lvciani samosa - Notes du mont Royal

Notes du mont Royal
www.notesdumontroyal.com
쐰
Ceci est une œuvre tombée dans le
domaine public, et hébergée sur « Notes du mont Royal » dans le cadre d’un
exposé gratuit sur la littérature.
SOURCE DES IMAGES
Google Livres
L V C I A N I SAMOSA*
TENSIS DIALOGI ALIQ.VOT
D«. Erafm Roter. & Tbom sioro m
terpretibut.QufirumeUncbmfc/
quenspageUacompUititur.
BASlLBAB IN OFFICINA FROBB/
NIANA AN. M D X X X I I I I
»
ELENCHVS
OPVSCVLORVM
Luciani,\ntjerprcte Erafmq.
Saturnalid,
pdgina 4
Cronofolon,idtjt,Sdturndliumlegumldtor, .,
n
EpijloU Sdturntles,
-7
Deluttu,
. . . . . . .
%o
Abdicatuf,
J»
4%
lcaromenippusfeu Hyperncphelus,
68
Toxarisfiueamicitid,
AlexdndcrfeuVfeudomantis, •
«J»
GaUmfeu Somnium,
«7»
XIO
Timonfeu Mifantrjopuf,
Pro tyrdnnicida dechmatio,
*4»
R R A s M i dechmdtiojlMcidnicerefpondens.
, **4
De ijs aui mercede condutti degunt.
i%s
Dialogi x v 111.
rrs
Hercules GaUicuf,
\
4o+
4o9
EunucbutfeuPampbtlus,
Defacrificijs,
4»<
Comiuium feu Lapitbe,
4*4
De Afirologh,
45*
Aliduotitrm exeodem commentdrij,Tbomd hloro
tnterprete,
'4<*
Oratid Luciani, Calumnianoneffetemtre crrdendu,
mtcrprctctbilipMcL
55?
Erafntnt
S*EkASMVS ROTE
RODAMVS
RE V E R B M D I S S I /
mo In Chrifio pdtri,o. Guilielmo dr/
chiepifcopo Cantudricnfijo/
tius AngU* primati, .
,.
IT T o ddte Didlogos dUquot Lucidnt,
pdrtim nuper ime trdductos,ptrtim re/
cognitos. HugdtJnquis, mittis. Hugdtfd/
nejfed Uterdtdf,nimirutn utridedsfitdmen unqudtn ri
dere potes, homo tot curis di$rictus,Jotnegeciorum
fusctibus obrutus.Sed cuipotius mittdm,quicquidfue/
rit iUudJeu Utdicrm,feuferim, quod me/t Cdmcendt
produxerint,qmm tibi unico meo Meccendti f quifo/
ius eydddis dnimm Erofmo,ey dlis ingemunhX?
ocimfuppeditds,ty ornosfiudid.Bcnc
Udle.LondiniJertio CoXen/
dds Mdidt. Anno
M
M. D.
XII.
d
t
SdturndUd
4
SATVRNALIA LVCIA*
Nl,
D E S . ERASMO
trroffamotfftrrprrtr
RO/
FERSONAE
SACERDOS ET S A T V R N V S
SACERD05
i c mihi Sdturne, qudndo tu quide
hoctemporeregmreuiderkdHbiift
D
&facrificatm,&
litdtmeftkno
bk,quidpotiftimmdbstepromu
molatis boflijs poftuldre debedhr»
quodpoftuUtmferdmts A T . Jftudquidem teipfm
perpendere oportuit,quid tibifbret optdndmjnft qui
prineepsfit,eundety udtem effe ukjtt norit,quid ttutt
scimecoUubittmfitdnimo tuo petere. Cdterm ego»
qiwttmftcu.lt A$ feretjton dbnum uotk tuis. S A C .
QMWI iftudidm olim mihi perpefm efhdefidero enm
uulgdrid iftdi dc pdftkn obuid, mdelicetopes, multdm
tturiuimjutqf uiris mperejttq; multa poftidedm mdn/
cipid, ueftes fplendidds dc delicdtds, tm drgentm ©*
ebur,breuiter,fiquid efl prttered rerm precicfdriL
H<fc igiturmibi da ttptime Sdturne, nt CT ipfe nonihil
emolumentiextuofentidm mperiooieuefolm perom
tte ni uitdm edrm rerm fitn expers. s A T .lUud uide.
Idm poftulds, quod non eft mttt poteftdtis, neque enim
ntedrm pdrtiu eft iftd diftribucrc. Qtt,dre ne grduiter
fim
D B S . B R A 9 . ROT. I N T R R P .
5
firMfiqu£petis#ondffeqtums.Quinmdgisiftddlo/
ttc pofluUto, quum dd em hnperij uices redierittt, id
quodbreuifuturm efi.li.dm ipfeprttfcriptis conditio
nibusrcrm ddminijirationem ab iUofufcipio.Efl dute
nmuerfm knperim mtmifeptem duntdxdt dierm,
quormfi ius cxccjferit,iUico priudtut reddor, dc ue/
htt umfmUbet deplebeid multitudine. Ncc tdmcn m
hisipfisfeptemdiebusfcrhmquippidmjutpublicm
trtlttdremibipermiffmcfh. Vermpotttrejnebridri,
itorijXrdriJUidere^ertdre tefferis,credre reges,fmut
los m conuiuim ddbtbere/cdntre nudm, Ufciuo cor/
poris motu fdltitdre, nomnqud v in geUddm dqudm
ddre prccipitem ,ficiefuligine obUtd. H*c utifieidm
permiffwm efh.CttterUmdgndiUd,putd diuitids V dut
rm, luppiter ipfe dildrgitur, quibus iflt uifum fuerit.
SAC .Iffioffciflc jMittVfft Sdturne ddmodumficUejc
lubens id ficit, ddeo utmeimuox defecerii, mdgno
cUmore htcc db iubfUgitdntem. At is nihil prorfus d»
dit,uerum tegidem obuibrdnsjcfulmen intentdns, tor
uumqj obtuens,pduejicit htttdntes. Ctnodfi qudndo eti
tti» dnnuertidUcui,diuitemc]i reddideritjnirum qum
idituUodelectu fdcit,ut dUquoties prteteritisprobis,
dcfspietibus uirisfcelerdtis dcfiultis bominibus opcs
offunddt, uerberombus dtque effamindtis, cuiufmodi
funrihipkrvk.Ctttdnqudm equidem cupio cognofcct
•Tt,qu£n*fiMifbtU£potefldtipermiffd.SAr. Hdud
• qudqum pttrtMUicj; ommno contemnendd,fiquis uni
-,• ,. "
" * 9
**rfl
*..
'VVClAttl
SATVRNALIA"
uerftmpcrij uim expendat, nififbrte tibi pdruum effe'uideturjut m tefferaru ludo UincdS,cumq; eeteris alca
munionem uoludtur,tibi fenionem femper m fummo
Idtere ostenddt. Ham bincfibi pleriq; uictrnn pdrant,
ttelad faturitatem ufque, quibus propitia ac fecunda
afpirdrit tefferd. Kurfum dlij nudi enatdrunt, naue eli*
fajrdtta ad tam minutumfcopulum,puta aleam.Adde
bis, potado quam maxime hilarefcere, ac modulatius
alio uideri canere m conuiuio.Vreterea rebquis mini/
flris m aquam pretipitatis ( nam ea pozna es\ parum
dextre miniftranti) te ey uittorcm pronunciari,atquc
eiquem uiceris,premia preripere.videsnimirum
t\vc S-tux-n AifVlu'lm inZm & bonum. Qj}emadmod<m ty iUud,qui
idlo uictorfolus omnibus rex preficerts, ut non foium
ipfenonftrds uUa ridicula mperata, uerumetiam ipfe
pofiis alijs mperare :huic ut turpe quiddam de feipfo
uocifereturM ut faltet nudus,utq; fublata m humeros
tibicina. ter domtm obambulet. A» nonhec quoqwe
munificentie mee non exiguefunt argumentaiQufli
fi caufaberis regttum hoe nec uerumeffejiecftabile,m>
fcitefeceris, quum uideas meipfum, qui iita dilargior,
exigui temporis mpcrium tcnere. Exbis igitur que
mee tdcuitatis efl prefiare, Nempe de taxiUis, de re/
gnando,de canendo, deitx reUquis, que modo recenfui,
audaHer que uoles petito, nihil ueritus, ne teegidt
dutfulmiHetcrritcm. SAc.Atqui ifiisnihilmibiefi
eptts Titanumoptime. Tutdmcitiuimibircfpotideds
i *•
uelint
D. E R AS. RtJT. IWTKltJU
T
meUm,quod maxime cupieba cognofcere.Qgodfi mi/
hidixeris,fatismagnam gratiam pro facro perfolue/ ••
•rk,quin r? reliquum tempus que debuera, condono.
•s A T. Roga modojcquidem refpondcbofifbrtc quod
rogarisfciero. SAC. iQud in primis. N«m uera funt
'ista,qu* deteaudimmi Quemadmodm deuoraris li
•beros tibiex Bhea natosjufy clam iWa,fubducto \ouc,
faxum infintis loco fuppofitm, tibi deuorandm tra/
diderit. Beindepuer adultusje regno expuleritheUo
.fuperatu,mox arreptu m tartaruprtcipttaritjiincu/
Us inicccisjm tibi, tm omnibus copifs auxiliaribut,
que tecu ut acie stetcrant.s A T • Quid dixtifHififi/
fim celebraremm, cffcttp Ucitm mebriari, atque io
dominos impune conuitia iacere, intetligeres profctto •tnibipermiffm effeirafci, qui quide ijtiufmodiroges,
.nibil reueritm adeo canm acfenem dem> s AC.AX
cgo h/tc Saturnejton exmeipfo dico,Quin (7 Hefio/
dm cr Uomerm, nolo enim iicere reliqui propcmor/
•talesomnes/eadedetecrcdunt.s At.Antuputasuel
pafiorem iBujuel buncampuUofm, uere quippiam de
' mefciffefRem ad hunccofidera modu. Efi ne quifq ho
mojno dicam dem^tdeo durmjut pofiit ipfe uoles fuas
deuorare Uberosfnififiquiseffct Thyefies,q abimpio
circuuetmfratre comederet.Sed fngeeffe q pofiit,qui
fiat,ut ignoret fefefaxm edereuice pueri f nififbrte
ditib. fit buiufmodijit dolereno queat.lnu? necp beUo
cofliximm, ne$ lupitcr p mmimperiu occupauit,ftd
..
4 4 ego
«
LVCIANl SATVRNAMA
egotitiuolens tr uttro rerm ddminifirdtionem trddi
dhcefiit^: Porro neq) uintlm effemetneq)'m tdrtdro
ejfejuelipfeuides optnorjiifi prorfut oculis cdpttu es»
quemadmodum Homerut^ A c ,Sed quid tibi dccidit
Saturnejut mperim deponeresf s A T . Ego tibi du
poAcAgx^d corr. ••cm.lnfmmd tfenexidtn ey poddgrofus quum effem
vci&ut <Atn*i obdtdtem (undc etidmfktmncfijut pleriq) mihi com
>*"S"r,r
pedese{fefinxcrint)impareri uiributadtammuUd
buius dtdtis ficinora punienddindm erdt dfiidue mibl
furfm dc deorfm curfitandm obdrmdto fitlmine»
quofdcrilegostperiuros,dc rdptores exurerem.Erat/
que negocim plenm Uboris, quodh) iuuenem defide
rdret,Udquemihiconfulemtlouilocmdedi.Qudn/
qudm ty dlioqui reftefifturut mibi uidebdr tfi parti/
tm fitijsCnm erdnt) imperim, ipfe pUramque uitdm
eonuiuifs per oeim traducercmjubti neceffe hdbent»
tteque uota ficientibut operm ddre»necab ijs qui
contrarid petunt» molefiia affici, neque tonare, neque
fulminarcjtequegrandinem aliquoties mmittere.Scd
fentiem hanc, aciucundifiimm dcgo uitam, merdciut
bibens neftarjtque mterim em Upeto, retiquisq) */
qudUbus difs confibuUns. At regnat qtudem itie mitie
difiriftut ncgocijs, nifi quod bos pduculos quos dixi»
djies mibi uifm efi excipere,'mquibus recipio princi/
patmM mortdUbut m mmorim reducmtcuiufmo/
difuerit me regnantc uitdtquti citrdfcmentem,citrd<£
ardtionem cunfta itiis prouemrent.Hdud tm quidetn
dtift*
D. SRA3MO
ROT. I N T E R P .
«9
wift* ,fed panis param,carnes apparatt, ae uinum
flumimm mstarfiuehatjtmfomes nxtojuictisqijpro
pterea quodmortalesomnes probi effent,tyaurcu
Hecjnquamjnihi caufafuit, cur exigui temporis im/
perium geram, atque ob id undique plaufus, cantio/
nesjufus,a>qualitat ommbusferuis atque ac Uberisjse/
queenmmeregnante quifquamerat feruut. S A C .
x\t ego Saturne conie&uram istam ad feruos, ty eos
qui boiatterunt,referebm, quafi ob eam caufam tibi
fdbula tribueret erga hos bunmitatem, quod mentor
teipfum aUquandoferuiMemferuiffejtegeflaffe cou
pedes,eos magmfaceres,quifimiU effentfortuna. s A
T v R. Naw» tu defines istiufmodi nugarinugasf $ A
c E R . ^enenwnesxtaq) defino.Qujniuud etiam ««V
hi rejponde, talis ludere, in ufufuit tui quoquefecuU
tnortaUbusis A T . Eratfane. At non depofitis taUtu
tisjc decem nummum miUbus,quemadmodum uos jt\
citisMerm ut pUtrimo nucibus, ne uideUcet difcrucia
retur qui uictus effet, neuefemper ploraret fefe umm
omnim non babere quod ederet. SAC.Et re&e qui
dem iUi. Ham quo tandem prtmio certaffent ipfi tat
lis,quum ipfi toti effent dureifXtaque te loquente ,ta/
le quiddam mihiuenit in mentemjfi quis unu aUquem
ex aureis itUs uiris, m hane mstram *tate adduttm
uulgoostenderet ,quidilUtandem euemret f Kempe
mifnum(fatfcio)difcerperent,haudaUter incurfan/
tes,qum in Pentbeum Mamadesjutt in prpheum fce
a 5
mina
i»
WCtAWI
CRONOSOLOW
tmn* Thrdci*, dut in Attdonc cdnes, mterq; fefe ded»
iertarent, quantdm quifqj maxima poffet portionent
duferrejut qtti ne injijio celebridojt lucri studio tens
perent,qumipfoetidmfesto ddlucriabutunturmcrc
mentm. itaq; <tlij quidem tibi primitm mmotitjtmv
cos in comduio dcprcdantes. Alif uero tibi conuitian/
tUrjcm nihiUd rem pertmeant, tum ipfds commitm/
tmt tefferas, perinde quafi iUis (it mputandm, quod
iUifudpte fponte fkciut.Sed dic mibi ry iUud, quid tan
dem caupefuit, utdcusufqj ddeo mbecitUs,dcfenex,
tempus m*manifimm delegeris,cm iam nix om/
»id oecupdt,plurimusf<euit Boremsmq; nihil non ge
iu concretwm est, arent arbores nuda decufi/sfrondi*
smsJqudlentJborrentbj udcud floribm prata, cm in/
curuijcotrdttiq; mortdies,perinde quafiextremo con
fectifcnio,ddfocumfeme defident, interea tufestm
diemdgistneq; enimdceommodmfcni tempus,neq;
fdtisidonemgenioindulgentibus. s A T . Sedbeus
Yu permuUa quidem i me fcifcitaris, cm potare iam
oporteat.ltdq; nonexigudm temporis portionem tu/
is rogdtionibus mihi de jifto perdidisti, dm iftd me/
cm pbilofopbarisjton ddmodtm dd rem pertinentid.
quare nunc iftis tdndem omifis,conuiuim agitemus,
flduddmus ,dc liberam dgdmus uiiam. Deinde prifeo
tnoredepofitis nucibusjkdamustefferis, ac regesfuf/
frdgijs creemus, ipfisq; uhro pareamus. Siquidem ad
tm modu eijvccrimut, ut uevm uideatur prouerbiu,
* ••
; :•
quoi
D . 'Z R A S i R O f . ITlMf V7K P'..
J*K
mtoddicuntfenes reptterdfcere. I A C bttbcuiistd
qu<e duiiJion probatur Sdturne,prccor itf ei nec tm
bibere licedt,cmfitit. ltaaj bibdmus,qudndoquidcm
ttf primo couoquiofdtis i te refponfm cpj.Vroi»de ui
deor mibireftefaeturusfi nafirm bdncconfdbuUtio
nem , C qu* ipfe interrogarm, cr que tu propitiut
rtfponderisditcru prodita, tradam amicia kgtndafi
quifutttdigni,quituddiciddccipidnt.
t
t CRONOSOLONj'dtft,SATVHHALI/
mLtgmldtor,Erdfmomtcrprete.
A E c dit Cronofolonfdcrificus,cr idem
H ttdtes Saturni, earumaj tegm cmdkar*.
qua quidem ad feitm pertinent. Quid
pauperes fdcere oporteat, id dlio miffo libro iUis ipfit.
prafcripfijXeque dubito quin eas uges ferncnt, dth/
djui obnoxijfuturi panis,quat grauifiimadecrettfunt
ineos,qmminm paruerint. Vosautm diwtvsjudete
ne ba-c mandata pratergrediamm, neque negligatis..
blam fi quUfecusfccerit, isfciatfe non me negutity
rm legis Utoremfed ipfimpotim Sdturnm, qui me condendisfefiifui legibus delegit .HdudiUe.quidem
infomnis uifus ,fednuper cm uigiknte pdlm con/
greffus.Vrdt dutemneq} compedibns uinctufjwqtfittt
obfitus,qudU em pictoresjxngut, exempldr i delirk.
poerismutudtijterufdlcemquidi tenebat pra-dcutu.
Caterauero & biUris erat,v udUdus,regioajdppd/
rdtu.AtqJ}ds quidffbeciemibitttfuttfs. CatcrZqwc
'•'•i
locutui
tft
t-VCIAHI
CKQNOSOtON
locttttts e%pUni imhutftttttiO' in bis bec dignd, que
uobis pri»s exponi. Nm ubi me uiiit mmo mcefim
inmbuUntem,mox inteUexit, qtdppe deus, quenm
effet moleftue cdufd, uidelicet grduiter meferre pdttt
pertdtem, ut qui non pro temporis rdtione unicm ue
ftem bdbcrem,cum im effet gelu, multusbj fldret B<v
rcds,gldcics dc nixjtduerfus qut ego minime commtt
nitus erm.blulto mdgis dutem, quod cum feflm m/
ftdrct im proximejreliquos uiderem dppttrites, qu*
diuictmdt/qutq\ di conuiuid rcquirebdntur,mihi ue
roipfi res no ddmodum ddfettum mstructdt cjfe, \m
4 tergo dcceiens, dureq; prebenfd, dc ueUicdtd ( Nrffli
hdcfpcciefefe mwi confueuit ofkendere) Quid ijiudfi/
hiumt(inquit)Cronofolonfuidere mibifoUicitus. A»
ttontquam mqum beret cm mpios dcfceUStos bo
tttiues opibusfuperfmrre,crfolos delitijsfrui uidem,
ipfe uero, mecnmqf complurcs dli) dotti, cum inopid,
fmmdqf rerm penurid uits degimust Nc tu quident
herccwrdt bis rebusfinem mponere, v dd equaUtd/
tem reuocdre. Tum iUe. Ceterdquidcmjnquit, bdud
ftcUcfuerit mnoudre,que uobis d Clotone, reUquisqf
VdrcUdccidunt.Vorrb pdupertdtis mdUm uobis cor/
rigdm,qudtcnus ddfrttum dttinet.Sit dutem bec cor/
rigendirdtio. AbiCronofolon,dcmibi tegesdUquot
xottfcribUo,oflendensquid obferudndumfitinfeito,
'• ttti ne diuites intcrfefefcitum ccUbrent,fed uobisfus
honi mpertUnt.At non noui, inqum, Uges confcrb
;
here
D* E R A S M O R O T . I N T E K P .
0
ffr/.C^nfgo^ai^fctotf.MoxjfBgrflJwtjOr/
dinr «c doorir. Drindr ctim eunctd perdidicifiem: Et
iTtidjnquitjtiis mcitojufiferuarint b<ec,tm ego prc*
fettofine caufafilcem banc aeutam circmfiro. Alfor
quiridiculus fim,ficm patrem Ccetim exccuerinh
non item castraro diuites ifios, quicunque leges nua*
uiolauermtjut um. euirati,Cybeti matrifefe adiungit
ctm tibijs ac cymbalk.hLec iUe minabatur. Quare rt
_,
(teficietisfi leges non pratergrediamini.Lex prinut/j**"*".
Nc quis quidintrafestitempus agito ,netgpubticttm>^*$€r':
neqj priuatm.mfi que ad titfmjtd uoluptatem, ani/
tniqi obUttationem pertmbunt. Opfomorum cr beU
Uriorum artificesfotiinoperefunto. Aequatitasom/
nibus efioferuisMberis, pauperibus,diuitibus. Irafci,
inmgnari, minariue ne cuiticeat.Kationem exigerth
ab qs,quires curant Saturnatitiasjne idqmdefisefioJ
Nc quts argentumjuestimue expenditdjneuc infcribi/
"tofolennitatis temporejne quis exerceatur,neuetite/
ris operam dato, aut recitato, mfifiquatfint urbamt
itpidacu,qu£ dicacitatem refipiant,ac iocum. LexfeA
xunda. nsutio antefefium diuitesfingulorwnamicofr
rum nomina m tabetiafcribunto. Vorrb pecmiam pat
•ratam habento, ad decimam partem annuormfiuctu
tm.Vra-terea quicquidittisfuperefiuejluim,a-quic/
xwideficutiuspinguiork,quamutipfiscoucnidt.A4
•hec argenteorm uim non modica. Atqj b*c quidem
m promptufunto.Catcrm antefolcnnitate porcetiu*
i
circm
14 •'" t v eiA wi c R o w eroxo w~
ttrcumdghor^dtqj cxxdxbus eijciuntorfories,dUdri*
tid ey quxttut ,vfi qyut id genus dlid funt plerifqmt
dtuitm domeftica.Dcinde ubi domm perpurgdrintj
tmrtmdmnmptciunto loui diuhidrmUrgitari,
dc Mercurio munifico, dtq) Apottini ntdgnd dontntu
Deinde circx uefberam tdbuldm iUam, micorm nor
mittd tenentem reiegunto. Distributis dutem pro et%r
feiufq)dignitdte muneribus ,ante fotisoccafm dmicit
ntittunto.Porrbqui deferantjic plures tribus, quatu*
»ruefunto4tqibicerii^imxexp\mu\KfideMm(^nd*
tugrdttdes.AfcribdturdUtem in litertiuv quid mittdt
tur,v quantm, ut nc utriqj, fufpectos bdbere pofiint
•cos,qui perfhvnt. Atq) ipfimimstriunico quifqjcxli*
d fc epotoJomm recurrito, neq) prxterex quicqudtn
^ •dbeis poftuUnto.Dotth omnia dupUmittuntor.Nm
hos xqum eft gemindm dccipere poriti>nem.De mu*
•neribus qum modc&ifiimefimul, V qum pducifiir
"muerbdfmnto,neqjgrduequicqum mliterisquifr
mm dfcribitojnec odiofe Iduddto qux mittuntur.Du
•uiti diucsne quid mittito. N<$ locuples Sdtumdlibut
xqualiforicqumpiiconuiuiodccipito.ttcquideorii
•qux in boc depromptdfkcr\nt,ut mittdnturferudttto.
JXeue cui muncris pocnitentidfubho.Qttod (i quis/m/
nofuperipreperegrefititfedqs caufd munerum expert
fuh,v iUddccipho. Qumetiam pro tettuibus amicis
<* dUenm diuhesfoUtunto, atq) etiam eonductarum
•stdim precium ,fi quifortev boc debent ,neq) funt
;.
)
foUiido
© . V , E R A J M O R O T i , LttTEH?P.
M»
: JbUtendo.lnfmmd uerotfuhodnteiUudiUkefto cu*
r*,ut cognofcdnt,qud re mudmefit opus.EMrfm qui
uecipiunt, ne de mifiis donis utexiguis qutruntor,er
quicquid mittetur,qudlecunqifierit,idmdgni ducun*
to.Vini cddusydut lepus,dut pinguk duh, intermune*
n» SdturndUtid nebubentor. Neue SdturndUd dond m
rifm uertunto.Remittito uicifim diuiti pdupenSi do)
etusefifibeUm dliquem ueterem&utfi quidipfecon* ,
fcripfxt,quodfiufiifitominU,v conuiuijs dccommo/
dum, qualecunq) potuerit. Atqj id diuts l*to ddmet
dumjbildricf uultu dceipito. Acceptum protinus pert
legko. Qjjodfi recufdritjrrieceritue ,fcidtfefe ijs qutt
•orfdlctmindtusfm,ohnoximeffeietidmfimU/erk»
quicquiddlioqui mittendmerdt.Porrd reUquiiCoro/.
mas alij, dlif turis ffustuk mittunto. Qjtod.fi pduper,?
«utueflemydut drgentm,dut durufitpraficuUdte dkt
miti miferit3id quidemjptod miffmfuerjt i puhliftm
tfiojcbfidtmif m Sdturni tbefduru mfirtor.lpfeuera
.pduper poAridie pldgds i diuite, mdmbmfirulefup*
pofitis dccipito,no pduciorfs quinquagintd fuprd du*
• tentdS.Leget• couiuidles.Lduidu eStjubi lined fex erit
pedm.Ante Uudndujiucibut dc tdlis lufitdndu. Vhi/
cumgcdfus cviq locu dederitjbidccmbito. Digftfetf
dut genus^mt diuiticpsru momcntibdbcto,utprm
4Ucmmimfirrtur.Eodedemnoohbtc)unto.lieepprop
fit diuitificdufetur uel ffomdcbijuel cdpitis dolorejit
idtobibdtiemciiore, Cdrniuomnibus equd portio.
Mimttri
U
LVdANI
CRONOSOtON
Xtimftnne cui cjuidfkudre ddnto, neq; cotdntor, neqf
pr*termittunto,donec ipfis uifm fiterit^u* totlendd
rrunt.Ncquehuic quidem mdgnd, iUi uero perexigud
dpponunto. Neuebuic cpxdfuis,iUi mdxiUd dpponi/
torfed in omnibus tqudlitds efto.PociUdtor, dcutis o/
eulis unmquemq; obferudtojnims tdtnenheru. Acu
tius etidm exdudito.CdUees omnis generis funto. Ai
potdndm muitdrefiquis uolueritjus ejlo.Omnes ont
nibus prebibuntofi Ubedtjtbi prnbibcrit iiues. Nr$
quifqudm bibere compeUitor, qui non udledt dd com/
potationem.Nc liccdt ipfisjteq faltdtoremjtcq cithd
tceiu mducerejiifiquinup dtfcere cceperit. Quodfi
*mi Ubeat ditterijs utidicedt ,fed hdttenus ddbibedtur
tnodus, ut nefint moletta. Super omnid, pro mcibut
iudunto tdlis. Si quis depofitd pecunid tdlis luferitM
potterum ufq) diem ieiunato. Et mdneto qmfq),cr dbi
to cum uolucrit.Porro cm diuesfimulosfuos couiuto
accipiet,tmdmiciquoq; mlcmipfo mini&rdnto*.
Leges hdfce ftnguli diuitesjere* coktmne infcriptdt,
htdjtU meiituUio hdbemjp,dc legunto. Atque id qui/
demfcicndumett,quo dd ed colmnd manebitjieq; fi/
•mesjteque pejiilentidjtequc incendium, neq; quicqu*
' atipqui molettumjn iUorum domumfubibit.Qujod
'
fiqudndo(idquoddijprohibednt)toUdturt
•
4bomindnddfunt,qu*iUis
tmcuenturd.
EPLSTOtAB
JJ€ toutnt*
l
•
. «PISTOLAE
revu~ *~€*ujiUhxti
et f0Vt*tX0n*
••
Bormorit
«i
«ATVRWALES,
,
EgoSdturnofalutem.
Q.VX
DZM&dtttedtihifcripfM^a^A^'
gmfiedtts^uondmm&dtueffemxeiT^Xfid^'
E. .
quetnddmodmobinppidmmibiperif>*ve-u~t*r' •
culmeffet, nefolus omnium,expert
relinquererfolenntidtk,qudm'mdixl
fii.Addidity iUud {mm mtmini) miqmflimum effe,fl
noftrum dijopibus dc deticijs fuperfluerent,nibilex
fuis fhcultdtibus hnperticntes pduperioribus., dlij rur/
fm )%me contdbefcerent, dtque id quidem mfldtitibttt
i Sdturndtibus. Vcrum quonidm tum dd mcdttiterdsnif
bil refhondi&iyOperrprecium exi&imduijtc dcnuo vj/
dem derebus cqmmonefhcere. Tuum erat optime Sdt
turne,fubUtd hdcrerum mtqudtitdte,bonkq; mme/
ttiodepofltis,pofled celebrdttdumfeflum edicere.Vtdnt
utinunc reshdbent,formicd cmelus,.qumddmoduM
diuntprouerbio. Qmn mdgktrdgaedtie biflrione dtii/
tno concipcqui altcro pedtprttdtik cothurnk fubti/
mk mflfldt,cuiufmodi.funtTrdgicd cttlcedmentd,dhc
rouerofit mcdlcedtus- isfi dd huncjnodum inflru&ut
ittgredidtur, uides neceffdrio futurum, ut nunc excH'
v
fusfitjuinchumilis,prouthuncMitiumpedemuicif/
)•* /J
flmpromouerit.liecminoreflinutidnoflrdbuequdii
^ x.
tdudumMcothurnkfltltUddorndntefbrtmd,Trdgot/ sx V
immmsdffuti.Contrdmdgndpdrspedibus^tq; bu
\jj\J
- /Lvc«
b
mihv j $/$
V/
></
0*Jt
• «g
L V C . HPIST. SATVRPfALH*
tni ingredimur, quunt V ipfi ,fciat uelm, nibtlo dete/
nus lUssfibulamagere pofiimus, dtqi mgredi ,(iquis
nos quoq; ad eundem ifium modum adornarit. Atqui
ex pcetu audio,nihil hatum rerum inter bominesfuif/
fe olm,qm tu- folui adhuc imperium teneres. Vcrwn
teUusiUss citra ferendi,arandiq; laborem bona progi/
gnebat,coznamjunicuiq;paratam,ueladfatictatem uf/
que. Vorrofiumimpartim uinum,partm lac^rant au
,
tem ejr qu*mel manabant. Quocfa- eftomnim maxi
27« pvuggt*. e*r, ''tmmjuunt iUos ipfos homines aureos fwffe. Catertm
1u*vit' '
paupertatem omnino procul ab tUis abfidffe. Hoscort/
tranon fati/sidoneifumus,quiuelplumbuuideripof/
fimusAutfi quid etiam plumbo uilius, ut quortmple/
rffq; uidus labore quariturjc pafihn paupertds,rge/
fias,ac defperatiojet iUud:Hei mihi,v unde mueniant,
V o fbrtunam, atcfi id genus alia permulta, apud nos
nempepauperesabundantiquanquamhisderebttsle/
' uius difcruciaremur, nift diuites eonfpiceremus tanta,
fruentes felicitate. Qui quidem quum tantum aurijta»
• ' tum argenticonditum babeant, tantum uestium pofii/
• deantjtot mancipiajtot currus,fbmilidt4gros,dtq;Jid/
rum rerum omnium magnam uim teneant, tami adeo
' nobis nihil nnquam de eis mpertiunt, ut plebeios ho/
; tninesne afpectu quidcm dignentur. Ha-cinqumJunt
. Satitrne, quat nos enecant maxime, planeq; rem mto/
. - Urandam arbitramur, bunc m purpura accumbente,
tanth opudclicqs.afi%ere,rMflMtem'mterm,cr ap/
pUudetmbm)
t>. B R A S . RQT. I W T B R P R B T I
t$\
pQudentibutamicis,perpetuofeflu diem agercme ue/
roaneiitt (imiles,fomnioru coniecturat interpretariju
eundefbrte quatuor oboli contingant,quo uideUcet p4
nepolentaue expletidormire queamm,nafturtiti\ttut
porru,cepa$ue aUiumue opfonij uice arrodentes. Aut
bec igitur Saturne ad equabilitatem uite mutes ebrrb
gatqs neceffe eft,aut quod ejl pojtremm, iUis ipfifm/
terdicas diuitibus,nefoU bonisfruantur, ueru e nudijs
auri tam multis uel beminam m omneis nos difpergat*
Torro ex ueftibus,fi quas iam k tineis exefat,citrafu»
mcommodm dare pofiint, matintqf hec prorfus uetu
ftatefituq} peritura,nobis dare qui induamur,qukmfinere ut in cubiUbus acfcrinifs multa carie computref/
cant.Pr£tereautcanentfinguliptuncquaterms,nunc
quinis pauperibusad conuiuium adbibitis. Haudifto
quidem pacto, quohis temporibus conuiuia peragun/
turjterum popuhrius,ut equa fit omnium portiojne/
que ut htc opfonijs mgurgitetfefe ,fkmulo interkn ad/
jtantc atque operiente, donec berus uorando prefbee/
tur. C£terum ubiud nos uenerit, quum uix etiam *p/
parauerimus admouere manu,protinus adaUostranf/
frratur,patitta tantum oftenfa, uelfi quid de pUcents
retiquum eft.rJ.eq} itiatum aprum itapartiaturjttdo/
mino totum dimidium apponat, unk cum capitei, reti/
quis aute offa tecxa apponat. ytqj premoneantur pin/
cerne, ne contentur donec unufquifq} noftrumfcpties
pofeat biberefedfemetiufiiprntims mfundant.rVm,
b
x
genient
<8„
tVe.JSMST. JATVRSALfl
£fnttm cMYicrm impUtu. trddAwt *atie ntq- ipfi Jnntf/
tta,ut<fcttttumer idem uinum conuiuis fittmnibus.
jXUoquiuhi nam ifia Uxferipta fkit,aut rcceptus mos*
utbicuino odorato generofoaj temulentusfit,mibico
tra musto difrumpatur aluusf Hncfi correxeris noua
^f.eccatui v*u*j** fisitj Sdturnejtt demu efficerit,ut ukd uere mtdfit,fi/
raV* c*»*** ^'"''ftiiuerrfeftufin mittttsM quide epulctUrjttOS dut ittt
terfmfedentes precdbimur, utfimul atq- loti uenerint*
puer fubuerfam amphoram rumpat,utq; cequusiust
ctdurat, ac per obliuiouem muriam pifcium iu lentens
infitndatjutqj canis in domum irruens,opfonicrum ar/
tifieibus alibi intentisjxta deuoret uniuerfa,praterea
pU<rnt*dimidium:utq}fusacceruus,nec^ttonfuculat
interaffandu idem ficiant, quoi Homerus defolis bo/
luscommcmorat:imo uti nonferpantfolumjterumtti
dmttnk cumipfis uerubusinnmttem abripiantfefefit/
giantq^Mcijipfeetiaauespiriguesjamaiemptisplu/
t*tis,erad eoquendum apparatejtolatuaufugiant, ne
foli itiisfiuantur: quodq;ficturume& ilVs grauifiimu*
ttt fbrmicar tales, qualesfirunturIndica; aurum i tfcr/
fauris tffcffumotocTtt in publicu efferantMq), uefiis cut
ratorum indiligentia ita ab optimis muribus perfbre/
turgit cxihrum uidajpofiit,nihilqj diffirat c\ caife ue/
tiatorioMq;fbrmofi itiorti comatiq; puetii(quos Hyd/
eintbos, aut Achities, aut Narciffos appetiare folent)
dumipfis poculum porrigunt ,fubito defiuentecomtt
€d\uifiant,<& acutam gdantbdrbdt», cuiufmodi in co/
motdiit
0 . ERAS. ROT. I N T E R P .
Sl
lltotiijsinducifolet Sphenopogones,quibusacuneat4
barba uomen muentum est: utqj uertexiUis afterisac
pungetibus pitis pt hirtus, retiqua capitis partenuda.
totc atqj bts etiam ptiira iUis mprecabimur, nip defit
uant ufqueadeo fuis priuatm fhtdere commodis, uet
tintqjm commune diuites effe,tmbis quoquequantm
edMumestmparticntes.
SATVRNV*
6IMO
MIHI CHARIS/
SALVTEM.
'
rf
..
Vi D
tu,o^ecro^gMiPuadttmt^^ur.J^j^K
acderebwhuiufmoiifcribisiubtsqf
O.
utdekttegrobonorumpciampartu
tioncmfquodquidemalterimmumts
tuerit,pcnesqucmnuncefiimperiu.
txetthndemiror tc,fifo\usomnim ignoras, quemadt
modim iampride regmrrdePttnm, ac priuatm cfje
coeperm,tiberispmkwmperim: quanquam lupit
terpraxipuererm iitiufmodi curam agit.Vorrb med
poteftatttounip ad taxitios ufque,fakationes, cantiot
nes,ejr ebrieiatem ualet, id$ feptem non ampliut diet
bw.ltaq) grauioribw m caupsjde quibwfcribis,uidet
Ucet ** tntti-itdd rerumixrqualitqte^utb) ex a-quo
,fn*H,t M,it opibus abundent aut egeant, lupiter uobis
operam dabit. Qttpdp quid m hiisqua-adjifim pert
tinent, uel paude detraitmt ejl aticui, uel additmJd
srit mcarm partim iudicarc. Im^fcribodiuitibiit
b % iccett
tt
I T C . EPIST. SATVRNALES
de eanis,deq} auri heminajteq; non de ueflibus,ut uo/
bis quoque dd celebrdndm fifim nonnihil mittant.
Quandoquide £quafuntifta,dccetq} iUospxcere quent
ddmodm predicatis, nifi fbrte habent ifii, quodpro/,
bdbilitcr ad h/cc refpondeant. Infumma tatne iUudfci/
fSJo** vect$ iuJLi-. totcpauperes,uoslongepW,neq^ reileiudicare dcdi
cnro- pfuvewruitibus.Siquidem iUosfelices arbitrantini ifoiosik fua/
ttem uttam utucre, propterea quqd lUts liceat optparc
_/ ^ j ^
ccenarejuino fuaui mebridri, fbrmofis frui mulieribut,
<pUtxtuJc\ici
"uefiibus utidelicdtis,uerm istamfilicitatemcuiufmo
tarnvijdtex.
^-pt igyiiardtwA\m'dem ht res non mediocribus curis
eos difiorquent, fed fingulis muigiUre coguntur, ne
quid rerumdomefticdru difpenfatorfrdudet,£Ut cldn/
culmfuffuretur,neuinm acefcatjtefrumentm uer/
mibus corrumpdtur,ne latro toUat pocula,ne populus
credat calumnidtoribus,ftIKMWI dixerint affvctdre re/
gnm.Atquib£cquidlquotdpdrsefteoru,qu£iftos
difcrucidittfqif>adfi nnffrtk mettu /v eurMtquihux nh
fiarijfunt, pldt^f ftfajtpdM unhi* effediuitJM evifdwtit/
retis. Alioqui creditis uel meipfm ufq$ ddeo tnfantm,
utfi pr£c\ara res effet opulentia, aut regnu,depofitu/
rus h£c*tlijsq' ea ceffurusfiterbn,paterercp ut nuc pri
uatus alieno parerem mperioiQuinpotius quum non
effem ignarus huiufmodi nuiorm qu£ plurima diuiri
bus ac regiUuddfint neceffe eft, imperiu depofui, idcfc
ftpienter; Uam quod tu mmc apud me deos obteftans,.
deplorabdsjUos apris ac placcntis cxpleri,vos cotra,
nafturrim
B.BiUlS.. RbT; :lWTB*#k8TR : •*•/-•
itdfturtim,potrumtte dut cepe perfetti tempusflpfo/
tttf locodrrodcre, cuiufmodiftt conjiderd. Etenmi»
tyrcfens quidem utrunq} dulce eftiUk,minimeckmole/.
fium.At poftcd res mucrtitut. Qudndoquidemuobif
drinde non dccidit,ut po&ridiefurgdtkycapitk dolora
gfdudtiob tmulentiam,quemddmodu iuijtecp ob HUA
mdicam mgurgitdtionem graueolentm,& actem
friritnrutTdti*.AtiUikoc quoq;fruftusfirunt,utquo.•
nidm mdgnam nottis partem uario coitu pro Ubidim •>
dtbitrio trdnftgunt,ficilefibi,ueltdbemuritu)lm,uel.
morbtm intcrcute, ex Memperatottohptdtu ufu csU
Ugant.Alioqui quotumquen^potes ofiendere,quino
pXdne pdUeatjdcficiecj^Uejrsfmd^rc fe firdtt Qttfl
tumquencu autem,qui cm ddfeneftutem peruenerit\
fttUipfittspedibusmgredidtur,dcnopotiusdquatuot;
baiulk gefteturiforis qtnde totut dureus, mtus putris\
dfpdnnofus, cuiufmodi funt Trdgicdindumentd,ex
pdnnis admodwm uilibus cSfdrrittdtd. Vos autem quu
mlefim est,quod de pifcibus guftdre nott licedt,quod
SHedidlabordtiSyttoiQuditem cogitdtis,eofdem crpo'
idgr*, er tufik expertes effe, dut fi quid dliuddlidm
obcduftm itlis mcommodicontingit. Qudnquam nee
iKsipfis a-que dulce eft,quotidiejupracp fatictdte iflis
ttifci. Quin potiut uideas eos nSnunquam itd holus ac
lupinum appeterejut tu nS /eque leporem appetatjut
dprum.Vt dereliquis mtermfiltam,qua>iUos dif/
• cimcim^utdfifiliusfit hxuriofus,fi uxor uel amas,
h 4 uel
%*T
LVC. RPIST. S A T V R N A L E *
uelmdUlf%rnulo»codttd mdgis quim exdhimoc»
fflo dormidt.lnfummd multd dlia funt,qu»t uos igho/
rmes,tdntumdurmiUqrumdc
purpurum uidetk»
Tumfiqudrido uidetis eos dlbo prouebi currumhidtis
rjfddordtis. Qttod fiiUoS contmneretis,neg\igere/
tisbj, neqj dd drgettteu currum oculos bdberetis niten
tos, neqj inter coUoquendum, fmdrdgdum drimlomt
tlufum refpettdretis*tKq; uestes obiter cotUrecldrites
pullicie ddmirdremim,fedfitieretis eos ipfos fihidiui/
tes effe, bdud dubie futurum fit, ut ipfiuns utiro ddu
frntjtd. Cotfidm roqdrent, tumirum ut unhUofttndVrc
pafimt leftosMtenfu.dc pncuU.oudram rermmUi
fit utilitds,/? finetefte pofiidrmur, Certereperiretif
plerdq} b<ec iUos ueftrd caufd pdrdrejnon quoutdtttur
ipfi,fedutiuosddmiremini. aecddconfoldhdosttos
fcribodttrdnqj uitdmcognitdm hdbens.Conuchitq,- itd
fifium dgeredit cogitetis omnibmbrcuidccedendum
iuitdjty iUis,depofitkopibus,et uobisjelittd pduper
tate.CiudhqukmeriUisfcribdmficutifmpoUicitus,
certm fcioeos nontKglefturosUterds me<tt,
SATVRNVS
• p-
DIVITIBV.S, S.
A v P R R R s mperddmeddt&U/
terisincufdrUtuos,quittihilipfisex
jkcultdtibus qudt pofiidctis,mperti/
minhdtqiomhituipoftuUruntjitotm
nid bomfdcerem omttftm comunid,
Utdi
O. IRA$. ROT. IWTERP
*f
stt iifiitgulos iborumfud pdrs fedtret.Aequum enm
effexttrni/qudlitas conftitumur/te<fidecere^tbu/ icfuperfit,iuenuUo modofitpdrticeps uomptitunu
Egouerorejpondi,bifcederebus reitiuslouemcon/
fiderdturm.Cdterm de prdfentinegocio,dtdA miu/
rijs, quibusfefe perfestos dies affici putdnt, utdebm
mei officifejfefementimferrefmaj poUicitus meuo
bisfcripturm.Sunt dutem qute pofrulantb/cia mibi
quidem uidetur/equd.eum quo patlo.mduiuntddnto
jrigorebonetesjtant£^<amoxij efwrittom,po
tmetidmfcstumcelcbrdre pofiimustQuarefi ueUens
X? iUosfeftipdrticipeseffe,p<nbuidrumutcogefem
uosdtt v de uefiibus iUis mpertidntim,fi qutfdper/
funtpinguiores, quhn que uobiscomem<mt,Ut<fiie
duro nSnuUdt guttuUts miUos <UftiUetit.<Qu<7dfiifU
feceritk,mquiut,no erit dmplius difceptdtio mteruos
de bonisdpud louem.Sm mtmt, mimtdnturfcfiddno
mjtmverum ptrtitinnem prauAtdiurttt, utprimSr U/
tdterprotribmdUfedere caperit. Ataxbdc qmdem
ftcercuobk nequdqui grdue fuetit,mpirtiri nonni/
bil de tdtttis opibut, qudt pofiidetk,v retUe pofiider
tk. Qttjm de cank quoqjjttuobifcu candtcnt, er boe
Uterk dddendum putdrum,quemadttudmuos'm pne
fentidforibus occlufisjoti dcticqsftucremm.Quodfi
qudndoubbk utfum fuerit&iMorum quempiam pofk
lottgm» tempus conuiuib ddbibere, plus effe mcJeftidi
i«fot»^o^^pUt«iii»l»fc*$tfiif« pdupetum
b <• cfiitta
ft« L V C i l i l r t f : SATVRNALBJ
_,
zi"*"t~r
'
cotttutneitdmfieri:uelut iUud, cum nott eodem de uino •'bib«nt,Dij boni,qum iUiberdie:pUne dignmjn quo*
ty ifli debeant accufdri ,qui nott furgdnt potius,dbe/
dntqjJotoconuiuiouobisfolisrelicto.Qudttqudm ni
gdntfefectidmddfdtietdteexiUo qudUcunqjuinobi/
bcre. Pzaptered quoiuestripmccTnte, dures hdbedPt
cJtfd obturit,iis,quemdimodu olm Vlyfik focij. Por/
rbretiqudupfrddeofimtturpidutpigedtcommem/
rdre,qu* ie cdrttium pdrtitione crimindniur, detp mi
tufiris,qui cum uobis dfiifidntjonccplufqudm dd plet
'%um*expltdmmjpfosprilmurrunt,<iUdqi huiusge""
itffis piermultafbrdidd, minimtip dignd uiris mgentt/
utiroinie ^qudlitdi.res efi nmtuu. iucuuitifiuu*, nud
xtmtqj canuiuqt congruettt .Atqj hdc de cdufddtobk
sequut iUepdrtitor mconuiuijs preficitur, uitqudM
vntttts hdbednt portionem. Videte igitur ne pofi bac
uos itcri dccufare pofimt. Qum potius honordbunt
uSsf& di»dbut,(i pducuk ifid d uobis dcceperint^uo
rttmmpendiu auobisnecfentiretur quide,penesiuos ''
munerumtiporedati nkmoridfempermdnfurdeh).
Vrttered nec Remp. ddmimhrare pofiitis, m pdupe/ '•
resuniuobifcwm m eauerfentur,miUe^ modisfilici/
ti\cm ncitrdm ddmtent, Uecp enm hdbituri efiis,qui -'i
dittitidsuestrdtfufpicidnt ,fifoU dtqj apuduofipfos m
tenebruempvfiidedtis .Videatigitur uulgus,mirt/
tUrJfUefirm drgmtu,tnenf<tt,ejr qurmdiiundu prd>/
hhJmtes ddpokdniZti/ttiotetK* DemitUintnbibedum
)••
pocuUm
* D •' E kks.
k 0 f T IN t B R> .' '
f•?
fwcfllwfl^fldKJ; coiemplentufjdcpondiu expenddnt,
ktdtm tibrdntes.Tm drgumenti abfolutS teldturiU»
Ttm dUriu'm,uiciftmartem condecorantis .rldmk*
iftmmoim,nonfoluilliuosprobosuiros
crhumd/
nos predicdbunt,uerumetidm muidiam Morti effugie
tis.QttU enim muiieat mpertiiti,ddntiq; quod stqm
estfQtas rtonpotim optet,ut~qu&m diutiftimeuiutns,
bonkfuisftu&tut i VefU ut nimcresuobishabent, &•
ftticitas ueitra tcfte c&retw dimti* itmwcfe, ty m
fuauis uitd.tieq^enmperinieiuuAt,opinorftquisfot
tuseXpiedtur,quemddmodum aium le<mesfdcere,sjr
exluporti genere,quosfotitarios udc&ni,quimfi cm
Upidis bominibw, aepef omnidgratifiem p&r&tis,
conuiudtis. Qtti\primtijionfinentcomtuimfordm
aut mutum effe/term confuetwtinefu&ftbuUt conuir
uijs dptdt,dittcridq} minimemotiftAjiari&sifi uoluptd
tesddftrem.QujhasrebustempttSHicudifiitHetrdnfy
gitur.Iiq; grdtuni efi Bdccho, grdi% ~Veneri,grdtm
etidm Gtdtqs.Tteinde pofierp die,dm comkMtem uet
i\rm feferunt,beneuolentim uobis concilidnt. Hcc
etidm mdgnofttefSt emenda. Hdmiuud & uobtsftifcit
tdbofift pauperet dbeSt tdcitijic cnmftngtmw/tonV
neuosea res itreret,cm nonb&beret'ts,quibwcis\en/
tdfetis purpureds ueftes,a>mitmmutiitu4iwm/snW
' lorwmmagniirtdinemfKequeidmtibetreftrrejieceft
fdriofuturmut pauperminftdi* dtqueodidmuos
orimurfifoti deticifsftuihetitis.Hdm qutmimtttif
'-'?
upbis
ftt
LVC. SPIST. t A T V R R A L I l '
/
]t^cec*ri<>»*.f ttobis mprecdturos fcfcprorfus dbomimnddfunt.Atfi>-.-z 0
stifprbbibeantjic unquam adeiufmodi mprecdtiones
Utnire cogdntur. Quandoquidcmfi idfidtjwk intefti
tti po&kicguflabiMjteq; pldcentm,mfifiquid ca/
nis reliqumficctit.VreteredlenticuldfdpcrcLeliqu*
uten uobis babebit. Vorrb fus dut ceruusinterm dum
dffantur,e ueru in mbtesdufi.gerepdrdbut.Twn dues
ttuotk pingues abftk dHsfigmmolicntes, dd psupe/
res duoldbunt. Denitk quod efl omnimgrmfiimm,
pociUdtoresfirmofifiimirepeteuobiscalui fientjdqs
etidmfidctd ampbord.Super bis rebus confulite, qus
trfeflofint dignd,cr uobis quhn maxmetutd>dlqj
iSispdupertdtis onusfubleudte, extguo uettigaU iUos
4micosbdbituri,neutiqummalos.
DIVITES 5ATVRNO. 5 .
^HSSmSteitT"""
M
v M putdsSdturncderebusiflisdi
tcfolufcripfiffepduperestQumpo/
tiuslouisipfiusduresidmobfurdue/
•runtiforuquerelu,dwib*ceddcnt
4J6nemfldgitdnt*tc(imul o fitm htcufint,quodnon
secfUduter diflribuerk,& nos,quod nibil ipfls ueUmut
4mpertirvVermnouitiUe,quippe«mfit lupiter,pe
SKsquosfitculpdfoq}iUospkrunq;obdudit.lJibilo/
mnus tamen purgabimus nostibi, quadoquidem boc
<ertctemporepmcepsncficres.tlQsenim omnia ifU
qus
D . - l R A f . AOT. I N T K R P .
%%\
aptufcrxbvs ,ob oeulos habentesqudmfithonefimdo
tmagna refu copia opitulari qs,qut mdigent,quantoq%
fit iucuniiusjfimul cm pauperibut uerfari, cr conui/
uim agitare,ad eum ntodm afiidue fxcimut, adeoqs
m rationeuitc nos /equamus, ut nihil pofiit mcufdre
U,quem ai couiftm admittimus. Verm iUi primtmt
atiuntfibi paucis opus effe. Deinde ubifemel iUkfbrtt
uperuerimuf,nunquamdefinuntaUafuperaUdpoum*
lare, Quod nifi protinus omnia,fimulq; cm dieto aet
ceperint, mox paratm odim, m promptu comitid,
rtiam fi quid de nobisfit mentiendm. Vorrq qui audi
ttntffidrmiQitbdhrntjrdti uidrticct iUnc prr.brfchf
ctu* dicunt. pmptrrrJquod nnbifcum confuctudjncm
babuermt.lta fitjut m aUerutrm mcidamus, utautfi
tuhil dcmusJUos prorfus habeamus hoites,aut profis/
fis omnibus, ipfi protinus egeamusjamq) m pauperti
gregem ueniamus.At cctera quidem utcunq^ferenid
funt, uerm inter ccenat ipfas non fdtis babent mgur/
•gitari cibisjtq; alum explere ,fed ijdem ubiplusfa/
tis adbibermtjtm uel pueUdformofo cyathm porrt
gentis manm ueUuntmt cocubinam, uxorcmuefol/
Vcitant.Vofiremo conuomito conm'uio,poitero die no
bis obtreStantjnarrantes quemadmodm fitiermt,eftt
rierintq;. (iuodfi bdc aiuerfus iUos metiriuidemut,
ttefier iUe parafitus Ixion m memoridm redeat,qui dA
communis menfehonorem admiffus,acuobis dignitd/
te *quipar*tusjam ebriut uir iUeegrcgius, hmonem
adortm
t
,j$.
.. LvciAKya.
ptt.. jLyjpYv"-
4a*orttt$ efi. Hecdtqt huiufmodifunt, propter qux> ht
poiteru (idtuimus, quo res ttoflrefint in tuto, ne ppfk
bdcims in domum dditum prwbeamus. Qgodfite au/
tore,pdftorecipidtttjefe ntpderate petituros,quentdd\
rnodum nunc aiunt, neq^ quicquamfiagitiqfem com/
pqtdtionibus ddmiffuros, dge, conuiuant nobifcumJl/
inulqs cctnent bonis duibus. Ac de tumcis,ficutiiubes,
mtitemus,ejr de duro,qudntu fkcultas pdtietur,dcfim
ptus dugcbimusimfumrnd, nibil omittemus officijtto/
firi,modo uicifiim defindnt ipfi arte nobifcum uiuere»
fintcfi pro parafitis ejr dduldtorib.dmici.ita nihil erit,
ajuodin nobts defideres,fi ipfi quoek fuofungiuclent
officio.
LucidmSdturnaUtmTinis.
L V C I A N V S DE L V C T V ,
SRASMO INTERP.
PERAEPRECIVM/ttttf^mit
ebfcrudreea^utmluftuuulgottm
o
dicdttturdumfidnt,itemqu*dicdn/
r
turdbijs,quieoscSfoldnturfciUcct,
quim^nonfirenddputentmgenies
td quefibidcciderunt, ejrfibifpfis,ejr ijs quos fient:
cum baud quaquam pernoucrint mald ne fintijid, dc
dolenddydncotra iucundiora meUordaz ijs quibusdc/
cidunt. fed ex more ejr confuetudine dolorem accer/.
funt. ltdOA cum mortuusfiicritdiquisficiunt ddhune
mdumJQttttt priusuolo tibindrrare, quas bdbeatde
morte
1
.©? *RAS» ROt;-• I R « R - P .
?
)t
morteipfd opinioncs.Sicenm paldmfiet, qy^grafiAOf^oncs' Ac.'
fuperudcdttediftamotimur.yulgiqmdemhomimm^aetL
tnutiitudo,quosfdpientes ifti uqcdttt idiotdt, Homero,
Hefiodo^eliquisipfdbuldrum dutoribus,fupcr his.fi/
dem habentes, er iUortm poefim pro lege ducent.es,
locumquencUmfubter terrdmprcfundueffe putant»
quemtdrtdrum uocant. Eum exiftimant ttmgnmnjg*. rtar
fpdtiofum effe,cdtiginofum dtq) opacti, qui tamen tflii
haud fcio quopaito itiuttrari uidetur ,quo finguut
queitiicfumJMrofpicidnt.TumregndreinhocfpCcu , s ~
louisfratrem,cui nomen Plutoni, ut mibi retutitqtd&^*!* h~*?t
dam kdrum rerum mireperitus, ob id eo uocabulq bo
fritxo'c'4
tsefidtum,quod mortuoru copid diues effet. Porropl»
tonem bunc infirorti rempubticdm&r manium uitant
conflituiffein hancformam.bldmforte obtigiffe buic»
ut uita defunctis mperdret. Quos ubi demiffos rete/
perit,drreptos uinculis incffugibilibus coercet, nutti
prorfus permittens ,utdd fuperos redeat, prcterquti
ddmodumpduciscxuniuerfo£Uo,id<fcgrduifiimisde ._
cdups. Interluitur aute regio itiius,fluuijs V nugnuf'"^ J**/™"*M
CT horrendisjtelfolo nomine.SiquidemCocythVpler^
getotes atq) buiufmodi uocdbulis appetiitur. Qttodqft ' ^
,cftgrduifiimum,prcidcct Achcrontica
pdms/queprij^^fA^y41^^
ntd excipit obuios, quam no pofivs neq) tranfmittere»
tteqs tidtfirefineue&ore.Hicr profindior efi,qudm
• ut pedibus tranfiri po/?it,cr fpdciofior,qum utird/
iquedt.Infmtma bmufmo(tiefl,utm§mm nw
nes
%% L V C I A W S OB LVCTV
y
nesxtaBent eam tra^lareAn ipfo uero iefeenfuqsefi
f/fAcu^cttfeof' tabj,cm* quiiemesbaiamantina^Aeacus csxjregvt pa
, Sj
tmelix,cuimandataeficustowaJ^td^hunccMis
*-**
tricepsfieuus admodum.ls qiuenientesfatK amice,pq
*dtc<p' mtuetur.Catermfi qm coneturaufitgere,l*r
^j £-—
srat,iemtosq;inf^ecumredigitJlqptqwtrdnfmiffa
* "*
palude mgrefiifunt,eos excipit pratu ingens, Afpbq/
ltHjc
tUlpconftumja^
nomen eji miitm. Wamhac uidelicet prifcis iUis mor
talibus narrarunt,qui iUinc reiierat. Hempe Alccfiit
1? Protejilaus, Tbeffalus utercfa nequcnon Tbefeus
Aegeo,prognatus,ey Homericus Vlyfiesjefies admo
dm graues, dignibj quibus babeaturfides,quimihi
nfce*- tftvfecpja t1on waetur e f°nte , w o bibiffe,alioqui nb meminiffent
* "
bormfltaq) PXuto & Proferpina,ut aiebant iUi,rem/
/ j^JJubUcamadminiftrant^rerumqiomnium dominatm
frt^frcipk^^obtinentdkddnfcruiunt
bis, er in adminiscrando pritt
cipatu adiuuant ingens turba,Furia',Pccndt.,Terrores,
tte Mercurius, quanquam.is fane non adefl perpetua.
fP>.^yfrfcn*tVx*.fe&i Mtem V fatrapa & iudicesfedettt duo,Mi/
Jcs'
msjyKbadamantbus, utercfi Cretenfis, utcrep, louis
filius.JAttp bi quidem bonos ac iufios ubros,qui cuuir/
j wtcuitamperegiffent,ubiiammulticoUeftifuerint,'
frlyfccf c**»p«f' ttelut in coloniam quqndam emittunt in campum Kly
fittmautam optima inibi uitturos.tiuad fi malos ali/
Wp^»t«*-"i>»«-4r' *luos CfPfr?nt'»bos Purijs traditos, in impioru locum
'
t^ciwUtprorationcmalefatlorumpumM^
quident}
XXXtA
t>."fe'kXs-V fcoT.: iiiTiLfip.
"h
tfitidcrthlOco,quidtdndert rtdli nonpdtiunturttoff
ti,e*ustijl uulturibus arrofijrdtd circunaftifdXdfurr
fumuohcntes;HdrtTantahsipfeddpaludemstaim\
perieulumadduclus, nefiti moridtUr ihfiiix 4\\uxfiunbrie.d*ac*'* Vit^ \
alij mtdiocris uibtjunt dutem bi cbmphres, uagaiwf.
';
itcprdtbfiwcorpnrihut
Unt Hmhr^fafii^jr ddtaJtfi.
^
,
-H
eeiLfiirtii»ruJnefcc»;»f,jUaHtur «'•t'"" uidelicet hotVtttuf Vrtbe**'*
fkrUtibdtiombutinfirqsq),qu<cfepu\cbm inferuntun****"**"
AA^at fiffptiiitln* fii iw>>«»/«wffiynn
rfr./-f.f-.»
»/.y.f>M.i.lv«.^.«l«l..l»
^fi^ih*,*.„./.«m«i
UerfeturMiU. ufyddeo uatide uulgi animos pcrudfcfl>&**'-arr>
runtjU (imuldtqifamilidris quiftjiam mortuus •fueriti
primum obolwtti ifli tti os mponant, traiccxionUmcrr
fedemjtudm uectori ddturusfii,nectUud prius expett
dunt,cttiufmodi nomifrtdlegitimttfit:ambuletq; apui
inferosjet apud iUos ualeat, A tticus,an Macedomcus,
un Aeginenfis obohs.At neid quideni cogitani, Hiutr
to fdtius effe non poffe naulm reddere. Sicenim ftef,
ttt nonrecipiente portitorc,pojiliminio redeantihuU
Um£njkb*c lotoseos, perinde quafi iartareapak\l*r«'','*'r*f<'ttonf*itsfitidonedldudndUhu,quiiUicdcgut,eruhf*"
gutMU6ptimUunttocorpore,iamq)uictagraueoleH
^ ^ , <r7~L,
tid,tum coronatos pulcherrimisfldribusproponuhc* "****"
fplendideuestitosmeuiAelicetd\geantperuiaih,neue ^
*>•' Ji
emdi confpicidntur d CerberojAixedunt ad ha-c muti>X*$*"A' <*jM"
irurt eiu\atUs,omhium ccrte\dchrymaJ,pectoru'pldit
J^^om«ft<fll4«'4ti<>,gctMr»wci-«fn^tto. Ali/j^v'
£••:.*
LVC.
c
tent
44>
LVCIAWVS t>B L V C T V
Um er ueftis difcerpitur,o puluis capiti mfperptuTi
adeo ut uiuentes miferabiUores fint mortuo. Ham iUi
fc«tiw'ao/ttt<tntMr/*f)«i»wcro,capttd/bJo<«Bi(f«nt.Hic
twro dewrusdcformcfm^cdiligetiffime coronatus»
fublimis propofitus ep\o excelfus, uemt ad pompdttr.
adornatus.Demde mater^dtq; ddeo pdter quoq) ex nut
dijs cogttdtis progreffusydc mortuo circunfifus (bidtn
pMgeiuuenem aliqucm,dc formofm propofitm rjjje»
quo magk in bunc competdt attiofibul*)dbfurdas dc
ftukdsuocesemittit. Adquasmortuusipfe refponfur
rusfitJi contmgdt uoccm recipere. Ait eninr pater*
tweHtnt^^t^fifftjii
qUadm uoce uerbu unumquodq,- producetts m
uj:*~*e
y
/oBgaM^Fift/ttcadi^jWjpfrijiiwAijWortwwMjrfttte
dicm prcrcptus es, mefuper h<ec miferofolo rclitto*.
Hon duxifiiuxorem,non pdrdfii liberos» nomilitafti,
non coluisti dgrosjton ddfenettdm perumitijnon co
meffaberis postbac,non amabisfili,ncq-,cm cquatis
bus in compotdtione inebriaberis. Vorro bccatque id
genus dlia dicct, quafi putet fiUum adhuc rebus bis
egere post obitum^tc defiderare quidem,uerumpoti/
ritton poffe.Sed quid k<ec loquortQuot enhnfunt qui
equos ac concubinas,rurfm alif, qui pincernas etiam
wfinere mattarunt,qui uestem, reliquumq,- mundumt
pariter inrogum iniettum exufferunt,aut unicum
cddauere fepelierunt, perinde quafi ttiic fit ufurus,
t&dpudinferosfmturusfAtfenexifle luttum agenf,
cduf*
O. BRAS. Rof.
INTBRP.'
jff
ddufd id&dre uidetur,ut quemfcidt non duditurmtt,
etidmfi Stentorem cldmore uincdt, nequerurfmfud
ipfius grdtid.S<ttis enim etdt iUi,cogitdre O" cognop
tere, uelfineUoce. Nibil emm Opus e\i, ut quis dpud
fefe chmet. Superefl igitur ,utddhunc modm deli/
retob eos qui ddfunt, cm nefcidt nefy quid dcciderit
ipjifilio,neqfquo concefferit: imb cwm ne fum qui/
•dem ipfius uitS,cuiufmodijit perpenderit. Nc$ enint
dUoquvceu rem dcerbdm grduiterfrrretJUm ex hdC
demigrdife .tilius igiturhuicitdrefbonderit ,exor&
-o/
to Aedco dtq) Orco, quo licedt tdntifber i fpecu pro/ Qa?
^etuf
ferrecdput,dm pdtrem infanientem compefcdt. lio^enphrvSah4-W<
nso infelix quid cUmMfQuid mihi molefius es f Oefi/ ff'
ne ueUicdre comdm, dc uultus etkm cutem kcerdre*,
€ur mihi conuitimficis,acmiferum dppeUdS, V ut/
fbrtundtm,qui idmfimte multo tm melior, tm fe/
licior t Aut quid dcerbi mihi putdS dccidiffet A» quid
nonfimfdttusfenex tdlis,qudlis es tu,cdpite cdluo,fd
cie rugofd, incuruus genibus,fegnis, in fummd, totus
dttdte putris ,multisexpletis tridcddibus & Olym/h
piddibus, deniqiie dd ifium modum delirdns dpud tet
ites tdm multos i O demens, quid tibi uidetur in uitd
boni,quopofi hdc nonfimus potiturii blimirm com/
potdtiones dicis,dcccend$,ueflemq}&concubitUU
eoqi metuis,ne rer& hdrum inopid peredm.N'on cogl/
tds dutem,longe beUius effe, nbnfiiire,qum bibere,
tio efurirejq. ederejno dlgere,qum uefiibus dbUddtts
c, %•
Age
£4}
IVCIANVS
DE LVCTy,
nL»**<L> ^ r / « ^ ^ ' & f t M r » ^ " r f o 5 w < f r m tgwo"» uidtrUjiqcebqjg
XttbdtiJUT'%tgereuerius. ldm<b denuo incepto kttujcUm* »fili
°
miferjtottdmpUusitties,nottdmpliusefuriesjt6ndmf
plius dlgebis. Peristi mibi infeUx, quod morbbs effitf
gerts,quifebrem idm non timcdSjtanhoStcmjtqn tyt
rdttnummon dmor difcrucidbit tejto duocdbit coitus,
tte<k huius rci cuufd bk dut ter quotidiepcrdes impen
ftm.Hcu cdUmitdtcm. Wqt cotemnerk fdctus fcnex,
tteq^ moiestus erk iuuenibus ,fi quindo confbtcUrk*
Hd-cfidixeris pdter,dnnon putds tc multa uerioru,
tttdgk<f ridicuU dicturum, qudm ittd qutc modot At
... uide ne iUud te mdle bdbedt»dum no&e, qute dpud not
cft,mdgndmc£cogitdscdUgincm:proindemctuk»tfc
tibi prtefoc,er,conclufus inmonumento.Veru in bk iU
ittd qportebdt perpedere,oculk putrefdttk, dtq^ ddeet
exutikk(fiquidem pdulopoSk exurereme decreuiftk)
nibil opus eritjiec dd tenebrdsjtec dd lumcn mfpicien
dum.Atqi itidfortdfik utcunq;ferendd. Verum eiuld
tLLxuj^j^ii^^'^^mihi">"/"*
tdutquidiftd pecxo^
^fJUeUi**TXtm dd tibidt modos percufiotdut quid mulierum int
tnodicd Idmentdtiot Quid dutem fdxum, quoifepul/
chro, mtponitur,coronk orndtuiAut quid udlet, quool
tnerunt infunditkiHum putdtis illud dd nos deftilldtm
rnm,er dd Orcum ufq,- permcdtummi Nam de pdreny.
tdlibus ipfi quoqjjtifdllorjiidetk ,quod ex dppdrdtti
potifiimum dd nos redire debuerdtjdfumo correptu,
'furfvjn in calum dbirejteqj, quicqudm mudrtnos,qui
'. . - ' ' . "-"
*'
"
*
IfffflUft
D . E R A S . ROT.
INTERPRETB
rf
inferneagjmus.Parro quodfuper eft,puluis efi muti/
Ikjiificrrditknntcinrrcurfri, No« eit ufq\aaeo fte/
rilejieq; infrugiferm Vlutonkregnm,iieq; nqs defii
fti/t Afph.0drluttutAunhucihnthucdepnrtcmUfAtd/
eue iuro per Tifipbonem,iampridemmibi libebat ue
bmentercxcUmarefupcrhk,qu£e?fdciebdtk,e?'
tUcebatisjrd urtahat Vmteim aclanx, quibus mihipui
«ciobUgafik.
Atqj ita profhtojnors ultima imina claujit,
ied dicitoper louem,fi conuerfus adeos mortuus ifiV
tbqudtur b£c',cubito innitens,an non Uidebiturreftif/
fimedifturuifAttamenuecordesifiiuociferantur,,&'<£. a*, A!uH \.amui
Accerfito quopiam lamentnrudrtifiee, quimultdsan/r»frc:er'
tiquat caUmitatcs irn unm rc-ng"«x, '•ertitmink q\/
iutnve.ro- Ametiticcboraoa dbutuntur, ubicunqj cce/h
perit iue,ipfi ad melos eiulatU rejppndentes .\Terim
quantm ad Ltmentdtiones dttinet,omnibusrdaem efi
hncptiendiennfurtudn. At Aeincrps frpu\turr rdtins£*pAu~L'
^J
tiemMtud.rjnf diuiduntmados.tSdmGrcrus rrurit/
•prrfd drfndit^ndinddJprfiinnnUUmt,
Slr.vthd ArUQ/
*dt!murif.cnndit Aroypti,u.Atq.hicquii*m(rem}L•
m^idfdmtUrrnyeficcatttm cdddurrrcnnuiud eo-cnni
pnrnrem
ddUiUrfft
dKqurm
JM.Aipm.trm prruuid
dutrm frrqurntrryt
Arpyptiuim.
, Imrt rprfidtr
pipnut
fiater aut pater m temporefiftutMAm libationes,py
ramides, colmtue, tituli, ad breue tempus duratura,
annonfuperuacanea,cr tudicrkfimimmafSunt uero'
c j
qui
||
. LVCIANVS DE IVfiT.V
qyi ludos quoqj, conttitum dd fepulcbrum, dcfunx/
bres ordtiones bdbednt,per'mdc qudfi pdtrocineatut,
dc teftimonim perbibeant defuntxo dpud inferos iu/
Z**>* £^*f^ « dicetlPnfh b*c omnidfuperefterequLlis ccend.Umift
l*r
ddfunt necefftrijju defuntti pdrentes confolenturftut
dentajuti cibwa capiant, quanqudm iUiper louem
tton iUibentes dd id compeUuntur, quippe perpetuum
idm tridum enettifdme. Et quoufqs quxfoflebunusJ'
SinequufcantPlutommdneiQuodfitibidelibcrd/
tm es\ omninofiere,uAob hoc ipfvm. cibus efi ca.pt/
endus, quo tato htfiui par rffr pafiis.Tm deniq;jm
ex omnibus contexmtur duo uerfus Homerici.
WimccepitrnmiwffejubiUiobeduricttpiUd.
TmiUud,
VitddefunHosfierebdudfittitjIuuiAcbiuos.
Atcdpiunt quidemifti,fed'mtio pudibundi,uerenr
tesqt ne pofk cbarifiimorm obitm uidedntur ddbuc
affrctibusbmdnts tommoueri.Hxc dt% bvs longe tm
gis ridicuU reperiet,quifquis obferuarit ed,qu* fiunb
jmluctu, proptered quod uulgo exiSximcnt mortem
fummmcffemdmtu
Abdicdtm
^BDICATVS XVCI
A NI» D E S . E R A S M O W D T E R O /
DAMO
INTERPRETE.
Qjtidam abdicattis artcm medicm£ didicit.Patrm infiotU
laborantem, reliquis medicis defperantibus, dato pbarmaco
crnn fanafset.denuo receptus efl in familtdm. Pofl bec nouer*.iam. infania comptam fanart wfsus,aodkatur»
j\va qudquam nouafunt hec iudti
ces,ne<fcmirandd,qu£inpr£fentidfh
H
citpdter,neq}nuncprimumddhune
irdfcitur modum, uerum hec lex illi
fdciuseft,tjrdffuetusddbAccduftnt
dceedit. Vcru illud niihi nouo cdlamitdtiS genere ae/
cidit,quod cum nuUum propriumfit crimen,quod mi/
hi pofiit imponijamen in periculum uocor, ne panat
dem drtis nomine, nifi huiciubenti per omnid parere'
pofiit.Qua quidemre quidfieripofiit dbfurdius futi
curem ex prefcriptojno iam quatenus ars ualedt, fei
pdtris drbitratu. Qjtare optarim equidem ut medico/
fum ars, eiufmodi quottj remedium dliquod hdberet,
cjuod non modo laborantes infdhidjuerum etiam pre/
ter equum irafcentes liberare pofiit, nimirum quo U/
cedt cr pdttis iracmdie mederi. Nunc aute ipfd qui/
dcm infanid leudtus cfl, ceterum iracundid magis eti/
dmexafpcrdtur. Quodcp eft omniumgrduifiimu/crg»
ceteros omneisftnus efijnmcunuinfdnitfd quo mor
1
c 4
bofiut
dpO
LVCIANI
ABDICATVS
bofuit liberatus. Videris igitur cuiufmodimercedem
curationis feram,cum rurfum ab illo abdicor,, herutt*
altenor afamiUt,ceuobidipfum ad breue temputfe/
ceptus, ut maiore infamia ftepius eijcerer domo. At
ego quidein his qua prcjtare queamjieexpccto qui/
dem patris iuffumjtt qui pridem no accerfiius. dd opi/
tulandum accefferim. Verum ubi res est eiufmodi, utj
nuUa omnino fpes (itfum nec aggredi uelim.Vorrb my
bac muliere multo eriam minus aufimjieq; id temere.
Siquide reputo quc m me hXtturus fit pater, fi res non
fuccefferit,cum iam abdicet nondum dggreffunt cura/
tionem. Quare doleo ludices, nouercc uicem, graui/
ter laborantis.Erat enim proba. Demde patris nomi/
he,quem huius morbus excruciat.Maximc tame mea\
ipfius caufa, qui uidear mmorigerus patri, cum non
pofiim qua- iubeor prcstare.partm ob morbi magni/
tudineni,partim ob artis mbeciUitatem. At fane non
arbitror cquum effeut abdicer ,fi quod efjicerenon,
queam,id ne recipiam quidem. Itaq) quibus de caufis
prius abdicarit me, facile fiterit ex hoc negocio contj/
cere. Qttanq ad iUas,opinor, fatis refpondi, ipfa posx'
dtta uha.Adhcc aute que nunc obijcit,pro uiriU fum
refbonfurus ,fiprius de statu meo pauca uobis expo/.
fuero.Ego mtractabiUs iUe,ty mmorigerus ,patrem
dedecorans,v indigna genere meo patrdns, id quide
temporismuUaidgenusuoateranti^cfinefineoccla
manti,pauciscontrddicendueffeduxi. Verum donto}
' ccdens
DSB^**'.~IW>T.i*NTBB:».
***
•*4ens,exijiimaui tniki gtamfiimmdicflitfltar fom
uerumqcalculuJta acjam deinde uitam,ut apparere%
mt a paternis iUis criminibus quam longifiime abeffe^
ftdpatiut honefhifiimisstudiis dediffe operam, «umq;
eptimisuiris habuiffe confuetudine. lam uero V eiuff
tnqdi ojuiddam profficiebam^tcfufficabarfirejut alit
auandopater,qui non admodm animoconfharetjni*
hifinecaufafucccnfcretyfiifaq m ftlim criminafirm
rtt. Ueaue dcerant qui ifhdmorbi mitium mterpretat
rentur,minasq;ac tela paulopofiirruiturimali, N<m
pe odimahpj; caufa, morcs afferos,conuitiaparata,
<cnfuramfeuerdm,clamorem, iracundiam,'mfmma,
cmniaplenalilis,mdrufuuenturmcredebam,utmi
hi aliquando arte medieine firctopus, froinde fbrat
profittw,acprobatifiimorm, ques mperegrinisjret
giombus nancifci potui,medicormufus. doftrina,plu/,
nmo. laborejiehementiajanimi Budio artemperdidi/,
ci. Porrb domtm reueifus,cffendo patrem manifiita.
ham mfania Uborantem,v dh huius loci medicis defpe
rantibus destxtutm, qui non altius 'mtrofpiciunt,nec.
admodm exa&c morbos dijudicant.At egofaneficufr
ti par erat ficerefiugifilium, neq) fuperioris abdicdA
tjonis iniuriam recordabarjneq) ut accerferer operie/t
barJHeq) enim erat quicquam,quod iUi propric impu>
tarepoffem. Veru peccata iUa omnia fuerant aliena*,
bJempe quemadmodm modo diccbam, ipfius morbiJt
tygo cm muocatus accefiiffcmjtofm equidem prott
**rs
aveiAwi ABDICATV*
=t«wi meox*dtm,nequeenmbicnobKnwsefijieqWtt
frccipit drs, uertm itiud omnium primu iubemur ob/
ferudre,ftndbilu
nefit morbus,dn tnfdnabitis, dtq) ar/
t
Jtis terminos prctergreffus. Ac tmfieiufmoii juerit
mtiumjut commode pofiimus dggredi^ggredimurjto
toq; ddnitimur jtudiodtt a-grotm feruemus. Quodfi
*wderimus iam mudluiffc ,fuperdffeq}, nec manm dd/
wwtimuromwnojidq} uetuttam quanddm legemeoru,
•quiprimi medicin* prodiderunt artem, feeutvqui ne/
gdnt tentandos effe morbos,qui iam mudluerunt.ltdq}
•cum pdtrem ddhucintrdfpcm effe pcrfpiceremjscque
Mdiumfuprd drtis uhres effe,diu obferuatis dc penfitd/
'tisfsngutisjtd demmdggrediebdr, ac phdrmacmfi
denti animo porrexi.Multi ftne eorm quitm dde/
rdnt,fufpecldm hdhebdnt ddministrdtionem phdtmt/
cijcdlumnUntes curationem meam: idmq pdrdbant m
iusuocdre me. Aderdt tuttem v nouercd pdttidd atcf
• diffidens,non id quidem odio mei ,fed quod mttueretj
mtpote probefeiens itium grauiter laborare. Nrfm foht
nouerat omnid,quippefimilidriser afiidue conuiuensi
egrotanti. Attamen ego nihil his rebus deterritusjch?
kmtnimfitturu ut mihi figna no mentirentur.neq- fil
ieret ars jadhibui curam, obferuato tempore idoneo.
*€3jtdnquam erantdmicinonnutii,quimibi confilium
*tdrentjiefiderem,nefortefircs nutefuecefiiffet,m*/%
iorem dtiqudmcdlumnidm mihi dccerfcremiquafip*/
•frcntueneno ulttKeffm,vxmormuridru\quibiKme
*•'•
dffccerat
fe. K R A S . * 0 T . IITTEfcT».
'49
m$cerdtAn fummd,itk>protinut comuMt ,prifcine '
. redditus fdnitdti,cognouit(p- omnid.Tdmttidresadmi/
tabdntur: deniq Iduddbdt wnoucrcdjc pdldmonm
bus utriufq; nomitte gdudcbttjtm mibildudem dffecu
to, tmiUi ddfdttdm mentcm reuerfo. Atque bic qui/
demjtdm ittud de eo teftdri poffm, neq\ cotdtusjteqj
quopidm bisderebut m confiliwm ddbibito ,fimuldt/
que rem omnemefmttidribus cognouitjrritdm fccit
dbdicdtionemjc denuo mefitimfccit,ferudtorm dc
beneficm dppettdns,confitens fefe certm experimeu
tm meicepijfejiecfc iflw dntefcftisfemetexcufdns.la'
fdtxm compluribus dttulit uoluptdtmjnmirm qup*
jquot ddetdnt probi.Ceterm urebdteosmibut dbdi/
cdtiofiUjiucundiorfuerdt reuocdtione. Froindeuide/
bm tum non eodemmodo edre gdudcntes omnes,
fed erdt cuius er coloremittico uertifenfi, croculot
turbdri,(? uuUmirdcundm,
qumddmodmexm/
wdidtodiocfcfolet dccidereJSAos igiturut efi confentd/
nem, m complexibut crmmigdudqsucrfdbdmuv,
Utpote utroq) dlterireddito.Cceterm noucrcdpduUr/
pofc cegrotare protinus capMjmrbojutticesjgrdwje»
hnpotenti.bJmfcatimobferudbdmjut ndfcebdtur nuv
Im.Ueqj, enimfimpkxerdtvmt leuis mfdnicctpeciet,
etuin potius uetus qut tm morbus,qui im pridm dcti
tuerat in dnimi domicitio, erupit,mfcprmindpertum
prodijt.Sunt dute nobi/s cum dtid mutidfigMJnfmiU
tildbormtH infmd,tuittud comune infacobfmmi
muliete
44
-tV~ciAfrr" r JUDiCATV^
mUertiutcJteros pkcdtioreftjd tttitisMiq, iUkprst
fentibttt conqutefcit nuvrbus. Quod fi quem conjpexc/
ritmtdicm, imo fi uel dudierit tdntm de medico, isi
buncfttprd modm htccnditur. Quod cr ipfm drgttf
tttento efi, itUm grdtti ejr infdttdbili teneri mlo'. thec'
cmperjpicere, eqtudemacerbefirebm, miferebir/
quemuUerisatt debui, prcter meritm tdnto Idbordnf
tis mfbmnio.Pdter ueroob'mperitidmjiccficrimnof
tiitdtel originem mdU,quotenetur,ueUdufdmttelnurr
bi mdgnituM'nem,iufiit uti medicdrer, dcfimtephdrt
mkciim exhiberem: drbitrdtus idem effe'mfdni/ege/
nttSyeundem morbum,edndem /cgrotdtionemjqutfimi.
Umcurdndi rdtionem ddmhteret. Verm ubi id qttoi'
erdt ucrifiimm dico,fieri nuUo pdito poffe, ut mulier
ferufturjateorhi memorbompdrem effejndigndtur,
dcfuccenfet,ditqi mtfiudiodetrcftdreytcmuUcrem de
ftituere/nibi crimini uertcns ttrtk mbeciUitdtem. At/
que buic quidem dccidit,quodfolet ijs qui dblent. Succenfent enhti omnes \fis, qui Ubere uerm, loquuntur.
Tdmen ego fdnipro uiribus iUi refbondebo, tm meo
ipfiusnominejtm drtis. Ac primm quidem d lege ftt
tnim mtiu,perqudm bic me pdrdt dbdicdre, ut intelf
ligdt fibinon-effe pofibdc edndem dbdicdndi ficultd/
tmiqUtpriutfuit.lZeqj enim legisktor omnibusjo pd
ter,istdmpotct~tdtcmpcrmittit, neqfiutiquosUbet fi/
lios/tcq) quoties Ubuerit, dbdicet, neqj•quibuslibet de
emsfistVerumquemdMntodm pitribus concefifccer/'
'•"• * '
tisdc
tjsdecdttfisirdfcijtdprofpexit &hberis.3neji\
rentibus dcciddt.Edqf gratidiufiitqieliberd effetfdcfi
pra tudicium uindi&d :fedddiudices uocdtyieitimata/
res eonftituit,qui ncctx per irdcundidm,neq; per cdlunt
nidm3quodiufiumfitiudicent.ctoueratenimfiequen/
ter accidere multis, utob caufds iniqudi ddiram com/
mouerentunhicquidem ahcuifilfe calumniecredensi
\Ue fimulo fidem habens, dutuxorimpiminimic<er
ftPsdre noluit remmiudicatdm dgiineq) indefinfdcau}
fd hberosfidtim capi,uincicfi:uertm cr aquam tnfitn/
tfit,er ratio redhtur,ejTmbil inexeuffim rehnquitur.
Qudndoquidem folum hocdutorit<ttisddturpdtri3ut
qd iudices uocet: uerum iudicandi dutorit<u,on meritq
dfcufetjd penes uos3quiiudicio priefidetis.dc nondum
ne&ate crimen3quodmibi'mponh,cuius'cf\grdtidnuc
indigttdtur:uerum iUud prius expenditejum paflbdc.
iiiiusfitdbdicddi,quifemeldbhcdueritjdma^fitufus,
t%fultdte,quam kx concedit,dtq, bdncpdternam pottt
fidtem expleuerit, deinde rurfum in fimihm recepe/
ritfdcfuperiorem dbdicdtionemirritamficerit•Naw
tLlocerteimquifiimumifiudeffedico,utliberoruquq
<quefintmfiniu p<xn<e,ut multecondemnationes, aq
niemsperpetuusmtcfilexnuncirmoinferuidt/noxde*
indeficiat irritum ,quod a&um eft irurfim ut eodem)
mqdou<Uedt:in fumma, ut ius furfum dc deorfim tor/
tjtieatur ^utcunq;pdtribus pro temporcuifwm fuerit^
yerminitiq quidem equu erctt uticoncefa&/cumcft%
f,
' '
» ' ' . • * »
iQfe
•V
4*
tv6lA*l
H&OlCAIVSJ
mdignantc pdriter vndigndretur^tc pumendiius jkceV
ret ei,quigenuiffet.Eorrbubifemetpoteftdtem dbfutitt
pferit,dc lege fit dbufus, irdcundiattt explenerit, pofb
b<ecrurftt/m m familidm receperit, V m bdnc opinio/
nem difcefjeriwtfrugt' putetjn bis perfeueretnecefsTi
eftjneq) poftea refiliendm, dut tetraHdnddfentcntid,
nttsx refcindendam iudicim. Nr$ ettimfcireporerdt,
opinorjs qui ndtusfiierdtfiugine, <m contra effet eutt
furus. &tq) bdnc ob cdufdm permiffum eft,ut genere hn
dignos abdicent,quos cum educdbdnt,cuiufmodi effen»
fitturi nefciebdnt. Ceterm ubi non coaHus,fedfudpte
fponte dta) dutoritdte exfefe comprobdtu recipit,qua
deinde rdtione pofiit mutdre ta.Hu dut quis legis ufut
fupereft f Etenm ipfe legisldtor hunc dd modu tetwm
egerit.Hicfi bnprobus erdt^Hgnusqi quem dbdicarcs,
quid accidituti reuocdres f Cur denUo bt fkmiUam re/
duxiititCur lege irritdmficiftifNamlibererdsjdbiqft
ht manu erdt iHa non facere.Neq) enim tibi concedcn/
dum eSt,ut legibus tuo arbitratu dbutaris, utq) iudicid
ntcuq) mutatusfit animus tuusjeb trdbdtttur. Nr$ uti
nmcirritentur leges,nune rurfim ualeantjudices m/terim teftesfedeant, uel ut reHius dicam, miniftri tuat
uoluntaiis,modopunienteS,modo abfolucntes, quando
euna) tibi uifmfiterit. Semcl genuijli ,femeleducafii9
pro hisfemelite dbdicdre potcS,atq) itd potet,fiifiua\
meritofkcere uidedris: uernut bocfiatfinefinejutper
petuojutfrequenter, utfkcile,iduero fupupdtrisim
D. S R A S . ROT. IWTERR»
*Vf
e.
eft. Quareperlouem iudicesjnepermittatkbuic,ut
tsuifuaffionte receperit,fuperioris iudicij fententim
srritarit, iram dmnarft, rurfm adeandem prouocet
paenam,cjr ad patriam recurrat poteftatem,cuius tem
tm iam excefiit, cuanuitaj priuitegim,nec buicuni
ctuicquam ualens, quippe antebac confmpta. Etenm
ittud eonfiderate,quemadmodu m reliquis iudicqsjubi
iudices fortibus firunt fententiam ,fiquk perperam
pronundatu exiftimat,permittitur alios adire iudices.
Porrofi quiipfifuaptefponteiudices conitituerint,dtr
secxisin, arbitrk caufam commiferint,pofthac no ident'
ticet.Etenhnfiquis, quorm fententijs mitiostare notseogebatur, bos fponte delegerit, iam equum cftboni
eonfiuerequtftatuerint. Itidemfanetu quoque,quentemtea tiberm erat non redpere,nifi dignus maioribut
mdereturjhuncfi probm arbitratus effe, dcnuo rece/
piftijam deinde non erit abdicandi ius. Siquidem indi/
gnm effe m quem ifta denuo ftantjpfe teftatusesjant
demegrofiugifitiueffeconfiffus. Itaq; nonconuenit
potnitere receptionkjedfirma reconcitiatiofitopor/
tetjnimiru poft toties pronunciata fentcntiam^ac rent
bk iudicatam, primu cm abdicaresjiterm,cum tpfr
muta&iconfitiujmecf} m fmitiareuocaftijrefdfikdeP
4retkfuperioribus,cSfirmans itta que pofteafunt phtf
dta .Proinde perfeuera m hk que proxime BatuiibL
tuumq) ipfius iudtciuferua. Paterfis oportet, quando/
fpidmiddbstedetfetmtfprobdftijdratm
ficiftL
Egp
Vt*
. t V C tA tfl A tfT>fCrA"rJVfT
Ego qtiidemfi naturd non effemfiiw,fcdadopMtmt
dbdicareueUes ,m tm quidemexistimdrim tibilice/
fe. Qu,od enim initio liberm erdt nott fbceretidfemtl
ftctm>iniqum efi rcfcindere. Forrb em qui-primm
ttdturdfitfiliustpofiediudicio,fententida) dccerfitust
tpdfo nm pdr cst rurfm expeUere, V eadem famu
Udritdtepriudrefepiui i Age quid fifbrte feruus tfi
ftm,dc tu quidem primm hnprobm effe rdtus, in uin
culd conieciffes, deinde ubi cognitm efi me nibilpec/
cjfffc,nmumifilfes,nwmtibi liceretjutcunq) contigerit
itafcijrurfus in eetndem reuocdreferuitutem i Minime
{iceret.lstiufmodi igituretftd, legesfirmauolunttffeti
gcpcrpetuoualere. Ego cupluribusctidmdrgumitts
docere pofihn/non effe ius buic abdicdre dema,quefk
meldbdicdtum,fpontefud receperit,tdmen fimmfbd
cidtn, Nuncjbcftatecuiufmodifilium pdrat ibdkdrc.
Atq) iUud nondum dicam, me tum mperitum dbdicd/
pmfuiffe,nucdbdicdrimtdicu nibilenimmihi mbac
tjtufd fuffragetur ars) tum iuuenemjtunc tetate proue
6um,ut tetas etidm ipfafidem ficidt, me nibil peceaf/
p.Nrfm leue fortafiis hoc quoqueiuerum tum quidcm%
atidmfinuUo comnuffo peccato,ut ego quidem dixc/
tdmjed nec bemmeritus,dUendbdr kfimiltd-.Nucpotv
rbcum nuper falute dederim.dc beneficusexttterint,
eydgor.Qud re qutdfieri potcft ingratiustul tneafen
Udtus opcrdfdtitoq;ei4pfus d difcrimineiprotinusfd*
WioncmiUdmfc«/«^p(^^tfpe^t^^wrrtorf
t *
hdbiti
©• E R A S . R O t . tlVTBR?»
4fi
hdbita rdtionejed ufqueadeo fdcile mdnddrit obliuio/
niydtqi infolitudinem abigat eunt, quikrefitobfecu'
tus\cm pnetcr imeijceretur,nec$folwm non memine/
rit muridiJterwn ctiam crftlutem dttulcrit, crfanat
menti restitueriti Nr$ enim exiguo iudices, neqi uul/
gari m huttC coUdto beneficio, tamen huiufmodi rnalH
tiunc Uideor dignut.Porto quanqudmhicignordt,quo
tn stdtutuncfueritjtos tamen omnes nofiis ,quid facv
tntem buncjimul 0 patientem,0 quibus affictu tno/
ibs-jego curandufufceperm,dc medicis reliquis defpe/
tantibuS,fugicntibusfdmilidribu*,nec propius dccede
re dudentibuti tdlem reddidiait etiam dccufare pofiit,
Ut de legibus differere. Qtfftt mdgts ft exemplwm que/
rispdter,cm propemodm tdliscffesxqua\is nunc cfi
Uxor,ddprijlindmfanitdtemreu6Cdui.Quitenoncft
gquum,ut prohkofjicijsjbuiufmodimihi gratia repo/
iuttur,utqi m mt unm tantummodo fanusfis. Etenim
tettottmediocribus d me bencfidjs affectm effc,uel eX
hssipfis Uquet,quibu$ me criminaris.Sdm quc ob hoC
odio perf+queris, quod uxotem extremo Idborantem),
periculo,grauifiimeq; affvitam nofane,quifit, ut eutt/
dem nott mutto potius charifiimm habeas, quumfimi
ti morbo libcrarimtnort gratiaS agas, tam acerbis erc/
ptus mdlisiAttu,quod quidem ejh mgrdtifiimujimul/
dtq) ddte rediftiiprotinus in ius trahis:faktedonatus,
punis, 0 ad uetus recurris odim, edndem recitdt le/
gem.Egregimigiturmercede perfokis drti,dtgttdoi
- '
LVC*
d
que
50
LVCIANI
ABDICATVI
que pro remedijs rejcrs gratiam,qui quidem dduerfui
medicum tantm fanus es. Vos duteni iudieesjduic con
cedetisjut de benetneruo pccnat fumat,utfalutis autor
rem expcUat, ut cm quifanitati rcfiituerit, oderit, ut
per quem reuixit,ulcifcatur. Haud profecto concede/
tisfiquidem quod tcquum eft,ficietis. Eteuimfimaxit
snm aliquod flagitim m prcfentia comififfcmjtdmem
fupcrioris beneficij nomine non mediocriter mibi de/
bebat.cuius reflpectujmemoridcq} conucniebat hunc prat
fentem iniuriam negligere, ty ob iUa priora ficileig/
ttofceretmaximefi tam ingensfit beneficimjut omnid
fuperet, que posted pofiint accidere. Qtjod equidem
mihi in hunc competere puto,queferuaui,qui mibi to/
tius uite debitor est:cui prefliti utfit, ut fapiat, ut in/
teUigat: prefertim cu ceteriomnesiam dcffierarent,
fei{i morbo hnpares effefiterentur.Ham ejr iUud,opi/
ncr ad meriti mei cumulm accedit,quod cm id tem/
porisfilius no effem,cunibil effet caufe,que me coge/
ret curationemfufcipere, uerm cm Uber effem, dfCJs
dUenusfi naturaU caufa solutus,tamen haud difimuUt
trijed ultroneusjmuocdtusdniuffus adi)J"uccurri,ddni/
fusfmfdnauijrefliiuijmem ipfius patremferuaui,de
dbdicatione me purgauijram beneuolentid feddui, le/
gem pietate fuftulijnagnoq; beneficioredituinfitmili
am emijtq) in tempore adeo periculofofideergd pd/
trem demonflraui, mcq; ipfm artis auxilio infinuauU
actriftibus inrcbuskgitimus filiusdpparui. Qtjim
mnltd)
©. tHAsI lfof.' i**jtt'**"
5§
tmrfhs «rim mefuiffe pdjfum drbitrdmini,qudntum <T
rxbdufiffe Ltboru tdum ddfidco,dum obferuio^dum of
portunitates cdpto,nuc cedens pdtris uehementiejnue
ertem ddmouens dd breue tempus concedente mrbo»
Eft dutcm boc omnium quefunt in arte mtdtcoru pe/
riculofifiimumJ)uiufmodimedicdri,dc propius accederedd bos,qui <td eum funt dfficti modum. ¥it cnm nonx
raro,ut exeftudnte malo, fdbiem m pfoxims exerce/
ttnt. Metamennibilkorum piguit^nefygrnuatusfum,
tserum dderam,mdis omnibus cum morbo luctdns,pa/
isremofuperdui pbarmdcof No uero quifqukmboc dtt
mto,protinmdpudfe cogitet.Qu.it dutquantusldbor
tnifcere pbarmdcii. Etenim multd prius funt fxciendd,
prettruendi uid ddndo pbarnuco, preparandu cort
pus,quo fkcilius recipiat mtdicdtionedeq; omni corpo
rts hdbitufoHicitusfit medicut oportetjmaniens, exte/
tmdns,cibis idoneis dlensjmuens dd omne quod codu/
cit,Somnos dccerfendi rationes excogitds,folitudinet
drte reperies. QMibus in rebus egroti ceterificile pa/
reant. At qui laborat mfdnid,ob animi Ubertdte mtvd}
cldbilesfuntjc guberndtu difficilesjpfitfc mcdico peri
culofi/teq; quifkciie curdexpugnentur. Proindefepe
ttumero cu efficerimus, ut iditt fperemUs proxtme ddr
effe mrbifinemjeue dliquod erratu mddentjrcnoKd*
to nuloftictd iUd fuperiord fkcile fubueftit, curaticmer
mpeditjrtc fiUit. E» igitur q bec omnid fuftinuerk+
5 CM mrboti grauifit luftdtuSiq mlu mloru omniut
4 X txpugnam
\
qh\
/
t V C r An» I
ABDICAfV»
txpugnatu difficiUimum uiccrit, buic ut iteru abdictt
perntittetis, ut<k legesinbenemerituminterpretetur
fuaarbitratu concedetH^Ltq) eum cum ipfa naturabci
UmgcrerefinctisiEgo naturtpares iudkes, patrens
tnibi ipfiferup,eufiodio<k, etiamfibic quidem miuria:
mt-afficiat.Qgodfifiliu bencmeritum,iegcsjutaitjc/
cutus,perdit, v dfamilid aUenat: bic mmiru Uberortt
ofor erit:tgo pius m patre. Ego naturam mplettor.
lstejtdturam contmmtfisik er iusuiolat.O patrent
iniustc.profequentm odio.ofiliumufiius amatttent*.
Nam mibiipfi uitio ucrto,patrecopeUente,quododio
habitusjcum prater caufm amo,ey magis amo quam
oporteat. Atqui natura cmparatu efitut patres Ube/
rosament magis,quam liberi parentes. Veru bicilu/
dio tum leges contemnit, quafilios nibil comeritosfb/
mUdeferuant,tumnaturam,qu»e parentes aduebemcs
tsatoru defiderium mcitat. Nonfolu enim cum plures
habeatmmebeneuolentie cdufajnaiore}utidebcbat,
leneuokntiam no adiungit at<k addit,aut quod efi mi/
tm,me faltem \mitatur,meum<k amulatur amore :fed
o calamitate,quin mfupcr odit amante, cbaritate pro/
fequcntem expetUt,benemerentem Udit, complecten/
tem abdicat, legcstk liberk fkutntes, ceu Uberis infin/
fas,m metorquere conatur.O bettum,quod contra na/
turam legibus moucs pater. hlonfunt ifia, non funt in/
quam,quemadmodum tu uisdeges bene conditasjmale
mttrpretampater.llonpugnat natura cukgcjnbi*
qum
t>. B R A S .
ROT. I N T E R P .
,$J
qus dd beneuolentidm pertinent.Uic interfefe confen
tiunt, craiterdutriqi auxttio eft ddjdelendds iniurids.
Cotumehd dfficis benemeritu. Ofjrndis naturdm..Cur
legibus quoqjfimul cum ttdturd fkcis miuriam ? Qg<e
«tmboneA<e,iuit£,liberoru amantes effe cupiantjion
pdteris effe:quippe quas dduerfus unmfiUu,tdnq.dd/
Merfus multosfepius tetes.Uecfinismfupplicqsquie/
tem inuenire, qu/t ueUnt in beneuoletid liberoruerg*
pirentes conquiefcereiqudnqdhoquinepofttds qui/
dem dduerfus eos,quinihil peccarint. At fane leges m
grdtitudinis dttionem cbcedunt m eos, qui benemeri/
tis no retulerint grdtidm. At quinofolu no refirtgr*
timxserumetidmpunirecondturob e*ipfd,quibus ad
iutus efl beneficio,confidcrdte num quicffficere pofiit
imquius t Itdqi na poffe bmc iam dbdicare denuo, qui
paterndm poteBdtefemel expleuerit, dc legefit ufus:
preteredno effe d-quuycum quitdtitdprxftitcrit bene/
ficid,expetterejmttiaq; exigerefatis opinor demon/
firatm. tiunc aut dd ipfam abdicdtionis cdufism ueni*
mm,v crimen cuiufmodifit expendamus. Atjurfim
dd mente eius qui legem condidit, recurrdmus neceffe
. «fi.Etenim ut i&ud tibidonemus dd brettetempusjiice
re quoticfcuqs uehs abdicare, utifcprxtered potefidte
ifidmtibildrgidmurftidm dduerfus benemerititjhdud
tmefimpliciterx>pinorxteq).quibushbrt decaufis ab/
xttcabu.Reqihocdicitlegis. conditor.Quicquid utcun
*jue crimuutusfiferit pdter. dbdicdto, utfdtisfittantu
«, ,
i 9 uoluiffe
f4>
LVCIANl
ABDICATVS
uoluiffe queri. Ham fi id effet,quid opm erat iudtcio?
Vertm uos iftud expcnderc iubct iudices, ntm graui/
hut ac tustts de caufis irafcatur pater,nec ne. Hoc igi/
tur in prafcntia conjiderate. Exordiar aute ab v\s,quat
jprotinm huius infaniam funt confccuta. lamprimim
•mnitm quoitecitfanamcnti redditusjtuderat:Ke/
fcidit abiicarionem.Egoferuator, beneficm, breuitcr
cmnia eram. ln his nifijattor,nibi\ adbuc effe poterat,
quod cum crimint uideretur effe coniuntxum. Deinde
quid eft omniu quod accufattQttfid obfcquium, quam
euram fHio dignam pratermifi t Qu,andofbris cubuit
quas intempejtiuas potationes,quas comcffationes obif
cis tQtti luxmtQuis leno pulfatus eft t Quis accufa/
uitt Nrmo profttto. Atqui k<ecfunt,ob qut prtcipue
Ux permittit abdicare. Qtteru coepittgrotarenoucr
ca. Quid iftud mihi uertis criminifmorbiq; pcena a me
repofcisttiS repofcojnquit.Sed quidt Quodeam cu/
rare iuffus recufas, ob hoc dignmfucris qui abdiccris,
quippe mmorigerm patri.Aft ego qutdem cuiufmodi
firit ifla que iubet, m quibm quia no pofihn obfequijii
deor mmorigerm, paulifpcr differam. Sed ittudpri/
us m totu dico. N«jj lex huic concedit,ut quiduis mpe
tret, neque mihi neceffe eft m dmnibus omnino parerel
Qutda enm mandatafunt huiufmodi,ut fi no paruee
rkfitofis obnoxim pcene.Qtttdam idgenm,ut nifi ob
temperarisjrdfupplicioififis dignus:uelutifi tgrotes
ipfctty ego no curcm.Si qttidrcrti (hmcfticaru eurajt
dm
b . ERAS. HOT. INTBRP.
f?
imfit,Z7 ego ncgliga.Siquid rem ruflicdm curandi
mndes,dtqi ego recufem. U/ec omnid dtqj. idgenus d/ <
udtprobdbiles ddfirut cuufdf pdtern* quereld. Porro
c/etera nofirifunt arbitrij,nempc qu/ead drtes, er dr/.
tim ufm pertinent: Maximefi nulld in refiat iniurid)
pdtri. lamfi cui pittori pr/ecipiat pdter. U<ec pinge fi/
UjUa nequaq. Kurfum mufico,bdnc pu!fdhdrmonii il
Um ne pulftuTm fibro /erario:\fid cudc,iUd nc cude:
um quifq hunc pdtietur abdicarefilitm proptercd,q,
ttoexipfiut arbitrio drte exercedtfNcnto opinor. At/
quimedendi drs,quanto cfi honoratior,uiuq; coduci/
htlior, tdnto cbuenit effe liberiores qui hdc utuntur ac
iufim efijut drs aliquo gaudeat priuilegio in exercen
dificultdte, ut neqx cogatur ufq, neq; ftrat mperim,
resfdcrajieoru doctrinajtiroru eruditorti curd: neqt •
mferuitutem trahdtur legk: neqj timori, pccnuq; tri/
bundlium, neqj cdlculis,ac patrk mink, ey indocti bo/
mink ir/efit obnoxia.Proindefi tibipalam acfimplici
ter ad hunc modui refpondiffem: Holo curare cm pof/
fim, fed artem foli mihi didici, acpatri, c/eterk omni/
busmperitus effe uolo: quis efityrannus ufqueadeo
firoxjut cogdt etiam nolentem uti artetSiquide ifiiuf/
modi officia blanditUs,precibusq;,nifdUor,no lcgibus,
iraJudicijs,conuenit elicere:perfuaderc medico opor
ietJton iubere,ut ueUtjton ut metuat: neque ddfanan/
im ddigendus efi, fed ultro dc lubens acceddt opor/
tetjmmunk 4 copulfione patrk.lmmunk est ars ipfa,
i
4. quandoqui/
*4
LVCIAN! ABDICATV8
quandoquide ciuitates quoqs pubutitmbonores,pt4c/
minentiM,immunitdtes,priuilegid medicis tribuunt.
thec igitur m genere poteram artis nomine refbonde/
re/etiam jiturnt iUam docwffes,fi muku studif, multu
pecuniaru mfumpfiffesjut di(cerem,er unamhanc cu/
ratione,etiam (i eiufmodi effetjit prefiare poffem, re/
cufaffem.Nunc iUudcogita, qukm rem modis omnibut
ingratam es iniquam jhciat, quino finat me, 4 meipfo
mtbi partis libere uti, Uac ego artem tum cu nS effent
filiut tuuftperdidicisnecp tuis fubiettus legibus. Atque
banc tame tibi didici.Huiutfructu primusfen(ifii,cm
ttihil adiumenti cotulerif ad eius cognitionem, Qncm
preceptorem mercede conduxiftifQuem pbarmaco/
rm apparatm compara&ifNuUu omnino. Veru m/
ops, ac reruneceffariaru iniiges, 4 prtceptorib. mei
mifertisfm edoflus, Ham abs te patre buiufmodi mu
bi dabaturad difcendm uiaticuJnolefliafolitudo^ge
fiat,k»miliarim odim,cognatoru auerfatio, Pro ifiis
itaq) fiftis pofiulas uti arte mea, uisaj earurerm effe
dominus,quat mihi paraui tm em mibi no effes domi
ttus.Boni confule,fiquid antebac ultro,mUo prouoca/
tus officiojbene de tefm meritus,cwm nuUo nomineul
\am abste grattam poffem repofcere. Ctterm no con
itenitfanc,Ht meum beneficim mihim reliquum temt
pus pariat necefiitatemmt quod uolens beneficio iuui,
ttertatur in occafionem, ut poftea nolenti prtcipias:
imhj in confuetudine trahaturjutjqui femeifanauerit
*y ].
aMquem
D* E R A S . R O T . . I N T E R P .
57
dUquefemper deinde curet omnes quofcunq) uoluerit
k, quifanatus efi. Etenim ad ifiu modifieretjat quos
wraremut, eos dominos nobis creauerimus, nosqut
metipfos ittk tradiderimus, mercedis loco feruitutem
accepturi, & ad omnia quat iufferint obtemperaturi,
Quq requid effe pote&iniqwusiQuoniam te graui/
ter. adeo laboxante refiitui, ob id exifiimas tibi iut effe
arte utendimea i Atq) ba-c quidem dicere poteramfi
mibihicmperafiet ea,qut mc*fintfacuttwk,atque
ego non ommnomodis ommbus,uelimdtusobtempe/
raffem.Mnunctandemperpendite,cuiufmodifintbu
ius mperata. Quandoqwdemjmquit, me laborantem
mfanidJqnafii:infanit autem & uxon, eodemq; tene/
tur morbo(ficenim opinatur)crk cateris medicisad
eundem modu defiituta efi: tuffi potcsomnia ,idquod
re demonstrafii:fanato bancquoq}racanotboleuato.
Idfi quisfimphciter ad bunc audiatnudum, ucbcmcn
ter tquum mdeatur,prafers*mittiteratoqrm'a) medi
eime mperito. Sin autem mcdufcultetisartisnpmine
refbondentemjntethgetis nimirum necpmniaeffeno/
firtficttttatis, neqj confimiles morborm natwatjnee
eandem medendi rationem,nec eadem remcdia m om
nibus efficada. At tm palamfiet,quantm interfit,
nolis quippiam, an non pofiis. Vos interm patientet
aufcuttate me, bifce de rebut pbUofopbantem: exifii/
tnantesnec melegantemfore, nee extra eaufam ,nee
ahenamare,necintempestiuadebk difbutathnem,
d 5
lam
ft
LVCIANI
ABDICATV»
tdm primum natur* eorporu, ac icmpcraturk, hdUtt
quaqum etdem funt:tmetfi mdxime m confeffo efi,
iffdem ex elementis constare. Vertm dlid de bis, dtid
de itiis mdgis dut minus pdrticipit: idcu loquor ddbue
de corporibus uiroru, qu* necufimilidfunt omnibus,
tteq) eddem temperdturd,neq; eddem constitutione.
Vnde neceffdrio confequitur, ut morbi quoq) tum mdt
gmudinejum fpecie dt]fircntes,bis dcciddnuutqt alid
fdndtufintfdcitid, dtq) ad eurdtionemfponte propetu
fdidlid rurfim prorfus defperata: ut qu* & facitiime
torripiantur, c?" grauifiimc <t morbis prebendantur.
srreAndefi quis existimet,qudtibet febrim, aut quam /
tus tibem,dut peripneumonidm,dUt infdnii, quotibei
tn eorpore unm dtct eandcm effe genere:is non uided
turponetutus mterfobrios:ntck doctostneqi ittter eos,
quiinrebus buiufmodi exquirendis eUborarut.QuJnt
idem matim inboc corporefdcikfanabiturjm boc mi
ttimc. Qttemadmodum uideticet triticum,fi idem m cti
tterfos eijcids agrostdtiter pueniet inpldnofolo,pro/
fundoJrriguOfdpricoaumtKfdlubribus expofito, ex/
eu\to,nimiru, ubcreJtto,<wpiofofyfruftu:Rurfm dli/
ier m nu>ntHofd,pctricofdcp tcrrajliter in opacd, dti/
icrinfubiecta montibus.\nfomma:pro cuiufcu loci di/
iterfd ndturdjtarieproueniet.Itidem ty morbi,pro r*
tionc corporujn qu* mciderint^tut maiorcsey ube/
riores,aut minores eueniunt. Veru bis omifiis pdter,
ttec omnino difcuffa rejuuti quauis mfdmam in quouk
eorpore
O. E R A S . R O T . J N T I R P .
f»>
(jorporeconjimilem e(fe,fimilemq}defiderdre curdtic*
ncm.Superhdc tdm multd, muUebrid corpora pluru*
mum dijjerre d uirortm corporibus, uel dd morbicot/
ruptioncmjtel ddfanandifpemydut defpcrdtionS,fhci
letueritcognofcereSiquidem uirortmt corpora bene
compdctdfuntjneruofd:ldboribus,dgiMionibut, uitm
fub dio dctd,cxercitdtd.Cotrdf<xminiru,fld(xidd,m<U
ie compdttdjn unbrd dlitd: Candidd obfdnguinkm/
opiam fCdlorisq; penuridm, v bumortsfuperudeanei
dbundantid. Quare fdcitius corripiuntur, qum uirod
rum:utpole morbis expofitd,nec firentid curdtionem:
pnecipue uero ad infdnia procUuiord. Nd w eum mulf
tum babedntirdcundi* dc leuitdtis,fkcileq}Commoue
dntur: porro corporis exigikefint uires :fdeile in hoe
mlumproldbuntur.Vroindenon conuenit,inutrifqt
eandem a mcdicitfandndi rationem requirefe. Cunt
inteUigdiis, b<ec ab iUis longiftimo difldre interuaUo:
iam db ipfo protinus ortu dtfcretditumtotd uiterati/
smejum attionibus omnibus, tum studijs dtqj exeroit
tijs uniuerfts. Q» are cum dicis,ihfdnid labordt: ddde
boc quoqxiaborat mulier. Nr$ confundas bic omttii
fub una V eandS infania refcrens dppeUationS. VcrH
ttifcretis ijs,quemadmodu V natura difcreuit,quidin\
quoct} preftari poftit con(iderd.Hdm nos,queddmod£
initio dixiffe meminijUud in primis fpeftamusutgroti
corporis naturZ,dc tcperdturfcw euius quatiidtiS md
gtifttpdrticeps,cdtidiusdnffigidius,uigens dn tttdie
v
deficiens
*»
. fcVCIAWf. A B D I C A T V I
deRciensjttdgm d» pufiUm,cra{fum dnmdctumttmx
rcUqudifr idgenus omnia. Qtuefi quis penitus expen
derif.is demm erit idoneus cuifides hdbedturjtel de/
fperantijtelrecipienti. Quidoquidem cr.infanicm'
nmerdbilid funt generd,cr cdufc complurestnec uor
cdbuld quide eddem.Ueqi enm idem,defiperedcdeU/
tdrejfdbire er infdtufe.Yerm hcc omnid nominafi/
gnificdnt mdgis <utt minus obnoxim effemorbo. Por
rb cdufe dUe funt uiris, aUefccminis. Kurfim inter
ipfos uirosjdieiuuembus^tUefenibustputd iuuenibus
mmodicdfeme repletio:fenibus dutem mportund
cdUmnidjrd hnpotes,quefepenumero mcidttdduer/
fiisdomefiicos.Hecmithpffturbdntdnimum:deinde
pmUtmuergitmmfdnidm. Vorrb muUerm cprpo/
td er muUeresinfefidnt,vfdcile m morbm dddu/
cuHttprecipue uerofi quem. oderint uehementius,dut
fimideant ittimico,fecundis rerm fitccefiibus uten/
tkdutfiquid molcstm fittdut fi cuifucccnfcant. H<rc
pduldtun fubgUfcentid,multoqf dlita temporejdndem
mmfitnidm euadunt. Eiufmodi rerm dliquiduxori
quoq; ufu uenit pater: &• bdudfcio, an nuper dUquid
m' egritudinem dUqudm dttulerit.bubil enim iUd ode
rdt,quanqudm morbo ftne tenetur, neq) his mdUs ul/
Uusmedici eurd poterit eripi. Quodfi quis dUusfefi,
fturu receperitjutt fi quis em liberarit: tm me ode/
ris Ucetjtelut iniurim.Tmetfine iUud quidem uerc
bordicerepdter:Etidmfi nonprorfus ejfet, ut efijie/
fberdn/
D . K R A S . ROT. J N T R R P .
A
fperdHdumfed ddhue dtiqudfalutkfhes leuk ofieriue/
returjneefic quidem fadle mantm ddmouerem: rieq)
ftdtim duderem minifirare potionem:uidtUcet ucritut
fortunam,dc multorum hominum obtrettationem. Vi
des,ut omnes arbitratur>priuignos inuifosejfe nouert
eis ommbus/etiafiprobefuerint: easqj bane ceu com/
munem quanddm muUerum infaniam infanire.Quare
facilefufpicatus fuiffet atiquk, fi malum hocfecus eue
niffetjneq;, profuiffent rcmedid, perfiddm dc dolofam
fuiffe cnrationem. Atque uxoris quidem res pater ad
bunefefe babent moduridq; loquor, quod prorfut ex/
ploratum babeo-.nunquam melius estbabitura, etiam
fi miUes bibcrit pbarmactm: eoty non opereprecitm
eoHari,nifi mem hoc foltm urges utfiufiircr: idqfuis
utfcedam mihifamam dcccrfam.Vdtcrejutmihi eiuf/
detri artis profeffores inuideant. Quodfi me rurfim
aVdicaris,egoquidem etiamfi abomnibus deferar, td
nteri tibi nihil imprecdbor graue. Sedquidfi (quod
auertafdeus)redcat morbus:(folent iftiufmoiiferme
mala irritata recurrere)quid erit mibi fdciundufCu/
rabojut noftijtum quoq): ncq) unquam defuturusfim
officio, quod libcris natura prtfcripfit: neq) generis,
quoad irime fuerit ,obliuifcar. Beindefi refipueris,
num credere debeo futurumjut me denuo resipias, il/
lud iride.Um i&d quufdcis,dccerfis morbu, pcflemqj
refiicas: heriac nudiustertius etdntis elapfus maliS,
€<mtendis,uociferdris:quodcp grauifiimum efifirafce/
«- :
rk
**
t V O . lOAROMSNlPPV*
ris:ai adium propenfus esdeges reuocas. Hei mibi fat
terjfiiufmodifueratfuperioris infani* tu/t proocmiaV
L V C I A N I ICARO*
MENIPPVS.
SIVE
HYPERNE/
PHELVS, DBS. ERAS.
.
RO/
TEROD.INTBRPRRTE*
E R miUeigitur erantfiadfa aterrd
ufque ad lunam, ubi prima nobis fidt
T
manfio. Vorrb binc furfumad folen*
parafang* ferme quinget*. Kurftm
abhocufyadipfumdemcpccclu^ar/
cemfylouis m*ditofitam,tantum ferefpacif fiterit,
quantumaquilaprobefuccincta^tcLi expedita queat
,uno die peragere. A M I C . Dic mifoi per gratias Mc/
.nippe: qu* funt iHa qu* de astris loqueris, ac tacitut
•. tecum fupputasfEtenhn iamdudum te affectansjLudu*
.folesQr lunas: prttcrca autem V magnifica ifiajma*
fiones ac parafangas, peregrina quedam commemo/
rantem. MENIP.NImirerisamice.fifublimia,ae/
reaq; tibi uideor loquijnam fummam apud me reput*
nuper abt* peregrinatiom. A M I C . Uimirum Vbce/
'.nicumexeplouiamsteUisnotaras.MENIP.
Maudl
quaquam per louem:qu'm magtt ipfis mfieUisftm pe
regrinatus. A M I C -. Pap/,longu profeclofomttiuM
mibi narras.Siquidem totas edormisti parafangas in/
fcient
fr» BRAS, ROT. IWTERF.
19
fcietts. M £ N i P. Qtfid disfSommu tibi referrt uide
or.q modo db ipfo loue ipfe reuerfus ddfumfA M I C .
CXuJddudiofltdtte Menippus nobi&d loue deUpfut
ddeji e coclof M E N I P . Itdf&ne. Ego tibi db ipfo iUo
fmtno loue bodie uenio, rebus mterim diHu mirisjr
duditis,v cojpeHis.Qu.odfi noncredisequidem boe
ipfo nomine fuprs modm gdudeo * cmfuprdfidem,
ejfeuideo,me&mfilicitdtem. AMIC. Etquop&fto
diuine dtque Olympie MenippeMortdUs cmfinu&c
terrestrts,quem non credere uiro, quinubesfuperd/
rit: quitj) ut Homericis dicdm uerbis, Umfit cxlitm
i numcro unus f Verm iUud mihi dicito ,fimolefim
non cft, quibus tnodis m dltmfubueftus es,dut unde
tsdctusfcdlds tdntd m&gnitudinetHdm qu&ntu ddfdci/
em dcfomdm dttinet,non es ddmodufimilis iUi Vhry
po:ut cdniectdre pofiimusjte quoq) &b dquiU rdptum.
fuiffe, quo pociUdtoris dlicubi munerc jungereriu.
M E N i P . Non me cllm eft te idmdudm irridere,
JHeq) uero id omnino mirmJi ndrrdtionis nouitds ti/
bifdbuheuidetur ddfimiUs.Cetermdd confcenfum
nibilmihierdt opus,ncq}fc&lis, neq) uti pueri iUius ttt
tnorem db dquild rdperer: proptered quod d\e mibi
tjfentproprie. AMxc.Idmuero ifiudquodndrr&s^
uel ipftm QeddU f&ftum fuperdt. Siquide preter dUd,
nobisinfciontibus,miluiusquifpidm dutgr&culut ex
bomine fdftus es. M E N I P . Refte dmice: neque
tyrocul ifcopo coniecifti. Etenm iUud Deddli de dlis
tmentUf
€4i
t V C . itAROMEKlPPVJ
muerituipfequoqjftmmachinatus. A M I C . At'm/
terim omnim audaciftimejion ueritus es,netu qucajt
aUcubi in mare delapfut, Menippeu aUquod pelagus
tibi cognomine redderes: quemadmodu iUe lcarim f
M E N I P . Nequaquam: Siquide lcarus cum atas h'a/
beret cara adglutinatas, eacp quamprimm adfolent
e)JetUquefacba,defluxis alis,nonmirmft decidit. Atr
nobiscitrauUamcaramerantpenna. A M I C . i f t u S
quifteripotuitflam enim baudfcio quo patto paula/
tmme adducis, ut uera uideanturqua narras. M E /
tt l P. Adbuncferme modm.Aquildm egregicma/
gnam, tm autemcr uulturem uaUdum arripui l His
cum alas una cum ipfis bracbijs prafecuiffem. Quitt
potiusftuacattotius commentirationem ordine tibi
percenfebo. A M I C . MibiquideuelmaxbtteuacaU
Adeofublimis afermone tuo pendeonamq; ad narra/
tioniSftnem inbio.He uero me negligasyper loue ami/
citia prafidemjiuribus m aerefujpenfm ob tuanatr
rationem. M E N I P . Aufcultaigitur.Ueq;enbnciui
Uftteritfifpeticm amicum ore biante reUttu: emq;*
quemadmodum tu ais,ab auribus fufpenfm.Ego igi/
tur cum expendens ea qua funt in uita mortaliu, pro/
tinus omnes res bumanas repperiffem ridiculasjhumi/
Us,mHabiles:nempe opes,mperia,mdgiftratus: ton/
tcptis hts;atq; boruftudio,adiettoq; animo ad ea,quat
uerefunt bona: conatus fm ab bis tenebris emicate,& ad uniuerftnaturdfufbiiere.Atq; bicmibi muUani
attulit
D V B R A S . ROT. I N T E R P .
i*.
ditutit befitdtionem: primu bic ipfe qui ifdpientibus
dppeUdturmundus.Hea^ enm inuenirepoterdmjtecLi
qup pdHpfdclusfuiJfet^teqJ quo opifieetneq; quid ef/
fetiUius uel mitiujtclfinis. Demde cm particuldthn,
contcmpUrerjnulto etidtn mdgis ambigerefm coa/
ctus.Quippequi uideremfieUas temere per calu dif/
iectdS.Tmfolcm ipfum,quid tande effetjcire geftie/
bdttt. Super, omnid uero qu/c Lurue accidebdnt, mihi
uidebdntur dbfurdd dc ptinemird-.putdbdmq; cdufant.
dliqudmdredndm er mexplicdbilem effe,curiUafub/
mdefbecicmfomdmqf uaridret. Qtfinetidm fulgur
emicans,tonitru ermpens, tm pluuid,nix,grdndo i
fubtimi demifft: uidebdnturbtc quoqj omnid coiectu
difficilid:qu/cq} nuUis notis deprebendipoffent.ltdque
cm *d em tnodm effem affectus:optimm f&ctu rd/
tusfmjut borm unmquodqj d pbilofopbis ifiis per/
difccrem. Siquidm exifiimabm iUos ueritatem om/
nem doeere poffe. Qudre cm cx iUis prefidntifiimos
4elegiffem,qudntm mibi coniectdreticebdt,euultus
dufieritdte/ecL; cotitrkpdUorc^c bdrb<eprofunditate:
Mirm enm ut mibi ex ipfo protinus afbectu fublimi/
toquos quofdam, f? catifiiu rerm peritosuiros prat
fcfircbdnt: Hw ubi memetdocendm tradidiffem mt/
gna pecunidtqudmpdrtm euefiigio prefentemmme/
rduvpdrthn tm meperfoluturm fm poUicitus, ubi
<dd pbilofopbidfmmdtn perucntm effet: nongraud/
hitr crettusdd mgdsdoceri, cr muerfi difbofitionc
LVG.
e . difce/
etf
t v c . 16AS.0Ma*rl.. vi
mfcere. At iUi tantum aberant, ut me prifiina tibert/
rent'mfcitiajttm maiores etiam dubitationes conied
tinf.principia nefcio quejtcfines, tunt mfecabitiajn/
nniafyluasjdeatjttq} id gems alia, mibi quotidie of/
fundentes.Verum iUud mterm mibiuidebaturomni/
im ejfe grauifiimum:quod ctmt nibil mtcr iUos conue/
mretjterum pugnantia,diuerfaq} mterfe omnia loqut
renturxamen pofiulabatM fibifidem haberem,acwi
fuaquifq;rationeme conabaturadducere. A M I C J
Rem abfurdam narras, ji uiri cum effentfapientesjn/
terfefe de rebusfictiofedifiidebanf.neck de itfdem ea/
tkmprobabant. M E N I P . Atquirideres Amice,fi
tutdieris iUorum arrogantiam,cr in diffcrendo prodi/
giofam confidentiam. Qui quidem cum humi ingreck
rentttr, nibiloq} prafiantiores cffent nobis, quifupet
terram ambulamus,nc cernentci quide acutius quam
tptiuK atius aslrans, nonnuUi caeutientes etiamfenid
atque'mcrtia:tamencrcceli ttrminos perfpicerefe/
fe profitcbaturfokm quocp ipfum iimetientes, tj- ed
•tttuefupratitnamfunt,aggredicntes:Ac perinde quafx
ex ipfis detixpfi (ieUis,ita er magnitudinem iUaru, CT
figuraexpticabant. Acfepenumero cuforteneiUud
quidem certofcirent, quotfiadijs i Megara abcfftnt
'Atben£:tamenfpaciu,quod'mterefiinttrfolem & bt/
stam,quot effct cubitorum,audebant pronmciare:tun%
neris altitudine,maris profunditate, terr£ ambitu <fe>
nteticmes.Ad b*e,circulos depingebsnt, *c triangw/
lorum
0.' feftA-S* ftOtJ IftTftRp;
tj
torm figuras fuper quadragulos htiucetes, netfi noii
fpharas quafdam picturatds,caelumfcilieetipfum me/
tientes. lam uero iUud an non mfulfum,ty infignis art
fogantiet quod cu de rebus ufqsadeo incertis loquant
tur, nihil tameh ita proponut,quafi coniectum ducan
tur.uermfupra modutn contendunt: neq) uUum uittt
rendilocumalijsrelinquunt:tdntum non iurtiurant
do cofirmantes Solem maffam effe candefactamjincokl
iMttdmJteUdt aquapotarejdaj Soleuclutifitula quat
damperfunem demi\fa,uaporem e mdri attrahente,
utck iuis omnibus ordine potudiftribuente.Nam quatt
tafit in dictis pugnantiajd baud difficilefiteritcogno
fcere.lam mihtfpettaper louemjtum iUorum deereti
interfe confentiat,dc non magis longifiimis difiita h*>
ieruaUis, quandoquidem primii deipfo mundo uari*
tfifentetttia,cum alijs ty ingenitus, ty nitnq interitut
rus effe uideatur.Rurfm alii,ty opificem iUius,tyfitt
bricandi modu eloquifint aufi. Qjtos equide cum pris
mis admirabar, propterea quodcum deu quenda ret
rum omniu opificem prepofuiffent i ndn iUud etia adt
4erent,uel itnde is effet profectus,aut ubi loci conpfie
ret cn omniafkbricaretur. Nam ante uniuerfi exortu,
iio pofiis uel tepusuiellocu maginari. A M I C .Vrort
fus audaces quofda Menippe homines, ac prodigior*
autoresmihinarras.MENIP.
Qtiidautfiiamauv
tUas uiroptime,que differant ty dc Ideis, ey dehtcor
•foreisttm que dcfiniio & infinito nugatur tHaty
6% K L V C I A N I IC A R O M E N I P P V S
his de rebus dcriter mterfe diglddiantur, dmalufi/
ne circunfcribut uniuerfm:dlij contrd,finem iUudne/
fcire existimant. Qum mfuper quidam ex iitis com/
plures ejfe mundos demonstrabat, damnantes eos,qui
de hocueiutuno quopiam iUorm difputarent. Kur/
fm alius,nefcio quis uirjhaud quaquam amicus paci,
beUm rerm omnim paretem ejfe cenfebat.Uam de
dijs,quid iam dttinet loqui iCmhis deus effet nume/
rustiUi rurfut, per canes ey anferes acplatanos deie/
rarent.Deinde alij,reUquis omnibus dijs expulfis, uni
•foli rerm omnim imperiu tribuebdnt:ita ut mccum
xtiam animo difcruciarer,cm tantaaudirem deorum
inopiam.E diuerfo ali) liberaliores,multos deosfacie/
bdnt: ac diffectis iUis hunc aliquem primum dcm dp/
peUabanf.hkfccundas aut tertias diuinitatis partes tri
buebant.Ad h*c alij incorporem quiddam er infor/
me putabant ejfe numen. Alij corpus effe maginaban/
tur.Beinde non omnes erant in bac opinioneatt puta/
rent dijs effe curx res mortalim: uerm erant nonul/
V,qui eos omni cura liberdntes, haud dliter atque nos
confueuimus etate defecxosja minifierijs dimitterem/
hilo aliufmodieosinducunt,quam cuiufmodimcomos
dijsmduci folentfateUitia.lam dlijfuperantes hxc ont
ttia, ne effe quidem uUos omnino deos credebant, fed
tnundm nuUo domino,nuUo'q; ducctemere ferrifine/
iant.Atqui cm bcc dudiebam,uerebar non babercfi
dem uiris altifiemisacprobe bmatfaKeq) tamen m/
tMmebm
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
Clf
xemebmjtd cuius dittd me uertercmjtt dUqudm iUo/
rmfententidm ndncifcerer irreprebcnftm,dc nequd/
qum db dUofubuerfdm. IU$ pUne tdndem Homcri/
cutn iUud miiti ufu ueniebdt.eidmfiepenumero dnimut
mcitdbdtJttbuicdlicui iUorum crederem:
Sedmemensdiuerfduetdbdt.
I» quibus omnibus cm perplexus bdfitdremjsefperd
bmfuturumjttfuper bk uerm dUquid m ietrk du/
iiremtcd-term unicd tdntm uid, uniuerft dubitdtio/
ne Uberdri poffe ,fi ipfe dlis dUqud rdtiohe ddditk, m
ccclm dfcenderc.Eius rei conblciendx fbem mibi pr<e
buit primm ipfd cupiditds,deindefabuUrumfcriptor
Acfopus,qui dquilk dcfcardbeis, intcrdum er cdme/
Us cxlm ddiri potuifie demonstrdt. ueru ut mihi ip(i
dhtprouehirentdUqudndoJdnuUdrdtionefieripotle
uidebdtur.Cxtermfiuulturk,<tut dquiUe dUs mduif/
fmJMmbdsfoUsfufficereddbumdfiicorpbrkmodu,
fitturmforfitdn,ut mibifuccederetexperientid. Itd/
qnecorrcptk duibusjdteri dextrdm dkm,porrb uul/
turifinifirdm dmputdui, idq) ddmodmfcite .Dcinde
quum obligdffem ,humerkq; lorkudlidk dccommo/
dtffemitum fummk pennk dnfts qudfddm thdnibus in/
ferehdk dddidifiemjnei ipfius periculUfdciebdm:pri/
tnum fubfiUens,dc rnmbus mtcrimfubferuies, cr dn/
fcrum exemplo pdulu ddhuc i terrd uoldtu mefufiol/
unsjntcr uoUndum fummk interim pedibus ingredi/.
*ns.Pofied quu res ex mmifententUfuccedcret, Um
e i
dudt/
«Jfc
v
L V C . ICAROlvfEWlVPVtt "
uuddciut etidm expcrimentm
dggrediebarrconfcenft
ftqsdrce demifimeipfim per
pr<eceps,dtqueindeitt
ipfumferebdrthedtrumMox
ubi nuUo periculo deuo.
Idffem, fublimid iam ejr drdud cogitarc cctpi: dc toU
lens m d Parnetho fiue Hymetto, dd Gerdneam ufqj,
uoidbdm: Rurfum inde dd Acrocorinthm
fitbuolaui:
ieinde fuprd Pholoen e r Erymdnthm dd Tayge/
tm ufq). Ergo quutdndem dudaxfacinus fdtk cffemt
meditdtusjdmq) perfccJus v dltiuolus eudfiffcmjnon
dmplius de puUis imitandis cogitdbam,ueru confcen/
fo Olympo, qum leuifiimo commeatu onuttus, inde
rectd in eoelu tendere capi:mitio quidem oborta octu
lorum uertigint ob profunditdte: e r posted ferebdm,
crhoc quoqs fdcile. Verm ubi im ipfi lune uicinut
tjfem,plurimumq; nubiu effem cmenfus,fentiebam tnc
iefdtigdtii, mdxime m dldfinistrd, nempe uulturina*
Huc igitur diuerti^tcfuper eam mfidens requiefcebS,
in terra interim ifublimi reffiiciens, neq; fecus g Ho/
mericus ittc luppiter, nuc beUddm Thrdcu regione
ieffiieiensji&e Myfomjttox(fi
libuiffet)Gr£cu)Per/
fidem,lndidmq;»x quibusomnibus uarid quddauobu
ptdte pcrfitndetar. A M I C .Ergo ifid quoq; ndrrabis
VLenippejic uUd prorfus peregrindtionis
partefidu/
iemur:quin potiusfi quid obiter in itinere cofbex&ii
ftc ut hoc quoq) fcidmus. Hdht ego fitne baud medio/
crid dicturumte expecto, de terr/c forma,deqf omni/
hus qu£ia terrdfunt,cu\ufmoditibitufdfunt
r* alto
*
v content
. p . BK4S, ROT. INTBRP4 : 71uonkmpUttti.
MZtsiv.Attuquidemrecteconie/
CCAS Amice.Qttftmobrem quAtenus licet,cofcenfd lu/
UA mter ndrrdndum peregrinAnti comesejio >jimufy
mecum contempltre totAm terra fpcciemjbdbitumfc
Atqsinitio quidem ddmodum pufiUam qudnddm ter/.
TAm mibi uidere uidebdrjnulto mqui, lund minorem:
iUutego repente mtentisoculisdiu dubitdrem,ubi
twn cffcnt tdttti iUimontcs,dc tantum mdre tquod ni.
Hboatbru Coloffm cofpextffem, tum Vbdrii turr'mfi
bdud dubie prorfus ubinm effet tcrrd, me prorfus \A/S
tuUjetnteruifU quodftntfublimiA,pr<e'a) ccteritemif
nentiAtpnetereA oceinus pauUtm ddfole rcfpkndef/
censindicAbAt terri effe id quod uidebi. Kox ubifixi.
us intenderem oculos ,idm mihi omnismortdliuuitA
cccpit effe coftticudtnonfolufinguU ndtiones Atq) ur/
besfcdpUne uidebi nduigAntes, belkntes,AgricolAti
txsjutigAntes, mulieresfem: & utftmmAtm dicm;
QtjicquidteHuseducdtAlmA.
A M 1 c . lfta qutnunc dieis, bdud qudqfunt uerifi/,
milid, dcfecm pugndntia. Etenim. qum pdulo dntc
Menippe terrdm reqmreres,propter mgens \n mcdiq
interudUm in Arttu contrdtti, ddeo ut nifi Coloffui
tibifecilfet indiciujorfitdtt dltnd quiddi uidere te cre,
stid^es,quirtpetefdtlusJ^ynceus,cunclAqu£futttm
ierrA,dignofcis:bomines,ferds,dc propemodu etii cu
ticumnidos. M E N I P . Ketie tuquidem ddmoncs;
JtAm quod mAximcdittu oportuitad nefcio quomodq
.
« 4 prttc/
7% LVCIANI IC A R O M E N I P P V S .
prxtcrVJ. Siquidem quum ipfdm quidem terram con/^
fpmxam dgnofcerem: cx-teru reUqua non pofiem per/.
Jpicere propter dltitudinem, nimirum iam non pertkts
gcnteoculorum acie,grauiter et res me difcruciabdt,
ac uekementerperplexum hdbebat.Ego quu dd huhe
modum effemfoUicitus,dc propemodu etia Idchrymd
rer:adefi d tergofdpiens iUe Empedocles,cdjpecie ui
carbonariu quempia effe diccresjinere oppletusjiqj
exustus.Uunc ego quu uim)fm(dicendum eit enimj
ndnibilperiurbdbdrj-atus dwmonem dUque mhdreni
uidere me.At iUe:Bono,inquit,es dnimo Menippe:
UuUu egofum nume,quid me immortdlibus atqudst
Sum Empedocles iUe phyficus:etenim ubi m prtcipt'
tem in crdteras miecifiem,fumusdb Aetna raptu ftue
fubuexii.Jtaq; nunchmam incolo,deriudgus plerunq}
dc rore uictito. Adfum aute bafitdntiS ifiam tibi ddem
pturusmam iUud (mfdUor)mdleiebdbct,torquetq;,
quod non Uceat tibi perjbicue ierrdm cernere. Benc
dbs tefdctuefTjnqud,optim Empedoclesiubiprimu
dcuolaro rurfusjn Grjecia, tuimmbrfdcrificdbotibi
tnfitmar\o:dtq; in Nouilunijs ter dd lunam inhidns, uo>
tafi.cidm.lmoper Endymionem, inquitiUe, hdudhuc
dccefii prdmij grdiidfed affectio qudddm mouit ani/
tttum meum,quu teuiderem affectum mo\efiid:uerun%
fcis quidfdtics,quo perjbicdxfids f Uoper Jouem,m/
qudm,mfitu mihiforfitan cdUginem amoueds db ocu/
lis:ttdm ittprdfentiduideornon mediocriter lippire*
Atqui
O E R A S . ROT. I N T E R P .
