Spis treści / Inhalt

Transcription

ODKRYJ OPOLE NA WEEKEND / OPOLE ENTDECKEN AM WOCHENENDE
12.
13.
14.
Spis
treści /
Inhalt
15.
16.
17.
18.
19.
20.
atrakcje opola /
oppelner highlights
Rynek / Marktplatz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Ratusz / Rathaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 – 5
3. Aleja Gwiazd Polskiej Piosenki /
Allee der Stars des polnischen Liedes . . . . . . . . . . . . . . . . 5
4. Kamieniczki / Bürgerhäuser am Markt . . . . . . . . . . . . . . . . 6
5. Staw Zamkowy / Schlossteich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
6. Amfiteatr Tysiąclecia /
Amphitheater Millennium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 – 9
7. Wyspa Bolko / Bolko-Insel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
8. Park Nadodrzański / Park an der Oder . . . . . . . . . . . . . . . 10
9. Zoo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
10. Opolska Wenecja / Oppelner Venedig . . . . . . . . . . . . . . . 11
11. Opolska katedra / Kathedrale zum Hl. Kreuz . . . . . . . . . 12
1.
2.
3
Kościół „na górce” / Bergelkirche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Kościół Franciszkanów / Franziskanerkirche . . . . . . . . . 13
Uniwersytet i Wzgórze Uniwersyteckie /
Universität und Universitätshügel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Wieża Piastowska / Piastenturm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Most Groszowy / Pfennigbrücke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Bulwary nad Młynówką /
Promenade am Mühlgraben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Muzeum Wsi Opolskiej /
Freilichtmuseum Oppelner Dorf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Muzeum Śląska Opolskiego /
Museum des Oppelner Schlesiens . . . . . . . . . . . . . 18 – 19
Miejska Biblioteka Publiczna /
Stadtbibliothek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
trasy / stadtrouten
1.
2.
3.
W Opolu wszystko gra! /
In Opole spielt die Musik! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20-21
Stolica polskiej piosenki – miasto
przyjazne rodzinie / Hauptstadt des polnischen
Liedes – Familienfreundliche Stadt . . . . . . . . . . . . . . 22-23
Miasto tysiąca odniesień /
Stadt der Bezüge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24-25
informacje / Infos
1.
2.
3.
Kalendarz wydarzeń / Veranstaltungskalender . . 26-29
Informator miejski / Stadtinfo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30-33
Mapy / Karten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
4
1
rynek / marktplatz
O
polski Rynek zachował średniowieczny kształt. W jego
sercu znajduje się dostojny Ratusz, wzorowany na florenckim pałacu Vecchio. Otaczają go urokliwe, pastelowe kamieniczki odbudowane po wojennych zniszczeniach.
Przed wiekami tradycyjnie Rynek był miejscem wszelakiego handlu prowadzonego z kramów i budek. W XIV stuleciu
drewniane, narażone na pożary budynki zaczęto tu zastępować murowanymi kamienicami. Zniszczoną pod koniec II
wojny światowej zabudowę odrestaurowano w latach pięćdziesiątych w XVIII-wiecznym, barokowym stylu. Dwanaście
z opolskich kamienic zlokalizowanych w Rynku figuruje
na liście pomników architektury. W XVIII wieku na opolskim
Rynku znajdował się pręgierz, przy którym w 1794 roku wychłostany został, a potem wypędzony z miasta buntownik
chłopski Marek z Jemielnicy.
1
Der Oppelner Marktplatz hat seine mittelalterliche Form bis
heute bewahrt. In seinem Herzen befindet sich das dem florentinischen Palazzo Vecchio nachempfundene Rathaus, umgeben von
bezaubernden, pastellfarbenen Häusern. Über Jahrhunderte hinweg
diente der Markt dem Handel an Ständen und Buden. Die ihn säumenden brandgefährdeten Holzhäuser wurden im 14. Jh. durch Ziegelbauten ersetzt, zum Ende des Zweiten Weltkrieges zerstört und in
den 1950er Jahren im Barockstil des 18. Jhs. so gut wiederaufgebaut
bzw. restauriert, dass heute zwölf davon in der Denkmalliste aufgeführt
sind. Im 18. Jh. befand sich am Markt ein Pranger, an welchem 1794 der
von der französischen Revolution entflammte, aus dem Bauernstand
stammende Aufständische Markus der Gerechte ausgepeitscht und
anschließend vertrieben wurde.
ratusz/ rathaus
O
2
polski Ratusz – siedziba władz miasta – to młodszy
i nieco mniejszy brat bliźniak pięknego ratusza we włoskiej Florencji. Neorenesansowy budynek znajduje się
w samym sercu miasta i Rynku. Obecny budynek wzniesiony
został w roku 1864, a częściowo w roku 1936. Wcześniej stał
w tym miejscu drewniany dom kupiecki, zastąpiony w XIV
wieku solidnym budynkiem z cegieł.
Najbardziej charakterystycznym elementem budowli jest
65-metrowa wieża, z której codziennie odgrywany jest hejnał Opola. Pierwsza powstała w XVI stuleciu. Potem w jej
miejsce – w roku 1740 – postawiono wieżę barokową z „cebulastą” kopułą, którą w 1818 roku zniszczył wielki pożar.
Po nim opolski ratusz gruntownie przebudowano, ozłacając
przy okazji kopułę wieży za kwotę 150 talarów. W drugiej
połowie XIX wieku okazało się, że wieża jest mocno nadwerężona i w roku 1864 wzniesiono kolejną, wzorowaną
na florenckim pałacu Vecchio.
2
2
Pracami kierował architekt Albrecht. Nowa wieża miała 60
metrów wysokości. Najbardziej dramatycznym momentem
w historii budowli był 15 lipca 1934 roku. Po kilku miesiącach prac rozbiórkowych, podczas których likwidowano
szpecące podobno ratusz przybudówki, niewystarczająco zabezpieczona wieża runęła. O dziwo – nikt wówczas nie zginął.
Nie ucierpiały też sąsiednie kamienice. Wieżę, prawie identyczną jak poprzednia, wzniesiono na powrót w 1936 roku.
2
Oppelns im Stil der Neorenaissance gehaltenes Rathaus in der Mitte des Marktplatzes ist ein etwas jüngerer und kleinerer Zwilling
seines wunderschönen Vorbilds im italienischen Florenz. Die heutige
klassizistische Gestalt bekam es im 19. Jh. An seiner Stelle stand einst
ein aus Holz errichtetes Kaufmannshaus, welches im 14. Jh. durch einen
massiven Ziegelbau ersetzt wurde. Sein charakteristischstes Element
ist der 65 m hohe Rathausturm, dessen erster Vorgänger im 16. Jh. entstanden und 1740 durch einen Barockturm mit Zwiebelkuppel ersetzt
worden war. Sie wurde 1818 durch ein Großfeuer zerstört. Innerhalb
eines grundlegenden Umbaus wurde anschließend für einen Betrag von
150 Talern die Turmkuppel vergoldet. In der zweiten Hälfte des 19. Jhs.
zeigte sich, dass der Turm stark angegriffen war, weshalb man ihn nach
dem Muster des Palazzo Vecchio in Florenz umgestaltete und auf 60 m
verkürzte. Zu den dramatischsten Daten in der Rathaus-Geschichte
gehört der 15. Juli 1934, als einige Monate nach dem Entfernen von
einigen, das Gebäude stützenden Krämerhäusern der ungenügend
gesicherte Turm einstürzte. Zum Glück wurden dabei weder Personen
getötet noch umliegende Häuser beschädigt. Zwei Jahre später hatte
man den Turm originalgetreu wieder aufgebaut. Heute erklingt von ihm
täglich die Oppelner Hymne.
5
aleja gwiazd polskiej piosenki /
allee der stars des polnischen
liedes
N
ie mogło jej zabraknąć w stolicy polskiej piosenki! I choć legendarny festiwal odbywa się w mieście
od 1963 roku, a Aleja zapoczątkowana została w roku
2004, to do chwili obecnej znalazło się w niej już kilkadziesiąt
odlanych w brązie płytek z nazwiskami i autografami wykonawców, kompozytorów i autorów piosenek. Trakt, w którym
rokrocznie przybywa po kilka nowych nazwisk, znajduje się
w sercu miasta, na Rynku, obok Ratusza. Swoje gwiazdy mają tu m.in.: Irena Santor, Czesław Niemen, Maryla Rodowicz,
Edyta Górniak, Edyta Geppert, Ewa Demarczyk, Kora, Marek
Grechuta, Wojciech Młynarski, zespoły Lady Pank, TSA, Dżem,
Zakopower, Czerwone Gitary i Trubadurzy.
3
Sie darf in der Hauptstadt des polnischen Liedes nicht fehlen! Obwohl das Landesfestival des polnischen Liedes hier schon seit 1963
veranstaltet wird, existiert die Allee der Stars nahe des Rathauses erst seit
2004. Bisher haben sich hier einige Dutzend Sänger, Komponisten und
Songwriter in Form von Bronzeplatten mit ihren Namen und Autogrammen verewigt, und jedes Jahr kommen einige dazu. Ihren Stern haben
hier unter anderen: Irena Santor, Czesław Niemen, Maryla Rodowicz, Edyta
Górniak, Edyta Geppert, Ewa Demarczyk, Kora, Marek Grechuta, Wojciech
Młynarski, sowie die Bands Lady Pank, TSA, Dżem, Zakopower, Czerwone
Gitary und Trubadurzy.
4
6
N
ajstarszą, pochodzącą z czasów średniowiecza, jest kamienica z numerem 1, zwana Kamienicą pod Lwem –
z charakterystycznym, cylindrycznym donżonem i rzeźbą
leżącego lwa. Według przekazów do roku 1532, czyli do śmierci ostatniego z Piastów, była ona własnością Jana II Dobrego.
Podobno w 1655 roku hrabia von Oppersdorff gościł w niej
króla Jana Kazimierza, gdy ten zwołał w Opolu konwokację stanów. W budynku miał powstać słynny uniwersał, wzywający
Polaków do powstania przeciw Szwedom.
O historii kamieniczek mówić by długo. Przez wieki mieściły się
w nich apteki, hotele – w tym legendarny Pod Czarnym Orłem,
lodziarnie, wszelkiej maści sklepy, zakłady szewskie pierwszy
w Opolu zajazd pocztowy, skąd wyruszały dalekobieżne dyliżanse, wydawnictwa, restauracje, kawiarnie, hurtownie piwa,
czy Instytut Położnictwa. W jednym z budynków – na pierzei
zachodniej pod numerem 4 – w latach 60. ub. wieku działał
z kolei słynny Teatr „Laboratorium” 13 Rzędów Jerzego Grotowskiego.
4
kamieniczki / bürgerhäuser am markt
Das im Mittelalter entstandene Fürstenhaus, auch „Zum Löwen“ genannt, am Markt 1 gehört zu den ältesten Gebäuden der Stadt und
sticht durch seine zylinderförmige Ecke und die Figur eines liegenden
Löwen hervor. Laut Überlieferung gehörte das Haus bis 1532, d. h. bis
zum Tod des letzten männlichen Nachkommens aus dem Oppelner Zweig
der Schlesischen Piasten, Johann II. dem Guten. 1655 soll hier Graf von
Oppersdorff den König von Polen Johann II. Kasimir beherbergt haben, als
dieser in Opole die Stände versammelte. Man bringt das Haus auch mit
4
dem Oppelner Königsbrief in Verbindung, einem Aufruf an die Polen, sich
den schwedischen Eindringlingen zu widersetzen. Über die Geschichte
der Bürgerhäuser kann man viel sagen. Über Jahrhunderte beherbergten sie Apotheken, Hotels (z. B. den Schwarzen Adler), Eisläden, allerlei
Geschäfte, Schuster, Oppelns erste Poststation, von der Fernkutschen abfuhren, Verlage, Gast- und Kaffeestuben, einen Biergroßhandel und sogar
ein Geburtsinstitut. In der Nr. 4 an der Westseite war in den 1960er Jahren
das Theater Laboratorium „13 Reihen“ von Jerzy Grotowski beheimatet.
staw zamkowy /
schlossteich
5
7
O
polanie najczęściej nazywają go Stawkiem Zamkowym
przy ul. Barlickiego. Znajduje się na trasie pomiędzy
Rynkiem a opolskim amfiteatrem. Jest pozostałością
po fosie otaczającej dawny zamek książęcy, rozebrany w latach 30. ub. stulecia. Dawniej latem po stawku pływały łódki,
a zimą był on wykorzystywany jako lodowisko – ze sztucznym oświetleniem, szatnią i urządzeniem do nawadniania.
Było ono na tyle profesjonalne, że odbywały się na nim zawody sportowe. W roku 1934, podczas zorganizowanych
tu mistrzostw Niemiec w jeździe figurowej na lodzie, trofeum
zdobyła tu Maxi Herber, która dwa lata później została mistrzynią olimpijską. W 1909 roku nad stawem zbudowany
został drewniany Domek Lodowy, w którym po II wojnie
światowej siedzibę miało PTTK i Dom Wycieczkowy. Potem
była tu kawiarnia, a obecnie – restauracja. Urokliwy budynek
nie ucierpiał praktycznie podczas II wojny światowej. Mocnych zniszczeń doświadczył natomiast w powodzi tysiąclecia
z 1997 roku. W ciepłe, wiosenne wieczory nie ma w Opolu
piękniejszego miejsca, m.in. dzięki grającej fontannie, która powstała po zamontowaniu specjalnych dysz w stawku.
Od początku maja do końca października codziennie o godz.
12, 18.30 i 21.30 odbywają się tu przyciągające wielu obserwatorów pokazy światła i dźwięku. Z rozmieszczonych wokół
fontanny głośników puszczane są wtedy wielkie przeboje
polskiej piosenki, a z dysz fontanny w rytm muzyki wytryskują różnej wysokości, podświetlone kolorami słupy wody.
5
Er liegt am Weg vom Markt zum Amphitheater und ist ein Überbleibsel vom Graben um das Herzogsschloss, welches in den 1930er
Jahren abgetragen wurde. Einst wurde er im Sommer für Bootsfahren
und im Winter als Eisbahn genutzt. Dank Beleuchtung, Umkleidekabinen und Bewässerungssystem war letztere sogar für Sportwettkämpfe
geeignet. 1934 holte sich hier Maxi Herber während der DeutschlandMeisterschaften im Eiskunstlauf eine Trophäe, um zwei Jahre darauf
Olympiameisterin zu werden. 1909 wurde am Teich aus Holz das Eishaus
errichtet, in welchem nach dem Zweiten Weltkrieg die Polnische Gesellschaft für Tourismus und Heimatkunde PTTK und eine Jugendherberge
untergebracht waren. Später diente es als Café, und heute ist es ein Restaurant. Während es im Krieg relativ unbeschadet blieb, hat ihm 1997 das
Jahrtausend-Hochwasser arg zugesetzt. An warmen Abenden gibt es in
Opole kaum einen schöneren Ort, unter anderem auch deshalb, weil man
von hier aus das von bunten Lichtern und bekannten polnischen Liedern
begleitete Wasserspiel im Teich genießen kann. Diese Show ist von Mai
bis Oktober täglich um 12, 18.30 und 21.30 Uhr zu erleben.
