r - Notes du mont Royal

Transcription

r - Notes du mont Royal
Notes du mont Royal
www.notesdumontroyal.com
쐰
Ceci est une œuvre tombée dans le
domaine public, et hébergée sur « Notes du mont Royal » dans le cadre d’un
exposé gratuit sur la littérature.
SOURCE DES IMAGES
Google Livres
IAMBAIXOT XAAKIAEHS'
1TEPIBIOY IIY0ArOPIKOY
' A o r o i
.
IAIVIBLICHI C H A L C I D E N S I S
EX C O E L E - S Y R I A
DE VITA PYTHAGORICA
L I B E R
GRAECE
ET
r
LATTNE.
TEXTUM POST LUDOLPHUM KU8TERUM AD FIDEM CDD.
MSS. R E C O G N O V I T , ULRICI OBRECHTI INTERFRETATIONEM
L A T I N A M FASSIM M U T A V I T , K U S T E R I ALIORUMQUE
ANIMADTERSIONIBUS A D I E C I T SUAS
M. THEOPHILUS KIESSLING
«CROXAB
IFI9COrAI.II
CI2IIIII
CONRECTOR.
ACCEDUNT
A
FRAETER
PORPHYRIUM
DE VITA
PYTHAGORAE
C U M N O T I S LUCAE HOLSTENII E T CONRADI R I T T E R S H U S I I ,
I T B M Q O E ANONTMUM A F U D FHOTIUM D E T I T A FYTHAGORAE,
V A R I A E LECTIONES I N IAMBLICHI LIBRUM TERTIUM n E P I
THE K O I N H S MABHMATIKHS E n i l T H M H I ,
E T QUARTUM
* IIEPI T H J NIKOMAXOT APIBMHTIKHS E I S A T f l r H S ,
E CODICE CIS5ENSI ENOTATAE.
'
#-' :
VARS
POSTERIOR,
L I P S I A E , MDCCC.KVJ.
B V M T I H U »
T,
C.
G.
V O GE LI
V.
r
n O P $ T P I O T
OIAOSOOOT,
TOT
M A
A
KAI
X
O
T,
H B A 2 I A E . f i 2,
HY0ATOPOY
BIOX
P O R P H Y R I I
PHILOSOPHI,
SIVI
M
A
VITA
L
C
H
I,
PYTHAGORAE
L I B E R.
Q0M
L.
VERStONE
ET
NOTIS
H O L S T E N I I .
/s*
|VW^«
\ > v * * $>.
Tom. II. P. II.
nopiirpior
HEPI
B I 0 T
n
TOT
T & A r
A o r o z.
O P A
1
^tvpirpavstTat *) pttv Sr/ naQa roig nXsieroig
(3) MvneaQ%oy ysysvrjOxrai naig ' nsQt Si rov ysvovg rov MvrjeaQprov SiansrpravrjTat. ot usv
yctQ Sdpaov avrov slvai rpaei. KXsdv&ng 8$
sv TOJ nsptnxa rav ptv&txojv, SVQOV, *) ex TvQOV rrjg JivQiag. 6troStiag St) xaraXa/3ovarjg
rovg Saptiovg, nQOOnXsveavra TOV Mvr/6aQ%ov
xar iptnoQidv ptsrd eirov TTJ vrjOa, xai dno—
Soptsvov, Ttptnxrrjvat noXtrsia. IIvxrayoQOv S*
1) Svjupcovttccu lliv Srjl
Principium operis mutilum
esse quis non v i d e t , cum Pythagorae iioruen nuspiam
compareat? puto prooemium operis desiderari, ad
cuius iinem liaec verba referenda.
2 ) ex TVQOV]
Ita Testitui pro Iluqqov et niitjQav vocibus nihili.
Similis quoque error Nuni. 10. v b i
IIvrjj}U/or pro TVQQTJVOV ante legebatur.
Et ecce. tibi
praeter Diogenem Laertium, Dionysium Halic. et
Plutarclium, testes iide dignos, Clementem Alex. v.
Strom. Euseb. Praepar. 10. cap. 4 . et Theodoret. 1.
Therap. Tiiv Si Ilv&aySnav 'Aoior6stroi xai 'Aolota(jz0t
xai QtonojtrtOi Tvuqtjvov tlvat qauiv. 6 Si Ktur&tjf TiiniQv
P OR P H YR I I
DE,
V I T A P Y T H A G O R A E
L I B E R.
v^onsentiens quidem ea plurimorum est opin i o , Pythagoram Mnesarchi filium fuisse:
at de Mnesarchi genere non omnibus convenit. Nonnulli enim Samium eum fuisse
afnrmant. Cleanthes vero libro v. Rerum
Fabulosarum Syrum fuisse prodidit, ex Tyro
Syriae vrbe. Sed fame magna exorta in
Samo, Mnesarchum mercaturae causa a p pulisse ad insulam, et praemii loco ciuitate
donatum fuisse. Pythagoram autem, cui a
oropa&t. Vbi ex Neanthe adduci vides, quae noster ex
Cleanthe citat: ita apud alios quoque vtriusque nomen
ivallal; poni obseruo. Nam quod Aristophanis Schol.
ad Equites ex Cleanthe refert de tribus ciuitatibus,
quae Themistocli frumentum, vinum, et obsonium
praebuerunt, id Neanthis Cvziceni anctoritate affirmat
Flutarchus in Themistocle. Nihil tamen hic pronuntiare ausim: cum et infra noster Neanthis testimonio
vtatur; Cleanthis autent fiv&xd Athenaeus lib. 13.
laudet.
Aa
4
PORPHYRIUS
ix naiSav sig nocQav ud\rn6tv bvrog 3 ) svcpvovg,
(4) TOV Mv)'i6agxov anayaysiv OVTOV sig Tvgov.
ixst Ss TOtg XaXSaiotg 6v6Tavta,
USTUOXSIV
Tovrav inntXsiov liotrjoai. sitavsX&ovTa S' sig
TtjV Taviav svrsvxrsv rbv lTvitayogav itgooTOv
fiiv *) 0sgsxvSr/ va Svgia 6utXr\6at' Ssvtsgov
S' 'EguoSduavrt xa KgsocpvXia, iv Ed/uco rjSrj
a yngdoxovxt.
Akyst Si 6 KXsdv&ng dXXovg slvat, ot TOV Jtaxsga aiiTov Tvggr/vbv dxocpaivovtat, TCOV tt)v Arjuvov ditotxnodvTcov.
svTsvitev Si xard itgb£tv sig Sduov
iX&ovta
xara/islvat,
xal aOTov ysvso&at. itXkovrog Si
(5) TQvMvr/Oagxov sig tr/v TraXiav, ovfixXsvQavxa
X) evqivovg')
Ingenii praestantiam eiqrvtav Plato, caeterique proprie dixeTe: eaque praeditum evqivij: -vtaqvtar,
et dosvij, qui cadem destituitur. Plato praeclare vtrum*que explicat v. Polit. "Aga oviug 1'J.eyes tov piv evqtvij
jipdc tt livai, tdv Si aqrvrj, ev c/, 6 -uiv gqSiug ti pav&dvot,
6 5i xalenus'
xai 6 uiv ano pgayelas ua&qoeus eni nolv
ivgrjTiKOg etaj, ob eua&iv' 6 Si jroiiijc pa&r)aeus ivyuv xai
(iilirrjS, ut)5' a epa&e uu£ono, etc. Stoici definiebant
tvqrvtav Ijw ix wvaeus, fj ix xataaxevijs,
olxelav jtpdc,
&getr)v, xaS* rjv evavultpttot agetrjs eiai ttveg. Hinc Plu»
tarckus Symp. lib. IX. q. 14- aniraam 8i evqrvtuv facile.
ad reTum coelestium recordationem et amorem concitari ait. Herodotus de Hoinero: 'Eiiga tbv naiSa ovta
awetdv xai xdgta evqrvea. Ibid. <I'vatv aya&ip vocat; v t •
Zeno in Epist. ad Antig. qbatv evyevij: quem locum v i dere operae pretium est. D e Sociate Porpliyrii verba
sunt apud Theodor. Ser. i/ Aff. Gr. elvai avtiv ngis ovSiv aqvu.
Sed de aqvta vid. Epictet. cap. 63. et Simplicium: et imprimis Arrianuni lih. 3. cap; 6. vbi
Soxtuaorqgiov tuv evqvuv xai aqvuv ex Rufo ponic Gellius Hb. XIX. cap. 9. Asiaticum adolesccntem ait fuisse
ad rem musicam facili ingenio ac lubenti.
Apuleius in
Fitirid. de Pyihagora: Vir ingenio ingenti, ac prafecto
DE
YITA
PXTHAGORAE.
5
pueris ingenium ad omnes disciplinas aptis|imum inerat, Tyrum postea a Mnesarcho
fuisse abductum, et Chaldaeis ^bidem* commendatum, quorujn doctrina imbui in prbmis cupiebat. Reuersum autem inde in
Ioniam Pythagoram, primum Pherecydi Sy-r
rio sese adiunxisse; deinceps Hermodamanti
Creophylio, qui senex in Samo tum degebat,
lVec tamen deesse scribit Cleantlies, qui patrem eius T y n h e n u m affirment, ex illorum
genere, qui Lemnum incolebant: cumque
negotiorum causa inde in Samum yenisset,
permansisse isthic, ciuemque factum fuisse,'
Mnesarcho autem in Italiam nauigante, Py-,
supra captum hominis cmimi augustior.
E t alibi de Platone : Pueri eius acre in percipiendo ingenium,
Sed haec
potius d£vinc, pars tvuairtiag: de qua infra. H a c e n i m
P y t h a g o r a m et Platoneni maxime valuisse A r n o b i u s
q u o q u e testatur lib. 1 i>. Platonica licet aut
Pythagorica
progenies,
aut horum alicuius, qui acuminis perhihentur
fuisse divini.
4 ) rPeQexvSr/ Tfj> 5VpMj>] E x Syro maris Aegei insula
oriundus fuit, n o n ex Syria orientis prouincia. H i n c
enim gentile S y r u s , inde Syrius. Sexcenties hac in r e
peccatum video apud Clementem Alex. Euseb. de Praep,
T h e o d o r e t u m , Diogenem Lae'rtium, et alios : v b i i n t e r pretes S y r u m semper r e d d u n t .
Apud h u n c Serm. 1.
, G r . Aff. male l e g i t u r , d piv yaq reeqtMvdijg Tvgiog t)v,
ovx'A&t)vaiog. Apud D i o g e n e m quoque Laertiuro vitiose,
iv Siigtf TJJ r,)(jf;>, p r o 2vgot: v t ct apud Suidam v .
tltigtxvSijg. iati Se vqaog pia torv JyvxltiSorv r] 2i>ga, nktjaiov Aijkov. v b i leg. 2vgog, Hic e r r o r l e v i s : principes
tamen erudifOTum in maiorem i n d u x i t : q u i o m n e m
sapientiam ex Syria iij Graeciam delatam h o c a r g u m e n t o
c o n t e n d u n t , quod Pythagoras p r i m u s p h i i o s o p h o r u m
Syro praeceptore fuerit vsus.
O
F O R P H Y R I U S
TOV Hv&ayoQav
viov bvTa xopttSr/,
6cp68ga
ov6av tvSaiptova,
xal TS&' vevtQOV tig avri/v
dnonXtv6at'
xavaXiytc
8' avrov xal
d8tX/povg 8vo, EVVOOTOV xac TvQQtjvbv
nQto/dvTiQovg. AnoXXcovtog 8' iv Tolg nto\
Hv&ayb—
QOV, xai fir/TtQa dvayQacptt nv&aiSa,
dnb—
yovov Ayxaiov,
TOV OIXI6TOV Tt/g Edptov.
TI—
vdg Si 'AnbXXcavog avTOV COTOQITV xal Hv&at—
Sog TCO ybvcp, Xbyca 8i Mvr/6aQX,ov cpr/Olv AnoXXcavtog. TCZV yovv nocr/TcZv TCOV Eapcicav tlntTv
Ttvd'
Hv&ayaoav &*, ov ETTXTS Aii cplXov ArtdXXem
llv&aic, fj XUXXOQ nXtiatoy sysr' Sauitav.
Jtaxoiioat
8' ov pibvov 0tQtxv8ov,
dXXd f )
xai EQpioSapiavTog,
dXXd xac
Ava£tfidvSQov
cpr/otv ovTog.
JovQtg 8' 6 Eapttog iv StvTiQcp
TCOV ojQcav, naZSd T avTOv dvayQacptt AQipcvr/—
6TOV,
xai dtSdexaXbv
cpr/6t ytvio&at /Ir/pto—
XQitov.
TOV S' AQiftvr/6TOV xaTtX&bvT
dnb
Ti/g cpvyr/g, %aXxovv s) dvd&r/fja TCO itQcp zr/g
5 ) aklu xal 'EQUOS. ]
Particulam AXXa rectius tolles.
Cum Hermodamantem iam ante commemorarit vna
cum Fherecyde, quibus nunc Anaximandrum addit,
6) yakxovv avu&rjuu]
Artium et Scientiarum inuenta
olim in columuis cippisque et tabulis aeneis. ad p o steritatis memoriam publice descripta fuisse, non v n o
loco veteres testantur.
Plinius lib. X X X I V . cap. g.
Vsus aeris ad perpetuitatem monumentorum iam pridem
translalus est, tabulis aeneis, in quibus publicae constitutiones inciduntur.
Idem lib. XIII. cap. 11. Publica
monumenta plumbeis voluminibus conjici coepta.
Vetustissimum huius rei cxemplum de Sethi filiis refert
Iosephus, Antiq. Iud. lib. I. qui astrorum scientiam
DE
VITA
PTTHAGORAE.
7
thagoram admodum adolescentulum vna
cum ipso eodem profectum: cumque opibus ea terra maxime floreret, ipsum deinceps naui eam repetiisse. Recenset praeterea duos ipsius fratres, Eunostum, et
T y r r h e n u m , natu maiores. Apollonius autem lib. de Vita Pythagorae, matrem quoque eius prodidit Pythaidem, quae ab Ancaeo Sami conditore genus ducebat. Quin
et idem Apollonius aflirmat, nonnullos eum
reipsa Apollinis et Pythaidis, verbo autem
Mnesarchi filium prodidisse; ideoque Poetam quendam Samium dicere;
PythaXs ex Samiis peperit pulcherrima
Phoeho
Pythagoram,
curam deliciasque
Iouis.
Nec solum Pherecydem audiuisse, sed et
Hermodamanti atque Anaximandro operam
dedisse idem testatur. Duris autem Samius
libro H. Horarum filium illi fuisse scribit
Arimnestum: eoque magistro vsum Democritum. Arimnestum vero jjostliminio ab
exilio reuersum donarium ex aere in Iunoduabus c o l u m n i s , lateritiae a l t e r i , alteri saxeae; i n scripserunt: v t altera d i l u u i o , altera incendio superesset.
Apud Aegyptios testatuf Proclus l i b . I- m
T i m a e u m , p . 3 1 . omnia admirauda ingenii reperta et
praeclare facta columnis incisa ad posteros fuisse
transmissa. Aiyvjttiou; ttai %a ytyovdta Sia tnc- u.fnivns.
dti via ndqtotiv
r) Si pvqp.q Sta ftjs latoqiaq.
avtrj Se
ajtd tSiv attp\Siv, iv ais tivtyqdepovto TOJ naqdSoSa, *ai %a
Oavfiatoc, d£ta %6>v nqayiidtojv, ii tt iv i\qd\taiv, tt %t tv
tbqedtaiv.
Q u i n terrae roarisque situm arnbituroquo
8
PORFHYRtUS
( 6 ) "HQCtg dva&etvae,
TIJV SidfttTQOv e%ov kyyhg
Svo nrvvkeyvy ov iniyQafifia nv iyytyQaftfikvov
TOSS"
'
(7)
Hv&etyoQtoi qtiXoq vlis 'AQlv.viyji6c fi' ave&nxe,
TloXXdg H-evQwv fivi Xoyoic, aofias-
S' dveXovxa 7 ) Stftov TQV AQftovixbv,
8
) TOV xavava OcptTtQtodfttvov i§evsyxstv
TOVTO
xal
vniuersum iisdem insculpsisse «uctor est Apolloniua
Rhodius lib. IV. vexs. 279.
G* dij tot. yoamvs narioory e&cr siotWtat,
KiQfitas, o'ig ivi naoai qSoi xai Titigai' iaatv
'Tyoijs te tQaqptQijs te ntQtl; imveujouevotoiv.
V b i forte rectius yQamovg xiiqdiag legeretur.
Nant
q u o d Scholiastes hoc loco yqdmvg, tobq vdfiovs explicat, id auctoris menti minime conuenire existimo,
Commodius inscriptiones quascunque lapidjbus iucisas
intelligas.
Iamblichus qupque de Mysteriis Aegypc
Sect. I. cap*. 2 . omnia sapientiae inuenta antiquis Mercurii columnis inscripta fuisse refert. Quas cttm Plato
olim et Pythagora* legissent, philosophiam
instituerunt,
Sed nemo melius quam vetus et incognitus auctor
edmirandi operis de diuina sapientia secundum Aegyp t i o s , lib. XIV. cap. 14. Sapientes Babylonii et Ae~
gyptii mentis acumine ad illa supremi mundi abdita pene~
trantes,
animorum conceptus, sicut ipsi oculati testes
sumus, in lapidibus per figuras describebant.
Idemque
in omnibus artibus et scientiis faciebant.
Deinde lapides,
in quibus illa descripta erant, in templis collocabant, et
quasi paginas perlegendas exhibebant, talesque librorum
loco illis erant in vsu. D e Babyloniis quoque Plinius
Jib. VII. cap. 56. Epigenes apud Babylonios D C C X X
annorum obseruationes syderum coetilibus laterculis in~
scriptas docet. Idem quoque mos in Graeciam transiit:
v b i l e g e s , edicta, proscriptiones, foedera, et caetera
publica acta columnis cippisque saxeis, hoc est, ornXaii
xtti xbQJiiaiv inscribebantur; qua de re Harpocration,
Apollonii Scholiastes , caeterique Grammatici veteres
consuleudi. Quin et aeri incisa fuisseiex Platonis Mi-
DE
VITA
PTTHAGORAE.
g
nis aede statuisse, cuius diameter' duorum
fere cubitorum erat', hoc Epigrainmate inscripto:
pii» tulit in lucem multa et praeclara reperta,
Gnatus Arimnestus Pyttutgofae hoc posuiu
Simum verp Harmonicum hoc ipsum sustulisse, et canonem musicum sibimet attribuisse,
noe constat: vbi refert, Talum circumtulisse leges
scripras jV yalxoig yqauumdotc..
Artium quoque et i n gepii monumenta a temporis iniuria simili ratione
vindicasse testatur vetustissima tabula chronologica
Arundelliana, nuper magno bono publico a viris eruditissimis in lucem prolata: tum etiam Hippolyti Portuensis canon Pascbalis, qui eiusdem statuae adscriptus
in Vaticana bibliotheca visitur. Hanno Cartbaginiensis
Libycae circumnauigntionis descriptionera in Saturni
templo posteritati legendam proposuit: nee dubito quin
avuxfrjua illud aere vel marmore fncrit expressum. Romanos quoque fastos consulares , et calendaria diuersa,
tnm vrbis vniuersae iyvoyjoacpiav, cum regionibus, vicis,
v i i s , atque aedificiis o m n i b u s , mannoreis tabulis cippisque spectanda proposuisse, fragmeqta a viris doctis
colleeta testantur. N e quid de legibus X H . tabularum,
et Legis Regiae reliquiis dicam, quae in Cnpitolio spectantur: ea enim legum scribendarum ratio non a R o manis aut Graecis, sed ab ipso D e o Opt. Max. originem ducit: qui legero, digito proprio tapideis tabulis
inscTiptam Hebraeis per Moysen prom ulgauit: et sane
pptime bunc scribcndi modum exprimunt S. literae.
Iob, cap. X I X . v. 24. Quis mihi trihuat, vt scrihantur
sermones mei stylo ferreo , aut. plumhi latnina : vef certa
sculpantur in sitice. D e foederibus quoque tabulis aereis
perscriptis exempla habes 1. Macchab. cap. VIII. v. 2 2 ,
et cap. X V , v. 13.
7) 2X[tav]
Simum Posidoniatem Pythagoricum Iamblichus commemorat: nescio tamen an illi boc tribuend u m , ob reuerentiam, qua praeceptoxerp colebant P y thagorici.
8) vhv XttVOJW ] Mnsicnm scilicet: qnod et In yersione-
• 10
P O R R H Y R I TJS
tvg tStoV '• scvat ptsv ow 9 ) sttvd rdg dvaye' yQafifisvag Gotpiag. 8cd Si vr)v pttav, rjv Siftog v/pstksTO, GvvacpavtG&rjvat xai vdg dXXag
4 rdg sv Tbt dva&rjptaTt ysyQafxptsvag. AXXoc 8'
sx Qsavovg Trjg IIv&dvaxTog, T6 ysvog KQTJGorjg, vibv TrjXavy/j IIv&ayQQOV dvayQacpovOt,
xai xrvyarsQa Mvtav'
oi 8s xai AQtyvdjTtjv'
GJV xai GvyyQafifiaTa Uv&ayoQSta 6co£e6&ai.
(8) Tipcatog 8' iGTOQsi,. TTJV IIv&ayOQOV &vyaTSQce
xai naQ&svov ovGav x o ) r)yst6&at rcov xdQ&svcov sv KQOTCOVC, xai yvvalxa TCOV yvvatxcov.
TTJV Si oixiav
JijptrjTQog isQOv notrJGat jovg
explicationis cansa addidi: nam Laei-tiits testatux Pythagoram canonem vnius chordae inuenisse. Meminit
etiam Nicomachus Iib. I. Enchirid. Harm. pag. 7 9 .
TOV IIv&ayoQixov Ityoudvov xav6vog :. cuius diuisionem
ibidem tradit.
Ea autem regula siue norma est, '
Ommum tonorum rationcs et proportiones continens.
(Juomodo autem a Pythagora inuenta fuerit, vide apud
eundem Nicomachum pag. 6 9 . et Iambl. lib. I. c. 2 6 .
Hunc canonem tanquam xpmjpior in omni harmonica
.disquisitione adhibendum docet Ptolemaeus lib. I .
Harm. cap. 2 . Tb uiv ovv OQyavov lijc 'TOIOUTIJC i<p6Sov
xaXiizat xaviav aQfiovtxbg, anb fijg xotvrjg xttTqyOQiag, xai
TOV xavovi&tv i d i«tc aia&rjotaiv ivdiqvja nQog Ttjv dXi)~
Otiav •jxttQiiXriuuivog. Vbi Scholion Graecum, Kavdiv
tOTL UiTQOV OQ&OTfJTOg TbJV fV Totg IpoqjOtg OVUUtTQUOV.
utTQOV QQ&oirjTog TUV iv tolg trpoqjotg TJQ uoouirorv dtaqjoabrv, al &i<oQovrTai iv X6yotg aQi&u&JV. Ita MS. Codex
Graecorum Musicorum, quem Illustrissimi Card. Harberini instructissima bibliotheca mihi suppeditavit:
vnde etiam i d uov6yogSa instrumenta musica, Panduras vulgo dictas, Pythagorici Kavovag appellabant, teste
Nicomacho 1. 1. p. 6 7 .
9) !JTT« — ffoqptap] SoqtLav Pythagorae et Platonis Schola
proprie vocabat, Ti)r tbtv voqibrv xai ovwg OVTOJV inwiit-
DE VITA PYTHAGORAE.
XI
ac venditasse pro suo. Fuisse autem septem
artes adscriptas: sed vna a Simo sublata,
caeteras quoque, quae donario erant subscriptae, fuisse deletas. Alii ex Theano
Pythanactis filia, genere Cressa, Telaugen
filium, et Myiam filiam Pythagoram suscepisse scribunt: quibus Arignotam nonnulli
a d d u n t : quorum scripta Pythagorica supersunt. Timaeus vero auctor est, Pythagorae filiam, virginem adhuc virginei, mulierem vero muliebris [chori agmen duxisse:
Crotoniatas autem domum illius in Cereris
,
ftrjv, xai p6vrn> Tr)v iv Toiioig xaiouXrnfiv xai yv&atv Trjg
aXrj&tiag.
Promiscue tamen omnis ars et scientia ita
dicitur,- idque auctore etiam H o m e r o , quem Trtv MXTOvixr)v hoc nomine appellasse Hesychius, Suidas, aliique obseruant.
Quemadmodum etiam ooqttaTrfi, quiv i s artifex.
Hic. artes liberales hoc nomine intelligi
ex adiuncto numero septenario apparet.
10) ijytiaah» Ttov TTao&tvmv ]
Iamblichus idem refert
lib. I. cap. 3 0 . rrjuavra 8$ Tr)v ytvvrpriioav aviot
ijvyaTtqa, ptiit TaiiTa 8i Mivtavi xw KQOIOU luin. avvoixr)oaaav,
ayayiiv .oviotg, oxsis itaQ&ivov uiv ovaav rjysioaai i&v
yoootv, ywaixa 8i yivouivw jrpdirjv rtQoaiivai ioig ftatuoig,
Cum autem - vxorem duxisset filiani ex ea susceptam,
quae Menoni Crotoniatae postea nupsit,
ita educasse,
vt virgo quidem duceret choros, nupta vero prima ad
aras accederet.
Ita locus ille constituendus.
Choros
autem duxisse, qui honore et dignitate caeteros omnes
praecederent, tam notum est, vt et prouerbio locunx
feeerit. Ita Diana apud Homerum in hymno,
ilfowotj' xai XaqiTOtv xaldv yoobv aQTVviovaa,
'llytiiai yaQUvta JTIQI rpbi' xdopov iyovoa,
,
i.'|«proOT« yoQovg.
Hinc yoQrjyog et ropodexTijc.
13
PORPHYHITIS
'
Kgorcovcdrag ' rbv Sh orsvconbv xaXtiv MovB.otiov. I r ) Aiixog S' iv rjj Ttrdgrt] rcov iorogccov xac nsgl rr)g nargiSog cog Stacpcovoitvrcov
• rcvcov pcvrjpcovsbst Xsycov' rr)v ptsv ovv nargiSa
xal rrjv noXcv, rjg ysvsOirac noXirnv rbv dvSga
rovrov 6vfi/3s/3r]xsv, ei fit) rvy^dvng xartcScog,
pir/Ssv Scacptgsrco 6oc. XsyovOt ydg avrbv pi
ftsv ovv Sdfttov,
oi Ss **) QUXtdotov, oi Si
6 Msranovrivov,
"Erc Si xac nsgl ri)g ScSaOxaXiag avrov oi nXsiovg", rd ptiv rcov. uairnua^
rcxcov xaXovptsvcov sncOrnucov, nag' Aiyvnricov
%s xal XaXSaicov, xat QUotvixcov cpaoiv ixpux-<
xi
(9) irtiv.
) yscoptsrgiag piiv ydg ix naXaccov
%QOvcov incpitXrjtrijvac Aiyvnriovg'
rd Si ntgi
dgt&uovg rs xai XoytOpiovg, Qoivtxag' XaX-*
»>)< Avxog)
Ita hlc legendutn docuere iam pridem
Viri Clarissimi, qui de Graecis historicis scripsere:
ad quos lectorem remitto.
Caeterum quod ille de
Philosophi nostri patria referebat, idem quoque Fhtv.
l o s . affirmat lib. II. contra Appion, Aeque difficirte
esse Pythagorae patriam indicare atque Homeri.
» a ) Oliaoioi']
Vide Paus. lib. 2. Mnesarchi pater E u phron, auus Hippasus, qui occupata a Doribus Phiiunte in Samum profugit. Diogenes alia et longiore serie
reCenset.
a3) yetousiolag']
Causam explicat laroblich. 1. 1. c. 29.
Sta JOV Tftikov TiQoairiatig xai atpaiQeaiig. Sic enim le»
gendum.
Vnus instar omniura erit ad hunc locum
illustrandum Proclus in Euclid. lib. II. cap, 4,
Cui
addas lulianum ita de inuentoribus artium disserentcm apud Cyrill. lib. V. 'H uh nept T& <paiv6uiva •Sreuptot naoa Tolg "EHTJOIV ittXeioirrrj, TUV TIQUTUV TijQTjatuv
TtaQa TOig /rap/SVpotc yivo/iivuv iv BafivlcZvt. 'H Se^ srtps
TTJV ytbJUiTQtav ano vf,g yeuSataiag T^J iv Aiyvmta TT)V
DE V I T A P Y T H A O O E A E .
l3
a e d e m conuertisse; a n g i p o r t u m v e r o M u s e u m indigitasse. A t L y c u s Historiarum
cjuarto commemorat diuersas d e ipsius p a t r i a q u o r u n d a m sententias esse, d u m a i t :
Patriarn itaque et ciuitatem, cuius ciuern virum
Imnc esse contigit, nisi ipse videris, scire parum
tua intersit: quidam enim Samium eum esse
dicunt, alii vero Phliasium, nonnulli Metapontinum.
P r a e t e r e a d e 'doctrina q u o q u e eius
v u l g o t r a d u n t , ipsum Mathematicas q u a s
v o c a n t scientias, a b Aegyptiis Chaldaeisque
et Phoenicibus-didicisse. Geometriae enim
a b antiquis vsque temporibus studiosissimos
fuisse A e g y p t i o s ; n u m e r o r u m et p r o p o r t i o n u m P h o e m c e s ; Astronomiae a u t e m m o UQxijv Xafiovoa nodg roaovjor uiyc&os rjiSri&ri' 16 8e ncQi
•toic. aoi&uovq and T<UJ> &otvixo>r ifinooatv cu>Sdutvov xioie
tis imoiiiirns Ttau-d jois"EXXrfOt xaiiarrj nQoaxrjua. i « 8i
%oia ucru TJJJ avraQiOuov ftovotxrjs"EXX>ives tls ir avrijifiar,
aoTQOvouiar ycwuttQia TtQoavcpuivarjts. duopoir 8i JOVS
aQtSruois nQoaaQuooavJts, xai to ir JOVJOIS iruQuortov
xajaajr)aavjcs,
cvjtvd-tv i&tvto jr)v naod aapiat uovaixriv
IOVS OQOVS CVQ6VJCS JSO> aQUOVLxitr X6yt»r TIQ6S ir\v jr]s axoijs
«tatvriaiv dmatotov SuoXoyiav, rj 6it udXtaja JOVJOJ iyyvsD e Chaldaeorum Astrologicis Praedicdonibus idem Cyxili. 1. c. Iulian. Aelian. de Anim. l i b , I. cap. 2 2 .
Sextus Empir. lib. V. adv. Mathero. Diogen. La*'rt. i n
P r o o e m i o : Tovs XaXSaiovs ntQt aajQorouiav xai nQ^QQryatv aaxoXtia-trat' iois Se litdyovs ntQt xt a)tQuntias {rtorv
StajQipuv, xai Srvaias, xui tiyds.
Vide et sequentia de
alba veste victusque ratione: quae manifcste imitatus
est Pythagoras. His adde et Theophrasti testimonittm
ex libro de Sigttis > apud Proclum l i b . IV. m T i maeuxn p. 2 3 5 .
l4
JPOREH Y R I U S
daiovg
8i ra nsgi TOV ovgavbv
irsagr/uaTU'
nsgi 8i rag rav fjsav aytOrsiag, xai xd Xotna
x-av nsgi TOV /3iov intrndsv/UUTOV
naga TCOV
7 Mdyav
cpnoi. StaxovOai
TS xai XafSstv.
Kai
ravra
tiev Oj/sdbv noXXovg intytvaoxscv,
dtd
x
TO ysygdq&at
*) iv vnocivf/ctaot.
TU 8S Xotnd
TCOV iniTt/hsvccaTav
I/TTOV
scvac
yvdgtcta.
nXr/v TOOavTi/ ys dyvsiq,
cpr/oiv Evdogog iv TJ/
k/886/ur/ rf/g yf/g nsgtoda,
xsp/gf/o-d-at, xai TT/
nsgi rovg cpovovg cpvyf/ xai TOJV cpovsvovTav,
dg ptr) ccbvov TSTV icctvvj/av dnsj/so&at,
dXXd
xai /uaysigotg xai •dr/gaTogGt ctr/hsnoTS nXnGtd£eiv. \AvTtcpdv 8' iv TCO nsgi TOV fSiov rdv
C»o)in' dgsTtj ngaTsvodvrav,
xai Xf)rr/v
xagvs(xx)giav
avrov Tr/v iv Alyvnra
hinysirat
Xsyav'
1 4 ) !»> vnouvil(iaot'\
Illos forte intelligit commentarios,
quos a Pythagoreis relictos memorat infra pag. 4 0 .
v . 2 4 . et lambl. liri. I. cap: 2 9 . Citantur etiam T«
TlvOayOQixu. vno(ivn/iata a Diogen. Laertio ex Alexandro de Successionibus Philosophoruru: quae morientem Pytbagoram apud filiam D a m o deposuisse Lysidis testimonio affirmat. ,
1 5 ) TT)V xaQTSQtav ti/v sv Alyvnxm ] N o n ex maligno
et subdolo Sacerdotum ingenio factum arbitror, quominus homines exteri ad arcana sacra Aegyptiorum
admitterentur, sed ex solenni initiationis ritu, et quod
mysteria illa aliter non constarent.
N a m cum i n
ipso recessu. nihil sacrum vel admirandum continerent,
externo .caeremoniarum apparatn religiosa qnaedam
veneratio iis concilianda fuit: n e , si absque sipario
cuiuis paterent, iocus et ludus v u i g o fierent: cum
non solum pulchra diificilia s i n t , sed et difficilia
pulchra habeantur.
N i h i l ego de sanctis et adorandis Ecclcsiae mysteriis dicam : a quorum non solum
participatione, sed conspectu etiam profani et a/tintot
DE
VITA
ETTHAGOBAE.
l5
t u u m q u e coelestium Chaldaeos. Deorum
vero sacra et cultum caeteraque vitae i n stituta ex Magorum institutione eum accepisse aiunt. Atque haec plurimis quidem
esse cognita, quandoquidem literarum mc—
numentis perscripta s u n t : reliqua autem
eius instituta minus esse comperta. Caete-*
rum E u d o x u s , lib. VII. de Situ Orbis, tanta
puritate Pvthagoram vsum scribit, adeoque
ab omni caede atque mactantibus abhorruisse, vt non tantum animatis abstinuerit,
sed n e c coquis nec venatoribus vnquam
appropinquarit. Antiphon autem libro de
Vita Virorum virtute illustrium, eximiam eius
tolerantiam in Aegypto commemorat, dum
sedulo arcebantur.
D e gentium sacris exemplo esse
potest, quod de Mithrae initiis apud Suidam legitur,
neminem illi deo consecxari potuisse, nisi per aliquot
suppliciorum gradus sacrum et impassibilem sese
ostenderet.
Verba" haec sunt: Jrlix/Qttv voultpvotv ol
Ilioaai tivat t&v rjluov , etc. oix uv ovv tig uiidv Swrrormd rtc tikto&ijvat,- tl urj Std ttvorv fia&uuv itaQtk&erv
rSrv xoldotarv dct!» iavtov ootov xai dna-Or). Et Gregor.
Naiianz. Orat. I. cont. lulian. et in SS. Limiina,
•tdg iv Mitoov (taodvovg xai xavattg ivSixovg tag itvmtxag
commemorat. Quo loco Elias Cretensis annotat, initiandos per XII. cruciatus duci solitos: nimirum per
i g n e m , per frigus, per famem, per s i t i m , per flagra,
per itineris molestiaru, aliaque i d genus.
Nonnus
autem in ovvayevyfi historiarum cap. V. suppliciorura
gradus L X X X fuisse scribit, partim remisciores, partim intentiores. Primum onim, inquit, levioribus tuppliciis,
deinde atrocioribus afficiuntur:
atqus ita post
decursa omnia tormenta ipsius sacris imbuuniur.
Igni
quipjre et aqua atque huiusmodi suppliciorum • generibus
l6
J?t>RPHYBIUS
TOV nv&ayogav
dstoSsgditivov
TOJV
itQsav Tijv dyayiiv, GifOvddoavTa TS
Aiyvnviojv
Ltsxao/siv
excruciantuT. Td HvaltqdoSixtov Aegyptiorum Pythagoras
ipse postea imitatus fuit, feste Jamblicho lib. I. C. 17.
qui postquam i u d o l e m , genus, rooresque ohscipulorum
diu multumque expiorasset, triennituu integrum eos
' solebat reiicere, ' vt constantiam probaret: admissis
tandem i n contubernium quinquenuii silentium OJC vaXindiiatov tyxgdtivua
iniungebat.
Eamque consuetudinem a mysteriis translatam fuisse expresse n o t a t :
quae in reliquorum deinde philosophorum ac sdphistarum scholas, Athenis praesertim, recepta fuit. Ad
huiusmodi enim xaxosxu&da; referendum , quod de
balneo et pallio sophistico Olympiodorus apud Photium cod. 8 ° - e t Greg* Naz. Orat. in Basilium M.
scribunt: qua de re videndus Vir Cl. Herib. R o s w e dus ad lib. V I . de Vitis Patrum.
l u quibusdam Ger*
xnaniae Academiis similes ritus cum ipsis literis, ni
quid fallor, introducti pertinaciter retinentur, quam
depositionem vulgo vocajit: tum proteruae diuexat i o n e s , quibus anno integro recentiores literarum candidati a prouectioribus exagiuntur.
Quin et mercat o i u m collegia nonnulla in septentrionali Germania
per similes suppliciorum gradus, flagra inquam, ignem
et aquam tirones recipiunt.
Sed vt ad Pythagoram
xedeamus; in hisce probationum generibus circumcisionem quoque ab , eo susceptam autumo: quod Clem.
Alexaudr. I. Strom. testatur.
Caeterum non solum
phiiosophi probationes hasce in suas scholas transtulerunt: sed nascentis Ecclesiae tempofibus in monachorum quoque coenobia per interiorem Aegyptum
receptae fuerunt.
Cuius rei testem oculatum habes,
Joann. Cassianum lib. IV. Institut. c. 3 . Ambiens qttis,
i n q u i t , in coenobii reciyi disciylinam non ante yrorsus
admittitur,
quam diebus decem vel eo amylius yro fori*
bus excubans indicium yerseUerantiae ac desiderii sui,
pariterque. humilitatis ac yatientiae dederit; iniuriis quoque et exprobrationibus multis affeclus experimentum dederit constantiae suae: qualisque futurus sit in tentationibus opyrobriorum tolerantia declaraverit.
I)ein cap. 7.
ait hac perseuerantia comprobatum n o n statim con-
DE VITA
PITHAGORAE.
tf
ait, Pythagoram Aegyptiorum Sacerdotum
instituta suscepturum, cum omni studio id
ageret qui eorum particeps fieret, rogasse
gregationi fratrnm commisceri, sed deputari seniori,
qui haud longe a vestibulo monasterii curam habet
peregrinorrim et aduenientium.
Cumque ibidem,
inq u i t , integro anno deseruiens absque vlia
querelttsuunt
erga peregrinos exhibuerit famulutum,
admiscendus ex
hoc congregationi fratrum alii traditur seniori, qui de~
cem iunioribus praeest.
Hic illi semper imperare curabit,
vt ait Cap. g. quae Senserit animo eius esse contraria.
Quin plura etiam superflua, minusque necessaria, vel
impossibilia frequentius iniungebantur. Cuius r e i , si
v i s i exempla vide cap. 24. 27. et 29. Causas deinde
b u i u s difEcultatis et refutationis exponit, cap. 3 3 . et
Seqq. Similia instituta omnes ferme ascetici ordinea
ab Aegyptiis accepta seruant, et tanto quidem magis,
qUanto minus a districto plimitiuae conuersationis
rigore discedunt.
Essaeos quoqtie ludaeorum philotopbos per similes plobationum gradus olim in contubernium receptos fuisSe ipse Porpbyrius prolixe
docet, lib. IV. de Abst. ex Fl. losepho. Qui et alia
multa cum Pythagoreis communia babuere, silentium,
bonorum communionem, vestetn candidam, dogmatnm
Suorum ocCultationem, abstinentiam ab animatorura
e s u , et similia. Quae et ipsi baud dubie ab Aegyptiis
vt alia multa accepere. N e c miretur quisqnam, quod
a.Iudaeis et Gentilibus sacrae conuersationis et perfeCtioris vitae instituta in Ecclesiam deriuata dixerim;
cum et ipsum qpdopOqiias atque o)axt)otns nomen religiosa vita inde traxerit,
Nec minori iure Cbristiani
saniora Gentilium instituta in suos vsus conuertere potuerunt, quam Hebraei Aegyptiorum spolia. H o c enim
argumento manifeste iiquet, extitisse in singulis nationibus, qui agnita naturae humanae corruptione, strictiori genere viuendi ad perfectiorem aliquem pietatis gradum snpra vulgus eniterentur: vnde Clementi Alexandrino haec Gentilium et Iudaeorum instituta Sa&poi
xai vJToftd&gut tijs xata Xqunbr qiXoaoqius .dicumur:
tantum abest, yt boc nomine religiosam yitam nostri
T o m . II. V. ir.
B
18
PORFHYRITXS
Tavrrjg,
ygdiyat
SsntrTjvat HoXvxgdrovg
rov
TVQUVVOV
ngbg Afta6tv
rbv /3a6tXka rT\g AiyvJTTOV, wiXov bvTa xai gkvov,
Tva xoivojvt']6r\
Tt\g TSJV ngostgnfikvojv
natSsiag.
bwtxb/utvov
l!
(, OSh ngbg"Afta6cv,
Xa/3siv ygdftuaTa
ngbg Tovg
ttgkag'
xai ovctitigavTa
TOtg
HXtovnoXhatg,
ixntuAf&invai
fihv tig Mkftwcv tvg ngbg
ngt6/3vTkgovg' Tf) S' dXniltia 6xr\nrotukvojv TOJV HXtov—
noXtrSjv Ta TotavTa' ix 8i Mkctwtojg xavd TT)V
8 bttoiav 6xT/tytv ngbg AtoenoXiTag iXiftiv.
TSJV
8' ov Svva/ukvojv nQOi6%i6ifat ahiag,
8td TO
Skog Tov /3a6tXkojg, voui6avTOJV Sh iv TOJ ut• ykiftt Tng xaxona&tiag
dno6Tr\6ttv avrbv TT\Q
int/3oXT\g,
ngo6Tdy/uara
OxXngd xcti xs^oigt6/ukva rr\g hXXnvcxTig dyoiyT\g xtXtvOac
vnousivat avrbv.
TOV Sh Tavra ixTtXi-OavTa
ngoifvftojg, ovrojg travfuao&rjvat,
o)g igovoiav
Xa/3tiv ifvttv Toig tfsoig xai ngootkvac raig rovTOJV intfttXsiatg'
bntg in' aXXov fkvov
ytyovbg
9 ov% tvgioxtTat.
EnavsXifbvra
S' sig TJ\V TOJviav,
xaxaOxtvdoat
iv TT\ naTgiSt S6~) StSaseculi m o r e c o n d e m n a r e c N e c d u b i t o , si quis altius
haec vellet peruestigare, quin a Nazaraeis et priscis
H e b r a e o r u m P a t r i a r c b i s , h o c est, ex ipso veritatis
fonte repeti possenc, Sed haec obiter et in excnrsu
fieri nequeunt.
Addo tijV xagiigiav,
cuius h o c loco
m e m i n i t , intelligi posse promiscue de o m n i b u s m o l e stiis ac difficultatibus, quas sane maxiroas saccrdotia
Aegyptiorum adinnctas babebant.
D e h i s ipse P o r p h y r i u s lib. I V . de Abst. lJalXu XUTU riic UgoJigyius
ivtSixovTO fJuof], xai imrjQiTfjuaTa r«c xoivijg (o/voc u«'£<o.
Et postquam vigilias ac meditationes continuas, statas-
t
DE V I T A PYTHAGORAE.
19
Polycratem tyrannum, vt Amasi Aegyptiorum regi amico atque hospiti scriberet, vt
ad doctrinam sacerdotum, quos diximus,
admitteretur. Verum cum ad Amasim pervenisset, literas ab ipso ad sacerdotes accepisse: ab Heliopolitis autem, in quos primum _inciderat, Memphin tanquam ad seniores fuisse ablegatum: atque id vere Heliopolitas praetendisse: Memphi eodem praetextu dimissum, ad Diospolitas accessisse.
IIIos v e r o , cum metu regis causam nullam
obtendere possent, existimasse ipsum Jaboris et aerumnarum magnitudine a proposito
recessurum: ideoque dura admodum, et a
Graeeorum religione prorsus aliena iniunxisse. At illum, cum promptissime ea exequeretur, vsque adeo admirationi ipsis fuisse, vt et sacrificare, et studiis illorum interesse ei liceret: quod nulli vnquam extero
homini contigisse reperitur. Reuersum autem in Ioniam, ludum in patria aperuisse,
que preces recensuit, addit: 5 uiv Srj nivog 6 ajQvrds
zt xai dirjvtxijs xaoteola anoiiaqtvqti totc uvSifdai.
• 16) SiSaamXeZov] Ita etiarn alibi. Nam Pythagorae scholam proprie SiSaaxaieUtv appellant, vt Platonis Academiam, Aristoteiis Lyceum Tel ntolnaiov, Epicuri hortos, Zenonis porticum. Hinc sectatores Pythagorae,
ol OOTO TOV nv&ayoqixov SiSaoxaitiov, Nicomacho lib. I.
Harm, et Iambl. lib. I. cap. 83. et Sg. atque alibi. Sed
Tt a docendo SiSaoxaliiov, ita ab audiendo seu auscultando tr)v dxodaotv zoii Mv&aydgov voeat, «ap. «9, et
saepius ouaxiiov: de. quo inhra,
Ba
20
PORPHtHIUS
GreaXtiov, TO UvOayaQov
xaXovfttvov
STC real
vvv rjfctxvxXtov' sv & Sdcccoc ntoi T&V xotvcov
GvvtovTSg J3OV?.SVOVTOI.
i£& 8s Ttjg noXt&g
(13) *?) dvTQov oixtiov Tt/g savTOv cptXoGotpiag notr'/GavTa, sv TOVT& TU noXXd rrjg rjttSQag rcai Ttjg
vvrcTog SiaTQt'f3stv, GVVOVTU Xoyotg TGJV sraiQ&V
ytyovova
8' STGJV TtGGaQaxoVTa, cpndiv
6 IdQtGTogtvog, xat oQGrvra vi/v TOV X 8 ) IloXvXQavovg TVQavviSa GWTOV&TSQav ovGav, cogra
xaX&g ijystv eXtvOsQCp UV8QC vi/v sntGTaGiav TS
xai StGnoTtiav urj .vnousvstv,
oc/T&g Sr) ri/v
19
10 sig TraXiav unaQGiv notr/GUGOat.
)
Jtoyivovg 8' ev Toig vntQ GovXnv aniGTOtg TU xa—
T « TOV cptXoGocfOV dxQtfi&g 8tsX06vTog,
ixQtva
ptr/Saft&g Ta TOVTOV naQtXOtiv. grr/Gi Si/ Mvt,GaQjrov TvQQtjvov bvra xavd ysvog,
TGJV Ar/icvov
xai
OVUJSQOV
xai
SXVQOV
xaTOixnodv-
T&V *°) TvQQt/v&v, xdxtiOtv
utTaGTavTo, noX—
Xdg ftsv noXstg, noXXd 83 pr&Qia intovTa,
entTVyrtiv noTS natSi vr/nicp, vnb Xtvxr/
utydXn
xai tvcpvti xstftsvtp'
sntGrdvTa Si
OtdaaoOat
17) itVTQOV olxeZov] Hac quoque in re Magos imitatus
videtur» qui sacra sua in antris et spelaeis colebant.
Credo, rt secretum loci, et sacer horror doctrinae religionem aliquam conciliaret. Quam ob causam a Minoe
et a Numa antra frequentata legimus. Aliter rero Diogenes ex Hermippo in aedicula subterranea eum habitasse aliquandiu refert, rt ab inferis se rediisse rulgo
persuaderet. S e d d e his abunde libro de Nympharum
antro ipse Porphyrius agit.
18) noivxodtovg TVQttwlSa ] Vide hanc ad rem luculentam narrationem Apuleii in Floridir, quae totam Pythagorae ritam mirum in modum iilustrat,
DE VITA FYTHAGORAE.
21
quem Pythagorae Hemicyclum n u n c quoque appellant: vbi Samii de publicis rebus
consulturi congregantur. Antrum quoque
proprium extra vrbem philosophiae suae
constituisse, et in illo vt pluriinum dies
noctesque versatum fuisse, et amicorum
colloquiis vacasse. Aristoxenus refert, eum,
cum iam annos quadraginta natus esset, et
Polycratis tyrannidem vehementiorem eerneret, quam vt sibi ingenuo homini imperium dominatumque iUius ferre liceret, hac
occasione in Italiam discessisse. Caeterum
cum Diogenes libro de Incredibilibus vltra
Thulen accurate de philosophi huius rebus
exposuerit, illius quoque sententiam neutiquam mihi praetereundam censui. Refert
is, Mnesarchum Tyrrhenum fuisse ex eorum
^genere, qui Lemnum, Imbrum, et Scyrum
incoluere, cumque inde discedens multas
vrbes variasque regiones circuiret, inuenisse
aliquandQ infantulum sub magna et procera populo collocatum, iuxpaque adstart19) dioyivovg 3' iv roXg vnio Bov"kr\v] Jluius excerpta
habemus apud Fhotium, pod. CLXVI, quo lectorem
rcmitt.o.
ao) Tv$Qin>urV~\ D« Tyrrhenorpm erroribu» per Aegei
maris insulas vide Cluuerium Ital. Ant. lib. II. cap. 1.
Vnde Pelargi siue Pelasgi dictiv quod ciconiarum more
hinc inde vagarentur. Sed ex Tyrrhenis Italis Pythagoram natum fuisse Lticius quidam Pytliagoricu* probare conatur, apud Plutarchum Sympos. lib. VlH.
Quaest. 7. rationibus sane haud raagui moroeuti.
22
POBPHTTRITJS
vnrtov eig rbv oiiQavbv dvapJXsnOvTCt JtQog
jjXtov doxaQSauvxrti,
xai rcb Orbuari svbvra
xdXauov OutxQov xai Xsnrbv, xa&dntQ aiiXbv.
{»4) iravudeavra
8i xai 8QO6CO SX rrjg Xtvxng xa->
Taara^ov6r\ &ta6dutvov TQttpbusvov, dvaXa—
fjtlv, xrtiav rtvd voui^ovra rr\v roti natSiov
ttvat ysvtOtv, dv8Qco&hv 8' sv Sdutp dvaXncp&r\->
vat iinb rov AvSQOxXsovg intycoQiov, og xr\v
, intptsXttav aiircb rrjg oixiag ivs%eiQt6tv. iStovv^
ra \8' iv dtp&bvotg, dvarQecpstv rb natSiov,
AorQaiov xaXsaavra, pttrd rtbv avrov naiScov,
TQttbv bvreov, Evvoarov,
xai TvQQnvov, "xai
livxrayoQOV' bv xai vibv ixrtro Av8Q0x/\r}g
H bvra vstbvuToy. IJai8a uiv ovv bvra
insuntv
tig TS xt&aQt6rov, xai natSorQiiSov, xal £ovyQutpov' vsaviav Sh ytvbptsvov tlg MiXnrov
nQog Ava£iuav8QOV, pta&rjobptevov rd yscout->
TQtxd xai daTQOvoutxd. dtpixtro Ss xai nQog,
Aiyvnriovg,
tpnoiv, 6 Efv&ayoQag, xai nQog
"AgaiSag, xai XaXSaiovg, xai **) EfjQaiovg,
S i ) xai rEf3oaiovg']
Apijd Cyrillum lib. X . c. Iulian.
lxae duae voces desmit. Rectius tamen adessp existirno, cum Clem. Alex. Eusebius, D . Augustinus, aliique testentur, Pythagoram cum Hebraeis quoque fuisse
conuersatura, et ab iis dogmata quaedam accepisse.
Quin etiam genus ex iisdem duxisse plerique arbitrabantur, teste D . Ambrosio lib. I. quaest. 6. D e
aomniorum interpretationibus exempla non pauca sacrae literae suggerunt,
Sed ex diuina reueiatione,
xton peculiari gentis scientia profectas eaedem docent,
quamuis nuliam non curiosam artem Tudaeos excoluisse constet, De. Aegyptiorum et Chaldaeorum ario-
DE VITA
PYTHAGORAE.
a3
tem spectasse puerum supino in coelum
v u l t u , solemque inconniuentibus oculis int u e n t e m ; et calamum exiguum tenerumque
instar fistulae Pri insertum: et cum non
sine admiratione rore ex populo destillante
nutriri videret, sustulisse puerum, quod divino quodain genere prosatum crederet;
( h u n c , cum virilem aetatem attigisset, in
Samo ab Androcle indigena in familiam
cooptatum aiunt, qui rei familiaris administrationem illi commisit: ) Mnesarchum
vero, cum opibus abundaret, educasse puerum, indito Astraei nomine, vna cum propriis tribus filiis, Eunosto, Tyrrheno, e t P v thagora: quem, vt dixi, puerum adhuc Androcles filium sibi adoptauit.
Puerulum
itaqne ad citharoedum, palaestram, et pietorem misit: at iuuenem postea Miletum
ad Anaximandrmn ablegauit, vt geometriam atque astronomiam addisceret. Pythagoras autem, inquit, ad Aegyptios quoque et Arabes, Chaldaees, et Hebraeos aclis et eoniectoiibus vide Genes. cap. 4 1 - et Daniel,
cap. 2. Ad priorem locum sic habet Catena Graeca
interpr. Lipomano: jiegyptii
ab antiquo diuinationi'
bus et superstitiotis artibus intenti fuerunt.
Quas aui
Abraham illos docuisse dicunt, graui iniuria ajfficiunt
sanctum, dum stulti illum laudare contendunt
arrogantia
Judaica.
Similia Nicolaus Damascenus de Abrahamo
prodidit, vt videre est apud Fl. Iosephum, et Euseb.
Praep. lib. IX. cap. 16. et »7. quamuis nulla istbio
peculiaris mentio de Oneirocriticis.
24
>
POBPHYRIUS
naQ av xal tijv nsQt pvstQav yvaGlv t/XQtjSd(15) Garo' xcii a i ) rjj Std Xi/Savatov ftavtsia
nQatog sjyQtjGavo' xat iv Aiyvnyq ftsv voig isQSvGt,
Gvvrjv xat TJJV Goqjiav igsftaifs,
xal xrjv Ai13 yvntiav qjavijy.
TQafiftdrav 8i TQIGGUS 8taqjOQug, intGToXoyQaqjixdv TS, xaX isQoyXvqjtxdv, xat GvjujSoXtxdv' tdy ftsv
xotvoXoyovpsvav xatd fiifirjGiv, rdy 8s dXXr/yoQQVftkvav
xard rtvag aiviyftovg.
xaX XSQI ifsdv nXsov
Tt hfiaifsv,
sv ts 'AQUfSia td fSuGtXsi Gvyijv,
sv TS Ba/SvXdvt roig t dXXotg XaX8a/otg ovvsysvsto, xaX nQog ^f)ZdjSQUtoy dqjixSto, noQ*
ov xal ixafruQifri ra TQV nQOtSQOv /S/ov Xvftara, xat i8i8a%ifr/ dq>' QV dyysvstv nQOGrjxst
Tovg 6nov8aiQvg' TQV TS nsoX qjvQsag Xbyov
TjxovGs, xal t/vsg ai tdv bXay dQ-yctt. ix ydQ
Ttjg XSQX yavta td stfvq **) nXdvrjg p IlvifayoQag TO nXsiGtov tr/g ooqj/ag ivsnoQtvGato.
32) ri) Stce 7.i(3avotxov ftctVTsin) Idem testatur Laertius.
Qui hoc diuinandi genere vtebantur apud veteres, dicebantur &voox6oi. Homer, Iliad. Sl.
II o'i fidriiic tiot &voaxooi, rj itoijtg,
Quo loco Eustatbius : tioi ds ijvooxoot ftev xotxot rovc
naXaiovc oi dia xoV ifii&vuKouirair itavtsvofitvoi, oi xal
ifi7ivooox6noi xai hfiavoftdvzitc,
Simiiia apud Hesycbium exstant.
^
23) Za^Qttxov] Idem Clem. Alexandr. Strom. t. ex Alexandri libro de Symbolis Pytbagoricis prodidit, 2V"aJ«pdiai xt» 'AOOVQUQ ttaijrrttvoai %6v TIviJayoQuv. Vbi prirnam syllabam ex praecedenti voce male repetitam
existimo. Apud Cyrill. lib. IV, c. Iulian. qui ex Clemente sua transcripsit, Zaran editum video. Vt non
dubitem, quin ideni quoque Plutarchi ZaQdtag. sit, iib.
DE VITA PTTHAGORAE.
«5
cessit; apud quos et somniorum interpretandorum scientiae accuratissime operam
dedit; tum diuinatione, quae fit thure, primus ipse vsus est. E t in Aegypto quidem
cum sacerdotibus vixit, et sapientiam, ac
linguam Aegyptiorum perdidicit, atque triplex literarum genus, epistolicum scilicet,
hieroglyphicum, et symbolicum, Quorum
illud propriam et communem loquendi consuetudinem imitatur; reliqua per allegorias
sub quibusdam aenigmatum inuolucris sensum exprimunt. T u m etiam de diis accuratiorem perfectioremque quandam doctrinam hausit. Iu Arabia cum rege versabatur.
Babylone cum afiis Chaldaeis vixit: tum
Zabratum quoque frequentabat; cuius ope
a prioris vitae sordibus expttrgatus fuit, et
quibtts rebus homini serio abstjnendum, didicit, tum de rerum naturae et principiis
vniuersi docentem audiuit, nam ex peregrinatione ad hasce gentes Pythagoras potissimam sapientiae partem acquisiuit. Astraeum
de Generat. Anim. in Timaeo: quem Theodoretus
Therap. IX. nomine ZaTadam, gente Persara vocat.
Ab hoc Chaldaeo Pythagoram didicisse existimo Joiig
nXitnixous xa&aguoiig xai Ttp UgatixrjV avay(oyr)v TJjc if>vyijS. De quibus Hierocles agit ad Aureum Carmen,
pag. 305. et seq.
24) ix T^g nkavrfi IvsTtoonvaato^ Haud aliter Eusebius lib. X. Praep. cap. 4. poatquam Pythagorae erTores ad varias nationes recensuit, addit: xai aiXa naQ
a6
POBPBTRIVS
i5 Tbv bri 'AJSTQOCXOV TCO IJvd-ayoQu
"CtQigsTat
' DllvriGaQXog' b bi Xa/3arv xai
cpvStoyviofiovtqOag,
xal rdg xtvr/aetg, xai.iag
rjQtfiiag rov aa>fta~
rog sntOxsipdfisvog
ictaibtvae.
ravTrnv yccQ
?jxQt/3pv TtQfoTog TT)V tiSQt dv&Qamcav
intaxriurjv, diroiog Tt)v rpvotv exaarog
ixfiavd-dvcov.
xat OVT dv cpiXov OVTS yvcoQtftov inotr/aaTO
ovbeva,
noiv TIQOTSQOV cpvatoyvcoftovr]aat a * )
l 4 TOV civbQa,
bnoiog TIOT' iOriv.
Tlv b' avrov
xai STSQOV ftsigdxtov,
b ix Qqdxrig
ixrt)aaro,
aff
cp
) ZdfioXgig
f)v bvofta'
inti
ysvvntrsvTt
avTcp boQcc aQxrov ittsf3Xr'iirr). TI)V yaQ boQav
ot &Qaxsg baXftbv xaXovOtv.
'Ayancov & av~
rbv b IIv&ayoQag,
Tfjv ftSTScoQov &ecoQiav
izai&svos,
rd rs nsQi isQOVQyiag, xai rdg dX~
(17) Xag sig ireovg trQnoxeiag,
rtvig bi xai QuXrjv
'-
/
dX/aiv ovXkt^u/ttvog ptivov TtUQtt tun/ oocpStv 'EXXr\vow lartv
pvSev, neviot ootpiag xai unopia ovvotxovviurv. tuTtal.iv S'
oiv xcov e^otlriv avtio nenoQtOftevuv aittog avtdg pta&rjoeug
xatioit] toig "JilkrjOtv. Ibidem quoque Platonem fateri
ait: Sese td xdXXtotu iftnoQev&rjvat tig tptXoootpiav rtotga
•zuv BaD/JuQtov. Quin adeo de omnibus pbilosophis
afhrmat, illos hinc inde toto vitae tempore oberrantes,
alienis pltimis sese exornasse: tuoie avtoig qdi) rr)v rtaauv tpikoooopiav ig iqdvov ovotrjvat. D e peregrinatipnibus
autem philosophorum deinde cap. Q. ex I. lib. Bibl.
D i o d o r i prolixe tractat. Caeterum vt hi collectas peregrinatione sapientiae opes iunOQlav et Igavov vocant;
ita Thales, qui Pythagorae peregrinandisconsilium de»
d i t , itpiStov simili ratione d l x i t , apud IambL 1. I. c S.
» 5 ) qjuoTtoyvwuovijffa»] Vide infra, N u m . 54. et Iambl.
lib. I. cap. 17. et Max. Tyr. Dissert. 15. v b i de Z o pyro et hutus conieeturalis seientiae incertitudine
praeclare tractat. D e Socrate quoque idem prodidit
JOE V I T A
PYTHAGORAE.
»7
vero Mnesarchus Pythagorae dono dedit
qui recepti naturam explorauit: et postq u a m corporis motum ac quietem probe
considerasset, doctrina eum imbuit: primus
enim hanc artem explorandi hominum ingenia excoluit, naturam vniuscuiusque perspiciens. Nec quenquam amicum aut familiarem sibi adsciuit, quin prius, quo ingenio esset, de exteriori vultus corporisque
habitu coniectasset. Erat ipsi et alius puer,
quem ex Thracia sibi comparauerat, cui
nomen Zamolxis; quod recens nato pellis
vrsina fuisset iniecta. Pellem enim Thraces
zalmum vocant. Hunc quia charissimum
sibi Pythagoras habebat, sublimiorem illam
contemplationem, tiun sacroruin ritus, caeterumque deorum cultum edocuit. Nonnulli
A p u l e i u s : Qui vbi Platonem puerum adspexit,
intimum de exteriori conspicatus est facie.
ingenium
2 6 ) ZauoX1~ig~] Extat hic locus apud Cyrillum lib. VI.
C Iulian.
D e Zamolxi autem praeter Herodotum et
Diogenem Laert. vide Eustathium ad D»o™ys. p»g. 43«
vt et Suidam, et E t y m o l o g u m , h. v. vbi Mnaseae et
Hellanici antiquissimorum auctorum de eo testimonia
habes. Meminit eiusdem Aeneas Gazaeus in Theophr.
v b i z"«Aud?<? vitiose scribitur.
Locus enim ille ex
Herodoti lib. IV. expTessus est. H i tamen omnes non
pro Hercule, sed Saturno cultum fuisse scrlbunt. Quod
antem de fronte inusta seu literata subiungit, seruili
genere natum fuisse ostendit.
Hinc eleganti i o c o
Bion Borysthenites patrem suiim ou siqioamov, aXXu
ovyyQoufnjv isii sou nQoaimov habuisse dicebat, teste
Laertio.
2$
PORPHYRIUS
TOVTOV cpaolv bvoud^sG&at.
cog 'HQaxXea b'
x5 avrbv xtQOGxvvovGtv oi. fiaQfSaQOt. AtowGt—
cpdvr/g bi Xkyet, bovXevaat uev avrbv TCO /Zi/xrayoQa, iuneGovra b' eig foiGTag xal Grijr&ev—
ra, bre xaTSGTaotdG&rj 6 Hv&ayoQag xat e—
tpevye, brjoat TO (tSTtonov btd rd
Griyuara.
rtvig b' eQunveveG&at TO bvoua cpaGt ZduoXicv, Hevog dvr/Q. NoGr/Gavra bi rbv QjeQSxvbnv iv Ar/Xa •dSQantvGag 6 Hv&ayoQag, xah
dno&avbvra &dipag, etg Sduov inuvr/X&e nb&co tov GvyyeveO&at 'EQuobdiiavTt * 7 ) TCO KQSO—
cpvXicp' %Qovoy bs rtva avrov btaxQi(3cov, EvQvukvovg TOV iSauiov d&Xnrov ineueXsTro •
* 8 ) 65 TJJ Hv&ayoQOV pocpia, xairot Gutxpbg
r o Gbjua cov, noXXcov xa\ ueydXcov ixQarst,
xa\ ivixa 'OXvuntdotv. TCOV yuQ dXXcov ci&XnTCOV xard rbv aQjjatov STI TQonov TVQOV xa\
Gvxa Gtrovttevcov, ovrog Hv&ayoQOv nv&bus—
vog, nQcorog xQsag rerayuevov ia&icoy icp' kxdGrnv rr/v r/fikQav, iGjrvv TCO Gcbuart neQtsnoin(18) Garo. xairot ys nQOtcby TJJ Gocpia b HvirayoQag, a&Xstv uiv naqr/vst, vtxotv bi ur',' cog
fl7) EQfiodajtuVTt T(S Ko£0(pv)*im'} Ita lcgendum, vt
Num. 1. non KQio/piilu. Alii KutJxpvlov et Kgea/pilou
scribunt. De quo praeter Strab. lib. XIV. vide Platonem X. Pol. Euseb. Praep. 1. XII, c. 49. et Eustath.
ad 2. Iliad.
*8) 0? T« Uv&ayooov oocpia'] Alius hic Pythagoras a philosopho fuit: licet multi male confundant. De quo vide
Iamblichum lib. I. cap. 5. prolixe narrantem. Et Plinius lib. XIII. cap. 7. exercitatorem, non philosophum
vocat, qui primus athletas ad carnem transtulit. Quod
DE Y l t A P T T H A G O R A E .
29
Thaletis nomen hiiic puero fuisse affirmant:
q u e m Herculis instar barbari venerantur.
Dionysiphanes vero seruum quidem Pythagorae enm fuisse nit: sed quod stigmatis
notatus esset a latronibus, in quos inciderat,
c u m Pythagoras seditiosorum factionibus
exagitatus solum verteret, ideo frontem ob
inustas notas obuelasse: alii Zamolxis nom e n virum peregrinum significare aiunt.
Caeterum Pythagoras, postquam Pherecydae
in Delo aegrotanti opem suam in morbo
praestiterat, mortiuimque humarat, in Samum deinde rediit, quod Hermodamantis
Creophylii contubernio frui aueret. Ctimque aliquamdiu cum eodem vixisset, Eurymeni Samio athletae operam impendit: is
licet statura exigua esset, Pythagorae sapientia multos, procero corpore, superauit,
et Olympia vicit. Nam cum caeteri athletae adhuc ex veteri instituto caseo et ficubus vescerentur, hic.de Pythagorae consilio primus certum quotidie carnis pondus
comedens, magntim sibi corporis robur-parauit. Quem et sapientia sua sensim imbuens Pythagoras, hortabatur quidem, vt
certaret, ita tamen, ne vinceret: quod laet Diogenes Laeitius confh-mat. jNam pliilosoplitu
ijou solum esu, setl et mactatione animantjuni stios
abstinere, et, vt Hieiocles ait, fijv «Mjjuxijf tiyey-»}» .
xai naouv ijjf if/ousV/if otoftaoxiav fugere iubebax.
3o
FUBfHYRIUS
Ssov rovg uiv novovg vnoptsvsiv, rovg 8' ix
TOV vixgv a 9 ) gaTovovg gsvysiv.
6vu/3aivtt
yaQ xal dXXcog un8' tvayttg tivat rovg VIXOJV—
16 %ag xal fpvXXofSoXov/nsvovg. MSTU Si ravTce
Tyg TLoXvxQaTovg TVQavviSog Sauiovg
xaraXafiovOng, 3 o ) ov nQsnov i/yovutvog 6 Ilv&ayoQag iv TOtavrn noXtTtig /Stovv dvSol gtXoCogco, Sttvorr&n tig TraXiav dnaiQsiv' 3 1 ) cog
Si nXscov AtXgolg nQ06s6/ST0, iXtytiov TCO TOV
(19)'AnoXXcovog Tugcp insyQags, 8t ov iSyXov, cog
StXrivov uiv rtv viog 6 'AnoXXcov, dvnQsxrn Si
vnb Tiv&covog, ixyStv&n Si iv TCO xaXovusvco
TQtnoSt, og Tavrng trvyt Tyg incovvuiag, Sta
* 9 ) (p&OVOVQ (ptvyuvW
Iuuidiam ormiium maxime fugiendam non hoc solum loco praecipit Pythagoras,
sed et alibi: item i n Aureo Carmine vcrs. 3 6 .
Kai niqUa^o ys javta noitiv, 6n6oa q&ovov Xoxti.
Quaecunque inuidiam pariunt, facere illo caueto.
Aii yuq, ooov sq' r]ulv, ttiiv inup&6mv itniyeo&at jqf
fiav/ias iq&vja, xai pr) tqi&i&iv Snmiq u &t)qlov Jur
q&6vov , Xva d&oqbfiiog s$i) nnoxdnxeiv tolc xakoTc.
Iis quae inuidiam pariunt,
quantum fieri potest, tran»
quillitatis amatdrem abstinere oportet,
neque illam instar ferae irritare: vt ahsque vlla perturbatione in rebus
honestis proficere liceat;
ait Hieroclcs.
Vnde et Comicus sapienter ita vitam iustituendam monet,
vtfacUlime sine inuidia inuenias laudeni, et amicos pares.
Inuidia enim et aemulatio siue contendendi studiunl
ey&qag yovxuinaxa nd&t), vt Plutarchi verbis vtar. Sed
contra sentiunt i l l i , qui onmcin virtutem et felicita- tem ex inuidia, tanquam corpus ex vnibra, metiuntur:
queis inuidiam mcruisse felicitatis apex est. Quia, vt
veterum quidain dixit, apud Slob. Serm. 5 8 .
DE VITA
FYTHAGOFiAE.
3»
bores quidem sustinendos, muidiam autem,
quae victoria paratur, fugiendam existimaret. Contingit enim fere victores, eosque
qui frondibus sparguntur pollutos esse. Postea vero cum Samii Polyeratis tyrannide oppressi tenerentur, Pythagoras indecorum
sibi viro philosopho arbitratus in eiusmodi
republ. viuere, in Italiam cogitare coepit.
Cumque inter nauigandum Delphos appttlisset, elegos quosdam Apollinis sepulchro
inscripsit: queis indicabat, Apollinem tilium
quidem Sileni fuisse, interfectum autem a
Pythone, et in Tripode, vti vocant, conditum fuisse: cui hoc nomen obtigit, quod
Toig ovSiv oioiv ovds eig Sioij q>&ovii'
lalei sd otfiva ndvta xixzrjtai qi&dvov.
Exstant ibidcm elegantissimi versus Epicharmi :• quo*
rum primus frustra a doctis viris tentatus, restitui
debet in eandem sententiam :
Tig 8i fJovkoin, ytvio&az ur) qj&ovovfiivoig qiXog,
xdijlov tag AvrjQ yaQ ovStig io&' o uh) q&ovovptvog.
Quis, inquit, amicus esse cupiat iis quibus nemo inui*
det? certum enim est hominem nihili esse, cui a nullo
inuidetur.
Simili argutia Plautinus adolescenS optat,
ne quis inuidus suis inuideat.
Caeterunr ad praeceptoris sui mentem Xystus Pythagoricus quoque dixit
cap. 4 4 ' Satage magnus quidem esse apud deum, apud
homines vero inuidiam fuge.
30) ov Trotjrov]
Cyrill. JVIS. ov nQtneiv.
3 0 u»S Ss nXeviv']
Hunc locum ex Cyrillo Cl. P. Sirmondi et MS. Vaticano suppleui. Vnde Hesychii verba explicanda: Tgiovj, 8 vni TVJV Ilv&ayOQixSiv iv Jtiqioig zqinovg.
3o
PORFHYRIUS
t
osov tovg fcsv novovg vnofisvscv, Tovg S' ix
TOV vcxav a 0 ) cpirovovg cptvyscv. 6Vfcf3ctivsc
yccg xal dXXcog junS' svaystg sivac Toi/g vcxcov-*16 rag xal <pvXXo/3oXovfisvovg. MSTU Si TCCVTCC
Tfjg UoXvxQorovg Tvgavvidog Sctfciovg xaTaXa/3ov6ng, 3 o ) ov ngsnov tjyovfisvog 6 JJvira—
yogag sv TOtavrn noXcTsiu f3covv dvSgc cpcXo—
31
Cocpco, Scsvorjirn sig 'IvaXiav dnaigscv
) cog
di nXscov IsXcpocg ngo6s6ySTO, eXsystov TCO TOV
t\g)'jSjt6XXcovog Tucpco snsygaif/s, dc' ov eS/jXov, cog
ScXrjvov ftsv nv vibg 6 'AnoXXcov, dvrjgscrrj Si
x/nb Ilv&covog, ixnStvirrj di sv TCO xaXovfisvco
TginoSc, bg Tavvrjg tTV%e Ttjg incovvfciag, Sca
8 9 ) tp&ovovg tptvyuv]
Inuidiara omnium maxime fugiendam non hoc solum loco praecipit Pythagoras,
sed et alibi: item i n Aureo Carmine vcrs. 3 6 .
Kai nupvXako yt tavta itoi&v, dnoou qi&oror %ogu.
Quaecun<jue inuidiam pariunt, facere illo caueto.
Aii yag, Saov iq>' rjfiiv, iSiv inup&6rmv uniyeo&ui irji
rpjvziat igonrxa, xai prj igi&i£uv ojortig xt &rjglov l6v
q>&6vov , iva a&ogij3ojg ikjj rrgoxorixuv xdig xaXdic.
Iis quae inuidiam pariunt,
qutmtum Jieri potest, tran*
quillitatis amatdrem abstinere oportet,
neque illam IJIstar ferae irritare: vt absque vlla perturbatione in rebus
honestis proficere liceat;
ait Hierocles.
Vnde et Co, roicus sapienter ita vitam instituendam monet, vt facjllime sine inuidia inuenias laudem, et amicos pares.
Inuidia enim et aenmlatio siue contendendi studiuni
ly&qac yovtuuxaxa nu&rj, vt Plutarchi verbis vtar. Sed
contra sentiunt i l l i , qui omneui virtutem et feUcita- tem ex inuidia, tanquara corpus ex vmbra, metiuntur:
queis inuidiam mcruisse felicitatis apex est. Quia, vt
Veterum quidam dixit, apud Stob. Serm. 3 8 .
DE
V I T A
FYTHAGOHAE.
O»
bores quidem sustinendos, tnuidiam autem,
quae victoria paratur, fugiendam existimaret. Contingit enim fere victores, eosque
qui frondibus sparguntur pollutos esse. Postea vero cum Samii Polyeratis tyrannide oppressi tenerentur, Pythagoras indecorum
sibi viro philosopho arbitratus in eiusmodi
republ. viuere, in Ttaliam cogitare coepit.
Cumque inter nauigandum Delphos appttlisset, elegos quosdam Apollinis sepulchro
inscripsit: queis indicabat, Apollinem tilium
quidem Sileni fuisse, interfectum autem a
Pythone, et in Tripode, vti vocant, conditum fuisse: cui hoc nomen obtigit, quod
Toig oySiv oioiv ovSi tig okurg q&ovii'
'Jiti vd otpva ndvxa xixrrrtat, q>&6vov.
E x s t a n t ibidem elegantissimi r e r s u s E p i c h a r m i :• quo«
r u m p r i m u s frustra a doctis viris t e n t a t u s , rCstitui
debet in eandem s e n t e n t i a m :
Tlg Si povkoir) ytvio&ur ur) q&orovpivOig qtikog,
Aqkov &g avijQ yaQ ovStlg io&' 6 ur) q&ovovptvog.
(puis, inquit, amicus esse cupiat iis quibus nemo inui*
det? certum enim est hominem nihili esse, cui a nullo
inuidetur.
Simili argutia Piautinus adolescens optat,
ne quis i n u i d u s suis inuideat.
Caeteruiti ad praecep t o r i s sui mentem Xystus Pythagoricus q u o q u e d i x i t
cap. 44- Satage magnus quidem esse apud deum, apud
homines vero inuidiam fuge.
30) ou jrpiJrov]
Cyrill. M S . ov
rtoinuv.
3 0 tog 8s iiXiorv']
H u n c locum ex Cyrillo Cl. P. Sirm o n d i et M S . Vaticano suppleui. Vnde Hesychii verba explicanda: Tgioq,
6 vnS tbjv Ilv&uyoQixurv iv dtkqdig rqinovg.
32
P O R P H Y R I U S
TO TQtis xoqas TOCS Tqtonov tXvyartQas iv-7 xav&a &Qnvr)cai AnoXXava, KQr/rr/s 8* intfSas 3 a ) Tots MoQyov fivarats BQOofot evos rav
33
) Tdaiav AaxrvXaV, vtp" arv xat ixa&doS-n
(*o) i*) rjj xtqawiq Xi&a, ta&tV fiev naQa &aXaTTn tiQnvr/s ixra&tis' vvxraq Si naQa noTafta, aQvttov fieXavos ftaXXois ioxttpava. 5-)
rotg Mogyov uvGTaig)
Repraesentaui lectionertt
Manuscripti Vaticaui; quamuis mihr tam Morgi quam
Morgorum mystae aeque ignoti. Morgi tnmen nescio
cuius meminit Stephanus v. 1'aXaqivit. Suidae autem
Moqyoi et".4ftoqyoi, - quos etiam MoXyovs et 'A/ioXyovs,
£>g aitiXyovzas ru dtj(i6oia, Hesycliius et Aristophanis
Schol. appellant, nihil ad hunc locuirt faciunt.
,
• 3 3 ) 'IdaiaiV /laxTvXurv)
D e Idaeis Dactylis consulenda
Strabonis digressio libro 10. de Curetibus, aliisque
I o u i s , Magnae D e u m matris, et Liberi patris ministris
ac sacerdotibus: vbi varias antiquorum sententias de
ipsorum n o m i n e , numero ac patria refert.
Neque
enim satis constat, vtrum a Phiygiae vel Cretae monte sic dicti fuerint, teste Hesychio, Sed nemo rectius
quam Apollonius Rhodius lib. I. v. 1 1 2 9 . et eruditissimtts eius Scholiastes; vbi aliquot versus ex Plioronidis auctore de iisdem adducit. His adde L y l i u m
Gyraldum Syntagm. I, et Histor. Deor. qui omnia
ferme veterum loca congessit.
3 4 ) TV xeoawia
Xi&a>~\ Ceraunius lapis vna ettra fulmine de coelo decidere, vel potius trisulci teli cuspis
esse creditur, quae obstantia quaeque magno impetu
et v i prorsus admiranda diihndit et comminuit.
De
quo Ansel. Boetius lib. II. cap. 2 6 1 .
Cur autem in
Iouis fulminatoris initiationibus Cutetes illum adhibuerint, vel ex ipso nomine colligi potest. N e c enim
mirum lapidem a Ioue ex nubibus demissttm eisdem
sacris adhibitum fuisse, propter symbola mysteriis iilis apta.
Vnde etiara Pofita Barbarus apud Boetium
loco citato ad fulminis ictns auertendos gestari solitum refert,
Ex huiusmodi onim sympathia Seleni-
DE
V I T A P Y T H A G O R A E .
33
tres puellae, Triopi filiae, Apollinem isthinc eluxerint. Verum vbi Cretam attigit,
Morgi, vniiis ex Idaeis Dactylis, sacerdotes
accessit, a quibus Ceraunio lapide fuit purgatus: mane quidem pronus extensus iuxta
mare, noctu autem iuxta flumen, agninigri
>
tes > Heliotropiu», Hephaeuites, aliique lapides nomen.
inuenere. Multa autem similia vetustatis superstitiosa
deliramenta legere est apud Plutarchum de Flumiuib u s , praesertim de Cylindro, Cryphlo, S i c y o n o , et
aliis.
Quae autem sequuntur de lustrandi ritu per
Jauacrnm marinum aut viuum flumen, nota sunt ex
Cicerone De Nat. Deor. Apuleio lib. II. Milesior. et
V i i g i l i o 2. Aeneid. Idem quoque poeta non vno loco
nigrae pecudis meminit, Georg. 4. et Aeneid. . 5 . et
lib. 5.
—- — — — — Jpse atri velleris agnam
Aeneas matri Eumenidum,
magnaeque sorori
Ense ferit.
T u m etiam caput i n sacris velari solitum ex eodem
constat, Aeneid. 3 .
Purpureo
velare comas adopertus
amictu.
Et paulo p o s t :
Et capite
ante aras Phrygio
velamur
amictu.
Niger autem amictus in seriis conuenit et funebribus,
ac subterraneis sacris, qua de re viri docti ad citata
poetae loca: et ipse Porphyrius apud Euseb. Praeparat.
Euang. lib. IV. cap. 9. Oraculi versum adducit:
1>aidqu ph
ovgaviotg, g&oviois 8' huUyxia
zgoifi.
H o c est (tikuvu, vt Eusebius deinde explicat: Toiaiirrj
yug f) ytj cfiiou oxosurr).
Quod addit de ter nouenis
diebus, id quoque ad eadem sacra pertinet. N a m , vt
Eusebius statim subiungit, toii otoitUTixov xai ytmSovs
TU rp/« oiiuBoXu. D e nouenario autem numeio Proclus
lib. I. in Timaeum pag. 45. Kai tois Tt&vqxtioiv tvvata
•Ttoiolut, xai Tois ytvvbtpivots ouoiwg T& dvduuTu tiirtviai
Toro. II. P. II.
C
26
POHPHYRIUS
i5 Tov Srj 'AdTqacov
TIO xTvd-ayoqa
%aqi±STUc
*•* ' l\llvrt6aq%og' 6 S£ Xa/3cov xal cpvGcoyvcofiovTjGag,
3tal rdg xcvrjGscg, xal.rdg
r)qstuiag TOV Garfiaxog incoxstpdftsvog
inaiSsvGs.
ravTtjv
ydq
tjxqijSpv
nqcoTOg TT)V nsql dv&qdmcov incGTtjfcrjv, onocog TT)V tpvGcv sxaGTog
ixfxavirdvcov.
xac OVT dv cpiXov OVTS yvcoqcfcov inocrjGaTO
OvSsva,
nqiv nqovsqov opv6coyvcofiovriGac 2 y )
i 4 TOV dvSqa,
onocog nor' iGriv. TIv S' avTOV
xal STSqov fcscqdxcov, o ix Qqdxrjg ixrrjGaTO,
co 3<y ) ZdptoX£tg r)v bvoptct'
insl
ysvvrj&svTc
avrco Soqd dqxTov ins/SXrjirrj. TTJV ydq
Soqdv
oc Gqdxsg £aXftdv xaXovGcv.
'Ayancav eT* avTOV 6 Ilv&ayoqag,
rrjv fcsTSCoqov irscoqiav
inaiSsvGs,
vd TS nsqc csqovqyiag, xac rdg dX—
(»7) Xag scg irsovg &qrj6xsiag,
Tcvig Si xal QaXr/v
,
dXXaiv ovXXdgdjitvog ftivov nuga zSiv ooqwv 'JEXXtjvtov to/tv
pvdiv, ntviq ooqiag xai dnogiq OVVOIXOVVZOJV. i/tnaXiv o'
oiiv zwv tSot&iv avzig •rjtiroQiOfiivwv oliziog avzig Lia&rjatojg
xaiiajij zolg"JiXXr)aiv. Ibidem quoque Flatouem fateri
ait: Sese td xdXXiota ifinOQtv&rjvat tlg qtXoooqiav naQa
zwv BV.QSIXQOIV. Quin adeo de omnibus pbilosophis
affirmat, illos hinc inde toto vitae tempore obenautes,
alienis plumis sese exornasse: Siott avtoig ijdr) zr)v ndoav qiXoooqiav ig iqdvov avoxr)vai. D e peregrinationibus
autem philosophorum deiude cap. 8- e z '• ^0, Bibl.
D i o d o r i prolixe tractat. Caeterum vt hi collectas percgrinatione sapientiae opes ifinogiav et tgavov vocant;
ita Thales, qui Pythagorae peregrinandi "consilium de»
d i t , iqidiov simili ratione d i x i t , apud lambL 1. I. c 2.
2 $ ) qpufftoyrwuovtjffat] Vide infra, N u m . 54- e t lambL
lib. I. cap, 17. et Max. Tyr. Dissert. »5. v b i de Z o pyro et huius conieeturalis seientiae incertitudine
praeclare tractat. D e Socrate quoque idem prodidit
DE VITA PYTHAGORAE.
«7
vero Mnesarchus Pythagorae dono dedit^
qui recepti naturam explorauit: et postquam corporis motum ac quietem probe
considerasset, doctrina eum imbuit: primus
enim hanc artem explorandi hominum ingenia excoluit, naturam vniuscuiusque perspiciens. Nec quenquam amicum aut familiarem sibi adsciuit, quin prius, quo ihgenio esset, de exteriori vvdtus corporisque
habitu coniectasset. Erat ipsi et alius puer,
quem ex Thracia sibi comparauerat, cui
nomen Zamolxis: quod recens nato pellis
vrsina fuisset iniecta. Pellem enim Thraces
zalmum vocant. Hunc quia charissimum
sibi Pythagoras habebat, sublimiorem illam
contemplationem, tum sacrorum ritus, caeterumque deorum cultum edocuit. Nonnulli
Apuleius: Qui vbi Platonem jtuerum adspexit, ingenium
intimum de exteriori conspicatus est facie.
86) Z«uoA|(?] Extat hic locus apud Cyrillum lib. VI.
c. lulian. De Zamolxi autem praeter Herodotum e%
Diogenem Laert. vide Eustathium ad Dionys. pag. 43«
vt et Suidam, et Etymologum, h. v. vbi Mnaseae et
Hellanici antiquissimorum auctorum de eo testimonia
habes. Meminit eiusdem Aeneas Gazaeus in Theophr.
vbi ZaJludlts vitiose scribitur. Locus enim ille ex;
Herodoti lib. IV. cxpTessus est. Hi tamen omnes non
pro Hercule, sed Saturno cultum fuisse scrlbunt. Quod
antem de fronte inusta seu literata subiungit, seruili
genere natum fuisse ostendit.
Hinc eleganti ioco
Bion Borysthenites patrem suum ou itQdoomov, all&
ovyyQaq>r)v ini lou nQooumov habuisse dicebat, teste
Laertio.
28
PORPHYRITJS
cpaolv ovopid&o&ai.
cog 'HQaxXsa 8'
i 5 avrov nQOOxvvovOcv oi pSaQ/SaQoi.
Atowotcpdvng 81 Xsyst, dovXsvoac JJ.IV avxbv rw TIv—
irayoQa, iptnsoovra 8' sfg Xt/CTag xat OTtpr&svT « , OTS xaTSOTaotdo&n. 6 Hv&ayoQag xat scpsvys,
or/aat TO ptSTConov 8td rd
GriyptaTa.
rtvlg 8' sQptnvsvso&at TO ovopta cpaol ZdptoX£tv, gsvog dvr/Q. Noor/oavra 81 TOV OSQSXV8nv iv AnXco &SQansvoag 6 Hv&ayoQag,
xac
dno&avdvTa
xrdtpag, sig Sdptov inavr/Xirs no—
x9cp TOV ovyysvso&at 'EQpto8dpiavTi * 7 ) TCO KQSO—
cpvXfcp' XQOVOV 8s Ttva avvov 8iaTQt/8cov, EvQvptsvovg TQV Sapttov
d&Xnrov
insptsXsiTO *
8
* ) og TT/ ilvvraySQOV oocpia, xatTOt GpuxQog
TO Gcopta cov, noXXcov xal ptsydXcov
ixQarst,
xai ivixa 'OXvptntaOtv.
TCOV yuQ aXXcov d&XnTCOV xavd
TOV aQjraiov 'STI TQOXOV TVQOV
xdt
Gvxa GITOVptsvcov, ovvog IIv&ayoQOv nv&opts—
vog, nQcorog xQsag rsTayptsvov io&icoy icp' ixdGrnv TI)V r/ptsQav, io%vv TCO GcoptaTi nSQtsnoir'/(18) Oaro.
xairot
ys nQoicov rf, Oocpict 6
Hv&ayoQag, a&Xsiv ptlv naQr/vst, vixcpv 81 ptr'/' cog
TOVTOV
A7) 'EQuodapavTt TO) Kc/eoyvXimj] Ita lcgendum, vt
Num. l. non KQicxpvXa. Alii Kgtmpvlov et Kgsuxpdow
scribunt. De quo praeter Strab. Ub. XIV. vide Platonem X. Pol. Euseb. Praep. 1. XII, c. 49. et Eustath.
ad A. Uiad.
*8) og Ttj nv&ayooov dOQpiu] AUus liic Pythagoras a philosopho fuit: licet multi male confundant. De quo vide
lamblichum lib. I. cap. 5. prolixe narrantem. Et PUnius Ub. XIII. cap. 7. exercitatorem, non philosophum
vocat, qui primus athletas ad carnem transtuiit. Quod
DE VITA
PYTHAGORAE.
ao
Thaletis nomen huic puero fuisse affirmant:
q u e m Herculis instar barbari venerantur.
Dionysiphanes vero seruum quidem Pythagorae eum fuisse a i t ; sed quod stigmatis
rtotatus esset a latronibus, in quos inciderat,
cum Pythagoras seditiosorum factionibus
exagitatus solum verteret, ideo frontem ob
inustas notas obuelasse: alii Zamolxis nomen vinim peregrinum significare aiunt.
Caeterum Pythagoras, postquam Pherecydae
in Delo aegrotanti opem suam in morbo
praestiterat, mortuumque humarat, in Samum deinde rediit, quod Hermodamantis
Creophylii contubernio frui aueret. Cumque aliquamdiu cum eodem vixisset, Eurymeni Samio athletae operam impendit: is
licet statura exigua esset, Pythagorae sapientia multos, procero corpore, superauit,
et Olympia vicit. Nam cum caeteri athletae adhuc ex veteri instituto caseo et ficubus vescerentur, hic.de Pythagorae consilio primus certum quotidie carnis pondus
comedens, magnum sibi corporis r o b u r p a rauit. Quem et sapientia sua sensim imbuens Pythagoras, hortabatur quidem, vt
certaret, ita tamen, ne vinceret: quod la«t Diogenes Laertius confirmat.
Nam philosoplnu
nou solum esu, sed et mactatione aiumantium suos
abstinere. et, vt Hierocles ait, tr)r dtUnxtxij»' aymyrp
xai naaav itjv Ityo/tivijy otuuaaxiav fugere iubebax.
3o
PORRHYRIUS
Osov TOvg fiiv Jtovovg vnofisvscv,
rovg S' ix
TOV vixav
*°) tfxrovovg cpsvystv.
GvftjSaivsc
yoiQ xtti dkkcog ptncV svaystg stvac Toi/g VCXOJV—
16 rag xai cpvkkof3okovfisvovg.
MSTCC di TavTct
TT~ig TIokvxQctTOvg TVQavviSog Saptiovg xaTU—
ka/TovGng, 3 ° ) ov itQsnov ijyovfisvog 6 TTvirayoQag iv TOtavtn noktTsia (3tovv ccvdpi cptko31
Gocfcp, SUVOJJ&JJ sig Tvakiav dnaiQSiv'
) cog
Si nkstav Askcpotg npoOsGySTO, iksysiov TCO TOV
{ig)'^4nokkcavog Tutpta snsyQCcrps, St ov iSi/kov, ojg
Scktjvov ftiv JJV viog 6 ~Anokkcav, dvtjQS&n Si
vno TTv&covog, ixtjSsv&n Si iv TCZ xakovptsvca
TQinoSt, og Tavrng tTVjys Ttjg incavvptiag,
Sta
S g ) tp&ovoxiQ (p£vVElV~ Innidiam omnium maxime fngiendam non hoc eolum loco praecipit Pythagoras,
sed et alibi: item i n Aureo Carmine vcrs. 3 6 .
Kai iti<pvXa%6 yt tavta nottir, 6noua q&uror taxu.
Quaecunque inuidiam pariunt, facere illo caueto.
Aii y»Q, Saov iq>' i\uiv, ton> inup&dmv liniysa&uc ti\i
f\avxiag iobirta,
xai uij ioi&i&iv Zanig ri &r\qiov tov
qyirivov , 'iva u&ogvBoit ifjf) nQOxonttiv toig
xaioig.
lis quae inuidiam pariunt, quantum Jieri potest,
tranquiliitatis amatdrem abstinere oportet,
neque illam instar ferae irritare: vt absque vlla perturbatione in rebut
honestis proficere liceat;
ait HieroclCs.
Vnde et Comicns sapienter ita vitam instituendam uionet, vt facillime sin» inuidia inuenias laudem,
et amicos pares.
Inuidia enim et aeniulatio siue contendendi studiunl
ty&Qag yoviuuitata nu&q, vt Plutavchi verbis vtar. Sed
contra sentiunt i i l i , qui omncm virtntem et felicita- tem ex inuidia, tanquara corpus ex vmbra, metiuntur:
queis inuidiam mcruisse felicitatis apex est. Quia, vt
veterum quidam dixit, apud Slob. Serm. 38,
DE
VITA
FTTHAGOHAE.
Zx
bores quidem sustinendos, inuidiam autem,
quae victoria paratur, fugiendam existimaret. Contingit enim fere victores, eosque
qui frondibus sparguntur pollutos esse. Postea vero cum Samii Polyeratis tyrannide oppressi tenerentur, Pythagoras indecorum
sibi viro philosopho arbitratus in eiusmodi
republ. viuere, in Italiam cogitare coepit.
Cumque inter nauigandum Delphos apptllisset, elegos quosdam Apollinis sepulchro
inscripsit: queis indicabat, Apollinem filium
quidem Sileni fuisse, interfectum autem a
Pythone, et in T r i p o d e , vti vocant, conditum fuisse: cui hoc nomen obtigit, quod
Toig oySiv oiatv ovSe eig olug cp9ovei'
'Aei T« oepvu ndvTa xexTtrrai cp96vov.
E x s t a n t ibidem elegantissimi versus E p i c h a r m i :• quo*
r u m p r i m u s frustra a doctis viria t e n t a t u s , restitui
debet in candem aententiam:
Ti« 8e plovloirj yevea9tu ur) tp9orovpiev0ig cpilog,
Ar\\ov toc avijQ ydq ovSiig io&' 6 ur) cp9avovuevog.
Quis, inquit, amicus esse cupiat iis quibus nemo inui*
det? certum enim est hominem nihili esse, cui a nullo
inuidetur.
Simiii argutia Plautinus adolescenS optat,
n e quis i n u i d u s suis inuideat.
Caeterum ad praecep t o r i s sui mentem Xystus Pythagoricus quoque dixic
cap. 4 4 ' Satage magnus c/uidem esse avud deum, avud
homines vero inuidiam fuge.
30) ou Jrptjror]
Cyrill. M S . ov nQeneiv.
3 » ) to? de jriUWjl H u n c locum cx Cyrillo Cl. P. Sirm o n d i et MS. Vaticano suppleui. Vnde Hesychii verba explicanda: TQIOUI , 6 vni TUV Hv9ayoQcxuv ev Aehcpolg Tv/lnovg.
32
PORPHYRITJS
vo TQtig xoQag rdg TQIOXOV QvyarsQag iv~
-7 ravQ-a QQtrvtJGat 'AnoXXcova. KQijrng S' intfSag 3a) roig MoQyov ftvcraig stQoGjlet evog rcov
33
) Idaicov JaxrvXcoV, vcp* cov xal ixaQdoQn
4>o) J4j tjj jteQavvia XiQcp, ecoQeV ftev naQa craXdrrr\ HQnvijg ixra&eig' VVXTCOQ Se naQcc nora/ucp, aQvetov fieXavog fiaXXoig iarecpavco. 3 » ) TOiff Mopyou uuffratff]
Repraesentaui lectionem
Manuscripti Vaticani; quamuis rnihi tam Morgi quam
Morgorum mystae aeque ignoti. Morgi tamen nescio
Cuius meminit Stephanus v. Valaolva.
Suidae autem
Mogyoi et 'Afiooyoi, - quos etiam Molyovg et 'AftoXyovg,
ag a/itXyovtag tu dtjftdoia, Hesychius et Aristophanig
Schol. appellant, nihil ad hunc locuic faciunt.
- 5 3 ) 'jSaiorV jdamvXwv~\
D e Idaeis Dactylis consulenda
Strahonis digressio libro 10. de Curetibus, aliisque
I o n i s , Magnae Deum matris, et Liberi patris ministria
ac sacerdotibus: vbi varias antiquorum sententias de
ipsorum n o m i n e , numero ac patria refert.
Neque
enim satis constat, vtrum a Phrygiae vel Cretae monte sic dicti fuerint, teste Hesychio, Sed nemo rectius
quam Apollonius Rhodius lib. I. v. H 2 Q . et eruditissimus eius Scholiastes; vhi aliquot versus ex Phoronidis auctore de iisdem adducit. His adde L y l i u m
Gyraldum Syntagm. I, et Histor. Deor. qui omnia
ferme veterirm loca congessit.
3 4 ) Ttj Tteoawia AUtfr»] Ceraunius lapis vna Cttm fulmine de coelo decidere, vel potius trisulci teli cuspis
esse creditur, quae obstantia quaequo magno impetu
et v i prorsus adruiranda diflindit et comminuit.
De
quo Ansel. Boetius lib. II. cap. 2 6 1 .
Cur autem i n
Iouis fulminatoris initiationibus Curetes illum adhibuerint, vel ex ipso nomine colligi potest. Nec enim
mirum lapidem a Ioue ex nubibus demissum eisdem
sacris adhibitum fuisse, proptcr symbola mysteriis illis apta. Vnde etiam Poeta Barbarus apud Boetium
loco citato ad fulminis ictns auertendos gestari solitum refert.
E x huiusmodi enim sympathia Seleni-
DE V I T A P Y T H A G O R A E .
33
tres puellae, Triopi filiae, Apollinem isthinc eluxerint. Verum vbi Cretam attigit,
Morgi, vnius ex Idaeis Dactylis, sacerdotes
accessit, a quibus Ceraunio lapide fuit purgatus: raane quidem pronus extensus iuxta
mare, noctu autem iuxta flumen, agni nigri
t e s , Heliotropius, Hephaeuites, aliique lapides nomen
inuenere. JVIulta auteni similia vetustatis superstitiosa
deliramenta legere est apud Plutarchum de Flumiuib u s , praesertim de Cylindro, Cryphio, S i c y o n o , et
aliis.
Quae autem sequuntur de lustrandi ritu per
iauacrum marinum aut viuum flumen, nota sunt ex
Cicerone De Nat. Deor. Apuleio lib. II. Milesior. et
Virgilio 2. Aeneid. Idem quoque poeta non vno loco
nigrae pecudis meminit, Georg. 4- e t Aeneid. 5. et
-
lib. 5.
— — — — — Ij>se atri velleris agnam
Aeneas matri Eumenidum,
magnaeque sorori
Ense ferit.
T u m etiam caput i n sacris velari solitum ex eodem
constat, Aeneid. 3 .
Purpureo
velare comas adopertus
amictu.
Et paulo p o s t :
Et capite
ante aras Phrygio
velamur
amictu.
N i g e r autem amictus in seriis conuenit et funebribus,
ac subterraneis sacris, qna de re viri docti ad citata
poetae loca : et ipse Porpbyrius apud Euseb. Praeparat.
Euang. lib. IV. cap. 9. Oraculi versum adducit:
&aidqu uiv ovgaviois, yQoviois d* ivallyxia
xgoirj.
Hoc est pikava, vt Eusebius deinde explicat: Toiavxq
yitg r) yij qyvott Oxoxtivr). Quod addit de ter nouenis
diebus, id quoque ad eadem sacra pertinet. N a m , v t
Eusebius statim subiungit, TOC ompaxtxoii xui ytmSovs
TK xgia ovitfiola. D e nouenario autem numero Proclus
Tib. I. in Timaeum pag. 45- Eai TOIJ ttQyqxooiv ivvata
noiovoi, xal xois ytwmuivots ouoims xa ovipata
tiQtvial
Tom. II. P. II.
C
04-
,
P O R P H Y R I US
'
fisvog. tig Ss TO TSacov * f ) xaXov/tcevov
avtQOv
is
xatafidg,
SQCCC ijrcov fcsXqva
) tdg vsvo/uc—
Gftsvag tQcttag
ivvsa
r/fcsQag ixtc
ScstQcips,
xac xatrr/ycds
tcp Acc, tov ts
OvoQvvfctvov
avttp xat itog &QOVOV i&sdoato ' 3 7 ) incyQa/tcfcd t ivtxaQa§tv
ini tcp tdcpcp,
incyQdipqg,
IITQArOPAS
TJ2c. AIP ov r) 'dfar/,
(21)
'JlSi Oavusv xtltui
Zuv, ov Aiu xixli]Oxovoiv.
18 'Entl
Ss ti/g TtaXiag
incfJdg iv KQOTOVC
iysrptjolv 6 dcxaiaQ%og, cog dvSQog dcpcxofcsvov noXvnXdvov
ts xac ntQcttov , xac
xatd
tijv cScav cpvocv vno T/,g tvjcr/g tv xt%OQr/yr/fiivov, (tr/v TS yuQ iStav tcvac iXtvirsQcov xac
fcsyav, %CAQCV tt nXsioti/v,
xac xoOfiov inc ts
VETO,
s
Ttvtg iv T-f, ivvuTji ' JVIortuis sacra nouenario numero fa~
ciunt, et reoens natis nomiua nono die nonnulli imponunt, Sic Virgilius 4. Gcorg.
•.
Post vhi • nona suos Aurora
Inferias Orphei mittit,
j.
induxerat
ortus,
3 5 ) t o 'Iddcov UVTQOV']
A Curetibus id antrum Toui
consecratum fuisse . testatur lib. de Antro
NympharUm:
scilicet qtiod Iupiter istbic editus, et a Curetibus
absconditiis, et ab Adrastea Curetum sorore et apicuiis enutritus eeset.
Vt inter alios testatnr Apolionius Rhodius lib. II. v. 1237. ct lib. III. v. 134.
Fosteriori autem boc loco dubitat Scholiastcs, vtrum
a Cretae an yero a Troiae monte Jda nomen habuel i t , quia et Troiani, i n q u i t , Iouis incuuabula sibi '
vendicant, Apollonins sane non dubitauit, qui priori
loco KQr,Ta7ov UVTQOV simpliciter appellat. Apiculis l o vis nutricibus boc antrum cotrsecratum fuisse narrat
Antoninus Liber. cap. 19. qui de iiuius autri natura.
consulendtis.
DE
VI TA P Y T H A G O B A E .
35
vellere redimitus.
Inde vbi in Idaeum
antrum nigra lana amictus descendit, et
ter nouenos dies ex more recepto isthic exegit, et Ioui parentauit, et puluinar vidit,
quod quotannis ei sternitur. Quin et Epigramma sepulchro illius inscripsit, hoc titulot PYTHAGORAS 1 0 V I : cuius principiumi
Zan
iacet hoc tumulo,
oui vulgo luyiter
audit.
'
Ast vbi ad Italiam accedens Crotonem deVenit, ait DiCaearchus, quasi aduentante
viro plurimarum regionum peragratione clar o , et eximio, atque peculiari naturae beneficio fortunam prosperrimam ducem nacto, (quod et facie esset liberali, et statura
procera, gratiaeque plurimum et decoris
3 6 ) tat. vtVOfHOfiivaq tgtttag']
Ita hutic locum cx C r l i l l o restitui, quod commodior seiisus rideretur. E x
quo etiam sequemia suppleui, accedente insuper Vaticano MS.
3 7 ) IniyQUftua ] Meminit eiusdettt inSCriptionis Chrysost, Ilomil. 3, in Ep, ad T i t u m : Oi Itoq«s xdtpov
ijtovot tov Atbg intyqdttfovtu tovto'
iviav-bra Zav xsitat,
Sv Aiu xtxXijOxovan Atu tavtrtv oiv tiyv iniyqoupnv 6 notntijg ipsvotag tovg Kqijtag xtoufpdim>, etc. Aliter refert
Caliimachi Scholiastes: 'Ev Kqijtn sni ttp xdtpta tov MlVtoog insyiyqanto,
MITfSlOS TOT AI02 TA&02.
Ttp
Xqovto ds td tov Mivtaog ctnijlsitp&ij, &ots neqtXsttp9^vat,
Atog tdtpog, ix tovtov oiv syetv Xiyovot Kqijteg tiv
tdtpov TOB Atog.
tn Creta JHtnois sCyulchro inscriptum.MINOIS F. IOVIS SEPULCHRBM. Extinctum autem
fuit yfogressu temyoris nomen IXiinois, ita.vt remaneret,
IOVIS SEPULCHRUM. Hinc Cretenses se Iouis seyulchrum habere aiunt.
C 2
36
PORPHXRIUS
%rjg cpavrjg xac TOV rj&ovg xac inc TOZV dXXcov
dndvTCOv i/tcv)
pi/TCog dcaTitrrjvac Trjv KQOTCOvcaTcov noXcv, COGT' intc TO TCOV ytQOvvcov CCQ/aiov
iiftv/uyobyrjGt,
noXXd xac xaXd
dcaXt/xrtcg Tocg vtocg,
ndXcv r/fSrjTcxdg inocrjGaTO
naQacvtGtcg,
vno rdv do/ovTav
xtXtvGxrtig.
jutTa di Tama,
Tocg nacolv ix TOJV dcduGxaXticov u&Qocog GvvtXtrovGcv' tcTa Taig
yvvacgl,
xac yvvacxcov
GvXXoyog avrcb
xaTtGxtvda&rj.
19 JTtvojuevav 8i Tovvav pttydXrj ntQc avTOV rjv-^§r'j{rrj doga, xal noXXovg /uiv iXa/Stv i§ avrrjg
rr/g ndXtag dfccXrjTag, ov judvov dv§Qag, dXXd
xac yvvacxdg'
dv jucdg yt J 8 ) Qtavovg
xal
,
3 8 ) Oeurovg~\ D e kac nihil kabeo quod post accuratam
Rittershusii diligenliam notem. Videndi tamen praei
ter ipsum Plutarck. in Praec. Coniug. Clem. Alexandr.
Paedag. lib. I. cap. 10. Stromat. lib. IV. Tkeon in
Progymnas.
pag. 5 2 . Anna Comnena lib. VIII. pag.
1 6 2 . et Suidas.
Apud Stobaeum in Eclogis
Phys.
cap. 2. extat locus in Tkeanus libro negi evaejieiag de
numeris Pytkagorae Dorice scriptus, vt caetera ferme
omnia veterum Pythagoreorum.
Aliam fuisse duco
poetriam Lyricam Locrensem, cuius Suidas et Bustathius ad Iliad. p?. p. 3 2 7 . mcminerunt.
Subiungam
IV* epistolas, quas sub Theanus nomine in MS.
quodam Vaticano reperi.
Antiquissimae illi Pythagoreae tribui non p o s s e , vltjma manifeste ostendit.
N i s i potius sopkistae cuiusdam (itXerat sint, vt pleraeque Graecanicae epistolae, quae veterum pkilosopkorum nomen praeferunt.
'EntOToXai
ngog
rtvag
tijg ooqnmdxijg
Qtavovg.
. EvgvSixjj
XJI
&av(taoiq.
Tig Xvnij xateytt TI,V v>vyr\vs d&vvei Se Si' ovSev SXXo, sj
0) ovVoixtig ini ixaigav rjxit, xai Tavjjj xrjv ijSovrjv Xaufidvst iov ouuaiog. 'AXX' oiy. oi/iu ot S&iysiv,
ot &av-
DE V I T A P T T H A G O R A E .
37
cum in moribus, tum caeteris corporis gestibus inesset:) ita Crotoniatarum ciuitas
affecta fuit, vt, postquam seniorura, ex quibus vrbis illius magistratus coristabat, animos cepisset, habita longa ei. praeclara
quadam apud adolescentulos dissertatione,
rursus iussu magistratus adhortationes ad
iuuentutem in6tituerit; postea ad pueros
certatim e ludis literariis ad ipsum confluentes; tandem etiam ad foeminas: nam
et muliebris coetus eius gratia cogebatur.
Hoc facto magna de ep fama percrebuit,
multosque nactus est auditores; partim ex
ea ciuitate, non viros solum, sed et foeminas ; ex quibus vnius Theanus nomen
,
ftaaia tdV yvvaixotv, ijSt] •&avfia uaXXov xai u&Xn. oix'
OQ&g y&Q, OTI xai ctxoi) ott nXt)aOfi rjSovqg oQy&vov xai
fiovaixijg (uXqtSiag nXtjQoiiTat, ott Si xoQog yivtixai Talxn,
avXov IQQ , xai Sivaxog dxgootTai nSiotg. Kai TOI noia
xotvorvia aiXot xai xooSaig uovaixaig, xai ifrdi {ravuaoin
Ttjg OQydvov fttXtxQOT&vng not&TijTog ; ovioi Si xdni aoxi
diov xdni tijg haiQag, }/ awoixii 6 adg dvr\Q. adii uiv yoQ,
axiatt, xai qiiau xai X&yot qtQovuii 6 dvtjQ. ott Si noi*
XOQOV iijerrat xaia n&QoSov T>) iiniqq ourotxijoet, OTt xai
ot; xvuoc
f&OQonotdg ivanixuTtti,
TOIV TQOqmv tQoig iari
Tig T&V ovx dya&otv. tQQOiuivoig StajHoing.
Titeanut Epistolae qaaedam ad familiares,
Eurydicae
salutem.
Qttis dolor anitnum tuum tnuasit? non enim alio
discruciatur, quam quod i s , in cuius contubernio
v i u i s , ad meretriculara accedit, atque ea corporis v o luptatem explet. Sed nequaquam ita te affectam esse
decet, o mulierum decus, aut veTius roiraculum.
38
PORPHYRITJS '
(22) Sitftotjirr) tovvofia'
notXtXovg S' anb rr/g Ovvtyyvg fSaq/3dqov %(bqag /SaOiXtig te xal Svvd-
,
Noune enim vides, quod et auris, vbi musici instrumenti iucunditate impleta est, musico quoque coneentu expletur; ybi autem satietas eam cepit, tibiam
amat, ct fistulam libenler auriit. Et quid tibia commune babet cum fidibus musicis, et admiraiido suavissimi instrumenti sono ? Idem quoque de te existimes et de meretrice, qua maritus tuus fruitur. N a m
te et ofiicii maritaiis, et naturae et ratiofiis instinctu
curabit vir tuus. Sed si quando satietas eum-peperit,
tum ad meretricis contubernium diucrtet: nam queis
ciborum gustus corruptus est, etiam ppssima guaeuam
app.etere solent.
TtuanovlSr/,
Kui rig i/toi xotvtovia xui aoi; Std xi Si r/uag StaftdXXetg
dei; i) ovx ota&u, bxt ini ndvrarv r/uiig inatvovfiiv ac, ci
xtti av jovvuvxiov notcig ; dXXd yivaiaxc ndXtv, brt, xuv
rj/Jiig cnntvojjtcv, ovScig iartv 6 ntarcviav xuv av Sta/idXXng, ovScig conv 6 uxoviav. xui ratpei Stu rovro, brt ovria
• &c6g obii xai Stxdgu ftdXtara r/ dXr)&cta.
v
Timaeonidi.
E t quid mibi tecum negotii est? ' quid me perpetuq
calumniaris ? a n n e s c i s , nos vbique te laudare, etiamsi
tu contra facias ? Sed et hoc scias: licet nos te lau,demus, nemo tamen nobis credit; et.licet tu caiumnieris, nemo tamen tibi aurem praebet. Ideoque
gaudeo; quod et deiu ita nos intuetur, et veritas p o tissimum diiudicat.
.EvxXciSt/
iarQia,
Td axeXog rig incniiQtaro y&cg, xai 6 xaXcaiav r)X&e nQdg
ac. naQfjV Si xut itun), roiv awr)&<av yttQ r)v o rQto&cig''
iifta Sc rdyet unr/vrr/ae Xiyiov; ixg xai 6 tarQdg novi/QOig cyct,
xai dXyci ro, Oviuu, xai rqv Xvnr/v iyai (b/tvv/tcg rovg itcoiig)
dfiiaa roii awr)&ovg ixcivov, rdv tatpdr xard vovv ciyov,
xai r)vrt/J6Xow rijv IJavdxctav, xai rbv KXvi6ro!;ovAn6XXiava, ftr) rt avft/Sair/ rii tarpa} dvtapdv. xai bftiog a&vuovaa, riftvia aot avXXa/Jdg, fta&eiv c&cXovaa, bnatg fyttg,
DE
VITA
PYTHAGOBAE.
3g
rnaxime illustre est: partim ex vicina barbarorum regione: ,quinimo reges ipsos atque
ti rjijTt xtxdxtotai aet idCTTO',(«OVtijg yaatgdg, tt pr) nors
id f/irap TIJC •d-tQ/ing t)Adttmtat,
ti ur) iroit ogyavtxr) aot
yiyovt f/Adfitj. JUC iyii noAASiv axtASiv xataq>QOvt)aaaa tSiv
awii&mv, dandoopai aov ujv tpiijjv vyittav, m uyu&i iatgi.
Euclidi
medico.
Hesterna die cum quis crus fregisset, te accersitum
aliquis accessit: aderam enim et ipsa, quod aniicus
mihi esser qui vulnus acceperat.
Sed ille m o x reversus ipsum quoque roedicum male habesst, et corporis aegrjtudine infestari aihrmauit.
Ibi ego , deos
testor, amici illius rlolore o m i s s o , de medico soilicita esse coepi: et Panaceam, pharetraque celebi em
Apollinem obtestabar, ne quid sequius medico eueniret: et nunc aninio afflicta has ad te scribo, c e n i o r
fieii desiderans, vt valeas : mimoiiid vcntriculi orificiuni male alFectum sit, numquid bepatis calor iraminutus, an aliqua pars corporis ministerio inseruiens
sit laesa.
Ila ego ltmlta amicoiuin ciuja negligens,
tuam, o optime m e d i c o i u m , ainicam sanilatem praeferam.
'PoSontrj
tftAoaotpiq.
ji&vueig ov ; dAAd xai avtrj u&vpSi, SvotpoQtig, ott uijirej
CTdt id IlAdttovog [itfiliov, o ovttog intyiygantat,
'iSiat, rj
HaoutviSov, dAAd xai uvtr) pdAtaja dytSiuat, iitt (tt)nto tig
ani)vtntjt ntoi Kimtng T/JJJV SittAtkdyevog. , ov irpwijv jvdp dv
dnoatiiAai uot zd fiijiAiov, upiv dv dtpixrnai KC ntgi TWV
Totofdj aatpnviamv dvSgog, wc Aiav ydtj fpw iljc txtivov
ifvyijg, tovto uev tog wtAoadtfotJ, tavto Se wg tpofiovutrog
tovg xatay&oviovg &tovg, x«i tuj dAAtog Aiyov otn&f/g id
Aeyoutvov. 'Hui&vnrog lydg tiiii xai id ijfpoqoatc daipov
lofio ov tpigm fiAinnv.