7f
Atqtti mejmqhit iUejnhil erit optts. Etenm ut aeute ui
deatjd ipfe tecum e terra aUatu babes penes te. QM&
iptnrejk iftua\mquam,neaj enim nouit A» ignorasjm\
quit, te dextramaquiUe alam mdutumefie i Seio, in/.
quamjmximejed quid ale cm oculo t Quoniamjhf
auit, aquilainter animatia cattera acutiflimi uifus ep%
nhdefolafolem aduerfm obtuetur.atq\ ita demum est
rex <r mgenua aquilaji non conmuentibus ocuikadt
uerfusradios afbicidt.ita quidem aittntjnquam. Q»*
re iam me poznitet qui nott mcts exemptis oculis aquif
mos inferuerim,cm huc afcenderem. mim nuncfahe
mniidiatus aduenipjiecpomniex partefatk regatiter
adornaius, quin magis adfimilkuideornothisijik ZT
abdicaik.Attamen in tdeftjnquitjit protinus altertm.
cculm regaiem babeas.Etenimfidffurges, nelkcfc cS
bibita uulturk ala, alteram folm moitere, iuxtaprot
portionem ahe,dextro oculocernes acute, quomims
alterd aecutias nuUaratione fuccurri potefi,ptdptet
rea quodadpartem pertineat deteriorem. Mibi,ini
sjtiam,fatk c[X',fi uAdcxtta ex parte aquitino mpre
cernam.Nihilo enim fueritdeterius, cm mibi honrof
ro uidiffe uidear ,fabros altero oculo metius etiam di
regulam exequantes ligna.Hcc tocutus ,fimul eafat
ciebam,que preceperat Empedocles,iueinter'mpaa
tdtimfubduccnsfefe^fenfiminfummeudnuit.AtjU1
tnulatqi moiiiffem dlam,mgens lumen mihi circunfutn
pt,adeo utcuntta fierentittconJbicuo,qtte ha&envt
•'" '
'"' c 5 taittey
74
LVCIANI
ICAROMBHIPrVff
Utuerdftt. Defiexis igitur m terrm ocuUsxldre uiieA
%m,v urbes,c? bomines,c? quefiebdttt: neq^folum
94 qut fub dio, uerim etidm qu<e domificiebdnt, rdti
fefe i nemine uideri. Ptolemtem uidi cumforore rem
bdbcntc:Lyfimdchofirucnte mfididtfitii: Antiocbum
SeleucifitiujtoueraeStrdtonictt cldnculu mnuentem;
Thcffdlm Alexdndrm db uxore toUi i mtiio:Anti/
gonmfitij uxorem ddultcrioftuprdme-.Attdlo uencA
mmponigentem fium.Kurfmex dlterd pdrte Ar/
fdcen mterficientem muUerculdm: %? Arbdcen eumtA
tbum gldiium educentem in Arfacem. Porrb SpdrtU
nus Oedus e comiuio fbrdt protrdbebdtur <i fdtettitU
bmsdUce dureo infrontem mpdcto.Atq} bisfirme cq.
fimitia tm i» Libydjum dpud Scythdt dc Thrdcesjin,
regijs geriUcebdt ccrnere. Uempeddulterdntes,occU
ientes, infididntesj-dpientes, peierdntes, trepiddntes,
UonnuUos db intimis dmicis prodi. Ac regum quident
ttegockhuiufmodimibiffectdculum exbibebant. C/et
Urum qutt fiSitdbdnt plebei, hnge mdgis erdnt ridi/
<jndd,Siquidem t? inter bos uidebm Hermodorm E/
picureuob miUe nummu peierdnthAgdtbociem Stoi/
ttum de mercede difcipulu in ius uocdnte: CtiniZ rbetct
frem ex Aefculdpijfinophtitidureifuffurdnte: Hero
philm Cynicu infbrnicedormientc. Quidenim dtios
comemore,qui pdrietes perfbderct, qui lites dgitdbit»
tqui fcenerabdnt, qui repofcerent i Ndm udriu quodd*
VUJhtiqj mixtum erdtffeftdculu.A M I c.Atquire/
v,-..: J- ' c
*
(tc
* © . I R A S . ROT. INTERP»
-
*ff
nfe fkcies Menippe,fi ifid quoq} retulcris.Confentdneu\
efienimte exbis nonuulgdrem eepiffe uoluptdtem,
M R N i P. Hefieri quidc potefi Amiccatt cunctd or/
dline reeenfedm, quumfpettdremdo ifiafuerit dtfficu\
limumtucrum rerumfifiigiaeiufmoctifhmewdcbdtp
tur,qudlid refert Homerus in clypeo, ubi eront conuU
wridjwptitqf. Altero ex pdrte iudicioet coriones.Kur
fum dUd ex pdrtefdcrificdbdt quifpiamAn proxtmue,
ro confpiricbdturdUquishtctum dgens. Porrb qu&dd
Geticamrefpicerejudebdm beUigerdtttes Getdt.Wnrt
fhm ubi dd Scytbas dcflecterem, cernere erat errdtttes
in pldufiris.Mox ubi pduhuum in diuerfdm pdttem tfe
flextffem oculumjpettdbdm dgricoldtttes Aegyptios,
Vbccmxfcortdbatur, Cilix Idtrorittdbdtur, Ldconlo/'
ris cxd$batur,Atbenienfis eaufu igebdt^Hxcomnid
sfuum eodem tempore gerercntur: cogitd nune cuiup
tnodi uifafiteritrerum confitfio. NonaUter, quamfi
qs producdt multosfdltdtores,ucl potius multss cbot.
rew.deiude precipidt,utomiffo cottcentuproprim
tfuifquecdntionem canat. Deindefi certdtim canatni
nufquifque,vpecuUdremfuum cdntumdbfoluerefi»
dedt,uoris(p mgnitudine uirinum fuperare couteu/
4dt:cogitd tecu per louem, cwufmodifitturus fiteinf/
ntoMcdntus. A M I C . Modisomnibus Mempperidu
'eulusacconfufancus.MENIPPVS
AtquiAmice,
hoc genusfunt omnes quimterris cboreudguut/m/
tascfi mortdUn uitd ex butufmpdi confidt djfcrepentid:
*..•-.
quippe
JS
LVCIANI
ICAKOMENIPPVS
quippe dui non modofonentdbfonddterm V omdttt
fimdifimiti, diuerfdbj monednt, neqj quicqum idettt
c6gitent,doncc cbordgut omnes cfcenacxigdtjiegdt
diutius chorcds ducere oportere. \d ubifaftmcfljdm
emmes funt mterfe fimiles,tdciti, necdmpUus confu/
famitUm,0' mcompofitdmcanentes cantionm. Ve/
rm m udrio ipfo ac mutiifwmi theatrojtideticet ridi/
culderdttt que gercbdntur omnia: precipue uero mi/
birifam mouebant ij ,qui de dgrortmfmbus conten/
stcbdnt, quiifcfibipldceret hocnomine,quodSUyomt%
dgrmcolerent,dutquodUdrdthonis eam ptriem hd
berent,que eft iuxtd Oenoen, dut quod m Acdrndnid
iugerwmmmepofideret.Cm uniuerfd Grecid,quem
ddmbdum id temporu mibi e fubtimi Sefpicienti uide/
bdiUr,qudtuor digitorm fpdcim hdbcreuideretur.
Aiticd(ni fkUoryprofortibne miitimd pars erdt. \taqj
perfpexi quid ejfet retiqutm ,quod diuitibur iftk dtti/
msiotieret. Etenm k qui inter bos qulm plurimum
agripoftidebdt, uixUnam ex Epicureii dtomu coletre
inibittidebdtur.Ceterm ubi dd Peldponnefmflexif/
femoculostdemdeterrdm Cynofure fubiectdm dfpc/
xiffemjwntebdt m mtntem pro qudntuh regione,que
hihilb effet Idtiorlente Aegyptid, tdm ingens krgiuo
rm dc tdceddmoniorumultitudo cecidqfet uno die.
Pbrrbfi qum confpexiffem durofuperbientem, quoi
anulos hdberetocfo,phid\ds quatuorjndgnoptrcride
bm fjhunc*tum Pange» uniucrfm, uria cm ipfis
mttdtik
:
D. BRAS. ROT. I N T R R P ' .
7?
ntetdtiis,uix.erdt mdgnitudine mjlij. A M I c . O tcfi
ticmMenippe, qui tm nouufheHdris fbectdculm*
Seddge dicmihiper louem,ciuitdtes dtqs homines ip/
fXqudnti uidehdntur ex dlto cotempknti? N E N I P .
Equidemdrbitror tefepenumerofirmicdrm concio/
ttent uidiffetaliquds m orbem obdmbuUntes, nonnuuds
cxeuntes,rurfm hds mciutidtemredeuntes.Atqs h/ee
quidemfimmexportdt:b<ecdticunderdptmfib<etu
nicdm,dut dimidutmfrumentigranu currens dppor
tdt, Confentanem eit autem pro ratione uittformica.
rrnnaffe apuditids v tedim fibros, v. coctbndtoreSi,
V. mdgifirdtus,v muficos,v philofophos.Scd urbes
fdne cmipfis uirtStformicaru nidis mdximeuideban/
turddfimties. Quodfi tibiuidctur bumitiuscxemplu\
uiros cufbrmicam re publica cbfirre, uetuftas Theffit
lorim fibuUs fbcctd.Reperies enim Myrmidottds,gen
tem befacofifiimdmj fbrmicisuiros natos effe.lm po
fUaqum fatis fpectjtffcm omnidfdtisffi rifijfem,excuf/
fi meipfm,fubuoUui
.
Adrctiquos diuos louis dltitondntis in edes.
tHondmfiddim dfcendcrdm,cm Lund,fceminedfo/
tutns uoce: Mcnippejnquitjtd tibi cotingdtit que op/
tds,lnferui mihi in re qudpii dpud loue. Dic, inqum,
neq) cnim erit molefim, mfifi quid oneris fit portdn/
dm.mnciu, inquit, quendi hdud grauejc pctitione
nteo nomine loui perfircs.Enecor Menippe,v mutid
<T intokrdndd db ifiisphilofopbis dudiens. Qujbus
pretcre*
mj
tvCiANi
idARortErttPPV*
prdteredtttbileft negocij,nifi utcuriofiresmeMCX*
qttirant,quefim,quanufim, V quam ob caufam diffe
terjdimidiataq; fim,citrq; utrinq; gibboft uidear.Tu)
bitmdicuMmbabitarviUiffiecuUritufupravMrtfu/
fpenfam effe. Alij rurfut, quod quifik fecum excogita/
rintjooc mibi tribuunt. Pofiremo ipfim quoque lumen
aiunt mibi&furtium effejtj adulterinm: quodq; fu
perne afoleprofiafcaturjieq; finemfhciunt,etiam cu
boc qui mibifrater eft,commitcre me,ufistionemnU
ter nmferere conantes.Uexkfatis erat itiis, qu* dcipt
fo dixerutfole, faxu effe iuumjtj maffitm candcnteMi
£t tamen quam multaru rersm iUis fm confcia, qust
noctu patrant, turpifiimas u execrandas, cm mteri
iiu tetricifintjv afpectu umUJ>abitu<k graues, et u* .
peritorm ocuiosmfeconieiios babentes. Atqueego
eum ifia uidcamjileo tamen. Nr$ enmdeeorm arbi
trorjretegere at<k in lucem effirre noctumas iUas dia/
Mbattej qnam quifik m operto uiuat uitam. Qtuneti/
mfiqucm confjncerem adulterantem, aut fitrantcnn
aut aUudficinus quammaxime nocturnm audenteu,
continuo contracta nube tegebam, nc uulgo oficndefS
ttiros fenesjea gerentes,qut ne<k barbe proUxa; neqt
ttirtutis profifiioni effient dccora. At ifiis pro mbilo efi
ttratione me difcerpere, modis<k omnibus contumeU*
dfficere.Adeo ut, tefiis efi mihi nox ipfafiepius m dnU
mbabuerbn, quam poffiem hinc longifiime demiff**
re qubpiam, ubi Uetret curiofiam ifiorm Unguam cf/
tuftcre
,6.
fcftAS.
X 6 f . tffttAP.
H>
fkgere.Utc igitur mtminerkjtt louirenunciesfimbl)
queiUuddddas, ne ficriquidem poffejut boc m loco dtt
rem, nifi pbyficos iUos cSminuat, dialettick os occlu/
iat£toam demoHatur,Acddemiam exurat,que inPd
ripato babentur, diatribkfinem mponat. Siquide ad\
hunc deniqs modufiet,ut mibiparetur quies,defindnt/
que me quotidie commetiri. Vient inqttam, quemdri/
dasfimulq; rettd ad ipfum calum tendebam,
tiuUi ubi comparent hominumue boumue laborti,
Etenrin paulo pcfi ipfaetiam Luna mibi perpufiUa ui)
debdturcfublimi.Tdndem v terram obtexerat.Vor/
tb relitto ad dextram fole,per ipfas uolans ftettasjcr)
Vodicadcalum perueni.Acprimum quidem mihiui/
fum efi,protinus ita uteram, mtroireratus fbcilefieri
poffeutfdUere:quippe dimidid mti parte aquild. Vor/
rb aquihm fciebam iam otmeffe loui fbmiHare. Voft
dpudmeperpendebam iUos quam primtm depreben/
fureseffeme,quialterdm alam uulturinam mdutustf/
fem. Q£dpropteroptimufbctu rdtusjio temere ueni/
rempericulu\aiiens pulfauifbres.At Kercurius auM
to pulfu,ac nome percontatus meu,fiftinato abift,loui
rcnuciaturus.blec multo pofijmtrofum dccerfitusjna*
gnopere pauitans ac tremens. offendoaj deos omnek
ffdriterconfidentesjtec bos abfijjfoHcitudine. No»m*>
bil enim animos iUorum turbabat nouus ejr 'mopinattk
dduentus meus. Et quantum, anted nunq expettdbdtiU
fmm,tttmrtd\esomntt
mQX4duxntrcttddeundfi
mdm
t»
LVCIANI
ICAROMSNIPPVS
modm dldti. Vorro luppiter, ddmodm terribili uuh*
tujtoruoik GT Titdnico me obtuens, inquit:
Quifnxm «,er unde uenis:ubi ndm urbs tibi,quiue
Hoc ubi dudiffem propemodm metu
{pdrentesi
fm exdnimdtus. Attdmeconfiitifiupidus,pr£(k uocis
mdgnitudine dttonitus. AliquZto poji dd mt reuerfus,
omnid diUtcide expofuijb ipfo exorfus.cdpite. Quem
ddmodm cocupiffemfubUmid iUd cognofcere:Quem
ddmodm dccefiiffem dd philofophos: Qgemddmodu
pugndntid loquentes audiffem:Quemddmodm dejhe
raffem, difincius iUorm cUctis. Deinde mem muettt
tumjm dlds reUqudik omnid, ufque dd ipfum ccelm.
Po/i omnid dddidi qus Lundmdnddrdt.ltdqueridens
Juppiter exporrectis aUqudntmfuperciUjs:Quid.di/
cdsjnquit,de Oto & EpbiaUo, cu dufusfit V Menip/
pus m ccclm afcenderetAt m prcfentia quidem te ad
hofpitq confuetudinem'muitamus. Crdsjnquit,fuper
bis quorm gratid. huc dduenifii, dato refbonfo dimit/
tcmutfimulik cm dictofurgensjbdtddedm cceUpar
tem,unde mdxime omnid poterant exdudiri.lam enm
tempus eratjut uotis audicndts cbfideret.Atck mterm
iHtereundu,percontdbdiur mefuper his negocijs,qudt
^effent in terrijtc primm quidem itld:Qudnti nunc uc
nit triticmm Gr£cia:ty nm fuperior hyems grduit
ter ups tetigit:Et nm holera egent bymbre copiofid/
re.Subbcc rpgabdt: nm quis ddhuc fupereffet ePbi/
tUe gencre:Et quam ob cdufam Athenienfes tot dnnos
JouidUd)
' D . E _ _ A $ . __6f. : _*.TEI_P.
*
louialia mtermififfcnt:*? nuin animo haberent olyni
pitmfuum abfoluere: Et num effent comprehenfi,qui
tmpltm bodon*mfamlegiofpoUaffent,Ad ea ctm
tejpondiffem: bic mihi (inquit) Alenippe, de me uero
tjuam habent homints opinioncmtQuam (jmquam) c\
bere,nifi m&xime piam t nimirm omnim deorm rer
gem effe te.hudis tu quidcmjnquit. Caterm ego con,
tentiottem iUorm probe nouyetiamfi nihil fiteare.Si
tttuidemfuit oUm tempUi, cu itus er Uates effeuidereTi
& mcdicui.\nfumma,unus eram omnia. Tw louts ple
ti£erant,vui* omnes,fimul ey mortalim cScionesi
Pifa ac bodona jptendid* erant, ac confpicienda om/
uibut. Vorro prafumofacrorm, nec attoUere oculos
mbiUcebat. Veru pofieaquant ApoUo apud belpho*
<onfiituit oraculm : AefcuUpimmtdicin* officinam
s?ergami,fimutatq; Bcndidim natm efi m fbracidi
Anubis templm m Aegypto: biane apud Ephefiosi
ud ifia quidem concurrunt omncs.,folennes conuen/
tus eelebrant:Uecatombas offirut,mihi uero tanquam
tttate defiiio,abunde magnm honorem habuiffefepu
tant ,fi folido quinquennio facrificarint m Olymptai
Proinde uideas aras meas frigidiores,quamfint ucl s?U
tonis\cges,uel Chryfippi fyUogifmi. Huiufmodiquk/
piam conjabu\ati,mem peruenimus \ocum,ubicon/
feffurus erat ad exaudienda uota. Brant autem ordino
ftt/efinefir*, cuiufmodi funt ora puteorm, babente*
tpercuiajuxtd mam quanquefeUappfita erat^ aurea\
tvc.
f
Itack
9)4.
LVCIAWI
ICAROMENIPPVS
ItdQ) luppiter cum dd primam affediffct detrdito optt.
cuhtprebuit fefepetentibus. Qptdbant dutem exom/
ni undia) terrajUuerfdjiariact;. Ndm ipfe quofyddtn».
ttt pariter auribusfimul audiebdm uota. Erant autem
buiufmodi.O luppitcr,contingat mihiregnum.O lupr
piter,contingat cepat e? aUia mihi proucnirc. O lups
pker utinam pater mthi brcui moriatur. Kurfum aliut
idliquis dicit:Vtinam cxifiam heres uxormVtinam ne
tno refcifcdt me ftruxiffe infidiasfrdtrhContingdt mihi
uincere UtemiCoronari OlympiaJPorrb exhis qui n*
uigdbdntjhic optdbat utfpiraret BoreasdUc ut Nof «*:.
Agricold optdbat pluuUmxontra fitUo folem. At lup
piter audiens, & finguld uotd diligenter expendens,
nonomnibuspoUicebatur.
Verumboc concefiit Sdturniuf,abnuit iUud.
Udm iufla uotd per osjcneflr* furfum ddmittebdt,di/
tniffa dd dextram flatuens. Kurfus iniqud remittebdt.
irritdfUtudeorfm redigens,ncpofUntdd calmac/
cedere. Superuno quoddm uoto uiiebamiUmetidm
tmbigentcm.Etenim cm effent duo,qui diuerfd pete/.
rentjequaks uiftimas poUicitantesmon muemebatu/
tri potius annueret. Itdo) iam Academicon iUui iUi ctt
cidebat,ut nibilfiatuere poffet. Verm exempld ?yrv
rhonisfufpenfus bcrebdt etiam,dc confiderabat. ?orv
rb em iamfdtU uota proponentibus dediffet operam,
<td proximam digreffus feUam, er ddfecundam fine>
firam, prono capitc fxdcrdfirientibut, ac iurdntibue.
-fJ*7ERAS* ROT< INTEREi
t}
tmhdt operdiA. Vfc» bis quoq) refponfum cffetje H«vtmdorum Epicureumftlmine comminuiffet:adproxi/
mdm deindefeUafefe traftulit,de diuindtionibus, omir
tnbus v dugurtjs duditurus.Hinc ddfdcrificiorumft/
neftrdm tranftjt,per qumftmus dfcendens, denunci*
hat loui nomen uniufcuiufqt, qui rem diuinam ftccret.
tXurfm omiftis bis,uentis ey horis mdnidbdt,qu*ftr,
ceredcberet. Hodiedpud Scytbds phttto,dpud Liby/
esftlgurato^tpud Grecos ningito. AttuBoredfpird
istLycid, T« Notequiefce, Zephyrus Adridniunddsr
concitet. Towi m Cdppddodam grandinis miUe medij.
djfpcrgdntur.Tdndem omnibus ferme ordinatis,difce/.
debdmus inem locuubi compotdnt dij.ldm enim cat/
tuetempuserat. Mecj Mercurius drreptum iuftitdc/
cumbere iuxtd Eane,ey Corybdntes,ey Attim,dc Sd/
hdzftmjmquilinos iftos ey ancipites deos. Intered pd/•
ttem exbibebdt CcresJBdctbus uinu, Hercules carnes»
myrtd Venus, Neptunus Meniies :fimul mterim ey.
dsnbrofiam cr nectarftrtimdeguflabam. Namopti/
ntut iUe Ganymedes, ut eft bominum dmans ,fi quan/ >
do confpexiffet louem auertere oculos, nectdris cyd/
tbumunum,nonnunquam etiam duosmihi inftnde/
hdt. \~>if uero qnemddmodum alicubi dixit Homerus* eyipfe,opinorjtt ego iUic confpicatus, nequefrumen/
tum eduntmeque potant nigrantia uinaaierum ambro
fi*m dpponunt&r nectare inebriantur: pr*cipue ue/
rogaudent uefci fdcrificiorumftmo,und cum ipfs
f ^x. nidor*
S4> LvciAiur rcAROMENrppv*
ntdor"e,f%buolante:ad hecfanguine uifiimarm,quenh
facrificantes aris mfundunt. Ceterm mtercananduy
ey ApoUocitbara canebat,cr Silenus Cordacem fah*
tabat, CT Mufefurgentes m mediujtm Hefiodi Tbeo<
gfinias nobis canebat,tm primam ex Findaricis hyntr
nis odamtdeinde omniufaturi requieuimus, quo quif/
quefederamus locdfatis uuidi potu.
<
AtrcUquinoftemdiuiqiJmmincscfcpcromncnt >
Jjormibant,menequaquamfoporaltushahebat: >
Verm mecu animo uerfabam, cu alia permultajtum
iUa prtecipue, quifieret, ut ApoUini tanto idm tempo*
re no proueniret barba, aut quo pacto nafceretur nox'
in celo,quumfolfemperadeffet,unaq; conuiuim <tgt>
titret. Actum quide pufiUu obdormij.Mancuerofur/^
gfins luppiterjufiit indici concionem: mox cm adeft >
fcnt omnes,fictarier mfiuvt uos comocarem, m cauf
fafuit hofpes bic, qui heri aduenit: ueru qum alioqui
iant o/iw mihifiterit animuscomunicareuobifcm de
philofophis, maxime uero alutta, hisq; de quibus iUt •
queritur,c5motusjiatui baudquaquam diutius proro •
gare confultatione. E/l enim bominu genus,quod non
ita pridem in uitafiuitarecctpit, mers,contentiofim,
gjorie duidmjr4cundu,gu\&fiudiofmjfiultu,fdttuo
fmjcontumeUofm: er ut uerbis Homericis dicam,
' TeUurismutilepondus.
Jfiiigitur m fettas diuifi,ac uarijs rationulahyrinthit.
txeogitatU, alij fefe Stoicos dppeUdnt,Academico&
•,v/..f.'-i * \
aljj
r D» E R A S . ROT) I N T E R P . '
9f
ilij^dij Epicureos, dlij Veripdteticos: dlijs item UQCA/
bultijiti multomdgtiridiculK. Deindeuttuenerandf
iUud uirtutti nomen induerint;tm adduftti inAjtufu/
percfljjs,promiffd(ji barbajucdto hdbituobmbuldnt^
tkteftandqs ntoresfecym circunJerentesJimiUimi ninti
rum iftti Trdgccdiaru. biftrionibuj,quibwfi perfonas,
ftoUma^ iUm durojhdrftm detrdxerti,quodfupereft,
id ridiculueft: nempe homunculus feptem denarijs acl
Agonem conduftw. Atqui huiufmodi quumfintJnort#
les quidem uwuerfosajpcrndntur, de dijs utro abfur/
ddpredicdntiContrdctisqi ccctibus ddulefcentuloruntp
quos nibil negocijfit faUere, nottle iUam uirtute often
tant,V uerboru ambiguitdtes docent, dtq{ dpuddifcy
fulos temperdntiam femperdc modeftiam Uuddnt,q/
pesdc uohiptdte execrantur:c<etcruutt foli,ej- apud
fefeeffccceperint,quid attinet dicercqudntoperefefe
ingurgitent,qum mrnodicifint dd Venerm, quem/
ddmodtm autem etiam dfiimfordes qblingatfidm il/
lud esx omnim grduiftimu,quod cum ipftmibil agant,
steq) pub\icm,neq) priudtm,fed imtiles dcfuperua/
fdneidefidednt:
tiufqukm m cofiHjsjtufqum nmerentur m armti,
Tamen reliquos dccufdntjcuirukntti quibufdm di/
ctti congerentesJteq) non makdiftaquAddm meditd/
4i,obiurgZt,proximti'q; conuitiantur. Adeo ut timter
tos pritnds tenere uideatur, quicUmoftftimwfit, er
:;«-
L VCIA NI ! I C A R O M B NI P P V S
fdrie fi quM ijlum pnefine ifidfieientc, uociferdntenr,
eyctteros mcufdntcm percontetur ddhmc nwdwmt
Ti» ucro quid undepxcisf Aut quid per deos diccntus
te *d uifi confirrefciimiru rep}ondebit,fimodo red*
uerdcfifitcri uolet,hoc modoibiduigdre quidem,dnt if
gros colere,<iut mHftdre,dut drtem dliqudm dggredi,
fuperudcdneummihiuidctur, Ceterm ctdtno,fqu<u
leoJrigidd Uuo, inedlccdtut per hyemem obdmbulo,
ttc ueluti Momus iUe, qut ab dlijs geruntur,cdlumni/
er.Acfi quis diuitmfumptuoput opfondrit, dutdmi*
*dm hdbedtidexquiro dtqj mdignor.Qujodfi dmico?
fm quifpidm autfodalim, morbo decumbdt,curd<\\
V obfequio egedt, id ignoro. Hoc genut funt nobis o
iij h<e pecudes. ldm uero qui ex hts uocdtur Epicurei,
•ttehementerfunt etidm contumeliofi,neqx mediocriter
nos ntordent, dffirmdntes neqi dijs effe cur/e res mortd,
lim, nect; omnino confiderdri d nobis quid dpud iUos
Mgdtur. Quaobrestempus efljtt de his confultemuf.
proptered quod fi femeludledttt hec perptddere ijs1,
quifunt m uitd,non mediocriterefurietis. Qu,isjn'mt,
pojl uobis rem diuindmfi\c{dt,cmnihil inde expectet
emolumenti f bidrn de quihut lurid hos dccufdt, omnes
dudifiis berindrrdntem bojpitem. Super his confultd/
te,qut pdriter ty hominibmfintqum utilifiimd, &
rtobtsqukm minimepericulofd. Htclocuto louejfies
quens ddfremebdt concio: mox cldmdtm efi db omnif
^^/«wvxMrvo^w^i^rfMbrttW,»»tkr>
• i *• l'
ttrm
••r>. E R A S . *.o*t: J W T B B P ; ; fft
fcmmttt gigdntes. At luppiter rurftm mdicto filtn/
tioJientifidjnquit,quemddmodm uuUis. Omnes c$/
minuentur cum ipfafud didlecticd.Qudnqudm m pre
fentidftncfbs non efi punire quenqudm. Efi enm Hie/
romeniajicuti nofif,qudtuor bos menfes.ldmq; htdui
cias promulgdui.ltdcfcproximo dnnojmeunteucrejm
Umdleperdenturfbrmiddndofulmine:
Sicdit.dtqsfupercilijspdterdnnuitdtrts.
Porro de Menippo hec mihi uidentur, inquitjutddem
ptis ilU dtisjnequddo denuo rededt, d Mercurio defere
tur hodiein terrdm.Hee loquutus dimiftcatum. Me
uero CyUemus dextrd aurefujpenfmjheri cireitcr ue
fbcram depofuit m Ceramlco. Audifli omnid, omnid
inqum Amice,que e coclo mecu ddfero. Quare abco
idmeddem bec renundaturus philofophism VcccUd
numbuhmibus.
REVERENDO
AC
'
PATRI
DOMINO D. RICARDO
epifcopo Vuintottienfi,Erdfmus
Roteroddmus s. ?. D.
v
ufqjfeculisnusbickt'
E
h£cnottrdtemporddeductusefl,dmplif/
'
fime pater: ut Calendis ldnudrtjs princi/
peineuntisannidie,munufculd quepidmmifiitenturf
f 4 qudi
PRISCOKVM
ff
LV.atANI IC AROM«*NPP*f
qttjinefeio quid Utioris ominif affirre credumur.tm
ijs adquos abeunf.tum iUis ad quos redcunt. \taqj quU)
ego defpicerem ecquid tandemuneris Anobisiretai
tantum pAtronwmM Um potentem amicu: nect; quic/
ctuAm in meareperirem fuppeUectilc, preter mcrts
chartulas ,proficto cbartAceAm strenam mitterefwm,
coacxus: quamqum quid aUud potius mitti conuenie/
bat ab homine jiudiofo ad prefulem, omnibus quident
fprtun* muneribus magnificentifiime cumulatum: fei
quiuirtutem uirtutis'qi comites,honcft*slitcr*i kfini
tisealculis AnteponAt:quiqi tanquam eontempt'm,pe/
fteqi dixerhn'muitusfirtun*donaAimittAtxotra ani/
mi bonis quufit opuletifiimus, tamefempermagis ac
xnagis cupiat ditefcere t Porrp nefiru boc munufculu^
Jfi nullA AUA Ucetjaltem Terentiani Parmenonis cxent
plojhacnomine comehdAbimustq, nonex Aethiopia,
uerum e SamofatA ufq) Commagenorum urbe fit prot
fictum. Efiautem dialogus LucianUcuititulus ToxAf
riSffiue de amicitia, quem nos paucis hifce diebus lati/
numficimus. Q»i quidem(utifpero)non omninofutu/
rus efi ingrAtus tu* exceUenti*: uel ob id quod amicir
ti*m prutdicAtjrem adeofancxamjut barbarifiimis etit
am nationibus olim tuerit ueneranda: Nunc Chriflia/
nis ufqueadeo in defuetudincm abijt,ut no dicam nefii/
giafed ne nomen quide ipfum extef.quu nibil aliudfit
Chrifiianifmus,qum ueraperfictaq; amicitia,qcomo
n' Cbrifio,qu*m uiuere k Cbrifio, qum unu corpus^
un4
D, ".RAS.-ROT.- INTERP.
$f
txnd dnimx effe cum Chriftoibomimm inter ipfostdlis
quxdam communio,qudlis eft membroru interfe cor/
forwNeqx minus tdmen iucundus, qumfruejftrfuM
rus eft,fi quis modo decorum obferuet, quod in perfo/
tfisfitum eft.Nam Mnefippi Grecifermo, qum totuf
Grtanieum qmdddmfdpit: comU,fdcetus,festiuus:
contrd Toxdridis Scytbe oratio, qulm totd Scytbi/
cum quidddm fbiratfimplexjneonditdjfberd ,fedu/
taJeria,f6rtis. Qttm etidm diftionis difcrime, quafiqj
diuerfumfilum4 Luciano de induftrU affeftdtu ,pro
ttoitrd uirili refrrrc curduimus. Hanc igitur qualem/
cuncy clientuli tuiftrenukm mplifiimePrdfuUfeHci
bus dufbicijs docipe.Et Erafmumficuti Um pridemfk
cis, dmare, ornare, imareperge. VdleLondini, Cdf
\endis Unudrijs.
M , D . v 1,
. ^ T O X A R I S SIVE
AMICITIA, DIALOGVS
LVCI/
,
aniDes.ErafmoRotcroddmomterprete.
.IIITERLOCVTORES, M N E S I P P V l f
Grccus, T o x A R i s Scytbd.
%
MNESIPPVS.
" *
>
•'*
v i D disToxarisiSderificdtis.Orehi
O,
ac Pykdi uos Scytbc, deosifc tfie iUos
creditis.'TOXARIS.
Sdcrificdmus
Knefippefdcnfcdmus inquim-Jtdui timendeos effe
\*>
'•*• t V C I A W f
TO : XAffe'•**
drbitrdtiJeduiros bonos. M N B . A D urro wof rfpittf
ttos, rttdj» &o»w u/Wf poftedqum uiu defunfti fint,
'perinieutdijsfdcrdfdceretTOXA.
NO»ifiucmoe
domerum eofdem festis diebus dc ceiebribus conuene
iibusbonordmus. M N E S . Quid cdptdntes dutfhe/
rdntesdbtutstbJeajenimquo beneuolentidmiUorum
concilietis,obidrem diuindm iUisfdcitK,qu»idmjint
mortui. T o x A . NJJMI efkcidt fortdfis,fi cr eos qvA
mortuifunt,propitios bdberemus: qudnqudm non ob
id tdntum hecfdcimus: quin mdgis exiftimdmus nos
remuebemehter conducioilem & bis,qui in uitdfuntl
efiefdfturosJiprdfUntium uirorum memoridm cele/
brmus,bonoreaj bdbesmus ijs,qui uitd defunftifunt.
Siqwdembdc rdtionefuturumdrbitrmur ,ut multi
ttpud nos iuoruni(imiles eudderecupidnt. M N E S i
litd quidem refteiudixdtmdt Pylddematq; Qrestem
quonominepotifimumfufhexifiisattdifseosequaue
ritisHdCp- ddeo quu bofhiies uobis effent:uel,quod gra/
tmsjhoftes t Qujppe pofledqudm naufragio eiefti db
ijsiquitum Scytbim incolebdnt, efient comprehentt,
dbduftiq;dttijian£mmolaretur:adorticdrcerarios,
ttetU non opprefifrexcubijs,cr regem trucidarunt,cr
dfjumptd fdcerdote.quin ipfa quoOj Diandfubldtd, tus
tdigiofefe proripueruntjrrifd publiea Scytbd.ru lege.
tQjtfidfi ot> iftiufmodifdftd bonorem bdbetk utrHs: f%/
cite dffccuHfutritis, ut multos itlorum fimiles reddd/
$kr.Im$ipfidbkoc diiufaj ddprifcdiUd refhiciie:
T
' ' *~
*• » .
nuni
t>. B R A S. ROT. M*TttR"P 4
Jft
mm uobis expeiierit multos in Scytbim Qrettes dc
Vyldies dppeUere. N41» mibi quiiem isto pdtto mox
futurum uiieturxtt religionis dc ieoru expertes rei>
ddmim:iqsquireliquifuntAieuniem moium eregi
one ucjhrd m exiliu dbtegdtk: pofted,opinorjeormh
emnium uice,uiros,qui iUos eiectum uenerdntjiiuim/
tdte iondbitis:tr quifacrilegi in uosfutrunt, ijs tdn/
quam iqs fdcrificabitK. Qupifinequaqudm botrum
grdtid Oreftm dcPyldim colitkfeidliui quippii
Toxaris in uos beneficij cotuUrunt: qud grdtid quum
olim non effc ieos iuiicdueritisjmnci regione ,fdcri
iUisfacientes,ieos effe iecreuiftis: Et quitum pdruth
dbefdnt utuictim/fterent, ijs nunc uittimas offertis:
Hnmuero riiiculd uiieatur iftd,tr quU bi/s qut quoh
ddmftdtuerdtispugndntid. T O X A . Etiftdquiiem
Mnefippepr/cldrdfunt uiroruiUorum fdcinord,qudi
commemorafti: uiielicet iuo eum effentjtdm ingehte
dufim duiere,ut tl proeul kfudpdtrid profecti,mdtrc
irdnfmitteret,Gr/cis di ii ufq\ temporis ihtdctu, nifi
folis bvs, qui Argo in Colcbiiem trdiecerStexercituz
tribil cxpduefdtti,neqi fdbulds,qu/ ie iUo feruntur, ni
que dppeUdtioncueriti,quoiinbofbitm uocdreturi
uiielicet,opinor,quoifer/ uniiq) gentes accolerenti
deinie quS. idm cdptieffent,ufq;dieoftreme fefegef/
ferintjieqjfat bkbuerint,fi tdntm incolumes eudie/
rentjufic? krege dcceptdm contumcliiulti,e?Did'/
ttafubldtd dbnmgdfient. Ctuiitdnnon dimirdnid
- , ••'•>
bdc
'*&
.^ve^ArNIr TOXARlf f
b£c,%yqu£ diuino quoddm bonore dignd iudicent,
quicquid est hominm,qui uirtutemfufpiciuntiQgdn
qudm non ifidfbectdntes m Orefie dc Pyldde,pro ber
roibusiUosbdbemus. M N E S . Atquiidm dices,quid
tikm prdKrifldfufbiriendm pdtrdrint dtq; diuinm.
plam qudntm dd tuuigdtionemcrperegrindtionem
dttittet,non pducos profecxo diuiniores iftis ostendtro
negocidtores,dtqi inter hosprecipuos Vbcenices, qui
non in Pontujneq; dd Meotidem ufq;,m Bojbhorum
tdntm enduigdntfUerm qudquduerfus, Grecum d'c
Sdrbdrm mdre permetiuntur • Hr fiquidem mnem
prdm, CT pmne littus (ut itd dixerhn ) perfcrutdtiin
ttnnos fingulos,extremo demm dutmno mfudtn pd/
pridm reuertuntur: quos fciUcet dd eondem rdfipnem
prodijs bdbetojdq; etidmfi complurcf iUormn cdupo
ttes dc fdffdmentdrios effe reperies. T O X A • Audi
mncjo uirddmirdndc,co(idcrdck quonto nos,quibor
hdriuocdtnur, rectius uobis de bonkuiris fentidmus.
St quide m Argo atq; Mycenis ne fepulchruquidem
ttUm infigne uidcre efi Oreftis dc Pylddis ,dpudnos
ttero & templwm ofienditur, dmbobus iUis communi/
Urfdcrm (itd Ut por erdtdmicis) crbofiU offerun/
turjreUquusaj omnis bonos.Porro quod bofpites crdt,
tton Scytb£, id uero nibil obfidt, quo minus boni uiri
fydiceturmePA, enim perpendimus cuidtes fint uiri ho
tufti dc prpbi: neq; muidemus ,fi cm dmici non fue/
fintjres egregids gefferunt. Qjs'm mdgkddmirdntes
edqut
D. 1 RAS. H.6 f. IN t s a *'.*
»
#1*411* pdtrdrwitjb ipfisfdftis dome&icosdchbflr*
ttsiUosducimus. Qttoddutcm potifimmflupentcs
iniUis uirisefferimus, iUudesc, quod nobis uififunt.
miei mtcrfefe longeoptimiextitiffe,dt<k dlijsexem/
ptofuiffc,q.udficfc legem fidtuiffe,quemddmdm opor*
tet amicos omnem mterfe communiidre fortundm,.
SimuYck promeruiffe,ut dScythis, <sui in amiciti* lau/
de primds tenerent,eolercntur. Itack qutcunck dlteircm alterojuel ilter pro altero tulit,ea mdiores noflri
defcriptd m colmna area repofuerut m templo Orer
&is:ac legesftdtuerunt,ut ed colmna prim effei mr
ftitutio difciplindcj; liberisfuis,fimeminilfcnt, qtta* m
iUd effcnt ddfcriptdAtdcS; pene pdtrls quifik fui nomen
citius 6bliuifceretur,qukm res gestds Orestis acJ>y/:
Udis ignordret^Qjfm '& in porticu templi tade qu<e/
cttnck i« colmM notantur, prifcorm pitturis admr
Wdtd uifuntUr. Hempe Oreftes unk cm amico nauit»
gdns,deindefrdfta httcr dbruptditdutes ipform na/
ve comprehenfus,e? dd uiftimdm adornatus ,iamik]1
Iphigenid initidt eos.Ex dduerfo itero in dltero pdrief*
tbidem iam uinculis exutus depiftus eft, dc Thoantcoccidens,muttos<k ex Scythis alios.Po&remofoluenA
tes, dbduftd Iphigenid dc ded. Vorro ScythefrUftrd •
fcapham ddoriuntur iam nantem, htrentes guberna/ •
culis,dc confcendere conantes. Deinde refruflra ten/tdtdldlijquide ex eis faucij,dUj uero eius rei metucontx
pulfiMtutufemet.infolum recipimt,ubiuel maxim:
%'••
Ucedt
$4
. ' t V CI A N.I TO X A-RI9 . 3
Jl'«tt perfpicercquuntm alter in akeru bentuoienV
twm prastiteritin conflictu cmScythis. fecit emnt:
piitor utrwfldehoflibusin femetruentibusfeeurim,
propeUentem autem eos qtti in akeruferutur,acpra*
iUo iaculis occurrere conantc,pro nihtloqj ducintcm,
j{ itttereat ipfe,modo feruet amicum,uelfuo ipftus cor
pore prwueniens, cxcipiensdj ictus in iUm intentoss
lam uero tantam ittoru bencuolentim, atqs in rebus trittibus commun}onem,fldemjbmanitatem, uerita/
tcm, deniq) constantiam alterius inalterm amoris,
hwc haud quaqua humana putauimus effeaterm ani/
ttti cuiufdam praflantioris, quam pro more mlgarita •
ittorum mortaUm,qui donec fecundis uentvs nauiga/,
tur,amicis indignantur, nifi ex aquo.participes fiant
rerm ltetarm:quodfi uel paululm eis uenti reflare \
cceperint,aufugiutfolos in periculis deferentes. "Enint,
uero ut er ittud noueris ,nibilamicitia meliusarbi/\
trantur Scytha-, neq^ efl in quo Scytba magis glorie/.
tur,quam in adiutandis amicis, comumcandisq) rebut ;
acerbis: quemadmodm neq) probru apudnosmaius •
ttttm, quam amiciti* defertorem uideri. Hat ob re» \
Oreflem ac Pyladem ucneramur, quod prtflates ex»,
tkerint in Scytbarum uirtutibusjtq) in amicitia prat/ .
cettentesfidquodnos omnium ntaxme admiramur. \
Appettationem quoqueexhisittorumfactismpofui/,
mus,utCoraciuocentur,quod quidem noflrainlin/
guaperindefonat^cjiquisdicattdqamicitia prafu
O. ZZAS.
AOT. JNTERf.
>f
ies.MKZS.Hui Toxaris, profedo non ttrcu ntodo
Udluerunt Scytbt, betticisbj in rebus cxteris antecel/
luerunt,uerumuidentur Vddorandm perfuaden/
« m $ omniu aptifiimuunde mihi quu dudm fecus ui
iereturmnc eide mcrito fecijfe uidemini,quific Ore/
•ftttthAc Pytadem m deoru numeru retuleritk:Verwid.
itkdmefitgerdt uir optime, quod pittor quoq) bonus
effes.Admodum enim euidenter ottendisti nobis, qu/t
fmtin Oreftk templo, picturas, pugndmaj uirorum,
Altericppro alterofufceptAUulhcra. Tametfinonpu/
ttram dmkitidm ufqyxdeo cultdm fuifiequonda dpud
Scythds,magk autemquod barbdri efient, dtqj agre/
fiesJimuttdtequidedra/rabieq) perpetub cbmittUami
citidm uerojne infdmiliarifiimos quide exercerefcM/
tosidtti conhciens,qum cxalUs que de iUis audimus,
tm ex hoc, q, progenitoresfuos uita defunctos deuo
*ant. T o x A . A» nos Grtcis quu alijs in rebusjm
k bk qu<e ad parentum attinent cultu ,fdnctiores,m*.
gisaj pijfimus, in pr/fentiarm haud quaqua conten,
derim. Quod autem nofirates amici longe fideliores,
fint amick Grtcis: quodaj dmiciti<e ratio maior apui
nos,q apud uosJidud difficilefiteritdocere. Ac per de
« Grecorumjae tibi molefiumfit dudire ,fi qu* per/.
fpexijuxero, multu iam tempork dpuduos uerfdtut:,
ttosenmmihiuidemini precldrius c/tterisdedmici/
tia uerbd poffefdcere,uim uero fdcta<X\ ittius, adeo np
fduffermonudigwtAtenbexercere, utfat uobkfit,
' prtdica
pi
LVCIAN1
TOXARiif
"*
prxdicarecim,0' quantmfit bonm,oflcndere .At
tibi ufu uenit4cficientes afermonibus, nefcio quomo/
do,e medio negocio aufugitis.Cxterm qum Trdgot
cU infcxnam progrefii, istiufmodidmicitias uobis re/
prxfentant,plcriq Uuddtis dtq) dppUuditis, dcprofe
mntuo periclitdntibus iUis Uchrymdtisjpfiuero mhil
iignmUudepro dmicis prxstare dudetis. Quinfi
quidofbrte dcciddt,ut egcdt dmicus, ibi protinus non
fecusdtqzinfomnidiproculduoUntes eudncfcunt tiof
his multe iU* trdgxdix, uosqfimiles relinquunt indf
tubus istis,dc mutis perfonis,qux diducto ritu, dtq$ m
mdne hiantes ne minimum quidem loquuntur .Atnos
ediuerfo,quofumus in dicedo de dmicitia pofkeriores,
hoc in prxfkdnda ea prxcedimus. Qjtdrep uidetur,iU
in prtfentiarum agamus, prifcos iUos amicos ualere
finamus,fi quos uel nos,uel uos ex his, qui olhnfiterei
recenfere ualemus, quando iftd quidem pdrte uos ni/
miirum fuperaueritis,compluribus dc grduibus dddu >
cristefiibus, nempe Voetis, qui AchiUis ey Vdtrocli
amicitidmjm Thefei Verithoiq;, neq; non alioru ne/
cefiitudinem,pulcherrimis uerfibus carminibusq; con
fexuerunt. Quin pducos quofdam in medium adferx/
mus exhis,qui nostrd ipforum mcmoridfuerint, dtqs
eorumres gefkds exponamus:Ego quidem Scythicds,
tu ucro Grxcanicds. Et in his uter fuperarit, melio/
taq; produxerit amicorum exempkjs er uiHor efko'i
4c fum ipfius uiktomm promulgato, tdnqudm qui
••••'•'• .
pulcher/
O. ERAS. ROT, JWTSRP.
$*f
pulcherrimum honeftifimumq> certamen decertarit:
qdeo utego quidem non paulo malim mihi infingula/
ri ujcto certamine dextra mputari (nam ea cst apui
Scytbas uittp pcem) quamin amicitia quopiam mfe/
rior iudicarUpraferthn Gr*cojpfe Scythaqumfim.
M u%s.Qtianquaejihaudmediocrisnegocij,cm
uirojtaut tu esJbeUatorefingulari certamine cogre/
dhtmadmodm mftructo miftilibusacpenetralihus
mrraripnihusjhaud tmett ufqsadeoignauiterjtani ci/
tpuniuerfamdeferensGraciam »tibi ceffero. Etenhn
uchementer abfurdmftunit,qum duo itli tantu uice
rint Scytharum,quantmfidffedeclarat tmfahul*,
tm uctustnueftre pictur*,quaspaulo antefcitc ad/
modm reprafentdbat»Gr/tcos omneis,tot nationes,
totriuitates,nuUodefendenteuinciahste.hlamifiucfi
fiatjtondextram, quemadmodm apuduosfoletfed
Unguam execari conuentat. Sed utrm fpettare «o>*
oportetjtumerm necorm,qu*amice quk gefferit,
anmagk quoplures alteruter amicos referrepote/
ritjhocuittoriadignioruidebiturtTOXA. Kequa/
quamjmo nonmultitudine uk hormtpettetur, uervi
fi qu* txtnarrahkfatta»hk qu* narraho»uideantur
ffottantiorajnagkqi penetrantix, tm nimirm eri/
mfimmero paria fint, opportuniora magisq; letaf
Ua mibi facient uulnera: Ac pene memet ad ittus ac/
commodabo. M N E s . V r o b e loquerk. Statuamus
igiturquotcruntfatk. T O X A . Mibi qmdemfatk,
t.vc»
g
fore
9$
Lv"ciA*M
rhXAJXli
"
fwemdeturjjititerq)quinqyjtdrretexepld. M N S ^ i
Itidcm mihi uidetur,dc prior dicito,ucrtm ddiurdtusi
nimirum non nifi uerd dicxurum, dlioqui fingcre eiuf/
modi,no admodmjuerit difftcik,paldm dutem refiVt
non queant. P orrb ji iuraris,nefis fit non hdbere fde^
T o X.A . lurabimus ,fi quid etiam iureiurdndo opui
effecenfes. MNES.Atquis tibi edijs ncAtrdtibuti
nmfatisficiat lupiter Pbiliusf TOXA.Et muximei
Ego quoque tibinofiratem iurdbo, medptein lingudi
MNES.
Te&isigitureholupiterEhilius,quecuq)
ditturw fum dpud te, ed nimiru uelquce uidcrim ipjfr*
itel qu<e db al'ijs,quoadfieri potuit,dUigentifime per/
cepcr'm,narraturm, nihil ex meipfo cominifcent&m,
tXtteudnteq}. Acprimo quideloco,AgathocttsDim*q5
amicitiam rcferam,qu£ dpud londs efi cekbratifttniA.
lidm Agdthocks hic,qui Samiwfuit, nbn itd priieni
hixitjiir mdmicitid quide precipuwjtd ut re decla/
Tduit: cxtermrcliquis in rebus uuigo Samioru nihi/\apt*kdntior, neq} genere, neq^ cxteris item opibus/
tluic cmTsinid Epbefio,Lyfionisfittoidmicitid d pu/
ero httercefferdt. Porrb Diniasfuprd modum ditatus
eft,ey quemadmodufolet ij,qui nuper opes nactifuhtj
eoplures cr aliosfecm habebatJ~atis quidcmidoneos
iHos.cr ad compotandu, er ad uoluptari* confuetuii
nem,ab dmicitid uero loge dlienifiimos.Atq) ihter bos
fauerm bdbebdtur Agdtbocks,couiuebdtqi er copo/
tabdt ittsjio ddmodu dpprobdhs eath uiucdiratione*
Dihfds
t>. E-RAS. KtrT.' IWTERl»'."
fjf.
Msinidt dutem nihilo bunc potiorem hdbebdt, qiidm cs,
terosdduldtorcs.tdnde etid ojfendere ccepit, crebri/,
m obiurgdns,molefiusq; uidebdtur,quippe quiddmo/,
r^etemmMortt,preaperetq;Mtfcrudrc\^qu*muU.
tv Idbore pdrtd, pdter itti reliquiffet, ddeo ut ob b*e;
ne dd comdfdtiones quidem tttum deinceps ddhiberet,.
fkdfoltts cm ittis cqmeffkrctur, cehre cupiens Agd/
thoclem.Demum.db dffentdtortbus tttis mtfero perfu*l
fsm es\,quod dddmareturdChdricUed Demondftis;
nxorejuiri ittuflm^ttque inter Ephefios m hononbui,
rittilibus.primdrif.ldmvtitml*dmuliereddittm.
Ujentitdbdt,crfertdfemimdrcidd, er nuh qu*di dd/_
ntorfd: deniq; quicqddd h*c lett* macbinStur m <tdo/.
hrfcentes,quopduhthnittisdmorem drtibuS quibuf/,
ddm inferdnt,primmaj hdc mcenddnt opimone,quod.
fefe credSt dmdri.mm phrimtt itticit v hoc,pr*fer/
tm eos,quifibiformofiuidentur,donec mtprudentes,
cp cdffes incidermt.Erdt dttt Cbdrictied urbdttd quide,
V elegdns muliercuh,dtfuprd modm meretricia;
femperq; ittius,quicttq; forte ddijffet,etidm fiquis dd/.
suodum leuiter concupiuiffet-qumfi ueldffexiffes du»
tstxdt,protinus ddnuebdt, nec utto pdtto metuendm.
etdt, ne quando recuftret Cbdricl<ed:ddmirdbilis dttt,
dfioqui drtifex, quduisq; meretrice doctior dtticere dh
ntdtorem, Vdmbiguus quttddhuceffet, totu fubige/,
re:dt qutt hm teneretur,incitdre,dc tmgis mdgkqfdth
**nderemmird,nuncbhndimsntK:dcmo
•V 7
g i, demde'
166
. XVCIANl TCTXARIS
"-
tleittde metidfujbirionc,qudfi dd dUmfefe defUsmd.
tffet:postremo omniex pnrte egregie dottd erdttmu/
ticr, V dbfolutd, drtibusok ommgems itt mdtttes in/
nruttdMtncigiiur torn Dinicaduldtores accerfiue/
rant mddolefcctUMlummuttdbj adfitnuUbat^uo eum
m morem CbaricUc mtpeticrct.ltU porrb qvue com
plureis im ddolefccntcs iugukrat, v mmmerdbues
amoresfuerat metttitd, domosbk opulentds euerterdtt
tidrium quoddmjtcu mexpugnabile mdUm: ubi tut/
Hd mdtibus efifimpticem, v buiufmodi drtiutn irnpe
titum ddokfcentulumjbdud quaqua mittebdt ex un/
guibus :fed undiq) oppugndns tentdnsaA, ubi im ottu
nium effet compos, tum ipfd dum cdptdt cdpta pcrijt,
tMmmfitici Dini<e mttumerabitium matorum extitit
. cdufa,Um primum quidem Satmtiterutdsitia ddU/
* Umddt:dcfubindemifiitdtMriUuldm,qucrettUHcut/
retutfieretiiituigitdrehpoftremo uimifcrapr* dmo
refuffbcdturd effetfefe: donec iam beatus tueperfud/
fusfibifortnofuseffeuidcrctur^ttq) Ephefiorum uxo/
ribus prctercdtcrosddmdbitis. Ac tandcm m cotu
greffim ddductus eit muttis precibu* exoratus. Et ex
ro quidcm temporefdritis iam erdt coie{tura,forc ut
cdperctura mutierefbrmefdtad uotuptdtetn congre/
tti docTdzt? m tocoficre: v inter toquendum mifera/
bititerfufbirarcv iam abeuntem ampletxi: er OOVKH
tiobuim occurrerev formm colere,fic ut maximtf
pUciturdeffetmterdum uel tioce, uclritbardcanerc?
qmbus
D . R R A S . ROT. I N T B R P .
tt#
tjuibus ommbusin Ttinii ufa est. Ar ubi fcnfit exorw
dctri, imq) more iUaqueatu, aefubiugu effefattm:
ttUud ai baxexcogitat,quo mifermfubuertrt:graui
imfe ex eofimulat(nam bocquoq) efficax admagH
ac magis mHmmandmrtultmamamem)Keqj pot
fteacommedbatadiMum,dffirmans auiro obferuari
fefe,qui iam amore pcrfenfiffet.YLic uero rem iam nott
sdtraferre poti/s eratmeq) iurare quibat, qum itUns
nott afpicnetfedlachrymabatur,aduldtorescp adfefe
ittcccrfebat, ac Cbaricuue nmen inclamabat: imagi/
tmni)smus mpUxus(candidoenimkpidefecerat)
eiuUbdtStcmm infolu abuciensfefe idctabaturpUtt
ttecp. res extrema dementiafpeciem obtinebat. Siquit
dm munera reddita funt mulieri,non pro maloru aut
eoroUarum preciofcdfoUiet domusjgrifmuUtate/
ftesflerulenta^uri quantu optarrt.Qufdmuitat Bre
mLyfwnkdomus anteainterlones nobiUfima,ex/
baufia eft^uq) exinanita. Oeinie ubi im exuccus eft
frt*wreU8ojUum quemmJmddolefccntulu Creten/
fem, btttc nmmatu uenata eftjtq) ai tum defciuii,
hm uideUcetiuu adamabat: atq) « quiiem credebat»
Uaq) Tjpnas negUctus no a Cbariclaa moio,ueru etU
tm ab affmrtoriws (na ifii quoq) ad Cretenfmama
Urem iam defciuerat) dbit ad Agatboclemjampride
rton infcim, q, iftires mifere baberent. Ac pudefcens
tntide imtiojamcn expofuit omnia/imore^gefiatem,
awrogmutimmutieris^ualem Crcttnfem:infmrna»
'
t
*
£
|
ttOtt
idl
"fLVCIANr T O X A R I S
^
non uicturmfefe ,nificwm Chdlicldd canfuctucunem}
bdberet. llteuero mtempefiium effe rdtus id tempod
ris exprobrdreDimf, qudpropter ex dmicis unufefc.
non ddmiftffct ,fcd tum quidem dffentdtores fuosfiH
ttntepofuiffet: diuenditd, quam una hdbebdt m Sdmo,
domo pdternd,prmu iUidttuUt tdlentd trid. Qjj*/i?
muldta) recepiffet Dinias, bdud cVdm erdt Cbaricldd;
rurfmfubitoformofusfdctus:rurfusdnciUd er Uteru/,
U,rjr cxpoJhldtio,quod iam diufefe nonddiffet: con/.
currerunt item dduldtores appLudentes, ut uiderunt
Dwr* ddkuc effiquod ddret. Cum dute poktcitus cffii
fefe uenturum dd itidm ,ueniffitq)primo firefomno,
effit'q) intus Demondx Chdricleemaritus :fiuequod
alioqui pnefenferat: flue de compofito, proditioneq^
uxorts(nam utrumjjfertur) exiliens uelut ex infidijs,
ejr dtrium iubct oceludere, ejr Dinidm comprehendi,
ignem ac fidgrd minhdns: neq) non glddium tanqudm
in mcechum educens.ltieporro reputans quibus i/n mS
lis ejfit:uette quopia de proximojut idtebdt, drrepto,
tumipfm occiditDemondttem,in tempusddigens:
tm Chdricld-dm: dtcfc hanc quidem non ittu uno, ue/,
rmetiamejr uecte f<epius, tjr posxea Dcmondcxts g\s
dio,firiens.Atfimu\i mtered muti ttdbantjrei nouitd/,
te attoniti.Demde coprebeniere conati, qum m bo$
quoqifirro htftliretjpfi quide dufugerunt.Dinias aut
tem Hamfefefubduxit, tanto patratofacinore. Etdi
durora ufqj, dpud AgathocUm diuer[abatur:pariter<fi
tjrqttdt
D . B R A « . ROT. I N T B R P . IOJ
fjsr quafatta cffent reputabant, v quid in potterum
effet euettturum^onfiderabant.Vt autem diluxit,mi/
Utes aderant, (iam enm rcs erat dimlgata) compre/
benfumqtDiniam,nec hucinficiantem bomicidiu, ad/
ducunt ad prefecxum,qui per id tcmpus kfiam mode
rabatur.Hic eum ad Perfxru regem rcmittit. Nec ita
multo poftfelegatus est Dinias m Gyaron mfulam cx
CycUdibus unam,damnatusa regejut ittea,quoad ui/
tteret,exuUret.Agathocles autem cum reliquis in re/
bus nuuquam abfuerat, tum pariterfoluit m Ualiam,
& amicorumfolus una est m iudicim comitatus,ne/
queufquam defuit officio.Porrb ubi iam mexiliu pro/
fe&us efl Diniat ne tm quidem dcfertus efi ab amico,
Qtf«n potius ipfefuapteffonte damnatus uerfabatu*
i/n Gyarofimulqt cm iUo exuiem agebat.At quu iam
fermncccffariarm omnim mopia laborarent,lo/
<pas feipfm purpurarijs,una cu alijs urinabat^uodqi
bmc partuefi referens,Diniam alebat. Qgiw v agro
tanti diutifiime inferuiuit.v ubi uita defun&us efl, no
faut unquam m patriam reuerti,ueru mibiperfeuera/
ttit m mfula, pudorifibifbre ratusji uel mortuu ami/
cm deferuiffet:Hoc tibi Grtecifa&u amici retulerim,
tfuod quidem non ita pride accidit, haud enimfcio an
amniquinq; praterierint, quod Agathoclesin Gyaro
ptorte obijt. r o x A . At utina iniuratus ista Mne/
Bppe dixiffes,uidelicet quo mibifas effet, eis no habe/
fcfidem. ,A.deo Scyfbicu quenda amicu Agathoclem
".
"
g 4 ifitm
M4
LVCIANl TOXARIJ
istum defcripfiiti, quinuereor ne quem XT dtium if&
fimilem ndrres. M N E S . Audiiam cratiumToxd/
ri£uthydicum Cbalaienfem. Retutit autem mibi ae
bocsimylus nduclerus Alegdrenfis, actiuransprofev
tiofe teite remfactam efie. Aiebat enim nduigdittffe
fefeex Itdtid Athcnds,eirciter Vleidiu occafum , cott
ietticios quofddm homines uebentemjnhiSfuiffeEte/
thyiicum, unaq^ cum boc Dmone Chdlcidefem eiufr
iem amicum. Ac ndtu quiiem eos aquatins fuiffe: ue/
rum Euthyiicuudlmmjrobustumqi ,Damoncmcon
trafuppdUidum atq) Udtitudindrium,qudiiqMnuper
{utapparebat)ex dmturno morbo reualuiffet. Uaqne
di Sicilid ufq) fetidter diebdt Simylus nduigdffe ipfdH
Ceterum ubitranfmiffofreto,'mipfoimloniomdri
ttduigdrent, tempefiatem maximam eis incubuiffe.
Quid dutem dttinet mu\td^fene:'mrnaneis qudfdam
proceUds dcfinuofdt,tum grdndines,eyfi quat dtia
tempefldtis ma\d i vt uero uun baui procul abeffent
a Zacyntbo, nuidttdmgmesmennd: praterea t?
funes quofdam trdbentcs,quo nimiru umjmpetumq)
fiuctus cxriperent:circiter nottis mectium,Dmonemi,
quiin tanta Uctatione naufcdret ,uomuiffe m mdre
propendentem. Deindeatt conijcio naue utbmcntm
in em partem, in qudm iuc propeniebdt ,inclindtd,
fimulbj propetientefiuctu ,excidiffe eum prono cdpi/
te in pelagus:neque nudumtmen, uideticet ut mifero
uelnitdrecommoieticetet. Mox^ikrjifcclrfmrfj^
quum
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
tOf
quum pr<efictreturjux<kfcfe dbundisfufioUeret.Vor
rb EuthyiicufimuldtCp' dudif[et(ndmfirtefirtund nu
im mfirato trnn erdt)dbieciffefemet m mdrejtrreptb
queDdmone,quiimdeficicb<u(diutiuscnmifltuide
ripoterdtjundfcilicet relucente)uni iuxttiUm ndft
facfubicudffe. Ac uohtiffe quidcm iUis opituldri fefe
mifcrdtos uirormn cakmitdtemjtermnequiffetquod
uento pneuttido rdperentur. lUudtmenfiajfitfube/
rd eomplura di iUos proieciffet trnn excontis tliquot,
Wdbbisfufbcnfi ndttrent ,fi quemfbrteexeis mncift
ierentur,pojlremofc(tnforid quoq^ ttbuktt» qus qui/
iemerdnt neutiqum exigut. Cogitdidm perdeot,
quoidUud grduius beneuoUntis documentumquif/
qum sdere qucdt mhominem amicm,quinotiudc/
tiiiffet m mtrejufqueddeo f*uien$,qum communici/
ti morteiUmqi ddeo mihi dnte oculospone mminen»
ttsproceUts, fragorem dqusfefe adglomerdntis,Jpu/
rnm undiq; tffiruefcentemjnoctem/te defperdtionemi.
Ad bsc iUum im prdfictri mcipicntem, uixbj undit
exttntemjmtnus^ porrigentem mieothunc tute m/
eontmermfilientemfimulcU' ntntmtprorfmwfoUbei
tmjnefi prior Dmon intcriret.Sic enhn profikoctt/
gnofces, quod bdud mgenercfm hune quoqt micm%
uidehcet Euthydicm,retulerim.ro x A R I S .*7tr&
perierunt uiri Mncfippe, <m fdlut quspkm ex mfpcrk
to iUis contigitt Adeo ego iUis non mediocriter timuk
M N E s . EonoAnimo es Toxtrk tfirutti funuqnm
g f bomectf
f«f
XV.CJANI
.YOXARJJ
hodieitj Atbenis agunt, mho pbilofopbi* dantesope
ram.Ham Simylm ea demum narrare poterat,qu£ ns*
ctu mdere licuit, bmc delapftm, iUwn defilientem, fif
muUp nantes, quatenus per notxem dabatur afpicere.
Vorrb qu* pofi b*c accideuint, Euthydicus ipfc nar/
rat.Primtm quidem ,fubera qutdamfbrtc na&os,fu/
fpendiffc de bis fefe, atque ita harentes fluitaffe ,fan§
qudm'mcommo.de.Deinde ubi.tabukta confpexiffatt,
iamfub auroram annaffe, confcenfiscp iUis commode,
deinde nantes app4iffeZacyntbm. Poft bosautem,
.quineutiqmalifmt,M.egoquideautumo,accipeiam.
iertimjmbilo iflis mferiorem. EudamidasCorintbius,
AretJto Corintbio,& Cbarixeno Sicyonio amicis ute
batur/t ijs quidem op4cntk,qmm ipfe pauperrimut
effet.Hicuita dccedevsjteiiamentm reliquit,alijs quj
demfbrtaffedcri4c4mttibiuero,baudfcio,antaleftt
ttppariturm,uiroprobo,&apudquem
amicitiam
preciofit,quiqi uel cm prtecipuk m ea certare queat.
Sie enbn in eofcriptm erdtJLego Aretteo quidem tna
trem nteam 4endam,atqj infenectatvuendam: Chari/
scenoucro filiam meam elocandam cm dote,quant§
ttb iUo. maxima dari poterit. Erat aute itli mater anuf,
fX&liola iam matura nuptijs.Siquidautemmterm ac
§ideritalterutri,huius quofy partem 'jnquit)a\ter ba/
betoJiuiufmodilcctottftdmento,ij quitenuitatem qut'
dem Eudamid*nouerant:at amicitiam,qu* iUi cu hts
jturk'mterce(ferat,ignorabant,rempro ludo iocoqj dp
•« • ..
cebant
jfrbdttt.blew terte aderatqui nb cumrifudtfcederetp
quodeiufmodiba-reditatem Aretamsejr Cbanxcnus
effent accepturifjiUces uidelicet, atque ita aiebant:Si
quidem perfoluet Eudamidajuperfiites etiam ipfi bf/
reditatem tradent mortu%. At baredes, quibus ifia e/
rant legata,ut audierunt, uenerunt iUico, agnofcentes
rataq; ficientes ea,qua erant teftamento mandata.lta,
que Cbarixenus quincp duntaxat diesfuperfies, diem
pbijt. Areteus autem optimusfucccffortattus, tum ii(
lius,tumfuo ipfius fufcepto onere/ar matrem alitEu/
damidtjw fiUam nonita pridem elocauit,ex quinque
talentis qu/e pofiidebat, duobus m propri* filie doti,
•duobusdn amieifinam erogatis: Ac nuptias ambarum
rode diefieriHoluit. Qtttdtibi T9xaristAdtt*usiftf
wdctw/tumnamleucamicititt argumentmn exbibuif
fe,aditabuiufmadibareditate,neqi deferto amicifui
tcftamentoian bunc quoque m perftftuidoneisq;cal/.
eulk ponimusyUtfit unus e quinquet T O X A . Etifbe,
quidem egregius, quamquam equidem Eudamidam
snulto magis obfiducimadmiramsfum,quafuiterg4
<amicos:declarauitenim,quodcr ipfe eademfuiffetfv,
ituruserga iUos, tamctfi non effent eafcripta m tefia/
ntento,uertmanteaUos ueniffetnon fcriptustaUt/m
htres. M N E S . Probe dicvs. Sed quarttm iam tibissarraboi Zenotbemim Cbarmolei ,Mafiitia oriundu.
jCommonfirabatur autem mibi m \taUa,patrienomi/
pclcgatmngentisuir decorus,proccrus, acdtues^ufi
<• • .
apparebat
fcoS
LVCIAWI
TOXARir
dpp^rtit. A^t(«ffcdtiDi«xormrlw<fciifO' ficienth,
quu, dUoqui defomis,tm dimidid nempedextrd cor/
poris pdrte mdncd,dltero<t; eaptd oculo,teterrimm
quAddm&refigiendmterriculm.Deinde qum
demirarer,fi decorut iUe qum effet^tcuenuttusJ"ufti/
neret eiufmodi muUerem fibiddiunctamtisqui mibi
eitm commonfirabat,caufm exponit, qudremid ma
trimomm mciiiffetinoueratenmcomperte omnia,
iMift ipfe quoqx MafiUenfis erdt. Mewcntti (mquit)
huiutfocdiepdtri^micut erdt Zenotbemts,uirodiuiti
achonoratoxpfe'ufdensrehm par. Deinde aliquanto
pofi,ficuUdtibut exutut efi ex condemndtione Mene/
crdtes,quo tempore paritermfimis,ct dd cdpeffendot
nutgiftraM inidonem efi iudicdtm afexcentm mrit,
tanqum qui fententiam iniquam prdnunciaffet. Ai
hunc aute nwxm,mqwtjto$ mjiilienfesmuletmm,
fi quitcorrupteiudicet. Grauitcritaqifirebut Mene/
cMet:primm,quodeffetcondemnmm:4rinde,quoi
Idiuite pauper:pofiremo,quodex nobiU repetefittut
tffet mfimittdc reiettitius. At pr<eter cateraem ipf*
difcruciabatfiUa iam nubitisattpote annos nata decem
tyocto, qudm ne cm omni quidem patrit fubfiantia,
qum anie condemnationem poffedndtflgnatmfiif/
fet quifqum mgcnuus ae pauperficileaccipere,q%ut
tm infitici fueritfimd.Quin & cocidere dicebdtur,
idbj circd hwam crefcentem. tuec uhi dpud Zenotbe/
mmdtpterdxcsMm^
Ucqt
D . E A A S . ROT. IHTKRP.
Ujft
N«j[ enm ipfe egebis necefftrijs, er /ift* tud dignum
dtiquentfuo gcncrcfbonfmimcnerit. At$forertV
qttumJih'mdpprebenfdiUiutdextrd,dcdu3atdomu.
1W$ opesjnue iUi mulu erit, pdrtitus eft cm iUo, ae
eaena pdrdri iuffd, conuiuio dccepitmicos, er m fc«
Menecrdtem, neluti idm i neceffarijt cuipim perfudt
fiffet ,ut pueUdm m mdtrimonim dcciperet .Eofked/
quhtt dutem conuiuim peregerdntjundffentik, dijs4&
nrroplenum iUi cilicem porrigmtdcapejmquit, Me
neerdtes,d generofymbohmdffnitdtis poculm,nm
bodieduiturusfm egofiUm tudm Cydimacbm, do.
temttutem idm olmdccepi, tdlcntd quinq; v uiginti.
\Uo uero refbondente, abfit neficeris, o ZenotbcmiSp
neue ipfe ufqueddeo infdnidm, ut te negieetm, qui er
iuuenis es»v formofus,confbicidm cm defbrmipuetA
hyic debititatd comugdtm.thecjnqudmjUo loquent.
tcjncfbonfdm ddiunctdm toUens, dbduxit in tbdlmUz
dc-pduhpofi prodijt,ed deuirgindtd,dtq} ex eo tempo
re-cmiUduiuit,fuprd modm diUgens,v qucmddtno
dmuides,rircunferenscm. Etnonfotm nonpudet
nidtrimonij, uerumetidm perindedtq) gtoridnsdeco,
ficoftentdt,proptered quod negUgit corporitfbrmdtm
acfxditdtem,dd bec opes vfimdtn.,tdntm dmici rt
tionem bdbetMenecrdtis, neq) drbitrdturcmfexccH
tm uirm fententid deteriorem effe fbttm» qudnttm
dd necefiitudinem. Qusnqudm pro bis im iUigrdti/
m rctuUtfbrtuMuti hune mvdmfucuusenmeifh*
moftpmus
*#•-
• VVClATtl
T0XKR1*" • T
mfifiimm cx iUa deformifiima fufeeptm efi. Ne$ <tt*t
f/l, quod toUens bunc pater mtulit m curiam, frondi/<
bju oleagints coronatuAc puUis amiftu, quo pwtmis
feratioms auo conciliaret. At mfbns arridcbat iudicu.
busjnanibm complodebat. Itaque curia commotafu/.
per iUo, remifit mulftam Menecrati, atqj iUeiamrci,
funtip refiitutut efi, eiufmodi patrono ufusapud iudi
cts. Utc affirmabat Mafiilienfis Zenotbemimamici
gratia ftciffejbaud mcdiocria,ficuti uides, ueqs quaUtt
p»aftmScytba- fkftitant,qui concubinas i*rmofifiima*
fummacura dcUgeredicuntur,u\efiatnobis quintus..
Heque uero mibi uideor aiium quempiam debere dice.
r,e,Oemetrio Sumcnfipr/tcrito. ttauigarat m Aegy/
ptum Demetrius, una cum Antipbilo Alopeeenfi, qui
$tm iUi iam inde a tenervs annvsfuerat amicitia, atque<
epbebus ephebo conuixerat,pariterq} fuerat eruditus,
ipfe quidem Cynicajn difcipiinam fequutm,fiib BJbo/ -.
dio iUo fophifla, Antipbilttt uero medendi fcicntiam.
oxercuerat. At hoc temporis fvrte proftftmfuerat»;
Aegyptim idd fpeftaculum Pyramidm, Memmo/.
tnsqj. Nam audiuerat iUas, qum effent fublimes, um/ bram non iacereiMemnonem autem uocem tdtre/ex/
driente fole. Harm igitur rerum cupiditate addu/
ftus Bemetrius:uideUcetut Pyramidas mtueretur,
ac Memnonem audirct :fextm iam menfem dduerfst
Uilo nauigabat, relifto Antipbilo, quod is itinere at/.
que afiu defijfut effct, Huicautem mterea calatnitat*
r
mcidit
o.
Z*,A$:
ROT^
iwf eit>*
*if
fflj/^t, ^«<e finguldrem quempidm amicm poftuUx
ryt.Hdmpuer eius ut nomineita t? patria Syrus, ini/
Ufocietate cmfacrikgis aliquotMu cm Mis m A/
nubls templm irrupit :fublatbque deoM hoc phiaUf
kureis duabus, tm caduce6,auteo V hoc, neque non ••
cynocephalis argenteis^itqUeidgenus alUstomniaa/
pud Syrm depofuerant. Dtinde forte comprehenfii
(capiienhnfuerant,diuendentes nefcio quid)rem om/
utm protinus conjifii funt, diftridi m rota: deporta/
fc$ uenerunt m edes Anttphili: ibi resfurtofubUm
depromebant,fub ktttca quadamin abdito conditas.
iyrus itaquc imco uinftus, Unaque herus huius Anti/
pb&us:atque is quidem mterea dm preceptorem au/
ditjamifus. HecopituUbatur quifbiam:quin magis hi
Uuitucrant haexcnus amici, duerfabantUr homini tan/
quamqui templu Anubisfactikgiocompilaffef.fefeqs
impiarieredebantfi cu i&o bibiffentMt ediffent.Vor/
rb duo qui reliqui erant pueri, quicquid cratm domoi
tomafdntesjuga difcefferut. I» uinculis igituY erat mi
fer Antiphilus multm iam tempotis: habitus mterimi.
imtmm,quantu m carcere erat ,fontiufcekfiifimus.
rorrb prefettus carcetis Aegyptius,homofiipcr\Uii6
fusjratusfefe gratmfacere deo, atqueibUusulcifciui/
tts,grauis Antipbilo bnminebat. Qttodfiquado defiti
deYctjffirmansfe nihil eiufmodi patraffe,unpudes ba/
bebaturtatqi boc nomine multo etiam magis erat inui/
fus.Subegrotabat itaqj idm,mak'ctj babebat: nec mir&i
K
quippe
trt
L V C I f t N I T O X A R r S -.
5«/ppf^«ifettmtf«t<<rcM*<i$fti<<»i«0(ftw;w$crKrA;
fimreturprotenderejiigno mclufa:nam per diem cata
fiattringebatur^tiera nuutu uinftafirro: at noftu cof
gebatur totut m uinculk effe. Ad h*c infupcr domici/
Vu p*dor dc pr*ficatio,mutik ibidem uinftk, locumcfi
ttngufitt prmentibttttadeo ut uix refbirarentitmfir/,
riflridor^tc fomnus exiguus: h*c omnia molefiaerat,
atq; mtcderanda: nimirtm homini eiufmodirermm/
fueto, minimccji ad tam durum uit* genus exerctiato,
Qgumuero iam deficeret,ac ne cibm quidemcapere
pcffet,reuerfut. ejl tandem V DemetriusJiihil dumfci
enseorm qu* acciderant.Vt autem cognoueratquo
inlocores effetfiatmtik curriculo ddcarccremucnif/
fet:tm quidem admiffut nb efi, propterea quod uefbe
raiam effef.ey careerk cujios iam dudm oeclufisfi/
ribus dormicbdt,miniflrk cxcubias agere iufik.At nuh
nequmeffet mgreffus,mutikuideticet precibutad/
tniffus, accedes mutio tempore quarebat Antiphilm:
quippe malorm mutiitudine fie immutatmJtt eogna
fci non quiret.Cireumiens igitur, e uinftk unumquent
quccontemplabdtur: eorm morc quitanriudriucad*
ueraiam marcidafifta,requirttntinflrdgibus. QuocV.
ni nomenfuiffeteloquutusyAntiphilm Denomenk fi/
Vm:ne longo quidem tempore potuiffet dgnofci quift
$idmeffet,ufqueddeopr* malk erat transfiguratue,
Vt uero ad uocem agnitam refbondiffct, atq) adeunte
iUocomam diduxiffct: eam i uutiu abigens fprMdant\
dtqt
D . E R A S . ROT. I W T E R P .
Il|
itq)'mpexdm,oftenditfefe quis ejfet, Kie dmbo eottd/
pftfunt,ocuUs obortdcaligine,in tdm inopindto fbeftd
culo.Veru aliquanto poft,pofteaquam & ipfefibi rcd)
iitust&Antipmlmrecipiens Bemetrius ,defingu lit
effft iUm diligcntet pereontatus, bono animo effe iu/
bet.tm
diffeelo paUio, dimidiato quidem indui/
tur {pfevcliquum autem iUi donat,detracris itti putrii
busdtq)detritis,quibus eratopems pannieulis,atque
ex eodie modis omnibus iUi dderaticuram eius agens,
inferuiettsq). hocdns enim fefe ijs, quiuerfabamur m
portit mtrcdtoHbusArnme ad mtdim ufqj diem,one/
tibus geftandis non puru lucrificiebat.i)einde abopt
rt reuerfus,mtrcedis partm eareerario m manum dtt
but,quo iUi tnanfuetmhuncje pdcdtm redderei.t)e
rthquo autednamicicuram dffttmfuppeditdbdi.At/
qucinterdiu quidem dderat Antiphilcquoittum ebn/
foUretumbi uero noxoecupaffet,pro edrcerisfbribus
fttto ex herbis thorulojubftrdtisa) frondibusjcquicf/
etbit. Etin huequidem modum dliqudndiu degebanti
nt Bemetrius nutto uetante ingrederetur, atqueob id?
nitiusfirret edlamitatem Antiphitus rdonee extitttto
incarcere latrone quopiamjda) ut putabdtur ueneno,
& cuftodix cxaftifiime obferuau,neque deinde quifqf
ddmijfusindomicilim uinculis Uber.Quai ob resdu/'
Uus atq) anxius, qum alia uid n5 pdteret,qud Uceret •
. dmico adeffeadito prxfitti tottegafeipfm defirtJdHi'
$ M « in imptione tempU Anubis tomunem opetam
tvc,
h dididif/
itf
tveiAtn TdxAsii'
ttddidiffetMfimuktq; confiffus efl, dbductus efi itiicd
tn cdrcere, dc ductus dd Antiphilti. Nam hoc magnis,
precibus uix obtfnuerdtk carcerario,ut proxime An,
tiphtio, atqs eddetn m tra.be uinciretur. Hic igitur uel
tmxime decUrduit,quanto m iUm fuerit dmore, quw.
fua ipfius incommoda ncgligeret, cm W ipfe interm
egrotdretiiuud atit cur/t baberet,quo pdiiofieri pof/.
fet,ut itie cr qudmplurimu, dormiret, ey minimum <m
geretur. Atty itd comode tolerdbdnt,comunicatis inter
ipfos mdis: donec aMquanto poti,tale quidda dccidit,
quod fnefirme eorti imponeret calamitdti. Siquide e
ttinftis quifbiamjjdudfcio unde naftus limam: adiun/
ftis coiuratis captiuorti pleriffrcdtcnam infecuit,qutt
feridtm erant aftrifti,cyphonibus in hanc mfertts,folr
tiftqipmncs.Qjtf quidefictie trucidatis,quippe paucis
cufiodibui/conglobdti profiliere.Atq; hiquidem itiico
quo quifq, poterat,difiipati: poficd plerifyfunt copre/
benft. Porro Demetrius cr Antiphilus inibi remanfe/
runt:Syro quoque retento, qui iani dufugere parabat.,
Vt aute dtiuxiffet:Aegypti prtefesfognito quod acci/
derdt,emilit quidem quiitios infequerentur: dccerfitkt
tttite ifs,qui crant cti Demetriojbluit d uincuiis coUats
tUtos^quodfolinodufugiffent. Atitiis hdudquaqulm
fdt cratst hoc titulo dimitterentur.Cldntttbdt dute De
metriusjibiq; non tnediocribsu inrebus miuridm fieri
pr*tendebdt,fi pro maleficis babiti,uiderentur uel cof
tn^er4tione^elobidkudti,quodn5dufugiffent}dimit'
ti.la
D» B R A S . ROT*. I N T E R P .
Ilf
1i.infummatcompulere iudicetut caufam exattius ex/
cuteret.At bic ubi repperit,nihileos comeritostco!lan
datosiUos, Demetriuautefeorfim quoq) admiratusji
berosejfe iufiitxonfolatusfuperpana quam tulerantt
preterius m uinculaconietii.Quinetiammbosmu/
nere profeeutus efijdqi defuo: Antiphilum drachma/
rum decem milibus:bis tanto Demetritm. Ae Antiphi
lus etiam nunc quidem m Aegypto efi.Demetrius aut
fudQuoq) uiginti miliarelinquens amico, concefiitm)
IndUm: profittus ad Brachmanasttantu hoc loqmtus
Antiphilo, merito fibi iam ignofcendtm uideri, quoi
ttm ab eo difcedcret.Nectt ettimfibi opusfire pecunid*
quoad vs perfeueraret effetqui erat,uidelicet qui pofiit
paucis effe contentusmeq) iHum ampUus egere amico,
quippe cui res iam filiciter haberent. Hiufmodifunt
Toxaris amici Gra-ei. Quod ni initio notajfes nosjan
qum qui uerbi/s nos iaclaremus:idem profitto relatu/
tlts eram tibi complures orationes,atque eas egregiat»
quat Demetrius habuerit m iudiciotquum mtcrim pro
feipfonihil rejponderettPro Antiphilo uero lachymat
funderet^atq) etiamfupplex effet:totdmq} caufaminftt '
fereciperettdonec Syrusflagris ctefus,ambos eos libt
rosftcit.Hos igitur paucos e plurimis,quos mihipri/
mm memoriafuggdfiitjibi narrauerim praclaros aet
firmos amicos.Quodreliquu efi, iam decedens d nar/
ratione,tibi dicedi partes trado.Tu porro uti Seythat
bis no mfiriores refirasjcd loge prafiatioreSi tibi ipfi
h
x
curat
,M,l4
LVCIANl
T0XARI9
curd-fueritfiquid de dcxtufoUidtus esjteed tSri pt<h
eiddtur. Veru oportetfirenuuprctfidreuiru.Eterim
res qu<eddm uebementer ridiculdtihi contigerit,fi cti
Orcfiem dc Pykdem ddmodufophifiicetdudaris, pro
Scytbid dices,orator ignauus dppdreds.ro x A .Rrt
ftetu quide Mnefippe: qui quide dd dicendu etim ex
hortdrisiperinde qudfi nihil folicitus fisjte tihi lingud
execeturjtifto in mrrdtionibus.Sed idm exordiar ni/
hil quide quemddmodu tujuerbis pbdterdns dtqj exori
ttdns (neq; eriim is Scythdru mos)prdfcrt'm quum re$
ipfe tonge m agis toqudntur, f uerha. Nikit dute eiuf/
modi expeftdueris i nohis cuiufmodi in comcmorando
tdudihus extulifii: putdfi quisfinedote duxerit defon
tnem muliere: dutfi quis dmicifilict nubcnti pecunioli)
domuerit, duo tdlenfd: acper loue, fi quis fponteedt
itt uinculd,quucertofcidtfepdulopofi effefoluendm*
Admodueritm teuid ifidtneq; quieq inefi in his,uelmd
%ninegocif,netuirite quodfit. Cateru ego tibirefirS
ntultds c*des,bcUdc£ er mortcsjimicoru caufafufcep/tdsjit inteUigas uefird ifid lufum effe,fi cu Scythicis co
ferantur.Neq; tamen ifiucfine cdufdficitis,fed merito
pdrud ifid mirdmini:proptered quodnofuntuobis dd/.
tnodum graues occdfiones decUrdnd* dmicitid-,quip/
pe in dlta pdce uiuentihus. Qucmddmodu nec in tran/
quiUitdte queds fcire,bonusfit gubetnator,nec ne. Trt
pefidte eriim tibi opusfiierit,dd hoc ut dignofcis.Atd/
pudttosbeUdperpetM,&dUtimtldmt(SdUosjtutce/
iimus
D. E R A S . ROT. INTERP»
I17
tstntus htuadentibuf,Aut ubifirie cocurrimus,pro paf/
tUispredacp pugnamus, Hicpotifiimu opus efi bonis
amicis^ocp quam fimifiime conflituimus amicitisfo
l&hecArmA bwiftAAtq} inexpugndbiliA effe iudican/
tes.Vrius autem uolo tibi cSmemorare, quo ritu ficia/
tftus amicosjton expoculis,qucmddmpdu, uos, neqj fi/
spuis *qualisjit,AUt uicinustuerum ubiflrenuum quem
pidm uirufonfpcxcrimus,quiq} pracUraficinorA pd/
krarepofiitjn huc omnesftudio incumbimus,v quoi
ttosm mbiendis coniugijs, id nos in Amicis no grdud/
tnur,diu quafi procos dgentes,nihil^ nonficientes,ne
utdelicetfiufiremurAmichiA,neuereieilieifeuideA/
mur. At uhi idm ist Amicitids cateris repulfis, delectut
efi quifpiam, protinus fccdus initur, AC iufiurandu, qdf
fit ntAximu:nimirum er uicturos eos pAriter,v mr/
tem oppetiturumfifit opus^lterwn pro altero, Atq$
itd tAcimus.Etenimfimulatq}"tncifisdigitkfAnguinem
ihcaliccm defiiUduerimus, fummhq} ihtinclts gkdijs,
amho pdriter admouentes biberimus,n8 cfiquicquant
tjuod deindenosqueat dirimere. Admittunturautem
ad buiufmpdifaderAjtdfummu tres. Hxm qui multis
fitamicusJs eo loco bdbetur Apud nos,quo communet
ifia attp AdultereuxoresiAtbitrAmurq} kmnon pcrin
4cfirm4miUiusahticitiAmfore,pofieAqukm efi in pht
respAriesdijfecTA, ExordiAr AUtemabhis,qu£ nu/
perDandAmisficit.DAndamis enim hic in confHclu &
SAuromatiSjquum effet captiuus abduilus cius amicus
b 9
Amizoc.ti
|18
LVCIANI
TOXARIS
Amizocof.Quin potius ante tibiiurabo nofirm iufhi
randmiquandoquideiflbucmtiofim poUkitut.lt.on.
tn'm per Ventu er Acinace m, auicctuam mentitum
fm apud te de Scythicis amicis. M E N I P . Eauidem
tum iufiurandm haud magnopere deftderabam.pro
inde rectepxcts,qui nuUu deoru iures.r o x A . QRid
tu narrasiA n no tibi uidentur effe dij, Ventwzr t\eit
nacisfAdeb ne te jugit» quod nihilftt maius mortihb.
uita ac morttiPer htec utUly iuramus,quoties per Ven
tm & Acinacem iuramusiuideUcet per VenimMW
sjuam qui uitajit caufa:per Acinace uero,ut qui mot/
tis fitautor, M N E S I P . Atqui/t ifiaidoneacaufi
efi: protetto multos alios quoq) deosefis babituri W
\es,quaus efi Acinaces:puta iaculu,lanceam,uenenu,
fitnem,atq; his confimilia.Quandoquideuarius efiifie
deus mteritus,attk mnumerabiles aperituias,quibm
ttdiUum fitadituS. r o x A . Vide quam contenticfe
tiunc,quamik Utigiofe iftbucjkcis: dm medio fermone
mterpeUas me ,excutis<kac difiurbas oratione mtatn.
Atipfeloquentetc,filentimagebam.
MNESTP.
Age,nonfm ifihuc pofihacfitturus Toxarbs. Etopti
tno iure obiurgas: quare perge cofdenter quod reftdt
dicere:perinde quafi ncc adfim dm loquerbtjdeo tibi
Jilebo. T o x A . Quartusigitur Igebatur dies Vaw
damidi ejr Amizoct, ex quo amicitiam mierant,ae
rmituumfanguinem pariter bibcrant. Veuerant intt/
rea m regionem
nofiram$wowdUetcmequiw&*
'
- cent
O. E R A 5 , ROT. I N T E R P .
119
tcm milibus:peditm autemtertantum adueniffefere
batur.li nimirum cntum in nos irruiffent imparatosJte
que expcctantes iUorum htfultm,omnes quidem ccde
tecostuntiCompfures autem repugnantes occidunt,
nonnuUos ejr uiuos abducuntjtififiquis cffuojerat trat
nansinulterioremfluminisripam,ubinobisdimidim
topiarm, ejr pars curruum erat. Sic enim id tempot
ris caftrafkeramiK metati, haudfcio quo confilio Ar/
cbiplanorumM efijucm nofirorm.ad uiranqj Ta/
naiduripam .Vrotinwitaajejr predas abigcbant,cr
captiua dbducebant,& tentoria diripiebant,& curri/
bus potiebantur,atque ijs plerifqi cum uiris captbs, ty
fub oculis noflris concubinas, uxorcsq; nofiras eonftit/
prabant.Nos porrb remindtofie tulimus. At Amizo/
ca quu duceretur(erat enhn captus)nominatm mcii/
tnmt amicu,mifere uincius,fimulbj caiicis & fangui/
nis cSmonefecit, Quod fimulataj exaudierat Danda/
ntisjtibil etiam contatus,fbedtantibus omnibusfirana/
w\ ad hoftes. Ibi Sauromate denfatis telis irruerut m
utmiiam confixuri,nififucclamaffet:Zirhn.Hoe uer/
biflquisfonuerit,poflea no interimut,fed recipiutjan
qulm dedentem fefe prccio redimendum.Moxq) ad ilt
lorm ducem addu(tus,repofcebat amicu: lUe redem/
ptionis precium pofluhbat. N«£ enhn prius dimiffu/
rmfefejufi maximm pro iUo recepiffet. TJMM Dan/
damis: que pofiidebam, mquit, ea omnia d uobts dire/
ftafunt: quodfiquid efb quod nudus preftare queZM
b 4 fm
110
LVCIANl
T0XARI9
fmpdrdtuspoUiceriuobhiVmperdtoquicquiduof
les.Etfi itd uis,meipfm huius m locum recipe,v ahf
utere dd quodcunq) tibi lubitm erit. Adbec Saurom
t<mihiUmquit,opus retinere te: prefertm quu temet
iedideris. Quintu pdrte eorm que pofiides trddhd
amicuabducito. KogdtiUico Ddnddmis,quidndm uelf
tetdccipere.lUeoculospoftuldt.Atckhicprotinusex/
bibuiteruendos.Deinde ubi effent execttjmq; preciU
perfolutm effet Sduromdthjrecepto Amizj>cd,reuer
fus eft innites iUimnaik trdndntes,incolumesdd notrc
durunt.Ufictmdmmm reddebatScythh omnibus,
neq) idm uietos efferebdnturfefe,qum mderentyquoi
apud nos ejfet bonorm mdximm, id nondm effc ab/
ductmdb boftibuswermfupereffe egregkm mente,
C7 m dmicosfidem. Atidem Sduromdthfirmidinent
tton mediocrem incutiebdt: reputdntibus cm cuiufrno
di uirh,fife pr<epdr*ffcnt,effcnt pugndturi:tdmetfi ti
quidem ex mprpuifofuperaffent:proindefub nottem
relicthmximaexpdrte pecoribus,incenfisq; curri/
busJugdfefefubduxerunt.Po.rr6 Amizocd no tulit di/
utiusjut uideret ipfe,mico cttco Dandmidefed ipfus
femetex oculduit. Atq) itdfcdet dmbo,omni'q) honore
a populo Scytharu publieitus dluntur. Qgio' tdle Mitc
fippe uos refirre poffetis t Etiamfiquistibi donet, ut
pofih uel decem dliosdd iftos quinq) ddiungercetiant
citra iufiurandmjiitd uhjatv multdlicedtdffinge/ retAtegotibircmnuddmexpofui. Tuucrofiquem
tdUnt ,
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
O»
tdUm narraffes, non fum nefcius,quantas adornande
rcigratia phalerat narrationifiteriS admixturut:que/
ddmodumfuppUcaritDandmis: ty quomodofitex/
utcatus, v que dixerit, <y quo patto redierit, cr
quemadmodwmexceperinteumScytbe^dgratulan/
tes,beneqi ominates, atcp id gems aliajcuiufmodi uos
dd demulcenaas auresfoletis artificio quodam adde/
re. Audi igitur & alium buicparem BcUttam, huius
Amizficd confohinunuls ut detrattum ex equo a leo
ne Bafiben amicwm fonfpcxifjh: nam fortefimui erai
kt uenatu: iamqf leo circumplexus ihmjugulo admo
tUS effet,dtqi unguibus Uniaret,defiUens ty ipfejnuo
lauit m tergum bclue, refiexitaj, mfcfe prouocans,
duertensqffitq; inter dentes digitos infirens, conatus
quoad Ucuit,Bafiben e ri(tu leoms eximere, donec leo
omiffo iUo iam femimortuo, ad BeUttam fefe conuer/
titfitqiipfim quoq; circunplexus occidit. At iUemo/
riens(nam tanto anteucrtit)acinacem m leonis pccxus
dcfixit.itaqi pariterexanimatifunt omnes:nos autent
fepeUuimus eos,duobus aggcfiis tumuUs interfc uici/
tus:altero micorufiXtero e regione leonis. Um ter.
tioloco tibi referam M.nefippcj\accnU, Loncbatd,
V Arfacom* amicitiam. Hfc enhn Arfacomas depe/.
ribat Mazem LeucanorisfiUZmi regnabat m Bof/
poro: tum quum legationefitngeretur fupertributo,
quod Bojporinifemper nobis penderefoUtiJd tempo/
ristertium im menfem uUradim kgidmmdifUtle/
fc 5
rm
II*
'LVCIANl TOX.A.Rtf
tdnt. IM conuiuio igitur qum Mdzjexm uidiffct pru/
cerdm dtq) decordm uirginem,dmorc cdptus ek,gxa/
uherq; difcrucidbdtur. Um itaq; que de tributis dget
bdnturjrdttt trdnfatiaarefpondcratq; itli Kex, conmi/
ttioqs dccipiebdtjnoxibum dimiffurus. Efl ttutcm mos
tn nofporo, utiprocimconuiuio petdntpueUdt,nar/
tdntes qmnamftnt,quibusq; rebusfra-ti, decreuermt
cdt mmdtrimonium accipere. Atq) id temporisforte
fortund muhi dderantm eonuiuio procijreges, ac re/
fjmfihf,'mbherdt&TigrApdtes Ldzorum prin/
ceps,& Adyrmdcbus Mdcblyne dux,alifq; ctm bk
permuhi.Oportetdutemunuquenq)procum,posted/
. cudmexpofuitquisfit,(jrqudfiducid dddmbienddt
nuptiu dccefferit,couiudri cum reliquisjdcitmq; dc/
cmtbere. Demde perdfto conuiuio, pojiuldtd pbidld,
uinm in menfam effundere, atq; itd fbonfam ambire,
tnuhum intered coUduddntemfcfe,quo genere,quibus
opibm, qudfit potentid. Ad hune igitur modum cum
ntuhiidm libdffent,posiuldffentq;jregnd (7 opes com
memorZtesttdndem Arftcomdt,pofluhta phidld, non
• libduititieq; enm mos dpudnos uinum efjfundere,qui
mdgis contumelid ijid effe iudicdtur in dem)fei hdu/
fim bibens:Da mihi rexjnquitfilidm tuam Mdzeam
uxorem,qui muho fum potior isiis, quantum ad opes
*c poffefiones dttinet. Leucanore uero ddmirante (fci
ebdt enim rex pduperem Arfacoma, ac de plebe Scy/
tbdrum effe)percontdttteq) quantU pecorU, aut quai
tm
t>. E R A S . ROT. I N T E R P .
-I*>
• ttm bahes plauttrormn Arfacoma: nam ijs rebut uqs
diuitesefhts.Imb necplauflraJnquit,pofiideo,necar/
tnentawerufunt mihiduoamicijhonefti,probiq^iqua/
tes alij Scytharum nemini. Actum quidi ifta dicens,
rifus efifContemptuiq} habitus,uifuscf temulentus.Mu
ne uero reliqubs prclatus efi Adyrmachusjamq; fppn
fam abdufturus erat in Mcotidem ad Macblyenfes.
Torro Arfacomas domum reuerfus ,ami*u indicat,
tjuemadmodU reieftuseffet a~Rege,rifuiq)habitusin
conuiuio,quu paupereffeputaretur. Atquidixeram,
inquitjUi quatas haberem opes:nempeuos,o Loncbai
ta atqj Macenta,uefiramq} beneuolentia longe preffa
re,multoqi firmiori effe Bojporanoruopibus. yerunt
bec dicentem,mefubfannauit,contempfttq;: V Adyr
tmacho fcilicct Machlycnfitradidit afportandafpoH/
fam,quod aureas phialasfe diceret habere deeem, prai
terea currus quaternisfediUbus oftoginta: ad hcc pui,
tm botmqi multam copiamsic uidelicet antetulit for.
tibus uiris pecortm multitudinem,operofa poculaasr
currus graues.¥roinde,b amici,dupliciter excruciqr:
ttam v Mazcam amo,v iniuria mihiintcrtantubo
tninum iUata,nomediocritermordetanimum meum.
Arbitror autem v uos ex a-quo iniuria affeftos effe.
Etenbm ad unumquenq; i nobbs tertia cotumclic part
fertinebat:fi ntodo ita uiuimus,quiadmodu capitms
<\uu coniungeremurnimiru utunus homofmusyijfde
dolentes,tjfdemq;gaudentes, Imbjnquit honchatcs,
•
mujfqui/
1*4
LVClAltl TOXARIO -
mwfqmutht i nobis totut miurid dffiriebdturjtm qu»
m te ifidfierent. Quomodo igitur (mquit Mdcentes)
biSin rehtsdgemustPerptrtesjinquitLonchdtes,tte/
goriumfufripkmus.Atqueegoquidem recipio Arfd/
conue me ctput dpportdturum Leuctnoris. Tu uero
fponfmereptdbmc ddducdt oportet. Itafiatjinquiu
Attu Arfdcomdinterbec(nambisperdftis uerifimU
ieefi exermtudcbtUoforeopttf) bic mne, quo con/
ttdhmt? dppares drm,equos, dtq)tUdrureru um,
qudntmpotes mximm. PtciUime tutem plurimos
umnxerk:pdHmquodipfeihenutu,pdrtm quod
lio^nottp-wayMBt^wtl/.trFfrMrfwmcMfro/trfffc/
ctcris m tergore bouis.rlcc ubi pldcuifient, bic quidi
qudntum potuitjrecti profcctus est, inBofbortm, pu/
tkt Loncbdtes-.dlter, id efi, Mdcentes dd Mdcblyenfek
eques uterque. At Arftcoms domi mnens, tsr cum
cqudUbus contuUt, er ex fmilidribus ukn bominu tr
mduU,Demum trin tergore bouis defedit. Confuetu/
do dutem de fedendo in tergore bubulo buiufmdiefi
dpudnos.Vbi quis db dlio Ufus est,cupit<k ulcifci,ne/
quepdreffepugncuideturxum boue mm\dto,cdr/
nesfiuftuldtm corifasjigni torrct.Ttehinc ipfe porre/
eto bumi corio ,fedet ih eo: in tergum reductis mani/
busjmoreeorum,qui d cubitvs uindifunt .Bthoc qui/
dem dpud nos mximwm efifuppUctndi genus. Appo/
fUitdutem bouis cdrnibusMcuntibus domcfiicisyrdt
ttredfiquis dUus ueUt^qufk partemfibi fumitjtc de/
xfr#
D . t R A I . ROT.INTERI».
ktJf
ictropedetergum bouiscdlcdns,profdcutidiepotii/
cetur :mc quidem equites prebiturufe quthq; fuopte
tos pedites quot pofitMtqi qui pdupenimus,feipfum
duntdxdt.CoUigitur itdq) ihtergo bouis ,ingensnon/
huhqudm muUitudo. Et buiufhtodi quidem exercitus,
CT eertifimdfde eoh*rct,v boftibus expugndtu dif/
ftciUimus efitnon dUter,quimfiiureiurdndo effet dd/
dtrtts.Udm itttergudfcendtjfefnfidr iurifiurdndiefi,
Arfacomtu igitur bvs in rcbus procurdndisfdtdgebdt:
eoieruntqJiUiequitesquide tirciter quinquiesmiUe:
tum drmdtidcpedites promifcue,uicies miUe.At Lots
ehdtes uhi ignotus peruenii in Bofboru, Kegcm ddit,
tractdtttem quiddS de regninegocijs, ditqf uettirc qui
'demfefe puhtico Scytbdrtm nomihejfedpriudtuh res
htdximds dppomre.ltte ubidicert iufiffet: De pubti/
cHiJhquii, ncgocijf,h<ecinpr<efenti<trum denuncitmt
Scytb<e:neuefiri pdftoresihpUniciemufq; trdhfgre/
mdhturfidihtrdTrdchonempdfcdtttCetermldtro
nes dequibus expojiuldtirquodregionem ueftrSinf
eurfent:neg<tnt eos pubtico confitioemitti,fedpriud/
tmtfuiquenqi lucricdufdpreddri. Quodjiquis itto/
rm deprebendktur:tui drbitrij ejfedtt itt eos dttimdd/
ttertdSi H<ee quidem itti detmnciSt. At ego tibi indico,
grdttem in uos infultum futurum db ArficomdMdri/
ttntte filio,qui nupcr legdtu egit dpud tejdj) ropinor)
qttumftidm tuSpofiuUrit, nottdfequutusfit abs tei
'
obii
IJWf-
. bVClANI
TOXAAl*'
cbidjndigndturfedetqfintergore tdurinofeptimum)
Umdiem, cotrdctusq; iiii cii exercitus bdud exiguus*
Audiui(inquit Leucdnor) v ipfejogi um copitrim
in tergum bouis. Qtjod autem etduerfum nos cogeren/
tur,quodq; Arfdcomxs huius rei dux effet, id uero mt\
fugerat. Atqui in tejnquit Loncbdtes, hic.dppdrdtut
conftituitur.mbidutem inimicusefl ArfdcomdS,grd/.
uiterck firt, quod fibi pneferde A ndtu ntdioribus, &•
quodin omnibusiUo uidearefe prejtnntior. Quod jt
mibifboponderk dlterdmfiUetmtuetm Bdrcettnytlio/
qui nec indigno ueftrd dffinitdte,brcui (tbi reuerfus cet
puteius etpportetuero, Spondeo Rex inquitjuidelicet
fuprd modumformidine eorreptus ,proptereetquoi
tton ignoreatt,quS. oh cdufdm irdtus effet Arfacomds:
nimiru 6b nuptids, tum dlids quocfc metuerdt fempcr
Scythds.AtLoncbdtcstlurdto, inqxjte preeSituru peu
csdjtea^ infi.idturum. Id quufieretjdmb^ refupinettu»
in caelum iurdre ueUef.A b(itjnquit,ut bic, nequUft?
{lantium conijcidt, qud grdtid iuremus. Qujn potis
m boe templum Mdrtis ingrefii, oeelufis foribus iuft
iurdndum eedamus, ubi nuUus exdudidt. Ndmfiquid
bortm indudierit Arfdcomds, uereor nc me dnte bel/
lum mmoletjndnu idm nunc non pdrud cinftus. Intro
cdmusJnquitRcx. Vosdxitemdbfistitequkmlongifii
tne. Ne$ quifqudm dd templum ddedt,quem ego non
dccerfiuero, Poftedqudm igituripfi quide introgrefii
funtfdteUites dutem procul abrtHerunt»uibrato glet/
dio
b . tAAS. KOTt-iWrffcV.
ivf
9%,Jimul<fc dtterd mdmt ohturdto ore, ne uoctferdre/
turjtxum itt pectus ddegit.Deinde cdput defettmjub
chUmyde tenens prodibdt,quafi confdhuUns interint
cm idojbrcuiqi fefe dices ddfuturmjdttqudm dd ne/
%ocit' tfuppidm emitteretur dh iUo. Af$ itd reuerfus
cbjubi equm uinctm reliquerdt^onfcenfoiUojrede/
quitduitin Seytbidm.Pbrrb netno eft em infequutust
quippe diu ignordntibus Boffiorints, quod dcciderdt,
tum uhi refciffentjfdctiofc de regno decertdtibus. H*e
itdqut gefiit Lonchdtes, prxstititqj promiffum dUdto
Leucdnoris cdpite. Porrb Mdcentes in uidfdttus cer/
tiorfuper bis,qu* in Bofporo dcciderdnt,peruenitdd
iidcblyenfes:primusq} iUis nunciu dttuUt de Kegetrtt
eiddto.At populus, inquit,te Adyrmdche, gener «M
fis,dd regnu uocdt.Proindefdcutipfepribr occupis*
knperium drripids, in rehus perturbdtis ohortus, pu/
eUd uero tefequdtur d tergo in curribus. Edrile enkit
tfiboc pdcto tibi concilidueris mukitudinem Bbfpom
norum,ubi Leucdnorisfilidmconffiexerint. Ego por/
ronon folum Aldnus fum,uerumetidm fponfe tud*
cogndtus mdternus:fiquidem nofird e gente Mdfhe/
rdm Leucdnor dfciuit uxorem.Etnune tibiddfum,
miffus d Mdfiertefrdtribus,quifuntin AUnid idcnun/
eidntibus ut quim potes bcyfiime, te recipids in Bcf/
porum,neque per negligentidm committds, ut tmpe/
rium ad Eubiotumdeuenidt,quitdmetfifrdternotbus
sfiLcucdnowjkdmc Scythdrn pdrtiburfemperfkuit,
cttMt
itlS
LVCIANI TOXARI»
cum kUnis pmukdtes gerit. Httcquidem dicebdt ntit
centes. Ertt dutem eodem culm^ddemqlingud cmn
Mdnis.Communeenim horuuimnq) AUmcumScy
thtsjUfi quod nomdgnopere comttifunt AUni quem}
ddmodum Scythe. At Mdcetes mhoc quoq)itUserd
dflimilis, uideUcet detonfd comdi qudtims conuenie/
bdt Aktum minus effe comdtu,quim Scythdm. itdcfi
hkrebmfdtittefiditittifi
Mdfiene dc Mdz<e<e cogndtusejfe .Et nuncjnquitdt
Adyrmdchc,dd utruuis pttrdtus fummel proficifci te/.
ctm inBofhorttfi uetis:uel mdnereji fit opus^cfpon
fdht ddducere. isthuc equidem, inquit Adyrmdchut,
ttfhge mdlhn, qudndoquidem cogndtus es, te puettm
ddducere.Udmfinobifcum uni proficifcdris in Bofpo
rumjthum duntdxdt equitemmero dddideris. Quoi
fimihiuxorem ddutxerismultorttinfidrfueris. Atcfi
iidfdctum efi,v bic quidem iter ingreffus estMdcen
Utrddens ducendi Mdz<edm, qu<e uirgo ctidm.dum
STdt.Atitte per diem quideth ittdm curru uehebdttue/,
rum ubinox mubmffet, mpofitd equo (nm id curdt
rdt,ut dliusquiddm equesfefe confequeretur) tum in/,
fiiiens ©r ipfe, nequdqudm deinceps dd Meotim iterv
fddebdt ,fed deflettensdd mediterrdnedm, retictKdi
dextrdmutitreorum montibus,quum uirginem inte/
rim dliquoties iMerquiefcere iuffm reficittdffetJntrd,
triduumdMdchlyenfibus in Scythidm ufcbpermen/
fus ctr uidm:ttdtimq)eqms eius ubi dcfitiffct i curfui
pdulijber
f\
b . «RAS. ROt. INTERP.
«>
pdulifper dftdns exdnimdtus eft.Vorrb Mdcentes kf
fdcome Mdz*dm in mdnu ddns: AccipeJnquit,A tni
quoqi id quodfum poUicitus.At iUo dd infperdtufpi/
itdculumftupefdfto,grAtidsq;dgente: Definejnquiti
Mdcentes.dcnoli me alium a teipfo putdre:ttdmmihf
prbfefto grdtids dgere ob b*c quifeci, perinde efli
dcfifihiflrd med grdtias dgit dextr*, quod uulnerd/
t*fibifubministraUit,dtq; officidfe cutam egit *gro/
idntis.Ridicutd himirum & nosfecerimus,(iidmdu~/
dum commifii,& qudtenus licet in Unum cohfldii,mA/
gnum ddbuceffe creddmus,fi qud pdis nofiri bfflciofe
kjuidegerit pro ioio corpore.Etehim pro feipfoficiti
quum pdrsfittbtius beneficib ddiuti.Atq; dd bunc qui
ttem mbdum AifdCoht*grdtidSdgcnti,Mdeentes re/
jpondit.Cd-ieium Adyrhtdcbus Ubifehfitinfidids,noit
penesdtircintsofborUmiidm enim Eubiotusherunifotiebdtur dcceifitUs A Sdurohidtis,dpudquosfuerdt
tUuerfdtus:uerum in pdtridm teuetfus, contraftis in/
fgehtibus copi)s,per montuofa iriupit in ScytbiS:pdu/
ioq\ poft irruit ej Eubiotus, cum Gr*cbs uhdecunq)
foteidtfecUm ducens,tum Alanos & Sduromaw dc/
trrfitosjttrinq; Uicies miuehos. Coniuhftis autem co/
pijsjzubiotus dtq; Adyrhtdcbus hondgintd htUidcoti
feceruni^itq; ex bis tertid pdrs equitesfdgittdrij.Nbs
4Utem(ndht CJ ipfe ddbdnc expeditionl contulerdhii
tiddensijs,quiinteigUm idurinUm conuenerdni,equi/
tes ddplem inttruftos centum) cotrdftis bdud multd
•>••-.'
tvc>
i
«JO
LVCIANI
TOXARIJ
•mimutrigintamilibus,una cmequitwlts opericbav
tnur 'mfu\tm,duttore Arfacoma.Vt autem admauenr
tes iUos cofpeximus,contraduximus agmen pramiff
fis in hostem equitibus • Atq) ubi iam diu acriter effet
pugnatm, tandem ceffere nofiri, interrupta phalan/
ge.Eostremo m duo diffettu efi uniuerfm agmen Scy
thicm.pars fubduxit fefe,non omnino palam uittajic
rm itafugiebat,ut loctm dare uidereturiadeo ut Ald
ni ad multm tempus infcqui non audercni:partcm alf
teram,qua> eadem erat imbecitiior,cingentes Aiani ae
Machlyenfes, undequaq; cedebant, confirtm iaculis
emifiis, atcpfagittk, (ic ut uehementer laboraretu r 4
noftm,qui tenebatur obfefii.Et iam pleriq; arma pro/
iecerant, quorm in numeroforte erat Lonchates ey
TSUcentes: iamq; ambo uulnus acceperant, dm ante
alios fefe periculii obijciunt.liic quidem aduttofemo/
re,puta Lonchates: Porro ttacentes fecuri fauciato
capite, tm conto m hunurm impatto. Quodfimult
atq; fenfit Arfacomas,qum m altero agmine effet nof
bifcmtturpe ratusfi defertis amicis non adeffet ,fub/
ditis equo calcaribus, cm clamore inhofiestendere
ccepit, fublato gladio adco, ut Machlyenfes uim ani/
mi nonfufiinuerint,fed uiamMfecermt, ut tranpret.
At itie receptis amicis, tm aduocatisejr alijs, mper
tmfecit in Adyrmachmjmpattoq; in ceruicem gli
dio, ad zonam ufque diffecuit. Quofufo, dipipata efh
mni/i acies i\ach\yenpmfpau\opott c? Alanorm:
Henique
b . E R A S . ROT. i f t T S R i » .
<5*
tienique cum bss Grtci quoq). Atq; itd redmtegrdti
prtlio,nos fuperiores extitimut,diuq; fumus infequur
titruciddntes,donec noxfinem impofuit,. VoSteto die
db hoflibut Uenerunt legdti, quifupplices pdcem atq$
imicitidm ordrent. Boffiordni dupUcdtum tributunt
penfurosfefe poUicebdtitur i Mdchlyenfts obfides ddf
turosfe confirmdbdnt.AUni ita edm mudfiohem con»
pehfdturosfefcjpoHdebdnt,ut Smdidnosnoftro nemir
, ne ueUent dggredi,quibufcm multb iam tempore hof
bitfiierdtfimultdt. Hw de rebus duditvs fuffrdgijs, m\
primis dutem Arfdcom* ejr Loncbdt*:pdx mitd,dud
bus iUvs cunfta pro drbitrdtu fuo moderdntibut. HUf
iufmodi Mnefippe^tudent Scytbtt amicorim caufxfdr
tere.
MNES.Trdgicdprorfut,bToxdri,fkbulssqf
fimilid.Et propitiutfit Acihdccs v Ventui,per quoi
iurdfli :fi quit ista non creddt, noh ddmbdum teptct
bendendus effe uideatur. T O X A . A t uidejuitegrd/
gie, ne mcteduUtdt iftd db muidid ucittd profieifcdf
tur. QtjdnqUdm hon me deterrebis nbn bdbehdb fif
iem, quo minut cr dlubis confimilid tefcrdm, quS
nouerim a Scytbit effegefid. M i i B S . Tdntimhi
hngm ficidtjiir optime,neque ufq;ddeo ddmifiis,Udt
gisq; utdtefcrmonibur.ut nucfurfim dcdeorfltm Sc?
thiam,Mdcblydndmq; percurrens: deinde m BofforuX
iifcedens: poftrtnio rediens prorfus dbittdrefilentid
tneo. T O X A . Edrendu tibi & hSc pnefctibcti teget
iictndumcfs pductsjicfiuigem una nobifcu, dUdiendi
v
i » tifcuHS
fjt
.
LVCIANI
TOXARI*
circucurfitans.Quin magis aufculta\qu*in meipfumi
cmicus Sifinnesnominepr/fiiterit.Qytmenim Athc
tus relitta patria profcifcerefjdqj cupiditate Gr/c*
tticarum Uterarum/tpputeram Amafirim ppnticam*
Ea efl urbs haud procul a Carambe difiita in prpmon
tprio, obuia ijs, qui a Scythia nauigantXomitahatur
pute SifinnesjnM d puero amicus. Noj igitufubi ret
quafdam mportatasmportu jpeftaffmus*ineumqj
e nauifubduxiffemus, emimus, nihilfufbicanteS maUt
intereafures quidam efjfiattaferajufbuterunf uniuer/
fa-Adeout nonreliquerint,qupd uelitteum diemfujju
cerepeffet.Ergo quum domum effcmusreuerfiAogJti
tp quoddccideratJion uifum efi in ius uocare uel uicu
nos,quiplureserant,Uelhoffitem,ueritittepterifqu€
fycophantafuideremur ,fi dixiffemusnobis ab aUqup
fublatos effe TSaricosquadringctosjtum uefiium per/
ntultum,ad hec tapetia qua-dam, deniqj quicquid hd/
bueramusXonfultabamusigiturhifcederebus,quid
tffetfaciundum,omniurerum egenvs, idqj in urhe pe/
regrina. Ac mihi quidem ita uifum rft tum tempcris,
statim demerfo in iUa acinqce,uitam fugere, priufquZ
ignauum quippiam,aut indignum effet ferendum, uel
fame,uelfiti etteifoXontra Sifinnes confolabatur,ob/
fecrans ne quid talefacerem.Aiebatenim excogitaf/
fe fefejtnde noBis uictus fuppeteret. Et eo quidem die
baiulandis e portu lignis aUata mercede uictumfuppe
ditmfmneautem obambulans inforo,pompa quam
v .:.•.:.
dam
t>. EKAS. ROT. INTERP.
15?
4tm djpexit iuuenm(quemadmodm diebdt) eUgdti
frw» dc^rrttttorwn.Ht/ttmirwtt «in>«» lettijtti mer/
feic prppofitdfinguUre certdmen mirent, m tertium.
diem erdnt decertdturi. Ergo qum otttnes huius ne/gocjjeonditiones dudiffet^ccedens dd tne: Cdue pofh
htcinquit, Toxdri,ne teipfm pduperem dixeris. Si/quidem tertio dbhinc dic diuitem te reddidero. H*c
dit,dtq; intered cgre parato uittu, qum idm fpettd/
tulm effeiin&itutm,fpettdbdmus<? ipfi:eienm df/
ftmptum me duxit in thcdtrm, tdnqita dd iucundum.
dUquod,noum<p fpettdculuni Gr/corm. Ergo ubb
tonfediffemtttjpettdbdmus. Acprimo quideferd pdri
im idculis confix/,dtq^ k cdnibus dgitdid, pdrtim m
homines quofiam uinttps emiffe, nocentes qudfpidm,itd ut eomjciebdmus.Vt dutem prodierunt, qui erunt
tdfingulare certdmencondutti,dcprodutto iuuene
quoddm prcgrdndi,dixiffet prxco: Siquifquam uelit
eum hoc finguldri certdmine congredi, prodcdt m me
ihim, pr/mitm pugnc dccepiurus drachmarm de/
ctmmiUd,lbiprotinus dffurtexii Si(\nnes defiliens,
pMceturqifedimicdturuifimulqi pofcit drma.Tum
dcceptdm mercedcm,decem miUd mihi deferensfm md$
mm dat$iuicero,mquit,ToxdriS4tnA profcifcemur,
ftypetetqi commedtus:fin cecidero ,fepultp me,redi
turfus m Scythidm.Ego quidemihis duditis fingultie/
Um.AtiUefmpth drmis ,reliquwn\ quidcm corpui
mUMtH:At gaUam nequdqua hnpofuitJfed nudo con/ •
i s
PM
V)4f.
t,VCIANl
TO.XARI*
ftitens capite pugna.bdt.Et mitio quidemipfeuulnm,
dcccpitjretorto gUdioffuecifo poplite, iu ut multm
fanguims defueret.EgointcrmUm metuprtmorW,
useram. At iUe confidentius inuadcntem dduerfxrim
obferudnsferft m pe&orejtrMsfigitcf: iu ut protinu*
dd pedes iUiut procmberct. \Uefefjus er ipfe uulnt/
vejnortuo mcmbebdt:p<trma\i aberat,qu'mipfe quo
ejue efjiaret antmd, At ego accurrcns erexi,animwn'q}
rcddidi.Porrb ubi dimiffus cst, iam uittor declaratmt
fublitm iUm,domm deportaui:muUmoj temporis
Curatus a mcdicisfuperuixit quide,bodieq} agitapui
Scytbas,duttd inmatrimommforore me<t,cUudusta
ttten adhuc efi ex uulnere.H*cres mnefippe no dpttd
J\<fchlyenfes,nect} in Alaniagefia efi:ut tettibuscare/
dt,cj fitta credi queattuevum, computres extdnt AMA,
ttriinUqui de pugna Sifintue memarant. Einem iamfi.
damfitibi quinto locofattu, Abauekat retulero. Ap'
pulit dliquattdo Abduchas hic in Boryflenenfim ciui
tdtemfecum adducens & uxorem,qudm unice dilige/
bdtjihcros duos,alteru quidem mafculu ldttentem,*l',
teru Uero erdt pueli,* feptem dnnos ndtd. Erdt auttm
peregrinatiSis comes ejr huius dmicus Gynddnes,it/.
que is quidem e uulnere ldbordns,quod in uid atetpe/
rdtaldtronibus,quieosfuerdntddorti:cuquibusdui»
pttgnaretdttus ett infinuretitd ut nefiare quide pof/.
fet prte cruciatu.ltdq} nottu dormietibus iHis(ttdmfbtt.
(e fn canaculo quodi diuerfabitur ) ingens ortm eflk
mctnH
D. E R A S . ROT. I N T E R P .
IJf
mcendiumyCtwnidq; circuncluftt, idmq)flammd undiqj
iomum circudcdit.lbi experrectus AbaucbasjrcUctis
Xiberis plordntibus, repulfd uxore,qu*inhtrebdt,iuf/
fdOjmipfafefeferudret,dmicoinhumerisfubldtodef/
<endit,perrumpensqi euaftt, ita ut nequaquam incen/
diolederetur.Vxor infkntem baiulans confecutd eft,
monens puettuldm, utfefe confequcretur. E<* uerofet
miustd^tbieeto exulnis infante, uix exilijt e flammd.
tjeinde puetta uni cum itta ueniens,pene er ipftt extitt
ctdefl. Poflhecquwprobro obiectaretquifbiam Ab/
auch*,quod defertis hberis,dtque uxpre, Gyndanem
extuhffettlmd Hberosdnquit,denuo pdrare haudqua/
quam diffleilettum incertum,an hi boniftntfltturi: por
rbamicum diu fuerit,p'riufquam inueniam talem,qua
Us est Gyndanes: cuius amor mihi multis argumentis
tflexploratus.Dixi Mnefippc* pluribus his quinque
propofitisdam tempus efl pronunciari, utri noitrum,
tut lingudm^tut dexteram oportedtamputari. Quis
igiturfuturus eit iudexi M N E S . Hcmo. Ne$ enm
conflitueramus narrationis arbitrum. Sed fcinquii
agmustQtsandoquidem in prafentiarumjnuttopro/
poftto fcopo ,fumu,$ iacuUti: de bntegro delecto arbi/
tro,alid amicorit paria apud ittum referamus: deinde
uterfuccubuerit^i tumquide amputetur,uel mihi Im
guajueltibi dextera.Autfihoc crudele,quado tu dmi
citidm admirari uifus cs:ego nihilofecius puto,mttant
rffemortalibus pojfeftionem hac preflantiorem neqj
i 4
pulchriorc
%XC\
L V C t A N l TOXAMS?
*j.
pulchriorem: quin ipfi quoq) m unm copuUti,flku\
itpprobmus: ut ex hoc die in totdm ufq) uitmfimus,
amici, utrtq; uittores, utriq) mqximis potiti premijK >
uidelicet pro micq Unguq, wnq; dextrd, binqs uterqs
bdbiturudtq; infuper oculos quaqs qudternos#edes'qs
quiternos:infummq,duplicid qmnia, Eiufmqii ndmq)
quiddam ett,ctm duo tresqj copulatur qmici, qualem
Geryoncmfcriptqres depingunt ,fenis mqmbus,terA
ttisq;cdpitibus bominm,.Siquidem(ut meaftrtopu]
nio)tresiUifuerunt,qui communiteromnid gererent;
ut dignu efl his,qui micitid comunttifmt.T O X A I
tjrobedicis^ttq;itdfacidmus. M N E S . Vertmneq%
fqnguine opus esc Toxdris,neque Acindcc,quinobis
dmicitidm confrmet.Hxc enm confdbuktio,v quod
tddemdmamus,idmultq certiuseft cdlicc iho quem
bibitis: proptercd quod huiuftnodi non obligdtionem,
fedanimumpofiukre mihi uidentur.TOXA.
Vld\
cent ifld, iamq; amici dtq) hofpites fimus.tu mihi hic,
m Grecidiego tibiji quandoin Scythidm perueneris.
M N E S . Nimirwn utjis fciensjtequqquqm me piget,
qt uel longius etidm proficifciji tqXes dmicos
ndncifcilicedt,qudlcmeffetcTq
xdriextudordtionc
conqcio.
tXcUeren\
« REVERENDO IN *
C H R I S T O P A T R I AC D O M I
no, D . R «wto epifcopo Cdrnu/
tenfhHrafmmKoterodmus
••
?. p ,
. . .
v M mltis mottis comperttm bdbcrem,
'
C
orttdtifiime pdtcr,quhmedndidedemeo
mgcniolo, meisifcnugis tum fentidt» tum
)r<edices>uir dUoqui mris emunttifime: Um$ dd Itd
! rcumftrrdccincxo,per itineris comites no liceret cel
fitudinefh tui mteruifereiut effet tjmen mterm quoi
te tui Erdfmi comonefaccret, Lucidni pfeudomdntem
tnififcclerdtifimum quidem iUm,fed quonj/dtiusfit
utiliordddeprebendendds codrguenddtq; quorunddm
tfioru mpofiurds, qui hifce quoqj temporibus uelnuu
gicis mirdcutisjtclfiftd retigione, uel ddfimuktis eom
domtionibus, dlijs^ id genus prdfiigijs, uulgo fucum
ficcre folcnt.Em igitur leges,utijpero,no modo cunt
fiutlu dtiquojterm etidmfummd cm uoluptdte,pra
ftered quodinteUigdm tejicet pruter generts cUritdk
tem,fortutue fbkndorem, muneris dutoritdtem ,fcr'ut
iUisdctetricisfiudijS(tbfolutm,nonfoUretdmend(Ux
tnodm db bis etidm ekgdntioribus Mufis dbborrereix
€7* buiufmotti lufus nec immotnosncc imrugifiros dr/,
duisnegocqs tibcnter intemifcere. Porro quicquii
i
.k
i 5
*fM
ijt
tvciAwr A L E X A N D E R
efi,uel nigri falis, quem Monto tribuunt,uelcandidU
quem Mcrcurio affcribuhtjd omne m uno Luciano co
piofifiimercperids licebit. Carnutefts oppidijam fple
ud\mprofecto,tdmqf cclebre phantmjttlmine conjid
cp-ttffe,dici non potefi quamteram acerbe. aene uale
mreditmcxltiUanoStru.Lutetid,Anno M D V .
L V C I A N I ALEXAN
DER
SEV
PSE VDOM A N T I S ,
uef.ErafmoKotcrodamointerprete.
V quidem charifiime Celfe, lcuem
fbrtequandamac fhcilem prouin/
T
riamtibimandareuideris,cmin/
iungisut Alexandri Abonotichitat
mpoftorisuham,comenta,nectjn5
dudaciam preftigiasqs librocomplexus,uolumenad
te tranfmittam. Verufi quis ea conetur omitia ad ple/
ttu enarrarejd profttto non minorisfit negocij quant
AlexdndrieiuSyCui Philippusftdtpater, res geftas Ute
ris prodere:tanti(Sfuitfeelere,qudntus iUeuirtute. At
famen ft candide ignofcenterq) legere uoles, cr quod
narrationi deeritjd ex tc mputare atqs addere: cona/
tm huncte autore capeffam, CT AugU bubileftnon
ttmne, at certe pro mea uirili repurgare nitar, pauajt
dUquot elatis cophinuwmitm ut ex his coniecturant
ft.ciat,
. J
D.
ERA>S.
Rof»
INTERPJ
\yjr
fkcidfcqudhtus, quimaf, mmcnfusfiteritfimus uniuer/
fus, quem tcr mitle boues multis dnnis reddere potue/
rint. Sed amborh mterm nomine cdlummam ueredrt
iito pdriter dc meo:tuo,qui iubeus mtmorix Utcrdritni
*{ue monumentis trddi uirtm longe fceleratifiimumi
meo, quifumam operdm m huiufmodi ndrrdtione, re/
busq; gejiis hominis, quem nequdqudm oportebdt db
truditislegifedinfiequentifiimo quopiamor dmplif/
fimo tbeatro.fpectdri dfimqs dut uulpibus difcerptamt
quanquwfi qm hoc crimen nobis mpegerit,poteri/
niuscripfi nosexemploquodamfimilituerLEtenm
Arrianus iUe difcipulus Epicteti ,uir iriter Romanos
eum primis \audatus,ac per omncm uitam m Uterarit
fiudio uetfdtus, cm firiiile quiddam fecerit, pronobis
quock refpbnfurus efb. Nam is quide m TiUiborilatro/
ttis uitm defcribere nori efi gnuitus, Nos uero mul/
tm crudelioremldtrbnem memorie prodemus, quip/
pe qui non mfyluis acmontibusfed ipfismurbibusfit
ldtrocinatus:neq} qui Minyam tantujtut Idrnfit per/
graffdtus,ncqjpaucds quafdam Afi<e pantes, uideUat
iefertiores depopulatusfed qui umuerfdm(utitd dixe
rhri) Romanorm ditionem fub complerit Idtroeihiri
Ac pritntl tibidepingm bomine,effigiem eius quodi
potero proxime uerbis ddmbnns:tametfi nbfimad/
tnodm pingendi peritrn. Corpore igitur, ut mtcrto
*& boctibi reprifeniem,proceruserdt,t3' dfbettu
iecorttfjpldneque (bccie diuina quddam dc mdiefidtis
•
pleM
M4
L«VC!A!»I
ALEXANDEA"
pLndjeohreeindidoMrbd non ddmodm hirfutd, eo\
ntd pdrtim ndtiud tectus, pdrtm dppofiticid: fed hdi^
ddeofcienter efjictddtt uulgusfere nofentifceret hmttttdm afciticidmq; effe.OcuUuebementerdcres dc uerfd
tiles, tm diuinm quiddam relucentes. Vox dulcifiL
r»d pdriterq; cLnfiimd. Infuntmd qup dd bdt res,nuL
L expdrte poterdt mprobdrv.dcfigurd quidem homi
tuserdt buiufmodi.Cdterumimens dtq; dnjmtts,p ntilt*
rmdepuiforHercuLs,& duerfor trifiim luppiter,
ferudtoresq; Diofcuri, in bofies potius contingdt inci/
dcre,qudm cum. eiufmodi quopim hdbere comerettL
Siquide'mgempfolertid,dcumineIdngc prefidbdt cei
terht mprtdlibus.Tm curiofitds>dociUtds,memorid,tT
dddifiiplindsingenijfiUcitdS,hpru unuquodqx fuprs.
smm dici pofiitMfuppctebdt,quibus tdtne pefiimatn
m pirtem efi ufus. Et quu hdberet drnjdtdm egregidt
fibi fuppeditdtdJUico nimiru omnim qui ejfeiit fceht*
ribmnobiUtdti,firiiefummweudfit,uelfuperiqrCer/
copibus,Eurybdto,Phrynondd,^rifiodemp, Spfirdto.
ftdm ipfe em dUqudndo Kutilidnp fcriberet genero,.
nudefiifiimeqi defe hqueretur,Pythdgor* femet dde
fimikbdt. Atqui uenkm mibi ddbit Vythdgordsjuir il/
L quidem fdpiens,dc mente diuindtceterufihuius ets.
teuixiffet,puer(fdtfcio)pr* hoc uifus fuif}et.Sed hetst
tw perGrdtidSjcdue putes hec m Pythdgore contume
Udm me dicere,qudfiuel'm eosfimiUtudinererm gce
fidrmcommittere.VermfiquKdeterrmdquequo
T% ERAS. ROT. INTSRTl
14*
C9* probrofifiimd, qut de Pythdgora per cdlumnidm)
feruntur(quibus equidem hdudqudqumfidemperittt
deutueris habucrm fiquh tamen confirdt m unmtti
ed mmirm omnia,uix etiam minimam pdrticuldm dd
ttquent Alexdndrintuerfutit. Prorfwn cnimimdgif
tiare mihi,ey cogitdtionefinge,qum nuximeudridnt
mgenij tmperdturdm,mdolem<\) exmenddcio,dotist
periurijs,mAlcficijS contufdm,promptdm,duddce, uerf
fdtilem, o* dd efficiendm qu<e cogitaffet nuUum refut
gientem Uborm, dppofitdm dd perfuddendm, cuicfi
fiicilefideshdbendd uideretur: tum qu<e mire fmuUf
ret optimd qu<eq), ed qu<e d menteeffent diuetfifiimdi
prefeferrct.Vrimm igiturnemo cmt itto congreffui
eji,qui nontiaccwnt opinione difcefferit, Ut eum mortd
lium omniwox optimtm xquifiimumq):pr<eteredfimpli
cifiimum minimeqf fkttacem iudicdret. Accedebdtdi
bdcomnid grdndiunt reru condtui, quum nihil pufilf
ttm cogitdret, fed dd mdximdfemper dppetteret dnif
tnwm. \td quum tffet ddolefcentulus ddhucfimofus di
tnod\m,etdte uidelicct tentrd,dc uelut herbefcente: ii
quod licebdt pdrtmtejtipuld conifcere, pdrihn audire
ex his qui itd prtdicabdtit: pafimt fefe proftituebdUdc
mercedefuicopidm ftcicbat i]S quibus lubitmfuiffet»
inter muttos dute inridit m hunc amans quidam prtt
ftigidtor.cx eortm numero,qui mdgiam e±r diuinas m
cdntdtiones prefitentur,tum ittettamentd adconcilif
dnddm m dmoribus gmkm, malorm hnmifiiones fet
hofies
14*
LVCIANJ
ALKXANDEft:
hofiesjrdtionem eruendi reperiendiq} thefdurosjhgftf
ditdtm fuccefiiones.Hic ubi confpiceret beneingcnid
tm puerm, dtq} dd fubminifirdndm drti negociohj
fuo propenfifimmiutpote qui no minus iUius dddnw
ret maleficiwn, qukm ipfe huins fbrmdm: erudijt em,
femperqj deinceps pro ddiutorc minifiroq} efl ufiu. Afc
ts publicitut quide er dpud uulgus medicufcilicet dgtt
bdt: didicerdt dute dpud Tboonis Aegyptij coniugc
Phdrmdcd mixtdfdlubridmultd,dt noxid multd*.
QuormomniufuccefforhicdtfyhgresfkctwefttfoT
ro dottor.iUe v idem dmdtor ndtione Tydngusctati
uidelicet ex eorm numcro,qui cm egregio ApoUos
nio TydntoiUo erdnt ucrfitti, totdmck iUius trdgecdii
pernouerdttt. Vides qudndm cfcbola tibi homincm rc/
fprofVeru ubi idm barba plcnus effiet Alcxdnder,Ty4
ttteo iUo uita defuntto, in egefidtem reddttus, dcftoref/
centefimuler fbrma, unde uittum pdrare licmffetdv/
hil pofiea pdruum dgitdbdt dnimo.Sed mito commer/
cro cim Byzdntinoquopiam, amtdliu feriptore uirert
quiincertdmind defeendunt,omniu ingenijlongefeeA
lerdtifiimi:CocconM,opinor^rdtcognomen;eircttmi/
bdnt,impo(iuris ludificantes, dc pingues homines (fie>
enim iUi peculidri magorum lingud uulgus dppeUdnt)
detondentes. In his Uldcetim mulierem opulentam ttd/
ctifunt,ndtu quidem grduiorem iUdm,qukm ut dmort
bus effet idoned, fed qutefiuderet etidm dum amdbilus
bdbcri, Ab hdc uittus copidfuppeditdbatur, dtqj hd.ni
tx
D . B R A S . ROT. l l t T B R P .
*4|
tx Bitbynia m Macedonidm ufq) futtt cofequuti. Uant
itti pdtrid erdt Pettd, quilocus olimfloruit fub Mdcet
donicis regibus:nunc k paucis, ijsq- obfcuris er humit
libusmcotttur. Ibiquum confpicerent mmdnimogni/
tudine drdcones pUcidos ddmodu dc manfuetos,ddco
ut k mutteribus alcrentur,cr cum putris unk cubaret,
ty cdlcdntesJerrent,neqi comouerentur,fi quisfirint
%tret premeretOA: deniqt perinde dtq) mfkntes Uci pd
pittdfugerent (ndmfunt id genus dpud ittos permulti,
mde uerifimiU efi, olim ittam de OlympUde fibuUnt
inctebuiffe:quum Alexdndrum conciperct,huiufmodi
drdconc quopUm opinor,cum ed concumbcnte) mcrt
tdti funt ex bis ferpentibusunum, qui effet pulcherrit
tnus,obolis fdne pdUcis.Atq)(ut Tbucydidisutaruerp
Us)hinciam bettmn oritur.mmirm quum duoficinot
rojifiimi,ty immni duddcid pr<editijteq) non dd malg
fUid promptifiimi, focietdtem inijffent,jicile perptnt
derunt h<ec duo potifiimm m hominm uitatyrami*
dem obtinere,fJem dc metm: quoru utroq) (i quis di
commoditdtem uteretur, fbre ut is ittico ditefceret. Sit
quidem utriq) iuxtd,uelriqui metu Ubordret,uel huie
dptifbe teneretur, uidebdnt prefcientidm quknt maxif
tnt neeeffdridm effefummchi defiderdrii dtque bicuid
Dclpbosolim fuiffe ditdtos, fhilosq; celebres: prtjte/
red Delm,Ckrm,
v Brdncbydas: nimirm bomjU
nibusperhos quosntodo dixityrdnnos,nempe fpent
ftxmetm^tdfdcrd conflucntibusjtcfiturd pr<edifcerg
cupientibus
t44
LVCIANI ALEXANDEK
eupientibut,dtq>, huius rei grdtid hecdtombds 'mrnoliA
tibus,durcos(tj dedicdntibut Idteres.Httc ubi interfef*
uerfdifent, ultroqj dc citro dgitdffent, uifum eji udticie
nium ordculumqs confkituerc: etenim (i res ed procef*
fiffit tfperdbdnt fe protims diuites dtque filiccs fbre\
Quod quidem negociu mdgnificentius etiam tUis fuc*
cefiit,qudm expectduerlt initio,v Ueljpc mclius euei
nit.Hincidm fpectdrecctpcrunttprimum quidemdclo
cOfdeinde quonam exordio, quiuerdtione negocium
oporteretdufficariXocconasigitur Chalcedonem op
portunam effe cenfuit, utpote regionem a negocidtoti
bus frequentdtadwm Thrdci* BitbynUqi cofincmjwt
que longe difiitm ab kfia Gdidtidhj, cunctk item mt
minentibus populis.At e diuerfo patriam fuam prttu*
lit Alexander: nam diebdt, id quod erdt res,dd huiuft
tnodi negociorimdujpicdtionem dggrefiiommbj hot
tninibus opus effecrdfiK&ftoUdis,vr qUiuiderentut
tumiffurucuiufmodi Paphlagones affirmabat effe hos,
quifuprd Aboni murum incolut, nempefuperftitiofos'
plerofqjjcftolidostquifi quk tantwm apparuiffetjtibi
cinem aut tympaniftam, aut qui cymbala pulfaret fet
cum ddducens,cribro(quod aiunt)uaticinansJUico uet
hementer omnes m iUum mbient,V perinde ut ccelh*
quempiammtuedntur. Hdcde requum controuerfid
Hotmibil mter iUosfitiffctjtdndecefiit Alexdnder. \tdt
que proficti Cbalcedonem (nam id oppidum uifimt eft
hdcpdrtehdberenonmhilipfisconducibiie)'mApoUi
«
v
wiemi
D. B R A S . ROT. I N T B R P .
14^
m templo,quod ejl apud Cbakedonios uetufiifiimm,
treas defbdiunt tabetiulas,qux dicercntjbreui admodit
Aefculapimunacmpatre Apomnem Pontm adt
uehtttru,atqi Abonimurminhabitdturu.EttabcUe '
quhme\Jentdeindufiriarepert*,fkcik effeceruntut
bicrumor mohtnem ufq) Bitbyniam ac Pontm dima
naret,muko autem antealiosm Abonimurminam
bifrdHhwfiatuerantetiam tcmphm erigerejmque
fundamehtis locm effbderant. Hic igitur m Chakedo
ne relictut,Cocconat ancipitia qtuedam, atq) ambigua
obliquaqf cofcripfitrefbonfa.Deindepaulopofidiem
obit,auipera(ficut opinor)ictm:'m buius demortui lot
cum accerfiturAlexander,acfucceditiam comatus,
cafarieb) promiffa, tunicam mdutus purpuream albo •
intermixtamfitpra eam uefie amicttis candida,fikem
tenens exemplo Perfei,a quo fe maternm genus duce
repradicabat. AtperditifiimiiUiPapbkgonesquum
ambos iUius noffent parentes obfcuros atqj humiles,ta "'
vten drdculo crediderunt ita cdhentb
PcrfidesgeneregrdtusPbceboificuidetur:
DiusAkxanderPodalirifanguinecretus. •
Mfinntiru Podaiirius Ubidinofws erat,acnaturamut
bxrefutjtdeo ut d Tricca adPapbidgoniam ufifiroA/
kxandri matremfit incitatUs itkctusck.. Repertumefi
*tittdoriculm,qudfiSibytt<epr<ediuindntif.