8
amfiteatr tysiąclecia /
amphitheater millennium
K
to choć trochę lubi polską piosenkę, z pewnością
przynajmniej raz widział opolski festiwal odbywający
się właśnie w amfiteatrze. Kto śpiewa – marzy o tym,
by na deskach tej sceny stanąć choć raz! Dzięki festiwalowi amfiteatr i wychylająca się znad niego Wieża Piastowska
to najbardziej znany widoczek z Opola. A niewiele brakowało,
by zamiast amfiteatru powstało tu… muzeum archeologiczne.
Gdy w latach 50. ub. wieku zrodził się pomysł wybudowania
w Opolu amfiteatru, w miejscu gdzie stoi on obecnie, od lat
trwały wykopaliska archeologiczne wokół słowiańskiej osady
z czasów Mieszka I. Na szczęście na zbudowanie muzeum,
jakie marzyło się ówczesnym władzom, nie starczyło pieniędzy. Potem legendarny włodarz miasta Karol Musioł, przez
Opolan nazywany Papą, podpatrzył podobny amfiteatr w Budapeszcie i postanowił wybudować taki w Opolu. Budowlę
zaprojektował Florian Jesionowski.
Amfiteatr, a właściwie jego skarpę, od 1957 roku niespiesznie
budowało w czynie społecznym tysiące mieszkańców miasta.
Prace przyspieszyły, gdy pojawił się pomysł zorganizowania
w nim Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej. Pierwszy festi-
6
wal odbył się tu w 1963 roku. Półokrągły dach nad budowlą
pojawił się dopiero w latach 1978-1979. Podobno w dużej
mierze przyczyniły się do tego występujące w Opolu artystki,
które skarżyły się na konieczność śpiewania w strugach deszczu, który jak na złość w Opolu często pada właśnie w czasie
festiwalu. Do historii przeszedł m.in. drugi festiwal, podczas
którego spod klawiszy fortepianu grającego na scenie w deszczu pianisty wytryskiwała deszczówka.
W latach 2010-2011 amfiteatr został zmodernizowany i przebudowany z pomocą unijnych pieniędzy. Przebudowano wówczas widownię, scenę i dach. Powstał też duży taras widokowy
na szczycie budowli, z którego roztacza się widok na Odrę
i zachodnie Opole oraz powiększoną scenę amfiteatru.
Od 1963 roku w Amfiteatrze Tysiąclecia odbyło się już ponad
pięćdziesiąt edycji festiwali. Przez te lata impreza nie odbyła
się tylko raz – w roku 1982, gdy w Polsce był stan wojenny.
Raz, w 2010 roku, czyli podczas przebudowy amfiteatru, festiwal zorganizowano poza nim. Na jego scenie występowały
wszystkie największe gwiazdy polskiej piosenki. Wiele z nich
właśnie tu zyskało ogromną popularność.
6
6
Wer polnische Lieder mag, hat sicherlich schon einmal das Oppelner Liederfestival erlebt, das alljährlich im Amphitheater Millennium stattfindet. Wer selbst singt, träumt davon, zumindest einmal auf
dieser Bühne zu stehen. Durch das Festival ist das Amphitheater und
der sich dahinter erhebende Piasten-Turm zur bekanntesten Ansicht von
Opole geworden.
Beinahe wäre hier statt des Theaters ein Archäologiemuseum entstanden. Bevor in den 1950er Jahren die Idee für das Freilichttheater entstand, hatte es hier schon einige Jahre Ausgrabungen von slawischen
Siedlungen aus der Zeit von Herzog Mieszko I. gegeben. Für das Museum,
wie man es sich damals vorstellte, hätte das Geld nicht gereicht. Und als
der damalige Bürgermeister Karol Musioł in Budapest ein Amphitheater
erblickte, beschloss er, Opole ebenfalls mit einem solchen Objekt auszustatten. Projektiert wurde es von Florian Jesionowski. Tausende Oppelner
halfen ab 1957 dabei, die Böschung aufzuschütten. Erst durch die Idee,
hier ein Landesfestival des polnischen Liedes zu veranstalten, gewannen
die Arbeiten an Tempo. Und so konnte 1963 das erste Festival darin stattfinden. Da sich die Sängerinnen oft über den Regen beschwert haben
sollen, der ausgerechnet zur Zeit des Festivals häufig niederging, hat man
es 1978-1979 um ein halbrundes Bühnendach ergänzt. Unter anderem
war das zweite Festival in die Geschichte eingegangen, weil einem Pianisten beim Spiel Regenwasser aus der Flügelklaviatur gespritzt war.
2010-2011 wurden Bühne, Dach und Zuschauertribüne mit EU-Mitteln
modernisiert und ausgebaut sowie hinter der Tribüne eine Terrasse mit
einer schönen Aussicht auf die Oder und auf den Westen von Opole
geschaffen. Die Bühne wurde vergrößert. Seit 1963 hat dieses Festival
im Amphitheater über 50mal stattgefunden. Es ist nur ein einziges Mal
ausgefallen, und zwar zur Zeit des Kriegsrechts im Jahr 1982. Wegen
des Ausbaus musste man das Festival 2010 außerhalb des Theaters
veranstalten. Alle großen Stars des polnischen Liedes sind hier schon
aufgetreten. Viele haben gerade hier eine hohe Popularität erlangt.
6
9
wyspa bolko / bolko-insel
W
bogatym w zieleń Opolu stanowi zielone płuca
miasta. Idealna na spacery, rowerowe przejażdżki,
szaleństwa na rolkach, bieganie i wszelką aktywność
na świeżym powietrzu. Enklawa spokoju i pięknej przyrody.
Przed wiekami nazywana była Kępą, potem – na cześć piastowskiego księcia – Bolkową Kępą, a za czasów, gdy Opole
leżało w granicach państwa niemieckiego – Bolko-Insel. Nazwę
wyspa Bolko oficjalnie przyjęto w 2004 roku. Od 1910 roku
stanowi park miejski. Porośnięta jest gęsto drzewami i krzewami – tymi naturalnymi oraz zasadzonymi na etapie tworzenia
parku. Są tu urokliwe polany, alejki, malownicze stawy, tarasy
widokowe i ławeczki. Na wyspie znajduje się też pub oraz zoo.
Od północy i wschodu jej granicę wytycza Odra, od zachodu
– kanał ulgi dla Odry, a od północnego zachodu – pozostałość
Kanału Wińskiego. Od strony centrum miasta, w pobliżu którego
się znajduje, na Bolko można się dostać mostem dla pieszych
i rowerów na Odrze – idąc z wyspy Pasieki. Na Bolko prowadzi
też most na Kanale Ulgi oraz ul. Parkowa, biegnąca przy kanale.
7
In dem an Grünflächen reichen Opole bildet sie seine grüne Lunge.
Sie eignet sich ideal zum Spazieren, Rad fahren, Inlineskaten, Joggen sowie für viele andere Aktivitäten an frischer Luft, bei denen man
die Stille und die Schönheit der Natur genießen kann. Schon im 13. Jh.
als Kampe erwähnt wurde sie im 14. Jh. nach einem der Piastenfürsten
in Bolkowa Kępa und später in Bolko-Insel umbenannt, was die Stadtväter 2004 mit einem Beschluss amtlich machten. Ab 1910 hat man sie
in einen Stadtpark umgestaltet. Die Insel ist mit den hier ursprünglich
vorhandenen sowie später angepflanzten Büschen und Bäumen dicht
bewachsen. Es gibt entzückende Lichtungen, kleine Alleen, malerische
Teiche, Blickschneisen und Bänke, sowie ein Ausflugslokal und einen Zoo.
Sie wird im Norden und Osten von der Oder, im Westen und Süden vom
Flutkanal sowie im Nordwesten von einem Überbleibsel des einstigen
Winske-Kanals begrenzt. Vom nahe gelegenen Stadtzentrum erreicht man
sie zu Fuß und per Fahrrad über eine Oderbrücke, wofür man die Insel
Pascheke überquert. Außerdem führen die Brücke am Flutkanal sowie die
an ihm entlang verlaufende ul. Parkowa auf die Insel.
10
park nadodrzański /
park an der
oder
M
8 P
alownicze alejki zbudowane wzdłuż Odry, ławeczki, polany, zieleń, siłownia na świeżym powietrzu –
wszystko to znaleźć można w parku Nadodrzańskim
zwanym też bulwarami nad Odrą. Są tu również plac zabaw
i elementy małej architektury, takie jak scena plenerowa czy
ścianka wspinaczkowa. Park został kilka lat temu gruntownie
zrewitalizowany w ramach unijnego projektu „Odra uRzeka”
i jest jednym z najchętniej przez Opolan wykorzystywanych
terenów na popołudniowy czy weekendowy relaks. W sezonie letnim przy bulwarach cumuje statek wycieczkowy.
Warto w ramach niedługiej wycieczki zobaczyć Opole także
z perspektywy Odry!
8
Malerische Alleen entlang der Oder,
Bänke, Lichtungen, viel Grün und Fitnessgeräte unter freiem Himmel – das alles
findet man in dem oft Oder-Boulevard genannten Park an der Oder. Ferner gibt es einen Spielplatz, eine Freilichtbühne und eine
Kletterwand. Vor einigen Jahren wurde der
Park im Rahmen des EU-Projekts „Bezaubernde Oder“ revitalisiert. Und nun gehört er
zu den Lieblingsorten, an denen sich die Oppelner an Nachmittagen und Wochenenden
erholen. In der Sommersaison legen hier
Ausflugsdampfer an. Es lohnt sich, bei einem
Kurztrip Opole aus der Oder-Perspektive
kennen zu lernen.
ierwszy ogród zoologiczny, wówczas w zasadzie prywatny zwierzyniec, powstał w Opolu w latach 30. ub.
wieku w parku na wyspie Bolko. Cieszył się tak dużym
zainteresowaniem, że w 1936 roku ówczesne władze miasta
udostępniły zoo publiczności. Podczas II wojny światowej
zwierzęta wywieziono do Niemiec, a zniszczony ogród zlikwidowano. Otwarto go ponownie w 1953 roku. Opolskie
zoo miało wtedy ledwie 2,4 hektara. Znacznie powiększono je w roku 1980. W roku 1996 przeorganizowano tak,
by eksponować zwierzęta z poszczególnych kontynentów
na jednym terenie. Kataklizm powodzi z 1997 roku zupełnie
zniszczył opolski ogród zoologiczny. Zginęło wtedy wielu jego mieszkańców. Mimo to placówka znów się odrodziła. Dziś
w opolskim zoo mieszka blisko 1,5 tys. zwierząt ponad 290
gatunków. Są wśród nich żyrafy, pandy rude, pumy, zebry,
mrówkojady i różne gatunki małp i małpiatek, np. lemury czy
goryle. Jest tu również basen z jedynymi w Polsce uchatkami
kalifornijskimi.
9
Der erste Zoo ist in Opole in den 1930er Jahren als privater Tierpark auf der Bolko-Insel entstanden. Und weil er so beliebt war,
hat ihn die Stadtverwaltung 1936 öffentlich zugänglich gemacht. Im
Zweiten Weltkrieg wurden die Tiere in andere Gebiete Deutschlands
verlegt und der Zoo aufgelöst. Zu seiner Wiedereröffnung im Jahr
1953 war er lediglich 2,4 ha groß. Es erfolgten 1980 seine bedeutende Erweiterung sowie 1996 eine Umgestaltung, seit der die Tiere der
einzelnen Kontinente auf bestimmte Gebiete verteilt sind. Das Hochwasser von 1997 hat den Zoo völlig zerstört und vielen Tieren das
Leben gekostet. Nach seiner Wiedergeburt beherbergt er heute 1500
Tiere von 290 Arten, darunter Giraffen, Rote Pandas, Pumas, Zebras,
Ameisenbären und verschiedene Affenarten wie Lemuren und Gorillas.
In einem Becken schwimmen hier die einzigen in Polen existierenden
Kalifornischen Seelöwen.
zoo
9
11
opolska wenecja /
oppelner venedig
W
tej nazwie nie ma ani krzty
przesady! Opolska Wenecja,
zbudowana na fundamentach dawnych murów obronnych,
to kolejne urokliwe miejsce nad malowniczym kanałem Młynówka, bulwar
ciągnący się pomiędzy mostem Katedralnym a Zamkowym, przez opolan
zwanym także żółtym mostkiem. Klimatycznie oświetlone, zabytkowe kamieniczki, zatopione w brzegach starego
koryta Odry najlepiej prezentują się
od strony ul. Piastowskiej – zwłaszcza
w ciepłe, letnie i wiosenne popołudnia
albo wieczory. Przed laty znajdował się
tu port z miejscami przeładunkowymi
i magazynami do składowania towarów spławianych Odrą i młyny – miejski i książęcy – do których nawiązuje
10
nazwa kanału. Dziś znajduje się tu m.in.
budynek Archiwum Państwowego,
dawniej fabryki skóry podeszwowej
Marcusa Pinkusa, i neoklasycystyczna
synagoga, która przetrwała czasy holocaustu. Obecnie znajduje się w niej
opolski oddział TVP. W kamienicy z balkonem przy ul. Szpitalnej 9 niegdyś
mieścił się spichlerz, a najbardziej bodaj rzucająca się w oczy jest stylowa,
zachodnia elewacja dawnego szpitala
św. Aleksego, w którym dziś mieści się
dom opieki Caritas.
Mühlgraben, eine Promenade zwischen Kathedrale- und Schloss-Brücke (auch Gelbe
Brücke genannt). Stimmungsvoll beleuchtet präsentieren sich besonders in den
warmen Jahreszeiten dem Besucher von
der ul. Piastowska aus historische Häuser
am Kanalufer eines ehemaligen OderArms. Früher gab es hier einen Hafen mit
Umschlagplätzen, Speichern sowie herzögliche und städtische Mühlen, die dem Graben seinen Namen gaben. Heute säumen
ihn das Staatsarchiv, die ehemalige Schuhlederfabrik von Marcus Pincus und die
neoklassizistische Synagoge, welche die
Zeit des Holocausts überstanden hat und
den Regionalsender Opole des Polnischen
Staatsfernsehens TVP beherbergt. Im Balkonhaus in der ul. Szpitalna 9 hat sich einst
ein Speicher befunden. Am meisten sticht
jedoch die stilvolle Westfassade des ehemaligen St. Alexiushospitals hervor, in dem
heute ein Caritas-Heim untergebracht ist.
