Quaestiones Homericae [microform]

'^
QVAE8TI0KES HOMERICAE
SCRIPSIT
OSCAR MEYER.
t
i'^
:"^''\-'^j",
«y
BONNAE
APVD MAX. COHEN ET FILIVM
MDCCCLXVIII.
<*
QVAE8TI0NE8 HOMERICAE
SCRIPSIT
OSCAR MEYER.
^
:--)
BONNAE
APVD MAX. COHEN ET FILIVM
MDCCCLXVIII.
^i-i
\
*
' •
-
Nomen Ikioq in numerura earum vocum esse redigendum^ quae apud Homerum digammo erant instructae,
iam intellexerunt omnes viri docti, qui de hac litera
u
spiranti eiusque usu in carminibus
instituerunt,
cum ad
Homericis quaestionem
literam Aeolicam
confugerent,
metricas difficultates, voce "/Atog ortas, removerent.
Hoflfmannus
(Quaestiones
Homericae
II.
Peters
et
28)
(Quaestiones etymologicae et grammaticae de usu
digammatis
eiusque
immutationibus
in
ut
Sic
et vi
Graeca
lingua
F nomini "/Atog tribuerunt, atque Bekcarminum Homericorum recensione, digamma, quo D.iog instruxit, in textum recepit. Sed cum
e linguarum cognatarum comparatione nondum allata sint
Berol. 1864) p. 20
kerus in altera
gravia argumenta, quibus sententia eorum, qui
digamma
huic voci infuisse dicunt, firmetur, de huius nominis ori-
gine accurate agere
mihi
liceat;
constat enim,
literam
tum demum in initio vocum
iustum ac certum locum obtinere, cum argumenta, quae
spirantem, quae est labialis,
e re metrica repetita huic litorae favent, derivatione ety-
mologica, linguis cognatis adiuvantibus confirmentur.
Si rationera
Homerura,
habemus
rei metricae,
multae extant causae,
quae
qualis
est
apud
nos raovent,
ut
\
\-
vocera Ikioq a litera spiranti inchoavisse statuamus. Efficit
enim hoc nomen, quod in Iliade centum quinque
lcgitur,
in
fine
pcdis
tertii vicies
hiatum,
qui
locis
non ex
ipsa versus sede iustara nanciscitur excusationem, cf. nqoxl
1
.a:^-
r
"Ihov
Z
305, 313.
46.
n 92. P 396.
n
330.
t;7rd
quibus
156,
"/A/ov
W
duobus
'ihov. Y.ata IXiov
295. 499.
113.
S
.S
Hoffmanno duce
affert
auxilium,
In
labam
in literam
(cf.
semel
N 724.
561.
E
«F 64.
210.
/
p. 90)
(/p.
quae versus
iustissimum
hiatui
eadem vox brevem
syl-
B
216.
H 82.
cf.
413. 429.
551. 561.
veniam
91.), hiatui
Longae syllabae
in
dat, cf.
vocalem
exeuntes productionem
maximae
offensioni
eodem Hoffmanno
sedes
CD295. tiqIv xaTcc
debet,
locum obtineant. cf Z 478. 493.
y216. P145. (cum Bekkero^ lege
toi
servant,
praesertim
J
Z
164.
JVT
X17.
175.
O
169. 550. 12 143.
^I?u6q)iv.
quod nobis
cum
plectitur;
^lXiq)
neque
idem
£648. H251.
eioiv).
Accedit,
aliter res se
Z 60.
74.
iV380.717.773.
327.
O
.S"
^ 196,
habet
digamma amhoc nomen locis
58. 439,
est in initio versus, ubi
"V.;^:.
P113. 133.288. ^33. £551.642.
triginta quinque legitur:
2
thesis
96. 277. 448.
ubi TT^tv producitur. Praeterea v gqpsAxvffr^x^ deleto,
/Atoglocis, qui sunt
716.
fine
teste
diphthongum
quodpraepositio «g ante^7Atog productam se praestat
230.
383.
Xaolg, di^lXii^ pro Xaolai,
67 (ot 7A/^ eloiv pro ev
i3
'/A.).
aut
literam
ante ^'ihog
esse
^g
versus
^12. iV657. P159. 163. 193. ©442. 515. .Q 27. 145.
Eandem metricam difficultatem etiam invenimus in
pedis primi,
81.
6V
IXiov pro
desinentem excipit
403.
O
Z461.
fine pedis quarti, qui
et vicies
vo<?alem
Z
115.
©
legimus otb
locis
locus
M.
156.
297. oTe"'lhov
131.
249. 673. z/46. 416.
T
174.
H 20. 31.
288.
/ 20. 49. 402. 419. 686.
66. 71. 215. 558. /T576.
104. 433. 588.
X
6.
P320. 328.337.
441. i2 620.
Sexies vox
nostra literam Aeolicam prorsus aspernatur. £204. Z386.
//345. iV349. ^270. 0)128.
Locorum numerum
si
consideramus, literam spirantem
Ihog valuisse dicamus necesse est; haec enim
litera sola prohihere poterat, quominus ne uno quidem loco
in Iliade elisio earum praepositionum, quae in vocalem
SI quaerimus, quac fuerit illa
desinunt, inveniretur.
in voce
Mi^^Bl»*^
argumenta, qnae c linguaram eognatarum
litera initlalis,
comparatione aflferam, vocem^Ihog a digammo inchoavisse
demonstrabunt.
minis
''/A^og
Itaque
suscipiamus,
epitheta, quibus
cum quaestionem de origine
primum nobis statuendum
noest,
ornatam hanc vocem in Iliade invenimus,
ad nostram quaestionem illustrandam non multum valere,
cum
sint eiusmodi,
ut ex
eorum natura
et notione nihil
de nomine 'ihog concludere possimus.
certi
haec:
alTreivt]
(/419. 686. iV 773.
Sunt enim
215. 558.
P 328).
Igij
{J46. 164. 416. E648. Z96. 277. 448. //20. 82.413. 429.
^196.
iV657. 0169. P193. Y216. C0128. 515. i227. 143.
383).??ve^o«ffffa(r305.
499.
M115.
iSr724. //92. .^174.
»^64.297). o^pQvoEoaa (X411) evTeixeog
unum
(P
/ 20).
Id
urbem
in alta terrae regione sitam atque
his
adiectivis
113. 288.
£716.
Ilium
fuisse
ostenditur,
muris
circum-
neque magis verbis Prelleri (Gr. Mythol. II. p. 375)
llion scheint nur eine drtliche Bedeutung zu
hahen, dagegen der von Troia auf den Volksstamm der
Troer deutet, in radice, quae sub nomine ^lXiog occulta
datam
;
Der Name
est,
enucleanda adiuvor,
damento
careat.
cum
eius argumentatio certo fun-
viam ingressus ad veram
Itaque aliam
originem huius nominis pervenire conabor.
lam quicunque in rebus mythologicis populorum
Indo-Germanorum examinandis versatur, summum argumentum, quod antiquis carminibus epicis singulorum populorum continetur, mythos amplecti concedet, quibus
postea adduntur descriptiones earum rerum, quas populi
re vera gesserunt. IIIos autem mythos si per se atque a
descriptione aliarum rerum separatos consideramus, antiquisslmis
latent,
temporibus tantum
illustrandis inservire,
cum mythologia comparativa
Indi
nobis
servarunt,
nostra
actate
a vedicis
profecta,
hanc sententiam firmaverit.
quae sub
viribus,
satis
Primum
illis
natura
satis constat,
hymnis, quos
certis
argumentis
dei singulis viribus
naturae substituuntur, quibus substituti posteaquam homi-
nes legem et moralem et naturalem nullo omnino descri-
mine alteram ab
altera separatam esse
senserunt;
ad principia ethica repraesentanda adhibentur.
etiam
Non
aliter
res sc habet in lingua humana, quae eisdem vocibus, qui-
bus primum
res,
res,
quae ad naturam pertinent, describit, ad
quae tantum cogitatione concipi possunt, designandas,
utitur.
Lectori in
quae,
nebrae,"
memoriam revoco voces
bentur, notionem boni et mali amplectuntur.
mitiva deorum natura
nisi
antiquissimas
et
De
amplius statuere
nihil
hymni Indorum nobis
vedici
et
;,lux''
,,te-
ad diei naturam describendam adhi-
nisi
simplicissimas
servati
cogitationes,
illa pri-
possemus,
essent,
ubi
quibus
ho-
mines deorum naturam concipiebant, invenimus.
Apud
Graecos vedicae poesi accurate responderet illud lyricae
genus,
poeseos
nominibus
mythicis
floruit.
Cum
,
Homeri tempora sub
Eumolpi, Orphei , aliorum
quod
Lini
autem hoc
ante
,
primum atque antiquissimum
poeseos genus, quo nobis purissima et simplicissima consideratio naturae rerum,
qualis
erat
apud populos Indo-
Germanorum,
describitur, tantum ab Indis atque a Fersis
servatum
in vedicis
sit,
hymnis atque
in libris,
qui
cuntur „Zend-avesta'', multa vestigia inveniri, quae
sequimur,
etiam rebus
praecipue Graecorum
et
si
di-
per
mythologicis aliorum populorum,
Germanorum, claram lucem
affe-
quod miremur. In carminibus epicis, quae,
post hoc primum genus lyricae poeseos composita, res
mythologicas ex illis lyricis hymnis ad se recipiunt, pri-
rant,
non
est
mitiva deorura natura iam turbatani,
ut ita dicam,
atque
confusam speciem prae se fert, cum dei a coelo ad terram revocati ita ad hominum naturam se accommodaverint, ut nobis
mum
nunquam
revocetur,
dentur.
cf.
quia
fere divina natura
secundum humanam
Otfr. Milller:
Prolegom.
Homines cum deos ad tcrram
sublimiore
spccie praeditam
z.
revocent,
cum
eis
deorum
in ani-
res gerere vi
gr.
Myth.
p. 84.
suamque naturam
communicent,
ad
eos
tamquam
fuerunt
maioris
auctores gentium, quibus olim in terris prae-
Exemplum
confugiunt.
,
quo nuUum
momenti esse potest ad hanc quaestionem
strandam. E. Burnouf, princeps
certe
Aricas tractaverunt, satis
illa
afferam,
regum nomina, quae
ille
illu-
philologorum qui res
demonstravit,
clarissima
iu epica Persarura poesi extant,
Yemshid, Feredun, Garshasp oadem esse ac Yima-ksha^ta,
Thra^tdna, K^re^agpa, qui heroes in libris, qui nominan-
primum locum
tur Zend-avesta,
idem
certe
vir doctus ostendit,
neque
obtinent;
minus
vedica Indorum poesi
in
eorum heroum partes suscipere Yamam, Tritam, Kri^liQvam,
quae nomina una cum eis, quae in lingua Zendica inveniuntur, ad eandem stirpem referenda esse constat. Quoraodo autera factum
ut
sit,
illi,
quos modo
dixi,
vedici
apud Persas regum munere functi describerentur, perlucide apparet e nomine Fer^dun,
Fcredun
dei postea
enim, quae vox e nomine Zendico „Thraet6na''
tur, ut litera ^th*' in „ph''
quae
stirpera prae se fert,
Nomen enim
extat,
atque
^Traitana,*
a
„Trita''
ita orieba-
mutaretur (Phrediina), eandem
latet
sub
sanskritico ^Trita.*
quod semel
derivatura
in vedicis hyranis
voci
est,
Zendicae
„Thraet6na* intimum conexum cum sanskritico ^Trita"
Hic
tercedere ostendit.
nominatur, non aliter ac ^Thraltona,"
Deus
quo Indra, apud Indos daemonem,
dicis filius
(i.
e.
^Athwjae*'
dicitur.
Exig) aut „vrtra*,
in-
„Trita*^ in vedica poesi „Aptya''
interficit,
qui in libris Zen-
„Trita*'
eodem modo,
nominatur ^ahi^
qui
ut vaccae,
ita
quae ab
hoc daeraone retentae erant, liberentur atque in potesta-
tem
rursus
dei „Tritae''
rei illustrandae hic
hoc raytho
continetur,
redigantur.
raythus
Si
inserviat,
quaerimus, cui
statuere
debemus,
atque eam rem,
quae eo
quod fulmen nubes (hac enim sunt vaccae a
nihil aliud describi,
daemonibus retentae)
perfringit,
ita
ut nubibus discussis
pluvia effundatur atque agri fertilitate et ubertate ornentur.
Est igitur pugna lucis contra tenebras, qualis in na-
.^^:\:^^i..
-
:::y: :,-:. :^,,iiJuiiM6^-.
'
^^^iMiliilijniilil
"
6
In
tura apparet.
libris
Zendicis
'::;::"
Thraetona daemonem,
qui nominatur „azhi dah^ka", etiam interficit; azhi autem
eandem stirpem
Cum
^ahi.''
hoc mytho
vatam esse
in
quae inest voci sanskriticae
amplectitur,
vedicis hymnis vim naturalem, quae
valet,
atque purissimam nobis
sinceram
constet,
in
naturae contemplationem ab
tur,
superaret,
principiis
ethicis
cum
quae
qui mytho nostro
eodem mytho usa
i.
e.
bonum
Azhi enim dahSrka,
in
mundo
describeba-
antiquitus
est,
ad
profectam
paulatim sen-
pugnam boni
malique, qua homines in terris semper sunt
strandam.
ser-
Zendica poesi ad considerationem
accedere negare non possumus,
sum naturalem,
in
illigati, illu-
puritatem (zd. asha)
qui
delere vult, a Thra^tona, puritatis
lam ad epicam poesin animum ad-
defensore, vincitur.
vertamus, quae nobis servata est in Firdusii h'bro, qui est
inscriptus:
Shdhn^me
(i.
e.
regum
liber).
Hic Feredun
sub tyranno, qui nominatur „Zohak'', nascitur. Quia autem
Feredunem regno tyranni perniciem moliturum esse vates
cecinerunt, Zohak illi puero insidiis col]ocatis patrem
filii
Feredun, ut patrem ulciscatur, exer-
loco interficit.
Kaweio (Kawe) contra arcem Zoh^kii
proficiscitur, quam, cum tyrannus non adsit, una cum
illius uxoribus captam in suam dicionem redigit.
Tum
victor Feredun tyrannum, qui venit, ut arcem et uxores
citu
coacto, duce
rursus recipiat,
clava vulneratum in
Demavend, captum
tenet,
eum
cum
monte, qui dicitur
auctore genio,
qui
nomi-
atque regis munere
apud Persas fungitur. Zoh^k tyrannus in hoc carmine
easdem partes suscipit, quas in libris Zendicis obtinet
Azhi dahaka, atque re vera illud nomen Zohak e zendica
voce mutilatum esse constat. Si nobis non vedici hymni
natur Serosh^),
1)
lUe genius in
interfici vetet,
libris Zendicis
raine vox „Sero8h" originem ducit
sprache
p. 306.
„Craosha"
cf. lusti:
dicitur,
e
quo no-
Handbuoh der Zend-
ex hac epica descriptione
et libri Zendici servati essent,
coUigeremus necesse
olim
tyranno
alieno
fuisse,
auctore
angustis impeditum
rebus
quae calamitas eo removeretur, quod iustus domi-
cum tyrannum delevisset, regnum recupememoriam rerum re vera gestarum hoc
nus Fer^dun,
Sed
raret.
regnum Persarum re vera
esset,
ut
carmine contineri negemus, monent nos clarissimi vedici
hymni,
qiiibus quid
iudicandum
de nominibus ^Feredun*
et ^ZobS.k"
Sic epos
clare perlucideque ostenditur.
sit,
a coelo ad terram revocatur!
R. Roth. in Ztschr. d.
(cf.
Eodem
deutsch. Morgldisch. Gesellsch. Bd. II p. 216 sq.)
modo apud Latinos deus Saturnus rex describebatur cf.
Preller: Rom. Myth. p.410, quamquam Saturnum in Latio
easdem vices gessisse
satis constat,
sanskriticaradicem
„su,''
quas in vedica poesi
Habemus enim
deus Solis ^^Savitar*^ suscipit.
quae in duo verba
lingua
in
Alterum
diffluit.
„su* (sav^mi) sensum gignendi et animandi amplectitur;
alteri inest notio
quod
libaminis,
somam exprimendi
;
quia enim paratio
dicitur „soma," hominis procreationi
verbum su (sunomi) hanc nactum
ficationem cf. Benfey: Glossar. z. Sam. Ved. p.
paratur, illud
bum
igitur su, sav^mi
omnium rerum
ratio
notionem gignendi
196. Ver-
ita describit,
cum verbo
habeatur,
com-
est signi-
su,
ut
sun6mi,
hanc notionem, ad certam rem spectantem, contineri constet.
Ut autem haec duo verba ad eandem radicem referenda esse
statuamus, nos movet lingua Zendica. Hic unum verbum
„hu, hunomi,*' notionem gignendi et somam exprimendi
amplectitur
lusti
cf.
cum ad verbum
sitione abhi
Graecum
:
^su,''
Handb.
d.
(sun6mij
Zdsprache
—
coniunctum etiam „adspergerc"
v€iv
pertineat
(cf.
tium secuto mihi persuasum
cis „su,* a
qua ^sav^mi*'
^humorem
emittere"
cf.
p. 326.
Itaque
hoc enim cum praeposignificat
—
Curt. Grdziige p. 353), Potest,
sensum primitivum
et „sun6mi'' derivantur,
Kuhn
Ztsch. VI. p. 365.
radi-
fuisse
Atque
haec duo verba ex cadem radice originem duxisse, etiam
^
^^5|?<S*'^,-^j ;/;:~,n5
;::-
8
quam proponemus,
etymologica,
In
turnus" confirmatur.
derivatione vocis „Sa-
nomen
lingua Indica
dei solis
quae vox eadem ratione, qua ^bhavitar* a
„bhu/ a radice „su" derivanda est (cf. Panini I, 1. 6).
Hoc nomen nihil aliud describere vult quam facultatem
est: ^jSavitar,^
dei,
omnia animalia procreandi, procreatis vigorem ad-
dendi, atque homines saiute et felicitate afficiendi in rebus, quae ad agriculturam atque ad victum cibosque
com-
nomen vertant „Beleber*
i.
e. „admonitor operum" (Ovid). Easdem vices in Latina
mythologia gerit Saturnus. Idem est sol, qui efficit, ut
segetes incrementa capiant. Itaque Prellerus: Rom. My-
parandos pertinent.
thol. p.
Nostrates
409 recte disputat
gutige Mutter Erde,
so
Ist
:
mdnnliche Erdgott, zunachst
quod
affert,
argumentum
Ops
Saturn
ist
als
deiitlich
genug die
deutlioh
der
Qott der Saaten,
scd
ebenso
certo fundamento caret
')
nam
;
quod in ^Saturnus" longum esse intellegemus neque minus improbanda est
sententia, quam Schwegler Rom. Gesch. im Zeitalter der
in „satus'' et ^satio'' a breve est,
;
:
Konige. Erste Abth.
de origine huius vocis protu-
p. 224.
dicitenim: DieWurzel des Namens scheint hiernach
tulis;
ein mit
oder
nicht sator,
mon, sondern satur zu
Lebenskrdften
oder Ueiche;
Saturn
ist
quae
disputatio
certis
mit
der Satte,
Gesattigte, wie seine Gattin
primum quod
titur,
sero zusammenhdngendes Ety-
sein.
Ops
die
VoUe
argumentis non
a in „satur" breve est, deinde,
ni-
quod
non bene cum natura dei Saturni
Nobis autem constat, a longum in „Satur-
sensus vocis ^satur*'
conciliari potest.
nus" originem duxissc e cOntractione vocalium
adhuc
nominis forma ^Saeturni"
in antiqua
Inter „a et
e*'
litera vocalis
1)
»Denn Salurn
2)
Cf.
Ritschl
:
ist
De
v amissa
^)
est,
MtTjrifllliiii|-rf-Tili=ii
^
^
quas
ut forma
abzuleiten a satu und a sationibus.*
fictilibus literatis
Latinorum antiquissimis
quaestt. grammatt. Berol. 1853. «Saeturni pocolom,*
[-1111"
ita
^ae,*'
invenimus.
|
9
primitiva esset ^Saveturnus."
pro antiquiore forma
Vocalism.
etc. I p. 175),
scriptum habemus.
Ut autem ^cloaca"
(Corssen
^clovaca*'
ita^Saeturnus" pro ^jSaveturnus*'
Literam autem v excidisse perlucide
apparet e forma Umbrica ^savitu* vetoq,
eandem stirpem
quae
pertineat,
et sanskritico ^su''
scribitur
Ueb. Ausspr.
:
latet
cum ad
quae,
sub Graeco
^veiv"
(sun6mi),duo verba ^savami'' et ^sunomi"
intima affinitate coniuncta esse demonstrat.
^e" in ^Sae-
in ^savitar'' respondet,
quarum voca-
turnus" sanskritico
^i''
cum
lium natura eo continetur, quod terminationem
^sav.''
coniungunt. Si quaerimus, unde orta
„tumu8,"
nobis
statuendum
praebere formam, quae
eodem modo originem
e
latino
^tor''
i.
terminatio
amplificatam
skr.
e.
^tar''
duxit, quo ^taciturnus" e substan-
quod statuamus necesse
tivo,
sit
^turnus''
est,
stirpe
est
derivandum
^tacitor'',
lam
esse demonstravit Schweizer: K. Ztschr. III. p. 385.
cum
pro certo habeamus, Saturnum fuisse vim naturae in
procreandis plantis manifestam
Anm.
7),
Schwegler
(cf.
quod nomen magis aptum
turam describendam, quam noraen
erat
^su''
Con-siv-ia,''
buitur
cum,
(cf.
si
(^jsav")
c. p.
quam
no-
Ad eandem
etiam pertinere suspicor ^Consiva,
quod nomen deae, quae nominatur Ops,
Schwegler.
224.
ad huius dei na-
^genitoris,''
tionem voci ^Saturnus*' inesse ostendimus!
radicem
l.
1.
c.
p. 224.
Schweglerum sequimur,
procreandi et pariendi;
Anm.
illi
neque minus
9),
nomini
certe
attri-
praesertim,
insit
notio
huc refero
nomen deae „Sif,'' quam in mythologia Scandinavica easdem partes suscipere constat, quas »Ops^ in mythologia
Latina obtinet.
Quia iam
in
carminibus epicis, ut
ita
dicam, res di-
cum rebus a populo gestis conexae esse
mythum ab historia separaturis maximae existunt
vinae artissime
videntur,
difficultates,
quae eo celerius ut removeantur fore spero,
quo clarior lux ex oriente nobis
quam
affertur.
lam
ratione,
in rebus mythologicis tractandis atque in epica poesi
"-";';.
10
exposita, videamus, quid de epico
diiudicanda sequemur,
carmine Graecorum
Ego quidem non
sit.
quod
sit,
—
dlco lliadem
Iliade continetur, ad
— nobis
statuendum
summum argumentum,
dubito, quin
mythum naturalem referendum
ad cuius significationem iliustrandam non paulum va-
lere puto
etymologicam derivationem nominis ^lhog, quam
Itaque viam, qua ad etymologiam huius
proponemus.
vocis venerim, describam.
'
In vedicls hymnis semper pugnac deorum, qui lucem
repraesentant, contra daemones, qui luci insidias coUocant,
describuntur. Vaccae,
monibus,
qui
deo
drae,
quae sunt illorum deorum, a dae-
dicuntur:
lucis,
vrtr^ni,
arcibus retinentur,
donec Indra illorum daemonum arcibus
Hoc mytho, qui pugnam
sus recipiat.
bras, qualis est in natura, describit,
continetur,
quod
tractatur.
Etiam
Quid enim aliud
ab
Herme
in
maxima
apud
parte
Graecos
cf.
Preller.
:
boves, qui a Caco Herculi erepti,
captis vaccas rurlucis contra tene-
summum argumentum
hymnorum vedicorum
mythus
hic
significare volunt
rapiuntur;
panayas etc In-
dels^s,
ereptae in occultis
invenitur-
greges Apollinis, qui
Gr. Myth.
I,
303
postquam Cacus
atque
inter-
fectus est, rursus in Herculis potestatem perveniunt?
Preller.
Rom. Mythol.
:
p. 648.
huius mythi ad illum locum, ubi vaccae
tae tenentur,
Sic
ille
locus,
cf.
In vedica descriptione
(i.
e.
lux) occul*
designandum complures adhibentur voces.
cum
buvih" comparetur, „vraga" dicitur: cf.
Rg.Vd.4,51.2.
vi
vragasya tamasas dvard urvan
Tum vox sanskritica „adri'' eidem
UshS,sas).
(sc.
aperiebant buvilis portas obscuras
(sc.
rei
Aurorae).
dcscribendae
in-
servit. adriprimum lapidem, deinde montem significat; quoniam nubes in Vedis saepissime montibus comparantur,
haec vox etiam idem valet, quod nubes (Gew^olk).
cf.
cf.
Bhtlgk und Roth: Sskrit. Wrterbuchl
Rg. Vd. 1,62,2.
p. 133.
!
II
brhaspatir bhinadadrin vidadga
scidit
vaccasque
Praeterea drlha
significat,
qua
Rg. Vd.
cf.
montem
^Brihaspatir
:
invenit.''
(part. praet. a. verb. ^darh*').
„arcem"
vaccae retinentur.
3. 45. 2.
indro drlhlt cid aruga:
Indra arces evertit (arcium eversor
c. 8. 45.
1.
fuit).
13.
vidma hi
tvS,
—
drlha cidarugam.
Te, o Indra) novimus eversorem arcium.
Bhtlgk. und Roth. III. p. 542.
cf.
Eodem sensu, quo
leguntur, etiam
vox
utitur
ducit a verbo ;,vid'';
adri, vraga, drlha in vedicis
Haec vox originem
^vilu.''
lingualem autem literam d,
duas vocales locum obtinet, saepissime in lingualem
Non
ire constat.
in
qua
1
aliter
res
vices literae d gerit,
•
in
ham* pro ^avodham''
voce vilu
cf.
1
trans-
quae
*),
• •
cf.
Rg. Vd.
Rg. Vd.
inest notio:
latet,
inter
si
voce ^drlha,"
atque in _mrlata"
•
forma scribiturpro mrdata
3. 53,
habet
se
hymnis
8, 18. 13. et in „avol-
Radici, quae sub
8. 5. 10.
afiri^um
esse"
cf.
Rg. Vd.
19.
aksha vilo
vilita vilayasva.
^firmeaxis! firmatus firmus sis!^
Rg.
Vd
8. 45. 6.
yadvilayasi vilu
„Quod
tu
Rg. Vd. 6. 22.
acyuta cid
tat.
firmum reddis, id firmum
est."
6.
vilita
—
rugo
yi drlha.
Tu, (o Indra) stabiles atque firmas arces evertis.
1) cf.
yagno hilo vo antara aditya
api shmasi sa^atye
»Sacrificium est
asti mrlata. yusliine
apud
o Adityae; sumus enim vestrae gentis«
(=
vos,
gaudio nos
ix aov yaQ yivog lofiiv
Kleanthes ap. Stob. Eclog. phys. p. 8 ed. Meineke).
""-''^ ""''"
idvo
afficite
w
•
12
Vilu et adiectivi et substantivi munere fungitur
Rg. Vd.
est
8. 45. 6,
Rg. Vd.
quem locum modo
8. 77. 3.
M. Muller
(ed.
;
cf.
idemque
excitavimus,
ubi adri hoc
8. 88. 3),
epitheto ornatum habes:
na
brhanto adrayo varantu vilava.
tvS,
non
detegant firmi montes
te (Indra)
'
(i.
arces) sc.
e.
daemonum.
Rg. Vd.
39. 2.
I.
santvayudha vilu
sthira va:
arma vestra sunto
uta.
stabilia et firma-
Substantivi vices vilu gerit:
vilu cit ^rugatnubhi:
cf.
guh^
Rg. Vd.
cit
6. 4.
indra vahnibhi
Cura arces frangentibus ventis
usriyH.
I.
tu,
Eundem versum legis Sam. Vd.
quem Benfey ita vertit: Mit den die Bur-
II, 2. 2. 7. 3.
:
gen brechenden, den sfilrmenden, fandstj
Indra,
du
die
in der Grotte.
Rg. Vd.
vilau
3. 31. 5.
satir
abhi dhir^ atrindan
„In arce versatas (vaccas) liberarunt"
Eodem
vilita.
cf.
sensu,
quo
vilu,
(sc.
etiam
Angirasas).
legitur
part.
— aguhat
bantur,
praet.
:
Rg. Vd. 2.21.4. aQuathnan drlh^vradanta
%ad
avinda:
o Indra, vaccas
in occulto inveniebas
Kuhe
:
vtlita udgS,
•
• •
tamo vyacakshatsva
:
i.
e.
^firmi loci solve-
arces fraugebantur, vaccas (Indra) expulit,
tene-
bras occultas tenuit, coelum hilarem reddidit."
Ex
„vilu''
his locis perlucid^! apparet,
firmum locum
i.
e.
vocem sanskriticam
arcem („Feste*)
atque hanc vocem ad eandem stirpem
esse
significare;
referendam,
quae sub nomine Ihog
voce 'Jhog
i
latet, mihi persuasum habeo.
In
semper productum se praestat, ita ut stirps
sanskritica „vil" graecae j^rAaccurate respondeat. Si
1
lin-
guale, quae litera vices d lingualis gerit, respicimus, stir-
.^^^jj/^Mid
-;."::;-.
pem
.----"^is
soli
r-'.^
primitivam huius vocis vid
Graeca Ftl
et ea re efficitur,
et
quod
;
vtl
".
;
forma
et
fuisse,
quae
literae linguales,
linguae sanskriticae sunt, Boppio duce (Vgl. Gr. I p.26)
e deatalibus ortae existimandae sunt.
1
.;-';'
'
in linguis Indo-Germanicis
posse constat
Quamobrem
cf.
M. Muller
Literas autem d et
sacpissime
in
inter
K. Ztschr.V.
mutari
se
p. 152.
Anm.
nobis non offensioni esse potest, quod illud sans-
kriticum d e dentali d ortum munere Graecae literae A fungitur,
praesertim
cum
nobis in
eadem voce 1 una cum d
serva-
tum sit.
Eodem modo Graecae voccs (.ielXl%oq et fieikia
eandem stirpem amplectuntur, quae sub sanskritico verbo
mrd, mrlati
p.
295
;
latet;
neque
stirps
aliter
res
primitiva
se
marl.
est:
habet in
Curt.
cf.
Graeco
adiectivo
XwAog, quod ad radicem, quae inest rerbo sanskritico „kh6d
khdl (claudicare) pertinere demonstravit L. Meyer Bemerk.
zur
autem
et
I
in his vocibus
oppositae sunt,
vil partes
ei,
Gesch.
altest.
der griech. Mythol. 1857.
Graeco X
ita
in
Ut
lingua sanskritica literae d
etiam in eadem lingua stirps vid,
Qua de
Graecae syllabae Fik suscepit.
qui fortasse e sanskriticis vocibus pid
pisd et nisda originem duxisse Schleicher
Vgl. Gr.
p. 50.
p. 173) suspicatur,
et ntd,
causa
quas e
(Compend. der
etiam in voce „vtlu* literam
„8" amissam esse colligent, viam incertam ingredientur, ut
huic voci rectam afferant explicationem,
rim exempla,
cum
diisse, linguis cognatis adiuvantibus firmatur.
kritico vtlu
certa attule-
quibus literam lingualem d non e sd pro-
eandem stirpem, quae
inest
FiXiog, contineri etymologica derivatione,
Itaque sans-
Graeco nomini
quam
proposui,
demonstrasse mihi videor. Ut autem Ilium a specie
arcis,
nomen accepit, ita etiam nomen
urbis Dardaniae ab eadem re originem duxisse mihi videtur. lam supra vidimus, sanskriticum _drlham" (= dar-
quam prae
se fercbat,
dham) eidem rei describendae inservire, quam significat
^vtlu.'' Quoniam in Graecorum lingua exemplainveniuntur,
/":
*
14
quae Hteram mediam vices sanskriticae aspiratae gerere
demonstrant, cf.
,
= kumbha.
o(x§Qog = abhram
xvfn^rj
cf.
Curt. p.461.
1
suspicari ausim, illo drlh
i.
e.
drdh
i.
e.
dardh eandem contineri syllabam,
quae sub nomine urbium JciQd-avog atque JaQdavia latet. De Dardania, quae
urbs iam ante Troiam conditam floruit cf.: F215 sq. Alia
urbs JaQdavog, ad Hellespontum
minata
adhuc servavit
describimus
cum
sita,
arce, quae no-
AY.Qa JaQdavig sive JaQdavLog,
erat,
qua nos Hellespontum nunc
ea voce,
in
^Dardanellen*^
:
nomen suum
cf.
Preller: Gr. Mythol.
H,
Terminatio avog in JctQdavog mihi eadem esse vide-
373.
quam invenimus
tur,
et si
\n^IaQd-avog {HV6b) atque 'Hi^/tJavog;
rationem habemus
vocis IleQyafxog,
quam eandem
stirpem, quae inest graeco cpQaoaio, gotico bairga, baurgs.
atque germanico ^berec,*' nobis offerre verisimillimum est
(cf.
aliud
Curt. p. 272,
afiiog in
nsQy-af.iog
cum
Forschg.
sentit Pott. Et.
idem
II, 371),
esse, atque illud avog, nobis per-
linguae Graecae
non desint exempla,
n inter se mutari posse firmatur. cf.
Curt. p. 477 sq. Ut autem .nXiog re vera non a conditore
Ilog nomen accepit, sed Ilog, eadem ratione qua Romulus a Roma, ab urbis nomme^IXiog originem duxit, ita
suasum
est,
quibus literas
etiam
nomen
m
et
quod e JaQdavog amplifica-
urbis JaQdavia,
tum esse mihi videtur, ut speciem formae ab heroe Dardano derivatae prae se
qui lovis
filius
ferat,
esse dicebatur,
ut
effecit,
urbis conditor
/laQdavog nominaretur. Sic
etiam „Pergamos'' conditor urbis Pergami, in Mysia sitae,
describebatur
cf.
Preller.:
derivatio etymologica,
protulit,
ratus
cum
Gr. Mythol.
quam Curtius
JccQdavog
II,
Itaque
469.
(K. Ztschr.
I.
p. 36)
formam praebere reduplicatam
adradicem sanskriticam
{"EycTcoQ) derivatur, confugiat,
^dhar,*^ a
qua etiam JaQsiog
deserenda esse mihi videtur.
Sanskriticum ^dardham'' cum firmum locum
significet,
non
15
dubito quin
Jaqdavia
eadem
insit,
urbium nominibus JaQdavog
notio
et
cum ^'iXiog ttlleQya^og eundem
Sed revertamur ad vocem Hhog.
hymnis arcem coelestem, nubibus cir-
praesertim
sensum amplectantur.
Ut
vilu in vedicis
cumdatam,
apud Graecos antiquissimis
describit, ita etiam
intimum conexum cum coelo intercessisse ut statuamus, nos monet ille mythus, qui Heraclem primum eversorem huius urbis describit (cf. Preltemporibus urbi
^iXiog
Ut enim Hesionen, filiam Laomedontis, foedo
quem ei moliebatur monstrum marinum,
lerll, 234).
interitu liberet,
quod Foseidon miserat, cum muris Ilii, Apolline adiuvante,
mercedem a Laomedonte propositam non ac-
exstructis,
Heracles patri promittit,
cepisset,
rum,
si
eos equos, quos
cum Laomedon,
sed
rem,
Heraclem
caedit.
qui
arcem
deleverit,
illi
non
hoc mytho esse deum sola-
in
cum daemones tenebrarum
valent
tim
a love acceperit, adipiscatur
monstro interfecto, fidem
illo
ut equos nanciscatur, Ilium delet atque
servet, Heracles,
regem
ille
se filiam esse servatu-
lucem rursus
equi lovis
^)
— mihi
vicerit
—
recipit,
nihil
eorumquc
enim aliud
persuasum habeo, praeser-
cum etymologia nominis „Laomedon,'' quam
infra pro-
ponam, hanc meam sententiam firmare videatur. Accedit
aliud argumentum; Ilium enim urbem coelestem fuisse
satis certe
ea re efficitur, quod muroshuius urbis ab Apol-
h*ne atque
Poseidone constructos esse mythus docet; hos
autem muros nubibus contineri, quis
in hoc mytho urbis Ilii coelestis, ut
1)
Eodem modo apud
legimus Rg. Vd.
equum
I,
Indos
163, 2 surad
sol
est qui
ita
qui soli comparatur,
mentionem
faciunt
Kuhn ,,Herabholung
Cum
naturae
equus dicitur, quamobrem
agvam vasavo
vos, Vasus, creabatis." Praeterea vedici
de quo videas:
neget?
dicam,
niratashta
hymni
— eius
:
„E
sole
et unius equi,
nomen
est „EtaQa,"
des Feuers" p. 55. 62 ss
—
et
duos, septem, decem equos describunt, qui solis vel Indrae rotam ve-
hunt quorumque nomen est „haritas"
says p. 81) et ^harayas"
cf.
Rg. Vd.
(cf.
Max
8, 1, 24, 25.
Miiller:
Oxford Es-
•>•"' ./•:.^-V;*rJ^.
16
memoriam nondum
ptione
alterius
sedem
ulla deleverit oblivio, in epica descri-
excidii,
huic urbi a Graecis parati,
iam
pugnae a coelo in terram translatam
esse ut dicamus, nobis alia argumenta persuadent.
Cum
enim constet, raptum Helenae, a Paride perpetratum, fuisse
et urbis et
causam
ut, si
a Graecis contra Troianos gesti,
bclli,
mythum,
qui hoc raptu describitur,
sumus, eo adducamur,
Iliade continetur,
sequitur,
explicare pos-
summo argumento, quod
ut de
rectum habearaus iudicium, atque ut
pugnam Ferldunis
epica Persarum poesi
contra
tyrannum non re vera commissam, sed paulatim
ad terram translatam esse vidimus,
rum
Iliade
In
illo
vedico
a coelo
etiam in Graeco-
sic
Homerica, ut opinor, pugna
describitur.
restris,
coelestis,
non
ter-
quem supra
raytho,
brevi exposui, daemones, qui lucem in arce occultam
nent, ^panayas" (N. Sg. pani) nominantur.
te-
^Pani" signi-
mercatorem, negotiatorem, praecipue illum, qui
ficat
in
Zoh&kium
id,
in rem suara convertit, iusto domino
non vult; quam ob rera hoc substantivum idem
quod „fur;" quo sensu amph'ficato eadem vox ad
quod lucro improbo
restitucre
valet,
malum hominem
et
praecipue
illos
daemones, qui vaccas
Indrae reddere nolunt, describendos adhibetur.
in
K. Ztschr. VIII.
erbch. IV. p. 389.
p. 15.
Vox
Bhtlgk.
satis
certe
commutando
demonstravit Benfey
1.
c.
nonum
sequeretur, pracritica h'ngua adiuvante
ut e parn
primum
Benfey
aliquid acquirendi,
autera ^pan" e „parn"
radix „par" in lingua sanskritica
est,
cf.
Roth Petersbrg.Wor-
pani originem ducit a radice pan,
cui inest notio negotiandi,
emendi. Verbum
u.
derivandum csse
p.
17
;
cum enim
flexionis
ita in
ordinem
pan mutata
^pann,'' deinde pan oreretur.
Ita-
que in „pan et panis" r, quod est stirpis, excidisse conquod adhuc servatum habemus in Graecorum verbo:
stat,
TteQVTq^i.
Ad verbum
sanskriticum „par* (priyate), quod in
modo demonstravimus, pertinet
Curt. p. 246, quod, cum vocalis litera.
par-n amplificatum esse
Graecum
TrQiaad-ai cf.
'i^,:^-F,
17
quae
est radicis, amitteretur, e TteQiaad^at, debilitatnm esse
lam cum meminerimus,
1. c. p. 19 ostendit.
Laomedontem Neptuno et Apollini mercedem
propositam non dedisse, ab eodemque rege Heraclem lovis
equis defr.audatum esse, deinde cum consideremus, Pariidem Benfey
regem
Ilii
dem, filium Priami
quam deam lucis
suam potestatem
Laomedontis nepotem, Helenam,
et
postea demonstrabimus,
esse
arcem, ubi lux occulta
nobis
esse
tenetur,
raptu in
cum ^^ikiog" = „vilu*
redegisse, denique
animum
in
non facere possumus, quin Laomedontem,
Paridem
in Graecorum carraine epico vedicoPriamum,
rum dacmonum, qui nominantur „panayas" et ^dksks,"
revocemus;
partes suscepisse dicamus.
Idem
tur,
quod eos intima
iam ea re
propinquitate
effici-
coniunctos
se
explicaada.
fAog et nccQig''
dicem sanskriticam
rcferendum esse ostendere possim, non dubito, quin
quae voci „pani^
notio,
minibus occulta
IlQiafj.og
Qajnog
vices
Terminatio
:
af.iog
Priamum
ut
post
a
eadem
(cf.
ita
skr.
etiam
gessisse Aeolico IldQsatis
quara
est,
versata
ita
certe
effici-
iam invenimus
Quamobrem
atque JoQdavog.
verbo TTQiaoS^ai
IHum
TceQ-iazai
p. 72)
quae in ore popuH
etymologia,
statuit,
pro
supra intelleximus,
Gr. Ltlehre
in vocibus IIsQya/iiog
gie!)
dici
forraae IIsQ-i-a/Liog
Christ.
(cf.
sub his Graecis no-
inest, etiara
CJt TtQiarai
sit.
priyate pro partydte)
tur.
inter
Primum acccdamus ad nomina ^TlQiaCum utrumquc nomen ad ra^par,*' quam etiam sub „pani*' laterecon-
niythus dcscribit.
stat,
quo hi tres
esse munus,
reges in Graeca mythologia funguntur,
illa
(Volksetyraolo-
nomen
accepisse
ab Hcracie deletum soror Hesione
fratrcm Priamum e servitute rcdemisse dicafur, deserenda
est (cf. Preller. II, 236).
fictam
ut
csse,
afferretur.
Si
Vorlesgg. ub.
suspicatus
est,
nomen
d.
Videmus, hanc fabulam ideo
nomini UQiafiog
etymologica
^rictQig" respicimus,
Wissenschft.
d.
Sprache
TlaQig eandcra esse
explicatio
iaraM. Miiller:
II. Ser.
vocem, ac
p. 436.
„panis;'' di-
2
'¥-'-%:.'4.'-
-
••'-'--^[;
18
cit
enim:
„Und
wie der aanakritische
Name Panis das fril-
here Vorhandensein eines r anzeigt, so dUrfte Paris selbst
der die Saramd in
quam etymologicam derivationem
mit dem BUuber identijicirt werden,
Versuchung filhrte ;"
fundamento non carere nunc
certo
quid de radice
;,pan*^
pra ostenderimus.
eadem
Stirps ITaQ in IIctQig
cum,
constat,
satis
eiusque notionc iudicandum
sit,
est,
in lingua sanskritica linguali n amplificatam voce panis
contineri demonstravimus.
explicationem,
Krieges
143
p.
Qig a radice ipa skr.
bh^
(lucere)
derivandum esse
Anm.
daemonum
sed quod
qui luci insidias collocant.
cf.
M.
Miillcr
:
qui
partes suscipit,
Vorlesg. p. 574.
Accedit, quod lcge literarum mutationis impc
15.
dimur,
e.
putet,
iam ideo reicere debemus, quod Paris non est deus,
lucem repraesentat,
i.
Quamobrem etymoquam Ushold: Geschiclite des
Anm. protulit, cum IlaQig i. e. Oa-
par-n-is
logicam
trojan.
su-
quam
quin hanc
etymologiam yerara esse statuamus.
Zendicam „par" „pugnare''
Curtio, qui p. 2.o0 ad radicem
ita ut TlaQig pugnatorem
non possum, quod res mythologicae
nobis aliam explicationis viam ostenderunt.
Spiegel (K.
Ztschr. V, 394), qui hanc radicem „par „pugnare* ean-
(cf.
lusti
significet,
dem
1.
c.
p.
185) confugit,
assentiri
csse statuit,
ac ^par" cui inest notio transgrediendi,
UaQig atque Zendicum ^pairika*^ ab hac radice
Quamquam non dubitandura est, quin verba „par"
grcdi,''
„par,
negotiari'' atque „par,
bere cura aliquo
„Handel
unara radicera pertineant
(cf.
mit
derivat.
