1. Sinterklaas – 5 december – pakjesavond

Hajo Hülsdünker
Landesbeauftragter für die niedersächsischniederländische Zusammenarbeit im Schulbereich
Angela Severins
Redakteurin des Nieuwsbriefs
12.11.2007
Sehr geehrte Damen und Herren,
liebe Kolleginnen und Kollegen,
heute erhalten Sie den Nieuwsbrief 2007-Nr. 2 des Informationsportals Niederländisch, das Sie auf dem
Bildungsserver des Landes Niedersachsen unter www.niederlaendisch-im-unterricht.de finden.
Zum Nieuwsbrief
Der Nieuwsbrief erscheint zweimal im Jahr und enthält jeweils Hinweise und Links zu einigen
Schwerpunktthemen, die im Niederländischunterricht behandelt werden und/oder an interessierte
Niederländischlerner weitergegeben werden können. In der heutigen Ausgabe geht es um folgende Themen:
1. Sinterklaas – 5 december – pakjesavond
2. Lezen zonder Grenzen – Lesen ohne Grenzen
3. Online-Leren II
4. „Datenbank Niederländisch“ unter neuer Adresse
******************************************************************************************
Nieuwsbrief des Infoportals Niederländisch, Nr. 2/2007
1. Sinterklaas – 5 december – pakjesavond
Sinterklaas, goed heiligman, trekt zijn mooiste tabberd aan en komt ermee uit Spanje… Of dat
echt zo was? Diverse heiligenlegenden spreken elkaar tegen op dit punt: met Sinterklaas zou
de heilig verklaarde bisschop van Myra (Turkije) bedoeld zijn en daarvan zouden er zelfs
twee bestaan hebben. De eerste Nicolaas leefde in het begin van de vierde eeuw en de tweede
werd geboren in de zesde eeuw. Eigenlijk was hij een eenvoudige monnik die later abt werd
van het klooster in Myra. Hij zou een bijzonder vrome man geweest zijn die door zijn gebed
mensen kon genezen. De deugden en eigenschappen van deze tweede Nicolaas heeft men
overgedragen op de eerste en die werd toen de heilige Nicolaas. Zijn roem breidde zich uit
van Klein-Azië naar Italië en omstreeks het jaar duizend zelfs over de Alpen. En van lieverlee
werd hij van weldoener van alle mensen de ‘vriend van de kinderen’.
Maar ook in het wijde Rusland worden evenzoveel verhalen over “Nikola de Barmhartige”
verteld. Volgens de volksverhalen daar overnacht hij meestal in de gedaante van een
landloper bij de arme mensen en helpt waar hij kan en waarbij het heel belangrijk is dat geen
enkel kind angst voor hem voelt. Honderden liedjes voor Nikola kennen de kinderen. Maar
het traditionele Sinterklaasfeest zoals dat in Nederland en België bekend is, komt verder
alleen maar in Noord-Frankrijk en Suriname voor. Suriname kent officieel geen
Sinterklaasviering meer, maar “goeddoe pa” zoals hij in Suriname heet, verschijnt op 5
december op “Kinderdag” een dag die volledig in het teken van spelletjes en grapjes staat.
In Nederland is het traditie om op 5 december een pakjesavond te houden waarbij een grote
mand gevuld met kleurige pakjes onder het zingen van Sinterklaasliedjes wordt
binnengehaald. In de huizen zijn al enige weken diverse ruimtes tot verboden terrein
verklaard met behulp van stopborden en grote waarschuwingsbrieven. Plakband, scharen,
grote kartonnen dozen slingeren door het huis of zijn juist nergens meer te vinden. Ieder
gezinslid dat daartoe in staat is, levert bij elk pakje een fraai gedicht waarbij de loftrompet van
de ontvanger wordt gestoken. Soms heeft de goede gever gemeend enige minder goede
eigenschappen naar boven te moeten halen van het slachtoffer voorzien van vermaningen van
Sinterklaas. Maar dat mag ook. Ware zoektochten door het hele huis worden soms
ondernomen om een pakje te bemachtigen en veel puzzels moeten daarvoor worden opgelost.
En als het goed is, zijn de gever en de ontvanger even tevreden. Al een week of drie van
tevoren mogen de jongere kinderen ‘s avonds bij de schoorsteen (als die tenminste nog
aanwezig is) hun schoen zetten gevuld met een wortel en wat hooi voor het paard – maar ook
daar kan op gevarieerd worden. Na het zingen van een prachtig Sinterklaaslied verwachten zij
dan de volgende morgen wat lekkers te vinden. Sommige kinderen zetten de schoen van hun
vader – je moet tenslotte commercieel denken nietwaar? Het feest wordt overigens in België
meestal op 6 december gevierd.