Ad mamEuxinilittusJuxtaqJSinopam • : '
TbfidemiqmdamAufoniddegentefaccr&os:
LVC.
k Q&i
-V4*
LVCIAWI
ALEXANDB»
QS' primd ex mtttdde, tribus dc detddkjreferdbit
Qu.inq^aliMiruttddestuicettdqiterrepetttA
Qujadrorbem mmermjreferentcm nominddiui,
Qui ueniet laturus opem tnortdlibus agris.
Alexdnder itaque multo pofl m patridm irrntns catm
eiufmodi Trdgtedid,coffieuuserdtdcfplendidus: quu
mterimturoredffUtumfefe nomnquam ddfimulabat,
ore fpumd completoud quod iUe&cile efficiebdtjrddif
cuU{ed eft berbd lauandis lank idoned ) radice com/
mdnducdta.C aterum iUis diuimm quiddam^cfmnv
ddndumfpumauidebdtur. Atmultodntedfibi finxtt
rant,pdrduerdntqi e linteis confittm drdconis cdput,
quod fpeciem qudnddmhumdnam prtfe frrret,coU>t
rum fucis mire ddfimuldtu, quodq) pilis equinis os C7
dperiret,e? cUuderet.Tum Ungua(ficut efk draconu)
bifulca dtrdprominebdt ,qu<e cr ipfd pilis dgebdtur.
Torro VeUd-us iUedraco iam pridem eratin prompt»
domicp dlebiturquum res pojtuUretjm db iUisprot
fhendustundqtitt parte Tragadidm atturutjuel prm
ceps potius buiusfuturui fkbule.lam uero ut erat mdt
turm dggredijale quiddam mdchinatur,nottu ueidt
ens ad tempUtundametd nuper effoffd. Conftiterat dtt
tem in eis dquajiue quod ea mdidem dlicunde defuudt
ueratjiue quod ex tthere deciderat: iUic ouum auted
excduatm deponit, quod quidem mtus occultabat fee
tm recens aditm ferpentis.ld quum dlte dmerfijfet
m abditasluti cduernasjrurfm imcdfcefit. At mat
u
f © . B R A S i i l O T. IW TBift P. ^ « 4 f
ne quum infirum profilijffet nudus, nifi quod fubiiga/
ricirctm pudendd teftus erat ,ebque maurdto :tum
fklcem iUdm geftdnsfimulqtfolutdm uenHUnsJdctdnt
quc comam^orum nure,quik Cybeledeorum matre
affUti conueniunt,ac numine rapiuntur: confcenfafu/
blimi quapUm ara concionabatur, ciuitdtem eambea
tam effe pradicans,que mox deum propaUm tffet
oftenfura mortdlibus.Porrb qui aderant{nam cencut/
rerdt uniuerfa prope ciuitas )unk cum mulieribus\fe/
mbus,pueris,ddmirdbdntur,deuotd ftcientes adora/
bant. At iUe uoces quafcUmfonans'mcognitas,nimUfi
fignificdntes, cuiufmodifintHebraorum aut Pbotni/
cum, attonitos eos reddehdt, ut qlti nibit mtetUgerent
eorim qu* cUcebdt nifi fotum boc, quod ApoUmem
AefcuUpiumque pafiim ddmifcebat, Sub b*e ad imfti/
ttttum templum curriculo fugiebdt, dcccdensq; adfif/
famac fontem itlum quem iam dnte conditumoracu/
lum pr<eftruxerdnt:'mgrelfits aquam, magnauocccd/
ttebdt laudes ApoUinis er Aefcutdpii ,inuitabdtqu6
deumaiti dexter acfilix m ciuitdtem ddueniret.TScm/
de phidlam poftulat,eam pcrrectdm k quopiamipxcil*'
mmtrgens, unk cum aqua tutbque hduritfjr ouumil/
ludinquo nimirum itte deum conctuferat, candiddc*/
ra,cerufiaque commiffuram operculifirrumindM* li
quum manu cepiffct, affirmabdt iam Aefculapium te/
ttere fefe. Interim iOiftupidisdcfixisctiintucbjktur
ncuUs,expettdntes qmdnam effet futurum poftea,
k * idmdudum)
l4S
LVCIANI
ALEXANDER
iamdudu ddmirdtttes ouum m dqud repertm.VorrS
pofiequm fregiffet idem aui uoUc5preffm,dc fcr/
pcntis iUiusfcetm exdufm excepiffet,fimuUt(k mo/
ttentem bunc fefe confbicerent ij qtti dderdttt, dc digi/
tis circunuoluentem,protinus uocem toUcbdnt, deum/
que cbfdluidbdntjtc ciuitdtem edmfortuttdtdm effedi/
hitdbdnt:finguli<kdffdtim uotis bnplebdntur,thefdu/
ros,opes,profperdm udktudinem, d\id<k idgenus db il
\o fldgitdntes bond. Uic iUe rurfus curfimfefe domm
dbripuit, umfecm dfborhns, modo <edium in tucent
AcfcuUpim,bis ndtufcilicet,cmfemelduntdxdt nd/
fcdntur hominestdtck em no ex Coronide per louem,
id cfiycorniculd (n<xm id mdtris nomenfirtur) netk ex
cornice,ucrm exdnfereprogenhm. Vopulus dutcth
xniuerfus c5fequebdtur,omnes affldti deo, dtck objbet
dnimo conceptdffitrore correpti. Interdiu igiturfe do
tni continebdt,fberdnsfore, id quod ejr euenit,utttm
pemqtiyVdphldgpnm pdrs mdximdconcurreret.Er
%o pojiedqudm urbs itd effet hominibus rcfertd,ut idnt
tedunddretfed quibus omnibus iam tm cerebrZ,tum
cor effet exemptm, nec utld pdrte fimiks uiderentur
uitis pdne uicXitdntibus[Ut loquuntur poet*)ueruqui
frcter foUm figurdm nihil d pecudibus difidrenf.ht
«dicuiis quibufddmdn ktto refidens,eo uidelicet ornd,
tu, qttiudtem mire deceref.imponit ih finmVeUtum
fBm AefcuUpim,qui quidem erdt,ut ditXm efi,md/
ximus pu\chcrrimm<k .hunc totm ubicoUo circun/
dediffct
D. R R A S . ROT. I N T E R P .
14?
4ediffct,cduddfordtprominerefinens (Erdtdutem m/
• gens ddeo, ut cum per pettus iUius cffuhdereturipdrs
tdmenhumi trdheretur)foUm dutem cdput fubalis
dpditmteneretjMo nimirum ommdfcrmc:HnicdieU\
tuuddraconis cdput,dherd in dmittut pdrtecohtextu
oftendebdt,quodprorfim iUius effe drdconis uidere/
tur,qui i pectore prominebdt fciacetj tdm utro ntihi
cogitd,<edicuUs non admodmn iUufirei, necadfdtietd
tem ufck luminis cdpdcesttuht turbdth bontihum ionue
tutrum, quiajdlijs ex locisdlij concurrffeht, thmuitu/
ttntesidcprius ctidmqum ifi<tuidcrent,mcnte ditoni/
tifiupefrftifydeniqifpcbmiUu fubhti: quibtum^
ps#5mirmfiresuifdefiportentofd#ideUcetexmo/
do pufiUoferpente,httrd pduculos dies tdth mnidhem
extitiffe drdconcm humdnd fbetic, dtque em mfufier
tndnfuetm tractdbilemck. Vrotims dutem dd eXitum
properdbdnt,v priufqum exdtnus effent contempU
titprotrudebdntur db ifs, qui nouifemper mgrediebdn
tur.Vorro e rcgioneidnuc, perqudm mtthbdtur,'pd/
tef&ctm erdt cr dliud oflium, per quod exiretur, Cu/
iufmodiquidddm & Mdcedonat m Bdbylonepctffep
runt m Alexdndri morbo,qum iUe grduitcridm /egro
taretnUiobfeffd regid defiderdrenteum mtueri,dcfu/,
premm dUoqui. Atq) hoe fpettdculi fcetefiutbichon
femcU uerH crebrius exbibuiffc diritur,mdxmefiqui
diuitesdducniffent recentiores dc nouitif.ViqthcOiimi
chdrifiime Cebfcfi ucrdjktcri uofmm,*quhM<pue/
.- '
•• ^•v ; :'V >; '':^-^H 1 #f-»i4iii
N
159 •.<•-
L V C1 A N I • A L E X A NDEft
nidm dare Paphlagonibus a??onticis iUis hominibufi '
nimirum crafi/s cr ineruditisji delufi funt,quum irat
eonem mdnu contingerenf.nam hoc quoque largiebdt
tur Alexandtr ijs qui uoluiffent: quumfy confpiccrent
mdubia malignaquclucemitatmiUuiiUius caput,
os fcilicetmnc aperiens,nuncchudens, tanto driifit
eiojnitvs planeBemocritm aliquem requirerct* aut
terteMpicurm Metrodorumue,aut alim huiufmodi
q\uempiam,qui prorftn adamantinam aducrfus h<tc,at
queidgenus alia, mentem obtinerct: qui nuUo pacto
crederet,quiq; uel quideffet reiconiecturis coUigereii
ttelfiuiam etiam modumq; prtuefiigare non quirct,
iUudtamen antea fibiperfuafm haberet ,fiigere quit
dem fefe modm rationemcfcprdfligiatur*: c<eterm
quicquideffetnegocij,prorfut flmulatm fucatmq;
effe,dc ncfieri quiiem uUa rationepotuiffe.Vaucis ert
go diebus confluxit tm Bithynia.tm Qalatia Tbrat
ciaaj:eorm qui renunciabant, unoquoque utfit, affirt
mantefefeprimm nafcentem uidiffe deu,deinde pau/
lopofi euniem contrcftaffe iam grandem admodmfk
ituM,uultu etiam hqmini adfimilem. Accedebant ai
b*c pictur<e,magines ,figna dem refirentia, partim
ex *re,partim argento tfjicrd.Vofiremo nomen etiam
mditm: nam Glycon appsUatus efi, i&cp iuffu diuino
carmine prodito. Ad hunc enim modmeloquutusefi
Alexander;
^mUU<Qlye^mha)mmUxieA^oHctsrUaprc4st.
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
tfl
Afluhium nttttumn effet,ut cuius rei gntid bdtte/
uus omnidfuerant excogitdtd, refponfd quoque redde
retijs,qui requifiuiffent:diuinaretq},dcceptd uidelicet
anfd db Antilocbo.qui dpud Cilices udteegerdt. Udm
» quoque poji patris Ampbidrei interitum,po(iedque
qum iHe mter Tbehdnos extdre deftjffet, pdtrid pul/
fusjtque in Cilicidm profictus,bdud mcommode rem
gefit,quum Cilicibus euenturd prxdiceretMnos obo/
los profingulis dccipiens refponfis. Ab boc, mquam,
etrreptd dnfd, pradicit Alexdrtder omnibus qui dduet
tserdntfbreut deus ipfe refronfd ddrctfwsq; rei dicm
quenddtn eertwmprdoquutus eft. lufiit dutettt ut quif/
que quoduideretur, quodij} mxime difcere ucUet,ii
ia UbeUo cqnfcribcret,eumcfrfuniculu obuinttum,ce/..
rd argiUiue,dut fimili re qudpidm obfigndret. Se ue/
ro receptis UbeUis,cumfubiffet adytaum enim ordcu
Umt etdt extructwm,& dppdfdte cortinx) ordine per
preconem dc theologum euocdturum cos qui trddidif/
fent: debinc ubi de finguUs cffct edoctus i deo, libeUoe
redditurumjtd ut trdditifuerMobfignttosfubfcrip/
to iUis refponfo pro cuiufqj drgumento, deo tumirum
refpondente,qudcunq}derequiseffet fctfcitdtus.Erdt
etutem bic dolus, bontini cuwfmodi tu esydttt etidm (fi
modo dictu noneft mwdiofum ) cuiufmodi fum cgey
tudnifiHdrius ,neque diffkiUs dnimaducrfu , uerum
idiotis,quibusque ndtes effent mucco obfite ,mini/
tnique emuntt*,prodigiofum,pUnequc'mcredibi\c
k
4
quidddm
%K%
LVCIANl
ALEXANDER
,. quidddm effe mdebatur.Etenkn quum udritu effet com
mentus artes,quibusfign4toUerentur,qu<e quifquefci
fiiub<ttur,eA legeb4t:dtqjiu qu<t uiderentur, dd inter
rogata reJpondcbdt,T>cindcr.urfm obuinfta obfigna/
tdbp reddebdt,nofinefummd ddmiratione eoru qtare
cipiebdnt.Plurimusenimbicmter iUos erdtfermo,qui
tandm fiirepotuifietifie, qu<eegoiUitrddidi,fdneq
dUigenter obfignatd fignis,imudtuneutiqukmficili/
\/
busjufi reucru deus effct qui(bim,eui cunftafintper
jbicua. Sed im quibus artibus id effieerit ,firfitdn 4
m requires.Accipe, quo uideUcet impofturas eiufmot
di deprebendere queas, er coarguere. Prmatdtipfie
bdbebdi Celfecbdrifiime.Edmc<er<e p4rte.qu*.pofifi
\i
gnum b<ereb4t,4cu candefifta Uquefiftdm diducebat:
tm ubikgijfetrurfm cdlefiftdm acu c£r4m,cm
qu<e 4 tergofiniculifierdt,fignoeodem<tnente,ficilc
eodgmenidbdt. Porrb fecundus modus confidtperid,
quodcoUyrimuocdnt Adconficitur ex pice Beryt/
. tid, tytumine,dc Idpide perjbicuo trito, cm cerd V
. mafiicbe.Confeftm igitur ex bis omuibus coUyrim
ignicdlfdftm,'munftoprius fuiUo pingui ,figno dp/
pUcdb<it,dcfymboUfigurdm cxcipicbdt. ld fimuldt/
. queficcum.effetfiftmfficcdbdturdutem protinus)
"v commpde rcfignabdt UbeUos: quibus preleftis ,'m/
pofit/tx&t denuo ,perinde atque elapide fignm
idemimprimebdt,dd archetypifimilitudincm.mire
effiftm ..Beft heeidtn tettim accipe rdiionemiCdlce
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
15$
m giuten miefta, quouulgo coditiUbi adglutinm,
, atque ex hk confcftaceue<era3tnottem^dhuceam
admouebat fignp,ftatmqj detrabebat~l$am iUico
ficcefcit yddeo ut cornu uei fitrp potiure^daturfo/
tidius. Hac ad mprimendmfignm uticonfimerat.
Sunt,pratterhas vati/t complumuue,quas omnes
. refirre nihii neceffeeft, neparum' uidear modefius»
- tnaxime quum tu itihk quos de magorum artibus con
fmpfifticommentarijs ttmpulcberrimk,tumutitif'
..fimk,quiq\mod<fiosredderequc<it,fiquiiinekeuoti
uendk uerfetur,abude multa re(nlerk,timgeqjbk no'
ftrk copiofiora.Reddebat igitur oracuti,diuinabat<fc,
non mediocri ad eam rem utens mgenio, arteifi nego/
cium reddens probabitius, dum alijs obtiquaqu<edam
€7 ambigua refpondet ad ea qu<e proponebatur,atijs
penitus obfcura. Quandoquidcm w hoc oraculkitte
conuenire iudicabat. Atios item deterrebat, aliosad/
bortabatur, proutfihi magis conducere conieftaffit.
UonnuWsremediamorborujtita-cjsrationcs prafcri/
bebatycmfciretOtt mitiodiximus)complura atQcffi
caciapbarmaca. Maiorem autcm mmodu Cytmides
abitto probabanturjdefi nomen cbfiftm emptifiri»
urfino adipe confiftiPonbfpes^eruntqJficcrffwV
tncrementa,neqj nonhaveditatm obuentusjfimper
matiud tempus rejjriebat ,ittud intcrm addem- Cun/
&ah*ctmobtingem,cmitfiwUm,qumq\uatct
mu Akxmdermvpgabit,pjoqi
ttchkWAfiriet.
. .. ...i.-..•
<.M.-.^-Q*wqi
•54 " t V C I A N l
ALttXANDtttt.
Deniq) nterees erat unieuiq) rtfbonfo prantitutdjnem
pedrathma cmn obulisduobus.Heueropufihtmaut
exiguum fuiffe putes amice hunc quteftum, quu in an/
nosfingulosadfeptuagintadutoctogintamiUa redie
ritatfq; adeo auidis V mfatiabiUbus hominibusattfin
frulifupra decem aut quindecim rogationes traderet.
Cdiertmed que capiebatjnonJpfefolusfoUtus eft m/
ftmerejnecrurfumadcongeridasopes intbefdurum
reponere,uermcompmreis & aUoshabcbat fecm
adiutores ejr mimftrosjm quifcitarentur, qui uerfw
hus oraeula condcrcHtfqui refponfaferuarct, qui fub/
fcriberent,qui obftgnarcntjqui interpretarentur, quo
rm unicuiqs pro dignkate meritoqf lucrum impartie
bat.Ad htc nSnuUosforat V in longinquas regionet
emdndarat,quifamam eius oracuU intergentesdifli/
parent,affirmitesipfum etiam predicere reuoearcq\
fugttiuosfurcs ac predones indicarejthefauros effodi
endos oflendere,morbolaborantibus mederi,quofda
etiamuita defunctos in uitam reuocare.Concurreba/
turigitur undiquaq), magnoq; tumultu concitati ad/
properabantfacrificabatur^icabantur munera, eaq\
dupUcdta,prophcU difcipulocf} dei. Um enm C7 tde
quoddam oraculum exicrat,
* founeribus decorare meum uatem atq) miniflr»
fftcipiomec opum mibi cura, dt maxima uatis.
Verumubiiampkriq),quibusmentis plufculumine/
ratMttf^utatqiexakachrietatcrefipifcentes^con/
*
fbiraffcnt
D. E R A S . ROT. I N T S R P .
S<<
fjhrkffent in iUum,pr<efertim ex bisjtui studebdht Epi
euro.iamc^ pduldtim inoppidis deprebenderetUr uni
ttcrfdpr<e]hgidtUrd,fiftus<4jfibul<e AppdrttUsthorren
dum quiddam m eos <edidit,dicens hnpijs & ChrifHdt
«t*j impleri Vontum,qui tion uererentur infefe turpif/
fime mdledicere:eos iufiit Idpidibus peUerentJi modd
ueUet propiciumhdberedeum.PorrbfuperEpi'<hirb
buiufmodi quodddm ordcuht prodiditScifeitdnticui/
pi<tm,quiddgeretdpudinferos Epicurus: plumbeis,
inquit,eompedibus uinttus in cceno defidet. Etddhuc
mirdris ,fi mdgnoperccreuiteius celebritds ordcuUi
cum uideas mterrogatidnes ddeuntium,<[fint pruden/
tcs,<tudmty eruiiu f Hodisaut omnibus beUum enat
iUi cum Epicuroftuu &irreconci\idbile,id<ft iure op
tim&Mmcum quotdndemiuftiusbeUugerdtihomo
prdfiigidtor, cr monjiris dc portentis amicus, utrit
mimicifUmus ,quam cum Epicuto, uiro uidelicct qui
rerum ndturdm perfpcttdm bdberet ,quiq; unus quid
in his effet uerum uideret f Kdm Ptdtoni, Cbryfippo,
<tut Pytbdgorte erdt dmicusjtqi dltd cum ifltf pdx m)
tercedebdtikt intrdftdbilis iUe Epicurus(ftc cnim dpf
peUdt eum)erdt iUi plurimum inuifus, dtq; id merito:
quippe quihtc omnid ridicutd dc ludicrd duceret:
Qjtdobcditfm inter urbes Pbnticds Amdftrtm in-prf
mis Hdbebdt exbftm,eo quoddoceperdteos,qW&tc
pidcr<ydnt,dlhsitei»hor&eonfim
iff ciuitdte wrfdri. N e j unqum Amdftriw cutqttM:
'vt..v,
ordcui%
15«
LVCIANI
ALEXANDSK
ordcuHtreddidit:qum ubi eottdreturetidmfrdtripro/
eottfklii refpondere,deridicule profecvo difcefit, cum
necipfe quemddmodmidoncm oraculwm fingeret
muenirrt,ncchdberetquilibiintemporepojfctcom/
ttonrre. UmcmiUi dcitomdchidolorccoquerenti,
UtUrtprdfcriberejitifuiUum pedem cm mdludprx/
pdrrtmcderetjouncmmodmdit:
, Mdludcdporcormfdcrd cunimitoSipydno.
Crcbriu$dutem(utiim diximus)draconem ofiende/
•• bd&ift qui ueUentJidud tottm titntn ,fedcdud*m po/
tifimm i ic reliqum corpus oculis exponensxdput
uero neuideri pojfct^ibditm m (inuferuibdt.Verm
quontdgis etim redderrt dttonitm mUitudinentt
poUicitut efifefe exhibiturum ipfm dem loquetm,
eitrdqi'mterpretem cdentem ordcul^Tyemdino^m
gno negociotgrum drterifs contextio, dc per linetm
iUud drdconis caput,quod erdt drte ddfimuUttm+in/
(ertis,dlio quopidm pcr hds fbris mfomnte ,rc/
fbonfitdbdtdded quxproponcbdntur,uocenimirm
perlmtedcemiUm AcfcuUpim addures promd/
nmeMmufmadi refronfd «vrbtptcvx dicebdntur, ii
efljpfius uoce redditd: neq)quibusUbet,neque pafiint
tkbdntur, uerufpkndidismodo dtq) opulentis,ey qui
, grdndid Urgirentur. Udck quod Seueridnoredditu est
Juperexpeditione UtArmenidm fufcipiendd, exAuto
phoms erdt. Adhortdnsenun illumddmcurfmtiud
regiOHis,fic ait:
-• •••:••>:: \J •••^J..:J:: :•:-••• •••r:. :;":.•••;• > fWrth
D . E R A 9 . ROT. I N T E R P .
IfT
Pdtthis ArmenijscL; citato M,dtrtefuba(Us,
KomS urbem repetes, V cldrM TybridU unddti
Verticefertd gerens rddijs diftinttd-ferenis.
Dcinde poflcaq uecors iUe GaUus perfudfusjncurfio/
ttem fecijfet, euenijfetq) ut unl etm exercitu ctdere/
tur ab Othrydde, hoc ordculum i monumtntis fujiu/
Ut^ttq) aliud in eius locum fubstituit huiufmodi.
Agme in Armcnios ne ducmeq) eni expeditijihue:
MetibifxmineisuirmiRusuefiihus^rcu
Exitiumbnmittdt,uitdq;dcluminepriuet.
Siquide & boc mterhn caUidifime fucrat comentiu,
tttpoSerioribusfubpjitutitijsq) rcjbofis, eaqutperpt
rammdkcf} eueniffent,farciret ac mederetur. Stpittt
enmMSgrotis priusq morerentur, prtdixerat fore ut
reudUfccrent:quibus morientibut^lteru ordculuM/
to pardtum erat, quodfuperiori diuerft cancret. •.':••
Pohhac dejine opem morho petere exitidli:
MorsetenmminifeJid,neceuitarelicebiti
Porro cunoignordret,quiin Glaro dc\jAdymU,cJlal
loqircJfonfdferebStJpJos quoq; buiufmodi quddSdtrt
te diuinSdi eejebres babcri, eosjibi reddebdtamicos»
plerofp) confultores ddiUos remittensjtis uerbis:
Uunc Claron ito,mei uoccm patris auditurusi
Etrurfus.
Branchydica dccedas adytd, dtq,- ordcuU querdf.
Etiterum.
MdUon dbi,Amphilochi qutrens oraculd uatis.
.
Etbdfie
i*t -- LVCIANI
ALfiXANDfiR
Et hacttmus quidem de ijs, qut intrd pdtricfines *fq%
ddIonidm,CiUcidm,Vdphldgonidm, Gdlatiamq) dcfit
gnauit.Vt uero v in Italia oraculi fam pcrmanduit*
inqs ipfam Konwtoru urbem: iam ncmo ommu erdt,
qui non aUus aUum dnteuertere studeret,dum hi qui/
dem eoproficifcunturipfijUiuero mittunt,potifiim&
bi,quipotentid atq) autoritdte plurimum in Rep.pol/
lebanf.quibus princepsquafiqs (ignifirextitit RutiUd
nusjuir aUds quidem honestusacprobus, tum coplu/
ribusin pra-Ujs Komanorum fpettatc uirtutiszfed qui
in hisqu* ad deos pertinent,parufdnefdperet, ut cui
prodigiofaqutda de iUts effent perfudfd, adeo utficnt
bikpidem uel imnftujtel coronatu conjpexiffct^con
tinuoprocideret atque adorarct,ac diutius aduotutus
uotdficeret,bona'q)ac Uta ab iUo pofiularet. Uic igi/
turfimulatq) de oraculo indudiffct,parum aberat qum
omiffo quem tenebatexercitu, in Aboni muru auola/
ritidlios autem poh alios eo legabat. Porro qui mitte
, banturferuuU nimirum idioU quidamfacile decepti,
domum redibantjreferentes partim que uiderant,par
tim tanq uidiffent, dudiffentfepermultd infuper aceut
mulantes iUis,quo domino feret comendatiores .1n/
fUmmarunt itaquefenem infelicem, V in uehemeW
teminfaniam impulerunt. AtiUe pafiim ad omnes
amicos aocedens, quos habebat quum plurimos , tum
potentifiimos, enarrabat, partim ea, quc ab ijs quos
mifcrdt#ccepiffct$drtim que exfefecfitnxcrat.Ktdi
<*m
\
D.
1 R A R . ROT. INTBR.P.
Jff
eum modttm istecompleuit urbem,contittnitfy,qukm
plurimis item dulicis expduefx&is atqidttonitis. Qui
protinuscrippcupiditdtefl4grdrecceperunt,utdUd
quidfuts de rebus dudirent.Eorre Alexander ddueeU
tntes comiterexoipiebdtjc xenijs, dijsq) magniflcit
iondtot munetibusM cum remittebat: hoe dgensjuti
ttonfolum renuttcidrcntordculdjuerumctidmdeildurN
des cdttcrent,ac portentoft qutdam de ordculo, dc'q%
ipfo mentirentur.Excogitdrdt dutem terfceleftusitte
quidddm neutiq infcitum, tjT ingeniofius, quim ut in
mulgarem copetat Utrone. Etenim reflgndtis libtfUs,
tvc perlcftisfi quid offendtffet in ijs,qu*> proponebdtU
turJtdfcriptuM cum periculo dc difcrimine ciusjsui
fcripfiffttfi profcrretur,coriiunftum uideretur, dpud
fe detinebdtmeqi remittcbdt, quo uidelicet obnoxios»
dcpropcmodum feruos obmetum flbi redderet eos»
quimiferdnf.qmm inmentem ittis ueniret,cuiufmodi
ic rebus eonfuluiffent.lntettigebdt dutem effe coufrn*
tditeum,ut qui opibus de potentia pr*cetterent,tiup
modi rogationes effent propoflturi. Abhis munetjs
qukmplurimd ferebat: quippe qui non ignoraretfefe
intrd cdffes eius teneri.Libet autem aliquot exkisre'
fbonflscommemordre ,que Kutilidno reddidit. Huio
feifeitdnti defiUo, ex uxore priore fufcepto, qui inrii
feretdtem maturuseffet,ut mfcipUnis erudiretur»
•quem inftituendoinliteris itti praccptorcm deberet
ddhiberejtdreffondit:
Pytbd/
\r«
.*-:/•:•• • ;'
' •• .'• f :>4
-j
ltfO>
.LVCIANI ALEXANDER.-
tythagpram, egregieq} canentem prelia uatenti.
Deinde paucispofi diebus ,extintto pueroJpfe quide
barebdt :nec habebat quod mcufantibus rejponderet:
ordculouideUcet ita re prafenti cojutato. At Rutitid
tius optimusultro occupans,defendebat oracui%ajfir
mans hoc ipfum portendiffe deum, qui iufiiffet nemit
nem quidem e uiuis adolefeentulo deligi preceptori,
fed Pythagoram potius, <tt$ Komerum iamtAmvdet
Junttos,quibuscum credibitirefietetm iam uerfarii
Quidigitur Alexandro uitiouertere conueaitjttstit
ufmodi homunculos dignos habuit,quibusfitcumfincei'
rettRurfum eidem percontanti,cuius tahdeanimam
effetfortitus,ait:
Prmcipiofiteras Ve\ides,deinde Menander,
Dtinde is qui nunc es tpofifix phcebeafitturus. ;
Qitoginta <euum ac centumproduxeris annos.
At hiefeptuagenarius interijtjn mfaniauerfus, haui
cxpettatotieipromiffo,quanqhocquoq) oracubtex^
Autbpifdnis erat: Eidem item de uxoreducendd pert
conttmti,d\iquandomcunftanteracpa\am tejbondtsx
DucitdAlexandronatamiLvhaqipuetiamj
Siquidem iam olhn rumorematfiiparat,fitiam quant
babebatJiLunaJibifufceptamfitijfe.Lunamenimipfi
us amorexaptam fuijfe, quum dormientem diiquando
confpexiffetmm id itiifamiliare efi, cr fdrmofosfom
nofopitos adamare. Rorrb Rutilianus uir prudentifii
mus,nihil cunftatus,protinus accerfit uirginem, nup>
tm
O. E R A S . ROT.
IWTERPV
itff
tUsconftcitijbonfus im fexagenarius,concumbitqj
focrumfuam ifunamfolidis Hecatombis pkcas:iam<£
fibiunus ecaUtuht numero uidebatur. At hicubife/
thel in Italiarem ejfeiaggreffusjnaiora indies ad hee
excogitkbat,p-in ofnnes Romane ditionis partet,
ejmperfefrent oraculafdimittebat, predicens ciuita/
tibusbauendam ejfe peMentiamjncendia, terremo/
iusje certd reihedia traditurum, ne quid borum accir
dtrei,poMcebdiur.iaht^ qum pestilentia increbuifr
feimwtn qubddaht tdle otaculu, Autopbonon c? hoc
ttkoquouerfm gehtiuht prodideM»unico carmint
comprehcnfum*
Intonfus ttubeni ftettis, depeUit Apotto.
Atqj bunc uerfituiuhi uidere erat pafiim proforii
lusdcfcriptum tanqUahi dducrfui peMentiamreme
cUofuturum-Verm ea reipluHmii diuerfam i» pdr/
tem euenit,propterea quodfortuhaquadamfic acci/
diiait et domus,quibushic uerfui effeiinfcHpiui,po/
tifiimum defokrenturAJeqj uero me putet itlud dice/
re,carmen in caufa fuiffe ut interierint,ueru cafu quo/
dam ad hunc modum accidit.Et haudfcio, an pleridj
frcti carmine, negligentius ae fccurius uixerint, nihit
dduerfum peftem prdter oraculum adhibentestperhu
d* quafi fyUabat pro fefe pugnantes haberent ,erih/
tonfum ApoUinem telis peftem propeUentem.Explo/
ratoresitem exfua cbniurationequamplurimosRo/'
ttjd conftituerahquifibi qua quifqj mente effetjndica/
LVC.
I
rent
tf*
tVClANJ
.'ALBXANDBft
renf.dc priufqum ordculum ddiffintjUifignificarU«,
cjuid nam effent percotdturi,quidqs potifiimum cupe/
re uiderentur, utetkm priufquam adueniffent ij, qui •
mittebantur,iUeiamad refpondendum.mfiruftusac
pdratus effet. Atq± hec quidemejr id genus dli* ma/.
cjrinametd,dduerfus ItdlicdS urbes prestruxerat. N*
pxtterhec v initktiones qudfdam institUerdt,teddr •
r.m per mdnus tradenddrum geftationes, V ftcroy
rm ceremnids, qu<e quidem tribus ex ordine diebttt .
continenter perdgerentur.Ac prim quide dic-Athe/
«ienfimritu,dettuncidtiofiebathuiufmodi.Si quis im
pius,aut Chrifiknus,dutEpicureus myfieriorum exr
plordtor dccefiit,difccddf. Cxterm qui deo credunt
»«7" parentfacrisfcliciter mtientur.Sub htec prothm
exigebdnturjUo preeunte,dicenteq}: Pcras peUdntur
Christkni.Tm multitudo dcclambdt uniuerfa :Fo/
• ras peUdturEpicurei.T>eh'mcLettond- puerperiu dg
•h<Ltur,w ApoUinis ndtiuittw.tmCoronidis nuptie:
demu nafcebdtur Aefculdpius. Altero die Glycon m
lucemcmergcns,deiqi exortus. Vorrb tertio die Poda
lirij cu Alexdndri matre coiugiu dgebatur.T)ddkait
is dppeUdbdturjdq; ex re,propterea quodfaces qtafr
- dam incenderentur.Pofirem \oco,Lune dtqs Alexan
dridmres,dcndfcensKutilkniconiunx.At uerofdcc-.
gefidbat,myfierkch agebdt Endymion Alexdnder*
cm hic dormiens fcilicet,in medio idceret: defcende/
retautmeme teftififiigiounq e cceloMna uicem
ngm
t}> E K A S . ROT. 1 N T E R P .
\tj
,ngetii,RutiUd qu&dam formofifiimd cuiufddm i Cefxre<e domus pr&fecti/s uxor ,qu& nimirum ut amubdt
AlexandruJta uicifim <tb iUo amabdtur. Ac fub ocu/
Usperditifiimi iUius mdriti,tum Complexus agebatur,
tum ofcuiaidqi m propatulo. Qttod nifi complures fit
iffent t&d&,forfan nonnihil ej- eorum qu&fierifolent
infrdfinm,pdtrdtm fuiffet.Pdulopoji rurfum inttoi/
hat ornatufacerdotaUmtulto cmfiletio< Deinde ipfe
primus clard uocefonabat,lo Glycon. Affonabantau
tem bene canorifciUcet homines: nempe pr&cones ali
quot Pdpblagones, Carbatinis calceati, plurimu aUij,
nidorem ructantes,lo Alexader. Porrofubjnde mte?
geflandas t*dds,atqi mter mystic&s faltationesjimur
iUius de mdustria renudatm,aurem apparcbaf.pclf _
lejuuti conijcio,mdurdtd circundata, atq) hacad t&/,
darumfidgorem rehtcente. ltaque quum duobus qui/,
bufddmexeorumnumero,qui defipienter fdpientes
funtJuperhdc.reuertereturdltercdtio;utrm Pythd/.
gor&animm pofiideret, uidelicetobfimur aurem,
analium Pytbagorico itli cQnfimilem, atque eam con _
trouerfiam ad ipfim Alexandrm retuUffent:rex Gly
conoraculoUtemdiffoluit.
Pythagore mens emoriturq), oriturcfc uicifim.
Vatisateftammusdiuinaementeprofcttus.
.HuncpateranxiUomifitiuflisqipijscfr.
Etrurfum:
Teftalouisrepetet, louialifitlmine tattus. \
%
v
' s
* ( * Porro
|£4
tVCIAWt A L E X A N D E R
Vorro dumcuneiiS afijs denunctaretjit a pueritiedtt
cubitutemperarh,CeurenefaridMritiCtgregiustar
U duiddamipfe machinatus est.Vonticii ac Papblagc
nickurbibusMperabdttUt tertidqUo<fi annomitte/
rent,quideodicaretur,eiusc^ laudesapud fe canerh.
Verm mitti oporterefbectatos defctefioitnempenc*
Hlifiimos & atate fiorentifiimos,formacp eximios.
Quibusirtclufis permde ut emptitijs adtibidittcmabf
Utebaiurjnodis omnib.in eos debaccharifotitus. Vrer
terea tege quocfc codiderat, ne quH maior annis ottor
deeimfefe ddntoto oreccmpletteretur, tteuecm bd/
pofalutaretffedretidUis manm duntaxat cfculatuU
porrigettsfolisatate,fomaqsjioridis ofculum dabatt
dtqi bts quideni inde cognomen inditumjut intra ofcur
Xumconitiiuti dicerentur.Atq; m hunc modum uecor
dibus dcfiupidisniortdlibus iUudens, perpetuo deitt/
cepsfuas hequitias exercebat,pafiim confiupransuxa>
ret,pafim hberis abutens. Qum magnm quiddam,
tunfiuq; opiandu uidebatur,fi cuius uxorem uel afpe
xtifet modo. Vorrbfi quam etiam ofculo dignatusfu/
iffetatemo non ita putabat,quicquid effet bonarmje/
ticitatm, idomnefemel in eam domti inftuxuru effe.
Brant infuper,atq; ee «o» pauc*,qu*fefe etidm pepc
tiffe ex itio iafiarent,quod ita ejfe maritifuo testimo/
rtio confimabant. Lubet etiam dialogum tibi referre
Glyeonis cr facerdotis ,uiri cuiufdam Tyanei,cuiut
fapicntiamexhisqucfcifcitatuscfifconqciaslicebit.
Huitc
9. 8RAS. ROT. I N T S R * .
f*f
§Suttc equidem legipridem dureis defcriptm literit,
.TifM ipjisfdccrdotis *dibus.Dic,inqt,mibirex Gly/
#tm».quifndm esiSm iUeJnquit»minox Aefculdpius»
Kmdhufdbillopriorc? quidais: Hdud&s efiut istt
hucitudids.Sedquotdnnosapudnospermdnfurusydt'
cqueordculdredditurusi AdmiHefimutertiu .Deindc
aub dcmigraturusiAd Edftrd,dtq; inedt regiones.Sfi
quide oporiet Vr bdrbdros meo couittu, ncdty pr4f
fentiafrui. Atrcliqu<t fortetpputdqucin Dydimitt
CbxopDelphUcfc redduturtutrikdb dutore profrifeun
tur ApoUinem udndfuntqus UUc cduntur ordcuUS
JHeijibuc qttidefeire quejicris, ttefds enhn. determ
ttgo quistdnde postbdncuiti futurusfmi Cdtnclus,
. drinde equut,po{i bcc uirfapief ,4cttatps no inferior
, Alexdndro.Atq,- hcc Glycpnis cufdcerdote eonfahu'
Lttio.Poftrpmo eyprdculu, cdrminc caprebenfm sdi
dttpqumnonignordrettmm dmicum effe Lepidp:
HcpdrejfCpido ,ndmq,- buic fdtuinftdtdcerbutn.
Kirumetenm in modm metuebdtEpicurunt pficuti
fuperiut diftum cfirimiruut driificcm dcfdpientcm,
fuitdrtibuf, dtq, mpofluris bpfie,dtq; infenfum • Itaqs
. cx epicurris quempiam, dufm femultis^ prefentibut
\codrguere,propemoduinuit<edifcrimen ddduxerdt»
Siqmdemddiensille,cldrduocedieebdtiTunimirm
'. Alexdnder Pdpblctgonicuiddm perfudfifii, utferuos
Juos
dpudGdldtieprxfeftmcdpitisdcccrferetihoc
mmine/qudfif&mipfius, quitum.AUxdttdris cru/
I i
diebdtur
itd
LVCIAKI ALE3fA'lȴER'(
iiebdtur, occiiiffent: Atqui uiuit ddolefcetts, incolu/
mu^reucrfusefk,fdmulisidmfuppUci6dffeclis,qui
tud operd bestijs trsditi perierunt. Vorrd buiufmodi
quidddm dcciderdt.Cm ddolefcentulus dmnedduev/
fo ht Aegyptum nduigdffet,dd inunddtionem ufqjfuS/
dutto nduigioiperfudfut eftjtti pdriterin Indkm ttdtd
jgdret.ltdqA dvJm diutius dbeffetyinfeUces UU eius mini/
ftriroti uideUeetjuel wi Ntlo nduigdntem mteriffe pu/
•ermjuel d ldtronibus(ndm ii teporis pcrmuiti grdf/
fdhdtttur)effc peremptmjreuerfifuttt dommyreuuti/
cidittes quemddmodm i mediofubldtuseffet. Veinde
proditm ordculum,ddmndtifer»iJubhiecdde& ddo/
kfcetttulus,peregrittdtiottefudm endrrdns. Atqj b*c
quidc iUe.At Alexsnder mdigndtione percitus, quod
coorgueretur, tteqj ferens opprobdtsfibiudnitdtem,
iufiit ut qui ddeffentMpidibus iUm mpeterent: dU6/
qui v ipfos impiosfitturos, dtq) Epicureos dppeUdti/
4os. Dtmitjj iUiidm Idpiddre ccepi\[ent :T>emojirdtus
quidom, qui diuerfsbdtur m Ponto: primus hominem
fui corporis obtegens obietxujmortifubduxit: dlioqui
ldpidibusobruendu,idq;iure optimo.Quid cnm opor
tebat unum mtertam multos infinientes ,ftntm effe,
4tq)d Pdphldgontm stulticio mdlmfibi dccerferef
£t iUi quidem b*c euenerunt. C/eierm dduocdtis Ht/
sctd ordculoru ordincm ijs qui propofuerdht ( ndtn ii
fiebdtpridie efreffonfd redderet) pr*c'one rogdnte,
dtt Udticittdri ueUet,fi cuipidm iUoru ix ddfto refboh
Hffet
&
.
g
R
i
A
s
'»•
k
6
r
.
r
-
w
*
f
t
k
*
<
*
«
y
<l§ctim mttlkmrmibuiufmdihominemneqtte tefto
tjttifqudm excipiebdt ,.»«$ igm, dqttine mtpertiebdt:
uerrn erdt iUifolm dUuddlio uertcndm, Cdnqudnt
mpioideorumqs contemptori,dtq; Epicureo:quod qui
dmprobrm dmnim eratgrduifimm. Qudprop/
ter unm etim Alexdnder quidddm defigmuit ridi/
cttlum. eidftus peculiares Epicurifententids,librm
iutfcis)longe pulthmimmfmmtm
Epicuret di/
fciptinx decretd cdmplectetm ;mtdim.mform de/
portduit^tclignisticuhtiexufiit,,ianqudm dutorem
ipfm exureret fciticet, dc cinerem dbiecit m nure,
ordculomfuperedminremtdito.
Edtco decretdfettis comburere aeci.
JtdttdperpenditfcelestusiUe, qudntm ddftrret itli/
ber eommoditdtum ijf, qui m eo legendo uerfdrentur,
tptdntdmfy iUis quiet$m/rdnquitiitdtem,libertdtemq;
pdreretiproptered qupd A pduoribusjbeftm, dc prot
digtjs liberdretttmjbes mdnes,dtq; immodicds adim
ret eupiditdtes,mtntem fxndm dc ueritdtem infereret,
pUne lustrdret dttimmpton t<edd quidemjutfquiUd,
dut dlijs id genut nugdmetti: vtrio reftd rdtione, ueroi
dctibertdte.Accipekmfdcinusquoddihominkfce/
lerdtif?imi,unm mter omnid mutto mpudentifimS.
Qg« idm non mediocre in Kegidm dditm fibi pdtejh
riffet, mq; duldm Cdfdrei, pnejertim KutilUno rem
adiuudnte, dtque dpprobdnte :qum beUm quodin
Gcrmmd gerebdtur ,tMximefidgrdret,diuo Mdreb
''••l 4
em
gtff
I V C I A N I ALE5CANPE1I
fttin Mdrcomdnnis ej Qtt,ddis conferente, ordctfm»,
muulgamt,quo iubebdtaitidupt leones uiups in pdhtt
bium mmitierentutctrijs ctm odpribut, dcfdcris auif
bufdd mdgtnficis ,fedpr£s}dtipftm
Gurgitibwifiuuijturgeniis ab mbribus ifiri
imqififfc duos Cybcles edicq mimstros:
MontefewaUtds:tm
tflprfidfqj berb[dri\ bene p/cntttni,w;^/KrMr4 cjl
Et mkpri4J)4>; tj dmdbilH,^ decut ihgens.
Jjtd quim effenifdiip, quemddmpfium tfl> pr<tfcripfe/
ratdeones qmdemfimufp)*in bqfiitm regioneth eh*
tdffent,Bdrbdri cdnes qupjpiam aut lupqs effe r*ti,$»/
jfUbus arccbdnt,At nqjlrorum protinus mdxim fira/
fges efh confeajtutd, mgintiferme milibusfimul extin/
Sw.HMcoM/iwurf/untctt»^ inAqwieii cqntigc/
ruht, qum parm dbfitcratdtt urbs ca cdperetur. At
Uididquodeuenerdt DelpbiediUam refponfionem,
Cr<xfo<yredditU QrdculU,frigidefdnc detorfit: mcens
deu quide prpdixiffe uiftoridjidud tame expUcuiffe,
utrim Romanprii efetfuturaph bostiu.Tande qum
plurimi idmcdm in urbem confluerent: premereturbj
Abonotichitdru ciuitas multitudine eoru, qui dd ord/
cultm uenritdbdtJteth fufficeret fuppeditandis ijs,qudt
pd uictu crant neceffdrid, cominifcitur oraculqru gtt
nus quoddam id, quod nocturnum dppeUdbatur. Si/
quidem UbeUts indprmirefoiet,utdicbdtipfe,dein/
luejtmqumin
nibil
p . E R R S . ROT. i W T E R P .
'*4f
ttswil certi tdmen. Sed dmUguephiruttq), ac ctmfufim:
mmximefi quos UbeUos conjfexiifritdccurdtimdtque
pbferuantiut obfigndtos. Adbunc emm modm citrd
rnUtm refignandi periculm,quicquidtemere m metu
tettt ueniffetjubfcribebdt:rdtus ey boc ipfum ordculis
«onuenire. Ertutt dutem dd id nonnuUi confiituti mter
pretes, qui mercedem non exigudm coUigebdttt db ijst
quieiufmodi capiebdnt ordcuktutendrrarentedt ex/
phcarcntqi, atq) bpc iUorum munut coductithm erdt.
fimmterprettm} quifq) tdlentum Atticmpendebdt
Alcxdndro.Nonnunq, quu neq) cpnfuleret qwfqum,
%\eq\ miffuicffet aliqmsUmp quune effht quidembuiufi
modiquippUm'4
tdlesredderet dttonitos. QuodgenutiUudcrdt.
Buncagequttretudmquiteitus^m
Clm prprfim, uxorem uultuq\ oculuqj decordm
Stuprat dduUmotferuorum «x dgmine primus.
Ipfe cuifplmfudfifiibdc omnid demcns.
EiMcnmflorcmlibdftiJiocdedccwtuc
' Kunc tibi compenfdnstem coniuge dormit bcrihX
(Vt neq) quxficidnt,poflK'dudire»icc unquim
Cernere lumimbus) tectefirtimq;pdrdrunt.
micniesqftuo fub lecto pbarmdcdJuxttt
Vdrietemiubcermcdiconditdtporvb
Ifik confcid criminibuf tud fcrua Cdlypfo efi.
Ci^isDcmocritut principionon commouereturtubi
( 5
nothu
<TfO
tVCIAHr
ALE3TAWDHR:
nominttm ey dutoresjt loctt pdlkm etudijfet defigntt
ntVermiftieo defpuiffet rfimuldto) cognouiffet, que*
becdrtifieio gererentur.lnfuper ejr Barbiris non rete
ro re(bondit,fi quis pettrU Ungud fcifeitetretur, puto\
Syrietce dut Gdftice, quoxies dqficile erat utuenire con
ttrrdneos eorum,qui rogdtionem propofutffcmtproin
de receptis libeftisjmultm mterccderefoletmterual/
U, priufqukm oracuh* reddtret, quo uideticet mterm
perocimnpoffetcr folueretutoUbeifos,o ndncifci,
qvicuuctd peffent intcrpretdri. Quod genuserdt &
ahdScytbe cuiufdm rtdditm oracutim:
. Morpbi ebdrgnUs m umbrm cbnencbicrdnc,retin
aoetkcem.
Atiis rurfm,quumnecddeffetitem
quifpidm,neqi tdfe quiequm omnino contigiffet,cttra
, cdrmen eloquutus efi:Redito unde uenifii. Siquidem ie
qui te mifit bodie,perijt, imerempttts d, Diocleuieino,
dceedetibut ldtronibwt,t\dgno, Celerejc BubdUhqtd
nuncetim comprchenfitenenturmuincutis. Ctte/
rm pducununcdccipe exhis qunmihi ipfi refpon/
Ht.Scifcitdtodn cdluus effet Alexdnder,quum UbeUos
pdlim dtqidceurdte obfignaffem, refbonfm notkur/
mmtfubfcribiturtSdbdrDdhchi ttdldcb Attisdlter
erdt rRurfm quum diuerfis libeftis edndem rogutio/
nem propofmffem, putd cuidtis effet uates Homerus,
idqj dtio dtqj dtio nomine: dtieri fubfcripfit, uidclicct
deceptut i puerozqui rogatus qud grutid, uenit: ut re/
tuedim,inquit ,petexem dduerfutkterm dolorem:
;;
*
Cytmide
»^ytmideteiubeo,tcLiton*roreperungi.
'
dUferi «ero ubifcifcittnti ci dittu effet,utrummibifit/
ilus effct m Ittlii nauigio, tn pedeftriitinere proftcift
^etpomtit: nibil quidemquod id Homeruittinefet::
'• CarpeuUmpedibm,rttenefulciucrkundit.
Kuluidgenus iduerfus iUm fm mchimtuf, quoY
rm de numcrofuit estmdmnici rogttiOncpropoftY
iilibtUopromore infcripto tiliscuiufddmrogitioY
nes otto ,nomen aliquod cmentitus ,miftk drachmtt
tient octo :pr*tcrei quodfttrifolitm effet iHun>
gens.At iUe perfutfut, parthn miffa mercede, partm
infcriptionetibeUi,adunictm rogationem:ei ertt
tiuiufmodi, qutndo depreheniendus effet hnpoftar
Alexander, octo mifit ortcula:fedqwe nequecaum
(quod tiunt ynequeterrtm attingerentjterum tbfur
da&inteUcctu difftcilii omnii .Qupd iUe ubiinpot
ftefmperfenfiffet,prHeret quod Rutilianmknuv
irimonio conatus cffemtuertere,futftffemqi ne pror/
fus m diuimtione fpes reponeretfuis:oderit me uide/
ticet,iti uti par erit,ftbi<$ tcerrimm bostem iudici/
fii. Quodam ittque temporc perconfinti de m,RK/
iiliinotiirefpondit,
. Hottiutgk giudttfeortk, fpureoqf cubiti.
infummajure optimo me inuiftftimmhetbebitJPront
de quummem oppidm tdueniffe fenftffet,meaj Lucii
itm effe iUm cognouiftet: idduxerm autem imutet
$Hos,iUerii Unceijdteril conto trmitu,quos quide%
'.
Cippido
+7%
LVCIAWl
ALEXANPIR
Cappddocut prdflkmihitm mieo meperdmtqjky
mddmdee ufy deducercnbdccerfkiUico ,[<tnc qmm,
eomUer multdikcumbutumtdte. Bgo qumdduerdf/
fim*tmpmresdpud iM> reperio:potrb houd qudddut
firtund gr mUUes und mtcuddduxcrdm.Tm iUemaj
sum mik4porrigU cfcuUndam,qumddmodm uulgp
ficere confueuerdt: ego ddmotus, perindedtqj, ofcuius
ddturut dcrimarfu corripip, Ud utparu dbfiterUt quo
mnut iUi mdnmntdncdm reddidcrm. Ud&quipre/
fentcs ctdnt, prnfpcdre me dccedere oondtt fmtdnqj
dwminmfdcrikgfitquippeqmiminded
StUer tukrdnt,quod Akxdndrm iUum, nodutempro
fbetm compeUdffcm. AtiUe oppido quhn gtnerofc
ohnitens eopefeuitiUos, poUicUusq) efifefieik mt pid
eidm rtdditurm,decUtrdturuntq) qudntu poffet Gln
eon, qui nimirm & bos qui maximcfemrent feroci*
trctq^sioircddcrctdmicos. JAoxik dblegdtis omnibut,
>wc«M»fx|>o/i:«/<<«i>?^4»*/ecl4w effequefudfufem
l\utiU<tnp. Bcquid tnt Ufiffet ut ifid mfcfc ficcre, quu
fofftnt iUittt operd dpud iUm nu\gnds ddres prqnuue
ri f Equidcm, hdnc bpminis bmdnitdtem commoditd/
temq) iibettter dccipio,perpendcs nimirmapto firem
tn periculo confHtutus:pdulpq) pofi prodibdmjdm iUi
rfietus micus. E<< rr| projecsq ifs quiuidebdnt, uehe/
mentererdtfiupendd, quod tdmficilefidffemcomutd
xus.ppfihtc qum iam nauigdrejidtuiffem,mifiis Ke
tujsdcmuncribut pcrmukis(crdm dute firtc folus c5
Xenopbonte
&iBRA5.
RQT. INTERI».,
I7j,
Xetiophonte, pdtre cu reliquts meis m Amaftrmtprri,
"tiffb') poUicetur & nduim prxbiturmfefc, cr remi/
ges quinos duehtrent. Etenhn drbitrdbarbxcdnun»..
fimpUci,dtq} officiofefteri: uerm ubiiam mmedioef/
femus mdrijtideremcf; guberndtorem Idcbrymantem»,
Cf ttefcio quid reliquis mutis ccntradicentemJton op
tithxde. euentufhesmeeeperut.ErdtdUtem ittjs ab A/
lexandromdnddtm,ut tottcntesnotmmarcprxcipi
tcs darent. Quod (i contigiffet, fkcile quod mecm ge/ ,
rebdt beUmM debcttdtmfuiffctfed is qui lachrym
bdturjffecitne quid m nosgrduius patrarent. Acmi/.,
hi quideni ita loquutui cftiAnnosttdtut,utiuidcs7fexd\*
gintd,quum antebae pie atqt mculpdte mxcrmjbaud/.
cptaquam uclihi mhac iam grandi <etdte,pr*fcrt'm
quuuxoreetUbnoShdbeiiMmicidiomnmimpidrc:
indicAS uidelicctfCuius rei grdtia nosfufcepnfet,qu*q\,
fibi mandaffet Alexdnder.Expofitis autenobis ih Ae/
ffidlos, quorm etidm egregmvteminit tioniericSi re/.
tro tegit curfum: ibiforte nattut prxternduigdhtes le/,
gdtos quofddm Bofforanos Eupdtoriiregis Homine
mBithynii proficifcenteSrdeportdndi ueitigdliSgrdt
tittvfttod mfingulospendebdtut annos i em expofuif/
fem ittis, quod me periculm drcunuattdret, atq^ ittife
tnihicommodosfieilesq} prxberentjreccptusmndui/
gimjmcolumk m Amaftrm pcrueni:tdntiUm abfue/
rat ut peritrm. Ex hoc nimirm tempore c ipfe dd/
Mirfus ittm arma capiebam, omncmcft ( quod aiunty
u
mouebdm
Kfifc'-
vjr.etJiiri
TA;L*x..A:«i.oTEft-
;
.
nwuebdm funcm, quo hominem ulcifcerer, quem idni
tim dnte mikifiructds mfidids oderdm, proaj fumnxpt
dttcebdm ho(ie,propter morum hnpietdtem. idmip dd
dccufdtionem httenderdm dnimum,non pducts mecum
ficientibtts, mdximecu qui erdnt ex Timocrdtts Herd/
eteottefcbold phiwfopbi. V&U qui tum Eitbynu Po»
tbtk, prdfidebdtttpscobibuit,penefupplicdns er obfe/
cfdnsuti defifieremus. Etenbn ob necefiitudinem qudt
fibi cum Kutilidno intercederet, nequdqudm poffe fup
piicio dfficercnecfimdnififio m crimine deprchenthf/
fet.Atqi itd quidem db irdtundid defiitumeip reprefii:
nbn i» tempore fem dggreffurus,cU iudicem kdbcrtm
dd eum mdum dffictum.Sed quid f dnno er hoc inter
diidficinus duddx Akxdttdri: d principe Komano po/
ftuldre ut Aboni murus,commutdto uocdbulo,\onopo
lis dppettdrcturfutqi nomifmd nouumfignuret,d\terd
tjttidem pdrte Glyconis obtinens hndgincmjlterd ut/
ro Alexdndri,qui mfignid dui Aefculapij, dcfilccmil
Idm Perfei,unde moiernu ducebdt genus,teneret.Por/
rb cu effit de fefe udticindtus,ordculo prodito,fitis de/
cretumeffe,utdnnos uiueret centit er quinqudgintd,
dehincfitlmine iitumjnteritu mxime miferdndo peri"
turwm: nondmfeptudgintd ndtus dnnos mter'ut,uide/
licet (uticonueniebdt Poddlirijfilio) pededd mguett
%tfcj}putrefifio,cruermibusfcdtens. Qno temporeji/
muteriUtld deprehenfum efi,quod cdluus effet: quum
mdiciscdputkumeftdndum prabcret, ad mitigdnd» •
»•.".••••
crucidtttm
fe. E R A S . AOT. INT&JtPV
«•?$:
'trueiatujd quodhaudqudquamficercpotuiffentjhfi'
dttrdcto gdlericuio.Hmchdbuit exitu Alexandritrd
gecdid,atqi h<ecfitittotiusfibuU cdtafirophe,ut ret ui X
dtri pofiit prouidentia quadam effe gefta,quu cafu ni/
mirumad bunc modum euenerit. Reftabat iUudjtt O"
epitapbium uitd acta dignuei conftituereturwqi noti*
certdmina quedam agerentur ab ijt,qui m uaticinium
cpiurauerat,-uidelieet mpoftoribut infigmburae pre*
eipuis ad Rutilianum arbitru fefe confirentibus, uttt
pronUncidret,que ex ipfis oporteret m ordcutifuxcef/
fionem capeffenda etigi, dtqj facerdotatipropbeticaqj
corona redimiri. Erat aut m boc numerofimul & P<e
tus,oui artvs profifiione mtdicus,tum canus quu cffet,
ifidfxcicbdt,neqf medico neCLbqmihi caho decork. Afc
Rutilianus certdminis arbiter,'mcoronatoseosremit/
tebatjpfi fibi diuinandi autoritatcm feruans, poftea/
qulm inde iam demigrauerat. H«c amice ex plurimu'
paucd, quo deguftamentum bominis prtberem ,fcrit
benda putdui,cum uti tibi grdtificarer,hommi fifnt/
titri atque amico, quemcp ego unum omnium mdximt
fufpicio: idq) pluribus nominibus, uel propter fipien/
tumfingularem, uel ob amorem ueri, uel ob morum
manfuetudinem acmderatiohe,uel ob uitetranquiUi
tatem,pojlremo comitdtem dtque bumanitdtem crgd
bos,quicum uiuis.Tum uero(quod quidem tibifuerit
etidm iucundius) ut Epicurum ulcifcerer, uirum uere
ficrmjngemo/fi diuino,qui<fifolus qudtuerefuntho/
ncfi*
tf4
tVCIAKI ALKXARDSX
nefid et noueritJ-t trddiderit:quiq} folus extiteritJtpi
Uberos redderefolitus fit eos,quifecm habercnt cotu
fuetudinc.Deniqidrbitrorforc,utqtquiinbanclectio
ftri» mciderintjiber hicnonihil utilitatis afforreuided
tur, dum quteddm redarguit ,quxdam mppinionibut
borum,qui ej rettcfentiunt,confirmat acfidbilit.
ORNATISSIMO VIRO
D. CHRISTOPHORO VRSEVVI
co,BrdfmusKoterodamus. s . o .
Q.v i D E M hacmentefemperfuiornd/
tifiime idemqj bumanifiime Chrijlopbo/
re,ut d nutlo prorfum uitio perinde abbor
ruerhn <tf$ ab ingratitudine, nec unqum ifios homi/
nis uocabulo dignos iudicarim, qui alieniin fe meriti
tempore uUo poffent obliuifci. Kurfus eos exifiimdue/
thn beatos,quibus tantumfocultatisfortunx commodi
tas fuppeditaffet, ut bene defe mcritis, poffent parent
remetiri grdtiam: bedtifiimos dute quibus licuiffet acp
ceptum beneficium aliquo cumfxnore rependere.Pro
indecum dntehacfxpenumero mecu repeterem,qudn/
tum m me nibilpromeritum tua benignitdscontuliffet
(nam collatu arbitror,quicquid ita delatu efi, ut hdud
fcio utrum perfortunam,an per meipfum: certeper te
nonfieterit quo minus acceperim ) circunfbcttdremcfi
" quonam
B
tt*AS.
EPISTOLA^
'Vfi.
tjHOhdm argumento poffemdliquam fdltem etgdic
mtmomgtatfy ahimifigmficationem dare: ncquttn)
tunla firtuhi mc<c tenuitate quicquam occurrereit
quoduUd expdrtcnon dicamtuiSmeritis refponde/
fetifed quod uei ammofatisficeret meoiiUud demque
mihi uenit m tnentem, ut ftltem ifios quofdam nonuu
uthihttibdmines imitarer,qui flofculo quopiam infi/
ghijwtaiiofimilifymbolomif[o,uoluntatKpropenfio
nem, promptiqi ammifiudium tejiifieari folent: pri/
fertim ipfi tenutt erga eos,quihut neqj ies,neque ani/
mutfit dtienortm egens muneru.firgo Grccanicam/
grcdientisAV<r&ct{nam mufarim horti uclmeUijs uet/
hant brumis)ftatim intermultet uaridadhlandiente»
gratid,hicLueiani flofculutpmet ctterot drrifit*
Ettwi non UngUeJed ealamo decerptm adte mhto,nS
fohmhouitate gratm,<oiote uarium,fpecie uenufiu,
tiecodoremodo frdgrantcm,UerUriietiam futcopf/t/
fentdneofaiuhremey efficacem. Otr.ne tuiit punttwrii
(utfcripfit Tlaccut)qui mifcuiiutiieduid.Ojapd qui/
dem aut nemo,meafententid,autnofierhie Lueidrtui
efi affeqmtm,qui prifce eomozdi* dicdritatemjed ci/
tta petuiamiam tefirensJeummortaie,qua uafricUft
quo leporeperfiringit omnia,quo nafo cuncta fufpeh/
4it,quam omnidmirofaleperfricat,nihil uelohitcrat
tingens,quod nb atiquofiriatfcommaie^prcripue phi
lofophismfifius,atq;interh6S Pythagoricit potifih
»WMt* Blttmcjtoh ptdftigidftS-toicit itetri ptepiet
LVC*
t»
mtoUm
TJ*:
B'lt'A*i. E B t S T O L A '
mtolcnndmfnperci\km>bos punfthndc ccfmjmt.
: omni telorit gettere petifddaj iure optimo.Cruid ettm
qdio(ius,quid mimtsfircndum, qudmhnprobitds uirtn
tts profcfiioeperfondtdiHinc iutbkfphemi,hoc efk,mt>.
ledici uocdbulm dddiderefed bi nimirm, quorum ul
eertt tetigerat. Pdri UberUte deos quoqj pdfim er ri/
det V Ucemt, unde cagnompn miitm atjtz fpech/
fm profeftojiel hoc nomine,quod <tb impijs dcfuper/
ftitiofis dttributum.Vloruit(uti putdnt)Trdidni fermi
temporibmjmdignus itdtne deus dmet^quiinterfopbi
fias dnmmeretur .Tdntmobtinet huiicendo grdti/e»
tdntu, fft mueniendofiliciutis,tdntm m ioundo lepo
ris,mmerdendo dccti,fic titiUat dUufionibus :ficferi4
nugisjiugdsferijsmifcefficridens uerd dicit,ucrAdi/
cendoridef.ficbominm mores, affeftus,fiudid, qudfi
, peniciUo dcpingiuneqi legedafed pUnefpeftddd ocu/
lisexponit,ut nuUd Comotdid, nuUd Sdtyrd cum buutt
tUdlogisconfirri debeat ,feu uoluptdtem fpeftes ,feu
fpeftes utiliutem. C<eterumfi nomindthn quards bu/
iutdrgumentm didogificit id quodfcmptrfi.cit.Py
tbdgoram uelut mpoftorem dc prtfligiatorem taxdt:
Stoicorumfiftm&fdpientem bdrbdm ridettdiuium
dcregmuita qudntis (it erumnis obnoxid docetxon/
trd quim expeditd res pdupertds hiUris,fu4$ cottten
tdforte. Quem uti legas dttentius, te mdiorem m m/
dm rogo,fi qudndo tibi per tud licebit negocid front
ttm exporrigere.Audies enim GdUm cm herofuh*
L3TCtA.frf .6XLtV*«
.ifo
Mtomfihuldntem,mdgisridicutequdm uUui poftityi
/\epro9niisfedrurfumfdpientius quim tbeologoruni
uc philofophortmuulgm nonnunqudm mfcholis mat
gnofupercitio, magnis de nugis dijbutdt. Vale opti/
nte atqt humdnifiime Cbriftopkore,cr Erafmtm intef
tuos affcrihito ctientulosjmore>ftudio, offieio ceffurft
ueminlBx aree Hdmmenfi. Anno. M « D . 111. '
JLVCIANI SOMNIVM
•r. . S J V B O A L L V S , D E S .
ERAS/
mWoterodamo interprete,
, lnterloquutom, G A L L V S M I C Y L L V * * i
MICYLLVS
• • " • / . • ' ; : . .
)
•
«
*
TtefeeleftifimeGdfciemiftd
tdntdinuidentid,uocec^tdmdct*td
'. •' A
ipfeperddtluppiteriquiquideoi
opibu$affluentemme,dcdulcij?ima
infomniouirfmm,*?ddmjrdbi*
tifeticitdte fhu*ntem;pehetrd.bile quidddm tsr ctamot
, ftm refonans expergefeceris,ddeo ut ne noetu quidem
, effuSereticedtpaupertdtem, uelteipfo longe nocew.
tiorcm.Atquifi coniectdndum eft, tum efilentio quod
etidmdum ingensef%tumerigorepigorecfc,quod nojt
dummt quemadmodum affolet,dntelucanoimrfic4t
m % titiUdfy
. «S»
LVCIAN!
OALL.V9
v'^t<fi(nmhicmfi)icerti^tki
tis iiei) ne mediu-quide ddhucttocti»e0.Scdjtte pert
itigiUperinde qudfi ueUut iUuidttteumfcruet, db ipfd
protinusuefherd uocifkdriccepit.Verumbdudqw
ttttdm bnpunetfiquiie mox pcends ie tefumdm,fitfuq)
_ eommiiiudnt,fi iituxerit modo. Ndm nunc negocim
tnibificeref,fubfiliensintenebris. GAL.HcrcXit
cytiejtquiicm drbitrdbdr mt tibi grdtum effefiSuru,
fi quodipoffem,dUdttoctehtcm dnteuertiffem,dm
j>offesdnUwcdnofurgens,qum plurimum operis cot
ficere.Etemm"fipriufqukmfolexomtur,uelunicitt
ficcmcrepiidmjfibuc Ubork lucrotibi dccefferit ii
pdrdnium uictum. Qyoifi tibi mdgk Ubet iormire,
equiiem tuo drbitrdtu quietem egero »tongeqj mps
mutusfiero pifcibus. Ceterum tute uiietojne perfont
niumdiueSycfuridsexperrecTius. MICYL.Oprodif
, giorumducrforluppiter,omdhrumiepulforHcrcu
tes :Quid boc mdli efi t uocem bumdndmfonuit GiU
tus.a A L . Hoccinetdnicmtibiprodigium uideturf)
, cddemquduoslingudloquort M I C Y L . Qufitm
Honbocportentumtfedduertitedij mdlum i nobk,
GAL.Attu mibi uiieris ddmoiu iwterdtus effeMif
eyUe, nec euoluiffe Homeripoemdtd, m quibusequut
j\cbiUis,cuinomen N.dntus,pofledquim binnitushtu
jgum udlere iufiiffetjneiio in prelio confiititjiffcres,
totosaj uerfus ordinerecitinsino 'quemddmodu mnc
eSopro[dQMiotKloqms:qumcti4m mmnuhdtur
u\s
O.tLKAS.
ROT. INTERP.
«II
llhfihcpfuturis d-dcbdtordculddieq; quicqudttt prodi/
gicfmjdetreuidebdturmcq) is qui tm dudiebdijMc
rm$uerfcrm,itdutituficti,mplordbdt,
qudfircm
dbontittdttdd <LV dttertenddtn dudiffefefe iudicdret. A t
quiitdndem tdcturuserds,fitibinduiscuinomedpu$
Homerm efb Argo,cdrindfuiffettloquutdjtd utolm
. m Dodoncdfyludpbdgus perfe hqueiis crdculu idif
dit fAutfitergord direptd ferpefeuiddyes,ficdfttes'
bommugire femidfids,c6ctdsqfuerubus jfidnsfixdst'
Ego uero quu Merturij fim djfefforhqudcifiinn^&o'/
rumq- ommmfiwndifiimi:prxteredc6tuberttdlis m
bkejcSuffiorfidudw
tttdttuedidici. Qujodfimibi recipidstdciturutebdtid
qudqudmgrdUdboruerioremtibicdufdmdperjre,utt/
tkfi&tmtfitfstcdcunri
tnibi fuppetdtbuius brdtionis fdculids.k i c Y 1.'''
Modo neifthucipfmfitfomniu GdUe,quotitdhtecn
hquetis,Scd cUcito per"jkercuri'm,6 prcecfdrc: quH
etim dUudrfitibi fit m cdufa, ut ifldtn UnguS foncst
tHdtti Ut tdcedm, neqj cuiqudm prqfirdm, quid dttinet
tefoUicitm effei Qgisenimfidem mihifit bdbiturasi
ficuittdrrem,meGdUubechquehtcducUffet C A L .
Aufcultd igitur, tidm ordtionem ex ttte du<Ues,0tnnw
(fdtfcio)mdxime noudm dtqf incredibilcm. Siquident"
bicquinunc tibi GdUus dppdrebdtoitdpridcm bomo
fid. M i c n JVrofittoeyoltmiftiufmodiquidddm
tk iujbuituUHlto
m
s 'GdUm
ftp
, <: -LvciAvt'-.)
oAirvr
•n
GdUm, Mdrtidddmdtum,dtq) bunc deo eompotdffcj
'coUufitdffeqho-m uoluptdtibus gefiiffe morem. \taq%
ftm Venerem ddiret Marscu ea cubiturus:bunc qutt/
tpteGdUum unAfecumddduxiffe.QuoniamdutemSo.
Jfffl potifiimmmttueret ,nefie fublimiconfpextffets'
Vulcanofc proderetJoris ad oftium ddohfcentuatfem
per rclinquercfolitu,cuius indicio certiorfiertt,qud»
tiofoUmcrgcret< Deinde GdUu dUquando fomno cort
rcptumjxcubidtdeferuiffc mfcientem, Solemcf nuUo
prefentiente mminuiffe Veneri dc Marti fecure dort
mienti,proptered quodconfideret GiUum mdtcdturu
fuiffe,fiquis interumffet. Itaqj Vulcanm d Sole edo/
ttm,eos deprehendiffe implicitos atqs irretitos ijs uin
culis,qu<e iam olim miUos fiterat fubricdtus.Vorro
Martemfimuldtque dimiffus cfi,indignatmdducrfut
GaUm fuiffe^tqs em m auem trunfmutdffejjfdem ar
miSyUtin capite pro gdled criflam obtineret.Hancob
tdufamquo uos Mdrti purgetis,quum im nihil opusi
fimuldtqs Solem exorienicmfenfiftis, multo anteuoci/
feriri,itqs hHus exortm prcnunciare. c A L . Ftrurt
tur quidem v ilht Micylle,kt quod egofum narrdtut
rus, multoaUud quiddamfuii, dtqj ddeo nuper admo/
ilmmGallumtransfbrmdtusfum. M I C V L . Q g o
nam tnodof Ndm ifthuc maximopere cupio cognofce/
re. c A L, Audiftin de Pytbdgon quodam Mncfart
cbida Samiof M I C Y L . Nwn fophiftam iuudicis &
•gloriofmqm mftituitM quii uel cdrmgufkreksutl
-w
fbbdt
K
•DBRAS» ROT. I N T R R P .
S*J
f&bu ederetfu&uifiimum mihieduliumfdtttbre ty pd/
r&bile & menfdfubmouenstPretered dutem qui mort*
vbmfuafit,nemtr& quinquenniu loquerenturta A L .
Scismmirum ty ittud,qum&dmodum priufquam Py/
thdgomeffetiEuphorb.fiteritt M I C Y L . Prefiigi*
-toremerprodigiorumdrtificemhominem diuntfiaft
fej G&tte. o A L . Ifle ipfe ego tibifum Pyth&gor&s.
Qudrepdrce,qu£fo,mihi conuitiari, prxfertim quunt
ignores,quibusfim moribus. M I C Y L . At hoc rur/
jum multoeti&m qu&m ittud portentofius:G&ttusphilo
fophust Attdmc exponeitlnefdrehi gndtc,quifdctu«t
fitdttexhomine &UK,CX Sdmio Tdndgr/tm repexe no/
•• bk prodierk. Keq) enim ifid uerifimilidjneque omnino
ficittd creditu.Qudndoquidem du&tqu&fd&m res idin
mwiuideormUdnimdduertiffe, nimiu dlien&s & Pyt
tbdgord.a A L . Qu.&st M i c v L . Altertm quidem,
quodgdrrulmes,& obfireperm,quum iueftteremfo
ttdosquinq) dnnos(fi memini)pr£ceperit.Alter\m ue
ro pUtne cm ittim legibus pugndt. Etenim ctm tio hd
berem,quod tibi ob'ucerem,ft\b&s heri(ficut nofii)ddte
dttutt. At tu nihil cunctdtus protinus e&s fublegeb&s:
undefitutneceffefitjutementitumeffe te Pyth&got
r&m effe, qUum dttud quidd&mfis: dutfiPythdgor&t
esiegem pr&tergrejjum effe te, iusqueuioldffe, quum
fi&b&t ederk, perinde &cficdput pdtris comederk.
<o A L L v $. Non cognouifii Hicytte, que fit hdrmi
terumj&uf&tfequc qu&tjd unumquo^ue uitegenm1
- i
'
m 4 conducdttt
If*
LVGIANJ
CALLVI
conducant.Ego tm quidem non cfttdbm t%bM,propJ
tered quod pbilofopbus effem.$iunccontra comefurut
fm,quippc auicio cpngruasneq) nobis repudidttdu, p« ,
bulm.yerm$
tnolefim npe\\^tudi quemadntodum
i pytbagora cccperim effe id, quod fm m prxfcntia,
quamq) inmultis uiu generibus ante hdcuixerm. g t
quidexunuqudq; trdnsfbrmatione fim confequutut.
MJ c V L • Nrfrrrf qudfondmmibiquidmduditu itv
cundifiimumfuerit. Adeo utfi quis mibi defirdt optit
cncm, utrm tcifU mrrdntemdudire malim, anrur/
fmftbcitlimm iUudfomnim, quod paulo antetddt,
itidereJsdudfcidm utrumcU(inrusfim,ufqtteddeo ca/
gndtdgermdnda^ uidcnturefjeifldtud cZ fuduifiimis
i$s ttifis,*? ex tquo uosdfiimoje paxiter acprecldt,
rmiUud mfomnim. o A L.Etidmnumtufomniwm,
iUudquod dudum tibi uifim efidn animtm reuocas,cr
manid qutdam obferudns fimu\dchrdjtq)(utiloquun
tur poet£)cudnidam quandam fcUcjtdtem memorid cp
fecJdrisfM \c y\.,ImbiUudfct\uGdUe,neuUoquit
dem temporeunquam mfiiUiusmibi uenturdmobUt
viojtem. Tantm mcUtsfomniu; aufugiens tn oculis mit
bi reliquit, vt pre tUo uix queam pdlpebras attoUere,
trurfus mfomnm coluntes. itaq) quaUm uoluptdtem
mouent penne m auribus uerfata, taUm titiUationem
mibiprehenteaqueuidi. G A L . Uouumqucndan
UercuU mibi ndrras dmorem mfmntjjiquidem dlatS
qmmfitfftcut dimt) mttattp uokndi pra-fcriptdtbd/
beat
D . BJVA». R O T . I N T ^ l l . .
ttf
1mafpmmumjdmq;fept'd tranfilitjn oculk etUm ui/
gildntis obuerfans^dcobj meUitm t? euidens appdf
ret. Qttttre peruelim audire, cuiufmodindmfit tftud,
quod tefupra modm deleftat. M i c y L .Ge&io nar
rere..Sam dulce eft boc ipfm mtminiffe, %\r commt*
tmrare de ifip quippUm.Veru beus Pytbdgoratqudn
do tu narrdbis de tuis trisfomdtitmbusf G A L. Vtt
tu Mic>fle defierisfomnidre ,mb\) ibud db oculis db/
fterferk.Merm prior McitoMi mteUigm, utruntnt
perportMeburncM, ttn per corneMtibifomnim adt
iKttair. M J c y L . Nf$ perbM,ncq;pert1Ut/>Py/
tfogora. c A L . jktqui duM bM tdntm comemorat
Homerus. M I C Y L . vaUrefinas nugdtoremiUm
Poetm/tj4 nibil defomnijs 'mtcUexit.Pdupertindfor
Ufiisfotnnia per iftds commcant portdt, quaUd uide/
bdt iUewesji id admodu perfpicue,quippe captusacu/
\K.Mhnucro.pcrdurcMqudfddmportMdultifiimm
hoc dduenitfomnim,cr ipfm durem,& dureisjtn
<% «VcMW4ffti<9iim ,e? mriphrimm fecm dddu/
cens. o A L . Define optimeMidd de auro fibuUri*
N4m dubio procul ex ifiuu uoto, iftud tibi dccidit kt/
fomnium,r?[oliddtduri uenM mibiduxiffe uideric»
w i c y L .Multi duri uim uidi Pytbagora, multam,
quim putMpuUbrifquofidgore corufcantis i CtMjli
tandem Pmdarus in iUiut laudem dicitfnm m memo/
tiamredigefiquidem meminifti, qum aqui prefttuttifUmm dicenstpoftcd
durmddmirdtur,idpurf,
m < ftitiM
ife
LVCIANI
GALLVS
ftdtm m imtio cdrmink uniut omniu beUijpmi.Ci A L
KmiUudquerisf
Aqud eft iUd quidem optimdt
Cdtermdurtm,uticdndens
- IgnisJtd enitens,noctibus eminet eximie ununt
C*tcrdtfuprdopes:qudi
Gloridm dc decus dddunt.
w i c v L. Fer loucmjftbucipfm: permdecnhn <e
fi infomnim mem uidest Pm4drus,itd predicdt dit
rm.fcduttdndecognofcdt qualefuerit,aufcultdidm
fdpientifiime GdUe.Mcminifii ut heri nuUum domic
bm dccepermfiquidem Eucrdtes diuesiUeforte nti
bi inforofiftutobuidm, lotm me m temporc ddcctf
tidm ucnire iujferdt. G A L. Xfthuc cquide pldne m
mini.tidm totm efuriebdm diem,donecmihi profim/
ddtdndem uefperd dommreuerfusJubuuidus,uinoqJ
mddens,quinq; iUdsjkbds ptoferres,non ddmbdu opi
pdfdm candm GdUo , qui quonddmfiteritatbletd,
quiaj olympidnSfegminolimdetertdrit.nl c Y L .
Afl ubi reuerfus d candtdbds tibi obiectffem, obdort
mijprotinus. Tm mihi, iuxtd Homnm, ambrofid
fubnofte diuinm quodddm bduddubie fomnium df/
<fifiens.GAL.Sed prius qu«etibidpud Eucrdtem dc/
^ciderint Micytte ndrrd: ejr cuiufmodifiteritccend
qudqsfupncandmdftdfuntomnid. Hibilenimpro/
•bibet tcdenuo candrc,(iuelutifomnium quodddm
- eius cane tcducds,*? que tm ednkjrurfm comm*
-• • •
mordtio/
D . -efRAS. JtbT. iwY>ftp.
thty
snorattone quafirumines. M I c y Lv Cre&bffli md/
^Jestumfuturum mefihtc quoq) retuliffemwermn po/
fteaquam tudefiderdsum id quoq) narrabo. quununs
qum antebacin uita ccenaffem apuduhum mmeme
e> Pytbagora, beri bona quapiam fortutut in Eucra/
iemincidi.atq) ego quidemfmulatq) domimm iUum
falutaffemjta uti confueueramfubducebam meme pu
elori itU effem ,fi lacera in uefiefiuffem affectatuf. Ai
iUe:MicyuejnquitJ}odie ndtdliciafili* celebro,pluri/
mosqi adconuiuiummicos mmtmaierum quoniam'ehunt quendam exbis incommoda effe ualetudinejne/
xjue poffepariter ad conuiuium nostrum accederertu
eius hco uenito lotus,nifi ipfeforte qui uocatus estfe
anetadfkururenunciarit. Ham nunc quide mhigiii
•iloc ubi audiffem ,adorato duute difcedebamtcmtes
vbfecrasdeos,utdlgidamfebremaliqui,autldterum
tloloreytut podagrarnerbiauctariu mmitterent ualt
tucHnario iUi,cuius egofeUa occupator, coznafy uiea/
riusxcr bares erm uocatus.lnterim boc fpacij,quod,
vfq) ad balnei tempus intercefiit,longifitmiifeculu effe
iu4fcabam:dumfubinderefpirio,quotquotpeMe^et
iitera,erquando iUos iamlauiffe confentaneum ejfeh
Hic ubi tempus tandi adueniffet, ocyusme corripiol
utq) abeo, nitide amodu. cultus:(ic obuerfo paUiolo,ut
xjua effet parte purifiimu,ea uideretur. Offettdo aitti
atdforcs,cr dlios cSpluresJn quibus ctiaiUu(gcfidba
Asuraut a-uiris quatuor) cuius erafubeSumauocatuk
s •• 'quimaie
IVCIANI
OALLV»
qui mdlehdbere dictus erdt, dtq) id etim prcfefere/
bdt,quod dffUttd cffct wdctudine: nmcx dlto geme/
hdtt tufiiebdt^, dcfcrcdbdt, uewt cx dbdito: quodcfj
cgtc gedderetur totut pdUidus dctumens, dtmos tuu
tuscirciterfexdgintd. ferepdtur dutem pbilofopbus
q%ufbimeffe,ex bis , quidpupl ddolefcqutulos nugdt
stebldterdt.AtbdTkdmireerdttrdgicd^
fuprdqum credipoffettonfpriscgens. Porrpmcre/
pdnte Arebibio mcdtco, qumqbrem qum itd effet
dffi&us£dmiffct:non ppqrtptjnquitypromiffd defe/
rereiprcfenm bpmincm pbilofopbm, etiam fi miUe
urgedM&mjtcnt morH. futdbit enirn Eucratcsfefc
4 nobis bdbtrilujubrio.Hdud quddudm, inqum egot
tmbcoUduddbit tcfidomi potius dpudte ue\is empri\,
quim in conuiuiq dnimm uttd cmpblegmdte exere/
dns. Atq) iUe quide prc drrogdntid MfimuUpdtfefe
uscterim dudiffe.Hdud muUo poft dccefit er EUerd/
tcsidm lotusxonfbectqc^ Tbefmopolide (ndm iderdt
pbiiofqpbq nowen) Prcceptordnqwt, prqbe duidcm
(dctm dbste,quiipfeddnosueneris. Tdmetftnihilo
teerfmtibifardtfitturm
,Siquidem etidm dbfcnti
emmdqrdine mtffdfuijfentfHccfimuUtq) dixerdtm/
wrcgreditur, m*nut H%' porrigens pdriter ejrfdmult*
mnkcntuEgC igifur Um dbire pdrdbdmtueru iUe eon
Uerfusubidiufectmbejitdffct,pofiedqme triftedb/
tnodm uideret: ddts,mquitju quoq) micyue,dc no/
itutrt
D . B&.A5» R O f . I N T H R P .
,**>
•: f*#rr rorwfntwnrfgcTCJKPfPo,f|«otibifitlocus.ln/
grediebdr itdq),quum pdrum dbfiterit,uttupusfrufirc
bidnsdifcederemjterii ingrcdiebdrpudefdciui, quoi
Bucratk filiolm i couiuio uiderer expulijfe.Aftubi
idmtempus effet utdifcmbermus, primmtdUcntei
Tbefmpolm compofuerunt ,bdudfine negocioper
Uue,quinqj(fidijs pldcet)proceri iuuenes, ceruicatia
titifupponentes undiqudq^:quonimirmiu eodcm hd/
bitu permanere,dc longm etidm tempus durdre pof/
.fetSscmde ubi nemo idm tolerdrepoffet, utiuxtd iDS
accumberet,meddductum reclindnt,ut adem mmen/
ft effemus.Deinceps Ccenabdmus,b Pythagora, opipi
, tdm qudndi ey uariam cotHdm,mutiocp in duro,mut/
f o itetn drgento.Voculi crant durea,minitiriformo/
fixm cdntores, eaLamdtdndirifmmificeS/tnfmf
pta , iucundifiim qucpiam erdt uita: nifi quodunum
tfuiddam meuehementer mdti hdbebdf.Thefmpoti*
pbstrepens dtq; obturbdns, uirtute nefcio qudm mihi
jtommmrds,doccnsq;, quoddme negdtionesuniednt
tfficerent affirmdiionemtquodq;, (i diesfit,nox nofit.
Konnunqudm eycornua mihi dittitdbdt effe,dtque id
f-enus mutid pbilofophdbdtdr ergd me, quibus eiufnuv
sti nihil opus:pUneqi uoluptdte mterpetldtione minu/
tbdt,quu nonfineret exaudiri eos,qui cithdrd, uoceqs
tdnebdttt.HdbesGdtiedeccend.GAL.
NO»ddmo/
dm fudui MicyUetmdxim posteaquam cm iUo de/
Ufofenefortitwsemdccubitti.
MiCYL.Audinuc
tyinfom
, Vf»
tatrmtt
, ' i , V CI -h HI
fV"mfomnim:Vifus enm
<3 A LITV t«
- Hr
mihiBucrdtes ipfcqutau}
buteffet Uberisjiefcio quomodo iuitd decedere. V)e/>
, hine ubime dccerjiffctjtctefidmentu condidiffeti qup)
meinfolidum beredcm omnitm fcripferdt,pduU> tem/
^porefuperftesemeri.Porro ipfe uidebor ddirefacuU
tdtcsicr tm duru,drgentwmik ingtntibus qwbufddm
,fcdpbisexbdurire,perpetuofubfcdturiens epaffdtk*
. uffiuens :tum dutem ucftes,men[4t, pocuU,mimfiros*
omnid med,ut pdr erdt,effe. Pofieacandido uehicuip
Ueftdbdr rcfupittus,cunttis qui intuebdtitur, confbici/
. endus er ddmirdndus. Accurrebdntpcrmulti, ac cir/
cumequitdbdntxompluresfequebdntur. Ego inter'm
iUius mdutus uestitum,&dnnulos gerens circiterfcf
4ec'm digitis infertos: epulum quodddmfplcndidu m
bebdm ddorndre,quo omicos acciperem.Umq) imjti.
ut infomnio fieri confentdneum efljtderdnt: idttt epm
U erdnt ctportdt*, im potus ex dnimifententidmU
niftrdtus. \n bis qum uerfdrer,cr dureis pbidlis pyt4
Jbiberepmnibus qui dderdnt dmicis: quu idm inferetu
tur beUdridjntempefiiuo tuo cUmore perturbdfiitta
, bis conuiuim,menfu(k fubuertiitifdc diuitids ittds it/t
..tUfiipdfii, ut in duras eudnefcerent. N«w» tibi uideor
muridfitomdchdtus in tefnom uel tris noctes perpetu
fs libcnter ddbuc fomniu ittudquod mibi dcciditjude
tecupid.<3 A L. Adeonees duricupidus,0" opu duU
dus Micytte:idcfc tx omnibus unu ddmirdris,dc felich
,tdtcmumcdcffeiudicds,fiplurimm pofiidedsdurjf
!
•,
MICYL.
5 . I R A S . ROT», I*IT*RP. ;Mf<
»ICYL.Bquidebdttdfolus itdcogito Vythdgpw
qutn ipfe quoqiJwm qum Euphorbus effes, duro dtqp
drgitocomU intexto,prodibdspugndturus cu Achi/
ujtudcp in bettojibiferruqum durum gefldrefdtiut.
fiierdt.At tu etii tm uoluitti. cdldmiftris durp intet/.
nexis in pericuhm defcendere. Atcpobcdm (ppinpr)
mftm, Homerus comds tuds Grdtijs'fimiles dixit,,
quoddura drgentoaj reuincirentur. Etenim longe ni/
mirum meliores dtq; dwdbiliores uidebdtur, quod ef/
ftttt duro religdtddtnctq; cum eo reluceret.eieq) ijihuc
nouu est Auricomtft tu Pantho pdtre progndtus, dtt
rutn in precio hdbuiftkquin ejr ipfe deorti omniu, ho/
mnumq) pdter itte Sdtumo,Rbedq) progenitus,quutt$
Argolicd ittdm puettdm dddmdret:ubi nibil inueniret
dmibilius in quodfefe trdnsforwdret, neq) quo Aeri/.
ftjcuftodius poffet corrupercdudisti uideUcet, ut du/
rumfttfdHus:dtcj} itd perteguldsittdpfus,potitusefb
td qudm deperibat. ldm uero quid tibi comemoremjqWfu^tt c^naXi
multm uffiepr£ie4fdurnfEt ut eos quibusddfuerittttr^A"**
fQmofos,ejfdpientes,&potcntesredddt,decusrjr
gkrid ittis cocilidnsfut^ nbnunq ex obfcuris V inpV.
mibus,ckros dc celebres repete efjicidtf Ndm nofti ui
v
dnum mihi er eiufde artifcij Simone:qui pducis dnte
dicbusdpud me ccenduit, quu legumen coquerem Sd/
turndibus,dudsk extoru ctfurds immittensf G A L .
Koui Simone ittu breuem: quiftctile olluU,qu<e nobis
irdtunicd,[uffurdtus}pdft4cccnd dbijtfub dUgcftas.
v
'
N<M*
fimipfeuidiMicyUe. M I C Y t . At<p«^KiMHeatr
fustulerit ,tam mukos iUedeos poftcd iurabaf.Sei
tjuur non prodcbMjc uocifirabare tum, b GaUe,quu\
nosjurtojpoUariconfbiceresf O A L . Coccizdbdm,
tjudd mibi fomm licebat id temporktueru quid Simon
iUei Hamuidebdredeitto diHurus,nefcio qmd.M t /
c Y L . E i confobrinus etat uirfupra tnodmn diuesjno
mine Vmmyhts: kquoad uiueiat, ne obutum quident
ionauerat Sitnonimam qui daret, quu ne ipfe quidtnt
pccuniac attingeret t Atfimulatqi tnortuus ett nupcr:
tmuerfis iUk opibtu iuxtd Ufget Simon ille, qui cofid
putrid»qupdtelUmcircuntmgebdt,gdudem potitur:
furpurd ostroik circumtectut: famuUsik V currtxs,
tr aurea poeuU, v menfts eburnk mmXMpedibut
pofiidet: ab omnibus adoratur: iamifi nosne afpicit
tjuidem.Etenbn nuper quum illum procedentemcon/
fpexAffm:$a\ueJnquam,Simon.At iUe inmgnefiretts:
Edicitcjnquit, mendico isti, ne uocabulum meuntdi/
minudtmeq enhn sbnonJedSmonides appetior. Pth*
tbCquod efi omnium maximum) mulieres etiam iUius
dmorecapiuntur.Attk k quidem eluditeas&fifticUt;
tralias quide admittit,comemq fefe prcbet: alicpor
ro qucnegVguntur,necem confciturMfibiminitatur.
Viiet quatffM cnmtnoditdtei p/tridt aurum .* qUdndo/
tjuide eos quifunt deformifiimidransfigUrat,vabt«t
Mes reddit, non fecus atq) cefius iUe poeticus. Audk
idfuper V dPoctkdidum.
Oaurum
PyMociCif
D . * R A S . H O T . INTftRP*
'
Ipf
O 4«rmM aufpieatd vt-t, ty ofietttum Dptimttm.
Etrurfwm.
Attrtm efi quod opibus hnperat mortaUm. •
Sed quid interim rififti Gatlefa A L. Qttonia tu quo
que per infc\ti*m fajcyUeJimiUmodofaUeris opinio/
ne de diuitibus, quemadmodmn uulgus:uerum (crede
mibifiongeetiam ermnofiorem uitamuiuunt, quant
uos.Hec autem loquor, qui ipfe er pauper, er diuct
aUquando fkerm,dtqj amtie uit/t frenutpm erpmySf.
Porropaulopojiipfe quoquebecomnia cognofcet*
vtie.vL.Pcr
louem tempcftiuum iameft,uttsr
tnp^ttttMav/,Lafiy'
feferas quemadmodumfis transfiguratus: & quid vnpiUettfc*
unoquoq^uitegenere perfbcxms.aAL.Aufculta,
boctantumprxmonitusmr neminemftliciorem uita,
quknttufis,unquamuidiffe. M I C Y L . Qukmego
fim b GaUefMancfeUcitatem tibijpfi mprecor. tJatn
wdere me tibi ridendum proponere. Verum age, nar/
tajexordicnsab Eupborbo,quo pdHofueris m Pytbi
goram transformatus: Deinceps ordine ad GaUu uf/
que.Confentaneum enim e&je uarias res tum uidiffe,
tum tuUjfe.nimirum tam diuerfis uiteformit. o A L »
_,
Qgr»<Mfofod»M» MMHO db ApoUine profttia anima in l»f*fi° pvime
Urram deuolarit,v corpus humanu fubierit, ut iUieA*>'ne
peenam quandam dependeret,idlongumdi&u fittu/
» » Rt.Pretered neq* mihi referrefas efi, neqve tibt
ciufmodidudire.VcrumubiEuphorbus fatius effemi
MI c Y L .Sed ego priufquam efiem is, quinucfum,
»" ••
I»
bprecU
194 » »c. nBT©PAK;iv*>Aai-fcr#,--i
v praicimauifnm eytmthoe mihi priusiiatoawn/
quidvegouerfusfuerimitidemjtttui O A L . Mtt
xime.Micv.L.f^isigiturerdmifiquomodApot
tes dicere, pjrueUm enm ifihuc cognofcere. C A L >
Tufomicafeerdslndicdfxcdrmgenere,quddum
effodiunt. M I C Y L . Etpoftc4neglexi infelix,ut\
pauculafrufttinuitt'mporttre:quuiUoeffemalitH*(
Sedtge quid pofh btcfuturusftmdicito.: qumdoquii
dmconfentdneomeftfciretc.Etenimfiquiibondftt
reijam rmncfufpendero meab iftd pettictjn qud nvc
itds. O A L . iftucprofeito nuUt rttione poftk cogno
1n SupLttlzr„^.Jcere.Cicterm quuEuphorbuseffemCndmddiUdret
tutuf^p^tunf p>o)'mTroitpugndbdm:ttajtMeneltonecatttt*du
T„ pitaptArn JUZ&"**0 H* * f »P orf * Vythdgorm perueni. Forra
cy- Eurlpcoo •
«**/$ dbfa^telto ptrdurdbtm,donec Mneftrchus dbu
quandomihidomwmadifictret. MICYL.Obfecro
tejwm dbfificibo potucfifc A L .M4»»c.NtM rttiw
^. ifiis rebus opus,niftcorpori duntdxdt. M I c Y L. . Il/
c .
Tje. ^ejhrAfAd
iMciigiturpriusdicito,edqueddTroidmgefttfunt,
TtoyAfrt
^ ^ .^ ^ habet,quaUtfuiffe dixit Homerusf o Afc*
>
Q« i«4» iUefcjre potutffet MicyUe: qui quidem dtm
\\ometuir'CAmc{j \J\Agcrebdnturjpfe Ctmelus erttinBdctrkfC*ten%
^***
tgo tibittntwm cffabor diuinitus,nibilid tempork
tximiwmfiiifie:»«g Aitcem uftfi tdeo magnm, Hesft
Melentm tdeoformoftm ,quemddmodm trbitrtn*
tur.fiqnidem uidi candidt qutndtm tv procerd cert
tncepKbinccygno prognttm effe adftmlarejit.Cti
*
•
•
•
=
•
•
: •
M
N
t
t
r
t
n
B. B R A S . Korrrrtrrtpip.
**f
ttrm uebem enter dnmr*qttdtm~prnpemoaimiie*
tubeManc Tbefeus primuraptam in Afbiinis pafr
ftHf.Is uixit Herculufbrmcxtdtc.torrb Herculet
frius Troiametptrat, patrum nosirormmcmorin,
-qm' per idtemporisntdximeflorebant. Ham hxeiuit
bi Parttbus narrauit,fc cum effetadmodH aiolefceni,
mitffeHercuum. M I C Y L . Qtudautem AchiHesf
?Hmuliseratrnempe quank in re praftamtiflimtmt
An&istac fdbulamentdfimt.G AC.cmiUo qtnV
4emcongreffusm>nfm:ttee^quemddeocomperJ
tederebus Gracornm iicerc.Btenim qtriftire potui,
qum bofHs effem t CertePatrochm tmut amkum\
btud ita magno negocio peremi Uneeadiffcttunt.
M 1 c Y L. Deinde te Menelaurmuttominore negov
tto-ltffg ifbit Jj- rrhutf*tU-pun<-T*tVytb*gnru'J*n! W $opb'tfh>m
flr.GA L . lUud infumnmMkyftefopbtfta qmffriam *»"**i~"S/
rram(oportet en'mmMicetfiteriuerum)dUoq^inm
mperitus/teqjmxercitatusin boneftiflimis difciptit
iUS.Vrofettusfim dutem in. Aegyptum:quitrumfra*
pbHKcnnoyedri-er,iefdm^tiAeamu>t>rHturut. Ufe
•aiytafubifiatqi ibi Orier iftHstibrosperdtmci.9oft
rvrfminltaliirenauigdbdiOcGrxcosiuxtaeaqtiie
w Aegypto didicerZju mftitui, ut nte. perinde acdet
mfufpkerent. m i c v L. Equide 'maUdiemmiftees
preterea queaimoiu cn&usfuertirdsfim&uimttbr
Um rcdi)fle,utq;dureufemuriUisfubindeoftenderii,
Vtrum ihuimibidMto,qi4dtibiuemtitt mentcat,
»
•
n *
utlc/
WfS
LVCIANI
CALLVS
f-Utrlc pjreȣ<> 'f utUgem ttdtueresMitteq) cdrtubus,tte4i fdbis uefcer
cicJtXtgif
rettturhominesfGA L . Ke perconterisiftd Micytte.
^rAiCYU.QudmobremoGdttefGAL.lidmpu/
detbifce de rebus uerumfdteri. M I C Y L . Atqui »5
conuenitMiidfdceregrduerisdpudbominem eontu/
herndem ty micummm herum pofkbdcjbfit ut di/
xerim. G A L . IJibilfmjneqi prucUri quicquZ erdtt
uerum mmdduertebdmJicdfuetd modo, dtq) eddem
qtue uulgo trdduntur imultis prcccpifiem nonforc,
«t mortdles in ddmirdtionem adducenm»fed quo pe/
IregriniordMAgisqsdliend propcfiuffem ,futurumM
bocmdgisnouus^dgisqiUidereriubttirdndtts.Proin/
4ein\bituerdmittdmmomuttqmddmreidefigisdret
tiufmodi propofito decreto^uius cdufd effet inexptt/
cdbiUs,quo uidelieet dlijs dttud coniectttntibus, omnes
reddcrenturdttonitiiquemddmodum itt obfeurisord/
culisfolctufuuettire. M I C Y L . Ittuduideut rides
me tuquoqpnott minus dtq) Crotottidtds»dc Metdpon
ticos,cr Tdretttinos:cumqi bis dtto$»qmmutifcquunt
tur»tuttq» ddordnt ueftigu»qute tu cdlcata retiquifti.
Verum ubi Pytbdgoram exuerds, quem pofi eum in/
duiftif G A L. Afpdfidm Miletenfem ittdm meretri/
tjgOCA
cem.
M i c Y L .Pdp*,quid ego dudio tSiquidem iru
\i>A\i*m
ter attd mutttr quoq}fiutPythdgoras f Itine fidt dtt/
quando tempus,quo tu Gdtte generofifiime oud pdrie
bds, cumqi Tericle rem hdbebds, im Afbdfid uidett/
cetuuqi ** itto grmddfdtxd estPrtttered lanm tott/
debdt
O. ERAR. ROT. IffTSRP.
Iffl
iebas&dmdmh) deducemffPostremotntvretrieum m
morem gestieb*S4wkum<b componebasi G Kh.lftd
otttiem mnUfieijtmetfinoR egofolus:ueru <y att/
temedumTirefidsdum tZldtiproU*C*neu$.proindc
quicquid in me conuitij &xeris,tdntundi tyiniUos dv
xeris. MI c y L • Age igiturjurdtibiuitd eratfu/tui
cvjtuum utr ejfes^tn quu Pericles tecum hdberet coru
fuetudmem. G A L . vides cuiufmoiiiftuceft qttod
percotttdrts inempecuine Tirrfie quidrm rrpedir*
ritrefpottdere. M I C Y L . Atquifimimsfktearetuz
Umcn ittucEuripidesfdtis explicuit,quuait:fe maUc
terfitb clypeo confifiere,qum parerefemel G A L •
Ifflo prtmoncotc paulo pojl puerperdfore:fiquidcnt
C tu muher es olim fktwsjatyfa-pius lettgo tumir»
feeulorum orbe dtaj recurfu. M I C Y L . oion tu pens
tUUs,6GdUe,quiquidemomneis mortales Milefios
\ '\
dMSdmioseffeducasiZJdmdiunttectirn tumquum
-••'"..%....'
Pythdgoras effesjtemitd formd decprujxpius Afpa
fimfuffetyrdnno.VerumdgefccundumAfhdfidtn,
in quem uirum autmuUeru denup remttus esi GA L . jc^ Afp^f* m
\n Zratem Cpmicum. M I C Y L . O Cafipr,<y p Pol/ ci*r*m CmiaT
Utx,qumdifiimilc,cxfcorto philofophus j G A L .
Tkinderex;deindepduper; paulo pofipttrdpes;de/
JJ*r»4a m
hincequus,grdculus^dnd^tlidqiimumerdbilid:per/ pjSfZvtm
ungumemmfiteritfinguhrecenfere.VoitremoGdU a^rtaj>tm
tus, dtq; idftpius, nam boc uit* generefum delettd/
%££JL*~"
tw. intered er dbjsdiuerfis mortdUbusferuiuijcgi/ /CU*»» *«n %
bus
Cj^lLum
mtSip4Uperibus4iuitibus:poftremo nune tecum uuto^
nieoq} quotidie,quu uideo tepdupertdtit t*Aiacam*\
plordUem^ukntemq; ,dc diuitum ddmirautem for/
tutids,proptered quod ignores quantmiUis ddfitvuu
te*m:dhoquifi curat noris, quibustitidifiringuntur,
ttipfim profectoriferis,qui dntea, credideris emu,quL
fitopulentus fidtm feUcifiimuejfeomnitt.M i CY h.
Ergo P>tfo»gorM« quid maxime gaude<tsdppeUd/K
w>c confundm ordtionem,fitenunc boc, nunc ibo
nomine cSpeUem.G A L .Hibil intererit,fiue Euphar,
kmfiue fythdgorifiueuocdris Afbdtum,fiueCrdf,
temiqudttdoquidem iftd omnidfumunutjnfi quodren
itius feceris, fi (id quod in prcfentidrm effiuideor).
GdUm me uaccsjte auem banc parui ducere,contm
v
nercifiuidedretprdfertm qum tdm mulids continrit\
\fjwar******!
dnimds.M i c V L. ErgoGdUe,qudndoquidem.om/>
/<^r«~Vtrc (fu '•ntdpeneuiuendigenerdidmexpertus es,dtq}omtud\>
«•<
«pgfflts bdbes^tge dilucide mihi ndrrdto,quc fint pe/
csdUrid diuitm dd uitt rdtionem,qu* pauperu pro/
fridiquo uidelicet cagnofc*, uerc ne ihhuc affirmes,
i»»f diuitibut effe feticiorem.« A L. E» bunc adma/>
dminterim perpende MicyUe.Te quidenon magno
peretangit cura beUi,fiquandorumorfit dduentare
hofiesmeq}foUieim esjic in dgrosineurfdtttes popur
knturjieuebQrtuproculcentq>roterdntq},4Utuine4ti
Udflent:fedfimuldtq;tubd dudiensfitdmen dudierti^
irteipfo.uno cireufte8dfrfuo dcfUmfcrjimJpvm
i.i
i a
dcdifcri
cttdtfcrimeneffugere. Contrd iUittm &fefcficUicitl
funtjm dnimo difcrucUntur,qum de mambusquic
quid opum poflidebdnt in dgrkjdomne toUi,deport*
riq; confpiciunt.Ac fiue mfercndm efi aliquid m et*\
riumfoUdceerfunturtfiue m prilhm txeundm,peri
ctitdntur:dut peditum turmk,dut equitmdlk prcfe/
Hi.Tu interim uiminem gerens ctypeum., expedttuf
(dcleukMfdlttticonfulendum, pdrdiusuictoridte cont
SHuimxigere ,fi quttndo uittor excrcitus fdcrdfece/
ttt.Kurfmpdck tempore ,tu quideth qum de plebe
fis,mgreffus m eonciouem, tyrdnmdemin diuites ob/
ithesMuaro trepiddntjpduitdntq-,, dc Urgitionibuti
ihordgijsq} tepldcanf.jiquidemquo tibi bdlned, ludii
factdcuUjrcliqudiii id genus dbundefuppeditent, ed
emnidcurdntiUi.Attu,cenfor CTdcerbus expenfor
ferinde qudfi dominus, ne dUoquio quidem imerduttt
&gn*rkiUos:quodfi tibi coUubitmfit, mgentibusfic
Ttis millos degrdrtdinds/telfdcultdtes eorm pubticdS
fkciSTipff ttrq. rdlammdtnrem ntriuu , n«g \dtfQnemt
he toUdt durmjtel edim confcenfofdAigio, uel pd/
riete perfojprneque heceffr hdbrt rdtJMiihtu ttccupdt
n\*iequf w ^ ' ^ ^ fhi rutm frrlrrdtU <Ufpru/>
fdtoribus eonflictdndm efijiequc tdtttis in foUicitudi
ftes dijtrdheristuerutofimutetqscrepiddm undmperr
fecerisjnercedemq} retuterkfepiem obolos,ferofur/
%k cTepufculo:ejrfilibuerit,ldUdrk,tum emptofdpcr
ttd ^wfM^fittf/Hdcjfjf/cffijto, kutpdttcis ccparuttt
^- . ^*
» 4
cdpittt
%QQ
.
VVCJANI
OALtVS
cdpitttlts^emetipfeobkclds,cAnenspleru^^ptimd^
cutn pmpertdte pbiiofopbdns^tdeo uteat ob resfalu/
brifis,udlentiq)corpore, obduruerisq) dduerfus gthv.
fiquidemkbores,qmteexacuuntmuniunth),certdtof
rem bdud quaquam contemnendum reddunt aluer/
fum eas res, cpit compluribus inexpugndbilcs effc m.
dentur. Atque hinc nutlus ex morbts itiis grauioribus
C^eMxbj^edixri^mpetitte. Quodfiquando leuis cosperit fibricuki
puulo negocioem medtcdtus,protinus exitis, media
trmafindr rvmtJrnumidmrrAfueit iUico:quippem$
tuens te,quem uideat ctiamffigore ati, faturumqf fie/
ruxc mtdicorum certiis itiis recurfibus longum plora/
re renuttciantem.At itii ex dduerfo propterintempet
rantiam uit*, quid tandem mati non babcnt mfitieesf
poddgrds,pbthtfcs$ulmonum exulcerationes, aquas
intercutes. Ham bec omnia afumptuofis itiis couiuits
ttdfcuntur. Promde quicunq) ex bis lcari itt mmorcm
(utfirefdciunt)fefe attotiunt, propiuscpfefoti ddmot
uentMudcogitdntes,quoddkshdbeant cara adgtiu
tinatasjngentem nonnunqum ftrepitmmouent.Cai
terum quiDeddti exemplononddmodumfubtimid,
tteq) excelfa appetunf.uerum bumitid,terra'q) uicind,
udeo ut eera nonunquamfatis afbergine madcfccrett
ij tuto plerunq) ac curadifcrimcntranfuokrut. M 1/
c Y L . Moderdtos istos ©r cordatos narras, G A U
Veru atioru Micytie ndufrdgiafxdiffimd conjficiar.
HepeubiCroefusreuuUfisdtisrifum exbiberctPerfift
cbnfccn/
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
»0|
epnfcenfo rogoutut Vionyfius quum abdicatus
tyran/Ojp&J^Jye*^
uide, Corinthiortm m urbe ludi literarij magifirU age, **
*
ret,pofl geflum tantum mperium,pueUos compeUens.
utfyUabas connecterent.M i c Y L. Dic mtbiGaUe:tu
u
quum rexeffesinammtcregem qM$fuif[e)cuiufmo£*4tif' V***1 fl?
di tandem id uit* genus experiebarjst Mirtm ni ttm. "*_*** / cuff-f fvV
feltx eras, quandoquidem td quod eft bonorum omnm *jr la„^~.
'
eaput poflidebas. o E L . Nc mihi m mtmriam rege/.
ras,oMicyUe,ufqueadeofupramodum'MflUxtme/,
ram.Ham quo adresexternM,quemadmedumdixifli,
plasse fbrtunatus effe uidebar:atmtus innumerabiUbut
curk diftringebar. M I C Y L . Quibut tandem curss t
Kam rem prorfut abfurdam ntque credibilem narras.
Q A L . Equidemimperabam regioni neutiquam exi/
gu*MicyUe,omnijugarmrcrmfiraci,tummcola/
rum ffequentiaJieq- nb urbium putcbritudine cum primk admirand*;pr*tereaflumitubu» namgabiUbus,ac
mari portuofo cSmod*. Ad b*c exercitus mges,cqui/,
tatusfpectatiflimusatqi excetUnsfateUitiubaudcxi/.
guumjriremes,pecumdrum uis maior quam ut potfet.
numerari, uaforum argenteonm plurima copia, reU/,
c\uaq\ omnis iUa principatus tragoedia ,fbrepitusq} «3*. .
dpparatusfupra quam credi queat, extruftus atq- aa%
eumuUtus. Itafy quum prodirem, pleriq; adorabant,
deum quempiam intuerifefe rdtwUjq, trudentes alias.
epncurrebant,quo me confbicerent, nonnuUi confcen/
fcuftKptdgnixflimdbantfpUnecontmpUriUeu/,
«
.
' .
u
s
v-* •
X0%
•
LVC1AV1
CALLVS
?
iffet quAdrigAmJfirAgulm, diAdemAJumAnteAmbtdef
nes,veos quiktergo comitahantur. Bgo inter hte
utihi confcius,quAttt* me res difcruciAretjterfarentq;,
iMos quidc propter mfcitim uenia dignos iudicabmr
ttt meiipfiut miferefccbat, qui pregrdndibus im Co/
lofits uiderer perfimiUs: quales uel Phidiusjuel Myro,
uel Pruxiteles fkbricatus efi. Btenm iUortm quifque
qw>AdeA,qu£fvrisAppdrcnt,Neptunus ipfeeft,uttt
lupiterjmirifiee decorus Alirojrboreip eompAttus: CT
Autfiilmen, Aut tulgur, AUt tridentm fufeinam dextr»
fufiinet.Ccterm fimmiffo cdpite quefunt mtus mfbi:
cutjuidebis nettes quofdm,pAxiUos,v clauosmtror
fm prominentes,neq; non uiminA,cuneos<k,V piceni
fubUcAmjv aUam item id genus deformitdtcm httrht/
fecus kthAhitdntc.Omitto recenfere mufcArmjmufie/
hcrumq; um,qu* nomnquAtn m eis nmfitdnt. Huiuf/
moiiqu*dam res nimirtm reguu quoq; uidetur.M i /
C Y L .Nondm expUcmftijUitujVcUuos, v uectetl
tmnmfiierint m hnperio, neq) fccditatem iUam phtrf
tnam qutnamfit:namifium dd modu ueilArijtam mut
tis mperare mortdlibus, AC numinis mfiar Adorari btt
litms quidem em Colofii exemplo quadrat. Siqui/'
ekm hoc quoq) diuimm quiddam v Admirandu: nuttc
uutiqu*fintmtra Colofftmexponito. c A L. Quidj*
ftrinu loeo tibireferA MicyUeMrfi metus, eurasnur/
daces,futpiciones,odium,quo regem perfequunturif^
tm' em t% umnt:mfiiiM} At$ eas ob mjomnmrek
'i • sv
rum
D. X R A 5 . AOTt.
IKTB.HP.
*«$
rwnjsr buntipfim pertenuem, ac plena tumultus m/
fbmnia,cogitatiene$ pcrplexaffpes fcmper mprobar.
m*otifpenuriam,<z-T occupationesjudicia,ex\
ntsjtdictdfixderajtonfuitationest quibus rebus fit,
Ue perfomnim quidem aliqua refuauifrui ticeatjte/
rm ut ommbut de rebusfolus difpiciat neceffs efi, mil
kipnegoeidfufiinedt.
'-- Q§ippenec Atriden Ug^inm^JpfriKh^bA^''
i &amnus.mnbigeibu*erf1inteiH prftnrc caras.
lidj quu retiqui omnes Acbiuifierterent. Adde quo&
Lydumitium difcruciatfitius mutus:Perfam uero,Ck?
mbm acbCyrm defcifcens. Atque atim qvempiam*
Dioncm Syracufank nonnuUisadauremcommum/
cans. Kurfmatimquendamurit Varmemoncotiaw
datus.ltem PerdictamTtolcm<eut.Vtolem<em Selcut
cusJduin itia quoque moleftiam adfhuntuunafiut fctj
uhn nonffionte cenuiuent,cocubinaaliogaudensjm
fi qui dcfcctioncmparare dicanturiaut duo,qumorut
fitdites interfefe confufurrantesfPorrd (quodefi m
uum grauifiimm) amicifiimi quiq; uel maxime funt\
firmidandi,fcmpcrq; mttutndtijie qwdmagnimatiab
titis txoriatur.ui atius kfitio uenenonecatus efiuttiuski ab amafio.Atiufimtiequoddam fbrtafiis mortvs ge/
uuseripuit.hu c Y L .Apagefis.Atrocia,miraqjfunt
ifia quat narras o Gatie. Mihi igitur multo fhtuthts
operx cctdonice pronm incumbcre, qum ex awrea>
HbmpbukcomtierikUtttbavfimtccwifcicMtdd
u...•••>
acomtoqf
«•4
LVCIAJM CALLVf
dcontiofy tempcrdtum.Nmrnibiqutdm hoc umtfh.
pmculbmfipdulumdbenrtfmilwn,deffti{Utq; krcf
t\d mcifione,fummufecmis digitum exiguofdugui/.
netingdt.At ifli qucmddmodum norrdtjrtiferd dgunt.
conuiuidjtmtc id imumermUbut m mdUs uonftitutu
toeinde uUconciderint,perfimiU$tffe mdenturtrdgas
didruu mjjbriotubut.iim multi ficut uidere ticet,quo/.
dd Cccropcs funtfciticrtjut Sifypbyutt Tetepbi did/
dmrtdgcftdntjrgenteisq; cdpuluglddios,commjk
uentildutem,cr duro mtertextdm cUmyicm.quodpi
qms(qudUd nimirm permuUdfolent dccidere)hnpui
fos idos medid m fcend prdvipites det, rifum proftcto
nssuem fbecteoribmmdeUeetperfondund cm ipfo
diddmdtccontritditero mem dttoris cdpiteluxdto,
cruribuffy tiuximd ex pdrte renudatis; ut Um mte/.
riorif dmictut, quhn tmferi fim pdnni fidt pcrjbicuu:
dccothurnorm quospeubm'mduxerum,dpp4redt
defirmitdfjjdudqudqudm dd pedit msdm refponden/
tim. Vidc ut me iamfimititudincs conferre docueris
optimc GdUe.Cdtcrum tyrdnms tdtis quedm restibi
uifd cfh cffemcrm ubiequus effes, m cmsmt ptfcis,
m rdud^uomodoem uti* rdttonemferebdtfG A L .
\tim quem mncfufcitdtfermonem er longiorptjde/
que huim temporis.ltiud mem unm m genere dixe/
rmnuUdm ex omnibm utim mibi uon vafm trdnquA
tiorem utid hmdnd, ndturdtibuf duntdxdt cupiditdti/
kut ey ufibm cticunfcriptm. Siquidem pubticdnmw,
,
equm
D/EKAS. ROT. INTERP. ' fto^
mSttum^iufvcopbdittdm rdndmaiitifophiftmgrdctt*
lum^Aut pnpinAtitrem euUcem^ut flWm. ^ttw/»Uyt-
que idgeuus dlid, qut uosftuiiocominifciminiyhdud
qudqunminteriUosuidebis. M I C Y L . QttdtdiciSrOJpa^pteauitU
GdUe,tortdfih uerdfunti uerm non me pudebit dpu*
Uf\teriyquod mihi dccidit.Hdud unqudmquiuiiedifr
cerecupiditdtem iUdm^d puero mibi mfitdmyuideUcet
utdiueseudddm. Qumnuncqupc^fommimjUudoh
pados uerfdtur,durm oftentdns:potifiimu dutemfccr
teftut iUe Simon excrucidt, quiquidc tdntds htter ope$
deUeietur. o A L. Atego te ifto leuabo utorbo Micylf
Ujdmtfmxetidtnduefi.Surgermdoydefequeremti
SiqwdemttdipfmteSimonemddducdmydtqiindUor
_, \'[
rm diuitm *desy quo nimirunt uiifdsyquomoio re$
bdbedntdpuiiUosjAICYL. IftucquopdSto,clduft$
finAHfsfHm me pdrietes transfodere copeUesfa A L *
biequdqudmyuerm Mercuriusycuifmfdcery boc opr
tdmimihildrgitttseftyUtfiquis longifiimdcdttdd- pm>
MMyqu*obmoUiaemmfUftitur. MICM'L.Atqui
_,
.
skmbdbesriufmodi.o A L . At dextrm ex bis dUubJ^fiviUta.f^
fm euieunqueego geflanddm dedero, k quodi uolue
to y fires omneis poterit dperire, cunttdbj uidercjpfc
mutfibilk.M i c Y L . Bquidem ignordbdmjo GdUeJte
^preftigidrmquoq^peritmefie.Porrofimibiiftbtte
pmApKdftiterkyUiiebis iUico Simonk uniuerfds ope$
bue ieportdtdSyUdm eds buc redienstrdnfirdm.AtiUe
rtitfm circtmrodetycbibctcfr putrid coridt quibus conSr
«
fueuit
«d*
~~p.il / j O
ihMp!uW/
'
.«"t.VCfAftl
"QStVLVi'**
ftteuitfcAemccanpingm.o AL. AtqMnefisfhiffof
fscere.Siquidem MercuriusiUud mihi mdnddmtjttfi/
tjttis pennim tenensjfliufmodi quippkm pdtraritjto/
vifiransfireprodcrem.MiCYL.Kemneuriquerifi
hilem narras,nempe Mercuritm qua ipfejitfitrjiSfi
tiere atios,ut idemficiant.Std tamS abeamus.Naitt d»
rumaufetam,finu>dopofm.oAL.Vennampriusre
Uetiito. Quidboc reitambat reuulfifli.M I C V L .TU/
thti boe quideb GaUe, tumtihiminusfadufiifuturut
ric altera caudte parte mutilatus claudices. GAL.AJ
gefanrfedutrum SimonS prittsadimusjn aliu quenu
piamdiuitum?MICVL.Uaudatib,imbadSimonbi
g t P * f r t t Pro Aifiytiabo. tetrafyUahus tfeajetcctt
pofieaquam diueseuafit.Sedkm ad fbres accefitmus*
Qjrid igitur deincepsjbciofo A L . P«wa fcr* amrief
ue.MicvL. Ecce aute,dij boni,ofiitm permmtaftfi
ckuirefilqt.o A L .Pcrge porrb precedcns,Vrdc?ib
Itmuigilantem acfupputantet M I C Y L . Videoptf
louem cr quide ad obfcuramfiticnlofamqf luctmami
VratneapaUetMudfrioundeGaUe,totus(pexaruitt
atty extenuatus cfi, miramju curis. Nc$ cnm auditvb
efi itim atioqui rmXe habere.o A L. Aufcultd quid di
iatfiquidcm mtetiiges,quibus ie caufis adeum moiu\
fitdfjtcius.3 I M O N . Nimirumfeptuagintu itia talen
tatuto admodufub UStica deffoffafuntjieqi quifquam
atiusomnino uidie.Atuero,fedecimitia Sofylus equi/
fo Mditmcfubprxfepi occultantem tltaqj ie eurandei
;
;
. "
ftabulo
t>. . B R A S . - R O T . I-WT&RP.
Urf,
fxbulo non efl admodufotiicitus, quanquansneeatiis
admodum labortsappetensjuerifimile efi autem itium
multo etiam hit plurafufiuliffe. blam uttde alioqui Ti/
hits heritamtitgens falfamentumitiiopfoniopropo/
fmffetiTtm aute aiuntatitm ntonile emiffe uxori dra/
tbmti quinq). Heu mifero mihi. Hiomnia meadifiipa/
bunt bona. Qjtid quod ne pocula quidefat tit tuto mi/
bi reconditafunt,quu fint multa.Vereor cntinjtc quk
(ifuffoffo pariete toUat.Complures mihi tituidenUat/
queinfidias parant ,?rater cateros autem Micytius
iftc uicinus. MI cvL.ltapcr
louem.Uam tibifumfi
mms^tcpatcUas
fubalagefio.GAL.TaccMicytie,
ueprotinus ipfo infurto nos prodat. s i M o N • Opti/
mum igitur fucritjtt ipfetitfomnisferuem. Omneobi/
bodomumtitorbem obambulans. Quis tijefuideo te
per louem. O parictum perfbffor, pofleaquam es co/
hwna,benc rcsfehabet.Vernumerabo denuo refbf/
jm argcntumjie quidfbrtedudum mt Htgerit. En rur
fum,obflrepuiantibinefcio quis.ftimirum obfideorjt
quemfidijs appetor ab omnibus, ubi mihigladius iSi,
qutmquam deprehenderojrurfum aurum defbdiamus.,
o A L . Sic tibihabent 6 Micytiejres Simonis, Sed ab/
eamus ad atium quempiam,donccnoctis adbuc ali/
quantulum fuperefi. MICYL.Omifer,cuiufmodi
uiuituitam fboBibus eueniat adhunc modum diui/
tem effe, Itaquepugno itiititmaxitiam itiifo, uolo dif/
«tuere. s i M O N . .Qttjs m pulfauit f Latrpciniq
'
„w
dejbotior
t©8*
•' LVCIAfff
GALLVS
"
defboliormifer.MICVL.
Vloraacuigildduriq^ft)
htiUs corpore reddaris,qudndoquidem UU affixus,dedi
tus es. Uos dutB,fiuidetur, Gnipbonem fxneratorem
uifdmus.ei.dm necisproculhinc bdbhat.ippenobisfu/
dptc fbontefbres patuerunt. C A L , Vides hunc quoefc.
curis muigildntem,ejr ufurarum rdtionesiterantem di
gitis contortis f cui propemodtm relicth bis omnibut
fit in (ilpbdm,dut cuticemjut mufcam abeundu. M i /
C Y L . Equidem uideo miferm dc uecordem homine,
henunc quidemmultomeliorem uiuereuitam ,qudm
filpb* aut culicis. Adeo totus ty bic d curis cr rationi
bus efl extenudtus.tJ.unc ad alium edmus. a A L . AoS
tuumJi uidetur,Euerdtem. £n tibifbres perfe patue/
re. Quin introimusfM I C Y L .PduJo ante hec omnid
meaerant.CAL.
Afetiamnunctudiuitidsfomnidtf
uides ighurEucratem ipfm quidem dfimu\o,uirtm
udtugrandem. M I C V L . Video projtcso quiddam
bdudquaqudm uirile. Vorrb dltera ex parte ipfam ite
uxoreacoquoconfiuprdri.GAL. Q»i<frrgo.'NKM.
bptaris et horu hares exiftere RLicyue.cunctdcf; poffy
dere,qtuefuntEucratisf M I C Y L . Etdudqudquant.
GaUe.lmbfb.me citius mterierm,qukm id genus quip/
pidm pdtrdrem.Vdledtdurum ty conuiuia.Ttuooboli
mibipotiores diuitie funt, qudmfid domefbicis mihi
domusperfcdidtur. G A L , Sediam nunc quandoqui/
)demdiesfhmediluxit,domumadnvsredemm.c\eU
\UdrurfusdliisuidebisMicyUe.
/
•>
*'• v
ORNA/
%*9
ORNATISSIMO IVRIS
VTRIVSO.VE D O C t O R I
THOi'
m* RutbdUo Secretario regio,pofiepi
fcopo DuttelmenfijErdfmws
B.oterockmiKa
$. P . D .
i D E quanttm duddcide mihi fuppeditet
finguldris qutdam ingenij tui, morumqj
ficilitdsj>umdnifiime RuthaUe:qui cu nett
ticudm igttorem te inter Aulicos primoresjtel autori
tdtejiel grdtid,ueljblcndorc,ueleruditione prxcipuii
tjfe:tdmen non uerear mtdt nugds rudes adhucjuixcfc e
printd fcbeddrepurgdtds ddtuam exceUentiam mitte
te.Scd quidficerefUm urgebdt hduitdjuentos et ijitc
mUiferuire cUmitdns. itacjj ne nihil meidpud bomit
tttm tam noftri itudiofm reUnquerejd quod tmfir/
te erat itt manibus: Mifsnthropu tnifi, nimirm ad ui/
tm unum omnim Vhildnthropotdton. ls eft Luciani
diilogus-.quo uix aUus lectu,uel utilior, uel iucundior*
uerfus quidemiWc idmpridemdbdUonefcioquo:fe4
Ud uerfus, ut interpres hoc modo demonftrare uoluif/
feuidedturfefe necfc Qrtcefcirejneq^ Ldtine:nectemt
reddeoquisfufpicetureminterpretem fubornatunt
rffe ab ijs,pi Lucidno nude uolunt.tu noftram bane
auidcidm boni conf\des:z? Erdfmm ineorum nume/
ro pottes,qui tuifunj djtmtifiimU VdlejLottdini. A«*
H D IUI
0 LHciMi
V
110
LVCIANI
SIVE
TIMON
MISANTHROP VS, DES.
Erdfmo Koteroddmo Interprete.
j
•
ibftrfuf'
rtet+nnf
r*****
,
I V P I T E R Vhilie, hofpitdlis,fo/
ddUtie,domefiice,fulgurdtorJufiu/
O
rdndicejtubicoge,grdndiflrepeteiT
fiquoddliudtibi
cognomenattord
ti Voetd tribuunt,mdxime quu he/
rent m uerfu. Nam tu iUis tu multinominis factusjrar/
minis ruinam fidcis, metriqiexples hidtum. Vbi tibi
ttunc mdgmcrepimfidgur,grduifiemum tonitru i ubi
ardens,cdndens,ac terrifictmfulmen t Nam htec onu
nid iam pafam dppdret,nugdsejfe ,fumumq\ poeticu,
necomnino quicqudm prieter nominumfirepitu. Sei
decantdtd iUd tud arma eminus ferientid expromptd/
que, nefcio quomodo penitus extinttd funt ,frigentcf
adeo,ut ne minimdm quidem fcintiUuUm iracmdi/c
aduerfus nocentesreliquam obtinednt.ltdqi citius qui
Uis ex bis,quipeierdturifunt, extinctu eUichnium me/
tuerit,qudmfidmmdm fulminis cunxHa necantfc:ufque
ddeo titionem quempiam fefeuibrdre teputdntjitm
ccndium dutfumu db iUo proficifcensjuhil quicquam
pjrmident: uerum hocfoUi uulneris mfirri poffe htdi/
txVttJttfitliginetompleantur. Quilusrcbusfkituefi,
tttidm Sdhnoneus tibifit aufus etiam obtondre:neqi ii
tdmochm
t>. E R A S . ROY. i^ITEkP^
iif
iimodtm abretquippe aduerfus louem ufqueddeo itd
Jrigidwnatir ddfecinordferuidus,duddciaefc tumidus*
Quid nienimfeciat,ubitu perinde acfub mandrago)
tafeeftis:quineq) peierdntesexaudiasjtcq) eortm qui
flagitid cohtmittunt,refpeetunt agasiCacutis autem li
pitudine,& haUucinaris adea qutfeunt: duresqi iani
tibiobfurduerunt, mfear hortm,qtii aetate defectifunt.
Quandoquidem qutm iuuenis adhuc effes,acfiaj ani/
trto, ttebemensqi adiracundiani: pefmulta m homines
tnalefecosdc uiolentosficiebas. Heq) tmh unquant tibi
tum itUserdnt inducit.Sedperpetuofedmeerat i/n ne/
gocio:perpetuo dbttibfabatuf Aegls, obfefidebdi toni
tru:fitlgur conttitenter idculdfu m ntorem, denfefeimt
ex tedito toco deuoldntitm torquebdtur. terf£ quafi
fatibnes,cribri mfeaffrequetes:ad ba-c nix cuniulatmii
hetfc no grandofaxortm i/h htdteth: atq) ut tecu grati/
iius loquarjmtbfcsit) rapidi er uioknti,acfeumen quct
tidie exundans. Hinc tanttm repente DeucaUonis £td
te naufedgiu orttm efl:ut omnibus fub dqud demerfisi
Uix unica fcaphulaferuaretuf: qu£ m monte LycorS
dppuUt,humani generis qudfifcintiiluldt quafddmfer)
uans,mdefcelerdtius etidni genus mpbfeerum propd/
garetur. Uimirum igiturdignufecordia pramiumah
iUis teportmqutm idm necfacrdfeciat tibi qmfquami
nec coronas offeratnififequis obiicr m Olympicis: ad
ita he is quidem rem admodtmfeugiferdmfecereui/
OeatUf.fedprifcim quendam ritim htagys referrc.di
' '
->
e i feeni
*It
LVCIANI
TlMOIt
pette Sdturnu,o deorum generofifiimejtc reddunt, ttH
gifirdtUdhdicdntes.Omitto \oqui,quoties idm temph*
tuumfdcriUgio compUdrint: quu tihi ctidm ipfi m O/
tympidcis mnm ddmoUtifunt. Atq) mtered tu ditifie/
tnm iUe pigritdhdris, uelexcitdre cdttes, uel uicinos
dduocdre: utduxilio dccurrentes iUos comprebende/
tent,quum etiamdu ddfugdm ddorndrentur. Sed egrt
gim iUe, gigdntmq; extinftor v Thanm ukrorfe/
dchds:quum tihi etfdries db iUk circuntonderetur,de/
etmcubitdUfitlmendexterd tenens. Horwn igitur, o
prtcUre,quk undem eritfink,qu£ tu ddeofecure de
fficis t dut qudttdo dc Untvs mdleficijs potndt fumes!
Quot Vbdctontcs-aut Beucdiionesfdtis idoneifmt di
expidndm Um mexhduttdm morum miquitdtem t E/
Zord-vA 'Jptfeotvy^ ' tenim ut de communibmfiUam:deijs que mibi dcciit
runt dicdm: qum um multos Athenienfes m fublime
euexermex pduperrimis diuites reddiderim:cucthq;
tptotquot opm bdbercntfuppciitdrmjhnbfemcl uni/
uerfds opes m dmieos iuudndos effuderm: fimutdtque
hh rehm dd inopid deueni, idm ne dgnofcor quiie db
Uusjnec afficere digndntur me,qui dudm reuerehdn/
tur^idordbdt,meoq; ie nutu pendebdnt.Quodfi qud»
do per uidnt mgredtensjbrtefbrtund m eorn quenpi/
ttm inciiero,perindeut euerfdm hominis idmolm
dcfimtti fidtudm, dc temporis longitudine coUdpfdm
pr*tercunt,qudli ne norint quidem. Vorrb dlij procvi
tonffe&o medlibfefcdctorquct: exifiimdntesfefein/
aufhicdtm
D . S R A S . ROT. I N T E R P .
MJ*
mtfbkdtm,dbbmindndumq) uifuros fpettdculm»,quc
non itd priiemferudtorem tjr adiutorem fuu effe prdt
dicdbdt.ltdqi prementibus nuiis dd extremd reddttue
cenjilidjrenone drreptojterrdm exerceo, qudtcrni/s co
duttusobolistdtqj bic<umfoUtudine,cmcf} ligone pbi
lofopbor.Hoc mterm lutri mibi uideor ficturus,quod
poftbdcnonmtuebor plerofqj prtter meritm fecun/
dufortunefitccefiibus utentes. N«m iUud uel mdxime
urii.ldm igitur tdnde dUqmndoSdtumKbeeq) pro/
Us excuffo profundo ifio,grduiq)fomno(ttdm Epimep
nidem quocp dormiedo uicifli) denuo iditdtofulmine,
dut ix Oetd reddccenfo, ingenti redditdfidmnu, irdtm
dUquifbrenuiiuitts dc iuuenilis louis oftede, nijiuer*
fintqttd d Cretcnftbus de tejudq)fepulturdftruntur*
i v P. Qa« bic efk Niercuri, quem dudibficuocift/
untem ex Atticd, dd rddiccm montis Hymetti, bort
ridustotus&fqudUdns,pcUeq) bircbu dmiStustfbdit
dtttc ut drbitror, ndm protms mcumbit bom loqudx
fTrXCjArrtt^iril mphilnfnphu* eflTneq. etttm dlbqt»
ddeompidjtefiridq} m nosfuerdtditturus. M E R c .
Qjtid dis pdtcr, dn non nosti Timonem Ecbecrdtidis
filim ColytteufemtHicnimirum eft,quinosfepenu/
tnero m fdcris legitimis conuiuio dccepit, iUe repente
diuei fhttus,iUe qui totds Hccdtombdt, dpud quet»
fplcndidc louidlid fifid cottfueuimus dgitdre. i v P .
Hcm qudmmifidrerumcommutdtio thiccinebone/
fuuttKtdiucs,quem tdm frequentcs cingcbdttt dmici!
o J Q&ii
ll4
r
LVCIANI
TIMSlt
Quid igitur dccidit ut bocfit hdbituifqualidwjermt
tiofusJoffor conduftitiw,uti conijcio,quuwn tam gra/
uemligonenigerati MERC.A*/huncmodwmiUm
quodammodo probitat euertit,atque bumanitas, ty m
.omncs quicunqregerent mifericordid. At re uera ue/
cordiapotiusficilitatcp, nuUusq; infufcipiendis ami/
cis deleftw, quippe qui neutiquam inteUexcrit ,fefe
coruis lupKaJ largiri. Qg«» magis quum a uulturibut
fam multiS miftra iecux ernderetur , ob id anticoS COS
neceffdriasqj iudicabdt, quafi heneunlentU erga fefe
tqficerentur, qutm iUos epulf- mqgis cqpnynt. Brgo
fpofteaquam affa penitut nudaffent, circmrofiffintq;,
deindefiqua meduUafuherat,hanc quoq; admodutn di
tigenterexuxiffent, aufitgerut, exuccum ty radicitut
defiftu dcfiituentes: adeo ut pofiea ne agnofcant quit
j dem, attt afpiciant, tanttm abeft ut fint qui fuppedi/
tenttimpartiantq;. Has oh resfiffor,syfago, ut utdes,
opertut peUiceo urhem prte pudorefugiens, mercede
terram exercet, aduerfus ingratos atra bile fiomacha
l tur, qui quidem fua benignitqte ditati, admodtm fi/
ftuofi nunc prwtereant, acne nomen qttide an Timon
uocetur,nouerint.i v P . Atq) profiftouirneutiquam
fifiidiendwjteq; negUgendw,V iure optimo indigna
tur,qui ijs tantis in malis agat. Qttarefceleratosiftos
ddulatores ipfi quoq; fuerimut imitati,fi etm uiru ne/
glexerimm,qui tantm tauroru ey capraru pinguifii
mas quafq; nqbis in qris qdoleuerit. Quarm nidor eti
amdm
- t>. B R A S . ROT» I N T E R P .