RJtodopae
philosopho.
Animo discruciaris ?- discrucior et ipsa. Aegre fers,
me nondum tibi misisse Platonis librnm, qui de Ideis,
siue Parmenides inscribitnr; sed, ct ipsa aegerrime
feio nemincm adhuc • a Ceote venisse, qni mecum
40
PORPHIRIUS
Crag. lld /usv ovv sKsys roig avvovoiv, ov8i) slg
sjrst tpQaaat /3s/3aiojg. xdl yaQ ot/8' r) TV%OVOU
(23) J/V JtaQ' dvTOtg 3 9 ) Ottonr]. udXtOTCt
fikvrot
(24) yvojQtfia iTaQa iidatv iysvsTO'
TTQOJTOV /usv ojg
*°) d&dvatqv
stvat tfnOt T/)V yjv^r/v^
tira,
x
' * ) fusTaf3d/\Kovaav sig dXXa ysvn £OJOJV' iiQog
eolloqueretur: neque enixn librum ante ad te mittere
possum, quam venerit qui de illo viro indicium m i h i
faciat.
Amo enim efflictim ipsius animam, partim
quidsjrn vt viri sapientis, partim vero v t qui bone
agcre nunquam cessat, partim etiam quod terrenos .
deos metuam. Nec mera verba csse existimes id q u o d
dico : nam semimortua s u m , nec diurni huius sideris
aspectum fero.
3 9 ) asaiTrfj]
D e silentio Pythagorico Kittersh. satis
multa hoc l o c o , et Cl. And. Schottus lib. 2. de Bono
silentii.
Hinc etiam prouerbium, xai ouanrjkoztQOS taoftat riSv IIV&aydQf ztkto9irzon>, de nominibus admodum
taciturnist apud Suidam. Quinquennale silentium e x
Pythagorae veteri instituto ab Apollonio Tyaneo servatum fuisse scribit^ Philostratus lib. I. c. 5. ej. c. g.
cuius difficultatem bisce elegantissimis verbis testatur,
zovzov inmovoizazov avzoi qrjoi ytvia&ttt Siov, ukotv nivz*
tzarv doxn&irza • nokkd uev tineiv iyovza ur) tiniin' nokka
Si nobs ooyr)v dxobaarza ur) dxovoaf nokkois di inmkrjljat
nooaxxfivza, zizka&t Sr) zt xai ykdtzza nttdi iavzbv axivaf
kdytov zs nQooxQovouvzojv avzoi naQtivat zus ikey&ts zdzt.
Vbi et hoc refert, eum tempore iyifiv&ias per signa
nutusque capitis cum amicis versari et colloqui solitttm. Xenocratein quoque philosophum singulis diebus horam silentio et meditationi dedicasse refert
Laertius.
Pytbagoricum hoc institutum praedicat etiam 1). Ambrosius in luculentO commentario ad Psalm,
' CXIX. 9.
4 ° ) « # « » ' « T O ? ttjv t/JUvrjr] Sic ipse Porphyrius apud
Stobaeum in Eclogis Physicis cap. de Statu Animar.
post exitum .• ' / / 8i zr)s vjvyrjs Siauovr) xai aiSibrrfi iv rdis
udkiora rtav nvrrayoQtxiuv Soyudzoir yrtuqtuov iozt naotv
D.E V I T A
PYTHAGORAE.
t\i
magnates. Caeterum quid auditoribus suis
tradiderit, nemo certo affirmare potest. Magnum enim et accuratum inter eos seruabatur silentium. Sed haec apud omnes pervulgata sunt: primo quidem, quod animam
immortalem esse affirmauerit: deinde diversa eam animantium genera subire: adhaec,
*ai ntQiSonTov. "Ov yt TTQOC TOV tlnovia, ISota xara Tovg
vrrvovg iStlv Tt&vihtta TOV naTtQa, cpaaiv ttTiiiv, ovv. 180| « j , aXX nStc.
Animam permanere et sempiternam ess»
inter praecipua Pythagorae dogmata cuiuis notum est,
Quem etiam cuidam dicenti, patrem vita functum irt
somnis videre mihi videbar, respondisse feruntt
non vi~
dere visus es, scd vidisti.
D e eodem Pythagorae do* gmata DiodoruS Sic. princ. lib. XVIII. Ilv&aydQac,- 8
Sciiuos *ai uvsc ijtQoi torv '•nahuorv cpvoixiov dnia>r)vttVTO
Tac tpvzuc Tihv dv&Qcbnav vndQ"ttv d&avaTovc. etc. Cicer.
I. Tusc. Qnaest. Pherecydem Syrum primum hoc apud
Graecos amrmasse ait. Sed a Magis et Aegyptiis P y thagoram hoc quoque dogma cum sequentibus hausisso
mox Herodoti auctoritate ostendam.
4 » ) pETapctlXovcjav sig tiXXa yevt] foiair] Sic MS. V a t i c
quod magis probo quam oUila ooipaia dv&Qibntav. N e que enim aliis duntaxat humanis, sed et brutorum
animantium eorporibus animas insinuari credebat P y thagoras et Phuo: quod praeter alios ipse Porphyrius
apud Stobaeum loco citato etiam auctoritate Homeri
confirmat: •vbi Vlyssis socios in sues mutatos refertCui etiam Macrobium addas lib. I. in Somn. Scip.
cap. 9.
Inter posteriores Pythagoricos et Platonicos
diuerticula fuere sententiarum, de quibus Proclus lib. V.
i n T i m a e u m , pag. 3 2 9 . Quaeri, i n q u i t , solet, quomonov do animae in bruta animantia descendere dicantur: et alii
quidem hominum ad animantia similitudines quasdam ess»
putant, quas vitas ferinas appellant.
Narn substantiam
rationalem nequaquam feri animalis animam fieri posse.
Alii autem ipsis quoque brutis eam immitti
conceduntt
animas enirn omnes vnius eiusdemque generis ess» t vt et
48
JPORPHYRIU3
( 2 5 ) ^ tovTOtg, ort 4 *) xata ntgtobovg tivug ta
•ytvou-tva nort) ndAtv yivttat,
viov 8' ovdsv
txnAojg s0tf xal dtt ndvta td ytvd/ueva *3)i/uipvya 6/uoytvf/ 8tt vo/ui£etv. cpaivttat ydg tig
lupi, et pardi,
et ichneumones fiant.
Vera autem ratio
animam humanam brutis quidem immitti asserit, ita tamen
vt propriam suam vitam illa obtineant,
et anima immissa
eidem quasi superinuehatur,
et affectus propensione ac
timilitudine
cum ea sit colligata.
Et hoc multis rationibus a nobis probatum est in commentariis in Phacdrum:
quod solus hic insinuationis modus sit.
Si aytem et illud
manere oporteat,
Platonis hanc sententiam essc, subiungendum,
quod in Politia Thersitae animam simiam mduisse dicat, non autem corpus simiae: et in Phaedro,
descendere in vitam ferinam,
non autsm in corpus feritium: vita enim curn propria anima coniuncta est: et hoc
loco ait mutari in ferinam naturam: nam ferina natura '
non est corpus ferinum, sed vita ferina. Sed hoc, vt' dixi,
ex commentariis in PJiaedrum petendum est. Haec L.atine
adscripsi, quod admirandum illud opus a paucis legi,
a paucioribus intelligi sciam,
Hebraeorum Rabbini
eandem sententiam de animae iucorporatioue, seu reci" diuatu tenent, qnae in libro, Talmudico Baua Meziha
nOn vno loco asseritur: et ipse audiui mordicus hanc
opinionem tuentes historia Nabuchodonozpris, et verbis Psalmi XXI, v. 1\. et de manu canis vnicam meam:
qnibtts verbis Prophetam id a D e o expetere aflirraabant,
rte anima corpore soluta ju canem aliudue brutum animal iterum demergeretur: dignum saue i&tis nugatoribus coromentum.
Caeterum Herodotus lib. 2 . auctor
est, Aegyptios primos affirniasse, animam hominis esse
immortalem, et subinde aliud atque alitid animal jmraigrare, atque vbi per omnia circuisset terrestria , ntarina, volucria, rursus humauum corpus subire: atque
hunc circuitum ab ea expleri intra annorum tria mil«aV:
vbi et hoc addit, quosdain exGraecis hasce opiniones ab
Aegyptiis mutuatos pro suis venditasse: animae circtiitum alii alio temporis spatio defiuiebant. Proclus ex
Porphyrio decem millium annorum esse tradidit lib, Iin Tim. pag. 4 5 . Adde Macrob. iib. I. in Somn. Scip.
«*p, 9-
DE VITA
PYTHACORA?,
43
post certbs temporum circuitus idem quod
olim ftaerat rursus tieri, et nihil omnino
nouum existere; et animata' omnia cognata
inter se eiusdemque generis existimanda esse,
4 2 ) xartt TtSQioSovc]
Ilaec a Magis didicisse videtur
Pythagoras, quibus I.aei tius id dogma' tribuit, auctore
T b e o p o m p o . Sic enim ille in praefatione operis gui:
bg xai uvaijtiiataSat xajd jovg Mdyovg tfnai xoig tir&QtliTjovg, xtti tatafrat d&avdjovg xai ta bvia iaig aujtliv inixvxXr)aiOi Stauivttv.
Qui etiam homines reuiuiscer» ex
JVIagorum senlentia,
et immortales futuros asserit;
et
res pmnes suis reuolutionihus per.manere. Ita hic locus
legendus: nam intxXtjatat, quod in vulgatis codicibus
extat, putidissimuin est. Proclus lib. 1. in Tiroaeum
|>ag. 3 9 . iiti Si JOV navjSg jb avjS &uooi)oaag uv, iv&vftij&tlg, 011 IU ytruutva ndvja xai apitttQtjaf
xai'raig
ntQiSdoig iixtt taig xoautxaig, xai jaig dvaxvxXr)otoi, jijg
SXtjg £tin]g- xai oit avvdnjovatv dXXr)Xatg ai niQioSot, xai
fiiav xai avvi/ij fiiiijr anojtXovat.
Vide eundem pag. 9.
Stoici quoque similes rerum periodos magni anni circuitu fieri statuerunt: de quibus praeter alios Euseb,
Praep. lib. X V . cap. 19. M. Antoninus Imp. lib. X b
tr)v TttQioStxr)v naXiyytvtaiav jtav oXtov appellat,
4 3 ) %a e/ft/»t/v« o/toysrij]
Hoc fundamentum Pythagoricae anoxr)g, qua philosophos sectatores suos ad iustitiae obseruationem xat naoav jrjv joii avyytvovg Jiu,r)v
adhortabatur, teste Iamblicho lib. a. quod argumentum latissirae pertractatur ab ipso Porphyrio, opere
de abstinentia ab esu animalium:
praesertim lib. 3 .
vbi probare conatur ex mente Pythagorae, vt ait,
oninem animam ; sensus ac memoriae participero, rationabilein esse: et animantium animas nostris ouoovaiovg
non differre secundum substantiam, sed tantum seeun, dum quod magis et minus de ratione participant.
Idemque argumentum Plutarchus libro de Solertia
Anirnalium tractat.
Qui etiam lib. IV. de Plac. Phil.
cap. 7. intev Pythagorae decreta refeTt, %r)v vrvxiiv sftoiiaav lig %>\v %ov jrartds dvaysspelv npds %S Suoytvig.
44
PORPHYRITTS
rriv 'EXXdbce rd boy/uara nQcorog xofiloac rav—
ao ra nv&ayoQag.
Ovrcog bs ndvrag tig havtbv
insOTQtiptv, COOTS /UCCX JCOVOV axQodotc, dtgqir/oX
jNcx6fta%og, r/v inc/3dg rrjg 'IraXiag ntnoinrac,
nXsov r/ bi6%tXiovg kXttv rolg Xbyotg' a)g ftr/xSTC oixab' dnoorrjvat,
dXX' bfiov oi/v natol
(26) xal yvvatitv **) bftaxoiov rt naftftsyi&tg tbQVoaftsvovg, noXioat ri/v nQog ndvrcov imxXnzTsiOav fitydXnv 'EXXdba iv 'IraXicc vbftovg rs
naQ' avrov btga/usvovg xat
nQoOTayuara,
tvOavsl xrtiag vno&r/xag, ixxbg TOVTCOV nQarTtcv
ftnbsv. ovrot xai rdg *f) ovoiag xotvdg sirtv—
4 4 ) ouaxoibr] Ita proprie PythagoTeorum schola dicta.
Clem. Alex. I. Strom. de Pythagora: xat tqv ixxkqoiav
it)v rvv ovroi xakovpivrrv td natl avxiii oftaxoiov
aivittitai.
Uierocles sub finem commentar. Pythag. ait, Aureum
Carmen non vnius cuiusdam Pythagorei dnouvrjudvevuct
esse, okov Si rou UQOV avkkdyov, xai, oig uv avtoi tlnoisv,
ouaxoiov navtSg unSqixreyuu xoivdv. Ita enim recte i n terprctes pro ouulov legit. Et Proclus lib. I. in Timaeum :
muc Si ov nvirayoguov 16 SrdqoQa uitQa JOIV uxQodoemv
uqaiQio&ai, xai yciQ toiv iig rd ouaxdioy qottravtiav, ol ftir
fia&vrcQoiv, ol Si imnokaroteQorv ijntovio
Soyudvor.
Nonne et hoc Pythagoricum est, diuersos auscuitationum gradus distinctos fuisse? nam qui commune auditorium frequentabant,
alii profundiora,
alii leuiora dogmata percrpiebant.
Hinc ipsi auditores Pythagorao
communi nomine Ofidxooi d i c t i , teste Iambl. lib. I.
cap. 17. ovtoi yuQ ixakovrro ndvrtg 01 nigi %6v firdpa.
Ita enim legendum pro ikakovvro, quod sensum vitiat,
4 5 ) TOQ ovaiag xotrac] Hoc quoque institutum a bar«
baris ad suam Suryuyt)v transtulit. Nam quotquot fermo
perfectius aliquo/1 vitae genus supra vulgus hominum
in quacunque natione affectarunt, priuato bonorum
vsu sese abdicantes, communia illa cum aliis fecerunt:
cuius rei exempla ac rationes ex sacra et profana an-
DE
VITA
PYTHAGORAE.
45
Primus enim omnium "Pythagoras haeo dogtnata in Graeciam intulisse videtur. Atque
ita pmnes in se conuertit, vt vnica dissertatione, referente Nicotnacho, quam primo ad Italiam aduentu instituit, plusquam
duo millia hominum oratione sua ceperit.
Qui ne domo amplius abessent, vna cum
liberis atque coniugibus commune quoddam
auditorium ingenti magnitudine statuerunt;
et eam Italiae partem, quae Magna Graecia
vulgo dicitur, conditis vrbibus occuparuntt
leges quoque atque statuta ab ipso vt divina praecepta accipientes, praeter quas
quidquam faCere nefas erat. Iidem bona sua
tiquitate suppetunt. E t q u i d e m , si a fabulis incipiend u m , poetae iuter caetera aurei seculi commoda i 4
q u o q u e n u m e r a n t , q u o d c o m m u n i s vsus o m n i u m r e r u m f u i t , neque is sub argenteo Iouis seculo plane
snblatus. V n d e etiam Tupiter princcps ac praeses esse
creditur xiirv noXixtxtag Lfttvxiov xaxd xr,v dqiaxriv TtoXtxtiav
Trjv Ttdvxu xoivd xt&tftivtjv, teste Proclo ad Hesiod. tfty. d.
P h i l o s o p b i baud p r o c u l discedunt ab opinione poetar u m : n a m Dicaearchus apud P o r p h y r i u m l i b . I V .
jibst. triplex vitae genus eodem m o d o recenset. Q u o r u m p r i m u m et ipse aureum v o c a t ; alterum xd vottadixdv, t e r t i u m v e r o xi ytotftifixov. Sed licet i n secundo
genere b a b e n d i cupidinem publicas opes priuatas fecisse affirmet: constat tamen, multas Nomadicas gentes
p r o m i s c u u m r e r u m vsum habuisse. D e Scythis vltra
Maeotin p u l c b r i veTsus sunt Scyrani Chii vetusti geog r a p h i , c u m multis aliis hactenus n o n e d i t i :
Tdv navxixditt) dtafidvxt Xiuvaitov toVoc,
"Jixtttd xt TtXtiov,
ovxruovouaaitiva,
NouaStxd d* imxaXoiifttv, tiar(3ij oxdvv,
-°.j ovSiv iftvjijttov dStxijaat nox' uv;
46
( 2 8) to,
POHPHYRIUS
xal
fitxa
4c?
) TOJV &ttov xbv
Uv&aybqav
OixoqAqa 8 dtg iiqtjxt, xat otrovutvtt
rdXaxtt roiig Zxv&txaig i s lmtouoi.yiavg. '
Ztooi 8% xitv is xiffOiv dvcuStSuxoTt-g
/
KoivfjV dnavTbiv, ir)v TS olqv ovalav'
,'
Kat Tdx aoqov 8' 'Avdx«qqtv ix Ttav NmtaStxwiS
v
1>qai ysvso&ai TWV otpdoqa
tiatptaidxwv.
Quos sic v e r t i :
Vtraque Panticaperi paludis accolae,
Aliique plures nomine haud noti suo:
Vulgus Nomadicos dicit, admodum pii,
1
Vt nec animantibui afferant inittriam i
Plaustrisque, vt asserit, vagas trahu.pt domos i
Pituque Scy'thico lacie equarum
victitant:
fitamque de communibus bonis agunt,
Opesque cunctas publicas cuncth habent-s
Ex his Nomadicis, gente quam piissima,
Anacltarsis ortus dieitur Sapiens homo.
i
1
D e Essaeis ipse Porphyrius lib. IV. de Abst. ex Flav i o losepho.
DiuitiaS, uiquit, contemnunt,
et admh
randa inter eos rerttm omtiium commuhio, nec vllum rc
perias, qui caeteroi opibus atiteeellat.
Nam qui sectam,
ingreditut, ex lege bona sua publicaCe iubetttr,
Vnde fit,
Vt nec paupertatis sotdeS, nee diuitiarum splendor in iis
appareat,
cum permixtis sittgulorum facultatibus
vna
eademque omnibus tanquam fratribus sit possessio.
Nec
dissimilia ftiere Samanaeorum apud Indos et Aegyptiorum sacerdotum instituta, de quibtts noster dicto loco,
aliique consuhtndi.
Inter Graecos bonorum, si non
c o m m u n i o n e m , saltem possessionem aequalem introduxit Lycurgus, yti etiam conuictum piiblicum et
c o m m u n e m , quae aveolna et qnSitia dicebantur, uwie
dtntrtiv UIT' dU,r)Uuv awiivTag ini xoivoig xat Tsrayutiote
bqiotg xai anloig,
inquit Porphyrins.
0I81TIU autem
eodem teste vocabantur, ftic qnUag xai qni.oq>qoavvTjg
vndqxovTa aiTta : quo singulis mensibus de suis bonis singuli aequaliter conferebant.
Sed Plato, cum
Pythagorae doctrinam et instituta in omuibus ferme
sibi imitanda proposuisset, etiam bonorum coromunionem in suam remp. hoc est in hominum sapiemiae
DE
VITA
PYTHAGORAE.
47
in commune conferebant; et Pythagoram inter
studiis deditorum societstem, ad dininum exemplar,
et totius vniuersi similitudinein institutam recepit.
Falluntttr enim qui Platonem iu quauis ciuitate communem vsum rerum omnium introducere voluisse
existimant. Falluntur, inquam, cum Platoni propositttnt fiterit exempUr vitae quam felicissimae et deo
siniillimae animi cogitationibus conceptttm mortalibus
proponere. Ideoque cum deum non solum semetipso
cotttentum, ac sibi ipsi sufflcientem, nec indigentem
v l l a re externa, lioc est, bonorum omnium fontem
vberrimum esse didicisset; sed diffundere se ac bona
sua et aliis, vt ipse iu Timaeo loquitur, absque invidia coinmunicare; ita hominem pubiice ac priuatim
credebat fore beatissimum, si ad diuinae bonitatis
exemplum conformaretur, et bona sua cura quamplurimis haberet communia: et hac communione ad divinae vnitatis similitudinem quam proxime accedere
existimabat. A qua tanto longius disceditur, quanto
magis vnusquisque ad particti'are ac propriunr aliquod
bonum fertur. Ita Proclus 1. 1. Tim. p. 14. Atd ti
ohv tsaq' dv&qwTtoig, ptqiot&g tavta ottovSdgttai;
Stott
£<>n)v iyovoiv ivvXov, tuti nqug to-utqixbv dnottivovtat
tou
vXov dnoatdvttg.
Ata yieq tdvtn to iubv xal ovx tubv
noXv naq' avtdig, ivtootg Si xai xotvtttvia SVOT/C ixliXomiv.
Cur particularibus
bonis acquirendis homines
student?
quia vitam ohtinent rehus materiuiihus immersam, et ab
vniuerso deficientes ad particulare Jeruntur.
Hac enim
de causa frequens apud illos est, meum et non meum:
vnio autem et communio vitae defecit. Plura apud ipsum .
legi possunt, qnibus Platonis mens luculenter explicatur. £ t sane si rem recte expendamus, videbimus profecto, omnem hominum societatem eo feliciorem esse ao
tTanquilliorem, quanto maior irtter omnes bonorum
aequalitas et communio. v i g e t ; ybi non pauci aliquot
opihus affluunt, caeteris egestase oppressis; quae iniqui
et tyrannici imperiinota certissiinaesso solet. D e vxorum conamuuione nihil dico, Operae pretium tamen
erit videre quae Bessarion Caxd. scripsif, lib. IV. cap.
3 . nunquam satis laudati Qperis contra Trapezuntium
HXatwvopdtmytt.
Cacterum inter. Christianos haud dis-
48
PORPHYRIUS
(»9) xaTTjQitS-fiovv.
SiunSQ tv rt
TCOV xao'
avTotx
eimilis bonorum c o m m u n i o , non introducta postmod u m , sed vna cum religione ipsa nata videtttr, cum
certum sit Christum seruatorem nostrum cum discipulis suis externa vitae subsidia communia habuisse. Atque idem pvimitiuae Ecclesiae institutum, sacrae literae
disertim testantur. Cuius communionis v s u s , vel simil i t u d o , remittente charitatis .feruore, inter solos asceticos remansit. Nec dubitanerim affirmare, commutrionem illam non minus religionis nostrae, quam Pythagoricae scholae fundamentum esse; qui proximum eodem vnionis affectu qno nosmetipsos prosequi iubemur:
et bonorum tam possessores quam dispensatores a deo
lios constitutos crediraus, et piam erga alios liberalitatem professionis nostrae caput, ac virtutem praecipuam
ponimus. N e c sane aliaro originem causamque tot piae
fundatiottes habent, et tot egregia charitatis Christianae
monumcnta, quibus religio nostra prae caetevis gloriatur.
Sed hoc fortasse est vneq Bat}ucuv —6Sa qinxetv,
iuxta prouerbium Graecorttm. Id profectp ncmo inficias iuerit, Pythagoreos quam proxime ad religionem
ztostram hac bonorum commuliione accessisse, si quis
ea legat quae Iamblichus lib. I. cap. 5 3 . retulit. Epicurum Pythagoricum hoc institutum improbasse testatur Laertius lib. X. quod non tam amicorum quam diffidentium id esse videretur. T6v xe 'Extixovqov ur) d&ovr
e*e xi xotriv xaiaxi&eo&ut xas ovoiag, xa&dneq xdv 27v~
&ayoqav, xoiva xd xun> wiXwv Xiyovxa. dmoxovvxurv ydq ti~
vui xoiovxov, ei 8' umoxcov, ov wUurv. Cuius argumenti
v i m non satis me perspicere fateor: conferebant enim
sua in commune, vt omnibus promiscue vtendi facultas esset, non vt publica, fide depositt instar seruarentur: nam qui alteri diffidit, vt Comicus E u c l i o , domi
sua premit, et draconis instar solus thesauris incubat.
46) usxu Tto»' Sewv xbv Ilv&ayoQav']
Viros sapientiae
laude celebres pro diis habitos a rudiori vulgo v e l
disciplinae suae sectatoribus, Z a m o l x i s , Abaris, Qrp h e i , L i n i , aliorumque exempla testantur: et Lucretius lib. V. potiori iure diuinos honores sapientiae inventoribus deberi ostendit, quam Ceteri, Baccho,. vel
Hercuii, ac similibus.
D e Pythagora idem tcstatuz
DE
VITA
deos numerabant.
F TTHAGORAE.
4g
Ideoque quotiescunque
. Philostratus piincipio operis de yita Apoll. Kai oti 6)710(fffVaito llv&ay6gas, v6ftov tovio oi oudntai ffyovvto, xai
itiptav avtdv £>s ix JiAs tjxovta. Caeterum de iuramento
Pythagoreorum per praeceptorem sic scribit Hierocles
in Aureum Carm. pag. 2 2 5 . "Enttta xai 6 ogxos avtio ytvttat 86/fta,
ort Tdr StSdaxaXov tijs dXr,&tias ovtto Siot
ttuixv, £>s xai Oftvvvat avtov, ti tov Siot ngds Bt&aiiootv
tthv Soypdttov. xai ftr) fi6vov t6 Avtog icpa tttgi avtov Xiyttv, dXXd xai tavta ovttos iytt, IV») idr avt6v. Porro et
iusiurandurtt ipsi pro dogmate habetur:
nam
veritatis
magistrty is honor tribuendus,
vt per ipsum iuretur, si
auando ad dogmatum confirmationem opus sit: nec tantum Ipse dixit, de eo vsurpare: sed rem ita se habere per
ipsum affirmare.
Et pag. 230. ait, Pythagoreos singulari religione coluisse iuramenta per deos immortales:
peculiariter yerp iurasse per magistrum, qui quaternarium ipsis tradiderat: licet neque ex deorum, nequo
e x heroum nuhiero esset, aXX' av&gomos opotchott &tou
xoop-n&tis, xai ngog tovs «V iavtov &ttav dnoo(b$tov eixova.
E t hoc iurameuto, inquit, tacite innui, in quanta ve-»
neratione apud auditores suos fuerit Pythagoras, quantumque dignitatis. sibi peperisset disciplinis quas tradidit. Sed cum Hierocles expresse dicat, discipulos iurasse
*MT« TOB 7tagttS6vtos uiidis tr)v ttigaiivv
SiSuaxdXov,
quod et lamblichus confirmat, lib. I. 2 3 . putabam versu 3 3 . l e g e n d u m d V avtou pro 8t'avt7Js, quod sensus
locl manifeste requirere videtur. Sed ne quid mutem,
facit Plutarchi, Luciani, Macrobii, aliornmque auctoritas, qui per quaternarium, non autem per Pythagoram eos iurasse affirmant, de quo dissidio veterum vide
MarciLium Comment. ad Auteum Cartn. quod Compohere nititur Nicetas Gregorii Nazianzeni Scholiastes
Ilom. v. ih Pehtecosten. Et per vtrumque iurasse Theoa
Piatonicus affirmat, libro de Locis Mathematicis in Tim;
Plat. capite ntgi tttgaXtvos xai StxdSos,
quem manuscriptutn legi in Illustriss. Cardinalis Barberini bibliotheca. Postquath enim ostendit, intra quatemarium
otnnes consonantias reperiri, addit, ov 8iik toiito Si
p6vov ndat TOIC Hv&ayoguidis ngotiiiprttat,
dXX' inti xai
Soxii tijv im bXtov cpioiv jtvvivttv.
8id xui Sgxos yv vtv-
Tom. ii. P. rr.
D
5o
PORPIIYRIUS
iv roig ptaxrr/piafftv dnOQQr/rcov nQOytiQtffdpttvot,
yXacpvQov dXXcog yuQ nQog noXXd
Starttvov
cpvoixd ovvrtXioitara,
rr\v re Xtyoiievr/v rtTQCCXTVV, St avrrjg incouvvov,
cog irtov rtva
rby IJvirayoQav intcpdtyybutvot
ndvrtg.
intt
cpafft roig vn avrcov /3e/3atovuivoig,
Ov [td tSv autiiga vjvrif naoaSorTU Ttiqaxiiv,
Haydv dtwdov qpvoiog qi^uiuai' iyovoav.
2x'Ag d* ini8nur\oag TraXip re xal XtxtXia
xariXa/3e nbXttg StSovXoruivag vn dXXr/Xcov, rdg
uiv noXXcov ircov, rdg Si vtoiOTt, cpQovrfuarog
tgtXtvirtQiov nXr/Oag Std rcov iqo ixdorr/g dxovffrcbv avrov, r/XtvireQCjOi, KQorcova,
xat
£V/3CCQIV, xat Kardvr/v, xat Pl/ytov, xcii TfteQav, xai iAxQayavra,
xai 4 7 ) TavQoptivr/v,
(30) xai dXXag rtvdg, aig xai vbptovg iirtro Std
XaQtbvSa re rov Karavtiov,
xai
ZaXtvxov
Toig, oi ua TSV etc. TOV fiaquSurta Uv&ayogav Xiyovoiv,
inti Soxii TOVTO ivfynua 6 ntoi UVTT/C Xiyog. De ipso autem quaternario nihil mihi dicendum superest post curiosissimaro eiusdem Marcilii diligentiam, et Ilieroclem Pythagorici carminis commentatorem, qui post
longam de huius numeri proprietatibus dissertationem
tandem pag. 229. haec addit, xai unXSig, iu orxa ndvia TJ ifrpuc dvtSqoaTO, aioiyiiotv dqi&pSv, OJQOJVIOV tiovg,
TjXixtCjr, owoixuruuv.
H o c e s t : Denique, vt vno verbo
dicam, quaternarius omnia quae in rerum natura existunt,
complectitur:
numerum elementorum, tempestatum anni,
aetatum,
et contuberniorum siue societatum.
Ita enim
locus partim corruptus, partim male ab interpretibus
intellectus restitui debet. Quos autem owoixtopovg intelligat, ex eodera Theonis libfo didici; cuius haec
verba sunt: 'E/HSSpn, Ss Tttqaxivg i/ idiy xotvorvujjv «p/n
piv xai olov povdg, dv&gomog' Svug Si, oixog- zptdc Si,
DE V I T A
FYTHAGORAK.
5l
ex scientiae suae secretis scitum aliquid
et elegans aliis essent tradituri, et ex quo
multae physicae conclusiones deducerentur,
tum inprimis tetractyn, quam vocant, siue
quaternionem, iurabant per eam, e t P y t h a goram dei instar, veluti testem iurisiurandi
appellantes, omnibus abs se confirmatis addebant:
luro ttbi huttc, a quo datus ille quaternio tnenti
Nostrae, ex quo natura fiuit ceu fonte perenni,
Quascttnque vero ciuitates in itinere suo
per Italiam atque Siciliara, partim quidem
iam a multis annis, partim recens adeo, servitute a se inuicem oppressas offendit, anitoo ad libertatem adspirante complens, per
auditores suos, quos e singulis ciuitatibus
habebat, in libertatem asseruit: Crotonem
scilicet, et Sybarin, Catanam, Rhegium, Hitoeram, Agrigentum, et Tauromenium, aliasque nonnullas: quibus etiam leges sciuit
per Charondam Catanaeum et Zaleucum
.
tui)ui]' iejQug di, nihg' ii yotg t&rog ix Tobratv obyxtnat.
Septintus quaternarius est societatum, Principium quidem et quasi vnitas est homoi binariuS est domus: tertiarius, pagus : quaternarius, ciuitas : nam ex hisce gens
integra consistit, MS. Vaticanus priorem versum Pythagofici iuramenti sic legit: Ov pa rdr rtptiiQtt ytvtif
etc. pro tvvyit.
47) TaugOUiVtjv] Sic ex eiusdem MS. fide edidi: qtia
inflexione in multis recentiofibus notitiis htiius ciuitatis nomen scriptum feperi.
Da
52
FORPHYBIUS
rov Aoxgov,
St' eov d£io£i,XcoTOt roig
nsgtoixotg a%gt noXXov ytybvaot.
* 8 ) Svftt%og S' o
KsvTogonicov Tvgavvog dxovoag avvov,
rr/v T
dg%i,v dns&tTo, xai TCOV %gnftdrcov T£ /uiv rjj
33 dBsXtpf/, rd Si Toig noXhatg iScoxs,
llgoGi/X&ov 8' avrco, cog cpr/oiv AgiGTO^svog, xal A.tv—
xavoi,
xal Msoodncot,
xal ITtvxsTtoi,
xal
Pcoftaioi.
dvsiXs S' dgSr/v Ovdotv,
ov ftbvov
dnb
TCOV yvtogificov,
dXXd xai
TCOV dnoybvcov
avrcov dxgi noXXcov ytvscov, xai xa&bXov dnb
TCOV iv 'iTaXice TS xai JL'txtXia nbXtcov naotov,
ngbg TS lavTug,
xai ngbg dXXr/Xag.
nvxvbv
ydg r/v ngbg anavrag avrio noXXovg xai bXi—
yovg TOSS TB dnbcp&sy/ua'
cpvyaStVTSov naGr/
firiyavfi, xai ntgtxonTSOV nvgi xai OtSr/gcp xal
fir/xavaig navToiatg dnb /uiv Ocopcarog vboov,
dnb Si vjvxijg dpta&iav,
xotXiag Si noXvTS—
Xstav,
nbXscog Ss GraOtv, oixov Si Stxocpgo—
25 Ovvr/v, bftov Si ndvrcov dfctTgiav.
Ei Si StZ
ntOTSVttv Toig i&Togr/oaGt nsgi avrov,
naXatoig
(3»)o^ ovot xat dgtoXbyotg, ftixgt xai TCOV dXbycov
£cocov StixvtiTO avTOV i/ vov&STr/Otg. Tr/v ftiv
ydg Aavviav dgxvov Xvfiatvoftsvr/v
Tovg ivoixovg xaraoxcbv,
tog cpaot, xai inacpr/Onfttvog
Xgbvov Gvxvbv,
ifico/uioag TS fidtfr/ xai
dxgo48) tSvixiypg o KevTOQoniuw TVQUVVO^'] Ccntctrupini
Siciliae populi Plinio sunt: oppidum ipsum Ktvjdgna:
de quo vide Cluuerium. In quatuor antiquis nummis Philippi Parutae legitur KENTOPWINJiN: atque ita forte ltoc quoque loco scribendum. Sequen-
I>E V I T A P V T H A G O R A E .
53
L o c r u m ; quarum gratia yicini longo tempore ipsarum instituta sequi ac aemulari
voluerunt, Symichus vero Centorupinorum
tyrannus, ipso audito, imperiuin deposuit:
opesque suas partim sorori, partim ciuibus
donauit. Yenere autem ad ipsum, vt Ari-»
stoxenus refert, et L u c a n i , et Messapii, et
Picentini, et Romani: sustulitque penitus
omnes discocdias, non a notis solum et fa-»
miliaribus, eorumque posteris ad aliquot
secula, sed ab omnibus omnino Italiae at-»
que Siciliae ciuitatibus, tam intestinas quam
externas. Crebro enim ei in ore erat apud
quosuis, siue plures ii simul cssent siue pau-;
ci, hoc apophthegma: fugandum omni co->
n a t u , et igni atque ferro, et quibuscunque
denique machinis praescindendum a corpore
quidem morbum, ab anima ignorantiam, a
ventre luxuriam, a ciuitate seditionem, a,
famiUa discordiam, a cunctis denique rebus
excessum. Quod si illis hdes adhibenda, qui
de eo scripsere, auctoribus sane antiquis et
praejudjcatae auctoritatis, etiam ad bruta
animalia vsque praecepta admonitionesque
eius sese extendebant, Yrsam enim Pau-^
riiam, quae incolas maximo damno afhcie-?
bat, comprehensam, et diu contrectatam,
panis quoque offulis et pomis quibusdam
tia ex >Vaticatio Codice «uppleui:
bis lamblichus trauscripsit.
quae totidem ver»
54
PORPHYKIUS
Sqvotg,
6qxa6ag<TS /trjxkTt euxpvyov
ecpdnTtoifat,
dnkXvOtv.
i) 8' tvtfvg tig xd bqn xai
Tdvg Sqv/tovg dnaXXayeiOa,
ovxkr' dcpxfn na24 qbnav entovoa ovS' dXbya £ba,
Bovv 8' ev
TaqavTt iScov na/i/ttyti
vo/tfj xva/tav
yXaqdv
icpanTOfievov,
TOO /SovxbXa
naqaordg,
ovve/SovXtvotv
tlneiv TCO /3o'i TOOV xvd/uav
dnooykOxfat' nqo6nai£avTog
8' avrd
TOV , /SovxbXov,
xal cpqOavTog ovx tiSkvat
*9; /SOIOTI
XaXtiv,
nqoOtXxfbvTa,
xat tig TO ovg
nqooiptxfvqiouvra
Tco Tavqop, ov /tbvov TOT dnoor/joat TOV xvaftdvog, dXXd xat avxftg /tnSknore xvd/tav
ifiyeiv' jtaxqoyqovtdraTov
8' ev TdqavTt
xara
TO Ttjg "Hqag ieqbv ynqdvra
Sia/tt/ttvr/xkvat,
tbv ieqbv xaXov/ttvov
/Sovv, rqocpdg
Otrov/te25 vov, dg oi dnavrdvTsg
uqsyov. 'Aexbv 8" vneqtnTa/ievov
'OXv/tntdoi,
nqoOo/ttXovvTog
avrov
roig yvaqi/iQtg dnb Tvyng TS neqt oiavcov,
xai
Ovft/3bXav,
xai Stoon/tttdv,
brt naqd
xftdv
dyyeXiat
rtveg,
xai airrai Toig dg
dXntfdg
{1x)tfsocptXkot TCOV dvifqdnav,
xarayayeiv
Xkyerat,
xai xaratp/jOavTa
ndXtv dcptivat.
SIXTVOVXxoig T intOTavra,
trt Ting oaytjvng ex /Svxfov
noXvv cpbqTOv entovqo/tkvng,
boov nXrixfog entOndvrat nqottntiv,
vdv lyxfvav bqioavva TOV
dqtiffibv'
xai Tav bvSqdv
vno/tsivbvTOV
brt
49) /SOM7TJ lakuv]
Ipse Porphvriu* lib. 3. d» Abstiiu
xtvtxdt; t} Boix&s loqui dixit, pro eo quod vulgo diciluut canum vel boumvocem proferie.
Aristophani
.
DE V I T A 1'YTHAGOIIAE,
55
pastam, adiuratamque, ne quicquam animatum amplius attingeret, rursum dimisit. Illa
vero in montes syiuasque se abdidit, nullumq u e postea ne brutum quidem animal inuadere visa fuit. Cumque bouem iuxta T a r e n t u m temere et promiscue pascentem fabas
virides attigisse videret, bubulcum accessit,
stlasitque boui edicere, vt a fabis abstineret.
At cum bubulcus eum irridens responderet,
nescire se bouinari: ipse accessit, et boui in
aurem insusurrauit, adeo vt non solum agro
fabis consito abscederet, sed nunquam in
posteruni fabas attingeret: qui postea plurimis annis Tarenti circa Iunonis teinplum obversatus consenuit, Bos sacer vulgo appellatus, cibis vescens, quos obuius quisque offerret. Aquilam vero in ludis Olympicis caput
eius superuolitantem, cum forte fortuna de
auguriis et symbolis signisque diuinis ad familiares dissereret, quodque dii hominibus vera
pietate praeditis quaedam significent, atque
praenuncient, ex aere deduxjsse, manuque
pertractatam rursum dimisisse dicitur. Cumque piscatoribus adstaret verriculum bene
onustum e fundo extrahentibus, quantam
piscium copiam attraherent, praedixit, ipsum
quoque numerum expresse definiens. Cuinque illi facturos se promitterent, quodcunftdtia oijuoTa, verba grandia.
Malui bouinari,
boare verteve , vel boere , vt Varro loquitur.
quam
56
PORFHYRIUS
dv xsXsvn nQcc§cv, scir* ovrcog dnofSaln, £oZv-e
Tag dfpscvac ndkcv xsksvGac roiig c^iTvag, npo-r
TSQOV ys
dxQc/3cog StaQciTpcriGavra ' xac VtV
rravfiaGcoiTSQOV, OTC ovSscg iv TOGOVTCO vr/g
UQCXTpcr]6scog XQ0Vt? rt0V fy&vcirv sxrbg
vSarog
26 fisivdyTcov dnsnvsvGSv, icps6Tcqrog avrov.
Ilpk—
kovg 8i TCOV ivTvyxccyuvTCoy avspiffivnGxs
rou
!TQOTSQOV
/3f'ov,
by avrcav y yivxh 'TQO TOV
TCOSS T(p Gcofiarc svSsttrjvac
ndkac nor* ifSicoGS,
xccc iavToy Ss dvaficpcksxTOfg rsxfcriQcocg dns-r
cpyvs EvrpQQf3ov rbv lldvtTov
viov,
xac TCOV
a
'OfinQcxcov 6Tix T
ixsivovg
pcdkcGra
igv/iysc,
xac pitTu kvQag ipipisksGTaTa
dnsnspcnsv'
(53)
Aifiaji ol dsvovjo xoftat yaghtagtv ottdiai,
IlXoxfioi &', oi' XQvaut I e * ° ' "QyvQQ iaqyijxtrvjo,
Oiov Si JQsqptt tQvog aviJQ iQt&r)Xsg iXair/g
XdiQtn iv oionSXto, o&' aktg avaSiBQVXtv vSmo,
KaXov, jnXt&dovi %6St JS nvotai Soviovaj
jflavjoiarv avifitav, xai TE /S*pii» av&ti Xtvxuf
'EX&arv 8' if-anivng avsuog avv XaiXant noXXi)
BO&QOV T' HsiojQiifis, xai igsravvaa' ini yalr)gi
Tolov Uiiv&ov viSv 5 0 ) ivufttXiny EvqpoQfiov
'AJQSISTJQ MtviXaog, inti xiart, Ttriyt' iqvXa.
5 0 ) ivttueXirjV Ev/potjftov]
Facere non p o s s u m , quiu
eraculum Oenomao datum apud Euseb. Praep. Euang.
, lib. V. cap. 23. quod interpres doctissimus pro desperato et conelamato reliquit, hpc looo emendem.. Legendum enini,
"Ev TE jolaiv svfitXisaoiv ijd" 'Axatoig jd XQ*og
Qrrasjat, TO 8' ixjtXftaQ&iv ovdi fttXQOV tlgtjat,
Narn tvftiXesaatv prp Tpce rtihilj tvntXitgatv
dum sensus loci manifeste ostendit: nam
oraculum vt ineptum et gxatQQV ridet,
ipse quaesiisset, quam potissimum gentem
substitpenr
Oenomaus
quod cum
adiret, vt
DE VITA
PTTHAGOHAE.
67
que tandem imperaret, si haec ita se haber
rent, praecepit, vt pisces viuos mari redde-»
rent, prius tamen exacte eos dinumerans;
et quod multo magis mirandum, toto illo
tempore, quo numerabantur, nullus ex piscibus extra aquam degentibus ipso adstante
expirauit. Multis quoque, qui eum-accede-»
bant, in memoriam reuocauit priorem vitam,
quam anima ipsorum, antequam isti cor->
pori illigaretur, olim vixerat: et irrefraga-»
bilibus argumentis ostendebat, se ipsum Eu->
phorbum Panthi filium fuisse. * E t ex Ho->
rnericis versibus illos maxime praedicabat,
et suauissime ad lyram accinebat:
Grataque caesaries maduit conspersa eruore,
Atque auro rtstili c\nni argentoqu* tlecori.
Quale ver aestatem viridantis germen oliuae
Sedulus agricola in campo producit amoeno,
Quam rigat allapsu vicinae riuulus vndae,
Et blandae mulcent animae clementibus auris,
Laetaque canenti vestit sese vndique flore;
At si forte ruat vehementi turbine ventus,
Sternit humi affligitque ima de stirpe reuulsams
Talem Panthoidem deiectum vulnere acerbo,
Atrides vita exutum spoliabat et armis.
lucrurn mercimoniii faceret, Apollo respondijset, tv
tviuXitoaiv 'Axcudic, hoc e i t , inter concinno corpore
Achiuos; nam si statuarius, i n q u i t , ant pictor rogailet de magistro, vbi artem recte addiiceret, non mals
in -ista verba reipondisset: quippe cum artifices istiusmodi porpora maxiroe concinna quaerant, quao
fingendo vel pingendo imitentur: quae ad lucrum et
mercaturam nihil faciunt.
Sed quia ipmel Apollini*
oracula' expUcare coepi: addam et altei um ex, prac-
58
PORFHYRITJS
27 Ta ydg- iGTogovfttva
ntgi ttjg sv
Mvxtjvatg
dvaxttftsvng
ovv Tgcoixoig Xacpvgotg T/J Agytia
"Hgg EvcpogfSov TOV (Pgvybg TOVTOV
donidog,
nagittitv
cbg ndvv dnitojdq. KavxdOov b' scpa(34) oav TUV noraptbv
Gvv noXXoig TCOV iraigcov
btafSaivovTa
nors ngoottnttv'
xal 6 noTau.bg
ytycovbg TI xai rgavbv dntcp&syguro,
ndvTcov'
dxovovTCoV
Xatgs Hv&aybga.
pttu TS xal Ttj
avTtj t/jusga sv ts Mtranovricp
Ttjg TraXiag
xai
iv Tavgopuvico Trjg StxtXiag
Gvyytyovsvat,
xai
btstXsj/irat
xotvtj rotg hxaTsgco&t ivaigotg
avrcp biafStfSaiovvrai
G/tbbv dtavrsg,
orabicov
iv fitTatxfiicp naptnbXXcov xai xajcc yr)v,
xai
xaru
•bxdr\aTTav vnag/bvTCov,
ovb'
rjfiigatg
28 dvvoiftcov ndvv noXXaig.
Tb pcsv ydg, brt TOV
ftngbv /gvoovv
enibtt§sv AfSdgtbt TCO vntgfiogsco, tixdoavTt
CCVTUV AnbXXcova sivat
TOV iv
vntgfSogsotg,
ovnsg r)v isgtvg 6 AfSagtg,
fSsfSatovvra
cog TOVTO dXrj&ig, Tttr-gvXXnTat'
xai
OTt vscbg xaTanXtovGng,
xai TCOV cpiXcov sv/ofisvcov T« xofii£6fitva
ysvio&at avvoig, 6 Hv&aybgag sintv, tOTat Toivvv vpiiv vsxgbg'
xai
r)- vavg xttTtnXtvOtv
t/ovoa
vsxgbv.
fivgia b'
'irtga &avftaOTUTsga xai &ttbjtqa ntgi r
dvcedenti cap. aa. eiusdem libri, quod versibus trocbaicis editum , ita conatituendum puto:
"Eortv iv TQTpfivostttijxijnoc V/paxArjitoc,
JLJun' txtav •trttAAOvia, itaai dnmouiroc rrarnuaodr,
Oid' oAtJoiTttt. fiifini&t d' vdaot otjjrtxtc.
Addo et tertium lib. VI. cap. 7. eiusdem operii Alc-
DEVITAPYTHAGORAE.
5a
Ea enim, quae de Euphorbi Phrygis scuto,
Mycenis in honorem Argiuae Iunonis cum
aliis spoliis Troianis suspenso, referuntur,
vt nimis peruulgata praeterimus. Caucasus
quoque fluuius transeuntem cum multis amicorum allocutus, et clara atque liquida voce
cunctis audientibus dixisse fertur: Salue Pyihagora. Quin etiam vna eademque die et
Metaponti in Italia, et Tauromenii in Sicilia, amicis quos vtrobique habebat adfuisse,
et in publico coetu adlocutumfuisse, omnes
propemodum amrmant; cum multorum sta-»
diorum, qua terra qua mari, interuallum
intercedat, non nisi complurium dierum itinere conficiendum.
Quod enim Abaridi
Hyperboreo, qui Apollinem Hyperboreum
eum esse credebat, cuius sacerdos Abaris
erat, aureum ostenderit femur, qui verum
id esse confirmaret, nemo non nouit. Quodque naui quadam appellente, et amicis p r e cantibus sibi merces- qtias vehebat obtingere,
Pythagoras dixerit: ergo mortuus vobis erit:
nauisque accedens mortuum tulerit; et sexcenta alia multo admirabiliora atque diuiniora de hoc viro constanter atque vno
maeoni Amphiarai filio daturn: qui l4u<jpiap«dti;? pa-.
tronymica voce appellatur. Neque enim Alcmaeon de
Arcadia, quod loci nomen nusquam terrarum exstat,
quaesierat: vt eruditissimus interpres accepit: sed ora»
culorum arnbasribus falii humanum est. *
nxUiodxirii) m$ ****&%$##
-dn iicodssim df>Mm'^mt^mM
»
* >
'tuodmdto ,ms $kxt$o4$&$
•w
•*
^
"* v
Snnioridn iJmmm M>& $k
QiaJoridU Zn;>Cm$$f xfrii
nx mx b.4}im- nmZmk n
- p / mx • ?•**>?$g/iti m m^
Ux aohyrriii $>&&;»if ^mte&m&f p$m
.;?.*
-tl01C3V
*-nnj tia Si.i
inx>.l mxx&vnsaif
>•*•? &$et&U
*4xm. m
^|s
m>n.ij>t>>}jr
mx ,*i>«K!?.t^
#?&«
(
•nxix tiovodx Atoxnc/odan A3.tmc/3iq nxnc/n nx
mx 'Uttnyav mx ax Snorinxov 'SoxsrinoZova ibx
-nn ixtiagUdcoo SOAtoYYpvj' Sio3doc/d3vjt tta nox
chxoio ndn ixp .Soqidnc/rr qx (sq SUxnc/odxf
-in ,noqiA3riivrjt qx (aq Shxdnxfnx
.SnofYxoqsv
-rij tiorintuova ox tiU Afri Soriatin^aYJp inx 3X
SCOYYP
•AiaXdnvn nxnrihiov nx tuoxnn tq nyf
-Uq .nxnmox mttaX3Y3xaxiv3 UXnYYOv 'tudnc/jr^
inx 'AUqitt3riivrjt mx 3X nfYxoqsvrij
SniAOc/
-»Y»x?w' tioi -ttiQnc/niq ttadinxa tuox Udnrina
Sqdv loripmqnavn tuoixxnYnxf inx sx tuoirinxov (sfi)
tuoxnrinx mx 'mYoxonxnx ScoaonZxa x tuofjnY
*-n% tuoimc/ AXori3tin inx 'isZnx xno
mvodxovn
.
v
y c »
*•
\
\
c
mx (noxnnmiAoq,3AoriUAriniq Atoriono
lomc/ndnvn
dnA, ax Siaohcidodrj -ndaxpxxidav § c
(
aqno nAOJ3Yjx UxrUoAsvn SqAaqno xnx (Ai3via
ScpYVn Sco -inxUdi3 ScoACodbrinp mx SipYnrio Sodq
AXOI/IOY
sniHAHauoa
*d
B E V I T A PYTHAGOB.AE.
6l
ore affirmantur. Vt simpliciter loquendo
de nemine quoquam plura et praeclariora
credantur. Illius enim praedictiones terraemotuum certissimae commemorantur, et pestis auerruncationes praesentissimae: ventorum quoque violentorum, grandinisque profusissimae compressiones, et tempestatum,
tam in fluminibus, quam in mari screnationes, ad facilem et secundum amicorum traiectum. Empedoclem quoque et Epimenidem, atque Abariin, cum haec ab illo hausissent, talia passim perpetrasse aiunt: et
poemata illorum hoc manifeste testari. Quin
et Empedocli cognomen erat Alexanemi siue
Auerrunci ventorum; Epimenidi vero, Purgatoris; Abaridi, Aethrobatae siue Aerambuli. Quandoquidem is sagittae Apollinis
Hyperborei, quam dono acceperat, inequitans,. fluuios et maria, aliaque loca inaccessa,
per aerem quasi volitans transibat: quod et
Pythagoram fecisse nonnulli suspicantur,
cum Metaponti et Tauromenii amicos vnaeademque die vtrobique conueniret. Anirai
vero corporisque affectus rhythmis, carminibusque et incantationibus sedabat. E t haeo
quidem adhibebat amicis: ipse vero vniuersi
concentiim auribus percipiebat. Intelligebat
enim totam illam et generalem orbium coelestium, stellarumque quae in orbibus istis moventur harmoniam : quam nos ob -naturae
54
P O R P H YKI US
SQvoig, OQXcooagre ftr/xktt ipixpvvov
itpdnTS6&at,
dnsXv6tv.
»/ 8' tv&vg tig Tce OQt/ xal
Tovg OQVfiovg dnaXXaytioa,
OVXST' cocp&n na24 Qanav intovea
ovo' dXbyco {"cotp, Bovv 8' iv
TaQavTt iStov naptfiiyti
voftfj xvdftcov prXcoQcov
itpanrofttvov,
TCO fSovxbXcp naQaordg,
avvtBovXtvOtv tinsiv TCO /3ot TCOV xvdftcov
anoO/s6&at'
itQo6nai$avTog d' avrop TOV
fSovxbXov,
xal cpr\6avTog ovx (iSivat
*9; fSoiOTt XaXtiv,
nQOOtX&bvra, xat tig TO ovg nQooxpt&VQioavTa
Tco TavQco, ov ptbvov TOT dno6T//6at TOV xvaftcovog, dXXd xat av&tg ptr/SenoTS xvdftcov
&iyttV
juaxQop/QOvtcoTaTOV 8' iv TaQavTt
xaTa
T6 rr/g "HQag itQOv yr/QcovTa
Siafttpttvr/xevat,
tov itQov xaXovfitvov
Bovv, TQOtpdg otrovptsa5 vov, dg oi dnavrcovTtg UQtyov. ASTOV 8" vntQtnTaptsvov 'OXvptntdoi,
7tQo6ofttXovvTog
ai)Tov
Toig yvcoQiftoig dno Tvprr/g TS ntot oicovcov, xal
6vfiBbXcov,
xat 8to6nfxttcov,
brt nuQa &tcov
dyytXiat
nvsg,
xat avral
Toig cog dXn&cog
(32) &socptXe6i TCOV dv&Qtbncov, xanayaytiv
XsytTat,
xat xaraip//6avra
ndXtv dcptivat.
SIXTVOVXxoig T' int6rdvra, 'irt rr/g eayo/vng ix
Bv&ov
noXvv cpoQTOv ini6VQ0ftivr/g,
06ov nXr/&og int6ncovrai nQottntiv,
TCOV ipr&vcov oQieavra
rov
aQi&pibv'
xat rcov dvSQtov vnoftsivdvrcov
brt
49) /Soiin-J kaieiv]
Ipse Porphyrius lib. 3. de Abstln.
xvrutibs TJ fJo'ix&g loqui dixit, pro eo quod vulgo dicinius canum vel boum ' vocem proferre.
Aristophani
DE VITA PYTHAGOBAE.
55
pastam, adiuratamque, ne quicquam animatum amplius attingeret, rursum dimisit. Illa
vero in montes syluasque se abdidit, nullumque postea ne brutum quidem animal inuadere visa fuit. Cumque bouem iuxta Tarent u m temere et promiscue pascentem fabas
virides attigisse videret, bubulcum accessit,
siiasitque boui edicere, vt a fabis abstineret.
At cum bubulcus eum irridens responderet,
nescire se bouinari: ipse accessit, et boui in
aurem insusurrauit, adeo vt non solum agro
fabis consito abscederet, sed nunquam in
posterum fabas attingeret: qui postea plurimis annis Tarenti circa Iunonis teinplum obversatus consenuit, Bos sacer vulgo appellatus, cibis vescens, quos obuius quisque offerret. Aquilam vero in ludis Olympicis caput
eius superuolitantem, cum forte fortuna de
auguriis et symbolis signisque diuinis ad familiares dissereret, quodque dii hominibus vera
pietate praeditis quaedam significent, atque
praenuncient, ex aere deduxisse, manuque
pertractatam rursum dimisisse dicitur. Cumque piscatoribus adstaret verriculum bene
onustum e fundo extrabentibus, quantam
piscium copiam attraherent, praedixit, ipsum
quoque numerum expresse definiens. Cumque illi facturos se promhterent, quodcun/Jdeia qrjuma, vevba gvandia.
Malui bouinari,
boare verteve , vcl boere , vt Vavro loquitur.
quam
56
PORPHTHIUS
av xeXevr/ nQce£iv, eiiV ovrojg dnofSair/, gcZv-c
rag dcpeivat ndXtv xsXsvGat rovg t%&vag, nQO—
TSQOV ys axQtfSoig htaQtd-ptr/GuvTa ' xai
Va
•d-avptaGtojTSQOv, ort ovdsig iv TOGOVTGJ vr/g
UQII9fxrjosojg XQOVGJ rojy iz&rvojv exrbg vdosrog
36 psivayTGjv censnvsvGSv, icpsGTGjtog avrov. HoX—
Xovg ds TGJV ivTvyxayovTwy dvs/uiptvnGxe rov
nQorsQOv f3iov, by avrojv r/ yryzr/ nQO rov
rcode TW Gojptart ivds&r/vat ndXae nor' ifSioJGs,
xctl eavToy de dvaucpiXsxTQtg Texitr/Qtotg dne-r
cpr/ve EvcpOQf3ov rov Eidvtrov viov, xai TOJV
'Opr/Qtxojv 6TI%GJV ixeivovg ptdXtGra i§vptyee,
xai ptsrd XvQag ipipisXeGTaTa dneneptnev *
C33}
AXfiatl oi SetovTO xuftat yagheaoiv oudiat,
nloxfiol &', di xovaV ™ x< " "Q/pQV ioqn)xtaypo,
Otov Ss TQStpet HQVOS ctvi/Q iQt&jjXes iXaijjS
XuQta iv olondXta, 6&' iihs dva/JiSQVxtv EStag,
KaXov, TjjXt&dovt T6SC TS nvotai Soveovat
navTOitav dviutav, xui TS /Jgiitt av&ei Xevxtg'EX&urv S' i^anivns dvtptos aiiv XaiXant noXXj)
BO&QOV T' iUotQiUit, xai it/erdvvao' ini yaiijit
Tdiov ndv&ov vidv 5 0 ) ivpfttXitjv EupogjJov
'ATQtlSns MtvsXuos, insi xtdvs, TSJIX*' iqvXa.
5 0 ) lvitpier\ir]V EiHpogftov]
Facere non p o s s u m , quin
eraculum Oenomao datum apud Euseb. Praep. Euang,
, l i b . V. cap. 23. quod interpres doctissimus pro desperato et conelamato reliquit, hoc looo emendem. Legendum eniiu,
"Ev TS Ttiiotv svfisXitaatv ijS' 'Axatdis td XQeoS
&r)aeTat, rd S' ixTtxitttQ&iv ovSi fttxQOV fijf iat.
Nam svftiXesooiv prp vpce qihili tvntXieootv
dum sensus lpci manifeste ostendit: nam
praculum vt ineptum et dxatQqv ridet,
ipse quaesiisset, quam potissimum gentem
subsptuenOenomaus
quod cum
adiret, vt
DE VITA
PYTBAGOHAE.
67
que tandem imperaret, si haec ita se habe»rent, praecepit, vt pisces viuos mari redde-»
rent, prius tamen exacte eos dinumerans;
et quod multo magis mirandum, toto illo
tempore, quo numerabaiitur, nullus ex piscibus extra aquam degentibus ipso adstante
expirauit. Multis quoque, qui eunvaccede-»
bant, in memoriam reuocauit priorem vitam,
quam anima ipsorum, antequam isti cor-»
pori illigaretur, ofim vixerat: et irrefraga-»
bilibus argumentis ostendebat, se ipsum Eu-»
phorbum Panthi filium fuisse. * E t ex Ho-»
inericis versibus illos maxime praedicabat,
et suauissime ad lyram accinebat:
Grataque caesaries matluit conspersa cruore,
Atque auro rutili cinni argentoque clecori.
Ouale ver aestatem viridantis germen oliuae
Sedulus agricola in camvo j>ro'ducit amoeno,
Ouam rigat allapsu vicinae riuulus vndae,
Et blandae mulceut animae clementibus auris,
Laetaque canenti vestit sese vndique flore;
At si forte ruat vehementi turbine ventus,
Sternit humi affligitque ima de stirpe reuulsamt
'lalem Panthoidem deiectum vulnere acerbo,
Atrides vita exutum spoliabat et armis.
lucrum mercimonii» faceret, Apollo reapondisset, ie
ivutkhaaiv 'Axaiolg, hoe est, inter concinno corpore
Achiuos: nam si statuarius, inquit, aut pictor rogasset de magistro, vbi artem recte addisceret, non malo
in ista verba respondisset: quippe cum artifices istiusruodi corpora maxime concinna quaerant, quae
fingendo vel pingendo irnitentur: quae ad lucrum et
mercaturam nihil faciunt.
Sed quia semel Apollini»
' oracula explicare coepi: addam et alterum ex; prae-
58
PORFHYRIUS
1
27 Ta yap- ioroqovftsva ntqi tfjg iv Mvxr,vatg
dvaxttftsvng Gvv Tqcoixoig Xacpvqotg rf, Aqytia
"Hqct EvcpbqfSov rov Qvqvybg rovrov doniSog,
naqitfttv wg ndvv SnftcoSt,. Kavxaoov 8' scpa(34) oav rbv noraptbv ovv noX.Xoig rcbv iraiqcov
Sta/Saivovrd nors nqoosintiv
xai 6 norafibg
ytycovbg rt xai rqavbv dnscp&syguro, ndvrcov'
dxovbvrtov' Xaiqs nvdaybqa.
pttcc rs xai rf,
avrf, r)fisqa iv rs Mtranovrico rr,g TraXiag xai
iv Tavqofitvicp rrjg StxsXiag Ovyytyovsvat, xai
StstXsy&ai xotvf, roig sxarsqco&t iraiqotg avtcfr 8taf?sf3aiovvrat oytSbv unavrsg,
oradicov
iv fxsratyfticp nuftnoXXcov xai xara yrjv,
xai
xard xfdXarrav vnaqybvrcov,
ovS' rjftsqatg
28 dvvoiftcov ndvv noXXaig. Tb ftiv ydq, brt rbv
ftnqbv yqvoovv ineStt^sv AfSdqtSt rco vntq/Joqsco, sixaoavrt ctvrbv AnbXXcova stvat rbv iv
vmqftoqsotg,
ovnsq r)v isqtiig 6 'A/Saqtg, /3s/Satovvra cbg rovro dXn&sg, rtxrqvXXnrat' xai
brt vscog xaranXtovOng, xai rtov cpiXcov tvyo—
ftsvcov rd xoftttibftsva ysvsG&at avroig, 6 Tlvxraybqag sinsv, iorat roivvv vptiv vsxqbg' xai
r)' vavg xarsnXtvGtv iyovoa vsxqbv. ptvqia 8'
trtqa iravptaOrbrsqa xai &stbrtqa ntqi r dvcedenti cap. 22. eiusdem libri, quod versibus trochaicis editum , ita constituendum puto :
"EOTIV sV Torpjivoq dir, xijnog '//paxirjtoc,
Huvx tzwv SiiXXovxa, naot doinduuog navntiaddv,
Ou8' 6Xt£ovTai. /Ji/joitft 8' vSaai dirrvixiq.
Addo et tertium lib. VI. cap. 7. eiusdem operis Alc-
DEVITAPYTHAGORAE.
5a
E a enim, quae de Euphorbi Phrygis scuto,
Mycenis in honorem Argiuae Iunonis cum
aliis spoliis Troianis suspenso, referuntur,
vt nimis peruulgata praeterimus. Caucasus
quoque fluuius transeuntem cum multis amicorum allocutus, et clara atque liquida voce
cunctis audientibus dixisse fertur: Salue Py~
ihagora. Quin etiam vna eademque die et
Metaponti in Italia, et Tauromenii in Sicilia, amicis quos vtrobique habebat adfuisse,
et in publico coetu adlocutunvfuisse, omnes
propemodum affirmant; cum multorum sta*
diorum, qua terra qua mari, interuallum
intercedat, non nisi complurium dierum itinere conficiendum.
Quod enim Abaridi
Hyperboreo, qui Apollinem Hyperboreum
eum esse credebat, cuius sacerdos Abaris
erat, aureum ostenderit femur, qui verum
id esse confirmaret, nemo non nouit. Quodque naui quadam appellente, et amicis p r e cantibus sibi merees- quas vehebat obtingere,
Pythagoras dixerit: ergo mortuus vobis erit:
nauisque accedens mortuum tulerit; et sexcenta alia multo admirabiliora atque diuiniora de hoc viro constanter atque vno
maeoni Amphiarai filio datum: qui l4uo)tapr;5/ijc p«.
tronymica voce appellatur. Neque enim Alcmaeon do
Arcadia, quod loci nomen nusquam terrarum exstat,
quaesierat: vt eruditissimus interpres accepit: sed ora»
culorum ambagibus falli humanum est. •
nxUtodxtrip
mo ' Aisnoxn Uri Snrili Sk 'SntAOti
1 4
1
/
c
\
»
—dn Acodsxpn AcoAsrinoAtx Smnnx
/
J
c
/
.
i
X
,
nxnx ACOX WX
/
\
~
\
'Acodinchp Atpx SUxivojinx SUx SISAOP ' oxnodxte
SniAOtidn SotAnu nox SUx sn Soxnn
.hxnnx
I
J
. \
<•<
»
J
C
J
C
C
*
oxsJorldU Stodtnxs Asri Stox inx
•nxtxuricop , '
ux inx Ujxnu nxtZndt nx StnQcbus inx
'ipsy
-sri \nx 'Siorl/ind SQ tsjUxsxn\j
•hdsritf. Uxnn og
tjtx apUjjiico Stodjnxs iQcodsxnxs Siox cbtAstiod
>-anjj AS \nx cbjxAOunxsjtr AS nxjAU (3xox imtaji
-A0U3U SSAIX AndbAnjinjj \nx AnpUoASun dsuo
'UAIX Aoupdx Acpxncfodsu 'ASAIUJJSIQ nxngtn nx
jnx 'UZujsu \nx sx Snotiuxou 'SoAsrinoXous ipx
—nn txAsjtUdcoQ SoAcoy/oujs^ Siosdogfdsuj, As nox
cpxpro ndu txo .SoQtdnjfjr px 'SQ sUxnjfodfr
-tn .noQjA3titufjt px 'SQ Shxdnjjnx .SnosyxoQsu
—ifpj AOtinAcous ox AU itsri SorisAU§3vu \ux sx
Scoyvn 'AtsXdnun nxnrihtou nx ncoxnn o ny
'- -,c
/
j
/
\
~
c
cci
\»
.nxnmox IUASXSV3XSXIUS UZnvvou 'Atdnjfjr
inx ' AUQjA3TfiupJc \nx sx nsyxoQsurij SUxAOg/
-nvnxsri Aib •Aipnj/niQ Acodjuxs ACOX Ldnrins
Spdu loripniQnsuu Acojxxnjnjx \ux sx Acojriuxou (ss)
Acoxniinx inx 'invoxpnxnx
ScospttZxs x Atp^u^
-nZ ACOtmd ACOTisAU \nx 'isZnx AOP wuodxouu
-UQ
,
C
/
c
«
/
\
\
c
Acpriibv \nx 'noxnninxAopsAOriUAriuiQ Acpripisp
ioxnj/ndnun dnit 3x Sisptfddodjj
-udsxpxxidsu g B
SQoo 'UAOJSVXC U/iUoASun SOASQOO xnx
'AISUIS
Scovun Sto 'mxUdis ScoAtpdbrfnp \nx Scovnrip SpdiQ
SniHJLHJUOcX
0$
BE VITA PYTHAGORAE.
6l
ore afnrmantur. Vt simpliciter loqnendo
de nemine quoquam plura et praeclariora
credantur. Illius enim praedictiones terraemotuum certissimae commemorantur, et pestis auerruncationes praesentissimae: ventorum quoque violentorum, grandinisque profusissimae compressiones, et tempestatum,
tam in fluminibus, quam in mari serenationes, ad facilem et secundum amicorum traiectum. Empedoclem quoque et Epimenidem, atque Abarhn, cum haec ab illo hau»
sissent, talia passim perpetrasse aiunt: et
poemata illorum hoc manifeste testari. Quin
et Empedocli cognomen erat Alexanemi siue
Auerrunci ventorum; Epimenidi vero, Purgatoris; Abaridi, Aethrobatae siue Aerambuli. Quandoquidem is sagittae Apollinis
Hyperborei, quam dono acceperat, inequitans,- flutiios et maria, aliaque loca inaccessa,
per aerem quasi volitans transibat: quod et
Pythagoram fecisse nonnulli suspicantur,
cum Metaponti et Tauromenii amicos vnaeademque die vtrobique conueniret. Anirai
vero corporisque affectus rhythmis, carminibusque et incantationibus sedabat. E t haeo
quidem adhibebat amicis: ipse vero vniuersi
concenttim auribus percipiebat. Intelligebat
enim totam illam et generalem orbium coelestium, stellarumque quae in orbibus istis moventur harmoniam : quam nos ob -naturae
6»
PORPHYRIUS
tf/g cpvOtcog. tovtotg xat 'EftntSoxXf/g
qtl, Xiycov ntqt avtov'
(36)
/uaqtv-
*HV Si ti{ iv xeivotoiv dvijg negiuata ciSon,
"Og Sr) utjxtaTov nqanlSuv ixTijaaxo nlovxov,
JlavToiutv re ttuhOTa aoqmv imijgavog 1'gytov.
'Onnin ydg ^t&arjutv ogii/utTO nganiSioat,
'Peict ye TUV OVTIOV naVTOiv Xeiaeaxev ixaoia,
• Kai Tt Se*' dvxrgtiinoiv xai T' iixootv aiuveaat.
5x To> ydq ntqicoOia,, xat tcov ovtcov XtvOtOxsv
ixatJra,
xu\ nqaniScov nXovtov, xal td iotxdta,
i/ucpattxd ptdXtOta tf/g igatqitov
xal
dxqifStOtbqag naqd tovg dXXovg StoqyavcoGtcog
iv te tcq bqqv, xat tcq dxovetv, xat tcq vottv
tov Ilv{fay6qqv.
td 8' ovv tcov intd dotiqcov
cp&eyftata, xat tf/g tcov dnXavcov, int tavtr/g
te tijg f/niq f/pidg, Xtyoptivng Si xat'
avtoiig
dvti/&ovog,
tdg ivvia Movoag elvat 8tef3e/SatovTO. tf/v 8e naacov dpta GvyxqtOtv xal
ovftcpcoviav, xal cboavet ovvSeopiov, r/Oneq rdg
diSiov te xat dytvvr/tov freqog ixaotr/
xal
5a dndqqota,
Mvr/ftoovvr/v cbvdpialfev. Tf/v 8e
xa&' f/priqav avtov Staycoyf/v dcpr/yovpttvog d
/Jtoyivng rpr/elv, cbg dnaotv priv nqqr/yyva, cplXottptiav cpevyttv xa\ tftXoSo&iav, tcontq ftciXtOta rp&ovov iqyd^eo&ov.
ixtqsntO&at
Se
tdg ftttd tcov noXXcov dfitXiag. ,tdg yovv Statqi/8dg xal aiitbg 'ico&tv ftiv inl tf/g oixiag
(57) inoitito, dqfto^dfttvog nqdg Xvqav tf/v eavtov
DE V.ITA
PYTHAGORAE.
63
imbecillitatem non audimus. Haec Empedocles quoque de Pythagora hisce versibus
testatur:
Horum de rtumero quidarh praestantia
norat
Plurima,
mentis opes amplas sub pectore seruans,
Omnia vestigans sapientum docta reperta,
Nam quoties animi vires intenderet omnes,
Solerti subito perspexit singula mente,
Vsque decem aut viginti etiam mortalia secla,
Quod enim inquit, praestantia, et entia singula perspexit, et mentis siue sapientiae opes,
et similia, indicant exquisitam et accuratissimara in Pythagora prae aliis cbrporis
animique constitutionem, in videndo, audiendoque, et intelligendo. Sonos ergo illos,
quos edunt septem stellae errantes, et orbis
stellarum fixarum, tum terra nostrae huic
opposita, quam antichthona appellant, novem Musas esse ajnrmabat. Cqetum vero
et concentum omnium simul, et veluti nexum mutuum, cuius vtpote aeterni et ingeniti pars vnaquaeque est et portio, Mnemosynem appellabat. At Diogenes quotidianam eius viuendi rationem exponens,
refert, illum omnes admonuisse, vt ambitionem, gloriaeque cupidinem fugerent: quod
his omnium maxime inuidia conflaretur:
vulgique colloquia, atque commercia devitarent. Quin et exercitationes matutinas
domi propriae habebat, animum suuiu ad
lyram componens, et veteres quasdam
64
FORFHYRIUS
ipvxnv, xat QSCOV natdvag dpyaiovg T'S xtvug
QdXntog. xat intjSt TCOV 'O/urJQOV, xai HotoSov, o6a xat^nittQOVv rr/v Utv%nv iboxiptaOi.
xai oQxnOttg b's rtvag vncoQxtho, onboag tvxtvnoiav xai vysiav TCO ocoptaTt nagaoxsva—
gttv COSTO ' Tovg Si ntQtnaTOvg ovb' avTog
initpnrbvcog usrd noXXcov inotsho,
dXXd StvTfQog fj TQivog iv itQoTg i} dXosotv,
intXtyoa> tav
Ta
Gv tatTaTa
pttvog TCOV x Q
h X
TS xai ns—
33 QtxaXXtOTaTa.
Tovg Ss cpiXovg vntQnydna,
xotvd uiv T « Ttov tpiXcov stvut nQcoTOg dnoQTnvdutvog, TOV SkcpiXov aXXov iavTov.
xai
vytaivov6t uiv, avToTg dti 6vvSiSTQt/3tv,
xduvovTag Si rd Qcouara itrsQuntvs,
xal rag
Tprvxdg bi voOouvTag naQtptv&tho,
xaxrdntQ
'itpapitv, Toiig ptiv intpSaTg xai ptaytiatg, TOVQ
Si ptovotxr) • t)v yaQ avTcp ptsXn xai nQug
yboovg Ocopcdrtov nattovta^ d indScov dvirtT^
Tovg xdptvovTag. hv a *at X.vnng Xt(&nv *'»?"*
yd&TO, xai OQydg inQuvvs, xal int&vptiag
34 aTonovg i£uQic.
Tr)g Si Stcurtig TO USV UQIv
6TOV n nnpiov n H-iXt' StTnvov b' aQTog ix
xiyxQCOv, n pcct^a, xui Xdxava ecptrd xai
coptd' enavicog Si XQsag ItQticov {rvoipttov, xai
TOVTO ovb' ix navTog ptsQovg. rd ys pa)v
(38)5TA««»T«
SnoTS \7tcov dbvTOtg
iyxarabvto&at
DE V I T A P Y T H A G O B A E .
65
Thaleti9 Paeanas accinens. Homeri quoque
et Hesiodi carmina aceinebat, quibus animus
emolliri, atque tranquillior reddi videbatur.
Quin et saltationes quasdam saltitabat, quas
agilitatem, atque sanitatem corpori conciliare existimabat. Nec deambulationes promiscue cum multis conficiebat, sed vno tantum vel altero comite in templis aut lucis;
seligens sibi loca ab omni strepitu remotissima
et amoenissima.
Amicorum amantissimus
e r a t ; quippe qui primus pronunciauit: Amicorum omnia esse communia, et amicum esse
alterum ipsum. E t dum quidem recte valer e n t , semper cum iis conuersabatur: si quo
corporis morbo laborarent, eps curabat; sin
animo aegrotarent, solabatur, vt diximus,
dolorem partim incantationibus, magicisque
carminibus, partim vero musica. Erant enim
ei peculiaria quaedam carmina, quibus corporum morbis medebatur: quae cum acciner e t , aegros pristinae sanitati restituebat.
E r a n t enim quibus doloris obliuionem indu^
cebat, et iram mitigabat, et libidinem importunam eximebat. Quod ad victum pertinet,
prandium quidem eius fauo aut melle constab a t : coena vero pane ex milio, et pulte, et
coctis crudisque oleribus: rarissime autenv
carne ex victimis sacrificiorum: neque ea
promiscue ex quauis parte. Deorum penetralia subiturus, ibique aliquandiu commoratuTom. II. P. II.
E
66
FORP HYRIUS
ptsXXot,
xal
yjstv,
ivTavtfa
dXiftotg
Trjv ftiv
ftarog
ixQijTO xal
dXtftov
xal
Gvvrtiftig
GrjGdfiov, xai
xai
ix
aGcpoSsXcov dvirsQtxeov,
xal
xal
dXcpiTCov, xai
xonsvta
dvsStvsv
'TfiSTricp.
dvdQa%vng,
55 ftiyvvs
xai
ddt-
doracpiSog
Xt-
xai
xvi/GTtcog, xai
TVQOV
ydXaxTog
Xinovg'
LIS?.ITt vnGicoTtxco.
sig rrjv yltjSvr/v
TaiJTu 8'
dttcpvXaTTSv'
voGoiiv'
ov nori
oi/Ss
avgavofttvov,
voftsvov.
Grdiffivj
av
ftsv
nori
TlQaxXsa
oiftv
TTJV
avrcp
avrrjv
vytaivcov,
ptsv
dvt-
GrtXXoftsvov
rrjv dvvoQOV.
Gcbfta coGntQ ini
xai
dXtiiQOV
dntQ ndvTa
naQcc dijpirjTQog 'icpaGxt ftatftiv,
TO
dvtfovg
ftaXd]yrjg oftoicog GntQftUTog,
xxci
xai
GTaifpidv
rrjv 8
igsXcbv avTrjg TU yiyaQta,
xai
XQttftov,
ioov ndvTa
ipov ix Gtxvcov GnsQftatog,
ndXng,
jui/xcovog GntQonov
dntQ xaf
XOQWV,
tQoaatg'
av TOV ntni avrrjv
xai iQt/3ivircov'
naQag,
dSiyiotg
nXvv-
piaXd%ng tpvXXtov,
ftsXtrt
ivScarQi-
cpXotov GxiXXng
xrsiGng dxQt/Scog, scog f
xatfaQtfiirj'
ttvog
%QOVOV
igtv
norh
ntavoptsvov
nort) Sh Xtnxvvoptsvov
rj Tt tfjvjrrj TO optotov
xai
xai
Si
xai
lG%vat-
ijtfog dti Stcc
Trjg oyiscog naQtSijXov.
oiirs yccQ vcp' rjSovrjg dcs-
'ystTO nXiov,
dviag GVVSGTSXXITO ' otiS'
oiiif
vn
iniSr/Xog nv %aQct rj Xvnrj xdrojrog'
(39) XaGaVTa rj xXavGavrd
rig nof
dXX' ovSs
ixstvov
56 Qvtov TS {fsoig dvsnu%{ft)g tjv,^ dhfirotg
ys-
ilfsdGaTO.
rt
xal
DE VITAPYTHAGORAE.
67
rus, cibis famem sitimque arcentibus vt plurimum vtebatur. E t fami quidem arcendae componebat ex semine papaueris et
sesamu, ac cortice scillae probe lotae, doiiec a succo eXteriori repurgaretur; ex fioribus asphodelorum, et foliis maluae; ex
polenta, hordeo atque cicere. Quae omnia
aequali pondere minutim concisa Hymettio
melle in massam redigebat. Contra sitim
autem praeparabat ex semine cucumeris,
et vua passa pinguiori, exemptis acinis,
et flore coriandri, item ex semine malvae et portulaca, ac casei ramentis, ex
polline farinae, et pinguedine lactis: cuncta haec melle insulano inter se commiscebat. Eam rationem Herculem a Cerere edoctum affirmabat, cum in Libyam
aridam mitteretur. Vnde et corpus, quasi in quodam aequilibrio, habitum eundem constanter seruabat; non vt modo
s a n u m , modo aegrum; modo pingue et
crassum, modo tenue et macilentum esset. Auimi etiam similes semper mores ex
vultu relucebant.
Nec is voluptate largius diffundebatur, nec moerore contrah e b a t u r : neque vhquam gaudio vel dolore cccupatus apparuit. At nec ridentem
illum vel flentem vnquam quis vidit. Cumque diis sacrifiearet, non molesta et inuidiosa
Ea
68
PORPHYRIUS
nondva
xai
Xc/SavaTa
igtXaGxo/utvog,
xai
i/utpvyotg
Lcr/ noTt dXtxrogiotv,
Xcordroig.
tpaOc,
og&oyaviov
xai
TCOV
TO oyij/ua.
ydg
xai
/ua&r/fiaTcxoc
xai
ngog dxgi/Sttav
CTt'//ur/g Xoyov
cOov
nv avrov
Tr/g
oc
pciv,
Si,
syttv
rur/ ix> nagigyov
ini
ovgaviotg
viotg,
(40) Svvd/usav
cpcog, xai
sv&v
%
TOVTO
rr/v
/uiv
Stgcov,
/uiv TOV &siov
svcpn/uov
yovtvot
Tovg •dtovg,
dg/un/uivovg.
ixdXtt
voig Si
TCOV
/StXTiova,
xai
rr/v Si zsigova,
toov,
TOJV
xai
tlvat,
Si
xai
ngogdXX'
xai Toig /uiv
xrvttv'
ydg
int-
Str/yi/Gscjg dxr/-
vo/uotg 8i ntitrto&at.
xrtoig ntgtTTa
dgria.
vno&r/xag
Stdvotav'
xvvttv
Tr/g
dxovG/uarcxoi
yivovg
tvvovv.
ixa-
nsgcTTOTtgov
ntgi
r/gdpv
na-
oc TOV
Scanmovn/uivov
tvsgyivatg
Si
TOV
dxovO/uaTcxoe.
dxgt/3,tGTigag
IlagftvtL
dya&r/v,
cog
ScSaoxaXiag
oi /usv
ix/us/ua&r/xorsg.
yga/u/uaTOJV dvtv
xai
dna-
S'
oi /uovag Tag xtcpaXatdSttg
Sat/uoviov
si
Svva/uivnv
rj Ov/u/3oXtxdg
/ua&r/jiaTcxoc,
oixo&tv
j/oigcov TOig
TCOV ngoGtdvTav
xai
xai
nXr/v
ooa ys /ur/v rocg ngoOcovOc
r/ SctioScxcog,
ACTTOV
58 xooTtg.
-dsovg
igtvgdv
TT/V vnoTsivovoav
SctXiytTO,
S',
S' r)xtOTa'
oc dxgcfiioTsgoc,
racg ntgcsyovOatg.
XOVVTO
rovg
i/Sov&VTt/Os Si noTt OTaircvov,
/3ovv,
37 gr/vtc.
/uvgga
x&o-
dvrtxst/uivav
/uovdSa,
xai
xai /civov,
xai
SvdSa,
xai
Gxovog,
DE V I T A P T T H A G p R A E ,
. 69
profusione, sed farre, et libo, item thure
atque myrrha deos placabat, nequaquam
vero animalibus: nishforte gallis gallinaceis,
et porcellis tenellulis. Quin et bouem ex
farina confectum, vt accuratiores affirmant,
immolauit: cum reperisset, latus subtensum
trianguli rectanguli lateribus continentibus
aequiualere. Quaecunque apud auditores
disserebat, aut perspicua et copiosa oratione,
a u t obscure et per aenigmatum inuolucra
praecipiebat. Duplex enim illi docendi
modus erat: atque ex discipulis alii mathematici, alii vero auscultatores vocabantur.
Mathematici quidem, - quotquot pleniorem
atque elaboratam scientiae rationem percipiebant, Auscultatores vero, qui summa
tantum capita praeceptaque literarum sine
accuratiori enarratione audiebant. Praecipiebat autem, "de deorum quidem daemonumque atque heroum genere summa cum
reuerentia loquendum, et quam optime sentiendum. Parehtibus atque benefactoribus
beneuolentiam exhibendam: legibus obtemperandumr deos obiter non adorandos, nec
nisi domo eo animo egressus accedas. Diis
coelestibus imparia, terrestribus autem paria
sacrificanda. Oppositarum enim potentiarum alteram quidem meliorem, vnitatem,
lucem, dexterum, aequale, stabile, et rectum
appellabat; deteriorem vero, binarium, tene-
7°
PORPHTRIUS
xal dgtOrsgbv,
xal dvtoov,
S9 cpsgOfisvoy.
Hagr/vst
i/fisgov
eyxagnov,
ftrjdi
xat
fSXafSsgbv
ysvst,
8i
slvat
fiT/rs cpxftigttv,
xaTa&tixriv
xal
xal
nsgtcpsgig,
rotdSs.
rpvrbv
dXXd
ftnSi
£coov,
nscpvxs
TCO
dv&ganticp
fif/re
/SXanTStv,
8i ftr) jrgnftdrav
ftovov,
8' f/ysiocrui
Sf/g ngctyfiaTtov,
gtOTSOV. ngcoTOV ftiv
Gnov-^
fiETtvsQV xat
ftsrajrst-
xal
TCOV SVXXSCOV
xaXcov'
sira TOV ngbg rby f3iov Gv/ucptgovTCov'
8i xat
TtXsvTaiav
Tt/v ycoy f/Ssarv'
Tgirnv
f/Sovr/v
ov ngooisTO Tt/v SnftcbSn xat yonTtVTtxr/v,
Xd TTJV fSsfSatov
gsvovoav
cpogdv
eiotg
fjSoycbv'
Std
xaXoig
xal
ftiv,
f | vnvov
xal
ydg
yaorgl
TCOV
tivat
xa\
ndig
Sta-
dcpgoSt-r
dnsixalfe
ngbg
nagr/yyva
sy
OTS tlg vnvoy
rb
naga%gf/fia
dftsvafisXnTOV
Xtt iv sxaTtgcp Tovyotv,
dX—
fEfttgr/vcov cbSatg' rf/v S
Stxaiotg,
StavioraTO.
Si
xafra-r
xs^agtGfisvnv
ftovOcbv rtvt dgftovicc,
Ora xatgovg
(4I)TOV
rf/v ftiv
bftoicog xat
sig rb intbv
4o sotxsvat
/iiTrrjv
noXvrsXsiag
dvayxaiotg,
xat
GtftvoTdTnv,
Sta[3oXf/g,
Taig dvSgocpovoig
ini
xa\
xa\
cpvXuOOstv,
Stacpogdg TCOV d£iav
d xal
o
nagadXXd
Xoycov, ntciTcog TCO nagaxaTaffsfievcp
Tgteodg
xa\
f/Ssiav,
i/v
Jvo
icpaGxsv
TS
cpgpvriSt
rgsnotro'
> intOxontiv
fd yk i/Sn
£f/v
ftdXtffsoirat'
rbv 8i, OTS
ydg,
ngoOr/-
nsngayftsva,
DE V I T A P Y T H A G O R A E .
71
bras, sinistrum, inaequale, instabile et mobiie. Praeterea et haec praecipiebat, plantam 6atiuam atque fructiferam, tum et animalia hominum generi innoxia, nec perd e n d a , nec laedenda esse. Non solum pecuniarum, sed et sermonum depositum depositori bona fide seruandum, Tria constituenda genera rerum omni studio prosequendarum atque comparandarum. Primum
quidem earum, quae gloriosae atque honestae sunt: alterum vitae vsui inseruientium: tertium vero atque postremum rerum
iucundarum, siue coniunctarum cum voluptate. Voluptatem, autem non plebeiam
atque fascinantem, sed solidam grauemque
atque omni crimine puram admittebat. D u plex enim voluptatum discrimen esse; quarum illam, quae ventri, et Veneris libidinibus ppum profusione indulget, Sirenum
homicidis cantionibus comparabat.
Alteram vero, quae- in rebus honestis atque
iustis et ad vitam necessariis consistit, eam
pariter et in praesentiarum iucundam esse,
neque-postmodum poenitentiam comitem habere. PJanc ille musarum cuidam concentui
similem esse dicebat. Duorum temporum p o tissimum curam rationemque habendam monebat: eius scilicet, quo cubitum itur; et quo
cubitu rursum surgitur. Vtroque enim tempore cum animo perpendendum, et iam ante
r/2
FORPHYRIUS
- xdi rd usXXovta' rdv ftiv yevofteverv sv&vvag
nao* savTOv 'ixaOrov Xaft/Sdvovra'
rdv bi
ftsXXovTorv ngovotav notovftsvov. ngo ftiv oisv
TOV vnvov ravva savrd rd snrj indbstv txa—
'
6T0V
MrjS' vTtvor uuXaxditjiv in' o/iuaai nqoaSi^aa&at,
Jlqiv itiiv TjfiiqtvoJv tqyiav %qig ixaaxov imX&iiv
Uij naqifJirv; %i d' tqtga; %i uoi diov oitt ixtXia&n;
nQo bi rrjg iSavaOrdotug
ixsiva'
UqSna uiv s? vnvoto usXiqjqovog ihmavurxag,
Ev uaXa nomvtitiv, ba' iv rjuaxt tqya xtXiaaug.
4i Totavra naarrvst' /udXtOra b* dXrj&svstv, TOVTO
yaQ ftovov bvvao&at rovg dv&Qunovg notsiv
&sd naQanXnoiovg' insl xat naQcc TOV xrsov,
cog naQa TOJV ftayarv invv&dvtTO,
bv 'J2QO—
' ftd^nv xaXovCtv ixtivot,
iotxsvat TO ftiv 6d—
fta tpuri'
rrjv bs ipvjyrjv dXrj&sia, xal aXX
drra inaibsvtv,
o6a napd 'AQtcroxXsiag Ttjg
iv AsXtpoig iXtysv dxnxosvat.
iXtys bs rtva
xal ftvertxa
TQonu avju/SoXtxdg, d brj int—
"
nXsov AQi6TorsXng dvsyQatpsv. otov, ort rrjv
(4*) xrdXaxTav ftsv ixdXst stvat bdxQvoV rdg bi
UQxrovg, 'Psag %sioag' rrjv bs nXttdba,
ftov6uv XvQaV rovg bi nXavijrcig, xvvag rrjg IISQ—
6stpovrjg. TOV b' ix f/aXxov XQOVOJUSVOV ytvo—
ftsvov n%ov, cpuvrjv ttvat rtvbg rdv
baiftovuv,
42 ivanttX'rjpiftsvrjv TU %aXxd. Hv bi xat dXXo
stbog TOJV 6vfi/3oXuv TOtovrov' Zvybv /urj vntQ—
DE V I T A P Y T H A G O R A E .
fb
peracta, et. mox peragenda. Atque actorum quidem rationes vnicuique a semetipso
exigendas: futuris autem caute prouidendum. Ideoque vnumquemque hos versus
a n t e somnum sibi ipsi occinere voluit:
Nec fessa in dulcem declines lumina somnum,
Ouin ter cuncta prius reputaueris acta diei:
Quae praetergressus, quid gessi intempore? quid non?
illos vero, antequam surgeret;
E somno primum euigilans cum strata relinquis,
Disponas animo luce expedienda futura.
T a l i a praecipere solebat: inprimis autem
veritati studendum. Solum enim illud homines deo simile6 efficere posse. Nam et
deum ipsum, vti ex magis cognouerat, quem
illi Oromasdem appellant, corpore quidem
lumini, anima autera veritati similem esse.
JJocebat et alia huiusmodi, quae Delphis
e x Aristoclea se audiuisse dicebat. Quaedam etiam arcano modo quasi per aenigmata proferebat; quorum pleraque Aristoteles perscripsit. verbi gratia, cum mare
lacrymam appellaret: vrsas vero polares,
Rheae manus: .Puuadem, Musarum lyram:
planetas, canes Proserpinae: sonum autem,
qui aeris percussu redditur, daemonis cuiusdam vocem esse in ipso aere inclusam. E r a t
et aliud quoddam symbolorum genus huiusmodi: Stateram non esse transiliendam:
74
PORPHYRIUS
(SacvtcV
TOVT
irjTC, fir) nXsovtxTtlv.
nvQ TT) /uayjacQcc OxaXsvttV
dvocdovvTa
xat
oaTt&rjyutvocg.
Ttorc,
Mrt T6
onsQ r)v, ptt, TOV
OQytCfdftsvov xcvtcv
Zsrscpavdv
Xdyolg na—
Tt ptr, TcXXtcv'
Tovg vdptovg ptr) XvptaivtOifat'
yuQ ndXtcov
olov,
OVTOC.
Mr) xaqbiav
iavTOv dvcacg.
ocov,
ndXtv
Mnt)'
ocov,
inc %oivtxog
ur, aQybv £rjvr
OTtpavoi
d' av tTtQa
ioxfittv'
TOV-
TOcavTat
ptr)
Xvntiv
xatfscfsOtfat'
Mno* dnodnptovvTa
inc—
OTQtrpiO&ac' ur) sgctodat TOV /3iov TOVTOV dno-*
•ifvrjOxovTa.
Tag ds XtcopoQOvg ptr) /Sabicftiv'
ov Tatg
noXXcbv tntOtfat
rdg
TCOV
Tt Ttov oXiycov xat
•tftiv. Mrjbs%tXit)dvag
XdXovg
TSOTI,
yvtouatg
dvv-Qconovg
tfacQtiv
xai
nsot
tpoQtiv,
Xdyov
cpoQTiov di
xfscbv TS slxdvag
TOVTSOTC,
TT)V
Ovyxa-*
ptriosvi nQog Qa-*
dXXd nQog aQtTrjv xat
(43) TTQciTTttv.
TOV—
yXcoTTav
ptiv TOtg /SaOrdSovoiv,
ot) ptr\, 8i ov naQr,vtt,
OTcbvnv,
pctTa—
btjytOxfat'
dxQUTtig oucoQorpiovQ ut) notiioxfat.
OvvavaTtxfsvat
ixcbXvtV
ntnatSsvptsvcov
iv oixiatg
df
iv
ndvovg
Ovpt-
SaxTvXiotg
ptr)
ntQt •&acbv §d£av
xat
ptr) nQo%ttQov ptnbi) cpavtQbv spcstv, ptrjb*
stg noXXovg cpSQttv. Snovbdg
ifsoig xard
TO
ovg
TCOV
TS nocsiOrfat
ixncopcuTCoV
yaQ j\viTTSTO Ttftccv Tovg {ftovg
ptovoixfj.
xa\
roig
ivTtvifsv
vptvtiv
rtj
avTri yuQ Scd cbttav pjcoQti. Mrjb* iOxfi-r
tcv boa ptr) {fspttg'
ysvtOtv,
av^riOtv,
aQjcr)v,
DE VITA VYTHAGOBAE.
75
hoc est, auaritiam fugiendam. Ignem gladio n o n fodiendum: id est, tumidum et iracundura asperis verbis non commouendum.
Coronam non vellicandam: hoc est, leges
n o n , violandas: illae enim ciuitatum coron a e 'sunt. Praeter haec et alia huiusmodi:
Cor non comedendum: hoc est, non oportere semetipsum moerore conficere. Choenici seu modio non insidendum: siue non
ignauiter viuendum.
Vbi profectus fueris, non reuertendum: hoc est, in mortis articulo vitam non desiderandam. P u blica via non incedendum: quo vulgi opinion.es sequi vetabat, sed paucorum atque eruditorum sectandas. Hirundines in
aedes non recipiendas: hoc est, garrulos
et intemperantioris linguae homines in contubernium non admittendos. Homines oner a imponendo, non detrahendo, iuuandos:
quo admonebat, non ad ignauiam, sed
ad viittutem operam aliis commodandam,
Deornm imagines in annulis non ferendas:
id est, sapientiam sermonemque de diis
non temere passim in promptu habendum,
jjec in vulgus efferendum. Libamina diis
facienda iuxta auriculam poculorum. E o
enim indicabat, deos musica honorandos ao
celebrandos esse: ea enim aures penetrat,
Nec edenda ea, quae nefas est edere j gene*
rationem scilicet, incrementum, princjpium,
jS
P0RPHYP.IT7S
TsXsvrrjv , ' jurjS' i$ o>v r)
43 vnotrtGtg
yivsTat.
xaTairvo/usvcov
aiSoicov,
tpaXrjg.
StOTt
rd
int
ysvtotv
yag
vrjg
av$so&at
noSag'
trtittXioj
ov
TOV
juvtXbv
rjysttoviag
nugrjvst
ytvsosojg
xa&dntg
EorogovOt
8' avrbv
xai
ttsvGjv iv
TJJ yrj,
xai
Tovg
dntg
rdg
ovonttgottsvcov,
xai
xaroXiyov
dvaStSottsvcov,
TOTS
TOVTOV
inrjys.
gta'
Ttg Stargorycov xvattov,
bSovOt Xtdvag,
iv dXsa
xara&sirj
bXiyov,
&ot
(IST*
ov noXv,
ntiov cpovov'
dnayo—
tvgot
xai
ovoorjnoxai
Sr) dnb Trjg at/Ttjg •
/SXaGTtjGat,
ngbg
dv&gco—
ysvotisvcav,
xai
TS
8i
ysvtOtg xcti Std—
OrjnsSovog dv&gc6nc\vg OvOTtjvat,
sl ydg
ioa
noXXcov d/ua ovv—
xgtOtg OvvsOTtj, £c6cov TS bttov
(44) pvrcjv
TOV
Si
OTI r/jg ngdrrrjg dgx>jg
TaguTTOttsvtjg,
svsyttsvcov
dgxrjv
TtXtVTtjV
yivtrac
og
sjrst TOV OtottaTog.
TO roiovTO,
ixd,Xtt'
aiSota'
ixdXst,
dns%so&at,
oagxcov.
xs—
ovviOTarac
ivsgysiag
rrjv Si xscpaXrjv
xvdttcov
xai
xai
TOVTCJV
xai
trjv oOtpvv
nceot £<ioig atTiog.
jutyioTag
gsvttv
noScov,
Si rovg StSvttovg
aiifgrjotv Si
£OJOV.
44 nivcov
cog ini
TCJV
StSvptcov,
xai
ptiv ydg
Tavrrj
coa.
8' dnsjrtoirat
xai
ftvtXov,
vno&tOtv
r
'•' avsv
"EXtys
bocpvog,
xai
ndvTCov
CTQCOTTJ TCJV
cpavsgd
xvdttovg
Ttxttrjxai TOtg
rrjg TOV rjXiov /SoXTjg
dnoOTag
inavsX—
dv bScoSoTa
dv&geo-
SIT*
si $i xai av&ovvTog
iv TCO (3Xa-
»
DE V I T A P Y T H A G O R A E .
77
finem: neque ea ex quibus prima rerum
Omnium basis atque fundamentum constat.
Abstinendum enim dicebat a victimarum
lumbis, testiculis, pudendis, medulla, pedibus atque capite; nam lumbos basin vocabat, quod animalia eis tanquam fundamento
innixa subsistant: ortum vero siue generationem, testiculos, atque pudenda: absque
horum enim opera nullum animal generatur.
Incrementum appellabat medullam: quae
cunctis animalibus incrementi causam praestat. Principium vocabat pedes; caput autem finem, quod iis potissimum corpus regatur. Fabis vero aeque atque humanis
carnibus abstinendum monebat. Referunt
autem ipsum huiusmodi ob causam hoc interdixisse. Cum primum rerum principium
atque origo inuicem conturbata essent, multaque simul in terra confusa inter se coaluissent, simulque computruissent, paulatim singula exorta atque discreta fuisse. Cumque
simul et animalia nascerentur, et plantae
producerentur; tum ex eadem putredine et
homines extitisse, et fabas effioruisse. Cuius
rei manifesta adducebat argumenta. Si quis,
enim fabam arrodat, dentibusque comminutam feruentibus solis radiis paululum expon a t , et post exiguum temporis interuallum redeat, huniani cruoris odorem in eo
percipiet. Praeterea si quis eo tempore,
rj$
PORPHYRIUS
Ordvstv rov xvdpcov^ Xa/3av rcg nsQxd^ovrog,
TOV dv&ovg (SQttXV, iv&sir/ dyysia xtQapcitp,
xai ini&spta int&sig iv yr/ xaroQvgscsv,
xal
ivvsvr/xovra naQagpvXd£tttv r/ptSQag tcsrd TO
xaroQvx&r/vat,
tira pttra ravra 0Qv£ttg Xd—
/3oc, xai dgpsXot rb ndpta, SVQOC dv dvri TOV
xvdptov, r/ natbog xsgpaXr/v GvvtOrdoav, r/ yv—
45 vatxbg aiboiov. 'AnsxfG&at bi xai dXXav na—
Qijvst' otov LtitTQag TS xai TQtyXibog, xai dxa—
Xijcpng, Oxtbbv bi xai rdv dXXav &aXaoeiav
£v/undvrav.
dvsgptQtv b' avrbv sig rovg XQO—
TSQOV ytyovbrag'
nQdrov ftiv EvgpoQ/3og Xiyav
ytvso&ac' bsvrtQov b' Ai&aXibng' TQ'CTOV 'EQfcorcftog' rsragrov bi ttiiQQog' vvv bi ttv&a—
yoQag' bt av ibsixvvsv, dg d&dvarog r) vjvxh,
xai rotg xsxa&aQftsvocg sig ptvt/ftr/v rov naXatov /3iov dgpcxvstrat.
46
QjtXoGocpiav b' igptXoobgpr/Osv, r/g o Gxonbg,
(45) Qvoao&at xai btsXsv&SQOjOat rorv rotovrav
tiQyptdv TS xai ovybsoptav rbv
xaraxsxcjQta l
Gptsyov r/fttv vovv' ov x Q S vycsg ovbiv dv4
rtg ovb' dXr/&ig TO naQanav ix/ud&ot,
ovb'
,av xaribot bt r/OrtvoGovv ivtQydv aiO&r/Gsag*
i Novg yaQ, xar' avrov, ndv&' OQCC xai ndvr
xctl
dxovtf
rd bi dXXa xa^a
fvgpXd. xa->
&aQ&svrt bi rbrs btt nQoOaystv rt rdv bvr/OtgpoQav. nQoor/ys bi ravrd fcr/xavdg
intvodv'
DE V I T A
PYTHAGOHAE.
79
cum fabae florem emittunt, paululum aliquid
fioris iam nigricantis accipiat, et in vas fictile
immissum et operculo obtectum humi defodiat, atque ita defossum dies nonaginta conseruet, tumque effossum rursum promat, atque operculum tollat, loeo fabae, aut p u e ruli caput, aut pudendum muliebre enatum
videbit. Sed et aliis quibusdam abstinendum
praecipiebat, scilicet v u l u a , mullo, atque
vrtica, - caeterisque fere marinis omnibus.
Quin et semetipsum ad quosdam iam vita
functos referebat: primo quidemEuphorbum
se fuisse asserens, deinde Aethalidem, tertio
Hermotimum, quarto Pyrrhum, tandem vero
Pythagoram: quibus ille animam immortalem esse ostendebat. E t queis animus erat
rite perpurgatus, iis vitam iam olim exactam
in meraoriam reuocabat.
Philosophiam autem profitebatur, cuius
scopus erat, insitam nobis mentem ex huiusmodi impedimentis vinculisque eruere atque
in libertatem vindicare: sine qua nullus
omnino sanum aliquid verumque, ciiiuscunque tandem sensus ope atque beneficio, discere atque perspicere potest. Nam mens, ex
ipsius sententia, cuncta cernit, cunctaque audit:
surda, caeca, caetera. Perpurgatae autem
deinde vtilia quaedam et profutura exhibenda sunt. Exhibebat autem ea certis quibusdam machinis rationibus excogitatis. Princi-
80
fOHPHTRIUS
3IQ0JT0V ptiv
naiSaycoycov
TTJV TOJV diSicov
pidrcov
dst
v syovTtav
xal
xal
TCOV xaroXiyov
npoG/3t-
irj
dcpvco
xat
xat
dnsinrj,
TTJV TOGaVTTJV TS XOU TOGOVTCp JTQOVCp
iv
Ma&TjpiaGt roivvv,
fiSTacjyfcicp
&scoQrjpeaGi
ra,
dvtv
yvpiva£s
ttTtb
TCOV
Gcoftdrcov
(VQC%TJ
ptiv
S' avrtrvniag
xavd
ow
nsot
Si
Ta
naQsiXrjnTO.
ix
ftaxapiovg
fia&TjptaTa
H
Ss nsQt
Sta
Gvvayaycov
TOVTO
coGati-
TTJV TCOV
yvptvacia
TCOV
ndvv
rj
stg
dgt&ftcov
xat
Mo-
GvvSTCog iv
r o dpsGxov
npcoTa siStj
Gacpcog TCO Xdyco
pts-
TCOV TQO-
dnsTsXst.
sGnovSaO&tj.
cpTjGt, r «
dpjydg
dvra,
Stapisvdv-
TS cpaGt,
jVaSsiQcov
/3ij3Xiotg
yaQ,
xat
cov dvTttGdycov
cog dXXoi
SsQCtTog 6
npcorag
ovTCog
dycoytjg sig TTJV icpsGtv
nQayptarsia,
ptsvoi
rd
npos-
vd Ttjg Jpv^rjg SfipiaTa
(46) dvTCog dvTcov &sav,
dvSpdGt,
cog aGcoftaTap)
oGovovv
cpcov TtQOGaycov.
svSsxa
cog Gcopta-
TctVTCp pirjS* icp'
Ttxvtx7jg
TOVTO
ScaGTard
TavTa
Gcofiartxcov,
ftsv
dGcofidrcov
npbg
/3QO%V
xat Tocg
TS xal
fiTjSsjtOTS xavd
TCOV
Tcog iv
,48
qGco-
coGavrcog
dnoGTQacptj
47 TQOcprjg xaxiav.
ra
npbg
xat
GWTaQoyvrscg
, ct&QOCog piSTafSoXfj
Scd
Tavvd
ix
ftj)
rjQSfia
SpiocpvXcov avTcov
xatd
vsav'
/Sdgcov '
lavrbv
pirj
xat
Toig
Svydvdg
napaSovvat,
DE Y I T A F Y T H A G O R A E .
8l
pio quidem semetipsum sensim ad rerum ae^
ternarum eiusdemque generis et incorporear u m , perpetuo secundum idem atque eodem
modo se habentium contemplationem assuefaciens: a minutioribus ordine progrediens:
n e subita, atque repentina mutatione auertatur atque renuat, ob tantam tamque diuturnam nutrimenti prauitatem. Mathematicis
itaque scientiis, et speculationibus illis, quae
inter corpora atque incorporea mediae sunt,
et quasi in vtrorumque confinio (triplicem
enim dimensionem corporum instar habent,
sed absque resistentia tanquam incorporea)
veluti praeexereitationibus paulatim vtebatur,
ad contemplationem eorum quae vere existunt: artificiosa quadam ratione mentis oculos a rebus corporeis, nunquam secundum
idem atque eodem modo in vno eodemque
statu vel tantillulum permanentibus, ad alimentorum desiderium abducens. Quorum
ope contemplationem eorum quae vere existunt introducendo, homines beatos reddebat.
Mathematicarum ergo artium vsus in huno
finem adhibebatur. Doctrinam numerorum
autem, vt inter alios Moderatus Gaditanus
affirmat, qui Pj^thagoreorum placita XI libris eruditissime complexus est, hanc ob
causam studiose excoluerunt: Cum enim
primas, inquit, formas, primaque principia
oratione perspicue explicare nequirent, quod
Tom. II. P. II.
F
82
PORPHYRIUS
§td rs rb SvGnsQtvoijrov avrorv xa\
SvoigoiGTOV, naQtysvovrO inl rovg dQttruovg,
tvGtjptov StSttGxaAiag %UQtv, ututjGafttvot, rovg ytoj—
fitTQug xal roi/g yQafiftariGrdg.
ojg yaQ ovroc rdg Svvdftttg rotv 6rot%siorv xal
avrd
ravra /3ovA6fitvot naQaSotvat,
naQtysvovro
int rovg %aQaxtijQUg, rovrovg Asyovrsg cog
rcQog rrjv nQGirtjv StSaGxaXiuv 6rot%sia tlvat'
vGrtQbv ftsvtbi StSaGxoVGtv, ort ov% ovrot
GrotjXtia StGtv bi %UQttxtrjQtg, dAAd Std rovr6)V svvottt yivtrttt tcbv nQog dArjxrstctv Grot—
49 %ticoV. Kal oi ytojfiSTQUt ftij i6%vovrsg rd
GojftarotiSjj Aoyqj naQU6rrj6ai,
naQttyivovrat
inl rdg StttyQacpdg rcov Gxnfidrojv,
Asyovtsg
slvat tQiyojvov A roSs' ov rovro /SovAofiivot
TQiycovov slvat rb vnb rtjv otf/tv vnoninrov'
dAAa ro rotovro, xat Sta rovrov rijv Svvotav
rov TQtyojvov naQiGrdot. xal inl rcov nQotrojv
ovv Aoyojv xat siScov ro avro inpijjGav oi
llvxtayoQtiot,
fuj iG/jvovrsg Aoyqj naQaSovvat
(47) ru docofiara siStj xat rdg nQtorag aQ%dg, naQtysvovro int rijv xard rcov dQi&ftcov SrjAcoGtv.
xat ovrco rbv ftsv rrjg evornrog Aoyov,
xal
rbv rrjg ravrortjrog xal rrjg iGortjrog, xal ro
airtov rijg Gv/unvoiag xat rijg Gvpna&siag xa\
rijg GojrrjQiag rcov oAcov, rov xard ravra xat
cboavrcog tyovrog, sv nQOGtjyoQSVGav xat yaQ
ro sv rotg xttra usQog sv rotQjjrov vndQ%st,
j)vojfiivov, roig fisQtGtv, xal GVftnvovv,
xard
5o fitrovoiav
rov ncrcbrov airiov.
Tbv Ss rijg
DE Y I T A PYTHAGORAE.
83
et intellectu et prolatu difficillima sint; ad
numeros, mahifestioris doctrinae causa, confugerej geOmetras atque literatores imitati.
Vt enim hi literas earumque potestatem traditurij ad notas illas confugiunt; easque
veluti prima docehdi elemehta esse dicunt.
ftihilomiriUS posteri docerit, hotas illas non
esse eleihenta; Sed illatum opera vera elemerita cogrioscL E t geometrae cum formas Incorporeas verbis propohere hon valeaiitj ad figurarUm descriptiones confugihnt J dicehtes hoc A triahgulum esse;
hori qiiod hoc ipsurri, quod srib aspectum
Cadit, triariguiuhi esse veliht; Sed istud,
qriod eiushiodi figUrarii obtiriet, qubdque
iiiiiusl- tipe cbriCeptum UtqUe Ctigttitionem
triaftgUli attiihti repraesehtat; Idem ergo
et Pvthagorei in primis rationibus siue affectiottibus formisque fecere.
Cum enim
ittcOrporeriS forinaS ric prima prihcipia verbis tradere ttori posseht, ad demonstratiofterri per ftrimeros corifugeruftt: ritqUe ita
Vhitatis quidem, et identitatis atque aequalitatis tritiorierri, causamqUe amicae cohspira-*
tiottis atque mutuae affectionis et ConseruatiohiS Vhiriersij secuhdum idem atque eodem
intidti se hribentis, vhum appeiiabririt; Vhurii
erlim illud, quod ih particularibus COrispicit u t , trite existit; partjbus vnitum et COrispiranS, ob primae causae participationettn Di*
84
PORPHYHIUS
tTtQOTtjTog xai
titQtOTOv,
avtOuTrjTog,
xal
iv fttTafSoXf,
Xcog i^ovTog," SvottSrj
yoQtvOav'
r)
rd
Tovtovg
OVXSTI'
ftiv
tiOt,
dXX' brt iSttv
oocpovg Svvdftstg
xal
xai
nao'
rovg Xoyovg,
TOV evbg
ovbfiaTt
SvdttSig
ini
ndXtv
nQayfiurojv
yaQ
xai
ndv
TQtottSig
ttvat
Xoyot
cptXo-
evonotoiig
oiioag,
xai
tioi
iooTnrog,
tinsiv,
xai
ovv
TCO
xai TW
TQIU
Xttov,
TOVTO
waotv
xav'
dXXcog ftrj Svvdfttvot
6
avrbg
xai
tiSovg,
aQi&fibv
ixeivnv
TOJV
TtXtv-
xai
xard
xaTrjyoQtjGav.
nQOGxtjrQtjftivov,
xai
ixtivrj
Tsra-
wtiGtt
oiiTOjg Si xcti
.nQOGnyoQtvOav.
xai
ftsoov
TO fttOOTnrt
waoiv.
TI)
i)
tTtQOtiSsg.
aQtdftojv
tOTi vi iv
TOIOVTOV
TOV
rj
Ttvojv Svvdfttojv
TSXUOV
XQtjoirat,
dnoXmovrag
xa-
Xotnoiig
Toiig dXXovg
dofyrjv xai
TOV
rijg wvosojg,
Stb
Si TOvg
TOJV UXXOJV
i^ov
xard
TTJV'
XUTOC
nQoaayoQtvovotv,
ndg yuQ xaid
(t\Q)xrat.
fxtQog
ov SiacpeQii Ss ys roig avToig
Si
Xoyog.
xata
%aQtv StSaOxaXiag,
r) dvtOottSig
5i 'Oftoiag
rolg
nQOOrj-
eTSQOTrjTog. roiiTOvg
tvorjftov
Trjg SvdSog'
dX-
xai SvdSa
TOJV OXOJV
xai
dXXoTt
oi Xoyot ov
ixtivotg
dvoftotoTnTog,
TOV
OVTOI
xai
rtvdg
StaxQaTrjTixdg
rivtg
Xoyov,
xai
Ttavrbg
xai
TOtauTn. yocQ xdv
Svo cpvOtg.
TOJV
xai
si
TI
ndv
iori
TO
TS-
rfj ttQ%fj nQOGxtxtxooftrjo&af
ovoftdoai,
TCO
rrjg
rjv
TQIU-
DE V I T A F Y T H A G O R A E .
85
veirsitatis autem atque inaequalitatis, omriisque diuidui et in continua mutatione versantis, et modo hoc, modo illo modo sese habentis-biformem rationem, binarium vocabant,
Nam et binarii in rebus particularibus talis
natura est. Neque rationes istae a Pythagoricis solum agnoscuntur, ab aliis vero non
item: sed et caeteros philosophos potentias
quasdam vnitiuas, atque vniuersa haec continentes, reliquisse videmus. E t extant apud
eos rationes quaedam aequalitatis, dissimilitudinis, atque diuersitatis. Hasce ergo rationes, vt docendi modus magis perspicuus foret, vnitatis atque binarii nomine appellarunt. Nihil autem apud eos differt, siue biforme, siue inaequaliforme, siiie diuersimodum dicatur. Atque eadera ratio in caeteris
quoque numeris obtinet. Singuli enim certarum quarundam potentiarum locum vicemque sustinent. Et.enim in rerum natura
aliquid principio, medio, atque fine praeditum exi6tit: tali formae atque naturae ternarium numerum attribuebant. Ideoque quod•" cunque medium aliquid habet, triforme di1
cebant esse. Ita etiam omne perfectum a p pellabant. E t si quid perfectum sit atque
absolutum, illud ab hoc principio aliquid
ad V6um suum trahere, iuxtaque id ipsum
exornatum. dicunt. Quod cum aliter appellare nequirent, ternarii nomine in ex-
86
PORFHYRIUS
Sog ovoftart sn avrrjg eyQr,GavTO' xat slg svvotav avrrig j3ovX6fttvpt slGayqysiy ttftag, Stq
TOV siSovg TOvrov TqvTfi rjyayov.
xal ini
TCOV dXXcoy S' aQi&ftcoy 6 avrog Xoyog,
ov?
