffcribcndi be
neficij rdtionem eonueuiet difiinguere, deinde cdufie
4tqudUtdtem,pofiremo dninrm:dtq;itddemm lique/
bit»quidtibi lex debedt.Ndm quod diebds legeni proli
xioremtffeoporteredd
reddendmpremim»quim
ttd mfligenddm pcendmjd m priuilegijs,que m exem/
plum nouocdnturfirtdffc locm bdbet.lniure commu
nilongefecus efi.Siquidem(utifuperius dcmonfirdttU
SHus)nuttinocenti lex no mindtur pocndm:pduch bene
fhctispremim ofiendit.Tm m mlefieijs etidmconu
tmfimpUcemfuppUcio profcquiturjmbenejkctis fem
perexitm requhrit. Necmirmjiecimquu\filexefi
diligentior m eo negocio, ddquodunm efi ndtdidtsff
t < mfiitutd
t}99
O E CLAM A f IO
£ R A S MI C A?
inftitutd, quim'mco,'mquo temporis rdtione tdnquX
dliendsfibifumit pdrtes.Ergo in utroq) cSmuniterfpc
lidtjit cdufdfit idonedideinde ut dnimus ddfit, no tdnt
twm cdfus.Hoc rurfum mterefi, quod m benefiftis nec
cdufdidonedjscc dnimus idoneus fdtisficit legijnifi his
ascrfferit euentut ite idoneus. In mslefitJis,fi quid ntt/
cendidnimotentesjtocxpenditurneceuentusjteccdu
ftvfcdexanimoficim tuum lexmetitur.Sic enim iudi
cdt,tibi nihil dd fccXut defitiffe pr/eter fortundmtqud tc
fubleudri,quod tdndem iusfittln euentufimul ey cdu/
fdm ddtdm ejr dnimm expendit. Si dnimm uitiofim
coperit, nihil mordtur cdufam, quimfitidoned, putdt
animwm <y euentum ddpcenam commerenddmfuffice
re • Sin dnimo fimplici ddtd efi cdufd mali idoned, ty
non confequitur euentustlex qusficonniuet dd id,<y
non putdt dd fudht cognitionem mdgnopere pertine/
re.Sin euentus eit confequutus, etim fi dednimiuitio
doceri non potefi,tdmentemeritdtis ey negugentik
Hominepcendm irrogdt:pdrt'mpropterfufpecld ddn/
tis uoluntdtem, pdrtm uthtc Utebrdpeccdmibus eri
pidturjmprudensfici,difcdnt'q)homines uelfuo peri/
culo cduere,quod dlieno ficidtpericulo.Ergo qui pru
dens ey fciens, certdm dtq) euidente noxt cdufam de/
ierif.cm perinde iex cenfetjpidfificinus numu pere/
%erit.Velutifi quis hoite opibus, copifscf) iuuerit,petv
inde efi dcfiipfus drmdcontrafirdt.Siquidem idfup/
tjeditduitjine quo beUm geri no potetdt. Autfi. quis
t i
mmicm
LVCIAfflCAE
RESPdWDENS
1*4
mimicmfutm perdolm nduigiofolutili hnponetuut
curetjit ntufrdgio mteredf.dut m concUue pehjili tct
ftudine mducdt,ut ruind opprimdtur: dut iuxtd leftu/
hmegrotidoco phdrmdci uenenmpondt,futuriifpe
tdns ut eo hdufto percdtddmctfi non bihit egrotusjd/
men ueneficij pojiuUri poteft qui pofuit,proptcr uitid
ftmdnintiuoluntdtetn.Ndm uebementer emprobdbi
le id euenturm,quod iUe moUebutur.Huicfi detrdbdt
ttecendi uohintdtem,nihil iUi cm lege rrifuturmefl.
Sidetrd&d noctndi uoluntdtejpponds eUentU: tton ef/'
fsgiet temeritdtis crimen,nifi iUm mculpdtdignordn
tid dbfbluerit.Vorro fi m loco non dd id deftindtd,putd
m uid pubiicd,dut mfundo dUeno, drcu ieniet exercc/
Milex tecum non dgit,nifi fi quem occideris, dttt uulne
rdrk/tut fi cui ddmnm dederk. Caterm quodfscis,
tuo fxck periculo. Qtjod fi quid horm confequutm
eft,cm lege tibi res eft. Uequetibi tud pdtrticindbkur
hHprudentid:quippe quaculpd temcritdtis nonud/'
cet.Siquidem m tefuerdt prkcduere, quod probdbiU/
ter poterat pratmeri. Vides qudnio difcrimitte difii/
tdfint, ktter quetu nihilmtereffe dicebds. Vrim&noit
ftdtim imputdtur ddprmvm, quoddd pccndm,idq^
ttotti mdUgnitdtelegm ktoris,fed pdrtim exipfd
reindtura proftcifckur,pdrtimi legm offtcio. Dein/
dedifccrmturdnimus, cdufd idtd dijudicdtur :fpeetdA
tttr euentus. Age nuncp libetjudm cdufm, qitd tuimi'
fkctms testimdri uk,expenddmm.. tftigete eeridm/
'•
meuitdbilem
fCO
pBGLAMATIO
BRAJHICA"
tneuitdbitim mrtis cdufm tyrunno dediffifed mpm
dentemJtuUd tibifit prsmijpetitio. Qtfisenim mfciet
btnmereri diciturfFortibus uiris prsmid ddntur,non
firtundtk tdntm.Ndm euicimusidmdudm opinor,
ne pofihdc dffirmes te inbociugisUffcfitim,utpdter
fibi necem confcHcaret: quod eucnturm neudtet quk*
dem quifqum pr<efcirepoter<tt,tunecfuffHcdri. Imo
pofied quim rem plemmMfcriminkJjbrtunedtbitrio
cbm$fti,quid bencfuccefitboc nomine lextenon po
ftuldt:rtidcmfimdleeucmffct,temtritdtKp<m*s etvtc
debiturus. Neoj enhn tibifueeurreret mculpdtdignof
tdntid, Qjud enhn cquefirmid<mdnerdt,qukm ne tyt
rdnnut tjimuldtqj occifofitiofe peti infidijS perfettfif/
fet, omnidtyrdnnidis nuid m nos conduplicdret t um
tttdemmores tibiconfiet,cdufm dedifiinonfohm)
nonidonem, nermetim pericuiofifiimdm Keipub.
Vinhoc tibi drgumento euidentifiimo demonfirdrit
Fingete quempidnie ciuibwuitioQccidiffe:tm extin
etipdtremidfhccre,quodmodoficittyrdnnu{.vtrum
tudupUcicsdkcrimineteneberk,<tnfimpUci:Simpli/
tiopinor. Atuxorar mdriti rnortem mputdbit,qui
stecdtofitiofcni idufdm mortis dcderk: dtq) his firme
tuis drgumentis utetur. IndulgentifiimefiUmddmd
hdt, m tflom omnem jmilite curam rectihduerdt, iflo
fe oble&dbdt. dtqj h<ec deprittdto fene cm fide dicct,
qu<e tu de tyrdnno mmis durefne dicdmridieule)diee
bdS.Addeted tefciffe,prsuidiffcfitturii,ut iUe uitdtn fit
geret
LtrCIANICAE R E S P O N p E N S
fof
fpctorbdtttsfiuojttquo uno omniduiUoblettdmets
toUoeardt. Non tibi defiaffi iugulandifenis uoluntate,
fcd boc tdntum egiffejut miferabitius fud dcxtrd peru
mereturjut odium tuu plenius miferi pdtris mdUs exs
turares. Ideoiuuenem necdffi,'mbunctfumgldditm
m uutnere reliquiffe. Vidrsqudntafunt bce probdbi/
liora m hoc,qum m tuo negocio: & tame negabis ps
ternmnecem ddtepertinere:atq; animifujpicioncm,
cduftequatitate purgabts.Negabis caufam idonedmfk
tffi,quur iUefibimet manus ddfirret. Te nec prefcire,
ttectmerepotuiffiii,qttodfit eonfequutum: quodrtw,
rum extet exemplum pdtrisjobfilij necemfpontefitgi
sntis iuitd.Atioquifitturumfidffi,ut cr mdterfibifi/
tm dccetferet: quippe qua. mpotcntius amarefit co/>
fentancum,dcminui dduerfumdolorem animiuiribus
ualere. H/tc non dubitarcs tibiprofitturdjd dlterum
trimen depettendum,W prodeffentdubio procul. At/
qui quod m maleficijs udtctjtequidhnputetur, id mul
to magis m hdc caufa uatetJtequid acceptum firatur.
tbi te.liberaretd uohntdtisfufiicione,quoicdufisptt
nm idoneds dederis:bic cxcdufis mulio minusidoneis
propter perfonam tyranni, uideri uis non modo quod
euenit,f^ffefu^icdtm,uenmetidmcertumprefiiffi.
rbitemeritatis pofiularinonpoterdf,proptcred quod
rdmetfi uitio abs te data efl caufajtamen idoned nonfit
dd id quod euenit.lmb ipfi totd res imputdbitur,cr le/
gibus pxxttds ddbit,fcpulturd prohibitus, quodciuitati
«'
citrs.
pay
OSCLAMATIO
fiRASMICA'
citra caufam idonem,ciuem unm ademerit. Tibi n$
nifi uniusfilijmors imputabitur, etim fi mater quoq*.
eyfiucwfororeSi&tota
tribus huius necem fuerit
imitata.Hic potcratjiififikcitcr eueniffet: quippe ubi
fummm Reip.periculum v ucrterctur,&pr*timc/
ri probabiliter poffet. Venio nunc ad quartu iUud prat
fidim iudices,quod ifie tutifiimm, ac pene tnexpug/
nabile iudicabaf.unde ego iUm ita dcturbabo, ut noti
folufit no habitum, quo tyrannicidij er huius laudis
arcem obtineat: ueru uix etiam latebram muenturus,
ubi temeritatis ac maleficij pcenam effugiat,quo nimle
rvm intcUigat,quam non inimice, non curiofe (ut aie/
batjfecm agam:ut quum pofiim incrimen ac panam
uocarejat habeam ab honore non promeritofcckde/
re.Aitfibi deberi premim^tel hoc uno nomine, quod
iuuencm occiderit, iam plufquam tyrannm, tm ty/
rannidis paratm hcrcdem, etiamfi hunc euentm dtf
no dcdijfent,utfenex ipfe uitam abrumperet.O deplo/
ratam impudentiam.Tu tibiprxmiu peteresjttyran/
mmfuefuric non effent ultcfDij quid uis potius dede
rint,quam ifiuc quod tufingis.Sed tamenfingamns tn
terim oratione,quandoquidem idtuto liceftametfi acX
folam mentionc inhorrefcit animus.Tune4nquam,oc/
cifofiliojreliilofene uiuo,tyrannicid* prcmim pctc/
rcsfAn potius nec ipfefupereffes,qui pofiis petere:nctr
effct rejfi.qu* dare poffet t Ham tu aut exquifitkfup/
plicijs exAmmrertiiiut in extremk Qrcadts exui &/Utefccrcts
tVClANICAE
RESPONDEN9
Jjtf
litefceres:nos pro tyranno iam immanifiimm carnifi
cem pateremur.ey tuum caput ubicumji terraruUti/
tares,dtris imprecationibus deuoueremus,quinos tua}
incogitantia, uel pra-cipiti magis lucri cupiditate in
tantam malorum tempeftatem conieciffes- Sed refilius
erat tyrannus(inquis)patri prater inant nomen nibil
erat reliquti. Qjtid ego audiof duos igitur ba-c ciuitas
tyrannos alebatfbjam depatre nemo unquam dubita/
uit,quin tyranni uocabulm mereretur. Quando autc
antebac unquamfindoauditm eR, duos unain ciuita}
fefediffe tyrannosf id quod magis etiam natura repu/
diat,qum eodem in corporegemina capita. I» ijfdent
aluearibus duofe reges pariter ndfirunt. in armentis
taurus tauro cedere cogitur. In ufdem lufiru nd conue
nit duobus interfe leonibus:ejr tyrannus (quo nuUm
animalef)vratius)parem incadem urbe patitur f Uon
uidesneeeffario Reri,ut e duobus,aut alter alterm pj»
pugnet, aut alter alteri cedat f Vtrm tufiiiffemauis
in patrejtn infiliofSiiuuenis aduerfus fene obtinebat
tyrannidem,quid a Repub.pramim pofiulasf Tyran}
ni partes adiuuitti,non Reip.Sin patri eefiit:quid tan/
dtm iUm uocare potesjnfi tyranni ttel prtfitim/tut
fateUitemfQuandoquidemfeniorityrAnnicamapptU
lationem ne tu quidem audes dttrabere. Veru ut quo/
ttuo modo tyrannidem omne in adolefcente oratione,
deriuarcs, qum multa tu quide non ex rejed pro cau)
fttue comoditate cominifcebaritt Qstterm qum i»
bit
0*f
OECLAMATIO
BRA-SMICA
hkconpJtgendis decoryquod m pcrfonkfitum eftjtut
UmbdbuiftirdtioncmfSicenim(utmmini)mducebdt
m pxbuUm fenm iam ttate mitem, v qui omnemty/
ranmdis acerbitatm obfenettam exuiffet: non fecut
atq) mald,qu<e ndtura acerbajtmpore mitefcut, v i»
dtium dbeuntfucctm.Porro iuuenemfirocem, iUo W
eolumi gerentm tyrannidem, iam'q- pdtri uiuo fucce/
dentem.Vriudtut pdtcrfimilidfttonfirtfitium feuiuo
fuecefforem:v tu uis iftuc crcdi m tyrannoflUe nofi/
nit uUum e liberk rem domeiticam ex animifui Ubi/
dhe-modcrari:v tyrannusfefe ueluti abdieans mpe/
rio,negociu omne m adolefcentem reieceratf Uqn du/
lito,quin v ipfe uideris,qudm durafint ifid,V quant
d communifenfu abhorrentid.Verum quidtaceresjuji
tdles perfonas mduxiffes, cxitu inuenire tragadid tui
n-rtpo^x
'Qk^^-^fcf^vt*?a^&ihmelttwmt
tt»tm£tst* »j>t<4tV v^fiij; >* d-ihcx11 qu£ |%£
pn»xKi>}>.y>i $m l jnor^npti>t-<p»>> JJ"'t>i>>i> \.>
n°\troieigiii
•«!>!«< 4,'v«,fit*t&. c»r<f»>i i.x\t**•
««•plijfc?;, vtht»i »' smv'*-'< ox {<*np&drUt,x-es,i'<>
*>\'%\*i*\ >no.pi> tw&f*>%.*»*>' Vj. lewpnzrvfc J§»* p
Ai\u\u<i nncm •i$>,'>x>i,>i- w*> > J - W J ^ X <*fo«m >rs>Uat ??;A«j *>>iw
>?<"j it>?»^4»<jf* j ^ t i i ^ / ^ ^ *
>tp^r»tVistt^ots>4nt't%'tn\i,i *>^-'»Xi>H •JJXwit.
xhiOiiX''^»:-," ' *>»ajj<>rog>r*,\^ <>>>/! xv1 «t^st-^Si*
\\
«itlitteisptni^jL
>»\*. ^ i^rc;<'iJ£^<J.sx,,JJ<t>Jit $i*$
hihitt tHMtiJl-j» tejifmto-jfn-mn
ViX-g^iba. i>t *
tVClAVriCAt AISPONDRVift
jaf
pmfsfirtaffc nonnuUi uitid fenettd uel detrdhit, uet
terte mitigdtttidm fi plurd irritdtjionnuUa pdrit.At
tyrannoru mentibus dd fcelut, <td crudelittUem ttdtki
fcelere cr mtttanitdte knbutis atq\ educdtis,pr<eter ui
tiorumomnim mcrementum ddfirrefenecta quid po>
tefitNififbrtelibidineddimitt Quanqudm ifla tyran*
tuctis quantuld tattdemefiportio i Scdeftojuerit fani
propter artatcm dduotuptatesfegmoratemtt eratfir
fadUfior:undefit,utimbcciUior fit adcoitumjdrdp/
tm duidior.Fortaffe pauciores huic execabatur epbt
bifed infigniorcs.Vautiores producevdnturuirgincs*
fedexquifiuotes.c^uurnodutemej-plurestuidelicet
ejtto fenilefaftidiuoptione,o-udrietdteuinceret, Hoc
itd effcquot ego tibi teites citare poffm,qui quonobi
turfesfunt}quofirtuttd prwfiatiores babcttiberosjbot
tttdgiseisafldgitiofifiimifenis cupiditdte metuebdntt.
An tuputat und eu, uiribmfenefceretibidinemf Nlul/
topscus bdbet. Imb quantm ttas hnproborm bomi/
tumficultati dctrdbitjtantu ddijtit cupiditati. Qgan/
quam tyrannicm animm bism rebus non tam uotit/
ptdtis ufus capit,quam nofira detictat contumelia. vt
frigctt mfene tyranno Venus, certefiruet uigetq; md
titidftuitUjsocendi tibido. Vostremo totm iUud ui/
tiorm agmen,qut proptid tyrannorm funt, cupidir
tmjdpdctiasJimprobitdsMpudeMidMpietdSdrdcun/
ctia^uoleMidMpotentia,fufiicio,fiaus,petfidid,cru/
<-r
j
LVe*
ti
tettt
fO€
DECLAMATIO
BRASMICA
tem oportet omnia commemorare nobkomriibus heti
nimium notafjhorum inquam nuUu Honatatefit acer
bius, propterea quod iuuenta nonnunquam naturabo
nitate uincitur: prtterea qua-dam mala nondum didi/
cit:at feneclatfi quid pudoris, fi quid kumanitaths, fi
quid melioris ingenif a natura infituefi, idomtte mutr
to acdiuturnofiagitiorum ufu penitm exuit,cr pror/
fum in immanifiimam quandamfiram abijt. \d ita euer
ntffejudices, in execratifiimo iUo fene,quid ego coner
drgumcntk docere,quum fua ««'* memoria abundefa
tk exemplum fuppeditettQtjodfiiuuenis fefe gerebat
infolentius, uidelicet patrk abutens imperio: num tu
hunc continuo tyranni nomine donabk fErgoex eat
dem tyrannide fexcentos tyrannos ficilcrcddidcrk.
Ranrquk efi omnino in tyranniptmiUa,uel extrcmum
mancipium,qui non ipfe penetyranno fit firocior, uio
lentiorjceleratiorfEiliusjlnquit, cmolumentis hnperif
pQticbatur.patri prater nomennibil cefiit. Quaflue/
ro nonfit ifiuc omni tyrannidi commune. Longe mini/
mafructuum pars,quifolent ex tyrannide capi,aiipt
fum redeunt tyrannum. Quemaimodum inlatrorinh
fieri confueuif.prade comuniterinomnetdifiribuniU
tur, uel in eos potius quoru opera capiuntur .AUoqui
ntm cohtrcbit cohors iUafceierata: nifi iux iUe,quift
<tuisfuerit,plus etiam permittit fuis,qulm (ibtjpfi.SOt
lum nomefibi proprie uendicat.Et in nuUos efl tyrant
tm indulgentior,quam in fcelefm mimfiros: quippe
LV e i A N I C A f e R E S P O K b f i f t S *t¥7'
Ujlortm operafentiatfuum mperiucdtineri. Proinde
fub unius.umbrafateUes omnis,omnis minifierfimilid
risJeno,Tyrannidtm quandam in ciues excrcet. Ridl
culeficerofi hoc quocjj coner argumentationeprobd
refiudices.vidimtts,fenfimus,expertifumus,mfifirte
tam ditttina* calamitatis memotiam,tam pauculidiei
oBliterauerunt. Nr$ r»»w rfjrt res ufqueadeo miferd
tyrannisfi unius modofiret toletada uiolentia, Quot
firendilatrones,quot facrilegi, quotekextrema bat/
bdrie aduetue,firis quam bominibusfimiliofes f N«g
. defunt,qui fefimulcntapud tyranmm fceleribus fuii
gratiam promeritos effe,quo nimirwm hoc nomine me
tuantur d ciuibus. rlorii igitur unumquemlibet tyratu
mmappeUabiSi&pro quolibet occifo tyrannicidai
pramim petesfUon in tantm omnem exues pudorS
opinorJSed pater etatefiffus, omnem dominatm in fi
tiurn tranfiulerat, quicquid tyrannicm in urbe gere/
batur,id iuuenis uiolentia comittebatur.Sed ifiuc qut
tm abfit ab hnagine ueri, quis tam c*cus,ut nonuide
dtf quis tam obliuiofus, ut non pofiit experimento re/
fihctc f Ego tibi complures nominare fiteUiteS pofiuS
filio infolentiorcs. Ad b*c, uerifimiUimm efi nuUiut
infolentiam minus approbaffe fenem quamfilij,uei
quododitomnem tyrannidis affittatotem omnis ty/
rannus, uel q, inteUigit ex iUiuSficinoribus longe plat
inuiu£,odtjhj fibi confiari(CaUidifiimi autem ty/
ranmefijcatcnmj legitimm imitdri regmm,quatenu4
u x obtimffi
$09
DBGLAMATiO
tRASMICA
cbtineri tyratmispofiit) uelquodpateretiampefii/
mmjtamen Uberqrm nonnibil offinditur uitijs, ey ai
crudelitatis ministeria alienis qudm fuisuti nrnult.
Cisodfi clam patrerapinasjraptus, ataj, id genus fici/
ttora defignabatfilius,profifto non tyrannu agebaU
fedinfolentem fateUitem. Sin approbante patre, qua/
fiq\ periUmexercente tyranhidm, utri tandem par
trat mputari commifft,buic per quem gerebantufjm
ei cuius autoritate arbitrio^fiebantfNo arbitror ob/
fcurm,.quin huic cui m mdnu erat nutu nefierent ue/
tare. Qtfid autem non agunt per dUos tyranni t Ham ipfi quidm neq; pueros emafcuUnt, neq\ uirgines ab/
ripiunt,neq} profcribunt,neq} bona diripiunt,neq} pba
tta di(j>ouxnt,neq} bareditatibus manum inijciuntjteqt
eompiUnt ararim,neq} tomentis excruciant, ncque
quenquam iuguUnt,neq} armis uicos expugnattt: neqi
incendunt uiUas. Totm bunc tyrannicm ludm pet'
ntinifirosexercent. ln unm tamen tyrannici nominis
inuidia competit, in unm occidendm lex pravtium
htfiituitjn unumfiringendifirri iusficitjUosfu* co/
gnitionireferuat. Qjtormutquif^fuaoperatyran/
'
tto profiiit,ita aUud atqj aUud uocabulm knponi po/
tefi,certe tyranni uocabulm nmini congruitjtifi uni
iUiJub cuius ueluti clypco, toia iUa perniciofifiimoru
hominumcoUuuieslatitat.ArbitroruobisJudiccs,fe/ •
penumero auditu effe, idquod eleganter d doftifiimii
uiriscfifcriptmjjrrannisnolongasmodojsermeti/
4M
tVCfANICAK RESPOWDBW»
foj»
m phtrimas effe mattus plurimos oculos,eosq\ actrri
mosipiurimas auresjtaiq; longijStmas. Omnino prodi/
giofm quoddam eft animal tyrannusjMulto'q; Tyta/
>mbusilUf Briareoey Enceladoportentofm, centems
capitibusjtentems Unguis,centems manibus, pedibus/
que.Quot enimhabetfcelerm mimftros, totiiem ha/
hcre membra uiietur. Attpttt ex membriscorpus, iu
tyranmex hmufmodiccMftatmmJlrts. Verm util/
lud quod corpus appeUatttrnihil ejt ahud,quam quid/
sUmqmmbus exmembtisaggregatmjta m iyranni
dcumm quippiam eft,qupdneq;pesfitj,nequemanus,
nec uUtm aliui mcmbrm, contineat autemumueifaz
atita cotttineat,ut abtjs pofiitfeparjria iitfi tyrannut)
UQcatur.proittdccxdggera quantumlibet iuuenis mfo
lentiam suiokntiamq;, prxfectm.arcisuocesUccbit,
oauUm nomines Ucebitjtutfi mauis dextramtautfi nt
id quidem fatvs, precipum tyranni caput dicas lice/
hif.Tyrannmcerte uocarenequaquam potes.Vnum
enim iUui portentm tyranninomine cenfet, cuius au)
tcmtatethutipcunctabacmembrauehitanimanturs
idq) unmfirti ciuipermittit occiiere. No» uultte m
ocuh* aUquem htuolare: nonjinit ut caput aUquod ant
putesjie tale qttiidam eitemat,quod de Lermea bydra
fabulantur poetx, ut pro uno eapite refedo,duo pefti/
lentiorafubnafcantttr: pro uno excujfo beulo, ptures
tcrioresfuccedat:pro una refciffa dextera, multc ro/
bnfiorcsfubpuhWtsunm
» J que
flO
DECLAMATIO
ERASMICA
que comiituit, quifibi fit dufus tyranni uindicdre no/
tnen: quofublato futurmfit ut membrarcliqud quafi
deftitutdft>iritu,cmoridnturjut ccrtcfanentur. t\tq.d
ego tecutn iam accuratis argumentdtionibus dgofPof
fum iUico tuis te uerbis reuincere, dc ueluti tuo te lar
ctueo cdpere. luuenem paulo ante mgnum pdtrk fdJ
teUitem nomindbds.Non htficidbere.Rurfum alio locp
diccbas omnem tyrannidem occupd(fefilim:foUut dp
peUdtionis bonorem cefiiffe. Qjtt* conuenit eundem cr
fdteUitcm,v tyrdnnudppeUdrifTum fi ccfitpton igi
tur ufurpduit tyranni nomen. Contrdctus aute ucrbis
aut ratifunt^tut refcinduntur.Lex hdc tecmfbrmuU
contrdxit.fi quis tyrannm occiderit,prxmim ferdt.
Qttjd tu mihi iuuenk fUgitid comemorasf \d te Ux uo
luit occidere»quQdcuuq} iUud effet dnimdl,quod tyrdn
nus diceretur.Mdgnmfut ipfefixcr'K)fdteUitem occi
difhipton tyrannm:quid tibi cm lcge rei efktAt rcm,
inquhsJiegisfequutusfum,nonfylUbM:eminterfeci,
qui cdput crdt tyrdnnidk, paratus hxrcs pdterni dq/
mindtus:Ubertdtm peperifermtutemfustuli: boc lcp
fcnfitMius reidutoriprxmim prxttituit.SdteUitem,
inqudm&ccidiftipuhil moror qudntu,qum grauem,
qudmfirQcem,qumfcelefhm:fdtcUitcm tamen occf/
difhityrdnnidhs, non capuf.autfi cdput, unm e pluri/
. bus.Sed bxc omnidtibiex animifententid largidmurt
fuerit fani res totd tyrannidis fiUus: pdter nibU nifi up
(dbubm quodddm mane tymni:qumddmodmittf*
kulii
LVCIAHUCAE RESPONDEWje
*J|
.bulis bdbetur,Echo nympbajuhil uUud qukm meram
qudttdam fuiffeuocemfinc corpore. Q»i tihi Ucuit m
re tdntdfd uerbis legis difcederet preferthn it<t dilucu
disait perfbieuum magis nibil effe pofiit,ey commcn*
titidm bnterpretdtioncmdomitu<cndtammiudicim
ddferrci Ego iudices, nuUum m RempubUcam exemt
< plm perniciofiut mduci poffe iudico, qukm fi confjte/
'fcant bomines calumniofikprefcripto legm recedet
tezty mterpretdmento,quod <td pr*texendmt%cinut
quifq) fuum mdxime idonem comminifci quedtJd iut
dicibus obijcere. Qws dutem unqudm meminit delet
• sris fententidqueri folere, nifi quum m fcripto quiit
damdppdret dmbigue,obfcureue dictmtaut quum
txuerbis ty euentu dbfurditdt quxpiam extitit, eaq\
manififld 11» priore non cuwfuis commentmfed iut
ris prudentim refbonfd,fed iudicm feutentid recipi
folet. In boc posteriore, necefitas ipfd compeUit dUt
qudntifpera legis uocibus defkctere:eytqwtdsent
iuris potius,qukm uerbdfbectdre. Duplex itaque peri
tnlum uidetis iudices:alterm nefuperfiitiofd cduiUdf
tibne literarm kgis ab eo quod lex fpecsauit abducd/
mur.dlterm ne ptfhn d prdfcripto difcedendojkges
omneis er iudiciorm reUgioncm fubuertdmut. Quo/
•tm tuudquiiem multo leuius efb:proptered quoduix
ttnquam acciddt,ut legislator obfcurcquiduoiucrit,
exphcuerit: dut abfurdm quiddam exoridtur. Hoc
•multo periculofifimm, pernviohftimnmq;. Etenm
u + que
pi
DRCI.AMATIO EftASMICAquxtandcm iex fktura tfi, quauerfutut cahmniatc*\
MO pcuum cffugiatjnpnfixiie pofiitaliquocommen/
tofubuerteret Nf$ quisq na elabeturi iudicio uefiro
ttpcensjnfi quf\t ufqueadeo mU\us ingenijjtt ncfriuq
\am quidem aliquam eommenjfOtmnculam queatinue
nire.Atqi ut cuuy, comtnodm erit/mt atnmitibidofe/
rctiita profenciuucncm,pro TyrannofateUitem, pra
homicidio Tyrannicidium:0- pafim aiiudpro aUo m
terpretabitur. Yefir* mterm tudices rctigiojutifirum
iufiurandm/iuatandem rationeferuabitur.quibus ni
hilfiturueficerti,quodincognofcendofequamini: ue
tm mbiguas» diuerfatqj UtigatprU coietturat fbeeta/
re neceffm eritt Ergo quu m omnicaufa ntaximope/
re caucndu efi, nefine grauifiima ratione a legisprx/
fcripto difcedatur:tu m hac non pericubfm mpdojue
rum etii abfurdifiimu:quu legisucrbis, nibil pofiit effe
dtiucidm:fentetia nibil equiut: mterpretameto quoi
preter \egts mentemduciturjubil pefalcntius.An cre
tumus Ugis buius autore ufqueaaeo mfintem, cr uer/
borm mopcmfuiffcjtt diccrenopotuerit:qui quouh
mdoTyrdnnidcmfufhUritJbM/premiUcfiJimodo
ifihucfenfiffctfll^eqjucrotugh
perfatefUtes rjr pr*fi&osexcrceri[otire,permuti6$/
queinbiscffe uel Tyranrn ipfisfcctiratiores: *t$ ut
ita dixerbn, Tyrannicos magvs, ty omnino fuppUcia
digniores: nifi ty omnvm omniamimfirormfceier*
Tyranno mputaretttur.ltt untm tamen iUm, quikpc
nomine
f.VCIAWICAB RESPONOElVS %T$
Momine cenfetur,tibifhrogyaffdndifdcutids ddtd tp\
In retiquos non tibipcrmtittiur idem:no quod iUos ui/
td dignos iudicet lex ,fed quoduttius catde toti tyratu
ttidem toUiueUtaton multorum e/ede reddi duriorem*
Tutt erdtkgifimptiriter pdrere:neq) eius uerbd qud/
fiplmbem
qudndm regulm ddtuum ficinus dc/
commoddreaterim dd iUius prttfcriptumfictorutuo/
rtm rdtionem mftituere, Prafertm in hoccxemplo,
cmnondUud potefk ddmtiti pefiilentius ,ut exkgis
drbitrarid mterpretatione/queueUsinterficiendi tibi
protutt UbidineUcentiZfumdS. Nonitiudhicfpeitan/
dumjudices,qudm inuifus Reipub. fit, qui occifus ejb,
tjttkm maioreetidmfuppUcio dignus: uerum id etidtm
atqj etidm perpendere oportet, exmptim pfteterk/
ges ittgMldndihomines,femel in cmtdtem rccepttm,
femel uefbrisfententijs dpprobatu,deniq; pramib c/om
penfattm,quotdnde licentiefitproceffurum. Quoi
t% efibim tyrdnttifiUu Ueere uohtitjioc dliusfibi uo/
kt m ditifiimum quenqj ciuiumticere.Qtafquis paut
per d locuplete contumelid dfjficietur,protinus tyrant
tmm eum dppetiabit, & ucneno autfcrro adorietuu
Pottremofi cui mdgifirdtus non pUcebit,fi cui iudex
erit inuifusjton dubitdbti e medio totiere. Porro adfit
rittortsdefenfionem,Sophittdmquempidm dutfycos
pbdtttdm cottfukt(fi ipfe ingemofiupidiorefucrit)*?
noudm kgis interpretdtionem uobis adduccttdicet mf
dtiudfcnfiffc kgisldtorettt,qudm ut bmufmods rimunt.
U 5
gfl«#
rfl4
OEGLAMATIO
SRASMICA
grnttf non nmine,fed re tyrdnnidem dgentiu,ferra,
igni, ueneno toUdtur e medio. At$ itd breuifuturm
efijttquod m uno fdttufemel & probduimut ,crga/
uififumus:idin mukisftpius cr doUdmus, ey hnpro/
bemus.Crcdite mibijno mediocre dftcrimenjteQj con/
uenienter accipiendumjut titulo reperto,priuatut ho/
tttinem mdemndtm interficidt- id itd effe fddle Uque/
< bitjiquidem dmmdduertimutjubil omnium effe,quod
IMC pdrcius,circunff>eftius'q) permiferit.Etenim(fitne
mim)tribus duntaxdt temporibuslex'tndulfit,ut quis
eitra iudidum hominem ocddat. Vrimum ddukerum,
fed in uxore dcprcbenftm: id quod intemperanti e r
mfuperdbiUmdritidolori donatum eft .Atitdfi eor/
pusutrunqjpdriter interimat ,fi argumentis idoneis'
.xUprebetfumfmffedoceat.DeindeinuidepeUedd.At
jtafi dcmonfbret te morte effugere ncquijffejtifi mor/
ttem mtuliffesHd lcx itd interpretdtur, quafi fefetueri
potiusfit iftbuc, quhn dUum ocddere. Vtercp tdmen
•fdtttfmrdthnem rcddere compeUitur,ftdthnfefe pro
sXcre, nec expetxare donec m ius trabdtur: atq) (ut itd
.sUcdm)ukrofemetremfdcere cogitur. Qupdfi om/
'jnidconftdbunt drgumenta: itd demm d Uge dimitti/
.turjutucniAjion laude dignus effe uidedtur. Poftremo
mtyrdnnhHdio:ubi propter periculifufcepti ntdgnitu
dinem Ux prcmiU quoq) proponif.dt ita fi em quent
WHUxifto uelutinfignityranicinontinis denotdu.it,
*fortitcrocciderisMonfifceUftu alio fcelerefuftuUrki
*'.,:. .. •< d
neqi
tV^CIANICAB RESP01?DB»rS
J»f
steq- pdtieturte ius cccidendi permiffum, Idtmqdd
tuticu tyrdtttti cdput trdhere,hififi quis obfifiatjut per
SUus nece tibi neceffefit dd itiu penetrare. Umifc hac
fdctutuufrcundd itid rdtione defrnditur. Uuic tertfr
generi fortaffr proximd uidedtur bofte m bctiofcrien.
Mfrcultds:qui tue tdmen libidtni lex no permifit. Ni/
fi pdlim hpfiisfit decUrdtus, ntfi m mperdtpris uer/
b* iurdris,nifi itie dcie cduxerit, nififigndcdttere iuf/
feritMbifrdudifuturu efijbofie interfrciffe. Tu dictu/
rmesiHofiem ocddijtam plut g boftilidfdciebdt,np/
men hofiis tdtttu dberdtjre hofie dgebdt. \*x rcfbonv
debitfudrupdrtiufuijfe,hoficdecldrdre,dctuofor/
tdffefcelerefruetur:uerutteferpdt exmpU%petudt de
tefumet.Qtud dut dhuddbs tefdctn ehiVntttibilex
ttomitidtmdefignauerdtituitiius uocdbuiu tuapte du/
toritdte m dliu trdnsfers^qcV nifimununo potefi com
peteremeq} trdduci debet abeo cui lex dttribueritfne
tibi frsfit dliquido que uoles mdgifir<ttu,que uolcs iu
dtcem,que uoles ciuemjtyrdnnu dppetidre. (fr$ uero
fine grduifiimis cdufis lextotumcuUsdftrinxit hanc
m uitam dUerius Uccntiam.Verpcndit nihil maius eri/
picuiqudm poffr, qumuitdmtuidit in extinttufdcite
udridt cdufdt cottfingi etiu hnpune pcifr,qudndoquide
itie nonfit refutdturus,qui idcet. Vidit § mukis titu/
lisfttuquifqidolore pcjfetprdXexere,fipofiocejf»m
< bominem utia caufit recipidtur, prtter eas quelcgp
husfuacxprefft. Q^idquodgrdUdtmfibi^UQqskx
*.; •;
(frHtti/
,in
O I C L A M A T I O ERASMICA'
ptmififfeuidetHrjttt bominiuitm eripidt:qum eoM
tterta, quam mukd rcquirit argumentd, qudnt multd
coneedit reo,quam mabgne agit eum a&ore, que non
nijifuo perieulo uutt accufarc: quantum fpacij htrgi/
fntrei qui defertur-.quam libcram iudkn rciectionem.
QavwtS igitur a mente legis abcffe putat, utcuilibet
permittat, uel pro fuo priuato dolore, uel domestied]
iuris interpretationejbocefifubuerfipne, in cuiufquZ
Uitm graffarit bjeque ddrem pcrtinet,quantum crit
minum aeerum exaggeres, quantumuis etiam uera/
rm,addo notorum:dicas parricidam,facrilegum,
inceflttm,proditorem,peculatorem, ueneficum intert
feri.Tyranm lex iubct oeckU. Atqui bic unus Hiultie
tyrannis eratfceleratior, pestilentiorq; ciuitati. Ai
ifldtmmuUacriminalextibiuerborefrondcbit. Ni>
bU moror quam fiterit fceUrofus, quiperijt; in unum
tyranmm tibiiusfeceram occidendijn rcliquos in iut
trabenk.Sidriul^es:auditus,reuidus,damnatus am$
palam pcenu dedtffet, omnisp Keip. falubri exemph
fuiffes.Kunc tu priuata Ubidine interficiens, profalu/
btrrimo exmphtpemciofifiimum in ciuitatem indu,
xifiucr iegunt infUuratianem, a legis uiolatione au/
fpicarn:bocefi^Kmahmederifittdes.Anmeclam
effepmat,quammuuifintinbac turba uita indigni,
tnorte dignifiimifAt eos mex cognitionijnon tuisma/
mibusferuoquntforaJunt tribunaUafunt iudicesfunt
CdretmfcemSgCdrnifices. QgW tumibiprdire cp/
urk
LVCIAJtlCAE RISPOMDEWJ.
glffji
narisfquurmUomdndantemagiftratmcccupMtey
4w» tyrannicida uideri uisjtyrannm mitaris t Nant
quo aUo nominc tantopere mihieftinutfusiue,nift
quod mibi parere recufat,xsr preire conatur t £i de/
mm ferrum traetafe licebit, cuius manibus ego per/
tniJero.Si iuuenem occidiffes, quod non aUa patuqfet
ndrtyranmm uiajiarem uenim necefiitati: nunc occi
disti^ionobfistentem,nonduxiliumferentm patri,
fedpatris opem mplorantem. Kuius unius cade cotu
tentus difcefiiftijjyrannu nec mpetifti, in quem Unum)
tibi iusficeram.tyi.eum erat expendere, utrum ex uftt
tXeipJtueritmiuuenis occideretunmaUieramiUuexJ
quifitioribus excruciatumfuppUcijs/rxmplUm prnnt
busidere.Neqj hec dico iudices,quafi parUm gaude/
mpariter cumpatrefuHatUmfiUum:utinam eadent.
tpefafimulomnesfintopprefii, quibufcunqjtyranut
pucrt.Sed quis probibetjimul & gaudere, quod dep
rumbomtasnobishancrembeneuerterit,ey tamen
tton committerejat buius temeritasfiiudicio cpmprai
beiunin legem atq) in exemplum trahaturf Nec deirt
tunus iniuria uindicanda mnc agitur, fed de legis uio/
tata> maiestate.Non enim paf eftjut cuiquam perfotut
prktermcxtinftiodium infcelerefuffragctur. N«jfc
tamfpe&andum in quem epmmi(jumfitfdcinus,quan$
quo exemplo commifium. Alioqui quur non eade opt
tafisfit in tyranni nepotesjpjXUcas, pueros, uxoret,
hb(ros,kmnesgrafim f^tmmtyranmiispartem
uxor
0'
ORCtAMATIO ERAffMiCA'
ttxorfttpenumcrofuggerit. Adfummammamtatemt
nbmtunqua Ubertus aliquis,aut uernuhinfiigar.quuf
ndnvbosiugulasjitibiiuseii
aftimatione prittttt*
meritorum ciuem iugularefQuid quod efi aliquid ty/
rinno noccntiutjn quod tamen baudquaquam tibi ittt
fit occidendi.Einge effe qui totam hac urbem, templa,
domosfuriam conatusfitincendercjmoquiiam cont
pluribus locis igne fubiecerit, fed incendm fubito ex'
orto mbrirefiinctum:autorem non obfcurum, uerum
abditum latitare.Em fortefortuna repertm, manu
tUtt trucidas.Nm lex tuufacxu approbabittHon oplt
nbr.Atquityranno iUe quanto erat nocentiorfTantd
nimirum,quanto efi atrocius duitatemfemelfunditut
eiiertere,quam cxpilaretciues uniuerfos uno igmfm/
re,q m pauca quedafeuire capita.Ettamen in ununt
tyrannu stringenii ferri potefias priuatim pcrmtttv tUr.lUudeferendi modo iusbabes. Hic in re tam apet
talegis mente calumari,v nouointerpretamento tw
amfitcinuspaUiare: quidtandeaUudefi,qum legum
tttttoritatemeuertere,tiqtid percutdculot quofdant
ttgere,quod tyrannus paldm ac uificere confueuittln
recipienda legefis efi populo caufamjequitatemq; ler
gis exeutere. Caterum recepta,V longo iam ufu ebtm
prbbataJimpUciter oportet obtemperare. Nr$ enint
exifiimandum efi maiores iUos nofirosjurosfinecow
trouerfiafapientifiimos, itafine grauifiimis rationi/
buiiniiitmprttt pritttttim mtrficiendi tyranni fw
'
cultott
LVCIANICAE
RESPONDENS fS9
eultas unico capite Hniretur. Rrimum dd iuguldndi U/
centiam ,fineftrdm dpericndm cinibut nonputdue/
runt: deindcperffriciebdnt Tyrdnnidemfdtdti quod/
dam efie Reip. mdtit, quod minore noxd tolerdretur,
qudm mdle exagitaretur: neque pofefemel toUi,nifi
Tyrdmiipfiuscede.Q&ofubmotojuiatitieetqritigi/
but mperabatjnon parebdtjdm nM opus ejfe prtuat
td audariajnmirum itiis in Rripub.ddmimftiationem
uindicdtis. Qtsodfi Tyrannus in ius uocari potuiffet,
ne hunc quidem tue dextrc drbitrio permififfet. Vi>
debdnt er iUud: Tyrdnnidem ncmutim babere m»>
tutrcbie tigitimefpeticm:boc tdntum intereffe, quoi
in monarchid populus regi pdret, rex tigibusm Tyt
rdtmide omnid uniustitidimfubiectafunt.Rex pubti/
cmfpectdt utititdtem,Tyrdnnus priudtmfuam: un/
de pubticitus expedit, ut Tyranno ueluti principi ti/
gitimo ciuitas paredt ,doncc idoneus dtiquis uindex
txtiterit,quitigum dutoritdtem inprijtinumfidtum
reftituat, atqt id unius (fifieri potcit) capitis iattu/
ru. Ham bdcmoderdtione in fdtdtibus itiis pettibusi
qudtotimReip.qudficorpuscorripiuni,tigumpru/
stintid eonfueuit uti: ut exeniplo magis,quhm ddmif/
fi tdtione morbo medeatur: ne dum ciuitdtem fanare
ftudetjmagni ciuitdtis parte interimat.Hinc cft quoi
infeditionibuspubticisno nifiinipfosautores cofue*
uit ammdducrtijrctiquit quos tempestas itia comoue/
ratridri uenid; m uixriiadm ucnid, qui in pubtica*
Rcif.
tiei
DBCLAMATfO ERASMlCA '
Kekt.tumultu quietem egiffent.Qu/epoteft dutem pe
ttft effe fktdlior, quim Tyrannfti Qtpe fefe Idtius iu
, ciuhdtft membrd diffundit i Quotd qucq; urbft pdri
cb boc uiciofyncerd potefl ejfeiOmitto iam quicquid
eft dmbhioforum,ere dlieno obfiriftorumjcelere con,
tdmimtorum, bdrbdrorum (ndm bcctotdfcntindbo/
mitmm Tyrdnnide gdudet ,ut'mqui mUis maiora, q
fcelerdthfintpnemid)bonos etidmciues hocmdltm
muoluh,dumueltimentfortunftfuft,uelreftumiudi/
cdntferuire tempori. I» bocftaquercrumftatuleges
non extinftcjed opprefi* modo ,cautmv circum/
fbicienter aguntjntetligunt boe bulcus citrdfummdm
ciuhdtis perniciem exafperdri non poffejunius cdpiti*
dijpendio commodefdHdri poffe. Quare dofto cuipi/
am medico prcmium oftendunt, digito dcmonftrdtit,
quodmembrum feedri uemt,quibus dbfiineri.Cdput
indicdrunt iUcjtudextramfecuifti. \U& TyrannUm,
tutyrdnmfdteUitempccidifii. QUO prcmiodignust
Uempe eo,quo qui morbo htfcfteexdgitato, totum btt
ntinem in extremum uiu difcrimen ddducat, quo qui
bominem legibus uetdntibus occiddt. N«£ ego nunc
te ccdft reum dgo,dget dliusfortdfift,cuicunq; lubhu)
critiuerum iUud modo confiliumfuit, oftendere tibi %
infigmtcfit mpudenti* in ca cdufajtdm eximidm tibi
ttendicdte Idudejam egregid pofceteprcmid ,ih qu4
ntqucds obtinere,fi modoteeum exdftius acfeuerius
agjtturjutgrmtspoemetfugids.immvcuricfm'
meuocd
LVCIANICAE
RESPONDENS
Slf
tne uocdtquitm cadide, tamik ciuiliter tecum dgamt
ut qum te poffm m grdue difcrimen uocarejfdt hdbe
m legis v Rcip.cdufam defendere,ne circmuentd
premium dare cogatur ei, qui nibil bonifit promeri/
tus.ld quod noniudicibui rttodo (qttibus Hthuc iamdii
dm tiquere puto)uerm tibi etiim ipji cupio perfua/
dere:crftfturu me contido ,fi modo tdntifger animii
pofvs dttendere.Yinx igitur, ut quemadmodm tufdi
ciebdsjtidem & nosfmmdtmtotdm cdufam ob ocic
losreuocemusfdifpicidmusq) qudmmultatuo mfafto
defiderentur dd id,ut legifatisfhceris: e? qmntm tu
fishdtiucinatus, qum multd diceresetiam ftipereffef
Trid qu*ddmrequiritlcx,Gr ita requirit,utfi quod/
tihet horm defit,dut pcettdm te,dUt ccrte nihil gratie
deberefe creddt,Qttorm ego non unm dliquod, fed
tmmquodqs deeffe docebo.Quodfif<tcio,utrm equo'
dnimo cedes pr/tmiom impudenter petere perfifiesf
Brgorem accipe. Nifi tria b<ec tibi conStiterint, noti
cSt quod Tyrannicide premim petds: Animus, uia,
e r effeftus.Animusduo quedam copleftitur,uel quid
fperaris,uel quid propofueris. Ndmfi Tyrdnnm per
mprudentiam occidiffesfi preter propofitu,non ma/
gis profefto premim tibi debeatur, qulmfi qUis Ty*
ranno micifiimus idemficiffct^ndm idem potuit dcci/ ^
dere. Tuporrd quid propofitiin arcem dttuleris, ipfe
mderis:ita demm legi perfuafm erit', te ualuiffe oc/'
ackrt^tyrdnnumJioccidcris.NonoccidiftUtqiideti/
LVO
x
dttt
5*1
DECLAMATIO
ERASMICA
ctm quum tibi m manufiterit(ut ais)fi libuijfet mterfi/.
cere.Lex ncgatfua referrexttrum tyrannicidij propo.
fitum in arcem non attuleris,an aUatum repente muta
ris.iam quidfberarisexcutiamus. Quanquamiftbuc
leges non ita ualde curiofe penficulanturfedtamen W
tam abfoluto facinore partes omneis codare oportet..
Qnid enimfi Tyrannu interfeciffes,quo Tyrannidem
ipfe occuparesattrum pramium fperaresfan fupplici
tm metueresfQuidfi quo priuatu animi tui dolorem
ttlcifcererts,Tyrannum occidiffesjtq; ideffet palam,.
ntm premium audcres pofccrefQttxd,fi\atroncs Ty
rannum fortc fortuna obuium obtruncaffent ,num ad
hunc honore afpirarentfQuidfi quU Tyrannopriux
thn infinfits,magna te pecunia conduxiffet,quo ei Ty.
rannouenenum dares,dcdiffesq;,nwm qucfo,tyranni/
cidt premjum postukresfEgo bic tecu non ago con/
iecturismbil dico m uitam tuam,qut quidem obfcuri/
or eft, quam ut tu alioqui tam gloriofus quicquam ic.
^ea aufusfueris dicere: iUud unum affirmare nondubit.
tem,qui Tyrannuquum tuto Ucuerit,non occidit,pla/
ni noluit occidere. Qui eum occiderit, cuius mort ex/
tremum exitiu Keip.uideretur aUatura, potius quim
uUam commoditatem:is aut priuatum dolorem ulcifci
uolmt,non Ubertatem publicam umdicarejuit emolut.
mentum fuumfequutuseft Keip.periculo,nonfuo pe/
riculo Keip.ftudmt prodeffe.Postremo non poteft nifi
giorit ieiunio adduttus uideri, qui tam infolcterfcia/
ttat
LVCIANlCAE R S S P O N D E N S
Jlf
etdt.Nonpotefl nonuiderilucrufequutus,quitdm m
prohe prcmiwmfiagitdt.An non uides igitur quanto/
pere hdc pdtrte a toU legis mente iiffentidsf quem iUd
tuc uiu periculofitd cdufd uoluit occidere, ewm tu no
folu uolens prcterifii, uerwmetii periculofe m Kemp.
irritdsti:quemfud cduft noluit occidi,ewm tu maximo
noftro periculo tui compendifiaut dnimifortaffe gra/
tid iugulafti.Sedfinge te animu Tyrannicidd dignum
idfacinus attulifie, lucri permde ut uitt contempto/
rem,migni tamen refert^ua rationc Tyrannide tol/
lere aggrediaris. Idtn enhn omniatibi ex animi tui li/
' hidine largior, auc tamen nemo alius tibi coceffurus
*st.Tc mfilio iuguldffe patrc,m non tyranno Tyran/
nm. Largior istkuc TSetiwm atiquem tihi prcdixiffe,
Ut certum prafcire potueris,quod ipfe ctiam uix diuit
ture Tielius potuerit. Licuiffe tibi patrem occidereji
libuiffet, uerwm boc patue genus tibi magis pUcmffe.
Suttulerisftne Tyrdnnidemjdq; noua quaddm v m/
ufitdta rdtione. vides qudm multd tihi dono. Tamen
hbfiftam tibijtcc findm ferre pramiu,propterea quod
td uidfustuleris, qu/t legi non probdtur, qua non ex/
pediat moribus ciuitdtis,quenonfit fortiuiro digna.
Age quid fi Tyranni fitium infantem in cunis iugu/
idffes,iy rurfum adfuiffet TSetius iUe, per que certum%
prafcire poffes,fore utnecatopucropater fibimor/
tem accerferet^ttq) ideueniffetuttrum tetdnquam Ty
rdMmciddfufciccrctKeffr. an potius tanqui hnmdnem
xx
vfirum
514
DECLAMATIO
ERASMICA
crfirmbominem execrdretur,qui'm edm fmeriff
tct*tcm,cui etidm db hofte drmdto parcitur,qu* leoni
hus etidm miferadd uidcaturfQuid ergoi Vtetur tuo
mxleficio Bxjfixxterum exemplm hdudqudqua pro
bdbit.Quidfityrdnniuxorem,qudm iUe mifcrc ded/
mdret,per uhm conSupraffes > atq) iUe eius mpdtiens
contumelie,fugerit e utta:utrm Tyrdnicidij Idudem
fidgitdbk^m raptus er ddulterijfuppUciu potiusftr/
mitUbisfRes obfcuranon eft,Conftram tuo fdtto pro
piord.QuidfiTyvxmmdicusquueffesjienenoegrot
tdnti ddtojttmfuftuliffes, utrm ut ueneficumoderit
te Bxfft.an ut uirum fortem ddmirdbitur f Tyrdnntm
fubldtm gdudebitjdcti rdtionem,tnodmcg deteftdbi/
tur.Qujdfiqumte
TyrannusftmiUdriteruteretur,
tu m conuiuio prxtcxtu necefiitudinkuenenum porri
geres f Beniqjfi per mdgicas'magines» dc mateficds
quafdam deuationes Tyrlnouitdni ddemiffestutrtm
d, lege premhtm^tn pcenx expeSdrest Atqui Tyran/
ttidem UtcunqjfuSaliSi.ilitentu gaudet lex. Vcrttex/
emplum tdmperniciofm m BLemp.nonrecipit.ut con
fueftdtttciuesfcetus ulcifcifcelerc,pdtre infiUo iugu/
Ure.Vides quantum momcntifit m modo, uitujj, utft/
Sum tumdpprobetur t Quodlex permittit utfidt,
non Sdtim permittit,ut iduid quaUbet efficitu.AduUe
rumfirro occidercUcet:ueneno aut mcdntdmetk tton
Ucet. Qu.ur itdfQuidpeSilens exemplu omnino trdJ
Sdreucnettd.Weiiufk
caufd qudntmukhonefia,
fittit
LVCIANICAE
RESPONDENS
51?
fthit in ciuitatem irrepere. Q» id quod ne bofkem qui/
dem uenenojut mdtis artibm wterficerc fis efit Nrffl»
nufquamnpmprobatmAleficklcx:e?uenenotintta
iela ctiatn m betiis mtcrdittafunt. Quoifrnoiusfitti
fpectaturin hisjn quibusnutiupetiturpremiu,quan/
to magis idfiet w bis,m quibus fmmum petitur. Lex
triumpbum ttatuit ei, qui certim bofiium numerum
fidcrit.Fuderitatiquis nonacie,fedaquiscrpabuio
ueneno tintiis.Vtrum ciucsbunc aquis oculisfpetta/
te poterut triumphantem, an potius ficuti ucncficum
oa^im,auerfabuntur,execrabunturfQuidquodpri/
uatis etiam m rebus waymodusik perpenditunquo m
gis idem oportcbitjuminpubuco,tum'mfj>lendidifii
ttwficinore,ut a quo cpnueniat omnem fcflerisfujpu
cionem abeffefAge iUud tecum reputaji medico mer/
cedem pattu'seffes,quo te morbo leuaret, atq) iUe non
pharmacis ,fed maleficijs f? incantamentis morbunt
exemiffetjitrum prmium dabis, an magis hominem
m ius trabes finiuria' matis artibus dau reum agesf
Clamabit iUejnorbo te leuaui, quauia quid ifihuc tua
refert fHoc tantu fbettabasjut morbotiberefjfes, ei rei
merces efl promiffa. Ingratum tcuocabit, qui nififua
operajte effes quidem,qui pramiu negare poffes. Tu
protinus rejbondebis,opinorjttedico te prtemium effe
potiicitumjton nugo,neq) deberequicquam, nifi rem
malam ei,qui beneftcium ma\e dederit. Qgd»qua ne
dedifie quidem uidetur,qui malutn malo totiit.ldenm
x 9
mutare
flB
bECLAMATIO
ERASMICA
mutare efi incommodujnon amouere. Dices enim dtth
mo nocitum,dum corporifubuenitur. At<g iftam litem
uincesjetim iniquo iudice.Atqmeade^tut meUoreti'
m, 0 uincibiuor eft tectm caufd legi,qukm que tibi
futurdfiterdt cum medico. Udm ibi de priudtd mercet
duld difceptdreturjhie de publico honore.lbi filfus cfk
unut, biclegifrautfdctd,per qum cdutu oportuit,nt
quifqudm ciuim circmuenidtur. Xbifdlut datd, certas
quidcm 0 ejficdcijedfufpectd 0 improbdtd uid: bie
nefdriofcelere (quur cnhn nonfic dppeUdtur homici/
dium+quod in ciuem cbtre. legem ddmiffum fitf) nbli/
bertdt rejiitutdjcd in extremu difcrime ddductd Rcfk.
qudndoquide tum fdttu perinde hdbet, dcfi medicut
quifbidm ddcuram mercede conductus, uettenm pro
remcdio mimfiret: quod tmen cgrotdnti (itd utnon
'• tdto cofueuit dccidere) per occdfionem morbm ddi/
mat.Qm' reudluit,fuisfdti$ dcccptuferet quod uiudt,
tibi mortemjtdmetfiuitdritjimputdbit.tleq)fud refer/
re putdbit,utrm imperitid,dn perperdm, dc fludiofe
pro phdrmdco uenemm porrexeris: proptercd quod
tui fuerat offUij,dut nofufcipere negoeim, dutfdent
fimul,0 drtem,0 indufiridm,dc diligcntid, 0 quic/
quid l probdto drtifice folet requiriM curdm difer/
re.Sed dgcfinimus ddbuc pofiidere te, quod duduftt/
mus ldrgiti:ut pldne ifid uid Tyrdnnu occideris,tixr*
' uUm Reip.difcrimen.Lexnon dpproldbitfdchm ttt>
minifi non tantu d crmiwjmumetim db ommcrir
mims
LVCIANICAE RESPONDENS
$17
mintsfpecic procul dbfuerit:ne uidebicet cd que in boc
potifiimwm ddbibitd est in ciuitdtemjtt maleficiu omt
nefecfaddt,'mcofamitdtem fuamqudm conuemebttt,
dut Deo cuipiam, dttt certe DfisfimiBimo homini ac/
ceptam referrijceleri debere dicatur. Hon approbd/
bitjnquam, nifi Tyrannu ipfum quem nominatim in/
iicauit ipfd,qudqi permittit vid fuitulerisme per. rima
istam pcriculoftm exemplu in Kemp.irrepdt. Vcfirc/
mo nififerrojion clanculdrijs ac maleficis artibus:ni/
fi uirtute, nifi manu, nifi ujtte tu* manfcfto contem/
ptu Tyrannum truciddris.Neqi enim boc tantum jpe/
ctdt lex,ut Tyrdnnusin pr/fens fubmoueatur: uerim
iuud multo magis refpicit: ut omnes mortales inteUi/
gsntin ea ciuitdteuiros effcfortes,qui non uereaniur
uiteftt* difpendio pdtrue comodis confulere: ac pre/
cUri exemplofdcinoris, omnes etiam in pofierum ab>
dffettdtione Tyrannidis deterredntur: cum uideant in
td ciuitdtenuUum effe Tyrdnnisfdtistutum prafidiu:
quandoquidem iUud nemo nefcit, qui uitefudfit eon/
temptorsum effe alien* uitt dominu.Ndm quod om/
nino fdteUitium,qud> excubi*, qui parietes, qu* drx,
qutdrmddduerfus huiufmodidnimu Tyranni caput
iefenddnf.quipdtri* Ubertdtemfuduitd benecreddt
emiiVoitremo autem:ut maxime tibi constet dnimus,
vt cofiet uidjd quod efi totius negocij caputJton cfifc/
exsti-Tdntu enint abes Ut TyrannU occiderismt qudn/
twn itt tefuit 4 Tyrannide maiorem in modZ duxeris,
x? 4
interfetto
%%% D E C L A M A T I O
ERASMICA
interfetto tyrdnnifiUo. Qtud tuue refert, m<uttid,di%.
ftukitid Remp.in difcrimeddduxerisfUdm iUo quotl
uulgo dicunt nihil ucrius, Intempehium bcneuolcn*.
tittm nihil kjimukttte iiftcnc.Ttmttm ubcfk ut occide
ris Tyrannm:ut nefufbicm <\uiie potuer» id euetp
turutn,ut ipfefemet qccidcrct". Sediuuenem qccidisti
pdtre infoUntiorem:<Md twnt pofted ffi pdtri V bu/
iusfcelerd lex unputdt f Mdgnu proinde Tyrdnnifd/
teUitemjion Tyrdnnm occidifti. Sed pdrdtm ? > '
rdnnidisbtreiem occidifli:'mTyrdnnidemfucccdit,
qui priqr,qui potior eft m occupdnio. Verm eftofd/
ne,certW b<eredem fuftulerisdgttur qui Tyrannus erdt
futurus,interemifti.l\tqui quodfitturum.ejtjd nonitt
ejl. Vorrq lex eum qui idtn Tyrannusfit»toUi iubet:
non quem dUqudndo futurm diuines. A» qui ftdtudm
ex pdfto debedt,<zr rudem truncum prefiiterittfdem)
perfoluiffe uidedturfNon drbitrdbqr.Vbi nunc igitur
funt iUd tam multd, qu* tibi dd premiu poftuUndunt
fupererdntfvides qukm ne unum quidem omniumti/
bi conftet,quoru nibil oportebdt ieeffe. Volui,inquis:~
ii demum uoluiffe te lex credit,quodeffeceris. Voftex
e re ndtd propojitum eft c3m*ttdtum- Hoc igitur pr£/
mv\ tibi iebetur, quqd ei,qm m Qlympijs medio e cur/
fujcliftd metdtttd carceres rcfteftk bdbends.At peri/
clitdtus es.Vroindeid Utidis duferes,quod is qui fudxs
uitin Qlympijsjtec uicit. Scd occidifti dcnUk tuerunt
eum, quemneck lex pemittebdt drbktio tuo, netx) « c
ufw
*,VC!ANICAE RESPONPEWS
f&
ufupublicofiierdt occidi. At bcncuertitciuitatiquod
0cifii.Humini igiturgratid dtbcturjdti, qudlem Pal/
iddcm Atticisfiiffeferunt:dequdprouerbium extar,
quodAtbenienfim mle confutid,htbpnm exitum
uertere confueuit. TJton tu legesferudfthfedfuftutifti:
tton Ubertdtem reftituifti ,fed numen dliquod buicuft
bipropitim, qupd euentm tuat temerituti debitm,
fud commoditdted nobis duertit,quodtumflultitid»$
ttobis uertit m pccafionem reftituend* libertdtis. Tton
ego htgratmergdte popultm eonftituojmb tu popis
Im higrdtm ht Dcos reddereldbordsiquem qumfe
tnel mpericulm uocaris,ne profimptici Tyrdnnide
dupUcatam pateretur ,nunc rurfumtitdifcrimen tra/
bere cpndrisjiedbirdtis fuperismpriftindm feruitu/
tem^aut grauius atiquod mfbrtmw retruddtur. Quid
tu tefucis ey pbakrdtis dittistitdtietnm mtritm tiifi
mtdsf Qttjd tibititeo negocip Uudemuniuerfam uen/
dicds/cx qup preter patnam temeritattiJuhil dd te re/
dire meritp pofiitt Si Reip.fi iudiribus probdre potes
animm tuum tyrannicidd dignm, qui mUmpcricu
bmuite Reip.cduf* recufdritfi facinusnon fcelere, '
non perniriofo exemplo ,fcd legitimdsud ptregifti,ft
fvrtunatuiscgregifscondtibusbcne expeditm dedit
euentmtdude tyranniciddm te uocaretaude putcberv
rimm^epenedimnmmmmdRepub.pofcerr.dUf
de nobisferudtdstegesjreftitutdm cmtdtem:dudetmt
pU*rM,ficosfiirtunds omneisjutos pueros, htuiola/
x 5 tasuir/
Mo
DBCIAMATIO
RRASMICA
tdi uirgines, mpoUutd mdtrimonid, denick hoc ipfuM
quod bic legc & dpud iudices dgimut,exprobrdreuiu
ie mikiminctri,quod obftitermdude ciuiutem ingrd/
titudinis mfimuldre,nifildudem promeritom perfolue
rituude iudices,uel iniquos, uel corruptos cUmiUre,
mfifuisfentcntijs prtemimtibi decreuerint. Cotrdtfi
fufpeetm quid uoluerkJi periculofmfi cotrd Uges,
fi cum fcelere coniunttum quodficcrisfitpudor^Lc de
finetdndem mprohe prtmiufUgitdrc,quod nuUd rd/
tione promerueris-.pozndm,fifdpis,mcipc deprecdri.
