Geheim over de grens
Transcription
Geheim over de grens
8 Geheim over de grens Ontdekkingsreizen in het Duitse grensgebied Grafschaft Bentheim | Emsland | Münsterland | Osnabrücker Land Ahoi en welkom! Hallo, mijn naam is Piet en ik ben de mascotte van de Landesgartenschau Papenburg. Meestal vlieg ik rond boven het terrein van dit kleurige en fleurige evenement: de kanalen en het stadspark, rond de molen en over de oude scheepswerf. Het gehele terrein krijgt met het motto “m.s. Bloeiend Papenburg” de uitstraling van een cruiseschip en een bezoek aan de Landesgartenschau wordt daarmee bijna een cruise. Als je me daar tegenkomt, mag je me best knuffelen en aaien, dan kun je voelen hoe zacht mijn witte veren zijn! Ik hou van kinderen, gekleurde bloemen, schepen en de lucht. In Papenburg is de zee niet zo ver weg en loont het de moeite om een kleine omweg te maken. Het Emsland heeft zo veel te bieden! Er is veel te zien en te beleven, een prachtig landschap om met de In 2014 zijn daarom alle kinderen van harte welkom op de Landesgartenschau. Ahoi! Kleurrijk en fleurig is ons motto: bont en blij! De charme van Papenburg In Papenburg treffen traditie en innovatie elkaar. De combinatie van het weidse veenkoloniale landschap en de sympathieke bakstenen huisjes, de landelijke sfeer met de geavanceerde industrie en de vele toeristische en sportieve activiteiten geven de stad een unieke charme. fiets te ontdekken. En op de fiets is Nederland ook helemaal niet ver weg. Als meeuw vlieg ik er ook graag eens naartoe. Maar het meeste houd ik nog van nieuwe vrienden maken. Onze hoogtepunten voor het hele gezin Sportief spelen voor alle generaties, een plek waar jong en oud kan ontspannen, bewegen, ontdekken en uitproberen: in de speeltuin op het activiteitendek is voor iedereen iets te beleven! Spelen kan natuurlijk overal, tussen de bomen, op de grasvelden… Speciaal voor de kleintjes (vanaf 3 jaar) bieden we “kajuiten” met zorgzame kinderopvang. En in onze Kleine OnderzoekersWerkplaats valt heel veel te ontdekken: van het “Groene Klaslokaal” (natuur dichtbij) via techniek naar de kinderkeuken: onderwijs en onderzoek over milieu en natuurweten- schap is bij ons leuk en leerzaam! Daarnaast bieden we een goedgevuld evenementenprogramma voor jong en oud. En omdat onze Landesgartenschau aantrekkelijk is voor gezinnen, zijn onze toegangsprijzen dat ook. Bij onze toegangskaarten en abonnementen voor gezinnen is er geen beperking aan het aantal (eigen) kinderen (7 t/m 17 jaar), kinderen tot zeven jaar hebben zelfs gratis toegang. Gezinskaarten zijn er vanaf 20,00 euro, meer informatie is te vinden op: www.landesgartenschau-papenburg.de Papenburg staat bekend om zijn scheepsbouw, maar ook de tuinbouw voelt zich hier thuis. De tuinbouwsector in deze regio kweekt jaarlijks 35 miljoen kruidenplantjes en 25 miljoen komkommers. De Landesgartenschau in het stadspark en rondom het Forum Alte Werft vormt in 2014 het puntje op de “groene i”. Actieve vakanties 07 Stad & Cultuur Tips voor uitstapjes en verblijf 22 34 Fietsen in het Duitse grensgebied ������� 08 – 11 Schouwspel in de openlucht ���������������������� 23 Münsterland Festival ���������������������������������� 35 Wandeltochten en natuurparken ������������ 12 – 15 Tuinen & Parken ��������������������������������� 24 – 25 Met Lilli en Luuk op pad �������������������� 36 – 37 Kanoën op stille riviertjes������������������������16 – 17 Burchten, kastelen en paleizen ���������� 26 – 27 Bijzondere overnachtingstips ������������ 38 – 39 Grensbelevenissen ��������������������������������� 18 – 19 Onvergetelijke musea ������������������������� 28 – 29 Campings in overvloed ����������������������� 40 – 41 Tips voor golfers ������������������������������������������� 20 Beleef Munster en Osnabruck ������������ 30 – 31 Een dagtocht met de trein ������������������ 42 – 43 Actief over de grens ������������������������������������ 21 Autoroutes ������������������������������������������� 32 – 33 Vakantiehuisjes ������������������������������������������� 44 Weekmarkten en boederijwinkels���������������� 45 Genieten, proeven en ontspannen Algemeen 46 Kuuroord Bad Bentheim������������������������������ 47 Van harte welkom ����������������������������������������� 04 Wellness en kuren ������������������������������� 48 – 49 Kaart van het grensgebied ������������������� 05 – 06 Zo lekker is Duitsland �������������������������� 50 – 51 Colofon ���������������������������������������������������������� 56 Winkelen����������������������������������������������� 52 – 53 Reisvoorwaarden ������������������������������������ 56 – 57 Kerstmarkten over de grens ���������������� 54 – 55 Heel wat beleven. Nogal dichtbij. 3 C D E F G K L M N Paterswolde A28 Diever N351 Lemmer N371 rt e Overijssels- Zw a Dalfsen Ve c h t Raalte Wierden N35 Diepenveen Rijssen A1 Holten Bathmen N344 12 Markelo Apeldoorn Gorssel A1 15 e rr i j n l A73 A50 Ri A326 Aa 's-Heerenberg jn Nijmegen Rh ei Kleve K15 17 L572 L611 Aa B67 Ems B474 B67 Heiden L896 Xanten L1 A3 Lip pe Raesfeld Haltern Li L612 Marl B54 Werne Lünen Recklinghausen Bergkamen A2 Herne A2 Ascheberg Nordkirchen Selm Datteln A43 B54 Olfen Gladbeck aa s Bottrop l ana A 1 Kreis Coesfeld Lüdinghausen B474 B225 A31 s-K B58 B58 Dorsten B58 Dinslaken A57 Em B58 L462 Kevelaer nd L608 Lembeck A52 B58 Dülmen Mark L609 Wesel Senden Reken B224 B8 B235 A43 L600 Hohe Mü Nottuln B525 Borken Havixbeck e cartograafie 2012 Coesfeld Kreis Velen Borken B58 N271 10km. Baumberge Südlohn Gescher Hamminkeln A73 5 Rhede B473 B57 A57 M 0 Kalkar Goch Boxmeer 19 B67 Nienberge Billerbeck B525 B70 Gennep A77 18 el K4 Altenberge Laer K33 pp Cuijk Stadtlohn L558 Iss Münsterland Greven Nordwalde Horstmar Schöppingen Rosendahl 't Hilgelo Winterswijk Bocholt B219 Legden L602 Rees B57 Vreden Aalten Dinxperlo A3 n N844 L608 Bredevoort Anholt Isselburg Megchelen Emmerich Zwillbrock Zwillbrocker Venn Saerbeck Emsdetten Heek Kreis Steinfurt Steinfurt Metelen Ahaus B70 ge B499 B474 Slingeplas N318 Gendringen Bergh lin Lievelde Varsseveld Ulft Braamt Groenlo N313 A18 Stroombroek Zevenaar Beltrum Lichtenvoorde Doetinchem Didam A325 Wa a l 16 Zelhem N319 Huissen Elst A15 A50 J s se B474 E mB475 s A30 Wettringen A31 B474 Ibb Neuenkirchen Ochtrup e be e k Ber k Rekken el L504 Rheine Gronau Eibergen Tecklenburger land Hörstel BadBentheim Glanerbrug Haaksbergen Buurs Spelle Salzbergen Enschede Rutbeek k Hopsten Emsbüren e Schüttorf Gildehaus Boekelo N347 ee S N ed Oude I pb Hambroekplas Ruurlo Achterhoek Doesburg A348 hi Neede Hengelo(G) N314 Arnhem Sc Lochem Vorden Dieren A12 Diepenheim Borculo Bronkhorst A50 A1 A35 al N314 Otterlo 14 na A30 De Lutte ht B403 te 13 Zutphen N788 ka Ve c B403 Hengelo N733 Losser Delden L58 A31 Ve c h Hoenderloo N353 N346 Laren Twente Goor Borne Osna Freren B213 Dor N344 Enter N342 Hulsbeek L57 L67 Vechtesee Di Weerselo Für (Ems) B214 Denekamp al Oldenzaal anaal el Deventer N302 Almelo N35 -Nor kana d h o rn Lengerich Lingen Wietmarschen Nordhorn l IJss Vaassen Salland -k Twe n t e Olst Alme lo B233 e nk Nijverdal N48 A28 Het Lageveld al Hellendoorn B403 Ootmarsum Tw e n t e an a Wijhe Epe N309 11 rn k A50 Vriezenveen L60 Georgsdorf Neuenhaus Lage A r B402 L67 l se Geeste K15 Veldhausen B403 Lö Haselünne K4 Wilsum dho N348 Nunspeet N348 Nor A28 e Heino R Twist e- Bentheim Al m e l o - Lemelerveld gg EE N35 N341 Re Hattem rdi Uelsen Ve c h t da l 9 EM N36 icca Grafschaft Hardenberg Oldemeijer Ommen N340 Emlichheim Gramsbergen Dedemsvaart n-P e B213 u Wa t e r N377 Nieuwleusen rde na A50 Zwolle Dronten C o e vo Slagharen dd Herzlake H a N863 N377 N48 ra Meppen A31 r tm Staphorst tel B402 Klazienaveen Ka Hasselt N307 A37 rt Overijssel N331 Kampen va a A37 Coevorden St. Jansklooster BeltSchutsloot er KETELMEER 8 H o o g e ve e n s e s e va a r t Do e e M Mit Ems Zwar t Meppel N375 Hoo gevee n Di n k N50 Hoogeveen t Vollenhove (Ems) EmmerCompascuum Emmen Werlte L53 Haren B70 Giethoorn Beulaker Weide Belter Weide Sögel B408 N391 N381 Ve 7 W Odoorn A32 A50 Blokzijl Markenese E m s l a n d Exloo S ü d - Kan al Kop van Musselkanaal Lathen A28 Steenwijk A6 6 Nord Dörpen Westerbork Beilen Dwingeloo Oldemarkt Emmeloord N379 Borger N378 rka Smilde Noordwolde Wolvega Sater Küstenkanal Ma Tsjükemeer Papenburg B401 Stadskanaal N34 5 LU Rolde Gasselte Oldeberkoop VE Bourtange Gieten N381 N380 A31 N33 Oosterwolde Heerenveen 4 10 (Ems) O he met deze kaart. m Rhede en advertenties corresponderen steeds Joure Rhauderfehn B70 Dennenoord Assen B438 N969 Norg Gorredijk A7 Ihrhove Weener A7 Oude Pekela Veendam A7 Sneekermeer Winschoten a E 3 Hoogezand Roden N979 De kaartnummers onder de foto’s A32 Sneek Haren TIP Marum Drachten Beerta Sag ter 2 Le d N33 Leek A31 A2 Slochteren A7 Susterhuisveen Nord- Leeuwarden N358 N48 J Leer Groningen N355 Burgum A28 I el 1 A31 N271 H ch 4 B Ems A A42 Gelsenkirchen A1 A45 DORTMUND B1 O P 28 Q R A29 Westerstede Au Hu A29 Petersfehn Soe nt A74 Berne e Lemwerder Oldenburg Edewecht st e m A28 Bad Zwischenahn e s he he Wardenburg Le t Friesoythe rland Hu Bösel Gr dhümmling oß eA Delmenhorst A28 nt www.muensterland-tourismus.de Neerstedt ue A1 Garrel Großenkneten Tourismusverband Osnabrücker Land B213 Ahlhorn Krahnstraße 52 – 53, D - 49074 Osnabrück Wildeshausen Molbergen Tel. 0049 (0) 541 - 95 11 195 Cloppenburg Lindern Visbek B233 B213 [email protected] Lastrup www.osnabruecker-land.de A1 öningen K255 B68 L838 Barnstorf Quakenbrück Berge Lohne Dinklage Hase B68 t l a n d Bersenbrück Tel. 0049 (0) 59 21 - 96 11 96 B214 Diepholtz Steinfeld L846 [email protected] B51 www.grafschaft-bentheim-tourismus.de Damme B214 Dümmer Kalkriese Bramsche llan d-K A1 Wallenhorst benbüren Ostercappeln L109 B51 K6 Osnabrück Lotte A30 r tmu nd-Em Lienen Bad Iburg s Kana l Ladbergen B51 K34 A33 Osnabrücker Land Glandorf L94 B476 B68 Bielefeld Versmold We r s e B476 Sassenberg Telgte B64 Warendorf B513 Harsewinkel Em Kreis Everswinkel Beelen B61 s Gütersloh B475 Warendorf L586 www.geheimoverdegrens.nl A30 Dissen Bad Laer Ostbevern ünster www.emsland.com Melle Bad Rothenfelde B51 Sendenhorst Tel. 0049 (0) 59 31 - 44 22 66 Hase Hilter B475 Ordeniederung 2, D - 49716 Meppen [email protected] B65 Bissendorf Georgsmarienhütte Hagen a. T.W. Lengerich e l l a n d - Ka n a l Schledehausen Hasbergen A1 Mitt Bad Essen Belm K19 Tecklenburg Emsland Touristik GmbH B239 L766 Bohmte Mettingen Westerkappeln Stemwede L76 B218 l ana Ha s e Mitte Hun B68 B218 L70 Recke L80 Rieste Neuenkirchen te Alfsee abrücker Land W van-Delden-Straße 1 – 7, D - 48529 Nordhorn B69 B214 Langen Ankum Grafschaft Bentheim Tourismus e.V. Drebber K265 rstenau r B51 Vechta Essen L60 Tel. 0049 (0) 25 71 - 94 93 92 [email protected] e A29 Thülsfelder Stausee e Münsterland e.V. Airportallee 1, D - 48268 Greven Hude B401 La 5 Bremen r se Barßel T We Zwischenabner Meer Ap e r Ti e f S B211 L788 Ennigerloh Rheda- Oelde er A2 Wiedenbrück se Drensteinfurt B63 A2 Ahlen Final Version Beckum Wadersloh L586 Hamm A2 Lippstadt Lippetal L822 Lippe Soest Werl Unna B1 K77 A44 B229 B1 A44 c66 m0 y90 k0 ( ) c59 m100 y6 k29 ( ) 6 Papenburg Nog niet half zo groot als Nederland. En tóch zo heerlijk afwisselend, met alle charmes van Emsland ver buitenland, op maximaal twee uur rijden Sögel van Nijmegen of Enschede. Vier ‘mini-staatjes’ Haren van vroeger, samen de prachtige achtertuin Meppen van Twente, de Achterhoek, Drenthe en Haselünne Groningen. Wegens succes geprolongeerd: Grafschaft BentheimNordhorn Münsterland, Osnabrücker Land en Grafschaft Bentheim. En omdat het zuidelijke taart puntje Emsland – uit de vorige editie – Groningen zo goed in de smaak viel: nu ook de rest van Emsland. Quakenbrück Lingen Bramsche Assen Emsland Grafschaft Bentheim Deventer Osnabrücker Land Emmen Amsterdam Utrecht Den Haag Osnabrücker Land Arnhem Hengelo Rotterdam Nijmegen Breda Bad Bentheim Münsterland Ochtrup Venlo Brussel Ahaus Liège Ibbenbüren Osnabrück Melle Tecklenburg Gronau Antwerpen Maastricht Gent Rheine Bad Rothenfelde FMO Steinfurt Greven Münsterland Warendorf Coesfeld Münster Bocholt Borken Even voorstellen: het Geheim over de grens Dülmen Oelde Haltern am See Ahlen Beckum Münsterland door beschermde natuur: de grillige geologi- Bentheim’ heeft gemaakt. Meer naar het De bekoorlijke omgeving van Münster wordt sche monumenten van UNESCO werelderf- noorden laagland met rivieren en kanalen vaak omschreven als ‘Parklandschaft’. Een goed TERRA.vita bijvoorbeeld, een miljoen door het veen, waar vroeger de smokkelaars dunbevolkt gebied dat compleet lijkt aange- jaar geleden al bewoond door dinosaurussen. de grens met Drenthe overstaken. Typisch legd door een goede landschapsarchitect. Iets jongere geschiedenisverhalen: de Germa- Grafschaft: parels van dorpen en juwelen Ideaal terrein voor een actieve vakantie met nen vochten er tegen de onoverwinnelijk ge- van stadjes, zoals pittoresk Schüttorf. rustpauzes vol cultuur. Beroemd om de waande Romeinen; ruim 1600 jaar later werd www.grafschaft-bentheim-tourismus.de mix van oude Westfaalse glorie – burchten, hier de Vrede van Westfalen getekend. Streek paleizen, kastelen, gevels van koopmans van imposante wandelklassiekers als de Het Emsland huizen, statige vakwerkboerderijen – en Hermannsweg en meer leuke fietsroutes dan Soms net Nederland, maar ook weer hele- moderne allure: eigentijdse musea en brui- vakantiedagen. maal niet. Een beetje meer ruimte en hier en sende winkelstraten. Tijdloos smaakvol ook: www.osnabruecker-land.de daar wat ruiger. Vruchtbare akkers en mooie fijne restaurantjes, eerlijke streekproducten vergezichten, doorsneden door de bovenloop en warme logeeradressen. Grafschaft Bentheim van de Ems, langzaam op weg naar de Wad- www.muensterland-tourismus.de Een historisch graafschap met twee verschil- denzee. Een traditierijk cultuurlandschap met lende gezichten. Op de stoere bergrug die al molens, boerderijen, tuinders en kwekers, Osnabrücker Land bij Denekamp en Ootmarsum begint, staat stille veenmoerassen en lommerrijke bossen. De eerste Duitse heuvels net over de grens, de hooggelegen burcht der burchten: Burg Heerlijk om er te fietsen langs kanalen of voorlopers van het machtige Teutoburger Bentheim. Diep onder de grond borrelt het vaarten. Ook het land van grappige stadjes Wald. Osnabrück is zo’n beetje de enige stad zuiverste mineraalhoudende bronwater dat aan het water. in Duitsland, die aan alle kanten is omgeven van het stadje het heilzame kuuroord ‘Bad www.emsland.com 7 Actieve vakanties Stilzitten is hier best moeilijk. Echt niet alleen omdat je alles wilt zien, nog meer nieuwe indrukken wilt opdoen. Het maakt je vakantie gewoon leuker, lekker veel bewegen. Voor de verandering: heerlijk weg van je alledaagse slakkengangetje met net iets te veel niet-actieve uren. En zo kom je gezond weer thuis. Je voelt weer dat je een bloedsomloop en spieren hebt, aangenaam in je vel, met opgeruimde gedachten. Je lichaam was wel aan zo’n heilzaam oppeppertje toe. Hoe je die actieve dagen precies invult, daar gaat het Geheim over de grens niet over. Fietsen, wandelen, idyllische kanotochten, golfen zoals golfen ooit bedoeld was. Of een puike combinatie van het duo pittig sporten en relaxte sauna-avonden? Toch jammer, dat je voorlopig maar één vakantie hebt. Borken – Hop & Mout Route Boeken Tourist-Info Borken Marktpassage 3 D - 46325 Borken Tel. 0049 (0) 28 61 - 93 92 52 [email protected] www.borken.de Een leerzaam – en lekker – kijkje bij de brouwmeester van een Kornbrennerei (jenever, maar dan anders) en in een kleine bierbrouwerij. Proeven van de plaatselijke trots: stevige maaltijden en speciaal bier van eigen huis. 3-daagse fietsreis (140 km) voor groepen vanaf 6 personen (Ook op de route: Burg Gemen, Schloss Raesfeld en Wasserschloss Velen) Inbegrepen: 2 hotelovernachtingen met ontbijt, 2 tegoedbonnen voor diners, routebegeleiding gids op dag 1, kaarten voor dag 2 en 3, rondleidingen brouwerijen, Prijs per persoon: vanaf € 136 KAART | H – I 16 8 Doen: kwartetten met fietskaarten! Mag ik van de vier fietsersparadijzen vlakbij de Nederlandse grens ... die regio met de kastelenroute. O nee, we gaan de rivierentocht doen! Want paradijsjes voor fietsers, zo mag je de ‘Fab Four’ van Duitsland wel noemen: Münsterland, Osnabrücker Land, Grafschaft Bentheim en Emsland. Duizenden kilometers betoverende fietspaden en kleine, stille landweggetjes slingeren er op hun gemakje door de natuur. En waar je ook komt, je wordt verwend met alle denkbare service: fietsverhuur, landelijke hotels die gespecialiseerd zijn in Bed & Bike voor een vriendelijk prijsje, oplaadstations voor e-bikes, picknickplekken en restaurantjes met lekkere, dampende streekgerechten. Beroemde themaroutes of kleine sluipweggetjes over een dijk? Dat bepaal je helemaal zelf. • Fietsreis ‘Gebouwd op zand’ Op deze 7-daagse fietstocht (300 km) volg je een spoor van zand. In alle soorten. Het ste vige zandsteen, waar ze in het Münsterland imposante bouwwerken van maken. De lekkernijen uit de Westfaalse keuken, die hier op de zandige gronden groeien. Of een kijkje bij een meestersteenhouwer in zand. Rondreis door een idyllisch parklandschap met waterburchten, kastelen en paleizen. Arrangement Route: Münster – Steinfurt – Ibbenbüren – Warendorf – Münster. Zes overnachtingen. Prijs per persoon (halfpension) vanaf € 489 Groepen vanaf 12 personen € 469 Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ fietsarrangement_zand Aanbieder: Münsterland e.V. De 100 Schlösser Route want de ‘100’ is óók een fietsende rondleiding Meteen maar de Koningin van de Duitse lange door 1000 jaar geschiedenis en bouwkunst. afstandsroutes noemen? Dit is hem. Precies Langs indrukwekkende paleistuinen en grootse honderd kastelen lang, want er moest tenslotte slotparken, met zorg in stand gehouden. Het een keus gemaakt worden, met al die burch- is reuze verleidelijk, maar je hoeft beslist niet ten, paleizen, versterkte herenhuizen en een alles in een vakantie te persen: voorzichtig enkel oud klooster in dit vroegrijpe en bewogen beginnen met één van de vier lussen Noord, stukje Europa. Fietsen voelt erg koninklijk in Zuid, West of Oost mag ook. het prachtige coulissenlandschap Münsterland – 960 bijzondere kilometers ver weg van de Goed systeem, overgenomen van de drukte van de hoofdwegen – met beukenhagen, honingbij: Wabennetz Münsterland stukje bos, paarden in een wei, onbehandeld Een mooi voorbeeld van hoe je hier, met al die grasland en dan op fietsafstand weer een dro- uitzonderlijk netjes aangegeven fietsroutes, merig dorpje. Je steekt er meteen wat van op, makkelijk zelf je weg kunt kiezen. Het overzich- Land-gut-Hotel Lohmann in Drensteinfurt-Rinkerode Albersloher Straße 25 D - 48317 Drensteinfurt-Rinkerode Contact Tel. 0049 (0) 25 38 - 203 [email protected] www.lohmann-hotel.de Verwen uzelf in de weldadige sfeer van een gezellig en persoonlijk hotel. Hartje fietsparadijs Münsterland. Landelijk gelegen, op maar 9 minuten van treinstation Münster Centraal. Perfect uitgangspunt voor fietstochten: direct gelegen aan de ‘klassiekers’ 100 Schlösser Route en Werse-Rad-Weg. ’s Avonds genieten van een comfortabele, smaakvol ingerichte kamer en huisgemaakte maaltijden. Aanbieding Happy Weekend: 2 nachten inclusief 3 - 4 gangen diner. Vanaf € 123 per persoon. KAART | N 16 9 nieuwe ronde samenstellen. Met weer een •D e pure tuindroom. Fietsarrangement stukje Parklandschaft Münsterland, dat je met Tuinliefhebbers presenteren hun groene paradijs achter het tuinhek. Ontdek de verborgen schoonheid van prachtige tuinen, onbekende planten of wissel ervaringen uit over diverse tuinonderwerpen! Europaradweg R1 de auto nooit zou vinden. Boulogne-sur-Mer in Normandië naar Sint Petersburg, Rusland. Een dikke 3.500 km fietsen, vaak met de wind in de rug. Door negen lan- Duur: 6 dagen / 5 nachten Periode: gedurende het tuinseizoen Totale lengte: ca. 166 km Dagetappes: 30 – 38 km. De etappes zijn bewust kort gehouden, zodat er genoeg tijd overblijft om de tuinen te bezichtigen. Per privétuin moet u ca. 1 uur inplannen. Prijs per persoon: LO of HP vanaf € (Op basis van een tweepersoonskamer) Ook wel kortweg de Euro-Route. Helemaal van den, waaronder België, Nederland, Polen, stukje doorkruist Noordrijn-Westfalen: van Vreden – net over de grens – door het open Münsterland, via fietsstad nummer één Münster – even over de klinkers van de Prinzipal- 269 markt – naar Höxter in het glooiende Weserbergland. En, zeg nou eerlijk, kan het verre Sint Petersburg je dan nog wat schelen? GartenTraum-Tour Langs de tuinen van je dromen. Een even kleurrijke als inspirerende ‘studiereis’ om indrukken voor thuis op te doen, ook leuk als je telijke en praktische Honingraatsysteem, om je zelf geen grote achtertuin hebt! Het gebied wensen voor de volgende vakantiedag uit te tussen Hase en Hunte staat er een beetje om stippelen op de fietskaart-op-maat! Dat gaat bekend: erf en tuin zijn onderdeel van je groe- zo: elk afzonderlijk honingraat (Wabe) heeft ne paradijsje en daar ben je trots op. Geldt een nummer. Fietsroutes liggen altijd op het ook voor de grotere beroepstuiniers: de vaak raakvlak van twee honingraten. De fietsroute parkachtige terreinen bij musea, direct aan krijgt simpelweg een naam met de twee num- de route. En natuurlijk de piekfijne siertuinen mers van die honingraten. Dus ook al raak je rond kastelen en buitenverblijven. Fantastische verknocht aan je net ontdekte herberg of hotel plekken om even van de fiets te stappen en je op het land, je kunt toch elke dag een totaal te verwonderen. Hotel Clemens August in Ascheberg-Davensberg Contact Tel. 0049 (0) 25 93 - 60 40 [email protected] www.hotel-clemens-august.de Wij willen u graag uitnodigen om van de Grafschaft Bentheim te genieten tijdens een avontuurlijke fietstocht. Strijk voor drie dagen neer in de regio en ga van daaruit met uw fiets op verkenningstocht door de Grafschaft Bentheim en het naburige Nederland. Litouwen, Letland en Estland. Een relatief klein Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ fietsarrangement-tuindromen Aanbieder: Osnabrücker Land e.V. Hotel Clemens August Burgstraße 54 D - 59387 Ascheberg-Davensberg •D agen om intens te genieten in de Grafschaft Bentheim Arrangement 3 dagen fietsen door het Münsterland Logeren in een gezellig hotel-restaurant direct aan de gewilde 100 Schlösser Route, even buiten de stad Münster. Een ideaal vertrekpunt voor mooie fietstochten in alle windrichtingen, dwars door