Afrikaans translation

"Glossary" extract from:
"Our HIV ABC" by Elizabeth L. Robinson/Geoffrey L. Silver, ed.
AFRIKAANS
Woordelys
VIGS
anale seks
teenliggaampies
anus
skansmetode
bevooroordeele
geboortebeperking
biseksueel
blaas
bloed
liggaamsvloeistowwe
servikale beskermer
baarmoedernek
klitoris
kondoom
besmet
voorbehoeding
diafragma
spysvertering
diskriminasie
Verworwe Immuniteitsgebrek-sindroom
wanneer die penis in die anus of rektum geplaas word. Anale seks kan nie
swangerskap veroorsaak nie, maar in MIV-terme is dit die gevaarlikste seksdaad;
die rektum is baie absorberend en dit is waar die liggaam vloeistof inneem tydens die
verteringsproses.
wit bloedselle of ‘soldaatselle’ wat spesifiek ’n sekere siekte beveg (sien
Immuniteitstelsel)
opening van die rektum of groot derm aan die buitekant
(sien voorbehoeding)
om iemand te veroordeel volgens ’n stereotipe; bevooroordeelde, onregverdige
invloed
(sien voorbehoeding)
iemand wat seksueel tot mans en vrouens aangetrokke is
spiersak wat urine hou voordat dit uitgeskei word
bestaan uit verskillende soort materiaal: rooi bloedselle (vervoer suurstof rond in die
liggaam), wit bloedselle (sien immuniteitstelsel), en plasma (vloeistof). Elke mense
het al drie materiale in hul bloed.
vloeistowwe wat deur die liggaam vervaardig word, soos bloed, semen, vaginale
vloeistof, speeksel, trane en urine
(see diafragma)
basis van die uterus, geleë by die interne punt van die vagina
uiters sensitiewe vroulike seksorgaan, eweredig aan die manlike glans
1) Manlike kondoom – word op die penis gedra ten einde swangerskap en oordrag
van seksuele siektes te help voorkom
2) Vroulike kondoom (sien Femidom)
meer as vuil – ’n naald met iemand anders se bloed daarop is nie slegs vuil nie, dit
kan ook met MIV besmet wees wat tot die oordrag van die siekte kan lei
voorbehoeding is geboortebeperking, berskerming teen ongewensde swangerskap.
Sekere soorte voorbehoeding het ’n pilbasis, ander is ’n skansmetode.
Voorbehoeding voorkom nie altyd oordrag van MIV nie. Die enigste
voorbehoeding om jou ook beskerming te bied teen seksuele siektes soos MIV, is
kondome.
geboortebeperkingstoestel wat aan die binnekant van die vagina gedra word en
binne die vagina voor seks geplaas word, gebruik tesame met spermdoder ten einde
swangerskap te voorkom. Diafragmas word deur ’n dokter of verpleegster ingesit,
hulle bied nie beskerming teen HIV nie. (sien servikale beskermer)
die liggaam wat voedsel verteer
die uitsluiting van mense omrede werklike of waarneembare verskille, soos kleur,
stam, geslag, ouderdom of HIV-status. Dit kan nie-amptelik wees, soos om nie met
mense te praat nie, of amptelik, deur wette, reëls of regulasies.
epidiamus
uitskeiding
buise naby die boonste vlak van die testikels, wat spermbuise bevat
die liggaam wat sy afval verwyder
fallopiese buise
buise wat die eierstokke aan die uterus verbind, waarlangs die eier beweeg
gedurende ovulasie, in voorbereiding tot menstruasie
vervaardiger se naam vir die vroulike kondoom wat binne die vagina gedra word.
Femidome seël die binnekant van die vagina en help met die voorkoming van
swangerskap en SOS’s. (sien kondoom)
Femidom
gay
geslag
geslagsrolle
(sien homoseksueel)
die intellektuele en emosionele definisie van jouself as manlik of vroulik – nie
dieselfde as die biologiese realiteit van seks nie
sosiale rolle wat alleenlik op ’n persoon se geslag gebaseer is – soos werk, houding
of vlak van respek
© 2004 Sekolo Projects Inc.