„trans-
pugnare" (rixas ha-
Jemand
anfangen''),
Curt. p.247.), tamen
ad
eadem
de causa, qua Curtio non assensus sum, Spiegelii sententiam probare non possura. Illud Zendicum ^pairika,'' quod
eodera modo, quo ^eiQr^vEg, malos mulicbres daemones describit,
quihomineraseducunt
(cf.
lustip. 179.
naQiAavioi (Herod. VII, 96) derivare
tate cura radice „par,*'
latet,
^-^ii^^^lte
quiab hacvoce
vult),
intima
quae sub vocibus ^panis
coniunctum esse mihi videtur.
Quae
res
affini-
et /Ta^fg"
cum
ita
f^m
.>
19
nihil nobis extat impedimenti^
se habeat,
quin Ilagig
quae sub voce sanskritica
IlQia^og ab ea radice,
ef
;,pani,''
occulta est, derivatum esse dicamus. Si spectamus ad no-
men
^aofisdtov, etiam huius nominis etymologia mihi de-
monstrare videtur, illum regem in Graecorum mytholo-
daemonum
gia
indicorum,
munere functum
mones, qui ab Indra,
dicuntur.
tenebras
qui
repraesentant,
In vedicis enim hymnis
esse.
lucis deo, devincuntur,
dae-
illi
etiam ^dS.sSs"
Bhtlingk. u. Roth, Worterb. III p. 604. Prae-
cf.
terea huic voci ^dlisa'' inest
nomine eadem
notio
Quia sub hoc
servi.
quae nobis servata est in
stirps latet,
quioris Persicae linguae substantivo „dahy^us*
anti-
Spie-
(cf.
gel, Keih'nschrft p. 202) (victa) „provincia'' „pagus'' atquc
^daqyu'' et ^danhu*
in Zendicis vocabulis
p. 144, 145),
V.
ab hac notione profectus
p. 151)
c.
„d^slis,"
ctos* significaverit,
qui inest vocibus ^populus''
Quamobrem, cum d
Xdog comparat,
=
de-
cum antiquitus „populos vipostea eundem sensum descripsisse,
monstrare conatur,
XEiacpovTrig
1.
quae eandem habent significationem, M. MUl-
ler (K. Ztschr.
cum
(cf. lusti.
in
1
et
„subiecti"
(
Unterthanen).
mutaretur, sanskritico d4sa Grae-
quod sensu priore
dasyuhan (daemones
altero inveniatur in voce Xdog,
servatum
interficiens)
sit
in
sensu
,
quae populum
att. keutg,
Sed quin hanc derivationem Graeci hxog („po-
significat.
pulus") rectam esse statuamus, nos impedit digamma, quod
invenimus in formis ^avayrjta (C.
(Priscian
I, 22).
Itaque
"kabg,
1.
1456) et yLasov.ofOiv
populus, a radice, quae inest
sanskritico „dS.sa,"separandum esse mihi persuasura habeo
sed, ut opinor,
cum idem
cis
cum
aliud Xdog in
valeret,
illo
fundebatur,
Xaog,
ita
exstitit,
;
quod
quod „d^sa,'^ similitudinis causa a Graequod populum significat, semper con-
ut etiam sensus ^populi'' in illud dabg sive
hxbg transferretur
quod daemones
litudinis causa
Graeci Xabg
pem
cf.
referunt
Graeca lingua
Pind. 01.
9. 41.
Eiusdem
simi-
ad eandem
stir-
describit.
et lag (lapis)
cf.
Ovid. Met.
I,
414,
.>-
P"
->-.l^'-i,Wfl|
20
neque
aliter res se habet In lingua Gallica,
^palatum"
et
lais''
ubi
versis radicibus originem duxerunt, significat.
vocem, etiamsi
notioncm
palati
rivandum
esse,
iesung. II
p. 238.
Hanc autem
de-
Vor-
Miiller:
cf.
di-
eandem praebere vocem,
^dasa''
mihi persuasum
ac Xdog,
„pa-
a ^palatio''
describit,
eius formatione efficitur
lam
vox
quae substantiva a
et ;,palatium/
Quod
habeo.
Curtius p. 325.
transitum Hterae d in A in Gracca lingua inauditum esse
firmat,
quo
ego Xdog e daog eadem ratione ortum esse puto,
Xacpv7] e dcKfvr] prodiit,
sych.)
bus pars II
yeveog,
p. 30.
quod
d autem in daibg,
tur,
quem
cf.
Bhtgk.
cendere"
profecti
u.
Roth.
(cf.
expressum
Zeitschr.
V.
K.
605,
p.
„dS.sa''
radlce „Ja^" In dalco, „in-
Curt. 209)
„3aj^"^
separandum
esse puto
translret,
facile fieri poterat,
cum
Xdog,
Illo
c.
1.
difficinime
ad sensum
atque hostllitatis pervenlamus, hoc Saiog a ra-
iniralcitlae
etlam
atquc in
amittebatur,
(„inimicus") nobis servatum esse vide-
Quamobrem, cum ab
p. 151.
aliter
constat,
sensuni etiam voce sanskritlca
invenimus
dlce
dr]iog
esse
(He-
eiusque immutationi-
media voce non
s in
yevaaog ortum
e
ddcpvr] TleQyaioi
cf. kaq)vr],
De digammo
Savelsberg:
cf.
sensus
ut,
quod populum
primitivus,
^).
Cum
autem 6 in X
cum hoc kdog
slgnificat,
qul infult voci
=
d4sas
confunderetur,
Xdog
—
d^sas,
etymologia populi Ingenlo Inventa adluvante e Hn-
falsa
gua evanesceret. Itaque ^idonidoiv sensu primitivo significabat „rectorcm Illorum daemonum,'' qul apud Indos „dasS.s'' nominabantur,
quod nomen maxime aptum fuit ad
elus naturam describendam, praesertim cum eum ab Heracle,
deo
solis,
interfectnra csse considereraus.
Ad
radi-
cem
sanskritlcam „d^s,'' cui inest notio laedendi, etiam re-
fero
vocem Graecam
p.
325 e Xdfoqyog
1)
—
XEioqybg (Frevler),
Xd autem
e Xao
i.
Ut video, etiam Schleicher: Compend.
»dasas« referendum esse statuit.
quam cum Curtlo
e.
Xdao debllita-
p. 70. tTjJjo?
ad skr.
^^*"-^
tum
est
—
'>>^y;:-r
r-
Haec
ortam esse puto.
quam
videtur
esse
cior
--::!
ad radicem
skr. ^lash"
;
^v^-x -irv^'
sub ^dasa"
qui in potestate
qui
Utrum etiam
„cupere" confugit.
stlr-
pertineant, ita ut significent boves,
latct,
daemonum
vaccas apud Indos)
lam veteres hoc adie-
sunt
necne,
hoc loco diiudicare nolo.
ctivum
et
dnd
.^^:?^
derivatio mihi simpli-
explicatio a Curtio proiata,
Xagivol ^oeg (XaQivog fortasse e XdoQivog ortum est) ad
pem quae
*
(cf.
ylaQivov ^ovymXov Ylexpavtog rag '^HQankiovg
^ovg, et a XaQog
(cf.
Curt. p. 324) derivabant.
Anm.
cf.
Preller.
lam cum constet, mIiov fuisse
arcem coelestem atque Paridem muuere eorum daemonum,
qui lucem in illa arce occultam tencnt, functum esse, Helcnam deam, quae lucem repraesentat, fuisse patet. M.
Gr. Mjth.
Miiller:
II,
206.
Vorlesg.
natur Sarama,
2.
ubi de
p. 431,
agit,
vedica dea,
hanc deam ad nostrum
quae nomi-
mythum
iilu-
De hac dea haec fere
strandum plurimum valere putat.
in vedicis hymnis narrantur. SaramH, deorum canis, postquam vaccae
cultae sunt,
a daemonibus,
qui dicuntur „panayas,*'
ab Indra mittitur, ut vaccas
oc-
illas investiget.
Saramsl, postquam ad istos
daemoues pervenit, ab eis retinetur; tum vaccis non receptis redit ad Indram qui
ipse profectus arcem, in qua vaccae a daemonibus occultae tenebantur, evertit.
repraesentet,
ille
doctissimus
e natura,
cos
Utrum SaramS,
necne, hoc loco
quae
et e
est
suscepisse
nolo.
singularum literarum
vedicae
easdem vices gessisse
m&m
re vera
diiudicare
eonstat;
deae,
colligit,
Auroram
lam vir
mutatione
et
Helenam apud Graequas apud Indos Sara-
quam sententiam
mentis non firmari mihi persuasum habeo.
certis
argu-
Helena enim
non deorum nuntiae munere, quod Sarama obtinet, fungitur, neque canis speciem prae se fert. Z 344 enim, ubi
Helena se ipsam canem nominat, nos movere non potest.
Praeterea autem in carminibus Homericis Helena bellum
effecisse describitur,
ideoque luci est comparanda,
ut recuperet, Indra
daemonum arcem
evertit.
quam
Accedit
.-•'^
V^i'.
.ij-.,1^7-^-,-
22
argumentum
etiam aliud
,
SaramS, et Helena repugnat.
firmis
instructa.
fuit
Sic docet Dion. Hal.
p. 31.
Tjv
digammo
testibus
quod comparationi nominum
'^Eliva enim apud Graecos
oionsQ
wg
talg TtXayiaig'
§.11
^e?Jvr}.
TtQoazid^eTai de
ava^,
j^ava^,
;,ea
Tr jphon.
neQl nad^. Xe^-
:
to diyafifia naQcc Te^Icoai
Idem
reXivrj.
'^EXevrj
(Putsch):
p. 2461.
v.al
eTtitevyvvfievov
oQd^r^v
(.liav
cf.
Ahr. Dial. I
20. tovTo {diyaf.i(xa) d*
c.
I.
enl
diTtalg
yaf.ii.ia
cf.
— olov
Mar. Victorin.
tradit
per se scripta non
(litera /)
syllabam, anteposita autem vocali
ut ^a/na^a,
facit,
facit
j^eyirj-
Denique Latino „Be]ena," quod Quinct.
^eliva usurpatum esse docet, literam Aeolicam in hoc nomine valuisse efficitur, id quod
^oXog,
I,
j^eXevrj."
15 loco Graeci
4.
Ea
etiam linguis cognatis firmatur.
„svar"
substantivo
kritico
radix, quae sub sans-
(coelum)
apud Graecos duabus formis servata
V excideret, aeQ, aeX, a qua stirpe
speciem prae se
fert:
^aQ
—
^eX;
derivanda sunt nomina '^HQa ^)
se habet in
tiales
i.
e.
Graeco verbo
aAya
aiyao),
quod
si
obtinet cf. Curt. p. 341,
:
aeiQ (ael)
Hac etymologica
=
siya
(i.
e.
cum
est,
aiXag
ae-
'),
hanc
stirpe profecta
ita
ut
Non
"HQa
aAya):
et
aliter res
^iya vices tov
etiam literas
„s" et ^v'' duabus formis servavit.
aiyaio
men
qua
vices tov aj^t/Qa et a^eXiva gerant.
"Eliva
Aya
a
svar),
e.
araitteretur,
s
^Ekiva
et
(i.
Altera
2eiQiog,
cum
ducunt; altera,
originera
Xrjvrj
latet,
est.
ini-
Itaque
j^rjQ
{/eX.).
derivatione satis certe efficitur, no-
^eXiva ad lucem coelestem referendum esse.
Nam
sanskr. svar, m. coelum, et radix „svar*^ notionem lucendi
describit.
Ut
video, etiam Schweizer (K. Ztsch. II p. 72)
ad sanskriticum „svar" confugit, ut nomini „Helena''
1) cf. Curt.
p. 485.
2) cf. p.56, ubi
putatum
est.
af-
de nomine'!frpa eiusque digammate fusiuB
dis-
ferat
etymologicam explicationem. Etiam apud
vocem ^EUva
quae
vestigia reliquisse,
terae Aeolicae
debemus
colligere
favent,
brevis syllabae in literam consonam
nomen
certa formula aute
N 766.
cf.
Longa
el
in
cf.
i]vy.6(.ioio>
82.
dlov ^Xe^avdgov ^eXsvrjg tioolv ^vy.6(ioio
^369. aviaq
-^505.
H 255.
habes
quam
desinentis,
'^EMva invenimus
li-
productione
e
J'329. dlog 'AXe^avdQog, FeXevrjg nooig
Eundem versum
Homerum
persequimur,
si
^^Ake^avdgog
j^eXivrjg
n6oig
^Xe^avdqog ^eXevrjg 7t6oig
^
fxrj
rjVMi.ioio
'qvY.o^ioio
').
syllaba ante ^E?Jvrj producitur ^',114.
xat
Quamobrem
de nomine
j^oi
ea,
VTiooxcofxal ^eXevrjv
quae Christ:
'^EXeva disputat
:
'^EXeva
Ltlehre p. 173)
(Gr.
bei Hoiner
hat
keine
Digamma hinterlassen, certo fundamento carent.
Quod M. Muller 1. c. p. 437, auctore Prisciano I p. 22
(quem locum tractat Ahr Diall. I p. 30) firmat, a Graecis
8pur
etiam
j.
des
ibi
digamma
amissae erant,
positura fuisse, ubi literae initiales
ita
ut e
digammo,
s.
et
quo instructae voces
nobis a grammaticis traduntur, nihil certi de huius literae
concludere
vi
ranti favent,
possimus,
Graeca lingua
hanc
nisi
linguae
cognatae huic spi-
negare non possumus, paucissimas voces in
quae,
inveniri,
sententiam
firmare
nisi
videntur.
cognatae ea, quae grammatici de
prave traditae
Sin
digammo
nobis tradide-
non est quod de eius auctoritate
nes moveamus.
Eae voces, quas M. Miiller
runt, firmant,
digamma etiam munere
monstret, nihil valent.
e
8
ortum
gamma
tur
est,
dubitatioattulit,
enim
in
voce se^
stat.
=
Nam
lat.
sex non
^6^, cuius di-
in tabulis Heracleensibus certis testimoniis
De
ut
spirantis literae s fungi posse de-
sed per se bene
cf. j^e^tjyiovTa,
1)
j^
sunt,
autem linguae
^e^ayLccTtai,
j^e-Kva
cf.
Savelsberg
caesura semiquinaria quid iudicandum
sit,
firma(1.
videas,
in altera parte quaestionis leg-untur.
J^i::^
c.
quae
sm^:
:"".::/
prs. I p. 7) e
24
.
.,
-^
•:---"^^-M^:.%::>;.
a^e^ originem duxisse forma Zendica ^khshvas''
Hdbuch. der Zdspr. p. 47 et K. Ztschr.
X p. 238. Lingua Latina, digammate amisso, s servavit
eodem modo, quo graeco pronomini tertiae personae ^e
efficitur cf. lusti
i.
:
a^£ latinum
e.
labialis,
ut ita dicam,
Bekkero forma ^6^ restituenda
erat.
H 247.
Q
E
270. 641.
loco
W
Iliadis
"F 266. 655.
B
in
J 109.
587. 610.
Uno tantum
399. 604.
haec vox digamraa aspernatur.
741.
comparandum
cum
gerat vices,
suas
rationem habemus adiectivi ^evog, svog,
nex''
Itaque
accurate respondet.
„se*'
hac voce spiraus
est,
haec vox
—
quod glossa Hesychii yevvov
nihil
quod Latino
Si
„se-
demonstrare potest,
suspecta
aQxcuov
est
cf.
Curt. p. 279.
Itaque
cum Helena
SaramS. comparari
et
non de
beant, nobis statuendum est, Helenam, quae causa belli fuit,
lucem
=
significare, atque esse ^dasapatni''
dtanoivct
i.
e.
eam, quae in daemonum potestate versatur. Hoc adiectivo
hymnis ornatam invenis vocem ^t^" = aqua.
Vaccae enim et lucem et aquas coelestes, quas eidem
daemones retinent, significant cf. Rg. Vd. I, 32. 11.
in vedicis
d^sapatnir ahigopS,: atishthan niruddha ^pa:
„Aquae
in
daemonum
potestate versatae,
ab Ahi custodi-
tae, stabant vinctae.''
Idem
1.
c. p.
144
Sonne K.
sentit
cum haec
qui,
Ztschr.
XV
Usholdio
p. 106,
disputet: Helena's
Entfuhrung
durch Paris bezeiGhnet also Nichts Anderes, als was der
Hauh der Europa durch Zeus bedeutet, d. h. das Verschwinden des Mondes am Himmel Helenam lunam significare statuit, ideo assentiri
hoc mytho
lucis
non possum, quod Paridem in
voluit, id quod fieri non posse
deum esse
lam cum
supra ostendimus.
IlaQig
daemonem vedicum,
qui dicitur „pani'', repraesentet, sequitur, ut in
exercitu
Ilii
Graecorum
deum solarem quaerere debeamus, quem
excidii
Heraclem
Achillem, quis
est,
hunc fuisse
Mors huius herois compa-
fuisse ostendimus; atque
qui neget ?
in priore
randa est
easdem
Balderi,
fini
partes,
quem
in
mythologia Skandinavica
quas Achilles apud Graecos obtinet,
sus-
persuasum est.
Sed cum certi aliquid non
eae
quod de huius nominis origine disputem
etymologicac derivationes, quas viri docti adhuc
tinuisse mihi
habeam
enim
—
^),
protulerunt,
(cf.
non multum valere mihi
Curt. p. 113)
videntur ad eius naturam describendam
—
hoc loco de
nomine atque nutura agere non possum.
eius
lam cum quaestionem a nomine ^lhog profectam ad
finera
perduxerim, demonstrasse mihi videor, etiam in Grae-
corum carmine epico pugnam
ad terram revocata
mina,
sit,
tractari, quae,
quae dei lucis cum daemonibus,
cipibus, inierunt, quibusque
rum hymnorum
cum
antiquitus descripserit
continetur
;
illa
a coelo
certa-
tenebrarum prin-
summum argumentum
vedico-
atque hac sententia ducti ad
reg raythologicas, quales describuntur in IHade, explicandas,
accedamus necesse
1)
est.
?jf/?, nomen
quem Indra interficit) atque dasas = Xaoe, ita ut noraen
Ahim interficiens, eodem modo, quo Indra Ahihan (Ahim
Fortasse ^xtXsvs nomine continetur skr. ahi (gr.
daemonis,
significet:
caedens) nominatur.
cf.
Rg. Vd.
2,
13. 5.
lidUliaiiiliaiill^
-.
J.-..?
Cum supra argumenta enumerareraus, quae cx Homerico versu repetita yocem^IXiog litera initiali praeditam
hiatum in fine pedis
fuisse demonstrant,
teste (Quaestiones
Homericae II
tertii
HofFmanno
maximam vim
p. 29),
atque
auctoritatera habere ad literara initialera, quae estF, huic voci
tribuendara, contra in fine pedis quarti et primi eodera Hoff-
manno duce (i. c. I p. 87) eandem metricam difficultatem,
cum ex ipsa versus sede veniam nanciscatur, ad h*teram
spirantem voci
/Atog vindicandam
Sed Hoffmanno
mihi
sit
nihil valere vidimus.
non possum, cum
Hogenus hiatus, quod oritur
in hac re assentiri
persuasum, hiatum, ubicunque
mericis invenitur,
—
dico illud
in Carrainibus
tum, cura vocera, quae finitur brevi vocali, excipit altcra
—
raetricara esse difficultatera, quae
vox a vocali incipicns
non ex certis sedibus versus, sed tantura ex vocum natura
atque
formatione
iustam
Mihi enim constat, hiatura
excusationera
eis,
quaestionem instltuunt, multis
nitam,
locis
possit.
demonstrare viam mu-
qua ad antiquiorcs formas adducantur,
iara diu e
rant,
repetere
qui de dialecto Horaerica
Graeca lingua, quah's nobis
quae,
est servata,
etsi
evanue-
taraen in antiqua poesi epica ita fuerunt in usu, ut
nulla existeret metrica difficultas;
atque
si
consideramus,
in carminibus Homericis multas inveniri formulas dicendi ex
antiquiore poesi rcpetitas, non
est,
quod mireraur apud Ho-
raerum antiquiores vocum formas nobis esse servatas. Haec
fi
tota quaestio ut recte diiudicari possit,
matici de Graecis
ad
ea,
quae gram-
nobis tradiderunt,
dialectis
atque
ad
linguarum cognatarum comparationem confugiamus necesse
In lingua Latina res non aliter se habet.
exemplum afferam, apud Plautum antiquiorem
est.
Sic,
ut
ablativi
d desinentem nondum evanuisse, sed valuisse
perlucide inde apparet, quod hunc casum saepissime in
Grundriss der
cf. Biicheler
hiatu positum invenimus.
formam
in
:
cum causas huius
vocum natura continon ad eam sententiam, quam
Itaque
Dech'nation p. 47. 48.
latein.
hiatus ipsarum terminationum
neri demonstrare possimus,
atque
Hoffmannus sequitur, adducimur, hiatum esse aut iustum
tum cum extat in caesura trochaica pedis tertii ct in fine
pedis quarti et in thesi pedis primi aut illicitum,
alio versus
loco invenitur
cf. 1.
c.
I
p.
87
;
tum cum
sed statuere
debemus, metricam difficultatem, quae hiatu oritur, cum
certis versus sedibus sanari non possit, tantum ex eis
vocum formationem spectantes
lam hiatus
excusationem.
digammo Aeolico, quod Bekkerus
argumcntis, quae leges ad
nobis afferunt, iustam petere
multis locis, ubi extat,
in
textum rccepit, removetur, sed multi
illa litera spirans,
si
adhiberi non potest,
lendam.
Quam
loci restant,
ubi
linguarum comparationem sequimur,
ad istam metricam difficultatem
ob rem videamus, quid de
eis locis,
tol-
ubi
digamma hiatui iustum auxilium afferre non potest, iudicandum sit.
Duae nobis existunt viae, quibus hiatum explicare
conabimur.
Alteram
bis est servata, in
tamen
ea re
si
persequimur, ad
etsi in
in antiquiore epica poesi in
efficitur,
reh*cta,
quae
quod apud
illas literas in
initio
Homerum
antiqua
vocum
valuisse
certa vestigia sunt
epica
spiritus functas esse satis certe ostendunt.
secuti, dialecto
literas spirantes
Graeca lingua, qualis nospiritum asperum aut lenem transierunt,
adducimur, quas,
8 et j
poesi
munere
Alteriam viam
Homericae, linguis cognatis adiuvantibus.
graviorem
naturam earum vocalium brevium,
et fortiorem
quae in hiatu extant, tribuere coacti suraus. Priorem viara
si
respicimus, in Graeca lingua nonnulla inveniuntur
quae literam spirantem
dem
voces, quae iam
s in
adhuc servarunt.
hibent,
—
voces vg
gvg, vkrj
2ikloi, '^AQTiridiav
—
exem
vocum iuxta easasperum
mutatum exspiritum
Lcctori in memoriam revoco
pla,
av?.r]
s in initio
(cf.
^xanTrjavkrj), "ElXoi
— 2aQ7cr]dwv, '^AXf.uov —
—
2aX/Aa)V€i>g (cf.
Curtius: Grundziige zur griech. Etymolog. p. 578. Christ.:
Grundziige der griech. Lautlehre
rum memoriam
literae s
initialis
Apud Home-
p. 135)^).
nondum
evanuisse, prae-
cipue ex ea re colligitur, quod ante vitfag, vit,oi, vevQrj,
wog, voxog, voxiog saepissime invenimus productiones brevium syllabarum (cf. HofFmann. Quaestt. Hom. I p. 149s8.),
quae tantum
litera
s,
qua has voces olim
linguarum comparatione
sunt
cf.
:
forschg.
Savelsberg
XVI
Homerum
p. 57.
ante
satis constat,
fuisse instructas
iuste excusari pos-
Kuhn's Zeitschrift fiir vergl. Sprach58.
Si autem litera initialis s apud
:
voces
a
litcra
consona
incipientes
vim
suam auctoritatemque nondum prorsus amiserat, eam ctiam
apud Homerum valuisse
non est, quod miremur. Omnino nobis in hac quaestione
tenendum est, literas spirantcs s et j, ex quibus in magna
vocum parte spiritum aut asperum aut lenem ortum esse
Hnguis cognatis efficitur, non uno tenore hanc mutationem
iniisse, sed priusquam spiritus solus imperium obtineret,
fuisse tempus, quo in his vocibus et literae spirantes vim
suam servare et spiritus iam earum vices suscipere possent; quod non mirum mihi esse videtur, cum de hac re
in vocibus a vocali inchoantibus
non aliud iudicandum sit, ac dc digammo, quod in
nonnulHs vocibus (cf. Kuhn Ztschrft. II p. 132) in spiri-
1)
Fortasse huc referendum est aoXoi,
ctivo oXoi
quam vocem ab
non separandam esse putat Pottius Et. Forsch.
I p.
ifitii iiiitxiirtnil
lii
---. -^*»MM»J.
>. .-.a- - J -•> - -•
adie-
780.
tum lenem
Spiritum autem lenera e spiritu aspero
transiit.
originem duxisse inde perlucide apparet, quod
servatum invenimus,
&r^g nobis
obviam
derivandae sunt,
Qia,
tius
Sic iuxta evvv^u,
fiunt,
c. p.
217)
literae spirantes
cf.
eii.ia
— ead^og,
quae voces a radice ^eg
idemque
quae ad radicero ^id
1.
in aliquot
lenem adhuc spiritum asperum
radicibus iuxta spiritum
=
e. »vas*^
vocibus ^delv et laTO-
est in
Curtlus
i.
(Cur-
»vid*' referendae sunt
1.
c.
l'a-
Quomodo hae
p. 615.
paulatim e linguae memoria evanuerint,
optime ostendit vox viog. In hac voce spiritum asperum
munere literae spirantis s fungi iam diu constat, cum ad
eandem radicem pcrtineat, quae sub sanskritico ^su*^ latet
Etiam in lingua Graeca spirantem s in
cf. Curt. p. 353.
eadem radice valuisse, nomine 'j^^oavdvrj satis certe denionstratur, quod nomen in ^Ako- ovdvr] dissolvere de-
bemus.
avdvt],
''^Xoavdvv.
in fcminino genere
genere
enim maris
filiam
significat,
ita
quae forma eandem stirpem amplectitur, ac
easdem vices
viog. cf. Curt. p. 578.
ut
viog,
gerat, quas in masculino
lam
si
vocis viog rationem
habemus, in carminibus Homericis nonnulla inveniuntur
argumenta, e re metrica repetita, quae literam spirantem
nondum vim suam in hac voce amisisse nobis persuadent.
Maximam enim offensionem illud movere debet, quod ol
encliticum ante viov productum invenimus
v.
343,
Xcoofievog ozt soi viov cpilov i^eXacoaccg
?.
Hoffmannus (1. c. I p. 71) metricam difficultatem ea re
removere conatur, quod hunc versum spurium esse iudicat; sed fugit illum virum doctum A 103, ubi idem versus
legitur.
Tum Genetivum in ov desinentem atque thesis
locum obtinentem ante vocem viog quinquies prodnctum
habemus, ubi ex ipsa versus sede vix iustam veniam nancisci possumus.
Sic ov productum habes in tertia thesi,
quam infirmissimam atque
et
productionis longarum vocalium
diphthongorum ante voces a
.^d^
vocali
litera incipientes
:;/.«?^-
"Sf^.-.
:
\.
,
"; ^S.e;^«^<y:^«;;-?J5*)>S ^
.
30
impatientissimam
122. l^ev
esse HoflFmannus I
54 docet
p.
cf.
:
i2
In thesi secunda diph-
sg TiXiairjv j^ov vliog.
(J'
thongus ov longam se praestat:
O 522.
eia Ildvd-ov viov.
P 9.
ovd^ ccga Ildvd-ov vlog.
23. oaaov Ildvd-ov v leg.
59. Totov
Deinde
semel
in altera thesi
Hoffm.
(cf.
57) quod
p.
ndvd-ov
fit
diphthongus
ante v\6v.
-^505. xiinqaov
lam
si
viov.
(.lot,
ilh's
locum
thesis
obtincntem productioncm servare posse efficcre
rumque maximae
qui-
exeraplis,
diphthongum ov
p. 56)
producitur,
v\6v.
consideramus e quattuordecim
bus Hoffmannus (I
oi
cf.:
parti literas spirantes s et
j
vult,
quo-
iustum
af-
auxilium ea, quae sequitur, disputatione demonstra-?
ferre
bimus, quinque vocem viog illam diphthongum excipientem
praebere, non possumus facere, quin hanc metricam
diffi-
cultatem, quae duriore productione diphthongi ov cfficitur,
si
non
mus
forte
ortam esse volumus, originem duxisse dica-
e natura vocis v\6g, quae olim litera initiali erat in-
structa;
haec
litcra,
moria evanuit,
linguae me-
postea e Graecae
etsi
tamcn eisdem
fere temporibus, quibus an-
tantam vim primae syllabae
diphthongum etiam thesis locum
apud Homerum productam scrvare posset.
tiqua epica poesis florebat,
vocis v\6g reliquerat,
obtinentem
ut
quae invenitur
Sic etiam productioni enclltici o\
iustum auxilium affertur;
formulam contineri mihi
cf. p.
94) et
.^
et s in
quo
versu antiquiorem dicendi
est persuasum,
^' 391. 472;
v\6g
cf.
cum
et j
(in ott,
hoc uno vcrsu valuisse constet.
Praetcrea diphthongus ov,
saepe ante v\6g
v 343.
producitur
cf.
5
si
arsis
705.
locum
M129.
obtinet,
182. iV185.
quod argumentum ad literam initialem voci
vindlcandam non multum valere ingenue profiteor
Hoffm.
iMilti
I.
p. GO.
M«dMtfli)HMH
31
Hoc exemplum
quod eodem
in hac
in
mihi afFerendura
ideo
argumentis
certis
illa
quaestione nobis tenenda
universa
putavi,
esse
sententia firmatur, quae
linguam
est,
vocum formatione non uno tenore antiqua tollere, nova
eodem modo, quo sensim sensimque antiqua
recipere, sed
opprimat, nova introducere
quod
esse debet,
bus
Homericis inveniraus
non servaverunt, sed
cum
runt,
*)
ei loci,
,
non
itaquc nobis
;
ubi
reliqui loci,
vocem
offensioni
v\6g in carminispirantis
raeraoriara
ab eadem alienos
se ipsos
ubi auctoritatera literae
s
literae
praestite-
nondura amis^
sam esse demonstraviraus, antiquioris poesis usura iraitati
Aequabilitatera ibi non restituere debemus, ubi per
sint.
linguae naturara non licet. Ad hanc sententiam firraandara
aliquot exerapla afferara.
Bekkerus in altera carminum
Homericorum editione P279 ita legit:
yiXag, og tteqI
Quaraquara
^eldog, tieqI
/lisv
satis constat,
d'
€Qya TtTvxrat.
sQyov apud
voces eidog, et
raerura litera Aeolica fuisse instructas, (cf. Hoffra.
p. 24. p. 28.
raaticae
vi digararaatis
Graeca. Lips. 1864.
nihil rautare deberaus
;
11
eiusque imrautationibus
p. 13. p. 15) taraen
sed nobis statuendum
in voce sQyov eo tempore,
in eo fuisse,
Hoc.
Qnaestioncs etyraologicae et gram-
Peters:
de usu et
in h*ngua
1.
est,
hoc loco
digamma
quo hic versus condcbatur,
ut digararaa prorsus aspernaretur,
quod
iara
el-
dog, cura antiquioris poesis consuetudinera sequeretur, servavit.
(cf.
Leskien:
Rationera,
tuendo digamrao secutus
1) cf.
p. 32
:
Cnrtius
:
est,
quam
Bekker
in resti-
L. Lips. 1866.
Zur Chronologie der indo-germ. Sprachforschg.
»Die Sprache giebt selten Etwas, was
vollig auf ; wie das
I.
exarainavit.
Neue immer an das
sie
einmal gehabt hat,
alte ankniift, so
das alteste nicht leicht, so zu sagen, aus der Mode.
irgend wie bisweilen freilich niir in einem
kommt auch
Es
halt sich
verborgenen Winkel
«
>Das Aufspiiren alter Bildungen zwischen jiingeren wird daher im-
mer
eine Hauptaufgabe des Sprachforschers sein.«
-.1
32
p. 50).
cis
quam vocem
egyov,
legendam mihi
gamma
in Iliade
et poscit ct admittit
5 751.
centum duobus
nonaginta novem locis
notavi,
;
lo-
di-
tantum literam spirantem
ter
Ut ex lingua Latina
exemplum afferam, iuxta Dativum singularis in ,,ae'' desinentem eundem casum in „e" exeuntem in monumentis
aspernatur
cf.
invenimus,
z/470. P279.
cf.
Rumne
Veianae
Prime
Polliae
filiae
quibus de
Vocalism
carissime
formis videas
formam prae
sinentem
e
Corssen
:
:
Hic dativus
etc. I p. 189.
Ueber Aussprache,
in „e* exiens novam
se fert, quae paullatim dativum in ^ae*' de-
lingua
cxpellere
antiquiore
incipit,
Neque
expulsa sola dativo describendo inservit.
forina
aliter res
se habet in lingua Sanskritica, ubi in
hymnis vedicis no-
minativum
qui
pluralis neutrius
„S,ni" praebet,
in ^t"
cum eodem
gcneris,
terminationem
qui antlquiorem forraam
casu,
desinentem servavit, coniunctum habemus
vi^vani adbhut^ Rg. V.
I,
viQvd bhuvan^ni Rg. V.
25. 11.
I,
35. 5.
vigva variani Rg. V. VII, 17.
Quibufi exemplis sententia,
certe firmatur,
cf.
5.
quam supra
protuh'mus,
satis
linguam in novis formis accipicndis
anti-
quisque tollendis paulatlm versari.
quae
Si de palatall spirante,
est
quaestionem in-
j,
Graecorum linin hac lingua
non
nobls
est
servatum
eam
autem
gua
extitisse, et argumentis e re raetrica, qualis est apud Homerum, repetltis, et dialectis recentioris Graecae h'nguae
stituimus, huius Hterae
signum
in antiqua
;
efficitur;
quam ad linguam
si
animum advertimus,
pissime partes spiritus et lenls ct asperi suscipit,
= alya, Jal/ua =
aljua,
in medlls vocibus in
jvvi
=
vvig]
earumque
tum
illa
cf.
j
:
sae-
jaiya
litera splraus
luitio vocah*s
i
vices gc-
rere solet,
cf.
fivQ/nrjKjc
—
Podiog.
Hoc
jccTQog, JccTQevo)
aq)r]xia,
tracta, quae,
oco
:
fxvQfxrjyua
—
uxvQog^ laTQEvo), aq^rpija,
xvQJog
;
= xvQiog
;
Podjog
=
loco nobis non neglegenda sunt verba con-
cum
in antiqua
Graecorum lingua
—
exeuntia spirantem palatalem amiserint
verba ad sauskriticas formas, quae in
in aio,
ioi,
haec enim
— ,,ajlimi"
desinunt,
Bopp. Vgl. Gr. § 504. Leo Meyer Vgl. Gr.
und Lat. 11. 1. p.5. 21. 31)
in recentiore
Graecorum lingua illud j servaverunt, quod ante o vocalem inytransire solet cf. JJeivayo), Tteivajsig, rteivajei etc.
Qua ex re videmus recentiorem linguam Graecorum formas primitivas adhuc servasse, quae iam in antiqua epica
poesi neglectae iacebant. cf. Maurophrjdes: Ueber das j
im Neugriechischen (Kuhns Ztschrift. VII p. 137 144).
Etiam apud Homerum, ut opinor, argumenta inveniuntur,
quae spirantem palatalem in lingua Graeca pronuntiatam
pertinent
(cf.
—
des Griech.
—
Sic legimus
esse ostendunt.
5 811.:
EaTi de Tig TtQonaQoid-e nokiog
amela
KoXwvr).
0)567.;
et
el de xe j^oi
quibus locis
riQonaQoid^e TtoXiog yiarevavTiov eld-o),
cum Ttohog
ita pronuntiandum sit, ut duas
munere spirantis literae j functum
Bekker Homerische Blatter p. 40).
contineat,
syllabas
esse constat.
Idem
(cf.
i
esse puto
:
/ 382. uilfvTtTLag, o&i TtXelaTa dofioig ev
d 127. ^lyvTiTirjg,
d 83.
KvTVQOv
6 229.
^AlyvTtTirj
bd^i
nXeloTa dofxoig iv
0oiviyir]v Te /.ai
t^ TtXelata
"
Y.TTjfiaTa xetrat
y.TrjfiaTa xelTai.
^lyvrtTiovg
(fiQei
STtaXr^d-eig.
teidcjQog ccQOVQa.
^ 263. alxpa fiaX^ ^lyvftTiwv avdQCJv neQiyaXXiag ayQovg.
^286. XQrjfiat^ av' ^lyvnTiovg avdQag' didoaavyccQ anavTcg.
cf.
B 537,
ubi legis
XaXxiSa
Omnibus
sunt, ut
i
zr'
:
ElQiTQiav Te noXvaTcccpvXov d^ "laTiaiav.
his locis
idem
^lyvnTiog
valeat,
quod
et ^IoTiaia
ita
pronuntianda
litera spiransj (cf.
Savelsberg,
3
;^;a»-^r!^
"-^^7^:.>^^:';^n'
34
De digammo
;."•;::;;-
•
eiusque immutationibus Pars I p.
3).
explicandi ratio multo simplicior esso mihi videtur
ea arguraentatio, quae,
cum
Haec
quam
vocibus ^lyvTiTiog et ^lazlaia
quattuor syllabas contineri statuat, ad licentiam poeticam
confugit, ut alteram syllabam
brevem
servet;
quam
ex-l
viam ingressi sunt Rossbach, Westphal: Metrik.
Abthlg. II p. 290. Huc non referendum esse mihi
plicationis
Thl. II.
videtur i'4I4, ubi lcgitur:
quia in hoc versu litera
mae brevitatem
satis
;
muta cum
excusat
Aliud argumentum,
(cf.
liquida syllabae pri-
Bekker. Hom. Bl.
p.
apud Graecos vices spirantis literae j gessisse demonstratur, affert Maurophrydes (1. c. p. 144).
Legimus enim apud Paus. V. 1 hexa35).
quo
i
metrum
[
Mrjdaiav laoiov
yaf.ieet yieXsTai d'
^
^(pQodlTa.
eadem ratione, qua j, pronuntiatum esse inde apparet, quod laooiv duarum syllabarum mensuram obtinet.
Quamobrem non dubito, quin apud Homcrum loci inveniantur, quibus usum antiquioris pocsis imitatam litei^am
spirantem, quae est j, etiam in initio vocum valuisse, et
ubi
L
hiatu et molestioribus productionibus, quas patiuntur syl-
labae antecedentes, optime ostenditur.
turi
lam cum
extat in caesura trochaica pedis tertii
fine pedis quarti (cf. p. 90) et in
91) excusatum esse colligit,
(cf. I
p. 88)
et
in
thcsi pedis primi (cf. p.
non neglectis
eis
eodem Hoffmanno teste hiatus iHicitus
92), primum eas tractabimus voces, quae
exemplis,
invenitur
ubi
p.
perlustra-
ex quibus Hoffmannus hiatum, qui
simus eos locos,
(cf.
a litera spi-
ranti s incipientes hiatui iustum afferunt auxilium, deinde
vestigiis investigatis,
Homericis
merum iam
reliquit,
quae spirans
de
eis
palatalis
j
firmiorem naturam servaverant,
tuni optime ferre poterant,
in carminibus
terminationibus, quae apud Ho-
agemus.
' ^'
'-"^^^
ideoque hia-
8ed priusquam de
^ggmt
^^
85
litera splranti s
quaestionem suscipiamus, ex
quae Hoffmannus
rantem labialera valuisse mea quidem
Sunt enim -A^, j?684,
tum
eis
exemplis,
ea excipere debcmus, quibus
attulit,
quibus locis
sententia
spi-
constat.
eXojQ hia-
EXioQia et
B 216 (alffx^arog ds dvrjQ) ^ 157 {&aXaaoa
E 181 ubi in hiatu illlcito extaat verba navTa
^551 {^ioTvia "Hqtj) £790 (oma iQig) atquez/486
Primum inspiclamus ^ 4 ct E 684, ubi legimus
efficiunt,
re Tjxrjeaoa)
iioxo).
(Yzvg).
^Q(aiov,
avTovg de klioQia
IlQiafudrj,
/iir]
drj
Constat, ekcoQ atque elcoQia ad
esse, a
Ztschr.
eltoQ.
f.ie
eandem stirpem referenda
(cf. Ebel inKuhns
spiranti han c vocem fuisse
qua verbum eXslv originera duxit
IV p.
instructara,
168). Litera autera
iam Aoristi
forraa,
E 118
Accedit, quod
efficitur.
ong oe Te
ab Hoffmanno I
non habet
(I p. 93)
E576
ante
literae vocalis invenimus,
tionem brevis
ficultas
teste
praeterea
;
est £ lIov, satis certe
legimus:
avoQU eKeiv
f^i
qui hiatus ipso Hoflfmanno
stam excusatlonem
quae
eXeTrjv
quae metrica
p. 164. cf. II p.
186 in
iu-
producdif-
numerum
duriorum redigitur; legimus enira hoc loco:
evd-a IlaXaifieved eXeTt]v.
Alia exempla, quae eandem metricam difficultatem exhibent, nihil demonstrare possunt, quia cog {BlSl),
556) oqtQU
285)
(i2
h*tera
palatah'
j
instructa
ore
(Q
fuisse infra
demonstrabimus. Restat Y259, ubi, si cum Spitznero et
Qa, y.al ev deivi^ aay,ei rjkaoev (pro
Bekkero legimus:
aay.ei elaa^) non est, quod noHs otfensioni esse possit. Productionem autem vocalis „a" ante literam spirantem per
se bene stare ea, quae sequitur , disputatione, ostendemus.
jj
Qua de
causa Leskien
l.
c.
p. 17.
£576
ad literam
Initialem verbo eXelv tribuendam nihil valere iudicare
debebat.
Tum
non
In hac quaestlone nobls non neglegendum
-
36
verbo intimus intercedit conexus cum kketv
est a(^£ev, cui
Habemus enim
Curt. p. 490.
cf.
nem
'.^.^..
v.'-^^
ante
aiQelv
brevis syllabae in literam consonam
productio-
exeuntis,
quae
extat .^260:
i
'
j^sXnof^evog v^ag aiQijaifiev.
neque minus
quam
230),
literae initiali favet
iuxta dcpaiQeiTai in
forma anoaiQElad-ai^
eodem
{^
libro (182) inveni-
mus.
Literam initialem fuisse digamma, antiqua forma,
quae
est yirco
prs. I
in
43. iV25. .J 476. 477),
(cf.
De digammate
Pohl:
p.
24) et Peters
c.
l.
cum Bekkero
siXcoQ
p.
6.
(cf.
lam cum digamma
temporibus valuisse
verbo eXslv antiquissimis
cur
efficitur
Homericis carminibus restituendo.
in
constet,
carminibus Homericis non
Haec vox in Iliade praeter
.^4 et £"684 etiam legitur £488. P151, ubi quominus
v iq^eXxvaTiycov deleamus, nemo nos prohibebit, et P667.
Uno tantum loco {2 93) ekcoQ digamma aspernari videtur; ibi enim legimus IlaTQoyiXoio d' ekojQa^ quod cum
Bekkero in IIaTQ6y,kov de MXwQa mutandum erit.
restituamus, non intellego.
Tum
nobis
agendum
yfX(j.Evai.
Hiatum, qui
fuit
est
de .B216, ubi legimus:
aiaxLaTog di
dvrjQ.
j
\
in his verbis extat, e litera spiranti,
qua
dvrjQ
instructum, iustam petere excusationem, ea, quae se-
quitur, disputatione
non opus
est,
me demonstraturum
esse spero. Itaque
ad hiatum removendum, verba alaxiaTog di
mutare, id quod Lange
dvriQ in cuoxLOTog di t' dvriQ
sta-
Anmerkungen zur Ilias, bearbcitet
von Autenrieth 1864 p. 258). Ut vocem dvrjQ a digammo
inchoavisse
dicamus , nos monent cum Dion. Hal. I
tuit
c.