natuurgebied ‘Davert’ langs buitenpaleizen, kastelen en burchten. Prijs per persoon € 125. Inclusief 2 overnachtingen in tweepersoonskamer ‘comfort’, uitstekend ontbijtbuffet, twee avonden een 3-gangendiner, routesuggesties (kort of wat langer). Op aanvraag: extra overnachting, fietsverhuur, reisgids. Inbegrepen: • 2 overnachtingen met luxe ontbijt • 2 sfeervolle diners in hotel • 1 fietsroutekaart 'Grafschafter Fietsentour' per kamer • 1 reishandboek 'Grafschaft Bentheim' per kamer • tegoedbon voor koffie met gebak • 3 routesuggesties • reisgarantiebewijs Het hele jaar door te boeken, dagelijks aankomst Extra`s op aanvraag: • Huurfiets • Extra overnachting Prijs per persoon vanaf op basis van een tweepersoonskamer € 139 Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ fietsvakantie-Grafschaft-Bentheim Aanbieder: Grafschaft Bentheim Tourismus e.V. KAART | M – N 16 10 Nieuw in de Grafschaft: leen een Babboe bakfiets! Onder eigentijdse Amsterdamse yuppen al een heel vertrouwd beeld: ‘bakfietsmoeders’ en deeltijdvaders die hun kinderen naar school brengen. Best handig op vakantie, dachten wij. Plaats genoeg voor vier jonge kinderen – die nog niet heel ver fietsen kunnen. Picknickmand in het vooronder, met onderweg gekocht flesje wijn! Omdat het een mini-huifkar is, kan bij een regenbui het dak er op. Vaders en moeders buiten adem? Hoeft helemaal niet, want op de Grafschafter Babboes helpt een elektromotor een handje mee! •R ondje Grafschafter Fietsentour United Countries Tour Een klassieker onder de bijzondere fietsroutes omdat hij zo compleet en afwisselend is. Zes dagen lang door het land van ridders en landhuizen, watermolens, stille vennen in het bos, vlakke moerassen vol watervogels, lommerrijke lanen en geheime dijkweggetjes naar lieve dorpen. Aan de riviertjes Dinkel en Vechte, langs kunst en cultuur. Mooi hoor, dat Graafschapaan-de-Grens. Inbegrepen: • 5 overnachtingen, ontbijt • 1 fietsroutekaart ‘Grafschafter Fietsentour’ per kamer • 1 reisehandboek ‘Grafschaft Bentheim’ per kamer • tegoedbon voor entree burcht Bentheim • tegoedbon voor koffie met gebak • 5 routesuggesties • reisgarantiebewijs Prijs per persoon vanaf Op basis van een tweepersoonskamer € 229 Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ rondje-grafschafter-fietsentour Aanbieder: Grafschaft Bentheim Tourismus e.V. DiVa-Tour Twee landen, twee culturen, en oneindig veel Thematocht van 115 km die maar geen thema gastvrijheid kom je tegen op deze ‘Naoberweg’ kon kiezen: dinosaurussen of toch Varus, ver- door het grensland. Of zijn het vier culturen? liezend hoofdrolspeler in de Slag bij het Teuto- Aan onze kant Groningen en Drenthe, aan burger Wald? Resultaat: een fietsreis door een Duitse zijde Grafschaft Bentheim en Emsland. regio vol cultuur en geschiedenis, waterburch- Toch ook weer één grote familie, groot gewor- ten en lange lindenlanen, tussen Bramsche en den in een uniek noordelijk landschap met kuuroord Bad Essen. Een gerieflijk stuk dat lek- heide, water en veen. De route volgt delen van ker vlak voortkabbelt langs het Mittellandkanal; de Smokkelroute (190 km) en de Pionierroute deel twee loopt door de uitlopers van het Wie- (250 km). Zoek de verschillen: de fijnmazige hengebirge, goed voor idyllische panorama’s. lappendeken met kanalen en grachten ‘bij ons’ en de uitgestrekte, laag gelegen dalen van Grafschafter Fietsentour Ems en Vechte, waar ze Duits spreken met Eigenlijk een bonte verzameling van korte en Nederlandse tongval. Kijk op www.united- lange fietsroutes door de mooiere delen van countries.net voor een fraai startpunt. Grafschaft Bentheim. En omdat het daar werke lijk overal mooi is, was het nog een hele puzzel: Emsland-Route de hoofdroute werd 220 km, met ontelbare Het Emsland: Een echte ontdekking! vertakkingen de ‘wildernis’ in. Zo’n zijpad is Sprookjesbossen in het parkachtige Hümm- precies genoeg voor een spannend dagje ling, het beroemde, barokke jachtslot Clemens- Graafschap, meestal rondjes heen en terug werth, zorgvuldig gerestaureerde vakwerk van 25 tot 50 km. De routebordjes staan op boerderijen, 4.000 jaar oude hunebedden, gesteld in beide richtingen. Heerlijk. windmolens, watermolens, geheimzinnige, Actie Actief in de Natuur Touristikverein Freren-Lengerich-Spelle e. V. Mühlenstr. 39 D - 49832 Freren Contact Tel. 0049 (0) 59 02 - 94 08 00 [email protected] www.touristikverein-fls.de KAART | L – M 10 Spannende en ontspannende fietsreis om lekker te bewegen en te genieten. Goed rondkijken mag, want je komt over uitgekiende delen van eersteklas fietsroutes als Mühlen & Korn Route en Aatal & Moor Route. Het dal van de Aa dus, maar ook sprookjesachtige wouden, gouden korenvelden, veenmoeras, hunebedden, geschiedenis en nostalgie. Inbegrepen: 2 overnachtingen met luxe ontbijtbuffet, 2 x driegangen diner, fietskaart Prijs per persoon: vanaf € 98 11 verstilde lapjes moeras, en dan weer een trots Mooi meegenomen: geen hoogteverschillen, buitenhuis op een landgoed. Een afwisselende steeds natuur aan je zijde, veel authentieke ronde van 300 km van het zuidelijke Rheine sfeer. Kwaliteit, die niet voor niks bekroond aan de Ems tot Papenburg, meer richting werd met 4 sterren door fietsersbond ADFC. Eems en Dollard, de thuishaven van de Meyer Werft, bouwer van gigantische cruiseschepen. E-bikes – iedereen kan dus fietsen Gebrek aan fietsconditie hoeft geen drempel Emsradweg te zijn om onbezorgd mee te kunnen genieten Mooie ervaring toch, om een rivier helemaal van al dat moois. Dankzij de elektrische fiets, van de bron tot de monding in zee te volgen? ook wel E-bike of Pedelec. Goed voor inge- Het is extra leuk aan de oevers van de Ems, op bouwde wind in de rug, de hele dag lang. Het de 379 km lange Ems-Radweg, van het binnen- niveau is vaak in te stellen: van soepeltjes land van Westfalen naar de Dollard bij Emden meetrappen tot moeiteloos brommen zonder en Delfzijl. Onderweg verandert het blauwe brom. In veel steden en dorpen van het Ge- lint voortdurend van karakter. En je ontmoet heim over de Grens te huur voor een dagje of een rijtje parels aan een ketting waar heel wat een hele fietsreis. Oplaadstations zijn er over- middelmatige rivieren jaloers op zouden zijn: al, meestal gratis. Service van de zaak: café of het nostalgische oosten van Westfalen, Park- eettentje op loopafstand, fijn voor een kopje land Münsterland, het bosrijke Teutoburger koffie of een biertje om het einde van de mid- Wald, het vruchtbare, groene Emsland en ten- dag te vieren, om je net als de fiets op te laden slotte Ostfriesland, waar je al een beetje de voor de volgende etappe. zilte zeelucht van de Wadden opsnuift. Fietskaart District Warendorf •O nze topper: de Emsland-Route! Zes totaal verschillende dagen, door de allermooiste stukjes van het Emsland. Er is veel te zien aan de Ems, van Rheine tot het noordelijke Papenburg, bekend van de Meyer Werft, bouwer van enorme cruiseschepen. Heerlijk rustig fietsen is het, door de bossen van het lieflijke Hümmling. Hier en daar wat afleiding: een unieke gecombineerde wind- en water molen, het barokke jachtslot Clemenswerth, fraai gerestaureerde oude boerderijen, lommerrijke buitenplaatsen met herenhuizen en 4.000 jaar oude megalietgraven. Inbegrepen: • 5 overnachtingen met ontbijt • fietskaart ‘Emsland-Route’ • gratis entree in museum naar keuze Extra’s (nachtje verlengen?) op aanvraag Prijs per persoon vanaf op basis van een tweepersoonskamer Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ Emslandroute Aanbieder: Emsland Touristik GmbH Meer dan 1.000 km fietspaden, kriskras door oostelijk Münsterland De nieuwe fietsgids is ideaal om een dagtochtje of een meerdaagse reis door het Warendorfer parklandschap uit te stippelen. Met handzame overzichtskaart van alle bewegwijzerde fietsroutes rond Warendorf en omgeving. Bovendien: korte beschrijvingen van 100 culturele highlights, die direct aan de routes liggen, of een omweg van max. 500 meter vragen. Van het beroemde paardencentrum NRW Landgestüt tot de bezienswaardige kastelen en interessante musea. Gratis fietskaart bestellen: Tel. 0049 (0) 25 81 - 53 61 42 of [email protected] Of kijk op www.parklandschaft-warendorf.de € 239 12 Wandelen! Sport, zelfverwennerij of natuurlijk medicijn? In Duitsland een levensstijl. Wandern. Langs eindeloze vergezichten en verrassende plekken. Diep ademhalen in de frisse lucht, gezond en fit zijn. De adrenaline van avontuurlijk trekken door nieuwe gebieden. Of lekker langzaam kuieren, om maar niks te missen van de wereld om je heen. •A anbieding: pelgrimsroute ‘Camino’ in het Münsterland Sneller gelukkig in wandeltempo Deel van de beroemde pelgrimstocht naar Santiago (Sint Jacob) Spanje. Startpunt voor de drie etappes van ca. 15 km is de Dom van Münster. Onderweg op de St. Jacobsweg beleef je het Münsterland: een afgelegen boerderij, stukje bos, dan weer een glooiende akker. Leuke stadjes als Rinkerode en Herbern, waar je ook overnacht. Aanrader: kasteel Westerwinkel. Maak ook een ommetje naar Schloss Cappenberg; in het ‘Hospitaal’ sliepen de middeleeuwse pelgrims. Inbegrepen: • 3 x L/O in hotels, o.a. het mooie Hotel am Kloster in Werne • bagagevervoer mogelijk • wandelgids Jakobswege •W andelroute Ahornweg DeLuxe U verblijft in een 4-sterren hotel, op een prachtige plek tussen de uitgestrekte bossen en glooiende heuvels van het Teutoburger Wald. Inclusief: • welkomstdrankje: een getapt König Ludwig biertje • 2 overnachtingen + verwenontbijt • 2 x drie-gangenmenu • 2 x proviand voor onderweg + wandelkaart • 1 x transfer naar begin- of vanaf eindpunt van de wandelroute • drooggelegenheid kleding en schoenpoets voorziening • gratis uitleen wandelstokken • gratis gebruik van de Wellness-Oase Prijzen: vanaf € 189 p.p. in 2-pk Toeslag 1-pk: € 20,– Geldig van vrijdag t/m zondag. Landhotel Buller ★★★★ Hagen am Teutoburger Wald Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ wandelarrangement-Ahornweg Aanbieder: Osnabrücker Land e.V. De beste zeven van het Noordwesten. Kan het mooier? Een flink aantal van de fraaiste wandelgebieden van Europa liggen – rustig verscholen in het groen – bijna op loopafstand van de Nederlandse grens. Met dank aan Prijs per persoon bij een tweepersoonskamer € 239 Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ jacobsweg Aanbieder: Münsterland e.V. Moeder Natuur, de prehistorie en een handvol Duitse boswachters, boeren, kasteelheren, molenaars en landschapsarchitecten met en Düte, de beroemde ruïnes van de stokoude smaak en hart voor de zaak. Het resultaat: Wittekindsburg, middeleeuwse kastelen, water- tientallen onvergetelijke lange wandelroutes rijke laagvlaktes en heuveltoppen met uitzicht. en verkwikkende dagtochten. De Jacobsroute De Mühlenweg Aanloopje van de Moeder van alle Pelgrims- Een soort Nedersaksische Elfstedentocht, tochten, de Camino naar Santiago in Spanje. maar dan langs molens. Negen watermolens De dappere wandelaar die al voor de dom van en twee windmolens. Met liefde gerestaureerd Osnabrück begint, krijgt een vette beloning. en vaak nog in bedrijf, net als honderd jaar ge- Ook als je – dit jaar – de kathedraal van Sint leden. Een echte wandelklassieker met lastige Jacob in Galicië niet haalt; dit pakken ze je vragen als: waarom liggen watermolens toch niet meer af. Richting Keulen, parallel aan de altijd weer op zo’n idyllische plek? Verder op Nederlandse grens, ruim 200 schitterende het routeschema: natuurstenen kerkjes tussen kilometers met Teutoburger Wald, fruitbomen de bomen, net even anders dan in Noord-Ne- bij Hagen, de stad Münster en het Bergische derland, de kronkelende riviertjes Hase, Nette Land rond Wuppertal. 13 • 1 0-daagse wandelreis Hünenweg De Hünenweg Het is lastig doorlopen, op de 208 km van Osnabrück naar Papenburg, Duitslands oudste en langste veenkolonie. Te veel moois aan de kant van de weg. Het raadhuis van Osnabrück, bekend van de Vrede van Westfalen. Klooster Stift Börstel, barok paleis Clemenswerth met uniek stervormig vestingbolwerk, het idyllische Nettetal, UNESCO-natuurmonument Geopark TERRA.vita, dromerige moerassen en uiterwaarden, de lieflijke heuvels die Ankumer Höhen heten. Maar let op: officieel gaat het om de hunebedden of Hünegräber! Vandaar ook de nieuwe aftakking naar Emmen in Drenthe. Een langeafstandswandeling – in 8 korte etappes van Osnabrück naar Papenburg aan de Ems – met alleen maar hoogtepunten: de natuurgebieden Nettetal, Wiehengebirge en Hahnenmoor, de heuvelachtige, beboste streek Hümmling, het geheimzinnige veenmoeraslandschap van het Emsland, leuke steden, imposante kerken, een prachtig kasteel, kloosters waar je stil van wordt en – de naam Hünenweg zegt het al – indrukwekkende megalietgraven, die in Drenthe hunebedden heten. Inbegrepen: • 9 overnachtingen met ontbijt • wandelgids ‘Hünenweg’ • regionale wandelpas • oorkonde en speldje als aandenken Opties: • bagagevervoer, halfpension (9 x driegangenmenu), extra nacht in Papenburg De Hermannshöhen Een bergwandelervaring zonder weerga. De route met vriendelijk glooiende heuvels kwam moeiteloos door de strenge keuring van de Duitse wandelbond om in het selecte clubje De Ahornweg ‘Top Trails of Germany’ te komen. Arminius – Op de bordjes herkenbaar aan het blad van de Hermann voor intimi – is de Germaanse leider esdoorn of ahorn. De route had ook best de die 2000 jaar geleden de Romeinen versloeg Kuuroordenlus kunnen heten. Twee lussen om bij het Teutoburger Wald. Vereeuwigd als 53 precies te zijn, van 40 en 60 km. Rond Bad meter hoog standbeeld met heroïsch getrok- Iburg, bekend van sprookjeskasteel Schloss Iburg ken zwaard, bovenop de toch als zo hoge en als officieel Kneippheilbad. In Bad Rothen- Teutberg. Heel erg vredig is het hier nu, in het felde staan Gradierwerke, waar zout bronwater land van mineraalrijke heilbaden, beroemde van 3000 m diepte langs sijpelt. Goed voor lekkernijen (Westfaalse ham, wijn, kwaliteits- de luchtwegen. En dan is er nog Soleheilbad bier), statige paleizen en knusse vakwerk Bad Laer. Onderweg: het betoverende ansicht- huizen. Prijs per persoon vanaf bij een tweepersoonskamer € 389 Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ arrangement-hunenweg Aanbieder: Emsland Touristik GmbH Naturpark Hohe Mark | KAART J – K 16 kaartenlandschap van de Bergloher Schweiz. In Rheine de Hermannsweg op! Een befaamde langeafstandswandeling, zonder twijfel een van de mooiste bergwandelingen in Duitsland – en dat zegt wel wat: de Hermannsweg. Genoemd naar de Germaan Arminius, die in de Slag bij het Teutoburger Woud de Romeinen een lesje leerde. Gave vergezichten, schitterende dalen, mooie beklimmingen. VVV Rheine organiseert comfortabele wandelreizen – met bagagevervoer en andere service voor wie dat wil – in etappes van zo’n 20 tot 25 km. Meer of minder kan natuurlijk ook. Rheine is een ideaal startpunt. Kaart | L – M 11 Vanaf € 119 per persoon. Inbegrepen: 3 dagen wandelen, 2 overnachtingen met ontbijt, wandelkaart, lunchpakket. Meer informatie en boeken: Verkehrsverein Rheine Tel. 0049 (0) 59 71 - 80 06 50 [email protected] www.rheine.de 14 TIP De Handelsweg Osnabrück-Deventer Wandelparadijs rond Bad Bentheim Wandeltocht met spannend verhaal. Dat van De hoger gelegen delen van Grafschaft Bent- de dappere boerenzonen uit het straatarme heim – op wandelkaart Obergrafschaft – zijn Westfalen van de 17e eeuw, die hun geluk zoch- heerlijk gevarieerd. Een van de grootste aan- wandelaars en andere levensgenieters: de ten in het rijke Holland van de Gouden Eeuw. eengesloten, gemengde bossen van Europa, • Brochures Onmisbare vraagbaak en reiswinkel voor webshop op www.geheimoverdegrens.nl/ Later volgden meer avonturiers: seizoens stille veenmoerassen, doorkruist door grillige aanvraag-brochures. Laatste aanwinst werkers, turfstekers, grasmaaiers, struikrovers, stroompjes, het natuurzuivere bronwater van is de wandelgids: ‘Stap voor stap het marskramers en smokkelaars. Het staat alle- kuuroord Bad Bentheim, ronddolen in vogel Münsterland ontdekken’. maal in geschiedenisboeken, maar het decor reservaat Gildehauser Venn, een zondags stukje écht zien is veel leuker. Dat decor is, in etappes kuieren van je hotel of plattelandsherberg van 20 km: parklandschap oostelijk Twente, naar de Isterberg. En – je kunt hem haast niet langeafstandswandelingen over de toppen riviertje de Dinkel, het uitgestrekte Bentheimer missen – de trots van de regio: Burcht Bent- van Teutoburger Wald en Wiehengebirge Wald, de grote natuurgebieden van het Duitse heim. en de groene Noordduitse laagvlakte aan grensgebied, meertjes, kanalen, boeiende de voet van de heuvels. Doe het Osna- Hanzesteden. brücker Land in een weekend of verwen www.handelsweg.com De onvergetelijke vijf. De vijf favoriete jezelf met twee weken wandelen. Het boekje heet ‘Wandelplezier – Onderweg op nieuwe paden’. • En hier nog een tip Handig online wandelmaatje dat overal de weg weet: www.wanderroutenplaner.nrw.de Plan je eigen route, dan even printen of downloaden. •D rie dagen wandelen rond Kasteel Bentheim Verleidelijke dosis buitenlandgevoel, op een kwartiertje van Oldenzaal en Losser. Heerlijk wandelen met nieuwe vergezichten, dankzij de steile heuvelrug bij kuuroord Bad Bentheim. Kers op de taart is het majestueuze, zand stenen kasteelcomplex. Keuze uit 30 routes, van frisse neus rond de Altstadt (2 km) tot ontdekkingstocht van 20 km, door diepe bossen en langs riviertje de Vechte. Inbegrepen: • 2 overnachtingen, ontbijt • 1 kaartenset ‘Wandelkaart Obergrafschaft Bentheim’ per kamer • tegoedbon voor koffie met gebak • tegoedbon voor entree burcht bentheim • reisgarantiebewijs Prijs per persoon vanaf op basis van een tweepersoonskamer • Hollandgangerarrangement Wandel van Rheine naar Oldenzaal of om gekeerd; door het vlakke parklandschap van het Münsterland en de idyllische, licht heuvel achtige zuidelijke Grafschaft Bentheim tot in Oldenzaal aan de Nederlandse grens. Prijs per persoon vanaf op basis van een tweepersoonskamer Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ hollandgangerarrangement Aanbieder: Grafschaft Bentheim Tourismus e.V. / Osnabrücker Land e.V. € 199 € 109 Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ wandelarrangement_bentheim Aanbieder: Grafschaft Bentheim Tourismus e.V. 15 Natuurlijk, het Münsterland en het Osnabrücker Land zijn streken met veel cultuur, van gave tradities en lekker eten, van boerderijen, kastelen, tuinen en parken. Geen verrassing dat mensen TIP hier graag vakantie vieren – en weer terugkomen. Het échte wonder, gewoon grenzend aan de vlakke Nederlandse polders: indrukwekkende geologische verschijnselen en buitencategorie oer-natuur. Allemaal te bewonderen op voortreffelijke wandelpaden en afwisselende themaroutes, kriskras door boswachterijen en natuurgebieden waar geen eind aan lijkt te komen. De Natuurparken Bezoek ook het grensoverschrijdende natuurpark Bourtanger Moor in het Emsland. Meer informatie op pag. 32 of op www.natuurpark-veenland.nl Naturpark Hohe Mark Westmünsterland bewijzen van 300 miljoen jaar geologische ge- heeft twee gezichten. Of zijn het er drie? schiedenis. Helemaal terug naar de roots, toen Je hebt tenslotte wandelaars die graag ver weg de aarde nog piepjong was en Nederland nog kunnen kijken, wandelaars die van een blader- gewoon diep onder water lag. Publiekstrekker dak houden en wandelaars die blij worden bij Ibbenbüren is de legendarische rots ‘Das van zicht op water. Het noordelijk en westelijk Hockende Weib’, die in de verte wel wat lijkt op deel van de dik 1.000 km is vrij lieflijk. Die een hurkende vrouw. Zwerfkeien op vreemde stukken horen bij wat ze hier het Parklandschaft plaatsen, al het moois van Teutoburger Wald, Münsterland noemen: een idyllisch landschap, Wiehengebirge en Osnabrücker Land. Om dat met bomen, hagen, akkerland en sappige allemaal goed te laten zien aan je gasten, weiden. In het zuiden en oosten nemen dichte daar leg je graag een wandelroutenetwerk van bossen het over, op heuvels die nauwelijks 2.300 km voor aan. 2 heuvels te noemen zijn: rimpels in het land van 25 tot 75 meter hoog. Weer iets verder – in ‘Die Haard’ – worden de heuvels serieuze • Doe de DiVa Walk! Wandelarrangement Di van dinosaurus en Va van Varus, de Ro meinse veldheer die door de Germanen werd verslagen in de slag bij het Teutoburger Wald. 8-daagse wandeltocht door miljoenen jaren geschiedenis en het ongeëvenaarde landschap van natuurpark TERRA.vita Inclusief: 7 overnachtingen – wandelkaarten 16-22 km per dag – bagagevervoer – kuurkaart Bad Essen – entree Varusschlacht, Museum en Park Kalkriese onderweg. Vanaf € 359 p.p. Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ wandelarrangement-divawalk Aanbieder: Osnabrücker Land e.V. toppen. Water – en dus waterrecreatie – in overvloed: rivieren Lippe en Stever, beken, moerassen, grindgaten die teruggegeven zijn aan de natuur en weidse stuwmeren. Natuur- en Geopark TERRA.vita is op een charmante manier ruig en imposant. Zo word je dus UNESCO werelderfgoed. Pootafdrukken in steen van een dinosaurus, wel 100 zichtbare Naturpark Hohe Mark-Route Fietsen op de Naturpark Hohe Mark-Route tot aan de oevers van de Rijn. Dwars door het prentenboeklandschap van Münsterland. Uitgestrekte bossen, afgewisseld met groene vlakten en veenmoerassen. Schijnbaar lukraak bestrooid met talrijke waterkastelen en oude boerderijen. Onderweg markante plekken zoals stuwmeer Halterner Stausee en de beroemde halfwilde paarden van Dülmen. Inbegrepen: • 4 x LO, in goede middenklasse hotels • fietskaart van de route van ongeveer 200 km • bagagevervoer, fietsverhuur of HP op aanvraag • korter of langer kan ook: 2 – 7 dagen fietsen Prijs per persoon vanaf € 179 o.b.v. een 2-PK Contact: Tourist-Info Bocholt, Europaplatz 26 – 28, D - 46399 Bocholt Tel. 0049 (0) 28 71 - 50 44 · [email protected] Kaart | G – I 16 16 Een échte ontdekking, voor wie nog niet het genoegen had: kanoën op de stille riviertjes van het laagland aan de grens. Pure ontspanning. Je bent geen gemotoriseerde indringer, maar langzaam en bijna moeiteloos glijd je door de idylle om je heen. In je eigen bootje. Met alleen het zachte, ritmische geluid van de peddels, ruisend riet en wat watervogels. Kanotochten – een andere kijk vanaf het water Picknick aan de Ems Het is bijna te mooi om waar te zijn: een wijd- Waar? In het Waterrijk Emsland natuurlijk. vertakt netwerk van rustige vaarwegen met Haast ongerept en kleinschalig rivierlandschap hun kromme zij-armen, de smalle verbindings- met veel oer-gevoel. Waar je ook bent in het kanalen, diep in het binnenland of pal langs de Emsland, de waterkant is nooit ver weg. De oude handelskade van schilderachtige stadjes. Ems - dichtbij de bron nog van een bescheiden Plekken die je met de auto of de fiets nooit breedte - en zijrivier de Hase banen zich zou bereiken. De bedrijvigheid van de beroeps- geduldig een weg door een lange rij natuur scheepvaart is lang verleden tijd, de natuur in monumenten. En dan zijn er nog al die kleine, de vruchtbare rivierdalen is nog steeds weelde- grappige kanalen en trekvaarten door veen rig groen. En overal zijn voor een schappelijk kolonies, ooit de levensaders in dit gebied met prijsje kano’s te huur, voor een spetterende een eeuwenlange scheepvaarthistorie. Samen middag of een lekkere lome, lange week wat dik 440 km eersteklas kanoterrein. Tip voor verder weg varen. Alleen onderbroken door beginners: nooit meer dan 20 km per dag, want een picknick aan de waterkant, op een zelf dan begint het op een serieuze sport te lijken. gekozen aanlegplek met droomuitzicht. En mis je heel wat leuks: de oude binnenstad 17 TIP De rivier de Ems oversteken met kabel, handslinger en spierkracht. Dat kan op twee kabelveerpontjes, met zelfbediening. Sinds augustus 2011 kunnen fietsers en voetgangers met de pont ‘MehrLi’ bij Emsbüren de van Warendorf of Telgte, zo uit het prentenboek, Nog zo’n anti-stress medicijn: de route vanuit Ems oversteken. Al sinds 2001 is bij Dörpen een terrasje in de levendige plaatsjes Rheine, waterstad Nordhorn. Onderdeel van de ‘Kanu de ‘Leher Pünte’ in bedrijf. Vrijwillige veer- Emsdetten of Greven, even naar de warme circle’ in de Grafschaft Bentheim. Over de mannen brengen je veilig aan de overkant. bakker of het lunchcafé voor nieuwe energie. Vechte en het kanaal Nordhorn-Almelo naar de Maar je mag het ook zelf proberen door Dinkel in Twente, en die stroomt toevallig door het slingermechanisme rond te draaien. In Grensoverschrijdend mooi een van de allerliefste stukjes Oost-Nederland: Dörpen kunnen groepen toeristen boven- Wat is er mooier dan kanovaren in Duitsland? het Land van Dinkel en Regge. Beroemd om dien het ‘Leher Pünte Diploma’ halen. Het Kanovaren in Duitsland én Nederland. Je weet het oogstrelende coulissenlandschap: bomen- examen: met succes vijf – niet al te serieus dat op de oever ergens de grens loopt, maar rijen, hagen, akkers, weelderige grasvelden, te nemen – disciplines beheersen. Lachen wie doet je wat in je kano? Je peddelt door, om- struikgewas. Aan de andere kant van de grens met z’n allen! dat het zo mooi is onderweg. De Bocholter Aa is de tocht – lang geleden al – flink opgeleukt www.emsland.com wordt vanzelf een keer de IJssel. Instappen met statige herenhuizen, boerderijen en kaste- kan al in de bebouwde kom van Rhede. Blijf len, watermolens en windmolens. Ook nooit de Aa volgen en je komt door het vriendelijke ver weg: het langgerekte ‘openluchtmuseum’ Westelijk Münsterland. Ideaal water voor star- kunstwegen met verrassende kunstobjecten in lijke kanotochten met als enige doel: rond tende kano-atleten, alleen moet je wel rekening het groen, verbonden door een mooie fietsroute. kijken en genieten vanaf het water. Wie niet zelf houden met een paar keer ‘klunen’, bijvoor- actief wil roeien of peddelen en toch wat wil beeld even om een sluis of stuw heen wanneer In en om Nordhorn zelf zijn er verschillende zien, leunt gewoon op z’n gemak achterover je de stad Bocholt nadert. ‘Kanuerlebnistouren’ op de Vechte: avontuur op een rondvaartboot. Kanoën op de Ems Een mooi avontuur midden in de natuur. Dat is steeds je beloning, hoe je het idyllische water van deze rustige laaglandrivier ook gebruikt: voor een pittige, sportieve kanotocht met ferme slagen of een kalme, weldadige ‘waterwandeling’ waarbij je smalle gondel langzaam, muisstil tussen de groene oevers glijdt. Gemakkelijk terrein voor prille beginners en gezinnen met kinderen. Bij onze verhuuradressen laat een instructeur de belangrijkste kneepjes in het omgaan met peddels zien; en geeft meteen wat kijktips over de reeks natuurreservaten die de Ems onderweg aandoet. Er zijn vier kanoroutes en best veel ‘geheime’ plekjes om even te pauzeren op het droge. Meer informatie en boeken: Verkehrsverein Rheine · Tel. 0049 (0) 59 71 - 800 650 · [email protected] · www.rheine.de Kaart | L – M 11 18 Een vakantie of een weekendje weg vlak vóór of net over de grens? Dat kan leuk worden. De grens zelf bestaat alleen nog op papier; de oude scheidslijn is het stralende middelpunt geworden in een lappendeken van fraaie deelregio’s. Waar je je snel thuis voelt, of het nu nog Nederland heet of al sinds een paar kilometer officieel buitenland is. Kijk op grensbelevenis.nl en ontdek alle mogelijkheden. Grensbelevenis. Punt NL. •H et Kommiezenpad: wandelen over de tollenaarspaden rrangement: Wandelen over de tollenaars A paden (3 dagen individueel) Op het Kommiezenpad gaat u aan twee kanten van de grens op ontdekkingstocht over oude tollenaars- en smokkelaarspaden. Inbegrepen: • Wandelgids Kommiezenpad met gedetailleerde routes • welkom met koffie en eigengemaakte taart • dorpswandeling met plattegrond en/ of gebruik van de kegelbaan in het hotel • 2 x lunchpakket • 1 x regionaal diner (menu/buffet) • 1 x 3-gangenmenu • 2 overnachtingen met ontbijtbuffet • digestief bij vertrek Duur: 3 dagen / 2 nachten Lengte van de tocht: variabel Prijs per persoon: Op basis van een 2-PK vanaf Op basis van een 1-PK vanaf Extra's: extra nacht tegen toeslag Boeken: www.grensbelevenis.nl/nl/ wandeltochten/kommiezenpad/ Aanbieder: Tourist Information Südlohn € 149 € 159 Ooit lag het grensgebied een beetje ‘aan de Fietsen door een langgerekt openlucht rand van het gebeuren’. Alleen maar heerlijk museum: kunstwegen voor de natuur, want die werd mooi met rust Kunstwerken in de vrije natuur. Meer dan je te gelaten in dit niemandsland, ver weg van de voet kunt belopen, dus daarom pak je de fiets. hoofdstad. Het is nooit de bestemming ge- De omgeving is geen straf: het dal van de weest voor toeristen met grootse plannen, rustig meanderende Overijsselse Vecht, tussen op zoek naar imposanter, verder, duurder. Zwolle en Ohne in de Grafschaft Bentheim. Maar de ruimdenkende reiziger, die zich graag Het project was al uniek en vernieuwend, laat verrassen, heeft ontdekt dat er – notabene toen het in de zomer van 2000 werd gereali- vlak ‘over de heg bij de buren’ – een heel seerd, maar sinds de uitbreiding met raum- aardig vakantieland ligt. Niemandsland? sichten mag je kunstwegen gerust ‘Europa’s Helemaal niet. Kastelen op fietsafstand van grootste museum zonder muren’ noemen. elkaar, gezellige dorpen waar het leven goed is Maar liefst 200 km en meer dan 75 objecten en bruisende stadjes om jaloers op te zijn. van gerenommeerde kunstenaars als Eliasson, Het komt je misschien wat bekend voor, want Rehberger en Holzer. Vaak liefdevol ingepast streekgewoonten en bouwstijlen hebben zich op geweldige plekken, dus ook erg mooi als je nooit wat van een streep op de kaart aange- geen kunstliefhebber bent! trokken. En tegelijk is het er charmant anders, in kleine dingen, net genoeg voor wat buiten- De TOPs landgevoel. Echt vakantie dus. TOPs mag je best lezen als ‘hoogtepunten die 19 TIP paardrijden, kortom: in een menselijk tempo genieten van de natuur. Ideaal voor een dag- •G oed nieuws voor fietsers, die niet van beperkingen houden tochtje ‘anders dan anders’. Het fietsroutenetwerk met het systeem Zomaar twee TOP-belevenissen: van knooppunten, waar we in Nederland TOP Driland. Net buiten Enschede, startpunt zo aan gewend zijn, wordt doorgetrokken voor een tochtje naar Gronau, Losser en Bad naar Duitsland. Gelukkig maar, want Bentheim. Dwars door natuurgebied Drei soms hielden de mooiste routes abrupt ländersee, langs oude boerenhoeves en mo- op bij het grenspaaltje. En dan? lens. Gronau heeft het Rock´n´Popmuseum, Enschede veel fijne winkelstraten. Voorjaar 2013 is het zover: naadloos doorfietsen tussen het prachtige Montferland in de Achterhoek en fietsmekka Grafschaft De TOPs van Naturpark Bourtanger Moor Bentheim aan de Duitse kant. De Graaf- in het Emsland. Welkom in het land van de schap wordt dan weer verbonden met moerassen en de veengrond, het internationale het Overijsselse Vechtdal en Drenthe. De natuurgebied Bourtanger Moor-Bargerveen. primeur - de eerste ‘tweetalige’ fietsroute Drie TOPs op het droge: eentje in de dorps- die helemaal langs de knooppunten loopt kern van Twist aan de Schulsee. Tip: neem - is in april 2013 voor de Route ‘8ter de het Blotevoetenpad! In Geeste-Dalum kun je grens’. Twee etappes van net geen 40 km zo aansluiten op de grensoverschrijdende in de vorm van een 8. Geïllustreerd route- United Countries Tour en de Emsland-Route. boek en Falk kaarten 21 en 22 (met de TOP Meppen ligt direct aan de rivierenroute mooiste weggetjes in Twente, Achterhoek, Hase-Ems-Tour. Grafschaft Bentheim en Westmünsterland, ook wandelingen) verkrijgbaar in de Wandelen zonder te smokkelen je niet mag missen’, maar het is de afkorting Het Kommiezenpad, over oude smokkelroutes van Toeristische OriënteringsPunten. Ze staan tussen Winterswijk en Südlohn. Een groen- allemaal op een regionale schatkaart van het strook vol sluiproutes die tussen 1813 en 1995 grensgebied. Onderweg zijn ze van ver te her- streng maar meestal vergeefs bewaakt werd kennen aan een uitnodigende kegel langs de door Nederlandse en Duitse douanebeamten. weg, meestal in de buurt van een goed adresje In de volksmond: kommiezen. Langs de oude voor koffie of lunch. Stuk voor stuk te bereiken grenspaadjes staan nog veel van de 186 grens- met de auto en bedoeld om naadloos over te palen die hier zo´n 200 jaar geleden zijn neer- stappen op een stukje fietsen, wandelen, gezet. Hotel Restaurant Gasthof Driland in Gronau Gildehauser Str. 350 D - 48599 Gronau Contact Tel. 0049 (0) 25 62 - 36 00 [email protected] www.driland.de In onze nieuwe hotelkamers is het prima toeven en in ons restaurant kunt u genieten van heerlijke maaltijden. Arrangement ‘Weekendfeeling am Drilandsee’ 1 welkomstcocktail, 2 overnachtingen, 1 x 3-gangenmenu, 1 x menu van de maand – 4-gangenmenu, 2 x sektontbijt, 1 digestief, 1 fiets- en wandelkaart ‘Top Driland’ € 139 p.p. in een 2-PK Tip: 3 overnachtingen voor de prijs van 2 – ook te boeken voor het arrangement (uitsluitend van vrijdag tot maandag) webshop op grensbelevenis.nl KAART | J 12 20 Wel eens genoeg van golf in de krappe Nederlandse polder, net buiten de stad? Dan wordt het tijd voor een nieuwe handicap: de natuurlijke hindernissen van het Duitse heuvelland. Ruimte in overvloed, eersteklas banen, prima tarieven. Sta even stil bij het uitzicht over de royaal aangelegde fairways en strakke greens. In de verte ligt een romantisch kasteel, achter je het gezellige clubhuis. Golfvaardigheidsbewijs lang niet altijd vereist, dankzij ‘snuffelstages’ en vakantiecursussen voor beginners. Glorieus golfen over de grens Bijzondere golfbanen Swingolf is dus géén Boerengolf Er zijn hier meer goede golfcourses dan deuk- Veel nieuwe uitdagingen ook bij Golfclub Nog weinig of geen ervaring? Neem dan jes in een golfbal. Op naar het land van verra- Dütetal. Weergaloos decor aan het vriendelijke eerst het vrolijke opstapje naar klassiek golf: derlijke bunkers, riskante roughs en oneindig riviertje de Düte. Een karaktervol landgoed, Swingolf. Niet te verwarren met het ietsje meli- lange, groene lanen. Bentheim bijvoorbeeld, met 18 holes en uitstekende voorzieningen. ge boerengolf. Echt afslaan en putten, alleen vooral bekend van het kuren en het machtige is de bal wat zachter en groter, het gras niet kasteel. Golfclub EUREGIO Bad Bentheim ligt Weer een heel andere sfeer: Golfclub Habichts- perfect gemaaid. Ook kinderen kunnen er met- zó dicht bij Nederland, dat iemand met een wald, niet zo ver van Osnabrück. Midden in een mee aan de slag! Probeer het op de negen behoorlijke swing het terrein vanaf vaderlandse de beschermde natuur, oeroud gemengd bos. hectare van Swin Golf Park Mehringer Heide bodem – bij wijze van spreken – met een rake Dat voelt heel erg bevoorrecht. Aarzel niet; in Emsbüren. golfbal kan halen. het mag gewoon. Golfclub Habichtswald bij Osnabrück Golfclub Habichtswald Industriestraße 16 D - 49422 Westerkappeln-Velpe Contact Tel. 0049 (0) 54 56 - 9 60 13 [email protected] www.golfclub-habichtswald.de Grandioze golfclub in natuurgebied Habichtswald bij Osnabrück Een unieke 18-holes golfcourse vol uitdagende, natuurlijke hinder nissen, harmonieus ingebed in het landschap. Een terrein met zacht glooiende heuvels, bestaande waterpartijen, groepjes oude bomen en keurig onderhouden greens. In de herfst kleurt het gemengde bos rondom warm rood-geel-oranje. Vanaf de hogere punten heb je een fenomenaal weids uitzicht op het mooie Osnabrücker en Tecklen burger Land. Golfclub Habichtswald is geschikt voor jong en oud, beginners die in een mooie omgeving een balletje willen slaan en profs met een serieus lage handicap. Golfen in het Habichtswald: goed voor een onvergetelijke vakantiedag! Snel en gemakkelijk bereikbaar via Autobahn 30, het verlengde van de Nederlandse A1. Golfclub Osnabrück-Dütetal in Lotte-Wersen Golfclub Osnabrück-Dütetal Wersener Straße 17 D - 49504 Lotte-Wersen Contact Tel. 0049 (0) 54 04 - 9 98 61 0 [email protected] www.golf-duetetal.de KAART | O 11 Een genot om hier te golfen ... Op maar een uur rijden van de grens, ligt de golf course van Golfclub Osnabrück-Dütetal. Oude bomen en het riviertje de Düte, bepalen het karakter van deze par-72 course. Een voormalige boerenhoeve dient als clubhuis en heeft een gezellig restaurant. Op het idyllische terrein vind je een goede golfshop. Er zijn eersteklas trainings faciliteiten, onder andere training met video-ondersteuning en een korte oefencourse met 4 holes. De club staat bekend om haar gezinsvriendelijke sfeer. Er is kinderopvang bij grotere toernooien. KAART | P 11 21 Actief over de grens Actief over de grens – actuele reisgids, worden. En natuurlijk een hele serie bijzondere speciaal voor fietsers en wandelaars. fietsroutes en wandeltochten. Van uitdagende, Het onmisbare hulpje bij de voorbereiding van meerdaagse reizen tot kleine dagtochten en uw volgende actieve vakantie in het groene genoeglijke ‘rondjes om het dorp’. Volg de loop Duitse grensgebied. Boordevol tips: logeer- van een riviertje, beklim een pittige berg of adressen, services zoals bagagevervoer en laat je betoveren door een thema uit het rijke speciale fietsbussen, mooie aanbiedingen en verleden van de grensstreek. buitenkansjes, overzichtelijke routekaarten en Bestel hem gratis in onze webshop op geheimen die het verdienen om ontdekt te www.geheimoverdegrens.nl Meer weten? Shop in de Webshop Thuis aan de keukentafel begint de voorpret. eigenlijk geen shop is, maar een weggeef-loket: Aarzel niet om ons te bellen of te mailen, Met de brochure ‘Actief over de grens’ open www.geheimoverdegrens.nl/aanvraag-brochures zodat we een persoonlijk antwoord kunnen ge- geslagen. Laptop of iPad bij de hand. Toch nog ven. Dat doen we graag: telefoon 053 4605132 lastig kiezen? Over alle besproken routes zijn Wat meer achtergrondinformatie? Een vraag – een nummer in Nederland – of mail naar losse routegidsjes te bestellen, met veel meer die in de algemene brochure niet beantwoord [email protected] details en goede tips voor onderweg. Allemaal wordt? Snel even het fijne weten van zo’n ver- gratis te bestellen in onze webshop, die dus leidelijke aanbieding voor een weekendje weg? Nieuwsbrief Op de website geheimoverdegrens.nl staan het navigatie-apparaat. Voortdurend op de ze bijna allemaal: actieve vakanties, all-in hoogte blijven van de nieuwste voordeeltjes? arrangementen, leuke dagjes uit, speciale Neem dan een gratis abonnement op de services en aantrekkelijke aanbiedingen, gratis Nieuwsbrief Geheim over de Grens. Te vinden downloads van bijvoorbeeld routes voor in op de website. Kom langs Het ‘Geheim’ wordt al minder geheim: heel erg Nederlands! – een kleine Geheim- dankzij een gastvrije stand op de Nederlandse over-de-Grens-Caravan op promotietour langs Vakantiebeurs, de 50PlusBeurs en de Fiets- en evenementen en markten. Goed advies en Wandelbeurs. In de zomermaanden trekt – speciale aanbiedingen verzekerd! 22 Stad & Cultuur Onderweg dacht je misschien: in welk onbekend natuurreservaat zijn we beland? Zo dichtbij huis en toch zo anders? Heel vriendelijk, maar morgen willen we graag weer wat beleven! Gelukkig knettert het hier – voor wie wil – van de verrassende stedentrips, kunst & cultuur, eigentijdse musea en eerbiedwaardige oude bouwkunst. Neem nou Münster en Osnabrück. De tweelingsteden in een prachtig landelijk gebied, waar je eigenlijk geen stad zou verwachten. Ieder met hun eigen charme, allebei met een in Europa wereldberoemd verleden. Veelzijdig en bruisend als een wereldstad, toch zo knus en compact gezellig. Oude straatjes, moderne levenskunst. Het Münsterland met zijn honderden kastelen, allemaal te ontdekken met zo’n uitgekiende autoroute. Cultuur verdient respect, vinden ze hier, of het nu gaat om monumenten, parken en tuinen, een spannend museum of een avond samen genieten in een openluchttheater in het bos. VarusRegion in het Osnabrücker Land VarusRegion, de streek van ... Fijnproevers! Goed, de Slag bij het Teutoburger Wald is het bekendste wapenfeit uit de geschiedenis van wat hier de VarusRegion heet. En dan is er nog het best bewaarde geheim van het Luilekkerland bij Osnabrück en Wiehengebirge: verrukkellijk eten en originele delicatessen die je alleen hier hebt. Taart, jam en likeur van vlierbessen. Tientallen koffiehuizen (met zelfgebakken Kuchen uiteraard) tussen Bad Essen en Bramsche. Het Noord-Duitse antwoord op de Napolitaanse pizza: Kartoffelplatte. Allemaal omgeven door fraaie en romantische vakwerkhuizen, kastelen en kloosters, bossen, velden en kanalen. Daarom een bijzonder welkom aan fietsers en wandelaars! Ontdek bijv. de GartenTraumTour of de DiVaTour. www.varusregion.de Bad Essen, Belm, Bohmte, Bramsche, Ostercappeln en Wallenhorst heten u van harte welkom! Kaart | Q – R 10 – 11 23 Samen wegdromen in een openluchttheater – het ideale uitje op vakantie Bad Bentheim Je hebt mooie openluchttheaters en heel mooie. Het vaste decor is een oude steengroeve in de heuvels. Al 2 miljoen toeschouwers werden hier verblijd met amateurtheater van de bovenste plank. Wordt het een gezinsuitje of een romantische date voor twee met theater onder de sterrenhemel? Keus genoeg in al die heerlijke openluchttheaters in het bos of Een avondje Broadway-gevoel op het platte- aan de rand van de stad, vaak op een prachtige plek. land, minder dan een uur rijden van de grens. Dat is de kracht van Freilichtbühne Tecklenburg. Een kwaliteitstheater dat al vaak prijzen won met voorstellingen. Topsolisten uit heel Theater zoals theater ooit bedoeld was. Al in Waldbühne Ahmsen Europa komen er graag. Het publiek ook: de oudheid een traktatie voor hardwerkende Van oorsprong het toneel voor een religieus of 2.300 zitplaatsen, waarvan 1.800 overdekt. Grieken en Romeinen: klassiek drama of aan- met religie verbonden schouwspel, al vanaf Mooi meegenomen: Tecklenburg, net onder stekelijk blijspel, opgevoerd in halfronde amfi- 1949. In de Zestiger Jaren kwam daar een Osnabrück, ligt in een prachtige, bosrijke om- theaters. Geboeid kijken naar een betoverende, mooie familiemusical bij, ook voor kinderen geving. Vlak voor de show even het hoofd leeg- gespeelde schijnwereld op het podium. En een dus. Het openluchttheater met de meeste maken met een mooie wandeling? Programma gewilde ‘hangplek’ om gezellig samen te ko- bezoekers in heel Nedersaksen kreeg voor de 2013: de klassieker Pippi Langkous, de Wildwest- men. Dat hebben ze in Noord-Duitsland heel programmering een belangrijke Duitse onder- indianenmusical ‘De Schoen van Manitu’ en goed begrepen. Amateurtheater wordt serieus scheiding voor de manier waarop jeugd bij ‘De Graaf van Monte Christo’. genomen. Enthousiasme en kwaliteit gaan sa- cultuur wordt betrokken. Sinds 2007 voorzien men, tot in de details. De belangrijkste vraag: van een dak, zodat de 2.000 toeschouwers ook Ook het openluchttheater Meppen verrast jong hebben bezoekers een fijne avond, of middag? bij een buitje comfortabel droog zitten. en oud met muziektheater. Openluchttheater Bad Bentheim Schloßstraße 18 D - 48455 Bad Bentheim Contact Tel. 0049 (0) 59 22 - 99 46 56 www.freilichtspiele-badbentheim.de Openluchttheater Bad Bentheim – Lange traditie van amateurtheater. Al sinds 1925 is dit dé plek voor een avondje ontspanning, kluch tige vrolijkheid en theaterthrillers vol suspense. Daarmee is het Bentheimer Bergen Theater één van de oudste, meest authentieke natuurpodia. Idyllisch gelegen in een voormalige steengroeve. Altijd weer een verrassend programma vol kwaliteit, dat hielp natuurlijk ook om 2 miljoen bezoekers naar 140 voorstellingen in 10 decennia te trekken! In 2013 gaat Bentheim verder op vertrouwd niveau: een kinderstuk van Astrid ‘Pippi Langkous’ Lindgren: Michel uit Lönneberga, ook bekend als Emil. Voor volwassenen: de musical ‘Heiße Ecke’ over een hete straathoek in Hamburgs rosse wijk St. Pauli. Waldbühne Ahmsen Waldbühne Ahmsen Vinner Straße 3 D - 49774 Lähden-Ahmsen Contact Tel. 0049 (0) 59 64 - 10 27 [email protected] www.waldbuehne-ahmsen.de KAART | K 11 KAART | M 7 Openluchttheater in het bos: Waldbühne Ahmsen Waldbühne Ahmsen is een van de succesvolste openluchttheaters, met jaarlijks ruim 40.000 bezoekers. Het is goed gebruik in Ahmsen om elk jaar één stuk met een religieus thema op te voeren en één sprookjesmusical voor kinderen. Het theater ligt idyllisch in een groot bos; er is plaats voor 2.000 toeschouwers, allemaal overdekte zitplaatsen. In 2013 staat de kindermusical ‘Petterson en Findus’ op het programma, en ‘Die Päpstin’ – de Vrouwelijke Paus. 24 Tuinen & Parken Fietsroute GartenTraum-Tour De ideale manier om alvast het topje van de ijsberg aan bijzondere droomtuinen en prachtparken in het Osnabrücker Land te verkennen. Je ziet het soms helemaal niet, in de riante Smaakvol afgewisseld met geologische wonde- Duitse achtertuin van Twente en de Achter- ren, historische plekken – het Wiehengebirge hoek: waar houdt de oernatuur op en bijvoorbeeld – en goed beschermde natuur- waar begint er wéér zo’n met veel zorg bij monumenten, die toevallig ook aan dit 169 km elkaar getuinierd lapje bloemenpracht of lange fietspad liggen. landschapspark? Stille