10
Ohne Übertreibung wird der auf den
Fundamenten ehemaliger Verteidigungsmauern entstandene Anziehungspunkt das Oppelner Venedig genannt. Es
ist ein weiteres Kleinod am malerischen
12
Z
budowana z czerwonej cegły dostojna katedra Świętego Krzyża to jeden z najbardziej charakterystycznych
zabytków Opola. Góruje nad miastem dwiema strzelistymi, mierzącymi po 76 metrów wieżami, dzięki którym
fara jest najwyższą budowlą w mieście. Trudno wyobrazić
sobie katedrę opolską bez nich? A jednak! Wieże, które dodały świątyni lekkości, powstały dopiero w XIX wieku. Prace
budowlane zakończono w 1899 roku. Ale nie była to jedyna przebudowa kościoła. Dzisiejsza katedra powstała w XV
wieku, w miejscu świątyń budowanych kolejno w XI i XIII
stuleciu. Pierwszy kościół stanął tu prawdopodobnie już
za czasów Bolesława Chrobrego. Co warte podkreślenia –
w świątyni znajduje się obraz Matki Boskiej Opolskiej, sprowadzony do miasta w 1702 roku z Piekar Śląskich.
11
Die erhabene Kathedrale ist eines der markantesten Gebäude und
zugleich das höchste Denkmal der Stadt. Die zwei schlanken, ihr
so viel Leichtigkeit verleihenden, über 70 m hohen Türme, ohne die
man sie sich kaum vorstellen kann, waren erst im 19. Jh. ergänzt und
1899 fertiggestellt worden. Das war nicht die einzige architektonische
Veränderung. Die heutige Kathedrale war im 15. Jh. entstanden als
Nachfolgerin von Gotteshäusern aus dem 11. und 13. Jh. Denn schon
zu Zeiten Bolesławs I. des Tapferen hatte hier eine Kirche gestanden.
Im Innern befindet sich ein Bild der Muttergottes von Oppeln, das 1702
von Deutsch Piekar hierher gelangt war.
opolska
katedra /
oppelner
kathedrale
11
kościół „na górce” /
bergelkirche
C
12
zyli kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha
– najstarsza rzymskokatolicka świątynia w Opolu.
Według legendy wybudowano ją w miejscu, w którym – gdzieś pomiędzy rokiem 984 a 995 – kazania głosił
św. Wojciech. Nawracał on tu podobno z taką żarliwością,
że na kamieniu, na którym stał, zostały odciśnięte ślady jego stóp. A gdy na wzgórzu, na którym stoi dziś świątynia,
zabrakło wody do chrztu, misjonarz uderzył laską o skałę
i wytrysnęło z niej cudowne źródełko. Po dziś dzień na tyłach
znajdującego się tuż obok kościoła Uniwersytetu Opolskiego
jest studnia św. Wojciecha.
Drewniany kościół w tym miejscu miał powstać już ok. roku
1000. Murowaną świątynię wznieśli dopiero sprowadzeni
do Opola w XIII wieku dominikanie. Niszczyły ją potem pożary,
szwedzkie wojska, a na początku XIX wieku – po sekularyzacji
dóbr zakonnych – przerobiono na magazyn i część szpitala.
Dziś to jedna z najbardziej popularnych świątyń w mieście.
Znajduje się w niej m.in. XVII-wieczny obraz przedstawiający
legendarny pobyt św. Wojciecha w Opolu czy pochodzący
z tego samego stulecia obraz Niepokalane Poczęcie NMP,
który przywieźli do Opola repatrianci ze Stanisławowa.
1
12
Die Kirche zur schmerzhaften Muttergottes ist das
älteste römisch-katholische Gotteshaus von Opole. Der Legende
nach soll der heilige Adalbert
schon irgendwann zwischen 984
und 995 auf diesem Kalkberg gepredigt haben. Wie es heißt, sei er
mit einer solchen Inbrunst aufgetreten, dass er im Gestein einen
Fußabdruck hinterließ. Und als
auf der Anhöhe, wo heute die Bergelkirche steht, Taufwasser fehlte,
habe der Missionar mit dem Stock
ein Loch in den Boden geschlagen, aus welchem plötzlich Quellwasser gesprudelt sei. (Bis heute
existiert neben der Oppelner Universitätskirche ein Adalbert-Brunnen.) Eine erste hölzerne Kapelle
soll um das Jahr 1000 auf der
Anhöhe entstanden sein, die erst
im 13. Jh. von den Dominikanern
durch einen Steinbau ersetzt wurde. Nach seiner Zerstörung durch
Feuer und schwedische Soldaten
sowie nach der Säkularisierung
von Ordensgütern hatte man sie
Anfang des 19. Jhs. in ein Lager
und zum Teil in ein Spital umgewandelt. Heute zählt sie wieder
zu den populärsten Kirchen der
Stadt. Hier findet man zwei aus
dem 17. Jh. stammende Bilder, die
den Aufenthalt des hl. Adalberts
in Opole sowie die Unbefleckte
Empfängnis zeigen. Letzteres
hatten polnische Umsiedler aus
Iwano-Frankiwsk (heute Ukraine)
nach Opole gebracht.
13
13
kościół franciszkanów /
franziskanerkirche
G
otycki kościół pw. Świętej Trójcy, przez opolan zwany po prostu kościołem Franciszkanów, zbudowany
został w XIV wieku. To jeden z najcenniejszych zabytków miasta. Przede wszystkim dlatego, że znajdują się w nim
szczątki Piastów opolskich.
Są tu grobowce fundatorów kościoła i klasztoru franciszkanów w Opolu – Bolesława I, Bolesława II i Bolesława III
oraz księżnej Anny Oświęcimskiej. W podziemiach, pod
prezbiterium kościoła, spoczęli natomiast pozostali książęta opolscy, m.in. Władysław II Opolczyk, fundator sanktuarium jasnogórskiego, oraz księżna Elżbieta, wnuczka króla
Władysława Łokietka. Znajduje się tam również najstarszy
zachowany na Śląsku wczesnogotycki fresk z 1320 r. Przedstawia mękę Jezusa, obok którego stoją jego Matka i św. Jan.
W samym kościele Franciszkanów warte uwagi są np. kaplice
Matki Boskiej Częstochowskiej, Serca Pana Jezusa, kaplica
św. Jadwigi oraz kaplica św. Anny zwanej Piastowską. Warto
też wiedzieć, że w czasie potopu szwedzkiego w klasztorze
opolskim znajdowała się kancelaria króla Jana Kazimierza.
To tu, w refektarzu klasztornym w 1655 roku ogłoszono tzw.
uniwersał królewski wzywający naród polski do powstania
przeciwko Szwedom.
Zu der im 14. Jh. erbauten gotischen Dreiheiligenkirche sagen die
Oppelner einfach Franziskanerkirche. Weil sich hier die sterblichen
Überreste der Oppelner Piasten befinden, zählt sie zu den wertvollsten
Denkmalen der Stadt. Im Innern befinden sich die Grabstätten der Stifter
von Kirche und Franziskanerkloster in Oppeln: Bolko I., Bolko II. und Bolko
III. sowie von Prinzessin Anna von Auschwitz. Im Keller unter dem Chorraum ruhen weitere Oppelner, darunter Herzog Wladislaus II. von Oppeln,
Stifter des Sanktuariums Jasna Góra in Tschenstochau, und die Enkelin
von König Ladislaus I. Ellenlang, Prinzessin Elisabeth. Außerdem findet
man hier das älteste, in Schlesien erhalten gebliebene frühgotische Fresko
von 1320, welches die Qualen Jesu und an dessen Seite die Muttergottes
und den Evangelisten Johannes zeigt. Sehenswert sind ferner die Kapelle
der Gottesmutter von Tschenstochau, die Herz-Jesu-Kapelle, die St.-Hedwig-Kapelle sowie die St.-Anna-Piastowska-Kapelle. Übrigens hat sich zur
Zeit des polnisch-schwedischen Krieges im Oppelner Franziskanerkloster
die Kanzlei von König Johann II. Kasimir befunden. Im klösterlichen Refektorium wurde 1655 ein Manifest verkündet, das das polnische Volk
zum öffentlichen Widerstand gegen die schwedischen Besatzer aufrief.
13
14
W
zgórze Uniwersyteckie to najwyższy punkt Opola
(165 m n.p.m.) i z pewnością jeden z najbardziej
urokliwych zakątków stolicy polskiej piosenki. Znajdują się na nim dwa odrestaurowane budynki Uniwersytetu
Opolskiego: przeznaczone dla administracji Collegium Minus
z czerwonej cegły oraz gmach Collegium Maius, w którym
mieści się m.in. rektorat oraz Muzeum Uniwersytetu Opolskiego. Od XIII stulecia w tym miejscu istniał klasztor dominikanów, a od połowy XIX wieku do roku 1990 szpital św.
Wojciecha. Pod koniec lat 90. budynek szpitala gruntownie zmodernizowano i zaaranżowano na potrzeby uczelni.
Do Collegium Maius przylega kaplica św. Wojciecha mieszcząca się w dawnej baszcie obronnej murów miejskich. Na tyłach budynku znajduje się dziedziniec, a na nim warta uwagi
kolekcja odrestaurowanych rzeźb i pomników, np. „Cztery
pory roku” H. Hartmanna (XVII w.) czy pomnik św. Krzysztofa
C. Kerna (1867). Położony nieco niżej dziedziniec Collegium
Minus otaczają z kolei urokliwe, neogotyckie arkady.
Uwagę turystów chyba jednak najbardziej przyciągają współczesne rzeźby wystawione na Skwerze Artystów, znajdującym
się pomiędzy obydwoma budynkami. Są wśród nich odlane
z brązu rzeźby poetki i autorki tekstów piosenek Agnieszki Osieckiej; piosenkarza, poety i kompozytora Marka Grechuty; kompozytora, piosenkarza i autora tekstów Czesława
Niemena czy autora tekstów i piosenkarza Jonasza Kofty, a
także reżysera i pedagoga Jerzego Grotowskiego czy polityka
i publicysty Edmunda Jana Osmańczyka. Po prostu nie można
wyjechać z Opola bez zdjęcia z Osiecką czy Grechutą zrobionego w tym miejscu!
14
uniwersytet
i wzgórze
uniwersyteckie /
universität und
universitätshügel
14
Mit seinen 165 Metern ist der Universitätshügel die höchste Erhebung und eine der anmutigsten Gegenden von Opole, wo die restaurierten Gebäude der Oppelner Universität stehen: das Verwaltungsgebäude
Collegium Minus aus rotem Backstein sowie das Collegium Maius, in dem
unter anderem das Rektorat und das Universitätsmuseum untergebracht
sind. Ab dem 13. Jh. hatte hier ein Dominikanerkloster und von Mitte des
19. Jhs. bis 1990 das St.-Adalbert-Spital existiert. Ende der 1990er Jahre
wurde das Krankenhaus modernisiert und für Hochschulzwecke umfunktioniert. Zum Collegium Maius gehört die Adelbert-Kapelle im ehemaligen
Turm der Stadtmauer. Auf dem Hof dahinter findet man restaurierte Plastiken und Denkmäler, z. B. „Vier Jahreszeiten“ von H. Hartmann (17. Jh.) und
das Denkmal des Heiligen Christoph von C. Kern (1867). Den etwas tiefer
gelegenen Hof vom Collegium Minus säumen wunderschöne neogotische
Arkaden. Am stärksten werden Touristen von den zeitgenössischen Plastiken angezogen, die auf dem Künstlerhof zwischen den beiden Gebäuden
präsentiert werden. Hier stehen in Bronze gegossen solche Persönlichkeiten wie die Dichterin und Songtexterin Agnieszka Osiecka, der Sänger, Dichter und Komponist Marek Grechuta, der Komponist, Sänger und Songwriter
Czesław Niemen, der Liedermacher Jonasz Kofta, der Regisseur und Pädagoge Jerzy Grotowski sowie der Publizist und Politiker Edmund Osmańczyk.
wieża piastowska /
piastenturm
J
15
eden z najstarszych obiektów architektury obronnej
w Polsce i najbardziej znanych zabytków Opola – to jej
zarys widać nad słynnym opolskim amfiteatrem w czasie
telewizyjnych transmisji Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej. Znajduje się na tzw. opolskim Ostrówku, a pochodzi
najpewniej z końca XIII albo połowy XIV wieku. Jest jedyną
pozostałością po nieistniejącym już zamku piastowskim,
którego budowę zaczął w 1217 r. książę Kazimierz I Opolski.
Powstał on na miejscu, w którym dawniej znajdował się prastary gród Opolan z czasów Mieszka I. Murowany zamek był
wielokrotnie przebudowywany, w szczególności przez Bolka I Opolskiego. Zaadaptowany później na siedzibę rejencji
opolskiej, w latach 1928–1931 został rozebrany. Ostała się
z niego tylko wieża.
W ostatnich latach budowlę gruntownie wyremontowano.
Dziś to jedna z największych turystycznych atrakcji miasta.
Roztacza się z niej wart wspinaczki po schodach widok na
całe Opole.
Wieża była świadkiem wielu historycznych wydarzeń i…
pewnej miłosnej tragedii. Jej bohaterami są ostatni z rodu
opolskich Piastów Jan Dobry i kapryśna Ofka, która najpierw
z kwitkiem odprawiała wszystkich zalotników, a później –
gdy już wydawało się, że poślubi księcia Jana – odrzuciła
i jego, ciskając z wieży zaręczynowy pierścień. Zakochany
książę kazał zamurować Ofkę w lochach wieży, a sam nigdy się nie ożenił. Według legendy duch Ofki pojawia się
na szczycie wieży w każdą noc świętojańską.
15
15
Er gehört zu den ältesten Objekten der polnischen Verteidigungsarchitektur und zu Oppelns bekanntesten Denkmalen. Man kann ihn
während der TV-Übertragung vom Landesfestival des polnischen Liedes
aus dem Oppelner Amphitheater im Hintergrund erkennen. Er befindet
sich neben der mittelalterlichen Siedlung Ostrówek. Seine Entstehung fällt
sicherlich in die Zeit zwischen Ende 13. und Mitte 14. Jh. Er ist das einzige
Überbleibsel des 1928 bis 1931 abgetragenen Piastenschlosses, dessen
Bau Herzog Kasimir I. von Oppeln 1217 begonnen hatte. Davor hatte das
Gelände ein Burgwall der Opolanen aus der Zeit von Mieszko I. umgeben.