(cf.
20
,
ydi.i(xa
(bg
Nagelbach's
qui tradit
tovto
{aToixelov
/}
d*
rjv
waneQ
diTTaXg ini f.uav OQ^rjv im^evyvifievov Tolg nXayiaig'
.Fekevrj
avTa,
—
y.ai
rdva^ xai
tum argumenta
et
.FOixog xai .FavrjQ y,ai
ex
ipsis
noXXa
toi-
carminibus Homericis et
e linguarum comparatione repetita. Curtius quidera
(p.
276)
I
iri
iM>
at
et e verbis Dionysii
merum
de
nihil
concludi posse
firraat,
rum, qui invenitur in
ortus
sit,
rationibus
e metricis
et
litera initiali,
apud Ho-
dvrjQ fuerit instructum,
qua
quamobrem etiam spiritum aspeavdqa, quia non e litera spiranti
falsam analogiam secutum in hac voce valuisse
p, 617. Sed illum virum doctum recta sententia
Negare non
non ductum esse , demonstrare conabor.
possum, ea, quae attulit Legerlotz (Kuhn's Ztschrft X.
p. 374), argumenta, ut e re metrica, qualis est apud Homerum, voci avrjQ literam Aeolicam vindicet, nihil demonstrare posse.
Affert enim ille V. D. ad sententiam suam
docet.
cf.
firmandam
d- 73,
B 216
(locum, de quo agimus) atque / 189. 524.
quae forma e xXisea orta
Hoffm.
gumenta
e
longum
est,
Quamobrem
I p. 87, illi loci nihil valent.
cum a
sed
ubi in fine versus legitur v.Xea ccvdQcav;
in xXea,
carminibus Homericis repetenda
sit,
cf.
alia ar-
Vox
sunt.
av^Q, quae in Iliade locis quadringentis octoginta quinque
legitur, locis
et locis
centum nonaginta octo digamma
admittit,
centum sexaginta longa syllaba antecedat,
cum
et decies
sexies v sg)elyivaTiy.6v deleatur et sedecim locis aut longa
syllaba in votalem desinens aut brevis syllaba in literam
consonam exiens productam
se praestet
;
quos locos
si
in-
B 198
diphthongum ov in thesi ante avtjQ productam praebet cf. ov d' av 8rjf.iov avdQa, quod argumentum non levis esse momenti supra ostendimus. Wolfius
spicimus,
:
toUendam lectionem proponit:
non recte ac merito, cum optimi coavdQa non interiecta particula te, praebeant.
ad metricam difficultatem
drjjLiov
dices
Tum
t'
avdQa. sed
dr]i.iov
particulam affirmativam
avdQBg productam invenimus
Tjjv rjTOL
r^roi
cf.
in
arsi
secunda ante
5 813.
avdQsg Barieiav
yuyikrjay.ovaiv,
quae productio nobis maximae offensioni esse debet, cum
ab Hoffmanno
H p. 186.
cf.
p.
170 in
numerum „malarum
productionum vocum encliticarum" redigatur.
vioris
momenti ad literam
initialem voci
Neque
le-
nostrae tribuen-
^''srsft*-^^
-
38
^
p
(
\
dam
sunt
sjUabae
ei
breves
semiseptenaria
in caesura
ubi
loci,
consonantem desinentes producuntur. HofFman-
in
nus quidera
(I p. 103) has productiones, quae extant ante
caesuram semiseptenariam, ipsa versus sede iuste excusari
sed
putat;
exempla, quae
si
perlustramur,
attulit,
e tri-
ginta locis quindecira eas voces exhibent, quas olim a
teris spirantibus ^, s,
lit-
inchoavisse linguarum comparatione
j
Locisunthi: ^51.103. ^129.192. £874. K264.
constat.
r43.49. 0236. X412. 'F795.
540. 77592.
Ad digamma
confugimus
i3 470. 544.
W
0) 236.
T
795.
43 et
(D236 legitur:
77 592.
nokkovg, ol qa xaz avrov akig eaav,
In
quo versu syllaba
cum
iq in
digammo
aXig a
Dor. 53, Pohl.
1.
c. p.
aXig producitur.
inchoavisse constet,
23
— pertinet enira
quae sub
elkeio {j^eX) et skr.
atque
carminibus Homericis
in
quae
antur,
Leskien.
literae
p. 13.
Hoffm.
iuste ac merito illum
gamma
cum
cf.
cf.
Peters
diibito,
xcV avrov eoav
Curt. p. 484
1.
j^akig.
in Iliade nullus inveniatur locus,
qui di-
Nam E 349. P 450. 'F 670
atque P 54 conlecrura Bentleii o
pro oJ/
est,
nullura relinquit obstaculura,
instruamus.
quin digaramo
pro o^'
vocem
aXig
jB90. 7" 384.
sunt hi:
Loci, ubi aXig legitur,
E349. 7 137. 279. 376.
X 340. 473.
p. 14.
c.
quin Bekkerus
aspernatur.
ov legendum
—
argumenta inveni-
p. 42, non
versum mutaverit in
TtoXXovg, 01 qa
praesertim
certa
H
lam
Ahrens: Dial.
ad eandem stirpem,
^var" latet
Aeolicae favent
<D 344.
cf.
cf.
H 122. P54. 450. 236. O 319. 344. 352.
^F670.
Etiam elQ^oszai, quod
^F
795
:
^AvTiXoy^, ov (.dv roi (.leXeog eiQrjoerai
productionera syllabae og effecisse videtur,
praeditum, non
est,
cem, quae sub ^eQ&io,
dum
sit
cf.
digammo
quod negemus, cum ad eandem
eiQr]xa
(i.
e. ^ej^Qrjna)
latet,
fuisse
radi-
referen-
Curt. p. 308. Peters p. 12, qui viri docti recte
^-'-^- '^-''*^\---^f'^t»fU^^
fci^iv.nrrf
''t^'"'"jf.^*wi
'1?.-
iudlcant de
quae Hoffmannus II
eis,
48 de hac radice
p.
disputavit.
Quamobrem Bekkerus non
^eiqriaemi in
dubitavit,
textum recipere.
Dlgammo
etlam sanatur productlo, quae
592 ante
TI,
toaavTo invenitur.
enim leglmus:
Ibl
Toaaov exciQ^aav TQcieg aiaavzo
lod-eo)
^^xaLoi
(J'
forma
a litera spiranti iucepisse
quam spirantem
Hesychii aneoiatov antod^r^TOv firmatur,
sanskrltica „vadh'' efficltur
labialem fuisse radice
p. 235.
Lco Meyer
Quamquam
de
Vgl. Gr. I
:
Peters
p. 77.
glossa
et
etod^ovv
1.
cf.
c.
Curt.
p. 16.
omnino non
lltera inltlali hulus verbi
est
dubltandum^ tamen iam antiqultus verbum (o&eo) Hteram
spirantem aspernatum
soloque hoc loco auctoritatem
est,
illius literae servavit.
A
dlgammo, quo Bekkerus
inchoavisse verlsimillimum
est,
fiai
eadem radice origlnem
buendum
Invenltur
p. 259.
cf.
duxit,
occulta est; haec est radlx «vid*'
Forschg. II
oirjLov
quamquam non habeo, quod
de huius vocis derivatione proferre posslm
fortasse ab
vocem
instruxit,
cf.
Sln autem dlgamma
Peters
1.
c. p.
Pott.
Etymolog.
huic voci
productio brevis syllabae, quae ante
est,
20,
quae sub mao-
attrioirjLOv
T43.
oi T€ xv^eQvrJTai
'Aai
eypv
j^OLrjLa.
optime expllcatur.
De
litera spiranti
A:264. T49.
s,
quae productlonibus, quae sunt
^ 470. 544,
X412. ^51. ^129.
auxlllum
fert,
nunc agamus, necesse est. Ex hoc locorum numero qumque verbum ex(^ praebcnt, ita ut hoc verbo causam productionis brevis syllabae,
mus.
quae
antecedlt,
contineri dica-
cf.
K 264.
T
ccQyiodovTog vog ^a/.ieeg l/ov
49. eyxEi
X412. laoi
eQeido(.iev(jt}
fiiv
'
eTi yoQ e'xov
^a yeQovra (loylg exov.
tiliiilili lirffJMiiiifflif II-""-
'""
-
Huc
etiam refero lx€TtevAr]Q, in qua voce composita
quod ad verbura Ixw pertinere constat, membrum
regens esse iudico. cf. Berch Ueber die Composition der
e/fi-,
:
Nomina
in
ductionem
den homerisch. Gedichten Kiel 1866
.A 51. avtaq
J 129.
Tj
p. 17.
Pro-
videtur:
effecisse
e71blt'
avrolai ^elog exETtsv^g
'
TOL TtQoad-E ataaa ^iXog sxETtevKsg.
1
Etiam ante caesuram seminovenariam, de qua postea
agemus, bis productionem brevis syliabae in venimus, quam
exio effecisse videtur, cf.
E 752.
T^ ga
di^
avtaoiv
0396.
TTJ
Qa
di^
avTatov y,evTQT]veiisag sxov.
sxov
x.£VTQf]veyisag
,
i
Idem
est in caesura seminiquinaria, cf.
^580. TavQOv
sQvy(.ir]Xov sxstt^v.
Accedit, quod Hoffmannus
X 412
(I,
p.
duriores productiones praebere
pede praevaleat ea caesura, quae
r49.
104)
/C264.
dicit,
quia in quarto
est in fine pedis.
I
Deinde M26, avv in avvexsg, quod in initio versus
legitur, productum habemus (cf. Bekker: Hom. Bl. p. 33),
quac metrica difficultas tantum litera spiranti, qua sxot
neque minus litera spifuit instructum, iuste excusatur
;
rans hiatui veniam dat, qui invenitur in fine pedis
quem
Hoffm. 1
tertii,
locum hiatus impatientissimum esse docet
versus
p. 85.
cf.
:
X206.
ovd^ sa isfxevai sni '^Extoqi
Q 593.
elv
Aidog neQ
Denique huc refero verbum
illicito legitur (cf.
Longae
Hoffm.
vocales,
I) p. 93.
arsis
Yaxsiv,
quod
in
hiatu
E 90 ovV aQa sQxsa 1'axsi.
locum
ante sxo) productas se praestant,
scov oti "ExtoQa.
:
obtinentes,
saepissime
sed per se non multum
valere possunt ad literam spirantem huic verbo vindican-
dam
cf.
£240.829.841. Z509. H66. /2.237. ^774.0109.
266. 71109.
72.
W136.
•^^
-'
,3^n^----:"-
"41"
Linguarum cognatarum
dem radicem
^-0.
rationem habemus, Ijfw ean-
si
prae se ferre, quae latet sub skr. verbo ^sah*,
iam diu constat
cf.
Curt. p. 176. Nihilo minus Savelsberg
1. c. prs. I p. 10 Anm. 2 cf. prs. II p. 18 (cf. Peters 1. c. p. 12)
digamma verbo nostro tribuere conatur, cum ad verbum
sanskriticum ^vah"
(lat.
rextag commotus,
quod
vehere) confugiat, praecipue nomine
prope Thespias
in inscriptione
re-
Sed ille v.
rcctam viam esse in-
perta legitur (Rangab6: Ant. hell. I n. 327).
d.
mihi persuadere non potest,
gressum,
cum
gammo ortum
fit,
verbum
non
se
eaexov) et in gxt^ooj e di-
e.
non possit; quod si non
eandem radicem prae se ferre, quae
dicere non dubito. Itaque verbum Xgx^
esse demonstrare
„exci,
e j^iMxoi sed e Giaex^
lam
(i.
skr. ^sah*'
verbo
inest
in saxov
g
si
ortum esse mihi persuasum
magnum numerum eorum locorum
est.
conside-
ramus, ubi ante Ixw breves syllabae in literam consonam
desinentes, producuntur, has productiones
effectas sed e firmiore natura,
1'xw inerat,
sertim
cum
non
forte esse
quae primae syllabae vocis
originem duxisse dicamus necesse
est,
spiritum lencm vices spirantis literae
s
praesusce-
exempla referenda
sunt ad antiquam dicendi formulam, quae cum ex antehomerica poesi in carmina Homerica transiret, eo tempore
pisse demonstraverimus. Fortasse haec
orta erat, quo litera spirans s vocis initium obtinebat.
Idem
sentio de Sl 544, ubi legimus
oGGOv yteG^og
quo
docet
1.
c.
p. 104.
literae s fungi,
In voce sdog spiritum asperum muncre
iam argumento ex ipsa Graecorum lingua
repetito firmatur.
Cum
quae sanskritico verbo
rari
avo), MccTiaQog sdog.
duriorem productionem contineri Hoffmannus
loco
enim radix vocis edog eadem
sit,
„sad*' continetur cf. Curt. p. 216, mi-
non debemus, quod literam
s
etiam in Graeca lingua
servatam invenimus in forma Gsda, quam ad radicem „sad*
pertinere satis constat.
S^edQag.
^..
lam cum
Hesychius enim
in Graeca lingua
tradit Gedag xa-
exemplum
invenia-
^,
..
/ -
-;
.
'^^..:
•:•,--
-
.
.
-
.-
-.."^-;.
42
mu8, quod a radice
adhuc
^jSad"
nobis
servavit,
derivatum literam spirantem
statuendura
s
antiqua epica
in
est,
poesi illam spirantem etiam in voce edog valuisse,
ut
ita
productio syllabae og ante edog nobis non offensioni esse
debeat.
Cum
asperum in pronomine demonstrativo
ortum esse infra demonstraturi siraus, productio, quae £2 470 invenitur, iustam babet excusationem; ibi enim legitur:
o,
ly
spiritura
e litera
spiranti s
Idaiov di xa^' avd^i Xinev 6 di
Hi sunt
ubi productio, quae
loci,
miseptenaria,
litera spiranti s
est,
in caesura se-
fit
adiuvante recte explicatur.
Literam spirantem palatalem,
mibi persuasum
(.dtxvev
quae
est j, /f
540 valuisse
legimus euim:
ov no) 7cav ^eiqt^o ^enog, oV a^' rjlv^ov
quo loco
litera
j,
misque ab eodem
postea
vira
suara
pronomino
vices in
derivatis
ostenderaus,
affert auxilium.
492
cuius
spiritura
productioni
spira
ntem
opin or
;
for-
suscepisso
—
syllabae
Eandem literam
nondum amisisse
relativo
asperura
og
i'
rectum
J03
ibi
et
enim
^
le-
gimus:
oi'a€T£ .FctQv'
^€§Xrjy.€L
cf.
H418.
sTEQov Xevkov eT€Qrjv 3e fieXaivav
^ov^wva,
vby.vv eceQmo'
eQvovra
a(.icp6TEQ0v, viy.vag t' dyifA.ev, ^teqoi.
Oraitto hoc loco iV731, ubi legitur:
akXqj
quem
(5'
OQxrjOTvv, eTiQ^i md^aQiv xal aoidrjV
versura a Zenodoto
Longas vocales
adiectura
ignorat Aristouicus.
in arsi ante eieQog productas
vidi
E 288.
/219. »272. P627. ©71. X80.26G. ^598.
Si de origine vocis €T€Qog
sentiraur,
qui
quaeriraus,
(Kuhn's Ztschrift
V
Lottnero as-
p. 595) €T€Qog (dorice
aT€Qog) ad sanskriticura „yataras" referendnm esse ostendit.
Itaque productiones litcra
j,
qua eieQog, antiquioris
^^jtmiMilimiimitimiiiiimiL
43
poeseos usutn imitatum; erat instructum, sanantur.
Dc
eo,
quod in eodem versu (I'103) sTSQog litcram spirantera et
araplexum et aspernatum inveninius, satls est, lectoris ani-
mum
advertere ad p. 31.
eorum locorum, quos Hoflfmannus
ad sententiam suam firmandam attulit; suntenimhi: /'24.
271. P 54. 520. 582. 692. 724. I
0248.359. iV705. 5503.
180. y72. X282. 386; quid de his locis iudicandum sit,
lara restat dimidia pars
si
nobis
pcrsuasum
literis
spirantibus
quaerimus,
hJc neque
e
productionem, quae
cst,
s.
neque e termina-
^.
j.
tionum firmiore natura iustam petere potest excusationem,
ea re cxplicari,
iudiciura de
vi
cum
quod,
literarura
antiquiore epica poesi in
ciiam,
postquam
nuerunt,
ibi
initio
valuisse
litcrae spirantes e linguae
breves
syllabae
falsa
quas
haberent,
vocum
iusta afferri poterat cxplicatio
memoria eva-
imitatione
adiuvante
vocum formatione
E quindecim illis cxem-
*).
quinquc syliabas vg et vv productas praebcnt
.^180.
in
constat,
posse putabantur, ubi non e
produci
plis
non amplius rectum
poetae
spirantiura
X386. v€xvvP692.724.
res se habet If 84. 'FllO,
eandem vocem
ternaria
venimus.
Homerura
E
Ttele-Kvv
cf.
vixvg
Pd20] neque
aliter
caesura semi-
quibus locis in
vey.vv,
syllaba altera producta, in-
raultitudine locorura syllabas vg et vv
apud
in his vocibus longitudinem servassc collegerim
attamen cum Hoffmanno duce I
tantum nominativum
stantivorura,
p.
98 pro ccrto habcamus,
et accusativura singularis
eorum sub-
quae in vg desinentia oxytona sunt et voca-
lem v in genetivo corripiunt, syllabas vg ct vv apud Homcrura productas pracbuisse, illara, quam proposuimus,
cxplicationis viara deserere debemus. lara cura tres locos
1)
Accedit,
ut Hoffmannus in hac locorum enumeratione eos
locos neglexerit, ubi ipse
digamma productionem
effecisse in altero
volumine quaestionum Homericarum demonstravit
ubi accuratius de his
locis,
cf.
infra
quos modo enumeravi, actum
-"••^
est.
p.
84
'
'
mj''
".
'
^-
'
-^
'^'"^ t •;•;/'
;';^
44
-
.
^::-
,
/^v"V'.
quibus productae syllabae vg
in Iliade inveniamus,
et vv
eorum substantivorum, quae non sunt oxytona, spirantibus
s et j,
quibus voces, quae sequuntur, olim erant instructae,
{nekewg Sg) Y239 ubi
in caesura semiquinaria vv producitur: '^aaaQaxog di Kctnvv o S' uq') alios locos, ubi syllabas vg et vv productas
videmus, falsam analogiam secutos esse nobis statuendum
est, quod eo facilius fieri poterat, quo diutius iam literae
^108.
iuste excusantur (cf.
s
et
j
/'60.
memoriae evanuerant.
e linguae
Quae res cum ita sit, nobis non levis momenti esse
debentEST^ atque P65, ubi (xvr]Q in caesura semiseptenaria productionem brevis sjllabae effecisse videtur. E874
enim
legitur:
aXXrjXuv
quae
ioTTjTi,
x<^Q^^ avdQEOOi cpeQOvreg
est melior lectio,
quod Bekkerus
drjcov
I
yj^qZv S' avdQeooi (piQOvreg,
Idem
textum recepit.
in
df.ig)l
quam
di zov ye
y(.vveg
est
avdQeg re
P65:
vof.irjeg
quo loco Hermannus ad productionem excusandam
xvveg
t'
Homeri recensione
recepit,
non
addidit, sed
quod
in
ir'
voci
Bekkerus in II
vofirjeg in textum
iuste ac merito.
-Kvveg
t'
avdQeg Te
prima editione
omisit.
Neque
solura
in hac versus sede, sed etiam in caesura semiquinaria ante
dvijQ syllabas productas haberaus
cf.
^68.
oy/Liov
kXavvwolv avdQog
371. otiJXt] KeYXifiivog dvdQoyifirjTip.
Fortasse huc referendum est 1411.
Qela,
kad-wv <pvXa>iag
quo loco schoh'on ad
a.
i.
r'
t'
avdQag dfxiodg te yvvaly,ag
omisit,
ita
ut
legendum
sit
g)vXaxag avdQag.
Praeterea
longae vocales
odov iX&ifievai ^ dvcf. ^151.
^403. J3368. iV633. »291. J7386 (d^ avy74. X164. P400, quos locos per se non multum
producuntur, in thesi:
dQaoiv, in arsi:
dQeooi)
\
diphthongi ante dv^Q
et
demonstrare posse
fateor.
rj
7^?r;>
-j^
-'
v-"-^
lam restat, ut de origine vocis dvyQ agamus, quam
digammo instructam fuisse, ut spero, argumenta e linguis
Schweizer (Kuhn's Ztschr.
VIII p. 234) et Benfey (Griech. Wurzellexicon I p. 122),
qui dv^Q a radice sanskritica, an ^spirare* originem ducognatis repetita ostendent.
iam ideo viam non satis munitam inquod literam spirantem in voce nostra negle-
firmant,
xisse
gressi sunt,
gunt;
digamma falsam analogiam secutum etiam
atque
eis vocibus affigi posse, quas
numquam
litera initiali esse
instructas linguarum comparatione constat,
fey statuit
cf.
1.
c.
cum
mentis firmatur, ut
genue
Legerlotzio (K. Z.
Idem V. D.
audeo.
profiteri
voce nostra non neglegens, dv^Q
e yj^dvT],
i.
e.
qua e forma
yvvt]
cher:
neque
Compend.
grediar,
certis
d.
cum
sit,
nullis argu-
X
p.
374) in-
digamma
in
cum
yvvr] coniungit,
profectus ad y^avrJQ
Sed hanc derivationem nimis
^avrjQ perveniat.
artificiosam
ortum
(1. c.)
quod Ben-
id
Kuhn'8 Ztschr. IX, 128,
et
esse
argumentis firmari iudicavit Schlei-
Vgl. Gr.
p. 49.
Itaque aliam viam in-
ad veram huius vocis originem perveniam.
ut
Habemus enim in lingua Zendica nomen, ^VanHra,* quod
nomen est filio regis ^Vist^Qpae (^YaTaaTrrjg) cf. lusti: Handbuch der Zend-Sprache p. 266. Hanc vocem a radice »van'',
addito suffixo „Sra*', originem duxisse constat
§.
166 p. 369.
Badix
docet.
Idem suffixum
in
1.
1.
c.
c.
autem in lingua sanskritica duabus
;,van''
notionibus describendis inservit,
pere,'' ^amare*^ nos:
cf. lusti
valere lusti
j,nara*'
quarum
„cu-
altera est:
»gern haben," ad quam radicem go-
ticum ,,vens", spes (Erwartung), eadem ratione referendum
esse
puto,
qua nostrum „Glaube" a sanskritica radlce
„lubh'' (cupere), quae
330) latet,
sungen
adhuc sub Latino „lubet"
(cf.
Curt.
derivandum esse ostendit Max Miiller: (Vorle-
iiber
die
Wissenschaft
von Dr. Bottger. 1866. Serie II
mare" „aliqua
re potiri"
der Sprache,
p.
324)
;
bearbeitet
altera est
:
„do-
ideoque „possidere," quam
gnificationem etiam zendicae radici „van" inesse lusti
si1.
c.
46
A
docet,
sensu domandl profecti ad originem vocum ava^
dv^Q perveniemus. ava^
est dominus atque eodem sensu;
quo „dominus" a radice „dam" (lat. domare) originem
et
ducit
De
est.
Curt. p. 209,
cf.
eo,
quod
ava^ a radice „van" derivandum
ava^ radici „av" suffixum
in voce
ausim
fortasse -a^ in ava^
idem suffixum prae se
skr. -aka in
cf.
Tum
„ganaka."
de
litera
bemus, quod de t
idem
certe
Nihilo
minus radicem
20
^ voci dva^
formam rdva^
tradit
:
vocis ava^ )>^^^"
Tryphon.
naQa
neque minus
,
Iojgi v.aiJwQievai
Cretenses exhibent formam Bava^i^ovkov
N. 2572. 2577.
cf.
Tum
c.
p. 17.
Ahrens
in
1.
c.
Hoffm.
1.
p. 10.
voce dva^ valuisse,
carminibus Homerlcis
removendas
et poscit,
repe-
c. II§ 133; dva^ enim,
V eq)e)jKV0Tiv.6v
digamma ad metricas difficultaet cum locis quadraglnta quin-
delcatur,
admittit.
Bekkerus, qui
vocis nostrae in textum recepit, ex els locis, qui
obvii esse videntur, i? 672. JFfl62.
ita sanavit,
Hanc veram
ut
literae
initiali
esse etymologicam
X, 374) de orlgine vocls
non
digammo
JT523.
453.
sint
j^
'P288.
impedimento.
derivatlonem vocis dva^
mihl persuasum habeo; quamobrem
Zt.
Gr.
in Iliade locis
517. i2 449. 452 exceptis,
517
tituli
I.
centum quadraginta novem leB612. H162. 0453. JI371. 507.523. Y61. »^288.
quae vox
que
C.
atque Hesy-
Dial. Dor. p.45. Peters
titis satis certe efficltur cf.
tes
p. 23)
II
c.
Literam Aeolicam
etiam metricis argumentis e
gitur,
1.
(cf.
magna Graecia ^dvvag pro ^dva^ pronuntiatum
esse testatur. cf.
1.
Savclsberg
§11
TisQi nad^. ka^.
r'
~Mu yidy.o}oiv, olov dva^ j^dva^, 'Ekiva j^eXeva.
Pohl
enim
Primum enim Dion.
firmat
infuisse
TiQogvi&ETaL de nai ro diyafif.ia
chius in
sentire de-
in ovoi^a-z- (cf. Cui*t. p. 288); est
fuisse etiam aliis arguraentis firmatur.
c.
est
quae Graeco
cuius natura eo contiuetur, quod stirpem ampli-
ficat et auget.
Hal. I
quod
fert,
t,
suffixo ax-T- in casibus obliquis additur,
illa litera,
est,
L. Meyer: Vgl.Gr.IIp.337;
nihil certi affirmare
ea,
quae Legerlotz (K.
dlsputavlt,
probare non pos-
'
''"•
X
,
47
sum, cum
V. D. j^ava^, nou aliter ac
ille
j^SvrjQ
e ysava^
ortum ad radicem sanskriticam ^gan*' referre velit; de qua
derivatione quid iudicandum
ei et Christio
(1.
c.
p.
ad eandem stirpem pertinere;
cum a
potest, quod,
longum
Ut mihi
£529.
cf.
productio
videtur,
enim nos movere non
sit breve, idem a in
id
dvi^Q tres syllabas
se praestat,
unum
voces dvr]Q et ava^
semper
in dva^
vocem
eis casibus, qui
bent,
Id
videas p. 44.
sit,
225) concedo,
to
amplexam
q^iXoi
prae-
avsQes bote.
vocalis a optime ea re expli-
quod lingua, ut iacturam digammi in his formis
compensaret, vocalem a longam reddidit; aliud sentitAh-
catur,
rensius:
Ueber
nem
vocis dvi^Q,
improbavimus,
Conjugation auf ^i im Hom. Dialekt
Eadem de causa, qua supra derivatioquam Schweizer et Benfey protulerunt,
die
progr. 1838 p. 36.
ea,
quae idem Benfey nuper de origine
vocis dva^ disputavit
cf.
K. Ztsch.
IX
cum dva^ ad
p. 118,
eandcm radicem, quae sub verbo „dvoiya" occulta est, referendum esse putet, reicere debemus.
Si ad vocem dvriQ animum advertimus, primum nobis statuendum est , &ra in „van£i.ra" idem esse quod
in Graeca lingua radici dv- suffixum est,
deinde „§.ra,"
cum producta vocali a, non aliter atque in lingua sanskritica,
ubi
iuxta „staras" (est
Nom.
Plur. a
Nom. Sg.
non (s) iaxt (ut nar, nara) sed (s) itv^ =
invenimus, easdem vices, quas „ara" gerat, in voce
star profectus)
coTTjQ
nostra actori describendo inservire
brav-ara „nargcnd"
domitorem, victorem
significet.
repugnare non potest d
quid iudicandum
radice
V.
ita ut
dd^aQ
Curt.
etc.
de qua
litera
Ut autem a
ri22 ddjnaQTa
ostcndit Curtius p. 649.
290) atque dofiOQTig
(cf.
„jav-ara" „lebend"
Huic nostrae derivationi
in dv-d-Qog,
„dam" graecas voces
constat,
ei
sit,
(cf.
115. p. 218), ita ut „van£ira"
cf. lusti p.
ddj.taQ {SdiiiaQTi,
= yvvrj
p. 209.
et dofioQTig
L.
(Hesych.) originem duxisse
Meyer Vgl. Gr.
(„domita") contineant
II, 1,
130)
notionem
sensui oppositam, qui latet sub vocibus: ^caQd^&vog ddfirjg
^'^'' .
48
ita ab cadem doroandi significatione profecti,
sensum primitivum vocis ,.ccvtJq'' a radice „van" derivare
debemus. Si daf.iaQ atque dofxoQTig feminam domitam significat, quod nomen aptius est ad viri naturam describendam^ quam avrjQ, i. e. j^avrjQ, quae vox sensu activo
eandem notionem exprimit quae sensu passivo sub dd/j^aQ,
(„indomita")
;
dofioQTtg occulta est
lam
si
I
consideramus, voces dva^ et dvi^Q ad eandem
stirpem pertinere, notiones regis et viri optime alteram
ex altera originem ducere posse eo firmatur, quod gr.
quens
^rjkig, augl. queen
regina, ad ean-
dem
—
=
yvvt], got.
radicem, quao est „gan/* referenda sunt,
p. 160.
K. Ztschr.
X
cf.VIII
p. 375.
Curt.
cf.
Htc sen-
p. 118.
sus
primitivus a gignendi et pariendi notione derivatur,
cum
in
dva^
et
dv^Q a domandi sensu
etymologicam
rivationem profectam essc demonstraverimus.
Cum
vanara quoquoversus eandem prae se ferre
et
dedvtjQ
originem
ostenderimus, sententia eorum, qui a in dvijQ TiQod-ETixwg
additum essc dicunt,
efficitur, qui spiritus
Curt.
cf.
lam forma dvdQa (cf. p.
spiranti, quam digamma
36),
654,
p.
deserenda
fuisse
postea in lcnera transiit.
sanskriticam „nara" respicimus, quae forma e
plificata est,
Z.
VIII
bis
p.
aafxia
ortum
est,
173 e „van^ra debilitatum esse. Illud enim no-
non offensioni esse potest, quod lingua Graeca
dvriQ nobis
vit,
/«'« e
vocem
,,nar'' amSi
eodem modo, quo in
cf. L. Meyer:
K.
suspicari ausim, „nara"
lingua Graeca
quam
cst.
asperum e litera
nunc constat, ortum esse
spiritum
in
voce
stirpem pleniorem minusque mutilatam
serva-
lingua Sanskritica
Si
cf.
Curt. I
p. 31.
in
Graeca lingua argumentum certum inveniretur, quo vocem
doiriQ litera spiranti instructam fuisse efficeretur, equidem
literam Aeolicam huic voci vindicarem,
cum
cum ad
sanskriti-
quod nobis adhuc servatum est in „dosh&Rg. V. 1, 1. 7 confugerem vastar enim, cum a
„vastar",
vastar"
cf.
radice „vas, ush" originem ducat,
;
eum
significat,
qui lu-
49
cem
affert
*)
;
quam
get?
Tum eodem
modo, quo „nar"
atque
„star" (N. Pl. staras),
esse
cum
significationem
De
dicerem.
datrjQ
qui ne-
est,
,,nara" e ^avriQ, skr.
e
(s) t^rlt
cf.
qaara
ea notione,
optime conciliari posse quis
aatrjQ describit,
moTrq mutilatum
Sin autem
Curt. p. 187.
nomini
„nara" e „vanS,ra" prodiisse constaret,
„Van^ra''
optime responderet Latinum
quod cum
in lingua Sabina
proprio
nomen „Nero",
hominem fortem
describeret,
K. Ztschr. 1, 307) a sanskritica voce
„nara" non separandum est.
(cf.
Suet. Tiber
Ad
fero
c. I.
cf.
radicem, quae sub ava^ et avrjQ
nomina propria:
^laveiQa et 'lavaaaa,
et j^i^avaaaa orta esse
avaaaa
mihi quidem
in recentiore tilulo
ters p. 10.
Ibi
satis
etiam re-
latet,
quae Qj^ipaveiQa
^ vocis
cf. Pe-
constat.
Laconico adhuc extat
enim legimus: EvQv^avaaaa. I in utraque
id, quod Christ. 1. c. p. 193
voce digammi munere fungi,
et
LegerlotzX
373
p.
statuunt,
p. 506; potius illae voccs,
sint,
non affirmaverim.
cum adradicem „van"
cf.
Curt.
referendae
reduplicatas formas praebere mihi videntur.
Ut enim
i
latrifAi,
lax(^, quae formae e ^t^a/w aiazrj/xi,
originem
duxerunt,
reduplicationis syllabam esse
aiaexco
in
ia%(o,
constat
cf.
Christ.
p. 153,
ita
etiam
vaaaa, pro ^L^dveiQa et ^ij^dvaaaa,
nem exprimere
mandae
inservit
ratione 2iavq)og
Reduplicatio
vult.
sub vocibus dvriQ
et
cf.
cum
dva^ occulta
L.
i
autem
est,
et 7a-
in ^ldveiQa
eandem
reduplicationotioni,
quae
augendae atque
Mejer Vgl. Gr.
I p. 417.
fir-
Eadem
aocpos coniungimus (cf. Curt. p. 408),
ubi ai reduplicationis syilabam repraesentat, quae ad sen-
sum, qui continetur adiectivoaogpog, firmioremreddendum
multum
valet.
Carmina Homerica
si
inspicimus,
xal ante 'idvaaaa producitur, quae productio ab
I.
c.
II p. 186 in
1)
numerum malarum
redigitur.
Qua de causa eam, quam Benfey: Glossar
probare non possum.
Hoffmanno
Haec au-
z.
p. 95 protulit, derivationem
4
=--i.ji
2 47,
Sam. Ved.
60
tem
mus
difficultas
fuisse constet,
orta
sit,
si cum Bekkero legiautem hanc primitivam formam
metrica removetur,
Cum
^LmvaGoa.
Y.(xi
non
dubito, quin etiam laveiQa e ^i^aveiqa
quam formam adhuc invenimus 247.
Evd^a d^ etjv KXv^evrj ^ij^avEiQcc re Tiat j^i^dvaaaa.
Quamobrem
„cum litera
assentiri
i
non possum LeskieniO; qui
stirpem vocis
j^lg
p. 17
1. c.
nulla ratione
contineri
possit,'^ digamma his vocibus non tribuit.
lam quaestione nostra de voce dvj]Q ad finem perducta, nobis statuendum est, digamma vocis dvrjQ iam in
probari
carminibus Homericis in eo fuisse, ut paullatim e lingua
Graecorum evanesceret^
gamma
locos autem inveniri,
antiquioris poesis
quibus di-
usum imitatum vim suam
ser-
vaverit.
lam animum advertamus ad finem pedis
quarti,
ubi
ex exemplorum numero, quae Hoffmannus p. 90 attulit,
A 157 excipiendum esse nobis persuasum est. Ibi enim spirans labialis hiatui veniam dat; legitur hoc loco
ovQed Te OMoevra &dkaoad re ^xr^eooa
alitera spiranti incepisse, colligere
'^'Xtoi
qui extat in vocibus drj%og, y.ami^xt]g
224)
;
itaque
Vgl. Gr.
I,
non
dubito, quin Pohl.
(cf.
1.
possumus ex
c. p.
quae
dj^iaxog)
;
21 et L. Meyer
427, rectam amplectantur sententiam,
stirpem, quae latet sub verbo ijx«w (ax),
cant,
invenitur in verbo
stirpem autem
j^ij^dxio
fuissc
j^ax
eandem
(cf.
invenitur locus, qui
enim
aliter res se
mus H267.
Tum
legimus,
7toXef.ioio
verbo
p. 178) nostris
J ^22,
tertii extat,
nem, neque
formula
esse di-
lam si Homerum inspicimus, nuUus
digammo impedimento est. Legimus
in Iliade TtoXvrixrjq
qui in fine pedis
cum
dvia%os pro
etiam latino
„vagio" firmatur, quod Lottner (K. Z. VII
vocibus comparat.
hiatu,
Pott. Et. Forsch. I,
ubi hiatus media in voce,
non habet iustam excusatio-
habet in neQirjxrjoev, quod legi-
sexies in
eadem versus sede invenitur
si cum Bekkero rcoXe^ov
dvgr]xeog, ubi,
syllaba dvg in fine pedis tertii producitur
^BB^^^
cf.
B
'^^^
\'y.::
686
51
"
H 376. 395.
^524.
.
iV535; idem esse censeo in
590.
Novem
formula d-avaTOv dvg^r}xiog, 11442. ^464. X180.
locis in initio versus legitur
JV834. 837.
355.590.
assentior, qui
digamma
Eadem
E
vox
rjxrj
B 209.
0159. M262.
Itaque Bekkero
textum recepit.
JT 767. ^213.
vocis rjxrjeaoa in
qui
ratione litera labiali hiatus illicitus,
est
181, sanatur.
enim legimus:
Ibi
Tvdeidi] fiiv iyioye dd'C(pQOVL Tcavra
iianci}.
Priusquam quaestionem de huius vocis origine instituamus, nobis statuendum est, eoma, sixTr^v, rjiyiTO, Yxelog,
e/cieixelog , d^iycehog, eioyiio, loxo) ad eandem pertinere
radicem
quae
;
Curtius
p. 588,
haec radix adhuc sub iudice
sit
cum
in eoi^e spirantem
j
suspicetur, ad radicem jVx, quae e djiz orta
autem,
djiY,
si
eundem
tum diversa
'Kvvfii)
et
cum singularum
sit,
confugit;
literarum
quae inest radici
significatio,
mu-
„dic'' {dei-
verbo eoiza, quominus hanc sententiam rectam
amplectamur, nos prohibent.
Ix investigandae ingressus est
cum digamma
„intrare" sub
ille
est.
sequimur, aradice sanskritica
v. d.
^dig" originem duxit; sed
tatio,
lis
valuisse (J€Joiy.ev)
Aliam viam originis radicis
nuper Sonne (K.Z.XV,87)
voce nostra defendens, radicem skr.
in
eoiyie
occultam esse confirmet.
^vi^*'
Putat enim
V. D. notionem aequitatis atque similitudinis, quae
verbo eoixa
inest,
in
mythicis
deorum mutationibus ab
ea re originem duxisse, quod dei in aliud corpus intravisse
putabantur.
^lyvmi^ ^e^oixwg
Sic explicat p. 91.
„einge-
im Geierprdgnantem Lo-
treten %n den Geier, d. h. in Oeiergewand, mithin
gewande
cativ."
verbi
hefindlich,
Radicem
dem Oeier
^vic*'
gleich, mit
nobis esse tenendam,
eoixa etc. investigandam,
ad stirpem
etiam mihi constat,
sed
notionem, quae sub eoixa latet, explicarc coVia enim, quam Sonne in significatione verbi no-
alia ratione
nabor.
stri
explicanda sequitur, nimis
ritatis
artificiosa esse
neque ve-
speciem prae se ferre mihi videtur; neque minus
'»'..•---.*
*"
"
"
?/:"
'
'
-
'
,
,->
-
.
52
incerta esse mlhl videntur ea, quae Chrlst p. 248
cum ad verbum
nostrae vocis origine disputavit,
aje
de
c.
1.
skr. vSksh-
„vIdeo" confugiat.
j
Leo Meyer Vgl. Gr.
cum
I p. 361,
doceat:
vIq „eintreten") schliessen sich wohl'iy.a), ly.v€OfAai
Daran (an
ich komme,
Ixdvco ich Jeomme an; lyavog „genugend", „fdhig"j
,^tuch-
tig" und vielleicht das seiner sinnlichen Orundbedeutung
friih heraubte prasentische Perfect EOiyia, alt ^ks:oiY.a ,,ich
gleiche,^' „ich hin ahnlich" recta
ductus est sententia,
argumenta, quae afferam, ut spero,
quae
radici,
cum
sub
latet
iutimum intercedere conexum cum verbo ivLveofAai
„venire" demonstrent. ixw, i>ivsof.iai, ad radicem skr. ^vl^"
EOLy.a,
pertinere iam vidit Curt, p. 128
non possum, qui
p. 91 assentiri
quamobrem Sonne
;
1.
c.
ixead^aL a radice skr. ^vl?*'
separandura esse putat. Etiamsi skr. ^vl^" de origine intrandi notionem
prae se
tamen praepositionibus ad-
fert,
iuvantibus signlficatlonem veniendi offert
propinquare,"
1. c.
p.
pra+
cf. ai-\iQ
vl^ „Ire ad, venire," atque
si
„se ap-
lustium
281 sequimur, in lingua Zendica eadem radix
per se veniendi notioni describendae inservit.
conslderemus linguam
humanam
(vi§)
cum
lara
in describendis notionibus,
quae tantum cogitatione concipl possunt, a motu corporis
proficisci,
videamus quae
sit
Tribus locls
in
qua eoixa a motu
sensum pervenerlt.
carminibus Homericis eoixa
XiGxa coniunctum legimus
B
via,
illa
corporis profectum ad aequltatis
58. .Fsldog
cum
dy-
cf.
re
[xeyed-og
ts
cpv^v
t*
ayxlora
.FSJ^oixeiv.
5*474.
t]
Tialg'
ay xlgt a ^e-
avttp yag yeveijv
.FOLY.eLV.
V.
89.
vrjygeTog,
fjdiGTog
d^avaT(p
dyxLGTa f e-
^OLKiog.
Eodem modo
bes
t,
ayxLGxa
cum
^eAGv.(a
coniunctum ha-
cf.
152. j^eXdog r« fieyed-og Te q)v^v t' ayxLGTa .FeFiGxtt).
--i*
ij?7w«''
-
':-
;*!''';- •";ZyT;
53
Videmus
valere puto ad
quam permultum
cendi formulam,
primitivum, qualis erat in voce
Si tenemus, radici
mula hanc
antiquam di-
his locis nobis servatam esse
inesse
j^lx,
sensum
statuendum.
recte
soiyia,
sensum veniendi, ista forex adverbio dyxKJva
significationem contineri,
perlucide apparet
enim
ayxiOTf^g
;
„proximus/'
significat
Itaque illam formulam sic vertamus necesse est:
„Er war ihm am nachsten gekommen an Grdsse und
Wuohs i. e, er war ihm sehr dhnlich, er glich ihm an
GrSsse etc."
Neque
STrieUelog,
eoiyca latet,
quod
^394.
legis:
^lfiovidrjg sTtisUsXog dd-avazoimv
—
—
^ 60.
I 485.
cf.
X279.
494.
momenti ad sensum primitivum raenucleandum est adiectivum
levioris
quae sub
dicis,
emeiy.6Xov dd^avdtoiaiv
d-eolg STtieiy.eX' 'AxtXlev
'FSO.
In his formulis praepositio
easdem
STti,
etiamsi
non
tanta
vi,
vices gerit, quas supra ab ayxiaxa susceptas vidi
mus. Praepositione enim sm, cuius natura etiam eo continetur,
quod motum ad aliquem locum spectantem
Et. F. I p. 511, efficitur, radici
cf. Pott.
notionem veniendi
Aog
latet,
qua
in dyxiOTa
mus.
describit
m, quae sub
inesse, ita ut
eadem
etice-
ratione,
souwg, ad sensum similitudinis pervenia-
8i autem constat, sotKa ad radicem
^tx
(skr. vi^)
pertinere, quae veniendi significationem amplectitur, nobis
mirum
etiam non
tum cum
tantum perfecto
Intellegimus
liquisse,
radix
videtur,
esse
quod radix graeca
^tx,
aequitatis atque similitudinis notionera describit,
quae
/•tx,
et
plusquamperfecto temporibus
igitur,
a
si
vocem
sensum
stabilita
atque
clara
utitur.
vestigia
re-
persequimur nobis ostendunt, quomodo
venieudi
ceperit
soty.a
notione
similitudinis;
munita voci
i™"^'^'''!'"!