TOV ovy ol Xoyqt, xq& coy oi Qn&syrsg CCQI—
5a &ftoi sydynoqv,
Kqi oi s§r;g nsQtsjyovTqt vnq
fudg Ttvog iSsqg xai Svvduscog, Tqvrnv Si
SsxdSa,
otoy SsjyqSd, nQOGnypQSVGav, Sto
, xai TsXstoy dQt&ptpy xoy Sixq ttyat XsypVr?
OtV ftdXXov Ss) TsXtiorqTpy qndyTCoy, naGqv
SiqcpOQciv aQt&ftov, xai ndy slSog Xoyop, xai
dvaXoyiqy sv savrco ntQttiXncppva. si yaQ r)
TOV iiqvTog cpvGtg xar* ccQt&ftcoy Xpyovg re
xai qvaXoyiag nsQqrpvyqt' xqi ndv TO ytyo^
utvov,
xai qvgqvoftsyoy,
xai •ttXtiopjutvoy
xav qQt&ftcov Xoyovg Stt£dyst' ndyvq Sh Xoyov, xai ncipqy uvqXoyiqv,
xai ndy stSog
49) aQi&ftov ntQLsyst r) Ssxdg' neog ov xai TsXstog
55 6 Sixa ctQt&uog Xsyotto qvrn; H ptsy Srj nsQi TCOV qQt&ucoy nQdyftqrsia TOtavrn TOtg
JIv&ayoQStotg. xqi StqTavrnv
nQCoriGTrjv ovGav rr)v cptXoGocpiqv, yavrnv Gvvsfin Gj3sG&rjvat. nQcoToy ftiv Std rp qiytyfiqTCoSsg' instra Stu TO xqi rq ysyQauftsya JcoQtSt ysyQatp&at' SyYovGrjg Tt xqi aGqcpig rrjg SiaXextoV
xui ftnStv Stu TOVTO vnovotiG&at, xai vd vn
DE V I T A P Y T H A G O R A E .
87
primendo eo vtebantur: cumque ad illius
cognitionem nos perduCere conarentur, per
ternarii fonnam eo ducebant. Atque eadem
de caeteris quoque numeris ratio est. Hae
igitur rationes sunt, secundum quas praedicti
numeri ordine suo collocabantur. Sed et sequentes sub vna quadam forrha atque potestatecomprehenduntur; quarn decadem, quasi dechadem, siup comprehensionem appellabant. Idepque denarium numerum perfectum psse afnrmabant: quinimo numerorum
omnium perfectissimum: omnem numerorum
differentiam, omijemque rationem, species
ajque proportiones iij se comprehendentem.
j \ a m si vniuersi natura juxta numerorum rationes proportionesque definitur; atque id
quod fit, quodque augetur, ac perficitur,
iuxta numerorum rationes procedit: et denarius omnem numeri rationem, pmnemque
proportionem cunctasque species cpmplectitur; cur non ipsa natura denarii numeri
perfecti nomine appelleturp Atque huiusmodj
quidem vsus erat arithmetices apud Pythagoreos; quae cum prima quaedam philosophia
esset, eius causa ipsa tandem philospphia Py>
thagorica fuij extincta, Primum quidem,
quod aenigmatibijs inuoluta esspt, fJejnde
quod commentaria jpsorum Horjce essent
scripta; cum et ipsa dialectus nescio quid obscuritatis habeat: atque hanc ob causam nee
88
POPPHYBIUS
avtfjg ctviOroQOvueva Soyptara, cog v6ifa xa\
naQijxovoptkva' rco pir) avnxQvg
IIvifayoQtxovg
slvat rovg ixcpsQovrag ravra.
nQog 8k rovroig rbv HXdrcova, xal AQtOrorkXrj, SnsvOtnnov rs xat AQIOTO^SVOV, xal ZsvoxQarrjv, cog
cpaotv ot Uv&ayoQttot, rct ptsv xaQnipta OrpsrsQtoaOtrat Std /3Qa%siag intoxsvfjg' rd 8' intnoXaia xal iXucpQa, xat oGa %Qog StaOxsvrjv
xat %XsvaOptbv rov StSaoxaXsiov vnb rcov /3aOxdvcog VOTSQOV Ovxocpavrovvrcov nQO/3dXXerat,
Ovvayaysiv,
xal cog tSta rfjg atokoetog xara—
jycoQioat' ciXXd ravra ptsv dnk/3rj VOTSQOV.
54
UvtfayoQag 8' d%Qt noXXov xarit
rijvjraXiav ovrcog iifavptd^tro, avrog rs xctt oi Ovv—
ovrsg avrco eratQot, coors xat rdg noXtrsiag
rotg dn ctvrov intrQsnstv rdg noXttg, oif/k Sk
' nors icpifov^ifrjOav, xctt Ovvkorrj xar' avrcov
intjdovXfj rotdSs rtg. KvXcov dvrjQ KQorcovtd—
(5<0 TriS xard ptiv rb ykvog, xal 86/jav nQoyovtxrjv,
xal jSiov nsQtovoiav ndvrag vnsQ/3dXXav rovg
noXirag, jraXsnbg S' dXXcog xdi rvQavvtxbg, rfj
rs rcov tpiXcov nsQi/3oXfj, xal rfj rofr nXovrov
Svvdust
nQog iop/vv dStxrjptdrtov pjQcoptsvog,
ovrog rtov r dXXcov dndvrav,
d iSoxst xaXd,
kavrbv rj^iov' fjysiro Sk xal rfjg HvifayoQOV
cptXooocpiag d§torarov ttvat ptsraopjtiv. nQogetOt rco JJvifayoQa kavrbv inatvtov, xal /3ov-
DE V I T A P T T H A G O R A E .
89
dogmata ea dialecto consignata intelligi possent, tanquam spuria, et male percepta;
quia nec ii, qui in vulgus ea proferebant,
veri Pythagorici erant. Accedit etiam, quod
P l a t o , Aristoteles, et Speusippus, item Aristoxenus et Xenocrates, vt Pythagorei affirxnant, vtilissima quidem pro suis venditarint,
paucis quibusdam hnmutatis: vulgaria a u tem ac leuiora, et quaecunque ad subuertendam atque irridendam Pythagoreorum
scholam ab inuidis et calumniatoribus postea
excogitata fuere, coaceruarint, et vt sectae
eius propria reliquerint. Sed haec postea
contigerunt.
Pythagoras autem cum ipse, tum amici
ac familiares, diu in Italia tanta in admiratione fuere, vt et ciuitates discipulis eius
respublicas regendas commiserint. Tandem
vero inuidia laborare coeperunt, et seditio
aduersus ipsos hac ratione concitata fuit.
Cylo Crotoniates, genere quidem et maiorum gloria opibusque facile totius ciuitatis
princeps, caeterum asperis moribus, et dominandi cupidus: tum amicorum copia, divitiarumque adminiculo ad iniustitiam improbitatemque abusus. Is cum caeteris praeclaris rebus omnibus dignum sese existimaret:
tum vero longe dignissimum iudicabat, qui
Pythagoricae philosophiae particeps esset»
Accedit Pythagoram semetipsum depraedi-
©,Q
JPORPHYRIUS
*
Xottsvog GvvsTyat avTto. 6 S' svtrvg tpvGioyvcofiovqtjag TOV dvSpa,
xal oitotog nv GvvtStov
$x TCOV Gnutitov, q Std TOV Gcoiiarog i&r/ga
Ttov JtQoOiQVTCov, dittsvat ixsXtvGs, xal rd
kavTQv JtQaTTttv, TOVTO TOV KvXcova QV USrgicog iXvjtr/Gtv, COGJXIQ V,SQW/USVOV, xat ta
$5 dXXa %aXsjfdv ovra xat opyr/g dxparr/.
Svvayayoov ovv rovg tpiXovg Sts/SaXXt TOV IlvtrayoQav, xat TtaQsaxsvagtv, tog int/SpvXsvGtov
avTco TS xal rotg yvcopiuotg. TOVVTSU&SV S'
Ot fthv tpqoi Ttoy eraiQiov yov
Llvirayopov
Gvvnytisycov $v rfj MiXtovog oixiq TOV dxrXnTOV, Jtapd TCIV IIvirayoQOV djtoSnttiav (cog ydp
0sQtxvSr/v TOV SVQIOV, avvov StSdoxaXov ys—
voitsvov, sig Jr/Xov ijtsnoQtVTO, vpGpxOfUrjacov
ttVTOV JtSQtTflTr, ytVOllSVOV TCp iGTOQOVflSVtp TTJg
tftrtiQidotcog jtqdst,
xal xnSsvacoy,)
Jtdvrag
jtavTqyr/ ivsjtpnGav qvrov TS, xa\ xaTsXsvGav,
(50 Svo ixtpvyovTCov ix rr/g jtvpdg, ldQ%ijtJtov TB
xat sLvGtSog, tog rpr/Gi Nedvirr/g, cov 6 JLvGtg
iv 'EXXdSt cpxnGtv, 'EjtapztycovSq TS Gvyysyovsv,
$6 pv xal StSqGxaXog ysyovs. /LtxaiaQprog Sh xal
oi dxQt/8sGTSQ0t, xat TOV Hvxrayopay cpaot
Jtapsivqt Tr/ ijft/3ovXrj. 0spsxvSrrv ydp JIQO T ^ J
ix Sdfiov djtaQGttog rsXtVTrjaat. TCOV Sh hraiQCOV dirpoovg pzhv TCTTupdxovTa iv oixiq rtvog
jtaQsSQSvovrag Xr/fpxr7,vat. Tovg Sh JtoXXovg
DK V I T A
FYTHAGORAE,
Ot
eans, et conuersationem eius expetens, At
ille cum naturam mortsque hominis continuo
explorasset, atque ex indiciis, quae ex ac^
cedentium pprpore captabat, quali ingenio
esset, perspexisset, iussit ipsum abire, et suas
sibi res agere. Id non mediocri dolore Cy>
lonem commouit, ac si contumelia affectus
fuisset: virum alias satis asperum et animi
impotentioris. Coactis ergo in vnum ami-^
cis, Pythagoram criminari coepit, et insi»
dias ipsi et amicis eius parare. Ac proinde,
vt nonnulli referunt, Pythagorae familiares
in Milpnis athletae aedibus congregatos,
abseme tum Pythagora (pam ad Pherecy-»
dem Syrium, quo praeceptore olim fuerat
vsus, in Delum discesserat, yt pediculari
morbo, quam phthiriasin yocant, correpto
adesset, curamque eius gereret) pnmes igne
immisso cxusserunt, et lapidibus obruerunt;
duobus tantum ex incendio elapsis, Archippo et Lyside, yt Neanthes prodidit,
E x hisce Lysis in Graecia habitauit, et ad.
Epaminondam se contulit, cuius olim praeceptor fuit. Sed Dicaearchus et accuratiores auctores ipsum quoque Pythagoram adfuisse aiunt, cum insidiae illae struerentur,
Pherecydem enim iam diem suum obiisse,
antequam ex Samo discederet. Ex famiiiaribus auteiri quadraginta quidem simul in dorao quadam insidiis circumuentos: plerosque
92
FQRPHTRIU*
onogdSnv xard rf/v nbXtv dg erVjYOv elg dorv
Staop&agfjvat. Uvfraybgnv Si, xgarovftsvav TQJV
qoiXav, rb ftiv ngarov stg KavXaviav TOV bg—
fiov Gad-fivat' ixel&ev Si ndXtv eig Aoxgovg.
nv&ofttvovg Si rovg Aoxgovg rav
yegbvrav
rtvctg ini rd rf/g •ydgag bgia dnoGTtlXat. TOV—
rovg Si ngbg avrbv dnavrriGavTag sineiv' fjfttig,
a Ilv&ayoga, Gocpbv ftiv dvSga Ge xai Sstvbv
dxovouev
dXX' ini roig iSiotg vbftotg ov&iv
ijyoftsv iyxaXttv.
avrot fiiv ini rdv vnag^ybv^
rav netgaobftt&a fisvttv.
Gv S' srsga&i nov
/3dSt£e, Xa(3dv nag' r/udv ei TOV xe-ygnftsvog
rdv dvayxaiav
Tvyjydvttg. insi 8' dnb rf/g
rdv Aoxgdv nbXeag rbv eignusvov
dnnXXdyn
rgbnov, eig Tdgavxa nXtvGat. ndXtv Si xdxti
praganXf/Gta nafrbvra roig negi Kgbrava,
eig
Mtranbvttov
iX&eiv. navTU%ov ydg iyevovro,
(5») fteydXat Grdoetg, dg irt xat vvv oi ntgl rovg
rbnovg ftvnuovtvovoi
re xal Stnyovvrat,
rag
int rdv Jtlv&ayogeiav xaXovvrsg.
Uv&aybgstot S' ixXff&nGav f] GvGraGtg dnaaa, fj Gvva5j xoXov&fjGaGa avra. Ev Si rfj nsgi Meranbv—
TIOV xai Tlv&aybgav avrbv XsyovGt reXevTfj'Gat, xaratpvybvra ini ro Movodv iegbv, Gndvtt rdv dvayxaiav reGGagdxovTu fjftsgag StafttivavTa'
ot Ss tpaGtv, ort TOV nvgbg vsftofisvov jf\v oixnGtVf iv $ 6vvtiXty(ttvot
irvy-
DE V I T A
nTHAGOBAE.
Cj3
v e r o , cum ad vrbem accessissent, sparsim in
ciuitate interemptos fuisse. Pythagoram a u t e m , comprehensis amicis, primum in Caulonio portu seruatum, inde Locros rursum
se contulisse. Locrenses autem ex senioribus aliquot ad limites suae regionis misisse
percunctatum: atque illos his verbis ipsi
respondisse: Nos quidem, o Pythagora, teJ
virum sapientem et magni ingenii esse audivimus: sed in legibus nostris nihil habemus
quod reprehendi possit: ideoque eas seruare
conabimur. T u vero alio quocunque placuerit abito, accepto a nobis, si quo rerum
necessariarum tibi vsus sit. Relicta autem
hoc modo Locrensium ciuitate, Tarentum
nauigasse. Cumque istlvic idem ei rursus
euenisset, quod Crotone, Metapontuin venisse. Vbique enim magnae seditiones concitabantur: quarum etiam nunc locorum
incolae meminere, et seditiones contra Pythagoreos, vt vocant, commemorare solent. Pythagorei enim vocabantur tota illa factio, quae Pythagorae partes sequebatur. Caeterum in Metapontina factione
ipsum Pythagoram obiisse dicunt, cum ad
Musarum aedem confugiens, amicorum in^
opia quadraginta dies illic permansisset.
Alii autem referunt, cum doinus illa, in
quam frequentes conuenerant, igne defia-
§4
PORFHYRIUS
fjeavov, &evrag avrovg sig to JCVQ tovg sraiQovg
biob&v jittQS^tcv ia btbadxd/Xa, ysQVQeoGavtag
to itvQ tbcg OQstsQOcg GaptdGc. bctxjcSGovtd b~
id toit riVQog ibv Jiv&ayoQaV $ bcd TI)V iQi]~
ftiav tav dvvr)&aV a&Vftrjdavra savrbv
tov
/Siov igayayscv. tr)g bs dVfiQOQccg bviag
xataeGprbvGng iovg dvbQag^ GvvsgsAcnS xal TJ intdTijfti], pcQQTjtog iv tocg otti&sdtv txc Qvkay&siGU
d%bt TOTSi fcovav tdv bvdGVvstav jcdQce totg
ej;a bcdfivTjftOvtVOftsvaVi ovit yuQ tov Uv&a^
yoQbV GvyyQttftfia r)V oi t ixQyybvtsg
Avdig
te xa\"AQ%tJiJtogi, xat bdOi dnobnpiovvtsg itvy—
%aV6V) oAiytt bciddddv £dnVQd t/jg Q>tAodbQ>iagf
$$ dfivbQa it xal bvd&ijQaTai Mova&ivtsg
ydq\
xat int ta dvpt/3dvTt d&Vptt)davTSg, btsdndQt]—
Gav dXXbg dAAajiov, it]V jiQog dv&Qdnovg xbc—
teSjVaviav dnbdTQttQivttgi btsvkapSovpcsvoi be pii/
jcttvts/ag i£ dv&QanaV anbkocTo tb Qt/XoGocpidg
bvbftoti xat &ebi~g avtblg bta tbVtb dnejr&dvav—
tati
vnbftvrjftdid
xsQuXdicobrj Gvvid^dpttvoii
id te idv JCQtdfSViiQaV GVyyQaptpcata > xat av
bctfiifevTjvrO i ovvayayoVrtg,
xatekecntv
exddtog ovnsQ itvyxdvs TSASVTOV ' intdxr/jpdvTeg
viqlg TJ &VyttTQaGtv ij yvvdtiji, pct/btv\ bbvvat
tav ixtbg tr/g blxidg'
ai bi fti%Qt nokkov
XQOVOV tovro
bt£T7iQT]Oav f ix btabo%>ig tr)i>
t)E V I T A P Y T H A G O R A a .
q5
gfaret, familiares semetipsos in ignem mittentes magistro suo exitum aperuisse, corporibus ponte per ignem stratoi Pythagofartl vefd ex incendio elapsum, familiaribus
omnibtis destitutum, prae animi moerore
SemetipsUm e Viuis siistulisse. Yiris autem
istis hac calatnitate oppressis, defecit etiam
vna curtl eis scientia, quam hucusque, in
pectofibns arcanam reconditamque custodierant; praeter qUaedam intellectU difhcilia, quae exterioris admissionis auditores
tnemoria fepetebant. Neque enim vllum
Pjthagofae scriptum extabat. Lysis praeterea atque AfchippUs, et quotcUnque forte
fortuna domo tum pefegre aberant, exiguos
quosdam philosophiae igniculos. conseruarunt^ obscuros eos admodum, -et peruestigatu diniciles. Soli enim iam derelicti, et
dolore ob patratum scelus exanimati, alius
alio dispersi, humailam societatem auersabantuf: veferttes autem, ne philosophiae n o men inter homirles penitus interiret, atque
eam ob rem deos quoque ipsos haberent infensos, Commentaria quaedam summatim
composUerunt, et antiquorum scriptis, et
iis quorum ipsi meminerant in vnum redactis,
quae eo quo quisque loco obiit reliquerunti
praecipientes filiis filiabusque, aut vxoribus,
ne cuiquam extra familiam eorum copiam facerent. Idque continua quadam successione
g6
PORPHYRIUS
avTtrv
ivrokijv
btayyskkovOat
% TsxftnQaifisirabi,
fj>) naQSQyag
xdig
dnoyovotg.
cpqoi Ntxofiaprog,
nspi TOV
avrovg
rdg
dkkoTQiag
cptkiag, akka ndvv onovbaiag
rceg, xal cpvkaTTSO&at'
ixxkivttv
ntQtxdptnTStv
xal
av-
ftr)v nsoi TOV ftsyQt
nokkcov ysvsotv^TO cptktxov nQogdkktjkovg
boTov avzovg
6r6£tvog
biaTsrrjQnxsvat'
iv TCO niol
Tog btaxnxosvai
TVQcivvov,
„
piara
iv
TCOV
ixntocov
KoQiv&a
TCOV
xai
Ttjg fiovaoviag
yQciu-
cpnoi b'
ndvrmv
TOtovTtav.
xai
ktraviag,
Bovkoptsvog
TCOV TCUOV—
Tcpb' inoinOsv'
AtovvOtov
TOVTO
tlntiv,
botrijvai
oixovoftijOnrai
Adftava'
TOV bi,
xtXQiO&at
inti
b' airtov
ni-
avra'
b'
xal
T'
dnotrvtj-
ovrag avrop
bsboXrat,
ys TO kotnov
T « T* xaff
6vk-
0tvriag,
xarqyoQtiv
Ttjg ijpiSQag,
bnag
savTOV, xai T «
xara
ttvat yuQ avrcp sratQov xcti
nQtoBvrSQOV
AtovvGiog
Ovvtkijcpirrj ftiv
dg intBovksvovra
&a-
ndvrcov
TIJ nQog dkkqkovg
igtkrjktyx&ut,
Oxttv avTov.
xai
ovv noTi
xai dvrpc&q nQog TOV TVQavvov.
avrov
cbg ivbs-
ksyoftsvcov TIVCOV, dg
kncp&svTsg ovx ipiftsvovot
OTU,
ovTag'
6 avTog bi koyog xai ntoi
bstjOsag,
av-
Stxtkiag
xai
(54) nttQav avTcov ka/Stiv,
bij
/Siov
stQysG&at Tovg avbQag ixttvovg,
ntiag
COV'AQI-
TOV
ibibaoxsv'
baxQvav,
%tTat fiakiOTa.
60
i§
TOV Tlv&ayoQOv
cpnoi Atovvoiov
bt'
OixTCov xai
xat
ctvtv-
bvra,
aokkd
xoivav6v/
TOV
ntol
DE V I T A P Y T H A G O R A E .
97
priuatim - posteris denunciantes, permulto
tempore. obseruarunt. Atque hinc, ait Nicomachus, coniicimus, ipsos studiosissime
externas amicitias declinasse: et ad multas
etiam aetates amicitiam inter se fidam atque constantem conseruasse: praeterea ex
iis, quae Aristoxenus, libro de vita Pythagorae, semetipsum ex Dionysio Siciliae tyranno audiuisse testatur ^ cum Corinthi,
postquam regno excidisset, literas doceret.
Ait autem, viros istos luctibus, lacrymis,
aliisque huiusmodi omnibus quam maxime
abstinuisse: eadem vero etiam ratio est de
blanditiis, precibus, atque obsecratione,
aliisque id genus omnibus. Dionysius autem cum aliquando reipsa experiri eos cuperet: quod nonnulli dicerent, ipsos n e quaquam fidem sibi inuicem seruaturos, si
quis forte eorum comprehensus foret: hoc
modo rem instituit. Phintias comprehensus,
et coram tyranno adductus fuit. Dionysius vero eum accusabat, quod vitae suae
struxisset insidias: cuius rei conuictus, et
morti adiudicatus fuit. Hic illum rogasse,
quandoquidem ipsi ita yisum fuisset, reliquum diei sibi concedi, vt et propriam
rem familiarem et Damonis constitueret:
eum enim amicum fortunarumque participem esse. Verum sese vtpote aetate
prouectiorem potissima rei familiaris onera
Tom. 11.
P.
11.
G
98
POHPfitYRIUS
oixovoLiiav eig avtov dvsiXnwevat.
r}§iov
S' dwe&iivat, iyyvnTrjv JtaQapp/dv rov Adfxto—
va. 0vy%mQn6avrog Si TOV Atovvoiov,
uerajteftcp&etg 6 Aduav,
xdi ra ovtt/Sdvra
dxovoag, iveyyvr/Oaro, xal etietvev, eag dv irtaveX61 &r/ 6 0ivriag.
'0 ftiv ovv AtovvOtog iSeJtXr/T—
1
rero iut totg ytyvouevotg.
ixeivovg Si rovg
iiaQxng eioayayovrag rrtv StaJteiQOV, T6V Adftava %Xevdgeiv, % dg
iyxaraXetw&noouevov.
dvrog Si TOV r/Xiov neoi SvOtidg, i/xetv TOV
Wtvriav djto&avovftevov' icp a ndvrag
ixnXayijvat.
AtovvOtov Si jteQt/SaXdvTa xai cptXr/Oavra rovg dvSqaq, d£tdoat TQUOV avrov eig
rr/v cptXiav JtaQaSegaO&at' Tovg Si ftnSevi TQO—
Jta, xairot JtoXXa XataQOWTog avroii, Ovyxa—
(56) Ta&eivat eig TotovTO. xai Tavva fiiv 'AQIOTO—
£evog dg Jtaq' avTOit dxovoag Atovvcidv djtr/y—
yetXe. TitjtoBoTog Si xal Nedv&ns neoi MvXXiov xai Ttftv%ag IOTOQOVOI. * * * * *
TTJV
T E A
O
2.
S S VITA FTTHAGORAE.
99
in semet recepisse. Hogauit ergo, vt D a znone vade dato dimitteretur. Permittente
id ipsum Dionysio, Damon accersitus, audito quid acciderat, vadem se stitit, permansitque, donec Phintias rediret. Dionysiuzn quidem rei nouitate perculsum fuisse:
illos vero, qui principio tentandi gratia haec
instituerant, Damonem irrisisse, quasi in
periculo derelinquendum. Sole autem in
occasum iam vergente venisse Phintiam, v t
mortem oppeteret. Ad id cunctos obstupuisse. Dionysium vero complexuih deosculatumque viros rogasse, vt tertius in aroicitiam reciperetur, Tllos autem quamuis obnixe roganti nulla ratione ea in re consensisse. Atque haec quidem Aristoxenus vt
ex ipso Dionysio audita prodidit. Hippobotus autem atque Neanthes de Myllia et
Timycha referunt.
CAETERA DESIDERANTTJR.
G a
A N ON YMU S
DE
VITAPYTHAGORAE
APUD
PHOTIUM,
c o D.
CCLIX.
IWTERPRETE
L. H O L S T E N I O .
* CJTI swarog dnb Uv&ayoQOV ota8o%og ysyovs, tprjol, UXdrtov, 14Q%VTOV rov nqsojSvTSQOV fca&rjTTjg ysvbfisvog'
Ssxaxog 8i 14QI—
OroTsXrjg. TOJV 8i Uv&ayoQov, oi ftsv rjOav
nsQt TTJV ifsejQtav xaraytvbftsvot,
olnsQ ixa7.0VVTO Ss/SaOTtxoi' oi Si nsot. TOC av&Qcintva,
otnsQ ixaXowro
UoXtrtxoL' oi 8i nsoi TOC
fta&rjfuxra,
yscousTQtxoc, xal aOTQOvoutxa,
oinsQ ixaXowro Maxfrjuartxoi.
xai oitv juiv
avrco TCO Uv&ayoQu oi ysvousvot
ixaXowxo
Uv&ayoQtxoi' oi 8i TOVTOJV ua&rjTdt, Uv&ayoQstot' oi 8i dXXcog igco&ev £rjXcoTat, Uv&ayoQtOrai. dnsiyovTO Si i/uipijycov, xal xara
xatQov ubvcov &vOtcov iysvbvro.
3
exarbv xal TSOOCCQCOV ircov XsysTOt
i£rjxevat rbv Uv&ayoQav.
xal 6 uiv MvrjOccQjrog slg TCOV vicov aiirov Xsysrat vscorsQog
TsXsvtrjoat. TrjXavyrjg 8i 6 srsQog StsSsiaro.
(57) xat SaQa, xal Mvia, ai &vyarsQsg. xal rj
Bsavcb Si Xsysrat oit fia&rjTQta fibvov, dXXec
xal fiia TCOV &vyarsQCov avrov stvat.
"OTI-
j c l a t o , inquit, nonus successor fuit a Pyt h a g o r a , Archytae senioris discipulus: decimus Aristoteles, E x Pythagorae vero discipulis alii contemplationi dediti erant, qui
Sebastici, siue Religiosi vocabantur: alii res
humanas tractabant, ii Politici dicebantur:
alii circa raathematicas scientias, geomet r i a m , et astronomiam versabantur, qui
Mathematici audiebant. Ipsius Pythagorae
familiares Pythagorici dicuntur; horum discipuli Pythagorei: exteri autem eius sectatores Pythagoristae,
Animalibus abstineb a n t , et ex solis victimis certo tempore
gustabant.
Pythagoram centum et quatuor annos
vixisse aiunt, et alter filiorum eius Mnesarchus etiamuura iuuenis obiisse dicitur. Alter vero Telauges patris successor fuit. F i liae eius fuerunt Sara et Myia. Quin et
T h e a n o non discipula modo, sed et filiarum v n a fuisse memoratur.
I04
5
ANONYMUS
"OTI btaqosQStv sXsyov ol dnb IJv&ayoQOV
uovdba xal iv. uovdg usv yaQ naQ* avioig
ivouiCsTO fj iv roig vorjroig ov6W ii\ bh, xo
iv roig aQtxfuoig' buoiojg bs xai bvo rb iv
roig dQT&unxoig' sXsyov bs TTJV bvdba doQt6T0V.
"OTC r) usv uovug xard rrjv iooTrjTa xai
rb USTQOV XaufSdvsrat' f/ bi bvdg xaif fintQ/SoXijv xai tXXstiptv.
usOorrjg uhv ovv xai
/XSTQOV ov bvvarat
udXXov xai TITTOV ysvsOxfat' i) bs vnsQjSoXr) xai tXXstxptg, instbr) sn'•
dnttQOV nQOj/ojQsi, btd TOVTO doQi6rov avrijv
\Xsyov bvdba' xai instbr) ndvra tig rovg dptxfuovg dvrjyov, sx TS rfjg uovdbog xai Trjg
bvdbog, xai TU ovra ndvra aQtxfuovg nQOOrj^yoQtvov.
b bs aQtxfubg 6v unXrjQOvrat Toigr
bsxW 6 bs bsxa 6vvxft6ig TQJV Tt66uQG>v, xas
rd TO h£fjg dQtiruovvTOov r)uorv' xai btd vovro
TOV uQtxfubv ndvTa TSTQOXTVV iXsyov.
5
"JEXtyov bs TOV dv&Qamov avrbv havTOir
/SsXTtGj xard TQtig TQonovg yivsoifat. nQarrov
usv, TTJ butXia TIJ nQog Tovg xfsovg.
dvdyxrj
yaQ, nQ06tbvra avroig, xaf ixsivo xatQov,
jfGjQi£s6xfat avrbv na6rjg xaxiag,
stg bvvautv
(58) buotovvra havrbv TGJ xfsa. bsvrsQov, iv TGJ
sv notsiv. ifsov yaQ TOVTO, xai xfsiag utjufj6stog. TQ'ITOV, iv ra anoxfvfiOxstv. si • ydq
xard no6ov rt r) xpvjrij TOV 6Giuarog, iv Tto
t\rjv TO LXGJOV, jyaQtgousvn /SsXritiiv yivsrat havrfjg' sv TS Toig vnvotg xaru rovg bvsiQOVg,
v
4
DE V I T A P Y T H A G O R A E .
lo5
Pythagorei aiebant differre vnitateta et
vnum. Vnitas enim ab iis existimabatur,
q u a e in intellectualibus existit: vnum vero
id quod in numeris. Eodem modo duo in
numeris; dualitatem vero infinitum dicebant.
Vnitas quidem secundum aequalitatem
modumque sumjtur; dualitas autem secund u m excessum et defectum. Itaque medium
modusque non possunt recipere magis et
minus. Sed excessus et defectus, cum in
infinitum procedant, id recipiunt. Ideoque
ipsam dualitatem vocabant infinitum. E t
cum omnia ex vnitate et dualitate ad n u meros referant, omnia enim entia numeros
appellabant. Numerus autem denario completur. Denarius vero componitur, vbi ordine quatuor numeramus. Ideoque omnem
numerum quaternarium dicebant.
Tribus modis hominem seipso melioretn
euadere affirmabant. Primo quidem, colloquio deorum. Necesse enim est accedentem ad eos illo tempore ab omni se maleficio abstinere, assimilantem sese deo pro
viribus. Secundo, benefaciendo. Hoo enim
dei proprium est, et in eo deum imitatur.
Tertio denique, moriendo. Si enim animus, dum haec vita viuitur, paulum a corpore separatus, se ipso melior euadit: et
in somnis per insomnia, et ecstasibus mor-
io6
ANOWTMtrS
xal iv Tatg ixOrdoiOt TCOV VOOCOV fiavttxn
yivtTuf jtoXXco ftdXXov /SsXrtovTai, ojav
reXtov
jvciQtG&fj drto tov OcoftaTog,
6
7
"Ort tf/v ftova$a
JtdvTCov do%f/v sXeyov
Uv&ayoQttot'
ijtti TO fthv otj/usiov aQ%r)v eXeyov yQa/uftrjg' rf/v Sh, iitiJttSoV
TO Sh, rofj
TQtyf) SiaGTttTOV', ijrof ocofiarog' TOV Sh Or/fitiov
jtQoextvoetTai r) /uovdg. coort aQ%f/ TCOV oco/udTCJV f/ ftovdg.
COGTS tct oojftara Jtdvta
ix rfjg
fiovdSog
yeyevr/Tttt,
f
'Ott
ot Uv&ayoQttot
TCOV ifttf/vycov
djtti%OVTQ,
tf/V fteTS/uipvycoOtv dcpQOVcog cog dXn&f)
VJtoXapi/SdvovTsg,
xai OTI TCC totavta
tcov
fjQcoftdrcov nayvvtt
tov VOVV , TQOcptftcorsQa
ovta,
xai noXXf/v dvdSootv notovvra'
Std TOVTO xai rov xvdftov
dneiyovto,
ott cpvocoSr/g,
xai TQOcpificoraTog. xai dXXag Ss ttvag
airiag
jtXeiovg dnoStSoaetv,
at avrov$ ivr/yov dne%tG&at TCOV xvdftcov,
g
"Ort TOV Uv&ayoQav jtoXXd cpadi jtQoetJtetv,
xai Jtdvta ix/Sf/vat.
"Ort tf/v pthv •trecoqr/Ttxf/v
xai cpvOtxf/v nXdrtovd cpaOt naQct tcov iv 'Ira(59)Xia Uv&ayoQeicov
ix/ta&tiv'
tf/v Sh fj&txf/v
fidXiOra
jtaQa ScoxQcetovg'
tf/g Sh Xoytxf/g
GnsQptata xara/SaXtiv
avtco Zf/vcova xai naQfttviSnv vofjg EXedrag'
xai ovrot Sh tf)g Uv&ayoQiov t/Gav StaTQi/Sfjg.
g
"Ort f) otf/tg, xard Uv&ayoQav,
xaiUXdrcova,
xaildQiGTOTsXr/v,
tcov ScoStxa %QCo/td-
r>E V I T A F Y T H A G O R A K .
I07
borum diuinare incipit: multo sane fit praestantior, vbi penitus a corpore seiungitur.
Pythagorei vnitatem principium omnium
rerum vocabant. Punctum enhn dicebant
esse principium lineae, lineam superficiei,
superficiem tripliciter extensi, siue corporis.
Ante ipsum vero punctum vnitas praecohcipitur. Quare principium corporum est
vnitas; et omnia corpora ex vnitate ortouu
ducunt.
Iidem ab animatis abstinebant, propter
transmigrationem animarum, quam stulta
opinione veram existimabant. Tum quod
huiusmodi cibi mentem reddant crassiorem;
eo quod nimium nutrimenti atque digestionis praebent. Fabis quoque ob eandent
causam abstinebant, quod infient et plurimum nutriant. Sed et plures alias causas
afferunt, ob quas fabarum esu abstinent.
Pluriraa Pythagoram praedixisse aiunt,
et omnia euenisse. Philosophiam contemplatiuam et naturalem Platonem a Pythagoreis in Italia didicisse ferunt: moralem a
Socrate. Logices vero semina etpfincipia
ei commissa fuisse a Zenone et Parmenide
Eleatis: qui et ipsi ex Pythagorae schola
prpfecti sunt. •
Visus, ex Pythagorae, Platonis, et Aristotelis sententia, iudicat de duodecim co-
io8
ANONYMTJS
Tcov iGt\ XQiiixrj'
Xsvxov xai pieXavog,
xal
TCOV ftsTagv,
gavtrov, cpatov, CO%QOV, iQv&Qov,
xvavov,
dXovQyov, XapinQOV, OQcpvivov. rj 8i
dxorj xQiTtxij iort ogeog xat /SaQSog cp&oyyov.
ij 8i oOcpQTjGtg XQtrtxrj evcoScov oGptcov,
xal
vcov jueraSv e§, Gnnoptsvcov TS xai p3Qe%optevcov, rj TTjxopisvcov, rj vh/fua^optsvcov.
rj 8i
yevGtg XQITIXTJ iart yXvxscov re xai ntxQcov
jrvpicoV, xal TCOV pitragv nevre.
snvd yaQ et—
Gtvoi %vpioi ndvreg'
yXvxvg,
ntxQog,
6£vg,
dQiptvg, GOftcpog, dXvxdg, GrQVcpvog. rj 8i dcpr)
nXetdvcov iozi XQITIXTJ' otov, /SaQecov, xovcpcov,
xai TCOV fierajgv' vxtQftcov re xai xpv%Qcov, xai
Tcov pieraiv'
TQap/scov, xai Xeicov, xai rcov
fttraiv'
inQcov xai vyQcov, xai TCOV ftsratjv.
xai at ptiv 8' aiG&ijGetg iv re rrj xecpaXrj eioi,
xai i8tu£ov6t
ntQtxXeiovTcu OQydvotg.
rj 8$
dcprj 8td rrjg xtcpaXrjg, xai 8t oXov tov Gco-'
ptarog xe%coQrjxs' xai eGrt xotvr) ndarjg aio&ijGecog. ptdXXov 8i xard rdg %etQag intSrjXozeQav naQe%STai TTJV XQiGtv.
to
"Ovt ScoSexa rd^etg iv TCO" OVQOVCO cprjGtv
( 6 o ) etvat' nQCozrjv xai i^coruTrjv rrjv dnXavrj GcpaTQav' .iv rj ioriv o, re nQCorog &Sog, , xai
oi
vorjroi &sol, cog AQIGTOTSXSC Soxet' xazd S&
JIXaTCOva ai iSeat.
pttrd 8i rijv dnXavrj d
TOV KQ6VOV
TStaxTat doTrjQ, xai oi icpegrjg
n?.avr)rai e£, 6 TOV Atdg, cpr/fii, d TOt)"AQtog,
d Trjg AcpQoSiTrjg, d rov EQfioi/, d TOV 'HXiov,
0 rrjg SsXijvng.
tha
r) TOV nvQog GcpatQa'.
DE V I T A B Y T H A G O R A E .
,
,100,
loribus: de albo et nigro, et de caeteris interiectis, fiauo, fusco, pallido, rubro, caeruleo, purpureo, rutilo et luteo. Auditus
diiudicat vocem acutam et grauem. Odoratus iudicat de odoribus bonis et malis, et
sex interiectis, putridis, humidis, liquidis,
e t vaporatis. Gustus diseernit sapores dulces et amaros, et quinque medios. Septem
enim sunt in vniuersum: dulcis, amarus, •
a s p e r , acidus, mollis, salsus, austerus. T a ctus vero plurima diiudicat: scilicet grauia
et leuia, quaeque media intercedunt. Callda et frigida, et quae interiacent. D u r a
et mollia, et horum media. Sicca et hum i d a , cum suis quoque mediis. Equidem
reliqui quatuor sensus in solo capite stationem habent, et suis sibi organis circumscrir
buntur. Tactus vero per caput et per vnir
versum corpus difrunditur: omnibusque sensibus communis est: in manibus autem vim
discernendi manifestiorem exserit.
Aiunt in coelo duodecim esse orbes ordine distinctos. Quorum primus et extimus
est inerrabilis siue firmamentum, in q u o
deiis primus, et dii intellectuales, vt Aristoteli placet, aut ideae ex mente Platonis.
Post inerrabilem ordine proximum et sidus
Saturni, et deinde caeteri sex planetae:
Iupiter, inquam, Mars, Venus, Mercurius,
Sol, et Luna. Post hosce est sphaera iguis:
IIO
A K ON YM V $
egijg rj xov aiqog' jusr avrbv rj rov vSarog'
Xotnij x"ai ini naOtv rj yrj. SeSSexa Si rd£stov
ovacov, iv rrj dnXaVsi xb noanov airtbv iarf
xal b, xt dv rj iyyvg avrov, rovrb cpaot rsxdjr&at /SejSaierg xal doiaxag' xd Si nbooto&sv,
xjxxov. rijv di rd£iv fteyot SsXr/vrjg 6cS£ea&at.
xd Si vnb SsXrjvrjv, ovxett bttoitog.
11
*E£ dvdyxrjg Ss iare xal rj xaxia sig rbv
nsoi yrjv rbnov' dvs Sr) nv&ftsvog Xbyov insjrovor/g rijg yrjg nqbg ndvra rbv xbajuov, xai
nobg /vnoSojrijv vnoard&pirjg ovarjg intrrjSsiag'
xal ndvra ftiy rd dXXa ftsorj xard rijv nobvotav, xal rijv /3s/3aiav rd§tv, xal rrjv siftao—
ftsvrjv roii &toi>/ enoptsvnv avra epaai Stot—
xsia&at'
ra Si juerd rijv 2/sXrjvnv reraoTov
alxiag' xard &sbv, xa&' slptaQptkvrjv, xard
nQoaiQSOtv rj/usrsQOv, xard rvjrrjv. otov' rb
uiv siasX&ttv sig rijv vavv rj /ur) eiOeX&siv,
icp* rjpuv iari.
rb ptsvrot iv svSia jrttftoova
(61) xai gdXrjv i^aicpvrjg intysvsa&at,
ix tvjrr/g.
rb ptevroe fSanrt^opisvr/v rrjv Vavv nao' iXniSa Oar&rjvat, noovoiag &tov. rijg Si sipuxQptsvrjg noXXoi siat rgbnot, xal StacpoQai. StatpsQtt Si rrjg rbjrr/g' ort >/ ftiv stQfibv tjret, xat
rd£tv, xal dxoXov&iaV
r) Si rbjrrj rb abrbftarov, xal rb dg trvj/sv.
otov, rb ix rov
ncuSbg sig ftstQcixtov pX&siv, xai rdg xa&%
hk~rjg r/Xtxiag oixsiog StsX&siv, rovro evbg TQbnov rrjg siftaQftevtjg.
DE V I T A PYTHAGORAE.
III
hinc aeris: deinde aquae: omnibus vltimus
subest orbis terrarum. In hornm duodecim
orbium supremo, siue firmamento residet
prima causa. E t quicquid illi vicinum est,
id firmiter atque optime compositum esse
affirmant: quae longius absunt, minime firma esse. Ordinem constantem seruari vsque
ad L u n a m : infra eam omnia promiscue ferri.
Hinc malum quoque necessario circa terrae regionem existit; quandoquidem ea ad.
totum mundum fundi instar obtinet: p r o prium scilicet et commodissimuni receptaculum eorum quae in imo subsidunt. E t caeteras quidem omnes partes prouidentia et
stabili ordine atque fato, diuinae voluntati
obsequente, gubernari aiunt. Sed quae infra L u n a m sunt, ea a quatuor causis regi:
deo, fato, nostro consilio, et fortuna. Verbi
gratia, nauem ipsam conscendere, vel non,
in nostra est potestate. At tempore sereno
procellas et tempestatem subito oriri, ex
fortuna pendet. Nauem submersam praeter
spem conseruari, id diuina fit prouidentia.
Caeterum fati multi et diuersi sunt modi.
Differt autem a fortuna: quoniam illud seriem ordinemque atque sequelam habet:
fortuna autem casu temerario contingit.
Exempli gratia, e puero iuuenem euadere,
et reliquas deinde aetates ordine transire,
id vno fati modo accidit.
113
la
A W O I* X M u s
6 ZaStaxbg kogdg xcvthat, ag STJTTJ' eag SVQSCV sbogsv AQtOTOTskrjg, tvsxsv Trjg ysvsosag TSJV ntoi yrjvTonav, ngbg dvankr/Qaotv
xov navvog. si yctQ xaTanaQakkrjkag
ixcvsito,
dtl dv /uia coQa rjv' TOV irovg, rjvoc trsQog, rj
/et/udv, rj dkkrj Ttg. vvv Si ix TOV TOV rjktov
•xai Tovg dkkovg nkavrjrag usTa/3aivstv
dnb
•gadiov sni HdSiov, yivovrac ai pctTa/3okai TOJV
SOQSV TsecuxQsg' xai ix vrjg TOVTOV sig akkrjka
fUSTa/Sokrjg oi TS xaQnoi cpvovTat, xai dkkac
• ysvsottg vStv £dav yivovvac.
"OTC
i3 "OTC 6 pciv rjktog, dg ovvog olxsiuv
dnospaivsrac So^av, rjv xai dkrjxrr) ksyst, sxaTQV—
rankaoiav iori vrjg yrjg' oi di nokkoi ovx ikdr—
TOva TOV TQcaxovTankaaiova avvrjg cpaoi. "OTC
jusyav ivcavTOV xai TTJV TOV KQOVOV. ntQcooov,
cpaoiv' OTS TSJV kocnSrv e$~ nkavauivav
iv
(<5a) ikaTTOvc /Qcrva, ovrog iv TQcdxovra T8V oixsiov SQO/UOV dnaQvi^sc. 6 /uiv TOV Atbg, iv
10 STSOC TQV iStov StaniQuivet xvxkov'
iv
Svoi oi 6 'AQrjg' 6 Si"Hkcog, ivcavTo)' 'EQptfjg
Si xai AcpQoS'tTrj iooTa/sig TSI rjkia' Eskrjvn
Si nQooytcoTarfj, xai ikd/tGrov xvxkov nsQtiovOa, iv jurjvi.
i4
"OTC nQSrTOg Hv&ayoQag OVQOVOV xoGpcov
nQOGrjyoQSvGs, Scd TO rsktcov stvat xai nccOt
xexooptfjo&at TOtg TS Cdotg, xai roig xakoig.
OTC Hkdrav,
cprjoi, xai AQtOtOTskrjg, dxkuva-
DE VITA F Y T H A G O R A E .
Il3
Zodiacus motu obliquo fertur, quod
Aristoteles diligenti inuestigatione videtur
reperisse, ob generationem regionum circa
terram, ad vniuersi complementum. Nam
si recto moueretur, vna semper eademque
anni tempestas esset, vel aestatis, vel Jiyemis, vel alterius cuiusdam. At nunc eo
quod Sol, aliique Planetae, ab vno signo
ad aliud transeant, quatuor anni temporum mutationes contingunt: et ex mutua
illorum vicissitudine fructus proveniunt,
aliaeqiie animantium generationes existunt.
Sol, vt quidem hic auctor priuata asserit opinione: quam tamen veram esse pertendit: centupla magnitudine terram excedit: at vulgo tricies maiorem perhibent.
Magnum annum Saturni ambitu definiunt.
Nam cum caeteri sex planetae breuiori tempore curriculum conficiant, Saturnus cursum suum triginta annis absoluit. Iupiter
enim annis duodecim: Mars duobus: Sol
v n o : parique spatio Mercurius et Venus
circulum suum conficiunt. At Lmna terrae
proxima, circulum quoque minimum menstruo spatio obit.
Pythagoras primus omnium coelum a p pellauit mundmni quia perfectum est, omnibusque animantium signis, et nullo non
pulchritudinis genere exornatum. Plato, inquit, et Aristoteles vno consensu animam
Tom. II. P. H.
H
Il4
AKONXMTJS
TOV b/uocag XsyovGc ri/v tpv^rjv'
xdv Tcvtg tcg
TOV AQcOroTsXovg vovv ovx
i/u/Sa&vvovTsg,
&vrjTr)v vofccQovOcv avxbv
Xsytcv.
i5
"OTC 6 dv&Qanog
ovx
CCQU OTC ix
fccxQog xbo/uog
TOJV TtOOaQay ovocytcav
XsyETac,
ovy-
TOVTO yaQ xac "txaotov TOJV Qdav
xal
tVTtXtOTdrav'
dXX* brc ndoag t%ec rdg TOV
xoOfiov bvvdfcscg.
iy yaQ TW xbo/ua tioc &tol,
-iOTt xac TU TtooaQa OTOCyytca, iorl xal dXoycc
Qaa,
iOTc xai avrd.
ndoag bs vavrag
vdg
bvvdfcscg ij/tc b dv&Qanog.
i%sc yaQ &scav
JJCEV bvva/ucv, TT)V Xoycxrjv' i^tc TI)V TOV OTOCj/tcav
cpvOcv, vi/v &Qtnrcxijv xai
avQntcxijv,
xac TOV bfcocov ytvvnxcxr/v.
iv hxdoTf) bs TOV—
TOJV XscntTac.
xai dontQ 6 nivxa&Xog
ndoag
(63) iyXorv Tug bvvdfiscg,
iv hxdoTfj ijTTav iovi TOV
iv TC incTtjbtvovTog vdv d&Xrjfcdrav'
ovxa xac
b dv&Qanog ndoag sj/av Tag bvvdfcscg, iv hxdOTf) XtcnsTac. rjTTa /usv yuQ ij/o/utv TI)V Xoycxi)V bvva/ucv, rjnsQ oc &toc' xai vd vdv OTOCjrecav b/uocag T/TTOV, ij ixtcva'
xai TOV &v/ubv
xac inc&vftcav
ivbtsOTSQa TCJV iv vocg dXbyocg' xai vijv. &Qtnvcxijv xac avQrjvcxijv
bvvaftcv iXaTTovfcsvag
TCOV iv Tocg tpVTOcg.
b&tv
ix nocxcXav bvvd/usav ovvsOTdrsg, bvoj/QijOTOv
TOV /3cov sj/Ofctv.
XSCTOC'
16
"ExaGTOv yaQ TtiV dXXav vnb /ucdg cpvosag
ocaxcQstac' r/fctcg bs vno TCOV bcacpoQav bvvd-
DB VITA
PYTHAGORAK.
Il5
immortalem perhibent. Quamuis nonnulli
profundam Aristotelis mentem parum capientes, eum animam mortalem statuere
existiment.
Homo microcosmus, siue mundi compendium, dicitur, non quod ex quatuor
elementis constet: id enim caetera quoque
animalia, licet minima, habent: verum quia
omnes mundi virtutes continet. Nam in
mundo sunt dii, et quatuor elementa, animalia bruta, atque plantae. Omnes hasce
potentias possidet homo. Habet eniiri facultatem diuinam, scilicet rationalem. Habet naturam elementorum, nimirum vim
nutritiuam atque auctricem, suique similis
productricem. At singulis his inferior est.
Nam vti quinquertio, omnes habens virtutes, in singulis ramen minor est e o , qui
vnrtm tantum certaminis genus exercet: ita
et homo habens omrres virtutes, in singulis
singillatim superatur. Minorem enim rationis facultatem habemus, quam dii: ita et
minus de elementis, quam ipsa elementa.
Cupiditas quoque et iracundia minor in
nobis, quam in brutis. E t nutriendi atque
crescendi qualitate a plantis vincimur. Quocirca cum variis ex facultatibus compositi simus, vitam quoque vsu dimcilem obtinemus.
Alia enim omnia ab vna natura reg u n t u r : nos autem qualitatibus diuersis
H 2
I
11-6
A N O N Y M U S
juecov avTi6xcou.e\Ta. oilov, nOTe uev, vitb TOV
xreiov dvaybueira
ini xqeivTCO' nori di, TOV
•irnqcbSovg intxqaTrjoavTog, ini rd %eiqto' buoicog
di xal
TCOV dXXcov dvvduecov.
idv
ovv
rtg
xre-
qanev6jj TS iv rjjuiv {retov, co6nsq rjviqpyov iyqnyoqora xai intorr/udva
i%t6trjoag,
SvvrjOerat
exdorrj TCOV dXXcov Svvduecov eig Seov jrq/joa6xrat' Tfj re xqdoet tpnui TCOV 6TOt%eicov, TCO
xrvuco, xai TJ) intxrvuiq,
xai TJ) bqsgst. TO
yovv,
yvcotrt oavvbv,
Soxovv qqOTOv etvat,
ndvtcov ioti %aXsncbtaTov.
b xai cpaOt TOV
Ilvtriov
etvat lAnbXXcovog' ei xai eig XiXcova
TCOV enra oocpcov eva TS dnbcp&eyua
dvacpeqovOt.
naqatvei S' rjuiv, yvcovat T/JV eavTcov
Svvapttv.
TO Si yvcovat eavtbv,
ovSiv dXXo
(64) ioviv,
ij T//V TOV 6vunavTog
xbouov
cpvOtv
yvcovat' TOVTO Si dSvvatov
dvev TOV cptXoOocpeiv' bneq rjtiiv 6 xrebg naqatvel.
T
7
"Ovt yvtooecog OXTCO, cpaoiv, bqyava'
ai6ir/)6tv, cpavvaoiav,
ve%vrjv, Sbgav,
cpqbvnotv,
intOT/jjurjv, 6ocpiav, vovv.
TOVTCOV xotvd juev
ioitv rjjuiv nqbg vd ireia, Te%vrj xai cpqbvrjotg,
xai intOT/jur/, xai vovg' nqbg Si ra
dXoya,
aitrLrrjOtg xai cpavva6ia'
iStov Si rjucov ubvov
*rj Sb£a. ieti Si aioxXnOtg uiv, yvcoOtg y/evSrfg
Std Ocouatog' cpavvaoia Si, xivr/6ig iv urv/rj'
TS%vrj Si, e£tg Jtointixij uetd Xbyov.
TS Si
(uerd Xbyov) nqboxetrai,
bn xai 6 dqqprvng
DE VXTA P Y T H A G O R A E .
117
•distrahiraur. Verbi gratia, nunc a deo ad.
meliora trahimur: nunc vincente vi naturali ad deteriora, et sic in caeteris quoque
potentiis, Si qufs ergo id quod in nobis
diuinum est excolat, et vigilis ac periti aurigae instar sibi praeficiat, is singulis etiam
reliquis facultatibus, permixtione inquam
ejementorum, ira, cupiditate, et appetitu,
recte vti poterit. Ideoque praeceptum ill u d , Nosce teipsum, quamuis facillimum v i d e a t u r , oranium nihilominus dinxcillimum
est. Quod et Pythii Apollinis esse dicunt:
licet ad Chilonem, vnum e septem sapientibus, referatur. Monet autem nos, vt quisque vim virtutemque suam cognoscat. Sed
Nosse seipsum nihil aliud est, quam totius
mundi naturam nosse. Quod fieri non potest,
nisi pliilosoplxiae operam demus: quod deus
hoc pra.ecepto nos admonet.
Qognitionis octo dicunt esse organa:
sensuin, imaginationem, artem, opinionem,
prudentiam, scientiam, sapientiam, mentem.
E x hisce artem, prudentiam, scientiam, mentem, communes cum diis habemus: 6ensum,
et imaginationem cum bestiis; nobis autem
solummodo propria est opinio. Sensus, est
fallax cognitio per corpus; imaginatio, motus in anima. Ars, habitus operans cum ratione. Additur autem, cum ratioiie, quia
et aranea operatur, sed nequaquam cum
Il8
A N O N Y M U S
notst, dXX ov fisrd Xoyov.
qpQovrjoig St), t§tg
fiQoatQSTtxr) Trjg iv TOtg nQaxTOtg oQirvTnTog,
iniOTrjfin 8i, 'i§tg TCOV dii xard TU avrct
xa\
coOavTCog i%6vTtov'
Goqpia 8i, intOrr]fin TCOV
JtQcoTCOv airicov' vovg 8i, dgy,r) xai nrjyr) nav—
TCOV Tcov
x8
xaXdv.
"OTI TQ'IU
fttQn svptairiag'
dyp/ivota,
ftvrj-
ftn, 6§VTng. ftvr/firj ftiv ovv iorl, TrJQnOig cov
tfta-d-STig' 6§vrng 8i, r) Tayvrng Trjg Stavotag*
dyyivota
8i, TO, i§ cov tftatrs rtg, d ftr) spta&e xTnQtvstv.
xg
"OTI 6 ovQavog TQi%dg Xsysrat'
tv
ftiv,
avrr) r) dnXavr)g Oqpaiga. SSVTSQOV,
TO dnd
rijg dnXavovg oqpaiQag ftsyQt rrjg otXr\vng 8td(65) GTnpta. TQirov, 6 ovpinag xoGptog, 6 ovQavog
qpnptt, xai ij yrj dpta,
20
'Ort nsqpvxs, qpndi, TU TsXscoraTa xai ra
XsiQtGTa dti ivsQysiv
ravra Ss iOTt ireog xai
qpvra.
b, TS ydg irtog xarcc TOV VOVV xal
TOV Xoyov dti ivsQysi,
xai TU nXnoiov OVTOV
OVTU ' xai ndXtv, TU qpvTci dti ivtQyti, TQStpsTat yaQ VVXTCOQ TS xai pisir' i/ptSQav' 6 Si dvxrQanog ovx dti ivtQysi,
ovSi TU dXoya §da,
aXXd 6%tS6v TOV rjpttOv XQOVOV xa&svSst TS xdi
r)ovya§st.
21
"Ort oi"EXXnvsg dsi dptsivovg rd tjtrrj vdv
paQfSaQtov, dg rr,v tvxgatov
oixovvTSg'
Sxvihat 8s xai Ai&ionsg, oi ptiv vno xQVOvg ivo-
DE VI TA PYTHAGORAE.
119
ratione. • Prudentia est habitus eligens id
quod rectum est in rebus agendis. Scientia
est habitus eorum, quae semper secundum
idem atque eodem modo se habent. Sapientia, primarum causarum cognitio. Mens,
principium et fons omnium bonorum.
Tres sunt partes docilitatis; solertia,
memoria, acumen ingenii. Memoria est
custos eorum, quae quis didicit. Acumen
ingenii est velocitas intellectus. Solertia est,
ex iis quae quis didicit, ea inuestigare, quae
non didicit.
Tria sunt quae coeli nomine dicuntur.
Primo quidem ipsa sphaefa inerrabilis, siue
firmamentum: secundo, distantia illa quae
est a firmamento vsque ad L u n a m : tertio,
vniuersus mu-ndus, coelum, inquam, vna
cum terra.
Perfectissima et deterrima, inquit, natura
comparata sunt ad semper operandum: deus
scilicet, et plantae. Deus enim, et quaecunque illi proxima sunt, semper operantur secundum mentem et rationem. Plantae etiam
semper operantur: nutriuntur enim nocte et
die: sed nec homo, nec bruta animantia perpetuo operantur: nam medio ferme tempore
dormiunt, et quiescunt.
1 Graeci moribus semper antecellunt barbaros; quia temperatam mundi regionem incolunt. Scythae vero, et Aethiopes, quorum
120
A N O N Y M U S
%Xovptsvot,
ol Sh vnb •LrdXnovg
nvxvovptsvng
rtjg intcpavtiag TOV OojptaTog, xai
dnoXapt/Savoptsvov ivrbg TOV trsQptov noXXov xai roi/
vyQov, TO SvOxQarov ixXnQojCavTb.
cvpi/3aivtt
ovv tTnrtxovg xal •LrQaOstg ttvai rovg
oixovv-rag iv ixtivotg
TOtg ronotg' dvaXoycog Sh xai
oi TOV ftsaov xai TCOV dxQCov iyyvrsQCo bvrtg,
rtjg xQaascog rcov napaxstfisvcov
avroig ptSTS—
%ovot.
Stb xai,
cog 6 IlXdrcov cpndv, b, rt
iiv xai naQci /SaQ/SaQcov ftd&nfta Xd/3coGtv oi
"EXXtjvtg, TOVTO dftttvov
ixcpsQovGt'
ftdXtCra
Sh TCOV dXXcov EXXijvcov oi
'Airnvaiot.
22
JtontQ xai CTQaTnytxoi ytysvnVTat aQ%rj(66) {rtv, xai yQacptxTjg ivQtrtxoi,
xai ndcng TS%vnS>
/Savavaov TS xai noXtpuxrjg' irt 83 xai Xbycov
xai ftairnfictTCov. 8tb xal ovS' insicaxrog
icrtv,
cbg tintiv,
JJ natStia iv rctig 'A&tjvatg', dXX ix
cpvotojg vnuQxovCa' roir rotovrov dsQog
ic/vorarov bvrog xai xa&aQcordTOV' cog ptrj uovov
f
rijv ytjv Xtnxvvstv,
8t ijv airiav xai
Xtnrbyscbg icrtv rj 'ATTIXIJ)
ctXXd xai rdg
y/vj/dg
TCOV dv&Qcbncov' Gvpc/3aivst yaQ rbv Xsnrbv dsQa Ttjv ftiv yrjv /SXdnrstv,
rdg Sh iftv^dg
cocpsXtiv.
25
"Ort oi 'Ertj6iat nvsovOt xard rbv
xatQov
TOV dxftatOTaTOv &SQOvg, 8t' airiav
TOtavTyv.
6 ijXtog fitTtojQOrtQog, xai dnb TOJV fit6rjfi/3QivoZv roncov dQxrtxojTSQOg ytvbfttvog,
Xvtt ra
vyQct, TU iv raig UQXTOtg' Xvbpttva 8h ravra,
i^atQovrat'
ijgasQovfttva
8h
nvsvpiarovTUt'
DE V I T A P T T H A G O R A E .
121
illi frigore, hi aestu infestantur, constipata
exteriori corporis superficie, et plurimo*calore ac humpre intus consumpto, temperamentum pessimum obtinent. Ideoque violenti et audaces sunt, qui eas incolunt regiones. Atque ita secundum proportionem,
qui medio, aut extremis viciniores supt, de
viciniae temperamento participant. Ideoq u e , teste Platone, quamcunque disciplinam Graeci a barbaris acceperint, eam melius proferunt; et maxime quidem, prae aliis
Graecis, Athenienses.
Quapropter primi omnium rei militari
studuerunt: et picturam, omnesque artes
mechanicas, et militares, quin et dioendi
facultatem, et mathematicas scientias inuenerunt. Quocirca nec aduentitia, . vt ita
dicam, Athenis est eruditio, sed natiua:
cum aer istius regionis tenuissimus et purissimus sit: vt non solum terram attenuet,
( q u a e causa est, cur sterilis sit Attica) sed
et hominum ingenia subtilia reddat. Solet
enim tenuis aer terrae quidem nocere, sed
prodesse ingeniis.
Venti Etesiae ardentissimo aestatis tempore huiusmodi de causa spirant. Sol iam
sublimior, magisque a locis meridionalibus
ad septentrionem conuersus, dissoluit humorem, qui est versus septentrionem: is solutus primo in aerem, deinde in flatum com-
102
xal ix
A N O N Y M U S
TOVTCOV
Totv nyevudttov
yivovrac
ot'ETr/Gcac aveptot,
TCOV dnb
ix
rr/g XvGecog TCOV aQ-
vyQcov ycvoptevcov.
cpeQQvrat yovv ini
rovg ivavTtovg rbnovg rovg pteonufiQtvovg'
ixei
dr/ ravra ixcpeQoueva, nQOGninret roig vipnXo*
rdtotg OQeGc rr/g Ai&toniag'
xac noXXd xai
d&Qoa ytvbpteva,
dntQyd&rat
verovg.
xai ix
TCOV vercov TOVTCOV 6 ISeiXog nXnuuvQti TOV ireQovg, dnb TCOV pieGnp/SQtvcbv xal £nQcbv toncov
Qecov. xtti TOVTO 'AQtGToreXng inQayuarevGaTO.
avrbg yaQ dnb rr/g cpvGecog eQyco xarevbnGev,
(67) d£ctoGag nepttpac rbv 'AXe£avoQOv TOV Maxe-'
obva eig ixeivovg rovg rbnovg,
xac bxpec rr/v
ahiav
rr/g TOV ISeiXov av£r'/Gecog naQaXafStiv.
ocb cpnGcv, cog Toiito ovxert nQo/SXnud iarcv.
tocpxrn ycxQ cpavtQtbg, OTC i£ VCTCOV av£ec.
xai
TO naQado£ov,
brt iv roig £r/QOTdroig tbnocg
rr/g Aiirioniag,
iv olg ovre %ttutbv, ovre VSCOQ
CGTI, £vuf3aivu
TOV xrtQOvg nXeiatovg
verovg
yivtGtrac.
XTCXOJV
T E A 0 Z.
DE VITA
PYTHAGORAE.
ia3
mutatur, vnde venti Etesiae existunt. E
spiritu scilicet, qui ex soluto ad septentrionem humore oritur. Ad oppositas ergo plagas meridionales feruntur, eoque delati ad
altissimos Aethiopiae montes obhaerescunt.
Vbi autem coaceruati ac condensati fuerint,'
pluuias pariunt. E t ex hisce pluuiis increscit aestiuo tempore Nilus, ex australibus
aridisque locis profiuens. Atque hoc Aristoteles inuestigando comperit. Ipse enim
ex rei natura hoc deprehendit, rogans Alexandrum Macedonem, vt ad ea loca mitteret,
qui causam incrementi Nili oculis cognoscerent. Propterea, ait, hac de re non quaerendum amplius. Clare enim patet ex pluviis augeri. E t maxime quidem mirandum,
in aridissimis locis Aethiopiae, vbi nec
hyems nec aqua vlla, aestiuo tempore plurimos imbres oriri.
NOTA E
CONRADI
IC.
ET
RITTERSHUSII
PHOFESSORIS ^JORICI
18
MALCHUM
SIVE
PORPHYRIUM
DE
VITA P Y T H A G O R A E .
EXCUSAE PRIMUM ALTORFII
A F VD
CUNRADUM AGRICOLAM
ANNO
MDCX.
D A N I E L I
H E I N S I O
V. C. S. P . D . C. R.
IVlalchi istius spem tibi iam pridem a me
esse factam, meminisse potes, vir doctissime. Eum ego tibi de Msc. meo repraesentassem multo ante, nisi me varia remorata
fuissent impedimenta: quibus et hoc licet
annumeres, quod in animo habebam addere interpretationem Latinam et locorum
quorundam obscuriorum explicationem. Sed
hoc consilium abiicere me coegerunt multiplices dc%o%iai: ne quid nunc de incommoda valetudine dicam. Ne vero nimis diu
debeam tibi promissum munus, intereaque libellus hic forte nobis pereat: ipsuin, qualis
qualis est, typographo nostro per hosce dies
dedi imprimendum, cum alia requirenti inter scruta ac friuola mea sese ad manum
obtulisset. Quas adieci notulas, ita accipies,
quasi voluerim abs te vberiora scholia et
interpretationem libelli elicere. At hama-
128
tum quis hoc munus atque captatorium ea
ratione indigitabit. Non equidem abnuero,
dummodo mihi hoc relinquatur, non inhonestum hoc esse captandi genus, quo quis1
bonum augere publicum magis, quam suis
commodis studet. Vale t Cl, Heinsi, et quamvis hoc tua tot elegantissima et eruditissima
munera, quibus me saepe exhilarasti, n u l latenus aequet, tamen velut grati animi
rejtfirjQtov a nqbis recipe. Altorfii die XX.
Februar. Anno MDCX.
N O T A E
CONRADI
RITTERSHUSII
IK
MALCHUM
QtTIBUS KOK
CAMBLICIIO
SIVE
SOEUM
BASSIM
HUIO
PORPHYRIUM:
SCJAIPTORI,
ALIISQUE
SED ET
AUCTORIBUS V E L
MEDlCINA VEL L U X AEIQUA
AFFERTUtt.
De auctore huius libelli
coniectura.
Lalchus iste, quem nunc primi damus in publicnm, qui
M.
genns, Vnde domo fuerit, equidem satis acceptum cautumVe non habeo. Si eoniecturae locus est, fortassis idem ille
»it Philadelphensis sophista et historicus, ex cuius septem
libris rerum Byzantinarum Fhotius Patriarcha C. P. nonrj«dla excerpta in Bibliothecam suam retulit pag. 100. ec
seq, Graec, edit. Atigust. 13. Hoeschelii nostri V. CL vbi
et insigne ipsius elogium additur, quod adscribam: itrtt d"
i avyygtttptvg, ii Ttg alXos, xuTti oVyygatprtv iorogiag agtOTog,
aa&ag&g, anigtTTog, tvxgtvyg, ki&oiv Taig dv&rjQOTdTatg xal
tvor)uotg, xai tlg oyxov ztva dvryyuivatg, xgurutvog. xai ovSi ai
uatvongsniig avzSr, ooat t& iutpaux&v xai svrrrov xai ittyakeiov
tyovot, nagaftkinovra, xai okog (fbrt. oktag legeud:) xavav iottv
laiOQtxov kdyov. 2oq>WTr)g 5 r)v T& iniTr)3tvpia, xai grjTogtxr)g
tlg axgov ikrikaxdg, xai Tr)v &grjoxsiav ovx slgto Toii xgtouavtxov
frtdoov. Haeo Photiana mihi etiam in hunc nostrum Malchum conuenire videntnjr: sicut illa quoque Suidae: Mdk~
XS>( > Bv^drnwt 2o<pWTr)f, iygaujtv iotogtav drti tr){ fiaotktiag
Tom. II. P. U.
I
l3o
NOTAE
C. R I T T E R S H U S I I
Kotvoxavxivov,
xai totg Avaaxaoiov,
sv y xu xaxd Zryvava xai
Baatkiaxav, xai xov iungriauiv xrjt Srjuooiag (3t8kio&r)xrjt, xai
xSrv dyakuaxotv xov Avyovaxaiov,
xai akka xivd
du^igyizai,
udka atuv&t, *<*' xgayotSiat Sixrrv ano&gnvStv avxd. Si quis
quid rectius hisce nouerit, nosque docuerit, habiturus est
nos grato* didactri debitores.
Quisqnis autem* hic fuerit M a l c h u s , facile apparet,
xai avxi Stieju', pereruditum et antiquum esse scriptorem,
qui mttltos legerit auctores, quorum hodie mortuxnenta
non habemus. Cumque plurima hic occurrant, quae t o t i d e m , aut certe paululum immutatis verbis legas apud Jamblichum de Vita Pythagorae:
iure dubitet quispiam, v t e r
horum ea fuerit ab altero mutuatus. E g o in ea sum s e n tentia, Malchuro Iambltcho posteriorem esse, adeoque v e l v t i quendam eius epitqmatorem.
Quicquid s i t , proderit
collatid horum duorum ad inavig&atoiv qnorundam apud
l a m b l i c h u m , quae Satis multa etiam post Machaoniam e u rationem doctissimi viri Dcsiderii Heraldi in morbo m e n disque i b i cubant: quod infra n o h v n o loco demonstrabimus.
Additum habebat liber Ms. rj Baatkioti: quo suspicaxnur indicare voluisse librarium,
Malchi nomen ^quod
Hebraicae est o r i g i u i s ) Regem significare.
nreAropOT BIOS.
Qui philosophorum vitas descripsere, multi suntFrimum autem exemplum a Xenophonte profectum esse»
acCepimus, de quo ita scribit Suidas: StvotstSrv, rqvkkov,
'A&rjvatot, a>tk6aoq>ot Botxgattxit, oc ngShot tygayis, tiiovg qnkoaiqmv. Sed hoo opus hodie non exstat.
Pythagorae vitam praeter Malchum nostrum plures
retulerunt i n literas: v t est inprimis Aristoxenus, qui D i o nysii Syracusani temporibus v i x i t , ipsique iili tyranno
famiiiarem se fuisse significat in scriptis suis. Ita enim e x
nobili illa historia didicimus de vadimonio Damonis, q u o d
praestitit pro amico suo Phintia capitis damnato: de qua
lamblich. N u m . 2 5 4 . et 2 3 5 . et Malch. Num. 6 0 . 6 1 .
Eum Cicero I. Tuscul. Dicaearchi aequalem ac condiscipnlum doctumque hominem vocat.
Huius Aristoxeni testimonio de Pythagora Agellius quoque vtitur lib. I V . cap.
11. n e c s i n e insigni viri e l o g i o : Aristoxenus ( i n q u i t ) Mu-
IN P O R P H I R I U M .
_3,
sicus, vir literarum veterum diligentissimus,
Aristoielis
vhi.
losophi auditor, « lihro quem de Pythagora reliquh, etc
Est deinde Herroippus, cuius perhonorifica exstat mentro apud Iosephum Iud.icarum rerum sc.iptorem luculeuU s s i m u m , lib. I. contra Appionem.
Pythagoras
Samius
(mqutt)
cum stt antiquus quidem aetate, sapientia vero et
dtutna ptetate phdosophos omnes excellens,
non solum quae
nostra sunt agnomsse manifestus est, sed etiam aemulatus ea
ex multts apparet.
Et eius quidem conscriptio nulla reperi'
tur: multi tamen de ea retulere: quorum insignior est Herrntppus, vtr ctrca omnem historiam diligentissimus
indagator
Refert ttaque in primo de Pythagora libro, quod Pythagoras'
vno famtltartum suorum defuncto, nomine Calliphonte, genere
Crotontate,
tlltus animam dicebat secum degere die noctuquee
et praecipere,
vt non transiret locum, vbi asinus lapsus esset, et ab aqua faeculenta semetipsum abstineret, et ab omni
blasphemta reeederet.
Deinde sequitur: Haec autem
webat
atque dtcebat, Judaeorum et Thracum opiniones imhatus', ae
transferens tn semetipsum.
Dicitur enim vere, quod ille vir
tnultas ludaeorum leges in suani transtulit philosophiam.
Eiusdem Hermippi librum secundum de Pythagora laudat D i o genes Laertius lib. VIII. p. 5 7 4 . e t facit eius mentionem
doctissiraus Ongenes lib. I. cont.a Celsum pag. , 5 .
Mytxat
de xai°Eqpt,nnov iv x& nq&xiq neqi vouo&ex&v laxoqvxivas, JIvejaydqav xr,v alxoi, qjdoooqjiav anb Tovoaicov eic "EllnVa? uyayiiv. Didymus quoque de philosophia Pythagorica librum
conscrrpsit, r t d.dici ex Clemente Alexand.in. lib. I. Stro.
vtat. pag. 115. Alexis etiam poeta comoediam fecit, quam
inscrips.tP-.tamPytAngo.ae, r t indicat praeter Athcnaeum
AgelJiua lib. cap. 1 , . Nicomachi quoque testimonia de Pythagora nou raro adducuntutj apud Malchum et alios- sicut
euam Apollonius a Malcho laudatur N u m . 2. et Lycus
N u m . 4. Est praeterea Iamblichus Chalcidensis ex CoeloSyria, qui luliani Imperatoris temporibus v i x i t , ab eoque
m . x i m o in pretio habitus fuit. Hunc ante duodecim annos
p n m u s in lucem protulit Iohannes Arcerius Theodoretu.
F r i s i u s , magnamque ea editione gratiam apud studioso.
u u i t . maiorem tamen et gratiam et laudem promeriturus, si
« ab emendationibus, plerumque temcrariis, et a Latina
interpretatione infelicissimam manum abstinuisset, ac potius
©mnino talem exhibuisset Iamblichum, quantnrtmis corrup t u m , qualem in Ms. inuener.t, cuilibet liberam relinquena
«onectionem.
£ s t item Lycon Iaseus, c u h u librum de
Ia
j32
N O T A E
C,
R I T T E R S H U S I I
Pythagora laudat Athenaeus lib. I. Est et Diogenes Lagrt i u s , qui librum VIII. suae philosophicae' fiioyQaepiag a
Pythagora est exoTSUS. Alium quoque Diogenem quendam
in Commentar. de rebus incredibilibus vltra Thulen P y thagorae mentionem fecisse, discimus ex Malcho Nura. 10.
D e Moderato, qui Scholarum Pythagoricarum libros aliquot scripsit, dicam infra.
D e Dicaearcho itidem infra dicam.
Est denique
avuvvuog quidam scriptor vitae Pythagorae: ex quo e x cerpta videri possunt apud Photium Patriarcham C. P .
Bibliothecae pag. 7 1 2 . et 4- seqq.
i
•
D e Pythagorica etiam philosophia et symbolis eiusdem multos scripsisse, Aristotelem, Androcydem, Antiphanem , _ Alexandrum, didicimus ex citatis locis Iamblichi,
Malchi, Athenaei, Ageilii, Clementis Alexandrini, et aliorum.
Et Iamblichus quidem N u m . 5 1 . ex summo i l l o
philosophorum apice lianc refert StaiQiatv Pythagoreorum,
. ab ipsis inter arcana habitam : Tov Xoytxov goiov rd ttiv iait
&tog, xS Si av&Qumog, 10 Si oiov Hv&uyQQag: quasi mediae
cuiusdam naturae inter diuinam et humanam constituerent
illum sectae suae principem. Eius veriuerbium quoque h i c
annotare pretium operae fuerit. Aristippus enim Cyrenaeus
inde sic appellatum putahat Pythagoram , 8 » xqv akr)&ttcpv
rjyoQtvtv ovy rytioy tov Jlv&iov: v t retulit D i o g . Laert. d.
lib. VIII. pag. 5 8 1 . et ex eo Suidas in IZv&ayoQag 6 Sdutag.
Eundem etiam TttQiqjQdSovxtg vocabant idv iv. Sduov xourjvnv,
h. e. Samium capillatum,
seu comatum:
teste Iamblich.
N u m . 11, et 30. vbi docet, hanc appellationem abiisse i n
prouerbium, quod suo quoque aeuo durarit, quo vteTeur
tur ad designandum aliquem summae grauitatis ac religioxvis virum.
JtoniQ ktt xai vvv (inquit) r/ nuQOiula xov ix Siuov xourftrrv ini rw atuvoidito StaxrjQVixii. N e hoc quidem hic reticendum videtur, quod Pythagorarn eius sectatores n o n
suo nomine appellarint, sed vel &tiov, dum in viuis erat,
v e l ixiivov xov dvSQa, cum iam e x rebus humanis esset
exemptus: quod illi quidem ( v t facile est auimaduertere)
suramae venerationi sfri magistri tribuebant.
Docuit nos
hoc. mysterium Iamblichus, et sane aliquot l o c i s : v t N u m ,
53- 88- et 255.
IW P O R P H t R I R M .
l35
l a m Romani Pythagoram quanti feeerint, vel inde
qniuis aestimet, tum quod suae ciuitati ipsum adscripsere,
tnm quod aenea statua decorarunt, sicut et Alcibiadem;
(alterum v t fortissimum Graeciae, alterum vt sapientissimum i u honorantes ) tum denique qnod Numa Rex ( quem
et familiariter vsum aiunt Pythagora ) multa ipsius vt magistri sui instituta imitatus fuisse vulgo creditus fuit. Vid.
Plutarch. i n Numa.
Sed Dionysius Haiicarnasseus lib. 2 .
Antiquitat. Roinan. refutat eorum opinionem , vt comment i t i a m , qui tradiderunt, Numam Pythagorae discipnlum
fuisse, exfQrotone, vbi tunc phiiosophiae sub hoc magistro
dederit operam, accersitum esse Romam ad capessendunr
regnum.
Id fieri per temporuirfOrationem negat potuisse,
t u m quia Crotoniatarum vrbs toto quadriennio post suscep t u m a Numa regnura fuerit a Myscelo primum condita:
t u m quia Pythagoras totis quatuor aetatibus fuerit posterior N u m » .
Hunc enim circa medium XVI. Olympiadis
regno potiturd fuisse: at iilum post quinquagesimam dem u m Olyropiadem in Italia docoisse,
Eundem errorem refellit et -Cicero in prooemio 4«
Tuscul, tpuaest. et 2. De Orat. Vtriusque roagni auctoris'
verba ipsa audire, est operae pretium. Sic igitur Cicero:
Quin etiam arbitror jtropter Pythagoreorum admirationem
Nw
mam quoque regem Pythagoreum a -posterioribus
existimatum.
Nam cum Pythagorae
disciplinam et instituta
eognoscerent,tegisque eius aequitatem et sapientiam a maioribus suis accepissent,
aetates autem et tempora ignorarent propter vetustatent, eum qui sapientia excelleret, Pythagorae auditorem fuisse
Crediderunt.
Idem deinde Cicero l o c o a l t e r p : Philosophiem,
inquit,
haec ciuitas aspernata nunquam est. Nam et referfa quondam
Italia Pythagoreorum fuit, tum cum erat in hac gerite Magna
illa Graecia: ex quo etiam quidam Numam Pompilium,
Mum
regem nostrum,
fuisse Pytkugoreum ferunt,
qui annis per-,
multis ante fuit, quam ips« Pythagoras:
quo etiam maior vir
habendus est, cum illam sapientiam constituendae ciuitatis duobus prope seculis ante cognojtit, quam eam Graeci natam esse
senserunt.
L i u i u s autem lib. I. cap. #8- Auctorem (inquit) doctrinae eius, ( N u m a e scilicet, quem vocat eonsultissimum omnif
diuini atque humani iuris,
vt in ilia quisquam aetate esse
l34
N O T A E
0,
R I T T E R S H U S I I
poterat) quia non exstat alius, falso Samium
Pythagoram
edunt: quem Seruio Tullio regnante Romae centum ampliut
post annos, in vltima Italiae ora circa lVTetapontum, Hera*
cleamque et Crotonem iuuenum aemulantium studia coetus hahuisse constat.
Ex quibus locis, etsi eiusdem' aetatis fuisset,
qua fama in Sabinos aut quo linguae commercio quemquam ad
cupiditatem discendi exciuisset? quoue praesidio vnus per tot
gentes dissanas sermone moribusque peruenisset? Idem l i b . X L ,
cap. 2 9 . Adiicit Antias Valerius, Pythagoricos fuisse (sciL,
libros N u m a e , quos scribit sub Ianiculo inuentos esse i n
Tna d u a r u m arcarum lapidearum operibus plurobo d e u i n c t i s , et crematos) vulgatae opinioni, qua creditur
Pythagot
rae auditorem fuisse Numefff, mendacio probabili accomnuida-
ta Jide.
Accedat e o d e m auctoritas C i c e r o n i s , q u i lib. I . Tuscul.
Quaest. s c r i b i t , Pythagoram regnante T a r q u i n i o Superbo irt
Italiam venisse, tenuisseque Magnam illam Graeciam c u m
h o n o r e et disciplina , t u m etiam auctoTitate, etc. C i c e r o n i
succinit et Ageiiius l i b . X V I I . cap. vit. Post ea
Pythagoras
Samius in Italiam venit, Tarquinii Jilio regnum obtinente, cui
eognomentum Superbus fuit,
C u m D i o n y s i i Halicarnassei testimonio de L . O l y m piade fere c o n g r u i t Chronologia E u s e b i i , q u i pag. 149- ad
O l y m p i a d e m sexagesimam annotauit i s t a : <PSQSXV8I)S loxoQtxde
iyviOQi&xo, JIv&ttydQOV StSdaxaXos: quamuis idem Eusebius
lib. p r i o r e pag. 4 2 . T h e o g n i d e m faciat Pythagorae m a g i Strum: bJsbyvig novnxrjs syvoiQi£sxo, JJv&ayoQov Siouoxalos:
( n i s i forte quid d e s i t ) et ad Olympiadem L X I V . Sdtsov
•tVQttWOt IJolvxQttTns, xcti Svloodtv, xai Jlavxdyvcoxos abthpoi
ysy6vaat: et ad Olympiad. LXV. Jlv&aydQas qvoixdg qnXoaoqtos syvoiQllyVto. S. HieronymuS libro p r i o r e C h r o n i c . E u s e b i i pag. 30. Pherecydes historicus clurus habetur.
Et m p x :
Apud Samum tyrannidem exercent tres fratres,
Polycrates,
Syloson,
et Pantagnotus 1 et pag. 3 1 . Olympias L X V . in
qua Persarum regis D a r i i filii Histaspis fuit annus s e c u n d u s :
Pythagoras physicus philosophus clarus habetur.
E a d e m q u e repetit l i b r o posteriore pag. 1 2 3 . et 1 2 9 ,
E u s e b i o autem antiquior Clemens Alexandrin. Strpmat. I .
p . 130. Pythagoram Cum Polycrate ad O i y m p i a d e m L X I I .
p e r anticipationem quandam i e i i c i t : JJv&ayoQas 8i xaid JJoXvxodxq xov TVQavvov, nsQi xqv iSnxoaiqv divxtQav 'OXvpmdSa
svQiaxsrat.
IN
POHPHTRIUM.
l35
Mors autem Pythagorae refertur ab Eusebio ad annuxn
v l t i m u m Olynjpiadis L X X .
Vide Graec. pag. 4 3 . et 152.
JJv&aydgag 6 rptXdaoatog rs&vnxtv itSrv Xi, ol Si oi. Et Lat.
Hieron. version. pag, 130. vbi omisit de aetate philosophi,
qui annos XCV. vel secundum alios L X X V . viuendo compleuit.
At apud Photium in Bihliotheca p, 7 1 2 . in Excerptis e r
jgnorabili scriptore vitae Pythagorae legimus, ipsum ad ann u m quartum supra ccntesimum peruenisse. "Ot* g' xai TtaaixQOJV ttfov Xiyttat i(rrxivat tdv Hv&ayogar,
Sed fortean apud
P h o t i u m 0 aut X corruptum est in p'. Apud D i o g e n e m
Laert. denique pag. 5 9 5 . tantum octoginta, et ab aliis nonaginta anni ipsi trjbuuntur: 'O yoiiv Hv&ay. (urg ptiv 'HgaxktiSrjg tpnaiv 0 %ov Zagaitioivog) oySorpxovTovrng iztXtvTa, xazd
Tnv iSlav vnoygaprrv T&V rpXtxtSrv, urg Si 01 nXtiovg, ITJJ fitovg
ivvivrrxovTa. Huc vsque ad tit. Opusculi. Sequitur ad ipsunr
textum.
N u m . 1. Mvfiaugypv
yeyevfja&cu nalg ]
Mnesarchi :
filium Pythagoram flerodotus quoque vocat Muia 4- et Clemens Alex. et Iustinus, et Origenes, et Iarablichus, et alii
passim. Apud lamblich. N u m , 146. restitno, Hv&aySqa zSr
Jrlvrpaagxov: scil. vtat, pro zig Mvnadgxm, quod est editum.
Sed quid est quod apud Iamblich. N u m . 4, legimus Mvr)uagXOV xai nv&d'iSa 'rovg Hv&ayogav ytwr)aavrag ,• Puto ibi
Mvrjoagxo* perperam commutatum ta Mvr]u.aqxov, At Iusu»
nus lib. XX. patrem Pytbagorae facit Demaratum Samium,
locupletenj negotiatorem. Apud Iustini exscriptorem lohann e m Saresberiensem lib. "Vll. Policratici, cap. 4. Maratum
l e g i m u s : sed puto capite m i n u t u m , et restitui oportero
etiam ibi Demaratum. Ipsius qnoque Pythagorae filiorurn
alter Mnesarcbus, Telauges alter dictus fuissa perhibetur.
Incertus auetor vitae Pythagorae apud Photium Patriarcham
C. P. Bihliothecae pag. 7 1 2 , Kai 6 uiv Mvr)aagXog iig zSrv
vlSrv avtov Xiytrat vtintgog jtXtvirjaat,
Tijiaeyijc Si 0 eitgog
SttSiZazo.
Ibidem duas nominat Pythagorae filias, Saram et
Myiam.
Telaugts «tutem cum alibi fit m e n t i o , tum apud
Iambl. N u m . 146.
Psusanias Corinthiacit
Pyshagoram facit pronepotem
Jiippasi, nepotem Euphronis, filium Mnesarchi: et Hippasum ait ob dissensiones quasdam cum Regnida profugisse
a Fhiiasiis Samum.
Haec genealogia praestantis historici
t36
. N O T A E C .
R I T T E R S H U S I I
merito opponitur et praefertUT illi alteri prosapiae nugatoriae ac fabulosae, de qua dicetur infra, qnasi Pythagoras
fuisset aUquando Euphorbus, et Aethalides, et Hermotimns,
et Pyrrhus, et nescio quis praeterea aiius.
KXeuv&rjg Se"j Puto hunc esse Cleanthem illum philosophum S t o i c u m , qnem scribunt noctu aqua e puteo haurienda mercedem meruisse, vt interdiu studus vacare posset,
vnde per allusionem nominis dictus sit qsQtdvxXqg. Ex hoc
autem loco Malchi intelligimus , libros rerum fabulosarnm,
ad mihimum quinque, eum scripsisse. Mihil hodie ipsius
exstat praeter fragmenta quaedam carminum: ex quibus sunt
cum primis memorabiles IV. illi versus heroici apud Clement. Alexandrinum lib. V. Stromat. conseruati, de insulsis
et ineptis vulgi opinionibus ac iudiclis contemnendis. Idemque duobus iambicis alibi non dubitat hominem illiberalem
pronuntiare e u m , qui ad opinionem respiciat, quasi inde
quippiam bonae rei possit ipsi existere. Priores ilU vel ex
Chronicis Phil. Melanch. notissimi sunt, ideoque h i c o m i t tantur. Iambicos tantum adscribam:
'AvtXtv&tQog nde, onitc stf Sigav filintt,
'Jit Si) naa' ixeivng jtv£dtMvoc xuXov itvof.
H o c est:
Quicunque opinionihus defixus est,
Quasi hinc honi queat sihi quiil contingere,
llliherali hunc vraeditum esse aio indole.
D e eodem Cleanthe memorabile est et illud, quod apud
SimpUcium legi in Commentar. ad Enchiridion Epicteti, a
Senatu Romano tantum ei habitum h o n o r e m , vt ex S C statua ipsi posita sit A s s i , quam ipsemet se vidisse testatur.
Est etiam ipsius de sue etymon et apophthegma dignum annotatione et memoria, relatum a Clemente Alex. Stromat. 2.
pag. 174. Etymon hoc est: Tqv vv, trvv atvat, tuf tig xtvai*
xai aepayqv uovov (forte./tdvnv legend.) ijrtrijdstov. Suem apvd
Graecos a mactando dictam videri, quod vni huic vsui ajtta
destinataque sit, vt mactetur.
Apophthegma illud est: Sui
animam vro sale datam esse, ne caro vutresceret: StSoOvOt
t&St rtp ifixo qivxqv jrpdf oiSiv ittqov,
ij ivtxa IOV i « f auQxai
oqpoiyqv: quod idem Cleanthis scitum refeit etiam in 7. Stromat. p. 3 0 4 . paulo aliis verbis : Aiawnoi ov xax&g iqrq, *ove
vg xixoayivat uiyursov, ovvuSirai yiiQ aiixdig tig ovSiv «***
XQ'joiuoig, Srav SUwvia* (haec dtio verba, Siav fxxaivia*, P u t 0
IN
PORFHYRIUM.
jZj
rectius collocari post xixqayivat ftiytatov)
jj nlijv ( l e g .
JIAIJV ij, vel omnino delendo T)') tig rtjv &vaiav. ' Aio xai
ICXtdv&qg arnaiv, dv&' dXiov avtoiig tyttv tqv ipvyqv, Xva ftr)
aanff xd xpia.
Nota hic obiter, &vaiav nihil aliud significare quam &vatv, i. e. mactationem, siue lanienam, ne
q u i s putet, eo nomine denotari sacrificium, ad qnod porcus non adhibetur.
Sed iam ab hac digressione non iniucunda in viam redeamus.
Eig TTaorav fiaATrfOtv OVTOC; epqpvovg'] Tali qui nattis
est i n g e n i o , is eleganter ab Herodoto dictus est, iyttv ifivXr)v OQywaav npdc T« pa&qpata.
Et talein ipse senex agnov i t indolem in Thucydide adolescente, et praedicauit ad
patrem eius Oiorum. Suidas in 'OgyifV 'JlgoooTog ISdiv QovxvSidnv imd iv&ovataapov Ttvdc Saxqvovxa, lcp1?* Mccxagifri at,
"OXOQI, Trjs tvttxviag.
'O yuQ adg viig OQywaav iytt tr)v ipvyqv
rrodc 1« fta&r)ftata. Idem Suidas in Evqjvux nescio ex quo
Aristotelis commentatore haec anuotauit: Evqivovg iati rd
olxttoia&at piv nqog tS dXtj&ig, ditoaiQiqpta&ai Si td ifitvSog.
6 Si tovto iytav, iytt xai to xqivttv t' dXq&ig Siivaa&at xaXSig.
V i d e quae ibid. plura sequuntur de iudicandi dexteritate.
<I>£QexvSy Tfp ^vptc;)] Duobus Fythagorae doctoribus
Pherecydi et Hermodamanti m o x N u m . S. tertium adiung e t Anaximandrum p h y s i c u m : quos et Iamblich. coniunxit
Cap. 2 . N u m . i i .
Quo modo autem Pherecydem nec i n
morbo foedissimo, nec in morte deseruerit gratissimus hio
discipulus, dicetur infra.
'Egpodaiiavrt,
Ttji KQ£oqpvXiq>~\ Plures scilicet fuisse
Hermodamantas: quorum v n o Pythagoras pro doctore, alio
pro familiari et comite fugae vsus est. D e isto vide Malchum iufra, N u m . 15. D e illo meminit etiam Apuleius
in Fioridis:
sed ibi corruperunt nobis librarii Hermodamantem in Leodamantem. Verba sunt: Itemque Leodamantem, Creophyli discipulum (scilicet disciplinae gratia sectatus Pythag. ), qui Creoplvylus memoratur poetae Homeri hospes
et aemuiator canendi fuisse.
Vide et Strabon. lib. 14.
Geograph. v b i etiam Callimachi epigi-aroina tetrastichon refert in opus Creophyli Samii, quod Homero eius hospiti
a quibusdam fuerit attributum,
Tov TevtayoQav~\
Ita erat in MS. Puto autem rescri- o.
b e n d u m tdv Uv&aydQav -' de eo eniro hic seraio, non de ali-
l38
NOTAE;
C.
RITT^RSHITStl
quo Teutagora, quem nusquam alibi reperio.
et alia Jiic esse parum sana.
FutP sntem
Ayyaiov}
Apud lambl. Cap. s, N u m , 5. ^yxatoc vo«
catur, qui cum antea Sanium Ceplialeniae incoluisset, postea
iussu oraculi Apollinis coloniam deduxerit iu insulam, quae
ob soji bonitatem fertiUtatemque Melamphyllos appellata
s i t , quasi tu Nigrifoliam dicas. In ea insula vrbem quam
condidit Ancaeus, Samum indigitauit, ad exemplum alterius .
illius Cepiialcniae.
I.s Ancaeus Ioue genitus credebatur,
th& 5t' dqttr)v, iite 5td yvyrjg T* ( m a l i m i d ) uiyt&og, laiirijx
ir)v anjfV avlov
dntvtyv.au.ivov,
vt est apud Iambl. Pau*
sanias tamen i n Acbaicis ( m i l i i pag, ao«,.) Ancaeum fil i u m facit Neptuni et r Astypalaeae.
Apud Arcerium
interpretem scribitur Melamplvylos,
h. e. nigra
tribus,
gens vocitata,
quasi scilicet uiXatva qpvlr) inesset i n
utXduqrvXqg ( i t a scribitur apud Strabonem lib, XIV. n o n
UtXdvqrvXog). Verum vna litera auctius legendum utXduqivX/ o c : quod vel ex posteriore versu oraculi Dejpbici apud
Iambl. ibid. mox relati satis euincitur, vbi est: 0vXXdg 5'
qvoud&tat avtf). Nomen igitur habuit insula a foliis nigris;
non a tribu vel gente nigra: naqd tSrv qpiiXXuiv, ov ftaqd
qpvXrjg. Et quid tribus seu gens ad fertilitatem soli ? N e c ,
enim vt arbores et folia, sic et homines terra nascuntur,
quasi blitum, inquit Varro. Apud Strabonem dicto L XIV.
inter varia Sami noinina (quae saepe coromutauit) est etiam ftXdjiqniXXoi: ( q u a m u i s , vt antea innuebam, in quibusdam editionibus sit utXduqrvXog, per vnicum X) aitque
Geograplius nobilissimus, insulae illi ob fertiUtatem excellentem fuisse accommodatum prouerbium, oit qpiqtt ual
oqvt&mv ydXa: quod etiam lae gallinarum
ferat.
Tlotrjxdiv tS)V Sapicov ttvu~\
Mentio anonymi huius
poetae Sainii, eiusque versus isti d u o , extant etiam apud
IambJicli. dicto cap. 2.
5
4
SijiQv thv AofOVtxbv']
Apud Plinium Ub. X X X V ,
cap. 11. Simum reperio inter nobiles pictores.
Sed v i x
videtur idem esse cum isto Malchi.
'JSx Qsavovg]
D e Tlieano vide quae dicam infra,
Tifimog !? irjTOqli] Hic est Timaeus historicus, qui
_. ob nimium alios 1 eprehendendi studium 'Emtiftatpg dictus
esf» naqd td tjftttudv,
IN P O B P H T B I U M .
»3g
Tijv i* olxiav JijutjrQOg ieobv •Jtoirjoat] Oomum
Pythagorae in aedem sacram Cereris cohuersam esse, a
pluribus memoriae proditum est auctoribus. Sed alji h o o
a Metapontjnis factum memorant; alii a Crotpniatis. IuStinus lib. X X . Pythagoras
( i r l q u i t ) cum annos XX Crotonae egisset, jVIetavontum migrauit,
ibique decessit: cuiut
tanta admiratio fuit, vt ex domo eius templum facerent, eumque pro deo colerent: ( i n t e l l i g e , Metapontini) de quibus
etiam D i o g . Laert. pag. 5 7 7 . diserte hoc attestatur:
Mtraitovrivoi yt uiv rr)v uiv oixiav avrov /jtjuijrgos itgbv
ixdlow
abv artvambv Si, Movaiiov, &s qmat 0a8agivos iv •jtavjoSanalg
iatogiaic.
Valer. Maxim. autem Crotoniatis h o c tribuit, lib.
V I I I . cap. 15. Extern. N u m . 1. Crotoniatae studio ab eo per.
tierunt, vt Senatum ipsorum, qui mille hominum numero con~
stabat,
consiliis suis vti pateretur.
Opulentissimaque
eiuitas
tam frequenter venerati post mortem domum Cereris sacrarium
fecit: quantumque illa urbs viguit, et dea in hominis memoria,
st homo in deae religione cultus est.
Aevxog]
Quis hic sit L e u c u s , cuius quartum librum 5
historiarum hic laudat Malchus, nondum reperire potuL
rsMUETQlaq empeflrj&ijmt
Aiyvsrriovg]
Quare ab an- 6
fiquo geometriae tantum operae impenderint Acgyptii, causam hanc inuenio ab aliis indicatam, quod haec scientia ipsis
fuerit necessaria ad hnes regendos, confusis per inundationes
Nili possessionibus agrorum.
XalSaiovg
Se rit nsgi rbv ovQavbv &emQrjtiotra'] Suidas : XalSaloi, ovo/ta i&vovs, tttgi rr)v dargovouiav rjxgtficopivoi:
v b i legendum p u t o , qxgtfioopivov, v t referatur ad t&vovs,
Videtur autem his verbis Malchus pariter et astronomiam et
astrologiam complecti. Chaldaeos certe dictos esse non solum e o s , qui motus sideTumque coeli reuolutionem obser-r
varent, sed etiam qui ex coetu motibusque siderum, et p o situ respectuque stellarum fata se hominum praedicturos
pollicebantur, cuiuis paulo humauiori notum est. N o m i nantur etiam Chaldaei a Constantino et Iuliano imperatoribus
in L. 5. Nemo aruspicem. C. de Malefic. et JHathemat. et si?
milihus; quorum diuinandi curiositas omnibus perpetuo
silere iubetur, poena gladii vltoris proposita.
Aduersum
hoc genus prolixe disseruit Romae Phauorinus, teste Agellio
l i b . X I V . cap. 1. Vide et Ciceronem 2. de Diuinat. cuius verba
paulo. post in Eudoxi mentione proferam. Vide et Iohannem Picum Mirandulanum aliquot librys contra praedictio-
it\o
N O T A E
C.
R I T T E R S H T J S I I
ries astrologicas pugnantera, et Francisc. Vaiesium de Sacra
Philotoph. c. 5 1 . et vtroque antiquiorem Iobannem Saresberiensem lib. 2 . Policrat. cap. l q ,
Aytatiag^
Scribend. apiattiag.
Est enim ab aytattvitv,
quod Suidas exponit aytdjfstv. xai aytattvaavttg,
xd xrjs &vaiae inixtXsaavxts- I d e m , 'Ayujxtiag, dyuoavvrjg, xa&aQoxrrtog,
Xatgtlag. Hesychms :'Aytottvti,
oidttai.
'Aytattvwv, tvoifiSiv.
Evdo^og sv xtj efHdotirj TTJC yifs itegtodo) ]
Celeberrirtrum est huius Eudoxi nomen, quod ab eo maxime facinore
pulcherrimo inclaruit, quo primus annum apud Graecos
constituere aggressus est. Vnde apud Lucanum Iulius Caetar: Nec meus Eudoxi vincetur fastibus annus. Fuit autem
patria Cnidius, filius Aescbinis, vnus e x auditoribus Socrat i t , Platouis aequalis, quicum et in Aegyptum profectus
XIII annos ibi commoratn» e s t , excellens Medicus, Astronomus et Geometra. Cicero 2. de Diuinat. Ad Chaldaeorum
monstra veniainus; de quibus Eudoxus Platonis auditur ( m a l i m , Socratis) et in astrologia iudicio doctissimorum hominum
facile princeps , sic opinatur,
id quod (leg. idque) scriptum
reliquit, Chaldaeis in praedictione et in notatione cuiusque vitae ex natali die minime esse credendumSuidas: JJudosOc,
Aiayivov, Kvidtos, qtXoaoqog, ItXdtwvos r)hxui)tns (si aequalis,
quod etiam Strabo testatur, scribens, socium profectionis
Aegyptiacae Platoni fuisse, non ergo auditor eius fuit, VT.
erat apud Ciceronem) w totig iyivovto &vyatigtg,
'Axtig,
Atlwig, tPtXjig. Xai soye irpdc qnXoooqilav vnigqvdK; • iygaifii tt
nlikrta xoi tidovg xovtov, xai oxtatvngiSa • itt Si St' inwv
aotgovouiav,
Strabo saepe Eudoxi testimoniis vtitur, eique
plurimum tribuit.
Tantum vnum et alterum adducam l o cum. Lib. XIV. vbi in descriptione Cnidi facit mentionem
clarornm virorum, qui inde oriundi fuerint, primo loco
ponit Cudoxum. "AvSgtg S' dfuUoyoi KviStot, ngmxov uiv EvSoZog, o pa&rjpaxixdg, tdiv nXdtsovog itaiguiv ttx' 'Aya&agyiSr/gf
etc
Idem libro decimo septimo a i t , se vidisse in Aegypto
l o c a , v b i Cudoxus et Plato fuerint corarnorati, 'Exti ovv
iStixwvto oi tt tuiv itgioiv oixot, xai DXdtwvos xai EvS6%ov
StaxgifJai- ovvaviSrj ydg Sr) xw DXdtwvt 6 EudoSog Stiigo, xai
awStitgtifiav Ugtiioiv ixtlvot ivtav&a tgtoxaiStxa itrf, mg iigtjtai tust. UfQtrrov; ydg ovtag xatd trjv iniotr)firtv xwv ovgavitav, pvattxovg Si xai SvauttaSdtovg, w xgdvm xai tdig &tgantiatg Hthndgnaav,
Svjts ttvd xdni &tii>gnu.dxmv iotogrjoat, td
noXXd Si dntxgvifiavto ol BdgSagot. Libro IX. eundem vocat
IN P O R P H I B I U M .
I4l
virum matbematicum, figurarumque atque cliroatum peritissimum. Ex hoc autem Malchi loco discimus, Eudoxum
etiam yrjg tttgtoSov scripsisse, libris vt minimnm VII. Fuit
autem opus geograpbtcum: quo in genere habemus bodie,
( v t de recentioribus nihil dicam) non modo Ptolemaeum,
et Strabonis libros, a Cl. Casaubono illustratos, sed et minores aliquot auctores • Marcianum Heracleotam. Scyiacem
Caryandensem, Artemidorum Epbesium, DicaeaTchum Messenium, et Isidorum Cfaaracenum, qui a D. Hoescbelio Augustae ante bos decem annos iunctira sunt editi.
&r}QUT0QOt urjdsTtote TtXijo-ut&iv ] A venationibus alienos fuisse Pytbagoreos, testatur et lamblicbus cap. 31. Jltgi
Si 9rtgav, ov Soxiuci&tv vaxayivta9at, ovSi xgr]a9tu xoiovttf
yvuvaaiig. Sic et in iure canonico clericis venatione interdicitur, vt et donationibus in venatores collatis. Can. g.
Oiti venatoribus, et 5- sequent. Distinct. 86. qui tamen
canones, sicut et alii plurimi, bodie male obseruantur.
Alias autem quanti facienda sint venationum exercitia ab
ilLis, quibus non sunt prohibita, si intra modum vsurpentur, praestantissimorum quorumque auctorum testimoruxs
oUm probaui in Commentariis ad Oppiani Cynegetica.
Tr)v VMQTSQUXV'] Hanc paulo post, Nura. 8. vocabit
»a»orrd9tittv: vel potius r\ xagxtgia circa rijv *ax.onu9tutv
versatur.
lAnoS&apevov TOSV AlytmTtotv IEQSC&V xtjv «yaiyT,*]
Studium hoc et amorem Aegyptiorum sacerdotum m animo Pythagorae excitauit Tbales, qni ad se venienti studio
discendi, extremam senectutem causatus et virium imbecillitatem, per quam ipsi dare operam non posset, auctor
exstitit prpfectionis in Aegyptum suscipiendae, ad sacezdotes Memphiticos et Diospolitas: a quibus nimirum ipse
quoque quicquid haberet sapientiae, quasi viaticum abstulisset. Quanto magis id obuenuirum Pytbagorae, quera
videret non solum naturae dotibus, sed etiam exercitationis beneficio longe instxuctiorem quam ipse fuerit? Praedicere igitur non dubitabat Thales de Pytbagora, si illorum sacerdotum consuetndine vteretur, fore ipsum omnibus
mortalibus diuinitate et sapientia superiorem: vt scribit d«
hoc sapientissimo Thaletis consilio et augurio Iamblicb,
cap. a. in fine. Sed in Graecis ibi qnaedam eraendand»
sunt: llQOtxgicjuxo, tlg Aiyvrtxov SutnWiaat, x«> toig iv Aftji-
142
NOTAE
C.
HITTERSHUSII
g>u xal Atig LuiXiaja (legend. Atoon6Xtt, vel AtoanoXtTaig)
avu(3aXiiv ItQtvat. Jlttri ( l e g . JTapa) yaq sxtivmv xai iavibv
itptoStaaa&at ( l e g . itpoStaaaairai')
tavxa.
rouvjat TtQog j4.uaatv~\ Pythagoram in A e g y p t u m , literis instructum commendatitiis Polycratis Samii tyranni ad
Amasidem Aegypti regem ( q u e m et Herodotus Musa 5.
narrat amicum fuisse Folycratis, sed eius prodigiosa felicitate offensum, ius amicitiae ipsi renuntiasse tandem, quod
metueret, ne summa illa felicitas miserabilem faciens exi*
tum in summam miseriam conuerteretur, sicut etiam euen i t ) testatur etiam Diogenes Laeit. p. 5 6 3 . '£yivno ovv iv
jCtyvTtTw, onrrvixa xai 6 lloXvxoaTrig avjiv 'AudatSt owiojtjae
oV inioToXrjg.
Tdig cHh,oimoXiTasg~\ , Strabo lib. XVIL scribit, se,
Cum in Aegypto esset, Heliopoli magnas quidem conspexisse d o m o s , quas olim jinhabitarant sacerdotes, qui et
philosophi et astronomi fuerint: sed tunc temporis illura
prdinem ac id studii genus defecisse, adeoque ne vnnm
quidem sibi raonstrari potuisse priacorum illoi um studiorum et exercitiorum antistitem. Tantum sacrificulos qUosdam ibi fuisse, qui peregrinis sacirorum suorura ritus exponerent. Verba ipsius haec sunt: '£v Si r j/ 'HXtovn6Xtt xal
oixovg tiSoutv utydXovg, iv otg 8isjQt(3ov oi iiQtig- udXtaia ydq
Sr) TavTrtv xajoixiav ytyovsvat tpaai ro naXatbv, tptXoodtpmv avSQOIV xai dojQOvouixtbv' ixXiXotnt 8i xai TOVTO vwi rd avajtjua,
xai r) daxrflig. 'Exii ptiv ovv ovStig r)iiiv iStixvvro Trjg TOtavTijg
6taxr)attag nootonig,
dXX' oi itQonoioi udvov, xai ignyriTai Toig
kivotg Ttav ntgi 1« itpd.
SxSTCTOuevtov'] Ita erat in MS.
Sed procul dubio
vera lectio esr axtjnjouivtov.
Significatur hoc participio
praetextus rei, quae vsitatiore vocabulo dicitur nQdasaatg,
cum id pro causa rei affertur, quod non est vera causa:
siue cum aliud simulatur, aliud agitur. Hesychius: .2x7}nxnat, nootpaaigijjat. SxrpTtoiTO, nQOtpaoigotTo. Sxr)uiag, jmbtpaaiaag.
Sxr)u/tg, np6qjaoig. Suidas similiter: 2x7J7tifTat,
TtQowaaiZtTai. 2xr)uug, niQtxdXvuua, nQ6a>aotg. etc. E t m o x :
Xat axrpnTouut, dvri TOV naowaaitouou: vbi et Aristoph. Plu»
tum aliegat.
Confirmatur haec nostra emendatio per illa
' quae hic mox. sequuntur apudMalch. Katd Tjjy ouoiav axr)uitv:
et npotoytoxrai ahiag. Haec enim idem valent, axr)nTso{rui,
ngotpuoi{so&at, et aitiag nQoioysa&at.
At yerbo axinTta&at,
Ilf P O B P H Y i m i M .
l43
nnllus hic potest esse Iocus. Notetur bic maligtium et
subdolum ingenium Aegyptiorum sacerdotum, quos et
Strabo testatur fuisse uvattxovg xai Svautiaddtovg, hoc est,
per innidiam occuitare sua consucuisse, nec facile cum
aliis communicauisse. Id erga Pythagoram quoque satis
declararunt, dum quasi pro pila ipsum habentes, quod
dicitur, alii alio ablegarunt, Heliopolitae quidem ad Memphitas, tanquam scilicet seniores; Memphitae vero ad Diospolitas eum mittehtes sub eodem praetextu: bi tandem
metu irae regiae admittentes quidem, sed durissime habentes, vt vel ita ipsum male tractando ab se alienatum abigerenc
reyovb$ otJjf evQiaxsrat] Propter inuidam scilicet 8
occultationem sacerdotum: Sta 16 uvanxov xai SvgutrdSotov '
avxirv, vt cum Strabone loquar.
Kataaxevuatu iv ty •naiQtdt tjiSaaxalttov'} Iamblich. 9
.Cap. 5. Num. 26. xai nqiitov uiv Staiqtfir)v iv trj ndXtt xatttaxivuaato, JJv&aySqov xaXovutvov itt xai vvv r)fuxvxXiov, iv te
vvv (oi f. leg.) Sdutot ntqi tiiv xotvirv fiovXtvoviat, vouiyovteg,
sttqi Ttt/v xaXitv xai tiiv ^vutftqovthiv iv tovtt» ti> tdmq nottiaitat
t\r)irfstv, iv 01 xattaxtvaotv 6 ndvttav notnodutvog tr)v intuiXttav.
Vbi forte legendum xttttaxr)vtoatv.
ZiviQOv'] De specu Pythagorica vid. et Iamblich. C. 5.
Num. 27; vhi Minoi Iouis filio ipsum confert, quem perhibent similiter in antro IX annos. habitasse, Iouique operam dedisse.
JeyovoTO cF ittov u'] Si verum est, quod Iamblich.
scribit dicto c. 5. Pythagoram ex Aegyptiaca et aliis peregrinationibus Samum rediisse, cum iam LVI praeter propter annos natus esset, non video , qua ratione hic dicatur
idem annos tantum XL natus Samum reliquisse. Fortasse
corruptus est numerus, quod in notis est procliue.
Tr)v TOU ITOAUXOOTOVC tvQawiSa avvTOvoiTEQav ovaav^
De eadem fuga Pythagorae ex patria Samo, qpprcssa per
tyrannidem Polycratis, post yicredibilis felicitatis breuem
vsuram tandem in crucem acti, scribit etiaro Dio Chrysostomus Orat. 47* cuius verba referam infra. Eam fugara
satis sinistre atque inique interpretatur Tertuilianus lib. De
Anima c. *,t. quasi sciiicet ex ignauia mera fugisset, oner*
beliica detrectans: qua in re ionge dissimilem se ostenderit
Euphorbi, cuius tamen in se migrasse aniraam dictitabat et
l44
NOTAE
C. R I T T E R S H T J S I I
credi volebat. Ecce enim (inqnit)
Euphorbum militarem et
bellicam animam satis constat vel de ipsa gloria
clypeorum
consecratorum: Pythagoram vero tam residem et imbellem,
vt
proelia tunc Graeciae vitans, Italiae maluerit quietem,
geometriae et astrologiae et musicae deuotus, alienus studio et
- effectu Euphorbi, etc. Quasi scil. reprebensionem mererent u r , qui pacis studia et artes sequi et exoolere malunt,
quam borrida bella sectari.
Sic et Pelusiota noster S. Isidorus lib. 4 . Epistolarum,
quem prius dWxdbro- primus i n
lucem protraxi, Epist. 2 0 5 . ideo Pythagoram soribit resi*
liisse a consuetudine Phalaridis, quod sua dpctrina dimouere
ipsnm ab instituto tyrannico non potuerit, Jlv&ayigag Si,
6 piya irri ooqiq qgovnoag, xrjg QjaXdgtSog owovoiag Sta %l
dvntr)Srrotv ; ovx inttSr) utxd %r)v %ooav%r\v dtSaoxaXiav ixtivog
TtdXtv xvgawog r\v; Quanquam autem suspicari quis possit,
memoria lapsum esse Isidorum in e o , quod Pbalaridem n o minauit, cum voluerit vel debuerit' dicere de Polycrate:
faeile tamen ipsum ab omni errato excusari posse existimo,
cum sciam, etiam Phalaridem tentatum fuisse a Pytbagora
eiusque sectatore Abaride Hyperboreo, vt a tyrannide e t
crudelitate impietateque desisteret; sed frustra tentatum:
v t testatur Iambl. c. 5 2 . vbi N u m . 2 2 1 . quod scribit, m e morabile cum primis est, eo ipso die Pbalaridem ab alii»
trucidatum esse, quo die Pytbagorae et Abaridi mortem
fuerit machinatus,
Vsque adeo bic quoque vera fuit v e l
versus sententia:
Oi av%u xaxa %tvxti dvr)g, alhn xaxd
itvytov.
8ed ad mentionem) fugae ob tyrannidem Polycratis paulisper
reuertamur. l ) e hac igitur Strabo lib. 14, Geograpli. 'JSxi
roiaov Si (xov Jlolvxgdxovg) xai Jlv&ayigav lotogovoi qvo—
uivrrv ISivxa XTTV xvgawiSa, ixlmiiv %r)v rriitv, xai amX&eiv
eig Atyvrrxov xai BaQvXarva qtXoua&tiug ydgtv
inavtivxa d*
txii&tv,
igStvxa ttt ovpuivovoav %r)v xvgawiSa,
TfXtiioavra tig
'jtaXiav, ixti StaxtXioat xiv Biov. Confer etiam Iambl. c. 2.