Das gemauerte Schloss wurde mehrfach umgebaut, besonders von Bolko I.
von Oppeln, und ab Mitte des 19. Jhs. als Sitz für den Regierungsbezirk
Opole eingerichtet. Nach der in den letzten Jahren erfolgten Sanierung
gehört der Piastenturm wieder zu den touristischen Highlights der Stadt,
dessen Besteigung sich allein schon für die Aussicht auf Opole lohnt. Er
hat viele historische Ereignisse und auch ein Liebesdrama erlebt. Seine
Helden waren der letzte Vertreter des erloschenen Oppelner Zweigs der
schlesischen Piastenline Johannes II. von Oppeln und die launische Euphemia (Ofka), welche zuerst sämtliche Verehrer abblitzen ließ und später
– kurz vor der Hochzeit mit Herzog Johannes – auch diesen vor den Kopf
stieß, indem sie ihren Verlobungsring vom Turm warf. Der verliebte Herzog
ließ Ofka im Turmkerker einmauern, ohne jemals zu heiraten. Angeblich
erscheint der Geist von Ofka immer am Johannistag auf der Turmspitze.
15
16
16
most groszowy /
pfennigbrücke
Z
wany także zielonym mostkiem, mostem westchnień
czy mostem zakochanych – przez tych ostatnich,
na wzór choćby urokliwych mostów ze słonecznej
Italii, obwieszony setkami metalowych kłódek i kłódeczek
z wygrawerowanymi imionami i inicjałami par. Czy zapewnia
to wieczną miłość – pozostaje jedynie ich tajemnicą.
Bez wątpienia to jeden z najbardziej charakterystycznych
punktów stolicy polskiej piosenki. Dwuprzęsłowy, metalowy, secesyjny mostek dla pieszych zawieszony nad otoczonym zielenią, malowniczym kanałem Młynówka. Idealny
na romantyczny spacer. Połączył willową wyspę Pasiekę
z centrum miasta. Datowany często na rok 1903, według
najnowszych ustaleń miał być udostępniony już w Wigilię
1902 roku. Nazwa „Most Groszowy” wzięła się stąd, iż przed
laty za przejście przez tę przeprawę pobierane były opłaty
w wysokości jednego grosza. A właściwie – w czasach, gdy
Opole leżało w granicach Niemiec – w wysokości jednego
feniga. W miejskich dokumentach z początku XX w. mowa
też była o zawieszonym mniej więcej w tym samym miejscu
„moście słoniowym”, który najpewniej był drewniany.
Manchmal wird die Pfennigbrücke auch Grüne Brücke, Seufzerbrücke und Brücke der Verliebten genannt, da sie seit einigen Jahren
nach dem Vorbild italienischer Brücken von Liebespaaren besucht und
mit Vornamen oder Initialen tragenden Vorhängeschlössern behängt
wird. Es bleibt deren Geheimnis, ob das die ewige Liebe garantiert.
Die aus der Zeit des Jugendstils stammende Fußgängerbrücke über den
Mühlgraben liegt in einer malerischen grünen Umgebung und scheint
ideal für romantische Spaziergänge zu sein. Sie verbindet die Villeninsel Pascheke mit dem Stadtzentrum. Ihre Eröffnung wird oft auf das
Jahr 1903 datiert, obwohl sie jüngsten Erkenntnissen zufolge schon
Weihnachten 1902 zugänglich gewesen sein soll. Die einst erhobene
Benutzungsgebühr von einem Groschen gab der Brücke, als Oppeln zu
Deutschland gehörte, ihren Namen. In städtischen Dokumenten vom
Beginn des 20. Jhs. wird eine an dieser Stelle vorhandene „Elfenbeinbrücke“ erwähnt, die sicherlich aus Holz war.
16
bulwary nad młynówką /
promenade am mühlgraben
P
17
kamienną kostką ścieżki, ozdobne murki, skalne ogródki i wygodne zejścia nad wodę. Wykonano też dodające bulwarom
uroku po zmierzchu oświetlenie, liczne ławeczki i drewniany
pomost widokowy wg projektu arch. Zbigniewa Bomersbacha.
17
rzyjęło się, że oddzielająca prawobrzeżną część Opola
od urokliwej, willowej dzielnicy miasta – wyspy Pasieki – rzeka to kanał Młynówka. Ale znawcy historii Opola
podkreślają, że tak naprawdę jest to stare koryto Odry, które do czasu wielkiej powodzi z roku 1600 było głównym jej
nurtem. Pozostając jednak przy powszechnie obowiązującej nazwie – kanał Młynówka i zaaranżowane wokół niego
w ostatnich latach w ramach unijnego projektu „Odra uRzeka” bulwary to jedno z najchętniej wybieranych na spacery
miejsc w mieście. Mają długość ok. 1,3 kilometra i prowadzą
od położonego tuż przy opolskim urzędzie wojewódzkim mostu Zamkowego aż po ul. Korfantego. Powstały tu wyłożone
Obwohl sich für den Kanal, welcher das Zentrum von Opole von
dem bezaubernden Villenviertel auf der Pascheke-Insel trennt, die
Bezeichnung Mühlgraben eingebürgert hat, betonen Stadthistoriker,
dass es sich ihr eigentlich um ein altes Oder-Flussbett handelt, welches
bis 1600 noch den Hauptverlauf des Flusses darstellte. Im Rahmen des
EU-Projektes „Bezaubernde Oder“ ist hier vor einigen Jahren eine der
beliebtesten Flaniermeilen entstanden. Diese 1,3 km lange Promenade
verläuft von der am Oppelner Woiwodschaftsamt gelegenen Schlossbrücke bis zur ul. Korfantego. An dem gepflasterten Weg findet man
Ziermauern, Steingärten und bequeme Abstiege zum Wasser. Nach Sonnenuntergang verleihen die Beleuchtung, die zahlreichen Bänke und
der hölzerne, von dem Architekten Zbigniew Bomersbach entworfene
Aussichtssteg der Promenade ein besonderes Flair.
17
18
H
istoria opolskiej wsi „zaklęta w drewnie” – to określenie idealnie pasuje do Muzeum Wsi Opolskiej
w Opolu-Bierkowicach. Prócz kilku kompletnie zrekonstruowanych gospodarskich zagród w bierkowickim
skansenie są także dawny kościół, wiejska szkoła, karczma
i kuźnia, urokliwe kapliczki oraz dwa piękne wiatraki. Wszystkie obiekty – a jest ich tu blisko 50 – wykonane są w drewnie
i doskonale zakonserwowane. Umieszczone na sporej, soczyście zielonej od wiosny do jesieni przestrzeni, połączone
siecią dróg i ścieżek, którymi można wędrować godzinami,
sycąc się urokami dawnej wsi spokojnej, wsi wesołej. To jedyne na Opolszczyźnie muzeum na wolnym powietrzu i jedno
z czterech tego rodzaju, położnych w historycznych granicach
Śląska. Miejsce, w którym odbywają się spotkania, wystawy
i imprezy, w tym najsłynniejsza – Jarmark Wielkanocny.
muzeum wsi opolskiej /
freilichtmuseum
oppelner dorf
18
Man könnte das Museum in Opole-Bierkowice wohl am besten
als eine in Holz verwandelte Geschichte des Oppelner Dorfes bezeichnen. Neben einigen vollständig restaurierten landwirtschaftlichen
Höfen enthält es eine entweihte Kirche, eine Dorfschule, ein Wirtshaus,
eine Schmiede, bezaubernde Kapellen und zwei bildschöne Windmühlen. Sämtliche Bauten – knapp 50 an der Zahl – wurden aus Holz errichtet und sind hervorragend konserviert. Vom Frühling bis zum Herbst
umgibt sie ein saftiges Grün, durch das man auf gemütlichen Wegen
und Pfaden stundenlang spazieren kann. Es ist das einzige Freilichtmuseum des Oppelner Landes sowie eines von vier derartigen Museen
innerhalb der historischen Grenzen Schlesiens. Das Museum organisiert
Treffen, Ausstellungen und Veranstaltungen, wovon der Oster-Jahrmarkt
die bekannteste ist.
muzeum śląska opolskiego /
museum des oppelner schlesiens
T
19
o instytucja z ponad 100-letnią tradycją. Powstała
w 1900 roku jako Muzeum Miejskie w Opolu – wówczas Städtisches Museum Oppeln. Nazwę obowiązującą do dziś otrzymało w roku 1950. Dziś opolskie muzeum
to warte uwagi wystawy czasowe i ciekawe, pokazujące Opole i Opolszczyznę w pigułce wystawy stałe. Są wśród nich:
wystawa zatytułowana „Etnografia Opolszczyzny”, wystawa
„Sztuka środowiska opolskiego po 1945 roku” czy „W kręgu farmacji”. Jest też makieta XVIII-wiecznego Opola, zbiór
pięknej porcelany tułowickiej i galeria malarstwa polskiego
XIX i XX wieku oraz w oddziale muzeum przy ul. Ozimskiej
10 największy w Polsce zbiór prac urodzonego na Opolszczyźnie, nieżyjącego już malarza i rysownika Jana Cybisa,
przedstawiciela nurtu koloryzmu. Kto zechce poznać losy
miasta i regionu, powinien prześledzić wystawę o pradziejach i wczesnym średniowieczu Opolszczyzny oraz wystawę
„Opole. Gród – miasto – stolica regionu”. A komu marzy się,
by choć na chwilę przenieść się w przeszłość, musi koniecznie zajrzeć do kamienicy czynszowej przy św. Wojciecha 9,
gdzie z wielkim pietyzmem odtworzono to, jak kiedyś mieszkał przeciętny obywatel Opola.
19
Im Jahr 1900 wurde das Städtische Museum Oppeln gegründet,
welches seit 1950 Museum des Oppelner Schlesiens heißt. Neben
interessanten Sonderausstellungen belichtet man in der Dauerausstellung
Opole und das Oppelner Land unter den verschiedensten Aspekten wie
u. a. seiner Ethnografie, der Kunst nach 1945 und des Apothekenwesens.
Es gibt auch ein Modell von Opole aus dem 18. Jh. sowie Sammlungen
mit Tillowitz-Porzellan und polnischer Malerei des 19. und 20. Jahrhunderts. Die Zweigstelle in der ul. Ozimska 10 enthält Polens größte Sammlung des aus dem Oppelner Land stammenden, bereits verstorbenen
Malers und Zeichners Jan Cybis, welcher ein Vertreter des Polnischen
Kolorismus war. Wen die Geschichte der Stadt und der Region interessiert,
der sollte sich die Ausstellung „Opole. Grad – Stadt – Hauptstadt der Region“ anschauen, die die Frühgeschichte und das frühe Mittelalter des
Oppelner Landes beleuchtet. Und wer davon träumt, sich zumindest für
einen Augenblick in die Vergangenheit zu versetzen, muss unbedingt das
Mietshaus in der ul. św. Wojciecha 9 besuchen, wo mit großer Detailtreue
gezeigt wird, wie ein durchschnittlicher Oppelner Bürger früher gelebt hat.
19
19
miejska
biblioteka
publiczna /
stadtbibliothek
20
P
rawdopodobnie najpiękniejsza miejska biblioteka publiczna w Polsce! Oddany do użytku w 2011 roku budynek był wielokrotnie nagradzany w ogólnopolskich
konkursach architektonicznych – nowoczesny, mocno przeszklony, idealnie wkomponowany w zieleń i otoczenie historycznego centrum miasta. Przykuwa uwagę każdego – zwłaszcza
fragmentami wierszy wypisanych na grafitowej elewacji, ulubionych tekstów Edwarda Stachury. Jedna z tych placówek,
w których zawsze tętni życie. Odbywają się tu spotkania z ludźmi kultury i literatury, wieczorki, pogadanki, wystawy, konkursy
i ogólnopolskie akcje. Prócz klasycznej wypożyczalni i czytelni
jest tu także nowoczesna mediateka, w której można wypożyczać filmy. Budynek MBP znajduje się w granicach starego,
średniowiecznego miasta – przy jego południowo-zachodnim narożu utworzonym z murów obronnych, przylegających
do urokliwego kanału Młynówka.
20
Es ist wahrscheinlich die schönste Stadtbibliothek in Polen. Das
2011 seiner Bestimmung übergebene Gebäude wurde in vielen
polnischen Architekturwettbewerben ausgezeichnet. Mit seiner modernen Glasfassade passt es ideal ins Grün und in die Umgebung des historischen Stadtzentrums. Es sticht jedem ins Auge – besonders durch die
graue Außenhülle, an der auf Englisch und Polnisch Fragmente der beliebtesten Reime von Edward Stachura stehen. Die Bibliothek gehört zu
den Filialen, in denen das Leben immer pulsiert. Hier finden Begegnungen mit Kulturschaffenden bzw. Schriftstellern, Leseabende, Diskussionen, Ausstellungen, Wettbewerbe und landesweite Aktionen statt. Außer
der klassischen Ausleihe mit Lesesaal gibt es eine moderne Mediathek,
in der man Filme ausleihen kann. Das Gebäude liegt auf dem Gebiet der
mittelalterlichen Altstadt und zeigt mit seiner aus ehemaligen Verteidigungsmauern geschaffenen Südwestseite auf den Mühlgraben.
20
w opolu wszystko gra! /
in opole spielt die musik!
dowiskowej – nagrania z Piwnicy pod Baranami czy musicalu
Metro; a specjalna kabina wyposażona w podkłady posłuży
odwiedzającym do nagrywania swoich piosenek. Muzeum
ma też ogromny zbiór pamiątek z festiwalu.
S
tolicą polskiej piosenki Opole stało się ponad pół
wieku temu. Nie ma w Polsce artysty muzyka, który
nie znałby festiwalu opolskiego. Nic więc dziwnego, że w mieście jest cała masa muzycznych akcentów,
których przybywa z roku na rok. Gdzie ich szukać?
Vor über einem halben Jahrhundert ist Opole zur Hauptstadt
des polnischen Liedes geworden. Es gibt keinen Künstler oder
Musiker, der das Oppelner Festival nicht kennen würde. Kein Wunder
also, dass die Stadt eine Vielzahl musikalischer Akzente setzt, zu denen jedes Jahr ein paar neue hinzukommen. Doch wo findet man sie?
A.
Wycieczkę po Opolu śladami muzyki warto zacząć
w legendarnym amfiteatrze (patrz – opisy atrakcji Opola – str. 8). Powstał w miejscu, gdzie przed wiekami istniała
słowiańska osada z czasów Mieszka I.
Den Stadtrundgang durch das musikalische Opole sollte man am
besten am Amphitheater beginnen (S. 8). Es ist da entstanden, wo vor
Jahrhunderten eine slawische Siedlung aus der Zeit Mieszko I. existierte.
B.