SBi
profecta
paullatim
postquam haec
eWct
t^^inr jijiilBajfeMij;-irV'ilii)iri""
inesse
•
ac-
notio satis
coeperat,
tali
54
t
-
additamento^ quale est ayxiGxa, im-, non opus erat, ad
metaphoricam significationem huic voci vindicandam. Htc
res non aliter se habet, atque in eis verbis, quae ad mo-
tum animi exprimendum, primum vocibus d-vfxog,
q)Qi)v etc.
utuntur, deinde sensu metaphorico satis munito, his addi-
memoriam revoco verbum ovvquod cum a notione res componendi proficiscaad animum ad aliquam rem attentum describendum
tamentis carent. Lectori in
Ti&sad^ai,
tur,
primum cum voce
hoc sensu
cf.
Fulda
d^vf.icp,
satis stabilito,
:
coniungitur
H44. 027, deinde
cf.
additamento, quod est
Untersuchungen
iib. d.
d-vfii^, caret,
Sprache der homer. Ge-
dichte I p. 71.
Ab
soLy.a facillime
eo pervenire poterat, ut ad res, quae mores
aequitatis notione profecta radix verbi
respiciunt, significandas adhibita,
num
„decet."
quae,
Idem
idem
valeret,
vocibus latinis
est in
quod latiaequus"
„pa"r,
eidem sensui, quae verbo „decet" continetur, deiam metaphoram, ut ita dicam, am-
si
scribendo inserviunt,
non opus est, ad verbum i^keiv lectoris
animum advertere, quod Soph. Oed. Col. 738 idem valet,
quod nostrum „es kommt Einem zu'' „es gebiihrt," quam
significationem verbo eneoiKsv inesse constat, quod vertamus
plectuntur. Itaque
necesse est „es
kommt Einem
Sic postquam
et
e
zu.^
significatione
ex linguarum
et
cognatarum comparatione, radicem six, quae inest verbo
ad skr. ^vi^" referendam esse demonstravimus,
.Fesoixa eodem modo, quo XiXoina e radice Xi7t originem
duxit, a radice ^tx derivandum esse nobis statuendum est,
j^e^oiTia,
quam formam digammo instructam etiam apud Homerum
valuisse constat, cf. Hoffm. 1. c. II p. 36. Itaque Bekkerus
non dubitavit, digamma huius verbi in II carminum Homericorum recensione in textum recipere. ^eVotxfi in Iliade
habes:
A
119.
M 212. B 212.
j^ej:oiy,(6g
B
20.
B
190.
O
337.
90.
T
T
800.
522. 560. 604. 782. 800.
/70.
158. 170.
O
79.
T
W
493.
151. 219. 222. 449.
H 59.
.JiiiHiHttiiMMiiiiiMiiiiii
436.
/i:440.
256.
K
547.
^613.
388.
9.
E
^ 27.
87.
546.
-?*>
':?^f^^f^?^^%
-
w
'3:
;,;::/::;
M
T
r
P
z/
X
286. 350.
cWo
B
A
d^Eiycshog
gamma
Y
B 84
initialc
371. 372.
T
AY.Eloq
155.
2 77
em^ELKrg,
^
126.
quod habes
Bekkerus
j^e-
JS6. E450. ^467.
digamma T282.
^
B
649;
z/ 341.
accedunt
;
a^txcJc,*,
aspernatur
379.
his locis
(Bekker:
699. 758; aspernatur
a^EytijXiog
d^EiTirjg,
:
j^ej^oUelv
^a-
^ 638.
/ 399.
305.
'F 66.
347.
Q 630. JV 102
.S 548.
m 285. ^ 379. ^f/xeAog J 253.
P 88. 281. .^154. y423. X134
^386.
JTll. ^591. ^80.
W 430. ^
(3. pl.)
jrsjrUTrjv
131.
il259.
237.586. 592.
389.
151. 227.
iV53. 330. 688.
legitur
Z
78.
-:^
:\..:-:
464. 600.
S 474.
58.
ff 107.
^EOJ^eiyieXog
55
323. 725.
386.
st^y^Eiv)
*,^'!
iV357. 754. H136.
146. 385.
xvZa
:::''''
"
582. 742.
-.
'-
T
233.
idemque
/392.
^e^oitiev di-
X
286. 459.
est
71.
quibus
loci;
ei
a^EiyclCo).
in
i2595;
legit E^ofHEv et ETte^oiiCEv.
J
286.
ETtEj^oixEv
omnibus
enim
Cum
e forma «txwg colligat, e in e.foiy,ev reduplicationis syllabae munere non fungi sed prostheticum esse existimandum,
alterum digamma servavit
cf.
Hom.
Bl. p. 136.
keri sententiam verbo olda, eldcog firmari
monstravit Leskien
prae se ferre,
1.
c. p.
25
ss. e
eis locis,ubi Mj^oiv.ev
Hanc Bek-
non posse de-
reduplicationis sjllabam
legimus,
satis
certe
effici-
autem formis, ubi digamma initiale iam erat neglectum, etiam alterum digamma, quod extat post reduplicationis syllabam, vim suam amisisse, veri simillimum est,
ita ut, si non sesoiyte restituere possumus, lotxe legere
debeamus. Tum Bekkerus ^e^c^yceiv legit, quam formam
tur.
In
eis
non rectam praebere speciem mihi persuasum habeo. Productionem enim syllabae oi, quae est in ^e^(^y.eiv, tantum
digammo amisso effici posse constat cf. Ebel K. Z. IV
p. 171.cf. Leskien p. 27. Ut enim e ^aaiXej^a fieri poterat
aut /SaatA^a aut ^aoiXid,
ita
etiam in verbis
digammo amisso
vocalis aut antecedens aut subsequens produci poterat. Sic
et^yieiv
e ^ej^oUeiv (pro ij^ej^oUeiv),
est, ut
mqyeLV e
j^e^oqyeLv,
augmento amisso, ortum
cum digamma, quod
rum vocum invenitur, iam diu
in initio ha-
evanuisset. Vocalis antecedens
m
productam se praestat in forma
^a^oiy-viat orta
2
aloiyiviai
Itaque Bekkerus
erat.
^ei^omnai legere debebat,. sed si
rcstituendae erant formae ^e^oUeiv
qui
loci,
legendum
ei
atque
;
si
rationem
^418, htc digamma radicis
suam amisisse verisimillimum est,
invenitur
nostrae iam auctoritatem
itaque
et
volebat,
j^ej^oiwlai]
et
quorainus ^e^oiyieiv legamus, nihil nos prohibet
habemus
^e^i^yceiv
servare
j^
quae e
418,
non
'
est in fine versus:
verjviaiv eloiwlai.
A
stirpe ^ix,
eodem modo, quo
deidla^o^ai („begrus-
sen'0, reduplicationis syllabae in dec amplificata, a radice
„di9"
Z.
j;dik''
VII
originem duxit,
(dei}cvvf.u)
p. 201,
L.
Meyer K.
i.
e.
quam
369 protulit, cum aaxw e
(separare), ad quam etiam
Itaque probare non possum sententiam,
^eAav.v}.
nuper Savelsberg K. Z.
radice
cf.
derivanda est forma intensiva «/axw
quam
statuit,
XVI
„vish"
vocem skr. vishu ( = Aaog)
forma e/axw novam radicem
rivandam esse suspicetur.
p.
„vi^'
ortum atque ab hac
refert,
j^tx,
quae
sit in
Hfovm,
de-
skr. „vishu" ad radicem ^vish"
„separare," quae non ccrtis testimoniis firmata in lingua
sanskritica invenitur,
terea,
referendum
esse,
non
quomodo a separandi notionc ad
perveniamus, equidem non intellego.
inest notio:
constat; prae-
sensum
aequitatis
^fi^/trxw,
„aliquem parem, aequum facere
verbo
cui
i.
aesti-
e.
mare'' cf.£181, a qua notione profectum affxw eo pervenit,
ut
idem
quinque
n97
valeat,
quod verba ,,aestimare, iudicare,"
locis legitur cf.
T 197. E 181.
iV446 syllaba brevis
iV446.
in vocalem
in Iliade
O 332.
Q. 371.
desinens
ante
eiaxu) in caesura trochaica pedis tertiihiatum efficit;
idem
et
est i2 371, ubi in fine versus
cpiXqi
quamquam
legimus:
de ae naxQl «(Txw;
terminatio Dativi sg. in
t
exiens in carminibus
Homericis firmiorem servavit naturam,
cf.
Hoffm.
p.
84
tamen hoc argumentum nos prohibere non potest, quominus
vocem e/axw digammo instruamus. In hiatu illicito e/axw
57
£181
positum legimus
-
Hoffm. I p.93:
cf.
Tantum uno
eycoye datq>Qovi, Ttavra slaxo).
Tvdeidtj
Bekkerus hoc loco
—
cum
et
ipsi sit
consonae
est in i^ia-
legit <P332.
i"^/?? ^viAav.oixev elvai
de qua scriptura quid iudicandum
rus,
[xlv
loco quominus
digamma statuamus^ impedit augmentum, quod
mnev, temporale.
'
*
::-:;
persuasum
et
literae,
(cf.
sit,
Hom.
videamus.
Bl. p. 133),
spiritus vices gerere
Bekkedigamma
in
potuisse,
temporibus praeteritis digammo servato etiam augmentum
temporale
restituit.
Sic semper offert lectori
neque dubitat,
dave,
sj^(pvox6ei in
formam
^rjv-
textum recipere, cum „«"
easdem partes suscipere contendat, quas e
in eeiy.oai e^aag agere constat. Hanc Bekkeri sententiam
bene refutavit Leskien 1. c. p. 30 ss.
Qui digamma in
in his formis
avdavco
et 6ivo%oelv servare vult,
is
legere debet ^avdave
augmentum
digamma vim atque auctori-
et e/oLvo%6ei (aut eqtvoxoei,). Constat enim, ubi
temporale locum obtinet,
tatem suam amisisse.
Aeolica
esset.
^eMay.onev pro
laba productam
sit,
se
i]iayio/iiev.
aliter res se
sj^eAay.of.iev.
praebeat,
augmentum temporale
est:
non
in
Non
hac forma valeret,
litera
si
ibi
in
Productio
haec vocalis quavis
arsi
nobis scribendum
Cum
autem prima
syl-
ideoque nobis statuendum
voce nostra valere, scribendum
literae
offensioni esse potest,
habet in ^iaxofiev^
vocalis
t]
in
/^iaxrj
cum Hoffmanno duce
ante voces a litera
nobis
(I p.60)
vocali
inci-
Quae res cum ita
sit, tantum uno loco digamma in voce aaxw apudHomerum vim suam amisisse videmus, quod nos impedire non
potest, quin aliis locis, ubi hoc verbum extat, digamma
pientes productionem servare possit.
statuamus-
Sic
cum linguarum comparatione tum argumentis
re metrica repetitis constat, eoix,a,
eiayio)
e
ad radicem skr.
„viQ" pertinere, quae in lingua Graeca certa reliquit vestigia
;
quae
si
dici, ^fcx inest,
sensum primitivum, qui
adhuc cognoscere possumus.
persequimur,
ra-
•^W:.
58
Tum
huc referendum esse puto hlatum
extat verbis : noxvia
centum tredecim
tionem
309
cum
;
784.
J
50.
O
2
JI 439.
^ 55.
cf.
^ 572
versus sede legitur -^611.
J
15. 32. 69.
In
5.
E
8. 24.
383. 392. 407. 421. 461.
^
292. 298. 312. 342. 360.
O
T
B
O
426.
B
O
13.
20.
E
N 154.
K
i2 25.
Locorum numerum
5.
329.
eadem
in
209.
H 432.
^
O
14.
2
Locis, qui restant,
sunt enim hi
2
:
^4 536.
444. 447. 457.
O
119. 168.
6.
367.
consideramus, tantum
si
mendant, cura ea exempla, quae vocem^fljojy
legatur
184.
65. 101; lon-
versus, qui praebent Trorvm^Hiojy, Hteram spirantem
ut aut in initio versus
vox
versus
desinentem "Hqt] ex-
384.
;
(D
194. 225. 243.
H 411.
392. 418. 731. 832.
/ 254.
407.
^519.523.545.
153.
(D 328. 369.
digamma prorsus aspernatur
'^Hqti
initio
cf.
90. 143. 214.
33. 70. 133.
156.
T
721. 748. 893. 908.
271.
syllabam in literam consonam
cipit:
J
Y
97. 114.
gam
755. 767. 775.
{IsvxojXivip^HQy) et
^Hqti legitur locis quadraginta duobus.
B
E
78. 130.
xQvood^Qovog ^Hqtj
]
T106.
locis viginti Xevy.(6l£-
208. 595.
£2 55. cf.
112 (Xevxcokevov "HQtjv)
551. 568.
239. 357. 360.
B 217. O
350. 381. 484.
377. 418. 434. 512.
Y
^
cf.
eadem versus sede
in
legamus,
''Hqti
illicitum, qui
quae in Iliade locis
197. 222. 263. 300. 329.
Ttoxvia. "Hgt].
N 826. S 159.
34. 49. 83. 92. 100. 149.
vog
Vox ^Hgr],
'^'HQrj.
legitur, vicies quater in fine versus lec-
praebet:
198. 218.
Y
;
aut
ita
exhibent,
longam syllabam
literam consonam exeuntem excipiat,
etiamsi
ei
comin
literae spi-
non obvia sunt, tamen nihil valeant, ad literam spirantem vocis initio trlbuendam.
Ut mlhi videtur, iam
Hoffmannus (1. c. I. p. 93) recte iudicavlt, els versibus, qui
ranti
praebent Ttorvia "HQrj, formulam contineri,
quiore poesi ad
Homerum
Haec formula, cum
quae ex
usum Imltaquam formula Xsvv.uksvog
Omnino mlhi persuasum est.
antiqulorls poeseos
retur, literam spirantem servavlt,
"Hqtj
iam aspei-nata
anti-
pervenerit.
est.
I
Ti
-IM--
'-
-
^.—'.."'-^-
'
."^"
'/";•: '/-/:^'
~-:fiy:
-.
'%
'.
-
"
59
'
universam quaestionem de usu digammatis apud
maxime
ea re
quam Fulda (Untersuchg.
digammate
quae
servatum,
et
Homerum
illa sententia,
vocibus
p. 7) protulit, ducti, in
perlustrandis
instructis
conamur,
ostendere
qua digamma nobis est
formula,
antiquissima
sit
quod
iuvari atque illustrari,
quomodo factum
ut
sit,
alia
exempia hanc
formulam secuta literam labialem servarint, aut, cum illum,
ut ita dicam, archetypum neglegerent, literam Aeolicam
a se alienam praebuerint.
E digammate autem neglecto
non statim concludi debet, locos, qui huc referendi sunt,
tamquam interpolatos posteaque additos, a textu carminum
Homericorum esse removendos, id quod Hoffmannus saepe
statuit.
quaenam
Si quaerimus,
initio
vocis
'^'Hqt]
formis, quae
duntur,
valuerit,
j^rjQa et j^rjQayilrjg,
Aeolica inchoavisse.
spectum
satis
Cum
lium secutus exhibet,
deae
egit,
fugit, ut
et
tra-
certe efficitur,'.H(oa a litera
non in conK. Z. V, 282 has formas Py-
auctore utor
Meyer: Bemerkungen zur
qui p. 18
p. 119)
Pylii libellus mihi
veniret, Pottio, qui
Gott. 1857,
linguarum comparatione
duce (Mythol. Beitrage
Pjlio
quae in
fuerit litera spirans,
et
— 21
altest.
lam Leo
locuplete.
Gesch.
d.
gr. Mythol.
de natura mythologica huius
ad radicem sanskriticam „svar,* „lucere" con-
nomen
Voci "Hqt] accurate
recte explicet.
re-
sponderet forma sanskritica „svlivd,* quae iuxta ^svar" (coe-
lum) easdem vices gereret, quas
substitutus
^sv''
derivationem
gularum natura
et
sub utraque voce
1.
c. p.
dicit
,
non
254.
in
Vjdv
=
etiam amplectuntur
Preller: Gr. Mythol.
firmetur,
ut
est,
skr. (s) „tkrsi" iuxta ^jStar*
Spiritus asper hac in voce literis
(N. pl. staras) suscipit.
124.
1,
Itaque
Hanc
skr. „sv^du.''
Curtius
cum
1.
c
p.
113 et
et literarum sin-
splendendi coelique significatione, quae
latet,
haec etymologia vocis "Hqt]
satis
quod de derivatione ab cctjq, quam Christ.
Platonem Cratyl. 404 c. secutus, veram essc
est,
verba faciamus
;
neque
iiiiii
minus
improbanda
est
60
sententia,
-
quam Sonne K. Z. X p. 366 de origine vocis
cum "Hjoa e ^eOQa i. e. skr. usrS, ortum esse
^HQtj protulit,
suspicetur;
quae explicandi
eandem desideramus, cum
videtur neque
modo
protulimus, multo simplicior
Herae plane amplectatur. "HQa
/•,
nimis audax mihi esse
ratio
derivatio,
quam
atquc naturam deae
sit
quae erat
spiranti,
litera
instructum fuisse, etiam aliud argumentum demonstrare
mihi videtur.
Constat enim,
nomen
^HQay^Xijg
stirpem pertinere, quae sub "^HQa est occulta
Bemerkg.
etc. p. 29.
extat
impedimenti
:
L.
Meyer
Voci HQay,lrjg in lingua sanskritica
quam quominus statuamus
responderet forma,
ad eandem
cf.
^svava^raras*'
gloriam habens; gr.xAeVog
(st.
i.
e.
nihil nobis
splendoris,
xleseg, xA«€g)
=
solis
skr. §ravas
eandem rem, quae saepe
exprimitur epitheto xAtrog, deorum et heroum nominibus
addito; atque hoc nomen maxime esse aptum ad deum
nihil aliud describere vult, atque
est, qui neget.
Ab hoc Graeco
nomine non separandum esse latinum ^Hercules," quam
vocem Mommsen: Unterital. Diall. p. 262 ab ^hercere*'^
^QTiEiv, certo fundamento non usus, derivandam esse putat,
optime demonstravit Grassmann K. Z. XVI p. 104 Quod
8oh*8
describendum non
:
attinet ad literam labialem,
qua
apud Homerum haec
Aeolica uno
nem
litera
brevis syllabae in literam
cisse videtur.
cf.
^*^
HQaxXrjg"
fuifr
loco
praeditum,
productio-
consonam dcsinentis
effe-
Yl4b:
reixog ig af,iq)ixvTdv ^rjQaxXijog ^eioio.
Longas vocales
productas vidi
Qua ex
arsis
locum obtinentes ante 'JEfjoaxA^g
25.640. ^117.
5 658.679. ^690.
re videmus
vocis '^HQaxlfjg, quod in Iliade
j^
paucissima vestigia reliquit, iam Homeri
eo fuisse,
ut pauUatim
lam ad vocem
locis,
'
e
Hqtj reversis
quibus extat hiatus
digamma, quod
et
statuendum
nobis
illicitus
:
est,
eis
notvia ' Hqi], valuisse
linguarum comparatione
ex ipsa Graecorum lingua
temporibus in
memoria evanesceret.
linguae
repetitis
satis
--
et
est
argumentis
firmatum.
-f-f IUit1tkilAtlU[iMir~
iMiiiiiiiBiiiiiiiiiiir
-•--"-'"-
-^-
-.>::.^.^;^
Itaque his locis litera Aeolica Bekkero
Hoc
erat restituenda.
loco nobis non neglegendus est hiatus
extat verbis 7c6tvia"H^r]
cf.
z/2;
quam metricam
tatem eo removere conor, quod verba noTvia
spiritus asper in
voce
qui
illicitus,
difficul-
cum
'^H^i],
vim literae spirantis j, ex qua
formulam noTvia^'Hgrj secnta. esse
''H^t]
originem duxit, servasset,
contendo. "H^r] enim ad radicem sanskriticam „dyu," quae
etiam sub adiectivo „yuvan''
esse, constat cf.
Benfey
idem
statuere
quae saepe in versus
h'ceat,
latet,
II, 210. L.
Meyer
1.
c.
Eodem modo, quo
p. 298.
debemus de verbis wx«a
Nomen
quod
Igig,
Iqiq
hoc loco
fine leguntur. Itaque mihi
de litera spiranti, qua oh'm vox Igig
accurate agere.
referendam
antiquam dicendi formulam contineri
verbis Ttorvia "Hqt]
intelleximus,
= „juvenis*
Wzlexic.
VII
Legerlota K. Z.
p. 44.
:
fuit instructa,
in Iliade locis qua-
draginta duobus legitur, novies in fine versus
cum
epitheto
nodag wjtfa coniunctum habes cf.
425.
^199.210. .^202. i2 87.188; in eadem versus sede etiam
novem locis legimus ^odrjvefiog wxea Igig B 786. E 368.
195.
168. 200. 2 166. 183. 195. i2 95. Semel tJxea ^lqig
J5 790. 795. /'129.
:
^
epitheto alio carens tibi obviam
ticula de tonea
eq)aT\
coqto de iQig,
Eandem mctricam
quarti
^201.
legitur: ^day:
il 144.
legimus
jQig
O
172;
'Fl^S.
interiecta par-
Praeterea hiatus
qui extat in fine pedis secundi, efficitur verbis:
illicitus,
wg
d'
fit
Ex
£2117',
"i&i
aliis
quae
leguntur
idemque
%i
cf.
nihil
de
399.
litera
A
186.
spiranti
potest; initium enim versus obtinet iQig /"121.
185.
055.157.144.206.
pedis
fine
cst in fine pedisprimi, ubi
Taxela
locis
Q 77. 159.
409.
invenimus in
difficultatem
.5182.
O
158.
concludi
398.
A
^143; longam syllabam
in literam consonam desinentem iQig excipit P547;
lite-
ram initialem spirantem prorsus aspernatur jB 353. 365. -^27,
E locorum numero colligere debemus, verba nodag et Ttodrjvef.iog wxea iQig et wg ecpaT^ wqto de iQig duas amplecti
formulas, quae antiquioris poeseos usum imitatae ita erant
62
non a
in usu, ut literam spirantem
se
alienam praeberent
sed iam Homeri temporibus vim literae spirantis in voce
nostra in eo fuissC; ut et valere et pro nihilo haberi pos-
modo
exemplis, quae
attuli,
satis
certe efficitur.
tera initialis quae fuerit in voce
/|Otg,
si
set,
mannus
(1.
c.
Li-
quaerimus, Hoff-
II p. 40 ss) et Bekkerus in
Homeri
altera
recensione ^ voci nostrae vindicant, quod Hoffmannus eo
firmaro conatur, quod sub
voce
tina
^viridis"
Iqii^
eandem stirpem, quae
continetur,
latere
docet!
la-
Alii viri
qui ad «l'(OW, c^ew confugiunt (cf. Preller: Gr. Myth.
390 Anm. 2), ut huic nomini rectam afferant etymologicam explicationem, mihi persuadere non possunt, illam,
docti,
I p.
quam
ingressi sunt,
Quod
viam optime esse munitam.
enim Graeci deam, quae nominatur Iris, nuntiam deorum
fuisse dicere solebant, hoc munere non veram atque primitivam deae Iridis naturam contlneri, quicunque in rebus
mythologicis populorum Indo - Gerraanorum examinandis
versatur, concedet.
Naturam autem primitivam deae
dis sub arcu coelesti latere,
apud Graecos
inserviebat,
cui describendo
e
duobus
eius
qui
locls,
Iri-
nomen
in Iliade
inveniuntur, colligere possumus.
P547 enim
legimus:
r^vxE 7toQq)VQirjv Iqiv d^vrjTolGi Tavvaar]
atque
^27,
ubi
Agamemnonis
lorica describitur, haec ex-
tant verba:
TQEig hiaT€Qd^\ 1'Qiaai ^e^oixoTeg, ag ts KqovIcov
ev VEcpsL aTrjQi^s TSQag (.ieqoticov avd^QcoTttov.
Sin autem nomen „Iris" de origine arcum coelestem
significare solebat,
facillime
fieri
potuit,
ut,
quo magis
haec dea a coelo ad terram revocata ad hominum naturam
accommodata
ceretur.
ranti,
cf.
est,
nuntiae deorum munere functa csse di-
L. Meyer,
Bemerkg.
qua vox iQig instructa
fuit,
p. 45.
Si de litera spi-
quaestionem instituimus,
argumentum e Pausania repetitum (H, 19,
tialem digamma fuisse confirmare videtur.
4)
literam
Ibi
enim
.jiiiMkHaiiaiMiiuiiHiiis^^
ini-
le-
r^
gitur: aneiQyaaTai de
^o)f.i(^
tovto
sed utrum haec dea Laconica eadem
ayaX^a
juev
BiQi6og',
atque Iqiq, nccne,
sit,
Itaque cum hoc argumentum in nonon multum valere possit, ad linguas cognatas confugiamus necesse est.
Supra vocem '^'Hqtj ad
formam sanskriticam ^svHva,'' quam ab eadem radice, quae
in dubio relinquam.
stra quaestione
inest substantivo „svar" (coelum), originem duxisse
stat,
habeamus, brevem vocalem
terae
i.
^sl"
suscipere posse
e. oj^idiog,
Graeca partes
in lingua
—
li-
Adiog,
ad stirpem pronominis tertiae personae
;,sva,*
j^e
longum
cf.
Curt.
cf.
a^a ortum
e.
i.
gumcntis firmatur
potuisse,
i
sic
qua Graecum
licet,
con-
referendam esse demonstravimus. lam cum pro certo
Curt. p. 352
apud Graecos
„&''
cum
praesertim
c. p.
1.
est,
pertinere certis ar-
—
nobis etiam statuere
in
productum
l
hanc
potest,
fieri
si
mutato^
*
—
Aq.
etiam hanc speeiem praebere potuisse:
non
quae in
(in svlirll),
longo a in
transiit,
^riQ'
transire
quae sequitur,
syllaba,
mutationem effecisse videatur, quod
est,
quod miremur, syllabam svsir-
Graeca lingua in
642.
Ut mihi
i mutata est,
quod
vocalem antecedentem sibi ac-
videtur, vocalis 4 hac in voce ideo in
altera syllaba,
commodare
vocum, quae
«
munere
%t,io
quae est
e
literae
a functam exhibent,
ita
invenimus
—
ay.l7iiov
Curt. p.l52. L.
cf.
earum
—
i]
Yad-i
—
et i in
IWw,
eadem
aycrjTttov
p. 140.
"Hqt].
In hac autem etymologica derivatione nobis non of-
fensioni esse potest spiritus lenis,
ctum videmus.
Spiritum
aai-iEvog, rjdog,
quo nomen
iQig instru-
lenem etiam vices literarum
initialium „sv" gerere posse,
Sic
parte
cf.
Meyer: Vgl. Gr.I
^lQig
.
cf.
etiam vocales literae
substitutas
si
maxima
in
a ortum praebent, eaedem radices vocalem
literae
— edog etc,
voco
Ut autem
voluit.
t
tg,
certis
quas voces iuxta
arguraentis
^do/.iai
firmatur.
atque avdavo) in-
venimus, ad radicem sanskriticam „svad'' pertinent, itemque
*---•'
'—
^^---n.
.-
""-
-'.
-
.
T" - .
-.
.'^fc—HM
-
^^'"^i^^^^^.^-i^-^ffVj--^'''^
64
ortum esse
sd-og, T]d-og e oj^ed-og etc.
p. 615.
Id quod
stirpi
dem terminationem
Iq
inservit,
voci J^lQig forma sanskritica ^svS,ri*
quin creemus,
deret.
Curt.
est,
ean-
—
t.
Itaque Graecae
(svfi,ryS,s
quam
(Gen.),
nihil nobis extat obstaculi, accurate respon-
Illud d,
quod nobis
eiusdem originis
profectus) et in
Curt. p. 563.
cf.
quae in lingua Indica
amplectitur,
nominibus fem. gen. formandis
suffixum
g^Iq)
e.
(i.
constat
satis
est,
svjirjlls, si
obviam
in genetivo j^iQidog
cuius est
j
in narjas
(Nom.
pl.
fit,
a nart
hunc genetivum formaremus.
Nomen igitur
slQig,
cum
quod,
kritlca ^svar,'' cui inest notio splendendi,
fectara fuisse demonstraverimus,
cf.
a radice sans-
etymologiam pro-
eandem stirpem
continet,
quaelatet sub skr. ^svar^m. ^coelum" atque sub Graeca voce
"HQr],
naturam primitivam eius deae, cui
cst
cum
coelestem fuisse ostendit. Quae res
nomen
ita sit,
j^lQig,
iQig
i.
e.
non solum metricis
OJUQig digammo instructum
argumentis sed etiam linguarum comparatione demonstrasse mihi videor.
Ultimum denique exemplum, quo
fnisse,
Liatus litera Aeolica removetur, est: z/486 i^€Taf.i\
Azvv quem locum hiatum
p.
praebere
illicitum
ocpQa
Hoffm. I
92 docet.
Vocem
Yrvg
digammo instructam
Te-
fuisse et versu
rentiani Mauri p. 2397
„Quamque
Ikvv dicunt Achaei, hanc ^Ltvv gens Aeolis*
et linguis cognatis satis certe
Hoffmanno
p. 32. Pohl.
(II p. 33)
1.
efficitur,
quae extat in
stirpem pertineat,
c. p. 17.
non
est
Peters
neglectum.
c. p.
1.
cum ad eandem
digamma ab
cuius
he-q^
cf.
Ahrens, Aeol. D.
17. Curt. p. 349. Invenitur
haec vox etiam E 724. Sic postquam eas voces, quas digammo
instructas fuisse constat, ex
das esse demonstravimus,
ubi hiatus e litera spiranti
lilius literae
cipue
tum
vim
in initio
efficitur,
cum
Hoffmanni exemplis excipien-
eos
s
locos
examinare volumus,
iustam repctit excusationem.
vocum nondum
ante eas vocea,
evanuisse, prae-
huc refe-
quae
rendae sunt, productiones breviura syllabarura
I'
in literam
iJM ti"^iiii'iinTiiiriniiiiiiinf WMiiiiiiiii^lMl
wmmm
•
'
'^'-'^--i
i
J
-
^6^.
^2'
•
."
'
\'^i^-:::-'
yT*^5^:^>^?0-'
m
Ttaque tantum hoc
consonam desinentium inveniuntur.
argumento moti ad literam spirantem s confugiemus. lam
supra vidiraus, quanta fuerit
vocum
initio
ejfw et
f'3og
quam
vis,
reliquit;
eog literam initialem, quae fuit
s,
litera spirans s in
etiam
pronomine
in
apud Homerum nondum
prorsus evanuisse hac, quae^sequitur,
disputatione osten-
dere conabor.
Pronomen
rum formas
tertiae personac,
j^ov,
Hd-ev, ^eio
quod nobis apud Homc-
(^«'o, j^sv) ^oi,
offert,
j^e
que minus pronomen possessivum ^og atque s^og
Graeca
vestigia reliquisse, quae praeter
digamma
initialcm in his vocibus valuisse ostendunt,
qualis est
quam
in
carminibus Homericis,
literam spirantem
s fuisse
ne-
in lingua
h'teram
e re metrica,
colligere
possumus,
linguis cognatis efficitur.
Habemus enim in lingua sanskritika stirpem pronominis
tertiae personae ^sva*', a qua in h*ngua Graeca originem
ducunt j^ov ^id-ev, j^eio, seo ^ev, ^oi se atque pronomen
possessivum ^og, quas formas e
a^e
cf.
Curt. p. 352.
est. cf.
nomine possessivo secundae personae reog (quod
atque formis,
138)
=
liog
et aj^og
respicimus, eog e aej^og
si
dum
oj^oi,
Etymologiam vocis
natum essc nobis statuenSchleicher: Compend. p. 219. Ut enim pro-
ortas esse constat.
eog
aj^ov,
aov, viiv
=
legis
^
quas nobis praebet dialectus Dorica,
aoi
(cf.
(5
619.829. A559. o 119)
eo
adducimur, ut has formas a genetivo secundae personae,
qualis est in lingua sanskritica, ^tava"
(Nom. „tvam*)
nem
cum
duxisse dicamus,
ita
etiam e^og,
nis tertiae personae «sva" in ^sava" amplificaretur,
Tot
aej^og gessisse nobis
quod
mus
in lingfia
(cf.
pro certo habendum
origi-
pronomi-
stirps
est.
vices
Accedit,
Latina antiquius „sovo* pro ^suo'' inveni-
Corssen: Ueb. Ausspr.
etc. I p. 175),
qua forma
sententia nostra de origine vocis e^og etiam firmatur.
eadem
k^oi,
stirpe
ke,
amplificata „sava*
etiam
derivare
Ab
debemus
quae formae e ae^oi, aese ortae esse habendae
sunt. cf. Leskien p. 37.
Itaque Hoffmannus (II
5
p. 13) in
/•Wf
'"
-
66
errore
cum
est,
kog e
in
e
digammo ortum
esse
dicat.
Argumenta e carminibus Homericis repetita si respicimus,
pronomen personale tertiae personae, quod in Iliade locis
quingentis septuaginta legitur, novem locis productionem
brevis syllabae in vocalem desinentis
difficultas litera initiali
structum
fuit,
205. 7278.
X
tbsoi
anh
307
s^
removctur.
Hn
quae metrica
efficit,
qua olim pronomen nostrum
in>
Z62. it465.
M
cf. «tto
j^id^EV
Y261. J?343. nqoTi foX 0)507
Neque minus certe constat, pronomen
*).
iV163.
apud Homerum aliquot locis
literam spirantem s servasse; quod non mirum esse videtur, cum iiteram s in hoc pronomine diu valuisse e forma
possessivum, quod est soq,
possessiva, quae est ffyog, perlucide appareat.
cher Compend.
Ut enim metricam
p. 218.
quae productione brevis syllabae
quae
^og,
in Iliade locis
oritur, tollamus,
centum tredecim
B 832.
sriv
aQcc ^«^
debemus cf. ovde ^ovg
E371. Z192. ^226. iV376.
s
exeuntis nihil
i
concludere ausim,
gum
et
que
E71
quod hoc
breve invenimus
{noaai j?^)
i
certi
apud
HoflFm.
cf.
JT542
{ad-avel
fuisse
lam
restat, ut
de
P196.
de
aj^og
d-vyccTeQa
litera
Homcrum
E
pro-
initiali
et lon-
p. 162. cf. p. 84.
Itaj^^)
initialem „8" voci j^og
log, eoI ki
formam primitivam pronominis
formae
s^) i236 {ts-mT
I
non multum valere possunt, ad h'teram
vindicandam.
Schlei-
ti-aditur,
A 330.
substituere
ductione dativi in
cf.
difficultatem,
agamus. ae^og
kog supra intelleximus,
neque minus certis argumentis usi opinionem eorum, qui £
e digammo ortum esse dicunt, falsam atque a Graecorum
Nihilo minus Bekkerus
lingua alienam esse ostendimus.
in altera Homeri recensione multis locis, quibus hiatum
removendum esse putavit, formam eog, digammo initiali
1) Sic
dubitationes Hoffmanni
ductiones molestiores esse
dicit,
(cf.
II p. 63. p. 123), qui
toUuntur.
Si
has pro-
autem idem Y. D.
has productioues ideo duriores esse contendit, quod digamma fuerit
litera
quam aliae consonantes, falsam amplectitur
quam bene refutavit Leskien p. 44. 46.
infirmior,
tentiam,
^^^^uyggfHHIIii
sen-
Bekkerus enim verbis Apol-
instnictam, {^eog) praebuit.
(de pronom.
lonii
Ahrens. Diall. I
Ttalda et
m
quem locum excitatum habes
p. 136);
A.
p. 31.
ycadea,
eo adducebatur, ut
4,
quae exempla Apollon^us e
pro
lyricis
eov
poe-
tis attulit, legendum esse putaret ^eo»' Tratda, et ssd xadea.
Sed iam Ahrensius illo loco j^ov et ^a restituendum esse
recte iudicavit. cf. K. Z. X p. 67.
In Iliade vocem eog
locis quinquaginta novem legimus
^83.496.533. B 549. 662. i? 314. 318. 321.371. Z483.
H 190.
M
403.602.
K 204. 256.
/ 148. 290. 420. 687.
44.
222.292.403.
84.
^ 47.
547.
H9.
iV26. 419. 513.522.
11.
P90. .^5. 132. T 132. 277. 399. r343.
552. X98. 404. W3. 295. 360. 403. ii 1. 165. 211. 296.
223. 266. /1192.753.
53.
322.416.511. 755.
Bekkerus ad hiatum removendum, qui extat in pede
tertio ante caesuram trochaicam, si eog legimus, septem
locis ^47. M84. S223. T277. W'd. i2 1.416 scripsit ^ed>/,
idemque
fecit,
ut hiatus in
/420.687; neque
aliter res
pede primo toUeretur -^533.
sehabet^296, ubi longa
laba €1 ante eov producta servatur.
merum
ubi V
accedunt etiam
non
attuh',
ad
j^eov
formam ^eov
sibi se
enim esse mihi videtur,
sexies servavit
.^5.
i2 165.
nu-
511
Sed
restituit.
in
constantem praebuit. Mirnm
quod cum
restituendum v
P90.
Ad hunc locorum
^83. B649. M222.
deleto
ecpeX7ivgTiii(p
V icpeXx. delcndo
syl-
ecpelyc.
eis
locis,
deleret,
quos modo
idem
v eq>eXx.
^343. 0)53.553. X98, quibus
locis extat hic versus:
oxd-rjoag d'
aqa ^emev e^ov ^ieyalrjTOQa
(all. ^eiTte
TtQog ov fieyaX.).
d^vpiov.
.
quamquam -^403, ubi idem versus legitur, Bekkerus
voce esog digamma initiale restituit:
o%d^oag
ubi
(J'
aQa ^elne
in
j^eov fieyaX.
Tum idem V. D. eo peccavit, quod omnibus locis,
formam /eog restituere non potuit, esog spiritu leni
instructum in textum recepit,
quamquam
spiritus aspcr et
^'^--^•^•^^
_
.
^
.-..»^
.
-^
-:-..-^-
(f*^^ir^% ^rf^^^i-^ •'^^-^
68
linguarum comparatione
ratam rautatam
est.
libri
Kuhn
(cf.
ubi literam tenuem,
cis,
m.
tionem,
quam Bekkerus
aspi-
exhibent, satis certe firmatus
scr.
iC204. iV513. J7192.
cf.
Z. II p. 267) et eis lo-
quae voci «og antecedit, in
T132
secutus
all.
est,
cum
Itaque
ad metricas
ra-
difficul-
voce eog ortas, removcndas, a Graeca lingua alienam
tates,
esse viderimus, quid nunc nobis de eis locis, ubi «og hia-
tum
effecisse
sequimur,
mus
Xvxo
:
<5'
Hoffmannum
statuendum est?
videtur,
ylM. M84. H^^S. T277.
aywv, Aaog 6k
e^Frjv
mi
^l
^^3.
si
(ubi legi-
v^a exaoTog) 416 iu-
stam nanciscuntur excusationem e caesura trochaica pedis
(cf. p. 88).
tertii
Sed
si
X
consideramus, vocem eog,
quae,
Odyssea nonalegitur,
si
pronomine
ginta tribus locis
cum
possessivo
primae personae, i/uog, quod eodem Ahrensio teste treAhrensio duce (K. Z.
p. 66), in Iliade et
centis fere viginti locis in carminibus Homericis extat,
comparamus, multo maiorem numerum locorum nobis offerre, ubi hiatum efficit, quam s^og; metricam difficulta-
tem,
quae hiatu
non
oritur,
e versus sede,
firmiore primae syllabae vocis hog,
mus necesse
est.
sed e natura
veniam repetere
dica-
s6g enim eis locis, quos supra dixi,
ceptis etiam in tertio
pede hiatum
efficit
/J
ex-
247. 258. d 338.
Videmus igitur, sextam
eorum
locorum,
ubi
fere partem
eog in carminibus Homericis legitur, metricam efficere difficultatem, cum efj.6g,
quod locis quattuordecim in eadem versus sede traditur, (^565. ^412. E896. /57. JI848. y 20. 205. x 178.
e 76.
428.
Tj
/f
134. X 614. o 132. q 129.
199. 222. 258. ^249.
tiam locorum, quibus extat,
w 328) partem vicesimam
ita praebeat, ut
auctor
ter-
sit hia-
Attamen non solum in caesura trochaica pedis tertii,
sed etiam pedis primi pronomen eog ter causa hiatus est.
tus.
cf.
^ 533.
/ 420. 687.
Si reputamus,
his locis
contineri
tertiam partem eorum exemplorum, quae Hoffmannus
tulit,
ad hiatum in hac
firraatur sententia nostra
versus
sede
excusandum,
at-
etiam
de firmiore natura primae sylla-
cum
kog, quae,
bae vocis
nondum
spirantis s
autem literam initialem
luisse statuamus,
(5'
avT<^
hot
,
s
in
i'ie,
Homerum
hac voce apud
N4Q6 ag
quo loco
brevem syllabam
in
7,
»;
Ut
Homerum
va-
^ide Xacov e-d-vog
:
avzi^
irciaTto
consonam literam exeuntem proformam pronominis personalis,
eog recte explicandum, su-
cum sub utraque forma
ideoque primam syllabam
stirpem „sava"
candem prae
Hoffmannus quidem (I
se ferre originem ostenderimus.
p. 103)
literae
ubi legimus
pra intelleximus,
occultam esse,
vim
amiserat.
in caesura serainovenaria ante
ductam invenimus. eol
multum valere ad possessivum
,
oreretur,
(r€-(^oc,')
nos cogit praeter
ig d-aXafiov kov
(Aevov kol
e
prorsus apud
h
hac productione nihil demonstrari posse docet, cum
ad eas pertineat, quae efficiuntur
in caesura seminovenaria.
Sed videamus, quid de hac Hoffmanni sententia iudicandum sit. Ex illis undecim exemplis, quibus ille V. D.
opinionem suam firmare vult, sex eiusmodi sunt, ut productiones e
literis initialibus
^
gulae voces instructae fuerunt,
Sic i2 765 nihil
tionem.
gammo
Peters
verbum
valere
s, j,
c.
p. 17. Curt. p. 189.
e%(a inchoavisse
quod «Vog a
potest,
inchoavisse iam diu constat,
1.
quibus antiquitus sin~
rectam repetant excusa-
cf.
Leskien
1.
Litera spiranti
demonstravimus
quae inveniuntur j?752.
enim legimus:
ductiones,
c. p. 13.
s,
(cf. p.
di-
qua
a
40), pro-
396, sanantur.
Ibi
pronomen relativum
ince-
nevTQrjvexidg exov.
Spirans paiatalis
j,
a qua
pisse constat (cf. p. 98), productioni, quae extat u4 85 {&eoTtQOTtiov oTi j^oia^a), iustum affert auxilium.
ubilegimus: xaTtjQecpeag
idi cf. p. 103; atque
De ^589,
£"357 produ-
ctionem syllabae ov in Iloaeidaov, inafxvve e vocativi natura
optimam nancisci explicationem,
p.
124
ostendemus.
Itaque Hoffmanni sentcntia tantum quattuor exemplis
matur;
nam
iC281.
»139. T396. ^74.
fir-
productio brevis
l^"
70
syllabae in llteram consonam desinentls llterls splrantibus
E
excusari non potest.
rum
nihll
tam autem exiguo numero loco-
de magna firmitate caesurae semlnovenariae con-
Haec exempla
cludi posse quisque intelliget.
satls certe
demonstrant, cum vis spirantium literarum, qualis erat in
vocum, iam e llnguae memoria evanuisset, poetas,
falsam analogiam secutos, sibi licere putavlsse, ubicunque
inltlo
brevem syllabam in consonantem exeuntem productam servare, cum non intellegerent, hanc productlonem
vellent,
antiquitus ante eas voces permissam fulsse, ubl lltera Initialls
aut ^ aut
j
aut s fuerat. Si d 643 In arsi qulnta le-
avT^ Ita, ut rj productionem servet, haec
metrica difficultas non eo excusatur, quod 1112 In cadem
gimus:
t]
iol
versus sede legimus:
nobis statuendum
i]
if.iol
poetas,
est,
avxi^ (cf. Lesklen p. 39); sed
cum non amplius
novlssent,
splritum asperum in pronomlne eol vices spirantis literae
gessisse,
non
ideoque productionem
dubltavisse,
praebere,
fult s,
permissam
ri
hanc vocem etiam eo
ubl e litera
etiam apud
s
esse,
productam
loco
vocabuli subsequentls nihiJ
initiali
Itaque llteram spirantem,
auxili afferri poterat.