Sstbucfirtdflis tb d-quitdtciudicum,A ciuitute dcori
Munere Itetd, quedt hnpetrdre. Nr$ enim putes unum
tnttcd pr/emto deterrere. Imdgindre iflhdc m cdufo
pdriter cr Uges,ty Remp.tjT Deos tibi dduerfdri. P»
td Uges bis tecm uerhis dgere: Si nos uere reftituttc
uiitriuis ,finenoftrm dutoritdtem primumhdc tu<t
cdufd UdUre.Longe plut Idudis tx hoc iudicio rcfiresz
finobiscefferisfi pdruerisfitudm cupiditdtem noflro
fuhmiferis drbitriofi primm exemplm m te ciuibue
d-dideris,reuixiffe nosfi monftrdris eiuitdtiidm no ex
feeUrdtorm libidinefed ex noftro prdfcripto cuique
uiuendmeffe. At$ dlterd ex pdrte Kemp. bictecwm
orationeuti putd.Siciuem bonu mibi preftdreftudes,
Holi bduc ttultitit notdm mihi murere: ut m poftertm
re cognitd, dicar ebrietdte quddam gdudiorm ei prut
r mim decreuiffe,cui poend magis deberetur: noli mibi
Deos,quos uix dem$ turn diutinis uotis, totfdcris, tot
prccibus
L VCIAWJCAtt
RBSP01IO*N«
&$
frecibus tot meis mdUs pldcdui,camoui,propitios rei
4idi,denuopnmgrAtitudineirdtoTdtcfc mfinfos red/
dere.Sine ut mibi per te licedt ,fdltem iUoru bcneficio
frui.Qtiodfi te neqi legcs,neO} \\efbcommouet: ccrte
"Deqru qratione uereri debes, quos itd tecu agerepu/
•• idto. Quid tu te i» noftr<e Uudis poffefiionem mgerisi
-Quid bonorinofiro inuidest Quur nofinisnos in hie
.ciuitdte perpetuo benignps effei Quur tu ipfe tdm in/
grdtus exifiisfCiuitdsb<ecfemel mibi reftitutdm tiber
tdtem debet,tu bis debes, comoditdti nosxre: t& quqfi
Kemp.ferudtumus,cuius tu pdrs es, t& quod comoditd
te Boftrd tudntjpericuXofdm fkutiitii, uel fcelut potiut
in mximdmfeticitdteuerterimttt. Etcnim nifi nos de/
xtri,propitijq} ddfitiffemus, quid dtiud tu qulmperiet
rds,t& perte Kcfjt. Quodfi pUtne cotenditfit premi»
dtiquod firtsjltmle mgnm.premiu d nobis perfoht
tum eft, quod per nos res k te mdie institutd,bene uert
. terit. A legibus meritq m/tor reldtdgrdtid ,fi nofhre
profberitdtis refpettu, temeritdtisfimul r&fcekris ue
nidm codomrint. A ciuitdtefttis dmpli ldudefires,fi
. cd pdtidturjtt in rcftitutdttibertdtishifiorid tuu<{uotfi
nomeddmifcedtur.HdcUudispdrte cbxetus definetto
bisdcbitu uetiepr<eripere,ciuitdtimunusnoftrueripe
redegibus dutoritdte ddimete. Sedfinemficioptimirfi
extiUdtd idm dqud. Qufidfupereft, nucuefire pdttes
funtiudiccsfidtucrejutrumfecundm legesfecundut*
DeosJccundum Kemp. ftntentim dicercxmfecund%
bunc
fjL
blCtAMATIO
ERASMICA '
feuttcglono/am ofientdiorepronuncidreuelitk. Vttti
bdnc urbkJeUcitdte buius temeritdti, buiusfceUri dc/
tcptdmjerremdUtk,fepius etcprobrduddm, & breui
fbrtdfik dfuperk irdtk (ii quod dbominor ) duferen/
ddm: dn m Deos quibusfine cotrouerfid totd debetur,
referre/eoruniem pietdte ferudnidm,dugenidm, be/
neq\firtundnim.Vtrtk mdgk ex ufufitjut primo boe
iuiiciofidthnUges circumuentx dicdntur, dn ut dppk
rcdt Ugum refiitutdrmfcueritdtcm, cr iudicmfdpi
tntidmdiuerfusuniusiniqudm pofiuktione udlmjfe.
ERASMVS ROTERO*
OAMVS M. IOANNI PALV/
ddno rbetori Loudnienfis Acd/
sUmUtf s. P . p ,
rim^eWgMbttmdiUfiimefdhiidneJErdf/
mutnittmtmtdmetfi perpmnes terrds
mdridbj uoUtdntemjtdmen tui mtmoridm
perpetubfecmcircunfirre:mitto qudfifymboU uice
iMdmiidhguvjiteui titulusm^i w wri tu8a* <rv
vbvTuij. QuemhtUdlUm profe&urus,m ipfopene
prodndu Ldtinumfcci. Ineononfineuoluptdtetdn/
qnm mffeculpjuidebkduUdguiWmcommodd: qudt
iu mibi ftpenumero commemordrefolebdt, nim irum
txpertm, & uclutindttfidgio cicftus, dc uix ifti Ube/
V
Vd
L V C . DB M E R C B D B CONDV*
f*$
tajiteraria^ uita redditus. ldfafmeoftudiojiustut
mto exempU) te prouocdrem,quo im diu GracanicH
kt Uteris uerfdtus,'mcipidt et ipfe aliquando dudere ali
quid.Quur enim nondiemduderefQxjm nuUtmfit
mtd fententiaficinus duddcius,qumfi coneris ex he/
ne Gr*ckJ>ene Latinaficcre*' Vdle, mehj, tui dntdtt/
tifSimmmutumama*
LVCIANI UBELLVS
D B ItS Q.VI M E R C E D B C O N /
dutUjn diuitum fmilijs uiuuntSDes*
ErafmoEotcrodamomtcrprcte
c Q. v i D tibiprimm dmice, dut
quid poftremum,quemddmodu uul
s
godiciconfueuitjrecenfeam^xhH
quatm faccre,tupati coguntur*
qui mercedis gntid fefe m alienas.
uomos,conuicium<fc tradunt dlienm, quiqs in locuple
tm iStorm dmicitkm dccenfentur,fi modo eiufmodi.
iUormn feruitutem conucnit dmicitkm dppeUarcfNo,
ui enim permultd, dtque ddeo pUrdq) omnid,que ftis,
ibifoleunt dcciderejnon per louem quodipfeedexpe/
rimento cognorhn (neqjenim mihimqudmexperiu»
diincidit necefitds,dc ne qudndo inciddt Dij prohihe/
dnt)fed quod comphtres qui in hoc uita genusmride/,
rant
# 4 t V d : Dft AlftR.ia.bfi COlJOVt.
rant,apud mtfolitifint commemorare: parthn qui ihf
ipfis etiamdum tnalis conftituti,qua-tj quantajtrreni
deplorabant: partim qui tanquam e carcere quodani
profugi, non abfq; uoluptate recordabantur comme/
mrabantqi ea quwfuerant perpefii,lmo iuuabat reue*
care ob oculos,quas erumnas effugiffent. Aftjj hi quidl
iigniores mihi uififunt,quibusfides haberetursut qui
eiusfacri ritusCut ita dixerim ) omnis omniacp myste/
ria perdidiciffent,cunctaqi ab initio adfinem ufq) pir/
fpexiffent. Hos igitur haud quaquam mditigenter, nee
cfcitanteT audircfoleo, uclutinaufragiu quoddam, ae
pra-tcrfptm obieftam falutem enarrantes.Cuiufmodi
funt ifti,qui m ttmptis derafo capite, comptitres fimul
obambulantes, mmanes undas,proceUas ,fublatos m
<xelmfiuftusJdftusjnalosjraftos,gubernaculareuul
fa narrant . 1» primi/s autcm gcminos Cafiorem ej
ItoUuci apparentes(nam hi peculiariter ad banc Trd
gcediam pertinent)aut atim dem quempiam repen/
te,quemadmodu mfiibulisfieri conueuit,exortu:fum/
mistp antennis mfidentem, aut iuxta clauum adfifiett/
iem:quinauim adtittus atiquodmeUedirigeretzai
quod appeUens futuru cffet,ut tj ipfa paulatm ac leti
ie folueretur: ej ipfi tuto mfolu defcenderet, idqf ope
fauoreq; diuino. Attj ifti igitur pcrmulta idgenut adV
prefentem commoditatem exaggerantes/commemo/'
raht:quo uidelicct a pluribussftipemdccipiant:finon
calamitofi modo,uerumetia Dijs cbari effe uideanturi'
Verri
D . E R A S . ROT. I H T E R P .
fjf
Verrb ij dum eas quas m tectis tuUrunt tempefiates rt
firrent, atq) hnmanes iUas undas, quin etim decuma/
nosflufiusfifiseft dicere:es quemadmodmprimm
i bttorefoluerint mari tranquitto: quantuq, moleflia/
rum perpetuanauigatione fintperpefli: dm fitiunt,
dm naufeant,dmfalo pcrtunduntur.Dcniq; quemad
modtm mfitici nauigio m cautem qumpim fubun/
dts latentemjut mfcopulm aUquem praruptum, O*
afperim imfojractoq; miferi agre enatdrintjiudijun
ctarmqi rerum mopes.Uacmquam quum reftrrent,
mihi quidem uififunt permulta pra pudorefubticere,
tunentesq; acfcientes obliuifci.At cgo etiam iUd,pra/
terea autem er alia nonuUa ex iUorm narratiombus
comectansdeprehendiquicquid ermnarucm eiuf/
modi conuictibus coniuncxm est.Qua quidem omnia
baud grauabor optime Timocles tibipercenfere.lam/
pridem enim mibi uideor animaduertijfe, te de capef/
fenda bac uita ratione cogitare. Nam olhn quu bis de
rebusfemo mcidiffet:mox ex bis qui prafemes eraut,
quijpiam mercenarim boc uitagenus laudare ccepit:
pyrtundtiflimos eos affirmans, quibus contigiffetbo/
rmuti fimitiaritate,quiapud Romanoscifentopti/
mates:tmconuiuijs adcffe opiparti ,idq; hnmunes:
praterea fplendidis m adibus diuerfari:tm pere/
grinari omnigenacum cmmoditate ,uo\uptatique,
aWa mterhn m rbeda (fifirte tibeat) refupinatos.in/
ptper ob banc amicitiam, obcp commoditates quibus
affUiuntw
B6
L V C . D B MBRCBDB CONDVC*
dfficmnturjetidm merccdem cdpereid uero no medio/
cre uideri.lftk enbn hdud dubie citrd fementem dc cul
turdm(quod diunt) cunftd prouenire.Hac igitur dtqi
id genus dlid quum dudires, dnimdduerti quemddmot
thm dd ed inbiduerk,qudm'q; duide dd efcdm os dpers
tuporrexerk. Proindenequid mihi cerie m pofterii
pofiii mputdrejneq; expoftuldre queds: quod quum te
confpiceremus tdntum undcm efca deglutientem bd/
mum, non reuocdremus,ncck priufqudm m gutturde/
mergereturjreuulferimusAeq; premonuerimus: uerii
poftedqudmceffdffemus, donecco idm dddfto dtq; m/
pxo trahi iam,dc ui duci confpiceremusjtm quum w> bil opis dffirri pofiitJfuftrd ddeffe nos dtque iU&cbryt
mdri,H<ec inqua,nequdndo poftk dicere: quefi dican
tur, merito profifto dicantur, ne<k inobk refiUi pof/ .
fent, quo minus peccdffe uideremur, ut qui prius ift*t
non mdicaffemus:dudi nuncbrdine omnid.Ae retequi
demipfum cuiufmodifit,qudmq; nuUm bdbedtexitk%'
non intus medijsmfimbtts inuolutus,fedfirktut6atq;
per ocium dnte contcmpUtor,unci ttrk dculeumjrefte
xdm hdmi dciem, <tc tridentk cufbides ttuwu tentdtts,
mdldck ddmotdscxperiens. Quod nifi uebementer dcu
td,niftfic iUigdntidjut effugiendi nuUd fit fkcultds, nifi
dird uulnerafitturd uidedntur, dcriter trdbentid, CT
incxpHcdbiUterretinentid,nos quidem interfirmido/
tofos, dtck ob id etidm pduperes,fimeUcoscfc ddftribi/
todpfe uerofumptdfiducidjuendtum iftm,fi uidetur?
dggreduov
« U . E R A S . ROT. I N T S R P .
$J7
aggreditor, Lari m tttorem totam efcam hiatu degluti
tns. AtOf m uniuerfum quidc fbrfttan tua cauft omnis
hicfermo dicetur. Qttanquam nonfolunt de uobis phi
lofophis, aut kis quicun^ uita- inftitutum fibi delege/
runt cum uirtutis ftudio coniunclius, uerumctiam de
grammaticis,rbetoricis,muftcis,breuitcr de omnibus,
qui in doctrint proftftione uerfari, queftumq-, ftcere
propofuerunt. Ceterum quum omniaftnt imeriftos
eommuniaa-ademq} prorfus accidant omnibus, paVant
eftpbilofopborum conditionem non effe a reliquis cxi
miam. lmo boc iUis turpius ifta contingerei quum fint
cum alijs communia,ft ij qui conducunt,non alijs pre/
tnifs eos quam reliquotdignosiudiccnt,nibiloq} magis
ttuam ceterosin honorebabeant.Sed quicquiderit,
quod narrationh feries aperiet, eius culpam potifti/
tttum in ipfos conftrre par eft,qui eiufmodi ftciunf.de/
inde in eos,quitalia fuftinent.Lgo uero culpari node/
beo,nififbrteueritat ejr Ubertas in commemorando re
prebenftonem mereatur. Ac reliquum quidcm homi/
num uulguttputapaleftricos quofpia, aut adulatores
hnperitosjordidoq; animo-Acfuopte ingenio humiles
C abiectos homines, ne opereprecium quidem ftterit
'db ciufmodi couictu debortaryquippe nequaquam ob/
temperaturos: neq) rurfum equum fit iUis uitio uerte
re, quodnon relinquant fuos conduciores,etiam pluri
ttjs ab iUis contumclijs affttii. Sunt enim ad eam uitat
mionem aAcmmodAti,fttii'q;, neq, ca uidelicet indi/
£
tvc.
y
gni
$}§ I V C . D l MKRCEDB C O N D V *
gni. Prtterednebabeant quidem dliud quipp'um,di
quodfefeconucrtant,& m quo [efe exerceant,ddeo ut
pquis eam uitam iUis adimdtjgnaui iUico,coplifq; ino
pesjlepdiofi atqy inutiles reddantur. Quamobrem nec
ipfi rem aliquam indignam patianturjnec iUi conturm
liofeficercuidednturp (quoddiuntjin mateUam itn/
minxerint.Etenitn ad cafipfts cotumeli/u iam mde mi/
tio prcpdrdti,conprunt fefe m fimiliam, dtq,- htcfoU
iUis ars fuppetit prre crperpeti.quicquid acciderit.
Cteterm eruditorm nomine, de quibtts instituerant
loqui,mtrito mdigndndm,enitendumq,,ut quhn ma/
xime fieri potefi, eosinde reuocatosjm libertdtem uin
dicemus. Videof autem rctiefatiurmfi quibm de cau/
Jisfe quidam adhocuiu genm conprunt,eds cdufas
cxcuffero: parumque idoness, atque efpcaces effe de/
monfirauero. Siquidem eo pafto omms iUis prtripk/
turexcufatio:fummuscfc iUetitulus, quofuam fpontd*
tiedmferuitutem folent obtexere.Um igitur plerique
pdupcrtdtcm Z7 rerm neceffdridru mopiam propo/
nunt: dtquc eam umbram fdtis idoneam exiftimant,
qua fuum fiftm pr/ctexant, quod ultro ad edm ui/
tam accefferint. Ac pbifufpcere credunt, quum diunt
fe quidddm ignofcendm ficere: qui id quod efi m ui/
td mokfiifiimwm, nempe paupertatem ,fiuckdnt effiu/
gere.Vofted m promptu T bcognis, atque iUud pluti/
nm m ore.
JNrfflf quemcunqj uirum paupertdsenecdt.
D . E R A S . ROT. IUTER-P.
fJJ»
Zt fi que alia terricula dbiettifiimi quiq) poeU de
paupertate prodiderut. Equidem fi uiderem ex buiuf/
tnodi conuictu paupertatts effugium aliquod uere con,
tingere,non admodm anxie cm eis deuehementer
ampleilendd libertdte difceptarem. At posteaquam
xiufmodi qutdam accipiunt, cuiufmodi funt egrotan/
4im aUmenta(quemadmodm egregim.iUe dixit ora
tor) qui queant effugere quo minut m hocipfm pd/
rm recxefibiconfuluiffeuidedntur,nimirmfemper
iUis mdnente eodem uiteiUim argumento fSemper
enimmanct paupertat ,femperaccipiendi necefiitas,
-mbil quod feponatur, nihil fuperefl quod referuetur.
Verm quicquid datm fuerit, ut detur, ut uniuerfm
etiam capiatur, prorfm omnemfumitur,ita tamenjtt
neid quide m ufmfufficiat.Kectius autefuturufiterdt,
fi nequaquam caufas eiufmodi comminifcerentur,quai
paupertate feruant aluntfydtq; eaienm duntdxdt opi
tulantur ,uerm qu* iUamtandemaUquandotoUant.
Acfbrfitan tibi hoc uolebas Theogni quit dicercs eam
m dltm mare ac preruptis defcopulis precipite dari
oportere. Qjtod (iquis femper pduper, femper egens,
quufcmper mercede coductm mtreat, boc ipfofefe ar
bitretur aufiigiffe paupertdteminouideo quifieripof/
fit,quo minus hic ipfe fefe fdUefc uideatur.Rurfum aiij
negant fefe paupertatefbrmiddturosfi modo reliquo/
rm homhtm m morem pofiintfuo labore,fuaq} mdu
firiafibiuictm fuppeditare. Atnunc fibifidctattffe
y z corporis
£4* L V C . D E ME R C E D E C O M D t C .
corporis uiresfeufcniofeu morbisxoq; aieam uitani
mercenariamficilcmuiielicet atq) commoiam confik
gere.Age igiturjnjpicidmus nm uera prxiicent» er
tim ea qu* danturexficiUiUisfuppetantjton multo
nea) aieo maiore laboreconfient, quam uulgofuus ui
ctus. eiam iiquidem etiam uotisexpetenim»uti cir
era laborem,citrafudorem, nuUo negocio paratm ar
gentm accipias.Verm qum h*c abfint a uerojfiui
profifto ut iignm efijte iici quidemfatis potefittan/
im laborm»tantm fudorukeiufmodiconuiftibur
exhauriendu» ut hic neualetuio quiiem ai ii parfit:
quippe quii quotiiie fexcenta non iefint negocia,que
corpus conh.ciant»ddqi extremam ufqjiefiftionem de
taffent.Vcrm h/tcfuo loco dicemus, quum etiam feli
quas iUorm htcomoditates cSmemorabimus. Ifipre/
fentiafat erat leuiter ofiendere,quife aiunt hac de cattf
jfa mferuitutem adiicerefefe, ne ifios quidem ueraiU
cere.Superefi iam ut eam caufam refiramusique qui/
iem ut efi uerifiimajta ab iUis minime profirtur.Hent
peipfos uoluptatis gratia,ZT amplis iUisfpebus mcitd
tos,ultro inudderefimilids diuittt, auri argentvs) um
t? copiam admiratos: praterea quodfikcesfibi uide/
anturob conuiuia,reliquas^ eius uiu deUtias:fberan/
ies fiiturmjtti moxjtemifie uetante,affatim aursm bi
bant. Htec nimirmfunt qu* iUos addueunt: atq) ex lit
bertsfertios confiituut. No» rerm ncceffariariu ufus,
quempratexeianf.fedrerm
nonneceffariarmcu/
*••••'
v
piiitaA
D.
B R A S . ROT. I N T E R P .
>4*
piditdsutq; mgcntum ilhtrm er dmpUrmopm di
mirdtio. Bnimuero quemadmodum miferos ifios, dtq\
infiUces dmdntes,caMdi quiddmty ueteratores ama/
fij receptdnt V fifiidienter ducunt,lactantq; uidelicet.
quo iugiter amantesjtmbiant ipfos atq; mferuiant.Cd
terumex amom fiuctu, ne fummo quidem ofculo m/
pertiunt. inteUigunt enm copia ficta diffoluendii ama
rem. Id igitur nefiat,pr£cauent,diUgenierq;fui copi/
4mfubtrabunt.AUoquifpefemperretinentamantem:
mttuentes,nc defberatio minuat eupiditdtis ardorem:
dmantemq; abfe dUenet.Vroindefemperarrident,po\
Vcenturcfcfemperfifturifunt:femper<fcgrdtificdturi:
fcmperij; ingentiumfumptuum rationem habiturkdo
nec mprudentes ambofenuerint, dtqjutriq; iam pra/
tcrierittfM:buicddam*ndwmJUiaddandum.Atq;it4
omni uitd nibil iUis peraftu efi ukra fpem. meram. At/
qui uoluptdtk cupiditate nibil nonfirredd quidemfir
fitdn no ufqueadeo uitio uerte.ndum:quin magis uenid
danddtfi quis uoluptdte capidtur, & bancundequaq;
€onfectetur,quo pofiit ea potirkquanquamturpe fir/
fan acferuilefi quis ea gratiafemet m ius tradat aUe/
num:propterea quod uoluptas,qud ex Ubertdte perci/
pitur,multo fuauior efi, qudm ed qua iUe Ubertdtis id/
tturd fectatur. Attamen hoc quoq; aliquo paito ignof/
tenium iUis fitfi modo confequantur.Vcrum enimuet
ro obfoldmttpluptdtUttfbe,multat perfirre molefitM?
equidem tr dcridicuUm drbitrorterfiultum:maxirne.
_ ,
9 s qjA
J4t
L V C . D E M E R C E D 6 CONOVC»
«juiim uidednt labdvcs cevtos effeandnififios,o- ineui>
tdbiles: porrb iUuiquodfhevdtuv, quod quidem nihil
aliud tdndem efl qukm uoluptdtjie tdm longo quideni
temporecontigiffe.Prttered dutemjnec uerifimileuuderi,ut contingdt dliqudndo,fi quk modo rem vettd rc
putctuid. t\t Vlyfik quidemfocij, dulci qudddm gufttt
td lotorcliqua ncgligcbant^tc prafenti uoluptdte deU
niti honefta contemnebant, utnon prorfut cm vdtio/
ne pugnarit in iJUs bonefiatk obliuio: nimirm animououtptatk iUiusfenfu oecupato. Vermfi qukfimcli'
cus dlij cuipidm loto fefe mgurgitanti, neqj quicquam
mde mpcrtienti,dfiifidtjdq; foldm objhcm,quod cre/
ddtfbre,ut Cf ipfidUquando deguflandctm lotm por/
rigdt:dfiifidtjnquam,dd hune modm,rettidtq; honet
fti oblitus,dij boni qukm hoc ridiculm,pldnecfi uerbe/ribus quibusdam Homerick dignu. Ergo qu<e ifiosad
diuitm conuittm <tdducunt,o quibus mpulfifefe ilr
lis dedunt, dd quodcunq; lubttm fiterit utendos, h<ec
funt,aut hk fermefimuTimaMfifi quis o iWos comt/
morandos effe iudicut, quos b<ec una res dd id eommo/
uet,quod gloriofm arbitrantur, em iUufiribut atque
opulentk uirk hdbere confuetudinem. Suntenim qui
boc quoq; praclarum dcnugmficmfuprdcf plebem.
effeexifiiment.Ham ego quidem, quod dd me propriedttinetfecufarim uel cu Ferfaru-rege conuiuere dun/
tdxdt, conuittorq; uideri,finm%usexeo conuittufiu/ttusddmt rededt. Qutmitaq;caufdeiusuitefufcipi/-.
-*.
endas
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
*4f
tnde fic iUk bdbedt,dge iam cofideremm apud nofmet
ipfb$:primu cuiufmodifint tUis perferenda priufquam
admittantur, priufauam obtineant. Deinde cuiufmodi
m ipfa iam uita cofiituti patiantur.Vofiremo aue tatu
dcm catafiropbe,qui$ fabuUt exitm iUis contingat. Nfc
queenmtUuddicerepojfunt:htectametfimolefiafint,
tamen affuefci fdcile, neque &d id multo opmeffe lat
bore ifat effefx uelis modo: pofica reiiqua omniapxttu
forepxciUa.lmoneceffe efi ut primm diufurfm acde
orfum curfitesjnane excitatm afiidue profbribm ob/
tterferis,utperdurcs,quum protuderis, quwn exclude
ris.qum mprobm mterdm atq; importtmm uidcris,
cm ianitori male Syriffanti, ac nomenclatori Ubyc&
' fubifceris,quumq^ nominis tui memoriam mercede re/
dimere cogerts.Qttin etiam uejiitm tibiefi apparan/
dm fupra tue rei facultatem, pro dignitate eim cuius
conuicxm ambis, dclcgendm color,quoiUc potifiimu*
gaudeat, uti ne difcrepes, neue oculos iUius bffindas*
Vofiremo uti gnauiter affettere neceffe efi?uel antece/
das potius,afimulis protrufm, ac ueluti pompa quant
darn expleas. At iUe interim coplures iam dies nc afpi
cit quidem tc. Qgod/i quando res tibifelicifiime uerte
rit,fi te refpcxerit ,fi accerfiuerit, dixeritqi quicquid
iUudfiicrit,quodiUifbrte inbuccam ueneritjtm deni/
que,ttm phrimmfudor, tm multa oculorm caUgo,
tm intempefiiua trepidatio, tmfanne eorvt qui ad/
funtJhafitantiamtuamacperpUxitate ridcntiu. Qtut
y 4
quidem
5 4 4 L V C . D E MERCEDE CONDVC.
quidemnoraro dccidit,ut qum oportuerit refponde/
re> quisfiteritrex Acbiuorm, miUe ndues iUis fuiffe
reffiondeat. Atq) idfi quifunt modeiti pudore uocant:
mmodefii timiditatem nominant: mprobi mfcitiam.
ltafit,ut tu primam hanc diuitis comitdtem, tibi peru
culofifiintdm expertut, ita difccddtjut tanti animi tui
bnbecittitdtem ipfe condemnes. Vorro ubi multdt iam
ttottes mfomnes duxeris: ubi plurimos dies cruentot
tgcrisihdud quidem Helcne grdtidper loucmjneqi ob
Friameid Vergamd» uerm fbc quinq; oboloru,conti/
gerit aute & deus quijpiam tragicus qui tibifit auxi/
Uoudm ittud refidt, ut exploreris excutidrisq^jiu lite/
rat noris. Atq) ea quidem difceptdtio no mucunda cft
ipfi dimtUquippc q Uutddtur interm^tcfilix effc prt/
iicatur. Ceterm tibi uideturje uitd ipfd, de\ omtd
fortuna tm certame effe paratu: propterea quod tiH
uenit in mentejdq; merito,futuru ut dliut nemofit ad/
miffurut,fiprius ab hoc rciettutac repudixtus uidea/
re.lnterminudridt curat difirdbaris oportet:dm
inuidcsijs qui pdriterex /tquotetm
exmindatur.
Wittge en'm& nlios effe, qui eiufdem fbrtunt tibi fint
copetitores: te uero tibi uideri cunttd pdrm dbfolute
refpondiffe,metuentem 'mter'mfimul&fper*ntemjic
mifere de ittius uultu pendentr.quifiquid pdrm pro/
bet eorm qut dixeris,perifiL Sitt drridens dufcultdt,
bildrefcis & fpe bonafitltutconfifiis. Porro cottfen/
tdneum eh,effenonpdUcos,qdtiHdds>erfentur^que
dUoi
,
D . B R A S . ROT. I N T E R P .
J4f
autos in tumlocm ueUnt inducere .Norum uttufr
etuififi clancuhsm uelut ex infidijs in te iaculdtur. lam
uero ihud confidera: qualefit uirm promijfa barba,
cdna comd.jxdmin4.ri> nuttquid botue rei didicerit,V
aliis quidem didicifieuiderijlifsfeeus.Superiorinte/
rkn uita, v omnkantea&a a-tat tua curiofius difqui/
ritur. QUfldfi quis aut ciuis muidia, aut uicinus leui
etuapiam decaufa prouocatus te deferat, V adulteru
dicat uel pederafien: is protinusjuxta uetut iUud pro
uerbium, ex louis tabulk teitk. Vorrofipariterom/
nes bene de tepra-dicentjujbeftideues, ac largitione
reaempHuidebuntur.Nam admodum omnia tibieon/
itent oportet.Nibil prorfusfit,quod tibi queat obfiste
re.Alioqui nunqua obtinuerk. Agefane, hoc quoque
eontigit ,ac bona quapiam fortuna cun&a tibifelici/
ter cefierunttV probauit ipfe dottrind tuam, V ami
eorum pracipuijjuibusqi iUe buiufmodi in rebus pla/\
rimam habetfidem,nondehortantur. Ad hxcuult eti
am uxor.Non refiagaturdomus prafcctus, nec$ itent
difpenfttor.Nemo tuam mfimulauit uitamjkxtra om
nia v omni ex parte bene promittuntfacra. Vio/K
igitur Sfortunate , v coronatus esOlympia. Qum
Babylonem magkcepifH,autSardiumarcem occu/
pa&i.mbebk copU cornu v gamnaceum lae emul/
gebkdam fanepar efi,ut aliquando pramia eapiatjmy
seimd uidelicetfV qu<eldboribus Untk refpondeant»
ttecorona tudfiondea duntaxatfit,fimul utmerces
j f
hdui
54«
L V C . DE M E R C E D E
COffD.
bdudqudqudm, contemnendd preftitudtur, ed'q% comr
modedd ufm citraijj negocium pcrfoludtur, utijj reli
quusitem honos tibi pneter miniftrormuulgusfup/
peditetur.Ceterm 4 Uboribus imsjd luto, 4 curfitd/
tionibus,d uigilijs,m ociu te recipus, uti id quod uul/
gofolent optdre mortdes,porre$is pedibus iormids,
mhitijj UmfkcUs preteredfold, quorm grtxtU pri/
mum receptus es&in que condudus. It4 enim con/
fentdnemfuerdtTimodes ,neq;ingens mdm erdt
fiaurmjt quisfubditd ceruicefirdtiugumjeue nimi/
rm «7 porttttu fdcile,quod<jj est omnim mdximm,
Auro iQitm.Atqui longe fecus res hdbet, mb nihil bo
rmreperietur. Siquidem in medijs ipfis id genus con
uictibusjcxcente res <tccidunt,uiro mgenuo neutiqu*
tolertndt. Qg* qum dudierisjpfe tecum ordine re/
putdtomm quifqui ed perpeti quedt, cui quide cm
eruditione uel minimmcommercij fuerit. Exordidr
AUtemfi uidetur 4 primo conuiuio, unde cofentdnem
cfite confuetuHnem iUdm dufbicdturm.?rimm igir
tur,ddefi tibi quiff>idm,qui te iubedt dd conuiuim dc/
cederejbmulus no mcomis qui tibi prius pldcdndus d*
tis m mdnujieuiiedris inciuilis,ut minimu quinqj drd
cbmis.At iUe Acciffdnsjeqs quu mdxime cupidt,cupe
re dipmuldnsiApdge mquit.Egbne quicq dbs tetAi/
dtt(7iUd,dbfitJijprohibedt.Tdndeflettiturdtqj ob/
temperdt,dc difceiitjte Idte didufto rictu fubfdnmns.
Tu porrb nitiddfmptduesfe,mundifiimeqs cultusJo,tut
D . B R A S . ROT. I N T H R P .
ttd/f^
tus dccedisfoUicitus interim, ne prior dlijs dduenidt
tHdm id mutbdnm,quemddmodm pojircmum ueni/
re,grdue.Pro'mde medid inter utrun^ obferudtd op/
portunitdte mgrederisjeqifdnequkm bonorifice ex/
cipiunt.Tm drreptd mdnu tequifhidmiubet dccmr
bere,pdulofuprd diuite, inter duosferme ueteresdmi
cos.At tu permde dt<p in \ouis <edes ueneris,nihil non
ddmirdris ,erdd omnid quxgerunturfujfienfusinbi/
ds,proptered quod noud tibi dtq) inuifdfint cmftd.m/
term fimmdte fpeftdt yomnescp qui prcfentes funt,.
quid dgds obferuit. Necjf; uero ed res curx non efi ipfi
diuiti, quippe qui fmulis dliquot prxmonitis negoci/ m dedcritMt oculis obferuent, quemddmodm te ge/
tdt in pueros dut m uxorem, nm fubinde ex obliquo
rejpeftes. Ac reliqui quidem conuiux,fimuldt<p teui/
aent ptopter mperitii dded quxfiuntdttonitm, dc
fiupefiftum,derident cUnculm,conieftdntes te mnq
dnted dpud dlim quempii ccendffe,noum<fi tibieffe
ut mdntite dppondtur. Vroinde ,ficuti uerifimile efi,
pr<e hxfitdtttidfudes oportet/u neq) cm fittds, dude/>
ds potum pofcere, ne uinofus uidedrcnecp udrijs dppo
fitis opfonijs,w in ordine quendi extru&isfcirc pof/
' fes,cui prius dut pofihriusrndnuddmoueds,Qudre di
eum qui proximus dccumbit refpe&es neceffe eft,dtq)
eunde imitdtus,couiuif rdtione er ordine difcds. Alio/
qui dncepsfedes,crudridns, «utimocp pcnitus pertur/
bdto,c±Tadomnidqux iUic gcruntur obstupefcens.
At$
«4». ' IT-ft. D E M B R C E D t
COWO.
Atq) mterm quidmjdmtis temkdrisfiUeitdte,prot
ptcrduri um v eborkjtdntdsH} deUcidt. Interim tui
ipfe deploru mfiUcitdtem^ui qumn nuususfis reiid/
tnen uiuere te creddt. Nonnunqui ty iUud w mrffirw
«rwt, fbre ut ddmirdnddm ty expetenddm qudndm
uiudt uitm,quippe quifis omtibus deUtifS iUisfruitu/
rm^cunttortmqi ex equofitturus pdrticeps. Arbitrd/
risemm te femper bdcebdndUdfifid ceUbrdturmh
Qgffi ty ddoUfcentuU formofi premvnifirdntes, 4C
fikntio drridentes ,fuduius w pofUrum boc uite ge/
nut poUicentur, ut Homericm iUud nunqum defina
M orebdbere,
Hdud uitio uerti debetfi Troid pubes
Armdtiqifimul Ddndijfub AUrte Uborum
Vonderdtdntdfrrdnt: ObtdntiuideUcetfrUcitd/
trm. Acceduntdd becimutdtimcule dd bibendu. Ae
twfiuldtoperqui'mgUifcyphoqtifbtdm,pr£bibitti/
bi,preceptoremjut dliud quiddi demq; te dppemns.
Attureceptofcypbo quid uicifiim oportedt refbondc
rc,proptcreiufmodi morum imperitii ignom, idmct)
rusticdnusjv ineUgnns effe ttideris.Ceteru ed propit
ttdtio muUorum ueterum micorum inuidiiin tc con/
eitduit,equibusnonnuUosidmdudumtuus dccubitut
cUncuUm urebdt,quod modo qutm dduenerisjjs dn/
fepondre,qui muUorum dnnortmfcruitutem exbdufe
rint.Vrotinus I M $ tdUd quedm de te inter iUos dictd
frrmtwt
-
D." E R*A*.' A O t . I W t E R > .
fq.f)
fhmturtlUudfciUcet ntaUs nofirk deerat, ut etiam ijs
qui nuper in famitiamcommigrarttnt,pofibabeamun
Etfotis Gnecttlis patet urbs Romam.Et quid babent,
quantobrem nobkdebeantantepomt tium mirificam
quandamutiUtatem adfirreuidentur,quum uerbuU
qwedam mifera dicuntfRurfus aliusjbec: An nonuidi
sti,quantum biberit ,quemadmodumcibos apppfitos
auide corripiens deuoraritf Homo inelegans, acfirnt
eneCtus,qui ne perfommum quidem unquamfuerit ati
bo pane faturatus, multo minus atite Humidica,aut
Pbafiano,e quibtts nobis uix offa retiqua ficit. Porri
tertius,fatuUnquit,priufquam quinq abeant dies, uif
dtbitisbuncnibtio pturis fieriquamnos.Ham nune
quidemjion fecus atq calcei nouifolentjn precio efi,
ejr babetur charusiueram ubi crebro iam fuerit calea
tusjutoq deformatusjtum mifere fubticticamabijeie
tur cimicibus,quemadmodu nos, oppletus: Atq intet
ikos tatia permutta dete iactantur. Ex quibus dliquot
iamtum etiam adcalummandum infimulandumifr te
indtantur.Omneigituritlud/conuiuium tuiptenum,
ucpleriq detefermones. Tuueropropterinfotintii
Otqinfuetudinem ptus quamfat efihauris uimtettuis
& acr'K,eo'q, iamdudum atuo tibi cita difctucimsmet
rum neqj decorum tibi ante atios e couiuio difcedere,
neq) rurfum manere tutu.At producta interim in lotu
gum potatione dumfermo atius ex atio nafcitur, dum
jbcftacuUatia pofi atia proferunturin conuiuiu(mnt
v
uniuerfum
3?o
L V C . DE
MERCEDE
COTJO.
uniuerfum fortunatfusfirepitumtibi cupit ofkcntare)
non mtdiocriter difcruciaris,cuinon liceat, neaj uide/
re qut gerutur,neq) aufcultarejiquis uoce&tbariue
xanat egregie dilettus adolefcetulus. At laudas tamett
inuitus:csterum animoiUudoptas,utaut terrsmotus
repens ortus ea cuncxa difcutiat, ttut incendiu aliquod
renuncietur, quofimul conuiuium Undem aliquando
dirimatur. Httbes ttmiceprimum iUudfcilicet fjrfutu
•uifiimum conuiuium, quod miUquidem haudquacju*
fuauius fit cepis,ctindidoq} ftle, libere quum uelim ex
h'ti,CT quttntum uclim edenti. Verum ut ne tibi come/
morem ructus ttcidos,qui deinde fequuntur, ut ne no/
(turnos uomitus ,mane uobis erit de mercede patto
tranfigendum,quantum,ejr qua tinni pttrte te oporte/
ttt ctccipere. Ergo prctfentibus duobus auttribusami/
ctSfdccerftto te,ejr confidere iuffofic loqui incipifiYtU
cultates noflrte cuiufmodifintjam perfpicerepotuifU,
quam nuUus in hisfastusfed citra ostentationem,me>/
derataac popuUria omnia,fed mtdiocriaomnia ac
plebeia. Sic autem animu inducas uelim,ut exifiime*
omnia nobis fore communia. nam ridiculuprofecto,
fi qum charifimam poffefiionu mearm parte, puta
tneam ipfius uitd,aut per louemjibcroru etiam(fifors
jUiliberifuerinterudiendi)tibicredam,non aliarum
itemrerumte mecum exa-quo dominumae poffeffo/
rem exifiimem. Cteterum quando certi quippiam es%
prtefiniendum, equidem uideo uitat tutefiugalitatem-,
&ani/
D . E R A S . ROT. INTHRl».
fOi
CT dttimum paucis cotentum. Neq) non mteUigo hdui
mercedis adductum fbe te m noStrZueniffe familiam:
uerttmaUdrumgratiarerum:putanofire intebene/'
•uolcnti* caufa,tum bonoris,qui tibi preter omnescott
tinget.Attamenprafiniendum efialiqmd. Qjun ipfe
magis quod uidebitur \tatuitofbabita rationejiir mit
cifiime, munerum etiam iUorum que quotannis fetxie
diebus d nobk accepturut uideris .Nccp enm uelijia
nobts fuerint neglctxui futura,etiamfinunc htc pacti
one tton complectdmur. Scis autem complures per an
num eiufmodi munerum occafiones incidere. Horum
igitur hdbitd ratione, moderatius nimirum pramium
nobis prafcribas. Vraterea decet etiam uos bomines
eruditos,pecumam negligere. Hac iUe dicesjtotumaj
te uaria fpe Idbefdctans, mitemfibi ac traccabile redt
didit.Tu porro qui dudum taleta, ac multa nummum
milidfomnidrdsfoUdos agros,v fdmilias ,fentis quit
dem tdcitus apud te hominis fordes ac parpmonia:nit
hilominus blanditur tibi poUicitdtio tdmeiu dtth iUud,
communia tutura funt omnia, ratu & uerumfore dr/
bitrdris:ignarus eiufmodi dicta,
Summis e labljs,non hnb e corde profetxa.
Tandem pra pudore ipfe statuendi ius defirs.Verum
iUefactumfefenegat. Cateru ex amicis prafentibut
quempiam in eo negocio ueluti medium mtercedere
iubet, quifaldrij modum pronunciet cum: qui neque
ipfum grauetjut cui plurmas tZ alids in res magishus
necefftj,
ifi
I V C DE MERCEDE COND.
neceffariasfmptusfitfaciendus :neq) rurfus ei qui U*
turus efifit omnino mdignus.Atq) isfeniculus quifpi/
am,diuitis cquatis, una cm iUo a pueris adulddo edu
Catus:Eho tu mquit, iwm mficias ire potes, quin unui
fis quiinhdc urbe uiuunt omnimfortundtifiimusycui
primm contigerit,quod pluribus mifere cupientibus,
mxafortunddaripofiit:nempe utin buius homin»
confuetudinem ddmittark, ut comunes pendtes hdbet
AS, ut mkmilidm mter Romdnos primdridm recipid/
risild nimirm tm Crcefi tdlentd, tm tvsidA diuitidi
fuperatfi modo modettus effe noris.Equide non pdut
cos noui magni nominis uiros, qui cupijjfent, etidmfi
quid ultro dandum fuiffct,glorie duntaxatcaufa, cum
tfio uiuere,cr famitiarcs apudhunc atq) amici uideri.
Quapropterhaudinuenio,quibusmodis tuam predi/
eemfiticitatem,qui quidem ad hanctam expetendam
fbrtuna,etiam prcmio addito admitteris.Proinde,mi/
bifatis effe mdetur,nifi plane es infolensfi tdntm aet
cipiasfimulq,- pronunciatfime minimum quidda, pra
ferthn adfpes iUas tuas:attamen boni confuUs neceffe
efi.l>ieq; enm iam pofiis effugere,qum intra retid te/
nearis.Erenu igitur recipis,mufiitans, ac difiimulans,
dc initio quidem no magnopere iUi reluftass ,facile<j)
fequeris,ut quod non admodu tetorqueat, neq; strin/
gat,doneciUitandem paulatim affueueris. T«m ucroij quiforis funt mortales,hoc ipfo nomine tuam fortu/
nam admirantur,quodte confpkiantintrd canceuoi
uerfdtt
D . E R A S . ROT. I N T R R P .
*f|
tterfantemjtc nuUo prohibente introeutem,prorfusqi
prtclaris iUis opibus deUcqsq; domcfticum qucndam
acfkmiliarem effefaclttm.^Atipfenondumuidere po/
tes,quamobrem iUitefiUcem exiftimetjufi quodgau/
destamenteq)ipfcfms,femper futura meliora fore
extftimans.Caterumeontrx atq)fperaris euenit,V
quemadmodum adagio diciturtiuxta Mandrabuli m
rem negocium procedit, mfinguiosXut ita dixertm)
dies,deterius ac retro relabes.Vnde paulatim uclut m
titce dubidjttm demu difbiciens mteUigere mcipisjtu/
reasiUasfpes, nibil aUudfuiffe,qum ampuUts quafda
htdurdtasjutbores autem effe graues,feros, ineuitabU
UsdLc perpetuos. Sed quinam iftifint ,forptan me ro/.
gabis.Neq) cnbn uideo mquies,quid mhaeconfuetudi
nefit adeo mplcfimjteq; mteUigo ifla qutcommemo
ratfgrauia atq)jntoleranda. Audi igitur mr egregie,
non moleftiam modo negocif perpendensjtermfocdi
tatemMmiUtdtem^rorfusqiferuiUtatem, uel pneci/
pueintertmconfiderans.Prmcipio memineris exeo
temporejte iam neq) libertm, neq) mgenuum poffe uu
deri. Nouerts enim te btc omnia,genus, Ubertate,pro
genitores ante Umen relinquere,quu in huiufmodifer/
ttittttcmimciipftim addicensin tdes ingrederis. Si/
quidem Uhertas tibi somes ire recufaritM ttitam tam
indignam, tam humilcm te conferenti. Seruus itaque
(tametfinomine ipfograuiter ofjhderis) feruus inq,
nelts noUsJuturus es, neq) umus feruus ueru complu/
LVC.
z
rium
$54
L V C . DE MERCED-E
COWO.
rim,optram<kferuilem praftare cogeris,obftipo eav
pitejtdiluculoinuefperm ufckjdcii mercede uiti at<k)
indigna. Adde,quod ne placebts quidem ad moduJteq;
domino fatisfacies,ne<k ab iUo magmfesatt qui non *
puero tueris adferuitim mstitutm,fed fero didieervs,
at<k tetate multualiena ccepervs ad id erudiri.Excru/
ciat autem te prifiinat lihertatk mentoriaammo recur
fans,fucit<k utmterdm rc)ilircconere,retittlerisqf,
at<k ob idipfm ft,utferuitm tibi nwleftior accidat.
fiififbrte iUud tibi ad libertatem fufficere putas, quod
nontueris Pyrrhia aut Zopyrione patre prognatut:
autquodnonficjttiBithynicm atiquod manciptim,
uociferante prkcone diuendaris.Atqui tmuir egres
gie,qum 'm&antc nouilunio,Pyrrhqs(T Zopyrioni
bus mmixtm, manu itidem,ut alij feruuti protendis,
capis<k:quodcuxk iUud tandem efl quod daturjhtc ui/
delicet efi auctio. Nam pracone nihil opm erathomini
qui ipfm fuifiterit prsco, quiik ipfe utiro fibi mutio
temporcdominm ambierit. Age iam bfcele&c (cur
enim non dicam pnefertm m em quife philofophum
effe dicat?)fi q**> te pirata mter nauigadm captm,
autfi quis prido mferuitutem tradidiffetjtcipfm det
ploraresjanquam mdignam fortunt miurjam patien
tem.Autfi quis manu miefta,te duceret mferuitutcnt
afferens,leges mcXamares ,omnia f&ceres, acerbe fbr/
res,er bterra,bdq,magnoclamore uociferareriSi.
Hmcuero,qum ipfe te,ob paucos obolosjdatatis 'm
1U*
T). E R A S . ROT. I N T E R P .
Jff
qua etiamfiferuus natus effe*,tamen temtjestmufu/
iffet iam ad Ubertatem afpirare^cm ipft uirtute acfq
pientia ultro adductm uendidcrk,mhd itta reuerituq,
qu<e permulta ab egrcgio Platone, Chryfippo,Ariitp
tele differuntur,qum Ubtrtatem laudant ,[eruilutent
damnant: annon te pudet,qttm mter homines affcn/
tatores,v emptkios,acfcurras uerfans ex qquo cum
ittis a-fiimaris,quu m tanta Komanoru turbajolut pe/
regrino m:pattiouerfark,qumqiKc4nanam linguam
perperam acbarbarefonM:pra>terca^ qu» agitMcpn/
uiuia tumultvofa,magna hominu turbaconfjrta^uo/
rm pleriqj cottec\itif,quidam funt V mprpbi t Atsij
mter hos laudat odiofeJkibtiq\pr*ter mpdwm :deindf
maneadtitttinabulm expergefattus,difcuff4 abqcu/
itf dulcjfiima fqmni parte,unafurfum Ktfdeorfumcuy
cmcurfat, hefierno luto ctiamdm tibijs adhqrente/
VfcfjOdebne te lupim^xutholermagrefiim tenuit pe
nuria t vfq,adeo tibi defueruntfptftesfiigida tnanany
pHto. Qtfmpotm palm f / M f ^ t ^ ^ ^ ^ w o )
I«pj'»//e<iJeDariorM^^;Op/oftfor^H^l£(ior4ti<;^
piditate captu,eb ueniffe. Quwdulupi pifcisvntnorp
auidius appetisfuo mtrito euenitMt bqmuttibi fuucet
transfxerit.ltaqj prtfiofuntkuius intit>erantiq,guy
htqj autorameta.Ac perinde at$fitnh q trunco reum
ttut cotto,re\iquisquideomnib. rifuiettaiipfe tibi de/
litijs afflucrc uiderts ,cui contigerit, affatitu expleri
K * caricit
%<6 L V C DB M E R C E D E C O N D .
taricis. C*ter» UbertatJngemitasJtna cum ipfis getu
tilibusjtctribulibusjjxc nimirum euantda c&Sta, atq\
iftarum rerum ne memoria quidem uUa: quanqua boc
quoq,-ftrendum,fiuita ifta cum bac turpitudine dun/
taxat effet coiuntta,quod e liberoferuum uideriftuHt»
non labores etidm aecederent, cum iUaferuorum col>
iuuie communes.Sed uide, num qu*> tibi hnperantur,
leuiorafint bis, qu* Dromoni aut Tibio mandantur.
Ham dottrin* qttidem, cuius rei cupiditate fimularat
ie infamiliafuam accerfiffefefe,perquhn exigua iflt
cura eft. Qtud enhn (ut dici folct) cSmercij aftno cum
lyrafAn nSuidesuideUcct,quam mferemacerentur
mmodico defidcrio,uelHomeric*fdpienti*, uclDe/
moftbcmc* grauitatis ac uebementi*,uel Vlatonic*
JiibUmitatisf Qn,orum me bercle ex animisfiquis au/
rum, argentum, atq^ barum rerum curas toUatyubil
fuerit reUquum, pr*terftftum,moUiciem, lafciuiam,
[utxUm,ftrocitatm,mperitia. At$ adifta nibil pror/
fum opus te. Verum quoma tibi barba ingens propen
'aet i mento, quohiamq- uultu ipfo graue quiddam e r
ttenerandumpr*tefers,tumquii
paUioGrtcanic*
decenter amittus csjtoruntcfc iam omnes tegramma/
ticum effefeu rbetoremfeu pbilofopbumrpuUbruiUe
fibiputat,ut & eiufmodiquifbiam, anteambuionufuo
rumpomp* permixtus effeuideatur. Futurumenh»
bdcreut Gricanicarum difciplinarumftudiofus,reli/
qu*q) omms dotsrin* neq) negligens, neq) rudis efjfs
putetwf
D.
E R A 9 . R\OT. I N T E R P .
J57
putetur. Vndefit ut in periculum uir egregie uentis,
ne «00 tdm ob ddmirdndds iUds dtrtes, qmn magis ob
bdrbam paViiumfp conductuseffc uideare: proindeut
perpctuusupuduhum conftictiris oportct,ncq) abfis
unqudmjterum ttt dihtculo reUctisfirAtisJnfdmuUtio
temet exbibeas confbiciendum,ncqi locum in dcie de/
ferds.Porrb iUe inieltd nonnunquam tibi manu, qmc/
quidforte in metem mciderit, de boe tecum mgdtur,
obuijs oficnt<tns,qu<\m ne per uiam quide ingrediens,
incuriusfit Uterdru, quin ut iUud ipfum etiam otium,
quodinterinmbuldndum ddturjnrequapiam bone/
ftd coUocet.At tu miferiHterhnjtuccurfimjtunc grd/
ddtimjMncfcdnpmplerunfjmcdefcenfim (jXdmfcis
bmufmodi effe urbem)obdmbutinsjtumfuddsjum ft>U
ritm dnbelustrabis.Veindeillo intus cum amico quo
ptimjtd quem dccefiit,conf<tbutinte,quu tibi interlm
locus defitjtbiuel afiidere queas, Ubru uideUcet stans
in mdnufumis,quocp faUat t<ediumJegis.Vofk ubi ieiu/
nnm tcfitientemcj; nox occupduitjncomode lotusjn/
tempefUucputd nodcferme concubid, ddcanam dc/
cedisjbdud perinde deinceps in precio babitus, nequc
confticiendus bis quiddfunt.Verum fi quis aduenerit
rccentior,tu pofk tergum reijceris. itdtfc in anguhtm
dUquem dbietiifiimum retrufusjtccumbis ,tcfiis dun/
tdxdtdc ftettdtoreoruqu<edppomtttur,c{tnum ritu
cffd circumrodensyfifbrs ddte peruenidtjtel dridum
mmmefmm\qm reUqua inuoluunt,fififiidi<tturdb fts
z *
qui
55S
LVCV'6'E' MEitCEDE- CO«lD.
quifuprdtcdccmbut,prafdtrie Ubenter dnepiurus*
Audiiam C7 dUudcontmeii/ genus. Quii quodnt
ouwm quidemfoU tibi dpponitur.Neqjenm conuenit,
ttt tufemper eddem requiras,qutc hofpitibus dtqj igno
tii miniflrantur, quandoquide hec tua pt infcitiddtcj}
murbdnitds.Ueck auvs eiufmodi tibi dpponitur, qualis
dlijs.Verum diuhi iUi pinguis cr fucculetd, tibi puUus
iimidiatutAut palumbus aliquis aridus dtq) inppidus,
ndnduisuidelicet,fedmdriifistd contumelia ludibri/
mqj.Neqjuero raropt,utp quando dept dlibi,mim/
Ster repente te mfhectdtefubmouens ed, qu£ tibi erdt
dppdptd dtijs dpponat: iUud tibi ad durem immurmu/
rdnsjcu profctxo nofcr es. Quodp quado interhndif/
fecetur^uel porcdfcetd,uel ceruus, dutflrucxorem tibi
modisomnibus propitim habedsoportet,dUtcertc
Tromethei partepresmempevffa adipe circmtetta.
fldm quodeiquifupra te accumbit patindpnitur dd/
flafe,quoadfdtidtus repudiet, te contrdtdm celerher
pr£tercurrdt,quis tdndeiflhucprdt, qui modoptin/
genuus,cui'q) iantu inpt bilis, quantu uel ceruis ddeflf
Atqj ittudequide noridu dixi,quodreUquhfudmflimtt
ac uetufliflimu uinu bibentibus, tu folus maVu quoddi
et pinguc bibts.Vrdindeittudfemper curds,ut auro,ar
gentbue bibas,ne colore prodente,pdUm pdt, te ufq)/
ddco cotemptU neglettumq} effe conuiua, qudriqbenc
tecm dgeretur,puel ittud ipfm dd fdtietdte. ufq) bi/
bere liceret. Atnunc ubi crebrius poppfccris,miriisscr
iudiffc
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
***>
dttdiffe difiimuldt. Addeidm muUds interim WdlidS
tffie res,qu£ te difcrucient, mb nibileffefirme, quod
nottfitdcerbum,mdxime quu tibicinxdus aliquis an/
tefertur,quin pluris tefitis,quifdltdndi docetdttem,
quiiocos lonicos contexit Alexandrinusquifvidm bo
muneulus.Ndm quitibifferes tu utin dccubitu £que/
tvs if$,quLuoluptdtes & dmdtoridfubminittrdnt f qui
Uteruldi in pectort gefidnttPr6inde in obfcuro quopi
am conuiuif Utibulo tectus,pr£q; pudorc dbtrrufusfu
ff>irds,uti coniectdndum efftcq; ipfim deplords,dc fbr
twutm incufdsiudm, qu£ tibi ne pauxiUultm quidem
Uporis dc uenufidtis afberferit. Aeprorfus itd uideris
uffectusjtt optes poetdfieri, ut dtnxtorids confcribas
cdntionesjutfi idnon contingitjuel em dffiquifdcul
tdtemjut pofik db dlijs conditds digne cdnere. Vides
enim quibus in rebusfitum efljtt quk cfferdtur,pbiri/
miq} fidt. Qgi» CT iUud ferre queas, ut mdgi quoque,
aut drioii perfonamffi neceffe fk)induat, ex horu ge/
ttere qui amplas b£reditdtes,qui mperid, qui cumula
tas opes poUicentur. Qudndoquidem bos quoqfuides
nS mtiiocriterd diuitibus amdri^lurimiq; Hcri.Eoq;
ttcl unuquodUbethorufieri percupids, uti ne prorfus
reifculus,dtq; imttilis dpparcds.htqui ne dd ijid quidc
dociUs es infblix: proinde fubmittds te oportet, mufii/
tesqf ac tdcitusferdSjdm apud te plorasju: neglectui
babkus.Etenimfi te fmulus dliqsfufurro deftrdt,q fo
lus omniu no lauddrk pueru bera fdltdti,aut cithara.
Z 4
cdnentem
%€o I V « . DB M E R C B D B
COND.
cdnetttem,iflafciUcet ex re non leue difcrimen mpen
det. Qgdpropter terreflris m morem rdtuefitiens uot
tijereris necefie estdd operm ddns, ut m Iduddtitimt
numero mfignis dc precipuus dppdredt. QujnfepicHt
UJUentibus reUquisjtibifittd qwedm Idus proferen /
dd:qu<£fy multdm fdpiat dffentdtionem. Im uero md/
gnopere ridiculum cfi,cum efuridt mterimfipdsq;,un
guentis coUini^tc uertice gcfidfe corondm. Siquidem
idtemporis no difiimilk uiderefepulchrdU cohmtne,
uetutti cuiuffiim cdddueris,qucgeftdrefolct cs, qus
mdnibus inferuntur.lUm buic infufo unguentojmpo/
fitdq; corondjpfi v bibunt,& cdunt dppdrdtds eput
Us.Porro fi etim xelotypus quifpimfueritfintq) ffli
uel pueriformofi, uel uxor pueUdmeque tu prorfus i,
Venere Grtttijsq;fueris dUenus,profecto nbfdtis tutd
resjseqi pericuUm negUgenduiproptered quod regis
pluresfunt ocuU,qui quide no uerdfoUi uidef.fed fem
per ueris dUquid dddut <td cumulujic conniuere uidet
dntur.Qit.ds ob resjtuUu demiffo tibi efi dccmbendu:
quemddmodu m Verfitis couiuijsfierimos efijterito,
ne quis eumchusfentidt te in concubini dUqum con
ijcientemocuU>s:moxq; dlter eunuchus,cuiidmdu/
dum dreus in metnu tenfus est, quid uideris qutt uidere
nephdsdnter bibendum,mdlm idculo transfigdt.lm
pcrdfto conuiuiojtbipduMum domieris:ddgdUicdn
tum expergefictus:Ome miferm inquis, 6 mfortund
twfuiufmodi quondd coutetut: quos micos reUquk
tm
D. ERAS.
ROT. INTERP.
f«I
uitdm trdnquitidm sy oeij ptindmjbmnm quen
medpte cupiditdtcmttiri fotio,dembutirionestioe/
rm^atqA ex hi/s in qudti bdrathrm memtt precipitem
iedit Et detm mmrtdtim: cuius tdndem reigrdtidt
Aut quod nm ifiud magmficm prdmimt Atnefie/
ri quidem potuitjit mihi unqudm dti&s plures commo
ttitdtesfuppeterent quhn tm fuppetebdnt.Tm dute
dccedebat libertm,dtqiomnidpro meoptcdrbitriofk/
emMJkcutiM.ptunc porro iuxtd id quod prouerbio id
ttdtu eji:Leo cbordnld uinettufurfm dc deorfm eir/
eumfiror. Qftoff$ omtum efk miferrimu, mdxime^
eUplordnd», neqs cffbccrc poffm utpldcedmjieqt grd
tim emereri quco:proptcrcd quod hdrm
rermfm
knperitus dc rudkjmximt compcfitut cotidtusqf cm
hk qui bec uelut drtem profitentur. Eroinde iniueun/
ttits fm,dc ncutiqudm dptus conuiuijs, quippe qui ne
rifm quide concitdre norhn. Quin etidm fentio m no
raro molefim effe o-mportunm, quum ddfm,md/
srime, quum ipfefeipfofifiiuioreffeconatur. jnm itii
tetricus uideor.lnfummd nutiS inuenio uii, qud m itii
dccSmoaem.Etenimfime&ipfiusdutoritdtc dcfeueri/
tdtem tueri pergo, iniucundut uideor,dc propmodu
horrendusdcrcfugiendttt. Contrdfiriferodnstiumqtti}
poffm mdxime dd bildritdtem compofueroJdfiidit uV
tico itie, v duerfdtur. Ac prorfus tdti quiddm mfiri
uidetur,qudtifitfiquk in perfond trdgicd comctdidn
dgere tentet. Vofiremo qumtandc dtiam uitm mm)
X
S
viudm
5«. LVC-.DE MERCEDE CONDVC.
niudm demens,pofiedqudm hdnc pmfentcm atierivi/
xermfDm bec tectm loqueris,idmfonuit tintindbtt
Uim, idmhj dd eadcm tibi redeundum efi, obdmbuldn/
dmfidndumjedceromate munctis antefimoribus po
ptitibutbj,, fi modo uetis par effe certdmini, premioaj
toUendo idoneut Deinde comiuiu, idem er eadem dp/
pardtum hora. Umq; ddeo diuerfa uiuendi ratio fupe/
rioriq; contrdridjtum mfomnidfudor,defiiigdtio,pdtt
idtim quafifuffvfiis cunicutis mducunt uel ttbem, uel
pulmonis exbnlcerdtioncm, uel mtefiinitormind,ucl
egregidm itiam poddgrdm,Reluctdris tamefedulo, ac
fiequenter quum Udletttdo pofcatutilectodccumbds,
neboc quideticet,eoquod afiimuldri morbus quomu/
ttid officiaq; iustd dcfitgias exiitimdtur. Hinc pr/tter
omneis perpetuo pducsfemperit; iamidm morituro ui
ierefimilis. Et bdctenus quidem de his que domi fi/
rendd funt. Qttpdfi qudndofiteritperegrindndum(ut
ne mterm rcfiram alid mcommodaf£pefit,ut pluuio
ecelojubipofiremusueneris(Hdm is locus tibiforteco
tigit) uebiculum opperidris, donec nutio iam retiquo
loco ubi diuerferis,proxime coquum aut berx compto
rem te rectindnt, ne ftiputis quidem dffdthnfubfiratis.
Ueq; uero tibi refirre grauabor, quod mibi Tbefmo/
polts ifieStoieusndrrduitfibidccidiffe,rem profedo
ttintifquamridiculam,qu£ tamcn eadem pofiit ty atif
cuiuis aecidcre. Conuiuebdt enm cum opulentd qua/
dm dc deticdtd mutiere ex itiufiribus ifiis er urbanis.
£4»
• T>. ER^AS* R O T . I N T B R P .
' f*jf
Hm, quum aliquando peregre proficifceretur (nam
idprimum aiebat fibimaximopere deridiculm acci/
diffe) m currufibi uiro nimirum pbilofopbo adiunxif/
fecintdum qucmpiam picatts cruribm, derafa barba*
'Qucm iUa honorts(ut conijcio)gratia fecum ducebat.