W stolicy polskiej piosenki nie mogło zabraknąć Muzeum Polskiej Piosenki. Placówka powstała w skarpie
pod opolskim amfiteatrem. Ma dwa poziomy i pomyślana
została jako nowoczesna, multimedialna jednostka. Będą
w niej muzyczne ściany z dotykowymi ekranami, dzięki którym można poznać historię polskiej piosenki, a także zdjęcia,
biogramy artystów czy teledyski. W ośmiu kulistych kabinach
na antresoli muzeum do obejrzenia będzie multimedialny
„Leksykon polskiej piosenki rozrywkowej”; w sali kinowo-wi-
In der Hauptstadt des polnischen Liedes darf ein Museum des polnischen Liedes nicht fehlen, welches auf der Böschung am Amphitheater auf zwei Etagen mit einer multimedialen Ausstellung steht. Dazu
gehören Musikwände mit Touch-Bildschirmen zum Kennenlernen der Geschichte des polnischen Liedes, Fotos, Künstlerbiografien und Musikvideos.
In acht kugelförmigen Kabinen kann man im Zwischengeschoss das multimediale „Lexikon der polnischen Unterhaltungsmusik“ betrachten. Und im
Kino- und Konzertsaal werden Aufnahmen aus der einstigen Krakauer
Kleinkunstbühne „Piwnica pod Baranami“ sowie des polnischen Musicals
„Metro“ gezeigt. In einem Mini-Studio kann man zum Instrumental-Playback
bekannter Musikstücke seine eigenen Lieder aufnehmen. Schon heute besitzt das Museum eine riesige Sammlung von Festival-Erinnerungsstücken.
C.
Od nich wszystko się zaczęło! To właśnie oni – dziennikarze muzyczni Jerzy Grygolunas i Mateusz Święcicki
– byli pomysłodawcami i inicjatorami festiwalu opolskiego.
Po latach zostali w Opolu upamiętnieni. Droga wewnętrzna
prowadząca od ul. Barlickiego do placu przed Narodowym
Centrum Polskiej Piosenki, gdzie mieści się amfiteatr, zyskała
nazwę Pasażu Grygolunasa i Święcickiego, a w sąsiedztwie
amfiteatru, tuż obok lodowiska Toropol, odsłonięto pamiątkowy głaz z ich nazwiskami.
Mit ihnen hat alles angefangen: Die Musikjournalisten Jerzy Grygolunas und Mateusz Święcicki waren Ideengeber und Initiatoren
des Oppelner Festivals, wofür man sie nach Jahren gewürdigt hat, indem man den Weg zwischen der ul. Barlickiego und dem Platz vorm
Nationalen Zentrum des Polnischen Liedes, wo sich das Amphitheater
befindet, in Grygolunas-Święcicki-Passage umbenannt hat. Außerdem
wurde unweit des Amphitheaters nahe der Eissporthalle Toropol auf
einem Findling eine Gedenktafel mit ihren Namen enthüllt.
D
B
A
C
D.
Tuż obok wspomnianego amfiteatru i pamiątkowego
głazu Grygolunasa i Święcickiego znajduje się Stawek
Barlickiego z grającą fontanną. Od początku maja do końca
października codziennie o godz. 12, 18.30 i 21.30 odbywają
się tu pokazy światła i dźwięku. Czytaj – str. 7.
Neben dem Amphitheater liegt der Schlossteich, an den man von
Mai bis Oktober täglich um 12, 18.30 und 21.30 Uhr zu einer mit
Licht und Musik umrahmten Wassershow einlädt (S. 7).
E.
Nie więcej niż 5 minut trzeba, by spacerkiem znad
Stawku Barlickiego dojść do rozbudowanej w ostatnich
latach Filharmonii Opolskiej im. Józefa Elsnera. Potężny, a zarazem lekki dzięki przeszkleniom budynek znajduje się w samym sercu miasta. Formalnie placówka utworzona została
w roku 1972. Wcześniej, w roku 1947, powstała w Opolu
pierwsza zawodowa orkiestra. W 1952 roku przekształcono
ją w Wojewódzką Orkiestrę Symfoniczną, a pięć lat później
w orkiestrę państwową. W roku 1969 nadano jej imię Józefa
Elsnera – polskiego kompozytora niemieckiego pochodzenia, nauczyciela Fryderyka Chopina.
In 5 Minuten läuft man vom Schlossteich zur Oppelner Józef-ElsnerPhilharmonie, deren Glashülle dem wuchtigen Gebäude eine gewisse Leichtigkeit verleiht. Obwohl sie erst 1972 formell gegründet wurde,
hatte sich bereits 1947 in Opole das erste Berufsorchester formiert, welches 1952 in das Woiwodschaftssinfonieorchester und fünf Jahre später
in ein Staatsorchester umgewandelt wurde. 1969 gab man ihm den Namen des aus Schlesien stammenden Komponisten polnischer Musik,
Joseph Elsner, welcher Frédéric Chopin unterrichtet hatte.
F.
Idąc z filharmonii w stronę Rynku, można dojść do jednego z najbardziej urokliwych pomników w Opolu – Karola
Musioła, przez opolan pieszczotliwie zwanego Papą Musio-
21
łem. W latach 1952-1965 był on przewodniczącym Miejskiej
Rady Narodowej w Opolu i burmistrzem, inicjatorem organizacji festiwalu opolskiego. Pomnik dłuta Wita Pichurskiego,
który przedstawia Papę Musioła z teczką i powiewającym
na wietrze krawatem w drodze z urzędu wojewódzkiego
do ratusza, odsłonięto w 2008 roku. Stanął tuż przy tzw.
Żółtym Mostku nad kanałem Młynówka.
Wenn man die Philharmonie in Richtung Markt verlässt, stößt man
auf eines der reizvollsten Denkmale der Stadt, das den von den
Oppelnern liebevoll Papa Musioł genannten Karol Musioł zeigt. Er war
1952-1965 Vorsitzender des Städtischen Nationalrates in Opole, Bürgermeister und Initiator des Oppelner Festivals. Das von Wit Pichurski
geschaffene Denkmal zeigt Musioł mit einer Mappe und einer vom Wind
hochgewedelten Krawatte auf dem Weg vom Woiwodschaftsamt zum
Rathaus. Es wurde 2008 an der Schlossbrücke am Mühlgraben enthüllt.
G.
Od pomnika Papy Musioła na opolski Rynek jest zaledwie kilka kroków. A tam, u stóp ratusza, znajduje się
Aleja Gwiazd Polskiej Piosenki (patrz str. 5).
Nur wenige Schritte trennen das Papa-Musioł-Denkmal vom Oppelner Markt, wo sich am Fuße des Rathauses die Allee der Stars des
polnischen Liedes befindet (S. 5).
H.
Idąc z Rynku w stronę tzw. Małego Rynku i dalej – obok
Muzeum Śląska Opolskiego (patrz na str. 18 i 19) i kościoła „na górce” (czytaj na str. 12) – w kierunku Wzgórza
Uniwersyteckiego – nie sposób nie natknąć się na tzw. Skwer
Artystów (czytaj na str. 14).
Vom Markt gelangt man über den Kleinen Markt (Mały Rynek) zum
Museum des Oppelner Schlesiens (S. 18/19), zur Bergelkirche (S. 12)
sowie zu Universitätshügel und Künstlerhof (S. 14).
Mapa trasy na str. 36 / Routenpläne auf S. 36
G
E
F
H
22
stolica polskiej piosenki
– miasto przyjazne rodzinie /
hauptstadt des polnischen liedes
familienfreundliche stadt
O
pole to duże, pełne atrakcji miasto, w którym
można znaleźć wiele sposobów na spędzenie wolnego czasu dla najmłodszych i ich rodzin. Z drugiej – to przyjazny, kompaktowy ośrodek,
w którym wszędzie jest blisko i nie trzeba tracić czasu
na wielogodzinne przejazdy.
Opole ist eine große Stadt voller Attraktionen, in der Familien
und ihre Kinder viele Möglichkeiten für die Freizeitgestaltung
finden. Dank ihres kompakten bürgerfreundlichen Zentrums kommt
man überall sehr schnell hin.
A.
Podczas wycieczki po Opolu z dziećmi nie można ominąć zoo! Tym bardziej że to jeden z najładniejszych
ogrodów zoologicznych w Polsce. Więcej na str. 10.
Für Opole-Besucher, die mit Kindern anreisen, ist der Zoo-Besuch ein Muss, zumal er zu den schönsten Tiergärten des Landes
zählt (S. 10).
B.
Skansen w Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu-Bierkowicach to świetna okazja do lekcji historii na świeżym powietrzu dla starszych i młodszych – więcej na str. 18.
Im Freilichtmuseum Oppelner Dorf in Opole-Bierkowice können
Jung und Alt tolle Geschichtsstunden an der frischen Luft verbringen (S. 18).
C.
Wielką atrakcją dla najmłodszych będzie z pewnością
Staw Zamkowy, czyli Stawek Barlickiego z grającą fontanną. Więcej – str. 7.
Die Kinder werden staunen, wenn sie die Wassershow auf dem
Schlossteich (Stawek Barlickiego) erleben (S. 7).
D.
Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu to nie tylko miejsce,
w którym gromadzone są pamiątki z opolskich festiwali, ale również placówka, która dba o edukację muzyczną najmłodszych. Cyklicznie organizuje np. spotkania z artystami
w ramach tzw. Małej Akademii Piosenki. Co miesiąc prowadzi
je inna gwiazda. Lekcje śpiewu i muzyki dawali już maluchom m.in. Dorota Miśkiewicz, Katarzyna Groniec, Krzysztof
Antkowiak czy Krzysztof „Kasa” Kasowski.
Das Museum des polnischen Liedes bietet nicht nur Erinnerungsstücke der Oppelner Festivals, sondern auch musikalische Bildung
für Kinder. Es organisiert regelmäßig Künstlertreffen im Rahmen der
Kleinen Lieder-Akademie, die jeden Monat ein anderer Star gestaltet.
So haben die Kleinen u. a. schon von folgenden Künstlern Gesangs- und
Musikstunden erhalten: Dorota Miśkiewicz, Katarzyna Groniec, Krzysztof
Antkowiak und Krzysztof „Kasa” Kasowski.
E.
Kryta Pływalnia „Wodna Nuta” to z pewnością jedno
z ulubionych miejsc dla maluchów. Głównym punktem
jest tu wprawdzie dwumetrowej głębokości, 10-torowy basen sportowy o długości 50 metrów z ruchomym pomostem,
ale jest też basen rozgrzewkowo-rekreacyjny z częścią wyposażoną w urządzenia do masażu wodnego, rwąca rzeka czy
basen solankowy. Jest też sauna, dwie łaźnie parowe i bar,
słowem – coś dla młodszych i starszych.
B
A
E
C
D
Die Schwimmhalle „Wodna Nuta“ ist sicherlich unter Kindern einer
der beliebtesten Orte. Sie verfügt über ein 2 m tiefes, 50 m langes
Schwimmbecken mit zehn Bahnen und beweglichem Steg, ein Spaßbad
mit Wassermassage, Strömungskanal und Solebecken sowie zwei
Dampfsaunen und eine Bar. Es ist also für jedes Alter etwas dabei.
F.
„Błękitna Fala” to kompleks trzech letnich basenów
na świeżym powietrzu, z których jeden ma długość 50
metrów i można na nim organizować zawody pływackie. Poza nim są też trzy zjeżdżalnie – w tym jedna 50-metrowa;
sztuczna rzeka, boisko do gry w siatkówkę, brodzik, basenik
dla młodszych pływaków i restauracja. Do tego basen znajduje się niemal w sercu miasta.
Das sehr zentral gelegene Freibad „Błękitna Fala“ (Blaue Welle)
besteht aus drei Becken, von denen das größte 50 m lang und
damit für Wettkämpfe geeignet ist. Ferner gibt es drei Rutschen, die
längste ist 50 m, einen Strömungskanal, einen Volleyballplatz, ein Nichtschwimmer- und ein Planschbecken sowie ein Restaurant.
G.
Sztuczne lodowisko „Toropol” służy nie tylko dorosłym hokeistom czy zawodnikom short-tracku, ale też
np. całkiem małym miłośnikom jazdy figurowej na lodzie. No,
a przede wszystkim są tu ogólnodostępne ślizgawki i można
wypożyczyć łyżwy.
In der für die Öffentlichkeit zugänglichen Eissporthalle „Toropol“,
die über einen Schlittschuh-Verleih verfügt, trainieren neben erwachsenen Hockeyspielern und Shorttrack-Berufssportlern u. a. auch
die ganz jungen Eiskunstläufer.
H.
Opolski Teatr Lalki i Aktora to jeden z najstarszych
polskich teatrów lalek. Założony został w 1937 roku
przez Alojzego Smolkę, którego imię teraz nosi. Zaliczany
E
23
jest do najlepszych scen lalkowych w Polsce. Placówka wystawia nie tylko spektakle dla dzieci i młodzieży, ale też dorosłych. Będąc w Opolu, zawsze warto sprawdzić, co właśnie
ma w repertuarze! Od 1962 roku opolskie „lalki” organizują
Ogólnopolski Festiwal Teatrów Lalek – przegląd najciekawszych sztuk. Budynek opolskiego teatru to majstersztyk
współczesnej architektury. Mocno przeszklona bryła powstała po zakończonej w 2014 roku przebudowie.
Das seit 1937 bestehende Oppelner Puppentheater gehört zu den
ältesten und besten Spielstätten dieser Art in Polen. Heute trägt es
den Namen seines Gründers Alojzy Smolka. Seine Vorstellungen erfreuen
neben Kindern und Jugendlichen auch die erwachsenen Zuschauer. Daher lohnt es sich immer für Opole-Besucher, das aktuelle Repertoire zu
prüfen. Seit 1962 organisiert die Spielstätte das Polnische Puppentheaterfestival als Überblick der interessantesten Stücke. Der Sitz des Theaters hat sich im Zuge des 2014 abgeschlossenen Umbaus durch seine
Glasverkleidung in ein Meisterwerk moderner Architektur verwandelt.
I.
Park linowy „Kanyon” znajduje się w centrum Opola,
na ul. Korfantego. Zaaranżowany wśród drzew pozwala
spróbować dzieciakom sił w wielu konkurencjach – linowych,
sprawnościowych, sportowych, logicznych i strategicznych.
Od maja do sierpnia czynny jest codziennie. Nieczynny od listopada do lutego, a w miesiącach jesiennych czy wczesną
wiosną trzeba się umawiać telefonicznie.
Der zwischen Bäumen eingerichtete Kletterpark „Kanyon” liegt
im Zentrum von Opole in der ul. Korfantego. Hier können sich
Kinder auf vielerlei Art messen: am Seil, im Sport sowie in Bezug auf
Geschicklichkeit, Logik und Strategie. Er ist von Mai bis August täglich
geöffnet und zwischen November bis Februar geschlossen. In den
restlichen Frühlings- und Herbstmonaten muss man seinen Besuch
telefonisch anmelden.