juweeltjes achter een piepend hek en drukbezochte klassie- Absoluut hoogtepunt van alle tuinliefde is de kers die een kasteel of kuuroord helemaal jaarlijkse Gartentraumsonntag, een unieke opfleuren. ‘open tuinen dag’ voor tuinliefhebbers en andere buitenmensen, op de laatste zondag van juni. Salinenpark Rheine Naast de Naturzoo en het oude Kloster Bent lage één van de Grote Drie van zoutkuuroord Rheine. Hier gaat het om de Gradierwerke: ingenieuze bouwsels van takken en twijgen waar langzaam mineraalrijk bronwater langs sijpelt. Gezond! Erlebnispark Emsflower KAART | K 10 De power van Emsflower Europa’s grootste tuinbouwbedrijf doet meer dan groente kweken en bloemen exporteren. Het is een ‘Erlebniswelt’ die jaarlijks 300.000 nieuwsgierige bezoekers trekt. Tropische kassen met reuzencactussen, indoor speeltuin, fabelachtige winteravonden bij kaarslicht en rondleidingen langs de indrukwekkende logis- Carl-von-Linné-Str. 1 | D - 48488 Emsbüren Emsflower is één van Europa’s grootste kwekerijen van perk- en potplanten. Op bijna 100 hectare worden ca. 500 miljoen plantjes per jaar geproduceerd. Het is mogelijk om zelf een kijkje achter de schermen te nemen bij Emsflower. Daarvoor is het zogenaamde ʻErlebnisparkʼ aangelegd. U bezoekt dan onder andere een tropische tuin, een showkas met snijbloemen en groenten, en de productiehallen van Emsflower. Wij bevelen aan om een rondleiding te boeken. Zo hoort u nog veel meer interessante weetjes over ons bedrijf. Naast het Erlebnispark beschikt Emsflower over een vrij toegankelijke indoor- en outdoor kinderspeeltuin, een groot tuincentrum, en twee restaurants. Zodoende biedt Emsflower u zowel bij goed als bij slecht weer een leuk en leerzaam dagje uit. Voor jong en oud! Emsflower is 7 dagen per week geopend van 10.00 tot 18.00 uur. tiek van een ultramoderne gewassenteler van mega-formaat. Tuinlabyrinten Haselünne Duizelingwekkende doolhof vol strakke hagen en gemene verrassingen, lieflijke prieeltjes en fijne theekoepeltjes om even van de schrik te bekomen. Samen een volledig ongemoto riseerd groen pretpark van ruim 8 hectare! Tip: onze kaart Tuinen en Kastelen. Toeristische landkaart met de mooiste Contact Emsflower GmbH | Carl-von-Linné-Str. 1 | D - 48488 Emsbüren Tel. 0049 (0) 59 03 - 93 55 30 | www.emsflower.de 119 tuinen en parken. Gratis te bestellen op geheimoverdegrens.nl 25 Landesgartenschau in Papenburg We hebben het over maart 2014. Maar het is de toekomst, plus boomkroonpad met speelse het gebied van tuinieren en tuindecoratie aan ook niet niks. De voorbereidingen zijn in volle attracties in het groen. Papenburg voegt nog te schaffen. gang voor het grootse fenomeen Landesgar- een extra dimensie toe aan land, luchten en tenschau, best vergelijkbaar met de Neder- bloemenpracht: het water van de Ems, op weg En dan is er nog het bonte en uitbundige landse Floriade. Papenburg in het Emsland naar de weidse verten van de zee! Aan de kade randprogramma. Vaak op spannende locaties heeft de eer, want een eer dat is het. Een event liggen grote scheepswerven, de stad is het na- zoals de Alte Kesselschmiede of het Forum waar je als stad – en als één van honderd tionale centrum van de scheepsbouw. Belang- Alte Werft, of bij de oude molen aan de haven. duizenden bezoekers – reikhalzend naar uit- rijkste bezigheid nummer twee: tuinbouw! Leuk voor alle leeftijden. Concerten, shows, kijkt. Een Mega-Event dat je niet zomaar uit de De Landesgartenschau van deelstaat Neder- dansavonden bij maanlicht, educatief infotain- grond stampt in een weekje. saksen komt dus ook eindelijk ‘thuis’. Want dit ment voor milieubewuste kinderen, gadgets is de deelregio van de bloemen, de groente voor techniekfreaks, het concept met de naam Miljoenen bloemen moeten bloeien, bomen en het fruit. Goed voor geraffineerde bloemen cruiseschip MS Blühende Papenburg dat hier moeten wortel schieten, tijdelijke paviljoens arrangementen in de overdekte paviljoens, overal op het terrein wordt toegepast, met een gebouwd in en rond het Stadtpark. Het toneel thematuinen van kunstzinnige, geïnspireerde Activiteiten-Dek, speeltuin voor jong en oud voor een multi-belevenis tentoonstelling rond tuinarchitecten en een volledig voorzien tuin- en Kleine OnderzoekersWerkplaats. Beetje tuinbouw, kwekers en telers, hoveniers, land- centrum, de tuinmarkt. Om ideeën voor in de Nederlands: de mascotte van de LaGa is een schapsarchitecten, wonen en tuinieren van tuin op te doen en om de laatste snufjes op witte meeuw op klompen! En hij heet Piet! Burgpark Venhaus in Spelle Touristikverein Freren-Lengerich-Spelle e. V. Mühlenstr. 39 D - 49832 Freren Contact Tel. 0049 (0) 59 02 - 94 08 00 [email protected] www.touristikverein-fls.de Rondleiding Burgpark Venhaus Op de fundamenten van een voormalig bolwerk met waterburcht ligt nu een kleine vesting met binnen- en buitengrachten en ophaalbrug, dat een goed beeld geeft van het vroegere kasteel. Om bij het bewaard gebleven kerkje te komen, moet je over vijf bruggetjes! Dit historische juweeltje in Spelle kreeg ook een moderne taak: boeiende, multimedia milieu-educatietuin. Prijs per persoon: € 2 (voor groepen tot 20 deelnemers maar € 30) KAART | L – M 10 26 •Z es dagen kennismaken met de 100 Schlösser Route – noordelijk kwart Land van kastelen, burchten en paleizen Al ver voor de uitvinding van de doorzonwoning werden hier de mooiste plekjes om te wonen ingepikt; dat zie je nog steeds op een rondreis langs alle romantische pronkpaleizen en stoere forten. Zullen we er gewoon eens vijf Vriendelijke heuvels en uitdagende hellingen in het noordelijke deel van Münsterland. De beloning: panorama’s om nooit meer te vergeten, dorpjes om meteen verliefd op te worden, de bruisende stad Münster en kloostertuinen waar serene rust heerst. Je zou bijna vergeten dat het gaat om de fabelachtige kastelen en burchten, op deze fietsroute. noemen, helemaal niet zo bekend in Nederland en toch vlak over de grens? Inbegrepen: • 5 overnachtingen met ontbijt • bagagevervoer tussen de hotels • fietskaarten (route van 305 km totaal) • gids met beschrijvingen highlights • Münster bekijken met stadsgids Prijs per persoon vanaf op basis van een tweepersoonskamer € 359 extra’s op aanvraag (fietsverhuur, HP, uitbreiden met nog een dagje) Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ 100schlosser-noord Aanbieder: Münsterland e.V. Burg Hülshoff | KAART M 14 Barokke residenties, sierlijke buitenplaatsen en Burg Holte. Een ruïne op de Holter Berg, met duizend jaar oude burchten. De omgeving van steile afgronden aan twee kanten. Uniek, omdat Münster spant de kroon met de 100 Schlösser het de enige middeleeuwse vesting van dit Route; ze moesten tenslotte kiezen. Nog steeds type – op een heuveltop – in de hele regio is. veel voor één vakantie, dus overzichtelijk ver- In 1144 al eens stevig beschadigd dankzij een deeld in vier partjes, waaronder de Nordkurs. uit de hand gelopen ruzie over de waterbron, in 1335 voorgoed verlaten. Burg Hülshoff. Mooi voorbeeld van een waterburcht, typisch voor Westfalen. Bijna een dorp- In het boekje ‘Een reis door de tijd’ vind je nóg je op zich, met fundamenten uit de elfde eeuw, 16 bijzondere kastelen en herenhuizen in het een zestiende-eeuwse ridderhofstede in onver- Osnabrückerland. Gratis te bestellen op sierde Renaissancestijl en een burchtkapel. www.geheimoverdegrens.nl Haus Rüschhaus. Een juweeltje van laat-barokke Schloss Clemenswerth is een jachtslot in het architectuur, dichtbij Münster en dus een ge- groene Emsland. Gebouwd voor de machtige liefde bestemming voor wandelaars en fietsers. keurvorst en aartsbisschop van Keulen, Clemens August. Het terrein rond het huis – nu Stadskasteel Münster. Tot 1803 het prinsbis- Emsland Museum – is een uniek monument: schoppelijk paleis. Nu het stralende middel- een stervormig bolwerk met acht paviljoens, punt van de stad: een elegant gebouw met drie verbonden door kaarsrechte lindelanen, nog langgerekte vleugels van rode baksteen en helemaal intact. Waar vind je dat nog in de lichte zandsteen. wereld? Nergens, alleen hier. 27 TIP • Sprookjeskasteel met huisspook De enorme burcht van kuuroord Bad Bent heim – een paar kilometer van de grens – hoort in de eregalerij van Europese prachtkastelen. Hoog gelegen op de rotsen, metersdikke muren van zandsteen. Eigenlijk een compleet, middeleeuws vestingstadje met binnen de poorten een stoere donjon, een kruittoren en een kloostercomplex met eigen kerk. Twee keer per jaar het decor voor een spannende, avontuurlijke avond: de Bentheimer Burgnacht. Samen ronddolen over de stenen trappen, bij het schijnsel van kwalmende fakkels en kaarsen. Zagen we daar in dat doorkijkje een schaduw van kasteelgeest de Witte Juffer? Griezelig leuk. Burg Bentheim | KAART K6 SportSchloss in Velen KAART | I 15 SportSchloss Velen GmbH | Schlossplatz 1 | D - 46342 Velen Overnachten binnen kasteelmuren Een ontspannen ambiance, spannende verhalen: In Sportschloss Velen kunt u niet alleen ontspannen, maar ook kennismaken met een rijk verleden. Het werd in de 13e eeuw als verdedigingsburcht gesticht en is tegenwoordig de ideale plek om de stress van alledag even helemaal te vergeten. Aanbieding: 1 overnachting in comfortabele kamer in geboekte categorie, ontbijt van het kasteel-buffet, 3-gangenmenu van het buffet, een glaasje sekt ter begroeting in Pia´s lounge, gebruik van zwembad, sauna en fitnessruimte, badjas en badslippers op de kamer Prijs: vanaf € 94 per persoon Contact Tel. 0049 (0) 28 63 - 20 30 | Fax 0049 (0) 28 63 - 20 37 88 [email protected] | www.sportschlossvelen.de Landhotel Hermannshöhe Haulingort 30 | D - 48739 Legden KAART | J 14 ★★★ Een vakantie in Landhotel Hermannshöhe staat voor pure ontspanning en heerlijk eten. In ons fijnproeversrestaurant zal het de innerlijke mens aan niets ontbreken. Het hotel ligt midden in het prachtige parklandschap van het Münsterland en is een uitstekende uitvalsbasis voor fietstochten. Bijvoorbeeld de beroemde 100-Schlösser-Route. Na een dagje fietsen heerlijk ontspannen in het zwembad of in de wellnessoase. Met een biertje of wijntje in de groene biergarten dan nog eens de dag de revue laten passeren. Korte vakantie in het Münsterland 3 overnachtingen incl. HP op basis van een 2-PK: comfort € 140, cat. comfort plus € 150 Contact Tel. 0049 (0) 25 66 - 93 00 - 0 | Fax 0049 (0) 25 66 - 93 00 - 60 [email protected] | www.landhotel-hermannshoehe.de 28 Een museum saai? Dan ligt het niet in Duitsland. Waar zijn ze in heel Duitsland erg goed in? Voetbal, helaas. Stevige auto’s maken? Fout! Het antwoord is: musea. Vaak in spraak makende gebouwen of perfect gerestaureerd industrieel erfgoed. Over mooie tradities, moderne kunst, gekke weetjes, vernieuwing, verwondering. En altijd weer met een goed verhaal. Museum Industriekultur in Osnabrück Museum Industriekultur Osnabrück Fürstenauer Weg 171 D - 49090 Osnabrück Contact Tel. 0049 (0) 541 - 12 24 47 [email protected] www.industriekultur-museumos.de Vuurmachines en ‘Grubenhunde’ in Museum Industriekultur Grubenhund is vaktaal van kompels (mijnwerkers) voor ondergrondse steenkolenwagons. Op het terrein van de voormalige kolenmijn Piesberg toont Museum Industriekultur Osnabrück prachtig aan, hoe de industrialisering niet alleen onze werkdag, maar ons hele leven ingrijpend heeft veranderd. Bezoekers worden getrakteerd op veel beweging en aanschouwelijke geschiedenis: van antieke stoommachines – in bedrijf natuurlijk – tot een unieke verzameling fossielen uit de tijd van het ontstaan van steenkool, een eeuwigheid geleden. Een glazen lift brengt je naar 30 meter diep, over een historisch spoorlijntje door de mijnschacht kom je in het voormalige magazijn. Vaste expositie en wisseltentoonstellingen rond een thema. Tuchmacher Museum in Bramsche Tuchmacher Museum Bramsche Mühlenort 6 D - 49565 Bramsche Contact Tel. 0049 (0) 54 61 - 94 51 0 www.tuchmachermuseum.de Contact Tel: 0049 (0) 541 - 31 84 81 [email protected] www.bistum-osnabrueck.de KAART | G 16 De fabriek in het monumentale pand is (weer) volledig in bedrijf, precies zoals dat in de eerste helft van de vorige eeuw ging. Kloppend hart van de oude Weverij is een dampende stoom machine, die een reeks weefgetouwen aanstuurt. In een gereconstrueerde arbeiderswoning is te zien hoe textielarbeiders leefden. De enorme Spinnerij is een geslaagde mengelmoes van educatief centrum, innovatieplek, ideeënforum en cultuurpodium. Openingstijden: di t/m zo en op feestdagen van 10 – 18 uur. De Spinnerij is van maart – nov., de Weverij het hele jaar geopend. Schatkamer in de dom van Osnabrück Domschatzkammer und Diözesanmuseum Osnabrück Domhof 12 D - 49074 Osnabrück KAART | P 10 Tuchmacher Museum Bramsche Niks stoffig museum! Het gaat wel over stoffen: vlokken ruwe wol dwarrelen door de lucht, schietspoelen doen vliegensvlug hun werk in weefgetouwen, in de spinnerij draaien honderden klossen. Perfect werkende, soms 100 jaar oude machines in hun vertrouwde omgeving: de historische gebouwen van een voormalige textielfabriek, bekend van de kleur ‘Bramscher Rot’. Openingstijden: di t/m zo. 10 – 17 uur, zon- en feestdagen rond leiding om 11 uur. Ook Nederlandstalige gidsen beschikbaar. TextilWerk Bocholt – Forum voor textielcultuur LWL-Industriemuseum l Westfälisches Landesmuseum für Industriekultur, Locatie: TextilWerk Bocholt Spinnerei: Industriestraße 5, Weberei: Uhlandstraße 50, D - 46397 Bocholt Contact Tel. 0049 (0) 28 71 - 21 611-0 [email protected] www.lwl-industriemuseum.de KAART | P – Q 11 Op een stadswandeling door Osnabrück kun je er niet omheen: de machtige dom St. Peter. Het bisdom heeft hier een museum met een wisselende expositie: het Diözesanmuseum. Hoogtepunt is de schatkamer van de dom, met de waardevolste en mooiste liturgische voorwerpen en relikwieën, gemaakt van goud, zilver, ivoor en bergkristal. Topstuk is het kapitelkruis uit de 11e eeuw, bezet met edelstenen, parels en bewerkte halfedelstenen. KAART | P – Q 11 Erdöl-Erdgas-Museum in Twist Erdöl-Erdgas-Museum Twist Flensbergstr. 13 D - 49767 Twist Contact Tel. 0049 (0) 59 36 - 93 30 0 [email protected] www.erdoel-erdgas-museum-twist.de Alles over olie en aardgas – het Erdöl-Erdgas-Museum Tussen de olievelden en de jaknikkers van Emsland en Grafschaft Bentheim ligt het Erdöl-Erdgas-Museum Twist. ‘Wij verdiepen en stimuleren uw kennis’ is het motto. Het museum is gewijd aan het belang voor de regio van het winnen van de bodemschatten olie en gas. Veel aandacht in museum en aangrenzend buitenterrein voor geschiedenis en techniek, van bodemonderzoek tot winning en veredeling van het vloeibare, zwarte goud. Picassomuseum Münster Kunstmuseum Pablo Picasso Münster Picassoplatz 1 D - 48143 Münster Contact Tel. 0049 (0) 251 - 41 44 7 - 10 [email protected] www.kunstmuseum-picassomuenster.de KAART | M – N 14 – 15 Voluit ‘Kunstmuseum Pablo Picasso Münster’. Eerst is er het beroemde Museo in Picasso’s geboorteplaats Málaga, maar dan komt al héél snel het museum aan de Picassoplatz in Münster. Vooral dankzij de unieke collectie grafische kunst van Picasso: ruim 800 litho’s. Zo’n complete verzameling vind je nergens anders. Op een verrassende en zorgvuldige manier gepresenteerd, altijd met een schuin oog naar tijdgenoten als Chagall, Miró en Braque. Vanaf september 2013 is de Franse impressionist Camille Pissarro te gast in het museum. En vervolgens is er de tijdelijke tentoon stelling ‘Henri Matisse – Gestalte en Ornament’ met talrijke schilderijen, beelden, tekeningen en grafische werken van één van Frankrijks belangrijkste kunstenaars ooit. Tussendoor diverse projecten rond Picasso zelf, die allemaal op hun eigen manier leven & werk belichten van de bekendste kunstenaar van de vorige eeuw. Emsland Moormuseum in Geeste Emsland Moormuseum Geestmoor 6 D - 49744 Geeste Het Emsland Moormuseum Fascinerend museumpark voor wie maar moeilijk kiezen kan: belevenis met bijzondere natuur of boeiende geschiedenis? Europa’s grootste veenmoerasmuseum ligt in het grensover schrijdende natuurreservaat Bourtanger Moor – Bargerveen, het best bewaarde onderdeel van het enorme, waterrijke gebied dat zich ooit uitstrekte van Grafschaft Bentheim en het Emsland in Duitsland tot Oost-Drenthe en Oost-Groningen. Een weergaloos landschap met meertjes, grasland, riet, moerassen, veengronden, lintdorpen en kanalen. Contact Tel. 0049 (0) 59 37 - 70 99 90 [email protected] (medewerkers spreken Nederlands) www.moormuseum.de Openingstijden Museum Dinsdag-zondag 10:00 – 18:00 uur (1 maart – 3 november) Op maandagen gesloten, behalve wanneer het een feestdag is. Openingstijden Café Dinsdag – zondag 12:00 – 17:00 uur (29 maart – 3 november) Op maandagen gesloten, behalve wanneer het een feestdag is. KAART | J 7 Het museum geeft in twee gebouwen een mooie kijk op het ontstaan van het unieke, natte ecosysteem veenmoeras, maar ook op de cultivering door middel van turfwinning en op de geschiedenis van de veenkolonies. Pronkstukken zijn de antieke locomotieven en de ploeg van de firma Ottomeyer en andere intussen zeldzame gereedschappen die gebruikt werden bij de zware arbeid van het turfsteken. Uitleg op de bordjes in de expositieruimten steeds ook in het Nederlands. Dat is nog niet alles: buiten wacht een maar liefst 30 hectare groot museumterrein, prachtig te voet te verkennen of comfor tabel gezeten in de Feldbahn - 3,5 km spoor. Eindstation is een originele kolonistenboerderij van rond 1920, met huisdierrassen van toen. Bij het ‘Hochmoor’ krijg je interessante informatie over flora en fauna. Aanrader: het Museumcafé met goede streekgerechten en – zichtbaar vanaf het terras – de Themaspeeltuin voor kinderen. KAART | K 8 29 30 De Twin Cities – Ontdek ze op de fiets! Münster en Osnabrück hebben wel wat dingetjes gemeen. Allebei niet zo gek ver van de Nederlandse grens, wereldberoemd bij geschiedenisleraren als hoofdrolspelers in de Westfaalse Vrede van 1648, een compacte, vriendelijke bebouwde kom in een geweldig natuurgebied en – misschien wel de voornaamste charme: alle verleidingen van een wereldstad, maar dan in een gezellig, ‘groot dorp’. Fietsen over de Friedensroute Spanje waarschijnlijk meer zegt. De Vrede van Friedensreiter nog eens overdoen. Je herkent Het is één van de iconen van de Europese Westfalen wordt in Nederland dus niet hele- de route aan het symbool van een ruiter op de geschiedenis: de trap voor het schitterende maal terecht ‘De Vrede van Münster’ genoemd. wegwijzers! raadhuis in Osnabrück. Hier verkondigde de Omdat er in twee steden onderhandeld werd www.friedensroute.de toenmalige ‘persvoorlichter’ van Osnabrück en er nog geen email bestond, werd er een tijd in 1648 het einde van de Dertigjarige Oorlog. lang druk gependeld door koeriers te paard, Echt bijzonder Daarmee ook meteen van de Tachtigjarige die berichten overbrachten en uiteindelijk het Osnabrück is de enige grote stad in Duitsland Oorlog, wat de inwoners van Nederland en goede nieuws van de vrede brachten. Friedens- die midden in een beschermd natuurgebied reiter heten ze hier. Over bijna dezelfde paden, ligt. Sterker nog: de uitlopers van al dat weel- vol historische bezienswaardigheden: veel derige groen dringen door tot diep in de stad. mooie, ongerepte natuur – hier kun je als Het rondom liggende natuurpark heeft een moderne fietser de spannende tocht van de paar verschillende gezichten met toepasselijke • Ontdek Osnabrück per fiets namen: UNESCO natuur,- en Geopark TERRA.vita vol grillig en tegelijk lieflijke natuur: Een keer helemaal om Osnabrück heen – dat is op de fiets prima te doen in een dag. De Osnabrücker Rund Tour is 40 kilometer lang en loopt over lichte heuvels. Vanaf hier heb je steeds opnieuw schitterende uitzichten over de stad. Ook een avondje in de stad is dankzij de gezellige cafeetjes en bistro’s in smalle steegjes prima te doen. Tijdens de tweede dag kun je uitgebreid de tijd nemen om het centrum te leren kennen. In het hart van de stad ontdek je de markt en het indrukwekkende FelixNussbaum Haus van Daniel Libeskind. De combinatie van ruime en moderne winkelmogelijkheden en de sfeer van de historische binnenstad is wat Osnabrück zo charmant maakt. Inbegrepen: • 2 overnachtingen met ontbijt, hotel naar keuze • huurfiets voor 1 dag • fietskaart • koffiepauze in de Altstadt het Teutoburger Wald en het Wiehengebirge. Kloppend hart is Osnabrück zelf, met de stadsheuvel Piesberg en een aantal prachtige fietsroutes langs de mooiste bezienswaardigheden in en rondom de stad: De Osnabrücker RundTour bijvoorbeeld. Nergens zo fijn als in Münster Fietsen hoort bij Münster. En andersom. De stad staat in heel Duitsland bekend als ultiem fietsersparadijs. Treffend bewijs: ver weg in Keulen wordt fietsen gepromoot met een foto van een bruidspaar, op de fiets op weg naar het stadhuis. Leuk detail: die foto kan alleen gemaakt zijn in ... Münster. Iedereen fietst in Münster en als fietsende toerist kijk je je ogen uit. Je voelt je bevoorrecht. Want Münster heeft Prijs per persoon vanaf op basis van een tweepersoonskamer € 104 Een nachtje verlengen? Aanpassingen nodig? Vraag er gerust om. Boeken: Tourismus + Tagungsservice Osnabrück|Osnabrücker Land Tel. 0049 (0) 541 - 95 111 95 www.osnabruecker-land.de het allemaal: de autovrije flaneerboulevard – alleen voor voetgangers en fietsers – de Promenade, fietspaden naar het meertje Aasee, direct buiten de bebouwde kom de eerste meters van ‘Parklandschaft Münsterland’, de Rieselfelder op een kwartiertje van hartje centrum: In dit waterrijke beschermde broed gebied vindt je naast talrijke trekvogels zoals de ooievaar en grauwe ganzen ook waterdieren Marienkirche bij de Markt, Osnabrück zoals muskusratten. 