N u m . 11. vbi scTibit, Pytbagoram sub primum exortum ty»
zannidis Polycraticae, cum quasi XVIII annos natus esset,
noctu clam omnibus abiisse Samo, assumpto comite Hermodamante, traiecisseque ad Pberecydem, et Anaximandrum,
et Thaietem: qui sapiens senex auctor ipsi fuerit suscipiendae ad Aegyptios sacerdotes pcregrinationis, ex quibns pluts
sapientiae esset hausturus. Itaque bis patriam Samum fugic
Pytbagoras; semei ante aditam A e g y p t u m , alia&que exteras
IN
P O R P H I R I U M .
v
i45
regiones, quo tempore gratia ipsum floruisse apnd Poly- cratem inde colligere licct, quod commendatitiis literis
ad Amasidem instructus Aegyptum petiit: et iterum post
reditum ex Aegypto.
UoXXag 8e TrdAstc]
Leg, noXXdg uiv ndXetg.
10
Kai Xahdaiovg xal'Efioalovg]
D e quibus e t i a m o r a - 11
c u l i v e l versus testatur, penes ipsos solos quasi possessionem fuisse sapientiae: Movvot XaXSdiot ooqjiav Xdyov, r)5' ad
'EBouioi.
H o c e s t , Soli Chaldaei sapientiam hahent et He- '
hraei,
Hinc est, quod vno ore fatentur et demonstrant
firmis argumentis S. S. Patres, Clemens Alexandrinus, Iustinus Martyr, Athanasius, Theodoretus, alii, quicquid
sapientiae et artium apud Graecos fuit, hoc eos a barbaris
accepisse: illos autem a Mose.
Tr)v jrspt ovetQosv yvwcjiv'] ,Hanc"vrio vocabulo dicunt
Graeci dvttQOxqittxrjv. Vide Philonem in Iosepho:
et i n
Commentar. Quod somnia mittantur a deo. Ceterum quanta
vanitate repleta haec coniectorum ars fuerit a Graecis, v i dere est apud Artemidorum, qui totis V , libris eam est
persecutus.
Trj 8ut i.ijHavoyvov uavreia irowTog IvpnotiTo] D i o g .
LaeTt. pag. 5 8 o . Muvttxjitt
izQrjto 8ttt Tutv rtXrj5dvon> tt xai
oiorvorv rjxtoiu 5i 5ta torv ipnhqorv, s?ai rfi? dtd XtSdvov. v b i
legend. puto similiter, XtSavottov.
*Ev AlyvTtTtp jtlv ToZg iSQevot owrjj'] Aegyptiorum
sanctitatem praedicat etiam Isocrates i n B u s i r i d e , vbi scrib i t , Pythagoram ab illis edoctum cum philosophandi ration e m , tum sacrificia cultumque deorum, i n Graeciam haee
deinde intulisse.
Verba quae huc pertinent, • ista sunt:
"JEvot 5' av Ttg, pr) onthSetv oiqprjpivog, TIOXXU xai peydXa nsqi
%r)g SotdTirtog avtorv SttX&tiv
fjv oiJit pdvog, ovts ngwTog iydr
Tvyydvoi xa&ioiqaxdrg; dXXu noXXoi xai TOJV OVTOIV xui TOJV nqoytytvnpivorv,
otv xai IJv&aydqag 6 Sdutog ttg iaiiv, oc dqptxdpevog tlg Aiyvnxov, xai pa&rjtng ixiivatv ytvduevog, TIJV T« iiXIwv qtXoaoqtiav noonog tig tohg "EXXtjvag ixdutat,
xai ntqi nlc
&~vaiag zt xai T«C aytattiag TUJ iv Toig itqoig,
iniqavioTiQOv
•t&v dXXotv ionovSaotv, r)yohutvog, ti xai IIIJIUV «diqi 5td tuvtu
nXtiov ylyvotTO naqd Torv &tdtv, dXXd naqd yt Toig dv&Qoinotg
ix Tovtorv pdXtat
av t.v5oxtpr)ouv, ontQ avtq) xui ovvifir).
Toooirtov yctq tvSo^ij tohg uXXovg vmoitiuXiv,
wottxui
tohg
T o m . II. P. II.
K
l46
N O T A E
C.
RITTKRSHTJSII
vtutigovg Smuvtag im&vuiiv aitov fta9r,tdg tivat,
xai toig
TTQtof3viigovg ijStov ogiiv toig ndiSag Tovg abt&v ixeivu ovyytyvouivovg, ,T/ t&v oixtiarv inifitXovftivovg.
etc.
Quae ibidero
sequuntur, alteri cuidam loco Malchi illustrando adhibui
infra. Strabo lib. 17. testatur, se Heliopoli domos amplas
v i d i s s e , iti quihus habitarint olim sacerdotes : quoium tamen ordo tunc defecerit penitus, vt et scientia. Clemens
Alexand. Strom. I. pag. 131. nominat archiprophetam Aegyptium Sonchedem, cuius discipulus fuerit Pythagoras:
v b i etiam addit, quis Platonis, quis Eudoxi doctor i n
Aegypto fuerit: iotogiitat Si IIv9ay6gag uiv AwyyijdV T& At~
yvntiu agxtrrgoiprjTrj ua9i}tt\ioaf
llXdtuv 5i StyvoviptSi iw
'IlXionoXitrf
MvSogog Si 0 KviStog KovohcpiSt, TO/ xai avror
Alyvntior.
Emendo hic obiter Clementem in verbis paulo
post seqq. Tov ooiputaxov HoXuva ftav9dvovta
tiaaytt ngog
TOV Sagffdgov.
Legjbdum enim ng6g TOV: qtiod valet ngdg
ttvog: vt apud S. Pauluin x lliessal. 4. v. 6. IV TBI ngdyuatt,
valet tV TIVI nguyuatt.
Sic enim legend. vbi v u l g o , iv tig.
Eod. modo 1 Cor. 15. v. Q. pro eo quod in vulgatis est
libris uantgti t& ixiguuatt,
procul dubio rectius ex Ioh.
Cbrysost. restitucmus, itantgti tu, id e s t , &g ttvt.
Sed
haec obiter.
»a
rQuuftutojv
Ss tgioGug dtacpOQitg~\ Memorabilis h i c
l o c u s , de triplici differentia literarum, quae apud A e g y ptios fuerit, illustrari poterit collatione e o r u m , quae habet.
Clemens Alexand. Stromat. 5. pag. 2 3 7 . Aviixa 01 nag'
Aiyvntiotg
natStvofttvot,
ngutov uiv ndvtuv trpv Atyvntiuv
ygauudtuv ui9o8ov exftav9dvovot, Tr)v imoToXoygaqtxrjV xaXovuivrrv
Stvrigav Si, tr)v itgaTtxrjV, 1) xg&VTttt ol itgoygauftattig • vatdtr,v Si xat ttXtvtaiav
Trjv icgoyXvqixrpv, rjg r) uiv
iatt Std tuv ngutuv atotxtiuv xvgioXoytxr) • r) Si ovftptoXixi}.
Tijs Si uvul3oXixr)g q piiv xvgtoXoydrat xata (tifti}Otv • ij 8'
uantg tgontxug ygdwttat • r) Si dvttxgvg dXXijyogiitat xurd
ttvag aiviyitoig. ijXtov yoiiv ygdipat fiovXoiierot, xixXov notovof
oiXijpriv Si, oxrjfta (nivotiSig, xntu tS xvgtoXoyoifitvov
tiSog.
tgontxug Si, xat' ididtrjia ftttdyovTtg xai (itTaTi9ivttg • T «
S' O-aXXdnovTtg' T« Si, noXXux&g [ttTaoxrjpaiigovTtg, y a y d j TOWIV. TOIII; yovv t&v fiaotXiuv inaivovg 9toXoyovuivoig ui'9oig
nagaStdovttg,
dvaygdcpovot Std tuv dvayXicpuv. TOV Si XUT&
toig aivtyuoig tgiiov iiSovg, Siiyua IOTU TOSI • i d /tiv ydg
t&v aXXuv aOTQUv, Std tr)v nogiiav iijv Xo!;i}V, oqtuv ouuaotv
dntixa£ov
t6v Si rjXtov, tu TOV xav9dgov
imtdr) xvxXotigig
IN
PORPHYRITJM.
lt\.J
itt tijs Bociag ov&ov oyijua nXaadptvos, dvttnqdounos xvXiv8tt •
qwtoi 8e xai Hgdurjvov pcv viid yijs • S-dttqov 8i tov ctovg tuijua
ti Lfiiov tovxo vncg yijs Stattaa&ai,
antQpaivtiv tc cig tr]v
owatqav, xai ycwqv, xai SijXw xdv&aqov ur) yivto&at.
*
Tegoyiivqpcxmv'] Hieroglyphicarum literarum multi auCtores meminerunt, vt Philo lib. I. de vita Mosis,
Clemens
Alexand. Strom. 1. et 5- Corn. Tacitus Annal, I I . Lucan.
lib. 3 . Ammian, Marcellin. lib. 16. Apuleius lib. u . Metamorph. Suidas quoque Chaeremonem quendam laudat, qui
'
Hieroglyphica scripserit. Eius liber ad nos non peruenit:
sed exstat Horapollo, ( a l i i s dictus Orus N i l i a c u s ) Iliero- .
glyphicorum scriptor, Graece Latineque cum eruditissimis
notis editus Augustae a D . Hoeschelio nostro: quem etiam
in Galiicam linguam translatum habeo. Vide et Fr. Valesiuffi de Sacra Philosoph. c. 16, i n fine.
tlgog ZupQatov']
D e hoc Zabrato, quis fuerit, nondum alibi quidquam indagaje potui. Hinc autem Coniicii n u s , sacerdotem quendam Babyionium fuisse, qui Pythagoratti initiauerit sacris, et instituerit.
ITXuvrjg'] N o t a , ad quid Pythagorae profuerint suae
peregrinationes: riempe v t tanquam e x mercatu domum
feuefterctur, pulcherrimis pretiosissimisque sapientiae mercibus sibi compafatis.
Haec v i s est verbi svtnoQehoaio,
quo Malchus hic vtitur. Est enim ab epnogos, quo mercatorem Graeci significant.
Eodem verbo simili elegantia
Vtitur Clern. Alexand. Stromat. 1. pag. 130. IlXdmuv 8s ovx
dqvcitai tot xuXXtoitt sig q>iXoaoq>iav naqd.ruv BuqfiaQuv ip.noQthta&tti, sis tc Aiyvntov uqnxsa&ae dpoXoyii. ' Notetur h i c
simul aurea studiorum regula, quam per comparationem
eiegantissimam cum peregrinandi ratione tradidit Nicolaus
Damascenus : v t apud Suid. i n NtxoXaos yidere est.
Hunc ergo peregririationum suarum scopum nostra
quoque iuuentus s i b i , si sapir, propohito.
Tavrtiv yag ^xgi^ov 7cgd>Tog trnv trsgl (iv&gtnrtotv snt- 1 3
cTTfmrpv] Physiognomoniam, hoc est, artcm colligendi
cuiusque hominis animum , i n d o l e m , et mores ex lineaxnentis oris et corporis habitu gestuque, primus exquisite
tractauit Pythagoras et secundum hanc artem vel admisit
aliquos i n suam familiaritatem, vel repudiauit: sicut hanc
ipsam ob causam a se repulit Cylonem, nobilem Crotoniat e m , q u o d ex lineamentis corporis animum i n ipso latenK
3
148
IVOTAE
C.
RITTERSHUSII
tem crudelem deprehendisset:
vt est infra, N u m . 7 4 .
Hanc deinde artem plures excoluerunt professique s u n t :
v t ZopyTus ( q u i , vt ex. Cicerone discimus, Socratis a e u o
v i x i t ) , Vt P o l e m o , vt Adamantius, etc. Ac ne Aristoteles
q u i d e m , ille naturae genius seu consiliarius, eam intactam reliquit. Exstat enim ipsius hac de re commentarius,
ex quo pauca hic annotabo, vnde artis eius principia i n telligi possint, quae in eo consistunt, quod animi mores
sequantur temperamentum corporis: v t integro libro d e monstrat etiam Galenus. Sic ergo Arist. statim in initio :
Al otdvoiui tnovtat toig aujuaai, xai bvx tlaiv aitai xa&' iav•tdg, dna&iig ovaat luv tov adjfiatog xtvfjotaiv. 1'OIITO di 8f,Xor
ndvv yivttat iv tt taig pi&atg, xai iv taig unobjaiiaig. noXv
ya/j i^aXXdttovaat qjaivovtai ai dtdvotat vnb t&v tov (Rutiaroc
na&tjudttov • xai tovvavtiov bt) toig tfjg uvtjjijic na&fjuaat tb
atZpa ovundaxqv wavttjbv yivttat ntol tt tovg itmtag, xai tovg
q>63ovg tt xai Xi/nag xai tug r)8ovdg. et m o x : "Jlatt uvayxaZov
ima&at TO) touobt aa/uutt totdvbt btd&tatv.
Idem c. 4- ln pr.
Aoxii bi uot f\ uwy*) xai tb aS/pa avuna&tiv diUjJAOtc * xai f\
tf)g uvvrr/C ttgtg dXXotovuivry, avvaXXotoi tr)v tov owuatog uopoor)»"
ndXtv T£ 1) toii atauatog uopapr} dXXotovuivrj, avvaXXoibi tf)v tf,g
yjvxfjg igtv' innSuv ydg iatt uvvrrjc tb dvtda&ai tt xai tvqx/aivta&at, xataqavig, ott oi dvtuiiitvot axv&QtanotiQoi tdat, xai oi
ivqsQtttvbutvot, iXaQoi, etc. Sequuntur ibidem plura in hanc
sententiam, ott ixdttQOV ixatiob/ inttat:
hoc est, quod et
anima a corpore, et vicissim corpus ab anima patiatur:
quout etitvn manifestum euadere dicit in maniacis.
Sie
Cassius probl. 5 1 . ad quaestionem: Atd ti oi 'ttQatouooqjot,
xai aqjQOVtg; respondet ex eodem principio: b'rt TO«C o&iuotxtxotc TO yjvxtxd oi/itTidortt, SjantQ toig uvvytxotc i d otouartxd.
Nonnunquam tamen fallere hanc artem, quippe coniecturalem,
docet clarissimum exemplum Socratis, in quo ars
Zopyri aberrauit, quia naturae prauas inclinationes, quarum incidia praebebant corporis tineamenta, disciplinae et
assuefactionis diligentia ipse Socrates correxerat: y t est
apud Ciceronem.
Huc pertinet illud Phaedri nostri lib. 3. Fabularum
Aesopiarum: Et formosos saepe inueni pessimos:
Et turpi
facie multos cognoui optimos.
E t quod alibi ait i d e m :
JVort semper ea sunt quae videntur.
Decipit frons
prima
multos.
Ad eundem elegantissimum scriptorem plura n o taui ante hos 14 annos. D e physiognomonia Pythagorica
plura atuioubo infra.
IN
FORPHYRIUM.
l4g
Slt Zauoklgig ryv bvatrn ] D e boc ita lamblich. c. 3 0 . 1 4
N u m . TTH- 'ZduoX&g 6>pa§ div, xat Jlv&ayogov SoTXog ytvdui'
Vog, xai iiov Xoymv TOV Uv&aydgov Siaxoboug, dqit&iig iXsb&tQog, xai naQayevoutvog npdc iovg riiag, Toig TS vouovg avioig
t&nxs, xai npdc TIJV dvdptiav iovg noXiiag nagtxdXtat, Tijv qivXr\v d&dvaiov tivat nsiaaf
( l e g o nsiaag, nisi forte l a m b l i c b .
ccripserit, TC3 irjv uivyijV d&dvaiov tivat ntiaat,') iit (f. deest
Si) xai vvv oi raXdiat,
xai oi TQttiaXoi ( sic legend. p u t o )
aeat dXXot-noXXoi ie3v CJap/?dpeuv Todc auiwv vlobg mi&ovatv, e»$
ovx tOTt qj&agijvat TT]V ipvrqv, dXXu Stauivsiv (Jege
Stauivti)
TiTrv dno&avoviow • xai oit idv &dvaiov ov «jpo/iijisov, dXXd ngdg
sttvSivovg svQuaTuig ixiiov.
Kai lavia natSsiaag loig
riiag,
xai ygduJag avioig ioig vduovg, uiytaiog TCSV &sSiv iaii nao' •
avioig.
D e eod. D i o g . Laert. lib. 8- pag. 568. "Eays xai
doTiXov ZduoXHiv, 01 Viiat &bovat, KQSVOV vopiLovitg, dic qjtjotv *
'ZtgoSoiog. Locus Herpdoti, quein bic D i o g . laudat, est
JMusa 4> seu Melpom. v b i Getas d&avaiiLoviag vocat» ab
immortalitate animorurd, quam a Zamolxi fuerunt edocti;
proUxeqne describit, quo ritu quinto quoque anuo ad
ipsum dimittant e stiis aUqUcm forte delectum, quem ma»
nibus pedibusque ligent.
Ibidem tamen sub finem addit,
arbitrari s e , Zamolxim muitis ante Pytbagoram annis extitisse.
Idem Zamolxis aliquoties etiam ab Origene 1. 2 .
et 3* contra Celsum noniinatui - .
Noariaavra
ds TOV sTJSQexvSvv'] Apuleius in Floriditt
15
Quin etiam Pherecydes Syro ex insula oriundus, qui primus
rersuum nexu repudiato conscribere ausus' est passis verbis,
soluto locutu,
libera oratione.
( h o c est p r o s a , v t y u l g o
loquimur.)
£ i u n quoque Pythagoras
magistrum coluit,
et
infandi morbi putredine in serpentium scabiem solutum,
religiose humauit, etc. v b i Apuleius istis v e r b i s : infandi morbi
putredine,
etc. c i r c u m l o q u i t u r qj&tiQiaatv, h. e. m o r b u m
pedicularem: quo genere et Sylla, et Herodes, aliique
consumpti leguntur, fere homines crudeles aut libidinosi.
• D e Pberecyde vide et infra, N u m . 55. et Iamblich. c. 3°N u m . 18 4.
Kai
cmo&avovTa
&aipag'\
Plenius haee m e m o r a t
Jambl. d. l o c o : Kai xnStbtav aviov naQsutivaio ayQt ii)g itXtviqg aiiw,
xai ir)v oaiav dntnXqgiaat ntgi iov aiiiov xu&iyyttiova. ovaa ntgi noXXoii inv-ntQt idv dtSdaxaXov inotiiio
anovdi/v. Ybi i l l a , TIJV oaiav dninXijQoioc, recte vertit Arcerius,
, exequiarum iusta persoluit,
Sic enim et Suidas datav intei-
l5o
N O T A E
C.
R I T T E R S H U S I I
p r e t a t u r , xrtStlav, ini vtxgotg ziiiijv
q u o d n o m e n etiam I s i d o r o Pelusjolae, c u m esset i b i n o n v n q loco c p r r u p t u m ,
r e s t i t u i atque asserui.
Vid. N o t a s nostras ad E p i s t . 5 7 .
Lib. 4.
•• '
,
'EopoSauavrt
ra) KQeoqpvXtg ] Hermodamantis huiuf
supra q u o q u e - m e m i n i t Malchus n o s t e r : et Jambl. cap. s..N u m . xx. v b i c o g n o m e n t u m C r e o p h y l i habuisse a i t , e t
fuisse dndyovov illius C r e o p h y l i , q u i H o m e r i h o s p e s , a m i r
cus et praeceptor exstiterit: cuius et Strabo facit m e n t i o xxem 1. 14* Geogr.
( v b i de S a m o ) referens, H o m e r u m
aliquando grati hospitii ergo inscripsisse ei poerna, c u i
tifulus fuerit, QixaXlag aXotatg, hoc est, Oechaliae
excidium:
q u o d tamen poema Callimachus aiiique p u t a r u n t ab i p s o m e t
Creopfiylo scriptum fuisse, et H o m e r o h o s p i t i a t t r i b u t u m .
Caeterum apud Strabonem n o n KgtdwvXog, sed KgmwvXog,
p e r (o, legitur.
EvQVuivovg TOV Sauiov
«tW.T)ro3] D i u e r s u s ab Sam i o h o c athleta E u r y m e n e s est ille S y r a c u s a n u s , frater
D i o n i s , de quo Iambl. c. 5 1 . N u m . 189. D e isto autero,
q u e m Pythagoras p r i m u s moderato caruium esu c o r r o b o r a u i t , c u m antea alia diaeta vsus fuisset, consimiiia Malcho scribit D i o g . Laert. lib. 8- pag. 575- ibi, Xiytrai di xai
irg&roq xqiaotv doxijoat «Mrjrdc, xai ngojiQV yt Evgvpivrp), etc.
N o n ergo o m n i n o a carnium esu Pythagoras vel ipse a b h o r r u i t , v e i suos abstinere voluit.
TUQOV xai oyxai oirovuivotv]
E»iqg. Laert. d. loco
auctor e s t , athletas antiquitus vsos fuisse caricis siccis et
caseis mollibus et tritico : ioydoi i-ngaig, xai rvgoig vygoig,
xai nvgoig.
TOVQ ix TOU vtxuv qp&ovovQ qpEvyEtv] Antiquum est
prouerbium, KuXSv 16 vixitv irntgvixgv S' iniqp&ovov. Socrates l i b . 5. Hist. J5cc/er. c. 2 1 . ioquens de Iuiiano I m p .
spernente crebras legationes et supplicationes regis Persici
b e l l u m et obsidionem C t e s i p h o n t i s , magnae v r b i s i n Pers i a , deprecantis, etiam parte ciuitatis o b i a t a : Jlle vero ani.
mum non admouit, nec supplicium est misertus: quiri, sicuti
prouerhio dicitjir, non cogitauit, Bonum esse vincere} supervincere autem inuidiosum.
17
TOZQ MoQyov pvarau;]
Ita erat in MSC. P u t o a u t e m
legend. pdgyaiv. Suidas i Mogyovg, ovroi xaXoitat rovg 'Apogyovq, rd A awatgovvrtg, btdntg xai iit SXXtav. Mavgov ydg,
rd dpavgov, xai owoStXov, rbv dawiStXov xaXotiai.
IN
POBPHYRIUM.
Tah Idcdmv /faxTvXoiv'}
'ISdidg 5i dno rrjg "l5>jg.
Suidas:
l5l
'l5diog
AdxrvXog.
"Exa&aQvrrj ry xeaavviq Xi&q)~\ Al&ov aliquando et
foeminino genere vsurpari, annotat Suidas, allato hoc
e x e m p l o : Ai&cov ricg tQiriftovg dnoqiintadai rfiinvv. D e hac
autem mirabili purgandi ratioue, cuius hic meminit Malc h u s , quaerendum amplius.
'O JtxaiaQ%og~\ Hic Peripateticus celebris fuit, disci- « 8
pulus Aristotelis, et Aristoxeni ( d e quo a l i b i ) aequalis et
condiscipulus. Testimonio eius etiam Diog. Laert. in Pythagora vtitur. Cicero eius meminit saepissime, nec v n quam fere sine praeclaro e l o g i o , nunc hominem vocans
luculentum, nunc historiae peritissimum,
nunc Peripateticum
rnagnum et copiosum,
etc.
Qiiae , omnia valde confirmant
Malchi nostri de eodem iudiciura, qui infra ro~ig uxQifStariQOig, hoc est, accuratioribus scriptoribus ipsnm annumerat.
Exstat hodiequc libellus, cui titulus, Stog ~Ii).Xd5og ( v t Vitam Pop. Rom. scripsit V a r r o ) , nomen Dicaearchi praefer e n s , et inscriutus Theophrasto, partim versibus iambicis
tenariis, partjp prosa, quem Cl. V. Henricus Stephanus
p r i m u m , deinde et D . Hoeschelius noster edidit. D e eo
libello si quis ex me quaerat quid sentiam , dixero, videri
raihi potius epitomen quandam Dicaearchi, quam Dicaearchum ipsurn.
E x Suida enim et ex Stephano d* Vrbibus
didicimus, plures ipsum scripsisse huius argumenti libros,
et quidem uumero III.
ILle v e r o , quem d i x i , libellus
est v n i c u s , et continuus.
Q u i d , qupd nec omnia hodie
i h eo reperiuntur, quae ab aliis ex Dicaearcho citantur?
Caeterum raemorabile est elogium vibis Athenarum, quod
ibi refertur, addito etiam testimonio ex Lysippi versibu» ^
petito.
Ascribam locum paulo altius repetitum, vt appareat simul, quale discrimen statuat auctor ille inter
'Arrixoiig et 'A&nvaiovg, quod non facile alibi reperias : simul
et defectum quendam supplebo. TSiv 5i tvoixoiivrosv, oc ptv
airSv, 'Acrtxoi' ol 5i, 'A&rjvaioi. oi ftiv 'Arrixoi,
ntqitQyot
t«ie XaXiciig, SnovXot, ovxoqiavrSiSitg, naQartjQqtai Tcjr tgtvixorv
fiiwv. oi 5i 'Ad-rivdioi, ptyaX6ifiv)roi, dnXdi rolg tQonocg, qnXiag
yvrjowi qivXaxtg. Aiaroiyovot 5i nytg iv rff n6Xtt XoyoyQuqoi,
otlovrtg rovg naQtmdvuovvrag xai tvndqovg rSrv tgtvcav' ob,' brav
6 Srjuog Xd^rj, oxlrjQaig ntQifidXXti Qrjfdaig. Ol 5i tiXiXQiviig
'A&qvdiol , SQtpiig rSiv nxvSrv axQoarai,
5ia rug awtytig
( v i d e t u r supplend. oyoXdg, v e l SfiiXiag, vel daxr)oug).
ro
l52
NOTAE
C. R I T T E R S H U S I I
xa&6Xov 5' daov al Xomai noXug n"g6g Tt i\Sovny xai ftlov Si6g~
&iaoiv x&v dyg&v Staqiigovat, xoaovxov x&v iotJioJ»' noXtiav ~ x&v
'A&qvaiiav nagaXXdtxu.
'PvXaxxiov S' &g tvt udXiara rdg ixai~
gag, ur) Xd{r~ xig i\Siiag dnoX6ptvog. ' 0 axiyog \Avaimiov •
'
Ei pr) xt&iaaat xag 'A&r)vag, axiXtyog u.
Ei Si xt&iaaat, pr) tt&ijgtvaai S', ovog.
Et S tvagtax&v dnoigi-ttg, xav&r)Xtog.
Quot totidem
faciem:
iambicis
Latinis
commutabimus
ad
hane
Si nunquam Athenae sunt tibi visae, truncus es.
Sin visa ea vrbs te haud cepit, asinus es merus.
Visam relinquis curriculo? mihi mulus es.
JTo/liOT/layoi;]
Sic Homerus noXitnXayxxov vocat V l y s -
tem.
TTeptTTOv] ntgtxxd plerumque tunt superfludTr ( v n d e
et medicorum ntgixxiiitaxa dicta s u n t ) quae alio n o m i n e
xd vntgfldXXovxa, vt in illo nobili praecepto pbilosophico,
quod praeter caeterot inculcat Simplicius : Styda&ia xd ntgixxd: hoc est: Taceantur superflua.
Item i n A r s i b u s Alexidis
comici apud Athenaeum lib. 10.
Ta ntgtxxa jutoai* xdig vntgfidXXovat yug
Tigwtg uiv ovx ivtaxi, noXvxiXtta Si.
H o c est:
Superflua odi.
Inest voluptas:
Nulla enim superfluis
tantum inanis sumptus
est.
Sic alibi passim. Sed hic dvr\g ntgtxxdg est exjmius, i n t i gnis, atque excellens: qui alias Hgaigtxog: vt saepissime apud
Aristotelem. Fidei facieudae causa proferam aliquot exempla. Sic Problem. i . Sect. 30. p . * 2 i 2 . Iltgixxoi dvSgtg ptXayyoXtxol. Et pag. 216. MqSev tyovxtg ntgtxxov: Nihil habentes eximium, vel egregium.
Sic 6. Ethic. cap. 7. coniungit
ntQtxxd xai &avuaaxu, xai "uXtnd, xai daiuovta.
quomodo
etiam 8- Polit. iungit <x nagitXXiiXov, xd nigtixd
xai&avftdota
xwv 'igytav. Sic 1. Metaphys. cap. 2. dtmvrsts ilvat xoiig nt—
gtxxovg. Idem eiusdem operis lib. X. cap. 1. OiSiv Si) Xiyovxtg ntgtxxiv, qaivovxai xi Xiyttv. Sic 5. Polit. cap. 10. ntgtxxr) ngatgig dicitur. Ita et alii auctores prae6tantissimi vtuntur:
Vt Theognis:
.
Xgr) pova&v &egdnavxa xai ayytXov, £1 xt ntgtxxiv
Eidtitj aoq>ir\g, pr) cp&ovtgiv xtXi&uv etc.
IN
PORPHTRIUM,
l53
Sic apud Platonem Axiocho sunt nsQtzzol Idyoi. Ibideihque
%u xoira tolg nsQtizotg opponuntur. Sic Philo iib. de losephot
igarnvQtt zr)y toii natSbg tpvair igaujitotg xai ntQiztalg
intutitiaig etc. E c c e , ?x naQaiir)iov iungit i~aiQttor et ntQtttbr,
v t iaoSvrapoirta.
Sic Malchus ipse infra, tbr ntQtttSttQOV
ioyov et 101" nQog SxQlBttav Stantnovnuivov tijg iniatt)iitjg idyov
coniungit. Sic Simplicius Commentar. in Enchirid.
Epicteti
pag. Q. b. i « anotiiiouata
Svvatoi dnb tSsr OQydrtov Siayiviyaxtir ol niqiitSv tt xatb tdg tiyvag syovztg.
IIoc e s t , qui
eximium quippiam in artihus habent, etc. Sic apud Suidam
Salustius Aulae Praef. ab nescio quo historico dicitur brt)q>
SiutptQovtaig ntQittbg tig quiuvSrQianiav: Vir eximia quadam et
singulari humanitate praeditus.
Et m o x ibid. aurea mala,
quae vocantur, non ex eo sic appellata scribit, quod rev e r a essent a/uvea, sed quia ntQtttitttQa
tSrr aiitav,
h. e.
aliis praestantiora.
Sic enim exponere m a l i m , q u a m , v t
Suidas, ptlQova, h. e. maiora.
Tijv KQOTOJVUXTOJV ttokiv]
Hanc iniarjpotdtqv
ndiir
v o c a t Iambl. cap. 6. Et Yalerius Maxim. lib. VIII. cap. 1 5 .
opulentissimam
ciuitatem,
cuius Senatus (absque exemplo )
constiterit mille hominum numero. Huius tanti et vere Amp l i s s i m i Senatus consiliarius fuit Pythagoras, ipsorum rog a t u , v t ex eodem Valerii testimonio discimus.
Vnda
acstimare licet, quantam Crotoniatae de ipsius sapientia
liabuerint opinionem ac fiduciam.
Tb Ttav ysQOVtmv-' et znox.: Totg vtoigt
et*- rursum:
totg natalv'] Huc pcrtinet quod de Pythagora ex Aegypto
Teuerso scribit Isocrates in Busiride, tantum nobilitate praestitisse caeteris , v t et adolescentes omnes cuperent ipsius
esse discipuli, et senes mallent liberos suos cum eo viuere,
quam rei famiiiari operam dare. Verba graeca alio l o c o
referam.
Ov fiovov avSgag, aXXa xul yvvatxag]
Etiam foemi- 1 9
nas doctrinarum studiis excoli debere, et quidem i d fieri
posse sine detrimento aut periculo pudicitiae earum, dexnonsrrat cum xationibus tum exemplis lohannes Ludouiciis
Viues de Institut. Christianae foeminae lib. I. Item l i b . de
offtcio mariti, cap. de disciplina
foeminae.
Bsavovg xai Sts^otj&ij TouVoua] Pro xai 3ii8or)Sn
forte rectius legerimus ntQiifiori&tj. Theano autem ista etiam a Iambiicbo recensetur ih catalogo illustrium foemi-
l54
N O T A E
C.
R I T T E R S H U S I I
narum, quae Pythagorae sectam secutae sint. Et D i d y m u s
i n libro, queni de philosophia Pythagorica fecit, testatur
apud Clementem Alexandr. I. Strom. pig. 133. Otavd TIJJ»
KgOTOtvtdnv ngdtirjv ywatxorv qtXoaoqrjaat, xui notr)pitTU ygaq/att
Primam foeminarum Theano et pliilosophatam esse et pocmata scripsisse.
Sic Ausonius : Quas (scil. virtutes) Tanar
quilla fiahuit, quas Pythagorca
Theano.
Sed quaenam llla
fuerit, non satis constare inter auctores video. Alii e n i m
Brontini Crotoniatae filiam et Pythagorae vxorem faciuntJ
alii vero Brontini v x o r e m , et Pythagorae discipulam.
D i o g . Laert. fib. 8- P a g' 594- r*Tv 8i Tot JIv&ay6gq xai yvvq,
Otardt oropa, Bgorrivov idv KgoTOtvtdiov &vyuTr,g- ol 8i yvvaiv.a pir tlvat Bgovilvov,
pa&ijigtav Si IJv&aydgov.
Theodoretus quoque Sei"mone 2. de principio aduersus
gentet
Scribit, Pythagorae vxorem fuisse Theano, quae et defunCto marito regendas susceperit scholas vna cum filiis T e Jauge et Mnesarcho. Verba Theodoreti paulo altius repetita haec sunt: JTv&aydgag Si 0 Mvrfidgyov dgyr)v. TOTV navrosv
iqrnoe ri)e fiovdSa. xuid Si TSV aitov ygdvov iyevio&nv 'AvaJgayogag xai Tlv&aydgag.
'AXid rijv Hv&aydgov fiiv StargtfSqv r)
yapar) Otavoi StcSc^dto, xai TtyXavyng xai Mvrjoagyog, oi TOVTOV
naiStg.
TqXavyotig Si 'EfincSoxXijg 6 'Axgayavitrog iyivtTO qtot-,
Trrtiig. Tov 8i 'Ara£ay6gov 'AgyeXuog' 'Agytldov 8i Somgdiqg,
6 'A&nrdiog. xai 'AvutaySgag Si xai Hv&ayoqag ttg AiyvnTOV
dqtxdptrot,
Toig Aiyvmiotv xai'E&galorv aiid&t ooqoig £wtysvso&rfi, xai ri)r ntgi TOV oviog i)gurtodo&nr yvoratv. Sed ex
lambliclio discimus lib. I. cap. 27. duas diuersas foeminas
nomen Theano possedisse; quarum vna Pythagorae, altera
Bronljni vxor fuerit. Irao sunt etiam qui filiarum Pythagorae vnam Tlieano faciant: in quibus ille est apud Photium innominatus fitoygdqog pag. 7 1 2 . Bibliothecae: Kui q
Qtavdt Si Xcytjat oi pa&ijigia pqvov, dXXd xai fiits TOIV &vya•tigety uixov civai. Alterutra vero harum fertur celebre hoc
et pulcbrum protulisse apophthegma (TS xaXdv xai ntgifiXtniov gijfia vocat lamblich. dicto" cap. 27. et TO ntgt&inrov
ytvdptvov dndqy&typa c. 1 1 . ) : dtg dno piv TOV avvotxovvTog dvSgdg dvtaTupivnv ywaixa ootdr iottv av&ijutgdv ngootivat Toig
Ugoig xai &htiv dno 8i TOV pq ngoarjxovTog, oiSenoit.
Caeterum Lat. interpretatio d. c. 11. apud lamblich. nullius est
pretii, quae sic habet: Ad haec vero illud fama percelebrafutn fuit,
111 puhlico conuentu libere dixisse, ab viro cohabifante eodent statim die ad sacra accedere, pium esse; ab eo
qiero, qui cognatus et ajftnis non sit, accedere nequaquam.
ris- P O B P H T R I U M .
l55
Pusabat enim interpres, Pytbagoram hoc in publico conventu protulisse de ouicio vKoris, quod Iamblicbus virlt
Txorem ipsam, ex mente et sententia T b e a n n s , dicere v e l
• cogitare in congressu maritaii. Sic enim accipio vn\v avvoSov,
quae eodem capite paulo ante dicebatur r) nqbg tovg dvSqag
bfukia, et vsitatius vocatur avvovala: apud Ausonium in Pe~
riochis Homericis est iri^toetum conuentio,
N e c recite vertit
interpres particulam ftrjSinott nequaquam, quasi idem esset
cum finSauajg. Sed ftrjSinott est nunquam.
Deinde o fr)
TtQQor)xojv simpliciter est w/r extraneus, siue alienus.
Nam et
D i o g . Laert. U).).6TQLOV vocat I, VIII. pag. 5 9 5 . vbi scribit,
Theano protulisse hoc celebre scitum ad alterius cuiuspiant
dnterrogationem, qjaaiv avtr)v iQBJtq&iiaav, rtoojaia ywr) in
( l e g . dn ) drSqbg xa&UQtvtt, qjdrai- 'Anb fir toij iSiov 7iapav
XQVfa • dnb Si tov dkXotQtov ovSinott.
Theodoretus Serm.
12. de Virtute Actiua his verbis idem refert: 'EQUtqJJiiatt,
Ttoatuia yvyr) urtb uvSqbg tlg tb &tau.otp6qtov xdttiatv • 'Artb ftiv
zov iSiov TtaQa/Qijfia ttpij.
'Anb Si ioii dkkotqlov
ovSinott,
In s u m m a , hoc indicare voluit T h e a n o , Honorabile esse
coniugium inter omnes, et thorum immaculatum : scortatores autem et adulteros diuino iudicio condenmatum i r i :
quae S. Pauli est sententia in Epistola ad Hebraeos capito
v l t i m o v. 4. Vide quae dixi in Notis ad Isidori epist. 129,
lib. IV.
'
Est et alterum Theanus roemprabile scitum, quo dicebat, eam quae ad viruro suum ingrederetur, cum vestibus'
verecundiam quoque debere deponere, et rursum resurgentem eandem resumere vna cum vestibus.
D i o g . Laert.
Tfj nobg tbr iStov UVSQU fttkkovaij noqtitoiyai,
nuQtjVti (r\ Qta-,
vdi) aua toig irSvuaav xui tiiv aiaxvvriv dnoti&ta&af
uvtatct^
fiivtjv tt ndktv iifiu avtbiotv dvakaufldvtiv.
Tertium quoque
eiusdem apophthegma refert Tbeodoretus dicto Serm. 1 2 .
Cum enim nescio quis ipsam intuitus admiratione forroae
dixisset, Ka).bg 6 nqxvg: Pulchrum brachium ! respondit i l l a :
Uk£, ov Squdoiov: hoc est, At non vulgare ( s i c u t vulgaria
rnulier dicitur Vlpiano in I..13. si vxor. §. sed et in ea.
D,
ad l. Jul. de adult. quae vulgo se prostituit).
0 i ' 3 ' f\ TVYOUITCC f)v •ttatj' avrolg pttureq] D e silentiq
Pythagorico, quod discipulis indicebatur, decantatissima resj
est. Vocabant et iytftv&iav, teste Agellio lib. I. c. g. Suidas:
9
Eztftv9ii,
txti iv iuvtM tbv koyov. 'F-xtfiv&ia, otomq,
fvatrp,
Qia. 'ExifV&og,
u.vatrtQtov XQvnibv qjvkdttbJv, * qjQovtftot.
l56
N O T A E
C.
R I T T E K S H U S I I
D e i n d e ex auctore innoniinato haec s u b i u n g i t : TfcTv ds tjyeut»&o( ig i d pdltOTa xai xQvif/ivovg, etc. Et m o x : 'Exepv&StaIOS, 6 cpQovtpmtaTOs. Hesychius:. 'Exeftv&ei, l'xet iv iavToi idv
hiyov atomif. 'Evtfiv&eiv, aiomifv, i.6yovs aieyetv.
Exepv&os,
tjrorv iv eavru) idv X6yov, rjiot xpaidiv idv X6yov atomif. Etiana
ixtQrfftoai/vijv dicebant, sed rariore vocabulo. Vid. l a a i b l i c h .
lib. I. cap. 16. et cap. 20. et cap. i $ . et cap. 5 1 . et cap. 3 2 .
Itena l i b . II. cap. vlt.
Exstat et Falladao i n h o c P y t h a g o r i c u m silentium E p i g r a m m a l i b . I. Antltolog. tit. SIJ atorrcijv, quod c u m Lat., i n terpretatione nostra subiiciam.
'H fteydlif naidevats iv dv&Qumotat ataircrj • .
MuQTVQa nv&ay6Qav idv aotpdv atiidv l^w.
Oi XaXettv tiSmq, eieQovg iSiSalse atmngv,
0aQfiaxov rjatijjiaj tyxpartj tupausvoj.
Doctrinae pars haud postrema est,
Testis in hacmihi re Pylhagoras
Hic alios docuit, Jari catus ipse,
Conueniensque ori pharmacon
posse taceret
sophus est.
tacere,
applicuit.
Simplicius in Commentario doctissimo ad E p i c t e t i E n c h i r i dion ( m i l u pag. 8 t . et seq. edit. V e n e t , ) ad p r a e c e p t u m :
' / / oiftircij Td noiii eOTuy, rj XaXeia&m rd dvarxata, xai St okiyorv'
etiam lluiusjsilentii Pythagorici r n e m i n i t , et rationem r e d d i t , his v e r b i s : Tdiv Se oixeioiv TO~I TOIOVTOI yapaxirjpt, rcpaiiov
xai xvQtiiiTaTov atomi), cprfii, id nolii IVtfti. 'JJ yuQ cUrj anovdq
•tSrv natSevrixSiv X6ywv iativ,
intaiQewai TIJV ipv/ifV stj eavTtjv
an6 n idjv tVrdj, xai drcd idiv didyaiv ev aviif na&Srv, xai tov
aorftaTog, mate rijv laturjj fonjv rijv aurryv dei Jpv. JIQSS Se TOVto r) atamr) i d peyiaia ativrt/Ut. J16 xai oi Hv&aydQttot TTJJ'
xa&' iavTrjs (forte leg. latiroiij) Staywyrjs dpyrjv dvvatpwTdtrrp
cvviratTov rr)v rcsvrasrtj aimnr)v. etc.
Sed de tempore h u i u s silentii non inter omnes constat,
q u a m d i u id duiarit.
Vulgo plerisque persuasum e s t , i n
o m n i b u s indistincte fuisse i d quinquennale. H i n c Serviu»
P. Danielis ad X. Aen. pag. 6 0 2 . Amyclas . tacitas
dicit,
( Virg. ) id est, Pythagoreas.
Nam Pythagorica virtus est
quinquennale silentium.
E t D i o g . L a e t t . lib. VIII. pag. 573»
JlevTuttiav i t rjaiirafov (nvToii oi fta&ntai) udvov idv I6y6v
( f o r t e tSiv idyaiv) xaraxofiovrej, xai ovSenm idv nv&ayoqav
iouivtec,, ttj 0 Soxtpae&tiev.
lovvnv&ev Se syevovro irjj oixias
IN
F O B P H I R I U M .
1^7
«IJIOD, xat TTJ? pwtmg petiiyov.
Hinc Lucianns qnoque in
fHimv nQ&att, ad interrogationem, T/C O tQbnog tijg uvaftrt)otwg f
q u o m o d o , inquam, in memoriam Pytkagoras renocaret h o xninibns ea quae antea nouissent ? ( discere enim nikil aliud
esse aiebat quam reminisci, quod postea et Platoni dograa
placuit) respondere facit Pytkagoram Xonice ad k u n c m o d u m :
Tb fiiv ITQWOV rjair/i» uaxprj, xa/ awwvirj, xa/ TTSVTI olmv itimv
XuXittv unotiv. Hoc tameu refellitur istis Agellii verbis dicto
cap. a. lubebat ( Pytkag.) tcnrpus certum' tacere: non omnes
idem, sed aliud aliis tempus, pro aestimato captu solertiae.
£ t m o x : Sed non minus quisquam tacuit quam biennium, eto.
N o n ergo oranibus proraiscue indicebatur jrtvratTijc iytpvV>/«/ sed quibusdam etiam multo breuioria temporis, si
quid Agellio credimus. Notanda et causa est istius imperati
s i l e n t i i , quae erat, vt circa difficilia exercerentur, In kis
eniin virtus et ars occupatur, vt ait etiam Aristoteles. "Jiats
di n&vtmv xaXtnmtutov iyxQattvuaimv,
tb yXmtrqg xoattcv, v t
ait Iamblick. lib. I. cap. 3 1 .
Vnde et Socrates dicebat, facilius carbonem ignitum in lingua posse contineri, quam arcanum sermonem. Arist. q u o q u e , cum ex eo quaereretur,
quid esset omnium rerum difficiliimum in v i t a , respondit,
2tmnqv a fir) dii XaXiiv: Tacere quae loqui non Oportet. Vido,
Stobaeum Serm. 3 0 . jiepi dnopprJTaiv. £ t , vt ait' Dionysius
Cato: Proximus ille deo est, qui scit ratione tacere.
Ouidius
S. de Arle amandi:
Eximia est virtus, praestare silentia rebus:
At contra grauis est culpa, tacenda loqui.
Quo et ista pertinent Agellii dicto l o c o : Vbi res didicerant
rerum omnium dijficillimas,
tacere audireque, atque esse iam
coeperant silentio eruditi, cui erat nomen iytuv&ia etc. Clemens Alexandr. Strom. 5. p. 847. kanc silentii indicti rationem reddit: Vt familiares Pytkagorae a sensilibus auersi,
•ola mente diuinum numen intuerentur. Toiito dpa BovXttut
ual' tm nv&aybqq r) T/JC nivtuttiaq aumtr), r)v toiq yvwqiuoti
' naQtyyba (forte naQt\yyba), mg br) anoatQawivttg tmv aiaBnt&v,
vitXm Tfti v& TO iriiov inonttbottv.
Obseruo autem duplex silentium Pytkagoricum : vnum discipulorum, quod erat certo tempore circumscriptum, ita vt non esset infra biennium,
xion etiam supra quinquennium: alterum etiam illorum,
qui legitimos discipulatus annos iam compleuerant, quo n o n
quidem inter s e , verum ad alios, non Pythagoricos siue>
extraneos vtebantur. Atque hoc erat perpetuum. Ita acci-
l58
NOTAE
C.
HITTERSHUSII
pio apud Iamblichum non v n o loco navviXij aiumt)v: v b i
Desid. Herald. meo iudicio non recte nobis substituere c o natur ntvtasTij aiuntjVi Ego retinend. aio navTtXrj. V i d ,
N u m , - 6 3 . - e t 188"
Neque enim verisimife est, tot locis
corruptum esse adiectiuum navTtXijg in sTEVTaertjc. POsterius
hoc genus silentii, quod navitXig seu omnimodum vocari
d i x i m u s , praebet nobis occasionera tollendi vnius atque
alterius insignis mendi scripturae ex duobus lambl. loeis,
Vnus est l i b . I. cap. 2 3 . num. 104. v b i sic editum e s t :
AXXd xavd Trrv vtvopo&tTijpivijv avxoig bnd IIv&ayoQOV igtpv&lav &1I01V pvoTrjQiiov xdi trod? TOVS dvtXiaTOvg dnoppnicov Tpdorrav rjmovro,
xat did bvpf}6Xtov intaxdnovv Ttic nQog dXXrjXovi
diaXitjtis rj xai ovyyQctads.
E x quibus posterioia verba sic
satis verbose vitioseque vertijFfis. Interp. Adeoque per symbola mutuas communicationes ac colloquia vel etiam commen*
taria scriptionesque conSiderabant.
Sed aut ego nihil v i d e o ,
aut pro intaxdnoriv reponi debet imscfxdiotfVj hoc est, tenebrii
inuoluebant,
obscurabant.
Alter locus eraendationis egena
i n Protrept. cap. a » . p, 131, ita legitur: 'AXXd xatd Tr)v vt+
Vopo&tTrjpivrjv ttvtoig bno Ilv&ttydQOli ixeuv&iav pvoTrjQuav xal
«ipdj TOVS ttTtXtotiQovs TQ&nmv dnoQQrjTUV ( l e g . puto drtXioTovs
dnoQ. TQdttuv) rjmovTOj xui Std ovp(S6Xo>V inioxtnov rd; orpds
aXXag 8iaXi%tig ij ovyyQaqpdg. Putarit fortasse quispiam , hio
quoque legendum enscrxdTOifv pro iniaxtnov.
Sed nihil m u tandum. Nam sVricrxpToi/v et imaxintiv pro iisdem vsurpass»
videtur Iamblich. axinu, vnde et axinae, est tego:
inutxinut
contego.
Caeterum pro dXXag restituend. puto dXXrjXovg: v t
l o c o priore legebatur.
An vtrobique potius dXXove legend u m ? quod m i h i non videtur.
Redeamus vero paulisper
ad silentium Pythagoreum: de quo mihi non tempero quin
adscribam ApuLeii Verba in Floridis: quod equidem tanto
faciam libentius, quod insigne Pythagorae elogium complectantur. Tot ille doctoribus eruditus, tot tamque muttiiugut
fontibus disciplinarum toto Orbe haustis, vir praesertim irigenio)
ingenti,
ac profecto supra captum hominis animi augustior;
•primus philosophiae nuneupator et conditor,
nihil prius. disci*
pulos suos docuit, quarn tacere, primaque apud eurit meditatio
iapienti futuro, linguam omnem (forte omninoi) coercere, ver*
baqiie, qiiae volantia poeta appellat,
ea verba detractis pinnii
intra murum candentium dentium premere.
Prorsus, inquarri,
hoc erat prirhum sapientiae rudimentum, meditari discere, lii*
quitari dediscere.
Non in totum tamen vocem
desuescebant,
tiec omnes pari tempore elinguis magistrum sectabantur; seJ
IN PORPHYRITJM.
l5g
grqitioribus viris breui spatio satis videbatur taciturnrtas modi/icata.
Loquaciores enimuero ferme in quinquennium velut
in exilium vocis puniebantur.
(t. leg. veluti exilio v. •».')
Haec Platonicus ille Madaurensis, qui et ipse, perinde vt
A g e l l i u s , non omnibus quiuquennale, sed quibusdam etiam
breuioris temporis silentiirm' imperatum fuisse testaturv
N o n omittam hic xttxo£r)klaV Basilidis haeretici, quem et
ipsuin scribunt suis praecepisse silentium more Pythagorico ad quinquennium. Vid. Euseb. li^. IV. Hist. Eccles.
cap. 7. N e c illud indictum relinquam, quod apud S. H i e r o n y m u m legi Commentario in Ecclesiasten Salomonis cap.
5. ad verba: Tempus tacendi, et tempus loquendi* Aunotat
i b i v i r doctissimns ista: Pythagoricos reor, quorum disciplina est, tacere per quinquennium, et postea eruditos loqui,
hinc Originem sui traxisse decreti.
Discamus itaque et nos,
prius non loqui, vt postea ad loquendum ora reseremtts. ' Siledmus eerto tempore,
et a prdeceptoris eloquio pendeamus. •
Liih.il nobis videatur rectum esse, nisi quod discimus, vt post
multum silentium de discipulis effeiamur magistri.
Nune
vero pro seculorum quotidie in peius labentium vitioi
docemus in Ecclesiis,
quod nescimus. Et si compositione
verborum, vel instinctu Diaboli,
qui fautor errorum est,
plausus
populi excitauerimus , contra conscientiam nostram scire nos
arbitramur,
de quo aliis potuimus persuadere.
Omnes arttt
absque doctore tion discimus:
sola haec tam vilis et facilrt
est, vt non indigeat praeceptore.
Hactenus S. Hieronymus.
D e posteriori silentii Pythagorei genefe, quam navxski) ouunrpy
seu ixtpv&iav vocabamus, obseruo etiam locum lamblichi
e x cap. 3 2 . N u m . 2 2 6 . iu xvQimxaxa xai owsxrixdrtaxa TSIV
iv dviji Sayuuxmv dndQQijxa iv iavxdlg Stsqbkaxxov anavxtq dsi,
iisxa dxQiBdbq ixsuv&lag ngdg robg HjmxtQixobg dvixqoQa SurxnQovvxtg ayqtitptag iv UVTJUJI, xdig StaSoyoig &antQ pvaxr)Qia &tSn>
(iixanaoaSuiovxsg • Stdnsg ovSsv igiqoixvos xmv ktiyov d^uov,
psxQi nokkov SiSaoxSusvd xs xai ftav&avdftsva" ividg 8i ioi'xtov
fidvtov iyvtoql&xo. etc. Eod. allusit Cicero, cum in I. de
Natur. Deorum scripsit: JVec tu me celas, vt Pythagores solebat alienos, Vbi alienos intelligere debemus xobq duvr)xovq,
q u o s Iamblich. nunc dxskedxovg, nunc iSmxsQtxobg, nuno
&VQalovg, nunc 8sSi)kovg vocat, non initiatos scil. mysteriis
Pythagoricis J qui Virgilio , Horatio, aliisque suiit profani.
Slg u&avarov elvcu qxjtsi rijv xfvyrjv] Sententiarn suam
de animae immortalitate hausit Pythagoras a magistro suo
JJJSO
HOTAE
C.
filTTJSRSHTJSII
Pherecyde. Cicero Tuscul. j . Pherecydes Syrus primum dixit,
animos hominum esse sempiternos. antiauus sane: fuit enint
xneo regnante gentili. • ( S e r u i o T u l l i o . ) ffaitc opinionem discipulus eius Pythagoras rnaxime confinmauit. etc. Sic a l i b i
idem Cicero de Pythagora testatur, ipsum animas in i m mortalitatem asseruisse.
At verissimam hanc sententiam
corrupit additamento stultksimo falsissimoque, dum docuic
( s i tamen docuit) (ttziiiqibxteoiv, ijyow ptztvoiopdzioaiv,
zov-.
•zioziv ozs ptiapdkkovoiv ai if/vyai ti; dkka aiiuaza dv&ommat',
jj xtai dliyiov ijbatv: quem animae recidiuatum vocat eruditissimus Tertullianus: D i o g . Laevct. pag. 570. zxjs fvyrjs mo*tnokrpstv. Idem D i o g . pag. 5 7 6 . Hgiizov zt qpaai zovzov drto<pr)vai, zrsv qivyqv xcbxkov dvdyxrjg dutlflovoav, dkkozt dkkots i r dtSo&at Swotc. Sic fi. Hieronymus Apoiog. aduersus Ruffin.
£ t quia Pythagorica
dogmata legisse me dixeram,
audi,
quid apud Graecos primus Pythagoras inuenerit: Se primunt
fuisse Euphorbum,
secundo Callidem,
tertio
Hermotimum,
quarto Pyrrhum, ad extremum Pythagoram. Lactantius etiam
horum Pythag. dogmatum aliquoties meminit, vt lib. III.
cap. 18- Alii autem ( i n q u i t ) contraria his disserunt,
suptresse animas post mortem, et hi sunt maxime Pythagorici
ae
Steici; quibus etsi ignoscendum tst, quia verum sentiunt, non
possum tamen non Teprehendere eos, quia non scientia,
sed
•casu inciderunt in veritatem.
Itaque in eo ipso quod rectt
Sentiebant, aliquid errarunt.
Nam cum timerent argumentum
illud, quo colligitur, nectsse esse, vt occidant animae cum corporibus,
quia cum corporibus nascuntur: dixerunt, non nasei
animas , sed insinuari potius in corpora,
tt dt aliis in alia
tnigrare.
Nec putarunt aliler fieri posse, vt supersint animae post corpora, nisi videantur fuisse ante corpora.
Par
igitur ac prope similis error est partis vtriusque. etc. Idem
Cap. 19. Sed videlicet Pythagorae credidit (aciL Plato, dum
t e naturae gratias agere diceret, inter cetera, quod h o m o
natus esset potius quam mutum a n i m a l ) qui, vt vetaret
homines animalibus) vesci, dixit,
Animas de cqrporibus im
aliorum animalium corpora commeare:
quod et vanum,
et
impossibile est.
Vanum, quia necesse non fuit, veteres anixmas iit noua corpora indxicere, cum idem artifex,
qui primat
tdiquando fecerat, potuerit semper nouas facere:
Impossibile,
quia rectae rationis anima tam immutare naturam status sui
non potest,
quam ignis,
aut deorsum niti, aut xn transversum fulminis modo fiammam suam fundere. etc. Sic B»
Ambrosius lib. de Bono mortis c 10. Vt cognoscant Gentile**
IN PORPHYRIUM.
l6t
«
ea quae in philosophine'( f. philosophorum ) libris mirantur,
translata de noslris. Atque vtinam non supetjlua his et inutilia,
miscuissent, vt dicerent, animas hominum pariter ac bestiarum
esse conimunes, earuimjue summum praemium,
si magnorum
philosophoruni animae in apes aut luscinias demigrarent,
vt
qui anta hominum genus sermone pnuissent, postea mellis duU
cedine, aut cantus suauitate mulcerent.
Satis fuerat dixissa
illis, quod liberatae animae de corporibus djjpjjv peterent, ial
est, locum qui non videtur: quem locum Latine infernum dicimus.
Denique et scriptura habitacula illa animarum promjotuaria nuncupauit, etc.
Sic Iohannes Chrysostomus illud
dogma turpitudinis plenum pronuntiat Homilia i . in loan.
q u o d Pythagorei tradiderint, animas hominum migrare
etiam in muscas et culices et frutices: doypdxwv de evsxtv
•ztcv jieai qjvxrjs, ovif vjiroBolqv itva xajiiXmov aiisxvvijs lomiv,
fivas ( l t a v u l g o legitur: quod et interpres Aretinus agnov i t , dum vertit, mures. Corrigendum puto, v.vlr*s, i d est,
muscas, nana, mures esset pvS-J xai xwvwnas xai &djjvovs tdg
•zwv dv&Qwnwv Xiyovzss yivsa&at un/rdc, xui tiv &tiv
avtov
tjivxqv tlvat apdoxovzes, xai iieoa uixa xoiaiisa
daxyuovovvtss.
Ibid.- paulo m o x ( q u o d obiter m o i i e o j emendandus videtur idem Chrysost. vbi sic editnm est: Ka&dnsQ yuQ iv
EvQinqi T?|da xdxiiae ntQtqiQAutvot, ovtwg ovSs nots ini zwv
avtwv iotijxsaav,
ats dni zwv SijXwv xai intaqaXwv XoytauSrv
jtdvta q&tyyAutvoi.
Quod postremum cum sic reddiderit
interpres: vtpote incerta et ftagili sententia pmnia loquentes )
legisse videtur, aut in animo habuisse, dSrjkwv. Sed verarrt
lectionem esse aio, Ssdwv.
Timidas enim et lubricas ratiocinationes vocat Chrysost. philosophorum de rebus opiniones fluctuantes.
Theodoretus quoque non semel hanc vanitatem ptripwvxwoews refutat; vt in Haereticarum Fabularum compendio,
v b i de Carpocrate haeretico» Cum Pythagorims
a corporibus in corpora traiectiones admisissent (Carpocratianij, quoi
eis connexum a Pythogora dicebatur, non admiserunt.
Pytltagoras enim dicebat, animas, quae peccarent, mitti in cor;
pora,
vt et poeHas darent,
et rite expiarentur.
iJi autem
causam afferunt illius in corpora transitus, quae Pythagoricae
ex diametro repugnat.
Dicunt jtnim animas mitti in corpora,
vt omne genus libidinis et petulantiae peragant.
Eas ergo,
quae in vno descensu impleuerint,
non egere jjlia missione.
Quae autem pavum piccurunt, et tis mitti, et ler, et saepius,
T o m . II. P. n .
L
l6*
N O T A E C .
R I T T E R S H V s I I
donec omnia vitiorum genera impleuerint, etc. Idem T h e o doret. Epitome diuinorum decretorum, sub titulo de nominet
„ Animam autem simplicem esse dicimus, et ratione prae„ ditam, et immortalem; npn tamen ante corpus praeexi„ stere. Pythagoras enim et Flato et Plotinus, et qui eiua
„ sectae sunt, immortales anjmas esse confessi, dixerunt,
„ eas ante corpora praeexistere, et esse quendam innume„rabilem animamuni p o p u l u m : et quae peccant quidem,
„ demitti in corpora, v t tali purgata disciplina in l o c u m
„ proprium reuertantur: quae autem etiam in corporibus
„ vitam iniquaro ct sceleratam amplexae fiierint, jn rationis
„ expertia demitti animalia: eos quidem qui. amarae bilis
,, sunt, et iracundiae veneno referti, in serpetites; rapaces
, , v e r o in l u p o s ; audaces autem in leones; fraudulentos
,,autem in vulpes; et eiusmodi quasdam ineptas confinxe„ r e fabulas, e t c . " Denique eodem libro cap. de
iuiicio:
"„ Pythagoras anirnariim in corpora transitus fabulatus est,
„ d i c e n s , eas non solum in corpora brutorum, sed etiam
„ in arbores transire.
Itidem etiam Plato hanc fabulam
,, nescio quomodo secutus est. Hinc Manes, e t , quae e u m
„ praecessit, impiorum Gnosticorum haercsis, accepta occa,, sione, dixerunt, hoc esse supplicium.
Scelerati autem
„ Carpocrates et Epiphanes et Prodicus et Caieni, suillam
„ plane vitam constituentes, dicebant, animas in corpora
„ transmitti, vt per libidinem et o.nnem intemperantiam
„ vnum quemqut angelorum mundi conditorum colerent.
„ Piorum autem ecclesia eos et huiusmodi fabulas' exe„ c r a t u r , " etc.
Sed de fabulosa illa migratione animarum in alia corpora, et ipsius Fytbagorae metamorphosi, plura dicendi
iocus erit infra. Illud tantum hoc loco addam , quod legi
apud Socratem lib. III. Histor, Eccles.. cap. S i . etiam Iuliaiuim Apostatam hac vanissima opinione fuisse denientatum,
vt sibi persuaderet, iuxta Pythagorae sententiam, ex transformatione se animam habere Alexandri Magni: imo ipsum
se in alio corpore esse Alexandrum. Ynde et per somnia
in eam spem adduci se passus est, futurum se Alexandro
Macedoni rebus gestis non modo parem, sed etiam eodeiu
superiorem. Sed haec opinio et spes enm seduxit, effecitque, vt supplicationem Persae regis respueret, et dum
praelio commisso se etiam immiscebat inermem, sola spe
felicitatis fretus, iaculo confixus periret, incerto necis ipsius
auctore.
IN
PORFHYRIUM.
l63
Kara jreomoo»? rwwc T « ytvouevu jroTe, jraAMy yive'TOt] S. Hieronymus dicta Apologia aduersus Ruffin.:
Post
certos temporum circulos ea quae fuerant,
rursum fieri, ni' fiilque in mundo fien nouum, etc. Haec et sapientissimi
Sahomonis est sententia Ecclesiastae cap. i . Ti id ytyovSgs
aito t& ytvnodutvov.
Kui tl t6 nenotrjuevov ; avx6 t6 notr,6\oduevov xai ovx ioti ndv nqdotparov vn6 tov rjXtor. L'Os XaXrittti, xat iqel- 7(5« TOITO xatrdv eottv. "ffSr, yeyovtv ev toiq
altbdt toic ytvouivotc a%6 tunqoa&tv r)u&v, etc.
Vid. ibid.
Commentar. Hieronymi, vbi hoc latius.explicans. simul refutat opinioneni Epicuri, qui asserebat, per innumerabiles
p e r i o d o * eadem et iisdem in loois, et per eosdem fieri, E x
eodem fonte Hieronymus etiam illud putat fluxisse comic u m apud Terentium : Nihil est dictum , quod non sit dictunt
tsrius; et postquam praeceptorem suum Donatnm laudauit,
addit: Quod si in sermonibus nouum nihil dicipotest,
quantd
magis in administratione^ mundi,
quae ab Initio sic perfecta
eSt, vt requiesceret deus''ab overibus suis in die septima, etc.
A p u d Malchum vero hic post anX&g in MS. erat lacuna: v t
credibile s i t , multa hinc praeclara de dogmatis Pythagora»
deperiisse.
.
c
^
Sl{ utptirt
otxab" anotjrijvat]
Diuinabam legend» 20
unovotjtqaat,
Sed forte nihil mutandum. Haecautem quatuor verba supplenda omnino videntur apud lamblich. cap
•5- pag. 43- post evtoXf)oh\oav ( q u o d manifesto corruptum
e s t ) et ante, ctXXd 6uov natoi, v b i ex Malcho legend. avv
natoi.
'Ouaxoiov n
fiauuiye&eg}
Apud ramblichum dicto
l o c o , v b i h a e c eadem.leguntur. est scripturm 6uax6ttov nauuiyt&ec.
Veruntamen et ouax&iov alibi apud eundem scriptum reperias, per t, non per tt.
nQOtnayuaza tooavel dreiag vno&t'xag]
Sic Diog.
Laert. pag. 5 7 6 . Ovw Si e&avudoQr,, &ore Utyov TOOC yvmsH^cavrov
nuvroluc iteov tptavdc. Ad quem locum Cl Casaubonus noster sic annotauit: Deest hic aliquid: quod dtsstmulauit Ambrosius,
etc.
N e c addit tamen, quid putet
deesse. Meo animo nihii ibi decst, sed pro tovc yvuqipovs
Jegend. a i o : T«J yvisuag. Sic omnia erunt &X6xXr,qu et sana
• t plana. An etiam pro &art Ueyov, reponendum &ort Xiyttv,T*)v nqbg navrcov emxXr,iteZoav ueyukr\v
MLXada}
IsmbL. cap. sty. Un6 Si rovwv wv intrxStvpdwy
drUfiq «j»
• L J
,
l64
HOTAE
C.
RITTERSHUSII
'rxaliav naaav qii.oo6qwv dvSgwv iftnlrja&rjvaf 'xai ngoxsgov
ayvoovuivng avxrjg, voxtgov Std Ilv&aydgav uiydXxrv 'hXXaSa.
rtlrj&rjvaf xtai nXsiaxovg nag' avxijg avSgag qiloaoqovg rtai
notrjxdg rtai vouo&ixag ytvia&af
xdg xs ydg xirvag xdg grjxogtxdg xtai xovg XSyovg xoiig intSsmxtxovg, xai xciig vduovg xoig
ytygauuivovg nug' ixiivorv, slg xijv 'EXXuSa avvsj3rj xouto&fjvat,
etc. Quem locum vef ideo v o l u i apponere libentius, q u o d
ex eo appareat ratio noroinis, quare tantilla Italiae portio
dicta fuerit Magna siue Maior Graecia: Chrysostomo etiam
Maxima (usyiaxrj) HomiL r. in Ioan. Aliam tamen appellationis huius rationem reddit Athenaeus liq, 12. quia sciL
ob regionis illitts fenilitatem vbertatemque magna hominnru
multitudo illuc confluxerit.
Ovx oXlyov Sk ngdg xijv xgvqijv
xai xrjv ivSaiiioviav xov aiunavxog xoixov xXiuaxbg xai x6 nXrj&og iyivsxo xuv dv&gtltnuv Std xui utydXrj 'hXXdg ixXrj&rj nbtaa
aysSdy rj xuxd xrjv 'ixaXiav xaxoixrjaig.
Kai xdg ovalag r.otvdg efrevio'} lamblich. N u m . 1 6 8 Similiter D i o g . Lagrt. p. 5 7 3 . Kui avtov ol ua&rpai xaxi&SVXO xdg ovaiag tlg iv notovutvoi.
"Vbi videtur niihi praepo•itio tig redundare. Sic ideni p. 5 8 i - inter dogmata Pythagorae hoc quoque Tecenset: "iStov urjSiv rjysia&af. Et hoC
quoque, vt alia plurima, iaqsxsgiaaxo, boc. est, suum fecit
Plato.
Sed contra omnium rerum comraunionem prolixe
disputat Lactantius Fimiianus, lib. III. cap. 2 1 . ct seq.
Agellius lib. I. cap. 4. „Omnes simul, qui a-Pytba„ gora in cohortem illam disciplinarum (Cl. Casaubonus
„roauult, discipulorhm, cui facile assentior) recepti eranr,
„ q u o d quisque familiae pecuniaeque habebant., in medrttm
„ d a b a n t , et coibatur societas inseparabilis: tanquam illud
1, fuerit antiquum consortium, quod in re ( l e g . i h r e ) atqtte
„ verbo Romano appcllabatur xoivifiiov."
Sed quod Ageliius
ait, fuisse inseparabilem societntem coitam inter Pytbagoreos,
«i repugnare videtur locus apud Iamblichnm lib'. I. cap. 5 0 .
num. i68< vbi scribit, si cui non placuisset iu illa societate
permanere, ei fuisse integrum discedere, ad se receptis bo*
n i s , quae in communionem contulisset, et quidem ctim
aliqua accessiose. Verba Iamblichi baec sttnt: TotJio xoiriv
Sgtaxa dvSgSpi xaxsaxsiaatv iv xdig fj&tat, xo tStov ndV Hgogtoug,
%6 Sk xotv6v ttvgtjaag, uijgt xSrv iaydxuv xxrjudxuy, xai aidatwg
aixiuv ovxuv xai xagayrjg. Kotvd ydg nitat ndvxa xul xavxa
tjv 'iStgmfii oiiStig ovStv ixixxrjto. Kai si uiv rjgiaxsxo x/j xotvtyvig, txgfjxo xdig xotvoig xaxd xx\ Stxutotaxov • si Si urj, dnc-
IIST P O R F H Y R I t T M .
l65
htfftbv av TBV ittvrov ovaiav, xui nlsiova %g tiatvnvSxtt slg t6
xoivbv, annXXaTTtTo. Et qnidcm congruit hoc ctim istis iuri»
nostri principiis: Nulla societatis, in aftcrnum coitio est. E t :
Nemo inuitus in communione vel societate detineri compellitur,
etc. 1. 4. §. 1. 1. 6 5 . verum est, §. vlt. et 1. 6 5 , actione, §. 8.
dicimus, et aliquot seqq. 1. 70. nulla, D. pro socio. 1. 14. irt
hoc iudicium, §. si conucniat.
D. Coinmun. diuid. 1. ylt- C.
eodem titulo.
.
Meitt xtav &(mv zby IIv&ayoQav ¥.aTi}Qid'uovv'] Pytha*
goram pro deo cultum fuissc, lamblich. quoque saepe «cribit, inprimit c. 6. Kni (ISTU TSIV &sS>v rbv Uv&ayogav Xotnbv
xaTngi&povv, Sig uya&av ttva daiptova xai qtXav&gmnoTaTOV, os
ptsv xbv Uv&tor, oi bi tbv f§' Tntgffogsmv 'AnSXXmva, oi 5e tbv
Ilaimvu, oi 5i TSIV Tr)v osi]r)vrrv XUTOIXOVVTUIV batitovuiv iva' dXXot bi dXXov TSIV 'OXvptnimv i&tStv iipt)pt£ov, sig ovpiXstav xai,
iTiavoQ&oiatv TOV &VTJTOV ffiov XsyovTig iv av&Qomivr) uogtpjj
tparr)vut toig TOTS, ira 16 tijg svbatftoviag ts xai iptXoaotpiag
oonjpioi' ivavopta jfagiurjTai TJI &vr)Tj) tpvott, oii piiutov aya&bv
OVTS TJX&SV,
OVTS TJSK jioit,, bmgq&sv ix &tSiv bta TOTITOV IOU
llv&ayogov,
etc. Id ipsum testatur et D i o Chrysostomu»
Orac'47- ( m i h i p a g . 524. edit. Paris.) Ilv&aySgag ijf Sdptov
jiiv 'tkpvysv sxmv T,vQavvovpiivr)g. Haqu 5i toig dXXtm unaaix
dv&gomoig, piuXioTtt bi olttai nsgi Tr)v'l%aXiav, ittpiuio i>g &sbg,
Testatur idem Iustinus lib. X X . Sed is dcfuncto hoc contigisse a i t , v t prp deo coleretur: caeteri etiam viuum pro
deo habitum fuisse signihcant.
In vtroque autem par er,
aequalis fuit ldololatria. Nani vnus tantum est deus, v t ej^
pluribus Sacr. Script. testimonijs dci bcneficio nouimus.
Ov fiu xbv uitET.'] Suidas in 'Agi&pitb: "On o\ Ilv&aySqtpot, TtdvTa dgi&ftbv TtTgaxTVV ngoarfyuQtvov. b 5i aQi&ftbq
ovpiTiXtjQovTUi Toig 5ixa. b bi bsxa avv&satg xoiv naadgmv. xas
btu IOBTO idj' uqt&pibv ndvTtt TixgaxTvv sXtyov. Macrob. lib. I,
in Somn. Scip. cap. 6. Sed quaternarium quidem Pythagor e i , quem TSipaxiur vocant, adeo quasi ad perfectionem
animae pertinentem inter arcana venerantur, v t ex eo et
iurisiurandi religionem sibi fecerint: Ov pd idv dpsi. tp. n. x,
luro tibi per eum, qui dat animao nostrae quaternariuw nw
merum.
V i d . Iambl. cap. zQ. num. 150. v b i ita scribit,:
'AvucpigsTtti ys ptiv tlg 106? Uv&ayogtxovg xai ToiSgbs ic; opitog, ttlboi piiv Tioiovftsrmv ovoud£stv Ilv&aySgav (_5>ontQ xal
&ian> ovSpiaei xQijo&at noXXnv tpstbth inotovvto)
bta 5i vntj
l66
N O T A E C. R I T T E R S H U S I I
evgioeug tijg tergaxriog StiXoivttov tiv dvSga. Subiicit deinde"
duo» illos nobiies versus, sed priorem nonnulla cum variatione: JScti ua rov uutrigag aoapiag eigdvra tetgaxriv, etc.
Idem Iamblich. cap. 29. num. 162. Tavra ndvra, xai iriQtt
nkelm rotaiita, Jlv&aySgas nkdoftara xai noir)uara itg mcptkttav
xai inavdg&motv rmv avvStayovrmv inevoeiro' xai oSrm OeSaard r)v, xai i_e&eta'C,_ro vnv rwv awtivrmv (ab intelligentibus:
nisi quis •malit legeTe avvovrmy; quod esset a familiaribus)
tuote eig ogxmV (vel ogxov; rlon Sgxov, vt editum est)
axiftara mguararo roig ouaxdoig • oi piu rov uuerign yevet)
nttgaodvta rergttxriv, etc. Qua ex collatioue apparet, quam
varie referatur haec Fythagoreornm iurandi formula j de
qua vid. et Caelium Rhodigin. lib. XXII, Lection. Antiq.
cap. 9. Sic Luciahus in defensione errati in salutatione
admissi huc allusit: Eloi Se, o'i xai rrjy rergaxrvv, rSv ftiyiarov ogxov avrmv (rmvdnd rov JJv&ay6gov_\ t/ (malim, xat)
tiv' ivtekrj airoig dgi&ftiv dnorekeiv, Oi Se xai iryeiag dgynv
ixdkeoav, etc, Gregor, Nazianz. quoque Homilia in S. Fentecosteu iurisiurandi huius meminit istis verbis: Tr)v tfSSoftdStt rtfUoaiv 'ESgaimv naiStg, ix rijg Mmoimg vouo&eoiag • moneg
oi JJv&ayogtxoi rqv rergaxriv Saregov, r)v Srj xai ogxov nenoitjvrat. Vbi Nicetas in paraphrasi haec affert: Meiayevittregog tjtk Moiaimg 6 Edpuog cpMaocpog JJv&ay6gag% uuvvov Ss
eihrras 01 roirov ua&nrai, xa&mg iv roXg ygvooig xakov/tevoig
ineoiv aviov qujot* JSfai itu tov duerigg xpvyg nagaSdvra rergaxrvv, Haydv dewdov tpiaemg' skeyov Se rr)v rergaxrvv, nnyrjv devvdov cpiasmg, Std 1« reooaga orotyeia, iS mv ndtoa tpiotg
_ iyxoafuog ovviaiarat. Kai pirjv 6 &eokoyog, ov tr)v rergaxriv,
ttkkd rdv JJv&ayogay m/tvvov oi fta&nrai; JYai, \cpnoiv, dkkd
. *at rdv JJv&uyugav Stu'' rryv rergaxriv &edjoavreg m/tvvoV, cig
nagaSdvrd roirotg rrjv dndggrrrov avrov xai uvouxijv Siva/tiv
uote Seiregog avroig tijg rergaxriog 6 JJv&ay6gag eig ri/trjv,
xai St ixeivov rairrrv mpvvov dvuxgvg,
21
0QOVtjftatog Hgelsv&eQiov nXtjoag) Iamblich. cap. •?.
eadem de re: Tairag qigovrjuarog iktv&egiov inonkrjttug. Confer totum eum iocum ad praesentem. Alter enim ab altero
iilustrabitur.
TavQOftivov_\ Lege vna litera auctius Tavgo/tiviov,
VeT etiam per ei, Tavgoftivetov, Vtroque enim modo scribitur. Estque hinc corrigendus lambl. dicto loco, vbi nee
recte et nullo sensu editum est Tagauevdg. Nec meUus
IN FORPHYRItTJVl.
167
Ttoflrriiav legendum putabat castigator Fris. Imo inquam
ex Malclio reponehdum TavQOfiiviov. Est autem vrbs Siciliae, teste Stephano: TavQopiviov, ndlis XtxeXiag. 6 nokiitjs,
TavQOftivhvs, xai Tavgopivios, Eandem vrbem Strabo quoqUe lib. VI. inter alias Siculas recenset, et cum Catana
coniungit. Suidas; TuvQOuivuov, noMxviov xai TavQotuvehns.
Itaque intelligere debemus, vtroque modo scribi hominem
inde oriundum : TavQouevelfns, vt Suidas, et TavQouevifns,
vt Steph. et lamblich. cap. 25. vbi hhtoria refertur de
adoiescente Tauromenite, cuius ab ebrietate simul atque
amore et riualitate accensum furorem Fythagoras restiuxerit cantu et modulatione Fhrygia.
Atg *«i voftovg tf&ero fita Xaaoivfia TS TOU Karavuiov, xai ZaXevxov rov AOXQOV]
Eiusdem paris celeberrimorum legislatorum Pythagoricorum Iamblich. quoque non vno loco nieroinit: vt cap. 7. c. 27. et c. 30.
iVouocrimi navreov doiaxoi yiydvaaiv oi IlviraydQq nQoaeltrovnS, nQanov uiv XaoihvSas 0 Kaiavaios > ensnu Si Zukevxos,
xai TifiuQuios, ol AOXQOIS yQdvjaviss loiis vo/iovs, eto. Meroinit eorundem etiam cap. 23. De vtriusque autem nomothesia ante"hos q. XX annos orationem habui et edidi,
iu qtta non indiiigenter congessi, quicquid de his duobus
celcberrimis iegumlatoribus apud optiroos quosque vtriusque iinguae auctores exstat memorabile, qua ad eorum
vitam, qua ad legislationero pertinens. De Charonda vid.
etiam Pet. Victor. lib. XXVI. Varior. c. 2 i . Sed quoniam
pauio ante in Iambl. c. 30. ihcidimus, bene de iilo merebimur, duobus inde sublatis insignibus yel potius defprroibus mendis, quibus uon anjmaduersis interpres Fris.
lapsus est. Priore loco, vbi inter sese confert iS vouo&S11X&V lijs Sixaioovvns tlSos, xai 16 SixaaitxQv, eam iuquam
politicae partem, quae in icgibus ferendis occupata est,
cum ea quae in iudiciis versatur, et ita quidem confert,
vt iilam huic praeferat, quippe quae prolvibeat, longeque
ante praecaueat, ne omnino.in morbum iniustitiae animus
incidat, sed procurat, atque efficit, vt integra ei sanitas
sua constet, cum altera iam aegrotanti medioinam faciat:
ibi crgo editum est, iS Si itjv aQXtiv pvSi voeiv: quod ita
vertit Arcerius: llla pero initium ne cogitatione quidem percipere potest, etc. niiilp sensu. Ego quouis pignore contendam legendum, ovSi voaiiv: et rijv BtQXqv hic non signiiicare, initium, sed omnino, vel prqrsus. Quod quam vere
l66
NOTAE
C.
RITTERSHTJSII
'
•'
;
tVQtoiac. rijc reipaxiioc SryXoivtmv tbv ar-dpa. Subiicit deinde"
duos illos nobiles v e r s u s , sed priorem nonnulla cum variatione: iVat /td tbv a«£Ts'pac aowias tvqbvxa tttQixxtiv,
etc
Idem Iamblich. cap. 29. num. 162. Tavta ndvta, xai fitpa
, nXtico totavta, JIv&ixyoQag rtXdauata xai notquata tig mwiXiiav
xat. inavoQ&maiv t&v avvStayovtwv inwotito'
xai oSJtw OtBaata ryv, xai h\t&tto%tto hrtb t&v awtivtmv (ab intelligentibus:
nisi quis-malit legere avvovtmy; quod esset a familiaribus)
&ate tis OQXtoV ( v e l opxou; non opxov, vt editum e s t )
axiuaju ntqiiatato
ifftc oiiaxbois • oi ua tbv &fitxign, ytvtr)
rtttgaSbvta tstgttxtiv,
etc. Qua ex collatione apparet, quam
varie referatur haec Pythagoreorum iurandi formula; de
qua vid. et Caelium Rhodigin. lib. XXII. Lection.
Antiq.
cap. 9.
Sic Lucianus in defensione errati in salutatione
admissi huc allusit: Eiai Se, di xai rrjy tttgaxtiv,
tbv fttyiatov OQXOV ttpt&v (t&v anb toii nv&aybQov") r) (malim, x a t )
xbv' ivttXrj avtois aQi&ubv anottXitv,
0t Si xai Srytias ttQXgv
ixaXtoav, etc, Gregor. Nazianz. quoque Homilia in S. Pentecosten iurisiurandi huius meminit istis verbis: Tgv eftdofidSa ttft&otv 'E/JQOJWV nctiSt?, ix trjg Mmaims vofio&taias • mantg'
Ot JJv&ayOQtxoi tijv tttQaxtvv SatiQOV, r}v Sf) xai QQXOV ntnoittvtau
V b i Nicetas in paraphrasi haec affert:
MttayeviOttQog rqjk Mmaemc 6 Sdptos wiloaowog JJv&aybQas' wfivvov Si
oStms 01 toitov fia&ijtai, xa&ms iv tots xgvaoi? xaXovfisvois
tntatv avtov wrjoi- XVai /tu tbv dtteiepa if>vxu rtaQttS6vta reTQttxrvv, naydv dtwdov wiatms' sXeyov Si tr/v tttQaxtvv,
nntyi/v atvvdov wiaems, Sib rd ttaaaQa ototxeia, e£ mv naoa wiats
. iyxoofuos avviaiatat,
Jiai uqv 6 &toX6yos, ov tr/v tttQaxtiv,
aXXa tbv JJv&tty6Qav WfiWDV ol fta&ntai;
Ifal, Xwr/aiv, dXXd
. veat tbv IJv&uyoQttv Std' rny TSTQUXTVV &tmaavtss muvvov, m;
ttttQttS6vta tovtotg tr/v dn6QQr\tov avtov xat fivattxr/v
Sivautv
toffte SeittQOS autois ipc tttQaxtios
0 JJv&uy6Qas tig ttuyv,
xtti St ixtivov tuhrny wfivvov avttxovs,
21
0QOvtjparog e^eXev&eQtov iriijffae] IamWich. cap. 7.
eadem de r e : Taitas q>QOvr)/jatos iXtv&sgiov inonXryras. Coufer totum eum locum ad praesentem. Alter enim ab altero
iiiustrabitur.
TaVQOuivov~\
Lege vna litera auctius TavQOftinov,
veT etiam per et, TavQOpivttov,
Vtroque enim modo scribitur. Estque hinc corrigendu* lambl. dicto l p c o , ybi neo
recte et nuiio sensu editum est Tapauerdc. Nec melius
ITT P O R P H Y R I T j A l .
167
TtQpryiiav legendum putabat castigator Fris. Iro-o inquara
ex Malcho reponendum TavQopsvtov. Est autem vrbs Sicil i a e , teste Stephano: TavQouivtov, rtdXig SixtXiag. 6 noXirrjg,
TavQOfisvirrjg, xai Tavgofiivtog, Eandem vrbem Strabo quoque lib. VI. inter alias Siculas recenset, et cum Catana
coniungit. Suidas; Tavgopivsiov, noXizviov xai TavQOfuvtirrjg.
Itaque intelligere deberous, vtroque modo seribi hominem
inde oriundum : TavQOfisviiiijg, vt Suidas, et TaVQOutviiyg,
vt Steph. et lamblich. cap. 25, vbi htstoria refertur de
adoiescente Tauromenite, cuius ab ebrietate simui atque
amore et riualitate accensum furorem Pythagoras restiuxerit cantu et niodutatjone Phrygia.
Alg xal vouovg B'&BTO SUX XagoivSa TB TQV Kaxavuiov,
xai Zaktxixov TOV yfoxpou]
Eiusdem paris celeberrimorum legislatorum Pythagoricorum Iamblich. quoque non vno loco meminit: vt cap. 7. c. 27. et c. 3 0 .
Nouoiritai Tfdvtuv dgiOTOi yiyivaotv ol JIv&ayoQQ rtQoatX&pvlig, ngdntov piv XaguvSug 6 Katavaiog'
sntiia 8s ZQXIVXOQ,
xai Tipdgaiog, ol Aoxgoig ygdifiavTtg joig vopovg, eto. Meminit eorundem etiam cap. 23.
D e vtriusque autera nomothesia ante"hos q. X X annos orationem habui et edidi,
iu qtia non indiiigenter congessi, quicquid de his duobus
ceLeberrimis legumlatoribus apud optimos quosque vtriusque iinguae auctores exstat inemorabile, q u a a d eOrum
v i t a m , qua ad iegislationem pertinens. D e Charonda vid.
etiara Pet. Victpr. lib. XXVI. Vanor. e. 2 1 . Sed quoniam
paulo ante i n Iambi. c. 30. ihcidimus, b e ne de illo mere»
b i m u r , duobus itjde sublatis insignibus yel potius defprmibus mendis, quibus uon anjmaduersis interpres Fris.
* lapsus est. Priore l o c o , vbi inter sese confert te) vopo&ttixov rijg Stxaioovvng tiSog, xai xi Sixaoxixiv, eam inquam
politicae partem, quae iu legibus ferendis occupata est,
curn ea qttae in iudiciis versatur, et ita quidem confert,
vt illam huic praeferat, quippe quae proljibeat, longeque
ante praecaueat, ne oranjno.jn rnorbum iniustitiae aniraus
incidat, sed procurat, atque efficit, Vt integra ei sanitas
sua constet, cum altera iam aegrotanti medioinara faciat:
ibi crgo editum est, %i 8i %rjv dgxrjv piSivotiv;
quod ita
vertit Arcerius: llla pero initium rte cogitatione quidem percipere pottst,
etc. nullo sensu, Ego quouis pignore contendam legcndum, ov8i vooiiv: et irjv doxrjv hic hon signliicare, initium, ssd omnino, vel prqrsus.
Quod quam vere
l68
IMOTAE
C
RITTERSHUSII
i
9. me sutuatur, quo fiat manifestius, u g e , totum l o c u m
ascribamus, praesertiin cum ad alia quoque possit prodesse.
Jlgog toitoig dXXo tidog Sixaioaivrjg xdXXcaiov xaitair)aaio
(8
JIv&ttybQag) tit rouo&tiixbv,
o nQoaidittt uiv a 8ti noteiv,
unayoQtbu 8e a ut) /fl») nQuitttv.
KQtinov Si iatt xai tdv
dtxttottxou.
Tb (tiv yttQ ifi tatQixif nQoaioixt, xai voar)aaviag
&tQantbit.
Tb 8i tr)v aQyijv ovSi voiiv (legend. aio voaitv),
iuXi.it nbgQot&tv imutXiiiat
rtjc iv tj) ipvyj) vytlag.
Insignem
lamblichi seutenttam de differentia duaruin politicae, vel,
v t ipse vocat, iustitiae, parrium, nomotheticae, et dicasticae, iliustro ncutiQyutg, adhibito colloquio Platonis cum
Hionysio Syracusano, a quo interrogatus diuinissimus ilie
philosophorum, quodnam esset officinm politici; respondit: Bonos efficere ciues. (Exspectabat autem tyrannus, dum
diceret Plato, iudicia bene exercere: hac enim ipse virtute
se efferebat.) Iterum ab eodem interrogatus Plato, cuiusnam vero putaret officiura esse, recte iudicare, respondit,
M6QI6V tt uixobv nolinxov ib StxS^ttv OQ&big. (vbi forte rectius legamus, noXiuxqg.) dxtatoug yaq iolxaat, tolg i& SUQQOtyita tpdna avvcpalvovqc, Vid. Euseb* Pamphili lib. I.
Chronic. pag. 46.
Cum Platone etiam sentit Clemens Alex.
Strom. I. pag. 1 5 1 . quando definit 8ixttOitxr)v,
iniair)unv
ovaav SiOQ&otitxrjv iSrv duttQiavouivetv,
tvtxtv 1011 Stxaiov;
additque, avoiotyog 8i avii/ r) xoXaaitxr), TOV xuiu iag xoXdattg UETQOV intoir)uov&r)iitg oiaa.
KoXaatg Si oiaa 8.I6Q&OIOCS
iati yvyrig. Sed ab nis ad Iambl. emendationem nos recipiamus. Sequitur ergo alter eiusdem citatus l o c u s , et ipse
non mimis mendosus priore.
Confert ibi Iambl. Pythag,
legumiatores cum Heraclito E p h e s i o , quorum illi multa
prolixaque cum beneuolentia et politica scientia ad leges
ferendas accesserint; iste vero asperrimus ac vehementissi*
inus in Ephesios fuerit, dignos videlicet pronuntians omnes,
quibus gula frangeretur ( o b cxpulsum videl. sua ciuitato
Hermodorum, optimum' v i r u m , v t ex Ciceronis Tuscul,
Strabone, aliisque constat) idquc r)8rj8bv, i d e s t , ab ineunte aetate,
siue a prima pubertttte,
dnb ii)g rj/Sijc: n o n , vt.
Aroer. vertit: petulanter et lasciue, per omnes adeo aetates, etc. Legitur ibid. pttu noXXijg ivroiag ( quod interpres
reddidit, cum omni intelligentia)
xni noXirtxrjc trrumj/iijc vopo&ttiiv iniys/prjfft: cum verum sit tvvotag, et inty,tlQr}aav.
Ita verissimam a nobis restitutam lcctionem bis vitiosam,
v t opinor, neino dubitabit, I. qui attendcrit, tvvotav noXXrpr
Pythagoricorum legislatorum opponi praefractae et contu-
IN
PORPHTRIUM.
169
meliosae seueritati Heracliti: II. qui animaduerterit, verbum imxxiuvaav refeni ad ea quae praecesserunt, ndvttg
ovtoi, vopo&iiat lao&iwv tifiSrv ttvyov.
Sequentia enim ratio*
n e m subiiciunt, quare tanto in honore habiti fuerint Py»
thagorei legislatores, nimirum propter noXXr/v tvvotav,
et
noXitixrrv imattjftvv,
qua leges ferre aggressi fuerint: ineXiiQvaav rofio&ttiiv.
Taceo, quod T6 srrsys/pijos nullum habeat nominatiuum, a quo regatur, siue dependeat, Sed
« lambiioho tandem ad Malch. redeamus,
•
A^to^rjKmtot totg ireQtolxoig']
Apud Iamblich, perperam editum est, tovg vntQoixovg. Legend. autem et ibi
TOTJ ntQtoixoic: quod et Arcerius tandein per coniecturam
assecutus est, recte. Fortassis autem vtrobique tam apud
Malchum quam apud lamblichum legend, ruig ntgioixoig,
scil. jiditffY: vicinis ciuitatibus.
In doctiiua de sitti orbij
et sphaera qui sint niQioixoi, aUunde petendum est.
2vfti%og (f 0 KevtOQOnimv xvQavvog]
Quis iste fuerit S y m i c h u s , qui item Centoropii, in quos ille tyrannidem quam obtinuerat, vltro deposuit, audito 1'ythagora,
quaerendum amplius. Iamblich. quidem ccrte de eo nihil.
Sunt autem et in Romana historia imperatorum exempla,
qui imperio se vltro abdicarunt, facti ex monarchis priuati.
Axovaag
aiiirjg]
Leg. avtoii,
Pythagora audito.
Pmu.aToi,'] Quanti fecerint Pythagpram Rpmani» satis 22
declarant quae Plutarch. scripsit in Numa.
Vid. quae supra ad tit. huius Ppusculi annotaui ex Cicer. Liuio, et aliis,
AveTXe d* «pjqv otaaiv,
ov uovov arxb T&TV
iv'ItaXla]
Semper hunc locurn pro mutilo suspectum habui,
c u m ad ov fiovov sequi debeift, dXXd xai, etc. quod hic deest cum detrimento sententiae. Tandem inspecto Iamblich.
cap. 7. dcprehendi sic esse, et supplenda hic post ov fidvov
illa verba: dnd tSiv yvwQifiwv xai tSrv dnoydvwv di aitSrv fiixQt
rroXXSiv, w; latOQiitai, ytvtSrv, uXXd rtai xa&6Xov Qeg. xa&6Xov),
v t deinde sequdtur, dni tSiv iv'ltaXitt,
etc.
<Dvyudevreovl
Frequens hoc et grauissimnm Pytha*
gorae apophthegma, sitte scitnm, totidem plane verbis reg
fertur apud lamblich. de v i u Pythagorae cap. 7. nisi quod
i n extremo ibi legitur, dutQiav, quod Arceriua Vertit, pav
tium studium,
Sed Testitnendum ex hoc Malchi nostri loco.
IJO
JfOTAE
C
R I T T E B S H U S I t
auctCjiav. Verissime autem eenset lamblich. de hoc P y t h a g .
acito, XQnouu} -d-cov avufiovlcvttxov (f. avufiovlcvtixat')
b/jotov
ttvat, inttour)v xcva wancQci, xai dvaxcqaXaUoaiv xiva XSJV av—
TW Soxovvtorv, 6V ov opiXoaxoQyoxajxa dvt/jtuvqoxtv ixaoxov torv
attiatotv Soypdxiov. D . H i e r o n y m u s in Apologetico suo a d vers. Ruffin. idem a p o p h t h e g m a , ' quamuis n o n n i h i l c o m m u tatis v e r b i s , eodem tamen sensu recenset. Ascribam collationis ergo, et quidem paulo altius repetitis docfissimi patris
verbis : Respice omnein, oram 'ltaliae,
quae quqndam
Magna
Graecia dicebatur: et Pythagoricorum dogmatutn incisa publicis literis aera cognosces.
Cuius enim sunt illa XQVOU naqayyiluaza;
nonne Pythagorae?
in quibus omnia eius brcuiter
dogmata continentur, ,et in quae latissimo opere commentatuS
est lamblich. imitatus ex parte Moderatum,
virum eloquentissimum, et Archippum,
ac Lysidem,
Pythagorae
auditores.quorum Archippus ac Lysides in Graecia,
id est,
T-ebis,
Scholas habuere,
qui memoriter tenentes praecepta
doctoris,
ingenio pro libris vtebantur; a quibus illud est; <l>tvxiiov navxdnaoi xai ixxonxiov, da&ivaav u.iv xov odtuazog, dnaiScvoiav
8i xijg vjvytjg, dxolaaiav Si xijg yaatgog, ozdoiv Si xijg jrdisoif,
7t)v 8i Siacpotvlav dnd xijg oixiag, xai xotvjj dnd ndvtiov T 4
axqaxig. -Quod ita in Latium possumus vertere: Fugdnda sunt
omnibus modis et et abscindenda, languor ,e corpore,
imperitia
ab animo, luxuria a ventre, a ciuitate seditio, a domo discordia, et in commune a cunctis rebus intemperantia. , H*ec Hter o n y m u s ( m i h i in editione Plantin, T o m . I. pag. 2 6 1 . ) .
Ti dxQaxig hic d i c i t u r , q u o d apud lamblichutn et M s l c h u m
est diicxQia. Jamblich. alibi etiam dobfiizczQa vocaf: v t c . 3 1 .
MiQtjxat ftcv ovv ijStj xu xoivd naQayyiXpaxa ntQi aixr)g ( i q j
oaxpQooi/vqg), iv olg nvQi yai oiSijQqi xd doviipizQa ndvza dno• xdnxciv SapQiotaz: q u i b u s yerbis n i h i l aliud quam hoc i p s u m
a p o p h t h e g m a i n n u i t , q u o d capx 7. antea r e t u l e r a t , et q u o d
h i c habet Malchus. V i d e n d u m autem m o n e o , an n o n a p u d
, H i c r o n y m u m aut pro qjcvxziov legendnm sit qjvyaScvtfQV, a u t
pro fuganda, fugienda: hoc enim valet, qjcvxziov. Haec ita
scripseram, cum deinde r e c u r r i ad peruetustam H i e r o n y m i
e d i t i o n e m , quam habeo impressam L u g d u n i anno *5o8>
apud Iacobum Saccon. in qua deprehendi Graeca p a u l u l u m
variare a recentioribus e d i t i o n i b u s : nam p r o Staqxoviav i b i
legitur Stydvotav: et pro yui yotvtj dnb ndvztov zd dxQazig,
aciiptum est, xai bXtog -navzog nQtiypazog ductQlav.
Quam
varietatem lectionum non p u t a u i dissimulandam.
IN
PORPHYRITJM.
171
El Si 8sT marevsiv']
Eaedem istae narratioiies' de vrsa 2 3
D a u n i a , de boue Tarentino, a Pythagora domitis et raansuefactis, et de aquila sirperuolante eidem de auguriis forte
ad socios disserenti, ab eoque ex aere detracta et mami permulsa (quibus probatur, si fas est credere, quod etiam ferae dicto audientes fuerint Pythagorae eiusque sermonem intellexerint) exstaut etiam, et quidem fere totidem verbis,
apud Tamblich. cap. 13. num. 6 1 . 6 2 . ita tamen, vt ex hoo
Malchi loco quaedam apud ilium restitui possint suae integritati. Videntur autem m i h i istae narrationes ( v t illa quoque de fluuio, qui clara et humana voce salutarit Pythagoram transeuntem, nec non et illa de duabus remotissimis
ciuitatibus eodem die ab ipso aditis, etc.) eiusmodi esse,
v t inter veias historias Luciani locum suum facile tueri possint. Nam quid non Graecia mendax audet in historia? vt
verbis Satyrici vtar.
Toii avjov xAppatog esse existimo,
quod de Ammoniano, Syriani cognato, philosopho scribunt,
eum habuisse asinum sapientiae audicorem : c r e d o , quod
ipsius anima prius inhabitarat corpus alicnius philosophorum. Suidss in 'AppwvtavAg •• Ovjog rjv'A. 01 xixtrjo&at ovu(iifttjxev ovov, oowlag aXQOatrjv, POITO bouini huius colloquii,
sicut et aquilae, cum qua Pytliag. disseruerit, S. Chrysostomus quoque roeminit, eaque pro veris habehs, affertin,
argumentum, quo probet, Pytbagorarh fuisse magum et
praestigiatorem. Ascribam ipsamet eius veiba ex Homil, 1,
i n Ioau. Euangel, vbi lucnlenter deroonstrans, quomodo
euangelicae veritati ac piscatoriae simplicitati Apostolorum
cedere coacta fuerint, et ad eam obmutescere snmmorum
quoque phiiosophorum ( v t Pythagorae, vt Platonis, e t c . )
sapientissima quae habebantur dogmata, vsque adeo, yt v i x
noraine amplius in vulgus Christianorum noti sint ipsorum
auctofes, de Pythagora deindc haec subiungit: JIu&ayAgag
8i trjv ueyiojrjv 'HXXdSa xajaXajiwv, xai yorjjeiag iniSeigctg iiStj
(ivgia.
Tb yuQ jSovoi StaXsyeo&at (xtri yug xai JOVJO cpaaiv
avrbv nenotrjxivuf ) ovSev htgov rj yorjjsia rjv, xui SljXov udXiata ixei&ev. 'O ydg joig AXAyotg ovtw StaXeyApivog, tb tSrv ,
dv&Qwnwv ovSiv mpsXrjoi ysvog, dXXd xai td usytaja ejiXawev.
Kaitotys
inttrjSeiojsQa ngbs tptXoootpidg XAyov r) wvotg r) jwx.
dv&Qtbnwv. AXK optog ixstvog Asjdig piv xai fiovoi SttXiytjo,
xct&dnsQ cpaoi, yorjTti>wv. Ov8i y&Q jijv aXnyov Xoytxrjv inAvrjot
tpvatv (ovSs yag Svvutbv dv&Qamot JOVJO),
AXXa uuyyavelaig
rovg Arorjjovg' rjn&ta.
Kai uv&Qwnovg Aiptlg'StSa^at tt tdiv
XQtjoipwv, inaiStvoev,
oti ioov rjv, xvduovg cpaysiv, xal Jag
172
N O T A E
C.
R I T T E R S H U S H *
*«5v ytvfftfaa(iivti3v xeqiaiUic. ,xa» toec ovvrfvrac inu-dtv, 6TI St)
i) toti SiSaffxdXov ifivrr) noti usv &duvog iyivno,
ttoti Si X6QV,
noti Si ix&iic' ag ovx iixrfiaic ndvra iofHo&x: ixilva, xai tjwavio&r) tiXtov; tixdtwg xul xatd Xoyov. Vbi quod primum ait
Chrysostomus, ex doctrina Pythagorae idem esse ac par
acclus, fabas edere, et capita parentum, allusit ad hosce
yersus Empedociis ( q u i Pythagorae fuit auditor, vt infra
dicetur):
/luXol, ndvSuXoi, xvduwv ano XH(>ff$ s/tcfre,
Ia6v TOt, xvd/iovg TQtbyuv, xecpaldg re Toxrjmv.
y
Quorum versuum prior apudAgcllium exstat lib. IV. cap. »1,
alter apud Clem. Alexandr. Stroni. 5. p. i 8 7 - Alibi tamen
pro TQtbyuv legitur tfayiuv, eodem sensu, Deinde quod idem.
S. Chrysostomus scribit, Pythag. voluisse suis auditoribus
persuaderc, quod anima sua, fuerit aliquando frutex, ah»
quaudo puella, aliquando piscis: in co mihi manifestus est
respexisse ad istos Empcdoclis versus, qui apud Athenaeum
et alios exstant:
"HSr\ ydq not' iytb ytv6unv xohat) tt x6gog v,
Oduvog %, oioivtig if, xai eiv aXi iXXonog ix&vg.
.
Vbi dissimulare non debeo, pro iXXonoq legi tu7iupoc in Antholog. Graec. Bpigr. lib. I. cap. 86. tig tfiXoadtfovg. Deni»
que ad hunc illustrem Chrysostomi locum illud etiam iion
inutiliter quis obseruet: sanctissime ipsum quidero facere,
dum coelesteui verita,tem omnibus omnium philosophorum,
etiam praestantissimorum, dogmatis longissime praefei t,
quae his tanto antecellit suo fulgore, quantum lucernam
vincit sol inero meridie , cum sudum est coelum. In e'o
autcm agit rhetorice, quod ex omnibua Pytliagorae placitis
tantum exccrpat r« tfavXdtiga, atque ad exagitandum opportuna, omissis sauioribus, omninoque ita ipsum extenuat;
exagitat, traducit, quasi nihil prorsus ad communem generis humani vtilitatem attnierit, nihilque sahi aut veri homi»
nes vnquam docuerit, quod alii tamen longe aliter se habera
demonstrarunt, et ex doctoribus ecclesiae etiam Clem.
Alexand. qui vt et caeteris Graecornm pbilosophis aliquem
«dignitatis gradum concedit, et nonnuliam veri imaginem
attribnit, eX Mose et Hebraeorum doctrina expressam, ita
et de Pythagora sentit paulo ciementins; iu iis quidem quae
saniora docuit.
Quod de praesente Chrysostomi loco mor
n u i , id pcrtinet latius, similiterque dici potest de Tertull i a n o , de Lactantio, de lustino Martyre, aliisque S. S.
IN
POBPHIBIUM.
iy3
Tatribus, quando inclementius diciint philosophis, alicubi
etiam fortean irnmerentibus.
OvxeV toqp^q] Iamblich. plenius, ovxcV sxidic wqjifq:
qaod cur quis mutet in i» TOVTOV, nihil me iudicc habet
causae.
Ilauuiyrj vourj] Iamblich. c. 13. iv nauuiyii vour,. Et 24
ita Malchum quoque hic puto corrigendum.
Kai (prjoavTog, ovx slSivcu, /nnrm XaXstv] Apud Iam- .
blicb. dicto loco est, x«t ov tpr)oavtos ttSivai jioiaii tlniiv,
de qua transpositione negationis elegante et bonis aucto-ribus familiari, vid. Sesid. Herald. Animaduersion. in
Iamblich. cap. 6.
^TTOGTTJout] lamblicli. addit dutltii:
autXtTrrri,
vbi forte legend.
Tov^leabv xaXovuevov fiovv] lamblich. addit, Jlv&ayvgov: vt dictus fuerit, Bos sacer tythagorae.
T^oqpctc]
lainbl. dvO-Qumivais TQOipdis onovfisvov.
yisTOV $e vneQinTUfisvov] Aquiiae huius praeter Iam- 25
blichum, Malchum, Chrysostomum, etc. Plutarchus etiam meminit ,in Numa.
JlQOOOfitXovvrog «orou TOtg yvtooifioig] Hic locus
msnifeste coniirmat emendationem Heraldi apud Iamblich,
Num, 62. apud quem nihili erat lectio, aviqi,- magis etiam.
nihili interpretatio : qui praeclarissimi essent a fortuna: currt
illud dndivjrtjcconiungendum sit cum nQoaofulovvtos; minime vero cum rroiqt/ioic.
J(oarj(isiorv"] Apud lambl. male legitur, dia orjfitmr.
tfiocnuiiu vero qnae (fhrt, notum est vel ex Arato, qui non
tantum 0aiv6fptva, sed etiam /1Toarjfiiia descripsit versibus,
h. e. signa, quibus quis futuras aeTis mutationes praeoognoscat, vel'ab astris, maxime luna et sole, nec non
ab animantibus quibusdam, imo et rebus anima carentious.
Diuersa est ab hia diooijftia, quae a Suida expouitur Otopirvia.
Sic enim ibi legendum aio, pro •Oiouvla. Qtofitivia est
ftrjvis •trtoii, h. e. ifa dei. louis iram possis cum Ouidio
•ocare' extrema Metamorph. AfiFert Suidas exemplum ex
rrescio quo historico: mxorjaar de dtoyiiiot Sxv.&ai, ndoijt
' dfvreqot diooijfiiasi iJToi duToanijs, q trqtjortjqoe, rj XIQUVVOV,
q ffxtjtrtov, rj diaiiorro; doreqo»'. Addit deinde aiiam descrir
174
NOTAE
/
C.
RITTERSHUSII
1
ptionem Sioarpxias, quod scil. sit, o nagii xatgiv yuiuav
(talis erat tempestas, cum baec scriberem, initio anni 1610.).
Subiungit quoque ibidem Atbeniensium morem, qui soliti
•int coricionem dimittere, vel res agendas omittere, si qua
Sioarjuia incidisset: ftageopiXattoV Si 'A&tjvalot tdg Sioarjuiag,
xai Stekvov rdc ixxkryaias Stoonpias yevouevns > tj dkko «• pikXovtes dvitiv.
Ex quibus colligere licet, Stoariuiav idem
valere quod &eov (3ia apud Vipian. in lib. >5. Si merces.
J. vis maior. D . Locati.
' Oxt ttaQu-~&eorv'} Hinc corrigend. lamblich. apud
quem perperam editum est, ntqi, quod alibi etiam apud
eundem pro nagu. non semel a librariis positum obseruaui.
Al avtttl]
Ex Iainbl. bic reponend. xai. £ t vice
versa apud Iamblich. pro avtoi legend. avtai: nimirum,
ai dyytkiat.
Katayayeiv'}
Iambl. uetayayeiv. Denique in eodem
capite iambl. 13. pro *dvakvttxdv tc xai vov&ettxdv ixexttrto
nvtrayi rectius lcgi putarim, naqaxkqtixov ti xai vov&etixbv
ixixtrjto. Obseruetur ex eodem capite egregia sententia:
Cum etiam'bruta animalia disciplinae sint capacia, cicurarique possint, multo magis homines, quibus mens et ratio data
est, disciplinae et culturae patientes aures Xtccommodare debere.
AcSaaxakia neqiyivttat tols voiiv eyovoiv, onov xai tots dvrjpiqois te xai dpotqeiv kdyov voptyrpivots. Vbi nibil opus erat
stellulas appingere, quasi quid deesset. Nam dnb xoivov
reperend. est, StSaoxakia neqtyivetat.
Jtxtvo(3oXoig T* enioxttvta ] Cum in MSC. vitiose
legeretur Sixtvovkuoie, reponebam SixtvoBdkoi?. Sed postea
inspecto lambl. animaduerti, bic quoque leg. Sixtvovkxois.
Sunt enim Stxtvovkxoi piscatores, Jtapd rd ekxetv %u Sixtva,
q. d. retitrahi. Meminit autem buius bistoroe et PlutaTcb.
Sympos. 8- Probl. Q. bis verbis: Kaitoi fiokov ly&btov rrqlao&al note cpaOi tdv Ilv&ayoqav, eita dipelvai (1. dtptivat ) xektvaat trpr oayr]vrpv ovy d>S dkkdcpvkov xai noktplorv dptkr]oavza tSrv ty&vuv, dkk' us vniq cpiktirv xai ohteiurv yeyovottuv aiypakdtiorv kiizqa xaiaddkkovra. Allusit quoque idem ad eandem
historiam in comment. de vtilitate ex inimicis capienda,
his vevbis: Kai jHokovs drvovpevos Ix&viuv exiktvev deptivai.
Vide et lambl. lib. I. cap. o. apud quem ex Malcbo nonnulla, et vicissim apud hunc etiam ex illo quaedam corrigenda esse docebit lectorem collatio. Ascribam igitur:
IN
PORPHYRITJM.
ijS
Kai xat ixtivov T&V xatQ&v noQtvdutvbi ix ZVSIXQISO; tli KQ6ima ntgi TSV aiytuX&y StXTVOvlxdti cWor», eri TJJJ aayrtvrft
xard ftv&ov iftwdQTOv ioTQwuivrji • (Arcer. legendum putat
ioTQtovvvuiprii. Sed cum apud Malchum sit intavQ&utvov,
videtur mihi et apud Iamblichum et apud Malchum reponi debere imavQOuivrii, v t referatur ad t^ie aayryvni: v e l
etiam intaVQOuivoti t scil. totc StxTvovXxdii.) oaov TS nXij&ot
iniandivTat tintp (f. Jtootttrfv) lx&von>, OQtaai aQt&uoi (f. &QI•&fi6v'), Xtti TSV dvSgwv vnoutivdvTarv, o 11 ap xtXtiatj ngd&lv,
tt TOV&' oi/itoc anofJair}, Jiuvtr/s dwiivat ( l e g . dwtivai) ndat (f.
ndXiv, v t est apud Malch.) xtXtvaat roii ix&vi, Jtpdtcpdv yt
dxQif36ji StaQt&urjoavtii (f. StttQt&uiiaavTttt)- xai id &avuaatovTIQOV , ovStii iv TOOOVTOI Trji &Qi&ftr)oia>i TOV XQSVOV (1. i<3 x°S-
vo>) Totv tx&vtov ix (f. i£u vel cxtd? vS. vt est apud Malchum)
TOV vSatOi fiiirdvTwv dninvtvaiv iaTwtSi yt (f. iwtOTortdi r e )
avTov. Seq. fioii habet Malch. sed habet Plutarch. d. loc.
Sovi Si xai TTIV TOIV ix&vwv TIUT)V roi? aXttvaiv, dni)tt tig KQOtorva. oi Si fd ntnQuyftivov SirjyyitXuv etc.
"AvuytcptXixTOig TexurjQiotg unitfrjvev)
Hinc emendari a6
potest Iamhi. cap. 14. vbi male cditur, dvafuptXixToii rixur)Qtov .iniwatvtv.
Aninsunev)
SempeT h o c verbum habui suspectum,
nec mutaui tatnen, donec tandem ex collatione Iarnblichi
d. C. 14. animaduerti legendum dviutXntv.
Sic Malchus
lioster et Iamblichus mutuas tradunt operas. Ibidem paulo
post apud lambl. legend. dvtov, pro cavtair. Nam de E u phorbi solius versibus funebribus i b i agitur: non etiam
plurium aliorum.
Versus autem isti Homerici exstant
Iliad, Q.
''Ors &' aXg'} Ita MSC. noster.
et Iambl. legitur, o& aln.
Sed apud Homerum
'Eni yuirjg) Ita MSC. Sed Iamblich. habet int
quomodo etiam apud Homerum legitur.
'EvueXirrv)
,
yaip:
Apud Homerum et Iambl. est ivuutXirjv.
Tu yuQ loTOQOVueva'} Hunc totnm locum vsque ad 37.
v e r b a , raipe Hv&ay&Qa, D . Cvrillus inseruit libro suo tertio contra Iulianum Apostatam seu Parabatam, et auctorem
laudat Porphyrium: qui quidem Cyrillus me m o n e t , v t
retractem omnia quae supra ad epigraphen hnius libelli
notabam de Malcho: atque vt sic existimem, hunc nostrum
s-6
H O T A E
C.
H I
T T E R S H T J S I I
(Jtoyqdcpov esse ipsum Porphyrium.
Is eninT proprio n o rriine BaotXtvg dictus e s t , ' tesie Suida., hoc est, ' lingua
Syrophoenissa, Malchus.
Nam patriam habuic TyTum.
Suidas: IIoQcpvQiog, 6 xaxa Xqtaxtavikv yqdviag, og xvQiiag ixaXiixo BaatXtvg, TvQtog cptXoaoipog, pu&nxr)g ApcXiov, xov IlXot-ivov ua&nxov, StSdaxaXog SeTapflXiyov, yiyovwg irti x&v ZQ6-~
vitrv AvQnXtavov, etc. N o n est ergo quod alium quempiarn
eircumspiciamus Malchum, vt supra faciebam, antequam
Cyrillum propius inspexissem. Ipsi potius Porphyrio per
nos iam assertum esto hoc opusculum, argumentis, v t
p u t o , minime dubiis aut leuibus. Fieri quoque potest,
v t additum aliquando fuerit ad epigraphen ipsum Porphyrii n o m e n , quod postea Kbrarii omiserint: BoQCpvgiov, xov
MdXyjov, q Baatiltaic, XTvtrayoQov Biog. Hoc primum de auctore, opusculi nostri.
Deinde obseruo, id minimum i n
duos libros fuisse ab ipso PorpTiyrio distinctum, quorum
alter, imo et finis primi intei ciderit. Id in promptu est
colligere ex alio Cyrilli loco lib. 9. eiusdem operis contr»
Iulianum, quem locum alibi proferam in his N o t i s . N a m
Cum ibi nominet et Porphyrii libruni primum historiao
Pythagorae, assignificat, plures v n o , atquc ad minimumt
d u o s , fuisse libros.