€^6s
vocls
Homerum
quae in
certa reliqulsse vestigla,
hac disputatlone demonstrasse mihi videor.
Eis vocibus, quas a litera splranti
s
inchoavlsse car-
adnumerandum
rj.
splritum aspedemonstrativum
Htc
pronomen
o,
est
rum e s ortum esse et pronomen sanskriticum ^sa, s&," et
mlnibus
Homericis
formae Graecae
satis
certc
efficitur,
arjfneQov arJTeg (att. rrjiueQov, rijteg),
nostri prohominis stirps continetur, ostendunt
353.
01 et al in
repetita
quatuor locis favet hlatui,
tertll cf.:
Mb^jj^^^jlfMiai^^^
{toi, tai (cf. skr. te),
quac una
Arpronomen
Homericis carminibus invenluntur.
gumenta ex Homero
pedls
quibus
Curt, p.
Praeterea nobis non neglegendae sunt antiquiores
Nominativi pluralis formae
cum
cf.
si
qui
insplclmus, hoc
extat in caesura trochalca
H 306. rw
^378.
O
2
cf.
kv
di duxKQivd-ivte 6
xccvempao. 6 6a
Yccirj
447. ^via xeqaiv exorva. 6 fiev
434. 7ioX)ia (iok ovy. i&eXovaa. 6
Hoflfm.I p.88.89. Hiatum illicitum
T
93. niXvatai dkk'
aqa
ijye.
fiiv.
efficit
Hoffm.I p- 93.
pronomen inveni-
cf.
Accedit, quod saepissime antc idem
mus
(.liv
productiones brevium syllabarum, quae in literam con-
sonam exeunt. Sic legimus
in caesura semiseptenaria,
versus sede productionem
excusari non
posse supra
qua
vi-
dimus
Q
470. iSalav Si
avd-i XiTtev
xorr'
di.
(
In caesura semiquinaria breves syllabae producuntur
ante hoc
pronomen
u4.
342. Tolg aXXoig
A
168. Ufievoi
'
yag o f'
rj
nohog' 6 8i
674. ^vaC ekccvvofievog' o
M288.
S
P
al fiiv
ccq*
d*
ig TQtHag' al d* ix.
11. X^X^f^ Ttaficpaivov 6 S*
l'x'
196. naTQl g)il(p eTtoQOV 6
T361.
dvv* axog atXrp;ov' 6 d'
Y 239.
^AaaaQavcog di
4tl2.
Kanvv
'
d'
«Qa
aQa
6
d* (xq.
&vfiov devofievov o di
481. nQoad-^ oqocov d-avardv 6 di
118. dv §i(pog dfi(prjxig' 6
W
Idem
779. (ag
aQa
<J'
^l^e (p»dfxev6g' o di
est in caesura semiternaria
H 416.
^ldaiog 6 d*
Z
yial
240.
oq
noaiag' 6
d'
eneita
^^756. 'AvriXoxog' o yaQ.
Hoffmannus quidem (p. 102) semiquinariae et semiternariae productionem per se bene stare firmat, sed si
exempla, quibus sententiam suam iuvare
maximae eorum
vult,
inspicimus,
parti literae spirantes rectam afferunt ex-
plicationem, id quod postea ostendemus. Itaque mihi per-
r^fitr-'" !"
'
^jumm
'
.+-'
72
suasum
est,
ubi productionem
literis
spirantibns,
antiquitus voces instructas fuisse linguarum
ortam
efficitur,
quibus
comparatione
demonstrare possumus, Hoffmanni
esse
sententiam esse deserendum.
Longae syllabae, arsis locum
ante hoc pronomen producuntur.
267. JT359. Wb20. -si.
.V369.
B 268.
0)519. »^641. -ov
obtinentcs,
cf.
-ai,
F
365. -oi
621. iV662.
383.
saepissime
120.
Z
270.
^394.
.5499.
510.
-t)
B
r349. Z87.
355. /189. 332. 565. O 106. 647. 11413.
579. P45. y 395. 480.
B 515. ^531. 496. JV176. 193.
376.611.823. »499. 0551. OUb. 530. -ri AUQ. Z390.
KbU. JT339. X224. «F 624. 797. j? .^^190. £673. rjim.
IQR.
-(jt^
Kb04.
113. ^ri
n
584.
£153. /391.
-co
M 205.
P228.
Qb09.
lam cum consideremus, in tanta locorum multitudine
pronomen demonstrativum longam vocalem aut diphthon-
gum
excipere, ita ut syllabae pronomini antecedentes pro-
ductae serventur, non facere possumus,
quin causam ha-
rum productionum firmiore natura literae spirantis, qua
antiquitus hoc pronomen fuit instructum, contineri dicamus, praesertim cum alia certa argumenta attulerimus,
quae
hoc pronomine favent. Ut autem
literae s initiali in
literam
t servatam
initialem
pluralis, toi, qui
una cum
venitur, ita etiam literam
Homerum
valuisse
non
invenimus in
oi in
s
est
nominativo
carminibus Homericis in-
in nominativo singularis
apud
quod miremur.
Etiam vtvo in numerum earum vocura esse redigendum, quae apud Homerum firmiorem naturam primae syllabae servarunt, demonstrabo.
Spiritum asperum in hac
praepositione munere literae s functum esse e latino ;,sub''
perlucide apparet.
chaica pedis
Z
vtto
ter
hiatum
efficit in
caesura tro-
tertii
501. ov yccQ
(.uv er'
ecpavro vnoTQorcov
loo. aQyov aeiyieg exovra vn
ii 637.
ov yaQ nco (xvaav oaot vno.
i^^
73
Duobus
'
.
locis in caesura semiquinaria
in consonantem desinens producitur
N 368.
2
T^
347. sv
in
oflFensionem movet,
vn6 productum invenimus
/uij
dij
ductionem vocalis a servat
^401. dkXa av xov
Hoffmanno
vocem a
constet,
p.
vocali
ille
quod encliticum
186 hanc productionem
d^ea
ante
sXd-ovaa, d-ea, vneXvaag.
(I p. 63) teste illud a,
incipientem,
sed
quod idem
K290
valet,
producitur ante
cum j in oVe valuisse
401
quamobrem
^
demonstrat,
locus nihil
vno pro-
cf.
y'
multum valere puto ad literam spirantem praepositioni
vno vindicandam. Idem esse statuo J7438 »? ^dfj vno x^Qoif
qui locus solum offert exemplum secundae syllabae ri in
T^drj
ante
vocem a
literam
vocali
inchoantem
productae.
Praeterea longas vocales aut diphthongos ante vno productas inveni ^401. B 492. 860. z/ 421. 423. H469. /204
^433.749. M250. iV408. 0613. JT341.699.848.861. 2
92.390.
X200. i3 279.
cum metricae
Itaque
vno
difficultates,
apud Homerum
quam
Gr.
rum
tiale
s
quae praepositione
ortae esse videntur, tantum ea re removeantur,
quod
in initio huius vocis literam s loco spiri-
tus asperi valuisse statuimus,
non dubito, quin ea sentcntia,
Leo Meyer (Vgl. Gr. des
Curtius p. 261 No. 392 et
u. Lat.
Bd.
I p. 53)
amplectuntur, cura spiritum aspe-
vno non e iitera s, sed ex eo studio, quo v inicaptum spiritui aspero favere solet, ortum esse rati,
in
in sub
tantum linguae Latinae proprium esse suspicentur,
Ut mihi
certo careat fundamento.
Graecum vno
e „supa'' et
sanskritico ^^upa**
Kuhnius
videtur skr. „upa* et
^avno" originem duxerunt.
(Ztschrft.
..
''•t/4^
^^7.
Tum
hoc loco excepto, tantum
rj,
fff
nd) vn^ oxsocpi.
Hoffmannus II p. 170 cf.
numerum malarum redigit.
quod
'
ag vdioQ exsav, vno.
d'
Maximam autem
nu) ante
brwfJfHLyllirfeajry
cf.
o yigcov IlQia^og vrto
d'
:
De
XV p. 407) idem seutit,
74
atque
si
•'
>^
':-'
vno respicimus, sententia nostra argumentis e re
metrica Homerica repetitis firmatur.
[
Accedamus nunc ad vocem
caesura trochaica pedis
Hiatum
«//«.
efficit, in
/'376.
tertii
,
xeivt]
de TQvq^ccleia
Breves syllabae
in
%a7ts%o.
ccft^
consonantem exeuntes
ante a(ia
producuntur:
a) in caesura semiquinaria
u4.
226. ovte tcot' ig Ttolefiov afia.
b) in caesura semiternaria
B
745. ovT^ OLog, a/na t<^ ye.
822. ovx olog,
Tum
huc refero
ubi
£2 47,
brevis syllaba producitur
i^i
a(.ia t<^ ye.
ante o/xo in of^oyaaTQiov
cf.
MxaiyvTjTov ofioyaaTQiov.
Longas vocales ante a/ua
in arsi productas
inveni /
618. JV613.
I
^Afia et ofiog ab
bet,
eadem
quae
stirpe,
derivanda esse iam diu constat
;
s initiale
nam Ofxog
prae-
et afia (dor.
qua forma antiquiorem instrumentalem contineri Kuhnius (Ztschr. II, 128) demonstravit, ad eandem radicem perafxa),
tinent)
quae sub skr. ^samas" ^samam"
Attamen non solum
habemus, sed etiam
in lingua
quae adhuc spirantem
dunt.
Ut enim
latet cf. Curt. p. 288.
in lingua sanskritica s initiale
servatum
Graeca certa extant argumenta,
s in initio
harum vocum
valuisse osten-
adiectivum ffCf|Uog=ojuoe statuamus, nos mo-
vent compluria nomina propria, quae in inscriptionibus
in-
veniuntur,
cf.
~
^Ofioxl^g.
2afi6lag (»von gleichem Volk").
2afiod-oivov (^SchmausgeselP). SafioTcXijg
(„von gleicher Starke").
SafioxQatevg
De his nominibus conferas ea,
XVI p. 63) disputavit. Utrum
quae Savelsberg (K. Ztschr.
ctiam
dum
nomen
sit,
insulae 2afiog ad
necne,
habemus
in
eandem stirpem
dubio relinquo.
referen-
Praeterea aofi pro
nomine loficpoQog cf. Savelsberg 1. c. p. 66.
Omnia haec exempla satis certe demonstrant, spiritum
ofi-
in
»«5;"
asperam in
afia et ofio-
tasse antiquioris poeseos
ortnm esse e
nsum
litera s,
quam,
for-
apud Homerum
imitatam,
vim suani nondum amisisse exemplis, quae supra attuli,
Itaque ^, quo instructum ofiog invenimus (cf.
efficitur.
Thiersch. Gr.
non
Gramm.
p. 227)
fidem non habet, quia
oriatur
ut spirans labialis e dcntali
potest,
Et. Forschg. I p. 827.
Verisimillimum
est,
cf.
errore
fieri
Pott.
vocem
nostram digammate praeditam, esse.
Utrum etiam
pedis
tertii
^88
in voce adog, quae in caesura trochaica
hiatum
efficit cf.
tdfivojv devdQsa (iaY,qa, adog ve
rus in altera
fxiv
Bekkecarminum Homericorum recensione hanc vo-
litera initialis s valuerit,
necne,
nunc videamus.
cem, quae tantum hoc loco extat, digammo instruxit, idem-
que
fecit in participio ddijKoreg,
ddrjxoTsg quater
in Iliade
quod
legitur
in formula xafiat^
cf.
iC 98. 312. 399. 471.
1. c. p. 264
non agnoscens, ad radicem skr. ^av^^
(gr. afievaL) confugit, a qua profectus duplex d in addrjv
ex aj^drjv ortum esse docet. Ut dupiex 8 in adog restituatur,
Si de origine huius vocis quaerimus, Christius
literam spirantem
-ri88 legere vult:
tdfivMv divdgea
fiayiQ'
addog ze
fiiv
%iuto d-vfiov.
Sed cum formae addijv, adijv, ddr]v in Graeca lingua
inter se mutentur, non est, quod adog duplici 6 instruamus.
cf. Curt. p. 572. Curtius una cum Pottio (Etym. Forschg.
11,854) ao) et dSdrjv ad eandem stirpem pertinere suspicatur, quae sub ^satis,** „satur" latet cf. p. 614 p, 347. d
dupHcatum atque productionem syllabae a in adrjv e j,
quod 6 sequebatur, ortum esse idem V. D. ostendit cf. p. 572,
cum dj non solum in ^ sed etiam in 66 transirc posset, aut
cum, litera j amissa, syllaba ante cedens produceretur. Hanc
solam esse rectam viam 6 duplicis explicandi mihi persuasum est; atque in etjmologica darivatione earum vo-
cum> quas tractamus, ideo Curtii et Pottii partes suscipiam,
quia spiritum asperum in adrjv recte explicant.
lam si
aitfaM6*iy»atfc-^iA^-^...,.Ai-i^^-...-^--^^.^^.
''.
^"^j
••r
'
-
"^
"
"
.
.
>-
76
rationem habemus rei metricae, qualis est apud Homerum,
non invenitur locus, qui ut literam spirantem in voce
adog valuisse statuamus, nos cogit. Non enim exfat productio brevis syllabae in consonantem desinentis ante adog
et dSrjxoTeg, quod argumentum deesse non debet ad lite-
ram spirantem
voci tribuendum, neque his vocibus hiatus
^88
nihil
de litera spiranti con-
cludere possumus, praesertim
cum
aliam habeamus viam,
oritur illicitus. Itaque e
qua istum hiatum explicarc
possumus
Eos
p. 109).
(cf.
locos, ubi y.afiaT(p adr]y,6Teg producta vocali litera
legi-
q)
mus, nihil demonstrare posse quisque intelliget, cum q) in
arsi
saepissime ante vocales productionem servet (cf.
HofFm.
Quamobrem Bekkerus non
60).
I,
vocem
merito
adog digammo instruxit.
i
lam accedamus ad S28b,
93) extat hiatus illicitus
vXr]
nodwv vno aeieTo
loco metricam
ortam invenimus, tamen hoc
initialis s
g in vkt]
tensula
nondum
loco
vXtj
voce
difficultatem
memoriam
Lachmann
z.
est
in ^xanTrj-avXrj
Lucret.
VI
p. 810),
dubitem, quin haec antiquior forma hiatui
explicationem
(I p.
literae
evanuisse, alio certo argumento efficitur.
adhuc servatum
(cf.
Hoffmanno duce
cf.
axQOTCtTr] de
^rjTrjv,
Etiamsi nuUo alio
ubi
8kap.
lat.
ut
ita
illicito
non
iustam
afferat.
Quamquam omnia exempla enumeravimus, quae, sirationem habemus hiatus qui oritur tum, cum brevis vocalis brevi
syllaba, in
s
vocalem
desinente, excipitur,
e litera initiali
iustam repetunt excusationem, tamen hoc loco eae voces
tractandae mihi sunt,
de
quainim litera
initiali
s
tantum
productione brevium syllabarum in consonantem exeuntium,
quae
est in
aiiquid certi
caesuris
semiquinaria et
concludi potest.
rum multitudinem Hoffm.
I p.
Magnam
esse
semiternaria,
eorum
102 docet, sed in
loco-
dimidia
illorum locorum parte literae spirantes metricam explicant
difficultatem.
De
productionibus, quae extant in caesuris
-:.- i
.
.
.
semiseptenaria et seminovenaria, iam
siipra
-
,
egimus
_
cf. p.
37—43 p.69.
Primum agamus de voce aXg, quam antiquioris poeseos usum imitatam apud Homerum vestigia literae initialis
s reliquisse
ego quidem colligo ex ea formula,
quae
extat:
cf.
Quibus
B 165.
fitjdi
m
181.
firjdi
ea v^ag akad^ slnef^ev
108.
qpa^fi'
V.
vrjctg
aXad' skxsf^ev
vqiaivovaiv akmoQqtvQa
addo:
locis
i2 84. ilcf^' o/iirjy€Qeeg aXiai d-sai
Deinde nobis non neglegendum
122.
est
olaei divrjeig eiaOi aXog
Hoffmannus
*'
nis vocalis
p.
lo
65 hunc locum solum exemplum productio-
in eiaio offerre docet.
Praeterea ante aXg longas vocales in
productas
arsi
£598. JV797.
lam si reputaraus, Graecam vocem «Ag, non neglecto
adiectivo d[i(piaXog, quod biatu, qui extat in media voce
vidi
(cf.
a 386) literam spirantem excidisse ostendit, ad eandem
pertinere stirpem, quae occulta est sub sanskritico ^saras,*
latin. sal.
got. „salt*
cf.
Curt. p. 482,
metricam
difficul-
tatem voce aXg ortam bene expiicari non est quod ne-
gemus.
Tum
hoc loco de vocibus elg
et kxazov
agamus ne-
cesse est, ante quas breves syllabae producuntur:
J5
A
Duobus
449. navTeg svnXexseg, imTOfi^OLog
40. TQelg dfupiaTQecpeeg, evog avxevog.
locis e\g
E 603.
Y
hiatum effecisse videtur
Tf^
<5'
alei fiuQa elg ye&eov.
98. alel yocQ
naQa
Sed cum secundum a
ditum
tum
esse
infra
in
^
elg yed-ewv.
naQa natura
demonstraturi simus,
fortiore
hi loci
prae-
non mul-
valent.
.^MlAi^aUUbiAdtMMlittii^
78
Longae
)
syllabae arsis Incum obtinentes ante elg pro-
B 204. O
ducuntur
^'xaarog, quae
Huc
P267.
710.
—
ut hiatus existat
r
509. 610. 618.
215. 371. 424.
383.
712.
155.
n
202.
210.
84.
277.
T
299.
f
374. 497.
tus
extat
719.
finem
B
alte-
obtinet
164. 180. 449.
Z
H
72.
175.
/ 11. 66. 85. 88.
233. 347. 562.
Y
In pede
i2 1.
^
:
P
2
226.
secundo
tertii
H
P
W9b.
339.
hiatum
v e^pelxvaziytcv
hia-
/ 656.
100.
T
215.
e-Kaarog
31.
26. 58. 203.
undecim
locis
127.
/T 283.
^ 350.
375.
B
W
121.
667.
2
222. 552.
X 415.
550.
5 507.
P
697.
44. 353.
In caesura trochaica pedis
B
versus
37. 470. 792. 878.
275. 351.
illicitus
y/ 706.
/C 166.
Bekkeri
K 68. 432. ^ 76. 291. 634. 748. N
S 87. 111. O 369. 500. 514. 660. 662.
230.
169.
E
326.
185.
—
^606.
illicitus. cf.
vocem
etiam refero
sexaginta quinque
locis
ram Homeri editionem sequor
ita,
^i'
^-^
'
efficit:
delemus
si
viginti tribus locis fxaaTog literam spirantem amplectitur,
B
K
/ 203.
544.
P 250.
literam
386.
.S
J
/' 1.
451. 775. 805.
^
473.
Y
496.
E
195.
47. 731.
M
428.
H 334.
'F 130. 370. 371.
25.
215. 387.
T
302. 332.
^
H
11.
151.
"F 55. 107.
145) nobis ostendit,
calis €, ut in
Ter decies
O
literam excidisse
eegatj,
liar}
posita est,
digamma
licam confugere non
stimantur
cf.
252.
theog.
spirantem, cui
vo-
Cum maxima
anteposita erat.
7tQod-eTiy,(J5g
ante-
amiserit, reliqua, ubi ad literam
Aeo-
falsam analogiam secuta
exi-
licet,
Curt. p. 511.
recte explicet,
I 180.
P
189. 288. 505.
lam forma hig (Hesiod.
pars eorum exemplorum, quibus vocalis e
formam
Christius (p. 254), ut e \n eetg
skr. „vanas,'' statuit,
nas" ortam esse putat, quamobrem,
=
520.
109. 701.
spirantem a se alienam praebet €v.aaTog.
K
savg
O
84.
cum
quam ex
«tg
i.
e.
„ava-
^eig
e
vanas originem duxisse suspicetur, literam Aeo-
licam, quae est
digamma,
e accessorio (eeig)
lucem afferre
demonstrare conatur. e in stuxtov e simplici stirpe pronominali ;,ava
= va*
oriri docet.
Hanc
origiuis vocis elg
-'— -'j^-^tit-S
maxime incertam
investigandae yiam
geat, praesertim
gumento firmatam
—
129
p.
147),
ex
€vg
qui
cum
8 p. 52—61),
7.
sub ^sama,'' referat.
latet
elg
Eum
—
sams originem duxisse demonstravit, cum
attulcrit, quibus etiam in media voce
163multa exempla
sanskriticum
i.
ar-
Meyer (K. Ztschr. V p. 161 166. cf. VIII,
eodem modo, quo rid-elg e rid-hg oriebatur,
e.
i.
nuUo
Rectam viam huius
Ahrens (Ztschrift fiir die
1844 No.
Alterthumswissenschaft
ad stirpem sanskriticam, quae
slg
^avanas''
esse consideret.
vocis explicandae ingressus est
secutus est L.
esse, quisque intelli-
cum formam sanskriticam
m
in v transire
aafiia
e. asfiia,
posse efficitur;
derivandum esse
/ua e ofiia
ostendit.
Si literae £ in exarov rationem habemns, iam Boppius
(Vgl. Gr. II p. 87) illud e ex «v ortum esse docuit,
etiam Curtius
sententiam
amplectuntur.
plicationem,
cum
p. 126.
huxTov e dsxazov mutilatum esse dicat.
cum,
si
vocibus,
et L.
quam
Meyer
Quamobrem probare non possum iilam exquam Ahrens (K. Z. YIII p. 348) protulit,
derivationi vocis
elg
Curtium
p.
repugnare videtur
352 et Christium
quas a litera
s
inchoavisse
protheticum addatur, quod solum
a digammate incipiunt.
tior,
409
cf. p.
cum exempla
bus,
quas olim a litera
esse
satis
certe
8ed huic
efficitur.
forma
253 sequimur,
constat,
fiat
afferre possim,
p.
Huic nostrae
illa
?€tg,
eis
numquam
£
in eis vocabulis, quae
sententiae
non
assen-
quibus £ etiam eis vo-
s incepisse
constat,
Lectori in
antepositum
memoriam revoco
superlatlvum eiaxatog (Suid.) pro saxarog, ubi £ antepo-
Curtium p. 511 sequimur, falsa imitatione adiuvante ortum est. Sed videamus! saxatog superlativi forsitum,
si
mam amplexum ad praepositum s^ pertinere
Curt. p. 345. De origine huius praepositionis
nem
instituimus,
constat
si
cf.
quaestio-
argumenta e linguarum cognatarum com-
paratione repetita nos eo adducunt, ut in initio huius praepraepositionis literam s valuisse dicamus.
nobis
proponit
praepositionem
„haca"
Lingua Zendica
(cf. lusti
p. 315),
^"^
80
cum
qtiae, si
coniungitur,
genetivo et IdcatiVo
instrumentall, ablativo,
easdem ratlones describendas adhibetur,
ad
quam
quibus exprimendis In Graeca llngua nostra,
mus, praeposltlo
junctum habes
inservlt.
yt. 19.
e lucidis aedibus
nem
v. 6,
eferant. j. 46. 1
ducens.
coniunctum
genetlvo
68 apat haca nizbarayen
I.
ahmat haca
Invenls
jahlkaySrO „meretlcls" causa.
cum h
e.
Cum
autem
me
z.
Sama Veda
p. 188),
cf.
:
constet,
e.
:
haca
zendi-
Compend.
comparem. Sig-
quae est „cum"
me
i.
monet, ut zendico
„haca*' sanskrltlcam praeposltionem ^sacd''
Gloss.
e.
cum
tovtov;
Schleicher
cf.
slngularum llterarum mutatlo
nificatlo huius praepositlonls,
i.
e purltate orlgi-
= ex
^haca'' yt. 17. 57
sanskrltlcl s vlces gerere
p. 194,
nm§,na
ex aedlbus Ovomazdls)
(i.
haca ashdt
vd. 13. 103
tracta-
instrumentall con-
44 haca raokshna gar6
reverentiae
ablativum ^haca*' regit
ex aqua
cum
^haca"
prohibere
Benfey
(cf.
non
potest,
quomlnus hanc comparationem veram esse statuam, cum lustio
auctore
sensum
^haca"
describat,
cf.
cum
genetivo
g6us haca
i.
e.
eundem
conlunctum
cum
pecude.
Eodem
Graeca lingua praeposltlonem «x adhuc cum Genetivo, Instrumentali et ablativo coniuuctam invenimus.
modo
in
Instrumentalem
sl
respicio, mlhi in
anlmum
venlt ex&eo-
(P 101) «t navToq^LV (w 83), dc qulbus formis conferas
Meyer: Gedrgte. Vergleichg. der gr.uu. lat. Declinat.
p. 54; quod attinet ad ablativum, ego dico terminatlonem
^fiv, quae ablativi naturam amplexa nominlbus affigltur
cf. s^ ctXod-Bv (Y355) cf. L. Meyer 1. c. p. 36.
Ut autem
sensum praeposltlonum „haca* et «x quoquoversus eundem
esse intellexlmus, Ita etlam utriusque vocls conexum e
slngularum literarum commutatione demonstrare possumus.
Cum Zendlcum h e s ortum slt, spiritum lenem in voce
q)iv
L.
ex partes literae
s
susceplsse
certis
argumentis
firmatur.
Spiritum lenem autem e splrltu aspero ortum esse forma
«t efficitur,
in
qua spiritum asperum non iustum locum
obtinere Curtlus p.617 firmat; sed
ille
optlme explicatur,
81
cum
e ^s" ortus
Literam ^c" in ;,haca* in linguis
sit.
cognatis gutturali „k* respondere etiam constat
cher: Compend.
amitteretur, orta est
ostendam.
quod habemus
enim,
s
originis est, cuius est s in
ccip;
cimus, formae „abs" et „sus"
ferunt,
in s^
e.
i.
eiusdem
exg,
linguam Latinam
„subs" idem
e.
i.
respi-
si
s
prae se
quo Graeca exempla instructa fuisse modo
Ut autem
mus.
Schlei-
cf.
cum altera vocalis a in ;,haca*
forma «c, quam primitivam non fuisse
p. 186. Ita,
illud
s,
quod
vidi-
in aip, abs, sus (subs) inve-
nimus, aricae formae, quibus hae voces comparandae sunt,
aspernari videntur,
cum
et „subs"
s ,in
voce
— nam
„ahs, aip"
sanskritico „apa,"
est
—
ita
etiam
a linguis aricis neglectum iacere videtur. Atta-
iy.g
men Kuhnius
XV
(Ztschr.
cum e vedico apa (pro
formam primitivam
p. 407),
apa) atque e zendico apo
^apas'^
cum
conferendum
sanskritico „upa''
e.
i.
apas,
statuendam esse demonstret, etiam „upa" antiquio-
rem formam „upas"
^abs" atque
„sus"
substituit,
i.
e.
id,
quod vocibus Latinis
„subs" firmatur
cf.
Pott.
Etym.
Forschg. 1,250. Sed exempla, „avaskrta, upaskrta upaskara,*'
quae Pottius
affert,
1. c.
ut praepositiones „ava et upa*' de ori-
gine „avas" et upas^ fuisse ostendat, non multum valere mihi
videntur, cum in his vocibus
persuasum
sit.
Illud
enim
s
s,
ad radicem „kar" pertinere mihi
quod etiam
in ^sanskrta'' habe-
mus, ad radicem ^kar*' referendum esse ut statuam, monet
me forma Aoristi
ex augmento vix iusta exBenfej: Gloss. z. Sam.Vd.
^askrta,'' ubi
plicatio literae „s"repeti potest cf.
p. 47.
Sed
nihilo
minus forma „avas* in lingua sanskritica
certis testimoniis
p. 490.
Si
autem
firmatur
^apas*'
cf.
Bhtlgk.
Roth. Skrt. Wrt. I
u.
„upas" antiquiores formas fuisse
constat pro „apa atque upa,* quin etiam „haca" primitivum
„hacas* substituamus, quid nobis extat obstaculi! Sic etiam
explicatur producta vocalis 4 in
non
aliter,
plicatur,
atque in „apa"
quod
compensaret
^•^^"^^'-~"'"-~-'-'- -^'-
,
s in
(pr.
^saca,''
apa
i.
e.
„sacas" amittebatur,
vocalis
a producebatur.
cuius
productio
ea re
apas)
ex-
quam iacturam
Quamobrem s
6
ut
in
82
i^ eisdem argumentis explicatur, quibus
Quomodo autem forma
^subs."
in
s in
„abs* atque
quam pro
ex invenimus
Boeotica (Ahrens. Diall. I
dialecto
canda
ig,
quaerimus, nobis pro certo habendum
sit, si
dem modo, quo
e ^subs*^
(pro
suscipere (pro subscipere)
substinere),
Forschg. I 250, e forma
posse,
quod
iaaaqxei,
=
ig ante
i^aqxBi
«xg,
vocalem
Hac mea etymologica
Pottium (Et. Forschg.
docet,
I,
est, eo-
cf.
sustinerc
cf.
Pott. Et.
evanesceret,
eg nasci
in igg
mutatum
forma
efficitur.
c.)
1.
fuisse
'
explicatione ad finem perducta
Curtio assentiri non possum
quiore €x ortum esse
est,
cum x
Ahrens
(cf.
ortum
»sus"
expli-
p. 213. 214),
(cf. p.
344),
qui
i^
ex
anti-
neque dubitationibus, quae
613) movent, quominus hanc ex-
plicationem teneam, prohiberi possum.
Quodsi
ille
Vir doctissimus
das h, welches ein dlteres
sohen, wie in e^
im
lat.
Oriechischen
s
Denn zugegeben,
dicit:
voraussetzt,
sei
im Griechi-
sex weggeblieben, wie sollte das haben
konnenf
geschehen
ego respondeo, in
earumque commagnas existere difficultates, quae tamen nos non impediunt,
quin earum comparationem veram esse statuamus.
Sic,
ut exemplum afferam, in lingua sanskritica «upa" iuxta latinum „sub,'' (graec. VTto) invenimus, ubi nobis maximae
quaestione de origine praepositionum in
paratione saepissime diversa literarum commutatione
est offensioni,
tiali
„8* caret
num eandem
;
quod praepositio sanskritica
sed nihilo minus stirpcm
esse firmavimus.
Omnino
sententiam amplectamur necesse
protulit:
„Man darf
est,
»upa*' litera ini-
harum praepositio-
in hac tota quaestione
quam
Curtius p. 76
diese kleinen uyiselbststdndigenWdrt-
chen nicht mit demselben Massstabe messen, wie Nomina und
Verba.*' Praeterea
profert,
autem idem argumentum, quod Pottius
ad derivationem e zendico ^haca" refutandam, ad
eam quaestionem, quam
stituit,
tina,
ipse de origine vocis «x p. 612 in-
transferre possumus.
tum,
cum
Cum
enim „v" in lingua La-
literae initialis vice fungitur,
tantum ante
sequentes literas r et
Vocal. Ausspr. I
evanuisse
1
L.
p. 134.
Meyer
constet,
(cf.
Corssen:
Vgl. Gr. I p. 78)
:
gare pro vrigare, graec. sqsx£iv skr. varsh,
(cf. ri-
laqueus pro
cf.
„vlaqueus gr. ^QOxcg, got. vruggo (8chHnge), quomodo
poterat, ut in lingua Latina ante „e,
fieri
ex* v evanesceret, cum
sanskriticum „vahis," quod scnsum tov „extra, foras*
Bopp. Gloss.
(cf.
314) praebet, etymon nostrae praepositio-
p.
nis esse ille vir doctus firmet,
quam sentcntiam etiam Chri-
stius (p. 146) amplectitur.
Literam
s,
demonstravimus,
auctoritatem
e
qua spiritum lenem in «t ortum esse
in carminibus Homericis vim et
etiam
suam nondum prorsus
amisisse, certis
exem-
plis ostenditur.
Primum maximam offensionem movet
ot enclit.lcum ante «x
eY
nwQ
illud,
quod
productum invenimus ^460.
j^oT E^^dvg
x^^^^^^ noQOi.
Hoffmannus p. 71 ad verborum transpositionem confugit, quam non nccessariam esse ostendam.
Si constat,
quod idem vir doctus firmat, hunc versum non recentissimis temporibus esse confectum, quid nos impedit, quin
eum eo tempore ortum esse dicamus, quo memoria literae
initialis s nondum e linguae memoria evanuerat. Sic duos
illos locos in
ductum
V.
343
Odyssea, ubi
o\
encliticum ante vocalem pro-
se praestat, litera initiali s sanari ostendimus.
cf.
(De
p. 30.)
Deinde
in
prima thesi sine interpunctione bis ov
ante «x productum habemus, quod
argumentum
in nostra
quaestione non pauhim valet; accedit, quod, Hoffmanno
teste (I p. 56. 3),
sola
sunt exempla vocalis ov in prima
thesi sine interpunctione productae cf.
E
666. fiT]Qov i^€Qvaai doQv jnsiXivov
KbOb.
^vf.iov
e^EQVOL
r^
exg)eQoi.
Praeterea nobis non neglegendi sunt
ubi
rj
in tertia thesi ante «c
In
arsi
productam
productum
K 505 et X 152,
se praestat.
inveni diphthongum
si
ante «e.
^\^^
-~^^S«kA
:
-
m^vur^m.inwgmti^^
--II
-iMiii-'-^---'-^'---^-^-—
84
quae diphthongus Hoffmanno duce
locis producitur.
(Z>
112. dTCTZoze rig
Si
y,al ef.ieio
consideramus, hunc
(ubi legitur:
p.
62 tantum
quatuor
cf.
^'^qsI ex d^v/^ov elrjtai,
locum nequc minus Z126,
a^i S^aQoel, oV),
spirantibus
e literis
iustam repetere excusationem,
duo
reliqui
s
ct
loci Cf>431
j
et
X299, ubi hanc explicationis viam inire non possumus,
cum memoria literarum initialium s et j in £x et 6V« iam
e lingua evanuisset,
nem
diphthongi
ei
falsa imitatione adiuvante productio-
servaverunt.
Alias longas vocales et diphthongos in arsi productas
ante
h
inveni i? 690. 809. £207.322.
58. J7 749.
Y459.
vocem eaxaUt e
Tog, quae apud Suidam praebet formam Uo%azog.
eis vocibus, quae digammo erant instructae, saepissime
lara revertamur ad
598. 157. ^'ll, 12 761.
eMXoai, Mldofxai
praefigitur,
cf, iekoat,
ieQyei
ij^eQyei cf. Curt. 510,
i.
e.
e.
i.
ita
i-
i^eXdofxai,
e.
etiam e in ieoxaTog
nobis ostendit, literam excidisse, quae
etymologia
s fuerit,
praepositionis «x, i^ satis certe efficitur.
Itaque iiaxciTog
dicitur pro ioeoxcctog.
Aliud exeniplum, quo
s
antepositum literam
tialem amissam esse demonstrat,
(Hesych,) Curtius
mam
ovve%oixevrj
isxfxevrj,
cum hanc
for-
ad radicem sanskriticam „vah," quae in Graeco oxog
pertinere statuat,
servata est,
esse firmarc
conatur.
quem
sensu,
suasum
est,
isx(.ievrj
ex
ij^exi^evrj
ortum
Sed cum non intellegam, quomodo
quae inest radici „vah*
significatio,
quam
est
p. 176, (cf.Christ, p. 134)
s ini-
(lat.
veho),
iexnevrj describit, conciliari possit,
participium
iexf^evr]
adhuc sub Graeco verbo
lam duobus exemplis
cum
eo
mihi per-
ad radicem ^sah* pertinere,
exco latere
allatis,
supra intelleximus.
quibus s etiam eis vo-
cibus, quas antiquitus a litera s incepisse constat, anteponi
posse satis certe efficitur, non dubito,
in
eeig explicanda
sit,
huius vocis ostendimus.
quod pro
quin eadem via €
eaeig dici
etymologia
i. e. sam
interropronomen
contineri constat. Tiaotog in sY.aoToq ad
gativum skr. kas, gr. tco in Ttov pertinet atque pronomen
interrogativum saepissime adhiberi, ad sensum pronominis
Itaque cum
indefiniti exprimendum non est, qui neget.
voce
eig, exaoTog
latet
sub
oflferat,
quae
€ eandem stirpem
quisque.
Hanc
e.
quotuscunque"
i.
idem valet, quod ^unus
esse veram originem huius vocis etiam Curt. p. 410 ostendit. Quamobrem assentiri non possum Benfeyio, qui, cum
in h'ngua sanskritica pronomen relativum cum pronomine in-
IUo
I,
quod habemus
in
maoTog, stlrpem ev
;
terrogativo coniunctum sensui, qui inest voci eyiaotog, de-
— yasmin kasmin^ca gayate
— e sanskritlco yaskas, yaka exaozog
scribendo inserviat,
quoque nascitur
i.
e.
in
ita ori-
ginem duxisse sagacissime demonstrare conatur, ut e'y.aOTog ex eY,aTatog
e- je^aTaxog ortum sit. cf. Kuhn. Ztschrft. VIII p. 321 ff.
Mihi enim ille vir doctus persuadere non potest, stirpem pronominis relativi „ya in yas*
quae in Graecorum lingua in o-g transiit, in voce eyiaotog
syllabae s substitui potuisse. Etiam non moveor eis verbis, quae L. Meyer (K. Ztschr. YIII p. 171) protulit;
Es
steht umweifelhaft fesf, dass die ursprUnglichen Formen
filr exaoTog, ey.aTSQog, eycccTeQd^e im Oriechischen H-moTog
etc. lauteten, die ihnen zu
Grunde liegende Form also
^BY.a, fur deren etymologische Erkldrung ich indess irgend etwas Gutes weder anderwdrts gefunden zu haben,
noch selhst im Augenhlick anzugehen tJermochte. Ad hanc
i.
sententiam
ille vir
doctus adductus
est,
cum
in carminibus
Homericis tantum spirantem labialem valuisse putet.
Hoffmannus (II p. 21) cum stirpem vocis exaoTog
eandem esse suspicetur, quae latet sub sxdg eKocg autem
latino „secus'' comparat
digamma in hac voce non valuisse firmat.
Hanc autcm derivationem nullo argumento
firmari quisque intelliget, praesertim cum hiag digammo
—
—
instructum fuisse constet.
GTog,
tm
ikUiM£id
non
aliter
atquo
cf. p. 88.
e in «/arov,
Itaque
ad
cum
e in eycd-
eandem stirpem
f'--i.''.
-r
86
quae inest voci
elg,
pertinere statuerimus,
qui voce ^y.aaxog efficitur,
optime
litera
hiatus illicitus,
initiali s,
e qua
spiritum asperum ortum esse demonstravimus, explicatur.
Accedit, ut etiam aliae voces,
„sam'' in ^samas'' derivantur
apud Homerum
reliquerint,
quae a stirpe
elg,
{a(.ia,
quae
si
sanskritica
E'/.at6v),
vestigia
persequimur, literae
initiali s favent.
Cum
ea stirpe, quae latet sub adiectivo sanskritico „sa-
mas", cohaerere videtur praefixum
a,
^sa'' (cf.
sagarbhjas
i.
e.
Hngua Graeca servatum est in illo
quod dicunt copulativum. Itaque non dubito, quin pro-
couterinus),
quod
in
ductiones brevium syllabarum ante illud d, litera
spiritum ortum
esse constat, excusentur.
s,
e qua
Sic ante aXoxog
productionem invenimus
Z366. olx^ag aXo%ov.
Longae vocales in arsi ante «Aoxog producuntur/ 556.
^162. P28. De aXoxog cf. Curt. 351.
Ad eandem originem, cuius est a maXo%og, referendum est a in aiaXavTog. Ut enim aTtedog idem valet,
quod todTrfidog cf. Curt. p. 351, eodem modo draXavTog idem
significat, quod \oov TcclavTOv sx<jdv i. e. \oog.
De voce
vdhiVTov
cf.
Est igitur drdXavTog compositum,
Curt. 199.
quod grammatici Indici
tivum
apudHomerum
dicunt, „bahuvrihi."
in antiquiore
formula
Illud adiec
s
initiale ser-
vasse videtur:
cf.
B
Jd
169.
B 636.
H
Hoffmannus
41.
-^200.
p.
dem
„
aTaXavTog
„
„
dTakavTe
„
„
„
100 e locorum numero
ancipitem fuisse colHgit.
eiusdem originis
^rJTTv aTdXavTov
Cum
autem
iv
constet,
esse, cuius est sanskriticum
explicatione utor,
terminationem
d in dvdXavxog
;,sa,''
hislocis ea-
quam in vocc dXoxog amplexus sum.
87
Tantum uno
nem
est,
loco 'F 313 (^rjriv e/a^aXkeo dvfxt^) productio-
syllabae iv in
cusari
-
non posse
litera spiranti,
firitiv
quae est „8" ex-
Itaque nobis statuendum
intellegimus.
hoc loco valere falsam imitationem, quae poetas, cum
de origine syllabae a non amplius haberent rectum iudicium, non impedivit, quin etiam
ibi
syllabam
iv
productam
praeberent, ubi e firmiore natura vocis subsequentis iusta
excusatio repeti non poterat.
Longa
vocalis
(j)
productam se praestat ante
ociahxv-
Tog in formula, quae est:
^o(P dTakavTog"'^Qrji.
Idem
72. 536.
vvxtI
cf.
d-ofi
est
M463
iV 295. 328. 528.
of.
ubi
rj
JT784.
P
ante aTaXavTog producitur
ccTaXavTog.
Denique hoc loco de verbo eVrw agamus necesse
Productionem effecisse videtur hoc verbum -^776.
^oog stietov xgia]
acpdii- fiiv afig)i
longa vocalis
(p
ri74. JV644.
Literam
s
in arsi
est.
ante
productam se praebet
€7C(a
initialem in hoc verbo antiquitus
valuisse
adhuc perlucide apparet ex imperfecto €i7r6fir]v, quod ex
sequor (cf.
EaETtofxrjv ortum esse radice sanskritica ^sac"
=
S
Curt. 404) demonstratur.
Aoristi formis e-OTi-ov,
ae7t-6fir]v
quo
s,
originem duxerunt.
elisionem non patitur,
i
amissam esse
productio litera
s,
est in
quae e ai-asTt-ov, as-
Etiam verbo
dfi(pL-€7t(a,
spirantem literam,
Itaque non dubito,
efficitur.
initiali
adhuc servatum
initiale
€-art-6firjv
in
quae est
quin
ista
a qua
€7to)
incepisse constat,
cum
illud s
adhuc in Aoristi
recte explicetur, praesertim
forma servatum inveniamus.
Sic ex
attulit,
exemplorum numero, quae Hoffmannus
ut ostendat,
extat ante caesuram semiquinariam,
excusari, octodecim e litera spiranti
explicationem.
776.
tfife
2V^368.
cf.
I p. 102
productionem brevis syllabae,
quae
hac ipsa versus sede
s
iustam nanciscuntur
^226.342. B 165. 181.449. ^674.40.
.^347.580.7239. ©118. 'F779.
F135. 196.
88
84
i3 47.
;
.
septies Htera initialis
instructum
^527. J7 192.
'^/r
qua pronomen relativum
j,
productionibus
demonstrabimus,
infra
fuisse
-/'^-
^
^349. P109. X481.
^758; atque sedecim inveniuntur loci, ubi digamma valuisse constat cf. ^a^j^j^v B507, sagvag rSlO. MTiova J5696.
j^eXhr] 1329. H36b.
82. v/ 369. 505. j^avdgoyiinrjTog ^371.
auxiliumaffert;
cf.
n 718.
j^eyia^T]
^oi//
yi45. ^aiqko .3260.
De
^'Aqvy} et
omnes consentiunt, cum
hanc
Hesychianae
nomen paQvwv
literara
(C.
I.
(cf.
Ahrens. Dor.
spirantem
servaverint,
in titulo Boeotico legitur
Aeol. p. 171),
j^rjQav.Xrjg
aQvag fuerunt in-
et glossae
l^aQixoi {aQvsg) et
^ctQviov,
No. 1569), quod
p. 45.
2 222. j^ivddUsTai W 460.
H^ i3 604. j^tzaQog T345.
digammate, quo voces
structae,
^ccQvsg,
709.
quae liuguis cognatis satis certe firmatur. cf. Curt. p. 309.