G
F
H
I
24
miasto wielu odniesień /
stadt der bezüge
O
polski ratusz to nieco mniejszy brat bliźniak
florenckiego pałacu Vecchio. Krajobraz wokół
kanału Młynówka, nad którym przycupnęły urokliwe kamienice, zwany jest Opolską Wenecją. A liczba
uczelni i studentów w mieście często powoduje porównanie Opola do niemieckiego Heidelbergu. Stolica polskiej piosenki to miasto tysiąca odniesień!
In Oppeln begegnet einem Vieles, was man aus verschiedenen berühmten Städten kennt. Das Rathaus wirkt wie ein
kleiner geratener Zwilling des florentinischen Palazzo Vecchio. Die
Landschaft am Mühlengraben, an dessen Seite sich entzückende
Häuser gesellen, wird Oppelner Venedig genannt. Und wegen der
Zahl seiner Hochschulen und Studenten vergleicht man Opole gern
mit Heidelberg.
A.
Wycieczkę po Opolu dla miłośników historii i architektury proponujemy zacząć od opolskiego Rynku
– kameralnego, niezwykle zadbanego i usianego licznymi
pubami i kawiarniami. Więcej czytaj na str. 4.
Geschichts- und Architekturfreunde sollten ihren Rundgang durch
Opole auf dem anheimelnden, außerordentlich gepflegten und mit
zahlreichen Pubs und Cafés belebten Marktplatz beginnen (S. 4).
B.
Nie można, będąc w Opolu, nie być w gotyckim kościele pw. Świętej Trójcy oo. Franciszkanów, przez opolan
zwanym po prostu kościołem oo. Franciszkanów. To jeden
z najcenniejszych zabytków miasta – czytaj str. 13. Świątynia
znajduje się tuż przy Rynku.
Bei einem Opole-Besuch darf man die gotische Franziskanerkirche
auf keinen Fall auslassen, die zu den wertvollsten Denkmalen der
Stadt gehört und sich direkt am Markt befindet (S. 13).
C.
Warta uwagi jest też opolska katedra Świętego Krzyża –
najwyższy w mieście budynek (więcej na str. 12). Z Rynku można do niej dojść w 2-3 minuty ul. Koraszewskiego lub
Książąt Opolskich.
Die Kathedrale zum Heiligen Kreuz ist das höchste Gebäude der
Stadt, das man vom Markt aus in 2-3 Minuten über die Straßen ul.
Koraszewskiego oder Książąt Opolskich erreicht (S. 12).
D.
Tuż przy katedrze znajdują się z kolei dobrze zachowane fragmenty murów warownych z XIII stulecia, a także baszt i wież bramnych otaczających gród przed wiekami.
Mury miały ok. metra grubości i od 6 do 10 metrów wysokości. Wzmacniały je przypory, szesnaście baszt, a wjazdów
strzegły wieże bramne, stojące u wylotu głównych traktów.
Były to m.in. brama Krakowska, zwana również Bytomską;
brama Wrocławska, zwana Nyską czy Odrzańską; Gosławicka,
Mikołajska oraz Zamkowa, prowadząca do zamku na Pasiece. Wśród baszt były natomiast np. Wilcza czy zachowana
do dziś baszta Artyleryjska. Władze rejencji opolskiej w 1891
roku zdecydowały o rozbiórce murów. Trwała ona do ok. połowy XIX w., a cegły wyciągnięte z murów posłużyły m.in. do
budowy opolskiego ratusza.
An der Kathedrale befinden sich gut erhaltene Fragmente der Verteidigungsmauern aus dem 13. Jh., Wehrtürme und Tortürme, die
den Burgwall (Gard) vor Jahrhunderten umsäumt hatten. Während die
etwa 1 m dicken und 6 bis 10 m hohen Mauern von Strebepfeilern und
16 Wehrtürmen gestützt wurden, schützten Tortürme die Zufahren an
den Haupttrassen. Das waren unter anderen das Krakauer Tor (auch
Beuthener Tor genannt), das Breslauer Tor (bzw. Neisse- oder Oder-Tor);
D
B
A
C
das Goslawitzer, das Nikolaus- und das Schlosstor, durch das man vom
Schloss auf die Insel Pascheke gelangte. Zu den Wehrbauten zählten u.
a. der Wolfsturm (Baszta Wilcza) und der bis heute erhaltene ArtillerieTurm. 1891 hatte die Führung des Regierungsbezirks Oppeln die Abtragung der Befestigungsmauern beschlossen, was bis etwa zur Mitte des
19. Jhs. dauerte, wobei die dadurch gewonnenen Ziegel u. a. für den
Bau des Rathauses verwendet wurden.
E.
Jednym z najstarszych obiektów architektury obronnej,
nie tylko w Opolu, ale i w Polsce, jest Wieża Piastowska
– czytaj na str. 15. Spod katedry i murów obronnych do Wieży
Piastowskiej najlepiej iść ul. Katedralną, mostem, a potem
w lewo ul. Piastowską.
Beim Piastenturm handelt es sich um eines der ältesten Objekte
der Verteidigungsarchitektur, die man nicht nur in Opole, sondern
in ganz Polen finden kann. Man läuft einfach von Kathedrale und Stadtmauer die ul. Katedralna entlang, passiert die Brücke und biegt links ab
in die ul. Piastowska (S. 15).
F.
Wzdłuż wspomnianej ul. Piastowskiej – po drugiej stronie
kanału Młynówka, aż po Most Groszowy, zwany też Zielonym Mostkiem – ciągnie się Opolska Wenecja. Kto raz ją zobaczy, nie będzie mieć wątpliwości, że nazwa tego miejsca
jest jak najbardziej adekwatna do widoków. Więcej na str. 11.
Das Oppelner Venedig zieht sich an der ul. Piastowska entlang (auf
der gegenüberliegenden Seite des Mühlgrabens) bis zur Pfennigbzw. Grünen Brücke. Wer es einmal erblickt hat, zweifelt nicht mehr
daran, wie treffend der Name diese Ansicht beschreibt (S. 11).
G.
Kto chce bliżej poznać historię Opola i Opolszczyzny,
zobaczyć, jak dawniej mieszkali mieszczanie, ten powinien wybrać się do położonego nieopodal Rynku Muzeum
Śląska Opolskiego (z Rynku ul. św. Wojciecha w stronę gmachu
D
25
głównego Uniwersytetu Opolskiego). W placówce znajduje się
m.in. budząca ogromne zainteresowanie wystawa w formie
klimatycznie zaaranżowanej kamienicy czynszowej z XIX wieku. Jest także wystawa zatytułowana „Etnografia Opolszczyzny – tradycja i zmiana”, której zadaniem jest przedstawienie
kultury i tradycji wiejskiej ludności regionu. Uwzględniono
w niej również np. losy kresowian licznie osiadłych w mieście
i województwie po roku 1945, a także – jak informuje placówka na swoich stronach – zjawiska zetknięcia się „dawnych”
i „nowych” mieszkańców tego obszaru.
Prócz tego w Muzeum Śląska Opolskiego znajdują się np. wystawy zatytułowane „Sztuka środowiska opolskiego po 1945
roku”, „W kręgu farmacji”. Jest też makieta XVIII-wiecznego
Opola, zbiór pięknej porcelany tułowickiej i galeria malarstwa
Jana Cybisa oraz wystawa „Opole. Gród – miasto – stolica regionu”. Więcej o muzeum na str. 18 i 19.
Wer die Geschichte von Opole und vom Oppelner Land näher kennenlernen und sehen möchte, wie die Bürgerschaft einst gelebt
hat, fährt am besten zu dem unweit des Marktes befindlichen Museum
des Oppelner Schlesiens (über die ul. św. Wojciecha in Richtung Hauptsitz der Universität Opole). Dort findet man unter anderem eine sehr
interessante Ausstellung in einem Mietshaus aus dem 19. Jh. sowie die
Ausstellung „Etnografie des Oppelner Landes – Tradition und Wandel“,
die die Kultur und Tradition der ländlichen Bevölkerung dieser Region
präsentiert. Sie beleuchtet Schicksale von Menschen, die nach 1945
aus ehemals ostpolnischen Gebieten (Kresy) nach Opole und in die
Woiwodschaft Opolskie umgesiedelt wurden, sowie Integrationsprobleme zwischen Einheimischen und Zugezogenen.
Des weiteren zeigt das Museum des Oppelner Schlesiens: Kunst aus
dem Oppelner Raum nach 1945, das Apothekerwesen, die Ausstellung
„Opole. Grad – Stadt – Hauptstadt der Region“, ein Modell von Opole
im 18. Jh., eine Tillowitz-Porzellan-Sammlung sowie Gemälde von Jan
Cybis (S. 18/19).
F
E
G
26
Zimowa Giełda Piosenki / Winterliche Lieder-Revue
Kalendarz
wydarzeń /
Veranstaltungskalender
styczeń / januar
Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy /
Finale der Wohltätigkeitsaktion „Großes Orchester
der Weihnachtshilfe“
Centrum miasta / Stadtzentrum
Orszak Trzech Króli – rodzinne kolędowanie /
Umzug der Heiligen drei Könige - Weihnachtslieder
singen mit der ganzen Familie
Halowy Turniej Piłki Nożnej „Orlików“ /
Hallenfußballturnier für den Nachwuchs
Zawody Modeli Pływających /
Wettbewerb mit schwimmenden Modellen
luty / februar
Gala Noworoczna / Neujahrsgala
Filharmonia Opolska / Philharmonie Opole
„Edu Opole” Targi Edukacyjne /
„Edu Opole” Bildungsmesse
Centrum Wystawienniczo-Kongresowe /
Ausstellungs- und Kongresszentrum
Gala Żużla na Lodzie / Eisspeedway-Gala
Sztuczne Lodowisko „Toropol” / Eislaufbahn „Toropol“
Walentynki na Lodzie / Valentinstag auf dem Eis
marzec / märz
Jarmark Wielkanocny / Ostermarkt
Muzeum Wsi Opolskiej / Museumsdorf Oppelner Land
Studenckie Centrum Kultury / Studentisches Kulturzentrum
Śląskie Targi Budowlane / Baumesse Schlesien
Opolskie Targi Mody, Urody i Zdrowego Stylu Życia /
Messe für Mode, Beauty und gesunden Lebensstil
Wystawa – Giełda Minerałów / Mineralien-Ausstellung und Verkauf
Opolski Festiwal Podróżniczy / Reise-Festival Opole
Opolska Łyżwa – Zawody w jeździe figurowej na lodzie /
Eiskunstlauf-Wettbewerb Opole
Memoriał Z. Trojanowskiego i K. Pawłowskiego
w hokeju na lodzie / Z. Trojanowski und K. Pawłowski
in Memoriam - Eishockeyturnier
Turniej Minihokeja pod patronatem S. Smajdy /
Minihockey-Turnier unter der Schirmherrschaft von S. Smajda
kwiecień / april
Opolskie Konfrontacje Teatralne „Klasyka Polska” /
Theaterfestival „Polnische Klassiker“
Teatr im. Jana Kochanowskiego / Jan-Kochanowski-Theater
Dni Opola / Stadtfest Opole
Ogólnopolski Festiwal Polskiej Animacji O! PLA /
Landesfestival polnischer Animation O!PLA
Klasycy Sztuki Współczesnej – program edukacyjny i wystawa /
Klassiker der zeitgenössischen Kunst – Bildungsprogramm
und Ausstellung
Galeria Sztuki Współczesnej / Galerie für zeitgenössische Kunst
Kolorowa Niedziela – impreza dla dzieci w ramach Dni Opola /
Bunter Sonntag – Veranstaltung für Kinder im Rahmen
der Oppelner Tage
Amfiteatr Narodowego Centrum Polskiej Piosenki /
Amphitheater des Nationalen Zentrums des polnischen Liedes
Międzynarodowa Wystawa Psów Rasowych /
Internationale Rassenhundeausstellung
Opolskie Targi Budownictwa „Mój Dom” /
Baumesse „Mein Haus“
„Fiesta Garden” – Targi Ogrodnicze /
„Fiesta Garden“ – Gartenmesse
Halowy Puchar Opolszczyzny w Skokach przez Przeszkody /
Hallencup im Springreiten für das Oppelner Land
LKJ „Ostroga” / Reitklub LKJ „Ostroga“
Dzień Sportu – Rodzinny Piknik Sportowy /
Sport-Tag – Familien-Sport-Picknick
Park Nadodrzański / Park an der Oder
Podbiegi – Powszechne Opolan Deptanie-Bieganie /
„Podbiegi” – Volkslauf
maj / mai
Ogólnopolski Festiwal Teatrów Lalek (biennale) /
Landesweites Puppentheater-Festival (Biennale)
Opolski Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki /
Puppen- und Schauspiel-Theater „A. Smolka“ Opole
Sjesta na Tarasie – impreza z DJ /
Siesta auf der Terrasse – Party mit DJ
Taras Amfiteatru Narodowego Centrum Piosenki Polskiej
(wybrana niedziela maja) /
Terrasse des Amphitheaters, Nationales Zentrum
des polnischen Liedes (an einem Mai-Sonntag)
27
Otwarty Ogólnopolski Turniej Judo
Juniorów i Juniorów Młodszych /
Offenes Landesweites Judo-Turnier
der Jugend und Junioren