31 • Fietsstad Münster – Met de wind in je haren door de straten en het groen Münster verdient de titel Fietshoofdstad helemaal. Ontdek het zelf. Op je gemak door de steegjes van de binnenstad dolen, een wat sportievere rit buiten: overal word je verwend met een voortreffelijk netwerk van veilige fietspaden. Vrijdag aankomen, zaterdag een afwisselende fietstocht in en rond Münster, zondag alle tijd om nog even te blijven. Andere week dagen of verlengen met een nacht kan ook. Inbegrepen: • 2 overnachtingen met ontbijt • fietskaart van de stad Münster • lunchpakket Prijs per persoon vanaf bij een tweepersoonskamer Boeken: Münster Marketing Tel. 0049 (0) 251 - 4 92 27 26 www.tourismus.muenster.de ʻBogenhäuserʼ in het centrum van Münster Steigenberger Hotel Remarque € 79,50 KAART | P – Q 11 Hotel Kaiserhof in Münster KAART | M – N 14 – 15 Bahnhofstraße 14 | D - 48143 Münster Natruper-Tor-Wall 1 | D - 49076 Osnabrück Een 4-sterren comforthotel aan de rand van het pittoreske oude centrum. Met 156 kamers en suites, licht en vriendelijk ingericht zodat je je meteen thuis voelt. Vooral op de hogere etages heb je een geweldig uitzicht over de stad. In de twee restaurants ‘Remarque’s Weinwirtschaft’ en ‘Vila Real’ serveren we een creatieve bloemlezing van verschillende kookstijlen. Voor iedere voorkeur staat er wat op het menu: klassieke keuken, seizoensgebonden streekgerechten of culinaire fijnproeverskost. Contact Tel. 0049 (0) 541 - 60 960 | [email protected] www.osnabrueck.steinberger.de Ontspannen Münster ontdekken, in een gerieflijk 4-Sterren-Superior Hotel. Op een fijne plek in de stad, centraal gelegen tussen Station en City. Kamers en suites met een thema, twee restaurants en een bar, allemaal voorzien van comfortabele klimaatbehandeling, 500 m² aan Wellnessruimtes om van te genieten; zorgeloos parkeren dankzij Valet-Parking Service en videobewaking. Aanbieding ‘Balans & Wellness’ Supergezond voordeelpakket voor een rustgevende verjongingskuur: twee overnachtingen, uitgebalanceerd ontbijtbuffet, vitaminecocktail en ‘light & sfeervol’ diner bij aankomst, bezoek sauna Kaiserhof Beauty & Spa, verschillende wellness & beautybehandelingen, verkwikkende massage. Voor € 258 per persoon. Contact Tel. 0049 (0) 251 - 417 86 23 [email protected] www.kaiserhof-muenster.de 32 Even stoppen voor een fotomomentje, een panorama of een picknickplek? Je doet het graag, omdat het kán. Achter de volgende bocht weer een lief gehuchtje waar je nog nooit van gehoord had, maar wat je toch voor geen goud had willen missen. Je reisgenoot wilde deze ronde graag maken, omdat het thema en de aanleiding zo interessant leken. En dan al die oude bezienswaardigheden van onschatbare waarde. Kan het jullie achteraf veel schelen – eerlijk zeggen? Welnee. We hebben genoten, onderweg. No particular place to go? Autoroutes om bijna ‘doelloos’ rond te zwerven met een thema. De totale vrijheid: zo kom je in de coolste uithoeken van dit weidse parklandschap. Soms slingert de weg langzaam over heuvels en door strakke dalen, je rijdt door de filmset van een dure autocommercial. Ver weg van de snelweg, gewoon overal waar het mooi is. TIP • De ‘Route van de Megalietcultuur’ Informatiemate De drie Pionierroutes – de autoreizen van Europa – is nu een kleurrijke lappendeken het avontuur van okergele bodem, blauwgroene wetlands, Lekker rondtuffen in de grensstreek die vroeger gouden korenvelden, frisgroen gras en donker- nog eens echt grensstreek was, ver weg van bruine turfafgravingen. Thuis van unieke eco- alles. Het land van smokkelaars, rondreizende systemen en zeldzame flora en fauna. seizoenarbeiders en de dappere pioniers die riaal over deze het als eersten aandurfden in de nieuwe veen- Gratis te leen bij diverse VVV’s: de DAGIT, je themaroute is kolonies. Boeiende autoroutes dwars door elektronische reisleider. Navigatiesysteem en verkrijgbaar in Drenthe, het Emsland en de prachtige Graf- gids ineen, met mooie verhalen over de streek, de boekwinkel en schaft Bentheim. Dat belooft: heidevelden, on- verteld door bekende stemmen die uit jouw bij de regionale eindige, geheimzinnige moeraslanden, plukjes eigen luidsprekers komen, dankzij een kleine, VVV’s, bijvoor- bos, rivieren en meertjes, zandsteenformaties draagbare boordcomputer. DAGIT is de af beeld de reisgids ‘SteinZeitzeugen – en nog veel meer ongerepte natuur die de korting van ‘Dynamisch Audio Geo Informatie- Uit het Stenen Tijdperk, reizen naar de ruimte nodig heeft. Je ontmoet er ridders en systeem voor Toeristen’, vandaar. vroegste geschiedenis van Noordwest- kasteelheren, boekweitboeren, marskramers Duitsland’. Voor wie met de auto reist, en molenaars. En veel stilte. Het grensover- De Hamalandroute – Germaanse tijdreis is er de speciale vouwkaart ‘Beleef de schrijdende natuurreservaat Bourtanger Moor- Met je eigen rijdende ‘tijdmachine’ terug naar Megalietcultuur’. Meer informatie op Bargerveen – ooit onderdeel van het grootste, de jaren vér voor de uitvinding van het wiel. www.strassedermegalithkultur.de aaneengesloten veenmoeras van Midden- Deze retrotocht is genoemd naar de Hamaven, 33 Even pauzeren aan het ‘Nord-Süd-Kanal’ in Adorf | KAART J 8 250 km is het nostalgische Hamaland-Museum wachten geduldig op bezoek, soms op heel in Vreden. Over wonen, werken en eten bij goed verstopte plekjes in de natuur. De ‘Straße gewone mensen thuis. der Megalithkultur’ koos voor in totaal 33 bijzondere vondsten, verbonden door een toeris- De ‘groenstrook’ aan weerszijden van de tische route vol cultuur en recreatie. grens-van-nu is trots op het rijke verleden en alle gave tradities die zich nooit iets van een Een kennismaking met de vroegste geschiede- grens aantrokken. Overeenkomsten genoeg, nis, af en toe onderbroken door een uitstapje maar ook charmante verschillen, die je nooit naar nog piepjonge bouwkunst, zoals de laat- had verwacht. Wijngaarden in de Achterhoek Romaanse Dom van Osnabrück uit de twaalfde en molens in het Münsterland, niet zo ver en dertiende eeuw. van waterburchten die weer wel typisch Duits www.strassedermegalithkultur.de zijn. Een 300 jaar oude klokkengieterij in het vredige Gescher, het vestingstadje Groenlo, Meer leuke autotochten met camper, caravan, zwaar bewapend tijdens de Tachtigjarige Oor- hotel of B&B op www.geheimoverdegrens.nl log, openluchtmuseum Erve Kots in de buurt van Groenlo, de statige Twentse landgoederen. Het staat allemaal in een gidsje, dat net nog een verjongingskuur heeft gekregen: nieuwe tips, wandelingen, fietspaden, campings en eetgelegenheden onderweg. Voor € 2,95 te koop bij VVV’s in de grensregio, gratis te bestellen op hamalandroute.nl of grensbelevenis.nl • Even de auto uit, het ‘Moor’ in een Germaanse volksstam. Je kunt veel van ze zeggen, van die Hamaven, maar ze waren De ‘Route van de Megalietcultuur’ niet gek. Ze settelden zich prinsheerlijk op de Ouder dan de pyramides in Egypte en stukken A-locatie Twente-Achterhoek-Westmünsterland beter te bereiken: de 5000 jaar oude mega en lieten de mindere delen van Europa aan de lietgraven van Noord-Duitsland. Imposante Friezen, de Saksen en de Romeinen. Op middel monumenten, net zo fascinerend als de archeo eeuwse kaarten staat het graafschap Hamaland, logische klassiekers Stonehenge in Engeland, deel van het Karolingische Rijk. Hoe was het Carnac in Frankrijk en onze eigen hunebedden. leven hier vroeger, op het platteland? Een De gestapelde keien uit de reuzenblokken- mooi opstapje voor deze ontdekkingsreis van doos – megaliet is Grieks voor ‘grote steen’ – Met de fiets de ‘Moor-Tour’ rijden, op wandelschoenen de ‘Naturparkweg’ op: zo zie je het veenmoeras op zijn mooist. Verken het Drentse hoogveenreservaat Bargerveen; de vogeluitkijktoren biedt een geweldig uitzicht. Of bewonder ’s werelds grootste stoomploeg in het Emsland Moormuseum. Probeer daar ook de heerlijke boekweittaart. Bovendien op de route: het ErdölErdgas-Museum, een spannend blotevoetenpad en de bijbeltuin Tuin van de Nazareners in Twist. Inbegrepen: • 2 overnachtingen met ontbijt in landelijke herberg • diner (3 gangen) met goede streekgerechten • set fietskaarten van het Naturpark • wandelgidsje • entree museum Prijs per persoon op basis van een tweepersoonskamer € 119 Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/moor-tour Aanbieder: Emsland Touristik GmbH 34 Een goede gids weet de weg. Dat geldt ook voor een gedrukte reisleider. Handige weetjes, evenementen waar je van opkijkt, de mooiste hotels en de warmste herbergen, comfortabele vakantiehuizen en fijne campings, onvergetelijke dagjes uit. Tips voor uitstapjes en verblijf Leuke dingen doen, dat was je van plan, daarvoor ga je een weekendje weg, dat is de Vitamine-V van vakantie. Waar begin je? Natuurlijk wil je wel een beetje knap logeren, in de stijl die bij je past. Liefst voor een aangenaam vriendenprijsje. De dagen kleur je zelf in met onverwachte belevenissen. Extra ontspannend omdat ze overgoten zijn met een Duits sausje. Dat betekent: levendige weekmarkten op het dorpsplein, onbekende mega-events als het Münsterland festival, beetje Oerol en beetje Concertgebouw. Tip van de dag: neem de trein vanuit Hengelo of Enschede! Makkelijk hoor. 35 Münsterland Festival 2013 Voor de zevende keer al. Onmogelijk meer weg Die ‘andere culturen’ zijn dit keer de naaste te denken van de internationale kalender, dit buren: de nadruk ligt op Frankrijk en Zwitser- muziek-totaal-cultuur-feest zoals er maar heel land. Het beste van wat ze daar hebben aan weinig zijn in Noord-Europa. Zeker niet op jazz, pop, folk en klassiek. En omdat het anders zo’n landelijk, totaal relaxed podium: dorps- saai zou zijn: tentoonstellingen, foto’s, film, pleinen, muziekkiosken en kleine theaters in grafische kunst, grote en kleine projecten met het hele Münsterland, maar ook spannende een glimlach. Tweejaarlijks, 200 kunstenaars, locaties waar je niet meteen aan zou denken. orkesten, bands en musici. ua Macmillan, Bergbaumuseum in Ibbenbüren | R KAART N 11 Bagno Konzertgalerie, Steinfurt | KAART L 12 – 13 Allemaal te vinden op Elf maanden per jaar is het hier aardig stil: www.muensterlandfestival.com ruisende bomen, een trekker of een kerkklok in de verte, vrolijke stemmen op een terras in Alvast een tip voor de festivalzomer van 2014: Münster. Van 20 september tot 19 oktober ‘Summerwinds’. Ontdek de veelkleurige wereld 2013 is de gastvrije regio met de open blik voor van houtblazers in diverse muziekgenres, andere culturen het kloppende hart, het swin- op prachtige locaties in het Münsterland en gende centrum van ... alles. Nederland. www.summerwinds.de run Ghosh, Picasso-Museum in Münster | A KAART N 14 rock’n’popmuseum in Gronau rock’n’popmuseum Udo-Lindenberg-Platz 1 D - 48599 Gronau (12 km van Enschede) Contact Tel. 0049 (0) 25 62 - 81 48-0 [email protected] www.rock-popmuseum.de www.facebook.com/rpm.gronau Levendige reis door de muziekgeschiedenis Het rock’n’popmuseum Gronau laat het zien: muziek beleef je met alle zintuigen. Een fascinerende ontdekkingstocht door de geschiedenis van de populaire muziek van de laatste 100 jaar – veel meer dan alleen geluid en beats! Ook sociale aspecten, de rol van muziek in de samenleving krijgen volop aandacht. Startpunt is de kamermuziek van eind 19e eeuw, via de hits van de jaren 50 en de Sixties loop je dwars door alle ‘beeldbepalende’ decennia van de Pop. Muziek is emotie: voel je hartslag en je adem vibreren in de ‘Tranceklok’. Of doe de Audio Tijdreis: dansen en meezingen mag! KAART | J 12 36 Jonge toeristen over de grens – net zo blij als hun ouders! Zomaar een paar voorbeelden: Avontuurlijke safari in het Oosten Avonturenpark Hellendoorn op de Sallandse Heuvelrug is een kans. Om als ouderwetse piraten een galjoen te enteren. Gewoon even de grens over, om in de gangen van spookkasteel Bentheim op geesten te In het Nederlands-Duitse grensgebied zijn kinderen jagen. Samen veilig overnachten in het Roompot Vakantiepark, met graag geziene gasten, die je serieus neemt met hun speeltuin, zwembad en bomenbos. eigen vakantiewensen. Wat niet wil zeggen dat het niet leuk is voor meereizende, ondernemende vaders en Archeologie om te onthouden! moeders, al die doldwaze, energieke en originele Speciaal voor jongeren en kinderen laat Museum und Park Kalkriese activiteiten en boeiende bezienswaardigheden. Nieuws- bij het Teutoburger Wald zien dat geschiedenis wel lang geleden is, maar gierig? Kijk op je iPad, laptop of smartphone en doe niet saai! Een slagveld. Hier vochten de Germanen 2000 jaar geleden vast wat ideeën op voor een dagje chillen. Het adres is tegen de Romeinen. En ze wonnen. Zelf proberen met zo’n zwaar www.kinder-vakanties.nl zwaard is leerzamer dan een boek lezen! Elke zondagmiddag is er een speciaal kinderprogramma; in de zomervakantie uitgebreid met een Meedoe-Dag voor het hele gezin. Teuto-Express Eisenbahn-Tradition e. V. Postfach 1233 D - 49512 Lengerich Contact Tel. 0049 (0) 54 82 - 92 91 81 [email protected] www.teuto-express.eu KAART | M 8 Reizen als in grootmoeders tijd Dat oorspronkelijke gevoel uit de fascinerende begintijd van de trein in stand houden, is de doelstelling van vereniging Eisenbahn Tradition. Daarvoor wordt met veel zorg en liefde het rijdende spoorwegmuseum ‘Teuto-Express’ onderhouden en geëxploiteerd. Pronkstuk is een puntgave, antieke stoomlocomotief uit de Vijftiger Jaren, die puffend en kwalmend schitterende trajecten aflegt door Tecklenburger Land, Münsterland en Osnabrücker Land. Emslandmuseum Schloss Clemenswerth in Sögel D - 49751 Sögel Tel. 0049 (0) 59 52 - 93 23 25 www.clemenswerth.de KAART | M 5 Schloss Clemenswerth – de ‘Ster’ van het Emsland Jachtslot, omringd door een unieke barokke kasteeltuin, aan gelegd in de vorm van een ster met lange lindelanen naar acht paviljoens. Eén van deze acht: de Slotkapel van het kapucijnenklooster. In de 7 andere ‘sterren’ rond het imposante, achttiendeeeuwse hoofdgebouw: vaste tentoonstellingen (de jacht in de Barok bijvoorbeeld) en veel evenementen zoals de jaarlijkse kunstmarkt ParkArt. In het 42 hectare grote Waldpark is werkelijk alles bijzonder. Sommerrodelbahn in Ibbenbüren Sommerrodelbahn Ibbenbüren Münsterstraße 265 D - 49479 Ibbenbüren Rodelen houdt jong In 1926 bouwde een mijnwerker uit Ibbenbüren een 100 meter lange glijbaan voor houten sleeën. Ook nu nog kunt u in de zomer de helling afsuizen. Maak daarnaast kennis met het sprookjesbos met o.a. vogelbruiloft, waterspelen en een dwergengrot. Contact Tel. 0049 (0) 54 51 - 32 26 www.sommerrodelbahn.de Dat de tijd niet stil is blijven staan, bewijst de nieuwe attractie ʻDie Reise um die Weltʼ, waar wereldreizigers o.a. het oude Egypte, de Afrikaanse jungle en de Noordpool ontdekken. KAART | N 11 NaturZoo in Rheine KAART | L – M 11 In Uelsen, een Duits dorpje net over de grens bij Oldenzaal, leven ze nog een beetje in de oertijd. Dat wil zeggen: ze hebben er een complete boerderij uit de bronstijd nagebouwd, met dieren en al. Niet weggestopt achter glas in een museum, maar the real thing. Hoe woonden en werkten mensen 3000 jaar geleden? Probeer maar eens een gat in Gratis Waardebon een steen te boren zonder boormachine! Een homp deeg aan een stok boven het kampvuur, en het stokbrood was uitgevonden! Geldig t/m 31 dec. 2014 Dierentuinen Het aantal leuke dierentuinen net over de grens is te groot om ze allemaal te noemen. Drie originele dan maar? Tierpark Nordhorn; daar kun je dieren aaien op de historische boerderij Vechtehof. Gewoon even tussen de pinguïns en kangoeroes lopen in de NaturZoo in Rheine. Olifanten voeren, dat mag Salinenstraße 150 | D - 48432 Rheine Gratis entree voor 1 bezoeker, Oog in oog ... in gezelschap van 1 betalende volwassene. met tijgers, zeldzame lippenberen, zeehonden onder water en nog zo’n 1000 andere dieren in natuurgetrouwe verblijven. Een wandeling tussen de waggelende pinguins, kangoeroes, watervogels en natuurlijk de apen in Duitslands eerste Apenwoud. En wat is een dierentuin zonder kinderboerderij waar je dieren mag aaien, speeltuinen en lekker eten in de ZooBistro? Entreeprijzen 2013: wel eens in de grote All- Volwassenen € 7,50 | Kinderen van 3 - 17 € 4,00 | Gratis parkeren Het hele jaar open, 7 dagen per week wetterzoo in Münster. De oppasser past wel op dat ze hun bordje leeg eten. Contact Salinenstraße 150 | D - 48432 Rheine – tussen Bad Bentheim en Osnabrück Tel. 0049 (0) 59 71 - 16 14 80 | [email protected] | www.naturzoo.de Dierentuin in Nordhorn KAART | J 9 – 10 Allwetterzoo in Münster KAART | M – N 14 Heseper Weg 110 | D - 48531 Nordhorn Wilde dieren bekijken, diverse huisdieren aaien bij de historische Vechtehof, in begaanbare verblijven live kennismaken met verschillende dieren, natuur pad Vechteaue ontdekken, toekijken hoe de zeehonden worden gevoerd, plezier maken in de avonturenspeeltuin, genieten van lekkernijen in het restaurant of op het grote zonneterras. Dat staat garant voor een onvergetelijke dag voor het hele gezin! Geopend: het gehele jaar van 9.00 – 19.00 uur; ’s winters tot het invallen van de duisternis. Contact Tel. 0049 (0) 59 21 - 71 20 00 [email protected] | www.dierentuin-nordhorn.nl Gratis waardebon Gratis entree voor 1 kind in gezelschap van 1 betalende volwassene Geldig t/m 31-12-2014 S.V.P. uitknippen en aan de kassa overhandigen! Sentruper Straße 315 | D - 48161 Münster Dieren van dichtbij beleven: Allwetterzoo Münster Aapjes kijken is zóoo passé. In de Allwetterzoo in Münster – een van de mooiste dierentuinen van Europa – beleef je veel meer! Zelf de olifanten voeren met groente en fruit van onze oppassers. De papegaaien lusten ook wel wat. Pinguïns die op hun mars over de bezoekerspaden waggelen. 3000 exotische diersoorten uit alle delen van de wereld en een paar heel vertrouwde. Met het hele gezin uitrusten op een picknickplaats, even dollen in de speeltuintjes, door naar de robben. De dierentuin gaat iedere dag van het jaar om 9:00 uur open. Honden zijn welkom. Contact Tel. 0049 (0) 251 - 89 04 - 0 www.allwetterzoo.de | [email protected] 37 38 Bijzondere overnachtingstips Hotel Weissenburg – landelijke oase Hotel Weissenburg Darfelder Straße D - 48727 Billerbeck Categorie ★ ★ ★ ★ KAART | K 14 Schilderachtig gelegen in het mooie Münsterland, bovenaan een heuveltop in een idyllisch parklandschap. Al in 1911 een herberg in vakwerkstijl, honderd jaar later een modern complex met alle comfort van nu. Erg smaakvol gedaan: de oorspronkelijke, gezellige Westfaalse sfeer is perfect bewaard gebleven. Rustieke bar voor een lokaal biertje, knusse Jachtkamer met open haard, na een wandeling uitrusten met koffie op het terras. Contact Tel. 0049 (0) 25 43 - 75 0 [email protected] www.hotel-weissenburg.de Voor onze gasten zijn er 80 fijne hotelkamers en een riante wellnessafdeling (700 m²) met zwembad, sauna, stoombad en fitnessruimte. In de omgeving: cultuurcentrum Münster, trotse kastelen, golfen, paardrijden en tennis. Hotel Altes Wirtshaus in Greven-Gimbte Hotel Restaurant ʻAltes Wirtshausʼ Familie Kaltefleiter Alter Fährweg 6 D - 48268 Greven-Gimbte Contact Tel. 0049 (0) 25 71 95 42 - 0 www.gimbte.de/kaltefleiter.htm Hotel Altes Wirtshaus, niet ver van Münster Vriendelijk en traditierijk dorpshotel – al sinds 1853 in de familie! – in een schilderachtig oud plaatsje. Strategisch gelegen tussen recreatiegebied Bockholter Berge en het waterrijke vogelreservaat Rieselfelder. Vier klassiekers onder de fietsroutes doen het dorp aan, o.a. 100 Schlösser Route en Ems-Auen-Radweg. Overnachten in landelijke stijl, eigen bakkerij, fijne Westfaalse streekgerechten, in het seizoen ook wild. Hotel Schloss Wilkinghege in Münster Hotel Schloss Wilkinghege Steinfurter Str. 374 D - 48159 Münster Contact Tel. 0049 (0) 251 - 14 42 70 [email protected] www.schloss-wilkinghege.de Contact Tel. 0049 (0) 59 22 - 98 48 - 0 [email protected] www.hotel-am-berghang.de KAART | M – N 14 Een fantastisch logeeradres met allure. Wilkinghege is een schitterend gelegen waterburcht. Het hotel ligt binnen een brede slotgracht in een prachtig park. Het 4-sterren hotel met luxe kamers, suites en appartementen, op een steenworp afstand van Münster, is al drie generaties lang in privébezit. Arrangement Waterkasteel: Inbegrepen: 2 overnachtingen met ontbijtbuffet, drie- en viergangen diner, inclusief wijnarrangement. Vanaf € 260 p.p. – € 300 (appartement) Tip: golfbaan op loopafstand, fietverhuur – 100 Schlösser Route Hotel am Berghang in Bad Bentheim Hotel am Berghang Am Kathhagen 68 – 69 D - 48455 Bad Bentheim KAART | M – N 13 Ons hotel, geleid door een familie, ligt op een unieke, rustige plek op de zuidelijke helling van de heuvel. Uitstekende service. Alle comfortkamers hebben een balkon op het zuiden, met een geweldig uitzicht. In ons restaurant ‘Panorama’ geniet je van een uitzonderlijk goede keuken; in de hotelbar met open haard sluit je de avond relaxed af. Hotelgasten mogen gratis gebruik maken van zwembad en sauna. KAART | K 11 Hotel-Restaurant-Camping Lathener Marsch in Lathen Hotel Campingplatz Lathener Marsch Marschstraße 4 D - 49762 Lathen Contact Tel. 0049 (0) 59 33 - 93 45 10 [email protected] www.lathener-marsch.de Lathener Marsch, dat klinkt naar mooie natuur. Is ook zo. Dit is de plek voor rustzoekers, die even helemaal weg willen van alledaagse stadsstress. Kalmte, ruimte en groen, dat vind je hier. Wakker worden van vogelgeluiden, zwemmeertje, beschut door de bosrand, op loopafstand van de rivier de Ems, die hier een sierlijke bocht maakt. Inbegrepen: 2 overnachtingen met ontbijt, 2 driegangen diners, welkomstcocktail, gebruik minigolfbaan. Prijs: per persoon € 98 (bij een tweepersoonskamer) Hotel Germer-Möller in Geeste Hotel Germer-Möller Meppener Str. 117 D - 49744 Geeste-Gr.Hesepe Contact Tel. 0049 (0) 59 37 - 91 33 45 [email protected] www.germer-moeller.de Contact Tel. 0049 (0) 59 31 - 98 100 [email protected] www.hotel-schmidt-meppen.de Aanbieding: 2 overnachtingen met ontbijt, 2 driegangen diners, welkomstdrankje Prijs: per persoon € 98 (bij een tweepersoonskamer) Contact Tel. 0049 (0) 25 54 - 551 [email protected] www.hotel-smeddinck.de KAART | K – L 7 Al 80 jaar een begrip in Meppen. Gastvrij en gezellig 3-sterren hotel, geleid door familie Schmidt. Hartje Altstadt en toch lekker rustig gelegen. Bekroond door ADFC als ʻBett & Bikeʼ, bieden wij voor fietsers speciale service: fietsenstalling, droogruimte voor fietskleding, reparatiespullen en doorverwijzing naar (E-bike-)fietsverhuurders. Lunchpakketten, vele fietskaarten en routetips zijn vanzelfsprekend voorhanden. ‘s Avonds smullen in het restaurant met terras aan de markt. Hotel Altdeutsche Schänke in Laer Hotel Altdeutsche Schänke Münsterdamm 43 D - 48366 Laer KAART | K 8 Fijn hotel op een uitstekende plek om allerlei uitstapjes te ondernemen. Bijvoorbeeld het Emsland Moormuseum of het water van het Geester Spaarbekken. Je overnacht bij ons direct aan een aantal bekende regionale fietsroutes door de natuur; een geweldige uitvalsbasis dus voor fietsers en wandelaars. Hotel Schmidt am Markt in Meppen Hotel Schmidt am Markt Markt 17 D - 49716 Meppen KAART | L 5 KAART | L 14 Gastvrij familiebedrijf in Laer, niet ver van Münster. Vriendelijk hotel om te genieten van Westfaalse gezelligheid en lekkernijen uit de eerlijke keuken van het Münsterland. De ideale thuisbasis voor mooie fietstochten: direct aan de