,il«
ttmdm mibi in ndribus refidet. Tdmetfi propter nego
cid maximdmcb, turbdm peierantim, tmui,non iure
dgentiumjiecji no dliend rdpientium, prtterea obfbr/
midinem, quam mibi pdriuntfdcrilegi, qui quide tum
multifunt,twm obferudtu difficiles, ddeo ut ne minimu
quidenos conniuerefindntAdmpride profetto dd Atti
cdmregioneoculosdetorfiffem,nu\xime pofiedqudnt
fhilofopbid v de uerbis digladidtiones dpud ifios in/
crebueruntJtdutpugndtibusintcrfeifiKuociftrdnti/ buscji neexdudirequidcm mortdliu uotd licedt. Vnde £*«"« ****£***'
ntihi ncceffm efi,dut duribus obturatti federe, dut di/r"Ky&,t
*
rumpidb eti,conficiqj,qui uirtutc qudnddm,v incor/
pored queddm,mr&s'qi nug&s ingenti uociftr&tione co
neetuntibcc in caufd fuerunt, ut bunc quoq) ncglcxe/
rim,qutibdudmtdiocriter denobtifit-meritus. Quoi
retiquum efi Msreurijtu Vlutm ddducens, quantu po
tesdd ifim dbeds. Vorrb Vlutus unl fecm ducdt V
thefdurm,V utriqi dpud Timonem perfeuerent.lHe/
que ufa) ddeoftciledemigrent, etiamfi qufon m&xime
rurfm iubs per bonitdtem ex tdibus exegerit.Ctte/
rum de pdlponibusJUti, atfy jmgrdtudiaequd in bunc
funt ufiJn pofierum confu\tabo:pcends'a) ddturi funtjfi
mulatq) fulmen infhdurduero.Ndm frditifunt in eo re/
tufd cuffiide duoe rddijs m&ximi: quum nuper duidius
itt fophistdm Anaxdgoram idcu\arer,qui futi fimilid/
ribusfuddebdt,nuUo pacjo effeutios nos.q dij UQCdre/
mur. Ac iU% quide errore noftriebS,, propterea quoi
o 4
PcncJe.
%l6
^
^
i
"
Xioos^
&
LVeiANI
TIMON
Verictes obtenta manu em protexerit. C<etcrumful/
menm Cafloris ac Pohucktcmplu detortwm,tumil/
ludexufiittttm ipfum parwm abfiut, quin ddfaxwm cb
fniniu*r*m». rSuAttj intrrim uA iJfitpptirijftfK »»4/.
gnwm ht ifios tuerit,fi Timonemcofpexerint egregie
locupletemftctwm.M E R C . Quantum babet momtu
tialtum uociferari» er obflreperum audacemcp- effef
Sdf non ifs modo qui caufat aguntJterumetiam qui ua
taficiunt coducibile. Enmox e pauperrimo diues eud
ferit Timon» quife m precando clamofwm er hnpro/
bum prwfUterit, lauemcfi reddiderit attentum. Quoi.
fiplentin fndifp-timruruas: etidtn nunc fnderrt neolet
ttus. PLVTV
s.Atego lupiter haudquaq ad iftum
rediturusfm.IVP.
Qftfditanonrediturus optime
Vlute,prafertmAmeiuffustPLv.Qu,oniampcrlo/.
uem muria meaffvcit eijciens, ejr in muftafragment*
Affecans: idcfi quum &i pdternuseffem amicus, ac mt*
pene dixerhn ,fufcink ex edibus extrufit, uec aiiter q\
ij»qui e manibus ignem abijciunt Uum rurfus dd iftum
ibo,parafitk,adulatoribus er ftortis donadusiAdeos
me mitte blnpiter,qui munus inteUecrurifint,qdmpUt
xuri-.quibus equide in preciofim,& tnaiorem in modUX
exoptatus. At hi fiupidi cu inopid comerciu hdbeant,
quam nobis anteponutdtt db ea dcceptofdgo pcUiceo,
Ugoneq) fat habeamt» quu quatuor lucrantur obolos,
decem talenta contemptim donodarefolitLi v P . Ni
biliftiufmodipofibdcin tefifturusefi Timo/f» quippe
quem
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
llf
tWemtigodbundefatis corripuerit, mfiprorfus tumtt
dolorefentiunt iUius tua,te uidelicet potius,quim m/
opidtn ejfe preoptanddtn.At tu mihi qucruius admo/
dtm uiderts ejfe,qui nunc Timonem mcufes,quodtibi
pdteficxKforibus Ubere permiferit Udgdrijteqj mclu/
dcnsjteq; zclotypus m teJPorro atias diuerfa de cau)f„ Ji^uit*f/itUAtt
fiih diuites ftomdcbdbdre^uu dicereste ab iltis repa
gutis,ckmbus, acfignorum obiectdcuUs hnprefiis itd
fitiffe conclufumjtt ne profjncere quidem in lucem ti/
bi liceret.ldigitur dpud me dcploraidsjffirmdS prt,
focdri te nimijs tenebris; eoqj, pdUidus nobis occarre,
bas,v curis confectusjUgitis etiinum ex afiiduo col/
tigendi,coacerudndiq; ufu contrd(tis,cotortisq;: quoi
fiqttdndoddreturopportunitds,dufigituruquoq;db
ittis te minitdbdre. I» fummarem fuprd moditm dcert
bm iudicdbds m areo firrebue thaUmo, TJandes ex/
emplo,uirginem dfferudri^ttq; dfctteftifiimis educdri
p/eddgogvsfomorefj computo. proinde abfurdefuei
re diebdt hos,quod te preter modum ddmdrettt;neqft
(quum liceretyfiui auderentjuq; qun ipfis effet m nui
m,dmorefuofecureutcrenturjed uigkes obferudret,
ddfigtum dc feram oculis nunqua conniuentibusjtcqt
ufquam dimottsJemper intuentes^tbunde magnufiu/
etum arbitrantesmon quod ipfisfiuendifkcultM adef/
fetfed quod neminifiuendi copiamfieeret, non atiter
quam in prafepi canis. nec ipfa ucfce** hnrArk t *rt>
equmfimeticum
idfimcfmetu.Qttmetimridebdt,
o 5
issos
iuS
LVCIA.NI TIMON
iftos,qui pireerent^eruArentq),0-(quod ejfet Abfkr
difiimumjipfi quidem jibifubtrdhtrent, uereremturqs,
contingerejion mteUigerent AUtem fore, ut Autfcele/
rAtifiimus fdmulusjut difbenfdtor,Aut liberortm ptv
dAgogmturtmfubirctJtitdibriohabtiurus infitice ejr
tndmdbdem herum,quem poftcdftndt Adfuliginofdm,
V oris dngufti mcernulm, Acfiticulofum fcirpuhm
ttfuris muigiUre. Qujd itAfyAn non iniqutm,quu, hec
quonddm mcufAueris, nunc in Timone diuerfA his cri
mindrifPLV.
Atquifiremuereperpederisjtfruq;
me iurefdcere iudicdbis. Hdm ey Timonis ifU nimis
lenitds, negtigentiA potius, bAud beneuolentiA,ftudi/
tmq;,quod Ad me pcrtinetjnertio uideAtur.At e diuer
Ufo,quime oftijs AC tenehris incluftmferudbdtjd Agen
tcsrfuofcilicct crdfiior,fAgindtiorbj, AC uehementer
corpulcntiA onustus cu4derem:qutm interm neq) ipfi
contmgercntjteqi mtitcemproducerentme ucl afpicc
ver i quopidm, bos dementes er contumetiofos in me
iudicAbAm,quippc qui me nibti comeritum tot m uin/
futis eogerentfitu cAricix) putrefcereJbAud mtetiigen
tes,quo mox demigrent ,meAlij cuipiAm, cuifortund
fkuerti?eticturi.ll.ec hos igtiur probo,fed ne ittos qui
dem,qui nimiumfictie mihi mdnus ddmouent. Sed qui
(quod eft optimu)meAtt}critdte u\dntttry uti nec pror
fus dh&incAHttfcq; prwrut prnftut^nt. Et«M» titild
per louem confiderd luptier: Si quti ubi puettuUX ty
formofdm lege duxiffctuxorc,po{teAnec\i obferuet,
ttec
D . E R A S . RQT. I N T E R P .
H9
fu-cttUdomnino zelotypid profequdtur, uideUcetfi/Pe<»4tf+!*t»fyr
nensiUdmnoftudtq)
interdiuquocuq)libitwnfitire,fiitur*ve*'ric*m
*y quicunq) uoluijjent cum bis bdbere rematel pre>dur**'ln
Cdt potius ultro ut ddulteretur,fores dperiens, profii/
turusq),ty quoslibet dd iUdm imitdnsjnum hic dmure
uidebiturfproficto hoc tu nequdqud dices Iupiter,qui
fepemmero morefenferisJb\urfitmfi ingenud kgeiltUv<uip»f' f>^U
4omu dcducdtjtti liberos tegitimos progeneret, c<etc ^* frtCrur
rum nec ipfe cStingettfiorente *tdte,decordm'q) uirgi
tiemjwc dlitifindtdjpicerefed inclufdm,orbdmjkeri/
Umb) m perprtud uirginitiitr cbtinedtidq} prc rfmn/.
rcfefdcere prcdjcet^rr huc quide pr<tfer<tt, pdUore,
corpore exhdufiofoculis refugisjwmfieri potisefiM
' huiufmodi non defipere uidedturfquippe qui quu Uhe
ris oportuerit operi ddreJruia) coiugio, pueUdddeo
formofitm dtq) dmabile findt emrcefcere^peromnem
pitdm tdnq C.ereri fdeerdotc dlenjjHuiufmodi ey ipfe
mdignefero: quu i nonutUs ignominiofe cwdor cdci/
busJdniorq), dtq) exhdurior: i nomUis cotrd pcrinde
Ut Higmdticus fugitiuus compedibus uincior. i v p .
Qgi4 efi dut quoddduerfus iUos indigneris^quddoqui^"*' prfy$'
dem utriqt pcends egregids luuntf Alteri quidcm dum**' **»+*&
fdntdli m motcm,neq) Uberefimntur.neq) edere:fed
oreficco duntdxdt mhidnt duro. Alteri uero dum bis
eeu Bhyneo cibos VLdrpyi* ipfis e fducib. eripiut.Sed
abiid,Timone multo pofihdcufuruscorddtiorc P L .
An iUe dliquddo definet me ccufprminofo cotfinqq,
prisfqud
»19
L V C I A N I TIMOM
~)u«.tJjfx>'*.»*- prjufqum omnino mfluxer'm,ddtdoperdexbdurirc,
vt-briv<t»t' ' ^ ^ conetur occupdre,quo minus infludmnteritusjne
fi copiofius mfunddrjpfm undis obrumfQuofitjut
in Ddndidum doUum aqum mibi uidenr dUaturusjru
firdaj infitfurusjudfc non continente Uquoremzbnb pri
us propemodum efjfufo quod influit, qukm influxerit.
Adeo Idtus dolij bidtus dd effufionem dc Uber exitus.
I V P . Vroinde ni bidtum itttm obturaucrit,perpetu/
dmqi perfUUdtionemfiftere studuerit, te propediem
effttfojbcile rurfomfdgumJTffoonptum dolufece ret
i
periet.fed btterbn dbite,dt<^ ittm diuitem reddite. At
tu Oercuri fdc meminerisjut redies Cyclopas ex Aet/
M tecm ddducds,quo fulmen cufpide refUtutd reftr/
cidnt. Ndm eo nobis dcumindto opusflterit. M E R . '
Udmus Plute.Quid hocfHtm cldudicasfEquideignd
j
. ; rabdm 6 preclare: te non cecm modo, uermetidm.
D*u.t<* c*'£f' claudm effc.pLv .Atquinon bocmihi petpetum
l
JluZ&t*P.
Mercuri: uermfi quado proficifcor d loue mifjfus dd
quempidmjtunt nefcio quo pdcto tdrdusfm,C7 utro/
quccUuduspede,itdUtegreddmetdm pertingere
cfueamfene nonnunqum interbn fatto,quimeoperie
bdtur.Porrb quum difcedendu. e&. dldtu. uidrbis mub
to duibus celeriorem.Vndefit,Ut uix im dmoto repa
gulo ,ego im pneconk uoce uictor profmcierfdltu
fiddium trdnfmenfus, neuidentibus quidem aliquoties
fpeddtoribus. MER.Atifld quidem baud uerd nar/
m:bnb egotibipermultos commemorare quedm,q»i
bm
D . B R A * . ROT. I N T B R P .
»1»
bushertne ohuluiquidemerat, quoreftmmerenti^Vtuttxry^
7
quihotierepentediuitcsfaftijplentideuiu4M:albu
tufU*»***?
quadrigis uehantur, quibus ante ne afeUut quidefupt
peditarit.ti tame purpuratijurumq; mambut geitan
tet ohamhulant. Qui ne ipfi quidem opinor, credere
p<ffunt,quinpfommudiuitesfint.plv.
lfiha-cati*
ret est Kercuri: neq) enm tum mtisipput mgredior
pedibusmec a louejed a Dite ad istos tranfmittor.qui
cr ipfe nimirum opum largiior cf\,ac magna donans:
id quod ipfo etiam nomine declaratXtaq) quoties eft
tnihi ab atio ad alium demigrandum: m tabeUai mijcti*
mtme:acditigenter obRgnantes farcine mmorent
fublatm tranjportat. Interea defunclus iUe aticubi m
tidiwm tenebricofa parte iacet, ueteretinteom genu*
inietfo tettus,de quofetes digladianturt.?orr6 qui nus
tpcrauerant obtinere, mforo operitmtur biantes: non
atiter, quam hirunttinem ddualantem Rridentes puUL
jDeinde ubifgnum detrattum estjcr tineusiUefunicu
lus incifus^Lperteq, tahadttimq, nouusdominus pro
mnciatus efijiue cognatus quifpiamjRue adulatorjit
mferuulmobfcenus,quipueritiohfe^
rueritftiam ttm mentofubrafo, pro uarijs er opipat
ris uoluptatibus, quas iUi iam exoletus fuppeditaue/
wt,ingrt»j/crIjcrtpr<e»ti«»»^rrtgr»rrop« quifquii
iUetdndemtuerit, nonnunquam me ipfis cm tabems
ttrreptmjfugies adportat commutato nomine: ut qui
ttudoP^hUsM^rcmo^Tibiuidmtyiegdclcs
iut
xii
tVciANi
'riMbii
^ •; * dut MegdbizutMut Vrotdrchus dppeUetur.CdterutH
"'"">' iUosnequicqudm hknies,feip mutuu intuentes reUtt/
quit.dc uerumluctumdgentcs,quodeiufmodi Thyn/
ttus ex intimo fdgen<eftnufit eldpfus,qui non pd.ru md
gndm efcdm deuordrit. At hic repente totus in me ir/
ruensjhomo uit<e mundioris dtaj clcgdtidris rudis,pin/
guijUotdqj cute,qui copedes etidmdum horrefcit: bt
fi quis preterietts loro increpet,drree~tis stet duribusi
quiqf pistrittum,perinde uti templum ddoret: non es%
deinceps tolerundus ijs,quibufcum uiuifMerumcrin/
genuos dffcit contumelid,cr conferuosfldgrit csditi
experiensMum fibi quoq)fimiiid Uceat,dottec dutfcot
tulo cuipkm irretitus, dut equorti dlendorum studio
(dptus,dut dduktoribus fefe pcrmittehsjeicrdntibui
aiteoformofiorem effe,CccropcCodroue genetofio/
rem,cdUidiorem Vlyffcjtnum duteuelfedecim pdri/
ter Croefis opulentiore,mometo temporis femel pro/
funddt infilix,qu<e minutdtim multis ex periurijsjrdpi
fjLUtu C*fa nis$dgitqt,fucrdnt coUettd. M E R . iftdfermefic hd
i^rturrt-puj '> hent uti ndrtdf.uerum ubi tuis ipfius ingrederis pedi/
yif tttrtajttTts^faf t qm- tandem ctcus quum ps ukm inuenirefolesf
Aut qui dignofcis dd quofndm lupitet te miferit, iii
gnos iUi uifos qui diuitijs dbundentf v L v . Bnimue/
ro, credis me reperire iflos dd quos mittorf M E it *
Ver louem hdudquaqudm. Neque enim dlioqui Ari/
Stide pr*terito,dd Hipponicum er CaUkm dccefif/
fem,tum dd dlios Athenienfes, homines ne obuto qui/
»
dcnt
O. B R A S . ROT. INTERPV
llf
oVw ajiimdndos. Crtmtm quidfdds qudndoquiden»
esemiffustPLV.SKrfum<f cdeorfumcircumcurfdnst, ~
oberrodlonec mprudens in quempidm mcurrero: hic
dutcm quifquis iUefit,quiforte primus me nattusfti,
dbducit dc pofiidettte Mercuri pro lucro prsterfpct»
obiectouenerans dtq) ddoris. M E R. Num ergopxl/
Utur lupiter.qui quidem creddt ex ipfius dnimifenten
tid, ditdri dbs te hos, quos iUe dignos cxiftimdrit qui
ditefcerentt P L v . Er iure quidem optimofauuur o
bone:quippe qui quu me cwctm effe non ignoret emit/
tdt uestigdt» rem ufq) ddeo repertu wfficilem,tjr iam
oUm e uitdfubldtdm,quam ne Lynceus quidem fkcile
imeniret,qu*mmirumddeoobfcurdfit,dcminutd,
Itaq) quunx rarifwt boni, mprobiporrb m ciuitdti/
bus omnia obtinednt,oberrans facile m huiufmodi
mortales incurro, ac retibus iUorum iUigor. M E R .
At quifitjut quoties eos deferti,ce\eriter dufugids quii
uiefis ignarwf p L V . Tum demum acutum cerno,
pedibusq) ualeojubi adfugam tempus inuitat. M E R «•
/I<tw iUud quoq) mihi refponde,quifitjUt quumfis ocusPrapri*t*t*fTtiscaptus(dicendumenimeft)pr*teredpMdus,po/^*-VfFtf
"**
ttl
fbremo claudus, tdm mutios habeds amantet, adeo ut
omnes m te deHgdnt oculosfejr fipotidnturfitices ui/
dednturjin fustrentur,nonfutiinedWuduerefEx his
equidem non paucos noui, quific perdite te dmarint,
tttfe dereo efcopulo pifcofi in tquoris dltd,pr<ecipis
tes dbitvcrint^dtipjftidirifeft abs te^rpptered quod
idos
414
LVCIANf
TIMON
iUos nuUo pdcto refbexiffes. Qudnqfdt fcio3 tuquocfi
pxteberisfi qtto modo tibijpfi notus esfitrere istos3qui
eiufmodidtttorcfutttdementdti. P L V . Atcnmcrc/
tUs me,qudlisfm,tdlem istts uideri, nempe cUudum,
4Utc£cm3dutfiquid dliudddefimibiuitij. M E R .
Qmdni oVfutefmfi forte eyipfi omnes ctccifunt*
P L V . Hdudaeci quidem, b optime,uerm mfcitid,
errorq\ quemnc occupdnt omnidjUis offuttdunt tene
brdstad b<ec ipfe quoq) neper omnid deformis fimjper
fond uebementer dmdbilitectus indurdtd3gemmisqj
pi&urdtdtdc uerficoloribus dmittus eis occurroidt iUi
rdtifefe ndtiui uultus uenufidtem dfpicere3 amore cd/
piuntur,difbereuntqs nifi potidntur. Quodfi quism
toto corpore renuddtm iUis oitenderit,dubio procul
futurmfit utfe ipfi damnent, qui tdntopere cacutie/
rintjddmdntes res neutiq dnwidds dcfcedds. M E R .
QtUdergo pofhedquam eo peruentm eSt ut idm diui/
tes eudferint, Umbj perfonamfibi'circmpofuermt*
rurfm taUunturfAdeo ut fi quis iUis detrabere cone/
tur,pene caput potius3qum perfonam dbijcutf Heq$
enm uerifimile efi etidm tm iUos ignorare^uro brd/
Geatdm effefbrmam, qutm intus cunctd infbexerint*
p L v .Ad id non parm mu\u res, b Mercurijnibi
funtddiumeto.MER• Q«<enamf P L V . SimUtqb
qui me primm ndttus efi, dpertis foribus exceperit,
eUncultm una mecm introiteUtiojtecordidjdtfdn/
tidfttuUitieStUiolentidtdolus, dtq, dfid itm inmmerd/
D. aftA»> noT. trtrwKP.
itsj
VtUdtd quibui omnibus pofiedquam et~h dnimtts occu/
pdtusMm ddmirdtur qu<e neutiqudmfunt ddmirandd»
V dppetit e* qu<efuntfitgienda,meq; cunttorum iUo/
rtm qu£ introierant,mlorm pAtrcmftupetjUortm
ftteUitio UdUdlum,quiduHpotiut paffurus , qukm uti
. .
tne compeUdtur reijcere. M E R . Vt leuis ac XuhrictiuYdluitca lubrla.
tt Vlutejretenttt difficilts,dcfugdx, tieq; uUa prtbeni
*nfdmcertdmquopfenfustenedre:fednefcioquom/
do anguiUarm ae ferpentm in mrem inter digitot
_,
'
^
tld.bcrts.kt e diucrfo
paupmm,uifcofd,prenfufici\\SiP^*y^ypv^ju
totocfi corpore miUe uncos gerit hams,ut qui tetigenr*1''*
rintjUico h<ereanljtec fkcile queant dueUi.Verimi in/
terea du nugdmurjem haud parua omifimus. P L V *
Qudm! M E R. Nf«pf qttid tbefaurm non adduxe/
timut,quouelinprimiseratOpus.
Plv.l&hacqui/
dem ex parte bonofis dnimo.Hdmnon nifi in terra fe
iicto iUo dd uos dfcendefcfoleo:iuffo(fi itttUi nwtefefo
ribus ocdufisjteqj tuiquam dperire,ni(i m udcifiran
tem dudierit. M F R. I<tm igitur ktticam adeamus.
Tti m confequitor cblamydi adbarens, donec cxtre/
IttdM Uidm dttigerimut. P t v. Retseficis Rercuri,
quu m per uiam dUcis. tttenimfi m defereresforftn
oberrdttsinUyperboludUtCleoneminciderem.Sed
j
.
Vjuhs bicftridor ceu firrifaxo 'mpdctifM E R .Timnfp*"****^? ** rt4)ices~i,quipfoxime mtttdmm v petricofumfodit8*rf*t,H*'Tl> * r ,
rt
folufPdp<e:ddelhvPdUpcrt<ti,vtdborile^mRo/^.',*M'^
"~"
"
ittrjSdpicntid» fartitudo, dt<$ id genut aUoru ttirbm
L v c.
p
quortm
1Z«
„^_ i
J
t u
~£fi£
" *r
LVCIANI
TIMCW
quorum omnium dgmen Edmescogit,hngeprajldnf
tius quim tui fint fnteUites.p L v .Qutn igitur quim
ocyfiime difcedimus Mercuri t Ne^ enim uUum opet
rdpreciujecerimuscum bomine eiufmodiudUdto ext
ercitu. M B R. Secus uifum eft louhqudre ne metu det
terremur. P A V P B R T A S . QMO hunctuatc Ar/
gicida mdnu dbducistM E R. Ad buuc Timonem,dd
quemilouefumusireiufii.pAV.
lt duerurfumVlu
*tus dA- Timonemfpofiedqudm ego bunc dnted delitijt
mdle entruptufufcepi-.cnmetiAdtKtp Sdpientis. fp LA
PPrhflr<,w""rm"^''7j preeij uiry.rrMiAi*
kAen»edct
fpicienddjniuritea^ idoncd uobis Vdupertds iudicor.ut
bunc,qu<t mibi unicd erat poffefiio,eripidtisjdm exd/
(lifiimdcurd dd uirtutem excultumt ut Vlutus hic ubi
denuofufceperit, per contumelid er drragd.niidm ifli
tninu inicftdjdlcm reddiderit,qudlis erat dudu, mol/
lemey ignduum,dc uecordem :rurfum mihirefiitudt,
ubi idm nihiUf&ctut erit, er reijculust M B R. Sic 6
s?dupertdt,loui pldcitU efi. p A V . Equidem dbeo. At
uos Ldbor cr Sdpientid, reliquiq}, confequimini me.
Vorro hic breui cognofcet, qudlis in fefverim, qudt*
nuncreUnquettnempe ddiutrix bond, V reru optim*
rum doftrix. Quicum donec hdbuit cbmerciumffdno
"' *
corpore,udlentiit) dnimo perfeuerduit: uirite exigens
n
*
uitdjzrddfeferefpiciesfuperudcuddute cruulgdri*
"' — * * « . ; ifUdUendJtdutfunt,exis\imdns. MEK.Tjifeedunt
Sli:nos dd eum ddedmut. T i M . Qtjindm efiujofcele
£>. ERAS. ROT» INTSftft.
i-ff .
fkitdut qud grdtid hucddueniftis homimoperdrio
merfXft*rf*f*T'vt"
cendrtoijj negociu exhtbitun iuerum bdudqudqud kt' ,•
^UfT
ti dbibitufceleftiuteftisomncs:ndmegouosiUicogle^1
bis crfdxispetitoscominum. JMRR. Nequdqudtn
6 Timon,neftrito,neq;enmftries mortdlestueruegcf
fum Mercuriusjtic Plutus. Mifit nos lupiter,uotis tu/
K exduditis. Qjtdre,quod bene uertdt,opes dccipe, de
fiftensdkboribut.TIM.Atquiuosidmplordueritis,
•
etidmfi dijfitis ut diciths. Siquideodi pdriter omnes,
ttm deos,tum homincs.Sedhunc cecu quifquis bicftt/
erit,mihi certu est ligone mpdtto cominuere.p L v .
Abedmus per louem Mercurhqudndoquide hic bonus
mihi uidetur non mediocriter infitnirejte mdlo quopi
dm dccepto dtfceddm. M E R. He quidftrociter Tl/
momquin exue potius penitus iftdm ftrocitdte,dfheri/
tdtemqjtdc mdnibus obuifs excipe bonifortuni: rur/
fum diues eftorurfim Athenienfiu princeps,cr mgru
tos tUos defpicito,quufolusftorebis.T I M . Hibil mi/
hi uobis eft opusjte obturbdte. Sdt opu mihi ligo: prat
tercd fortundtifiimus fum ,fi nemo propius ddmcdc/
cefferit. MER. Adconequtfoinhumdniterf
Hec egofieud louireftro dtq) mmdnid dittdi
Atquipdrerdtforfitdnbominestibihdberiinuifos,ut
qui tdm multd indignd in te comififfent: deos odio ts
profequi nequaq erat confentdneu, quu iUi tdntopere
tui curam dgdnt.T iM.At tibi Mercuri,lomqf,quocl
me refhicitis,plurimdm equidem habeo gratidm: cete
p
%
- rum
tt%-
* IVAIANI
TlMOM
ctterm hunc Plutm nequaquam receperoj M E KA.
^e yryio^fJ* «y Qnid itdf T i M • Quonidm pridem inutimerahiUum
ru*tijy«t f ™*mAlorm bic mihifuit dutoty qum me dffentdtoribut
a3a
dyi»<tu£h*t*
Je.r,i*tJe •
ixe. Gt><yy
.
. „ , . ' .
. z.
Ja
,•
proderetdnfidtaoresmrnemttitdretycofidretodium,
iUecehrUcorrmperet yinuidiie obnoxitm redderet:
tteniqj quurepentemeadeo perfidedcproditorie de/
ftitueritjCgntrdypdupertds optinufy mekboribus uiro
aHgmfrimiSexercensymecumcf}uereey Ubereconui/
uens,&r quibm opmerat fuppeditauit Uboranti, er
uulgdrid ifld docuit contemnereyeifecitq; ut mibi uiu
fpes omnis exmeipfo penderet,dcmoitrans qu<enam
?\fentapeeuerrmc*:nempeqtLU neq; dduktor tffetu
\tdnt.neq~fvcapbdntd mittttdSJteq) plehet irtitAt^net
rque caneiandtarfuffrdoiaru dtitar, neqj tyrdnnu* in/
tentm infidijt queat eripereJsdq; iam uaUdm effetvut
\ob laborem,dm hunc dgeUm gnduiter cxerceojte/
\ que quicquam eorm que funt in ciuitdte tnaloru affi
Jcio,dbundenugnm epfufficientemuictm mihiligo
I fuppeditdt.QudretuMercuri,quduehifii uidmreme
tiens,recurrejund tecu Plutuadduccns dd loue. tllud
mihifdtfiieritjicffeceritutomnes mortdles perom/
nem tetatem eiulent.w. E R .Nequaquam o bone,neq;
thim omnes ad eiukndm funt accommodi. Quin ttt
iracunddpucrilidq ifiamiffdfdcejtcPlutm excipe:
ttonJuMreijcieddmunerd,qu<edloue proficifcuntur.
p L v . Viri Timon ut contra te partes defendam me
4St*n grdmterferesfi quid dixeroi T i M • Dicitojus
mulm
D» E R A S . R O T .
INTERP.
%VO
uhuUvs tmen,neq) cum procemijs, qucmtdmodu per/
ditifiimiiflifoletOritores.UimhuiusMercurij gra ^,
.-.•..
rittefertm pducisdicentem.PL v T. AtqmmuUk&Z?#£"* 1
•tntni potim erat dicendum, tot nominibuiabs te accu^
ftto.Atttmen uide, nm qut in re te quemtdmpdm
ctis Uferim:qui quidem dulcifimtru qutrmq; rertm
tibi extiterm dutor,opifixq;/tutorititis,pr<efidentU,
eoronirm,iUdrm item uoluptttm:mea operi con
fpicuuserMfelcbriszrobferuindui.Catermfiquid
tnolefti ib idulttoribus accidit,nonmihi potes mpu/
tare: quin ipfe mtgis abs tefm dfettus ContumeUi,
pvoptered quod me tm ignominipfe uimiUis execrd
tis fuppeditaris:qui te ntinbdtur^tc prejiigijs demett •
tdbantmibiq; modis omnibusinfidiajlruebant. Por/
rb quod extremo loco dixistijteA me proditm, defef
tmqf fmffeiistudcriminis intepoffumretorqucre,
qumipfefimmodis pmmbus Atereiettus ,pracepsqi
exitxus ex adibus.Vnde pro tnoUi cbltmydc ,ftgm
ifiud chirifiimi Hbi piuperUs circumpofuit.lt d<p te/
jlispft mihi hic Mercurius,qutntoperc louem onuet
r'm ne idteuenirem,qui ttm hofliliter effes in me de/
btccbitus. MER.AtnuncuidesPlutejncuiufmodi
bomincm fitcommutttus. Proindetudittercm iUo
confuetudmem ige.Tuuerofodeittutficis.Tu inte/
r'm thefturmfub Ugonem tdducito. Audiet enimfi
tu dCcerfiueris.T l M . PdrendS eft Mercuri, furfusfe
ditefcendum.Qujtdemmfdcidsquumdij compeUtnii
»'••••p f tamen
»5«
LVCIANI TIMON
- tamen uideJn quas turbds me miferii, rnnijeirc qui <[*i
dem quu ad bunc ufy dicmfilicifiime uixerm, tanti
mrirepetcfumaccepturusjnibilcomeritus mali,tam>
tumqjcurarumfufcepturus. M E R . Sustine Timon
tnea gratia.tamctfi graue efi ifibuc, atq; intolerandu:
quo utdelicet palpones iUi pr* inuidia rupantur.Ego
porro fuperata Aetnaincozlim reuolauero. P L V .
Abift iUe quidemficut apparet. Nam ex alarim remi
giofacio conieHuram.Tu uero bic operirc,fiquidem
digreffus Thcfaurum ad te tranfmktamfedferiforti/
us: tibi loquor auri Tbefaure, Timoni buic auauns
cftojoffcr'qi temet eruendtm. Todi Timon altius im/
pingens.Qtterum ego a uobis digrcdior.r i M . Age
iam 6 ligojnunc mibi tuas uires explicajneq; iefatige/
re,dwm ex abdito Tbefauru m apettu euocaris. Ytem
prodigiorum autor lupiterjmici Corybantes, ac lu/
crifir Mereurijunienam auritantumf Mum fomnitm
hoc est f Metuo ne carbonesreperturttsfim experre/
etus. Atqui aurim proficto efi mfigne,fuluum,graue,
«r afpectu multo iucundifiimum.
Pulcberrima Aurnm faufiitas mortalibus.
Cjjtippe quod ignis in more ardes, noStcsq; cr dies trc
ttides.Ades 6 mihicbarifiimu defideratifiimtmqf,n&c
demu credo uel louem ipfim otim auru effefaclu.Ete
nim qux tandem uirgo non exporrecto finu ufq; adeo
formofum amatorem excipiauper tegulas iUapfimfo
ttidaCr<x[e<fctacmmrafjclpbico itttemplodica/
yi Opibuf
D. ERAS. ROf.
INtERP.
ij»
ik:ut nibXeratisficumTimonc, ctmcy Timonw opi/
bus confcrdminixui ne Perfartm quidem rex pdr efi.
O tigo tfagtm cbdrifiimu,uos huic Panifufpendi com
tttodum eSt.At ego qmaxime femotu mercatus dgru;
turriculdqj feruandi auri gratid confiruttd, uni mihi
itffdtm uixcrofepulcbru item inibi mihi defuntto pd/
rare efifententiajHxc tgitur decretafunto, pldcitddj ^txrvtl-*T*~a»H
mretiqHHmutt*:fetuttftio,ignordntid^faflidiumcrg&
mortdles omneis.Porro dmicus,hofpesjoddlis,dut drd\i*iftuni
tttifericordHtjmer/e nugx, Tum commiferari Utchry/
mdntemjuppedhdre egetibusjniquitds, dc moru fubf
uerfioM uitd fotitdrid, quatis efi lupis: unusfibi ami/
cus Timon:e/eteri omnes boStes,ey infididrum mdchi
ttdtores. Ctm horum quopidm congredi,pidculu:adeo
tttfi quem dfpexerodutdXdtJnduffricdtusfit itie diesa
lnfummd:non dtio nobis habentur loco,quamfigndfd
xed^ereduemeqi fxcialem ab iUis miffum rccipiamus,
tteq) fxdera f*riimi"Pn1itu*n *'rmjmt< e&n.Cateru
tribulcs,cogndti,populdres:poftremo patrid ipfa ,fri/
gida quxdam c fieritia nomina ,fiultorumaj morta/
Uum glorix :folus Timon diues efio: drfbicidt omnes:
folus ipfefecu obletietur, liber ab dffentdtionibus, tT
onerofis laudibus dijsfdcrafacidt: epuleturfolus ,fibi
ipfi uicinusjibi particeps^xcutiensfefe db alijs.Acfe \
ntel decretum efio: ut unusfeipfum comiter dccipiat,
fi moriendufit,dut neeeffe hdbedtfibi ipfi corona dd/
moucre.HuUumf nomenftt dulcius, q. Mifdnthropi,
p 4
Hefi
%\1
LyqiANt
TlMQN
id estjjominum oforfc.MorumAutem npte,dtfficult4e
dfperit4S,ferit4SJr4cudi4jnbum4nit4S: quodfl qucnt,
conjpexcroincendio confldgr4ntc,obteft4ntemip quo
reftingum, pice oleobj reftinguere: rurfumfi quetn
flumenundis ubftuleritjsip mmus porrigens, implcu»
ret ut retineAtunbmc quoqs demerfo cdpite propeUc
/ . rc,nepofiitcmic4re;hunc4dmodumpArp4rireUttt/
. rus eft.Hdnc legem Timon tulitHcbecrutides Colyt/
.... tenfis:fyconcionisfubfcripfitfuffrugijs idcmifteTU
f,.
mon,Ageb4cdecret4funtom4cforiitertMeAmur,C4i
tcrm
w
^uZrZ^u3Ztr
* 2 m > rnterbn ut id omnibus innotefeAt, quoA
IZrifr'
opibus Abudomm ilk res iUos prdfocAuerit.fcd quia)
• iUudfHemqu<etrepid4tiofundi<i;concurrunt,pulue/
ruienti 4t<p 4nheUJ)4udfcio unde Auru odordtL Vtm
igitur boc eofcenfo, coUefAxis eos dbigoJfubUmi det\
iAcuUnsm bdc tdntum in re legem uioldbimusjttfe/
mel cum iUis congredi4mur:ut mdgis AngAnturJdftU
ditijrepulfiqi f ltdfdtius effe duco.. ItAq) reftemus qua
iUos idm excipimus.Age profpieim; primus eorum
SndtemJus^
$c 1*® cft 'NemPc GMtonides 4duUtor,qui mihi nu
ZbLtvc
pcr ctmtm.petentijunem porrexit,qum Apud mefte,
penumero foUdd doUA uomuerit.Sed bene eft quod 4d
me uenitrtAm primusomnium UApuUbit. q K A T 9 .
An non dixi Timonem uirum bonrnn non neglefturot
ejfe deosfSdlue Timonformoftfiimcjucundifiimt,con
uiudtor beUifiime.r 1 M .SciUcct 0* tu. GnAtonides^
UulturmommmeddcifiimcitqiboniinHm.perditif/
fime
AAuutvvcfJ,o„
D . . E R A S . ROT. I N T E R P .
&&•
Gme.oHA.SempcrtibigrMddictciM.Seiubicom
potamustnam nouam tibiadfero camilenam ,exhis
quos nupcrdidici ditbyrambis. Tl M . At^wi elegos
canes,admodum miferabiles,abboc dottus ligone*
GN A . QgiiiikuctFeris oTimonfAttefior. 6 Her/
cules:bciheiiniusteuocoapudAreopagit<U,quiuul/
tm. dederis. T i M . Atquifi cunctere pauliffer, max
fttdismereumages.CNA. Hequaqua}quintupUt
i\c uulneri medercpauUAo auri imncto.mrmenm
in modtm prafentaneu id eit retnedm. T i M . Etiam
manesto n A . Abeo.At tibi malc (it, quiquidm ex
uiro commodd tamfeuus factusfis. T I M ... Q»« mc/^il
cstquiacceMtreccduafUriuetPhitiafa
ommumexecratipimus.Hicquumamefohdumacce '
Peritfundum-fumfiUctin dotem talenta duo,laudcuU.
onis prmium, quum me canentem reUquisfilentibus
omnibusfolus maiorem in modum cxtuUffetJeieran*
tne uel oloribus ntagis camrumjubi me pridem agro/
tum confbexiffefnam adieram oraturus ut mei curam
dgeref.plagas etiamegregiusiUeuirmpegit. p H l/
LiADEs.O mpudentidmjumc demum Timonem
agnofcitis:nunc Gnatomdes amicus eycamiua: enim
tterohabetiUedignafeyqudndoquidemmmemoteit
attfi. ingratus. At nos qui iam olim comtiSores fumus
mquaUs ac popularcs:tamen modefieagmus,neinfi/
Ure uideamur.Sdlue bere,fkcut istosaduktoresfacri
legosobfcrues,quinusqadfummfiinmefd:praftrcai
p 5
coruis
.- iay. r
"J
*}+
LVCIANI
TIMOtf
eoruis nihil difficrunb.Neq) pofi bdc huims dtdtk mrtd\
kkm uUifidendu efcOmnes mgrdti,e7 fcelefii.At ego
qum tibitdlentum ddiucerem, quo poffes dd ed qudt
tteUes utijm uid dccepi, te fummdt quafddm opes effe
naftm. Froindcdccefii hkdcrebut ddmoniturm te.
quanqudm tibi firfitan me ntonitore nibil erat opus,ui
ro nimirum ddeo prudenthut ucl Nestori ipfi,fi necef/
feefiyconfiliwmddrequeas.TiM.ltdfiet
Pbiliddcs,
fed dge,dccede quo te Ugone eomiter dcdpidm. P H i .
Viri,cdput mibi comminutum efi db hoe mgrato,pro/
ptered quod eum cd quc m rcm iUius erdnt, ddmonm.
04*ne*f^,€»AA F / T I M .Bcce tertius hux ordtor Demeas fe recepk, tas
ifftmj *MiLh,v bulds dextrd gefidns, ditajfe mibi cogndtm cffe. Hic
una Oc de meofedeem tdlenti ciuitati dependit: ndm
ddmndtus erdt,ic uinftus. At quumfoluendo no effet,
ego mifertus iUm redemi. Porro qmm iUi forte ob/
ucmffet,ut Ereehtheidi trihui difiribueret crdriu^ttfi
cgo ddiens, id quod dd me redibdt pofcerem, negdbat
fe ciuemnoffemt.D a M .Salue Timon:prccipuu ge/
tteristmprcfidum,fidcimentm Athenienfim, defcn
ftculm Gr£ci£. Vrofcfto iumdudm te populusfre/'
quens,ty utrdq) curid operitur.Sed prius decretu du/
di,quod de te confcripfi.Quandoquidcm Timon Echc
cr*tidcfiuus,Colyttenfisjuir nomodo probut er mie
ger,uerumetidmfdpiens,qttdntmdlius'mGr£ciancs
mo, mmquam per ornne uitdm defiitit optimc de Rep.
mereruTm dutem m olympicis uieit pugil, z? luftn
curfuctf
D. ERAS. ROT. INTERP*
*Jf
curfuq) die eodemM hecfoletttd quddrigdd-qutftriqt
eertminc. T I M . ktego ne fpettdtor quidem unqui
in olympicisfedi.D E M ^CU(^R.^i<%poftfa<^
fedifiu communid dddifdtius est. Tum dtmo fuperio/
re dpud Achdrnenfes pro Kep. fbrtifiimcfe gcfiit, iy
Veloponenfiwm duas ddes concidit. r i M.QU,* rdtio
ne i Quippe qui nec unquom drmd gefferm,neq) un/
qum ntiliti* dederm nomen.DE M .Mddeitc tn qui
dem de teipfo loqucrKjnos tdme ingrdtifuturifumus,
ttifimeminerimus.Pretered fcribendisplebifcitis, ry
in confultdtionibus,(? in ddministrandis beUis non nut
Mocrem utilitdtemdtiuUtKeipub. Hif de cdufis om/
nibus uifm efh*urid;pUbijndgifirdtibus tributmqsle
beijsfingulatm,communiter uniuerfis^tirem fiatue/
re Timonem Utxtd PaUddem inarce :fidmen dextera
tenentemirddijstempord dmbientibus,uiq}feptemdit/
reis coronifi coronetur, b/cth, corone hodte in Hiony/
fus per Tragaedos nouos promulgentur. Siquidem ho
die, iUi Dionyfia futtt agendd. Dixtt boc fuffragium
Hcmeas orator, propterea quod cognatus iUtutprO/
pinquus, ac difcipulus eius fit. Ndm & orator opti/
mus Timon: preterea quicquid uoluerit. Hoc igi/
tur tibifuffragium, fed utinm ey filim mem dite
pdriterddduxiffem, quem tuo nomitte Timoncm dp/
peUdui. T i M . Qtti potes Demed, quum ne uxoretti
quidem duxeri/s unquam, qumm nobis fcire UcuiiS
TIM .AtdttcijioHo ineunte dttnajidejts pcrmifsrit*
Ubcrisfc
Wpf
:
tVCIAWI
TIMON
'
Ubcriscp opetmddbo.Tm quoderitnatm (entdur
tent mafculuc) Timonem mncupabp. T I M . A » uxav
rem tufis duHurus^quidcm hdudJcioMntd k me pUf
g<* deeeptd. D E M . H« mibi. Quid bocefi reiiTyratt.
tudem Timonocceptcttipulfascj; eosquifunt btger
twijpfenec mgenuus plane\nec cimsiuerm propcdic
txenas daturm, quu aUjs nominibm, tm quod drcem
mccndcrbi T I M . Atqui non eonjUgrduit arxfcele/
ftc.Troindcpalam efi,te calumniatpre dgere. pEiw.
Vermeffoffocrariodimscfft&mei. T I M . Atqui
uoneffoffumifihuc,undcneh<ec quldem prpbabilitcr
pbstedicuntur.D E M .yerm efodietur ppfihacfed
tubfterm omnU que m eo condita,pofiides.T i M .
Alteramitaq;pUgamdccipe. P E M . fiei fidpulis
tnets.Ti M.tfe uociferdrejtlioqui cr tertiam tibiM
dam.Etenim respkni ridicula mibi aceideritfi quum
utermisdumLdcedtmoniormdcies fuderbn, unum
. fcelefiumhominem non prptrmero. Tmfiufird uice/
r'm'molympijs,orpugilpt paUfirites-Ud quid hoci
&«pAafrl>Zfr
SkftnmphilsqQpbmTbr^y^
^pr«i)^^^/ff^^|-/M|)0'W%i>erifMgffW!t
quiddmfccmmurmrm accedit, Titanicm obtu/
vns,cafdrient pcrfcapuUtfiuentemuentilasjltcr quU
dmtsoreaSydut Triton, qudles eos Zeufis depinxit.
Mic babitufrugdlis, btceffu moderdtm ,dmictu modet
ftm,mdnemirm qukm multd de uirtute diffcrit,ddtn/
tutntmt, quiuoluptdte capimtur ,fiugaUtdtem Uu/
dint
0 . E R A S . ROT» INTBRP."
Sf^
idrisjt ubi lotus id ccenm uenit,puer<fc mgentem iQc>
oaUcem porrexit,mtrdciore dutem nuxime gaudet,,
perindeutLetbesdqudmebibens,d dilucularijs iUis
dijbutdtionibusdiuerfifiimd quefint exbibetjum mi
hu mftdr prceripit obfonid, er proximm cuhfra nty
pofito drcenr.mento mterm codimentisoppletodluvt
cdnumrituingurgitdt, prono mcumbens corporetper
mde diqjinpdtinig uirWtemmcntuTumfefr fftrrrtr
dumcfc ufqueadeo diUgentercdtinosextergit mdice di
gxto, ut ne pdululum quidem reliquidrmfinat ddhe/.
rere,nunquam nnti querutw^dnqudm detrrinrem pdu
tem dCdeperit, urifi fntdntpfdeentdntTdutfurm friu*
oitinim decipidt, qtu quidem eddcitntvx gr mfdtidbikl
tdttsefifruttwjtemuletWddnoqi bdccbttusjdS dd can.
tum modojdhdtionemq;jierum ddconuicim «/"<£,©••
irdcundidm. A d be.c multw intrr pocuU fermo (tum
enm uel mdxime;detemperantid,fobrietdteq), dtqueijia quidem loquitur, qum idm i mero nule dfftttus
ridicule balbutit. Accedit bis deinde uomitw. Poftre/
mofubldtm em deconuiuioefjtrunt dliqui,dmbdbus
imnibusiibicin* mbarente. Qudnquam aUoquinefo
briw quidem uUi primdriorm cefferitdtel mendacio,
ttel confidentid,uel audricid. Qum & mter affentdto/
res primdi tenet,peierdt promptifiimejnteit impofiu
ra,comitatur mpudentid. Infummd prorfus ddmiran
dm quoddam fpettdculum efi,omni ex pdrte exdttu,
Udriecji dbfohtu: proinde no ciukbit ckrim tudeUcet
i
jKKfl*
**§-
LVCIANI
TIMCN
quumfitnudeflus. Quid hoetpdptjtande nobis Thri
fyclesil" H R .NO» hoc dnimo ad te uenio Timon,qu0
pUriq; i(ii,qui nimiru opesjtdmirdti tuas, drgenti,du/
ri, opipdrorum conuiuiorum ddductifbe concurrunt,
multabj dffentdtione deliniunt tcjtontine uidelicetfim
pucem,tdcilefyimpdrtientem id quod ddeft.Siquidem
bdud ignordt offdm mihi m cotnm fdt effe, tum opfo/
ttumfuduifiimm ctpe dut ndfturcium, aut fiqudndo
lubedt kuriusepuldri,pufiUumfdlis. Vorro potu fini
Athenis nouemfdliens uenisfuppeditdt. Tum pautum
boc quduis purpura potius. Nam tutrum nibilo mdgi$
dpud m m precio est qukm cdlculi quifunt in littori/
bus.Sed tua ipfius grdtid huc me contuU, ut ne tefub/
uerterit pefiimd iftd,dtq) mfidiofifiimd res opulentid:
quippequomultisfcpenumero mmdicabilium molo
rum extiterit caufd. Etenm fi m dudies, potifiimiun
epes uniuerfds m ntdre pr0cipitdbis,utpote quibus ni/
bilfit opus bono uiro, quib^ philofopbi* pofiit opes p/
fpicerc.Ne tdmenm dltum abone. fedfirme) dd puhrmt
ufq. -gr^fut, pdulo ultrd frAumfiuaihux apertU i "**
^ guidem unofhrfi'"'tr Qp^fi hoc non uis.tuteioitur
CdS pOtiore UJd CX tdibw ftyfiVn.rf r nr nhnhm qtnJMf
tibifhcids reliquujuidelicet krgiens ijs,quicunq; opue
bdbentjtuic quinq; drdchmds, iUi mindm,alij tdlcntu.
torrofi qui erit pbilofophus, hunc tquum efi dupkm
dut tripkmfirre portionem: qtidnquam hoc quide mi
bi non mea ipfius gratia poftulofed quo amicis ,fi qtti
egebunt
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
ttf
egelunt,donem: fdt eftjimoio perm hdnckrgitione
tud expuueris,ne iuos quiiem modios Aegimticos c*
pientem. Uam pducis contcntu, nwdeftumq; conuemc
effe eu qui phifofophdtur, neq; quicquam ultrd peram
cogitdre.r i M . Equidem iftd qtue dicis probo TbrdJ
fycler.ergo fi uidetur,priufqudm perdm expUanytge
tibicdputopplebotuberibus,poftedqudm ligonefttm
menfus.r H R . O libertas, o leges, putfamurdb unptv
rifUmo libera in ciuitdtetr i M . Quidftomdcbdrit o
bone Thrdfyclestnum te dcfrduddui t Atqui ddijciam
ultrdmenfuram CbanicesquatuorfcdquidbocnegaTkrid
ciffComplures fimul ddueniut.Blepfids iUejct Laches,
&Gnipbon,breuiterdgmen cortmquiudpuUbunt.
Itaq; quin ego mrupem hdncconfcendojcUgonequi
iemidmdudumfktigdtum^pdutilberinterquiefcerefi/
notAt ipfe plurimis congefUsfdxis,procul eos Upid»
grandine peto. B L E V S I A S . N C idce Timon,dbi/ .
mus enm.r i M .Atuos quidem neccitrdfanguinem,
nccabfojUMtncribut.
ERASMVS ROTERO*
D A M V S RICHARDO V V I T /
fordo Britdnno,dotto cr cum primis
iucundoamico, s P D
V M anttisidmdtiquottotus Grxcinicis
c
m Uteri/s fuerim Bicbarde chdriflimejiut
per CJKO cu Uttris Ldtin» redirem m grat
tidtn
aA»UhrZ
tidm,LdtinedecUmdreeoepi,idq} bnpulfore Thomtt
l\i.oro3Cuius(utifcis)tdnfd efificundiddtt nibil no poft
fit perfuddere uel boflu tdntd dutem bominem cbdritd
te complccsor, ut etidmfifdltdre me, refimoj duttdre
iubedtfim nongrdudtm obtemperdturus. Trdttdtil/
le idem drgumentm,tjr itd trdttdtxtt nuUusfitomni
no locus, quem non excutidt erudtcf). N«£ enim drbii
tror(nifi me uebemens m iUm fitiit dtnor)unqudm nd
turdmfinxiffe mgenim bot uno prefentius,promptu
us, oculdtius, drgutius, breuitera) dotibus omnigems
dbfolutius. Accedit Ungud mgenio pdrjtm mortm mi
rdjeftiuitdsfdusplurimmfed cdndidi duntdxdtjut m
bil m eo defideres quod dd dbfolutm pertinedt pdtro
nm. Qjidre non boc ttnimo Uborem bunc fufcepi, ut
tdntm drtificem ucl equdrem, uel uincerem, fed uti
cm dmico omnim dulcifiimo,qui cm tibcnter foleo
ferid ludicrdfy mifcere, m bdt mgenioru p&Ufird qud
fi cotiuctdrer: idq- ficieo libentius, quod mdgnopere
cupidm boe exercicij genus,quo mttiu dtiud equefiu*
gifirm, m ludis nofiris dtiqudndo mfidurdri. Neque
enim dtiud effe in cdufa puto, quod bdc nofird tenfpet
fidte qum tdm multifint, quifcriptores ebquetitifii/
tnos euoludnt,tdm pducitdmen exiftdnt, qui non infirt
tifiimi uidedntur,fiqudndo res ordtorem popofcerit.
Qgpdfi tum Ciceronis Idbijq; dutoritdtemjtm uetet
rm exemplm fequuti, y/ roiouirxis in\lrcus dilit
genter i pueris exerceremurjtion effet (bpinor) tdntd
dicendi
' LVCIANI
TYRANNICIDA
»4»
iicendiinopid,tdmmiferanddinfintid,tdm pudendd
• idlbuties etiam in his qui litcrds oratorias publice pro
fitentur.rloftram deelamationemitd leges» ut eamme
pauculis diebus lufiffe cogites, non fcripfiffe. Hortor
dutem ut et Moricdm conferasjitdqi iudicesjium quii
ittftilo fit difcriminis inter bos,quos tu ingenio, mori/
hus^fieclibus,fludi)S ufque^ofimiles effe dicerefole
bds,utnegdres uUos gemeUos ntdgis interfe fimiles re
; persripofjfe.Vtruncp cerieextquo dmasjutria^ uicif/
fim extquo cbarus. Vale mem delicim BJchdrde
fiftiuifiime.KurhddCdlenddSlAdids, M D v i
LVGIANI
TYRAN*
N I C I D A , DES. ERASMO RO/
teroddmointerprete.
ARGVMENTVM
DECLAMATIONIS
<tuidm m arccm afcendibuti tyrannumoccideret, atque
ipfum quidem non reperiuuerum fdium cius mteremit, gladiumque in mdnerereliquit.Adueniens tyrannus,ubi fdmrn extmctum confpexit, eodem enfe necemfin confcifcit. is qui af'cenderat,tyramiquefiium peremtrat, prtmium tanquam ty
rannkidapciit,
DECLAMATIO
Q,
V V M duoseodemdietyrannosoccidet
rim iudices, dlteruquidem ttate iam df/
fcftsWlterm teuoftorentem, ey adfcele/
LVC. q
rm
X4l
tVCIAftl TVRAtfNICIbA
rumfuccefiionem capeffendam paratum,unicum taniS
pro dmbobus pra-mim petitu uenio,qui quidem unut
omnim quotquot unquarn tyrannicidefiieruntjunico
uulncreduos maleficos fuerhn amoutusjnecicu dede/
rhn,fiiim uidelicet enfe, patrem indulgenti cbaritate
quafiUu adamabat. \taqj tyranrius pto his queconi/
mifit,dbundc magnas panas nobis depedit: quippe qul
tzr uiuus afpexerit,filim prius morte fublatu,et quod
efiomnim maxime noum, compulfusfitdemq; ipfe
fuityrannicidafieri. Atfilius iUius meaquidemmantt
peremptus efi,cateru occifus alteram adcedettt ope/
•ram mibifuam commodauit,dm qui uiuo patrifcele/
rm foeius fuerat, eiufdem poji mortem (quatemtf by
cuit)extitit parricida. Ego itaqjfum is qui tyrannidc
fustuU,paritercu mecm gladius, quo cuncta conficta
funt,meus:tametfi cedi/s ordinem commutar'myacmo
rem modwmq; nouarim conficiendifceleratos: nempe
bmtc qui ualentior erat,acfefe defindere poterat, ipfe
perimens,porr6fenemfoli gladioreferuas. Risigitur
ie caufisp amplius quiddama uobis me confequutu/
rm.ctrbitrabar^pra-miaett laturm,qu£ numero eqna
rent eos qui effent interempti:utpote qui non pra-fenti
bus modo malis uos leuarhn, uerumetiam futurorum
firmidine,quiq; fiabilcmpeperermUbertatem,nuUo
reUtto quifcelerm capeffat fuccefiionem. Verm m*
ter'm tantis rebusftrcnue peraftisjn difcrimett addu/
eorjte prxmiofiauiatus A UOYK difccdam, ae nefolut
non
b.
E R A S . kdr.
iti-tkkbi
±4*
Uonfiram mcrcedem,quam leges kmeferudtte pnefH
tuunt. At qui contrddicit, is mihi uidetur no Reipubi
ftudiofquemadmodum dit)hoc ficere,fed quodextin/
ctos effe iUos grauiterfirat, atque eum qui iUis nwrtis
autor extitit, ulcifci conetur. Vos igitur iudices mihi
fdutifper dttendite, dum tyrannidts mald tametfi ipfi
cptime noftis,commemoro. Siquident hoc pdtto futu/
rwncfidit tjr beneficij meimagnitudinem mteUiga/
tis, ejripfi pius cdpidtis uoluptdtis, reputantes nimi/
rum quibmfitis leudtimdUs. Nfgj enim quemadmodU
alijs quibufdttmfepenumero dcciditjtidem tjr nosfini
fUcem tyranmdem dtfy unicamfcruitutem fuftinebd/
tnus,nec unius domini uiolentittm tolerdbdmus:uerum
fotiomnitm quos fimitishabuit cdlamitas, duospro
mo tyrannos bdbcbamus, ejr m geminat contumelidt
difirahebdmur mfitices.Vorrh fenex multo erat mode
tatior,quippe dd irat lentiot, adfuppticiafegniori ejr
ttdcupiditdtes tdtdiortutpote cuiidm ttdtuebemeti/
tiam impetus cohiberet, Uoluptdtumq; cupiditates re/
frendret. Quinddfufcipiendamdkficidfilij injlincltt
noktts impetti firebdtur,ipfe alioquihon ttdmodum,
tyrannicut ,nifi quod iUimorem gerebat. Siquident
"mdulgcns m fitium fupra quam credi queat erat, U
quod reieclatduit,ita ut filiusiUi effet omnia.lUi
parebat,petuim ficiebatquicquidiUe iufferatifup'
pticio dfficiebdt quofcunque prtceperdt, ac pror/
fus in omnibm iUi obfequuniabat. infumma ,filius iit
•j > fatrent
*++
XVCIANI
TYRANNICIDA
fdtremtyrdnnum quenddm dgebdt,pdterfilijcumdis
tatum fdteUes erdt. Tdmetfihuic propter- ttatemho/
aoremcedcbdt adolefcensfoloqi hnperij nomine tem/
perabdt ytdmenrcse? caput tyrannidis eratipfe. Et
quanqudm- tutdmentum prcfidiumq; principatui db>
illo mutudretur,fcelerum tamcn emolumentis folut
fiuebdtur.lUe erat quifateUites continebdt, qui cufio/
dias obtinebdt,qui tyrdnnidemdfficjdntes e medio tolr
lebat, qui infidiatfirmidabdt,iUequi cafirabdt epher
bos,qui coiugia uioldbdt, iUi uirgines produccbantur.
Tumfi queccdcs,fi qudexilidfiquiepccunidrumex/
pUdtiones,deldtiones,contumelie, ea omnia iuuenkte
tneritdte gerebantur .Vorrb fenexiUi obfcquebdtar*
comitemcp fcelerufefe prebebdt, dc coprobabdt dunr
r. tcxdt filijfuifidgitid. Itaq, quucaresnobiserdtmto/
Uranda, proptered quod quu animi cupiditatibus ex
• bnpcrio potefias dcceditjiuUumfidgitijs ntodum impo
mnf.tum ittudm primis difcruciabdt,quod profpicere
tftus diuturndmjteteterndm potiusferuitutent-edmfis
'turdm,o perfuccefiionem dlij pofi dlium dominotrd
ftenddm Remp.populumq; homini fcelefio hcreditdtk
mfiar obuenturum. N<n» id alijsfbem noexiguamfi/
citjquodapudfefe reputant, g, inter fe dicunf.dtmox
coercebitur, dtmox demorietur,pdulo pofi liberi fu/
musfuturi.Vcrude his nihil eiufmodifberdbdtur,quitt
potiusiam mtuebamur pdrdtutyrannidk baredenu
Vttdefitlm efi, utne aggredi quidequifquam firtm
ciuim
D . E R A S . ROT. I N T t t R P . .
145 ?
duiu,er qui eadem qu<e ego animjiatuijfet»duderet>* .
Scd dejperabatur ab uniucrfts libertas, atq) mexpug/
nabilis tyrannis uidebatur:quippe quum effet cum tammultis confligendum ac dimicandu. At me nibil ifla de<
terruerunt, neq) pcrpenfa negocij difflcultate refugif ,
neq) adfufcipiendum difcrimen trepidaui:uenmfolus,.
folusmquam aduerfus adeoualidam uariamiktyran/
mdem:uelnonfolus potius,fedgladio comite confcen/
di.quippe qui mihifit auxiUatus,mecum(k ex parte tjt'
rannum mtcremerit, quum mors mibi mtermob ocu/
los obuerfabaturiat e diuerfoperpendentiyquodpu/'
bUcam libertatem mea caderedempturus ejfem.Ergoubi in primam irruijfem cufiodiam, neq) mediocri ne/
gociofateUitesfubmouiffem :occides mtcrmd/n quem,mcurriffem,vr quicquidobfifteret amoliens,adipfum
ttegocij caputjerebar,ad unicum tyrannidis robur,ai
noftrarum calamitatum fbntem.atq) irrupto arci/s pro
pugnaculo, quum uiderem iUumfvrtitertucntemfefe,
multisck uulneribus refiftentem, tamen occidi. Et iam>
tum eratfublata tyrannisjam tum mibi confettm fat
cinus. Exeotemporeliberi omnes,nifi quoireliquus
adhuc cratfenexfolas,mermis,mdatuscuftodifs:idnt
queamiffomagnoiUofuo fateUitedefertus,neq)dcin/
de dignusfbrti dextra. ibi nimirm meeu ipfeiudices^
bacanimo reputabam. Cuntla mibipulchre babent,
cuntta conftcta funt,cuntta eb qub deftinaram,perdu/!
cUiAtcum quircliquus cft,quotandemmdo panast
.
j $ dare
*4<J
LV<MAUI
TYRANHlCir>A\
ajtre couenit t Me quidem mcdq\ dexterd nequaqudm
cft dignus,pr/efert'm ji po&fplendidumfttinusiuueni
ledtq) mgniftcm mterimdtur, priorem iUam c/edem
dedecordturus.Carniftx atiquis qutrendus cft iUo du
gnus.uerum pod cdldmitdte, ne uel hdncipfam lucru
fticiitt:uidcdt,difcrucietur,dppofitu hdbeat enfemjhuie
reliqua rnattdo. H«cc ubi mecumftdtuiffem, ipfe quidi
' iUine difcedo:dt iUe peregit id quod ego prcdiuindue/
' ramjtyrdnnum occiditjummdmq; mt<e mpofuit fttbu/
' Ue. Adfum igitur, popuUrem ddminiflrationem uobis
ddportans, cundisq; bona idm ut animofint edicesjc
Ubertdtem annuncias. Um mtiffruiminiptftistudcud,
ficut uidetisjfceleratis hominibus arx: mperat nemo,
quin v magiflrdtus creare Uberum efi,v caufas aget
rc, v ex legibus contradiccre. Atq) h/ec omnia uobis
vtea contigerunt operd,me4q^ftrtitudine,uidelicetex
stna iUd c/cde,pofrqudm pdter Um uiuerc non quibat.
Aequm itdq; cenfeo, ut his pro meritis debitum ntihi
i uobis prcmiu. donetur,nS quod lucriduidus,dutfor/
didus quifftidmfim,nec is qui mtrcedxs gratid de pd/
trid benemereriftdtuerhn:ueru quod pr/cmio cupUm
cfficid med comprobari, neq-, repudiari, dut inglorios
fieri conatus meosfi uelut \rriti premioq; indigni iudi
centur. At hic contradicit, negdtqj tquum ftcerc me,
qu\ decorari munere, premimq;ftrre cupiam. Ne$
cnm tyrdnmcidam cfft me,neq) quicquam d mc pro lc
gtifententid eSftctum effe,uermfttinorimeodeefft
quidddm
D . E R A S . ROT. I M T I R P ,
147
' ttuiddm,dd boc ut premim poliulem. Vercontor igi
turiUu,quidpretered requins dmeinoneuoluiinone
dfcendiinone occidi inone libertdte, peperiinum quis
mperdtinum quis iubeti nu quis minitdtur dominusi
tum quis nocentium imnus effugit mediihdudqudS di
xerisjed omnid plend pdcis,omnes refiitute leges, IU
bertdsmdnifefld,Democrdtid{idbilis,vnuioldtdconnu/
bid,pueri tutijuirgines dbfq) periculo,publicdm<jj fili/
citdtem folennibusfirijs celebrdt ciuitds. Quis igitur
borm omnim dutoriquis eji qui iUd fufiulitt h<ec pe
perit iEtenim fi quifquum pr<e me digmts bonorefit,
ceddm premiutnjlefifidm i petendo munere. Qttod /t
folusomnid peregiAudens,periclitdnsAfcendes,mteri
mens-jexcrucidns-Alterwn. ultus m dltero,quid med cd
lumnidris cfficidi quurficis ut populus puru ergd me
grdtus exiftdtiAt enim nm occidijli tyrdnnm iVor/
rb lex tyrdnnicid/e premim decernit. Verm dic mi/
bijnunquid mterefi utruipfemterimds, dnmortis cdu
fdmminiftrcsiMed proficlofententid,mhil:ueruhoc
folm fbeftauit legis coditor}ibertdte,Democr<ttidm,
fcelerdtoru fublettione.Huic honore decreuitjhoc pr<e
mio dignm iudicduit, quod quide mfiddtinqn potes,
• quin mei contigerit operd.Etenimfioccidieu,quo oc
dfo^Uenopoterdtuiuere,nimiruipfecedem peregi,
tgo occidi,fed iUius mdntt.itdqucne difceptdde cedis
mododteq} iUud expende quemddmodum mtericritjuc
rum dnidm perierit,er dnq&perijtJd i mefit profi/
q 4
tium
»49
LVCIANI
TYRANNICIDA
ttm. Quandoquidem & iUudexcuffurus mibiuide/
ti/i, dtq) his dduerfus bene de Kep. meritos cdlumnijs •
ufurus JSiquit non glddio, uerum Upide lignoue, dut
dlio quouis pdttoperemerit^uidporro Rfime tyrZ
nm obfediffem/tdmrtisnecefiitdte compeUensinm
ibi quoqyrequifiturus erds d mt cedem, mea ipfius mt
nuperattam f aut defiderari aihuc quiddam diceres,
ddidut legifittum dmefdtis uidedtur: atq; id quu fcet
iefim acerbius etii ata) atrociore mortis genere tru/
ciddjfemJbJsum hoc duntaxdt fbettd, hoc requirejboc
excute.Quis ndcentium rcliquusiaut que metusext
pettdtiotdutquodcdUmitdtuuefHgumfQuodfipw
gdtdomnid,fipdcdtd,profittofycophdnticumefl,nu/
dm rei gefU cdlumnidntem prxmio frufirdriueUe,
qupd ijs que uirtute confittdfunt debedtur. Equidem
V iUud memini differtm in legibus,nififirte propter
diutindntferuitutem obUtus fm eorm que ab iUis di
cuntur.Cdufdm mortis effe dupUeem:puta,fi quis ipfe
occidatsdutfinonipfe quidemoccidit,neq; mdnufhci/
nus peregitjuerumcompuUt,pr*buit'qi mortis occdfio
nem.Exaquo cr buncquoq) lexcenfit fuppUcio affi/
ci oportereJdq; iure optimo. Neq; enm jiatuit minus
uaUreopprtere dudaciam quimficinus:acpofteafu/
perudcanem cfi cedis rationem uidmq) fpettdre.De/
mdehunc quific occiderit,tdnqudm.bomiciddmpce/
nas.oportere ddre cenfcbis, dcnequdqabfoluendu ef/
fe.Atme quiper omnkconfimiUmdo Kemp.iuui,tt9
cenfes
D. E R A S . ROT. IIJTBRP.,
*49
xenfeseacapereoportere, que ijs debentur qui benefi ,
ciomuerunt.Ncq; enim iUud dicereppfik,me quidem
hnprudentemficiffejedexitu quendam cSmodmfbft
tuitofidffe confequutu preter animifententiam. Nam ,
quid preterea iamfirmidafie,eo qui ualidior erat m/
teremptofQtiur autem gladiu ht uulnerercliquiffem*
mfi pUnequoderateuenturm,idipfmpr/diuinaf/
femfbiififirfan iUud dicesjhuc qui extinftus tfi,tyran ,
nm non cffe,neqi hanc appetUtionemhtiUm competere:neqJuosmuUmpramijhocnomine,fiiUefuijet::
occifwjaecreturosfiuffe.Atquiiftud dicere non queat:,
an tyranno mterempto, ei qui ceedk caufam miniflra/,
uit, premium negabk f O curiofitdtcmJeiUo Uborat
quopafto mterierit, quum mterimUbertate fiuarkf
Aut ab eo qui Bemocrdtiam refiituit, nefcio quid fit/
peruacaneu preeterea requirkfAtqui lex(utifiterk)..
caput rei gefitjfieftdt.Qu<e uero adid conducunt,e4 •
omnia miffitficit,neque Um ultra curiofius excutit*
Quidenim, anfityrannm exegerii quifpiam,non-k
iam tyrdnnicidAprtmiu.cepiffctfcepiffietopinorMtfc
iure optimotfiquidem er hic profemtute Ubertatem
peperiffet. AtidquqdamepatratimefiinonexiUtm
habetinohtpofiermmfiaurandatyranniikmetmi •
uermabfolutamfublationem,totiusq) generkmter/ v
mtionemiomnehj maluradicitus excifm.Et mihiper •
deosjam ab initioadfinemufifc(fi uidetur)rem totam
perpendite,mmquideorm qtttadlegtspertmetfk •q 5 pratermifiu
te.0
IVCIAHI TYRANNICIDA
pr*termiffum,0' nm quid in me defideretur ex hkj
qu* Tyrinicid* oporttbat sdeffe. Frincipio mcntm
priusoportet fuppetereforte,CT mdnti tXeip. qwtq;
pro communibus commodts pericuUm ddire non ret
cufet, quctifc priudtofuo interitu multitudinis incolu/
mitdtm aufit redimere.Um hdc parte quicqui mihi
defuitttiumfrdngebdr dnimot Niw» quum prcefcirm
per que pericula mihi perrmpendu effet,per ignaui/
dm refugif Profeeto non potes dicere. In hac interhn
parte tautm comordrejttcfc cftima ,an non uel uolu/
iffe tantu istajLc stdtui(fe,prdcldrum fdcinus futurwm
fidffe uideatur. Ac putdto mefolius dttimi, uolutatisq;
argumento premim poftularc, tdnquam qui benefif
ao iuuerit.Tumfiuokntdti meafdcuUas defidffet:ue/
rm alius poft me Tyranmm occidiffet,dic m ihi: nm
dbfurdm aut pr/eter eqwmfitcrdt darc pramiit Mi
nime.Si dicerem^iuesjuoluijtdtuhdggreffusfum: uo
luntdtis expenmentum dedijblus digmsfum qui pr/t
tnmmferdm,Cjujidtm refpanfurusfiterasttiunc por
ro non boc dicofedinfuper afcendi, pcriclitdtus fum,
dtq; mnumerdbilid priufquam iuuenem occiderem,pd
traui. Ne<j enmufij) ddeofccilem,fkttuq; procliuem
effe rem exihimetis, cuftodidt perrumpere, fdtetlitcs
opprimcrcdmumq; homine tam multos dtnoUri. Quia
iftbuc peni nmimtm eft omnium qutfunt in Tyran/
. rdcidiojtotiusq; negocijcaput.Nam ipfeim Tyran/
ttus non Mdgnd res cftjneqjexpugndtu, ne$ confectu
difficilis
D . E R A S . ROT. I K T E R P .
Xfft
tHfficilk:uerum ex quxtuentur cotttinentkj Tyranni/
iem,qut quidemfiquisfuperdrit, k nimirm cuttctd
quje deftmduit,pcrcgerit,t? perpuftUum eib, id quod
fupereft.SedddTyranos peruenire tutnqui mihicon
tigijfetJti prius quiiUum cingunt cujiodes oppreftp
fem, omneshj fdteUites dttte debeUdffem. Hibil ddbue
dddotuerm in bis rurfum mmoror.Cuftodii oprefii,
fdteUitesfuperauvTyrdnnmincuftoditmJnermeni,
nudm reddidi.Vtrm bk rebut conftftk, nontibiuit
deor bonorc dignut i an adbuc cedem ipfam kmere/
. quiresfQumetidmfi ccdem quxrkjtecd quidem de/
fiderabitur.tionfm incruentus: uerm cxdempert*
gtjndgnam dcftremtdm:nempe iuuenis tetdte dc uiiit
bus florentk, atq) omnibusformiddndi, per quem iUe
db mfidijs erat tutus,cui unifidebdt, qui complurim
fdteUitm mftar erat. An non ighur,qu<efo te, prtcmio
ttignut uideor ,ftd tantk rebut gesbk honore fraudd/
borfQuid enmfifateUitem unu,atq} ddeo quidfi T>
ranni miniftrm quempii mteremiffem i Qtadfifert
uum aliquem cbaruidn non hoc quoq) ntdgnm uifunt
fiiiffet,cofcendiffe,medid<fc m arce/nedijs mdtrmk,dU
queme TyrdnniftmiUdribusiuguUrefUunc ejr bunc
ipfum qui occifus eft,cuiufmadifit cofiderd.ritius erdt
Tyrdnni,uel Tyrdnnut potius crudelior, dominusm/
- 4olerdbiUor,ddfupplicid diriorjd contumeUasuiolen
tior,quodkj, esb mdximum,hdres,dcfucccffor omtuu,
4juiq)inlongUnoftrdt caUmitdtts poffet prorogdte.
vm
%<% LVCIANI
TYRANNICIDA
Viriboc folmmibiconfiftmcffeSlpfmuero
Ty/ •',••
retnnm uiuereddbuc,fugd ereptuiUm borm nomi/
ne premim pofiulo. Q&id dicitis i Hon ddbitisi A»
non eyittm uerebminiiAnnon dominusm no grd/
uisjn non'mtolerdnduserdtiPorro nunc negocijcd/
put deniq) ipfmperpendkc.Etenimquodbic kmcre
qriritJ}ocqudmfieripotuit,puhherrimeconfeci:Ty
remmmqjdliend ceedeoccidijionfimpliciter,nec uul/
nereunoM quod fuerett optettifiimu iUi, uidelicet tdns
tormfiunnorttfikconfciofedpofiedqiUu prius ntuti
to dohreexcdrnificdffem,tm quo nibil bdbebdt cbdf
rius ,nriferdbiliter profirdtu cprim oculis ofiendens:
putdfitin m ipfo eeuifiorcjdmetlifcelefiu quidc ittm,
uttdmen er ettdte uigente,cr pdtrifimilejdnguinc tet
bocfs oppletm.lhec nimiru funt pdrentn uulnerd, bij
glddij uerorm Tyrdnniciddrui heec mors dignd ctru/
deUbusTyrdnnk,bdcultiotdMkfcelcribuscogruiti
Cteteru protinus mterire,protinusexciderefibi,neq\
buiufmodi utlm fbeftdre fpeftdculu,profefto nibil bd
bet Tyrdnnicofupplicio dignu.Heq\ erim ignordbdm
trir egregiejnonignordbdm,inqud, neq\ queriq dtim
Utuit,qudntd itte cbdritdtefitiufit profequutus, ddeo
uttfioextinftojte pdululu quidem temporisfibimui/
td ntordndm effefuerit dufturus. Atqui hdudfcio, M
omnes pdtresbuncddmodudffeftifint ergdtiberosi
ueru hic etidtn utitd retiquos bdbebdt quiddi, idq\ m*
rito,quippe qui confpiceret ittm unicu effe qui curo/
tret
B . H R A S . ROT. IWTERP.
" %ff
• retferuaretqi Tyrannide, quiqtfolus propatre peri'
tulafufciperet, & tutamen hnperio addcret.ltaq)fi
tton ob charitate,certe ob rerum defberationemfcie/
bam iUm protinus exituru e uita: perpenfuru enint,
iam nibil effe quur uelit uiuerejdepto tutamine,qupd
SUfiliusministrauerat.liimiru effvci,ut bac omnia tV
K-htm agminatm circunfifierent,forma,Mor/ufhera/
> thformido, quiqf in pofieru hnminebant metiis: bis
aduerfus iUm auxilijsfm ufusjtq) adid extremu il/
iumconfiuu adegi. Interijt itaq; uobvs orbus,excrucia
< • tus,plorans,lachrymans.Luxit luftu, non iHu quident
diuturnujteru quifatk magnus cffetpatrii VoBremo
•quod efi omniu acerbifiimu, ipfefibi necem confciuit,
quod quide mortts genus,pra caterts miferrimu,mul/
toq} atrocius,qfi per aUu inferatur. Vbi mibi gtadi/
ustHm quis alius em agnofcit t Nut» cuius alterius
bocgestamen eratiQuk em in arcem adduxittAn/
' tetyrannu quiseo efi ufus i Quis em ad tUu mifitiO
tnfis particeps ,fuccefforq) meoruegregie facxorm,
pofi tanta pericula,pofi tantas cedes cotemnimw, <T
•indignipramioiudicamur.Namfihuius tantunomi/
Ue pramiu a uobis poBularem tfific dicerem iudicesz
Tyrannu quu mori ueUet, quu idtempork inerment
fe deprehediffet,meus biciUigladiusinferuiuit,crad
eonfequenda libcrtate auxiliofuit uniuerfis,bunc quo
'• queUude,pra>mioq; dignuiudicaffetk. Vorrodomino
tam popukrk rei non gratia rctuliffethtubnnc mter
eos
i54
LVtlAMI fYrtAlKHtlClDA
rw qtd de Kep. benemeritifunt ,fcripjiffetis fUontuf
gldditm mtetfdcrd monumentd confecraffetkf tioHfflmfecundu deos uenerareminifNunc mihi conjide/
rate, qu* uerijimile estjiciffe Tyrannu, que dixijfa
priufquaflbi mortem confcifceret. QKW iuuenis A mt
trucidaretur,dc multis etia uulneribus confodcreturl
idfytnbk corporis pdrtibus,que conjpicuemagisjm
gisqi Jint oculis obuiejtidelicet ut qmaxime difcrucia
ret em, qui genuerdt, quoq; primo stdthn conjpetbt
flcrturbdretjniferdbilitcr incumabdt, parentem hn/
plorans non ddiutoremjtec opituldtorem: quippe qm)
fenex iam ejfet,dtq; inudliduiiuerm domefticaru da/
dium fpetxatori. Uam ego ittterm difceJferdm,dutot
quifkeram totius tragadiejrelinques attori cadauer,
fcenam,gUdiu, reliqud que dd attm fkbule pertine/
hant.At iUe ditdnsjtbifiliu confpexit, quem hdbebdt
unicu:femiuium,fdnguinolentu,cede cofpafum, tum
uulnera perpetud,plurima dc letdlia, hunc ad moduni
excUmauif.O nate extinttifumus, interemptifumusi
tanq TyranniiuguUtifumus. Vbi mattdtorf Cui me
feruatfCui me relinquit f qui quide iamdudu proptef
occifmtefilifm extinttusjniflforteme tanqfenem
contcmnit, ac lento fupplicio me confcit: ptoducitcp
iftihimorte,redditq; mihicedem longiore. Atq) h<et
loquutus,enfem querebdt.eJ.dm ipfe inermis erat,pro
pterea quod per omniafllioflderet:uerune is quident
dcerat, ut qui iamduduflterit 4 me pdrdtwidtqi ad flt/
eitm
8 . RAAS. A6T. IttTARP.
t<<
tinusfitturu reUctus^Euulfo igitur e cedegUdio, itcp
i uulnere cxempto,dit:Dudii me occidifli, nuncfinem
mdi/i mpone gUdie.Ades pdtri lugentifoUmenfeni/
lent^ manu er infelicem ddiuudJuguk.tyrdmu oc/
cidejuftu libetdiutindm prior in te incidiffemjttindm
m cede priore occupdjfem tocu. Occidiffem quidem,
fedfdntf tyrinus duhtdxdtfed qui crederem mihifu
pereffe ultoremmunc dutc tcuiq orbus occutilbo, nunc
tdnq cui deftt etid mdttator.Atqj bdtc ubi diceret, gk
dium adegitjremens neq^fdt potcns. Cupiebdt quidi,
Ueru nonfuppetebdt uires dd fddnus exigendu. Quot
bicfupplicidiQuot uulnerdfQuot mortestQitjotty/
ttonicididtQuot prxmdiVofiremo fiettdfiis omnes
iuuenem dudum proftratujtec exiguu profecto, neqj
mediocrium uirium opus,acfcnem huic circumfufum,
dtcf; dmborum fdnguinemcommixtu, libertdtis iUdm
CT uictoridle uicHmdm,meiaj gkdij fdcinord.At gld/
dius ipfe m medio ambortm: deckrans quam ncm ih/
dignumfe domino prdftitit:teftdnsck quod mihi fidam
nduaffet operam.ldftdme ipfofuijjetpdtrdtu, minm
fiterdtfuturum.rfunc dutem iUuttriusett ipfanouitd/
te.Atqj ego quidem fum is,qui tyrdnnidem fufiuli.C<e
ierumattio mmultos est dittributa, quemadmodim
htfdbulisfiericonfueuit. Ac primds quide partes egj
ipfe.SecuddsautefiUus. Torro tertids tyrdtmusipfe:
VbmgUdms omnibusinferuiuit.
x
OECLA/
*$*•
D E C L A M A T I O D*
E R A S M I . ROTEROD A M I , N O N
iUa quidem uerftjed quefuperiori de/
clamationie Luciano uerfe
rejpondeat.
i M I H I caufah/tciudices,apud
concionem popularem,que fiudijs
S
potius,quamcxaftorerumiudicio
duciconfuemt,ef[etdgcnda,dctton
maghapudiudicesexhonestifi/
mkordimbusdeUccos,nimirugrauifimosfdpientif/
funoscjJionmhil profedo uererer, ne omnium animis
noua bdc ejr infperata Utitia geftientibus,atq; (ut ita
dixerim) exultantibus, necfatis attentos, nec dociles
• effemauditores hdbiturus.Vono fauetes,beneuolosqf
multo minustquippequifrontem modo,quafiq; perfo/
nmbuius negoctiintuentibus,nonfaciem ipfam pro/
pius cotempUntibusuiderifortdffe pofiimjn commu/
td totius duitdtis gaudiojtum autem m caufd tam po/
puUrytelut mportunius obstrepereatq) obturbdre.
Bnmuero quum omnis affcctus mutilis est ad recte iu
dicandumjum mgensJntempefans,atq) exundans U
titia,nonfolumiudiciumomnefunditus toUerefolet,
tterumetidm noftrifenfusnon raro nobis eripereipre/
fertim(fi quemadmodu bec nostra) post graues diu/
turnasq; caUmitatestdc ueluti tempestatefeuifimant
repente
LVCIANICAE R E S P O N D E N S
%<f
fepente prxterifc fpem(quafi portus quidi) fiterit ob/
ietla. QUid dute tam acerbu Uberx multitudini,quant
feruitustQuidtam dulce,quid tdtn exoptatum.quam
Ubertdstltdqi norebus modo ipfis, feduel manibus hd
rum rerum uocabulvs, plebii animus queat ad quidli/
bet impeUitmdxime primis kii aliquot diebut,du gau/
diorum adhuc uelut aflus quidam mxpotes/omniafut/
fum ac deorfum mifcet * dum Utitix temulentid, dunt
gratuUndi dulcis quxdam cbrictaspettut occupans,
dnimum dd cogitandu infiituere nonfinit.Verum ue/
fira iudicesfingularisfapientia, perfpicacitascp, nott
bbc tantum fcrupulo me leuat, uerunfejr banc mthi fi
duciamfuppeditatjttifperemfitturum,utboc contra/
dicendi munus,quod equidem nec inuidentia,nec fauo
re m Tyrannidemificutiste calumniabaturrfedfolitd
mta,&(M opinor)nota Reip.charitatefufcepi,mbis
non modo non inuidiofum ,fedfauorabiie,plaufibikqs
uideatur.Etenim pofiquam uiderem manifeitd quadi
dcorum beneuolentia,poft diuturnam ac mifcrrimam
iUam feruitutcmjoties Reip.uotis expetitam liberta/
tem aliquando contigiffe, nihil prius curattdum nobi/S
effc iudicaui,qu'dm ut gratos nos exhiberemus m eos,
i quibusnobis tam egregiafilicitaseffet profetta,quo
uidelicct munusfuum huicurbipropriu,perpetuumcfc
facereueUet,ejr confiabilire,tueriq; quodlargiri non
tffent grauati, meminiffemusq; iffdem in manu effejut
triperent ingratis,quod optdtibus dediffent. Sunt du/
tvc»
r ttm
1<%
DECLAMATIO ERASMICA
,
tem uelprim* gratitudinis pdrtes, mteUigere uiaent
cet,cui beneficium acceptumferre debeas. Et bac una
rationemortaies diuine beneficenti*gratiam refer/
repoffumustfibeneficiumacceptum agnofcamus:fice ,
lcbremusfiadiUosautores referdmus.lHecii mibi com
mittendm putauiutt dm nimiu candidi *» ciuem effe
uolumus, «i dcos ingrdti,hnpijq, reperiantur. Hequc
enim iftboc nomine nut permde laboraturjne boc pr*
mij pereat *rario,v buius lucrisaccrefcat(qttanqui
id quoq) longa iam Tyranide exbaufiius eit, quam ut
inde temere dari premia cottuemat hnmerentibus) \U
litd agitur,ne dij immortaks qui buius male confuita,
nobis uerterunt bcne, boc tantm munus a, nobss tanq
btgratis repofcant, fi quod ipfisfolU dcbetur bonoris,
laudis,grdti*JidiUisfiaudattsJn homine cotulerimus.
At quem bominem obfecro t Hempe qui quum priu&i
tus contra legesiuuene occiderit,atq; bac temeritate
fua restitut* libcrtatis periculofam occafionem mod»
prebueritjdq; adeo imprudens (utimox docebimus)
tton ueretur pulcberrimu Tyranmcid* titulu dijs eri/
pere,fibi arrogare:Keip. diem dicere, dc leges ipfas m
ius uocarexiuitate ingratitudinis rtam agere,nififibi
totam bancfiUcitatemfirat accepta. NuUwn quidem
iudices jkcinus ffreciofius TyrannicidiojnuUmt difsdi
gnius:uerum hoc mpudentior, quifibi laude tant exu
miant ufurpat tmmeritus.NuUwm premiwn bonestiui
ikustrmcixjqumquoi Tyrdhicid*debetur. Scdkoc
mpetu
L v C I A N l C A E R.ESPONDENS %*4.
pnpettfius decurdtiusfyfheetdndum , ne temere decert
ttaturmdigno.Permultdfiquidem,permulta dd id ret
quirunturjtt hoc tdm egregio titnlojtt hoc tam diuir
no pnemio dignus quis effe uideatur: quorum nihil m
huc copetere,paulopoit eumcemus.Proinde quu non
toleri.de improbitdtis mihi uideatur, qui lcgibus ttm
homicidij, tum temeritatts pctnas debcdt, eum k lcgit
bus prttmium omniu maximu petere:petere dixi, imo.
fidgitdre:(jr itdfldgitdrejtt etiamfiunu ex huius art
bitrio depcnderintjdmen multa infuperifii creditori
funt debitur£,Que cunttd quum poftulare iure potut
, iffet:mdluit tamen homo uerecundusjtnico perfoluto,
tvtiqudfibidebervuthdberet nimiru,quod obnoxie
Reip.quotiestibidofit,pofiitimproperare:Tum iUud),
utrm rifit potius,an odio dignum exiiiimem: quod itt
tribunatibus,quod apud ornatifiimumfeuerifiimorum
iudicum confeffm,Thrafonem quenda nobis e comcet.
dia retutitfSenfifiu iudices, ut e corottd pleriqi rifim
tenere nequierint, dm perfonatusifie Hercules trdt
gcediam iUam fuam nobis recitabat: defefe tercfi quat
terqs Tyrannicidd, defapiente iUo gladio commititot
nefuo,quiperfe prudensfenem interemit: digno uide
ticet,quiinterfydera coUocetur, domino in deortm <
numeru relato.Dij boni,quibus phaleris, quibus fucis,
quibus ampuUis fkcinus iUud nobisfum ornauit, iactd <
uit,exdggerauitfqukm mititari iactantid, qukm Stent
torea uoce,qukmfafiuofo uutiu,qukmdrrogantibui:
>.VJ
r
*
*****
1*0
D E C L A M A TIO
ERASMICA'
fitpercilijs,qukm ftupidis ocuUs,fuum ipfettobis-eneo
mitm detondbdttQu<efa iudicesdtt etidtn nunc homi/
ttis uultum diligenter dttend&ti&:nanneuobtimwiUri
ttideturinonne dicereini mthipvamtium decreMeMtk,
bdudfcveti&mpunejncolumidiuinoitto meo, acfor/
ttfcimo g\ddio,qui uelfineme, mtds uices ubi lubebit,
&cturuiefi.Quk tandem ifidm ferdt idctantidm,ucl tn
eo,quiuereTyrdnrmm occidijfetiHtec quoq) me cau/
fi iudices(neq)enm inficiandum eft )commouit,uthtt
ius obfifierem petitioni,uetmdgis,ut imtnoderata &r/
rogdntidmjit odiofam buius mputdtionem retunde/
rcm.Videbdm iam inde ab mitio,quum certdtm uni/
tterfd ciuitatdijs iibertatk autoribus grdtaretur ,ut
bicfefe ird tumens ht mediu ingefferit, qtiam indigne
tulerit uictimas dijsferudtoribus immoLtas,Sibi bunc
bonorem eripijfefe unicum effc reflitHt/c Ubertdtk dtt
torem prociamabdt ,ieges*tr&fJvcos,omnid publicd,
priudtaqjfuje dextrte ,fuo magnifico gladio ieberu
Agitequidfuturumdeniq) iudices duguramini ,fi ad
bvius intolerabilem idd&nti&m, uefira autoritdc, ue/
fira comprobatiofi prtmium qudfi pignus dccefferitt
QMtd,nifi ut Tyrdnno fubmoto, dlter quidam huic ci/
uitdti pareturqui uentofe Unguje,giori<eq; quafi Ty/
rannidem quandam cXerce&ttQujiquotidie nobis odi
etfam ifiamfua Tragcedia mger&t, quotidie dextram
ifiam HercuLnam, zy gladium prodigiofum minitet
tttrtvnum effhoc iudtces Tyranmde Uberarijn mu
we
I. V C I A N I C A E
RESPONDENS
16*1
tare Tyranmmt Videtis itpfi mm minacifronte me
iamobtueatur.<QmdmihifuccenfestQuidminitaris
0culisf,QttJdterresfuperciUofAn mihinonlicebit U/
oertateincotradicendo (tuofciUcet munere)uti,qm
tuftcabutaretquiUberum tibi putaris \id quodetiam,
ia profcenio leges fteriuetant)crimentam atrox,tam
capitale in ciuem impingere, tantum quia libuit, idaj
apudiudicesiratos ,'mtm frequenticiuium corona,
quod nequeas uel leuiftimo conftrmare argumento.Si
quidem qum reUqua gloriofctam iUud impudenter
OAcebdsmibinuUamfuiffccaufam,qudrctibicontradi
cendi partes fufciperemxnftquo Tyrantd necem,qux
tnedifcruciaretfcilicet,uicifcerer. Qtso quidem tuo
exemploftuiciftimin te Uberetuti ,moxinteUigeres
quam atrocia,quanto probdbiUusinte poftint retor/
queri.Nam tuuiftudtam imidiofumCquemadmodunt
tu quidemexistimabas) cormicitm, me longe minus
etiam territabat, quam (quod uulgo dicunt) ex pehti
redditum fulgur. Htenim preterquam quod BCOJ afft/
nitat,neqi cognatiojicq; neceftitudo, neq; emolumen/
tum,neq; prorfus aUa res uUa mwi cum Tyranno in/
terceftit, quur mea referret iUum uiuere ,ftne quibus
rebus mUamin quenqcriminis herere fufbicionem.
tu quoqx fctres ,niftmnqud trihunilia uidiffts, ac nift
hodie deuiu teluccUi fpesficijfet iureconfultu: equi/
dem arbitror,medftdem,mtegritate,pietate, totamqj
ntea uitdftc huic Keip.jbectatd effe,ut ifto crimine tibi
r 5
potitt*
'iitti
DECLAMATiO
ERASMICA
potiusimprobitdtis odiu,qudmmibifuJbicicne uUdttt
eoncilians. Vides qmultis ddduetutfim caufis, ut tibi
obfisterem.ljcniq; (Jifeire uis) bond ciuium pars id d
tne enixifiimefidgitduk, utfuipdtrocinium dduerfum
te cdpefferemjtegdntesfibiuideriTyrannide liberos
fefejiifi te d TyrinicidLe prtntio deijcerem. No quod
pudcdt homini debefe bdncfhUcitatemtdmetfi id quo
que durum,ei debere quific imputet. Sed debere arro
gdntiifdne qudm molestum efi:dt debere,cui non debc
dt-jfthucucro non grduifiimu modo,uerumetUm fiul/
tifiimum.Equidem ne lenoni quidem, ueluerbo refid/
ger,fi modo u promereatur: fed obnoxiu effe tam im>
portuno imputatorijtum qui nihil iuuerit, id uero bis
tmferum est, bis stubtum eit. NuUus enim infolentius
exprobrat beneficium,q qui quod no deditjd uult de>
diffe uideri.Sedfingemihi nuUdm effe caufdm quur ti
bi me opponerem,nifi quidficdnimoiubitumfitmeo,
profeclo nihil hdbes quod mihi iurefuceenfeas. Bte/
ttim quu dpud iudices tdmfanctos dgdtur.fi uere prt>
miummcruifti,non tibi honorem eripio, uerum etiam
uehementcr tUufiro, quando non pdulo mdgnificenti/
tis efi tyrannicid* pnemium euicijfe,qukm tuhffe. Sin
minus^equus ueniam ddbttjiboniciuisfiingorojficio,
jinullomeoemolumento Kemp.debiti prtmvjreans
defendo,fifiultiti<e crimen ,fiimprudenti<e infamidttt
d ciuitdte depeUofi nonfino, utnofiroomnium peri/
fulob£curbsindcosexifidtingydtd;¥o&rmofidea>
rm
LVCIANICAE E.ESPONDEW»
*«|
rumimmortdliticdufdm dgo, quibus honore debitum
ittt condris inttruertere,utuel hincfdt liqueat, qudn/
td religionc reliqudm cmfdm egeris,qui stdtim mgre
tUens tdm mpudeterfiscdlvmnidtusjZontrddicitjgi/
tur contrdRemp.pxuet Tyrdtmo. Qudnqudmego ii/
lud quoqj libere ciuitdtK effe iudicojhoc loco uel Ty/
rdnnortm caufjscitrafrdudem dgere licere.Neq) td/
men d uobkpofhulo iudices,ut uel mthi profit in cdu/
fd hocnttum ergdr\emp.fludium,uel huicobfit tdm
infolens drrbgdnrid: imo non deprecor inuidetiti* fu/
fpicionemjton refitgio uel dtrocifimdm itidm, qudm
istemihi condbdtur impingerejnuididm,ut Tyrdnno
jhuiffe uidexrjtifi certioribus,qukm kt x quoqudm re/
fetiipofiintjtrgumentK euincojtifi demum C7 dduer/
fdrio perfitddea, modo ne tergiuerfetur, ut qmdxime
ciuiliter quis agdtjtutium ei deberi prxmium: Sin ex/
dctiusyfeueriusq;, pandmetidm dbipfo deberi. Qutt
ciuidem dum qum potefh breuifiime fhcio,quefo iudi/
eesjit me dttentis dnimis dtq) duribus dudidtisMemi/
niftis iudicesjtt ifhe mter dicedumfitbindenobts cendf
tusfitoboculosponerejdunufbettdreiuffcrit,qudn/
tis mdtis Tyrdnnidefimus leudtitioc pdfiim inculcd/
hdtjbdc re bondm ordttonhs pdftem occupdbdt, nihil
nos dliudperpendere uoluitjttfi quod grdueferuitute
tolerdffemus,ntic optdtdtibertdtefrueremur.Himiru
idtantumuos fpectdreuoluit,quod db hociudicium
nihil dttinebdt.Neque enimkocinqu<e&wcm uenit,
r 4
qudm
2*4- D E C L A M A T I O E R A S M I C A
q\uam miferafitT£yranms,qulm optada Ubertat. Sed
de iUo cognofcitis iudices,quu libertas huic urbifit re(
ftituta,quanta binclaudis pprtio buius uirtuti debea/
tur,et an id quodeuentu cuhuiusfafto coiunftm efi,
idem cum eius merito coniunftm uideri oportcat,
Kelegam aute eadem uefUgia, quibus ipfe in caufam
htgreffus eft,quod equidcm refiUendi genusfimplicif/
fimum effe puto; fequarq; partes iUas, quibus ifie rent
fecuit,idnimiruagens,utquemadmodu mgeniofi con
uiuatoresijfdem carnibusaUoatQ) aUo modo coqucn/
dis,condiendisq\ efficiutjut multa opfoniorum genera
uideanturjtidem ifle nobis ex unico bomicidio multa
faciattyranicidia. Repeta igitur. ordine gradus iUos,
quibusifiefhcinusfuufibiuifuseflmirifice attoUerc,
CT in.quibus identidem refiitabat. Qttodfi mt detur/
banteatel m uno quolibet confifiere poterit: tm ipfe
fefe uiftorepronunciet Ucebit. Quot tyrannicidia, htr
quit,quot prtmiat Primu quod uolui,de'mde quod co
natusfm. Tm autem quodfilim occidi pmfquam
tyrannum.Pofiremo^uodpaterob mortembuiusfi/
bi necem confcmt.Vfmcipto quod uoluit iudices,quis
tto leuius effe uideat,quam utfit refiUendu f ttifi quod
ifie tanta uoce mtonabatjtoties mculcabat,quod Ty/
rannu uoutiffet occidercjtq) id(ut nihil ia accideret)
tame prtmio dignu affeuerabat. Qjfidaut ta ridicu/
lm,q nud/c uoVutatis prtmiu a legefiagitaretqadeo
nibiladfeptinereputat,quidueUnt/tut'manimofiatu
ant
LVCIANICAE
RESP0NDEN9
16%
dmt hominesjut neq) pcena irrogentfi quid uelis modq
perperdmineq) premiu ofienditfiquid officiofe uelis:
steru id unuqueqi uoluiffe mterpretitur,quod nutk ui
coa4tusejficerit.Erg6neMquios,no mdgnd fictipdrs
efi uoluijfe,quod quidedrduis m rebus uelfolu fuffice
refoletfRcctefime. Sed dpud deos modo: quippe quu
busfiolis perfpicuum cfi quidnolis dut uelisjb hisprq
nuttm expectdndumfiqridpreckrwn dnimo concepe
ris. Lex bominum uices <tgit, v quid m obfcuris iUiS
finuofi cordisfbecubus mortdlesdgitent,ddeofudret.
ferre nihil putdtwt non dicdm dbditd dutfuf}>iciofdfc&
ne eaquidem ddmitt4t,que popukrifunt opinionefi/
ntdcfc idctdtd. Vofiremo ut non nifi comperts recipidt,
non dudidt nifi qu<e funt certifiimis drgumentis depre
benfiXprobdtdguicld. Cedo,quod efificinus tmnefit
rium, cuiusfimplex uoluntds m crimen unqumefi ua
cAtd f ifid iiidicid Aedci, Rhdddmdntiq; tribundibus
ferudntur. Hic mihi non quid uolueris, fed quidfhccris
adfirto. QuodfinuUdlexuUifldgitio fuppliciummi/
tidtur, quod indnimofidtueris, que tdndemesb mpu/
dentid, pro merito quod prefidrcuoluerisditntdxdt,
perinde quafi prefiiterisfi lege quafi premium postu
IdrefQtue quidem quum ddidunumfit compdratdjut
maleficid uel detcrrcdtjuel coerceat, multoque magis
dd eius partes pertincdt, nocentibuserogdre pcenam,
qudmbenemerentibus
Wgiriprcmidddquodmox
copiofius dcmonfiubimus)pofiedqudm m criminibus
r %
non
•4*
DECLAMATIO
ERASMtCA
rton accipit inftmuldtione mer<e uoluntdtis,quiefo tej»
petendts premifs ofientationem uoluntdtK ddmitteti
Qujs dtttem eft ciuimuel qudntumUbet ignduus, qui
nonuelit Tyrdtihm occidereJi tuto UceatfQuis non
acllenoJalte emolumenti cdufattelitfDeniq;quis non
ftcile fimularepoftit uoluiffefe:uideUcet quo pr<et
mim gratis auftratfvis itaq) dicam, quantum boc to
tm habeat momentijioluiffe occidereftAempe perin/
de eft, quafi te fomnfaris occidiffe. Var paripenfari
conuenit. Quipra-ftitit beneftemn, ei lex beneftehm
rependit:at qui bene uoluit tantm, ei quid dcbeturj*
fiut uieiftm bene nelit rXefp. I nune, ey hoe in gradtt
nos iube confiftere. Rem tam eximiam, inquis, animo
tterfaui,fiatui,decreui:dn pramiu negdbitisf Honfrdtt
daberis pramhjt ifthoe nomine poftules: uerm iuud
iMcrmprmuftresjtelut homonimiU perfrietaefron
tisJrrifus,explofus,exibildtus difcedes, que no pudue/
rit id k lege poftulare, quod ne leno quide aufit k quo/
quam petere,ut rempro uoluntate duftrdi, nemo tam
vccorsqui concedatast uoluntate. nefcio qttam, hoeeft
minus qukm uerbd precio redimat. At 110 uolui tdntu,
inquistuerm er periclitdtmfmjfcendi,fubmouifa/
teUites.Trimu ifthuc tu quidem confulteftcis,quod de
grddu iUo deftlifti, in quo nimis profttto incHmode ftd
bas,qudnqudmne in bocquidem multo comodius con/
ftiteris. Uam etiamfi paulo minus abfurdu uideatur,
, hdud itd multo mimts mpudenstamen eft, quu lex pa
Vm
L-Vc I A NlC AE * EES PONDEHS
X&f
Txm pramiu decernat ei, quifkftu pra-fiiterit, tequod
tonatus modofis,pr<emiu pofccre. Ergo ne hoc quide
iuris erit apud teiegibus, quod per iUas tfl ciui priud/
to cum cittcpriuatofAgcquidfiquis ciuim tecum iff
ijffet contraftu,ita utitiepecuniamfiipulatus,tucon/
ditionem paftus effes,miru ni fudutercfc periculo*ttqj
is nondum prafiita conditione,nummosbis uerbisabs
ie petdf.Cedo mereedem,conatusfm,tentdui,adm'fus
fm: an non protims mpudenti bomini refpondebist
<Ztdo conditionefbJamdetttoconatu quid mea refirtt
•quandoquidem cffiftm-abs te paftusfm, non conat
tm.Puta totidemverbis tibinuncrefponderelegm:
utgnofco contraftm,non muto pafta: dcbeo premiu,
fedfi tu conditionem preftitifiUfityrammoccidifii.
Verbis aut obtigantur,aut abfoluuntur hcmines.Si co
nato potiicittifm pr<emim,non grauabor darefinei
quificinus peregiffet,quod tande ius cittefirre quoi
esfiipulatus,me nonfirre quodfm pafta. \u priuatis
tte mimtis cotraftibusriemdtm mproiut inuenitur,
ut lucrm conditione promiffm poftuiet, non prdfti/
ta conditione,nemo tamfiultus ut det,fi quis pofiulet:
'&tua Rep.maximm omnim pramium poftuUs,q,
condtus modofisf blibil mihi nifi mgasadfirs, donec
itiud unm audtam, quod te prafiare oportebat. Vo/
lui,htquis,dfcendi, perrupi custodias,fubmoui fatetti/
tes, quantulm iam efi itiud quodfuperefi i Quidad/
buc defiderasfJlempenibil m te defideroprattritiud,
cui
fttf?
DECLAMATIO
ERASMICA
cuifoli debebatur pramim.A» nou mteUexifti btifU
ufmodi contrattibus duplex effe penculmiquoram al
term ad bunc tantm^dterm ad iflum proprie perti
neat:mdcUcet perfoUwnda mercetU$,w praftanda co
ditionis.Egomeo periculo pramij dependendi onut
recipioMeqi tua reftrre putes, neck refert quam angu/
ita mibi resjunde corradendm quoddebeam precii.
Tuitidem conditionem tuofufapis perieuXojnctU mea
quicquam utterest,quo fudore,quo periculofit ea tibi
praftanda. Totamijlam curam,totm boc negocim
tibi reUnquo. Quodfi ego iamprastitaabs te coditio
twaometnoremtibi m agris meismale proueniffe fege
tes,merces nauffagio perulfe^nibilaueUi a maUs debi/
toribm, non (inegraui Hfpendio eonftari poffe pecuni
am, quam tibi debeam, dic pbfecro, none nugxsagere
tne dices/wgans boru quicquam ad te pertineret Hoc
uno mc-do poffefatuferitib\ppecumammerctur.tie
quequifquamefiiudextam mquus/fuintetuo utiiu/
rejiteatur.BtmibipdchrefatisfiftumexifUmatffitu
tnwitragcediam adferxs,quantu adieris pcricuU,quan
tmfu4brm,quantm uigiUarum exbauferis,dmftu
des praftarcconditionemitXcs eftimibi crede)calum/
mofiorjcrupulofiorax,qut legibusUm occupatk con
ueniat, aUenam expendere uoUmtatem, aUenos pen/
fieuldriconatut:quormfuos quifq; nimiofolet aftima
rejion fuos difficileeft adamufthn perpendere. Atfk/
Attf&ciitf eft aftimatio. Froindc ea m legis cognitionc
cadit
LVCIANICAB
R E S P O N D E N S X6*>
cadit: bincreliquaomnia cofueuit mttiri. Tamctfi nS
piget mterdtm equiboniq; rationem habere. Vertm
~w his Utibut,qu<£ de uetere iUafbrmula pendent.mter
bonos bene agier oportcf.xt in contrattibus,qu* neqs
m,neq; dolo coierunt,quid efi quod a prafcripto recet
datur,mfi quis uelit omnino k pattis dtfcedcre f Quid
m fCircunjptce,er fipotes ufquammuenireexem/
pitm,nonnego pr*mim.S*penumero mpugiUm O
tympicisfcpe m certamine ffcttatorfppinor) fcdijri.
Cedo, fiitm quando uidifli quenquam tam tmpudente»
cjui paUnamfibihoc nominc uendicaret, quod firenue
certaffetfbion arbitror,at<S; id m re pene ludicra, cer/
tetad uoluptate eoparata.Et tu m tam ferio,omnimqi
fplendidifiimo ncgociojd tibi pofiulat,quod mfcenicia
iUis pudeat uel mpudentifiimu tentarcfAge quotiet
C? iUuduidifti eucnirejit quifcfefbrtifiime,dottit3ime
que gefiiffet m curfu, k a prxmio longifiimcabcffet*t
ignauifiimo fkueret euetusfHabeat iUefane,quod cati
fetur*xcidiffe habenas,consternatm equumJrattam
rotam, iattet fe uel arte, uel uiribm tanto pr*ceUen/
tiorem,quanto Therfit* pr*ftitit Achihesjufi metant
prior attigerit,profbtto poftulandipr/mijiut nuUtmt
babebitjbrtunamfudm mcufarelicebit.C*term Ago
ttothet* non mdignabitur: propterea quod hoc animo
mcertamen defccnderit,ut eiut uteretur conditione,
fd eftjta demm pr*mimftrret,fi uirtuti fortuna fk/
ticnte uiciffet.Alioquificonatuhnotantfi effcttui pr*/
;••"•
'
mim>
»7°
*
OSCLAMATrO
-HKAXmicAj
mim debercturjtot palmis effet opus, quot m Olym*
picttm certame ueniffent. Quanquam m huiufmodi Im
dts,qui folennitatis, uohptatis^ gratiaproponuntur^
fitmterdm,utuittkquoq;pr*miafiatudnturjioboi
ttorisfedfolatij gratia:uerum ferijs m rebus atcti adeo
periculofis ,qu<enam obfeiro lexunquam mercedeW
fiatuit, nififiqttisfisinusperegiffettet ita peregiffetau)
omneis numeros mpkritiA quotu quantu abfis,mox
audies: nam nunc de conatu tantu agimus. Lex igitur
ciuicam promittitcoronam ei, quiciuem m beUo feri
narit. Quis unquamadhunc bonorem uet dfbirauit,
quodfe telis obiecerit, quod no fine multis uuhteribut
dtfcefferitfProfitto nifi ciue feruato,nemo ciuicam pe
tit. Q»« unquam bis uerbis muralempetijt. Acriter
tontendiiudices,utmcettiafuperarem.Ommafici,fci
depulfut fum. Qttantmlibetenifus (it,mficonfcenfo
muro, ncmo tam muerecundut, ut muralem coronam
fibi deberi dicat.Obfidionale nemoflagitataufi depuXi
fa obfidione.Poflremo nuUus honos petitur,nifi ab eo
qui id efficerit, dd quod bonor muitat. Qui nauim'»
tempeflate defertam, ad littus perduxerit, buic ex ki
ge uendicatio efl carum rerum, quc nauiuebebantur.
<Quorfwiir*ttinet bic tuam iattare peritiam ,fudores,
pericula,conatustHibil nonficcris, quo nauem m ttw
tum reduceres,fed uittus tempeflate deferuifti, dudci
iis quicquam ex his qu<c funt in naui, tibi uendicaref
Aut.fiaufisjkurmfferasaitquifquamteuflpilmfi
nat
LVCIANICAE RESPCNDENS
»7»
tut dttingerctHonopinor.Siquk unqum oudtiottemi
Jkppticdtionemjriumpbm obtinuit, quod dd uictori/
41» omnibui nerukcffet emfus,quod gnautterfegeffe/
rit in beUo, nififuperipr difcefferit, nifi prefcriptum i
lege nmerum boftimfuderitjtude ejr tu tibi premm
promittere,quodtyrannicidiwmfis dggreffus. Quod
fi nemini hominum memorid contigit, define tibi nou*
fpe bldttdiri,define maudito exemplo poftularejptai
fpcrarcfit improbifiimm,ddre pofiulami itultifiimu.
Nolinobk comemorare ,quanto capitis periculo mu/
rtm arck confcenderis,qud uirtutefateUitim Tyran
nicm perruperk,atios depulerk^lios occiderk:quo/
rmx m&ximam partem tibiliberm efifingere. Adob
ttnendm tyrannicide premiu,duobut dumaxat uer/
bk eft opus,Tyrannum occidi. Qudntmuis conatum
exAggeres*tUeues,attottdijion nifityrannicide debe/
tur premiu. Alioqui quid dices fieodem iUo die,quo
tttarccm confcendifii,permulti pdriterdggreftifu*
quify uirtutefreti: quoru nemo tamen tyrannu mtet
remiffef.utrm omnes tyrannicide premiopotientur
ex tequoJtempe quid conati t Age quidfimultis flre/
ttue rem dggrefikjmi cuipidm,quifit omniu ignduifii
snutfut nofemp uirtuti refjnndetfimnd)m cStingdt
snterficcre^tn non preteritk reliquis bic unus bonore
Auferett Quamobre tdndef Non quid plus adierit peri
eutifed quonia id cofecit^ui lex honore decreuit. Htc
tufirtdf[cm[us'mcipies<kplordre,fruftrd fumptam
operm
VfL
DBCLAMATIO
ERASMICA
operam, negdbis gquum effe uirtutis egregios cotu?
tus meritofrdudari prgmio, nififbrtung fuffragio ddt
iuuentur .Sedqug tandem potest effe miqud conditio,
qudm nemo compeUitur accipere ,nifi cui cordi fitf
QudntumUbet miqud conditio proponitur,edm nimit
rum ficit gquifiimdm, quifquis fudpte fhonte recipit.
I» dleg ludo (fifusefi hoc exemplu conferre)quid mit
quius,qudm uelfummu drtificem ab hnperitifiimofut
pcrdriji modo idftus commodecdddt.Atqi id ddeo ne
TM tdnqudm miquum cdufatur. proptcrea quod cuilu
fttshuius lexnon probdtur,eiVberum eratnonfufcipe
rc.ltaq; lex quid prgftdri uelitjd pdlkm atq; in medio
proponit. Quid dbs te prgfiaripofiit, id tibi reUnquit
expendendum.lUd nihil rnduult,qudm ut res quamopt
time cdddf.quodfi pofieaqudm nihil iam intentdtu ret
Uqueris,quo minus effeceris,perfbrtundmfietit, mtelt
Ugk(ppinor)nihil hdbere te,quod legi fuccenfeas.Tor
tutiam,fiitd lubet, in ius uoca,cm lege mhil tibi rei:
qug ut nibil promittit, itd nihil debet, nifi prgfianti.
lAequeuero exifiimemus iudices,ifiud d mdioribus
qui hanc legem tulerunt,finefumma rdtionefitiffefir
ttm,ut conato prgmim non effefidtuenduputarint:
uideUcct iUud cduerunt,non tdntm nc ancipites istds
CT mexplicabiles huiufmodi de condtu Utes inuitdret,
tterumetidm quod inteUigerent tyrdnnicidij condttm
%\8 poffejufifummb ciuitdtis periculofufcipi. Vndefu
iurumprofhiciehdnt, utfi comttui prgmiufidtuiffenf,
temeritdte
LYCIANICAK
R K S P O N D K * * '%"!%
temeritdtc conmh% rXefp.fubuerteretur potius qudnt
rxititUerctur.Etenim tyrlnk quid dliud eft qukm grd
ueddpitaleqf ciuitdtk hulcusfbuicfi quii mededturud
tuerets dignd propofitd efi,quam itd demuferdtfi rtt
mediumprcfentdrteum dttulerit.Verumbuiemdlo ne
tninem oportet ddmoliri manum,nifi certu artificem,
ttuifud diligentid peritidqf fretus, nonfinst hoc licere
fortumtM dutn ipfefalute aare conatur, iud uitam pet
nitus eripidt. Qutdfutrum tu igitur inriufmodidifcri
mine cottdtum premio iudicas inuitdndum effe: dn pot
tius pattd deterrendu, ntfi quod cotuttus eft quifpiam,
idem prestiterit ftiec iUud te fubleudt,quod nrihi uide
hdre ratiocinando coUigcre, quu lex in mdteScijs poct
tidrn inogetfimpUcifcelerii tnolitioni, pdr effe ut mul
sto magk in benefaetk conatus hdbeai rationem: nant
oportere Xegem muUo propenfiore uideri dd compent
fandam uirtute,qum ddretdUdnddm culpam. At$ ui
itquum bictoti errasuia. Principionondnimaduer/
tk hoc tyrannicidij facinus toto genere d rriiquis dtf/
cedere ipropterea quodaliorum moUtio eum priuato
tnolientis periculo tnodo coniunctd cst: buius cum pu*
hUco Pjrip.difcriminecopuU.td, ut temere mdUri tyri,
tricidium nihil aliud fit qum temcritate priuatd rent
ommu prodere.T3rinde lex nec in quouk crimine, nec
qudlemcunq) conatu. in quefiionem ucnirefinit, uerii
In pduck duntaxdt, qut uel propter infignem dtroci/
tdtem boc odij merenturfuel emfmodi funt *ut priuc,
LVC. f
exitim
XjOf DECLAMAflO t R A S M I C A
.
exitimadferant, quam conatus dentfigniftcationem:
quod genus parricidiu,ueneficim,proditio.Voftremo
nouidesnibileffefimile,tota^ natura rationeq^ difcrt
pare,pan£ legitimam irrogatione, rj honorts largi/
tioncm.Ham alteru quidem proprie legu munusjket
rm quafi quedaht de iurs coccfiiojegisq; candor (ut
ita dixer'm)qnidam efi. Hocita baberefic demu mtcl
ttgesji reputes quammultafint qu£ lex iubeat^ddif
tapana ni pareas: quam multa item uetetjufi obtenu
peraris fuppliciii minitans:contra,uix untm atq) altc
rm effejd qu^prxmiofoUidtet. Qucdam enm duf
tnodifunt, ut duru ac fcruile uideatur ad ea metu tnati
adigv.quo degenerefunt,uxorem ducere,operam da/
re liberis. Hic lex nimiru urbanius ac uerccundiustet
cm agti,patm,nomagifiratusfumit babittm,preeio
ttd id muitat, quod atioquigratuitote prcftare deeet
bat.Vjurfus atia tanietfi id genus funt, utaquouisnon
hnprobo ciucprcftari uelle oporteat, tamen &fbrtio
ra uidentur,quam ut a multis prcfiari qucant: cr pet
riculofioraiqudm ut multi uelint fufcipere: nam mbsst
tnanum uidetur cuiquam uitcfuc contcmptu mperat
re: ad hcc igitur pramio animat, quafvx) calcar addit
uirtuti. Vroinde no oportet hanc lcgm mdulgcntiam
tongius trahere,quam ad qucfemel ipfa aftringit.Ncc
mirandm cttfi attcntior,fi uigilantiorfi exattiortfi
m proprio naturatiq; munerc fuo, quam meoin quo
pro tempork ratione m alienas partes defcendit.Huic
afiipuUtur
LVCiANlCAE
RBSPONbENS
17?
tstipuldtur iUud, q, nouis etidm criminibus exemplu,
aut nouu noud legefolet mstitui, dut d (imili lcge mu/
tuofumi.Heq) tdmen idemfiericonfueuitfi quisquid
nouificinoriscZ Uude pdtrduitjtt premiu dfimili cb
fiitutioe decerndtur.nifi lex cxtet,que nomindtmhor
noremfidtudteiusficlo,quod roget,uix hdbebittquod
pofiulet,bdU.dqudqudm. Quur enhn legi neceffefit pdf
fim ciuiufuoru officiu mercederedimereiqudndoqui/
dem nefit impunitd hnprobitdsjd publicitus omniu re
ferf.dt ptobus effe nemo grdtis potefi. Quid dut efi q£
' no uel grdtus pdtrie debedt ciuisi cuifiuel snimb m/
penderis,quid mirdnduji quod dcctperdsjd refiituisi
Vtfupplicio dignusfis,nifi pdrenti pietdtis ojficiu pet
foludSMo premiu iUico tibi debedtur,fi pfoluds, Itidh
fi quid in leges comittdsjton potes effugere fuppiiciu:
' dt nofidtim iUe tibi premit dcbiture fintfi quid cum
officioficeris. tHdmfi ciues omnesfefe In officio cbtine
rentjne opus quide effet uUis legibusiqppc que nondd
bonos mores cbpdrdte,fed mdlis e moribus ndtefunt*
id qiuere mtlgo dittitdt,dc phdrmdci uite fimgdtur*
Tinge itdq) nuUds effe kges,quemddmodu de dureo Sd
turnifeculo fhbuldntur poet<e,fuo quencfcfpontefungi
cfficioidn tu hic cldmdbis perire benefittd,q, nuUdkx
premium decerndti Vti lex nb mindtur nifi hnprobis,
itd nb poUicetur optinris ciuibus. Qgorfim enm opus
promiffo,quwnuirtusdbfolutddbunde feipfd cbtente
fit ffroindt pettre qiiUd nbfit poUicitd ,$fitto plui
s % qudni
'Xf6
©«CLAMATIO
2RA5MICA
qum mpudeutiftimm eft:'mproheftdgitdre quoded
cdndide ciuiliterq,- promiferit,ciuis eft prohitdtis nofd
tisfpectdtd.Tu quidmerueris,pdulo poft excutieturt
mterm finge ftne prtcipuam qudttddm utilitdtem at
tuliffe,cui tmen ex lege premim no dehedtur. Vtri
protittus cUmitdhis mfiugifermfitifie\oficim^cmts
tem in ius uocdbis,plebem mgrdtdm uorijxrdhercjni/
ttitdhere iudirihus, nifi tihi mercedem ex dnimi tuifen
tentid decerttdtttiAn potius ipfdm uirtute dhutute nw
gttmfui ftrtmiu iudicdhisi Ohlettdhis te cottfcicnrU
retxiMunc effc mdximum fruttu officif duces, quod de
dVtjs ritrdtum emolumentm benemerendo dddeori
henignitdtem uidedris dccederei Njmiru htc tibifuttt
rdfuntfdtisji ntodo ciuisfisoptimus.Qtt.odfinocott/
tentusiftis, dliud ddhuc nefcio quod prtmim defide/
res,eerte nuximo proximueft glorid:hoc t» idm pro/
pemodm tutifti. QUdttto metiris prerio, uolitdrefcr
ora momtium,cetebrdriJduddri,digitis notdrimitie,
oculos omniu ht te coniettos circunferretlftdjaqudn*,
uel mdxima prxmij pdrstndmpecunidftne qudutexi/
guum mometttm ddfert.Tu condtus duntdxdt es,per/
ntdgttd portiojtcl cdput potius ipfm tuo deefifitcinof
ri. At quum mtcrm his rebmfiuerts, dm tton ocrifo
tyrannoj-dmen uelut tyrdttnicidd celehraris^udfo te,
qudntuld pdts dheft dtuo pr/tmio quodldturus erds,
etidm fityrdmtmocridtffestPoftremo ifthttc ipfim
prmim,pene dixerimjmuidendu mihi uidetur,quod
LVCIANICAE
RESPONDENS
t?Tf
im tihi Ucuit toties Reipub.tyranuicidium bnputare,
quodm celebriiudicio tibi contigit boncfiifiimu pre/
mmfiagitare,ty
m tamfrequentitbeatrojpectantc
Rep. magnificam ifiamtuam tragadtam peragerc*
IAjhiuideturiudicesheneficijtuUffegratiam,quifquis
exprobrare bcneficium potuit.Tufirtunejtu deorim
munmmputas ciuitati, erfunt firtafiis quitibi liber/
tatem dcceptamfirant.An bec tanta premia contem
mstque uel uero tyrannidde fufficerc debuerant, niji
texmahuffet premio conattm ab ejfittu diftinguere.
SQjuanquamnuUumme hercle premiu magiscogruit
ei,qui tyrannmconatusfit occidcrc,nec ocdderit, q
UtiUi contingat tyrannicide premim jperareowc fir
re tamen.rlicdnecratiUe gradut,in quo nostecu co/
tsmariiubebasfQuanquam boc nominc tuus conatus
minuspromereturpremim,quodaUorm propofito
firtuna modo defidtJtibiuolunt*s,utais. Efficifiiquod
uohifii: id qderat neceffejtecfidfii, nec uoluifii. Scd
iamdudm aUum gradm (ut uideo) drcunfpettas, m
quem te recipias: nam m boc qudm dtra omnem pre/
mij fpem ctmfifias,mtemgis. Age fequemur te per om/
tda, er aUuude aUofigitantemperfequemur,nec us%
finemus confifiere. Atqui non tantm aggreffusfum
hnquisjKrumctiam occidi, uempefi\iu,:atqi id-fkdnm
hn duofecas tyranniddid,er quodfiUufufiuleris phf/
quam tyrannm,tm tyrannidisfuccefforem:er quod
ftarcmi^catofiUo^rtiscmtfamminifiraris.iicillo
s s tnox
XJt
DECLAMATIO
BRASMICA
moxJtunc boc cuiufmodifitmfpiciamus.Parentem dis
abs tejugulatofilio,eadem occifum operdmegasenm
referre,qua uia peremeris,modofufiuleris:im6 fplendi
dius ifiuc uideri uis,quod tuo quidem enfetuerum ipfi/
us dextera fit mteremptus. H<ec tam bonefia iudices
oratiopofiit parim attentufi,Uere,prafert'm boc rem
fiicis iUtsfuk v pbalerk uenditante,du nobis ob ocu/
las ponit ualidtm iUmfiorentem^ iuuenem,fic patri
adamatum,crebris uulneribus cqnfoffmsparentemfc/
nem miferumJUi circunfufm,eodcm cxammatum en/
fejanguinem utriufq) interfe contufmAfia quidem di
ctufplendida ,fed quid ad tuam caufam aitincnt t N r /
nto tam ca-cus qui non uideat, nemo tam effrons qui ne
getfpectaculm iUud mutto omnim iucundifiimu ex/
titiffe ciuitathquum fenem tyrannm iuueni uideret itt
cumbcntem,exanimem exanimi,V in altero gauderet
fefe leuatm maUs prateritis, in altero futurorm me/
tu.Ha-c quum perfemaxima,quum Keip. (int gratifii
ma,quid attinet uerbis exaggerareflUud untmin boc
iudicio uertitur, utrum tibi acceptm fstri oporteat,
quod pater fine controuerfid tyrannus occifus efic, an
jbriunafuperumqi dexteritati. Quodenm tio gladio
peremptus efijd uero quam efifutile nibiliqs. Qgidfi
tuo gladio ab eo qui em ufendu abs te rogaffctjyraH.
nus effet necatus,nu tuprotinus tyrannicida- pramiu
petitm uenires t Lex occifori poUicetur bonorem, tu
cm iugulafii, de quo certc cotrouerfm effe poterat,
tyrarmi
LVCIAWICAE RBSPONDEWS
279
.fyrannittominecenfendus effet necne,eum de quo ni/
Merdtdubitationisreliquifti. Si prudens,prudens ex
cidisti d prtmiotfin metujmulto miuus etiam caufe efb
pofbuUndi muneris.Verum iUud tute uebementer ur/
gebdsjuti prudettsuolensik reliquiffe uiderete.Sed qS
tdttdemerit iftud tuum confiliumjium tibific in mdt
vu effet,no tote* mttutiberaxeKempJfed ultorem tuiju
cinorisw ucrmn certwmqj tyrannwtn reliquerei intel
tigebds [itt dis)omne negocim confictum extincto iu/
ucne,proptered quod modis omnibus futurim prxfci/
. res,utfenexiUicofibimetcodem gladio necem cofcif/
ceret. Videte iudicesjn manififiifiimo mendacio qud
rima coudtur eUbi: tUfi diuinandi fdentidtn cbmcntut
finffctJion poterdt hinc expticarefefe.Siquidi bec uel
ttugurjuel hdrufbex,uel udtes diceresfirtaffe noitnul/
ios muenires quiifla prcdicantifdem effent babituru
Huttc quid mpudentiusiquid udttiusfquid ueridifiimi
tiusiquim dffeuerdrejd certm prdfciffe te,quod tdle
fit ut quiuis dlius exitus potius fuerit expedadusi An
coniecturis es affequutus ideuenturm quodeuenitt
At quid utiud effici cottiecturis .poteratjnifi ut uelfpe/
rares, uel fufpicarere iVorrb m retam ancipiti, qu<e
dementid erdtfyemmcertam fequi, difcrimen certum
negtigere i Sed dudiamus obfecro certas iUasconie/
ctur<ts,quibmbic nosterudtes pr<efcnfit mopinatum
omnibus exitm • Um <etdtefiffuserat, mquis, idtn
uiribks defictus,ncc obtineri iam autumabat poffe
s 4
tyrdimide
%$C\ D B C L A M A T I O
BRASMICA^
tyramidem ddempto filio.Tm mdulgentius dtnAdt*
quam utfiiio uetiet effefuperftes. tHonnefentk h*c at
ieqnoneffc natura reru confentanea, ut iam omntpmt
maedntur efie confutatajicl priufqrefctiantur t vtri
fenimenteutimtuiffeputasm noputastsinonputat,
fieri potuit utfiUtutum uideretur, qtneutiquam erat
tutmjta) ita protims totofitierk augurioifinputat
fdpuijfe, quurerat quod ufqueadeo dqfideret t Qgo/i
uerotyrannisuiribus dumaxatnniuthomink, acnom
multo magis mgenio* uerfutia, catiiditate, largiticme,
erudelitaieq) cotineatur: qua omniafi magis mfetum
quam m adoUfcentem competut, quur tu w diuerftm
torques dugurimt j\n nonfuaatat ufu rerm caUen*
tiorefitan non aUius difimuhtttan non cauctditigen/
tiuttan non profpicit oculatiustirafcitur hnpldcabitif
tttttenaciut'miurutmeminitt metimtfimtimginquum
confulittHk fotis rebus mperim tyrannicm admim
firatur, I» mititia duce quantuhm efi itiud momentU,
quod corpork uires ddfiruntfdtmtyrdnnidc profecso
muUominut. Curmagkitiuterreretademptus ftittt,
quam extinctusfttcties quifpiam audaciorfquum arx
fiperrffctdpprobemunUaJupereffentopes,arma, fa*
ceuttu ingens agmenjtot in riuitateficnofi potentest£,
qui nofolm tyramti partes adiuuabant, uerumetiam
tyrannos agcbantiquos equidemfperonunc nobkntm
effe metuendos (nolhnenhn infiufia ominari)4t ita tdt
menjaenmmfccwe negtigantW.Vfqueddconefenem
crudai
LVOIANICAtt
RSSPONbEflTS
t%$
trudamridii^ (quod omnes norunt)fenccttt cttUidum*'
ttnintofm^mbitiofmjnonfiuUm,undfilij mors con?
fixrnmt, ut rebus deffieratis protinus e uitttfibimir
fn-ttndm duxerit iprafertm aum iUcpdtris dotnu
tttttm nihilo refflderittutiormfed multo midiofu
ormjd(kobhbidinem,dtq;<ctdtis infolcntiam temer
ritdtmq),ddeo ut expedierit propmodm UUddtrd/
mUendttm tyrdmdemfilium e medio toht.Etenm quo
propiusdd iufli regnifbeckm accefferit tyrdmisjboc
minutett inuiii<e obnoxi<t,mdgKck tutttAuuenU iUcfo
hmhocdugebdt,quod ntttxme tyrdnnosfoUtcuerte/
re.Verdifatyratmdk nwnment* in cttUidifenkpe/
ctorecrant coUocdtd.Sed teneriut ddmttbdt fiUnmjp
ttt defuncto poffet fupereffe. DemdtercuU quapim
priutttd loqucrkm de mrofene,c<tUido,crudeU,deni/
que tyranno t Quid ego iudices in eofermone argu/
mentis codrguidofumm operm,quem ipft nttturd,
quem mos,quem communis omnim fcnfus rcpudidtt
Quisunqudm ifibuc audiuiti tyrannm uftttddeo pio
in Uperosfiuffe animo, ut non dicm cmmori uolue/
ritjed comiuere cpmode quiuerUiCredkemwi,prir
ttdtorum iftifunt dffictus, TyrZnus ncq; quid tutturd,,
neq) quid pietdt, neq) omnino quidfit officimnouit.
Exuithecomnidjimuldtq) tyrannminduit .Omnitt
commodisyomnid metu&nnidnectfiitdtemetitur. $o>
Xbshos amattfi quostmen fheamttt, quiuel deosipr
[osodit)quosttutmrttus,&toUmttondm expedtt»
s »
ttUt
»«V
OttCLAMATIO E R A S M I C A
Ottt quorvm opera mimsterioq} adfidciendum imperi
am mdiget. Quodfi uUos iUe poffet amarefimiles cet,
te fui diligeret, impios, uiolentos, rapaces,fcelestos,
quando ntbil ad concilianda charitatem cfjficdcius mo
rimfimilitudine. Atquine improbi quidemiUichdri
funtjufiquatems adittuantjtdeo ut prxpofterm, ucl
peruerfm potius queudam Stoicm tyramus exprit
mat. N«£ emm quifquitam Stoicus fidtjtt xque uaca
titomnibus afficiibus atquetyrannus: boc modo iUos
difcernU,quodpmlofopbusbonetio metitur fuacon/
fUia, bic commodo. An iUe uUttm. pietatis igniculum
quenquam morUumfcntire potuit,quiin patriam ui
tx parcntem dltricemfyquiin ccdites omnium bono/
rumautores tamfit mpiutjtt iba crudelifiima oppri/
mat femtutejtoru pbana defpdUet, iura contemnatf
Verm ttt largianmr tibi nonnibiljhamus^ te priuat
tos affeerus in tyrantticm pcttusjaac eftjgnem mfm.
men transferrejtn tandem perfuadebis iilud, ufajddeo
mdulgeter iUm adamaffefiUumjtfq^adeoin eum omt
ttes uiufue fpes, uoluptates, opesq^ femel contuliffe,
ttt iUofublatojte minimam qttide uitx caufdmfibi rct
Vtquam effe putarctfRepetejton dicam ex bac ciuitdt
tejterm ex uniuerfo tnortaUugenereinonex bocfe/
eulojed ab orbe condito,& ab ipfoffi uis) Vromethei
fimuUcro. Quotus quifq)fidtpater, quota quxq) ma/
tcrculd, qux. ob liberoru nccemfibifktu accerfiueritf
tXdturaUs bic dolorjg- qulnemofire\non modefiefi/
rat
LVCIANICAB
KESPONDBNS
*8J;
tit.Vriuatk pdrentibut uelindulgentifiimh,rttuUercu
Urum mtemperdtifiimk dffeftibus mdiocris luftus
fuffieitjtyramiinfitium chdritdti non mfifoldmmorr
tem fatkfdfturam effe tu Lynceus prtuidcbds f Age,
bocquocy-tibidondmusjuiceritbomo tyrannus pruuf
torum in liheros pietdtejuiceritmdulgentid mdtereit
U/s omnek,qui tibi compertu effe potuit,utr6fcdolor
pdternus'mctinaretflnrdbiem, dn m defperationemf
Qno diligebdt mpotentiusjbocerdt probdbitiusjutfe
nex ndturdftrus, ciuibusmftnfus ,uelmdxime ueUet
efcfupertcesjud ob id denick, tfuoueterc iUdm irdim,
rAcfilunece dcerrimeexdfperdtd imtdtdmcfi Rfip*.
fupptirijsfaturdrrt.QipydfidUdsuitd pnt/fmfitif/
fetjb/c nimiru und cdufdpoterdtiUu muitdretinere.
Qfiid dutefeniti dnimo uindift* cupidhtsfAn nefck |
mpotentes tttds iUa conripidt impetus, quo rapidtur
*ftu,quofidgrdrefoledt mcendiojfi quddo dtroci mfir
gniip cotumelid IdceffaturfQUd' ueropotuit effe dtro
ciorjiffilij ctdesfic amatijut iu quidem ahfHtc nimi
rmu quicquid m iUofiterit unqudmcrudetitdtk, quic/
quidjkuiti<e,quicquid'mmdnitdtkftqud ftnguinkfi/
tkjfi qud fupplicioru fdmes, aeniq-fiquid tyrannku,
idomnefemel de integro poterdt exritdre qudfiqjre/
tioudre. Mitiord etia dnimatid, ddt* orbitdtk iniurid,
mrdbiefolet dgere,ejr tu m tyrano(quo nutiu dnimal
immitius) nihil tale metuendU effe certifiimus dugur
exiftimd&ijquod in Tigribusuidemus euenirefQttfii
- - ''
fitihi
%%A. D I C t A M A T I O E R A 5 M I C A fitibi uni compertumerat tyramtofic m deUcijs effe •'
fitium^uUigituraliudtuaficbat operd,m(iutf*uifo
SH4 iHa Tigrusapto catulojn rabiem uerfa, m mife/
rm baneciuitatem dilaniandam dfcerpcndamfymfif
tirettld fi non euenit magna dijs gratia, tihi magmm
debeturmalumqmqumum adte pertinet ,lam di/
rm belumin nofira capitafortunas^ mmiferis.EU/
gcnunc utrmt maltsm ucrnm fatcri, mbil fuiffc tyt
ranno cmn nofiris affhcttbus commune, an confingere
ficdddmaffejutmatercularwn quoq)uicerit dcticias.
Certencutro modotua con&abit diuinatio:quemfi
eonfikeritjnon efi quod ad eius rei laude affiires ,qu*
fortutue commoditmtemprudenteeuenerit.Vofire/
sno donemus er boc tmjut prtfciuerti, V certu pr*
fnuerti, deo uideUcet quopim tc certiorcm facientc
(nm aUoquifieri nequaqum potuit) perinde est ae
finonpr*fcieris,quum prafcienti* tuafidem lcgifa/
eere non pofiis.Profer quibus pr*dixeris id eucntum
quod cuemt:doce quis deorum quando ifibuc tibi pra\
mnciaritjnihU babes quod dicas.Verum po&eaquam
remfeUciter euemjfe mderes, tum demum pofifa&um
nates effe capifii,qucmadmodim uulgo tum fierijtum
diei eonfueuit, pofi euentum itultos etiam fapere: ey
quo fortun* benefieiu uerbis in tc tranfmoueres ,tra>
gjxdimi&am nobti comminifci cotpifti, caufat repct
rifii,quibus prafciffc uidcarc. Sed djj boni, quktn non
bonum poetam te prastitifti, qui tam inconfifientia,
tm
X V C I A K I C A B RESPOWDEW»
*8«J
WM» c« m Mdtnw pugnantiafinxerUfawfiimumtyran
ntmob pictatem erga fiUumultrouitamfugiffetoo
ttnius capitis necem tutufihinon putaffe ktuita com/
tnorari, quum omniafupereffent quibus tyrannis tr
paratur ey ohtinctur ,fublato eo in quocmne tyran/
niaUs prafidm coUocarat,repente rebus fuiis diffifum
etd inferos abjjffe.Age,mitto nunc argumetajbax omr
. nia uerajtonficxacredemuseffejtametfi nefucum qux
demutium bahent uerifimibi ex omni bominum mtr
•moria uelunum tyrannm potes nominare, quitibe/
rosfuosficadamaritattnottfbadonesac patiacaslon
ge pratuicritiquific itiis indulferitatt nofujfectos btr
beretohferuaretcfi:quific itiis fitfifusjtt non in barba
'Wia quibufdam tatronibusjic feruis stigmaticis putsS
initiisfiducia pofuerit.Ego tibipmutios referrepoj/
fim, quifiliosficoderintjut uiuos efie patinb poffentz
tttdeo mctucrintjutnecibumquidcm una capereuel/
lent.adeo diffiderent,ut tum demumfetutosefie putdt
^rentfi quis itios e mediofuhmouiffet. Uutius inutilior
styrannifateBesquamfilius.Excxtremabarharieeon
duclitios mauult itieficarios,fitgitiuos,homicidas,fa/
crilegos: bis uitamfuam mauuticommittere,quifiut
patria fiui non pofiim, v alienam euertete gaudeat»
cjvi barbdricisferiniscfc uiribus anteeetiantjey giganr
. tes itios impios referant, qui propter animi cupiditd/
item noit difficile ad quiduis periculi fufcjpiedum per/
ducmtur&r propter ingcnij feritatc a nutiofacinore
i..
abborict
£&
DEClAMAflO
UlLAStoieA-
•abhorrent. Hifunt idonei tyrannoru ministri tffidu/
ria,munimentm,pr<efidimqi tyrannidis multo tittif/
fimm: hosfi quis ademerit,caufam uideatur dediffey
quurrebus tyrannut diffidat. Namfilius qua tandcm
ratione iominatmfuftinebat: Actatefat utiliora-tat
grandior. Roborefunus erat. Vrudentiaf magisfapk
fenefta. Cufiodijs quas obtincbat f atfi aduerfus patre
'obtinebatanors iUiusfeni cti&m optanda.Sipatris no
mine,quid nifiunusfateUes ademptus eratfNam eufio
diequo deficeret,tiifiad em cui alebaturfTutior igi
tur eratfuturus tyrannus amotofilio. Res enim tyran
nofujfiefta,filius uioletus v infoltns,propterea quod
retiquiiUiBarbarifolo lucro contentifunt.T-ilius iUud
pramiim ffteftat, tyrannidis fuccefiionem. Rec uUtu
pietatilocus,ubi mente pofiidet dira regnandi libido.