Qjjin nomen quoque cinedi commcmorabat. Aiebat
entm CbeUdonium uocari.Um primumiuudcuiufmo/
difuerit uideiiuxta uirumfeuerum tetricmqt, tumfe/
nem cqnoq; mcnto (Sck autc quam profundam acue/
nerabilem barbam babuerit Thefinopolk)afiidere.ni/
bilibominem er effixminattm,picturatk oculkjutbri/
co uultUyfratta ceruicc, no cbelidonem per louemji
efibirundinemjed uulturc magis, reuulfis barbat piu/
mk. Qtjjodni magnoperciUufuiffctdcprccatus,nefi/
eeret,futurufuiffe utflammeu etiam in capite gefians
dfiidertt. Vrsteredautem perpetuo boc iunerentole/
fliasmnumerabiles pertuliffefifc,iUocantiUante gar/
rienteq,dcmu(nifi idembomincm coercuiffet)inrbe/
da ctiamfakante.Addcbatfecundo locotalequiddam
fibifuiffemandatu. AccerfitoiUimulier TbefmopoU
htquit,ita tibi dij bcneficiant,magmm quoddamoffu
ciurn qbs te requira, quod cauerccufe$,neq)expettes
ttt quicquatcfim rogaturafiudiofiut.Atq; boc (utcft
crcdibile)omniafeficturm poUicito:boc mqtdtjt ro
go quandoquidem uidco teuirum probm,diUgen/
tem er amantem ,caniculam quam nofii Myrrbi/
namjn uebiculm recipe^ambj tmbiferudicurant ne
quid
5*4 t V C . DE MEECEDE CONDVC.
cmid u%defit.Nm mifera grduidd eft\dta) ddeo prope
uodm im propinoud portui. At ifti (cclefti a mt
mrigeri miniftrijton dicm kniusfed nc mei qttidm
ipfius mdgnopere rdtiouem bdbent in peregrindtiotti/
bttt. Qtjdre nc te putes ntibi mediocre beneficiufkettt/
rmnjt cbarijiimZ mibi iucundifimamqi cmcukm fcr
uaris. iXeccpit Tbefmopotis quuilUtdntopercrogds
retdcpropmodmetidmfleret. Vorro ^eHdcttim
erdtfuprd modm ridiculm. CdtticuU i pmo promi
tms profpcctdttsdj pdtttd infra barbm acfubinde im/.
meietu(Umetfib*cquidem Tbefmopolisreticuit) de
graciti uoce Utraus buiufmodienim cdteUe im in de
titijsfunt)neqs non pbilofopbi mentu obtingensjndxi/
me fi qnid pridim iuris inbereret. Vdrro Cinedus af/
feffor iUe, qum non infulfe fuperconuutim ditttria
qtkedm iecufet ineos qui dderantjicdenique vad
Tbefntopdtim ufq) dicdctidt peruetdffet: de Tbefmopo
tidtanqutijimm hoc poffm dicercsem e Stoico Cy/
nicm im nobis efft fktm. Equidem dudiui canicn/
Umetim pepenffe in Tbefmopotidis paUb.Wtiufmo
Mdcticqsittudut^(utuerwdicdm)bMufmodicon
tumelijs actitdibrijstrdttdnt eos,qtti cm tp/ts ttiuunt*
pduUsm eos cicures ac manfuetos ddferendds contu/
utetiisreidentes.Vretered aute v Carcbdrorm O/
ratorem noui,quiiuffttsfupercxndm decUmdbdtjtets
tiqudm ineruditc per \ouemsm6grdutier er dbfelu/
ttiiime^Uuddbitttrinterim dbiUti bibcntibus>quam
D . BRAS. ROT. IftTSRPt
ftff
yiondddqu* modumftdddwniampbormordrrt.At
que em molefiim, ob ducentds drdcbmmperpeti fi/
rebdtur. Verum b*c quidemfortdfiis m^cmmjtotmst
sU. Vorro fi diues ipfejut porticusfuerihmi kijlm?
xusypifud ipfius fcriptd m comimo nritdwgd
ttt: ttm uero mdximefiturum efiwdifmmsrjt 4s 6
rumpdrU.Hempe quum admirdri,qum difhurhqi
rmosquofdm Uuddndi modos cmmimfd nsceffe I
bes. Suntdutem quieffirmcenomincftudeaMs
rdndiuideri.EosnuncAdomddf,nuncHyacintbosdp/
peUes tteeeffe eftstimfiiUis ndris nonnunqum cubu
tdiibiet ftecu. Qgod niUuddris,protinus mUpit
dicittds Dyonifidcdt dfportdberisjtdnqudm quiitUtm
mudmjtm mfidterisjndleqf ueUs.Adhdc&fdpitn
tes c? rbetoresfintueceffe efi. Qttod fi etidm ruttice
quippiam dixerintjm uero iuxtd iUud,quod dicifoU
ttm efi:Atric*dtq;Hymrttiplettm ordtioumuide/
ri uoluMidtq; t» legem dbire, ut deinceps itd toqudnr
tttr bomines. Quanqudm qu* uirificiunt, femfirfi/
tdn quedttt. At uero muUeres (nm muUeribus etUm
iUudfittdio efiyUt dottos dUquot mfuo conuittu condu
cHtiosbabeant, qufyfefe mercede affefcntnr ) quan/
stoquidmbocquoq; ddreUquU cuUum, elegdntimbj
pertinere putdntji dicdntur erudit*,ji pbilofopbi ,fi
vdmindcomponere SdpphicUbdudmulto mferiord,
bb hceefdtte h* quoq) conduttitios Rhrtores,Grdmm*
ticosfbilofopboscircnnfirunt. Hos dutsmdudircfo/
Unt
|W
LVC.'0T1«B'RCBDB CONDV»
lent(iduuodipfumefiridicu\m)tam temporis, qutmt
uel comunturwt c&piUos morbem reUg&nt,ucl'm c$
uiuio.Ndm dUas nonfuppetit iUis ociu/m. Porrofepe/
numero fit,utmtcrim dtm Pbilofopbut quippidtn a%i
ferit,ittterueniens dnciUd,Uterulasdbaduberoporrv
g&t•.Ac prxclariihtde pudicitia fermones'mtermfif
tunturjtppericutes doneciUa refcripferit&dukero, dt
queitdrededtadduditioni.Porrofiqudndopofitnuk
ttmtemporis iuitantibus faturnaiibus,dut pan&theV
mris,miferd quepiam umbeta tibi mittdtur, dut iuni/
cubtfemiputris &c dctrita,ttm <fas$ plurim mifihen
tur oportet. Atq; aliqm quifi&tm fub&ufcult&rit, het
rmt idfixere defiindntem,pr£currit,dc primusreiinf
dex,dbiensq;non exiguum prechm aufirt quirinunf
cidrit. Atmane plus tredecim teddeunt idem dppovt
t&ntesmncij-.quorm quifq; commemorat qukmmuk
td dixerit,quemddmodm fubmonuerit,qumadmodH
cumortdnscommomordfubiecerii. Omncsitdty doude
ti praimto difcedunt, at nonfinemurmuretdrmm, qui
non plura dederk. Porro fdariu ipfm fexfirme ohot
lorm.ldq;fitu pofiuUs,gr&matq; mportunm h&bc
ris. Prbinde quo lUud dUqu&ndo mfir&s: prmmipfi
hero dduleris,fupplexq; fi&tneceffeefi: deindc c&pt&M
duiijr difpenfdtoris fkuor. N&m hoc quaq- qunddant
efiferuitutkgenus. Neq;tierq negligendusii,quemin
confilimddbibet, nequc itmamicus. Deinie qutd
mcepceisj&mdudm
dttebatwtklnefii&ri^lWA
dico
D . E R A S . ROT. IWTRRP»
%tt\h
dico,uel ccrdomcmpianuvndefttuifera atqueintem
peftiua,eoqi'mutiUapr<emia tibiaccedant. Cxterum
imtidia ingens.lamcfc etim cahtmnU quttdam paula/
tmftruunturin te,apud hominem quiiam non inuitk
auribus accipiat,fiquidaduerftmte dicatur: Qttdppe
qui perfpiciat telaboribus afiiduk iam dctritum, ey
adobcunda muniajimulatus cUuiicantem, atque ob/
audientcm,acpodagrafubindegrauari.Proindepo/
fteaqum id quod erat inte fiorentifimtm dccerpfttt
amqs partem maxime ftugiftram ac pracipuumcor/
pork uigorem dctriuit, iamq; te lacerm pannicultm
reddideritju modkomnibus circumfpicit in quodfler
quiUnium te partatumabiiciat, atq) aUm perftrendk
laboribus idoneumin tuufubfiituat locum. ibiinfimur
ldtut,ud quod pufionem itUus tentarkiud quod homo
fettexuxorkMciUam uirginem uitiark :uel aUo quo/
uk knpofito crimine, notju obuolutus ac pr/cceps da/
twextruderk,difcedisq; defertus ab ommbu$,atq; om
ttium inops rerum optimam podagram unacumfene/
ttacamitcmducens. Quum interim qu* qitondamfei
tterkjtanto tempork fpacio dedidicerkjum uentrecu
leo reddideris amplioremjibfy parauerk inexplcbile
quoddam & implacabilemalu.Etenim gula ea quibut
affueuit,flagitat Qtt<e cu neganturjndignatur. Adde
qtipd pr<eterea ncmo te pofibac recepturus ef\ inftmi/
UaMpote cuius iam prtterierit etas, quiqtfimiUs euet
ftrkequisfenio afftftis, quoru ne peUis quide pcrinde
ut
<$& L V C . Dft M B R C B O C COMDVC*
utdliorm dmmdtttiu efk ufui. Qtun ex hoc ipfo quo4
eiectut es,ca\umnia quhn potefi proximedduerifmi
Utudinem confittd ,facitut aut ddulter, aut ueneficut,
dut dUud qmppii taie uided.ris.Ndm accufdtori uel U
centifideshdbetur. Tu ueroGr*culus,moribut leui/
bus,ry ad omne fdcinut faciUs. Siquide huiufmodi nos
omnes effe ducmt,iaqj iure optimKuidcorenimnuhi
cdufm dduertiffe, quamobrm eiufmodi de nobis obti
ncdttt opinionem. Nam pleriq) qui mfitmiUdsdccedut,
proptered quod dUoqui nihil bonte rei didicerunt, diui
ndtionmdc maleficia profitentur,conciUdtione amot
vm^hduttiones m bofies*ttq;id qum ficiuntjoctos
fefedffirmant, paMijsmitti,bdrbisq\ neutiqum con/
temnendis oituiti. His rebus fit,ut noniniurideandm
de reUquis omnibus babednt opinionem, quando eos
quos pr/cipuosejfe iudicant, uidcant talcs. Mdxime
uero,pofiedquam ammdduerterint,qukmfinti/n conui
uijs,rctiquoq; conutttu aduldntcs,qukm dd lucrmhu/
miles ac feruiles: deinde eicttos eofdem iam oderunt,
neq; id miurk ,<tcmodis omnibusddnituntur, uteos
fitnditut perdantfi quotnodo pofiint. Verentur enitn,
ne cunStd iUd uittfudt mysteria m uulgus efjerdt,quip
pe qui nihil non exatte nortitt, quiqf iUos nudos con/
fpexerint. Ea res igituriUos male angit. Omnes enitn
fimiles funt pulcbcrrimis ifiis Ubris: quorm durei qui
demmbilici,purpured fbris peUti: c/term i/ntus dut
Thycfies efi Uberos m couiuio comcdensjut Ocdiput,
matrus
t>, B R A 5 . ROT. IWTKRP.
$ttf>
tndtris maritus-Mt Tereus cmduabus pariterforoH
bus rem habens.Eiufmodifunt ejf iUi,fpiendidi,confpi/
euicfc.Porro mtusfub purpura uarias occulunt Tragot
dias. Quoru unumqucm^fieuolucrts,cxplicuerisjijj,
ftbuiam non mediocrtter longam reperies, Euripidis
cuiufbiam,aut SophocUs. Contra ftrisnihil mfipur/
purafp\mtdida-4urei(S} umbilici.Uaru ttacp rerwm fibi
tofcif oderut iUos,ataj infidias paratfiquis penuus ab
iTUs deftcerit,quieos probe cognitos depingat, qualec
quefint euulget.lam uero Ubet mihi Cebetis iUius ex/
emplofjr mtaginem quandam huius uitwtibidepinge
re,ut eam contemplatusfcire queas, nm ex ufu tuo fit
tam adire. Equidem magnopere cupiamuci ApeUem
*qucmpiam,uel Parrhdfimjtel Actionemjiel Euphr*
norem ad banc depingendam tabulam adhibere. Ve/
rm quoniamfieripotis non efi, ut aliquem artificem
tam egregim atq$ abfplutm nancifcamur,m prtfen/
tiatenuem quandam promeauirilimaginemadum/
hrabo. Ergo pingdturuettibulumfubiimeatqjmauru
tm, neq; td humi fitm m folo, uerum procui k tcrr
ra in tdito coUii fistigio.Prtterea inacceffimftrr
metjr abruptmjubricof, dditufia ut p/eT««<£ quife
iam adfumrmm ufqj uerticem penetraffe fberant, lap/
fo pede prtecipitati ceruicem frangant. Intus autem O
puUnHdfedeatJotd(ficuti uidetur)durea,maiorem in
pudm fbrmofa, atqj amabilis. Vorrb amator ubi uix
ttndcm confcenditfUmqj adftresaccelferit, obftupef/
LVC.
A
cat
f7*3 L V C . O S M E R C E D E C O N D V C »
cat, oculis m aurum defixk: deinde Spes, qut ty ippt
fpeciofo uultu c%ac ucrficolorib m amicxa, manu pre/
henfa mtroducat,mireiamipfo mgreffu attonitwiu
Atqjabcoquidem temporeSpes ufqueiuum antece/
dat,ducat()i,tum ali* muliercs iUum cxcipientes, putS
TaudriaJeruitmqiJradant Labori.At is miferum pe/
ttitm iefuigatum tandem Senectc tradat iam morbi/
dum,coloreq^ commutato. PoHremo ContumelidAr/
reptumiUum ad defperationem pertrahat.Ex hocqtd
dem tempore Spes auolans euanefeat. Tum iUe nd per
attreum iUud atrium per quod mgreffm jueratJed per
pofticum quoddam, er occultum exitum extrudatur
nudmjientricofus,paUidm,fenex, Uua quidem pudo/
rem oceultaris, dextra uero feipfum ftrangulans. Qct
currat autem exeunti Veenitudo fruftra lachrymans,
CT miferum bis etiam cdficiens • Atfy hic quiien etts
piftura'fink. Ceterum tu Timocles optime, ipfe iili/
genterconfideratkfingulk expende,n» e re tuafit nt
m hanc imaginem per aurcat iUas fbres mgreffm, per
iUas longe difiimiles tam'!turpiter excutiark.
Qaicquii autcm jecerk, meminerk fi/
pientis tUim,quidixit:T>eumm
culpa non effcuerum qui
fuafpontedelegerit.
HlSRONYJSO
HIERONYMO
DIANO
PRAEPOSITO
BVSLI^
ARIENSl
ConfiliarioRegioEraf.Rotcrod. s. P. D .
V M O R iampridembic perfeuerat^cer
X
bior ^K4m ut ueru effe Ubcat credere, fcd
cofiantior tame,qum ut uanus credi pof/
Jit,PHlLiP.
principemnostrumjuiuisexceffiffe,
Cruid querar mi Buslidiane, quid uociferer, que mcu/
femJ}omimmue,DcumuefQu/ coploratio tam Tra/
gica,qu* buic tam atroci uulnerifufficiati Nimiojicu
nimio conflitiftis HifpanU, qut quidm primu fran/
cifcim Buslidianum Arcbiepifcopum Bizjontinu nobit
ademijiis, neq; tantiuiriiactura contentt, principen
etim eum abforbuijlis,quofi uiuere modo \icuiffet)ni
bil unquam babuit bic orbis, nec« tnaius neque melius.
Qttanqudm quid, quafcfupererat etiam adolefcenth
mfiutiiam ipfefefefuperaretfSed o dirumfortuntlu
dm,b nouamfdtorwm muidentiam,bmort qum mi/
tjua, tam etiam muida, ut fempcr prtftantifima quat
e\ue quim ocyfime totlis emedio, uixqf oculis ojlenfa,
protinus fubducis.Cuius ego uice bic potifimu deplo/
remtMAXiMiLUNi
nepatris^quitalifitorba
tus filio, quemunummultis etiam mperijs dntepone/
batfAnlibcrorumntAgis,quibus atatetam imimtura,
tampius fit ereptuspater f An patriatpotius,cui de
cbarifiimo principejtamferm gaudium,tam pra-prc*
perus eontigerit luctuttAn orbis demum uniuerfi,cui
A
%
tant
Tf%
E R A S . AD B V S L I D . E P I S 1 V r
tdmfingulare lumen fii adcmptutidq; tdm dnte dieni*
rlocnimiruhoctempeftdiiUdfitdlis, qua medioi iur
fu M tsritartniam depulfut efh,portendebat, uidelicet fit
tisiUm palamdbUiffidniareijcientibus.Equidem Ptf
Uegyricoqudlicunq;ldudduiiuucnem. Tumautem bo
tte deut, quot mihi panegyricos, quam copiofos poUi/
l cebazfEt en repente comutatis rebus,epitaphim tsdf
to mifer.Eamus nuncnos homuncuU,tv fbrtunuUs no
firisfidamus, quii cos etia pro fuaiibidine mors rapi/
dt,quos quamdiutifiime uiuere tantopere omnim re/
• fert.Sed quid ego mi Hieronyme,du meo indulgeo do
torijkuu exbulceroiQuodreliquu efh,precor utfupe/
ripropitijliberispdtcrndm quidemfilicitatemjcd r»
diui F E D B K I C I uiuacitate copuldtam,largidntur.
Tibiixem m moderandis iUisfidternos fucceffus: fed ui
tamfiaterna diuturniorem. Lttcri. his,ne ad tantum,
1
1 tamqf doctm amicm nuUo Uterario munufculo comi
\ tdte uenirent,dia\ogos aliquot Luciani,comites addi/
\ di.quos pduculis his diebus, dm obfidionis metu Elo/
I rentiam profitgeremus,Latinos fichhoc nimirum
\ ttgens, ne nihil agerem. Ndm m pra-fentid quidem in
'• Italid mire frigent studiajeruent beUa. Summus Pon/
' tifix lultusbeUigcratur,uincitjtriumphat,pldneq} Iu/
« lium agit. Vale,Qr amplifiimo pdtri Nicolao Ruterio
; epifcopo Atrebatenfi ctiam atq; etiam Erafmm rem/
• tnendato.Bottonice. x v . Cdlendasdecembres.
x
\
'J
M. D. VI
\'
\
••
CNBMONIS
*7S
CNEMONIS AC DA^
MIPPI
DIALOCVS,
DES.ERAS/.
moRoteroddmointerprete.
CNEMON»
o c iUudefiquod uulgodici confueuit,f
^ - —jrttmuturte 6heW:rrKTK.l^diftuecf\,\
q\uod tecu ftomdchdreCncmont C N E . J
Qvidflomdcber rogdStEquidc h/eredem reUouiauen |
ddm prater dnimifententid,uidelicetdfiu delufusrnit^
ferjfs(tuosmdximemeacupiebdmbdbereprdtefitis* <.
D AM.SediflbucquinttmeuenittCNE,Hermoldu \
nobilem iUum diuite,quu orbus effet, mminente mort
te cdptdbdm,dfiiden$ dtqj mferuiens. Nraj iUc grdud/
t'm offcim mem ddmittebdt. Ar vnterm iUud quoqfr '
mihi uifm efifcitm,confultmo^ ut teftdmentm pro \
frrrem^tc pubucdrem,que iUm rerm medrm m fot ,;
lidm b<eredemmfiituerdm,nimirm utiUe uicifihh \
idemJAceret,meoprouocdtut exemplo. D A M . At <
tjuidtdndemiUetc N E. QuidiUe fuointeftdmento
fcripferitjd quide ignoro. C/tteru ego repente dtq) 'm
fberdto e uitd decefiijeclirulnd oppreffusjEt nUc tier
ntoldut med pofiidetdupi cuiufpidm i/n morem ipfo bd
<nucuefcdpdriterduulfo.DAM.\m6noefcdmmodo
'tmhdmo,quinetidm te quoq; pifatoremfimul dbftu
nf.ltdq^tecbndmifidm,'mtuuipfiuscdput itruxerds.
•tzKa.Sicdppdretjda^ddeodeploro.
<
_v
i
•
A
f
ZENOPH.
174
ZENOPHANTAE
CALLIDEMIDAE
Ef
DIALOGVS,
Def.Erdfmo Koterod.mterpretc.
ZENOPHANTES.
T tu CaUidemidcs,quopdtto interifiit
HdmipfequemddmodmDiniepdrd.fi/
tut quum effemjmmodica mgurgitdtione
prefocdtus fuerhtt,ttofli,dderdt enim nurienti. c A L,
Aderm Zenopbdntes. Porro mibi ttoum quiddam,
atq) mopittdtu dccidit.Ram tibi quoqj notut efi Vtceo/
dorus iUe fenex.z E N .OrbmiUmdick,dcdiuitem,
dpudquem tedfiidueuerfdriconfpiciebdmtc \L.Uf
lum femper captdbdm,colebdmq;Jd mibi poUicenstv/
rejut meo bono qumprimm nureretur. Verm qufi
ed res m longm proterretur ,fene uidelicet, uel ultrd
Titbonios dnnos uiuente,copendidridm qudndam ex/
cogitduiuiam,qud ddbereditdtem peruenirem.Siqui/
iem empto ueneno,pociUdtori perfudferdmjutfimulf
dtqi Ptceodom potm pofceret,bibebdt dutem prcXi/
xius,prefentius m cdlicemijeeretjfdberetqi mpromt
ptu,porreccurus iUi. Quodji ficiffetjurciurdndo cottf
firmdbdmjme iUm nunumiffurm. z E N . Qgtd igi/
tur dcciditfndm mopindtm quiddam narrdturut mi/
bi uideris. c A L . Vbi idm lotiueniffemut, puerduo/
bns pdratts poculk» dltero Ptctodoro cui uenem erdjt
ddixtm
A
DIAtOOI VARIf.
)7f
dtiiitmt^utero mmiJiefcio quo mdo errdnSJnihi ue/
netumt,Vtceadoro porrexit mnoxiu. MoxiUe quidcm
bibittdt ego protinut humi porrt&m (lrdtutfumtfup/
pofititim uidelicet iUius locofunus Quidbocf Rides
Zenopbdntd f Atquinon conuenit dmici malis iUude/
re.z B N , Rideo profctxo-jiam elcganter dc lepideti/
bi btte res euenit.Porrofenex iUe,qd mtcrmf C A L .
Vrimtm ad tafvm fubittm dtqj inexpettdtwnfdni co/'
turbatuseft. Deindefimuldtqs mteUexit,id quoddcci/
derdt,putd pociUatoris errore fkflum,rifit fjT ipfe.
4; B N . Recte fdne.Tametfi non oportuit dd compen/
Hwrn itiuddiuertcre,fiquidem ueniffet tibipopuldri,
tiulgdtdbj wd,tuttuscertiu$qj,ctidmfipduloferius.
W t N I P P I ET T A K T A L I D I A L O C V f
Des.VrdfmoRoterodamointerprete.
MENIPPVS.
v i D eiulat o Tdntdlejut quid tuam de
plordtfbrtundmftdgno mminesft A N •
Quonidm fitienecorMenippe. M E N .
Vfqtteddeo pigeres dtqj inersutinonuel pronushu
eumbens bibere noris, uel caua uola hduriensfr A N • •
Kibil profecero fi procumbam: refugit cnim aqua fi/
muldtcpmpropiusddmouerifenferit.quodjt quando
bdufero, oriaj eoner dppUcareJsrius effluxit qfumma
tigem Idbid.Atqs htterdigitos effluens aqudjbdudfcio
A 4
quomodo
o_
\
'
t
,\
;
.
.
17«
I.VCIANI
quomodorurfusmanmmedmdriddmreUnquit-MVt, ..N i v. Prodigwfm quiddi de te narras Tantaletuem
dtc mihi ijlbuc tpfmn, quorfm opus ejl biberey quunt
corporecareas:nam illudquodcfurirepoterdt,dutfi/
tiredn Lydia fepultu eji. Ceteru tu quum Jis animust
quinam poflhac aut fitire queatydut bibereix A N T .
^Atqui hoc ipfmfuppUcif genus ejt,ut animd perinde
quafi corpusfitJta ficiat, M E N . Agejaoc itd babere
creddmus,quandoquide dffcrmas tefiti puniri.At quid\
hinc dcerbi tibi poterit accidere t N» nutuis ne potus
inopia moriareiAt equide hduduidco dlteros mfirost
fi quis hos relinqudt, nea^ locu aliu in que mortedemi
gret quifbiam. r ANT.Rettetu quidcm dicjf.uerm
hoc ipfm fuppUcij genus cfi,jitire,quu nihil fit opus.
MEN. Defipis Tantdle,& uti uerm tibi fitearjion
dlio potuuidcris egere quam ueratro mtromdm diuer
fm quiddam pdterts,ijs quos canes rabiofi momorie/
rint,ut qui non dquam,quehtddmodu iUifcd fitm hor/
reas. T A N T . N ? ueratrm quidem recnfarm bibere
Menippe3fi liceat modo.M E N . Boflo es animo Tdn/
t]ale,ccrtu habensnunquam fbre,ut ueltu,uel reliquo/
rum Manim quifbiambibdf.Uecenimfieripo '
tefl.-qudnqudmnoommbusquemadmodn
. tibiyppzna ddiudicatd efi,ut fitt/
dntydquaiUpsnonex/
peftante.
MENIPPi
DIAbOGI
jllRNIPPI
EW,D«.
AC
VARII
MERCVRII
tT7
DIAtO/
Ewfmo Roterodamo interprete.
MENIPPVS
T ubinSformofi iBifuntje formofe Mer i
curi?ducitomcdocetoq;,utpoterecent
huc profeiium bojhitem. M E R . H«B4
fMiot licet per ociu Menippe,quin tu isthuc ipfo e loco
dextrorfim oculos defiecte. lUictj- Hyacintbus efi,
cr Narciffus ift>,cr Nireus,cr AchiUes,ey Tyro, or
Heletu,zr Ledd, hreuiter quicquidefi ueteruformd/
rum. M E N . Equidem pr/tter offd nihil uideo, cdludt
rfasq} carnibusrenudatasjnter qu<e omnia nihilfit om
nino.difcriminis. M E R . Atquihxc funt quxpoetat
cuncti mirantur ac celebrant,offafciUcet qua tu uide/
ris contemnere. M E N . AtHetenafattem mihicom
Sjfonfirainam ipfe quidem haud queam dignofctre.
M E R. H*c uidelicet catuarid, Hetenaeit. M B R v
Et huius faiicet ofiisgratia ,miUe naues exumuerft
Gr/ecii,dcto delectujunt mpletxjantaq; tum Grxeo
rum ,tumBarbarorwnmultitudo confiixit ,tot urbett
funt euerfxf M E R . Cxteru Menippe nonuidtfii mU
lierem hanc uiuam, quodfificiffes ,fotfan-diieres tu>
quoqj,uitiodandumnoneffe,
' • " ''
A
Frotalimulierediutoterdrelabores.
AUoquifi quisfiores etiam atefactos marcidbsq) eont
tempktur,pofieaqudm coloris dccus abiecermtjefbr
*•'
A 5 tncs
17*
tveiANt
«•ttmmrrtftfftfiiriitfMr. Atijdmdonecfiorenttolo/ </
remq;obtincntjuntfpecicfifiimiMEN.ProiiHtru> -\
Itfd MIR demiror Ucrcuri,fi Greci non mteUexerunt .
Jr/e pro rr ufqueadeo momentdned, queq) Umfhcile •
emdrecfccret eubordre. M I R . Hiad mito Hdcdt te/ ;
cnmpbilofopbdri, qudre delecto loco ubicunq; uclis,
profterne temetdcrecuntbe, mibiidm diie funttrd/
tutccndembre.
M B N I P P I , AMPHILOCHI, TROPHO/
nij T>tfceptdtio,Vies. Erafmo Kot.iuterpretc.
MBNIPPVS
o s mmiruTropboni atq}Ampbilocher^
qumfitismortui,tdmenbdudfcioquo/ \
tfim«odopb<(««f/fodo»<tti,tf<tfM$cre 1
tmnm,dcfiulti morules deoseffe uos drbitrantur. \
T R o . QtfidV <t» »oo w iguur mpuUnduJt per infci/
tidm iUi de mortuis buiufmodiopinaturf M E N . At/
qui non ifidfutffent opinati/u uos, tum qum uiuere/ "
tiseiufmodi quedam portentd ofientdffetis, tdnqudm
futurorumfiuffetisprdfcfyqudfiq) predicerepotuiffe j
tisifiquipercontdrentur.TRO. Menippe,nonrrtf \
AmpbUocbus hicjipfi profefe refpondendum effe.Ce
term ego tsrrosfmjMticinorq;fiquisddmedefcen \
derif.At tu uidere nunqu* omnino LebddUm ddijffe,
net^enim dliequiiStd. nb crederes. M I H . Qgid disi
equidem nifi Lebddiifuiffem profeftus/ic linteis dmi/
v
ttue.
DlALOOI
VARII
$m
f ttus,ofptm ridicuk manu gestani,per inguttt dditm
I in fbecum irrepfiffemJKquaquam fieri potutffct,ut te
l ckfuntrmeffe cogncfcerm perindkatc^nos,folaq\
! prattigiatura reliquos anteeehere. Sed age per ipfam
l diuinandi artem,quid tandem eft Herostneq) enim in/
\ teUigo. T R o . Eit quiddam partim ex homine, par/
l t'mexdeocompcfitm.MEN.
TAempequodneque
fit homo,quemadmodum audio,ne<p- deusj uerm pari
ter utrunqj.Ergo dimidia iUa tui,ac diuina pars, quo
nuc recefit! T R O . Reddit oracula Slenippein Bcco
tia. M s N . Haud inteUigo quid dicas Trophoni, nifi
quodiUudplaneuideojtetotumeffemortum.
/ c H A R O N T I S AC M E N I P P I D I A L O /
\
gus,Des.Erafmot\oter$4amointervrete.
CHARON
s o D R naulmfcek&e. M E N . Voci/
ferarc,fiquidemiftbuc tibi uohtptatieft
Charon. C H A R . Redde, inquam,quod
fro traieftione dehes. M E N . Haudquaquamaufer/
requeasabeoquinonhaheat.CHAR.
Anestqwf/
quam qui ne obuhm quidem habeatf M B N » Sit ne
alius quifbiam pr<eterea,equideignoroJpfecertenon
loabeo. c H A R .
AtquiprafocaboteperDitemm/
purifiime/tireddas. M E N . Ategoiiifobaculotibi
comminuam caput. C H A R .Ntm» ergo te tamlongo)
traieftu gritk tranfuexero! M E N . Mercurius meo
Homitut
R
fSO
LVCIAM
nominetibireiddt, ut qui metibitrddiderit. M B RV
fseue mecum dgatur per louemjiquidem futurtm ep\
utetiam defunftorum nomineperfoluam. c H A Rw
fiaudomtttdm te.MS.ti. Quin igitur uel buius grtt,
titt perge utfdcisjtaum trabere: quanqua quod non
bdbeo,quina auferasf c H A R . Attu nefcicbas,qmd
tibifueritadportandumt M E N . Sciebm quidem,
uerm non erat. Qutd igiturfnm ed grdtid erdt mihi
fmper in uita manendmf C H A R . $O\US ergo glo/
ridberis te gratis futffetranfueftuf M E N .Uaud grd
tis opredare ,fiquidem crfentinam exbauft, ejr re/
mum arripui, ejr ueftorm omnium unus no ciulaui.
C H A R. ifid nibil ad naulwm^obolu reddas oportet),
nequeenimfhseftfeeusfieri. M E N . Vroindetume
rurfuminuitireuebe. C H A R . BeUedicis.nimirtm
M uerberd etiam ab Aedco mibi lucrifhciam. M E N .
Ergomoleftusnefis.CHAA.
Oflendequidbdbeds
inpera.MEN
.Lupin&fiuelis,erHecat*catnam.
c H A R. Vndettobishunccanem adduxifti Mercu/
riftm qualid gdrricbat inter rtduigandm fuectores
bmnes irridcs,dc difterijs inceffensjtnusaj cantiUanS,
iUis plorantibus. M E R . Anignoras Cbaronquent
nirm tranfuexerts-.plane liberm, cuty nibti omnino
curefit. Hiceft ULenippus. C H A R . Atquifi unquS
pofihae te recepero. MS.ti.Si receperis 6 prxclarez
nepofiisquidemiterumrecipere
>
CRATBTI»
DIALOOI VARII
ffl
CRATETIS AC DIOOENI9 DIALO
gusfies.ErafmoKotcroddmomterprete.
CRATES
O E R I C H V M diuitemJtouerasneTji/
M
ogenesfittumjnquam,fupramodumdiui
temjttumCorinthoprofectu\cuitotcrat
ttttues onusttt mercibus, cuius confobrinus Arifteut»
quum ipfe quoq^ diues ejfettHomericum iUud in orefo
iebatbabcre»
Autmecpnficetu;autegotete.
D I O o . CKJHJ reigratia fefe captabttnt muicem Crt)
teS. c R A T • Havredttatis cauft,quum effem a-quales»
ttterq; alterum captabant. Umep teftamenta publica/
verat ambojm quibut Mcerichus(fi prior moreretur)
Aristeam omnium rerumfuarum dominuntrelinque/
bat,Mcericbum uiciftm Aristeasjiquidemipfe prior
e uita decederet.Hac igitur quu effent in tabulis fcri/
pta iUimtcrfefe captabant3cjr alter alterum adulatio
mbus obfequijsqtfuperarccontendebat .Vorrb diuini,
baudfcioutrum exaftris id quod futurum fitconie/
itantes, an fomn'usy quemadmodum Cbaldttificiunt;
quin tjr Vythius ipfejtunc Arificam uittore fore pro/
hunciabatjmnc Morrichum, ac trutina quide mterm
adbuncjntermadittupropcndebat. D I O C . Qtiid
igiturtandem euenit fnam audircest operttprecium,
iZratcs. c R A T. Eodem die mortuifunt amboictttet
;.:
rm
*tl\
T. V C I A WI
rum hdreiitdtes ad Eunomium ac Thrafyclem ieuc/i
nerunt,quorum uterq) cognatm iUis erat: dtqui de ht*
mhilpredixerant diuinifuturum,uttd\e quippiaac/
cideret. Etenim quum Sicyone Cirrbm uerfus naui/
garent, medio in curfu, obliquo orto Upyge, eucrfds
nauiperierut.D I o c .Rettefact&dt nos quu effemut
in uitd/iibil eiufmoii dlter de dltero eogitdbmm. Ne
que enim ego unqua optdbam ut moreretur Antiflbe*
nes, quo nimirum baculm iUim ad me rediret bare/
dem (bdbebdt autem egregie udlidum, quem ipfefiH
patauerat oUdginu,)neq) tu Crdtcs/>pinor,defiderd/
bds,utmemortuojnpofiefiionum mearum fuccefiiot
nem uenires,puta dolij ac pere,in qua quidem htpini
chanicesinerant du<e. C R A T .N«g enm mihi quief
quam ifits rcbm erat opm,hno ne tibi quidem "Dioge/
nesfiquiie que ad rem pertinebat,quebj tu Antifibe?
nifucceiens accepifii,deinde ego fuccedens tibi/d ni/
mirum multofunt potiora,multo$jJ>leMdiord,qum
uelPerfarummperium. D I O Q . Quenamfuntifid
quc dicisf C R A T . SapientiaJnqudmJrkgdiudtem,
ueritatem dicendijuiucndiq; libertatem. D I O O . Pn»
louem memini me inistiufmodi opum hxreditdte An/
tifibeni fuccefiijfe, tibiqf eat longe etiam nuiores rrfr/
quiffe. c R A T . Verum reliquimortdles hoc peffep
fionum genm dfberndbantur, neque quifquam nes oh
fbem potiund* hareditatis obfequijs cdptdbdt ,fed dt\
auru omnei/s intcndebat oculos. D I O O . JHec iniuriai
neqft,
DIALOOI VARll
ff}
H*fue entm bdhebdnt quo facutiates eiufmodi a nohk)
trdditdi dctiperenttquippe rmofi iam, uitiatiq) deli/
cijs, non dUter quam uafa cdrie putria. Qgo fitjutfi
quando quk in itios infundat uclfdpientidmjueltiber/
tatmjuei ueritatejefiuat itiico perftiUetq),fundo quod)
hnmiffum eft continere non uatente. Cmufmodi quida»
iam cr Danaifitiabus aiunt accidere, dum indotium
pertufum baufiam aquam hnportanuat ijdm aurum
dentibus er unguihut, omniq) uiferuahant. C R A T .
Vroindc nos bic quoq) noflrat pofiidebimus opes: iUi
fimulatq; buc uenerint, obutim duntaxatfecu ftrent,
ac ne bunc quidem utierius quam ad portitorm.
WIREI AC T H B R S I T A B
DIALO/
gus,Des.Erafmo JXoterodmo interprete.
NIRBVS
c c B denique ucl Menippus bic iudex
eritjuter noftrtm fit formojior. Dic hle/
~ nippe,an non tibi uideor forma prxiiant
tiorf M B N .Imo quinamfitk,prius arbitrorindican
dumjnam boc opinorfcito est opus. N I R . Nrrri*» ao
Tberfites. M E N . VterUireusjuterTberfitesinon/
iumenmuelbocfatkliquet.
T H R R . I<tmunuboe
Wttco,quodtibifcmfimiltsjaeq} tantopere meprxcet/
. lk,quantopere te ctcus itie Homerus extutit,unu om
Stiu formofifiimu appetias:quin ego faftigiato uertice,
rark^ & hnpexk capitik itie, nibilo te mferior uqut
fmarbitro.
B
jftf
LVCIANI
b
tufusfmdrbitror.Idm ttero tempm est uti pronunci/*
es Mcnippe ,utrwm dltero formofiorem existimes.
N I R . Mirmnime AgldUCbdropeqiprogMtum.
Qtuuirpulcbcrrimusunut,
OmntbuseGrdqsEridmeidddPergdm.dueni.
M I N . Atqui nonitemfubterrdmopinor pulcher/
trimus uenihi,quippe quireUquis quidem ofiibus olijs
dppdreds dfiimilis: porro cdludrid boc uno infignik
Tberfitd cdludrid dignofcipofiit,quod tuddeUcdtd
tfi dc moUicuU:qudndoquidem ifibuc bdbes effxmind
tum dc neutiq uiro decoru. N I R . Attdme Homerum.
percontdre,qud fpecie tum tuerim,quu inter Gmcoru
copids miUturem. M B N . T V quidem fomnidmibi
ndrrdstdt ego ed fpccto que uideo,qu*'q) tibi ddfunt in
prwfentid: cwterum ifid norunt,qui id temporis uiue/
bdnt.n i R. Qu,id igiturtdndemfdn non ego formo/
fior Menippef M E N . NC<£ tuxteq) quisq dUus formo
fus boc locofiquide dpud inferos /equdUtds efi,pdrescp
funt omnes. T H E R , Mihi quide uel hoc ftt est.
DIOGENIS
AC
MAVSOLI,
DES.
ErdfmoKoteroddtnointerprete.
DIOGENES
H E tu Cdr,qudretdndem infolens estiv
biq) pldces, dc dignum te credis,qui unust
nobis omnibus dntepondref M A V ; Eri*
mm regnittomine o tu Sinopenfis,quippe quiCdrid*.
imperds
O
DIALOCI
VARII
jHfP
mperttuerim uniuerfie, pr/eterea tydi* qudq) genti/
busaliquot:tm autem er infulas nonnuUas fubeget
rm:Mi\ctum ufq) peruenerm, plerifq) \oni* partibus
uaftatis.Ad kecformofus eram acprocerus, ac beUi/
cts inrebus prantalidus. Vofiremo, quod efi bmmunt
maximmjn Halicarnaffo monumentm erettm ha>
beojingulari mgnitudine, quantm uidelicetdefun/
dorm alius nemo pofiidet,neq) pari etia pulcbritudi
neconditm,uirisfcilicetatq) equis,pulcherrimo efiu
xo aduiuamformam abfolutifiimo artificioexprefiis,
ddeo ut uel pbanm aliquodfimile haudfieile quis mr
ueniat. Num miwria tibi uideor hasob res mibi ptace/
reatq) efjbrif D I O C Hmobmperim ais&bfbr/
mm#tq)obfepulcbrimlemiMAV.
Verlouemob
b/ecmquam. D I O G . AtquioformofcNlaufole,neqp
uires iam iUejiequeforma tibiiam adesc. Adeo utfi
quem arbitrm de format prcceUentia delegerimus,
baudquaquam dicere potisfit,quamobremtua caluat
ria metfit anteftrcnda-.fiquidcm utraq) paritcrtm
cdiuajtm nuda:utriq) dentes pariter ofiendimus, pa/
riter oculis orbatifumus, pariter naribus fimisaefur/
fm biantibus deformati. Catermfcpulcbrm acfa/
xa iUapreciofa,Halicarnaffeisforfitan iactare licebit,
ty hojpitibus gloria caufa ofientare,tanquam qui m
gnificam quandam apudfefiructurambabeat: uerim
fjuid hinc comoditatis ad te redeat uir egregie, nequa
tjum uideo, nififorfan iUud commodm uocas, quoi
tvc.
B
plus
jftt
;;
6VCIAN1
-
'
pluroneris ittk «osfuttines ,fub tm mgentibusfaxm\
preffus ac Uborant. M A v . itane nibil iUa mibi conr
ducunt omniai planeaj pares erunt Maufolus ac Dio/ genesi o i o o . Imo haud paresjnqum,uir clarifti/memam Maufolus difcruciabitur, cuoties earu rerm.
itt mente ueniet,quibus m uitaftorere confueuifat oio
genes mterim em ridebit: At<j iUe quidem defuo iUo,
monumento, quod c# m UtUcarnaffo memorabit, ab
ttxore Artemifia atqjfororeparalbicontra Diogenes,
neid quidem fuo de corpore nouifnunquid habeatfer
pulcbru. N«£ e»fm iUi res ea cur* eftjueru apud uiros
exceUcntiftimos fui memoriafamdmcfc reUquit, ut qui
tUtam peregerit uiro digna, tuo monumento Carm
dbiectiftimecelfiorem,actutiore m locofubftruttm.
llMYLl
AC
POLYSTRATI
DIALOP
gus&es.ErafmoRoterodamomterpretc.
s i MY Lv$
E N i S T i tandem ey tu Polyftrate ad
v
nos,qumannosuixerKbaudmuUop4M\
ciores centm,opinor. P O f.Honaginta
ottoSimyle. s i M . Sedquinm trigintaiftos antm
egisti, quibus mibifueras fuperftes. Nam ipfeperijte
firmefeptuagenario. p o L . Qgim fuauiftime profc
ftojetimft boc mirum tibi uidebitur. $ i M . Mirum
tterofiquidem tibi primufem,deindc 'mualido,poftre/
mo etimorbo quicquam poterat effemuitafuattc?
v
• ' ' " ' " poC •
DlALOGI VARII
fff
' #& L. Principionibilerat quodno pof[em,pr<etcrc
pucriformofi complures dderdnt, twmmulieres nit
difiim*mguentdjuinu mirefrdgrans, poftremo men
feuel SiculisiUis Uutiores. SIM. NOIM ndrrds, nanp
fgo tepUne fordidumac pdrcifiimum effe fciebam
t>OL. Atqui uir pr/ecUrejex alienis drcis opes mih
fubfcdUbdnt.Tum diluculo protinus q plurimi rno
ks ddfores measuentitdbant ,fimu]a^ ex omni rerw
genere que terraru ubiuis pulcherrim* reperiuntu
atuneradeportdbautur. SIM. N«mmedefun&ore>
gnm gefiifiii P o L. Minime, ueritm amantes bdbe/
bdm innumeros. s i M . No» pojfum non ridere ttune
amdntes tdntus ndiu quu effes, uixq^ tibi dentesfup
•effent qudtuort p o L .Hdbebam per louem equide
pptimatcsauitdtfcquumq; effem tumfenex,tum cat
uusjicuti uides,pr*tered lippiens etimnxcfenio ctcc
tietts :pofiremo ndribusmuccofis, tamen cupidifim
mbiinferuiebZtjdeottt UfiUx uideretur,quemcun$
jtel ajfiexiffem modo.s i M .Nttm tu quocp quemddtn
fium Pbaon iUe, Vencre dliqua e Cbio trdnfuexifii
4>b id optZti tibi iUd dederit rurfum dd inuentZ red
ac denuofirmofumdtq^ amabilemfierifp o L. Haui
&i*dq,qum magis quu talis effem,qmkm dixi,tdme
fupra tnodumaddmabar. SIM.Aenigmatdndrrat.
. p o L. Atquinotifiimus efi hic dmor,quti uulgofitfie
.quensjnempcergdfenesorbssaediuites. s i M . Nutf
tuaformamdetibiprofiftdfiteritmteUtgo uiregre/
V.
7
*
*
9*
ritt,
LVCIANl
gie,nimiruabaurea iUdVenere. Po L. Veruntamen
nonpdrumultds commoditates ab dmantibus tulisi/
myk,propemoduetiam adoratus ab iUis.Porrofepi/
us etiam quafi procax iUis iUudebam,excludens inter/
dum nonuUos e6ru:'mterim iUiinterfefe decertdbant,
er in ambiendis primis apud me partibus,dlium alius
anteirenitebatur. si M.Sedagejlefacultatibustuis
quidtandefidtuerasf p o L . Valimquideaffirmaba,
me unuqucnq) iUoru relitturu bxrcdemridq; iUi quum
credcrentfuturu,catatm fe quifq) obfequentiore dtqp
ddulantiore prxbebat. Ceteru alteras iUas ueras tabu/
Us,quas dpudmeferuaueramjreUquiJn quibus omnet
iUos plorare iufii. siM.At pofirem* itia tabuLe que
pronunciabant haredemfnum e cognatis quempiamt
p o L . Non per louem,im6 nouitium quendam ex tpr
mofis iUis adolefcentuUs,natione Phrygem. s i MV
'Cj&otannosnatuPolyflratcf P O L . Vigintiferme\
siM.laminteUigoquibusobfequqsiUetedemerue/ ,
rit. p o L. Attdmen multo iUis dignior quifcribere/
turhdres,etiamfiBarbaruserat dcperditus,quent
iamipfietidm optimates colunt captantq;. U igitur
mihiextitithares,iamqi interpatricios numeratur,
fubrafo mento, Barbaroq; cultu ac lingud: quin eum
Codro gcnerofioremJXireofomofiorem,Vlyjfe pr»
dentiorem effe pradicant. SIM. Nott laboro, uel to/
tius Graciafit hnperatvrfi Ubetjnodo ne iUipotian/
turbxreditate.
v
Vcnm*
DIALOCI
VINRRIS
ET
VARII
CVPIDINIS
JS*
DlALO/
gmPa.ErafiwRoteroddmointerprete.
VENVS
v i D tdndem in cetufd efi Cupidodtt qutt
Q.
reUquos deos omneis ddortus expugna/
ris,louemipfum,Neptunum,ApoUinem,
lunonem, i»r <fe«ig; matrem,ab uns Minerud tempe/
tes,utoj dduerfus banc necuUum babeat mcendifi tua
fkx,vidculis uacudfit phdretrdjm v ipfe arcu cat
redt,neq;idcularinoristc v p jBquidem bancmetuo
tndter: esttmmfcrmidabiUs truculentobj afbecht, tt
yrrocitdtcquadamfuprd modu uiriU:promdcfi quan/
do tenfo drcupetdmiUdm,galeecrifidm quatiens^x/
pauefdcit me,mox(frfbrmidine Xremere occipio, fic ut
armamihie manibut excidant. v E N . At^KiAUnr
dn non erdtbdcformidabiUorter hunc tamen fupera
tum exdrmdfii.c v P . imd iUe cupide me recipit,at/
queultro etiam inuiidt:Vertm Minetruafemperaddtt
ctis fupercttiis obferuat: qumdUqudndo temere dd il/
lam aduoUuifacem propius admoucns :at iUa,fiqui/
dem a&me dccefferis inquit,per parcnti louem, quo/
ttis modo te conficero, aut Uncea tetransRgdm, aut
pedibus arreptum in tartdrd dabo pracipite, aut ipfd
tedifcerpam.VhtrirMitemid
genus comminibdtur:
Ad h/ec acribus obtuetur octfiis, postremo V in pe/
ttorefaciem quandam gestat horrendam, uiperis cat
B j
Spillorttm
fod
''tvciAVi
~
piUoYm tueeeomatamjtdncnimitm mdgndperefor
midoUerritat enim me ,jugiaqi quoHes eam ajpicio.
v & N . Efofane,uHnerummetUK ut ais, ata) huiut
gcfiame gorgona reformidat, idfy quu louis ipfius ful
men nofvrmiddueris:e*tcru Muf* quabb eaufam abs
te non feriunturjxq) i tuis iaculistut* aguntfhtm cr
b*cristasqudtiunt^uttgorgonaspr*tendutf c t P .
riat quidem reuereormater ,funt erim mku*pttdico
ac reuerendo, pmereafemper dliquotenejttur fiu>
diofemper canHonibus animm mtentu gerunt: quhi
ipfe etiam non rardiUis a~iho,carm\nwfuauitate der
linitus. v E N . Eftojtec hasadcriris propterca quoi
fint reuerend*:at Dianam qua tandemgraHa nd uu\r
ncrasf c v p. Vt breuiter dieam, hanc ne depreherir
dere quidem ufquamfm potis, quippe pcrpetub per
montes fugitantem: ad h*c alterius cuiufdam fuicur
pidinvsiUatenetur cupidine. V E N . Cuiusogriatef
c v p. Nrmpc uenatu ceruorm cr hinmloru, quos.
rnfeitdtur ut capiat, dc iaeulofigat. Ac prorfm tott
ferm huiufmodifiudio tenetur: tametfifia/
premeius,quinimirmarcuualetrj7
ipfe,fcritci) eminm. v E N .
Teneognate,emfe/
•»
penumerofagit/
ta uulne/.
rafU.
KartU
DlALOtilV;ARII
•VjWARTlS A C M E R C V R I I
it9%
DIALO/
.' gus,Ves.Erd[moRoteroddmoittterprete.
MARS
Vdifiin* Mercuri cuiufmodinohis mind*
A tusfitlupitertqudmfuperbd,qudmq;di
*:
8udbfurddfEgo,inquitfiuohero,cdthe
y
tHtm\ exjetbcre demittd, undefi uos fufgcnfi me w de/
trdbere conemini,luferitis operammnqudm enm me
^orfumtrdhetk. C
_ bcrejton uos mododterumetidm tm terra ipfdm.tm
mdte pariterfubuettum mfubUmcfustuiero. Adbtc
dlid permultd,qiue tu quoq) dudifit.At ego ,fi quidem
^cm uno quoiibetfinguktm eonfiratur ,itdpr*stdn*
tiorem em effe, uiribusq; fuperiorem,bMdqudqudn*
negaucrm: uerm unu tdm multis pdriter bt tdntm
dnteeeUerb,ut em ne pondere quidem uincere quett/
' mus ,etidmftterrdm dcmarenobbs ddiunxerimus. id
neutiqpdm crediderim. M E R . BOJM uerbd Mdrs.
Keq^enmfdttutmeftifid loqui,nequidfortemdli
nobisb*c petuldntidconciliet. M A R S . Anuerocre
•dis dpud queniUbet bec ditturm metWnb dpudtefo/
tm iddudeo,quem lingue continentis effefciebdm.
Sed quod mibi mdximt ridicuim uidebdturjtm qu»
• b*c mmtdntem dudirem ,bdudqucdm dpud te reti/
v
cere.Etenim meminerdm,quu non itd multo ante blep
^tunus, luno, dcVdUai, motd dduerfus eumfrditiene,
1
'•'-•••';*
B 4 machinaf
JSJ.
LVCIANI
macbindrentarcomprebenfum iUm in uincula conij/
cere,quantopere fomidarit ,ut<hinomnem jbcdent
fefe uerterit, idifr cum tres duntaxat effent dif • Q » o i
ni Thetis mifericordid commotafiriareum Centima/
numiUi auxilim accerfimjftt ,ipfo pariter cumfult
{
mine ac tonitru uinitus crat. H<ec reputanti mibi ride
re libebat eius magniloquetiant iaitdntiamqj. M E R .
Tdce,bona uerba: neqj enim tutum eh) ifia uel tibi di/
cereutelaudiremibi.
M B R C V R I I ET M A I A E D I A L O G V S
Des.Erafmo Kotcrodamo interprete.
MERCVRIVS
s T »rro mater deus quifqua in ccelo me
miferiort M A I A , C<t»rne quidifiiuf/
modidixerisMcrcuri.MZR.Ciuidno
dicamt qui qujdem tantum negodorumfolus fuftine/
am quibus delaffor,m tant multaminifieriamfiractMt
Ham mane protinusfurgendm efimibiJtdtmqj utrt
rendum ccenaculm,ubi dij compotant.Tm ubicuri/
am inqua confultant undiqj ftrauero^ufingula itaut
oportet cbpofuero,\qui neceffm eft afujere^c perfe
rendis iUius mandam toto diefurfm ac deorfm cur/
fitarejmfuper qum redeo,puluerulentus adbuc,Am/
brofiam apponerecogor. Vorrb.priufquam nouitius
ilie pociUator aducniffct, ego neftar etiam minifira/
bam. Qaodq; efi omnim mdigmfiimm,foUomnim
nenoit»
S
DIALOGI
VARII
JfM
penoctu quidem dgere qmetem Ueet, uerm id quocfi
temporis neceffebdbeo defimctorm dnintds dd Pluto
ncm deduccre/ndnitmq; gregimeducem pr*htre,tZ
autem er tribundUbm dfiiftere. N«£ enm mihifufji/
debdtttfciUcet diurm negocid du uerfor m pdhcftris,
dm m concionibm prtcotm uices dgo,dm otdtores
mftruo, ni bec quoq; prouincid dcceddtjut fimul etii
mbrdrm res difpondm.Atqui LecUfilij dlternism/
ter ipfos uicibm dpudfuperos dtq) mftros dghdni.Mi
hiueceifceftquotidietm boc, tm iUudpdtriter dge/
re:dcindeduo iUi Alcmend dc SemeUmiferuprognd/
timuUeribm,oeiofimc5uiuijs dccumbut,dt ego M.did
AtUntideprogemtm iUis mimftrofciUcet.QuJnnunc
quum recens Sidoned CddmiftUdreuerfm effem:ndm
ddbdttcme legdrdtjufmqmddgerct pueUdipriuf/
qttdtn re(J>irdffem*t ddbuc dttbelm de uidjurfm dd
Argqs emdndduit uifurm, qui em Ddnde dgeretur,
sXurfm mde m Bxotim profectm mquit, ohiter An/
tiopm mfito: ddeo ut pUtne im pdriturm mt negd/
rm. Qrvfidfi mibi Ucmffetjubens profiHoficiffem,id
quodfolent if qui m terris durm fcuiunt feruitutem.
MAIA.
Mifdficiftdgndte:deeetenknperomnis
snorem gercre pdtri,qumfis iuuenU:dc nunc quoiup
fm es,Argos contende,deinde m Bxotim,neficeffd/
rajmvrisq; UntiortpUgdtetim dufirdt: nmirdcunit
funtquidmdnt,
B <
VfiNfiRIS
.t •
f • • • ••<
t
w.
"VENERIS ET C V P I D I N I S D l A L c 3
gHStDes.ErtfmoRoterodamointerprete.
VENVS,
v P i D o gnate, uide quc fichs ftagttia.
Honiamdehisloquor,quttempuiforc
uurtales'mterrauelmfequtfq;,uelintti/
cem attj m aUosfacwnt:ueru de bis ago, quc apudfu/
perosquoq;delignas, qui quidem louem ipfm cogis
narias afjmncformatjn quodcunq; tihi pro temporc
uifm fiierit,em uertensxm lunam e calo deuocat.
QSJtt crfokm aUquotks compeJUs lentm apud Cly/
' menem ccffareaurigandimuttcris ohlitm: nam quic/
quid uuurie m me matrem etiam committisjtudacter
, actanquam tutd Jacis.Veru tu quidem b deorum om/
' nim cSfidemiftime, Bjheam mfuper ipfam iam anm,
- pratcrea deorm tam muitorum parentemxd perpu/
liftijit pujionem adametjttq; in Vhrygim iUm ado /
, lefcentul&depereatyac tua iam opera mfanitjunttisq;
^eonihusjtdhihitisitem Corybantibus,quippe quiCT
ipfifitrore quodamfuntafflati, per ldam montemfuf/
fm ac deorfm oherratjpfa quidem Attis amore eiit/
lans. Caterm Coryhantm aUusfuum ipfe penem tn
. fedefecat, alius dmiffa coma per montes Jirtur infa/
rmjuna cornucamt,aUus tympano tonat,alius cym/
balo perfirepit: hreuiterjjmnis uttdiquaq) idatumui'
»8* mq;infdnia plina eft. Vroinde cutxa timeo: mttuo
C
ne
DiALodi vAkrt
1#
tte tdte quiddcciddt,qudnddquidemtepr6duxi,mdiU
ingensjut p qudndorefipifcdt Rhed, Uet pofius fi pcft
gat infdnire,Corybdtibus hnperct, ut te correptu dif/
cerpdnt,dut leonibus obijcidnt.Hic mefoUicitdt mttui,
ejuoduidcdm tibi periculm hnminerc.c v P iQciofb
dnimo efto m_dter,fiquidcm leonibus etiatn ipps iamfk
tHilidrisfum ft&usjtd ut fepenumero eonfcenps eorU
tergis, prcbenfdtti iubd, cquitis rituinpdens iUos agit
"tem. At uero UU intefm mihi cdudis ddbldndiunturjtc
tndnum oriinfertdm receptant lambuntfydeindemiht
redduntinnocudm.VorrbRheje ipp quando tandeudt
"cdueritjtt me ulcifcdtur quum in Attept totdfpoftret
mo quidego pecco, quU rcs pulchrdtutfunt, offtrode
demonftrotuos ne dppetite rcs pulchras': qudre his de
rebus ne in me crimen conftrte.Hum uis ipfdtu mdtert
'uti neqj tu pofthdc Mdrtem dmes,netj) iUetef v E N .
V t es peruicdx,& nuUd inrenon fupem:dttdmcnbot
rumqu<edixi,dliqudndomemineris.
j
PORIDIS
ET O A L A T B A B
DIALO/
gus£)e$.ErdfmoRotcroddmointerprete.
DORIS.
' ...
mantem GdldtedjtcntJ
pe Siculum iftum pdftorem aiunt amort
tui deperire.o A L A .Nf ride Dorh:etet
nhn qud\Jsqud\iseft,Ueptmo pdtre prognutuseft,
DOX.
ORMOSVM
t
$9d
LVCIANI
p o R . Qfjidtm pofied,fiucl loueipfofit progeni/.
tus,quum ufqucddeodgreflis atcghiffiidmdppdrcdt,
quodhj cft omnim dcfbrmifiimmJtnoculutfAn uero
credts genmiUi quicqudm profitturm dd fcrmamf
O A L . N C iftbuc quidem ipfm,quodbifpidus est dtcfi
agreftis, ut tu uocdtjUm defomkt, quin uirile mdgis
tft.Vorr6 oculut medid mfronte decet etim,quo qui/
demnibilofegnimcernit,qudmfiduofirent. D O R .
Videri/s Gdkted non mdntem bdbere Volyphemm,
fediUm potius dddmdrejic em pr/dicdt. C A L . E/
quidem bdud dddmojedtdmimfignem ifidm ueftram
'mfukdndi opprobrandiqj petumtimferre non queo.
JAcmihinimirum muidentid quddam isthucficereuif
demini, proptered quod iUe quumfirtedUqudndo gre
gem pdfenetfuu\mscfiMttordUjfecuUmUttore ht
dentes cerneret m prominentibm Actn* pedibus,qud
fiideUeetinter monti ey nure Uttmfefe in longu por/
rigit,uo$nedjJKxerit quidem: dt ego omnim um ui/
fdfimfirmofifiimd, eocfi in unam me eoniecerit oculu.
Bdres uos nuie bdbef.ndm drgumentm efijtne formd
preftdntiorem effe <tc digniorem,qua dmer: uos cotrd
fiftiditdt ejfe.DOK.An iftud tibi putdt inuidendu ui/
deri,fi primm pdttori,deinde lufcofirmofduifdfist
qudnqum quid dUud iUe potuit in te probdre, preter
cdndoremtls iUi pktcet opinor,quod cdfeo ty Utti df/
fueueritiproinde quicquid bisfitfimiUjd protinus pul
ebrmiudicdt.AUoquiubiUbebitfcire,qudfisficie,de
7
'.',
fcoputo
DIAl/OOI
VARII
S9T
fcpputo quopiam in aquam,p quandotranquiUaftete/
rit dejbeetans, temetipfam contemplare, uidebk aliui
mmlnifiperpctuumcctndorem :uerumkquidcmnon
probatur, ntti rubor admixtusitti,decus Miunxeriti
o A L . Atquiego iUa bnmodice candida, tamen eiuft
niodivabco amantem, quum ititerim e uobk mUafk»
quam uel paftor, uel nauta ,uel portitor aliquk mire/
turtetterum <?olypbemus(utalianedicam)etiam cat
nendipcritnseft. D O R . TaceoGatateajutdiuimui
ittmn canentem,quum nuper pruriret in tefed ofanftd
Venus,afinm ruderedixiffes:nam lyrcecorpusfimiUi
mm eratceruinocapitiofibusrenudatottm cornua
perinde quafi cubiti prominebat, ijs iunftk, induftkqj
fidibus,quas ne eoUope quidem eireuntorquebat,agri
ftequiddam v abfonm cantittabat, quttm aliud inte/
rbn ipfe uoce caneretjdiud lyrafuccineretjta Ut temi '
perare nobk nequiuerimus, quinrideremutamatori/
m ittam cantionem.Ham Ecbo ne refbondere quident
itti uoluit balanti, quumfit adeogarruU: into puduif/
fet,fi utfa fuiffetftriduitm ittius,er ridicutum cantm
bnitaru Ad htcgestabat in uink amafius iftedeliciat
fuasjtrfi catultt pilk hirtmjpji non difiimitem. Quk
dutemnoninuideattibiamicttifkum Gaiateato A t i
Quin tu igitur Dori,tuum ipfius amictt nobk comont
ftrajqui meo fit formofior, quiqf doftius ae metxus uel
Uqce eanatjuel citbaratD o R . mibi quidem nuttus eft
imatorjieqi meboc nomineiafto,quafifim uebmenb
4
tet
*t»fc
n^yciA»!
ter mdbftttdteruntmcnifiiufmodimicum^Udih f/tt
Volyphcmut nempt totutbircum olens,ttm crudts m\
ttitm carnibm, cr bofpites,fiqui appulerint dcuo*\
rdns^ibibabeat^umqxtumutuum ames.
( oiooi;m?
ET A L E X A N D R I
DIAA.
* kg«»>b«.Er<i/MO Koterodavto interprete,
]' ' '. .
DIOOENES.
••••''
,.;•>',
VI D ftoc reiAlexandertitine deficnt
y o^. # w es tu quoqj perinde at<p nos omnesf
i • -:-Jl AfcEX.VWMWW/rSblOgfBfCtdWrt»?
fimirandUnonefi,fihomo cumfuerm,defimt\ut fim,
b I O G . NSrrgoIttpiifriflcH4wmo»mf»ti'ct<(h«r,
quum tefuum filium effe diceret,dn uero tu Vhilippo
patreprognatuterdstA L E x Mdud dubie Vhilippoi
nvq)ettimobi0em ,finammone parente fiuffem pro/
genitus.Di A G .Atqui de olympiade etiam confimi/
Ud queddmfirebantur, puta drdconem qucndam cum
cdfuiffc congreffmdtifumcp m cubicnlo,exeo grdui/
dam peperiffeteiporro Vhfiippum errarcfiUiq\,quife
tMum patrem effe crederet.A L E X .inaudieram quut
dem xsr ipfe ifia quemddmodum tujtnunc uideo neqjf
matre,neq; Hammonios iUos uates fani quicquam atu}
ueri dtxiffc. D I O O . Attamen ifiud iUorum mendaciu)
Alcxander ddres gerendat baudquaqudm tibifiit m/
utiie,proplerea quod uulgttt te uerebatur metuebdtq^
-;.;
''
^WWI
DIAJUOOI
VARH
19P
fjutm deum effe crederet.Seddic mt%WHdmtdm m/
gens iUud hnperium moriens reliquijli t A L R X . Id
equidem ignoro Diogenesxeleriusenhn e uitdfubmo/
uebdr, quam ut effet ocium deiUo quicqum ttdtuen/
di,prdter id unum, quod moriens Perdicc* anulu trst
didLSeddge,quidridesDiogenest D I O O . Q w l d n i
ridem tdn non meminifii quid Greci fecerint,qum%
nuper tibi urrepto hnperio dduUxentur, principcmcp)
dc ducem dduerfus Bdrbdros deligerentt nonnuUi ue/
ro m duodecim deorum numerum reftrrentjcphdnd
conftitutrentrfcniqjfdcrafhcerent tdnqudm Draconts
ptiot Sed iUud mihi dicitojubi tefepelierunt Mdccdo/
nest A L E x . Etidmdum m Babylone iaceo tertium
im diem: porro Ptolem/tus iUefatcUes meusfi qudn/
do detur ociim ab his rerum tumultibus qui nunc in>
ftant, poUicetur m Aegyptum deportdturum mejtq$
inibi fepulturum, quo uidelicet unus fiam ex dijs Ae/
gyptijs. D i o o . No poffum nbridereAlexander,qu\
quide tc uidca etia apud mfrros defipientefperantim/
.quefbrent aUquado uel AmbU jtM,uel ojtris. Qujst
tu fpes iftas omittis 6 diuinifime , »n$ enim fss eft re/
uertiquenquam, qui femelpaludem tranfmiferit,dtq$
intra fpecus hiatum defcenderit, propterea quod ne/
que indiUgens eft Aeacus, neque cpntemnendus Cer/
herus. VerumiUudabstedifcere perueUm.quo feras
mmo quotiesm mtntem redit ,quantd felicitdte a/
$ud fuperos reUtta huc fis profettus, puta eorporm
. t
'
.
euflodibHt
JHII
« n
*
»
»
< • • • > • . •
n
4od
LVCIAWI
f«/lo-ijbMfjf^fnjljtuf, ducibus, ttm auritanta ui, ai
hqcpopulis quiteadordb&nt:pr*terea Bdbyloncfiaj
itrisjmmanibus iUis beluis, dignitdte, glorjd: deinde
\uqd cMinebds confricuui,dumueftarcris,dum amicii
! 6 cdttdido caput bdberes reuinftumjum purpurd CJV
cunidmiclus effestnunquid b*c te difcruciant,quotie$
recurfdttt animo t Qttid lachrym&sftultetan non id fe
fdpiens iUedocuit Ariftoteles,neres tdt qu* kfortund
proftcifcdnturftdbiles acftrmds exiftimdrest A L E /
X A N D . SdpiensiUe',quumfit dffentatorum omniuttt
perditiftimus tsintmefolum Ariftotelis f&ctd fcirei,
qu&M muha k mepetierit,qu* mibifcripferit: deindc
quemadmodum abufusftt mea iUa ambitione, qua eu/
piebam eruditione ctteris praftare, quum mibi paipk
retur interim,&c predicdret me, nunc obfbrm&m tan/
qu&m v ipfa fummi boni pars qu*dam effet, nunc ob
res geftas atq) opes: nam h&s quoq) in bonorum nume/
ro coUocandds effe cenfebdt,ne fibiuitio uerteretur
quod e&s acciperet. Vl&ne pr*ftigiofus uir iUe quideni
erdttfcftaudulentus o Diogettes: quanqudm iUudftu/
ftusfcilicrtexiUiusfdpicntidfbro, quod nuncperindc
quajifummis de bonis excrucior, ob ift& qu* tu pdulo
ante comemorafti.n I O C . Atfciii quidftriestbften/
d&m tibi molefti* iftius remedium. Qudndoquidem blh
in bislocis ueratrum non prouenit,ftc ut Letheiftumi
nis aquam auidis fkucihus attrahens bibMJtcrumckdc
fepius hihas: ataj eo p&fto deftnes de bonis Ariftotcttr
cis
DIALOOI
VARII
+fl*
cis difcruciari.Veru enhn Cletunt etiam flkm Cr Ca/.
liftbenem uideo, cm$ his aUot coplureis raptim huc
fefefirentes, quo te difcerpant, p&nascp fumant ob ea
que quondam m iUos cSmififii, Quarcfic m alteram
kancripam teconferas, ej crebms(ut dixi bibar. .
»MENIPPI ET.CHIRONIS DIALO/ .
gus,Des.ErafmoKotcrodamointerprete.
MENIPPVS.
C v i D E M inaudiui Chiron,te deus
quu effesjtame optaffe tnortem. c H i R,.
Veranimirtm funtifta que audifii Me/
mppe,pkne(fc ntortuusfmficuti uides,quummihiU/
auerit hnmortale effe. MZtiiP.At
quenam te mor/
tis cupido tenehat^reiuideUeet, quam uulgus homim
borreatt C H I R , Dicamapudte,uirumneutiquam
ftultum atq) hnperitm: Um mibi defierateffeiucun/,
dtm,immortalitatefrui.M E N I P . Quidfan iniucun
dmeratteuiuere,lucemqs,tuerit
CHIR.Eratin/
quam Mrnippctnam quodiucunduuocant, idego neu
tiquifimplexfed uarim quiddam effearbitror. Ve/
rum quum ego femper uiuerem, atqj ijfdem perpetuo
rebus utererfbleJuce,cibo,tmhore eedem rccurre/
rent,reliqua item omnia quecunq) contingunt m uita,
KfoJprocoquodamorbe redirent,atcfc alijs alia pcr ui/
fesfuccedcrcntffatictas uidelicet eoru me cepit. Neqj
LVC.