Peters 1. c. p. 11. Leskien 1. c. p. 13.
Itwv, nomen urbis Thessaliae,
xit
B
Bekkerus
digammo
iuste ac merito
instru-
696.
^iTcova tb fir^TSQa
Jr]liir]TQog Ttf.ievog
Mihi enim constat,
f.ir]Xiov.
hanc vocem ad eandem radicem
pertinere, quae latet sub vocabulis
j^iTvg,
j^iTsr] (cf.
p. 64).
Etiam Leskien p. 12 hoc nomen cum shvg coniungit. Neque minus recte Bekkerus tradidit j^exd^r], cum hoc nomine eadem stirps contineatur, quae est in j^ev.r^^oXog, HxaTog, s£xd^€Qyog cf. Kuhn Ztschr. XIII p. 422. Bekker
Hom.
—
Digamma autem
Bl. p. 292.
firmatur
l.iaxQdv
Etiam
oip a
eandem stirpem
cas
cf.
Pohl,
Peters
iuste
ac
152. 221.
J
435.
quae
c.
1.
merito
ubi ^orp in liiade legitur,
p. 18.
c.
1.
Peters
hi
H 53. K
in
est
digammo
sunt:
512.
H
Y380. X451; tantuni uno loco ©98.
^ircog
Itaque
p. 12.
skr.
604.
150.
o\\)
va-
Bekkcrus
instruxit.
A
p. 16.
cum ad
inchoavisse constat,
pertineat,
Curt. 403.
hanc vocem
cf.
litera Aeolica
giossa Hesychii /9€x«g
B
li 76.
Loci,
182.
2
F
222.
digarama asper-
natur. Spirantem labialem etiam in verbo \vddXkoi.iai, quod
in Iliade
duobus
iocis inveni,
P313. 'F460 valuisae ea re
efficitur,
qtiod
eandem stirpem
in eldov (rad. vid.)
Bekkerus formam
attinet
ad voces
cf.^
lam restat
agamus necesse
Curt. p. 217. Leskien p. 14. Itaque
j^ivdaXloftai in
textum recepit.
animum advertere ad
p.
Quod
e§ et HQaxXrjg
'^EXevr], avdQ6xf.ir]Tog, aigeco,
satis est, lectoris
p. 23. p. 59.
cf.
quam habemus
amplectitur,
24
p. 48.
p. 35,
p. 60.
ezagog,
est.
de qua voce hoc loco accurate
sraQog, eraQt], sTaQiaaaiTo, haiQiaaai,
quas formas in Iliade locis centum nonaginta
octo
legi,
a litera spiranti inchoavisse et linguarum comparatione et
argumentis ex ipsis carminibus Homericis repetitis efficitur.
Oarmina Homerica si inspicimus, id nobis maximae est
offensioni, quod coniunctionem nal arsis locum obtinentem
ante krciQoig productam invenimus in formula, quae est
d'
siTieQ
aiTog
d'
eineQ
vr]t
T€
140.
vrji
Te YMl eraQoig
X 161.
vrjt
Te xar exaQOiai, tioXvv xqovov
(i
cf.
avTog
X 113.
y.ai
Hoffmannus
sTaQoig
I p.
'
'
',
alv^r^g
if.ev
dlv^g
x.ev
ovde
tico rjXd^eg.
74 ut metricam difficuitatem remo-
veat, k\lSetf.il40 legere vult:
vrjt
^' eTaiQoiaiv
r'
avTog.
Sed hac lectione non opus est, cum his versibus antiquiorem formulam contineri mihi persiiasum sit, eo tempore
ortam, ubi litera spirans in initio huius vocis totam vim
suam servaverat. Idem esse statuo eis locis, ubi brevis
syllaba, in literam consonam desinens, ante eTUQog producitur:
a) in
caesura semiternaria
JT269 MvQf.iid6veg, eraQOi
WlSl. axvvfievog' eTaQov.
b) in caesura semiquinaria
T345. ^OTai odvQ^fievog STaQov
i
q)iXov
dativi ante eTUiQiaaai legitur, ita ut oriatur hiatus i2335.
avdQl haiQiaaai, Kai
Longae vocales
et
ducuntur ante eTaQog
ante
exXveg
r'
diphthongi in
haQog productam
cf.
K
legis)
ip
arsi
235. 242
;
x' ed^ilinad^a.
undecim
locis pro-
(ubi particulam d^
E 534. O 519
(ubi
co
gene-
y^gy,gii,i^^2^i^
90
ante
tlvi
p. 61)
£2 4. 416.
quod Hoffmanno
£325. ^91. 11581.
eraQog producitur,
raro
fit).
z/441.
delemus,
veq)ely<,vaTix6v si
^793. iV419.653. O
iS:522.
.S317,
423. 698.
178. 563.612.
'F18.
rantem amplectuntur.
i3
teste
(I
^F 748.
E
qui sunt
locf,
11170.491.
404.
^-^'
"
-
26.
F 189. 273.
59l literam spi-
Triginta locis longa syllaba, quae
desinit in literam consonam,
voci ^Tagog antecedit, ita ut
hi loci literae spiranti initiali
non impedimento
que sexaginta
tem et poscit
partem
sint.
Ita-
tres extant loci, ubi sTaqog literam spiran-
Cum
et admittit.
autem
hi loci tertiam fere
efficiant eorum, ubi sTaqog in Iliade legitur, nobis
statuendum
cultatem
versibus, ubi ETaqog metricam
diffi-
literam spirantem antiquioris poeseos
usum
est, in eis
effecit,
imitatam valuisse,
quam
reliquis
neglectam iacere
locis
ostendimus.
Si de origine vocis eTaqog quaestionom instituimus,
Peters
c. p. 9,
1.
Christiura
(1.
c.
p.
251)
secutus,
sanskriticae voci ^vatsalas'' (amans, amicus)
huic etymologicae
derivationi
repugnat,
illud
STaqog
comparat, sed
quod non
invenimus aliud exemplum in Graeca lingua, quo Grae-
cum T
tur.
e sanskritico ^ts"
ortum esse
certis
argumentis firma-
Pottius (Et. Forschg, II, 742) eTaQog ad
pem
eandem
stir-
pertinere suspicatur, quae latet sub voceeVe^og; con-
fugit
enim ad
ill.
„drug^ (Gesellschafter)
et „drugi''
Andere), ut intimum conexum voci eTaQog
tercedere demonstret;
mihi esse videtur.
quae
argumentatio
gammo
EHaco
II, 1
p. 207.
incerta
Savelsberg
Leo Meyer
autem a diquae adhuc in titulo
Curt. p. 616.
cf.
inchoavisse et forma MTag,
(cf.
nimis
Mihi enim constat,
eTOQog ad eandem radicem pertinere
Vgl. Gr.
(der
eTCQog in-
Itaque aliam viam ingredior, ut voci
eTaQog rectam explicationem afferam.
eTTjg et
cum
cf.
eTrjg
I p. 6) servata cst, et etymoenim ad stirpem pronominalem
^e pertinere Froehde (K. Ztschr. XII p. 160)
I.
c.
logia dcmonstratur: eT-iqg
^sva''
gr.
ostendit. Accedit, ut
apud Homerum
nihil obstet,
...JiiWfiH^HK.-
quin vo-
LM.
91
cem
ETrjg
dlgammo mstruamus
Hoflfm. II
cf.
p. 38.
que cum ETUQog eandem stirpem, quam praebet
8upra ostendimus,
lam
digamma
restat, ut
fuisse
eiaQog
in
explicari
s, j
non
dicamus necesse
est.
literis spiranti-
enumeremus, de caesura
numero exemplorum, quae
E
Hoffm. I
(cf.
quas litera
nobis offerunt,
valuisse
potest,
semiternaria brevi agamus.
sunt undetriginta
am
priusquam ea exempla, in quibus pro-
quae extat in caesura semiquinaria,
ductio,
bus ^
quam
spirantem,
literam
plectatur,
Ita-
exriq,
s
p. 102),
quatuor eas voces
antiquitus instructas
produ-
quae antecedit, iustum ferre auxilium supra osten-
ctioni,
dimus
cf.
5 745.822.
Z366. H416. Sexies spirans
inest pronomini relativo,
eisque
formis,
j,
quae
quae ab eodem
pronomine derivandae sunt, brevis syllabae in literam
consonam desinentis productionem excusat, id quod infra
ostendemus; loci sunt hi: ^244. Kl. 2bn. Y45. X22.
£2136. Ad digamma confugimus ^137 (ubi legimus axvvftevog ^izaQov)
eandemque spirantem etiam
«S noTa(idv ellevvTo
valuisse brevi disputatione ostendam. siliio,
O 8.
ella)
eandem
stirpem, quae est ^el, skr. „var,'' nobis offerre satis constat cf.
Curt. p. 483.
Accedit,
forma
ut in tabula Heracleensi priore
Eyj^riXrjMiovTi
e.
i.
i^edrj&cooi
l.c. I
minum Homericorum formas
gSLmmo
'mstrraxit
2U7.
j^iloai
l.iivoi
M38.
:
j^edicooiv
ab elUco,
B 29i.
eilco derivatas di-
TtQOTi^edelv
KMl.
^edevvTo OS. j^edo^evog £203.782.
^409. ©225.
existimandum
satis
Itaque Bekkerus in altera recensione car-
certe efficitur.
%
inveniatur
Savelsberg
qua literam AeoHcam in verbo nostro valuisse
p. 7),
leov
(cf.
est. cf.
ij^iXoai
Leskien
(quae forma loco
©295,
p. 31).
i.pel(.iivoL
ij^el-
215.
(ubi e prostheticum
HXoav AAi^.
j^ej^el-
Bekkero restituenda
erat)
iV524. .^287. j^ej^il(ie&a ^662. i^alrj iV408. yi68.
—
X 12.
278.
eakev
P 76.
^286. £823. ^«Ae/g JI 403. 0)571. X308. ^aUvreg
j^aXrjoav
j^aXrjvai
JT714.
saXr](.ievai
':'
92
X41. saXh ^420. Uno tantum
a> 534. 607.
ze ante sXaai elisionem patitur
non
habeat,
ita se
intellego, cur Hoffmannus,
digammo instructum
eYho
^
loco particula
2 294. Quae
cf.
:'i:^
cum
res
cum
II p. 37.
fuisse doceat, «tA^w literae
Aeo-
non reddiderit.
Postremo J21, ubi legimus:
'
v^
'<'[-
licae particeps
tdQoi ^' ov idQCoaa
[
'
de
fioyip', y.a/<er?^v
""'-.
XrtTtoi
(.loi
ex exemplorum numero excipiendum esse mihi videtur.
IdQow antiquitus a
'idQiog et
Aeolica inchoavisse
litera
certe etymologia demonstratur; /dpwg
tis
„svid'' pertinet,
j^mi"
vim
cf.
sunt
Nihilo minus \dQ6io tantum hoc loco
Curt. 218.
5 338.
vocem
quae adhuclatetsub verbo sanskritico „svid-
390.
spirantem labialem
ad
voci vindicandam. v EcpaX-KVGTiy.6v
si
digamma
\dQiog
autem iam antiquissimis
locum
non potest
affigi
241.
77109.
opinor,
^27
huic
^
delemus, v/8ll et
Digamma
amplectitur,
temporibus a vocibus \dQ6io
alienum se praestitisse, ea re
cies in Iliade
qui
loci,
X2hanc
quamobrera literam AeoHcam quidem
admittunt, sed nihil valent,
507 substantlvura
ei
561.
ut longa syllaba in consonantem de-
exhibent,
ita
KbU. ^598.
E796.
sinens antecedat;
\dQioQ
nam
auctoritatem digammi servavit;
et
sa-
enim ad radicem
obtineat,
efficitur,
tredecim
et
cum de-
quod,
locis illis vocibus
0543. /£572. ^119. 621. iV 705.711.
745. 2^12. Ob\. «^658). Sed ut
cf.
P 385.
antiquioris poeseos
usum imitatum digamma
servavit.
exemplorum numero, quibus Hoff-
Sic postquam ex
mannus productionem
brevis syllabae, quae
semiquinaria et semiternaria,
demonstrare
aut
s
aut
j
vult, eas
ipsa
versus
voces excepimus,
instructas fuisse constat,
fit
299.
m
77 31. 167.
52. 270.
N
309.
/' 35.
265.
H
248.
J
excusari
quas aut
literis
ex octoginta tribus
tantum quadraginta duo restant, {.A 153. 535.
228. 539. 585. 789.
in caesuris
sede
76.
E
B
385. 485.
^
locis
24. 71.
Z
76.
v/ 219. 376. 427. 547. 582. 630.
423. 473.
7^560. 716. 736.
'•
P
42.
;'
^224.
104.
Q
r368.
X 352.
<» 363.
ff 89. 731.
513.
269.) quibus Hoffmanni sententia firmari videtur,
suram semiquinariam per
rum
auxiliura aflferre
ex
semiternariae,
39. 233.
^39.
E
rationem habemus caesurae
si
exemplis
undetriginta
pienda esse antea ostendimus,
{B
Z
622.
tredecim
ita ut sint reliqua
H 77.
176. 501.
F
.^168.
j!V5n. 558.
brevium syllaba-
se productioni
atque
;
243.
exci-
sedecim,
K
84. 232.
281.
ubi e
«F 110. 603.)
Accedit
spirantibus nulla excusatio repeti potest.
literis
cae-
Hoffmannus totum numerum earum vocum, quas ipse
in altero volumine quaestionum Homericarum digammo
instructas esse statuit, in enumeratione locorum neglexerit.
ut
Si eos quinquaginta quinque
gamma
valere statuit
(cf.
locos,
II p. 54),
Hofi^mannus
ubi
octoginta
illis
di-
tribus
addimus, eos locos, ubi literae spirantes productionem non
omnium exemplo-
excusant, pauUo minus tertiam partem
rum,
quae productionem brevis syllabae in literam con-
sonam
quadraginta octo
litera
semiquinaria nobis offerunt,
desinentis in caesura
cum
amplecti intelleginms,
semiternaria,
duce
ubi Hofi"manno
locis,
Aeolica valet,
in caesura
exemplis,
eis
potest; atque
si
illis
II p. 54
quae modo enumeravi-
mus, adiunctis, quinta fere pars locorum
restet,
iustum auxilium
teris spirantibus productioni
cf.
ubi a
afferri
li-
non
rationem habemus ordinis metrici secundi,
ad quem pertinent productiones caesurae semiseptenariae
et seminovenariae,
—
sunt enim
empla, quae Hoffmannus
I p.
quadraginta quatuor,
loci
103
unum
et
attulit,
quadraginta ex-
ad quae accedunt
ubi idem Vir doctus spirantem
labialem productionibus iustam afferre excusationem docet
— paulo
rum
plus quinta pars
omnium exemplorum
spirantium auxilium aspernatur.
volumus, productionem brevis syllabae
nam
desineutis,
litera-
Etiamsi non negare
in literam
conso-
quae extat ante caesuram semiquinariam,
hac ipsa versus sede adiuvari, tamen huic versus loco non
tantam vim et auctoritatem tribuere possumus,
'll>:^^-.W^^_^
.
quantam
:\--
94
Hoffmannus
ei
hil valere dicat,
inesse firmet, ciim hanc productionem ni-
adliteram spirantem vocibus vindicandam;
mihi autem constat, ubicunque litera spiranti
initiali
sequentis productionem explicare
hanc solam
esse
dam.
possuraus,
vocis
viam ineundam, ad metricam difficultatem removenDe reliquis- autem locis, ubi hac explicatione uti
non possumus, nobis idem iudicandum
est,
quod de pro-
ductionibus in caesuris seminovenariae et semiseptenariae
statuimus, poetas,
cum Graeca
lingua iam
memoriam
li-
terarum spirantium, quas ex antiquiore epica poesi ad se
recepit,
amisisset,
ita,
ut vera causa productionis cogno-
non posset, falsa analogia adiuvante etiam ibi syllabam
brevem in consonam literam desinentem produxisse, ub
sci
e litcris spirantibus iusta excusatio repeti non poterat.
Eis vocibus,
quae in Iliade certa vestigia literae
adnumerarem adiectivum sr«og,
reh'querunt,
initialis
exemplum
s
si
Homericis inveniretur, quo pro-
in carminibus
ductionem brevis syllabae in literam consonam desinentis
aut hiatum
retur.
illicitum
lioc
Quinque enim
ortum esse ostende-
adiectivo
locis
locis
heov
ye
legimus in fine versus
hance formulam:
«r
423. M217. iV153. H125.
E104.
Hoffmannus cum I p. 64 haec sola exempla productae particulae ei in quinta
ai-si
esse doceat, dicit:
„eget
tamen digamma vox heog" Literam autem initialcm non
fuisse digamma, sed s, etymologia demonstratur heog enim
est sanskriticum satyas cf. Curt. p. 188. Sed cum iila ex;
empla, quae
modo
ei,
quae
de
litera spiranti,]
fuit,
fit
attuli,
tantum productionem diphthongi
heog ostendant, ex his soh"s nihil
qua heog apud Homerum instructum
in arsi, ante
concludere ausim.
lam
perducta
quaestione de litera
,
s initiali
animum advortamus ad
ante vocales ad finem
ea exempla,
quae in
hiatu posita hanc metricam difficultatem litera spiranti, quae
est
lam supra
removere possunt.
j,
€reQog
munus
literae spirantis
j
spiritum asperum In
suscepisse demonstravimus,
neque minus certe constat, spirantem palatalem in voce
instruxit,
slvccTEQeg, quam Bekkerus falso litera Aeolica
valuisse
trica
slvaTSQsg enim Latino ^janitrices''
;
spondet
ductionem servat in
-Z378.
i^e
illa
formula, quae est:
rj
elvaTeQWv evnejcXiov
Z383. ovTe nrj eg yaXooyv r
i2769, daeQcov
Ad
literam
manno duce
Z 378. 383.
ante eivariQfov pro-
in tertia thesi
rj
yakowv
eg
717]
Itaque me-
productione vocis xai
removetur, idemque est
oritur, spirante palatali
i2 769, ubi particula
accurate re-
p. 19.
c.
1.
X473
quae
difficultas,
ista
Peters
Curt. p. 276.
cf.
ij
yaXocav
j
confugimus
(p. 92. 93)
fj
J
extat
„
„
„
„
S
Ib et
(Bekker^)
182,
hiatus iilicitus.
ubi HoffIbi
enim
legimus
oTov
(5'
doTeQa
r]y.e
ev d' (XQa eQfxaTa rjKev.
Loco priore Bekkerus^ aOTeo' erjxe scribit, qua lectione non opus est.
lam Hoffmannus II p. 25 verbum Ifi^uort apud Home-
rum
autem
litera
praeditum fuisse
spiranti
ostendit
;
digamma
hac voce valuisse, linguis cognatis non firmatur,
in
itaque aliam fuisse constat spirantem literam, quae in hoc
verbo vim suam nondum amiserat.
voce partes
literae initialis
vit cf. p. 359.
Spirantem
j
in
hac
suscepisse Curtius demonstra-
Ille vir doctus,
cum
Lr]fii
e stirpe „jS,* re-
duplicatione, de qua conferas Christium (Gr.Ltlehre. p. 153),
adhibita,
ortum esse doceat,
ita ut
'irjfii
vices formae jij-
causativam
S,mi gerat,
huic verbo
ita ut ir]fiL
sensu primitivo idem valeat, quod: loh mache
significationem
Qua de
tribuit,
medium huius verbi
inBewegung setzen."
Quomodo autem ex hac notione ad motum corporis spe-
gehen, ioh enisende.
sic
vertamus necesse
est
:
causa
„sich wohin
%•
;f
?.
ctante sensus cupiendi,
96
r^-y-r
qui animl
motum describit, orta
Quamobrem probare
deraonstravit Fulda:
sit,
c. p. 76.
1.
'J:j\^
non possum Hoffmanni sententiam, qui activum %rjfii a
medio ie/^iai segregandum esse statuit. Itaque cum litera
vcrbo
in
j
hac
metricae difficultates, quae verbo
litera spiranti
ab eodem
formisque
etymologia demonstretur,
valuissc
%iq(.u-%ei.iai
derivatis oriuntur,
ifijuat
toUuntur.
facile
Cur-
Viginti enim duobus locis in carminibus Homericis,
tium
sequimur
si
p. 533,
Sed
hiatum invenimus.
ortum esse constat,
medias formas verbi
ante
litera
j,
Quam-
optime excusatur.
iste hiatus
obrem Bekkerus non merito has formas digammo
textum recepit
ctas in
e
Y
383. 866.
P
396. 507.
W
70.
N
68.
B
instru-
E
589.
434.
JI 359.
386. 424. 585.
N 501. n 761. j^dad^^v W 718.
^ 168. N 291 707. O 450. 543.
Aevr''
^ie^evcov etc.
j^i^isvog,
n 381.
502.
enim j^Uro
tradit
;
A 537. M
301. 310.
%ri^L
qua spiritum asperum
B
371. 767.
.
2
276. 292.
e jijefievog etc. ortas esse
280. 399. 469.
Has formas autem
313.
154.
Y
547.
modo ostendimus.
respicimus, hoc verbi genus apud
non tanta vi, quanta mediae huius
verbi formae, servavit; nihilo minus certa extant vestigia,
Activum
Homerum
quae
stat.
j
j
esse,
quae
j
fuisse
litera
forma
syllabicum, quod adhuc invenimus
«jyza
verbi
patet.
%rjjj,L
valuisse
Itaque
non
qua Aoristum
rjKa
satis
,
erjYxx
est, z/
75
viro
cum Bekkero^
iegere
non
182,
quin
ngoerjxe
spirantem
testatur,
iste
hiatus
quos supra
antiquitus
quam
illl-
attuli,
instructum
Qua de causa non opus
:
aarcp'
doctissimo persuasum erat,
voce nostra valuisse,
B
literam
certe
illis iocis,
fuisse constat, iuste excusetur.
illi
^vverj^e
etc),
dubito,
qui invenitur duobus
j,
(cf.
^48
dverjKe j? 882, erjycev
initio
cltus,
Aoristi
linguarum comparatione con-
fuerit,
Augmentum enim
epici
£290,
in
si
persequimur, nobis demonstrant, literam initialem
si
amissam
in
%r]fii
literam
erjxev.
Si autem
literam Aeolicam
intellego, cur
ille,
in
cum tantum
-
.<S
.i
•?;;>,•• :-^!,^»-,tV.
>::>.."
";.
'•••^^
"'.-•
•'/-
'.
;
•
;'.
•
•
'''-.
'
-^ifJ^X.":
'*^:
.
formam
tino loco in Iliade
digammo
?/x«
instrtictam prae-
buerit, cf. »^400.
avz(p xvdog sd-rpiev
tTtTtoig J^rjxs fxsvoq xai en'
eis
hiatum
ubi
locis,
formis, ubi
invenimus atque
illicitum
in
eis
augmentum syllabicum digamma commendare
videtur, literam spirantem neglexerit.
Literam
eodem
etiam in pronomine relativo formisque ab
j
linguarum cognatarum compa-
derivatis valuisse et
ratione
Homericis repetitis
argumentis e carminibus
et
satis certe efficitur.
Invenimus enim hiatum
Hoffm. I
tertii (cf.
ante oGog
5 523.
xoaooye oaog
ante o&l
E8bl.
xevsiova, od-i.
Idem
(cf.
caesura trochaica pedis
in
p. 88)
pedis quarti,
est in fine
ubi in hiatu
extant:
Hoffm. I p. 90.)
aig
B3.
-Mxta (pQSva,
7]xt
.A16.
md-Biaio,
oq)Qa
£ 221.
im^rjaeo, 6q)Qa
Q 105.
BTti^riGeo, offQa
wg
i^x^.
232. ^evog niya, otfQa.
Eandem metricam
in fine pedis primi.
difficultatem hiatu ortam invenimus
H.
cf.
I p, 91.
Ar300. eaTtsTo, 6g
r'
0227. enXeTo, ottl
f 71.
Tum
nominis
d^ajtre
(.te
otti.
saepissime ante eas formas,
relativi
syllabarum
derivandae
in literam
a) ante
OTe
quae a stirpe pro-
productiones brevium
consonam exeuntium inveniuntur.
caesuram semiternariam
Kl.
Y 4fj.
OTi
sunt,
^244.
T]
vicpeTov, otb
deidiOTag, o^'
xiao^evog,,
oV
quae forniula etiam invenitur ^238. A 103.
\
v^b.
7
«•
V
;' :.\
98
X22.
(ag
aevafj.€vdg a'g ^' %7t7tog
Q 736. xojo^Evog, q) drj nov
^591. T^ AY.ekov oiov noT
ooog HSS9. xrj^//ara fxev oa^ ^AXe^avdqog
o)
j
oiog
b) ante caesuram semiquinariam
ot:i
^527.
owcJ'
cog
n 192.
df.icpaya7iato(.ievdg log el
P
og
axeXevTriTdv, oti
109. EvtQOTtaXitofxevdg (og xe
X481.
dvgfiOQog alvofioQov cog
H349.
7ivy.v6v y.al fAaXaxov,
JT709. ovS'
4^758.
VTv^
Ug
firj,
og
^AxilXrjog, og^reQ
y.eloai, T(p
MY.eXog cvz^
ante caesuram semiseptenariam
c)
K 450.
ov
7iav .peiQrjTO j^eTtog,
7110
oV aQ
r'jXvd-ov.
d) ante caesuram seminovenariam
.A 85. d-aQGrjGag fiaXa
&eo7tQ67tiov oti j^ola&a
j^eiTte
Praeterea nobis non neglegendi sunt
gae syllabae in vocalem aut
locum
thesis
obtinent
,
diphtiiongum
pronomen
ante
ubi lon-
ei loci,
desinentes,
relativum
si
pro-
ducuntur.
og
i2 61. Ilrjkei,
cf.
7teQl
(qui locus nobis solum
productae
J3
ipiXog yaveT^ dd^avccToiaiv
I,
ei
Qi^tTaaaov TeTaycov d^to ^rjXov, dcpQ^ av
209.
r^xfjf
^S ^^*
E
quinque
vocalem
,
praebent,
voces
A.e
illis
initialem
tria
Tivfia
l'xr]tai
7tokvg)koia^oio daXdaarjg
TQcJoeg VTteQcpiakoi d^toXcovTai.
exemplis, quae brevem vocalem ante
vocis
a
in thesi
57.
23.
459. TtetQ^ cog
bent
Hoffm.
offert) cf.
y.rjQt
exemplum diphthongi
subsequentis
stirpe
pronominis
productam
relativi
exhi-
derivatas
cf.
Bm.
Aii
cog
i3285. de7tai ocpQU
0556.
dQi7tQ€7tea OTe.
mmM
>.
99
Hoffmannus I
164
p.
numerum duriorum
in
vocibus literam initialem
non
bis
cf.
11 p. 186
Cum
redigit.
ductam inveniamus
sit
cum
Hoffm. I
cf.
constet, in his
j valuisse, productio vocalis
ofPensioni esse potest,
iudicaudum
has productiones
autem
Quid de
p. 162.
De £576
videas p. 117.
no-
i
dativi saepissime pro-
i
et
556
Y259
cf. p^
120. p.35.
Summum
nis relativi
autem argumentum, quo stirpem pronomi-
Homerum
apud
cog,
productiones extant,
mannus
caesurae non
104
vi
in
anastropha
quas
ipse Hoff-
si
positum invenitur,
I p.
praeditam fuisse
litera spiranti
quod ante
eo continetur,
efficitur,
excusandas essc firmat'
In Iliade enim, ubi locis quadraginta octo legitur, wg bis
productionem aut longarum
et tricies
vium syllabarum
Jit
in literam
vocalium aut bre-
consonam exeuntium
efficit cf.
£781. ^eqidig X394. kvxolaigjm. A12. iI156.
alg NllS. vrjniTioT aig N292. Y24A. alyeiQog aig J
uig
[.lEXifj
NbSl. ^oeg
482. alyvTiTiog aig
297.302.
M176. X434. ^eog
B 190.
196.
v.aY.og aig
aig
F 200. 431.
uig
r 60.
aig
.A 237. i^ehdg
aig
^172.
aig
I'230.
Z 443.
ogvid-eg aig
^vveg
tpvxov aig
wg antecedit
Undecim tantum
;
aig
/155.
^58.
y.aY,hv aig
E 476.
vr^nvziov
JB764. Tiekexig
aig
2 bl. 438.
^oh^og
B 185.
Quinquies longa syllaba
voci
d-eov
aig
r2. OQvi&ag
N410.
zrjXvyeTuv cSg
aig
T
cf.
in
.^616.
381.
literam
locis illud aig
natur; sunthi: rl96. Z295.
consonantem
7
164.
desinens
i2 572. 770.
spirantem
94.27J.3O6.
asper-
^147. M156.
293. iV^137.218. i2 41.
Ideo
illos locos,
ubi log in Iliade invenitur, h$c mihi
enumerandos esse putavi, quod apud Bekkerum Hom.
p.
Bl.
204 non omnes excitatos inveni.
In
arsi saepissime
longae vocales
et
diphthongi pro-
ducuntur ante pronomen relativum formasque
derivatas.
Non opus
est,
locos enumerare,
quavis pagina ultro se offerant.
ab eodem
cum paene
in
Etymologiam pronominis
.-KV;;
'««a
100
Savelsberg (Kuhn Ztschr. VIII
relativi si reapicimus,
401
—415)
digammo
e forma rori, quae
inscriptione Locrica a Rossio
a.
1854
p.
instructa extat in
edita,
pronomen
re-
lativum litera Aeolica praeditum fuisse demonstrare vult.
Cum
enim
e stlrpe
pronominis interrogativi, quae
est in
lingua sanskritica »ka,* latinum ,,quo* in ;,quod, quoius"
ortum esse ostendat, etiam eiusmodi formam linguae Grae-
Ut enim ad ^og perveniat, formam
e qua litera x amissa ^og ortum
cae tribuere conatur.
primitivam x^og
statuit,
Sed huic derivationi illud repugnare mihi
Graeca lingua non inveni exemplum,
quo forteni literam x ante illam imbecillam spirantem Aeolicam vim suam prorsus amisisse demonstratur. Multo veri
esse suspicatur.
videtur,
quod
literam gutturalera vitam
similius erat,
tera
tum
in
;
enim
constat
cf.
fortasse incuria sculptoris
ut formae ^otl non raagnam
li-
habere
fidem
ortos,
possimus
Curt. p. 354. Si inspicimus formas /roaaw/ et Jhoaaaxtg,
quas Savelsberg
tulit,
hic
/
1.
c.
(cf.
Pohl.
mine
1.
p.
414
tantura spiritui
cum digammi signum
c.
p.
Anm.
raihi
cf.
Meyer Vgl. Gr.
prodicrit,
persuasura
araplector,
I p. 333.
Cum
qui
relativo ortae litera spiranti,
stirpe pronorainis reiativi
:
Curtius (K. Z.
V I p. 93).
formara ea re
efficitur,
spondet,
autem
non dubito, quin metricae
jam viderunt Benfey
iva e
cum ^
sit,
in prono-
sententiam
pronomen
Gloss.
quae
rela-
est in sanskritico
Pott. Et. Forschg. II p. 3G6.
Curt. p. 354.
E
hanc praebeatspeciem:
Itaque
tivum ad eandera stirpem refcrunt, quae
^yas*'
at-
describendo inservit,
aspero
42.)
non valuisse
relativo
tabulis Heracleensibus
e
in histabulis
10
eorum virorum doctorura
A
cum
in illa Locrica inscriptione multos exi-
stere scripturae errores,
ita
servasse,
Accedit autem aliud argumen-
labiaiis amitteretur.
L.
spiritus asper e
difficultates
est palatalis,
j
pronomine
sanentur.
derivandnm esse Graecum JVa
z.
Skrit. Chrestom. p.
248 et
Vocabulo Yva contineri instrumentalis
quod sanskritico ^yena," accurate reyiaa, i. e. yana ortura est. cf. Schleicher
mm
\.,
101
Compend. 579. Itaque probare non possum sententiam, quam
iSavelsberg
cum
c.
1.
411
p,
de origine huius vocis
protulit,
Xva e j^iva originem duxisse demonstrare conetur.
Etiam apud
Homerum
loci nonnulli inveniuntur, qui-
bus spiritum asperum in hac voce partes spirantis palata
lis
suscepisse satis certe ostenditur.
Tribus enim locis ante %va brevis syllaba in consonam
literam desinens producitur
cf.
dva fieyaQOv %va
Tj
180. ftaaiv
jW
185. VTja KaTccavrjadv, iva
y 157.
d-o^ Hy.eXov' tva
vj/fc
Hiatus, qui extat in
caesura
pcdis
trochaica
tertii,
litera j excusatur. cf.
479. TiovToio, IV
O402.
'Axilria,
IV
.Q264. imd-sire %va.
arsi
n
Longae syliabae in vocalem desinentes ante
^203.363.* T 130.
18.479.
producuntur:
365. 483. 597.
Curtius
elva,
445.
^
387.
T
180.
Y
122.
X
244.
I.
c.
eam
etiam
stirpem, quae latet sub e%ve-Kaf
cum
ad pronomen relativum pertinere demonstrat,
i.
in
367.
^21.
^^187.
evsTut
F
%va
iiC
e.
ySna pronominali additamento, quod
sum demonstrativum,
est xa, sen-
ut ita dicam, nanciscatur,
quam de-
rivationem certo niti fundamento mihi persuasum est. Pottius enim (Et. Forschg. P p. 427), qui ad radicem sanskriticam
^va?'^
{wunschen)
nasah' amph'ficata est,
et
^vanch,"
confugit, ad
quae forma
graecum
h'tera
e%veyta expli-
munitnm ingressus esse mihi videtur, cum lege ad mutationem literarum consonarum
spectante impediamur, quin verbum sanskriticum va? Graeco
candum,
Evexa
viara
satis
comparemus.
elVfixa e j^evjeyia
eandem
nia/
non
ita
esse iudicat,
ut
(Gr. Ltlehre.
Christius
p.
226)
qui
ortum esse suspicatur, stirpcm huius vocis
eivem
quae
latet
significet
sub Latino vocabulo „ve-
„zu Gunsten Eines."
Sed
102
cum forma
Graeca lingua certo testimonio non
In
atque suffixum xa in eve-m aliud
firmetui',
quod
rEvia
confugit
Christius
Quamobrem
hanc
,
Curtii sententiam de origine
plexus spiritum asperum in voce
Iliadem
partes suscepisse firmo.
vexa),
quae praepositio
cit in illa
inspicimus, IVgxa
or, si thesis
(el-
locum
obtinet, effi-
H 374. 388.
T 87.
formula, quae est
AXe^dvdqov zov eYveza veXxog oQioQev.
fivd-ov
cf.
evua am-
vocis
spirantis palatalis
ei-/.eva
si
ad
v.(xg,
improbo.
quadraginta tribus legitur, ter
locis
productionem diphthongi
ac
sit,
explicationem
Bekkerus ad metricam
Hofi^m. I p. 78.
reraovendam
difficultatem
legit:
^Ake^avdqoLO xov «IWxa.
In arsi
duce
(p.
ductae
cf.
atpio
exemplum
est
^574. Diphthongus
Z356. ^23
Z356. T325.
vat ante evey.a
«v€xa /'100.
quod Hoffmanno
ante eveY,a producitur,
solum
61)
a^w
vocis
ov et
et /'206.
Longa
in
arsi
pro-
longitudinem ser-
61»
Initio versus extat
consonam
syllaba in
literam desineiis huic praepositioni antecedit:
5
161. 177.
428. / 327.339. 589. /T18.P92. ^21.
r57. E640. 651.
298. ©380.463. i3 561.
Septemdecim locis elVcxa literam
spirantem aspernatur
:
^IIO.
/'128.290.
138.377.
525. /560. /i:27. »309. /T539. .^171.498. T58.
608.
^ 106. Quamquam
non invenitur
tus brevis vocalis ante ?v«xa extat,
locus,
aut
Z 328.
^
X236.
quo aut
hia-
brevis syllaba in
consonanlem exiens ante evev.a productam se praestat, tamen productionem thesis, de qua supra egimus, liter a spiranti sanari mihi
ginis esse
persuasum
est,
modo ostendimus,
literae spiranti initiali favent.
nis relativi
cum
%va
quod eiusdem
ori-
certa vestigia reliquerit, quae
Postremo a
stirpe
pronomi-
non segregandara esse puto sjUabam *, quam
ide.
Ut enim 'iva e yana (skr. yena) ortum
invenimus in
est, ita
etiam stirps prenominis relativi „ya* in ttransire
lam cum teneamus
coniunctiones linguarum
Indo-Germanicarum a pronomine relativo^ quod e prono-
poterat.
,
«jAi..jdLiu^a^aiiiiiludili
m
nomine demonstrativo originem duxit, (de pron. ^yas* cf.
Curt. p. 355), derivandas esse
sic goticum ^jah" »und*
ad sanskriticum ;,ya8^ referendum est — cf.Tobler: Ueher
den relativen Gehrauoh des Deutschen „und" mit Vergleiohung verioandter Sprachersoheinungen. K. Z. VII p. 353 ss.
—
cf.
est
377. 378; coniunctione tdfistirpem pronominis relativi^
p.
quae
est „Ja," contineri
demonstrativum
Si
ductio,
quem
autem
(cf.
idi e jide
cum
ausim,
suspicari
quod
8e,
ode, toSe) adderetur.
ortum
est,
non dubito, quin ea
pro-
quae ante hanc coniunctionem invenitur, atque hiatus,
idi effecisse videtur,
rectam habeant excusationem.
In caesura seminovenaria ide productionem brevis syllabac in consonam literam exeuntis
efficit:
-5589. aTad-f^iovg te yihaiag te xatTjQecpeag ide arjxovg.
In caesura trochaica pedis
hiatum
ide
efficit
& 162. K 573. M311.
quibus locis
1834
—35
ri94.
cf.
5 697.
cf.
z/ 147. 382.
»348. P534.
Hoffm, I
p. 89,
351.
Nacke:
v eq)elx,vaTiy(,6v si
p. 5. 6.
quatuordecim locis
tertii
/658. ^15. iV432. Sl6b.
E3.
171.
X 469. Q 166
ind.praelectt.
delemus,
i3 643,
Z469.
;
de
Bonn.
loci, qui
sunt
spirantera pala-
talem poscunt.
Longae vocales atque diphthongi ante
nem
servant,
ducitur
cf.
S 175,
Hoffm. I
(cf.
ubi
r)
p. 61.5),
etni9,
quarta arsi productum invenimus.
coniunctioni
idi
vindicandam
Ide productio-
in quinta arsi ante Idi pro-
nihil
ubi ai infinitivi in
Ad
literam spirantem
valent /'3l8.
H 117.
legendum est: Xaol d' ^gijaavTo &eolg idi x«^?«? «'*'*"
axov) atque T285, quibus locis longa syllaba in consonantem exiens voce idi excipitur. Semel idi literae spiranti
(ubi
repugnat
cf.
Cum
rivandum
gammo
Tn
Z4.
idi,
sit,
ut opinor,
assentiri
a stirpe pronominis relativi de-
non possum Bekkero, qui
ide di-
instruxit.
numerum earum vocum, quae apud Homerum
teram spirantem servarunt, redigerem
i^mmnmmm
vafiivrj et vfiielg,
li-
si
\'
^
,
'
^ f\i^i»^ S^
•
,
:
104
aut hiatus illicitus aut productio brevis
syliabae in
con-
sonam litcram desinentis his vocabulis efficeretur; vafxivrj
enim ad eandem radicem pertinet, quae latet sub verbo sanskritico „yudh" (Curt. p. 355). Apud Homerum saepissime
7]
in arsi ante va^ivr] producitur in illa formula, quae est
iT451.648. 788. 7'52. 0)207.
cuius
spiritus asper e
spirante palatali
,,yushme" (Curt. p. 355), vocalem
est (cf. skr.
iV 522.
iv atadifj va^iivrj iV 314. 713.
y245.
iv (^iaafj va^ivr]
vfiEig,
^468
^462. £712. H18.
ivl xQccTeQ^ ianivrj cf.
^
ortus
in
thesi
produxisse videtur:
P 444.
cf.
vftelg d' iaTOv dy^QO)
d^vrjTi^,
Hoffm. I
p.
Sed cum
56
r}
ris
ex
quavis
in
produci
arsi
etiam
in thesi
(f)
nuUa excusatio
teris spirantibus
servet,
78.
cf. p.
atque vocalis
p. 58)
spirantibus, quae in
possit
(cf.
H. I
ubi e
locis,
aliis
li-
repeti potest, longitudinem
quos modo
eis locis,
dd^avaTO) te.
zr'
attuli, nihil certi
de
lite-
vafxivri et vfieXg valuerint, conclu-
dere debemus.
lam postquam ex
tulit,
illas
veniuntur,
eis
exemplis, quae Hoffmannus at-
voces excepimus,
literis
quae,
spirantibus ^,
bula antiquitus instructa
esse
j,
et
si
s,
in hiatu positae in-
quibus singula voca-
productionibus
syllabarum in literam consonam exeunt
comparatione
efficitur,
removent, de reliquis
um
brevium
linguarum
et
metricam difficultatem hiatu ortam
hiatus natura firmiore ter-
locis, ubi
minationum excusatur, agamus
disputatione ostendere conabor,
In hac,
!
quae
sequilur,
apud Homerum inveniri
aliquot terminationes in vocalem literam desinentes,
in antiqua epica poesi natura fortiores fuisse,
^um optime
ferre possent,
gnatis adiuvantibus,
vocum
efficitur.
formatione,
ita
quas
ut hia-
linguis co-
Firmiorem autem naturam
illas syllabas, quae in
eo contineri demonstrabimus, quod
Graeca lingua,
qualis nobis est servata,
.^iiriiiiiiHiiiiiiL
breves se prae-
.r*^^
105
-,,;;;;:-
.-..-,:;"
productas se praebuisse, deinde
gtant, !n antiqua epica poesi
ancipites factas esse certis, ut opinor; argumentis firmatur,
Longas autem vocales
apud
in
eisdem vocibus
Homerum commutari
dvo
est,
brevibus
quod miremur.
carmiuibus Homericis Kqnviovog et Kqo-
Sic legimus in
viiavog,
posse non
cum
quod Dindorf Hero-
devQO et devQio,
et dvio,
dianum secutus, primus in textum recepit F240:
calium,
maxima earum pars etiam
quas a singulis consonantibus incepisse con-
ante voces,
stat,
ex
quao in hiatu positae inveniuntur, praecipue
ea re coUigere possumus, quod
Homerum productam
multis locis apud
De hac
dsvQio
rj
Fortiorem autem fuisse naturam earum vo-
(liv ETtovto,
se praestat.
re nihil aliud iudicare debemus, ac de productio-
nibus vocalium finalium, quae in antiqua Latinorum poesi
inveniuntur
:
cf.
Corssen
:
Vocal. Ausspr. p. 329
ss.
IUae enim vocales productae nobis antiquiorem
guae conditionem ostendunt,
In hac
usu erant.
ad productiones,
tota quaestione
numquam confugiam
quae inveniuntur ante
apud Homerum a ^q
et ov
lin-
qua pleniores formae in
in
incepisse
quas
voces,
eas
verisimillimum
est,
de quibus conferas L. Meyer: Ueber die anlautende Conhomerisohen Sprache (K.
sonantenverbindung ^q in der
Ztschr.
p.
XV
149—151.
p. 1 ss
cf.
HoflFm. I p. 130}
et
Itaque nunc ad eas vocales,
Hoffm.
quae
1.
c.
1
in hiatu
positae inveniuntur, considerandas accedamus
Exempla, quae Hoffmannus
mur, quatuordecim extant
loci,
attulit p. 88,
excusandum,
in caesura trochaica pedis tertii
-A 569.
B
yiad^rjOTo,
hiatum
perlustra-
ubi terminatio medii ro et
vro hiatum effecisse videtur.
cf.
ad
si
eniyvafxipaaa
211. sCovzo, EQ^Tvd^av
315. ajLig^ejtoTciTo odvQOfievtj
571. ivefiovto ^AQai&VQerjv
J
91.
E
270. eyevovTo evi
enovra an^
*
•"
*
s-.