Ibi cotemptis naturc legibus,cr filim horret piter,
er pitris mteritm optatfilius. Sed difturis iaritdudu
nefcio quid:mane,pra{enfi,nibil mexpugnatmomit/
tdm.urgesJXifiprcternwduddamduitfilimjnfidif/
fifuseft,quurfibimoirtem confciuitflfthucuero nmri/
to demirandu, quippc quod pra-ter omnim,ac tuam
etiam ffiem euenit. Verm ego nihil ad me pertinere
puto,ut tibirationem reddam, quid iUi dijm mentem
mmiferint,utfibi um adferret&octantu eumeerefk
ettje nuUis coiefturis hunc exitu certo prxfrire potu
tffe,quantulibet amarit Rliu:tametfi caufanaadmodu
obfcura. Um deorufi quifiierutbuic infenfi Reip. trm
diuturim
±VClAtittKU
Rft»>ONf>BNS
itj
iiuturna ttostrd cdUmitat fdtiduerdt. Um propitios
mBrduotdittofirdfdcrd'commouerdttt:dierdtiUudf%
tdle tempus, quum mpius iUefenex dijs at$ homini/
bus iigtids ddmifform pccndt ddturus erdt. Um dde/
tdttt ultrices Erynnes, dderant Turutffacibm v hy/
dris omnibus drmat*:h<e iUi mtntem ddcmeruntjb* u*
ttdmfomidinem mcufferuntj)* dttonitm ddfpontd/
ttcdmfui c*dem impulerunt.Hihil minus arbitrabdtur
quhnfitgtffe,quifiliupercmerdt,qudm und c*ie cott
tentmfbre,qud-quidem una m re iure potes gloriari,
quodtyrdnmm uebementerfifiUerH. Virmeffe pu/
tabdt,quihoc fbcinus percgiffet. Credebdt effe t/Xem,
quales dudierdt effefolere tyrdnnus,qui ttu.gnofu*ui
t* contemptujyranni cdput knpeterenf.qui non dio/
rirettturficinus,nifiratione probe per(pettd,qud pof/
fentperfiecre.nanefufpicione VdniUejutfi quis dli/
us eh deusjioms terriculH exagitdbdt. Arbitrabatur
Htstarefibi carnificemfenfit ddeffe nectfihatem iUant
tttalem,quam nemininocentim uitare Ucuit. Itdqite
quod huius urbH pietdtijfuoi deorm bonitdti debe/
tur,quurtuid phdlerdtHdiHH m tetrdnsferre cotui/
rHtvbi difcrimen erdtfubeundmjbifugitdbas: nunc
ttbi resprceterfpcmpulchre cccidit, tutmifputdt,
fbrtun* Uudem m te deriudt. Sedfinge diuerfm exJ/
tumfuiffr cenfequutm,pone tyrannm ira percitm,
pdfim ciues adexquifitdfuppliciardpere, profcribe/
re,iugulare,inexwumdgere,poffcfiionibusexuere.
Qtjpt
fttt
P E C t f t j M ATlO Eft ASMIC A °
Qgirf hic dicesfnonfines,opinor,eorm mdloru ciuJ
ftm m tetdnqum in dutorem referri, tT.fortun<e <tr/
gumento culpam deprecdberis. Negdbk tibiimputdH
drnn effefi quidfortuitopreterpropofitum eucnerit.
At nune nbnne utiurim efl, quodboni,fortutue com/
moditdte preterjpem euemtJd totm in te uelut duto
rmueUetrdducerefEtenim te nihil expeftoffe mu
nui,qum id quodeuenit,uel ipfd res cUmitdt. Si hoe
ttttimo confcendiffes drccmjutfitium,non pdtrem ocei
diffes,credi poterdt te tdlem qudnddfpem dtiimo con/
eepiffe-.nunc cdfu nefcio dn metu potius in iuuenem tiu
eWfti,t7 tm deniq} diuind ijU mens tr futurorm
prdfdgd,fed qu<e non nifi poft euentifud proddt ord/
ettldjte eorripuit. Q » m effet fugiendum, ibi demm
iudicesinretdmtumultuofdfecmueittt ociofut con
futidrec<xpit,utrumfenem fud dextrd digntmexifti/
mdretJbidemumpr<euiderecocpit,foreutpdteripfe
fibimdnus ddferret.Et quo commentu, tm mpudens
iudices efficidt pdulo probdbilius, qut nec uidit, nec
ttidere potuit^d perinde defcripfit,nimiru (ut idftdtj
poetd,qudfifpeftator dftiterit, quid in mentem ttene/
tit tyrdmo,quid dixerit,quidfecerit, quomodo ferri\
ptiinxerit.Eiufdemprofecto mpudertti<e,fingere prt/
fciffe fe,quodeffet euentu confequuturu, crquod non
itideriisjd itd ndtrdre qudfi uideris. Qttdto metius tuo
commentojd efifdbuUfudfides conftitiffet,fiitdfin/
xiffes:te quuperempto iuucneJbiftogUdioddfcnm
;,'••'.,
ire
LvCIANICAB
RESPONDBNS
18?
hre deftittdjfessepctc <t tergo pdfuijje Vdhadem itiani
Homtricdm, v idm euntem cdpittis reuocaffe te: ue/
tuiffe ne tdm luculcnttmfkdnUt fenili ccde obfcurd/
res, [efe citrd tuam opefani cutdturam, ut iUe fuaptt
mamfed tuo glddio pefemptusigiotic tu<e nibil tentf
brdrumoffundetct,fedmultum etim idderet lucis:
iebinc dbdittm te pet rimdtti contemptdtujiet (quod
eft te dignius ) tepentt dedrtfepjilfe te nebutd, ut tyt
rdnniccnecis tutUs V odofui fpectdtor dftifttrcs/ntt
f>riusitimcdifceftiffe,qudmHegoawm omnc cofettum
uidiffes. Hccfi confinxiffei,pdulo minui malwm poe/
tdm te pr<eftitiJfei.Sed ociu, opinor, nofuppctebdt <td
omnes fbbuk pdrteis cOmmode tractdncUf,uideticct
lucri cupiditdteteprotinui dd prcmiu pofiukndtm
rdpiente.Nunc uetipfd te prodit inconftdntid,figmen/
tiifc coarguit.In drcem dfcendifti,quo tyrdtmwm occi/
deresjieq?twin prcuidebds, quodfok ipfo ckrius ui/
deriuis.lnmedionegociofubitoncfcidquii deuiocu/
lostibireftituit,utuideresfuturum id quod AccidiU
Vorrbft uerisfidcmfbcereuolmffei, natrdte debue/
tds quemddmodu noctutnus explofatot furtim drcent
confcenderisjfi cedes ctdncutum irrcpferK,fortefbrtu/
M obuio nemine/non dicdm ut totierei atiquid,fed ui
cxperireris,fi quodtutofdrinus poffci defignare: b<ec
tnotienti commodtmfiuiffefbrtttndmHtaq;quwm ddoe
Ufcentemfolwm dtq, ihcuftoditwm cffindiffes(utefte<i
Uimirm ctmfecurioftpericuti^, minus cogit<m:pr<<i
LVC<
t
tefed
%*9
PSCLAMATIO
ERASMlCA
.
terea diuturnatyrannis iammagnammetus partent
exuerat)ttm baudfcio(ut mores lUius erant)multo w
nofepultum,atqj immodica Ubidine dcfeffum,fortiter.
iuguiaffefciUcet,crfomnuiUi cum morte,id eft, ger/
manum (ut ait Homerus) cum germano coniunxiffe:
deinde ubi iam cardines proculfiridere coxpiffent/ex/
audito uidelicet morietis gemituJbitemetu exanim
tum itafugiffeatt non uacarit gladium e uulnere toue
re, q\uem nec parricidtc, necficarijfolcnt relinquere
ne dcprehendatur.lnterea domi latitaffe te, iamdudu
defuga cogitantem,er longinquasaliquas,femotasq^
tnundi latebras animo drcumffectante, m quibus ab/
ditus poffes irritati patrisfeuitiamfdUereilama^ tcal
fpontanem exiliwm accincto, repete m uulgus exifjfe
famamjiberam effe ciuitatem, tyrannm una cumf/
Uo iugulatmjreUquos metufugiffe^tutorem ignorari,
facinpris: lbi repente ad nouam tuefabuUe cataftro/
pbenjmmutaffe te animm,ej quipriusdefalutetue/,
rasfoUicitus, protinus ad premtjfpem arrecrufuiffe,.
Uicricp auiditate ,priusq tibifatis effet excogitata rat
tio,qua toti huius inopinatieuentus laude m te tradu/
ceres,profiliffe in mdimiid quod uidimus,c\amitaffe
tttu iUm effe enfcmjuu facinus, non unu premiu tu/t
uirtutiforefatis.Uec nemo non credidiffet,funt cnm.
reru nature cofentaneajtfu coprobata, omniu opinio
ne recepta.At tu dmfedulo quide,fed tamen partm
ex arte, tuam nobis prafcientiam niteris perfuaderc*
quam
LVCIAN.IGAB
RESPONDEN-S
4$>%
quim multd comminifceristnon dicam totd f&cielue/,
to diftuntiu,uermetidm cum fenfu communi, cm mo\
re,cum ndtura penitus pugnuntidfprimm tyranmm
tdm maternefilim ddamaffe, utfine eo uiuere nolue/
titfic ob unius rnortem metufitiffeconfiernatmjat m\
uitd mnere non fit aufiu:fic iUt toto peftorefifwnyth
ipfe nuUdf circm fe cuftodias haberetiddeo frdtti «IH>,
mifitiffe,uttam chdripignoris truculentdc/tde no pc*
tuerit dd ultionem infiammdri:tam inudlidm, ttt tu*
dextrdfiterit indignus:tdm inermem, ut ni tu iUi ghdi
m rcliquiffes tum, defuturm fuiffet, quofe iuguk*.
ret.Non uides qttim non competat tam mfignis intyt,
unnm pietas,tamfecurd in edm wtdtern fiducidjtdtU
tus metus in hominemjcxceptofilio,reUquis omnibus,
prsfidijs munitum,tdntd confiernatio inhominem tot,
periculis exercitatifimu,tantd imbeciUitasin iratmt
Quidigiturerdt,quur tufenemiUum tdntopere con/
tempferis,ut indignm habueris,qui tua ista mdgmfi/
cd dextera iugukreturiTune indignu iudtcabis quem\
occideres,qum em Refb.nonputdritindignu quent,
formiddret,quem maximofuo cm doloreferret.Non
talem iUm iudicesjion talemfenfimus, ut cuiqud con
temnendus uideri debuerit.Uecs) tu em unqudm conf
tempfifti,nififorte contemnere efi, mifere formidare*
Sciebds arce armis refertajfciebds fupereffe fateUites,
qttoru ueluttusjifeni uires deerant)fufficiebdtiugu/
lando tibi.Uo ignorabasQd quodnemo nofirW nefcit}
t x qxian/
X94.
DECLAMATIO
ERASMICA
qudntumuirium iUi pdrtm exercitdtioy partmi inge/
tiij firitdtetidm mittdfenefta reliquerat\ Tuminonte
fiigiebdtfiigidumiUudfenium fic iMtrdunfdcridolo/
re mfUmmdtiyUt iuuenibus etidm uaHdifiimfc fepenu
merofiuritmtolerdndunt^fiqudndofolitum ittudro/
bur quoi tetdtk gelu uelut obtorptierat, mdgnoau/
quo animimotu rccanduit. Quktuitemtdmmudiidus
eftyUt notrittipudor,irtt,dotor inges uiret fuppeditett
rloc erdtuidelicet,quur tu.filium qukm patrem mdlu
cris occidert,quod iUum inopindntem,mermem,dor/
mientem fortund obiecit. Cumboc pugmtndum erdt,
drmdto,udUdtojrdto deniq). Uocerat quur glddium
relinqueres,ratus ne tdntifter quidem morari tutum
dum reeiperes,metuens uidelicft ne tdntiUumfdtcin*
te redderet mfugd tdrdiorem. Reliquiftiimtitus,quo
tyranno prodi poffesfedprodimdtuifti qu&m depre/
hendicJeq^egonunefdrmidinetudmdccup% mb mi/
ror mdgisquodpedibus confiftere,quodfitgere potu/
trk,quuntdudires moueri tyrannicam familiam ,ftri/
dere drmdmtettigerestibinon cum puerofed cum ui
gildntibu$uim,dccinftkzarmdtk,fobrijsjrritdtk,de/
ttiquecum rabiofopitredimicdndum effe:nonquod
iUum ufqiddeofilij mors commoueret ,fcd quod arbi/
trdretur&hdudfcio an uerefepetitumfuiffe,dexte/
ram tuam erraffe tantum infilio.I nunc er ffiera, non
dicdm bos iudices uirosomnium perjpicientiffimos,
fed uel e medid plebe quenqum effe t&m muccofis na/
ribus
IVCIANICAB RESPONDENS
*•>$
»1»««, cuinonfuholedt, imo qui non pldne odoretur,
perfcntiatq,totdmhancf<ibukmabstcconfic}am. Et
quodpoeufoknt,quum htrcnt in explicando tragos
tuk_arguwentp,bancucbuti dcamdiuinationcm arte
quadam induxijii, quo prxfenfionem tuam iudieibus
probaresjinequauidcbas prxmiuobtincri no poffe.
Sedoccafioncmdnquitjminifirauipatcrnxmortis,qui
gladium quofeferiret rcUquermatqi idfolu non mo
dofatiseffe putat ad petedum pramium, uerumetiam
meritum cffe» ut ipfe enfisinterarma deorueonfecrc/
tur,dominus pro deo prafenti colatur.O hominefua/
uemji hatfpes uere conccpitdmpudentemfi quu non
ffieret, pottuht. Itane tyranno gkdiuserdtdefutu/
rusjnifiiuum iUum reuquiffesfTu m areetn arma,hoc
efijnfyluam Ugnaportandd putafii f-fiififorte tuunt
iUudferrum magick precaminibus erat imbutum, ut
ultro ad mortis ddegcrit ncotfiitate: dn uero nihil re/
ferre putas, qudm pra-beas occafione, quompdo, quo
dnimofPrimum,glddiu reliqutfii, qu6 nihil minus de
efi tyrdnnpmunqudm ferrum dbestjaon in cubiU, non
in trifUnio,non infdcrisp-eUquifii metu trepidus.Tua
qmdem in re illud interim demiror, quafionteeu gla
dium tuum aufis appelkre, quem habueris pro dcrcU
6o.Metujnquam,exanimatus reUquifii,quem pofiea
receptum optabas;reUquistirem ancipitcm. Qtudfi
tyranms iUum eundem enfem in ciuiu iugulos difirin
sdtfetfquidficpdc UStos aliquot ex huius urbis iuuen
.,
'.-v
4>
.
'
t
5
tUtf
i?«f
T>E«CLAMAtlO E R A S M I C A
tKte ddolefcentes jilio fuo inferids mdttdffeti Si tyrati
num occidifli,quid tuo occifus efi glddio,cr horu om/
nium indignd aedes dd te pertinebit: quippe cuius en/
fe perdctd efl.ldfi non euenit,nihil dd te pertinet,tutm
dnceps oecafio quam in pdrtem caddt, id dijs in manu
estfi bene uerterit ,nihil grati<e debetur eiqui dedit
imprudensfin mdle ,temeritds imputdtur. Nf<£ enim
culpd udcat,qui periculofdm minifirat occdfione:qu<e
fifelicitcr,mirentur omnesfin infelicitcr,merito acci/
diffe diednt. At qudnto probdbilius erat,futuru ut ty '•
rannus tuo enfe dlios in ufus abuteretur. Scio me iudi/
ces h<ec pluribus refeUere uerbis,qulm neceffe uided/
tur,quippe tdmfriuold:uerum idmihi propofitum efi,
nuUu/tn ittius argumentu non excuffum, non exdgitd/
twm,non reuictu pretermittere.Qtt.dre quafo ne pige
dtitd ut dntehdcficifiis,pdtienterdtq)dttente cognor
fcere, dum hunc db grddu firmifimo deijcio. Hicfibi
uehementerfidebdt, hunc acriter urgebdt locum.Nc/
gdbdt uitari poffe,quin premiu deberetur quod pdtri
necKcdufdm ministrdffet,finonreliilo ghdio (nam
hoc opinor argumentum idm hdbet pro dcrelicio)cer
te necatofilio.Hdmitd in legibus differtu diebatjribil
intereffe utrum mdnufud quis occiddt, dn mortis cdu/
fam pr<tbedt.Addebdt,<equueffe,ut quitin maleficijt
cdufam ddtdm mputdrentleges adfupplioiumjnulto
mdgis idem-obferudrent in benefactis ddpremium.
H<ec diebdtmeminiffefefe.in legib. cffe dijhutdtdfittui
«
dddens
LVCIANICAB R E S P O N b E W *
lyf
ktd&ens Thrdfonicumjiififibi diuturndferuitus legum
memoridm obliterdffet.Non ttt legum oblituspropter
diutinam defuetudinem,fed nunqudm quidfibi uelint
Xeges mquififfe uiderk.Bis enmhic ems,qui necfc cdu
fe ddttt rdtionem,necg ddntis dnimu difcernds,id quoi
iegibustrddituestJiecdnimdduertU longe diuerfdm
tfferdtionem mdlefcij ey beneficijimputdndi. Qjtid
dis noue iurk interpres i lunefatk effe iudicdsuel di
pandm,uel dd premium, qudlemeunqt quomodocuq;
cdufdm dedqfetNihil igitur refert, Hector dn Aidcem
occiderit mdnu,dn glddiu iUum dederit,quofe poited
confdditiAtquihdnctdudem nunqudm iUefibi uindi/
caffet: tametfi probdbile uideri poterdt, in cum ufum
bostidbhosteddtumfuiffeferrum. Qt£inergofabros
ttrarios omnes uel dd pcenam uocamus, uel dd prsmi/
wn,quoties drmis ineorwm officind perfectkjtut iug»
Idntur ciues,dut ferudntur i Voftremo quur hoc quoi
tu petis prtmium, non enfis istius tui opifex petit po/
tiusiTyrdnnus glddium erat hdbiturus,te non porri/
gentetttt porrigere no poteras,nifi huius induftrid tibi
ininiftrdffet. Age /i telo inter uendndutemere mifio,
fortetyrinnum uicinum interfeciffes,cldmdres tibity
rannicide deberi pr<emium,dn potius nihil tibi debere
iur kudis,quod mprudes ejT infcius idculu torfiffest
Imb in ius potius udeSdus eSes,qui mifii feli temeritd
ie due[quod inte fuit)oceiderk:naquod in tyrannw
inciditjd nihildd te. Quidfl cdupouinW Xenedcfuduei,
t Af
quale.
tpi
DECLAMATIO
ERASMICA
quale Volyphemq dedit Vlyffes, tyrdnnq uendidiffei,
dtqx iUe eius dulcedine cdptus, auidiusfefe mgurgitaf/
fetydfU. re coceptafebri decefiffet^uderes ne caupo,
ttini titulq tyrdttnicid* prx-miu fLgitdrefAt quis non
tecum tudfidgitdtione,uttemukntu,uitto^, madidm
exploderet f C*krW qudnto frigidiore titulo nunc
idem pqftuh» f VtcunqicqniecfurK pr/tcipi poterat:
ut et*i uinofd jarniVucjbih uinq autqxus, intemperdn/
tius$ffuerctor,crapulam cqfequereturmorbus,prx/
fertm infene.morbum mors.Vulgq hdf euemunt. T«
eam tyrdtttto ntorfK cdufdm deditji, cuius mUum ex/
tdt mhominummcmoiria exemplum. Qgwenmdnte
bac qbfilu necemfibi manus intuUtiAcceddm propi/
us.JJinge tetyrdHtti coqum effe ;prqbe caUere pald/
tum domim\medicos interdiccrc cibum, quo tame Ule
qppidq quam lubens uefcatur; interminari morbu cai
pitdlem,ni temperciUd te nonfugere.eum cibu tu arte
tua,cupcdijscu zy condimentis magis dc magisiUece/
brofum reddis. confequitur edentem morbus, quent
prtedixerant medickemqritur tyrannus, liberdtur ci/
uitdf. Hiccine coquus e culindinfqrum profiliens,ey
ddhuc iure mddens,fuligine nigerjyrdnmciiLe premi
m pofluldbtsfMortarium,tonfiUim,fjr oUas oflentd
bisjtrma fcilicet quibus tyramdem expugnarisf Non
eris(opinor)tdm impudensin ed edufa,qua tameiiia
tua muho efl abfurdior. N4W iUi uoluntas occidendi
nS defuitfprobdbikm prebuit caufm. T« ncc in hoc
iugu/
. t V C I A N I C A E R E S P O N D E N S %9J>
§Hgulafiifitium,quo pater ultro uitam retinqueret, e r
caufam dedifti,adquiduti potius quamadiftudidone/
am. Accipe exemplu tuofimilius,quam ouum fit ouo
(quod aiunt)fmile. Quidfi tyranniamicam,quam ilf
lemifcre ac pcrdite depcriffetficcidiffes: eaq,- cognit*
retyrannus fibi uitam abrumperet, auderes adpr/t/
ntium dfpirare-.duderes diccreje certm prafciffe,fo/
rejuttyrannmfbontetugeret e uitaiCerie quanquam
plures amicas extinclasfequutifunt,quam fitiosaumu
tamen tibi crederet, nemo tibi pra-mim decerneret,
tum fhftmpericulofm cr anceps dicerent:omnes
fbrtun/gratias haberent,cuius commoditdtercsedfc
licitercefiiffet. Tibi abunde magnm prtmim exifii/
tnarentji cqmmifii ucnia donatus difcederes.Vrimm
igiturdiuerfam imputandi maleficif,cr affcribendi be
neficijrationem conueniet difiinguere,deindecaufai
atqualitatem,pofiremo animm:atq; ita demm tique/
bit,quid tibi lex debeat.Ham quod aiebas legem proti
xiorem effe oporteread reddendm prtmium, quam
dd mfligendam pcenamjd i/n priuilegijs,qut m exem/
plm nouocanturjortaffe locumhdbet.ln iure commu
nilongefecus efi.Siquidem(utifuperius demonfiraui/
mus)nutti nocenti tix no minatur pcenam:paucti bene
fhfttiprmim ofiendit.Ttm m maleficijs etiam coius
tmfimpticmfuppticio profcquiturjn benefiftti fem
per exitm requirit. Hec mirmjnec imquu,fi tix efi
ditigentior m eo negocio, ad quod unmefi nata, atqt
t 5 tnfiitutd
k,9$
DECLAMATIO
ERASMICA
hfiitutd, qulnt m eo, m quo tempork rdtione tdnqul
aliendsfibifumit pdrtes.Ergo m utroq; comuniterffie
ttdt,ut cdufdfit idonea:deinde ut animus ddfit, no tdnt
tum cdfui.Hoc rurfum interefi, quod m benefisttis nec
cdufd idoned,nec dnimus idoneus fdtisficit legi,nifi his
dccefferit euentus ite idoneus. I» mlefictis, fi quid no/
cendi dnimo tentes,no expenditur nec euentusjiec cdu
fd:fed ex dnimofictumtuum iex metitur.Sic enim iu&
cdUtibi nihil dd fcelus defitiffe prteteffirtundm^qud te
fubleudri,quod tdndem iusfittln euentufimul ejr cdui
fam ddtdm ejr dnimum expendit. Si dnimum uitiofm
coperit, nihil mordtur cdufam, qudmfit idoned, putdt
animum or euentum dd pcendm commerenddmfuffice
rt. Sin dnimo fimplici ddtd efi cdufd maliidoned, tjr
tton confcquitur euentus: lex qudfi conniuet dd id, er
ttonputdtdd fudm cognitionem mdgnopere pertine/
re.Sin euentus est confequutus, etidmfide dnimiuitio
doceri non potefi,tdmentemeritdtis er negligentia
nomine pcendm irrogdfpdrthn propterfuffiecvi ddm
\is uoluritdtem, pdrtm uth<ec Utebrd peccdntibus eri
pidtur,mprudensfici,difcdhtcfihomines uelfuo peri/
culo cduere,quod dlienoficidtpericulo.Ergo qui pru
idens ejr fciens, certdm dtq; euidente noxte caufam de/
tlerif.cum perindelex cenfet,qudfificinus tndnu pere/
jgerit.Vewtifi quis hostl opibus, copijshj iuuerit,per/
inde efi dcfiipfus drmd contrdfirdt.Siquidem idfup/
peditduit,fine quo beUum geri nSpoterat, Autfi quis
mimicm
ivciANicA"E $-£sVpiiotiiS
iw
mimictm fuum per dolumnduigiofolutilimponendu,
xuretjut ndufidgio mtercdtidut m conckue penfili tct
ftudine mducdtjut ruind opprimdtur :dut iuxtd lettu*
lum <egroti,loco phdrntdci uenenum pondt,futuru fjje
tdnsuteo hetufio peredt,tdmetfinon bibit egrotusjtdt
inen ueneficij pofiukri potefi qui pofuit,propter uitio
fdm dnimiuoluntdtem.Ndm uehementererdt probdbi
leid euenturum,quod iUe moUebdtur.Huicfidctrxbdi
hocendi uoluntdtm,nibil iUicum lege reifitturum efil
Si* detrdHd nocendi uoluntdte,dpponxs euentu: non ef/
fitgiet temeritdtis crimen.nifi iUum mculpdtd ignordti
tid dbfoluerit.Vorrofiin loco non dd id defiindto,put*
itt ttid pubUcd,dut mfundo dUeno, drcu temet exercet
usdextecum non dgitjnififiquem occideris, dut uulne
rdrtsjtut fi cui ddmnum dederis. C<eterum quodfixis%
tuoficvs periculo. Qtjodfi quidborum confequutu/ih
eft,cum lege tibi res efi. Neque tibi tud pdtrocindbitttt
imprudentid:quippe queculpd femcritdtis nonud/
eet.Siquidem m tefuerdt prtcduere, quod probdbUi/
ter poterdt pr<etimeri. Vides qudnto difcrimine difii/
tdfint,'mter que tu nihil mtereffe dicebds. Vrimunoh
ftdtim imputdtur ddpremium, quoddd pcendmfidq;
hond mdlignitdtelegum ktork,fed pdrtim exipfd
rei ndturd proficifcitur,pdrtim i legum officio. D t w
de difcemitur dnimus, cdufd ddtd dijudicdtur tfpectd/
tur euentus. kge nuncfi libetjtudm cdufitm, qud ttnm
ficinus <estimdri uis, expenddmm. Tinge tecmmj
huuitdbilent
f<X> P H C L A M A T I O
ERASMICA
jmeuitdhilem mortis cdufdm tyrdnno dediffcfcd knpru
dcntemJtuUa tibifitpremijpetitio. Qttis enm mfcics
bcnemereridiciturfFortibut uiris premid ddntur.non
fprtunatts tdntm. Udmeuicimusidoidudm opinor,
neppfthdc affirmes te in hoe iuguldffcfiUm, ut pdter
fibineeem .confcifceret:quodeucnturum neudtes quu>
dem quifquam prdfcire poterat, tu necfufpicari. Imb
pofiea quimrem plenam difcriminisfirtun* arbitrio
c5mififti,quia benefuceefiitjio c nomine lex tc non po
fiulatiatidemfimaleeuemffct; temeritdtis pcends er»
debiturus. Nf$ enmtibifuccurreretmculpdtd ignpf
fdntid. Qnjd cnm a-quefirmiddndu erdt,quam tte ty>
ratmusafimuhttq; occifpfilip fcpetimfidijsperfenfif/
fct, omnid tyrdnmdis tnald in nos epnduplicdret / im
ttt. de dnimo res tibi conftet ? cdufcm dedifti non folm
nonidonedm, uertmetiam periculofifiimdm Keipuh.
Vin hpc tibi argumentpeuidentifiimp demonftrarit
Vihgete quempfdtn e ciuibutuitip occidiffc:ttm extin
(Updtrent idfcccre,quodmodofecit tyrdnnus.Vtrm
tu duplfci f/edis criminc teneberis,dnfimpUci:SimpU/
ciopinor. Atuxory mdritimortem mputdbit,qui
necdtOffUiofcnicdufdmmortis dederis:dtqs bis fermc
tuis argumentis utetur. IndulgentifiimefiUm ddamd
bdt,'miUmomnem fimilic curam reclinduerdt,iUo
feobleftdbdt. dtqj bec de priudto fene cim fide dicet,
qtuetu de tyrdnno nimis dure(ne dicdmridiculc)dice
bdi.Addeted tcftiffc,prmdiffcfuturU,ut iUetutdm fu
tVCfANlCAE RESPONDEN* 16$
geret orbatusfiliojn quo uno omnia uitat oble&ametav
coUocarauNan tibidefitiffeiugulandifenis uoUmtatci
fed hoc tanttm egiffe,ut miferabilius fua dextraperi/ .
mcreturjtt odim tuu plenius miferipdtris malaexa
turares. Ideo iuuenem necajfe, m bunc ufm gjaditm
m uulnerereliquiffe. Videsquantofunthccprobabi/
Uofa m boc,quam mtuonegyciotey tamenegabis pa
ternam necem adtepertineretatqs animifufbicionem,
caufe qualitate purgabis.Negabts caufam idoneamfu
iffe,quuriUefibimct manus adferret. te nec prafcire,
ncc timcre potuiffc id,quodfit confeqmtm: qupd ra/
rmextet exemplm patris, obfilij necemfbontefugf
entis e uita.AUoquifiiturmfuiffe,utcrmatierfibtfir
tmaccerferetiquippequi mpotentmamarefit c8r
fentanem,ac minus aduerfm dolorem animiuiribu*
ttalere. Hccnondubitarestibi profitturajdaltertm
crimen dcpeUendm,& prodeffent dubioprocul. Al/
qui quodm n\aUficifsuaUt,nequidimputetur,id mul
to magisi/n bac caufa uaUtjnequidacceptm fcraturj
Ibuteiiberaret s uoluntatisfu§icione,qu6dcaupu pa\
rm idonexs dederUibic ex caufis multo minus idoneis '•
propter perfonam tyrami, uideri uts non modo quoi
cuemt,fiuffefufpicatus, uerumetiam certum prafciffe*
Ibi temeritatts pojlulari non poteras, propterea quoi
tametfi uitio abs te data efi caufajtamen idonea nonfit
dd id quod euenit.lmo ipfi totd res hnputabitur,& le/
gibitsp<xnMdabit,fepulturaprobibitus, quodciuitati
citrai
Jttfc.
P-ECLAMATIO
E-RASMIGA
;
eitra caufam idoneam,ciuem unm ademerit. Tibi *&
mfi unius filij mors imputabitur, etiam fi mater quoq^,
egrfiUa>,«yforores, ey tota tribus buius necem fuerit
imitata.Hic poterat,tiififiiiciter eueniffet: quippe ubi
fummm Reip.pericukm ey uerteretur, ey pr/etime/
tciprobabiliter poffet. Venio nunc ad quartu iUud pr/t
fidim iudiccs,quodifle tutifiimm, ac pene mexpugf
nqbile iudicabat:unde ego iUrnn ita deturbabo, ut nonfolufitno babiturus, quo tyrannicidij ey buius laudis
arcem obtineat: ueru uix etiam latebram inuenturus,
ubi temeritatis ac maleficij panam effugiat,quo nimi/
trm inteUigat,quam non inimice, non curiofe ( ut ait/
bai)fecwm> agam:ut quumpofiim in crimen ac poznam
uocareftt babeam ab bonore non promerito fcclude/
rt.Aitfibi deberi pra>mim,ue\ boc uno nomine, quoi
ittuenem occiderit, iam plufquam tyrannm, tm ty/,
rannidis paratm barcdem,etiamfi bunc euentm dif
njo dcdiffentjtt fenex ipfe uitam abrumperet.O deplo/.
ratam impudentiam.tu tibipramiu peteresji tyran/
numfua>furia> non effent ulutDif quid uis potius deie
rint,quam ifluc quod tufingis.Scd tamenfingamus m
terim oratione,quandoquidem id tuto licet:tametfi aa\
folam mentione inborrefcit animus.Tunejnquam,oc/
cifofilio,relittofene uiuo,tyrannicida premim pctef
resfAn potius nec ipfefupcreffes,qui pofiis peteremea
effet rcfb.que dare poffet t Nam tu aut cxquifitisfup/
pUcijs exanimareris,aut in extremk Qrcasiis exul de/
Utefccres'
LVCIANIGAE RESPONDENS
fof
tkefceresmos prq tyranno iam immanifiimm carnifi
eem pateremur:v tuum caput ubicuntfitenarulatU,
taresjurU imprecationibus deuoueremus,quinos tu«\
incogitantia,uel pracipiti magts lucri cupiditate in\
tantam malorum tempefiatem conieciffes. Sed refilius
erat tyrannus(inquis)patri prwterinane nomennibil
erat reliquu. Quid ego audiof duos igitur bec ciuitat
tyrannos alebatfNam de patre nemo unquam dubitd/
uit,quintyranniuocabulm mereretur. Qu,andoautc
antebacunquam fundo auditm e(i, duos una in ciuita}
tefediffe tyrannosf id quod mdgi/s etiam natura repua
diat,quam eodem in corporegemina capita. In ijfdent
aluearibus duofe reges pariter noferunt. \n armentis
taurus tauro cedere cogitur. In ufdem luftris nq conue
nit duobus interfe leonibustey tyrannus (quo nuUum
animal ef)vratius)parem in eademurbe patitur f Nott,
uides neceffariofieri,ute duobusjut alter alterm op
pugnet, aut alteralteri cedat f Vtrm tufiiffemauut
in patre,aninfiliofSiiuuenisaduerfus feni obtinebai
tyrannidem,quid a Repub.pramim pofiulasf Tyran,
ni partes adiuuistijton Reip.Sin patri cefiif.quid tatu
dem iUm uocare potes,nifi tyranni uel prafe&m^aut,
fateUuemfQgandoquidcmfeniorityramucamappel»
lationem ne tu quidem audes detrabere.Veru ut quo/
quo modo tyrannidem omne in adolefcenteoratione
deriuarcs, quam multa tu quide non ex rejed pro cau
fctua cSmoditdte cStninifcebdrisf Qatermqum itt
bis
DECLAMATIO
ERAfMIGA'
his confingendis decori,quod m perfonisfitum eftjtut
tdht hdhuiftirdtionemfSicenim(ut mcmim)bnducebdt
mfibuldmfenem idm /etdte mitem,ey qui omnem ty/
tdnmdis dcerbitdtem obfeneddm exttiffet: non fecut
dttft mdld,qu£ ndturd dcerbdjtempore mitefcut, er m
dlitm dbeuntfuccum.Vorro iuuenmftrocem, iUo m/
eolumi gerentem tyrannidem,idmck_ pdtritiiuofucce/
dentem.Vriudtus pdterftmilids nonfert filium feuiuo
fuccefforemtv tu uU iftuc credimtyrdMoflttcnSfi/
nit uttum e Xiberis rem domesticdm ex dnimifui libi/
dine moderdri:ey tyrdnnmfefc ueluii dbdicdns itnpe/
rio,negocitt omne in ddolefcentem reiecerdtf Non du/
biio,quin e? ipfe uideris,qudm durdfint iftdjty qum
d cbmmunifenfu dbhorrentid.Verum quidftceresjufi
tdles perfonds induxiffes, cxitu inuenire tragdzdid tud
non poterdtfQUdfo tejtn unquam duditum eft tyfdn/
mm /etdte mitefceref Qu,dndo ttt defines ed qu/e funt
priudtorwm,qu£ bonorum principum,tyrdnnis tribue
refvt eode igni c/erd nwttefcit,limus durefcitdta /etd/
tepleriqxredduntur mitiores dc temperdtttiores,ty/
rannus mdgis exafperatur. Vt tempus nSnuttis pornis
dmdritudinem ddimit, ut uinis nonnuttis dcorem conci
lidt: itidem tyrdnnis non ddimit feuitidm xtasfed ex/
dggerdt.yis ipfifiimam tyrdnniciingenijtibi demon/
ftrem imdginem f Spinm cogitd, qu£ quo magis fe/
nefcit,eo pungitdcrius. Echinoscogitd, quiquo plus
hdbent etdtisjhoc teftdfunt dfberiore, Vulgaribus m/
genifi
LvCIANICAE RISP0NDBN3
Jof
genijsfiriaffe nonnuUd uitid fenettd uel detrdhit, uel
certe mitigatjetidmfiplurd irritatjionnuUa pdrit.At
tyrdnnorU mentibus dd fcelut, dd crudeliidtem natist
fcelere ty immanitdte imbutH ata) educdtis,prater ui
tiorum omnitm mcrementum ddfirre fenetta quid po
tefitHififirte Ubidine adimit t QuanqUam ifid tyrant
nidis quantuld tdttdem efi portio t Sed eftojuerit fane
propter ittdtem dduoluptdtesfegnior,uertm cratfit
fttiiofiotiUndefityUtiimbcciUior fit adcoitm,adrdp/
trnn duidior.Yo.rid.ffe pautiorcs buic execabdturcphe
bijfed infigmorcs.VdUciorcs producebdntuf uirgineSi
fed exquifitibres.Qjiur no autem & plurest uidelicet
quo femlefiflidiiioptione,ty uarietdte Uinceret. HoC
itdeffe,quot ego tibi testcs citdtc poffem,qui quo nobi
lioresfunt,quofirtuna praftatioreS habet liberosjhod
mdgHeisdfidgitiofifiimifenis cupiditdie metuebant.
An tu putdi und cu uiribus fcnefcere libidinem t Mul/
iofecus habet. Imo quantuim a-tas improborm homit
nmficultdti dctrahitjtantu. ddijcit cupiditati. Qgdnt
quam tyrannicm animm his m rebus non tam uolut
ptdtis ufus cdpit,qukm nofira deteitdt contumelid. Vt
jngeat mfene tyrdnno Vemts, certefiruet uigeta) md
litiaJ~*uitid,nocendilibido. Yostremo totm iUud u\/
tiorm dgmen,qu£ propria tyrannorum funt, cupidit
tMjrdpddtMJmprobitM,impudentid,m}piettsJrdcunt
dU,uiolentidMpotentid,fufpitio,fraus,perfidid,crut
4clitMMpldcdbiUtM}mimmtM,periurim,(Quidda
7fb%
b E C L A M A T f O " ERASMJCA"
tem oportet omnia commemonre nobis omnihus be§
nimim notaffborm inquam nuUu nonetatefit acer
hius, prepterei quod iuuenti nonnutiqum naturx bo
nititeuincitur: pr<eterei quudam mili nondvm didif
cif.it fene&ifft quid pudork, fi quid bumanitdtU,fi
quid meUoris ingenif i natura infitu efi, rd emne mul/
to ic diuturnofiagitiorm ufu penitusexuit,v pror/
fum in immanifiimam quinimfenm ubijt. \i ita eue/
ntffejudices, in execratifiimoiUo (ene,quidcgo coner
irgumentis docere,qum fua cuia^ memeria abundefi
tis exemplwm fuppeditetfQuodfiiuucnis fefe gerehit
infolentius, uidelicet patris ibutcns mperio: ntmttt
bunc continuo tynnni nominc domhis f Erg» rx et/
dcm tynnnide fexcentos tynnnos fkcrle rcddiderk.
Ntm quis ejl omnino in tyritmifkmiliijtel extremm
mancipium,quinonipfe penctyramo fit ferociar,m
lentiorifceleritiorfTiliusjnquit, cmolumentis bnperif
potiebitur.pdtripreternomennihil cefiit. Quafiue/
ro nonfit ifiuc omni tyrannidicommune. Longe mini/
ma fruiiuum pars,quifolcnt ex tyrannide capi-atd ips
fum redeunt tyrannm. Qjtemaimodm in Utrocinio
fieri confueuir.prede comumterin omnes difiribitun/
tur, uel in eos potius quoru opera apiuntur. Alioqu
noncohercbit cobors iUifcelerati: nifi dux iUe,quif/
quisfkerit,plus etiam pcmittitfuis,quimfibbjpfi.So/
Im nomefibipropric uendicit. Et in nuUos efi tynn/
nus indulgentior,quim in ficlerm miniftros: quppt
qucrm
t V C I A K I C A E RESPO.NDBW6
ftif
qttorm operdfentidtfuum knperiit cStineri. Proindd
fubuniusumbrdfdteUes omnis,omnis miniflerfimilU
risJeno,Tyrdnnidem qudnddm in ciues excrcet. Kidi
euleficerofi hoc quoa^ coher drgumentdtione probd
reJudices.Vidimm,fenfimus,expertifumus,nififirte
tdm diutime cdiamitdtis memoriam, tam pduculi dies
•btitcrduerunt. Netj enm effet res ufqueddeo miferd
tyrannisfi unius modofiret toleradd uiolentid, Quot
firendi ldtrones,quot fdcritegi, quot ex extrem* bar/
bdrie dduene,firis qukm hominibusflmitioresf N«£
defunt,qui feflmulent dpud tyranmm fceleribus fuis
gratiam promeritot effe,qua himirum hoc nomine mt
tudnturkciuibm. Horu igJtur ummquemiibet tyran/
tfimdppcUabis ,er pro quolibet occifo tyrannicidd
premium petesitHon in tantum omnem exues pudore
opmor.Sed pdter etatefiffus, omnem dominatum in fi
iumtnnfiulerdt, quicquid tyrannicum in urbe gere/
bdturjdiuuenis uiolentid cbmittebdtur.Sedtfluc qu£
tsm abfit db'magineueri, quis tam c<ecm,ut non uide
iti quis tdm obliuiofm, ut non poflit expetimento re/
fitiere i Ego tibi compiures nominare fdtetiites poflw,
fltio infolentiores.' Ad b<ec, uerifimitiimum efl nutiiui
infolentiam minus dpprobaffe fenem qukmfitij,uet
quododit pninem tyrannidis affiftatorem omnis ty/
rannm, uei q, intetiigit ex itiiusficinoribmlonge piut
imidig ,odifqi fibi confldrif Catiidiflimi autem ty/
Kdnni cfl,eatenm iegitimim imitari regnim,qudtenuf
«
%' obtinert
$0«
DECLAMATIO
ERASMICA
ebtineri tyramis pofiit) uel quod pater etiam pefiU
muiytamen Uberorum nonnibil ofjvnditur uitifs, ej ai
crudeUtatts ministeria alienis quam fuisuti ntamlt.
Quodfi clam patre rapinasjraptus, atqj id gentts fici/
nora defignabat fiUus, profifto non tyrannu agebat,
fed infolentem fateUitem. Sin approbahte patre, qua/
fiqs periUtm exercente tyrannidem, utritandem par
erat mputari commiffajbuicper qucnt gcrebanturjtn
ei cuius autoritate arbitrioqsfiebantfHo arbitror obf
fcurm, quin buic cui bt manu erat nutu nefierent ue/
tare. Qujdautemnon agmtperaUos tyranni tbJam
ipfi quidem neqs pueros emafculant, neqs uirgines ab/
ripiunt,neqs profcribuntjwqs bona diripiuntjwqs pba
na difroUantjteq;tixreditatibttsmanum inijciuntjwqs
eompilantararim,neqs tormentis excruciant, neque
quenquam iugulant,neqj armis uicos expugnant: neqs
incendunt uittas. Totm bunc tyrannicmludum per
minifiros exercent. in unm tamen tyrannici nominis
inuidia competit, in unm occidendm lex pramim
htfiituitjm ummfiringendifitri iusficitjttosfu* co/
gnitionireferudt. Quorm ut quifqjfua opera tyran/
no profiiit, ita aliud atqs aliud uocabulm imponi po/
tefi,certe tyranniuocabulm nemini congruit,nifi uni
ittijub cuius ueluti clypco, tota itta perniciofifiimor»
hombmm cottuuies latitat.Arbitror uobis,iudices,fe/
penumero auditu cffe, id quod eleganter k doftifiimit
uiris efifcriptm,tyrannis no longas modojuerm eti/
m
JLVCIANICAE
RESPONDBNE
tof
ttm pkrimds ejfe mdnus plurimos oculos, eoscy dcerri
tnos:plurimds dures,e<uck longifiimds. Omnino prodi/
giofum quodddm eik antmd tyrdnnus,multocfr Tytd/
tiibus ittis Bridrco ty EnceUdo portentoftus, centems
cdpitibus,centems Unguis,centenis mdnibus,pedibus/
tjue. Qufit enim bdbetfcelerm minifiros, totidem bd/
bere membrd uidetur. Atck ut ex membris corpus, itd
tyrdnnis ex buiufmodiconfidt minifiris. Verm util/
htd quod corpus dppeUdtur nibit efi dtiud,qum quid/
ddm omnibus ex membrts dggregatumjtd m tyranni
«V unm quippim eft,quod neqs pes fit,nequc mtntts,
necuthmediudmembrm, contincdt dutem uniuerfd:
dt itd continedt, ut db ijs pofiitfepdrtri, idcu tyrdnnus
ttocdtur.Proinde cxdggerd qudntumlibct iuucnis mfo
lentim ,uiotentidmq;, prctectm drcis uoces liccbit,
ocuim npmincs licebitjtutfi mctuis dextrdmtuutfi ne
id quidem fdti/s, prxcipum tyrdnni cdput dicss lice/
bif.Tyrdmm certe uocdrenequdquam potes.Vnm
enim itlud portentm tyrdnninomine cenfet,cuius du>
toritdte titulqq; cunftd bxc ntembrd uelut dnimdntur:
idcu unmfbrticiuipcrmittit occidcre. Non uult te in
oculu dliquem htuoldre: nonfinit ut cdput aliquoddm
putesJie tdte quiddm euenidt,quod de Lernwd bydrtt
fkbutdntur poetx,ut pro uno cdpite refefio,duo pefti/
lentiord fubnafcdntur: pro uno excuffo oculo, plures
dcriofes fucccddtjtro und rcfciffd dexterd, multw ro/
bufiioresfubpuUukt:unimmtdtedominu\dtbitrum/
M }
que
JIO
DECIAMATIO
ERASMICA
ejtte conflituit, quifibi fit dufut tyrdnni uindicdre nor
inen: quofubldto futurim fit ut membrd reliqud qudfi
deflitutdjbiruu,emoriantur,dUt ccrte fdnentur. At qd
ego tecm idmdccutdtis drgumentdtionibm dgofPof
fm iUico tuts te uefbis reuirtcere, dc ueluti tuo te ln
tsueo cdpere. luuenem pdulo dnte nutgnm pdtri/s fdi
teUitem nomindbds.Non mflcidbere.Kurfum alio loco
dicebds omnem tyrdnnidem occupdffe filium:folim dp
peUdtionis bonorem cefliffe. Qtfl conucnit eundem C
fdteUitem,ey tyrdnnU dppeUdrifTm (i ceflit,non igi
tur ufurpiuit tyrdnni nomen. ContrdHus dutl uerbis
aut rdtifunt^iut refcinduntur.Lcx hdctectmformuli
contrdxitfl quis tynnnum occiderit,pr£inium ferdt.
Quid tu mihi iuuenisfldgitidcomemordsf id te lex uoluit occidere,quodcunqi iUud effet dnimdUquod tyrdn
nm diceretur.M.dgnum(ut ipfe faxeris)fdteUitem occi
diflijnon tyrdnnm:quid tibi cm lege rei efltAt rem,
htquis,legisfequutusfum, non fyUdbdt:em interflci,
qui cdput crdt tyrdnnidts,pdrdtm h<eres pdterni dor
mindtus:libertdtem peperijcruitutemfustuli: hoc lex
fenfit,huim reidutori pramiwm pr<eflituit.SdteUitcm,
hqudm,occidifli,mhilmoror quantU,qulm graucm,
qukmflrocem,qukmfceleflum: ftteUitem tdmen occi/
diflityrdnnidis, non cdpuf.dutfi caput, unum i pluri/
bus.Sed htc omnid tibiexdnimifcntentid Urgiamur.
flterit ftne res totd tyrdtinidis filius: pdter nihil mfl uo
(dbulm quoddm mne tyrmi:quem<tdmodm mfl
:
bvtii
LVCIANlCAE
RESPONDENS
*lt
tfUUs habctur,Echo nympbajubil aliud qulm meram
mandamfitiffeuocemfinecorpore. Q»t tibi licuit h%
re tantafi uerbi/s Xegi/s difcederef prefcrtim iu diluci/
iisjutperfbicuum magU nihil effe pofiit,o commen*
titiam mterpreutionem domi tua natam m iudicim
adfirrct Egoiudices, nuUum in Kempublicam exem/
fplum perniciofim induci poffe iudico, quamfi confue/.
fcantbomines cahtmhiofi kprefcripto legtm recede/
revty mterpreUmento,quod ad pratexendm fixinut
quifqifuum maxime idonewm comminifci queatjdiu/
tUcibus obijccre. Q»w autem unquam meminit de le/
g«i fententia quxri (olere, nifi quum m fcripto quid/
ttarn dpparet dmbigue,obfcureue dittmiaut quum
.' txuerbis oeuentu abfurditas quapiamextitit,eaqf
manififla t IM priorenon cuiufuis commentmfediu/
ris prudentim refbonfa,fed iudicwm fententia recipi
folet. In hoc posteriote, necefiitis ipfa compeUit ali/
quantijpera legis uocibus deftettcre: & aquitatem
iuris potius,quam uerbafbeftare. Duplex itaque peri
eulum uidetttiudices:dlterm nefuperfiitiofa cauiUa/
tione literarmlegis ab eo quod lex fpettauit abduca/
mur.alterm ne pafiim a prafcripte difcedendoJU-gcs
cmneis er iudiciorwm religioncm fubuertamus. Quo/
rm iUud quidem multo leuius efitpropterea quoduix
iinquam aeeidat,ut legisldtor obfcurequiduoluerit,
expUcuerit: aut abfurdm quidddm exoriatur. Hoo
multo periculofifiimm, perniciofifiimmefi. Etenjm
u A. qua-
$1%
DECLAMATIO
BRA5MICA
<iu<e tandem lexfitturaeft, qua uerfutus calumniator^
quo pccnam effugiatjtonfacUepofiitaliquo comment
tofubuerteref Ne$ quisq no elabetur e iudicio ueftrq
nocens,nifi quifit ufqueadeo nuUius ingenijjst nefiriuo,
iam quidem aliquam commentatiunculam queatktue
nire.Atfyut cuiq^ commodum erit,dut animilibidofu
ret:itaprofenciuucncm,prq TyrannqfateUitem, prq
hamicidio Tyranmcidiimt:cr pafimaUud pro alio m
terprctabitur, Veftrq mtcrim iudices reUgiojteftrum
iufiurandum,qua tandem ratiqneferuabitur:quibus ni
hilfuturu eftcerti,quod in cognofcendofequamim: ue
rum ambiguas, diuerfasq} litigatqru cqiecturas fhetti/
rc neceffum eritfErgo quu\ m qmni caufq maximope/
re cauendu eft, nefine grauifiima ratiqne a legis prai
fcriptq difcedatur.tu in hacnonpericulofum modojue
rum etia abfurdifiimujquu legis uerbis nihil pofiit effe
dilucidius:fentetia nihil <equius: mterpretameto quod
prater legis mentemduriturjtibilpefttiaitimAnm
dimus legis buius autqre ufqueqdeo mf&ntcm, ey uert
borum mopemfwffejtt dicere no potuerit: qtti quouis
tnodo Tyrdnnidcmfuftuleritjjuicjiramiu cftji modo
ifthucfenfiffetftAeqi uerqfiigit iUumJtotam tyrannidc
per fatetUtes er praficxos exercerifolere,permult6s/
que in his effe uel Tyrannis ipfis fceleratiores: atq; ut
ita dixerhn, Tyrannicos magis, ey omnino fupplicio
digniores: nifi er omnium omnia miniftrorumfcelera
Tyranno imputarentur.ln unm tamen tTkm*quihec
" . nominc
{.VCIANICAE RESPONDENS
$|J
I» rdjflnof no» tcfri pcrmimtKr idem:no quod iUos ui/
ta dignos iudicet lex ,fed quod unius c/sie tqta tyran/
nidem toUiuelitMon multorum ctde reddi duriorem.
Tuu erat UgifimpUaterparerc:neq) eius uerba qua/
fiplmbeam quandam regulam ad tum ficinus ac/
eommodareaierm ad iUius prafcriptm fdttoru tuo/
rm rationem mfiituere. Prafertim m hocexemplo,
quonqnaliud potest admitti pefiilentius ,ut exlegit
arbitrariamterpretationetque uelisinterficienditibi
pro tua libidine licentiafumas. Non iUud bicfbectan/
dum,iudicestquam inuifus Reipub.fitt qui occifus r/r,
quam maioreetiamfupplicio dignus: uerm id etiam
dtq) etiam perpendere oportet, exempltmpraterU/
ges iugulandi hominestfemel in ciuitatem receptm,
femel uefirisfententus approbatutdeniq) premio com
penfatmtquotande Ucentiafitproceffurum. Qnoi
i% e fibi m tyrannifiliulicere uowitjaoc aUusfibiuo/
let m ditifiimum quenq) ciuium licere. Qtufquis pau/
per a locupUte contumeUa afficieturtprotinustyran/
nmemappeUabittejrucnenq autferro adorietur?
Pestrcmoficuimagifiratus nonplacebittficuiiudex
erit inuifus,non dubitabit e medio toUere. Vorro ddfa
cinorisdefenfionmtSophistam quempiam autfyco/
pbantam confuUt(fi ipfe ingeniofiupidiorefuerit)ejr
nouam Ugis interpretationem uobis adducet:dicet ml
aUudfenfiffe Ugislatorem,quam ut buiufmodi ciuim
U
5
gOHKf
M- DECLAMATIO ERAJMICA '
gf»»j MOM nomine,fed re tyrannidem agentiu,ferroi
igMi, ueneno toUdtur e medio. At$ ita breuifiiturm
efi,ut quod in uno factufemel V probauimus, ejr gd/
tfififumus:idin multisfepius V doleamus, ey mpro/
bemus.Credite mibijno mediocre difcrimenjneqi con/
uenienteraccipiendumjut titulo reperto,priuatus bo/
minem mdcmnatm interfidatlditaeffefadlelique/
bitfiquidem animaduertimusjnibil omnium efje,quod
lex parcius,circunfpeciiusqi permiferit.Etenim(fime
mini)tribus duntaxat temporibus lex mdulfit,ut quit
citra iudicium hominem occidat. Vrimum adulterum,
fed in uxore deprehenfm: id quod intemperanti V
kifuperabili mariti dolori donatum efi. At itaficor/
pus utrunq) pariter interimat ,fi argumentis idoneis
deprehchfumfiuffedoceat.Beindein ui depcUeda. M
ttafi demonftres te morte effugere nequijffejiifi mor/
tem mtuliffes:id lex ita interpretatur, quafi fefe iueri
potiusfit ifihuc,quam alium occidere. Vterq) tamen
factifuirdtionem reddere compeUitur,ftatmfefe pro
dere, nec expecvaredonec m ius trahatur: atq) (ut iti
dicam)ultrofcmet rem facere cogitur. Qgorf/t om/
nia eonftabunt argumenta: ita demm a lege dimitw
turjut ueniajnon laude dignus effe uideatur. Vofiremo
'm tyranniddiombi propter periculifufcepti magnit»
dinem lex premiu quoqj proponit: at itafietm quem
tibilexifio uelutinfignityranicinominis dcnotauit,
fortiter occiderkmonfifeelefi» alio fcelerefufiuleris:
.'> ;: •
neqi
tVCIANICA- RaspbwbttNS
Jt$
neq)pdtietttrteius occidendi permiffum,Utiusqd&
tmicii tyrdnni cdputtrdherc,nififiquisobfiftdtJttper
iUius nece tibi neceffefitdd iUu penetrdre. Idmifc hoe
fdtVi tuufecumk lUd rdtiohe defenditur. Huic tertio
generifortdffeproximd uidedtur hofiembeUofirieX
difh,cultdS:qud tu<e tdtnen Ubidmi lex no permifit. Nl/
fi pdikm hofiisfit decldrdtus, nifi m hnperdtoris uet/
bd iurdris,nifiiUe dcie eduxerit, nifi figmt cdnere iuf/
feritjtibifidudihtturu eft,hofie interficiffe. Tudictu/
rus es:Hofiem occidijidm plus q hofitlid ftciebdt, nw
msen hoflis tmu dberdtjre hofie dgebdt. Lex refbon/
debitfiidrupdrtiufuiffe,bostcdecldrdre,dc tuofor/
idffefcelerefruetur:ueru neferpdt exempiu,potndt dtt
tefumet.QJiid dut dliuddbs tefdttue&iVnu tibilex
momindtm defignduerdt:tu iUius uocdbulu tudptedu/
toritdte m dliu trdnsfers^qcV nifi m unti nS potcficom
fieteremeq; trdduci debet db eocui lex dttribuerit, nc
'iibifhsfit dliquSdo quS uoles mdgifintu,que uoles iu
•dtcem,queuoles ciuemjyrdnnudppeUdre. Nra- uero
fine grduifimis cdttfis lex tot umculis dfirinxit hdnc
in uitm dlterius licentidm.Verpendit nibil mdius eri/
pi cuiqudm poffe ,qukm uitdm:uidit in extinttufdcHe
mrids cdufds confngietii hnpune pcJfe,qudndoquidi
•iUe nonfit refittdturus,quiidcet.Vidit | multis titu/
Hisfua quifq; dolorc poffet ptetexere ,fi pofioccifum
tjominemttUdcdufd recipidtur, preter eds qu<e legi/
busfintexprcff*. Qtjjd quodgruudtknfibi.quoq) kse
permi/
fjtt
DECLAMATIO ERASMICA
permififfe uideturjti hominiuitdm eripidttqudm com
pcrtd, qum multd requirit drgumentd, qudm multd
conceiit reo,quim maligne dgit cum attqre, que non
nififuo pcriculo uuU accufare: quantum fpacij largi/
tureiquidefertur:quim Uberam iudicureicctionem.
OMdntu igituri mente legis abeffe putu , ut cuiUbet
permittdt, uel prq fuo priudto dblore, uel dqmesticd
iurisinterpretdtionetocefiJubuerfione, in euiufqui
uitdm grdffdrit tieque ad rem pertinet,qudntum cri/
minum dceruum exaggeres, qudntumuis etiam ueroi
rum,dddo notorum:dicds pdrriciddm,fdcrilegum,
incefium,proditorem, peculatorem, ueneficum intcrt
fici.Tyranm lcx iubet occidi. Atqui hic unus multis
tyrdnnis erdxfceleratior,peMentiorcj ciuitdti.^Ai
ifid tm multd crimind lex tibi uerbo re/pondebit. Nw
hil mqror quim fvcritfcclerofus ,qui perijt: in unm
tyrdnnumtibiiusficeram occidendiJn retiquos in im
trahendi.Si detuUffes:duditus,rcuittus,ddmndtus tm
pdldm potnu dediffet, omniifr Reip. falubri exemplo
fuiffcs.Nunc tu priudtdUbidineinterficiens, proftlu/
berrimo exemplq,perniciofifiimm in ciuitdtem ind»
xifii, t¥ lcgum infidurdtionem, d Ugis uioldtione au/
fpiearis:hoc cfi,mdUs mdU> mederifiudes. An me clim
cf[cputds,qudmmidtifintinbdc turbd uitd indigni,
morte dignifiimifAt eos mee cbgmtiommon tuis na/
HibusfrruofuntfordJunt tribunaUdJunt iudicesjunt
ctrceresfecures,cdrnifices. Quurtumibipreire cai
ntris
LVCIANICAB RESPONDBNS
ttf
ttarisfquurmUo mandantc mdgifiratum occupdst o*
tkm tyrdnnicidd uideri utijyrannum mitaris i Uam
quo diio nomine tdntopere mihi eftinuifui iUe,nifi
dfuod mihi pdrere recufat, ey preire conatur i E( de/
tmm ferrum trattarc licebit, C«I'«J manibus ego per/
tnifero.Si iuuenem occidtffes, quod non alid pdtuiffet
4d tyrannum uiajurem ueniam necefiitdti: nunc ocd
diiti,non obfistentem ,non auxiUum ferentcm patri,
fed patris opem mplorantem. Uuius unius cxde con/
tentus difcefiifiijtyranni nec hnpetifii, in quem ununt
tibi iusficerdm.Meum erat expendere, utrum ex ufit
tXeip.fierit^n iuuenis occideretur.maluerdm iUu ex/
quifitioribus cxcruciatum fupplicijs,exemplum omni
bustederc.Nefy ha-c dico iudiccS,quafi p&rum gaude/
am pariter cum patrefubldtumfiUum: utitiam eadem
operafimul omnesfinfopprefii, quibufcuna) tyranut
placet.Sed quis prohibetjfimulcr gaudereyquod deo
rum bonitas nobis hanc tem hene «erterit, er tdmen
fion committerejtt huius temeritdS,fi iudicio compro
beturin legem atcfi in exemplum trahdturi etec de iu
uenis imuriduindicdnddmne dgitur,(eddcUgiSuio/
\at* maiestdte.ciortenim parefijtt cuiqudtrt perfotue
frtter ius extincti odium infcelerefuffrdgetur. Netjj
tam fpettandum in quem commiffumfit fdcims,qudm
quoexemplo commifium. Alioquiquurnon eddeope
rafisfit in tyranni nepotes,paUacas, pueros, uxorcs,
Uberos, lenoncs grafidri i Bonam tyrannidis partent
UXQf
JJtt-
DECLAMATIO E R A S M I C i t
r
uxorfrpenumerofuggerit. AdfummS tmmanitdteui.
nonnuncud libertus dtiquk,dut uernuld inftigdC.quut
tton ejr hos iugutisfi tibi ius est dstimatione priudtd
meritorum ciucm iuguUreiQuid quodeft dliquid ty/
rdnno nocentiusjn quod tdmen hdudqudquam tibiim
fit occidendi.Finge effe qui totdm hic urbem, templd,
4omos,curidm cotuttusfitincenderejmo qui idttt com
pluribus locis ignefubiecerit,fed incendiufubito ex/
orto hnbri rejtinctumtdutorcm non obfcurum, uerum
dbditum Idtitdre.Eum fortefortund repertum, tttdtm
tud trucidds.Uum lex tuufdttu dpprobdbitiHon opti
itor.Atquityrdnno iUe quanto erdt nocentioriTdnto
nimirum,qudnto eft dtrocius ciuitdtem femelfitnditut
euertere^qum expikretciucs uniuerfos uno igm* finti
re,\ m pducd qutdZfieuire cdpitd.Et tdmen i» unum
tyrannustringendi ferri potefidspriudtmpermittti
tur. Iflw deferendi modo ius hdbes. Hic in re tdm dper
td legis mente cdlunidri,v nouo interpretdmento tu*
um fdcinus pdUidre: quid tdnde dtiud efi,qudm legum
autoritdtem euertere, dtqj id per cuniculor quofddnt
agere,quod tyrdnnus pdhrn dcuificere confucuitils
recipicndd lcgefhs cfipopulo cdufdm^equitdtemq} ftv
gk excutere.Cd-terum reccptt&r longo idm ufu com)
probdtdjlmpliciter oportct obtemperdre. Nr$ enhm
exiftimdndum efi mdiores iUos nojlros,uiro$fittecon/
trouerfidftpientifiimoSfitdfinegrduifiimk rdtioni/
businstituiffefUt priudtim interficiendi tyrdnuifi/
cutidM
V
LVCIANICAE
RESPONDEN9
Uf
'eultas unico cdpitefinWetur.VrimumddiuguUndi U/
centiam ,finefirdm dperienddm ciuibus nonputdue/
runt: deinde perfpiciebant Tyrannidem fdtdle quod/
dam efie Keip. malu, quod minore noxd toleraretur,
qulm male exdgitdretur: neque pofiefemel toUi, nifi
Tyranniipfius cede.Quofubntotojtidelicetquilegi/
bus imperdbdtjnon parebdtJdm nibil opus effe priud/
td duddciajnimirum iUisinKeipub ddminifirationem
uindicatis. QuodfiTyrdnnusiniusuocaripotuiffet,
ne hunc quidem tut dextra- drbitrio pemififfet. Vi/
debdttt cr iUud: Tyrannidem nonnuUam hdbere mor
narchi* legitimtefpeciemiboc tantum intcreffe, quoi
in monarcbid populus regi pdret, rex legibusin Tyt
ranmde omnia unius Ubidinifubiettdfunt. KexpubU/
sdmfpecxdt utiUtdtem,Tyrdnnus priudtimfuam: un/
de publicitus expedit, ut Tyranno ueluti principi Xe/
gitimo ciuitis pdredt ,doncc idoneus dliquis uindex
cxtiterit,quilegum dutoritdtem inprijiinumfidtum
refiitudt, atqi id unius (fifieri potcst) capitis iattu/
td. Kdm bdcmoderatione in fataUbus itUs peftibus,
qu* totum Keip.quafi corpus corripiunt, legum pru/
dentid confueuit uti: utexemplo mdgis,quxm admif/
fi tdlione morbo medeatur: ne dum ciuitdtem fdndre
fiudetjnagna ciuitdtis parte interimat.Hinc efi quo4
Jnfcditionibuspublicisno nifiinipfosautores cofue/
nit dnmaduertijreUquis quos tempestds iUd comoue/
XAt,ddri uctud: iUt uix ctia dari ucnid, qui in publico
Reijv
$16
DBCLAMATIO ERASMlCA
TXeip.tumultu quietem egiffent. Q»«e potesb autem p£
ftbs effefatatior, quam Tyrannbs i Qttee fefeldtius «
ciuitdtbs membrd diffundit i Quotd queeq; urhbsptrs
db hoc uicio fyncerd poteft effeiOmitto iam quicquid
est ambitioforum,<cre dlieno obfhrictorumjcelere cott
iaminatorum,barbarorum (ndm htec totd fentina ho/
minum.Tyrd.mide gaudet, ut m qua mUis mdiora, \
fceXeratisfxnt prernia) bonos etiam ciues hoc malum
inuoluit,dum uel timent fortunbs fubs, uel rettum iudi/
cantfcruiretempori.lnhocitaquercrum ihatu leges
non extittttatJed opprefa modo, cautbm & circum/
fpicienter agunijntetiigUnt hoe bulcus citrafummam
ciuitatbs perniciem exafberari non poffe,unius capitbs
difpendio commodefanari poffe. Quare dotto cuipi/
am medico pramium oitendunt, digito dcmonstrant,
quodmcmbrumfecariuelbnt,quibus abfiineri. Cdput
'mdicaruntiu%e,tudextrdmfecuisti. lUat Tyranhum,
tu tyrannifateUitem occidifii. Quo prtmid dignust
'Ncmpe eo,quo qui morbo mfcite exagitato, totum bo
minem in extremum uiu difcrimen adducat, quo qui
hominem legjbus uetantibus occidat. Neaj ego nunc
tecadis reum ago,aget dliusfortafis,cuicun<J; Utbiti
crit:uerum itiud modo confiliumfiiit, ostendere tibi §
infignitdfit hnpudentie in ea caufatam eximiamtihi
uendicdre laude,tam egregia pofcere premid , in qu*
nequeas obtinere,fi modo tecum exatiius acfeuerius
'agatur,ut grauets pamas tfugias.l nunc er curiofum
meuocd
LVCIANICAS RttSPONDSN?
Stt
tfr uocxiqui tm cadiie, tdm<sj ciuUitcr tecum dgamt
Utqum te pofiim m grdue difcrimen uocarefdt babt
m legisxr Reip.cdufdm defendere,nc circmuenu
prtmim ddre cogdtur ei, qui nihil bonifit promeru
tus.ld quod non iudicibut mdo (quibus istbuc idtndtt
dm Uquereputo)uerm tibi etidmipfi cupio perfua/
derexr fdttur% me confido ,fi mdo tdntifber dnimvt
pofiis attendereiyiri igitur, ut quemddmodm tufdf
debdtJtidemv nosfmmtmtotdm eaufam ob ocu
los reuocemusfatfpicidmusqi quam multd tuo mfitixo
defidercnturdd id,utlegi fdtkficeris: & qudntum ttt
fis bdUucindtus,qummultd diceres etidm fupereffei
Trid queddm requirit lex,V itd requiritjutfi quod/
libet borm defitjut petnam te,dut certe nibil gratixt
deberefc creddt,Quorm ego non unm dliquod,fci
nnmquodaj deeffe docebo.Quodfifdciojttrm <equo
emimo cedes premio^xi impudenter petercpcrfifiesi
Ergo rem accipc. mifi tria bxctibi contiiterint, non
rftquod TyrdnnicidepnemimpetdJt: Animus,uid*
V cffettus.Animus duo quxdam coplc&iturjuel quid
fberdrisjidquidpropofueris. Ndmfi Tyrdnnm pct
mprudentidm occidiffesfi pneier propofitu,non md/
fns profetxo pr/mim tibi debedtur, qumfiquk Ty
ranno midfiimus idcmficiffetjidm idem potuit dcci/
dere.Tu porrb quid propofitiin arcem dttuleris, ipft
ttiderisHtd demm legi perfudfm erit ,te uoluiffeoC/
tidtre tynnmmfi occideris.Non occ«tyfr><£ ideti/
LVC.
x
m
Jtl
D8CLAMATIO
ERASMlCA
am qum tibi nt manufuerii(ut ais)fi libmffet mterfi/
cere.Lex negatfua referreattrm tyrannicidij propo
fitum in arcem non attuleris,an allatum repente muta
ris.lam quidfperarisexcutiamus. Quanquam iftbuc
leges non ita ttalde curiofe penficuianturfed tamen m
tam abfoluto facinore partes omneis cofiare oportet.
Qttid enimfiTyrannu interfeciffes,quo Tyrannidem
ipfeoccuparesattrum pramium fperaresfan fupplici
tm metueresiQttid fi quo priuatu animi tui dolorcm
ulcifcererts,Tyrannm occidiffes,atq} ideffet palam,
nm pramium audcres pofcereiQmd,fi latrones Ty
rannm forte fortuna obuim obtruncaffent, nunt ad
hunc honore afpirarentiQuidfiquis Tyrannopriua
tim infenfm,magna te pecunia conduxiffet,quo ei Ty
ranno uenenm dares,dediffesq},nm quafo,tyranni/
cida pramim postularesiEgo bic tecu non ago con/
iecturis:nikil dico in uitam tuam,qu£ quidem obfcuri/
orefi,quamuttu ahoqui tam gloriofus quicquam de
ea aufusfiteris dicere: iUud unm affirmare non dubir
tem,qui Tyrannu qum tuto licuerit,non occidit,pla/
ne noluit occidere. Qni em occiderit, cuius tnors ex/
tremm exitiu Reipuideretur aUatura, potius quam
uUarn commoditatemiis autpriuatm dolorem ulcifci
uoluitjton libertatem pubUcam umdicare,aut emolu/
ntentm fumfequutus efi Reip.periculo, non fuo pe/
riculo Reip.fiuduit prodeffe.Postremo non potefi nifi
gloriat ieiunio adduttus uideri, qui tam infoleserfeiav
LVCIANICAB RBSPONDINS $11
iiat.Nonpotefinonuiderilucrufequutus,quitam m
prohe pramiumfldgitat.An non uides igitur quanto/
pere hac parte i tota legis mente diffentiasf qucm iUa
tua uite periculofua caufa uoluit occidere, eum tu no
folu uolens praterifti, uerumetia periculofe m Remp.
trritdftuquemfud caufa noluit occidi,eum tu maximo
noftiro periculo tui compendij,aut dnimifortaffe gra/
tia iugulafti.Scdfingc te animu Tyrannicida dignum
adfacinus attulifie, lucri permde ut uita contempto/
rem,magni tamen refert,qua ratione Tyrannidi tol/
lere aggrediafis. lam enim omnia tibi ex anhni tui li/
hidine largior, qua tamen nemo atius tibi coceffurm
rft.Tr mfitio iugulaffe patre,m non tyranno Tyran/
tsmh. Largior iithuc Detitm atiquemtibipradixiffe,
tst certum prafcire potueris,quod ipfe etiam uix diui/
nare Detius potuerit. Licuiffe tibi patrem occidereji
tibuiffct, uerum hoc pcena genustibimagvs placuiffe.
Su&uUrisfane Tyrannidemidq; noua quadam & m/
nfitataratione. Vides quam multa tibi dono. Tamets
obfiftm tibysecfinam ferre pramiu,propterca quod
ea uia futruleris, qua legi non probatur, qua non ex/
pediat moribus ciuitdtis,qua nonfit fortiuiro digna.
Agequidfi Tyranni fitium infantem in cunis iugu/
ldffes,cr rurfum adfuiffet Detius iUe, per que certum
prafcire poffeSffore utnecatopueropater fibimor/
tem accerferetjtq) id eueniffet,utrum te tanquam Ty
ramciddfufbiceretRefb. an potius tanqui hnmnem
<
x «.
tjfirum
914. DECLAMATIO ERASMICA
&firumbominemexecraretur ,quim em fauierit
atatem,cui etim abbofiearmato pardtur,qua leoni
busetiammiferadauideaturfQtadergoiVteturtuo
maUfidoRrffrxaterumexemplum baudquaquapro
bdbit. Quidji tyrdtmi uxorem, quam iUe mifere dea/
maret,per ubn conBupraffes, atq)iUe dus impatient
contumelififugerit i uitaiutrum Tyrmddij laudem
fiagitabisjnraptus tyadukerijfupplidu potiusfer/
midabkfRes obfcura non efi,Confiram tuo facto prc
piora. Qgidfi Tyranimedicus quu effesatcnenoa-gro
tanti datoJUum fufiuhffes, utrumut ueneficum ode
te Refp.an ut uirumfertem admirabitur f Tyrannm
fubldtumgaudebitjttcti rationemjmodumqi detefiabU
tur.QtttdfiquumteTyfanmsfimiUaritermeretur,
tumconumopratextunecefiiiudinvsuenenum porri
geres f Denkfrfi per magicas imagines, acmaleficas
quafdam deuotiones Tyrano uitam ademijfes: utrm
a legepramium^npanZ expectaresf Atqui Tyran/
MAeMUtruH^fit&MliqipuxntUg'"^ Uv VfTSff"
tmpir*" **** ?*-»'"{»—'«- " ***£—»• -^pitittr/rn
/ill/ii||j(i|'UI >/?<7m llfll]fil/!)<fl)l piitM'wi/ifi'<ii'up/
lare.Vides quantum momentifit m tnodo, uiaq), utfij
etumtuumapprobetur f Quodlex permiltit utfiat,
nonitatmpermitttt,utidmaquaUbetefficiM.Adulu
rwnfirro ocddereUcetnteneno aut mcantametis ntm
licetiQuuritdfQuid peitilensexemplu omninotras
CTarctumm.Nccidufut caufa quantmuhbonefia,
fimt
JLVCIANICAS
RSSPOKDSNI
J£$
fimt inciuitdtem irrepere. Quid quodne hofiem qui/
dem uenenojut matis artibut mterficerefus eftf N<tm
Hufquamnoimprobdt nuiefieuUxtouenenotinftd
telaetidm'mbeftis'mtadiftdfuM.QuodfimdustZfti
fjtcftdtur in hisjn quibus nuu% pctitur pr*miU,qudn/
to mdgis idfiet inbis,m quibus ftmmwmpetitur.Ux
triwnpbumftatidt ei , qui certm bofiium numerum
fudcrit.Fuderitxliquis nonacie,fedaquis er pxbulo
uenenotinftis.Vtrumciuesbunc *qms aculisfpeftd/
te poterut triumphdntent, <tn potiusficuti uemficum
ca^nt,<werfxbutttta^xeadbumurtQMid quod pri/
Udtis etidm mrebus tUdjmodusxfiperpfnditurquo ntd
g« idemoportehtJtuminpubUcojtm mfplendidifii
tnoficinore, utk quo conucnktomnmfcclerisfufpi/
cionmdbeffctAge iUudtecum rcputdjimedico mtr/
cedempdftuseffes,quo te morbo leudret, dtqxiUe non
4>hdrmdcfc,fedmdUfUqso-incxntmcntis morbum
cxemiffctxttrumprcmium ddbis,dnmdgishominem
in ius trdhes tiniuri* mdUs drtibus ddt* reum dgesf
CUmdbitiUejmorbo tcleudui, qud uid quidifbhuc tutt
sretertftloc tdntutpeftdbdtjut morbo liber effes, eirei
merces eft promiffd. iHgrdtum te uocdbit, qui nififud
cperdjne effes quidem,qui pr*miu negdre poffes. Ti*
protinusrcfpondebisjopinorjmedicote prcmium effe
poUicitum,non mdgojneq) debere quicqum, nifi rem
^ntdUm ei/jui beneficium mde dederit. Qujinqud ne
•sUaific quiicm uidetur,qui maium mulo tottitAd enm
x J
mutare
%16
DECLAMATIO
ERASMICA
mutdre eji incommodu,non dmouere.T>icet enim <ttt>
rno norftm,dm corporifubuenitur. Ata) iftdm Utem
uinces^tidm iniquo iudice. Atqui edde,uut meUor eti*
dm, er uincibiUor eh tecm cdufd tegi,quhn qu* tibi
fitturdfiterdt cum medico. N<t» ibi de priudtd merce/
duld difceptdreturjtic de pubUco honore.lbifiufustfb
unus,hiclegifidtafacrd,perqudm cautuoportuit,nc
quifqudm ciuim circmuenidtur. Ibifdlut datd, certd
quidcm V cfficdciJedfufbectd ey tmprobdtd uid: bic
nefdriofcelere(quurcnmnonficdppeUdtur homici/
dim,quodin ciuem cotra legem ddmiffum fitf) no U/
bertdt reflitutdJedin extremu diferime ddductd Kefp.
qudndoquide tum fdtsu perinde bdhet, dcfi medicm
quijbiam dd eurdm mercede condufjts, uencnm pro
remedio miniflret: quod tumen tgrotanti (itd ut tton
rdro cbfueuit dccidere) per occdfioncm morbm ddi/
tndt. Qttf reudlmt, fuis fatis acceptuferet quod uiudt,
tibi mortem,tdmetfi uitdritjmputdbit.tJcq; fud refer/
re putdbit,utrm imperitid,dn perperdm, dc fiudiofe
pro phdtrmdco uenenm porrexeris: proptered quoi
tuifuerdt offirijitut nofufcipere negocim, dutfidem
fimuUcr drtem,e? indufiridm,dc diligentia, er quic/
quid d probdto artificefolet requvriM curtm adfcr/
re.Sed dgefinimus ddhuc pafiidere te, quod dudufiu
tnus Urgiti:ut ptetne ifid uidTyrdnnu occideris, citrd
' uUm Aeip.difcrimen.hex non dpprobdbitfdrfnus ttt
mtnifi non tdntu A criminejterumetkm ab ommcri/
wittis
tVCIANICAE RESPONDEN»
fZ7
tminis fpecie proeul dbfueritme uideUcet ed qu ein boc
potifiimim ddbibitd eit in ciuhdtcmatt mdleficiu om*
ne fecluddt ,'mcolumitAtemfitdmqudmcomeniebdt,
ttut Dt*o cuipidm, dut eerte Dijsfimimtno bomim.dc/
ceptdm referrijceleri debere dicdtur. No» dpprobd/
bitjnqudm, nifi Tyrdnnu ipfim quem nomindtm in/
dicduit ipfd,qudif; permittit uid fufiuleris:ne per rimZ
iitm periculofum exemplu in Kemp.irrepdt. Vofire/
tno mfiferro,noncldnculdrifs dc mxlcficis drtibus:ni/
fi uirtute, nifi mtutu, nifi uit<e tue mdmfesto contem/
ptu Tyrdnnum truciddris.Heq^enim boc tdntum fpe/
ttdt lex,ut Tyrdnmsin pr/fens fubmouedtur: uerum
iTutdmultomdgUrefpich:utomnesmortdles inteUi/
gdnt in ca ciuitdte uiros effefortes,qui non uereantur
uittfu* difpendio pdtrLe cbmodis confuiere: dc pr/t/
clari exemplofdciaoris, omnes etidm in pofierum db
dffettdtione Tyrdnnidis deterredntur: cum uidednt i»
ca ciuhdte nuUum effe Tyrannisfdtis tutmn prafidiuz
qudndbquidem iUud nemo nefch, qui uitcfiuefit con/
tcmptor,eum effc dlien* uh* dominu.ti.dm quod om/
nino fdteUitium,qu* exeubi*, qui pdrietes, qu* drx,
qu* drmddduerfus buiufmodi dnimu Tyrdnni cdput
defenddnuquipdtri* Ubertdtemfuduitd benecreddt
cmiiVostremo dutem:ut mdxime tibi constet dnimus,
ut cbfiet uidJd quod tfi totius negoeij cdputjton effi/
cisti.Tdntu cnirn dbes ut Tyrdnnu occideris:ut qudn/
tumin tefuh, Tyrdnnidemdiorem in moduduxeris,
x 4
interfetto
$lS
DBCLAMATIO BRASMICA
htterfeSto tyrdnniftUo. Q$id me refert, mtiUtk^m
fiultitia i3.emp.in djfcrimi ddduxerisi N4W iUo quod
UUlgQ dicunt nihU uerius t InteptpffkiuMi heneuoletu
tjitm mhil kfimultdte diffitxeuTdtnm dbefi ut pccide
r« Tyrannunvut nefufhicariquidc potueris ii euen/
pnvmyut ipfefemet occideret. Seiimenem oceioUM
pxtre infokntiorcm:quidtm pastei tfi.pdtri eyb»/
iwfceleru lex'mpumt LUgnu proinde Tyrdntnfit/
teWtemMonTyrdnnm occidifii .SedpdrdtumTy/
ranmdis bnrcdem occidifiitmTyrdnmdemfuccedu),
q\ui prior,qui potiar efi m occupando. Verm e&afit/
ne\certu hercdemfujiulerisdgiturqui Tyrannuserdt.
futurusjnteremUiLAtqui quodfiunrumefijdnmut%
cfi. Porro lex eum quiim Tyranmsfit, totU iubeu
tton quem aUquandofiiturum dimries.An qui ttdtudm
ex pdUodehedtiV. rudemtruncum pr<efUterit,fi4em
perfolmffe uidedturtNon arbitrdbor.vbinunc igitur
funtiUatm multa, qux tibiad prxmiu po&uUndum
fupereranttvides quim ne unum quidem omnium ti/
bi confietjquorju mbil oportebat deeffe.Volui, inqui/s:
id demum uolmje te lex credit,quodeffeceris. Paftes
i re natd propofitum efi cSmutatum. ifoc igitur pre/
mij tibi debetur, quod cLqui m Qlympijsmedio e cur/
fujreUdd metdjid careeres refiecnc bdbenas.At peri/
clitdtus es.Proinde \d laudts dufires,quod is qui fuddt
uit in Olympijsjtec uicit. Sed ocddifii deniq;: uerum
eum,quemneqiUxpcrmiUebdtdtbUrhtm,neq;ex
ttf>
, 1/veiAMICAE EESPONDBNt } l f
ttfu publicofuerdt occidi. At bcne uertit ciuimi quott
frcijii.Numiniigitur gratid debctuntdti, qualem f?d/
tddem Attickfiiffcftrunt:dequdprouerbim extdt,
quodAthenienfim mle confult<t,inbonmexitm
uertere confueuit. No» tutigesferud(ti,fcdfuftutiftit
uon Ubertdtem reftituifti ,fed nttmen dtiquod buic ur/
bipropitim,quodeuentmhuetemeritdti dcbitm,
fud commodiuted nobis duertit,quodtudmfiuUitim
pobk uertit ht occdfionem rcftituende tibertdtk.Ho»
tgo mgrdtm ergdte populm conftituojmotu popm
tm mgrdtm *n Deos rediereldbords;qttem qumfo
mcl utpericulm uocdrk,nepro fimptici Tyrdnmdo
chbUcdtdm pdteretur, nune rurfm m iifcrimen trd/
bere eoturkjte abtidtkfuperk m priftindm feruttu/
tem,dut grduius dtiquod mfortuniu retruidtur. Qgwf
tu tefuck er phdlerdtk dictk m dtienm meritm kd*
nudst quidtibimeo negocio Uudem uniuerfdm uen/
iicds/cx quo preter pocmtm tmeritdtkjuhilddte re/
stire merito pofittSi Keip.fi iudieibus probdre potet
tmimmtuum tyrdnnicidd dignm, qui hutim pericts
tm uiu fXeip. cdufd recufdrittfi fkcinus non fcetire,
non perniciofo exemplo,fcd legitimd uid peregitti,fi
fbrtundtukegrcgijscondtibusbcnc expeditm deikt
tuentm:dude tyrdnniciddm teuocmtduiepulcher/
rintm^tcpeni diuinm munus i Kepub. pofcere:dU/
«VttobkferudtdsUffsjreftitutmciuitdtem:dudetem
*dd*dTds,ficos$rtmis omnckjtutos puerot, muioti/
X 5 tuuir/
150
) )
DECLAMATlO
ERA3MICA
tdt uirgines, mpoUuta tnstrimonid, deniq) hoc ipfm
quod bic lege er dpud iudices dgimui,exprobrare:ni
de mihi mindri,quod obfliterhndude ciuitdtem mgra/
titudinis mfimuldre,nifi Idudem promeritam perfoiue
rititude iudices,uel iniquos, uel corruptos cUtmitdre,
nififuis fententqs prxmimtibi decreuerint. Cotrazfi
•• [ufbectm quid uolucmfipericulofumfi cbtra leges,
fi cm fcelere coniunttm quodfecerisfit pudor^tc de
fine tdndem improbe premiufUgitdre,quod nuJU rd/
tione promeruerisipotndm, fifdpis, mcipe deprecari.
Istbuefortdfiis ab <equitdteiudicm, dciuitdte dcoru
munere httd, qucas mpetrdre. Nco, enim putes unum
metedpremiodeterrere. imdginxre ifihac meaufs
pdriter ry leges,ey Remp.QT Deos tibi dduerftri. P«
id leges bis tecm uerbis dgere: Si nos uere reftitukts
wderiuis finenofkrdm dutoritdtem primumbdc tud
cdufd Udlere.Longe plut Uudis ex boc iudicio refires:
finobis cefferiszfi paruerisfitudm cupiditdtem nofiro
fubmiferisdrbitriofi primm exemplm m te ciuibut
/edideris, reuixiffe nosfi monfkraris ciuitdti iam nb ex
fcelerdtorm libidinefid ex nofkro pr/tfcripto cuique
uiuendm effe. Ata) dltera ex pdrte Kemp. bac tecum
ordtione uti putd.Si ciuem bonu mihi prefldrcfludes,
ttoli hdnc stuttiti* notrn mibi murerc: ut m poflerum
re cognitd, dicar ebrictate quaddm gaudiorum ei pr/t
mim decreuiffe,cui potnd mdgis deberetur: noli mibi
Deos,quosuix dcnia) tm diutinis uotis, totfacris, tot
precibus
LVCIANICAE
RESPONQENS
JJI
precibus tot meii malis placaui,comom,propitios rei
iidi,denuoper'mgratitudineiratosat(Si mfenfos red/
iere.Sine ut mibi per te liceat ,faltem itiorti beneficio
frui.Qnodfitenc(X} legcsjtecfc Refbcommouef.eerte
Deorti oratione uereri debes, quos ita teeti agerc pu/
tato. Quid tu te m ncfire laudis poffefiionem mgerist
Quid bonori nofiro inuidesf Quur nofinis nos in bae
eiuitate perpetuo benignos effef Quurtu ipfe tam ittf
gratus exiflisfCiuitas hecfemel mibi reftitutm tiber
tatem debet,tu bis debes, comoditati nostre: ej qnoi
Kemp.feruauimus,cuius tu pars es,ejr quod comoditd
fenofira tuam periculofam jlultitu, uel feehtt potius
h% iMximamfilicitatcnerterimus.Etenim nifi nos de/
xtriypropitijty adfuiffemus,quid afiud tu quimperie/
ras,cr perte Rcfft. Quodfiplani cotcndisjit premiti
dliquodfiras,abunde magnmpremiu i nobis perfotis
tum efi, quod per nos res i tc maie institutafbene uer/
- terit. A legibus merito miorrelata gratia ,fi ncfire
profperitatis refpecxu, temeritatisfimul cffceteris ue
niam codonarint. A ciuitatefatisampli1audefires,fi
ea patiatur,ut in rcfiimetibertatis biftoria tu&cjttoep
• nomeadmifceatur.Haclaudisparte cotetus ekfineno
bis debitti uetie preripereiciuitati munus ncfirti eript
tejegibus autoritate adimere. Sedfinemfiriojtimtm
- extitiata iam aqua. Quodfuperefi, ntic utfire partes
funt iudicesfiatuere,utrum fecundmlecpsfecunekm
" Deosfecunium Remp. fententiam iicere, anfecundti
hune
%\%> D S C L A M A T I O
SRA9MICA
huncgloriofm oflem<UorepronuncidrcueUtis. Vtrtt
fc^cHrt»^/tct>«cbMt'»«tp«crt>(tti,b«twf«tm4f/
ctptdmfirre maUtis, fepiw exprobrandm, ej breui
fbrtdfiis dfuperis iratis (id quod ahominor ) iwjrcn*
tUm: an m Tteos quibutfine cotrwerfidtotd debetur,
reftrresorundm pietute ferudndm, augendm, bt*
rie<fcf6rtun4nd4m.Vtrumdgis exnfufit/utprimo hoe
iudicio {hdtknlegcs circumuentedicdntur, anutappd
tcat legum reftiMdrtmfeueritdtem, cr iudicmfdpi
fmtimdduerfusumusm^
ERASMVS RQTERO*
DAM.VS
M- I O A N N I
PAtV/
ddnorhctoriLoudnicnfsAcd/
dcmU, s. p. D .
>
r mtemgds hummfiimc Vdluddnejtlrdft
v
mmiUmtuUtmetfi peromnes terrt*
mdrid^uolUdmcmMmentmmemorim
ferpetuofecmrircunfirre: mitto quafifymboU uics
Lucidni didogmtcuititu\utm%tfiTN" \m tu&ep <rtt
tbrroiu- Qujem m ttatim profetmrus, in ipfo peni
ttroanctu Ldtinumfici.mcononfineuoluptdte t<m/
t\um mfpeculojudebis <mUc<euit<e incommodd: qu
tumibi f*penumerocommemordrcfoUbif,nimirm
sxpertm,tj HCIMR' tmfidgio cicftus, <te uix ifii Ubct
LVC. 0 8 MERCSDB CONDV» %%%
rjtliteraritq) uiU redditut. ld^ficieofiudiofius:ut
t«co cxemplo te prouocarem,quo im diu Grtcamci»
m Uterk uerfatus, incipias et ipfe dliquando audere aU
quid. Quur enim ttott dicam auderetQttttjm huUumfit
tneafentcntiaficinus audacius,quamfi coneris ex be/
neGr<ecisJ>eneLatinatAcere. Valc,mc$ttdman/
tifimmmutuumma.
LyCIANI LIBELLVS
DB 11$ Q.VI M E R C E D E C O N /
'• duttiMdiuiMmfkmilijsuiuantjyes.
'> ErafmoRotcrodamomtcrpretc
CQ.VID tibiprimmamice,attt
quidpofirmm^umadmoduUtul
%
godiciconfueuitjcccnfeamtxbit
quatumttcercttupaticoguntur9
quimercedis grdtidfefemaUeita*
domos,conuiclumq; traduntaUcnm, quicp, in locuple
tm i&orm amicitim accenfentur,fi modo eiufmodi
iUorum feruitutem conuenit amicitim appeUarefHO)
ui emnt permultdiatque adeo pleraq) omnia,qut iUi»
ibifoleant dcciderejion per loum quod ipfe ea expe/
rimento cognorhn («•$ enim mibiunqum experiun)
tU mcidit nccefiitds&c ne quando incidat Bij probibe/
emt^ed quoieomphresqui tn hoc mtet gem wside*
rant
t**f L V C . D S M E R C f i O e C f l V f i V C .
rint, dpui mefoliti fint commemordre: partm qui trt
ipfis etiamdum maUs confiituti,qut er qudntdferrent
ieplorabdnt: pdrtim qui tdnquam e carcere quoidm
frofkgi, non abfq; uoluptdte recorddbantur comme/ .
ntorabantq; ea quefuerant perpefii,lmb iuuabat reuo
care ob oculos,quat erunmas cffugiffent. At$ hi quiie
digniores mihi uififunt,quibusfides hdberetur: ut qui
eiusfdcri ritus(ut itd dixerm ) omnti omniaq; mys\t/
ridperdtdicijfent,cunttdq; db mtioadfintm ufefc per/
fpexiffent.Hos igitur haud quaquam mdiligenter, nec
ofciiunter dudirefoleo, ueluti ndufrdgiu quoditun, de
preterfpent obiectdmfdlutem endrrantes.Cuiufmodi
funt ifii,qui'm templis derafo capite,compiures fimul
obambulantcs, mmanes undas,proceUds ,fubldtos m
ccetumfluctusjdctus,malosfrdCTOS,gubcrndcuUreuul
fa narrant. ln primti autem geminos Caftorem V
VoRuce dpparentes(ndm hi peculidriter dd banc Tnt
gcedidm pertinent)dut alitm detmquempiam repen/
ie,quemadmodu infitbultifiericonueuit,exortuJ"um/
nttiq; antennti mfidentem, dut iuxtacldttum ddfifienr
tem: qui nauim ad Uttus dliquod moUe dirigeret: dd\
quod appeQjcns futuru effetatt ejr ipfa pauldtkn dc len
te foUteretur: cr ipfi tutb tnfolu defcenderet, idcf) ope
fkuoreq; diuino. Atq;ifti igiturpcrmultd idgtnm dd
prefentem commoditdtem exdggerantes^ommemo/
rant:quo uideticct d pUtribuss fiipem dccipidnf.fi non
caUmitofi modo,ucrumetiJtDijs cbdri cffe uidettntur.
PorrJ
D. RRAS. ROT. IWTERP.
nf
torrb if dtm eu quM m tcttis tulerunt tempefldta re •
ftrrent, atcp hnmanes UUs undas, quin etim decma/
ttosfluctusftfss efl dicercey quemadmodm primm
4 littorefoluerint mari trttnquiUo: qudntuq, moleflitt/
rum perpetuttnauigtttione Itnt perpefli: dm fttiunt,
dtm ndufedMrdmftlo pi-rfLnduntur.Hetiiqj quemdd
tnodm ihftUci nauigio m cdutem qumpiam fub un/
dislatentem/tut mfcopulm dUqumprteruptm,f?
dfhertm iUifcfractoqi miferi tegre enatdrintjuttUjcun
itdrmq^ rertm mopesMtec inqudm quum reftrrent,
mihi quidem uififunt permukd prte pudorefubticere,
uolentcsaj dcfdemes obUuifci.At cgo etidm iUd,prt/
tereddutem ey dlidnonuUdexiUormnarrdtionibut
conieetdns deprehendt' quicquid erumnaru cm eiuf/
motU conuictibut comuncttm est. Qu* qtddem omnii
baud grduabor optime Timocles tihi percenfere.ldm/
pridem enim mibiuideor dnimdduertiffe, tede cdpef/
fendd hdc uitteratione cogitare.Ndm olhn quu bis de
tebusfermoihcidiffet:mox ex hii qui prtefentes erant,
qutfbiam mercendrim bocuittt genus laudare ccepitt.
ftmnatiflimos eos affimtms, quihus contigiffet bo/
rmuti fbmihdritdte,quidpud Romanoseifentopti/
mates:tum conuiuijs ddeffe opiparis,idbj hnmunen
pretered fplendidis m tedibus diuerfari:tm pere/
grindri omnigcnacum commoditate ,uoluptdteque,
ulhd mterhn m rheda (ftftrteltbeat) refupindtos.ln/ .
fuper ob bdncdmicitidm, obtfl commoditdteslquibut
r
dfficiuntw
%$6 L V C . D E M S H C C D B C O N O V C i
tfficiunturjtim mercedem capereM uero no medio/
cre uiderLlftis enm baud dubie citrdfcmentcm AC cul
turm(quod mnt) cunttd prouemre.Uec igitur dtqt
id genut dUd quum audires, mmMuerti quemkdmo/
dum dd cd imkuer»,qum<k duide dd efcam os apet/
tu porrexeris. Vroinde ne quid mihi certe ht pofter»
pofiis imputdrcjneck expojiuUre quedt: quod quunt tt
conjpieeremus tantum und cum efcd degmtientent bd/
fflam, non reuocdremus, ne<k pmfqum m guttur de/
mngereturj-euulferimus,ne<u prtemonuerimus: uer»
pottcdqudm ceffdffemus, donec eo idm addcto at<k m/
fixo trahi iamjxc ui duci confriccremmjtm qitum ni/
hilopisdfjtrripofiitfruftrd adeffcnos atqueiUacbry/
mdriiR.*c inquajtequandd pofiis dicere: quteji dicdn
tur, merito profecto dicantur, ne<k d nobis refeUi pof/
fent, quo minus peccdffeuideremur, ut qui prius iftd
non mdicaffemus:dudi ntinc ordine omnid,Acrete qui
demipfm cuwfmodifit,qudm<pmUm babeat exui,
tson intm medijs mfinibus inuolutus,fcdfbris tutb attk
per ocium ante contcmpUtorxtnci aris dcuUtmjrefle
ocdm bdmidciem,dc tridentis cufpides tnanu tentans,
mald<k ddmotdt experiens. Quod nifi uebementer ae»
tdjufific iUigantidjut tffugiendi nuUd ptfkcultds, nUt
dira uulnera fktxura uideantur, acriter trabcntid, &r
inexplicdbiUterretinentid,nos quidem interfbrmido/
tofos, at<k obid etiam pduperesffmcUcos<k adfcribi/
tonpfe uerofumptdfldutidJKnatm iflm,fl uidetur,
dggreditor
\
O. E R A S . ROT. I N T E R P .
»J7
aggreditor, Lari m tnorem totarn efeam biatu degluti
ens. Atq; m umuerfum quide fbrfitan tua caufa omnis
bicfermo dicetur. Qganquam nonfolum de uobis pbi
lcfopbis, aut bis qmcunq; uita mftitutumfibidelege/
tunt cum uirtutisfludiocomunctius, uerumetiam de
grammatic'ujrbetoricis/muficis,bremter de omnibus,
quiin doctrina profifiione uerfari, quaflumq; fkcere
propcfuerunt. Caterum quum omniafint interiftos
communiaJeademq; prorfus accidant ommbus,paVatn
efl pbilofopborum cottditionem non effe a reliquis cxi
miam. Imbboc iUis turpiusifla contingere, quumfint
cum alijs cammunidtfi ij qui conducuntjton alijs pra/
mijs eos quam reliquos dignos iudicentjtibiloq; magis
quam caterosin bonorebabeant.Sed quicquiderit,
quod narrationis feries aperiet ,eius culpam potifii/
mum in ipfos confirre par cfi,qui eiufmodi fbciunt:de/
inde in eos,qui talia fuftinent.Ego uero culpari no de/
beo,nififbrte ueritas-ey libertas in commemorando re
prebenfionemmereatur. AcreUquum quidembomi/
num uulgus, puta palaftricos quofhia, aut adulatores
hnperitosfordidobp animo,acfuopte ingenio bumiles
tyabicctos bomines, ne operaprecium quidemfuerit
ab eiufmodi couictu debortari,quippe nequaquam obt
temperaturos-.neq; rurfim aquum fit iUis uitio uerte
re, quod non relinquantfuos conductores/etiam pluri
mis ab iUis contumclijs afficii. Sunt enim ad eam uita
rationem accommodatijafliq;, neq) ea uidelicetindi/
LVC.
y
gni
$}$ L t f t r . D E M E R C E D E C O N d V .
gni.Vra-terednehabeant• quidemaliud quippiam,af
quodfefeconucrtant,W m quo fefe exerceant,adeo »t
fiquis eam uitam ittis adimatjgnaui ittico,cbfi\qqj ko
pes,defidiofi atcp mutiles reddantur. Quamobrem ncc
ipfi rem aliquam indignam patianturaiec itti contutnt
liofeficerc uideantur.fi (quodaiunfym matettamkv
minxerint.Etenkn adedfipfti cotumelias iam mdcw
tio prteparati,contrrunt fefe in familiam, atq$ hacfoU.
iflw ars fuppetit fhre ctf perpeti quicquid acciderit.Ceterum eruditortm nomine,de quibtts mflitueran
loqui,merito mdigMndm,enitendumqf,utquammtv
xime fieri potefi, eos mdereuocatosim libertatem «'»'
dicemus.videorauiem rctte pxtturusfi quibusdecs»
fisfe quidamadhocuite genm conferunt,eas ct»f»
excuffero: parumqueidoneas, atque efficaces effedet
monflrauero. Siquidemeo pafto omrns ittis praripie/
tur excufatio: fummusqf itte titulus, quofuam fpontii
tteam feruitutem folent obtexere.lam igitur pleriqne
paupertatem etf rcrum neceffariaru mopiam propot
nunttatquceam umbram fatvs idoneam exiflimanti
qua fuum tactum prdtexant,quodultro ad eamw
tamaccefferint. Ac fibifufficerecreduni,quumaiw»
fequiddam ignofcendumfdccre: quiidquodeflmw
ta moleflifiimtm, nempepaupertatem ,ftudeant e§v/
gere.Voflea m promptu r hcqgntitatque ittud plur»
mwmmore.
Ham quemcunqj uirum paupertas enecctt.
Et
t>. E R A S . R O T / INTER.P.
tfj
Ktfiqua alia terricula abiedifiimi quiq) poett de
paupertate prodiderut. Equidemfiuiderem ex buiuft
tnodi conuictu paupertatts effugium aliquod uere con
tingere, non admoimx anxie cum eis de uebementer
ampleclenda libertate dtfceptarem. Atposteaquam
eiufmodi qutdam accipiunt, cuiufmodi funt agrotant
tiumaUmenta{quemadmodm egregius iUe dixit ora
tor)qui queant effugere quo minus m boc ipfum pat
rum recte fibi confuluiffe uideantur, nimirum femper
tmsmanente eodem uittiUius argumento t Semper
enimmanet paupertas ,femper accipiendi necefiitas,
ntbil quod feponatur, nibil fuperefi quod rcferuetur.
Vertmquicquiddatum fuerit,utdetur,utuniuerfm
etiam capiatur, prorfus omne infumitur, ita tamen,ut
neid quide m ufus fufficiat.Kectius autefkurufuerat,
fi nequaquam caufas eiufmodi commintfcerentur,quas
paupertateferuant aluntqj,atq) eatenus duntaxat bpi
tulantur, uerum quas iUam tandem aliquando toUant.
Acforfitan tibi boc uolebas Tbeogni quu diceres eam
m altm mare ac praruptis defcopulis pracipite dari
xsportere. Qtsodfiquisfemper pauper, fempcr egens,
quufcmper mercede coductus mereat, boc ipfofefe ar
bitretur aufitgiffe paupertatemino uideo quifieri poft
fit,quo minus bic ipfe fefefiUerc uideatur.Kurfum alij
negdntfefepaupertdtefirmidaturosfi modo reliquo/
rum hnmim\m m ntorem pnfiintfuo Idbore.fuaq; mdtt
firkfibi uiam fuppeditare .Mjtsmfibifia&as effe
L
y % corporit
54° L V C . DE MERCEOE C O N D V C .
corpbris uiresfcufcniofeumorbisieock ad eam uitm
mercenariam fkcilem uideUcet atq) commodam cottfu
gere.Ageigiturjmfpiciamm nm uerapradicent,er
nm ea que danturex tacili iUis fuppetantjion multo
neq\ adeo maiore labore conftcnt, quam uulgo fuus td
ctuf. Nam idquidem etiam uotU expetendwm,uti ci/
tra laboremjdtrafudotem, mtUonegocio paratm ar
gentmaccipias.Verm quam h<ec abfint a ueroJfhud
profiito ut dignum cftjte dici quidemfatis poteft:tan/
tm laborm,tantm fudorumeiufmodi comiclibus
exbauriendu, ut hic ne udletudo quidem ad id parfitz
quippe quu quntidir frveent* nnti itffinh negyri^qu*
corpus conftciant,ddq\ extremam ufq) defeitionem de
laffint.Vcrm bacfuo loco dicemus, quum etiam reii
quas iUorm mcomoditates comemorabimus. In pra/
fentiafat erdt leuiter oftendere,quife aiunt hac de ca»
fa mfcruitutcm addicerefefe, ne iftos quidem uera di/
cere. Supereft iam ut eam caufam refiramus:que qui/
dem ut eftuerifiimajta ab iUis minime profirtur.Uem
peipfos uoluptatis gratiaiO' ampUsiUisjbebus vacita
tos,ultroinuaderefmilias diuitu, auri argentiq; uim
€7 copiam admiratos: pretered quodfilicesfibiuide/
antur ob conuiuia,reliquas'q) ehts uite delitias:Jberan/
tes futurm,uti mox,nemine uetante,affatm aurum H
bant.Hee nimirmfunt que iUos adducunt: atck cx U/
herisferuos conftituut. Non rerm ncceffariariu ufus,
quem pratexcbant :fed rerm non tteceffariarm <w
piditas
D« E R A S . ROT. I N T E R P .
J4-I
piditas^ttqj mgenttm iUarum cramplarm opm ad
tniratio. Enimuero quemadmodm miferos ifios,atq$
itifilices amantes,caUidi quidam & ueteratores ama/
fij receptant er fifiidicnter ducuntdacvantq; uideUcet
quo iugiter amantes,ambiant ipfos atqj mferuiant. C<e
termexamoris fiuctu, ne fummo quidem ofculo m/
pcrtiunt. inteUigunt enrni copia fida diffoluendu amo
rem. \d igitur nefiat,prccauent,diligenterq;fuicopi/
amfubtrahunt.Alioquifpcfemperretinent amantem:
metuentesate defperatio minuat cupiditatis ardorem:
dmantemipdbfeaUcnet.Proindefemperarridentipol
Ucenturcpjemperficsurifunt: femperqf gratificaturi:
fempercp ingentimfumptuum rationem habiturUdo
*ffe fmprtttrmtrt yimhn p.nuwttf,tfftftUtritp Utn pYXI
omniuita nihil iUts peractu cft uUra fpem meram. At/
quiuoluptatiscupiditatenihilnonfirre-.idquidemfir
fitdn no ufqueadeo uitio uertendmiquin magis uenia
danda,fi quis uoluptate capiatur, er hancundequaq;
confectetur,quo pofiit ea potiri:quanquam turpe fir/
fan acferuilejt quis ea gratiafemet m ius tradat aUe/
ttm:propterea quod uoluptat,qu£ex libertate perci/
pitur,multofuduiorefl, quam ea qua iUelibertatis iat
iturafectatur.kttamen boc quocpaUquo pacto ignof/
cendm iUisfitfi modo confequantur.Verm enimuet
ro obfolam uoluptatis fpe, multas perfirre moleftidt,
tquidem er deridiculm drbitror,e?ftukmwaxime
• y 9 quv.
54*
L V C . D E
M E R C E D E
C O N D V C .
«sMtwn uidednt Idbores certos effe,mdnifefios,er ineui/
tdbiles :porro iUudquodfperdtur, quod quidem nihU
dliud tandem cfi quam uoluptas,ne tdm longo quidctn
tempore contigiffe.Erttered dutem,nec uerifimile ui/
deri,ut contingdt dliqudndo,fi quk modo rem rettdre
putct uid.At Vlyfik quidemfocij, dulci qudddm gttffd
td loto reliqua negligebant,dc prafenti uoluptdte deU
niti honefld contemnebdnt, utnon prorfut cwm rdtio/
ne pugnarit m iUis honefidtk obliuio: nimirum dninto
uoluptatk iUiusfenfu occupato. Verumfi qukpxmeli/
cusdlifcuipidmloto fefemgurgitanti,neq; quicqum
inde knpcrtienti,dfiifidt,idq; folam obfpem,quod cre/
4dtfore,ut er ipfi aliquando degufidnddm lotum por/
rigdf.dfifxdtinqudm,dd\hunc modm,recti dtq; hone/
fii oblitus,dij boni quam hoc ridiculm,pldneik uerbe/
ribus quibusdam Homericts dignu. Ergo qus ifios al
diuitum conuicium adducmt,ty quibus mpulfifefeil/
lis dedunt, ad quodcunq; lubitum fiterit utendos, hec
funt,autbkfirmefimifomi.Nififiquk er iUos com/
morandos effe iudicat, quos hec una res dd id commo/
uet,quodgloriofum drbitrdntur, cm iUufiribut dtque
opulentis uirk babere confuetudinem. Sunt enim qui
hocquoq;pre'clarum ac magnificm fupraq; plebem
effe exifiiment. Nam ego quidem, quodddme proprie
dttinet,recufdrim uel cu Verfdru rege conuiuere dun/
tdxdt, conuictorck uideri, fl nuUus «r en mtwiftufiu/
Qjjm itdq; cdufaeiwi mufufcipi/
endds
D . E R A S.. R-O-T. I N T E R B .
Jf4f
tude fic iUis babedt,dge im cofideremus apud nofmet
ipfos:primu cuiufmodi fint iUis perferendd priufquam
admittantur, priufquam obtineant. Deinde cuiufmodi
itiipfaiam uita coftituti patiantur.Poftremo qu£ tan/
dcm catafiropbemts pxbuUt exitus iUis contingat. Ne
queenim lUuddicere poffunt: b<rc tametft molefiafint,
tamen affuefci ficile, neque ad id multo opuseffe la/
bore ,ftt effefi uelis modo: poficardiqua omniafiftu
firefkciua. imo neceffe efl utprimamdiufurfum ac de.
orfumcurfitesandne excitatus afiidue protoribus ob/
uerferis,ut perdures,quum protudcris, quum exclude
ris,quum mprobus mterdum atqt mporfunus uidcm,
cm ianitori male Syriffanti, ac nomenclatqri Libycq
fubijiens3quumcknomint$ tui memoriam mercede re/
dimere cogeris. Qttin etiam uefiitus tibi efi dppdran/
dut fupra tu£ rei tacultatem, prq dignitate eius cuius
conuiftwm ambis, dclegendus color,quoiUe potifiimu
gaudeatyUti nedifcrepes,niueoculosiUius ojfvndas.
. Vofiremo utignauiter affeftere neceffe eftxtefantece/
das poiiut,dfhmulis protrufus, ac ucluti pompa quant
dam explcdi. At lUe interim coplures iam dies nc dfpi
cit quidem tc. Qtjodfi quando res tibi fhlictfiime uerte
rit,fi te reffexerit ,fi accerfiuerit, dixeritqs quicquid
iUudficrit,quodjUifirteinbuecamueneritjumdeni/
que,tum plurimus fudor, twn multa oculorum caligo,
twm intempejiiua trepidatio, iumfann£ eoru qui ad/
funtj)£fitantiam tuam ac perplexitate ridentiu. Qua
y 4
quidem
$ 4 4 L V C . DB M B R C E D E C O N D V C .
tfuidem noraro acciiltM qutm oportuerit refbondet
rc,qubsfiteritrex Aebiuonm > miUe naues ittis fiaffe
rejbondeas. At$ idfi quifuntmodesti pudore uacMti
tmmdffii timidimm nnmmnt • mprnhi mfritim.
ita fitM tu primam banc diuitis comixatem, tibi peri/
eulofifiimam expertus, ita mfcedasM tanta dtdmi tri
imbeeiUUatem ipfe condemnes. Porrd ubi muUas iam
ttoctes infomnes duxctis: ubiplurimos dies cruentos
egeris:haud quidem Helctue gratia per louemJtecfc ob
Mriameia Vergama, u^m fpc quinqf oboloru, conti/
gcrit autc er deus quiffiiam tragtcus qui tibifit auxi/
\io:iam iUud rejlat, ut exploreris excutiariscfcjm Ute/
ras hovis. At$ ea quidem difceptatio no miucundacft
ipfi diuititquippe g laudatur mtermMfiUx effe prtt
dicatur. Crtcrum tibi uidetur,de uita ipfa, dccfi omri
firtuna tum certame effe paratu tpropterea quod tibi
uenit m mentejdq; merito,fiituruut alius nemofitad/
mijfurus,fiprius ab boc rcietcus ic repudiatus uidei/
re. lntermmuarias curas cUftraharis oportet: dtm
muidesijs qui pariterex tquotecm examinantur.
finge enmcr alios effe, qui eiufdemfirtutuetibifint
eopetitores: te uerotibiuideri cuntta parum abfohtte
refpondiffe,metuentcm mtermfimul erfperantmM
mifere de iUiusuultu pendcnte:quifi quid parum prot
beteorm qu<edixeris,perifii. Sinarridens aufcultdt,
bilarefcis & fpe bona fultus confiftis. Porro confen/
tdtieum estteffe non paucos,qui tibi dducrfenturMq**
alios.
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
H<
oiios in tumlocm uehnt inducere.Kormunuf/
quify clanculum uelut exinfidifs in te UcuUtur. Im
uero iUud confidcrd: qualefit uirum promijfd barbd,
cana comd^xmimri, nunquidbona rei didiccrit,V
dlijs quidem didicifie uideri,<dijsfecus.Supertor inte/
rm uita, er omnk anteactd <etas tua curiofius difqui/
ritur.Quodfi quis dut ciuK muidU, aut uicinus teui
qudpiam de caufa prouocdtus te deferdt, C** adulter&
dicttt uel p<edcrafien: is protinusjuxtd uetut iUudpro
uerbium, exlouk tdbulk testk. Porrofipdriterom/
nes benede te pradicentfufpectiXcues, ac Urgitione
redemptiuidebuntur.Nm ddmodum cunid tibicon/
itent oportet.NibUprorfusfit,quod tibi quedt obfiste
re.Alioqui nunqui obtinuerk. Ageftni > boc quoque
contigit, dc bond quapiam fortuna cuncta tibifetici/
ter cefierunt,V probduit ipfe doctrina tum > v dmi
corum pr<ecipui,quibusqi iUe buuifmodi in rebus pb%/
rimam bdbet fidemjton debortantur. Ad b<ec uult eti
dm uxor.Non refidgatur domus prafectus > neqs item
diffenfator.Nemo tudm mfimulduit uitamjextrd om
nia v omni ex pdrie bene promittuntfdcra. Vicijii
igitur ofortunate, er coronatus es OlympU. Q » «
Bdbylonem magk cepifii, aut Sardium areem occu/
pdStiMdbebk COpit <jnrnu. r<r gtltinAcMim Ur rmul*
gebkjam ftne par efi,ut dtiquando pramid c<tpi<u,nut
xima uideticet,V qu<e Uboribus tantk refpondeant,
ne corona. tuafionded. duntdxatfit ,fimul utmerces
y s
haud
v34<tf
_ L V C t>E MERCE-DE { O . N D .
bdudqudqudm contemnendd pne&itudtnr, eacp com/
ntode dd ufum citrdqj negocium perfohtdtur, utcp reli
quusitem bonos tibi preter minifirorumwlgusfup/
peditetur.Qeterum i Idboribus iUisJ. luto, k curfita/
tionibus,k uigilijsjn ociu te recipias, uti id quod uul/
gofolentOptdre -inrtalMjpnrrrAjx prAihlu Anrr^jf^
mhilxfiidmfdcids pr<etere*fold, quorum gratia prit
mum receptus esvm qu<e conduttus. \ta enim con/
fentaneumfucrdt Timocles,ueqj ingens malum erat
pxturumfi quisfubditd ceruicefiratiugumJeue nimi/
nm ty portdtu fdrile,quodq^ eil omniuk maximum,
dmcdMtJm.Atqui longe fecus res babet, imb nibil ho
rumrepcrictur. Siquidem mmtdijs ipfisidgenus con
uiitibusfexcenU res accidunt,uiro mgenuoneutiqui
tolenndte.Quce quum audieris,ipfe tecum ordine re/
putdtojtum quifquiedperpeti quedt,cui quidec\m
eruditioneuelminimm commercij fueritJExiitdidr
autcmfi uidetur l primo conuiuio, unde cofentanem
eftteconfuetudinem iUam aufpicdturum.Primum igi/
tmytdefitibi quifbiam,qui te iubeat ad conuiuium dc/
cederetfimulus no mcomis qui tibi prius pldcandus-dd
tis m mariujie uidearis inciuilisjit minimu quinq^ dra
tbmis. At iUe Accifftnsfecp quu maxime cupidt,cupe
re difimuUns:Apage mquit.Egbne quicq abs tefAd/
- dit & iUd,dhfit,dq prohibeat.Tdnde flectitur atcyob/
tcmpcrdt,dc difcedit,teldte diduHorictu fubfdnnans.
Tu porrb. nitidafumptd uefiemmdifiimeq^ cultusfio
m
O. E R A S . ROT. IWTERP..
f4 7 ,
tus dccedisJotHcitus interim, neprior alijs dduenidt •
Ndm id murbdnmi,queniddmodimpofiremum ueti/
re,grdue.?ro'mde media inter utrunq; obferustd op/
portunitdte mgrederisje'q) fane quam honorifice ex/
cipiunt.Tum dtreptd manu te quifbidm iubet dccum/
here,pdulofuprd dmite, inter duos ferme ueteres ctmi
cos.At tu permde dtq) miouis /edes uenerismibil non
ddmirdris ,Vdd omnid quegerunturfujbenfus inhi/
ds,proptered quodnoud tibi atq) inuifafint cunctd.ln/
fermfimilidtefbcctat,omncs'q) qui prafentesfunt,
quid dgas obferuit. Nefl; «rro cd res cur/e non efi ipfi •
diuiti, quippe quifamulis aliquot prtemonitis negoci/
tm dedcrit,ui oculis obferuent, qumddmadum te ge/
'ras m pueros dut m uxorem, mm fubinde exobliquo
rejbeftes.Ac reliqui quidem conuiu£,fimuldtq) teui/
dettt ptopter mperitid dded qutfiunt dttonittm, dc
ftupefhctum,derident clanculm,coniectdntes te nunq
antca dpud dlium quempii ccendffe, noumq; tibi cffe
ut mantile apponatur. ProtndV ,ficuti uerifimilceh,
pr/e hafitdntUfhdcXQpaztelsdc nea) cumfiiids,aude/
ds potum pofcere, ne uinofus uidedremeq) udrifs dppo
fitis opfonifs,v in ordinequendi extruftisjcirepof/
fes,cui priui aut pofterius manu ddmoveds,Quaredd
eum qui proximus accumbit refpectes neceffe cst/dtqi
eunde bnitdtus,couiuij ratione v ordine difcas.AUo/
tfui dncepsfedes,v uarians, dmmexf} pcmtuspertur/
bdto,v ddomnUqu» iUic geruntur obflupefcens.
Alflj
v|4S
L V C . DR M E R C E O E
COND.
Atq) mterim quidem,diuitis ddmirdrisfilicitdte, prot
pter duri um ey eborKjtdntdsq; deUcids. Interim tui
ipfe deplom mfittcitdtem,qui quum nuttiusfis rtytd*
ptrUUJum-trrrnlM .tiOttttUttqui & iUuditt
mttttm
ttenit ,fire ut ddmirdtuum <y expetcndm qudnddm
uiudsuitdm,quippe quifts omnibus deUtijs iUisfmtut
rusjmnctorumq; ex <equotuturus pdrticeps. Arbitrdt
rkanm te femper bdccbdtuUafijtacelebrdturunu
Qiim tj-ddolefcentuU formofi pr<eminijlrdntes, tc
filenHodrridentcs,fuduim'mpofterum boc uitteget
nus poUicentur, ut Homericum iUud nunqudm definds
htorebdbere,
Hdud uhiouerti debetfi Traid pubcs
Armdtiqffimul Bdndifub MdrteUborunt
Tonderdtdntdfirdnt: ObtdmZutaeUcetfiUcitdt
tent. Accedunt dd b*c jpuiMi,Mrtil+ AA uikmAu. Ac
poftuUto perquZ mgetifcypbo quifpim, prtebibit tit
bi,pr£ceptoremMut dttud qmddZ deniq; te dppcttdtts.
Attu receptofcypbo quid uicifim oportedt refbonde
re,proptcr eiufmodi morum imperitiZ ignom, idmqf
ruAicdnusJSr ineUgdnseffeuideris.C<eteru edpropi/
Hdtio multorum ueterum micorum inuidiiin tecottt
ctowt.egu&atflOKMifQof imdudumtuus dccubitus
cldnculumttrebdt,quodmodo quum dduencrisjjs asU
tefottdre,quimuttorumdnnorumferuitutem exbdufe
rint^Unusitdq; tdlid qutdm de te inter ittos iietd
firuntur
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
J4?»
feruttturtlUudfriUcet nuits uojtris deerdt, ut etidttt ijs
qui nuper infkmilidm commigrdrunt,pofihdbedmur*
EtfoliiGr<eculis pdtet urbs Romdnd.Et quid hdbent,
qudmobrem nobis debedntdnteponit Hwmmirificdm
qudnddmutUitdtem ddjerreuidentur,quwm uerbuht
qud-ddm miferd dicuntiRurfus dliusjbdc: An nonuidi
itUqudntwm biberit, quemddmodum cibos dppofitos
duide corripiens deuordriti Homo inelegdns, acfime
rne&u^qui ttr p/.r|~nmm«m quidr- unquAm fierit Alt
ha pune ftturattu r multo minut atite Kunridicd. dut
Fhdjuno* quibus nobis uix offd reliqudficit.ftorjro
tertius,fdtuijnqmt,priufqttdm quinq; abeant dies,ui>
ckbitishuncnihilo pturis fieriqudmnos.H&m nunc
quidem,non f*"" *tqi /-^/-^ ««^'/'«V p^iw prrria rfi,
tjjT hdbetur chdrusnterum ubi crebra idmfiteritcdlcd
tusjutocfc deformdtusjtum mifere fub letiicdm dbijcie
tur amicibus,quemddmodu nos, oppletus: Aiqi inter
iUos tdlia permultd dete idttdntur. Ex quibus dUquot
iam tum etidm ddcdlumnidndum infimuldndumq; te
incitdntur. Omne igitur iUud conuiuium tuiplenum,
dc pleriq; detefermones. T« «cro propterinfolenti*
dtq;infuetudinemplus qukmfdt eflhduris uinitenuis
tV dcr'K,eoq; i&mdudum dluo tibi citd difcrueidris:ue>
rum neq; decorum tibi ante dlios e couiuio difcedere,
tteq; rurfum mdnere tutu.At productd interim in lott/
gum potdtione dumfermo dlius ex dlio nafeitur, dunt
ffectdculd dlid pofi dUdproferunturin eonuiuiu(ndm
uttiuerfum
#o
LVC. Dfi MfiRCfiDfi
CONDi
muerfumfortumefu£fircpitum tibi cupit oftcntdreX
non mediocriter difcrucidris,cui non liceat, neq) uide/
re quft gerutur,neq) dufcultdrefiquis uoce,citharduc
cdtutt egregie dilectus ddotefcetulus. AtUudas tamen
inuiturrftSrun,
Aitinfn i l W nfifrtfjUf. rfitf tfrr*n,ntr't
repens ortusea cunctd difcutidt, dut incendiu aliquoi
rehuncietur, quofimul conuiuium tdndem auquando
dirimitur. Habes amice primumiUudfcilicet eyfud/
wjtinmncpnuwwm, quod mibi quidem hdudquaqui
fuauiusfit cepti,cdndidoqi. fdle, tiberequum uelim ex
his,er quantum uelm edenti. Verum ut ne tibi comet
morem ructus acidos,qui deinde fequuntur ,utne no/
tturnosuomitus,mane uobis eritde mercede pacto
trdnfigendum,quantum,cr qua anni patrte te oporte/
dt accipere. Ergo prafentibus duobus duttribus amit
ciSydccerfito te,er confidere iuffojic loqui incipit:¥dt
cultdtes noftrt cuiufmodifintJdm perfpicere potuifti,
qudm nuUus in his fastusfed citra ostentdtionem,mot
derataac populdrid omnid,fed mediocridomnia ac
plebeia. Sic autem animu inducas uetim,ut exiftimes
omnid nobis fore communid. Nam ridiculu profefto,
fi quum chdrifimam poffefiionu mearum parte, putd
meam ipfius Uita,aut per louem,liberoruetidm(fifirs
iUitiberifiierinterudiendi) tibi credam, non atidrtm
item rerum te mecum ex tequo domintm ac poffeffot
rem exiftimem. C<eterum quando certi quippidm est
prefiniendm ,equidem uideo uiU tute fiugdtitdtem,
eydnie
»'.- SS A S:. R <rr. ! W T B R P...
Jff
*• animum pducis cotentum. N«g «oir «itcfl/gobitiul
ercedts addu&m fbetcm no&ri ueniffe fdmilidm:
:nm dliarmn gratid rerum :puta nofirte in tebene/
ilentite cdufd,tum honoris,qui tibi prateromnescon
nget.Attdmenprafiniendumefldliquid. Quin ipfe
agis quoduidebiturfidtuitojidbitd rationejuir amit
fiime, munerum etiam iUorumqux quotannisfestis
kbus d nobis accepturus uideris. Ncq) enm uel ifid
obisfucrintnegk£tuifuturd,etidmfi mnchtec pa&i
ne non comple&amur. Scis dutem compkres per dn
um eiufmodi munerum occdjioncs incidere. Horum
litur bdbitd ratione, moderdtius nimirum prttmium
obis prafcribdi. Pra-terea decetetiamuosbomines
ruditos,pecunidm negUgere. HwciUe dicesjtotumq}
? uariafpe labefd&ans, mitemfibiac trd&dbile redt
idit.Tu porrb qui dudum tdiHd, dc multa nummm
rilidfomnidwfolidos agros,v famiUds ,fentis quit
lem tdeitus dpud te bominis fordes dc pdrpmonid:mt
ilominus blanditur tibi poUicitatio tamen: dtq) iUud,
ommunid futurdfunt omnid, ratu v uerum fore ar/
itrdrisrignarus eiufmodi di&a,
Sttmmit jf frffcyt,it<m imn }• rardJ. pvnfe&A.
Vandem prte pudore ipfe statuendi ius defers.Verum
Uefa&uru fefenegdt. Ctteru ex dmicis prafentibus
\uentpiamineonegocio ueluti medium mtercedere
ubet, quifslarij modum pronunciet cum :qui neque
pfum gnuetjut cui pkrimas tu ahas in tes magis his
neceffdj
§5&
LVCOE
MERCEDE C O N D .
neceffariasfmptusfit faciendus meq) rurfus ei qri tar
turus eftjit omnino indignus.Atq} isfeniculus quifpi/
am,diuitis tquaUs, una cum iUo a pueris adulado edu
catusiEbo tu mquit, num mficias irepotes, quin unut
fis qui in bac urbe uiuunt omniumfortunatifiimus,cri
primum contigerit,quod pluribus mifere cupientibus,
uixafortunadaripofiit:nempe utin buius bominis
confuetudinem admittaris, ut comunes penatesbabe/
as, ut mfimiliam mter Romanos primariam recipia/
risfldnimirumtum Crafitalenta, tumMidediuitiat
fuperatfi modo modestus effe noris.Equide non pau/
cos noui magni nominis uiros, qui cupijffent, etiamfi
quid ultro dandum fuiffct?glorie duntaxat caufa, cm
iflo riuere,ey familiares apud bunc atq) amici uideri.
Quapropterbaudinuenio,quibus modis tuam preii/
cemfilicitatem,qri quidem ad banctam expetendam
fortuna&iam premio addito admitteris.Proinae,mi/
bifatis effe uidetur,nifi plane es infolensjt tantum ac/
cipiasjlmulq; pronunciatjme minimum qridda,pre
fertim adfbes iUas tuas:attamen boni confulas neceffc
e/l.Nwf; enim iam pofivs effugere,quum intra retia te/
nearis.Erenu igitur recipisjnufiitans, dc difiimulans,
ac initio quidem no magnopere iUi reluctans ,facile'q)
fcquerisjit quod non admodu te torqucat, neq) strm/
gat,donec iUi tandem paulatim affueueris. Tum uero
ij qriforisfunt mortalesjoocipfo nomine tuam fortu/
namadmirantur,quoite confbiciantintra canceUos
uerfan
D.
E R A S . ROT. ( N T E K P .
$55
nerfantem/tc nuUo probibenteintroeutem, prorfwtfc
praclaris iUis opibus deticijsq; domesticum quendam
acfxmitiarem effefactum.Atipfenondum uidere po/
tes,quamobrem iUi tefiticem exiftimit/mfi quod gau/
des tamen teq; ipfepVtis ,femperfutura meliora fore
exiftimans.Catermcontra atajjperaris euenit,tr
quemadmodm adagio Jiritar^yt^ ia*uJr*huii *M
rrm nrgacium pmcedit, infingulos (ut ita dixerim)
dies,deterius ac retro relabes.Vnde pauldtim uelut tn
htce dubiajm demu difpiciens mteUigere mcipis/tu/
reas itiasfpcs, nibil aliudfuiffe,quam ampuUas qttafdZ
mauratasftabores autem effe graues,feros, meuitabi/
les/ic pcrpetuos. Sed quinam iftifint ,forfitan me ro/
gabirs.ol.eqi enim uideo mquies, quid m bac confuetudi
tiefit adeo tnpleftmjteq; mtetiigo ifta qua commem
rm,grauia atq; mtoleranda. Audiigitur uir egregie,
non moleftiam modo. negocti perpendensjterm fxdi
<tatemJmmilitatem,prorfuscpferuilitatem, ucl preci/
puemterhn confiderans .k?xmfipio memineris exeo
temporc,te iam neqjtiberum, neq; mgenuum poffe ui/
derLNoueris enimte h<ec omnia,genus, tibertate,pro
genitores antetimenretinquere,quw in buiufmodifer/
ttitutem temetipfum dddicens in tedes ingrederis. Si/
•xjuidem libertas tibi comes ire recufarit/id uitam tatn
•indignam ,tambumilem teeonferenti. Seruusitaquc
(tametfi nomine ipfo grauiter ojfinderis) feruus inq,
wetis notisfuturus esttfeq>»mus frrttus uerii complu/
«
ivc.
z
riuns
5<4
LVC.DE
MERCEDE
COND.
n'«Mj,oprr<t»i^; feruilem prifiare cogeris, obfiipocO/
pite,a diluculo in uefpcram ufqxjdq; mercede uili atq£
mdigna. Adde,quod ne placebts qutdem ad nuduJtecff
itominofatisfaeies,neqiab iUo magmfies,ut qui non a,
puerofiierisadferuitim mfHtututJedfero didkcervs,
at<k state multu aliena cceperis ad id erudiri. Excru/
ciat autem te prifiin* libcrtatis memoria,animorecur
fitns ,ja\cit<k «* mterdm rcfilirc conere,rcluctensqp
atq) ob idipfm fit, utfieruitus tibi molefiior accidat.
bUjfifirte iUudtibi ad W%rtKfrm/ttJ^crrrjH<r<«^o^tt>
nanfiteriS-Pyrrhia aut Zopyriane-patte prognatutz
qutquoi nonficjttiBitbynicm aliquod mancipium,
uocittrante pracone diuendaris.Atqui tm uir egre/
gie,qum mstante nouitunio,Pyrrbi]s ey Zopyriovi
bus immixtus, manu itidcm>ut alijferuuli protendis,
capis<£:quodcu<k tUud tandem efi quod daturjba-c uif
delicet efi auclio. Nam precone nibil oput erat bomini
qui ipfus fuifiterit pr/co, quiij) ipfe ultro fibi multo
tempore dominm ambierit. Age iam bficeleste(cur
enim non dicam prxfertm m em quife pbilofopbum
effe dicati)fi quis te piratd mter nauigadm captum,
autfi quis prado mfieruitutem tradidijfietjtcipfm def
ploraresjanquam mdignamfortun* miuriam patien
tem.Autfi quis manu miecta,te duceret mfieruitutem
ajferensjeges mclamares, emnia fieeres, acerbe fer/
res,esr6terra,6dij,magnoclamore
uocifirarcris.
Muiff K^vi, qi, Hft. ipfe t',fk pwcpt ob^rtjd ttatk m
quas
fc. E R A 8 . ROT. IlUTERP.
ffl
qua etiam fi feruttt ttattis rffrs, tamrn tempetriutifu/
iffet iam ad libertatem ajbirare,cum ipfa uirtute acft
pientia ultro addutxwm uendiderisjtihilitta reueritus,
oue permulta ab egregio Vlatone, Chryjippo,Arifio
tele differuntur,quwm librrtatem laudant ,frruitutent
damnant: an non te pudet,quwm ihter homines affen/
taforr y,gr emptJtias,dc.fcurr<tx urrftns er <rqun am
ittis <ejlimaris,quu m tanta Romanoru turbafolui pe/
regrino m pattiouerfaris,quumq) Romanamlinguam
perperam ac barbarefonacpreterea, qutt agitas con/
itiuia tumultuofa,nugna hominu turba confirta,quo/
rtm pieriqi cotteilitifquidam ftmt ty mprobi LAtq)
mter hos laudas odiofeMbisaJ prxter modwm: deinde
Vtane adtintinabulwm expergefactus,difcuffa abocu/
Us dulcifiimafomniparte,unafurfwm ac deorfum eir/
cwmcurfas, hrftrrnr-httr- etUnt^tm tibijra^h^rrntr'
Vfqjddeone te lupini^ut holerum agreftiwm temit pe
nuria f vfq\adeo tibi defuerunt fontes frigida manan /
ies aqua,ut per dejferatione ad ista deuenircsf Haud
puto. Qttin potius palam efi,te,nonfrigidx aqu<e,neqj
iupinifed bettarioru^ttq; opfonioru,uiniqJ odoraticu
piditate captu eb ueniffe. Qu£ du lupi pifcismtnori
auidius appettsjtuo merito eueuit,ttt hmm tibifsttcrs
transfixerit.ltaq; prefiofunt buius inteperantiat,gu/
\<eq; dutorameta.Ac perinde atqjfimia l trunco reuht
exus cotto,reliquis quide omnib. rifuiestat ipfe tibi de/
iitijs affluere uidtris, cui contigerit, affatim exphrl
sc % caricUt
Jftf
L V C . DE M E E C E D E C O N D .
cttricis.Ctteruttbertdsjngenuitdsjmdcum ipfis getir
tittbus,dc tributtbus,b<tc nimirum cUdntdd cuftd, atcfi
ifiarum rerum ne menwrid quidm uUa: qudnq.ua boc
quoqj frrendum,fi uitd ifid cum bacturpitudine dunr
tdxdteffetcoiunctd,quodeliberoferuum uiderifdcit,
non labores etiam accederent, cum iUaferuorum coV
luuie compiunes.Sed uide, tfm q*sf tih' fmpe*<trtt,urr
leuiordfint bis, qu<e Tiromoni aut Tibio mandantur.
Hdm doftrinx quidem, cuius reicupiditdte fimuUrat
teinfdmilidfuamdccerfiffefefe,perqudm exigUdiM
curd efi.Qtfidenm(ut dicifolet) comercifdfino cum
lyraf An no uides uideUcet,qudm mifere mdcerentur
immodico defiderio,uel Homeric<efdpienti£, iicl TJe/
tnofibcnicte grauitatis dc uebementie, uet T?Utonic<e
fublimititisf Quorum me hercle ex animisfi quis du/
rum, drgentum, atq$ barum rerum curas taUdt,nihil
ftterit reUquum, pr<eterfafium,motticiem, UfciuUm»
luxum,firocitdtcm,hnperitid. At$ ad ifia nibil pror/
fum opus te. Verum quonid tibi barbd ingens propen
det xmento, quomamqfuultuipfo graue quiddam c r
uenerandum pr<e tefers, tum quid pattio Grecanico
decenter amiftus es,norunt'q) Um omnes te grmma/
ticum effejfeu rhetoremfeu pbilofopbum, pulcbru ifie
fihi putdt,ut er eiufmodi quifpidm, dtttembidcumfito
rumpomp* permixtus effeuidedtur.Tuturumenim
bac re ut Greeanicarum atfcipttndrumfiudiofusjreU/
qu*$ omttis doftrin*tteqj,negttgens, neq^ rudis effit
'
•poftnr
D.
E R A S . ROT. I N T E R P .
557
putetur .Vndefitut in periculum uir egregie uenias,
ne non tm ob admirandas illasjtrlcu quitt magis ob
harhAfft pAltiumfi. conduftuseffe uideare: proinde ut
perpctuusapud aum confbiciaris oportct, ncq) abfis
unqumjuerum ut dihtculo relitUsfbratisjinfamuUtio
temet exbibeas eonfpiciendum,neq) locum in acie de/
fcras.Vorro iUe inieka nonnmquam tihi matm, quic/
quidfortc in metem inciderit, de boc tecum nugatur,
obuifsofbentans,quamneperuiam quide ingrediens,
incuriusfit literara, quin ut iUud ipfum etiam otium,
quodinterinambuUndum daturdn requapiam bone/
fta coUocet. Attu mifer intcrmjiuc nirP—,nvncgra*
darim,nuncfcanfim plrrunq},nuc drfcenfunjtiamfcis
buiufmodieffc urbm)obambuUns,tumfudatjum fpi*
ritum anbelus trabis.TjeindeTUo intus cum amico quo
piam,ad quem accefiit,confabuUnte,quu tibi interim
loeus defitjtbiud afiidere queas, libru uidelicet stans
in manufumis,quoq) faUat UdTumJegis.Vofbubi iciu/
nttm tefitientemq) nox occupauitjncomode lotusjn/
tempefbiue,puta notteferme concubiAudceenamacz
ccdisjhaud perinde deinceps in precio babitus, neqite
eonfbiciendus bis quiadfunt.Verum fi quisuduenerit
recentiorj tu pofb tergitm rcqcetit. Itacf) in angufom
dUquem dbicttiftimum retrufus,dccumbis ,tefbis dun/
taxat ac fpettator eoru que apponuntur, tanum rita
offa eireumrodens, fi fbrs ad teperueniatjtel aridum
mahkefvliu/quo reliqua inuoluunt,fififbidiatur ab ijs
Z 5
m
q»i
%58
L V C. D E M E R C E D E
COKD.
quifupra tc accmbut,pre fame libenter arrepturuti
Audiiam er aliudcwtwidLe genus. Quid quodne
ouum quidemfoli tibi dpponitur.Neq; enim conuenit,
ttt tufemper eadem requiras,qu£ kofpitibus atq; igno,
tis minifirantur, quandoquide hec tuajitinfcitiaatq;.