Frimum enim respectu secundi etc.
dici solet. His consequens est, vt dicarnus, quoniam Porphyrii discipulus fuit Iamblichus, ( S u i d a s : TupBXtyog, ix
XaXxiSog xrjg XrVQiag, qnX6aocpog, ua&i,xi)g IIOQ-VQIOV XOV cpiXo—
~~6cpov, xov nXiaxivov dxgvoxov, yeyoviig xaxa xoiig "gdvovg
Xmvaxavxivov xov BaatXicog e t c . ) posterius scripsisse Iamblic h u m , et magistri sui breuitatem vberiore commentario
dilatasse: quod vere a me dici, facile cuiuis ex collationo
apparebit. Hetracto igitur et illud, quod supra dicebam,
videri hunc Malchum, velut epitomatorem quendam, sua
« t Iamblicho compilasse.
Prodcst autem collatio Malchi
cum Cyriilo etiam ad Latinam versionem corrigendanr.
D u m eniin sic v c n i t Oecolampadius: (Propterea
Porphy
rius socius eius ( l u l i a n i ) et calumniarum in nos pater,
Py-_
thagorae vitam descrihens, sic dicit: Nam quae recitantur de
ea, quae JVIycenis residct, cum Troianis spoliis aputl Argiuam
lunonem. Quum Euphorhi Phrygis, et scuti eius monumentum
transiuiss/emus, vt valde vile,
dicehant,
flumen
Cauium,
quando cum multis aliis transiret,
omnihus aliis audientibus
ei locutum esse: SALVE PYTHAGORA : ) satis indicat i n terpres, qubd aut vitiosum habuerit codicem, aut, si cmcndatnm habuit, non fuerit verao lectionis sensum assecutus.
XN
PORPHYRIUM.
177
Restituere igitur possumus Cyrilli Latinam interpretationem
ad hunc modum :. Nam quae narrantur de Euphorbi
Phry
gis scuto,
quod JVIyeenis cum spoliis Troianis
suspensum
fuerit Iunoni Argiuae,
ea praetermittimus vt minus peruulgata. Aiebant autem Causumflouium aliquando ipsum ( P y - thagoram) cum multis sodalibus transeuntem allocutum esse
omnibus audientibust Salue Pythagora etc. Nota haec etiam:
primo," videri Oecolampadium pro itaiqtov legisse iriqwv,
«um Terterit, aliist deinde, illa: xai 8 noTapdg ytyorviv TO
( s i c legendum, quomodo et apnd Iamblichum diserte scrip t u m reperio, non ytyotvosg TI,J xui Tquvdv untqytriyZaio,
apud Cyrillum, i n Lat. quidem v e r s i o n e , non haberi.
Evopoaaov roti tPqvyoc, TOVTOV atmidog ] Scutum Euphorbi in templo Iunonis Argiuae pro anathemate suspensium Mycenis, vetustate licet attritum, agnouisse fertur
P y t h a g . , qui aiebat, suam animam antea corpus Euphorbi
inhabitasse.
Hyginus Aug. libertus in Fabulis cap. J I S .
Jrtenelaus cum Euphorbo ( d i m i c a u i t ) . Euphorbus occidieur.
Qui postea Pythagoras est factus, et meminit, suam animam
in corpora Transisse.
Tertullian. de Anima cap. s g . Sed
clypeum Euphorbi olim Delphis consecratum recognouit,
et
suum dixii, et de signis vulgo ignotis probauit etc. v b i animaduertere licet memoriae lapsum i n doctissimo scriptore»
Si enim Mycenis ille clypeus fuit suspensus i n templo
Iunonis Argiuae, ( v t h i c , et apud Iamblichum d. cap. 14.
nec n o n Ouid. X V . Metamorph,') non ergo Delphis in fano
Pythii Apollinis. Vide et quae notabo infra. Illud autem
TOVTOV valde m i h i est suspectum: quamuis" etiam apnd
Iamblichum legatnr, apud, quem Arcer. i d mutare tentat
i n TOVTO, me non
probante.
JTapieuc*'] Apud Iamblich. d. c. 14. nullo sensu Ie-.
gitur Jtaqioptv, hinc corrigendum i n naoleutv:
hoc est,
praetermittimus.
, N e o enim placet Arcerii l e c t i o , TOOTO aon, .
nuQdanuov: v t nec versio: h. e. insigne Scuti etc, Plura
quoque ibidepa qua suppleri*, qua emendari, v e l etiam contxa interpretis naqaotoq&ojaeig defendi poternnt.
Primo
e n i m deest Iamblicho avaxupivnq,
post Mvxr)vats reponen. dum : pro ntgi T&V non nsqti&tntav legend., sed ntqi Trjc,
q u o d referendum ad adnidoc. Denique pro awrqoixcZg diui>sim rescribend. ovv Tqaixoig: quamqusm hoc postremum
etiam Areer. v i d i t , quamquam eius versio hic multa peccat.
Quae ibidero sequUntur vsque ad finem cap., ita et legi et
T o m . II. P. II.
M
I78
1VOTAE
C. R I T T E R S H U S I I
,
distingui debent: naoliutv,
ug ndvv uijuwdi). Itkr)v byt Stat
ndvtooy noituv BovMusvov Sstxvivat, ixstvi iatw, btt avtig zs
syivuaxt tovg nootSQovg savtov Biovg, xai tijg tStv dkkuv intttt->
ktiag ivttvxrtv iJQXtto ( n o n ivrjqxtto) vnofUfivr)oxcov avtovg, r,q
tlyov nQittQOV, (fitijq: quae postrema verba conferantur c u m
i i s , quae habet Malch. N u m . 2 6 .
Kavxaaov~\
Y i d e n d u m , ne locus sit mendosus. Caucasum montem n o u i m u s , quem OQSTV ftiytatov vocat Stepb.
de Vrbibus: et Iornand, de rebus Geticis, tractum eius situmque desciibens, ait, maximam partem orbis iugo conti*
nuo circumire,
et vene omnium montium maximum
excelsas
suas erigere summitates.
Fluuium autcm huius nominis
n u l l u m , quod sciam, vspiam apud scriptores reperire est,
D i o g . Laert. pag. 5 7 4 . et Iamblich. cap. 28- num. 1 3 4 .
Xfiaaov hunc fluuium vocant, vt audiendus non s i t , q u i
in Niatov velit mutare.
Nam pro Kaixaaov h i c quoque
reponendum xatu Zuuov; sicut apud Aelian. lib. 2. c. 2 6 .
pro V7id tdv Ktaaav notaudv ( v b i eiusdem huius aliocutionis
fluuii exstat m e n t i o ) Cl. Casaubon. emendat, vnd roii xard
Sduov notauou Staf3aivav, avv akloig, ijxoiias cpavriv usydX-nv
vnsq dv&Qtbnuv (f. leg. vntQ dvd-gunov),
nv-ttaydQa xaiqs.
Arcer. i n ' O m i s s i s ad vitam Pythagorae pro Niaaov,
vel
Niatov,
substituit Niatd-or: de quo fl. ( c u i nomen factum
volunt ab incendio nauium, dnb rtug xai uixftiv)' vid. et
Strabon. lib. 6. et Ouid. lib. 15. Metam. Annotatur etiam
ex Plinio flumen Casuentum. Sed quid multis opus c o n iecturis? cum ex Cyrillo, loco paulo ante ex Iib. 3 . c o n tra Iulian. descripto, in promptu sit Malcho nostro siue
Porphyrio aiiisque scriptoribus restituere, quasi vnde v i
intevdicto, Kaiiaov, pro Kaixaaov,
vel Kuaav, vel Niaaov.
Operae pretium vero et hoc fuerit, cognosr/ere iudicium
S. Cyrilli de hac salutatione fluuii Causi, quam voce h u mana ad Pythagoram fecisse scribitur. Sic igitur censet
Cyrillus: non ipsum fluuium q. ratione praeditum v o c e
humana vsura , sed daemonium locutum esse, siue assidentia quorundam daemoniorum hoc colloquium fuisse
paratum, quia videl. Pythag. fuerit incantator et magus.
Ideo autem et per hanc occasionem hoc aflert Cyrillus,
quia Iuliano, vanitatis arguere impie conato historiam
Mosis de serpentis alloquio ad E u a m , occurrere v o l u i t ,
demonstrando ex ipsorum Graecorum scriptis, non *adeo
incredibile hqc videri debere, serpentem l o q u i , vel etiam
IN P O R P H Y R I U M .
lyg
diabolum peT serpentem, cum et apud Homernm legamus
Xanthum Achillis equum ndh niodo vsum humana voce,
sed etiam vaticinatum, et apud Philostratum in vita Apollonii vlmum arborem allocutam Apollonium, et apud alios
quercum Dodonaeam, et apud Isigonum taurum Touis in
R h o d o insula nostri sermonis non expertem fuisse.
Ibid.
addit: N o n absurdum igitur opinor fuisse, et serpentem
locutum. An non potuit serpens humana voce v t i , vt et
Causus fiuuius magum salutauit ? Laudat quoque ibid. l o cum Clementis in Strom. quo probet, et Zoroastrem Per• sam calluisse magicas artes et Pythagoram optimum eiu»,
aemulum atque imitatorem fuisse.
MttaixovTitp
Tijg Ttai.iag']
Stephan. de Vrbibus :
Mctandvxiov,
noktg'Italiag,
r) ngdtcgov Sigig, ano MtruBov
toii Susbqsov, xov Aiilov.
Tdv yug Mcidnovxov ol BdgBagot
MitaBov eieyov. 'O noliTijg, Meranovrivog etc. ieycxai xai McTandvtiog, iig BvZdvTtog. *tai McTanovtivn. Latini vna litera
detracta Metapontum vertere vocantes.
ToTg ixccTeQCu&c'] Similiter inf. N u m . ag. Hinc autem emendabis Iambl. apud quem N u m . 134. male editum
est ixaTcgos&cv.
Et m o x : diaBeBaurvvTU ayeSdv nnavTag:
cum verum s i t , 8ta3eBaiovvtat 0%. dnavTcg, quomodo apud
Malchum legimus.
Vitiosa lectio vitiosam quoque interpretationem peperit Arcerio, vt Pythagorae tribueret iilam
oiaBeBaiosatv, quae sectatorum potius Pythagorae de ipso
erat.
Porro Pythagoram duobus prpcul dissitis in locis
v n o eodemque die conspectum auditumque fuisse , plureg
memorant auctores.
Meminit etiam Origenes in 6. contra Celsum tanquam Tcgatog cuiusdam, cum inter alia sic
ait: Uv&tty6gov, iv uia kiyoftcvov r)uegg ev Sbo neqsrjvevat n6Xeai. Item Apollonius lib. Historiarum admirabilium cap. 6.
'Bqtdvrj 8e noie xai iv Kgdtosvt xai iv Metanovilw TJJ UVTJJ rjfii?
gg ttai &gg.
>
'4yvcfiltCovJ
Ita erat in MSC.
Sed manifestum cst
legi debere avvoiftoiv: nagd TS dvbetv, TOVTCOTI TeXeiv, atque
ita etiam apud Iamblichnm legitur.
Hesychius: 'Avboag,
ovveimv (-f. leg. ovvrelmv). Avvet, nXrjgdi, dnanei (f. dnotclei).
'Avbaeig, Tekctoioeig, Xcnog&oKsug, Sbvautg ngd&oiv dnoTtXeoTixr)
( l e g . f; i n plurali n u m e r o , Swduetg ngd&otv unoTeMOTtxai).
'Awotg, onevaig, ng&ktg, tivg\otg, iniSootg. "Awatg, negaiototg,
xaj6g&o>ua, Sbrautg ngdktotv dnotthoiixr).
"Afvtttt, TtXttovTUi.
s
M 2
ifO
WOTAE
C. R I T T E R S H U S I I
'Aviw, ttXtiS', ixrtlw, dqtlSi, dnattb) (quae poscrema duo
verba mihi suspecta sunt mendi). Suidas: 'Awoiftws, ivtgybrs, ngaxttx&s, ttXeiws., Kal dwotfiwtdtws. "Arvots yag, nteXelwoig. Et paulo ante : 'Avittv, ttlttoiiv, ngdtzttv.
Item :
"Avhoao&al tt, naga tbig agyovot Stanguguodut. Kai buoitus
ndXtv td zobg agyovzas ngoazdsat rotc vnrjxdotg, xai dviioai,
itXttwoat. Et rursus idem Suid. "Awatat, %}wazat. xai dwotiov, Sti dvittv. 'Avvottxwtiga, avti toii ivtgyrntxwtutn. (aut
. 'Awottxwtdti} leg. aut ivtgyrjttxwtiga.) Adducit deinde locum
Polybii, qui propter egregiam sententiam hic quoque ascribi meretur: Mia wvxt) tr)s dndarjs noXvxttgias iv ivloig xatgbis dwottxwtiga: wg 'Agxiut)3t}s iv Svgaxoioats uivos noXXbrv
'Pwaaiwv: quae verha hodie apud Polybiuro, qui extat, nort
leguntur: sed similis sententia epiphonematica habetur i n
Exeerptis, vbi de Archimedis solertia et machinis lib. VIII.
pag. 518- nouae ed. Paris. ovtws tlg dvtpg xai uia tixvr) StdvTWC r)guoouivj] ngbs tvta tSrv ngayadtwv ftiya tt XQVfia qpaivtxou
yiyvtotrat xai {ravitdotov. Sed haec oSov ndgtgyov.
»8
Thv twjpor voucrour indSst^ev'] Multa huius anrei
femoris a Pythagora in suo corpore ostentati roentio est apud
auctores. Vide praeteT Plutarch. in Numa etiam lambl. lib.
I. cap. 2g. Diog. Laert. lib.^VHI. pag. 574. Aiyttat Sk «utoii JTOTS nagayvavw&ivtos tbv ftrygbv dqArryvat xgvoovv. Ita loquitur Vitarum ille scriptor, quasi fortuito casu aliquando
nudati Pythagorae coxa apparuerit aurea. Sed alii auctores
memorant, ipsum femur suUm detexisse de industria, vt id
aureum esse ostentaret, eoque argumento probaret, Apollinem se esse Hyperboreum: et quidem non soli Abaridi, sacerdoti Apollinis Hyperborei, verum etiam propalam pluriribus hominibus idem conspiciendum praebuisse in ludie
Olympicis, hoc est, in maxima celebritate ac frequentia,
cum ad hoc ipsnm consurrexisset, obambulassetque. Mira
vero consequentia et argumentandi ratio : Pythagoras femur
habet aureum. Est igitur ille Apollo, quem pro deo colunt
Hyperborei. Sed omissis hisce Xr)gwv Xqgots, age mendum
vnum atque alterum ex Iamblichi iam d. cap. 28. tollamus.
Legitur. Num. 135. frtfiatovv wg toiiro dlrj&is: ,vbi lector
rnerito subsistat, quorsum iilud fiifiatoiiv referatur. An ad
Pythagoram', et ini$ei£evi Atqui tunc oportebat Iamblich.
scripsisse, titflatSiv. An ad uijgdV/ At tunc (StfSatoiivta scribendum erat. Et hoc posterius veriun esse, ex isto Malch-i
loco discimus, vbifltfSatoiivrulegitur, quod ad /trfgbv xgvoovv
IN
PORPHYRIUM.
l8l
omnino referendum est. H o c enim femur dvri JIXUTJQIOV habebatur, quo confirmaretur Ula de Pythagora opinio , ipsiss i m u m , sciUcet, esse Apollinem Hyperboreum.
Tsxpggiee
certe haec ipsa vocat Jamblich. N u m . »40» ad/quem locum
etiam corrigendum iam accedimus. EdicUt ibi Arcer. ott iv
Toj} aiwvt ikavtardfuvog, tiv urtoiv naQicpnvs yQvaovv. Et s i c
vertit: guad cum in hac vita surrexisset, etc. Animaduertendum erat, pro' ai&vi ( c u i hic nullus est locus ) legend.
dywyt:
et dywva inteUigendum xar* ikoygv tdv 'Okvumxiv.
Diserte enim scribit Plutarch. in Numa, in conuentu Olyro»
picp haec acta'esse: idr i s urjpdv anotfrijvat xQvaovv
Okvuntdat,
StanoQsviusvov rnv navrjyvgvv. Meminit aurei huius femoris,
praeter Lucianum in Somnio, siue Gallo, etiam Apollonius
cap. 9. Admirandarum Ilistoriarum:
qui post Aristotelem in
theatro hanc iniSstktv factam scribit: 'Ev xtedjQot 8i xaxfgutvii
nojs ikuviaxatat,
&g wrfltv 'AQtajotikng, xal idv 'iStov unQiv
nagigpnvs tolg xaxfnitivotg tlg ( p u t o legend, «Sc: vel etiam pla»
ne delend. tig) xQvaovv, CQttcludit denique id caput ( q u o d
totum de Pythagora fuit.) his verbis: kiyszat 8i niQt avjov
xai dkka jtvd nagddoka.. 'llpsig 8s jttj) Sovkipsvot psJayQagpiwv
soyov not&v> avzov id» Xiyov xatanubaousv.
Alii tamen ebur»
neum femur fuisse tradidere; vt Origenes Ub. 6. contra Celr
sum p. »88* e 0 - Aug. USQI 8s nvtrayiQov, nk&oja oaa JSQUzsvaauivov,
xojs 8iikavjog uiv iv navnyvQtt 'Ekkrjvwv iktmdvjtvov
ziv vvnobv, dvsyvioQixivat 8s gpiiaavjog JTJV dgniSa, JI ejvgrjoaio,
pY EvgpoQ^og t)v, etc. ri ;»gi) *<*' kiyttv;
"Eajt TQiVVVj\ Forfe legendum, "EOJW jolvvv.
Eandem
historjam de naui mortuum vehente habet etjam Apollonius
cap. 6. Histqr. admirand. ex qup haec ascribo. Tobrotg 8s
(Pherecydae scil,, Abaridi et H e r m o t i m o ) imysviptvog Hv-t
tJayiQug, MvrtagQXov viig, id uiv nQwjov 8ttnov&jo ntQt ioj
ua\Tr)uaja, xai jovg aQtxfuobg. "ATTSQOV 8i nozs xal jrjgiptQt-.
xbSov jtQajonottag ovx dnsatn.
Kai yitQ «3 novrlov nkoigt
liosQXOuivm gpogjiov sxovjt,
xai JWV naQatvxivjwv
svyopivwv
Bwojiv itvai, xajsktf&v 8td ziv «pdgiov, sordtra 10510» tin&v'
utxgiv joiwv gpaviiasjat iiuXv awuu ayov id nkdiov JOVJO.
Jlgod^aetg
TS y a p ]
D e praedictioiiibus Pythagorae jjo
futurorum ita scrfbit Clem. Alexand. Strom. I, pag. i 4 4 JlQoyvtbaii 8i xai, UvSayiQug 6 uiyag nQoaav&ytv dtl, AfiaQlq
js 6'TntQ^iQtog, xal'Aqtajiag 6 IlQi)xowr\aiog, etp.
Abarim
jrero diuinahdi artem calluisse, et oracula consignasse lijeris,
scribit' etiam Apollonius cjp. 4 , Historlarum
Admirandurum,
l8?
NOTAE
C.
RITTEKSHTJSII
his omnino verbis: "Afxagts 8s i%'Tntgflogiwv, ijv usv xai avxds xiov &tok6yojv tygaws 3s xai ygriatiovs xais /fieocus ntgtegydusvos, oi tlat (tixgt xov vvv vndgrovxss' ngoiksys Ss xai ovxos attapovs, xai kotpovs, xai xb nagankqata, xai xd ytyvdutva
xax' ovgavdv. kiysxat 8s, xovxov s'ts AaxtSaipova nagaytv6pt—
vov, tigrtxivat xois Adxtoat xoikvxr)gta &vaat xdis &tdis'
xaiix}
xoiixov vaxtgov iv AaxsSaluovt kotpbs ovx iyivtxo,
Incertus
scriptor vitae Pytliag. in Excerptis apud Photium p. 715»
Biblioth. "Oxt xdv JIv&ay6gav nokkd qpaai (al. qpriai) ngotmsiv,
xai ndvxa ixftrjvat, Nimirum hanc quoque diuinandi artem
a magistro suo Pherecyde hauserat, quem et tempestates
et alia multa, quibus euentus respondit, praedixisse l e g i mus. Cicero i. de Diuin. Ne Pherecydes quidem, ille Py-r
thagorae magister,
-potius diuinus habehitur quam physicus,
qui cum vidisset ( l e g . bibisset) haustam aquam de iugi puteo,
terrae motus dixit instare, ete. Rectius vero apud Ciceroncm legi bibisset,
conhrmatur hisce .Apollonii verbis,
quae ex eius libello Historiarum admirabilium oap. 5. s u b iiciam. T« 8s nsqi Ovtqexvbriv xoaavxa ( l e g . xotavxa) xtvtx
laxogtixat. f£v Sxvgai noxk xff vr)atg Siwtbvxa, vSdxtov aixijaat
nagd xtvos xiov yvtogiftojv. Tdv 3e ni6vxa elntiv, attapbv ia6fttvov iv xj\ vr)atg ptxd <rqixr)V fjpigav.
Tovxov 3s avp&dvxog,
ptydkriv SdSav avxbv dntviyxaa&ai. ndktv 81 tls Sdpov
nggtvbpsvos tis xb rtjs "iXgas itgbv, iSiiv nkdibv tts xbv ktpsva xaxaydptvov,
xai tinsiv xdis avvtaxStatv, «f>c. oiix tioektvotiat
ivxbs
xdii ktpsvos. ixt 8e ksyovxos avxoii, xaxaggayrjvat yvbqpov, xctl
xskos dwavto&TJvat xriv vavv.
Sed a magistro redeamus ad
discipulum, cuius si verae praedictiones fuere, nornen
JIv&ay6gov iure merito possedisse videatur; cuius e t y m o n
supra ad Epigraphen huius libelli ex D i o g . Laert, et Suida
retuli: quod scil. vera non minus quam Pythia vel A p o l l o
Pythius dicere soleret, inde Pythagorae nomen sortitttm
esse. Quid quod etiam seditionem illam Pythagoricie e x i tialem, do qua infra, praedixit multo ante? Apolloniua
cap. 6. Historiarum admirandarum : Kai xyv ytvousvrtv ( l e g ,
ytvopivrjv)
3« axddtv xois JTv&ayoqslots ngottnsiv.
Atb xai sis
Mtxanbvxtov dnliqtv,
bnb pqStvbs &ioigT]&tis. Idem Pythag.
inter alia multa praecepta hoc quoque tradidit, teste D i o g .
p. 58 *• Mavttxny nbaav xtpgv. Et Iamblich. cap. 2Q. testatur, Pythagoricos in arte diuinandi se ipsos stttdiose exercuisse, quippe qua sola interprete possent vti benignae
atque propitiae dema voluntatis. Atb xai ntgi xrpi pavxtxgv
IN
PORfHYRIUM.
l83
emovSagovoi' u6vi\ yag aptn igunvtla irjc mtga it5r> dtittp tvut^
vtiag.
Ita enim ibi legendum. Rursus idem Iamblich.
cap. 2 9 . N u m . 163. scribit, eos maxime tria ista in pretio
habuisse, musicam , artem medendi,, ( praecipue per diaetam seu accuratam. yictus rationem, quae diamjiixrj est
(rraecis) denique diuinationem. T&v S' inutrvuijv ovy yxi^
ara qaoiv avrovg rovg llv&ayogilovg nuifv, uovoixrjv rt,
xai
iargixijv (ualiara $' anoSixto&ar rairqg id dVaiir/Tixoi' iJoac)
xai uavrixr\v.
-\
'ExyvoEo)g'\ Apud Iamblichum dicto N . 135. periit
praepositio ix, hinc restituenda. Vitiose enim ibi legitur,
gvotwg. Quae autem hic sunt Malcho xaraarolai,
eae lam>
b l i c h o sunt
xartwqaug.
l4itevdiaapol']
Fluctus in simpulo sine cauga hic ex»
citat Arcerius in Castigat. lamblichi, dum yitiosam hano
putat esse lectionem, et rectins fdre, si legamus anto&iopol:
»ut se nescire, quid auctor y e l i t , profitetur, ideoque nec
vertisse.
Imo rectissime vtrobiqu-e et hio et apud Iambl,
(alter enim ab altero, yt plurima quoque alia, mutuatug
e s t ) retinentur antvSiaouol, quas vertere possis serenationet.
JtvSia enim est serenitas s hinc tvStd^fO, et compositum
antvSiaCfos et yerbale antvSiaapSg,
quod monenduro fuit,
n e , quicquid apud scriptores non statim primo quasi pe»
datu assequimur, id pro vitioso habentes, praecipiti auday
cia mutatum eamus : quo nihil est »d corrumpendum bo»
nos auctores nocentius.
'EuneSoxXea ] Empedoclem Pythagoricum fuisse, prae»
Iter testimonium Diog.' Lagrt. lib. 8- s a t t 8 ostendunt cum
alia ipsius operum ffagmenta, tum distichon., fitrtuuivxi»*
otiog .Soyua complexum, quod praeter alios conseruauit no»
bis Athenaeus lib. 8- extremo, e t a l i a occasione ascripsi
supra.
In eo enim de se ipso profitetur ( d e se i p s o , si
cuiquam credere fas e s t ) fuisse antea puellam, et pueruro,
et fruticem, et a u e m , et pigcem.
Eiusdem 6 versus «1
laudem magistri sui roagnifice compositos v i d . inf. • N u m .
30. Cicero quoque non semel EmpedoclU cum elogio me»
minit: yt de Orafore, vbi physicum vocat, qui et poe'ma
egregium fecerit, Rursum Acad. Quaestion. 4. Et tamen tsti
-philosophi raro adrnpdurn cum hacrent aliquo loco,
exclar
mantj quasi mente ineitatis Empedocles quidem, vt interdum
mihi furere videqtur 1 fiihil nos sentire,
nihil nps qernere,
l84
TSTOTAB C« R I T T J E C R S H V S I I
nihil omnino, quale sit,t posse reperire etc. vbi exprimix
Cicero istot Empedoclii versus, qui extant apud Sextum
Empirieum: OBzoic, oW int9tqxz& zdd' dvSgdatv, oW tnaxovez&, Ovzt v6ta ntqiXn.ntd. Postea eodem lib. 4. ad superiora
tic regerit: Furere tibi Empedocles videtur? at mihi dignissimum rebus his, de quibus loquitur, sonum fundere. Nurn,
ergo is excaecat nos, aut orbat sensibus, si parum tnagnam
vim censet in his esse ad ea, quae sub eos subiecta sunt,
iudicanda? Ad eundem Empedoclem pertinent itta in Laelio: Agrigentinum doctum quendam virum carminibus Graecis
vaticinatum ferunt: quae in rerum natura totoque mundo
constarent, quaeque mouerentur, ea contrahere amicitiam;
dissipare discordiam, Atque hoc quidem Omnes mortales et
intelligunt, et re probant etc. Innuit Cicero haec Empedoclit carmina, quae ex Plutarcho lib, 1. de Placitis Philosophorum, aliisque^ atcribam:
Tiooaqa z&v n&vxtav qifybpaza nq&zov dxovt etc
"AXXozt tuv 0)tX6znzt awtqx6utv dc. tv anavza'
"AXXort 9' ai 9ig' ixaota qjoqtbptva Vlixeos ix&tt.
Et rurtum:
Ntix6s z' ovi.6u.tvov 9iga t&v axdlavzov dndvxq,
Kai qjMzns tttta zototv, 'ioq uijxd; zt nX&zos zt.
Operae pretium quoque erit hic adiicere versut in ipsum
Empedoclem xaz' q&onoitav factot, qualibut tcil. verbit vti
potuerit, iam iam rebus humanis valedicturus» et deus hnmortalis haberi dum cupit, ( v t ait Horatiut) ardentem frigidus Aetnam insilire parans. Extant apud Diog. Lae'rt.
pag. 606. et priores 5 etiam lib. 1. Antholog, in Philosophott
r
Sl qjiXot, dl iteya dozv xaz& *av9ov 'Axqdyavzos
PiaUz' dV dxqa n&Xtos (&•• n&Xttas) aya&wv utXt9rjuovts
iqyojv,
Xaiqez' • 'Eyij 9' vulv •Os&s dpSqozo;, ovvezt rhntt&S,
IlojXtvuat, utza naos ztztpivos, &ontq iotxe,
Tatviats zt ntqiaztnzos, ozeqjioiv ze \raXun.?.
Toioiv du,' ivz' av 'ixtaiuu i; dozea znXt&6tavza,
'Av9qdotv ifii yvvat^i otfiifapaf ol 9' du' inovzat
Mvqiot, iieqeovzts, oni\ nq&s xiq9os &zaqn6s'
Ol piv ftavzoowiojv xsxqnpivot, ol 96 zt voiiotov
Ilavzoitav inv&ovto xXvetv tvqx&a (leg. tvnx&u) jf&ltv.
ITT P 6 R P H T H I U M .
l85
D e eodem Empedocle yid. et Athenaenm extremo lib. 8.
vbi duos illos versus recitat, alibi a me annoutos, quibus
proiitetur ille philosophus Acragantinn*, aliquando se puerum, et pueliam, etfruticem, et auem, et piscem marinum.
fuisse. Item lib. i . primore, vbi de ipsius ficto ex aromatis variis boue, quem in ludis Olympicis victor certa*
minis eqnestris inter spectatores distribuerit.
Kat 'EmutSViSijv'] Epimenidem Cretensem fuisse Py- ,
thagorae discipulum, Iamblich. quoque testatur lib. I. cap. 8>. vbi ait, ipsum incidisse in quosdam insidiatores. quibus impreeatus sit Furias necis suae vltfices, illisque diris
hoc effecisse, vt ipsi sese mutnis caedibus confecerint.
Ascribam verba lambUch., vt mendum simul inde tollam:
Mmusvidrjg 6 IIv&ay6gov ua&titqg uiiXuv vn6 tivuv dvaiqiie&at, snsiSr) tag 'Eqtw6ag snsxaliaato, xai tovg tcuuqovg
jrsovg, inoltios toiig smfiovXtbovtug mivtag dqSnv niql iavtoig
(leg. naq' savtuv) dnooqpayfrvat, etc. Eiusdem Epimenidis
Plato quoque meminit i. De Legibus, et Pausanias, et Cicero i , de Diuinatione, vbi ipsom iiUs, qui per furorem
vaticinati sunt, annumerat: et Ub. 3. de Legibus, vbi ait,
eum expiandi sceleris Cylonii ergo (Cylo enim Olympionica tyrannidem affectarat) Atheniensibus auctorem fuisse,
vti fanum ContumeUae et Impudentiae exstruerent et consecrarent. Extant huius carminum fragmenta quaedam, ex
qoibus nobilissimum- iUud est, quod allegat' S. Paulus cap.
l . Epist. ad Titum: Kqrjiig dsi ifiibatai, xaxct &r\qia, yaatigtg dqyai.
Cur pro mendacibus habendi sint Cretenses, causam
aperit CalUmachus Hymno in louem, quia sciUcet Ioui
immortali sepulchrum fabricarint. Kqrjtsg dsi wsvatai, (quod
hemistichion CaUimachns ab Epimenide mutuatus est)
xai ydq tdqpov, u ava, aiio Kqqtsg ixixtijvavto, ab S' ov&dvsg'
ioat ydq aisi. Quos Callimachi versus etiam S. Chrysostornus adducit Homil. 5. in eandem epistoiam ad Titum:
vbi ipsum quoque Iouis Epitaphium recitat: 01 Kgijtig
tdqpov tyovot tov Aidg, imyqdqpovta tovto • 'Evtav&a Zdv xiitat,
*dv Aia roxli)oxovot: q. d. Zan istic situs est, qui Jupiter in*
digitatur.
Porro EmpedocU et Epimenidi miror non fuisse adiunctum a Malcho etiani Epicharmum Siculum, quem ec
ipsum tamen constat Pythagorae sectatorem fuisse, nec minus pogtam quam phiiosophum eximium, cuius testimoniia -
l86
IfOTAE
C.
RITTERSHUSII
Cicero qtioque saepius, et nunquara fere sine e l o g i o , vti»
tur.
Monui olim coinmentar. in i . Halieutic.
Oppiani,
Epicharmum Trochaicis versibus plurimum fuisse delectat u m , ibidemque non paucos hinc i n d e , velut dispersas e x
naufragio tabulas, collegi atque ex parte emendaui,
iUis
nunc qupsdam alios adiiciam, vt simul etiam alicubi cot>
rigarn.
Ordiar autero a praecepto eius nobili de amicis
caute eligendis, quod et Isocrates Demonico suo in Paraen e s i , et Cicero Q. Fratri inculcauit lib. 3. Epist. 1. Tvdj&t,
st&g iiXhg xixgytai, ngiv wilov noiyg TIVU. Sic enim integrandus mihi videtur versus, cuius tautum i n i t i u m , more suo,
allegat CicerO.
Possis ita eXprimere sententiam eodera
metri genere: Antequam iungas quem amicum, explora,
vt
firga alios fuil.
D i u i n i prorsus sunt eiusdem versus da
prouidentia et omnipotentia d e i , quos subiiciam ex T b e o doreto SeTm. 6. Therapeut. ad Gentes pag. 88- TavTCt oot-r
q&g inusTdutvog xai 'Enlxagpiog 8 'nv&aydguog,
TOVTWV uiv
andvTbiv xtkthtt xaTacpgovtiv • TSV 8i T&y iiliav Qnjqgct StStevap
nagtyyvq,
Xiyti Si ovjwg'
OvSiv Siacpshyu T& &tiov.
Avjig
TOVTO ytvwaxuv at Sti.
ea&' apt&v inoprpqg' StSvvaTti S' ovSiv &tw,
H o c est:
Nil fugit numen diuinum: id esto persuasum tihi,
Ipse noster est inspector: nec dcus quicquam nequit,
Extant iidem versus etiam apud Clem. Alexand. a q u o
Theodoretus, vt alia plurima, est mutuatus.
Sed pro
Stacpthyu ibi legitur (atque haud scio an non r e c t i u s )
ixcpthyti,
Aliam Epicharmi sententiam de morte sic Latinam fecit Cicer. in x ftsc. Q. et versu item Trochaico:
Emori nolo, sed me esse mortuum nihili aestimo.
BohXopat fiiv ovx dno&vqaxtw, dXkd &UV6VT' ov uot ptiktt.
Est et hoc celeberrimum Epicharmi carmen, quod et apud
Platonem Axiocho exstat, et partim apud Stob. Serm. 10,
de Iniustitia:
A Si Xe'Q fdv Xtiga vl^u • 86g 11, xal « xai kdSt.
Sic enim legendum, versus ratione postulante, Vide expositionem Erasini C/u7. 1. Cent. 1. Prouerh. 3 3 . Rursus idera
Epicharmus apud Stobaeum Serm. 37. de Bonitate: fO Tgdsiog dv&gdmotot Salpuav dya&dg' otg 8i xai xaxig, Apud Stobaeum deest xai, quod exigente rnetro restitui.
Congiuit
plane cum celebri illo dicto Heraciiti: 'H&ag dv&gwnov Sai„
(twv: qup significatur, q u o j sui cuique mores fmgant
fortu-
ITM P O R f H T R I U M ,
,-,
J.87
najn, bonant malamue,
Vid. Erasm. Chil. s . Cent. 4. Ero- ,
verb. 3 0 . Nobilis quoque est eiusdem -Siculi versus, quo
p r o d i g u m quendam nepotem perhibetur'obiurgasse, relatus
a 'Flutarcho in Vita Foplicolae:
Ou qitXdvdqwtds %b y' iaai'
viaov tgtts, yaiqtts
StSobs,
H o c est:
Nott ego humanum vocem te ; morbum habes,
donaturis,
Est et alius eiusdem v e r s u s , sed corruptus apud Stobaeum ,
Serm. 38> de Inuidia:
Tis iyxaXolq, ytvia&at «r) op&ovovu.t-.
vos qjiXog. Doctissimus Gesnerus malebat, Tig av BovXoln.
Sed sic quoque metron ametron manere, nemo non v i d e t :
v t taceara de versionis Dat. v i t i o : (Duis est qui cuperet, amicos sibi non inuidere.
Futabam ego rectum esse: Tlg JIOI*
tyxaXolfj, etc. et qtiXoig p o t i u s , quam qjiXog' Tt hoc voluerit
a u c t o r : Quis tandem est, qui vitio vertat cuiquam, non inuidcri ab amicis.
Alius meliora afferat.
N e c praetereundus
est versus continens admonitionem de ofiicio bonae coniugis,
q u o d est maritum nulla in re laedere: Zwqqovos
ywatxbs
dqt%a, %bv avvbvxa pr) dStxtXv. Sic enim legend. puto apud
Stobaeum Serm. 7 2 . de praeceptis nuptialibus,
vbi redundat
ibivSqa: nisi quis dicat, noui versus id fuisse initium. D e xiique, vt abrumpam haec 'Entydqptta,
est et hic ajiyos 'Entydqpttos non aspernandae sententiae, (tamctsi non Trochaic u s , sed Sotadicus) de donis amicorum, quamuis exiguig,
i n pretio habendis: AStqov u.iv q bXiyov ndyta Ss xtuuvia %b\
atdq qjlXatv. Ttpavra Dorice pro %tpr)tv%a,
l4J\st-uu.evog'] Ita MSC. noster habebat. Sed e x Iambl.
C. S8- N u m . 136. rescribend. 'AXt$dvtpos: ab arcendis scil.
s e u depellendis ventis: v t aXtt$xaitos depulsor malorum 61citur: item dXt^updqpaxov.
Ka&af)tr)s~i Hinc cerrigendus Iamblichus d . N u m . 1 3 6 ,
v b i male' editum est Ka&aqing:
quod interpreti redditur
Catharies, h. e. mundus, seu p u r u s : male. Imo Ka&aq%i]i,
ttaqh %b tta&aiqttv, est mundator.
"OTS]
Apud Iamblich. est ore.
Sed melius est oxt.
'OCatiul
Celebris est haec sagitta Abaridis Hyperborei,
eamque auream fuisse accepimus. Vide et Iambiich. lib. I,
C. 28- N u m . 136.
' Exaxiqos&ti
v b i male editum
Hinc emendandus Iambl. d. N u m . »5°»
ixaxiqm&tv.
l88
50
N O T A E
C,
R I T T E R S H U g l l
Xorexrj/Ut 9e Qv&potg xal ttiXeot}
Kataxnkttv
eit
&ikyttv,
nQabvnv: demulcere, mansuefacere.
Sic S u i d .
iTJaraxnJlovoay exponit &ikyovaav,
nQabvovaav.
Et H e s y 'chius: Kajaxrikobpevot, igouJtQOVjttvot, xttta&tkrybutvot. H i n e
dxijlnipr, tpirrvrj exponit Suidas, et affert distichon e x E p i gramm. de Orpheo :
r
O« xai afiukixrmo tSagy xkvfilvoto vbnua
Kai t6v dxrjkrjtov &vubv i&skljt kvQfx.
Mira vera fuit vis musicae apud Pythagpram eiutque sectatores in componendis atque tranquillandis animorum affectibus: de qua ita Seneca lib. 3 . de Ira cap. 9.
Pythagoras perturhation.es animi lyra componebat,
Quis autem ignorat, lituos ef tubas concitamenta esse, ficut quosdam cantus
blandimenta,
qujbus mens resoludtur.
Item Plutarch. lib»
de Iside et Osiride, vbi cum prius de odoiatis ac fragrantihua aromatis dixisset, quod per ea diurnae curae ac m o lestiae nobis sub noctem relaxentur, et phantasia, quae
somniorum est receptaculum, instar speculi leuigetur p o Haturque, addit compaTationem eorum 'pum lyrae pulsattione, quam toleant Pythagorei ante somnum ad abigenda»
curas, et aanandas tranquiUsndasque animorura perturbationes adhibere. Pauca de pluribus ex, eruditissirao auctoxe ascribam: JCai XQ&OIV inaytayiv layet, xai ta kvrtrjQa xal
obvtova tirv ut&qptQivurv qpQOVtiSctv dvtv fii&rjg, olov u/Jfiata
yakii xai itakytt,
xai tb opavtaattxbv xai Stxttxbv
bvtitmy,
SxmtQ xdttrrttQov, dnokitalvti,
xai nottX xa&atmttoov,
ovSiv
rjttov fj ta XQobuata irjc kvQag, otg iygCbvTO nob tSrv Snvorv ol
Hv&aybQttot,
td ipna&ig xdi dkoyov trjg qivrfjg ifgtndSovttg
ofcicu xai &tQantbovtig,
Quintilianus quoque de hoc Pythagoreorum instituto praeclare scribit lib. 9. cap. 4. ( m i h i
pag, 4 ' 9 - ) Pythagoreis certe moris fuit,
et cum euigilassent,
animos ad iyram excitare, quo essent ad agendum
erectiores:
'et cum somnum peterent, ad eandem prius lenire mentes, vf,
si quid fuisset turbidiorum cogitationum,
componerent.
Quod
si numeris et modis inest quaedam tacita vis, in oratione est
vehementistima etc.
Eiusdem quoque moris meminit Cicero Tuscul, Q. 4 .
i n prooem. Carminibus videlicet solitos esse Pythagoreos
et
praecepta quaedam occultius tradere, et mentes suas a cogitationum intentione cantu fidibusque ad tranquillitatem
traducere,
etc.
V b i addit, Romanos veteres hoc ipsum insrjtutum i n
auas quoque epulas introdnxisse. Sed et ipse noster JVfai-
IN PORPHYRIUM.
189
chus de PythagoTa scribit, mane solitum animam snam ad
lyram componere atque mansuefacere, carmina et paeanaa
vel Thaletis, vel Homeri, vel Hesiodi accinendo. Notandum vero, quod constanter lyrae instrumento vsum Pythag.
testantur Seneca, Quintil. Plutar. Iamblich. et alii: Cicero
quoque de cantu fidibusque scribit. Quod si quis ex me
quaerat, cur lyra potius quam tibia vti voluerit, respondeat pro me Iamblich. cap. 25. Num. 111. Toiig yag avXoiis vntXdpflavsv v(lqurux6v ts xoti navqyvgtxSv xai ovSaptos
iXtv&sgtov tov r]yov iyttv. Tibiam videlicet habebat pro inStrumento musico iliiberali, quomodo et 'Pallas de ea iudicauit, quam aiunt aiiquando tibia canentem, cum forte in
aqua velut speoatio relucentem vultum suum inflatum buccis deformiorem redditum conspexisset, ab ea sic alienatam esse, vt abiiceret protinus, nec vnquam postea id
instrumenti musici genus ipnvtvatov resumere voluerit.
Romani tamen tibiam non respuebant: siquidem apud eos
iam olim hic mos fuit',epularum, vt deinceps, (id est ordine)
qui accumherent, canerent ad tibiam clarorum virorum laudes
atque virtutes s vt ex Catonis lib. Originum retulit Cicero in
d. prooem. 4. Tusc. Nisi forte ibi quoque legend. ad lyram. Graeci certe suis conuiuiis lyram adhibebant: quam
cum recusasset Themistocles, habitus est indoctior: vt de
ep scripsit Cicero prooem. Tusc. 1. Priusquam vero ab hoc
illustri loco de vi musicae discedam, non possum quin
commendem lectori, quae de ead, scribit Athenaeus lib. 14»
Dipnosoph. praesers|s|:|&SS>$$ Fyiaagorae nosrri mentionem
ibi faciat: Kai .y^lilif^so^ssf 6 2dpu>s triXtxahtrnv ddjon»
ixurv irti q>iXoaocpiigs mifs^s^i mttv ix noXXtov ov naqiqytos
difidptvos povatxrjs, 6g ye xai tr)v tov navtSs ovaiav Stu povatxrjs dnoqwclvtt avyxttpivrrv. TS Si SXov iotxtv r) naXaid tSrv
'KXXrpwv aoqia ty uovoixrj pdXutta tlvat StStuivr) (ita lego, non
StSopivq,) xai Std tovto t&v piv &tuv *An6XXtova, t&v Si r)pt&t\ov'Ogqia, povatxutatov xai aoqutatov ixgtvov, xai ndvtas
toiig xgtopivovs tfl tiyyn xaittn, ooqtarits dntxdXow. Deinde
Lacedacmonios plurimum ait vsos fuisse Musica, et austeritatem vitae ac morum dulcedine eius temperasse. 'AnS
yctg rijc toii filov etnqgoohvtjs xai avatvgias piti(3atvov dapivtot
ini tt)v povatxrjv, froio-jjs tS (malim w) xnXrntxSv tf,s intatr)pris(Vim permulcendi suauiter animum Athenaeus quoque hio
tribuit rousicae, perinde vt Malch. hic verbo xatixr)Xtt.) ttxdttos ovv tylvtto xalgttv roiis dxgotopivovs. Denique deplorat
ibid. et in praecedentibnt et sequenttbus verbis infelicem
igo
KOTAE
C.
RITTERSHUSII
inusices a veteri sua praestantia degenerationem. Tfvv Si
tixf) xai aXoyne anxovtat xr)c povatxrje etc. Item: utxtt Si
xavxa ytvouivne dtul-iae, xai ynqaaavxtov aytSov dndvttov xcov
dqyaitov vouiutov, ij xt nqoaiqtate avxt) xattXi&i), xai xqdrcot
ftovatvAje qpavXot xattStiy&qaav, olq txaaxoe xaiv xqtoptivtov, dvxi
ftiv TxqqitrjXoe ntqttnottito uaXaxiav, avxi Si acocpqoaivr)e dxoXaaiav xai avtatv. laxat Si iotoe xovxo p&XXov, xai irti rtXiov nqa—
tt%&f)attat, etc. Quem locum tanto libentius ascripsi, quod
ex parte ad nostri quoque aeui mores pertineat, quibus sae*
pe aeruire cogitur musica ad luxuriam, lvuitatem, ac petulantiam, qua Pytbag. et qui ab eo, ad omnia alia vtebantur >
Vt mirum non sit, iam pridem corruptam nos habere rempublicam. Plato enim hoc tradidit, comtajktatis modis musicis, etiam animos hominum et rempublicam immutari
solere.
Sed quando Lacedaemoniorum facta est mentio,
qnanto illi studio coluerint musicam, referatur sane SSov
naqiqytoe historia de iisdem, quae extat apud Suid. in proVerbio Mtxd Aiafitov oySrpv. Seditione laborabant Lacedae. monii atque discordiis intestinis: quo malo vt liberarentur,
oraculo moniti sunt, cantorem Lesbium accerserent. Ita
Terpandruro, excellentem musicum, Antissa aduocarunt: quem
cum in suis conuiuiis siue avpatxiote canentem audiuissent,
seditione et discordiis intestinis valere iussis in gratiam redierunt.
Ol AaxtSaipidviot xovg AtaSiovc xt&aqtoSove nqdixove
otqoatxaXovvxo. dnoxaxaaxaxoiar)C ynq xfc naXtme aixSrv, xqr)Oftde iyivtxo, Aiofttov tgSSv /«,« >*«"»<},'$V,' oi Si i%'Avxboar\e
TiqnavSqov iqi' aipaxt qtiyovxu <>»i.>5 •?>«.). •>>,«.• i » ijxovov aixoii iv
xoie avaatxlote, xai xaxiaxdXrjo.ic. Kt >«.:>>..•..: Oi AaxtSatfid—
vtot axaatdtjrvxte fttxtnifiifiavxo tx Atopov iiovotxSv TiqnavSqov,
6oxte> rjqitoaiv aixtuv xde vjvy&e, xai xnv axdatv inavatv, etc.
Concludamus haec elogio illo musices, quod ex Theophilo
eitharoedo refert Athenaeus d. iib. X. Miyae &r)aavqoe iaxt
xui fHfiutoe f) povatxf) dnaat xolc pa&ovat nutStv&tial xt. Kal
ydq xd fj&r) natStitt, xai xove &vpott8tie xai xde yvtbpae Stacpdqove xaxunqavvtt. Minime vero hic omittendum censeo illustrem de vi musices locum Ammonii, qui extat in commentario ipsius tie xde nivxt tpoivde pag. 12. et seq. cdit. Venet.
praesertim cum et historia quaedam de Pythagora ibi attingatur. 'II Si povotxi) xde xSrv yoqSSrv avpqmviae intaxinxtxat'
trtttrrStiit Si xai xtva piXr), xotpilovxa piv xd xfje qivyfje nd&n,
Suytiqovxa Si aixr)v in dqtxf)v. "Oxt Ss xovxo ovxtoe i%tt, SrjXoZ
xd ixt ato'LjSptva'iyvr), xtti oiov dnomSiatie xfje povatxfjc. 'Axoiovxte ydq adXntyyoe, &vptxdrttqov inaxt&ipt&a' xai Std xovto
1N P O H P H I R I U M ,
tgi
iv tdtg noXipotq r) odXmyl) tmirtStitiat.
dxovoVrtg Si Statqixmv
iiiXCiv, ixXvratcQov Staxtlut&a tgs ipvxde, qpigtiai Si xai iotogia
•toiavttj, oit, Jlv&aydgac. ioigaxus ttva viov avXmgig txlvrov uiXot
uvXoiov. inoutrov, xtXtvoat avir]v oigiwaouv t6v avXdv avXrjoat,
xai rovtov ytvouivov, navaat toii riov tr]v imttvuluv.
"Slote ov
Sti dmotiiv toig Xtyottivots ntgi ti]s &tias povaixrjg. Jid
tovto
xai 6 &eios nXdtuv nagaxeXtvttat rovs viovg xai Std uovotxrjs,
xai Std yvuvaartxrjs tivm, 'iva Std uev tijs uovotxrjs triv qtvyqv
tmxoouuot • dtd 3i tov yvuvaoiov, 16 ouiia. .
Sed nihil est o m n i u m , quod ad comroendationem lau*
dexnque musices dici possit luculentius atque diuinius, quam
q u o d etiam malum daemonem fugare sit efficax, vt eX historia sacra de Saule et Dauide constat. Quo etiam respexit
auctor hiiius octostichi in laudem musices facti:
JVIusica diftarurrt salue sanctissima , castae
Delicium mentis, virgineique chori,
Tu cUras ahigis, juriarumque agmina pellist '
Tu das angelici gaudia sancta chori.
Est sine sole dies, et nox sine sidere tristis t
Te sine vita hominum nil nisi luctus eritQuam praehes animo, non castior vlla voluptas t
Cui tua sint odio munera, dispereat. .
"Vide ejus rei rationes ( c u r , inquam, musica etiam daemo»
mem malum f u g e t ) erudite inquisitas apud Ioan. Saresbe*
a-iensem lib. 1. Policratici cap. 6. et Franc. Vallesium deSacra
Philos. cap. s g . Tribuamus autem hoc honori lyrae et musicae Dauidicae, quae &i6nvtvotos hodieque in Psalmis resoi i a t , v t etiam h i c inseramus cum versione nostra Latina X
iambos Graecos, qui in veteri menologio extant, hac epigraphe : Zrlyot tis 10V &eiov JaBlS •
Ziynaov 'Ogq>f<v, giqiov 'Eourj trpi Xigav,
Tginovs 6 JtXcpdis Svvov tlg Xq&rrv ITI.
JaBiS ydg r]uiv, nvsittaios xgoiw XggaV,
Tgavoi tu xgvmd tov &toit pvotvgimv'
IJXrj&vv naXcuiiv iatogei
itguotiw,
Ktvti ngos Spttov toii xtioavxog %r\v xtlatv.
2u£w anmtns pvotuyioyii xai ygdurcf
'Apagidvovtu; tig intotgoiprjv tpigtt.
IJoXXoig ovv dXXcis xai xgttov 3r\XSrv xgiotv
Xprtyttv StSdotttt fvytxds
uutuytddas.
jga
KOTAEvC.
RITTERSHUSII
Tandero subiicituT a poeta, quisquis fuit, hexameter:
'Aquovirfi UQT)S uiXtnSia qouctxa AaBLS.
Interpretatio supeTiorura:
Orpheu sile, lyram adiiee, Jrlercuri, tuam:
Obliuione, Delphice tripus, mergitor.
Nobis Djtuides, Spiritus lyram increpans,
JVIysteria in lucem abdita eruit dei:
Antiqua rtarrat affatim miracula:
Jvlouet, vt celebrent conditorem, condita t
Scribit docetque, quod saluti est omnibus :
Peccantium conuersionem promouet:
Diem et suprtmi iudicis extremum notat,
Jrlentisque labem abstergere impuram docet,
Harmoniae sacrae sunt mellea carmina Dauid.'
'AXX' imQonrjs rjSrj altg.' Ad Malcltum reuertamur.
Kal ImodaTg] Inf. Num. 53. coniungit inqsSus rtai ustyticts. Epodis autem seu incantationibus et susurris magicis
curandi ratio antiquissiroa est, iam tum Cbironis Thessali,
cognomento Centauri (vnde Centaurio herbae nomen inditum in botanologicis) et Apollinis f. Aesculapii temporibus
vsitata. Btvmologicum Magnum in 'EriaotSr)' 'Iotiov, 8 »
dqyaia ioxiv r) Sta vijs inaotSrjg 8-tqantia. "OtfnQOS' IJavtv S'.
inaotSf/ alua rttXaivdv. (Ecce, incantatione sistitur sanguis.)
Kai IlivSaQos ini (f. ntQi) xov'Aonltjntov, xobs uiv uaXaxaTs
inaovSais duqpinerv, etc. Locus est Pythi. 3. Idem Pindar.
Neme. Q. 'EnaotSais S' dvtjp vurSvvov, rtai rtc rt&uaxov •itijrttv.
Hesychius: 'EnaotSoi, qpaouuxoi, ydrrtts. Suidas: 'EntqS&s, r)
inqSovoa rotc voaovot natai, (Ead. et Hesych. habet. ) vtul
inuSr), r) yonttia. UoXbBios • IZdons inotSr)g rtai yonttias rtai
ntQtduuaxos mioav iXdu8avov. Allegat ibidem et Sophoclem,
qui tamen negat conuenire sapienti ntedico vti incantamentis,
si quando sectionem poscat malum: Ov jrpdc taipoii ooqpov,
0QT]viiv inqvS&s srpdc xou&vxt nrjuuxt. Sicut autem aliis i n
rebus plurimis, ita in hoc quoque ,inqrS&v negotio licet vti
parodia Ouidiana eiusmodi: Non cuncta annosa vttustas,
Quae laudemus, riabel: longis vitium insidet annis. Nort
enim, si vel maxime vetusta sit per epodas atque incantationes magicas et amulcta characterum quorundam etc. curandi ratio, ob id etiam probanda est, Mihi semper illsv
placuit censura grauissimi Iohannis Chrysostomi, Christiano
homini optabiliorem esse et morbum et mortem, quam sanicatem recuperatam, et vitam prolongatam beneflciq ineanta-
IN FtJRPHYRIUM.
ItyS
tionum r e l a m u l e t o r u m , quae lunt Graecis
mqtdppara.
Plura de h o c argumento dixi in Commentar. sacr. lect. et
i n Scholiii ad Q. Serenum Sammonicum, vbi de quartana
per A B R A C A D A B R A , certo modo chartae inicriptum et
collo appensum curanda neicio quid nugatur. Vid. et do»
Gtissimum medicum ac philosophum Franc. VaUesium da
Sacr. philosoph, cap. 5 . prohbce de r i vocabulorum, vt e t
contra incantationem diiserentem.
Swelg]
Num. 65.
Kaxit
videtur.
Reponend. avvitig:
Tuvrug ]
v t eit etiam apud IambL
lambl, XOT* avjdg:
quae lectio rerior
l4oTtpaiV uquoriag]
Vide Cicer. i n Somnio
Scipionis,
et Macrobium i n eius Commentario.
Item Pbin. lib. s .
cap. s i . et seq. vbi Pytbagoram sagacis animi virum v o cans, ait et interualla siderum et concentum obseruasse.
Eiusdem Ubri cap. 8- scribit: Pythagoram Samium primum
deprehendisse naturam Luciferi: ( q u i et Vesper, e t Vesperugo dicitur.) Addit quoque temporis hotationem, v i deUcet Olyinpiade circiter quadragesima secunda, h. e. v r bis Romae anno CXLII.
Z4KOQSOTOV ( r e l , r t mauult Arcerius, axaraxdgtarov J
pilogqyd-tyyopivnv
istam harmoniam scribit lambUch. c. 15.
N u m . 6 5 . de vita Pythagotae.
Melos, quod audiendo satiari
n o n possis, o b immensam eius suauitatem.
Philo hanc
luculenter explicat i n Ub. Quod somnia mittantur a deot
Quae laudare hymnisque celehrare suum patrem possunt, haeo
duo sunt, 1 coelum et mens. Nam homo hunc praecipuum honorem sortitus est prae caeteris animalibus,
tptod deum colit.
Coelum vero perpetuo concentu suorum motuum reddit harmoniam suauissimam.
Quae si ad aures nastras peruenire posset,
excitaret in nobis impotentes amores et insanum
desiderium,
• amu\ stimulati,
rerum ad victum necessariarum obliuisceremur,
rWk pasti cibo potuque per fauces demisso , sed quemadmodum
immortalitatis
candidati consummatae musicae diuinis cantihus etc. Et m o x : Itaque coelum, instrumentum musicae archetypum,
non aliam ob causam ita elaboratum esse mihi vidptur, quam vt hymni laudesque patris rerum scite dc musice
decantentur etc.
Swelq rrjc xaiToAtxjJc r d V oaoatpdj»' e t c ]
Porro de contemplatione xerum caelestiuin,
J o m . II. P. II.
,
N
Leg. ovvuig.
cui impense)
ig4
1 V O T A E C. R I T T E B S H t T S I I
deditus fuerit Pythagoras, operae pretium est ascribere sonoros versus Christodori Thebani, qui extant lib. 5. Antholog. tit. Elg IIvtrayoQttv • mihi pag. 277. ed. Ald.
"EnQtns IIv&ay6cmg Sduiog ooaog • aXX' iv 'OXhunoi
'EvStdstv i86xtvs, tphoig 8' hBtagtto yaaxou,
\
JlXij/iuvQotv votQtjoi uiXtj86oiv. wc y&Q oi'01, " m
OvQttvdv &XQo\vtoioiv iuitQtt uovvov intxmttig.
Hv fie Ttc] Duo priora istorum Empedoclis carminum in laudem magistri Pythagorae factorum exstant etiam
apud Diog. Laert. in Empedocle p. 602. Reliquos 4 versus non puto vsquam alibi reperiri praeterquam apud Malchum et Iamblich. cap. 15. Sed ibi miserrime sunt luxati,
hinc restituendi.
IlQomifioJV nhovtov]
Similiter idem Empedocles in
alio carmine, quod recitat Ciemens Alex. Strom. V.
"OX3iog, og •3-tlmv nQaniSmv ixti)aato nXovtov,
AtiXog 8', 0) oxototoaa •&iurv ntQi 86!ga uiu.rX.tv,
Ad eandem faciem Solon tijg unttijg tov nXovtov dixit in versibus a Plutarcho in eius vita relatis. Sic vero est: Animi diuitiae, h. e. virtus et doctrina, lbnge antistant omnibus externis opibus, adeoque omni et quod sub terra et
supra terraffl est auro, vt ait Plato. Ascribam de hoc
optimo praestantissimoque diuitiarum genete verSus Luciaui,
qui extant in 1. Antholog. tit. 67. quia habeo quod in illis emendem et moneam:
nXovtog, 6 tijg vivxijg, nXovtog u6vog iatlv aXn&ng,
TaXXa 8' txtt avtny nltiova tisv xttdvmv.
Hic pro uvtirv non avtr), vt Henr. Steph. qui refert ad
VvXr), sed atm> puto legendum. Hoc enim vult poeta:
TU iiXXa tSrv xttdvmv, hjyovv ta ixtdg xQVuata, noXv u.tiijto Stfpv
*Xti hj mcpiXsiav. Alia bona siue exlernae opes, quae vulgo
fortunae appellantur, maiorem noxam fere quam vtilitaBMra
afferunt suis possessoribns. Hexastichon, quod ibid.^rn
Antholog. continue proxime sequitnr, mihi sane videtur
nouum ac separatum constituere Epigramma, maleque conglutinatum esse superiori disticho. Priore Epigrammate
absoluerat poeta - vnam sententiam : quae scil. verae sint
opes; nempe animi seu mentis, addita ratione, ab antithesi ducta: quia bona fortunae potius noccnt multis
quam prosunt. Sequitur alterum et distinctum Epigvamma,
I K f O R P H Y R I U M .
|g5
liuius argumenti: -Qnis iure diues dici debeat: videlicet
non i s . qui ad calcnlos semper sedens congerit opes alias
super alias atque coaceruat, apum instar alueolis mella
constipahtium magis ad aliorum qiSBfn suos v s u s ; sed is
potius, qui facultatibus suis recte vti nouit, cui dii diuitias
dederunt artemque fruendi, vt cum iioratio loquar.
Mouet
quoque me et confirmat in hac sententia, quod nullura
v i d e o aQ&tjCkv, quo tertius versus cura prioribus copuletur.
Quare nouurn atque distinctum hoc a superiore puto Epigramma:
T6v SS noXvxisavov xal nXoiotSv stsit Slxatov
Z&ij&iv, oc XQrjoxSat tole ayaifoig
Sivazat.
El Si ite iv v>r)q>oig xaiafh.xsiai, aXXov in aXXtg
SutQsiiiv alsi siXoviov iiitiySusvoe'
Oviog onoia itsXtaoa noXvlQrjiote iti oiuBXotg
MoxB~i)ast„siiQtuv SQSUIOUJSVUV 16 uiXt.
t y b i obseriio. Comparationera illam auari Cum apibus n o n
s i b i sed aliis mellificantibus videri Lucianum a Democrito
tsumpsisse.
Sic enim ille aptid Rtobaeum ntQt wstSuXiae'
tOl cpsiSuXoV i6v ifje /ttXloane 0110V sxovatV, sQya£6utvot tog asl
(BuooSutvoi. Sed quid Vetat, quo mintis egregiorum carmiaiurn aliquot elaboiationes LatinaS h l c asCribam, quibus et
curn Sleidani veisione et inter nos certabamus olim in adoHescentia familiares aC Ovjiipotlrritti egO et Joloroo Kysinius
Tantherus, qui nunc a consiliis ac studiis est Illustriss.
Principi D . Christophoro Radiuilio.
Sleidanus ergo sio
rertit r
Nobilis eSt dnirhi theSauruS, rtobilis ille,
Postrema quisquis parte locabit opeS.
Diues erit tfere, qui Jidos inter amicos
Largiter effundit parta labore bona.
Sed genium quisquis defraudat,
opesqtie Unacem
Congerit in testam, quo numerare queat,
Oualis apes, frustra studio complebit auaro
Vascula, mox fuco diripiente fauos.
$61. Rys. Panth. ita geminum in modum transtulitt
I.
Mentis opes solius, OpeS verae atque perennesi
Plurimtim habent aliae diuitiae exitii.
Sed pollentem opibus multis, multoque metallo,
Hunc voco qui partis Vtitur ipse bonis.
N
3
ig*
NOTAE
C.
RITTERSHUSII
Al qui sollicitis tahet numerando
lapillis,
Semper opes opibus accumulare studenss
Hic in multiforis aluearihus Attica
tanquam
Sudat apis, lirtqTkens mella metenda aliis.
•
n.
Solae animi gazae gazarum nomine dignaei
Heu secum reliquae quot nocumenta trahuntt
Solus at hic laudem Pelopisque IVIidaeque meretur,
Diuitiis vti qui valet ipse suis.
,
Qui vero excoquitur numerandis tabe talentis,
Atque alias aliis anxius addit opest
Angitur hic vt apis, quae aliis sua melia legenda
Linquit in alueolis
multiforatilihus.
E g o ita quater variabam metricum s t y l u m :
I.
Vera in mente sita est opulentia.
Nam hona vulgi
, Sunt nugae, et dominis noxia saepe suis.
Hic audit locuples merito, qui nouerit vti
Diuitiis, arcae nec male damnat opes.
Qui suhducenda semper ratione macrescit,
' Et festinat opes accumulare opihus,
Cui geminum hunc dicam? nisi, quae mortalium in VSuni,
Haud sihi, in alueolis mella recondit,
api.
II.
Nobilior nulla est opihus possessio mentis:
t
Caetera namque mali plus hona semper hahent.
Hunc vere ditem dicam, hunc et iure heatum,
*
Efficere vtibiles qui hene nouit opes.
At miser in nummis si quis tabescit, ef auri
Quo plus est sibi, eo quaerere plus satagit,
Sedulae is instar apis, quae operando melle laborat:
JVIox alio dulces diripiente fauos.
m.
jrlentis opes, verissimste opest at caetera noxae
Quam solidae frugis plus hona saepe ferunt.
Hic locuples dici vere, diuesque meretur,
Diuitiarum vsum qui scit hahere bonum,
Qui vero tantum numerando insumitur auro,
Atque aliquid partis addere semper auet;
' Eiorilegae instar apis, lahor hunc exercet inanif,
Quae cellas aliis, non sibi tnelle replet.
JN F O R P H Y R I U M .
197
IV.
Diuitias veras mens possidet vnica; vulgi
Diuitiae damnum saepe dedere graue.
Scilicet is vere est opulenti nomine dignus,
Qui bona laudatis vsibus apta facit.
Qui vero in nummis numerandis tabe liquescit,
Festinans veteres accumulare nouis,
Hunc apibus dicam similem, quae multiforis in
Alueolis, aliis, rton sibi mellificant.
Sed haec hactenus: quam digressionem lectori non iuiucundam fore arbitrabar.
'jEjt(p«Ttxc.] Tta Manuscriptus noster. Sed apud lam- 31 ,
blichum extremo cap. 15. ipcpavxtxd legitur.
Kaza Toiff avriyiTovag]
Vsitatiorc vocabulo hi dicuntur AvjinoSt?. Diog., Laert. i n Pythag. p. §85- Ftvat 8i xai
BtvJiTtoSas' ftai jct qptiv xtitoi ixdvoig. iivbt. N o n defuerunt
tamen ex doctoribus ecclesiae praestantissimi v i r i , qui ahti- ,
podas esse pernegarent: v t S . August., v t Lactant. Eirmianus:
cuius ista sunt Ub. 3 . de Falsa Sapientia cap. 2 4 . Quid illi,
qui esse contrarios vestigiis nostris antipodas putant, num aliquid loquuntur? aut est quisquam tam ineptus, qui credat, essq.
homines, quorum vestigia sunt superiora qudm capita? aut ibi,
quae apud nos iacent, inuersa pendere?
fruges,
et arbores
deorsum versus crescere? pluuias, et niues, et grandinem sursum versus cadere in terram? etc. Deinde postquam examuiavit rationes eorum, qui ex doctrina sphaerica statuunt antipod&s, ( q u o s ipse dicere non dubitat in multa incidere ridicula, et defendere porteuta,) addit hoc tandem epiphonema:
Sie pendulos istos antipodas caeli rotunditas adinuenit. Et sub
fin. cap. At ego ( i n q u i t ) multis argumentis probare posseni,
nullo modo fieri posse, vt caelum terra sit iuferius, etc.
Apud Clem. Alex. V. Strom. p. 2 6 1 . reperio, Pythagoreis caelum ipsum avttx&ova dictum fuisse; Ol 8i Ilv&aydqttot J6V ovqavdv rdv avjlx&ova xaXoiiotv.
Svyxqiaiv']
Puto legend.
abyxqaotv.
'ExjQBTtsa&ab T « J pttra TWV nokkoiv optkiaq]
Vulgi 3 2
commercia fugienda esse monebat Pytliag. etiam illo symbolico praecepto : TaS fabicpdqovc, prj fiuSl^uv: de quo infra.
Ratio est in versibus heroicis Cleanthis apudClementem Alex,
^puo^ousvos lcqos Xvquv rt)v e.avrou \pvp\v]
D e hac
Pythagorae consuetudine componendi animum ad traiiquiUL-
'
jg8
I M O T A E c.
RITTERSHIJSII
tatem cantu lyrae-, et de laudibus atque vtilitatibus musicae,
praeter ea, quae supra dixi, etiam haec vtiliter obseruabuntur ex Iamblich. cap. 23. ' TntkdftBavi 8e xui rr)v ftovatxijv fttydka ovuBdkkto&at ngbg vytlav, iiv rtg oivrjj xgtjrat xara rohg
ngoaijxovrag rgdnovg. Jdem cap. 25. et quasi totidem verbis
cap. 52. \H> 8i uva uikij nag\ avrotg ngbg r& rijg yivyrjg nd&rj
ntnotrj/tiva, ngbg rt d&vuiag xai Srjypiohg, u.Sr) ^orj&rjrtxmrara
imvtvdrixo. Kai ndktv ah irtga ngog rt rdg dgyag, xai ngbg
%'ohg &vuohg, 81' irv intrtlvovrtg aurd- xai dnivrtg axgi roii pttrgiov avfifttrga ngbg dvSgtiav dnttgyd£ovio, Rnrsus idero
Iaroblich. extremo d. cap. £5. Oiitm ptiv oZv nokvmtftktardrijv
xartarrioaro Ilv&aybgag rAv S.td rtjs ptovotxijg rmv dv&grnnivmv
fi&mv tE xai Bimv inavSg&motv, Notanda obiter emendatio
Iamblicb. eod. cap. 25. Ubi enim editum est, Kai ngdg nd-r
aav nagakkayijv rotdhxrjg ifivyije, iegend. rotahrriv. Non tacuic
hanc vtiiitatem musices etiam doctiss. scriptor geogr. Stvar
bo : cuius sunt ista lib. 10. Kai Std rovro ftovatxnv ixdktatv 6
Ukdrmv, xai ixj, ngortgov 01 Ilv&ayogttot, rr)v tftkoaomiav, xai
xuir agptovlav rdv xdoptov avvtaruvat ipaoi, , ndv td ptovatxbv
&emv igyov iinokafiBdvovxtg. oSrm 8i xai t^r rdiv r)&mv xara-,
axevrjv TJI ftovatxjj ngoaviftovoiv, <5c nitv td enuvog&mrixbv roxi
roii rdig &toig iyyhg br,
QfifjQOV xai ^HoioSov] Idem e* lambl. testatur d, ,c. afl,
vbi conigend. kitfotv Hgtikiypiivaig. Mirum vero non abherr"
xuisse Pythagoram ab Homerica et Hesiodea poesi, cum illorum auctorum animas iactarit se apud inferos vidisae cruciari, quod illas absurdissimas de diis fabulas confinxerinc.
Ac Hesiodi quidem animam fuisse alligatam aeneae columnae,
et miserum quendam stridorem edidisse; Homeri vero de
arbore suspcusam, cinctamque serpentibus. Nisi quis forte
dicat, nondum tunc Pythagoram se ad inferos peqetrauisse,
cum tanti ipsorum cannina putaret,Ht ad lyrum accineret:
postea vero ad superas auras reuersum ab iliis abstinuisse.
Vid. Diog. Laert. in Pythag. p. 530. vbi verissima est Ci.
Casauboni emendatio, dv&' mv emov negi &tdrv,
Qfjyrjaug Se rtvug vntoQyelro ] De variis saltationuzu
generibus et vtilitatibus eruditissime disserit Athenaeus lib.
10. quem videre est operae pretium.
ETTtcp&ovojg~) Forte legendum &<p&6vmg, h. e. copiose,
magno numero, etc. Huic autem loco Malchi plane gemina
«unt, quae ex Porphyrii lihro de Pythag. refert Cyrillns
lib. 3. contra Iulianum, sic Latine translata per Oecolampad.
IN PORPHYRIUM.
I99
Negue ipse eum multis faciebat obambulationes,
sed duobus
vel tribus comitibus in. iemplis vel lucis amoenissima et maxinta
silentia loca quaerebat.
Amicos autem valde amabat,
primus
dicens, amicorum omnia esse communia: et, amicunt esse alterum ipsum. Et cum sanis quidem conuersabatur;
laborantium
autem corpora curabat: et animas guogue • langucntes,, vt dixin
mus, consolabatur:
haec guidem incantationibus et magice; ,
illas autem musica, etc.
Videtur interpres legisse, T« piv
( scil. omiiaxa ) et xdq $i ( scil. vjvydq ) . Plura de Porphyrio
et Malcho vide annotata nobis supra.
Toiig 8e cpi/Xovg VTteQtjyana)
L>iog. Lairt, 1. 8« P- 577- 3 3
de eodem PythagOTa: 'Ixarog tjv, qjdiag igydxrjq, Iambl. lib. 1.
cap. 3 3 . &dlag $i Siaqjavioxaia ndvxuv nn6g unarxaq Ilv&aydgag nagiSotxt.
Vide totum illud perquam insigne caput.
Sed hic notandum, quod inter se tantum amicitiam colueiint
Pythagorei; non autem cum externis: Tt pluribus explicabitur infra.
Porro ad amicitiam inter ipsos sartam tectam
conseruandam vtilissimum erat illud institutum, de quo
scribit Plntarch. in commentar. nsgi nolvqpdiag.
Solebant
nimirum Pythagorici, si quid forte interdiu inter ipsos per
iracundiam extitisset orFensionis a.ut rixae, ahte occasum
solis in gratiam redire inuicem porrectis dextris, et salutatiouibus additis mutuis. Verba Plutarchi. haec sunt: Elxa
ptvAioirat xoig Hvd-ayogtxobg, di yivtt ivrj&iv ngoorjxovxtg, abXa xoivov loyov utxiyovxtg, ii noxt ngoay&titv tig loiSogiag vit
ogyrjg, ngiv rj xdv rjhov Svvat, T«S St^tug ip^aXqvftg dlhrjlqig
xai uonaadutvoi, Sidvovxo,
Valde hoc congruit cum praer
cepto apostolico Ephes. 4. v, S.G. 'Ogyl^to&t, xai ui) auagxdrtxt. °0 rjliog pr) iniSvixta ini x<ji> nagqgyiopo) vuSv,
Kotva xa TCOV wihav eivat)
D i o g . Laert. pag. 5 7 3 .
lifrti xt nqSrtoq {wg wrjai TtHatog) xoivd xd qdtav iivat< xai,
wdlav iodxrjxa. Et p. 587> ^Sfdiav xs tivat ivaqudnov iodxrjxa,
Sic et Aristoteles lib. IX. Ethic. cap. Q. in cumulo aliorum
prouerbiorum, quae de amicitia sermonibus vulgi circumferuntur, haec quoque duo modo dicta refert: Kai al nagoifilai di naaai 6/toyvupovovotv
olor x6, Mla qvyrj' xai,, Koivu
xu xarv qihav' xai, 'iadxrjq qdixrjg' xai, T6rv xvrjprjg iyyiov.
E x quibus inferri posse ait, b'i» pdhoxa qdog ixaaxog eatiiii)'
xai qdrjxiqv Srj pdkioxa iavxivr
S. Hieronymus Apologia adversus Ruffin. Pythagorica et illa praecepta sunt,
Amicorum
ornnia esse communia; et, Amicum se ipsum esse alterum. Vide
ef Iamblich. c. 19. Euripides quoque eandein seutentiapi,
0.
200
N O T A E C ,
BITTERSHXISII
de communione omnium r e r u m , quae sit inter amicos, sui*
tragoediis qtXoaoqtttttdtats non scmel intexuit: v t Orestej
Kotva /dp i d tuiv qtiXmv. Et Andromach.:
atiXotv yaQ ovSiv IStov, oV tivtg qiXot
'Oo&ats nsqtvxaa', AXXa xotva jQrjpata.
Eandem et Tercntius ( siue is Laelius fuisse credendus e s t , )
in pretio habuit, vt apparet ex Adelphis Act. 5. Sc. 9, 3 . v b i
M i c i o : Vetus verbum hoc quidem est, Communia esse amicorum inter se amnia.
H o c tamen scito pulcherrimo non desunt qui abutantur: qualis ille apud Martiah lib. II, Epigr.
4 3 . Candidus, quem sic perstrinxit poeta:
Candide, Koiva qiXotv, haec sunt tua, Candide,
Ouae tu magniloquus nocte dieque sonas.
ndvta.
Deinde cum sextuplici antithesi ostendisset illius quiderri
summam et abundantissimam copiam, suam vero tenuitatem
et inopiam, ad extremum exclamat de indignitate r e i , q u o d
omnia alia faciat ab illo dogmate Pvthagorico, et ( r t pragmatici a i u n t ) protestatione contraria facto v s u s , ne teruncium quidem impertiat amico:
Ex
opibus tantis veteri Jidoque sodali
Das nihil: et dicis, Candide, Kotva qtiXuv;
Interrogatiue enim haec legenda s u n t , q. d. an non te pudet
dictorum, quibus facta reclamant ?
Tbv de CpiXov aXXov eavfbv]
Amicus alter idem dictus
est primum a Pythagora. Simplicius in Enchirid. Epicteti
p. 63. edit. Venet. vbi de officio amicorum iuter s e : "jSior Si
pySiv Zyitv vnoXapfidvstv, S «rj uai paXXov ijUMV toig qtiXots nQoar)xsf nQWtsiesv ts naQayuHjuv rjudac, msiavtiav naQayotQobvtuiv,
iiniQ 6 qiXos AXXos iyit xatu tdv naXatSv iatt X6yov. Sic i i l u d
paulo ante relatum ex Aristotele et Laertio : Stt r) qiX6ir)S
iativ tadtns, testatur idem Simplicius d. commentar. pag. 4 7 Pythagoricum esse: v b i postquam docuit, e o s , qui n o n
qnaerant bona animae ratione praeditae, secundum quam
hoino est homo, sed alias cupiditates sectentur, et ayvdtpovas
esse et aviaovg:
explicans vtrumque membrum subiicit:
"Avtaot piv, ott xai &qtiXoi. CJJ ydp q>tX6tt)s tadfns, <is 'iXiyov
ol JIv&ayoQeiot etc. Suidas: 'Io6ti)S q>iX6inS' aStq yvotptxt),
SqXovaa, c5c todrnc tqv qnXiav xmiyu.
ItliXtq xal nabg vbaovg aoipuroiv]
Sic Athenaeus lib.
XIV. scribit, ex iib. Theophrasti de E m h u s i a s m o , ischia-
IN
PORPHYRIUIVI,
Ovl
dicos h a r m o n i a e musicae beneficio doloribus suis l e n a r i :•
"Ort Si xai vdaovg taxat uovatxi), OtdtpQaaxog ioidQijaev iv «j>
ittgi tv&ovoiaouov,
ioytaxoSg qdaxtov avooovg StaxtXiiv, ti xa->
xavXrflot xtg xov x6nov xfi qQvytaxf) aquovia. Sic qni a taran-
tula, venenata bestiola, morsi sunt, modis musicis adbibitis
saltantes sanantur: qua de re vid. Cl. et Ampliss. Viri D .
Fhilippi Camerarii Cent. 2. Medit. Hist. c. tQ. et Cent. 3,
c, 97. vbi plura de vi musices.
Kai ogyug eiiQuvve] Sic Cliniam Fythogoreum, hominem asperis moribus et iracundum, accepimus, si quan?
do ira exaccrbatus, fuisset, lyra assurnpta canere solitum,
causamque huius rei quaerentibus respondere, se ita miter
acere. Athenaeus lib. XIV. ex Charoaeleonte Pontico histor i c o : KXttviag 6 Hv&aydQttog xai XIQ /sVqi xai xoig rj&tat StaOXIQOJV, iinoxt ovi>s3atve yaXtnaiveiv avxov Si OQyrtv t
avulaufidviov xrtv IVQOV, ixi&dQitf
nQig Si xoig iniyWaovvxag xrjv
aixiav tXtye, Ilqavvou.at. Sic apud Homer, Achilles cithazae cantu mitescit, cum ira inuammatus fuisset.
,
Trjg 8e U W T I J ; ]
De frugali diaeta seu victus ratio- 34
ne, qua vsus fuerit Pythagoras, praeclarus est locus apud
Athenaeum iib. X. vbi laudat Lyconem Iasium in lib. de
Pythag. Kai IIv&aySQag Si 6 Zdutog USXQIQ} XQoq>f/ ixorjxo, ag
lotoQti Ai/xtav 6 'Iaatvg iv xq ntQt IIv&aydQov.
Ovx dmiysto
Si iu.u>vx<w, mg 'AQtotdlltvog itQrjxtv. Et m o x : rHv Si xai oltyondxng Hv&ay6Qttg, xai tvxtXioxata Stsfliov' tog xai nolXdxtg
uiXtxt udvia dQxsio&ai. Ta nttQanXr)ata S' laxoQtixat xai ntol '
'AQtaxtiSov xai 'EnautvdivSov, xai 0toxitavog, xai tpOQuitovoig, xtof
oxQaxr)y&v. Huc pertinet, quod Pythagorici maxime studebant iili parti medicinae, qunqgStaiTrrxiXT) appellatur, inque
victus accurata rationo versatur: vt praeter caeteros de
illis testatur non vno loco Iamblich. Vide eum cap. 29,
Num. 136. et cap. 34. Num. 244. Adscribam ipsa eius
verba, non solum, vt inde cognoscamus Pythagoricae medicinae rationes, sed etiam, vt quaedam siue emendationes
tiue lectionis varietates apud Iamblichum aunotentur, quae
ex cotlatioite loci gemini d. Num. 163. et 244* * nobis
obsetuatae sunt.
Trjg Si iatQixrjg udXtoxa uiv q/aaiv avxoiig
dnoSeyta&at xS Stanrjxtxov ei($o«,*x«J tlvat dxQtjisoxdxovg iv
•xovtoi, xai nttQua&at nomov utv xatauav&dvttv anuiia avuueXQtug noxiav ( N u m . 1 6 3 . est ndvtov, ferte rectius) xt xai oivov xai dvanabottag.
"Enttxa ntQt dvxrjg xr)g xaiaoxsvijg rSnv
nQoqtQOuivav ChJS' rtQooqtQouivtov) aytSov notiixovg intytiQqoal
202
N O T A E C, R I T T K R S H U S I I
%e nQayuaUvia&ai xai Swqlittv,- "Aqiaa&at 8i ( d . Num. 165.
additur xqf): non recte ) xai xaTanXaaudzmv ini nXiiov roiig
Xlv&ayoQilovs roiv iunqoa&tv.. Ta Si ntqi ras (Num. 244*
est rrjc: non recte) qxtquaxtias r,Ttov Soxiud&iv. Avrmv Si
%oirmv TOTS (rotc c/mittitur Num. 244° n o n recte) nqdg i«s
iXxtaatis (idXtara yqija&at • ja Si mqi T«$ rouds TC ( «
omittitur Num. 244.) xai xaiiait; fjxtatu ndvitov dnoSigta&ai,
' Xqrju&at 8i xai_ TOIS inoiSats nqog ivta TSSV dqqmaTTjudTmv,
Atque haec hactenus Iamblicho medendi causa in medium
sint aliata. Illud ad hunc locum de diaeta Pythagorica
xnonere quoqiie debeo: eam ipsam frugalitatem victus non.
potuisse eftugere veteris comoediae licentiam carpendi,
quin ab ea in scena propalam exagitaretur : vt videre est
ex versibus Antiphanis, Alexidis, et Aristophanis ab Athenaeo lib. X. relatis: inter quos Aristophanes itle petulantissimus «de Pythagoristis pronunciave non dubitat in Pythagoreis, (quae comoedia hodie.non exsfat) si vel pisces,
vel carnes apponantur Pythagoristis, eos tam auide vovaturos, quasi digitos ipsimet suos sibi essent admorsuri ao
vna deuoraturi.
Hoc 11 i ita iiat, se decies suspendium
passurum. Haqd&ts auroTs ty&vs, rj xqiaq. xqr (iq xaxt-y
e&imat xai TOVS SaxxvXovs, i&iXm xqiuaa&at Stxdxts: vbi quod
de digitis vna cum cibis deuorandis ait comicus, id Plautus imitatus est Pseudolo Act. 3. Sc. 2. v. 94. vbi coquum
inducit intei-rogantem euni, a quo conductus erat, amicis,
an inimicis coenaiu praebiturus sit? Se enim ita suauiter
cibos epnditurum, vt conuiuae, vbi gustarint, ipsi digitoa
tibi suos praerodant: quam imitationem iam olim obseryauit doctissimua et probissimus P. Victorius lib. 5. Var,
JLect. cap. 24.
i^
Tb (tiv UQUTTQV *]v XTIQIOV T) pdXt,]
Athenaens lib. II,
hoc comprobat testimonio Aristoxeni, Pythagoricorum fuisse cibum panem cum melle, et vitam egisse morborum
expertem, qui his in prandio semper vescerentur.
Kal
tSrv lTv&ayoqtxmv 81 zQoqn) r)v aoroc titrd (tiXtzos, fie qjnotv
'AQiati^tvos, TOI>; nQoaqiQOuirovs aiid dti in doiarto Xiymv
dvooms StartXiiv, Vid. et Caeli. Rhodigin. l i b / X X I . JLect,
Antiq. cap. 3.
,
°
Z4Xi(totQ IvprjJTO] 'AXxTTjQta Xiuov Suidas exponit idi Sv~
ydutra dXaXxitv xai dntlQyiir tdv Xtu6v. Sic uXifta etiam in
versibus Ainiplianis comici de Pythagoricis apud Ath.enaeum ljb. IV. appellantur tales cibi, qui facile sedant
JN
?OBPHYHIUM.
8o5
fjwnem, praestantque, ne illa cito redeat. Sic et dijtuvot xqorpal
h i e dicitntuT*, quibus vtentes non facile nec multum sitiunt,
Apud Suidam vero "Altuov substantiue est (SoTctvr, 8tv8qott8rjg
' oxaga S-oilaaaav. "Eott di ytwrtxtxbv ydlaxrog xat onsqpaxog,
Sed forte ibi legend. "Altpov, ab ais, ul6g: v t apud Hesychium diserte scriptiim v i d e o : "Altuov, naqaniqotov
&aldoqrj ytvdptvov. Et: "Aitua,
Saidoow,
Mekm
aviSevev
Turjriiu)]
Mel aliud Hymettium
erat Graecis veteribus, aliud insulanum, de quo m o x .
Hymettus mons Atticae apud Stephanum de Vrbibus, et
Suidam : cuius haec sunt verba : 'TJSIJTTOS, r6nog iv *A&r\vatg.
•q bqos' ' Eai 'Tpt)tTiov psKt s§ auroii, *Anb xovtov Si xai n&v
x6 evxqtjoiov nq6g iatqtiav.
Strabo lib. 9. in descriptione
Atticae: TS/v 8* oqmv, a iv oVrfttait pdXtata iariv, o, xr. 'Tpnj-?
qdg, xai Bqiitjoabs, xai Avxapp*T\TT6g- stt 8i ndqvtjSfxai
E.Oqvdaids.
Et mox: 'O 8' 'Tpr\Ti6g xai usit aqtotov notei.
Tit ytyaQTCt] Id e»t, ftcinos,
Suidas: f / y a p i a , tojj'
axawvKmv 6 xaqnbS' Et m o x post AriMoploanis versum adductuin: Ql* uyQotxot x6nxovztg i « yiyaqxa utxu tSiv teyaiW
%atrtov. Hesychius: riyaqtov,
ifjc oxaqivitjs irf tvSov,
"SlaneQ eni
yerbiale est.
ora-frujj]
Tanquam in aequilibrio, proi
Tb ofiotov Tf&og ael 8ta TJJQ bxpewq iraQeStjkoy] Pri- 5 5
m u m hic nota , mores animi voluntatemque cuiusque ex
vultu relucere. Vnde et vultum dictum putant.
Deinde
f y t h a g . semper aequabili animo praeditum fuisse, pluribus verbis scribit etiam Iamblich. cap. 2. Slv rs iiditt f/
InqatTtv, tvSlq xai rfutuf/ioi xtvi yaitjvn, prns rfpyf/ JIOIE, ftfjis
yiimtt,
pqTti^qKm, /tf/is wtXbvuxiq, tifjis aiitj lapor/J f/ jrpojisTiiq ahoxoptvog,
OJC 8i Aalpmv rtc ayadbs intSnumv tfj Sdpm.
E t riusUs c. 3 . in f. T8 avio fj&og iv navti rftapayor xaiintew
xeg Stacpvidttmv.
Sic et Socrati eundem sibique semper constantem vultum tribunnt.
Cicero de Ojftc. praeclara est
aequabilitas in omni vita, et idem setnper vulfus,
eademqua
frons, vt de Socrate, idemque de C. quoque Laelio accepimus^
Idem 3 . Tuscul. Q. Hic est ille vttltus semper idem,
quem
dicitur Xantippe praedicare* sofita in viro suo fuisse Socrate,
eodem vultu semper se vidisse exeuntem iltum domo, et reuerr
tentem.
Nec verO eadem frons erat, quae M. Crassi illius
veteris, quem semel ait in omni vita risisse Lucilius, sed trah?
quilla et. serenas sic enint accepimus.
Ittre autem erat semper
3 ©4
NOpAE
C.
RITTERSHUSH
idem vultutf, cum mentis, a qua is fingitur, ntdla fieret rnntatio etc.
Simplicius p. Qt. b. ad jrraeceptum illud E p i c t e t i , quo 18 v u l t , vnumquemque sibimet constituere debere certum s characterem ac t y p u m , quem in omni vita
constanter seruet, siue solus degat secum, seu cum alii»
versetur, idem adducit exeroplum Socraticum: Hottro Se,
oTpat, arrpaivti, xi Siiv dti xaxd xi Svraxiv sr xavxoxrjxt dtav
uivttv ular xr\r avxov (L xai xr]v avxrfv) £wr)v dti Stagdivxa, xai
(ir) ( i n Veneto exempl. male legitur pf\v) xdig 'igoi&iv nQogrxirtxovat, notxiXotg ovatv, EvQinov Sixr\v avpptxuQQiovxa.
tXtytv (1. iXiytxo) ovv xai S SoiXQaxr\g iv xin aixoi xuxaaxr\paxo
dti OQaa&ai, xai pr)&' vni x&v f\Siorv, pf\xs vni xoiv Xvnr\Qonr
Soxovvxoiv ptiaxivtio&ai,
Stu xo uiav xi)v (f. deest xai) avxf)v
Xjtofjv dtl xr]v aiixov Sta^rpi. xai xdya avxog iaxtv 6 tlg rapaxxrjQ, o» Sii xd£ai xai ooloat, ov ivtStiSaxo avvxipoig Std xov
(iniiv, 6xi, Sii xiv avxiv cpvXdxxttv, icp' iavxov xt bvxa, xai
qv&Qoinotg ivxvyydvovia.
Htiic est cbgnatum quodammodo,
quod tam aestate quam hieme Socrates vnis iisdemquo
vestibus vsus fuisse scribitur: quod quidem lqco probri
obiecit ei aliquando Antiphon Sopbista, audientibus eius
studiosis, vt eos ab ipso alienatos abstraheret: vt est apud
Xenophontem lib. I. Apomnemoneumatum:
2txlu xt atxfj, xai
Ttoxd niveig xd cpavXixaxa, xal Ipdxtov f)pcpieaat ov pbvov cpav• Xov, rtXXit xi avii &iQOvg xe xai -ttpoivog, dvvn6Sr\x6g xs xai
dyixoiv StaxtXtig.
Cui respondens Socrates ait, quo q u i s
paucioribus egeat, boc propinquiorem deo esse.
Idem
Simplicius in Epicteti Encbiridio p. 84* MaxaQtov xai xa)
s^aQxrgg ovxoi xtXQdtp&at, xai avvtt&ia&qf
oSxoi yaQ xai xqj
qaipaxt dvexxr) xai inoicptXr]g xai f\Siia iaxai f) cpvatxr) xai Xtiy)
xai dniQtxxog Siatxif
ovxoi Se xiti negi io&fja xaXiv ixttv.
£o)xodte\g pir yug iXiyexo xai &iQOvg xai "ttpiivog xoig avxoig
dptptiapaat xtrQrja&ai.
36
f
Eprjivjrotg 5 ' rfxMjrtt] Iamblich. in Protrept. cap. v l u
Ti Ss ipipvxoiv dnixov, ini Stxatoaiivrrv nQoiQsntt, xal ndaav
xf\V xoii ovyytvovg xtpfpv, xai rjjs opoiag tdofjg dnodo"r\v, xai
jrgdj txtQa xotavxa nXelova. Quia vero saepissime fit roentio
abstinentiae Pythagoricae ab animatis, quae non m i n u s
quam fabas abhorruisse atque auersatus perbibetur Pythag.
et qui ab e o ; pauca nobis hic de ea re afferenda sunr,
quae apud varios auctores obseruauimus. - In causa igitur
bnitts probibitionis et abstinentiae animatorum tradenda
video multos consentire, n e m p e , non solum no carniiuu
Ilf
PORPHYRIUM.
S05
esn obtusiora fierent ingenia, verum etiam , v t hominee
studerent potius cibis vti parabiHoribus, et temperantiae:
tum v t mitiores fierent erga genus cognatum.
Qui enim
erga bestias commiseratione tangitur, is multo vtique mag i s erit misericors et mitis erga h o m i n e s : vt est ctiam
apud Solomonem et Philonem.' Quod PlutaTchus animadvertit in Commentario, noTtga Turv Ipouv cpgovtpmrtga, ista
scribens: "Jlontg av ndXtv ol IZv&ayogtxoi TI)V ngbg TU &vgta
ngct&xTiTtt ptXhrjv inoirjoavro ngdc T6 cptXdv&gunov xai tptXolxrtgpov, 'H yctg avi>t)&tta Sttvr) rdis «OT« utxqdv ivotxttovphrj
nd&tot tt6ggu ngoayayiiv T6V dv&gcanov. Et idem in Comment. De vtilitate ex inimicis capienda: 'Og&us 6 llv&ayogas
iv dXdyots ifbots i&itfov up6rrjTos dnijfta&at xai nXtovtkias, Sgviuv Tt &rjgtvTas nagrjTUTO, xai (IdXovg uvobptvos iy&buv,
ixiXtviv dcptevat, xai navios rjpigpv £uov cpSvov dnrjydQtvot etc.
V t autem Pythag. tanto facilius, quod volebat, obtineret,
conatus est hominibus persuadere, animas humanas etiam
i n bestiarum corpork quaudoque transire, proindeque comm u n i illas iure nobiscum contineri atque coniungi. D i o gen. Laert. p?g. 575- TOVTOV yag xai T6 cpovtiuv, pr) STI ye
btnjta&at TSJV tfbuv, xotv6v Sixatov rjpiv irdvTtov vivyijsKai
t68t psv r)v T6 ngooyrjpa. (Ambros. non Tecte vertit fabulosum: vertend. potius : et iste quidcm praetextus erat ) id d'
dl.rj&is tuv ipwbxuv dnrjySgevtv amia&at,
owaaxSrv xai ovvt&itfttv tis sbxoXlav ftlov TOVS dv&gimovs,
SxTTt tbnaqioJOVs avjdig itvat Tiis TQOcpds ... %«jse.K4%i<%4«(;»'Ot;, xai Xn6y vbug
•nlvovatv. Iambl. ca.p< 84., %^4::%4<ss tttv noXtTixuv ( m a l i m
noXiTttSrVj' 10*5 vopo&iimi %<><s<%%:i;.4>!y'£0'Ovat TUV iplpbxuv,
« i s yctg plovXaphovs mf&vc; { i % «*§%) Stxatongayiir,
13» ,
Srjnov (ita recte restituit D . Herald. pro Sr) Toii) prjSsv dStxiiv TSTV ovyytvSrv tfbuv. inti n&s dv inttoav Sixata
ngdtrttv
Tovs dXXovs, avjoi dXtoxdptvoi iv nXtovtkirt ovyyevtxrj TJjj TUV
t/hmv ptTOxji, antg Stbt TT)V TTJS £urjs xai TUV otoixtiuv iSrv abTSJV xotvuviav,
xal rrjs dn6 TOVTUV ovvtOTuphijs
ovyxgdotus,
uoavti dStXwSTrjTt ng6s rjpas uwiKtvxTat.
E c c e , Animalia,
inquit Iamblich., quia et vita et iisdem elementis nobiscum
participant, ideo velut fraternitatis quoddam ius inter nos
et ipsa intercedit: proindeque est etiam erga ipsa quaedam
exercenda iustitia. Idem Iambl. c. 5 0 . Kai id ipwbxuv Si
cmexia&at ivopo&hrjos ( s i c corrigenda est distinctio, et secundum eam Lat. quoque interpretatio, quae ibi nuliius
est p r e t i i ) Std re dXXa noXXu, xai « ; tigrjvonotioivio
intiij-
206
. N O T A E C.
BITTERSHUSII
OEVjua. i&ttoftevot ydg ftvadttta&qt qovov Ijuotv, «5$ avouov xai
nagd ( n o a mgi) qvotv, xmXii udXXov d&eftttutegov tdv dv&gotnov r)yov(itvot xttivttv,
ovxh' inoXiuow.
qdvtav di xognyhns
xai vofio&hns 6 noXeuog. Et rursum c. 3 1 . Hvgi xai otdiigqt
Tii dav/iuetga ndvta dnoxontetv Suagiatai. toii 8i aitov iiSovc
iativ anoxq euqvxfav dndvtmv,
xai ngoaht figm/idtmv ttvSrv
dxoXdatojv, etc. Flus audet dicere Clemens Alexaad. Strom.
8. p. 173. videri sibi Pythagoram mansaetudinem illam erga hruta hausisse ex ipsa lege diuina, quae dum vetat, intra
septem primos a partu dies foetum matri eripi ad sacrific i u m , voluit hominibus mitem erga homines animum i n stillare ah illa ipsa mansuetudine, quam erga bestias i u h e t
exerceri. Verba ipsa doctissimi scriptoris subiiciam, v t
' simul inde tollam mendum: 'Euoi Se SoxtZ xai Hv&ayogas
ti
tjutgov ti mgi T« dXoya £oja nagd,to~v vouov tiXrjqevat. avtixat
( v i d e t u r legend. o? avtixa:
vel aitixa ydg) tam ytvvmftevmv
xatd te T«s notuvac, Xatd re td atnoXia xai fiovxoXia, TJJS
nagaxgyua dnoXavatms, fltjSe ini ngoqjdatt &vatSjv, Str\y6gevevt
ix yovemv te evixa xai ftntsgojv, tig r\ueg6irna t&v dv&gmnoP
xdtm&tv dnd toxv dXoyotv ijmmv dvatgiqmv etc. V b i pro ix yo~
viojv puto legend. vno vocabulo ixyovotv. H o c enim Vnlt
Clemens, tam ipsoluiri foetuum, (quae ipsi sunt exyova)
quam matrum rationem habitam fuisse a legislatore. Idem
Clemens Paedagogi lib. 2. p. 6 3 . pbysicam reddit rationem
abstinentiae illius ab animalium carnibus; quia scil. vapoxes ab esu carnium asceadentes caliginem animae offundant.
KaXiv uiv ovv td ur\ quyiiv xgia, unSs otvov nttZv, ttvtog T«
OftoXoyei ( d HavXog) xai oi dn6 tov Kv&ayogov.
&r\giov vag
ftdXXov tovt6 yt.
xai r\ dn aitStv dva&vfitaatg, &oXojdeatigai
ovau, intaxotei tt\ tfvxf\. H i c non capio quid faciat i l l u d
&r\gioV: ac fortasse legend. &i\gioiv, vel &r\giov. Similia v i d e
apud Plutarch. in Commentar. negi aagxoqayiug.
Alibi vero
idem Clemens reprebendit falsam Pytbagorae bypotbesin e t
X6yov dXoyov, quasi sCiL propter rnigrationem auimarum
bumanarum [in corpora bestiarum sit ab animatorum esu
abstinendum. El Si ttg totv Stxalmv ovx imqogti&t
tf\ tonf
xgtoiv jlgmoti rjjr qvxqv, Xoyet ttvi siXoyta xgtjtat, oix' «S Ev&ay6gag xai oi dn' aitov,
tny fittivStatv dvttgonoXovvteg tr\9
qvxvs etc.
Quibus Clementis verbis luculenti vice c o m mentarii possumus adhibere qnae scribit Origenes lib. I V .
contra Celsum, p. 3 7 1 . edit. Aug. vbi discrimen ostendit in«
ter Christianos a carnibus interdum abstinentes, et intea*
IN
ponPHiniiJMi
207
Fythagoreos* Oi ( m a l i m ovSi) uiya gpgovoZfitv ur) iaviovttg,
ovS' dnb yaatgiuagyiag qxoptv ini %b ia&litv. Stbnsg, 10 baov
iq>' gfiiv, ol anb Uv&aydgov,
iugivxov uncyoutvot, xatQaviorv
( v a l e a n t , inquit, quoad nos quidem Pythagorei). ogu 3i
xai tr)v Stagjogav tov ahiov tijg toiv iugjvxarv dnoxrjg, i&v dnb
tov Uv&ay6gov, xai t&v iv r)u"iv daxryt&v. ( I t a vocat Monac h o s , vt saepiss. Basil. M. Chrysost. alii.) 'Exsivog uiv ydg,
Std tbv nsgj) qvxgg ustsvaojuatovusvvg pv&ov, iugivxoav dnixovtat, xai ttg cpikov vlbv dsigag acpdgat insvxousvog, fiiya vrpntog •
i)uslg Si, xgv tb (malim « ) totovto ngattoiusv, notovusv avtb, imi vnomtd^ousv tb a&ua nai Sbvkayoiyovusv, xai jJovkbut&a vtxoovv tit fiikrj tu ini tijg yrjg, nogvilav,
dxa&agoiav,
daikyttav,
nd&og, int&vpiav xaxrjv, xai ndvta yt
ngdttoutv,
'iva T«S ngdg~ttg tov a&uatog &avata>aoiusv. Similiter S. Hiexonymus lib. II. aduersus Iov. ( m i h i pag. 166. col. 1.)
Antequam atl scripturas veniam, doceamque ex eis deo grata ieiunia, et acceptabilem continentiam,
argumefitis philosophorum argumenta componam, et prohabo> non Empedoclis
ct Pythagorae nos dogma sectari, qui propter
pstspifibxoatv
omne qtiod mouetur et viuit edendum non putant: et eiusdem
criminis reos arbitrarttur, qui. abietem quercumque succiderint,
cuius parricidae sunt et venefici; sed venerari conditorem noStrum, qui in vsus hominum cuncta creauit, etc.
N o n tamen omnino ab omnibus animatis abstinuissa
Py thagoiam, et Iiic innuit Malchus, et diserte ex Aristoxeno refert Athenaeus lib. I. Ovx dniixsto Ss tpifivxtav, ag
'Agtatbisvog iigiptsv.
Idem et Flutarch. lib. I. De Homero
probat auctoritate Aristotelis, quod Pythagorici non abstinuerint a a edundis animalibus, nisi pauca carne quadam.
Vid. e ^ R g e l l . lib. IV. cap. 1 1 . In abstinentiam denique
Pythagoricam sb animatis, de qua huc vsque egimus, exttat Epigr. D i o g . Laert. in banc sentcntiam, sat frigidura,
v t m i h i videtur: N o n solum esse Fythag., qui ab animatorum esu abstinuerit, sed plurimos eiusdem instituti habere socios: cum nemo sit nostrum, qui non caesorum
exanimatorumque prius animalium carnibus coctis vescat u r ; ab animatis vero ac viuis crudisque abstineamus
omnes.
Tmv joigwv TOiq anaXmtosTOig'] IIuc illa accommod o ex Ageli. d. c. 11. lib. IV. Porculis quoque minusculis,
et haedis tenerioribus victitasse (Pythagoramj'
idem Arittoxenus refert.
8o8
MOTAE C. r H T T E R S H U S I I
Srairwov,
mg (poujv, povv ol axQiSioreQOt'] Puto hie
ordinem verborum n6n nihil perturbatum esse, et ita restituendum: &s qjaaiv oi axQtBcattQOt, Bovv: v e l atahtvov BoTrv,
&S qjaotv oi axQiBitttiQOi. Pro axahivov diuinabam legend.
atcattvdv,
h. e. p i n g u e m : nam axiaQ, ojiaros est Xinog, h .
e. pinguedo, v t exponit Hssych. atahivos autem est ex farina subacta confectus. N e c vsquam reperio TO oiatc p o s i tum in eadem significatione cum oxittQ. An arahivov Bovv
intelligi vult Malch, de b o u e , quem ex aqua farina subacta
confecerit atque immolauerit Pythag. ? Et hoc magis est v t
-credam: rationem paulo post annotabo, ab Empedoclis
exemplo ductam.
'£?evQorv TOO OQ&oy. 3 Plutarch. quoque huius ffovBvoias meminic lib. VIII. Sympos. problem. 2. et D i o g . Lae'rt.
lib. VIH. p. 5 7 5 . v b i etiam Epigr. distichon recitat. Sed
vtriusque verba iuuat subiicere, vt cuilibet in promptu sit
collatio. Sic ergo Plutarcb. "£att y&Q cv roig yecopctQtxardrots &ia>Qt)paoi, p&XXov Sc nQoBXqpaat rd Svdiv tidSrv Sofrtvxorv
aXXdtQtov naQaffdXXtiv, 10} pivToov,
r£j 8i Spoiov iq>' o> xal
qjaaiv t&VQt&tvti frvoat tdv HvtraydQav.
D i o g . Laert. 0>joi
8e AnoXXdSfOQOS 8 Xoytortx&sA ixatdpBrtv S-vaat UVJOV, f!n TOU
OQ&oytuviov tQiyirvov i), vnotcivovaa nXmjQu Taov Svvatat raTg
jicQuyoiaats' xod iartv cnlyQappa ovvas cyov
*
'Hvixa HvSuydoqs ,rd ntQtxXcis iSgaro youppa
Kiiv', iq>' oift) xXuvqv yyayt
ffovBvatnv.
Quod Epigramma extat etiam lib. I. Antholog. tit. tls fPtXoodqpovg. Cum his et Athenaeus conferatur lib. X . vbi alter
versus ita incipit: KXttvds, iq>' fci. , Cicero tametfjmb. I I I .
De Nat. D. hanc Pythagorae victimam sua contradictione i n
dubium vocauit, cum ita scripsit: Neque Herculi quisquam
decumam vouit vnquam, si sapiens factus esset:
quanquam
Pythagdras,
cum in geometria quiddam noui inuenisset,
Musis
oouem immolasse dicitur,
Sed id quidem non credo,
qudhiam
ille ne Apollini quidem Delio hostiam immolare voluit,
ne
aram sanguine aspergeret etc. Assenuor facile Ciceroni, n o n
verum ac viuum bouem fuisse a Pytbagora nnmolatum, sed
potius factitium ex farina subacta.
Mouet m e , quod d e
E m p e d o c l e , Pythagorae discipulo, scribit Atbenaeus lib. I.
ipsum, cum i n certamine Olympico victor extitisset, b o u e m
fictum e myrrha, tbure, pretiosisque odoribus aliis distribuisse inter eog, qui i n iilo totius Graeciae conueutu c o n -
IN
R O R E H Y R I J J M'.
.
QOH
currerant. Et ideo qiiidem fictum b o u e m , quod Pythago»
ricus esset Empedocles, et animatis cibis abstineret.
Avtxhv yuo ryv avTOv rrjg dtdaak. ] V t docendi modum 3 7
d u p l i c e m , ita et auditorum genera duo habuit Pythag. Ac
docendi qnidem ratio vna erat dti&Sixr).- altera vero ovftfiolikr).
Illa planior atque facilior; ista arcana et mystica.
Auditorum autem alii dicebantnr 'AxovoftaTtxoi, alii M«e>ijftauxoi,
qnibus tamen et tertium genus addit Agellius lib. I.
C 4> qui 0votxoi fuerint nominati. Eidemque sontAxovOTtxoi,
qui lamblicho, Malcho,- et aliis Axovafiarixoi.
Sed et i n
descriptione singulorum generum Agell. a Malcho aliisqu»
nonninil dinersus abitt Vid. lambl. lib. I. c. 1 f\. q U i cum
paulo ante inter Hv&ayoQtiovg et Ilv&ayoQiOTug distinxisset,
quomodo' inter 'Antxoig e t ' AiTtxtOTag solet distingui , subiicit ista: Kai' a~lov 8s ttv TQOTTOV 8VO r\v iiSi) tr)g (ftXoaoapiag.
8vo ydq r)v yivr) xui T&V utTa%ttQt£ou.ivcov avrr)v oi (isv'AxovotittTixoi' oi 8i Ma&rjuaTtxoi.
Deinde postquarn et hos et
illos, quinam fuerint, descripSit, (nenipe quod'AxOVOttaTixol
fuerint, quibus magister Suus tradiderit axovafiaTtt uvunoSitxrtt xai aviv Xdyoivi d. nsgi TOV TI sOttV ixaoTOV: /9'. Jispi
Toii ii ttttktOTtt. y. rtsqi ioii xi 8ti TtDCtTTtiv. In haec enim tria
genera partiebatur ru ctxovotittta: qualis fere etiam VII illorum Graeciae sapientum docuina fuerit. Ma&rjftaTtxoi vero
i l l i , qui non tantum 18 ott seu praecepta huda cognita habuerint, verum etiam vd Stdtt, h. e. rationes, principia ef
CausaS Cuiusque rei, cur, inquam, sic et non aliter ea habeat,
fieriui quid oporteat, vcl non fieri.) rationcm indicat huius
inter auditores Pythagorae discriminis SeU inaequalitatis ab
ipso magistro constitutae, nimirum hanc: Quia, Cum ex Ionia et Saiho ih Italiam traiecisset, Polycratis tyrannidem
fhgiens ( v t sup. dict.),- principes plerarumque ciuitatum
Magnae Graeciae farhiliares et discipulos habuit. l i verof,
n o n soltun quod prouectioris essent aetatis, vernm etiant
quod reipublicae negotiis occupati destituerentur otio ad
discendum hecessario, videbantur difficilius per (itt&r)fiaTtt et
t\no8si%ug, profundiore Scil. quadanr et accuTatiore ratione,
institui posse. Qttapropter nudis praeceptis eos sibi erudiend o s atque inforrnandos existimauit, quasi vel sic non parurrt
• p u d ebs profecturus, etiamsi noh demonstrasset rationes,Cur quidque faciendum omittendumue esset. Nam nec ae- '
grotos necesse est scire, cnr hoc aut illud facere v e l n o h
facere debeant: duminodo pareant praeceptis medici; hoo
Tom. II. P. II.
O
2IQ
WOTAE
C.
RITTERSHTJSII
eis est satis ad sanitatem vecuperandam, tarfletsi nec modum nec methodum curationis ipsi intelliganc Hac cnira
eleganti comparatione Iamblich. vtitur. Hinc ergo nati
PythagoTae 'AxovofiattXoi, si Iamblicho habenda est fides.
At Ma&rjfiattxoi vnde? A iunioribus, qni et ferendis laboribus et ad discendum aptiores erant. Iamblich. "Oaoic 5i
vsuriqois hhy/avt, xai dwauivoic. noiiiv (omnino legend.
novtiv) xai pav&dvtiv, lOtc totohtots 5t' dno5il!;to)s. xat t&v
fia&v/idtoiv iytthyxavtv. Cum his ergo talibus per demorrstrationem et mathemata agebat.
Memorabile autcm et lioc est, quod Scribit Iamblich.
prudentia instructiores habitos fuisse prioris generis auditores : Avtoi 5i naq' aviotc vnoXufiBuvovttt, tohtovs lyuV 8iltiotu npd; tpqovtjoiv, oittvts nXiiara uxohapata toro».
Quocum congruit, quod scribit Epictetus oap. 76. JEnchiridii, primum et maxime necessarium in philosophia
locum esse eum, qui agat de vsu dogmatum, seu decretorum, seu praeceptorum (haec sunt Pythagorae dxohouaza),
v. g. Non esse mentiendum. Alterum locura tractare demonstrationes: velut, Quare non sit mentiendum, Tertium
confirmare et distinguere ipsas demonstrationes: vt f Qui
fiat, quod ista sit- demonstratio: quid sit demonstratio:
quid consequentia: quid pugna: quid verum, quid falsttm.
Ex his tertium locttm esse propter secundum, et hunc
propter primum, qui maxime sit necessarius , et in quo
sit conquiescendum. Reprehendit deinde eos, qui hunc
ordinem inuertant, adeo vt iij tertio loco immorantes, ibi
omne suum studium consuinant, ac primum proTsus negligant, strenue scil. mentientes, cum interim iu promptu.
habeant rationem, ac viam demonstrandi: Non esse mentiendum, etc. Putarim autem illam quoque rationem duplicis istius institutionis, et duplicium auditorum Fythagorae, posse reddi, ab ipsa natura petitam: quia natura
prius est scire id 011, quam 6t6u: rent ita se habere,
quam. cur ita se habeat. Duplicium iliorum Pythagorae
auditorum meminit etiam Clem. Alex. lib. V. Strom. pag.
246. istis verbis: Nai ftrjv xai TJ Ilv&aydqov awovaia, xai r)
npd; TOVJ ofiiXvtus dtnij xoivoyvia, dxovofiartxohs tohs noXXohs,
xal tivas fia&matixohs itiqovs (f. itaiqovs) fiaAovaa, lovc
yvrjoiovf (leg. yvtfolois) dv&antoftivovs i»/c anXoooeplas * 'AXXd,
t6 fiiv cpqa&at, id Si xai xtxqvfiftivQv sivai, nqds TOI)C noXXohs
fjvUjatxo. De diuersis generibus auditorum Pythagorae iu-
IW E O R P H Y R I U M .
ail
vat etiam huc conferre, quae scribit Photiusin Excerptit
innominati auctoris de vita Pythag. p. 214. Bibliothecae:
To/V Si. Uv&aydQov 01 (tiv naav ntQt rriv &ttaQiav xaraytvvutvot,
ointQ (xaXotivro EtBaartxoi- ol Si ntQi xa av&Qomtva, ointQ
ixuXovvro UoXtrtMoi' oi Si ntQt r& ttu&tjuara, yttouttQttta, xai
doiQovoutxd, oirttQ ixaXovvro Ma&rjuartxoi. xai oi (tiv avria
toj IIv&aydQtt avyytv6(tivoi, ixaXovvro nv&ayoQtMoi' ol Si rovttav (ta&tjrtti, IIv&ny6Qttof oi Si aXXots i&u&tv faXmai, IIv&ayoQtoial. Ecce, hic quoque tcriptor in recentendis et
describendis Pythagorae auditoribus suut est, et ab aliis
discrepat: vt per se manifestum est.
Ex hoc autem instituto Pythagorico, nisi fallor, etiam Aristoteles suum illud nobilissihium discrimen operurtt
mutuatut ett, quo scripta sua duum voluit esse geherum:
'EatartQiMa vt essent alia, siue dxQoauanxd ; alia 'EimrtQtxd.