*-'
'
«V
'.**'7^*?^
a'-
106
1
i
E
388. UTtokoiTo ^'^Qtjs
i
637. i^eyivovTo ini
1
712- ^veiyuxvTo aid^ha
/
j
426. iq)QaaaavTo i^ev
,
n 848.
Y
olovTO
148. aevaiTo
if^qi
dn^
(P 426. xfifvro €7rt
¥^332. TizvyiTo inl.
Eaedem terminationes
efficiunt cf.
Hoffm.
in
pedis
fine
quarti
hiatiira
p. 90.
66. di^sTO Ieqov rjfiaQ
K
472. xexAfTo, ev Yxxva
A 84.
di^ETo \eqov
461. dvEfaXjB.To, ave
O
Tx,6afiov
r^fiaQ
sTaiQovg
d'
234. iTtiaavTo oYdinaTi d^vtav
W 195.
vniaxevo leQa Y.aXd
224. odvQeTo ooTia ^aiiov
Q
In hiatu
Hoffm.
508. dTtciaaTO rj^a yiQOVTa.
illicito
has
invenis:
positas
syllabas
(cf.
I p. 93.)
E
748. iTteftdieTo 'ijtnovg (Bekk.
i7tef.iaieT^ ccq'
iTtnovg)
£i 124.
ivTvvovTo aQiaTov.
To productum habes in
illa
formula,
quae
extat
M 144.
0396. JI366.
TQcoag, dTOQ Javacav yiveTo
Savelsberg
1.
c.
prs II
p.
J^iJ^axr]
21 et Pohl.
Te cpo^og te.
l.
c.
p.
21
Anm. 82
hanc productionem ea re excusare conantur, quod
instar literarum liquidarum
(cf.
j:
ad
ella^e pro kla^e) gemi-
Sed huic sententiae assentiri non possum, cum mihi quidem constet, his locis contineri formulam ex antiquiore poesi epica in carmina Honatum pronuntiari posse
firmant.
merica translatam,
qua o firmiorem naturam servaverit.
Eodem modo
productiones,
stant,
alias
explicari
postea
quae ante j^imyta ex-
ostendemus.
Eadem
causa pro-
-*%:
g....
bare non possnm ea, quae Peters
enim
putavit; putat
literis
ille
1.
vir doctus
c. p.
10 de
rij^axo) dis-
^ta/w et ^iJ^axV abinis
Sed cum mj^ccxo) speciem
ferat, quam ad radicem ^vag''
consonantibus incepisse.
formae redupHcatae prae se
in (vagio) pertinere supra ostendiinus, eiua explicatio quo-
que fundamento caret.
Praeterea ro productum habes.
o 249. MttVTiog av Tsxero Jloq^eidea.
Idem
est ante insyag:
H444.
d^rjevvTo f.ilya
Mgyov
I 629. aygiov^ iv aTrjd^eaai d-eTo (.leyalrjTOQa
256. g)€vy' 6
X307. to
soi
d'
oma&e
Qeiav eTteTo (.leyakoj
vno XaTiaQ^v Tetatd
a duabus literis consonis incepisse,
/iieyag
mannus I
156
p.
statuit;
nuUo argumento
fieya
id,
quod Hoff-
firmatur.
numerum duriorum productionum redigit
mannus II p. 186. X303, ubi legimus: nQoq^Qoveg,
In
axo
Hoff'
eiQv-
vvv.
Sed hunc locum excipiendum
litera spiranti s inchoavisse veri
berg (K. Z.
XVI
p. 60).
natura firmiorem fuisse,
Vocalem
quam
esse
puto,
simillimum
cum
sit cf.
vvv a
Savels-
o in his terminationibus
alias vocales; e multitudine
locorum, ubi metricam difficultatem effecisse videtur, colligere debemus.
iudicandum est?
Quid igitur nobis de hac terminatione
Formae medii in to et vzo desinentes
sanskriticis terminationibus ^ta et nta* respondere, quis est
lam cum constet, in Graecorum lingua o,
vocum invenitur, vices vocalis a gerere, tum
qui neget?
quod
cum
in fine
literas s aut t aut l
argumentis
ostenditur
vocalem o secutas
(cf.
K. Z.
XV,
410),
esse
certis
terminatio-
nes To et vro e tol et vtol ortas esse ut statuamus,
mo-
net nos lingua sanskritica. Kuhnius enim, {Ueher das Verhdltntss einiger secunddren
mdren
XV
p.
401
ss.)
cum
Medialendungen zu den pri-
tcrminationes primarias in
lin-
-:v:.^,.-v';^S'.;?-"i
106
gua sanskrltica „e, se, te'' ab antiquioribus formis „ai, sdi,
t&i," quae adhuc in hymnis vedicis inveniuntur, atque coniunctivo describendo inserviunt, derivandas esse osteudat,
atque his formis plenioribus Graecas terminationlbus ^ai,
rai,
aai,
comparet, terminationes secundarias „ta et nta"
e „te et nte" origiuem duxisse
t6
e.
(i.
ta
+
cum
oreretur,
i)
demonstrat,
i
ita
amitteretur.
ut ^ta" c
Qua ex
ar-
gumentatione perlucide apparet, Graecas terminationes, in
To et vvo exeuntes, e zoi et vroi ortas esse.
dubito,
skr. ai
aoj
Itaque non
hanc proportionem statuere:
=
ai
:
tl
(i.
e.
ta
+
i)
:
to(i).
Neque aliter res se habet in terminatione imperativi
quam duobus locis in hiatu positam invenimus:
^565.
cUeovaa
aAA'
xdd^rjaOf ifi(^
z/ 412. T€TTa, auoTcfj ijao Ejnt^
Haec
(in vedicis
terminatio, quae est in lingua sanskritica »8va"
hymnis
^sva"), e a^ai derivanda est,
cum
vi di-
gammi litera a in o debilitaretur, ita ut aoi i. e. a^ai eandem speciem prae se ferret, quam terminatio secundae
personae praebet, quam in temporibus secundariis e aoL
ortam esse Kuhnius
Quae
quas apud
res
cum
(1.
p.
419) demonstravit.
ita sit, illae
Homerum
rum redigendae
c.
productiones syllabae to,
invenimus, non in
sunt,
sed
nobis existimandae sunt.
numerum
durio-
antiquiorem formam servasse
Ex
oi
enim o oreretur, necesse
praestitit. Si autem
priusquam haec vocalis brevem se
erat,
Jiteris
to antiquitus longam syllabam contineri coustat, hia-
tus, qui his
terminationibus to et vro efficitur, e firmiore
natura vocalis o iustam repetit excusationem.
ita
Etiam o genetivi in oio desinentis natura fortius fuisse,
ut hiatum, in quo hanc terminationem saepissime in-
venimus, optime ferre posset, origine
huius genetivi de-
monstrare possumus.
In caesura trochaica pedis
tertii
hiatus extat:
109
B
625. JovXixioio ^Exivaov
854. di(pQ0i6 etdaiov
U 63.
A 732.
S
ZecpvQOio ixevaro
notafxdu)
•
ccTaQ
154. OvXvi.moi6
dno
JT512. vxpr]loi6 aQrjv
^224.
hxctQoCo
odvQSTO
252.
eroQow
evr]v€og
i2 318. dcpveiolo, ev
707. TiXavd^fioto, enrjv.
illicitum efficit haec terminatio:
Hiatum
Addo
^^73.
vneQ
i3 349.
naQex AXolo eXaaaav.
noTa(.iolo eaiaiv
genetivura primae declinationis in ao desinen-
tem, qui in hiatu extat:
lam
P 610.
avTccQ 6 MrjQiovao
^76.
viaof.iai
ondova
e^ ^ALdaX), enijv.
IIofFraannus I p. 85, multitudine locorum motus,
hanc terminationem quovis loco hiatum ferre posse suspicatur.
Si de origine huius genetivi quaestionem
mus, illud o ex
^as''
institui-
motum ex
dialecto Do-
ortum esse ut dicamus, nos
vent argumenta cura ex ipsa Graecorum lingua
linguis cognatis repetita.
formas
rica Genetivi
Ahrens.
Diall. II
epici genetivi
p.
e.fieio,
Habemus euim
ifxeog,
efxevg,
efiovg,
in
Tsvg,
Teovg
(cf.
248—250), quae idem valent, quod
Istae Doricae formae ex eij.6aeio.
aiog efieaiog et Teoaiog Te^eaiog originem duxisse habendae
sunt,
cum
qui in oio,
,,sj"
i.
e.
amitteretur.
Etiam nominum genetivum,
oajo desinit, litera s finali
praeditum fuisse
Sanskriticum
linguis cognatis satis certe efficitur.
a-sya,
quod suffixnm, cum genetivis formandis inserviat, idem
valet, quod in lingua Graeca terminatio o-io i. e. o-ajo,
ex antiquiore „syas" ortum esse Kuhnius nuper(K.Z. XV
p. 420 ss.) demonstravit. Cum cnim in vedicis hymnis
—
„asy4" pro
—
„asya'' inveniamus,
.j^^t^mmtim
(cf
Benfey:
VollstSn-
,|'
'
'
''^
>.
.
.-..
-.r.
.
;,;';>
-^'' •'
'
110
dige Skrt. Gr. 300 No.
cide apparet,
literam
1),
c productione vocalis a perlu-
consonam
excidisse,
cum
quae,
e
lingua evanesceret, ad ipsius iacturam compensandam pro-
ductionem vocalis a eflFecit (cf. K. Z. XV p. 410) quam literam amissam „a" fuisse ut dicamus, nos monet genetivus
;
feminini generis,
servavit.
quod
Ad rem
est
quod semper formas masculinis
illustrandam exeniplum afferam
masculini generis, genetivum
offert,
cum
beat.
In
quod
„civS,s,''
^^ivayas*'
haec forma e ^^ivasy^s''
;
^givas,''
nobis
^^ivasya''
femininum, ^^ivaySs'' prae-
est
litera
fortiores
„&"
vocalis
orta est.
Si
quod
producitur,
autem „civasyas*
formam primitivam pro ^^ivasya'' fuisse constat, sententia, quam M. Mxiller (Science of language I p. 106) de
Demonorigine huius genetivi protulit, etiam firmatur.
stravit enim ille vir doctus, intimum conexum intercederc
inter genetivum, in ^sya" desinentem, atque adiectiva suffixo
^sja" formata, qualia sunt „namasyas, vencrabundus*
^manushyas, humanus;"
et
habcmus, genetivus
drjfioio
linguae Graecae rationem
sl
(i.
e.
dr^/noaio)
et
formatione et
notione idem valet, quoda.diectivumdr]/.i6aiog',dv7)Qdi^f.iow
et dvrJQ drifxoaiog
eandem notionem
quis
describere,
est,
qui negct? Itaque genetivum in aio desinentem e ^syas*
ortum esse
forma,
E
constat.
cum
s
dr}fi6aio
amitteretur
,
in
quae
oriebatur drjfioio,
drjfioo
qua de
mutabatur,
forma conferas x\hrens: Rh. Museum II
p. 161;
hac tcrminatione genetivus in ov exiens
prodiit.
atque ex
Etiam genetivum in cc exeuntem ex „asyas" ortum
esse mihi persuasum habeo. Vocalis a productam se prae-
quod
stat,
in
s
^civayas" (fem.)
ostendimus.
Htc res non
excidit.
Cum
,
quod
hiatus,
e
qui
aliter se habet,
^Qivasyds"
extat
in
prodiisse
teram
j
efficitur;
supra
terminatione ao,
nobis ostendat, literam spirantem amissam esse,
fuisse etymologia
atque
do enim ex
hanc
^jajas"
lii.
e.
„asyas'' prodiisse, sanskritici genetivi formatione^demonstratur.
Huic nostrae genetivi explicationi repugnare videtur
111
forma TKaaia^o, quae in inscriptione Corcyraea invenitnr
Savelsberg
cf.
1.
I p.
c.
Idem
7.
sinentem ex o^og
et
netivos
eodem
formatos esse statuat.
suffixo,
exemplum, quo digamma
hoc casu valuisse osten-
in
non dubito, quin Curtius
sertentia, cum hanc formam
in quibus,
si
mentum; non enim
534 recta ductus
exemplis adnumeret,
eis
litera
Accedit aliud argu-
obtinet.
invenitur in lingua Latina genetivus,
qui suffixo „vas* formatus
e.
cf. p.
ad leges vocum formationis spectaraus,
non iustum locum
Aeolica
i.
prs. II
c.
quo adiectiva asQa^og, xoXoj^og (xoSed cum Tlaaiaj^o solum
ditur,
sit
(1.
a^og explicare conatur, cum hos ge-
ko^og)
sit
vir doctus
ab hac forma profectus genetivum in oio et ao de-
p. 22)
cum terminationem
sit,
„ajas''
^asyas*' ibi valuisse certis usus argumentis ostendere
formam
possim. Sic antiquam genctivi
serpinae) (cf.Corp. Inscr.
latt.
ortam esse constat, cum „ya*' in
1.
c.
Quomodo
debilitaretur.
t
ex hac genetivi forma terminatio
ostendit Corssen
„ProsepnS,is" (Pro-
Ip.554No.57)e„Prosepna7as*'
^ae*^
originem duxerit,
I p. 184.
Eodem suffixo genetivum Latinum in exeuntem formatum esse mihi persuasum habeo. Ut enim nominativus
i
pluralis, qui „eis, ei,
duxit,
ita
cf.
Corssen
1.
i''
etiam genetivus singularis in
forma
—
«ois*^
prodiit,
quod adhuc servatum
Umbrico „puples",
der
praebet, exantiquiore „018*^ originem
c.Ip. 220. Schleicher Compend. p.534,
lat.
Declination
cum
est in
i
mutaretur,
i
Osca forma
amitteretur.
p. 36.
desincns ex antiquiore
oi in
cf.
Corssen
1.
Biicheler:
c. 1 p.
atque
s,
^suveis'', et in
Grundriss
223. Schleicher
Compend. p. 558. Hanc autem terminationem „ois", quae
eadem ratione, qua „ais" in „Prosepnais," formata est, ex
^ayas" prodiisse, quis
est,
qui neget?
lam cum demonstraverimus,
ortum
esse, causa,
netur,
non nobis occulta
quem haec
.ji\ f'
'\
:
litera
o
genetivi ex „a
qua firmior natura huius vocalis
effecisse
est.
Quamobrem
videtur,
nobis
iste
non
+ s"
contihiatns,
offensioni
112
Tum
esse potest.
/CQO nobis
hoc loco de praepositionibus anOj vno
agendum
naturam servasse,
ex Homero
tis
Yvcd et
et
est,
S 492.
r^
0276.
rdiv ds ^' vtvo j^ij^axrg
T35.
(.ifjviv
Quoniam
—
nam
(J'
f.ir]viv
ajto^EiTKov
r'
neque verbum
j^tQGrj latet,
a binis
cf.
habendum
.
neque
eadem
.
stirpe,
quae sub
originem duxisse verisimilli-
Pott. Et. F. II p.
firmiore
vocalis
seiTtelv,
consonis incepisse
radicem sanskriticam „vac" pertinet
^eiTieiv ad
latino „verrere'^ occulta est,
in
evavXoQ dno^eQar]
anoMQOSis.
satis constat,
quae sub
est.
argumen.
ccQ VTto f^rjtriQ
Curt. p. 403, atque anoj^iQoai, ab
mum
et
o productum praebent:
329.
cf.
vocalem o firmiorem
quibus
repetitis ostenditur.
ccTrd
<&283. ov Qa
radicem,
in
linguarum comparatione
596
— causam
productionis
eius natura contineri nobis pro certo
Hoffmannus II p. 186 has productiones
numerum duriorum redigit. Praeterea nobis non neest.
glegendae sunt
illae
productiones, quae inveniuntur:
/f 131. d-vfxov dno fieMcov
dno
/T607.
^'x£t'
B 44.
noaal
voces
quae praepositionem vno
/Ltelscov
vno XmaQoXaiv
i!V334. (ag d' bd^ vno hyecov dveficov
¥^215. nvoifj vno hyvQr^
X307. t6 j^oi vno lanccQrjv reTaTdfieya
Illas
d*
et
dno
exci-
piunt, a binis literis consonis inchoavisse, etymologia non
denionstratur,
referendi
O
dubito,
quin hi
loci
huc
sint.
in
quam de
quamobrem non
vno
et djro natura fortius fuisse,
huius vocalis origine instituemus,
e quaestione,
perlucide ap-
dno intimus conexus
paret. Praopositionibus
enim vno
cum
apa" intercedit, quibus antiquiores
sanskriticis ,,upa et
et
:-/::•;
^
formas ^upas et
mus
cf. p.
'
-
-;
;:-v-:;;:^
113
-:?:///^'::
substituendas esse supra
apas''
XV
81 et K. Z.
Ab
p. 407.
ostendi-
his formis primi-
desinentibus profectae praepositiones vTtaiet
tivis in „as"
anai eodem modo ortae esse videntur, quo TtaqoL
—
in iia-
puras derivandum esse demonstra-
skr.
naqog
Kuhnius (XV, 408). Pottius Et. Forschg. I p. 463. t in
Ttagai idem i esse suspicatur, quod locativo formando
inservit. Ut autem jtaqai antiquioris formae spcciem prae
se fert, e qua Ttaqa oriebatur, ita etiam ex vTtai et ccTtai
formae vna (quae adhuc servata est cf. Ahr. Diall. I, 75)
Qoid-ev a
vit
et
ana
quae,
substituenda
etsi
non
ortae sunt formae anoi
tamen praepositioni vno
traditur,
Cum
prodierunt.
est,
autem a in o mutaretur,
quo
quae eodem modo,
et vrtoi,
terminationes medli in to et vto desinentes e Tot
originem duxisse ostendimus,
ano
in
vno
et
et vtoi
transierunt.
Itaque
VTtai, artal:
vnd
(vTtol) (aTtol):
VTto,
Qua ex argumentatione cum
et
dno, qula ex
ditum
attull,
quam brevem
ut
illi
ano.
intellegamus, o in
vnu
„oi" ortum cst, natura firmiore prae-
productio huius vocalis, quae extat eis locis,
fuisse,
quos supra
^as'',
=
(aTta).
optime explicatur; constat enim, o prius-
se praestitit,
longum, tum anceps
fuisse, ita
usum imitatl esse mihi
nagai, quam praepositionem
antiquiorem poeseos
loci
Formas vnai et
etiam L. Meyer (K. Z. VII p. 419) antlquiorem speciem,
quam jtagd, prae se ferre iudicavit, apud Homerum legimus: nagal £837. ^233.793. iY605. £208. O 175. 280.
videantur.
404.
Hoffmannus
textum
in
nm.vnal
»^132.
nagd
JB824.
7'
217.
^417.
M 149.
I p. 165. has formas in ai desinentes ideo in
illatas
esse putat,
et vno,
secundae syllabae
ut productio
excusaretur;
quam
sentcntiam non bene
cum vnai
et
nagai antiqulores
formas nobis offerre demonstraverlmus.
Eadem de causa
20 Anm. 80 has
stare mihi
persuasum
est,
Pohlio assentiri non possum, qui
1.
c.
p.
8
,iav--£'.:if-..
..
formas propter inscitiam
post
brevem vocalera
''
114
•
-
-^'":v:'. .^,,.
quac eo contineatur, quod
locum obtincntem s duplicari
legis,
arsis
possit, a poetis inventas esse statuit.
Etiam o
in ttqo
/C^C-
apud Homerum hiatum optimc ferre
potuissc, quaestione de eius origine instituta demonstratur.
Accedit quod hacc praepositio raro elisionem
Hoffm.I p. 81.
Hiatum efficit:
patitur
cf.
z/ 156. oiov TTQoaTrjoag tcqo ^Jyaiuiv.
K 280.
J 382.
Cum
randum
Eq Qri^ag, ore te jtqo AyaiHiiv.
o\ d'
fitEi
ovv i^ypvxo ide ttqo odov eyevovro.
„pra,'^ cui ttqo compahymnis semcl productam syllabam
praepositio sanskritica
est, in
nobis offerat
vedicis
pr^),
(cf.
Latina formas
Kuhn
cf.
o in 7TQ0 simplicis „a."
ost,
1.
c.
atque lingua
p. 409,
pro, prod- servaverit, veri
;,pro,'^
muncre non
fungi.
simiUimum
Nam
ductio vocalis a in sanskritico „pra'' literam post
sam
cem
essc ostcndit, id
p. 205.
Hanc
quod zendica forma
„fra"
praepositionis
literam
s
„ir6,"
firmatur.
gcrit,
cf.
sit,
pro-
amis-
quae
lusti
fuisse suspicari ausim. Itaque,
o in 7Tq6 ex „as'' ortum esse verisimiUimum
ubi 7Tq6 hiatum
„n,"
illi
1.
vic.
cum
loci,
effecisse videtur, e firmiore huius vocalis
natura iustam rcpetunt excusationem.
Pronomen deraonstrativum 6
manno duce (cf. I p. 80) nuraquam
— „sas,
sa*',
quod Hoff-
crasin patitur, in hiatu
positum habes
I
A 333
I
j
>
V
f
avTaQ o
„
^
,
,
,
eyvco ^fjaiv evi q)Qeat, cpiov}]ae.v
,
quos locos ad antiquissimas partes
cf.
Fulda: Untersuchg.
,
I
Te
Iliadis pertinere constat
p. 111.
i'379. avTaQ 6 aip enoQOvae
/.aTa-/,Ta(.ievai
(.leveaivwv.
j
C&33.
avTUQ 6 aip enoQOvae
daiL.e(.tevai (xeveaivcov
j
E
142. avTCiQ 6
0271.
ejii(iejitacijg
!
avTocQ 6 avTig.
j
-•'-"'-'^^'^"^•^
•'/
J
\
V
SI consideras, 6 e ^sas'' ortum esse
metrica difficultas, quae hoc pronomine
offensioni esse potest,
cum
cf. skr.
efficitur,
duarum literarum
o
sas (sa),
tibi
non
vices gerat.
Accedit, quod his locis initium antiquioris dicendi formulae continetur.
Postremo huc referendum csse mihi vldetur prono-
men
relativum, quod productum habes:
/327.
o {^icpog)
7iEi(.ievov,
^'
^Ayehxog dTroTtQoerjKe
Xccf^ccte.
Idem pronomen
E
>^
.
303. Tvdeidrjg, /.teya^eQyov. o ov dvo
Y2^Q. ^lveiag
N 100.
;.
;
in hiatu extat:
„
n
„
n
/
avdge q^tQoiev.
r>
V
r,
deivov, o ov noi^ eyoyye TeXevT^aead-ai eg)aaxov.
y466. v/jmog, ovde rc ^ijdr], o ov Tieiaea&ai, efiekXev.
Videmus, hiatum, qui in his versibus extat, eisdem
vocabulis o ov contineri, e quibus vocalem ograviore autoritate praeditam fuisse iam ex ea re colligere possumus,
quod, si in hac pronominis forma locum obtinet, numquam
crasin patitur.
Neque
aliter res se habet:
71228, ubi ro productum invenimus.
fx xrikolo la^iov exad^Qe
Idem t6 hiatum
Z
efficit:
201. r]T0L 6
TittTt
^^585. ofivvd^i
V
Hoffmannus I
tu qu tot'
cf.
d^eeiii).
inrj
p. 163.
nediov t6 ^AXtjwv.
(xev
hnov to
e/iov.
istam productlonem durissimam
esse censet.
Omnibus
his locis vocali
inesse ea re efficitur,
*;
skr. „5'at, tat") fungitur.
in ovTiOf
quae
cum
quod sanskriticum
dentalem, (in yat,
|t\j-i;;
-
.
(In o et to)
magnam vim
quod
o munere literarum ^at*'
Idem iudicandum cst de syllaba
e Ttog
„t4t."
tat),
c
(cf.
ovTcog) oreretur,
lam vcrisimillimum
cum
idem
est,
(cf.
tio
valet,
literam
in s mutaretur, effecisse,
ut
cum ipse evanesceret. cf. Kuhn XV
Itaque cum o omnibus his locis ex „at*' ortum
a in o turbaretur,
p. 409.
esse constet,
neque productiones, quae inveniuntur 71228
-
et
X327, neque
'-•:'/-
116
•
quem pronomina
hiatus,
o etto efficiunt,
excusatione carent.
Ex
hac disputatione de
ricis
vi
atque auctoritate vocalis
apparet, etiam e carminibus
instituta perlucide
quam supra
protulimus, literam
aut ex a
nitur,
+
aut ex a
s,
veram esse ostendunt.
lam de natura firmiore
+
in fine
o,
si
t,
aut ex a
vocah*s
Home-
eam sententiam,
vocum inve-
gravia argumenta repeti posse, quae
„a.,"
+
prodiisse
i
quam
saepissime
agamus necesse est.
Primum animum advortamus ad illud „a,," quod adhibetur
ad nominativum et accusativum earum vocura, quae sunt
neutrius generis, formandum.
in hiatu positam invenimus, accurate
Illud a hiatum
cf.
Hoffm.
I
caesura trochaicapedis
efficit in
tertii:
p. 88.
j
-^88.
f.tayiQa,
S 6.
XoETQcc EVTtXonaiLiog.
ddog.
\
Wb33. xaXa
ekavviov.
.Q733. eQya d^euKm.
Non
quin
dubito,
„(.idXiaja,^^ qui,
cum
huc referendus
adverbii
sit
superlativus
munere fungatur, accusativus
pluralis neutrius generis existimandus est. cf.
|
z/96. (.idXiata ^^le^dvdQ(p.
In fine pedis quarti hanc terminationeni hiatum
cientcm invenimus
E
Y
:
cf.
I
170. Yaxicc dfig)OTeQ(od-ev.
aliter res se
Tjvia,
effi-
I p. 90.
568. eyxea o^voevra.
¥^465.
Neque
Hoffm.
I
ovde.
habet in thesi pedis primi
:
cf.
Hoffm.
1 p. 91.
J7404. ^via,
E
ri'Cxd-rjaav.
[
723. x«^>fc« dyimiivrjiita.
j
X260. oQxta
Idem
dd)Qa efi^g.
eaaoviai.
est in caesura trocbaica
pedis
primi
:
T
194.
In hiatu
^
haec terminatioinvenitur
illicito
:
cf.
HofiPm.1, 92.
N22.
ag)d-iTa aisi (finis est versus).
2
TET€Xea(.iiva r^ev (finis est versus).
4.
JB 87.
TjVTe
e&vea eiGi (.leXiaaawv adivaiav.
-^678. ncoea oicHv (est versus clausula).
Idem a productum habemus:
£745. cployea Ttoai.
0389.
.
;,
Y 255. hea
352. Ta
(P
r«.
Tteqi.
^^240. aQKpqadea de.
OTtoaa ToXvjtevae.
S2 7.
X 353. 7T0Q(pvQea xa^' v7teQd-\
xjj
226. aQicpQadia xareke^ag.
Ante digamma a
pluralis producitur in illa formula,
quae est:
a(ieQdaKea Mj^axtav
mSb.
ct
T41. Y 285. 382. 443.
Idem
est ante
spirantem literam
j,
de qua confe-
ras p. 98
556.
Ante
(leyag
cpaiveT'' aQiTtQeTtea,
oTe.
hoc a producitur.
11775. Ttolka de %eQixadia
Hoffmannus
i.ieyaV.
II p. 186 has productiones; eis locis, ubi
Hj^ayoi et (.leyaV vocalem a excipiunt, neglectis, in
rum duriorum
Si
nume-
redigit.
spectamus ad linguas cognatas, grammatica san-
nos docet, uominativum et accusativum pluralis
earum vocum, quae sunt neutrius generis, quarumque thema
skritica
i.
e.
uti,
forma primitiva in
^a,"
terminatione
desinit,
ad pluralem numerum describendum,
cf.
^S.ni''
giva ^ivani.
In dialecto autem vedica saepissime longa vocalis „k"
dem
casibus
Rg. Vd.
describendis
1, 8. 10.
raucanlt
inservit
kdmid
cf.
= raucanHni
R. V.
=
1, 6. 1
;
eis-
kHmiani
ad quas
formas antiquiores in lingua Graeca nominativum et ac-
\^^.^b^.
nm,\
:;.
'^'^^-^ -n-i-
•*
':.':.^.yi':-.s,\t:t;^-MSi^-!^^'--^-:-^i.Jjt:^
|'nj
i'-nni'«Ma
ji
tSSmt^^^^m^matmmati^mili^kiim^mmmm^m^m^m
118
;.
-
.,^.>v....^.;.^,-
cusativum pluralis earum vocura, quae altcrum flexionis
ordinem sequuntur (cf. dcHga), refercndos esse, cum a, quod
ex „aa" originem duxit, corriperetur, iam vidit Bopp.Ygl.
Gr. I
Quamobrem equidem
p. 458.
Hoflfmannus
rem nobis
censeo,
formam
duriores productiones
dicit,
quae, etsi iam apud
servasse,
quas
illas,
antiquio-
Homerum
in eo
paulatim e Graecorum lingua evanesceret, tamen
erat, ut
certa vestigia reliquit, quae
longum
a in
illis
casibus
si
persequimur, nobis ostendunt,
non solum linguac
sed etiam
linguae Graecae proprium
loco nobis
non neglegenda
sanskriticae,
Tum
fuisse.
est lingua Latina, in
hoc
qua etiam
inveniuntur exempla, quae
„a'*
ctum servaverunt
Men. 975 „verbera c6mpedes"
debilia sunl"; neque aliter res
cf.
;
Pl.
m^mbra metu
Ter. Ad. 612,
nominativi pluralis produ-
quas formas antiquis-
sc habet in „triginta, quadraginta,"
productum servasse demonstravit Cors-
simis temporibus a
sen
c.
1.
332
I,
XVI
K. Ztschr.
lam
recensione
et in
Grundriss der
inscriptus:
si
p.
297
constat,
lat.
esse potest,
a antiquissimis
illud
est
invenis
quod eandem literam
oflFensioni
hiatu positam inve-
in
8i spectamus ad
temporibus in
nobis non
Natura firmiore huius vocah's
cultas removetur.
quam
^).
illud
Graeca lingua longum fuisse,
nimus.
qui
libri Biicheleri,
DecLination,
ista
eosdem
metrica
diffi-
casus, quales
tertius flexionis ordo nobis offert, cf. e-d-v€(a)a, statuamus
neccsse
modo
est,
has formas falsam analogiam secutss,
ortas esse quo
eosdem casus
nerenatos csse ostendimus,
cf.
Ohrist.
1.
c.
p. 14,
quamquam
h'nguam sanskriticam aliam viam ingressam esse
E numero
eorura locorura,
eodem
in sccundo flexionis ge-
quos supra
constat.
attuh', £2 733.
ubi legitur egya a^eiAia, nunc excipio, ut de d privativo,
1)
Hac argumentatione etiam
nominativum
et
trius generis, in
poribus in
illa
sententia firmatur,
quae
accusaiivum pluralis earum vocum, quae sunt neu-
omnibus linguis Indo-Germanicis antiquissimis tem-
& productum
exiisse etatuit.
cf.
Ebel. K. Z.
Y
p. 64.
quod nos ad aliam expHcationem hiatus incitare videtur,
brevi agam.
Pottius enim Et. Forschg. II p. 367 haec
disserit: „Was soll man aber vollends dazu sagen, wenn
in ein
Paar Wdrtern mit a
soll,
das doch vermoge seines Aicssehens
sJcrit
gegen
autem
ah
vir doctissimus
ille
an tm
Sati-
hanc argu-
adductus est glossa He-
afitToxoL, iaTeQtjfibvoL tradit; y<x(.i(X0Q0L
ya(.i(.ioQnL,
nihil aliud esse potest, ac ^d(i(ioQOL
i.
e.
d(i(ioQOL {avsv
Thiersch. Gr. Gr. p. 187. 9.
(.tOLQag (y.lrjQov) ovveg) cf.
Hesychius etiam yafrskelv pro
nuntiatum esse
a,,
Ad
alle WahrscheinlichJeezt streitet ?
mentationem
sychii, qui
digammirt sein
privat. letzteres
a(teXe7v
Quid de
testatur.
his
Idem
e. .pa^ieXeXv)
(i.
pro-
formis nobis iudi-
candum est? Si non sunt prave traditae, illud „va'' tamen
non idem valet, quod a privativum, de quo inspicias Pott. 1. c.
I;382 et Bopp. Vgl. Gr. III §371 p. 180, sed ortum esse
mihi videtur e praepositione sanskritica »ava," de qua mutilata in „va" conferas ea,
Est idem
;,ava", e
quae Pottius I
p.
597 disputavit.
quo particulam negativam
duxisse verisimillimum est
(cf.
ovy,
Pott. I p. 405).
originem
Sin autem
idem esse firmat, quod Latinum „ve'' in „vecors, vesanus,'' equidem eius sententiae
assentiri non possum, quia productum „e" hac explicandi
ratione non excusatur.
Etiamsi nihil certi de hac Latina
Christius
1.
264 hoc
c. p.
„vsi"
illa via, quam Pottius I p. 720
cam cxplicandam, melius munita mihi
esse videtur, quam Christii conatus, quo literas „ve" etymologice illustrare vult. Quamobrem Pottii dubitationes
syllaba „ve" afferre possum,
ingressus
cst,
ad
dc origine « in
a d privativum
possit,
illo
a^eiy.ea
sit,
qua illud ^a
nos movere non possunt,
in sd(i(i0Q0L.
sensim sensimque e h"ngua
raihi
At quis piam
„va" a privativum originera duxisse,
potest,
cum dv formam
persuasum
sit cf.
tentiam probare non
amiti^Lm^-
'm
•
cum hoc
ideoque non eadem ratione explicari
evanesceret;
dicat,
ex
cum digamma
quod non
fieri
priraitivam illius a privativi fuisse
Pott.
I,
382.
Itaque Boppii sen-
possum, quae eo continetur, quod
^^--|*-^ «^'-^:
ille
doctus
vir
av formam
ex „a" amplificatam
esse
docet.
lam animum advertamus ad d Accusativi
quod
et
productum
et in hiatu
Hiatus extat in caesura
Hoffm. I
singulariS|
positum invenimus.
pedis
trochaica
tertii:
cf.
p. 88. 89.
// 295. Ileldyovra,
^AXdatoQa.
285. eSvra, evxXelrjg.
-^373.
-d^coQrjyia
X 125.
yvvalyia, eTcel.
^AyaaxQoq^ov
'F233. 'ATQeiojva dolkeeg.
360. 0oivn^a, oitdova.
Idem
est in fine pedis quarti
31320.
neXirjdia,
:
cf.
Hoffm.
I p. 90.
dXl\
neque minus certe huc referendum esse puto -r^532, «g
aXa ahto, ubi hiatus extat in thesi pedis primi. Cum ante
vorbum aX}o(.iai non invenerim productionem brevis syllabae in literam consonam desinentis, hoc loco ad literam
s initialem confugere non licet. cf. akXofiai lat. salio cf.
Curt. p. 483.
Hiatum
illicitum
hoe a Accusativi
efficit
:
cf.
Hoffm.
has
produ-
I p. 93.
W26S.
d-ijyie
yvvaiTia ayea^ai.
Eandem vocalem productam videmus:
^ 45.
E
d(^(prjQeg)ea te
rpaQ8TQrjv.
827. "AQrja t6 ye.
S
320. IleQarja TtdvTwv.
E
576. UvXai/Lievea
X
141. vavXoxov eg Xi(.dva,
Hoffmannus
j^eXtTiqv.
y.ai.
(II p. 186. cf. I p. 160. 164)
ctiones duriores neque iusta cxcusatione usas
Ante
invenimus
tSSZL
(.dyag
cf.:
saepissime productionem
dicit.
huius vocalis
121
:^
E
.
^ETtixXrja fieyadrfiov.
JT594. Bo^vxA^a
:);
-//J^f^^^;
547. Jioidija fieyadvfiov^
M319.
.•j^
-
-;-h';
IlaTQoyilfja fieyadvfiov.
JI488.
al'd-(ova fieyadvfiov
H 462.
cf.X443.
344.
j
':^
fiBydd-v(.iov.
nSlS.
J^
^
tova fieyaXrjv
ai;T£g
(J' jy
a/tiqpt
Ttvgi guijoai
cf.
tqmoda
M 31
fiiyav
»^40.
P
299. nuTQoyXoio Ttoda fieyaXrjVOQog.
626. ovd^ ehxd-^ ^^iavra fieyaXr^xoQa.
243. evq)via fieyaXrjv.
Eadem
ratione,
qua modo terminationem nominativi
Accusativum
pluralis neutrius generls explicavimus, etiam
in
tertiae declinationis,
Accusativum
in lingua
a desinentem,
Graeca
in
„m*' respondet, satis constat.
neque minus
certis
illustrare conabor.
„n" exire, quod sanskritico
Bopp. Vgl. Gr.
cf.
I
§ 149
argumentis firmatur, accusativum
ter-
tiae declinationis antiquissimis
temporibus in „n'' exiisse,
quod postea e lingua evanuit.
Sic sanskriticum „padam*'
Ut autem Hterae „n"
graeco Troda accurrate respondet.
iacturam compensaret, Graecam linguam illud a primum
productum servasse, quod postea paulatim
esse constat, nobis pro certo
habendum
a correptum
in
Accedit, quod
est.
Graecum a tum sanskritico „a" respondet, cum ex
antiquiore
„4" originem duxisse constat, cuius productio literam na-
Literam a
salem post „a" amissam esse nobis
ostendit.
autem
in lingua
fuisse etiam aliis ex-
emplis
efficitur.
Graeca firmissimam
Sic rjveym, eTteaa,
eaxcc
iuxta
^veyKOv,
eneaov, eaxov invenimus, e quibus formis Hteram a
vi,
qua
non
fecti
ov,
praeditam fuisse colligere debemus.
dubito, quin
huc referenda
verbi eJvai, quae est:
^i.e.eafi),
ia;
sit
sit,
Itaque
prima persona iraper-
quae forma
nonaliter atque edei^a ex edei^afi
sham) orta
eadem
cum ex
(cf.
ea{v)
skr. adlk-
atque idem valeat, quod eov (yi 762. ^^643),
de qua forma conferas Ahrens
:
Conjugation auf mi p. 30,
imperfectiim «a producta vocali a apud
non
est,
quod miremur. E881 enim
xe ^cog
rj
Homerum
iuveniri
legitur
(
ka xaAxoIo Tvnfjaiv.
df.ievrjycog
j
Veri simillimum
longum
stitit,
nis
—
ordinis
est,
hoc
priusquam brevc se prae-
a,
Accusativus secundi flexio-
fuisse. Sic etiam
quod una vocalis
ov idem valet,
quae
a,
accusativum tcrtiae declinationis dcscribit. Vocalem a au-
tem roagna vi praeditam fuisse inde apparet, quod vocalis
o, ut idcm valere posset,
litera nasali n fulcro usa est.
•
Idem nobis statuendum
est
de formis,
quae
lingua altera iuxta altcram inveniuntur,
snsita
y.ade
;
—
eneiTsv, i^omad^a
nad^og
—
7tev&og.
illud aAccusativi,
cx a
cf.
-i-
—
qnae apud
Graeca
— svexev,
—
k^nniad^ev] oiy.ovde
Christ.
I.
c.
p. 15.
ol-
cum
Itaque
n ortum, antiquissimis tempori-
bus longum fuisse statuam, non dubito, quin
ductiones,
in
evaxa
Homerum
illae
pro-
invcniuntur, nobis anti-
quiorcm formam offcrant, quae longa vocali „&" instructa
Quam
ob rem illos locos in
non redigendos essc
autem iliud a productum apud
tum, in quo eandem vocalem
erat.
numerum metricarum
dif-
mihi persuasum habeo. Si
ficultatum
Homcrum
invenitur,
positam videmus,
hia-
iustam
nancisci cxcusationem statuamus necesse cst.
Etiam a
finaie in neQideldia firmissiraum fuisse, -ita
ut hiatum, qui extat /t93:
alviog ydg Javaiov jceQideldia, oide fioi t^toq.
(cf.
Hoffm.
Cum
I p. 88) fcrre posset,
ostendam.
in h'ngua sanskritica idem
a,
quod primae per-
sonae singularis perfccti formandae inservit,
adhuc pro-
ductum invcniamus, cf. bibhaya (R. V. VIH, 45, 35) cf.
Kuhn. XV p.405, productiohuius vocalis nobis demonslrat,
post „a" literam amissam esse, quam nasalem fuisse constat; atque si rationem habemus Graeci perfecti TteQideidia,
quod eodem modo formatum
€Tvipa(.i,
firmior
est,
quo Aoristus exvxpa
natura vocalis a optime
i.
e.
eo explicatur,
,
quod ex a
+m
originem duxit.
Schlcicher
Tum
in hiatu
mae personae
Compenfl.
positum invenimus terminationcm pri-
plurah's medii^ cf.
503. doQTia
Hoffm. I
p. 89.
icpoTtXiaofisad^a
r'
Idem
a
riQaf.ied^a (.leya yivdog.
X 42.
ol/adfi viaaoiiied-a Tieveag
Leo Meyer: K. Z. VII
Homerum
p.
'
aTccQ.
productum habemus,
X393.
apud
:
Itaque iste hiatus iustam habet excusationem.
p. 664.
cf.
cf.
avv x^^Q^S ^yjovzeg
219 ex hoc loco coUigit, ^eveog
a x^ incepisse,
cum hoc
adiectivum ad
sanskriticum ^iinya referendum
formam
est,
sit, quod nobis antiquiorem
Sed hac explicatione non opus
a causam productionis contineri demon-
^j^vanya'' praebeat.
cum
vocali
straturi simus.
Vocalem a
terarum partes
in
tam fortem
[.led^a
duarum
esse, ut
li-
iam inde apparel, quod apud
grammaticis; quos videas apud Ahrens.
suscipiat,
Aeoles testibus
comconiungenda
Dial. I p. 130 § 24, sola vocalis e iacturam vocalis „a"
pensare non poterat, sed
cum
litera
nasali
eandem auctoritatera obtineret, quae literae a inerat.
Aeoles enim terminatione fie&€v pro /.ted^a utebantur.
Si spectamus ad primam personam dualis, quae est
jned^ov, huic formae eadem ratio intercedit cum terminaerat, ut
tione (led^a, quae est inter Accusativum secundi fiexionis
ordinis et
d-ov
=
prima
eundem casum
TiSda:
o\y.ov.
tertiae declinationis
'Accedit, quod
persona pluralis originem
Compend.
p. 696.
illa
duxit
esse, id
quod
Misteli, p.
ut terminationibus medii
/<««,
331 K. Z.
aai,
fied^a: (ne-
Schleicher:
cf.
Si de origine huius a in
rimus, mihi quidem constat, illud a non ex
ortum
:
forma dualis a
fied^a
«»'
XV
quae-
{cL fied^av)
statuit,
sed
xai sanskriticae ,,me,''
„8e", „te" accurate respondent, ita ctiam [.le&a
eodem modo
ortura esse mihi videtur, quo sanskriticum „mahe", zend.
maide; hae autcm terminationes ad formam primitivam,
quae est „madhai" reforendae sunt,
ita
ut fied-a e fied-a^i)
^^Ji^iattaamim
-124
originem duxisse existimandum
:---..:..;
sit,
eodem modo, quo
e Tcaqm ortum esse supra ostendimus.
(.led^eVf
hae enim cadem rationC; qua sanskriticae terminatio-
nes „dhv6" et
„dhvam" non separandae
coniungantur necesse
skr.
fied-a(i):
est.
vocalis
Itaque hanc
=
dhv6
Qua argumentatione
nem
naQcc
Huic nostrae de-
non repugnant formae
rivationi terminationis (.le^a
/.led-ov,
-
a nobis non
certe
dhvam.
efficitur,
j
productio-
esse posse;
ofFensioni
(led-a
proportionem statuo
((xed-ev): skr.
(xed-ov
satis
cum
sunt,
constat
enim, hanc vocalem, priusquam brevis sjllabae mensuram
obtinuit,
longum
fuisse
;
quamobrem etiam
iste hiatus iu-
stam nanciscitur excusationem.
j
Tum
huc referendam esse puto secundam personam
Imperfecti, quae in „tha" desinit E 898 enim rjod^a hiatum,
;
qui extat in caesura trochaica pedis
tertii, eflfecisse
videtur.
vi
Ibi legimus
>'
j
xa/ xev
di]
>
Tcakai i^ad^a eveQteqog OvQavicovcav.