Natuurlijk is het een goede gedachte als er ook in de Nederlandse les buiten het
Nederlandstalig gebied aandacht wordt besteed aan dit traditionele feest. In de Nieuwsbrief
2005 is er al een aantal sites genoemd die behulpzaam kunnen zijn bij de invulling van lessen
rondom Sinterklaas. Niet meer bij de hand? Zij zijn te vinden: www.niederlaendisch-imunterricht.de via de ‘kommentierte Links’ > klikken hier > Landeskunde > pagina’s met
afzonderlijke feesten > religieuze feesten > Sinterklaas.
Op 17 november 2007 komt Sinterklaas in de stad Kampen aan. De Nederlandse televisie
besteedt hier aandacht aan en een en ander is te bekijken:
www.omroep.nl/nps/sinterklaasjournaal.
Een aantal sinterklaasverhalen is te downloaden: www.voorleesboekvansinterklaas.nl
Gemaakt voor het basisonderwijs met achtergrondinformatie over het Sinterklaasfeest incl.
lesbrief: http://members.home.nl/john.demmers/sinterklaas/
Te downloaden van de Sinterklaas ‘Luisterboek’ – cd zijn een lied en de kleurplaat via:
http://dit.is/sint
Veel materiaal (recepten, liedjes, sinterklaasboeken, cadeau-ideeën, een fotowedstrijd ) en
lesbrief zijn te vinden op www.wereldsint.nl (voor elke leeftijd) en speciaal voor de
Nederlandstalige scholen in het buitenland (basisschoolleerlingen) op: www.internetwijzerbao.nl/sint
En om alvast in de stemming te komen zijn hierbij een tekening en woordenlijst gevoegd met
betrekking tot Sinterklaas uit het ‘Unterrichtsmaterial für Niederländisch’ ontwikkeld door de
werkgroep: “Die Niederlande und Ostfriesland” – RPZ te Aurich.
Josje Kalisvaart – oktober 2007
Die ganze Einheit ist in der NiBiS-Kommunikationsplattform für Niederländischlehrer
abgelegt.
http://www.nline.nibis.de/niederlaendisch/index1.php
Die Sinterklaaseinheit finden Sie unter: Unterrichtsmaterial >Sek I > Anfangsunterricht >
Welkom in Nederland en in Vlaanderen. Dann: > Les 3 Sinterklaas (Plaatjes en liedjes rond
Sinterklaas)
Niederländischlehrkräfte können die Unterrichtsmaterialien nur öffnen, wenn sie einen
Account haben. Niederländischlehrkräfte, die noch keinen Account haben, können diesen
anfragen
beim
Niedersächsischen
Landesbeauftragten
für
Niederländisch:
[email protected]. Bei Schulen außerhalb Niedersachsens ist
die Angabe der Schule (mit Telefonnr. des Sekretariats) erforderlich, sofern die Lehrkraft
Herrn Hülsdünker nicht bekannt ist.
2. Lezen zonder Grenzen – Lesen ohne Grenzen
Viele Themen der modernen Jugendliteratur sprechen Schüler unabhängig von ihrer
Nationalität und Muttersprache an. Jugendbücher werden dadurch zu einem idealen Medium,
um Jugendliche mit Fremdsprachen in einen engeren Kontakt zu bringen. Helfen will dabei
das grenzüberschreitende Projekt "Lezen zonder Grenzen – Lesen ohne Grenzen". Die
Zielgruppe umfasst niederländische und deutsche Schüler der Unterstufe sowie ihre
Fremdsprachenlehrer, die im Niederländisch- bzw. Deutschunterricht Jugendbücher in der
Zielsprache einsetzen möchten.
Entstanden ist das Projekt durch eine Zusammenarbeit zwischen Biblionet Groningen, dem
Goethe-Institut Amsterdam und der Ostfriesischen Landschaft Aurich mit der
Landschaftsbibliothek und dem Regionalen Pädagogischen Zentrum. Die Initiatoren streben
mit ihrer Arbeit den weiteren Abbau der deutsch-niederländischen Sprachbarriere an, sind
sich dabei aber durchaus der großen Unterschiede in der Tradition und Popularität der Fächer
Deutsch an niederländischen Schulen und Niederländisch an deutschen Schulen bewusst.