This document may be duplicated for non-profit use only.
Other languages are available:
www.sekoloprojects.org
"Glossary" extract from:
"Our HIV ABC" by Elizabeth L. Robinson/Geoffrey L. Silver, ed.
AFRIKAANS
glans
die uiters sensitiewe kop of punt van die penis
heteroseksueel
MIV
’n persoon wat tot die teenoorgestelde geslag aangetrokke is
Menslike Immuniteitsgebrekvirus, ’n seksueel oordraagbare siekte (SOS).
As dit in die bloed van die besmette persoon oorgedra word, val die MIV-virusselle
die liggaam se immuniteitstelsel aan, meer spesifiek wit bloedselle, die
‘soldaatselle’. Die virus vermeerder binne die ‘soldaatselle’, en groei baie meer
vorms van hulself, bars oop, en maak die soldaatselle in die proses dood. Die
immuniteitstelsel word afgebreek deur hierdie proses soos wat meer soldaatselle
vernietig word. Indien onbehandeld, sal MIV tot VIGS lei.
’n persoon wat seksueel tot dieselfde geslag aangetrokke is
’n Virus benodig ’n gasheer ten einde te oorleef en te vermeerder, dit kan nie op sy
eie leef nie
homoseksueel
gasheer
immuniteitstelsel
immuniteitsgebrek
impotensie
binnebeenseks
die menslike liggaamstelsel van weerstand teen siekte; wit bloedselle (wat
teenliggaampies of ‘soldaatselle’ genoem word) herken en val indringers aan (sien
MIV)
wanneer die Immuniteitstelsel deur MIV verswak word en nie die liggaam van
opportunistiese siekte beskerm nie
die onvermoë om ’n vrou swanger te maak
seks wat penetrasie vermy deur die besmeerde penis tussen die maat se bene te
beweeg. ’n manlike kondoom moet steeds gebruik word.
K-Y-jellie / Vloeistof
smeermiddel met ’n waterbasis, veilig vir die gebruik met kondome en Femidome.
Sommige smeermiddels het ’n oliebasis en vernietig kondome baie vinnig, en
veroorsaak dat hulle tydens seks skeur.
smeermiddel
addisionele vogtigheid ten einde beweging tussen seksorgane gedurende seks te
vergemaklik. Smeermiddels verminder die moontlikheid van kondome en
Femidome wat skeur, en verminder die risiko van klein skeure in die vel van die
penis en vagina. Gebruik altyd ’n smeermiddel met ’n waterbasis soos K-Y.
menstruasie
maandelikse ‘maandstonde’ van die afskeiding van die uteruswand
opportunistiese
siekte
Orale seks
orgasme
eierstokke
ovulasie
penis
PNPVVV
pil
prostaatklier
prostitusie
verkragting
Rooistrik
speeksel
siekte of infeksie wat gewoonlik deur ’n gesonde immuniteitstelsel vernietig sou
word, maar kan mense met VIGS doodmaak wie se immuniteitstelsels nie sterk
genoeg is om dit teen te veg nie. ‘Verkoue’ is ’n algemene opportunistiese siekte.
kontak tussen die lippe en tong en seksorgane
seksuele klimaks of vrystelling van mans en vrouens, om te ‘kom’
vroulike seksorgane wat eiers en sekshormone vervaardig
die maandelikse tyd wanneer die eier vanaf die eierstok na die uterus beweeg, en die
vrou die vrugbaarste word, of maklikste om swanger te word of te verwek. Wat tot
menstruasie lei indien geen eier bevrug is nie.
manlike seksorgaan
Die President se Noodplan vir die Verligting van VIGS. Namibië is een van 15 lande
wat die Verenigde State van Amerika bystaan ten einde MIV teen te veg.
metode van geboortebeperking wat teen swangerskap teenwerk, maar nie
oordraging van MIV of SOS’s nie
spierklier wat die manlike urinebuis omring wat ’n liggaamsvloeistof uitskei wat in
semen bevat word
die verkoop van jou liggaam of die verskaffing van seksuele dade in ruil vir geld of
ander dinge (soos skoolgelde of geskenke)
dwang, ongewensde of gewelddadige seksuele kontak: ‘nee’ beteken ‘nee’
internasionale simbool vir VIGS-bewustheid
vloeistof van die mond, ‘spoeg’ kan gebruik word as smeermiddel en kan nie MIV
oordra nie
© 2004 Sekolo Projects Inc.