C. Venetus lectionem praebet Tqa&ag eveQzeQog, quara
Spitznerus in textum recepit. Cum hic locus solum offerat
exemplum, quo d^ag munere terminationis d^a apud Ho-
merum functum
jiu
p.
doctus:
vir
Form
hiatus
dicit
enim
^*
"
;
ille
"^l
Die jitngere, unorganische, halbbarbarische
vc-
Tjod-ag
ist
Vermeidung
zur
Ahrens: Conjugation auf
esse ostenditur,
30 hanc formam nihil valere firmat
> ?
II.
E. 898 von
;
Spitzner
der Hauptcaesur
des in
aus dem Ven.
gam
erlaubten
Nihilo minus a in i^ff^a natura
aufgenommen.
miorc praeditum fuisse
argumcnto ostenditur. In
alio
fir-
"#
lin-
gua enim sanskritica terminationem „tha," cui illud &a in
jya^a comparandura cst, cf. Schleicher Corapend.p. 671, ad:
huc productara inveniraus
tha,
neque
aliter res se
Kuhn (XV
p. 406).
cf.
,>
forraae productae, ctiamsi in
^
locis
existimandae
|
Zd. Lexic. rad. vid. p.275.
lusti.
Hae
linguis Aricis paucissirais
quiores nobis
vettha R. V. VI, 16. 3 pro vet-
habet in lingua Zendica, ubi'„v6i9tji"
pro ,,v6icta" habemus,
cf.
cf.
inveniuntnr,
sunt,
atque
ita
taraen
anti-
explicandae,
#
125
ut litera post
a
effecit;
„a^'
amitteretur, quae productionem vocalis
quamobrem non
antiquiore -&& ortum
speciem prae se
ut hiatus,
Graecum
qui
extat
ex
£898,
d-a
Si rja&ag maioris anti-
ex hac forma coUigerem,
ferret,
cum
literam amissam „3" fuisse, quae,
ret,
quin
dubito,
ita
sit,
nobis non ofPensioni esse possit.
quitatis
^v:v:-:;::^:,4V.i:^
^-r,---''
e lingua evanesce-
a produxit, quod postea breve se praestitit.
lam animum advertamus ad ^203, ubi a in iva
qui extat in thesi pedis primi
tum,
Ibi
effecisse videtur.
rj
Sed spurius
Hoifm.
hia-
I p. 91),
enim legimus:
iva vpQLV.
Idem a productum invenimus
sX7to(i.ai
(cf.
iif
ixTeXsea^ai, iva
353
(li]
qe^ofxev wde.
est hic versus.
iva ad stirpem
pronominis relativi pertinere
atque
iam supra ostendimus.
instrumentalis formam
a autem iu iva antiquissimis temporibus firmissimum fuisse,
nobis offerre
ita
ut hiatum atque productionem optime ferre posset, inde
apparet, quod a instrumentalis ex „^" ortum essc constat.
Sic in lingua sauskritlca nobis adhuc antiquiores instrumentalis formae servatae sunt, quae a productum praebent.
In hymnis enim vedicis „kulisen§," (Rg. Vd.I,32.5) „tenS,"
„yen^" (^iVa), producta vocali a, inveniuntur cf. Bopp.
Sskrt. 6r. p. 86, neque aliter res se habet in Graeco afia,
et
quod,
cum
formam amplectatur,
instrumentalis
Dorica „a" productum servavit
cf.
Etiam vocalem a in tTieua
quia ex a
-f
STceita
cf.
Hoffm. I
m
c. p.
aqa firmiorem
579.
fuisse,
efficit
in caesura trochaiea pedis tertii
p. 89.
aliter res se
a'
eneita eTioxQvvovaa
enim legimus:
ovi'
"KeXoifXTqv
habet£90, ubi voce aga causa hiatus,
cf. Hoffm.I p. 91.
qui extat in thesi pedis primi, continetur
Ibi
in dialecto
1.
originem duxit, ostendere conabor.
hiatum
.Q297. ofx av eyiaye
neque
et
Schleicher
aga
eQTiea (a) Yaxei
'."126'
'
antiquiorem partem libri E pertiex ea re colligere possumus, quod s initiale in
Hunc versum ad
nere, iam
illicito efficitur cf. p. 40. Quamobrem mirari non debemus, quod in eodem versu secundum a in ccQa firmiorem naturam servavit, ita ut hiatam
verbo Yaxsiv valuisse hiatu
optime ferre posset
a in
HofFm.
H
^411.
ssQ^av.
Tccg jUeV aQcc
est ante yi^Tco cf.
i2 607. ovvex'
^r^tdl.
ccqcc
a duobus literis consonis inchoavisse, id
ylt]Tia
Hoffmannus
Ante
I p. 148 statuit, etymologia
(ACCGTi^
'F510. y.Xive
duobus
Leo Meyer
:
d' ocQa
est,
ccqcc
vv(icpri
Bemerhg. zur
a
vv(.i(pri
literis
altest.
Mythologie p.GQ.Gl. Si spectamus ad
tTtenev perhicide apparet,
magna
posset.
vi
praeditum
ratio,
a,
fuisse,
Verisimiliimum
Eadem autem
(.laaTiyi KsXevsv,
esse puto:
HvoTridrjv, ov
quia verisimillimum
non demonstratur.
ccQa (xaaTiya.
d'
Huc non referendum
H444.
quod
aQa producitur:
locis
642. e^iTredov TjVTwxsv^ o
cf.
p. 204.
productum invenimus ante digamma
ccQa
Idem
cf.
ut
est, illud
quam
Oesch. der griech.
tJteiTa,
cum idem
ita
Ti/.e,
„sn" inchoavisse
iam e forma
valeat,
quod
e
+ v,
hiatum optime ferre
a ex „am" ortum
esse.
inter terminationes (led^a et
(te-
^ev intercessisse supra ostendimus, etiam extat inter eneiTU
et sneiTev.
tneiTa: eneitev
Quod
attinet
que cum a
in ccQa,
=
(le&a:
(led-ev.
formam ccQa, mihi pcrsuasum est,
secundum a \n ccQa cx „am" ortum essc; ccQa enim sanskritico
„aram" (cf. Sskrt. WorterbuchBhtlgk. u. Roth. I p. 403. 407)
comparandum esse ostendit Ebeh'us in K. Z. V p. 65. Itabus longum
hiatus, qui
ad
ex „am'' ortum, antiquissimis terapori-
fuerit, productiones,
quas supra
attuli,
atque
extat^OO, nobis non offensioni esse possunt.
Tum
et TcaQa.
positas
in hiatu ilHcito
cf.
Hoffm. I
^24.
tov
invenimus voces
<J«ca
p. 93.
d'
iJtoi
dexa
av
TraQcc
olftoi.
eaav
f.(eXavog
'/.vavoLO.
A 109.
^'Avxi(f)0v
ovg elaas
^icpst,
«t
«J'
IjSa^' %7t7io)v.
a
in J£xa,
cum ex „an" ortum
sit, cf.
skrt.
„daQan" (Schlei-
cher: Compend. p. 61), hiatum optime ferre posse constat
nam priusquam
illud
a brevis syllabae mensuram accepit,
haec vocalis productam se praestaret, necesse
erat,
XV
(Ztschr.
p. 405),
e Tra^at prodierit
(cf.
Dc
praepositione naQa,
p. 113),
ita,
Kuhn
quae, cum
ut ex „an" oreretur u, quod postea in a transiit.
cf.
firmiorem vocalis a naturam
non opus est, copiosius agere.
Idcm a habemus in v.aTa, quod e YMTal ortum
servavit,
Haec
est.
vocalis producitur:
X 479. 01
l 334.
fisv Y.oi(.u]aavTO v.aTa ftiyaQa.
7irjXrj&(.uii
^159. alXoT'
d^
taxovvo Y.aTd fiiyaQa.
e/Tat^aay.E
xara
fiod-ov.
<D310. ixTrsQaet, TqcSes di xaTa
Neque
(.liyaQov
ncque (lo&og a
(.lod^ov.
binis literis incepisse
constat.
lam cum demonstraverimus,
eas voces, quae in a de-
sinentcs hiatum effecisse videntur, e firmiorc natura huius
vocalis iustam repetere excusationem, quiaa,
fine
vocum
invenitur, ex „a"
adiuvantibus constat,
tum cum
in
ortum esse linguis cognatis
cuius litcrae
productio in
maxima
parte vocura literam nasalcm amissam essc nobis ostendit,
non facere possum, quin etiam a nominativi feminini generis ideo hiatum optirae ferre potuisse dicam, quia haec
terminatio
hiatum
ex a producto originem duxit.
efficit in
p. 88. 89.
caesura trochaica pedis
tertii
Hoc a enim
cf.
Hoffm.
I
128
E
343. idxovaa
oltcO'
,
424. Y.a^^EQavaa ^Axaiadtav.
.2 48.
'QQEid^via EVTtloyiafiog.
142. Il£Qi§oia^^v.eaaa(xEvoio.
421. yivvafivia ayei.
Eandem terminationem productam
T 92.
10
sQdovaa
197. 6t'^'
rj
(.dya
vidi ante /.liyag:
MyQOv.
(fuQog sdei^ev, v^rjvaaa fisyav laTov.
Si spectamus ad formas femininas laxovaa yia^Qstovaa,
quae ex laxovria, Tta^^st/ovTia ortae sunt, in sanskritica
lingua longa vocalis
rit.
Hoc
t
vices Graecae terminationis la ge-
„t" autem ex
existimandum
antiquiore „jk"
est cf. Schleicher
:
ortum esse
(ia)
Compend
p. 526.
Itaque
Boppio (Vgl. Gr. I § 119 p. 249) assentiri non possum,
qui.vocali a additamentum contineri dicit, quod, si leges
ad vocum formationem spcctantes sequimur, non iustum
locum obtincat, (dicit: „unorganischer Zusat^'). lam cum
omnes voces feminini generis vocalem a in flexione masculino genere fortiorem pracbuisse constet (cf. Schleicher:
Compend. p. 518), non est, quod miremur, vocalem a tum,
cura nominativum describit, antiquissimis temporibus etiam
in eis vocibus
productionem servasse, quae postea nobis
Accedit, quod dialectus Dorica in magna vocum parte hoc a post vocales atque q productum
servavit, quod lonica lingua saepissime in rj turbavit. Ut
autem breve illud a, quod praebent praecipue illa nomina,
offerunt a breve.
quae desinunt in Xa, aa,
nos movent
statuamus,
duo argumenta. Primum enim easdem voces
invenimus
Kriiger Gr.
via, aia, eia, oia cf.
II p. 34. ex a producto prodiisse
in
iy
exeuntes
cf.
evnXoia
Qua ex
xisse, cum
—
EVTtXoir]] TLviaaa
—
yiviaar].
re colligere debemus, a ex h
originem du-
r]
huius vocah*s munere fungatur. Illud omitto,
quod nomina in Eia desinentia a iuterdum apud poetas
Atticos productum praebuisse constat cf. Kriiger I. c. p. 35.
..v
^ .-
-^--.
.
.. ^,i
>
129
Deinde
adhuc extant exempla, quibua „a"
in lingna Latina
nominativi in
rumque
stirps
longae
vocibus, quae sunt feminini generis, qua-
eis
„a"
in
antiquissimis
desinit,
mensuram
syllabae
obtinuisse
apud Ennium (Annal. 148) „aquila"
bet
idemque
pennis obnixa volabat"
est in Plaut. Asin. 762
„Ne
quidem
epistula
atque in Scipionum
titub*s
Corssen
:
c.
1.
Declination
Quae
res
I p.
330
lilla
sit
in
aedibus"
invenis:
n6n honds, hon6re.
,,Quoei \[ik def^cit,
lat.
Biicheler:
ss.
Orundriss der
p. 9.
cum
ita sit,
non dubito, quin ea
sententia,
quae breve
illud
statuit, certo
fundamento nitatur; quamobrem non
miremur, apud
si
sic
Sic
productum prae-
cf.
,;Et densis aquilS
cf.
a
temporibus
ostenditur.
a nominativi
Homerum
ex k producto
prodiisse
est,
quod
certa vestigia relicta esse, quae
persequimur, hanc nostram sententiam firmare videntur;
enim hiatus atque productiones, quas haec terminatio
eflfecisse
videtur, iustam habent excusationem.
lam postquam eos locos tractavimus, ubi
miore natura vocalis
,>a"
hiatus e
fir-
iustam repetit explicationem, ad
eam sententiam adducimur, a finale tum sanskritico „a"
respondere, cum ex antiquiore a ortum sit, quae productio
in maxima parte earum vocura, quae huc referendae erant,
literam nasalem post a amissam esse demonstrat.
Prilam accedamus ad vocalem e considerandam
mum agemus de vocativo secundi flexionis ordinis, qui in
IUud € hiatum effecisse videtur, qui extat in
€ desinit.
!
caesura trochaica pedis
.5"
Cum
tertii: cf.
385. TavvTienXe,
Hoffm. I
p. 89.
ixavfitg,
non invenerim locum, ubi syllaba breconsonam exiens ante \y.avo) producitur, ad
in Iliade
vis in literam
digamma non confugiendum
esse puto,
(cf.
Curt.
9
'-^-«.V-,-H.-
p. 128),
'i.;=-.V'-/v^:;>
130
cum
praesertim
hic
solus
ubi
locus,
sit
Wavco in hiatu
positum extat.
Tum
,
|
huc refero
{
Y20.
Idem
£
'Evvoalyaie,
|
in hiatu illicito invenitur: (cf. Hoflfm.
B 8.
92).
I,
^doTi' l&ij ovXe ^Oveiqe.
Eandem terminationem
J
efirjv.
vocativi
productam invenimus:
\bb. cpiXe 7iaaiyvt]Te, d-dvaxov
;
338.
E
o)
vie IleTecoo
359. (piXe y.aaiyvi]xe, xof^uaai
JZ 400. Bdv&e xe xai BaXie, rrjkeTiXvTd
474. vrjiTVTie, Ti vv to^ov
quas productiones,
cum
e vocibus,
piunt, nulla excusatio repeti possit,
numerum duriorum
in
Ante
JT20.
f^ayag
0)
idem
^xLXev
p.
186
redigit.
e
producitur:
vU
Ilrjkiog
Ex exemplorum numero,
e
quae vocativum exci-
Hoffmannus II
(leya cpeQTaT'' ^AyaiCiv.
quae modo
attuli,
natura firmiorem fuisse colligamus necesse
est.
vocalem
Ut autem
hanc firmitatem recte explicemus, confugiamus ad gram-
maticam sanskriticam. Panini,
nobis praecipit
(I, 2.
aut „pluta;"
aut longas,
nominatur,
et brevis
loco unius aut
Boehtlingk
cativi
duce
utuntur,
(cf.
VIII,
si
duarum
quod
ductionis genere,
(cf.
27),
z.
artis
grammaticae princeps,
omnes vocales
esse
aut breves,
„pluta" autem vocalis et longa
eius pronuntiatio ita
tres
efficitur,
moras amplectatur.
Hoc
ut
pro-
in h'ngua Indica „pluti" nominatur,
Panini II p. 503), saepissime formae vocum quispiam eodem Panini
praesertim
2.
84) procul appelletur;
(hoc signum vocali ,,a" tres moras
cf.
inesse
„devadattll
ostendit)
3"
pro
Vocativum autem huius productionis patientissimum esse, non est, quod miremur. Natura enim huius
„devadattd."
nomen interiectionis formam
Itaque cum in lingua sanskritica vo-
casus eo continetur, quod
amplexum
praebet.
ille
cativum in a desinentem hac ratione productum invenia-
mus, non dublto, quin eadem explicatione uti debeamus
ubi eandem terminationem productam
in lingua Graeca,
Quamobrem
invenimus.
illos locos,
productum ex-
qui e
Idem iudicandum
hibent, per se bene stare censeo.
est
dc S^oQ, ubi legiraus:
TtQocpQcov vvv Zlavaoiai, Iloaeidaov, eTta^vve.
In hoc versu vocativi natura
efficitur,
pronuntianti longam vocalem o praebeat.
ut syllaba „ov',
cf.
p. 69.
autem Vocativus in £ desinens produci poterat,
etiam hiatus, in quo hanc terminationem positam invenimus,
Si
iuste excusatur.
Omisi F172, ubi legimus:
aldolog TSfiol saai, cpike j^exvQE, deivog Te.
Hoc enim
productio vocativi
loco
exvQe efficitur.
sequitur,
Nam
q>iXe
voce,
esse linguarum comparatione constat.
Curt. p. 126. Ita-
cf.
que ex hoc loco nihil de firmiore natura vocalis
cludi potest;
quae
^exvQog e aj^eyivQog ortum
idem nobis statuendum
est
e
con-
de productione
syllabae e in ^eyiVQe.
Ut enim verbum
dem
deido) easque voces,
radicem referendae sunt,
quae ad ean-
deifxog, deivog, deiXog, a
nis literis consonis incepisse statuamus,
argumenta e re metrica Homerica
bi-
monent nos certa
repetita,
quae inspicias
apud Hoffm. 1,142 et L. Meyer: K. Z. VII p. 194 ss. Literas autem initiales dj^ fuisse constat, cum sub verbo deido)
eadem radix lateat, quae sub sanskritico verbo „dvish"
cf. L. Meyer 1. c. p. 195. Curtius enim (p. 585 cf.
etc.
occulta est
p. 212),
qui
6] literas initiales
verbi deido) etc. fuisse statuit,
quominus sententiammeamteneam,
praesertim
excitet,
cum
verbum graecum aTvyio)
1. c.
quod „odisse" et „timere." Id
doctissimo concedo, vocem Zendicam „thwaL.
quod idem
unum
illi
viro
Isha"
(cf,
Spiegel
II p. 219)
momenti
'
"
"
me prohiberenon potest,
Meyer
valet,
:
Beitrdge zur vgl. Sprachforschg.
etc.
deidio statuendam non magni
quod Zendicum „th" inlingua sans-
ad radicem verbi
esse posse,
•"^'--'^ill^iiTiMnilMri'*-
'
.
'.MAadkiikilfe^.
^iA^.:jk^i^jL.
,_^,ji^Mb^£|Lj|MMil||
^^;:
W^M-
•M'-
132
tantum munere
krltica
literae initialis „t"
fungi
constat.
Praeterea autem mihi non neglegendum esse videtur adiectivum
d^Bovdijg,
quod Buttmannum (Lexil.I
abea radice, quae sub verbo dddo)
esse puto.
Ut cnim dovqa
e dcg^a, yovva e
vovaog e vogj^og
nervus)
(cf.
originem
Quam
recte explicatur.
ita
etiam d^eovdrjg e d^eod-
Alia ratione
duxit.
yovm, vBvgq e viQfrj
navQog e
skr. na^-vas),
(cf.
TiaQj^og (cf. parvus) orta sunt,
jfTjg
p. 170) secutus
non segrcgandum
latet,
ov non
diplithongus
ob rem probare non possum
ea,
quae DUntzerus de origine huius adiectivi disputavit, cum
antiquam
cf.
derivationem a d^eog et ddelv firmare conetur
K. Z. XIII
locis
Adiectivum
p. 16.
nonaginta septem legitur,
^ 10.
plicem poscit ^254. 272.
quod
deivog,
F172
in Iliade
excepto, literam du-
25^ quibus locis brevis
eamque
syllaba in vocalem exiens ante deivog producitur,
admittit
470.
in initio versus:
H 346.
135. yt 37. 654.
JT566. 706. 789. P211.
W
^
200.
E
42. 418.
226.
741. 839.
Z
excipit,
et
longam syllabam
^
2
praeterea literae
688. 815;
sunt
r342. £439.
H
415.
O
Z
739. 742.
N 100. B
O
385. 401.
182.
13.
T17. y56. ©240. A'134.
duplici non impedimento
Z 394, ubi deivog
J 514. H 245. 266.
380. 385.
7'
337.
H
38. 481.
Y
138.
259. ubi brevis
consonam desinens adiectivo deivog anUno tantum loco (O 626) literae initiales d^ me-
syllaba in literam
tecedit.
tricam
eflficiunt difficultatera,
quae removetur,
si
legimus:
axvrj v7teY.y.QV(f>d^rij avifxov ds dj^eivog drirj,
Itaque productio vocalis
e in
exrpe
literis d.F,
a qui-
bu8 deivog inchoavisse constat, iuste excusatur.
Tum
hiatu
agendum
nobis
positam
et
est
productam
de particula^6, quam
saepissime
et in
apud Homerum
invenimus.
!
Hiatus enim
I
extat in thesi
pedis
primi
:
cf.
Hofiim.
p. 91.
;
AlQl.
Idem
vm
di 1'vdov (cod
Venet.)
est in caesura trochaica pedis primi:
ui^JjitMUdUt^ili^
I
cf.
H.
1,
91.
s:
-
"
)
Si consideramus,
>
ubi
esse,
litera
prorsus amiserat
vocalem
133
".
^^^S aXad' klxifnev dfKpieliaaag.
«<*
[f^V^^
iQt
lol
~
V
,""'
-.;'',
huc
refero:
/319. iv de
lcc
quod miremur, etiam
p.77, non est,
cf.
ortum
nondum
aXg vim suam
„s" in
in hoc versu firmiorem naturam servasse.
e
Tum
hunc versum eo tempore
initialis
digammo non
monstraverimus,
zififj
If^
Cum
erat instructum.
e
f.ua
enim supra de-
ortum esse
aafiia
(cf. p. 79),
illa
quam ei amplectuntur, qui (xia e j^ia, cuius formae digamma nuilo modo firmatum est, originem duxisse
sententia,
dicunt, certo caret
p.
139.
et
Savelsbcrgium
fundamento
cf.
L. Meyer:
K. Z. VIII
Quamobrom probare non possum Pohlium
l.c. prs.
IIp.
p. 16
1.
c.
31, qui viri docti ia litera
Aeolica instructum offerunt.
Hiatus
'
i2 528.
illicitus
extat:
yairjg d/ncpl
cf.
Hoffm.
I p. 93.
di oaae neXaLvrj vv^ iy.dlvipev
diOQCov oia didwai, yxx^iov, ereQog di idwv.
Postrcmo huc referendum esse puto de demonstrativum, quod hiatum effecisse videtur in caesura trochaica
pedis
tertii
/'442. (ade eQcog (Bekker: (ade
Hiatus
/
sQcog).
illicitus cxtat:
J'46.
tj
Toiogde icov
H.
cf.
I p. 92.
6i adversativum productum habemus:
^378.
—
6 de fidla
.rrjdv
yeXdaaag
O 478.
cog tpdd-^
n 373.
TQcoal xaxd (pQOvecov. ol de si^axrj Teq>6^(p re.
6 Se zo^ov
quas productiones Hoffmannus I
riorum
p.
163 in
numerum du-
redigit.
...vMiMaaUriiattMiiii&uriildiliHiiiiM^
'''i
f':f^%'' '-i- 'Wi^S''^:,' «>-5i-T^'T'T^
134
Praeterea ante voces a
-
..,
literis liquidis
...rr:
:y\..^.
inchoantes sae-
pissime haec particula producitur:
a)
ante (xayag:
B
E
196. d-vfiog ds (.lEyag soti.
TQ(0€g de
27,
„
yl^Xrd.
—
/ 255.
—
—
274.
—
.^.r.
^340.
«
„
„
328. '^HQri de
B 43.
r 125.
(.isyctd^v^ioi.
/tiEy'
avae.
TteQi de (liya ^aX?.€to (paQog.
ri
de (.dyav latov vq)aivev.
av de (leyaXrjXOQa
ETti
j
d-v(i6v.
de (leyav oQyiov o^ieltai.
iaaaato de
(tkya
r
/
d-v(i(ij.
f-t
i
1
W 519.
—
X 163. —
ro de (liya xetrat ae&Xov.
VllQ.
—
rai de (leyaka Y.Tvrt€ovoai,
01 de (leya ytvdwcDvzeg.
b) ante (laoti^'.
T395.
—
b de (laatiya cpasiv^v.
c) ante (leXirjdia:
P
17.
oe ^aXto,
(irj
ccTto
de (iehr]dea d-v(i6v.
d) ante Xiaaead-at:
1 520. avdQag de Xiaaead^at.
574.
e)
tov de Xiaaovvo yeQOvteg.
ante Xicov:
O
f)
—
592. TQcoeg de Xeiovai j^e.Foimteg.
ante Xirta:
5" 171.
—
X406.
aTto de
dXeicpato de
XmaQ^v
Xijt'
eXaic^.
e^Qiipe xaXvTttQrjv.
g) ante Xi&og:
M459.
—
Tteae de Xid^og eYaco.
351.
—
xaieto de Xo)t6g.
quas voces a binis
literis
inchoavisse etymologia
non de-
monstratur.
de demonstrativum
productum
vidi:
j
X 373. vv^
d^
rjde
(laXa (laxQrj.
Si de origine particulae ds quaerimus, mihi persuasum est,
huic particulae adversativae intimum
conexum intercedere
quod ad notionem demonstrativam augendam atqueampli^candam pronominibus oatque Totog affigitur. Illud
cum illo
ds,
ds autem in ode etc. idem esse, atque affirmativum
sius (K. Z. VIII p.
quam
ille
drj,
Ahren-
355 ss) demonstravit, quamquam eam viam,
V. D. ingressus
est,
ad etymologiam particularum
deserendam esse puto.
dy, ds investigandam,
IJt opinor,
drj,
de particulae ad stirpem pronominis demonstrativi „ta" refe-
rendae sunt, quam etiamamplectitursanskriticum „tu"
Meyer VIII,
146). Itaque
cum
(cf.
L.
ds adversativum atque ds de-
monstrativum ad eandem stirpem pertinere putem, non duquin particula adversativa antiquissimis temporibus lon-
bito,
gam vocalem
praebuerit,
vatum habeamus o
Si autem ds e
cum
Dorica adhuc ser-
in dialecto
Ahrens. Diall. II
drj
pro 6 ds
drj
debilitatum esse constat, hanc par-
cf.
ticulam in antiqua epica poesi longae syllabae
p. 272.
mensuram
obtinuisse veri simillimum est; sic metricae istae difficul-
quae vocabulo 3e
tates,
Tum
sationem.
Hiatus
habent excu-
efficiuntur, iustam
accedamus ad particulas
extat in caesura
trochaica
ye et ze.
pedis
tertii:
cf.
Hoffm.l p.89:
Q 784.
Idem
Toi ye dyiveov.
£542.
Hiatus
Cum
iliicitus
invenitur :
cf.
Hoffm. I
B 90.
al fxsv
P392.
xux^off', aq)aQ Ss ts
evd-a
T*
non inveniatur
licet
ad literam
locus,
ye
productum habes
Te
productum
y.Xaie
(J'
p. 92.
^ahg TteTtoTrjaTat,,
ly.(.iag
al ds Te
ev&a
s^r].
ubi ante tx^img productio bre-
consonam desinentis
s initialem,
hf^ag originem duxisse constat
A391.
p. 90.
KQrjd^cova ze ^OqgLXoxov te.
vis syllabae in literam
non
Hoffm. I
est in fine pedis quarti: cf.
extat,
confugere
e qua spiritum
lenem in
cf.
Curt. p. 127.
o ye hysiog.
vidi: a) ante (.uvvd^co.
.;
ZP'.?'^^'^^
136
y242.
cf.
Hoflfm.
1,
ocplXXei zi /nivvd-ei te.
163. II, 186.
:?
b) ante f.i6yag:
r
221. TE
jLieyalr^v ex oxrjd-eog iei.
\
^265.1
-
B
.
_
^
ortam
wg
d'
avv re
161.
ante
'
eidog re (dyed-og xe.
58.
381. ol
c)
i
}te (A.eyaMiai re %eQ(Aaoioiaiv.
^
re /«ya
(ieyaX(ji
xi;/<a.
anetiaav.
quatn voceum e
Xiq,
Xj^ig
quod Curtius suspicatur
esse, (id
;
p, 328),
etymologia
modo demonstratur.
^239.
nullo
)
P
2
109.
>
318.
)
d) ante
wg
htai
1 502.
xtti
te Ug.
:
yag te Xitai eial Jiog.
e) ante aevo):
'FIS^. vXrj te aevaito
Idem
te,
quod invenimus
Karif.ievai.
in ote, bnbte, producitur:
/ 191. bTtbte Ir^eiav aeidtov.
H327. ovd^ bTcbxe Ar^tovg.
P463. oxe aevaito dnl/.eiv.
Cum
productionibus, quae inveniuntur
P463
et 'Fl^S,
tum duplice aa, quod habemus in 1'aavfiai etc, moti multi
viri docti verbum aevoi a duobus litoris consonis incepisse
dicunt.
Ita Ahrens: Gr. Formenl. § 158 et Hoffmannus
§89. I
cum
p. 156,
aevio e a.^evio
Ebelius (K. Z. I
„cyu" confugiens,
netur;
p. 301),
aevio
originem
duxisse
firmant,
ad radicem sanskriticam
a aj incepisse
quam derivationem maxime
demonstrare co-
esse incertam iam iu-
dicavit Curtius p. 342.
De
duplici aa in eaav/iai
de duplici kk
p.
622; falsa
et
f.i/j.
idcm statuendum
in tlla^e et efifiad-e
cf.
est,
quod
Curt. p. 466.
enim imitatione adiuvante etiam in
his vo-
-;
4f:-
cibus,
quas
numquam
litera initialis duplicabatur.
s
consonis incepisse constat,
a binis
lingua Latina
etiam in
Ita
duplicatum inveniraus, ubi ex etymologia nihil auxili
aflferri
potest
cf.
;
—
caussa
^;-
Cossinius
:
causa.
—
Cosinius.
quarum formarum pronuntiationem non multum inDuplex s
Corssen 1. c. I p. 116 demonstravit.
in lingua Latina tum solum iustam habet excusationem,
cum invenitur in eis vocibus, quarum stirps in „d" et „t"
desinit cf. rissu pro risu (rid-eo); idem est, cum s e r
inter
>
terfuisse
'
ortum esse constat,
duplex aa in
modo, quo
russum
cf.
saavf.iai
—
cum
Itaque
rursura.
nos movere non
eodem
possit, aeici}
„ghu" (L. Meyer: Vgl. Gr.
„dhu" (l. c. 41.5) aTsvtai a radice
„stu" (K. Z. XIV p. 86) non segreganda sunt, ad radicem
sanskriticam „su" refero. Radix autem „su", a qua supra
nomina „Savitar" et „Saturnus" derivanda esse ostendimus, notionem gignendi et animandi, describit, quacum
I,
bene
a radice skr.
conciliari potest significatio incitandi,
quae inest verbo
zu"),
i.
;ffit;w
414). d-Evto a radice
e.
e<fuos incitans
;
(7£t;w;
atque
f*
198,
(,,Emen helehen
681 asvag
cf.
quem locum
sc.
sic
XTrTtovg
vertamus
necesse est: „ut materia incitaretur ad ardendum." Deinde
idem sentit, quod verbum diwYM et o^/vw; ita ut
medium idem valeat, quod „celeriter se movere, currere,
properare ;" quomodo autem medium a motu corporis profectum etiam animum rem maximo studio petentera deaevio
scribere
possit,
demonstravit
Quamobrem productionem
calis e contineri
Ut
Untersuchg.
p. 75.
syllabae ts firmiore natura vo-
ostendemus.
particulas tb et ye antiquissimis
gam vocalem
j^
Fulda:
praebuisse
temporibus lon-
demonstremus, ad dialectum Do-
ricam confugiamus necesse
est.
Hic
m (xa autem idem est quod te
= 0Te, Toxa ~ Toxe) adhuc servatas
cf.
enim formas ya
Curt.
p. 428.
inveniraus;
cf.
et
6W
ya autera
138
et
xa
lam cum
paranda sunt.
Graecum a finale tum
cum duae illae vocales ex a
constet,
sanskritico „a" respondere,
producto
ortae
non solum
sint,
„ca" et „gha" coin-
sanskriticis
particulis
e. re.
i.
sanskriticae
etiam
sed
Graecae linguae has formas longani vocalem „a" prae se
ferentes vindicemus necesse est; linguae Indicae
nem habemus, adhuc
si
ratio-
hymnis vedicis leguntur, cf. Kuhn. XV p. 403, qua ex re videmus gha et ca
e ght et c4 orta esse; h'nguam Graecam si respiciraus,
istae productiones, quas supra attuh*, vocalem „«" ex a
ortam, antiquissimis temporibus in dialecto Homerica lon-
gam
„ghS, et ci"
fuisse nobis ostendunt,
qua ex
in
re, lingua
Indica ad-
productum ex a producto
originem duxisse. Praeterea Latina particula „que'', quae
eiusdem osiginis est ac „r«" (cf. Curt. p. 428), in nostra
perlucide apparet,
iuvante,
e
Non enim solum
quaestione nobis non est neglegenda.
in antiqua
Latinorum
poesi,
sed
etiam apud poetas,
Augusti temporibus florebant, „que" productum
mus,
ut forma producta huius particulae antiquior ha-
ita
benda
qui
inveni-
Corssen
sit cf.
Quae argumenta
rum vocalem
s in re et ye
explicationis
quas re
a!.iq)l
:
as, yie
b) in caesura trochaica
P
16.
c) in
Tc5
fj.rj
f.ie
/ne
et ae,
:
a) in fine pedis primi
X339.
et ye effecisse videntur.
advertamus ad accusativos
quos in hiatu invenimus
yi52.
Home-
longae syllabae mensuram ob-
nuUa re impedimur, praesertim
via iustum auxilium aflferatur me-
tricis istis difficultatibus,
Tum animum
I p. 336. 337.
consideramus, etiam apud
si
tinuisse quin statuamus,
cum hac
c.
1.
cf.
Hoffm.
I,
92.
<2>o7/?fi.
eiusdem pedis
sa.
fxe ta.
caesura trochaica pedis secundi, qui hiatus
citus est cf.
Hoffm.
-
—
-^--
I,
•-••
93.
illi-
^^^
139
et'
fie
T288.
ae sXbltiov.
t/Loov /H8V
producuntur:
et ae
quam vocem numquam a aj^ incepisse
quamobrem Hoffmanno I, 156 assentiri non possum.
a) ante avg,
constat;
qp
219. ovkrjv rrjv rtote
avg.
(.il
b) ante (xaXa.
X 520.
de
/he
(.laXa
noXX
\v.ixEVBv.
c) ante (leXiridrjg.
r551. wg
£(5par'
avraQ
e/ne
fiehr]d^g.
d) ante (isyag.
-^455.
Ti/irjgag fiev
X 88.
avev&e di ae
if-ii,
fiiya.
(liya vcSiv.
Etiam hos accusativos antiquitus longam
syllabam
praebuisse linguis cognatis adiuvantibus ostendere possum.
Cum
enim
in dialecto
Boeckh. Inscr. No.
31),
Dorica
hoc
/iia
pro
/na e /id
mus, monent nos formae vedicae msL
„mtm"
carentes pro
et
/le
inveniamus
(cf.
ortum esse ut dicaquas accentu
et tv4,
„tv^m" scribi nobis pro certo ha-
bendum est; nam Graecum a tum sanskritico „a" respondere, cum ex antiquiore „a" ortum sit, iam supra demonAccedit aliud argumentum.
stravimus.
In lingua enim
Latina inveniuntur exerapla, quibus formas
„me"
et „te"
non solum tum cum ablativum describunt, sed etiam cum
munere funguntur, longae syllabae mensuram
accusativi
servasse satis certe ostenditur
cheler: Lat. Declinat. p. 25.
der gr.
u. lat. Declinat. p. 24.
cf.
Corssen
1.
c. I,
334. Bii-
L. Meyer: Gedrgt. Vglchg.
Itaque non dubito statuere,
etiam in Graecorum lingua antiquissimis temporibus
cusativos
/lE
r^d(Ta) ortae
ductiones,
productos se praestitissc,
et ae
sint.
quas
/le
cusationem.
'^'^^
•
—
^-'
"•"
--^'Hfrttiiflifrfii
Hac
et
ratione
iste
re patiuntur,
hiatus
cum
ac-
e /id et
atque
pro-
rectam habent ex-
140
.•;
':.
.
.
Postremo dualem numerum
positum
hiatu
in
;:,.
in"
venimus:
E12.
tio ^oi oTtonQivd-ivTS svavria)
Idem
cf. Hoffra. I p. 88.
in fine pedis quarti (Hoffm.
fit
I p. 90).
JB218. awoxcaxoTs^ avTctQ vTteQ&ev.
\
t
Tum
^lavTs,
huc referrem productionem, quae extat JT556.
vvv,
nisi
vvv a
duobus
consonis
literis {pv)
in-
choavisse verisimillimum esset. Alio loco hanc dualis pro-
ductionem productam non vidi.
^E" dualis firmiore natura praeditum
tum
ferre
posset,
iam
inde
producto originem duxit
apparet,
fuisse, ita ut hia-
quod hoc
«
ex a
Schleicher: Compend. p. 538.
cf.
Accedit, quod in lingua vedica
eundem casum dualis in
exeuntem invenimus, quod postea in „au" transiit (cf.
Bopp. Vgl. Gr. I §208 p. 413); atque ai rationem habe-
k
mus lingua Zendicae,
hic iam t in eo erat,
in a breve mutaretur.
Ita
ut
paulatim
ut legamus et „aQpa" (duo
fit
equi) et yera^ (gemelii).
Quamobrem non mirum mihi
Homerum
inveniuntur exempla,
esse videtur,
quod apud
quibus linguam literae
«
antiquitus tantam vim et auctoritatem tribuisse ostenditur,
ita ut hiatus,
esse
non
qui invenitur
possit.
Hoc
E
loco
antiquior dualis forma dv(o,
12
et5 218,
nobis offensioni
non nobis neglegenda est
quam una cum dvo in Grae-
corum lingua servatam Jiaberaus.
lam postquam eos locos tractavimus,
firmiore natura vocalis
etiam
e
carminibus
posse intellegimus,
venitur,
atque
e
ubi
hiatus
e
iustam nanciscitur excusationem,
Homericis
quibus
e
certa
tum cum
v ephelkystico
fulcro
argumenta repeti
in fine
uti
vocum
in-
non debet, ex
antiquiore „a" prodiisse ostenditur.
Nunc
quaestione nostra de hiatu
posueramus, ad finem perducta, ex
eis
ita,
ut
nobis
pro-
exemplis, quae Hoff-
manniis I
p.
88— 93
attulit,
non unuin reliquum
excusatione careat.
hiatus ratione habita iusta
quod
est;
Intellexi-
mus, hiatum una cum productionibus brevium syllabarum
nobis ostendere viam munitam,
qua ad antiquiorem
guae condicionem adducimur,
qua
vocum nondum
initio
e linguae
in
lin-
et literae spirantes in
memoria evanuerant,
et ter-
minationesfirmiorem naturam servaverant; atque hanc solam
viam
ineundam ad hiatum recte explicandum iam
quod non movemur ut duo genera hiatus
statuamus; Hoffmannus enim hiatum et iustum e
esse
inde apparet,
fuisse
/^
sententiam
^c
carminibus
illicitum in
non bene
Homericis inveniri firmat, quam
stare demonstravimus,
veniuntur, etiam hiatum illicitum
cedit,
stant,
eflFecisse
viderimus. Ac-
quod maxima pars earum vocum earumque
nationum, quae in hiatu extant,
*
cum easdem
voces atque terminationes, quae in iusto hiatu positae in-
terlni-
etiam productas se prae-
qua ex re in antiqua epica poesi vocum formationem
fortiorem atque firmiorem
coHigere debemus.
fuisse
Si
spectamus ad productiones brevium syllabarum, Duentzer
I
{N. Jahrhucher fur Phil. und Pddag. 95. u.96.Bd. Heft6.
p.
354
—376)
omnes productiones
nuper demonstrare conatus
iam postquam hanc
tatio
arsis auctoritate excusari
Illius
est.
meam
perduxi, mihi in conspectum venit,
rum, de quibus
id
v.
d. egit,
quod Ducntzer
epicae poesos,
in
statuit,
rationem habere non pos-
nego,
cum
poeta
antiquioris
syl-
qua etiam eae syllabae, quae
dicionem nobis
offerat,
in
f;
postea semper
breves
erant,
imitatae
De
ut singularum re-
qua brevem terminationem longae
?-
dvQ)
ita
dispu-
ad finem
mensuram obtinentem invenimus, eam linguae con-
labae
;
docti
Metri causa autem syllabam brevem produci posse,
sem.
f
ille
viri
dissertationem
—
longas
et
dvo)
cf.
et
antiquiorem linguae
breves se
est
usum
poterant
Rossbach u. Westphal. Metr. II p.281
hac re nihil ah*ud iudicandum
qualis
praestare
apud Plautum,
est,
ac de
(cf.
ss.
re metrica,
quem, priusquam grammatica
m^''
historica
longas
syllabas
apnd
formas prae se ferre statuerat,
bas in longas
mntavisse,
viri
hanc poetam antiquiores
metri
causa breves sylla-
docti putaverunt.
Eadem
autcm via hiatum et productiones brevium syllabarum
apud Homerum explicandas esse, mihi persuasum erat,
praesertim
cum
in
carminibus Homericis
multas
dicendi
formulas ex antiquiore epica poesi repetitas, inveniri pro
certo habeamus, quae explicandi ratio utrum certo nitatur
fundamento, necne,
ri
viri
docti diiudicent
Verlag von
JHax Colften
&
jSolin
Bonn:
in
Heimsoetll, Fr., Die Wiederherstelhmg der Drameii des Aeschylus.
J)ie Quellen.
Als Einleituiig zu einer neuen Recension des
Aeschyhis.
3 Thlr.
Sgr.
—
Die indirekte UeherUeferung d(?s aschylischen Textes.
Ein
Nachtrag zu vorstehendem Werke.
1 Thlr. C Spr.
den griechischen Tragikern. Erste AbEine nothwendige Ei'ganzung der kritischen Methode.
2Thlr. lOSgr.
Kritische Studien zu
theilg.
Jalin, Otto,
Ludwig Uhland.
Mit
literarhistor.
Bemerkungen.
1 Thlr.
— Sgr.
Jepheti Ben Eli Karaitae in proverbiorum Salomonis caput XXX
commentarius quem nunc primum arabice ediditin Latinum
convertit adnotationibus illustravit Zacharias Auerbach.
Thlr. 15 Sgr.
Klein,
J.,
—
— Thlr.
— Thlr.
Die wichtigsten Regelu der griechischen Syntax.
Kiihn, A., Ueber Wurzelvariation durch Metathesis.
71 Sgr.
10 Sgr.
Mayer, F. J. C, Aegyptens Vorzeit und Chronologie in Vergleichung
mit dor west- und ostasiatischer Kulturvolker. Ein Prodromus
TMr. 20 Sgr.
zur Ethnologie des Menschengeschlechts.
—
Meiring, M., Lateinische Grammatik.
Klassen der Gymuasien.
Fiir
~
die
'
mittlern und obern
1 Thlr. 10 Sgr.
Kleine lateinische Grammatik. Fiir untere und mittlere Gyranasialklassen und fiir Real- und hohere Biirgerschulen.
Thlr. 20 Sgr.
—
Uebungsbuch zum Uebersetzen aus dem Deutschen
in's Lateinische fiir die mittlern Klassen der Gymnasien, Real- und hohern Biirgerschulen. Erste Abtheihing.
Thlr. 12 Sgr.
—
Zweite Abtheihmg.
.
;
-r- Thlr. 12 Sgr.
Abgekiirztes lateinisches Vokabularium in alphabetisch-etymologischer Ordnung mit einem Anhange sachlich zusammengestellter Substantiva.
Thlr. 10 Sgr.
—
M., Lateinische Schulgrammatik fiir die untern Klassen.
Neu bearbeitet und fiir die mittlern Klassen erweitert von
Dr. M. Meiring.
Thlr. 20 Sgr.
Siberti,
—
-:•
Sybel, H. v., Ueber die Gesetze des hietorischen Wlssens.
J
Thlr. 7| Sgr.
Die deutschen
u.
—
die aiiswartigen Universitaten. — Thlr.
.
6 Sgr.
Waclismntll, C, Das alte Griechenland im neuen. Mit einem Anhang
iiber Sitten und Aberglauben der Neugriechen bei Geburt,
Thlr. 18 Sgr.
Hochzeit und Tod.
—
•
'r^uxjii»-:"':
•.••'•-'
^-