Im Zentrum des Projekts stehen eine zweisprachige Website sowie für den Unterricht
ausleihbare Bücherkisten mit deutsch- bzw. niederländischsprachigen Jugendbüchern:
•
Die Bücherkisten enthalten von Bibliothekaren ausgewählte aktuelle Jugendbücher für
Anfänger bzw. Fortgeschrittene. Die Kisten mit niederländischen Büchern können bei
der
Landschaftsbibliothek
Aurich
(Tel.
04941/179939
oder
E-Mail
[email protected]) ausgeliehen werden. Weitere Informationen finden sich
auf der Homepage des RPZ Aurich (www.rpz-aurich.de > Arbeits- und Gesprächskreise
> Niederländisch-Unterricht)
•
Die ansprechend gestaltete und intuitiv zu bedienende Internetseite
www.lezenzondergrenzen.eu ist zweisprachig aufgebaut: mit einem niederländischen
Teil für deutsche Niederländischlehrer und -lerner und einem deutschen für
niederländische Deutschlerner und -lehrer. Sie stellt aktuelle Jugendbücher für
beginnende und fortgeschrittene Lerner der jeweiligen Fremdsprache vor, die sich um
Themen wie z.B. Liebe und Freundschaft, Poesie und Märchen gruppieren. Lehrer
können außerdem kostenlos Unterrichtsvorschläge und Leseförderungstipps
herunterladen; Schüler können ihre Meinung zu gelesenen Büchern veröffentlichen.
Die Freischaltung der Internetseite erfolgt am 15. November 2007 im Rahmen einer
Präsentation der Seite im Goethe-Institut Amsterdam. Die Arbeit an der Homepage soll
natürlich darüber hinaus fortgesetzt werden, um ihre Aktualität zu wahren und sie mit
weiteren neuen Inhalten zu füllen. Lehrer sind daher nicht nur dazu eingeladen, die Seite zu
besuchen und zu nutzen, sondern auch dazu, sie durch das Einsenden von eigenen
Unterrichtsideen, Arbeitsblättern etc. an die auf der Seite unter "Kontakt" angegebene
E-Mail-Adresse mitzugestalten.
Anneke Nowak, kommissarische Arbeitskreis-Leiterin im RPZ
3. Online-Leren II
Op de site: www.nline.nibis.de zijn in het “Infoportaal Nederlands” onder “kommentierte
Linklisten” bij “ONLINEMATERIALEN commentaren toegevoegd ten behoeve van
leerkrachten ‘Nederlands als tweede taal’ voor zowel basisschoolleerlingen, leerlingen in het
voortgezet onderwijs als volwassenen.
Steeds meer materiaal op internet wordt in de vorm van filmpjes aangeboden waarbij
duidelijk te merken is dat de nieuwe wet op de inburgering in Nederland zijn weerslag heeft
op het aanbod.
Er is een indeling in:
Materialen voor het onderwijs Nederlands
Leermaterialen met een breed aanbod
Training van deelvaardigheden
Andere leermaterialen
Bij materialen voor het onderwijs Nederlands zullen vakdocenten vooral sites genoemd
zien die hen kunnen ondersteunen in hun lespraktijk zoals:
www.abcvandenederlandsetaal.nl
Deze privé-site heeft als titel ‘Het ABC van de Nederlandse Taal’. Zeker docenten
Nederlands zullen plezier aan deze pagina beleven want men kan er snel opzoeken wat men
niet meer paraat heeft in verband met grammatica of stijl.
www.klascement.net
Deze site herbergt een Belgisch portaal voor en door leerkrachten ingericht met ondersteuning
van het Departement Onderwijs en met steun van uitgeverij Van In waarop een schat aan
lesmateriaal te vinden is van verschillend niveau (anno 2007). Men kan ook zelf materiaal
leveren. Op deze bruisende site is gemakkelijk te navigeren en er wordt veel nieuws geboden.