Aa-Vechte Tour (kijk ook op pagina 42) en de befaamde 100 Schlösser Route langs kastelen en paleizen. Aanbieding: 3 sfeervolle overnachtingen met uitgebreid ontbijt, 3 driegangen diners. Per persoon (in tweepersoonskamer) € 125. Ludwig-Windthorst-Haus in Lingen Ludwig-Windthorst-Haus Gerhard-Kues-Straße 16 D - 49808 Lingen Het Ludwig-Windthorst-Haus – ideaal voor groepen. Geweldige groepsaccommodatie in het mooie Lingen, Emsland. Met gastenverblijven voor 100 personen in een gemoderniseerde academie van het bisdom Osnabrück. Contact Tel. 0049 (0) 591 - 6 10 20 [email protected] www.lwh.de Tweepersoonskamers en eenpersoonskamers, allemaal met eigen wc/douche. Veel privacy en ‘s avonds gezellig chillen in de gemeenschappelijke ruimte met open haard. Een geliefd adres bij Bed & Bike toeristen. KAART | L 8 – 9 39 40 Kamperen – de natuurlijkste vakantie Echte vrijheid, daar gaat het om. Heerlijk toch, om zo te genieten in de natuur? Met de caravan, camper of tent kom je op de allermooiste plekken; in een handomdraai richt je je eigen knusse mini-paradijsje in. Lekker eigen baas en een paar weken niet op de klok kijken. Ruimte, relaxen en op zijn tijd lekker bewegen, daar was je al een poosje aan toe! Alfsee Ferien- und Erholungspark KAART | P 9 Ferienanlage Regenbogen Tecklenburg KAART | O 12 Met wellness-gedeelte! Grafenstraße 31 | D - 49545 Tecklenburg-Leeden Am Campingpark 10 | D - 49597 Rieste Dit vijf-sterren Vakantie- en Recreatiepark ligt aan de Alfsee en aan de rand van een beschermd natuurgebied in het groene Osnabrücker Land. Het park kreeg meerdere onderscheidingen als uitmuntend vakantieadres. Gezinnen met kinderen zullen zich hier prima thuis voelen, dankzij de vele voorzieningen: vakantiehuisjes, toerplaatsen op de camping, moderne vakantie-appartementen, Hotel-Alfsee-Piazza met Restaurant en Biergarten, evenementen, animatie, verhuur van fietsen en E-bikes, waterski, indoor speelparadijs, heggendoolhof, kinderautoland, kartbaan en nog veel meer. Contact Tel. 0049 (0) 54 64 - 92 12 0 | Fax 0049 (0) 54 64 - 58 37 [email protected] | www.alfsee.de Aantal staanplaatsen Toeristenstaanplaatsen: 400 | Jaarplaatsen: 350 Huurbungalows: 47 | Hotel: 47 kamers Prijzen 2 personen met caravan of camper, auto en tent HS: vanaf € 25,50, LS: vanaf € 17,50, Camperterrein: 4 personen met camper: € 15 Onze camping aan de rand van het Teutoburger Wald biedt alles voor een actieve vakantie: een eigen binnen-, buiten- en kinderbad met wellnessgedeelte en vijf glijbanen, sportvelden, tennis, skatebaan en een grote ridderspeeltuin. Verder beschikt de camping over een restaurant en een supermarkt. De omgeving staat bekend om zijn mooie wandel- en fietsroutes. Zo kunt u de schilderachtige schoonheid van het Tecklenburger Land ontdekken. Prijzen (per nacht inclusief entree tot het plezierbad) All-in prijs vanaf € 15 per nacht 2 personen + kinderen, 1 standaard staanplaats (voor 1 caravan of 1 tent, incl. auto, motor of 1 camper) Contact Tel. 0049 (0) 54 05 - 10 07 | Fax 0049 (0) 54 05- 80 87 87 [email protected] | www.regenbogen.ag 41 Alles is anders dan in het alledaagse leven. zo’n logeerpartij midden in een beschermd Boekje ‘Kamperen in het Duitse grensgebied’ Dagen waar geen eind aan lijkt te komen. natuurgebied. Kamperen op een groene mini- Gratis te bestellen op Als de zon langzaam onder gaat samen met camping in de boomgaard bij een oude boer- www.geheimoverdegrens.nl een glaasje wijn in je luie stoel. Er zijn geen derij. Het kan ook een paar dagen anders: En dan kan de voorpret al beginnen. In deze huisregels van het hotel, die maak je hier zelf. meegenieten van alle luxe voorzieningen op speciale kampeerbrochure vind je een be De kinderen hebben weinig oog voor het vor- een vrolijk 5-sterren vakantiedomein. schrijving van de mooiste campings van de stelijke uitzicht, die komen straks pas thuis van regio aan de grens, plus een overzichtskaart het speelveldje of het zwembad aan de andere In alle rust ontspannen op je eigen plekje met kant van het terrein. De buren vertellen en- alleen het geluid van vogels en krekels in de thousiast over de kastelen die ze hebben ge- verte. De glooiende heuvels van het Osna zien in het Münsterland. Iets voor morgen brücker Land als achtertuin. Je eigen bed reist misschien? Eerst maar eens rustig ontbijten, mee; je slaapt als een roos na weer een actieve met het grasveld als picknickkleed. Volgende dag vol fun. Terug op de camping een fris week rijden we door naar de Grafschaft Duits biertje van de plaatselijke brouwerij of Bentheim, daar moet het ook zo mooi zijn. een heerlijk streekgerecht op een terras in Of kiezen we een boerencamping aan een het dorp. Want dat is pas vakantie: nieuwe in- riviertje in het Emsland? Wat een voorrecht, drukken en nieuwe ‘smaken’. En toch thuis. Kamperen in de Westfaalse metropool Laerer Werseufer 7 D - 48157 Münster Contact Tel. 0049 (0) 251 - 31 19 82 Fax 0049 (0) 251 - 38 33 98 5 [email protected] www.campingplatz-muenster.de Contact Tel. 0049 (0) 54 73 - 22 82 Fax 0049 (0) 54 73 - 91 33 89 [email protected] www.kronensee.de Contact Tel. 0049 (0) 59 45 - 99 55 80 [email protected] www.wilsumerberge.nl KAART | R 10 In het noordelijke deel van het Osnabrücker Land in de gemeente Ostercappeln / Schwagstorf ligt Freizeitpark Kronensee. Visitekaartje is de 40 ha. grote Kronensee met een groot openluchtbad, apart hondenstrand, naaktstrand en sinds 2008 waterbootverhuur. Verder zijn een openlucht schaakveld, trapveldje, minigolf, een beachvolleybalveld, speeltuin en aan de Kronensee zijn horecagelegenheden aanwezig. Wilsumer Berge Resort in Wilsum Wilsumer Berge Resort Zum Feriengebiet 1 D - 49849 Wilsum KAART | M – N 14 – 15 Aantrekkelijke omgeving voor uw vakantie Verken het grootste natuurpark van Duitsland over ontelbare fietspaden • Cultuur en culinair genieten: Van de historische stadskern tot cafés en kroegen op de Prinzipalmarkt • Dierentuin, planetarium en ontelbare musea zijn vanaf de camping rechtstreeks met de bus bereikbaar • Proef het Münsterland in ons gezellige restaurant ʻWersetigerʼ • De camping beschikt over een supermarkt, speeltuin, een tennisbaan, minigolf, beachvolleybalveld en nog veel meer. Freizeitpark Kronensee in Ostercappeln Zum Kronensee 9 D - 49179 Ostercappeln met alle kampeerplekken. Op nog geen 15 autominuten over de grens bij Coevorden en Hardenberg, in Grafschaft Bentheim, vindt u het prachtige Wilsumer Berge. Een park van maar liefs 70 hektare, waar de natuur de overhand heeft. Niet alleen bossen maar ook heidevelden, zandverstuivingen, natuurlijke valleien en een visplas. Dit alles gesitueerd om de grote recreatieplas met zandstrand en een 60 meter lange waterglijbaan. Nieuw! 9 – holes natuur golfbaan. Prijzen: Standaardplaats vanaf € 23 per nacht Comfortplaats vanaf € 28 per nacht KAART | H 8 42 Haal alles uit je vakantiedag: met de trein! Geen stress, geen file, geen parkeerplekje zoeken, beter voor het milieu. Boek op schoot, zorgeloze voorpret op twee bankjes aan het raam. Alleen maar winnaars. Zo lijkt het wel of het mooie Duitse grensgebied nóg iets dichterbij ligt. Of je de eindbestemming vandaag haalt? Niet zo zeker, met al die leuke stopplaatsen aan het spoor. Reistijden en tickets op: www.bahn.com Enschede Recreatiegebied Dreiländersee 3 landen – 1000 mogelijkheden D - 48599 Gronau Tel. 0049 (0) 25 62 - 99 00 6 [email protected] www.gronau.de Gronau rock'n'popmuseum Gronau multimediaal en interactief Udo-Lindenberg-Platz 1 D - 48599 Gronau Tel. 0049 (0) 25 62 - 8 14 80 www.rock-popmuseum.de Outlet-Shopping in Ochtrup Factory Outlet Ochtrup Laurenzstraße 51 | D - 48607 Ochtrup Tel. 0049 (0) 25 53 - 97 300 [email protected] www.foc-ochtrup.de Ochtrup Metelen Steinfurt Ontdek de Aa-Vechte Tour! Neem de fiets mee in de trein en laat je verrassen door de mooie Aa-Vechte Tour. Een veelzijdige fietstocht – aangenaam avontuurlijk, vol ideeën voor een spannende ontdekkingsreis – dwars door negen plaatsen in noordelijk Münsterland en hun groene buitengebied. Begin bijvoorbeeld in Ochtrup, net over de grens bij Enschede, volg de bordjes en leer ze allemaal kennen: Laer, Horstmar, Schöppingen, Metelen, Wettringen, Steinfurt, Nordwalde en Altenberge, even ten noorden van Münster. Meer informatie: VVV Metelen Tel. 0049 (0) 25 56 - 89 41 [email protected] Schloss Steinfurt geldt als een van de oudste en imposantste waterburchten van het Münsterland – en ook als een van de mooiste! Meer informatie: www.steinfurt-touristik.de Shopping in Münster Münster Information Heinrich-Brüning-Straße 9 D - 48143 Münster Tel. 0049 (0) 251 - 49 22 71 0 [email protected] www.tourismus.muenster.de Borghorst Kunstmuseum Pablo Picasso Münster Picassoplatz 1 | D - 48143 Münster Tel. 0049 (0) 251 - 41 44 7 - 10 www.kunstmuseum-picassomuenster.de Highlight 2013: Henri Matisse – Figur und Ornament (23-11-13 t/m 16-2-14) Nordwalde Altenberge IJskelder Altenberge – voormalige brouwerij – Gooiker Platz 3 D - 48341 Altenberge Tel. 0049 (0) 25 05 - 82 32 www.altenberge.de LWL-Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte Heropening: voorjaar 2014 23 – 24-03-2013: Open Dag 30-08 – 01-09-2013: Schauraum Münster + Museumsnacht Domplatz 10 | D - 48143 Münster Tel. 0049 (0) 251 - 59 07 - 01 www.lwl-landesmuseum-muenster.de Allwetterzoo Münster | Westfälischer Zoologischer Garten Münster GmbH Sentruper Str. 315 | D - 48161 Münster Tel. 0049 (0) 251 - 89 040 [email protected] www.allwetterzoo.de Museum für Lackkunst Windthorststraße 26 D - 48143 Münster www.museum-fuer-lackkunst.de di. 12 – 20 uur (gratis toegang), woe. – zo. 12 – 18 uur Münster 43 Hengelo Bezichtiging Burg Bentheim D - 48455 Bad Bentheim Tel. 0049 (0) 25 51 - 50 11 www.burg-bentheim.de [email protected] Oldenzaal/ Losser Bad Bentheim Badepark Bentheim Zum Ferienpark 1 D - 48455 Bad Bentheim Tel. 0049 (0) 59 22 - 999 45 - 0 [email protected] www.badepark-bentheim.de Schüttorf Beleef de Schatkamer van Twente! Bezoek de pittoreske kerkdorpen van de gemeente Losser met haar rijke cultuurhistorie en gastvrije horeca. Geniet al wandelend of fietsend van het coulissenlandschap met de beekjes die uitmonden in de vrij meanderende Dinkel. [email protected] • www.vvvdinkeldal.nl Tel. 0031 (0) 5 41 - 55 11 60 Feuerwehrmuseum Salzbergen Overhuesweg 18 D - 48499 Salzbergen Tel. 0049 (0) 59 76 - 9 43 93 [email protected] www.museum.feuerwehr-salzbergen.de Salzbergen Winkelen in Rheine! Het gezellige centrum begint direct bij het station van Rheine. Tel. 0049 (0) 59 71 - 80 06 50 [email protected] [email protected] Rheine Domschatzkammer und Diözesanmuseum Osnabrück Domhof 12 | D - 49074 Osnabrück Tel. 0049 (0) 541 - 31 84 81 [email protected] www.bistum-osnabrueck.de Hörstel Erich Maria RemarqueFriedenszentrum Markt 6 | D - 49074 Osnabrück Tel. 0049 (0) 541 - 323 32 92 [email protected] www.remarque.uos.de Ibbenbüren DA – Kunsthaus Kloster Gravenhorst www.da-kunsthaus.de Klosterstr. 10 D - 48477 Hörstel-Gravenhorst Tel. 0049 (0) 54 59 - 91 46 0 [email protected] Ibbenbüren – de top van Münsterland Flaneren in de stad, recreëren aan de Aasee met natuurzwembad, in het Klimbos, bij vijverpark Natura Gart of op de Zomerrodelbaan. www.tourismus-ibbenbueren.de Bergbaumuseum Ibbenbüren 500 jaar steenkolen-mijnbouw in Ibbenbüren | Geschiedenis van een van de diepste mijnen van Europa. Osnabrücker Straße, RAG, Tor 2 D - 49477 Ibbenbüren Tel. 0049 (0) 54 51 - 89 96 17 www.rag-anthrazit-ibbenbueren.de/ bergbaumuseum Museum Felix-Nussbaum-Haus Lotter Str. 2 | D - 49078 Osnabrück Tel. 0049 (0) 541 - 323 22 07 Fax 0049 (0) 541 - 323 27 39 [email protected] www.osnabrueck.de/fnh Shopping in Osnabrück Lekker dichtbij, ruime kuize! Tourist Information Osnabrück | Osnabrücker Land Bierstr. 22/23, D - 49074 Osnabrück Tel. 0049(0) 541 - 323 2202 www.osnabrueck.de/nederlands Vanaf Rheine zijn er directe treinverbindingen naar het Osnabrück Emsland. TIP 44 De voordelen van een vakantiehuisje Ferienwohnungen Mauer Logeren is leuk, maar wel graag vakantie op dag weer niet, omdat je onderweg toevallig jouw manier. Daarom kies je voor een huisje in zo’n onweerstaanbaar Duits restaurantje dat bij je past. Met veel privacy, van alle ge- belandde. ’s Avonds de kachel nog even aan, makken voorzien. Op een verbouwde boerderij of wat rondhangen in de tuin. De volgende met ruim erf, in een cool stadsappartement morgen krijg je misschien ontbijt op bed of aan het eind van een doodlopende weg in van je huisgenoten? Op deze pagina’s vind de natuur. Een keertje thuis koken; de volgende je een paar goede adressen. KAART | K 4 Vakantiehuisjes halverwege dorpskern en zwemmeer. Voor 1 – 6 personen. Bike & Breakfast. Contact Ferienwohnungen Mauer Mühlenstr. 1, D - 26892 Heede Tel. 0049 (0) 49 63 - 99 05 70 [email protected] www.fewo-mauer.de Creatives Haus KAART | M 11 Gästehaus am Aa Tal Contact Gästehäuser Feldmann Moorlage 8, D - 48488 Emsbüren Tel: 0049 (0) 59 06 - 96 0145 [email protected] www.gaestehaus-feldmann.de KAART | K 10 Ferienhof Nyenhuis Samen lekker weg naar het platteland; veel moois in de directe omgeving! Boerenhoeve met mooie 7 vakantiehuisjes, 30 hotelbedden en knus Hofcafé. Contact Gästehäuser Feldmann Moorlage 8, D - 48488 Emsbüren Tel: 0049 (0) 59 06 - 96 01 45 [email protected] www.gaestehaus-feldmann.de Contact Ferienhof Nyenhuis Hallweg 8 D - 49626 Bippen Tel. 0049 (0) 54 35 - 638 www.ferienhofnyenhuis.de Stijlvol adres: wintertuin, terras, knusse tegelkachel. Fraaie natuur. Contact Am Talgraben 20 (navigatie: Harmsenweg 20) D - 48531 Nordhorn / Hestrup Tel. 0049 (0) 59 26 - 554 [email protected] KAART | K 10 Mooie, rustige oase in de natuur; met het hele gezin genieten en ontspannen. Contact Familie Norda, Van Galenstr. 32, D - 48477 Hörstel-Bevergern Tel. 0049 (0) 25 72 - 8 63 60 www.creatives-haus.de Landferienhaus Aschermann KAART | K 11 Appartementen en kamers van top kwaliteit, in rustige, landelijke omgeving in een beschermd natuurgebied. Contact Residenz Gut Vennloh, Andreas Becking Gut Vennloh 1, D - 48455 Bad Bentheim Tel. 0049 (0) 59 24 - 78 58 48 [email protected] www.gut-vennloh.de Bijzondere woningen in de stijl van befaamde kunstenaars; voor 14 gasten. Vakantiehuis ʻCreatives Hausʼ. Gästehaus Feldmann Vakantie op Landgoed ‘Gut Vennloh’ KAART | J 8 – 9 Ferienwohnung Lampe Modern, ruim vakantiehuis, twee etages (6 pers.), 5 min van het Wiehengebirge. Contact Familie Lampe, Lintorfer Straße 54 D - 49152 Bad Essen-Lintorf Tel. 0049 (0) 54 72 - 75 45 o. 75 15 mobiel: 0049 (0) 171 - 7 21 22 24 [email protected] www.ferienwohnung-lampe.de KAART | N 8 KAART | R 10 – 11 45 Weekmarkten en boerderijwinkels: de smaak van vers Weekmarkt in Münster | KAART M – N 13 – 14 Een nieuwe groep toeristen heeft ‘de pure smaak van Duitsland’ ontdekt. Bewuste eters, een beetje uitgekeken op supermarkten met strak glanzende paprika’s die niet naar paprika smaken en het snelle vlees uit de bio-industrie. Liever goudeerlijke regionale producten, Wat is er nóg iets duurzamer, relaxter en idylli- te koop op gezellige warenmarkten en bij de boer, zo van het land of uit de fruitboom. scher dan een straatmarkt? De boerderijwinkel. Heerlijke, kakelverse producten in het winkeltje Bijna iedere Duitse stad of dorp heeft er wel Naar Osnabrück zou je alleen al voor de histo- met de poëtische naam Margrets Bauern eentje: een kleurrijke markt met groenten en rische locatie gaan: elke zaterdagmorgen lädchen in Gronau. www.ferienhof-laurenz.de fruit, kaas, vis, vlees, bloemen, kruiden, Duits markt – tot 14:00 uur – in de schaduw van de brood (!) en andere delicatessen. Originele Dom. Klassieker onder de warenmarkten. streekproducten die nergens anders zo lekker Hofkäserei Dennemann in Schüttorf blinkt uit in zelfgemaakte, natuurlijke zuivel: kaas, zijn. De mooiste, voordeligste en leukste open- Elke dinsdag en vrijdag fleuren marktkramen vruchtenyoghurt, cheesecake en milkshakes, luchtbazars in het grensgebied op een rijtje. twee pittoreske straten in het mooie, oude vers van eigen koe en geit. www.dennemann.de stadje Steinfurt op. Het hele assortiment van De weekmarkt in Münster, woensdag en zater- de traditionele marktkoopman, maar ook niet Arnolds boerencafé en Anne’s boerderijwinkel dag, tegenover de Dom. Eindeloos rondkijken, zo heel lokale lekkernijen als tapas en antipasti. liggen aan het erf van een monumentale boer- snuffelen, (sfeer) proeven, flaneren en voordelig Regelmatig uitgebreid met een rommelmarkt. derij uit 1863. Met biertuin onder de eeuwen- inkopen. Heel handig: de gratis boodschappen Direct aan de fietsroutes Aa-Vechte-Tour en oude eiken, zelf bloemen plukken, zelfgemaakt tassenbus, om koopjes uit de binnenstad 100 Schlösser Route. Even afstappen voor gebak, nostalgische huisvlijt (tafelkleden, tijd- boetieks te parkeren en zo beide handen vrij een ommetje over de markt is de moeite loze cadeaus) en lokale gerechten uit eigen te hebben om een appeltje te keuren. waard! keuken. www.arnolds-cafe.de Ferienhof en Bauernhofcafé Schnieder in Dülmen-Merfeld Ferienhof und Bauernhofcafé Schnieder Slapen op een statige boerenhoeve, in de schaduw van oude Bauerschaft 80 eiken! U geniet hier in alle rust van het goede leven van het MünD - 48249 Dülmen-Merfeld sterland. Over het lommerrijke erf loop je zo het Bauern-Café in (taart uit eigen oven en landbrood met worst). Contact Tel. 0049 (0) 25 94 - 79 12 11 Overnachten in een gerieflijke hotelkamer, speciale familiekamer Fax 0049 (0) 25 94 - 8 74 57 of privé-vakantiewoning. [email protected] Net buiten het gehucht Merfeld (Dülmen), 3 km van de www.ferienhofschnieder.de beroemde kudde wilde paarden van Merfelder Bruch. KAART | K 16 46 Intens genieten kun je op heel veel manieren. Een kwestie van smaak. Beloofd is beloofd: dit wordt je smaakvolste vakantie tot nu toe. We hebben het over een regio vol fijn proevers en levensgenieters. Waar ze blij zijn met enthousiaste gasten. Genieten, proeven, ontspannen De trotse koks van oude familiehotels, culinaire sterrenchefs die kiezen voor eenvoud en niet voor duurdoenerij, biologische boeren waar je een fijn kaasje kunt kopen aan huis, of fruit uit de boomgaard, ham van het Bunte Bentheimer Schwein, waar ze in Spanje en Italië stiekem een beetje nederig van worden. Duitsland blijkt lekker en puur te zijn. Genieten is ook: sfeer proeven. Stukje flaneren en wat shoppen in de Altstadt met zijn kleine straatjes. Kippenvel op zo’n romantische kerstmarkt, nergens zo Weihnachtlich als hier. Je een paar dagen wentelen in de warmte van Wellness? Kuuroorden genoeg. 47 Eigentijdse Wellness in oud kuuroord Bad Bentheim Een uitstekend voorbeeld van zo’n authentiek BadePark Bentheim is een ‘totaalervaring’ voor en gastvrij Duits kuuroord, met alle smaakvolle het hele gezin: een paar baantjes zwemmen in verwenpraktijken van nu, is Bad Bentheim. het overdekte bad met waterglijbaan of in het Zelfs de meest verwende kuurtoerist vindt buitenbad – een natuurlijke zwemplas – om hier alles wat zijn hartje begeert. Oosterse in- daarna een paar uur ontspannen te genieten vloeden, Duitse zorgvuldigheid. Ook nog eens van een weldadig wellnessprogramma in het in een prachtig decor – gedomineerd door saunalandschap. kasteelcomplex Burg Bentheim hoog op de rots boven de straten van het stadje – maar De Bentheimer Mineral Thermen moeten het het uitzicht is hier bijzaak. Uniek, mineraal hebben van de eenvoud. Een sereen kuurcen- houdend bronwater, een miljoen jaar lang trum met Japanse invloeden. Het water heeft gezuiverd, diep onder de zandsteenrotsen, een constante temperatuur van 29 graden en dat is waarom Bad Bentheim zo gezond en fit een heilzaam zoutpercentage van 3 procent. voelt. In het moderne Spa7 geniet je van wellness & sauna van het fijnste soort, met alle comfota- Als kuurgast in Bentheim heb je per definitie bele voorzieningen daaromheen; riant en toch te weinig uren. En dat terwijl je nu juist tot rust heerlijk intiem. moet komen! Drie geweldige accommodaties om te relaxen en te baden zetten hun deuren Is Bad Bentheim ook een beetje romantisch? voor je open. Warmwaterparadijzen, elk met Jazeker! Probeer het Casanova Pakket – een een eigen karakter. warm arrangement voor twee. BadePark Bentheim BadePark Bentheim Zum Ferienpark 1 D - 48455 Bad Bentheim Contact Tel. 0049 (0) 59 22 - 99 94 50 [email protected] www.badepark-bentheim.de www.facebook.com/badeparkbentheim Contact Tel. 0049 (0) 59 22 - 7 77 77 77 [email protected] www.spa7.de Laat u verwennen met het aangenaamste en meest ontspannen arrangement dat we te bieden hebben: smullen van een uitstekend diner en dan lekker wegdromen in een com fortabel bed. Uitgebreid uitslapen? Maak dan gebruik van het ‘langslapersontbijt’. In de loop van de dag nieuwe energie opdoen met een wandeling naar het kasteel en in het heerlijke saunalandschap van de Bentheimer Mineral Thermen. ’s Avonds uitgerust genieten in een romantische sfeer; roomservice brengt een fles bubbelende sekt op uw kamer. En nu komt het beste: een zachte lichaamsmassage met warme oliën (45 minuten). Dit arrangement is inclusief kuurbelasting, gratis parkeren vlak voor het hotel, toeristische kaart van Bad Bentheim en lekker zachte, pluizige badjas tijdens het kuren. Prijs per persoon ( in 2 persoonskamer): 2 overnachtingen € 219 4 overnachtingen € 319 Info en boeking: Touristinformation Bad Bentheim Tel. 0049 (0) 59 22 - 98 33 0 [email protected] www.badbentheim.de KAART | J – K 11 Ontdek in Bentheim het BadePark gevoel Een mix van avontuurlijk zwemparadijs en saunalandschap. Binnen bubbelen, spelen en knallen van een 60 meter lange water glijbaan of rustig relaxen in het stoombad of de Finse sauna. Uniek zijn de buitensauna´s zoals de ‘grondsauna’ en de 100 graden ‘Stegsauna’. Omdat we hier niet voor niks in het idyllische landschap van de Bentheimer heuvelrug zijn: een van de buitensauna’s heet Panoramasauna! Na de sauna kunt u afkoelen in het natuurlijke zwembassin. In de zomer is er voor iedereen bovendien het grote natuurbad op het buitenterrein. Wellness aanbieding – Spa 7 WELLNESSPARADIES SPA 7 Gartenstraße 2 D - 48455 Bad Bentheim • Casanova Package Zo gezond is Bad Bentheim! De stad van de burcht en van het heilzame water in dampende saunabaden. Stel uw persoonlijke kuurdag samen, met keuze uit alle wellness attracties in Spa 7. Sauna, stoombad, zonnebank, fundouches, warme knuffelbanken en spetterend buitenbad. 