This document may be duplicated for non-profit use only.
Other languages are available:
www.sekoloprojects.org
"Glossary" extract from:
semen
seminale buise
seks
seksuele teistering
seksualiteit
soldaatselle
sperm
spermdoder
SOS’s/SOI’s
stereotipe
testikels
oordraging
transseksueel
transvestiet
VN
VNVIGS
urinebuis
urine
uterus/baarmoeder
vagina
vaginale opening
saadbuis
virus
vulva
WGO
Wêreld Vigsdag
"Our HIV ABC" by Elizabeth L. Robinson/Geoffrey L. Silver, ed.
AFRIKAANS
liggaamsvloeistof wat vanaf die penis gedurende orgasme geëjakuleer word.
Semen bevat sperm by alle vrugbare mans, en ook MIV by besmette mans.
buise wat semen bevat
1) die biologiese realiteit van man en vrou
2) gemeenskap; wanneer ’n mans se penis binne ’n man of ’n vrou geplaas word
enige ongewensde seksuele nadering; ‘nee’ beteken ‘nee’ (sien verkragting)
seksuele identiteit
sien immuniteitstelsel en bloed
maak ’n vrou swanger en word in semen bevat
chemiese jellie of smeermiddel wat sperm doodmaak (sien semen)
Seksueel Oordraagbare Siektes/Infeksies; siekte wat oorgedra word tydens seks
valse veralgemening oor ’n individu of groep sonder basis van werklikheid of feite:
‘sy kan nie bestuur nie, sy is ’n vrou’ of ‘alle mans is arrogant en dom’
manlike seksorgane waar sperm vervaardig en gestoor word
die manier waarop iets van een plek na ’n ander gaan. MIV word deur bloed tot
bloed kontak tussen mense oorgedra. MIV word gewoonlik deur heteroseksuele
seks sonder ’n kondoom oorgedra, maar ook deur ander soorte seks, veral anale
seks. Nie-seksuele metodes van oordraging sluit vanaf moeder na kinder deur die
baarmoeder, geboorte of borsmelk in; en deur die gesamentlike gebruik van
besmette inspuitings, naalde en tatoeëer- of steekspelde.
iemand wat hulle seksorgane deur operasie verander het
iemand wat die voorkoms en karaktereienskappe van die teenoorgestelde geslag
aanneem; iemand wie se geslag en seks nie pas nie
Verenigde Nasies; die internasionale organisasie wat vir globale en internasionale
wetgewing, menseregte, oplossing van konflik, rampverligting en die bevordering
van vrede, redverdigheid en internasionale sekuriteit verantwoordelik is
Verenigde Nasies VIGS-agentskap wat vir die verligting van MIV/VIGS
verantwoordelik is
kanaal waardeur urine uitgeskei word in beide mans en vrouens; mans stel ook
semen deur die urinebuis vry
vloeistofafval wat deur die liggaam uitgeskei word; die niere reinig die bloed van
afval wat urine is
vroulike seksorgane waar die vrugbare eiers gedeponeer word en in ’n baba
ontwikkel
interne vroulike seksorgaan, wat die vaginale opening tot die uterus verbind (ook
bekend as die vaginale kanaal)
opening na die vagina, die uitwendige lippe of labia
manlike buis wat die sperm vanaf die testikels na die seminale buis vervoer
organisme wat ’n gasheer benodig ten einde te oorleef en te vermeerder
uitwendige versameling van vroulike seksorgane, insluitende die klitoris, lippe en
vaginale opening
Wêreldgesondheidsorganisasie, internasionale gesondheidsliggaam
1ste Desember; ’n dag waarop almal onthou hoe MIV/VIGS almal van ons raak.
© 2004 Sekolo Projects Inc.
This document may be duplicated for non-profit use only.
Other languages are available:
www.sekoloprojects.org