C tnhn
E
4b>
•! •: thrv c i A N i • ! • t
cnm m eo uolupta* eft fita,ft perpetuo fharis ijfdem*
fed omnino m permutando pojita eft.M E N .Probe lc*
queris Cbiron: caterm hac qua apud mferos agitur.
uita, quinam tibi procedit, pofteaquam ad hanc tan/
quam ad potiorem te contulistif cniR.Haud mftta
uiterMenippe:Jiquidem /quaUtas ipfa quiddam bai
bet admddum ptipuUtreMhilautem mteteftmtrumm
luce quis agat,an'm tenebris: pretcrea neq^fttUndum
eft nobis quemadmodum apudfuperos, neque efurien/
dum ,fed eiufmodi rerm omnim egentia uacamus.
M E N . Vide Chiron ne temet ipfe muohtas, neue eo/
demtibirecidatoratio. c H i R. Qttamobremifthue
aisfM E N i p .HempeftiUudtibiftftidio fuit,quod m
nliafemper ijfdemftmitibusq;rebus utendm erat*
quum hic itidemftmiliaftnt omnia,eundem ad modtm
parient fkftidium. A t deintegro tibi quarenda erit ui/
tacommutatio, atq; hine quopiam aliam m uitam de/.
migrandmjd quod arbitrorfterinon poffe. c H i R .
Qtftdigiturficiundm Menippe. M E N . lUudnimi/
' rm,Utifapiens quumfts,quemadmodm opinor, ,
• • C uulgo pradicant,prajentibus rebusfts co/ . •»
tentHsfboniqs confulas quod adeft,ne
, ;
quequicquam inhkreffepn
i
tes quod ferri non
«
queat.
t
MBRIPPIi
- .
OlALOCI
VARII
', / .
--fflf
' M E N I P P I E T CERBERI DIALO/
gwJDes.Erafmo Roterodamointerpretc*
MENIPPV5.
E v s Cerbere,quandoquidem mihitectl
cognatio quedam mterccdit, quum V ip>
fe (im cants: dic mihi per Stygiam palu/
dem,quomodofefe hdbcbat Socrates, quum huc acce/
deretfVerifimile e(i autem te,dem quum fts,non latra
tenudo,Uerumetiam humano tnoreloqui,fiquando>
uelis. c E R. Qtttwt procul adhuc abeffet Mcnippe,
uifus efl conftanti atque interrito adire uultu, perinde
quafi mortem nihil omninoformidaret,tanquam hoc
tpfmn ueUet ijs, qui procul a fpecus ingreffu jiabant,
ofiendercmeruMfimulatq)defpcxit m hiatum, uiditqt
profiindum atquc atrum antri receffum ,fimuXi{\ ego
iuncsanteetiamiUuaconito tnordes pede correptunt
aetrahcrem, mfantiuritueiulabat ,fuosqf deplorabat
iiberos,nihilq} nofitciebat, in omnem fpeciem fefe con
nertens. M E N .
N«migiturficatefapienseratiUc,
tteque uere mortem contemnebatf c E R. tlauduc/
te: ceterum ubi uidit id effeneteffe, audaciam quan/
iam pra>fefirebat,quafiuero uolcns ideffet paffurut,
quod alioqui uolenti nolenti tamen omnino fiterat
ferendum ,uidelicet quo fbeftatoribut effet miracu/
to.Equidem iUud m totum de uirts ifliufmodi uert
*'••
C % pofihn
"••-'.'• h
Zt44- I V C HERffVLBS OACLICV ff
pofiimdicerejdfiuccs ufquefpecutmtrepidi funt/dc
fbrtcs:porrb intus qu»funt,nihil ntmus neq}frdttius.
M B N Xeteruego quondmdnimotibiuifus fumfubi
iffefpecmt c F R -Vnus mortdlim Menippefic mibi
uifus esfubittyUt tuo dignm erdt genere,v prior te
Diogenes, propterea quod neutiquam dddfti fubieri/
tkydut kuvufkuerm tm uUroncijtm ridentes^tquc
omnibusplordrcrcnunciZtes.
PRAEF ATIO SEV HER
CVLES
GALLICVS
LVCIANI
Def.ErdfmoBjoterocLmterpretc.
B R C V L B M GdMUngutt gcntkuer/
nsculd Ogmim uocdnt. Porrb deum ip/
fm noud qudddm dt<£ mufitdtdfigura de
pingut: decrepitus efl dpud iUos, recdludfier, reliquis
cjpillisjiqm reliquifuntipldne cdnis, cute rugofd, c r
'm dterrimuexufid colorem,mufmodi funt ndut/eifii
fcttcs. Chdrontem potius dut Idpetu quempidm exhis
quidpudinfiros uerfantur,dicercs. lnfumma, quiduk.
potius qudm Herculem effeconijceres ex intdgine. At
quetdlifpecie quumfit, tdmen Hercuik orndtu gerit,
ut quitm leonis exuuium indututfit,tm clduam de/
xteratenedtytu phdretrdmhumeris dptutdm portet,
tm drcm tenfmUeudpr/etenddt: dem$mpdk emtni
H
.
s
-j
bm
•r D . B R A 5 . R O T . I N T I X P *
4«f
hus Hereules eft.eheeequidem arbitrabarmGrecani
cortmdeorumcontumeliam perperamfaeere Gams,
quumewneiMfmoMfingereteffi
tmms picturisulcifcercntur,quodolim mregionem
ipformn mcurfaffrt,pradMagensidtemporis?quum
Geryonisarmentaueftigans, Occidentalim gentium
plerafq) regiones peruafiaret. Atnondumetiam dixi,
id quoderat m maginenwcime nouu/m atq),mirandu:
fiqmdem Hereulesitiefenexjngentemadmodubomi/
num multitudinm trahit, omnibut ab aure reuinctk:
porrouincuU catenulctenuesauro eletxrbue conftt
stx,pulcberrimkiftismoniUims adfimilei. Atqui quu
wnculkufqueadeoftagtmmdMcamuTitamcnwqide
fitgiendo cogitant,qum alioqui eSmode poftint, neq\
prorfus
omtuutur^pedibmaduerfmtrahenteob/
tenduntjefe refrpinanttsmerti aUcresacUtifcquunr
tnr,ducentem admirma,ultroftftinantesomnes,cr
Uxatis fimiculisetiam anteuertereftudentes,perinde
quafi grauiterUturi,fifokerentur uincults. Neitiud
quidem pigebit reftrre, quod mibiuidebatur ornnium
abfurdiftimvm: etenim quunon mueniret picioimde
catenuUrum fummat anfas necterct, uidelicet dextera
iam eUuamJUua arcu tenente, fummamdeilinguam
pertcrebramtutq} ex hac reUgatis catenuliseos trabi
ftcit.lpfe nimirn adeos quiducehanturjtultu tyocut
tosemuertebat^tridens.Hecegoqumdiutius aftif
fienseffem cStmpUtus^dmirqmjhafitansJndignds:
i. .»,:
c s Gatius
4<S<
LVCi HERC VLES
OALLICVS
Gattws quifbidm,qui propius afidbdt, nofirdtim lite/
rarm non tndoctusjd quod dcclarauit,quum Grscas
nicdm linguttm abfolute fonaret, philofophut opinor
ex eo genere philofophorm, quod apud ittos effefir/
tur:Ego tibi hofbes, inquit, picture ifiius enigma ex/
plicdbo: nam uidere uehementer dd eam dttonitits ae
stupefattus.Qrationem nos Gdtti nequaquam arbitra)
ttiur effe Hiercurim, quemddmodm uos Grecijuerti
Hercuti ittm tribuimus, propterea quod hic Uiercu/
riolongerobufiior extiteritinm quod fenex fingitur,
ttibil cfiquodmirere. Siquidemuna ficundidcanfue/
uit mfenecxa demm dbfomtm uigorem ofiendere,fi
modo uerm uefiri dicunt poett,
......?
;• Obduaiuuenmdenfdcdliginepectus:
Contrdfcnectdmpoffequidddmdiccre,
•- Kudiiuuentdmeliusdcprtcldrius.
Hinc uidelicet dpud uos C7 Hefioristinguimette pro/
fluit,vr Trqianorm concionatarestirioeffdmedunt,
uideticetfioridam quandm uoce: nam liriafifdtis co/
memini ,fiores appcttantur. Vmndequod ab duribus
uinctos ad linguam trabitfcnex hic Hercules, qui non
aliud quam ipfe eStfermo,ne id quide debes ddmirari,
qui quide noignorcslingu/e c& auribus effe cognatio/
ttem.Neque uero ad contumetiam ittius ittud pertincti
quod ea pertufa efi:nam meminijnquit, t? Umbicoi
quofdam uerficulos i comadijsdpud UQS djfccrcf:
Siquidemuimloquacibus
.
i
Extrcmk
» . BRA/J. R d f . t W T E R P ;
407
• ExtremdUngUdpcrfordtdejiomnibus.
Qwn aV rodVm hdnc infummd kdbemut opiniont,ut
quicquid egit,idordtioneficundiaq;conftciffepute/
mtus,utpotc uirum fdpientem, dc perfuddendo pleracf)
"fibi fubegiffe. Um teld iUius nimiru rdtiones funt acu/
tse,mifiles,citte,dtq) dnimnm fducidnteswndepennige
rddittduos quocy nomindtu.HdeUnusGdUus.Acmi/
hi quidem quum huc me conferens mecu tnter eundum
tperpendere,num decomidm effet, ut tdm grandis nd/
4u, quiq^iam pridem dbhis doctrin* certdtninibus me
mtetdbdicttffem,rurfum me t<m multoruiudicu cdXctt/
W exponere iudicandtt, m tenfpore fubijt dnimu tnt*
eius piiture recordatio: najn dntehtc uerebdr, ne cui
ueftru uiderer k/ec ddmodum pueriliter dgere,quafiq;
prwter ttatem iuuenari. Vroinde nr quis Homericus
ddolefcentulufiUudtnihiimpihgeretdicens,
Aeidt iam perift tua:
Tum iUitd,
Acte coirripuit cariofa fenectd, minifier
lnudlidusq; tibi;zrfegnes tdrdiqfcdbdUi:
'Videiiceteofcommdtepedes meos notans.Verum quo
'ties fenex iUe Hercules reeurrit animo, ad qduis dddu
' ror ut faciam, neq; me pudet h<ec audere, quufimipfi
i
*qudltoimdgini.Udq;robttr,ccleritMjqrmd,tyfiqud
funt alid corporis bond,udlem,cumq; bis tms o Teie
^uateStCupidojtbi me mtntofubcano uidcrit duro ruti/
Untibus aUs, fi uidebitur,uet dquilds prxteruolef.neq;
' Uborabit Hippociidei, inionuc ucl tnaxime tepefiiu»
»•.."'
C 4 fiterit
$e|
LVC.HEKCVLES
QAUVICVS
fuerityficundid repubefcmiflorcrcdugcrcxr quim U
cet phrimos dbduribus ducere, dcfepius drcufirire:
qudndoquidem periculum non efl, nequdttdo quis prx
terfpemphdretrm indnereperidt. Vides qwbusttto/
4is tttdtem mtdm, medmqf fencctntcm ipfe confoier
ttnimemq;, ddeo utnon fim ueritusmum im othmiit
terrm fubductdm denuo rewUere,fuuq}'utflructm
drmis, mdimin peUgusdemittcrc.Contingdntdu/
tem 4 uobis 6 dij/tffUtus fecundi,qudndo nuncuel m*
•xtmerpr*fentebottodtq} dttticouetttonobts eflopus:
quofidignimdouidebimur,mnosquoqjdicdtttU/
qutsHomcricmiUud:
QuosprofenfenbrpdnniScwUbwdrmos.
IWNVCHVS SIVE PAM*
PHILVS L V C I A N I , D B S .
ErdfmKotcroddmittterpretc.
NDZnobudduenkl,ucim&uqwdnZ
v
rciridesiScmperxuqwdem&Aiiscon
fueuiflinobis hiUris dcfestiuus occurre/
'tedtcruiflmucmduudhqwdfohxow
rifm ncccompcfcercqucM.\.vc. Efirotibiddpm
o ?mphile:porrb moxefficUm, ut tu quocfc mcm ri
•dcM,fimu\dtq} dudieris cuiufmodi titis ddhtcrimuctyt
tti/luobus pkilofopkis interfefecontendcntib.P A w .
Um iflbuc ipfm profi&oridtculmefi quodmrpbi/
lofopbos
D* E R A S . ROTi 1 N T E R P .
449
tcfophos utuicemtitesagkare.Nm etimfi quid ma/
•gmSdffet negotij, mter ipfosnudefletitraq^pugnam,
controucrfiamcopofitdmoportuit. L V c.Q»id<iK.'
trjtnfliiiflr compo»<f»t iflt, tjui <J«idrm fotida plduitra
conuitijs onufhd,<tlter inalterm effudermt, uotiferan
tesmiraq^peruicaciacontendentest P A M . VideU/
*rt de diftiplinis atq) opinionibus Lutiane, itd ut affo/
ientJi\JentiebAt,quoderdnt diuerfe fattionk. L V c .
Nffj«4<jtwm,imo <tlttf d quiddam erat hocdcquodifti/
sebantinam eiufdmfefte erant ambo*iufdem(pfeko
ie,vtamen ortamtereosliserat. Porrbiudiccsqui
«ognofeebantiprimateserant buiutJ\eip>natuik ma/
ximiacfdpientiftimLBrcuiterjpudquos pudefeat ati
emsetim parumapte quippim ehquututmedmai
tantmprcmettus inuetecundim. p A M . Qgiwiit
igitur titisargumentu exponis, quouidetieet ipfe eti/
m cognofcam, que rcstibi
ummrifmconcitaritt
L v c . Stis Pdmpbile falarim ,idq) neutiqumexi/
gumabmperatorefuiffe conftitutm fingutis pbilo/
fopbormgeneribus: puta Stoicis,PLttonitis,Epicu/
reisxumq) his etii Peripatctieis: ita ut umcuiq) fetts
pra-mum effetequdle.Cetermdemortuo ex bisquo
piam, atius atiquis in tiushcmfubrogandusefi,qui
fit optimatu calculis probatus.
Ponbprsmimwtd,
neq; bubula petiis erat quepiam, quemadmochm ait
poeta,nec porcetius: uermfinguhs Ttt attnos decies
mitie mtmmum, quo$accipiunt,utidoceant iuuentu/
C 5
tm
4i#
ivciAwi
KVNVCHV9
tem. p A M . Kemitd quidem ifid. Qum aiuntmpef
tx iTUs ditrn obijffe quempia: dlterum (nifkUor) i Pe/
ripateticis. L V C . Hecipft Pmpbile Helena,prop/
ter qum iUi mterfefefinguldri eertminc confliftd/
bant. Et bdftenus quidem nibil etidm ridendu erdt m
iUis preter boc,quod quum pbilofopbos effe fe profite
renturjc pecunidt pro nihilo ducereitdmen caru grd/
tid permde dtq; pro pdtria m difcrimen adduftd, pro
religione maiorum, pro monumentis progenitorude/
icertarent. P A M . AtquiPeripdteticoru ifiudeftde/
>cretm:noHddmodueffeHegUgenddspecuniM:mnm
tdtmtertio quoddm bonorum ordinteffe ponendss.
ii v c . Refte dicis.Nm ifid quide diunt.Proindebel/
lum boc ex maioru iudicioJentcntidq; iUis extitit: ue/
rm qu*pofiedconfequutdfint,idm dufcultd. Primu
toplures quidem dlij in defunfti iUiusfimebribus ludit
decertdbZrfedthterhos prwcipue duo uiributpdrct:
putd Diocles iUefenex:nofii que dicam, contentiofim
iUuinqud:pr*tered Bdgoat,quiquideedffiecieest, ut
Eunucbus effe uidedtur. Inter bos mitio de doftrind,
deq; pbitofopbi* decreti/satq; opinionibus efi decertd
tm:cTUterq;fuiJbecimen dc documentu dedit, quod
effet Arifiotelic* fuftionis, quodcp eius pUcitdfeque/
retur ofiidit.At per loui in boc certamine, neuter al/
'itero fuperior erdt.Lk igitur huc deflexit deniqyDio/
. elesdefinisidmeruditionisfuepericulu. dc fpecimen
utXcndeteM uagoam dcfciditjcuitliUius inpriim
-• ,
cdxpe/
D» ERAS> ROT. iW;T*,R#.
j4ft
xirpere efi dggrcffus. Edgodtitidem buius uitdmjuu.
eifim tdxabat. P A M,. \dcji merito Luciane., Siquidi
eius rei mdgis erdt habendd ratio.Eromde fi cgofbrtc
iudex cdufxfediffemjttdgis ifl bocut mihi uidetur ,fitt
turus eram occupdtus:potiusbjjbeftdffem, utermori/
bus effet prxstantior,qudmitter dd dtjputdnduacdi/
cendum promptior.dtq^iUipotiusquambutc uiftori/
am adiudicdffem. L v c .Refte dick:Equtdem ifiitux
fententixmem 0 ipfecalculumdddo. Veruubiidm
conuicijsjtbi ntaUdiftis effentfdtidti, tandem Diocles
iUud aiebat nefiss effejuel conari aut proponere Bdgo/
m,uticumphilofopbUfiudio,cm<fc
pukberrimk
%Uim prxmifs commercim bdberet, qui quidem Ett/
ttucbus effet. Imbboc bominmgenaf,nonfolmdb
eiufmodi contuberniofecludi oporterejuerm ab ipfis
etiam {acm,ac uafis purk, breuiter abommbuspub/
Uck ccctibut eifci: oftcndens indujpicatm quodddnt
tjTpcatrfu mfiwftm fpeftdculmfbre ,fiquk mams
domo egreffusjtel uidcdt ifUufmodi quippiam. Atque.
hdc dere multis uerbk <iifferebdt,dffirmdns Eutm/j
cbum neque uirum effcjiequc muUerem,fed quiddam
utrinq) campofitm 0 confiatum, plxniqi monfirum
ab hominum naturdfpecieqi dUcnum. p A M P H I L *
Uouam dccufandi rationem nobis narrdt Luciane.
Lsm<£.0ipfe ridere compeQor, crimen audiens tm
inauditm. Sed alter iOe quii l Um obticcbut t A «
Wcifiim 0 tpfequidMm dttfui eft di iftd refltonieret
LVC
4*i
LVCIAWI svnvenvs"
i v c . Iftftto quidempudoredcmetu(ndm id eft Htte
fimilidre) dmtuu obticebdt,erubefcens ktterun, pd/
tdmqjpr/cfefirens idquoderdt.Tdndemdtttem tcnw
tm qudndddcmutiebreddensuocemjtegdbdt equum
ficereDioclem^uifequodEunucbuteffet,ob iddpbi
iefopbUfeeluderet,cm qud focmims etidm effet com/
merrim.Auegdbdntur,Afp(did,Diotima,Thdrgetid,
que cdufam ititus ddiuudbdttt. Vreterea Acddemieus
quidm EunucbusndtioneGdttus, qui pdulo dttte no/
ftrm jctdtemximi nominis dpud Gr/tcos fioruiffet.
Vorro Dioclesetumittm ipfmfiquidemextdret^tc
fimitinegoriofefcmfccret,probibtturmfefe rejpon/
dtt,nihil expduefddmopimone,qudm dpuduulgus
obtinebdt. AdhjccqumipfequcdiditterU mttlm
idtiebdtJtmrcfirebdtmeu,quxdStoictimdximcqt
Cymcisditidddrifm concttdndmetdnt idoned,4e
eorpore mutilo dtq) knperfecro.Hdc mreiudicm co
gnttioucrfdbdtur.l>mqi totiusedtfeUmiuud cdput
effecccpitJtimEunucbus idoneuseffet cenfendus, qui
dd philofopbUm ddmitteretur,quiq; iuuembus prefi/
ripofiuldretdUtu dtterinterimformdm etidm dc cor/
portiintegrttdtemjn pbilofopbo requirenddm effe di
ceret. Mdxime uero uti barbdm dttdm dc promtfptm
gerdt^quo uideticetijs, quidifcendi cupididdueniret,
uir grduis dppdrettt,cr k cuifidesbdberidebedtineqt
mtdignut uidedturdccemittis drdcbmdru mitibusdnue
'JMxWdbunperdtwccdpicndd. Cttermtittnucbor»
conditio
D * «&R.*.S.. *RO.T, f M T E & f .
4*
etmiitionem etim qulm Spadonm cfftufflctt.Kdtm
iUos aUquandouirilequidiam expertosftiffe/hbunc
ab ipfo statmt ortuftiffe exeetum» p\ane\ ammdeffe
quoiiamuarimatqi anceps, non aUter quameorni/
cesjtua neq) mtcr colmbas,neq; mter coruos nutnu
rariqueant. Altercontrarefponderetcoindiciomtt
decorporis agifigmrajterm ieanimi uirtute,ptoin*
de mattis quaUtatem expenii oportere, deqj iogmar
tum cogmtione quarendm effe.Eius rei ttftis eitatua
Aristotclcs, qui quidem Ermem eunuebum Atarne
oriundum tyrannum fupra moiujhaimirdtus, adeo,
ttt iUi perinic atq) Ttijs facraftcerit.Aufus tft ©• iUud
aiiere Bdgoasjnulto magis idanemeffe eunuchum,
eui adolefcentes eruiiendi credatur,quoi ab boenuU
U in iUos cahtmnia pofiit b*rerc,neq) Socraticum il»
iuicrimen in bunc competat,quoidiotefccntutos cot
rumpat. tteittde que iUe potifiimm in mentu knher/
befterat cauiUatus/a biefacete, ut ipji quiim uiic/
batur, reiecit. Etenim fi e barbe protixitate, inqvit,
pbilofopbos a&imareconuenit, nimirm bircutante
omnris primas tenehit. Hic tertius quiiam afiiAens
(nomett bominis (ilebitur)atqui iuiicesjnquitjbic ma
Us Uuibus,dcfccmined uocejreliquoq) corpons babi
tu eunucbo aifimilis,fi quis uefles ietrabat, egregie
uir cffe uiiebitur.Alioqui mentiuntur quiftrunt eum
aliqudnio ih aiulterio ieprebenfum,membra in mem
yisjttkgumtabuUloquunturJ}abentem:dtqiiiquu
\ ',,
ient
hfVt.
-LVCtANi
ZVNV6ftV9
dem tcmporh ad Eunuchm confugiffe, etq\ repeTtA
httebra abfolutumfuiffe, qum iudicibuscrimen per/
fiiaderi non poffet,utqui cfpecie hominem iudicarent
Eunuchum. At nunc mihi pdlinodiam cdnturus uide/
turddqiproptcrostcntdtm prtmim.Hec qum di/
terentur,omnibmatt par eratjrifuscfi obortm. PorrA
Eagods magvsetidm perturbabatur ,omnem in fpecU
emfefc ttdrians, dtq^ m mnumerabiles uerfm cplttres,
tmfrigidofudorefluens: ac neqj decorum Jibi eitifH'
snabat adulterij erimen agnofcere, neque rurflm eam.
dccufationem mutilem ad prafens certamen arbitra/
batur. p A M . Vroflcto deridiculdfunt ijia Lueiane,'
tsepj uulgarem uobtsjtti coietrandm efi, uoluptatem
prcebuerunt.Verm quo tandem res cudfitfEt quidfu
perhispromnciaruntiudicest LVC,
Honerated/
dem omniumfcntentid-Verm dlijs quidem uifm efi,
uti nudato iUo,quem<tdmodm in emptitijsferuit fieri
confueuitjnfpiccrent, nm ih ijs que ad penens ptrti/
ttentiphilofophdripoffet. Alij uero fententiam dixcrV
tnulto mdgis etiam hacridiculam,nempe ut dcccrfitis
i lustro mulieribus aliquot iuberent iUu cm iUis con/
gredi, ac uiri offlcio fungi,afidnte interim e iudicibm
quopiam, qui quidem effct natu mdximus,fldc'qj ffle/
ecatifiim*,quimfpiceretjtm pbilofopbm prefiaret,
Kec ubi omnimrifufiiiffcntexcepta, neqj quifquam
omnino adeffet^ui non doleret aluusrifucocuffus, ui'
fum efijtt integrd ccutfd in Itdliam reqceretur. Et «8*
dUcr
D . S R A » . ROT* JHTfciVP.
ftf
mcerjut diunt,ddeloquenti* ofientdtionem femetex/
ercet,dtqj inttrnit,& dccufttionem quam eldbordtife,
fimam meditdturjdulterij crimen dggrediesjid quod)
ipfimaxime dduerfttur. Quod quidem 0 bicfdcitjw
xtd malorm rbetorm morem,qum ex ipfo crimine.
aduerfdrium interuirosrecenfet. ContraBdgodidt/
uerfd curd,quemadmodu audio, C7 dfiidue uiru dgitn
negociumifi pre manwus bdbet. Vojiremo uicturum
fefe fperttjfi modo docere pofit, fe nihilo deteriorem
ejfeequds ineuntibus dfinis .Idenim dmicc uifmefi
optimum pbilofopbix documcntmjtqnc unt demon
firdtio,qu<erefiUino queat.Proinde optdrimjutfiuut,
qui mibi efi adbuc admodU adolefcens, non animu c r
Unguamjfed penem bdberct ad pbilofopbia idoneunu
L V C I A N V S DE SA*
CRIFICIIS, DES.
ERASMO
Koterodamomterprete.
w i M v a R o fi quts recifere ucUt,qum
ftultifiimi nurtdles fitxitdtit infdcris, in}
fiftk diebus, tn ddtv.dk falutdndisq; dijs,
tum quds res ab iUis petdnt,qu/ uotafiridnt,cuiufmo/
difint,qut de tttis fentiunt ,stdtuuntq;,cquidembdudl
fciojit ne quifquam animo curk ita confecsojufqjddco)
tnafio quin rifurusfit, ubiperpenderit negocij, tun§
mhfurditdtcttum amentid, At nmlto dtite qudm riderp
ktcipidt
E
4**
I V C ; 1>B SACRlPtCttsS
-,
inripidtfipinorfecum ihud expendetmtrum pios ifio%
appeUari cottuematjtn eontra dijs mimicos > atq} infi/
iicesydc Genios malos > qui quidem numen ipfum rent
ttfqjddeobumilcm atqj dbicbtam cxistimdntef[e,uthit
manis egeat obfequqsjutq} adulatioe capiaiur dcgau
dedttrurfum utfiomacbmrjit$irdcunckfirdt,fine/
gUgdtur.Ham AetoUea iUa malafintulq} Cdlydonio/
tum cdlamitatesjotq} hominum c<edes,ddh<ecey Me
tedgri ittteritum ,h<ec omnid <X Diana autore profetta
effe prtedicdnt > qua uideUcet grdmterferrct,qt(od db
Oeneottoneffet adfacrificium adhibita. vfq$*<farnit
mirum alte dolor hic animo iUius infederat, quqdfitA
crkepuUseffetfrulirdtd. QuiniUdmidm mihiuidere
ttideorjtt erat id tempomjn caehfoUtdriamjreUqutti
dijs dd Oenei conuiuium profiftisfirdt, mifcrhmodis
gerentemfefc,dc miferdbiUter eiuldnte, quoddbeiuf/
modifefto effetdbfittura. Contra AethictpestUosfir/
tunatos,dcmultis motUsfiUeesquis dixerit,fimo/
do lupiter iUis gratiam referret pro bumanitate,
quamininttiopomdtisHomericiinipfum exbibue/
rdttt, duodechn perpetuos dies epulis dcceptunt, idcfi
quum reUquis etidm dijs eomitdtus ad eonuiuium ue/
ttiret.vfqsddeo nihil ut apparet, quiequidfdciuntiUi'}
grdtisfitciunttueru fua bona uendunt mortdUbusjttqt. cmere quidem ab iUis ticet omni<t,putd bondm ualetu/
dinem buculd,diuitids bobus qudtuor ,tum regnu bo/
bus cetitu. Trxteredfoftttem ab Troia i» TyUtm ttt
:
.
'
'
dttwn
D« I R A J . ROT. I N T R R P .
0fV7
tnim tturis noum.Itm ex Aulide id llim tnnfmit/
tendificultatem regitpueUa.li.am tlius quidm,ne id
temporis urbs ctperetur,* Minerut mercttus eft bo/
but duodecim^LC peplo. Verifimile est tutem, effe pr*
teret qutdam, qu<e uel gtUo,uel coroUd,uel folo thu/
retb iUisredimi quetnt..H<ecigitur quum non ignortret, opinor, ChryfesiUe,utpote tmfacerdosdmfe/
wx^mntrmjh rerm egregie peritus, posteaquam
re infettt redifjet db Agtmemnone, tanqum qui pri/
dem ApoUini mutum dediffeibencficimjta nunc m
puttt te repofcit uicem,qum conuicittur etitm prope
modmjtempe qu&fic tit: Equidem ApoUo egregie,
templm tum,qum id temporis adhuc effet mcoro/
nttmfetpenumero coronis orntui,deindetam multts
tibiin tris tdoleui cbxts taurorm,pariter aiq) caprt
rm. At tu contrajne negUgis, qum huiufmodi ptti/
' ttr- iniuriM,proaJ nihiloducis hominem bene de te me
ritm- Qtjt quidem oratione mtantm iUepudefattus
eftjtt protimts trreptb trcu, tcfuprt ntuim statio/
nemfefe coUocans,pefiem in Grtcorm copits iacult
retur,nemuUs quidem & canibusintactis.Sedquom/
' am de ApoUine incidit mentio, refertm dc eodem er
' tlit,qu<c de iUofapientes ifti trtdunt, non iUt quidem,
quoties qutm infiUciter tmtritjso Hytdntbi ctdem,
'neqjDtphnesfuperbitmjterm quemtdmodm dam
' nttus etimfuerit,& ob Cyclopes interfectos in exi/
Mm extctsH.Vndeftftmjtt e cctlo in terrtm demitt
^LVC. D
teretur
4>t
LVC.DB
SACRIFICIIS
tereturjbumana iamforte ufurusatoftrisqj malufkHai
obnoxius.Praterea autcm quemadmodm ih Theffa/
Ua mercenariam operafuam locarit apud Admetm,
tum item in Vhrygia apud Laomcdontem,atque apud
bunc quidem haudfolus, uerum cum Neptuno, quuim
ambopropter egeftatem lateres coponerent, inifs cot%
ftrucdis mcenibus operam praftarent. Ac ne merce/
dem quidemfolidam d Vbryge iUo tulerunt, ueru de/
bebat iUisadbuc de fmma,utferunt,plustrigint*
drdcbmas Troiani nomifmatis. Qmd enm tAn no b*c
ih deorm honoremftbulanturpoet*t atqj his etiam
multo diuiniora de H.eptuno,de Vrometheoide Satur/
no,de Rhea,deniqi de uniuerfaftme loutsftmiliajdcft
muocatisjut adftnt canentibus m exordio poematm,
Mufts,d quibus tandem uelut affiati numine, id quod
apparetJhuiufmodiqu*dam cantdt. Quemadmodm
Satumus ut primu ccelm patremfuu execuiffet, ipfe
iheo regnauerit, demdeliberosfuos deuorarit,ftcut%
ftruntftciffe er ArgiuuiUu Tbyeflem.Deinde quenu
admodm lupiter ftrtm occultatus d JXhea,faxu pue
ri locofubifciente, m Cretamfit ablegatus, atqjmibi
d capeUa mtriceftt alitus, itidem uideUcet, ut Tele/
phus d cerua,Cyrus Verfa, is qui prior regnmta ca*
nenarraturenutritus. Voftea quemadmodm expuU
fo patre,atq) m umcula eoniettojpfe potitusfit mpe/
rio.TJuxerat autem uxores complurets quidem ahat:
fedpotcrcmo loco lunonem gcrmand, idtp iuxta Ver/
farm
D . H R A S . ROT. I N T H R P .
4M>
farm ey hftyriorm mstitutm. Tumaute quodef/
fet in amores propenfus^atq} in Venerem effufusfaci/
\e cotlum liberk expleuerit. Quorum alios exfu/tfor/
tk deabus crearitialios contra nothos, ex mortali tet
rcftriq; generefuftulerit.Qjtm mterhn generofus il/
Ujtunc in aurum,nunc in taurum, nuc in cygnum aut
aquilam uerteretunac mfumma plurespbiformataf/
fumeret, quam uel Proteus ipfe. Porro Mineruam i
fuo ippus capite progenuit, hfnc plane fub ipfo cere/
bro complcxus,j<tam Bacchu mperftctum adhuc(ut
aiunt) e matre etiamnum conflagrantefurreptum,itt
fumftmur iUatum deftdit.Demdc urgentepartuyex/
ecuit.eJec hk diftimilia de lunone etiamcanunt. Uent
pehanc citra uirilem congreffumfubuentaneo concc/
ptu grauidam puerum tdidiffe Vulcanu: atcy eum qui
dem non admodumftrtunatum,uerum excuforem ae
•fibrum arariumtquiqf perpetub tum m igni,tum infts
mo uerfetur, acfcintiUk oppletum: quippe cuius ars
infornacibusexerceatur.Tum autem ne pedibus qui/
dem integrkxlaudicare enim e ruina, quu a loue prat
ceps datus effet e calo. Qttod ni Lemnij pro fua boni/
tate eum,dum adhuc ferretur m aerefufcepiffent, pe/
rierat nobis Vulcanus: non aliter quarn Aftyanax £
turrideiettus. Qt^anquamqutedeVulcano narrant,
toleranda uideantur.Caterum de Prometheo,cuinott
cognitu est,q atrociaptpafus,propterea quodfuprat
modum humana gentis amansftterift Siquidem hunc
D *
lupitef
'4*«
'WC.iOB.
SXCKttlCllSr
lupiter in Scytbim deportattifuper Caucafum mottr
tem crucifuffxit: ddbibita iUi aquild, qu<e iecur iUittt
dfiidue circwmroderct.Hic itack pcenas pendit. Vorrb
t\bed(mtmfunth*cquofyfimulrefercnd4)dnnottin?
decore,at<k indignefachflam attui qutmfit, ey etd/
te exdttdjjsik rebut intempeftiudt deinde tam multo/
fum mater deorum,dum pueros adbuc ddamat, eosjk
zelotypidprofcquitur.dumik Attenipfum leonibusfc
cum cinumucttdt,prdfcrtm quum iam utiUs effe nott
queat f Itacu quinam poft bac uitio uertat dliquts, ucl
Veneri quod ddulteretur, uel Diana qcfad Endymh/
nmfiequeter medio e curfu diuertens defcendatfSed
dge miffufdcidmus basfibulas: atck ipfum ccelum con
fccnddmus,poeticoiko morefubuolantested uimirim
uid,quam unam pariter cum Homero Hefioduscom/
pionttrat,contemplaturi^quem in modufinguld apud
iUosfintordinata. Ac primum quidem quodforinfe/
cusfit ferreumtuel db Homcro,quiid dnte noftra /ttd/
tem dixit,audiuimus. Quodfi fuperat,aefublato pdu/
tum capite furfim afpexms , ac plane in ipfum quafi
dorfum pcruenerisjbifimul cr lumen dpparet candi/
dius,®-[ereniorfol,ey aftrafidgentiorajttbilck ufquZ
oculis occurrit nifi clarus dies, aefolum undiq; aure/
ttm.Cteterum introgredicthprimo loco manfitant Ho
r/tquippe portasferuant. Pott eas Iris ac M,ercuriutt
tttpote miniftri louts ey internuntif. Deinde Vulcani
fabrilis officina,omnigcno refertd artificio.Poftea de/
orutm
D. ERAS. ROT. INTERP.
4«
prum a>des, ac louisipfius regia: qua> quidem omnia\
Vuicanus pulcberrime jabricatusfit. At uero dij iu/
xta louem afiidentes (conuenit enim opinor, ut infu/
pernisiUisfedibus magno itrepitu,fafiuq; uiuatur) in,
terram defpiciunt: & quoquo uerfum intento capite,
circunfrectat,ficundefubuolantem ignem uideat,aut
nidoreminaerefurgentem, circacpfumum rotantem
fefe. Quodfi quis fortefacrum faciat, epulantur om/
nesptmo inbiantes ,ac mufcaruin moremfanguinem.
exugetci circum aras effufum. Alioquifidomi cibunt
capiant,nettare atq; ambrofia uitiitant. Nam olim bo
rnines etiam abiUisinconuiuiumfunt adbibiti,unatp
cum eis potaruntmempe ixion ac Tantalus zueru M
quoniam uim & raptum parareni, effentq;fittilesc r
garruluob id in bunc quoqj diem pcenas luunt. Torri'
reliquo mortalium generi ccelum iam inaccejfum ep\
atcj; occultum.Et in hunc quidem modu uiuitur a dijs.
Vroindc uidelicet ejriam mortales ipfi in colendis tllis
confimiUaquttdamatq; istis confentanea moliuntur.
Uamprimum lucosiUisattribuerunt,tum ejrmontet
duarunttpreterea aues confecrarut: deindefua cuiqs.
arborem afiignarunt. tiisfattis per regioncs iUos di/
fiributos colunt,cosq; uelutin ciuitatemfua teceptat.
Uempe ApoUinem DelphiTJelijq;: Mineruam Atbe/
nicnfes:qu<e quide Gracis Athena ditta,uelipfo uocat
bulofe ei Reip.fimiUarem effe tefiatur. Argiui \uno/
nem:Mygdonij Rbeam:Vencre Vapbif. Rurfum aute
i.
,
'
Df
Cretenfes
4 "
LVCDE
SACRIFICIIS
Cretenfes loue dfjirmdnt, tton modo uixiffe dpudfefe,
nutritumcp fuiffeiuerum ctiom fepulchrum lUius ofien
dunt. Atnosfctiicetinterim tdm multis idmfcculispxl
limurqui quide opinemur louem tondre,pluere, reli/
qudtfi omnid perdgere.Et iUudnos ldtuit,eu idm olitn
fitijfedefunftu,€r dpud Cretenfesfepultu.Deinde ue/
ro phdnvs in honore iUorum ereftis, ne teftisuidclicet
dut pendtibus cdredttt,fomds iUoru exprimutMhibi
to dd id uel Trdxitele,uel Polycletodtel Phidid. At hi
quidedrtifices,hdudfcio ubitutm uifdm,eoru effigiem
teprdfentdnt.Ac loue quidem bdrbdtufingut.ApoUi
nem uerofemperpueru. Mercuriu idm pubefcentem,
primamq; ducente knuginem. Neptunu nigro cdpiUi/
ticcteftjs oculis Minerud.Attdmen qui tempk ingre/
diunturjto iam drbitrdtur fefe uidcre,uei ebur ab Ini
dis adueftMjuA e Thracu ucnis effoffum duru: ueruni
ipfum Sdturni Khe<eq;filiud Phidia in terra boffiitem
adduftu, iuffumq; Ptfanoru in folitudine custodem dc
fbeculdtore afiifieretidq; hoc contentu pr*mio,boniq;
eonfulente,fi intrd quinq; perpetuot dnnos dum olym
pid cclebrdntur,interim obiteriUi facrificet aliquii.
Tum duticonfittutis dris,defignatis fdcrorum feptis,
purk uafis cotiocatis, uiftimmoffiruttbouedrdtoreM
dgricok,dgnti opilio,cdprdm cdprdrius.Efi quithus,
ist qui pkcentuld offerat.Atfi quis pdUperM itd Deo
litat,ut dextera duntdxdtfuS ipfius exofculetur. lam
ttero quu immohnt(ndm dd itios redeo)primumfertit
cpronm
D. ERAS. ROT. INTRRP,
4lJ
coroMHtpecttdemMultoqj dntecxplorant, num legi
ttmdfit <y fdcris idoneame quidforte nuctent ex bis,
que feUgio repudidtideinde ad aram dppUcit, dcfub
oculis deiiuguUtntfiebiU quiddam emugientefbcnccfa
ficutiUcetconi)ccre,omwdtdm:deniqi uoceiam leuio/
re ddfdcri tibids re/bondentem. Quis uero non fkcilc
coniectet gdudere deos,quu iftafpectant t Qtun v in
frontifbicio pofitdfcripturddenuncidt,ne quisintrd
purattdfdconfiftat,qui mdtiilus fit impuris. Atqui ft/
crificus ipfefdnguinefccdatus,rieqjaliter 3 Cyclops
iue pecude inciditdntcftim cducit, cor reueUit, cruo/
rem ar* circufundit.Et quid tdttde nonobiens,perd/
gensqf quodad pietdtefftcrorumq; ritum pertineatt
Poft omnia demum incenfo igni, capra ipfam paritcr
cum peUe deportdtam hnponit: ipfam item cum Unis
aucm.Nidor interhn iUe facer dtck diuinus furfum fer/
tur,dtq; in ipfum ufq^ calufubuectus pauldtim difjfun/
ditur.IamueroScytb/ereliquis omnibus bostijs omif/
fisjut quas uiles dtct bumiles cxijtiment, ipfos bomi/
hes mactant Dianc, atqueeo ritu deampUcdnt. Ve/
rum hcc fortdfiismodeftd uideStur:cum<£ bis ea quas
factitant Affyrij,quc Vbryges,qu* Lydi.Verumji in
Aegyptu proficifcdris:ibi dcmujbi uidebis permultd
tcugiofd,pldnc<L ccelo digna. Vutd loue drittino uul/
tutHercuriu iUu optimufacie cdnind:Vdncm uero to/
tum bircu.Adhccdlium Ibhn^dium Crocodilum^M/
MetUmSimidnuQuodfibisquoctjderebus
"' • •
D 4
Q«»'
4*4
L V C . DE
SACRlFICII*.*
complureis fopbiftas audies: tumfcribas, ac propbe/
tasjmento rafo>quitibi narrent (Sed prius,ut dicifo/
let, Tores occlude prophane.^Quemaamoduuidelif
cet quondam eafeditione territi,qua mouerant hcjtes
atq) gigantcsjn Aegyptu deuenerint: ut ifltc in poste
rum tuti ab hostibus latitarent.Et ob eam caufam ali/
us hircum induerit^tiusarietem,nimirupraformidi
ne, alius feram, alius auem. Atq) hinc effe,utdij nune
etiam eas obtineat format,quas id temporis affumpfe/
rdnt.Nam ha-c ditigenter mandata literisjdq) ante ats
nos plus decies miUein adytis iUoru repojita feruan/
tur.Vorrbfacrorum peragendorum idemfermeapui
iUosritus,nifi quod hoftia luctu profequuntur: iamqt
rnattate circumfufi membra laniat.Sunt quifepeliant
duntaxat,ppfte* § occiderint.bJam Apts iUe»quiqui/
dcmdcu$apudiUoseftntaximut,fiquando moriatur»
quis ufq,adeo magniftciat cafariem fuam,quinS eam
detondeat,dc nudo capite Ittctu pr&feferat:etiaft uel
purpuream Nifi comam habueritfEfhautem hic Apit
deus ex armento ia antea fuffragijs defignatus:utpote
multo formofior ac uenerabitiorretiquis itiis priuatis
Vgregarijs bubus. U<ec igitur quumfic babeant,<y
tamen a uulgo ueraferiaq; credantur:mihi quide po/
ftulare uidenturjion qui reprebendat ,fed uel Hera/
clitum potius atiquem, uel Democritum: qitorum bic
amentiameorumrideatjuedeploretinfcitiam.
Erafmut
ERASMVS
DAMVJ
ROTERO*
IOANNI
cbiofuo s.
SVTY/
D.
v A N Q.v A M bic Lucidtti Didbgut
<L Eutychidottifiime,plurimmhdbedtdr/
tk,obdecorm miri ferudtminperfo/
m tdm multk, tmip diucrfisxmen dliquot repperi,
quidicerentejfe premendu,quoiUbnimdcuelut\£
ctt*i§9S phUofbphorm omne gemts Uceret. At mibt
ttidetur iufiius effefiomdchdndmmhumfeeuUmtJ
res, quo uidemus philofophoru dc theologormfcbo/
Us muUo pueriUus etidm btterfe iifiidere:ttecminmt
dtrociteriigUdidri, tm inter reUgionis profeffores
nthilominus cruentm effe pugndm, qum in eo conuiuiofitiffe Lucidnusjielfinxit, uel retuUt. Hunc igitur
UbeUm,quonim fbrte K<AICBJO70U rcppcri,
&tmenpdtronouidebdturegere,Eu/
tychiodicdui.Beneudk,uau2vrv
jfttfUtpUnefisqmiiice/
rk.Antuerpie. Atu
M» D . X V I I
D
5 LucUni
LVCIANI CdNVIVIVM
S t V LAPITHAB, D E S . E R A S .
Woteroiimo interprete. Vhilon,Lue.
PHILON.
o v A M quanddm nr uxrim difflutatio
wm tucidw uobisjmffe narrdtjuper cot
namipudAriftdwtmttmphUofophi/
tos quofddmfermows dictos,dcfuper htsfummam c9
ttntionem exortdmfitiffe.Qjiod ni mentitusefi Chdri
msjetim dd uulnerd ufq) rem procefliffe: deniaj fani
guiweonfiictmfitilfediremptm. L v c .Atquiun/
ienam Vhfibn ifia refciuit Cbdrinut f itng enhn is no/
bifcmaderdt m couiuio. p H i L. E Dionico medico
diebdt audiffefefe: Vorrb Dionicut ctiim ipfe e comti/
mrmnmerofitit opinor.L v c .Ftttt mxxime.Verti
w is quidem db initio rebut mnibutfldt prxfens :fed
ferius dduener<U/nedUfirmepugnd,piuloqi ante wtt
nerd.Vroinde demirorji quid comperti,certiue refiri
re potuit,qui nbnerdiwjpectdrit iUd, unde inter ikot
ttitd lis,pofiea ddfdnguinem uf$ deduttd efi.PHiL.
Vroinde Luciaw Chdrinut,etiam ipfefi rem compert
tius ueUem cognofcere,er quofinguUvmdofint gefU
docerijte diiremiuflit.Hm Dionicti etim ipfm fifr
fmfluffe:w fe quidem toti wgocio prcfentem ddfiu
iffe. Te uero quicquid effet dctm, id omw comperto
certotjfi
n
D. ERAS. RpT. IIVTIAP.
4iy
ttrt(K%fcire:tm etittm qute dictd inter iUosfuerintjnt
tnimfje: quippe qui eiufmodi no obiter neq) negleftim
audtrejeiper ocim dtq) dttente dufcultdrifisfolitut.
Proinde nunqum effugies,quin nosbocfuduifiimo «je1
cipids epulo: quo mibi quidem bdudfcio dn uUm pof/
fit dccidere iucmdius:prtefertim quoi fobrij perociti
tutodc citrdfdnguinemsxtrdq; teli,quod diunt, iditS
conftitutifumuseputdturi.
Siutfcncs dtiquid, Supercandfuntdebdccbdti,
Siue ctidm iuuenes
i mero copulfifunt,qute ncutiqudmf&serdtjtm dice/
irtjtmfaccrex v c . luueniliut tu quidem Philonjtq)
meonfultiut btec nos iubes m uulgus effirrc,eaq\ refer/
te,qux inter poculd db ebrqs funt dctd:qum btec md/
gis oportcut obliuiSi trddere, edik omnid tsdccbo deo
itelut dutori imputare:qui quidem bdud fcio dn quen/
qudmfuis non dffUtm Orgijs, esr Bdcchandtim ex/
pertem prteterierit. Proinde uide ne bominis fit pdrti
bene moratisiufmodi adtunufihn exquirere:qute retti
W erat m couiuio retiquiffejtq; itd difcedere. SiquidS
odiificut mquit uerfus pocticui) metnorem conpotorS.
Nr d, Hionico quidS rctte fheiu, qui btec dpud Cttrinti
tfutiucritjmmodicdmq; v prididna difiipdrittemu/
tentidm bominm pbilofopborm. C<etcrmego,dbfit
itt ijiiufmodi quippidmfim ditiurus.p H I L .mgttt a)
%'vs Luctdne/quti ifta dicis. Quin bdudqudquam oport
ItebdtdJiftmmodudpudmeprxferttodgere-.utqtti
ctrtb
4ti
LVCIANI CONVIVIVM
eerto fcidtttje multo cupidiorem effe narrandi^qum^
egofim audienduadeo ut mibiuidearis,fi defint qui te,
ttudiant,uel adcolumnam aliquam^tutfiatuam liben/
ter acceffurus,quo cuctapariter euomas- Qujodfinne
eoner difcederejtonfines,ni te priut audiero,abire: ue
tjun ultro aderissonfetlaberejrogabis. M tum ego te
tdcifim lufero. laik adeoji ita uis#bimus:ex alio quo/
piam b*c eadem audituri. T« uero ne dicito. L v c .
Age ne quidfuccenfeas: equidem dicam,quandoquide
ufqucadco cupidut es audiendi:uerum beus ea legejte
pajfim m uulgus efferas. P H I L .Ni prorfus ignoro L»
cianmjtutc ifiuc potius feceris.Uam prior ipfe denar
rabis omnibutjit me quidem ad id nibilfuturum fit o/
put.ScdiUud mibiprimo refponde loco: Arifl*netus,
mrnfilio Zenonidabatuxore,atekitamnuptijseiut
uos accepitfL v c .Hontimofiliamfuam elocauit Cle
antide,ldq; Eucriiimmmularij filio,qui pbilofopbic
dat operam.p H I L .Formofo admodu per louem adu
tefcentulo:tametfitenero adbuc er uxorit rei non ad/
modummaturo.L vc.Verm:atnon'mueniebdt,opi
nor,alterwm generu magis idoneum. Hunc igitur qui
tum nwdeftus uideretur, tum dd philofophi* fiudim
propenfus: prttered autem unicus Eucriti diuitis, ex
pmnibus delegit filie fm maritm. p H I L . Caufam
neutiquam leuem dixifli,nempequiddiutsfitEucrit
tus.Veru beus Luciane, quina erant comimt L V C .
vXeUquos iUos quorfm attimcrit tibi recenfereiVera
ipbilo/
D. HRAS. ROT. I N T I K P .
tftf)
ephilofopborm numerojtcliterdtorm^pospotifti/
mm opinormdire cupis: Zenotbemis eratfenex iUe
Stoicut:unaqj cm hoc Diphilus,cuicognomen Laby/
rinthus: eybic quidem quodcjfet Zenoni Arihaneri
filio praceptor. Deinde Veripateticafactionts Cleodc
mus:nofU hominem, nempe dicacem iUm ey argutu,
tttqi ad refiUendm mftructm. DifcipuU gladiu ac bv>
pcnne nominant. Quin ey Hermon aderat EpicureUt.
Verm hunc qum ingrederetur» Stoici toruis obtue/
banturocuUs,ty auerfabantur,palamqiperinde quaft
parricidm quempiam atqj hnpim ac fitneftm dete/
ftabantur. Et hi quidetanquam Ariftanetiipftus ami/
ci,famiUaresqifiterant ad ccenam uocati,quos comita/
batur ey ihieeus grammaticus,ty Dionyfodorusrke/
tor.lam uero propter fponfm Cheream unk cmiUo
adconuiuium acce{ferantt lon iUe Vlatonicus: quod is
'utueni praceptor effetjtir uenerandus et(peftu,dc mi/
lehatUquiddmpr£feferenstmultmqi.dignitatisit*
foofiendensore:VndenonnuUipropteranimiconftan
, tiam ac reftitudinem regulam illm appeUant.Huicfi
'tnulut mgrediebaturaffurgebat omnesjtcuelutiprai
'cipum quendam ac primarim hominem comiter,
atqi officiofe cxccperunuadeo ut plane mmenaUquoi
tsiduenireuidereturtquumadtffet lonadmirandusiUe.
'Tandemuercquumiamomnesfermeconuiueprafen
Weffentjempus erdtutdifcumberetur. Uaq) ad dcx*
*trmingrejfustotmiUam fbondm mulicres(erant
* • • '.
dutcm
«
•
5
»
I
V
C
l
A
N
J
C
O
W
V
I
V
I
V
M
'
dutc empkres)occupdhdnt, Inter quds erdt er ffort/
fdfummojludio cultdi hinc dtq) hinc stipdtd fctmini*,
Vorrb ex dduerfo ofiij dlterd turba,pro cuiufq; digni/
tdte lockdifiributis.Vorrb eregione mulierm primo
ibco dccubebdt EucritusJccUdo Arifinnetus :fub hee
dmbigi cceptu, utrU dltero priore oporteret dccumbe
re,Zcnotbemim ne StoicU, quippefcne: dn Hermone
EpicureU.Ndm bic erdt Cdfioris dc VoUucis fdcerdos:
tum dutem nobilifimx mter ciues ftmilu. VerU csm
hdptdtionem fufiulit Zenotbemisfi me inquiens Ari/
ftcnete/ninoris ducis Hermone, uiro uideUcet ifto, ut
ne quid dliud maU dicd Epicureo,difcedo,totumqi con
uium uohis reUnquo. Bt puerm protinut dduocdt, dif/
cedere pdrdns. Tm Hermon. \mb hdbeto, inquit, tihi
priores pdrtes Zenotbemi. Qudnqudm etidmpnihil
dUuddtel boc nomine pttr erdt concedi, quodfdcerdoi.
fimjut pkne contemnM Epicurm.Rideojnquit Zeno
themkfdcerdotem Eplcurem.Simulqf cm dicto de/
cumhebdt.Voft bunc tdmen Hermon. Deinde Cleodcr
mus Vcripdtcticuv.pone bunc lon,proxime huncfpou
fus,poftem ego,iuxtd mt Dipbxlusbuic dfiidebdt Z»
tto difcipulus: Voftremo rhetor Dioyfodorus cu iftuto
grdmmdtico. p H I L . Vdpt Lucidne Mufdrum con/
uentm quenddm mihindrrds fuiffe iftud conuiuium,
quippe phrimisfdpientibusdcdoctisuiris refertmEgo uero hudo Ariftdmetm, qui quum optdtifiimdm
iubm,dcjblendidifiimdmfoUnmtdtem ccUbrdret, ptp
cdter»
D . B K A S . ROT» HVTKRP4. 4J*
txterts fdpientifiimos uiros ddbibereuoluerit: idq\ d/
deo delectis ex undqudqj philofopbufettd prtcipuis,
tton bbs dduocdnsjUos pr*teriens:ueru promifcue uo
cdnsomneis.L v c .Isueronequdqefieuulgdriuitto)
rum diuitm numerojuerm v Uterdru efi ftudiofur,
dcmdximdm uitt pdrtemin bis rebus uerfdtur.Ccend
bmus igitur mitio quidem tdciti V quietijtdriusaj e/
rdt dppdrdtus v omnifUgus.Hieq^ enim drlitror ope/
reprecim, ut numero recenfem etidm iUd condimen
tdjcupedidtjromdtdjtqi id genus iUectmentd. Cun/
ftdfiquide dfitmfuppetebdnt. Merbtc Cleodemus
ddmoto dd lonis duri ore.no uides, inquit,fenem iUu»
Zenotbemim dicebdt,(fubdufcultdbS emm)utfefc op/
fonijs mgurgitdtjut$ iure uefiem oppleuh: tm quknt
multd pueroStcrgofimiporrigit,putdnsinterimfe
dUoru oculosfbMeremeqj meminit pofifefedccmben/
tim f Htc igiturfic v Luciano comonfires, quo tet
fiis effe pofiit. Hiibi uero nibil lone mnftrdtore opus
erdt: quippe qui htc multo dnte limis idm oculis pr/e/
uidcrm.llecfimuldtqj dixifjet Cleodemusurruitin
eonuiuiu v AlciddmdsCynicus:dtqj is quide inuocd/
tusjuulgdtu iUudfifiiuitdtis grdtid prtfitus de Mene/
ldo,quiultroddfrdtris conuiuim dccefiiffet. Itdcfc ple
rifcfi turpiter dtq; hnpudenter uifus efificiffe: et quou)
euiq) tum fbrte m mtnte ueniebat, m em torquebdntt
duusiUud:InfunisMeneUe. Aliusrurfum:
Verum Agdmemnonitmtnti non ifid pUcebdttt»
Ai
4j&
" V v c i Vw i" c o N yi v i v »i
A i &<« 4li<J «jN4> pro temporeftdfe, lepidea^ ^dici pote
rantjm em obmurmurabttnt.Uam palam nuUus audt
hdt quicquam diccre, propterea quod metuerent Alci
damantemjttpote conuiciatorem egregitmhitnumfy i
Cynicis omnibus cUmefifiimm. Quaquidem re ddeo
uifus eH reliquis anteceUere, ut mUi no effetfbrmiddn
dus. At Arifiametus coUaudatu iUm quod inuocatus
aduemffetjufiit acceptafeUdjuxta ifiiem ac Diony/
fodorm accmbere. At iUe: Apagejnquit, muliehre
quiddam ac rnoUe dicis utimfcamno aut feUa fedcark
quemadmodm ficitis uos, moUibus m firatis penefu/
ptni rccumbcntes, purpurafuffulri. Quin ego tibl uei
fians canauero m ipfo interm comiuio etiam obam/
smUns. Qupdfidefaigdtusfiteroitmhumijubstrdlb
paUio,cubito mnixus cubuero: qualem uideUcet H«v
culcmpingunt Atafidtjnquit Arifienetus ,fiquidemifihuc matus. Sub h*c Alcidamtu m orbem conmuhm
hfirans,canabat, Scytharm ritu ad uberiora pafcud
jubinde (efe transfrrens, un<thj cm hk qui infercbdht
eduUtt,circumiens atq; obambulans < Atqj intcrim tif
htcn dm cibm capcretjhdudqudquam negocio udcd/
bdt,de uirtute obitcr, de uitio differens, tm in durtm
dtqs drgentm dicterid, idculdnsnttmcp Arifi*netu per
tontdbdtur,quidntimfibiueUenttdmmultdJdmmdg/
"ttd pocuU,quum no minus ufui pofjent effe fittilidfVe/
rm Arist*netus iam obturbdntejnoleflumaj efje pet/
gentcmjaprtfcns qyidem c5pcfcmt:minifiro hinuens
*:*
ut
D. ERRS» ROT. INTSRP»
. 4»
Vt mgentem cdlicemjnfufo mttdcifiimo uinoJUi porri
geret-Atq) id quidem uifut efi optime cxcogitaffetnen
dtm etidm mteUigens, quantoru tnalorn U calix effet
dutor tuturm.Huc igitur ut accepiffet AhiddmasM/
quantifperfilentim agebdt.Acfolofiernensfefe cubs
bdtfeminudw^umddmodufatturum fefefuerat poU
licitm,cubito bumifixoinnitens,fimulqf dextrafcyr
pbmfufiinens:qudlemHerculem apud Vbolmpicxo
res effingunt.Idm uerowmtcrdlioscdlixdfiiduecir/
cmdgebdturjmmitdtiuncul<£ddbibcndu,cr con/
fbbuldtbnes ortte, demmvlucerne iUdte. Interim
cgo quum puerm,quiiuxtd Cleodemu ad&abdtCerdt
dmtemkpoaUdtorcgregiefimofiu)fubridentem ui/
diffemfnam dtbitror ,qmcquid ohter mtcrcandn/
dm obtigit,commemordri oportere: maximefi quii
fit elegdtttius acfcitefiuHm)iam admodUdttentut oh
ferudre cccpUquidnam rririderet.Ac paulo pofl,acce
dehdt puer tanquam cdlicem a Cleodemo recepturus.
At iUefimul V digitm iUimfubscringebdt, V draeb
mdsputodudsmdcmcdlicetrddcbdt.VorropuerM
fubftrictm digitu rurfus arridebdt. Cetcrmjle pecn
. nid,qum nofenfiffet opinor,eo<p no rcciperetjm ter/
ram delapfis drdcbmisfirepitmefi concitdtm,mox<fc
umbopdriterrubore fuffundebdntur,idq;itdpdlkm,
ttt nemo no animdduerteret. Ambigebatur igiturm/
. fer eos,qui proxime fedebdnt,cuiufndm effent iUi num
mhquHVpuxrnegdrrtdfeproiecroSyV Cletdemut
L V C . E itens
454
, LVCIANI
CONVIVIVM
itemjuxtd quemftrepitus accideratjibi cxcidiffe difti,
muUrct. Vcru eares tm negletta cft*ac conniuentcr
vmiffafropterca quod id quod dcdderatjno ita multf
%ddiffent,pr*tcr unm(ut mihi quidem uifm eft)Arit
ftenetm.Nam it paulo poft pueru loco mouit,cUncut
trnn aUcgans, er alij cuidam innuit,uti Cleodemo pof
ciUator afiifteret,uidelicct ex exoletis iUis^dc robuftis,
tnuUoni,aut equifoni cuipiam.Adhunc modu ea res ut
cunck abijt, fummu aUoqui aUatura pudorem Clepdct
tnojtquidc ad omnes pcrmanaffet^ic no protinus occu,
tpans Ariftamctus camfopiffet,ciuiliter dcxtrecu admt
tum btduttd temulentidXctcru Alcidamas(iam cnins
potus crat)percontdtus, quid mrn effet nomcn pueUd}
nubentijcm clara uoce indiftoftlentiofimuUcr ddfcc
tninas couerfo uuitutprtbibojnqt, tibi Cleantbi, Hcri
culis Arcbeget* omine. Sub hec quu rififfent omnes:
midetis, inquit ,facrilegi, q, iponfc, HercuUs Dei mti
tumine propinaucrimtlmo iUud feito opus cftjnfcyt
f>hm a me traditu accipiat^unqftturmnjutiUi ftout
fjbnngattaUs,qualis egofmjiirtutc interritus,animoj
libcr,tm corporeadeorobuftoifimuiqi cm diftofe*
fe magis etiam rcnudabataetidm ufque ad iUa qutfum)
tnaxime pudenia. Ad ea quu itertm drrififfent cottuif
tht,bndigndtus iUefurrexitjtoruis iam atckeffiratis obj
tuensoculkwltuck ipfotettansiam neq)pacem,neck
quietem atturm ampuus.Iorfitan v baculm iUifiy
fctaUm^niconudmidtcmporispiaccntaprcgranst
s\k%
D» ERAS. ROT. I N t S H » .
J4#jf
tUtfuiffet iUdtd. Ndm bdttc fimuldtcj} confbexitjemor
ttc mitior cffe cctpit,dc stomdchdri defijt:obdmbuldnt
interm dc pUcentdm duide uorans. lam uero plerhjf
temuUnticffe cocpcrdnt,*?cUmoribus undiay, perftre
pebdt ctmuiuim.Ndm ey Dionyfodorus rbctorem iU
Uc dgctts, ordtiones quafidm pronuncidbdt, Uudabd/
tur'q, d, minifiris,qui d tergo dfifiebdnt.Et ifiieus Gfi
mdticus uicifiim, quipofi iUm dccumbebat, uerfuutn
xentones quofddm reritdbdt,Pinddri,T[efiodi,e? And/
xreotttis carmindfimulcotexcns dtqyconfdrcittdnsnti
tttex omuibus unicam redderet cdntHendm,oppidh
qum ridicuUm.in primk dutem iUd,perinde qudfi ud,
Ucindnsjehkquepoffcddcciderunt.
Commifcrefimulclypeot.
TumiUudquoque.
Tm uerocUmorq} uirum luttutci) coortus.
At ueroZenotkemisjtbeUulUquempidm minutU con
fcripttm Uterulis, d puero dcceptm tegebdt. Verum
quti if quoru pdrtes erSt edulid infirre, dliqudntifber»
ita utfolent,ceffdrent mordrenturqi:Arifttenetusfedu/
io curas, ne uel id intered temporis, aut ociofm effet,
Uttt uoluptdtis expers, dccerfitumtro Morionem iup
fis ridicuhm dliquid uel dicere, uelficere, quo mdgk
ttiam exhildrdrentur eonuiu*. MoxaJ ingreffut defor
tnis quida, derdfo cdpite, pdueulos cdpiUos m uertict)
geftansjrosq; criffa m tnore crctsos: bit fdltdbdt, dteh
ktterfdltan<ili,quo nworc cocUaret rifum,matufept
fi % circumdgebdt
tttV»
IVCIANI
CONVIVIVM
cficumdgebdt^ifiorquebdtq). TmcymbdkcScuffb»
fouabat iuterhn qmddamJUhgum hnitans Aegyptio/
rm.Vofiremo ditieria qucdamidcuhbdtur m eos qui
rtlnm.AcreUquifcommdtetdttiridebdnt.VerUubi
4^'mAladdmMmfimileqmddmtorfiffct:cdtuUi
iUm MeUuU dpprudM^ndigndtusiMe ( Umdudm
ditfcprx/cjfn-clidt,^«oi^dfrrtn^(i«|)ro6(0'ft«r
dc conuiudrm aculos rettheret) dbiecto piUio, utfe/
cm luctdreturprouocduit.Qu.od mfkcembuncju/
qmtbdculm tibi impingm. Atq) ita mifer \Se Sdty/
rionCnmid erat Morioni nomen)congreffus cmeo,
tmhcratbo decertdbdt. Erat idfpectdcuU multo iucun/
difiimm,quippe quU uiderent bomine pbilofopbU cU
Morionecompofitm,quUfirirejtm uicifiim firiri.
Vroinde qui dderant parthn pudore tdngcbdntur,pdr
thnridebdht:donec iam ittus Aladdmdt,pugnm de/
trectaretjb bomunciotte omnim pkufucomprobdto
cerUmmfttperdtus.Hecigiturmu effint nomedko/
cririfu excepta: ibi tandem mgreffus ©r Dionicus htef
dicus bdud muito poft perdctam concertdtianem,Aie/
bat dute m mora fhiJfePolyprepontem tibicinem,dm
buncpbrenefi coneptUcurandigrdtk uiferet.AcpU
ttequiddmrifudignumfSmemorabat. Diqebdt enm
medesiUiusttemffi fefeignarU etidm bomineimeo
tnorbo teneri. At iUm protinutfurrexiffifiributq) oe
elufis^c mddto gladio,tibidtipfas fibitrddidiffe,ifsq\
micdmetiufiiffi, Deindcubiid tm poffitjmw per/
D . B R A S . ROT. INTHRP.