Bij Leermaterialen met een breed aanbod zijn sites opgenomen waarin online diverse
oefeningen te vinden zijn met betrekking tot verschillende vaardigheden van het Nederlands
zoals:
www.nt2taalmenu.nl
Deze verrassende privé-site bevat heel veel lesmateriaal NT2 op niveaus van A1 tot en met
B1. De oefeningen in luisteren, spreken, lezen en schrijven zijn zelf te controleren en er wordt
hulp geboden in de vorm van aanwijzingen. Daarnaast is er een item ‘inburgeren’ op
verschillende niveaus (A1 tot en met B1). Er wordt onder meer in een aantal lessen geleerd
hoe een sollicitatiebrief geschreven kan worden met een woordenlijst erbij. Daarnaast kan de
kennis van Nederland vergroot worden aan de hand van een diaserie met gesproken tekst over
diverse onderwerpen. Met de opname van dit item wil men inspelen op de nieuwe trend in het
NT2-land: inburgering en cruciale praktijksituaties. Dit onderdeel is nog in ontwikkeling
(2007).
http://nt2.kennisnet.nl
Dit is een bijzonder instructieve site voor studenten in alle leeftijdsgroepen die Nederlands als
tweede taal (NT2) leren. Men vindt hier oefenmateriaal, hulpmiddelen, informatie over de
samenleving en Nederland en dat alles voor beginners, halfgevorderden en gevorderden.
Met betrekking tot taal zijn er woordenschatoefeningen, taalspelletjes, luisteroefeningen,
leesmateriaal, grammaticale oefeningen en nog veel meer! Er is heel veel interactief te
gebruiken materiaal en er kan zelfs een virtuele rondgang door de Koninklijke Paleizen
worden gemaakt.
www.pcb-derank.nl
Een prima site van de protestants christelijke basisschool ‘De Rank’ te Schoonhoven en
bedoeld voor hun leerlingen van 4-12 jaar en hun gasten. Via ‘gasten’ zijn de lessen
toegankelijk en dat zijn er nogal wat. Met een scorewijzer zijn er oefeningen opgenomen met
betrekking tot spelling, werkwoorden, zinsontleding, woordbenoeming, meervoud, enkelvoud,
homoniemen, synoniemen, spreekwoorden, taalbeschouwing.
Daarnaast kunnen er veel spelletjes worden gedaan en zijn geweldig veel mogelijkheden
genoemd om via links informatie te verzamelen. Een echte aanrader en nog gemakkelijk
navigeren bovendien!
Oefeningen voor de training van deelvaardigheden zijn snel te vinden door middel van
groepering en speciale vermelding. Een voorbeeld is - al een tijd op het internet maar nu
verfijnd en gemoderniseerd –
http://www.hennyjellema.nl
Deze site bevat Nederlandse ‘hot potatoes’ en lesmateriaal voor verschillende vakken van
zeer uiteenlopend niveau. Het materiaal bestaat uit lees-, rijm- en woordenschatoefeningen.
De lessen zijn oorspronkelijk gemaakt voor leerlingen (12-18 jaar) van een internationale
schakelklas (ISK).
www.mijnstempel.nl
Deze alleraardigste site - onderdeel van www.bibliotheek.nl - is bestemd voor lezers en
schrijvers van 6-16 jaar.
Zij kunnen er op eenvoudige wijze navigeren en informatie vinden over boeken die ze graag
zouden willen lezen. Zij kunnen hier verslagen lezen van leeftijdgenoten en zelf schrijven
over mooie, leuke of saaie boeken.
www.Steffie.nl
is een initiatief van de RVU/// educatieve omroep. Op deze site worden op een eenvoudige en
leuke manier maatschappelijk relevante onderwerpen uitgelegd voor iedereen die een visuele
stap-voor-stap-uitleg prettig vindt. Gewoonten in en informatie over Nederland met
betrekking tot bankpas, het ziekenhuis en nog meer kunnen worden bekeken en beluisterd in
de vorm van een animatiefilmpje.
www.wroet.nl
Deze pagina is een visuele zoekmachine van de onderwijssite ‘kennisnet.nl’. Het doel is de
woordenschat van jonge kinderen (4-6 jaar) uit te breiden door middel van het tonen van
beelden waaraan geluid en woord worden gekoppeld. De site is heel aantrekkelijk
vormgegeven.
Bij andere leermaterialen zijn taalspelletjes te vinden, taalquests, een quiz,
sms-taal en nog veel meer en... leren online blijft natuurlijk in ontwikkeling.
Jos Kalisvaart.
4. „Datenbank Niederländisch“ unter neuer Adresse
Als im Jahr 2003 die „Datenbank Niederländisch“ des Schulamtes für den Kreis Borken
entstand, war es erklärtes Ziel der Betreiber, damit ein Angebot zu schaffen für Kolleginnen
und Kollegen im niederländischen Grenzraum, die gemeinsam an grenzüberschreitenden
Projekten arbeiten. Ihre Materialien und gewonnenen Erfahrungen sollten Interessierten zur
Verfügung gestellt werden.