'murbanitas.Ueq; duis eiufmodi tibi apponitur, qualis
alijs.Verum diuiti iUi pinguis CT fucculeta, tibi puUus
dimididtuiydut palumbm aliquis aridm atq; mfipidus,
nonauisuidelicet,fedmanifefbd contumelia ludibri/
mcfe.Neq; uero rarofitjatfi quando defit alibi,mini/.
fkcr repente te bnfpectate fubmouens ta, qu£ tibi erat
appofita alijs apponat: iUud tibi ad aurem mmurmu/.
ransjtu profrtsa nofker es, Quodfi quado interim dif/.
fecetur,uel porca fcctajiel ceruus, autflructorem tibi
modisomnibus propitium babeasoportet,autcerteVromctbei parteferesmempe offa adipe cireumtetta,.
Kam quod ei quifupra te accumbit patinafinitur ad/.
fbare,quoaifatiatusrepudiet, tecontratam celeriter.
pr<etercurrat,quis tande ifbhucfirat, qui modofit in/.
genuus,cuiqi tantu infit bilis, quantu uel ceruis adefit.
Atq; iUudequide nondu dixi,quod reliquisfuduifiimuac uetujbifimu uinu bibentibus, tu folus malu quodda
et pingue bibis.Vroindc iUudfempcr cumjut auro^tr.
gentbue bibas,ne colore prodente,palamfiat,te ufq;/.
ddco cotemptu negleitumq) effe conuiua, quanq bene.
tecm ageretur ,fiuel iUud ipfm adfatietate ufq% fri/,
fore Uceret. At nunc ubi crebrius pQpofcerisjntintfber,
audiffc
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
tff
emdiffe difiimulat. Adde idm multds interim & alias
tffe res,qu£ te difcrucient, tmo nibileffefirme, quod
nonfit dcerbumjMdxime quu tibicintdus aliquk ats/
tefertur,quin pluris tefitis,quifaltandi docetartem,
quiiocos lonicos contexit Alexandrinus quifbiam bo
munculus.Udm quitibijberes tu utin dccubitu tque/
ris ijs,qui uohtptates er amdtoridfubministrant f qui
Mteruhtinpertcffe.gefidntfBroinde inobfcuroquopi
amconuiuif Utibu\otectus,pr£cp pudorc abfirufutju
fpirdsjuti coniettandum efi,te'q) ipfvm dep\oras,dcfdr
tunam incufas tum, qustibinepauxiUulum quidem
leporis ac uenufiatis afberferit. A c prorftts itd uideris
affectusxtt optes poetdfieri,utdmdtorids confcribas
cdntiones,dutfi idnoncontingit,ueledm affequi facul
tdtemjut pofik db dlijs conditas digne canere. Vides
tmim quibus in rebusfitum efijut quk efferatur,pkri/
miqJfidt.Qtjin ejr iUudferre queas, ut mdgi quoque,
aut ario\iperfondm((i neceffefit)induds,exboru ge/
ttere qui amplas bereditates,qui imperid, qui cumula
tas opes poUieentur. Qudndoquidem bos quoq) uides
no mediocriter d diuitibus amdri,pkrimiq; ficri.Boqf
uel unuquodlibet borufieri percupias, uti ne prorfus
reijculus,dtq; inutiik dpparcds. Atqui ne ddifid quide
docilis es infilix: proindefubmittds te oportet, mufii/
tescp, dctdcitus}tras,cldm apud te plords,ac neglettui
bdbitus.Btenimfitefi.muks dliqsfufurro defirat,qfo
tus omniu no laudark puem hert fakdte, aut citbara
Z 4
canentem
Jtfd
LVC.DE
MERCEDE
COND.
cdnentem, tflafcilicet ex rettonleue difcrimen impen
iec. Qu,apropter tetrefiris m morem ranatfitiens uo/
citcreris necefie eStjd operdttt ddtts, ut m laudantium
mmero mfignts ae pra-cipuus apparcM. Qtfmfapicu/
USUntibusreUquis,tibifi(iaqu£dam IdUSprofereH/
ddiqua-q; muUdmfdpidtdjfentdtiottem, Umueromi/
gnopere ridiculum efi,cum cfuriit wtcrimfitiasfyttn
guentig cnUhti^r uertice gcfiare coronam, Siquiiem
idtemporis na difiimilis uiderefepulebraU coUmnx,
uctusticuiufpiam cadducris,qu£gefldrefolet ea, quat
mdttibus ittjeruntur.Ndm buicinfufo ungucnto,mpo/
fitdcp corondjpfi cr bibunt,v cdunt appardtds epu/
Ids.porrofietiam zelotypus quifpidmtueritjtntq; iUi
ttel pueriformofi, uel uxor pucttatneque tu prorfus d\
Venere GratUsq; fueris dlienus, profetto nofati/s tutx
rcs,neq) perfcuUm negUgendwpropterea quod regUs
pluretfmtneuU^qui .jqfrff W?«rnf»1&uiAet-frA fettk
prr urrU diqwA rtAAfy <tA rimf itlS,». mumurrr uidct
antur. Quas ob res,uultu demiffo tibi efk dccumbenduz
quemddmodu m Verfick couiuijsfierimos cfijtmto»
tte quis eunucbusfentiat te in coneubini dliqudm con
ijcientemoculostmoxq; alter eunucbus,euiidmdu/
dum ttrcus in mtinu tenptsxst, quia ttideris qux uidere
nephdsjnter bibendum,mdkm iaculo trdnsfigdt.ldtn
peracto conuiuiodibipduluUtm dormieristddgdttican
ttm expergefitfusio me miferm inquis, 6 mfortunX
tmywufmodi quondi cSuittuu quos amieos retiquk
tm
D . E R A S . ROT. I N T E R P .
S4*
tmultdm trdnquflLm crocijplendmfomnum quem
medpte cupiditdte mttiri foUo,dedmbuldtionetUbe/
rdtAtq) ex hvs in qudle bdrdthrum memet precipitem
dedif Et deumhnmortdlemicuius tdndem reigrotidf
Attt quod rum ifiud mdgnificm premimiAt nefie/
ri quidem potuitjtt mihi unqum olidsplurcs commo
iitdtesfuppeterent qudm tmfuppetebdnt.Tm dute
«ccedebdt UbertdSidtq) omnidpro meoptcdrbitrio fiv
eiendificuUds.Nunc porro iuxtd id quod prouerbio id
etdtu efi:Leo chorduld uintlmfurfmnMjeorfim cir/
cumfiror. Qupdqommm eft miferrimu, mdximeq)
deplorondu, neo) efficere poffm ut pUcedmjteq) gtd,
tidm emereri queotproptered quod horm
rermfm
hnperitus dcrudk,mxime compofitus coXUtusq) cm
hk quih*c uriu* «rt*m prnfitrriw Vroindeiniucun/
ems fm, dc neutiqudm dptus conuiuijs, quippe qui ne
rifm quide concitdre norhn. Quin etidm fentio mt nb>
rdro molefim effe er hnportunm, quum ddfm, nsd/
xime, quum ipfefeipfofijiiuiorejfe condtur. N4M M
tetricus uideor.lnfummd nuUi inuenio uii, qud m iUi
dceomodem.Etenimfimcdipfiusdutoritite dcfeueri/
tdtem tueri pergo, iniueundus uideor, dc propemod»
horrendusdcrefugiendus. Contrdfirifero,uultumq §
poffim mdxime dd bildritdtcm compofuerofifiiditiU
Uco iUe, er duerfdtur. Ac prorfm tdle quiddm mibi
uidetur,qudlefit,fi quis in perfond trdgicd comadidnt
dgerc tentct. Vostremq qudm tdttde dlidm uitdm mifii
Z S
Murn
\
fdt
L V C DE M E R C E D S C O K D V C .
uiudm demens, poftedqudm hdnc prefentem akeri nir
xermtDm bec tecm loqueris,idmfonuit tintindb»
lm, idmek dd cddem tibi redeundum efl, obdmbuUn/
imfUndmSed ceromdte munftis dntcfemoribut po
pUtibusik ,fimodo uelis pdr effe certdmini, premioqj
toUendo idoneusDeindc conuiuiu idem V eddem dp/
pdrdtm bord. Umik ddco diuerfd uiuendi rdtio fupe/
rioriqi contrdridjtm mfomnidSudor,defhtigdtio,pd»
tdtm qudfi fuffofis cunicuUs mducunt uel tdbem, ueV
pulmonis exbulcerdtiontm, uel mteftinitormind, uel
egregiam itldm poddgrdmJeXeluftdris tdmefedulo, dc
Jrequenter quum udletudo pofcdtuti leftodccumbds,
ne hoc quidc licetjeo quod dfiimuUri morbus quo mu/
nidofficidck iustd defugidt exiitimdtur. Hinc preter
omneis perpetuo pdUcsJemperik idmidm morituro ui
derefimilis. Ethdftenusquidem dehis quedomi fe/
renddfuntXiSfidfi qudndo fuerit peregrindndm (ut<
nemterm rtferdm dlid mcommoddfepcfitjit pluuiocotlo,ubipoflremusucneris(ti.dm is locus tibiforteco
sigit)uehiculm opperiaris, donecnuUo idm reliquoloco ubi diuerferis,proxime coqum dut kcr/t comptorem te reclindnt, ne fHpulis quidem dffdtmfubftrdtis.
N«£ uero tibi refirre grdudbor, quod mihi Thefmo/
poUs ifkc Stoieusndrrdu\tfbitccidiffe,rem profefto.
tUmifqudmridicuUm,qut tdmen eddem pofiit V dlif
tmhiis dccidere. Conuiuebdt enm cm opulentd qud/
idm dc deUcdtd muUere ex iUuftribus iftis & urbdnis*
Udnt
D . E R A S . ROT. IWTBRP.
f«*
fm*, quum aliquando pertgre proficifceretur (nam.
idprimm aiebatfibimaximopere deridiculm dcci/.
diffe) m currufibi uiro nimirm philofophoadiunxif/,
fe cinadm quempiam picatts cmribus, derafa barba.,
Quem iUa bonorts(ut contjciofgratia fecm duccbat..
Qnm nornen quoque cinedi commemorabat. Aicbat,
enim Chclidbmim uocari.lamprimm iUudcuiufmo/,
difiterituideduxta uirumfeuerm tetricmift,tumfe/,
nem canoife mento (Scis aute qukm profundamacue/,
nerabilem barbam habuerit Tbefmopolu)aflidere w/
hilihominem er effxminatm,pifturatis ocuUsJiubri/,
couultu,frafta ceruice,no Chelidonemper louemii
tflhirundiiiemfed uulturemagis,reuulfis barbt plu/,
ntis. Qgod ni magnopere iUufuiffet deprecatus,nefl.K
ceret,futurufuiffe utflammeu etiam mcapite geflans,
aflideret. Vrteterea autem perpetuo hoc itinere moU/,
fliss btnumerabilss pertuliffefcfe, iUo cantiUante gar/
ricntehj,demu(nifiidembominem eoercuiffet)'m rbe/.
da etiam faltdnte.Addebatfecundo loco tale quiddam
flbifuiffe mandatu. Accerfito iUi mulier Tbefmopolh,
mquit,ita tibi dij benefkciant, magnm quoddam oflfi/,
cjm ahs te requira, quod caue recufes, necfr expefteti
ut quicqua tefim rogdturafiudiofius.Atqj hoc (ut eft
crcaibUe)omnidfefhfturm poUieitothac mquitJero).
go quandoquidem uidco teuirm
probm,diligen/
tem er amantem, camcuUmjquam nofli hiyrrhi/,
Uimfin uebiculm recipeieamoj,mihiferua, cMrans nj&
quid
U6*r L V C . DE M E R C E D E COWDVC,
quid itU defit.Ndm tmferdgrauidd eftijttq; adeo prope
modwm im propinqus partui. At ijii fcelefti & hn/
morigeri mimjbiJton dicam huiusfed ne mei quident
ipfius magnopere rationem habent in peregrinationi/
tus.(jj}areneteputesmihimediocrebeneficiUfiCtU/
nmjt charifUma mihi iucundifimamqj raninimfer
uaris. Kecepit Thefmopolis quUiUatantopereroga/
retdcpropemoiwmetiamfUret.Vorrb fpectdculwm
eratfupra modwmridiculwm.Canicula c paUio promi
nensprofpettdnsqj paulo infi-a barbam dcfubinde im/
meiens(tametjih<ecquidem ThefmopoUsreticuit) dc
grdcili uoce latrans buiufmodi enim cateVue iam in dc
titijs[unt)neqj non philofopbi mentu oblingensjnaxi'
me fi quidpridiani iuris inhareret. f-orrb Cinadut af/
feffor iUe, qtum non infulfe fupcr conuiuim dictcrii
quddam icpiffet ineos qui aderant,acdenique crad
Thefmopolim ufqjdicdcitasperueniffet: de Thefmopo
lideinquitmm hocpoffm dicere,em e StoicoCy/
nicm iam nobiseffe fbcttm. Bquidem audiui canicu/
Um etidm peperiffein ThefmopoUdis paUio.Uuiufmo
di deUcvfs ihudutJtel(ut ueriut tUcam)buiufmodi con
tumclijs dc ludibrijs trdttdnt eos,qui cwm ipfis uiuunt,
pduldtim eos ciewres dc manfuetos ddfcrendat contu/
meUdtreddentes. Prctered autety Carcharorm O/
ratorem noui,quiiuffutfupercccnam dcclamabatjieu
tiquam inerudite per louem, imb grauiter cr dbfolu/
tiflime^mdabatwrinterim abiUis bibentibusjfuwn
nott
' D . E R A S . ROT. IWTHRP.
tSOtt *<l "1"" nMimM^rAAAiunUmphianim
%€*>
nYAVrt At
que eam moleftiam, ob ducentds drdchmdt perpeti fi/
rebatur. Verm btc quidcmfortafii/s utcunq; tolerdtt
dd. Porrofidiues tpfe,aut poeticusfiterit, dut biftori/
cus,qui fud ipjius fcriptd m conuiuio recitdre gdude/
df.tm ueromaximefuturum efl,utdifcrucieris <tc dit
rumpdris.JHempe quum ddmirdri,quum affentdri,quu\
nouos quofddm Uuddndi modos commimfci neceffehts
bes. Sunt dutem qui er firmt nomineftudednt ddmi/
randi uideri.Eos nunc Adoniddsjwnc Hydcinthos dpt
peUes neeeffe cftftidmRiuts ndris nonnunqudm cubit
tdlihiet fpecu. QuodniUuddris,protinus ihUpi/
dicittM DyonifiacM dfbortdberisjdnqudm quiiUitum
kmideds,tm mfidieris}malcq; uelis.Ad htec crfdpicu
tes fjr rhetoresfint neceffe r/L Quodfi etidm ruftice
quippUm dixerint,tm uero ittxtd iUud,quod dicifoli
tm eft: Attictedtq; Hymettiplettdtn orationemuide/
ri ublunt, dtq; m legem dbire, ut deinceps itd loqudn/
turhomines. Qudnquam que uirificiunt,firrifirfi/
tdn qucdht. At uero mulieres (nam mulieribus etiam
ihdfiudio eft, ut docros dliquot mfuo conuiHu condu
critios habeant, quiq;fefe mercede dffeclentur ) quan/
doquidem hoc quoq; adreliquu cultwm, elegdntidmtfi
pertinere putantfi dicantur eruditte,fi philofophi ,fi
tarmindcomponere Sdpphicisbdudmulto mfiriora,
pb htecfane ht quoqj conducritios t\hetores,Grdmnt4
ticosjPhilofophos circmfirunt, Uos dutcm dudircfo/
Unt
y<?£ LV"6. ba M E k c t D i C O N O V .
1ent(i'<J quodipfm ej\ridicu\m)tm temporis, qutm
Mel comuntur,aut capiUos m orbem religant,uel m ct*
itiuio. Nam aliis non fuppetit iUkxcim. Vorro fxpe/
ttumerofit, ut interim dm Philofophus quippiam dif/
ferit, mterueniens anciUa, litcrulas ab adultero porru
gat. AcpreclariiUidepudicitia fermones mtermit/
tuntur,opperientes doneciUa refcripferitadultero, at
que ita redcat ad auditionl. Vorrofiquando\pofl mult
tmtemporis insxantibus faturnalibus,aut panathe/
tuets, mifera quepiam umbeUa tibi mittatur, aut tuni/
culafemiputris ac detrita,tm denicu, plurinu mifiiten
tur oportet. Atqj aliquis qui fiatimfubatifcultarit, be/
rm idficere defiinantem,ptxaixxkjc primus rei in'
dex,abiensoj hon exiguum precim aujert quirenmt/
ciarit. Atmane plus tredecim teadeunt idem appor/
tantes mncqtquorm quifq) commemorat quam mttt/
ta dixerit,quemadmodm fubmonuerit,quemadmodm
adhortans commodiora fubiecerit. Omnes itacpjtmt/
ti prsmio difcedunt, at nonfinetnuxmvtctamen, qui
tton plura dederis. Vorro faJariuipfumfexfermeobo/
iorm.ldqf fi tu pofiules, grauis atq) importunus babe
tis. Vroinde quo iUud dliquando auferas: primmipfi
hero aduleriSjfupplexqffiasneceffeefi: deinde captan
dus v difpenfatorisfiuior.Nam hoc quoqj quoddatn
efiferuitutisgenus. Neqj uero negligendus is,quem m
confiliunt adhibet, neque itemamicus .Deinde quoi
acceperisjamdudm debebaturuel uefiiariojtel me/
dic»
t>. E R A 5 . ROT. I W T E R P .
fCf
mcojuel cerdoni cuipiam.Vndefit utfera atque intem
iKJUu4,eoc^mutiliaprjemia tibiaccedant. Cxterum
midia ingens.lamq) etiam catumnbequedam paula*
tmfiruuntur in te,apud hominem qui iam non inuitk
auribus accipiat,fiquid aduerfum te dicatur: Qjuippe
qui perfpiciat te laboribus afiiduk iam detritum, &
ad obeunda muniafimulatusclaucUcantem, atqueob/
atuuentent,ac podagra fubinde grauari. Proinde pot
fteaquam id quod erat itt te fisvcattifiimumJecerpfit^
auiq) partem maximejuigif&am ac precipuum cor/
poris uigorem dctriuit, iamq) te lacerum panniculum
tcidideritjtu modis omnibus circumfpicit in quodfier
quilimum te portatum abijciat, atq) alium perferendii
Uboribus idoneumjn tuufubfiituat locum. Ibiinfimu/
latus,uel quod pufionem iUius tentaris:uel quod homo
ftnex uxoris anciUam uirginem uitiark: uel aUo quo/
ukmpofitocrimine, noctu obuolutus ac prtceps da/
tm extruderk,difccdisq) defertus ab omnibus, atq) om
ttium inops rerum optimamjxoAdgtasa.ma, cumfene/
ttacomitcm ducens. Qttum interim quat quondamfci
utrkjanto tempork fpacio dtdidicerkjtum uentre cti
Uo reddideris amplioremjibiq) parauerk inexplebile
quoddam & implacabile malu.Etenim guia ea quibus
affueuitffiagitat. Que cu negauturjndignatur. Adde
quod pr/tterea nemo tepofihac recepturus efi in fimi/
Uajttpote cuius iam prttcrierit etas, quiq)fimiUscua\
ftrk cquisfenio afftftis, quoru ne peUjs quideperinde
Kt
$6"8 L V C . Dfc M E R C E D E COND VC»
utaliormttnimuntiu ejl ufui. Qtfjn ex hoc ipfo quost
tiectus es,cdlumnid qulrn poteji proxime dd uerifimi
litudinem confictd ,ficit ut dut ddulter, autrueneficut,
dut dliud quippid tdle uidedns.Ndm dccufdtori uel td\
centifideshabetur. Tu uero Grtculus, moribus leui/
bu*,& dd omne fdcinus ptcilis. Siquide huiufimodi nos
vmneseffe ducunt, idq\ iure optimot uidcor enim mibi
cdufidm dduertijfe, qudmobrem eiufimodi de nobis obti
ttednt opinionem. N<tm pleriq; qui m ptmilid* dccedut,
proptered quod dlioqui nibil bon<e rei didicerunt, diui
ndtiqnem dc mdleficid profitentur,conciUdtione dmo/
rum,dbduttiones m hoftes,dtq; id quum ficiunt,doctos
fefie djfirmant, pdllijs dmiili, barbisq, neutiqudm con/
temnencUs onuiti. H» rebusfit,utnon iniurid cdndent
de reliquis omnibus bdbednt opinionem,qudndoeos
quos pr<ecipuos ejfeiudicdnt, uidcdnt tales. Mdxime
ucro,poftcdqudm dnimdduerterint,qudm fint m conui
ttijs,reliquoqj conuictu dduUntes,qum dd lucrm hu/
miles dc feruiles: deinde eiectos eofdem iam oderunt,
tteqs idmiurid,dcmodis omnibus ddnituntur,ut eos
funditut perdant,fi quo modo pofiint. Verentur enhn,
tte cmctd iUa uiufiute myiterid m uulgus efhh-dt,quip
pe qui nihil non exacte norint, quiq; iUos nudos con/
fpcxerint. E<t res igitur iUos male angit. omnes enim
dem umbilici,purpuredf6ris peUis: c<eterum'mtus aut
fhycfics cffUberos m couiuio comcdcns,dut oedtpus
matm
D . E R A S . ROT. IIKTERP.
}6f
mttris maritusiaut Tereus cm auabus pariterforori
busrem babens.Eiufmodifunt e±r iUi,fpkndidi,confpi/
mbj.Porro mtusfub purpura uarias occulunt Tragos
diat. Qtjoru unumquemqj ji euolueris, explicuerisifa
fibalam non mcdiocriter longam reperies, Euripidts
cuiufpiam, aut SopbocUs. Contra pyris nibii nifipur/
purajplendida,aurcicp mbilici.Haru itaq; rermfibi
cofcij oderut iUos,atcp mfidias paratfiquis pemtus ab
Sks deficerit,quicos probe cognitos depingat, qualis
qftefint cuttlget.Um uero Ubet mibi Cebetts iUiusex/
emplo er maginem quandam buius uiu tibi depinge
reatt eam contemplatusfcire queat, num ex ufu tuofit
esm adire. Equidem magnopere cupiam uel ApeUem
quempiam^celParrbafimJtelAetioncmjulEupbra
ttwem ad banc depingendam tabuUm adbibere. v « /
rm quoniam fieri potis non efi, ut aUquem artificeot
tm egregim atcp abfolutm nancifcamurj/n prafien/
tiatenuem quandam promeauirilimagincmtdum/ ^, /
.—.IJ/
IrabofirgfLpingdturue&ibulmfitbUmedtcpmaura *-*»«fc»"T*k*k
tm, necp id bumi fitm mfiolo,ucrm procul i ter/
ra in adito.coUis fihigio.Praterta inacceffimfir/
tite er qbruptmjubricocp aditujta ut plerunq; quifie
iam adfiummm ufq\.uerticem penetrajfe fperant, Itp/
fo pede pracipitaticeruicem frangant.lntus autem O
pulentiafededtJotd(ficuti uidetur)aurea,maiorem in
Jttodmfirmofa,atq^ amabilis. Porrb amator ubi uix
ttndcm confcendit, iamqj adfires acceiferit, obfiupcf/
L V C A cat
Yjct L V C . Q E M S R C E D E
CONDVC»
cat, oculis m aurum deftxis: deinde Spes, qua cr ipf*
fpeciofo uultu eftjxc uerficolorib m amicta, manu pre/
benfa mtroducat,mireiamipfo ingreffu attonitumu
AtcpabeoquidcmtcmporeSpes ufqueiUum antece/
dat,ducatiti,tum alie muliercs iUwm exdpientcs, put*
t7aUacia,Seruitmqi4radant Labori.At is mifermpe/
nitmdefttigatmtandem Senetta- tradatiammorbi/
- dum,colore'cp commutato. Voftrcmo Contumelia^tr/
reptum iUtm ad defperationem pertrahat.Ex bocqsd
dcm tempore Spes auolans euanefcat. Tm iUe no per
auretm iUud atrim per quod mgreffm ftteratjed per
pofticm quoddam,v occultmexitm extrudatur
mdm,uenericofus,paUidm,fenex, Uua quidem pudo/
rem occuUans,dextra uero feipfm ftrangulans. Oc/
currat autem exeunti Vcenitudo fruftra lacbrymans,
C miferum bis etiam cofidens. Af<j bic quidem esto
pitturiefims. Ca-term tu Timocles optime, ipfe diU/
genter conftderatisfinguUsexpende,nu e re tuafttut
m banc bnaginem per aurcas iUas fores mgreffm, per
iUas longe diftimiles tam turpiter excutiaris.
Quicquid autemftceris,memineris fa/
pientis iUim, qui dixit: Dem kt
culpa non effe,uerm qui
fuajpontedekgerit.
HISRONYMQ
HIERONYMO BVSLI^
DIANO
PRABPOSITO
ARIBNSI
ConfilidrioRegioEraf.Roterod. s. p . D .
v M o R ixmpridem hic perfeueratjcet
bior qudm ut ueru ejfe libedt credere, fei
cSftantior tdmi,quxm ut uanus credi pof/
Jit,PHiLip.
principemnostrmjuiuisexccftiffei
Qnid querdr mi Buslididne, quiduociftrer, que incu/
femJbominumue,T)eUmucfQue coplordtio tdm Tra/
gicd,qu* buic tam dtroci uulnerifufficiatt Nimiojheu
nimio conftitiflis Hifpani/ ,*que quidem primu Eran/
cifcum Buslidianm Arcbiepifcopum Bizontinu nobis
ademftis, neq) tanti uiri idctura contente, principent •
etiam eum dbforbuiftis,quo 'fi uiuere modo Ucuiffet)ni
hi\ unquam habuithic orbis, neq) maius nequemelius.
Qttdnquam quid, qu<efo,fupererat etiam adolefcenti,
mfi utiiam ipfefefefuperaretf Sed b dirmfbrtune lu
dm,b nouam fktorm muidentidm, b mors qudm i/ni/
qua, tam etiam muidd ut femper preftantiftimd quat
quequdmocyftimetollisemedio,uixbpOculis oftenfs
protinus fubducis.Cuius ego uice bic potiftimu deplo/
R
remfMAXIMILIANI
nepdtris,quita\ifitorbds
tus pUo, quem unm multis etiam mperijs antepone/
bdtfAnUberormmagis,quibus <etdtetdm imtnAturd,
tampius fit ereptuspater fAn patrie potius,cui de
<hdriftimo principe,tamferm gdudim,tdm prepto
perus contigerit luttustAn orbis demm uniuerji,cui
. A % tdttt
• 17*
KRAS. AD •BVSblD. EPIST.
tamfingulare lumenfit ademptufidq^ tam ante diemHoc nimirii boc tempefkas iUafitaUs, qua medio e cur
fumBritanniam depulfus efi,portendebat,uideUcet fik
tis iUm palam abHtjpania reifcientibus.Equidem PA
negyrico quaUcunq; laudaui iuuenem. Tiw» autem bo
ne deus, quot mihi panegyricos, qudm copiofos poUi/
cebarfEt en repente comutatisrebus,epitapbim pd/
ro mifer.Eamus nunc nos homunculi,cr fbrtunuUs no
fsrisfidamus,quueos etia pro fua libidine mors rapi/
at,quos quamdiutifiime uiuere tantopere omnim re/
firt.Sed quid ego mi Hievonymcdu meo indulgeo do
tprijtuu exhulcerofCjupdreUquu efi,precor utfupe/
ripropitifUberispaternam quidemfilicitatemJed cti
diui F ,E p B R i c i uiuacitate copulatamjargiaritur.
libiitem m moderandis iUisfraternosfucceffus: fed ui
, tamfiatcrna diuturniorem. Literis bis,ne ad tantum,
tamcp, dottm amicm mUo Uterario munufculo comi
tatt uenirent,dialogos aliquot Luciani,comites addi/
diiquos paucuUs his diebus, dm obfidionis metu Flo/
rentiam profugeremus, Latinos fici :hoc nimirim
dgcns,ne nibilageremL.Nammprefentia quidemm
Jtdlid mire fiioent Studidfirupnt hflld, Summt/t Pfin^
tifiy tuUuthpBioprdtur^umrit^riuimpL^t-pUHPq. Juf
liMM ^gfc vale,cr ampUfiimo patri Nicolao Ruterio
epifcopo Atrebatenfi etiam atqxetiam Erafmm com/
mendato.Bononie. x v . Calendatdccembres.
M. D . VI
CNIMOHIS
I7J
CNEMONIS AG DA*
MIPPI
DIALOOVS, DES. ERAS/
moKoterodamointerprcte.
CNEMON.
o c iUudejlquod uulgodici cottfueuit,/J^ co^^i »><*&
H
HlBHttlttJIfOHfM.D A M . QujidifittCeft,slttriftf t?*r*4ar
quod tecu itomachare Cnemont c w a /VffJ THff* r7uf *
(^idfiomdcberrogcKfEquidebcnedemrettquiquem^"
«<fi» prceter animifententii, uideUcet afiudelufus mi/
ferjjsquos maximerneacupiebam bdberc prctteritis.
DAm.Sed ifthuc quindm euenitt C N E . Ucrmoldu
nobilem ittum dmte,quu orbus effet, mminente mor/
tt cdptdbam^idcns dtq) mferuiens. NfOj ittf graud/
tmcffUium meum ddmittebdt. At mterim tttud quoq)
«ww" uifum eflfcittm,confultumq; ut tefidmenttm pro
ferrtmAc publicdrem,quo ittum rertm mearm in fot
ttdm hceredem.mftituerdm^mmirtm ut itte uicifim
idemtdceret,meoprouocdtus exemplo. DAM. At
qndtdttdemittefCNE. Quiditte fuointcflamento
feripferitjd quide ignoro. Cceteru ego repente dtq) Ht
/^4t0fttI>4<fcffj?|,tffll>«IH40pprfJ^,EtB{w;Hfr
__ __ r
mldus med pofidetdupi cuiufpiam in morem ipfo ttt^-V^^^ jjjjl£c
tmhdmn.quineridm tr qnnq. pifeqtnremfimulabflu
ttt.ltaq; techndm ifiam, m tuu ipfitts caput struxeras*
au&.SicdppdretJdq^ddeodeploro.
A f
ZENOPH.
$74-
ZENOPHANTAE
CALLIDEMIDAE
ET
DIALOGVS»
Def.Erafmo Roterod.mterprctc.
ZENOPHANTES.
v
T
1« ternui *'*>" ,
"* C*fli<k»w'<i«,$Hop<t#o interifiMt
t4w/^Tpvert«»P*
A
Ntf» «p/Jr ijwmrfiwoiiu»» DiiH* parafit
ipfiqj tttetc. Atctfh
tus quum efiem,mmodica'mgurgitatione
i^troyc tatnf^prafbcatus fuerim,nofti,aderas enim morienti. C A L .
Aderam Zenopbdntes. Vorro mihi nouum quiddatn,
dtq) tnopinatu accidit.Ham tibiquoq) notus eft Vtotot
dorus iUe fenex.z E N .Oroum itttm dicis,ac diuitem,
dpudquem te afiidue ucrfitri confpiciebamfc A L . lt>
Iwm femper captabam,colebam^JdmibipoUicensfb/
reatt meo bono quamprimwm moreretur. Verwm qum
eares'mlongwnsprofirretur,feneuidcUcet,uelultra
Titbonios annos uiuente,copenduriam quandam ex/
cogitauiuiam,quaadh<ereditatemperuenirettj.Siqui/
dem emptpueneno,pociUatori perfuaferampu fimul/
dtq) Ptceodorut potwm pofccretjbibebat autem proU/
,' xiw,pr£femM'mcalice'mijceretJbaberctc£inpromr
' ':. ':- l •';"
ptu,porreclurusiUi.QuodfificijfetJureiurandocon/
' ~ *" *" "' "" '
firmabam,meiUwmrunumiffitrwm.ZEN.Qgidigi/
tur acciditfnam mopinatwm quiddamnarraturus mi/
hi uideris. c A L . Vbi iam loti ucniffemut, puer duo* .
but paratis pocutis, akeroFtceodoro cui uenenu erat
addittm
DIALOOl
VARII
YJ1
diiitmdtcro mihi,nefcio quo tnodo errdns,mibi ue/
nenum,Ptaodoro porrexit mnoxiu. Mox iUe quidcm
hibit,it ego protinus humi porrectim flrdtusfum,fup/
pofititiwm uidelicet iUius locofimus. Quid, hocf Ridet
Zenopbdntdf Atquinonconuenit umicimctlis tUude/
tt.z B N . Rideo profhdo,nam elegdnter dc lepide ti/
«' btc res euenit.Porro fenex iUe,qd mterimf c A L .
Vrimm dd cafm fuhitum atq inexpcctdtumfdne c5/
turbdtuseft. DeindefimuUtq; mteUextt,id quod acci/
derat, puta pociUatom errore fkttum, rifit fjr ipfe.
2 E N . Rette fane.Tametfi non oportuit dd comptn/
dim iUui diUertere ,fiquidem ueniffet tibi popuUri,
uulgdtdcfr uid,tutius ccriius'ck,emmfxpduloferius.
WENIPPI ET TAWTALI D I A L O C E S
Des.Erafmo Roteroddtno interprete.
MENIPPVS,
v i D eiulaso Tdntdie,dut quidtuam de/*™*""*fffjj0.
plorMfortundmJtdgno mminesfx A N /?**?*»> "'h'1*
Quoniam fitienecor Mtnippe. M E N . W *"
vfqueddeo piger.es atq; inersutinonuel promsvn/
cumbens bibere noris, uelcauauoU bduriensfx A N >
Jbiihilprofccerofiprocumbamtrefiigitenimdqudfi/
ittuUtqj me propius ddmoueri fenferit.quodfi quando
«
haufero, oriq; coner dpplicdre,prius effluxit qfumma,
tigemUbia.Atq; mtcr digitos effiuens dqudjbaudfcio
A 4
quomodo
97*
LVCIANI
quomodo rurfus manm meam aridam reUnquil.M a
N i P . Prodigiofum quidda de te narras Tantale:ueru
dic mihi ifibuc ipfum, quorfm opus efi bibere, quunt
eorpore careasmam iUud quod cfurire poterat, autfi/
tixejn Lydiafepultu efi. €eteru tuquum fis animus,
quinam pofibac autfitirequeat^tut bibereit A N T .
Atqui boc ipftmfupplicij genus efijtt anima perinde
qui.fi corpusfitjxafitiat, M E N . Agejhoeitababere
credamus,quandoquide affirmas tefiti puniri.At quid
binc acerbi tibi poterit accidere i N» metuis ne potus
inopia moriareiAt equide baud uidco alteros mfiros,
fi quis bo$ reUnquat, neq, locu aliu m que morte demi
gret quifpiam.t ANT >e\elle tu quidcm dicis:uertm
boc ipfm fuppUcij genus efi,fitire,quu nibil fit opus.
jw E N . Hefipis Tantdtctx utiuerm tibifatearjton
alio potu uidcris egerequam ueratro mtro-.Mm diuer
fm quiddam paterisjjs quos canes rabiofi momorde/
rint,ut qui non aquam,quemadmodu iUifed fitm hor/
reas. T A N T . N C ueratrm quidem recufsrm bibere
Menippeji Ueeat modo.yi E N . Bo»o « animo Tan/
tale,certu babensmnqum fore,ut uel tujuel reUquo/
rum Manim quifbiam bibat:Ncc enimfieripo
tcfi:quanquamnoomnibusquemadmodu
tibi,pcena adiudicdta efi,ut fiti/
antjquaittosnottcx/
peStante,
WENIPPI
DIALOOt VARII
TTf
M E N I P P I AC M E R C V R I I D I A L O /
gusJDes. Brdfmo Koteroddmo interprete,
MENIPPVS
T ubiniformofi iUifuntdcfbrmofe Vserpro
A
curiidudtouKdocetoqJ,utpotcrcce^
hucprofictum hofbitem. M E R. HUMUI1'
nibiUcetperociuMmppe,quintuisthucipfoeloco
dextrorfum oculos deftette. iUicty Hydcinthus eft,
V mrciffus iUe,& trireus,v Achitics,ty Tyro, ty
BekM,tyLedd,breuiterquicquideftueteruformd/
rm. M B N . Bquidem preteroffd nihil uideo, cdlud/
ritsd; cdrnibus rtnuddtdtjnier quc bmnid nihilfit om
nino difcriminis. M E R . Ar^ut hec funt qu£pbete
euntti mirdntur dc celebrdnt,offd fciticet qu£ tu uide/
riscontemnere. M E N . A I Heknifdltcm mihicom*
tnonftrdindm ipfe quidem hdud quedmdignofcerei
MZK.H£cuidcticetctludrid,Uclendest.MS.tt.J
Et huius fdticet oftis grdtid, miUe tmes ex umuerfd
Greeid,dcto delettufuni hnpkt£jdntdq- tum Grceo
rm ,tum Bdrbdrorum multitudo conftixit ,toturbes
funteuerfeiMER.
CeteruMenippenonuidiftim»
tierm hdnc uiudm, quodftfeciffes ,forfdn dicerest»
quoojjtitioddndumnoneffe,
Prn tdli mulirrr Aiu tnlnmr, k % ffAtioquifi quisftores etidm drefdttos marcidosq; conf
templetur,pofkdqudmcolorkdemdhkcermtjlefor
A 5 rnes
vcj»**»*»,
•>
fflT
LVCIANI
ms nimirum uidedntur. At ijdem donecflorent eoXof
— temifi obtinentfunt fpeciofifSimi. M E N . ProindeU/
lud idm demiror Mercuriffi Greti non mteUexerunt
fefe pro re ufqueddeo momentdned, queq-, tdtn ficile
emdrcefcerct eldbordre. M R R. Uiud mihi udCdt te/
eum pbilofopbdri, qusre delccto loeo umcunq} uelis,
profterne temet dc recmbe, mibi im dlie funt truv
ducendembre. •MBNIPPI, AMPHILOCHI,
TROPHO/
nijDfceptdtio,Des. Erdfmo Rot.'mterprete.
MBNIPPVS
s ^—
^?«waz ctUttj^Jitttitf.v
os nimiruTropboni dtqiAmpbiloche,
qumfitis mortm, tdmen bdudfcto quo/
nmtnodopbdnisefiisdondti,udtesq;cre
dimini,dcfiulti mortdles deaseffe uos drbitrdntur.
t R o . Qujdidn nobis igitur mputdndufi per infci/
tidm itUXk mortuis buiufmodi opindturf M E N . At/
quinon ifidfmffent opindtimi uos, tum qum uiuere/
tiseiufmodi queddm portentd oftentdffetis, tdnqum
fitturorum pVffetisprefcij,qudfiq} predicere potuiffe
tis~,fi quipercontdrentur. r R o . Menippe,nouerit
Ampbilocbus bicjpfi profefe refpondendum effe. Ce
term ego Herosfmjtdticinorq; (i quis dd me defcett
derif.Attu uidere nunqud omnino Lebddim ddijffe,
tteqtenimdlioquiiBtdnocrederes.MEN. Qtjidaisf
equidem nifi lebddidfuiffem profettus,dclinteis dmi/
ttus
DIALOGIVA4.II
rfs>-,
ttusjof&mridiculemdmgeitans,per dnguftU dditun
infpecum irrepfiffem/tequdqumfieri potuiffet,ut te
defuncrmeffe cognofcerm perinde dtqnos ,folaq;
priestigidturdretiquosdtiteeeUere.Sedageperipfdm.
diuinandi drtem,quid ttndcm efiHerosfneqi etrim i«/"'Cr'^«J"* *
teJtigo. T R o . Eib quiddam partim ex bomine,' par/
tmexdeocompcfittm. M E N . Hempequodneque
fit bomo,quemddmodum dudio/teq; deus,uerm pdri
ter utrunq;. Ergo dimidid iUd tui,dc diuind pdrs ^quo
riuc recefiitt T R o . Reddit oraculd Menippe in Bceo
tk.MRN. HdudinteUigo quiddicds Tropboni,nifi
quod iUud plane uideojte totum effe mortum.
CHARONTIS AC M E N I P P I D I A L O /
gusJDes.ErdfmoRotcrmldinoittterpretc.
CHARON
E/D D E naulm fceUste. M E N .
Voei/^J^I^H
Catc
ferdre ,fiqmdem ifibuc tibt uohtptdtt efij j t t ,':Jr>
rrl^mJT
Chdron. C H A R . Redde, inqum^quodf^J^
J$r
i*A riitf^rtati
>*r*V merttvt
pto trdietVone dcbes. M E « . Haudqudqum diifer/4*
requeas db eo qtri non habeat. c H A R . A» efik
\/ quif/
qum qui ne obulm quidem bdbedtt M E N . Sitne
dtius quifbiam pr£tered,equideignoro,ipfecertenon
bdbeo. C H A R . AtquiprefocdboteperDitemkn/
purifiimejri redids, M E N . At ego iUifobdcuh tibi
commimam caput. CHA R.Nmergotetdm longo
trdiedugrdthtrdnfuexerot M E N . Mercurius meo
nomine
R
)
*|0
LVCIANI
ttominetibireddat,utquimetibitradiderit. M S R .
BeUe meeum agatur per louemfiquidmfuturm eft,
utetiam defunctorum nomine perfolum.CKAR.
xtmdomittm te. M E N . Quin igitur uelbuiusgret
tid pergeutfacisjtaum trabere: quanqua quodnon
babco,quini auferast c H A R . At tu nefciebas,quid
tibihuvritadportandum.'MEN. Sciebam quidem,
uerm non erat. Qtad igiturtnm ea gratia erat mihi
femper in uita manendmi C H A R . Solus ergo g\o/
riaberis tegratisfuiffe tranfueetut M E N .Hdud gra
tU 6 prtclare ,fiquidem tyfentinam exbaufi, ty re/
mum arripui, ey uectorm omnium unus noeiulauL
CHAR. lfianibiladnaulm,obolureddasoportet,
tuqueemmfiseitfecusfieri. M E N . Broindetvtme
rurfuminuitareuebe. C H A R . Betiedicis,nimirum>
ut uerbera etim db Aedeo mibi lucrifkcidm. M E N .
Ergomolestutnefis.CHAR. Oftendequidbabeas
tnpera.MEN .hupinufiueUs,tyHecateccenam.
C H A R . VndcnobisbunccanemadduxiftiMercus
rittm quatia garriebat inter nauigandm i uettores
omnes irrides, ae dictcrijs'mceffensmuskjcantiUans,
itiis plorantibus. M E R . A«ig«or<« Cbaronquent
mrm tranfuexeris:planetiberum,ciucf nibil omnino
cura-fk. Hic ett Menippus. C H A R . Atquifi unquS
poftbac tereeepero. M E N . Si receperis 6 preclare:
uepoBis quidem iterum recipere
CRATBTI»
DIAL96I VARII
ffa
CRATETIS AC DIOOENIS DIALO
pujJes.ErafnulXcixroddmomtcrprcte*
CRATBS
o E R i c H v M o ^ m ^ « r r « » * D i > ^ ^ ^rr,J|/J,r*<
M
ogcnesfii\mJnqpm,fupr&mcdumditti '" "* '
temjUum Corintbo profettusuitot erSt
tutues onutt* mercibus, cuius confobrinus Arifteat,
cjtum ipfe quoq} diues ejfet,Homericum iUud in orefo
btbathabcre,
Aut me confice tu, dut ego tete.
D i o o . Cuius rrigratia fefe captabant inuicem Cro
tes. c R A T . Uaredit&tis cdufa,qum effent equales,
utercft alterm captabdnt. l&mcb. teflamcntapublicd/
uerit ambojn quibus M.cericbus(fi prior moreretur)
Ariste&m omnim rermfuarm dominm relinque/
bat,M.arichum uicifihn AritteasJi quidem ipfe prior
e uita decederet. Hec igitur quu effcnt m tdbulis fcrit
pta iUi mter fefe cdptdb&nt,c? alter dlterm ddutdtio
nibits obfcquijscfjfuper&re contendebdt .Porro di«i»i,
baudfrioutrm exaftrk idquod futurm fitconie/
ttantes,anfomnijs,quemadmodm Cbdldxifiriunt:
qmn&rytbiusipfejiuncAriftedm uittoreforepro/
tmndahdtjiunc Mcericbm, dc trutind quide mterim
dd huncjnterim dd iUu propendebdt. o i o c . Qgtrfj
igitur tandem euenit f nam audire ett operxprerim
Cratcs. c R A T . Ecdemdie mortuifunt mboicate/
rm
0% >
i LVCIANl
rum htreiitdtts dd Eunomium dc Thrafydemieue/
nerunt,quortm uterq) cegndtut iUis erut: atqui de bts
nihilpr/dixerant diuinifuturum,uttde quippiaac/
cideret. Etenim quum Sicyone Cirrbdm uerfus rmi/
gdrent, medio in curfu, obliquo orto Upyge, eucrfcs
nauiperierut.o i o c .Ke ttcfdft&dt nos quu effemus
in uitd,nihil eiufmodi alter de dltero cogiubdmus.bie
que enm ego unquS optdbm ut moreretur Antipbe/
' » « , quo nimirum bdculut iUiut dd me rediret h/ere'/
dem (hdbebdt dutem egregie udlidum, quem ipfepbi
pdrduerdt oledginu,)neqj tu Crdtes,opinor,dcpdcrd/
bit,utmemortuojnpoffefiionm medrum fuccefiio/
nm uenires,putd dolij ac pere, in qud quidem lupihi
chctnicesinerdnt due. c R A T.Nr$enmmibiquid/
qudm ipis rcbut erdt opusjmb ne tibi quidem DiogeV
hes:pquide que ad rem pertinebat,qu£q; tu Antifthe/
nifuccedens accepijli,deinde ego fuccedens tibi,ed m/
mirum multnfunt pntinrd.multoaj fpledidiord. quh»
url Verfdruim impprium. DIOO. Quendmfmt ifftt
£qU£ dtcitf C R A T
SdpirnriZjttqujtH^p-ugjlfrjtei»,
\vrritdtrmd^fdi^iw^iqjlibrrtntrm
DIOO.Prr
Jlo«e« rmmini mejinistiufmodi opum hereditdte Arr/
f'iflheni fuccefiiffe, tibiq; edt longe etidm maiores reli/
quiffe. c R A T. Verow reliifwi mortales hoc poffep
fionum genut dfperndbantur, neque quifquam nos oh
fpem potiunde hdreditdtis obfequijs captabdt ,fedd4
durti omneis intendebat oculos. o i o c . Nrr tnmua
neq/
DIAZ/OOl VARII
f*9
.ttequeettim hdbebant quofdcnhates eiufmodi i nobft
traditas dfciperettttquipperimofiim, tutidtib^ dcli/
ctjs,ncm cliter quim udfd carie putrid .Quo fitjttfi
qudndo quis in iUos infimddt uelfapientiam,uel Uber/
tdtemjuel ueritate,efiuat iUieo perftiUetq),fiindo quod
knmiffm efi continere non ualente. Cuiufmdi quid/
4am er HamifiUdbusaiunt aecidere, dm in dolium
pertufum haufiam aqum mportant: dt ijdem durtm
dentibm er unguibm, omniq) uiferudbdnt. C R A T .
Vroinde nos bic quoq) nofiras pofiidebimm opes: M
fimuldtq) bttcuenerint,bbulmduMaxdtfccufirent,
dc ne bunc quidem ulterim quhn dd portitorem.
N I R E I AC T H E R S I T A E D I A L O /
gm,Des.Brdfmo Koterodamo interprete.
NIREVS
„
/*?"}
^"t*r'^
<P«e€ft~in, furtf
C C E denique ucllicnippmbic iudex•»—*sT'
E
erit,uter noflrm fitformofior. Dic Me/
nippejtnnontibiuideorformaprdstan/
tiorf M E N Amo quindmfitiSfprim arbitror indican
dumjnam hocopinorfcito est opm. N i R. Hireusdc
Tberfites. M E N . VterHireusjuterTberfitesfnon/
dum enm uel bocfaits liquet. THZK.Iam unu hoc
uineo,quod tibifm fimilts,neq) tantopere me prtcel/
lis,qudntopere te etcm iUe Homerm extulit, unu om
tuu formofifiimu dppeUastquin ego fifiigiato ucrtice,
rariscfi <j mpexvs capiUk iUe, nibilo te mfmoruifu*
fmarbitro*
. t*4>
»
IVVCIANl
: utfusfm arbitror.ldtnuero temput est titi promnci/
es Mtnippe ,utrm etltero formofiorem existimes.
N i R . 2ai>ttmm'mrAgt4i4C04ro^progfMf;(H».
, QjtHJrpttkn«Tjm«ittni«,
OmnibuseGrdqsVridmeidddVergdmdueni.
M B N . Aifltti non item fub terrdm opinor pulcher/
rimus uenisti,quippe qui reUquis quidem ofiibus dijs
dppdredtdfiimilis: porro cdludria boc uno injignii
Therfitdi caludrid dignofcipofiit,quod tuddeUcdtd
eft ac moUiculdiqudndoquidem ifthuc hdbes ejfcemini
.
tumdcneutiquirodecoru.TtiR.&ttdmeHomeruM
percontare,qttd fpecie tum fkerim,quu inter GrtcorS,
copias miUtarem. M E N . T » quidem fomnidmihi
nands:dtegoedfpetioqueuideo,qu£<jitibiddfunt'm
prdfentid: ceterum iftd norunt,qui id temporis uiue/
hdnt. N i R. Qttid igitur tdndem ian non ego formo/
fior Menippef M E N .Nnf; tu,neq; quisq dliusfonm
fus hoc locoiRquide dpudinftyo* *fidlitAe ffr^pact.
funt antnet. T H E R . Mlfcl quide uel hoc fdt eft.
DIOCBNIS AC MAVSOLI, DES.
SrafmoKoterodamointerprete.
DIOGENES
pAvneetebtrtt \)<»**.feM
clbuy r^lAujwfo
AanViu
leirfeu mawma.rrfiy
»
>«
« E ttt Cdr,qudre tandem infolens es ti/
biq-pUces,dc dignmtecredis,quiuntis
nobis omnibusdntepondreiMAV,Prt>
"' hnpcri
DIALOOi
VARII
ffst,
hnperduerm uniuerfce,pr<etcrcd Lydict quoq) genti/
bus dliquot: tm dutem esr infulds nonnuUcts fubege/
rm:Miletm ufq) peruenerm, plerifq) lonice pdrtibut
Udftdtis.Ad bcecformofus erctm dc proceruS, dc beUi/
cid in rebus prceudUdus. Vofirmo, quod eft omnim
mdximm,m HdUcarmffo tnonumentm erettum hd/
beojingutdri mgnitudine, qudntm uideUcet defun/
ftormdUus nemo pofiidet,neq) pari etii pulcbritudi
ncconditm,uirisfciUcet<itq; equis,pulcherrimo efd/
xo dd uiudm formdm dbfohtifiimo drtifictb exprefitf,
ddeo ut uelpbdnmdUquodfimile baudpicile quis in/
uenidt. Nttm miurid tibi uideor bdsob res mibi ptdce/
re dtq) effirrii D I O C . Nttm ob mperim dis,obfbr/
mm^tq) obfepukbrimlmfM A V . Ver louemob
bcec inqudm. o i. o o . Atqui bformofe Metufole, neqt
uires idm iUctjiequefomd tibi ictm ddetc. Adeo utfi
qumdrbitrm deformce prceceUentid delegerimus,
bdudqudqudm dicerepotisfit,qudmobrm tud cakd/
rid mectfit dnteferendd :fiquidem utrdq) pdriter tm
catud,tm nudd:utriq) dentespdriter ofiendimus, pd/
riter ocutis orbdtifumus, pdriter ndribusfimisdcfur/
fm hidntibusdeformdti. Ccetermfcpulcbrm dcfdt
xd iUdprccioftfHdUcdrndffeisfbrfitdn idctdre licebit,
ejr hofpitibus gtorict cdufd ofientdrejtdnqudm qui m
gnificdm qudnddm dpudfe flruduram bdbeSf.uerm
quid bmccSmoditdtis ddte rededt uir egregie, nequdqudtn uideo, nififorftniUud commodmuocas, quod
LVC<
B
phs
5S*
LVCIANI
pius oneris ttqj nosfuttines ,fub Um mgentibusftxht.
preffus ae Itbortns. M . U , itine mhil iUt mihi eont
ducunt omnitf pltnekj ptresermt Mtufolus tc Diot
genesf D i o o . Imo btudptresjnqutm,uir cltrifiif.
me:ntm Mtufolus difcrucitbitur, quoties ctru rerum\
m mente ueniet,quibus in uiufiorere confueuif.it DI»
genes interim eum ridebit: Atfy iUe quidem defuo iUo.
mommento, quod est m HtUctrnaffo memonbit ,ab
uxore Artemifia atqi forore ptrttoxohtra Diogenes
ne id quidem fuo de corpore nouit,nunquid htbeatfe/
pulchru.Neq; enim iUi res et cur* efijueru apud uiros
eXceUentifiimntfui mrmAriZ fimtmi^
relitjuir, utqui
tiittm prregerit niro dignZ, ftw mennmente rtrim.
tbiettifiime ce\fiorem,ac tutiore m locofubflruttam.
SIMYLI
AC
POLYSTRATI
DIALO/
gus,Des.Erafmo Roterodtmo mterprete.
l„ Str.trp«JLlc*toief
SIMYLVS
^
»Jt^V(hrruMs7^m
^
R N i s T i ttttdem ey tu Volyfirtte ad
^erilm^ftf^yfje'rv
ttos,quumtnnosuixerkbiudmukopm
•:ue*sfrti\hru«f •
eiorescentwm,opinor. pOL.Uontginta
octoSimylc. S I M . Sedquintm triginttifiostnnos
cgifii, quibus mihifuertsfuperfies. tHtm ipfe perfy te
firmefeptutgemrio. p O L . QUimfutuifiime profc
ttoftitmfibocmirumtibiuidebitur.SIM.
JMirw»
uerojiquidem tibi primufem,deinde mut\ido,pofirer
mo etitm orbo quicqutm potertt effe "m uitt futueS
p
9.f
DIALOC! VARII
jj?
p o t,. vrincipio nihil erat quod nd poffem,prdterea
pueriformofi complures aderant, tm mulieres niti/
difiimd,unguenta,uinu mirefiagrans, poftremo men/
fd uel Siculis iUis lautiores. s i M . Noua narrat, nam
ego teplane fordidumac parcifiimum effefciebam.
vou. Atqui uir prddare,ex alienU arcis opes mihi
fubfcatebant. Tum diluculo protinus f plurimi morta
les adfores meas uentitabant ,fimuli{i ex omni rerum
genere qud terraru ubiuis pulcherrimd reperiuntur,
muneradeportabantur. SIM. Nummedefimttore/
gnum gefitflif p o L . JAinime, uerum amantes habe/
bam innumeros. s i M . Nonpoffum nonridere:tu ne
amantes tantus natu quu effes, uixaj tibi dentesfuper/
effent quatuorf P O L . Habebam perlouem equidem
vptimates ciuitatU:quumqf effem tumfenex, tum cal/
msjtcuti uides,prdterea lippiens etiam,acfenio cacu
tiens zpofiremo naribus muccofis; tamen cupidifiime
mihi inferuiebat,adeo ut isfilix uideretur^uemcunqt
vel afpexiffem modo.s i M .Num tu quoqj quemadmo
•dum Pbaon iUe, Venere aliqua e Cbio tranfuexifii,ut
vb id optati tibi iUa dederit rurfumad inuenta redtre,
ac denuofirmofum atq^ amabilemfieritp o L. Haud
quaq,quin magis quu talis effem,quaUm dixi,tamen
fupra modumadamabar. SIM. Aenigmatanarras.
p o L .Atquinotifiimus efi hic amor,quu uulgofitfie
quensjiempc ergafenes orbos acdiuites. SIM. Nue
tuaforma unde tibiprofiftafucrit mteUigo uir egre/
B *
gie
$88
LVClANl
gicJtimiru dhdured iUdVenere. P o L . Vermtdmett
non pdru muUds commoditdtes db dtndntibus tuli Si/
myU,propemoduetidm ddovdtus db iUis.Porrofepi/
us etidm qudfi proedx iUis iUudebdm,excludens inter/
dumnonuUoseorit:'mterim iUiinterfefe deeertdbdnt,
er ittdmbiendis primk dpud me pdrtibus,auum aliiis
dnteirenitebdtur. SIM. SeddgetdefdcuUdtibus tuis
quidtdndefidtuerdsf p o L . Vdldm quide dffirmdbii,
tne unuquenq) iUoru relitturu haredem:idqf iUi quunt
credermfuturu,certdtmfequifq}obfcquentioredta£
ddutdntiore prtbebdt. Cateru dUerds iUds ueras tdbu/
us,qudSdpudmcfcruduerdmjreUquijttquibusomnes
iUos piorare iufii. siM.At poftrem* iUa tdbuUe que
pronuncidbdnt heredemfnum ecogndtis quempidmf
p o L. No» perlouem,mo nouitium quenddm exfbr
tnofis iUis ddolefcentuUs ,ndtione vhrygem. s i M .
QgotdnnotndtuPolyflrdtef P O L . Vigintifeme.
SiM.Um inteUigo quibus obfequijs iUe te demerue/
rit. p o L. Attdmen multo iUis dignior quifcribere/
turh<tres,etidmfiBdrbdrus erdt dc perditus, quent
Um ipftetidm optimdtes colunt cdptdntq;. ls igitur
tnibi extititharestidmq\ intcrpdtricios mmerdtur,
fubrdfomento, Bdrbdroq; cuitu dc Ungud: quin eunt
fndraQrMproftarpHi.MiffpfqrmnfiarKiM^ Vlvffe pru,
dentiorem effe pradicdnt. S I M . Noit Idboro, uel to/
tius Graciaftt imperatorft Ubetjmodo ne iUtpotidn/
turhareditdte.
Vencrui
ijfttaji fr.lUf ptr.trt
DIALOOI V A R l l
VENERIS
k
ET
CVPIDINIS
cayidmis'**
5*9
DIALO/
%w&es.Erafmo Hoteroiamo mterprete. p«J.tc<>r'.fl «Xc
VENVS
^,UmFnStLect
v i D taniem in caufa eft Cupiiojut quu
reliquos deos omneis aiortusexpugna/
rktloumipfmJUeptunum, ApoUinem»
tunonem, me iemqj matrem,abma Minerua tempe/
resjutqj aiuerfus hanc nec uUum habeat menitu tua
fixxr idculisudcuafit pharetrajm cr ipfe arcu ca/ •
reas,neqdacularinorisf c v p .Equiiem hancmetuo
mater: est enimformiiabiUs truculentoq^ afpecxu, ac
ferocitatequaiamfupra moiu uirili:proinicfi quan/
do tenfo arcu petam iUam,galea crifiam quatiens^x/
pauefacit me,mox$fbmiiinetremere occipio, fic ut
armamihiemambusexciiant. V E N . AtquiMars
mrwnerathacformiiabiUoriixhunctamen fupera
tm examafii. cvp.lmo iUe cupiie me recipit,at/
queultro etiaminuitatiVerm Mineruafcmpcraiiu
(HsfupercHijs obferuat: qum aiiquanio temere di il/
UmaiuoUui,facempropiusaimouens:atiUa,fiqui/
»
dem ad me dccefferis inquit,per parent? louem, quo/
tds modo te cbnfccero, aut lancea te transHgam, dut
peiihutarreptm ht tartira iabo pradpite, aut ipfd
te iifcerpam. Plurima, item ii genus comminabatur:
Ai ha-c acribus obtuetur oculis, poitremo er in pe/
Gorefaricm quaniam geftat horreniam, uiperis cat
B 5
piUorm
Q.
|5>»
fc
V CI A N I
piUorm uiee comitdmjodnc nimirum mdgnoperefor
midoucrritdt enim me ,fugioq; quoties cam afpicio.
v E N . Eflofane\Minerudm metuk ut dk, atqj huius
gcflamc gorgona reformidas, idqf quu louk ipfiut ful
nten nofbrmidduerkxatcru M«/> quS oh caufam abs
te non frriunturjta) a tuis iaculk tuuagunttmm e r
h^crihdsqudtiunt^utgorgonaspranendutt C V P .
Mdi quidem rcuereormdter ,funt cnhn uultu pudicodcreuerendo,pr<etereafemper dliquo tenentur ftur
diojemper cantiouihus animmx httentu, gerunt: qui»
ipfe etiam nonraro iUk afiifto, carmink fuauitate det
Unitus. v E N . Efio,nec hdsddorirk prqpterea quod
fint reuerendte:at Dianam qua tandem grdtid no uul/
ncrdst cvv.Vt
hreuiter dicam, banc ne deprebent
dere quidem ufquam fum potk, quippe perpetub per
montes fugitdntem: ad bec alterius cuiufdam fui cu/
pidinkiUatenetur cupidine. V E N . Cuitu6gnatet
c v p. Nempe uenatu ceruorum er binnuloru, quos
mfettatur ut capiat, dc idculofigdt. Ac prorfum tots
rerm huiufmodifiudio tenetur: tametfifrd/
trem eius, qui nimirm arcu udlet ty
ipfc,fcritcfc eminus. V E N .
Teneo gndte,emfe/
penumerofdgit/
td uulne/
rdfti.
Mdrtif
DIALOCI
VARIt
I9r
M A R T I S AC MERCVRII D I A L O /
gusJDes.ErafmoB.oterodamointerprete.
MA R S
K
Conbe
" qu#r Jaetntvve.
Vdiftui Mcrcuri cuiufmodinohis mindt
turfhlupiterfqudmfuperba,quamq;di
ctu abfurdafEgo,inquit,fi uoluero,cathe
•mtam «p qxherc A^mhtl^ uuApp unt ftifh-»p **p «i <Ly
trfiftrrr conrminijufrritis oprramnunquam ajmme
itrmrftiM trnhpHx CXt»A rpn uncp uetim i« AUU 4ttrA
hcv,»™ ""* m^nj„mmZtiiW
f(fM) f(wr? ^fittt^itff
ntare pAriterfufuirftiiim un pMimr fiUtulrr**-kAh*c
dlia permu\ta,qu*tu quoq) audifii.At ego ,fi quidem
€km uno quolihetfingulatm conferatur, ita praStan/
tiorem eum effe, umbutq; fuperioremjbaudquaquant
negauerm: uerum unu tam muhis pariter m tantm
dnttceuere, ut em ne pondere quidem uincerc quea/
mus, etiam fi terram ac mare nobis adiunxerimus id
nektiquam crediderim. M E R • Bona uerba Ktars.
Nr$ enmfattutm t&ifia loqui,nequidfortentaU
nohis ba-cpetulantia conciUet. M A R S . Aw uero cre
dis apud quemlibet b/ec dicturm mefmo apud te fo/
tum id audeo, quem lingu* continentis effefciebam.
Sed quod mibi maximt ridiculm uidebaturjm quu
b*c minitantem audirem, baud queam apud te reti/
eere.Etenim memineram,quu non ita multo ante Hep
tunus,luno,acVaUiis ,mota aduerfus eum feditione,
B 4
macbina/
'
r
f?*
tV<MAN|
macbindrentar eomprehenfim tUwm in uincuia eottif»
cw,quantopere formidarit, ut<p in omnem fbeciem
fefe uerterit,idqj cum tres duntaxat effent dij . Quod.
ni Thetis mifericordia commota£riareum Cenrimd/
num UU auxilitm accerfiuif[et,ipfo pariter cwmful/
mineactonitruuinituscrat.Hecreputantimibiridc
re libebat eius magniloquetiam iattantiamqj. M E R .
Tace,hona uerba: netfr enim tuttmett ifta ueltibidi/
cerejuelaudiremihi.
MERCVRII ET MAIA^ DIALOGVS
Des.Erafmo Rotcrodamo mterprete.
x
^T-S^tt^^
E
flERCVRIVI
§ T ucromatcrdcusqmfquiincalomc
miferior? M A I A . Cauene quidifiiuf/
modi dixerts Mercuri. uiZK.Quidno
dtcamt qui quidem tantum negociprwmfohtsfuriine/
4m quibus delafforjm tam multamnifteria diftraftus i
N41» maneprotinusfurgendwm eft mibijiarim^ uert
rendwm cotnaculmjubi dij compotant.Ttm ubicuri/
am m qua confukant undxqj ftrauerojcfingula ita ut
ppqrtet copofuerq,loui neceffwm cft afujere^acperpj
rendts itlius mandatis toto diefurfwm ac deorfwm cur/
fitare^uperquumredco#ulucruUntusadhuc,Am/
brofiam apponere cogor. Porro priufquam nouirius
HtepociU4toradueniffet,egoneclaretiam miniftrd/
ham. Qtjfidfc eft omnim mMgmfiimumfoUomnitm
nenoctts
QIALOGI VAftH
f»J
ne ttoctu qttidem dgere qttietemticet,uerm id quoqs
temporis neccjfebdbeo definftorm dnimdt dd Pluta
nem deduccre,mdniumqf gregime ducem prgberct*
dutem tjr tribundtibm dfiiftere. Heq) enm mibifufju
riebdntfciticetdiurnd negocU du uerfor ist pdUftris,
dum m concionibus prcconis ttices dgo*dm oratores
mftruo , ni bec quoq) pronincia dcceddtjut fimuletii
umbrarm res difftonm.Atqui Ledcfitijakerttis htt
ter ipfos mcibm apudfuperos atq) mfiros agtidnt.Mi
bi neceffe eft quotidic tum bpc, tm itittdpdriter agtf
rc-.dcinde duo ilti Alcmend dc Semek miferk prpgndf
ti mutieribm*oeiofi m cSuiitijs <tccumbut*dt egp &dU
AtUtnride progenitm itti$ mimftrofalket.Qjrin nunc
quumrccens Sidonei Cddmifttidreuerfm effemfndm
adbdnc rne kgdrdt*uifmquiddgerct pmUdJpritd}
qudtn rcftjirdffem^t ddbuc dttbetimt de ttidjrurfm dd
Argos emdndauti ttifurm, qtti em Vanai ageretur*
BMrfmmde'mBoeotimprofict^u^uti,obtier An/
tiopm uifito: ddeo ut ptiute iam pdriturm me negdf
rmt. Quodfi mibiticuiffetdubensprofiftaficiffem, ii
quodfolent ij qtri m terris durm feuiunt ferutiutem.
w A i A . Aiffd fic iftd gndte: decetenm per omnU
morem gerere pdtryqumfis imtenisidcnunc qub iuf/
fm es,Argoscontcndejkinde m BceotUm,neft ceffd/
risfiterisq^ kmior,pldgdsetum '"fr^nifliiirtftHl
B
5
VBNERJJf
V B N B R r S B T C V P I D I N I S DIALOA
gus,Det.ErafmoRoteroddmointerprete.
gt*rj*V",*
**""""
™j«"
V P I D O gJMtf, ttiflf ^ « * /&C& /ZdgtftVt.
NonwmdffcMlo^«or,^ii<ftf Jwpii^orf
mortfl/ff «t terri uel m fe quifqj.uel inuit
eem etij m dUosficiunt:ueru de his <tgo, qu* dpudfu/
perotquoa^defigHds,qui<Jttidemlouemipfmcogir
uxrittt affumerefbrmds,m quodcmq) tibi pro tempore
ttifum fuerit, em ucrtensXm lunam e ceclo deuocdt.
Qnjtt crfolem dliquoties compeUis letttm dpud Cly/
metiem ceffare durigdndi muneris oblitm: IMM quic/
quid iniuri/e m mt tnatrem etidm committitmddtter
stctdnquam tutbfiuis.Veru tu quidem 6 deorum omi
tiim cofidcntifiime, Rbedminfuper ipfam itun <tnm,
pretereddeormtdmmiutorumpdrentem,ebperpu/
tiftt,utpufionemddmetM$inPhrygimiUmddo'
lefccntuludeperectt,dctudidmoperdiHfdmtjun8i$$
teonibusjdbibitis item Corybdntibus, quippe qui V
ipfifurore quoddmfunt dffkti, per ld<tm montem fur/
/ttm dc deorfm oberratjpfd quidem Attis dmore eiu/
Uns. CdtermCorybdntm dUusfuum ipfe penem en
fe defeedt, dlius demfjd comd per montes firtur infd/
ms^tUus cornu cdnit,dlius tympdno tondtjUus cym/
hdlo pcrfirepit: breuitcr,omnis undiquaq) \dd tumul'
tusdt$infdnUpUMcfi.Proindecfadtimeo:m(tHo
ne
c
DIALOCI
VARII
149
rx tdle quid dcciidt,qudndoquidem te produxi, mdUt
ingens,ut fi qudndo refipifcdt JXbed, uel potjusfipeirr
gdt infdmre,Corybitibus mperet, ut te corrept» dif/
eerpdnt,dut leonibus obqcidnt.rlic mefoUicitdt mttus,
quod uidedm tibi periculum mminere.c v P . Ociofo
dnimo efto mdterfiqmdem leonibus etim ipfis idmfk
milidris fum jMusjtd ut fcpenumero confcenfis eor»
tergis, prchenfdip iubd, equitisrituinfidens itlos dgu
tem. At uero itu' interm mibi cdudis dib\dndiuntur,dc
mdnum oriinfertdm recepttnt Lmburtq;,drinde mibi
reddunt innocudm.vorro Rbe* ipfi qudndb tdnde udf
cdueritjtt me ulcifcdtur quum in Attefit totdtVcftret
tno quid ego pecco, quU res pulcbrdt utfunt, ejjero dc
imonftrotuosnedppeHf» rM fL*«*" - qo^Li, A*
+*t,ue «t> in me nrimmt ejmfmtp. MWM uis ipfd tU mdttT,
utineq) tu postbdc tHdrtem dmes,neq) ibe tet V E N .
Vf es peruicdxjejT nuUd in re non fuperdr.dttdmenbo/
rumqucdixijliqudndonumineris.
,
DORIDIS ET OALATEAB DIALO/
gusPes.ErrfmoRotcroddmointerprete.
DORIIt
*
- </•/
'
4m4i*r fioau-
dmdntem GdUtedjntmr
F
pe Siculum iftum pdftorem diunt dntore
tuideperire.QA.LA.NerideT>orU:rtct
tsm qudUsqudUs eft,Keptuno pdtrt progndtuseft,
ORMOSVM
DOR.
r
y
fSftf
LVCIAWI
n v
r
^d^mp^fi^ffi^^^ipf^fitpr^gtfi*
tJK, gwm ufqueddro ttgrrftis dtq) bifpidtu dppsredj,
quodcfi efiomnim dcformifiimmjtmxulmLAnjuxo
treii& gMttifilU quitqudm prnjuiurpmjd
fnrmdmf
CAL .UetMhuc auidem tpfm,quodhifJHdus ett dtcjs
agreftis, ut tu uocMaUm defbmdt, quitt uirile mdgis
ejtJPorrd oculus medid mfrontcdccetetim,quoqui/
dent nibilofegnius eernit, quimfi duoforent. D O R. .
Videris Gdldtednonmdntembdbere Polypbetmm,
fediUm potius dddmdrejic em predicds. O A L . E /
quidem btutd ddmojed tme mfignem ifUm ucflrdm
mfultdndi opprobrdndtqi petuUntfdmfirre non quea.
Acmibimmirum midentid quddumiftbucfkcereui/
demini, proptcrcd quod iUe quumforte dUqudndo grc
gem pdfceretfuu, nosq) e UttordUfpecuU m Uttore I»
dentes cerneret m prminentibus Aetnc pedibus,qui
uideUcetinter ntonte er mdre Utmfefe in bngu por/
rigitjuosnedfhexerit quidem: dt ego omnim und ui/
fdfimfomofifiimd, eocg in unm me coniecerit ocuUi.
Edres uos mtlebdbettnm drgumentm eft/neformu
prcftdntiorem effe dc digniorem,qu<e mer. uos cotrd
fifliditdt effe. D O R . A » ifludtibi putts imidendu ui/
ekritfiprimmpdttori, deindebfcofimofduifdfisf
qudnqudm quid dUud iUc potuit in te probdre, prcter
cdttdoremtls tfli pldcet opinor,quod cdfeo tr Ucti df/
fueuerifproinde quicquid bisfitfimilejdprotims pul
d^rmt»<fo4l.AJtP<|M*Mfo'2^HlptV^<]ff4^jS«e»<tv
fcopvio
OIALOOI
VARII
pyf
fcopulo quopiam in aquam,fi quando trdnqtauaftetea
*fr defpeadMsttemetipfdm contemphtre, uidetdSdtiuA
mjhilmfiperpetuumcandorem :uerumuqudmtum
probatur, nifi rubor admixtm itiydecm titiiunxerit»
O A L . AtqriegotiUmmodice candida,tmen eiuf/
modibabeo mantem, quum interim e uobis mtiafit,
ernmttelpafior, uel nauta, uel portitoratiqms mircs
tur.cx-term ?olyphemm(ut alia ne dicam)etiam cat
nettdiperitmefi. DOK.
TiceoGdlateajudiuimut
ihmn cattentem,qumnuperpruriretin tefed ofanfta)
Venus^fimm rudere dixtifesmam lyra corpmfimtiti
tnm erat ceruino capiti ofiibm renudato:tm cormut
perinde quafi cubiti prominebat, ijs iunctk, indu&iscfi
fidibus,quas ne coUope quidem circuntorquebat, agre
fie quiddm vabfonm canttiUtbat, quum dUud intet
rm ipfe uoce caneret*aliud lyrafuccineretjta ut tmt
perare nobis nequiuerimm, quin ridermm amatoru
cm itiam camionem.UasoiEchsLac rejbondcre quidem
titi uohiit balanti, quumfitadeo garrula: imo puduift
fet,fi uifa fuiffetfiridulm titimjv ridicuhm cantrnn
mitari .Ad b<ec gettabat in ulnis amafim ifiedeticiat
fuaSiUrfi catulu pitis hirtmjpfi non difiimitenr. Qtus
amtem non inuideat tibiamicu ifium Gatateata. A t .
Quin tu igitur Dorijtuum ipfim amicu nobis cbmont
fira,quimeo fit fbrmofior, quick doQiusacmetiusuel
ttoce canatjuel chbaraiD o R. mibi quidm nutius efi
amator,neqj me bocpomineia&o^uafipm «ebment
*•••
ter
%?*•.
LVCIANI
tcr dmdbilisjueruntdmen ijtiufmodi dmicm,dudlisef9
Volyphemus nempe totus hircm olensjtm crudts mi
(titans cdrnibut, cr bofpites ,fiqui dppulerint dcuov
rdnsjibi hdbeisjcumcp tu mutuum dmes.
PIOGENIS
ET A L E X A N D R l
DIA/
logusJDes.Erdfmo Koterodmo interprete.
"ytufrxlbt HOg^cxt* •'
DIOGBNES.
iaei tio A*1t*"t-
VID bocreiAlexdnderfitdnc defunv
ctus es tu quocp perinde dtq) nos bmnesf
AL E X .videvmmiruDiogenesMmet/
fi mirdndu non eft,fi hottto cm fherm, defunttut finu
D i o G. Huergo lupiteriUe Hdmmonmentiebdtur,
quum tefuum filim effe dicer:t,dn uero tu VbHippo
pdtreprogndtuterdstALE yL.HauddubiePhiuppa
Hcqs enim obijffem ,fi Hdmmone pdrente fuiffem pror
genitus.D i A G .Atquide Olympidde etidm confimi/
Uaqu<edamfrrebantur,put4 draconem quendamcum
edfitijfe congreffm,uifmqi m cubiculo,ex eo grdui/
ddtn peperiffe te:porrb Philippm errdre fmq},qui fe
tuum pdtrem effe crederet. A L E X .Indudierdm qui/
dem cr ipfe ijia quemddmodm tu,at nunc uideo ntq\
mdtre,neqi Hmmonios iuosudtesfdni quicqudm dut
ueri dixiffe. D I O G . Attdmen iflud iUorm menddcim
Alexdnder ddres gerendas hdudqudqudm tibituitm/
utile,propterea quod uulgus te uerebatur metuebatbj*
o.
qum
DIALOQI VARII
$9t>
mttm dem effe crederet.Scd dic mibi^uittm tdmnu
getts itiud knperim moriens retiquifti t A L E X . l i
equidcm ignoro Diogenesxelerius ettm i uitdfubtno/
uebdr, qudm ut effet ocim de iUo quicqudm stdtuen/
dijprd-ter id utum, quod tnoriens Verdicce onuVu trdt
didi.Seddge,quidridcsDiogenesi
DIOO.Qmdtd
rideom ion aon meminifti quid Greci ficerint, quum
nuper tibi orrcpto mperio ddularcntur, principembj
oc dttcem aduerfus Borboros deUgerenti notmuUiue/
ro m duodecim deorm numerm refirrent/tcphdn/L
confiituerent:deniqsfdcraficerenttdttqudm Draconis
fiUoi Sed iUud tnibi dicitojubi tefepelierunt Sldcedo/
ttesi A L E x . Etidmdm ia Bdbylone iaceo tertium
iom diem: porro Vtolemwus iUefateUes meusfi qudtt/
do detur ocim ab bis rerm tumultibus qui nunc in/
fidnt,poUicetur'm Aegyptm deportdturummejtcj;
inibi fepulturum, quo uidclicct uttusfiomex dijs Ae/
gyptijSiD i o G . No poffm nb ridere Aiexander,qui
quide tc uidei etii apud mfiros defipientcffierdntem/
queforedit dtiquido uel Anubisfiosjuel ofiris. Quj*
tufpes iftds omittts 6 diuinifiime, neqf ettim fh eft re/
uerti quenquam, qui femel paludem tranfmiferit, dtq;
intrd fpecus biatm defcenderit, proptered quod ne/
que inditigens eft Aeacus, neque contemnendus Certy
berus. VerumiUuddbstedifcere peruetim.quo firas
dnimo quoties tn mentem rcdit,quanta filicitate o/
fud fuperos rcti&dhucfisprofidus, putd corporis
cvfiodibus
"4o*
LVClANi
cuftodihis,fdteuAribus,duabus,tmduritdntdui,d1t
fcoc popirfft qui te ddordbdttf.prcctered Bdbylonefid/
ftris,mmdnibus ifus beluis, dignitdte, glorid: deinie
iquod eminebds conjbieuus,dm ueftdrcris,dm dmicu
lo cdndido cdput bdberes reuinftum/lm purpurd cir
cumdmiftus effestnunquid hec te difcrucidnt,quoties
recurfdnt animo t Qtud IdcbrymdsfiuUetdn non id te
fdpiens iue docuit Arifioteles,neres CM qu£ dfirtuM
proficifcdnturfidbilesdcfirmdsexifiimdrest A L E /
,
/iti fh>Ulis^J^cta/ic. A N D . Sdpitnsitbj^qunmfif Affi—^nvnmntnnjiim.
H « ? » A fnedfU-perditqiintus t Sine mt fttlunt Ariftotelis ttftdfcire,
^ir
^
$.um mulu * m prtierlt,qu£ mihifcripferit: deinde
quemadmodum dbufusfit med HU mbitione, qnd m
piebdmeruditionec£terispr£fidre,quummihipdlpd
returinterim,dcpnedicdretme,nuncobfirmdmtdn/
quam & ipft fummi boni pdrs qwedam effet, nuncob
res gefids dtq) opes: ndm hds quoq- in bonorum nume/
ro couocdndds effc cenfebdt,ne fibiuitio uerteretur
qubd eds dcciperet. Tknjpriffiigiofus uir itie quidem
*~*t)i'-f"»in1'>--ni it piV»j»fw; qudnqudm ittudfru/
ftus feilieet ex iUiusfdpientidftro, quod nunc perinde
qudjifmmis de bonis excrucior ,obifid qu<e tu pdulo
Mte comemordfti.D i o c . At fcin quidficiestofien/
dam tibi moXefiu ifiius remidium. Qndndoquidem bit
ih his locis uerdtrm non prouenit,fic ut Letheiflumi
nis aqudm auidisfiucibusdttrdhensbibasjtcrumq;dc
ftpius bibds: <tf$ eopdfto definesdc bonis ArifiotcU/
cis
DIALdor VARII
4o*~
efsdifcruciari.VeruenmCletmetiamiBmCrCa/
hfthenem uideo, cmij: his alios coplureU raptim bue
fefejerentes, quo te difcerpant, pcenasq; fumant ob ca
quequondammiUoscomififii. Quareficm dlterini
banc ripam te conferas, c crebrius(ut dixi bibat.
MRNIPPI
RT CHIRONIS
DIALO/
gJHj^f.Er«jfmoRolfro«t4woirttcrprrtf.
MRNIPPVS.
pxtf\„i\f
ci^ufftjft
jutmltbjt-
O.VIDEM htdudiui Cbiron,te dcus
R
quU clfcsjamc optaffe mortem. c H i R.
VeranimirmfuntiflaquxaudifliMc/
nippe,putneqz mortuusfmficttti uides,quum mibi U/
eueritmmortaiieffe.MENIPr atqu+nApttrmnr*
ftc eupiAn trttrhAt, rti fii^ItV^ quAi* uulout hnffffnu
borreatt C H I R . tHcamapudte,uirmneutiqum
fiultm atqz mperitm: lam ntibi defierateffe iucun/
dumjmmortalitatcfrui.iA E N I P . Quidfan imucuri
dm eratte uiuere, lucemqf tueri t c H i R. Eratin/
quam aenippe:nam quod iucundu uocant, idego nen
tiquafimplexjcd uarim quiddam effe arbitror. Ve/
rm quum ego femper uiuerem, atq; ijfdem perpetuo
rebus utcrcrfoleJuice,cibojm bora eadem recurre/
rentjreUqua item ommd quacunq; contingunt m uita,
recsproco qubdam orbe rcdhrent^tq; alijs alia per ui/
mfuccederem,f4tietasuidelicet eoru me cepit. Nr$
L V C . C enim
RtLr
Mtr
•
-46*
LVCIANI
enmineoUoluptMe&fitd.pperpetuafrUdris 'qfdent.
fed nmninn w prrnltn'"",n pnftr" *ft- •" B N .ProOf 1»
queris Chiron: ceterum b/ec qux dpud mferosdgitur
Wtd, qutndm tihi procedit, poftedqudm dd bmxc tdtt/
quamddpotioremtecontuMstitCHIR. Hdudmfud
ttiter Menippe-.fiquidemaqualitiiupfd quidddm bdt
vet ddmodum populdreMhil autem mtereftjdtrm m
Xuce quis dgdtjn m tenebris: pr/tered neq)fitiendum
eft nobis quemadmodum dpudfuperos, neque efurien/
dum,fedeiufmodi renmomniim egentid uacamut.
M E N . Vide Cbiron ne temet ipfe muoluds, neue eo/
demtibirecidatordtio. CHIR.Qudmobremifthuc
disfts E N i p .Nempefi iUud tihi fiftidio fidt,quod «
uitd femper iffdemfimilihiutprehus utendum erdt,
quum hic itidemjiaulidfint omnld,eundem dd modum
parientfiftidium.Atde integro tihi qutrenid erit ui/
tt commutatio ,dtqj binc quopiam dliam muitm de/
migrdndwnjd quod arhitrorficrinon poffe. c H i R.
Xigtdigiturjhciundum Menippe. M E N . lUudnimi/
Tumjutifdpiens quumfis,quemddmodum opinor,
Gf qulgo pr/dicdnt^pr/fentihut rebutfis cbV
fffta.i.u**;^ -»-f-\tf qxtrtd cd'ft,»e
quequicquam inbiseffepu
tes quodfhrri non
quedt.
MBNIPPI
blALOOl
VARII
Mf
M E N I P P I RT CERBBRI D l A L O /
gustTjes.Erdfmob\oteroddmoittterpretet
MENIPPV5.
.,
/jt <*f'querZTvfta
* V W V > ^
E V5 Cerbere,qudttdoquidemmibitecii
tognJtioqu*ddmmercedit,quumcrip
fe fim canis: dic mihi per Stygiditt pdiu/
iem,quomodofefe babcbat Socrates, quum huc accet
dtretiVerifimileefkdutcm te,deus quumfisJtonUtrd
rcnwiOiUerumetiam humano moreloqui,fiqudndo>
uelis. CER. Qutmproculddbucdbeffet Menippe,
uifus efi conftanti atque interrito adire uultu, perinde
quafi mortem nihil omninoformiddret, tanquam hoe
ipfm ueUet ijs, qui procul d fpccus ittgreffu fiabant,
oftcnderc-.uerm fimuldtqs deffexti in biatm, ttiditqj
profundm dtquc atrmantri receffm,fimulqiCgo
cuntsanteetidmiUudconito mordes pede correptunt
ttetrabcrem, mfantiu ritu eiulabat ,fuosq; deplorabat
Uberos,nihilqi nSfkcicbat, in omnem fpeciemfefccon
uertens. M B N . Num igitur fucatefapiens eratiue,
tteque ueremortemcontemnebdtt c E R. Kaudue/
re: ceterm ubi uidit id effetteceffe,auAdciam qudtu
thm pr*fejtrebdt,qudfi uero uolcns id effetpdffurus,
tptod dlioqui uolenti nolenti tamen omnino fuerat
ferendm,uideUcet quo Ujettdtdribtts effet mirdcu/
lo.Equidcm iUud m totm de uiris iftiufmodi uere
H
C
%
pofmt
tf04
LVC
HERCVLES
GALLICVST
pofiimdicereMfiuces ufquefpecm mtrepidi funtdc
firtes:pondintusquu[unt,niki\mo\Umneajfraciius*
M E N Xeteruego quonm animotibiuifm fmfubi
ijfcjfecmtcrR.vnmmortdUmMenippeficmibi
uifus esfubire,ut tuodignm erdt genere,cr priorte
Viogenes, propterea quod neutiquam addfti fubieri/
tts,aut mtrufi:uerm tm uUronei,tm ridentesjtque
omnibmplorarerenunciates.
PRAEFATIO SEV HER
CVLES
GALLICVS
LVCIANI
T)ef.ErafmoRoterod\'mterpretc.
C^eunAlA tn S*rt<tta
+\j,LtuxHgtcatr,
""*'•
GaUilingudgentkuer/
H
naculaOgmimuocant.Vorrodetmip/
fumnouaquadamatq)inufitatafigurdde
pingttt: decrepitm efi apudiUos, recdluafier, re\iquis\
cdpimsjtqui reUquifunt,p\dnecdnis, cuterugofd,cr
m dterrimu exufia colorem,cuiufmodi funt nauttt ifii
fenes. Charontcm potim aut Idpetu quempim ex bis
quiapudinferos uerfantur,dicercs. Infumma, quiduis
potius quam Hcrcuiem efieeonijceresexhndgine.As
que tdlifpecie quumfit, tdmen HereuUs ornatu gerit,
ut qui tm leonis exuuium mdutmfit,tm ctduam de/
xtera teneat,tu pbdretrdm bumeris aptdtdm portet,
tmmmtcnfm\dmpratmddt:deniqimodisomnit
bus
ERCVLEM
D . E R A j . ROT. I N T S R P .
+0%
hvs Hereules efs.ll/ee equidem arbitrahar m Gr/eeani
cortm deorim eontumlum perperamficere GaUos,
qtum evm eiufmodiftngereteffigie, quo nimiru itUm
tdlibus picluruulcifcercntur,quodoiim mregionem
ipformn meurfaffet, pr/edas agens id temporis ,quum
Geryoms armenta uefligans, Occidentalium gentium
plerafq; regiones peruaftaret. At nondum etiam dixi,
id quod erat m maghte m&xime nouumatq; ntirandu:
fiquidem Hercutes iUefenexjngentem admodu homi/
mmmuttitndinem trahit,omnibusabaure rcuinctvs:
porrouincula catenuf/etenuesauro etecxrbue confi/
cx/c,pulcberrimisifiis monilibus adfimiles. Atqui quu
uincuUs ufqueadeofragiUbus ducanturjtamtn neq; de
figiendo cogitant,quum alioqid comode pofiint, neq)
prorfttt obnituntur,aut pedibwt aduerfws trabente ob/
tendurtfeferefupinantes:uern alacres ac Uetifequun/
turjiucentem admirartes,uUrofifbinantesomnes, cr
UxatUfuniculk etiam anteuertere ftudentes, perinde
quafi grauiter Uturi, fifoluerentur uinculis. Nr iUud
quidem pigebit refirre, quod mibi uidebatur omnivm
dbfurdifiimum: etenim quu non mueniret pictor unde
eatenutarumfummas anfas neexeret,uideUcet dextera
iam clauamJLeua arcu tenente, fummam dei Unguam
perterebrauit/atq; ex bac rcUgatk catemUs eos trabi
ficit.lpfe nimiru ad eos qui ducebanturjtuttu ey otu/
los conncrtebatj.rridens.Hec ego quum diutius afii/
ftent effem cotemptatusjidmiransjtefitansjndigms:
C y GaUus
4<*
LVC. HERCVLES
OALLICVS
GdUus quifpiam,qui propius afidbit, nofirdtimute/.
rorm non mdottusJd quod decUtrduit,quum Greca/,
nicam linguam dbfolute fondrct, philofophus opinor,
ex eo genere philofophorm, quod apud iUos effefcr'
t«r;£go tibi hofbes, inquit ,pitture ifiius «mgnti exu>
plicdbo: nam uidere uehemcnter dd eam dttonitus dc.
AuppftJJM.nrdtimum nnt GdUtttequdquamdrbitrd
mur effe Kercurim, quemadmodm uos Grccijurti
Herculi iUam tribuimus, proptercd quod hic Mercu/
rio longe robuftior extiteritinm quod fencx fingitur,
ttihil eft quod mirerr. Siquidem und fkcundid confue/
uit mfenecta demm dbfolutm uigorem oftendere,/»
tnodo uerim uefiri dicunt poett,
Obduciiuuenmdenfd cdUgine pettus:
Contrdfenectdmpoffequidddmdicere,
Kudi iuuentd meUus ac precUrius.
HincuideUcet dpuduos o~ Heftoris Ungud meUcpro/.
fiuit,ey Troianorm conciondtores Urioefftm jedunt,,
wdeUcetfioriddm quandm uoce: nam Uridfifdtis co/,
memini ,fiores dppcUdntur. Vroinde quod ab auribm,
uinttos dd Ungudm trabitfenex hic Hercules, qui non,
dliud qukm ipfe eHfermo,ne id quide debes ddmirari,,
qui quide noignoreslinzuecuduribuscffecozndtiq/,
nem.Heque uero dd contumeUm itkus iUud pertinet,.
quod ea pertufd eft:nam meminijnquit, er Umbicot,
quofdamuerficulosecomadijsipuduosdifcere,
Siquidcmuirislaqudcibus
•,.
Extrenu
D . E R A S i ROT. I N T R R P .
d\tff
Hxtremd lingud pcrfirdtd cjl omnibus.
tjttitt ie eodem bdttc infumma hdbemus opinionc, ut
quirquiA egit, iii nr*tinne fkeunAi^q- rattfinffr f «ff'
mutAitpnte uirttm fdpientem f dc perfudAenAo plerdq)
fibi fubegiffe. Um teld iUius nimiru rdtiones funt dcut
t*,mifiiles,cite,dta) dnimttm fiucidntes:unie pennige
rd dictduosquocj} nomindtis.HdftenusGdUus.Acmit
hi quidem quum huc me confircns mecu inter euniunt
perpendcre,num dccoru idm effet, ut tam grdndis ndt
tu, quick. idm pridem db hts doftrin* ceruminibus me
rnet dbdicdffem, rurfum me Um muttoru iudicu cdtcut
tis exponere iudicandu, in temporc fubift dnimu mtk\
rius pifturte rccorddtio: nam antehdc uerebdr, nc cui
ueftru uiderer h*c ddmodum pueriliter dgcrcqudfiifi
tyreter dtdtem iuuendri. Vroinde ne quis Homericuf
udolefcentulus iUud mihi hnpingeret dicens,
Aetds idm perijt tud:.
T«m ittud,
Ac te corripuit cdriofd fenefta, mimfier
InudUduscp tibi,cjrfegnes tdrdiaj cdbdtU:
VideUceteofcommdtepedesmtos notans.Verum quo
tiesfenex iUe Hercules rreurrit dnimo, dd qduis dddu
tor ut ficidm, ncqemt pudet hec dttdere, quufimipfi
dtqudtk imdgini.itdq^ robur,celeritdsjormd,crfiqud
funt dlid corporis bond,ud\nnt,cum'ck his tuus o Teie
Udtes,Cupido,ubi me mentofubcdno uiderit duro rutit
Untibus dUs,fiuidebiturdtel dquildt preteruoiettneqx
Idbordbit HippoeUdes, imo nuc uel mdxime tepefliuu
'•••;.'
C 4 fiterit
4o9
L V C . HERCVLRS
OALLICY*
fueritficundid repubcfcerejjoreredugerew qum U
eet plurimos db duribus ducere, dcfepius urcu firircf
qudttdoquidem perieulm tton eft, nequando quis prq
terfpem pbdretrm itume reperiat. Vides quibus mo/
dis jttdtem ttttm,medmq;fettcifutm ipfe confoler
dttimmqj, ddeo ut non fim ueritus tmim im olm iti
terrm fubductdm dettuo reueUere ,fuUcp mftructm
drmU, mtdim itt peldgus demittere. Cotttingdttt au/
tm luobU 6 dij^ffimsfecutuU,qudttdottUttcuel md
xime, prdfente bouo atq) mico uento nobU efk oputt
quo fi digtumdo"uidebimur,mnosquoqfdicdtali/
quUHomericmiUud:
Qjtos profmfcnior pdttaU e uUibus ormos.
EVNVCHVS SIVE PAMs
PHILVS L V C I A R I , D E S .
Erdfmo Koteroddmo iuterprete.
N o E nobis dduettU Lucidnefeu quidtti
v
reirifostSempertuquidmCfdUdscon
fueuijiinobUbildtUdcfc&ms occurre/
iredteru iftbuc mdius dUquidfplito uidetur effe, de quo
rifm nee compefeere quedt. L v c . Efbiro tibi ddfm
b Pmpbiteporrb mox cfftcim, ut tu quoep tntcm ri
deds,fimuldtq; dudieris cuiufmodi UtU ddfuerim dctio
tti,duobus pbilofopbis ittterfefe cotUettdentib.P A M .
lm ifibuc ipfm profi&o ridkuUm efk quoddU,pbl/
lofopbot
D^ E R A 3 . ROT., I N T E R P .
dj+p
lofopbostimcmUtes dgitdre.Hdm etim fi quidmf
gmfmffet negoeij,titteripfos medefte citrdif) pugtunt
dontrouerfidm copofitm oportuit. L V C .Qufd dttt
trdnquitte compoudnt itti, qui quidemfoUdd plduttrd
conuicijs omfldjuter in dkerm cffudcrmt, uocifhdu
tesmirdhf peruicdcidcontendentesf P A M . ViaVliV
cetde difcipUnis dtq) opinionibm Lucidnc,iUutdjfo/
Untjtjfcntiebatjntod ertmt dvuerft tuttionti. L v c ,
llequdqumdmb dtiud quiddm erdt boc de quo tifiif
debdntmm aiddemfett£nmmbo,eiufdemqffcbo
le,cr tdmeu ortdtittereos Us erdt. Porrb iudices qui
eognofcebdntjprimdtes erdnt buius Heip.ttdtuk)Mdf
ximidcfdpientifiimi.Breutieridpud quos pudefcdt dti
quti etim pdrm apte quippim eloquutusjttdm dd
tdntmprouettm mmecmdim. P A M . QMMW»
igitur Utti drgumentu exponti, quo uideUcet ipfe etif
m cognofcm, qujt res tibi Untm rifm condtdritf
hvc.Scti Pmpbilc fdldrim ,idq) neutiqum ex%/
gum db unperdtorefiuffe confkiutmfinguht pbiio/
fopborm generibm: putd Stoicis,Pldtomcti,Epicu/
rttixcumq) hti etiS Peripdteticis :itd ut unicmq) fettd}
pramim effet <equde.C*term demortuo exbtiquo
pim, dUus dtiqutititeius bemfubrogdndus efi, qui
fit optimdtu cdlcultiprobdtus. Porrb prmimittud,
tteq) bubuU pettis erdt qudpim * quemddmodm a%
poetdjtec porcettus: uermfhgulos tit dnnos decief
mitte nummum, quos dcdpmt, utidoccdnt kmmtu/
" C j
tem
4ffr
LVClANI EVNVCHVS
tem. p A M . Memini quidem ifta. Qum aiunt nuper
tx iuts diem obuffe quempia: alterum (nifiUor) e Pe/
ripatetich. L v c . HdcipfaPamphile Helena,prop/
tercmamiUi mterfefefingulari certamine conflittd/
bdnt. Et hattenus quidem nihil etiamridenduerat ht
iUis prattr hoc,quod qutm philofopbos effefeprofite
rentur,ac pecunias pro nibilo ducere:tamen earu gra/
tia perihde atqx pro patria m difcrimen addutia, pro
religione maiorum, pro nunumentis progenitoru de/
tertarent. P A M , AtquiPeripdteticoru iftudeftdc/
eretumvnon admodu ejjenegligendas pecunias:uerum
Catmtertio quodam bonorum ordineeffeponendar.
L v c . Kette dicis.Nam ifta quide aiunt.Proinde hei/
tm boc ex maioru iudiciofentcntidfy iUis extitit: ue/
rwm qudpoftea confequutafint,iam aufculta. Primu
copkres quidem alij in defuntti iUiusfunebribus ludis
decertabaffedinterhos prdripue duo uiribus pares:
putaTriocles iUefenexmofii que dicam, contentiofum
tUuinqud:pr<eterea Bagoas,quiquide eafpecieett, ut
Eunuchus effe uideatur. Inter hos mitio de dcttrind,
deq; pbilofophid decretii dtfyopinionibus efl decertd
ttm:«jr uterqj fuifperimen ac documentu dedit, quod
tffet AriftoteUedpTdtionis,quodq;riusplaritafeque/
retur oftedit.At per loue in hoc certamine, neuter al/
strofuperiorerat.hisigitur huc deflexit deniq;. T>io/
xles iefiries iam eruditionis fua periculu ac fberime».
cttendere/td Bagoam defcedit^tc uiti iUius in primis
arpe/
D . B R A S . ROT. I N T E R P .
4»
sdrpere eft dggnffus. Bdgodt itidem buius uitdm ui/
eifmtdxabtit. p A M . Id^ merito Lucidnc. Siquidi
eiut rei mdgis erdt bdbendd rdtio.Vromdefiegofbrtc
iudex cdufnfedijfemjndgis mbocut mihi uidetur ,tu/,
tumerdmoccupdtus:potiusbjfj>cctdffcm,uterm*ei/
bus effet prestdntior,qum uter dd difbutdndudcdi/.
cendum promptior.ato^ iUi potius qukm buic uiitori/
nm ddiuaUcdjJem. t v c .Refte dicw.Eqmdcm iftiuut,
fcntentitmem er ipfe calctdm dddo. Veru ubi idm
comucijsmbimilediitis ejfentfttidti, tdndemDiocles
u%ddiebdtnefkseffejielcondri dut proponere Bago/
m., uti cum pbilofopbUJludio,cmcp pukberrimi$\
iHius prtmijs commercim bdberet, qui qutdrn Eu/,
nucbut ejfet. imb boc bominm genut, nonfoUmt db\
eiufmodi contuberniofecludi oporttrejierm db ipfis
etidm (dcrtsjc udfis puris, breuiter dbomnibuspub/
tieacoetibuseqci: oftendent innujpicdtim quodddnt,
tr occurfu mfkuitm fpe&dcdmfbre ,fi quis ntdne
m\>moegreffutMluidedti^modiqmppim. Mque ^ y ^ _,
bdc dere mutiis uerbis
differebdt^dJj^dnsEum/P^^r^fuJ
cbum neque uirm effcjiequc mutierem,fed quidddM,
utrinq) compofitum ey confldtm, pUtneq) monJtruntH
db hominum ndturd fbecieqt dlienum. P A M P H I L . ,
Nouam dccufdndi rdtionem nobis ndrrdt Lucdtme.
Umq; er ipfe ridere competior, crimen dudiens t<m
uuuditm .Sed dtier itie quid t Nnw obticebdt i A»
uiafiimejipfeqmddmmfusefidditxd
refbondere^.
•:1
IVC
mJCX
IVCIANI XVNVCHV5
L V C . Brnto quidem pudore ac metu (nam id efl iflii
jfkmiUare ) diutius obticebat, erubefcens mterim, pat
Umifc prtfefirens id quod erat.Tandem autem tenu/
tm quandi ac muUeMeademuocemjtegabataquunt
facrre Dioctem,qm fe quod Eunucbut effet,ob id i pbi
tofopbiafecludcrctfCm quafocminii etiam effet come
mercim.AUegabamur,AfpafiaJDiotima,Tbargelia9
tmecaufm iUius adiuuabant. Vraterea Academicus
cntidm Eunucbus natione GtUus, qui paulo ante no/.
flrmatatc mtximi nomtnis apud Gracos ficrutffet.
VorroTriocles etiam iUm ipfmpqmdem cxtaretje
fimili negociofefe mifceret,proMbiturmfefe refpone
dit, mbU expauefactum opinione, quam apud uulguf
etUmebat. Ad b<tc qum ipfe quada dittcria m iUum<
iaciebatjtm refirebatm eu,quaa Stoicis maximcqj
Cynimdtctaadrifm concitandmerant idonea,ae
c*rporcmutikdtq}mtperfetto.Hdc m reiudicm eo
gnitio ucrftbatur.Deniq} totiits caufe iam iUud caput
effeceipitUm Eunucbus idoneus effet cenfendus, qvi
adphtldfopbimadmitteretur,quiq^ iuuenibus praflr
dpcflularet,qm alter interim formm etiam ac cor/poris intcgritatemjn pMtofopho requircndm effe di
eetet. Kaximeuerouti barbmattm acpromiffam
geratjquo mdebcet ijs, quidifcendicupidiadueniret,
tur grauis appareatjv « cuifldesbaberi debeatjteqs
tmUgmts uidcatur decem iUis dracbmaru mUibus,qua
forent ab'unperatoreeapienda. Caterm.Bmucboru.
conditio
D.-KRA9. ROT. INTBRP.
4«
tcmdhionem etiam quim Spddonum effe mUore.mm
iSos dUqudndo uirile quidddm expertosfhffe/St butte
db ipfo stdtim ortufiiffe exettum, pUne\ ammd tffe
quoddam uarium dtq; anceps, non dUter quam cornif
ces,quencqi'mtercolmbds,neqi'mtn coruosnume/
rariqueant.Altercontrdrcfbondcreteoiudicionon
de corporis agifigurdfierum de dnimi uirtutcproin*
dememkquaUtatcmexpenm'cq>ortere,deepdogmde
tum eognitione qudrendam effe.Eiut rei tefik dtdtue
Ariitotelcs, qui quidem Ermeam eunucbum Atarue
oriundumtyrMnumfuprdmodufitddmiratus^ddeOf
ut iUperindc dtq; Dijs ftcrdficerit.Aufus tfi er iUud
dddcreBdgo<if,multomagisidoHemef[c eunucbum»
m ddolefcentcs erudiendi credaturmod ab bocnuU
la m iQos calumnid pofiit barerc, neqi Socraticum aV.
lud crimen in bunc competdt,quodddolefcentutbs cor
rumpdt.DeindequdiuepotifiimuminmentuimherA
befierdtc4uiUtussdbicfdcete,utipfiqwdemuidc/-batur, reiecitjEtenim fie barb/t prolixitdtejnquit*
pbUofopbos ditimdreconuenit ,mmirum bircutante
omnek primds tenebit. Hic tertius quidm afiistens
(nomenbominisfilebitur)dtquiiudiccsjttquitJ>icind
IkUuibus^cfceminedUocejreliquoq; corporis hdbi/
tueunucbo ddfimilis,fi quk uefies detrabdt, egregie
uir effe uidebitur. Alioqui mentiuntur quifirunt eum
dUqudndo m adultcrio deprebenfumjnemhra inmem i?lt-lr* h> T4tn.f
kkjulegumtdbuUlo<tuuttturJbabentcm:dtqiidquu
drn
J
pe»e
-•
4«4
ZVCtAtit
AVTtVCHvs
demtcmporisad Eunuchm confugiffe,ed^reperl4
IdtebrAakfolutmfiiffeyqumiudicibuscrimenper/
. fuaderinonpcffctJttquiiffeciebomincmiudicarent
Eunuchum. At nunc mibipaUnodiam canturus uide/
turddfft propter o&entatm pramiumMxc qum di/
cerenturjtmnibusjtt par eratjrifus efl obortus- PornV
* \sagoasmagisetiam perturbabatur, omnem in fheci/
emfcfcuarians, atq; m mnmerabiles uerfus colores,
tmfrigidofudorefluens: acneq^ decorumfibiexn%*
mabat adulterij crimenagnofcere,neque rurfm eam
accufationem imtilem ad prafens certdmen arbitra/
- batur. p A M . Profitto deridiculafunt ifla Luciane,
neqj uulgarem uobts,uti coiecldndm efl, uoluptatem
ptxbuerunt.Vermquo tandem res euafittBt quidfit
perbispronunciaruntiudicest u c , Honeratea/
demomniumfentcntia'VermaUjsquidemuifimefl,
uti nudato iUo,quemadmodm in emptitijs feruit hcri
LI r L
^ueuit'mh^iccrcnt,niminqsqu<eadpenemperti/
r b d . M ^ i ^ ^ ^ ^ ^
Alquerofementimdixtn
multo magis etiam hac ridiculam, nempe ut acccrfkit
Uustro mulieribus aliquot iuberent ibtt cm iUis cott/
tpredi,acuiriofficiofingi,dfidnteinterime iudicibut
quopittm ,quiquidem effetnatu mdximus,fideq;fflc/
ffatifiinta,qui mfpiceretjtm philofopbm praflaret*
H*c ubi omniamrifitfitiffentexcepta,neq; quifquam
mninoddcffet,cuinondoleretdluusrifucocuf[us,ui'
fum cfijttt integrd cauft in Jtaliam reijceretur. Et ttuc
aiter
t>. R R A S . ROT. 1 N T E R P »
Jftf
Jiterjtt diunt,ddeloquettti£ oflentdtionem femttex/
trcet/uq) instrutt,e*r dccufdtionem quim elabordtq/
fimam meditdtur/uiulterij crimen dggredietjdquoi
ipfi tmxime dduerfdtur. Qttod quidem & bicfrcitjit
xtd vuiorum rbetorum mrem,quum ex ipfo crimint
ddiurfdrium inter uiros recenfet. Contrd Bagoas dut.
uerfd eura/fiumddmodu audio, cjr afiidue uiru agtt,
ntgociumifipre mdmhus buhet. Pofiremoukturum
fefefberatfi modo docere ppfitt ,fe nibilo deteriorem
tjfe equas ineuntibus dfinis. Id enim amice uifim efi
optimum pbilofopbi/documentmn/ttque una demon
fkrdtio,qu<e refiUi no queat. Proinde optdrim, utfiliut
qui mibi efi ddbuc admodu ddolefcens, non inirnu. ey
unguamfed penem bdberct dd pbilofopbii idoneum»
L V C I A N V S DE SA*
CRIFICIIS, DES.
ERASMO
Koterodmomterprete.
quis recifere uelit,qu£
&uUifiimitnortdlesp\(titdntinfdcris,in
fistis diebus, m ddeudts fdlutandisq^ dift,
tumquds resab iUis petantjfU£ uotdficidnt,cuiufmo/
mfint,qu£ de tUis fentiunt, stdtuuntifi, equidem bdutX
fciojtt ne quifquam dnimo curis itd confe&ojfyddco
mafio quinrifurusfit,ubi perpenderit negocij, tum
dbfurditdtcjum mmii,Jj\tmulto dttte quim ridere
mcipidt
NIMVERO/I
E
I
*&*
tVc» D E 9 A c R t # i c*i t s "
mripiatjtpinorfecum iuud expendet:utrum pios ifkoi
appeuari conueniat,an contra dijs mmicos, atq; infe/
ticesjtc Genios malos, qui quidem numen ipfum rem
ttfqxodeo bumilem atq) abiectam existimant effejut btt
manis egeatobfequUs,utq; adulatiSe capiatur acgam
dt-at.rurfum utttomacbetur^ttq; iracundefirat,fine/
gligaturjt^am AetolicaiUa malafimulq; Calydonio/
rum caJamitatesjtotq; bominum cedes,adb*c er Me
hagri mteritum, bec omnia d niana autore profecta
effe pratdicant, que uidelicet grauiterterrct,quod ab
Oeneo noneffetadfacrificium adbibita, vfqjadeo ni/t
mirum alte dolor bic animo UUus infederat, quoifa/
crisepuUs effetfrulirata. Crmniuamiam mibiuidere
utdeorjut erat id temporisdn cozlofoUtariamjreUquis
dijaad Oenei conmuiumprofetristoraf, mifcris modis
gerentemfcfejic mifcrabiUter eiulante, quodab eiufjr
modifefko effet abfuturaJContra Aetbiopes iUosfbr/
tunatos,acmultis modtsteUcesquis dixerit,fimo/
do lupiter ilUs gratiam referret pro bumanitate,
quamininitiopoematis Homericiinipfum cxbibue/
rant, duodecmperpetuos dies epuUs acceptum, idifc
ttuum reUquis etiam dijs eomitatus ad conuiuium ue/
nhetjvfqjadeo nibil ut apparet, quicquidfariunt iUi,
gratisfjciunuuerufua bona uendunt mortaUbusjtq;
tmere quidem ab ihts licet omnia,puta bonam ualetu/
dinem bucula,diuitias bobus quatuor,tum regnu bo/1
1>us centu. Vratereafojpitem ab Troia in Pylumre)
1
ditum
D.
E R A 5 . ROT. I N T E R P .
4»7
'mtutri tauris nouemAm ex AuUde ad llium tranfmit/
tendtfacultdtm regia pueUd.NdmaliusquiddmJwii
tmportsurbscdpereturjt Mincrua mercatus eft ho/
hus duodccimjc peplo. Verifimile estdutmi effe prdt
tered quadam, quwuel gaUo,uel coroUajwl folo thu/
reab iUisredimi queantjHtcigitur quumnon igriora
rrt,opiHort'ChryfesiUeattpotetumfdcerdositmfc/
nexdUuindrmjk rerm egregieperitus,postedqudm
re infeftdrediffet ab Agamemnone, tanquam qui pri/
dm ApoUini mutuum dedifjet bencftaurajtd nunc itn
putat dcrepofcituicm,quinconuicidtur etiam prope
modumjwmpe quufic ait: Equidm ApoUo egregie,
tmplumtuum,quumidtmporisddhuc effetmcoro/
natumfepenumero coronkornaui,deindetdm multas
tibiin artsadoleui coxdstdurorumjpdriter dtq) caprd
rum.AttucontrdJnenegUgis,quim huiufmodi pati/
ur iuiuriMjprpq; nibilo ducts hominem benede te tnt/
ritum. Qua quidm ordtioneihtdntum iUe pudefattus
eftjtt protinus arrepto arcu, acfupra nauium ftatio/
nmfefe coUocans,pejlem in Grtcorimcopids idculd
returjw mults quidem & anibus intdftwJSeaj[uoni/
amde ApoUine inciditmcntio'ireferamdceodem er
dlid,qu£ de iUofapientes ifii tradunt,non iUa quidem,
quoties qudm infiUciter dmdritjioHymnthi ctderit,
twq)Ddpbnesfuperbidm,uertm qumadmodum-ddtn
natus etimfuerit,cr ob Cyclopes intetfectosinexi/
iium exdftm.Vndefdftumjtt i valo in tciraiit deririt/
i!
r *-:,.
LVC D
teretur
4-id
LVC*
ba SACRiFicns
tereturjtutmwa iamforte ufurits/tofiris^ maUsfitiaX
obnoxius.Vrtterea autcm quemadmodum m Tbeffd/
lia mercenariam operafuam locarit apud Admetum,
tum item m Vbrygia apud Laomedontem,atque apud
buncquidcm haudfolut,uerum cum Ueptuno,quum
axmbo propter egefiatem kteres coponerent,'mfyco»
firuedts motnibus operam pra>fiarcnt. kc ne tntrce/
dem quidemfoUdam a Vbryge iUo tulerunt, ueru de/
bebat ttUt adbuc de fumma, utferunt, plus trigintx
dracbmat Troiani nomifmatisjQjndcrim ?An no ha>c
jn deorum bonorem fkbuknturpocU f atqt bis etiam
multo dmniora de Ueptuno,de Vrometbeo,de Satur/
no,de t\bea,dcnicfc deuniuerfaftrme louis familidjdq;
inuocatii,ut adfint canentibut m exordio poematmtt,
Kufis,a quibus tandem uelut affiati tmmine, id quod
apparet,humfmodi qucdam cantat. Quemadmodtm
Saturnut ut primu coclum patremfuu execuijfet, ipfie
ift eo regnauerit, demdeliberosfuos deuorarit,ficuti
fXruntfeciffecrArgiuu iUu Thyefiem.Deinde quemi
admodum iupiterfitrtimocatltatus a Kbea,faxu puc
ri locofubifciente, m Qretamfit ablegatus, itq^mibi
t\ capeUamtrice fit alitus, itttfVm uidelicet, ut Tde/
phus a terua,Cyrus Verfa, is qui prior regnauit 4 cai
Itenarraturemtritus .Voflcaquemadmodunt exput/
fo patre^tqt m umcuk coniectojpfe potitusfit tmpe/
rio. Duxerat autem uxores complureis quidem aUasz
fcdpo&rcm loca lHttonem germtS, id^iuxta Ver/
D . E R A S . ROT. HVTERP.
4l</
fartm cr ARvriorummdituium. Tmaute quoief/
fet m amores propenfus,atqi in Venerem effufusffaci/
\e ccelmliberis expleuerit. Qstorm alios exftuefor/
tis ieahus crearittalios contra notbos, ex mortali ter
nftrtq; generefuftukrit.Qtim htterm generofus il/
lejtuncin aurmjmnc in taurm, nuc in cygnm aut
aquUamuertercturtdc mfmma pluresjibiformas af/
fumeret,quamuel Vroteusipfe. Vorrb Mineruam c
fuo ipfius capite progenuit, hanc plane fub ipfo cere/
bro compkxus. Ndm Bacchft'mperfecxmadbuc (ut
aiuHt) c matre etiamnm conflagrantefurreptm, in
fumfbmur iUatm defbdit.TJemde urgentepartu*x/
ecmtjNecbisJiftimiUd de Xunone etiam canunt. Nro*
pehanc citra uirikm congreffmjubuentaneo conce/
ptu grauidam puerm tdidijje Vulcanu: atq) cm qui
demnon admodm fbrtunatm, uerum excuforem ac
fthrum £rarium:qui<j; perpetub tum m igm\tum inftt
tnouerfetur,acfcintiUisoppletum:quippe cuiusars
infornacibus exerceatur.Tum autcm ne pedibus qui/
dem integrk:claudicare enim i ruina, quu a Xoue pr/e
ceps datus effet e ccelo. Quod ni Lemnij pro fua boni/
late eum,dum adhuc ferreturm acrefufcepiffent, pe/
rieratnobisVukanus:non aliter quam Aftyanaxc
iurriieiettus. Quanquam qua de Vulcano narrant,
toleranda uidednturjCeterum ie Vrometbeo,cui nott
* eognitu esc,q atrociafitpaffus,propterea quodfuprd
modumbumancgentk amns ftierit tsiquidem bunc
D
%
tupiter
d\t\o
IVC.
DE
SACRIFICII9
lupiterittScythidm deportdtujfuper Cducdfummour
tem crucifuffxit: ddhibitd iUi aquild, qutt iecur iUmt
afiiduc circumroderet.Hic itdq) pctius penditjPorrh
Khed(ndmfunt htec quoq)fimul rejtrendd)<tn non itu
decore,dttkindigHefdcit?Um dttus qumfit, er tttdf
te exdftdjjsqi rebus intempefiiud: deinde tm multo/
rm mdter deorwm,dum pueros ddhuc dddmat, eottfi
Zelotypid profeqw^ur.dumtfi Atten ipfvm leonibusfe
cm circmttectdt,prxfertm quumidmutiliseffenon
quedtf/ltaqi quittdm pofi bdc wtiouertdtdiiquK, uti
Veneriquod dduheretur, uel Dituue qd°dd Endymio/
nemfrcquetermedio e curfu diuertens defcenddtJSed^
dge miffds fdcidmus bdsfibulds: dtq) ipfm ccelm eon
fcendmus,poetico iUomorefubuoUntes: ed nimirim
uid,qudmundmpdritercmHomero Hefiodus.com/
monsirdt,contempldturi, quem in modufinguld dputt
iUosfint ordindtd. Acprimum quidemquodforinfr/
cusfitferreum:uel db Homero,quiiddntenofiritet4/
temdixit^udiuimus.CiuodfifuperdS^cfubldtopdu/
hm cdpite furfumdfpexcris,dcpldneinipfum qudfi
dorfum peruenerisjbifimul er lumendppdretcdndi/
sum^feremorfol,fy Afirttfidgentiordjubilffc ufquZ
cculisoecurrit nifi cUrus dies,dcfolum undiqi dure/
um.Cteterum introgredicti,primo loco mdnfitdnt Ho
rtt:quippe portdsferudnt. Post eds Iris dc Mercurius:
tstpote minifiri louis er internuntij. Deinde vulctud
fdbriUs cfficinthomnigeno rcferta drtificio.Pofiedde/
orum
D . E R A S . ROT. 1WTERP.
4lf
emtm edesydc louisipfiusregid: qu<e quidem omnid
Vu&canus pulcherrimc fdbricatusfit. At uero dij iu/
xtd louem dpdentes (comtenit enirn opinor, ut infu/
penusMisfedibus nugno strepitujaftuifc uiuatur) in
terr&mdcfpiciunt: ej quoquo uerfumintentocapite,
circunjheclat,ficundefubuol&ntemignem uide&t, &ut
mdorminderefurgmm,circ&qfumumrotantem
fefe. Quodfi quisfortefdcrum fdd&ti epuldntur om/
nrsfumo inhi&ntes, dcmufc&ru in moremf&nguinem
exugetes circum ar&s effufum: Aiioquiftdomi cibunt
c&pi&ntjwct&re atq; dmbrofid uiftitantjchtm oUm ho
minesrti&m &b ittis in conuiuium funt adbibiti, unaqs
cum eupotarunt:nmpelxion.&c.T4ntdlus;ueru ittt
quoni&m uimejrr&ptum p&r&rcm, effentq; .futiles €T
g&rruluob id in huncquoq; dtempcen&s luuntJPorri
reliquo mort&lium getteri cozlum i&m in&ccejfum ep\
dtq; occultumJEtinhunc quidem tnodu uiuitur & dijs.
Vroinde uideUcetvi&m mort&les ipfi in colendis iUis
confimtii& qucd&m atq istisconfent&nea moUuntur.
Hdm primum Utcos ittis attribuerunt ,tumcr tnontes
dicdrunt,prdiered aues confecr&rut: deindefu&cuiqs.
drbormapgndrunt. HisfdftisperregionesMosdi/
ftributos coluntfosq; uelutin ciuitdtm fu& recept&t*
tiempe ApoUinem DelphiDelifq;: Mineru&m Athe/
nienfes:qu<e quide Grecis Athettd dift&atel ipfo uoca/
bulofe ei Reip.f&mtii&rem effc tejl&tur. Argiui luno/
nm:Mygdon'uRhc&m:Vettere Papbij. Rttrfum aute
D f
Cretenfes
/\tl
F&ntnT)
"^
L V C . DB
SACRIFIC1I9
Cretenfes loue affirmant, nott modo uixiffe apudfefa
ttutritumcp fudfeiuerum etiam fepulcbrum iUius ofieu
dunt.At nosfctlicet interim tam muttis iam [ecutisjU
limur.qui quidi opinemur louem tonare,pluere, reli/
quaqj omniaperagere.EtiUudnoslatuit,euum oVm
o — ^'ffedefuncsu^crapudCretenfesfepHltuA^eindeue/
V
" ropbanisinhonoreiUorumerettis,neteclisuidelieet
aut penatihus eareant,formas ittoru exprimut^tihibi
toadiduel J>raxitele,uel Polycletojuel Phtdia. Athi
quide artih~ces,hdud fcio ubinam uifam, eoru effigiem
reprefenUnt.Ac \oue quidem harbatu fingut.ApcM
nem uerofemperpuerU. Mercuriu iam pubefccntcm*
, primamq ducente lanuginem. Vieptunu nigro capUTi/
z.tio,c*fus oculis Minerui.Attamen quitemplt ingre/
diuntur,no iam arbitritur fefe uidcre, uel ebur ab \n/
dis aduettujuel i Thraeu uenis effoffum auru: uerum
ipfum Saturni Rhe/aj ftliu a Vbidia in terri hofpitem
ddductu,iuffumq Ttfanoruinfohtudine custodemac
fbeculatoreafiifiere:idq hoe eontentu premio,honi^
<onfulente,fiitttra quinq) perpetuos annos dum olym
pia celebrantur, interim obiter itti facrificet aliquis,
*Tum auteconfhtutis aris,defignatis faerorum fepiis,
puris uafis cottoeatis, uiclimM cffiruttboue aratorcm
agricoU,agn& opilio,caprm caprarius.Efi qui tbtts,
cfk quiplacentuli ofterat.Atfi quispduperns ita Dro
Utatjut dexteri duntaxatfui ipfius exofculeturJUnt^
ucro quu immoUnt(jutm adittos redeo^primumjerthT
coronant
D. BR.AS. ROT. INTBAP.
4tf
nortmdntpecudcmjnultoip dtttc explordttt, mm legi
, timdjit ejy fdcris idoncame quid forte mdttcnt ex bts,
qjuretigio repudiat:deindead ardm dppticat,dcfub
ocdis iciiugulant,flcbi\c quiddam emugienteJxneqs
ficuti licet conijccre,cmii<acam:dcniqi uoccum leuio/
re ddfdcri tibias rctpondenicmjQMsucro non fhcilc
coniecset gaudere deos,quu iftafbettant t Quin cr in
frontifbicio pofitdfcripturademnciat ,ne quisintrd
pura uafa confijiat,quimanilusfit impuris.Atqui fa/
criflcus ipfefdnguinefcedatus, neq^ aliter q Cyclops
ifte pecude inciditjntcftina educit, cor reueJtit, cruo/
rem ara- circufundit.Et quid tande non obiens, pera/
gensqf quod ddpietdte,facrorum<Si ritum pertinedtt
Vofl omnia demum incenfo igni, caprl ipfam paritcr
cum petle deportatam imponit: ipfam item cum lanis
ouetnMdor interhn iUe fdcer dtq$ diuinus furfum fer/
tur,dtqi in ipfum ufq^ coMfubuettus pauldfm diffun/
iiturflam uerq Scytb* retiquis omnibus bostijs omif/
ftsjut quas uiles atcu bumiles exiftiment, ipfos bomi/
nes mattant Didnx, atque eo ritu deam pUcant.]Ve/
rum ba-cfortaflismodetia uideatur.cumck bis ea que
fdttitant Af[yrij,cm<e Vhrygcs,qu«eLydilVerumJiin
Aegyptu proflcifcdrisiibi dcmujbi uidebis permulu
. rctigiofd,planeqi cozlo digna. Puta loue arictino uul/
tu:Mercuriu ih% optimufacie canina:l?anem uero tot
tttm bircu.Adbecalium lbhn,atium Crocodilum,dli/
umctkmSimidm.Qtjodfibisquoqidcrebus
D 4
Q«o
4*4
L V C . DR
SACRIFICIIS
Quo pUtte pernoffc queas didiciffe Ubebit,
y
. complureisfopbifids audies: tumfcribds,dc propbe/.,
t(ts,mcnto rafo,qui tibi ttdrrent (Sed prius, ut dicifof
let, Tores occlude prophdne.) Q&emadmodu, uideU/
cet quondamedfeditione territi,qua moueranthofies
dtq? gigdtttcsjn Aegyptudeuenerint:utiUicinpotic
rumtutidb ho&ibuslatitarcnt.Etobeam caufamaU/
usbircum indueritjdius arietem, nimiru prcformidi.
ne, dlius feram, dUusduem.Aiq; binc effe,ut dij nunc
etim.cds obtineat formas,quas id temporis affumpfe/
rant.UmhccdiUgentermandataUterisJdqiatttean
nos phts deciesntiUe in ddytis iUoru repoptd ferudtt/
tur.Porrofacrorumperagendorum idemferme dpud
iUps ritus, nip quodhofiia lucsu profeqmntur :%mq\
tnatjau circumfiifi membrd tmat.Sunt. qui fepeUant
duntdxdt,pofica | ocdderint.ls.mApw iUe, quiqui/
dem deus dpudiUos efi maximusfi quando moriatur,
quis ufq-adeo magni fsciat ccfariem fuam,qui no eam
dctondeatydc nudo cdpite luttu prdfeferat: etiifi ud.
purpuream Uipeomm bdbueritfEfidutem hic Apis
deus ex armento ii anted fuffrdgijsdepgnatusmtpotc
tnulto formopor dc uenerdbiUor reUquis iUis priudtis
ey gregirijs bubus. Udc igitur quumpchdbednt,er
timen a uulgo uerdjcriaq; creddnturmibi quide po/
fiulare uidentur,non qui reprebenddt ,fed uel Herdf
cUtum potius dliquem, uel Democritum : quorum bic
dmentim eorum ridedtJUe deploret afatidm,
"Erdfmut
4*f
ERASMVS
ROTERO*
DAMVS IOANNI EVTV/
cbiofuo s . . D .
v A N Q.V A M bic Lucim Didlogtts
Eutycbido£iiftime,plurimumbdbcdtdr/
ik,obdecorummire ferudtuminperfo/
ttis tdm multk, tdmif) diuerfisttamen aliquot repperi,
qui dicerent effe premendu, quod libcrius dc ueUtt \i
kttkfts pbilofopborum omne genus Ueeret. At mibi
uidetur iuftiuseffeftomdchdndum 'mbuiusfecuUnu/
res, quo uidemus pbilofopboru <tc tbcologorumfchp/
Us multo puerilius etum ihterfe diftidere :nec mihm
dtrociter digUdidri, ium inter reUgionis profeffores
nibilominus cruentdm effe pugnm, qudmht eo eonut
uiofuiffe Lucidnusdtelfittxit, uel retulit. Hunc igitur
UbcUum,quanimforte kJ&omorop repperi,
Crt<imenpdtronouidebdturegere,Eu/
tycbio dic<tui.Bene udU,%gj. JWv
jtSfUtpUnefisquoddice/
rk.Antuerpi*.An.
M. D . X V I I
Q.
D
i
LttcUm
t*A*
LVCIANI CONVIVIVM
SEV
LAPITHAE,
DES. ERAS.
Koterodmo interprete, Philon,Luc.
PHILON.
o v A M quaneUm v uarum difputdtio
nrm Lurwnr HOP» fitijfc narrdtfuper cos
n<tm apui Ariftenetm: tm pbilofopbi/
tot quofdmfermones dicios,dcfuperhkfummdm co
ientionem exortm fitiffe. Qttod ni mentitut eft Chari
uutJtkm <td uulnerd ufax rem procefiiffe: dcniqj fan/
guineconfiiccmfitiffcdirtmptm. L V C . Atquiun/
dcjnm Philon ifld refciuit Chdrinut f ncqj enm k no/
hifcmdderdtmcouiuio. P H . I L . ED/oniromrifiro
diebdt dudiffefefe: Porrd Dionicut etidm ipfe e conui/
Udrmnumerofuit opinor.L v c .Tuit maxime.Verii
ne k quidem db initio rebut omnibutfiutprefens :fed
ferius dduenerdt,medidprme pugnd,pduloq; dnte uul
Herd.Proinde demirorJi quid compcrti,certiue refer/
re potuit,qui non ordinejpectdrit iUd, unde inter iflof
Hdtdiis^ofied ddfdhguinem ufqj dcduild efl. p H i L .
Prowar LHridne Chdriiim, etiam ipfefirem compert
tius nrflrm cognofcere,w quo fingula modo fint gefia
doceri,teddircmiufiit.Ndm Dionicu etiam ipftm fxf/
fmfiUffe:ne fe quidem toti negocio prtfentem ddfu/
4%Je. Teueroquicquidcffetd(lm,idomne eomperto
certoc^
w
o. %KA$. txor.ttirxtXP.
4>t
tMoikfcireSm etim qtne dictdimeritiosfuerintjm
miniffe: quippe qui eiufmodi noobiter neqx negUctm
dudirefrdper ocim dtq attente dufcultdrijisfotituu
Proinde nunqudm effugies,quin nos hoc fuduifiimo dc
cipidt epuhTquo mibi quidem bdudfcio dn uUm pof/
fit dccidere iucmdius:prdfcrtim quod foVrn per ociu
tuto dc citrdfanguinemfxtracfc teti,quod diunt, idci&
sonflitutifumusepuldturi.
Siuefenes atiquid, Super canZfunt dcbdccbiti,
Siue ctidm iuuenes
•«
d mero c5pulfifunt,qud neutiqudmfls erdtjtm diee/
, rejtmf&cerc.i. v c . luuenitius tu quidem Philotytiq$
mconfultius b/tc nos iubestit uu\gus cfjvrre,edq; reftrt
re,qu* inter poculd db ebrijs funt dad:qum bte ntd/
giS Oporteq* /Aliuini tradmr*, rAq. AHIHM rt-trrhn Artt
iwiut Au*nri•mnputAwqtaquidem bdud fciodn quen/
qudm fuis non dfjlatm Orgifs, ejr BdcebdHdtim ex/
fertem pr/eterierit. Proinde uide ne bominis flt pdri
hene mrdti,eiufmodi dddmuflkn exquirerptqud rec\%
us erdtm couiuio retiquiffejtqi itddifccdere. SiquidZ
oii(ficut'mqidt uerftupoeticm)memdrfm conpotori.
Ue d THonico quide reke flctu, qui bdc dpud Cdriui
effutiuerit,mtmodicdmq ejr prididnZ diflipdrittenm/
lentidm hominm pbilofopborm. Cdterm cgoj&fk
ut iftiufmodi quippidmfim dicturu$.p H i L .ftugm d/
gti Lucidne^uit ifld dicis. Qgt» hdudqudqum upor/
tcbdtddiflmmdudpudm*prdfmmdgere:ut
qui
eerio
Jptt
LVCIANI CONVIVIVM
certofcimjte multo cupidiorem effe nimndi, qukm
mA,A«¥tuA
*ArrJnm«Am AK<fliAmtAutl\AHum ffcm»
itraertfJnrm,qt\o enttttpitrittrritomits Qgodjinuc
coner shfcederejtonjinesjti tepriut dudierojtbirc: ue
rm uUra dderis,confectaberejrogdbis. At tm ego te
tjuciSim lufcro. licp ddeoji iu uisj\bimus:ex dlio quo
piam bec eddem dudituri. T« uero ne dicito. t v c .
Age ne quid fuccenfedt: equidem dicmjfudndoquidc
ttfqueddeo cupidut es dudienii:uermheus ed legejte
ttdjSm M uulgus efferas. p H i L .Ni prorfusignoro Ltt
cidnumjtuteiflucpotiusficeris.Uam prioripfe dendr
tdbuommbusjtt me quidem dd id nihilfuturum fit or
pus.SediUudmihipnmorefhondeloco:Ariflenetuc9
ttm filio Zenoni ddbdtuxore, dt$ iWmtmptijs eiut
ttosdccepittL v c .Nonvimo filimfum elocduit Cle
mntide,ldcp,Eucriti nummuUrij fHiaqui pbUofopbu
chtoperm.p H I L Jcormofo admodu per louem ddu
tefcentuloxdmrtfitenero ddhuc ejr uxorie rei non ddt
modm mdcvro.Lv c . Vmim:*? non mucniebdtjtpi
norjdterm generu mdgis idonem. Hunc igitur qui
tmntodeitus uideretur, tm dd pbilofopbue ftudutm.
propenfut: prttereddutem unicut Eucriti diuitis, ex
omnibus delegitfili*fuemdritm. p H I L . Cdufdm
neutiqum leum dixijli,nempequiddiuesfitEucru
tus.Veru hem Luciane, quina erdnt conumttL v c .
EcUquosiuosqMrfmmimerittibirecenferefVeri
ephilo/
O . S R A S . ROT. INTBRP» OpiJt
vphilofopborum numcrojtctiteratorum^uospotifti/
mumopinorjtudire eupis: Zenotbcmis eratJenexitie
Stoicusiunaijj cum boc Dipbilui,cui cognomenjjtbju.
rinthus: ty bic quidem quodeffet Zenorti ArUiameti
titio pratceptoKDrinde Vcripateticeftttioms-Cleodt:
mus:noftibominem,nempcdicacemtTlmf7argHtu,
atq) adrefttiendm inftruclm. DifriputigladuLt£jbJL
penne nominant.Quin ey HermonaderatEpicureu*.
Verum bunc quum ingrederetur, Stoici toruk obtuer
bantur oculis,ey aturfabantur,palamq) perinde quaft
parrieidam quempiamatq; hnpium ac fkneftumdetcf
ftabantur.EtbiquidetanquamAriflanetiipftusamif
ri,ftmitiaresqffuerant ad ccenam uocati,quoscomita/
batur ey istiaus grammaticus,ty Dionyfodorusrbe/
tor.Um uero propter fponfum CbereamunieumiUci
adconuiuium accefferant,lon itieEtatonicustquodts
iuucni pra-ceptor effetjtir uenerandus afbeftuj-cmas
uitatti quiddmprafe fbens,muhmq;dignitdikiip
fooftendensore-.Vndenottttutiipropterammiconftan
tiam ac retVtudinemjuyplamMumappctijnt.Hmcfi
mlutmgrediebaturaffurgcbatomnesjtcuelutipras
•ripuum quendam ac primarium hominem comiter
atq$ officiofe exceperunf.adeo ut pkne numen aliquod
aduenire uideretur,quum ddeffct lon admirandus itie,
Tandem uero,quum iam omnesftrme conuiuat prafen
4es effentjcmputeratutdifcumberetur. Itaq) ad dext
tramingreffustotamitiamffioniammuticres(crant
s
autem
45*
r
L\rClATfI
CdNVIVIVlvf
iute compluresjoeeupdbdnt. Inter quaserdt er fbonf
fafummofiudiocultd: hinc dttjj hinc Stipdtd fommisj
Pbrrb ex dduerfo ojlij dlteTd turbd,pro cuiufqj dignU
tdte loets diftributis.Porrb eregione mulicrum prinuf
toeodecubebdi EUcritusfecudo Arifitnetus :fub b<ee
umbigi cotptu, utru alteropriore oporterct dccwmbe
te,Zenotbemim ne Stoicu, quippefcne: dn Hermone
Epicureu.Hdm hic erdtCdfioris acPoUucis facerdos:
tm dutem nobiUfiimdmter ciuesfkmilie. Veru eam
bejttdtionem fuftulit Zenothemisjimeinquiens ArtV
l
ft4nctejninoris ducis Hermone, uiro uidelicet ifio, ut
ne quid aliudmali dicZ Epicureo,difcedo,totantcj} con
uium uobis relinquo. Et puerm protinus dduocat, iifr
eederepdrans.Tm Hermon.lmb habeto, inqmt, tU4
priorespdrtesZenothemi. Qt£dnquam etimfinihil
dliud,uel hoc nomine par erat concedi, quodfacerdot
fm,ut phne contemnss Epicurm.PJdeoJnquitZeno
tbemisfdcerdotem Epicureum. Simulq- cm ditso dc0
titmbebdt.Pofibunc tamen Hermon. "Drinde Cleodcr
tnusPeripateticus:pone bunc Ion,proxime hunefbon
fusjtofiem ego,iuxtd me T>iphilus:huic dfidebdt Ze
no difdpulusiPoftremo rbetor Dibyfodorus cu lfti<t9
'trrammdtico. p H i L • Pdpt Lucidne Mufarum ctnu
ftentm quendam mihindrrdt fuiffeifbud conuiuhm»
quippe plurimis ftpientibusdcdoHisuiris rejhtm.
*Ego uero Uudo Arifltnetum, qui quum optdtifiimdnt
i1lm,4cftlcndidifiimdmfolcnnitatcmcelcbrdret,prm
*
«rtcrfc
t>. E R A 8 . R © T. t W T l R • »
4kW
euieris fapicntiftimos uiros ddhibcre uoluerit :io%4/
ieo deteclis ex unaquaq) pbilofopbiafetta pradpuis,
uon bos aduocansaUos prateriensnttru promifcue uo
eans omneis.L v c .Jsueronequaqefteuulgariui&o
rm diuittm nuiuerojaerm tv Uteraru eftfiudiofus^
dcmaximam uita partem in bis rebus utrfatur.Cand
JmmutigHir
mitin tjuidrm tddti tt qturti,U4riutq.
e/
rat apparatuscr omnijugus.Neq; enim arbitror opet
raprcciim, ut mmero recenfeam etiam iUa condimeU
taycupedidtjromdtdydtqi id gems iUedmenta. Cun/
Hafiquide affathnfuppetebant. lnter hac Cleodemus
admoto ai lonis aure orr.no uides, inquit,fenem iUi,
Zenbtbemim dicebat,(fubaufcultaba enim)utfefeop/
fbuijs mgurgitatjaqiiuee ueftem oppleuit: tm quaqs'
mult* puern i ftrg/. j W ; •«v^g.v, {***»* interimfe
aUoruoculosftUere:neq) mtminit poftfefe aecmuben/
ti»m.' Hac igiturftcey Luciano cbmonftres, quo te*
ftis effe poftit. Mxhi uero nihil lone mon&ratore ppus
erat: quippe qui bac multo ante limis im oculis pra/
uideram.Hac fimuUtq) dixifjet Cleodemus:irruit'm
eonuiuiu ey Alcidamas Cynicus:at<j) is quide inuoca/
tusaudgatuiUudftjliuitatis gratia prafttus de Mcne/
lin
-JWrffT
*A$"***'< cnmauiam Arrefiiffm\ Uaq; ftlc
rtfq)turpiteratq) hnpudenteruifuseftftdffe: etquoi
cuiq) tum fbrte m ntente ucmebdt, in em torquebantl
amisiUud-.JnfanisMeneUe. Aliusrurfum:
Vcrum Agmemnoniamttttinc/niftapkcebant.