Xpff
mfifefsMismfuhhidmam gsjknte. Sefe porrb "m
tmio perisuh uk qmidm frijfe somentm. Netnpe
&d ennettdi rmnnte prsmcrife hemmemriAoJ ea lcge
m uklnt pmferiptu « n % phgsru nutneru dccipe/
ti'i. Aefrfsprkre eerinijje, praue at(fcmperite:de/
tnde trMm Mi iihtfsfcMicS. cb Mo recepiffe: gUdm
mtm esttmpk prrfinejk-de in crrmabieciffe.Bein
qmm nsinerr hm difsrmins sum ilio luccareturjuxi
Ih nitwsajfr mrinmEes rcmlftjje skVuamyOtq) ita &/
Urma operafrrmtMnfefe, Qjlettdehat autcmer ph/
gmrum urBtgk quadnmmonnu U&p m fkictubera li/
Mtmth, Erga cwm VMomm nhhuiufmoiifibuUm non
mimt pUeuiJfei.qudm n\me> ipfe.proxime l/ti<e|» rt/
rUnmsfefsJrrtlicpjs rcrmMi. Mq) hicquidehdui
abff) nu-mtnr quodam nebh ddurnsYdt Tlmb prorftm
rsfmfhinrm aienqmt fmferneoMtgmfnt.fAdmpro/
dims k meiiim eommin puer quidmfquifedb Etoe
moetrSioico umirr iicerrt* rpijklim quodddtttddfi
rsmysdehasnh hsrofibi ma.ndatU.M so pxlxm omnib.
mdimibm prrieHomrftit dnmttmfrferecipertt.lUc
igiittrperminmte &rifianct8.admotutad lucernatn
tegehdt outt, >cAtm omimr Lueiane ht fponfe Uu
im rsmpnHtm^S carme Mdptkimquodgenus'per<
muUnfieintd t>vc, videikstmr ptoq t&iequippi/
mmfbmdhamm.VeruneaemirhatquideadidiUt'
dum. Cmermt in tiSerie ita frriptu srat. Etcemokef
minonmuedrconitiulfh
3 f
omnis
Jpjt
LVCIANI
CONVr.VIVMT
omnis inteitti uiti mtifuerit tefiis.Qui quidcm efu»
quotidie mibi complures ei uufi molefiifint,temul/to ditioresjumen baud unqmm iUis morem gefivper/
pendens nimirim, quintufiim eiufmodi compotitio/
nibus tummtusjfuintulicenti* petuUntieiptueruid/
uerfus unum te mibi uideor mto iure fiomicbitus, qui
Untm temporisi mt offtciofifSimeeultus &• obfer/
Uitus, timenmdignm bibueris, quem utlinterreU*
quos micostuos numeraresfedfotu ex omnibm pra
tcrierisjdq} qum uicinus effem.Pmnde tm eiufkm
gisi diferucior, qui quidenrte tim ingritu prcbtteris.
Kim ipfcfiUcititcm nequiqum mboc fiitucfiqui*
mihimpirtiit,uclfuemfyluefbrcmjuelieporem?uel
plicentm: qu* mibiifatim contingunt ipudiUos,,
qui officii norut.Qttindoquide etiim bodie qm ipui
difcipulu Vmmene cctmre nubi Ucuerit, oppipinm
(ut uocint)cccnim,no inmi timen uebementer obfe/
erintijtibifciUcetdemens ego,mtmetipfum rrfermtns.
Attu nobis pr*tcritis,iUos icdpkcQmuituidcpme/
ritofieisjneq) enhn uUo medo potes quUfitteexiutdi/
gnofeerejnec ipprebenfiuim iUim pbantifumbibes.
dtertm haudfum nefcius, mde mibi ifii fint profe/
oti: nempe ib egregifs ifbis philofopbis tuk Zenotbe/
mideie Vibyrintbo. Qttibusequidm(ibfitktmmut=
dicto)uel unieofyUogifmo mibi mdeorotprotmts td»
turttre poffe. AUoquirefbondcit ifiormmtkukqmdi
fupbilofc^hii^bicqu^mtcrekmemUUmUintuY'
quii
Di ERAS. ROY. TNTERPi
45*
quiihabitio diffiratabbabitu, ut ne quid htterhn de
perplexk iUk rogationibus propon&quidfit fyUogif/
tnus cornutus:quidacerualis, quidmetens. Vertm ttt
quidem istkfruark licet. Nam cgo,quifoltmm bonis
ducam quod fit boncfim,fiche tulcro contumeUam»
Atqui ne pofiis pofihac ad ifiam excufatione confitge
reatt.dicas te mei oblitmfuiffemmirm in tanto rerti
ftrepitujantiscu occupationibus:bis te hodiefim aUo/
quutustprimuj mane domi tua: deinde rurfim m Cafio
rk ac VoUucis ttmplo rem diuinamficientem. Ac hts
quidem de rebus bec refponderm. Ctaodfi tibi uideor
ccetuegratiafuccenfere: quidOeneo acciderit cogitatto.Videbk nimirm ipfametiam Oianam mdignant!,
quod iUefefolam non adhibuerit adfacrificiu/HtU re/.
Uquos deos omneis acciperet comtiuio.ciam haedere
ficdlieubimeminitHomcm:
SeuquidnonnoratfeunonfuccurrerdtiUii
Aeriterefi ofjbtfdtamen.
Item Euripides.
Calydon quidem bec Eelopeij regio foik
Qydpdrtefeuumfpcftdtdduerfdfietum
Agroshabens,tumdiuites,tmfirtiles.
Rurftm Sophocles.
XmmanAsapritrifiemonfirum,'mOettei
ImmifitagrosgnataLatonadea
Dotta emimsmifiisferirefpiculis.
Hactibi e piuriwkpaucacitauimtinteUigeres, euiup
E 4
tnodi
440
LVCIANt
CONVIVIVM
nodi proterito uiro Dipbilm di cxnm ddbibcdt» eul >
& ipfifilim comiferii tuu.ldbjrette.Eft enm iucutu
dutddolefcenthcr itd em eo uiuitjit pldcedtjta) oh/
feq\Udtur:dtq) ddeo ni mibi turpe dittufiterdt» dddidift
fem cr dliud quidddm. Quod quide tufitibebit»e Zo/
fyro eiut peddgogo uerm effe cognofces. VerS non
cbuenit obturbdre m nuptijs:neq) dccuftre quentijprm
fertkn crimimbut ufqueddeofxdis dc pudedis. Tdmet
fiDipbilus dignus m que fkcerem»quippe qui duotidm
difcipulot d me retrdxerit: ego tdtnenipfius pbilofo/
pbi<e cdufs reticebo. Torro fimulobuic mdnddui» uti
fi qudm pdrtcm ddre ueties»uel dprijtel ceruijuel ptiti
ccnt*»mibi deportdndm» ut iftoc pdtto te mibi de cce
ttd purgdresjte reaperet»ne ddboc ipfm d nobis mift
fusfiuffe uidedtur.lUec mice qum legerentur»fudor
mterim utiq) mibi mdtutbat pr<e pudore:fimutifi im il
lud quod mlgo dicifotitm ep\optdbdm»ut terrd mti
bi dtbifceret:quum uiierem eosqui prtfentes dderdnt
> ddfinguldt epistotie pttrtes interfe ridentes»potifiinm
dutem hos,qui noucrdttt EtcmacUmuirZcdnam»tdn/
tmqffeneritdtis profefirentem. Admirdbdnturigi/
tur»quod eiufmodiuir effctbdftemttfugiffefefc» bdrbx
uideticet dc uultus dufteritdte deceptos. Cttcrm Ati
fixnetm mibi quidembduduidebdturbominemcone
temptu negtigentiiue prxieriifc»uerm quod defbe/
raffet »fi fuiffet inuitdtusdtnqum ddduapoffe»utdn/
meret :ut$ dd ciufmodi res [e morigerm prsbereU
Eo§s
D. SRAS. R-OT. INTBR9.
44*
Eoq) netentdndim quidcm cffe putdffe. Ergopoftedq}
puer im Ugere deftjffet, uniuerfm conuiuim m Dt/
pbilm ac Zcnonem torqucbdnt oculos, quod bi id»
mctu trepidifedcrent, dcpdUidi, ipfdq) uultusincott/
ttdtttid dc perpUxitdte crimcn dgnofcentes, db Etcc/
mocle'mHtmuPorroArifttncttts qudnqumeffctft/
tte perturbatus,uehemeMercfcconfterndtttSdnimo,td/
men nos iubebdt bibere,condns nimirum id quodeue/
nordt,c3modeuerterejubridens tnterhn. Acpttertm
redire xufiitjreffondesjedftbieurtfore. Pdulo dutem
pofifurgenscrZenocUnculmfefeabduxiteconui/
uio ,fubntomtus d peddgogo, ut difcederet itmcnte,
idq)tdnquSpdfrtiiuffu.lUuero Ckodemus,quiim/
dudm occdfionemqucritdbdt (Hm gettiebdt omni/
nocm StoicKconpi(tdri,ucrm dtrmpebdturjmoi
non reperiret cdufm ddidfdtis idoncmytm igitur,
dttftm prtbete epistoht Huiufmo<u,mquti,ticitcgre/t
gius ike Cbryfippus & Zetton itU mirdbilisjteqs ttots
CUdtttbesjierbuU miferd,tteq)quicqudm pretcr ro/,
gdtiuncuUs,& mbrds duntdxdt pbilofopborm) Ce
terimEtcemocUsfuntplerique omnes. Videtis qudtm
tr ipfeepifioUegrduesfint dcfentUs.Pcf.rem.Ari/
fitncttts bie Oetteus eit:EtcemocUs ttidttd , T)'ij boni,q\.
bcnedufbicdtd ommd,qiuntqs cpngrud ceUbrdnddtfi/
fHmtdtiltd per lottemmquit Hermonfuprd buttcdtv
cumbtns:mudierdt dutemjtt oputor, dprtm quetubt.
Arifttneto pdrdtumjtt meouiuio proponereturj:ocp fB
fi 5
putd/
44*
LVClAwi CONVIVIVM '
putabdt non imempefUuekictdm menkonem dpriiuV
us Cdlydonij:per Utres Arifidnete,fic qudm primum
facri pdrtem mittds,nefenex interim iHefiitteperedt,
tdnq lieledger tdbefictiis. Tdmetfimhil queat dcer/
bmn accidere,qudndoquidem Chryfippus hec indijfe/
rentid cenfeteffe. Itincuos Cbryfippu nominatis in/
quit
Zenotbmis,erigettsfefe,mdximti$uoceinto/
nansidn ex uno homine,qui no legitimc philofophidnt
exercedtjnempc prdftigUtore ifloEtcemocte, Clean/
tem ae Zenone metiminyurosfdpientest At qui tdtt/
dem eflis ipfi uos, qui b*c dicitis :an non tu Hermon
Cafioris &- VoUucis ctfxriem, qudm bdbcbdnt aure/
dm circtmtondisti i Cuius qmdemfddi potnam ddbhs
cdrmficitrdditus.Tuporro Cleodeme,n6nne Soflrati
dffcipttU tuiuxorem fiuprsstit Nonnc inadulterio e&
deprebenfttt nefdndtfiimd pdffus esiAn non igiturfile
bitis, quum buiufmodi dedecorum uobis fitis conftij?
Atqui.nonfm mtdipfius uxoris leno, Cleodemus m/
quit,quemddmodu tu, neq; difcipuUdiuerfdntts dpui
tne uidttcumfuftuU,qubd is dcpofuerat, eoq; f&tto rd/
tnuffe me per V&Uddem deier&ns dbnegdui, neq) qud/
icrnkdrdcbmhf«nero,tteq; mfctpulos obtorto coU&
M utnculd duco, nifi in tempore mercedem perfolue/
rintiVeritumdinquit Zcnothemis, bdudqudqui pof/
fis inficidt ire, te Critotd uenenum quo pdtrem necd/
rtt»c»]lr^.Af$»ijterf4fortooifceo4^qttic^«ii<<»
snmridiincdUce reUquum(erit Mem fimifemipUs
••••••?•..
m
OV. EWAS, * O T» i * t t k p ,
<44#
•ftf#» ducTXosprofaMitxorrd eonfberfnseftp*
^WUwjfyprmpuU^
beref^ioqui eo tmlo tumindignus.Hermonigitur d
ntiffo ucrtieewerum* eapite abflergcbatsosinterm
f™%^n™tttatotyns,wAldgenuseontun*
lijs ejfet afectus, Ctiodetttusiutm quum no babere
caUeemjmutdcns primti emfpueUt Zenotbemidvi
tnde Uua cmprebenfum xburbi, ptigamintemptu
^ t ^ ^ c / t w f f l i j g r r ^ ^ r t nuArifUnetm
*tixtrmf«btita retimiffet. ismox tianfcenfoZenos
tbetnidtmmutrunqi meiius affedit,ttteouelutimu/
Zcrebxwphitdttjquide mria meo ctm anim Uohut
Um.PrimMudflatmt dccurrebat, nuUueffe opera,
^ n B W ^f*»^fi>MSr^^,»f/i»«fCr ttitm,
WiwsMquoiefcfxti
WH»*»U*emmiW
cpm fmt tpfisfeferidicuiosexbibfrent.DeiHdery
mdwn&mbt mente,tkpridterum effet, <mduut
&¥**tyd**yfr<trmfii^
^U<m<%HdiititiWab<Utceremos, quifbtoi Ubro$
^***pt\>iui<yfoUicttim
retthpenpetMtettcrentttr. Quandoquidc qutibium
trntmnere kpedeutido imtHtinem.Veru aliiftetebSk
^UiiUjnmtbimtitr^driu^
«ww» Qttfiebint culpa\rinommimpHtarc:mtik
reputani
$**
tVCUktll
- COW VIVIVM
sssf pottt ttwfdm gnssatsferipferaL &* rmuaU
Zmtes,ne$ «ow pgtuhntesjsef indccore fefe gtrm
tcL&t rideb&us ds®tdx4t:&r hm d&mSant eoss-pi
^ppnsdudumfnpxemu&xbSmmdiemestm
etUcmmejfrprecsfConhuppiemessm,e&mUMdiM
fafaHtar&mmtop
cmeUt^fupramsiTtpfc
pm cihkjg exphtmti pcfirme mmJeraUtnr f? ed
mm»f^eosfsrendMrapsebmm.0^ms»4dmi>
rmdm iUe &lcidumm,ethm meiebatfuk ecssiis mw
m&dhilreueritmfsemm^Ac mbi q&idedst$tsk hxc
qm ineo emmmegercMturreclipmeutiu&^pt csm/
frrrr,pmirdma®dekantarsjsfsjdeEridc dedp$e*
tefthftimummpe hme^mdmn cjfdudBeieim
^utadmcataamimmmedtm cSuiutm ddrchfc»
exqmtam ingensapudTrshmkeUm prrit ertiL
Mde® Ttsemscks mikimfte rts epijMniih^mfitm
hquopimin mdimprmddnpmmnu* mdormn
$itm siim huheb4S.mdtebfc.nrf smmfncmeense®
tmkjkieimt Zrmthmss ac Ckedemtss t qmtsqm
smdins imerutrtinf smefceffcrat Ari&tm® < Ags?»
fefs& Ciesdrmushftpr^entidrum quidemfattfS
Otcm sstfcire conuswmimfsdcrujtms dsemsuhp
c4r,ouibus cenucmet modh.ReJJmssdc ®M Zetmthra
%
4
. . „ .
grttix
0w IRAS.
ROT.rWTBRP.
44$
patiapecmepoffefiionem mtermdiffirentia ponen
dam ejfe cenfetis: cm ex omnibutnil aliud fpc&ctk»
qulm ut ipfi quim pmrimu pecunie pofiideatistAtqi
ob id caufa-Jemper apud diuites haretisfceneratisat*
queufurkmcmbitis^teq) nonmercede docetk.Rur/
fimquur uoluptatem deteflemim, atqj hac de caupt
Bpicurecs in im uocetk: qumipfi uoluptatk gratia»
turpifiimatmficitk,tm patimini: mdignefircntct
fi quk uosnon uocarit adcmmjrutfmfi uoceminh
nonfat est tantm uorareut cibo turgeatkjuficrfi/
mulis tantm donetis. Atq^hec qum diceret,pariter
eylintem reueUcrc conatus efi, quod Zenotbemidm
puertenebatiomni carnim genere refertm:planeqfl
fitturm erat, ut apertm iUud acfolutm medim kt
foim abijceret, nifi quia puernon omittebat e mani/
kms gnauiter aduerfus trabentem retinens. Hic Her/
Uron:Eugc Cleodemc,refbondeant quagratia damnet
Mohtptatem:qum ipfi fupra ceteros omnek studeint
UoluptdtifQttm mgk,mquit Zenothemk, tu Cleode
tmrefbondeto, quamobre diuitias mter inditjvretia nts
tneres.lmo tu pottus.At<fl hunc admodu diutiut eit «I
tercatm: donec lon capite tandcm m apertm proU/
to,defiflite inquit: Bgofi libet fermonm argument*
proponam m medim, conuiuio nuptijscp digna. Vos
porrb citra contcntione uicifiim, ry dicite ey aufcuU
tate:quemadmodmvapudPlatonenostru,altcrnit
iiccndi uitibus rcs > utplurimm agitatur. U diflm
probdbat
if4f
.«.veiAHi .cowvnrivitf
fropdbdnt^uS omnes quidierdtjum in primis Arif
fi*netv$ dtqs Eucritv$,nimirum infbemerecxijforeui
to ptfto dh ochofis iUis contentiombus difctdi poffet» _
Et Arifi*netus prtotem inlocufefe recepit, Umpdr/
tm effe pdcem rdtusAdmkj nobis infirebtttur ed eon*.
viuij pdrs,dbfo\utdM covtdm uocant,fingul*fittgulk
dmes,cdrnes aprugH*, pulpd leporina, pifck Tdgem/
tu$,pldcente,breuiter iUd,quecunqj liberuefifeu uet
lis in dluum conderetfeudomudfbortdre maMs. Kppo
nebdtur igitur,nonfudcui<£ quddrulddterumArih**
neto dtqj BucritOfeddein parte menf*, una dmbobus
communk, itd ut defud utriqs pdrte qu* fe fbectdret, „
efftt eden&m-Aut toUendum.Demde dlterdZcnotbe*
midi Stoico,®- Hermoni Epicureo, C his item intet
ipfos cbmunk.Demceps Cleodem dtqj Iem. Eofi bot
fjtpnfo dc mibLvorro DipbUo duorm pars dppofitd,
proptered quod ZCJIO idm difcefferdt.Hic fhcito Vhi* ,
hn,uti memori* tenettt. Udm pdulo pofi, dd inteUccthX
lurrdtionto erurtt ufui. P H I . Meminerofdni.L v c «
Tom loihprimus igiturexordidr inquitji quidem « /
ietur. Deinde ubi pdulifber interfiluiffet: Coueniebdt,
inquit,fortdfiis,ut apud eiufmodi uiros de idek,dtque
t imcorporeisfubftdntijs,deq; animi immortdlitdtefcrt
tno baberctur, ucrum ne mibi contrddicdnt ijqui dif
uerfm pbilofophi* fectdm fequuntur, de nuptljs di/
um,ed qu* congruunt. Atq; iUud quidem optimm fis
rrdtfitturmfi nuptijs opu$ non bdbercmus{ed VUtm
u*
D. ERAS, ROT. IKTERP.
447
nisac Socratk dognufequuti d fceminarm commeri
cio nos penitus abdicaremus. Etenhn qtti itafieiffent,
ij demm ad abfolutam iUam uirtutem pertingere poi
tuijfent. Qttodfiuirk ommno ducendefintuxoresM
eatiuxta Platonicatttfententiaminterfecomunes ha*
beant,uideUcet quo zelotypid uacemus. Ha-c quu tfr
fentrifuexcefta > ut qua> nimis mtempeftiue diceren/
turjtum Dionyfodorusjtton tu definesjnquitftarbari/
ca ifba nobis occineretnam ubi zelotypiam ifbam re/
periastout apud quetAt tu etia hifcerc audes, inqutt,
fterquiUnimtAdhac Dionyfodorus^pinorjam erat
comicia qu/t conueniebat regeflurus,uerm gramuut
ticus ifbieus uir optimus iUc:DefiniteinquitiEgo uo/
his epithalamion recitabofimulikcoepit legere.Erant
aWemEkgjumiterfushififatismemini.
Nuper Ariftaneti m adibus unica fummo
NutritacjlAudiodiuaClcatttbisbera.
,
VirginibuscunfbkreUquispr/eftantioruna
VelpotiorPhcebejtelpotiorVenere.
Sahte ey tu iuuenum ualidiftime fponfe uakntum,
Nereo prior,ac fortior Aeacida.
AtrurfmuobishoccarmenfapiusoUm,
Commune ambobus coniugiale canam.
&*c ita ut cfb cofentaneujifus eft cSfecutus.KeUquu)
tratjtt cibi tolleretur. lamfy toUebat Arifbenetusjtqj
Eucritus ex his qu*fibifueratpropofitafuam utertft
§4rtem.Tm ego qttcmibi,tff Cbereas item quat fibi
eraut
44*
tVCIANI
CONVIVIVM
erantpropofita.Eundem admodu loncr Cleodemm.
Torro Diphilus etiam Zenonis digrefii partem toUg/
re parabat:affirmans imifibi ea tuiffe propofita: atque
bac de caufa cm minifbris dimicabat,ac uicifiim inter
fefe trabebant mambus utrimk m auem Me&mnoakt
ter qudm VatrocU cadauer binc atq\ iUinc attrabere
conantes.Pofiremo uicit iue^atq- abftuUt,plurimu'm/
terhtt rifm prebens conuiuis: tnaxime dumeam ob
rem postea grauiterftomacharetur: perinde quafia/
troci affectus iniuria.lam uero Zenotbemis atqj Her/
mon,quiparher ut dittm efi^ccmbebanualterfupe
rittttputa Zenothemistalter infra bunc, reUqux quidc,
quoniam tquaUafuerant appofita, citra pugnafuftu/
Urant.Ctterm auis, qut iacebat ad Hermonis par/
temjcrat aUera paulo pinguioridqf ita cafueuenerati
opinor.lamtk fua uterqj fublaturus erat, ibi Zenoihe/
misjfed tu mihi nunc qudm maximefac animu aduer/
tasdam enhn ad ipfm negocij caput peruenimusyze/
ndtbemisinquX, omiffa ea qu*fefefpectabat,eam qut
*nte Hermonem iacebat toUere efi aggrcffur.qu* qui
dem(utiiam diximus)eratpinguiufcula. At iUe con/
tra nitens retinebat, baudfinens, ut eain re potiores
ferret.lnter btc clamore coorto utrick in aiterm ir/
ruentes ipfis auibus facies mutub ctdebant: ac barbis
inuicem prebenfis auxilio aduocabant: bic quide Cle/
odemm,puta HermonnUe uero, nempe Zenotbemk,.
McidmmemacDipbMm,
Atctteriquidcadpar/
tes
D. ERAS. ROT. INTRRP»
449
tes dccefferttt,p<trtim httius pdrtim iUius, preter untt
lonemtquifefe neutrtt dtqtdncipitem ferudbdt • Cete/
rtm iUi inuicem conferti pugnctbnnt. AcZenbthemis
quidefcypbum e menfdfubkttt, eum qui cordm Ari/
PknetostdbdttdbiecitinHermonem.
Atq; bunc bdud tetigit, dlib fedflexus dberrdt.
Verum fbonfi cdpui diffecuit,alto grdutfimohj uulne/
re.ltdq; mulierum coortd uociferatio,qua medium in
prelium infiliebantxum primis aute adulefcentuli ma
ter,quum idmfdnguittem eius afpexiffet: preterea *?
fponfa metu tcrrita,profilijt. Inter bac Alcidamdt,
firennmm uirum prefiitit, qum Zenothemidifirret
6pem,&ittifofuo bdculo,Cleodemi quidcm edludrid,
Uermoms uero mdxittdm comminuit: dd h*c efamu/
lis dliquot opitukripdrdntes uulnerduit. Qudnqudm
itli nihil his rebusterriti cefferunt.Verum Cleodemut
itttentdto digito Zenothemidi oculum effodit:tum dd/
tnotnsnarem mordieusduulfit.Vorrb Hermon Diphi
tum Zenothemidtfuppetiasferre conatum ,e fpondd
in terrdm precipitem dedit. Sducidtus efi & ifiieus
grdmmdticus, dum interuentufuo eos ftudct dirime/
texaUcc uideUcet in dentes ittius ittifo: idqj d Cleode/
mo,quum bunc Diphilum effe credidifjet, no iBieum.
taeebdt igitur mifer ille, iuxta fuum ipfius Homerum,
Sanguinem db ore uomens. VYetcrcd tumultus dtqfla
ebrymdrum plend undiq; erdnt omnid:dum & mulie/
res einUrent Chcrce fponfo circttfiife, dumty ah) hat
.
fcvc.
E
fiudent
4#<f-
LVCIANI
CONVIVIVM
ftudent compefcere. Porrb ntAximd mdloru ommum ••
pars erdt Alciddmas, poftea qukm femelddfum ret
diffet mgemttmjeriens,quicunqs forte in ipftm mcidtf/
fet.Heq) uero pduci m eo prelio cecidiffentjcitoju bx
culum Kjregiffet. Ego porrb iuxtd pdrictem erettus
<tfiijiens,fpe£ldbdm omnid, neq) me ei negocio ddmif/
cebdm,nimiru istieeiidm dotturexemplo: qulmeffet
periculofum eiufmodi conftittus ueUe dirimere. Lapi/
thds itdqj tentdutosqs uidiffesjeuerti menfds, effundi
fangUincm,proijcifcypbos. Dcmu Alcidammfubuer/
fa lucernd, mAgnas mduxittenehras. Idmqs res ut est
coniecrtt ptcilejtrocior ctiam mulia effe ccepit, pr/t/
' fertm quum baud effet procliue Juminis copidm dli/
cunde recuperdre ,fed multiinterm acfcua patraU
funt in tenebris.Poft ubi acceieret, nefcio quis lucer/
mmtdndem ddportans, Alcidimds quidemrepertus\
cft tibicincuestemfufioUens^tiq; cum iUd cogredipu/
gnans«Dionyfoiorus autem in dlio quodam ridiculo
facinore deprehenfus est. N<*w ut furrcxerdt,fcyphut
iftnuiUius eldpfus mfolu decidit,pofied excufansdie/
hat, lonem m tumultu caliccm fubldtu fibi trddidiffe,
tte periret.ld itd f&ftm, lon admodm foUicite quafi
pdtronm dgens dffeuembdt. His rebut dimiffumkefk
fonuiuim,A Utchrymis denuo m ridicnlu exitm conv
tmfmJdq. AlciddmatisiDionyfodori, atq) lonis gra>
tia.Porrb quierdntfducijfubldtifarcintritufirds de
portdbantur miferU affetti moiis, maxime fenexiUe
Zenotht
t>. 1RAS. ROT. IWTSRP.
4<*
1
Zenotbemis,pdritertm oculotum nxre muttuttut,
ehetdrife prx crucidtuclmitdns:dieoutHermom
qudnqudm neipfc quidem expers mtlorm, ndth buie
iuo dentesjiterdttt excufii,pdlkm dttejiaretur:Memi/
neris inquiens 6 Zenotbemis,ne pofihac iolore m met
dijs bdbcndum iucds. Atfponfus im uulnerek Dio/
nico curdtOfdomum reueftus cfififcijs reuinfto capi/
tcxideM hnpofitus uebiculo quofponfdm fuerdt abdu,
tlurtts. Afcg itd mifer iUe nuptids dcerbds celebrdrdt*
Tkinie ey dlijs item Dionicus pro fud uirili remedii
ddbibuerdt.Poftremo poftqui im domierdntjfpor
t4tifunt,pleri<fc medijs in uifs uometes. Cxterm Alt
tiimds'mibiremdnebdt.sietycnm udlebdntbominc
extruiere, pofieaqum fcmclfcfc in fpondm abieeet
rdt,dtqucibi trdnfuerfus dccubtuffet. Uie erdt 6 bone
PbUonewsexitusconuiuij,dequoreftifiimeiUuddici
py>fitt,quodinfineTrdgadidru nonmnqdccinitur.
Surtfcrtuneudrijcdfus.
Phaima quxhduifperdueris unqum
Edconficiuntmmindiium.
Rurfmqudccrtbfperdris,
Edfrufirdtbnoncontingunt.
Siquiiem & bxc plani prxter expeftdtionm dtque
mopindtb exierunt. Vrxtered & Udui im iidicUnots
efjc tuttmhcui nonfit oput,cm eiufmoii pbilofopbit
xgitdre conumm.
P
7»
tUMAmn»
LVCJANVS D E A S *
-TROLOGIA» D E S . E R A S M O
Koterodamointerprete.
Ecalojefyafbisefinobumfiitutusfer/
mo.Nondeipfisquideafiris,neqjipfode
caio t uerum de diuinatione ac ueritate,
qut ab iUis in bominum uitampropZcifcitur.tHeqj rur/
fum mibi UbeUus bicfe traditurum aut dofturm pro
fiteturtquo pafto diuinatione bancaffequi liceat. Sed
fttui queror, doftos omneis cum in ceteris omnibus
exerceantfefejuisqf omnibus tradant,folam Astrcio
pam nec babere in preciojuc exercere.Atqui boe do
ftrine genus uctuftU efi, neq} nuperad nos peruenit*
fed inuentum est prifcorum regwm, quos Dij amabat.
Athuius etatis mortalesnofolum infcitiafocordiaqf,
uerumetii odio laboris,diuerfa ab iUisfentwt. Ctmit}
fbrte inciderint in eos,quifalfa predicutjm er aftra
eu\pant,ey ipfam Astrologiam babent exofamjieque
falutarem eamjieq} ueridicamarbitrdntes.Seddrtem
tnagisfalfdm atq^ inanemjiaud refte,ficuti mihi qui/
dem uideturJentientes.Neqj enim ob mperitia, fdbri,
irs ipfa culpaturjneqj ob cantoris infcitiam, ipfa mufi
ta partm eft eruditatquin iUi potius artitm funt igna*
ri.Ctterum ars unaqudnhfiupte natura fcita rA.Prf>
tnum igitur Aetbiopes banc rationm mortaUbustret
didermt. In caufafuit pdttim gentis eius fapienties^
W
tUstm
D. ERAS. ROT. INTERP.
4Pff
Uam cjeteris quotp in rebus Aethiopes reliquos bomi,
nis antecettuntfapientia. Varthn regionk quam inco
tik opportunitas, propterea quodapuicos perpetM
fit codiferemtmjrdnqmTUtdsfyjeajpatiutut anni mu
tationesJedeademtemperieuiuMitt. itacp eumprimu
uiderentltmamnofempereodemuultu apparentem»
feduariafub'mdefiecie,eyinatiam atq^atia uertifor
mam/mfa eftims ea resadmbratbne aup difquifitione
digna.Jjeinde cum mquifijfent, repperemnt banc effc
earum rertm eaufdm,quod haue noneffet lumen protg
piumjfed afob mutuatom. Inuenerut autem V reti/
qudrumfiettarmmottu,barumquatnoserrones ap/
pettdmusjiamfiettarmbtfolt muetur, naturamq^
earmacpottstatemtVefeclus^uosunaqucq^ prtt
fiet nomiaibus quoqj mditis, nonittiuquidem utcunqs
stifum cfi,confitxbsfcd qut nott renmeffent. Htc igjltur in ccelo perfpexeruntAetbiopes, mox Aegyptijs
finitimttanemmperfittatradidJrunt.Vorro Aegy/
ptif diuinandi rationem, quam abittis dimidiatam ac/
eeper/uttdn maiusprauexcrunt tquippe qui menfuri
ttUm^tdquam unaquttpfiettamueretur,mdicar'mtAd btc annorum, menfiimjhorarumq; nusnerm m
ihtuehint. Ac menfes qmdem ifli luna metiuntur, atcp
cius recmfufiniunt. Annum uerb fole, cr buius cir/.
qfitttmetittntur.Qtfin his etiam maiora ofienderuttt*
tiUmcxuttiuerfo codo retiquisq; fidtis,&,aranti/
btt$ eyfixis »ttcq*fimulcumctterisfifemouentibut,
P f duode/
'454
LVC
Dl
ASTROLOGlA
duodecmpdrteseffecerunt inhis qus mouentur ,<?
ttnmqudnqjfuis dnimdntibus reprafentdrunt,pdrtm
rmvinvs,pirnm homine,partnhftris, partm uoktili/
tus,psrtm pecudibus. Vnde e?fdcn
Aegyptiorm
»driefiunt.Hequeenbn omnes Aegypti), exomnibut
iuoieeim pirtibus diuindbint.Sed alij ilijs utebantur
pdrtibus.ltdq; drietem colunt, qui dd Arietcmfbecrd/
tint:pifcibus non uefcutur,qui Vifces dnnotdrdnt.Nec
bircum mactint,qui Cdpricormm uiderintjtque dlif
item dUduenerdbintur,qu<e quifquemucnent. Qjtt"»
tdurum etidm ob bonorem ccelettis Tduri coVut. Niw
Apis dpudittosscs m primisficrd, regioncmfortitut
eft,& qui eam incolunt partem, oneulum quo$ di/
taruntftgnm mdeUcet diuinationis, quam l cctlefic
iduro petunt. Ac nonrnuUopost Ubyes quofy irtent
" banc funt aggrefii. Siquidem & oraculm quod eB
dpud iUos Ammonis, dd cotlm, V huiusfententidm
reftrturjuxtd Ammoncm, quem iUi arietisfreciefin/
gunt.CaUuerunt autem hec omnia e? Batylonij, aiqj
bi quidcm dffirmdntfe primos omnim fiuffe. Vertim
ut ego exifiimojmulto pofierius dd bosfcientia peruenit.At uerl Grteci nec db ActhiopibusjtecAcgyptijt
de Afirolog(d quicqudm dudierunt. VermiUis Or/
pbeus Oeagro CaUiopeqj progndtus,primusifidmon strauitjton iUe quidem ddmodm dilucide,ncquc rem
clare docuitffed pnefiigljs dc mystick inuolucrii ob>
' texit.Sicenim iUiuifumefi.Hm (oneinndtdlyrdi
••>'-'
Orgin
D . E R A S . ROT. I W T E R p /
'4fS
OrgUwftituitJdcrdscfrcdntwttes decdntdbdt. Vorro
lyrdcmfeptembdberet chordds concentmmobiU/
tmfieUarm reprefcntdbdt.Hd-c conquirensdtq»- b<ee
dgitdnsOrpbeuSyOmnid deUnebdt,omnidcfc uincebdt*
Neque enim iUam bominis lyrdmjhettdbdnt»neq; iUi
dUerius mufices fiudim erdt»uerm bte ntdgnd iUd
Orpbei lyrd. Hifce rebut cmGreeci bonorem bdbe/
re ueUentiocm iUi k ipfo calo defigndrunt,ty com/
plufcuhefleU* uocdntur Orpbei lyrd. Qttfidfi qudn/
doOrpbemuidcris uelfaxo expreffum,uelcolori/
bus effidm ,fedet k medio, cdnentifimilis»manibu*
tenens lyrdm. Circm bunc dnimantim knmera
muUitudojmter qu/t tyhomoty tdurus v ieo,Cm/
que borm finguld uideris ,fic borm mibi memine/
ris, cuiufmodifit iUius cdntus,cuiufmodi lyrd. Cuiuf/
tnodi tdurut ty cuiufmodi leo Orpbeu dudidttt. Quod
fi eorm qu<e dico»edufts kteUigdi, tm ty k ccclo
borum unmquodq; eontempldtor. Vertur dutem ty
Tirefia genere naotius, diuindndiglorid multmee/
Ubris fiiiffc. Hunc Tircfidm ex Grtecisdiunt dixiffe,
tteUdrum errdticarm dlids effefxminds,dUdsmd/
res, non tdmen eddem efficere. Vnde eundem dncipi/
ti quoquefexufiuffefdbuldntur, dliqudttdo famindm,
dUqudndo marem.Vorrb Atreo ty Tbyeftedere/
gno paterno decertantibusJdm tum mdximam Afiro logid,ca\estis'q; doctrinte euramfitiffe Gr/ecis, pdldnt
eft. Ac publico confenfufiatueruntArgiui, ut uter
F 4
fcienti*
45*
L V C . OB A S f R O L O O I A
.
fcietU pneceUeretdt hnperio potiretur. ibi Tbyefiet.
arietcm iUis t» coclo demonftrauitjtque binc aureum,
drietem Thyeite fuiffe proditm est tabuUs. At Atre
us defole,dehj udrio iUiut exortu locutus efijfiedchs
non eodcm modoferrifolem &mundum,fed contra/
rio interfe curfu raplEt qui nuc uidetur occafus,cm
fit occafus mundijoks exortm effe. KUec locutm Ar
gtttt regem crearunt, magnamaj doctrin* Uudem eft
affccutus.Equidem & de BeUeropbontefimiUafcntio..
Ham aUtum cqum iUifidffejwn admodum crcdo.Ve
rm arbitror iUm banc difcipUnamfettantcm ,fubUf
miaaj cogitdntem,& inter aftra uerfantem, in caUmt.
non equo afcendiffefed animo. Eade de Pbryxo Atb*
mantisfiUo dixerim,quem aureo ariete per aerem ue
ttmfibuUntur.Qgm & ipfmfane DxdaUim Atbe.
nienfem,etiifi rcs efi noua auditu, tamen baud exifii/
mo. eum ab Afirologiafitiffe dUenu.Sed cu ipfe ea nw/
xime efi ufusjtumfiUufuueandi perdocuit. Afi lcarus
eum iuuetutis calore & infcitiajio ca difqwreret,quc
conueniebatfed adipfum ufqj poVu animo toUeretur,
delapfus est i uero, totahj aberrauit arte,&inmare
pr/tceps decidit reru mmenfeprofunditdtis .De quo
Greci fccus fabulantur, quiex buius nominefinum.
eius maris lcariufiufird uocant. Eieri potefijut Eafi/
pbdequoo) cumex Dedalo de Tauro dudiffctinter
fietas appar"cte,dehj ipfa AstrologiaJn etrtis amorem ,
incidcritj>b id «rifiimmfkctfijd Dedalus iUam tau/
.. rocopu/
D . E R A S . ROT. I W T B R P .
457.
ro copukrit. Suitt ttute qnifcientidm m portiones p<tr,
titim fittgulisportibus (inguli,ekbordrint,dlijmijs
que dd luMmfalij que dd louemjtij que odfole per/
tinent congerentes, neq; non curfm, acmotuey um
iuorm. Atqj Endymion lunerdtionem trddidit.Ebd'i
tonfolkcurjim deprebendit,non iUequidem uerefci
moriens mpcrfictdm arte reUquit. Hecqui ignorant,
VbdetontemfalkfiUtt crcduntfobuldmq;dciUo baud*
quaquom ueram Mrrdnt,udijffe Solempdtremjcpo/.
ftuldffe db eo, utfibi Uceret Xuci/s curxm moderdri,il/,
lm id conecRiffejnonuiffeqi qua rdtioneforet durigdtt\
cUm,Pbdetontem uero cottfcenfo curru,pdrth» ob etd\
tem, partmob (mperitidm ita egiffe, ut aUqudndo ef/
fetuicinus terreJUquando longofcmotusfpdcio dter
ra,mterm mortdlesfrigus dtq) eftus mtolerdbiUs con/.
paebdt.Obb£c'mdigMtm louem mgetifitlmims te>
lo percufiiffe vbdetontem. Em deiecim forores cir/
cunfldtttes mgno lutiu profequebdnturjonecimmut
tdrentformds, que nunc funt popuhkc Ucbrymdrum
uice,quibusfrdtrem deplordbdnt, eUcfrm deftiUant.
Hdudqudquam bec itd gefid funt, neq) pim cft bis bd\
berefdemmeq) SoUfuitHlim,wqMiUifiUm'mterijt.
Sed Mrrat Greci tj alid permultd fkbulofd, quibut
ego non ddmodm credo. Uam qui confentdnemeft
eredere Aenedm Vcneris fuiffe fUm,aut JAinod\o/\
uk^utAfcdkpbmMdrtU,autAutolycutAereuriff
Verm bi bmines pif Difscp gratifuerunt, tos\\ tutf/ ,
F 5 sxnttei
"Stf*
LVC. DE ASTROLOCIA
ctmtes,hunc Venusj,timluppiter,dtim rejpiciebdt
Fidrs. Etenku qui pdtresfkmitiis funtmortdlibus,'m
hoc progignendi gcnerejj ueluti pdrentes fibifimilid
produeunt omtM,V
cokrm,vfbmdm,vfxttd,v
animm. At rex quidem Minos louis dufbicijs,Aenea
fnmofus Venerisfuton ndtus eft. lur Autolycus. At
tdftrddtds ifU cx Mercurio contigit. lm uero nec Sa
turnum lupitcr coniccit m uinculdjiec m tdrtard pre/
eipiti dedit,neq) eeterd mdchindtus ep\queputlt ho/
mines.Verum Sdturnus extrmus mouexurjprocuiii) i
Hobisfmotus ef.Segnis ittt motutjteq;fkcilis dnimdd
uerfu mortdtibus, dtqs bdnc ob cdufdm iUm ftdndi/
euntjscu uincutis dUigdtm.Ceterm mgens deris dl/
titudo tdrtdrus dppctidtur.Scd potiBimm ex Home/
ripoete Htfiodfycdmimbus ticcdthttetiigereprti}
eormfdbulds cm Aftrologid confentire. Siquide ubi
touis cdtenm ndrrdtjtc Sotisidculd, que quidem ego
rddiorm ittus effe conijcio, tm urbes quss m clypeo
finxerdt Vulcdnm,pretend choredm, c uinedm, di
hec quecunquede Yencrisdc Mdrtis ddulterio di/
xitjeq; dttecrioncjbdud dtiunde, qum ex bctc fcien/
tidfuntconRttd. Qtidndoquidem VcnertsV Mdrtis
concurfus, Homerice cdntilene prebet drgumenturn,
bitdlijsdutem uerfibusutrkfq) diuerfmefjectmie/
fcrippt,Vcneris,cmditiUi.
Tute Venus iueunid mdgis comubid cwd.
PorrodcbeUinegocijs,
*'
•
Cun&d
t>." « K A S . ROT. twreitj».'
!
4$#
' Cunctacito btccure fuerint Marti atqiiiineruau
sitccm ktteUigerent ueteres iUi, maxime diuinatio/
nibus utebanturjnec eam oeiefam effe putabat^debut
ttec urbes conderentjtea^ mania circunducerentjaeOi
uuenff oceiderent, neque ducerent uxores, priufqudm
eafingulkauaterefhorfmaccepijfent.Demqi necip
fa deoru oraeulajb arteaftrologicd erant auenaiVe/
rmapudDelpbos uirgo prtdicendimunus admini/
firat,qu£ calefiem iUam Vtrgine reprafentatiac Dra,
cofubtripodeuoce£dh,quomdmv-intersteUasDrd
co confpicitur: m Didymis uero templm efi ApoUi/
m,et hoeficuti mihi uideturjx bis Didymisjd efi,ge
mints,qui ccehfuntjippeuatu.Vfqueadeo uero diudut
iiouifa efi iUis res fdcrajut Vlyffes etiam em erratido
fiffus ueUet certo de rebus fuis tognofccre, ad mfrros
penetrarit,n5quouideretumbrasethcum mamcenu,
fed quod cuperet cum Tirefia coJhqui. Quifimulatax.
bt hcm perueneratyque Circemonfiraratjoueamfi/
dit,oues mattauitjcumqi complures effent mbrtjtqi
inter bas-matris quo&fanguine bibere eupientesjson
prius pemifit uUyte matriquidem,quam Ttrefid g»/
fiaffet,co4tJusqi effctfibi uaticimu a-dere: potaitqf ist/
ierm matrisumbram uidere fitientem. ad hec hycur
gtts l,dcedxmonijsomnem Reip. ddmimftrationciccc
h temperabat, ac legem iUisdedit, ne quandd m beUis
prodirentydnte plcnilunim. Uonenim exiftimabdnt
edndemeffe ciuitdtis admimfirathnem^ejceHte ma\
1
•
c^
4#*
VVC. OE A3YR0L001A
eyeuanefcentejpropterea quodmnkabuuregeren
Htr.Porro ArcadcsfoUbccnonreceperuhnrcmprt?
ciobabuerttnt Afirologim ,fed jjdem ob mpcritiansr
sy Uultitim ahmtfeluna antiquiores effe.Vroinde cu
ttoftri maioresufqueadeoJKerint Aftrologic ftudkfi, bmusctmttbominespartimmumferinopo^ejutbo.
«Rffa finem mueniant diuinandifcientic, propterea
sptod neqf certdjitjneq) uerajneq) Siartem aut louem.
nofir4 cauft moueri w codojuerm t(t« bumanamre/
rtm nuUrn ejfc curam, neq) quicquam cffc eis cm bk
megocqs commerdjjuerm fecundmbosnecefiitatc.circu4guntur: parinn dicut Aftrologa non effe quide
umdacm&uwtiUm.liimm mutari uatictmo quat
cunqjfkttdecMainfiant. Ategofaneutrifeprtfpon/
inepcffmJieUat m calofuo quidm motu uolui, cc/
term obiter eiut motus effcclm ad not peruemrx.An
sus equo curreute, ey gmnis aut bominibus tumuhui
amtibwtMpidesfubftlire, ftipulasqj moueri uentk cur/
f» concit4ttt,fyderu uero uertigine nibilprctcrca ef/
ftattmdhigmexiguocaloradnospcrmanatjncquc
uoftratamen caufaqmequmeritignktmq^iucurc
tft cfiusncfterjb dftrit autm ntbil ad nos defltuttAt
ptuejurimtpotefh,utperAftrobgi4mcxm4lkbo/
tmpxct4mus,neq) mutare quicqum earm rtru, quc
abiUk ad nos demamtnt. Sed banc utUitate ars aajert
mentibus. Botta multo ante dcle&antcos, quiuentura
prcfcicrinttmda unofkikcunompru&ctibus uene.
rint
D* B R A I . R O T . I N T E R P »
jpsM
'timidceipiuntur. VWqueenim m iUos hrruuntJedqutJi
mcditatjexpettjtiquefuntjeui* mitiaque uidentur,
rhtc meaeft de AstrologiafententhU
ORNATISSIMO DO*
CTISSIMOQ.VB VfRO THO/
m* Ritthaloregio apud Anglos Se '
cretario,ThomatM.orus
$. p. D .
r quifquamfiutunquam uir doctlfiime,
quiHoratiammt preceptm hnpleuerit»
uoluptatemcfc cum utiUtate coniunxerit,
ttoc ego eerte Luciantm m primis puto prejiitiffe.
Qui <? fupercitiops ahftinens Pbitofopborum prece
ptis,ey folutioribus Poetafum lufibus, bonefiifiimisp)
multy ficetifiimis falibur, uitia ubiaj notat <rt$ infet
itatur mortdlium.ldhj f*cit,tamcfc fcitb,tantaq\ cufruge,ut quum nemo altius pmgatjtemo tamefit, qui no
jtquoanimo ihtus aculcos admittat.Qu,odquum nunr
quam non egregie firiat, ficiffe tamen mibi fingulari
quodm modouidetur in tribus bts Hiahgis, quos ob)
idipfum c tantofifiiuifiimorumnumero potifiimu der
teguquot uerteremjUjs tame aliosfirtaffe longe pre/
tatumHam ut e uirginibus noneandem omnesjeddli
»saliam,profuo cuiufq; animoprafirt,deamatcp,no
tluam prtripuam tutb pofiitafferere,fed qutpbiuir
x
' •'
dcatur
»
4<>
THQMAR
MORI
*
deaturm e lepuUfiimis Luciani dialogis, dtius dtiumpftpptdtjmibi certe ifii prccapuc pldcueruntjteq; tc/,
tnere tamen(uti fpero) necpfoti. Namutdbreuijiimo..
incipiam,qui Cynicus mfcribitur,quiqf pcffe uidcatur
ipfd breuitate comemni,nifinos Uordtius ddmoneret,
fepe etim m exiguo corpore uires effe prafiantiores:
ipjuj) minimas etia gemmas effe uideremus m preeio»
Inetusergo delettubonorificocalculormcmfuffrdt
gatus cfl diuus lottnnet Cbryfoftomusjuir dcerrimiiut
dicU,doctoruterme omniu CbrUtidnijtimusjty Cbrit
ftidnonm(ut ego certe puto)dottifiimus, quem ufque
ddeoDialogusbic delettabdt,ut bonmeius partem
mUomiliamquandamqumm lodnniSeudngetiuco
mentdtm.eft, inferuerit.Weq^id knmerito. Qttid enim
pkcere uiro graui, uere^ Chrijiiano debuitjq is didt
logus, in quo dum afpera,paruoa) contentd Cynicor»
uitadefenditur,moUis atp) enerudtddeticatorZhomi
titm luxurid reprebenditurfUee no edde operd,Cbri/,
ftidnduitcefimplicitas, tempcrantid,frugatitds, demq)
ttrtta itia ata) angufia uia, quce ducit dd uitam, Uuddt
tur.lm Necromantia(nam hicfecudo dialogo titulut
eft)nonfatis aufbicato uocabulo,fcd materia tmenfe
licifima,quamfalfe taxat,uel Magoru pr*ftigi*s,ucl
intmid PoetdrZfigmenxdawl incertds quauis derepbi
UfopborZinterfe digladiationesf Superefi Philopfeu
des^quinonfineSocraticaironiajtotusuerfaturCidq,
titulut ipfe dcckrat) in ridenda^oarguenda^ nuntu
AD
RVTHALLVM
SPI5T.
4<J>.
endi libiditie:dialogus nefciocerte Uyidierncjin utilu>
or.in quo no ualde me mouetjiuod eiut ammifidffe uU
deaturatt nofatis mmortautdtifueconftdcrctjuxi} iu
eofiti(feerrore,quo Dettucrim^ucretius,?littP,pltt
rimiqi itide dlij. Qgid eitim mea refirt quidfentiat his
de reb. ethmcus,que in precipuis habenturfidei Cbri
fiiane myfterijsf Yiuc certefiuclu nobis ajfiret ifte dut
logusyUt twq; magicis habeamus preftigijs fidem, ey
fuperftitionecareamus, qsue pafim fubjbecie religio/
nis obrepit, tum uitam ut agamus minus anxidm, mit
ms uidelicet expauefcentes triftia quepiam acfuperr
fatiofa mendacia, que plerunq) tattta cm fide atq) ast
toritate ttarrantur, ut beatifiimo etiam patri Augufti/
nojairo grauifiimo, hosliq meudacioru accrrimojie/
fcio quifium ucterator perfuaferitjttfihulam iUam de
duobus Spurinis,a\tero in uitam redeuntejiltero dece
dentejanquam remfuoipfius tcmpore geftam pro ue
ranarraret,quam Lucianus inhoc didogo,mutatis
tantu nominibus, tot annis antequam Auguftinus naf/
oereturjrrifit Quo minus mireris,fi pinguioris uulgi
tntntesfuis figmtntis afficiant ij, quife tm demu rent
mgtta coficiffe putant,Chriftm%fibi deuinxiffe per/
petubji comentifuerintjiut defancto aliquo uirofib»
lamjuit de mfiris tragccdifad qua uetula quepia aut
dctird lachrymeturjtut pauida ihhorrefcat.Itaq} nutii
fire martyrisjiuUS uirginU uitam pretemiferunt, in
enutm noii atiquid hmufmodi mendaciom inferuerint,
*««
4\6%
*
THOMAE
MORI
hie fciUeet,dUoqui enim periculm erat, ne ueritdt «8
pofjctfibi ipfdfufftcerejiififuUiretur menddcijs. Nre
Ueriti funtem reUgione contamindrcfigmcntis,quZ
ipfd ucritdt inftituit, er in nudd uoluit ueritdteconft/
ftere,necuideruntufqueadeo nibil ifiiufmodi fibuldt
eonducere,ut nibil perniciofius offUidt.Hempe(ut mt/
nwrdtuspdter Augujiinns teftatur)ubiddmixtu fuho
Ut menddciu, ucritdtis ilico minuitur dc Ubefdctdtur
ttutoritds.Vndef<epe mihifujbiciofuboritur, mdgndm
buiufmodifkbukrm purtemji udfrisdc peftimisqm/
bufdm nehulomhusjhdreticisqj confi(tdm,quibus &u
dium fuittpdrtim ex incdutd,fimplicim potius,qulm
prudcntium credulitdtc uoluptdtem cdpcrc:pdrtimt%
buhrmftctdrm c5mercio,ftdem ueris Cbriftianom
biftorifs ddimere: quippe qui ftequenter qutdam, bit
qu<e infdcrdfcripturd continenturjdm uicirid cohfin/
guntdttficiUfc decUrent,ddludendo luftffe. Qudmob
rmqudt fcriptwdnobis bistorids cUuinitusinfbirdtd
commenddtjrisindubitdtd ftdesbdbenddeft.CeterdS
nero ad Chrifti do&rindmjtdnqudm dd Critoldi regti/
Um^tpplicdntes cauteet cmiudiciojutrecipUmus,
ttut rejpudmus ,fi cdrere uolumus er inanifiducider
fuperfticiofaftrmidine. Scd quo progredior f epiftoU
fcriidm tibrmfuperat:nec intcrim tamen uerbm de
tuis Uudibus utimJn quas dUusftrtdftetotusincubu/
iftet:qudrumq; citra utiam dduUndi fujbicionem uber
rimm mibi m4tcrimpr*bwftent(utcfterds uirtutce
tm
AD RVTMALLVM EPIST* M*t
tttat omtttamjuel egregia doctrina tuafummab^ m re
bus agendis prudentia: qua tot m diuerfis nationibus,
tuitamardukmgocijsMmfiUciterattalegationcsde
€larant:uelfingularisfides,ffauitatq;, quam nififatts
perfpectamxxploratamc^ bahuiffit, nunquam te pru/
dentifiimus princepsfihiifrcretis tffeuoluiffet. Sed
eetcrarm uirtutm tuaru pradicationi unica mode/
fiia tuareluctatur: quefieiat, Ut qum laudanda tam
HtvMffficiasficiffctetamennonUbenteraudias. Par
«V igitur pudorituo: boe unm duntaxat ahs te preca,
tut:utbatin GretbsUtnis studij mei primitias equo
dmmofufcipiasfinasb^ ut qualccunq; apudtefint amo
rft offidjfy in te mei monumentm, quas tibi fim aufus
eo maiorifiducia comittere, quodetfi tam acre tibi iu
dicimfit, ut quicquid erratm fuerit,ncmo penetran/
tius uideat: is tamen eB ingenij tui caniorjut neme li/
bentiusconniucat. Vale.
LVCIANI CYNICVS
THOMA
MORO I N T R R P .
LVCIANVS
ET
CYNICVS.
I
V I D tutandemtbarbamquidemhahest
eycomam,tunicamnonhabes,nuduscon
fpicffkjcfinecalcek,dcleftanimiruua
gaJnhmm^icfffaUwUttmpropriocorporeco
l
L V C . G tra>
.
Ci
Mt*6
"LVCIANI
CXNJCVS
tra qukmftdut cxterrfemper ufut mcomtndde, nuitt
buc,nunciUuc circuk, m arido prxterea folo cubans,
ddeout plurimumetiam fordiumr,tritwm ifiboc paV
Um rejcratjtUoqui nec ipfm,uel temi filo,uel moUe,
ttelftorulentm.c Y N . Ueq) enm mdigeo :fiquid efi
'buiufmodi^tt comptretur fuiUime,dominoqf minim»
txbibeatnegocijjdinquam mihifufficit. At tu per Be
os dic mibi,putdsne effe m luxu uitiufL v c.- intd ad/
modtm.c v N . Contrd mfrugalitate uirtutemfu v t
c i A . Admodm. cvtt.
Curigiturtandcmqum
mt uideas uiuentemfrugalius quam uulgo ficiunt bb/
mittcssos uerofumptuofius,me,non iUos argukfLv.
c i A N . Qjtia nonfrugalius per louem uiderk mihi,
fed egentius uhtere, imd uitam omnino egenam atque
inopem. cUm tu nihil a mtndicu differs,qw cibument
dicatttindiem. c Y N . Vkergo uidetmus (quandb/
quidehue procefiit oratio)quidMm'mopiafki.qw4ijp
rurfus copiaf L v c . Si tibi quidcm ita uidetur.c v/
K i c . Uunquidergo fatkid cuhfi efi, quicquidipfiue
explrt necefiitatem f an aliud quippiam dickf L V C .
Efio ifiud.c V N . Indigetia uero quicquid cuiufquam
ufuideefi,nec cd quofit neceffe peruenittt v e . Sciti
crt.c Y N . N I M igitur mek m rehus deefi.Mbil rmw
m bk efi,quod necefiitatem noexpleat nteam. L v c .
Quo pado iUudaistc v N .Scicsfi cSfideres inquem
ufum eorum quodq) paratu efi,quorum egcmusjut dot>
mwmnoiegumtntigratiatLv
c .hlaxime.cv H »
TJfOMA M6R0 INTSRP.
•4f4f
•' ttuid ueftis, cuiutgrdtidf nbnne tegumenti etidm ip/
fdfLvc.Sane. c v N . Atipfo perdeos tegumen/
to, cuius rei grdtid mdiguerimut, nonne ut meliuspe
Jbdbedtidquodtegiturf L V C . Mihiquidemfic uidet
tur.cYN.Vtrim igiturtibipeiusfebaberehiuiden
tur pedesfL v c . Nefcio. c v N . Atquihoc pafto di
dicerisiquodndm pedum officium eftf L V C . Ingredi.
.CYN.AJIdeteriusergomgreii pedestibiuidentur
< nsei,quhn aliorumf L V C I . istuduerofirtaffenon.
CYK.Atnon poffentfeufefe meliusfcu deterius hd/
, bercnt^jficimfuu praftarefL v c .Fortaffe. c v N .
yVedibus ergo nihilpeius affictus uiieor,quim aliff
. L v c .Uon uiderh.c v N -Quidcorpusuero mtmf
<• Kum deterius quam reliquorumfUempe fi deteriusfe
• hdberet, effet idem mbectUiusxorporis quippe uirtut
*roburcft.An meuergo debiliusfL v c . Uon uidetur.
c YNi Ueqpedcsergotegumento uidentur egere,
* neq reUquum corpus. Quippefiegerent,malebabe/
•' rent.Bgeftds etenim omninamala, acpeiusbaberefe
•ficit,eaquibufcuq adfuerit.At ne ali quidem determ
. eorpus uideturmeu,qd'quibuslibet cibis alitur.L v c
Mdmfeftm efi id qttidem. c v N . Ham nec uegetu ef/
> fetsobuflumq; fi aleretur male.Malafiquide dlimentd
. corpus tdbcfacimt. L v c . Ifta quidcm itafehabent.
. c V N . Qgo pafto igitur,dic mikifbis itafc habentib.
» marguU,uita'q'mprobasmea^cmiferamprddicasf
. J , v c Ideo per louem,quodqumnatura (quamtti
G i
colis
4tfS
LVCIANI CYN1CV9 cotis)dc[uperiterrdm mcomunifidtuerint^xeamut
td mmimn dc bona aaierint/nt nohis ontnia fuperef/
ftnt dbuniejton m necefiitatem madojterm m uolup
tatem qucnyxtt tamen hotim omnimaut utdxtmafdt
tem pdrtis expers esjwc eorunt quoquamfiuerismbi
b certe mdgis,qudmfira. Nempe aqum \tt%is,quamt
etiam bibuntfira: Conteiisueroquiequii cffenieris*
qumdimoa%eanes»tm cuhilc mhilo metiut canibua
hdhestqudttibquioem gfdmen tibifiqfich^qumdama/
im ej tius:pawm pratcredcircunfirs nibtto mendi
co iecentius. Qttdnqumfitu hit cbtenm rc&efapisi
tm ttittt profi&o neutiqum re&efich,primti quoi
onseffichpngueStirittieuhesiutiisuMfifdcesje
rctiqnm ieiniedppdrdtmuarirtdtemhdbhem,&
olett eymeley reiiqudiomttid ut nos hdberemw/eiu/
tiaqmdcmomttigena hdberemut,potm iulceothdho
temutipecumde heberemus, motiem lcctu hdheremus*
Sftaterea putibrat iomos,dcrctiqttd demuomnidmi/
rm nt tnoium prapdrata. Nam ty ipfit quocp artium
efjctidicoru dondfunt. Atuiuereomnibusbuiufcebo
ttis priudtm,ii futrit profeftomiferum,etiamfiab
atio quopiam priueris: qucmaimoium hiqui fer/
ttdtttur in uinculis: longe uero miferiut,fi quis ipfefe/.
fe omnihus honis priuet. N<o» ea iemm manififid ku
fania efi.cvtt.Et re&e quiiem fbrtdffe iicis. Verum
ifiue iic mibi: Siquis iiuite quopiam dXacritef atqutt
bumane, quin protixe quockexibente conuiuium
tem
D . ERAS. ROT. I N T E R P .
4«>
emfficsexapirntc ,cr muUosfimuUcr omnigenos,
alios mudem mbeattos, aUos autem robustos, deinde
apponente tnuUd dtq) ommgendjiquis, inquam, om/
Kdcorripidt,omrid^deguttidt,twned tantum quax
uicindfimtjed ed quoc» qut proculdhfunt,prepdrdtd
uideUcet mdlidis,ipfetdtnen udlens, quum umm dun
tdxdtuentrem babeat,nec multisut mtridtur indige/
dt, dhuiut tdmen quam aUj multimmoretur, hic uir
cuiufmodi tibi uidetur effefprob&snef L V C , Hon mi
bi emde. C Y N . Qjtjid ueromm temperansi L V C .
Nc id quidem. c v rt. Quii uerofiquiseiufdem men
fe pdrticeps, muUdiUd acuarianeglegdt, uno quopit
m ex bis queproxime appomntur, eleeto, qumt fa/
tis mfumbdbcdt necefiitatem,iddctentercddt, eoq\
folo utdtur: eaterd ttld ne refpiciat quiie, dnnon hme
temperdtiorem & meUorem uiru i6o putdbisfL v c .
Egoeerte. C Y N . V t r m e r g o i m mteUigis,annte
cportetdicerefL v c . Quidnami C V N , Qjod De
usikiquidem puUre comiuiminfiruenti fimiUsefk,
Utmudppofuerit muUd ae uarid, atque ommgenajuti
$ffmqtuectdquecomenidnt,dlidquippeuakntibus,
M*rurfus*grotdntibu*,dtquedUd quidem robufUs,
dUdUero mudUiisdtonutomnibtK utamurotnnes, fei
UthisutdnturfinguU,quefu<ecuiufquendtur*conue/
ssnmtjO' ex bis ipfis, quacunq) re maxime quenq) m/
mgere eStigerit. Aiuos iUm qui per mfdihbiUtatem
dtque'mtmrinenMamornnU eorripit refertis, ut qui
G $
ribus
470
LV-ciAitri* c v R i e v t
rebusutiuelitisomnibus,rjr undecunq; pirti$,nonfo/ '
Vs contenti prafentibus, exifiimantes propridm qui/
dem neq; tcrramjneq; marefufficere ,fed importdntes
dbipfisufq; terre fitubus uokptdtes ,pdtrijsq;rcbus •
peregrittd prefcrentesfumptuofdibfrugdiibus, atque ••
cd que difficile compardntur his que funt compdratu
fbdlidunfummd, denique moleftias, maldq; potmselii'
gentes, quim dbfque molcftijs uiuere. At tfii quidem •
plurimi ac preciofi,beatiq, appdrdtus, quibus exutta/ tis, per mdgudm dd uos miferiam, erumnamq; perue/ •'•
niunt. Aurum ipfum tam optabUe,fi libet^rgentumq; *
confidcra: domus confiderafumptuofds, uefies opero/
fdt confiderd: dtque eiusgeneris omnid, quautPttego/,
cio cmunturjsuot laboribus,periculis: imo fanguine,,,
dc cede, qudutoq; bpminm mteritu:ttonideo folum
quod dum nauigant, proptcr ifU pereunt complures:
dc dum qu*runt,pdrdntq;grduid perfirunt: fed obid
quoq; quod diglddiationes multst pdriunt, quodq; obea mjtdidntur muicem cy amicis amidtO- parentibus
libcri,ejr maritis coniuges.Sic opinorEripbylen quo*
que auri gratia prodidiffe mdritum. Atq\h*cquidem
pmnidfiunt,quum tamen ucftes iJLe uarie nibilomd/
gis quiequam quedntedlefifere,durdtdb^illdedifieU
ttibilo prorfus mdgis tegant, nec pocuU ifia drgented >
pottu' quicquammdgis conducant. Sed ncc aurei ittt» ••
uec eburnei item lettuUJbmnumfitduioretttprebednt,,
mo uidebisfrequcnter m eburneo leito }fumptuofisqt,
ftromdtihus
YHO-KA MORO 1WYERP.
47»fir,ontdtibus1bedtisittisfomnum emtiitgere non poffe.
Vr/eterea omnigeneiHe circd edulid cur/e, nibilo ma/
gisalunt,qum tdbefaciunt potius corpord,'ufdemq)
tnfirbosmgcncrdttt.Qgiddutem diccre attinetjiibidi/
WgratUquant/ismoUniidS mortdles er fhciut,& pd
tUnturfqudnquamficileefi ifti cupiditdti mederi, mfi
qmuelit indulgere delkijs. At neh<ec qmdeinfdnid
corrupteldcpfufficere uideturmortalibus ,fed iam re/
rm etidm ufum peruertuntfingutis rebus ad id uten/
tes,dd quod minime pardt/tfunt,quemadmodm letto.
fiquis uti carpentiioco uelit, ae tanqui curru. L V C ,
Qttifnam is efifc v N ,VosJnqua,qui hominibus tan/
cpwnimentis utimini.mm eosiubetis,ut lecticis tan
qmmcurrus mceruicibus fhrant. IpfiueroinfubUmi
refidetis delicdtijtq) iUincbomines ptrindetanqudm
4finosdurigdmini,mperdntesutbdc, no ittac eant,cn
quihtch\ck'tsmdxime,qdetrimdxime bedtiuidemim.