Im Laufe der Jahre wurde mit der Nutzung dieser Datenbank deutlich, dass ihre Verfügbarkeit
unter der Website des Schulamtes für den Kreis Borken nicht ausreichte, alle suchenden
Kolleginnen und Kollegen zu erreichen. Der Bekanntheitsgrad war trotz Verlinkungen auf
entsprechenden Seiten nicht so hoch wie gewünscht.
Darüber hinaus stellte sich die Datenbank als zu statisch heraus. Das ursprüngliche Ziel, mit
ihr eine Kommunkationsplattform anzubieten, konnte nicht umgesetzt werden.
So wuchs in dem Bemühen, das Angebot dynamischer und attraktiver zu gestalten, eine
eigene Seite für die Kommunikation über „Niederländisch in der Schule“.
Unter der Adresse
www.begegnung-nl.de
ist die neue Seite zu erreichen. Sie enthält neben der bekannten „Datenbank Niederländisch“
weitere Angebote zur Nutzung durch die interessierte Öffentlichkeit. Arbeitsschwerpunkte
einzelner Teams wie „Bilinguales Lernen von Anfang an“, das Comenies Projekt „LABlanguages and borders“, Netzwerk Niederländisch, Schulpartnerschaften etc. stehen für die
registrierten Nutzer zur Kommunikation ebenso zur Verfügung wie andere Möglichkeiten
eines CMS (Content Management System): Nutzung eines Kalendersystems mit
Veröffentlichung von Terminen und Events, Linklisten mit Verweisen auf weiterführende
Fachseiten, ein Forum, Newsletter, Gästebuch und eben die inzwischen doch erfreulich
gewachsene Datenbank mit Projektbeschreibungen, Unterrichtseinheiten und manchem
Material für Hilfen bei den Vorhaben und Planungen eigener Aktivitäten im Bereich
Niederländisch.
Die Seite „begegnung-nl.de“ ist noch im Aufbau, lädt aber schon jetzt ein, hineinzuschauen
und zur vollständigen Nutzung auch sich zu registrieren.
Die Besucherzahlen deuten bislang auf einen regen Zuspruch hin.
H.-P. Wildfeuer
Impressum
Nieuwsbrief des Informationsportals Niederländisch
Nr. 2/2007
Herausgeber:
Arbeitskreis „Die Niederlande und Ostfriesland“ des Regionalen Pädagogischen Zentrums (RPZ) in Aurich mit
Unterstützung des niedersächsischen Bildungsservers (NiBiS) und der Multimedia-Initiative des Landes Niedersachsen N-21.
(c) 2007
Regionales Pädagogisches Zentrum der Ostfriesischen Landschaft
-Körperschaft des öffentlichen RechtsFischteichweg 16
26603 Aurich
Zusammenstellung/Redaktion: Angela Severins ([email protected])
Schlussredaktion:
Hajo Hülsdünker
Landesschulbehörde-Außenstelle Aurich
Lambertshof 8, 26603 Aurich
Tel. 04941 - 13 10 21
Fax. 04941 - 13 10 16
E-Mail: [email protected]
Internet: www.niederlaendisch-im-unterricht.de
und
www.austausch.nl oder www.uitwisseling.de
Haftungsausschluss
Der Herausgeber übernimmt keinerlei Gewähr für die Aktualität, Korrektheit, Vollständigkeit oder Qualität der
bereitgestellten Informationen. Haftungsansprüche, welche sich auf Schäden materieller oder ideeller Art beziehen, die durch die Nutzung oder Nichtnutzung der dargebotenen Informationen bzw. durch die Nutzung fehlerhafter und unvollständiger Informationen verursacht wurden, sind grundsätzlich ausgeschlossen, sofern kein
nachweislich vorsätzliches oder grob fahrlässiges Verschulden vorliegt.
Mit Urteil vom 12. Mai 1998 hat das Landgericht Hamburg entschieden, dass man durch die Ausbringung eines
Hyperlinks bzw. Links die Inhalte der gelinkten Seite ggf. mit zu verantworten hat. Dies kann - so das Landgericht - nur dadurch verhindert werden, dass man sich ausdrücklich von den Inhalten distanziert. Der Herausgeber
dieser Publikation hat Hyperlinks bzw. Links zu anderen Seiten gelegt. Für all diese Hyperlinks bzw. Links gilt:
Wir betonen ausdrücklich, dass wir keinerlei Einfluss auf die Gestaltung und die Inhalte der gelinkten Seiten
haben. Deshalb distanzieren wir uns hiermit ausdrücklich von allen Inhalten aller gelinkten Seiten.