At
4&
LVClANI
CONVIVIVM
Ad bte dlid ejtue pro temporcfdlfe, lepidcq; dici pote
rttntjnem obmurmurdhdnt.ci.dm pdlkmnuUus dudt
bdtquicqudm dicercproptcrcdquodmetuercnt AUi
Cynick omnibus cUmofifiimm. Qud quidem re ddeo
rnfut efkreUquk dttteceUere, ut nuUi n5 effet fvrmiddlt
dus. At Arifidnetus cotUuddtuiUmquod muocdtus
dduenqfctjufiit dcccptdfeUdJuxtd lfliem dc Tnorift
fodorm dccumbcre.At iUe: Apdgejnquit,muUebre
quiddmdcmUe dicis uti m fcdmno dut fcUd fededm
quemddmodm ficitk uos, mUibus m fkrdtk pencfit/
pinirecumbcmes,purpurdfuffvUi.Quinegotibitiet
fkms ccenducro m ipfo interm conuiuio etidm obdms
htldns. Qttodfidefiitigdtusfuero:tm bumifubstrdto
pdUiOfCubito mnlxus cubuero: qudlem uidelicet Her/
culmptngum.ItdfidtjnquitArifkdmcttts,fiquidem>
ifkbuc nuuk. Sub b*c Alciddmds m otbemcomuuitM.
1ttfkrdns,cccndbdt, SsythdmtLtitujid uberiord pdfctfo
fttbinde fefe trdnsferens, undifc ctmbis quiinferehdnt
edulidsircumiens diqj obdmbuUns. Atq; interim td'/
tnen dm cibm cdperetjhdudqudqudm negocio udcd/
bdt,de uirtute obiter, de uitio differens, tm in durtm
' *tq) drgentm dicterid idcuUnsidmq; Arifkdmetupes>
contdbdtur,quidndmfibi ueUent tdm multdjtdm mdg?
ttdpocuU,quum nomimsufuipoffenteffe fictilidtVt/
rm Aristenetus idm obturbdntejnolefkumcfc effe per/
gcmcmMprdfensqmdcmcopefcuU:minifhomnuens
ut
D. E R A * . ROr. INTERP.
4»
utmgentem caticemjmfufo meracifiimo uinoMponri
gerct.Mo) id quidcm uifus efl optime cxcogitaffeinon
dimetiam mteUigens, quantoru tnaloru vs calixeffet
amtor futurm. Huc igitur Ut aecepiffet AlcidamM,ati/
ttudntifberfiientiwm agcbdt.Acfbtofternensfefe eubtt
bdt femitmdut,quetttddmodu fhcturwm fefefiterat poi/
. \icitm,tubitobumifixovnnitens,fimulbp dextrafcy/
phumfuftinehsiqudlem Herculem apud Pholwm picto
res effinguht.ldm uero v inter dlint cahr *fiiAurrbn
*'h**ZehAthrdm m^timrv1* AA hiU"",!'') v con/
fkbutdtiones brt/e, demum v lutermt ittat*. Interirn
ego quum puerum,quiiuxtd Cleodemu ddstabdt(erat
dutem is pocittator egregiefbrmofm) fubridentem vi/
etiffem (nam drbitror,quicquid obiter vnter coehanr
dam bbtigit,commemorari bportere: maximc,fi quH
fit elegdtttim acfcitefhttwm) iam ddmodu attentm bb
feruare cocpi/suidnam reirideret.Ac pdulo pofi,acCe
debat pucrtanquam caticem a Cleodemo recepturus.
At ittefihml v digitum ittimfitbArihgebdt, V dracb
tnas puto duas unh cum catice iradebat.Porro puer/si
fubftrittwm digitu rurfm drridebdt. C/eterum/ie pecii
nia,quum nofenfiffet optnor,coq) no reciperet,vnter/
ram delapfis dratbmis firepitus eficbncitatm,moxqs
dmbopariterrubore fuffvndebantur ,idqs itapalhm,
Sit nemono animaduertcret • Ambigebdtur igitur tiu
ter eos,qui proxime fedebant,cumfnameffent itti hum
vti,quttVpuer
ncgdretdfeproiectos,vQlcodemus
ivc.
E itent
tttjttdf
* XVCI A N I
COH V I VI V M
itemjuxtd qttem ftrepitut dcciderat,pbi excidiffe dipi
tnularet .Veruea res tm neglefta ep,ae conniuenter
omiffdipropteredquodii quoi acciierat,nbitd multi
ttidtffent,pr<eter mm(ut mihi quidem uifum tft)tLrit
fitenetum.Ham it paulo poft pueru loco muit,cldncu/
htm dblegdtts, er dlij cuiidm innuit,uti Cleodcmo pot
<tudtor a)$ifteret,uidelicctexexoktis iUu^c robuftts,
mtulionijuit equifoni cuipiam.Ad hunc modu ca res ut
<«IKJJ dbijt, fummu alioqui dUatura pudorem Cleode/
mojtquide dd omnes permanaffetjc nb protinus oscts
pans Ariftxnctweam fopiffet,ciuiliter dcxtreq,- ddtm
dttnt indutldtemuUntia.Cdteru Alcidamas(iam crum
potw eratpercontatw, quid nam effet nomen pueUat
mbentijim clara uoce tnditlofilentiopmuUv adfot
tninas cbuerfo uultwprsbibojnqt, tibi Cleantbi, Her/
<ulis Archepet£ omine. Sub htc quu rififfent omner.
•Ridetis, inquh ,fdcrilegi,<t,fponfe, HercuUs Dei rnti
ttomine prepinauerbnflmo iUud fcito opw efijnfcyt
phm d me traditu accipidtjiwqfuturumjtt iUittlim
«Wwg/^ t-Aik^ujik *-ff/>/jmii"»'w"^ interrhw^dnimm
iiber,fm corpore aieo robuflotpmulq; cm dicteje/
fe magis etiam renuiabat^thtm ufque ad iUa quefunt
maxime pudendi. Ad ea quu iterm arripffent conui/
Uttjmdignatui iUefurrexhjoruis iam atq) efferatis <u)
tuensocidisjtultuqi ipfo testans iam neq) pdcem, neq%
<mietem atturm ampliwJForptan V bdculum iUipp
frt aUcui, ni comodm id temporis plasenta pregram
dm
1». K.KAS. ROT. INTERP.
*rri
eUsfinffet iUata. Nam bdncfimuldtckconfbexit, knior
dc mitior cffe capit,dc stomdcbdri defijtxbambnUnt
tnterim dc pldcentdm duide uorans. Um uero pleritji
temttlentieffe caperant,V cldmoribusundiq; perfire
pebdt comiuiwm.Ndnt v Dionyfodorus rbeteremit/
iic agens,orationes quafdam pronunckbdt, Uudabdt
turifi minifiris,qui i tergo afiiftebant.Et lfiixus Gr£
mdticusuieifim,quipofiiUm accumbebdt,uerfutm '
centones quofddm recitdbdt,Pinddri,Hefiodi,cr A«4/
creontis camindfimulcStexcns dtqi confdrcindnsntet
dttex emnibus unicdm redderet cdHtilendm,eppidb
ttum ridicuUm.inprimis autem ilU,perindeqttdfiud
ticindns,dcbisqu£poficddcciderunt.
'
>
. Commtferefimulclypeos.
TumiUudquoque. .
TmuerocUmorcfiuirumlu&uscficooTtus. ;
•At uero ZenotbemtsJibeUulu quempidm minutis con
fcriptmUtcrulis, i puero dcceptm legebdt. Verunt
quuij quotu pdrtes erZt eduUd infirre, aliqudntifper,
itd utfoUnt*effarent tnararenturqitArifidmetusfedu/
hcuras, nc uelid interea temporis, aut ociofm effet,
dUtuoluptdtis expers, dccerfitu tntro Morionem iuf'
fit riiiculm aUquid ueldicere, uelfkeere, quo magk
'ttiam exbUirdrentur conuiux. Moxq^ ingreffus dejvr
snts quidZ, derafo cdpite, pauculos capiUos m uertice
•gefidnsfosqi crifia m tnore erecxos: bic faltabdt, dtsfi
faerfiltdndkqwmiiorecMtdrarifm
,matufefe
:
*
E i dircuntdgebdt
%ftrf
T.VCIANI
CONVIVrVW
•circumdgebdtjiflorquebdtqs. Tm cymbdlococujfe,
•fotiabdtmterm quidddmjingudm mitans Aegyptio/
rm.Voftremo dideridquedm idculdbdtur meos qui
• dderdm.AcreUjuifcommitctdtliridebdnt.Veru ubi
ejr.in Alciddmdtttemfimilequidddmtorfi^rt: cdtutu
iuuttt MeliteudppeUdnsJttdlgndtus iUefldmdudm
: dute pr*fcfriebdt,quod mideret iUi,du probdretur
eeeonuiudrumoeulos retineret )dbieftopdUioitttfc/
em luddretur prouocauit.Quod nificeretjtuncjuy
jquitJfdeuUmtibi impingdnt. Atqj itamifer ifle Sdtyv
riottxttdmiierdt Morioni nomen)congreffus cmnea,
ipdttcrdtiodecntdbdt.ErdtidfJecidcuUmultoiucun/
difiimm, quippe quu uiderent bpmine pbilofopbu eu
Morione compofitm ,quufirire,tim uicifiim feriri.
Proinde qtu dderdnt pdrtm pudore tdttgebdntur,pdr
t'mridebdttt:ibnec iamiftus Alciddntdcpugndm de/
rtrectdretidb bomuncione omnim pldufu comprobdto
.cerUnunefuperdttu.Hxcigitur,quueffentnomedid/
, cririfuexeeptd: ibi tandem mgreffus & Bionicus me/
tUcus bdud muUo pofi peraftdm concertdttonentyAie/
bdt dute itt mord fiiiffc Polyprepontem tibicinem,dm
bune pbrenefi eorreptu curdndi grdtid uiferet. Ae piU
ne quiddam rifii dignm,c$mtmorabdt. Dicebdtcnhtt
• m /edes iUius uentffe fefe ignaru etidm boniine idth to
•morbo teneri. At iUm protinwfunexiffejoribusbjoc
elufis/tc nudato gldiio, tibidsipfdt fibitrddidiffejjsq^
Mtiedtterriwfiifje.iseind^
D> E R A S . ROT. f K T B R P .
4*7
tufiiffejcuticmfubldtd mim gefldntc. Sefeforrb m>
tanto periculo tale qmdddmfuffeeSmentm. Nempe
ai cdtteniitertme prouocaffe bominem: idbj e<t lege.
utuiftutprdfcriptii certubj pUgaru numeru decipe/
ret. Acfefepriore cecmdfe, prtue atq) hnperite :• de/.
inde trdditkiUi tibijsfcutici <tb iUo recepiffe: gUdtu
dutem extempibperfcnefcrM m-dream abieeiffe.Dein.
quumminore Um difcrimine cum iholuttdretur^utxi
tio dduocajfe uicittos. Eos reuulfiffe beUudmjtqfitd ik
krmoperdferudtmfefe. ofcendebdt autem tr pW.
girumueftigia qudimmttnuUdq) mfkcie tuberdti/
ttentid. ErgoemDionicut ob bmufmodifcbulm non
nunm pUcuiffet,qum Storio ipfe:proxime iftigu TCA
ctindnsfefcde rctiquut catubdt. Atqfhic qmdebdud
abfq) nminequoim nobkdduenerdt:\mbprorfm
ufuifcturus ddeaqud pofUacontigerunt.eimprb*
diens inmedim conuiuiu puer qmdm, quifcdb Etoe
mocle Stoico uenire dieeret, epifcotim quoidam sifcrenspdiebdtdbberofibi mdnddtu,ut eo palm omnib..
duiientibut perleftojrurfus iommfefe reciperet.Hic
igiturpermittente Arifcencto,ddmotut di htcerndm
legebdt.p H i L .Now oratione hucidne m fponfeldu
demcompofitm,dut carme mptidlr.quodgenut per
mubdfcciutf L v c . Videticct nosquoq) tdle quippi/
m extfcimabdmut.Verunedccedebat quiie diii,ut
dim.Cdtcrummtiterititdfcriptuerdt. Etcmocles
pbilofopbus Arittdneto. QgdnonmouearconuiHijs,
*<•• •>
S f omnit
4$*
«feVCIANI
-.COTIVIVITtf-
omnis dnte dttd uiu medfuerit tefiis. Qtu quidem qt&t
quotiiiemibicomplures cd cttuftmolefiifint,temul*
to ditioresMmen bdud unqum iUis morem gefivper/
pendens nimirum, qudntufit m eiufmqdi compotdtiot
nibus tumultus,qudntu licentix petuUntidik: ueru ddt
uerfus untm te mibi uideor mto iureflomdchdtus, qui
tdnttmtemporisk me officiofifiimecultttt &• obfer/
tsdtus, tdmeh mdignum babueris, quem uel iuter reU/
quos dmicos tuos uumer<tresfedfolu ex omnibus pras
teriemjuiqj qum uicinus effcm.\?rtinde tua caufa m*
gfc difcrucior, qui quidcm te tam ingratu prabuerts*
ssldmipfefeUeitdtemncqudqummhocfidtuo,fiquk
mibi mpdttidt, uelfuem fyluefirem,uel leporem: «cl
pldcenidm: quemihi ajfktim contingunt dpud dUos,
quiofficid norut.Qu,<tndoquidectidm bodic quu dpud
difcipulu Fdmmene canare mibiUcuerk, oppipdrdtnx
(ut uocdnt)candmjtp annui tdmen uebementer obfe/
erdntijtibifciUcet demens ego,memetipfam referudns,
X\ttu nobispr<eteritk,dUosdccipkconuiuio. idqyme/
ritoficis,neqi enim uUo modo potes quii fit redhts di/
gnofcerejtec dpprehenfiudm UUm pbdntdfiam habcs*
Caterim bdttdfum nefcius, unde mibi ifidfintprofe/
itd: nempe db egregijs ifiis pbiiofopbk tuk Zenotbe/
mide dc Ldbyrintbo. Quibus equidem ( dbfitktmdut
thStouel unicofyUogifmo mibiuideor os protimfs ob
turdrepoffe. Alioqttireftondcdtiftorm dliquk quht
fitfhilofofibU^
r
*
quii
Xti S R A S . R-OT.^IWTffRW
4?>
a^jrUttAA» Aifjp^Aif^tftJt^ ut ne ^
\nlerimde
perplextsitUs rogationibus propontymdfit fyttogift'
mutrarHUtut-quiA
««TBrf ffl, <["id tfffffff
VCTHttt tl*
quidem istisfruark licet. Namcgcquifolwm in bonis
dueam quod fithonefim,ptcile tulero contumeliam»
Atqui ne pofiis pcfthac ad iftam excufatione confuge
rejut dicas te mei oblitm juijfemimirum wt tanto rervt
ftrepitujtantisqi oecupdtionibusibis te bodiefm aUo/
quutus,primumane domi tut: deinde rurfm m Cafto
rkacPoUucis templo rem diuinamfacientem. Ac bk
quidem de rebus ha>c refponderim. Quodfi tibi uideor
cotnx gratiafuccenfere: quid Oeneo aceiderit cogitdf
to.Videbk nimirm ipfam etiam Oianam mdignante,
quod iUefefolam non adbibuerit ad facrificm,quu re/
liquos deos omneis acciperet comiuio.Kam bac de re
ficdlicubimeminitilomerus: t
Seu quia non noraufeu nonfuccurreratWk^
JXcritereft ofjvnfatamen.
v..^
ItemEuripides.
CalydonquidembdcVelopeijregiofoli:
Qud pdrtefeuumfbeddt aduerfafretum
AgroshabensJtumdiuiteSftmfertiles.
RurfmSopbocles.
* Immanis apri trifte monftrum, in Oenei
ImmiJitdgrosgtidtdLdtona-dcd
' Oottdeminusmifisferbrefpicutis.
tUcctibi i p\urimkpaucaritamutinteUigeres,cuiuf/.
£--"i
E 4
modi
44*
VVCIANI CONVIVIVM
mdi prtterito uiro Dipbilum ad cotnam adhibeat, eu
cr ipfifitimcSmiferis tuuAdqJ rette.Efienmiucun/
dut <tdolefeenti,0- ita cmeo uiuitjitpUeeat^tq) ohf
frguAtur^gj ddeo ni mibi turpc dittufiierat,dddidif
fem cr atiudquiddam, Quod quidetufitibebit,e "Zo/
pyro eius p<edagogo uerm cffe cognofces. Veru no
couenit obturbare m nuptijs:ncq) accufare queng.
fertim criminibut ufqueadeofoedis ae pudedis. Tam
fi Diphilus dignus m quefiLcerem,quippe qui duo
difcipulos 4 me retraxerit: ego tamen ipfius pbilofo
pbi* caufa reticebo, Vorrofimulobuie mandaui, uti
fi quam partem dare ueUcs,uel aprijuel ceruijuel
cent*,mibi deportandam, ut iftocpatto te mibi de co
na purgares/te reciperctjne ad boc ipfim q nobis mi
fusfiuffe uideatur.rltc amice qum legercntur,fudor
\nterm utiq) mibi manabat pr<e pudore:fimulqJ im
lud quod uulgo dicifotitm eftjoptabam, ut terrq mi
hi debifceret:quum uiderem eos qui prafentes ader
adfingulatepittol*partesinterferidentes,potifiimil
autem hos,qui nouerant Etoemoelemuiru eanmjta
tmcfrfeueritdtisprafeferentem.Admirdbdnturigi/
tur,quod eiufmodi uir effetJsattenHsfitgiffefefe, ba
uideticet ac uultus autteritate deceptos. C*term Ar
fi<enetm mtbi quidem bqud uidcbdtur bominemco
temptu negtigemiauepr*teriffe,uermquoddefbe/
raffet,fi fiiffetinmtatmjunquamaddmpcffe^utan/
nueret :ut'q) ad eiufmodi res fe morigerm pr*beret
D •,, B R A 5» RO T., I N T S R P^
44*,
Eeq) ne temindmquidemefjepmcdfe. Ergo pofiedq
puer im Ugere defuffet, uniucrfum conuiuim m Di/
philumdc Zenonem.torquehctnt ocuUs,quodbiim
mctutrepidifedereni,axpdMdi,ipfafyuuttusincon/
ftdntid <tc pcrpUxitdte crimen dgnpfcenfes ,ab Etce/
mocU'mtetm.Vorrb Arifienetus qudnquam effetfa/
neperturbdtusatebememerbj confternatusdnimo,td/
men nos iubcbdt bibere,condns nimirum id quod eue/
nerdt,c5mode uerterejubridens interhn, Ac puerm
redire iufiitjrefpondesjed (ibi curcefore.Vdulo dutetn
pofifurgenscrZeno cldnculumfefedbduxit icontu/
uio,fubnumitus d peddgogo, ut difcederet innueme,
idifr tdnqudpdtris iuffu-lbi uero CUodemus,quiimr
dudtm occdfipnem qudritdbdt (Em gehicbat omnu^
npcum Stoicisconfiittdrfjuerm dirmpebdtur,quoi,
nonreperiretcdufdm ddidfatis idoncm)tm igitur,,
dnfm pr/ebete epihold HuitJmodi,'mquitJicitegre/,
giut iUe Cbryfippus cr Zenon ifie mirabilfajsecj; »o»
CUantbesjuerbuU mifera, netp quicdudm preter ro/.
g4tiuncuUs,cr mbras dumaxdt pbUofopborm. C/t.
term EtoemocUsfum pUrique omnes. videtis qulnt
tr ipfeepifioUe grauesfim dcfeniles. Vpftrcnu) Ari/
fttenetus bic Oeneus eh.EtcemocUs Diand, Dij bonift,
beMdufbicdtdomnU,qudm$epngrudceUbrand*je/
fiiuitdti. Itt per louem mquit Hermonjupra bunc ac/
cumbens:huudierdt autemjut opinor, dprm quendSArifiteneto pardtmjut mcouiuio proponereturjepip,
*.,,;
E 5
putd/
44*
-V
LVClAWI CONVIVIVM'"
putabdtnon intempeftiuefxctdmmemionemapriihiY
Us Calyionij:per Ures Ariftanete ,pcqudm primum
fteripartem mittasjnefenex interm iUefameperedt*
tanq lAelcdger tdbefkttus. Tdmetp nihil queat dcer/
kmn aeeidermqmndoquidem Chrypppus bec indiffe/
rentid eenfet ejfe. Itine uos Chrypppunominatis in/
quit Zenothemis, erigensfefe, maximacfr uoce into/
ttdns:ancxunohomine,quinolegitime philofophiam
exercedtjnempc prafttgiatore ifto Etotmocle, Clean/
tem ac Zenone metimini,uirosfdpientestAt qui tanf
cemeftisippuos,quih<ecdicitis:annon tuHermon
Caftoris er PoUucis ctfariem, qu«m bdbebdnt aure/
m circmntondihi i Cuius quidemfatti pcenam ddbis
cdmificitrdcutut.Tuporrd Cleodeme,n6nne Softrati
dSfcipuU tui uxorem ftupraftitubnne in adulterio eo
dtprehenfus nefandiftima pdffus esiAn non igiturple
bitis, qmm huiufmodi dedecortmuobis ptisconfcisi
Atqui nonpm meaippus uxoris Uno, Cleodemus in/
quit,quemadmodu tu , »r$ difcipuli diuerfantis apud
theuidticumfuftuU,quod is depojiierdt, eocfc facto ra/
thtiffc meper PaUadem daerans abnegdui, neq) qua>
iernis dracbmisfcenero,neq; difcipulos obtorto eoUc*
inuinculdduco,nipintemporcmercedem perfolue/
hnt.Veru iUudinquit Zenothemis, bdudquaqua pof/
ps inftcids ire, te Critoni uenenum quo pdtrem neca/
ret miniftrdjfe.Atq; intered forte bibebdt,quicquid a»
tm erat in caUcc rcUquum(erat dntem Rrmefemiple
i •-*
nm
vi
IXA$.
n\or.inru.nt.
449
jwy;/« duos iUos profundebdt.Porro confperfus cfbpd
riter v lonjdip prmif tulit^uod iUis uicinus aecUM
beretjlioqui eq nudo non indignus.Hermon igitur de
miffo uerticc merumi capitc abftergebatfos intcru»
qui prafcntes trant attehans, quod id gapus contum
lijseffet affettus. Cleodemus autem quum no haberet
cdlicemjnuadens primuconfpuebat Zenotbemidkde/
indeUua comprebenfum a barba,plagamin tempui
erat imfurus:acfenemfvrtaffe necaffetniAriflanetut
dextramfublataretinuiffet. Umoxtranfcenfo Zcnof
tbcmideinter utrunf medius affedit, ut co uelutimu/
ro dirempti,pace inter ipfos agerent. Hac igitur dunt
gerebitur Pbilon^quidl uaria meo cum animo uotue
bm.PrimZ iUudjhatim occurrebat, nuUSeffe opcrte/
preciumjl quia Aifap1m« pfrdfrdt, *>P"«1fcf-"**•*
ratiancsMid qund rft t\ptimum,areSmodet ifhft caM)
panfif quauideremiUofqtiiuerbK dtias <MtrceUirct\
quim faOit ipfisfrfe-ridiculos exbiberent. Veindef?
iUud ueniebatin mente, neforte uerum effet, quoduut
go plerif, dictitarent,uideliceteruditionem i rettari
tionebonisf infiimis abdueere ishos,quifolos Ubrot
ftctxarcnt, quif foUieitudine curaf quam itcddfir/
rent,perpetuo ienerentur. Quandoquide quuiUtm
inulti prxfentes effcnt pbilofopbi, necafu quide uUuUt
erat cernere a peccando mmunem.VerU alijfdciebit
turpiajlifdicebant turpiora.Hef enmiatn poteraM
torum qu^fiebMcidpaJmo
Mori'mputare:tntct
i
.;
reputans
444
.fcVCtANI -COHVlVtVM 3
reputansfuiufmodieffeot, qut EtamocUs, neq) tm*
ncq) potu etiamdmguftatofmpfcrit. Ua rertm uU
cts prapofterx atq) muerfe uidebantur ,fusuidem ui/
i&Jes idiotat jftosfmma cm mdeftia conuiuiu ttgu.
fmtesJU-q) lUju* prtu*,dnte<,tieq) indrawe frfr gerctt*.
ktt' Mridehttntdwt<ir<trer iam damnabant rasopi
KW,fl4gf^irfmfttJ^^M^^',?f^t'fft'fit<ifr<intffff'ii
Okcmus efjeprecq.ContrafapUntes iUhtvin Ubidinc
fbtebanturjev conuicus certahit, tv fupra modufefe
potu cibis'q) expUbant: potsremo uocifrrabatur tv ad
ut4nmufqs conferendM rapiebantur. Ceterm admiA
tandusilU AJcidamat/etiam meiebatfub oeutis omnti
Umaubilreunkmf<xminM,Acmibiqtd<Ufiquisheo.
quein eo conuiuio gerebatur rettifime uobuffet cotu
krre,fimiUimauidebanturqsquede Eride deapoc
tofabulanturtnempc banc,quod non effet ad Pelei m
pUMaduoeatd,maUm'mmdiwn couiuim ahiecUfe%
exquo tam ingens apud Troiam bcttm fuerit ortiL
itidem EtocmocUsmibiuifus eh epifbolaitla,quaji nu\
bquopiam in medim proUctOJfton minus mdorum,
qubnUtM babebMfxcitdffe.l3.eq) enimfinem conten
tUntsfmebant Zenotbemis ac CUodemus: quanqui
mmus iMcrutrunq) intereefferat Ariftenetus. Age,
mqujtcUodemus,'mprafentiarum quidcmfateftfi
hjteras nefcite conmncaminufed craftino die uos uUifa
car,quibus conuenUt modts.Kefponde mibi Zenotbe/
miaieltUMleUgmifVmus ijfe iyiphiks:quatamUm
grdtia,
0i ERAI. ROTi imrHRi».
«frit*
gfatiipeeuni<e pcjjefiicmemmter'md^erentiaponeri
aam effe eenfetk :tmex omnibus nit aliud fpettetki
quamut ipfiquam plurimu pecutie pofiideatkfAtqs
ob idcauftjemper apud diuites baretkfctnerdtk dtt
queufurkmcumUtisjteq; nontriertedt docrtk.Rur/
fmqtutr tioluptatem detefiemim,atqjhac decatift
Epicureosmiuiuocetkrqumipfiuoluptdtkgrdtidi,
tutpifibna tm facitkjm patimim: mmgneftrentet
fiqukuos nonuocaritadcanamyurfmfi uoeemmi,
tionfat efhtantm uorare utcibo ttirgeatfcnifi &ft/
unHktantm dotfetk. Atq) b£cqumdicerrt,parittT
<y-hntemreMe1lere cotutusefi, quodZenotbetmik
fmertenebatjmnicarnim genere refmmrptaneq^
ftturm irat, ut apertm iUud acfolutm mtiim m
fbsmabqcerrt, nifi quiapuernoh omittebat i ttuutU
atiKgnamtnaduerfmtrabentem retinens. Hic ttrr/
nmn:EugeCleodeme,refJ>ondcdntqudgrdtidddmnct
t*obiptatem:qumipfi fupracriteros omnek studeattt
atoluptatifQujm tnagkjttquit Zenotbemis, tu Cleode
timrcfpondeto, quamobre diuitiat 'mtcrmdiffvrctianu
dtiftrcs.lmb tu potius.Atq) buncaimoduiiutm eftd
tercdtum: donee Ion capite tandem m apertm prola/
*b,defifiite mquit: Egofilibet fermonm argument*
tiroponam m medium, conuiuio nuptijsq; digna. tios
fktrrb citra contentione uicifim, cr dirtte ty aufcato
iate:qumadmodmeyapudvUtonenoRru\atternk
tticendiuicibus Yes,utpkrimm agitatur. iddksum
*#»
probabat
nyVfS
tVTCrfANI
CONVIVIVJ**
probabdnt,quu omttes qui aderatjtum in primis ArtV
ftenetus atq; Eucritus,nimirum infbem eretji,fore ut
eo pdtto db odiofis iUis contentionihus difcedi poffet.
Et ArifUnetuspriorem in locufcfe recepit, tam pdr/
tmeffe pacem ratus. lamq; ttobis inferebatur ea con/
uiuij p<trs,abfolutam ccenam uocant ,fingul£fingulk
Aues/carnes aprugiut, pulpaleporina,pifck Tageni/
cus,placent£,breuiter Uk,qu£cunq; liberu efijeu ue/
lisin aluum conderefeu domW afportare malk. Appo
nebaturigitur,ttonfuacuiq; quadmk,uerum Arist*/
neto atq; Eucrito,eadJe in parte menfe, una mbobus
conmunk ,ita ut defua utriqj parte quc fc fpettaret,
effet edendm,aut toUendm.Dcmde alterd Zenothe/
tnidi Stoico,cr Hermoni Epicureo, & bts item inter
ipfos comunk.Demceps Cleodemo atq; loni. Pofkbos
fpotifo ac mibiPorro Diphilo duorm pars appojita*
propterea quod Zenojam difcefferat.HccftcitoPbi/
lonjuti memoria teneas. Ham paulo pofi, ad inteUeft»
itarrationk erunt ufui. P H I . Meminerofane.L v c ,
Tm lon,primus igitur exordiar inquitji quidm m/
detur. Deinde ubi pauUfber interfiluiffet: CbueniebaL,
4hquit,fortafiisjtt apud eiufmodi uiros de idek, atque
incorporeis fubitantijs,deq; animi immortalitate fer/
tno baberetur, uerm ne mibi contradicant ij qui di/
surfm philofopbie fcftamfequuntur ,dc mptijs di/
cm,ea quc congruunt.Atq; iUttd quidem optimm bs
tratfkturumfimptijs opus nonhtbermusfcdtltto
nk
Xiy ER A S . ROT. IKTER.P.
44$
nkdcSocratk dogtnafcquutiafxminarm cotttmer/
<4o nos penitus abdicaremus. Etonm qui iidficiffentt,
ij demm ad abfolutam itiam uirtutcm pertingere po/
iitiffent. Qjtodfi uiris omnino ducenddfint uxoresatt
cas iuxta Platonicamfententiam interfe cdmunes ba/
beantasideUcet quo zetotypia uacemus. Hec quu tf/
fent rifu excepta, ut qud nimk intempeftiue dicerene
dutjtm Dionyfodorusjton tu definesjnquitjbarbari/
ea ista nobis oceinereiJSam ubi zelotypiam ittamre/
periastout apud quefAt tu etia bifcerc audes, inquit,
fterquilinimfAd bac Dionyfodorus/)pinorjdM erat
conuicia qme conueniebat regeirurusaierm grammd
ticus Istidut uir optimus itieiDefinitc inquit,Ego uo/
bk cpitbalamion recitabojimulqi ccepit legere.Erant
pMtemEJegiaciuerfusbiJifatismemini.
KuperArijtanetiinadibusunicafummo
HutritaelistudiodiuaClcantbisherd.
VirginibuscunftisreUquisprafiantiorund
VelpotiorPhcebejuetpotiorVcnere.
Sals^ejTtuiuuemmuaUdifimcfpoifeualtiUumf
Hcreo prior,ac fortior Aeacida.
i
Atrurfimuobisboccarmenfapiusolim,
Commune ambobus coniugiaU canam. ,
fLec ita ut eft cdfentaneujrifus eft cdfccutus.ReUqui
dTOtaacibitotieretur.UmqstofcbdtAriftfintfus/Xtcg
.Eucritusexbisqudfibifueratpropofitdfudm uterqt,
tfdrttw.Tm ego qut tmbitcr Chereas itemque fiU
c ,
erdnt
44«
«• v CI A NI
C O N V I V1 V JVT*
erdni propofitduEundem dd modu lon & CleodemttP*
VorrdDiphilusetidmZenonis digrefii pdrtmtoUe/
re pdrdbdt:dffrmdns unifibiedfuiffe propofitd:dtquo
hdc de cdufd cum miniftris dimicdbdtjc uicifiim inter
fefe trdhebdnt mdtubus utrmqs ht duem imectvmo dv>
ter qudm VdtrocU Cddducr binc dtqj iUinc dttrdhere
condntes.Poftremo uicit iUe^ttq) dbftuUt,pUtrimu *»/
terhnrifum prcbens conuiuis: mxxime quum cdm o»
rempostcd grduiterftomdchdretur: perinde quxfixr
ttoci dffectUs iniurid.Umuero Zenotbemis dtqj HeY*
mon,quipdriterutdiftwmeft^ccumhebdnt:dltcrfupe
riustputd Zenothemis:dUerinfrd hunc, reUqud qutdeX
quonidm xqudUdfuerdnt dppdfita, citrd pugnifuftu'/
Urdnt.Cxterum duis, quteiacebdt dd Hermon» pdft
tem,erdt dlterdfuulo pinguior.idqs itd cdfu euenerm\
opinorJldmck fui uterqk fubldturus erdt, ibi Zeriothe/
mis(fcd tu mihi nunc quim mxximcfae animu dducr/
tdsim enm dd ipfum negocij caput peruenimufyZe/
nothemis inqui, omiffd ea qu<e fefefpcctdbdt,edm que
vnte Hcrmonem idcebdt toUere eft dggreffus:qmt qui
dem(uti idm diximus)erdt pinguiufculd. At iUe con/
trd nitens retinebdt, hdudfinens, ut ed inre potiores
[erret.lnter b<ec cldmore coorto utriqkin dlterum ir/
rittentes ipfis duibus fxcies mutuo aedebant: dc barbts
inuicem prehenfis duxilio ddUocabdnt: hic quide Cler
cdemum,putd HermondUe uero, nempe ZenqthentU),
Alciddmdntem acDiphUm. Atceteri qmdcddpito
'••'~J
' >
t«
D . E R A S . ROT. I N T B R P .
44»
$ttdeceffnZt,pdrtmbuius pdrtmiltius ,pr*ter utm
lonem.quifefe neutru dtqj anapitem ferttabat. Ctfte/
rim iUi inuicem conferti pugndbdnt kc Zenotbemis
amaefcypbum e menfdfublatu, rttw qui corhn Ari/.
fieneto $tabat,*biccit in Hermonem.
Atq}btttobdudtctigittdtibfcdfUxnsdberrdt.
.
Veram fbonfi caput diffecuit^lto grdmfiimoq) uulne/
re.Itdq} muuerum coortd uociferatio,que medium in
tn-dtiumin)jtiebdm:cumprimisdvteddulefccntutima
ter,quum iamfdnguinem eius dfpexiffet: pretcrca v<
fiponfd metnterritd,profitijt. Inter btc Alridmas
firennuumttirumprafiitit, qutm Zenotbemidiferret
opem.wiUifofuo bdculo.Cleodemiquidcm caludriS»
Uermonis ucromaxtmm eomminuittdd hsc ifmur
UsaUquotopituldripdrdntesuulnerduit. Qudnqudm^
MtuMbisrebusterriti eefferunt.Verum Cleodemut
intentdto digito Zenothemidi oculum tffoditxum adr.
motusttdrem mordicus dUuifit.Porrb Hermon Dipbi
bm Zemthemidifuppetidsferre conttumJefpnm\x\
mterram prscipitem dedit. Sducidtus efi v Iftieus
grammdticus, dum interuentufuo eos studet dirime/
texdtiee uideticet in dentes iftius ittifo: idf) d Cleodes^
ttto^uum huncHiphiUtmeffecredidiffet.nSlstisum.
laeebatigiturmifertueriuxtdfuum ipfius Homerumi
Sanguinem ab ore uomens. Vneterea tumutius atq} U
cbrymarum plena unatqj erant ommridum v mutiea
ret eiukrtnt Cbtredfbonfo drcujufc,dum$ dtifh*.
*••• ••*
tvc.
f fiudent
Mftjtt- tivciA-m
c o s v f v r v M •itudent compefcere. Vorrb mxinu maloru omntssm
pars erat Alcidamas, poftea quam femel adfum re/.
diffet mgemmfcriens,quicunq; forte in ipfm htridif/
fet.Heq; uero pauri m eo pra-lio cecidiffentjcitojd bd
culum isfregiffet. Ego porrb iuxta psrittem erettus
afiiflens,fbeftabam omnia, neq; me ei negocio admif/
cebm,mmru lsti<eiim dactusexemplo: quameffet
periculoftmriufmoditnnjliaut uepr Airitnrrr-. Lapi/.
tbas iutj Centdutosq; uidtffes/euerti menfas, ejfundi
fdnguinem^roijcifcypbos. Dcmu Alcidamasfubuer/
ft lucerna, mgnas mduxit tcnebras. lamcj res ut ed
comeitu ficilc,4trocior ctiam multo effe ccepit, prat'
fertm quvm baud effet procliue, luminis copiam ali/
cunde recttperare ,fed mulu interm acfeua patrata.
funt m tenebris.Voflitbi accederet, nefrio quis lucer/
tum Undem ddportans, AUidamas quidem repertus
e^tihicitueuestemfufioUens/tiq; cum iUd cjjgrrdipu/:
gnans. Dionyfodortu autem in alio quodam ridiculo
fkrinore deprebenfus eSt.Hamut funexerat,fcyphu»
cfinuiUius elapfus mfoludeddU.,pofie<t excufansdie/.
hit, lonem m tumultu calicem fublatu, fibi tradidiffe,
tte periret.lditd fkclim, lon admodm foUidte quafi
patronm agens affeuerabat. Hw rebus dimiffm ei\
cotmiuim,a Ucbrymis denuo m ridiculu exitm cott
urrfmJdct; AUidamatcs,TMonyfodori, atq* lottis grct,
tia. Porrb qui erani faucijjubUtifarcin<e ritufirat th
portabmurmiferU affeki nudis,maximefcnextik
i
i '
Zetufa
t>. ERAS. ROT. INTSRP.
45*
!%etotbemis,parittttum oculotim/nafcftutildttrt
enecarife prx cruciatu clamitans: adeo ut Hermofh
quanquam ne ipfe quidemexpers mdorum, num buie
duo deutesfuerant excufihpalkm attefiareturMemi/
neris inquiens 6 Zenotbcmkjie poflbac doiore m me/
difs babendm ducas. Atfbonfus Um uulnere ioDio/
nco curato, domum reucttus cfififcifs reuindo capi/
te/cidem mpofitus luhiada quo fponfam fuerai abd»
ettirus. Atcfi itamiferiUenuptiasacerbascelebrarat*\
Beinde QT alijs item Dionicut pro fua uirili remedi&,
ddhibuerat.Pottremo poftquZ iam dormieranttdfrat
tatifunt,pleriqi medifs in uifsumktes. Cctcrm Alreidamas mbi remanebat.Hc<fr enm ualebant bondni,
tectrudere, pofteaquam femelfefe infbondam dbiecc/
rdtjtque ibi tranfuerfus accubuiffct. HiV erat 6 bone;
Philon eius exitus conuiuif/de quo rettifiime UTud diet
txfitt^quodinfineTragccdiam nonnunq]accimtur.
• Suntfinjunijktajsafies.
• Pturimaqudhaudfberauerisunqum
• Eaconficiuntmminadium.
- \
• RurpmquacertdfperarK,
• Eafiufiratononcontingunt.
Siquidem &• bacpUni prater expedationem atque,
htopinato exierunt. Praterea & iUud iam diditijion
effc tutimhcui nonfit opus»em eiufmodi pbiiofopbit •
afjtarc conuimm>
• -,
. • ,-
. F %
VudamK
4f*
••«.•!
L V C I A N V S D E ASf
TROLOCIA» D R S .
ERASMO
?e~n*rh*L?h<,»i
\t/XiUAoaiA
Roterodmointerprtte.
Ecalo,dcfydfbrisefinobisin{iittttusfers
£
mo.Nondcipfis quidc dftris,tteq}ipfode,
calo,uerimdedmndtione *c «critcft*
C^RCtfeitUsinbominumuitdm profcUatur.Neqi rur/
fum mttn UbeUus bicfe trddiWumaut doctttrum pro,
fiittur,quo pdtto diuinatione banc affequi Ucedt. Sct§:
ittudquerorrdottos otnneis cumin ccteris omnibus,
cwce*mfe[elnsq;mmbHStraddtt,fMmAstrolai
f^mtuxbabereinpreaojucexercereMquibocdo,
ttrimgentauetufiMefi,neqimperddMsperiuW^
fedtnuentum est prifcorum regum, quosTHf amabat*
Jabuius atdtis mortdles nofolum infatidfocordiafk,,
surumttia odio laboris,diuerfa ab iUisfcntmt. CHMMJJ; >
fbrte inaderint in eos,quifidfa prxdicutJum ty dfird
cu\pattt,& ipfam Astrotogiam babent exofamateque
fdutdtrm edmjteqi ueridicdmarbitrantes.Sed artem
mdgi$fdlfdmdt$indnmd}dudrefte,ficutimihiqui/
dem uideturfementes.Ueqierim ob mperiti* fdbri,
dts ipft culpdturjieqi ob cantoris infcitidm, ipfa mufi
Cd parmt tfi fruJit*quin ittijutHut\t¥lmm futtt ionAf,
ri.Cetervmdrsundqueqifu4ptendWdfcitdest.Pri/>
\ttlj.i>pcffr>r,jjnumigitur AetbiopesbdncrdtionemmortdUbustrd.
^ ^ v c r ^ f ^ f c ^ . j B ^ ^ fartim gentuausfapientt*.
UdM
D. ZRA5. X0T. rNTERP.
49
Um eeteris quoq; in rebus Aethiopes retiquoshomi
nes amccxUuM fapientia, Vccrtm regionis qum inco
I2t opportunitas, propterea quodapud eos perpetua
fit catifercmtatjranquiuttMcfrjKq; patiutur anni mtt
tationes/edeadrm temperieuiuunt.jhufk.cum prim»
uidcrent hmm nS fempereodem uultu apparentem,
fcduaridfub'mdeft>ecie,v in atiam atq; atia uertifor
mmjnifa eft iUis ea res admiratione at<k difquifitione
digna.Deinde cum mquififfent, reppererunt hanc effe
tarum rcrtm caufmjquodhme non effet lumen pro/
frimjfed ifole mutuatm. Inuencrut autem er reti/
quarm fteUarm motus, harm quas nos errones apf
pcUamusjnm fieUarm befole nuuetur, naturama^
earm actwtctiatmjve^etiusjquosunaquteq; pret
fiet nominibus quoq; mditis, non iUis quidem utcunqt.
infum efi,confiHis:fed que note rerwm effent. Hec igi
turinealoperft>exeruntAethiopes,mox AcgyptiftfaayY1-**
fimtimis artem knperfectatradiderunt.Porro Aegyt
ftij diuinandi rationem, qum abiUis dimidiatam aet
ceperantjm maius prouexerunt: quippequi mcnfur*
etimM qnm unaqueckfieUantouereturjndicamt.
Ad bec annorum, menfim,borarum<u mmerm mt
&iturruM.Acmenfesqmdmffllunametiuntur,atqs
eius recurfufimunt. Annumuerofole, v buius cir*
'twtttmetiuntur.Quinhisetiam maiora ofttnderunt.
Hmcxuniuerfo cctlo retiquisct; fieUis,v>rrantit
<• :. >
f
|
duode/
4S+
'
<$y
<"*j
. t v c . D'R xsrR-OIOO1«
duodecmpsxteseffecerunt inhis qux mouentur,&
unmqudnqfuis dnimdntibus repr<efmdntnt,pdrtin%
nwrints,pdrtim hamine,pdrt'mffris, partm mldtiti/
huStpirtm pecudibus. Vnde ty fdcrd Aegyptiorum
Udriefiunt.tHequeenmomnesAegyptij,cxomnibm
duodecim pdttibus diuutdbdnt.Sed alij dlijs utebdntur
pdrtibutAtdq±drictemcolunt,quiddArictemfbe(td/
hdnf.pifcibus non uefcutur,qui Pifccs dnnotdrdnt.ta.ee
hirewm tMSkdnt,qui Cdpricornwn uiderdntjtque alif
item dtid uetterdbdntur,qu£ quifque muenerdt. Qtun
tdurm etidm ob honorem ccelesris TduricotiU. Udnt,
Apu dpuditios,res m primis fdcrd,regionemfortitus
eh,ty qui eum incolunt pdrtem,ordculm quoq; di/
cdruntjignm uideticct diuindtionis, quam * ceelefle
tduro petuttt. Acnon multo pose Ubyes quoq$ drtem
hdnc funt dggrefii. Siquidem ey oracultm quod ett
apud itios Ammottis, dd ccelm ,*y huiusfeutentUm
refcrturjuxtd kmmonem, quem iftidrietisfpeciefin/
gurtJZjdhjttrJint autem hxc ommd ey Bdbylonij, dtqt
hi quidem affirmdntfe primos omntim fitiffe. Verm
Utego exifiimo,multo pofierius dd hosfcientid perue
nitlktjictQ Grxci nec db ActbiopibusAec Aegypttis
de Afkrologid quicquam audkrunt. Vcrmittis Qrt>
fheus Qcagro Catiiopeq; prognatus,primus iftd mon
ttrduitjton itie quidem admodm dilucidejteque ren$
clare docuitjed prxftigqsdcmysxicU inuolucris ob/
tcxlt.Sfcenim WuifuQefr •<Ndm confintMdlyrx,
>•'•••<•
t ~1
*
Qrgi*
D . E R A S. R O T. IW T B R VJ
4ff
frrgjdinfiituitJdcrdsa^ cdtttiones decdntdbdti l?orro\
tyrdcumfeptemhdberct cborddit concentmmobiU/mfieUdrm reprefcMdbdt.H/c conquirensdtq; bttc
dgitdns Orpbeuspmnid delinebdUomnida^ uincebdt^
Heque enim ULtm bominis lyrdmfbcildbdnt, neaj iUi
dUerius muficesfiudim erdt,uerm btc tnognd iU*
Orpbei lyrd. Hifce rebut cim Grxci bonorem bdbe/
fe ueUentiocm iUi m ipfo ccelo defigndrunt&T conu
piufculeefieUe uocdntur Orpbei lyrd. Ojjfidfi qudn/
do Orpbemuideris uelfaxo expreffum ,uelcolori/
busefficlm ,fedet m medio, cdnenHfimilis, mmbut
renens iyrum. Cirem hunc dnimmim mnmcrd
muUitudoJmter qux eyhomo ey tdurus ty leo,Cum/
que borm finguld uideris ,fic borm mihi mtmine/
ris, cuiufmodifitiUius cdntus,cuudmodi lyrd. Cuiup
modi tdurus ty cuiufmodi leoOrpbeu dudidttt. Quod
fieorm qu/t dico, cdufts mteUigds, tm ty in ccelo
bormunmquodq; contcmpldtor. Fertur dutemty.
Tirefid genere Boeotius, diuindndi glorid multm ce/Ti vefu*y*/
kbrUhxiffi .HuncTirefidm ex Greecwaiuntdixiffe,
iteUdrum errdticdrm dlids effe fceminds ,dlids md/
res, non tdmen eddcm efficere. Vnde eundem dncipi/
ti quoque fexufuiffe fdbuldntur,dliqudndo fxmindm,
dUqudndo mdrem.Vorrb Atreo ey Tbyefie dere/
gno pdterno decertsntibusjdm tum mdximdnt Afiro
hgid,cceleitisaJ dotrrinx curdm fiuffe Grads,pdum
tst. Ac publico confenfufidtucruntArgiui, ut uter i
•>•,..;
F 4
fdentid
45*
fi)r*ft-tr'
Xtvtu/
ytUxvofben
pfivjpc"/
ytJaiuj/
\CAXU/
p*ff9*e
LVC, DE « S T X O t O O I i n
fcietid preceUeretJtt mperio potiretur. ibi Tbyefieo)
arietem iUis in ccelo demonstrduitjtquc binc durem\
drietem Tbyescxfuiffe proditm est fibutis. At Atre,
us dcfole3decji umrio ittius exortu locutus efijoftedensx
non eodem modofimfolem eymundum,fed contrd/
rio interfecurfu rdpLEt quinuc uideturoccdfus,cm
fit occafus mundifolisexortm effe.tteclocutm Ar,
suui regem credrunt, magnamip dottrine Uudem efi.
affecutus.Equidem.ey de BeUeropbontefimitidfentio.
Hdm dldtum equm Htifidffejnon ddmodum credo.Ve
rm drbitror iUmbdnc difciplinamfecldntem ,fublu
midip cogitdntem,ey inter dfird uerfantem, in ccclm
non equo dfcendiffefedmmo. Edde de Pbryxo Atbd
mantisfitio dixerim,quem dureo driete peraerem ue,
ttumfibuhmur.QtJm ey ipfmfane Deddtitm Athe
menfm^tid(ircsefinoudduditu,tdmenbdudexifii/
mo eum ab Afbrolagidfuiffe atiemLSedcuipfccd mar
ximcefttfusjumfitiufuuedndeperdocuti.Afilcdru*
cum iuuetutis cdloreeyinfcitidjnocd difquirerct,qudt
cpnueniebatfed ad ipfim ufqt potis animo totieretur,
deldpfus est a uero, tottujf dberrauit arte, ey in mare
preceps decidit rerii immenfie profunditdtis. De quo~.
Greci fecus fabuUntur, qui ex buius nomine finum\
eius maris lcdriufrufira uocant. Eieri potefhjut Pdfi/.
pbdcquoq) cumex Dedalo de Tduro dudiffetinter
fieUas dpparete,deq; ipfit Astrciogidjm drtis dmorem,
mideritjobidei^imdmfaS^
\.
rocopu/
D . E R A S . ROT. IirTE-Ri»-.
4f*
ro copuUrit. Sunt auti mfcientim m portiones pm\
titi mfingutispartibusfingutieUborarinti dtijtnift
qut dd lundntAlij qut dd loucmjtij que adfoVe per/,
tinent congerentes, ncqj non curfm, ac motu ey um
.
i!korm.Atq^EndyimonhneritionmtrmdU^
tonfolis curfm deprehenditjnon iue quidem uereJeiPb"er°»
tmriensmperfettmartereUquit. Htc quiignorint,
Ebdetontemfolisfiliu creduntfiibuUmig deiUo bdudf
qudqum uerdm ndrrdnt,ddq(fe Sobm pdtrem^tc pot
fiuldffe db eo, utfibi Ueeret htcis currm mderari, Ut
Um idccttccfitffejmnuiffeq} qud rationefiret dwrigdtt
dmJPbdetotttmuero confcenfocurru,pdrtmob etu
tem, partm ob mperitidm ita egiffe, ut dUquando ef*
fet uicinus terrejiqudndotimgofmotusfgaeio i tett
rdJnterm mrtalesfrigus dtqj efius mtoterdbitis cont
ficiebdt.Obbecmdigndtm Ioum mgctifidmms tct
h percufiiffe Vbdetontm. Em deieftm fororcs dr/
cunfidntcs mgno luftu profcquebdnturjonec immut
Urentfirnus, que nunc funt poputijdc licbrymdrunt
uice,quibusfrdtrm deplordbant,eleftrm defiiUdntd
Hdudqudqudm bec itd gefia funt,neq) pim efibisbtt
berefidmjneq)Sotifiutfiiius, neque Mfitius mterijti
Sed narrdt Greci ey dtid pemutidfiunaoft,quibut
cgo non ddmodm credo. Hm qui confentanemefi
credereAcnem Vencrtifiuffefitim,dut Minoa Ie>
uisjutAfcaldphm Mdrtis,dutAutolycu Mereurift
V7--"*» V VrVrfj"j "t/f$ gr^pu*m«;_T costg nafi *
A \ . .:;)
F 5 eentet
*t*t
~XAVtA<af
SeUf' tACaU
L"V"C. DB
ASTROLOCIA-
tenteStbunc VenmlUmluppiter,<tUm rejpiciebdp
Utdrs. Etenm qui pdtrespmiUds funt nuntdUbus, wt>
bocprogignendi generejf ueluti pdrentes fibifimilid
froducunt omnid,er coloremj? f>rmm,tjr fdttdjzr
emmm. At rex quidem Minos louis dufpicijs,Aencatfbrmofm Venerk putore ndtrn eft. Eur Autolycm. At
edfurdcitM iUi ex Mercurio contigit. Um ucro nec Sd>
turnm lupiter coniecit m uinculdjtec m tdrtdrd pre/
eipitc deditjisq) cetcrd mdcbindtus efkjfue putit bor
uunes.Verm Sdtmm extremm mouetur,procufy i
«obkfmotm efl.Segnis iUi motmjieqjfscilis dnimad
ucrfu mortdlibus, dtq) bdnc ob cdufm iUm ttdrc di/
cuntjeu uincuUs dUigdtm.Caterm mgens derk dl/
tttudo tdrtdrm dppcUdtur.Sed potipimm ex Uome/
tipotte Uepodiqscdrmimbus UcedtmteUigerc prif/>
cormfxbuUs cm Aftrologid confentirc. Siquidi ubi
louis cdtenm ndtrdtjtc Solis idculd, que quidem egq
fddiorm icm effc conijcio, tm urbes quu m clypeo
pnxerdt Vutcdnm,pretered cborem, V uinedm, -4
bec quecunquede Veneris dc Mttrtk ddulterio di>
xitjkcfc dctcctiottcjhdud dhunde, qum ex bdc fcien/
tufuntconpctd. Qgdtidoquidem VencrkO' Mdrtk
concurfus, Homericecdntilene prebet drgumentm,
mdlijs dutem uerpbus utriufq; diuerfm cfpctum de/
fcrippt,Venerk,cm<titiUi.
TuteVenusiucunddmdgkcontmbidcurd.
2onbdebeUinegqcifSy •
/
•-•> -i
*
CunH*
• * -R* tYS. R O.T. ; Ift TE X F»'
4**
• Cunftdchobeccurefiurint M<trtidt$Miiuru<e4
Htec cm mteUigercnt ueteres iUi, maxime diuinatioA
wbututebantur,neceamociofmeffeputabit*tdeout
Hccurbes conderentjtefy mctma circunducerentjieq)
ffuenq. occiderent, neque ducerent uxores, priufquam)
defingulis.i uate rejponfm accepijfent.Deniqt nee ip Of*cuU Darzz
fa deoru oraculajb arte afirologica erant auena.Vc4
rmdpudDelpbos uirgo pra-dicendimunus adminix
fim,qua caelefiem iUam Virgine reprafentattac Dra
cofubtripodeuoce*dit,quommty-intnheilisDrt\
<ocon(fHCHiir:mDidymi$uerotemplmestApoUU
nisjt bocficuti mibi uideturjx bis DidymHM efi,gt
*ninis,qui ccelofunt^ippeUatu.vfqueadco uero diuimt
tio uifa efi iutt res facrajik Vlyffes etim cm maudnV^/f*^
fiifus ueUct eerto de rebus fuis cognofcere, ad mfiros
penetrarit,no quo uideret umbrat etlocm mmctmh
fed quod cuperet cum Tirtfia eoUoqul Ojfifimtdatqs
•*» locm pcrucnerat,que Circe monfiraratfiueamfi/
dit,oues mattauit,cmqs complures cffent umbrautttfi
interba* matri/s qmqjfangmne bibere cupientes,non
frius permifit uUijte matri quidem,quam TirefU gut
fiaffet,coacHsqieffnfiuuari
j J
>terim matris umbram uiderefitientem. ad b*chyc**tyc*vg«r
•gus Lacedamionijs omnem Reip. admimfirdtibne e c«t
htempnabat,acUgmiUisdedh,ncquanie'mbeWi
frodircntjntc plenilunim.Nonemm exiftimabant
* :
!
&
[xcAcer
44»
t V C D E AStROXOOlA
"
Crrwnpfcfnfc^roptm-rf^KodomWiiittilLtrcgprfJl
tut.Von6ArcddesfoUbscnonreceperut,tucmpre
riobdbueruttt Aftrologiam, fed udem ob mpcritidm
t?ftukiriaMaiuntfe luna dntiqwores effcProinde ei
noftrimdibresufqucdieoftterint Aftrologit ftudiofi,
hjuusstdtisbominespmimmmfterinopoffejubo
toi«v /ioc« «uwMnt diwndttdifcientitt, prvpteret
ejuod neqpcertsfkjttxt} undJteq) stdrtem dut loueM
nofhrd eaufd moueri wt ealojterm Mis bmdndru re/
rtm ntuum effeeurm,neqiqwequdm efferis ctm bis
ttegocjfs eommercij,uerm fevundmbosneccfSitdtc
riremgsmtttnpM
nmdaceMjtt inurilm.Nommmutdrittdticttuc*qut
tunq) fatis decretd inftant. At egofane utriftt; refponr
«Vrcpoj^^Ititincalofoo^uiiW-mmirtKKoIiwVc*^
tterm obiter eius mstut efjectum dd tiosperueture. Ait
t«s equo currcnte, v gdUutis dut bomitubut tumultu/
«iwfrw^ptifcf/Bfr/i/iir.ftipaL^ moueri ttentis cur/
ftt eonekdtktfyderuutrouerririne tdbilpretered ef*
fkcinm ab igni exiguo calor ddnos pemdndtjtequt
nofbrdtdmen cdufd quiequdm erit ignis,neq;fflcurc
tfi eftut nofterjtb aftris dutem nibil dd nos defutit tAt
fttteReri nonpoteft ,ut per Aftrologid m exmdus bo/
Mftcimm,tteq)mWdnquicqMmedrmreru,qu£
ttb itbs dd nos demandnt. Sedbanc utiUtdte mddjftrt
mtenribus. Bottd multo ante delecT:dWeos,qwuemtcr
prtfcicritJUtttMurtofkue cuno impruditibus uene
rint
D . K R A S . ROT, I H T K R P .
4M
rtm)jucipiuntur. Uequeemm ht itlos brruuntfedquifi
meditaxaexpeteauquefuntJeuU mitiique uidentur.
bUcmeaeftdeARrologiafententia.
ORNATISSIMO DO* l
CTISSIMOQ.VE VIRO THO/
meKutbaioregioapudAnglasSe
cretari6,TbomasMorus
$. p .
'
o*
f quifquam fuitunqum «V dobslftime»,
9
quiHoratianmprficeptmhnplcueritm
uoluptatemqi cum Mititdteconiunxerit»
n
bfic ego eerte Lucianm m primit puto praftitiffe.
ejim^cr fuperciUofts abftinensVbilofopb^rum prfice
ptitjt? fobttioribus voetarm luftbus,boneftiftimisft.
fitul cr ftcetiftimis fatibus, uitia ubiq; notat atq, irife/
timrmortatium.ldq,ftcitJdnH$fate,tmaajCufm
gejut qum nemo atiius pungatjnemo tamcftt, qui nS
fiquoammo iHiusaculcos admittdt.Qtjfidqumnun/
qtuun non egregieftciat,ftciffetamen mibi ftngulaH.
tfuodam modo uidetur in tribus bis Diaiogti, quos ob.
utipfum e tanto ftftiuiftimorm numero potiftimu de/.
tegi,quos ucrteremjtys tame atiosftrtaffe longeprfi/
laturis.eiam uteuirgimbus noneandem omnesfedali.
vs_atiam,profuo cmftp ammoprfiftrtJeamatqf^nS,
euamprxcipum tutopoftit aflercrcjed qufifUm,
> t
deam
demr.kieUpidifimiiLuckni dk\ogti,<Mm iUunf
frtoptdt^tmi certe ifii precipue pkcueruntjaeq) te/1
mere tdmenfutifpero) nea)foU. Hm ut i breuijHime*
Cy~*"Jr'
incipiam,qui Cynicus,mf<nribitur,quiqj P.°ffc uidcdtur
ipfsbreuit<Uecomemm^iRnosHoratiusdmone*et,
f/peetkmmvxiguocorporcuireseffepreftdntiores:
ipr% minimss etti gemmat effe uideremus m predo.
I» eius ergo deleftu bottorifico calculo mecum fuffhv
g<Umeflmusio<mnesCbryfoftomm,uirdcerrimiiu/
dicifjoaorufrrme' ommu.Cbrittidnjfimm,rr Cbri/
ftidnorum(ut egocerte putOjUbfrifimuti quem ufque
ddeoDiologushic dcleftdbdt,ut bonmeimpdrtem
iti Homiliam quanddm qum m lodnnis eudngehu co
mentdtut efi, inferuerit.Deq; idmmerito. Qujul «a«»
pkcere uiro grdui, uere$ Chriftidno debmt,q isdidC
logus, in quo dm djperd,pdruob) contentd Cynieori'
Mddephduur,mollis dtq) enerudtd deUcdtorubomi
tttm luxurid rcprehenditurfWec no edde opcrd,Cbri/»
ftim*uit*fimpUcitM,tmpcrMid,fmgdUtdhdeniqi'
ttrftd iUd dtq) dngufid uid, que ducit dd uitm, Idudd/ *
fSStrvo*-***^*
tur.lmNeeromdntid(nmbicfecudodidhgotitulmx
eft)nonfdtis aufpicato uocabulo,fed mdteridtdmetipj"
bafimd,qukmfdlfetdxdt,uelmgorupr<eftigidS,uet
bunidPpetdruRgmmduelincmmqudmsderepU:
Ufopbori interfe digkdidtionesf Supereft PbUopfett
pliikrfvUtr'
dcs,qrinonfineSo<raticdiromdfotusuerfdtur(idq,'
tkulm ipfedcclarit) wridcndbee*rgucndd$ nunstv?
/V-,.,--'
tndi
AD
RrVTHALUVM
SPIST.
40-
ikuU libidine:di<tlogus nefcio certe lepidiornejn utiti/
or.ln quo no ualde m moutt,quod eius mmifittffe uU
deaturjttnbfatis immortaltiatifutt ccmfiderctjta; m
eofiiffe errore,quo VcmocriMJ,ucrctiusJ?lini9, pm
rimicfi itide atij. Quid enm ma refirt quidfentiat bisi
de reb. ethnicus,qutt in pnecipuis babenturfidei Cbri
fiiantemyfierijst Huc certefructu nobis affiret ifiedi*
logusjtt neq) Magicis babcamus prafiigijs fidem,xjr
fuperfiitione careamus, que pafim fubfpecie retigio/
•nis obrcptirtjmMam.ut agmus minus anxiam,mi/
tms uideticet expauefcentes trifiia quwpimacfupett
fttiiofa mendacia, qua pUrunq) tanta cumfideatq) m
toritate mrrantur, ut beatifiimo etiam patri Augufii/
uojtiro grauifiimo, boftiqj mendacioruaccrrimejte/
frio quifnam ueterator perfurfcritjttfibulm iUam de
dnobtu Spurinis,alteroinuitam redeuntejiltero deee
dentejcanquam remfuo ipfius tempote gefiam pro ue
ranarraret,qum Lurianus inboc dialogo,mutatit
tarttu nmimbus, totannis anttqum Auguftims naf/
cereturjrrifit Quo minus mireris,fipinguioris uulgi
mtentesfuisfigmentisafficiant ij, quife tum demu rensi
mgnacoficiffe putant,Cbrifiumq;fibi deuinxtffe per/
fjetubji cbmntifierintjmt defantto atiquo mrofkbu
bm^tdemfiwtragccdiZjdquZuetukquapiaaut
delira lacbrymturjtutpauida mhorrefcat.ltaq; nuJLZ
feri ntartyrisjtuud uirginis uitam prtttemiferuttt, in
tsftatn non atiquid hMufmoiimcndarioru inferucrintm
fie
4*4
'
THOMAE
MORI
piefdlicetudioqui enim periculm erai, ne ueritat nfc
poffet fibi ipfafufficerejmfifuUiretur mendacijs. Uec
ueriti funt eam religione contaminarefigmentis, qu*
ipfa ueritas inftituit, ey innuda uoluit ueritate confV
fiere, nec uidcrunt ufqueadeo nibil iftiufmodi fkbuUt
conducerejut nibil pernidofius cffidat.Hempe(ut mtt>
tnoratus pater Auguftinns teftatur)ubiadmixtu fubo
tct mendadu, ucritatis itico minuitur ac labefactatur
autoritat.Vndefepe mibifufbidofuboritur, magnam.
humfmodifibutarm partemfa uafris ac peffimis quir
bufdam nebulombusjhareticisqi conRctam,quibus ttu
iium ffiittpartimex incauta,fimptidm potms,quam.
prudentium credutitate uoluptatemcaperr.partknfibularmfictarm comndoffidemiumsCbriftianorib
biftorijs adimere: quippe quifiequcnterqtutdam, bis.
qu» infacrafcriptura continenturjtam uidna confinr
gunt,utfidlefe dcclarcnt,adludendo lufiffe. Quamob
• rem quas fcriptura nobis bittoriat diuinitus infbirat*
eommendatjds indubitata fides babenda eft. Ceterav
itero ad Chrifti do&rinamjtanquam ad Critolai reguA
tum^tpplicantes caute et cm iudiciojutrccipiamusf
dutrefbuamus ,fi carere uohtmus v inani fiduda V
fuperfiidofafirmidine. Sed quo progredior f epifiobt)
fereim tibrmfuperatmec intcrim tamen uerbm de
iuis laudibus uUumJn quas atiusfirtafietotusincubu/
ifiet:quarumqs citra utiam adulandi fufpidonem ttberi^
rmm mibimatcrim prebuifient(ut cepcrus uirtutcf
< ;
tuas
AD
RVTHALLVM
SPIST.
4*?
tlMt omltrtm)«r/ rgrrgM dottrina tudfummdq) m re
bm dgendii prudentid: qub tot in diuerfis nationibust
kttdm arduis negorifsjdmfeticiterdde legationcs de
cUrant: udfinguldrisfides,grauitdsq;, quam nifi fatis
perfbecldm,exptoratamq; babuiffet, nunquam te pru/
dentifiimut prituepsfibia,fecretis ejfc uoluijfet. Sed
ceterdrumuirtutumtuarupradicationi unicamode/
ftid tua reluctatur: qutfuiat, ut quum Uudanda tant
hpenterficias:feciffetetdmennontibenteraudias.Par
*
co igitur pudori tuo: boc unum duntaxat abs te precu
tus: utbasin Grecis literis ttudij mei primitias atquo
tmimo fufcipidsjinasq; ut qualecunq) apud te fintamo
rM officifq) in te meimnumentum, quas tibifimaufus
ro mdiorifiducid comittere, quodetfitam acre tibi iu
diriumfit,utquicquiderratumfceritjtempenetran/
twr uidcat: is tamen est ingenij tui candorjtt nemo ti/
bentiusconniuedt. Vale.
LVCIANI CYNICVS/4>«-- r - ^
THOMA M O R O I N T R R P .
LVCIANVS
ET
CYNICVS.
^Torito^Vr
mafiam *ten«vuat*i
JUUcahrriTHami»»
vivmtandmfbdrbamquidembd^
Q, ercomamJuMcamnonbabcsjtuduscon
, fpiceris,acfinecalceis,delectdnimiruuA
gdjnhumandq; tc firalmtd, tum proprio corporecb
!
ivc. G
tru
-
4«<
LVCIANI
CfNICVt
tra attamfaciut c/tcrifemperufus mcommode,muic
buc, nunc iUuc circius, m arido praterea folo cubans,
adeo ut plurimum etiam forditm ,tritum ifiboc pal/
Uum referatjdUoqui nec ipfumaiel teuui fHojaei moUe',
uelflorulentumc Y N . Nr<£ enm indigeo :fiquid efi
bmufmodiM comparetur faciUimedominoik minimi
exbibeat negocijjdinquam mihifufflcit. At tu per D*
os dic mibi,putJsne effe mluxu uitiufL v c . Imd ad/
modum.c v N. Cotttra mfrugalitate uirtutemfL v /
C I A . Admodim. C Y N . Curigiturtandemquum
meuideatuiucntemfrugaliut quam uulgo fhciuntbo/
mines,eot uerofumptuo(ius,me,noniUos arguisfu v
c i A N « Qar<< nonfrugahut per loucm uideris mihi,
fed egentius uiuere, imd uitam omnino egeitam atque
ittopcm. Ham tu nibil a mtndicts diffens,qui cibu mtti/
dicantindiem. CYN.VKergouideamus(qttando/
quide huc proceflit oratio)quidnam istopiafit, quiicfl
rutfus copiat hvc.Si tibi quidem ita uidetur. cv/
N i c . Hunquiicrgo fatkid cuif, efi, quicettidipfiuc
expkt neceflitatem tan aliud quippiam dicisf L v c »
Eflo iflud.c Y N . tndigetiatteroquicquidcidufquam
ttfui deefl,nee co quofit neceffe peruenitfL v c . ScUi
cet.cvn .Hibil igitur meU m rebus dccfl.lJ.ibil euim
mbUefl,quodneceflitatem noexpleat mtam. L v C .
Qvo paSo iUud aisfc v v .Scics fi cofideres iss quem
ttfum eorum quodqj parutu cfl,quorun egemusatt do/
mus/mnotegumcntigratiatt- v d.Maxime.c v «\
QgJ4
TH&MA MORO IRTCKr.
_ 4*7
Xijudueftti,cuiusgrdtidt nonnetegumentietum ipc
ftfLvc.Sdtti.
c Y N . Atipfo per deof tegumen/
to,cmusrei grdtid mdigutrimut,nonne utmeliusfe
hdbedt idauod tegiturt L V C . Vubi qutdemfic uide/
tur.c Y N .Vtrtm igitur tibipeiusfebdberebiuiden,
tur pedesfL v c . Ncfcio. c Y N . Atqui boc pdfto di
diceris:quodndm pcdumofftcium eftt L V c . IngredL
CYN.AIIdcterittsergomgredi pedestibiuidentur
mei,qukmdliortmt L V C I . liiuduero ftrtaffenon,
cvtt.Atnott
poffent/eufefe meliusfeu deterius bdr
berent/tjfUiumfuupreftdretL v c .Eortaffe. C Y N .
Pedibus ergonibilpeiusdfjiftus uideor, quirn dtijt
L v c .Non uideris.c v tj.Qu.id corpusuero mttmf
bJm deteriut qukm retiquorumtiiempefi detertits fe
bdberet, ejfetidem knbeciUiusxorporis qvippe uirttus
xobureft.An meu ergo debiliusfL v c . Non uidetur.
c v N . Nr$ pedes ergo tegumento uidentur egere,
necfc reUquum corpus. Quippe ficgerentjndlebdbe*
rent.Egeftas etetdm omnino mdld, dc peius bdbere fe
facitfd quibufcuqj ddfuerit.At ne dU quidem detertitt
corpus uideturmeu,qd'quibusUbetcibisdlitur.L v c
SUmfeftm eft id qitidem. c v N . Ham nec uegetu ef/
fetsobuftumq; fi dleretur mdle.RUldfiqmde dUment4
corpustdbeiteiunt.LVC
iftdqitidemitdfebdbenL
c Y N . Qgo pdfto igiturjic mihijhis itdfc bdbentib.
m arguisjtitfy mprobas mei^Lc miferm predicdst
L v c . iaVp per louem, qtsod qutm ndtura( qtsrn ttt
G V coti»
«f-rt
y
LVCIANt
CYNICVS
"
tolis dcfupnitendmmcdmumftdtuerintjexedmut
td nimirum de bond ediderintjut nohis ontnid fuperef/
fent dbundejnon rn neceftitatem modojuerm m uohip
tatcm quoOiXu tanten horunt omnium aut maximefal
tem pdrtis expers esjnec eorum quoqumfrueris nutb
to eerte mdgisjqumftre. Ncmpc aqum biMtjtudtn
etidmbibuntferd". Comedis uero quiequid offittderit,
'quemadmodu canes, tum cubile nibito metius tambm
babes:qudndoquidem grmen tibiftdfiduqumddtno/
dm ty itUstpaUium pretered cmmftrs nibilo mendi
co deeentiut. Quanquamfi tu bis cStentus rettefdpis,
tum Veus proftito neutiquam rectcftcit,primnquod
oues efftcit pingues,deinde uites dulcis uiniftrdtes/Ut
retiquim deindeapparatum uarietate mirabilem,CT
vleu CT mel & rcliqud,omnut ut nos baberemutjedtt/
lia quidem omnigenababercmus,potum dulccm babe
remutjpecunidt heberemut ,moUem lcftu bdberemut.
Treterea puUbrat domosjtc reliqua demu omnU mi/
rum m modwm preparatd. N<tm ey ipfd quoq\ arthm
tffteta dcoru donafunt. At uiuere omnibus buiufte bo
his priudtm, id fuerit profctto miferm,etidm p db
dlio quopiam priueris: quemadmodm biqui fer/
s
ttantur ht uinculis: longe nero mifcriusJi quis ipfefe/
fe omnibus bohis priuet. N<tm ea dtmm manififta itt/
fanid fjf.cYN .Ef rette quidemfortaffedicis. Verum
iftuc dic mihi: Siquis diuite quopiam alacriter atque
bumdnc, quin proUxequoqi cxibente conuiuim, ttm
' - • • - .
hofbitet
D . R R A $ . ROT. t N T R R P .
«44»
mfjakesexcipiente ,er nt*itosfmul,cr omnigenos;
dUos quidem mbeciuos, alios dutem robustos, deinde
dpponentemuUa atq; omnigend,fiquis, inquam; em/
nia corriptdt, omniaq; deglutidt, nonea tantim qm
uicindfuntjed ed quoq; qujtprocul tbfunt,pr/epdrdtd\
mdeUcctimdUdis,ipfetdmen udlens, quum unum dun
tdxat uentrem bdbeat, ntx mukjs ut mtridtur mdige/
4t,diutiustamen quhnalifmulHmmoretur,bicuir
cumfmodi Hbi uidetur effeiprobisnet L V C . Hon mi
Hqmde.cYs.QMiduero^mtemperanstLvc.
Keid quidem, C Y N . Qubd uerofiquiseiufdem men
fdpdruceps,multa iUd aeuarid neglegat, uno quopitamex bis que proxime dppomntur, eXetso, quum fa/
tismfuam bdbeabnrcefikdtem, ii dceenter edat, eoq;
fo\o utdtur: eetera uxa ne refbicidt quide, annon bunc
temperdHcremsy meliorem uiru iuoputabistL v c .
Egdctrte. C Y N . VtriH»ergoiam imtfugis,anme
opoftetdiceretL v c . Quidnamt C Y N . Qu,od DeusiUiqwdem pulcrecomiuiurninflruenti fimilisefi,.
ut quidppofuerit mutidacudrid,dtque omnigena,uti
effent qut cuique comenidnt, alia quippe uakntibus,
duxrurfus*grotdnHbus,dtmeaUd quidem robufiis,
dUducro Htudlidisjton ut omnibut utamur omnes, fei
ttt bis ntdnturfingulUqtuefutcuiufque natutve conuc/
muntfty exbisipfis ,qudcunq^remdximequen<t; in/,
djgtre cotigerit. Atuos ihmn qui per mfdtidbilitdtem>
dtqmmconHnentidmomnid corripit refertis,utqtd
G f
rcbus
47«
"tVCIARl
CYtittVS
rebusutiuelitK ommbus,ty undecunq) psrtk,nonfo/
Utcontenti prdfentibus,exifhimintcs proprim qui/
iem neqj, temmjteqs mdrejufficcre ,fed mporttntet
dbipnsidqs terre fimbusuomptites,pdtrijsq;rebus
peregrina prdffrentesfumptuofiqsfrugilibus, dtque
caquddifficile compirinturhk qucfuntcompdratm
ftcilidtinfummd, demquc tnoleftidt, mdlaqf potiuseli/
gentes, qttim dbfqtte molefUfsmuerc. At ifliquidem
plurimi dc prcciofiMatiq, dppdtdtus, qttibus exultd/
tis, per mdgndm dduosmiferidm, erumnmcuperue/
niunt.Aurum ipfum tm optabilc,Ji Ubetjtrgentnmcg
confidcrd: domus confiderdfumptuofn, ueftes opero/
fdt confiderd: dtque eius gcneris ornnid, qudnto nego/
cioemuntur,quotUboribus,perumuS:imo fangiunv,
dc cede, qudntoq; homintm mteritn: non iieo folum
quod dmnduigdm,propteriftdpcreunt compUres:
dc dum querunt,pdrdHtqf,grduid perffrunt :fedobid
quoqs quod digladidtibnes multdt pariunt, quodqf ob
ed mfididntur muicem er dmick amici,ty pdrcntibut
Uberi,ty maritk comkges.SicopinorEripbylen quo/
que duri grdtid prodidiffe mdritum. Attt) ber quidem
omnid fiunt, quum tmen ueftcs tTLe uxrie mbilo ma/
gisquicquam qtteant cMfacere,tturataqfiUa ediUcia
nibilo prorfut magis tegant, nee poculd iUd drgented
potui quicqudm magk conduednt. Sednec dureiiUi,
ttee eburneiitem lettulijomntm fuauiorem prtbeant,
imb uidcbkfrequenter m eburneo lecto,fumptuofisqf
firomdtibut
YftOMA k o R O INTERP.
4Yi
froWdtibut,bedtis iutsfomnumcontingere nottpoffe.
fretered omnigens tbxcircd edulid cur/t, nihiio ma/
gUdlkttt,quitt tdbefdciunt pottus corpord,iifdemqs
morbos mgencrdnt.Qttid dutem dicere dttinet,Ubidu
ttis grsxid qudtttdt molefiidS mor(dles V fkciut, t? px
tiunturfqudnquam fkcileefi ijii cupiditdti mtderi, mfi
quts uelit indulgere delitijs. At ne b/ec quide infdnid
eorruptelacpfufficere uidetur mortdlibus ,fed iam re/
row etiam ufum peruertuntftngulis rebus ad id uten/
vcsM quod minime pardtefunt^quemadmodum letio
fiquis uticdrpentiloco uelit,dc txnqux curru. L V C .
Qttjfnmisettfc Y N .VosJnqux,qui bomimbus txn/
quxm iumentis utimini.Udm eos iubetis,ut lefticis txn
quxm currus m eeruicibus ftrant- lpji uero infubUmi
refidetis deUcdti^tq) iUinc homines perinde tanquam
dfittos durigdMim,mperdntes ut bdc, nb iuac eant,cr
qui becfkcitis ntdxime,ifdcm maxime bedti uidemini.
Tom bi qui pifcium cdrnibus iton tantum ut dlimentis
ututtturjueru tinfturas etidttt quafda exbis mdcbinan/
tur/eos dico,qui purpuramtinguntjnoncv bi preter
ttdturS. bis utuntur,qu£ i deo pr/eparata funtf L v c .
JNo» per louemfiquidetingereetidm potefi nbcome/
iitdntumpurpurecaro. C V N .
Atnonmiitame»
ttdtd efk. Udm v craterequ\fpiam,f\pr*tcr naturam
ietorquedt/otU loco poffet uti, nec m idtame paratus
erat. Scd quo pdfto poffet quifpiam uniuerfdm iUor»
mfeUcitdtepercurrere,quetdntde8 t At tu me queqs
G
4
quoi
47*
fcVCIAN!
CYNICVS »-
quod nolo ei»s effe pdrticepsjneufds.viuo egp tmeni
quemaimodtm modefius iUe»bis uidelicet duntdxat,
oȣ mihi apponuntur uefctns,dc frugdlifiimis utens:
Udrijs uero iUis atcp omnigenis minime mbiins.Acde/
htde quum paucis egem»dc minimc multis utdr ,feri/
nam tibi uideor uiti uiuere.Atqui bdc rntione tud Dif
profetto m periculu ueniuutjne tT ipfifintfiris etidm
deteriores»quippe qui rei nutuns utdigent. Verumuw.
cxaiiius meUtgdSfCuiufmodi boru mrunq)fit,uei pd»
eis uideUcet egercjuel multis,confiderd quod pUtribm
eget,primu pueri qukm ddulti, deinde muUeres qukm
uiri,tu egroti qukm udlentes: dtq,- omnino in fummd,
mfiriord queUbct prcfimioribm pluritm indigent:
proinde Dij omnino nuUius egent rei, qui uero di De*
os dccedunt proxime qukm miuimis egent. An Hercn
km putdt omnium hominum pr*fimifmu\quippe di
uinum nirumjdeumq; recxt creditu, nufcru tun* fkiffe,
quu circuiret nudus, pcflr duntdXdt indutus, bdru re/
rum nofirdrtm nihil defidermfAt iue nufcr proficto
noerdt,quippe quimiferim db dlijs propulfdbdtmeqt
rurfus pduper,qui terrdMdriq; domindbdtur. Hempe
quocunq; intendiffet h»petum,omnesqudquduerfm
juperdbdtjnec m quenqum fui temporis mritUtjqplfe
uel equdritunqumjuti uieerit,quoddex bumdnis ex*
cefiit. At tu tfli stromdtd putdtfdUeoscfc defuiffc,dtqp
ob id mundu obmbuldffe tdnsum mrumfDicemi» pro
fettb non efi.Scd conrinens erdt dcfoetuAT mederdte
tunere
THOMA MORO I N T B R P .
47*
uiuereuokbatjson indnlgere deUtijs. Qu,id Tbefeus.
eius difcipulust An non rex erat Atbenienfim oiwwf
umjcfiuus etimattferunt,^eptunifua certe tmpe
fiatefortifiimustAttmen iUe quoq; uoluitfinecafco,
kcfe&nudusingredi, barbamttj ty comm nutriro.
phcuti eijiec eitmenfolmfedomnibus etimueto
ribus pUcuit: nempe meUores erant quam uos; atqum,
adeo nefufiinuiffet quide eorum qmfqum aUquidbus.
iufmodi]nibilo profecto magis quam leo quifpimfefo
tonderi. Siquidem earnis moUitiem ae Uuorem decet.
re mukeres existwabatjpfiueroficuti eritjta uidet
ri quoq; uiri uolebant:ac barbm quidem mmn uirt\
ducebant,quemadmodm inequis mbm, in leombus.
barbm,quibttsdeusffkndorkquandi atfyornmenx
tiuenufktmdeditfic er mrif barbm adtunxit.lUost
igitur ego amulorjteteresjnquamjUos imitari uolo,
bmusuero tmpefiatkbominesnonamaor imr*w>
lis buiusfiiicitatisnomincquam in epulis & uefiibu*.
babcntjm pohut ac utuigantfingulascorporkpat,
tes,ac nefecretiorm quidem uUamJta ut mftituit nak
tura, dimittentes. At mihi certe pedes opto,ut lubH
equinis diffvrant,quales Cbironkfuijfefirunt.Tm ut,
ipfe stromatis non egem more konum, nec dbo eget
m magis exquifito,qum canes.Contingat pratereax
mibi, ut terra quaukmibi perfeprocubiU fufficutt*
Domum uero ut muniumbunc exifiimm. AUmenta,
dmm MeadeUgm^quaficitlime coparari pofiint.
\ ..
G 5
Aurrnn
'47*
tvciAwi evnicvt.
Awmuero,drgmtm%q;nedefiiieremunquim,tteqf
tgojteqj meorm dmieorm qiufqnm. Qmnu tewjj
tudldimcrbomines exborm cupiditatc udfcuntur,
ty feditibnes,ey beUa,cy \nfidue,ey ciedes. ihtc otu/
fHdfbntembdbentplut babendicupidinm.Atbtcd
ttobkabfcedat proeuljne unquamplusfatU dppetam,
tninusuero qum babeam,ferre tquo animo ualeam.
Hofird quidem itdfe habent.Vlurimm profi&o duul
gifetttentifs istd diffentiunt. N«£ quicqum ergo ntif
ranime&,fidb hu wjfirimus babitu, a quibus tdtttu
dqjerimusm&ituto. Sed te demiror, quoni paito qu»
fUam qudndi citbarado uefim tribuM^uUunupjttqt
ddeo ubicinifum,cr tragcedofuu, bonb uiro cultum
ttefiemq; propriS mtUam exifiimsfed eaudem ei cm
Umgohdbendam eenfes, idqj qum uulgus mlmfit.
QuodfibonomcultuspropritK debeteffcuuus,quU
tum dcccdt mgis quam bic mtusdfui maxiim luxuri/
pfis pudendutfit,qucmq; itii mxime aucrfenturfCult
tus ergo meus buiufmdi estfquatidm effc, birfutm
effe, tritm pdUim indui, cornm producere, acfite
pdlcek mgredi. Ve&er uerocinedorm orndtuifi/
iniutmus efijncc dignofcere uos quifqum ab uus pof/
fitjneq) colore ucfiimjnequc mutcie, neque camifia/
tmtmmcrojneqflaceruisjneque calceisjneq) cdpiUb/
rm cura, ueque odore. Nii» ey redoletis ut i\ti,im
frafertm uos qui efikfeUcifiimi. Et quide quidficidt,
qum uir eundm cm cmtdis odorem oledtf Etenhn
mfit
THONA MORO i t t t S X r .
4Ti
mfrredis UboribusttihHtuspraftdtis. Voluptdtibm
uero nibilominus quam iUifuperamini, eadem comee
ditts,eode modo dormitifjtOj inceditu, itttb uero nx/
tedere nott uultujedgeftan potiusjtdnquamfarcintt,
ttlijttbbomittibus, ulij uero & iumentis .Atme pedes
ipftgerldtttquocumfcfitopus.Egoii; crfrigus toierd/
refufftcio,& calorem pati^aq; que dijobtulerint,mi
ttime moleftefirrejdeo uideUcet,quiu miferftm. Vos
keropropterbdncfilicitatem nuttd efttsfbrtunacon/
tcntijed omniim pmiMjdcprttfentidfirre nonpote
stK^tbfentid depderatis,byeme quide optantes etttt/
tem,<eftdte rurfus bymetnjitq) in cdlore frigtti,mfri/
gofe uieiftm cdlorem:quemadmodim <egrotdntes,ttt»
roftfemper & queruli,quod miJtis quidem fkctimr/
butjnuobisutromores.Atq} bectia qmtftntjdmnos
tit uiid, ueftrittdducerc *quu cenfetfcwftrmfk, cor/
fmpert,quuftepe male cSfuUdftM/th/ficitis, ipfttft
fttistixueftrts ipforu negocifs minimetircuh}ecti,ni/
hiKfreoruiudicio dc rdtionefedcofuetudine cupidittt/
thficidtis. Qudmobrenihilprofiftodiffcrtisnos,db
bisqui idrrentefrfutur.lJti quippe quocfy fiuxus m/
tenierit^dfaptutur: & itos itidem quocuq) tibidinet.
At ftmiliter quidem uobtfeu dgtiurjtt cm quodSqui
equuinfdnidfcenderdt. Equus igitur uiru corriptens
abftutit . H « uero dmptius imdefttire tquo currente
nott poterdt. Quidam ueri quum occurriffet ei, ro/
gduit qnbttttm tcndtrett Bic refbondit,quocimque
V
buic
4/7«
. tVflAWI CYMICVf
„.
huhutmur^quumiemonitrdns.
Qu^fluosqmpJ
mgettquofirdminifi ueru uultis diceret dicetis in un\
utrfum, quidem: quocunq) uidedtur affeftibus tfigitidi
tunuerojnterdum quocunq; uolnptdtitinterimu quo
cunq; dmbitionijnterdu rurfus qub lucrifiudio.Qujn
interdum irdjnterdum metusJnterdum dtiud quippi/
dnt buiufmodi uos dufirre uideturjicq) emm unu dun
tdxdt eqm uosjed mutios infilientesjumcbnncjumc
mmfuriofos quidem omnes duehimm.Aufirunt er/
gpuosin bdrdthrmydc pr/truptd. Vos tmen priuf/
cpim cdidtis cdfuros uoseffe nefcitis.at hoc detritm
pdtiwm quod uos ridetis, comaq; hdbitusq; meus tdn/
tam bdbet umtut uitm mibi quietm pr/ebcdt, uiq%
dgm quicquid uohjurferq; cum quibus uoto. Nem/
pe ex indoctUtdtq; ineruditis bomimbusjiemo me ddi
re ucwerit/ob hunc hdhitum.At moties etidm quifunt
dJbucddmodum procul dcctiudnt. Congrediunturue
ra fdtifiinri dtq; moieftifimi,zr qni mrtutem cupiut,
Upotifiimum congrediunturmecumjjorumegocou/
fnetudine ielettor. Eorum ucro fores qui bcuurics uo
Cdnturjnon obferuo, tsm coronss cutrcds dc purpuri
pro fitsu bdbeoAtq) homines ipfos dcrideo.At ut cul
tum bunc intetiigds,non bonos moiouiros ,fedipfos
etidm deos iecere^dtq; eu ieiniefi ubetJrridedStdeo.
rumftdtuds confiderdjttri uiicdntur uobis ut/dn mibi
fimitioresjteq; Grdxorumfohmfeibdrbsrorm etit
m tcmpld circumfbicidsjutru ipfi iifjit ego» comdts
Urbd
THtoMA MORO I N T R R P . 4 7 T
bdrbdtia^funt, att auemddmodum uos,rdfifmgtttttwt
dtttj pinguntur. Qgm plurimos etidmfine tttmckco»
fbicies,ut menunceffe uides. QMO pdtlO igttur dttdedt,
poftbdc bunchahitum nitio ddre,qpmdeosctidM
aeeereuidedtttr.
SwVMENIPPVS S I V E
t
.
HECROMANTIA LVCIANI
TbomdMoromterprete.
MRNIPPVS
PHILONIDS*
f 1 ^ « l«gp*
U«+*/JEt i,c*rt*£
fh^rh^u
iigU
'Otatiotitf/ tajtat •
A L v E dtrii, domusaj ttekibuuw
tttee'. Vt te lubens dfbicio lucireddu
$
tus. P H I L .
HmnibicKcnippm
cftcmsiuefliobncUdiius^cgt*
fortc dd Kenippos omnek hduuck*
mttfi AtqmdfujiuuUbdbitusbmusinfotcntufcUttd,
lyrajeonis exuuid- f Adeundus tamett efi. Sdlue Ker
suppe.Vtulcnobisdducnifti tdin eft ouod inurbcno»
midimus.
MENIP.
• - Adfom reuerfus mortuorm i Idtibulis,
* Woribusq/tri&iumtctiebrarmiugrk:
KanesubiinftrimanentfuperisprocuL
9 H i L . O Hercules clhm nobis Menippus ttitdfkttf
itus efl,reuixit<£ denuof M E N I P .
' tionjed me adbuc uiuum reccpit tdrtarut.
!p HI L . QfttfjMM caufd tibifuit noitx htuus <tf$ sm*
i
crcdibilit
4?>
tVC* NECR.OMAKTI*
credjbitisuief
MEN.
;
ItfAftftf n*r incitMitfdtq; audacid,
Qttftm pro iuuentd bdud pdululm hnpoteutior*
p HI L . Sifie o beatc Trdgicd,cr akimbis defcendet
fic potiutfimpticitereloquere, quena bee nefiti, quss
caufd tibi itinerti mfirnifuit,qumatioqui «f$ iucutt
isneq; delectdbitisfituidt
MEN.
Rr* dilecte grduti me infimtt egit di mbrss,
Confulerem mtnes ut uttis Tirefteti.
P H i L. Atqui detira, atioqui non hoc pdcxo cdneret
dpud tmicos confarcindtti uerfibus. M E K . Nf mitre
ris tmicejtupcr entin cm Enripidedtq) Homero uer/
fdiusjnefcio quo pdcto uerfibmfictinpletmfm,utnm
merimibi mosfua fbonte confiuant. Verm-dic mtin
quopacro res humttue hicfe babettitterris f cr quid
ttdsn in urbe agituri p H I L . Nibti noui. Sed quemdi
modtm prius dclttdbm/dpium^eierdmJmm-dtur.
vfurdt cotiizunt. M E N . O miferi dtq) 'mfitices.Nefcl
mt entin, quatid de noscrti rebus mper dpudinferos
decretafunt,qualesq}forteiatlifunt in diuitesi&os
cdlcuti,qws per Cerberu nuUo pacto poterut cjfnge/
re.PHiL. QttidatifNouinealiquid apud titferos
nofbris derebus decretu efti M E N . Prr loue, ty qui
demnmUd,uerm prodere nonttcet,neq)arcana quat
funt reuelare,ne qutiforte nos apud RbadmMbmm
tmpietutii accufet. p H i L. Nequaqui Menippeper
iotttm^edmicofermonembunctiutideds. Nmaptui
bominent
THOMA
MORO
INTBRP.
afjf)
bvmtnem taccndi gnarm, & mitiatm praterea fa/
critedijferes.MEN.
Xiuraprofectoiubes/Vneutu
qumtuta^wmtuigratiatamenaudendwmefl.De/
cretum eft ergo,diuites ijios ac pecuniofos aurum tatt
apumiyanaettfcruantesabjtrufum. P H I L > Uepru
m o beate qua-funt decreta dixerk, quam ea percur/
ras omttia qu* abs te audiretibentifimeuelim: <Ljtt/o
tthietieet defcenfus caufa fuerit/luis itineris dux/iein/
de ex ordine,w qu* iUic uider«,V qu* audierk ottu*
uia.Verifimileeftenimte,quumrespulcbras mdemti
curiofutfissorum qmt uifu aut auditu digna uidebatt
turnihilomnino praiemifijfe. N E N . Varendumcti
aminhistibief.Ham qudfhtiasjtrgenteamico tAc
primumfanetibiexpediam,qutres animummeum
adbunciefcenfum knpulerit. Ego igitur quum adhuc
puer ejfem, audhremq; Homerum atque Hefodum,
feditiottes ac beUa canentes, non femideorum modo,
fed ipforum etiam deorum, aduheria qkoque, uiolen/
tias,rapms,fupplicia, patrum expulfiones, V fa/
trumvfororum nuptias: b*c me Hercle omnia bo/
napulcbraq; putabam,v studiofe erga eaaffcie/
bar. Vojtquam uero in uirilem iam ctatem perueni/
rem, htctirgesrurfus iubentes audio poetis apprime
contraria, neque uiieticet adulteria committere, ne/
quefeditiones mouere, neque rapinas exerccre. Hic
igitur bcfitabundus conftiti,incertus omnino quo me
pacso gerercm. Ueque cmm deos unquam putaui
mccchatu/
4S6
tVC.
NBCROMANTIA
mcecbitutw^fediticmesmuicmfwfemoturosmi^
fidehis rehus permde ax bottk iudicaffent. Nf$ rw*
fits legumUtorcs his dduerfd iuffuros, tufi idconduce/
te existimdrent. Quomi igitUr ht duhio erm, utfum
eft mihi pbilofophos iftos adirejtque his me iu manus
dederejrogdreqi uti me utcunq) Uberet utcrentur, uu
tmq) uidm aUqumfimpUcem <tc certm ofieuderent.
thec igitur mecum repuuns dd eos uenio, mprudcnt
i?r-f~ ~~™ fi^^profitlo.quod me cx fumo(ut diuut)iu hmmmcon/
ijcerem. Apud enm hos mdxime diUgeuter obferudns
fmrnam repperi iguordutim, ommaqf tmgis iucerp
tdjtdeo utprdt bis iUco mihi ucl iiiotd.ru. uittt im au/
X>e«pt-M«KW r»"teduidnetojtAHusetenmfoUmeiufiituoluptdtiftu9
n«ti*—r TP-VdereAtqjddemfcopmuniucrfmwtxcurfmdm/
gcre.ln eo ipfm fitdm cJefiUcitdtc/AUns rurfus om*
mnoUborm,corpusqifejugiUjsAcfqudorefubige
re,nttferefemperddfectum, contumeUfsqf obuoxtum,
afiidux,KefiodifcdulomculcdnscelebruilUdeuirttt,
tecdrmind,crfudorrm uideUcet,craccUuem muer/
tiemmontisafcenfmJAUuscontcmnereiubctpeam
rddsurmq; poffefiionem iudiffcrentem putare.jtAU*
ut toutrd bonds ipfu etiam dimtids effe prommcidti
JDemundo uero quid dicdmf de quo idedt, meorpore/.
mfubstdntidt^itomos,cr inanejtc talem quanddm pn
gnantiummmcem nominum turbS in diem audiebam,
tsr quod dbfurdorum omnim ntaxime fuit dbfurdum»
tdecontrdrustmufquifq; qum diceretjmmabiles uu\
modtm
THOMA MORO INTRRP.
4»
nmtmrdHones ac perfuafibilesaifercbat,ut necei*
tpti caUdumjtec ei qtdfngiim iiem prorfuseffc cott
tenderent,contra quicquam bifcere potuermjtq; ia\
qm tamen manifefie cognofcermfierinunqua pofje,
ttteaim res caUdafimulfiigjddfyfit.Vrbrfm igftur
tale quiiim mibi accidebat, qualefolet iomkinti/
husMmterim capite amuerem, mterdu contra ab/
ttueremjErgtcred quoimuUo erat istisabfuriws, ui/
tameorm diUgenter obferuaus, comperi eam eimipformunbispraceptisq;fmnH>perepttgnare . Bos
tnm quificrnendm cenfebant pecuniam. auidifiime
tofbexi coUigendis iiuitijs mhiare.de foenore Utigan/
tesj pro mercede iocentes: omnia ieniqs nummorsm
gratk tolerantes.li uero qui ghriam uerbis afberna/
hantur, omneni uitefuarationem mghriamrefire/
hant. Vpluptatmrurfus omnesfirme paUm inceffc/
hdtit: clanculm uero aiem folam Ubenter confiue/*
hant.Brgo bac qucqfbefrufiratus magis adbuc tgre
mdesteik- tuU. Aliquantulm tamen inde memet con/
folabar, quoi unq cm multis & fapientibus cr cele/
hehimis uiris ipfe'mfiplensq;effem, dtq; nere adhuc
igmrus oberrarem.Peruigihnti mihi taniem, atque '
hifte ierebus mecu/m cogitantijiemt m mentejut Ba/
hyhnm profims magormaUquem exZorbafiri'
cUfcipuUsac fuccefforibusconuenirem. Audieramfi/
quidm eosinferni portas carmimbus qmbufiamac
myfierusaperircjtjT qucUbueritittuctutb deducerc,
J<
LVC.
H acrur
4S*
IVC,
N E C R O M A N Tl A r
ac rurfus inde reducere. Optimeergo me fdtturupua
taui,fi cum bortm quopiam de defcenfupacifccnsTif
refiam Bceotiu confulerem,ab eoq; perdqcerem(quip
pe quiuates fiterit V fapiens)quxmtafitoptitmh
quamqj fapientifiimus quifqj potiRimm elegenti. A«
ftatm quidem exiliens qum potcram celerrime Bai
bylonemuerfus retta contendi. Qgo qum uenia, du
verforapud Chaldeorum quendam bominemcertefd
pientem^tq; arte mirabiltm,coma quide canm,di/
modmq; promiffabarba uenerabilem.bimenauietn
itufitU eMtbrobarzancs:oransigitur obfecransifruix
exorxuiatt quauis mercedeueUet, m iUam me uiam de
dueeret.At tandm homo mefufeipiens,primm quie
dem dies noue ae uigind cm lunafimul mdpiens abf
kdt dd Euphratem, mdnefolem orientem uerfus per/
ducensjcfemonem quempia longum mufikans,quc
non admodtm exauHeham. b\am (quod m certamine
prxcones meptifolent)uolubile quiddamatqjincertii
proferebat, nifi quodquofdam uiftts cft muocaredx/
ntones. Tost iUam igitur mcantatione ttr mtni muul/
tmfpuensdedudt rurfus,oculo$ nufquam m obuim
quenquam deflettens. Et eibm quidem nobis gUmdeg
erant, potus autem lac atcp mulfm & Cboafpi lynu
pbailetrus uero in berbafub diofidt.At poflquam iam
prxparatifatishac dixtafumus, medio noctisfkendq
ad tigridem me fluuim ducens, pttrgauitfimul atqt,
dftcrfittficcqikftrmtacfquiuaitm
pluribmiti/
4m
THOMA
MOAO
INTBAP.
4,H
iem dlqsi & mdgicum fimuliUud carmenfubmurm»/
tans, deinde totum me iam mcdntans, dc ne dfbcttrk
Uderer circumiens,reducit domum, itd ut erm reci/
procdntemtdcreliqud nottii pdrte nduigdtioni ttot
prepdrduimut. Ipfe igitur magicam qudndm ueftm
induit, Medorum uefti ut plunmum fimile: dc me qui/
Sem bk qu<e uides ornduit, claud uidelicet, ac leonk
exuuijs,dtqi infuper Xytd. lufiit prsterea ut nomenfi
quk me roget,Menippum quidem ne diceremjed Oet
culm ,Vlyffem, dut Orpbeum. p H I L . Qttjutitd o
Menippe t neq) enm cauftm dut hdbitus,dutnomink
ktteUigo. M E N . Atqui perfbicuum id quidem est,
ie neutiquam atcdnum. Nirn hi qui ante nos dd infi/
ros clm uiui defcenderant, putduitfime his dfiimild/
rctifofe ut fhcilius Aeaci cufiodidt faUerem, dtq} nul/
hprohibente tranfirem, utpote notior tragicoad/
modumiUo cultnemiffus. lam igitur diesappdruit,
quum nosdd flumeningrefii in receffum incumbimus*
Vdrdtd fiquidem db iUo fuerant, cymbd,fdcrifcid,
mulfi, & in id myfterium denique quibufcunq) oput
erat. H«?c pofiquam ergo que promptd erantmpo/
fuimus,tumnos quoq}
'
ingredimurtrifieshchrymkqflmplmurobortk*
Ato) dUqudntifber quidem infuuioftrimur-.deindein
fylua deldtifumus,ac lacum quend* inquem Eiiphr*/
tes conditur. Ttm hoc quoq) tranfmiffo, in tegionent
quanddm perumm»sfolm,fyluofm
atqjopdcdm,
H *
inquam
4S4
LVC. NECROMANTIA
i» qudm defcendetcs(prcibdt enkn Mitbrobdrzdnes)
ZT puteum effodimus, cr oues iuguUmut, vfiueam
fdttguine confpergimus. At magus inter'm acccnfam
fice tenensjhmul amptiut imfummijfo murtnure,fed
uoce quam poterdt mdximd cUmitds^icmonesfimul
cmnes couocdtjanas, Brmncs, Hecaten no&urnam,
cxcelfdmcp, Proferpina ,fimufy poiyfytidbd qucdam
nomind barbdra atq) ignota commifcet. Stdtm ergo
tremereomnidjtT rimas ex cdrminefolm duccre, ac
twrrb Cerberi Idtrdtus audiri, cr im res pUne tri/
SxiSAcmafidfi.it.
Vmbrarm dttimuitrex knisfedibus Orcus.
Acprotinus quidem mferorm pdtebit plerdcgjdcut
pyripblegethotyic Plutoius regid.Tm per itim de/.
fcendentes bidtmJRbdddmmbm propemodm me/
tu reperimus extinctm. Ac Cerberus primu quidem
fdtrabat commouitqj fefe. At qum ego lyratn celer/
rimecorreptmpulf<iffcm,cdntu statkn fopitus ob/
dormifdeinie pofteaquam dd Ucm uenhnus, trand/ .
referenolicuit,Umenmonuftimerdtnd(ugim,0'.
eiuUtu certe plenm. Vulnerati quippe in eo nduigd/
bant omnes, bicfmurJtie caput ,atius dtio quopUm
tnembro luxdtusjfyddeodtt mibi certe ex betio quo/
piam adeffe uiderentur. At optimus Cburon quuleo/
rusuideretexuuids,effemeratusHerculm recepit,
transiti uexit tibensjtm exeuntibus quoq) nobis mon/
firauti fcmtitm.Scd quonim im ermusin tenebris,
prccciit
THOMA
MORO IMTERP.
4*f
pfjecedit quiiem Mtobrobdrzjtncsjego dtttem d tergo
eommmiTUcomesddbdreo,quoadinprdtumquod/
dm uenimus mdximumjfphodelo eonfttum, ubi cir/
cmflif* undiq) mortuoriiflridul*nosfequuntur um/
brx.Tum pduhprocedenteslongiusddipfm Mino/M. >«W
k tribundl dcceflimm.Erat ipfe quidem infoUo forte
quoddmfubUmifcicns.Aflabdnt dutcUUPccn*,Tor/
torcs, mdUGenifjeutie.Ex dltera pdrteplurimi qui/
im diductifunt ex ordine longdfune mnctLDicebdn
tur autem dddteri,lenones,mo:chij7omicidx,dduldto
rcsfycophdntx, dc tdlis bominum turbd quiduvs h ui
tdpdtrdntium.Seorfum autemdiuites dcfotneratotes
prodhdntpdUidi^tentricofi^ic poddgrici,quorU quif/
que trabe uinctm erdtferri pondere duorum tdlento/
rum impoJito.cJ.os igitur aflantcs,v quxflunt omnid
eonfpicimm,v quxxUcunturdufcultdmus. Accufant
dutem noui quida dtq) admirabiles rhetores. P H i L.
QgfiMm ergo bi pcr louem funt, dc ne iflhuc quide te
pigeat dieere. M E N . vmbrisne unquam istas nofli,
quat oppofitdfoU reddut corporaf P H I L . Quid nit
M E M. Hxnosigiturquum primufcnttiuitdfumut
dccufdnt, tefldntur, dtq) redarguunt,quicquid in uitd
pcccduimm, vfane quedam ex his dignxddmodum
fide uiienturjutpote nobifcu uerfdtxfemperjnoflrisqt
stufquam digreffe corporibus. Minos igitur curiofe
quemlibet cxmindnsjhnpiorum relegdbdtin cottum,
pocnas iHfceUribmfm dignas luiturum. I» bos pr/t/
H y
cipue
hnhMno
%%€} .. t V C . N E C R O M A N T I A
•
cipue tdmen incendttur,quos opes dum uiueret, dc dU
gtutdtes mfiduerdnt,quiqi ddordri fefire expctxdbit,
• tumirumbreuipcriturdm cormfuperbidmpVlumcfi
dctc&dtus:quippequittonmeminijfent mortdlesipfi,
, Aqumfint,fefe band quoq)mortdlid confequutos. At,
tumc fptendidd iUd exuti omnid,diuitids inquS, gcnut*
tnunid, nudi dc uultu demiffo steterunt tdnqudmfom/
tiium quodddttthumdndm hdttcfilieitdtcm recogitdn/,
tes,ddeo ut htc dm confpicdrer nimis quhn dclecta/,
tusfuerim. Htfi quem eoruforte dgnoucrsm dccefii,
dtque m durem filenter ddmonm\qudiis in uitdfuerdt,
qudntopereq; fuerst mfdtusitm qum plurimi msne
fbresriusobfidentes pulfimterhn excluficpifimulis
itUus expectdbSt egreffm.At ipfc uix tdnde iUts exo
riens puniceusAureus sut uetficolorfilices dc bedtos
fefi&urufdlut&tcsputdbdtfipettus dextrmuepor/.
rigens,permitteret ofcuhndS. 1$ uero dudicntes ifU.
ttioleflcfirebSt.kt Minos quiddi etiS iudicduit in grd.
tidm.QtjippeDionyfiu SicilistyrSnu multis ey dtro.
cibus criminibus ty 4 Dione dccufdtu,ty grsui Stoico.
rm tefiimonio eonuictu,Cyrensus Arifiippus htter/
uenies (Udm iUu Udldefufpiciut infiri^iushj; plurimti
ibi Udlct dutoritM)firmi ism Chimsrs dUigdtu dbfol
uit d pcend,dfferensiUu cruditoru nonuUos oim iuuif/
.A .f#<.trl.tyfc pecutiid.Tm nos 4 tribundU difcedetes,ddfupplicif
locu peruenimus.vbi 0 dmicc ty multd, ey miferSdd.
dudirefimuUdcfpectdre Ucuit.tySfimul ctfidgrorufo
nut
TflOMA 'MO.H.-0 fNTfiTlP* 4*T
te« «<i«t«r,€r ewldtut hominumin ignefkgtdutm,
tum rottt ty tormentd, cdtene, Cerbefut Ucerdt, t?
Cbmdrd dildmat,crucidntmrq\; pdriter omnes, cdptu
ui,r.eges,prdfitti,pdupcres,medici,diuites,V im fce
term omnes pcenitebdUEt qucfdi quidem eoru, dm
mtuemur, dgnouimus, uidelicet qui nuper e uitd dif/
eefferdttt. ht bifepudentes tm occuiebant ,nofiroqj
fubtrdhebdtdfbectuijutfi nos dUqudndo refpiciebdt,
id feruiliter ddmodu dbietteq;ficiebditt,dtcp bi quide.
qttdmoUmpMMotterofififiofiq;muitdfAtpduppi/
busmdlorum dimidinremittebdturityquuiMerquie *
utjfent,denuo repetebdntur dd potnm. Sed iUd quofy
qutcfibulisfirunturdfpexi,txionem,Sifypbum, Vbry
gumqfgrdmterdffittm TdMdlm, gemtmq;terr*
Tttym,Dij boni,qudMmf integrufirdtus dgrn oe/t
eupdbdt.HostdndcmprAterfHntet,incdmpmueni/>
mttS Acbendjm,uhfcmideosJ)croiddffy reficrmus/t™-*-'*
dtij) dlidmfimulmortuoruturbdmin geMes, tribusqt
wffofitdm, dUos qmdem uetulos qupfdide Bdrcidos,.
Atque (ut Homerus dit) eudttidos,dlios uero iuueniles
tf iMegros, ey bos pbtifiimuob iUi codiedi efficdcii
Aegyptios. Verudignofcere queUbetbaud procUue
fuif tddeo nuddtisofiibutomnes erli inuicifimiUimii
tffifyUixtdndZeosdiointendHesdgnotumus.Qttip/t*
^cS/m«ca^^ot/tm'^^Wler^%pr>t
ttdnteSdmplmprifUnefimdueftigiuXuigiturmul
'.
tifwul effiicorfi$\cr<M,itmictm omninq fimUes, qui
A
•."-•;;•<
H 4 terri
4M
fcVC
nECHOMANTlA
tjmifwumqriddampcrcauospcukrumorbcs frvw/
fbicerentjentesck nuips ojicnieret, bafitabm eerto
mecum,quonamfignoTberfitcma Hireo tUoformos
fo difcerncrem,aut mendicum irum a Pbcacum rcge0
aut Pyrrbiam coquum ab Agamemnom.Qgippequi,
bus im nihil ueteris permanfit indicijfed offajuerunt
interfefimiUaJncognibiUaawUis infcripta titulis* nul
Gf$ unqui dinofcendaHccigitur^ttantimihhpcr/
fitniUs bominum uita pomp* cuipii longt .uiicbatur*
cuiprcfitac iifbonat qua^fortunatcx bisquipam/
pm dgunt,iiuerfps uariosq^cuiqi babitus accommo/
ians.Aliumfiquide fortuna ieUgens*rcgij$ ornatint
figwbus,&tidrdmimponens,<y[dteUitesddiensi&'
caput diadematc coronans. Aliumfcnu rurfus orna/
tm iniuitjtuncformofumeffigiat hunc defarme atqj
ieriiicuUtm fingittnm omnigcnumjtt opinor, iebct
ejfe fbcctaculum. Qtan babitus quorunim plerunqjf
in mediaquoqi pompa iemutatpteq; perpetuo eoiem
finit oriincycultuq; progrcdi quo prodicrant. Scd or/
lutucommutato Craefum quiiem cocgit ferui capti/
uify uejies induere.Ma-dttdrium autem oUm intcrfer/
uos inceientent» Polycratis uicifiim ornat tyranmie*
Bt dUquantifber quidcm eo cuUu pcrntittit utiptcrum
ubi um pompn tcmpus prntcrqt^pparatum quifque
reibituens^iTcmcorporefimulexutusamiiiUtqua/
Us mefwtefficiturnibibi uicino iitfircns.Qujdam
tmcnob infeitim quumfups fQtWm\cubjmengit\
tgrcfc/
THOMA MORO I N T I R P .
.£$•
boms priA^4cno»pott'jtfrflt«!w,gj«fc««p<<wljjj>ep
Kte6<<««r^x«tt*.Qg«» (ii/c<»4 OHoo"} «Mts/jfr tr p/rritti
«j»r pHto, hiftriones iftos trdgicos,qui ( mfthuUrdtip
pofcit)modo Creontesjmdo Vrimif&tqut
Agme/
nones.Umfyfiforstulcrit) psulo dnte tm grmser
CecropkdutErecbtbei fomdmhttUdtus »pdulo poA
fcruus,poetdwbme,progreditur. At quufkouUUttt
ftnk affuerit, quify durdtds im ueftes exutus, pcrfo/
um dppQttcttSrCrdbdltis iUk crepidk defcendis,pdu\
perdtqjfc««i'I»o64m6»«Vaa64«d4wplttHA g « « f « /
noniUe Atreoprogndtus, dut Creon MenacaftUut,
fedPolus ftlius Cbdriclei Sunienfis, dut Sdtyrus ftliut,
Tbeogitonk Mdrdthonius, Sic fe mortdUim res bdt
bcnt, ducmddmodum mibi tum fpeftdnti uidebdpur*
PHiL.Dic mihi Memppejfti mmdgmftcos dltosqj
t«m«/offc«6f»tfH/jrrtm-4W,crcolKW»rff,Hflrfgf«rf»
t/t«/oj, mbilone funt dpudinferos plebeis mbusUbet,
umbrk bonordtiores i M E N . N«gir»ttf^«ioc,iM«tv
fi uidiffes MdufoUm, Cdrem iBow dico Pyrdmide ce/
ftbrmfdtfaojmqum ridere dcfijffesjtd ht Mtrim
guoddm dbftruftm defteftim dbieftus tft, m reUaud
mmuomn turbd deUtefcens. Uoc tdtttu commodi mi
biuidcturex nwnumcntore)errej]uodMp^ tdttto}
ponxlereUbordt mdgis & premitur. htm quwu Aed}
eut o dmice, Uxnmcuicptuetitor,M
mmbdji/nimpjim
H 5
t«»
h)p*m L v - c i Awi ME c R.-6tkAi» TiA
tuntfefekddlorimedm contrdbere.At ucbemcntiuP
multorififfcsfipinorfi reges hofeenoftros,fdtrdpM<]s
Uidiffes dpud eos mettdwdntesfip dutfdifmentd uenfi
dentes, dut primdi ipftt literdt urgentt inopid profi/
tentesfi/ ouemddmodu contumelijs d quouis dffician/
tur, dt<fj infieii edfddntur perinde dtqj uUifiimd mdtu
eipid.ltdQj Philippm Mdcedonem confjncdtusfionti/
'
ttere ine certe non potui: ottenfus cft mibi in dngule
ejuodmdetritos cdlceos mercede rcfdrciet. Qtjin M
es pretcredmultos erdt mdere mendicdntes in triuijs,
Xerxes uidtlieet,T>driosfie PcAyerdtes.v H i L. Ad/,
nmndd ndrrMijUderegibus^penec^ incredibilid. So
Prdtes dutem quidficitfic Dbgenesteyfi quis efifapi
eytmdUttstMUti.Socrdtesprofiftoctiiibiobuer/
fdturfiMncscp reddrguitmerfdntur dittem em iUo Ptt
tdmedes,vlyfies, C Nc/tor, & quifquk eft dUut inter
iefitnctos gdrrums.InfUntur dute iUi etidmnufitq) in/
tumefcunt exbdufioueneno crurd. At optimus Dioge
HetSdrddndpdlouicinus AjfyrioMidebj Phrygiotdt
t\ue dlijs item pluribus ex ifiorm fumptupforu nume
to mmeifipkos quueiuknteS duditjueterisfirtune md
gmtudincmrecogitdntesfijT ridetey delectdturfic f»
pinus cubdnsfit piurimm cdntdt, dfperd nimis dtqj in
tucundd uoce ittoru eiuldtus obfeuris, ddeo ut id egre
ferentes, Hec Diogenc ferre udlentes, de mutdndd fede.
0 <tuaJ u*efcJ^*erc**'9 H i L -.bc Wf im fdtis quidem: ceterum
p!Zt*s <irZ*C- q^c4nmiuuddecrriumep\quodiniao.dixnMdducr
**fiir*ff*-nt" • i::.\ \- ;i
fa
_ >'THOM'A MORO J f l t S * * * 1
«t*f
fediuheseffcfdnritmfM B N .Bencddmonestnefao
enim quo pdrio qum bdcdere dicere propefmffem,
*b inftitutofermone procul dberrm'. Dm igitur ibi
uerfdbtrjndgiftrdtus concioncm dduocducrunt, bis ui
deUcet dercbus,qu* in commune conducerent.Confpi
riens ergo tnultos cocUrrere, me quoqt cm iUis (hnul
mmifcensjtnus de numero eorm qui in conrione dde^
rantjeffteior.AgKdtdfunt igitur e? dlid mutitupoftret
«o uer&dt diuitibus negoriujn quos poftedquam plu
rimdfutffent obie&drioletttidfuperbid.pJusJmuri*\
uffurgens tdndem ex populo primdt quidZ, buiufmodi
decjetm1egit:Quonidm,inquitjnultd diuties perpet
irdnt in uitdjrdpientes atuim infirentesjnbpesq} ontt
vi modo defftectui bdbentes,Curi* poputbqt uifmefo
vt quum functi uitd fuerint,corpora quidem eoru peet
ttdtcum dlijs fcelerdtorm corporibus ludnt:dnim*ug
ro furfum rentip in uitdmjn dfinos demigrentjonett
intriirerwmjtdtu ^uiw^^^wCTWi^m^aWfflrwM
tnilid trdnfege»HtJ\pifemper txdfinis rettdti. onetd
fh*Mtrt-tdhi) k pdqprrihus dgitdti.ljein.ut ticeMtsmJ
stitd exeedere.Hancfententidm dixit Cdkdriusipdtre
Aridetio,pdtrid Mdnicenfis, tribu Stygidn*. Hdc igk
turlege recitdtd,dpprobduerut prinripesjciuti pfebs^
adfrcmritProferpindjUdtrduitCerberus-.ficenim r.d>
td qu* inferiftdtuunt,dutenticdq;ftttnt. Qtsgigtiurin
cocionedgebdntur,erdntbuiufmodi.Tmegoftdtim,
fwwg»-4tw«c»fr^Tjr<^^o,4*gjiflircprtio!<^j
'•
' *
ordine
4k9%
LVjCIANI
RieROMARYlA
wdine udrrdtd fuppuciui, ut utibi iieerett quodissm
mtmh\uiu
tmfcmeulus qstifpim cdcut,pdUiinsjK>ce graeiti)o
flhmquti^dufm tue perpkxitutisfeio ifupientibut
iftis profecUmJtaudqudqum idm utuieem ijfdem de
rebmfentientibmaierm bdudjis estUtibiprotimi:
ftquidm quodRbmdtu^mMertixk.fiequdqudm,
mqukjo pdtereulejed dicmabo, neq) meeontemndt,
efjui m uitd te etim ipfo eteeior oberro. Abdueens ert
f*p me,proeul db dlijs duferensMdures mibimctinSs:
Optimdetitinqttit,idwtdrupriu<Uorm^ ukdtde pru
emtifmd. Qttdusobrem dbbde udiufimdfubtimim
tx>njiderdtbmdefiftims»m'tte principid fmper aefit
tses tnquirerejer uafros bcfeefyUogifmos defbttensjt
ejurUgemsomnumgu*fimdtts,boc folmmtotd
wtitd perfequere jst prafentibut bene compofitis mittit
tue euriofmmUdrefomekm,qum phrimupotes bit
Uris stitmridensq)trdducM.thec quu dixiffct rurfus
Afptnmnorimp^
tsrnune uefbererdt) dge, mqiumjo Muorobdrzdne
AdbdciUe tconfutijuqmtjb Mmppejbreum quipt
pe jnciuMu%t&
ttbdueens m regionem qudndam magis priore tenebri
eofmjnam proeul oftendens fubobfcuru temeq), ae
uehtperrimm mfuiens hmenimdjnqmt,Tropbo/
mjtmplmefhdtq) HUc dd mferos e Btcotid iefeendi
Kflf
THOMA MORO I N T B R P .
<«y#
ttrtrhactfcenfa
tmhocfem
elmnptrmigufi
*MctoMl^wdmj>eruem.
LVCIANI PHILOPSEV*
D£S
SIVB
IHCRKD V L V S .
Tboma Moro tnterprete.
T V C H I A D B S AC PH1LOCLB9
\u„-n
fo/htior,e
mihi Philoclesdkere,^
7
i4ldwtrM^,^«odm»ftojwMfffticff<tf
cupiditate dddudt3mpdriter gaudcm*
emmcfipfimmlfm^
rm3madmeanimm intenddtttf P H I L . Mnltd T>/
€madefunt3cm*
compeV
utm^auia inrcrn uident conducere. T Y C H . Nflwl « t
rmh*c3utmm.neqjcnm
tdhpofbktmmiuntur:ued
tnOriqteorm digmfuMrm^cmqi uelboftdjTJeheruc,
•rdddfalwctdtiquopimp
fitatibm.CuwfmmmulU
tmfum3eyfodorm reditm redimeret :fed de iutt
tmoptimefco3quimtfo
tterkdtilonge mepomnt»ipf^
.
mquemedfa
fdtycupwtcwus
~.
M
OTBS
p
Ufo^,
Vtm*s»-*f' vjhujf
« w ^
4H*
W*OM A
MO R O £ £» Y E R Pi
A« alicubi taleftUquos im deprebedifii, quibus bei
* mfitafitmentiendi Ubidoit Y c H. Bt quidem idmo/
dmtmultifunthuiufmoii. P H I L . QgMctwirrgo
m cduftjit, quod mentiuntur niji dementia ffiquidem
rcmpefiimam,optim* loeo preoptant.r Y C H . HOC
'
tn6ifejt,fyme$tibimultosofiedermadceterapat
dentes,ac fapJentiamirabiU: ncfcio tmenquopitto
ciptos boc maUnmendaeijcp fiudiofos,ddco ut ego cer
te moleftefirm,quod uiri tales^mmbus ceterisk re
bm optimi,gattaenttdmeh crfe,CT eos m quos ihdde
'*• tmtjiMere-.oli ueteres iWJd quod tibi notius efi qum
mibiJlerodotusXtefiuqi Cmdim^tq^bufuperiores:
deniqt rlomecus ipfejuri cclebrcsjnendacijs etiafcri/
ptisutebanturjltnon folm eosfiUerencaquibustuo
audiebantur, uerum ufcp ad nos etiam mendacitmper
nwtm traditu perueniret,k pulcherrimis uerftbmn»
ttisqiferuatm.McffgofepeiUormuerfHUMmine
fubijt pudorji quando cotli fettbne, ac Vrotnetbeim
cuU recenfent,gigantmq} rebeUionemjtqiomnmu'
lam de infiris tragcediam.Et quo patxo ob morem w
pitrr in taurm er cygnmuerfus fh: V qucmadnot
dm ex muUere quifpiam k auiculam urfmue mttta/
ttttfit.Vegafospr*terea,Cbimarasqi er Gorgondtjc
Cyclopis,atq} id genui omniajdmoduabfurdat nun/
ftrofasqi fhbulaccr que mentes afftccre pueroru quef
ant, qui laruam adbuc Lmiamq; metuunt: quanqum
poetia fitufirtaffc tolerabtiiaMurbes im gmesq\
tm
LVCtANI
PHL0PS2VD2S
Mf
totat unauoce xc pubUcitusmeotirijn non bot ridUm
imtVeluti quum CMenfesfepuUbrm louis ofiendtt
re nS pudet: Atbemenfes Ericbtbomu aditm e terrm
Jiritm,primos^iUosbominesinAtticaolerumoree)$
•jterraemerfiffe. HitamenmuUouereeundioresquam
Tbebani,qui exferpentis dentibutfatiuos quofdi pra
gernttMJfenanam:quodfiquKhac,qumfimriaicit
U, uera effe non credai ,fed ea prudenter examinans,
Corocbi euiufpiam, aut Margita exiftimet effetfi quk}
aut Triptolemu credat m datis dravombus peraerc
ntttu ejfejut Vana quendamex Arcadia in Maraibo
nemucniffc auxilio,uel Oritbyiia Borearaptamef/
fe, mplus nimiru bic atqj infanus mdeatur eis: quippe
quitam manififia ueraqf nS credat,ufqueadeo obtinef
vmndam.p H I L . Atpoetis Tycbiade#rbibusq)jue/
ritfortafiis ignofcendm: nam iUi delectationem iUant
qua exfkbuU proficifcitur, ut que maximafitiUece/
bra,poematibusfuis hnmifcent,qua pptifiimu erga dtt
ditores opusbabent. Atbenienfcs uero TbebamqfjO'
fi quifunt ahfqtatrixfiue plus maiefiatis ex buiufmodi
figmentis cScibanttquodfi quis fkbuhts aufirat i Gray
cia, niWobfiiterit quo minus earMiJtarratoreitanif
interedtu.quando iam nemofutumfit hnfphujquiue_
tm urlgratis audireuejit.At fiqmnuUdtdUcdiifx,
gaudent tamc mendaciojn omninoridicuUmerito ui/
deamur. T Y C H . Rettedicis,nam egoprotinuiafi
Eucrate iUocelebriuemotubimulta incredibiUa ae
fibulofa
4 9 * LVCIAHI PHILOPSEVDEt
f&bulofd qun duiiffemjmo uero meiio m fermane iif/
cefiijtonfirens narrdtioncm tdmfuprdfidem ,fei me
velutfiiricqwedm dbegerunt, im monfirofd multd
dtq) dhfurid refirrent. P H I L . Atqid Tychidiejui»
grduis Eucrdtes efi, v ttento certe creiiierit iUu td tte
fSromiffd hdrhd uirmfexdgendrimiv qui prctere*
fit blurimm mphUofophid uerfdtmfufiinmjfe ut d\m
tjuenqudm dudiret fe prdfente mentietttem, neim ut
ipfe tdle qmcqudm duiedt. T Y C H . At nefcisdmice
qudlid referehdtnu ed qubn confidnter dfferebdiipr/e/
icred qudmfdntte m plerifqueiurdbdt, dimotis etidm"
filifs, ddeo ut ego quum em refpicerem, udrid mectun
cogitdremjnterim quiieiUm mfdnirc,neqj mmo
conttdrennteriu ueroitd cogitdbdm,fugiffeme,quoi
mpofior effetjtc tdntm temporisfub leonis peUe ridi
cuidm qudniifimim circuntuhf[et:dieo dbfurid ndr
rabdt.v HI L. QgdmdmiUd(perUres)[untTycbi<t/
«fc tndtti cupio cognofcere qudmnm prxfHgidturam
fub tdm longd bdrbd occuluerit.r Y C H . SoUba quU
dem etidmdliisPbUocUs dliquoties eminterulfere,
fi qudnio uiicUcet multo ocio dbunidrcm. Hoiie ua>
rb quum oput effet mihi conuento Leonthico (efi aute,
utfcis^micus mibi)eiottus <t puero,emfe ad Euctd/
tem mane contuUffe, ut em morbi infpieienii edufd ui
feret^mboru nomine,nempeut v heomthicm con/
uenircm, tj Euctdtem uiierem, ignorduerm dutem
ejuoi cgrotdretriAem peruenio, Ai leonthicm ibi-'
idm
THOMA MORO I N T B R P .
497
iam u5 kmenio: nm paulo ante ut dicebantexiuerat»
xtios uero confirtos reperio, m quibus erat & Cleode
tm Peripatetieus,ty Dinomacbus Stoicus,cr lonjio
tij-U/u tlUm dico,qui ex Platonica dottrina ttugnam
futSdmirationem expedat, ut quifolus mtnte uiri de/
prebxnderit,quipj eius oracutaalifS quoqs pofitenar/
rarcuides quos tibi uiros nominojnimirum omnifapi/
tntia atq) omniuirtute prxditosjutpoteipfum ex qua/
quefcita caputjrcuerendos bercle omnes, atq) afpcttn
propmodum terribiles.Aderatprxterca medicus Att
tigonusatt ufui in morbo effet aduoeatus opinor.ettne
liusiam baberefe uidebatur Eucratestac morbus qui/
dam exfxmiUdribus erat: bumor enim rurfus kt pedet
eidefcenderat.Sedere me ergo Eucrates m lecto iuxtx
fe iufiit uoce languidule remiffa paululum,quu me con
fpiceret:quanquam interim. dum ingredererjuociferan
tem eum ac uocem intendentem audieram: tamen ego
xdmodum curiofe cauens ne pedes eius tangerem, ubi
tne uulgaribus iftis uerbis purgaueram, quod eu a>gro
tare nefciuerim: quod ubi refcife,curriculo uenerhn,
Xdfediprope. er iUi/t quide fermo iam de morbo erat,
ty quadamiam aniedixerant,quadam ueroetiam
tune narrabanfipraterea medicamenta quadam quif/
quc proferebat. Cleodemus igitur: Si quis ergo (»»/
quit) fimttra manu toUens humo mufieU* dentem,fte
interfctlxjut antc dixijm leonts pcUem aUigaueritjm
fercxcoriatitaedcinde cireum crurx pofuerit,iUico
LVC.
I '[cdattvr
"4J&
L V CI A N t P H t L 6 P $ E VJ> * $
/raVtar <io/<jr. No» i» leonit peUem (in^uit DinojKrf?
chus)nt egodttdiuifed m ccru*potiusfxmeU<e uirgi/
nis ddbuc, cr nondum inite, cr r « aNiaVfff mdgis efi
boc pdtto crcdibilis:uelox enhn cerud efi, Mdximhute
Udlet pedibus: t? leo quidemfirtisefi, pinguedoqmc
eius dc mduus dextrd, piliq, qui retti e bdrba promii
ttent,mdgnam u'm obtinentfi quisuti noueritxu pro/
prio cuipA cdrminejt pedum curam minimepoUicetV
tur.Et ipfe quo<k,inquit Cleodemus,olim fic putabdM
ceruind peUe utendu, propterea quod cerud uelox cfit
fet.At nuper uir quidam Libycus, pcritusprofccto M
rebus huiufmodi contra m docuit,cerutt ofiendens ue
lociores effe leones.quippe qtti eafjnquit,etidm perfer
quendo capiunt. Lauddbant qui adcrant, tanquam ref
ttedixiffet Libycus iUe:Tum ego:Putatis,inqudm, int
cantamentis quibufdam fcdari taUa: aut fbris admotit
dppendicuUs, quum intus mdlum gtdffetur f IXiferum)
buncfermonem mum:& palam in me mdgnam damr
nabittt amentiam, qui dpertifiimas res ignorarem, &
quibus nemo quifdpiat,contradicdt, quin fic fe haber
ant. At medicus ccrte Antigonut delecrari tnihi uifia
efi hac rogatione mea.Umdudwm autem ncglcftuihU
bitus fuerdt,opinor, quum opem Eucratiferre ex drr
te ueUet,demncidns uidcUcet uino ut dbfimerettdtqfit
oleribus uefceretur,& uigorcm dnimo omnino minut
ret.Cieoiemus ergo fubridens interim: Qufddkjnrqwt,Tyckkdefincrcdibiletibittidcmeffcdtiexre*X
buiufcemudi
TliOAlA MOftO INt&ft.P»
4<*
mtiufcemodiparentutquiedm aduerfusnmrbosrenmt.
HatMihi certe uideturjnqum ego: nifi naribus adeot
mucofisfimjut credam ea quefbrts appticaturjtibilqp
cum bis qnst morbos exdtantjntus communUant: peit
uerbulatmejut dicitisjcpreftigiaturm operm:tSt
quu appenduntutfitnitates mmittere.id profeilo nun
qumfteripofiitjnecfi quis uel ih Nemei leonispeHeni
fedectm muficlas integrat infucrit.Ego profs&o leone
r ipfm e doloribusftepeclaudicantem uidiinuniuerfn
fuHpfiuspeBe. Himiwm idiota esjnquit Dinomacbus,
necfr unqum tibi cur* fiat, ut difccrcs quonam ntodo
tcsiftiufmodi aduerfus morbos,quu adbibentur confel
runt. ae mibiuideris ne notifiima quidtm ifta receptu)
rus:ftbritm uidelicet istarum proftigationes,qU£ cert
toquodam ambitu recurrunt,tumferpentndemulfiot
nes^tc bubonumfdnatione$,v ccteratquccunqi anus
etim iamficitit:quodfiiUafiunt omnia,quur tandent
ndputabis hac etiamfimilibus rebusfieriflnfinitacoH
gcrisjnqum,Dinom*cbe,cUuumq;jtt aiunt,clauo ex
trudis.Heq; ehim conftat ea quxcommorasjiufhudl
uijfieri. Qjiamobrcm nifireddita tatione perfuaferit
primtm uaturafieri poffejutfebris tumorq; uercatut,
aut nomen atiquod diuinu\aut dictionem atiquam bart
baricm.ob idck ex inguinefugiat:amUs adbucfibulat
funt quncunfy rttutisii. T» mibi uideris, inquit ttino/
htacbus, quutn ifta dicas, ne deos quidem effe credere.
fiiquidemputasfenno» poffe,ut per ftcrd Homiiut
•...- .-.,.
t i rmedid
400
LVCIANI
PHILOPSEVDES
remedid morbis ddfirmur. VLocJnqum egojuir opts
me nedixeris ,mbilemm probibetquo mimsjetimfi
mdxime dqfintjfta tmcfintttana. Ego uero er deoo
colccrmedeUs eorum uideo, er leumcnta qvut lebo
rantibus<onfirut,phdmacis uidelicetjttqi arte medi/
cdrettitttentes.uttqi AefcuUpius ipfe eiusq) pofterifd
Xuuria pbarmaca admouentes medebantur egrotisi
notrleoneSfdut mnftelds circunligdntes.to.itte buncjm
quit lon. Ategouobis mirdbile quiddmttdrrdbo.E/.
rmddbucddulefcemutus^nnosndtusfirmequatuor
decim, quu quidam dd pdtrem men uenituuneidns ei\
Midmuitiscuhormferuum,etimdqsinrebusroe
bufiumdtq}induftrim,circdplenmidmfirmd4ape
ramorftm iacereidm putrefictocrure. Etenimduti/
gdretpdtmitesjic udttis circumpticdret,ddrepcnte be
ftiotm mdximum ei pedis momordiffe digitum. T«w
iUdm quidem itico dufigiffe, ttfefe rurfus in tatebrm
cSdidifp.ltimueroeiulare perditu e doloribus. theo
ergoquu nunciarenturjm tnJdmipfmuidebmus
Ucticadomm d conferuti ddporUrUmfidtmtotm,
Vuidm,ac fuperficie tdbefkttm, uix iam jpirantm.
Paterergoquum id motettefirret, amicormquijpi/
emtjtui tm firteaderat: Bono animo es, inquit»Ego
emimuirtm quendam fsabytonim exCbatdais, quos
voeant,protims hueadducamjjuifanabit bominc: esr
tte diem narrdndo conteramjtenit Bdbylonius^tc TAi/
dmrefiituiuetjugdtoexcorporeuen
.'•••
cmdtiowe
THOMA MORO I N T E R P . *
5*
eantatione^y adpeie eius dppenfo uirgink defuncle
Upitto,quem i cottmnaexciderat. AUk iftud quidem
bdtTcnusfdrfan mediocre fucrit. Tom Midasiam ipfe
fublatojm quo aUdtus eratfcabetto,difcefiit ht agrm;
tantm potuitincantatio, er columnaris itte Upis.At
idem ifse Bdbyiomus dUe preterea diuind pUne fecit*
Kempe m agru profecTus mane,quu pronunciaffetfi/
trs quedm ex uetufso codicejfeptem nomina,fulpbu
teacface lufbrdto locom orbem terobambulans ,fere
ttntes mneis inuitos exciuit: quicumk httra eam re/
gionem erant. Veniebat ergo tanqua ad incantatione
tracTiJerpentes mutti^attk afbidc$,& uipere, tj eere
ftej? iaculiipbrynickjc phyfatt: reUnquebaturaute
ttms drac6^nnofus,prorepere(utopinor) obfenectZ
tto uaUns,qui non fkerat audiens ditto.At magus: N5
adfunt omncs inquit.Tm unm qucndmexferpenti
bus em uidettcet qui natu minimus erat,felecTu legi/
tm mittebdt ad dracone: ac paulo poft uenit etiam il/
te. At poftquam Um cottecTi conflitiffent, Babylonint
uteos mfxbiUuit.Atck ittirepente admodm omnes ab
tiusfUtu htcenfifuntjiobis htterm ddmirantibut.Tu
egoidic mihi htquam \OK Serpens ittc legatus, iuuene
rmmt dicoaurm manu deduxit draconem,qui iam (ut
msjfenuerat^nitte hacuttm gefians innitebatttr t Lu/
distuquidem/mquit Cleodemus. Atego,quieripfe
quotk olknmlnus talia credebam,quam nunc tu,puta/
bamenhn nutta raaone feri poffejatea credere: taml
I f
qum
$0%
IVCIANI
PHILOPSEVOS*
<um UoUntem primu conjpicerem, peregnnm uut
barbdru(erat autem utftrcbantex Hyperborekjcre
•ckdi,dc uittus fmiqum tmen multu diuq; repugnaf*
fem.nam quidjicerem quu em eernerem m aereua/
lantem, atq; id mterditytc fuper aquam mgrediente,
atq; per tntdiu igntm incedente ,id\; lenteac fenfimt
TM ne, mquam cgojfta uidebas, uirm Hyperborem
kolantem/tutfuper aquas ambuUnti. ejr maximejm/
quit iUe,carbatin*s mdutm, quo calceamenti genere
iUipotifimm utuntur. bim minutulaifia, quidatti/
ttet rejerre,qu*cunq} ficit, qua pacto mores immife/
tit,ae dtmones exegerit, ntortuosq; marcidos inuiti
reuocauerit, atqp Hecatcn ipfm palhn confpectibus
exbibueritjunamq; e ccclo detraxeriti Qtun ego uo/
bk refcram, qxu ab eofieri confbexi m Glaucia Ale/
xidkflio.Glauciuhic quu parrknuperdetunclifub/
fanttmfufcepiffc\, Cbryfidcm amabat Demeneti fli
m,acnu quide preceptore in difcipUna utebatur: ae
ttifiamoriUc kftudio deduxiffctemMtiiuerfam Pcri/
pateticoru doSrinam pndidiciffetM qui otto cr de/
cem qum ejfet annormjam abfoluerat analytica: t2
pbylicam aufcultdtionem infnemufquepermrerat.
Amoretamen uictusjmibi rm omncmfignificat.Ego
atero quemadmodm par crat, quippequi prtceptor
cram,Hyperborem iUm magm ademduco: con/
duttm quatuor Uieo mink in manm datk/>porsebat
mmpTO^driquiddiad
ttrea
: TJIO M A MO RO I n T S R P»
«0$
frt-rt^ Cbryfide potiretur. lUe uero crefcentem obfcr
ftdnt lundm (N«w tMiic ut plurimm buiufmodi fdcrd
txrdguntur)fof[d,m quim effodiffet in dperto quoddm
ioco domutjubdio circd mtdidm noftem,euocduit no
his primum quidem Andxiciem GldUci/t pdtremjutte
feptem menfes uitddefunftm. Succenfebdt dutem ob
moremfencxjtfyindigndbdtur.Tandetdmeneiper
mtifitntt dmdret.Vofted uero. Hecdten quoq; eduxitM
firentem und Ccrbermitm lundm detrdxit mutiifbr/
m quoddi fbeftdculutG' quoddtids dliud dppdrebdt.