Memoriał J. Klempela w Piłce Ręcznej /
J. Klempel in Memoriam – Handballturnier
Hala „Gwardii” / Gwardia-Halle
czerwiec / juni
Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki /
Landesfestival des polnischen Liedes
Noc Kultury / Kulturnacht
Polska Noc Kabaretowa / Polnische Kabarett-Nacht
Taras Amfiteatru Narodowego Centrum Polskiej Piosenki
(wybrana niedziela czerwca) /
Noc Muzeów / Museumsnacht
Terrasse des Amphitheaters, Nationales Zentrum
des polnischen Liedes (an einem Juni-Sonntag)
„Piastonalia” / ”Piastonalia“ Musikfestival
Muzyczne Spotkania / Musikalische Begegnungen
Opolski Festiwal Nauki / Wissenschaftsfestival Opole
Politechnika Opolska, Uniwersytet Opolski /
Technische Hochschule Opole, Universität Opole
Międzynarodowe Targi Turystyki „W stronę słońca” /
Internationale Tourismusmesse „Zur Sonne hin“
Sport & Fitness Days – Targi Sportowe /
Sport & Fitness Tage – Sportmesse
Maraton Opolski / Opole-Marathon
Festiwal Skoków / Sprung-Festival
Wzgórze Uniwersyteckie / Universitätshügel
Samochodowy Rajd Festiwalowy / Auto-Renn-Festival
Krajowy Festiwal Polskiego Pływania w Opolu
o Puchar „Wodnej Nuty” /
Nationales Schwimm-Festival in Opole
um den „Wodna-Nuta-Cup”
Kryta Pływalnia „Wodna Nuta” / Schwimmhalle „Wodna Nuta“
Letni Kuba Cup – pod patronatem Jakuba Błaszczykowskiego /
Sommerliches Kuba-Cup für die Fußballjugend – Schirmherr:
Jakub „Kuba“ Błaszczykowski
„Kubatura”
lipiec / juli
Miejski Stadion Lekkoatletyczny / Städtisches Leichtathletik-Stadion
Opolska Karolinka – Turniej Żużlowy /
Opolska Karolinka – Motorradrennen
Stadion Żużlowy / Speedwaystadion
Regaty – Otwarte Mistrzostwa Opola
w Kajakarstwie Płaskim / Regatten – Offene
Meisterschaften in Flachwasser-Kajak Opole
Niedzielne Koncerty Promenadowe /
Sonntägliche Promenaden-Konzerte
Lato Filmów / Film-Sommer
28
Dyplomy Instytutu Sztuki Uniwersytetu Opolskiego /
Diplomarbeiten vom Institut für Kunst der Universität Opole
Scena Letnia Narodowego Centrum Polskiej Piosenki
– bezpłatne koncerty weekendowe /
Sommerbühne des Nationalen Zentrums des polnischen
Liedes – kostenlose Konzerte am Wochenende
Lato Filmów / Film-Sommer
Logografowie – międzynarodowe rezydencje artystyczne /
Logografen, Internationale Künstler-Residenzen
Rynek / Marktplatz
Kino pod Gwiazdami – bezpłatne projekcje filmów /
Freiluftkino (Eintritt frei)
Scena Letnia Narodowego Centrum Polskiej Piosenki
– bezpłatne koncerty weekendowe /
Sommerbühne des Nationalen Zentrums des polnischen
Liedes – kostenlose Konzerte am Wochenende
Amfiteatr Narodowego Centrum Polskiej Piosenki (w wybrane
wakacyjne piątki) / Amphitheater des Nationalen Zentrums
des polnischen Liedes (an ausgewählten Freitagen im Juli)
Rynek / Marktplatz
Bajkowe Wakacje – niedzielne projekcje bajek /
Märchenhafte Ferien – Zeichentrickfilm-Vorführungen
Kino pod Gwiazdami – bezpłatne projekcje filmów /
Freiluftkino (Eintritt frei)
Amfiteatr Narodowego Centrum Polskiej Piosenki
(w wybrane niedziele) / Amphitheater des Nationalen Zentrums
des polnischen Liedes (an ausgewählten Sonntagen)
(w wybrane wakacyjne piątki) / Amphitheater des Nationalen Zentrums
des polnischen Liedes (an ausgewählten Freitagen im August)
Joga w Amfiteatrze – niedzielne spotkania z jogą /
Sonntagsjoga im Amphitheater
Bajkowe Wakacje – niedzielne projekcje bajek /
Märchenhafte Ferien – Zeichentrickfilm-Vorführungen
Taras Amfiteatru Narodowego Centrum Piosenki Polskiej / Terrasse
des Amphitheaters, Nationales Zentrum des polnischen Liedes
(wybrana niedziela lipca) / Terrasse des Amphitheaters, Nationales
Zentrum des polnischen Liedes (an einem Juli-Sonntag)
Piknik Rodzinny nad Odrą / Familien-Picknick an der Oder
Park Nadodrzański / Park an der Oder
Bieg Opolski / Opole-Lauf
Wyspa Bolko / Bolko-Insel
Mistrzostwa Polski w Koszykówce Ulicznej 3x3 /
Polen-Meisterschaften im Streetball 3x3
(wybrane niedziele) / Amphitheater des Nationalen Zentrums
des polnischen Liedes (an ausgewählten Sonntagen)
Joga w Amfiteatrze – niedzielne spotkania z jogą /
Sonntagsjoga im Amphitheater
Taras Amfiteatru Narodowego Centrum Polskiej Piosenki / Terrasse
des Amphitheaters, Nationales Zentrum des polnischen Liedes
(wybrana niedziela sierpnia) / Terrasse des Amphitheaters, Nationales
Zentrum des polnischen Liedes (an einem August-Sonntag)
Plac Kopernika / Kopernikus-Platz
Festiwal Śląskie Lato Muzyczne /
Festival Schlesischer Musiksommer
„Eco Silesia Cup” – Turniej plażowej piłki siatkowej /
„Eco Silesia Cup“ - Turnier im Beach-Volleyball
Rynek / Marktplatz
Kąpielisko „Silesia“ / Schwimmbad „Silesia“
Bezpiecznie nad wodą / Sicher am Wasser
Basen Letni „Błękitna Fala” / Sommerbad „Błękitna Fala“
sierpień / august
Niedzielne Koncerty Promenadowe /
Sonntägliche Promenaden-Konzerte
Festiwal Opolskich Smaków / Festival Oppelner Kulinarien
Finał Karolinka Cup – skoki przez przeszkody /
Finale des Karolinka Cup – Springreiten
LKJ „Ostroga” / Reitklub LKJ „Ostroga“
Turniej „Pożegnanie Lata z Odrą Opole”
– turniej piłkarski dla mieszkańców Opola /
„Verabschiedung des Sommers mit dem Klub Odra Opole“
– Fußballturnier für die Einwohner von Opole
Centrum Sportu / Sportzentrum
wrzesień / september
29
listopad / november
Dni Xaverianum – dni kultury studenckiej /
Xaverianum-Tage – Studentische Kultur-Tage
Opolska Jesień Literacka / Literarischer Herbst Opole
Jarmark Franciszkański / Franziskaner-Jahrmarkt
World Press Photo
Salon Jesienny / Herbst-Salon
„Kids&Fun” – Targi zabawek i artykułów dla dzieci /
„Kids&Fun “ – Messe für Spielzeug und Kinder-Artikel
Festiwal Muzyczny w „W oparach dźwięku” /
Musikfestival „Im Klangschleier“
Europejski Dzień bez Samochodu /
Europäischer Autofreier Tag
październik / oktober
Międzynarodowy Otwarty Puchar Polski Taekwondo
– Polish Open Cup /
Internationaler Offener Taekwondo Cup
Nocne pływanie długodystansowe o Puchar Dyrektora MOSiR /
Nächtliches Langstreckenschwimmen um den Pokal
vom Direktor des Sportzentrums MOSiR
Festiwal Filmowy „Opolskie Lamy” /
Filmfestival „Oppelner Lamas“
Kryta Pływalnia „Akwarium” / Schwimmhalle „Akwarium“
Międzynarodowy Festiwal Perkusyjny „Drum Fest” /
Internationales Percussion-Festival „Drum Fest “
Rodzinny Bieg Niepodległości /
Familienlauf am Tag der Unabhängigkeit
Salon Jesienny / Herbst-Salon
Miejski Stadion Lekkoatletyczny / Städtisches Leichtathletik-Stadion
grudzień / dezember
Ars Polonia Biennale / Biennale Ars Polonia
Opole Photography Festival / Fotografie-Festival Opole
„OpolFest” – Festiwal Piwa, Wina i Sera /
„OpolFest“ – Festival für Bier, Wein und Käse
Turniej Challenger Karate / Karate Challenger-Turnier
Warsztaty Recytatorskie oraz Ogólnopolski Turniej Sztuki
Recytatorskiej, Klub Zapalonej Świecy /
Rezitations-Workshops und Polenweites Turnier für
Rezitationskunst, Klub der Angezündeten Kerze
Miejski Dom Kultury / Städtisches Kulturhaus
Jarmark Bożonarodzeniowy / Weihnachtsmarkt
Rynek / Marktplatz
Mikołajki na Lodzie / Nikolaus auf dem Eis
Grand Prix Miast Partnerskich w Pływaniu /
Schwimm-Grand Prix der Partnerstädte
Kryta Pływalnia „Wodna Nuta” /
Lodowisko „Toropol” / Eislaufbahn „Toropol“
Schwimmhalle „Wodna Nuta“
Rynek / Marktplatz
Opolska Liga Koszykówki Amatorów /
Oppelner Basketball-Liga der Amateure
Sala II Liceum Ogólnokształcącego /
Sporthalle der II. Allgemeinbildenden Oberschule
Podbiegi – Powszechne Opolan Deptanie-Bieganie /
„Podbiegi“ – Volkslauf
Halloween na lodzie / Halloween on Ice
Lodowisko „Toropol” / Eislaufbahn „Toropol“
Miejski Sylwester pod Ratuszem /
Silvesterparty am Rathaus
UWAGA! Lokalizacja i terminy wydarzeń wskazanych
w kalendarium może ulec zmianie lub uzupełnieniu.
Aktualne i szczegółowe informacje dostępne na stronie:
opole.pl/wydarzenia
ACHTUNG! Achtung! Für die im Kalender aufgeführten Veranstaltungen können sich Orte und Termine ändern. Auf folgender Seite finden Sie aktuelle und detaillierte Informationen:
opole.pl/wydarzenia
30
Informator
miejski/
Stadtinfo
hotele / hotels
MMMM
Piano – Restaurant & Pub
ul. Barlickiego 21
tel. (+48) 77 550 33 01
pianohotel.com.pl
DeSilva Premium Opole
ul. Powolnego 10
tel. (+48) 77 54 07 000
desilva.pl
Villa Park
ul. Czogały 1
tel. (+48) 77 45 63 508
villapark.opole.pl
MMM
Festival
ul. Oleska 86
tel. (+48) 77 42 75 555
festival.com.pl
Mercure
ul. Krakowska 57/59
tel. (+48) 77 45 18 100
accorhotels.com/pl
Piast
ul. Piastowska 1
tel. (+48) 77 45 49 710
hotel-piast.com
Starka
ul. Ostrówek 19
tel. (+48) 77 41 13 501
hotel-starka.pl
Szara Willa
ul. Oleska 11
tel. (+48) 77 44 14 570
szarawilla.pl/pokoje
Weneda
ul. 1 Maja 77
tel. (+48) 77 44 21 000
hotelweneda.opole.pl
Zaodrze
ul. Spychalskiego 25
tel. (+48) 77 45 15 218
hotel-zaodrze.pl
Pod Złotą Koroną
ul. Oświęcimska 136
tel. (+48) 77 456 20 52
zlota-korona.com.pl
Best Western
ul. Waryńskiego 17
tel. (+48) 77 551 61 50
bwopole.pl
Kamienica
pl. Kopernika 14
tel. (+48) 77 54 66 196
hotelkamienica.com.pl
MM
Europa
ul. Dworska 2
tel. (+48) 77 47 40 048
restauracja-europa.opole.pl
M
Zacisze
ul. Grunwaldzka 28
tel. (+48) 77 45 39 553
hotel-zacisze.opole.pl
hostele,
schroniska /
hostels,
jugendherbergen
Hotelik Błękitna Róża
pl. Róż 4
tel. (+48) 500 204017
blekitnaroza.pl
Oaza Noclegi
ul. Oleska 117
tel. (+48) 602 712 045
oaza.opole.pl
Hostel Bartek
ul. Wielkopolska 12A
tel. (+48) 500 217 399
hostelbartek.pl
Szkolne Schronisko
Młodzieżowe /
Schul-Jugendherberge
„Niezapominajka”
ul. Torowa 7
tel. (+48) 454 28 55
zpo.opole.pl
restauracje /
restaurants
Piano – Restaurant & Pub
ul. Barlickiego 21
tel. (+48) 77 550 33 01
pianohotel.com.pl
Cafe Dolce Vita
ul. Krakowska 33
tel. (+48) 77 441 78 07
dolcevita.opole.pl
Pub Maska-Laboratorium
Rynek 4
tel. (+48) 77 453 92 67
pubmaska.pl
Kubryk
Rynek 32
tel. (+48) 66 801 2577
pomidor.opole.pl
Pomidor
ul. Sosnkowskiego 4b lok. 5,
Armii Krajowej (ZWM)
tel. (+48) 77 455 16 58
pomidor.opole.pl
Czardasz
ul. Katowicka 55
tel. (+48) 77 453 96 45
pl-pl.facebook.com/
Restauracja.Czardasz
Hotel i Restauracja Da Enzo
ul. Sosnkowkiego 4a/8
tel. (+48) 77 457 98 46
enzo.opole.pl
Don Camillo
ul. Powstańców Śląskich 9
tel. (+48) 77 443 25 06
doncamillo.opole.pl
Gastrofaza
ul. 1 Maja 20/1
tel. (+48) 502 127 795
bargastrofaza.pl
Gastromar Kompleksowe
Usługi Gastronomiczne /
Gastronomie-KomplettLeistungen
ul. Skautów Opolskich 13
tel. (+48) 502 127 795
gastromar.pl
Starka
ul. Ostrówek 19
tel. (+48) 77 453 12 14
restauracjastarka.pl
Piramida Steakhouse
ul. Barlickiego 2a
tel. (+48) 77 441 62 21
piramida-steakhouse.pl
Villa Park
ul. Czogały 1
tel. (+48) 77 456 35 08
villapark.opole.pl
Złota Nić
ul. Koraszewskiego 13