10 badenkaart (niet persoonsgebonden) € 169 Iedere dinsdag 17.30 uur sauna alleen voor vrouwen KAART | J – K 11 48 Het helpt allemaal mee om goed uit te rusten: frisse buitenlucht, nieuwe natuur ontdekken die al best oud is, door romantische dorpjes kuieren, sportieve dingen doen. In de regio van de heilzame bronnen, de supergezonde Spa’s en de kuurstadjes met ‘Bad’ in de naam voegen ze daar graag een dimensie aan toe. Spreek uit: Wellness. Wellness & Kuren: de Lekker-In-Je-Vel-Verwen-Vakantie Wellness is hier zo’n beetje uitgevonden. En dan niet half-half als een modegril, maar als verkwikkende methode, gebaseerd op 200 jaar aandacht voor wat goed voor je is, met veel liefde voor natuurlijke geneeswijzen. Pure verwennerij is het. Voor lichaam & geest, voor vermoeide hersenen & lui geworden bloedsomloop. Halte één: Tecklenburg Het plaatsje was al heel lang een ‘Luftkurort’ – heel goed voor de luchtwegen dus. Sinds 1999 is Tecklenburg ook een officieel erkend ‘Kneippkuuroord’. Dat word je niet zomaar: de Kneipp-Verein moet er helemaal achter staan en de eisen zijn streng. Kneipp is Sebastian Kneipp, een van de grondleggers van de homeopathie, die een eigen methode hydrotherapie ontwikkelde: ‘wassertreten’ in speciale waterbekkens. In het Kurpark ligt zo’n ver frissend Kneippbecken; je vindt ze op veel meer plekken aan de Kneipp-Wanderweg, in Brochterbeck bijvoorbeeld en in het beekje de Ledder Bach. Ontdek de verrassend weldadige werking, gewoon met je blote voeten in het water. Of kijk samen even rond in de liefdevol onderhouden kruidentuin van het park, vol planten die met zachte hand genezen. Gezonde attracties zijn er hier in overvloed: yoga, nordic walking, massages, aquagymnastiek, de school voor rugklachten. Wie niet fit en vol energie thuis komt uit Tecklenburg, die lukt het nergens. 49 •W arme Wellness Verwendagen in Bad Bentheim Een compleet pakket pure verwennerij: helemaal tot rust komen in een weldadig warm gestookte sauna, de zoete geur opsnuiven van een dampende ‘Aufguss’ met vruchtenextract, tussendoor een massage met rozenolie of een verkwikkend stoombad, ’s avonds met gezonde blos op je wangen aan tafel voor het diner. Inbegrepen: • 2 overnachtingen met luxe ontbijt • 2 sfeervolle diners in het hotel • vrij toegang in de BadePark Bentheim voor een dag (saunalandschap + zwembad) • tegoedbon voor entree in burcht Bentheim • reisgarantiebewijs Prijs per persoon vanaf op basis van een tweepersoonskamer € 149 Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/verwendagen Aanbieder: Grafschaft Bentheim Tourismus e.V. Binnenkort in Bad Rothenfelde: badgasten. Gevarieerd saunacomplex met de Spa die alles heeft. comfortabel ‘Wohlfühl-Areal’ (vrij vertaald: Zomer 2013 gaat er een ultra-riant verwen Kalm-aan-Kamers) om te relaxen, te niksen en complex open: Spa-Therme carpesol – Bad je te laten verwennen. Buiten: een weelderig Rothenfelde is de naam. In de hoofdrol: saunapark met waterval en natuurlijke vijver. Natursole. Puur en zuiver, natuurlijk en mine- Want het oog wil ook wat, vinden ze in Lingen. raalrijk bronwater dat miljoenen jaren heeft www.linus-lingen.de gewacht in ondergrondse Solebronnen, diep onder de bodem van het Teutoburger Wald. Zonder toevoegingen uit een pakje dus. Het wonderwater is er nu klaar voor, in diverse toepassingen. Tien verschillende zwembassins, Osnabrücker Land: not so Bad! binnen en buiten, Natursole met een zoutge- Dit stukje Duitsland mag je gerust een ge- halte van 10 – 12 %, een aangename 32 graden zondheidsparadijsje noemen. Wellness en ku- warm. Bubbelbaden die nog weer wat warmer ren op het allerhoogste niveau. Vooral dankzij zijn, actieve zwembaden die juist niet te de Vitale Vier: stadjes die de felbegeerde ereti- warm mogen zijn, stortregens, fijne nevels tel ‘Bad’ mogen voeren. Kunt u een keus ma- en massagedouches. Panoramasauna met uit- ken? Het zal niet meevallen: Bad Rothenfelde: zicht over de beboste heuvels, hete Finse hoofdstad van het zout en de mineralen, Heil- zweetsauna’s waar je even geen hand voor bad en Solebad. Even verderop: Bad Laer, ook ogen ziet. Het Iers-Romeinse stoombad: een beroemd Sole-Heilbad. Bad Iburg – met een heerlijk, reinigend badritueel, bedacht in sprookjesslot Schloss Iburg – is dan weer een de 19e eeuw, met eerbied voor al het goede Kneipp-Kurort, Bad Essen een Sole-Kurort. van het Romeinse badhuis en de oosterse En nergens deinzen ze er voor terug om het hamam. Heel fijn dus. Je zou er opgewonden beste uit klassieke, natuurlijke methoden van worden, van al die mogelijkheden, als het voor ontspanning en therapie te combineren niet zo ontspannend was. met de wijze inzichten uit het Verre Oosten. www.capesol.de En dan nog heb je mensen die zich al bij aankomst herboren voelen dankzij de idyllische Linus in Lingen ligging van het Baden-kwartet, midden in Geo- Een sprankelende waterwereld met ontspan- Naturpark TERRA.vita. Zonde natuurlijk! ning voor volwassenen, uitbundig avontuur www.vitalbaeder.de voor kinderen en gezonde actie voor sportieve •A rrangement Ladies Only Just A Perfect Day voor vriendinnen, collega’s, moeders en dochters. Droomuitje met de meiden onder elkaar, vakantietussendoortje met de V van Vitamine. Beetje luieren in een lagere versnelling, alle tijd om bij te praten, sauna, massage en gezonde drankjes. Inclusief: • twee overnachtingen • beautydrink & fruit ter begroeting • uitgebreid ontbijtbuffet • twee driegangendiners • rugmassage • sauna, stoombad en infraroodcabine Landidyll Hotel Zum Freden ★ ★ ★ s Prijs vanaf € 149 p.p. Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/ wellnessarrangement-ladiesonly Aanbieder: Osnabrücker Land e.V. 50 Zó lekker is Duitsland In het stadje Geeste hebben ze er zelfs een Nationale Feestdag aan gewijd, traditioneel de Natuurlijk hebben ze hier een verfijnde smaak. Je zou er ook verwend van raken: laatste zondag van juli: het BoekweitBloesem- bevoorrecht met vruchtbare grond, streepje voor bij Moeder Natuur, duizend jaar Feest. Natuurlijk zijn er lekkere pannenkoeken ervaring met kritische eters. Beetje eigenzinnig ook: de smaak van een streekge- van het open vuur, maar ook muziek en fol- recht kan een dal verderop weer heel anders zijn. Het beste bier uit kleine, plaatse- klore. Locatie is het Emsland Moormuseum, lijke brouwerijen. Liever geen modern gedoe als de moleculaire keuken, maar eer- dus voor het eten van de geliefde pannenkoek lijke kost, rechtstreeks van de boer. Allemaal te koop op kleinschalige weekmarkten ‘Jan-Hinnerk’ even met het treintje over het of aan huis bij de trotse makers. 30 ha grote hoogveenterrein bij het museum? Wedden dat de boekweit in bloei staat? Niet alleen het eten is hier raak. Het toppunt Vlierbes klinkt in het Duits nog lekkerder: Nog zo’n gave specialiteit uit de Heimat: van brouwmeesterschap is een goddelijk Holunder. In de VarusRegion speelt de vlierbes de boekweitpannenkoek. Van tergend lang- drankje met de beste ingrediënten uit de om- het hele jaar door de hoofdrol, dankzij inge- zaam rijzend deeg, gebakken in rijk zwijnsspek. geving van Bentheim, onder andere kruiden en maakte geleis en jams van bessen en geurige Probeer eens zo’n overheerlijke platte pizza, jeneverbes. Inderdaad, met zo’n naam vraag bloesem en kostelijke producten als vruchten- bijvoorbeeld in het Papenbörger Hus in Papen- je erom. Het slokje heet Grafschafter Kräuter- sap en likeur. Ze vertellen er graag vlierbes burg. Misverstand: boekweitmeel is géén wacholder. De zeldzame jeneverbessen komen verhalen bij, waargebeurde historie, mythen en gemalen graansoort, maar een bloeiende plant uit de natuurreserervaten van Grafschaft Bent- bewezen gezondheidstips. die een heilzame werking moet hebben. heim, de Weizen – ook bekend als biersoort – van speciale telers. Landhotel Stähle – Vakantie bij vrienden KAART | K 11 Postweg 43 | D - 48465 Suddendorf bei Bad Bentheim Eva & Marc en hun team heten u hartelijk welkom! Landhotel Stähle in een notendop: • midden in de natuur • verwarmd zwembad, biosauna, Finse sauna, stoombad • Wintertuin Café met huisgemaakte taart en koffie • Eerlijke streekgerechten (à la carte) in Restaurant ‘Classic’ • ‘Specials’ op het menu in fijnproeversrestaurant ‘Feuer & Flamme’ • groot tuinterras • heerlijk fietsen en wandelen in Grafschaft Bentheim en aangrenzend Münsterland! Aanbieding: Arrangement ‘7 voor 6’ 7 overnachtingen met 7 diners, gratis gebruik sauna en zwembad Vanaf € 329 per persoon Contact Tel. 0049 (0) 59 23 - 96 70 | [email protected] | www.hotel-staehle.de 51 Zo smaakt het Münsterland – een initiatief met veel partners, van boeren en ‘zelfkazers’ tot culinaire toppers, om lekkere, regionale levens middelen te promoten. Een geweldig project, vinden wij. Tijd voor een interview met Theo Wilmink, een van de beste koks uit de streek, eigenaar van Landidyll Wilminks Parkhotel in Neuenkirchen. Waar mikt de actie ‘Regionaal Menu: Zo smaakt het Münsterland’ op? Het doel is om het gebruik van in de eigen om geving geproduceerde levensmiddelen te stimu leren. Om de druk van (goedkope) concurrentie uit het buitenland wat af te zwakken, maar ook om de lokale trots en de betrokkenheid bij de eigen regio te versterken. Iedereen vaart wel bij plaatselijke banden: voedselproducenten, de gastronomie, onze gasten. Daar komt nog bij: minder transport is beter voor het klimaat. Kun je gerechten of drankjes noemen die typisch zijn voor het Münsterland? Wij aten altijd al graag vlees, vooral lam, varkensvlees en gevogelte. Vroeger had iedere boerderij zijn eigen ham of ‘Mettendchen’ (smakelijke, kleine metworstjes), nog steeds een exportsucces. Wat heb je nog meer? Pumpernickel, Duits roggebrood, fijne brande- Theo Wilmink van Landidyll Wilminks Parkhotel aan het werk wijn en likeuren. Gelukkig is er weer aandacht voor bijna uitgestorven huisdierrassen als het Wat is ‘hot’ op jullie menukaart? Neemt de vraag ook toe? Bunte Bentheimer Schwein en het Bentheimer Hangt van het seizoen af. Lam is rond Pasen Volmondig: ja! Niet alleen gerechten, maar Landschaap. Ruige, sterke soorten, die hele- geliefd, op de voet gevolgd door verse asperges ook voor de producten in het algemeen. maal aangepast zijn aan deze omgeving en uit Holsterfeld, geserveerd met specialiteiten Bij iedereen eigenlijk: ouderen die tradities het hele jaar buiten kunnen leven. Dat onder- van het Bentheimer Schwein. In het najaar en waarderen en jonge, kritische en milieu scheidt ze van de zwakkere dieren in de bio- de winter doen wild en gevogelte het goed. Wel bewuste consumenten. En wie het eenmaal industrie. Dat enorme verschil proef je natuur- eens knapperig gebraden Wettringer Landgans geproefd heeft, wil ook nooit meer anders! lijk ook goed; vlees van topkwaliteit! gegeten? Wilminks Parkhotel in Neuenkirchen Landidyll Wilminks Parkhotel Wettringer Str. 46 D - 48485 Neuenkirchen Contact Tel. 0049 (0) 59 73 - 94 960 www.wilminks-parkhotel.de [email protected] Eersteklas hotel in het mooie Münsterland, met een verfrissende kijk op culinaire verwennerij. Chefkok Theo Wilmink en hotel manager Maria Wilmink kiezen bewust voor de regionale keuken, met voorkeur voor licht en dagvers, als het even kan biologisch. Voortreffelijke wijnkelder, 30 comfortabele, gezellige kamers, restaurant Eichenblatt, kleine Bistro, mediterraan terras. Niet voor niets als eerste in heel Noordrijn-Westfalen beloond met de hoge kwalificatie Q3 van keuringsinstantie ServiceQualität Deutschland. KAART | L 11 – 12 52 Hoe winkelen en shoppen ‘bummeln’ werd – waar anders? ‘Boodschappen doen’ voelt als een verplichting en ‘funshoppen’ neigt naar geld over de balk smijten. En dan heb je nog de ‘Einkaufsbummel’. Het klinkt al gezelliger. Synoniem voor: heerlijk uitgebreid winkelen, een cadeautje voor jezelf in je vrije uren. Nergens zo leuk als in de piekfijn verzorgde, sfeervolle Duitse binnensteden. Mooie etalages, vriendelijke klinkerstraatjes en vanzelfsprekende kwaliteit. aan het water en smaakvolle nieuwbouwprojecten. Zoals de Münster Arkaden en de wijk Hansecarré, die nieuw leven werd ingeblazen. Het straatje Stubengasse won de nationale Prijs voor Geslaagde Stadsvernieuwing. De lange geschiedenis van levendige handel zie je nog steeds terug in het grote aantal kleine speciaalzaken, eenpersoonsonderneminkjes tussen de mainstream winkels van ketens die je ergens anders ook wel ziet. Niet alleen aantrekkelijker, je hebt er ook een grotere kans iets écht origineels en individueels te vinden. In de zomermaanden: iedere derde zaterdag van de maand een levendige vlooienmarkt met antiek & curiosa op de Promenade, de autovrije wandel-fiets-flaneer-mijl rond centrum en Aasee. Osnabrück Het motto van de plaatselijke winkeliers: ‘City Osnabrück heeft het allemaal’. Het klopt heleDe grote twee van de regio: Münster en Osna- maal! Geen grote, grijze brij, maar zeven losse brück. Winkelwalhalla’s met alle verleidingen wijkjes met allemaal een eigen karakter. Mode- van een bruisende metropool, leefbaar en kwartier, wijk met wat meer antiek en kunst, intiem als een ‘groot dorp’. buurtje met overwegend wonen en lifestyle, enzovoorts. De ‘officieuze hoofdstraat van de Münster goede smaak en de mode’ heet Krahnstraße. Het centrale plein Prinzipalmarkt is zonder Een lange reeks speciaalzaken en zelfstandige meer één van de mooiste winkelstraten van boetiekjes, exclusief, trendy, eigenzinnig, soms Duitsland. De grandeur zit hem in de combi- verrassend voordelig. In de Altstadt met het natie van gebouwen van lichte zandsteen, klassieke raadhuis op de Marktplatz kies je één donkere, bolle kinderkopjes als straatklinkers, van de smalle steegjes, de knusse wijk bij de rondom statige trapgevels van koopmans oude stadspoort die Heger-Tor-Viertel heet. huizen en elegante winkels onder bogengale Waar je tijdens het dolen door de stad ook rijen. Münster heeft ook een jong en hip ge- bent: er is altijd wel een gekke kroeg, fijne zicht: trendy lunchcafés, mooie loungeplekken bistro of stijlvol koffiehuis in de buurt. 53 Hebt u ook een maatje kleiner? Nog meer gezellige winkelsteden. Lingen bijvoorbeeld. Met in het hartje van de ligt op kwaliteit en persoonlijk, vakkundig In de categorie bijzonder en bijzonder voorde- stad het prettige winkelgebied Lookentor. Rond advies. Een paar keer per jaar pakken ze uit lig: Factory Outlet Center Ochtrup. Ieder mo- de vijftig speciaalzaken, van elegante mode en met sympathieke evenementen: bij ‘Bocholt deseizoen kortingen van 30 – 70 % op de grote schoenen tot futuristische techniek, fotografie, Bloeit’ verandert de hele binnenstad in een modelabels en schoenenmerken. Een mekka computers en media, van cadeaushops en kleurrijke zee van bloemen. voor fashionistas en koopjesjagers die er graag delicatessenzaakjes tot verwenzaken voor van- goed bij willen lopen, maar niet de hoofdprijs daag waar de koffie – und Kuchen natuurlijk – Nordhorn. De eerste keer in het ‘Venetië aan willen betalen. Prachtig complex met 65 boe- klaar staat. Specialiteit waar ze in Lingen trots de Vechte’? Dan denk je misschien even dat tieks en 100 merken – ook speelgoed, huis op zijn: de schitterende versieringen – bijvoor- er iets niet klopt. Een middelgrote, compacte houdelijke artikelen en wonen – gebouwd beeld in december – en bijzondere cultuur stad met een overweldigend groot en goed met een knipoog naar de traditionele stijl van evenementen. winkelaanbod, maatje metropool. Het centrum Münsterland, dus genoeg stedelijke allure rond de Neumarkt kijkt uit op de rivier de en gezelligheid. Uniek in de hele deelstaat Bocholt ligt maar net over de grens en is toch Vechte. Is het weer wat minder, dan heb je nog Noordrijn-Westfalen. zo aangenaam anders. De laatste jaren zijn er de comfortabele, overdekte Vechte Arkaden. rond het oude raadhuis een paar verfrissend Niet verder vertellen, want er is maar een Kijk voor een compleet overzicht van alle koop- nieuwe winkelstraten ‘gegroeid’, zoals de Nord beperkt aantal zitplaatsen: de voortreffelijke zondagen in de grensregio op straße en de Ravardistraße. Het zwaartepunt delicatessenzaak-bistro Nur Gutes. www.geheimoverdegrens.nl Factory Outlet Ochtrup KAART | K 12 Laurenzstrasse 51 – 55 | D - 48607 Ochtrup Ontdek Factory Outlet Ochtrup Zo wordt shoppen nog leuker! Een dagje op je gemak rondkijken – en scoren! – in 65 smaakvol ingerichte modeboetieks en supervoordelige outlet stores, waar ooit een oude textielfabriek in bedrijf was. Heel mooi omgetoverd tot modern koopjeswalhalla, met een knipoog naar de traditionele architectuur van het Münsterland. Altijd 30 tot 70 % korting in vergelijking met de adviesprijs!* Reusachtig veel keuze - coole merken als Nike, Levi’s, Mexx en Desigual. Ochtrup ligt maar 5 km van de grens, bij Enschede. Directe treinverbinding. Gratis parkeren – 1.500 plaatsen. * behalve op bonbons en chocolade van Heilemann, nog altijd goed voor 25% Contact Tel. 0049(0)2553 - 973000 · [email protected] · www.foc-ochtrup.de 54 Laten we het mooiste maar tot het laatst bewaren, dachten we. De prachtige kerstmarkten in Duitse steden en dorpen. Overal zijn ze anders, allemaal met hun eigen charme. Groot en toch heel knus, klein en betoverend, in ieder geval hartverwarmend gezellig. Een tikkeltje gewijd en plechtig, maar toch vooral blij en vrolijk. Niet voor niks wens je elkaar hier ‘Frohe Weihnachten’. Winteridylle Weihnachten: de sfeervolste kerstmarkten vind je in Duitsland Sprookjes bestaan dus nog. Je kunt er gewoon in rondlopen. Vaak de hele decembermaand lang. De periode die in Nederland een beetje somber ‘de donkere dagen voor Kerstmis’ wordt genoemd, is hier het absolute hoogtepunt van het jaar, sprankelend licht en uit bundig. De weken waar kinderen maanden naar uitkijken, en hun ouders natuurlijk ook. Een heerlijk feest in een feeëriek verlicht, lekker nostalgisch decor. Of je nu komt om te shoppen in stijl, of om gewoon wat te flaneren in een aangename eindejaarsstemming in een ‘feel good’ schilderij, het mag allemaal. Op het pleintje bij de kerk staat een reusachtige dennenboom, die bedekt lijkt met poedersuiker. De houten kramen zijn versierd met lampjes, die de witte daken warm laten op lichten. In de kramen liggen lekkernijen en bonte kerstspullen. Op de gevels rondom valt flakkerend kaarslicht en in de ramen zie je het schijnsel van vreugdevuren. Een laagje TIP sneeuw knispert onder je schoenen, in je handen een warme beker kruidige Glühwein. Uit een smalle zijstraat klinkt stemmige muziek. Een kinderkoortje. Tsja, zelfs de stoerste • Kerstmarkten in het Emsland Hollandse toerist krijgt dan wel eens last van een beginnende brok in zijn keel. Niet heel bekend, wél bijzonder plezierig: de traditionele Weihnachtsmarkten van Waar en wanneer? Meppen en Lingen. Winters middelpunt: Een hele lijst traditionele Duitse kerstmarkten; de grote ijsbaan. Gezellig schaatsen met allemaal leuk en allemaal snel te bereiken in zachte kerstliedjes op de achtergrond, het grensgebied. Je vindt ze op of oud-Beiers Eisstockschießen. Lachen! www.kerstmarktenoverdegrens.nl Geen kille cd-klanken, maar een plaatselijk koor of stemmige blaaskapel. Kerstsfeer in Osnabrück | Kaart P–Q 11 55 Münster De stad met de statige, oude Prinzipalmarkt vol koopmanshuizen – voor deze gelegenheid nog iets glorieuzer dankzij de feestverlichting in de ramen – heeft maar liefst vijf kerstmarkten, •S feervolle droomkerst in winters Osnabrück ieder met een eigen specialiteit en ambiance. Bocholt Net voorbij Arnhem, net onder Winterswijk. Eigenlijk een beetje ‘Achterhoeks’, maar rond Kerstmis gelukkig weer helemaal in Duitse sferen. Kijk maar eens rond op de grote kerstKerstmarkt in Bocholt | KAART G 16 markt bij het historische stadhuis. Nordhorn Osnabrück Winkelwalhalla Nordhorn maakt kerstshoppende Misschien wel de mooiste Weihnachtsmarkt bezoekers blij met oergezellige ‘Punschfahrten’: van Noord-Duitsland. Pal voor het raadhuis een beetje varen op een verlicht bootje over de staat al 100 jaar dezelfde, antieke draaimolen, donkere grachten – Venetië aan de Vechte – en een echte blikvanger. Net als het bemande dan aanleggen voor een goed glas Glühwein. carillonuurwerk – een ‘levende’ speeldoos – Voor kinderen is er warme Kinderpunsch. Elke en de metershoge dennenboom met duizend dinsdag en vrijdag om 17.00 uur in de maanden lichtjes. november en december instappen aan de kade. Kleine, bijzondere kerstmarkten De Weihnachtsmarkt van Osnabrück werd al eens gekozen tot ‘Mooiste van het Noorden’; de kerstmarkt geldt als één van de allerleukste, dankzij de betoverende sfeer. Geweldig om eens zelf mee te maken, die ontwapenende atmosfeer in een prachtig, historisch decor. Inbegrepen: • overnachting met ontbijt, hotel naar keuze • stadswandeling met de nachtwachter door de feeëriek verlichte Altstadt; vrijdag of zaterdag om 21:00 uur verzamelen bij de trap van het Raadhuis • 1 glas Glühwein, met als herinnering voor thuis de speciale kerstmok Prijs per persoon vanaf bij een tweepersoonskamer € 65 Boeken: www.geheimoverdegrens.nl/droomkerst Aanbieder: Osnabrücker Land e.V. Bad Bentheim, aan de voet van het reus Ahaus slot met binnenhof fabelachtig verlicht. Middel- achtige kasteel. Nu eens niet allerhande Meer dan een kerstmarkt. Een bonte winter eeuwse muziek op authentieke instrumenten smakeloze prullaria, maar liefdevol gemaakte wereld met coole wintersporten, warme hutten, doet de rest. Je zou de fraaie marktkraampjes kunstnijverheid en eerlijke, ambachtelijke veel sneeuwpret en bijna vergeten, nostal (zilversmeden, wevers) haast voorbij lopen. producten zoals houtsnijkunst en beschilderd gische spelletjes als Eisstock schieten. Zo’n porselein. 