Tm hiqui pifcim carnibus non tantm ut alimenti*
ufunturjueru tinBum etiam quafdi ex his mdchktuw
tutjeos dico,qui purpuram tinguntxtont er hi pr/eter
naturl bis utuntur,qu<e d deo pr/epardtd funtf L V c .
tqonper louemfiquidetingereetUm potcflnocome/,.
ditantmpurpur/ecaro. C Y N . Atnonmidtdtnets
tldtd efi. uam er craterequifiridnttfiprd-tcrndturdm
dstorqueatfitU loeo poffet uti, tux m id tame paratus
etdt. Sed quo pacht poffet quifbUm umuerfam ittom
mfelicitdte percurrere,qufitantd eh\ tAt tu mt quocfo
. ,
<3 4
quoi
49*
,- 1.VCIA1I1
CVKHCV» '
qnod noto eins effe pdrtieepsJnenfds.Vino egotmtnx
cntcmddmodmmodeftusitie,bisoidelicet duntdxaX,
epue mihi dpponuntur uefeens, dc frngduftimis ntenst
Udrtjsucroitus dttfr omnigenisminime ktbidns.Aeie*
mde quum pducis egemjtc minime multis utdr,ferv>
nm tibi uideor uiti niuere.Atqni b*e ratione tud Dif
profetto m pcriculu ueniuntjte & ipfifintjiris etidm
4eteriores,quippe qui rei nuiuus mdigent. Verm «t
exdctiusintetiigds,cuiufmodi boru utrunq)fit,uel pdtt
eis uidelieet egcrejuel multisjconfidcrd quoi pluribu»
egettprimn pueri qnhn ddulti, deinde muberes qnhm
nirijtu ngroti qnm udlentes: dtq) omninoin fummd,
mftriord qnriibct preftdntioribusplurim indigent:
proinde Dij omnino ttuUius egent rei, qni uero dd De/
os dccedunt proximequim minimis egent. An Ueren
lem pntds omnim bominm preftdntiftimnjsuippesti
uinm uirmriemqs rette creiitn, miferu tnne fuiffe,
quu circuiret nudus, peUe duntdxdt mdutus, bttru re/
rmnoftrdrm nihil defiderdnstAt iUe mifer profedo
%%oerdt,quippe quimiferim db dtijs ptopulfdbdttnetft
rurfus pduper,qui tertdmtdriq^ domindbdtur. tHempc
quoeunq) intendiffet mpetm, omnes qudquduerfom
fuperdbdtjnec m quenqum fui tmporis mcidit,quife
uet equdrit mqumjui uieerit,quodd ex bumdris ex*
eeftit. At tu iUistromdtd putds,edlceosa) deftuffe,dtqt
ob id mundu obdmbuldffe tdntm rirmtDieendu prt*
fetto non eft.Sci eonUnens ens «jbrttfccr moderdtst
uinere
T H 0 M A MORO I N T E R P .
#Tf>
wnereuoUb&tjton indulgere debtijs .Quid Tbtfeut
eius difcipulusi Annonrex erdtAtbenienfium omnU
tmjcfiUus etimqitferunt,eieptunijiu certetempet
fidtefortifiimusiAttmen iUequoas uoutitfine ctum
is effe,dc nudus ingredi, bdrbmqs ty cmmnutrirn
pUcuiteijteceitdmenfolumJedomnibus etimuct*
ribus pUcuit: nempe mtUores erttnt qum uos: dtqut
udeo nefufiinuiffet qsddS eorum qrifqum dUquid hu
iufmdi^tibuo profecto magis qum leo qmffimftf*
tcnderi. Siquidem cdrnis moUitiem dcUuoremdecti
remuUeres exi&mdbitjpfi ueroficuti eritJtduidei
riquoqs uiri uoUbm:at barbm quidem cultum uiri
ducebdnt,quemddmoduminequU iubm, in leonibttt
hjrbmtquibus deusfblendorU, qudndi dtqs orndmem
tiuenufidtem dedit,fic ey uiris bdrbdm ddmnritAhot
igituregqmuhr,uetmsJnqumJuosimitm uolo>
btuusuero tempefidtUbominesnondnsulor mhdbu*
tis btdus ftiieitdtU nomine,qum in epulis & uefiibm
bdbentjm poUut dcheuigant fingulitcorporUpdr
tcs^cncfecretiorm qnidem uUdtnJtd utktftituitnd*
turd,dimittentes. At mihi certepedes opto ,utmbH
equinUdifferant,qudles CbwonUp^ffefervm.Tumu»
ipfettromdtisnonegemmoreleomtm, neeciboege*
m mdgU exquifito,qukm cdnes.Contingdt pretctttt,
mhi,utterrd qudvUmmi perfeprotubiU fujfuidtc
Domum uero ut mundum bunc exifiimem. AUmentd
iemm ut t* Mgm,queimime copdrmpofiint.
G 5
AnrnM»
%?*}•,
.
LVCIAJUI/CYtUCtyB,-.
Aurmuero, argentumq; ne defiderem unqum,neqf,
fgp»neq) meormmicorm qmfquam. Qmniananq;*
mala inter homines ex horm cupiditate nafcunturr
rjrfeditiones,crbeU,ejr mfidU,cr ades.Hac om/
mafintem babentplus babcndi cupidincm. At h*c i
nobtiabfcedat proculne unquam plusfatis appetam,,
wmnus ueno qum habeam,firre aquo animo ualeam*
Hcfira quidem ita fe habent.Vlurimwmprofecco a uul,
gifcnUtttifsised diffentiunt. Ne$ quicqum ergo mi/.
tnudm esrifiabhts diffirimut babitu, d quibus tantu
mffmmut m&ituto. Sed te demiror, quona patto qtui
fwn quandacitbaroedo uefumtribuM^ukunup^tq}
adeo tibicinifum,cr tragcedo fuu,bono uiro cultm
tttfsemq; prapria nuUam exiflimasfed eandem ei cm,
umtgohabendm eenfes, idq; qum mlgutmlmfit..
Qgedfi bonoru cultus proprius debet effe uUus,qui/
nmdeeeatmagisquhn bic mtusmi maximeluxuri/ •
tfis pudendusfit,quemq; iUimaxime auerfenturfCuU
tusergomeusbuiufmodiestfqualidm effe,birfutim
effe, tritm paUim mdtti, comam producere» acfine.
ealeeis mgredi. Ve&er. uero cinedorm ornatuifi/.
nriumus efhjtcc dignofecre uosquifqum ab bus pcf/.
fitjttcq;coUwcHefum,tteque moUicie,ntque eamifia/.
tmn^ttumcro^q^buernk^tequecalceisneq) capiUot
nmxuta ,neque edbre. Hm cr rcdolcths ttt iUi, ianu
ftrafertm uosquiefiiffiiicijiimiEt qmde quidficUc,,
ammuwemdcmcmdnt^piorcm
oUatiWtvm±
(V
mfi/
T H d t t Av MORO < I H T E k * »
M/Sff-
IffiriiUkboribus nibiliBUprdftatU. votuptdtibttt'
uero mhHominiu quhn iUifuperamini, cddem covm* ditU,eode mdo dormitis,dtq}inceditU, imoucroktA
ctdcre non uultujcd geftdni potiusjdnqudmfdrciHdi dHjdbbominibuSydlif uero* iumtntis. At mcpcdci
ipfigcttdnt quocunqjfitopus.Egocfc&frrgmtolffdS
rtfufficio,v calorem pdti&uuqud' dijob(ulerint,nti <.
tttmemletieferrejdeouidelicet,quid miferfum.vet
tettopropterbdnefiMtdtem mudefiUfbrtnndcon/
tcntifcd omnim pcenitet,deprefemidjrrren<mpou
itm/ibfcntkdefiderdtUjjyeme quidi optantts *$td/
ttni,efiate rurfus byemrmjdtqs ihcdlorefiigmottfk/ ' pfimtieifimcdlorm
rofifcmptt&qn^
tmmuobUuero mores.Atcp htcitd quufihtJdmvott« « utti^r^r4J«cerr^tfCfp^rtH,«c^rw»i$ ootp'
rttnM^r,^/«prWtf^tttt^,^ittryStt>H, Y ^<
fitUmuepyuipfor&negocusminim Hrckffeft,nir
btlcp rorumdicio dc rdtioHefidcbficetumnecuprdUd}
. tkficHdtU. Qudmobrfttwilprcfiaed^
bUqtatonentefiruturM^
itmderiirorap&tur: cruositidewqttocuq) kvMttest
tqnuinfdmfa
mtftntit .Hic «rrorfwptt»MW^ynw f^&c*/nW» •
mnmotrrttt* Qu,iddm ucrv qum oecttrrsffitrn,rorSfittit. quondmmicrrif HfciiT^wid** j i » ^ ^
'•-•'•.• j
'
huh
47*
AVCJAMI eYMICVf
l«i>>A«*ftNr^i<iiM*«ifoiiAr<iitf. <^dfiuotquit%
rogct,quofermmfiutru uultis dieere, dicetk in ucd
tteir)ttnquidein:quecun$ uidedturdffechbus ,figiUd/
tmuerojmerdum quoeuntg uoluptdti,interdim quo
cunq) mUHomMerdururfm quo lucriftudio. Qttjn
tmerim irajnterdum metusjnterdumaUudquippu
m buiufmodi uosaufirre wdetur,Neqiemm unu dun
tdxdt equu uotfedmultos infiuentesjwnc buncjmnc
mmfuriofos quidem omnes auehiminL Aujtrunt er/
ttottotinbdrdtbrmjtcprdruptd.Vostdmen priuf/
epidm tdidtk cafuros uoteffe nefcitk.at boc detritm
tMuumquodttc4ridetis,comd^ babitus^ meustdn/
tmbdhtum^ukmmibiqwrtdm
prebeat ,utq\
dgtm quicquduolojterfer^ cum qmbus uolo. Nem/
f* ex iHio8itjdt$ ineruditk bominibusjumo me aM
re uoluerittobhuncbdbitumM moUes etim quifunt
&4huc tdmsdmproculdcelindnt. Congrediuntnrue
m l^imi4Z$modrjbfimitcr quiuirtutemcupwt,
Mpmifimum congredtunturmecumjtorumegocon/
fmuiim Ms&or, Eorumuerofores qrihomtnts uo
cdnturjton obferuo,tmncoronds dureds dc purpuri
fro}ttfinbdbeo
tkmbuncintcUigdSiWJHbanos modouiros,fedipfot
mrijm deos decerejttqs eudeindcJt ubct/rrideds, deo
mmfidtuMconjuterdjuri utdednturuobune,dnmux
snXilmmjteq^Gr^
eti/
mtmpktirtwmfbicidsjitru ipfi dijjk cgo, ctmttti
bdrbdd
THOMA MORO IWTRAP. 4 7 ?
t4rbati<kfunt,d.n quemddmodum uof,rdfifinguntm*
ntqs pinguntur. Qu)n plurimos etim fint tunuis eon
ffieietjut me mmc effe uides. Quo paeto ighur dudedi
pofibae bunebdbitm uitio ddre,qum deosetidM
decereuidedtur.
SEVMENIPPVS
SIV&
NECROMANTIA LVCIANt
Thomd Moro mterprete.
MBNIPPVS
FHILONIDEE
A L V E dtriuydomusckuehibuhm
mee: Vt te lubens dfpicio Utci reddu*
$
tus. pHI L . Nmnibic Kenippu»
efi canis itteftHo berele dliusjiifi tga
forte dd Menippos omneis bdUucut
nor.AtquidfibiuuhbdbitushuiusinfolentidtcUtudt
tyrdyleouK exuuie f Adeundus tdmen efi. SdlueJAe/
mppe.Vndenobisdduemfit tmefiquod inurbemm
mdimus.
MENIP.
•• AdfmreuerfusmortuormeldtibuUs,
,
Voribusb^tristiumtembrdrmnigris:
Kanesubiwjsrimdnentfuperisprocul
P H i L . O Hercules clim nobis Menippus uitdfun*
Suscftseuixitfydenuot
MENIP.
Nonfedmeddbucuiuumrecepittdrtdrus.
tfHiL. Qtt,enim cdufutibifiitnou* bmusdtejhu
?
ereiibiUn
cmedwilisultt
MEM.
*
* luuentameincitauit,dt<^audacia,
Qjjiw pro t««rftf4 &4Ma* p4«!«f«m fmpoteMtMr'.
~», H l L. S#f o &r4tr Tr4gic4,cr ab iambis defcendxt
fic potiusfimplicitereloquere, qua-ni htec uejta, quat ,
caufatibiitineris mfirnifltitfqum alioqui neqj iucu*
atancqi delettabilisfituiat
MEN.
Rf« dilctle grams m infirnat egit ad mbras,
Confulcrem manes ut uatis TirejiaL
p H i L. Ar^Mt deliras, alioqui non hoc pacto cancret
apud amicos confarcinatis uerfibus. M E N . tie mire
nsamicemper ehmcm EUripideatq; Homero uerr
' fatus,nefcio quo pacto uerfibusfic knpletusfm, ut ttU
<merimihi'mosfuatponteconfluant. verm dicmihi
*tiuopacto res hmatue hicfi babetin terris t ey quii
tpm in urbe agkurt P H I L . Whil noui. Sed quemai
< Mdmpriwa#itdbant,rapim,peierant,fxneratur9
* ufitrascoUigunt.MEN.Omiferiatq;mfiUces.tykfci
t- untenm,quaUadenoixrisrebusnuper apudinferov
Aecretdfmt,qualeshJforteiactifunt in diuitesiftos
ealcuU,quosperCerberurtuUopacto poterut effuger'
rr. p H i L . Quidais f Houine altquid apui mferos
nofhris dcrebus decretu efit M E N . Pfr IOHC, C7 qui
4em niukaaterm prodere non Ucet,neq; arcana qua*
funt reucUrcitiequisfortenos apud Rhadamamhum
mpietatkaccufet. P H I L . Nf<j«<j<ju,*.Mewppcpcr
\oum,nemifofermonem hmcmuidsai. Uantaptidt
>.•
bominm
THOMA "M6AO 'lHlflRP.
'40*
hominem tacendi gtutrtm, V initidttm pretereaftt/
erts edifferes. M E N . DurdprofettoiubeStCr neuti/
qum tutd,uerum tuigratik tamen dudendutn efi.De/
eretum efi ergq,diuites ifios ac pecuniofos durum tan
qudmDdnAenfcrudntesabfirufum. P H I L - . tJepri/
us 6 beate quxfunt decretd dixeris, quim ea percur/
rat omnid que dbs te audire libentifime uelhn: Qgdt
uidelicet defcenfus cdufafucrit,quit itineris dux/dem/
de ex ordine,cr qu/t ittic uideris,& qut audieri/s om/
uid.VerifimiIeeflcmmte,quumrespulcbrdS uidendi
curiofuffissorumqud-uifuetatduditu diguauidebd»
turnibil omnino prxtermififfe. N E N . Varendumeti
4m inbistibieft.lJ.dm quid ftcias^irgente amico ? Ac
primumfdne tibi cxpediam, qut res animum meutn
dd bunc defcenfum hnpulerit. Ego igitur quum ddbue
puer ejfem,dudiremqi Homerum dtque Ecpodum,
feditiones dc beUd canentes, non femideorum modo,
fed ipforum etiam deorum, ddulterid quoque, uiolen/
tias, rdpthds,fupplicid ,patrum expulfiones, & frd/
trum ejrfororum nuptids rfcee me Eercle omnidbo/
ndpulchrdq; putabdm,ejr itudiofe ergd eddffieit/
bar. Voftquam uero in uirilem iam xtdtem perueni/
rem,bicUgesrurfusiubentes audiopoetis dpprime
eontrdrid, ncque uideUcet ddulteria committere, tte/.
quefeditiones mouere, neque rapinas exercere. Hic
igitur bcfitabundus conftiti ,incertus omnino quo me
pdtto gererem. Ueque enim deos unquam putaui
motchdtu/
4f»
LVC.
WBCROMAKTIA; ;'
motebdturos^uttfcditiones kmeemfiuffe moturosmU
fide bis rebus permde dc bonis iudicdfjent* Ne$ rur*
fits lcgumldtorcs bis dduerfd iuffuros, nifi id conduce/
teexistimdrent. QuoniZ igitur m dubio erdm, uifum
eft mibi pbilofopbos iftos ddircjttquc bis me in mdnut
dc4crefogdrcq;Mimcutcun<l}Uberetttterentur,ui/
tttfcuiam dUqumfimplicemdcecrtmoftcnderenti
Ihecigitur mecumreputdnsdd eos uenio, knprudens
proficto,quodme exfumo(ut diunt)infkmmm con/
Mcerm.ApmtenhuhostMximemUgettter obferudnu
fmmm repperi ignorantidm ,ommdq} mgis incer/
td,ddeo ut prx bis iUco mibi uel idiotdru uitd im tms
red mderetur. AUus etenim foU meiufiituoluptdtifiu/
derejtqj dd etm fcopum uniuerfim uitdt curfim dirist
gere.ln eo ipfitm fitdm effefeUcitdtc.AUus rurfmom*
mnoldbordre,corpus^fiti,mgUijs^cfqudlorefubige\
tte, miferefemper ddfectum, contumeUjsq) obnoxium
ofiidue, Hcfiodifcdulo inculcdns celebrid iUa de uirtm\
te c<trmind,cr fudorcm uideUcet,0' dccliuemm uerr
ticetn montis dfcenfm.Alius contmnereiubet pectu*.
tudsjedrmq} pojfefiionem imUfferentem putdrc. A/«>
utcontrd bomuipfts etidm diuitidseffe pronuncidts
De mundouero quid dicmi de quo idcdt, mcorpore*.
#fubftdntidt,dtomos,cr itumejtc tdlem qudnddm pu>
gmtntium mmcemnominum turbZ in diem dudiebm*
erquoddbfurdorum mnim mximefukdbfurdum*
tUsontrdrifsmu^
mdm
THOMA MOJIO I N T K A P .
4?%*
mdumratiottes 4c perfuafibiles ddferebat,utnecei
quicaUdmjnecei quifrigidm idem prorfuseffecon
tenderent,contra quicquam hifcete potucrto#tq} id,
quu tmen mdnifcftc cognofceremfierinunqua pofje,
uteddmrescaUdafimulfrigfddqffit.Prorfmigftur
tdle quiddam mibi dccidebdt, quakfokt dormitantif
busjutmtcrdm cdpite annuerem, mterdU contra dbt
«nueremMrttered quod multo erdt istis abfurdius, uir
tameorm diUgenter obfermns ,comperi eam ctm
, ipform uerbis pr*cepti$<kfmmopere pugnare. Eot
erito quifbcrnenddm ccnfebdttt pecunidm,duidifiime
cofbexi coUigcndis diuitift mhiarcde fcenore Utiganr
tes i pro merccde doeentes: omnid deniq) nummorm
. gratii tokrantesM uero qui gloriam uerbis dfbernd/
bdntur, omnem uitefua rationem mgloridm refertt
bant. Voluptatemrurfusomnesfrme paldmineejfer
bdnt: cUnculm uero ddeam folam Ubenter confiuet
bdnt.Ergohdcquo<fcfbefrufirdtusmagis ddhuctegre
moktteqf tuU.AUquantulm tamen inde memet eonr
fokbar, quod una cm multis ey fdpientibus ©r cekr
berrimis uiris ipfe mfipiensq^ effem, at$ uere adbuc
, ignarus oberrarm.Peruigildntimibitdndem ,4tque
hifce de rebus mecm eogttanti,uemt m mentejut Bar
bylonem profeftus magormdUquem exZoroafiri
difcipulisdc fucccfforibusconuenirm. Audieramfi/
quidem eosinferni portds carminibus quibufddmac
mystcrij$dpcrire,cy qucUbueritiUuctuto deducere,
ivc.
H
acrur
4$»
0Lyc.
NE-C*tp*lA.NTl A ?
yfrurfufmdereducere. Optime ngome fatturupu/.
<4i«V» «*»fcoraw»^uopww <fc dcfcenfupaciffens Tit
refiamBocotiu confulcrem,ab eoq; perdifcerem(quiQ
pe qui uates fuerit er fapiens ) qu£ uitafltoptirna»
qudmqj fapientiflimus quifq; potiflimmelegerit. Ac
ftatmquidemexiliens quim.potc.rm celerrimeBa/,
hylonem uerfus rettd contends. .Qgdqum ucnio,dq
tjtrfor apud Chald/orum quendambominem certeft
pientemjtaj arte mirabilem,coma quide cmm, adt
tnodmq; promiffa barba uenerabilem. Homen autem .
iUifliit Mithrobar&ncr.oransigitur obfecransq;uix
exoraui,ut quauis mercede ueUet, in iUam me uiam de
duceret. At tandem bomo mefufcipiens,primm quif
dem dies nouc ac uiginti cm lunaflmul incipiens abt
Imt adEuphratem, manefolem orientem uerfus per/
ducensjc femottem quempia longm muflitan$,que)
tion admodm cxaudiebam. Nam (qued m certamjne
pr£cones'meptifolent)uolubilequiddam atq) inccr!ttL
proflrebat, nifl quodquofdam uifus cft muocdre d£t'
ntoncs. Poft iUam igitur mcantationetcr mihimuul/
tmfpuens deducit rurfus,oculos nufquam in otaittnt
qutnquam deflettens. Et cibus quidem nohis gkndes
erant ,potusautem lac atq; mulfm v Choafpi lynt/
phalettus uero in herhafub dio fuit.At poflquam iant
pr£paratifatishac di/tafumus, medio nottisfilentio
ad Tigridem me fluuim ducens,purgauitfimul atqy
abfierfitfficeq; lufirauit acfquiUa, tm pluribus iti/
i>
• ..i
ixtw~
TMCm**JX&X>0-^IWTBltP.
-!4*|
tmdijs,GrmdgieumfirnitiUudcdmenfubMUrmu-r Mw , (/«»ir rotum me tom teMn;, «tf ne kfpetttk
hederer ctrcumiens,redudtdomwm ,itd ut eram recit
procdntem-.dereliqud nodis purte nduigdtioni nds
pnpdrduimmApfeigitUrmgiedmqudnddmuefiem
induit, Medorum uefii utplurimumfimiU:dc me qui>
demhis qu£uidesornduH,cldUduidelicct>deleonit
exuuijsjtqi infuper lyrd. lufiit prttered ut nomen fi
qukme roget,Menippum quidem ne dicerCmJedHef
mem,viyffemidUtOrpbeum.
PHIL.Q&iditdb)
JAenippe tnetp enim cdttfam aut kttbitu$,dutn6minit
mteUigo: M E N . Atquipertpicuum idquidemest,
ucneutiqudm drcamm. N«tm hi quiante nos dd infic
ros oim uiui defcenderdnt, putauitfi me bisdfiimild/
retifore ut ficilius Aeaci cufiodias taUerem, dtqjml*
loprobibente tranfirem, utpote notior trdgico dt*
modum iUo cultuemifftts. Um igitur dies dppatuit,
quum nos ddflumeningrefiiin receffumincumbimut»
Vdratd fiquidem ab iUofuerdnt, cymbd,fdcrificid,
mulfd, cr i» id myflerium denique quibufcuntp opus
crdt.H<ecpoftqudm ergo qutpromptd erant impoy
fuimus,tumnosquoq}
'"*
Ingredimur trifles Idchrymisq^'mpkmuroborttt*
Atqidliqudntijper quidem infiuuio firimur.deindem
fyiua detdtifumus,dc idcum quendi in quemEuphrdt
*es conditur. Tum hoc quoq) tranfmiffo, in regjonem
qudndam peruenimusfokm ifyluofam atq} opdcam,
<•::
i
H *
inqum
•yf.$4
LVC. WECROMAWTlA
Mqum defeendetes(pr*ihdt enhn Mitbrobdrzjtnes)
LT putem effodimut, cr o«« iuguUmut, crfeuem
fanguine conjbergimus. At magus interhn dcccnfm
facitencnsjhdud mpUus imfmmiffo murmure,fed
ttoce qukm poterat maximd dmitis^uemonespmul
emnes couocdt,VoendS, Erhtncs, Hecdtcn nocturnam
excclfdmcji Proferpini ,fimulaj polyfyUdhd emtdm
ttomina hdrhdrd dt<$ ignotd commifcet. Stdtm ergo
tremereomnid,cr rimdt ex cdrminefdlm ducere,de
porrb CerhctiIdtrdtus dudiri,tvidmrespldnitri/
(tkdcmcefbdfuit.
Vmbrarm dt timttit rex hnkfedibut Orcus.
•Acprotinut quidem mferorm pdtehit plerdqjJdcut
pyriphlegethonjc Plutonk regid.Tm periUm «V/
fcendentes bidtm,Rhdddmdnthm propemodm met
tu reperimus extinctm. Ac Cerberus primu quidcM
pttrdhdt commouitqi fefe. At qum ego lytdm ceter/
fime corteptdm pulfdjfcm, cdtttu stdthn fopitus ob/
dormif.deinde pofieaqudm dd tdcm uenimus, trdmt/
trefere no licuit.ldm enhn omfim erat niUigim,fT
eiuldtu certe ptenm. Vutnerdti quippe ittco nauigd/
bant omnes, hic femurjtie cdput, dtius atio quopiam
tncmbro ktxdtus,ufq;ddeojut mibi certe ex hetlo quo/
fiam adeffe uiderentur. At optimus Charon quu leo/
tiis uideret exuuids ,effeme rdtus Herculem recepit,
trdnsq\uexk tibcnsjtm exeuntibus quoqj nobk mon/
fbrduit (cmitam*Sed quonimim ermus in tenebrbt,
pr/xcdk)
THOMA MORO INTERP»
4«f
prcceditquidcm Mkbrobarzjanesjtgo autematergtt
conrinmsitucomesadb€reo,quoadinpratum quodr
dm uenimus maximumjfpkodelo confitum, ubi cir/
cumfufc undvp mortuorufiridulc nosfequuntur um/
lrrc. Twm paulo procedentes longius ad ipfum Mino/
istribunal accefiimus.Erat ipfe quidem infolioforte
emdamfubUmifedm.AfUbant auteiUi Vcenc,Tor>
tores, m«U GenijJuric.Ex altera parte plurimi qui*
dam adducVfuntex ordine longafknt mnctiTiiceban
turmemadukeri,lenonesjmcechij}omicid£,adulato
resfycopbant€,acuUs hominum turba quiduis in ui
UpatrantiumSeorfum autemdiuitcs acfaneratores
fprodibant pawdijuentrieofhac podagrici,quorU quif/
que trahe uinttus eratfimi pondere duorum talentor
nmknpofito.isos igkur afiantesjty qucfiuntomnid
confjricimusjyquc dicumuraufcukamus. Accufant
amtmnodquidaat^admirabilesrbctotet. p H1iv;
QjHAtm ergo bi per louem funt, acne ifibuc quide tt
ffigtat dicere, M B N , Vmbrasnc Unquam istat nofii,
quat oppoptafoli reddut corforaf p H I V. QuidHi!
MR N . HcnosigtturquumprimufitncVmtdfumut
gccufant, tefiantur, atq; redarguunt,quicquid ?» uita
peccauimus, eyfane qucdam ex bis digttc admodum
fide uidettturjutpote nobifcu uerfatcfemper,nofiris^
umfquam digrejfc corporibus. isinos igitur curiofis
spsentlibet cxminansjmpiarum relegsbat in catum,
faiAVtf tm'/<r»tT*»tf/«> wgnasmturum. inbos prc/
H I
cipue
xW
ivc-i •KSc*oMAM.irw ''?
«j|<#« J<M8r?? in-cnditur^qum opesdum uiuerct^nc: dh
gmtart? tn':&U€rnnif<tUi*p &dor&ri'eisre expe&db&t^
nimryMbrcutpcriiurmn corurnftpcrkstn pdiitmrp
detc&dtti-. quppc qui non mewinujcnr mortsdeti^i
qutcm ftir „&/».- bona g«'<?^ mohaha cotpecpinios < M
nuttr fpiets-dtd' t'dd cxutt omnidhiuamiinqti&xgenms.
mutnm nudi &c uults demjfo freterhui tsmqnmfontr
mum quodd&m hmxrsm hsmcfihcitdtctn recngitsmc
tcs.&icoxtbiccd^m ccnificjtrrrnimii qu&m dcisdt&r
tm jnerm. ti f qnem snrufom .ignouemm acecfu
otq&e w nttrrtn Qmer &J.monuuqsdrs m nit&fnerxt*
ethsmc-peredi ftcr&t mfi&ts$:tmt quum pluhmr mnttc
firsseimekiidentm putftiittmm excU^iJp&pxmulrS
sUins cxpcrdubdt cgrdfwm.At tpfc uix i&tt&s sM n&ss
hmc pnuucmmrcm dui uerjhdcrjelices &r bcdioCi
fc phnru fdtsiutcs pm&h&tji peclus dextr&mnc norr
ng?r>stpermmeret ofeuland&, lUiuero audtenieerfd,
mdejlc pch&r.ht JS\mo$ ohdd& cUd mdic&uh tn gr&
$idm*Q$}ippe llionyfiu Shiltd- t\rQiU mid$4 Wotr®
nbn$ rrtWnibusej' kQisinciieenfdiu^ ppnut $toit&>
rmn $e}hmomo coriuietlt^Cyrcnxus Anfitpput Mtre
nc*uc$ \ h&rt itlu uslde fuiptasi i)trcrifcitmp phrmm
ih u&ler &htoriiii) icrmc um Chmdtd* &mg&itt Sf&t
mt &. poc%\..iffereMiUti crudnohl nbnuUes uhm $m$fr
fc pcetm,&. T.-r% n&s & tribunuU difesdeifSi.idfuprMoig
le. u per-naumhi vhi cs dmkscj- multa s rs* mtlcrdik
mhrefimuhdcifcbldrc Umthhfimut ct $4*$w$f$
TftbMA MVRCT iirrtfiA. d\9f
nusduditur,v eiuldtus hominum in ignefUgratimi
tm rot£ V iormenta, catena-, Cerberus lacerat, v
Chimard diUnidt,crucianturq; pariter omncs, capti/
ui,reges,praficfi,pauperes,medici,diuites,v iamfce
lerunt omnes pcenitebdtiEt quofda quidem eoru, duht
htuemurjagnouimus, uidelicet quinUper ettitadif/
cefferant. Aibife pudentes tum occulebant, nofiroqj
fubtrahebdt dfheciuUdUtfinos auqudndorejhiciebat,'
idferuiliter admodu&iefcq-fh<iebant,aiq; hi quide
qudm olim putat onerofifhfiofiqi'm uitaf Atpduperi/
btts malorm dimidiu remittebatur, & quuinterquib
uiffentjenuo repetebantur ad pcenam. Sedittaqubqjqiuefhbulis feruntur afhexi,lxionem,Sifyphum, Vhry
gimqs grauiter dffifim Tantalunt, gcnitmq; terrd
Titym,Dtj boni,quantm'f Integrujiratus dgru oc/
cupabat. Hos tdndem pratereuntes, incdmpm ueni/
mus Acherupum,ubifcmideos,heroiddsqi reperimusi
atqk dliamfimulmorfuoru turbam ihgentes, tribusqi
tttfbofitdm, alios quidem uetulos quofda dcmarcidos,
atque (ut Homerus aii) euamdos,d\ios uero iuuemUs
br integros, v hospotifiimu ob itta codiedi efficacit
Aegyptios. Vrrff dignofcere quettbet baud procttue
fuit, ddeo nuddtis ofiibus omnes erat inuicefimittimi,
hifi q, uix tande eos diu iniendetes agttouimus. Quip/
be coferti cofidebat obfcuri atq) ignobi\cs,nuttuq; fer/[
ttdntes amplius prifiimeform^uefiigift. 0 igitur mul
tifimul offei confiftercntJnuiccM omninbfimiles, qu\
" -4
H 4 terri
'4A$
LVC, naCROMAKTlA
terrificttm qjuddm per ciuos ocuUtrum orbet trdnJ*
fhuermMwes<fcmdosofiendcret,h*fitibimccrtQ.
mecum,<fuonmfigno Xberfitcm 4 Niiro iUoformo/
fb difcernermrtut mendicm Irum iPbiicm rege,.'
iut Fyrrbim coqum 40 Ag4mc»wofl0. Qtnppe qui~
bus im mbil ueteris permtnfit indidjfed offsfuerunt
tnterfefintimJncognihiUimuis inferipti tituhs, nu\
Uhj, unquS, dtnofcenM. Hec igiturfpefttnti mibifer/
fimitis homimm uiti pompe cuipu, longe uidehitur^ •
eui pnfit uc difpomt quecu fortuns, ex bis qui ponu
pm igunt,diuerfos Uiriosq^ cuiqjhibitus iccommo/
dins.Aliumfiquidc fQrtuns dctigens,regij$ ormtint
fignibut,er tkrm imponens, effiteUitcsiddens,*?
cdput diidemste corotums. Atiumferui rurfus orni/
tunt induithuncfqmofum efEgiit bunc deforme itqj
deridiculmnfingiunmomnigemm,ut opinor, debet,
effefpefticulum• Quhtbibitus quorunditn plerutKfp
in medii quoqj pontpi demutit/teqj perpctuo eodem
finit ordine,cukucfc progrcdi quo prodieritu.Sed ort
Mtucammutdto Crccfum quidcm coegit ferui cipti/
uicfr ucftes induere.Meindrium iutcm olim interfer/
uos incedetttem, Volycntis uicifiim ornit tynnnide.
Et iUquintifper quidem eo cultu pcrmittit utijuerunb
ubi im pornp* tempus prttcrqtutppintum quifque
rdtituens,v cum corporcfimul cxutus miitu, qui/
tis antcfkit efficitur/uhilo 4 uicino diifvrens. Quidim
umenob infcitim qumfuosfortUMcukusengjt^
eegrefe/
THOMA MORO I W T B R P .
4$*»
e*pfrumm$M^
bonis priudti, de non potius dUetus, quibue pduUfher •
ukbdntur^xmri.Qmn mfeeu quoqs uidijfetepkrun
que puto bijlriones iftos trdgieos^ui ( utfobub rdtio
pofcit)mdo CreonrisjmdoPrimifiSt^mt Agdtne/'
nones.ldemq)(pfors tukrit) paub dttte tdm grduuer
Cecr<>pkdutErecbtbrifomdmunUdtm,pdub post
famsgoctdiubcntCpprogreditur. AtquufobuUim
finis dffuerit, qmfq) durdtdsiUdt ueftesexmm,perftu*
nm 4eponens,eydb dltis itus erepisUs defeendes,pm
petdtqs humilisobdmbuUu,bdu4dmphut Agmenu
ttoniue Atreoprogndtus, dut CreonMeneeeriftUm^
ftdPolusfiUutCbdrieki Sunienfis, «tut Sdtyrm fiUus
Tbeogitonis Mdrdtbonius. Sie fe mrtdUum res bd»
ben,qumddmodm mibi tm fbeetdnri tUdebdtun
P-Hii..Dic tnihi NSmppejfti quimdgnificosultotq)
tmulos bdbemfuper terrm,ty cobmm,imdgines,
tkuhs,nibil6ne funtdpudinftros pkbeis quibusUbet
mbris bonordtiorest M E N . Hugdristu quiicjnm*
fi uidiffes NUufolm,Cdrem iUm dicoPyrdmidccc*
Ubrmfdtfciojnunqumrideredefuffesjtdm dntrm*
qUoddm dbftrufm defoeetmdbiecfuteft,mreUqud
tnortuormturbd deUtefcens. Hoe tdntu eommodimt*
hiuideturexmnmemo refone,quodimpofito tdnto
pondereftdbordt mdgis *y premitur. Ndm qum AeA
cut o miee, bcm etrieft tmtitWi ddtdutem cuipbri/
mmhdutimpUwpeimjuceffoefi
H 5 tntUh
Hyh
LVfrtAlM * W« C R"0 M A N f f A
emnfefeq^diidcimim, contrdbercjAt uebmenttiif
tnultb rififfesjopinorfi reges bofce noftrbs,fdtrdp/tfce)
uiiiffes apuieos mendicdnteS,ey dutfdlfdmentd uen/
• nentes, dut primdiipfdt Uterds urgente inopid profi/
• hmtes,cr quemddmodu contumelijs d quouis dfficidhi
iur,dfqj tnfiUHc ceddntur perinde utq) uilifiimd mdnt
• eipid.ltda) PhAUpptm Macedonem confjncdtus,conti/
• Herc me certe non pbtui tottenfus cst mibi in dnguto
ipxoddmdetritos cdtceos mercedereftrcies. Q»tn<ttt
bs pyttefed multos erut uideremendtcdntes in triuifsi
y&rxts mdeiicetiDdriosjc Polycrbtes.p H i L . Aa/
Mtirdndd mrrit ifld de regibus,peneq) incredibiUd. So
irdterdutem quidficit,dc Diogenesfeyfi quis efifdpi
tntum dliusfiA E v.Socrdtes proficto etiSibi obuer/
fdfttr,bmnes<g reddrguitmerfdntur dutem cim iko P%
imedes,Vlyffes,er Kcftor, er quifqiiis efi dUus inter
4^fknctosg<irrulus.lnfidnfurduti\JUetidmnu^tq)in)
4mmcfcunt.exbdttftotteneno crurd. Atbptimus Dioge
UesSdrddMpdlo uicinus Ajfyrio Middty Pbfygio, al
bpe dlffs ttenfpluribits exifiorum fumptuoforii nume.
to mdnet,duoi quuriuldntes duditjueterisfbrtun<e ma
fjUtttdinemfecogitMtes,ty ridetv deUctdturjcfu
finuseifUdnstfplurimim cdntdf,dffierdrtimisdtqjih)
tucuhdd uoceiuortteiulatus obfcurZs, ddeo ut id £gri
fffemts>itCeDfogcne firre ualenies, demutdhddfedi
deiiberent.P tii L<Dcbkimfdtisquidem:c£terum
^uodndmiUuddectekiHffi^uc^mtiQdiJxrdsdduer
v.:A t i l
fus
*TlTc-MA " tkodVb. l « * » * ' # / - «#>'
fusdiuiteseffefanctimfM E N .Briir «toeMMNM^ri*
nwm epe p<i&o C/WHB k^ccleredurreptvpcfidffrnti
kbinftitutofermone prottddperraui. Dow igithtibi
uerfabarxnagiUratusconcipnent aduocauerunt,-bisu\
ykticet derebus,quein comnmne conducereht.Cpnffii
•Jcknscrgo multos coturrtre; mequoq; ctmihlsitmul
JMmifcensjunus demmeroeorm cpdinconaohejak
4-ant^fficioriAgitatafuntigitur ey atia multatpcftmt
4
wo iiere dediuitibus negoauin imospofUaqumtdst
•rimdtuiffent obiettaxtiolcmiafupcrbU^usdmuria^
'affurgens tandem expopulo primas quuia,huiufmodi
dexramtigit:Quonim,mcptit,multa muttosperpmv
•erant in sutdjrapientes ac uim intTreniesjmpescpntuV
•mmodbdeffiectui bdbemes,Curi&pcputoq; iu[muri%
mtquum funcciuitafianhht^cx>rperaquidem cyrSpeu
nas cum-alijs fceieratorm ehrporibwiuamkmmeuim
tofurfm rmiffeih uhamjnafinwdmigrenxjone*
tin tali rermftatu quinqutesacmeies decewaumrum,
nmtia trunfegeriMjf&ifcmperex afinis renati, ohefA
•frrtnses^atqja pauperibus agitati.Dein utticeatMcfg
'wtaexcedere.Hancfentetttiamdixit Ciluafius,frttne
*Aridetio,patria Mamcenfts, tribuStygtana. tUtxgV
turlege rcatdtd,dpprohaucrutprrncipesfomple1i%
adfrcmuti Profcrpina,aUatrauit Cnberustfkenxmftt
ydqu£tthrriftdtuuM,autehticd$fwnt. QMytigtiuftit
'c5ciotteagebantur,erant buiufmodi.Tum egoftacntt),
'teuiusgratia uentra, tirr/w 4a^|^pirr^'r^(»,
fA ."'
ordine
49+
LVCIAWI WECHOMAWTIA
«fttotr mtrreU fnppUem\t»nuH dieeret, quodnm
e$timHiui*ejtnm:pmMet.llu
tmfemcmut qufpim eeeutayatidutjuoce gr*cili)b
fliauquit/caufm tue perplcxitatkfcio afapientibm
iftk profthmjiaudquauuamidemutuicemijfdem de
rebmfentimibn#ermb*udfis ehidtibiprolouuv
fiquidem quod BammUmimvrdixit. Uequaquam,
nquitjb paterculejed die amabo, netp me contemnet,
ensimmtate etimipfo eeabrdberro. Abducens er/
go me,procul ab alift auftrentM euret mibi sncUnin
OpttMNrft^wi,i(itof4iv|VYM4t(>r«ffi^ uita^tc prn
memifiima. Qtgmobrem ab bac umjiimo fubUmum
eoufiderationedefiftensMtte principU femper acfit
mnsm\ntrere/v uafros befcefyllogjfmot defbuentM
omiUgeummmumgmuftimansiboe folum mtota
pMperfiquen,mprafendbmbemcompofiusmim/
me eurtofmmUa refoUicitmjiuam pbmmu potet bv
Urit ukm ridensbj tradncas. Hec quu iixtffet rurfus
Afpbodehru mprati feftcorripuit. Egoigitur(n*m
trnunduejpererat) age, mqumjd Mitbrobarzane
opMcuuhmur i ae nonbinc rurfus abimutm uitami
Aib*ciTU;confidejnquit,b Mmppejveumquip/
ft fickembj ttbi monftrabofmitm: vme protinm
nbduccnt n regionem quandam magkpriore tenebri
eofm#*mprocul oftendens fubobfcuru tenuebj, ae
mautperrimm mfiuens kmennUudJnquit,Tropbo/
mfmmplomefr
tm
THOMA MORO INTRItP.
4$*
mthwafcendestMo^
mhocfemonega
dmmperdngufim AntHfmietfuWetHMiWfcio ousr
ptclo^Ubmmfff^'
LVCIANI PHILOPSEVi
0 1 5 5IV1
IRCHDVLV5,
' Tdowtf t&oro interprete.
TYCHIADBS AC PHlLOCLB*
OTBS tBibt Phttoctetmcere,mdnm
p
idtanwmfittouodmuttos'm mentitiuU
. cutnditati adducittUtparitergdudeant»
tpmmtr ipfi mhilfam loquuntun <T his oui talia nar
rdnt^dximeammmintenddtttfPHiu.MultaTy/
chidde funtt ou* nonnuUos mortatesmentiri eompeU
UnttOuid in rem mdent conducere. T Y C H . Uibil ad)
rem bcc, ut aiunt. neq) enim de bis rogaham, oui quii
pfus pofiutdt mentiuntur: uenid nimirm bijmo laude
pleriqfeormdigmfurt^
uel dd falute tdti qjtopiam pharmaco ufi funt in neteft
fitdtihw.Cuiofmodi muttd vtyffet etiamficitjUt 17 ui
tdmfudm,0-fociorm reditumredimcret:fedde ittis
uir optime dico, qui nutta ncecfiitdte mendaau ipfum
ueritatilonge dnteponunt,ipfareuidelicet deteclati»
dtquekeafineutta idonea occafioneuerfati.lstiergo
f^enpiotcum
PHIL*
A»
!fj4'*
JJtG*i\
»"MOrSVO.Y I W T * * * * '
A^MKiit» talefaliquos iam deprebedijhi, quibui beef
wfhajit mentienditibidtxiTV c H. Et quidem admof
dm multifuttt buiufmpdu P H I L . Quid aliud ergo
m caufafit, quodmentiuntur nifi dementia tfiquidem}
rempefimamjoptime loco preoptant.T y c H . Hoe
uibHlefh, nam ego tibimultos oflederim ad cetera pr% '
dchtes,ac fapicntia mirabili: ncfcio tamett quopacto
captos boc maloanendacijqi fhudiofos,adeo ut cgo cer
te molefle feram,quod uiri tales,omnibus ceteris m re
bus optitm,gaudenttamen crfe,& eos mquos incide
tt*t$llcre.l&mteTeiititidqupdtibinc4iusefiquM
mib^tterodotmXtefuuqs Cmdius^ttq; bis fuperiorcx
ienit^ldomerttsipfeufiri celebfesjnendacijs etidfcrif
ptisutebantur,utnpnfolum eOsfitierentfd quibm tue
audiebantur, uerum ufqj ad nos etiam mcndacium pe*
tnanut traditu peruenirrt,mpulcberrimis uerfibm m*
tri/sqifcruaium. NLe ergo fepe iUorm uerfuu nomine
fubijt pudorfi quando cceli fectionc, ac Vrometbei uin
cula rccenfent,gigantmqi rebcUionem,atq; omnem il
\am de infhm tragccdiam.Et quopatta obamorem 1«
piter intaurm er cygnm uerfusfit:cr quemadmof
dtmtx muliere quiffiim m auiculam urfamue mutaf,
tutfit.Vegafos preterea,Cbimerasq; er Gorgonatjc
Cye\ppas,atq; id genmomnid,admodu abfurdas monf
ftrpfas$fibulas,esr quementes afficerepueroru qne/
ant, qui laruamadbue lamiamq; metuunt: quanqudnt
ppe{icafintfirtaffietcderaUtia,At.urbe$ im gentesfe
i*.\
hotat
.fvpttuM uocedcpubiifitwmemiri^nonhoeridictt, lunttVeluti quum Cretenfesfcpulcbrumlouis ofiendc
renSpudet: Atbenienfes Erichtboniuxditmeterr4
firunt^primosqiiUoshominesinAtticdolerumreex
teTraemerfijfe.HitdmenmuUouereeundioresqudmt
Tbebm',quiexferpentss dentibusfdtwosqutfdSprif
gnmindjfen4nant:quodfiquishxc,qumfintridicm
ld, uerd effe non creddt ,fed ed prudenter exdmindnt,
Cqrabi euiufpidm, dut tydrgit* exiftimet effe:fi quk)
dutTriptolemu creddt mdldtis drdconibus perdert)
ueftu effe^tut Pdnd quenddm ex Arcddid in Mdrdtbss
ttem ueniffe duxilio, uel Orithyu i Bored rdptdmef/
fe, mpius nimiru bic dtqj infdnus uidedtur eis: quippe\
quj tdm mdnififid ucrdq; no creddtjifqueddeqobtincp
menddciu.p H I L . At poetis Tycbidde/trbibusqpfite/
ritfortdfiis ignofcendm: nm iUi delectdtionem itidnt
que exjubuld proficifcitur, ut que wdximdfit tUece/
brd,poemdtibusfuis mmifcent,qud potifiimu ergd dl$
ditores opus bdbent. Atbenienfesuero Tbebdm%,<Qr
fi quifunt dUf,pdtriefue plus mdiefidtis ex bmfmodi
figmentis cocilidnt:quodfi quisfibuhts dufirdte Grefcid, nibil obftiterit quo minus edrm ndrrdtoresfimt)
interednt,qudndo idmnejnofuturusfit bofbitu,qui ue
rm uel grdtis dudire uetifi At fi qui ttutid tdti cduft),
. gdudenttdme menddciojbi omnino ridicuti merito ui/
dedntur. TVCH. Reftedicis,nm egoprotinusdts
Eucrdtc iUo celebri uenio,ubi ntutia incredibilid dc
fiblilofd
+94
LVCIANI PHIL0PSEVDB9
/fcWo/rfo^S<i«oV|(Jc»^w«5 uero medio mfermonedtp-'
cefijionferens narrationem tamfupra fidem ,fed me
uelutfima quadam abegerunt, dm monftrofa multa
arq- abfurda refirrent. p H I L . Atqui Tychudeatir
grauis Eucratcs eft, c nento certe crediderit iu% taat
promiffa harha uirm fexagenaritmuer qui prtterea
fkpbmmm kt pbUofophia uerfatmfuftinuifte ut alii
•quenquam audiret feprtfente mentientem, todm ut
ipfe tale quicquam audeat. T Y C H . At nefcis amice
ttualia referebatnu ea qudm conftanter afferehat:prt/
terea quamfantte m pkrifqueiurahat, admotis etiant
filijs, adeout ego quum em refpicerem, uaria mecm
cogitaremjnterdtm quide ittum mfanire, nexfi animo
tonstaredmerdu uero ita cogitabam,fugiffc me,quod
hnpoftor effetydc tantm temporisfub Uonis peUe ridi
cuUmquandafimiam circumuliffet:adeo ahfurda nar
rabat. p H I L .QuanamiUa (per lares)fum Tychw
de tnam cupio cognofcere quamnam praitigidturam
fuh tm longa harha occuluerit.T Y C H . SoUba qmv
demetiamattdsPbilocles attquoties eminteruifere,
fi quando uideUcet multo ocio abundarem. Hodie ue/
ro quum opus effet mihi comento Leonthico(eft auti,
utfciSyamicus mihi)edoctusApuero,emfeai Eucrd/
4em mane contuUffe, ut em morhi infpiciendi caufa ui
'ferctjmboru nomincjtempe ut er Leomthicm con/
tumrem, c Eucratem uiderem, ignoraueramautem
mtod agrotaretM em peruenio. At Lconthicmihi
iam
«THOMJk MOftO iWTERV.
4*7
Um np muenio: nm paulo ante ut dicebant exiuerat,
uUos uero confriiosreperio,mquibmeratcyCleode
mutPeripateticut,cy Dinomacbut Stoicut,cy lonjno
ftiuiruflUum dico,quiex Platonica doctrina magnam
fmttdmirationcm expeftat, ut quifolut mente uiri de/
prebenderit,qu'th} eiut oraculaalqs quoqs pofitenar/
rare.uides quos tibi uiros nominojtimirum omnifapi/
tntia dtqsomniuirtute pra-ditosjutpoteipfumexqua/
quefecta caputjreuerendos hercle omnes, atqs afpectu
propemodum terribiles.Aderatptaterca mtdicut Att
tigonusjut ufui inmorbo effet aduocatut opinor.et mt
lius iam haberefe uidebatur Eucratesiac nwrbus qui/
dam ex fdmiUaribus erat: humor enim rurfut m pedet
tidefcenderat.Sedere mt ergo Eucrates m lefto iuxtd
fe iufiit uoce languidule remiffa pauMum,quu me con
fpiceret:quanquam interim dum ingredcrerjuocittrait
tem eum dc uocem intendentem audieram: tamen ego
mimodum curiofe cauens ne pedes eius tangerem, ubi
meuulgaribusiflisuerbispurgaueramtquodeua-gro
tare ncfaucrim: quod ubi refcifie, curriculo uenertm,
udfedi prope. ey iUis quide fermo iam de morbo erat,
*y qua-damiam ante dixerant,qu*dam ueroetiam
tune Mrrabantipra-terea medicamenta qua-dam quif/
tjue proferebat .Cleodemut igitur: Si quis ergo (m.f
tjuit) fimstra manu toUens humo mufieUe denttm, fic
interfccttjut antc dixijnleonis pcUem aUigaueritjnu
4}erexcoriati,4cdeindecircum crura pofuerit,ihtco
*'. •.
:
tvc.
t (edatur
0,99* L V C1 A K1 P HI L O f S a V D E »
fedatur dolor .blonin leonis peUem (inquit Dinoma/. >
cbus)ut ego audiuifed m cerue potiusfaemeUx uirgi/ .
vis adkuc, e~ nondum inite, cr res quidem magis efb>
boc patto credibilis:uelox enim cerua cfi, mdximeque,
ualet pedibus: e~ leo quidem fbrtis efi., pingucdoque,
eiusacmanusdextra,piliq, quirecti ebarbapromit.
nentjnagnam um obtinentfi quis uti nouentjcuprot
prio cuiqj camine^t pedum curam minimepeAUcent.
tur.Btipfe quoqjjnquit Cleodemus,olim fic putabamK.
ceruina peUe utendu, propterea quod cerua uelox efo,
fet. At nuper uir quidam Libycus, peritus profecto m.
rebus buiufmodi contra me docuit,ceruis oftendensue
lociores ejfe leonesiquippe qui edfjnquit,etiam perfet
quendo capiunt. Laudabant qui aderant,tanquam ret,
tte dixiffet Libycus iUe:Tum egoiVutatisjinquam, int
cantamentis quibufdamfcdaritalia:aut fbrisadmotk.
appendiculis, quum intus malum grafjetur t BJfcrunt,
huncfermonem meum:er palam in me magnam danu,
nabantamentiam, qui apertifiimat res ignorarem, c~
quibusnemo quifapiat,contradicat,quin fiefebabe/
ant. At medicus certe Antigonus delectarimibi tufut
eft bac rogatione mea.lamdudum autem negUttui ba
bitus fuerat,opinor, quum opem Eucratiferre ex art
te ueUet,denuncians uidetieet uino ut abfiineref.atque
oleribus ucfceretur,cr uigorem animo omnino minue
rct.Cleodemus ergo fubridens interim: Qmdakjin/
quit,TychkdefincredibiUtitnuidmr effeaUexrebk
buiufeemodi
TMOMA MORO I l t T E R P *
dyof
Uuufcemodipdrenturqutddm aduerfusmorbosremt'
iidfKibicerte mdeturjnqudm ego: nifimribus adeo'
ntucofisfimjut credam ed qutefbns dppliciturjnibilqt
cun bis qu* morbos excitantjntus communicdnt: pet
ubrbuld tamejtt dicitis,dc prtfiigidturam operari:*?
quu dppenduttturjanitdtes mmittere.id profetto nuit
quamfieri pofiitjnec fi quis uel in Uemei leonis ptUernv
fedecim mufielat integm infucrit.Ego proficto leone
ipfume doloribus fepe cldudicantem uidiinuniuerft»
fuqpfiuspette. Uimium idiotdesjnquit Dinomdcbus,
tteq) unqudm tibi curt fiixt, ut difceres quonam niodo
resifliufmodi aduerfus morbos,quu ddbibentur confi/
runt. ac mibi uidcris ne notifiima quidem ifid reccptts
rusfibrium uidelicet ittarum profligationes,qut cer/
to quodam ambitu recurrunt, tumferpentu demulfio/
nes,dc bubonwmfdnationes,cr cdteratquecvnOf anus
etUm iam ficiilttquodfiiuafiunt omnid,quur tandei»
tto putabis ba-c etidmfimilibus rebusfleritlnfittitdcon
gerisjnqudm,Dinomtcbe,cUuumqijtt aiunt,clduo ex.
trudis.iieqicnim conflatea qutcomemomfiufmodi
ttifieri. Quamobrem nifireddita rationt perfuaferif
primum mturafieri poffejutfibris tumorbj ueredtur,
dut nomen aliquod diuintijtut dictionm dUquam bar*s
bdricdm:ob ii\ ex inguinefiigidtutules adbucfibuldt
funt quatcunqi retulisti. T« mibi uideris, inquit Dino/
machus, quum ifia dicas, ne deos quidem effe crtdert*
Siquidtmputdt ficrinon poffe,ut perfacra nominst
•
t %
rtmtiid
4PO
LVCIAWI
PHILOPSEVDES
remedid morbis adftrdntur. Uocjnquam egouiir opttT>
me ne dixeris ,nibil enim probibet quo minus,etidmfi
maxime Ztjfintjfld tdmefintUdnd. Ego uero & deos
eolo,cr medelds eorm uideo, ty teuamentd au* Ubo
rdtttibttsconjxfut,pbdrmdcis uidcticei^ta) arte mcdu
ca rettituentes.Jtdqi Aefculapius ipfeeiusck pofterif*
lutdrid pbdrmacd ddmouentes medebantur cgrotist
tion leonestdutmufields circuntigdntes.Mitte buncjtt
tjuit lon. Ategouobis mirabilequidddm ndrrdbo.Bs
ram ddbucddulefcentulus,dnnos ndtusftrtneqttdtUov>
decim, quti quiddm dd pdtrem meti uemttmnadtis ei,
Mjdam uitis cukorem feruum, etidm dtijsitt tekts ro*
buftum dtq) indulirim,circd plenm idtttftrm d uipc
ra morfm idcere idm putreftcto crure. Etenim du tir
garetpatmitesjc udtits circumpticdret,ddrepente bt?
ftioldmmdrinhm ri pedis momordiffe digitunt. Tum
ttiam quidemilico dufcgiffe,etfeferurfusintdtebrdMcodidiffe.ltim uero eiulare perditti e dotoribus. t!**
ergo quti nuncidrenturjdm Middm ipfm uidebamus.
teclica domm d conferuk ddportdri, titfldtm totmy
tiuidm, dc fuperficie tdbefttrm, uix iamjbirdntenu
Faterergo quum idmolette ftrret,dmicorm quifbiv
am,qui tm ftrte dderdt: Bono animo es, inquit. Ego
tnim uirimi quendam Bdbylonim ex Cbdldck, quot
»ocdnt,protinus buc ddducdm,quifdndbitbomine:CT
ne diem mrrando conteramjuenit Bdbyloniusjc Mt>
stitm reftitmtieffttgdto ex corporeueneno,qudd<m W
• '
cdntttione
THOMA MORO IIJTBRP.
fftt
r&nt&tione&y- &d pedc em dppenfo uirginh defunft*
l&piUo&iucm e cohmMcxcidertt, Atep iflui quidem
h&ctenuspnf&n mcdiccre ftterit. Tum Mid&tt&m ipfc
iuhi&smM <i&® &U&tns sr&tfc&bcUn,dfecfiit «a &grum:
s&nttm painh inc&nt&tio, t&r rnhmn&m iUc l&pis.At •
Mem iftr &&bpbnim dlin pr&tere& dinind pkne fccit.
Mempe m &gru profetl u$ m&ne,qnU prcnunekftst f&r
&r& epktd&m ex nssuftrt ccdissJsptem nomin&>fuipbtt
fxt&cp&cehftr&t& bes iu crbem trr vb&mbul&ns >fer/
pcnsesmnds inuis&s exauk t quhuutp mtr& e&m re/
pnnemer&nt. Venkhit ergo t&wpid &d ittc&ntmom
sr&sfijerpsntcs muisi>&tep &fftdes,e? niper&;cr(er&
ft&t&t? i&suU,phrynii$;,&c phyfdii: rciinqueb&tur&uti
ums dr&rn^mmfus,prorepere(iit npimrj obfeneit*
SiSu&knsmuimwfterdS&udbns wil&j&tm&gus: Ho
&ifutst omnes iifqm-Tstm mm siuendw exferpenti
CHWCSS® nidslieet nni n&tn tnmmus rr&t>ftlcclhkg4/
itmmiUeh&t &diracsns: cs p&ulo poii ueHiteti&in it/
$n*&t pCfSss$nd® i&m eelktit e&hfUtslfcnt>B*byhniM
mms mfthtl&Ait.sltrp iUi rrpente &dm edtm emtnes &
dmft&tu kiccsftfunS,nobi$ bterim ddmirantibui.Tit
ngo^icmbi innu&m icn: Serpens UU bg&tus, iuucne
itlum iieomtrtM tmnu deinxis irdrnnm^ui i&m (ut
nkftenmr&tj&n iUe h&rutum grft&m innittb&tur f Ut/
4k iss qmiem, ht&nh Cbcdemm-. & t cgo, rjm e? iffe .
ctmhjcimmmust&ik creicb&m^u&m tmnc tu,put&/
mtwustim ttsmkx&ticnefteripcffenic e&crederSs t&mi
1
I J qum
5*1
t.V«eiAl«»
PHILOPSEVDB*
qumuoUntemprimu confpicerem,peregrinmiU»
barbdru(erdtautemutferebintexHyperboreis)cre
iidijauictmfmiqum tmtnmuhudhu^repugndf'
: fem.nm quidficerem quu em cernerem w aere uq/
idntem, atqj id mtcrdiujtc fuper dqum mgrcdientc,
dtq\ per mediu ignem incedenti, idcp lentedc fenfiutt
Tj* ne, mquttm cgojfU uidebdt, uirvm Hyperborem
nolantemjwt fuper aqudt mbuUnte. e? mxme jtt/
quit iUesarbdtinM mdutum ,quo cdlctimcnrigeuere
itti potiftimw utuntur. Hm minutuldifid, quU dttif
net rcfxrre,qu<tcunq; /ccrt, quo pdtto dmtnres knmUe
ritjcd£moiKscxegeefi,niortmh^
reuocduerit, <rt<$ Hecaten ipfm pdlim confpetmmt
exbibuerittluHdmcu, icalo ietrdxeriti Qujm egowxf
bureferdm.qucdbeopAriconfpexim Glducidkle/
xidkfiiicuQlduciisbic ^Ku^iiTiwpfrife/MtAtjlfih/
fidntUmfufcepiffet, Cbryfiiem mabdt Demcncrt fiti
mjtcmt quidi preceptorein difciptind utebdtur udc
mfi mor hle dfiuiio deduxiffet em,uniuerfm Vcri/
pdteticcrudQSrindmpcratdiciffetMquioc^^
cem qiim effet dimormjdmdbfoluerdt andyfiknifii
phyficdm dufcultdtioncm infinem ufque percurrerab
kmoretdmen uiaw/mihbrm Qimtemfignificdt.Ego
uero quemddmodtm p$r erat, qwppe qui prexeptor
fiiutm,Hyperborem iUm imtgm <ti cmducoi con/
ttii&m quatuorihcominkinmdnm ddtisjpoiiebdt
tmm prtpdrmqjfiididd /^^*<i^i»^<fcid«pre
- ttres
"ftf0M A MOK0 IWTVJ-tCP.
^
^nredfi Cbryjide potiretur.lue uerocvefcentem obfer
uanshndm {Ndmtunc ut plurimum-buiufmodi fdctd
ferdgnntur^nbffm quum effodiffct indperto quoddttt
toco domusfitb dio circd medidm nottm, euqeduet, na
bkprimm quidem kndxiclem GldueUpdtrm^mte
feptem menfesuiudefunctm. Suceenfebdt dutem ob
mcnxmfencx-Atqs indigndbdtur.Tdnde tmenei pex
nrifitmt dmdret.Vo&ed uero Hecdten quoqj eduxkndd
• flrentm una Ccrberunutmhndm detrdxit mukifert
mt quoddi °yectdeulii,ey quadduds dUuddpparebdtX
"tmntnquidemmubxbrc flriHdmreferebdt:dmdeh
' debdtur.Hyperboreut iUe tandetnjxmfinxiffetquem
dm i Into Cupidinem: Abiinquk, dtcfchnc. perducdt
'Cbryftdeucchl&b quidi premut ettoldbdt-pdulo. post
1
mcdffmtudpulftns ofhm.Tm ingrtffd Glduciam
eomp\ectitur,em qudminfdmfime deperiens, v d
eo uerfdtd eft,quoad gaUos cdnentes audmmut. Tunt
-uerohndfubuoldbdt in ecebm,atqt. Hctdtefubijrtcw
'" rm^eterdip fptttra difbdmeruntx? Chryfidem tan
dememiflmuscirod iphmfemidiheuhm. HxcTy/
'- ebiddesficonfrexiffes, hdudqudquam mplius dubi/
tdffestffemukdincammbutifbk conmodd.aeneau
~mJnqui,egucrtdidiffmeq^
" uero ignofcendm mtni putofiquaU* uos utuetuyum
te ferjjnxere uem poffm:iurunUmenCbryfidem
• tttmn qumdfci^nom ,mukerem pltni meretricm
•
•
I 4
dc
564 LVCIANI PpiLOPSSVpEJf
dcficiUmtnecuideofdnecuius grdtUdditim egxcri
tu luteo itio bgdtoinogpchex Hyperborcis ufp) ,dt<g,
ipfd mfnper lund. Quippc qui. uiginti drdcbmk du**y
re m Hyperboreos ufpj potuiffes.Mirificc etmfefe of
frrtadbaocmcontMione muliet. Et cotr<tri£ quiddZ
fpectru iftis bdbet. Hm cd quidem pmfirriiefpiui /i
d*dimntfugiik(nmU
gymtutfujpumfbttum
Prttered
ipfum edmmdgum ddmirpr: quod em ditifimds m$t
tieresmmprcnifttipofik
tpntdfufapertJstdttUobq
tiUilueeUiduidut GUueimmorkcopotem ficrrit.