tel. (+48) 77 401 30 90
zlotanic.pl
Aquarele
ul. Wrocławska 109
tel. (+48) 604 420 675
aquarele.pl
Impresja
ul. Ozimska 9-11
tel. (+48) 504 875 123
Quchnia
ul. Oleska 14
tel. (+48) 519 195 199
quchnia.com
Kofeina 2.0
pl. Teatralny 12
tel. (+48) 698 981 804
akademiakofeiny.tumblr.com
Hamburg
ul. Kołłątaja 16a
tel. (+48) 570 281 570
hamburg.opole.pl
Rzymskie Wakacje
ul. Piastowska 16
tel. (+48) 77 441 42 42
rzymskiewakacje.opole.pl
Naleśnikarnia Grabówka
ul. Mozarta 2
grabowkanalesniki.pl
Pożegnanie z Afryką
ul. Książat Opolskich 22
tel. (+48) 077 456 56 85
pozegnanie.com
Manekin
pl. Wolności 7/8
tel. (+48) 77 402 16 59
manekin.pl/opole.html
Bar Pierożek
ul. Kołłątaja 6/2
tel. (+48) 77 453 66 65
barpierozek.com
Venezia
ul. Szpitalna 13
tel. (+48) 77 447 23 00
szpitalna13.pl
Inspiracje
ul. Kępska 8
tel. (+48) 603 780 000
restauracjainspiracje.pl
Kaiseki
ul. Ozimska 4
tel. (+48) 77 44 19 100
kaiseki.pl
Kim Lan
– Restauracja Orientalna /
Orientalisches Restaurant
ul. Krakowska 11-13
tel. (+48) 77 454 54 65
Trattoria Antica
ul. św. Wojciecha 7
tel. (+48) 516 516 512
antica.opole.pl
Don Vito
ul. Piastowska 1
tel. (+48) (77) 453 10 06
don-vito.pl
Pizza Hut
pl. Wolności 6
tel. (+48) (77) 454 46 97
Alter Ego
ul. Szpitalna 4
tel. (+48) 531 666 504
alterego.opole.pl
Restauracja u Mnicha
ul. Czecha 33
tel. (+48) 32 286 79 55
umnicha.pl
Pizzeria Oregano
ul. Sosnkowskiego 4a-19
tel. (+48) 77 40 30 370
pizzeriaoregano.opole.pl
Festivalowa
ul. Kościuszki 3
tel. (+48) 77 454 00 74
festivalowa.pl
4 Bas
ul. Książąt Opolskich 2-6
tel. (+48) 77 442 42 51
4bas.pl
Dworek Artystyczny /
(Künstlerischer Hof)
Tadeusza Pabisiaka
ul. Studzienna 1
tel. (+48) 607 410 054
dworek-opole.pl
Kubryk – Tawerna
Podróżników /
Taverne für Reisende
Rynek 32
tel. (+48) 696 482 132
kubryk.opole.pl
Enzo
ul. Sosnkowskiego 4A/8
tel. (+48) 77 457 98 46
enzo.opole.pl
Karczma U Karola Malajki
ul. Wrocławska 174
tel. (+48) 77 457 55 44
Naleśnikarnia Calypso
ul. Ozimska 34
tel. (+48) 77 546 73 28
Restauracja „Piętro 5”
ul. Ozimska 25
tel. (+48) 77 441 26 65
Restauracja Karafka
ul. Ściegiennego 3
tel. (+48) 77 474 88 55
Restauracja Shang-Hai
ul. Kołłątaja 4
tel. (+48) 77 454 43 26
shanghai.opole.pl
Restauracja Sphinx
ul. Kościuszki 3/3
tel. (+48) 77 453 63 07
sphinx.pl
kawiarnie / cafés
Pod Arkadami
Rynek 26
tel. (+48) 077 454 85 52
podarkadami.pl
Laba
ul. Spacerowa 16
tel. (+48) 509 270 344
laba-opole.pl
Lodziarnia Sopelek
ul. 1 Maja 149b
tel. (+48) 604 505 320
sopelek.com.pl
Press Cafe Radiowa
ul. Strzelców Bytomskich 8
tel. (+48) 77 40 13 150
radiowa.opole.pl
Cafe&Wine
Plac Kopernika 15
tel. (+48) 690 009 798
pl-pl.facebook.com/
lepetitopole
Cafe Dolce Vita
ul. Krakowska 33
tel. (+48) (77) 441 78 07
dolcevita.opole.pl
Pauza
ul. Ozimska 19b
pl-pl.facebook.com/
pauzaopole
31
Coffee Cat
ul. Oleska 14
tel. (+48) 604 456 640
facebook.com/
pages/Coffee Cat/
169391516445084
Coffeemoment
ul. Koraszewskiego 14
tel. (+48) 77 453 64 81
coffeemoment.pl
Klubokawiarnia a propos
ul. Szpitalna 17b
apropos.opole.pl
Kawiarnia Lwowska
ul. Spychalskiego 1
tel. (+48) 77 445 93 81
pl-pl.facebook.com/
lwowska.opole
centra handlowe /
einkaufszentren
Solaris Center
pl. Kopernika 16
tel. (+48) 77 448 57 00
solariscenter.pl
Karolinka
ul. Wrocławska 152/154
tel. (+48) 77 462 48 02
ch-karolinka.pl
Galeria Opolanin
pl. Teatralny 13
tel. (+48) 77 453 76 35
galeria-opolanin.pl
Turawa Park
ul. Dębowa 1
tel. (+48) (77) 410 90 98
turawa-park.com
targowiska
miejskie /
städtischer
marktplatz
Centruś. ZUH. Targowisko
miejskie / Städtischer
Marktplatz
ul. Reymonta 21
tel. (+48) 77 454 14 71
32
kina / kinos
muzea / museen
Helios Opole
pl. Kopernika 17
tel. (+48) 77 402 50 30
helios.pl/17,Opole/
StronaGlowna/
Kino Meduza
ul. Wojska Polskiego 2-4/82
opolskielamy.pl/struktura/
sekcja/174/
Młodzieżowy Dom Kultury /
Jugend-Kulturzentrum
Kino Studio
tel. (+48) 77 454 27 14
mdk.opole.pl
Muzeum Śląska Opolskiego /
Museum für das Oppelner
Schlesien
ul. św. Wojciecha 13
tel. (+48) (77) 453 66 77
muzeum.opole.pl
Muzeum Wsi Opolskiej
w Opolu / Museumsdorf
für das Oppelner Land
ul. Wrocławska 174
tel. (+48) 77 457 23 49
muzeumwsiopolskiej.pl
Muzeum Diecezjalne
w Opolu /
Diözesanmuseum Opole
ul. Kardynała Kominka 1a
tel. (+48) 77 456 60 15
muzeum.diecezja.opole.pl
Centralne Muzeum
Jeńców Wojennych
ul. Minorytów 3
tel. (+48) 77 453 78 72
Muzeum Politechniki
Opolskiej i lamp
rentgenowskich / Museum
für die Technische
Hochschule Opole und
Röntgenlampen
ul. Prószkowska 76
tel. (+48) 514 638 097
muzeum.po.opole.pl
Muzeum Uniwersytetu
Opolskiego / Museum der
Universität Opole
pl. Kopernika 11
tel. (+48) 77 541 5950,
wew. 5150
muzeum.uni.opole.pl
teatry / theater
Opolski Teatr
Lalki i Aktora
im. Alojzego Smolki
ul. Kośnego 2a
tel. (+48) 77/ 454 23 36
teatrlalki.opole.pl
Teatr im. Jana
Kochanowskiego
pl. Teatralny 12
tel. (+48) 77 453 90 82
teatropole.pl
Teatr Eko Studio
ul. Armii Krajowej 4
tel. (+48) 0 694 956 06
teatrekostudio.art.pl
Teatr Jednego Wiersza
ul. Targowa 12
tel. (+48) 77 454 27 14
tjw.art.pl
filharmonia /
philharmonie
Filharmonia Opolska
im. Józefa Elsnera
ul. Krakowska 24
tel. (+48) 77 442 32 70
filharmonia.opole.pl
galerie / galerien
Galeria Sztuki Współczesnej
pl. Teatralny 12
tel. (+48) 77 402 51 34
galeriaopole.pl
Galeria Sztuki Autor
Rynek 10
tel. (+48) 77 454 33 53
Galeria Studzienna
ul. Studzienna 3
tel. (+48) 77 423 19 70
brzozowski.pl
Piwnica Artystyczna
Miejski Ośrodek Kultury /
Künstlerischer Keller
– Städtisches Kulturzentrum
ul. Piastowska 14a
tel. (+48) 77 451 35 75
Galeria im. J. Cybisa
ul. Ozimska 10
tel. (+48) 77 454 26 22
Galeria ZPAP
ul. Krakowska 1
tel. (+48) 77 454 91 56
zpap.opole.pl
dyskoteki, kluby,
puby / diskos,
klubs, pubs
Piwiarnia Warka
ul. Książąt Opolskich 2-6
tel. (+48) 77 441 08 40
piwiarniawarka.opole.pl
Pub Szara Willa
ul. Oleska 11
tel. (+48) 77 441 45 73
szarawilla.pl/pub
Melon Pub
Mały Rynek 17
tel. (+48) 503 068 085
melon-pub.pl
Pub Laboratorium
Rynek 4-6
tel. (+48) 77 453 92 67
Aqarium music Club
ul. Franciszkańska 1
tel. (+48) 77 4410872
aqarium.opole.pl
Pub Studio 13
ul. Szpitalna 13
tel. (+48) 77 4472300
szpitalna13.pl
Highlander Pub
ul. Szpitalna 3
tel. (+48) 77 456 55 28
pl-pl.facebook.com/
highlander.klub
Klub u Papy Musioła
ul. Zamkowa 4
tel. (+48) 512 245 071
pl-pl.facebook.com/
klubupapymusiola
Press Cafe Radiowa
tel. (+48) 77 401 31 50
radiowa.opole.pl
Drake Club
ul. Grunwaldzka 42
tel. (+48) 77 454 92 44
drakeclub.pl
Football Pub
ul. Grota Roweckiego 2a-2b
tel. (+48) 77 44 212 79
footballpub.opole.pl
Ludova Bar
Mały Rynek 18
tel. (+48) 77 442 70 76
pl-pl.facebook.com/ludovabar
BIG BEN
ul. Luboszycka 11
tel. (+48) 880 555 050
pl-pl.facebook.com/
BIG.BEN.Opole
Senso Dance Club
tel. (+48) 600 722 535
sensoclub.pl
K60 Party Club
tel. (+48) 605 438 743
facebook.com/
pages/K60-Party-Club/
1449103708686874
Cina Club
ul. Katowicka 55
tel. (+48) 694 705 070
facebook.com/
CinaClub
Zebra Club
ul. Chabrów 31
tel. (+48) 77 458 12 34
zebra.opole.pl
Metro Club
ul. Niemodlińska 37
tel. (+48) 77 411 80 00
pl-pl.facebook.com/
METRO.CLUB.OPOLE
Centrum Rozrywki Kubatura
ul. Oleska 102
tel. (+48) 603 224 000
centrumkubatura.pl
Młodzieżowy Dom Kultury
tel. (+48) 77 454 27 14
mdk.opole.pl
Studenckie Centrum Kultury
ul. Katowicka 95
sck.uni.opole.pl
inne / sonstiges
Park Linowy KanYon
ul. Korfantego
tel. (+48) 799 189 189
kanyon.pl
Kryta Pływalnia Wodna Nuta
ul. Prószkowska 96
tel. (+48) 77 543 36 50
mosir.opole.pl/obiekt/
kryta-plywalnia-wodna-nuta/
Lodowisko Toropol
ul. Barlickiego 13
tel. (+48) 77 454 48 00
pl-pl.facebook.com/
pages/TOROPOL/
278452982167621
Centrum Sportu
ul. Wandy Rutkiewicz 10
tel. (+48) 77 543 01 35
mosir.opole.pl/obiekt/
kompleks-boisk-centrumsportu/
punkty informacji
turystycznej /
Touristinformationspunkte
Miejska Informacja
Turystyczna / Städtische
Touristinformation
Rynek 23
tel. (+48) 77 45 11 987
opole.pl
Opolskie Centrum
Informacji Turystycznej /
Oppelner Zentrum
für Touristinformation
ul. Żeromskiego 3
tel. (+48) 77 4412521
visitopolskie.pl
Krzysztof Adamski
tel. (+48) 607 080 795
Magdalena
Torowska-Michalak
(j. angielski/Englisch,
j. hiszpański/Spanisch)
tel. (+48) 696 667 255
autobusy / busse
apteki / apotheken
mzk.opole.pl/
Apteka „Na dobre i na złe”
ul. Krakowska 44
tel. (+48) 77 423 05 00
Apteka „Aleja Witosa”
ul. Tarnopolska 2
tel. (+48) 77 441 88 08
Apteka „Ozimska”
ul. Ozimska 19
tel. (+48) 77 423 23 45
Apteka „Niemodlińska”
ul. Niemodlińska 54
tel. (+48) 77 457 58 98
Apteka „Na Rondzie”
ul. Książąt Opolskich 48
tel. (+48) 77 453 01 78
biblioteki /
bibliotheken
Miejska Biblioteka Publiczna
ul. Minorytów 4
tel. (+48)774548030
mbp.opole.pl
przewodnicy
miejscy /
stadtführer
Tomasz Kandziora
tel. (+48) 662410002
Irena Krasicka
tel. (+48) 606 488 620
Henryk Mielcarz
tel. (+48) 608 014 306
Bartosz Ostrowski
tel. (+48) 693 721 960
Korneliusz Paweł Pszczyński
(j. niemiecki/Deutsch)
tel. (+48) 511 818 612
Stanisława Nina Bober
tel. (+48) 507 167 189
Bohdan Gołąbek
tel. (+48) 608 807 019
Piotr Mielec
tel. (+48) 77 44 12 521
Agnieszka Skrzypulec
tel. (+48) 661 917 410
Marek Więckiewicz
tel. (+48) 506 055 986
zoo
33
stacje rowerów
miejskich /
city-bike
ausleihstationen
Opole Bike/Nextbike
tel. (+48) 22 382 13 12
nextbike.pl
DW423
Konwalii
Wrocławska
Pętla Autobusowa – Dambonia
Niemodlińska – Spychalskiego
Spychalskiego – Wrocławska
RONDO
Chabrów – Agawa
Politechnika – Sosnkowskiego
Sosnkowskiego – Skautów Op.
Ozimska – Piotrkowska
Uniwersytet – Ozimska
Plac Wolności
Dworzec Główny PKP
Wyspa Pasieka
Kampus – Prószkowska
C.H. Karolinka
Bike
Wypożyczalnia rowerów
Fahrradverleih
ul. Rzeszowska 3
tel. (+48) 77 455 19 22
www.bikeopole.pl
Ogród Zoologiczny Opole
Wyspa Bolko
ul. Spacerowa 10
tel. (+48) 77 456 42 67
zoo.opole.pl
rejsy po odrze /
Oder-Schifffahrten
taksówki / taxi
Przystań statku „Opolanin” /
Schiffsanlegestelle
„Opolanin“
Halo Radio Taxi Bis
tel. (+48) 510 196 400
tel. (+48) 77 455 07 31
Odra Radio Taxi
tel. (+48) 77 196 66
Radio Taxi Opolanie
tel. (+48) 77 196 21
Halo ZTP Taxi
tel. (+48) 77 196 22
Radio Taxi 19191
tel. (+48) 77 191 91
numery alarmowe /
notfallnummern
POLICJA / POLIZEI
tel. 997
STRAŻ POŻARNA / FEUERWEHR
tel. 998
POGOTOWIE RATUNKOWE /
NOTRUF
tel. 999

Spis treści / Inhalt

Transcription

Similar documents

Helsinki-Kouvola-Mikkeli-Savonlinna-Jyväskylä

Du bist immer gern gesehen!

Nr. 10 - Hamburger Wochenblatt

Ergebnisse der 206.VARIA-AUKTION

Dear Friends and Beer Aficionados all over the world! (auf Deutsch

Content INTRODUCTION INTRODUCTION TRICITY GDAŃSK