Ceterique Peripatetici eodem exemplo X6yoVg suos partim
ivS6iovsi partim imarijftoviMois siue dnoSttxriXovg constituerunt, 'EitoriQixa porro Aristotelis scripta quaenard aut qualia fuerint, quae contra et qualia ' AxQoattttrtxd, didicimuS
ex Agellio lib. XX. cap. 4, vbi etiam epistola refertur
Alexandri Magni, qua inde vsque eX ipsa Asia, et proeliis atque victoriis, quibus Darium vrgebat, rhissa expostulauit eum magistro, qui rbvs axQoauarixovg riav XdytoV
edidisset, qups non putabat rex potentissimus pariter et
StudiosissimuS curri quibusuis communicandos. Metuebat
videlicet, he, si eadem alii quoque scirent, ipte niliil haberet praecipui, qiio ante ceterot excelleret. De iisdem
duobus generibus Commentariorurn Arjstotelicorum sic scri.bit Clem. Alex. V- Stromat. p. 245. Aiyovat Si xai oi 'AQIeioriXovs, r& uiv iatortQixa tivat rSrv avyyQauuartav avrijV
(L legend. avrov")' r& Si xotvd r$ xai (soirtQixd. Deinde
eiusd. Clement. de duplici genere disputatiOnum Peripateticarnm verba haec sunt p. 246. "lams Si xui StrrOv ixiivo
tlSos rSrv ix rov HtQtmirov, rd iv toZj X6yots ivSoidvSi xai
intarrjfiovtxiv xaXovutvov, ovx dntuXXaxrat StaiQtiv (f. StatQovv)
Sdiav dn6 rt tvxXtias xai aXn&tias. Ammonius quoque Commentar. in Cstegorias Aristot. qup loco partitionem puleherrimam tradit scriptorum Aristotelicorunr, inter alia sic
scribit: Tdjv Si owttxyftariM&v, r& uiv StaXoytxa, r& Si avro<iio6aom». AvrartQootma uiv, iv otg ii olxtiov nQoaunov rijv
SiSuoxuXiav inotiiro, untQ xai dxQOauartxd xaXoiiat, Stti r&
HQ&S yvrpiovs axQour&s. noitlo&at riv X6yov. JtaXoytxd di,
Q a
filfi
K O T A E C. R I T T E R S H U S I I
iaa yr\ II ahttlov ngoounoV awiyguwtv, dkX uanig 6 Okdtuv,
vnoxgtvbytvag itiguv ngbauna, untg xai igutegtxd exdkow, Sttrt
zb ngdg tr]v t&v nokkSsv, ytygdcp&at utpikuav. Stbtcpigu 3i nkiiatov T« Sittkoytxd tSsy avtongoaunuv. '~Mv yiv yttg toig avto—
stgoadrnotg, fiie ngdg yvriaiovg axgoatdg tdv kbyov notoiiutvog,
l « Soxovvtd TS «vicp kiyu, xai St' sntxugrjydtuv dxgtfieatdtuv,
xai oTg ovx °Toi Te £ '°' v °* nokkoi nagaxokov&rjaat. iv Si toig
iittkoyixoig, att ngdg xotvrrv xui tr)v t&v nokkuv ucpiksiav yecygayyivotg, T« Soxovvttt avru kiyu, akk' ov St' dnoSttxttxbht
inixtigrjUUTUv, dkkd St dnkovatiguv, xai oTg oloi ti elotv o*
nokkoi nagaxokov&tiv, Eodem pertinet ykivaaubg ille sen
Staovqy.bg Luciani, qui, Tt oninium sectarum philosophos,
imo deos hominesque pro deridiculo habuit, ita hanc
quoque partitionem Peripateticorum exagitauit in dialogo,
cui tit. Biuv ngdaig: vbi cum dixisset Mercurius venditor,
quasi ad commendationem suae iliius mercis, StnkovV ttvat,
hoc est, duplicem esse virum, rogassetque admirabundus
mercator, quid ita? explicans vim verbi Mercnrius haec
loqui inducitur: "Akkog yiv 6 ixto&tv tpatvbyevog, ttkkog Si 6
IvSo&tv ilvat SoxSsv (ita lego, non Soxti") Siatt fjv ngit) avzbv, yiyvrpo tbv yiv iauttgtxbv, tbv Si Hguttgixdv xakiiv.
Sed iam ad alia pergamus.
g8
Tbv neoitTOTEQOv'}
Vide supra notata ad Num. 18.
Evcprjfiov eTvatJ Hinc Iambiichus corrigendus est c.
21. vbi legitur: ivwrjybv tt.
Pro te repono shttt. N o n
cnim recte puto iungi svcprjyov Stuvotav.
Tovevat Se xai evspyeratg svvowl, Iamblioh. d. loco:
'Jloabiug de itai ntgi yoviuv ts xai tvsgyttSsv Stavosia&ai. uaavzug, inteliige dya&Sig. Praecessit enim: dya&qv iyuv Stdvotav.
Nbyoig Se Treirfeadmj) Non tantum legibus obtenrperandum praecepit Pythag. (vt hie scribit Malch. noster >,
sed %etiam opem ferendam legibus, et cum iniquitate sen
legum violatione bellum suscipiendum : vt multo iycpatt-Jxisttgov tradiderunt alii, testantes, hoc ipsius fuisse nagdy•ytkya rta&r\ytgtvbv. Iamblich. d. c. 2 i . Nbytg tt fiorp&ttv,
xai uvoyiu noktytiv. Et plenius c. 30. 'Mmi Si xai Sfigtg xai
zgvcpr) nokkdxtg xai vbyuv vmgowia inalgoisatv tlg dStrdav, Sid
zuvtu barryigat nagr)yyuke, Nbfuyfiorj&tiv,xai dvoyia noktyiiv
etc. Similiter Diog. Laert. p. 581. Nbycpfiorj&iiv.'Avoyicp
oroksyiiv. Sic Heraclitus apud eundexn Laert. Mdxta&at xgr)
IN
PORPHTBIUM.
2l3
%iv ctfuov imiq toii viuov, ixeag vitiq ttigeog. H i c objter nc»
t o illustrem Pythagorae sententiam de legum mutatione,
quae apud Iamblich. d. cap. 30. extat, sed mendis carere
n o n videtur. Sic enim edita sunt verba: Ka&6hjv Si ijovto
Siiv vitokctuBdvuv, pnSiv tlvat uiifyv xaxov dvaqxiag. Ov ydq
ntqvxsvcu tdv dv&gojnov Siaad&a&at,
unSevSg snujtatovvtog..
Ti uivuv iv tdig natqlotg s&tol ts x«t vouipoig sSoxiua£ov o>
aydqsg ixeivos, xqv p uixqm yetpot itiqotV. TA ydq QtfSitog ano~
surSSv dno tSm vnaqxavrwv vqumv, xal oixtiovg tivai xai vouo-,
touiag, ovSautag iiyui ovuqjoqov xai> owrijgtov. Posteriora haec
verba, semper mihi suspeeta fuerunt. Tandem iucidit coniectura, vt p u t o , non absurda, legendum esse, xat ttwetaf
slvat xatvorouiag.
Eqnidem vopotouiag nusquam l e g i , quaa
tamen Fris. interpres vertit,
legum abscissiones.
Sei
xatvotouia est innouatio, seu rerum, nouarum studium.
Suir
das: Katvorofiii, xaivovqysZ, id xatvotouiiv,
ini toii apyetih,
Producit deinde locum Aristophanis, in quo etiam xatvotoui»
ysurpatur.
Hesycltius: Katvotoupout,
xatvdv notijoat.
Efr
s
r n o x : Katvovqyvx6ta,
via nqdyuata iqyaodutvov.
TlQOaxwiCv oe pt] ex Trapepyov roiig &soig ] Praeclare admodum et diuinitus Pythag. apud lamb.lich. c. 2 3 ,
'OdoS ndqtqyoy ovtt tiotiiov tlg itgiv, ovts nqooxvvrrtiov tonojr
qdnav, oiS' ti rsqog tdig &ijQatg aviaig naqtuv yivn.
'Avvn6~
Sntog &vs xai nqaaxvvtt.
Vide et Symbolum 2 . Pythag.
apud eundem Iamblich. in Protrept. cap, v k . eiusque «*••
positionem p. 135. Puto autem, quod de adoratione a dis?
calceato facienda praecipit P y t h a g . , id eum hausisse e x
historia Mosis ijt Exodo ad jrubijm in monte ardentem ita
accedentis, dei ipsius iussu. Mirifice porro hae.c illusrrabuntur per illa Lactantii, quae ex lib. V. De iustitia caps
2 0 . adscribo, simulque vno et altero loco corrigo: Jgitur
dei cultus, Quoniam militiae ( 1 . miljtia) coelestis est, deuor
tionem maximam fidemque desiderat.
Quomodo' enim deus
aitt amabit colentem, si ipse non ametur ab eo, aut praeStabit peccanti ( p u t o legend. precanti)
quicquid orauerit,
cum ad precandum neque ex animo, neque obseruanter acr
cedat, etc.
ToZg pey qvoaviotg ffeoZg nsptrra irveiv , toZg 0*
y&oyiotg a p r t a ] Hinc illud apud V k g i l i u m ( a u i bonu»
fuit Pythagoreus) Pharmaceutria, seu Ecloga VIII. Numero
deus impare gaudet, ybi Seruius P. Danielis: Aut quemcunr
aiM aoBarlk AQin.it, ••T8S 'i Jiqrjot- 1198*7; •Soifj pohb 'oooj
o i u q uisjns jiusnuo-j
« t s 'dto suopusut tjdsosejd map
>snis UT jss ufnjduos sjjssyp •qot[quiej pnde JA :*oudoxAa
•pao3s[ ouiuuio pat •J)gt«. jeqsqeq oyg
[<tOJid»x/5f
6fi
•jttlBqdosopqd s u o p e j oin.to.taiunu ep •ptqt nnus s n q u
" n f d * 0 , a 'Mtino^jrioit nodomopbu tpykg. ag AQI 'rmSbn itarl xoi
tiig •roiaurairoun srbhyju rt rjp norSprl nonrSm ag not .romgrg
-wtj ahimx nSjPtarl nndmX 'nfhe- Qt Saupenx 'SoriSn xarl o 'Sng
-n*on S»i SJJ mitarl.xobrnrg rnx ' Sox3rlaeriiuio noiibu noi ntnSti
anx 'rtoa bni Sorlupj
uo^rrlpxa itourbm joi ag mtabSn 'itayr
-UQ xoribn itarl xgt xqrliiibn itQi roXiboiinenjj rj) •npttrbau rnrt
jionSn Sra suotstmp u m i o i s u m u o*q BOuoSeqitCj; ep Jtquos
OTS e t p t i s j u t ' j u u s n s n s u o o Sisuoduit euituou OABJOO OISA
stitiuieoj 'sjBjtnpeu B erp ouou atsptnb snqueut IUEUIOJJ
ejBnb «SBsn*o saeSpssnui jqA • z o i ojBuiejqojd 'STOTEUZOJJ ui
jjse tttb «snpunsisjseid ofq jse auituiut snooj tqoiejnjj;
•XJIIXJ 'norrlh 01 SnZ
tioin.01 'gr mt noio •rtprferSn itpDOtiau $ta $maj}na SoxarlqoriotoX
i-rg g 'ag SotttSauotibn 'Oj p «Spr/jj-id» Sortbfrn :septng - onp
j u s p s n s «t> tg -t/ juspens «9 tfj »8 juspBns ' SOJJBCI senp
trj sepinip g i ts 'otg 101301011 jed 's - q «gt j u a untip
-oui ' ssjjed jtenp ut isjqenbse septmp *£ TS ' JA : jauBiit
oxid onqpe uinipsut tsintp onp ur suino ' oiBpa jss uisj
- n * sortbfr^ •/. j u s unitpaui 'snutsops esjisd ssjenbaB senp
ut *>t ts 'JA : snjautnu l e d a n jipens tupeje ospttp onp ut
•ytos onb x s ' SoiirbautittSn Sorl^idn uisns JSJJ
•xortbn o f
-3A tusjed 'xQttrbau XQrl&rbn tnsptnb a i s i e d w t utnjsuinu TO
- s t i x j uisjne JUBOO^ '6 "dto •noijoafj •bijujr .zrs •UiSipoqjj
• *jstq) j s '911 *deo •txanpfr 'Lz •qsujnj j j s . «pi^ •Snq.ob
thrlyo.tSn tht n^arlmbX mae. mi oxuiioi/Cp 5»i SQSU rnrt 'Shitraxi
Smorlgx battom Saiq&hym Smtoqtb SUt gSmt Qtp *t *deo ojaor)
ov -j •qq ss[sjojsrjy lusps ojTqiqpe snjiubTjuB utnjosp
•UOBS UT ouBu.iaj s ( j
u s uonias touamnu tatttdtut utnJ
-ax anbuiruvrjnm vtnnn ipuapatu oapi ' wnaxutfut atta waxtral
. 'uiautf axaqvtj runiawnu waiodwi
' axvjnd toaxoSoiitXj ' tvaio
o.uvj jaorj ijtajod uou xaSajut tpjnrp vvtib 'tijojuowwj tnxaw.
-nu xvdwj jg- •vjpjwtt trq vjjmu ja lauoixjuajdat u; avjjajt
i, : mn.ioap tnqiuiwou tajp L •• avjauvjd L •• avpioqo L ruvrg;
'anbunownpowpvwanb jiodwr jny z x o u i j a -ojs 'unjaqiviad atti
svjtajod xajduj tntno ' Jjoip uajvoajj vianax jnv : jta tjujf j»
vxnrpaw ja MIBIJIUI onb v 'junuSitro oap owwnt wnjoafxad
muxawnu utnjivutaj inb ' toaxoSoqjXfj vjxm 'wnxojxadns anb
1
iisxiHsaHXiia •'o a v i o i i
fyiz
IS
PORPHYRIUM.
2l5
q&eiqetv, JKJJT» oiveo&at. «XXit uijde £&ov, o pt)'(3Xdmu dv&quetovg. , Vnde adducor, r t p u t e m , apud Malchum quoquo
p r o £aW rescribi debere gwov; tametsi «t genitiuus ilie par»
titionern significans tolerari posse videatur, vt subintelligarnus sxeivo: hoc est, ex animalibus illud etc.
JTaQaxara&tjxrjV Se}
Probe hic notanda sunt duo get
uera depositi, bonorum^ et verborum, siue sermonum,
( scil. arcanorum ) quorum in vtroque par seruanda sit fides,
D e bonorum deposito poe'ta :
Raddltt depositum:
Fraus ahsit etc.
pietos
sud foedera
seruet i
D e «odem notae sunt I. Civ. sanctiones atque sententiae,: I a
h o c contractu bonam fidem exuberarc: et contractum, qui
e x bona fide oritur, non debere ad perfidiam retrahi: Der
positum celerrime sine aliquo obstaculo restituendum: Y%
depositae res vel pecuniae prima fronte restituantur: Eum,
qtti depositum non restituit» ( s u o nomine conuentum et conr.
demnatum) ad eius restitutionera cum infamiae periculo
vrgeri. Vid, inprimis L antepen. et L pen. C. Depositi.
De
sermonum deposito, siue arcano, quod aliciii concreditur»
n o n euulgando, notum e$t illud Horatii:
Qui nequit,
Commissa tacera
hic niger est; hunc tu, Romane, caueto.
Vtrumque genus depositi commendant etiam Isocrates e%
Anaxandrides Comicus, procul dubio id mutuati a Pythag o r a , cuius ex fontibus plurimi hauserunt, philosophi,
poetae, oratores.
Sic igitur ille Demonicb suo naqatvSrv:
MiXXov tr]qet, T«C rSsv Xiyttrv, sj T«C turv gqripdtmv naqaxata&r)xag.
5ei ydq tohg dya&ohg avSqag tqojtov Sqxov niatdteqoy
qaiveo&ai naqexopevovg.
Anaxandrides autem eOrnm, qui
arcanorum sermonum depositum enuntiant, duo facit genera: Aut enim iniustos esse, si lucri causa id prodant: Aut
incontinentes admodum, si nulla proposita spe lucri id faciant.
Vtrumque vero. gehus pari improbitate laborare,
Verba eius haec retulit Stobaeus Serm. 34; neqi Snoqqrittavt
.
s
"Oottg Xoyovg yaq naqaxata&rjxqv Xafidnr
'Rgiintv, StStxog iottv, fj dxqatr]g ayay.
'O piv 5td xeqSog, uhtxpg- 6 5e toiixov Siya,
'Axqarqg. ioug 5i y' eiqiv dpcpOxeqoe xaxoi.
Memoratu quoque dignum est Epigramma L u c i a n i ,
extat lib. I. Antholpg. tit, 5 t . clgpvarijQtQV •
quod
$I&
TTQTAE
C.
RITTERSHTJSII
'AQi}r}uor SJISOJV, yXioaan. cnpgiiyie. emxeio&a.
KQUOOW y&Q pv&w,
»/ xisovaiv qsvXaxq.
Hoc est:
• Arcanis dictis linguam obsignore
memento.
, Dictorum' maius depositum est opihus.
S i u e , v t Vincent. Opsopoeus trantulit:
Fac arcaila premdt tacitae custodia linguae:
Sermonum custos est mihi maior opum.
D e aicanis deuique non enuntian.dis multa sunt etiam apud
Siraciden.
TdvV svxfUmv'}
In Da.SC. hic legebatui dxXtdn/. P e r peram. Quis eniiri cr.edat, Pythagoram taiibus operam d a i i
voluisse?
TOJV SeiQrivojv toSalg ] Aureus locus do duplici genere
voluptatuin : quarum aliae impurae et turpes sint, ex gula
ac ventre et rebus venereis p.erceptae: aliae puree, quae e x
etudio rerum houestarum et iustarum et alioqui vitae necessfcriarum capiuntur. Recte autem sciteqne Pythag. posterioris qnidenj generis voluptetes animi suauissimae cuipiarp.
harmoniae Mnsarum ; priores illas corporis voluptates, quae
ex vrntre, et i i s , quae sub ventre, percipiuutur, Sirenum
homicidis cantilenis siniiles fecit.
Quomodo et lunenalis
desidiam (quae voluptatis germana fere et contubernalis est)
Sirenem improham vocat. Vitanda est improha Siren Desidia,
inquit. Et merito. Nam vtSirenes ad se homines praeternauigantes subdola cantus suauitate pellectos pessundabant.: sic ec
voluptates istae sibi deditos in exitiuiri pcrtrahunt. Vere igitur
et grauiter Arcbytas Tarentinus, ct Pythagorae discipulus,
dicere solitus est, nullam capitaliorem pestem, quam corporis
voluptatem, hominibus a natura datam: quod ex effectu luculenter demonstrabat, vt ett apud Ciccronem Cat. JVIaj. Commoitefacit me hic Sirenum mentio alterius quoque cuiusdam
memorabilis scntentiae Pythagorae, quam conseruarunt n o bis Clemens Alex. 1. Strom. p. 127*. et Theodoretus de Curatione Graecanic. affect. Serm. 8- in princ. 'Jls XQr) xdiv 2eiQt)vw
•jiQOtiSivai ruc Movoaq.
Quod aenigma sic interpretatur
Theodoretus: Oruca avt&v StiQijOi piv aniixAoai tovc. xexopyevfiivovq xai taxeylonttouivovq XSyovq • Movoais 5i, tovs inelgoxrov uev ovdiv exovtas, yvuv&v 5i tr)s aXrj&eias t& xuXXos iniSetxvvvtas.
Clemens ita: Mobaas 2etQt)vw r)5iovs r)yeia&ai,
JJv&dyoQOs TtOQttivei, (f. naQfjvu') T«> oqqias aoxtiv u,r) ueta
IIST P O R F H Y R I U M ,
317
ifSovijg Siddaxtav, dnatqk&v Si T/JV dkknv Sukiyymv yjvttttymylav.
Apud Theodoretum vero qui Graeca cum Latinis contuler i t , nemo non animaduertet erratum interpretis Acciaioli,
c u m vertit: idiotam hominent.. Quomodo enim h o m o idiota
Pythagoras sapientiae causa tantum et tulit et ! fecit ? Videlicet legerat Acciaiolus in suo exemplari, vel i n animo
certe habebat, mg iStmtriy: cum verum sit, mg •gSla T^V tmx
Movamv qxon'iv. Quod propter eos obiter monere volui,
qui interpretibus vbique confidunt, quo magis intelligant,
quam saepe misere et ridicule decipiantur, dum spretis
fontibus solis inhaerent versionibus.
Totq TTooc TO £i;r]
Videtur omissum xal ante TQSC.
Avq Te puhara
xatgovg']
D . Hieronymua Apolog,
aduersus Ruffin. Duorum temporum quam maxime habendam
curam, mane et vesperi: id est, eorum guae acturi sumus,
et eorum quae gesserimus.
Iamblich. praeclare cap. 35»
Mrfi' anQoSoiiktviov pr)8' dvvntb&vvov prjSiv nottiv, dkkd ngtdV
fttv ngqyttgl^iq&ai, ti ngaxtiov • eig Si trjv vbxta dvakoyigjta&at,
%i Sitaxnxaaiv, Spa rbj axontla&ai xai Tr)v pvrjpnv yvpvagppivovg.
Cato Censorius apud Ciceronem in Dialogo de Senectute:
Pylhagoreorum
more, exercendae memoriae gratia, quid qaoqut die dixerim, audiuerim, egerim, commemoro vesperi, etc.
Plura notabo infra.
Turv (isv yevopdvaw sv&vvag ] Proderit haec exercitar
tio et apud animum quasi ruminatio recordatioque prae(teritorum, non solum ad accuratam vitae rationem tenend a m , sed etiam ad aleudam augendamque memoriam, thesaurum illum et promptuarium et penu eruditioni* atquo
prudentiae. Docet nos Iamblich. cum ita scribh cap. 2 9 .
ilv&aydgttog dvqg ou ngditgov ix trjg xoh-ng uviatato,
i) ta
y&ig ytvqpsva ngdttgqv dvapvrja&tir}. Describit ibid. et m o dum huius rememorationis: 'Enotiito Si TJJV dvdpvr]aiv rdvSe
•fdv Tgdnov. inttgato dvakap&dvttv T»; Stavoiq, ti ngmtoy tintv,
ij rjxovotv, ij ngoaitqSt totg tvSov dvaatdg, ij ti Stbttgov, tj ti;
qghov
xui ntgi tdv iadpivov ( a u t tb iadptyov legend. puto,
aut ntgi T&V iaopivmv, quod quidem magis placet, nam et
jTiox sequetur, ntgi xmv. akkfoy^ S avT&g kdyog, xqi ndkiv au
tftoiv, xivt, ngmtm ivhvytv, ij tivt Stvtigm' xui kdym tivtg ikiX&rjoav ngmrpt, r, Stvttgot, ij tghot • ntgi TOJV qkkmv 5i S qvlog kdyog. • ndvta ydg inttgdto dvakapPdvnv TJJ Stavpiq TOV
avpfrdvta iv okr) 17; r)pigq, ovtm tfj tdl-ft ngo&vpobptvog dvapt-
3l8
•
N O T ^ E
C.
R I T T E K S H U S I I
i
pvfjaxea&at, &an ( r n a l i m &;, vel &g x « i ) ovvif}rj ytvia&at
ixaatov aii&v.
ii oi nktlco ayokrjv Syouv iv ve dttytiQto&ctt,
j& XUT& TQizrjv ijutgav avujSuvia T6V avz6v Todnov inttQaio
ttvctkatcB&viw xal ini nkiov intiQ&vio irj tivijjijj yvuvd£ew.
ov-r
8iv yao ueViov srods intoiTjurjv xal iuntujiav xai cpQdvrjaw TO\)
Svvaa&at uyrjuovtvttv.
V b i pro intiQ&VTo forte roscribendum
inttQuTO: scilicet nv&aydqeiog ctvrJQ: nisi quis dicat saltum,
fieri a singulari ad pluralem numerum: quod non esse
bonis auctpribu* jnfrequens, docui Commentario ad Oppianum. Sed et pro ri? uvrjurj yvuvu%ttv malim rr)v urqujn'.
An retinendum T\J uvtjjur/ yvttvd&w,' et subaudiendum iavrovg;
Caeterum hanc commendatibnem niemoriae et exerpitationis
eiusdem bene notet adolescentia , et conferat Quintil. i i b .
i i . Instit. Orat. cap. 2. Porro apud eundem Iambl. dicto
loco obiter emcndo illud icptivitg, rescribpque amtivTtgi
q u o d e s t , dimittentes,
IIoc' dicit philosophus: Pythagorae
discipuli cum semel statuissent, sibi quicquid proponebat u r , memoriae infigendum esse, nou prius i d , quod docor
bat magister, putabant dimittendum, quam firmiter apprer
hendissent. Male igitur vertit Intcrpres Frisius: Atque in
discendo non prius appetebant,
quod docebatur ete. quasi
legeretur cqxauevof, et qnasi idem valerent icpha&ai,
et
tuptivat.
M o x etiam ibidem legendum rdVds z6v TQt)novf
n o n rdv 8i.
'EiradeWj] AHudit Maichus hoo verbo ad epodas P y thagoricas, de quibus passim lamblichus. V i d e , quae nor
iabam supra ad N u m . 30.
Mrjd' VTTVOV] Extant priores isti tres versus inter
Aurea Carmina Pythagorae, quae Philolao ab aliquibua
ascribuntur: vers. 40. et seqq.
TH) TtaQijSrjvl
lamblichus quoque videatur.
JZpdjra ttiv l | vnvoto']
Hunc et sequentem versurr»
nusquam alibi extare p u t o : quoa in Ephemeride nostra,
Fythagorica primum ante aliquot annos inuulgabam,
et
ita Latinis metris exprimebam:
E somno primum euigilans cum strata relinquif,
Disponas attimo luce expedienda
futura.
Priores autem tres ad hanc faeiem transferebam:
uando adimit rebus veniens nox atra colorem,
ion debes oculis prius indulgere
quietem,
I H RORRHTRITJTM.
310
Elapsi quam ter repetas animo acta diei:
tpuid feci secus ac debebam ? quidue patraui?
v
OJfflcii qua pars aliqua est neglecta mihi in re 9
Faciebam quoque Graecorum interpretationem rbythmi»
Germanicis, qui etsi tanti non s u n t , in gratiam tairJen i u arentutifr hic quoque adiicientur: ,
So bald 4u morgens Jriih auS dern schlaf wachest auf,
Eh dunn du dein Handthierting und gschefft anfangst
drauf,
,
Solst du dir alsbatd fiirsetzen in deinen Sinn,
JVLit ivas sachen du wolst den tag wol bringeu hin,
JVann auch nunmehr die schwartze Nacht fellt da herein,
So hiite dich, das du ja nicht ehe schlafest ein,
Du habst dann zuvor des Tags iverck bei dir betracht,
Und dich dreimahl erinnert, was du habst volbracht,
Also zii dir sprechend: was hab ich gethan,
Das besser gwesen wer, wann ichs het bleiben lahn?
JrVorinn hah ich die gbiir niet wol bei mir bedacht,
Und was mein Ampt mitbringt, gelassen aus der Acht?
Also pom ersten ordenttich zum lezten ort,
Solst du mit deim gedechtniis immer schreiten fort.
Darnach freu dich pb dem, was recht gehandelt is(:
, Retraur hingegen, wo du irgend gfallen bist.
Hierauf befleis diqh, hierzu lust und liebe trag,
Undgeh umb mit solchen gedancken alle tag.
Wo du dich selbst wirst priifen nach obgesagter mes,
Dann wirstu in dem weg der tugend kommen fiirbas.
Maktoza, d' ahq&svsw.
TOuro ywp] S. Hieronynaus 4 *
Apologia aduersus Rujffin. Post deunt veritatem colendam (sciJicet praeceptum est Pythagoiieum ) , quae sola homines deo
proximos faciat.
lamblichus Protreptici cap. 20. pag. 114,
'AlXtt jUijr xai dipthSttaV Sil ntql noXXov notiiv. Tb ydq^xXt)•trihttv xai nqbg &tobg uazd rr]v &siav dXr)&uav, xai nqo)g dvtrqanovg uazd TIJV dv&qamlvnv qyiizat qfiiv jsdvztov ziitv &iicov
stai dv&qumivoiv dya&Srv. Sic PUto V. de Legibus (quem n o n
obscure imitatus est lamblichus, cum hic, t u m saepe alibt) 1
uiXq&ua di) ndvzvrv uiv dya&Stv &toig h\yiizat, ndvzarv Si dv•&qimotg, qg 6 yivr)"to&ai uiXXcov uaxdoidg zt uai tvSaiptav eS
dqxqg tb&bg pizogog iit), iva itg nXiiozov xoOVOV uXq&Sg atv
Stajiioi.
Poteram in eandem sententiam plura etiam e x
Philonis scriptis annotare, quae sciens o m i t t o , contentus
vnicum istud addidisse ex^ipsius libro De Praemiis et poe-
,
820.
N O T A E C. R I T T E R SHTJS JI
nif .* Veritdtis studiosi deum, adiuti deo, quaerunt, et lumen
ope luminis, etc. Verumtamen quod hic et apud S. Hieronyruum dicitur: SOLA VEAITATE homines deo similes et
proximos effici, p.er id non debemus existimare excludi benehcentiam.
Nam hauc quoque constat, et passim abibi
legimus, esse remillam, qtta homines ad diuinam naturam
quam proxime accedamus.
Strabo lib. X. Geographiae:
Ev uiv yaq tiqrrtat xai roiiro, roiig dv&quntovs udltora ututio&ui roiig. &toiis, iiruv sifqytrojoiv • uiitivov 8' av' liyot rtc,
irav iiSatuov&ot.
Hoc ipsi etiam fatebantur Fythagorici. Cum enim tret
modos obseruassent, quibus modis homo se ipso melior
«fficiatur, medium illum constituebant, benefaciendi studium,
Ita incertus scriptor vitae Fythagorae, apud Photium pag.
712. cuius verba adscribam inter varias Pythsgorae sentenr
tias infra.
Tlaoa TOU aa£du]
Puto legendum naQu rSi &1S1.
"O 'J2pouaJIJT] Idem apophthegma et Ioannes Stobaeu*
Serm. XI. de veritate, nescio ex quo auctore refert: sed
apud eum iegitur 'SlQbipdyStnv. Uv&aydqas iqbirt]&tis, ri
notovaiv fiv&Qbmot &tii ouotov, ecpij' 'Euv dlri&tiibioiv. Ol 8i
fiiiyoi unottialvovrttt roii /uylorov rSiy &tS>v, ov 'SlqtoudySrjV tuxloiiotv, ioixivai rd usv oSipu qpbiri' n)v 8s ipvvrjv dXrj&ila.
Corrigendum vero 'Slqbipdadriv. Apud Agathiam lib. 2. Histor. Iustiniani, pag. 5g. Graec. edit. Bonauent. Vnlcanii,
est cognomentum Zoroastri, siue Zaradae, Ztaqodarqov rov
'Oqttdo8tb>s. Liriguarum orientalium eruditi deriuant ab Vr
chasdim, quod dicitur ignis daemonum, vel ignis sanctus,
quem pro deo coluere Chaldaei, quod igni coeiitus delapso
incensas esse victimas SS. Patrum cognouissent. Nominatux
etiam Orimasda apud Plutarchum in Alexandro et in Aruxerxe. Hinc etiam viris apud Persas nomen inditum fuic,
Hormisdag, vel Ormista. Vide Paul. Oros. et Histor. Trip.
lib. X. cap. 31. Quid? quod etiam inter PontiGces Roroanos vnus hoc nomine fuit, Hormisda circa annum Domini
514. Caeterum quod Magi Persarum putabant, deum illum
maximum corpore lumini, anima autem veritati similem
esse, videntur hausisse ex Vrim et Thumim Hebraeorum,
quo Lumen et Veritas designatur. Sed illud non recte assueruut, deum corpus habere et auimam, qui error est Anthropomorphitarum.
IW
PORPHYRItJM.
-221
Ad locum hunc Malchi de veritate ista sic commentanti commodum affertur praestantissimae bonitatis oda,Alcaica eiusdem argumenti, nuperrime Parisiis edita atictore
Amplissuno Viro JJomino Jacobo Augusto Thuano, Praeside
et Consiliario R e g i o ; quam hic inseiam, quod siinul et
o p u s c u l o huic magnum ornamentum, simul et lectoribus
praeclaram vtilitatem voluptatemque allatura videatur. Sie
i g i t u r ParisienSe exemplar habet.
AAH6EIA.
Diletta cOelo candida
Veritas,
Inuisa terris horrida
Veritas,
O diua, quo periclitanturn
Ancora et arx fugis
innocentum?
Art te per Alpis inuia ningidae,
Inhospitalis per Rhodopes iuga
Sequar recedentem, aut acuta
Tesqua per aeriae
Pyrenes?
An foeta monstris squamigeris
freta,
Lateque sparsas gurgite
Atlantico
Terras, et alterno perustos
Sole petam peregrinus Indos?
Qua ferre gressus cumque datur vagoi,
Intenta qua fas vertere lumina,
Nusquam es, tenebrae cuncta caecae,
Cuncta grauis situs oecupauit,
Iniurioso protinus vt solo
Pedem extulisti.
Quo properas?
preces
JVIiscere si coram negatur,
Mitis ades procul inuocanti.
Dux luce cassis tu dea mentibus
Praestigiarum nubila discutis
Obstantia,
ignorantiaeque
Trans salebras per opaca tutos
Praestas eitnteis, ne miseri ruant
Terrore fracti pectora
panico;
Ceruice neu iusta imperantis
'
Excutiant iuga contumaci.
Nostrique numen sollicitum negent,
Incerta ferri cuhcta rati impetu,
Voluente Fortuna labores
Atque vices variante rerum.
Tu viperinae caecae Calumniae
,883
NOTAK
C.
RITTERSHUSII
Palam retundis spicula, nec metu
Aut spe moueris, nec fauore
Aut odio labefacta mutas,
Laudem merenteis tu prohibes mori,
Latere inultum neo vitium sinis ;
Per te secus recteque facta
Per memores sine fraude fastos
Eunt in aureis tradita
posteris;
Nec poenitendum de tribus altera
Sororibus pertsum retexet,
tpuod properans semel
vnaneuit,
Cui, diua, curae es, rite deo litat,
Aequum inter omneis ipse potens sui
lus dicit, et ciuilis omne
Officium pietatis
implel.
Non ille clarae lumine purpurae"
Praestringitur,
nort vritur ambituf
Non ille spes foedas coquentii
Illecebris capitur lucelli,
Non ad superbi res auidus sual
Trimalcionis arbitrium
exigit,
Pruriginosis insusurrans
AuribuS exitiale murmur,
~~
Ad gratiam non blanda loquentium
Venatur auram obnoxius aulicam,
Turpiue libertatem
auitam
Jrlancipat obsequio, probrosi Natu ex CatuUi pendulus
improbo;
Non ille amicis aut patriae piger
Prodesse, vitandumque
honesta
Flagitium neee peius horret.
lamque axe virgo labere fiammeo,
Tecumque Virtus et Pudor et Fidee
Terras, et albo tectd panno
Simplicitas repetat relictas.
Pugnae lacertos et frameam para,
Contende neruos; secla nouissima
Instant, ad extremamque mundul
lam senio venierite metam
Vergit.
Vidps, vt colla tumentia
Ferroque flammaque insuperabilil
Attollit,
et semper renatis
Pullulat hydra ferox colubris.
IN POBPHYRIXJM.
Opiniortum fluctiitago in salo
Pulsata cauris relligio
gemit:
Scissot/ue passim
caritatis
Sacra iacent temerata
vinclo.
LaSciuientis liuida belluae
Vltrice dextra demete cornua,
AurO propinantis supinis
Dulcia principibus venena.
Fastus rebelleis frange superbiaS,
Et occupanti cuncta licentiae
Impone frenos, et reclusis
Fucum animis abole nocentem,
Sic constituta mentibus in piis
Tandem heabit pace suos deus,
Vitaeaue defunctos periclis
Emeritos breuis hora soluet.
E t hactenus 'AXrp&tra Thuani.
323
,
'
Tr)v &aXaTtav uev SXOAM stvai daxovov']
Hinc tuura
illud hautisee videtur Empedoclea. quo roare vocabat sudo- ,
rem terrae : quod velut uoaqjic xai utzatpOQlxOv reprchendit
Aristoteles lib. II. Meteor. cap. S.fOftoiwg 6e ytXciiov xcti u ne
tlniiv 18QWTU tijc. yrjs tivat n)v Siilacrav, diitctl « oacpic. ciQifstivai, xa&drttQ 'FumSoxXrjs. HQ6$ jrornow ptiv yaQ OVTWS dTXWV 'Lawg tcQrjXiv Ixavwg • f) yoQ tutacpOQtt noirptixdv • n-poc 6i
ti yvStvar tr)v cphoiv, ovy ixavwg. ov8i yb\Q ivtav&a 8fpXov,
•mbq ix yXvxios TOV noparog aXpvQog yivttai 8 18QWS, etc.
' Eiuadem generis esse videtur, quod vinum vocabat Empedocles aquam in ligno putrefactam,
i d est coctam: vt i n
ipsius versu , quem PlutaTchus nobis qonseruanit:
Olvos cmb qpXoidv rtiXtTar aaitiv iv ScXcp S8WQ.
Eldog TCOV SvpPoXcov]
PriuSquam Svmbola Pythag. a
JVIalcho seu Porphyrio hic allata comparatione alioruln au*
ctorum, qui in eodem argumento versati sunt, illustremus,
duo praemitto, in primis obsernanda: vnum est, de origine Symbolorum : alteruro, de interpretatione. Ad originem quod attinet, scilicet ea esse ab Aegyptiis. Ab his enim
Pythagoras .vqv 8ta avp&dXwv JSidaoxaXiav, hoo est symbolitam docendi rationem mutuatus est, vt praetex Clementem
Alexandrinum testatur Iamblich. cap. 5. de Vita
Pythagorae:
Tbv vr)s SiSaoxaXlas TQchtov avpBoXtxbv noiiiv imytlQtr,
xai
rtdno, ouorov tois iv Alyvmw
SdSdypiaot XBI* inatStv&rj.
284
N O T A E
C.
RITTERSHUSII
( p u t o legehdum xa&' fi, vel xa&'i OV: vt xeferatur vel ad
SiSdyuata, vel ad •tQOmov. An legendum SiSdyuaaiv, 8 inaoStb&T);) Vide eundem lamblichum cep. 2 3 . vbi legendurn
SiaQ&Qtaott; vel StaQ&Quraue, pro StaQ&QCtrotig ; et timov, p r o
tiiitov.
Interpretatio quoque Frisii tota i b i niliili' e s t , v t
alibi passim.
D e commoda deinde ihterpretatione Symbolorum admonendi s n m u s , nisi haec addatur, tum verq ab
anilibus fabulis ipsa symbola parum discrepatura, et plane
ridicula fore. Quod quidem non sine causa ter repetit atque
incuicat lattibiich. ,vt cap. 2 3 . et 3 2 . vt et in •Protrept.' cap.
vlt. pag. 1 3 1 . Quorum locorum collatio docet, p r i m u m
dicto capite ita legendum: Kai ti pr) rtc avtd ( r d ) ovuBoXa
ixXslgdg SiarrtiSus, xai dudtutti e&yijast ntQtXdfioi, ysioia dv ttai
yQuurSri Sd^fi rotc ivtvyydrovot
rd Xtydfttva; XT)QOV iteard xai
dSoXtayiag. Ibidem uiox pro apard xat tvayij suspicor legendum cfavtQa xai erapyij uvti oxotuv&vt Et m o x pro ixopalvtiv;
ixopalvtt. Deinde in Prolrept. cap. vlt. pag. 1 3 1 . totum l o cum ita restittiendum esse a i o : Kai ti (tr) tig aiitt td ovpfloXjx
ixXigag SidntiLltu, xai u/uopia elijvijoret niniXdjioi, ytXdia dv xai
yQttdiSt) S6&iav toig (uou SoLsi-avioig) ivtVyydvovOt
tdXsyd/ttva,
XT)QOV (ttatd xal dSoXtayiag. Xv' ovv xQrpji/t' (non xQt)(tat' y
ixcpavtj, etc. Idem et Iurtinus Martyr attestatur in Cohortatione ad Graecos pag. 14. 'O Si toii MvrfidQxoit Hv&aydQUe^
6 rd Sdyuttta rijj ianroD cptXoaocpiag Std ovu86Xtav uvotixtog I x S-iutvog, dig SijXovotv oi tdv fiiov aitov yiyQacpStig, a£ta xal
aitdf trjg sig Aiyvntov dnoSijulag ntQi ivd; &tov cpQOvirv cpalvttai,- etc.
ToiovTtOv]
Restituendum rotoDror, Vt est in MSC.
Zvybv ur) viteq^aivuv]
Frima aliquot symbola cuna'
stiis expositionibus eodem ordine iisdemqne verbis, v s q u e
ad II. quod incipit, JSnovSdg re noitia&at, etc. duobus tantum in medio omissis, 6. scilicet et 7. retulit D . Cyrillus
< lib. IX. contra Iulianum Apostatara p. 2 0 9 . Lat. Edit. Batil.
ex qua versionem Oecolompadii ascribam: Pythagoras
autem
aenigmaticam manifestationem non contemnit, sed magnifacitj
vt de illo Porphyrius in primo lihro historiae philosophicaOt
Erat autem et aliud genus symholorum talet Stateram ne
transeasi h, e. Ne auarits sis.
Ne ignem gladio fodiast
id
quod erat, Impudentem et iratum animum asperis verhis n»
' commoueas.
Et, Coronam ne vellicesi hoc est, LegeS ne offtndas,
Num ciuitatum coronae scilicet erant.
Praeter haec
et alia qUaedam 1 Ne cor edas t h. e. Ne cenftcias tiipsum curis.
IN POBJPHXRIUM.
223
•Ne super ehoenicem (vel modium) sedeas: h. e. Ne ignauiter
viuas.
Non Suscipiendas hirundines in domum, h. e. Loquaces et impbtentis linguae homines non esse faciendos contuLernales.
Et, Onus portantibus imponendtim;
non autem
simul deponendum: per quod admonet, non oportere cuipiam
cooperari ad ignauiam, sed ad virtutes et ad labores.
Deorum imagines in annulis ne feras,
hoc est, sententiam et
sermonem de diis ne facile manifestes et diuulges.
Haec •
C y r i l l o , apud quem dicto libro IX. contra lulianum ante*
cedentia quoque . et seqq. legisse fuerit operae pretium.
i Affert enim ibd memorabilia de hieroglyphicis acripturis
A e g y p t i o r u m , quae addi velim ad ea quae supra notauL
Au non autem hio , quoque Cyrilli locus manifestissime
conftrmat coniecturam nostram supra propositam de libelli
huius auctore, eum esse ipsum Porphyrium, q u i , teste
Suida, cognomentum habuerit Baodiwc,
xyyow MdXxovi
, M e o certe ammo vel maxime coxtfirmat.
Gaeterum qUod Oecolampadius iti explicatione secundi symboli i6v avot&ovvra vertit impudentem,
animaduersione ac ndta dignum est.
Videtur enim vel in suo c o dice iegisso, vel i n animo certe habuisse AvatSovvra.. Sed
retinendum dvotSovvta,
quod est turgentem;
s i u e , vt S.
Hieronymus Apologia aduersus RufEnum vertit,
tumidum.
Notandum et hoc ex dicto loco Cyrilli, Porphyrium de
Yita seu Historia Pythagorae plures scripsisse libros. Ait
enim in primo libra historiae.
,Ad minimum itaque d u o i
fuisse oportet, argum» 1. 12. Vbinumefus.
T>. de Testibus.
E x quo Colligitur, non modo primum liunc librum Malchi sejl Porphyrii, quem nuuc p r i m i ' e d i m u s , in firie»
xnutilum imperfectumque - e s s e , sed et totutn secundum
interiisse,
Rursum: Zvybv pi) VTtcQfialveiv] 8. Hieronymus saepius a. nehis laudata Apoiog. iii Ruffinum : Stateram ne
transilias, i d est, Ne praetergrediare iustitiam.
Athenaeus
l i b . X . ita exponit plenius: .U&ottv nXtovt&av qtiiyttv ual
Btvytiv. fyfiiiv 8i t& 'caav. Plutarchus 'Ev tq ntqi naiStuv
dyuyijg ita: *Oit 8ti »»c 8tuau>ovvyg nXiiatov nouUs&at Xiymf
sttti /41] raiiryv vmqtSalvuv.
Clemens Alex. Stromtu. lib. V .
pag. 2 3 9 . ( i n Flor. edit. pag, «Sfl.) i u exponit: Tovtioxti
pi) naqiqxtoSat r& nqi; rac, 8tavopitg ioov tip&vtag tyv 8t*ut»-'
qvvttv, n fbXovg ati qlXotg, n&Xttg »s noXtat, ovpp&xovg xf
ovppiigotg oyvdti.
T& y&eiauv,
v&ptpov dv&qumng (<pv. '»*?
T o m . H . P . H.
P
826
I f O T A K C. R I T T E R S H U i n
i
nliovi 8' aiei noHutov xa&iatatat tovkaaaov, IX&QUS &' quepac
xataQxetai, xata tr)v fionjnxijv ^dpty. 8nnt autem vertut,
quot adducit, Euripidis in Phoenissis. Sed quod deinde
idem doctittimut ecriptor cum hoc Symbolo Pythag. confert illud Christi: "Aqatt Tdv gvybv uov, ott zQVOtbs idtt xai
«/?apr}c, ei dicendnm est, quod tantio, alienum ett, frigidaque et inepta accommodatio. Iamblicb. cap. 30. in hn.
Tbv £vydv ur) Vfitp/Jaivttv, 8txatoaitvt)S iati naQaxiktvapa, ndv~
ta id Sixata nuQayyikkov aaxeiv. Idem . in Protrepuco c vlt.
dtxatortQayeiv nuQaxikivttat, xai nQOttugv iadttrea xai usretbttjta &avttaat&s' xai irrv teketotdttjv &Qiit)v ytyv&axetv StxatoavvtjV, i/c avunktiQttntxai al kotnai, xai r)s avev i&v etkkotv ovSiv oqnkos, xai ovttapspyatc«vir}v tiSivat ZQt), ukka 6t& &toQtipdtuv xai incatrjuovixrjs anodtihsarg. tovto 8i oiStuiag akktjt
spyov iati tizvtjs liSivat xai iniott)ut)s, nkt)v ftdvtjs qtkoaoqdas
tijs xata Hv&aybQuv, tysts isatQtrtus t&v akktov tet ua&r)uata
ttQOtipif. Diog. Laert. bVb. VIII. pag. 578. hahc symbolo
. nottro tnbiicit explicationem: lovitffTt, id taov xai Sixatov
pr) vntoBalvuv.
Mt) TO nvQ Tfj fiavodgq axaAevetv] S. Hieronymut
Apolog. aduersua Ruffinum: Ignem giadio ne fodiass xrtf
tum videiicet et tunudum animum v.erbis maledicis ne latef
sas. Meminit et Theodoretut Serm. 8- in p*> »d Gentet:
•ed non explicat. Athenaeue dicto libro X. •Tt&vftafisvov
HVSQU u>) tQtSaivttv. Ili/Q y&Q 6 &vubs. i) Si tptc uoiyotpa.
Plutarchus dicto loco: M>) tQt&i£etv &vuoiutvov. ov ydp
tiQOor)tut. akk' xmtixetv TOtc dpy<£ouevotc. Iamblichut: Tb di
uazaiQtt nvQ ut} axdktvt, qQOvhaetas iatinaQaxktrttxbv. iytlQtt
yuQ r)uiv trfvswotuv, thv nQoat)xovaav ntoi tov ut) deiv ntpdc
nkhett xai &vuov av&Qamca ut/tt &vtttt&ivat kbyov tt&vyuivov,
pi)te eqittiv. nokkdxts y&Q xtvnaets tQ kbyta tbv aua&tj, xal
TapdSet;, xai nttov. Setva xal atfit). /udpxvp xotc ktz&iiatv'llQdxktttos. &vu& y&Q, qrnai, u&xta&at xaktnbv. 8, tt yuQ dV
Sfpfjy? yiyvta&at, yjvyijS ejyieiat. xat TOVTO ukn&ws tins. nokkoi y&Q zaQtibfttvot &vpb), dyifjiUd&xvio tirv iavttav yrvynv, xal
&dv«tov qdktsQov snoirjoayto. 'Ex Si tov ykuaavs xpaTtJv, xaJ
tlvat t/ptuatov, ix uiv vslxovs ylyvexat qikia, oBtvwuivov nvodc «Tvucxov, xaittVTdcohx aqqorv itvai dd£»c. Heracliti dictum
hie laudaturh lamblich. etti in epistolit iptius, quae exttant,' nOn inuenitur, tamen celebre ett ex Aristotelit oitationibut, vt lib. II. Ethic. Kicom. cap. 3. et 2. Item,
•ap. 7. et 5» Polit. cap. 11. Xaktnbv &vp& pdzto&at. xyv-
IN FORFHYRIUM.
227
XVC yaQ ioviiztu. Simile e«t illud Democriti apud Stobaeum,
tit. IZtoi OQyfjg • Qvpta uayto&at uiv xaXtndv dvSaSg Si,. z6
ttQazittv, tvXoylazov. Yim sententiae elegantissimae non est
«ssecutus interpres Frisius, cum ita vertit: Dictis testis sit
Heravlitus. Nam ira, inquit, pugnare difjicile. Quodcunque
•enim vsus poposcerit vt sit, id animo prodest. 'Jlviia&at est
meroari, non prodesse. Et quomodo possit animo prodes• e , quo vt potiatur homo iratus, non dubitet vitam, velut
pretium, pro eo dependere?
Diog. Laerr. dicto loco: "H&tXt Si uvztp zd HVQ uayaltjq ur) oxaXtbttv, Svvaazdiv OQyr)v xai oidobvza &vudv pr) xtviiv.
Szfqjavov TS ur) ziXXetv] S. Hieronymus dicto loCO: Coronam minime carpendam: id eat, 'Leges vrbium
conseruandas.
Mt) xctodlag (forte xaodlttv) lotJktv]
Hieronymus
ibidem: Cor non comedendum: id est, Moerorem de animo
proiiciendam. Clemens AleXandrinus Strom. 5. tP&6vog y&Q
f£w &tiov yOQoii iozazat, xai £ijXoc, xai Xbnij • jj xtd oi ubozat
xagdiav io&ittv dnayoQtbovat, ur) rprjvat nozi Stdaoxdvztg Qa&vftlatg xai oSbvatg ini zoig dSovXi)ztog avuftalvovot Sdxvuv xai
ttazto&iiiv zi)v yiiyijv. "A&Xtog yoiiv ixiivog, bv qnjot xai°Oui]Qog nXavtbutvov u6vov, bv &vu6v xaziSttv. Alludit ad versus
Homeri de BeJlerophonte. Atbenaeus lib. X. dXvniav aoxiiv
exponit. Flutarchus ntQi naiScov aycoy. Mi) flXdnziiv zr)v
qivxqv, zaig tpQOvziotv txvzi)v xazazQvgovza. Iamblich. cap. 24.
'JBvofto&izqot 8i zdig avzoig, xaQilav pi) zgcoyuv' iyxicpaXov pi)
ia&ittv. xai zobzcav tiQyta&at ndvztog zovg JIv&ayoQtxobg. i,ytfioviat yaQ tloi, xai caaavti int^d&Qttt xal iSqat ztvig zdv cpQOviiv, xai zdv J/jv. 'Atptaotovzo Si avzA Sca zr)v zov &tiov X6yov>
tfbatv. Ibidem cap. 21. TS 8i, KaoSiav pi) zotoyt, oimalvtt,
%6 Ur) Stiv zr)v ivtaotv zov rzavzdg xai zr)v abunvotav Staonqv.
Xtti ezt /taXXov z6, ui) 'io&t (idaxttvog, dXXA tpiXdv&Qtanog xai
tmtvtovtxSg. ix di zobzov qitXoootpiiv naQUivii. u6vi\ yuQ avrn
intazr\uSiv xai ztxvtav ovzt imXvnitzat dya&dig dXXozQlotg, ovzs
imxalQtt xaxdig zdig (forte z&v') niXag, Szt tpbott ovyytviig,
nai olxtlovg, Suotona&iig zt, itai xotvj) bnoxuftivovg zbxp,\\1t06Quz6v zt zd uiXXov txovzag zobg av&Qtanovg ndvzag SpaXcog.
anotpaivovoa. St6ntQ avptna&iigzt xai qtXaXXijXovg naguyyiXXtt
ttrat, xotvtavm6v zt tbg dXij&cbg xai' Xoyixdv Jdxu». Diog. Laert.
pag. 579« AtA Si zoii, KaQdtav ftr) ia&lttv, i8i)Xov, fii) zi)v
xpvxnv dviatg (male edituxn «K « quibusdam ctvoimg) xui
ibntug xcnaziptuv.
P 9
Sa8
N O T A S C. R I T T E R S H U S I I
JVTijo" irtl folnxog vM&itjeo&at] Athenaeus lib. X.
Mi) xa&r)a&at ini yolvtxa, Toviiait, ur) axoneiv T« icp r)uigav,
dXXd T^V intovaav dti ngoaSexto&at. bgta ydg xai nigas Sfirfjs
S &dvaTOS. TOVTO ovv ovx ig ueia Xinrjs xai cpgovriSos ngoaita&at. Pluttrchus dicto loco: Mrjd' ini yolvtxa xa&ioat,
jovriart, qtiyetv dgyiav, xai ngovoeiv, bntos T%)V dvayxaiav
nptgaoxi.vuouipiv Tgocprtv. Merninit etiam Theodoretus Serm. •
Q. de Martyribus in pr. 'Eni yoivtxog pr) xa&ijo&ut: sed
nullam addit explicationem.
Iamblichut in Protrept. p . 146. To Si, 'Eni yolvtxt ptr)
xtt&igov, Uv&ayogtx&Ttgov ixS&satt' av tts, ix T&V avt&v Tout
Hvta&tv ogpt&utvog. inti ydg ompaTOTrrtt, xai gpmSlg, xai ov
yoivtxt piTgrriia iotiv r) tgocpi), ptr) rjgifitt, firfi' dpirftos cptXo. aocplas StatiXtt, aXX' sls Taitrtv aavrbv Sois, ixtivov udXXov
ngovoov TOV iv aot &toetStotdiov, 0 iatt yivyr), xai noXi ngdttgov TOV iv TttiTji voif <ov tgocpi) ov jroivtxt, dXXd &ttogig xai
uu&r)oii ptiigtiiat.
Diogenes Lagrtius p. 578- 'Eni yolvtxos pr) xa&i£ttv, br
teto TOV ivioT&TOS cpgovriSa notiio&at xai %ov ptiXXovTOS. r) ycu/
jroivttl r)ptgr)atos Tgotprj.
MTJO" dnodr]u.ovVTa iJttOTQefEO-rou,] 8. Hiexonymut,
dicta Apologia: Cum profectus fueris, inquit, rte redeast
id est, post mortem vitam istam ne desideres. Plutarchut
dicto loco: Mr) imatgitpte&ai ini TO&S bgoVs iX&dvras, tovjioTt, ptXXovTtts dno&vr)oxttv, xai TOV bgov xoii friov nXrjoiov
bvia ogSrvrus, cpigttv tvxdXtog, xai ui) d&vutiv. Iambl. Symbol. XV. 'AnoSrjuSrv trjs olxlas, ui) intotgicpov. 'Egtwves y&t}
ueiigxovzai. xai TOVTO tig tptXoaotpiav ngotgintt, xai Trrv xatdt
vovv avTongayiav SnXdi te xai ngoXiytt TS ovudoXov ivagy&s,
8x1 tptXoaocptiv inipJaXXbutvos, x<~Q'& aavtov ndvTorv auuaTixSrv
xai alo&rjT&v, xai ovTtos &avdtov piXhrrv notov, ini xd vonxd
xui dti xatu raizd xai &aaittos iyovTa duiiaoTgtnii ycogujv
Std T&v ngooTjxdvrorv pa&rjpdTOrv. dnoStjpia (liv ydg, pttidataats tonov &dvazos Se, 6 TJJJ y>vyr)s yuigtopds imo jov a&ptuiog. ovttas 5i ti quXaaotpeiv &s dXrj&&s, xai avtv aio&rjvrjgitov xui otapiaTtx&v ivegyet&v, xa&ag& T& VU> xgr)a&at tig xajdXrrtptv Ti)s iv Tois ovotv dpia&las, rjntg iniyvcoOTat oocpia ovaa.
cplXoaocptiv 5i intfiaXXipitvos, pr) imotgiqov, piriSi xa&iXxov
ngds xd ngditga, xai iv owtgotpiq aoi SiateXiaavra otapiaTtxu.
putdvota ydg ix TO&TOV noXXt) eat- nagiu/tTut iunoSi^opivui tie
jds vytiis xataX>ifets ing T^J negi id aurptaitxu dxXios; jr)v 5e)
IN PORPHYBltlSJ.
(tsrdvotav 'Egtwiv «ejnuvdwaoe.
229
Diog. Laertius pag. 579.
Jta Ss roti, ets dnoSrjitiav (XaSi^ovra «jj intargscpta&at, jraprjvet
Toty anaXXarrouivots roii (3iov, «>J im&vunrtx&s i'xstv rov Jjjjv,
firjdi irro r&v ivrav&a t)Sovwv indysa&ut.
Tag rs XswepoQOvg iii) (ladl&w']
8. Hieronymus i
Per viam publicam ne ambides:
id est, Ne multorum sequaris errorem.
Philo Iudaeus libro ttspt TOJ) ndvra anovSaiov sivat iXsi&sgov • T6.v TOJV IJv&ayogsiwv iegurarov &iaaov.
X6yds 'ixtt (isrd noXXwv *ai iiXXwv xaX&v xai roiir' dvadiSdaxsiv,
•zats Xswtp6gois «rj fia8i£etv oSois' ovx Xva xpjjttvo/?ai<S«ev Co*>
yttg noqi xuitarov fiagrjyystXsvJ, dXXf uivirrousvos Std ovu(i6Xov,
%6 «JJT sgyots «rjie X6yots Squ&Ssat xai ncnarnpcivots XQVa&atp
*ai t?d|as dysXaiovs vnsgxinruv,
xai iStwTUS Xoywv xai Soyptdzwv iSiag dvaariXXitv.
Clemens Alexandrlnus lib. V. Strom. pag. 239. Avd
aSovg xmori-dsuivov roii sdayysXiov xai r&v dnoaroXav, CIUOMU?
Totj npoapr/Tats anaat- xal ttjv pihv xaXoivrwv OTSVJJV xui re•&Xtuuhvnv, TTJV xatd rds svroX&s xai dnayogsiatif
ntgttaraXtiivny TJJV Sisvavriav,
TJJV ctj unwXuav cpigovaav, nlarsiav xah\
tvgiywgov, dxwXvrov qSovats rs xai &vua>' xai cpuoxdvrwv,'ptaxdgips dvijp, oj ovx inogei&n iv flovXij dasfi&v, xai iv 6S&
attagrwX&v ovx 'iarn. "O, rs rov Kiov JlgoSlxov inl rt rrjg
dperrjs xai TJ/S xuxias pva&os ngdttatv.
xai JIv&ay6gag ovx
dxvet dmayogeittv rds Xtwcp6govs odois (JaSl^stv, ngoordrrwv,
njj ditv rdis r&v noXX&y eneo&uc yvwptats, dxoirots xuh dvopto-'
~Xoyovtiivavs ovoato.
'
Atlienaeus lib. X . jitucpdgovs oSovs ur/ arsiyttv,
rovtiart,
yvwfin noXX&v «>J dxoXov&siv. stxrj ya.cf ixuaros 6 rt av Sdkjj
dnoxgtvsrat.
n)v 8' sv&siav dystv, rjyTMdvt ypd>«evov r& Xoyoi.
Diogenes Laertius pag. 5 7 8 . 'Exrig Xsww6gov «rj SaSiittv.
V b i aut pro sxtds reponendum evTds-" aut delenda particula
JITJ, IamhUchus Symbolo V. pag. 138- T"B /.soxjpdpovs SSoig
ixxkiywv, Std J&V drgan&v fidStZt. rovro rr)v piiv dijuwdjj xat*
dvo>po)jitvjjv JdJijv dqusvoit nagttyyiXXsf
rr)v Si ^ojptOTtJv xat
4rsiav ustaStwxttv d$tot. xat TJ» «iv SoSdoLtara %d xotvd (jpjjai
«Jttv vJttpoptjt*'* TO 8i iSta xai djtdpprjTa trspi JtoJUoii notsia&at'
xat TJJV uiv jipds dv^ptijratjs cpigovaav rigftv drtitdfsiv • TIJV <J«
T^S &*ic*B SovXr)asws rb/otisvjjv tvngayiav jrspt jroiloB notelo&ut,
xah TO «ev dv&gwntva s&r/ iav, ws SrjU&Sn' Tas Si r&v &i&*
&gna*siav, <5s «JrepiroTwav wjv SnitmSn. i/or)v, dvraXXufna&at.
»3o
M O T A t C. B I T T J E R S H U 6 I I
Mvoe pLoovaQ iv oixirtr de%ea&tu] S. Hieronymus
dicto loco: Hirundinem in domum non suscipiendmm, id est,
Garrulos et perbpsos homines sub eodem teeto non habendos.
Clem. Alex. 5. Stroraat. p. 253. Aviixa tt)g fiaQ0igov (ftXp-.
ooqdag ridw aqASga imxtxgvuusvtug ^OTMISJ* rd Hv&aySQta abulov
§oXa. etagatvti yovv A Sdutog, xtLtSAxa iv oixiq ur) ixttv'
~
ttdtt, XdXov xai qi&vgov xai ngAyXeJoaov dv&gtmov ur) Sixta&at. XtltSotv ydg xai igvydrv, ayQoii oiQov&ia, iyvtoaav xatgovg IsloAStav avtSrv, qrnaiv i) ygaqrr), xai ov XQV n"010 qXvagiq
owotxsiv. vai firrv yoyybQovoa r) iQvyuv, (tijtu/wg xaiaXaXtar
axdgustov iuqaivevaa, tlxAtmg igbtxl£ixat'. 'Jlg ftr) uot iQvtjji*
naghftsvos dXXo&tv aXXog. r) yiXtdoiv Si, r) i&v (tb&ov aivinttat t&v UavSlovog, dqoatova&at dktov td in' ixtivn &gvXXovfttva nd&q. |£ w> i&v Trmia tct ftiv na&tiv, i& Si xai dQ&aat
3tagstXr)qautv. Suaxtt Si dga xai titttyag tobg uovatxobg' S&tf
amo&tio&eu Sixatog S Stuxirjg tov lAyov. vai lav "OXvunov xataSiQxousvav axamovxov "Hgav, iatt uot ntat&v tauteiov ini
yXaooag/ r) notrjttxr) qrfltv. 0, ts AtaxbXog- 'AXX' leti xdftoi
xXtig ini yXmaan qbXak. lamblich. Syrabolo XXII. p. i 5 ° .
T& Si, ysXtSAva oixig ur) Sixov, ovufiovXebsi, QA&VUOV xai us)
Sfnvtxmg qtXonovovvta, ft~Si sniuovov alQiitair)v xai yvaigtuov,
stg id SAyuata id od ur) intSixov, StAutva awtxovg xcti ivtovendi~g ngoaoxqg xai qtQtnoviag, Std icbv (forte tt)v) iv avidig
noixiXoiv ikaXXayrjv xai niQtnXixstav. sixAva Si Q~&vulag xai
iyxonnv XQOVW xsXtSAva xixQtnat, oit utQog w TOU ivtavtov
ttSi- tntqotiq r)uiv, xai aiaavti inikevoviat ng&g §Q~xbv xatgAv.
%& Si nXtiov dqiaiaiat xai aqavr)g qfiiv vnaQXSt. Biog. Laert,
p. 578- 'OuoQoqiovg xsXtSAvag ur) ixttv.
Notandus hic est mos priscus mulierura, quae hirondines vnguento delibutas doraibus exigiere sOlebant,' Vide
post alios Theodoret. Serm. 3. de principio.
Oogtia -wavaxi&emt ue> TOFC /Wrajovow* tmyxaAatpeiv de ftsj.] S. Hieronymus dicta Apologia: Oneratis
superponendum onus; deponentibut non communicandum: i d
ejt, Ad virtutem incedentibut augenda praecepta; tradentet
te oeio relinquendos. Clem, Alex. Stromat. lib. I. p. 113.
'£v yoiiv idiq vAftotg S !£ 'E§Qaltav qtXSooqog HXdnev xiXtvtt,
, rtovg ysuKjyobg (tr) snagSsvaai, urjSi Xauftdvttv SSWQ nag' sibgetv, edv ur) nQOitgov dgbkarieg nag' qvt&v aygt ir)g nag&tviov
xaXovuivrjg, dwSgov sSgsrat iqv yrrv. anogiq yag inagxliv ou
SLxatov ( i u editnx: ssd aut delenda negatiua parucula ov:
Ilf P O R P H T R I T J M .
a3l
ant cnm D. Hoescbelio nottro legendum, (tr) tnapxtlv, ow
8ix.) agyiav 8i iqyoStdQuv ov xuXiv ti nai qyoQriov owanour&ivut uiv tvXoyov, avyxa&auieiv 8i ov nQoor\xuv i nv&ayioat
iXeytv. awtQdmu 8i (f yQoqirf td olxiiov ofifta npd; &tugiav,
%dya (tiy n xai ivu&iioa olov i iyxtvTgiQav ytoip/d;* id 8i
ivvnuQxov avuxivovoa. Iamblich. in Protrept. Symbolo XI.
pag. 141. Ti 8i ipoQtiov awavatt&ivat,' avyxu&atQiiv 8i urf,
sis dvSoiav npoiprnu. na; ftev yuQ dvau&ifttvos tpoQUOV, ni-,
vov xai ivtQytias artftalvettti npd$(v. i 8i xa&atQobutvos, dvanabatus xai dviotus. Strtt xai id abufioXov ilvat avtois toiivj)s l'xu iniXoytouiv fti) ytyvov urytt ttvtih (legendum OOVIM vel
ptuvru) ftryu aXXu QU&vulas xai uaXdaxijs SutttrfS atuo;. ndr
y'o> ydq nav XQVfa dXuoiuov. 'HQaxXugv 8e oi Hv&ayiQUOt
iqrqjttlfiv ti8t obft/toXov tlvat avtol;, dnoaqiQuyiZifttvoi dni tenf
txtlvov tgyuv. oTt yuq oruiXu xat dv&Qunovs, noXXdms ix
nvgis *ai ndvtuv terv SuvoTatuv dntviatu, oxvov napadov-»
(ttvos. ix yaQ TOV ngdttuv xai iqydtfjj&ai TO xaiop#ovv napay
ylyvetai, dXX' ovx ix TOV dnoxvtlv. Idem lamblicbus pleTiiui boo refert Symbolum ad istum modum: Av8gi inuva<?
Ti&tusvoi jtev qjOQtiov awbnaiQC urpovyxa&atQu 8s dnott&tfiivqU
Idem cap. (8* Oopiiov (tr) avyxa&auiiiv ov yag 8ii diturv
ybrta&eu, tov ur) noviiv awavau&ivat 8i. Diogenes Laertiut
pag. 578» (POQTIOV ovyxa&atQiiv, xai «rj avvemu&ivai. Quao
leebio.' li vera est, sententiam continet plane contrariam;
Onus^videlicet deponentem esse adiuuandum , non autem
xrna imponendum onus ei quisuscipiat. Sed" corrigendus
fiortasse hic quoque Diogenea ex aliis scriptoribns, vt
«t alibL
Mr}8ev xatct t)atrt. ] Suipicor legendum nij 8iivr vt et
«upra, olov ur) dttv dpydv fr/v.
BtSv tlxovag iv daxivXioig ur) cpoosTv] Clemont
AUxandrinus lib. V. Strom. pag. 239. jaxtbXrov prj qpoptlv,
pt}8e dxivas aviol; ty/apdor/ttv &tuv, nuQtyyvq i Hv&ayiqas.
SiantQ MUvorjs npdnaiUu dtappr/onv ivopo&ixtynv, (it)8iv Siiv
yXvnTdv, (j yqamiv ayaXua u xal dnttxivtoua notua&ac w;
iii) tol; aio&Mtots nQoaavixuptv, ini 8i rd voijrd utuuutv.
ihvttXlQu y&Q trjv 10B &tlov atuvitrna r) tv iro/uw «/; oftus
awit&Utt. xaititv vgrrtr)v ovolav 8i SXrjs aifidisa&at, duudixnv iativ aviijv 8i ald&f)otus. 8tb xal rSrv' Alyvmluv itptW
eiffooMVTaiotid ir;; A&nvas $8os Snat&QOv dqruQUJar,. is 'E^QuXot
%bv vtirv Svtv dydXuaTos'dgdfitvot, etc.
fl32
HOTAB
C,
RITTERSHUSII
Vt autem Clemens duo Symbola' eognata coniungiti
ita et Iamblich. in Protfept. Symb. 23. e.t 34. TS Si, JaMtvXtov ufj cp6gtt, dxoXoi&mg rSi Uv&ayoQixS} dgiaxovrt tXmutv
eig rrjv nug&xXt/atv ovroig, inti Stapoi rgdiug mglxtitae loly
aogoiiatv 6 SaxriXtog, 'iSiov txmv rd ui) ayxttv, ptrfii xanovxiiv,
tiXXd nmg &gu6lttr, xal ngoacpvSig ixttv •Stopiis Si rotoSids ris
ttai ri otoua rrj vyvxf/ vndgxtf
id ovv, jfaxriXlov ur) cpogu,
axoXoi&mg cptXoaocpuv (forte cptXoo6cpsi) 01; ctXv&SiS, Mcti >;d>pij»
rov negtxtipsvov Seopiov rr)v xpvxr)v. ptXirtj y&g Qavdrov xal
Xtogtou&S fvXV? a7l& atbuatos 17 cpiXoaomla. rqv aga Uv&ttyogtxfp»
fiitt&t anovSf/ pttydXn, af)v dcptaraaav savrnv Si& roii vov ani
omuarixtov ndvtmv, xai mgi r& -vorn& xai avXa 81& r&v &sagnttx&v ua&rjudtiav xaraytyvouivrpi. &XX& xal aniXXve (forte
, &n6Xvt) aavrov r& &pagrr)para, xal av&oXxd xai xuXvaiegytt
roii tpiXoaocpiiv aagxig daxoXf)ptara, rgocpd; re intgflaXXoioas,
Mai nXn&Sigag dxalgovg, Stouoi rgdnov ri aSipta xaraXapfiavoi• tras, voaoxoftlag rs xal daxoXiag dStaXsimms ipnotoiaag.
Ti Ss, •&sov.rinov pir) iniyXvcpt SaxrvXug, xara rfjv jjtgoXtx&iioav 'ivvotav ngotgoni) xevtai votgSt • tptXoaicpet, xai damftdrovg ngi jravris .f/yov &tovs vndgxttv. ri ydg xvgubtarav
qi&ifia %Siv Jjv&ayogtxSiv Soyudrmv, rovriortv (lego diuisim,
-roCid WTir) l£ ov ta ndvra aytSiv ijgrnrat, xai vcp' ov ptixgt
riXovs xgarivtrai. ptr) vifufe Ss ptogcpais avroig xtxgrjo&at,
gaat siai ompattxai- pirfii ngaaSixta&at vnoordost vXtxjj, xal
otov Ssaum vXixoi amptatt, monsg 1« aXXaSSia. ai Se (forte deest
fv) SaxrvXioig yXvcpai,. r6v rp Staptiv. 81' avtov roii SaxmXioa
ffupaivovot, xai njv ampar6rr/ra, r6, rs aia&ijriv siSos, ual
tbaavsi rtvog rSiv ini ptigovs Smmv.Sta ifs yXvnrfjg ngoaiujtms,
7)SXmgtariov piaXiaza id rSrv &tS<v yivog,. mg atStov rt xai •vovtov, xal xaxd rlt aita, xai Siadirmg ati tyov} mg iv i<3 negi
•&sov iSieis Mtti nlngiarara rexvoXoyiirat. J
Idein de V. P. Cap. i8i Num. f)4.".Ev SaxfvXicg pf) <piqttv or/uiiov &eov elxivtt, Snmg (videtur deesse ur)) uiftivrirat.
ayaXpta y&g; Sntg Sittpvrtvoui iv tcg oixig (locus corruptus,
tjuem tacitus praeteriit Arcerius).
2nov§us rs notsia&at foig &eoXs xarit 10 dvg xcaf
hmmputrcfvv~\ Jamblich. cap, l g . ZnivSetv rois. &stiig xarA
ri ovs rf)s xiXiMOS pfarvov ivstta, xal bnms pr) dni rov nioxrat.,
45
rivdpmvncujjvst
andYecrifai~\ Ipsemet de se Py?t!iagoras apud Lucianum •/?»'«» nyentre^ inretrogatus a 'merca-
xw P O R P H T R I U I V I V
a33
t o r e , TtV 3' Ufupi Slattav &no~tdg'ns ilj h. e. in victus autent
xqtione qualisrtam es? respondet ei in haec verba: °/vxt\ioV
piv ovdi 'iv t i otriopaf
r& 8' aXXa, nXr)v xvdptov. . Sed hid
pximum non intex omnes conuenire v i d e o , quid fabarurd
jiomine Pythagorag intelligt voluerit, cum ab ipsis prae*
cepit abstinendum.
Deinde et causae huins interdicti ab
aiiis aliae redduntnr.
Sunt qui putent, idcirco fabarum,
siue ( v t eum Agellio fabuler) fabulorum esu et ipsum
abstinuisie Pythagoram, et suls sectatoribns interdixisse,
quod h o c genus leguminis sit non modo nimis alimentos u m , sed et flatnlentum, et menti tenebras offundat: quam
•andem ob causam ab animatorum quosjue esu abstinuerint. Ita ignorabiiis ille vitae Pythagorae scriptor apud
Photiura pag. 7»g. Bibliothec. "Ou i u TOJUUTU r&v'()Qttipdrtisv
(r& tpifivxtt) naybvtt rdv vovv, tQoqitp&rtQa bvra, xai noXXrpv
uvddootv notovvra.
8t& roiiro xai roii xvdpov dniiyoixo,
bit
\pva&8ijg xal rgoqnp&rarog • xal SXXag 8i rtvag atriag nXttovg
&jto8t86aotv, at avrovg ivijyov aniytaifat r&v xvdptav. Pliriius
practer hebetationem sensuum et insomnia, adducit aliam
quoque rationem ex aliorum sententia, quae ambae causae
interdicti fabarum esus ex his eius verbis intelligi poterunti
quae describam ex lib, XVIII. cap, 12, Fahae multtplex}
vsus bmnium quadrupedum generi, praecipue homini,
Frumento etiam miscetw apud plerasque gentes,
et mqxime
jpamicQ, solida,
ac delicatius fracta.
Quin et prisco ritu
fabacia suae religionis diis in sacris est, praeualens pulmentari cibo,
et ihebetare sensus existimata,
insomnia quoqne
facere.
Ob haec PytJutgoricd sententid damnata:
vt alii
gradidere,
quoniam mortuorum. animae sint in eq: /qua da
causa parentando vtique assumitur.
Varro et ob haec Flar
minem ea ncn vesci trqdit,
quoniam in jlore eius literae
lugubres reperianlur.
In eadem peculiaris religio.
Namque
faham vtique e frugihus referre mos est,
auspich causa,
quae ideo refrina (forte referina l e g e n d u m ) appellatur.
Et
auctionihus eam adhiberi lucrosqm putant.
Sola certe frw
gum etiam exesa repletar erescente luna, elc.
Diogenes
JLaertfus p. 5 8 8 - e x Aristot. libr. de Fahis quinque huius
instituti rationes affert: HagayyiXXttv avrov antxto&ai T&V
xvdpmv, 1} OT» alSoiotg tlotv bpotof fj ort S8ov nbXatg''' (uyb%
vonov y&Q p&vev)
f\ o n q&tlqtt,
q OTJ rjj rov oXov.qboit
apotov, ij 81* 6Xiyagx'tx6v. xXrjQOvvrat yovv (forte y&Q ) avrotg.
jdejn Daejrtius pag. 5 3 2 . xTfij' dd xvdptav anqybQivtv txto&at,
{ legendum p u t o , anixto&at) 81& r& nvtvpixru8ng ovtag p&X-
»34
N O T A E C. R I T T E R S H J J S I I
lov uttixttv io5 yjvrutov' xal aXXat xoopuoTtQaf ioydljto&ttt t&(
yaoTtqaf ur) naQaXrjqp&ivittt, rtai St& TOVTO xatTuf xa&" Snvovf
tfavtaaiitg Xttag xai anactdxovs anoisXiiv. Similiter Cicero
lib. S. De Diuinatione: Pythagoras et Plato locupletissimi
auctores, quo in somnis certiora videamus, praeparatos quodam victu atque cultu prpficisci ad dormiendum iubent. Faba
quidem Pythagorei vtique . ahstinuere: quasi vero eo ciho
meus, non venter infletur, Sed nescio quomodo nihil tam
ahsurde dici potest, quod non dicatur ab aliquo philosophorum, ctc. Quem Ciceronis locum retulit et Agellius libv
TV. cap. l i . aliis longe verbis: quod factum puto, qui»
rnemoriae suae confidens, Ciceronis locum non inspexit,
nec verba eius annumerauit. Sic autem ait: Iubet igitur
Pluto sic ad somnum projicisci corporibus ajfectis, vt nihit
sit, quod errorem animis perturhationemque ajferat. Ex quo
etiam Pythagoreis interdictum putatur, ne faba vescerentur:
quae res magnam habet inflationem. Is cibus tranquillitati
mentis constat esse contrarius, etc. Flutarchua autem in lib,
De Liberorum Educatione, id xvdumv anixto&at, ita exponit:
Oi Sii noXtttvto&at. xvapttvtai y&o rjoav ifinQoo&tv ai yjrj<fo~
Sfoqlttt,, St' uv nioaf intii&iauv Taif atjxaif. Iamblich. c. 24.
Kvdpuav ttTfixov, Sta nroAAdtc ttpdf ic *oc* qrvotx&f xai tif njr
VJVX<)V avrjxovaaf aUiaf. (vbi quod paulo post editum estv
xui Siu TJJC TQoqnijf aQxSptevof, tlf aqnrjv SStjyiiv Toif av&Q&tsiovf' obiter corrigo, aSrjyu: praecessit enim Ste&eopio&iTTjosjf)
Idem Iambiichus in Protrept. cap. vlt. Syrob. 37.' T& 8i,
Mvdfuav dniyov, ovjytjfovXthtt, cfvXdtTia&at nav.boqv imqr&OQ~
Otxbv (forte legondum ioxi qj&aqT.y tijs jipdj &tovf SfuXimf,
xai Trjg &tiaf ftavTixrjg. Sed et Lucian. loco supra' dicte>
Fvthagoram inducit, ad quaesitum mercatoris, quid ius
Jabas abominetur, sio respondentem: Ego vero eas non abominor nec odi: Sed quia sacrae sunt, et mirabilem qaandam
obtinent indolem, ideo ab illis abstineo. Eam indolem deinde explicat hunc in modum: HQUTOV uiv y&Q id nar york)
tloi' xai fjv dnoSvorjf xhapov tit rAoipdy iSvia, ovptat rdiotv drSjjdoun UOQLOUUV ifKfioia TTJV qjvfjv. iiprj&ivta Ss, fjv inacpfjf
tig tijv atXrjvuitjv vvlgh usutTQrjuivrjotv, alua notrjattf td Si fiti~
jjav, 'A&rjvuioiat vSftog, xvdftotoi t&g agx&f atQito&ai. Quibus
applaudens mercator ait: KqXwf ndvta ieprjf xal ItQOnQtnchf.
In quibus nihil nisi Staovgpdg xai xXtvaoudf Lucianicus inest,
vt etiam apud eundem in B. Verae Hist. vbi in conuiuio~
«olenni post partam victoriam ab nescio quibus eelebrato,
eum «tiarn fabae essent. coctae atque appositae, ab illia
Ilt P O R P H T R I U M .
«35
•bstinentem facit Pythagoram. Tits IC ovv xvdpoveiip^aavtte, &akso itaa' avtoig vipoe, iusssSav ttiXtpov vMJOQdmaiaatv,
tlojiiivro is imviiua, xal ioQxijv ptyiaxnv tjytrv. Mivoe 8i lenV*
tt\e dv psjsixs IZv&ayiQae, aXX' Sastoe ttiQQU) ixa&iSsto, pvaujtiptvoe tt)v xvapoipayiav, etc.
•
Neque vero solum esu fabarum volnnt abstinuisse
Pythagoram, et qui ab eo, (non aliter quam a cognatarum nuptiis et commixtione abhorremus: vnde fabam Pytkagorae cognatam venuste dixit poe'ta Venusinus) sed edarn
tuperstitiote cauitse ipsot. ne forte fabas in agro adhue
nascentes concnlcarent violarentue, vsque adeo, vt mallent
Occidi quam hoc facere. 'AXSmat paXXov, ij ttaji)aat, dicebat
Pythagoras, teste Diogene Laertio pag. 592. cum Crotone
fugiens peruenisset ad agrum fabis consiuim (fabalia vocat
Tertullian. lib. de Anima cap. 31.) ibique constitisset, ac
trucidari, quam per fabas grassari transeundo maluisset,
Vid. et Tamblich. cap. 31. vbi de Pythagoricis, fabaruxn
religipsis cultoribus, xai itttxiyxavov 8i TJ8T/ joiitov ftaQipsvot
(forte PaQwipsvot") yciQ jdie ottXote attsXtlttovjo oi owsvQtOxipsvot tov Suaypov- ti pt) ntQupsvyovtte sviivxov tts8u» ttvi xvdpoie sonaQpivoi xai tt&olitt Ixaxwc, ' tmi /ur) fiovXiptvot 8iypt*
nuQaflaivuv, td xtXsvov, Kvdptav pt) S-tyyicvsiv, iatt\aav, etc;
Ita ibi legendum et distinguendum. Vide et S. Chryso' stomum HomiL 1. in Ioannem, quem locum supra alia
Occasione annotaui.
Hane tamen veterem opinionem vt falsam refellit
Agellius lib. IV. cap. 11. et ex.Aristoxeno, Aristotelia
•nditore, probat, Pythagoram non abstinuisse fabulo (ita
vocat, quem Graeci xvauov), sed potius vnum ex omnibue
leguminibus vehementer probasse, et maxime illo vti solitum, qnoniam is cibus ct snbduceret sensim aluum, et
leuigaxet; siue, vt Graeca verba habent: Ktvtrtixiv jt yao
stvat xai 8tacpoQt]Jtxiv. Aperit etiam ibidem Ageliius causam
«rroris de xvdpto non esitato, quia in carmine Empedoclis
Tytbagorei hic inueniatur versus:
AttXoi ttdv8tiXot xvdpmv atti retga; sxta&at.
quem verstun proxime eecutus *st alter, relaru» • Clemento
Aiexandrino 5. Stromat. p. »8.7.
laiv jot xvapove iQuystv, xtqpttXde is *OX4M»V
• x quo plerique fuerint orxinati. xiapov legumentum vulgo
«Uci. Scd addit Ageliius, «os, qui carmiaa EmpedooUe
436
NOTAE
C,
RITTERSHTJSII
diligentius scitiusque arbitrati sint, obseruasse, KVauovg
ibi testiculos signiiicare; eosque more Fythagorae operte
atque symbolice itvduovg appellatos, quod sint tlg ro xveXv
itivoi, xqi dirtoi rov xvtlv, Non igitur a fabnlo non edendo, sed a rei Venereae «proluuio voluisse hominet dedticere.
Aliam prohibitionis liuius, vt sic dicam, fabariae rationem reddit Clem. dicto loco, quia interdicere voluerit
Pythagoras, ne rebus venereis post procreationem sobolis
tantum voluptatis causa indulgeamus, cum fabarum esus
infoecundas efficiat mulieres: sicut etiam gallinas aiunt assiduo fabarum esu sterilescere: imo etiam, Theophratto
auctore, putamina fabarum radicibus nouellarum arborum si
circumfundas, exarescere ipsas facias. Verba Clementis haeo
sunt: 0aoi xdi rovg Ilv&aycgeiovganiytattat dqiQoSioimv. iptol
Se eqnaXtv Soxotot yautiv' uiv natSonoilag ivtxa' rfjs Se !£
tttpQodtoimv riSovtjg e&iXetv XQareXv uuct ryv nutSonoCtay. ruiirt
\ ftvonxmg dnayoQtiovat xvdpotg XQtja&af ovy on nvevuaronotdv
ttai Svanenrov, xai roig ovslQovg reraQuyuevovg notti ri oanQtov *
gvSi.uijv, oit dv&Qtanov xeqaXjj dneixaorat. xiauog, x«r« r&
iniXitov ixiivo' "Io6v rot xvduovg etc. udXXov Se, ort xiauot
io&tduevot drixovg tQydgovrai ritg ywuixag etc. Sequitur de*
inde quodejc Tbeopbrasto iam dixi, jiec non de gallinis
fabiuoris sterilcscentibus.
Postremo non est hic nobis omittenda istius praecepti
Pythagorae de abstinentia a fabis noua atque singularis expositio, quara apud Caelium Rhodigin. Iegi lib. XXVU,
J-.ect. Antiq. c. xj, Ei enim Fythagoras nomine cydmi non
stliud intellexisse videtur, quam ouum,, quod in eo sit
animalium xirjotg, id est foetura. Eius autem (inquitY erat
decretum, compar censeri, xvduovg io&ietv, xtqaXd; re roxr]tov.
Probat ibidem testimoiiiis Ouidii, Iuuenalis, et Luciani,
Qua lustrationibus et cxpiationibus adhiberi sollta.
44 „
Tov tf'J Haec nota solij est in MSC. .quasi scriptum
foret, rdv r]Xiov: quompdo edidimus infra: vbi idera iq'
MSC. erat signum.
'Hu^4«CJ • Videtur hinc. deperiisse numerus dierum, ,
'H natdbs KtqaXivv, •^''yvVatxbg oltT.] - Mira ver©metamorphosis fatfcrum; imo vel • floris fabalis.
45
TtjiyXidog'} la fifSC hocnomen istis erat notis scri-'
ptum: yjoi.
'
. •
.'
>
IN>PORFHiRItrM.
aZf
Ibidem ^oaAnqpijs] Ita in nostro exemplarl a librario scriptum erat. Sed legendum dxaXi)q>t)C. Est autem hoc
ioco uxaXrjqnj piscis marinus, vrtica dictus. Scribitur etiam
per v, 'AxaXbqiq: vt apud Arist. et Plutarchum, quorum verba recitat Agellius lib. IV. cap. 1 1 . Suidas: iJxaiijonj, T) xvi~
St), xoti T/ yiqaaia,
xai ij •d-aXartia, qug iaxi xoyrvXi$wv T«.
Deinde postquam Aristophanis et Pherecratis protulit vertut,
quibus hoc nomen intexuerunt, addit de vrtica marina testimouia Arittotelis r. de Animalibus, et Theophratti lib. VII,
fhysic.
Obteruetur obiter prouerbium ex Phere.cr.atis versibus: Vrtica malim coronari, quam inepto cantori auscultare. ,
Atque haec hactenus ad Symbola Pythag., quae Malchnt
teu Porphyriut attingit et explicat, annotata sint. Multo
autem plura habet Iamblich. in Protreptico cap, v l t . , quae.
cum suis explicationibus huc inserere animus eiat, non tino
emendationibut nottrit. Sed cuxn animaduerterexn, instantibut nundinis properandum fore ad huiut opusculi abtolut i o n e m , ilia commodiore tempore dabimus peculiari libello.
Interea lectorem remitto ad ea, quae habent Erasmus initio
Chiliadum, et L i l i u t Gregorius Gyraldut, etc.
HQVJTOV plv Evq)OQt3og'] Huiut animae Pythagoricae
migrationit in varia corpora plurimi auctoret meminerunt:
qnorum aliquoa alibi produxi: hic aliot aUegabo, Pertinent
huc isti vertut Horatiani lib. I. Od. 28*
Habentque
Tartara Panthoidem iterum Orco
Demissum, quamuis clypeo Troiana refixo
Tempora testatus, nihil vltra
Neruos atque cutem morti cpncesserat atrae,
Judice te non sordidus auctor
Naturae verique, etc.
.
*..
'
i
Ad queip Iocum vide Commentarium Clariisimi TurnebL
Ouid. lib. I. Metamorphos. ita ioquentem inducit ipsummec,
Pytliagoxam:
'
Morte carent animae , semperque priore reliota
Sede, nouis domibus viuunt, habitantque receptae.
Jpse ego (nam memini) Troiani tempore belli
Pantkoides Euphorbus eram, cui pectore quondam
Haesit in aduerso grauis hasta minoris Atridae.
Cognoui clypeum, laeuae gestamina Hostrae,
Nuptr Abanttit,
ttmplo Iunonis, in Argis.
•
838
M O T A E C. R I T T K R S H U 3 I I
Omnia mutantur t nihil interit: errat et illinc
Huc veniti hinc illud, et quoslibet occupat artus
Spiritus, eque feris humana in corpora transit,
Eque feris noster, nec tempore deperit vllo etc,
f,actantius Firmian. lib. III. De Falsa Sapientia cap. i g,
Visi forte credimus inepto itti seni, qui se in priori vita E'uphorbum fuisse mentitus est. Hic ( credo quod erat nobili genere natus,) familiam sibi ex Homeri carminibus adoptauit,
O miram et singularem Pytkagorae memoridml O miseram
bbliuionem omnium nostrum, qui nescimus, quid ante fuerimus I Sed fortasSe vel errore aliquo vel gratia sit effectum, vt
Ule solus Letheum gurgitem non attigerit, nec obliuionis aquam
ygustauerit : videlicet senex vanus, sicut otiosae aniculae solent,
fabulas tanquam infantibus credulis finxit. Quod si bene sensisset de iis, quibus haec locutus est, si homines eos existimastet, nunquam sibi tam petulanter mentiendi licentiam vindicatset. Sed deridenda hominis leuissimi vanitas, etc. Idem
lib. VII. De Diuino praemio cap. 25. De anastasi philosophi
quoque dieere aliquid conati sunt, tam corrupte quam poetae,
Nam Pythagoras transire animas in noua corpora disputauiti
sedinepte, quod ex hominibus in pecudes, et ex pecudibus in
homines, et seipsum ex Euphorbo esse reparatum, etc.
Eertdem usuuipvxdKJtias seu piJtvaanatoKrtatc seu stouUyytveolag (tot eniru nominibus eppellabat) vanitatem proliz»
Tertullianus quoque refellit lib. De Anima, mazirae eap. sg.
31. et 3S. Vocat ille etiam animarum recidiuatum reuoiubilem semper ex alterna mortuorum atque viuentium suffeetione.
Recidiuatum. vt recidiuam febrem appellamus. De multit
Tertullianicis pauca hic ascribam. Sic ergo doctissimus ille
Afer cap. Sg. Neque veritas desiderat vetustatem, neque mendacium deuitat nouellitatem. Teneo plane falsum antiquitate
generosum. Quidni falsum, cuius iestimonium quoque ex falso est? Quomodo credam non mentiri Pythagoram, qui mentitur, vtcredam? Quomodo mihi persuadebit, Aethaiidem, et
Ettphorbum, et Pyrrhum piscatorem, et Hermotimum se retro
et Pyihagoram fuisse, vt persuadeat, viuos ex mortuis effici,
qui iterum se Pythagoram peierauit? etc. Yitlc eundem Tertullianum Apologetico aduersus Gentes cap. 48. et De Resurrectione carnium cap. 1. Hausit yero Fythagoras hoc dogma
Tttqi pjrtiuipvxtbasuig ab Aegyptiis: de quibus iuuat audire Hexodotum Euterpe, seu Musa altera: Ifqmos Se xui %6rbt TOV
Advoy Alybnuoi eiai sindvitg, &g ay&gtijnovyvxq o\frdyui6gtoxt'
iw FOKPHYmtM,
a3g
tov oaepettot Si xuraqr&ivovtot it ttkka, (&ov aiti yivSpirov ecSvlTat. itttav Si TtcQtik&n rtaVTtt td xtQaa"ltt, xai sii •sfukuoota,
xai T& trtrn>u, av&tt is dv&qdnrov aStua ytvouivrtv iaSbvttv TX)V
tUQtttktjatv Si USTJI yivca&ai ix TQIOXMOIOI iuat.
TOVTM TM ktU
y*> tiaiv ot 'Ekk^vmv cxgrjOavxo, oi uiv TIQ6TCQOV , oi di SOUQOV,
t»S ISirn CSOVT&V iivrt, T&V cyu itSus t« ovduara, ov yqdqxo,
Frocul ddbio inttlligit Fythtgoram et eiut sectatores.
Ab eadem pertuatibne stultissima fluxexnnt ista TibulLt
nrope finem Fanegyrici ad Messalam:
Quin etiam, mea cum tumulus contexerit ossa,
Seu matura dies celerem properat mihi mortem,
Longa manet seu vita, tamen mutata Jiguram,
Seu me Jinget eqnum, celeres percurrere camvos
Doctum, seit tardi pecoris sim gloria taurus,
Siue ego ver1liquidum volucris vehar aera pennit,
In qnemcunque hominem me longa receperit aetas,
Inceptis de te subtexam carmina chartis.
Ad quem locum clariss. et elegantiss. Passeratius haec inter
alia annotauit in suis Praelectionibus doctissimit: Seu longtt
me vita exspectat, Sed in alio corpore, siue humano siue Jerino. Alludit cnim ad umuuwruoi»' Fytbagorae, de qua
Plato aub finem lib. X. et vltimi de Legibus: vbi Orpbeua
vitam in corpore cygni deligit, auersatus bumanum corpuf
odio rnulierum: Tbamyras in corpore pbiiomelae: Aiax Telamonius in corpore leonit: Agamemnon in corpore aquilae. Sic Bnnius se mutatum in pauum somniauit, et animam
Homeri in corpus suum iminigrasse. De hoc Enniano somnio vide etiam quae scripsit Paul. Merula Comment, ad
lib. I. Annalium Ennii p. 68. et seqq. Horat. lib. II. epist, t.
JLnnius et sapiens, et Jortis, et alter Homerus
( Vt eritici dicunt) leniter curare videtur,
Quo promissa cadant, et somnia Pythagorea.
Hoe vult: Ita negligentem esse ac prope dissolurum in scribundis versibus, vt parum memor fuisse videatur eorum,
quae de animae Homericae in suum corpus migratione professus et gloriatut fuerat. Adducit deinde Fasseratius Epigramma Ausonii, qui boc Pytbagoreo dogmate belie in MaxCum quendam lusit:,
Pythagora Eupkorbi, reparas qui semina rerum,
Corporibusque aauis das reamtms animas:
JJ4O
H O T A E C,
HITTERSHUSII
Dic, e/uid erit Marcits, iam fata nouissima functus,
Si redeat vitam rursus in aeriam?
'>
Kespondet huic interrogationi Pythagoras, cum prius sciscitando cognouisseti quam impuras ac nefarius homo iile
' Marcus fuisset, dum viueret:
iVon taurus, non mulus erit, non hippocamelus, .
Non caper aut aries: sed scarabaeus erit.
Eandem insaniam (sed paulo moderatius) insanitterunt etiam in populo Iudaico Fharisaei. D i x i , moderatius, quiar
teste Iosepho lib. XVIII. Antiquit. cap. 2. et de Bello ludaico
lib. II. cap. Q. ita sentiebant, pmnem quidem animam in»
corruptam, esse; transire autem in alia corpora solas bonoxum, iisque facilem esse ad yitam reditum; improboruna
yero interminabiii supplicio cruciari. Huius dogmatis Phasisaici vestigium extat etiam in Historia Euangelica, vbi ea
opinio Herodi fuisse dicitur de Iohanne Baptista iussu Herodis capite truncato, ipsum in Christo reuixisse. Vid. Matth.
XIV* in pr. Marc. VI. v. 14* e t seqq. Luc. IX. v. 7. et seq.
Haec de iilo transmigrationis animarum dogmate Pythagorico habebam quae adderem supra a me annotatis.
' Inprimis vero memorabile est, qttod scxibunt de septenni Fytlragorae latitatione et emaciatione in specu subterranea, seuhypogeo, vbi se abdiderit, (sola conscia matre, quae et uecessaria victui ei subministrarit clanculum,
et quid inter homines interim ageretur, renuntiarit) vt mortuus videretur, tandemque ab inferis ad superos redisse,
cum post septennium denuo ex illo hypogeo emersus, conSpiciendum se hominibus praebuisSet. Vide Tertullianum
dicto capite 28> Facit eiusdem latitationis mentionem etiam
Diog. Laertius, quanquam non exprimit ibi tempus defutitum, quo elapso iterum emerserit. Tantum dogiormc ait,
iitIU yqivov AviX&iiv iorvbv xai xoriioxilirsvu.ivov: quod non
debuit interpres Ambrosius reddere, Anno exacto ascenditsa
Pythagoram etc. cum nec gqdvOi vnquam pro anno vsurpetnr; et sit verisimile, Diogenem, si non de septennio, Certe
de pluribus quam vno anno sensisse. Illud autem imposturae et faisi geniis animaduersione quoque dignum est, quod
scribit Diogenes: Pythagoram ea, quae mater ipsius filii '
inssu literis consignarat, euenta rerum, deinde posteaquard.
quasi ab inferis reuertisset, sic recitasse ciuibus suisj tauqusm ipse cadem abasma . «bseruasset ac memiuisstt; qu»
INPORPHYRIUM,
a4*
/
faliacia sibi -apud eos opinionem diuinitatis conciliauorit.
Nisi quis dicat, haec quoque (vt id genus alia) in.odiuna
et inuidiam Pytbagorae • maleuolis fuisse conficta et disseminata: quam in sententiam magis inclino, quam vt impostorem falsarium buiusmodi credam ipsum fuisie, cuius alioqui tam sancta praecepta legO, quae vix ab impostore proficisci potuisse videantur.
Sed bis in medio relictis (de quibus quisque sentiat,
qnod volet) ad dogma de Palingenesia et Metempsychosi
atque MetenSomatosi paulisper redeamus. Id ergo non solum Ecclesiastici Scriptores tanquam vanitatis plenum (sicut
est) exploserunt, sed Lncianus quoque derisit, vt videio
est in ipsius Dialogo, cuins tiiulus Somnium, siue Gtdlust
item in Vitarum auctione statim initio. Priore Dialogo ita
narrantem Micyilo gallum inducit: (gallus autem ille quondam fuerat Pytbagoras) 'Iintintq Eiwoqjiog iytvdanv, iuaxdfir/V iv 'iXlm, xai dno&avmv vni MtvtXdm, 'xqdviq SottQOv ig
Hvtfaydqav nxav. timg 9i neqtiutvov dotxog iatmg, dyqt Si) 5
Mvr\oaqxog igiqyiantai uot tiv olxov. ete. Altero loco mercatori admirabundo eandem transformationem pollicetur:
Iftiv ftif ovtog, ndXttt Si iv aXXcq omuatt, xdi iv uXXm dvduatt
imavtd^to, XQdvtq Si ai&tg ig aXXo utru3>)atai. CHI respondet
Mertator: Tovto q>$g, dtfdvatov iata&aiut, dnaXXattdfisvov
' ig uoqwttg nXtlovag/
r
Hg Sffxojioffj Qvaaa&at xal dieXev&EQaioatj) Eundem 4G
fuisse primariirm seopum pbilosopbiae Pytbagoricae, liberationem videlicet animae a vinculis corporeis, Tamblicbus
indicat bisce verbis cap. 32. Miyiatov Si ndvxmv nqdg dvSqtlav •naqdyytXud ian, tiv axoniv nqo&ia&at tiv xvqtmtatov,
Quoao&at xai iXiv&tqSiaai tSiv toaovxmv (apud Malchum est
totoitmv) uqyu&v xai awSiatmv ( Malchus habet awSiaumv)
tiv xattzdutvov ix BqtatStv vovv, etc. Eundem scopum Ianv
blichus etiam cap. 13. ex his rerbis. paoponit: 0>alvttat
iffiiv [wtXoaowla dnaXXayr)v xStv dv&qmnivmv Staumv nuqixtiv xai
Xvatv ti)g ytvtdtmg, xai •ntQtuymybv (forte naqaymyi)v, vel nqoltymyt)v) ini td Sv, xai yvSmv tr)g ovtmg dXn&tiag, xai xd&aqaiv tatg tfrvxaig. tl Si iv tovtm pdXtata iaiiv % bvtmg tvSatuovla, anovSaatio* ntql avii)v, Antq bvtmgfiovXdut&uuaxdqiol
stVas etc. Eodem peninuit, quod philosopbiam dicebat Pytbagoras esse medttationem mortis: idque deinde et Plato
ab ipso «st mutuatus. Porphyrius apud Stobaeum Sermono
117. dt mortt; "O tStfStv i) fiaig, tolto wiatg Xitf ntti.S
Tom. II. P. II.
Q
24a
MOTAE
C.
BITTERSHUSII
IdijffW' q U/VXr),' To5ro'ofiir) kbst. Idtjoe oe ijpvotc fih a&fut iv ifivxrf
tfivxt) 8i iaVTr)v iv ocouait. cpvatc fiiv opo Xbti a&fia i* ipvxvS'
ifivxtj 8i iavrijv kvu dni atbuaiog. rj yovv •d-dvatdg Smiovg. 5
ftiv owtyvcoafiivog, Ivofiivov TOV otfiuaioc djrd rijc yiyrijc' 8 Si
j&v tpilaadawv, kvofiivrjSrijc-utf/ijc owd TOV otuoatoc- xai ov
ndvtcas tttgog itigor tnttat.
Ammonius in Commentario V
Vocum inter aUas philosophiae dehnitiones hanc quOque
pouit, et praeclare commentando expUcat: "Aort dj xat dirloc dptaudc sx Tov TSAOVC, d liycav cpiloaocpia iati ueitTij c>aydiov, Quod ne quis perperam ita accipiat, debere quem
seipSum rebus humanis extrahere, (sicut fecit Cleorribro»
tus ille, Ambraciota, qui lecto Phaedone Platonis seipsum
de muro praecipitem. dedit, mortemque oppetiit, )• docet,
vt vinculum corporis et auimae duplex est, ynum naturale, quo anima corpori deuincta est, ipsumque viuificat;
alterum voluntarium, seu npoatpsTtxdr, quo aniroa alligata
corpori seruitutem seruit, ab eoque in potestatem redigitur
( d Tipoatptitxdc Btofios, xatV Sv ij ipvyr) SiSiTcu Sovktbovaa ty
atuuait aviai, xai xpaiovusvrj vn. avrov: sic enirn legendum,
veL: xcxpuirjjutVrj, non xtxpaiovutrrj, vt est edimrn Venetiis
pag. 6. b . ) ; ita et dissolutionem huius vinculi siue rnortem esse duplicem: vna est mors naturalis, ac necessaria,
omuium hominum communis, qua corpus ab anirna separatur; altera est mors voluntaria, eaque philosophorum
propria, qui id agunt, vt animam a corpore sepayent.
Prior illa est j-rnptffttdc; loii auuatos dni rijc ymrijc. Posterior es.t rwptffiidc rijc f t r f s dnS TOC owitaioc. Ita ibi pulchve
et pluribus disserit Ammoftius. Plato etiam aliter a fine
definiebat philosophiam, ouoiwaiv &t& xaid id dWaid»' dv~
•d-guma: quam ibidem pulchre explicat idem Ammonius.
Adiungemus autem collationis ergo Aristotelicae quoque philosophiae finem : de quo sic scribit Ammonius prooemio Commentarii in Categorias pag. u , b. edit. Venet.:
. Xt 8i id isloc sffit rijc. 'AgsoTOTihxrjs cpikooocplas ; cpaiiiv, oit
yvmvai TIJV ndvTiav dgxrrv, TT)V T&V ndvTotv 8r)fuovgy8v aitiav,
tr)v dti xai woabtias ixovoav. dnoStixwoi ydg, ndvrurv ugxvv
tivat do&fiuTOV «£ ixtlvrjs 8i id ndvta nagdytoirai. I » legendum et distinguendum puto cum locum.
Nec vero praetereundus hic videtur praeclarus Iocus
Simplicii. in Commentario ad Epicteti Enchiridium pag. 4fJ.
edit. Venet. vbi de munere philosophi, quod in republica
obtineatt ita disserit, superioribus sane quatn conuenienter: "
IN POBPHIRIUM.
843
'AkXd Cnvnriov, ilva -ajqav 6 qiXoaoqarv iv Tij n6Xu xa&iCttf
xai udXtora uiv ir)y dv&gomonotdv, xai TUOTOIV xai aldqudvojv
noXttiiv Snutovgydv. igyov yag ifgu ov$iv dXXo, r) iavr6v it xal
TOvg aXXovg tig T$V xatd q/iatv dv&oomq ngoar)xovTa (3iov dnoxa&aigttv, xotv6g TS ndvTtav iarat n JTT)Q , xai nat$aymy6g, Stog«Vutijc Tt xai uvufiovXog, xai xiidiuovixdv naatv iavtdv nagiyorv •
xai awtgydg i)v navtdg ayaAtov, Tolg uiv ivtjftigovai own$6utvog, xdig $i Xvnovfiivoip awtaXatnagoyv, nagauv&ovutvog avToig,
xai anXojg ixiiva ngdtgtt, antg 6 vopiCtav igyov iStov iyttv xai
Xwgav iv TJ) noXu ir)v nuvTorv dv&gimtav tvnoir/Tixijv intftiXuav,
iq' Saov Sivatat,
etc.
Sed ad Pythagoram reuertamur.
Talem ergo cum is proposuerit sibi philosophandi scopum,
ad eumque attingendum conueuientia media, eaque pro suo
captu optima inuenerit, aliisque sedulo inculcarit, sanctissimis viuendi praeceptis traditis, quibus omnis generis homines meliores redderet, quantum in se esset, quomodo
simul esse potuit ydqg, nXdvog, ftdyog, id est, praestigiator,
impostor, veneficus ? An potius ex calumniis natas istiusmodi ngoarryogiag credendum est?
Tivag yag ovzot ov $taflt/SXijxuatv ol ndvxa SiufHdXXovTtg; oi StuxguTrjv; ov Hv&ay6gav; ov nXdtmva; inquit D i o Chrysostomus Orat. Corinth.
X X X V I I . mihi pag. 4 6 5 . Sed quia de scopo philosophiae
Fythagoricae diximus, notemus etiam eiusdem fructum, qui
CSt, PJIHIL |ADMIKAF.I.
Plutarchus commentario Htgi TOV
'Axoitw 'Exiivog ftiv yag ( d nv&ay6gag) ix qtXoooqiag iqniotv
«JTOJ •ntgtyiyovivat xd, MHAEN 0ATMAZEIN.
'O ydg qtX6ooqog X6yog id ftiv iC dnogiag xai dyvoiag &avfia ilgaigtt, yvitatt xoti loTogia rr)g ntgl ixaoTOv tvnogiag.
Democritus v n o
noroirie. d&avftaoTtav appellauit, vt ex Strabonis lib. I. docet
Pet.Victorius lib. X X X V . Var.Lect. cap. 6. Horatius quoque
epistolara s.uam ad N u m i c i u m ita exorditur:
Nil admirari, prope ret ett vna, Numici,
Solaque,
quae possit facere et seruare bedtum.
Commune igitur hoc habet sapiens seu philosophus cum
magnahimo. . Nam e t , teste Aristotele lib. IV. Ethic. cap. 3 .
non est •&avftaavix6g. ovSiv ydg /tiya avTtjj iaxiv.
KttTttXSVtagttsuiyov')
Puto legendum xtxTaxtxtooftivov,
defossum, vel obrutum: a verbo xttTaxitwvftat,
quod est,
defodior, vel obruor.
'Tyiks o\>8iv~] Prouerbiale hoc esfe, nemo nescit, Vide
Erasmi Adagia.
Huic cognatum est alterum istud, Ov]$iv
Qa
244'
W O T A E C.
RITTERSHUSII
i
UQSV: de quo Suidas haec a n n o u u i t : 'Hciaxlijg ttntv, 'ASUVISOS
'tiirv loavev* ug r&vtvsQytttjodvrm
roiig &vSrtujJuyvg uivov dqpstIdvraiv ttuaaSai,
ij .6'TI oi xaraarvydvrig sig avri Savlvl etxkiav
• ovx ttyov. Hesychiu» autem i u : Ilamotpda Xtyousvtj ini tmv
tiXiov &XQt)atuv stQdg td ovXXaSiaSat xai inapxtiv xai iavtotg
xai roig yvtsoiuotg. tpaai di, 'HuaxXia, ctQ&rov Sooxttiuwvov tirV
"ASuvtv, tiniiv, ovSiv Uoiv, iaatg t)v UVISQVTOV , St& ti «»»$ uffSiv itvat ZQijotfurv.
Novg y&Q xud? avrbv nctv&r* o p « ] Nobilis sententia,
quam Epicharmus a maiore suo Pythagora h a u s u m versu
expressit trochaico, sicut solebat hoc genere carmiuis im*
pense delectari:
ZVovc SQJJ, xai vovj dxovtf sdvUla xwqpd xat TtspJUr.
H o c est:
Mens videt,
mens audii vna.
Caetera surda et caeca sunU
E x u t idem cxrmen etixm apud Clementem Alexandrinum
lib. II. Stromat. pxg. 1 5 9 . (xliis 1 4 2 . ) et Theodoretum
Serm. 1. de Fide aduersus Graecos p . 15. Alludit eodem et
Cassius problem. efi. Tiovg Si OQX}, ug tptjat ttg t&v tttjxaiuv.
Eiusdem quoque meminit Iambliehus cap. 3 2 . de Vila Py
thagorae,
vbi quaedam ex hoc loco restitui possunt, quae
et Arcerius et Heraldus u c i t i praeteriernnt. Illud ibi crassissiffium est erratum, 81 tfg td voaoiiv: quod et interpreti
imposuit, r t male rerteret, quo sensuum id quod morhidum
est, aperetur: cum vera sit lectio, 6V rjortvooovv. Pro xaS*
avtiv deinde legitur apud eundem Iamblichum xat' etvtOvg:
et pro Totovrofv, toaoitm:
et pro awSiauuv, awSeatug. Apuol
plures quoque auctores haec Pythagorxe et Epiobarrfli' sententia occurrit ac celebratur. E x omnibus autem; quae dici
poterant de praesuntia celeritateque mentis, ( de qiU etiam
in commenuriis ad Oppianum nonnulla p r o t u l i , ) h o c sufficiat, quod ait Philo lib. de somniis, ea mitti a deo : Mens, .
sicut sol tn vniuerso, in nohis principatum gerit, vbique suos
tadios extendens. Sed adiungamus PlatOni Hebraeorum etiam
Platonem Atticum, qui in Philebo Socratem ita loquentem
inducit: Il&nsg avutpmovatv ei aoxpoi, httvroig oStw Otuvivorteg,
a5c iVovc iori-fietoiitvg t)«i"v evoavov xai yije. xed tbwc ei Xeyovot.
XtaXu xal tvcpXa~\ Vide annon pro xuXct legendum ait
xfjx/jd, cum ita sit et apudClementem Aluxandrinuffi, et apud
iambiichum, alioaquo.
WS&xoinv certe Opponkur rd xuwat
IN PORPHYRITJM.
ttvat, non tb x«ASv elvat, ij yaltvtiv,
festum. '
»45
quod cuiui* est mani-
Ka&ctQ&dvTt Ss, TOTE dst nQoaayetv tl TS>V OTTJCTKPO-
pwv] Purgari prius animum volebat Pytkagoras, quam ei
quippiam vtilis doctrinae committeretur, Nam, vt canit
Horatius:
Sincemm est nisi vas, quodcunque infundis, acescet.
Et sapientis Salomonis negat, spiritum eapientiae in «ni»
mam maleficam ingressurum, aut in corpore peccatis subdito habitaturum.
'Hpt^ua, et p. p. Iii TCOV *aT' otMytyVj Idem. p»uIo
post vocat xaid Bgnxi). Notandum hic, mentem humanam
yaulatim a rebus consuetis traducendqm esse qd veritatis CQBpemplationem, ne, si subito id fiat, resiliat. Nam neque iUi,
gui ex tenebricoso qliquo loco, in quo diu fuerunt datenti,
/subito in qpricum praducunturf repentinum fqlgorem solis ferre
pculis possunt. JLt iq. iumma, quaelibet repentita mutatio
yericuli plena esse consueuit. Quid mirum igimr, M etiam
d voiig tjj qqrvta xai u&gotoc petaBo}.]} laparthtc dnootgaqfj xal
dnelnri, vt hic elegantissime ait Malchus. Agnonit idem
eapiemtissimus Aristoteles, dum itgayuater* StaXexttxf], rjyovv
transfl, SC evh&hav animum hominum p»aeparandum censuit,
priusquam dxgifietav dnoSeixjixt)v xcd dvaXvttxqv capere ao>
ferre posset. Vide quae paulo r ° s t «fferam ex Ammonio
in Cutegof, vbi pag. 12. T# tvtdxttag 6$ebetv opponit i*
nittneiv itiSa vnegftd&utov, • e- prouerbiali phvasi oraculi,
3sra&fju,aoi 2 Ma«Aematica snnt quasi iq confinio re- 47
rum corporearum et incorporearum. Hinc et Ammoniui
|n Qttinque Vocer,. vbi philosopbiae theoreticae tres conItituit species, t& &eoXoytx&v, td opvoioXoytx&v, xai *° aq&n-,
yaux&v, medium f*cit t& itq&qiutnx&V jnter t& &eoXoytx&v et
t& cpyotoXpytx&v, InetSx) xui jtaid tpbotv u&orrv 2"rst idgtv, Ad>
jlit autem: tovtp Si itvsj IUV ndXat nqo&taSav tov apvoioXoyt-,
xov, oi ucv xaid JlXqjosvq, tvq, qpaoi, ipc id>'af iv tj) vjvyji
ijSij qnoxeiitivae intytvtaoxiauev, jjtot dvatuyvnaxiaLtt&tt id ev
•pdig xa&ixaotov &etagqbpteva, SSca nvi xai xXluaxt iw uu&nfiq-,
%t*qf.xf&jutVQt' ol Si xutqldgtototiXqv, ti)v pAonv id|tv aVJo)
dntvHuavjo, flovX&uevot ijudc e&l&iv' dn& iijs tvWou ovolag
ytvtboxuv «jv vqKtrpv, ij itc lari uev a&gatog, nXeiova Se eyec
aat ivegyeotigav (forte svagyeotigav) tr)v vn&otao*v, r} xard tlirv.
etc, JJe iisdem mathemgticis eorumque vsu est operae prc-
«46
HOTAE
C,
RJTTERSHUSII
titim et alium annotare locum Ammonii ex Commentario
in Categorias.
Tiva Si i d dyovta f}[idg tiq tovto TO islocy
frijs; 'Aoiiatotihxijg tptkooocplag, '6 iatf yv&vai tqv ndvtarv dqT/ijr.) waaiv, ott r) StSaaxaHa t&v iv rpoVr» *°>i (letaPoXfj vnaq-_
Xivtiav. tottxvta Si iatt i d iv yevioet xai cp&oqii. cWrf yuo
toitiav Sta (liamv t&v '(la&rjfiattx&v dvdyofiev eavtoig iiti tv)
uit xai &aaittag ixovta' totavta Si iatt i d ovqdvta. xcti ovtoi
[titd T«C daio[idtovg ovaiag itti tr)v nq&triv ndvtiov
altiav,
jrcitrijc ydq xivr)oeiag tj xar' ovaiav oKar/j, rj xaid noaov, rj x a i d Trocdv, r/ xurd TOJXOV, i d (liv iv yi.viatt, xatd nuaav xivr\atv
xtvovvtaf Ta Se ovqdvta, xaia (idvnv Trjv xaid rdnw. Su) xjQr)
tvtdxtiag SSeietv dni t&v noXvtq&nmg xivov/iiviav ini i « xatdt
uiav xal (i&vrrv xivnatv xivoipevw
xai ovtiog ini tr)v dxlrnxov
vne
srtte dei waaitiag ixovoav dqxr)v, xai iifj, xatd Ttiv xQVauov>
Qfid&giev n&Sa nifinetv.
ei ydq d&qiiag fiorvXr}9elri(iev ix t&v
ato(xdt(oy tfj nq&tt] t&v rtdvxiav dqxf) nqoojSaXeiv, vof)aaf(tev d*
xqxelvnv o&jia elrat xai ioxriliatladtit.