%idicule ftejkjaquit loftjqni nibil ertits.Ego te tibcn
txr ergo rogduerhn qmddebkre}pondedt,qui dtmos
ttidcostiberdnterroribus,ddeottfdnifjptcfbettrditid
cormimbuseijcientesfAtque btemedieere non oput
eftjuerum omnes nouerunt, Syrut ittc. ex PdUftindjtui
bmmrermdrtifix cfb,qummukos, mortdles fujcif
pidt,quiddlunm concidant ,oculosq; diftorqucdut»
fptttttdqi os oppUdttttquos tmen erigit dcftnps rcuttt
tit, mdgnddcceptd ntereede,dirk cas mdtistiberdnu
Etenim quumideentibm'mftet,rogttuerit<i),unde fmt
kt corpus mgrefti, tgrptus, qniaent ipfe tdcct: dt dtv.
ntonuero refpondetf duttingudQrtcd loqum,dttt
hdtbdricm ydutuudecunque fkerit ipfe) er qucmor
do. er unde mtrduit in hominem. itie uero ddiurdns
*m,dcni p4XUerkmmt4HSctimtcxpctiit dUgjtfa
dtntottcm
THOMA MORO I N T I R P .
fgf
dmonm^Cimnegoquc^damonm quendmexo/
untm uidi nigrum certe ty cobtcbmidum.l*on ma/
pim erat, inqum ego ,tatiate lon cernere:cui ipft
ctiarn apparet ldett,quas uefirefimiut parmofien
dtiPlatorm uideUcetjbettatu tenucaUq) euamtaut,
quammadnosbominesiufi
ctuit Eucrmesjftiufmodimdit :ae non aUj etiam midd
tnciderunt indamoneratij noctu, atij etiminterdiuf
Egoprofeeto non femeljed miUies im tatiacSJpexu
mcprimum quidem turiabaradea:imue4w okcont
fmudinematihil nxmum^prmgiofm^mibiuidere
uidcor, maximeq} nunc ex qupanufm imbiArabs de
dit exferro de cruce quapimfpmp
docuit nomimbus multispknu, lufifozte ne mibiqtd/
demfidemfis babiturus Tycbiade^Atquifienpofiit
utquam, ut Eucrati noncredm DmnisfiUo-.utro m
primkfmMiactibere,quefibi mdHurJomitnpri/
uatofuocum autoritatc narratxf Itiud ergodeftatui,
mqmtErierates,queomntnus quiinaomofumfingu/
usnoctxbus apparetjtum puerts, tmaaolefcmibus,
tmfembm:hocitutuamjuriame dumaxmaudurit],
turtmictiamanofhkommTms.. Deqtmftatua^inqmX
€gofKonuimfti(inquti)qum mgredererkfiatum
mandminatrio cotiocatam,fane quam puhnwant,
epusDemetrq:quifidtmbumana ffiecicfingcreecm
fueuiifNcmeium <fe^^f«<t4gcNw#ftfifi»
wlinata e$tadmitfungtj^,repxairi
emrmm
I 5
difcm
'***
' LVC. PHILOPSEVb^s'
shfcmfertjkero pede modiee tnfiexo, queegfe ere/
<Xuro uidetur utu\ evm iaetu t No» mquitmm um eft
' tx Nlyronis operibut iUe difci isStdtor, que dicts.Std
nee em que efk ei proximo: cum loquor cui tettijs etu
put umcti e&fornufm iham. am id Polyeleti oput
tttmerum CM que i dtxtro funt egredientibut omit/
tejntcrquM er tyrmieidetiufksnt:Critie Uefiote
plefruitvtu uero annonod aquamtilmaue infim,
ejumpim uidifti uentre prominulo,ctthdm ,fcminu/
eUtm,mdfu qdbufamvorbepitis jnfigmbus uenis
' tuvobcmmfhuihmmfPetiebmduxCorintbimeffe
• mietur.Per louem, inqum uidi quanii i dextra Sa/
tttm, oue tentM eoronMcfi ariiM bdbebdt, peftartkjs
fhtid ouedm mmdtd.Ego,mquit Eucrotes, ed movt/
rm,qum mefanojfet triduo ,fibre pereuntem. Etat
ne igtrnretim mciieusMquom ego/>ptimus ifte Pe/
ticbtttfEft, neq) ridejnquit Eucrdtet:otioqui bomtrte
bdudmulto poftmuddct.Kouiego tertcquontmtuu
Udthee qumturidesfUtud. Annoneiufdemputas
effe mtmtiterefibres inquos ublucrti, quonioqmikm
- potis e& eifcrrefPropitidJnquS,pUcstdqi fti becftev
tmsmnx^ue-tdntsmudk
euxnmem
frin^
ieeterMjmorbmtotmd^
' fW«wtm^frt'4»o4Ur«tt':nfr^wy^«<tm eftquent
"mMmm
pmt
>. i
terit
'THOMA M O R O I W T E R » * *'q»kf
• teritjiM
tott npttc UtdittUt ex ipfottqupstrepituUcetaudire.
/w^dtat«r^<wcriBc^f»^^«i<i«« Crrttfrtttfco»
. trt&ttucd
^j'IftO»proi»<»m-t^»iij«iop»tDtw<^ij^««i
. pettKtexTieittlintaewms effeujdedtur. Bbdfcndttqj
' Xut aUyetiatn istafugh.Viaejhttuitj Tycbttttteju- te
f ott bacfccanmatu buitts pemteat Notti quidcm egp\
•.' <jut<f tuYe«e«crit,<jtt'otoI«
. iwttdaato f»Jff»<(i»»«r. Prorfitf «ttrocw ,t'»<j«tt Irt%
ttfpmehtttt^
do ergo imm ultus eft b EueratcttKam auaxrc ntpfo»
^amft^nmnm
,'mquit iUc,ad pedes eius ofott'<Vtte<»4M^4<^ tttt» nw
mifmdtdttuittdttmtt
. ^chmin*quoque argentete: tepta «tiapp^trt »rr»'
•ee$,obfdwti<memeius, quiabeo uberameffetttnmn,
•fehre detinerctnr. At erat nobUferms quiaam Uby/
msfceunvm
*&*tauferr
iamqmtm
. nbferuufa ftatuam. At quum primum nuerfus-inr
, teuexitfacrU
[ fachfejpulms
tttttbete
retmuotew
• .^ >
<j«o<t<l
:
fff
L v e i A « t VIIttOPeiVpE*
OpMxdotU
ro4i^t(irr4<:4«t((ttt qmaemqom^
fWMwrtxepitJvxtemporis nnduwfc
tndeperijtmipdMJMi aiceb4fin9^mq^m:ddn
ptrMeet po&rwe4pp4rcreM
tjrfliB#quoqj TycbudetBeticbm
emm codn4neml\iHoiim delirare tma.Atq Ett/
crmesjuqum egpmim im *t erit *s/operu^ff4f
ftes Detteerrutf Ahpeeenfis fueritxtui nomdeotftdh*
mvm}Rngcrt
nunqumfiqtuamue/
txbqrmtppe qui nec ipfum etum wutmcfimihi MK/
pjeyetm
. Adbec medicus- Antit
gotttt*. EtittuVro EiuT4tf*^«^(ttt»Hifwr4t« -erai
rjt nugmminefime cubuttiiqmtum
quu
ncerudextin&
dcmumbk,per/
fttepw
mtq^ottu circumurtens: maximeb^fi fttiito^/ttcrt^
cMttnetemu^N
infagujqixmM%t eifdcri/
fttwn^
cgotfimHiPpocrm
tcsmetkcutim
mfi
iPM
ommnmo
tmritimm
coronmmt,
dkfdu^
certe etim tetttbut
funbasu^
tuntUmt^
smMt^
evibam:
'-. -.-.*
cqgtiant
THOMA. MORO
INTERP*
jjjg$
tvgitansimernn quiddam atq; conpderans. Mpoft^
mfdUmperuenbcdmm primo Utratus infomuEgm
utroMnafonafilium meum,cum xquaUbus «rmottc,
luderc uenarihu (quemadmodum fdlehdt) cSijciebam*
M res baudquaqumjicfo habebdttuerm paulo pofk
fktto terremotu, fonoqf uelut e tomm,muUere*due/
fuentemuideO terfibitem: praceritdtefemefcmiftdA
diaU rbabebat autem inftmfkrdficcnt:iti dextrd uerat
gUdiumuiginticiratercuUtoru.Etmferneqmdem
pedihus erdtferpcntinis,fupemeUerd Gorgonem rep
ferens uultu uidelicetjtq; djbectus horrorf.pro corm
quidem dracombmsitdnqudm c<efdriecircucinctd:dlijs
coUm dmplectentibus,dlijsetidtttper humeros fbdre
jk. Videtejnquit,dmici quopdtto etidm inter narram
dum exhorfuhcrjimul ho-c dicens Eucrates,oftendtt%
cmnibusbrdchijfuifctis ercctds metu. lon ergodc Dr
nontdchus,<7 Ckodemus uehementerinhidniesdu*
fcultabdnt em uirifenesjdnquam noribus trdhtren/
tur tddorontes dpudfefe tam incredibiUm Cotojfumz
muUeremfemiftddidUm ,Gigdntem quoddant Mor/
molycium. Ego uero conpderdbminterbn+cuiufmodt
trant biquicm iuuenibus fdpiemis mmine turfen/
turwulgoip in ddmiratione hdbeantur: quumfoUni/
mirum canicie barbaqf ab ipfis differat infantibus: Cdfi
tetum etiS iUis ipfisfacilius du&iles ad tredendd me»
dacid. Tiinomachus ergoJUc mihiJnquit,Eucrdtes:iUi
tanesdce^uanta magnuuuneerMiEUpbdnrisJn/
V .:
,
quit
«•;
tVC* PHlLOPSEVDt*
'fc. > • . .
...
, v
flwt iuettnroceriores IndickMgri V ipfi btrfaiqjjtn1'
didofqualidoq; uiUo.Ego igitur qmu uiderent, re&i/ *
tlMuerfo protinm m meriorm digiti partem (quott)'
Axabs tnibi dederat)figiUo.Hecdte ergo percujfo drd'
conick iUk pedibusfolo, biatm djrcit maximm:tT
qdmtmmnugnitudjnt penitus eqtutret tartarm»
Ejeinde pdulo poft dbijt m em defilies. Ego uero pr*9
fente dnim porrectaceruice incUnatus/mfpexiap/"
prenft drbore qudpidn, quat uicina fUbdtjne oborti»
uiibi tenebrk dc uertigine,m caput preceps incidere:
dcmdc confpexiea qu* m mftrno funt omnid: pyri/
pblegetontemJacm,Cerberm,nwus: ddeo ut quof/
idm etirn eorm dgnefcerm. Patrem ergo mcn ma/
tdfette cernebam adbuc bk ipfis micm», quibus eum
fepeUuimus. Qmd agtbantQnquit Ion)6 Eucrates ani
mefQnjd aUudJnquit iUe,qum per nibus pmikatqp
cm amick cognatkip uerfantur:m kfpbodelo coUo/.
catifContradicdnt ergo etiam nune (mquU lok) Rpi/
cureifdcro Blatonifiuscp de ahima rationibus. Attn
notme SocrdtectiamipfmPldtonemq^uidebdS inter
mancsfSocrdte(inquit)uidi:ncqi tHit tmeneuidenter,
liifi quod mde coieci, quonim caluut, dc uentricofu»
efdt. Pldtonc uero nS cognouimm dpud amicos nimi
Ktm uera fiteri oportet. Simul ergo dtqueego omnid
confpexi, cr biatm coijt, ej ex pmuUs meis quidami
quaretes mejtcp'« bk Pyrrhias bicjiiperuenere bis
tMn<mdupleniob<kUo:<UcPyrrbU,itanSHerdnar/
toiPet
TKOMA MOXO_IWTRRp t
ftt\f
tof?eriouem(jmquit PynbiM)o-UtrdtuMdmper,
butunucr ignis quidm i fbce ntibi fuffulgcrc uidebtt.
tur.Tm rifi ego profeSo, tefic latratm ignmoj u§'
cumulm addentc.Tm Cleodemus:baud quaqui no**,
ua iftdjnqtutjteq) alijs inuifa uidisti .Uacripfe fe<ut4,
iti pridem qum egrotarm Ule quiddam conflxxu'
Trofpicicbdtmibicurdbdtfy Antigonus hic,dcfeptu*
ntddies erdt:fibmq 6 qudtismcendio certeuebemett
tior.Omnes ergo me relinquentesfolm, cUufis firU^
butfbrisnwtebant.Sicenim iufferat Antigone.fiquo.
pactopcffem obdomifcerc. Tuncigitur dftitit nuhi
imtenis quidm uigHdnti:pulcber admodmjueste cir/
cumdtniSutcdndidd. Ae me qum excitdffet,perbid/
tm quendi ducit dd infirosficuti itico cognoui:Tan/
tdtim qumuiderem acTitym Sifypbmqf. At cate,
ra uobis quid commemoremt Poftquam uero ad tribtt
nalperuem(aderdt auticr Aedcus,er Cbaron,?dr/
ejtq; dtqt Erinnes)quiddm uelutrex(Pluto certe mibi
uidebdtur) dffeditfingulorm nmindpcrcenfens,qm
ntorituri erant,quos diem im uite prefcriptu prxtci
ttffecotigerat.luuenvs ergo me, ddduces iUiexbibuit»
At Pfcto tunc incdnduit,cr ad eu qui m duccbdt#on\
dttut itti copletu cftftdmenJnquit.Abedt ergo.Tu ue/
ro fibrn Demylu adduc: imfiquide ultra colu uiuiri
Tum ego Utus recurrensjpfe quidm iamfibre tiber
tjrm:e\ewmabam ueroommbus, quod Demyluteffet
ptoriturus. ouncbatmm mbis m WVWJM tgrotM»
ctim
%m\
t V C PHfLCnPSEVDRP
«ItMi^iManuHlicrcniMaitMSc^Acp^^
OMo^itf cuiiatamcoram^lKgr&tfftcMs. Qstrfari*
#icrr, HMH» Anttgonitf.* Egortcntntquendm noui,
fcftwgejunmn
Hm hominem cr mequm moreretur,er pojiqmm
rrfunexttjpfe curoui. Etflwopatto (Jnqum ego) im
webut uigintijuxj) tdbuit corpus, neq) prtfereafime
*twT»prttmc/r,»^/orr4^tfEpjmrm'a^ qumpidm
tu eurdstisrhee quu dicermusqyrotinus ingredUbdn*
tmr Eucrdtufilij e poldftrd redeuntes. Alrcr ^iridrai
im ex ephebis exceffcrdtjlter uero dunos ndtus erdt
drcker quindecmu Tmfdlutdtis
nobuiuxtdpdtrem
aifidebdnt in lettojc mibiqwdefeUd itUtd est. tum
Eucrdtes tdnqum e confpectu filiorm ddmowtwfie
kkfrui mihi conmgaJnquitfimuU}) nmum e» uueu
ovjttbpud te Tychiddes uerd ndrrdbo. EeUcis mcmo
rU uxorem mem horu motrem noueruntcmnes,quo
'pdtto duexcrmism decUroui bis rebus qudt iu e m \
fecijton modd dm uiueretjurumerii postqum uit*
fitnetoeit.
t^ippequimundumausuniuafumuer
icemq) qud dum wueret,oblettdbdturJn rogum iUius
iniecerm.Septimduero poft mortm die, ego qwderm
kic in eundem lettu incumbebmtqumodmodu nunc%
tuttumeum mihi commirigdns,qum de iUd cbncepe*
r a m . Legebm enim tdcitus Euttonis iuum de mtnm UbeUum. Ingreditur interhn Demenete ed ipfo, aqum
mdfidetiuxtd :qmmd4modm mnc Eucrdrides hit\
* •»
minoretn
THOMA
MQKO
INTBRt*.
<i%
minorem defignansfilium.Hicuero ilico tremuit ad/
modtmpucriliter,ac dudmadnarrationcpauebat*
Ego uero(inquit Eucrates)ut cojbcxijmplexus eam
finguUmUchrymabam. lUauero meuociferarinon
patiebatur, uermn incufabat me,quod quum eifiuffem
m reUquh gratificatus omnibus,e fandalijs aureis al/
ttrum non cremauerajupereffe aute id dicebat, quoi
fub arca ceciitratiatqx, ob id nos quu no inuemremutj
altcrtm tantum cremaueramus. tHobh auiem adhuc
tufferentibusfceleflifiimus quidam canicv\usa{ui mihi
tttdelicijs erat, m lctto cubansaUatrabat, ea uero ai
latratm euanuit. Atfandaliiim fub arca repertu efk
pofieaqf a nobis incenfum'. A» bac etiam Tycbiades
recttfabh credere,qum tamfinteuidentia, quotidietfi
pbferucturfPer louemjnquam ego, dignifucrint,qui
bus aureo fandalio nates puerorum nurefiriantur ,fi
qui ifia no credant,atq; ufq; adeo mpudenter uero re/
fifiant.JntereaPytbagoricus intrabat Arignotus co/
matus iUe,ab affectu uenerabilis. No/h* iUm doctrinat
nominecelebrem:quicognominaturfdcer.Atqueego
quidejtt em confpesnjrcfpirauUboc ipfm,quod pro
tterbio dicifoletjdueniffe mihi ratus: nempefecurm
quampiam aduerfus mendacia: Occludet, inquam,eh
orauirfapiens^ideo monttrofa narrantibus:atQ}pror
fitsjuxtd uulgatm iUud adagium, repente deumim/
miffim effe mibi buc afortuna putaba.Uic uero pofb/
quam adfedit,affiirgente eiac cedente Cleodemo,pri/
<"-'••
tvc.
K
mm
fl4
tyc,
PHILOPSEVDE*
mum de morbo percotatus eftjecp audiffe dicebas, Bs
cratem iam fe melius babcre. At quidna mquitjutcr
ttos pbilofopbamini f biam mterm dumingrcdiebdr
fubaufcultam\ac mihi certe uidemini in re quapia pul/
ebra conuerfari. Quid aliudjnquit Eucrates,quam ut
bmcdddnuntinoper[uddeamus(me demonfirans)ut
demoncs credxt aliquos effe,pbdntafnuttaq^,ae mortu
prim dnimasfuper terri obambuUre, o-fefe qutbmt
Ubitum fuerit ostendcrefEgo igitur erubui, uukumcL}
deieci reueritus Arignotum. At iUe, uide (inquit) Eui
crdtesmmhocdicdt Tychiddes.Eorum tantumqui
ttiolenter mteriermtjmimat errarejtelutifi quisfuffo
tdtutjtut capite truncatus,cruciuefuffixus fuerit,aut
alio quopiam ifiiufmodi ntedo e uita difcefferit:eat uti
ro quefitalimorte naturalia^ mfcefferint ,hauiquaq
amplius oberrare.btdm fi hoc dicat, nonuptjdieo ohi
furdd dixerit. Per loucm inquit Dinomacbus, ne efft
quiieifiiufmii,nec prefentia cerni putdt. Qttiiais,
inquit Krignotus in me torue afpiciens, nibil boru tti
hi uiieturfieriiprefertm quum omnes(ut ita dicant)
uideantf Ignofcesjnquam ego,mibiJi non creiojtant
folus omnium no uideo. Quodfi uidiffem, profeSo GT
credidiffem,quemadmoium v uos.AtquiJnquit tBr»
/i qudndo Cormtbu ueneri/sjroga ubifit Eubatide doe
mut.Atq; ubitibijueritindicatamempe circa Cranee
umjn eam ingreffus,dic ianitori TibiojteUe te uidetm»
unde iemone Pytbagoricus Arignotus quu adduxtje
[etjurse*
TttOMA
MORO
kNTEftf.
*lf
fitidbegerit »dc deinceps hdbitdbilem domu.reidide/
rit.Q&idnm hoc erdt Arignote t rogdbdt EUcratcs*
Inbdbiubilif erat»inquitiUe, diupropter terriculd,
quodfi quis mhdbitaffet ,cxp4uefi8ut iticofugiebdt
cxdttut 4 quodaborrendo dc terribitifbcttro. Decide
rat ergo iam,te8mqi rmpcbdtur, neqjquifqui erat
tmnino qui in eam mgrcdifuerit aufus. Ego uero ubi
bec4udiui,tibeUosfumens (Suntdutem Aegyptijmi/
hi de tatibus rebui ddmodm multi)ueni in domucir/
ta printdm uigilidm,dcbortdnte bofpite, dcfcrme dc/
tincnte,pof\qudm didicerdt quo iturut effem, in certu,
ut putdbdt exitium. At egofmpta lucernafolus in/
gredior,dtqi inudflifiimo dtriocoUocdtolmine,hu/
mi fedens tdcite legeba. Adefl uero dcmon iUe/cu qup
fim e uulgo fc cogreffuru rdtus, dc me quoqj quead/
tnodu atios perterrituru fqudUidus, birfutus , dc tene/
hris ntgrior.Atq; hicquu ddfidrct,undiqi medafultm
fetens tentduitji qua poffet expugndre,dcmodo in cd}
acmmtodo in taurujnodo in leone uertebdtur. At egq
torrepto in mdnuqmaxime horredo cdrminejimulqi
moeemJmitdtus Aegypti3,V incdntdnscum indomi/
citij tenebrofi angulu quenda. coputi.At qm dnimdd/
ttcrtiffem,ubife in terrdm condiditjtm deftiti .Mdttt?
ctutem defberdntibus uniuerfis ,dc me quemddmodm
plios mortuumfefe reperturos pntdntibus,prdter ont
aniumfpem progrediens, Eubdtidem adepjeticiter il/
M adnuntidns, quod purm (ibi ftefpcctris tiberdnt
«~-v..>
K *
iomm
$ii
LVC. PHILOPSEVDES '
dommn utm liceret incolere. Atq) iUumaffkmcnsd&r
osif) mutiosifeqncbdnturautehuius momnmnreigrn
tid) quu dd loctt duxiffem , ubi condentemfe JLemoud
con^exnmJufiintfmptkUgombusmdUbxip fuf/
fbderent*Atq) ubiidpxerant ,inuentuefifercAd pdf/
funi defoffm eddduer quoddm mdrcidu,ofiibus tan/
tm bumamfpecie cob/rentibustlUud igitur effoffm
fepeUuimus, domusueropofted turbariprodigijs de/
fijt.rl/cubindrrduit Arignotus, uir prodtgiofi.ft.pi/
tntid/x reueredus omnibttsjicmacrdt exbisqui aie
rant,qui non multam tnibi mputaret infanim, qui td
tid non etedmjMxrdnte prdfertim Arignoto. Ego td
menmbUucritusneckcmm,neq)iUm qudntdeeo
bdbebdnt opinionem. Qujd boe mqud ArignotetEtii
m tu talis erdsjn quo mibifoldffesfiat,fim» ptenm
«efimuhcris ilUud ergonobis intequoddia foiet,
euant:ut tbefdurum quufperduerimus,cdrbonesoffin
derimus. Attu,inquitArignotus,fineckmibi credk
turrdnti,neq} Dinomdcbo/iuthuic Cleodemo , neque
ipfiEucrdti,dic dgequcmndm digniore,cuibis dere/
busfides bdbedtur,exiftinus: qui nobis dicdt contrdt
ridtPer louemjnquam ego, uiru dpprime mirdbilem
Abderd oriundum iUumHemoeritm, cuiumtirmi/
ter erdt perfudpm eiufmodi nibil effe in rerum naturd
poffe/tt quumfe in monimtto cxtra portas cldufifjet,
ibiip degeret dics nottes'q) fcribens atq) coponensriu/
nenesjf) eum quiddm iuudcrecupiemesdcpmerrefi/
» • • * . .
cert
THOMA MORO INTERP*
JI7
terejugtd uefte m vxoim caiaucris cvnAtu.dc petfo/
nism capuuaifitikcircuufiftcMes,illm ctrcmfiti/
rent^rebrofubfiUeatesbkneq^ecnmicomenta per/
timueritjHea) tosomnino refbexerit,fed interfcriben
chm:iefiftiteM<Uut,'uteptire. Aieofirmiter credidit
aminm nibil effe poftqua i corporibus exierktt, Hoe/
eutcaisjnquitEucratesjiementem qumpimuirurp
effelxmocritmffiquidempc exiftimauit.Egouero
tiobis etiam aUui refirm,quod mibi ipfi contigitjton
quod abaUoacceperun ,fonafikttimtu Tycbiades
qumauiicruxompeUeris acceiere,ipfa narrationis
Ueritate eoactus. Quum in Aegypto ueifareraihuc
udokfcensA patre uiieUcet doctritue gratip trAnfmif/
fus, cupiebmnauigio profictus in Cpptm iUinc aax/
amJtamnonmjniraciu% iUud audire,eumuiie\icet
fosum reddentemai ormtmfokm.lUm igiturau/
chuinon boc uulgari moio, quo auiiut alij fonu quem
pimmanmfedmihi oraculaetim tiidit Memnon
ipfeapertoorefeptem uerfibustquoi nifi effetfuper/,
tmanem, ipfos uobkuerfujrecenferem.tnter naui/
ganimuero ineiiit innosunl nauigans uirMem/
tmiticusquiim/ex facris iUisfcribisjnirabiUfipien/
Uu,&qm umuerfw Aegyptiomn iocerinmcal/
lebat. Dicebatttr autem tres ac uiginti annos in aiy/
wfubterrancis manfiffe,Migim interea ioctusab
.lfiie.Pancratm iicis (mquit Arignotns) prtcepto/
tjmsmm/mrmfacr^
% • • .\
'' ' * .
K * ctum
qii
tVC
PHlLdPJW-frHfe' '*
&m$urecfr UngudGrecd l6quetem,procerufimuhi¥
tdbijs promifiis,cruribusq) grdcilibus.lttum ipfmihi
quitiUeJPdncrdxem^tcprimm quide-quis effef igho/
rdbdm. At postqudm uidiem,fi qusndo ih portu dpi
puUffemusjnm dlid multd mirdcutdf&cientcjum croi
CQtultf infidehtem dgitdffej? cmfiris uerfdnte ,iUdt
ttero reueremeseum,cdudis<j dduUntes^gnouifdcru
quetnpim uirum effe, pduldtmq; cohtitdte med me in
eius dmicitiam dc fmUidritdte infinudui, ddeo ut om/
tuddrcdndcomunicdret. Ac tdndemmibi perfuddeti
Utfumutis omnibut in Memphide reliHisfiefolus cpn'
fequererMeqi enm defkturosnobis mini&ros^tqiex
eo tempore fic Uitam duximut. Qgum in dhurrforim
quodpiduehiremusjbohus dccepto piftitto,fcobinaue,
dut peffulojteftihus hnpticdns,qm in id cdrmenquoi
ddm dixiffet, efficit ut dmbuliretjttq; dlijs omntb.boi
tno uideretur,lUud ergo dbiens, t? aquam bduritbuti
ey cceridm pdrdbdtjnstruebdtqji dtq) in omnibuscm
modefubfcruiebdt minifirdbdtq^nobis.DcindC poib/
qudmidmfdtis buius minificriffi4t,fcobindmrwrfut''
fcobindm,dc pcffutm pcffulm dliud recitdns*m.
men reddebdt. Hoc ego uebcmenter condtus noh re/
periebdm, quo pdctodb iUo expifcdrcr.tidm id mtfrf
imtidebdt,qudnqUdm in dtiis effet fkcittimus. At qus/
dmdicindnguld quodam tcnebriiofo climiUoiev
titefcehsfubdufcuttdui propius incdhtdtionemiUdmL
Brdt duti trifyttdbd. Tm iuequum piftitto suvndafb.
fetquas
THOMA M O R 6 IWTEItp;
ft*
fei cfiut euranda erantjibijt infbru. At ego postridie
Ulo apudfbrum occupdto ,acceptum ptfttbumquum
ornajfemfyUabas iUatfimilimodo promriciaus, aqui
iufiiutbauriret.Tum impletam amphorm qum tu/.
kffet,dcfifteinquam,neq aquam amplius baurito,fed
rurfus cfto piftiUum. At iUud mihi baud ampUus iam
obtemperareuolebat,fed aquam bauriebat continue,
quoadbauriendo totam domu nobis impleret. At ego
qum refifterebuic reinon ualerem, timcbam autem
ne Pancrates reuerfus(id quod etiam euenit) irafcere
tur,correptafecurepiftiUum induaspartes tUffeco.At utraq) pars ampboramfumens hauritbat aquam,
iamqjuniut loeo-duo mihi miniftri tffecaptrunt. inte
veaDancraiesfuperuenitjsc rc inteUecta iUat quidtm
m ligna rurfus,quemadmoduante carmen erant, mu/
tauit.Atipfeme claneuUun relietojtefcio quo clancu/
bm fefubaueensabift. Ai pofiis istud etiam mmc in/
quitDinomacbus.hominem expiftiUofbcerctPer lo/
nem inquh iUe,iimiiia ex parte fcio,na in priore fbri
mam nunq a me reftitui poteft, poftqfemel aquarius
effe caperit.Sed defereda nobis domus ejfet aqme iam
knpleta.Non defiflitis inqua egojhuUfntodi monftrofa
ttarrare uirifenes t AUoqui horu fakem adolefcentiu
gratia incredibiles iftat acterribiksfibuUs aUudin
tempus omittitejte clanculum terroribus acprodigio
psfbbuUmentis mpleatur.Parcere ergo eis oportet,
Sfttaiia confuefcant audire ,qtue eos per toiatn uitam
K 4 comi/
fxm
jkVC. PHILOPSEVC-ES —
tpmimatKrm
fos reddentjpojieaqeos ommgtiufuperftitwnempk.
uerint.Refie admomifti mt,inqtut Eucrates,quufu/.
perfiitionem dixifii.Ham quidtibiTycbiade derebus.
buiufmodiuidetur.de oraculis loquoracuaticinijs,tT.
quecunq; quida mmine affldtiproclamant,queueex.
adytit audmturiaut que uirgo mmerkeloquesfittu/.
raprediattan uidclicet nec taUa credistAt egoquod
amlu quendifacmu babeo, Pytbif Apottinis mapf
nem exprimemefigitto,quodq; bic Apottomecwn lo/.
qutiurjiodicojwttbiudcaradglorii meiresutcref
dibitis narrare.Ceteru que apud Ampbuocbu audi/
uiin natto,beroe mecu diu dijferente,deumq; meis de
rebus cofutinteqm que ipfe uidijaolo uobit narrare.
Deinde ex ordine cr que uidi in Pergamo,v queau
diuiin Patark.uaq^qttu ex Aegypto redirem domu,
endiremq; ittud in Matto uaticimu apertifiimu fimul
acuerifiimu cffejtamcnfvoracuUdareM ad rtm re/
fpondeat bis, quecuq; propbetequifpu infchedulam
infcriptq tradideritjrecte ntefiaturu pmauijfi du prm
ternauigarem^xperireroraculu, demncg de futuris
quippia cofutirem.Kee adbue Eucrate dicentcjqutm
uiderem gtongereseffletprocefflwa^uodqinSbrenc
incepiffct de oraculo Tragocdii,ratttt noo expedire,
liti fotrn cStradicerm omnibmjretinqucnseuex Ae/
gypto adhuc in Mattu namganttctam ©r uUeJtigebk\
motifii ittis effe prefentii mcam, utpote qm difflcnti*
rttm
THOMA MORO I N T B R F .
$11
remrefiUermqs eorm mtnddrid^AtqtiegodUc^m/
qudm,qu*jtturus Leonticmjn&m opus bdbeo ctm eo
cogreck.At uos quandoqude parU fujficere uobis res
bumdnds putdtisjpfbs erim dcos denUk: ksjkbularm
Uobss pdrtem uocatt. Atq) htejmul dc dixidifcefii.
mucro dUcresidmUbertdtemmtlioUefiuerifimile,
mutuo fefe epulis accipiebdttttfc menddcijs ktgurgit*
hdnt.TdUbus o Pbilodes dpudEucrdte duditis, uettio
per louem ktfUto uentre, no aUter qum hi qui mufter
potifunt,opusbdbensuomitu.Tm UbenterdUcunue
nugno merirn pbormdcU ctiquoo\quod mihi obUuio/
tsm ktduccreteorihqut dudiuijne mittoimmu.cdma\
rerU Uedot kthtres mtmoridinmpe moftrdjdtmcmcs,
ettque Hecotds mihiuiderc uideor.p H i L.Qujnmibi
efuetk o Tychidde, tdle mddibicfermo tum dttulit:
ariunt etemm ttofolm m rabim uertyttck aqudnt fbr/
middrc,qucfcuHqs rdbidicdnes tnordeat, uerumetidm
fiqum mordicm bomo morfus momorderit, iThm mor
fim quoqs nS mitms cdmno udUturm, dtq) eum etiam
tmdm modofdrmiddturum. Qgm tu ergo mderis,qu&
fisipfedpudEucratm dmtutrirmnddcifsnunfus^nu
H quoqs morfom tumn commtmicdffe^deo tmhi men/
tm dtmonibus mpleuiflLr YCH.AS
bono tmntoji
ntus dmice, quum mognmddturfus bmfmodiresre/
meditmhdbemuSfUeritdtem re&mfyomtibusmret
tmrdtionm:quofs
jTiuiis$mend4(~qsturbdHmur.
*- .
K 5 Lucidld
***
LVCIANI DECLAMA*
TIQ PRO TYRANNICIDA,
Tbomd Moro mtcrpretc,
AROVMRNTVM
DBCLA/
MATIONIS.
A/«KJ«<<}i«Uonm4rcm,«ttjfr4JWt^ocdJort/ti/^iof
m«<{mji<Min<ttttit>f<ii<mi4Ktcmai<f 4 1 ^ petemfset,gLt»
<itum rd<<jKit in corpore. Tyranmts ingrefnw, 4c /tliwn wm
eonfpkdtus mortmm,todem gUdio fe trdnsfixit. is dui afcennerat, 4c tyranni filium mteremetu, tanquam tyranmckU
prcmimpetit.
DRCLAMATIO.
v v M duos tyrdnnos iudicesttno
tUc peremerhtt, dlteru quidem im
<X
ctdte defefttm^dtermueroRoren
tem*ok} dd feelerm fuccefSionem
idonem, ddfm tdmenuniem ob
ntrwyq) prcmim petiturus:idq\ quum fotus omnim
qui unqum JSiwre tyrimcidcfctlerdtos duos uno iftu
fuftuleru» dtq) mdftduertm:fiiim quidem glddio, pdt
trem uerouimio iUqquo mHuuferebdtur^fvftu.Ty*
rdttttut igitur obcd quc gefUtfdtu nobtsfupplicif dee
dit,qmppe qui csr uiuens fiUm (peftduit occifm, cr
tmndem(quoimdximeprcteromncm (bemfuit)ipfe
fui codftut efi tyrdtiniciia perL Vilius igitur * mt pert
empm
THOMA MOAO IHTS&P.!
4Uh
ehtptus eftjnferuutit dutcmtitixtiam mortuus, dd dUh
xm mrtem:ium qui uiuens iniuridsjuns eum pdtrefet>
eitjnortuus pdtrem ut potuit interfecit, Qui tyrdtttti/
dem ergofuftutixgefm:en6sqi quiperegit omnidjm
tts estjordinem tdtttu knmutdui cxdim, dc perimendi
fcelerdtos noudui modutitum quifbrtior erdtjtj quiul
xifci poterdt,dmoUtus ipfetfenem uerofoU reUnquens
glddio. Ego igitur ob iftd etidm dmpliusdUquiiiuot
t>is expectdbdjperdhmqfme prxmid pro perempto/
rumttumerofufcepturujjtquiuos noprxfentibustdn.
tum mdUs cripuermfcdfuturorm quoqj meiutiber*
verktt,dc certe uohtstibertdteprxftiterm, njtUo hxre
defcehrurelifto.Atiuterimtotrebusdmeprxcldre
xditis,mperimlmuemo,neduobistmUeprxmiodp,
tidtus dbedm,folusij mercvdoftduder,quStegesim»
ferudtxfldtueruttt. Hrcitdqj meus dduerfdriut,tmfla
Reip.ftudiojicut ditjstud dgeremdetur, fed eoru cxt
de comotus, Ut ih eum qui mortis ekcoufdftat ulcifcdt
tvr.Sed ttos iudices dufcultdtepddif^jimtyrdttniA
ths mdldfqudnqudm ipjiprobcfcidtis)cxpono:ttdmet
boc pdtxo melius beneficumdgnitutincmcognotwri/
tk, & mdgis item gdtidebitis, reputdtites quibusefthx
sndUs liberdti. Ne^cnim quemddtttoim dlijs plerifqs
idm fxpe dcciditjtdnos quoqjfimplicem tyrdtmide et
mudmferuitutemfttftittuimusttteque unuts daminitis
bidmem pertutimusfedfoti omttiu quos unquSfimitii
f}reftittmjxticUM, duos uttius locotyrdnttos hdbuimus^
5*4
L V C . »&o TT&AimreiDA
fy'mim}iteesp*ifm
rattor ddmodmnfcncxerdtjT m nsmtitorxy adfnp
theufegmor^tr ad Itnamet tardior: ntpoUdtdte U
oppetmsmarefitndmeJEtdd cdufdt cmiiem ficinor*
mntm kfilio merbdtnr Mpctti» qutm ipfe non admo/
(mimostenin^propenfmfuprd moimfiit. OmnU
unfiUmermMobtemperdbdt: c iwAftr /rrft O&K/
e«a) iueinbebdt^er ptuuebdt duosiUe uedcbdt: m em/
mbut ifli amrn gerebdt»dc demqs fub ittiat tyranmie
mittebe^
fatettes ertt. At
htmmnmrn
folo
mtperij mmune abfitnuit: edterum re tpft tyrsnnidk
eapntipfefiut. tHrmitdtquotpdetutdmeBtiprintipd/
mdbiuopendcbm»queuidm erfl/MKlexiniurijsprd
menUfcdm
itt»qtu eutttuttdt regebm»quifub4uos)irubm»qm j«/
huidteresterrebmd&eerdt qmephebos rdpuit»qm' m
AtM» temerdtut»eui utrgtnes diauStefunt:etfi qtue at
ttes erm;fi qud extud» prrttnMrnm expildtiones»tor/
memd»eotumetut, bctomnid iuuenufiebdnt duiacidi
tutmfenexipfe obfequebdtur, tr eomet m mtlis erdt»
crtmrJt/tt^fi^tfrmproptffett. BrrcrflnaYi*mv
twr ttnoUrabtksfi&aefhuunfluamammi Ubidines db
wnpcmfumumttcentim
eim*.Atuutds^
tmi
' T H O M A MORO I H T R R P .
<tt
unoeternam potiut fkturdm bdncfemtutem fcteba/
mm,ty trddendam per fucctftionem Kempub. popue
Ium$ alif poft alim dominodcfcelerdto btreditatem
ccffuram. Alijs profttto non paruamfpem hctc resft*
cit,quod perpendcre poffunt\acfecu dicerrdt iam cot
bibebitur^t iam mricturjc paulo poft erimut UberU
HeitUs uero nibil talefperabaturfcdiam nuncparatu]
tmperij ctrnebamus barcdem.qumobtem neefufcipc
re ncgocim audebat fcrtitmtquifquam,quitdmcn.edt
dm mectm cupiebantfeddefperabatur omninO liber*
tm^tjrinexpugnaUirsuidebaturtyrannk^umneceffe
effettam madtosaggredi.Atmtnibiliftadeterruerut,
utqs perpenfa negocif diffteultate dctrattaui, neq) peri
eumu expaui.Solut quidemfolus aduerfm, tamftttem
acmultiplicem tyraxmidm,imb ueranonfotusfedcu]
gtadio auxiliari confcendijofartc etiam tyranncidtf,
uurtcm pre oculk babens,fedpropriam tamen cedi.
communi libertate compenfans. Cum in primamergo
euftodiam \nciiiffem,ac fatemtesbaiutfkciteamouifa
femfibuiti quenq) perimens,tyquicqmiobfi£letct cb\
ftciens, m ipfum negocif caputftrebar,m ipfkm unicu\
tyranidk roburjm ipfam noftraru catamitatu materi
am:cr m fumma arck cuftodiafiften$,quum tOiwi con)
fbexiffem fefegenerofcdcftndcntcmatqjrcftftentem»
uutneribus multk tamen mterftci: ac iam quidem fu*
blata tyrannk eratjbeinus conftttum eratjtq) cxinit
protms otnnes Uberi.Senex rclittm eft iuefoUk,hunr
MJ«
fl*
tVC.
PRO
TVRANNICIDA
OtK,cufiodtbus exutus,mgno iUo fateUite fuo ademf
ptddeftitututjtec ampliut uUa generofa manu dign9.
Ibiego mtem iudices talia eogitabam: totunegocm
mettm benefebabetzomnia peraflafunt,omniaftren/
ttue perfittafunt. Quonamcrgoifte quifuperefkple/
fletur moioi ilLefiquide ae iextera mea indignus cft:
ptteipue uero fkeinore tam fplendido ae iuuenUi &
gtnrrofo confrtto, euius glorii addita bac tam inerte
exde minuerem. Dignm autem quarere earnificem
quempiam oportet, uerm poft erumnam, ttm ne ©*
bic hcrifkciat uideat,puniatur,appofuP tantu enfem
babeat: buicergo reUqua eommitto. Uxeubifkdtmf/
femjUinc amoUor. lUe ueroficut ego ante dmnaueri.
/f«Mc tytannm interfieit ,p%bul*<ij mexfupremm,
attm addidit. Adfmergo popularem uobis guberni,
\ioncmadftrens,ey omnibus fecuritatem denuncians,
ie UbertatemfiUciteranmncians. Uuncigitur fittistneisfruimini. Sceleratis enim(uti uidetis) arx uacat,
tmperat aut nemojedcr bonores tribuere licet,tr i»
iieare,ey ex legibus contradicere: atqy b<ec uobis ex
ine, at<fc boc facinore meo profetta funt: atque ex ifli
ttna cxdc, poft qui pdter baud amplm uiuere potuit.
Dignwm igitur ob ifia cenfeo, debitu k uobis mibi pre
mim dari:non quodfiudiofus lucrifim, aut qui pdrud
magnipendam:neq} quod ob mercede depatriabene/
tnereri in animm induxcrimjfed quod mea officia eu/
piam ueflro pramio effe comprobdtajic defbettus fitj
tUut
THOMA
MORO I N T l R P i
%VS\
nr'«f inglorius ftatmettt conatusjanqua a uobkman/
cus,cr premio iudicetur intUgnus. At ifte cotradititt
C me preter equum aitfaccre,qui bonorariuelmy»
premium referre: non enm efferne tyranmtidamjaer
que fattm a me qukquamfecundm legem effcfcdfo
tto meo quiddam adpramium petendm deejfe.Roge*
igitur em, quid reliqum ame defiderat i non uoluif
non afcendi f non peremii non Uberaui t nm hnperat
quifquamtnmiubet quifquam inudominusminatur
quifquamtnm me ntalejicorm effugit quifqumt nm
dixerk.Sed omnia pack plena, c leges omnes reddis
U,cr manijcfia libertas, er populark gubernatio fir/
ma,cr coniugia inuiolatajy pueriextra pmculujtT
uirgines tut<e,(T ftfiat agensferias ob cSmuncmfiUci/
tatem ciuitas. Quis eft igitur horu omniu caufa t quis
ffXd fuftuUtJfia prabuit tEtenimfime qmfquaefthoc
honore dignior,ffU hac mercede cedo,ac pramio ifkoe
dbftineo.Sin uerofolus ego cuncta peregi,audens,peri
xUtans,adoriens, interimens, puniens, akteru in altero
uUtfcenstquid mea calumniaris offciaiquid ingratum
trga me populufitisiAt ipfm non octidifti tyrannu:
lcxautem tyrannitidapramimftatuit. Intereftergo
quicqua,dic ntihi,an ipfm perimasjtn mortis ei cattr
fam prtbeasiEgo certc nibil putojnempc hoc foln ler
gislator Jpectauit, Ubertatem tjr popularem fkatu, ac
fceleratoru moUtioneJfkudbonorauitjfbud gratia di
pmmceifuit,quodfa(iuamen5effen5
queasiicert.
Si
*29
I V C . PRX) TTRAVIRICIDA
Si etim) ibmu occiii, quo ocafo iftc uon potuit uiuerei
ipfe mmtri mdctaui. Qties mtdjmms uuus crot.N*
mia^ergocuriofcdemmismododifbutes,He^cxd
ttnmes quomodo mtetrkjttfed dn mpUut nonfitm pcr
me%qttodmp\mxuenmefi . Q5<w<to<|«i<Jcmfeoc
tpoq) munuideris excuffum, crfycopbdnum m bes
ttcncrcntes acturusfi quts nS enfefed Upidc Ugnme,
mdUoqMopimnwdopcrmuXet.<^dtterofityrd»
ttum fmcobfcffuuhddmmkncccfittdtm ddcgiffcmt
etimactm requireres meamtt manu pcractm cet
dem i dUoqui deeffe ddbuc aUquid mibi dd legem kn/
fienimdkerestdtqi id grditiorcfuppUcio interfitto
vsdehcot VnufoUm exminddfiud htterrogdju boe
euricfus nutuire,quupTxworoforUfuperefltquk iniu
rue metus knminettqu* uefiigia cdlmttdtmfSitt uet
ro purgdtdfunt dc pacatd omnid :fycopba«t<e efijnot
dum rtrtm cdumniintm, ueUe premio ipfisfictis de
titofiduaare. Egofiquide boc quoq) m legibus decldt
rdtimmemini (nififirfanoblongmferuitutemfim
tnue initus dicuntur obUxusycdufds mortis duas effcf
* equis ipfeocciderit:fcu fi quis ipfe quidem non occit
dtritttcq) manu rm gefferit,coegit tamen, atq) oecdt
fionm necis dedit: ssquditcr bunc etiam lex plecten/
•dtm cenfetjttq; ddmoduquidm iufte: nam prebitdttt
mterituscdufdm nibilo iudicauit ipfo facto minorcm,
dcreUqudUm demodonecisquejtiofuperudcudcfi.
lUum ergo quificocciderit,puniendm tdttqudmbmf
•>.
micitkm
THOMA MORO I N T H R P *
<t§>
micidam *quu cenfeas, abfotiuqfnuUo qatxo uelistqui
uero eodetn quo iUe modo ciuitati bcncfeceritjndignis
btnemeritipr*mio duces tHeq) enim ifiudpofiti di/
cerejne uideUcet idficiffe tantum: bonum autem exi/
tm quendam temere non me id defiinante, confequu/
tm. Quid ergo pertimuiffem amplius, eo qui fortior
eratmterempto t Quidmuulnere gUdium rctiquif/
fem, nifi idipfum omninoquoderatfuturum prcdiui/
naffemtnifi bocfqrtajfe dixerti, quodqui peremptus
ej%tyrannus non erat, neq) hoc nomen obtinebat,neqt.
mutiauos ob id tibenterfinecaretur, prmia dediffe/
ttifed hoc nunquam dices.Ergo intcrempto tyranjto,
iUi qui caufam pr*buit no reddes pramium i o curiqfi
tatem,quomodo necatus efi curas,quum tibertatefrua,
rtijut abeo qui dmocratu refiituit, amptius atiquid
pofiuUs.Atqui lex(ut dtitifipfim reru caput exami/
natjnedia autem omnia uaierefinit, ncqj utira curip/
fius mquirit. Qujd cn'm,qui mcxilitm tyrannu com/
puliffctjion bonorem iam tyrannicid* tutiffettimoac
ualde quidem iufiejnam &r iue libertatem pro feruitu)
te pr*fiitit.At quod a me fktum cfijnd exiliimaiec re
stintegrand* rebcujonti metus,fed omnino qerfcctafu
blatio est/et generti iUius uniucrfi mternicio,ac totius
tnatiradicitus excifio. Ac nuc per deos omnia mihi ab
initio mfinemufik (fi uidetur)excutite^tn pratermifi
fum quicquam ad mplcndamiegmtuerit, er an quic
atuamihi defiut^»odadeffetyranmcid*debuit. Ante
LVC.
L
omnia
5*0
L V C . PRO
TYRANNICIDA
emnia igitur animu adejfe generofum decet,atq} Keip
ftudiofum, paratumij} pericula pro comuni commodo .
fuhire, ae propria morte multorumfalutem redimere: trgo ad id mihi quicq defidt fAn animofiattus fumf
an pericuU profbiciens, per qut mihi uadendum erat
detrattauif non id dixeris. hlane ergo m bocfolo, ae
mefinge ex eofoio quod uoluijttfy ifio confilio fid/eti
amfinihil inde boni proueniffetjamen ob mentem ip/ •
fam ajfurgcntem pramiu tanquam bcncmerehtem pe/
tere,quum tame ego non potuer'm,fed alins mefequtt .
tustyrannm occiderit,abfonm(dic mihi) ant abfur/
dm ejfet tribueremaximcip fi dicerem, o uiri, uolui,
eupiui,aggteffm fm, dtq) animi meifigna dedi :folm
honore dignus fwm.Quid tm refpohfurus effesfbluttc
tiero non id dicojfed e? afcendi cr periclitatus fm,dt
qucinmmerabiliapriufquam adolefcentem pereme/
ramfici.Neq; enim rem ufqueadeoficilem effe fufhice
tnimjnifiodiafuperare^cfateUites opprimerejmum/ ,
que tot uiros auertere. Sedfirme maximm intyran/
racidiojitcp ipfm rei caput ifiud efi.Uam ipfe quidem
lyranmsjum magnm opus efi, neq) magno negoeio
conficiendm, neque expugnatu difficilefcd ea potiut qtue muniunt ac tucntur tyrannidem, qu* qui uicerit, ,
U omnia peregerit: nam reliquum quidem parm ep\
Siquidem ifiud ad tyrannm ufquc penetrare, nequa/
tjhm licuiffet mibijtifi cufiodu qui eos cinguntjicfa/ '
teUitm omnim uidori, acmfi eot mnet prius deuU
cqjettt
- TftOMA. MORO I W T B R K
fjl
cqjem: Nifcfl ampUusjdqcio ,fed ijs rurfus immoror.
CuitodiasfuperauiJateUites inquam, tyrannm incu/
stoditm.mermemjnudum rcddidi. Ob bac nebonore
tibi dignus uideorianadhuc a, me cadem poftulasiAt/
qtiifi ctdem etiam quarisjnec iflud quidem deefi. Ney
queenim mcruentus fum ,fed perpetraui magnam ac
nobilem necem iuuehisflorentis dtq) omnibus metuetu
df, per quem etiam iUe tutus ab mfidijs erat, quo folo
ccatfidebat,quimuUorum locofateUitu,fufficit. Quid
tutn ergojnum premio dignus fuminum tantarum re/
rujn honore fraudaboriQuid enimfifateUitcm,unum
fi miniftru quempiam tyranni peremiffemiquidfifer/
uum bonoratiorcmidn non magnum etiam boc tibi ui
deretur afcenderc, atq) m media arce, in medifs drmis
dliquem ex amicis tyranni conficereiNuncauteetiam
iUum qui peremptus eft confidera:filiuserat tyranni,
into tyrannus grauiorjtc dominus inclemetior,ac tor/
tp-r crudeUor,extortor uioletior. Tum quod maximu,
fkitjhdres omnium atq)fttcce(fohpofiremo,quiinlon/
gum poterat noftras calamitates extedere. Visncboc
me fohim ficiffctyrannu aute ipfum adbuc creptufu/
gd uiuereiMunus ob iftd peto,quid dicitisino dabitisi
N o iUum quoq; fufpexiftisino dominusino griuisi nS
intoUerandus eratiNunc uero etiam cdput ipfum intel
ligite. Qupdenim ifte d me fiagitatjd q optime fieri
potuit,peregijc tyrannu diterius nece necauijnS uul/
g4ritcr,neqi uno ittu,q. iUipoft totfcelera tnaxime fiut,
L % optandum
<St
LVC.
PRO
TYRANNICIDA
opidndu.Scd dolore multo priut exigttans, & hsoxtl
lis oftendens mifere proftrotd, que iUtfucVdnt cbarifii
mdfilium quanquam mdlm4amen<ttdtefloreHtc,dc
pdtrifimilemjfdnguine dc tdboptenu. Hecfunt patru
uulnerdjbi legitimoru tyrdnniaddtu gtddij .• Udctyt
rdmiscrudelibmajgndrnors,bocfuppticiufceleribut
tantis debitm.lJ.dm iUico meritfico nefcitcmUu ta/
\e fpectdculum cernerejnihil bdbet tyrannica pana di
gmwn.Nonenhnignordbdm(tedppeUo nSinquamig
norabdmjhnb nec alius quifquam quantm iUe ergdfi
litwn gerebdt affectu,ty quod poft iUm uiuere ne pdu
lulm quiieni dignaretur. Atq; omnesfbrtdffc pdtres
funt infitios eiufmodi. At bic certe aliquidfupfd eetet
ros bdbebdtjdq; merito,quippe qui iUm folti uidebat
duteferudtoremq; tyrdnnidisjblmq; pericuU patris
pr*oecupdntem,dc firmitatem bnperio preftantem*.
Vndeetidm qudnquam noob amorem, at ob iefberat
tionem faUem ftatim iUmfciebam morituru,qum c6
giiaret htutitemfibiuitdm fitturdm,fccuritdtequdM
itufiliusprebebdt abtatd. OmnibusigituriUum Jimtd
arcufcp{i,nitura,dolore,dcjberdtionejcrrorejcten
porum etiam futurorm metu.Mss in iUm cSmUitonit
bus ufus fm,ty ad ultimm iUud confitim coegidnte
rijtnobis orbutjtfftiftusulolensJdchrymdnsSuctm lu)
gcnsjbreuem quidem ,fed qui patri fufficidt, ey quod
grauifiimm estjlpfc a feipfo, quod mortis genus om/
nim ejxmifcrrimm,mutto'q; dcerbius qulmfimfcrd
ttsr
THOMA MORO I N T E R P .
<J$
turdbdUo.vbimibigUdmefifnm quisittmagno/
fcjdtaliutfnum cmufqum dlteriusteum efifQuisiUii
m areem duxitf stnte tyrdnm qtus ufus efti quis ittum
tyrdtm nufit f O enfis mecum communicansjrtrm k
me henegcftaru fucceffor,pojl tot dtfcrimind, pojl tot
mrtes defbicimur,crhtdigmpr<emio uidemur.Si e/
tm oh iitud fdlum bunc k uobis bonorem peterem,fi
tUceremto uiri,tyrdtmo ntortem cupienti,dc tm hter/
mifirte deprebcnfo, meus iftefubfcruiuit gUdius,atqj
opermfumdiconfequenddm Ubertdtem comodauit
, omnibus, honoredcpremh indignm putaffctvs fdo/
sninmtam popuUrtireinoretdUajfcttsfnointer be/
i nefdttores mferipftffttisfnon interftcrd gUdiu ipfum
. repofuiffetisfnofecundu dem iUmcokuffetisf tiune
snecm eogitdte,qudUatyrdnnmipfm4nte tnortem
• t?ficiffc,&dixijfefi
. rem,dc uulncribus muUis ht parte corporis cpnjbicua
nperfiderem,quo uideUcet genitor ureretur, dtqj dffie/
ttuprimo fiupefceretsniferabiUterexcUmduitatque
incUmdmtpdtrem^nonutduxiUdtoreffetdutcommi/
Utojluippe quiidmfencxerdtatqs htuaUdusfeddome
fticorm mmrmfbettdtor. Ego ittinc digrcdiorjtoti
us quidem trdgadUeautor. KeUqui uero biftrioni ca/
dkuerjcr fcenam,ty enfemuccdterd qtutfibuUtfupe
rerant.At itte qum ddeffetjcuideretfiUm quem ha
pebat unicmdux refbirdntem, Ucerm ac morte7ple/
ttmlnerdquoq^ittddenfddcmultac- UrtalU ge/
L f rcntens
f54
t V C . PRO T V R A N N I C I D A
rentemjlc excUmauif.O ttdteJubUtifumus, intcretot
ptifumus, tyrdnni cxfifumus: ubi ifte intcrfector eftt
adquidmibiparcittcuimereferuat
malopertciam
fiU prxmortuuminifi mefbrte utpotefenem eotcmnit,
CT lente me perimere decreuit: ac mortem mihi pro/
ducit,utnecem mibificiat longiorem. Etfimuliftadi
cens,enfem quxrebafipfe autc crat inermis,ut qui om
nem m fiUofpem repofuerat .Atnek quidem defttit,
iamdudm enim a me ante prxparatus crat, atqj adfi
ciwtsfuturm relidus. Ergo ex corpore eueUensjet ix
uulncre gladim cximensjamdudu mt occidiftijxre/
miftijtunc uero mibifinemficito:0 enfisjmquifpdtri
lugenti confoktor ueni, dtdj mfiUcemfenk mdttum ad
iuuaJuguU tyrannm,perimejic ludufolue. Vtinam
m te prior mcidiffcmjttinm ordine cadk mcepiffem,
cecidiffem quidem, at ut tyrdtmm tantum, at ukorem
fperdnsjtuc uero ut orbus,nuc uero ut etiam cdrnificc
egens. Et hxc fimul dicens,uulnus mtuUt tremulus, m
potens,cupicns quidem, muaUdus tameu adfbcinoris
mimfterim. Quot funt iftdfuppUeiat quot uulneraf
quot mortesiquot tyrannicididiquot prtmidiEt tan/
dem uidtftis omncs idcente iuuenem, opus neqj paruu,
neQjficilefenemucro itU coneunfufm, eruorem utri/
ufqj mhxrcntem, otQj iUam Ubertdtis ey uictorix pd/
rentem Ubitindm,ty tioftri enfis operam: enfcm uero
ipfm intcrutrunqj monftrdtu, decldrantem quam.no
indignut dominofitjeftantemff; quodmibifitfideUter
obfequutttX
THOMA MORO I N T I R P .
<J?
tbfequutm. Hocfiegofeeifjcm, ohfcurimfdffctmnc
uero redditur ipfd nouitatefpledidius. Quityrdtinidc
ergo omncmfufluli, ego fumiopm dutem m multos di/
ihibutm efi, quemddmodm infibuld. At<% egi prit
i»M quidcm pmes i gofecundds uerofiliits/tertidsty/
rtumm ipfe,enfis dutem fubferuiuit omnibm.
DECLAMATIO
M A E MORl
THO*
LVCIANICAE
R E S P O N D E N S.
o N putiuerm iudices,ei, qui (id quoi
ego nucpxcio) publiam auftmfufccpif/
fct dgcndS,opm fbrejut quur idjicere m/
fUtueritjrdtionem redddt:bieaj enm uUumfore pericu
Im, ne id mdliciu potius dggreffus, qum pietite ui/
dedtur, quum hoc certifimu prtbat mdgn* integri/
tdtis drgumentm,quod dliorm omnim comodis elc
geritfuo priuato labore confulere. Qgod ^«4»^«<<«I
ornnes iftiufmodicdufaru pdtronos merito poffe exijH
memabomni alumnia fujhicione defendere,me W
men omnim meritlfiime, qui ut omnibus projim, nan
folm hunc mibiiaborem defumpp,fed inimicitidt cti/
am cm eo uiro contrdxi, qui fe tyrdnnos quoque id/
ctdt occidiffe.Sed quonidtn nihil tdm recxe cceptum ef/
feuideo,quodnon mproborm ueUicet dcdeprduet
mquitdt , c r quofdam km nunc mufiitantcs dudio,
L 4
qui
H
<$6 D E C L A M A T I O THOMAK
MORI
miifLvAscrdtiM
rem pttrtem rtpiunt: stmi iudices uobis buius dettor
nis me< edufu expemere, ne am mdufirue me< mdh/
gnus mterpres ei dolori,odio,uei muidue coneturdf/
fcribere. t\c primu, <mid efiquurtyrdnni mertem dot
Xere putert nm id ifte mibi nuper oUecit,probdtione
uero nutUm dttulit,dixiffe tdntu contentutjcr credifi
bifine drgumento,finetefiepoftuldt; m6,in<wt, tufi
doleresjufi tyrdnni mpriem ulcifci cuperesjmecu non
eotttenderes. Ergo eofola Utgere m tyrdnni mortem
ttobds,quod tiU ob eius nccem,pr<mut iniufie petent
ti,egomeiusteoppofui
tvumaereqummbfidickt
Si te tyrmm occidiffe probesjego tecu Ufigdrpjnecfi
uelm poffemjnecfipojfem ueUm.fAucueroqmd dliud
contrd te dittumfmjqum
quod ik% no occidtiUt St
tu mcrfeciffesjnihil querererjmb UuddreAdmirdrcr»
4e premiu primus decerucremuue uero ideo tiU cont
trddicojdeofibibonorem denegojdee dduerfor,ideo
queror,qmd tyrdnnu no occidifii.Hm igjtur occifm
protinus dolere mdeorlQfiendqJe pofius iudices debu
itjme tyrdnnofkijfe uelfdnguine coniunttu, ud dffvnU
tdtepropinquu^uelbeneficifs demnfim,uclfceUrm
eomumonefaderdtm • At istortm quicqum nefin/
gere qmdem potmttergofi neqj cogrutm ifUjaeqs dffi/
nis fui, fi med opera nunqum m cmufqum mUtridM
ufus efifi ab iUo beneficij nibil in me coUdtm efijt m
decrbd fermtute cu c<terisfimul opprefiit,fi me iflu*
mteritus
LVCIASUCAB R 1 $ P 0 R D S N $ Vtf
Ittteritusttbertdtiuobifctt uni rcftttuit,quid cdufe eft>
ut ittins mortemmexfmtisdc libertdtkdufbicitt do/
%eam fAt odij eerte tdntunde caufe ejt. tUnt quid egit
quod odium inumm prouocdret meumtVrimotyrdn
nifittm interfirit:pofted uero tyrannofibi mdnusin/
ferentejste premium tdnqui tyrdnniciddpetift;quo/
rum atterummtd quodiuuenem pcrmtt,qudnqudm)
idipfum pdrum confulte, parmqs ex communi eoni/
mdofhctdtdnfidijnoUsfuiffa
menmmo(qudntn egocertefufiicoffnonmdlo.AX/
term ncroMcmpe quodprmim pofiuUtqum non
meruerit, ut nuncfunt bominum mgem, non miror,
*y ignofco certe,mdo pofiit dufirre.tieutrtt tftorm
odim in ittm meum concitdt. Bxtrd bdvmbtt unquZ
fictt,quodddmeuttomodopertinedt:ergotdmini/
quusfim,utbominm mxtdn&fdtttdutdefieie,dut
fima notum, qui meneere offinderat, nec uerbo Ufe/
rdttgrdttt odio perfequerer i IXestdt inuidue dttuendd
fufbicio,qud- tatts eft, ut nutto mdlo cdrere uettm ttben
tius. Ndm qum omrid uttidfintfudpte ndturd perni/
riofdjnuttm tdtnen eftttuorepekttentuts: quwttfi pe/
rius,cmfmelinfederitgrduioribustomentk exagU
tet.fimpedteriusfortuttdmJum infortunimduce
reJecundis dttortt rebus eftudrc, dttenis Utudibus uri,
ettena fettritdte torquerUdn nonfmma miferid, non
extrema dementiaett t Udtfrfidquoquidttouitioiu/
iicesdbfum/xb bocccrtclongifiime dbfum.Cuius un/
L <
quam
f?t
DKCLAM. THOMAK MOKf
qnmfbrtunm Mpetq i Ctdrn res mmcgcfutcummi
Cmustimdmunnqnm detiaxtiCnimfmm bfccrc
fperfi f Ccrtc *i<fonuuuqfufpieumefime medioerri
tfta fbrtmu mtd mm sfferit, qtu non tm tttops eft, ut
dtiorum opums dc premqs mmdedmji me dntedttd ti
U non umdtcdtz qrut non ufo-ddeo ett rertm bene ge/
/LirM^g^jitt^dicMtfrcctfaiUvicUrc/cm^At
r^^0rrcfeci«y^prc^u4l)^>fnt:^K<r^r^,M
potim ommmu uemmmim crunfqnm mtredtttr uv
mmm.Q&dfo md^crimodtduieodqfigumm, quod
mudut documentum pre meferoftton prcmoco, nem
irafcor, non dccufo, urbem untmn m im uoedttm tb
fto d-fendo.Sed quurfedentibus ergo caterri ,dctd/
€entibmumueTfis,dtq^inbrimutikeycldrifiimisui/
tti/y moriute prafuntuntsjtj multo ai mcendmn
tnftruetioribusxgo potijtimmfurgo,ry pttentipre/
utid contiddtcoflBi ipfi profecto quin mecnmfentidnt
HondubUo:crqu'm exbkpleriqj(mt,qmbocipfum
cjpxiuMmifiegoimfufcemffa
turimeq; tdmen ideo cnlpdndmfm, quod me pro pd/
trid primus obtutirhn. Qnjlcquid eti\dtiemftientij can
fat ncndebeomecertedddicendm cmKripubticc
cdufd, tnm deortm mmortdtitm refbectus incitdbdt:
nempequum mderem fdtistenuesdrdrij noftripro/
nentus, er prdfentem pecunum nimis exigum, tmu
mstare mutias neeeffdriffumptus occafiones, nonfe/
rebdM utieiuitdf bot mfuper non ncccffdriofumptu
mulctdretur
-tVGIANlCAE RESPONDEtt»
r
iff
mulctttretur.Tyrttnmcidijpremim quaritmfitnbH
ignordtiSyttc merito quidem: quod enm prceium (ktks
grandcfit» quo agriJ6ci,fortun*, UberisoniugesJttr
lus,ttcUbertttsomnium» pofiremo ipf* deorft art tttq%
tempU redimunturiQttfld quo maius atqs urbionero
fitts eji» eo magis k nobis projpiciendwmefi tte temete
coUoeetur.Sdtisiudices,fatis mpenfeacfmptusim/
minetfttttteffundendmettjitttrariumnofirmim
protunde,non ifie etiamcuinibil debemus,exbduri<tt»
Prteterea qnmboctyrannicidium foUdtorm clcx
rnntia prouenerit»quo toties'mckmaticdlamitatUm
tdndmttofirdrmmiferti,cruaelifiiminosiugotyrdtt
nifoluere»acUbertttti rcddneuolttcruntjwnferend*
putttui ut eiuittts bonoremgrtttittmaj dijs merentibut
abUtttmJbomim non mtrenti tribueret. Totum autem
bocttegocijfortun* deorumctj benignitdtideberijiuic
mbilgratue^tpertifiimis argumetis doceboiquod dunt.
facio,qudfo iudiccs diUgeter dttendite.Triafunt quo/
rum ifie quodlibetfufficerefibiddhunchonorem con/
fequendum putat,uel quodtyranni peremitfiUmjui
•quodtyrannttm tentauit occiderejuel quod paterfilif
nece ebmotusjtnfe que ifie reUquerat mortefibi cont
fciuit. Ergo UUus adoUfcentis cedes tyrannkidiuui/
deturfQuid nifnempe er iUe (inquit) tyrannus efat.
Quis id credttt iudices, urbe uttttm duobusfufficiffety
rannis f duos tyrannos inuicem coneordes eadem m/
Xflluiffe mcemjfumus urbis ambitu potuiffe contineri»
quorum
•ff»
t>ECXAM» THOMAB MORf
tpmuvx tUterutri uix ucl orbis umucrfus fufficerit!