Primuquidem muliebre fbrmam referebtX: deindein
Udccdmfbrmofdm uertchdtur:Pofiremo uerocdtuld ui
dtibdtur.HyperboreutiUetdndem,quufinxiffetqucn/
ddm e luto Cupidinem: Ahiinquit, dtq; buc perducd»
Cbryfide:dc lutu quide protinw euoldbdt: pdulo poft
medffuitiUdpulfdnsohim.TmingreffdGUucidm
compleftitur,em quminfdnifime dcperieus,w eu.
eo uerfdtd efi,quodd gdUos canentes audiuimus. Tum
ysero lundfubuokbdt in ecehm, dtq; Hecdtc fubijt tert
rdm,c/eterdq;fpeftri difpdrueruntiv Cbryfidem tdk
Aem emifimus circd ipfmterme diluculm. H*c Ty/
/cbiddes fi confbexifjcs, bdud qudquam dmplius dubi/
tdffcsfffe multd in cdrminibut ifiis comm»dd.Benc di/
fisinqud, ego credidiffem equide,fiuidiffemed:nunc
uero ignofcendm mibi putoji quatid uos uidetis/tcu
,tc perfpicere non poffm: tteruntdmen Chryfidem
itidm quim atctst.nouLntutiam.pUiti meretricm
i
4
dc
{0+
tVCIANI
PHILOP4EVDE*
dcftalem: nee uideofane cuius grdiid dd itim eguert
tis luteo itiolegato magoax ex Hyperboreis ufq), atqp
ipfd mfttptr lurtd. Qttjippe qui uiginti dracbmis duce/
re m Hyperboreos ufb potuiffes.bMrifce enknfefe of
fert ad banc mcitttdttoni multer. Et cotrdriu quiddi
fpettm iftis babet. Ham ea quidem drkferriuefonufi
dudierint fuvutCnam id uos pratdicdtis) itid uero fi dr
gentm ufbumfonucrit&currk ad tinnitu. Vrdtere»
tpfm etiam magum odmiror, quod cm ditifiimat m»
lieresm amoremfui pojiit eticeretatq) ab ekfotiddtd
tentdfufcipereJs tami ob quatubr minas admodu tdhs
tiutluceUiduidus GUuteiam amork copotem ficeriu
fXtdiculefxcisJnquit lontqui tubti credts, Bgo te tiben
ierergo rogmerm quid debis refponde«,quiddmo/
WdcoLtiberanterroribntiddeomdmfific jpettrailU
cdrmimbut eucUntest Atque btc mt dicere non oput
cftjterm omnes noueruntt Syrut itieex V<defltitd,qui
barm rerm artifix efi, qubnmultos mortales fufci/
piat, qui ad lunam concjddnt, ocuibstk difiorquedttt,
fpumacp os oppkanttquos tameh erigtt acfanos reniit
tit, magna accepta mercede, diris eos matis tiberans.
Etenim qum iacentibus mfiet, rogaueritq;, unde fint
i» eorpus mgrefii, dgrotut quidem ipfe tacet: dt de/
tnon uero refpondet (aut tingud Grtea loquens, dttt
barbdricdm, duiuHdecunque fuerit ipfe) er quomo/
do c unde'mtrauitinbominem. Itie uero ddturans
tmt dc ni pdruerit mimtdHs etimt expetiit dbigitqj
ddmonens
TlfOMA MORO INTERP.
W
demonm.QuJn ego quoqj demonm quendam exe/
untm uiii mgrm certe tj colore ptmidum.tton mit
gnum erst, inqum ego, tatia te lon cernerr.cui ipfe
etim apparet idee,quas utftrcfmitie parens ojteu
dit Platorm uidcUcetjbettatu tenuejtiqj eumdmj
emantm ad nos bomines mfciofos. itinefolus lonjuu
eptit Eucratesjftiufmodi uidit: ac non alij etim muM
inciderunt in demonesulijnoctu, alij etim interiutt
Pgo profefto non femeljed miutes iam tatia cofpexu
. ic primum quidm turbabar ii ea: iam ucrd ob con/
fuetudinm nibil houumjut prodigiofm mibiuidere
uideor, maximeaj nunc ex quo anulum mibi Arabsde
dit exferro de cruce quapiam fumptofaftu^carmenqj
docuit nominibus multis plenu, nififorte nemibi qiti/
demfidemfis bibiturus Tycbiade. Atqui peri pofik
inquam, ut Eucrati non credm Dinonis ptio: ttiro w
primisfapienti ac tibere,quefibi uideturidomi in pri/
uatofuo cum autoritate narraiit Itiud ergo de flatua,
ptquit Eucrates,qu£ omnibus qui in domofuntfingu/
tisnoftibus apparetjum puerti,tumadolefcentibus,
tmfenibustboc inquamjton i me duntaxat audteric,
uerim etiam a nofiris omnibus. Tse qua fiatua,inqui
egotUonuiiifii(inquit) qum ingredereris fiatuam
quandam in atrio cotioeatm ,fane quam pulcbram,
cpusTmmetrijtquifiafuas bumana fpeciepngere con/
fueuitfUonne itim dicisjnqua,que difcum iacit: que
inctiniti eftidemiffurigefium,refiexi tii edmque
1 5 difcum
*jh4
' t V C . PHILOPSEVDE*
itfcmfirtjAtero pede modice infiexo, qusqfe ere/
fturd uidctur undcm idftu tJXon mquitmm unu efi
xx Slyronis operibui Me difci iaftdtor, que dicis.Sed
iiec em queefiriproximd: em loquor cui tenijs cat
put umftue&Jxrmofm itUm. mm id Polycleti opm
•tftmerm edsqued dextrd funt egredientibus omit/
tejnter quds cr tyrdnnicids iUijidnt: Critis HefioU
•pUfmatdriuuero annondddqudmillm qusinfluit,
, qumpimuidifti uentre prominulo,cdUuun ,feminu/
•xUtm, uulfis quibufdm bdrbx pilis Jnfignibus uenit
•atero bominifimiUimmtPehcbm dux Corinthius effe
•ttidetur.Perlouem, inqum uidi qudndi i dextra Sa/
Jturni, quxtenids corondsq) dridds bdbebdt,peftoreqi
fbua quxdm mdurdtd.EgoJnquit Eucrdtcs, ed muu/
rdui,qum mefemffet triduo ,fibre pereuntem, Erdt
mejgitur etim ntedieusjnqum ego/optimut ifie Pe/
iichust Efl, neq\rideJngmtEucrdtestdUoquibomo te
bdud multo pofi jmddet.Jo.oui ego certequdntm ud/
kdtbxc qudnt turidesfidtud. Annoneiufdem putdt
effemmitterefibres in quosuoluerit, qudndoquidem
patiseft eqceretPropitUJnqud,pUcdtdq}fitbscfid/
$Udmibs,quetMmudedt.Quidndm ergo dUudfif
xientem em tdderut omnes quiin domofunt f Qgaw
.primm nox efi, mquit, bec e bafe defeendens in qud
•fteterdtjnorbem totm domucircuit: omnes occur/
•*umriinterauetidmcdnenri:ntcqtufqudm efiquent
•mqum IdfcritJiuerterc tantu oportet.lUd uero prf
terit
THOMA MO-RO IWfTERJV
.^oj
teritjiibil mtuentet infittdns,qum ty htudtfepe»sje
totd notte luditjut ex ipfo dque s\repitu Ucet dudirc,
Vide ergo mqum ego, nefirte non Eetiebus-httcfid/
tudfit ,fed Tdlut potius Cretenfis, qui dpud Minoew
fuiffe diciturjSm v tflc treus quidm Crtta custos
trdt:quod fi non ex tre, non duticxiignofditd ejfct*
suhil edm prohiberetjjumnon opus Demctriffedvnd
fotius ex Dttddti mdcbims effe uideatur. E bafcndtttfi
<ut dis)etim istdfugit.videjnquitj Tychiddejtctc
fost hdcfeonmdtis huius pcemtedt.sS.oui quidcmego,
mid itii etmerit,qui obolos furripuit, quos ti quoqm)
uouilumo fujbendimus. Vrorfus dtrocid, inquit tattj
ypportebat dotidere-.qvippe quifderiiegus eratquote*
do ergo itim ultus efi o EucrdtesteSm dudire cupio,
etidmfi | mdxime Tyehiddes iste diffifurus efi.Kulti,
wquititie,ddpedeseiusobotiidccbdMjtid<l;itcmnut
mifmdtd, qutdam drgented dd eruseius dxfixi card,
ttc lamitue quoque argcnttt: uotd emufque/tut merj
tes obfdnationem eius, qui db to tiberdtus effet,qum
ficbre detinerctur. At etdt nobisferuus quidam Liby)
<usfcelerdtus,equorum curator. Hienoctuaggrefpis
<ttt ed duferre omnid, dbftvtitqf digreffm im quuut
pbfcrudffet fidtum. Atqum primm reuerfus ittf
teticxit fdcrilegio ft comptidtumVeliehus»uide quo
pditofefevltus efijtqucfurtiproiidit
Ubycm.To/
4d noctedtrium obdmbuldbdt nt orbem miftr,exif
r-e ndti Udlens, tdndum i» Ldbyrituhm incidtijet,
quodi
ipt LVCiANI PHILOPSBVDB*
quodd<nidduimdeprebenfuseft^dtenemquefur>
todbfiuhrdt:detmqmdmeomprebcnfus,pldgMnS
pdueMnexpitxteetempwumuUmfuperttes malue
ftt inpiVrf poStridie dppdrerent itt eorpore. I mtte &
pefi iftd qudeg tycbJddes Pctichm ride, dc me tdtt /
enutm coxtdnettitt mnoi idiridehfdre putd. Af 6 Eii/
crdtesjnqutm ego,qumdiu <ts erit <ts,6pcrisq; pU/
ftes DcmetriutAlopecenfisfkeritiqui hon deosfedbo
minespngere confueuit:Peticbi nuuqumfidtudm ue/
tebor.ttuippe cjui nee ipfum etidm uiuenteji mibi tttir
tktrcturjdmodmtimuiffem, Ad h<e< medieus Anti/
ffitius. Et mibi 6 EucratesJnqwt, Hipoerdtes xreus
tjtmdgmtuMnejxrme eubitdti; quituncdutdxdt qui*
Xuexrnd extincti fitjotm in orbem domu, dmbiuperr
ftrepens dx pyxides euertens,pbdrmdcdck eomifcens»
dtck ostid circwnuertens: mdxime'ckfi qudnchfdcrifi/
tid prxtcrmittimus, quibus itifingulos dttnos eifdcri/
Jumus.Po&uUUergoJnqudmegoftimllippocra/
Ustnedicusimutfibi fdcrifcetur;indigndturck nifi
totmporciustormfderiftciorumfptttis accipidtnre.
quem nimirum deeebdt boni eonfulere ,fiquisei tibd/
vxritjutt tttubfm infferferit,dut caput coronduerit.
JAudiergoJnquit EucrdtesnStud eerte etim teftibus
probduero,quod ante dnnos quinque uidi. Eratferme
uindemUtempus.Ego uero inagrm eirca meridiem
#»<i«»wt5<to^woprr4r^f>Ii^foIiH4Wfc^
*
eogtiuns
THOMA MORO I N T B R P *
fM*
tmgiidnsinterimquidddmdtqiConfuUrdns.Atpo&^
ktfdltm perucmicanm primo Utrdtus infonuit.Ego
uero Mnafonafilium mem,cum /qu&libus ueniente^
ludereuendri^ (quemadmodum folebat) coijciebduu
At res b&udqu&qu&mficfe babcbdtmerm paulo poft
p\tloterr/motu,fono^ueUtetomtrujnuU^
wentmuideotrtribilem:proceritdtefcmefemifld/™"~~~~
—•
Hali: bdbebdt autem infinifiraficem'•in dextrd uero
giadium uiginti eirciter cubitoru. Etinferne quidem
pedibus erdtferpentink,fuperneuero Gorgonm ret
ferens uultu uidelicetjtfy &fhc&ushorrorc:pro ccm
quidem dr&conibusjt&nqu&m c/f&rie circucinttd-.dijs
coUumdmpleftcntibui, dlifs etidptper bumeros fb&r/
fis. Videte,mquit^mici quo pdtto etim inter narran
ium.exhorruhcrfimul b/c dicens Eucrates, oficndit
omnibus brachijfuifetds erectas metu. lon ergo dc Di
nomachus, vcleodemus uebementer inbiantes &u/
fcultabdnt em uiri fenesj&nqudm naribus traberetu
tur,ador&ntesdpudfefctmincredibiUm CoUjfums
mueremfmifi&diaUm, Giganteum quadd&m Kor/
tnolycium. Ego uero confider&bdm intahn,cmufmodi
ttr&nt bi qui em iuuenibut fapienti/i. nomine uerfcn*
tur/tulgo$in&dmirdtionebdbedntur:quumfotdtttV
mirum.cdnicicburbdcj; dbipfitdifftratinfdntibus:Cd\
terumetid iUis ipfis f&cilius duttites ddcredendd mea
. iaeia. Dinomacbus crgo,dic mihiJnquitJEuerdtesdJht £•*"<**'
Sdnesdce^UdWdntdgmudimamfElepbdmirJn'
•*-•-•
.
tf*
*m
"^f
i/ve» t»#iiLoj>stv*riftJ
SjuitiUe,prOcefiores Indictsjugfi V ipfi birfuti$Jb*
iidofqualidoqy uiUo.Ego igitur qum uidcrem, restir
tijnuerfoprotinut m mteriorem iigiti partem (quoH
Aribsmihiieierat)figiUo.Hecateergo percuffo ira>
tonick iUis pedibusfolo, biatm rftecitmaximuov^r.
<pu mmMimgnitudine pemtus equaret tartarm*
Hcinde paulo pofi abijt m em defilHs. Ego uero prat
fente auinto porrecta ceruice inclinatus, utfpexi ap/
frenfaarbore quapiam, qu* uicina ftabatjte obortst
mibi tenebrisac uertigine,m caput preceps ineidere:
iemde confpexiea que mmferno funt omnia:pyri/
phkgetontm,lacm,Cerberm,nunes:aieo ut quof/
dam etiam eorm agnofcerem. Vatrem ergo meu ma/
nifcstc cernebam adhuc bis ipfis dmittm, qmbus etm.
ftpelmmus. Quid agebantQnquit lon)6 Eucrates am
mefQuJd auudjnquit iUe,quam per tribus fimiuacqt
tm amieis cognatisq; uerfantur.m Afbbodelo coUo/
cntifContradicant ergo. etiam nunc (mquit lon) Epi/
cureifacro Platoma-iusqt de anima ratiombus. AtM
noune SocratecttamipfmPktonem^mdehas inttr
mnestSocrate(inquit)uidi:neo^ iUu tameneuidentcr*
lufi quoimdr coieci, quoniam ialunt, ac uentricofus.
eratVlatoniueronScognominam apudamicosnimi
rmnuera fiteri oportet. Simulergo atqueego omnin
exmfpexi, &• biatm coift, & ex fimulis meis qtudanc,
querites me^ttqj in bis Vyrrhias hicjuturuenrrx bus
tunmdupUniiobiufio:dis?yrrhiitMnouerinar»
'• ;>
'
cofie»
THOMA MOAO I M T t R F .
*M
iofver ioum(mquit Pyrrbidijv latratuaudimper
bUtunvrjr ignis quiacm a face mihi fnffidgcrc utdebd)
tttr.Tumrifiego profecto ,tefielatratum ignmbjiu)
eumuUm addenteJTum CUodemushaud quaqui nof \/fft* t* xoutnn
ua ifatjnqukrtteqidlijs inuifa uidi&i. Ui vipfcbaudl
«4 pridm qmm agrotarem tale qniddm confbexh
Profpiciebat mwicurabatqi Atttigonus bic,acfeptir
madieserattfibrisfy oquatefmcendiacerteucbmem
tior.Omuet ergo me reUhquentesfohm, claufis firif
bmfbrummbam.Sicenmiufferm
patto poffm obdomifcere. Tuncigitur afiitit tnihi
iuuenh quidam uigilanti:pulcber auhuuUuttjaette cir*
cumamictut candtda. Ac me quunt cxcitaffet,perbido
tum quendi dueit ad infirosficuti Hico cognm:Tan*
taUm qumn uiderem ac Tityum Stfyphsunip. Ac cate
ra uobis quid commemormf Pofiqudm uero adtribm
tml peruem(aderat aute ty Aeacus,v Charonfiar*
taqi atqi tritmes)quidam ueUtt rex(PUtto certe mtbi
nidebatur) affedufingulorum nommapercenfens/qui
morituri eranyquos dim iam uit* prJefcriptu prattt
••^cot«gfr4tJN«fn«frgo»r,rf<<(««Miaifxfci*»«i
At Phtto tunc manauit,ejT ad eu qui tnt ducebatmott
aUmitli copletU efifimenJnquit.Abeat ergp.Tu uct
ro fibrU Demyluadduc: imfiquide ukra coU% uiuu\
Tam ego latus recurrensjpfe quidm imfibre Uber
trm.denUciabam uero ommbus, quod Dmylm effet
m<mtum.bld^
ctum
JP»
*foirtu*ti'
:e.ftie««nr'
J
<s
^Jt::ntt, r ftttC
JMpr*
ttgutvet-
tVC
PHILOPSBVDES
ttim ipfe nonnibU nt renuneidtm efi.Ax pdulo pofi
dudimuteutldtm eorm qui lugebdntem. Qtfii mi/
riefi, inquit• AntigonusJjEgo etenim quenddm noui
fofi uigefimm iiem qudmfepultus efi, refurrexifje.
tUm bominem er dntequm morereturdy pofiqudm
refurrexitjipfe curdui. Et quo pafto (inqum ego) in
diebus uigintifiteq; tdhuit corpus, neq) prctered fintt
corruptume(t,nififortdfiisEpimenidcm qumpidm
tucurdstifthecquu dieeremm,protinus ingjrcdicbdn/
turEucrdtisfilij e pdUefird redeuntes. Aker quidem
im ex epbebis exccfferdtjiter uero dnnot ndtus crdt
circiter quindecm. T«m fdtutatis nobis iuxtd pdtrem
ddfidebdnt in lefto^tc mibiquidefeUd iUdtd eftjTwm
Eucrdtes tdnqume con/beftu filiorm ddmonitutfic
bisfrui mihicontingatJnquitfimulqJ mmmeis me/
edtjutdpud te Tycbiddes uerd ndrrdbo.Tclicis memo
rid uxorcm niem boru matremnaueruntomnes,quo
pdftodUexermNm decUtrdui bis rebus qudt in em
fccijton modo dm uiucret,uermeti* poftqudm uitd
funftd efi. Quippe qui mundum eiusumuerfum ue/
iumq; qud dumuiueret,obleftdbaturJn rogum iUius
tniecerhn.Septimd uero pofi mortem die,ego quidem
bie ineundem leftu incumbebdm:quemddmodu nunc,
btftumeum mihicommitigdnsjquem deiUdconeepe/
tm. Legebdm enim tociius Elatonis iUum deamm
UbeUm. IngredUur interm Vemeneteea ipfa, dtquc
udfidetiuxtd: quxmdimoaumnunc Eutrdtides. hifi,
i
minorent
THOMA
MORO
INTIRP.
$1*
miturrmatfigpansfiUm.tticueroiiico
tremutadr
modu&pumlitcr, ac duium ad narrationepaUebat».
Egouero(inquit Euerates)ut coJpexi»amplexus cam
fingyltm lacbrymabam. lUa uero me uociftrari non
patiebatur, uerum ineufabat me^quod qum eifuiffem
mretiquis gratificatus omntimsft fandaUjs aurei/s alr
terumnon cremaueraJupereffeauteiddicebat, quoi
fubarca cctiderat:atqs ob id nos quti no inuenirmm%
aUerumtantumcrmaucramus.ciobisautcm adhue
wfferentibusfceleftifiimus quidam catnculus»qui mibi
in dtlicifs erat»kt lecto cubansaUatrabat»ea uero ai
tdtratmeuanuit. AtfaniaUum fub arca repertu efk
pofteaip a nobis incenfum. An bec etiam Tycbiades
recufabis credere»qum tamfintcuidentia, quotidieqj
obferueturfPer loumJnquam ego»dignifuerint»qui
bus aureo fandalio nates puerorm moreftriantur »fi
quiifanocrcdawrfqjufyadeompudenterucrorcJ1
fifbtnt.lnterea Pytbagpricm intrabat Arignotus cot
matus ifojbafpccru uenerabiUs. ttoftiiUm doctrinat
nomine eelebrmtqui eognominaturfacer.Atque egp
quidc»ut cm confbexi,refpiraui:boc ipfm»quod pro
tterbio ditifqlct»aducniffe mihi ratm: nmpefccurhn)
quampiam aduerfmmmdatia:Occmdrt,inquam»ebi
ora uir fapiens»adeo monftrofanarrantibus:atqi prot
fusJuxtauulgatm iuudadagjlm»repentedeuminw
miffm effe mibi buc afortuna putaba.Hic ueropofv
anumgdfcfyfjfw
v: .
tvct
K
mm
fiuf"
LVH,: P H l L O P S * V t > E S
f
otatem iam fe meuus baberc. At quidna mquitjmtr
uos pbilofopbaminif Kam mterm dumingrediebar
fubaufcultauUac mibi certe uideminiin re quapia pul/
cbra conuerfari. Quid aliudjnquit Eucrates,qukm ut
huic adamantino perfuadeamus (me demonfirans) ut
damones credxt dliquosc(fe,pbdmdfmatdq;>dcmort*
prumammatfuper terra obambulare f er fefe qmbut
UbitumfiteritostendereiEgo igitur erubui, uultumqj
deieci reueritus Arignotwm. At iUe, ttide (inquit) Eu/
fVffitttcoxtti^
cratesmmhocdicat Tycbiades.Eorm
tantmqui
frr<«H tci^rnv*^ uiolenter mtcrier'mt,animas errarcjtelutifi quisfuffb
eatus,dutcapitetruncdtus,cruciuefuffixuffuerit,aut
alio quopiam ifiiufmodi modo e uita difcefferitieat ue/
roquatfitali ntorte naturaiiq; dtfcefferint, baudquaq]
ampUusoberrare.Hamfibocdicat, nonufq^adeo ab/
furda dixerit. ?er louem mquit Dinomacbus, ne effc
qvide ifiiufmodijtcc pnefentia eerni putat. Qttid ais,
inquit Arignotus in me torue afbiciens, nibilboru ti/
fattideturfierifpr/fertm qum omnes(ut itd dtcam)
ttidtanti IgnofcesJnquam ego,mihi,fi non eredo,nam
folut omnitm nb uideo. Qnodfi uidiffem, profetso SY
crtdid\ffcm,quemadmodm & uosJAtquiJnquit iUe»
fiquando Cormthu uenervtjroga ubifit Eubatid* do/
fnuf.Atqj ubi tibifueritindicdta,nempe circa Crane/
umjneam ingrtffus,dic ianitori Tibio,ueUeteuidere,
tmdcda-moniTytbdgorim Arignotus quu.adduxtp
fetjbc/
TttOMA
MORO-
IWTRAV.
y
IV*':
fct,abegerit, dc deinceps hdbitdUlem domu reddide/
rit.Qitidndm hoc erat Arignote t rogdbat Eucrates.,
JnbdUtabilis crat, inquit iUe»diu propter terricuU,
quodft quu mhMtaffet ,cxpduefictus ilicoftigiebdt
exdttus d quoda horrendo ac terribili fpeftro. Decide
tdt ergo idm,tectumcp rmnpebatur, neq) quifquZ erat
tmnino qui in eam mgredifiterit aufus. Ego uero ubi
bec dudiui, UbeUos fumens (Sunt autem Aegyptif mi/
bi de tdUbus rebus ddmodum multi)ueni in domu cir/
ea primam uigiUam,dehortdnte hofpite, dcftrmi de/
tinettte,poftqudmdidicerdtquo iturus effem, in certu,
ttt putdbdt exitium. At egofmptd lucerndfolus in/
grediorjttq) m udftiftimo dtrio coUocato lumine, hu/
ntifedens tdcite legebd.Adeftuero dantoniUejiU quo
pidmiuulgofc cogreffurU ratus, dc mt quoqfquead/
hwdudUos perterriturufqudUidus, birfutus, ic tene/
bris mgrior,Atq) bic quu ddftdretiundiqj me adfulthn
petens ientduitjt qua poffet expugnare,ac xnodo in ca
nem,modo in taurujnodo in leone uertebatur. At ego
coreepto inmanu g maxime borredo cdrminejimmq)
uoeem hnitdtus Aegyptia,ey incantdns euni in domi/
cUij tenebrofi dngulu quendZ copuli. At quU animdd/
uertiffemawife in terram eondiditjum deftki. NLdhe
antrm defperantibus uniuerfis, dc me quentddmodum
aiios moxtuumfefe repertUros putantibus,praterom
niUhtfpem progrediens, Eubatidem ddeoftliciteril/
Uauntntcians, quod puram ftbi ac fpectru liber/m
K *
domum
«V
-Ctrc. PHltOPSEVDES
domatn im Uccret incoiere. Atq- iuumdffiWensdU/,
ostfimttUbs(fcq«ebatttttrdtttcbm^^
tk) quU dd locu dttxiffem, uU condentemfe d*mond\
cbnfbexffmJufiitttfmprisUgombusmd^Uqifttf/fbtt\rent.At<iittbiH
fmn defoffmn cddduerquoddm mdrcidu.ofitbuttdHs
tm bumdttd fpecie cobdrentibutAUud igitur effcjfmt
fepcliuimus, domus uero pofted turbdri prodigift ie/v
pjt.Harc ubi ndrrduit Arignotus, uir prodigiofd /*ftf>
entid/u reuercdmj omnibusjtcmo erdt exbis qui ddcrant,qui tton multdm mibi hnputaret infdnim, quitdt
Udttoncreddmdurrdnte prdfertim Arigttbto. Ego ttt.
mennihttttcritutne(£comdm,ttx*friUdm qumdeea*
bdbebdntopinionenuQttid boc inqui ArignotetEtU
dmtutdU*ffdsJnquomibifoldfbesfcU,fmopkmttt
dcfimuldcris tlUud ergo nobis in te quod dici foict,
euenitiut tbefdurum quu fberduerimusx-drbones cffim
derimus. At tu, inquit Arignotus ,fi neq; tnibi ffedtt
tUffdntijteq; Trinomdcho^tuthuic Cleodemo, tteque
ipfi Eucrdtijuc dge quimnm digniore, cuibisdere/
busfidesbdbedtur,erifiinm:qttinobisdicdtcontrd/
J l ff^^erlouemjnqudmcgoyuirudpprxmemirdbiim
fe^^^*^*^
oriundum iUum Tfemocritm, eaitmfirutU
r/mocritiT
tffffdtperfudfmriuftnou^ibileffeinreffmndtffd
pcffetfqumfeinmonmitocxftdportds cldufiffet^
iwtfidegeret dies noctesq; fcribens dtq; coponensju/
i«i«j«H» dfaoVfflftttttdffcnpimesdcpenenefkd
*••'-';)
i ,;
crra
THOMA
MORO I N T E R P .
•<&
M*remgraueficmme4um cddduerU oruiti,dc perfo/
uU m cdpitd ddfrctU tircumfiftentes, iUtm circumfili'
rent\ercbrofub(mmtoinc ne$ eortm comenta per/
tmueruJtea- eos omnUto refpexerit,fed interfcribeu
dmrJefittttcjmqm\'mptire. Adeofirmiter credidit
dtmit rdbil effe pofjgui i corporibuc exieruit. Hogg
eine aisxnquit Eucrdtesydmentm qumpim uhrmn
effcljHmocrimnffiquidmfic exifcmduitJEzo ueroMe~rr,*™y
uobitetidm dliudrejcrdm^uodmibiipfi contigh/ton *^^^t"v
c\yuAdhd\iodeceper'm
fuum dudurUx:ompeutrUdcccdcre,ipfdndrrdtionis
meritdte codclus. Qumih Aegypto uerfareradhuc
MdolefemApdtreuidriU
fks, eupiehdm nauigio profettusin Coptum iHineddi/
ens lAmnonm/nirdculu Smd audire, eum uideucet
fomm reddentmddorientmfolem: lUumigiturau/
A%*ffOKooeiHrfg(m'mo<(o,jM4iMttwl dUjfon&quem
ptmmdnmfedmiMoraculdetidm edidklAemnon
^ipmoorcfcptfi»iJ^t»f:^i«)<Jm'/ir|Jetf«per/
Mdcdneum, ipfos uobu uerfus recenferm.lnter navi/
gdndtmuero incidit innosuna muigans uir lAem/
tdnueus c]mtUm#xfderU iutsfcribK,mirdbi\ifdpien/
tu,t?qui smterfm Aegyptiorum dottfmm cals
iebdt. Dietbdtur dutm tres ic uiginti annqs in idy/
tUfubterrdneU manfiffe,IAdgtm interea docJusab
tfttie.Pdnerdtm dieis (jmquit Arignotus) precepto/
tmmtm
• . .
'
"
K f
ttum
..flS
LVC.
PJTILOPSEVDES
, ttm,pure(k lingud Grxcd loquetem,procerufimjm
Ubijs promifiis3cruribus(k grdeilibus. lUum ipftm
quit iUe,Vdncrdtem,dc primtm quidc quis effet ig
tdbdm. At posfqudm uidi eum,fi qudndo in portti.
puliffemusycm dlid miiltd mirdculdficiente,tum c
. coditis infidentem dgitdffeji? cmfirisuerfdnte -, i
uero reuerentes eumhcaudisq) dduldntesugnoui
quempUmuirumeffe,pduldtmq)comitdtemedmei
eiusmicttimdcfimitidritdteinfinudui,ddeoutom/
nid drcdnd comunicdret. Ac tdndem mihi perfud
utfimulis omnibus in Rtmphide relittisfefohsconf
fequererjieq) tnrn defitturos nohis minis~tros,Atq
nflit"
cotcmporeficwidmduximusJQttumindiuerforim
tjbrL^"
quodpiducniremus,bomo dccepto piftiUo,fcobin
dut peffulojteftibus'mptic<ms,qutiin id cdrmcn quod
dm dixtffet, efficit ut dmbuldretjutqf dtijs omnib.
nu uideretur,lUud ergo abiens, er dqudm hdurici
V coznm pdrdbdt,insiruebdtb), dtq) in omnibusto
modefubferuiebdt minifirdbdtq) nobis. Heinde p
qudm idmfdtis huius minifierijfitit,fcobinm rurfu
feobindm,dc peffulum peffutim dtiud recitdns c
mcn reddebdt. Hoc ego uehementet. condtus non
periebdm ,quo pdtto db iUo expifcdrer. N*m iirmb
inuidebdt,qudnqudm indtifs effetficitumus.Atqud
dmdieindngulo quodam tenebricofo cllmiUode
titefcensfubdufcutidui prqpius incdntdtionemiU
-. tVrdt duti trifyUdbd,. Tum iUc qtum piftiUo mdn
fetqum
T H O R t A A M ) * © IH-TE.RP*
><I9
fet efiue curstuU eranttabljtinfbru. At dgo poftridie
iioapudforum occupato, acceptum pifiiUwm quunt
ornaffemfyUabas iUasfimiU modo pronuncians, aqui
iufii ut hauriret.Twm hhpletam amphoram quwm tu/
Uffet,defifie inquam,necfc aquant amplius baurito,fed
rurfus tfio pifiiUum. At iUud mihi haud amplius iant
obtemperareuolebat,fed aquam haariebat continueA
quoad haunendo totam domu nobis hnpleret. At egcA
qwm refifiere huic rei non ualerem, timcbam autentj
ne Vancrates reuerfus(id quod etiam euenit) irafceret'
tur,correptafecurepifliUum induaspartes diffeco^
AtutraXp- pars amphoramfumem hauriebat aquam,
iamcfcuniui loco duo mihi mimfiri effe cceperunt. IuteJ
rea¥ancratesfuperuenit,ac reinteUefta iUatquidtnt
knUgna rurfus,quemadmodu ante camenerant, mu/
tauit.At ipfe me clanculum reUftojnefcio quo clancu/
lumfefubducens abijt. Atpofiisiftudetiamnuncin/
quit Dinomachus.hominem ex piftiUofacerc i Prr lot
uem inquit iUe,dimidia ex parte fciojna in priore fbr/
tnam nunq amerefiitui poteft,poftqfemtlaquarius
cffe cceperit.Sed defereda nobis domus effet aqut iant
mpleta.Hon defifiitis inqua cgojbuiufmodi monfirofa
ttorrare uirifencs t Alioqui horufaltemadolefcentivs
jgratia incredibiles ifias acterribilesfibulas aliudm
tempus omittitcjte clanculwm terroribus ac prodigio
fisfibulamentishhplcatur.Varcere ergo eis aportet»
netalia confuefcant audir.e ,qu*eos per totam uitant
K 4 comi/
q%t> x v e . P H i t o p i s v D i i r
comitdtd pcrturbdbntjttq; «ui <o»it« /hrptt» MrtiVttl»).
fos rcddent,pofkedq eos ommgetufupcrfiitione nnple
uerint.Kctte ddmonuifti me,inquit Eucrates, quufu/
perftitionem dixitiijkmeMdtM Tychiadederebus
buiufmodiuidetur:de ordculis loquor dcuaticiniisj(X
qiuteunq;qnidi numine dffUtiprocUmdnt, qneueex
ttdytit dudiutnrtaut que uirgo mmeris eloquesfittur
ra predieittan uidelicet nee tdtid credisfAt ego qttod
dnulu quendifdcrm babeo, Pytbif ApoUinis magit
nem exprimmefigiUo,quodq; bic ApoUo mecm l»r
qmturjnS dicojnetibiuidear dd ^lorii mei res inere/
dibiles lurrdre.Ceteru que dpud Ampbiloebu dttdi/
uii» JAdhojberoe mecu diu dqjcrentc, demnq; mtis de
rebus cofulentejtm que ipfe mdtMolo uobis narrdre.
TJeinde ex ordine & que uidiin Kergamo,cr que e»
iiuiin PdtxrisAtdqs quu ex Aegypto redirem domu,
dudirmq;iUudinJAdUo Udtirimu dpertifiimu fimul
ac uerifiimu effejtmenfic oracuU ddrejst dd rem re/
fpondeat bis, qnecuq; propbete qmfpii tnfcbedutm
infcriptd trmdcritjrette mefieturuputauiji du pre
terndmgdremjexperirer oracidu, demq; de futuris
quippii cofulerem.Hec adbuc Eucrate dicettte,qum
uiderem q longe res effet proeeffurd,quodq; nS brcut
inccpiffet de ordeuh TrageediZ, rdtus non expedire,
uti fotiis catradicerem ommbmjretinquens eu ex Ae/
gypto adhne in KdSu ndmgdntetbim fX inteUigebS
molefiiiUis cffeprefcntiimcdmiucpotc qui aqjenti/
rc»
THOMA MORO I N T B R P .
.-fM
rm refeuUrenuk eorm menddcidtAtqui ego dbeojm*
qum,qudfiturus Leonticmjtm opus bdbto cmeb
cogredi.At uos qudndoquide pdfu [ufficere uobis res
bumtuus putdtkjpfos etidm aeos deniq; mtVntldrum
uqbupdrtemuocdte. At$ becfimul de dixhdifcefii.
Ifli uero dldcres idtn Ubertdtm ndftijit efi uerifimile,
mutuo fefe epuhs dccipiebdntjtc menddcijs mgurgiu
bdnt.TdUbut o PbUocles dpud Eucrdte duihis,uemo
per louem htfUto uentre, no dUter quim bi qui mufio
potifunt,opus bdbcns uomitu. Tm Ubenter dlicunde
'mgnomermpbdmdcu dUquod^uodmihiobUuuU
um miuceret eoru\que dudiuijtc me nonnibU edrnm
rtru Uddt mbercs metnoridmempc mofirdjUmones,
dtque Hecdtas mibi miere uidcor.v H i L. Qjjfo mibi
quo<k o Tychidie, tdle quidiibic fermo tuus dttuUtz
diunt etemmnofolm'mrdbimuerthdtq;dqudmfbr/
tniddre, quofcunq; rdUdtcdnes tnerdeSt, uerumetidm
fi quem mcrdicus bomo tncrfits momorierit, lumu tnor
fsm quoqj no minus cdnino udUturm, dtq eum ctidm
toicm modofbrmiddturm. Qijm tu trgo uideris,qu&
fisipfedpuiEucrdtm imuUkmenidcqsmerfusjtti*
bi quoq morfm iUm communicdffejtieo m&rnent
tem iemonibus mpUuifii.r v c H . At bonodtdntcfi
tnus miee,quum mdgnm dduerfiu mwfmodires rev
medimbdbemut,ueritdtem rectdmqommbmmrtv'
tus rdtionm: quofiutmur ,nums bmufmoii usm\
fiuhkqmenUcifsturbdbimur.
• - '•[
K 5 LueUd
JLVCIANI DECLAMA*
TIO
PRO T Y R A W N I C I D A ,
TbomdMoromterprete.
AROVMENTVM
DECLA/
MATIONIS.
Afcendit qjMdm in ArcemM tytAtmm occideretM ipfum
ejuidem non inuenit, fdium autm eius cjmm peremifset, gktuumreliquitm corpore .ryrAnms invrefsus, AC fdiumiAm
xonfpicAhis mortmm,eoiem sdidiofe transfixit, is epd Afctn, metAt, Ae tyranni fdium interemetAt, tAnqum tyrAnricuU
.,, pfAmttuwpcttt.
DECLAMATIO.
V V M duostyrinttosittdicesuno
,. dieperemcrhn,Altcru quidemUm}
.
Q,
MAtedefectm^llterumueroflorerti
tem*ocpddfcclerumfuccefiionctm
idoneum, <t<(fuw t<im«» wntcttm ob
, Mtrtttttf, prmium petitum: idip quum folus omntum
qui uitqum fuerc tyrinicidsfcekrAtos duos unoictt*
ftutyuUvmAto^
trem uero nimio iUo auo 'mfiUujtrebAturJtfteftu.Ty/
, -rAttnutigiturobcAqu*gefUtjkttsnobisfupplicijdes
. dU,quippe qui ey uiuens fiUum fpeiimt occifum, e r
tdttiem {quod mxxime prtter omnem fpem fuit) ipfe
fuicodisus ejityrAttnicidAfieri^iUus igitur A mtper/
cmptut
- T H O M A MOJtO J W T A A P .
> •$**
tmptus efijnfcruiuit dutc mibijetidm mrtuus, ddaU/
41» mrteminm qui uiuens iniuridtjund cm pdtrcjc/
cit,mortuus pdtrem ut potuit interficit, Qui tyrdnni/
dem ergofufiuUjegofmxnfis^ quiperegitomnidjme
ut estjordinem tdntu immutdui cxdiwm,ac perimendi
fbelerdtosnouduimdu:iUmquifvrtiorerdt}ej-quiHl
cifci poterdt,dmoUtus ipfeifenem ueyofoli rcUnquens
glddio. Ego igitur ob ifid etidm amplius dliquidd uo/
bi/s expettdbitfperdbdmqi me prtmid pro perempto/
rmnumerofufcepturadttquiuosnSprdfentibuttdn
tmmUs eripunmfedfuturormquoqi metu likerd
UermAc certe uobts Ubertdtc pr<efiiterim,ituUo hjcrt
defceleru relitio. At mterim tot rebutdmepr*cldrc
dditnjn periculm uenio,ne iuobU mUo prtmio d»
ndtus dbedm,folusq; mercedefiduder, qui leges ime
feruattefidtuerunt. Hieitd^meus dduerfdrius,mtUo
Keip.fiudioJicut aitJfiuddgereiadetur,fedeora c*/
de comotus, ut m em qui mortis eis cdufdfiut ulctfcd/
tur.Sed uos iudices dufcultdte pduUfi>er,dm tyrdnttt/
dismdU(qudnqudm ipfi probefcidtts)exponomttfH et
hoc patla melius beneficijmdgnitudinem cognoueri/
tis, tjrrndgi/titem gdudebitis, reputantes quibusefiit
maUs liberdti. Nrgj cnim quemddmodm alijs pleftfqt
idm.fepe acdditjtd nos quoqjfmpUeeni tyrannide et
unicdmferuitutemfufiinuimus:nequeunius dontimU/
bidinempertalimusJedfoUomnitt quos unquSfimiUt
jjrefiitmfiUcitdf, duosumus loco tyrdnnosfidbttimus,
*jl*r L V C:• P A 6 TYRAttTtiCltTh
tym iupUees mflerimuriat diftracti fumut.At mode
ratior admodum fenex crat,cr m ira mitior,cr ai fup
pUeufegmor,cr ad Uhidiues tardior: utpote etate U
mpetut eius uebementiameohibente, ©r uoluptatm»
oppetitiones refrenante.Et ai caufat quidem pmnorn
hnmtmdfu^odieehaturmpeUi, qumipfe nonadmo/
rfSt>T4^ViijfjfJ^t,myiqttodi1lip<trc6«tt:»w«M^Ii»
(utiamottendit propenfusfupra modmfuit. OmnU
wfimcrmjUiobtempcrabdt: ©r miuste fteit quic/
emU ikeutbehatfCrpumehatquos iUe uolehat: m om/
iihut iSi morem gcrebatytc demqj fuh iUiut tyranniie
muebat,cr uUroneutfilq cupiditatm fateues erat. At
tuuenkuerobonoreetatispratiapatricefittCr foio
hnperif nomine ahfiinttit: catermreipfatyranniiit
oaputipfefuit. TirnmaqttoqjactutamentUprincipa/
mahiUopeniehat,quoniam erquoiexiniurusprq
mtmtjotus ipfefruehatur. lUe erat qmfateUites duee/
kat,qui eushdia regehat,qmfubditosfmebat,qui m/
fdiatorestctrcbdt.lUecrdt quiepbebosrapuit,qm rm
ptiat tmerduit*tiwrgine$d4ducca>fuot:etfi quecat
**$crdM,fiquderiU4,pecumaroMexpildtionesfor/
$nentA/^meU»,heeomnUiuuemfuhant audaciaz
tumftnexipfe ohfequehatur,crcome$mmaUserat,
&tm»fuVjfceUrdcompTobdbdt. Etres qmicm no/
bk intoUraiilis ftita eflmam quum animi UhiHnes ab
hriperiofumunt Ucentim,nuUm muriarm finemfs
riunt, AtflUtitmennos urebat maxime, iimumm,
imb
TWOMA MORO t N T E R F *
ftff
mtoaternam potius fkturm bancferuitutm fctebt/
mi»te? tradendm per fuccefiionmnxmpub. popnpImq alij pofi alium ddmino acfcelerato bareditatem
cejfkram. Alijs profecto non parnmfpm b*c retfir
cittduod pnpendercpoffunt/icfecH iicereiatimcot
bibcbitur/u) im mrietur/tc paulo poficrimus Ubtru
XyeiJus uero nibil talefperabaturfediam mmcparatu)
hnperij eeruebamus baredem.quamobrem necfufcipn
renegocim audebatfmim quifqum/tuitmenea/,
dmmecmcupkbantfeddefberabaturomninokberP
tatjtjr inexpugnabilis uidebatuxtyrammycm ntceffe
effet tm mukos aggredi. At mt nibil ifia deterruerut*.
ueqs perpenfa negocijdifficukdtedetrdftduit neq) peri
cuUmexpaui.Solus quidemJolut aduerfus tmfprtem
acmukiplicmtyrannidemximo uerononfotutJedcu]
gladio auxutari confcendixbforte etiam tyrannicidift,
mortm preocuks babeHS,fedproprimtmcn ceae\,
ccmmumUbmatecompenfans. Cwiinprimmerge*
cufkodim mcidiffmtac fatemtetbaudficile mouifa,
fan,obu& quenq) pcrimens,*? qukmdabfistcrct cb\
fwienumipfm negocqcaputtcrebar,mpfmumcu\
tyranidis roburJnipfimncfirarucrimkatumatcri
amx? m fumma arcis cufioaafifim^uumimncm,
fbexiffem fcfcgenerofe deftndentemaMe^rpfifierim»
uubxribus multis tamcn mterfici tae iamquidem fm
bbsta tyramis eratjmnus conficxmn erattOtq) exindn
protims omm Ubtri.Sentx reliHmcfi itkfcmt mer
*,'.,
""
»»r"
fltP'^%VC.: tVft.0* ;TYRAWWICIBA*
i»K,o»jio<fit«*fX«t«J,m<tg»o jflo fitettitefuo adent/
pto defiitutus,ncc dmplius utia generofdmdtm dign9.
Jbi ego mecum iudices tdlid cogitdbdm: totu ncgocm
• membenefchabet:omnidperdiidfunt,omnufircn/ •
ttueferfi&dfunt. Qgomtrofrgoifl-f quifupctefkpu/ •<
Ctetur niodot Mefiquidedc dexterd med indignus cfk
pr-teipue ueroficinorcum fplcndido dc iuueniU t7
generofo conficto, cuius glorii ddditd hdc Um inerte
ctieminuerem. Dignwn dutem quererccdtnifcm
quempiam oportet, ucrtm poft erumnam, tum ne ey
bdclucrifkddt uidedt,punidtur*ppofitu untuenftm
bdbedt: buicergo reliqua eommitto. Hecubiftdtmf/
femMnc dmolior.lUe ueroficut ego dnte dmnaueri
ficif^tctyrxnnminterficti ,fibulteij; meefupremm
actum dddidit. Adfm ergo populdrm uobis gubernd
tiontm ddterens,ty omnibus fecuritdtem denmcidnr,
dctibertdtemfiliciterahnuncidns. mncigiturfittit
tneiSfruimini. SCelertttis enim(uti uidetis)drx uacst,
bnperdtdut nemojed ey honores tribuereticet,ty iu •
&cdre,iy ex legibus contrddieere : <tf$ h<ec uobisex
me,dtq- bocficinote meo profettd funt: dtque ex itid
undcede, post quS pater battd amptius uiuere potuti*
Dignuth igitur ob ifkd cenfeo, debtin d uobis mibi prat
tnitmddrimon quodfhtdiofuslucrifim, autqui parud
tnagnipenddm: neq) quodob mercedc depdtria benct •
tttererlin animm induxcrim,fed quod mcd offciaeu/
pim ueiiropramioejfecomprObdtdjKde^etiusfiu
neue
THfOMA
MORO' I W T E R P . 5 '
ftf*
ttette inglorius fidt meus conriusjtdnqui duohis mdtu
cusjcr prdmioiudiceturindignut. At ifle cotrdiicicj
eymcpr»tngquum<utficne,quibont)rmuHmhdC
Premium referre: non enkn effe me tyrdnniciddm,ne/
que tdctm o mcqukqumfecundm legem effcfedf»
cto meo ouidddm od promium petendm deeffe.Rogo
igitHr ewm, quii reliqum o me defideros f non uotuifnon dfcendi f non peremif non Uberdui f nm mperot
ttuifqudmf nmiuhet quifqudm fnu dominus mindtur
quifqudmfnm me moleficorm effugit quifqudmf nS
dixeris.Sedomnidpdeis plend, & leges omnes reddi/
t<e,cr mdnififid libertdt, ty populdrk guherndtiofr/
W4,er coniugid inuioldtdjty putri extrd pericu\u,fT
turginesM<e,ty feftds dgensjeridiob comunemfiUei/
tdtem civitds. Qjuseft igitttr horu omhiu cdufd f qttis
iUdfufttditjfid prwhuit f Etehim fi me quifqudeft boe
bohore digniorjtk hdc mercede cedo,dc premio iftoe
dbftineo.Sinuerofolusegocuncldperegijmdens^eti
clitdns,ddoriens, interimens, puniens, dlteru in dltero
tHcifcenvqtdd med cdlumnidris offeidfquid ingrdtm
ergd mepopulufscisfAt ipfm nonekesmfti tyrdtunk
Uxdhtem tyrdnnicidteprtmimfidtuit. tntereftergo
quiequ4,dic mihi,dn ipjm pcrimdsjm mortis ei cau/
fdtti prebcdtfEgo certc nibil putojnempc hoc foUi le/
gisldtor fhettduit, libertdtem ey populdrcm fidtu,do
fceierdtoru moUtionejftni honorduitjftud grdtid ii
gmmcenfnit,fl«o<ljfi#»im*i»5fJ([f«5 que#diccre+
Si
f*fi
t V C FRQ' TTRAWNICiDr*
SiVrnw ifl«w o«M(, <pw oc«/o i"/to IIOJI potwt uiuerr^
ipfe nimiri mactaui. Cedes mta,manus tUius erat.Ne,
ttuniiiergo curiofe ie mortis moio difputes, neq) exs,
mines quomodo inter'qt:fedan amptius nonfitjn pcr
meeft,quoi amptiusiuenon eft. Qjujtndo quidem boc
quoq; mibi uideris cxcuffurut, crfycopbantam m bet
ttemerentes afturusji quis nb enfefedlapiic tignbuem
aut atio quopiam moio pcrcmtffet. Qujid uerofi tyran
nmfime ob(effm,ai mortis uccefiitatem adegiffemf
etimne tm requireres meatnet manu pcractm eet
iem f atioqui deeffe aibuc atiquii mibi ad legem hnt.
pleniam iicercsiatq) id grauiorefuppticio interfiete*.
maiefieof Vnufolm exammaafiudmterrogajmboc
curiofus mquke^ukficittoroforttfupereftfquis iniut,
ae metushnminetfqueueftigia caUmitatmfSinuet
ro purgatafunt ac paeata omnia :fyeopbante eftjnm
4m rerm calumnUntem, uctie premio ipfisfictK d*\
kitpfraudarc. Egofiquide boc quoq) m legibus ieelat
ratmmtmim (mfi firfanoblongam femtutemfim,
cue in itiis iieuntur obtitus)caufas mortvs iuas effeiu.
tt cqujs ipfe oeciierit:feufi quis ipfe quiiem nott oecU
ieritjneq; manu rem gefferit,eoegft tamen, atq) occat
fionem neeis ieiit: equatiterbunc etiam lex pletten*
4m cenfettttq) aimoin quidem iufte: nam prebitam
SMterituscanfam mbttoiudUauuipfo fittominorem»
aeretiquaidm demodonecisqueftiofuperuacuaeft*
Itimergo jia^coca'tfVrit»p«nv»rf^W/^(Wwho^
..;
mieiim
THOMA
MORO I K T B R P ;
*i«j
Uticidm equtt cenfeat, dbfolufynutto pacto uetts:qul
uero eodem quo itte modo ciuitati benefeceritjndigntt
benmeritiprtemio duces (Neq) enim ifiudpoftts dU
cerejneuidclicet idfeaffetdntum: bonm dutem exi/
tm quendm temere nonme id dcftindnte, confequu/
tm. Quidergo pertimuiffemdmpttus, eo qui fortipr
tTdtmterempto i Qujidmuulnere gUdim rettquif/
fem,nifiidipfm ommnoquoderdt futurm prediui/
neffemiNift bocfortaffe dixeris, quod qui peremptM
eftjyrannus non erat, neck boe nomen obtinebat, nmu
multa uos bb id Ubenterftnecaretur, prtmia dediffe/
tUfedhocnmqum dices.Ergo mtermpto tyrannoi
itti qmcaufm prebuit noreddes prmimi o curiofi
tdtcm,quomodo necatwteft curas,quum libertatefrud
rismt ab eo qui demacrdtiSrcftituit, mpVus attquid
poftuhts.Atqui lcx(ut dicis)ipfm rertt caput exmif
natjnedid autem omnid Udlerefhit, neq) ultra curio/
jm'mquirit.Q&idcnhntqui m exilim tyranntt com/
puliffetjnon bonorem idm tyrannicide tuUffetilmbdc
Udlde quidem iuftejutm ey iUettbertdtmpro feruit»
te pr/ftitit.At quod i mefbttm eftjtoexittmjnec re
imtegrdnd* rebettionis metus,fed omnino pcrfc&df*
httttio eit,et generis ittiusmiucrfi mterniciojte totiue
mattradicitusexcifio.Acnttc per deos omnid mtbi ab
initio m fhem ufck (fi uidetur)excutitejin pretemif/
fm quicqum ad mplcndam legemfuerit, <y an qme
quSmihi defmt,quoiddcffc tyranmcii* dcbuit.Ante
.. . ' '
LVC*
L omni*
JSfr
i y : C . PRtO)
XYKAHmClDJk
omnidigitux animu ddeffe gencrofm iecet^t<k t\eifr
fiudiofum, paratmik periculd pro comuni commodo
fubire, dc proprid morte multorwnfdlutem reimerei
ergo dd id mibi quicq defuit t A» dnimofratlttt fumf
*n periculd proffiiciens, per qucmibi uadendmerdt
detrdSduit non id iixeris. Mdne ergo tn bocfolo,ac
ntefingeexeofolo quoduohu\dt<k ifio confiliofuytti
amfi nihil inde boni proueniffetjamen ob mentem ip*
fam affurgcntem prcmiu tdnquam benemerentem pc*
tere,quum tame ego non potuer'm,fed alius mcfequu
tns tyranmm occiderit,dbfonm(dic mihi) ant abfurt
dmn effet tribttere:maximc<k li dicerem, o uiri, nolui,
cHpiui,dggrejfut fm, dt<k animi meifignd dedi :folut
bonore dignusfm.Qtud tm reffionfurus effestt&unc
uero non id dicofed & afcendi ey pcrichtatus fuuhdt
queinnumerdbiUdpriufqudm ddolefcentem pereme*
ramfici.Hcq;etdmrem ufqueadeoficilem effefufiiec
mini,cufiodiafuperare^cfaieUitesopprimere4imim*
que tot uiros auertere. Sedfirme maximm in tyrant
tucidio^tck ipfm rei caput ifiud efi.Ham ipfe quidcu
%yrannus,non magnm opus efi, neq) magno negocio
eonfickndm, nequeexpugnatn difficilejed ea potius
quc muniunt ac tuentur tyrdunidem, quc qh uicerit,
is omnid peregerit: nam reUquum quidem parm efi*
Siquidem ifiudad tyrannmufquepenetrdre, nequd*
quarn licuiffet mihiyiifi cnfiodu quieos cingunt^tcfd*
tcUitm omnim uiSori,dcnifieos qntnes prius deui*
ciffcm
r, T H O M * MORO IJTTBRP*
*)i
ftffem: eiibil dmpliusudijcio ,fed ijs rurfus bnmeror,
CustoMdffuperauiJatcUitesinquam, tyrdnnum incux
ttoditum,'mermem,nudum reddidi. Ob h/tc nehonoru
tibi dignus uideorfdn ddbuc a me c/edem pofiuldsfAt/
quifi cedem etidm qu<eris,nec ifiud quidem deefi. Uc/
que enim incruentus fum, fed perpetrdui magnam ae
nobilem necem iuuenisforentU dtq) omnibus metuetv
di, per quem etiam ike tutus db tnfidijs erat, quo folo
confidebat,qui multorum locofateUitn,fuffecit. Quii
tum ergooium prarmio dignus fumfnum tantdrum re/
irum bonorefrduddborfQuid enimftfatettitem,unum
fiminifiru quempiam tyranni peremiffemfquidfifer/
imm honordtioremfdn non magnum etiam boc tibi ui
ieretur dfcendere, dtcu m medid arce, in medijs drmis
aliquem ex amicis tyrdnni conficcrefHunc aute ctiam
iUum qui peremptus cfi confidera:filiuserdt tyranni,
kn6 tyrdnnus grauior,ac dominus inclemetior,ac tor/
tor crudelior,extortor uioletior. Tum quod maxim»
fidtjberes omnium atcu fucceffor:pofiremo,qui in lon/
gum poterat nofiras calamitatet extedere. Vis ne boe
vtt folum ficiffc,tyrannu aute ipfum adbuc ereptu fit/.
gd uiuerefMunus ob ifld peto,quid dicitisfno dabitisf
UoiUum quoqi fufpexifii/sfno dominusfno grduisf no
intoUerandus eratfNunc uero etidm caput ipfum mtel
Ugite. Qttfid enim ifie a me fidgitatdd £ optime fieri
potuit,ptrcgi1Ac tyrannu dlterius nece necduijn» uul/
garitcrjneqi uno ittu,q, iUipofi totfcelerd nuximtfuit,
'.,.
L *
cptdttdum
<S%
L V C . PRO
TYRANNICIDA
optandu.Sed dolore multo prim exagitans, tymoeti
Us oflendens mifere proflrata, quc iUiflierant cbarifli
mafilinm quanquam malumjamenatateflorente,ae
patrifimilemfanguine ac tabb ptenu. Hacfunt patrik
uulnerdjH legitimorit tyrannicidaru ghdij. H*c tyt
rannis crudelibus digndmors,bocfuppuciufccUribu*
tdntia debittm.Ham iUico morijUico nefcircatuUu tay
U fpeftdculum cernere, ttihil babet tyrannica pcena di
gmm.Noncnm ignorabam(te appeUo noinquam ig
ttorabdmjmo nec aUus quifqum quanttm iUe erga fl
tium gerebataflvftu,cr quodpoftiUtm uiuerenepam
tulum quidem dignaretur.'Atqjomnesflrtaffe patres
funt inflUoseiufmodi. At hic certe dtiquidfupra cate/
ros babebatjdqj merito,qmppe qui iUum folu uidebat
dueeferuatoremtp tyrdnnidisfolumtp pericuta patrit
prtoccupatttem,ac firmitatem bnperio praflantem*
Vndeetiam quanquamnoob amorem, at obdefbcra/
tionemfaltem fiatim iUumfciebam morituru,qmm ca>
gttaret mutitemfibiuitam flturam ,fecuritate quam
ittip.liusprabebatabldtd. OmmbusigituriUum flmul
cir<uflpfi,ndturd,dolore,dcfberatione,terrorejtc tem
portm etiam futurortm mctu.His in iUum comilitoni/
but ufus fum,V ad ultimum iUud eonfilium coegiAntc
rijt nobis orbus^Afliftm,dolensMcbrymansJuftum 7«
gensjbreuem quidem, fed qui patri fufflciat, V qttod
grauiflimum eftjpfc i feipfo, quod mortis genus om/
Mwa eflmiferrimum,mttitQip acerbius quajnfimfers
tur
THOMA MORO I N T S R P .
<n
mabaUo.Vbimibigladius eitfmm qukiUm agnof
feat aUusfnm cuiufqum altcriuttclum cfitQiiis iUi
istarcem duxitt ante tyrannu ms ufut efit quis iUm
tyranno mifit t O enfis mecm communicans,rerum X
tm bcne gefiaru fucceffor,pofitot difcrimina, poft tot
tsortes dcfbicimur, er mdigni premio uidemur. Sie/
ttm pb iftud foUm bunc X uobis bonorem peterem,fi
dicmm:outrijtyrannomortemcupicnti,4ctminer/
tnifirte deprebenfo, meus ifiefubfcruiuit glddius/ttaj
cperamfuam ad confequendam Ubcrtatm comodamc
smtmbus, bonoreac premio indignm putaffetk t dp/
minm tam popuUris rei nb retaUaffetist no inter be/
nefattores infcripfiffetistnon interfacragUdiZ ipfum
repofuiffetkfnofecundu dcwm iUm coluiffetist NMKC
mecm cogitatc/iuaUa tyrannm ipfm ante mortem
Vfieiffe,Qr dixiffe fit uerifimile, qum filim perime
tem, ac uulneribus multis m parte corporis confpicua
perfbderm,quo uideUcet genitor ureretur,atq; afbe/
ctu primo fiupcfcmtjniferabiUtcrexcUmauitdtque
incUmauk patrmjson utauxtUatoreffet aut commi/
Uto,quippe qui iamfenex erat atq; muaUiusfcd dome
fikormmalorm fbettator. Ego iUine digrediorjtoti
us quidem tragcedU autor. ReUqui uero hifiriom ca/
dducr,crfcenam,eycnfem/tcecteraqu<efibuUefupe
rtrant.At iUe qum adeffet/ic uideretfiUm qum hd
bebatumcum^ukrefbirantm,lacermacmorteple/
nm,uukerdqucqifodenfddcmultdcrktdUa
ge/
L f
rentem
)
554
L V C . PRO T V R A R M I C I D A
rtntemjic exchmdttif.O ndtcfubhtifumus, interem>
ptifumus, tyrdnni cefifumus: ubi ifieinterfettorefii.
dd quid mibi pircit f cui me referudt mdo perte idM
fili pramortuumfnifi mefirte utpote fenem cotemnit,
tr lentc mtperimere decreuit: dc mortem mibi pro/
ducit,utnecem mibificidt longiorem. Etfimuliftdii
cens,cnfcm qu/rebdfipfe dute erdt inermis,ut qui om
ttem m fiUoftem repofuerdt. t\t ne isquidem defuit,
idmdudm enite A me ante prapardtus erdt, dtq; ddji
cinmfitturmn reMctm. Ergo ex corpore eueUens/et ex
uulncre ghdwm eximensjhmdudu me occidifii,pere/
mifli,mnc uero mihifinemficito:0 enfis,mquit,pdtri
lugenti confohtor ueni, dtq; mfilicemfenk mdnm dd
iuudjuguh tyrdnnm,perime^te luttufolue. Vtinm
w teprior meidiffcmmtindm ordine c/dis incepi(fem,
cecidiffem quidem, dtut tyrannm tdntm, dfultorem
fperdns/tucuero ut orbw.nuc uero utetidm cdtmifice
cgens.Et h/c fimul dicens,uulnus mtulit tremulm, m
potens,cupiens quiiem ,'mudlidw tdmcnddficinorut
minifierim. Quot funt iftdfupplicidf quot uulnerdf
quot mortesfquot tyrdnmcididfquot premidfEttdn/
dem uidifth omnes idtenteiuuenem, opm neq\ pdru&i.
neq;ficilefenemucro iUi concunfufim, eruorem utri/
vfq; mhdrentem, dtq; iUdm libertdtis ©r uictorit pd/
rentem Libitindmjer nofiri enfis operm: ehfem uertx
ipfmimcrutrunq;tnonfirdtu,dechrdntm
qttmnB
indignm dominofitjxftantemcp quc-dmimfitfideUceri
:
obfequutm
r
r
"
THOMA MORO 1 N T E R P .
<#
tcfequutut. Hocpegoftciffcm, obfcuriusfwfamnc
ueroreddituripfdnouitdtefpiedidm.Quityrdttmde
ergoomnemfuftuUfCgo fum.opus dutem m multos di/
smbutm efl, quemadmodm mftbula. Atas cgi prU
mat quidcm pdrtes tgofecunddt ucroftUuijertidtty/
fannusipfe,enfis dutcm fuhferuiuit omnibus.
• >
DECLAMATIO
M A E MOR.I
THO*
LVCIANICAE
RESPONDENS.
O N putduerdmiudiees,ei,qui(idquod
egonucftcio)publkdmcaufmfufcepif/
,
fet dgendd/opusfbrejtt quur idftcerem>
ftitueritjrdtionem redddtttieq; enm uUmfbre pericu)
tm, nc id mdlicid potius dggreffus, qukm pietdte ui/
dedtur, quum hoc certiftimu pr/tbeat magne integri/
idtis ttrgumentm,quod dliorm omnim cdmodis cle
geritfuopriudto laborcconfulere. Quod quanquant
ernnes iftiufmodi cdufaru pdtronos merito poffc exifti
memabomni calumnia' fufpicione deftndere,meta/
. men omnim meritiftime, qui ut omnibus profim, noH
folum buncmibilaborcm defumpfhfed inimicitidseti/
am cmeo uiro contraxi, qui fe tyramtos quoque ia/
cxdtoccidiffe.Scd quoniam nibil tam rcCtc cccptm ef/
feuideo,quodnon mproborm ueUicet dcdeprauei
mquitas, er qucfdam iam uunc mufthantcs audio,
1
L 4}
qui
ff
\
$Jrf D S C L A M A T I O THOMAB
MORI
qui ifiius ordtiotte perfuafi, boc tnem ejjicim m ptio
rempartem rapiunt: ttatui iudices uobts buius aclio/
tus me/e eaufas exponere, ne quis mdufiria mea maU/
gnus mterpres ei dolori, odio, uel mwdia conctur af/
fcribere. Acprimu, quid efi qtuir tyramu mortem dtu
lere putert nam id ifie mibi nuper obiedt,probationc
nero nuUam wtuUt,dixiffetantu compxtutjsr credifi
bifine argmento, fine tefte poftuut :kna, inquit, nifi
doleresjUfi tyranni mortem uldfdcuperesjnedi non
contenderes. Ergo eofolo bigere mi tyranni mortem
probas,quod tibi ob eius necem,pramiu iniufie peten/
ti, ego me iuste oppofui t vis uidere quam nail dicist
Si te tyranm ocddijfe proh^pn teeS.
lhi^r^cfi
tirVm pnfrmatecfipoffem uelm.Uuc uero quid aliud
contra te dtcturusfum,quam quod MnSoeeidifiitSi
tu mtcrfcdffesjuhil querererjmb laudarcjdmirarer,
dc pramiu primus decerneremnnc ucro ideo tibi con/
tradicojdeo tibi bonorem denegojdca aduerfor, ideo
queror,quia tyramtu no occidifii.Hmigitur ocdfm
protinus dolere wdeoriofienwffe podus iudices debu
itjne tyrannofciffe uelfangwne coniunttu, uelaffini/
tate propinquujtcl beneficijs deuinttm, uelfcelerm
comunionefxderatm. At i&orm quicquim nefin/
gere quidcm potuitxrgofi neqj cognatus ittwiecjj affi/
nisfui,fi med opera mmquam m cwufqum miuriam
ufusefiJiabiUo bemfUqmbUinmecoUatmefiJiue
acerbaferuitute eu caterkftmul opprefiit,fi mt tttwc
mtcritus
LVeiANICAE RESPONDENS <*f
mteritus Ubertati ubbifcu WM refiituit,quid caufeetc
ut iutus mortm mcefalntk ac Ubertatis aulpieiu do>
UamtAtodqctrtctantundecaufcefi. tfm quidegit
quod odium in iUum prouocaret meumf Vrimo tyran
nifiUm interfictepofiea uero tyrannofibi manus ku
firentejsie pramim tanqui tyranmcida petijt:quor
rum alterum,puta quod iuuenem peremit, quanqum
idipfm parum confuUe, parunup ex communi conu
mndofiecratwfi
men animo(quantu ego certefujpicor)non malo. Alt
term uerojncmpc quod pramim pcfiulat qum non
meruerit, ut nuncfunt bominm mgenia, non rnirer,
er ignofco certejmodo pofiit aufirre.Ueutru i&orusn
odim in iUm meum concitat. Extra bac nibU unqui
ficit, quod ad me uUo modo pertineat; ergo tam ini/
quusfim, ut bominem uixtande fatis aut deficie, aut
fima notm, qui me nec re offindcrat, nee uerbolafe/
rattgratis odio psrfequerer t Re&at inuidia diluenda
fufjncioquc taUs efi, ut nuth malo carerc ucUm liben
titts. Wrfiff qu>UM nttntid tuti*pf.ffaApt, •M»«»,f pr-if >
tjcftJiulluMt t/mn» ifi Uunrfff»fH1nthur • qundq) pe*
cius,cuifemel infederit grauioribus tomentis exagi»
tet.Umpcauerittsfortunmfunm
infortmmdupg
refeeundis aUorurebusafiuare, aUenis Utudibus uri,
aUena feUeitate torquerijtn nonfumma miferia, non
extrema dementia eti t Uaqfi i quoqua atio uitio iu/
dicesabfmjb boceertebngifiime abfum.Cuius unt
L <
quam
ffft
DfCLAM. THOMAE MORI '
quamfbrtunat mpetij i Cuiut res henegeftateleuauif
Cttius Imubtts unqum detraxifCuiusfimam ubere
fperfi i Certe <tb buius uhufufpicionefi me medioent
kfia fortuna mta non affcrib; que non tam inops efi, ut
dliorum opibut ac premijs muideamfi me anteacta ui
ia non umdicat: qut non ufq\adeo ese rerim bene ge/
ftarsm mdiga, ut aUena debeam laude tabefcere, At
ipfa me berele eaufa prorfus dbfoluit: qud tdlis efi, ut
jpotiut omnium uemm,qnam cuiufqum mereatitr m
uidiam. Quafo iudkes^quod tande odijfignm, quoi
htuidu documentum primeferofbJon prouoeo, non>
v
irafeor, nbn aeeufo, urbem tantum m ius uoeatam ab
flto drfindo.Sed quurfedentibusergo ceteris, ac ta/
crntibus umuerfis ,dt$inhis mukis ey clarifiimis ui/
ris,cr auteritateprafiantibus^y multo ad dicendtm
bttfirucTioribusfgo potifiimum[urgo,cr petentipre/
tnidcontradieoHUiipfi profecto quin mecamfentiant
jumdubito: & qunt exhis pleriq)fint,qui boe ipfuni
cfiteium,nifiego iamfufceptffem, Ubenterfitermt obu
wntvneq; tamen ideo culpandutftm, quod me pro pd/
tria primus oUulerm.Qujcquid eftjlicnifilentij cau
fdt non dcbcoimt certe ad dicendtm ctm RtipubUce
eaufa, tum deorummnutrtaUum refbeetus incitabat:
nempequum uiderem fatistenuesararlj ncfiriprq/
uentus, ey prafentem pecumam nimts exiguam, tattt
mstarc multas neceffarufumptut occafiones, nonfe/
tebam uticiuhat hc* mfuper non neeefiariafumpttt
' "J,
> muldaretur
L V C t A t t l C A E RESPONDEW»
$J>
multiarrtur.Tyrdnnicidij prmium quartumfkndn
ignordtisju nurito quidcm: quod euhn prceiunt. fdtis
grandcftt, quo dgrijfbcrfortune, tibcri,coniugts$d/
lus, dctibertdt omnium, poftiemo ipfe deoru dr<e dtq%
templd redirmnturfQafidquo maius dtq) urbi onero
fius efi, eo ntdgis d nobis profpiciendum efi ne temtre
coUocetur.Sdtis iudices,fdtis mpenfedcfumptus mtf
snmctfdtk effundendum estatt trarium nofirum tam
frofunde,non ifieetidm cui nibil dcbcmusfxbduridti
Preterea qaumboctyrdnmcidium folddcorum dc/
mentia prouenerit, quo toties 'mclmati cdUmitmm
tdndemnoftrarum miferti,crudetifimi nos iago tyran
mfeh%erc,dctibtrtdtireddere ucteeruntjonfffendk)
putdui ut ciaitds honorem gratimqf dijs merentibus
abtdtamjhomini non merentitribueret. Totumautem
hocnegocijfortuttddeormq;bm
nibil grdtitt,dpert$inii$ argumetis doceboiquod dunt.
fdcio,quafo iudices diligeter attendite.Tridfuntquo/
rum itiequodlibetfutJUerefibi dd bunc bonotem cottf
fequendum putat,uelquod tyranni permitfttium^ei
necccomotus^nfe queifte retiquerat morteftbicont
fciuit.Ergo iUius ddolefcentis cades tyrdnnici0ui/
.deturi Qttid nifnempe ey iUe (inquit) tytdnnuserati
.Qg» id creddt iudices,urbl undm duobusfidjitiffefr
rdtmk f duos tyrannos inuicem concordes cadm'nt>
«otitiffe mofm#/»»wiirWf ^wWttifoftrfjf cotttincrii
<•
<
quorum
5<f»
DSCfcAM. THOMAB MO*T
qpnrmx dUcrutri uix ucl orbit umucrfus fuffvcertit
Qujfqm U ercienim inxerit, k mibi parum uiic/
turtyrdnnicm confiierdrendturdm:nm tigtiunm
oMoqs potefidtct** nonfotictigtbmgubernmes,fed
eMmtigibmsobtcmpcrdtttes, dc tyrdnmdc tanto uu
terudUo mitiores, mbtiione tdtnen itd umcuntur,ut
ncc uel intimorm micorm uite pdrcdnt,potiufqui
tos bdbcdnt mpn'qfmconfortcs.Quk tyrdnnum cre
ddtndturdfmm dcuiotintm mperufm/cuins ario/
re bominm legcsprotriuerit, ieorum coutempfcrit»
uitdm negtixeritjbcium quenquam admtiterefQuin
brutorm quoq^pleraqiferme qu* (quoityrdmtoru
proprim cfi) rdpto uiufit, quibusfobus pdbuti cum
mnprefiti dtiqud tyrannic* natur* ucftigtdjn propri/
ejf<ttusf*uiunt,potiusqum facios ttios uenationk
dcapim.^thominmtyrdnnum putmut,quemfi/
fius infidt^mbttiQfiimuUt,cupiiitdt urget,ghrUfol/
iicitdtfudm cum quoqum pojfe eommunieare tyrdn
pdimfAtifienonfolm iuos tyrannosfieti,uerum/
etimdiolefcentcm phfqum tyrmum uuti uiieri:
nm ciuibus moces(}nqm)miuri«fecti, c*ie, rapi/
Ud,fiupro,mnibm icntyfcctcrufirmkinfignk. No/
tnine quiiem dbfiinuit,cdterm rr ipfk tyrdmiis cd/
tmterdt^updrentcpluspotuti,emutuotibdtrexti»
Athngecontrdferesbdbct iuiiccs:nimirmimpo/
tensfempcr dcformiiolofd res tyrdnms efi. Ne$fik/
Mprofcftopdtrcmtutiffctfip<>f[et,neqifiUo tantum
permi/
LYCIAVUCAE R E S P O N D E W »
f4l
permififfet pater ut poffet. Uemo tyranmsefl haredt
fttfbettior^qui eo maiorem parenti mettm incutit,quO
magtsferocem eiusindolemactyranmcosmores e*%
prefferit. Continebat ergo filif fui cupiditates»atqtut
aSoiefcenristringebatpotiusqulm UxabathabenMt
ue uiribus nimium imtakfcis iuuettis, mperif auidus,
dtttf opibus infolensjttecfibi iam knperans, tandem M
parenri quidem parceret,quin iam Saturnofuperilo*
utmpr*ferrent.UdmfiiniuriMinteraumfi?at,qul6}
aliud quamfeparenri fatetUtem prebuittexquibut
quotufquifq} ett,quinon graffetumuptias uiolet,do/
ntos compilet,phatta difpoliet-fibuiot ctdat^tq; opti/
tnum qucnqj trucidetiSed quoniam ums eft,cuius po/
tentiaatq} umbrafietijamfcclerdta graffantttrdttda/
cidtpcendsaUoquificinorumfuorumueliUiyUelpubli/
aislegibusdaturijlpfiquidem ldtrones,homicid£JU/
resjtdulteri :folus autemunus mefcelerum prinxepr,
fub euius nomine omnesmpune delitefcunt, tyrannut
ett.AtiUeadolefcensfiquandopatrdbataliquidatro
edttStpatrefemperfic mpcraffe diccb/tateq; ego qum
mperarit dubito.Uamfilius quanquam ea indolcfuit,
ttt parentem aliquando uideretur (fiad tantam perue
ntffetttatem^aghijs ac fceleribus nquatttrus, tamtn
iu hacadolefeeridprt iUius crudeUtate acfeuitia qui/
btts iam i puerofemper affuetus infemerat, rudis adt
huc milcs*te uix tyrofuit,neq;fere magnm quiequa,
ttifiapatrciuffusatfyedoftusdgckdt.Sedfiucnomfi
iuffut
|4*
tMtCfcAM» THOMAE
MORf•
tuffts itidfkciebdt ,fiueipfe etim imuffus dudcbdtjtdA
men quumUnqum iuffusegerit, quum neq) tynnni
tiomen ufurpdritjuq)fe pro tyranno gefferit ,fed pd/
trife pdrere fignificdrit/cr uuforum fuorum cauftt ut
fitim retulerit, quunt dtiumfe potentiorm effe con/.
feijusfitjcuiui mribusfideretA quo omnk eius pende/
stet mpunitds:furm fiuetis,dutfdcrilegu , uelfi quod
tliudttonumnmisAppeV.es: dt is profefto non ejt, ut
quofierityrdnmridimpotefi.<^odfiiTkm
omrn*
folum potuiffcAc re ipft tyrannm fitiffe cotenddt, ey
(quod paulo dttte iaStdbas) uuco eius morte tiberan*
fitiffe rmpublicm yfingmus obfecro ddbue parente
itiuerejfed ttonfitgdtm tmen, quod nefrio quuripfe,
fittxisti, quippe qum nec ipfefiigduerds, nec quurti
fugiendm effet efJecerds.Yilio enbtt tdntm per infiii/.
dt ddempto,reliquk uiribus kttegrk, non uideo quur
patri m*gk defbcrdndmAUt fugiendum fuerit,qulm
fi dutfitiusei ndtus no fuiffetAUt pefbe correptus ob/
iiJet.Vdtrem ergofittgmus(utdixi) niuentmidcfi/ >
tio quidm umco orhitmjedfdtetiitm
tmencdter/.
itd rinctm, ccdm filif Idchrymme: fed interfectori
mindtttem,<ttq; omnidfupptiriorm gener* destindn/
temjttfbrm uutiu trifti quidm,fedtdmen truciproeurrere,ej proldto quitu retiquifti ghtdio,ingeutU
poJticeripremidfi quiseius enfis dotninum prodide/
ritihic tuforo Um ab ttoAtq, eiusfateUitibus occupd
to&incdputtuu qudfdoneim hdbericceptddn pu/
bticum)
LttGIANfCAE RBSFOWDSN* $4#
tUcmfbrtk Tyrannicida procurre, tyin mtdiooglo
bosinuemTyrannmteocddiffeproclmita,Uoer/
tatem omnibus denuncidjic Tyratmicidij premiu po*
tfuU QtjfdfugkiQuJd latebrat quorkiQjUi Tyrati
nicidametukfAn ttonlibera est Rejbublica f An nott
Tyrannut occifus estfSktj) ergo kque peremifhi Tyi
tanuus erat,fed quidam potius TyranmfatetUs:neqj
fius morte ciuitas Ubcrtatireftituta eft,que4foUt pau
lo ante dicebas huiuslegk fpcctaffe latoretn. At hare/
dem (tnqtJoccidi.Qtjidntihiharedes nominatiQjUd
kt Tyranideleges mtmoratfLegm ifta nominafunti
lurk eft i&dfucccfUo. An Pirata filimfi dentortui
patrk locum knpleuerit, baredem quifquam dixerkt.
Inte&atusfemper Tyrannmmritur, quippe legibus.
UbiUocaptiHk,qu<efolte ratum facerc teftmenmm
foffunt.Promde qui defunftilocm Tyrannifubitjbat,
tcs noneftJed nouus Tyranm.btontnimfucceik,fed
iuuadit.At iUi nune paruifemusAftud quicoftati Ega.
contra Tyranno mortuo populmiUcolibcrmcffe.
chco. Alioquifruftra lex Tyranniddc prmim fta/,
tttitji alterius mortemaUerius poteftatem rtcidimht*
iedlongefecusindices,defunfto enkn quolibetcafu
Tyranno, populus iam tm Uber dm amici Utftu oc/
eupantur, dmfiupent eius mortefateUites ,iUcofefe
mlihettateafferuiffet^neqiplusfiUusdiuerfus populi
uires tm uaUuffet, quam nunc poteft quifquam, uet
txamick Tyrannipotentifiimns,antgenert quifquk
• eiftti
544
O E C L A M . THOMAE MO&l
rifidtpofifiUm prorimusMqumfifuccefiicris nc*
men ata) bareditatis audiendm efi, tmmne tyran/
ris pertinet,quam adfiUum pertinuiffet. Qui fitteUi/
tem igitur,quiamicm,qui eognstm, quifiUum T>/
ranripermeritfiritra Tyranmcidiu iactaucrit.Ty/
ratmusipfcfbluseft, cuius necem tanto pramtio Reffi.
mercatur. Sed uohti (inqrit) pertentm, pericUtdtus
fmjquod negari ne pofiitfiho tyranri peremptojffie
fkturc tyranridis extineta, prtclarm arimimi do/
amentmreUquiatel bocfoUmfufficere mibiadbue
bonorem puto.tucrideobfecro quamribilmaUuole»
quamfimpUeiter agam tecum omria, quamex retua
totmbocnegocmmmirime fufpiciofus interpreter»
t&dmfi aUutbane ageret caufmjtcc tamenex irimi/
eistrisfedexacrioribusistkattoribus qrifpiam qui
locosomnes excutiunt,&fufpiaonibusurgmjcmti
tefie nimium premuntJteHercules bune traetaret lo/
cum, ut te neeid tentaffe unqum nee destinaffe con*
tendmt.Qttpdfi tuuociferarerts ntirari te quenqut
tam infigrieffe mpufientia, uttalia dieere oeeifo in
ipfooonatu tyranrifiUoaudeatjbk iUe protinus qua/
fifieri non potuerit (inquii)ut non patrim Uberatu/
rus, quod nonpraftitisti ,non Tyraktmm oecifurus,
quem non attigisttfed ipfum potius iuuene quem trn/
riddfti,ptrempturut,dfcenderis: iUatam tibipriudtm
aUqum ulturusac retaUaturus imurim.Hicfiinfia/
ret, urgeret,ptemcret, ae.certas dUquas probationes
iUitti
L V C I A N I C A B RBSPONDB-NB
54«
HLus dttimi tui <tc propofitifiagitdrct, uides ( ut opi/
uor) m quantds trabereris anguftias. Sed ego tecum
hoepdtto tton dgm, quippe quiin rehus (cuiufmodi
ifid efi)uebemtnter obfcuris, dffueuifemper itt melio/
rem partcm effe procliuior.Vermitto itaq) tihi, ut ifid
fteSJe dttimo in Remp.propenfo uidearis. Voluifii er/
go/ictentdsiiprorfusduferreTyrdttnidem. Hoccitte .
tibi uidetur isto premio compenfmdumsVrimu quoi
uoluifti, quis tton uidet qumfit exigum t Hdtu bac
trdtione omttes tyrdtttucidij premiu, peteremusi Qgjs
eiumtmfrigidoinRmp.dmmofiierit,ut
Tyranni
crudelifiimm non Ubenter dufirre uoluerittTentdn/
douero quid dliud decldrdfti,qum quod effe Tyran/
tdcidd uoluistitQjUfid tcpr/etercd pericuUs expcfui/
fkjtt id pramium meruerit uUum ,pofied uidcbimus:
quod aute istud nott mcruerit,fpero uobisiudiceseffe
ueXfoU legisrecitdtione perfpicuum. Qgfi quumpr.fi
mim nifiTyrdtttticidte nonfidtudt,quiuero Tyrdu/
tmm ttott ceaderit, effe Tyrdtinicidd noti pofiittqudny
tumtibet quifpim tentduerit,qudntifcunq) fefc pericu
tiscxpofueritjrufird Tyrannicidq pr/tmium, nifi c<e/
fo Tyranno}pctierit.ltmei quidum conatur occide/
tredn exUiu compulerit,prdmiu quidem :fed neqitdtu
tumjneqtdhq Tyrannicide decernm.Etenimfimor
bo quopiam Utbordtts denunciem:quicunq) mefandue/
ritttireeuperdtdUdlitudinedriametdlentd ddturum,
•- •
LVC.
Sf.
UttUdt
44*
DICLAM. fHOMAR MORl
vxnidt dUqutsfbe mercedisinduiius,qui meicurdmftt
fcipidf.deinde medicdmentis quibufddm ddbibuk,ubi
fiufirdfe condrifenferifdrti fudm morbo uictam eon
fiffus,me im deplordtum relinqudt: dliqud tmen m»
leftit pdrte leudttmjfdnitdtk iUi mercedem, quid non
fanduitmon dcbeorurfus quid profuitjttdnem prorfut
d me dimktere hdud tqum eft.Atfipost mku phar/
mdU,nibi\o tdmen melius bahentem defihUdt:prtmif
nihil meretur, qui nihil iuuit: gratit uero tdntundent
firi,qui quoitmederi tentauitfui gratidjion meificit.
ClAodfi mfignitcr Medict drtk ignarus, rem tdmen
dggredifuerit dufusjtqj, dUquantifper mifere uenenk
ddfictum postea dimittdt: quu idm no modo mbil opk
lulitfrd plurimsm dohrk dddidit: etidm fifefe grdtk
ohtuleritxtrm amore dignus eft, quod mefuo Idbore
tam diu nuUd prtmij fbe tdm officiofe uexduitfanfim
tno potius odio,quod temercfefe meo perieulo ei nego
eio t cuius erdt msperitusjmmifcuit t VLuic rei ludicet
bdud multum mibi uidetur prtfens caufd difiimilk,
Xexenim Tyrdnniciddm conduc&euebementcrdti/
cundefludet,ri'qjprtmium certm, Tyrdnno ctfo,
poUicetur.Sed Tyranmcidam qum dicit ludicesjbo/
tninem qutrit drtificemmon mdnu tdntm fortemfei
peftore quoqj multo mdgk udlentem, confiUo potiut
quhn uiribus prtfidntem:qui mfidias tendert, laque/
os abfcondere,occdpones captare noueriu Ergp banc
prouin/
LVCIANICAE RB5P0NDENS 547
i
•'
''f
ftrouincimfiquis huiufmodifufceperit ,qui Tyrdn/
num ipfunt drte v infidijs ddoridtur, ddorftm opprit
mdt,opprejfum interimdttnec re captdfemel, nifi per
feftd defistdtibic Tynnnicidij prtemium duidfter po
fiukt.Sin idquidemnon potuerit, quoddutem proxi/
tmmt est v confine ,ficerit: Tyntnnm uidelicet uel
f» exilium dbegerit,uel dd deditionem condondtd uitd
ooegeritjuel dd deponendam Tyrannidem certd con/
,ditione compukrit: hunc ego prmio dignmn, neque
tuiVo quidemjneque tdmen Tyrdnnicideiudico. Aifi
quis mdnupotens,mentis inops, iUdrm penitus ignd/
rus drtim,quibut infiruftum effe TyrdnnicidS oport
tet:qui rem uiribus egcre tdtttm, dt tton confilio pu/
tctjquiicnique Aidri mukofit, qulm vlyfiifimUior.
SedAidci tdmen idm dbiudicdtis drmis infamenii, nr/
tnentd hominum loco truciddnti.Sihuiufmodi,inqui,
. quifpidm remtdntdm conficienddmfibidefmpferiti
im nec infididt coUocdnsjntctempus eUgens, tiec oc/
edfiottem expeftdtts:'mpetu quoddm prorudt,nec db
ipfo tdmen Tyrdnno incipidt ,fedinfdteUites eius int
fiUdt,ddto interm iUifibicduendi loco. Tmfubdufto
Tyrdnno:re temere captd,stulte geftdjper ignduim
reliftdjtc penitus infiftdtfoldfibifitgd,dbiefto etim
glddio,confuldt.Voficd uero uel defunfto, uel interfe/
fto Tyrdttnojn publicu prodedt:prmiutdttqui Ty/
. tdtmicidd pofiukt, dtque buiufmodi utdtur ordtione.
voUd
VM x
54*
D E C L A M . THOMAE MORI .
Voluiluwccs^ufusfm/HdUi,pericUtdtutfm.Vtr^
ludices itti Tyrdnnicidij prcmim dccerneretis, quid
Tyrdnnm tentduit ocddercfan nulm potitts grati/
dmbdberetis ,ac dignm etidnt fupplicio duceretis,
quod fud temeritdte nonfifolmfiufbfdpcrieutis ob*
iecerdtfedurbmetim uniuerfm mfmmm difcri/
tuen utteX prwcipitduerdtMpote qui Tyrdnnm fiuke
imtdttdofccerit, V ciuibus infekiorem, ej dduerfut
htfidids cdutiorem t Videtis ergo ludices quemddmo/
dum id quod iste uelfolm fttis effe confidebdt, ufque
adeo nibil ddiuudtjtt etidm nonmbil officiat. Qum/
obremjt neq) is,qum peremit,Tyrdmms fuit: necft/
tKTyrdnnifiUumocadiffifiit:tentdffeuerotemere,
plusqumfiufirdfuit,reliqumefi,utuUimmittud,
Tyrdnni uideUcet ipfius mortm,excutidmus: qudnt
istefibinos debere difbutdt. Hoc totius negocjj cdpttt
estjhocfiuobis ifie perfudfirit,cdufe nibil efi quin ui/
cerit.Contrdq;fiego bdtic pdrteemero,dtqsfdcrdm
bdnc,quod diunt,dnchordm itti preciderojionne iUcc*,
tteceffe efifiuftuctjc ndufidgio peredt t Idcirco ludi/
ces bic etidm dtq) etim obfecro: ut g mdximefitis dt/
tettti,dm Tyram' aede doceo,ex qud tota ifid pendet
cotroucrfidjtihil dd ifiu quicq pertinere.Totm ergo
buttc locu ludicesficdbifio trdttdtu effi meminifUs,
ut quiuobis perfuddere cuperet,uti crederetisem
Um tm qum fiUm perimeret, pdrentem quod po/
tten
LVCIANICAE RESPONDENS
549
£tedficit,prdfdffeficlurum.Sdebdm, mquit,fatis effe
fUim ocdderejciebm pdtrem iUcofefe pcfi mortent
filij perempturm.lmo fciehds certe, quufic bdnc cau
ftm dgeres, opus effe tihi ut iUd prdtfciffe uidereris.
Alioquifrufirdtepnemium Tyrdnnicidij petiturm:
fi neq) ipfe Tyrdnnm peremiffes, neqj idfdltemficif/
fesjundeiUifciresexitium mminere. Edm oh rem lu/
dices exitm eiusfictitdtn certm uideri uoluit,ut uo
bis etidm audicntibus dixerit,oh idipfumfefe d Tyran
no mdnm dbstinuiffe, eumcpfibijpfi pdriter er ifiius
glddio reliquifie: quem dUoquijut dit,fidle potuifiet
ocddereficifietqjjmfi de exitufecurusfdUcct, tuc de
mdustrid peperdfietjut pdulo pofi miferius mteriret,
Kicigiturquidficidm fquimepotifiimum uertdmf
ttridedrgumcntd conquirdm, quihus hucprobem non
efie rerum futurdrum pr/cfcium f Quin iUum percon/
temur potius,dc rdtiones aUquds exigdmus, quibus il/
te nohisfidem rei tdm longe fuprdfidemfkcidt, unde
bac tm mirdbile diuinSdi peritii ndttusfit,utrumne
bomine quopii doccte didicerit, an numine potius mt
fpirante conccperit.Bic igitur nobi/s Tirefid, quonm
prohdmentoficies,uti constet comprebenfdm efietibi
rerufuturdrufcientiifdefofium aUcuhi tbefdurti effb/
ie,cogitdtionesnoftrds euolucjbfirufum dtiquiddtq)
occuhdtum crue, quod miremur omnes: nempe ciuf/
tUmdrtisefieputOfCrqudprdfentidldtent edicere,
M S
wqu*
tfO
D E C L A M . THOMAS
MORI
ejr quxfuntfitura prtdicere.Aut fi tufiturisdunvdf
xat uales, dUoudttunccdiffere dUquot pofi boc dtttiis:
dUtfi Ubetf/culis potius euentutd: qu/e qum ex tuo
prafcripto cecidemt omnidjtm demm redito,ejT fk
tura te prtfciffe dicito. Interm profecto <tgre,quan/
tmfufpicor, obtinebis: «t quod te nefcietttefiebdtjd
prafciffe creddris antequafieret. Quodfi tm,quutn
fiUm mterimeresjignordbds pdtrem fefcquod pcfied.
ficit/>ccifurm:quur tu nunc eius cecUs prmimpo/
txulds,quam mfi uelis mpudenter effe mtnddx, fktea/
re ttecejfe efi,te ignordttte, dtq) ddeo ne cogitdttte qui
dem,perpetrdtdm effe f Sed ideofefartdffc putdt bu/
ius etiam necis autorem: quatddm iUd cedes quamfi/
ritjstius quoqjjtdmetfi preter fpem, caufd tamen dli/
quo madofiit. Qttd itt re uos loge dlid ludices opinor
effefetttentid. Nf$ enmfi Tyrannm cdfu qmfqum
m mente cdptus occimfetjd Tyrannicidij prmim
decernerrtis.Qujid itdmempe quod mfcius Uterq) dt/
que mprudens Qccimffet,qudnqudiftius caufd efi dU/
qudtttojut mibi uideturJttfirior.Uamfi diteruter iUo/
rum prmim pettretjtdmetfipeteret quiperemiffet
igmrustdtq) idcofiufira peteret,peteret tdmc qui per
emiffettnuc uero er ifio ncfcientejp- non db ipfa per/
cmptus efi. At ttibil egojmquitjneqj ctfu, neq) mpru/
densfectfedfiUu cofuUo trucidaui,dtq; itdpdtriuo/
(r»fdcfir«4<wm<>rtHC4»p«pr*cwV^«i^.fgPii**'«
occi/
LVCIANICAB RBSPONDENS
<Ct
•eridiffem^tdbuc tyranms uiueret. Age dcceda ctiam
propius.Si tu tyrdnnu dggreffus ut peritneres: deinde
uiitus db co,proiecto etid gkdio,fugeres, dtq} it equo
te perfequutusjquo coUdpfo,pr<eceps in gladiu tum
tm opportune cdderetjuteodje trdnsfigeretur:dn nott
bie poffes cddetn omnid dicercjuoluiffe te uidelicct, dc
uotimtemdggreffum effeiuolente igiturprudentemqs
cdufdt ei mortis attultffefnam nifi tu iUum fuiffes ador
tusfUe nonfuiffet occifus.Sed nonne uides,ut eade ope
rajuelmdgkfugatud gloridri liccdt, er ignauue tutt
pnemim peteretNam mfi tufugiffesdUe non cecidif/
fet:mfituglmm turpitcr dbieciffes:nectransfixut
iSe tuiffet.Postremo hdc rdtione ignauos etid Tyran/
tnciddt effe Uceat. Qttemadmodumticetuolens ddor/
tus effes ut mterimeres-.tamen pofiquam re mfectafu/
giffes^uod poftedfattm effetjtum non iudicdretur,
lieet idfdttum nonfuiffet, nifi tu dtiquid antefeciffes:
Itdetidm fiTyranmm perempturus dfcendifli,Rti/
mqf,dm pdtrem quark,ocridifii:tamencum perge/
reac perRcere quod wxcctperas, uel timore non dufut
fisjuel ncgtigentia notiterisjuel cafu non potueris: (ed
re prorfus infestd redieris,quicquid inde pofied te itu
fcio atque infperante prouenerit,idd te profectm
effene dixeris. Siquidem quicquidtuum mripotefi,
ibi defijtjubi tu defiitisti.At nec ifiudfortdfik ei quoi
ipfe fectifimile effe concedet. Sed mibi boc pacto
'
24 4- rurfut
55*
DECLAM> THOMAE
MORI
rurfut opponct.is qui tu propomsnon ea mente t v
ranntm aggreffus ett,ut[epofled nicto acfugientcaV
%e uittor dtm pcrfequereturjKcmberct.ldcocu quod
ttott propofuit,mtritofum uocare non potefi.Mego
eo propofito peremifiiim: ut pdterfefe dolme.com/
tttotus occideret:atq) idfdriurm dttimo meo pereepL
Videtis ludicesjat nobisittddiuinationefud rurfus oe/
curritfQuxremus igitur abco,quonam patto prafen
feritfprafciuerit nefan conieceritf Sife prafdtaffc re
fpondeatjteminem credoricrediturmjin conieriffe,
tuurmncffi
eftjubitajfejncertufuiffe: pohremo quid aliud qudm
ignoraffefSed uideamus tamcn qmbusfignisjq perfbi/
euis drgumentis, rem tam uwpiuabtum ita coUegerit
euenturajit quod alius nemofperdte potmffet, idiue
fibi tanquam certum atq) moptndbile propcfuerit.iio
ueram mquit, quim mifere deperibdtfittm. itane id
tandem ddeo te eertm acfeeurm reddidit: ut neeem
eiusnontanqudmfbttefecuturmfedneceffdriofutu/
ram dehuuresfScio iudiccsjbaud mediocres ittos affe
ctus effc,quos ergattbcrosparentm pecioribusinfe/
uit naturajteqj tamen aut Untosjtut cuiq tam explo/
ratoscremdermutpromitterefibidcfpodere aude/
dtjd quod iflefefirific narrat, interemptojitto patre
uttronem eicomitefuturu.Ham qutfufquifqscxhis,
qumufilij ©r unici, ©* cbarifim quottdie ucl mvrbo
cddunt
LVCIANICAE RESPONDBN» <*$
edduntJudiktfpereuMMlheUo 004x^^0^,^100/
fu intcreunttufqueddco motrore conficrndtur» utfihi
tnortmfuafponte confcifcdtiScd morijmquit^tum
defperotio non tninor occafio dcfiderandx mortk <tc/
eefiit. Qjidmobrem obfccrojm, tu quumfiUmperim
resjreUquos unkfttteUites omnes occidifii inondicet»
opinorJtrdgctctdntmficiffc. Caterosigiturddbue
retineh<tt:opmfdtktfrimf<ttkbdhehdt. QUjiprop/
ter uno <tdempto,quu tot ddbuc effent molumesmo/
rm omnim intererat maxime bunc mcotimm effie,
quur ei ufqueddeo defperdndm fuitjti noab urbejed
quenqum hodiefujpiccmur, qui idficiffet, quodTyt
rdttnus itteficit. Qjjtfde atijs qudrimmt quinte poH
m uUerrogmus,quem uerifimile efidete cokcturdM
bdncficiffe, & Tyrdnnm ex dnimo tuofpectdffe. Si
: tibi ergofikus pcrimcretur*tq) infuper unnunere «7
deretur nonnuUm vfirtunc fimul ty uitc pericuutt
nm potius eUgeres te eomitmfiliodore^udm morr
tem iUius ulcifciiAn temet ipfc neab dtifs ocadererse,
eccideresi Certe, ut pro te quoq) refpondemus, nofk
eeres. Qujomodo ergo m mentemtibi uemre potult.it
quod ncc dtijfieeruntjnec qufqumfiaffetjiectntefi
tturus effestf Tyrannm cogitmsfiucurmi At pb»
ueJnquhsogit<tbm:dtioqwcuriUgidJimmemtc
tiqwffm.lXcftcnimirm ignduuttuc nos ddmonet.
M f .Np
fe/Jf D B C L A M A T I O THOMAS MORI
Kam cm hoc dicit mdices:nonne id uobkmdetur dict
r*,prkfenfi certeiatioqui cur uidefugiffemf quid enm
dtiud eftiatioqui cur gUdiu ibi reliquiffem,qum dUo/
g cur inde dbietto gUdio turpiter me m pedes dedif/
fem. Um quidoputfwtgUdiu Tyrdnnorelinqueret
Uedeeffet eifciUcet,quo periretiltine qui omniugU
dios timetipfe gUdio cdrettQtti quicquid bttbet,gUf
dio peperit,gkdio pofiidet, gUdio tuetur, ei gUdius
ttnquam dbfucrit.O nouum prodigim ludices,Tyrdn
tttttfine gldiio.Keq) itU gUdim defuit, nec iste glddm
ct rcuquit,fcddbiecit:neefiaurm quod euenitjuel le/
ttiftim conietturd prcmdit.Sed poftedqudm m dtcent
temere (nefcio quomodo) perrepfiffct, dtq) ibi ddolef/
centem (ut efk iuuentafemper mcdutior) folm,fecu/
rm,dc nibil minutexpecidntem,de mprouifo ddor/
tttt opprefiiffct: dc potuiffet fbrtaffe progreffut uUeri/
meadem operd Tyrannufufiuliffe: iUco hominem ti/
Mor mudfit,metuentem neuoceuel gemitu morientic
ttuditojam tm proditut concurrentibut Tyranni fd/
.teUittbut/capcretur.ldm dnteocuUts ciusobuerfaban/
tur uincuUyCdrcer^ormeta\dc mortes miUejmiUefup/
fUcidjquoru mdginatione uana perterritusjdm flre/
pttumomne, mncfonitu,dcpoftremo fua ipfiut um/
bram expduefeens: tamnuc repete timidut, \ ante te/
tnerariut/exdrcefe proripuit: necfecum gladiuftltc
toueredufut eftffeu neeffetfugd tardiorJeu ne cmen
>Jjtifprehenfm
Tyrdnno diceretur.
quo
tvCIANICAg RESPO»DENS
<fi
quo nuttc perempto recurrit mfolens,v Unqudmipfe
occiderit, Tyrdnmridij prwmim pofiuldt. Age ergo
TyrdHnm ipfm nd autro d» peremerk: boc tdntim
qtferojn peremiffe potueris.Si non potuerk.ergo oe/
cdfionem non expectdftijiocm iioaem non elegisti,
temput opportunm non cdptdfiiifed temere,fine cost
fitiofine rdtione,prteceps mccepifii^uod perficere no
Udluifti.rlec ititm ergo te iattes occidiffe,quem tefite
rU nec potuiffe.Sin potuerkvmgn* profittouei inet/
tidjtriigndui£fcit,quodnoficerkAm6jnquit,potui:
fed ie mdufiridfuperfedi.Sdtk idm fiperdm,filimoc/
riierm:pdtrem dolorifuo,v gUutiointto reliqui,quo
em fefe perempturm prduidi.O mcrecuniu,fiifid
tnentirk.O mfanmji no mentirk. Si tdm mcreiibitid
finxifiijniramur hnpuientidmfi tam dbfurdd cogiw
fiiMrmmdmentim.TunedieoerMinfdttUsjttquvi
uno ictu poiuerk, V uita tuam, v Keip. falute m tu/
to cotidcarejndluerk omnid iubijs firtutue cdfibustx
ponerc,v tibifuturupromittere,quod fanus auderet
nemofperaret Qtndfi Tyrannusid uokiffet, quod tk
te baui dubieficiffes, v quod itim quofyfi&urulott
geuerifimilius quhn quodferitfktconclmdffitfdtel
lites,coegiffet Rcdriosjrmdffit cdrmficcs, dc proldto
filif cdiduere,v ndturdcrudetis,V tm dtrocifpccxd
culo irritdfusirdm dcfurorem itiu effudiffif.primum
te,per qucmfitiusQccifus,icinie inurbem uniuerfdm,
propter
i<6 DECLAMATIO TROMAE MORl
ttropterquam occifut est:qunficontigUfent(uttud de
tuentia propemodm contigerant)neqi tu mifer bodut
mueres,quiboc premiumpeterestneqj nos Kemp. uU
Um 4 quapetipoffet babcremus. Sed Dq mmortaUs,
\udictsjuota preeesHs neftm recordatlfunZDijferui/
tutis noftre maU mtferatifunt: Dij nobis m fummk at
qmextrmkpericulkauxtUatifum.Qtti quufcmper
smc wbifuccurrerefiatuiffent, id potifiimm temput
eugcrunt, quo maxime nobis beneficim fuuni conten
darcpcjJem.^amTyrammquanqumfmprterat
molefius uiuentefilio,tamen eo nomineminus grauk
'kncmbebat eimous, ne miferam pcmtus atque exbau/
ftam urbemfiUo reUnqueret.Ateo trucidato propter
etuemante peperceratjcui dubiueffepotefi, quinfhn/
mus omnia direptum fiterit f Postqum ergofXeffi»
ifiius primu tmeritate, deinde ignauia m extremu il/
mlpericumn corruiffetJuperi tempus iam uemffe ra\
tijquo perpetuam nobk'mfculperentfimrkfuimemo
rim, omnia mala qu* ta prope ceruicibut nofirk m/
tninebant,fubito m ipfm Tyranni caput auerterunt,
%dq\ tm celeriterjut citius nos pcriculo Uberatos effe,
quam m periculofidffe cognouerimus, ne nos mterkn
faltem potuiffet difcriminis tanti metus urgere. Q g *
Tyranuprtaf[rtJuuccs,repatofilijfuicadauere,in
fefe potius quXm in baneurbem gladiZfiuffeuerfurn,
nfincfiri studio fuperimproprimiUimpermciem
immifiis
LVCIANICAB RBSPOKDBNf
55?
fwm^NrrFi(r^Mgif#ntnf<($ imnucmderemM
ttideor micantes Utronis ocvdos, obiufta fupercUU»
cptraftamfiontemtgenas paJknte$t dcntes firidemer,
labratumentia. Dettiq) quakm Pcmhemdefcribuut
Poct<e,totoorejotouultu}fiueprodcntem mentnm/
fanUm. Qtum primm 'mgrcffm fitim reperiret oc/
cifm,quid iUmficiffe,quid ctmefiefutincemrtqmdl,
atiud qufan ut mpim ettq) demcntem fpurcifiimori/
ftu mfana m fuperos euommffe conmcia i O Drorom
iramjb numinm inuidUm.Video ccctites odif ucfirifl
puuuideotiuorisatri uefiigU. NiotZ uohis uiuit 'miqtut
usjnihilambitiofim, nibil inuidentius. Sotihtperare,
foti regnare uultis, neefatis propria fiticitate cotenti,
femper atiena tfaefrittt.Qmr no mecm m certamen
defceditisi Qnttr ignauti mfidiatorefitiofummififiist,
iBe quifquis erat,cm Tyranno m certmen etUm 'm/
great' non anfm efitboc certefaltem gaudeo, quodne/
tnofepoterit Tyrdnnicidam dicerejnemo Tyrannici/
dij prjemim petcre. Hemo enim Tyrannu occicktbo
diejnifi Tyrannm. Tyramus ego bodie uel Djjs km/
tttihoridr. Huiufmodiergo detirU qum blateraffet,
m gfadim tandem amens acfitriofm incubuit. Tyra»
wtsigitur ludicesifiiusgUdio,kn6'nec ifiimtqmppe
ttttemanteabieeeratjmanu quidefuaptejedfolaDeo/
rmopcraperfiffmUcrt.AtnucifiefibicuiusibinuU
Uepirteserdt,primatuendicat. itatfi qmmefycopba».
tam
55* DBCLAMATIO tHOMAE MoW
tm udcabMmdeobfecro, uter nofirm btdc uitio pret
pior efijtg6ne,qui tecmhodiepro Rep. fuperkqs di/
ttwansypremiSt tame nec uictor poftulo: an tn potius,
cmi defertor acfugitiuus, cotendk tmen aHjsjtq) bh>
quidem Dijs uincentibut ipfetriumpbarei Defhtefde/
fm aliena uirtute partam tibi arrogare uictoriam.De
fittt Deorm m banc urbem tam clarm obfcurare bc
Iteficim.Defitw deorm laudibus obfificre,0' ab bac
temeraria petitione defifie. Quodfi ifie ludices mole/
fius effe perrexcritjtos tmen ipfam rem equk lanci/
bus expendttetnam ifie quid aiiud,quim Tyram&i ue
fiki caueret admonuitiDq ne cauerefihi poffetjnc infi
difs mpUus opus effetefficerunt. ifie quid abud quam
gladio fuo Tyrannm in nos omnes armauiti Dif gU/
dim iUm a nobk in Tyranni iugulm retorferut.ifie
quid aliud deni^,quam uniuerfam urbem in futnntuM
periculm dementiafua coieciti Dij corrigentts ifiittt
infaniam,difcrimen iUudfubito m profberrimmfecu/
ritatem eonuerterunt. vos ergo ludices per deosm/
tnortdles obtefiortper deos buius clarifiime Ubertatk,
buius mfperate fiUcitatk autorcs, ne quod nobis deot
rm omnim confiUo ac uirtute fuccefiit, id uos unius
•bomink amentie referrifinatk acceptm: neue bane
urbem unquam in deos Uberatores tam ingratm effiz
tieue patiamini utfalutem fuam deberefe potiusbuma
ttetemeritatiquam deorm benigm^atifiteatur,qups
ita
L V C I A N I C A B R E S P O N D B N S <<9
Hd dmmfherdreticetfutttrosfemperhuicurbipro/
pitios ,ft nos eorm quc eontulere tntnwrcsjeos ( uti
cquum eft) beneficiormfuorm recognofcdmutdu/
tores.AUoquifi nos (quod dbpt) ingrdti^quc db iBk
profetidfuntjn dtios referdmus,grdtiiq}fuperis dcH
tdm mpeddmus bominibus: uicifitin bercle metuendta
eft: ne dij quoq^ fuum ergd nosfiuorem mminudttt: dc
tXeip.noftre curijutindignc quc <tb ittis cureturjdH)
eidttt. Qttdmobre ut dtiquitndo finem dicendificidtn:
quidoquidem ifie peccauit officio,cr bono dnimo md/
iefick, dij uero eiuspeccdtm in commodd noftrd uer
terunt:dcdifquidem coegerunt ,fed fe tdmen Tyrdtt/
tuts interficiutm prcmim qui coegere no petunt,pe
tere dutem qui peremit no potefhuosfententifs ueftrkt
ludices & buic uenidm, «y fuperis grdtidm deeermte:
tt urbem ttb buius premif debito,quo edm tibermef/
frdijuolueruntjibfoluite.
Dtxt.
LVCIANI
TENSIS
SAMOSA*
SOPHISTAE
ORA
tioJdtineredditdAVbilippo
lieldncbtbone.
Cdtitmnixnoncffetemerccredendm.
9
s R N i c i o s A res IgnorStid efhttM
rifsmodtsnoxidmortdtibus,nonfolucS/
muni hominu uittt tenebru qudfdm of/
findere
•AW
Ol
CAIVM.
O-RATIO
findertdcuericitgmtionem obUterdrc [obtd ,fedpru*
tsdtdt quoqfingulornrdtiones mifcensdcperturbdns.
%jMoj\t4ttpermde dtqj qui in tenehris erritjmo hautX.
dmerqum ceciJmbucJHUuc mpingamus. Quod
hdiid procul nobis et ante pedes efifitum, tto uidemus:
formido efi his capi, d qmbus etiam qukm longifs, ab/
fijMut rtMUij, in vAutt huw,A*u ttihil t«m fitifimfilin /
ttertL; dp%tnrr quod Hofl error dVqui* interpnUft. Hine
fijfit inmtmer* ihx trdgic* clddesjhta l^bdaciddruut
d^Pdopiiim^uue item dlioru calmitdtes.fire enint
emdquid mdlorumfctn* acpulpitd cldmant, db Ignc*
rdtttkceu tragico deo compofitumprofidfcitur. 1Q4
uero cum dlidtpotefi pUtrimum,tum noxidest hnmo/
eUee,fiqudndo itt cdlumnidsfimiuares,& mutudin/
terfeamicorum crimindincidit. Qujibusfolent,iyin/
tefiinis difiidijs res domefiie*, ty odijs ciuiUbus urbes
funditus euerti.In natosfeuire pdrcntesjtdti pdrenti/
hus ittfididri,frdterfidtri, dmans manti, amicus item
ttb amico diueUi.Turbdridemttm omnid cawrnnigud/
fncialltsufi,quo pdcto canerificile pofiit, cr qnalis it*
fit cdlumniddtnde origincm trahit, qnantumfireeffi/
ddt, bdc oratione, uelnt in tdbeUd depingam. Porro
qum eius magtnmfubijcidm,AppeUi Epbefio pitto
ri dcceptam refiro dicdtdm.Qnjum is apud Ptolemeth
regemconiurdtionis,qu£in Tyroautore Theodota,
ficta cfiJnfimuUttts ef[et,qudqudm neq) Tyrum nHef
rdtunqudmficqi Theodotm nouetatjufiqudntum fh
1M
MEL.
IWTRRVEETE
4jt%
m* accepit, em» vtokmei pr/ftfttmi Vbomcen admi
mftrare.Vertm Antipbilm quidam ariis,gratia-qf A/Ar?^** **[">»«
peUe/t a-mulm, iUum apud regem coiurationk Tyriattus^
reumftcit, cam Tbcodota prtncipc ftftionk uifm ft/ •
miUaritercongredi,conuiuarifecretohi&mauricis
tam mter conuiuandu coUoqui.Vaulo poft tydefeaffe
Tyrm,cr Velufim ApeUk confilio occupatm ejfe.
TmVtokmnmprdtermodm,cmeyaUarnofati$
ammi compoteffetjfftntdtione infuper tyrannicdjrd
ftmjdcoexcanduit, adeo admiratione calumnia- pcrr
citmeft,utcdniefturii qu* caufeftdem, autfacerent,
aut nnnuerent/negkftk,no animaduerteritcalumma/
torem ApeUea- artk a-mulm effe/Leinftrtuna minori
ApeUem^uam ut Velufim prodere poffetibunc item
bencficjjs regijs plm c/cterk piftoribm auftm. Neqj
ktterhn percontatmjtm aiiquando iUe mTyrios tu/
uigaffet.Qu,inftdtm pkftendm uidebatur.Kegiamtu
tnuUu mfoUto Kex perturbat,ApeUen perftdu, mgra/
tmjem uiolate maieftatkMfidiatorem,coniuratu»
tiamat.Acnifi quifftiam ifocijsconiurationk, qui cai
pti tenebantur, ty audax Antipbili fcelm ftomacba/
tm/cr mftUck ApeUk mifertm,mbil ei comune cu fe/
ditiofts futffe probaffet, dubio procul Tyriotum malo
rmpcenam capite muUatmfoluiffet, etiamfi nibilftbi
male confcim.Vtokma-m igitur coUefto animo ftnten
tiammutauit,ApeUendonduittakntkcentmxiddh\>
ktferuitutent AntipbUo cahmniatore.ApeUes contrd
LVC.
N
pericuU
$9%
n^x ^aoin*
fyl^Jfr^"*"9
~ ~ "
OS
CAtVM.
ORAT10
pericuU tntmrtaU cfthnagine calumnim uttus. Ai
daxtrdm cbftdet quifpidm dunbta^Tjftongki Jttfignh},
qudlestire iftx MidtFfrruntor - Mjnum pnrrif.it pra*
m dcceienti cdlunmie. Circunftant cm muUercuUt
iucc,\gnordntidJiif\UorAc Sufpicio.Adit dUttnie pro
pent cdlumnid eximie comptajtultu ipfb c geftu cor
poris efjertm r<tbiem,tr iram tttumi conceptm pe
ttore pra feftrensfiniftrdjice tenens ftmmiuomam,
iextrafecm ddulefcentem cdpitiis prehenfmjmtM
ddfuperostendentemjthtefldntemcp hnmortatiu P w
' rmftdemjrdpit.Ante it uirpatiidus,mfpeckm impue
rut,dcie ocularm minime bebcti, cjtorum pktne ijs fi
mitis,quifontico dtiquo morho contahuerunt. Huncpy
tile ccmqciat Liuorem effe. Qu,in &• mulicrcuUdtif
tluqt cdlumnimfequuntur comitcs,quarueft munus,
iomindm bortarijnfiruere,comcrr.interpres picturt
diebdt Inpdids ac Fatiicidm effe. A tergojugubri bdbi
tttiputidtd laeeracp Pccnitcnti<tfubfequitur,qu£ capite
ia tergm deftexo, cu lacbrymu ac pudore procul Vc
nientem ueritatc excipit. Hac Apeties tabula cafutftv
os luftt. Um CT nosfi uiictnr, Epbtfij picxoris exemv
plo, recenfeamus calumme rationes. Principionobk
effigianid eft,v explicdnddftnitionequadam .qutui
eeieonis /f" , "V Rft rrrfa r<t\%mM"A ,J~J**i" *******£,
fl'a*4rtt4'P*l "e rfftti^mtm» *"tH "t">fp* < t y bf*s»
tioperfom,perinde atcp comictem drgumcnti,tribus
eonftat
MEL.
INTRRPRABTK
*A
tonfidt, delatore, deldto, ty eutditore cdlumnle. SinryjyJ^vt^f
iue
&'
gtilorm partibutdefungemur bdncdcturifdbuum.cJ^^*™™*
omnimji lubct,primwm producamut m mcdtUidctuiP***** "
principem,fjT quafi prafultorem, autorem cdkmnia.
Isquidem quam minime bonusuir fitjignorat nemo.
Nf$ enim quifqudm uir bonus dtnico damnti dtxe cdtt
fdtur.tUm boniuiriefijbominmfibidnimos concilia
re ftudio bcne merendi de amicis, neutiqudm inimicia
eriminandit. Vnde baud mcomode cotiiges, iniufium,
t
fceleratumjmpim,lnfummaancredibilerebutc5m»
mbus ealumniatorem effe. Udm qms est,cui non uide/
turmumuerfm iufticia penfmaquatitat ,& quod
aiut,N B Q.v i D N i M i s flnaqudtitdtitem, C7 q<£
mmium eftjniufticia. Qgt uero cUnculu dbfentcm ine
fettatur^equdlitdtis mttat cgredstur.quippcjttditort
fibitotm ddferitjtures eius anteuertit,obftruitat m/
uidt refbonfuro/rdkmnijs refertdt^fficit. Edfane ex/
trema efi miuria uel optimorm legum tdtorti iudicio
Sotonit ty Hraeomt, qui iureiurando Senatm Atbe/
Hien.adfirinxere,ut pari benignitate zratiaqi tmitk\qulm aftorem ludex audiat, dm atierius caufam bo/
tteftiorem mtetiigdt.Sccteftum GT crudele iudicimep
fe,fi quidftatuatur antea quam cum dccufationc com/
paratafitdefinfio .Kdbac, fibimale propiciosdeot
reddunt iudices ifii,qui cum dccufanti aurestiberem/
dulftrintjreo denegant,aut praftigijs cdpti delatorijt,
mufiitantes condemndnt.Tdntum i iufto,aquoj>onot
'
N *
koibu$
K0**r
DE
CALVM. ORATIO
tegibus,V iurriurandojenatus bene constitutx cutiti
ti/s ealumnia difcrepat. Umfi cui dubiefidei legum co
ditores uidentur, quoru dccretdcomonentjuflicidjio
ftudio partiu iudicarejs longe optimi poete impendio
fdtamfcntentiam hno uerolegcfacrofantlam audiat.
Kec nifi librato dirimatfententii litcm,
Partequid ex utraa> queat, examine caufa.
Uimirujtates mteUtgebat,exomnibus nuUamefftne>
quegrauiorem neq> audaciorem iniuriam,quam mdi/
ftacaufa quenqum mortaUum damnare. Id ueroex
omni parte calumniator moliturjtti eumfirotreac ue/
cordia hominis coram quo rcs agitur, indcjhnftm rei
committat,defenfurum partdsfuas clanculariafettio/
riearceat.Adeo enim bochominum genusobnoxiuefi
fbrmidini,adeonihil audet palim,fedperinde atqj qui
ex infidijs tranfuerfi hoftem muadut, ex abdita alicutt
defbecuiaculaturjtt nqnfit qui contra uelmittere te/
lm,uri manu cotendere pofiitMflisq; ignarus aduer/
farijtfraudisq; infcius percat. Quod profetto minime
fiSax mdicitm est, in calumma nihil ineffe ueri, hibil
faniprorfum.liam qmaecufaturus quempiamJiU co/
fciuseft ueri,procul duhio,v palhm audet aduerfafiS
inceffere^corrigere,purgante crimenferre. Vtmhri/
h,quiiuftaacieuincere hoftem palim potefijurpedu
'atjuBu v mfidijscertare. At hoc genus homihcs m
dulis regijsfhettare plurimos datur, optimatufhuofe
hifce artibus ambientetsjtbifeiUcet v muidia ctcbra,
er
MSL... I N T E R P R E T E
$tff
fiomultiplexmpromptu efl. Siquidem ibiquopluri/
hus plura fpes oflentat, eo necefle efl maiore inuidia,
(<euipribusodijs^muldtfanecauidiorccertdri.lUicui/
icdt Ucet, quam dcres dlter m alterm oculos defigdt,
qua curdobferuetjuehttiflnguUri certamine congref/
futfi quii ujpidm in dlterius corporeforte firtund m/
itmhdutmdU munitm confl>ieiat,quod ftrire filici/
ttrpoflit.Udfludio cui$ eft, cm ipfe primus ejfe cu/
pitptti proximm deijcidt*xturbet&onueUdt,procul/
cct.Hic(i quis efl ttirfrugutemere euertiturjuuiitur,
dcnup ignominiofc extcrmindtur. CStrdqmadfentdn
dipdulo peritior efl,cr bdbiUore dimentiendm inge
nio,probdturfuperdt. Sttni omnino iuxtd Homeri car
men eft hmus certdminis dled.
Vniiq;communifdititurM.drtc,pdriq;
Viftusa^uiftorb^cdduntfito.
Alim fubindedlius,dUduiddggreditur,ut ferefieri
foUtficubiiemdgnis dgiturcommodisfed per calum
ttiaitereft ut compendidrim ,itdminime fecurm.
Trincipid \/nuiduc debentinterfjxmfy metmipfluftu/
dnti. Exitus mHlno.mifcrdbiU^dgicuyCdlsntitofm
bdbet. CotermquddrupUtorisijpfm quoq; fludium
Xequdqudmflunleeftjimplexue,qudnquam itdflrtaf/
feuiiedturfeimemuUipUafoUrtidpeculidri,'mde/
feffd iemque & dcurdtd diUgentid opushdbVt.Hcque
N 5 cnm
5«*
D K CAlYM.ORA TTO
enm noxid fierit cdktmnid, mfi mfbeciefimQid ucro>
ttdrret, neo) temere cunftdrum atioqui reru D o M 1 /
NAM V ^ R I T A T E M fuperdueritmifi duditori
argumentofd crprobabiti dctwnejn[ummd,miUe m»
dkfidldt. Vorro defirtttr is plerumq^ quibonore quo/
dm dlios prafidt, nempeifs muidiefus,qui fpeitiiu»
fruHrdtifunt. Q£a fitpt omtdu frIft dffiftetur eru nh/
ex. qui uidm dffequendr digmtdtit dlijs intercluferit.
Sciji primos tumjtngulifire eonfidunt,fi fubtimeifiZ
loco demoltiifint, ob dmicu abalienarint. Tale quid/
ddm m gymnico curfufieri cbfumtjubifiquk eft cur
formgcmus,fidtim ruptiscdreeribus primMdffiftis,
ej- animum ad stadij metas ddticiensjpe uiftori» c ro
borefuo conceptd,neqtfequenti'mcommoddt,neqi ont
tunoldbork buiufcefocqsquidqum flruti remordf.
Contrdjtui mdlitiofut,knbeUk^eneruif eontendti eur/
fu eum dtijs,defberatk uiribus'mfroudemintentus agi
tnrjtq) M uniuerfum boe unicum fbeftdt qud currtn/
tem occupet, mpediatje intercwdot, & ni fucceddt
dftus,nS e[i,ut utio dtio moio uincere pofiit. Hdud dtit
ter m mbiendk magndtu micitqs aecidti, ubifi quis
fiticiter dnteucrtitjn medtM continuo labitur mjididt,
€7 incdutus db emutis captus difcerpitur. Hideinde
dmdri*oli,dmici uideri incipiuntjud ob id umm,quod
bonk incommoddrint. \m uti probdbilem ty dignm
fidccvlmnkmfiridm^
dit
MIL. INTERPAETt
5*7
mtttprebenfdtttjed in boe totifuntjtt dccurdto aeteftu
obferuentJK quiddbfonum^tutdlienujt cdufefide in/
eiidt.Adeo rdtioneseiusque crimintnturutiiuerfmM
peiorem pdrtem trdbuntjujpectds reddunt, quo fidem
didintdccufdtioni.K.eiicum mfimuknt ueneflcif.SU
gmflcu ciuem affectdt* tyrdnnidis, tyrdnnu proditio/
uts.lnterdm duditoris dfjectusfud cdumnijsdifcrimt
04 fuppeditdt ,cUquofi ueterdtores ifli Vnugiucndi
fudS teebtm eompdrentjtpte iUuditur. Quodfl dudito
rem zjcbtypUnorint,dnnuitjnqmutJUe uxori tua in/
ter epuUt tj defixis in edm oculis dliofufpirid pecto/
re duxitatxor uiciflimfudue quiddS & dmdtoriU,dlid
ite qme ddfufpicione ddulterij f&ciunt. Sin poeticeflu/
diofusfdfibi drte prater modm pUcedt, Vbiloxeno,
ditmt,cdrmen tuUno probdtur biulcu, legcfolutu cen/
fetur. Ad reUgiofm, en iUe de pietdte, deq, Dijs mdle
fentitfdcrd detcstdtur,prouidentiS uniuerfi gubernd/
tricem ptrnegdt.Tm duditor ceu ctfiro in duricuUm
unmiffofxcdndefcitjtt pro re coijcere Ueet/tmieu 40
fe bupos dnimi re ipfd nondU cStente cognitdjnifluflt/
cit. TdUdferefunt,qujc db knpuris iflis cSfinguntufjai
aeUcetddirritdttdosdudimiUdmmos nuximeaccS/
modd.TU,qu4 partefinguU prtfldnt/cdm potiflimU ia
cuhsfuis obnoxiS iffSciuntjte qfdudborfubUd utter/
turbdtus irdJtero eognofcendo cottocet ocim: deinde
fefe purgdturo nonfidtbominiscopid, quemcrimink
N 4
ddmirdtb
$«*
DB
CALVM.
ORATIO
ddmirdtio fpeciesqf ueri occupdrttnt. Etenm dici non
potefi,qukm infiructdfit, qudntttmqf udledt cdlumnie
ficiesji qudndo cum cupiditdtibm MditortS confiiad/
u
)err,etvi"j^c~l^ rA^up]uUm dpudVtoUm*um,cui Dionyfio cogno/
jarur'
menfuit,quifpidmDm
quod in BdccbdttdUbus dqum biberetjblutq, omniunt
muUebrib. no uefiiretur,de quo nifi dccerfitus dd rcgp
mdne pdldtn uinotiba{fet,r?mfiitd muUebridmiaus,
ddnumerosDitbyrdmbicos,Cymbdlorumqf modos fd
lijffct,pldtte detum etdt quod (T regiom exemplu npn
effct knitdtm,CT dfperndretur Dionyfioru moUiciem.
MejcuuUee lo£j-4l-*A!ex*nfr'*
grduifiimicnminkremfiebdt,qui
icoWr-uftrtitus' coiere ty adorare Hcpbefiiona noUet:ndm pofieaqui
itdir
isuiuis exccfiit,moreuiam Akxander effufo.animo
ddreUqudm funerk mdgnificentidm dddituuoluit,ut
mprtuus inter deps Hcpbefiion bdberctur. Cotinuo ei
templd ciuitdtes pUreq,- dUdrUt,delubrd condiderut,
drdtfdcrd,feridt N O V O D E Ofitnxerunt.lufiuran/
dum omnium retigiofifiimu Hepbefiionu nomincfi.it,
Cdpitde nat,fi qukbdc pmeuelcomMeturdiel ne/
glettim coleret.Hic cuiratm dffeausjbecuefdnid,fuit
dffentdtoribm occafioni, dccendendi, infLmmdndiq;
regis. Ndrrdbantur infomnid, uife Hepbeftionk um/
br*#r*dicdbantur iutusrefponfa. Denique dretyftt
cradicdtdfuntFAMILIARI
C7«ttfortt*n V I N /
p i c i deo. Vroinde, cmm bk> Akxdttdcr initio mtie
obkaaretur
MIL.
INTERPRBTB
$4f
ohUti&eturMndem ita captus efiMfidemquo^dd/
hiberet,gloridretur'<u,quodnpn modoDqs gettitus
effetfed dtps qucqj ipfeftceret. Qtjp tempore,qudtv
tm putmus micorm Alexdndridffiixit Hepbeftio
nis dtmmtds, Si quibus nott uideretur comune numert
uenerdri>Acc\$dbcitur,deportdbtiur,grdturegidexf
cidcbit. Tm Agdthoeles Samius, qui primosdtiqud»
diu ordinesppud Alcxandru duxeratjmdgnisitem ab
rege bonoribus du£tus,pdrudbfkit, qum cumlxdni/
bus committeretur, crimindtus, quodiUdcbrymdffct
prttcricns Hepheiiionisfepulchru.Veru Perdicdhot
minemfcruduit,dcos omneisjpfuma^ Hepheftipndhj/
•musjeumfibi muenationc dugufidfbecie, DeucUrt
uifumjnanddffeM Alexandro diceret,pdrcenduefie
Agdthpeli,qui non boc Idcbrymafiet, quod dufudnd
fibi Hephefiutnis diuinitdt uideretur,dUtmortm tjd/
ferdtusefietcomumm,fcdpriBituecpnfuetudinis,Of
mutui amoris memorid,permotu efie. Sicigitur affie/
tso Alexandro, locus ddfcntdtioni ej-cdlunuedptifiU
musfuit.Hdm perindedtquepppugndturi urbesjnon,
qua probt munittfunt alto,pr*cipiti, ac fotido moc/
nium operejtohes muddunt :fcdubifentiut § minmo
defendi, muniri, muros accefiufiches, cpUapfos, bhe
emnibus uiribusxertdtkn cotendut,qud citra difficup
tdtcm irruerejc potiri rebus queantntd qui crimindtt
ttis dlijs defufant quod in amtitpris dmmo langmdpsn,
K, .- '
N 5 fi*gfi*
'fjo
bE
CALVM. ORATIO
frdgue, fkehe fubdtcu uident, in em pdrte trdducunt
toguntbj mdCovwfuM.TJemu qudndo infultus boftit
mnmoperfcntit,nedmnon
obmtitur,expugndnt.
Um imrd muros cunttd igni ftrroa} deudfkdnt, exci/
duntfopuldnturqudlid uero fimile efi cdpto, v m/
ferukutcm reddito dmmoferi.Amdfunt iftis dduee
fmnt dbfcnte,ftUdcid, menddciu, periuriufuppticim,
m»pudentid.Tjenia) mnumer* mpoflur* dc nuticiof*
emtiones.Omniu mdximepr*fens,v longeefRcdcif/
fhtddffentdtio, Cdmnni* cogndtdjmbforor. Q&ip/
pe nemo bomin» tm generofo efi peHore*tim ddd/
mmJnofeptut muro,qui cm cdhmm* coceddt, non
Umdffentdtioneuincdtur.H*cforisreili iudicijcen
funddmemdfuffoditdcfubruti.intus coiurdticm bot
ftibus promtoresjrruentes ddiuuitjMdnus porrigut,
portds dpcriuntjy moits ommbus cSmtunturjttdu/
fcuhdtorem cmmnidftmferuufbcidt. Sunt dutepro/
dUorcsjle quibus dicojtoudndi cupida,ndturd bum
tsk ingeinjsccfu^pr*feiitM Uemfaftidtu, fcqudx eo/
rm dnimus quorH ddmtrdttone cdpitur. Hefeio enim
qtd fidt, ut omnes dnurefui mtmdico ddmtrdtiofur/
tmrdptdt,vfufbicwmbus wcciet. Q&cfdS equidem
eSperifiudio cdumni* ddeofuduitertititidri auricu/
UtJttfipennk conftices. Vroinde tdtibut ddiutifocijs,
ttdtimudtores eum irruerint,cunctd pro uiribus euer/
mmtmee mdgnocntituruictorid. ubinemo reputmt*
utmv
Mtt.
IWTERMtBTf
«7*
KmioiilmtcTiiifnror»mf«iH«ft^Mri<tcMtow<Ml«mM/
Mt.f«{ qui aufcultat, ipfefefefbontefud inmanus ho»
ftiuttt deitit. lntcrim ignarus'mfidiaruiSk qui accufd/
tur.JHm baud dUttr qui deftrttiurjtq) qmcaptiiw&t
l»ti
bibuspereutUjomientesjiMdddtttUr. Et quodert«t
primi/s mirdbilejufcius ft reum baberijaeq) cuiufqui
fibifcelerh cbfcius mico cdndide cogrcditurtfmiti4
riter eompetirtJuataj, pro morejm dttte undiq) ctr/
cumuentusinftdijsmtfer. Tmim^tfibomo'mgcttuUsJ"^"»^y^
••
efi,ey tibasonHdensqfjrangh irdttt, ry tfundit
attu^f^rj"""''
mum,defenfione recipit, agnofchq} fcfruftra dduerfut** UT"
amicu extcerbdtufuiffe.Sin. tute cft indoleferuiti, cr-j^Aay t-AC<.
iMtfie mdfculdatdit quidejty ftmmii midetlabrtsjue/
rum odhjey clanculu dentibusfrendit:dc, ut inquh P#
cr<t:Ext«a't irc fundamenta. Qgo ego bomine proft/
fto,nihUmuftiusjubil tetrius exiftimo, qui ddmorfo
Idbro bilem intus dtit/odim<p mtrafe coceptti auget,
dliud in peftore claufumutUud in tingut expromptm
bdbetatgittp Utd & comica facie, tragadia merdmt
er «ieil nontrifie pdtiente.ld itie maxime patitur quti
fimiti deldtor uecordia dpud eti cui parat infididcjodu
m muffando diftimulauh, effechq;, ut micuseiuide/
retur. T«m emm ne uox quide <Uddti,nedmnon de/
fenfto dudirifokt.Tantu ftdei calummcfdch^oceptd
de itiorti amichia opinio. Hic qumofdtius erat per/
ttenderc interdttticiftimos non raro clam dlijt grauek
fimultdtti
%f%
DB
CAVVM.
ORATIO
fimuudtu cdufds intereedere. Stpenumerp item* quot
rm fefe reum calmnidtor fieri metuit ,focium infi/
tnuldt:ut quum anteuerterit dccufandofufpicionecul/
pd-dccrimineeUbdtur. Mque ideofire fit ,ut quibus
tunrputentmicos tantu, immicos nunqui cdlumnie/
usur. bhuh dftioni que ipfdfefe prefe firens dftoris
odi»,prodit,fideirnhileffe potefi. Verum, quos uulgo
Umicpsefiimdntjggredimur, eeu dufcuUdtori fpeci/
menfidei nottr* daturijubifua ipfius cdufd,cdmodd,
fdhltemq; fmiUdriu dmicoru,neglexi(fe uidemur. Efi
e j genut dlioru,quibm tmetfi eoperiturfiifpcrimi/
natm.dpud fe dmicujcmen cum credidiffe pudet, net
dtue dfpicere iuu\neq;in grdtii redire dudeut: perinde
4cipfiinwrufiMdfiitV,quoidlieniimurii nonpro/
fpexerint. Proinde, multdfunt human* uit* nuld, ex
po.quod prpimfcuejcfine difcriminccdlunijs credi/
tur. Q&tleefi quod dpud Poetm dit Antia, BeUero/
pbpntem occide, aut Protte peribis. Q» i mibi epmv
tus prefigne dufirre pudoris Tccminei decus. Cum ip/
fa prior ddulefcenteddconmbitufoUcUdffet,contem/
ptd m boc pericuVu mduxit, ut cum Cbinuera pugns
eongrejfp,pdrudbfuerit,quhtmclricebefiid occmbe
ret.Tdntd pccna lucndafuit caltitM,pudorfyiuuemUtt
quebofbiticomuuxddultcTd fufpectuficerdt.Simue
quiddi Pb/edrd priuiguu cdlummatd, efficit utfilijca
putpater Tbefeus execratm bcuuk tuarim deucme/
rei
MBL. INTERPRETE
fft
ret: quanquam o fuperijubil prorfm detiquiffei. At
mquiei quijpiajn non dignusefifide nonnunqiii uir\
caterubonismoribuscr te&ociuitiqf iudiciopfddi/
tus,qui alteru accufatfnon licet tati aufcutiemus, nu/
doreliqutsfihi matis artibus temperarit f Age inqua,
efi ne atius Ariftide iufiiorjtie tamenaduerfatusjrbe
mifioclticotra eum poputianimos exaeuitjumididgto
rid popularbsait aiuntjaetiicatus.Atias uif hdms Ari
stides,ueru bomo erat,necfitie caruitfotibatqf amarc
atios,alios odiffe. lamfiueru eft,q> de Valamede firut,
fapientifimus quidi Acbiuoru, ac ddres atias geren/
das accSmodusjnmdiaftagrasjmfidiai paraffe firtur»
cognato*tmico,ddbdceiufdem betiifocio. Adeo tiatu
t£ bominufimitiareefijbocerroretibi.Vorrb,quof/
funx attinebat ey Socrate recenferc, mfimulatuapui
populu Atbcnien.fcditionis V impietatisfQuid Tbd/
mifioctim aut Miltiadm tot parth uictor'qs,fufbicio>
ncproditionh notatosfSunt enim exempti mnumerd,
C7 uulgo iam ptiracp noH ignota. Quid igitur ficiet
uir prudens m re ambiguaffaneopinor, quod Home/
rus in Sirenufibulddocetyperniciofastatiu fermontl
dctitias nauigio pr/tereat, ohturct aures,necpafiim
aperiataffiBuicuipuobnoxqs,fedidnitorefedulodc
fido ddbibitojratione uideticet ac iudicioammi, tecidX
dicentes reciufisfirib. excipiat, mutiles nugas ohdito
peffulo arceat.Uempe ridiculuficrit, dasti /dibus ia/
.' ,..-.\
'•
nitorcM
174
MEL» rWTERPRET*
mtori offciofuo defungi, avres mentemq) uulgo patit
rc.Pottea g ergo tale quidda calumniatu audieritJur
te apudammu tuu rem.ipfam perpende, nibil attinct
qudisfit qui aceufat, nihil ad rem jiciut aUeni moxes,
nibilaccufationisacrimonia. Qjjfn,eo maiore eurd
rem iifcute,quo inftructior uenit delator: ncque item
crtdere cSuenit iudicio er exiftimationi a\terius,hno
dccufantts odiojfedfuu ueri examen apud nos aecura/
teferuaniueftfu* item calumniatoris muidenti* par
tes dand*. Deniq; quod utrinq; argumentafuafertnt,
ftatuendu. Tm uelodiffe uel amare quem diligenter
explorauimus,Ucet:Prwsq idfaflufkjaltmni* con/
cederc in primo ftatim cogreffujherclc nimis q tnteri/
U efljc indignZ uirojiongeqj a iuftitiafmotu. M ue
ro boru omnim caufa> una eft ignorantiajtenebr*^
iU* > quibus ftue cuiufq; bomims rationes moresfy ob/
uowuntur.lam /i deoru quifpi* uit* noftr* lumen affe
ratjfuturu eft,ut euanefcat calumnia > fugiatit; in alti
Baratbru.necufquainhumanislocuinueniat,
redditanobisluceomniumuit*ftu/
diorum,ueritatisbeneficio.
B A S I L B A B * IW O F F I C I N A
FROBB/
niana per nieronymm Frobenim»
egr tiicolaum Epifcopnm
M
O
XXXIIII
M, loJocus Ndjl?.
jtmo M V LXUIL
SRRATA
Tdg-17.lcge,Indusuitrooblinit, P4£.i++. nerfa
dfitte y lege, tdndem uicit Akxdnder,