Jt& <pr}OiV{6 Jllerfiyog,
•ItaqttSotiov tdig viotg td (ia&r)fiata, nqSg awe&ta/iiv Trjs dooiiidiov cpiaeiog, Facit liuc etiam locus qiiidam Iustini Mart y r i s , Dialogo" quem cUm Tryr.hone Iudaep habuit.
5e4
eum infra annotaho,
Tr)v Twr OJ'TO)£vj'TaJJ' - S t W ] HaeC est quae prima phi*
loeophia seu metaphyslea vocatur: ab Ammonio et aliis interpredbus Aristotelis id •&tpXoytxov tfjg &eiaqr}tixr}g tptXoaocpiaq
elSog. Est autem Platoni crbberrima phrasis, i d OVTOJJ ovra,
significans ea, qnae sunt aet&rna. Haec enim vere esse
volebat, cum haec inferioris mundi caduca non tam sint,
quam fiant, ihque perpetuo sint mptu.
48
x
MoSepaioe o ix' .TaoWpoJT'] Huius scriptoris edant
S. lUeronynius•' facit mentionem Apologia aduersus Ruffin u m , vocans eloquentissimum, quem ex p a « e imitatus
fuerit Iamblichus. Is tamen, quod mireris, nunquam eum
nominat.
Porphyrius quoqne diserds viris eurh' annumerat, qui ex Pythagoricis scripseriht commentarios, quos
euoluerit Grigenes.
Verba Porphyrii vide relata ab E u aebio lib. VI. Hist, Ecclesiast. cap. 19. Eiusdem libros
ejuinque Scholaruin Pythagoricarum laudat StephanUs de
Vfbibus in leidf.cpa. ' Sed ibi vitiose legitur MoSeqdtov /VrSaqeiag, cum verum sit raSeiqiiog. Gaditanus inquam, n o n
Gadarensis fuit Moderatus. Est enim patria fVioderati n o u
rdSaqa,
(quao Pahiestinae vrhs f o i t , alio nomine dicta
IN PORBHTRIVM,
,247
Antiochia et Seleucia, cuius et Iosenhus non semal meminit: vt s, Belli Iuilaic. cap. 5^ vbi a Pompeio Magno instauratam ait in gTatiam liberti Demetrii: et 5. eiusdem
operis cap. 3, vbi validissimam vocat metropolim, quae
a locupletibus hominibus fuerit habitata:) sed rddtlga,
quae et vrbs et insula fuit in Oceano »eu mari Atlantico
vltra columnas Herculis: sic «licta quasi collum terrae,
ifj? yrjg Sstgti: Latini Gades vocant, Ex illis autem, quae
_ subiiciam, patebit manifesto discrimen inter rdSaga et
rddeiQtt. Stephanus dicto libro de Vrhibus: rdStiga, ndXtg
xai vrjaog iv ruj 'Jlxeavm, qrsvt) xai jrsptuijxij? ovau rdtvia, rrjq
yij? 5ugd. 'Egaroa&svrjg 5i r) rdSuga spnai &nXvxmg' d noUzqgf
raStigtbg. oprm yug rd nivre BiBXia iniyiyganrat r&v IJvBa5'opixcov oy.oXSrv MoSegdroy raSugimg, (Sic enim ibi legen»- dum, vt,modo dixi.) Xiyerat xai jVaSuglrrjg, &g'AXi^qv5gog 6
IIoXv"ioxmg. Xiysrat xai raSugdiog, &g dni rov jVdSuga &r)Xvxoii. xai raSugavoi (forte radMpavd?), xai xiijnxdv radttptxdj,
etc. Et mox: rddaga, ndXtg ITaXatorhijg. Uogspbgtog iv.y'.
tptXoqdwov ioroglag. r&i&vtxdv, Daddpijrd?, etc.
Ilesychius: rdSuga, vijoog ttjo TOJV 'HgaxXetmv orrjXmv,'
Suidas : rdSaga, ndXtg KolXqg Svgiag, rjztg xai Avxtdxeia, xai
r?tXeyxtia exIijoSj, id i&vtxiv radagebg. xai raSagig, [xai q
yvvrj, xai r\ Jttipa,
rdSstga, rdnog xar& zrjv ioneglav tiotgav, anorslebznoig
*ij? &aXdoon? > *<** 0M"' **«?•») "n0 xHs KQSS q«d? etg zrrv 'ArXavriSu &dXaoaav, idv 'Jlxtaviv, ijv dttxnlevoat ovx ivr]v Bgux&Sn
*ai axorostSrj rvyxdyoveav. rdSetga Se, naga zr\v yryv xai rr]v
deipijv (lege Setgavj, 3 iort rgdxnXog, fiiygt robroiv iX&mv <f
'HgaxXr]g, xai urt dwduevog SteX&iiv, orr]Xag naga r&v iyxwgtmv
j\a8mv, iSgboaro, dijldiv 5t' avzuv, dxgt idiv rijde /Jaiijv eiva»
TIJV yr\v xqi TIJV &dXaooav. Strabo. lib, 3, *Et,m 5e qrrjXmv rot
rd5tiga, etc. Vbi et de conditu eius vrbis * Tyriis ex
praculo plura affert. Dionysius in Periegesi v, 4§o, et seqq,
"JHTO» uiv xara-uidoov veptomgimv ornXdmv t
"EovaTdtBvia rdSeusa maeivsrat ctv&Q&notat,
ZVijoou in auwigSrng, eni liguaotv 'Jlxsavglo.
Addit deinde a Plioenicibui (id est, Tyriis coloni») eam
vrbem inhabitari, qui Flerculem colant: «t prius CotinuT
»am fuisse appellatam. Vide ibidem EuStathium in Commentario de Gadibus. Vide et Pompon, Melaip lib. IH,
de sitn Orbis cap. 6. in pr, Atqup haec paulo diligentiu»
943
HOTAE
C.
RITTERSHUSII
annotata sint in gratam memoriam Moderati et patrias
ipiius: nec non etiam alteriui, nominc quidem vicinas,
aed loco procul dissiue vrbit.
. ToXg avSguab] Toiig av8gag hic puto dici xat' e&n-tjv
Pythagoreos: sicut et Fythagoram maiorem suum indicar*
volentes, itiiivov tov dvSga dicebant eius sectatores, venerationi praeceptoris hoc tribuentes, vt a uomine eius proprio abstinerent: teste Iamblicho cap, 10, et cap. 35.
irlrj dwafievM ycto, aprjaff ] Verba ista e Moderato
excerpta esse a Malcho, satis indicat ipsc, cum addit
tpvolv.
Jlagtysvovto snl roiig aQt&povg] Hanc tamen Fythagoricam per numeros philosophandi, rationem reprehendit
Aristoteles Metaphyt. Maj. c. VIII. (mihi pag. »»7.). Non
erit alienum hic referre, quid Iustino Martyri contigerit,
cum se in familiaritatem ac discipiinam cuidam magni nominis Pythagorico tradere vellet. Ab eo enim se repulsum fuisse scribic, quod de musica et astronomia et geoxnetria interroganti negaret, se in his versatum esse. Verba sancti viri adscribam ex Dialogo cum Tryphone ludaeo
pag. 169. Ilgoai}l&ov evSoxiuovvtt ftdXujra Hv&ayogtlq dv8gl
. rtoXv ini tjj aotpia atgovovvtk xqntita, &g SuXiy&ijv avt&,
(iovXdutvog dxqoatr)g avtoii xai awovaiaatyg ytvia&af Ti 8ai
&/uXr)aag, l'a>M, uovatxt/, xai aotgoviutia, xai ymuttguts «J
Soxiig xatoif>ta&ai tt t&v tig tvSatuoviav awttXoivtmv, li ux)
lavia ngotiov SvSay&eitig, & tr)v vjvynv dnd t&v ata&rrr&v *rsgiandatt, xai tdig votftdif avtr)v nagaaxivdan xotffiurfl, ojgxe
ttvio xati8iiv rd xaXdv, xai avt& 3 ionv aya&iv s tioXXd to
inaivioag tavttt t& ua&tjuata, xai avayxaia tinorv, dnintuni
fis, intl avtat &uoX6ytraa ur) tuMvat. i8vaep6govv ovv, vg thcog,
dnotvx&v rijg iXni8og, xai ftaXXov, 17 iniataa&ai tt avtov ia6pirjv. ndXiv tt tov xgivov axon&v, 8v iutXXov ixtglfiitv ntgt
ixiiva T«C ua&r)uata, ovx rfvtixiurfv tlg uaxgav dnoti&iutvog.
iv durjxaviq Si uov ovtog, 1'daje' uot xai toig HXatoivtxoig ivtvyiiv. noXit yag xai rovrmv r)v xXiog, etc.
Toiig ygauiutTieTag] Hesychius: rgauuattatr)g, ygauf/tato8i8ddxaXog. .Suidas plenius: iToauuaTtatrjc, 8 ta ng&ra
atoixiia StSdaxmv. Et affert exempla ex historiis inter caetera haec quoque: Ov8i ru ng&ta nagd ,iotc ygauuatujtaig
ixfttfut&rrx&t atoixkia. ltem: Ou y&g dXXo ovdtv sc ygauua-
IN POHPHTBIUM.
TserroS qjonit» tua&tr,
ygdipat.
bit us) yqdftuaja,
249
xui jav\a xaxiiv;,
Alii igitux a Grammaticis eunt Grammatistae, vt eleganter Suetonius lib. De lllustribut Grammaticis cap. 4 . :
Sunt qui literatum a literatore distinguant; vt Graeci Gramr
maticum a Grammatista; et illum quidem absolute, hune
mediocriter doctum existiment: quorum opinionem Orbiliut
etiam exemplii confirmat. Nam apud maiores, ait, eum
familia alicuius venalis produceretur, non temere quem literatum in titulo, sed literatorem, inscribi solitum esse; quasi
non perfectum literis, sed imbutum, etc. Sic literatoribus
vtuntur Iulius Capitolinus, Ael. Lampridius, et alii. Capitolinus de Marco Antonino Fhilosopho: Vsus est magittris ad prima elementa Euphorione literatore, et Gemino
comoedo etc. Deinde quatuor vtriusque linguae Grammaticos nominat, qui eiusdem fuerint praeceptores.. Lampridius in Alex. Seuero: In prima pueritia literatores habuit
Val. Cordum et L, Veturium, etc. Deinde seorsim ab hiscommemorat Granimaticos aliquot, Cum Graecos, tum Latinos. Idem de Commodo: Habuit literatorem Graecum
Onesicritum: Latinuni, Capellam Antistium, elc. In iure
nostro. Grtmmatistae hac notantur periphrasi; Qui pueros
primas literas docent: Qui primis literis pueros inducunt.
L II. •}. vlt. D. Vacat. et excusat, muner. L XI. vt gradatim
$• vlt. D. De muner. et honor.
jElvcu y r o r e ] Intellige figuram jqiyuvov,
seu trisn.
«uU.
To EV~\ Quomodo inter 16 EV et wjv uovuSa distinxexint Pythagorei, vide apud Iustinum Martyrem in Cohortatione ad Gxaecos. T¥)v isovdSa dicebant esse Iv tdic vowtdif,
hoc est illis, quae intelligentia comprehenduntur: 16 Si sv,
in numeris. Similiter ignorabilis auctor vitae Fythagorae
•pud Photium pag. 722. "Ott Suupequv iltyov oi una) JZv&a- ybqov povdSa xai av" uovctg uiv y&q naq' avtdig £vou/£sro r) iv
xdU; vonzoig ovaa • ?v Si %a h> tdif agv&iidis. 'Ouo/wc Si xal
uio rd IV TO»S aqt&urytolf iktyov Si iqv itovdSa (alias SvdSa)
v
tsdqujjov.
'
JtaXQaTum] Erratum est typographicum.
recte est perscriptum Siaxqajritixds.
In MSC. 50
TavTtjg *j'y«yiw} Dinisabam. T«WTIJ tlortyayov.
, g»
25o.
53
t
•
1VOTAE C.
RITTERSHTJSII
devtada, oTov Beyubtt. Et m o x : TeXetov aot&ubv xbv
ditta elvai, paXkov oe Tetatorarov] .Eadem est doctissimi
Hebraeorum Fhilonis originatio utqi x&v Aixa Xbytiv: v b i
pulclne de numero denario jrhilosophatur, et StxdSa similiter vult esse dictam quasi 8tyd8a, naqa xb 8iyto&ai xal
ovyxtyuqrixivat x& yivrf ndvxa xSrv dqi&u&v, xai Xbytov xarv
xax' dqt&pbv, xai dvaloyiSiv,
dquoviSrv xt av xai av/iopmvtSrv,
Prhni, inquit, impositores nominum, viri sapientes,
merito
' videntur appellasse hanc StxdSq quasi dtydSa,
quod capiat
comprehendatque omnia numerorum genera, ct rationum pro*
portionumque arithmeticarum,
ac insuper harmoniarum synii
phoniarumque,
Haec sunt, quae denarium Jaciunt admirabilem, qui complectitur naturam et indimensam et dimensioniItus obnoxiam.
Jndimensa ad solum punctum pertinet.
Dimensiua tres habet species, lineam, superficiem, et solidum,
etc.
Idemque paulo ante: lllud ante omnia admirandurn
occurrit ( i n D e c a l o g o , seu decem praeceptis summarii»)
quod absbluuntur denario numero,
omnium
perfectissimo,
cOmplectente cunctas numerorum differentias , parium et imparium, parium duorum, imparium trium, pariter impariurn
quinque, ctc. Rursus idem Fhilo in l i b . D e congressu
quaercndae eruditionis gratia scribit, Totius
sapientiae
compagem sortitam esse numerum perfectum denarium. Porro,
de perfectione tam septenarii, quam denarii multa praeclara videre licet apud Macrobium l i b . I, i n Somnium Scipionis cap. 6. et Agellium lib. III. cap. 1 0 . ex Varronis
Hebdomadibus:
et Alexandrum i n 2. Problem. 4 7 . v b i quaexit, cur infantes septimo mense editi vitales sint, ( q u o i
pertinet ad 1. r 2 . Septimq mense, D . de statu hominum:
et Faul. l i b . I V . Sentent. tit. 9.. v b i additur: Ratio enim
Pythagorei numeri hob videtur'admittere,')
octauo n o n item.
Inter alia autem sic a i t : "Oxt 6 inxh dqtxruis xihibs ioxt XIJ
epbott, d>s uaqxvqii Uv&aybqas, xai oi dqt&qrfxtxoi, xai oi povoixol. Et mox: "Oxt xihtos <5 |jrT<i xai 68ixa xf/ qiboit dqt&ubs.
etc. Et paulo inferjus : 'OuoioiS St xai 0 Sixa dqt&qbg naqd
'Aqibxoxiht xai xo%$ qdoadqotc ovqntqthtftSdvtt
x& iv ytviott
xai q&oqq, ftai jrdc 8i dqt&ftbs 8t& xov Sixa ytw&xat xaxa
dvaxbxloKttv, etc. Ibidem h o c quoque v t roemorabile annotauit Alexander, priscos illos mortales iustitiae obseruantissimos hanc ipsam ob causam illum morem inttoduxisse,
v t firmandae fidei copularent dextras: qua copulatione denarius, numerorum ille perfectissimus, efficitur, quinis v i delicet digitie ad quinos adiunctis, etc, Iguotus auctor
'
IIV
PORPHTRIUM.
fl5l
vitae Vythagorae apud Pliotium' pag. 7 1 2 . '0 8s dgt&pbg
avfinXrjQOvrai rdig Ssxa. 8 8i Stxct ebv&tacg tuv TtoouQcav, xaTt\ TIJ itirjg aQi&fiovvxwv ijuwv • xeu 8td TOVTO T6V dqc&pdv •ndvim
Tsigaxtiv slsyov. S. Maximus Mystag. cap. 5. Asxdg dvvdust
IOTIV r) TSTQU?, djrd zr)g fiavdSog siQfim xatd jrodotW evmt&Sftsvr].
H o c est, Decas potentia est quaternio, ab vnitate per seriem
prbgressione compositd.
Si enim addendo coniungas vnum,
d u o , tria, et quatuor, effici videbis numerum denariura.
X t Ammonius in Categor. Aristotelis, vbi causas inuesti»
gat, eur 10 praedicamenta a pliilosopho sint constituta,
sic scribit inter caetera: MiXXaiv rqv sig Ssxa StaiQSOtv TOJV
HQayitdibiv rftilv naqaSovvat, TCQSTSQOV sxTt&trai Tt\v sig Tsaaagm
toiimv StatQsotv. naoaSobq yaQ nqdisQov ir)v sig Svo iSrv qmviiv
StaiQsatv, ngdstotv ini Tr)v TtTQa8ixr)v Tavirrv Toprtv, sixdioig.
6 ydg dio dgc&pdg iqf iavtdv noXvnXaaiag)6fisvog, notiitiSv
itooaga. fjttiu Si Tabiify iqv StatQSOtv naoaSdtost ir)v sig Sixa. 6
yaQ dn6 fiovd8og dgydfisvog aQt&fjtdg, avvTt&ifttvog fisyQt TOV TSOoaqa, notti tbv Ssxu. a. /J. y. 8. xal yivtidi Sixa. Huc perti.
net yXavaopdg ille Luciani in Vitarum auctione:
vbi cum
Pythagoras mercatori pollicitus esset doctrinam artis numerandi, et hic respondisset, se vero iam nunc scire numerare , iussusque a Pythagora, edere suae artis specimen,
dixissec, sv, Sio, igia, isnaQa:
excipiens atque interpelJans Pyth.agoras, Vides, inquit, decem esse illa, quae tibi
v i d e n m r quatuor, et perfectum trigonum, nostrumque iusiurandtrfp, etc. Atque v t lipeat homini profano et leuis(imo scurrae sanctissimum grauissimumque virum adiungere, S. Hieronymu* eodem allusit, cum ista scripsit lib.
12. Comment. in Ezechiel ( m i h i pag, 456, in Edit. Plant.) ;
Decem perfectus est numerus:,- et vel Decalogo continetur, vel
Euangeliorum quatuor Sacramento,
qui ab" pno incipicns ita
icd quatuor peruenit, vt denarium impleat numerum. Et rursum l i b . XIII. ( p . 4 6 6 . ) ; Dscem, qui et ipse perfectus est
numeruS, vel propter Decalogum, vel propter Euangelii Sacramentum.
Si ab vno per duos et tres. ad quartum numerum venias; decenarius Euangeliorum numerus effccitur, etc.
Vide consimilia' apud eundem lib. XIV. (pag. 4 9 » 0 - Do
eodem ait lib. H. Commentar. in Esaiam (pag. 19. ) t Denarium numerum in scripturis sanctis mysticum atque perfeetum esse. Idem lib. VI. Commentar. in Hieremiam ( p a g .
3 0 3 . ) : Denarium esse mysticum numerum, ostendit Decalogus,
qui scriptus fult in tabulis lapideis digito dei. Vbi in scqq.
et de septenario agit, similiter et illum mystieum esse
a5a
N O T A E c.
R I T T E B S H U S I I
doceni. Idexn Commentar. in Iob, cap. 3g. Decimus (in-.
,
quit) numernr perfectus est, quia per ipsum iterando omnis
umnlerus in infinitum multiplicatur. Denique notetur eiusdem Hieronymi admonitio ad pap. 19. Iobi: Hoc salido,
numero et perfecto manente, pro diuersitate locorum in scri-*
pturis diuinis nunc maiorem numerum, nunc minorem signi»
ficari nouerimus. Philo «V s*) rtiot TSIV /ttjovapa^ctpiviav pag.
1. Edit. Wechel. JJqQuonijq uiv Sexds' ixatovtdq. Si TjisidW
vrrxoc ovufiolov. Idemque Philp etiam de «eptenarii perfe»
ctione praeclare phiiosophatur in libro neqi xoopono(iit8j
hoc est, d» opificia mundi: vbi vide. Maqrobiu» dictxs
eapite 6. lib. I. Cur» deeas, qui et ipse perfectissirnus nw
merus est, perfecto numero, id est intdSt, iungitur, vt aut
decies septem, aut septies deni computentur anai; haee 4
physicis creditur meta viuendi, et hpo vitae humanae perfer
ctum spatium terminatur, etc. Denique de. teptenaxii nu>
rneri mysteriis ac perfectione videri quoque potest Gregorius Nazianzenua Homilia in Sanctam Pentecosten; rbi et
Maximus Margunius in sermone avtoogtSlot), hop est, exr
temporaneo quidem, sed doctiasimia et priscis illis Patri»
bus mppari in idem festum, quem avixSorqv aliquandpj
rnihi donatum ex Graeco Latinum faciebam.
Ilav rb ysvoftevov'}
55
Legendum ytwuftsvov,
JZeps T6JV rxQt&puv iiQuyuarsia rotaurij rotg Tlu&aw
yOQeiotg] Addendum superioribus, quae de Pythagpreorum)
numeris allata iam sunt, etiam hoc Ciceronis testimoniuru
e 4. Acad. Quaest.t Pythagorei ex numeris et mathematicor
rum initiis proficisci volunt omnia, etc. Quid quod Pythagoras etiam summum bonum in perfecta nurnerorum tcientia collocabat ? Sic enim Theodoretus Sermone XI. de fina
et iudicio, in Therapeutic. ad Graec. '0 Si nohv&qvUqroe
Ilv&ayoqaq xnr rtXtmdtnv r&v aqt&UMiv iniorruvqv eoxarov hntXdpfiaviv ayu&6v.
J(OQLSI~\ Scilket dnriUxtftj, Nisi forte legendum Suqtarl.
De hac dialecto Dorica notanda sunt diuersa iudicia doctorum virorum.
Malcbus enim hic doutp") eam vocat.
Iamblichus autem cap. 34. cpnferens ipsam cum aliis, v»
Aeolica, Ionica, et Attica, pronuntiat eum Metrodoro
Doricam omnium optimam linguam: (sicut et harmoniam .
Doricam in Musicis;) ideoque et a Pythagora et Epicharw o hanc prae caeteris fuisse ait electara. Omuino pulcor
4>st locus de Graeoorum dialectis, scd setnel atque iterum
II»; F O R F H Y R I U M .
»53
defdrmatui: rt etim legitur Nutti. 245. KJtyetfjforiEtip»eJ*
Mtt ia> diaAtxlo»' tt}v xfthoa: rbi aitt Joxoida legendutn. aut,
yJtaQiov: rtpaulo ante: trji' di Mgiov vnlXtKtov ivaQudviov tlvat.
AmiquitBtem rero huius dialecti repetit. ibidem etiam ex
fabula de Doride hyrdpha, Oceaiii fiiia, Nerei rXore, t t c
Denique et hoc pro argumento antiquitatis affert, quod
Orpheus (quem poetaruro omnium apud Graecos antiquiseimum esse constat) hac dialecto fuerit rsus: KixQr}e&at
ii tjj /jtaQiKi) StaXiKtta xat 16V 'Ooqtia, nQtojihttQov bvta iwv
ftoitjthjv, letc. \)Qipia legendum, xton 'OQopi&ov, rel pueri
animaduertant.
Ta fxev KUQTnua otpeTeQUsao&at] Hunc otptttQiouiv,
quo alii aliorum dogmata rel dia et praeclara reperta
sublegunt et in se transferunt, eleganter composito rocabula XoyoKXomiav rocare possumus cum Diogen. Laert. iii
Empedocle pag. 60?. rbi ex Timaeo ait: "Oit Katayvoia&us
ini XoyoxXonda titt (xadh xat JlXditov') tiov Xiytav ivjaXh&Q
pitiyuv.
XAsvaqubv tav StSaoxaXeiov]
JtSaoxaXuov Vetue
Glossarium rertit Doctrinum. Est autem ludus literarius.
Caeterum quod hic Malchus ait de irrisione et calumnia
atque sycophantia, qua inuidi ac maleuoli PythagOram cum
sua scbola et secratoribus appetiuerint, ab aliis qooque
confirmatur auctoribus, qui pro impostore, praestigiatore
et plano liabitum et proclamatum fuisse a multis tradidertint. Sed hanc calumniam rcfelUt JamblichuS cap. 52,
BoXXov yt (malim i s ) 'iSu, yivta vopiiuv Bv&uyiQttV,, tiv
tttvta nraiSthovtw (scilicet, cum doceret, ovQavi&tv r}qtr}a&ai xai oiKovofttio&ai, iii ndvia: coeiitus omnia dependere et
gubernari: quam sententiam et Seneca Tragicus vsurpauit,
sic efforens: Quicquid fuciamus, mortale genus, (puicquid
patimur, venit ex alto ) boag yt (lege «oois) Ktii avtiv i&ahpa^tv (sciUcet Aharis) wj a* (malim itoavti) &tiv hntQtpv&s.
Ex eodern capite plura quoque sustuU errata, alias cum
ipsius lambUchi nbua editione proferenda. De ealumniis,
quibus aspersus fuerit Pythagoras, locum Dionis Chryso«tosni alibi annotaui.
EtTavua&TOiCtvTog re, ttal ol bvvovteo] Qhantae *.th 54
ihiratiohi fuerint hominibus Pyrhagolei, etiam Isocratis
aeuo, ex his suauissimi Rhetoris verbis in Busiridv intel*
ligi datur: Kui lovioig ovy o*dv tt artioiilv' ( quae sbilicet
de Pythagora pxaedicahtbr) iu yiiQ Kttt vvv tovs VtQotmoiov»
254
NOTAE
C. B I T T E R S H U S I I
uivovs tHetvov pa&T]Tas eivat, paXXov otytuvras &avpd$optev, ij
vois ini 10} Xsyuv ptyioiijv ddkdv i%ovias. Ait, eos, qiii «e ill o etiam aeuo pro discipulis Pythagorae gesserint, maiore
i n admiratione fuisse, etiam dum tacerent, quam alios, qui
v e l maximam essent eloquentiae gloriam consecuti. Inde
aestimari probarique facile p o s s e , quam libenter et adolescentes Pytbagoram fuerint sectati, et senes suos liberos
cum eodem versari cupiuerint, adeo vt illius institutioni
etiam rei farniliaris 'curam postliabuerint. Eodem pertinet
prouerbium: De numero sunt Pythagoreorum:
7V3r liv&ayoQtlm tioi •• quod suo quoque aeuo durasse scribit Iamblichus
cap. 3 3 . Porro ad aestimationeiii auctoritatemque Pythagorae maximam declarandam hoc quoque facit, quod in proverbium abiit: Airds iqpa: boc est, Ipse dixit. Cicero lib. I.
De Natura Deorum: Non tam ductores in disputtmdo,
quam
rationis momenta quaerenda sunt. Quin etiam obest plerumqua
iis, qui discere volunt, uuctoritas eorum, qui se docere profitentdr.
Desinunt enim suum iudicium adhibere { id habent ratum, quod ab eo , quem probant, iudicatum vident.
Nec vero
probare soleo id , qudd de Pythagoricis accepimus: quos ferimtt^ti quid affirmarent in disputando, cum ex eis_ quaereretur,
quare ita essetf respondere solitos, ir-sx D I X I T . Ipse auteni
erat Pythagoras,
Tantum opinio praeiudicata poterat,
vt
etiam sine ratione valeret auctoritas, etc. S. Cyrillus Iib. III.
Comment. in Esaiam cap. 3 2 . viro doetissimo Lanrentio
Humfredo Anglo interprete: Narrant moris, fuisse, cum Pyihagorae discipuli loquerentur, interdum frigida,
et ridicula,
et multis incredibilia, illud dicere, IPSE DIXIT : h. est, file,
et fidem adhibe dogmatis inuentori, etiam citra examen. etc.
Diuersus nonnihil ab bis abit Suidas, significans, non P y thagorae discipulos de magistro sic .dicere s o l i t o s , Avidq
sqpa; sed ipsum Pytbagoram de deo. Haec enim sunt L e x i cograpbi eius verba: Avxds sqpa. TOVTO nctQoipitaxbv ini (forto
«710) Bv&aydqov TOV qptXoabqpov eiaijX&tv sis idv pHiov. oiiios
yeiQ dnoatpvbvw
TOV iavtoii Xdyov Hoti fiiov, iv tals dpuXiaiq
"iXtytv Avids sqpa, avii xov, tlntv.
ovu iptds d Xdyos, aXXos
•tov &tov. Quod autem Erasmus putat, morem hunc loquendi sumpsisse Pytbagoram ab Aegyptiis, rectius fortasse
dixisset ab Hebraeis, quorum prophetis familiares sunt hae
formulae: Haec dicit Dominus: item: Os Domini locutum
tst, etc.
Kvhuv'}
D e hoc C y l o n e , eiusque pbtentia, o p i b u s .
fastu tyrannico, quomodo item et quare a Pythagora r e p u l -
IN JVOBPHYHIUM.
a55
sam tulerit. acVuersus quem propterea capitale concepit
odium, quod aliis quoque coniuratis instiliauit, vide et
Jamblichum cap. 35. Idem tamen lamblichus Svftagttorv
t§agvov vocat Cylonem.
Tr) TOii nXovrov dvrauu srpog tffvw ttdtmjuarorv fflosMEJOc] Non est haec zgyatf, hoc est, legitimus vsus, sed
potius abusus opulentiae, quando secundum Isocratem in
Paraetiesi 6 nhovros irjc xuxlas vntjgirns fit, qui xoiox«yo•fJias jssse debebat.
.
.
Altmvrtov, b) edoxet xaXu, iavrbv ifclov] Est haec quidem nota magnanimi apud Aristotelem in Ethiois, seipsum
summis quibusque honoribus ac praemiis dignum iudicare.
Non tamen, quisquis hoc fatit, (potest autem etiam indignus)
is pro magnanimo statim habendus erit. Non certe iste
Cylo, quem tantum abest vt Fythagoras censuerit esse magnanimum, vt potius indignum iudicarit, quem in discipulatum familiaritatemque admitteret.
JTpoffeifft] Videtur hic dcesse orationi ' abvStquos, et
supplendum yoiiv.
Ibidem, Eavxbv irtaivSiv] Huc pertinet prouerbium
apud Suidam: Avrbi avrbv avhst. Seipsum vero laudare atque extollere ipoQrtxbv -est, Iduartxbv est, inuidiosum est,
ineptum est, siue id iiat a priuatis hominibus, siue etiam
ab ipsis principibus ac regibus. Soleo equidem ridere,
quoties illam nsgtavrohoylav lego apud Herodotum lib. IV.
in bippo, quem Darius sibi ipsi exexit ad fontes Teari fluuii,
Vum hac
epigraphe:
VIH OPTIMUS ATQUE PULCHERJUMUS'
CUWCTORUM HOMINUM DARIUS HJTSTASPIS PILIUS.
RideO
etiam Acamatium iUum Heliopolitam, de quo scribit Suidas i '
Ovrto iStmixws tiysv, wars ovSiv ngofta&wv ovSs intfia&wv rSrv
ig hdyovs r)xdvrwv olovsSrptvas, rpliov xahsla&at quhdoowos.
xai tai dvduart robrop ngbs unavras suvrbv xarsuiivvs. xai oiSi
rorv 'Hhtovnohijbrv ahhos (forte uhhws) oiSsis aitbv snwvdua^sv
«j rbv qthdaoqov. rotto usv roivvv ovstSos tator TJJ? uv&Qwnlrrjs
anaiSsvatas. nagaysyovdtoDv Ss rju&v sis 'Hhtobnohtv, dnipr]
TOEIO aysSbv td nhdaua tfl? 'Axauatiov qthoaoqias. yftobhsro
Si rts slvat xai rdrv isQoaxdnwv. rovro uivrot avyyvwfirjs ak~tov,
ort xai bmauovv r)Sbvaro rotaura nsQthafisiv, ahhws tt xai jrpd?
tSubras. Recte autem Cicero lib. I. de Officiis: Deforme
etiam est de seivso jrraedicare, falsa jrraesertim, et cum irrisione audientium imitari militem gloriosurtt, etc. Non soluni'
o56
,
WOTAB C. R I T T E R S H U S X I
autem risui, vexum etiam odio haberi eolent tales, qui suaxum ipsimet laudum sunt praecones. Etenim moleste fexunt
homines sui ipsorum laudatores alios, quod existiment, se
ab ipsis accusaii, sibique in coniparatione quadam exprobrari,
quasi iUis dotibus ipsi caleant, quae aliis assunt. SimpliciusiCommentario Enchiridii Epicteti: BaQOvvxas yao oi av&pwioi xdt{ iavTois iitaivovatv, wg avxoi dia xointuv vn aixSn*
naxtiyoQobptvot, xai ovuit&utvot xaxa abyxQiatv. etc. Plutarchus tamen proprio hac de re scripto commeutario docer,
quo pacto quis seipsum citxe inuidiam laudare queat. Caeterum qualis hio et apud lamblichum describitur Cylo iste,
talem etiam aestimare possiunus fuisse L. Corn. Syllam,
S{ imXoyiouiv %Sn> iavxov nou&orv notitoas, Eixvyij iavxiv ixdk$i xai 'iytjaatt: vt est apud Suidam; ex quo lianc quoque
iuuat ascribere memorabilem historiarn de Laberia et Sylla.
Kai noxi AaBtoia, 'Pmpaia yvvr) ovx doumjc, ikomJo&tv xov
Sbkka TT.OQtvou.ivii, imflukku xi/v %UQa , xai xoonida xov iuaxiov
ana. xov Os imoxQaasivxos, ObOiv Ouvbv, shtilv, AvxoatQdxucf
okkd Boikouut, xayta xi){ oijs fiixobv tixvyias utxakafiiiv. xdv 8i
vntQtioiJr)vai xt xSj Qij&ivxt, xai ittxd UIXQAV ayayia&ai xaixrrv
ywaixa, xijs Mtxikkns rjdrj xtdvrrxvlas.
tpvovoyvotpovrjtjas x6r avdpa] Habebat enim Pytbagoras quasi pro lapide Lydio in explorandis-idoneis auditoribus ac familiaribus hanc artem, quae ex lineamentis oris
coniecturam de cuiusque indole et animi moribus facit: vt
supra dixit Malchus Num. 13. vbi vide Notas: et adde ists
ex Agellio lib. I. cap. 9. lam a prineipio adolescentes, qui
tese ad discendum obtulerant, itfvotoyvtouivet. Id verbum significat, mores naturasque hominum contectatione quadam de\
oris et vultus ingenio, deque totius eorporis filo atque habitu
iciscitari. Eum, qui exploratus ab eo idoneusque fuerat, rc
eipi in disciplinam. statim iubelust, et tempus certum tacere.
etc. Adde etiam ista cx Lud. Coelio Rhodig. lib. 6. Antiq.
Eectionum cap. 1. Est autem physiognomia mantices pars ea,
quae ex ore omniumque corporis membrorum facie, motu, ae
filo, hominum coniectat mores, etc. In eo genere sunt metopotcopi, quos ex facie addiuinantei Plinius interpretatur.
55
*Ev rfj MiXarvoi olxiu'] Recte Mlktovo{. Reiicula ergo
est scriptura Iamblichi cap. 35. Mvkktevoe. Nec melior vstl
Diogenis Laertii, Mvktavo{: vel transsciiptoris eius Stiidae»
Mr)kmvo{. De hoc calebertimo athleta, eiusque discipuhrtu
Pythagorae, itemque inusitato et quasi Samsonio roboro.
IN FORPHTBIUM.
H$J
atque interitu,"' memorabilia sunt uae scribit Strabo lib.
VI. cuius ipsa verba subiicio: Kui. Mlhor, inufavioxovtog
(liv TSIV u&kntSiv ytyovoig, 6iulrrrr)g Si JIv&ay6gov, Siazqlwaviog iv TJI n6i.ii ( Kg6torvt) nolbv xq6vov. axtot Si iv T& OVOOItltg nori T&rv qtlooiwoiv novqoavjog otbkov, TSV Mikorva vnoSbrta ooraat &navTag, vnoondaat 8i tWviSv. jj) 8' avTJj quiuri
ntnot&dja tixdg xai rijr tOTOgovuivrrv vni tivog tvgio&at xaxaatQoqr)v ToXT Biov. kiytxat yoiiv oSotnogSrv noit dV vkqg fia&tiag, nagaBrjvat TT)V 886V imnkiov d&' tvgarv tSkov tiiya
ioq>nvoiuivov, iuBakoiv xtigag aua xai nidag tig rnv Stdataaiv,
Bid&o&ut ngdg T6 Staotijoai ttkiug. TOOOVTOV 8' tou/vos ptovov,
ug ixntoiiv tobg aq>r)vag, ttt sv&bg ovpintouv TC\' piiqt] toii JiAev anokttw&ivja 8' avtov iv TOtabtr) ndyrp &ng6Bga)TOV ytVtO&ai.
HsrtoQevTO'] Legendum, 'Entnogtvro.
Ibidem, nsQtneiij yevopi. ] Apud Tamblicbum cap. 30.
vbi eadem de re iisdem fere verbis agitur, editum t«t,
ntgtna&ij ytvgpt. Sed ntgtnstij vtrobique legendum puto.
ntgtntTqg est qui iucidit. Suidas: Utginttij ytvso&at, ntgt- .
ntntoxivat (lege nigintnjuxivai') nkijgn. Et paulo ante:
TrtqtntTiig, nigmimovTtg. Idemque Suidas nsgtntrig syyog,
quod est apud Sophoclem Aiaco, exponit, ntgintnvySg avtig, ijyovv, <g- ntgtintoiv 8 Aiag. Inde etr ntgtnittta, hoc est,
tubitus et inopinatus cdsus. Suidas: Utgmittta,
ngonittta,
•; obftmufia, r) obuBaotg. De eodem horrendo morbo et
morte» Fherecydis, deque Pythagorae fide erga ipsum, et
officiosa curatione, et humatione, qnam magistro suo pTaeStitit, supra quoque dictum est.
IlavTag navtap] evirtQt]<sav"\ Oratib avaxikov&ov \x*~.
bet: nisi quis dicat oinissam ab librario particulam ug, vel
S K , ante ndvtag. Praecessit enim parenthesin-, ol ptiv qiaai.
Quare sequi debebat infinitiuus iunqi,oat, yel indicatiua
oratio, sed non sine wc, aut OTI. Haec de lectione constituenda. Ad rem seu historiam ipsam quod attinet, huius
incendii, quo domus, i n q u a sodalitium Pythagoricorum
fuerat cbngregatum, vna cum ipsis exusta sit, multi meminerunt auctores. Diogcnes Laertius pag. 591. '£jtltvtn
8' 8 Uv&dyiqag TOVTOV T6V tginov. avvtSqtborjog i/srd TSIV
trwr)&uv iv rij Mbkorvog (scribendum Mihorog, vt apud Malchum) olxlq tobtov, vn8 TOTV ur) nagpSoxijg astu&ivtoiv (his
verbis indicatur Cylo, de quo lamblichus et Malchus, vt
To».'n, p. n.
R '
258
IfOTAE
C. R I T T E R S H t J S I I
notabam ad N u m . 5 5 . ) 8tu q>&6vov bnongrys&qvat trjv olxlav
tsvviSrj. Addit deinde, a quibusdam traditum, ipsos Cronatiatas ignem aedibus iniecisse, quod metuerent, ne tyrannidem affectarent Pythagorici: qua in sententia et Trogus Pompeius fuit, v t ex Epitomatore ipsius Iustino v i dere est lib. XX. Tegcenti ex. iuuenibus curii sodalitii iure
sacramento qttodam nexi separatam a caeteris ciuibus vitam
exercerent,
quasi coetum clandesiinae coniurationis
haberent,
ciuitatem in se conuerterunt, quae eos, cum in vnam domum
conuenissent,
cremare voluit.
In quo tumultu LX
ferme
periere; ,caeteri in exilium profecti.
Vide et Polybium l i b .
II. historiarum, pag. 126. Edit. Casauboni ( q u o pretiosi»simo rnunere me Vir Clarissimus liberaliter donauit:
psydXr} ydgtg avtip"), vbi innuit, plura etiam collegia fuisse
incensa: nisi quis tii owsSgta de vna capaci d o m o ' ( q u a m SpaxSstov alibi Malcbus et Iamblicbus nominant) intelligere malit. Verba grauissimi auctoris sunt: Ka&' ov? yuq
xatgovg iv tdig xtttb tr)v 'itaUav tonotg, ttatb tr)v MtydXrjv
'EXXdSa t6ts nQooayoQtvouirrrv, ivingqas rd avviSgta t&v.IIv—
&ayogsiiav. pttu tavta 8i ytvopivov xtvrjpatog bXoaysgovg ntgi
tbg noXttsiag, 6nsg tlxbg, cag av tuv ngtatcav avSg&v iH ixdatrng
noXttag ovtta nagaXoytag Stacp&aQsvttav, avviSn. tbg xat
ixtivovt
tovg t6novg sXXrpnxbg n6Xng avanXr}a&f}vat wovov xai atdosug
xai navto8anr)g tagaxfjg' iv oic xaigdig anb tbtv nXtiovav psgirv ti)g 'EXXdSog ngtaSsvbvtmv ini tbg SiaXbasig, Ayatdig xai
tfj tovtoiv niatsi awiygrjaav ngbg tftv tmv nagdvtav xaxSrv igatyiayr)v. Asteriscus appositus post ngoaayogsvopivrpr, iitdicat,
aut deesse aliqua verba, quis scilicet fuerit incendii auctor.
aut pro ivingtjae legendum ivsngqa&r}.
lamblicbus dicto
capite 3 5 . duos tantum ex illo incendio elapsos scribit,
Archippum et Lysidem ( q u o s et Malcbus hic n o m i n a t ) ,
caeteros atitem concrematos periisse. '£v tfi Kndtiavt
aws8gsv6vttav Hv&ayogsiarv, xai SovXsvopsvcav ntgi noXsptx&v ngaypdtiav, vqrdtpavtsg tf}V olxiav, xatixavaav tovg avSgag, siiijv
Svoiv, etc. Plus etiam dicit Ausonius Idyllio XV. scbolam
totam isto incendio absumptam fuisse:
Viue, et amicitias semper cole: crimen ob istuel
Pythagoreorum periit schola tota Sophorum.
Sed hoc noirjttxiatsgov xai vnsgfioXtxiatsgov ita scriptnm accipimus.
Caue autem putes, de hac ipsa Cyionia c o n i u ratiope aduersus Pytbagoreos accipiendum esse, quod s c r i bit Cicero lib. II. de Legibus: Athenienses, Cylonio
seelere
IN
POHPHTBIUM.
25Q,
expiato,
suadente Epimenide Crete ( q u e m Pythagorae fuisse
discipulum supra dictum est). fanum fecisse Contumeliae et
Jmpudentiae:
( q u o d tamen factum reprehendit ibidem Cic e r o , v t v i t i o s u m , cuni virtutes, non vitia, deceat consecrare.)
Longe enim diuersus ab hoc Crotoniata fuit illo
Cylo Atticus, Olympionica et tyrannidis in suos cives afftctator: de quo vide Thucydidem lib. I. et Adrianum
Turnebum Commenurio in Cicerouem dicto loco lib. II.
de
Legibus,
•Avrov x e j Putabam aliquando legendum avti&t.
Sed
hoc retractaui, quam primum ad Iamblichum recurrene
dicto capite 3 5 . ( q u a e hinc desumpta esse liquet) ibi leg i , avtoi tt: neque hoc tantum, sed etiam quaedam Malcho deesse animaduerti, et pro xatiXtvoai
reponendum
xaiiXtvo&rjoav.
Verba Iamblichi sunt: Tott Sr) olv oi artof/vmo&ivrts drt avtStv, (Srjkovirs tStv Jlv&ayoQtioiv) xai otryXittv&ivtts
ini&tvto aitoic, xai ndvtas nuviarr) ivinQrjaav,' aitoi tt imo tStv'JtaliottStv xartltva&noav ini toiitut, xai iStQttitptioav dtacpoi, Vbi hoc in summa dicit Iamblichus: Quamyis Pythagorei ex insidiis oppressi et nefarie exuisti sint
ab illis,, quos a suo commercio velut indignos repuisos
notatosque in se proritarant, tamen non inultos mortuos
esse: quippe cum contigerint vindices necis ipsorum Ital i o t a e , qui incendiarios illos Pythagoreorum obruerint lapidibus, atque insepultos abiecerint, iXotQia tti^avtts
xvvtooiv,
Vt cum Homero loquar.
Hic quare infarcire inte.rpres
voluerit i l l a , quorum in Graeco textu nec vola nec vestig i u m apparet, (hominibus impudicis Graecisque,
ltaliotis
dictis,
qnod ltaliam incolerent) equidem plane non capio.
. E t qui tantae contumeliae nota inurendi sint, vt impudici
homines vocentur, quos verisimile est non minut omnis
Lonestatis, sanctitatis, pudoris virtutisque cultores, quam
Pythsgorae et sectatorum eius studiosos fuisse, quod v l tione necis ipsorum satis superque declararunt?
AayfrTTiov T£ rtai Avotdog)
Duorum istorum Pythagorae auditorum 8. Hieronymus quoque iuhctim meminit
Apologia aduersus Ruffinum: et quidem vtrumque Thebis
tcholas habuisse scribit, Alii tamen Archippum Thebas
peruenisse negant.
^En&iiivoivdq re tfi/yysyors»' > ou xtu StSaox.'] Lysidem
Pythagoreum Thabas veniste, et Eparoinoodae doctorem
il a
a6o
N O T A E
C.
H t T T E R S H t S I I
fuisse, pT»eter Diogenem Laertium (cuius sunt ista Kb.
VIII. p. 5 7 1 - AiiolSoc TOC TapovTivov llv&ayoqixov qniyivtoc,
tlc fsqSaf, *ai 'EnaunvwSu xtt&qynoaiihov.') testatur et Iamblichus oap. 3 5 . qui quidem addit, in tanto honore habitttm ab suo discipulo, v t patrem quoque appellare solitus
sit. Ovntq iyhtxo 'Enauevtiivdag" axqoaxrjg, xai naxioa x&V
Aiiatv ittaUatv. ' Cicero de eodem Lyside ec Epaminonda
extremo iib. I. de Offciis:
Atque illi quorum studia vitaque omnis in rerum cognitione versata est, tamen ab augendis hominum vtilitatihus et commodis non recesserunt:
nam
et erudiere multos, quo meliores ciues vtilioresque rebus suis
yublicis essent, vt Thebatium Epaminondam Lysis (ita le*
g e n d u m , non Lysias,
vt est in quibusdam editionibus)
Pythagoreus,
Syracusium Dionem Plato,
multique multos.
Idem lib. III. de Orat.: Aliisne artihus (scilicet quam do*
ctrinis omnibus) Pythagoreus ille Lysis Tliehanum Evaminondam instituit, 'haud scio an summum virum omnis Graeeiae? etc. Meminit eiusdem Lysidis etiam Cornelius Nepos
( q u i vulgo Aerailius Probus) in vita Epaminondae: Philosophiae,
i n q u i t , praeceptorem habuit Lysim ( i n MSC.
quibusdam est, Lysiam,
non recte.
Alius enim Lysias,
orator Atheniensis; alius Lysis, philosophus Pythagoricus.)
Tarentinum Pythagoreum : cui quidem sic fuit deditus,
vt
adolescens tristem et seuerum senem omnibus aequalibus suis
in familiaritate anteposuerit:
neque prius eum a se dimiserit,
quam doctrinis tanto antecessit condiscipulos, vt facile intelligi posset, pari modo omnes in caeteris artibus superaturum. .
etc. Habent in hoc praestantissimo fortissimoque Thebanorum duce ( q u i pro patria quoque in praelio ad Mantineam occubuit, et cum quo Thebarunt gloria occidit)
habent, inquam, viri principes quod imitentur: tum vt
existiment, literarum et philosophiae studia suo ordine
haud quaquam esse i n d i g n » : tum vt grati sint erga suos
doctores, eosque patrum habeant l o c o , memores illius
quoque, qui dicebat, plus etiam deberi praeceptori quam
patri, quod per hnnc vitam solummodo acceperimus; illius vero beneftcio atque institutione etiam honestam vitae
degendae rationem didicerimus. Quam bene autem et feliciter fideliterque institutus a Lyside fuerit Epaminondas,
Theanorem Simmiae referentem introducit Plutarchus l i b .
de Daemonio Socratis: Kal uhtoi ttai oxuffalibv toiS-tv'Enautvcbvdq, xai xiv xqistov axovouc, w •6>dqiue Abtnv, ^ndyvtstv,
e » xa-uvc ayot xuv dnoqqiixtev MTtusdtvsUvos bn' hUvov xth>-
IN PORPHYRItJM.
a6l
igiv un, xai XQVT° rabtSt daiuovt itgis tiv (3iov, tl ar) xaxie
iyth ttxpr)gao&at «ji snuu tiv xvfitgvr)tnv. tvgtiat utv yag
ttxganoi ftltov, SXiyat Si, a\ Saipovts dv&gomovs dyovotv. etc,
Haboit porro ille princeps Graeciae inter aUa instituta Pythagorica hoc quoque, quod praeclare fidibus ' cecinit: Tt
de eo testatur Cicero prooemio 1. Tuscul. Nec mihi terapexare possum, quin hic exemplura referam inaignis fidei atque obseruantiae pactorum, quod de hoo ipso Lyside proditum est literis ac memoriae. Est autem historia talis;
Erat Lysidi familiaris quidam, Euryphamus Syracusanus,
cui templum Iunonis aUquando adorationis gratia petenti,
ipse ab eodem iam perfecto cultu egrediens, circa vestibu. lum tempU forte occurrit. Iubet Euryphamus, pauUsper
vtpraestoletur Lysis reditum sodaUs, donec et ipse eundem
cultum absoluisset. Annuit ei Lysis, et sedile quoddam lapideum, quod ibi erat, occupat. Quid fit? Eurypharnus in
templo profundioribus immersus meditationibus, Lysidis
pbUtus, alia porta et parte teropli egreditur, dorauru repe*
tens, Lyside in altera parte relicto. At Lysis, memor pacti,
seu constituti, quod ctun sodali habebat, ibidem perseueTans, nec se loco mouens quoquam, non solum ilUus diei
reUquum , sed et noctem insequentem, et maiorem proxirai
diei partem exegit, sodaUs reditum expectans. adeoque etiam diutius ibidem permansisset, nisi Euryphamus, tandera
ipsius in memoriam atque ad se rediens, eum abduxisset,
Cum enira postridie Lysis in auditorio communi a caeterie
scdaUbus desideratus fuisset, ibi demum Euryphamus ipsius
rtcordatus, quid sibi in templo Iunonis contigisset, retuUt,
«t ad Lysidem reducendum profectus, eodem in loco eum
inuenit assidentem, quo reliquerat. Cui obliuionem suam
«xcusans, hanc ipsam, inquit, deum mihi quispiam idcirco
immisit, vt hac occasione tua in seruanda pactorum fide
constantia probaretur. Describit hoc ovpSaua IambUchua
cap. 30. sed et leotio ibi deprauata est (pro ovv&ijttas enim
editur, owtayag') et multo magis peccat distinctio, quae et
interpreti imposuit, Vt diuersas periodps confundens, poniungeret non copulanda.
•^tWttxpyoc] Vide Notam superiorem, ad Num. tg,
56
Tmv Ss htdgarv K&QOOvg utv tevtaQaxovTa'] Eiindenj
numerum XL reperio etiam apud alios: rt Diogenem Lsfirtium pag. 59«. Ovtto Si xai tobs nXilovs ikv itaigorv avtov
8tatp&agr)vai, gvjtts rtgig •fttjagdxovta, An ergo apud Iusti-
St62
NOTAE
C.
RITTERSHUSII
num quoque mutandus est numerus, et pro L X rescriben»
dum X L , inuersis tantum literis numeralibus ? Tta putarem,
nisi vidissem, apnd Xoannem Saresberiensem lib. VII. Poli'
cratici, seu de Nugis Curialium cap. IV. vbi ille Iustini locus
refertur, plene et per oonsequentiam literarum scriptum,
Sexaginta.
Apud eundem compilatorem, pro i l l o secule
satis eruditum, et Pontificis Romani familiarem, legitur,
sodalitii iuris: pro qito apud Iustinum hodie in editis lib.
VI- est sodalitii iure. Est autem illa Saresb. lectio fortasse
non contemnenda, ct ex ea etiam apud Iustinum ita rescrib e n d u m , v t intelligamus, sodalitium ius adiectiue dictum,
et sacramentum quoddam iuris sodalitii, olovei tdv oqxov xov
piaiQixop dixulov, vt Graeci talem necessitudinem vocarent,
To fiiv irpcoTOi'] Sequi debet, elg Kavlatvlav xov ogitov:
quae verba inter imprimendum et corrigendum sunt omissa,
Suidas : KavXtavia, xtboa. Malchus h i c Spuor, hoc est, por*
tum vocat. Stephanus tres hop nomine vrbes p o n i t : vnam
i n Italia: alteram in Locrorum regione: tertiam in Sicilia,
Ab Hecataeo autem ait fuisse AvXsovlav dictam.
'Enl xoXg iSiotg vonoig oiSiv
i'ypv,ev iyv.aXtitv]
Vt
hic Locrenses in suis legibus nihil desiderant aut reprehen.dunt, ideoqua eas a Pythagora mutari nolunt: ita ingenium
est plerorumque omnium h o m i n u m : suas uriaquaeque gens
et natio et ciuitas leges, suos r i t u s , suos mores, sua inatituta pro optimis habet, aliisque omnibus praefert, Praeclare
Herodotus Thalia, seu Musa 3. Si quis ( i n q u i t ) vniuersis
hominibus praebeat facultatem optima ex omnibus tltgibus elbgendi,
profecto cunctas vnusquisque rimatus,
suas eligeret,
Aduit deinde, Patrios ritus non solere nisi a dementibus ludibrio haberi: idque inter alia esse ait docutaento, Cambysem
vehementer insaniisse.
Ita quoque de auis legibus vnumquemuue sentire, et vsque adeo hic ctiam suum cuique pulchrum esse, probat cum historia quadam D a r i i , tum testimonio Pindari sapientissimi.
Historia talis e s t , ( q u a m et
Origeni placuit inserere lib. V. contra Celsum pag. 861.):
Darius accitos, qui in sua ditione erant, Graecos percontatxl
est, quantum pecuniae mereri vellent, vt defunctis purentibus
vescerentur ; illis negantibus, vlla se pecunia hoc essWefacturos,
Darius dehinc Graecis praesentibuS, et quae dicebantur,
per
interpretem discentibus, interrogauit eos Jndos , qui Callatia»
ttominantur, qui vescuntur parentibus,
quantum accipere pecttniarum vcllent, vt farentes defunctos igne comburerent.
fn4/i
IN PORPHYRIUM.
a63
i
vehementer reclamantes, meliora illum ominari iubebant. Atque
ita moribus comparatum est. Deinde Pindaricum testimoniuin
h o c est apud Herodotum et Origenem dictis locis: recte
m i h i videtur Pindarus fecisse, vc diceret, Legem omnium
esse regem.
Vbi non recte Latinus interpres morem vertit.
Graeca enim sic habent: Kal 6q&&s .uot Soxitt HivSaqog
notrjaat, Niuav ndvrtav ftaotXia aujtrae iJvat. Pienius refert
sententiam Thebani iLJius Lyrici Clemens Alexandrinus Stro. mat. 1. pag. 154. et Stromat. 2. pag. i 5 8 - lYtiuos 6 ndvjtav
pJaotXtvg, xtvatSiv xt xai d&avdxwv, <5c 6 Boiwxtos qStt nivSaqoq,
N e c dubium mihi, quin Chrysippus in sua iegis definitione,
quam refert Marcianus in 1. II. Digest. de Legibus, ad illa
Pindarica respexerit, cum ait: '0 vouos rtdvToiv tOTt jiaatXtvs,
&tituv TS xat dy&qomivtav nqaypdttav. etc. Similiter et Iamblichus in Protrept. cap. 7, pag, 41. Ndpov vocat «jryovia xal
xvqtov, cum ista scribit: Zldvns ydq dpoXoyovptv, ort Sii piv
idv onovSaidittTOV dqyttv, xai rdv Trjv tpiiotv xqaTtOTOv, TSX^SS
vdttov dqxovTU xai xbpjtov tlvat ttivovi Mirum v e r o , cur ite
Locrenses hic dicantur auersati fuisse Pythagoram, vf palam
professi fuerint, se in suis acquiescere legibus, nec pati vello
eas ab ipso reformari aut corrigi: cum tamen per Zaleucum
ipsis leges tulisse Pythagoras ab aliis.perhibeatur. Ita enim
diserte Iamblichus cap. 50. Nopo&iTat ndvTtav dqiOTOt ytyivaatv oi Ilv&aydqq nqootX&dvTts, nqSrtov uiv XaqdrvSas 6 Ka-,
qavaios • 'imiTa Se ZdXtvxas, xai Ttpdqqws,
ot Aoxqois yqdrpavus TOVS vduovg. Vide quoque eundem lamblichum eap.
7, et 27. et Senecam Epist. 9 1 . Zaleuci leges Charondaeque
lauddntur.
Hi non in foro, nec in consultorum atrio, sed in,
Tythagorae tacito illb sanctoque secessu didicerunt iura, quae
Rorenti tunc Siciliae et per Italiam Graeciae ponerent, etc.
Fortean ita haec poterunt conciliari, si dicamus, primo quii
dem aequis animis passos Locrenses sibi a Pythagorae auditore Zaleuco leges imponi: sed postea illis iampridem rece*
ptis in vsum ac m o r e s , ab omni earum mutatione, vtpote
quae rebus -publicis plerumque rioxia s i t , saepe etiam
•craraTTjcpdooe, alienos fuisse : cuinque a Pythagora aduentante
sibi metuerent, ne quid in legibus innouaret, rogasse ipsum,
vt se roissos facaret, suisque vti legibus, quibus iam assuevissent, pateretur.
•
JxirvfMjtTarfa favtav roil tJiov iS-ayayeiV] Si vera haec 57
est historia de Pythagorao e x i t u , qui prae moerore animi
semetipsum rebus humanis e x u a x e r i t , (quam tvXoyov iku-
»64
' N O T A E
C.
R I T T E R S H U S I I
ywyfjv vocabant Stoici, existimantes ,* licere cuique, cum non
amplius liberet v i u e r e , sibimet ipsi yitam finire) tum vero
contra suum ipsius praeceptum fecit, quod erat: Piis omnibus: retinendum esse animum /« custodia corjtoris, nec iniussu
eius imveratoris,
a quo ills datus est, ex hominum vita cuiquarh migrandum esse, ne munus a deo sibi assignatum defugisse videatur:
vt est apud Ciceronem Cat. Maj. et 6. de
Repuhlica,
et Macrobium lib. I. cap. 13. D e quo illustri
praeccpto Pythagorae, tfj avxoxtigia opposito, alibi n o n i n diligenter commentatus sum.
Oirs VUQ rOv JJv&ayoQOV ovyyQau.ua ijvj
Puto legenduin ovtt ydg. Pythagorara vero nullum reliquisse posteritati proprium ab se scriptum o p i i s , alii quoque testantux
auctores: quamuis eos Stanai^ovtag vocet Diogenes Laertius,
pag. 157. eosque refellat auctoritate Heracljti, qui Pythagorae imitatione tria scripserit opera: Sowirjv, Hokvpa&lrjv, Kaxoftxvirrv. Inter caetera sic ait: "Evtot ftiv ovv Hv&ay&garr prydi ev xataktmXv abyygauua qsaai, Statiaigjovteg etc. Sic L u cianus i n Defensione errati in salutando admissi, m i h i T o m .
3» pag. 198. 'O tiiv yt &taniatog Ilv&pty&gag, tl xai itrj&ev avidc XStov xatakimXv z&bv avtoti rfihaatv, 'Oxikktg i $ Aevxavia,
xai Agyvtq, xai tolg dkkoig ou.ikrjta.Xg avzov texpaigea&ai, etc.
Quod si ita est, qui potuit P l a t o , siue iussu huius D i o n
Syracusanus, tres eius libros centum minis mercari? qua
de re lamblichi locus est, ( s i m u l corrigendus semel atque
lterum) cap. 3 1 . davudgUtat Si xai 1} tqg cpvkaxfjg axglfteta.
tv yug toaavtaig ytvedig etSrv ov&eig oSSevi cpaivetat tSrv Hv•Q&iyogeltirv vnnpvrjpdtwv mgi tetevxioig (lege ntgitetevxwg) rtgd
trjg tptkokdov fjktxiag- dkk' ov (lege Sg, deleto dkk') rtgSrtog
iSnveyxt i « Qgvkkovutva tavta tgia fitpkia, d kiyetai Aierv 6
Zvgaxovotog exaiAv p.vwv rtgiua&ut, Ilkdtwvog xtkevoavrog, \elg
ntviav iiva ptydkrjv te xai iayvgdv dqjtxovftivov ( l e g e dcptxopivov)tov
ttkokdov,
imtSr) xai avrdg ( D i o n , inquit Arcerius: i m o , inquam, philolaus. Peccat hic alia quoque Latinus Interpres.) fjv drtS avyytvtiag laV Hv&ayoptUav, xai Stti
tovto fietikafSt t&v fSt{3kiwv. Ait Iamblichus, Philolaum tria
cpleberrima Pythagorae opera consecutnm iure cognationis,
i n quae diu in arcanis habita nemo extraneus philosophiae
Pythagoricae incidere potuerit, tandem paupertatis onere
misero et graui pressum vendidisse D i o n i Platonis amico
atque proxenetae. 1,'era testatur Diogenes Laertius lib. VIII.
P*g« 577» Miygi Se tPtkokdov ovx r)v u yvSrvae Ilv&ayogttov
'
.'II? FORPHYRIUW,
Q65
SSyua. ovxos 8i uovog i^tjveyxs iu 8ta86nxu IQIM fitSXUf S
llXaiwv inioxetXev ixax6v pv&v iarvq&t)vat. Trinm istorum
Pythagorae opemm meminit quoque idem Diogenes p. 170.
riyganiai 8i xqr Uv&ay6Qa. avyyQdppaxa y, natSevxtxSv, noXtttxSv, qrvotxSv: vnde simul et argumentum singulorum facile fuerit coniicere. Ac physici quidem operis Pythagorae (cuius exordium ponk Diogenes dicto loco) partem
vnam egisse de herbarum viribus, colligo ex Plinio lib.
XXV. cap. 2. Ab' Homero Pythagoras elarus sapientia, primus volumen de Herbarum effectu composuit, Apvllini AeSculapioque, et in totum diis immortalibus inuentleneWp origine assignata. Vide eundem Piinium lib. XXIV. ,cap. 17.
Aut quomodo carmina illa, quae XQVaa tni) Hv&ay6Q0v inscribuntur, Pythagoram possunt habere auctorem, si is
nullum reliquit opus ?
"Excpvyovxsg Aiote TS xal Aiypnnos']
Plutarclius de
Daemottio Socratis pro Archippo Philolaum nominat, in
quo a Iarablicho pariter et Malcho dissentit, aiciit etiam
de loco huius incendii, quod, Metaponti vult contigisse,
non Crotone. Eoce eius verba: 'Enti yaq i%intaov ai xaxh
srd*£jc iraiQiat x&v Hv&ayoQtx&v atdatt XQaxt)&ivxiav, toig 8
%xt aweox&otv iv Mexanovxiof aweSqevovaiP iv oi'xq> nvQ oi
KvX&vetot (quaedam editiones perperam hahent KvxX&veiot,
et mox KvxXcoveiojv') ntgtivtjoav, y.ai Sticp&eiQav iv xobxqt ndvitts, nXr)v~ 0tXoXdov xai AvotSoc, vicov ovxuv exi, Q&ptj xai xovcpdxijit Stcoaapivoiv xd nvQ' 0tX6Xaos ftiv elg Atvxavovs cpvybiv,
ixtx&tv ioui&n jrodj xovs dXXovs qtiXovg, t)8t) ndXtv u&goi£opivovg xiti xQaxoiivtag T&v KvXorveioiv Aiiats 8i bnov yiyovev,
t)yvoh&t) noXvv ZQOVOV. etc. Sequuntur ibi quaedam de Ly»
sidis iam defuncti daemonip. Philolai autem huius mentionem facit Diogenes Laertius lib. VIII. pag, 577-' Miyqs
8i 0tXoli'.ov ovx t)v xt yv&vat Hv&ayoQttov Soypa. ovtos 8i
p6vos igrjvtyxe xc\ SiaBonxa xqia dtfilia, a HXdxoiv entoxttXtv
ixaxSv pv&v ioivtj&qvat. Huius est illa de auimae in corpus
luendorum suppliciorum causa immissione nobilis, sed
faisa sententia, ad quam et Cicero in libro de Consolatione aliusit: "Oxt Std xtvas xtpojQias r) yjvxr) TJ» a&paxt owi£tvxxat, xai xa&dniQ iv oqpaxt xobxtft xi&anxat: quam auctoritate vetert- Ax theologorum et vatum compvobat. V i d . d e mentem Alexandrinum 5. Stromat. p. 156.
"Ooot anoStipovvxeg iruy^osiw] Iamblichuts Ttrdg is>
dXXodrjpiais xdxt) TuydrrsJ. Quod Arceriu» vertit: Nonnulli
a66
N O T A E
C.
RITTERSHTJSH
ih aliis nationibus titm versuti,
vertoque, tune
yeregrinati.
58
Rescribo:
iv
dnoSrjylatg,
*EJ; uv&QOjnoJV «7TOJAOTTO] Hinc redintegrandus lambliclius, apud quem deest andiotto: quod verbum projnde
ei restituendum quasi interdicto vnde v i , seu m a u i s , e x
canone
redintegrandae.
SwaynyoVTEg']
Apud Iamblichum est,
owaXioavrtg.
Verbum elegans, ovvaXigto&ou, quo et S. Lucas vtitur
/ictorum t. v. 4'\\aTEs\snTEV £'x«OTO?] Apud Iamblichum est, xaxiXt-'
itov ixaotog, ov ithyyavov.
tiXsvtotv intoxr)u/. etc. Sed corri»
genda illa sunt ex praesente ioco Malchi ad hunc m o d u m :
Kat&Xtnev txaotog ov itbyyavt tsXtvtuv, imaxrjuiavtsg. etc.
MTJSEVI dovvat]
hinc corrigendum.
Apud Iamblichum
est,
SiSouivat,
Mtyjjt TtoXXoij yjQOVOv ] Iamhlichus: MSXQI nay.n6U.ov
XQ6VOV. Eodem cap. 3 5 . pro sViii Si yovmg- ithyyavs tciig
(ttt&rttoig: legendum moueo, ivstvyyavs.
Et m o x : rjaav hntQ
tQiaxoaiovg, addenda est particula y&Q post rjoav. Eod. cap.
'KSsQQayrj t& oiomohysvov yiaog,
legendum. oiomojysvov:
vt
pueri didicimus. E t , Ov nQOOr)xu iav avtovg Xeyetv: reponendura iijv, pro idv. Et prq nscptioiv, legendum neopvtojoiv,
Ibidem m o x pro dvdyQantai, uou SiayiyQantat,
sed dvayi-.
yQantat repono. Et m o x ibidem: jov cpdoxovta Seiv ohSi toiig
naiSag dn& TWV yoviajv Siaoniiv: absit, vt cum Arcerio legamus cpdoxovoav: sed verum est, oii qjdoxovTtc. Puto etiam,
pro ovvtopvydSsvot rescribendum ovvtcpvydSsvoav.
Verum
haec quasi in transcursu. Alitid erit tempus , cum totum
Iamblichum seiio repurgatum dabimus, nisi ab alio quopiam hic quoque praeueniamur, quod in aliia istiusmodi
coeptis iani olim non raro nobis contigit.
<J>rial Ntxoyayjog]
Nicomachum hunc inter alios philosophos Pythagoricos nominat Porphyrius, siue Maichus,
etiam in 3. Commentariorum coutra Cbristianos.
Vide
Eusebium Histor. Ecclesiast. lib. VI. cap. r g ,
Tug aXXoTQtag IxxXivstv
x i m i faciebant Pythagorei,
communia, et ipsum amicum
v t etipra annotauimus N u m .
affecti erant, v t erg» liberos
cpiXiag] Etsi amicitiam maadeoque inter amicos omnia
alterum eundem esse volebant,
3 3 . itaque inter sese mutuo
suos honestus .pater esse solet
IN P O H f H I R i P M i
«67
1
(Tamblichus cap. 3 1 . Jldvtag tovg Hvtfayogsiovg oSttog svstv
ngog allr)lovg, tog av natt)g anovSaiog ngdg tixva syot),
imo
amicos' pro diis quoque kabebant, teste eodem Iamblicko
cap. 3 5 . : tamen inter se tantum erant amici; externas
amicitias plarie respuebant, quanturauis eae splendidae,
i m o etiamsi regiae essent.
Iamblichus cap. 3 1 . Ovxmg
Svaxatd&stot ngdg tdg ikmttgtxdg qptUag tjoav, sl xai jiaadtxai
fvyydvotsv,
A t q u e , vt habent versus apud eundem relati
eap. 3 5 . ,
Toiig psv staigovg rjyov 'iqnvg paxdgsaat irtoiat'
Tovg S' dXlovg r)yovvt' oLV iv I6ym, o l V iv ugtifpig.
Erat ipsis haec l e x , solis Ucere Pytkagpreis dextram iniicere; caeterorum vero (exceptis parentibus) nemini. lamblickus dicto capite 3 5 . Mdvotg to~ig Ilvxfayogsiotg tr)v Ssktdv
ipjHdlXttv, stsgtg Ss pvSivi t&v otxtitav, nXipi tStv yovsmv,
Quae rectius fortasse habebunt, si ita transponantur: nlr)v
T&v oixsitav yovstav. Inde quoque in prouerbium, quod Iamblichi quoque aeuo in v s u remansit, vt aliquorum inter
se summam beneuolentiam significaturi, dicerent de ipsis,
8 « t&tv Hvifayogsimv siai: hoc est, de rtumero
Pythagoreorurn ipsos esse, lambUchus cap. 3 3 . Ea vero r e s , et hoe
quasi fastidium altorum h o m i n u m , qui Pythagorei non essent, maximam ipsis inuidiam, tandemque et pernioient
concitauit, ac fere navmXtxfgiav attuUt: quod Ausonius quoque ldyll. >5> de ambiguitate eUgendae vitae obseruauit,
cuius versus supra iam retuU.
Quod autem bic ixxUvstv qptUag, idem mox. eodem
significatu dicit nsgtxdpnttiv avtdg: eademque verba apud.
Iamblickum extant dicto capite 3 3 . Vbi nou recte interpres mutare nobis vult lectionem in nsgixonistv, idque vert i t , amputare.
Non enim (inquit in Castigationibus) circumfiectenda» sunt alienae et noxiae amicitiae; sed plane
amputandee
erunt.
Imo retinendum aio verbum elegans
ntgtxdpnttiv,
quod idem valet zd*> ixxUvstv.
In euangelica.
historia est eadem notione positum ixvsiiaat.
Porro ad ea quae supra N u m . 3 3 . annotaui de amicitia, quanto •eam studio coluerint Pythagorei; non possum quin addam hic jllustrem Simplicii locum in Commentario ad Enchiridium Epicteti pag. 65. edit. Venet.
v b i intei alia memorabiliter ait: Pythagoreos amicitiam
vocasse vinculum omnium virtutum, tantique boni capa*
cem nou esse, qui non sit omni virtute praeditus, adeor
86$
• '
N O T A K C. B I T T f e R S H T J S H
que rel yna careat. 'H xa&aqa cpilla TB$ adlas yit%&s «J$
ivtooiv owdyovou fuXhq xaDioTT) ylvtrat T§$ trpds #sdv evciota)$. v.al y&Q aobvarov nf6s TOU$ duoqiblovs yivy&t XQtinovos
ivibotcos rvxtiv. xai rtaX&s ot nv&ayoQtiot iriQuso&s T&V aXXosv
«pcTaV Trjv atdlav itlutov, xai ovvStoaov UVTI\V nao&v T&V UQS*
T&v XXtfov. Kai /utas y&Q ftOTtvoopiv T&v aqtiwv dnoXtmopivqc,
ovx i&iXtt naQayivto&as cptUa. Tt$ yag aSixos, fj axdXaoTOS,
$ Ssdis, fj tTt paXXov avSrrros, Sivatat id T^S cpdias dya&dv
vnoSixto&aii
l4vev8oxov 8imeTt]Qj]xevai'] Apud lamblichum editur,
dvivSoros: quod Arcerius gestit mutare in aduerbium
dvtvSdTios. Sod reponendum ibi ex Malcho, «vsVdbtov.
* £ | 0)1' _-/ptOTd|«V0$J Laudatur etiam Agellio quidam
Aristoxenuc (lib. IV. cap. a i . ) yt mueicus. et vir literar
rum veterum diligentissimus, et Aristotelis auditor, et qui
'librum de PythagoTa reliquerit. Cum autem hip et supra,
Kurrt. 61. scribat Malchus, fuisse eum Dionysio Syracutano familiarem, ex quo etiam ipse narrationem audiuerit
de Damone et Phintia; hinc fit, vt subdubitem, iderane ~
Aristoxenus potuerit Aristotelis 'esse auditor, an vero duo
diuersi hoc eodem nomine fuerint: quod vcrisimilius facit
temporum ratio.
fpduitara iv Kogiv&o} tkddoxetv'] l u MSC. noster.
Sed • legendum iSiSaoxtv, vt esr apud Iamblichum cap. 3 5 .
Cicero 3. Tuscul. Quatst.; Dionysius quidem tyrannus Syrw
cusis expulsus Corinthi pueros docebat: vsque eo imperia ca*
rere non poterat, Ammian. Marcellinus lib. XIV.: Fortuna
mutabilis et inconstans fecit Agathoclem Siculum ex figulo
regem, et Dionysium, gentium quondam terrorem, Corinthi
iudo literario praefecic. etc. Dedit autem notissima haep
historia prouerbio locum: Dionytius Corinthi: quo signifir
catur aliquis e summa digniute atque. imperii fastigio ad
priuatam humilemque fortunam redactus, a sceptro proprio
dicto, et regise maiesutis insigni illo, ad virgas, sceptra
•yaedagogorum, vt vocat Martialis, De prouerbio isto vid.
Erasro. Chil. 1. Cent. 1. Adag. 35. vbi praeter Plutarchum
«V Tcr ntoi aSoXtoxius, et Quintilianura lib. VIII, allcgat etiam
Ciceronem lib. IX. Epist, ad Atticum. Est et alterum proverbium: Adt KOQIV&OS: quo vtitur Pindarus,
' 60
, (pTjoi 8" dis OIXTOTV xal daxQVosv etc. ] Haee ipsius Artttoxeni vafba firisse, apparet ex larubL de V. P. Num. 354«
IN
PORPHTRIUM.
s6gt
JTTore Jtorvotog, ] Ric in MSC. vni et «Itera Iacuna
erat, quae vt sit explend», faeiie ridebit lector, si contulerit Iamblichum cap. 33. rbi eadem historia de Damone et
Phintia refertur. Vide et Ciceronem lib. III. De qfficiis et 5.
Tuscul. Quaest. Valerium Maximum lib. IV. cap. 7. Lactantium lib. V. cap. 17fPlutarchum et alios.
'Enel oiirai oot, didoxTCtt] ' Male apud Iamblichum 8iSuxjttt,: quod et Arcerius recte animaduertit, monuitque
mutandum in Ssdoxtat. Venit hic mihi in mentem Agrippinus ille, cui cum pransuro denuntiatum esset exilium,
quo muhatns esset a Nerone: Bene, inquit, habet, Ariciam
ergo migremus, et ibi prandeamus. Vide ab Epicteto descriptam historiam apud Stobaeum Sermone 7. de Fortitudine.
In hunc Agrippinum, exulem fortissimum, tale fecitEpigramma Matthias Bergius, auunculus noster p. m. rir optimus *t
doctissimus in sua quadam calamitate:
Sors Agrippino vitae placet omnis: et vt res
Forsque tulere, exin mentem animumque gerit,
Tostus febre iecur, sua febri encomia cantat:
Probra ferens, probris monstrat inesse decus.
Paupertate graui presso, penuria laudes
Dictat, in hasque stylum soluit et ora viri.
Denique pransurum patria Nero priuat. lbi illet
Recte: in Aricina pascimur ergo casa.
O singularem animi aequitatem et praesentiam I
To Xovstbv rfjc f/ue'oac ] Similiter Malclio lamblichus
Num. 035. Secundum hos ergo paucarum duntaxat horarum dilationem ad mortem subeundam petiit Phintias con-'
demnatus. A t|uibus Cicero discrepat in loco mox allegando f qui paucos dies eum sibi postulauisse scribit.
"O-JTtog otxorourJffTjrat ] Disponere domui suae, ett
testamentum ordinare, siue rltimam rolunutem suam con-'
dere. Sic in sacris literir: "Evttdai te} o'ixa» oov: in historia
Ezechiae regis 4. Reg. cap. ao. in pr. et Esaiae cap. 3o.
,
'Eyyvrrrtp; naqaoyyiv ] Fideiussor, seu ras, in capits- '
libus an admittatur, dispuunt iuris nostri interpretes. Vide
de hao quaestione ClariitAmi Viri Domini Antonii Heringii,
reteris mei commiUtom et amici honorandi, tiacutum
luculentissimum de Fideiussoribus cap. X. Num. 535, et
phir. seqq. '
Syo
N O T T A E ,C.
BITTERSHUSII
Ktti efiuvev~\ Quod est apud Tamblichum, Nurfl. 2 3 6 ,
Kai piv r]v, vitiosum, et hinc emendandum est:, aut forta»se ibi legendum ttai uivuv.
61
c
•
J2g iyxaTaXstqiiTrjOOpevov'] Apnd Iamblichum additur:
ttai oxamzovxag, elatpov dv%i8i86axfat liyttv.
Cuius scommatit
v i m nemo inteiliget, qui non animaduertet, allusum fuisae
ab insultatoribus ad fabulam de cerua, quae pro Iphigenia
substituta et immolata esse traditur.
l4tjimaat/ toltov avtbv idg ti)v cpiXiav naQaSi^ao&at']
O v i m mignam amicitiae atque pulchritudinem insignem,
quam et tyranni sibi ducaiit expetendam! Ciceronis locus
huo pertinct lib. III. De Offic. Damonem et PythiaM ( l e gendum Phintiamf
Pythagoreos
fefunt hoc ariitno inter sa
fuisse, vt, cum eorum alteri Dionysius tyrannus diem necit
destinauisset,
et is, qui morti addirtus esset, paucos sibi
dies commendandorum suorum causa postulauisset, vas factttt
est alter eius sistendi, vt, si ille non reuertisset,
morienduni
esset ipsi.
Qui cum ad diem se recepisset, admiratus eorum
fidem tyrannus, petiuit, vt se in amickiam tertium adscribarent, Eodem et illa pertinent Ciceroniana lib. II. de Finibus:
Vadem te ad mortem tyranno dabis pro amicO, * vt
Pythagoreus
ille fecit Siculo tyranno ? Eandem hiatoriam
pulchre describit etiam Valerius Maximua lib. IV. Cap. 7.
de Amicitia: vbi eam sic concludit: Hae sane vires amici'
tiae, mortis contemptum ingenerare, vitat dulcedinem extinguere, crudelitatem mansuefacere, odium in amorem conutrtere, pOenam beneficio pensare potuerunt:
quibus pene tantum [venerationis,
quantum deorum immortalium
ceremoniit
debetur ,j etc.
'
Eig TOtoCro] Diuinabam legendum wj' TOOTO.
Sed
apud Ianiblickum d. 1. edi video tig T6 IOIOVIO. Vnde adducor in hanc coniecturam, vtrobique legi rectius, tig %t
1
TOMHTO.
'IniiofioToq
8e xal N s a r ^ q g ]
D e Hippoboto i s t o
quaerendum amplius, quis fuerit. Neanthen vero supra
quoque laudauit Malchus, tanquam scriptorem rerum et
dogmatum Pythagoricorum.
Narratio autem, quae hio
promittitur de Myllia Crotoniata, JU eius vxore T i m y cha Lacedaemonia, sane quam mejajswrsbilis est, cumque
hinc deperierit ( v t forsan alia quoque non pauca ad iibell i huius integritatem desunt, iino et totus iiber secundu*
IN POHPHYRIUM.
»71
periisie videtur, cum Porphyrium, . qui idem . est cura
Malcbo, piures vno scripsisse libros de historia Pythago-N
rae, demonstrauerimus supra ad Num. 42. ex Cyrillo lib.
IX. contra Iulianum, vbi quaedam ex libro Forphyrii
primo laudat), facile resarciri poterit ex Iambitcho cap. 31.
Summa haec est. Cum istud par coniugum Pythagoricura
captum atque ad Dionysium tyrannum esset adductum,
omnia ille summa vltro ipsis detulit, quasi etiam in «ocietatem regni ab se cooptandis. Sed ipsis magnificas istas
pollicitationes tyranni abnuentibus, rogauit is primo virum, deinde et foeminam, quid tandem causae fuisset, cur
Pythagorei maluissent mortem oppetere, quam fabas in
agro conculcare. Hoc vbi ex ipsis cognouisset, honestjs•imam eis dimissionem, quandoquidem apud se manere
nollent, discessuiis repromisit. Ibi tum niliil cunctatus
Myllias, IHi, inquit, ne fabas conculcarent, mori praeoptabant: at ego , ne tibi causam huius rei aperire cogar,
fabas conculcare malo. Remoto viro, aggressus tyrannus
foeminam Timycham, ab hac se et propter sexus infirmintem, et quod vterum eo ipso tempore gestaret, et quod
ei tormenta se adhibiturum comminaretur, facilius, quicquid scire auebat, expressurum confidebat. Verum longe
•um sua.spes fefellit. Timycha enim stupendae pertinaciae
«xemplo linguam dentibus sibi praemorsam in os ipsi tyrans o exspuit, ne silentio premenda vi tormentorum superata
forte detegeret, Vide Iamblichura dicto capite 31. Qna in
re similis fuit Timycha fortitudini Leaenae, scorti Atheniensis. Nam et haec, defesso iam tormentis inferendis carnifice,.
tandem linguam suam comestam in faciem tyranni Hippiao
Pisistratidae exspuit, vt exspueret et vocem, ne coniuratos
proderet, si etiam victa voluiaset. Vide Tertullianum in
' Apologet. et Jibro ad Martyres, Plutarchum i» vita Hyperielis, et lib. htql 'A3oXtoy;tas, Pausan. in Atticis, Plin. lib.
VII. cap. 23. et lib. XXXIV. cap. 8. Agell. lib. IX. cap. 2.
et lib. XVII. cap. 21. Athen. lib. XIII. Lactant. lib. I. cap.
20. Similia quoque de Theodoro quodam Syracusano leguntur apud Liuium lib. 24. et Valerium Maximum lib. III.
cap. 3. de Patientia: vbi et de Anaxarcbo, et aliis incredibilis pertinaciae et duritiei exemplis.
Porro ibidem apud Iamblichum dicto oapite 51. paulo
ante arartvdvioy redditur annuentibus. Rescribe abnuentibus: hoc enim valet avuvtvur, sieut et anovibttv. At annuere «st imvtbuv. £ x eodem capite aliud quoque mendura
87*
N O T A E q. R I T I ; E R S H T J S I I
obiter tollo de insigni hac sententia, cui simiiia sunt apud
Terent. 'Jlg ovSsv Ssttat avirgomlvuv avpmupdttov angoaSdnrnov tlvat rtagd toig voxiv tyovaiv, alXa ndvta ngoaSox&v, tv*
fir) tvyydvovai* avtoi xvgtot ovttc. Legendum Ssl tatv ava>g.
Sic enim recte idem Iamblichus habet cap. 32. vbi ident
7tagdyyii.ua totidem verbis repetitur, et eleganteT vocatur
usyiatpv tr)g ytvvaidtrnog tgua. Ita enim ibi legere malim,
quam vel, vt editum est, r\v Si xal tovto uiyiatov sig ytvvaidtvtoi fgua: vel, quomodo Arcerins diuinat, iiiyuno*. ctc
ysvvauitnta sguaiov. Possis etiam simpliciter legere, uiyutto*
ytv*au\vntog Sgua: omisso tlg.
HOTAKUK CONHADI HITTERSHUSII IR VTTAK PYTHAGOHAX,
TINIS.
PARALIPOMENA
ClUAEDAM NOTARUM R I T T E R S I I U S I I ,
S V I S LOCIS
INSK-
REJJDA.
Ad Num. 1. Vbi obserue, quanto in pretio habitus
fueiit Pythagoras non solum a suis, sed etism ab exterit,
addi velim S. August. locura Tom. I. pag. 495. extremo
libro secundo de Ordine ad Zenobium 1 vbi c.um Alypius mirabilem ac proprie diuinam Pythagorae disciplinam praedieaaset, quae iure et habita sit et probata: excipiens sermonem eius Augustinus, pos» alia sic ait: Quod Pythagora*
mentionem fecisti, nescio guomodo Ulo diuino ordine occulto
in mentem venisse eredo, Res enim mulium neeessaria mihi
prorsus exciderat, guam in illo viro, si guid literis memoria*
mandatis credendum est (guamuis Varroni guif non crsdati\
mirari et pene guotidianis, vt scis, efferre laudibus soleo, qui
regendae reipublicae disciplinam suis auditoribus vltimam tradebat, iam doetis, iam perfectis, iam sapientibus, iam beatis.
Tantos enim ibi fiuctus videbat, vt eis nollet committere, ni«
virum, qai et in regendo pene diuine scopulos euitaret, et si
cmnia defecissent, ipse illis fiuctibus guasi seopulus fieret.
Be solo enim sapiente verissime dicipatest: llle velut pelagi
rupes immota resistit: et caetera, quae lueulentis in hanc sententiam versibus dicta sunt, etc. Haec ibi Augustinus (Tom.
a. psg. 3.), quae unaen retractanda sibi censuit lib. I. Retra-
IW
PORPHTftlUM.
87,3
ctatiorium eap. 3. propc finem. Nec illud plaaet ( i r t q u i t )
quod Pythagorae. phiiosopho tantum laudis detli, vt, qui hano
legii vel audit, possit putare, me credidisse, nultos errores
in Pythagorica
esse doctrina,
cum sint plures,
iidemquo
tapitalcs.
Ai eund. Nuni. 1. Vbi ago de statuis Pythagorae et
Alcibiadi Romao positis, addo testimonium Plinii lib.
X X X I V . cap. 6. Inuenio et Pythagorae
et. Alcibiadi in cornibus comitii positas statuas, cum bello Samniti Apollo
Pythius fortissimo Graetorum gentis iussisset, et alteri sapientissimo simulacra celebri loco dicari,
donec Sylla
Dictator
cUriam ibi faceret.
JMirumque est, illos Patres Socrati cunctis ab eodem deo sapientia praelato Pythagoram
praetulisse,
aut tot ttliis virtute Alcibiadem,
aut quemque vtroque
Themistocli.
Ibidem, vbi de tempore a g o , quo Pythagoraa
floTuerit,
addo eundem Plinium lib, XXXVI. cap. 9.
Semneserteo ( i n q u i t ) regnante Pythagaras
in Aegypto
fuit,
etc. I b i d e m , v b i refero sententiam quorundarn, ,qui N u mam babuerint pro Pytbagoreo, addo Plinium lib. XIII.
cap. 14. In his ( i n q u i t ) libris scripta erant
philosophiaa
Pythagoricae.
Ad eundem N n m . 1, Vbi de Pberecyde S y r o , Pythatbagorae doctore, addo locum S. Augustini Epist. 3 . ad
V o l u s i a n u m tom. 2. pag. 12. Quis nunc extremus idiota, vei
quae abiecta muliercula non credit animae
immortqlitatem,
vitamque post mortem futuram?
Quod apud Graecos olint
primus Pherecydes Assyrius (fo) te> Syrus ) cum
disputasset,
Pythagoram
Samium iltius disputationis nouitate
permotur*
ex athleta in philosophum
vertit.
Ad N u m . 15. Svxa onovpivoiv]
Plinius lib. XJCIIT.
Cap. 7 . Corpus et vires adiuuant (fici)t
ob id ante athletae
hoc cibo pascebantur.
Pythagoras exercitator primus ad carnes eos transtulit.
etc. Videtur tamen Plinius hic exercitatoris epitheto alium quendam Pythagoram a pbilosopho
nostro diuersum innuere: sicut plures, et quidem 4 Pythagoras eodem aeuo vixisse testatur Diogenes Laertius
lib. 8Ad N u m . 19. V b i de silentio Pytbagorico, addo l o t u m Plutarcbi neqi
ffokvngaypoavvnc.
Tf/ piv ovv nolvuaJheltf TtjV noXvloylav ineo&at avttjiaivei.
dtd xai Iht&ciydgdf
txute sosc viatc. nunaetq otunqv, if(efiv&iav ngooteyoqeboccf.
T o m . II. P. I I .
S
274
N O T A E
O.
R I T T E R S H u S I I
Ibid. Quod aliquando facta fiant i t e r u m , nihilque
plane sit n o u u m , addo ista Imperatoris M. Antonini c o gnoro. Philosophi lib. X. de vita sua,
pag. 284- edit.
Argent. Zwtgug intvoiiv, nug ndvia votavra viv yivsia)i, xai <
nQoo&tv iyivtto, xai imvotiv ysvnadutva, xai oiu opdttara xai
axnvug SuottStig, oatr ix ntiqag xr]g af,g, f\ trjg nQta^vztQag
ioioplag iyvtog, ngd duuuitav Tt&taxfai, otov tsvXtjv oXrjv 'ASQIUvov, xai avlr)v oirjv (PtUnnov, AktlgdvSQOV, Kooioov.
ndvra
yaQ ixiiva lotauia r]v, udvov St' stiouv. Ita haec distinguenda ibi sunt: quod non animaduertit doctiss. Xylander;
coniungens, dt' iriowv cpavrd^ov. Hoc dicit Imperator: Easdem fuisse actiones; tantum alias personas quasi i n scenam
productas, quae fabulam agerent eandem.
Ad N u m . 2 0 . TSTQOXTVV , St aiiTr)g litd>itvvov']
LuClanus lib. pro lapsu inter. salutandum: £tot Si, 6i xai TJJV
«TpaxTuv, idv uiytatov OQXOV avr&jv, f] tiv evTtlfj avjoig OQI&uSv anottiiiv.
L e g o , ij, et dnoTEJUt. Quomodo autent tetractys siue quaternio Pythagoreis efficiat numerum perfec t u m , hoo e s t , denarium, supra docui cum ex aliis auctoribus, tum ex Ammonio, et ipsoroet Luciano Blorv nQaatt.
Vide et Sext. Philosoph. et Stobaeum Ecl. Physic. cap. 1 3 .
pag. «7.
Ad N u m . 2 6 . Quod hic ex coniectura propono de
tiomine Malchi, Porphyrium videlicet eo notari, ipsa est
veritas, confirmata non solum Suidae, sed etiam ipsius
Porphyrii testimonio, qnod extat in vila Plotini ab eo
descripta. Sic enini ait: Aemilius ( cuius vt discipuli Plotini Suidas quoque m e m i n i t ) librum hunc dicauit mihi, meque in ijssa inscrivtione Basilea ( i . e. Regem ) nominauit.
Id
enim mihi nomen erat: et patria guidem lingtta nominabatur
H A L C H U I : Quo nomine vocabatur et vater. MALCHUS autem
in Graecam translatus linguam,
basileus, hoc sst, igx. atv
pellatur.
1
A d N u m . 3 5 . TTore ptv ntatvopsvov"]
Quod hic de
'Pythagora Malchus, idem in genere de Pythagoreis scribit
Iamblichus cap. 3 1 . insigni eoque non vno mendo nobis
per istam occasionem liberandus. JlQoaiigov yaQ ovrot, rd
au/urta ug av tni tuv avxStv Staxiuvtat,' xai ur\ nori uiv Qtxvd,
jsoti li noXvauQxa' dvuudlov yaQ ftiov oiovto sivat Sciyua.
Operam,
inquit, hi (Pythagorei)
dabant,
vt corpora in
eodem semper statu essent, nec aliquando quidcm rugosa a
Jl* ^ O R P H Y R I U M .
3^5
matie, aliquartdo autem nimia carnis mole laborantia.
Hoo
enim pro indicio habebant victus rationis inaequalis.
Pessime hunc locum acceperant et librarii,, et illis nimis credulus Interpres Frisius. Sic enim erat editura, qua interpunctione, qua lectione vitiosissima : \Hgoatixov
yag.ovxot
xa otbttuxa, Sxsuv ini xtbv aix&v Staxtlvxat, xai prpioxt ftigtu.ru,
dxc 8e noliiaagxu.
Sic autem verterat Arcerius: Si quidem
illi hisce corpora adhibebant,
perinde ac si iri iis constituta
et fijffixa forent,
minimeque sollicita,
quum quidem carne
grauida vel carnosa sint. etc.
Sed nemo diibitabit, quin
recte restituerim ( v t de caeteris nihil dicam) otxvd: quo
vocabulo praeter Homerum et^Hinpocratem Oppianus quoque noster vsus est in V . Halteut. v. 4 0 6 . gtxva noStav:
vbi de testudine marina in aprico corrugata loquitur.
Eleganter autem Iamblichus opponit a&ftaxu gtxvvt et noXbaagxa: macilenta, inquam, et, rugosa carnosis ac bene
habitis. Deinde et post &XXa, ante tboabxoig, puto aliquid
deesse: aut certe snperesse 16 aXXd.
ibidem legitur v i tiose: ixdkovv Se xdv vov&sxi)V, natSagxqv: pro quo reponendum a i o : 16 vov&txeiv.
J\ov&txqv probum esse nego.
Atque baec quoque Iamblicho data sit opera, quem et aliit
locis nou paucis obiter in hoc Notarum opusculo correxim u s , ex professo alibi plenius id praestituri.
Ad N u m . 3 2 . V b i de abstinentia ab animatis, addo,
quod est celebratum de ara Delia incruenta, cui solns
propinquare ausus fuerit Pythagoras, vtpote nulla caede
pollutus. Clemens Alexandrinus Stromat. 5. pag. 304.
AXXd x8v ftiv agxaiixaTOV ficapdv iv Jr)Xm Sytov sivat xt&gvXXr)xaot, Jipde ov Srj uivov x6v Jlv&ayigdv ngoatX&iiv tpaai, cpovm xai &avdxm «p ptav&svxa.
Subiungit autem : (Jtouov aXn~
&&g aytov xqv Stxaiuv vjvyr^v, xai xa eW* qixljg xrvuiduaia
%r)v 6aiav tr/yr)v.
Ad N u m . 42. Vbi de symbolica doctrina Pytliagorae,
addo locum minime praeterraittendum e Stobneo Serm. 5.
pag. 5 9 . Kai pr)v oiSiv ioxtv oSxm xlfg Hv&dyogtxijg quXooowtag
iStov, <&c x6 avttplpXtx6v, olov iv xtXtxff tttfityudvov qwvfj xal
otbmfi StSaaxaXiag yivog, &axe (ir) Xiytte, 'Atiaa gvvtxoidt, &b->
gag 8' ini&sa&e BeBnXof &XX uixd&ev i'xttv qwg xai xagaxxr)ga
tdig avvt)&eat x6 q>ga£6utvov, xvepXSv 8e xai aowuov etvat xoig
antigotg. ug yug 8 avat- 8 iv JiXwoig o'ixe Xiytt, ovxt xgbnxtt,
SXXa oruMtivu, xax& %8vfHgputXsvxov ovxto x&v Hv&uyoQtrt&v
S 2
376
NOtAB
C.
KITTEHSHUSII
ervp86Xvn> tiui tb cpqdtfo&at 00x0X1*, ttfvrtzduiviv
uqhnzto&at, vooiiutvo*.
Jow
tutl tb
Versus 'Atiam ovvtrdiaf etc. extat etiam apud Stobaeiim
Serm. 3 9 . Similiter Orpheus apud Iustinum Martyrem,
Ciementem Alexandrinum, Eusebium, et alios: (P&iyWotuu,
ols &itue l o t i - &bqag 8' ini&to&$ SiSriXot. Quorum imitatione fecit Virgilius : Procul o, vrocul este profani.
Et
Horatius: Odi profanum vulgus et arceo.
Ad N u m . 48- Vbi de numeris, addo Stobaeum Eclog.
Physic, cap. 2. pag. 3. et cap. 13. pag. 3 7 . Item Sextura
Philosophum.
' Ad N u m . 5 2 . D e n a n t mysterium et perfectionem n o n
Tno loco etiam S. Augastinus inculcat: vt imprimis lib. II.
de Consensu Euangelistarum
cap. 4 . pag. 4 0 1 . et Ouaest.
Euangel. lib. II. cap. 6. pag. 3 3 9 . T o m . 4* et lib. X X . de
Ciuitate Dei cap. a g . et in- iib. sing. contra Epist. Manich.
cap. 10. vbi denario significari scribit perfectionem, e u m que effici adiunctione ad septenarium, quo condita v n i versa consistunt, trinitatis conditoiis: De quibus ( i n q u i t )
rehus inter spiritales viros pie cauteque multa
tractantur.
N o n solum autem denarium perfectum vocabant Pythagor c i , sed etiam senarium, quem et fteotv&v* appellabant:
tcd td fiioov avzbv tlvut toxi tv&ios,
tovziozt zov Sixa, xxti
tov 8ho: quod iatius expiicat Ciemens Alexandrinus Stromat. 6. pag. 29Q.
Ad N u m . 5 6 . I l i i s , qui Pytbagoram nihil scripsisse
putant, assentitur etiam S. Augustiuus, ita inquiens lib. I.
De Consensu Euangelittarum
cap. 7. T o m . 4. pag. 3 7 6 .
Cum quaerunt (pagani),
quare ipse (Christus') non scripsarit,
videntur parati fuisse hoc de ilfo credere, quod de se ipse
scripsisset', non quod alii de illo pro suo arhitrio praedicas»
sent.
A quihus quaero,'cur de quibusdam nohilissimis
philosophis suis hoc crediderunt, quod de •illis.eorum discipuli scri-'
ptum memoriae reliquerunt, cum de se ipsi nihil scripsissent?
Nam Pythagoras,
quo in illa eontemplatiua virtute nihif tunc
habuit Graccia clarius, non tantum de se, sed nee de vUa, ra
mliquid scripsisse perhihetur.
Socrates autem etc.
Porro, vbi in N o t i s de fano Contumelise et Impudentiae Athenis consecrato, obiter a d d o , repertum etiam fuisse,
qui duas statueret aras ad rem diuinam faeiendam: Impietatis-vnam, et aiteram Iniquitatis. Fuit i t Dicaearchns, d u x
'IN P O R P H T R I T J M .
277
classis a Phihppo Macedonum rege constitutus contra Cycladas insulas: de quo post alia sic scribit Polyb. lib. XVII.
Histor. 'Jlg 3' ogulaut rag vavg, 8io xarsoxtuagt Btouoig' T6V
ftiv 'AatBstag, T6V 8i jjagavouiag' xui ini IOUIOIC i'tfvs, xai
joitovg ngoatxivtt xa&antgavti Satuovag. Sed addit, eund/un
etiam scelerata vita dignum iuuenisse exitum: IJaga tpiatv
ivojr]odfuvog idx. aviov Btov, ttxdiaic nccga apiatv xai Tr)g liftagudvijg sitirt.
Symbolis, quae sunt apud Malchum Num. 42. et Iam»
blichum iu Protrrptico pag. 131. et seqq. cum alia addi po»
terant ( de quibus alias videro ) , tum ista:
£ni yr\g ur) nliiv, IIvSuy6gti6v iau oiuBolov. Cletn,
Alexandr. refert lib. II. Stromat. pag. 239.
Mtldvovgov pr) io&lttv. Theodoretus Serm. 8. ad Gentes. Iamblichus de V. P. cap. 24. Xgr) tSrv Zttgrjvarv ngon•Bjivat Tttg Maiaag. Theodoretus dicto Sermone 8- in pr.
Quod ita Clemens Alexandrinus Stromat. Movaug Stt^rpnr*
rpfiovg rtyiioSat JIvBay6gag nagatvii.
PAnALiroafEN.
rmn.
I N D E X
IN
P
O
R
P
H
Y
R
I
U
M.
v
Numerus sectiones,
non paginas
indicat.
A.
A b a r i s sacerdos Apollinig Hyperborei. 28»
Abarig cognomento appellatug Ai&QoSavt};,
quia sagittae
Apollinis Hyperborei gibi donatae inequitans, et flumina et maria et alia loca inaccessa transiuit, quasi per
aerem volitarpt. 29.
Adoratio deorum non debet obiter fieri et quasi aliud
agendo. 38.
Adyta seu", penetralia deorum subiturus, ibique aUquamdiu
commoraturus Pythagorag, quali ciborum genere se
praepararit ad famem sitimque abigendam. 34.
Aegyptu Geometriae ab antiquis temporibus studioti fuerunt.
6.
Aethaiides oUm fuit Pythagoras. 45*
AUrQofidtijs cognomentum Abaridis Hyperborei eacerdotig
Apollinis. 29.
•
Aeris pulsationem Pythagoras vocem esge aiebat aUcuius
daemonis.
41.
'Axovquatixoi discipuli Pythagorae quinam fuetint.
37.
Uiefdrcuoc, cognomeritum Empedoclis. 2 9 .
Ahpoq et diUuvoc iQoqjrj Pythagorae quaUs fuerit. 34Ambitio et gloriae studium fugiendum, quia inuidiam
maxime efficiunt. 3 2 .
Amicus alter idem a Pythagora primum dictus. 3 3 .
Amicorum amantissimus fuit Pythagoras. 3 3 .
Amicorum omnia esse communia, primus dixit Pythagoras. 3 3 .
Anaximandro operam dedit Pythagoras. 2 .
INDEX
IN P O B P B T R I U M .
»79
Anaximandro in geometricis et astronomicis operam dedif
Pythagoras adolescens.. 11.
Androclis Saroii filii tres, Eunostus , Tyrrhenus et Pythagoras. 10.
Anima imroortalis. 45*
1
Animas immortales esse, et ex cqrporibus aliis in alia roir
grare, docuit Pythagorat. 19.
Antipho in libro de_vita virorum virtute praestantium. 7.
Antrum Pythagorae extra yrbem. 9.
Apollonius. s.
Apophtbegma Pythagorae de sex rebus, quae pxoeul VI
abigantur, snmma ope niti decet vnumquemque. 33.
Aquilam in ludis Olympicis supra caput Pythagorae volitaut
tem, cum is forte de auguriis et syrobolis signisque diuinis dissereret ad familiares, Pythagoras ex aubliroh ad se
detraxit, manuque pertractatam dimisit. 35.
Arabiae regi familiaris fuit Pythagoras. r 3 .
>
'•dQXy qu-id Pythagorae. 43.
Arimnestus filius Pythagorae. 3Ex Aristodea Delphica quaedam didicisse dicebat Pythago»
ras, quae deinde alios dacebat. 4 1 *
Aristoteles ( v t et Aristoxenus) multa mutuatus est a Py»
thagora. 55.
Aristoxenus in libro de vita Pytbagorae qualia scripserit se
audiuisse ex ipsomet Dionysio , Siciliae tyranno, de Damone et Phintia, pari amicorum incredibiiis fidei. 59*
et 6 1 .
Aristoxeni testiraonium de Pythagora. 9.
Aristoxeni tcstimonium de Pythagorae sectatoribus. 39Arithmeticae cur tantum operae impenderit Pythagoras. 48*
e- 49*
.
. .
. '
Astraetim Pythagoras quomodo susceperit et instituent. 15.
Athletarum veterum cibus fuit caseus et ficus. i5*
Auditorum Pythagorae duo fuere genera; alii UU#JJUUH»W,
alii dxovafianxoi dicebantitr. 37.
Ai!|(jpi« quid fueiit Pythagorae. 45.
Bi.
Boiaji laltiv ovx ildevas. s4.
>
Bouem Tarentinum fabas virides in agro vastantem quomodo cicurarit Pytbagoras, in aurem quaedam ei insusurran»
do, vt deinceps non sglum ab agro fabis consito abstineref,
sed nec vllam fabam vellet ampliua tangere. 94*
fGo
I I T D E X
Brutis quoque hettiii Fythagorai niis admonitionihus mansuetudinem insererc potuit. 23.
C.
Canes Proserpinae planetae dicti Pythagorae. 41.
' Carnibm rarinime reicebatur Pythagoras. 54.
Cauiui fluuius Pythagoram, cum ab eo traniiretur, clare
humana voca lalutauit, mitltis aodaiibui eius, audientibus. »7.
Ceraunio lapide pnrgatus Pythagoras. 17.
Chaldaei astronomiae et motuum caelestiuni studiosi. €.
Chaldaeis a patre commendatus Pythagoras. 1.
Characteres grammatistarum elemenu doctrinae. 48*
Choenici ne inaideto. 42.
Ciuitatea Italicae Pythagoreis olim tese gubernandai tradiderunt. 54.
Ciuitatibus multii iugum seruitutii depulit ef> leges imposuit Pythagoras. 2 i .
Cleanthes libro 5. Rerum fabulosarum. 1. et 2.
Coelitibus aliter sacrificandum, aliter inferis. 33.
Communio rerum inter Pythagoreos constituta. 20.
Cor ne edas. 42,
Coronam ne vellica. /|2.
Cretara sVdiit Pythagoras. 17.
Crotone vt «xceptus Pythagoras, qnid ibi et quanto ia «onJCUITHI vtriusque sexm hominum, qua senum, qua iuuenuni, profecerit. 18.
Crotoniatae domum Pythagoraa dedioarunt Cereri, et in tetnr
plnm eonuerterunt. 4.
Cylon Crotoniatet ob maiorusn spUudorsm et opes et amicitias etc., quibus erat snperior omnibus ciuibus, elatoi
gerehe spiritus, seque ciitn aliis rebus praeclarii omnibus, tum Pyth-Tgorica disciplina dignum aeitimans, a
fythagora vero, eui phyiiognomonia ipsiui displieuiiset,
repudiatus,' immane aduersus eum concepit o d i u a , quod
et aliis tradidit, ad perniciem ,ipsi machinandam. 54.
D.
ji zqiymviov dnloi. 4q.
Damon pro Phintia capitis condemnato expromissor 'faotos
liberatur Phintiae reditu cum omnium admiratione. 6 0 .
Dearabulationea Pythagorae .qualea; otim quibus et vhi inititui lalitae. 52. -
IN PORFHYRlTJM,
S8l
/ftxits, otov dsrdc iiyrtat- 5a.
Denarii numeri perfectio supra omnes alios. 5 ' .
Democriti magister. 3.
Deo similes facit homines sola veritas. 4**
Deorum imagines in annulis ne gesta. 42.
Deos non oportet obiter adoraro, sed ita, vt huius ipiitrs
cultus exhibendi causa domo ad eos proftciscamur. gg,
Depositum non solum pecuniarum et rerum externarum,
sed etiam verborum ac sermonum fideliter custodiendum
deponenti, praecipiebat Fythagoras. 39.
Diaeta Pythagorae qualis fuerit, cum in prandio, tum in
coena. 34.
1
Dicaeaichi locus de Pythagora. 18.
dtSaoxallas Fythagorae forma duplex t aut SttloSixr), aut
ovu^oltxn. 36.
*
de D i i s , daemonibus, et heroibus bona dicero verba xth
cteque sentire fas est. 38*
Diogenes in libro de incredibilibus rebus vltra Thulsa
qualia de Pythagora memoriae prodiderit. 10.
Diogenes qualia scripserit de quotidiana Fythagorae vi, vendi ratione. 32.
Dianysius Siciliae tyrannus optat se tertium in arniciriam,
recipi a Damone et Fhintia, sed frustra. 61,
Diospolitae quantis aerumnis fatigare oonati sint Fythago. ram, vt a studio religionis suae ipsum deterrerent. Q,
Dogmata quaedam praecipua Pythagorae. 19.
Donarium Arimnestus redux quale obtnlerit aedi Iunonis. $,
Dorica dialectus laborat vitio doaqislas- 53.
Duris Samius lib. II. Horarum aeu Temporum. 3.
Jviig quid Pythagorae. 50.
/jwdusts aftixtlutfut Pythagorae quaenam. 38*
jtvottois, dftoottdss et ittootufis idem valent.Pythagoreis. 5<V
Edere noli, quae non est fas edere. t\o,
Ernpedoelis cognomentum Altfdfiuos. 39.'
Empedocles, Epimenides et Abaris miracula patrarunt
exemplo sui magistri Pythagorae; 2g.
Empedoclis versus 6 de Pythagorae praestantia. $0, ,
Epimenides cognomento dictus xaftaprqc. 29.
Eudoxus libro 7. Periodi teirae. 7.
Eunostus et Pyrrhinus duo senioret fratres Pytbagorae. 2.
28»
I W D E X
£Ca>7jqov tlvcu Sei ntqi tov &tiov xai Satftoviov uai S,gthov yivove. ,58,
:
Euphorbus Fanthi filius a Menelao ad Troiam caesus et
spolistus. »6.
,
r
Euphorbus olini fuit (si fas est credere) Pythagoras. 45Burymenes, athleta Ssmius, quomodo a Fythagora institu*
tus sit. »5*
F,
Fabis abstihendum, et quare,
45. 44,
G.
• rdSttga patria Moderati. 48.
Georoeuse quare ad schematum delineationem' processe*
rint. 49.
*
Geometrarum figurae quorsum pertineant. 49.
Tivtot? quid Pythagorae. 45,
Grammatistaium doctrihae elementa characteres litera.
rum. 48.
H.
Harmoniam seu concentum vniuersi audire potuit Pythagoras, quem edunt sphaerae et stellae secundum iilas
motae, quamuis hunc alii ob ingenii naturaeque suae
paruitstem percipere nequeant. 50.
ab Hebraeis quid didicerit Fythagoras. 11.
Hercules siiiculosam Africam aditurus qualium ciborum ad
abigendam sitim praeparationem didicerit a Cerere. 55.
Hermodamanti Creophylio Sami familiaris fuit Pythagoras,
r, et 15.
Hermotimus oliro fuit Fythagoras. 45.
Heliopolitae sacerdotes Pytbagoram ablegant Memphim ad
sacerdotes eius loci, quasi scilicet seniores. 7.
Hieroglyphicae literae. ra. *
Hippobotus quid scripserit de Myllia et Timyche. Ci.
Hitundines in aedes ne recipito. 43,
Homeri X versus de Euphorbo quam suauiter ad lyram
sccinere solitus sit Pythagoras. afi.
Idaeum antrum subiit Fythagoras in Creta.
Ignem ne gladio fodias. 4 2 *
Juguro siue statersm »e transgredere. 42.
17.
IN FORPHYRITJM. '
JT.83
lunoni Argiuae Mycenis suspensa spolia Troianis detracta,
et inter alia etiam scutum Euphorbi. S7.
Iusiurandum Pythagoreorum. 20.
K.
KaSaQti]g cognomentnm Epimenidis. 29. (Apud Iamblichum
cap. 28. male iegitur. xarraotijj.)
L.
'
Leges coronae ciuitatiim. 42.
Leges a Pythagora tanquam diuina monita quam multi
acceperint. 20.
Legibus obtemperandum. 58.
Leuci testimonium de Pythagorae patria. 5.
Libamina diis fac apprehensa auricula poculorum. 4a«
Literarum differentia triplex: epistolares, hieroglyphicae
et symbolicae. 12.
Aiyot iadttjtog, xai drouotdrnioc, xai irtpdtntoc apud philosophos. 50.
M.
Magis Persarum deus maximus erat Oromazes. 4 1 a Magis deorum cultum et vitae instituta didicit Fythagoras. 7.
Magia curauit Pythagoras qua corporis qua animi morbos.
33.
Magna Graecia pars Italiae. 20.
Mare lachrymam vocabat Pythagoras. 4 1 *
Mathemata media inter corporea et incorporea. 47Mathematicas scientias a quibus didicerit Pythagoras. 6.
Ma&nuatixoi discipuli Pythagorae qui fuerint. 37«
Melle Hymettio macerabat Pythagoras varias herbas et. herbarum semina, quibus interdum vescebatur. 34Melle insulano ad quid vsus Pythagoras. 34.
Memphitae ablegant Pythagoram ad Diospolitas. 7.
Mens videt, mens audit: caetera sunt surda et caeca. 4°"
Metapontium Italiae. 27.
Milonis Crotoniatae athletae in aedibus comgregati Pythagorei combusti sunt,> et lapidibus obruti ab inuidis et
coniuratis Cylonianis. 55. Mnemosynen dicebat Pythagoras 'symphoniam seu concentum, quem .edunt suo motu planetae et stellae fixae. 31.
Mnesarchus Pythagorae pater. 1.
«84
IR D E x
Mneurbhai vt iafanteta surb proceni popiilo iacentem et
rore ex arbore dietillante nutritum inuenerit, qui inconniuentibus oculis solent intueretur, sublatumque secunt
detulerit SamUm, vbi Androcles, homo locuples, ipsum
suscepit, commissa ei domus suae cura, inditoque Astraei
nomine. 10.
Moderatus totos vndecitn Hbroe valde prudanter scripsit de
placitis Pythagorae et Pythagoreorum. 48.
Morbos animi, tristitiam, iram, cupiditates absurdas, vt
sanarit Pythagoras. 33Musas IX qnas este dixerit Pythagoras. 31.
Musarum lyra Pythagorae dicebatur Pleias. 41,
Musica sanandis aegrotis xnentibus apta Pythagorae riaa
est.- 33Musie* ceiebrandi aunt dii. 44,
N.
Kauii mortuum eadauer eduehena agnosaitur a Pythagora,
qui sociis denuuciat, quid illa vehat, 28.
a
Nouum nihil est omnino. 19.
Numeris vsi sunt Pythagorei facilioris doctrinae ergo. 48.
Odii et insidiarum in Pythagoram et sectatores eius quae
fuerit occasio. 54.
'OfiaK&ioy, hoc est, commune auditpriunt magnum conditum
a Pythagorae sectatoribus. 20.
Ouera portantes irnponendo iuuare oportet, non itemjin de»
ponendo. 42.
Oromazem deum Magi vocabant, 4 1 .
'Qofiiy vjf6&eaiv vocabat Pythagoras. 45.
P..
Paeonia carmina Pythagorae, sanandis mOrbis apta. 33«
Paraerieses Pythagorae quales, 38- et 39.
Parentibus et benefactoribus nottris beneuoluro esie opor»
tet. 38Peregrinatio ad rarias gentes quantum ad sapientiam pxofuerit Pythagorae. i 2 .
Peregrinans ne reuertere. 4*.
Periodot quasdam esse rerum, ct aliquando faeU iteTam
fieri docuit Pythagoras. 19.