<2)u4fquk ii creieiubm duxerit, k mibi pdtmm siidc/
surtyrmuexm confiderdrcndturmtnm legitintts
stMCCk- potefidtcsjc nonfob* legibus gjnbcrnmtcs,fe
etim iegibm oUmpcrdtttet ,ac tyrdnmdetdnto m
terudUomtoons,mbitionetdmentiduincutttur,ut
ucc ud mmtorm dtnicorum uttxparcmmtiufquZ
nub<(^dMin|Mr^/Mcoi9oit«.Qs»r>r(mfl<imcre
' idt imurdfiruru ac uiolentusn mpcrif fiu\cuiusdrdo/
tre bomiuum leges protriucrit, dcorm contmpferit,
mtm neglexeritJocium quenqudm dimfacreiQuiu
brutotm quoq) plerdq-ferme que (jquodtyrannorn
proprim esT) rapto uiuut, quibusfohus pdbulicurx
mprcBit aiiqud tyrannic* natur* ueMgidjn propri/
osf<xtusf*uiunt,potiusqum focbsMos uenationk
dcdpum.Ethominmtyr<innm putmm,qumfi/
fius inftdtjmbuiofumuUt,cutodita urget,ghridfol/
ucitdtfum cm quoqum poffecommunicdre tyran
mdemtkt istc non folm duos tyrdunos fi<tt,uerum/
«tMWidoIffcrtJtcwpIii^wi» tyrdtmmuult uidcrk
lum ciuibus dtroccsQnquU)murwficit, c*dc, rdpi/
UdJtuprojomnibut dcmtyfcelerufimkinfignk. Hot
snine quidmdbfiinuk^dtermreipfd tyrdnnidis ca/
putcrdtjcpdrentc plus potuit, em ut uolebdtrexit.
Atlonge eontrafe res hdbet iudices: nimirm hnpo/
tensfmperdcformidolofi res tyrdtmis efi. Nnf/ilu
Hprofc&opdtrmtuUffctfipoffct,ne<iifilio tititnm
permi/
LVCIANICAS SSSPONDSNS
fft
pemififfetpaterutpojfet.
Nemotyramtisefibtrtde
fuffecrior,qui eo maiorem parenti mettm ineutit,quo
mgisfcrocem eiusindolemactyrannicosmores txr
prefferit. Continebat ergo Hlij fui cupiditates, atque
adoUfccntihringebatpotiusquam Uxabaibabetut,
ne uiribus nimium inualefcis iuuenk, hnperij auidus,
<tt<tt opibus infolcnsjitcfibi iam knperans, tandem ne
farenti quictem parceret,quiniam Saturnofuperilo*
umpraferrent.
Namfiimuriminterdumfxu,quvi
aliud quamfeparentifatemtem prabmttexquibus
quotufquifq) eft,quinon grajfeturtnuptias uiotet,do*
mos compilettpbans difboUet^bmosctdat^ttqi opti*
mum quenq; trucidettScd.quoniamunusefijcuiutpo*tentia atq; umbrafictijdmfceleratagraffantur auda*
cia,po:nMaUoqmfkcinorumfuorumueliUiaietpubli*
tis legibus daturijpfi quidem tatrones, bomicidaju*
rtsMukeri :foks autem unus iUefcelerum princeps,
fub cuius nomine omnesimpune deUtefcunt, tyrannus
ctlr.At itteddolcfcensfi quando patrabat aUquid atro
€iur,patrefemperfic knperafjcdicebatateq; cgo quia
mperarit dubito.Uamfiliusquanquamed indolejuit,
ut parentem aUquando uideretur (fi ad tantam perue
niffct atatern) Vagitijs ac fceleribus equdturus, tamen
inhac adoltftetia pre iUius crudelitdte acfatuhia quL*
buriam a puerofemper affuetus infenuerat, rudis di*
buc miks,ac uixtyrofuit,neq;fere mdgmmx quicqua,
mft apatreiuffus atq) edottus agebat. Sedfiue ttohifl
i
hdfut
I+X, D l C t A M , T H O M A I - MOHt .
tuffusiUd ficiebdt ,fiueipfe etidm iniuffus audebatid/. mejs quum tanquam iuffusegerit, quum neq; tyrstnri r
nmenufurpdritJuqifeprotyrannogefferit,fedpd/
trife pdrere fignificarit,v duform fuorm ctkfu kt
iBmrctulerit,quumdUumfepotentiorcm effe con/
feffusfitfuint uiribusfideretfdquo omniseius pende/ •
ret mpunitaejuremfiueUsjtutfdcrilegu, uelfi quod
aliudnomen trmisjtppeUes: atis profeeto non efi, m
quofierityraunicidimpotcft. QuodfiiUtm omnid
folum potuiffejtc re ipfa tyrannm fuiffe cotendas, 0*
iquod paulo ante idetdbas ) iUico eius morte liberam
fiaffe rempublicam ,fingamus obfccro adbuc parente
uiuerejfed nonfitgatm tamen, quod nefcio quur ipfe
finxisri, qnippequem nec ipfefitgauerds, nee quur ei
fugiendm effet efiecerds.Viiio enim tantm per infidi/
4ts ddemptojreliquis uiribus mtegris, non uideo quur
pdtri magis defperdndtm,dutfugicndumfuerit,qum
fi Mt filius ei ndtus nofuiffetjtutpefie correptus ob/
ifffcUPdtrem ergofingamus(ut dixi)uiuentemjicfi/
lia quidem unico orbatmJedfdteUitm tmen cater/
ud cinttm, cedemfili)Idchrymantetfed interfeetori
mindntem,dtq; omnidfuppliciorm gener* deStinan/
temjnfbrm mUu tristi qtddcm,fedtdmen trucipfo
eurrefe,. & proldto qttetu reliquifii glddio, ingcntid
poUiceri pra-miaji quiseius ettfis dominum prodide/
rit:bic tuforo im ab iUo,dtq; ciusfdteUitibus occupi
to,ty in caput tm quefiione im bdberi cocptdjn pu/.,
bUeum
IVCIANICAE
R1SPORDEN9
<4J
Wcumfirtti Tyrdnniciddprocune,& inmedios gla> .
hos irruens Tyrannm te occidiffc procUmita , litcr/
f<tfem omnibus denunciacdc Tyrannicidij prccmiu poc,
fiuk.QmdfitgisfQuJd latebm quccrisfQuid Tyran
nicidu metuisfAn nontiberdeti Rejpublicdf An nots
Tyrannm occijus eAftiea) ergo is que peremifti T>/
rdnmtserdttfedquiddm potiutTyrdnnifdtehes:neq^
eius morte ciuitcutibertdtirefiittttd eft,quodfolu pcus
lodnte dicebas huius legis fbcctdffe Idtorem. At hccre/
dem (inqt)occidi.Qutd mibi hccrcdes nominatfQujul
m Tyranideleges mmoratfLegm ista nominafunt.
luris est iSta fuccefiio. An Firatcc fitimfi demortui
pdtris locum mpleuerit, hccredem quifquam dixeritf
Sntestdtusfemper Tyrunnus moritur, quippe legibus
dbittocdptiuis,quccfoUc rcttm ficere teStmentm
poffunt.Promde qui defimcti locm Tyrannifubitjboy
res non cftfed nouus Tyrdnut.Uon enimfuccedu,fcd
muddit. At itti nunc pdruiffcmus. iftud qui cbftdtf Ego
contrd Tyrdnno mortuo populm ilico liberm effic
dico. AlioquifiuStrd lex Tyrcatnicidcc prccmim Std/
tuitjl dticrius morte m atierius poteftatem recidimut.
Sed longefecus iudices, defvntto enm quotibet cdfit
Tyranno, populus iam tm tiber dm dmici luctu oc/
cupdtttur, dumftupent eius mortefatettites, iticofcfe
m libertdte afferwffetjseq; plusfitius dduerfus populi
ttires tum udlutffet, quam nunc poteft quifquam, uel
ncmick Tyrannipotcntifiimustmgenert quifquk
eifiiit
«44
DttCfciAM. THOMAtt
MOtt
afutipofifium proximusjd qumfifuccefiionu mt
wsenata) haredkatttaudmtdmefi ,tmnunctyran/
tus perxinet,quam adfuUumpertinuiffet. Qui fateUt
tem igiturjMmicum,qui cognatm, quifiUm Ty/
ranni peremeritjrufira Tyrannicidiu, iattauerit. Ty/
rannus ipfefolus est, euius necm tanto premio Tiejb.
mercatur. Sed uolui (inquit) pertentaui, pericUtatus
fsmhquod mrgdrinepofiitfiUo tyranni pertmptofibe
fktur* tyrannidis extinfta, prtclarm animi tnti do/
cumentm reUquiatel bocfohmfufjicere mibi adbue
bonorm puto.Hicuide obfecro quam mbilmaUucic.
qumfimpUcUeragamtecum omnia,quam exretud
totm bocnegocium minime fufbiciofus interpreter.
bUmfi aUus banc ageret caufamjnec tmen exkumi
eis tuirfied ex acrioribusistis actoribus qmfbiamqti
locosomnes cxcutwm,rjTfofbichnibusurgentjtcmo
tifie nmium premuntfic HercuUsbunc tracsaret lo/
cum, ut te nec id tentaffe unqum nec dcstinaffc con*
tendervt.Cisodfituuoriferarerts miraritequenqu*
tminfignieffe mpudentia,uttaUa dicere occifoin
ipfo conatu tyrannifiUoaudeatjbk iUc protinus qua*
fificri non potucrit (inquit)ut non patrim Ubcrattu
rus, quod non praftitisti, non Tyrannum occifuruf,
quem non attigistvfed ipfum potius iuuene quem trm
cidafti percmpturusjficenderis: iUatam tibi priuathtt
dUqum utturus ac retaUaturus iniuridm.Hicfi infid*
ret,urgnri,prmerri,accmasaUqtmprobationcs
iUius
LVCIANICAB
RESPONDBNS
<4rf
ilUusanimituiacprop<fitifUgitaret,uides(utopi/
»or; tn quantas trabercris angufHas. Scd rgo tccunt
bocpacto non agam, quippc quiin rebus (cuiufmodi
ifia efi)uehemcnter obfcuris, affueuifemper in melio/
rem partcm effe procUuior.Permitto itaq) tibi, ut ifia
fictffeanimo in Remp.propenfo uidearis. VoluifH er/
gjfyte tcntaiti prorfus auftrre Tyrannidem. lioccine
tibi uidetur iito prtemio compenfxndumfPrimu quod
uohufti, quis non uidet quamfit exiguum t uamhac
ratione omnes tyranmddijprmiu peteremus. Qufs
' enim tamfiigido in Remp.animofuerit, ut Tyranmi
crudeUfiimum non Ubenter aufirre uoluerittTentan/
do uero quid aliud declarajti,quam quod effc TyrUn/
nidda uoluiititQuod tc pr/eterca perieuUs expofui/
fti/ut id premium meruerit uuum, pofiea uidebimus:
aptod aute iitud non meruetit, fbero uobk iudices cffe
stelfola lcgk redtatione perfpicuum. Qua quum pr/t
mium nifiTyranm'cidanonftatuat,quiueroTyran/
ttum non eedderit, cffe Tyrannidda non, pofiitusuan/
tumlibet quifriam tentauerit,quantifcun$ fefcperictt
tiscxpofucritjruftra Tyranniddif pramium, nifi c/t/
fo Tyranno,pctierit.Nam ei quidum conatur ocdde/
rejnexiUucompulerit,prtemitt quidem:fedneqj tan/
tumjnetp tanq Tyrannitid* decernam.Etenimfimor
bo quopiam Uborans denunciem:quicunq) mefanaue/
rtt/eirecuperataMlitudineJriamctalenta daturum,
LVC.
M
ueniat
54«"
DECtAM. THOMA» MORI '
uenidt dliquis fpe mercedis induclus,qui mei curam fii
fcipiaf.deinde medicdmentis quibufdam adbibitis,ubi
fiuftrafe conarifenferit:arte fuam morbo uictam cott
fiffus,me idm deploratum retinquat: atiqua tamen mb
Uflite parte leuatumfanitatis iUimercedem, quia non
fanauit,nondebeo:rurfus quia profiit,manem prorfut
a. me dimittere haud gquum efi. Atfi post miUe pbar/
r»ica,nihilo tamen melius babentem deftituafprcmij
nihil meretur, qui nihil iuuit: gratic uero tantundcnt
fire,qui quod mederi tentduitjui gratiajion meificih
Qttodji mfigniter Medica- drtis ignarus, rem tamen
aggredificrit aufus^tq; aliquantiffer mifereuenenh
adfictum pofted dimittat: quu iam no modo nibil opi/s
tulitfed plurimum doloris dddidit: etiamfifefegratis
obtulerifMtrm amore dignus e(l, qubd mefuo labofe
td m diu nuUa pramij fpe tam officiofe uexauitfanfum,
mopotius odio,quod temercfefe meo periculo ei negjt
cio, cuius erat i/mperitus,immifcuit t Hnir rei ludicet
baud multum mihi uidetur prtfens caufa difiimiliS,
Lexenim Tyrannicidam conducereuebementeratif
cundeftudet,eict; prtmium certum,Tyrannocafs\
poUicetur.Scd Tyrannicidam qum dicit ludices,bbf
minem querit artificem:non manutantm fortemfed
' pectore quoq; multo magtt ualentem, confitio potittt
' qulm uiribus praiiantem:qui mfidtas tendere, laque/
oi abfcondere,occafiones captare nouerti, Ergo baric
prounv
LVCTANICAE R E S P O N D E H S
ftt/f
proumcidmfiquis huiufmodifufceperit,qui Tyratt/
nm ipfm drte v infidijs adoriatur, ddorfm oppri/
mat,oppreffum interimdt:nec re cceptdfemel, nifi pet
fettd defiitdtthic Tyrdnnicidij prcmim dudacter po
fiulet.Sin idquidem non potuerit, quoddutem proxi/
mm e& v confine ,ficerit: Tyrdnnm uidelicet uel
m exiUm dhegeritjucl dd deditionem condondtd uit<t
soegeritjuel dd deponenddm Tyrdttttidem certd con/
iitione compnlerit: bunc ego prcmio dignm, nequo
nuUo quidemjteque tdmen Tyrannicidciudico. Atfi
quis mdnu potens,mentis inops, iUdrm penitus ignd/
rus drtim,quibus infiructum effe TyrannicidZ opor/
tet:qui rem uiribus egcre tdntm, dc non confiUo pu/
tet,quidenique Aiaci muitofit, qulm vlyfiifimiUor*
Sed Aidci tamen iam dbiudicdtis drmis infdnicnti, arf
mentd hominumloco truciddnti. Sihuiufmodi,inqua,
quifbiam rem tantam conficiendam fibi defmpferit:
tm nec infidias coUocans,ncc tempus eUgens, nec oc/
cdfionm expe&dnsmpetu quodam proruat, nee db
rpfo tamen Tyranno incipiat ,fedinfateUites eius int
filiat,dato interbn iUifibi cauendi loco. Tmfuhdutto
Tyrannozrc temere cccptajtultc gestd,perignauiam
reUttd,ac penitus infetrafoldfibifugd, abiefto etkm
gladio,confulat.Pofiea uero uel defun&o, uel interfet
eto Tyrannodn pubUcu prodeaf.prcmiutdnqui Ty/
rannicida pofiulet ,atquc buiufmodi utdturorationcj
y :
M *
Volui
549
OBCLAM. THOMAK MORf
ludices UU Tyranmridij prermmdecernexetis, quid
Tyrinnm tenuuit oeriderefdH maUnt potius grati/
4M bdberetKydc digmm etim fuppUcio- duceretis,
quod fuatmeriiMeMnfefoimfiufirdperictttisob*
ucndtjedurbemetiam umuerfm mfummm dtfcrip
menundpr*ripitducrdt:utpote qui Tyrdnmm fiulte
irritandofecerit, CT ciuibus infeftiorem, ty aduerfut
mfidiat cdutiorem f videtis ergo ludices quemadmt
dum idquodifte Mlfolmfdtkeffeconfidebdt, ufqutr
ddeo mMdiiuudtjut etiam nonmoil officiat. QM4m/
obrmfineqjis^umperemit,TyrdnuusftM:Mcfd*
tisTyrdntdfiUumocci^^
plus qumfrufirafuitjreliqum eft,ut uttimm ihui,
Tyranmmacticaipfimmortem,cxcutumus:qum
istefibi nos debere difputdt. Hoc totius negocif cdpttt
cffjtocfiuobis ifie perfudferit/Jdufenibilefi qum tuV
cerit.Contrd$fiegohdncpdrtccuicnotdt<kfdcrdM
bdnc,quod<tiuntjnchorm iUipreciderojionnciUca
neceffe efi fhuxuetjc ndufidgio pereat f litirco ludiV
cetbicetim dtq- etim obfecroi M q ntdximefitis dti
tentijtim Tyrini cede doceojx qua totu ifia pendet
evtroucrfidjnbil di ifiu quicq pertintre.Totm erga
buncloculudicesficabifiotrd&dtu effc mmimftis,
ttt quiuobisperfuddere cuperet,uti crederetiseuM
**mtmqumfiUmpfrimcmtparentmqnod po*
steas
rVCIAfVICAE RESPOfJDElV»
549
stedfiritqpJtfaffefiufam.Sciebm, mquitjfdtis effe
fitim oceiderejwhmpatrmiticofefe pofi nurtm
fitijpcrmpmrmJmifcicimcme,qtmficbdnc cau
fmagtre$,epustffc tibi ut iUdprefciffcuidereris.
Atioqwfrufird te pncmwm Tyranmcidlj petiturm:
finea;ipfe Tyrdttmmperemijfes, ncO} idfdtimficti}
fesmdetitifcires exitim mminere. Edm 6b rem lu/
ttiees exitm eius factitm eertm uideri uotiat,ut uo
bk etim dudienttims dixeritj» idipfmfefea Tyran
tio mdomdbstimffe, eumc^fibijpfi pdrtiertjrifiius
gjddio retiquifie: qum dlioquijut ait ,jkctie potuifiet
ocadereJiciRetfyjmfi de exitufccurusfciticct, tuc de
mdutctii pepercifietjut pauh pofi rmftrius htteriret.
Hieigiwrqmdfkcim fquo mcpotifiimum vertdmt
uhde drgmentd corumram, quibus bucprobem non
tficrermfuturarm prefcium t Quiniuumpercon/
tmur petiusje raaones atiquas cxigmus, quibus ti/
lenobisfiaem rei tmtimgefuprafidmfkcidt,unde
bSctm mtidbtiediuinStipertiHSndclus fit,utritmnc
homine quopii doeite didicerit, an numine porxus m/
f}tidMeconccperit.BicigiturnobK Ttreftd,quondtn
probdmmopmesjaHconitet comprehenfm efietibi
rnufuturdrZfcierttiSfdefofim dticubitbefdurueffo/
^ogtidtionesnofiraseuotiur^bfirufm dtiquiddtqs
ecctdtdtum erue,quod mirmur omnes:nmpeeiuf/
omdrrisefiepmotV-quxprdfirntUldtm edicere,
M r
vqua
ffO
D B C L A M . THOMAE
MORI
Crquefmfkturdpredicert.Atttfitufuturisdunta/
xat udles, dliqud nunc cdiffcrc dUquot poft hoc dnnis:
. dutfi Ubetfecuus potius eucntur*: que qumn ex tuo
. prefcripto ceciderint omnidjtum demum redito,ey fu
tuvd te prafaffe dicito. Interm profeSo agre,quan/
tvmfufpicor, obtinebis: ut quod te nefcientefiebatjd
prefciffccredaris dntequafieret. Qttpdfi tum,quum
fuum iMerimmsjgnordbaspdtremfefe,quadpofled
fccttficafurum:quur tu nunc eius cedis pramium pot.
ttulas,qu*m nifi uelis mpudenter effe mendax, fixea/
re neceffe efkjte ignorante, dtq\ ddeo ne cogitdttte qui
dem,perpctrdtdmeffefSed idfofefortaffcputdtb»/
. ius etiam necis dutorem: quomam iUa cedes quamfet
citistius quoqsJtdmetfi preter fbem, cdufa tmen ali/
. quo modofuit. QUd in re uos ioge alid ludices opinqr
effefententid. Nr$ enmfi Tyrannm cafu quifquam
aut mente cdptus occidiffetji Tyrdnnicidij premium
deccrneretis.QuiditdfNcmpe quod mfcius aterq; dtt
que mprudcns occidiffet,qudnquaiHius cdufd eftdU/
quantoatt mibi uideturJnferior.Hm p dUeruter iUo/
•. rum premium pettretjkmetfipeteret quipercmiffet
igndrus:dtq; ideofrufird peteret,peteret tamc quiper
cmiffetmuc uero ey ifto nefciente,ty non db ipfo per/
cmptus efl. Kt nihil ego,mquitateqs cafu, ncfy hnpru/
densfccifedfiliu. cofultb trucidaui,dtq; itd pdtriuo/
Uns dc prudens mortis cdufsm.prebui:qui,m cgofifJM
.-
.,
„
...
* &
liVCTANICAE R E S P O N D E N S
5«;
*tecidiffem,adbuc tyrdttnus uiueret. Age acceda etiam
fjropius.Si tu tyrannu aggreffus utperimeres: deinde
utctus db co.proiecto ctia gladiofitgeres, dtq) is equo
<te pcrfcquutus,equo coHdpfo,prd-ceps in gladiu tuum
tdm opportune caderetjut eode transfigcretur.an non
biepoffes eddem omnia dicerejuoluiffe teuidelicet, dc
ttolentem dggreffum effe: uolente igitur prudentemq)
tfdufn ei mortis attuUffefnam nifi tu itlum fittffesador
tusjUenonfiuffetoccifus.Sed nonne uidesjut cadc ope
rdjuel m&gisfuga tud gloriari liccdt, er ignauie tudt
prtmium peterefNam mfi tufitgiffesjUe non cecidif/
fetMifi tu gladium turpiter abiecijfes: nec transfixus
ittefitiffet.Poftremobac ratiane ignauos etii Tyran/
mddM effeUceat.Qjtemadmodwm licetuolens ador/
tut effes ut hnterimcres:tamen pofiquam re mfectdfu/
giffes,quod pofieafdctum effetjtuum non iudicaretur,
licet iifactum nonfuiffet, nifi tu aliquidantefeciffes:
Itdetiam ftTynnnum perempturus afcendifii,fili/
\/
umqifdum patrem quaris,occidifii:tamencum perge/
»rcac perficere quod mcccperas, uel timore non aufus
fisjuel negUgentid noluerisjuel cafu non potueris: fed
re prorfus infcita redieris,quicquid inde pofiea te in/
fcio dtqueinfbcrante prouenerit,idk te profectum
effene dtxeris. Siquidem quicquid tuum dicipotefi,
. ibi defijtjubi tu defiitiili.At nec ifiudfortdfiis ei quoi
jpfe fecitfimile effe conceiet. Sed mibi boc pacto
i.
W 4
rurfus
*jt%
DBCLAM* THOMAE
MORI
rurfus opponet.ls qui tu proponisjumed mentcTy*
rdnnmndggrcjfuseftptfepofteduifto defitgientedl/
le uiftor dmn perfequereturpccumberet.\deoq; quoi
non propofuit,meritofum uocdre non potefl.At ego
eo propofito permifilim: ut pdterfefe dolore cemu
tnotus occideretdtqj idfdfturm dnimo meo percepL
Vidctu ludicesjtt nobis iuadimndtumefttd rurfus oct
eurrutQu/eremus igitur db eo/suonm pdfto prtfen
ferittprdfciuerit nefdn conieceritf Sife prdfcaaffe re
fpondedtjteminem credo ei crediturumjin comectffi,
interhn nefciffefefdtcturfed opindtum effe tdtttu\boc
cfijUtbitdffijncmufttffi:poftremo qmddUudqukm
ignordffetSed uidedmus tdmen quibusfignk,qperfpi/
cuts drgumentis, remtdm mopinabiUm itd coUegerit
euenturajtt quod dlius nemo fperarc potmffet ,idikc
fibi tdnqudm certum dtq) mopindbile propofuerit.lJo
uerdm mquit, qum mifere deperibdtfiUm. Itdne id
undem ddeo te certm dcfecurm reddidiu ut necem
eiusnon tdnqudmfirtefecuturdmjfed neceffdriofuttu
ram deftinarcstScio iudicesjoaud mediocres tuos affeftus effc,quos erga Uberos pdrentum peftoribusinfc/
uit naturdjteq; tamen aut untosjmt cwq tam explo/
ratoscrediderhnrutpromittenfibidctfbbaere aude/
dtjd quod ificfefieific narrdt, intefemptofiUo pdtre
tUtroneum ei comitcfuturu.cJ.dm quotufqutfq; exbis,
quorufiUj cr unici, tj cbarifiimi quotidie uel merbp
cdiunt
LVCIANICAB RESPONDBNS
ff| v
cdduntjucl dolo perenntdufl beuo occumbunt, uel cdt
fu itttereuntfUfqueddeo mcerore confierttdtur, utfibi
mrtemfudffonteconfcifcdttSed mmjmquit/ctim
defberdtio nott ntinor occdfio defuUrdnd* mortkdc/
eefiit. Qumobrem obfecro^n tu quumfiiium pcrimt
resjrtUquos undfdteUites ontnes occidifii t nondices,
opinprfirdge tetdntdtnficiffe. Cdterosigiturddbuc
retinebdtvpumfdtisjuriumfdtis bdbebdt. Q&dprop/
ter uno ddempto,quu tot ddbuc effent mcolumes,quo/
rum QPtniim intererdt mdxime bunc ktcolumem effe,
efuurei ufqueddeo defberdndum fuitjitttbdb urbejcd
excrbefefUttdndumfiurU
quenqum bodiefufbicetnur, qui idfeciffet, quod Ty/
rdttttus istefieit. Qgid de diis qutrimusi quin te poti
us mterrogemus,quem ucrifimile tfidete cbiecvurm
bdncficiffe, cr Tyrdtmm ex ttnimo tuofbectdffi. Si
tiU ergofilm perimereturjtq) infuper mtmxnere ui/
deretur nonnuUum crfortmtfimul er uitt perieumt
ttum potimeUgereste comitemfitioddre,qudm mor/
tem iUius ulcifcitAn temct ipfenedb dlijs occidererU,
occidercst Certe, ut pro tequo$ rejfiondemut, nb fi
ctres. QBomodo ergo m tntntemtibiuenire potuitM
qnod nec dlijficeruntjnecqmfqumficUfetjunrtutefi
ttnrns effesjd Tyrdnnum cogitdresfscturumi AtpU
nejnquit^ogitdbm:dUoqui cur ibi gUdium meum re
tiquiffem. Bxcicniminm igttduUtud- nos ddmonet»
M
f
.tim
$C*f 0 S C L A M A T I O THOMAB MORI
thtm cm boc dicit iudicesmbnnc id uobis uidetur dice
rciprufenfi ccrte:alioqui cwr mdefugiffemt quid enim
cuutd efk:aUoqui cur gladiu ibi reUqui(fem,qum alio
g cur inde abieSo gUdio turpiter me m pedes dedif/
fem. bUm quid opusfuit ghdiu Tyrannp relinqueref
Hedeeffet et(ctlicet,quo ptrirettltqnc qui omniu gitt
diostimctJpfe gUdiocdrettQjti quicquidkdbetgU'
4io pepcritgUdio pofiidet, gUdio tuetur, ei gUdtus
unquam dbfuerit.O noum prodigiwm Utdices,Tyrdis
tuufine gUdio.Heqj iUigUdim defitit, nec isttgUdm
:ei reliquit,fed dbiccif.necfuturum quod euenitjuel le/
•mfiinu coniccturdpreuidit.Sed pofkeoqudm m arcem
• temere (nefcio quomodo) perrepfijfct.dtqi ibi adolcf
, centem (utefi iuuentdfemper mcautior folm,fecu/
iiwmdc mbil minus expectantem,de mprouifo ddor/
:tus opprefiifjettdcpotuiffetfortdffeprogreffus ulteri/
•• m eddem operdTyranntifufiuliffe: ilico bominem oV
mtnrmudfit,metucntemncuoceuclgemitumorientis
omtojUm tm proditus concurrentibus Tyranni fa/
teUitibus/cdperetur.Um ante oculos eius obucrfabtut
:tur uinculd/cdrcerjtormetdtdc mortes miUejniUefup
•fUcidtquoru imdginatitme uana perterritusjamfkre/
jpitmomne, omnefonitu, dc pofkremo fua ipfius um/
:brm expduefcens: tam nuc repete timidus, q ante te/
'Merdrius/ex dree fe prortpuit: nec fecum gUdiu faltc
.toUeredufus efkfeuneefjetfugd tdrdiorfeu ne ctm en
4/t.UFprekxt(ui,HUMliatus jiujfe Tyrdnno diceretu
cmm
. t V C l A N J C A f t REtfPdND-ENS
fff
Muo nuncperempto recurrit htfotens&tdnqudmipfc
• ocdderit» Tyrannicidtf prxmumpofiuldt.. Agc rrgo
Tyrannm ipfm nb qustro an pcremeris: bpc tantm
. qudrom percmiffe potueris.Si non potueris.crgo otj
cdfionem non expeftdfiijocm idonem non elegitti,
. tempus opportunm nonritptdfiifedtemercfine cost
fiUoJine rdtione,pr*ceps htcapifii,quod pcrfigerc no
; ualuifii.Uec iUm crgo te idctes occidiffcquem tefite
risnec potuiffe.Sin potuerismdgn* profifto uel inet/
: tue,uel ignduidfuit,quad nbficeris.lmbxnquit,pottd:
fed dehidufiridfuperfedi.Sdtis idmficerdm,filim oc/
xiderm:pdtrem dolorifuo,cr glddio mto reliqui,quo
•em fefe pcrempturm pr/tmdi. O \nucrccundu,fi ifid
mentiris.O mfdnmjinb mtntiris. Si tnm mcredibilid
•finxifiijnirdmurknpudentidm:fitdm abfurddcogitd/
•ftimrdmurdmentidm.Tune ddeo crds infanusjit qufi
i uno iftu potueris, ey uitS, tum, cr Keip.fdlute m tw
to coUocdrejndlueris omnid dubifsfirtuitdcdfibusex
ponerc,cr tibifuturu promittercquod fdnusduderet
nemo fberxret Qtfidfi Tyrdnnwiduohiffct, quodtu
. tebduddubieficiffes, & quodiUm quo^fiftur&lpn
geuerifimiUut qum quoifecitfiitxoncUmdffetfdtel
; lites,coegiffetficdriosxrmaffetcdtnifices, ac proldto
' filij cddduerejtj nttturd crudeUs,v tm dtrocijpeftd
cuio irritatuixrdm dcfurorcm iUu effudiffct-.primum
! te,per qumfiUwoccifw,deinde\n ufbem uniucrfdm,
'{. \
propter
<fS6 DSCLAMATIO THOMAI MORl
tsvpttrom^
mjentkpropemodm contigerm)He<ptumiferbodi
MOKTfT^Dw^AWHMipettrrj,»^ MM Rettp. uV
Um d qydptupeffet bdberemus. Sei D» mmsrtdes,
huticesmcUprecetip nofhmrcmdmifunt&qferM
tmtitnofbtm^
epte extrents periculis duxuuH[um.Qu,i qmfemp
buie urUfwcurrenfkituiffcnt, f<* potifiimm tempu
thgerunt, quo nwdmc nobis bmfieimfum cSmen
uerepoffent' Hm T&dnnwqudxqumfmper erst
moUftut nmente fkb, ttmeu eo nomine ntinut gru
tnemUbdtembm,ne miferm penitns dtque exbdu/
fUMurbmftkbrrikmerct. Ateo trueiddto propter
9^*Mfpcfwo-4t^<ii^otffltpo^,^«w^
dms omnkdireptum fkerit fPo&qym ergo Bxfp.
Jkfimprimu
tniperw
ti^perpetum
tkm, mnk mdUq%ctiprope eermabm nohris m/
mincbmjubito n ipfm Tyrdnniedput duertenmt,
bbb^tmseleriterjk
quam, m pericubfuqje cognouerimus, ne nos mte
fsumpotttffletaycrimte memurgjcre.Qtus
TyrinUputaffkjiM
/^poto^ttlmm&4»eiir^ej«{tS/&t//e uerfuru,
u$noftri s\nMbfuperi'mproprimumnpemcien
immifis
LVCIANICAS RBSPOHOBfrS 55t
unmifikdFmrijsjgUdffmiUdqj UmnlUmdereimbi.
uidcor micdittesUtroms oculos,obduftd fupercHu,
cfadftMfiomm,genupdumJes,dmes firidentes»
Ubrdtumentid.Beiudj dudiem Vmbemdefcribunt
Voet*,totoore/otouu\tu,fu*prodmm mentknu*
fdnidm. Qs,m primm htgreffm filim reperiret oct
c^m,qwdtlmfidffetqmdclm<if}efu^mttrfquii
dliud dttdm utttnpumdtdj dementem fburcifiimo n>
ftttmfdttdm fuperoscuommffecontdridtQjjmtrum
hrdtnjo numinm inuidUm.Video cotUtes odif uefirifl
gndmideo Uuoris dtri uefHgid. tUbU uobit uiuit wxdui
w,nibilmbitiofiw,nibil imudetttim.SoUhttpetdre,
folircgndrcuwtk,nccftfkpropridfcUcitdtccotcnti»
fmperdUcttd tdbefdtk.Qgwrtt3 mtcmntcertmen
defceditkf Qgur ignauu mfididtorefiUofunmififiki
lUeduifduis erdt,em Tyrdnno'mcertmen etim hu*
gredinon dufnt efiiboc certefdhmgdudecduodnee
mtfe poterit Tyrdnnicidm dicerejtmo TyrdnsuU
dijprmimpetcre. nmoemm Tyrdnmtaccidetb»
diejtifi Tyrdimm. TyrdmtusegobodiettelDijtinttU
tk nteridr. Huiufmadiergo dtUrid dum bUterdffet»
bn glddim tctndcm dmens dcfuriofut incubmt. Tyrm
ms igitur ludiccs ifiius glddio, hnb ttec ifiim, duippe
qumdntedbiecerdt/ndttttquidefudptefedfoUDeod
rtm operd pcrfbffm Ucet.Atnucificfibicuius ibinuU
UpdrtcscrStfprimtuucndicdt. Itdtp duimefyeophdit
tsm
*<% D E C L A M A T l O THOMAE Mdflf
tam uocabastuide obfecro, uter nofirm huic uitio pri
fior efi,egone,qui tecum bodiepro Rep. fuperis^ di/
micans,premtu tame nec uittor pofiulo: an tu potius, •
sjui defertor acfugitiuus, cotendis tamendijsjtqj bis
qmdem Dijs mncentibus ipfe triumpbare f Define,de/
fine alienauirtutepartam tibi arrogare uidoriam.De
fineDeormmhane urbem tam clarm obfcurarebe
neficim.Dcftne deorm Uudibus obfifiere^r ab bac
temeraria pttitione defifie. Qujodfi ifie ludiccs mole/
fius effe perrexeritjuos tamen ipfam rem <equis lanci/
bus expendite:Nam ifie quid aUud,qum Tyramu ut
fibi caueret admonuitfDij nt cauerefibi poffetjte infi'
dijsampUus opus effet^fiicerunt. tfie quid atittd quam
gladiofuo Tyrannm in nos omnes airmamtf DijgU/
dim iUm a nobisinTyranni iuguim retorferut.lfiv
quid aUud deni<^,quam uniuerfam urbem infummm{
pericuUm dementiafua coiecitt Dij corrigentes iftitut.
mfamam,difcrimen iUudfubito m pro^errimmfecut
ritatemconuerterunt. Vosergo ludices per deos ku/>
nurtales obtefior.per deos buius darifiimx Ubertatis»
buius infperatx ftlicitatis autorcs, ne quod nobis deor
rm omnim confilio ac uirtute fuccefiit ,iduos uniut
hominis amentix referrifinatis acceptm: neue hanc*
urbem unquam in deos Uberatores tm ingratm effev
neuepatiaminiutfalutem fuam deberefe potutsbmx
nx temeritati quam deorm bcnignitatifaUatUT,quos
itd
LVCIAWICAS
RXSPoNDEWS
TJX?
fjfd demum fperare licetfitturosfemper buic urbi prof
pitios,finos eorum quecontulerenvmores,eos (uti
tquum ei\) beneficiormfuormrecognofcmusau/
iores.Altoquifi nos (quod abfit) ingratUque ab ihm
profectafuntjn alios referamus,gratiaftsfuperis debi
tam mpedamus bominibus: uicifim bercle nutuendut
tft: ne dij quoq. fuum erga nosfiuorem mmimanf.ac
Keipnofire curijut indigne que ab im curetur, abif
ciant. Quamobreutaliquandofinemdicendifkciamt
quadoquidem ifie peccauit officio,eybono animoma/
ieficit, dij ueto eius peccatm in commoda nofira uer
terunf.ac dij quidem coegerunt ,fed fe tamen Tyratu
ttus interficitttmfremim qui coegere no petunt,pc
tere autem quiperemit nZ potefi:uosfententqsuefirui
tudices tjr buicueniam, tjfuperisgratiam decernites
et urbem ab huius premij debito,quo eam liberam ef/
fe^uolueruntAbfoluite.
Vixi.
^I/VCIANI
'
TBNSI5
SAMOSA*
SOPHISTAE
ORA-
tioJatinereddita,i)?hilippo
Melancbtbone.
Calumnienoneffetemericredendm.
E R N I C I O S A reslgnoratUefijetu*
p • rqsmodisnoxiamomHbus,nonfol*c5/
muni bomitm uita tenebras quafdam op
Ihdert
«990
OK
CALVM.
ORATtO
fkttdere dc ueri cognitionm ohUterdre foUta ,fed prit
tutdt quoq^fmguhrurationes mifcens dcperturbatu.
Quofitjttperutdidtq; qui intenehriserrStjmo bdud
aUterqum c/cijm bucdi itkc bnpingmus. Qgoi
bdudproculnobisetmepedesejifitum,ttouidemus:
formido efi bis capi, d quibus etim qum longifs. abt
fumus. D m $ in rebus bumanis nibil tam fiufiefilici/
terbj dgitur, quodnon error dUquis interpoUet. Htnc
futu iuumerte ifU tragice clddesfitd Ldbdaaddrm
uc Pehpidmjdi/ item alioru calmitdtes.fireemn
quidquidmdhrmfcteiuedcpulpitdcUmdnt,dblgno'
tdtttid ceu tragico deo compofitum proficifcitur. lUd
tterb cm dUds potefb plurimum, tmm noxid csb hntn
dice ,fiqudttdo in calumnids fmiUdrcs, & mutua int
terfeamicorum crimina incidit. QpJbusfolent,& int
ufiittis difiidijs res domcftic/, er odijs ciuiUbus urbes
funditus euertUtt natosfeuire pdrentesjtdti parenti/
bus infidiariffrdterfrdtri, amans dmanti, dmicus iten
abmico diucUi.Turbaridemum omnia cdlumnutud/
fhcid.Itdq;,quo pdfto cduerificile pofiit, & qudlis n£
fit cdhmmdMndeoriginemtrdhdt, qudtttumfiri effi/
ciat, bac oratione, uelut in tdbeUa depingam. Porro
qudm eius maginemfubijcidm,HppeUi Epbefio pifto
ridcceptdm refiro dicatdm.Quum is dpud Ptolemd-i
regem coniurdtiomsjfutittTyro autore Tbebdbtd,
fiftd efijttfimuldtus ejfet,qudqudm ne$ Tyrum uidct
ratunqumjieqi Tbtodotmnouerdtjufi quantum fittttdt
MfiL.
I W T E R P R B T R .'v
Jfdft
m dccepit, em Ptolemci prcftftm Vbotnicett ddtmj mftrare.Vcrm Antipkiuu quidam dttis,grdticqtA/
pcUeccmulut, iUm apud regem eoiutdtionis Tyric
rcmftcit, cm Tbcodotaprincipe fbftiontsuifumftt
miUdriter congredi,conuiudriJecrctb ite ey m duricu Um mter conuiuandu coUoqui. Paulo poft ey defeciffc
Tyrm, V Pelufim ApcUis confilio occupdtm efji\
TMHI Ptolemcus prcter modm,cm ey diids nofdtis
ummi compos effctjffcntdtionc infuper tyrannicdftt •
ftus,ddeo excanduit, ddeo ddmirdtione cawmnic pert
titut eft, ut coniefturis quc caufcftdem, dutfdcerent,
uut minuercntjtegleftis,nS dnimdduerterit cdlumnidt
torem ApeUec d#is cmulm effe,deinfbrtund minori
ApeUem,quttm utPelufim prodere poffetfbunc itent
beneficijs regijsplut ccteris piftoribus auftm. Ne^
iuterun percontdtusjnm dtiquando iUe m Tyrios nct
•uigdffct. Quinftdttm pteftendus uidebdtur.Kegidm tu •
muitu mfolito Rex perturbdt,ApeUen perfidu, mgrdt
imjrem uioldtc mmeftdtk,mfididtorem,coniurdtu,
cUmdt.Acnifiquifpidm efocijs coniurdtionit, qui c<u
ftitencbantur,cr duddx Antipbili fcelut ftomacbd/
tut,ey mftlicis ApeUu mifertus,nibilei cSmunecufe/
sutiofis fuiffeprobdffetfdubio procul Tyriorm matotm pccnam capite multdtutfoluiffet, etiamfi nibilfibi
•tndleconfcius.Ptolemcus igitur coUefto dtiimo fentest
tirn mutduit,ApeUen donauit tdlentis centmjddito
'<bnfenimmAnftpbAlocdlumnidtore.ApeUescontKd
:• . ••
LVC.
N
periculi
OmX
Dl
C A L V M / ORATIO
perlcuUmentortdUcfimdgine calummamultus,.Ai •
dextramcofidet quifbidm duribus prclongis infignts,
qualesfire iJLe Midefiruntur. Manm porrigitpro/
cul dccedenti caUmnit. Circunfitnteum muliercuU
diucjgnordntid/ufhUorjic Sufficio.Adit aliunde pro ferd calmnid eximie comptajtultu ipfo ar gefiu corporis efferdm rdbiem,e? iram tftuanti conceptam pe>
ftore prtfefirensfimfird&cetenensfldmmiuomdm,
dextrdfecum ddulefcentcm capiUis prchcnfim,numt
(tdfuperostendentem,obtcfidntema^ imntdftaUtLnea/
rmfidmsdptt.AnteituirpaUidut,inftreciemiMpn/
rus,dcic oculorm minimebebeti, ceterumplane ifsfimilis~quifontico aliquo morbo contdbuerunt. Huncfixile conifcidt Lhtorem effe. QtjinxT muliercuU dlit
quot cdlumniamfequuntur comites, quaru efi munus,
domindm hortdrUnfiruefe,comcre:interpres piftur*
uiebdt Infidias ac TaUaciam effe. A tergo,lugubribdbitu,puUdtd IdceraqA Panitentiafubfequitur,qu* cdpite
m tergm defiexo, cu Ucbrymis ac pudore procul Venientem ueritdte excipit. Udc ApcUes tabuU cafwsfw
os lufit. Idm Z? nosfi uidetur, Ephefij piftoris exem/
plo, recenfeamus calumnit rationcs. Trincipio nobk
effigutndd efi,e? cxphcanddfinitione qudddm,qu*ni~
ce ieonis fuerit. Efi enim calumnid, deldtio cmentit*
odio,cUnculm reo cdlumnidtori creditd,delatoddre fbondcndm acrefiUendm non ddmiffo. Qg< defini/
tio petfonis,perinde atqj comkm drgumcntu, tribm
confitn
MBL.
INTERPRABTR
<49
eonfidt, ieldtore, deldto, ty duditorecdlmnl*. Sin/
gulorutn pdttibus defungemur hdncdtturi fdbuUm.
omnimfi lubct,primm. producdmut in mcdiujdcxus
principem,cr quafi prefultorem, dutorem cdlumni*.
Isquidem quam minime bonusuir fitjgnordt nenxo,
Nr$ enim qmfqum uirbonusdmico ddmnU ddrecdufdtur.Ndm boni uiri efijbominmjibi animos concilid •
re fiudio bcne merendi de dmicis, neutiqudm inimictt
crimimndis. Vnde bdud mcomode coUiges,iniufium,
fielerdtm,mpim,lnfummdjncredibilercbuscomunibus cdlumnidtorem effe. N«rm quis est,cui non uide/
turmumuerfim iuftici* penfm tqudUtdt ,V quod
« W , N E Q.VID
NiMisfIn£qudUtdtitem,vqd'
nimium efijniufiici*. Quji uefb cUnculu abfentem in/
fettatur^equdUtdtis metds egreditur:quippe,duditorB
fibitotum ddfirit,dures eius dnteuertit,obfiruit,et m/
uids refponfuro,cdUmnijsrefertds,efficit. Edfdne ex/
tremd efi imiurid uel optimorm kgm latoru iudicio
Solom v Drdconis, quiiureiurando Sendtm Athc/
nien.ddjirinxerejit pdri benignitdte grdtidfy tdm reu
quam dctorem ludex dudidt, dm dtterius cduftm bo/
neftiorem inteUigdt.Seelefium V crudekiudicium efi
fe,fi quid fidtudtur dnted qukm cum dccufationc com/
pdrdtdfit definfio. Ad b*c, fxbi male propicios deos
reddunt iudices ifii,qui cum dccufdnti dures libere m/
dulferintjreo denegdnt,dUtpr*fiigijscdptideUtorijs,
mufiitantcs condemnm.Tdntum iiufio,*quojbono,
N *
kgibus
<44>
DE
CALVM* O R A T f O
legibus,*? ittreiurdndofendtus bene constitutd eiuiti,
tis cdlumnU difcrepdt. Idmjicui dubixfidei legum ea
dttoresuidentur, quoru decrcucbmotientjufiicujic*
fiudio pdrtitt iudicdreJs longe optimi poet* mpendh
fdtdmfententidm knb uero legefdcrofdnttdm audidU
t*ecnifitibrdtodirimdtfcmentiaUtem,
Vdrte qrid ex utraq) quedt, exmine cdufd.
tiimiruduues imteUigebdt^x omrnbus nulkm effe net
quegrduiorem neq) duddciorem iniuridm,qudtn mdv
ctd cdufd quenqiutm mortdlium ddmnare. id iterb ex
omni pdrte cdlumnidtor motiturxtti cum furore ac uet
cordid bominis corm quo res dgitur, indefinfum rei
committdt,defenfurm pdrteisfudt cUncularidfettw/
tte drcedt.Adco enim boc bominum genus obnoxmeft
fimidhrijdeo nibil dudet pdV\m,fed perinde dtq) qri
exinfidijs trdnfuerfi boftem muddut, ex dbdito dticun de fbecu UcuUturjtt nonfit qui contrd uel mittere tet
ltm,uel mdtm cStendere pofit,bofUsaj igndrus dduert
fdrij,frdudisq;mfciusperedt. Quodprofettbminimb
fkUdx mdicitm est, m cdlumnid trihil ineffe ueri , nSril
fdniprorfum.cldm quidccuftturus qumpidmfibi cot
fcius eft ueri,procul dubio,v pdldm dudet dduerfdriu
inceffere,corrigere,purgdnte crimenferre. Vt m btit
lo,qui iuftd dcie uincere boftem pdlmpoteft,turpe cUt •
citjstu er mlidijs certdre. At hoc genus bomines kt
ttuUs regijs fbettdre plurimos ddtur, optimdtu fituore
hifce urtibus mbientcwbifcilicet tj mttidid crebrd.
MXL.
INTRRPRETS
K6$
*Tudriefufpitiones,cr djfcntdndi ertmindnnwj) oced/
fiomuUiplex m prompiu efl. Siqmdemibi quo pluri/
btu plura fpes oflentdt, co necejfe efl mdiore inuidid,
fiuioribus odifs^emuUtione cnUidiore certdri.lUic ui/
deds lieet, quimdcres dUerm ctlterm oculos deflgdt,
qttd curd obferuetjtehttiflnguldri ceridnrine congref/
fusfi auid ujfidm in dUerius corporefbrte fbrtund nu/
imetidut ntdli munUm confpiciauquod fbrire feUci/
ierpoflit. Itdfludio euiq) est,cmipfe primus effe cit/
pitjuti proximm deijcidt*xturbet,conueUdt,procul/
cet.Hicfi auis efl uirfrugijemereeuertiturjUuditur,
demq) ignomimofeexterminstur. Cotrd duiddfentdneUpduk peritiorefl,& hdbiliore ddmentiendmmgetuo,probdtur,fuperdt. Sdniommrib iuxtd Homcricdrmeneflbuutscertdmimsdled.
Vndiq) eonmunifdnutur Mdrte,pdrict)
Vietusq^utetorq^eddunt fbto.
Aliarit fubindedlm,dUdui(tdggreditur,ut ferifleri
fcdetJicubi de mdgnisdgitur commodisjed per cdlutntrids iter es\ ut compendutrim, ito minime fecurm.
trrincipid muidut dcbentinterfbemq\ metmqsfluftu/
tmti. Exuusmbiln8miferdbile,trdgicu, cdUmitofm
bdbet. Ceterm quddrupUtoris ipfm quoq) fludim
nequdqum f&cuc estJimplexue,qudnqudm itdfbrtdf/
fetUdedturfed drte multipUciJblcrtid pecutidri, mde/
ftffd deniqtte t? dewrdtd HUgentid opiishibet. Ucque
r1
<
'•
N
$
« I H »
<66
DB
CALVM.
ORATIO
enm hoxid fuerit edlumnid, tdfi mfpeciefimtiid uero
narret, neqj temere cunctarum dliSqui reru D O M I /
N A M V B R I T A T E M fuperduerit,nifiduditorc
drgumentofd cr probdbili dctioneJnfumma,miUe m»<
disfiUat. Porro defirtur is pUrumtsj qui bonore quo/
dam tdios prtfiat, nempeifs'muidiofus,quifpetitiui
fiustratifunt. Qu,ofit,ut omniti telis afficletur ceu ob/
ex, quiuiam dffequende dignitatis alits intercluferit.
Seit; primostumftngulifire confidunt,fi fublimi ifii
loco demoUtifint, db amicis dbdtienarint. Tale quid/
ddmm gymnico curfufieri cofueuitjubhfi quk cfl cur
for mgenuus,ftdtim ruptis careeribus primas dfficHs,
ejr animum ad stadq metas ddijcicusjfrc uittori* e ro
borefuo conceptd/neqx.fequentimcomtnoddt/ncQj om
ninoldboris buiufce foeijsquidquam firuit remor/t.
Contrtcqui malitiofui,'mbeUis,eneruk contendHt cur/
fu eum dlijs,dejperdtkuiribus mfraudem intentus agi
tur/ttdj muniticrfum boc unieumfpettdt qua curfetu
tem occupet, hnpedidt/tc interekdat, & m fucceddt
attus,no eftyut uUo alio modo uincere pofiit.Haud ati/
ter m ambiendis mdgnatu dmicitifsdccidit,ubifi quk
filiciter dnteuertitjn medus continuo Ubitur imfididt,
er incdutus abdmulkcdptuswfcermtur.Hideinde
dmdri,coti,dmici uideri incipiuntMelob id unum,qt*od
bonis incommoddrint.ldttt uti probdbtiem ty dignam
fide.ediumm4mficidnt,non quodfirtuJtoeafus ofien/'
dit
MBL.
INTBRPRfiTB
<.&
4k,prebenfdntfii in boe totifuntjtt dccurdto ielettu
obferuentjie quid dbfonumjutt dienu,k cuuftfide in»
eiddt.Adeo rutioneseiusque crinlinurituruniuerfufjtt
peiorem purtem trubuntjujbettui reddunt, quo fidem
*dddMdccvfdtioni.Medicum mfimulunt ueneficij.Md
gnificuciuem uffiftut* tyrunmdis, tyrunnu proditio/
ws.lnterdm uuiitoris dffi&usjuu culumnijs difcrimi
nd fuppeditdt, cu quofiucterutores ifii ©" nugiuendi
fuds tccbnut compurent^pteiRuditur. Quodji uudko
rem rjelotypu norintjtnnmtjnquiutjUe uxori tu* inr
terepuldtcr defixis in esm oculis ultofufpiriu petto»
re duxitjtxor uicifimfuuuequiddS ea- umatom,uUd
ite que ddfujpicione ddukerifficiunt. Sin poeticefiu/
diofusjtdfibidtteprtetcrmdm pUceut, Philoxenof
diunt,edrmen tuu no probutur biulcu, lcgefolut&cen/
fetur. Ad reUgiofm, en iUe de pietdte, dek Tiiis mule
fentitjfdcrd detettutur,prouidentiu umuerfi gubernd»
tricem pernegut.Tm duditor ceu ocfiro in duricuUm
hnmiffosxcundefcitjit pro re coijcere licctjtmicu db
fe mpos dmmi re ipfd nond» eotente cogmtdjnifiupV
cit. Tdlidfirefunt,qute dbmpuris ifiis cofingunturjd
deUtet ddirritundos dudientiu dnimos mixime dceo/
mdd.Tu,qud pmefinguUprttfidntjtdm potifUmu U
cuUsfttk obnoxiS ifficiuntjtc qtftuidkorfubitd vntert
turbdtus irdjtero cognofcendo coUocet ocitm deinde
fefe pttrgdturo nonfidtbominiseopid, quem crimink
N 4
ddmirotio
*4t
DB
CALVM,
©RATIO
admiratio fpeciestp- ucri occuparunt. Etenimdici neg$
potefi^qum inftructa fit, quantmip- ualeat calumnite
fdciesfi quando cum cupidttatibus auditork confiitta/
tur.Quqndam apud Ptokm<em,cui Dionyfio cognof
mnfiut^uiJbiamDemetrimPlatotucuaccufiHer.at,
quod inBacchanalibus aquam hiberetfolmqtmmttm
tmUebrib. no uefiireturfie quonifi accerfitusad regc
fuanepdldm uino Ubaffet,ty mftttamuliebrimi&HH
ad mmeros Ditbyrambicos,Cymbdlorum(£tnodos fa
iijffet,planc' aetm erat quodcr regitmexempiunon
cffet unitdtut.cjr afpernaretur DionyfiorumoUiciem,
Apud Akxandru grauifiimi criminkreusficbat, qui
eolerev adorareHepbefiiona.nofiettnam pbfieaqua
fiuitus exccfiitmore uictus Akxander effufo animo
adreUqumfimerkmdgnificcntiam additu ucduit,ut
tnmuus inter deos Hepbefiion haberetur .Cotinuo ei
templa ciuitates plaraqt <Ucarut,delubracondiderut,
ardtfdcrdffmasvt o v o D nofanxerum.iufiurane
4m omniutn religiofifiimu Hepbefiionknomincfiut,
Capitale erat,fi.quk bac parte uelcontareturatel ne/
glettim ccleret.Hic euiratus afjvctusj)*cuefdnid,fwt
affetttatoribus occafioni, accendendi, infUmmandiq}
rcgk. Harrabantur infomnia,uif*Hepbefiionkum/
bra,pradicabantur iUius refponfa. Denique aracr fa\
tradicatafuntFAMILIAR
I ermalormvtN/
D i c i deo. Proinde,embk Akxanderinitio tnirt
obUctaretw
, , UM.V* IWTBRPRBTK
fSf
smcetaMurjanam iu t&ptus efijutfidmquoqj &a*
biberct,glori<arctur$,quodnon modoDqs getutus
effetfed deos quoqj ipfeficeret. Qttfitmpore,qudn/
ttm putmus micorum AUxdndridfflixit Hepbeftio
tm dtuitdtds. Si quibus non mderetur comutte ttumat
tienerarytceufdbdtiur^eportdpkmr, gratid regid ext
cidebit.Twm AgdtkoclesSmiuhquiprimosdUqudttt
thu ordittes dpud Alexdndru duxerdtjmgnk itm &b
rege honoribus duccu$,par»dbfuit, qum cum Lcotd/
buscommitteremr,criminmsxquodiUdcbrymdffet
prdteriens HepbeftionisfepulcbrU.Veru Verdicabo/
minmferu&uit,deos omneisjpfumoj Hepbeftion&us/
r&tusjeumfibi m uendtionedugufidjbecie, Deu eUrt
uifumjmdnddffejut Aiexdttdro dicerct,pdrcettdu efic
Agdtboeti, qui nott boe Ucbrymdfieti quoddutudtu
fibi Hephestionis diuinitdt uideretur, dut mortm mu
fnausefietcomunm,fedpristitke cbnfuetudmisjtar
ntutuimork mmoridjpermotucgc. Sicigituraffe/
cto Alexdttdro, tocus ddfentdtioni ey cacunut dptifiit
musfuit.Hm perindertqueoppugttdtHriurbesjtoni
qud probe mumufunt alto,pracipiti, dcfolido moe/
mum operejbottes muddunt ifed ubifentiut % minime
defindi, mumri, muros dccefuficiles, coUapfot,bke
omnibus uiribusjcertdtkn cotcndut,qua citra difficuV
tdtm irruerejcpotirirebus quematdqucrimind»
dis dUjs defudm quodin dudkoris dnitno UnguiduuU
N 5 fiiguc
J7*>
Dl
CALVM.
OR.ATIO
frdgfle, fsrikfubd&n tdient,«ttm pdrte trddncum
coguntq, nuebuusfnm.JyenA qududo infultus hohtit
wntmptrfenm
Jrn mtr* mttros cun&d igid jerroik deudftdnt, excu
dmtjpop^
feruitntem redd&o dnimofteri.Armdfunt i&is oduer
f*mdbfcM*^
mtpmumuu
cddtionet.Ommi mdxime prdfemycr kngeefhxdctf/
fimddffentdtio, Cdtmvntt cogndtdjmbforor. Quip*
pe nemo bontinu tm generofo eft pe&ore/etidM dd*u
mantiuo fcpta» WWD^M caw cdlmunut cSceddt, nos
tsrw dffentdtione mncdtnr.lidcforis rcch istdicij cen
junddmmdfuffodtidcfubrmt.intus coiurdti ctm bot
stibus prodkcecsjrrnentesdtiuuitjitdnus porrigut,
portds dperiunt/tr modk omnibus conitunturjut du/
fctutdtorem cdlummdfibiferuifdcidt. Suntdutcpro/
dkoreSjde quibus dico&oudndi cupido, ndturd bumn
iusmgenqscbfitd,prdfentititemfd!titiu\ fequdx eo/
rws dnunus asorC ddmirdtione cdpitur. Wefeio enm
tHnrdpidt,crfujpieiombufiue&ct. QuofdieqmdeM
dvperifktdkcdmnUddcofuduitertitiutiri duricu/
U^fipenmseouftiees. Vroinde tdlibut ddiutifocijs,
dmmMdtores cum irruerint,cun&d pro uiribus euet/
4mutmee mdgno entiturui&orU, ubi nem repugndt,
ncmo
MBL.
INTBRPRBTE
571
lumuumitornumormfuftitut^UcuUsideuUmu/
tdtfed qui dufcultdt, ipfefefe fpontefud in ntanushot
ftium dedit. Interm ignarus infidiaru est qui accufat
tur.Hm hdud aliter qui defiruturjtq} qui captis urt
bibus pereunt,dormicntes truciddntur. Et quod eft m
primis mirabile^nefcius fe reum bdbcrijuq cuiufqui
pbifceleris cofcius amieo candide cogreduur,kmiU*
riter compeUdt^dchq\ pro morejam ante Undiqi cnv
cumuentusinfidijs mifer. Tm iUc,fibomo mgenuus
efi&r Uber/confidenscfiJrdngit iram, ejr effundit atit
tnum,defenfione recipit, dgnofcitbj fefruftrdjukunfut
dmicuexdcab<tiufuuJe,Sinauteeftindoleferuiu,fjr
mdle mrfcuU^dit qubdcrjrfmntis drridetlabrisjuc*
rum odit,ejr cUncuVu dentibusfiendit:dc,utinquit?o
etd:Extruitirjefunddmentd. Quoegohomineprofet
RajuhiVmiustiusjuhti. tetrius cxiftimo, qui ddmorfo
•iabro bilem intus dUtjydimq) mirdfc coeeptU duget,
dliud im pectore cUufum,dUud th Ungua expromptum
habet^gitcfi Utd ejr comicdfacie , trdgcedW meram,
•fjr nibU non triftepdticnte. Id iUc mtximt patitur qu&
fimiU deUtor uccardia apud c» cui pdrat infiduuyodit
vtmmuffkndo difiimulduh,cffccify,ut dmicutciuidet
retur. Tm enim ne uox quidi deUti,nedm non det
ftnfio dudirifolet.Tdntufidei cdUmni«fdcit,coceptd
*k iUoru amicitU opinio. Hic quantofdtius erai per/
•tiendereimerdmicifUntosnonrdrocldmdijsgrduek
fimultdtU
ff%
Bl
CALVM.
OKATIO
fmmluti cdufdt interceiere.Sdpenumero item, quot
rm feferem cdmmudtorfierimetuit,focim infi/
muldtatt qum dnteuerteritdccufdniofufpirionecul/
tm dc crimme eubdtur. Atque ideofirefit, ut emout
mnputeMdmieo^
mur. rUm dtiiom qtie ipfdfefe prefe ferens dttoris
emu\proiitfiiei n&titffe potefi.Verm, quos uulgo
omieosdftinuM^ggredinmr, ceu dufcultdtori ffieci/
menfimnottre ddturijMifuditfiuscdufdyComoid,
fdmemcfifimtiidriudmicoru\ncglexvfc uiicmur. Efi
tsr genut dtioru,quibm tdmetfi cSpcriturfiJfo crimi/
Udtmdpuifemiriitdmen cum cremdiffe puiet, net
tm dfpicerc iMjrn^. mgrntio reiire dudent: perinde
dc ipfi ininrUfi$£&0&ui$m4 dUeni imurii non pro/
fpexerint. Promoe, muUdfitnt bumdiut uite molu, ex
to quoi promifcue ocfinc iifcriminecdUuujs creii/
tnr. Q&de efi quoi dpui Poetm dit Antid, Eetiero/
thontem oecUe, dUtVrotte peribis. Qgi ntibi cond/
tut prdfigne duferre puiorit Tcminei iecus. Cm ip/
f* prior diulcfcentc di concubitu folicitdffetjontem/
f^'Mbocperuna%htiuxU,McmCbimdrd pugnd
cowgi^jiwrSrf^&o^^iMiiiiiancf ^ i i occmbe
ret.Tdntd potnd luenidfiut cdfitiM,puiorik, iuuentiis,
qpteboffitiiconmnxdduiters fuffiemuficerdt. Simite
emudi ?bdard priutgnu cdlummdtd, efficit utfiUfcu
pmpMcrTbcfmexecrmmbcUuis nurinis ieuoue/
ret
MBL.IRTBRPRETB
$7*
fet: qkanquam 6 fuperi,mkil prorftm deUquiffet. At
inquiet quifpia^tn non dignuseflfide nonnunqui mrm
ctterU bonis moribut V retto ctuiUcfc iudicio prtdU
tus,qui alterU accufatfnon Ucet taU aufcultemus, tm/
do reliquisfibi malis artibus temperarit fAge inqua»
efi ne aUus Arijiide iufiiorJUetamen aduerfatus Tbe
mifiocU^Stra eum popuU animos exacuit,inuidia gla
ria popularisxit aiuntjueticatus.AUas uir bonusAri
itides,ueruhomo erat,necfiUecaruit,folebata) amare
aUos,dUos odiffe. IamfiuerU e%q, de Palamede firutm
fapientifiimus quidi Achiuoru, ac ad resalias gerew
das dccomodus,muidiaflagras,mfidias paraffefirturm
eognato,amico,ddheceiufdem beMfocio. Adeo nattt
r* hominu fxmiliare efifaoc errore labi.Porro, quort
fum attinebat ey Socrate recenfere, mfimuldtU apud
populU Athtnicnfcditionis & mpietdtkfQujdThe/
tnifioclem aut Miltiadem tot partis uittor'us,fufpicio
tte proditionis HotatosfSunt enim exempla mnumera»
t? uulgo iam plaraq) non ignota. Quid igitur fixitt
uir prudens m re ambiguaffani opinor, quod Home/
rus m SirenUfibuladocet, perniciofas taliU fermonU)
dclitias nauigio pra-tereat, obturet aures, nec pafiim
aperiat affictui cutpia obnoxijs,fed ianitorefeduloae
fido adhibito,ratione uidelicet ac iudicio animi, rcbxdt
diccntes redufisfirib. excipiat, htutUes nugas obdito
pcjfulo arceit.Hempe ridiculUfkerit,iatU tdibus iaJ
nitorent
«74
MttL, 1NTKRFRKTS
ukori ojficiofuo defungi, aures mentemaj uulgo pate
re.Postea § ergo tale quiddi calmniatu audiervsju/
tedpudanimutuiiremipfdm perpende,mbilattinet,
qualkfit qui aecufat, nibil ad remficiut alieni mores,
nibilaccufationisacrimonia. Qtfin,eo maiore eurs
rem difcute/quo inftruttior uenit delator: ncque itent
crederccouenitiudicio&exiflimationiakerius,imo
sccufantts odiofedfuu ueri examen apud nos accura/
teferuandu eftju* item caimniatoris muidenti* par
tes dandc*. Deniq; quod utrinq; argumentafuaferint,
jftatuendu. Tm uelodiffe uelamare quem diligenter
explorauimusJicet:Priusq idfattufit,cdmni* con/
cedere in primo fiatimeogreffujbercle mmk q pueri/
le ett,ac indignu uirojongeb^ a iuftitiafemotu. M ue
ro boru omnim caufa, una ett ignorantidjtenebr<cc£
ibat, quibus fus cuiufq; bominis rationes moresq; ob/
uolumtur.lam p deoru quifbia uit* noftr* lumen affc
ratfuturu ejtjtt euanefcat calmnia,fugiat'q; inalti
. Baratbru, nec ufqui in bumank locu inueniat,
reddita nobk luce omnium uitsftu/
diorumjteritatisbcneficio.
/
BASILttAK, IN OFPICINA FROBtt/
nianaperHieronymmFrobemm,
ey tiicolaum Epifcopim
M O XXXIIII
BRRATA
Vag.*i7.lege,lndusuitrooblittit. P4gi44« uerftt
ifine 5. lege,tandem uicit Alexander.
•3
%,