Pherecydi Syrio familiaria in foaia fuit Pythagorai. 1.
,
IN FORPRTRIUM.
fi85
Flierecydes Syrut in insula Delo phthiriasi extincrus ett. 55.
Fherecydem praeceptorem in Delo aegrotantem curauit et
mbrtuum sepeliuit FythagOras. iS<
FLilosophi complures a Pythagora et Pythagoreis aliqua (et
quidem fructuosiora quaeque) dogmata mutuati; caetera
deinde ah inuidis et sycophantis exagitata sunt.
Fhiloaophiae Pythagoricae sCopus, libergre mentem vinculis
corporis inclusam. 46.
Fhilosophia Pythagorica cur extincta sit, plures afferantur
causae. 53«
Fhintias a Dionysio Siciliae tyranno capitis condemnatus,
quasi qui in ipsnm coniurauisset, dato fideiussoreDamone
de se iternm sistendo, paucarum horarum commeatum ab
eo impetrat, vt possit res suas et socii' prius disponere,
teque ante solem occasuro ad praeuisam morterh oppetendam sistit, cum omnium admiratione. 60.
Fhoenices numerorum et proportionum ah antiqno stndiosi. 6.
' Physiognoraoniae quantum tribuerit Pythagoras. 13.
Fhysiognomonia Cylonis non placuit Pythagorae, ideoque
ipsnm a aua disciplina, ad quam aspirabat, repulit. 54*
Fiscatoribus reti magnum onus extrahentibus ex profundo,
praedixit Pythagoras piscium, quos cepisseut, numerum,
omnesque viuos dimitti iussit post accuratam annumerationera. fl5.
Planetae canes Froserpinae dieti Pythagorae. 4 1 Flato rnulta mutuatus est a Fythagoreis. 53.
Fleias Pythagorae dicta lyra Musarum. 4i<
Polycratis tyrannidem yt sibi, ingenuo homini, intolerabilem
fugiens Pythagoras, discedit Samo in Italiam. 9. et 16.
Folyoratis Samiorum fyranni literis commendatitiis instructus Pythagoras ad AmasinAegyptiorum regem profieiscitur, vt ab hoo porro commendetnr sacerdotibus Aegyptiis. 7.
PopulaVi via ne ineedito. 4 fi Fraeceptores Pythagorae Pherecydes, Heimodamas et Anaximander. S.
Frimarum specierum et primorum principioram difficuJtatem quo pacro Pythagoras conatus sit per numeroram
doctrinam innuere suis auditoribus. 48*
Proaerpinae canes, vid. Planctae.
Pyrrhus olim fuit Pythagoras. 45«
de Pythagorae «cqjt/iof a teneris, adque omne disciplinarum
. geuu» aptitudine. ».
&8t5
I N D E X
Fythagoras Androclis filius adoptiuus mittitur ad citharisten, ludimagistrum et pictorem. 9.
Fythagorae xagngia et xaxond&tia, id est, tolerantia eximia in Aegypto. 7.
Pythagoras familiaris fuit Pherecydi Syrio et Hermodamanti Creophylio. 1. Ad doctorem Pherecydem morbo
pediculari laborantem in Delo curandum profectug esu
55. In patria scholam aperuit celebrera. 5.
Pythagorae Siaksbig seu nagatxiottg duum generurp fuerunt:
vel SieioSixai,
vel ovfifHoi.ixui. 36.
Pythagoras cum suis sectatoribus quanta in admiratione
olim fuerit per Italiam. 54* I t a omnes in se conuertit,
vt vnica acroasi, quam in Italia habuit, duo millia hominum ad se pertraxerit. 20.
Fythagoram inter deos numerant sui sectatores. ao.
Pythagoras aureum femui suum ostendit Abaridi Hyperboreo, a quo pro Apolline Hyperboreo habitus -fuit. 28Rhythmis et modulationibus et epodis seu incantationibus
• permulsit, leniit et curauittam atiimoruati quaxn corporum affectiones vitiosas. 30. Aegrotantes corpore vel
animo amicos quo pacto et quibus remediis curarit. 33.
Ad lyrae.modos animam suam xeddebat bene compositam,
accineus Thalctis paeanas, et Homeri atque Hesiodi apta
tranquillandis et mansuefaciendis animis carmina. 32.
Saltationes quasdam vsurpabat, quibus et concinni motus et sanitas corpoxis eERcerentur. 32.
Fythagorae et corpus et animus semper sibi constans et sui
similis fuit, quasi in quodam aequilibrio, bonae et accuratae diaetae beneficio. 35«
Fythggoras ii«c voluptate diffusus es.t vnquam supra rnodura,
nec moerore coutractus. 35. Nunquam nec ridere nee
flere visus a quoquam. 35. Qualem se gesserit in sacrificiis deorum. 35.
Bouem piuguem diis imrpolauit,
posteaquam problematis cuinsdam geometrici soltruonern,
inuenit. 36. Nunquam propinquare voluit coquis et
venatoribus ob fugam caedis animatorum.. 7. Euphorbum se olim in bello Troiano fuis«e irrefragabilibus scilicet argumentis conuicit. 26. Multis anteactam vitam in
memoriam reuocauit, quam anima ipsorum vixerit, priusquam praesenti corpori alligaretur. 26. Vno die diuersit
et multorum dierum itinere ab se inuicem dissitis in locis
fuit ac dissertationes ad socios habuit. 27. et 29.
Fythagorae miraculosae praedictiones futurorum, et pesti-
IN POHPHTRIUM.
287
lentiarum depulsiones, et ventoruin ac grandinis tcmpestatum tranquillation.es, ct serenitatis reductiones stupendae. 2g.
,
•••
de Fythagora tam multa admiranda, diuina atque eximia
praedicata sunt, vt de nemine alio maiora vel suspicari
quis potuerit. 29.
Fythais Samiarum formosissima Fythagoram Apollini peperit. 2.
S.
Sacrificia cuiusmodi Pythagoras obtulerit diis. 56).
8amius poeta anonymus.de parentibus Fythagorae. 2.
Seditione liberauit Pythagoras omnes et Itaiiae et Siciliae
ciuitates. 22,
'
'
Silentium Pythagoricum. 19.
Simua harmonicus sustulit donarium Arimnesti ex' aede Iu' nonis , et pro suo venditauit. 3.
Sirenum cantilenis mortiferis similes esse voluptates corporis, dicebat Pythagoras. 39.
Somnum volens carpere, et ex somno expergefactus, qualia
carmiha quisque sibi ipsi occinere debeat. 40.
Speitsippus multa mutuatus est a Pythagoreis. 53Staterarn seu iugum ne transgredcre. 42.
Studio dignas res in triplici esse differentia monebat Pythagoras. 39.
Symbola Pythagorae quasi XIII. 42.
Symichus Centoropiorum tyrannus, audito Pythagora, imperio sese abdicauit, opesque suas qua sorori, qua ciui-'
bus donauit. . 2 1 .
Sv&yla Pythagorica bonorum et malorum inter se opposi1
torum. 38,
T.
Tarentinus bos ad templum Iunonis consenescens, pastus esC
cibis, qui ei a praetereuntibus offerebantur. 24.
Tauromenium Siciliae. 27.
Teropora potissimum duo curae nobie etse debere monebat
Pythagoras, et cum somno nos tradimus, et cum ex tomno expergiscimur. 4 0 ,
Thaletis paeanes. 32.
Oia %Sn> oVrwf orroivest ij ngdnri yiloafxpia, seumetaphysica. 47Theano Pythanactis filia, Crcssa genus, Tclaugen filium et
Myiam filiaro Pythagorae peperisse dicitur. 4.
Theano sectatrix Pythagorae celeberrima. 19.
288
INDBX
IN
PORFHYRITJM,
per Thut diuinatione primus vsus est Pythagorat.
Timaeus d« hiia Pythagorae. 4Triangulum? 49-
xi.
,
V.
Veritati, vt quae sola hornines deo timiles proximosque facere possit, maxjme studendum, monebat Pythagoras. 4 1 .
Vnum quid vocarint Pythagorei. 49* e t 5PVotuptatnm duo, genera constitnebat Pythagoras. . 39*
Voluptates vcntris, et eorum quae sub ventre, cum Sirenum
homicidit cantilenit compardbat Pytbagorat. 39.
Voluptatet, quae ex rebut honestit et iustis et ad vitam necessariis capiuntur, Musarum coucentui similes esse dicebat Pythagoras. 39.
Vrsa Daunia a Pytbagora adiurata, ne cniquam rei animatae
amplius noceret, mansues reddita est. 23,
Vrsas manus Rbeae vocabat Pythagoras. 4 1 »
Vulgi consuetudo declinanda. 32.
,
X.
Xenocratet multa mutuatus ett a Pythagoreis.
53,
Y.
'Tni&tatv quid appellarit Pythagoras. 45*
'Tnofrijxou xe<podaiudeis Pythagorac. 37. ~
Z.
• Zabrato" purgatut Pythagorat. 12.
getXfi&v Thraces vocant pellem. 14.
Zamolxis Thrax adolescens ad Pythagoram peruenit, ab eoque djlectus et eruditus est. 14.
Zamolxis etymon duplex. 14. et 15.
r r r J i s r w D i c i s .
Varietas lectionis Iambliclii libri tertii VSQI trjg xotvi)g
ua&tjuaztxrjg intarrjurjg, enatata e Codice Cizensf et
cOmparata cum huius libri textu, qualem pritnus
edidit Villoison. in Anecdotis Graecis, Tom. 11«
P a g- x 88 — 2*5. e Bibliothecae Marcianae Cod.
CCXL.ni. in 4. membranaceo, Saeculi XV. Praemittuntur capitum summaria ex eodem Cod. Cis.
descripta.
KE&AAAIA
TOT TPITOT
AOTOT.
«. Tig r) TtQO&satg tov itttQ&vtog (ItftXiov r) oXrj, xai tivsg
ol vn abtrjv usQtxoiaxonoi, xai nooavjxig, xai slg tiva
SuuQovusvot, nb&sv ts svavttg tag nocStag uitiag irjg '
olxeiag imaxsrpsmg, xai anb nolag obaiag,
fi. Tig r) xotvrj &swQia taiv (ta&rjjtuimv oXmv, xai nSQi rrjg
(ta&rjuattxrjg imatrjurjg, bnb&ev ts abtrjv, xai «Tto,
tivwv tbv OQOV avtrjg Xmtiiov, nbarjv ts s'vst trjv Stdataatv, xai ini nbaa ysvrj xotvd Svijxovaav.
y. Tivsg{ aQvai xmV 'bXatv ua&rju&tayv, Xai tivt StaqjeQOvat
taxv dXXatv dovjmv, baat ertQOJV obataiv elaiv QQyai, ncSg
• xe xotvrjv trjv tdtiav noQivavtM ai toiuvtat sig 'bXa TCV
ua&rjjtata.
,
S. Tiveg al XStM uQyai ixuatov tSiv (ta&tju&zayv, xai tivd
smvaat trjv xa&' avtdg iStbtrjta, xai trjv nobg dXXrjXag SiawoQav, xai trjv nQog nuaag tdg aXXag OQxdg navtaiv tcSv ovtmv.
e. Tiva xoivSig vnbxSttM naat tolg ua&rjuaat, neoi 8
rtotovytat trjv nQayuazsiav oi qtXoua&eig, xai naig s'v
iatt nsoi avtd xu&bXov notsta&at trjv &swQiav.
Tom. II. P. n.
T
Stgo
V A H I E T A S LECTIONI-S
e. Tig aptOTij jfpijofts TTJS irept xa ua&f}uaxa onovbijg, xal
nobg xl xiXog avatpiQttv bet xfjv UQiaxrjv irept avxa
noayuaxa. .
£. Ti evMoxri ftawVjftaTtxij IjrtffTijfiij vnbxEtxat oixiiov intaxrycbv, xai nmg ev iaxtv ix StatQiatcog xfjv xowfyv abxmv btaxQtaw notf}oao&at, mg elbivat xo iv xoig ua&rjuaatv IV xai nXf}&og nbibv xt iaxt, xai nmg avxb beZ
6QI%EW.
«\. Ti xowbv xptnjptoy rmv ftu&i}paxmv navxxov, xai JIWS
airo TJJS TOJMJS evptaxeTa* TIJS yQauuf]g, f]v oi nv&ayoQEtot naQabtbbaat.
&. IleQi xmv bQtaftivrjv ajrovejtorTwi' ovaiav -toig ua&r]uuaw, mv jrpwrij bb%a naQuxsixat xmv sig ipvyfyv uvaybvxmv
abxmv, aixiat xe nXeioveg xfjg xotavxrjg vno&iaemg Kiyovxoct, xat nQog xfjv bXryv &emQiav jrepi aorwV ucpoQuui.
t. Uws I* navxmv xmV ua&rjuaxmv avviaxrjxev i) xijg ipvyijg
ovaia, xai xaxa xiva btOQtaubv acpoQta&air} b)v abxmv r}
ovyxQuotg iv avxrj, xai si naaav neQtiyet xmv ua&rjuu, TW* xfiv vnbaxaaw iv eavxrj ij xai aXXtj xig apjfij abxmv •oVwpetrat.
' •
• •
.
ta. Ti xb EQyov xrjg fLa&rjfjaxtxfjg &emQcag xai nmg.naQayiyvexat, xai oxt avucpmvmg xovxotg ua&rjuaxtxi} inovoua£sxat.
t§. Tiveg al bvvauetg TIJS ua&r]uaxixf]g imar^firjg, xai
xivag eyovat xa%etg iv abxaig, xai xuxa nboug btacpoQug
btatQOvvxat xai noaaymg voovvxat.
ty. Tiva axotyeia xai yivrj xrtg uwOijuaxtx^g iaxtv intott}'ptrjg, xai nmg uev axotyeia, nmg bs yivrj xa abxa VUUQ' yet, xivt be btiaxryxe xavxa xmv iv xaig akXatg Ijrtwx-ijftatS xat-ouatats T«ts xe vorjxdtg, xai baa iaxiv iv
yeviaet.
ib. Uept bptOtbxrjxbg xai avouototrjxog xfjg ua&rjuaxixfjg,
xivsg xi eiat xai ini nbaov btaxsivovat, xai nbfg bnaQyovaw ini TJJS ua&tjpiaxtxfjg ovaiug, xaxa xi xe btevryvb-
'iliafi iimxtinf nnjaxro xhx thyp Jmu oxMrj}
-jbraXaxah xhxnn ax Smu ' Sroumbxym Srox rntt ttXntfh hx
mirohbX auayhfun nopu Spbu rmt 'Shhhxoruf Shxrxnh
-hxynh Shx hxsyari xh mbomxynjj nxmt nonojjnrpr h Sjj -dx
•Srthhy
-nrp hxrort mxyorarou Sraprxnrp imxnhhxynh IUOX rbau
Spx fhitin Smtftioua rap ax Smu ' Shhhxoruf Shxnnrox
Shx rxoa xpxnn cxnx nxabrnSj nxrx rvx ' oxmohkhobu
Shxrxnhhxynh mbolnxynjj nxnx Skx mxflhXbn Sattrj, 'UK
•Soyfx
px rxoa Shinn rx xorou rnx hxrxnhhxynh h raXa Soyfx
rxo rnx ' mxayyndhno idthhxorua Sra Soyaito ax rx «hitfh
-oitM Smu rnx Sopoxyfh Shxrxnhhxynh Sjtu. hxrxorbp h SJJ •*
•mrbmaxy xhx hnarinorou xmxnn rpau itltMox
rnx nxnxmrbnx nx hpra rnx ax hitfA Sta Shrihxorua Shx
-rxhhhxynh Shyo ski SnoraboXnxynu Snox nxnx Sroabjnrp' 'xyr
•ronomxymti Sioi
rnx romimbu ax Srox ' ran itobamaSobu noraxro ox rxo mx
v
.
v
•_,.
c
/
"
c.
\
|> l
Spbu mx oxitmbXa Sroxnn Smu rnx itmxnhhxynh
AMX Smaoopnbnu Shxrbomxynu Shx rouobx «otp» ro Saxjj, 'hv
•Shyhyyn
Spbu ono m mx mbaxnxa Sobu SrSnx nbaxnxa tatmm
'SVMX
\
> «
.
V
t
,
\
H,
t
o
—
-tino \a mx ' Mohxynh Sobu mx MSptx raXg Monm nxux
p rnx ' hXmln Shxrxnhhxynh Shx hx xa 5&i 5»§»i h SJJ, 'jt
•njynxonprp ttminn rbau ax mjny
-nmax ita 'Smxrxxnbu rnx Smxrxhrou rnx Srnxrxhbmaxy
Srpx bauoco 'Smxfhorbmrp hitfA nxnx Smx mx Smxryoxynx
Srnyo ax Srpx nxynln mxayyndhno SmttXfx Srpx noojj 'Sf
•ttnrayfxtino nxrx nxnx mx rauoMoxrua
ninn Spbu ax Smu ' hbfti Snrmoooyrm Shx nx rnx mjmoo '
-ov»(D itltyp 5»3 mXbn mx nraXroxo nx rnx Shxnn hitaX nx
v
V(.
V
V
C
V
—
l \ V
~ C
I
\
mx ax hxnn htihxorua hxrxnrihxynri ttyo h raxhrp Stjtjj ••»
...
•/t«oxltij'i)M> itmx rua mx
nt
V
c
ni
\
c
\
rnxaXfy itmxhoit ttmx pua noo ' itmitaX itmrimtmho ttmx ronX
i6s
'IUUEX
iuan iHonawvi
: 2G)2-
.
YARIETAS
LECTIOKIS
«y. "Ort ovx eixrj bt IIvj>ayflpEiot r a uavNjuaTa eJtt jrtato»
cVrjyoj', tuiojt JT065 TOV /?io* TJJS avayxaiag ypjjae&is,
TtVes re at TOVTOV ulruu Sta rtketovwv VTtouvrjaeorv.
«9, Tig fjv r) owtjiteta eV TOtg /taj>Jjuafft TJJS StarQtfirjg TOJJ'
Hv&ayoQekov, xal rig r) sv ratg iittarfjuatg yvuvaaia
avrwv xat e|epyaffia.
'
• 4te. Ttres Jjffar ot uaxrJjuaTtxoi twr Hv&ayoQeiwv xat xttrw
' Tt SteweQOv t w r axovffuaTtxwV, TI re JJV avTwV TO eqyov,
• xai TTOtoj' t t TO eI6os TWV koywv xal rwV ajroaet|-ewj'.
v.tg. Avrtkfjipetg TWV fia&rjfiarwv, ws ovSevbg atgiwv ovrtuv,
xui artt/loytat irpos avxag, avrtStuvafcetg te Sia nket6vwv.
xf. Ti anatretv SeZ jrapa TOV /tavNjuartxov TOJ> ovrw JtesratoevfteVoj', xat JIWS 5et XQivearfat avrov TJJJ' jfeo»qiuv, xui, ex rivwv bqwv rfjv opif OTJJTO neotkaufjuvsa&tu.
XJJ. ITore ixa^jjttartxjjs Iffriv JJ akkrjg imorfjurjg rb Jrp6(Skrjua, JJ 6 tpoTtos TWV aiiooetSewj' dtaxptois InroTjjuonxjj.
«j>. JTept Twr /ia^Jj/taTtxwj' avMoytff/twV xai TWV ua&rjuaTtxwv StatQeaewv re xai OQtauwv, JIWS ypjjrat avrot$ JJ
uaihjuaTtxjj emarfjurj, noreQOV xaru rbv oixeiov raonov, rj jrept dtaAexrtxjjs kaujSavovaa rug apyas.
A. 'Ort wtkoaowia rtaaij xairolg UIQEOIV avtjjs okotg ueyaka
cvufSukkerut r) fjtaffrjuartxrj vjtovpyovaa : srpos jra»rw
«vrjf, xai uuXtaru r) xura roiig TLv&ayoQsiovg, ijrtg itoky StaopeQet rrjg akkrjg (la&rjftartxrjg.
Aa. 'Ort rots aiirapg ua&rjuaatv ini rtokka rtQayuaru Sta, WOQU eypwrTO ot ITvjTayopetot, xat JiAeiora /taifjj/iara
TOV OVTOV •n.Quyu.urog eitotovvro Srjkwrtxa, xai.Stbt ri~
vag airiag.
*.§. Tlwg iviore xat •jiepi atffrrjjTwj' fia&rjyartxwg ejrtj/etpo v-.
fiev, xai noaaywg rovro yiyverat, xui rtwg iv rotg pia«ffjjftaat nokkit eig akku avaysrcu xai Sta rivag ttiriag.
IAMBLICHI LIBHI TERHII.
ag3
Xy, Ti TO xoi/vbv iv oXy T?; ua&rjuaTixrj inTO-trjurj, xui TQ
idiov avTtjg iari xara T«; iv noXXolg sidstn &SWQOVUSvag diawoQug, bnwg TS §st TSUVSW UVTO) XUTU TT)V §UU-
Qsnxrjv inujrrjuijv aw? iybg ini dvo, STTO, ini nXsiova
• sX§rj.
Xd, Ub&sv mvbucujTOJi rj TWI' ua&rifTUTmv. imaTrjftrj xai rig
ttVTrjg o yuQaxTrjQ, TMJT TS dsl nQogiystv iv T<£ TO sldog
TISV fta&rjjxaTmv imxolvsiv.
Xs. l4vuxswaXalwatg TOV XOIVOV Xbyov nsoi nuvrmv TUV UU&r\uu.Tmv, rrjg TS xu^emg T<J5V xewaXuimv nuQudedgtg xal
vnouovr) uua, xai nsQi TOS QQ&mg dttjQrja&at Ttjv 'bXr\v
UVTWV avvoxyyv.
Edit.
ViUois,
Cod. Cizens,
Libri inscriptio eadem est in Cod. Ciz., quae in edit.
Villois. Fraeterea in illo capitum initia sunt iiotata:
. puius diligentiae vestigia in hac comparent nulja.
C a
fng. ljn.
»8Q. 3- «» rrorg slaiV
rt— 4. imaxsipmus&a,
—
5. WQiousvog
.-— •— nstQaowue&a
— -—• djroerrijeiirdwt
— 7— «voe
. .— 7, xardxoi/vrjv
— 8- *«-*•' sxaoTOv
—
10. vig T£ SOTIV
— x2.
—T 13.
— »5.
\QQ. 1.
iwavrj
xai nmg av TIQ
naQuywousvag
Tausv ovv—nQOxeio&w TUVTa.
j.
/.
£ ! • '
7
T
O
>
?
s
i
a
i
v
'
Consentit cod.
Conftrmat hanc VilloU. e?
mendatitmem.
Non allter,
unoXoyifeo&ut
Ttvbg
xui T« xoivrjv
xad? exaaTrjv
vig T£ -SfJTI/V
iwrjxst
xai nwg av TIQ ' • •
,• , '
naQuyiyvouivag
J£ regione hdrum verbprum,
quae a reliquis sejuncta
sunt, in margin.e haec
*cripta ; «unt: ai nawTUt
xwv ovrmy.rufrym?-
fc
o.
h
u
w
-"
H
3
K *©
§"0
5 e
TJ
O
0
w
*
u£
©
,g •
*«- s
* u s I &•• ?
L^f-s^g-s
S" S--S a. 8
© «j-g >
§ ei
© *S
-©
8
S 3»»-\ *a #-\ -Jy-S' ©»=>-»#
S S t i H § 0 - 3 ^ 8 - © ©«-«
^ g - g j & g s a ^ a a S> K
t
1
<
W
,1
©> *
J*.
M
Q/
r*§"
£ *©
2 o>
*
»*»
O_L
«»
©
§
*;£•
*©
5 s i - . i t f t p . f i §, -- fr | •
t
a».
KB
8 <#>
;
«
•*
ol
* "
-rVr».
J
«o o b H
H H o i
^ o i
« 6 r >
o i e i
t
^
o
I
01 ts o\ H 01
I
tO
WtO" tO" vj-
•©V-^^tl^llt
«6
o
* & | I I 1 i I I I I I I I I I >o\ i
fA>
H
• s <0
s a» "*. .<f S
« 3 .
. 3
-=!
-S-"5 §. ff dr- §» a •>
*» I a «8 ©«©
5«=-•3
*©" »1».«jl-gss
- 8 •§,'©1 J
^
§ ©» «->-© -© 3 ©, 5» a-Jj*
i i i i i i 1 1 i i i i i i 11 1 i i i
IAMBLICHI LIBRI TERTII.
Edit, ViUois.
Pag. lin.
101. 23. ttaXSv Ttvm
— 25. navxn
— 27. fisvovrotg
— 33. si uev ovv uiuv
905
Cod. Ciaens.
Deest rtrror
navrn
wev ovv OVTMC
<
His verbis ia codicis margine baec adscriptaaunt:
b% 4V.
j5* x«T.
— 34.
— 36.
— 37192. 2.
— 4— 5— 6.
.*- 10.
-— 11.
— 15.
•— 21.
— 26.
— »9»
— 30.
— 3»— 33.
— 33— 36.
— 38— 59— 42.
»93. 3— 4— 8
— 9.
— 17.
WJro^qffETat
anoSopiv
uev
ngooaxpat
Toapvxag
/"; aya$ .
viroatr/aet
Ita etiam Cod.
u
n ,
ngoaaipat
Tooamag
TUVTU Ta
za deest
ETEOa
itigav
uovudug
pova.Su
aVcimusvog.
ahuxusvog
yivog uvsavn
yerog «v etq
ngovno&sriov
wpouiro^erlo*
sneaysTOi
l7reffy«Ta»
avrou eloiv
aurat eifftv
oiirwc TJUXV
ouTOg qutr
StaxsxgiaTw
StaKSxgia&ia.
za ys uryv vnoxsi- Initium
cap. V.
p,svu
Swupeva Se
dvvaueva ukv
xal rd nsgi zag xot- xai TOJ irepi rdc KOtvw g ffirt!deoetc
vug ovv&ioeig
TO noXXanXuatov T« noXXanXaoujv
aStogtorov
svStogiorov
ngoabv ,
ngbgov
ngogXaupaVOitTO ngggXau§avovt
slSog
ysvog
§i§atov
§s§aibv
TWV xad^ exaora
rd Maxf sxaaza
avTwv
aixo)
Tqr Te avyyivsia»
TTJV ovyyivsuw
!r deest
Iv avxoXg
dtapevrroueriy
Sisgswwuivg
VARIETAS
«96
LECTIONI8
Edit. Villois,
Cbd. Cisens.
Pag. li».
Initiumcap.
VI.
»93* i8- TOtravra rjyiiv
— 20. jiatrquara. rdde,mg In cod. sic interpungitujr:
uaifijuara rdSs' mg
•— 22. xaXeiv
xuXbv
rode
— 32- a.Uj-deoraroi'
ailij^oTaTa
— 34. xaTtdwv
xartdwv
— 39- Toirovg
TVirovj
~— 4°. ueuvrjusvog
ireuvijueroc,
l
— 4 - virolpwrov
iniXomov
»94. 5- iratdevouer
iratdeuwuer—
7. quXoua&siag
(fiXoua&iag
— 8- exaorox
' exdarov
'•»— i5, ovaa inuvodov
ovaav indvoltov
•— — aXrjiJvvrni
ailjj^fj
•— »6, oxoneio&at, r\
ffxoiretoafat re. Tum evoe
pro ejfet. '
— 26*. Tode oxoiret
rd re oxdnet
— 29. xat nav o , rp
xai 'ori, nuy
affh
— 35- «4>q
apa ovx
— — apa ovx
dqilojoaorx
— 36. SrjXaiaovatM
— 41. xat T6 xovqpov pagv Ppst baec rerba in eodice
haec sunt addita, quibua
qrjuavni.
Villois. edit. caret: a v rat yuQ aroirot rtj ipvyn
sQurjvEiai,, xai enurxeipSmg
dedjuerat,
195. 8, el yuQ rm- ivvost
ov yttQ — ivdss
—
— - >
—
T
O
y s
•
'
0HMCp6j>
-— 5- «jf exeivq
— — Iwevrrei» nb&sv
— 6. mQsadui
— 0> Xsysiv
—i 12. «VTO oparat
—
—
—
—
—
—
14.
i51820.
aXXn rt/vi 1 •
»' avrtj» aaa
eirtxpitwros
peraoTpeiraxwV
m sv re —1 xat m Wiretpa
pUXQOV
*} xsivrj
^EVTEV&EV
TtO&SV
SQBa&as
Xsyss
avrbv oparat
dXXa rtrt
M O aet rt avru ajua
eittxptroifrTOg
uerarpeirTtxw?
mgev te — xai mg direiQcc
IAMBLICHI LIBRI
Edit. Villois,
Pag. lin.
»9,5. «0. £uK7rac
(
— - 2 1 . ftkkct UIJV
— 2 2 , ayojyu.
TJERTII.
997
Cod. Cieens.
' ^vftTcav
akkie uij
- ~ 24. dut rfjg ovoictg
r<
iota
? TO rrjg ovaiag
—
27. drw TTO*
OVtt 7(0*
—
—
—
—
—
29. Suxkiyerat
50. ucullov iyxmgeZ
g i . xwovveieij
3 3 . ittvrmv yiyvea&av
38. (Tpoaijxe*
dtakeyrrtat
uovov iyymgeZ
xivSvvevet elvcu
iavrm yiyvea&ae
Post hoc verbum in codiee
haec adduntur: si 8e yiveatv ov yiveaiv oh ngoarjxet
uv deest
— 4°- ei1} av ravra 1
dtacpegovrmg
— 44. duxcpegov nmg
of
%o6. Q. 0*
itkkrjkoig oixeta
— 12. ttkkrjkwv oixua
drdijra. At mox drorrjTa,
—r i3« drovijT«
Sfrtff^TjTou
•
— 15. atffi&SjTOu'
— 16. TOU fjkiov ffdjc
TO TOU f)k. cpSJq
— 18* xai oux eiiwkmv
akk' ovx eldmk,
— —. #J*' erigov rotourou, dV irigov TO*OUTOU cpmrhg,
iiaiceg fjktov
wg Ttgog vjkiov
••
•— 22. qpa»'OT«rou
gjarojrarou
— 24. inei 8e de*
Initium
cap. VII.
In niargine: TO Troodr
— 34,
•— 36.
— 59.
— 40.
— —
•— 43-
Iwgiau) °y
avveyh
0 xakeZrat 0 xaketrcu,
rtkrj&og
uiye&og
Huxterayuivog
clutrsrauivog
ix rooSiv 8e cpsge et» ex rmv amv 01 gjfpe entejv
Tistr arotyeimv
arotyeZov
ITT* Suagtauivov
itti wgujftivov
f) TOftTJ
v) rb ufj •
C7T* mgtauivov
iituogiauivov
outros vnb
ovrm hith
V A R I E T A S I / E C T I O 1N 1 8
ag8
EdU.
Cba7.
Vittois.
Pag'. l i n .
» 9 7 . 4 . pn) uoroetdtj
—
5 . insdexsTO
—
7. iXXvneg
—
8- I%ov
—- — loor
— »8- xazaoTaW
— s s . eluev adeXtpa
— 8 4 . drappatreff^at'
— , 3 1 . neol T « aXa
— 5 4 . diddrjTQ uera routo
1— 3 6 . sni SuuQeasiog
— —- TU ie rorjrd
— 3 9 . T« «VarOrjrd
»98. 2 . iv aXXoig
—
6 . jrpoppeportatr
— 1 » . !£ atdrwr
— »8. Xoyov ejforra T rpdff
T« iniOTTjTU ttai
. rotjrd 6Vra
— » 5 . rd yewuerptad
—- 8 4 . aarrd&ffirat.
/
—
—
—
—
—
85.
87.
89.
30—
iv tdtg yorjrofff
ausQskf
(tQOVtirVOQ
TOt TW
OKWOaTOV
— 33- noXXanXoov
— 55- vm&oXin
,
Citsne*
V
fMJ roetdij
ttjredeyero
iXXsvneg
Ijpv
toor
'
VMTUOtUOn
siusv adeXipag
avatpcUQeoJrtaii
neoi rd dJUa
Iniiium
cap.
ano diMirQsaeiag
rd dij rorjrd
rd dtarord
iv d-Uatff
rrpoffffJepdrrw».
!f aurwr
Haec desunt.
-
VIII.
ra deest.
Fost (pavra&o&a* tn cod.
baec adduntur; xo* !»*
Ixetrijr syetr rd insQstaua.
ov vdp o«t dird Twr atffoVjTwr xard dqpalpefftr eirtvoeia&air avtu, aXX* vno(tavta
ano rwr tdewr TO
etdwAtxdr djVetr dir* e x s i rwr ro) nQogsirXfjcpevair xai
> piyeitog xat ey dtairrdffe»
warrdfeoN&ut. Qjrep rdp x .
T. A.
•
! r deest.
duepta
PQOVTZVOQ
T<JI r<Ji
diaroijardr. D e i n d e T<J» r o a Trjt prp g e n i t i u o .
7ToAAaJM,e'or
xaAdi&ai»
(
iAMBXilCHX I / I B R I T E R T I I .
Edit. Viliois.
Ttg. lin.
»98- 36. psl£m psv
— 39. anXu elvat
— 42. noXXaitXrjv
199.' 4. Stioxrptsv
— 5- dtavoijTa
7— 8- avTots, qpijet,
— 9 . atffifojffts
399
Cod. Cisens.
(ul^ov (isv
arcXa elvat,
itoXXanXrjv
dtfiffrijxeVat
Sutvoxa v
1
avro$ qpijfft. Deinceps t/iuydv
mo&aatg. Sic etiam s e cundum ; at tertium o t o&ijatg
MV. Deinceps »60$ pro »00$.
Jirtffrdua
— i £ . hmoxrjui)
uexitSuwsv
• — 1 3 . uexaBttfoeKi
TrrV Sutvoutv
— 14. TOV dtdvotav
Suogususvmv
— itf. Suogufuivag
— — det vo7jffatxa#d7T8p Sr) vorjoat, xa^airepydpypa/tygauuhv
udv
xsxafuiva
—- 17. xexuauivn
nox' aXXa
^ 19. noxx' aXXa
—• 22«- xa nsgi ucvb^^uara xa negi xit ua&i)uaxct
imv
— 25- ed>VTt
ovx
ovy
— 26. SuJousv
SlSousv
— 2,7. TtotevvTat
noiuvxat,
xb Ss
— 28. TO Ssvxsgov
— 29. xaraff^OMjTa*
mxsoyoXtrtm
- — 3 1 . iypusva
igrousva
-— 33. Sutviusv
Sutviusvsv
— — TO$ i//v^a$
T3$ rpvyag
•— 40. fiVfitrrw
eV eaTt»
Iffa$ Se
2uo. 3. Iffa de
mxa xriv
— 4- **I 0>ia T,t)t
9TC0S J/TTtV
— 5. JTOI$ GffTtV
ij Ttp ivSsmg
—• 8- *i ro ivSemg
yvmgtuoxegov
— 11. yvcoptttcoTepov
^ 13. airoTcjtan'
anoxsumv
— 14. qpvrd T8
xe deest.
— 15. -dvdxAOffty
dvdxAijfftV
•— 31. niwyvev
niqrrvtv
•— 33- sl Se SsZ mi
Initium
cap. IX.
•— 34. vl xs ioxi
Tfi deest.
—
1 1 . 0»
3oo
Pag.
Boo.
1—
^
—
VABIETAS
Edit ViUois,
lin.
35. ineQsittou,
38. idiav
42. ovuuETQlag
43- enl xr)v uu&rjuax.
XEGTIONIS
Cod, Cis.
insQstxm
USdav
luttuerptas
i
UJTO Tijf uaafaju.
5. WOTB neneQaauevov mg xb nensQttap.
1— ij. t]8* eig
t) de ets
t—r 9.10, ukoymv ovuusiQia Codex plenius ita: ukbyow
anb xr)g xdi ovovuuSTQia rjxe iv UQt&uoig
ttiav
avuwmvotg r) ovuwmviav
nsQtd%ovaw dctsrpta anb
xrjg xat* ovttiav
,w- 20. Ix TWV amavmv
ix TWf droafws
1— 21. TO»S eow
Tots eidw
r— 22. avpnXriQmaw
aujrA.»jpwptr
-•*- 23. jroTepof 8s uiyua
Irtifium
cap, X,
— 25. T« ouftJrirjpwftaTMCct Ttx avpnXrjQoynxM
.— 29. intavviaittfievrrv
intovvtoiaudvmv
eisQa
— 31. eVepa
iv tfrt ntQtdxexcu,
«!— 4 3 . svi neQtexeittt,
jrept TOUTWV
— — jrept Tourof
Initium
cap..XI.
8P2., 3. eprof 8e rr)g
o8e nuQ euviov. M o x ifyov
— 4. oude n«p' eai/TOu
!
pro eVet
siap' aklmv
.— 6, jrap
jrap"ou\£o
«A/.ou
nQopaXXet
— 7. jipos/SaMe»'
H— 10. ytrwoxetf
ytyvmaxew
xowrf
r— 17. XOtffj
b abest. .
r-J- lfl. d AQ%viag
!— 19. wv ar aurdif
avimv abest.
xb 8e
'
1— 2.0. TO 8'
Ifeupetr. Deinceps fjjrour.—- t i , e|eupef
T « , bis,
— 24. iv8v8ofievt]
iv8i8oudvr]g
.—— — TO «UTOf
jb avxb
— 34. dta raura
dta xovto
•— 39. ua&rjuuxtxu
paxfrjuaitxt]
TO bvouu
— 41. roufotta
,8tevxQwt]udra
.— 4 2 , dirjuxpifrmefa
Jnitium
cap, b%IJ.
— — dvvttueig ae avxijg
•fremQeia&iooui)
— 43. rrewplo^waaf
soi.
IAMBLICHI
Edit.
Xilloia.
Pag. lin.
fi02. 4 4 . jcot rd jjrwueVoj»
203.
t
——
•—
—
-i—•
—
—
•—•
—
£04.
r—
—
—
—
—
—
>—
—
—
—
—
805.
—
—
—
———
—
—
—
RIBRI
TE.Ryil.
C<HI.
3oi
Cizenv, '
xat ijvutfievov
uai abest. Deinceps legi'tur fiiou pro ueoat
-— *ov tteptarov
TOV ueptorov xat dueptarov
uvanMtasois
3 . djwrAwaews
dqjopt^srat
1 1 . dqpeptjojrai
— iaoTijroc x. uvtao' tWTJJTOS X. UVtWTIJTOj
TJJTOS
re ttaXbv
20. TO ttaXbv
2 5 . xetir' e a v i a
xaix* avra •
29. eV otff de
«V ofs dq
dvTtdtatpetV
. . . .
32. avTtdutQsZv
eljjAayueVov. E t i a m p a u l o
38- eSjjAAayueVoV
. p o s t i^tfXayuevmv ,
43* dtaaTEtAaro
dtaoretAotTO
1. ejret de jrdaa .
Initium
cap.
XIII.
3 . TeAetorJjra
TsXsioTaTtrv
4 . exdarjj TOJ>
ittaoTtt xmv
8< oxerpouetra
axexpmue&a
1 0 . JTWS de arotyeta
Fost haec in codice male
repetuntur haec verba:
irepa de rd yerJj, JJ r«
avTCt.
1 4 . «a^ijjtartxai
al ua<6>jjuaTtxat
16» QaStu
pddtoj»
fii. j/ojjra*
voetTat
'
« 3 . TUV £J» HEpSt
TOV eV uep.
28- ytVerat
yiyvsTat
3 0 . elvai Tt TWJ»
Tt deest
etc TO elvat
3fl> «ff T 0 teVat
tfavat
I . q&Vat
cap.
XIX.
5. rcept de duotdrjjros Initium
Haec verba desunt.
14. xat drduotoj»
ejti TOtatv » 5 ' ini TIOTV
1 6 . jrap* erepots*
jrept erepotc
-— ydp T8
TE deest.
s o . eart jrdaijs
ijit jraaijs
1
fii. JTWS jrws
2fi. e'arw djj ourw
eOrw djj ovv
ov yap OJJ
8 4 . ovydpdet
2.. xat JTAJJJVOVC >
302
V A R I E T A S LECTIONIS
EdfU fiUoii. ~'
Cp<£. Cixens.
Tag. lin.
805. 26. slvat T<T\V yaflmyu- Fost baec verba in codice
\bic locus excidit: &XX*
TUtrrv
aaneo eyet tpvaemg, ovtca
xoi TIJV oixsiav ovoiav rr)v
s
uaflr\yaTtxr\v. enurxonr)v
'
— 83. intaxoneiv
fft)ve§erd£sev
—» 89. avve&Ta&T
— 30. yaflr\yaTtx6v
uaflr\yaTtxr\v
r\ deest.
— 31. ij srdij
yevijrtxds
— 3». yewijTtxds
Desunt.
— 36. xai dvbuorov
806. 5. xard TOV dowuarwv xard rbv rwv dffwu.
TO avoyopov
— 7. rov avbyotov
xttTavor\tttttusv
— 8* xaravoijffwwev
iyyiveaflut
— 10. iyyiyveoflat
mg aXXcog
— 15. ws aAAa
— 16. d7ri.11 TK; ouffa
anXr\ ng ovaia
xai xb avouotov
— 19. xai avbyotov
elXtxQtveg
— — elfaxQiveg
xwTayafleiv, xa*
— eo. xaTayaflsiv, wc
iv avxaig
-•— 84. Iv auTOtj
dpytxd
— 87. dgyijvtxd
TWV deest.
— 35. TWV ev" rw /Jiw '
— 36. d i i ' ini
xai &XX* ini
cap. JLf*
— 37, Trpwrov 00v vretpa- Jnitium
flmyev
ayeianrvTcov
807. 4- aueTaTtrmTtov
— »7. dperwv nsQuiyjovtta dperijs nQoeyovoa
— • 1 8 . euwaivovoa
ixcpaivowa
nQoriflrjot
— 19. nQogriflr\ot
navrmv tovg
M— — 7rdvrwv rwv
eiiyeveictg
— eo. evyoviag
oflev dei
— 21. b#ev dfj
Xay.Savoy.ev
— 83. XaySavmyev
xai ta rdV*
— 84. XOTO rd tbta
eV eart
— *a6. eveart
xaflbaov
— 88- xa1?* baov
byoimvai rs
•— 33- buoionai r«
iv yeviaet
-»— 34* ^v yivstttv
yttQlttTU •
•— — jjwpis rd .
IAMBX.ICHI Z.IBRI
TERTII.
3o3
Edit. Villois,
Cod. Cizens.
lin.
Pag.
607. 38- ttQog 81 8r} tag ti- Initium
cap.
XVI,
vvag
ywtbaxovaa
42. yiyvmaxovaa
enixQuuv
fio8. e. eitixQaaiv
10. neopnvev ovv
Initium
cap,
XVII.
13. TO tetavuevov tr\g tb tetwruevov omb tr)g uu&r}ua&nuatLxrjg
uaiixrjg incari}ui}S
i4- axoXbv&etv
axoXov&eo
— nav Si] nov
noXv 81} nov •
17. yemuetQiag
yewuetQiav
2 1 . avTO TOUTO
51.
32.
36.
40.
—•
fiop,. 6,
13.
14.
exatrror
olov ei
avvayei
TQirwvov
Svvauevnv
xai uirv o'C ys
retaiirata»'
xaiaSstxvvvav
TOVIO deest.
exaorov
et deest.
avuyet
TQiycov
Svvacihwv
Initium
cap.
XVIII.
tsXsvtdiav
'
xataSecxvvva*.
Deinceps
firjSevi 8e
21. xal tag evQeaetg
tctg deest,
22. eittatrjucov
Deest. _
a.6. xa-ialaupavec
xaralau/Sarot
ap. tn Se iiln
xaltotg H i c locus deest.
aii avti}Q vsvvmuhocg
40. ameaicban,
ecfeatioan
44- ewQovow
evqpQOVovv
SlO, . 2 . xaitoc oviot
xai TOtoSrot
3. TWV orTo»'
Tftjr oMov
10. dfidptfor, xa&3 e'- uapoQt£ov, ued? etsQOV, D * *
tSQOV
inceps caiOfjkmov
i4< ituQaScSoueva ** xiaQaStoouevae
17. TOS OVTOJ
TOv bvtmg
iff. xatVot ovtcog
xai tocoviwg
ttvtrjs
i p . atirotg
23. enet d*e dee
Initium
cap.
XIX
26. Sr) nuvtbg
8e iravtbg
34- avroxtVirro»'
uxivrpov
Siuyuatevetat
41. SumQttVfiateveTat
5o4
VAHIETAS
Edit. Villoi** ,
Pag. lin.
Bio. 44. nagu totg amuaqv
Bxi. ' 6. uffiuaiv
— »0. uvt\uowvaouev
-r- »1. xavxtj xoivvv
— —" «vriffrpoqpws
— id. ini xr,s avaXvaemg
_ xQ. tisqpvxaaw
_ 19. xa Svaqpegovxa
_ 20. dqp* laurTJjs .
_ 22. Svaigeavg
_ 24. ojrep «v T*S
_ 28* dxouoMev
_ 30. TOi>s ovras
_ 32. 'inevSi\ xr\g
LECTIONIS
Cod. Cizens.
negi xotg amu.
«qptwfftv
«VTjftoveiJffaMev
Initium
cap, XX.
iivxiaxgocpog
anb TT/S avaXva.
niqpvxev
xa deest.
eqp' iuvxijg
Svaigeaw
oneg av xv .
aoxovuev
TOI/S ovrws
Jnitium
cap. XXI.
—-
, Pro eTretdij Cod. babet
insi Se
xeXia
— 33. xekimg
— 43. Haavgiovg x. t. X. •xiaavgvovg vaxegov avveyeveto
iv noXXio ygovop , xotg TS
•nag avxoig Xsyouivoig
XaXSaiovg, (oiirw yag ol
utt&tifiaxocol nag* avxolg
Xiyovxav') uvuyxr\
Initium
cap.
XXII.
21B. 1. ov MTJV ||*aoxet ys
Se avxtjg
xo. Se avtotg
xmv aXrjfrwmv
x2. TWV aXtt&mv
awanxovxa xct
19. avvantov xa
22. enouivmg xotg vn u. enouivmg tug drt' a.
aygaqpavg
24. dypdqpots
anb auvxgmv
26. anb uutgmV
aveymgev
29. eveyaioet
bvxmg deest.
3 2 . t i j s oVrws
rauTTjv
34. tavxri
TCJ! Se av&gmnivqp
44. TW Se uv&gmnm
avvsvgqpahovxeg
fii3- 3. avwqpaivovxeg
Initium
cap.
XXIII.
14. oTt xoiwv obSb
pexiaxr\ae>
— 15. «ETaoTijffev
tovavrtjg yvmoemg. Deincep»
•— »8- TOtavTTjv yvwaews
recte IxoMtffaMeira
exros
_ 27. Ix ruX4
I A M B L I C H I I/IBRI TEftTII.
Edit. Wilfois.
Pag. lin.
2 1 3 . 3 2 . Xal TOVTfp
-*- 37. yVuvaaiaig
*— 38« naga*sXsvovTa»
5o5
CW. Eizensi
t t u i
T O V T O
,
•
•
•
;
''•
yyuvwsiav
Fost hoc vocabulum in edit.
Villois. desunt haecce:
SQUV, TjJ TOVTtaV qjvaet,
taXrj&gVg ^TT6V lortj' ot-
*stq etc.
'
•'
Ovx bXiyag. Faulo pest yzyevopivfjy
siSoiusv
214. 2. iS(UUSV
r\ Su\ttaV
..•-— 2. d 9ia rayp
*ai TO mXbv.
Deinceps
— 4. xa* xaXbv TC0*e*t* pro iro*o*T\
'
*-* 14. tavg TtgtaTOtg
taZg deest.
—
axQcmuTrjg
—— 21. ailOOTUTrjg
td &stOTara
— 23. td etajT^OTO)
oixsiav.
Eodem accentu
-*- 25« oiustav
paulo post.
—» 26» dV avraff
d** avraZq
xai deest.
— 28» mi &suuata
Ss deest.
—»• 39. Td d"e Svpata
uitoa TO
— 41. aeraa rs •'> ,
7. » * * »'
a<p a>v o^
— 44' «T5 otv oe
lnitium
cap.
XXIW.
215. 4. TO dt) aerd Tovro
TE deest.
•— 5. lxe*>o*te
tavTtaV
—» 6. dV avttav
ivuxiovg m
—• 8< ivutiovq
tag
.— 14« taonso
sraiQsiav
— 20. tTatgiav
yeysvopivag
— 23. ytysvnuivaq
TtaV voriQtaV
— 44, T(3f/ vorepov
i%eujyuoavT0. Deinceps xd*— 3d« lleepydoatTO
Atora pco uaAtota
— 37« aoitovusva *7ecop*]- doxovueva td «featpiju.
uata
Initium
cap.
XXW.
216. l< dvo d' IOTJ
— 3> UvtTaydpeto* etVat elva* deest.
aniSaxs
—- 20. iniSmxs.
i^rjvix&rroav
— 21. Ilevijrlyctfjaa»'
nooayovTS
— — orpoayoTTe
.«— 44* °v* bXiyaV
Tom.II. P. H.
V
3o6
V A R I E .T A.S X E C T I O N I'S
Edit. Villeifi.
Cot/.'
\
Pag. lin.
2 l 6 . 8 9 . opwvra$ ,
—
8C opeifytwV
—- 3 0 . 8C uyQujtuuTWV
.—
3 3 . dta
TOUTO
dij2,oii-
a&ui
.• .
. * - 40. yejojrao* 6Y Ttres
— 4 1 . a£iT« OJC
8 1 7 , 5 . ta^TjtfeVat
Cizen*.
pQ&vxeg
'
'
• d° aQt&nfiv
I
dutyQau.uuT(ov
8ta rd oYjA.
;
—*• 8. T« iTOMJTWW
, — 1 6 . T«g ouoiug
«— 1 9 . yewdtTa* ,
.—-» 25C Svvauevoi T*
—
—
—
—
.——
uiQ.
2 9 . TMOt
Initium
cap.
dvxu uiiru a>$
ieAvfoVat .
XJCVl.
-'
T « TTOtrjTa
t
UGXQOtf
31.
3*537.
49.
434«
ytvouivory
WTepwv
eirtOTTjjMj»
dvatgetTat T «
auetvova
eTriffraffifat»
(J.
ag.
89.
33.
atpoiVtat •
uxQifiohoyia
CIJ e t c . 41
Trpoe^ijWrrafftv
— 34- *«* T«£ «AA«?
— 30. vtXetw
—- 4>- TO xaTaAoyo*"
— 4 4 . irpoiiirdxeira*
8 1 9 . 1. oV avTti
TCVJ ouotag mtarrjflag
yewdatrat •
Svvauevoi is
•jieol — «ffje'pwv
yiyyouevwv
TJOTepwv
. -•
eiTTffrTjjiij
T« deest.
itueima
Fost htiarua&ai
i n Cod.
haecdesunt: TU uw&rjuar a , |if TWV 8e 8rjlov' AOyog IJUQ xui qpQovrjatg rvyeZTa* TWV aya&wv, xavwv v«
uai QQog uxQtQioTUTog
rjyovvxeg
axQoSoloyia
\ rj irept TOV
xaruxlvbuoii
TtQoeXrji,v&rjaav, a m a n u e mendatrice, priore scriptura erasa.
Fost haee in Ciz. cod. desunt haec verba: natSeiag,
oaov ovdev erepov yivog iv
pvdeutii TWV xeyV&v'', xaiTO* xui rag jttev iXhug
jrAetorov '
.:.'•.."
TO-xuTu hnyov
TTQOVTTOXeilit*
»S
c \
0» uvtct
—•
-:-
IAMBLICHI LIBRI TERTII.
Edit, ViUoia,
Pag. lin.
s i p . 10. insl 8s TOO srerta*Ssvusvov -s
— 19. 07;itj|oiTt
— fii. e*T* '•J» et T*
•— 23. jrep* TOC
— 34. K«Trt T* xoivov.
«— 27. etde*'
— 88- erepa
Z07
Cod, Cizens,
Initium
oap.
XXVII
SriXovoTt
„
„
e*Te — etre
rtept rodroo
X«T« xotrov
e*dV/
erepa
— 3 1 . IrttffxertTeW
xat snsottsnTsov
— 3». toYwc — dtwptffirat iSia dtoptfeaira*
— 34. TWV ficv&rjU-atiMwv TOV
.
ua&rfUttTiMov
37. Wffrtep T6
iognsQ T«
fifio. 18. «ffpwpt£bvro —« IV T« «ffjoptfovTO — «V T«
— s o . Qrjfrqoousvoie
Qri&eujousvon _
'—- — STBQOt
erepa*
• •— 81. 00 (*ova
od uorat
—• «5. ullu nvetv
«A\A« T*W5V. M o x post Su»
8r) ravTtt in cod. desunt
h a e c ; StoQtouov anatTsl
mivi r) utt&rjuarixri drtdSsugig, rwr noioiv TtrwV .
XrtT« T« aVT«
-— gfi. Irre* Ss noXXatut
Initium
cap,
XXVIII,
•— 36» wore xa*
Xa* deest.
— 43. de xa*
Xa* deest.
fifii. fi. uveXsyxTOt,
tWAexTOt
«— 5« otieo-TijxooM»
vajeffTtjxoff**'
— 6, «ueptffTwx
dueptorwv
— 8' Tep* avrng
rtept avTM
— 11. eVrera* de
Initium
cap,
XXIX..
naQaXaufiavst
— 14. nsQtXau§avst
diaytyrwoxet
— 24. ota^evwffxet
xat rpdrtoofl.
•— fi6. xat TOirove .
TC deest
•— a7. Tove T6 ^sXvioVat
post djdij de defunt haecce s
#— «8. ijoij de
Xrt* d*TT*j>' notstTav jrpajvuarefar.,, *r)v uiv .jrpofl
aiQsotV evvTsivovoavy T4p
Ss — ' « . : . , . .
. - rivsg Ss slotv
«*-. fis. TtVej tfeiote'
V 3
3o8
VARIKTAS
Edit.
Pag.
BBI.
—
—
8B8.
lin.
35.
3739.
17.
Villoit.
ffVfaysi* ,
ereetffdxTov
o n cfe x a t
OVTOIffi mtil. TtUVtt*
—
—
—
—
a 5 - TottivT«M< 6*6 avTfj*
— itoXXug
35ffvyxexpafftfa»
3 6 . uiya elvut
—
4 0 . «ITO? 6e
.
— 4 4 . afcOffetXTtxov?
8 8 3 . *• V X a T K UtfttiQSOtV
—
—
8. imoxony
— fj xaTa eifaQUoyi)v
LKCTIOHI»
Cod.
Citem.
owuyeiv
*
imoaxTOv
InitLum
CTtjD. XXX.
p o s t b a e c iasr
omissa s u n t :
tu, x o i *a&?
ttov otxeuu?
x a t uiyv frpo?
cod.
faaecce
r d u&crfjuaettaaxov uiroirvatQOpevn,
ye tu x a r d
InitiUm
cap,
rtoXkovs
ovyxe*Quo&at
uioa ettat
XXXI.
Initium
XXXII.
cap,
arrodexrtxov? •»
faaec verba cubro colore
sunt p i c t a , et i n margine po3»tum d.
Intffxorret
faaec item colore rubro, e t
in margine (?. Deinceps
numeris in margine positis colore rubro picta
sunt h a e c : r) xatd tSAew»fftv — fj xatd aneteaokw
— f) x a t d ueroyijv —— f)
x a t d epartmw — «j x a t d
duxioeatv — f) XOTK frapa(3OXT)V -r-r
nQogte&slaa
••
4.
ngocrt&eloa
uvanXrjQwott*
— — «yafriqpojow
peTeypvatv
*— 7. usniytaavv
TO deest.
—- 9 . xai T 6 dtoeptffTQ*
-— 18. r) ttUTU Tf)r
uitiav baec omissa sUnt-, . spatio
telicto, v t rubro color*
Ttrv urco TOJV rrpoinsererentur.
Tepar*
Ttt UM&VJUUTU
— 1 3 , t a uaVrrjUttttxd
nQOttiQSOlV
— i7- otafpeffwi
uvaXsysTUi f)
r - i8< umyeuti rj
— s i . nemxmev
po&tnscpvxsv h a e c a d d u n t u r :
TOffavTK dfjteaiirepi TOUTOHH
IAMBLICHI
LIBRI
TEHTIIV
3©9
jc7<zir. Villois.
Cpd, Ciztns.
Psg. lin,
885. 28, l n e i ( i n Ciz. i n r ) Ihitium
cap.
XXXIII.
de TO xoivbv
iv— — fta#»jfiarrxijs eVrt- post haec verba in codice
ffTTJfilJS
hic locus deest: yevog
xvQioicacov larw elg emOTtiuryv TJJS TtapouffTjs ^emQiag, dsZ uaXcava rouro
xarrdetV, xard rr Ijret rh
xowdr TTJS rjArjs uavTTjuaWXTJS eTrtOTTjUTjs -^"
'
Sv uvcoZg
— 86, rcpodteffxet/idftexra npoeffxet/jdue<dw
v— E7. xoQvapvjv
xopuqprjs
•— 3*. ovrog Jrowraic
OVTOS yevmv TtQoijag
— 3d. ev Ti&enevQP
evviOiuevov
.—. 4 8 " val iyyiig.
xul' deest,
S&4- 4- TtsQiXriqj&vjaeTac nepr/Urqp-ohrjfferat.
.iv, 7, (uvouaazai de rwy
Initium
cap, •X-X-qT/iF',
— 9, Aepr ade
irept a de
— 11. jrpqsTjydpeurat
Trposaj/dpeurat
, •— 14. euveljeuTroptjffew
ffiJveSeuTroptoew
— 16, Troogaj/wyov
Trposapwydp
— 18. qptAOffoqpijffar/
at/lofforjPTjffOftev
v-r- S4. dTrepydfbvTQ
ita etiam Codex,
— S5, ffra^egd
ffraifhijpd
vv— S9. Trpoffijiew de
de deest.
— 3 1 . fterd yaQ TOVTOV
post TOIJTWV in codice haeo
adduntur: TO eldos aurds
v— 31, TaiJra Tjurv
rauTa rd rjftiV
—,-32. TroocxeiuEra
TtQoxeiyieva
i— 3 3 . eTret TOWUJ»
Initium
c<tp,-XXXfr,>
—i- 34» ru ovra
T« O/M .
— 41. fiTrrxorrwveJ
imv.oiVo>vetv
885. s. Osmgiag TduTTjs
TIJS OemQiag raurrjs
—- 6. roii dvTws TreTratv TOV drros rteTtatdeuftiw
deuuerou
—
85- Sv OUTTJS
3lO
VAPJETAS
tiEjCTIONIS
*.
Varietas lectionis Iamblichi libri quarti ireol xt\g Nixo»
««jrov ZjQi&umutijQ elgaymyijg, eriotata e Codice Ci»
zensi et comparata cum huius libri textu y qualem
primus edidit Sam. Tennnlius, Aruhemiae .1608. in 4.
ex codice Memiuisno,
Edit, Tenrud,
s . A.
3- —
«—• —
— —
•— B.
— C.
•— —
->- D .
1: Seyerac
•• rov JTv&ayoQov
3. anodsdo>x6to)
6". jrepi avrov
8. erc 6e
1, reiayuevog r»
3. rdre
4» •"« «raxra,
CW. Cizens.
Seyea&ac
xm tlv&ayoQa
ctnoSedoxora
TTSQI aiixmv
ext re
xerayctivmg xi
td, re
N o n interpungitur post r«j
dsraxra
4. A» 8- vouigio. dcdrc
Post vouujm virgula iuter>
pungitur.
4- axQontiQutoavrae. ttXQmrtiQtdaavxes
nxofidycov
D. 6. vtxoudyetQv
ur) Se
A. 2, ui/6e
Deest,
— 5- elitev
effrt
B. 2 . eaxt
mi dvx «p<*
D. 1 . oiix «pa
6, B. 8. TcoixiXa Ss t\St\ Desunt,
xai noXveiSij &e-,
ojQslrai, ra re
vor\rd xai ra dowiiara t/vra
(l X-lifOlQ
— 4- »/ xXijocQ
'oittQ iorc
C. 2. oiteo iori
OWQSIUQ
— 5- amoetav
xai xd efmacv
— 6. xaru evmatv
D , 5- ovftTteipuxoig
avfinewvxmg
B. 2. ix ttavrdg,
Virgula recte abest
C. 1. «p/rr/ — iaaeirac «py«v — iaeirac
A. 4. ovlltjjttQia
avMqtQiu
B. 7. el ftev dSehpd — Haec a reliquia disiuncta
iv aiirm ndvra
sunt.
c.
11511*1
SsllSllli
| | wbp>J>
.pw>P[pj
+ . .©>OJ »» p\ w p>
•
u» „ 8 ;
28 •« ^
*« ^ b
•SJS-
22"*i *
S* 2*" 2 ^ , „ »
2 e * a~ £ a 2 *" a .
» 5 - »©
«j
o
•«
c
8
-
B
•
S
~
-
lllNllfllSlS.i
fsj»
|
0 | j p w [
pw"
^.
3
a
«1.2 "" •«
2 *> S
5
C
a
.i
o » » . o «. »» « >»
«u 5^ **
c s>= ^ " cS a
p R «s o - s •> s i »
PB
"S S -"B
ft ** O f 1 >
- » 2£
S o T:
Zi ° - R i 5 " R * S"*S. . 8 » 2 5 - = * - a -a
a •*. ^»*! 5"5* jj 9"S ttP2.
B
5
**
1 3". <t a*< a->
0 *t>
H
•e
o
8
I*
»
<• ct
'** °.
«1
1
» p>
5
4
o . S*
2 0
a. »
*S»
r
o-
, C2
2»
^1
I
I
a
>».
o
c
rt.
*° I ?
1
p>
x
g« a»o» o;a,:>u'a« a» a> 2**B »"»u
?
M
*i * < 5,3 3
>? s §3 S4
« »C E
P *f*•
"2* •
O
0
j r < o » 9 » S ; 9 » > » 2 » S ' ' a i ' H "B »s »>
e „»
S «
• .s?.*© 3 »2. S* 25. 22» xo «
s?,»© «© W >«* fi? a —
2
^ -o» c ^ § » »©
o
2 8
£ •
&2
11
|>0pw>'|
( « 9 > f f ? c x 9 > !^ r
x
I
H
I
>\
«... a» »• «*•« a . » T2
cw
x *•»
S S o . 2 5 S » j " a s a R-
o* m, O 8* k" 2 &*
*** K 5"*T3 ^ « 5 «
•O
I JM
2
-3r*%
2
a
Q »f X
< *P^ e
g
^
S
S
J
.
* • *
2 S
li
2
o •«
8-lSlllla
0<
»©
di**6
A
••
2
&
Cu
09
5'
1
II
e-8
£J
CX
i
3jS
VA/RIETAS IiECTIOBTS
Edit. Tennul,
*g'
19. A. 4. evl
— B> 5. exariQOv
—- —• 4. #v.
so. A, (5. irtVre
Cod. Citent.
T
——
—
—
Hv
ix &ariQOv
3r
*. Sic saepe in hoc eodice
nota numeri ponitur pro
ipso numero,
arotvtjdbv
artyt\8bv
vneQ avrov
tmep avrmv
itel
Deest.
SIMTOVXO — hei- Haec verba bis sunt *cxiptaP
B. 6.
C. 3.
—• 5.
— 6.
TTSTUt
21. A. 6. aoorijv
noprtpv. Paulo post rbv
• apQrtyv. Figura sic descripta estc
•stkaarvy% dprtjpta
a 8 y 8
<S t *) &
trtjyus
fuyou
— B. 4' £°V* XW^f"***' ^* Vnci absunt,
rj? &ewQia]
'
—— •*— <S. r<3 avvuart
rd xai ro avquart
A
22.
•—
—«—
»•-
«
'
•" " - _
fc
'
~
"
fc
•'
»
A. S. rq> atcas a
ra< ccrag u, u
— 3. wjj 8ig "
rd 8lg
— 4» «urdxtj
tTvtaxt
»— 5. rrp rsrpoMM?
rd rerpdx»
— 7. errdxts
ivvaxt
Eadem figur» in cod. Ciz. appicta ettt at*
lineis curuis.
23. A. 5. roi> laov xal
xai deest.
—• p. 1. xard rqv avako- xara rtjv avrt)v avcAoyfav
yiav
»—' — 5- 8txuibg
8txaUag
Figura in extrema folii parte ante rerba
jrapa rou ru^drroe lineis curuis descripta est.
— —- 7- kaSbvreg
hxuSbvreg
,'
—• —- 8- IffOtrtjaovra*
laaj&qaorrar. Paulo post
taw&tjaerat in edit. Tennul. et cod.
24. A. 6,'Iao»
laot. Eodem' modb paulo
postLacod.esttaoc.apud
Tennul. taoj.
I A M B L I C H I T,IBBI QITASiyi,
3i5
JEdit. Tennul,
Cod. Cixene, •
Pag.
84- A, 7. TO «71 airoi! irlft- owdev deest: sed maiut spa*
tium est relictuui, quant
irrov ydp oudev.
quod boc vocabulum ex>pleat,
•— "R. 7. /xdwpa
SXttTSQtt
— C. 8- pepr,
ftlpet
»— D . 8, UQt&UOV •— 7TOUJHic iocus omissus est.
craaa
6. Ad/?0t
AafSetv
83- B. 8. ixsivotg
txeivrji
1« - H J , |y eai/rft «TroAei- eaoTiJ diroAeiTre*. Praepo»,
7TM
ev deest.
— — 7, 7TpOX07r»J
srpoxojtq
H— C. 1, iv raig dxpdrrjot ev rat§ axQorurpaig .
*— — 5. |7rt7rAe'ov
ini 7rAe'ov
«— • -— 6, orovprjdbv
orty/ijdov
.- . .
*— D , 7. xara rd Mqxoj
xard re ftijxog
%6, A> 4* dvrwrejrdvirijotv dvrt7re7rdv#aotv
*— — 8- tdtov
Deest.
.
— B. fc, dpriaxts
«prtdxts
\
87, B, 3. ijuapri}f«£V0s
TjuapTrjfteVwg. Deinceps Adywv pro Aevwv
» - C, 1, TEtpdxts
TErpdxt
«•— D. 8. rsTvyivou
' TtrEuyeVat
88, B. 6. xur aQriay
xara aorlav
svTttxzwg
— C, 3. evrdxTwv
— — 7. xal UQog ahrojjs ahrovg Tods lAdrrovBg, V e »
eAAarToves "**•
ba xat irpds desunt.
v— D. x, xat avrSJv dta- xat at TWV d*taa>.
qpooSiv
89, A. 5- dprtotyertxwv
«prtot yevtxws
dvayxatos
' —- — 7, dvayxaiwe
•
— -— 8. dvaAdywv
dvdXoyov
H— B, 2. TJ/ qpvott
rfj deest,
Deest.
•
—
— 3. 70(1
ftdvijv
•*•
—
3« ftdvij
—
••»
—
—
—
C.
—
D.
8- £ev roi ye
ftEVTOt ye
dvrtTraiouotv
<$• avTMTotoudtv
t). aprtwvvpodTwv
dpTtwvuftovot
3' «AAd xat 0 « — Hic locus deest,
dxpov ftdvov ,
3i4
VARlETAS
LECTIONI»
Edit. Tennul.
Cod. Cisens," •
Pag.
50. A, ' l . TG uXXo
re ctA&os
•— B. s, neQuraov aqybue- H«ec desunt.
&a, 0 Swuuet
•— C. 6, TonQmxovzLftoQTyTO jroorepoi' eldos rijs
cWAal
— D . 6. SinXai
51? A, 1. anb TOV yemuerQt^:anb Totg vnoyemusTQMtmg if-r
*WS £f uQriantg
oQrumg •— evupavrmg
— ovufiuVTog
-— B. 2. ivoQTia SIJXOVOTPivaQtia St}Xov or* •
jrpwrepov
•- •
— — 5. wporejjov
sw • • 6. inetSij Ss
In msrgine; pitXXov ivrav&a intuiuwerM TIJ» Ey-,
xXeiSy
nsQv uvTtSy
•— C. 7- »repl aSrou
0 Se
— D . s. 80V
Xaoiv
"— — 5- jfwvprf'
32. B. 1. elra
etr
*. .
—, D . 6. bumwuetv
buovvuetv
«iro TOV
5 3 . A. 1. ano re.ToS
w
—
«•—
•—
•—
•*54.
—
—
56.
56,
'•—•
57«
«•— 5C. s.
—- 8«
D . 1.
Sixa£ouivov
uixQi Ttg
yewijoovra» •.
jrpwTOi» bySoaStt.
uev SwupiQOvreg
— s . ininXaaTM
-—•&• «etpairiaffioij»
A, s, ot' oAov .
C. 6. x«t T« ftioa
D . 4- «^'vtj^oo*
A. 8- aquajauevoii
A . 7. elvat devTepov,
i£ii7 avrov — ,
jrpos aWo
C, tt, evnXuTtjg
A. 1, ewr — ov .
•*— B . 2. jrapej; .
T
— g. nXeiova
-
oixm&uivov
uixQt tig
yevnoovTM
wowTOi' uev, bySouSt, «JUjfXmv StawiQovreg
ininXaoTog
TjxganXaaioig, emXov
1} ra uiau
aXXrjXotg
fitwuTTauevog
H i * locjis deest.
OVJT»L»TIJS
F r o imv legitur yt mv, e t
ov deest.
jrapej;. Ita etiam paulo post.
nXiova.
Ita etuuu paulo
-post
I A M B L I C H I B I B P I QTJAHTI.
Edit, Tennul,
57- D , j . yoarat
38. A. 6. xct&' tavrbv
— C. i. ai)t6j roi
J. effrot y.ui
D. 8- bsl
39- A, 5- vj ?i's Ttva '
•—
7 . OtOV TS
— B. 8. jrpog Ai
1— — 6. yivrsrcUi
—- — 8. TVU Ss
— —~~ ?' ,£??
3lS
Cod, Cizsns.
VQMTtti
ftair
savro
CtVTO Ttii
Kui deest,
>>
*
av
»; etg et Ttra
otov js
jrp6g A
yivt]Tuc,
6e deest,
^juSg
.
<— C. 4. avTinaQcovvfiafco-. dvTwrapovo/taJdjweva
UEVtt
*—
—
—
—
—
40.
-.— 9, unoycoQiost
D . 3- inl urjxtffrov
sx&hovg
— 4. jretpduevog
— 5- T«V epjejjfjg
B. 5. uerprjffet
. 4. TO oe etpeg-qg
—
D . 5- «JT6 rptg
4». A. 7- yvouovrov
C. 2. ctptffrepw •
48. A. 5- nQodrjXoTttTOv
••>» — <J. jrope^et
•—» — 7. aowtTsTtov
—- B. 3- tffra
-»- D . 5- *at TOtTovTOu
43. C.
— •— 6. ovvTS&ivTa
44* A. 6. oo^TrArjpwcrtV .
—- B, 3. TjpoTepov
— — 7. xai 1$'
*—' C. 8. si.aaoovtt
—- ' — 7. d7roAiji//erat'
45. A. 8. avdpeta
— — 5" «fftoTtav
—— B. 8. VlflZv JVjQOVOlV
• — — 6.fft/vapqpoTepads
•— C 7- ixaTovrafft
unovcoQiafi
sncitrjxtoTov
e'x ^oo
wetpwuevog
TW «<pe|r/s
uerptaet
TO oe.etpef.
djro rou Tptg
yvropt^rov
aptotrepa
jrpodrjAwTaTOV
^doyep
TtauvdeTwv
Jfva
•
xairoc TOUTOU
In margine; 6'pot dpftrurov
ffwrt^eVTa
jrArJpwfftv
jrpwrepou
jtat 6 td
eAaffoov
djToA-rji/se*
dvdpta
dffroretav
Tijpouotv rjutv
Desunt.
IxarovTdfftov
3i6
VAEIETAS
Edit.
liECTIONIS
Tenhul,
Cod. Gizene.
P«g.
46. A. $. xpt v g 5
ttal deeet. Notae autetn haa
sunt: «/ jS' s'
aiirTj
—
- r - 0« BVTTj
— B. s . ttcrd avunvoiag
uerd abest.
— — , 3 . djrd uQVudog
vjrd uorddos
•— D , 3, jrplvrrlaataaiteqr jroAvjrlaataoreo?
jreptoaovortas
47. A. s. jreptaaovwrMts
Jrepourjxet
«— B . 3. IrepouijXTj
yduwr
— —• 4' yauov
qiXwatv
^"
— C. 7. qjiXrjow
djreprjraTO
»— D . d, djrepjyraTO
Deest.
48. A. 8> ovaar
TTEQOg
— B, 5. jrepar
< dtEtXaut&a
— — 8- dtetldustra
sigayouEvov
»— C, 5. ElgayauEvov
ttai deest.
— D . 1. xat TTJT
iiXXo Ttwg
49. A. fi. aXXo rrwg
avTujtEariXXovTQ
— B, 4. drrtdteaTe'iIeTO
eXaTTav
»— — 6. liaTTort
avev TOV Ttrr
—• — 8. «rev TOV ttw,
Irepdrvuos
— D . 3, Irepwrvutos
5 0 . B.
4.
SVTOV
—
—-
„-.
—
H—
—
52.
—»
r—
—-
ov TOV
qp«5T
TOV; deest.
B, 1. dtaarTjuards Iprtr Post Jertr in codice haee
leguntur: i8ov ydp Ir TW
Tvydrrt drtaoTTjTOS VJTOdetrjtuTt ayiatg erepor dioy.
arr]uar6g lartr. Tum s e ,
quuntur baec: tdov ydp
etc. Illaiigituc curtcta
sunt deleuda,
—- 7. ovde xaMvst
ovder xwX,
C. 3 . Zaor
rd iaov
— 6. iipwr
EQWV •
D . 3. Tjutavs
rjfttatr
tta&' BxaaTOv ,
B. 3. xaiP exaaro
—- — ouoiwg e|q;
duotw .11 rig
— 4- TJ Jtpds rerpdda
r) jrpds Tptada
«— 6, rjuwv
Dees».
5 1 . A. 1. qpvaet
— 5. TOVS dvoulrpvs
I A M B L I C H I L I B R I QTJARTI.
JEdit* Tennul,
5a.
—
53>
54*
—
55.
57.
——
58.
«—
B.
C.
C.
A.
—
,*,.
A,
B.
C.
A,
B.
•— C.
— —
—
D.
59. C.
'— —
60. B .
—
C.
— —
— D.
8*
2.
8«
47.
4.
a.
3.
2.
6.
4-
817
Cod. Cizene.
rtuQuXXrjXwv
rrapa,Urjl,ovs
TtoAAajri.aoioti
jroAvjrAaaiov
yewrjoovTat
yerrjawrrat
Arjf ^elij
XetfxTetrj
X<x\x§avovxo
Aau/?drosrro
jreptoodv
«reptooovs
Tovg djrd Tptddog TOVS deest.
SuMfeQovrug
dtaroeporra*
etdwretdetr
,
5' IOTI %iaig
de'«;lort ojtt/ats
dtw de TiqauQu, D e s u n t .
ImTETQuueQvjg
6. jjloeotr
ayiaw
8« noXXunXuaiotyXo'; noXXuaUov Xdywv
yov
a. jrape'§orTag
TOvg nuQi^ovTttg
2. r\ uovug
juug
4- otjrJlaatov
1
littdtnXuaiov
6. ayiaewv vsuue a d Desunt.
ejrtuepovs xat TUM/
6 . TOtOVTOt$
TOVTOtS
7. ngoXoywv
srpol,drw:
6. d7,.lws,wgai'etTav* uXV wguvei TavrdTTJTOS
• '
TOTIJS
<$i.
—
—
62.
—
—•
B.
D.
—
B.
C.
—
5. wQusuivav
1. Xypvauv
2. IjrtjteptOTirra
,
1. rrposrttvjtaTa
3 . j/errrjaorrat
5 . ot de avrejfetg. xat,
e|rjs
— D . 4.
€3*
•—
€4.
•—
A. 1.
D . 4A. 4 '
-—5.
OQuruivov
Xaypvauv
IjrtuepdrijTa
T « jepogTayuaTa
yerrjaorTat
oi de avreyetg, lx dvadror*
xat ot ue» avTOVS | x Tptddwr, xat etrjjs
•svratiarxaiav»'?- eVTuliav, xat lx TiTQanXajrets lx aweywv, . qiwv Te Terpajriladtot, ttal
ciei oienou. Xov'
xat «et ot ejrouerot l/Oyot
TOiade
TOixj.de
xuTaA<vijilwg
xar 1 «I.Ay)jilovs
xat deest.
xat TptTW
ytrrjaorres
yevvroonet*
3i6
VARIETAS
Edil. Tenhul.
Pag.
t\6. A. 5- xai v c c
—
47-
48.
—
—
49.
—
—
50,
51.
—
^—
—
*—
—
52.
—.
—
—-
J/ECTIONil
Coa*. Cizens,
ttal deest. Notae autem hae
sunt: f (f e
avrti
0. avTij
uevct abest.
B 2. jterd avunvoiag
, 3. «mb uQvadog
vnb uovadog
D , 3, TCQXvnXaaujia&iov
noXvnXaaiaatiov
A. 2. neQiaaoymiag
TTSQtaaoyoviag
B. 3. IrepofMjxq
Irepouqxe»
4. ydfiov
yauotv
.tC. 7. qiiXtjatv
qptlaiotv
^
D. 6, aneqtjvaro
aTreqpqvaro
A. Q. ouoav
Deest.
B. 5. nioav
reepag
. dtetAdueihr.
Q. SceMus&a
slsayouivov
C 5. elgaycouivov
xal deest.
D 1. xat r^v
A 2. aAAo roSs
ixXXo ncag
B. 4- dvrtdteore^Alero , avTuJteariXXovTO
eXazzov
6. elarrovt
8. dveu rou t m ,
avev rou rtvt
D . 3. irsQiiovvutog
Irepdvuftas
B. 4. ov rou
pv rou
A. 1. qpuoet
qpaJT
5. roi/S dvoxevpus
Toiig deest.
B. 1. draor^uards iortv Post eortv in codice faaee
leguntur: tdoii ydp iv T »
Tuydvrt dvtudrijreg vnodeiyuaxt ayiatg erepov dtoorijuwros eortv. Tum se-,
quuntur faaec: tdoii ydp
etc. Illajigitur cunqta
gunt delenda,
— 7. oude xawlvet
oudev xutX.
C. 3. loov
TO tuov
— o. opoiv
epwv •,
D . 3. qutovg
•ijfttotv
B. 3. xarP exaoro
xaiV Ixaorov ,
. .
— — duotoig e|^s
duoM» -e| ns
— 4. &^rpdg rerpdda
»] Ttpds rptad»
-— 6. ^udtv
Deest.
I A M B L I C H I I i l S R I qiTARTI.
817
Edit • Tennul,
Cod. Cizene.
Vtxg.
52. B. Q. naqaXXrjXarv
naQaXXrjXovg
noXvnXaaioxt
— C. a. noXXanXaaiov
yewjffwirat
53- C. 8< yevvrjooWat, '
XetopiTeirj
54« A. 4. XrjqiTeirj
XufiftdvoiTQ
Xappdvotvro
neQtaaovg
55. A- 4- nsQtaabv
57- A. a. Tovg dnb TQtdSog Tovg deest.
— B. 3. StaqtQowug
StaqtQOwa*
elSelv
— C. 2. etocov
Sii-iaTt ayiatg
58- A. 6. d' iari yiatg
— B. 4. idv Se. viaaaoa, Desunt.
intTerQaueQ^g
— C. 6. yiaeatv
ayiow
8- noXXanXuaiarv Xo*.noXXaoUav Xbytav
yov
— D . a. naQe%avtag
Tovg naoi^owag
5 9 . C. ,8. r) uovdg
fjudg
4. StnXuaiov
intStnXa
intStnXaaiov
€0. B. 6. ayiaetav vsque ad Desunt.
emueQovg xui TSV
— C. 6. TOtovTOtg
TOVTOtg
ngoXoyaiv
nQoXbym:
— D . 6. dXXtag, orguvsi tav~ dXX' wgavei TavTbrrjTag
TOTIJff
61. B. 5- uQtouivou
— D. \. 'iyovaav
— — 2. iniuEptoTTfta
ds. B. 1. nQogruyuaiu
yevvr)aovtat
— C. 3olSsowsysZg. uai,
5e$r\g
—- D .
65. A.
— D.
d4- A.
—•• —
OQiouivov
taypvaav
imueQOTirta
T« nQogTayuaToi
. .
yevfjffOVTat
oi Se aweyeZg, stt SvaSatv'
xai Ol uei auTQvc Ix TptaStw, xai Sgfjg
4* eprafeiavMuiowe- svTa&iav, xui Ix TSTQUiiXaaiorv TS TSTQunXadtot, xal
yeZg Ix avveyarv,
xai dei ol enouedsi ol snbu. Xoy.
voi Xoyot
1. TOtade
TotdSs
xaiaXXrjltog
4' xar' uXXrjkovg
xai deest.
: " "
4 ' xui TQLTCO
ytvrjoowsi
5- yswraowat
3i6
VARIETAS
Edit.
liECTIONIS
Tennul.
Cod'. Gizen».
ual deest. Notae autem h a #
sunt: y $ 4
dvrt\
- 1 - 8 . ttVTTj
B. 8. uera ovfinvoiag
uerd abest.
ujrd uovadog
— , 3 . ano uovadog
D, 3, jrotajrAoaiaoirlor jroA.vjr/.aataare'or
A. 2. jreptoaoyairtds
weptaaoyortac
srepouijscet
B. 3. erepoujjxrj
4. yduor
yauair
.C. 7. wiXtjatv
xpiXuaw
^
•
direqoqraro
D. 6, djreqpwrwTO
A. 8. ooaar
Deest.
-B, 5. jrepar
rrepas
8. dtetA.du&ira
,8ieikaue&a
5. eisaywiteroo
sigayoudvov
1. *at Tijr
*at deest.
D. 8.
akXo nug
A.
buXko nug
B, 4. drrtdteareTIeTO
avxtSteaxdkXovxit
elaxxav
— 6. eXaxxovt
Q. arev TOD rtrt,
avev TOU rtrt
Irepdrvuos
D. 3. ixeQorvvuUg
pr Toii
B. 4. or TOU
A. 1. qpdaet
qpa? .
46. A . $. xai v s <S
—
—
—
•—
47^^
•—
48.
—
49—
m, r
50,
5l.
c,
5. TTJUS SvoudvQvg
TOVJ deest.
— B, 1. dtaaTijuaTo; lartr Post eartr in codice haee
leguntur: tdou ydp Ir re»
Tuydrrt
drtadrijTes UJTO-
deiyuuxt aydatg exsQOV dtaarrjuaTOS eartr, Tum se-*
quuntur haec: tdoii ydp
etc. Illajigitur cuiict*
sunt deleuda,
*—
•—
•—
—
52.
—•
-1—
~-
-— 7. oude uwAuet
C. 3 . laor
— o. opair
D . 3 . rnueavg
B . 3. ttaS? evaaro
ouoiug e|qs
— 4- •tf^rpdg TStQaSa
•>— 6. ijutSr
ouder XOJAV.
rd toor
EQUV .;
rjutatv
xa&* IxaaTOr ,
duotqi -s\ ijs
1) jrpds Tptada
Deest.
. .
I A M B L I C H I I i l B R I QtTARTI.
JSdit* Tennul.
S17
Godl Ciztm.
T
58.
«—
5354»
—
55.
57.
—
—
58.
—
—
—
—
59.
'
60.
—
—
B.
G.
C
A.
—
A,.
A.
B.
C.
A.
B.
8* naoaXXqXwv
napaXXnXovg
•'
2. noXXanXaaiov
TtoXvTrAttotou
8« yevvqoovtai,
yevijffwvrat
4- Xtiqpireirf
Xstqj&eirj
7. Xaufidvotto
Xaupdvotvto
4. Trsptoffdv
nsQtaaovg
* .
s. TOVS diro tQtddog Toiig deest.
3- 3toufiQovtag
dtaqaepovrat
s. eidwv
etdelv
6. 3° eoti yiaig
detloTt oy^fftt;
4- idv 3k. tiaactQa, Desunt.
ImtetQaueQfjg
C. 6. yiaeatv
ayiaw
noXXaaiarv Xoyarv
— 8- noXXanXaaiary Xo-,
yov
D . a. naoi^ovtag
toiig naoi^ovtag
C. 8. i) uovdg
• 4. SvnXaoiov >
inujtnXaalov .
B. 6. ayidewy vsque ad Desunt.
entueQOvg xai TWV
C. 6. totovtotg
TOVTOtC
jrpoAdvoi;
7. ngoXoywv
D . 6. dXXwg,wgaveitav- aXX" wgavei tavtivntog
TOTIJS
61. B. 5- wQtauivov
— D . 1. tyovaav
,(
— — 2. intueQtottrta
68. B. 1. nQogtdyuata
— C. 3- yewrfoovtat
5- oldkoweyeZg. xai,
OQtouivov
tayovaav
intusQOttita
tu nQogtayuata.
. .
yevjjffovrat
ot 3k aweytug, i* dvadW"
xai Oi uet auToiff ix rpta-.
dwv, xat e^tjg
ejnatiavxaiowe- evta&iav, xai ix tstQanXayetg ix avveywv,
oiarv te tetQaaXaoiot, xal
xai usi ol inoueaet ot enou. Aoy.
vot Xoyot
touide
toiaSe
*«rJ itXXtjXovg xataXXtjXwg
xul deest.
xul rptTcp
ysviyaovteg
yswfoovta»
CJ»«v
— D. 4.
63.
—
64.
—•
A.
D.
A.
—-
1.
4'
4'
5-
Zi9
.Y-ARIE T A S . I i E C T I O N I S
Edit.
**S-
TennuL
, Coe(.
V,
64. B . a. a, 0
—
—
— 4 ' nQOSKifsiUSiftt'
— 5 - OQOl
-
- 8 . {1,4. '
&1
- •
e7rtuepet«sine (v
iyevn&tj
—• B . " I . «710 6 . TOUTOV
•— — a.
iniueoiot
— — 4- « " x f w s - a t
»-
— C. 6. yevvtjaaa&at
— — 7. iv dvoi
—
66. A.' i . attoaaity
— — 3 . opous
— — — dtafepoyraff
B.
40.
3.
6.
67, A . 7.
— B. 3.
-— — —
— 5 . e|= a p n S
—
-T—
•—
<58—•»
-**
C.
D.
—
A.
~
*—
,
imu.iQeat,
ixwvaovrtti
yevijoso&at
Deest.
dtfOiwsQOVTtog
TOV UOQtOV
uubXoyog
VMT'
ixsivo
ysvfjaovrao
0 $
ttaQiyovttiV
• t&v XbyatV
UOQtOtV
att ttQyvyg
• UOQthoV
imytSQSZ
• iv d"ii Kttl oi
TO buotov
avuwotviag
loypvatv
4 . imuoQiorv
6 . imTQtu.sQsi
I T TptTCll, o? 4 .
2 . ouotov
3 - 'ffiosfuta?
f
6V toypfff»'
—- — 5.
> to >
&noaa>£etv
uooiov
VTrdXOyOg'
x a x d exetvo
yevvtjaovTtt*
0 jf
tTOQsyovaa
UyovV
imuoQUvv
—
B
«7T0 08 TOVItOV
iv deest.
dWarot
8- OVVUTOV
— B.
-— "—
— —
— C.
xtf^
n-Qosx&olfis&a
OQotg
(L. *?
— - - 9 . ^ , »,' •. •
— C . 7 . sv smoiusQS*
6 5 . A . 5 . iysvvtj&tj
—
Ciwm.
„0V
ityriOva
-** B . 4 . «7ffT«rpaaetfij4'
ital
imtstQausQrjg
«•*- C . 5'. "iv rjutoXiw wvsrav iv tjutoXiotg
waiverat
— D . 3 . ^dt7rXdfftea»JjU!Mrvj tj dtnXctg iwtjuiasSw
—
—
4 . TTJS »9/ v s q u e
ctTrd r o u
6 9 . A . 3 . aQyouivtov
—
— 5.
ad
Desunt.
.: .
«pyo/ierou
ivoQQtgtf.Ka.uif. iv oQotg TOtg &' xjttl jiif.
M I M2M
121 I 121 M I
112
PI ' F I I >P I
I I P I I w t I PI
I w?*
« -<i F5"^ •?»?-?>
| V ^ ? f ."P^. »
« • !° •?• .
M
I 121 I 121 \frjs:
| p
W|HPP«|
p*
?<!?^09o>9«;;*.?.o>
o»
*i i*SlH^.sf ^ H n f i r r r s i j r i i n i f l tUf*g.
o>,
2 5-6.
S"
3
*•" 3
•s
g s >*
3
s
«a
H
S--4 o
1
>
o?
^
^-*
li s iJf
•»
* l
«5
.
g •=«
a
S - S o >
r
L >o
« § «v
cr. ••• S5
"•-
2^
o
I H i l - l i l M r:. -i Ai gg^H&Bi
- » » r *
» * #
•«•
•
•
- t i L
Ji*»-1
* .
i
o
.
>•
u
n
o>
f *
•'
r
s
H>
«X*
VARIETAS IiBCTIOKIS
020
EdiUTennul,
75. C. 5. n Hr/
7<5. A. 1. er Se TJJ oevrepa
rvevque ad verba
Ifforra* Adycj»
— B» 2. 6 ydp vy
•— — 7» Aoyep
— C. 4* Trpoertircufftv
— — 8- otavrrijTtpoirlffe*
77. A. 1. yewrjoowa*. "Et*
— — 5. awoVrjJ
— C. 5. TroAAa.rAaotoy*78> B. 1. xai iv Ttrt 0* II
apCT?
«— - ¥ a. jrpoelffjTrTeo»
— D- 4'
xai im
l*
79. A., j.. sntavv&iaswg
— — 3. Ix wdrarr
80. A. 7. «TrXaTwe
— — 8« **&' sl&eta*
— C. 3. yewuerpa* j
81. A. 5. Trpoe£A£Vff£ra*
— C. 2. yoauuwv
— D . 5. TOVTOV
82. A. 1. iTreutfd-Uorreg
— — 2. ini Se TO nXatog
• • — 8- Tp*ya»reor
— B. 5. Tovc lepel^S
—
C. 3. s/ ^ •
83. A. 3. epe'p*
— — 6. Tor lirlffijHor
— — — W£T£Y£Ta* d*
—
B . 4 . d l x reur
—
84.
—
85—
—
C.
C.
D.
A.
B.
C.
3. ejSdouog
2. exaffroe
5. yeweorra*
i. uordoaoa
5. yvouovwv
2. d Ix Ttor
Cotr» CtketU.
r)ui
Desunt»
£
i
r
0 yap v
Xoyot
nQogTe&uiotv
<l\ OVV TV 7Tp.
yerrjoorTat. ri
owTs&n
noXXanXaaiwvt
xa* Ir T*rt l | «pyfje
TtpoArjTrrlor. Ita etiatn bac
pagina D . lin. 2.
Xar* *otjg
ini&ioswg
Ix uovwv
anXaTWQ
xar* eiureta»
yecoiterpa*
TrpoeeAeiJffTjrce*
ypauwfjg
TOVTO)
iTrex/ydAAorree
In margine scripta sunt verba Trepi £TctTT£0tor ctpt^uwr.
Tptytdrou
«et Toiig lcp.
Deest.
tplpe
rd Ijrtff.
uETTjxra* Si
Ix deest.
svSouog
exdarov
ycrturrat
wordoa
yreoutureor
ex abest.
iAMBIilCHI L I S R I QUARTI.
Edit.
Tennitl.
321
C01/. Cizens.
Pag.
85- D . 3- ex&etTO oTOixrjdbv ett&oitTO aTtxrjdby. Abest xat
xat
-r- — 5- tbv avvexrjQ6. A. 6. Tteqtoomv udvwv,
itevTayonios 8e
— B . 4- eaitr
— C. 6. bvvauet
-r- D . 2. a<rd ttvog vsque
ad Taurdv i
87. A. 2. eavrrjv
•— C. 6. TWV TQtymvmv
—7- K
—
QQ.
—
—
i—
—
—
—
89.
—
D . 4. at adrat uivovat.
A. 2. .«AXaoodftevat
— 8- IvraSi^ev
B . 5- avvTs&evzog
C. 1. TO Aonbv
D . 2. jfwpav eye
— 3«, vq> TWV
— 6. a/t/taaaoHfcVTjv
B . 6. elta tqiiov
— 7. ejret TQSTQ
— C. 6. jtposTeTay^w
po. A. 4- de
— C. 6. iuqpavioovtat
* —
8-
TOtOUTW
—-
D.
—
— 2 . «art
1 . ^OKTWV
—
—
91.
—
—• 3. d duo jrpds ev,
- 5- de
B . 1. s
C. 2. a wepifw
TO 0"OV.
Desunt.
Deest.
duvaweec
> Desunt.
'
avtrjv
TWV de Tptvwr.
£''
H
eavtai uevovat
eluaaouevut
evrsv&ev
GvVTt&ivrog
TO Xelirov
Xmqas eaye
TtJ TWV
e^aaaowevjjv
^'
etve TQITOV
ebe rpetc
Trpocrera^at
8r)
ewqpavr/aovrat
TOJJTW
dtn^wv
eait
6 deest.
eva
8rj
8vo
a deest.
P r o eV legitur
1
V **' a
— — 3 . iva eym Mfcpoc. T«. xat eym uigog TO « T G j
s s
— — 4- uovadmv
— — 7. auvduaawdv
92. A. 3. wv eiu riaaaoes
ftovadW elvat
avvdiaubv
oiv irret Te'a.
— c. 4. £ '
r
Tom. IJ. P. II.
x
322
VARIETAS
Edit. Tennul.
Vag.
93. A. i . r)ftiasig
\ \
I s\T
LECTIONIS
Cod. Cizens.
• * W
rjfuavg
, •' •
'Numeri fracti £ in codice
hoc est signum, $'. Conf.
. Bastii epist. crit. pag. 2 0 .
ed. Lips.
\ r.
r" c'
\
z
cr
— 2. xatoy C .xavr\C xav 0 013 xat 0 y $
— 4. dVjioydrt TOV px' <Jijta>voTt TOV irporepov ffvvxeffja&atoiuaTOc TOV px'
04. B . 6. rbi
TOV e
— 8- rd Toy ij
Desunt.
D . 1. nv&fiiai,
jrvrfytefftv'.
A.
Q.
sv
—
0
e
95.
Haec desunt.
B. 7- ot_ '
of$ •
C. 6. TO ij
01]
D . 4. TttVtff
rdc xff. Eadem diuersitas
recurrit pag. 96. A. l i n . 2 .
96. B , 2. ax&', ksinco vs- Haec omnia desunt.
que ad verba
rdSst TOVTMV
C. i .
—• 7.
D . 2.
— —
A.
x.
97-
-
B.
D.
98 A.
B.
99- A.
B.
C.
devrepov xal
irapijdoASffjfijffrfao
nmg xai
uvrmv
rovg irap' tva, xal
TOV nugu 8vo
devrepo.v re xat '
iraprjooAeoyeio-ihio
xat deest.
avTwy TO
xat TOVC irapa 8vo,
. TOvg
irapd 8vo xai naQot Tpetc,
xai e£ijc, etc.
g.ovxert pijv TOtg Haec desunt.
Tptyrovotg iraot
— xat
avayxaimg
avayxavog
xowtj
xotvovc.
a%Xa
ctXXu
xai nag efaywvoc Desunt.
vsque ad verba
irpo sxsivov
irapavfouevijc/
irapavjfavofteVije
vnb Tovioy
V3T0 Tovrtuy
irpd ixsivov ti
nQ&g. ixsivov e
noXvymvot ot uera
noXvyovvov uerd
iAMBIil.CHI I.IBRI
Edit.
Tennul.
QUARTI.
323
Cod. Cizens,
*_•
100. A. 4. xai/ ngo sxswov
—
B.
C.
—
56.
2.
5-
ngmrov ibv
naglt igig
Ttov yvmuovtxmv
Tgiymvog, sxis&r\asraii
xai xov ngb i*.
ngioiov igiymvov ibv
naga igig xui
TO.T yvmui/xmv igtyojvmv
igiymvov d* ixzs&rja.
— D. 1 . SlSXTS&rjaSTttli
— _ 6. vneg UVTOV
1 0 1 . A. 4- mg iv
102.
B.
1.
— 6.
»03/ A. 2 .
— — 3-•— ™~ 8_
__ B. 3•— — 6.
SnxTafrrjasTaii
vnig avtmv
iv deest.
uno uovaSog , vnb uovaS.
xai ivavriovg
xai Tovg iravt.
uovov Xoyov
fiora Xoyov
STsgourjxixbv
STsg6\n.rjxov
invrtjSsg vn av- inirrjSsg vn avirjg rrjg ipva.
Ttjg wvasmg aavaSsvy&ivrctg
vaSsyj&svTag
c
/. "».
mg
o»g sgrjg
Styowmvsovrmv Stxowmvrjivimv xai xa
Xui Tlj
—
•.—
—
—
C. 1. TO xw&6Xov
— 7- nsgi irjv irjg
—- 1 0 . uovtjv
D. 4- avaxgivoivo
104. B. 4- ToTg Xoyoig
1 0 5 . A. 7- atpouoimaw
_ B. 4- ano naviiov
1 0 6 . A. 2 . onsg si
— C 1 . sypvisg xai
— — 3- rmv
_ — 8- gy
— D. 1. X r
— _ 2 . x. X'. u(f. vs
— _ 6. •xaiu ro
io7- A. 4- anowigsiaii
108. A. 1 . tsaaaga
— B. 3- Stawogovuivovg
— C. 8- xai JJTJ ,
109. A. 1 . yvmuovixmv
-— — 2 . iniamgsirttv
T« jta#dA.
negi irjg
uorijv
avaxgivawo
Tolg aXoyotg
iqf buoiioaiv
anavimV
si deest.
xai deest.
wov uiv ~
ga
xi
xa.ujS'.
xara rbv
anotpttigsiaii
Tiiraga
SiMipogovuivrjg
xai urj %i
yvmuovixtog
ini amgsiav
X 2
3a4
VAIVIETAS
Edit. Tennul.
Pag.
109. B. 4. eTSQOu^usaiv
—• — 6. vvaaa
'—
110.
111.
112.
113.
D.
B. 1. aqi&ubv'
A.
—
C—
D.
114. A.
—
—
— B.
C.
115- A.
— B.
— D.
I l 6 . A.
— D.
—
117. B.
n8_
—
—
1. UXAU eig
C. 8- eirakXuTTOvaiv
C. 4- uvaXoymg
46.
2.
4.
evTaxTOg
xat ex TOV
dig TQta
avvovaaubv ey' xptraueVaiv
2. npdgfteatr
1. siXtxQhVsXg
3 . ai/MOjftapair
8- djrete^eae
5- eyxQivauiviav
1. 3td TO vsque ad
aoreuqpatreaftat
8- udtuxQixoyg
7. ev/potHer
5- yioviug
1. ftarepou
5- xpaatg
6- rduog
6. ij ds xai el
A. 6. irpog TOP TQITOV
LECTIOKIS
Cod. Cizens.
ETtQoutTxioiv
xal vxiaau
aXka xul eig
ineXaTTQvakV
dkoymg
' .
dptftjtdg
3' evxaxrog
ex deest.
otg TQtg
avvdcaaubv erxtprapeVwr
irpdfteatv
sihxQtveTg
avutf&aai/V
ditoiiXsas
syxtQvauivbrv
Desunt.
ddtaxQirovg
etpotuer
yorviav
ftaTepoi/g
XQuaig
<
yuuov
r\ si xui sl
j r p d g r" TOV TQITOV
—
—
—
—
TOV TQkTOV
— 7- toiJ intTQitov
eitivuTog
D . i. sTtivvarog
— 3« *«J oeuTepov dv xai TetaQTOv ouoiov b yeviUtvog
uotou 6 verrd. uerog
5 - TtQOTSQUg
jrpojrepag
A. 5. drdjtotot Ttuvriog drdutot Ttuvxeg yewr\aovrm
ysvrjaovrati
ftatepou
-— 6. i&utiQOvg
— 7- UEosu@oXoir\usvueaeu/Jalottiuer
ote
B. 3. drov
xat 0 | 3
— 4- * K ' ib*
—
—• — itvdXoyot
—*
119.
dvaXoyov
I A M B L I C H I L I B R I QTJARTI.
Edit. TermuL
Pag.
*ip. B, 8- rmv dvouoimv
— D. i. UTCQopaivsi,
5- r)uc6Xcog
7. STUTliTaQVOQ.
i2o. A. 6. ov utv
. - D . 1. ttai us. ttal £5 .
3a5
Cod. Ciiens.
mi Trof dro/cotW ,
unoqpaivecv
vcprjucoXtog
VTCoriraQTOg
ov ur)v
mi tbv fie. mi rbv £s f . ml
rbv <gu.
mi ga.
devrsQu) buoim, Desunt.
mi SSVTSQOV dvr
ouoiov
l^i.
—
»22.
—
A. 7.
C. 7. eioovg rs
C. 3- rr)v ScuqpoQuv
— 5- TOV
TcdXcv oe
123. A. 3. nocorrjrc Ss
Z B. X
dvofioioc
e£ svog mv
Qci
ecSovg Ss
rr)v deest.
Deest.
de deest.
Ss deest.
• avoficot,
mi deest.
TQ'CTOV avouoiov TQITOV bfioiov
— D . 6. Hgerd£wv
»84. B. 7» Q 0 UQctrubg
—
C . 8. TQcwSovfiivrf
— D. ,3- aTcetxua&ai,
vaTtXrjYog
125,
—
——
xti6.
_
—
——
—
»27.
—
—
—-
A.
C.
—
D.
A.
7. yevtjoETCM.
8. HVfSog
3. srclTceSm&ij
2. smaw&ivrsg
1. *a/iTTTTjpOff
Q. CtVTrjV
B, 8- TtQoaevsiuufisv
C. 2. VTCO TOPT'
— 3. quXo&emQeXv
Sce%eragmv
0 Q UQCiT~u.bg
r
TQcafSovuivrf
uneutdarac
voTtXrjYYog. At paulo pcist
. vanXriYc.
yerijiat
*v§og
STcmeSo&y
encavvrv&ivreg
mXvrcrrJQog
avrr)
TCQoveimuev
urcb riov
qpcXo&ewQov
het,
D. 5. h°\ .,
TCQogXaSmv
A. 4. icQoXapmv
sn dXXrjXovg
B v 6, sn dXXr)Xwv
C. 7, icXevQav TcXevQo,rcXevQci nXevQav
D . 1. TcoXXaaXXa' , TCOXXU mi uXXa,
3a6
VATJIETAS
liKCTIONIS
s»
EdiU Ttnnal.
Pag.
127. D. 5. CJTS ror n%.
128- C. 8. tSiov Si
129. A. 8- Sig Svvaxm
D . 5. yivovto
I3«>. A. 2 . SOTt
Cod.
ini
Cisms.
TOJV n>V.
de abest.
<9tc abest.
ytyvoero
iarat
— 7. rrja. SUXUSTQQV, Desunt,
et, T % TtAevo«c
B. 1 . jrpdj «lAijilovj
jrpdc akhgXag
1} Sinkaatot
— 4- r} SuiusvQot
D.
2 . TTJS jtAeupoc
i 3 * - A. 6.
132.
»33.
134.
»35.
»35.
»37.
»38-
Tijg SUXUSTQOV >
«vW,
' ,
„ ,
B. 3- («oejttjreoo*
looentneoot x«( laodteuncnot
«— 5. xvSot
xvSot
A. 2 . Terpayojva)
TSTQayoivoiV
B. 4- oqpr/vtoxa» ,
oqpijvtoxov
C. 6. UUM.OV
u5Aov
B. 2 . iv inmsSotg
iv deest.
8: Tp(? X«T«
rptc yuQ
B. 2 .
nXtv&tSiorv
— 6. euqpatvijra*
suaaivwvrat
1. 7tupau(dwv
nvQUutSwv
B. 1. nupauidW
uvoauiSwv
D. 2 . nepta«OTaye'a(,
nsQujaoTaSsot
B. 8- xai ariypv
xai deest.
G. 4- elra etxoadc vs* Desunt.
que ad verba
Ttc nvQauig
B. 1. exaarog exaoTOV exaorovc exaorov
— 3- evTaxTos
xai evTaxTOe
jtpdjTOV
— 8. nQWTog
Desunt.
C. 3. 0 x£
— 6. duotaig
ouoiorv
A. 1. 0 Ss TSTQayoiVogHaec bis scripta sunt.
Jttaupa - nileupac
B. 2. uerd uavaSot
usra uovuSog
xvSog eoToe
— 5- SOTM
xar' avaXoy. At p a g . 115.
C. 8 . xard uvakoy.
D . lin. 1. ed.TennuL xar
e.
c.
I A M B L I C H I L I P R I QtTAHTI.
Edit. Tehnul.
»38- D .
—
»39- B.
140. A.
—
D.
X41. A.
—
—
B.
—
D.
SJ17
Cod. Cizena.
nVTioiaaToXr\v, et
Ciz. «fara «rrto.
noXXayaig 0 Xoyog
x. noXXaYms
oTQogtumai,
4 nQogxeiras
iarvv
5. earaii
x. aviaorrjTog
o rrjg avtaoTrJTOg
8, iv dexa ysvsotv
iv dexaac yiveaig
TOV deest.
6. TOV TOV
rrjg dr)
x. zrjg Se
ycvouevryg
g, ytyvouevrjg
5- oVTug wvouaaxati ovrog wvouaa&at
4. VTCUQVSt,
vituQyti
8 al iv
xal 'iv
5. Xsyouivri— %gl- Xsyouevrj — TQITIJ
Cod.
TJJ
TOV deest.
elQuoauevov
vnevavriov
vnsvavviov
exareQwv
ixarsQovg
jrpbc ror iXur- TOI' jrpbj Tiji lAaiTpj/t ibi/w
rova OQOV
TOurotcJ
TOVTOUg
ycvouevoti
ysvousvoc
rtaQaXrjrfii/v
rcaQaXsnfu/v.
0 iii
'
cs
rcqQaXXsKcouevovnaQeXXemousvov
ztQoXaftwv '
rtQogXafiarv
avayaytav'
uvaywv
diokov. Ita etiam alibi.
oV bl.ow
vjrapjwiKrojr
wjrap^ouffa
jrapaxoAowDNj-' Bi margine ab eodem librajuara
rio positum e s t , jiaoaxoXov&oftvra
xvglwg
[tttVaig
— v 6 . USQI TQV
142, A. s. aQuoausvov
— 5D . 2.
— 5.
»43- A. 1.
x45. A. 4.
—- 5B. 1.
D . x.
«46. A. 8B. 3.
—» 8C. 5«
»47- A. 3—
B. 3.
—
D.
148. A.
*""•*•*
—- C.
•— —
5. TOUTO
TOVTO UVTO
6.
7»
57.
xai luHjffTjosra»'
dtet^Tjqpsffa»»
soTttrTri Xoyov
rtQOTTo'n:Qwtov
avupnoerm
dtsiA-ijqpao"»
^oyor iora&ri
npbe TO jrpwroi'
3a8
Edit.
Pag.
»48 C. 7.
D . 4.
»491. A. 5.
B . 6.
150
»5»
152.
»53-
VARIETAS
IiECTIOKTIS
Tennul.
itQog «urb •••
drupijwlVou
Tjjjg lari ™» ay.
TOJ afcjtb — ttltOTstalV
-— 8- otbpo*
C. 6. TOMJUTO
A. 2. noXXaafa£sa&ou
— 5- r}uiaeta
B . 4- OTrowojw/pa*
C. 6. bpoug
A. 6. avviyetuv xs
B . 2. sxaarq*
—- 7. uisrfjbvmv OQmv
vsque ad verbum UjrSpOV/JJ
C. 7. buoim
A. 3- ysouetQMfjg
t\. 7. ffuup^eorrjffsoJi'
A. 2. ysrousVcor
— 6. TOigirpftjroTUTrots
B . 2. mh-' b
C. 4- btpyVr/S
— 7. rrj. TOU SS ui~
aov rtpbg TOV
; tt.iyiavov
Coc?. Cizen».
3T0T ttUTO
TOU bVjjprju.
TOtg STti T. ff^. TO djrb —- ejrwstaejV
ol abest.
TOtOUTOV
noXvnXaawdJea&ae
rjuiaet
aTtavuoTSQaii
yOQovg,
avviyetuv ys
Sxaarov
Desunt.
OUO/DJJ
yscousTp MMJJ
ouuQjaJvov
yereofrsVoji'
xoXg deest.
vairb
Deest.
Desunt.
tVa Sta 8e
itEQtiyovTa
4- 3T£pTSJ(OrTt
jrppsplxhj
,
&.. irpogs^pij^ij
TO Tpt3T.
2. TOV TpT3riaff.
rtai ST* 1%' aXX.
4- *°A s™ i~X\%\~
Xag
»55 A. 5- irti TS vAp Trfs S3T* d p y s TOJ avtoj
/y-x-s- «/*«- per p ulffoc; bp.
— 8- *£>/« Se
D.
»54 A.'
B.
. C.
cog apog
8- U7replv£r xal
C. 8- PovXovrati
D . 5- xeVxsiVo —r TO
fMXTOV
.
UJtepljps* TS jeai
TOU fiovXovTae
xaxeivovg — TO fttxpbv
x
i»e-
I A M B L I C H I ItlBRI QTJAHTI.
Edit.
Termul.
ZsQ
Cod. Cizens.
Pa
SM
155. D . 6. eyetv
svst
if}6. A. 2. Ixdrepa
ixatioag
— B . Q.ds vnb xtatiQOv Haec desunt.
vsque ad verba
x«i vnsQayexTr]o.STati
157. B. 2. svst
evot. Deinceps male repetita sunt h a e c r e r b a : rjj
\
ttQuovixr} Xiyono •' ovx eto
8e xai trj ysmuETQuttj. 'i8iov 8s systv
\
—
C.
— —
— D.
x0Q. \.
— B.
1. 8SVTSQOV
8
Ix
8ig nQmtov
7- lootrjtog Ttjjs
6. noixiXag
3 . SIT£ Ttepto-ffwv
5. vewuerptx^v
8SVTSQOV.
devtsQOv
nQmtov
trjg deest.
srotxtXtjs
etTe x « i nsQ.
xai yemftstQixrjv.
idtwuaotv «VTOSS
» 5 9 . A . 2 . dqpqpl/ibj]
— — 5- iSdoy uQi&urjti,—
—
—
x6o,
—
itfi.
•—
B.
C.
D.
B.
C
A.
B.
853.
2.
7.
4.
3.
— D . 5x6a. C 6.
163. B. 7.
— — 8— C . 2.
• — — 5X64. A . 4-
8e
8ig
Deinceps
'
awsQi&r]
dpi'8'uijTtX'ijs tdiov
rtQog uXXr\Xovg
nQog uXXrjXag
a,n
"Aayvtov
vn
Aoy.,
evoqsdivtag
ivoqnivtag
noiXanXaoiug
noXXanXdoiovg
vneQoys&iiostat vnsQsyrrr^osTue
I|
Abest.
dvodevrlpwv. vs- Desunt.
que ad verba
'
«TTB^ TtpOJTOV
,
ini 8s
inei 8b .
8taapoQmv nQog Suxqp. nQog dXXqXag
dXXrjXovg
\ ,
Evqppdvopa
dqppdvopa
nQogqnXoTeyvri- nQogqnXoTSyvrv&sioag .
iteiaav
TOWVro
TOtOVTOV
rnotxiXXstv
jrotXixov
oiov s'
ot C
r
33o
VARIETAS
Edit.
Tmnui.
Pag.
164. A. d.
C. 2. ueifcbvmv OQOTV
— 4. ovneQ
— 8- nQog ror
165. B. 3- noun
C. 1. noog iXayusTOV
ovrw xat ro
B . 8- ourw ruti r) rwv
oxpwr oWpopd
idd.
IiECTIONIS
Cod, Cizens.
ftetforwr 6'pwr nQoptixsg
wansQ
rtQog TO
notmv
wp6g ror lAayarror
ro deest.
ovrw xat ij rou ueyiorov rrapd ror uiaov
rtQog Ttjv TOV
ueyiarov noQU
xbv uiaov
B. 2. avv&eig Si ovv aw&sig Si rwr dxpwr
Tovg iixQOvg
167.
rparwrara
A . . 4 . TQavOTaTa
er to) Ttu.
B. d. Iv TIUOUQ
D . 2. rq> rou snoySoov r d rou inoyS.
xard Tovioig
— 3 . xai TOVTOig
naQaSiSoai/v
X6Q. — 5. naoaSoav»
yiverat
A. 5. yivtrvai
xuTaxtQvauivtj
— 7- xaTaxQtvauivrj
us&o
B. 7. usra
t)ut,oXio)V
C. 2. rjjuoXim
ini rptrw
169. D . 2. entTQlxov
Irjreptevet rdj rd
'
A. 5. iunsQtiyu r d
TO Si Sta
B. 3. ro 6*td
TOUTW uei£.
A. d. 011'rw ueiijovag
nuQirjuev
B. 2. nuQisusv
r)St] di xomi
170. A. 4. r)Sr} xitni
, xat bXwg rwr
— 5- xai bXmg
er ra rots
evra
TOig
171. — 8- SsZ
Si
D . 4.
eyov
s'ymv
172. — 6.
•naauoyt] mg
naQaaytj, 0$
A.
1.
173Deest.
B. 4.
C. d. Xui OVTS TQITOV xat ovre rjutav, ovrs rrjtror
sysi,
174. A. 6. avfiwmviav.
naXtv
d%U
Kal
,
r ^
,
avuqpwrtar aurxreror
ovaav.
ix rrjg, Sut TSttaaoorv x a j
dtd i. xai nuXiv
'
•
i
IAMBLICHI
RIBRI
QUARTI.
33l
Edit. Termul.
Cod. Cizens.
Pag-.
x
•JtEQtEVEt
74v B. 8- VTtEQEfEt
— C. s . xai rov r\ TQV r\- xai o TOV tf xai cf jbv r\utbutoktov
Xtov
175. A. 1. avucpcoviag 0 8t- Haec omnia desunt.
TtXuatog. Tbvde
TQtnXaatov vsue ad verba
ig 8ta Ttaaiov
— B . 4- exxstuevovg
EyxEiuevovg
— — 6. srt irci
ETt ETtet
— — 7. *«i Tug dtacpoQag Desunt.
rug
— C . 2. TtEtQUO&EVTa TtEiQct&EVTtt
— — 5' cbg r\
r\ tog
— — 6. oi/Tai 0
OUTWC 0
176. A . 2. vrtEQevEt xai
Desunt.
— B . 6. ivTeXeaiTEQav aot Ivreiearepo»' aot
—• C. 6". TtQog tovTtov
TCQO TOUTOM'
— — 8- EVUaQEOTEQU EvAafSeGTtQa
I n fine: xai TCO 4rect> 8o\a.
D u o fragmenta, quae e
suis co/dicibus Tennulius
adiecit, in Cizensi non,
extant.
S