2.000 vierkante meter betovering op het Rond de kerk in het dorp Holte witte platteland. StattAlm heet het, goed voor Middelpunt is een gigantisch kampvuur met 100.000 bezoekers in zeven weken. kookketel. In een kring daaromheen: antieke Telgte gevels van vakwerkhuizen, vuurschalen, Uniek en buitengewoon idyllisch: de Middeleeuwse Lichter-Weihnachtsmarkt. Overal Sprookjeskasteel Bad Iburg smaakvol versierde kraampjes vol delicatessen fakkels, open vuren en brandende kaarsen. Tijdens de ‘Iburger Advent’ zijn de muren van het en kerstcadeautjes. Hotel Clemens August in Ascheberg-Davensberg Hotel Clemens August Burgstraße 54 D - 59387 Ascheberg-Davensberg Contact Tel. 0049 (0) 25 93 - 60 40 [email protected] www.hotel-clemens-august.de Kerstsfeer proeven in Münster Tot in de puntjes verzorgd Kerstarrangement: overnachten in ons hotel-restaurant in Ascheberg, iets ten zuiden van Münster. Een warm welkom met een gratis glaasje glühwein. Samen flaneren over de sprookjesachtige kerstmarkten in het oude centrum; gerieflijk en zonder parkeerproblemen, binnen een kwartier met de trein. Prijs per persoon € 45,50. Inclusief overnachting in tweepersoonskamer ‘comfort’, riant ontbijtbuffet, gratis gebruik van de sauna. Extra, voor wie dat wil: 3-gangen diner € 16,90 KAART | N 16 Reisvoorwaarden voor arrangementen van Emsland Touristik GmbH 56 Geachte gast, we verzoeken u vriendelijk om de volgende reisvoorwaarden zorgvuldig te lezen. Deze voorwaarden, voor zover zij van toepassing zijn, maken deel uit van de reisovereenkomst, die u – in het vervolg aangeduid met 'klant' – met Emsland Touristik GmbH als touroperator – in het vervolg aangeduid met 'ELT' – afsluit. Deze reisvoorwaarden zijn uitsluitend van toepassing op de arrangementen van ELT. Zij zijn niet van toepassing op de bemiddeling van diensten, geleverd door derden (bijvoorbeeld rondleidingen en toegangskaarten) en niet voor overeenkomsten voor verblijfsaccommodaties, respectievelijk de bemiddeling daarvan. 1. Totstandkoming van de overeenkomst 1.1.Voor alle soorten boekingen geldt: a) Uitgangspunt van de aanbieding van ELT en de boeking van de klant is de beschrijving van het arrangement en de aanvullende informatie in de boekingsbevestiging, voor zover deze aan de klant bij de boeking beschikbaar is gesteld. b) Reisbureau's en reserveringskantoren zijn door ELT niet gemachtigd tot het aangaan van overeenkomsten, het verstrekken van informatie of het doen van toezeggingen, die de overeengekomen inhoud van de reisovereenkomst veranderen, de boekingsbevestiging of de overeengekomen diensten van ELT te boven gaan of hiermee in tegenspraak zijn. c)Informatie in hotelgidsen en soortgelijke overzichten, die niet door ELT zijn uitgegeven, zijn voor ELT en diens serviceverplichting niet bindend, voor zover deze niet d.m.v. een nadrukkelijke overeenkomst met de klant, in het kader van de inhoud van de dienstverlening van ELT, overeen is gekomen. d)Indien de inhoud van de boekingsbevestiging afwijkt van de inhoud van de boeking, dan wordt er een nieuw aanbod door ELT opgemaakt. Het contract komt op basis van dit nieuwe aanbod tot stand als de klant deze goedkeurt d.m.v. een uitdrukkelijke verklaring, een aan- of restbestaling of het in gebruik nemen van de desbetreffende dienstverlening. e)De klant, die de boeking verricht, is aansprakelijk voor de contractuele verplichtingen, die daaruit voor hemzelf en voor medereizigers, voor wie hij boekt, voortvloeien, voor zover hij uitdrukkelijk en expliciet verklaart, de betreffende verplichting op zich genomen te hebben. f)De klant wordt erop gewezen dat voor alle boekingssoorten volgens de wettelijke bepalingen § 312b Abs. 3 Nr. 6 BGB, na de totstandkoming van de overeenkomst geen recht tot herroeping bestaat. 1.2.Voor een reservering, die mondeling, telefonisch, schriftelijk, per e-mail of telefax wordt uitgevoerd, geldt: a) Door middel van de reservering sluit de klant een bindende reisovereenkomst met ELT. Aan deze reservering is de klant drie werkdagen gebonden. b) De reisovereenkomst komt tot stand zodra de boekingsbevestiging (acceptatiebevestiging) door ELT is verstrekt, in welke vorm dan ook, met dien verstande dat ook mondelinge en telefonische bevestigingen voor de klant juridisch bindend zijn. Bij mondelinge of telefonische reserveringen verstrekt ELT een schriftelijk exemplaar van de boekingsbevestiging aan de klant. Mondelinge of telefonische reserveringen van de klant leiden, in het geval van een overeenkomstig bindende mondelinge of telefonische bevestiging, ook dan tot een bindende reisovereenkomst, als het desbetreffende schriftelijke exemplaar van de boekingsbevestiging niet door de klant is ontvangen. c) Indien ELT op verzoek van de klant een speciale aanbieding voorlegt, dan bevat deze, afwijkend van hetgeen vooraf is bepaald, een bindende overeenkomst van ELT voor de klant. In dit geval komt de overeenkomst tot stand, zonder een overeenkomstige herbevestiging van ELT (die in de regel plaatsvindt), indien de klant deze aanbieding, binnen een eventueel in de aanbieding genoemd termijn, zonder beperkingen, aanpassingen of toevoegingen d.m.v. een uitdrukkelijke verklaring, aanbetaling, restbetaling of het in gebruik nemen van de dienstverlening, accepteert. 1.3.Voor reserveringen, die zonder individuele communicatie d.m.v. een online boekingsproces (regelgeving voor elektronische handel) tot stand komen, is tevens voor de overeenkomst van toepassing: a)Aan de klant wordt het proces van het online boekingssysteem op de desbetreffende website van ELT nader uitgelegd. b)De klant heeft de mogelijkheid om de invoer met een passende correctiemogelijkheid, waarvan het gebruik nader wordt uitgelegd, te corrigeren, te verwijderen of het gehele online boekingsformulier te resetten. c) Voor de uitvoering van de online reservering zijn er verschillende talen beschikbaar. Uitsluitend de Duitse taal is hierbij juridisch maatgevend. d)Voor zover de tekst van de overeenkomst door ELT in het online reserveringssysteem wordt opgeslagen, wordt de klant over deze opslag en de mogelijkheid tot het op een later tijdstip oproepen van deze tekst, op de hoogte gebracht. e) Door het klikken op de button (knop) 'definitief reserveren' sluit de klant een bindende reisovereenkomst met ELT af. De klant is drie werkdagen vanaf de verzending van de elektronische bevestiging aan deze overeenkomst gebonden. f) Aan de klant wordt de ingang van de reservering onmiddellijk via elektronische weg bevestigd. g)De overdracht van het aanbod van de overeenkomst d.m.v. de button 'definitief reserveren' geeft de klant geen recht op de totstandkoming van de reisovereenkomst conform de boekingsinformatie. ELT is dan nog altijd vrij om te beslissen het contract van de klant te aanvaarden of niet. h)De overeenkomst gaat in zodra ELT de boekingsbevestiging aan de klant heeft overgedragen. i) Indien de boekingsbevestiging direct na het maken van de reservering m.b.v. de bevestigingsbutton 'definitief reserveren' volgt d.m.v. de overeenkomstige weergave op het beeldscherm (reservering in real-time), dan gaat de reisovereenkomst bij ontvangst en weergave van deze boekingsbevestiging op het beeldscherm direct in, zonder een evt. tussentijdse mededeling over de ingang van de reservering conform f). In dit geval wordt de klant de mogelijkheid geboden tot het opslaan en/of afdrukken van de boekingsbevestiging. Het ingaan van de verbintenis van de reisovereenkomst is echter niet afhankelijk van het feit of de klant ook daadwerkelijk van het opslaan of afdrukken gebruik heeft gemaakt. ELT zal de klant daarnaast een kopie van de boekingsbevestiging via een e-mailbericht als e-mailbijlage, per fax of per post toezenden. Colofon Uitgever en redactie: Geheim over de grens Grensoverschrijdend Projectbureau voor Toerisme Stichting ECC (EUREGIO Cross Border Consultancy) Gronausestraat 1258 – 1260 7534 AV Glanerbrug Tel.: 053 - 460 51 32 · Fax: 053 - 460 51 59 [email protected] www.geheimoverdegrens.nl Concept & vormgeving: B&S Werbeagentur, Münster Druk: Druckhaus FROMM, Osnabrück Tekst: NL Connection, Travel Marketing & Communication, Bremen Fotoverantwoording: De in deze brochure gebruikte foto´s vallen onder het auteursrecht en mogen derhalve niet gekopieerd of zonder toestemming worden gebruikt. De fotos zijn eigendom van de volgende instellingen: Grensoverschrijdend Projectbureau voor Toerisme / EUREGIO e.V., Münsterland e.V., Grafschaft Bentheim Tourismus e.V., TV Osnabrücker Land e.V., Emsland Touristik GmbH 2. Diensten De door ELT verschuldigde dienstverlening komt uitsluitend voort uit de inhoud van de boekingsbevestiging, alsmede uit de beschrijving van het desbetreffende reisarrangement, die daaraan ten grondslag ligt, en overeenkomstig alle informatie en toelichtingen, waarop de boeking is gebaseerd. Aanbetaling/restbetaling 2.1.Met het sluiten van de overeenkomst (ontvangst van de boekingsbevestiging of acceptatie van het aanbod van ELT) en na overhandiging van een Verklaring van Deelname volgens § 651k BGB dient er een aanbetaling te worden gedaan, die op de totale reissom zal worden gecrediteerd. Deze bedraagt 20% van de reissom. 2.2.De restbetaling dient 2 weken voor aanvang van de reis te zijn voldaan, voor zover de Verklaring van Deelname is overhandigd en vaststaat, dat de reis niet meer op grond van de onder artikel 8. van deze voorwaarden genoemde redenen geannuleerd kan worden, tenzij er een andere betalingstermijn overeen is gekomen. Bij reserveringen korter dan 2 weken voor aanvang van de reis is de gehele reissom direct opeisbaar. 2.3. Afwijkend van het bepaalde in artikel 3.1 en 3.2 vervalt de overdracht van de Verklaring van Deelname als voorwaarde voor de betalingsvervaldag, a)als de reis niet langer dan 24 duurt, er geen overnachting plaatsvindt en een reissom van € 75,- niet te boven gaat. b)Of indien ELT een publiekrechtelijke rechtspersoon is, onder curatele staat en dus volgens de wettelijke bepalingen van § 651k Abs. (6) Ziffer 3 BGB niet tot uitvoering van de wettelijke zekerheidsstelling van de betaling van de klant en dus ook niet tot afgifte van een zogenaamde Verklaring van Deelname verplicht is. c) Of indien het arrangement geen vervoer naar en/of vanaf de vakantielocatie bevat en afwijkend van het bepaalde in artikel 3.1 en 3.2 in de boekingsbevestiging overeengekomen en vermeld is, dat de gehele reissom zonder aanbetaling aan het einde van de reis kan worden voldaan. 2.4.Indien ELT bereid en in staat is om de contractuele verplichtingen na te komen, terwijl de klant de aanbetaling of de resterende reissom niet of niet volledig binnen de overeengekomen termijnen voldoet zonder dat de klant zich daarbij kan beroepen op een contractueel of wettelijk recht van retentie, dan heeft ELT na een aanmaning, waarin een termijn wordt gesteld, het recht de overeenkomst te annuleren en de klant te debiteren voor de annuleringskosten conform artikel 4 van deze overeenkomst. Annulering door de klant, omboeking 2.5.De klant kan te allen tijde voor aanvang van de reis zijn reservering annuleren. Om misverstanden te voorkomen, adviseren wij om de annulering schriftelijk mee te delen. De datum van onvangst van deze annulering bij ELT is van doorslaggevende aard voor het bepalen van de ingangsdatum van de annulering. 2.6.Bij iedere annulering door de klant heeft ELT als volgt het recht op vergoeding van de reeds getroffen reisvoorbereidingen en uitgaven van ELT, waarbij rekening is gehouden met de gebruikelijk bespaarde uitgaven en andere bespaarde dienstverlening: a)tot 31 dagen voor aanvang van de reis 10% van de reissom b) van 30 tot 21 dagen voor aanvang van de reis 20 % van de reissom c) van 20 tot 12 dagen voor aanvang van de reis 40 % van de reissom d) van 11 tot 3 dagen voor aanvang van de reis 60 % van de reissom e) vanaf 3 dagen voor aanvang van de reis en bij wegblijven 90 % van de reissom 2.7.Wij adviseren u dringend om zowel een annuleringsverzekering als een verzekering voor de dekking van repatriëringskosten, ongevallen of ziekte, af te sluiten. 2.8.Het staat de klant vrij om aan te tonen dat ELT geen of geringere schade heeft gelden dan de bovengenoemde forfaitaire bedragen. In dit geval is de klant alleen tot betaling van de lagere kosten verplicht. 2.9. ELT behoudt zich het recht voor, om in plaats van de bovenstaande forfaitaire bedragen een hogere, reële onkostenvergoeding te eisen, voor zover ELT aantoont, dat de ontstane kosten wezenlijk hoger zijn dan de betreffende forfaitaire bedragen. Indien ELT een dergelijke aanspraak doet gelden, dan is ELT verplicht de verlangde schadevergoeding, rekening houdend met evt. besparingen en mogelijk hergebruik van de dienstverlening, in detail en met cijfers aan te tonen. 2.10.Indien er op verzoek van de klant na het sluiten van de overeenkomst wijzigingen met betrekking tot de reisdatum, het verblijf, de maaltijden of andere diensten (omboekingen) plaatsvinden, dan kan ELT, zonder dat er sprake is van een wettige aanspraak van de klant op het uitvoeren van de omboeking en uitsluitend voor zover dat al mogelijk is, tot de 31e dag voor aanvang van de reis een omboekingstarief van € 15,- in rekening brengen. Latere omboekingen zijn uitsluitend mogelijk d.m.v. annulering van de reisovereenkomst en een nieuwe boeking, conform de bovenstaande annuleringsvoorwaarden. Dit is niet van toepassing op omboekingswensen, die slechts geringe kosten met zich meebrengen. Verplichtingen van de klanten (ingebrekestelling, beëindiging, termijn van uitsluiting) 2.11.De klant is verplicht om evt. optredende tekortkomingen onmiddellijk aan ELT te melden en ELT te verzoeken om deze tekortkomingen op te lossen. Vorderingen van de klant vervallen alleen dan niet, als het melden van een klacht zonder schuld achterwege blijft. Een klachtmelding bij de dienstverlener, in het bijzonder de aanbieder van de overnachting, is niet voldoende. 2.12.Indien de reis door een onvolkomendheid aanzienlijk aan kwaliteit inboet of indien deze door een klant door een dergelijke onvolkomendheid om een dringende, ook voor ELT inzichtelijke reden, niet kan worden uitgevoerd, dan kan de klant de reisovereenkomst o.g.v. de wettelijke bepalingen (§ 651e BGB) opzeggen. De annulering is alleen toegestaan, als ELT of een vertegenwoordiger een door de klant bepaalde redelijke termijn heeft laten verstrijken zonder het probleem op te lossen. Het is niet nodig om een termijn vast te stellen, indien het probleem niet kan worden verholpen of deze door ELT of een vertegenwoordiger niet als zodanig wordt erkend of indien de onmiddellijke opzegging van de overeenkomst wordt gerechtvaardigd door een bijzonder belang van de klant. 2.13.De klant dient zijn aanspraken, wegens het niet nakomen van de contractuele verplichtingen, binnen een maand na de contractueel geplande datum van terugkeer tegenover ELT op het onderstaand adres kenbaar te maken. Indien de laatste dag van deze periode op een zondag, nationaal erkende algemene feestdag, of een zaterdag valt, dan komt de eerstvolgende werkdag in plaats van deze dag. Vorderingen van de klant vervallen alleen dan niet, als de klant zich zonder schuld niet kan houden aan het bovengenoemde termijn, waarin de klacht dient te worden gemeld. Een klachtmelding, waarin een termijn wordt gesteld, kan niet worden gericht aan de dienstverleners, en met name niet aan de aan- Cover: Foto Vrouw met koffer: © sergign (www.shutterstock.de) / Foto achtergrond: Schloss Ippenburg, p. 07 foto advertentie: © Markus Wielens, p. 31 boven: © Ralf Emmerich, p. 32 foto achtergrond: © Studio Frieling, p.34 foto achtergrond: © Pavel Losevsky – www.fotolia.com, p. 35 / 3 fotos: © Münsterland Festival, p. 40 foto achtergrond: suze/photocase.com, p. 43 boven: © avner (www.shutterstock.de), p. 45 boven: © Ralf Emmerich, S. 46 foto achtergrond: © Mila Lippitz – www.photocase.de, p. 50/51: © Wilminks parkhotel, p. 53: foto achtergrond: © Claas König, p. 54: foto achtergrond: © OMT/Heese, p. 55: foto rechts boven © Stadtmarketing Bocholt Aansprakelijkheid: Bij het boeken van arrangementen gelden de reisvoorwaarden van de desbetreffende reisorganisator. Alle gegevens baseren op de stand van zaken van december 2012. Deze brochure is gemaakt met het doel de omzet te vergroten en te informeren. Vanwege foute informatie of nagekomen dienstverlening kan geen recht op schadevergoeding worden ontleend tegenover ‘Geheim over de grensʼ als uitgever van dit product. bieder van de overnachting. Wij adviseren u dringend om uw klachtmelding schriftelijk kenbaar te maken. 3. Aansprakelijkheidsbeperking 3.1.De contractuele aansprakelijkheid van ELT voor schaden, die niet het gevolg is van schade aan het leven, het lichaam of de gezondheid, is beperkt tot driemaal de reissom, voor zover een schade van de klant noch opzettelijk, noch door grove schuld tot stand kwam of ELT als enige verantwoordelijk kan worden geacht, door schuld van een aanbieder van de diensten. ELT is niet aansprakelijk voor informatie en verzuim in verband met diensten, a)die niet als hoofdbestanddeel deel uitmaken van de overeenkomst en die geen onderdeel zijn van het arrangement van ELT en in de reisdocumentatie of boekingsbevstiging voor de klant als zodanig herkenbaar zijn aangeduid als dienst van een derde partij, of b)gedurende het verblijf slechts als dienst van een derde partij wordt bemiddeld (bijv. verblijf in kuur- en wellnesscentra, gebruik van sportfaciliteiten, theaterbezoek, bezoek aan tentoonstellingen, excursies etc.). De aansprakelijkheid van ELT voortvloeiend uit de agentuurovereenkomst bij bemiddelingen volgens a) en b), blijven hierbij ongewijzigd. 4. Annulering door ELT wegens ontoereikend aantal reisdeelnemers 4.1.ELT kan, als in de reisbeschrijving voor een bepaalde reis een minimum aantal deelnemers is bepaald, bij het niet bereiken van dit in de reisbeschrijving vermelde of officieel vastgelegde minimum aantal, tot 3 weken voor aanvang van de reis de reisovereenkomst annuleren. 4.2.Het minimum aantal is in de boekingsbevestiging vermeld of hier wordt in de overeenkomstige reisinformatie naar verwezen. 4.3.ELT is verplicht om de klant onmiddellijk na het ingaan van deze voorwaarde, betreffende de annulering van de reis, hiervan in kennis te stellen en de annuleringsverklaring direct te doen toekomen. 4.4.Is er al, voor het einde van de in artikel 8.1 genoemde periode, sprake van het niet door kunnen laten gaan van de reis, dan is ELT verplicht, de annulering onmiddellijk aan de klant kenbaar te maken. 4.5.In het geval van een annulering door ELT wegens het niet bereiken van het voorgeschreven minimum aantal reisdeelnemers, kan de klant ter vervanging deelname aan een gelijkwaardige reis verlangen, zover als ELT in staat is een dergelijke reis zonder extra kosten uit het eigen reisaanbod aan te bieden. De klant heeft het recht om onmiddellijk na de mededeling van ELT, over de beëindiging van de reis, zich hierop te beroepen. In het geval van een dergelijke annulering ontvangt de klant de betaalde reissom onmiddellijk volledig terug. 5. Ongebruikte dienstverlening Indien de reiziger ten gevolge van een voortijdig vertrek, ziekte of een andere reden, waarvoor ELT niet verantwoordelijk kan worden geacht, geen gebruik maakt van individuele diensten, dan kan de klant geen aanspraak maken op een evenredige betalingsrestitutie. ELT zal toch, voor zover het niet om heel geringe bedragen gaat, bij de desbetreffende dienstverlener in naam van de klant om restitutie vragen en het desbetreffende bedrag aan de klant terugbetalen zodra en voor zover de restitutie van de individuele dienstverlener ook daadwerkelijk door ELT is terugontvangen. 6. Verjaring 6.1.Aanspraken van de klant volgens §§ 651c bis f BGB op grond van letselschade of schade van het lichaam of de gezondheid, ten gevolge van grove opzet of nalatigheid van ELT of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van ELT, verjaren na twee jaar. Dat geldt ook voor aanspraken op vergoeding van overige schade, ten gevolge van grove opzet of nalatigheid van ELT of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van ELT. 6.2.Alle overige aanspraken volgens §§ 651c bis f BGB verjaren naar één jaar. 6.3.De verjaring volgens artikel 10.1 en 10.2 begint vanaf de dag, waarop de reis volgens de contractuele afspraken zou moeten eindigen. Indien de laatste dag van deze periode op een zondag, nationaal erkende algemene feestdag, of een zaterdag valt, dan komt de eerstvolgende werkdag in plaats van deze dag. 6.4.Gedurende de lopende onderhandelingen tussen de klant en ELT over geldend te maken aanspraken of over omstandigheden, waaruit deze aanspraken voortvloeien, wordt de verjaring opgeschort totdat de klant of ELT weigert de onderhandelingen voort te zetten. De verjaring is op zijn vroegst drie maanden na het einde van de opschorting van kracht. 6. Toepasselijk recht en forumkeuze 7.1.Voor klanten, die geen onderdaan zijn van een lidstaat van de Europese Unie of Zwitsers staatsburger zijn, is voor de gehele juridische en contractuele relatie tussen de klant en ELT de exclusieve toepassing van het Duitse recht overeengekomen. Dergelijke klanten kunnen ELT dus uitsluitend in Duitsland dagvaarden. 7.2.Voor rechtsvorderingen van ELT jegens klanten of verdragspartners van de reisovereenkomst, die zakenmensen of juridische personen van het publiek- of privaatrecht zijn of personen, die in het buitenland zijn gevestigd of die een woonplaats of gewoonlijke verblijfplaats in het buitenland hebben, of wiens woonplaats of gewoonlijke verblijfplaats op het tijdstip van de juridische procedure niet bekend is, wordt als plaats van de bevoegde rechtbank de vestigingsplaats van ELT overeengekomen. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------© Copyright RA Noll Stuttgart, 2004 – 2013 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Touroperator is: Emsland Touristik GmbH Manager: Uwe Carli | Amtsgericht Osnabrück, HRB 120675 Ordeniederung 2, 49716 Meppen | Tel. +49 (0)5931-442266 | Fax +49 (0)4931-443644 E-mail : [email protected] | www.emsland.com Mede mogelijk gemaakt door www.deutschland-nederland.eu Münsterland e. V. Reisvoorwaarden voor de arrangementen van de Grafschaft Bentheim Tourismus e.V. Reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van het Fremdenverkehrsverband Münsterland e.V. Geachte klant, Wij vragen u de volgende reisvoorwaarden zorgvuldig te lezen. Deze voorwaarden, voor zover zij van toepassing zijn, maken deel uit van deze reisovereenkomst, welke u met Grafschaft Bentheim Tourismus e.V, – in het vervolg aangeduid als “GBT” – als touroperator afsluit. Deze reisvoorwaarden zijn uitsluitend van kracht voor de arrangementen van GBT. Zij zijn niet van toepassing op de bemiddeling van diensten geleverd door derden (bijvoorbeeld rondleidingen en toegangskaarten) en niet op overeenkomsten voor verblijfsaccommodaties, respectievelijk de bemiddeling daarvan. Voor de door het Fremdenverkehrsverband Münsterland e. V. (ML) aangeboden eigen toeristische pakketreizen en individuele diensten gelden – in aanvulling op de wettelijke bepalingen van de §§ 651 a-m BGB – tussen u als reiziger/gast en ons de volgende algemene reisvoorwaarden. Deze worden inhoud van de tussen ons tot stand gekomen overeenkomst en gelden verder in dezelfde mate voor andere touroperators die in deze brochure voorkomen en waarvoor wij bemiddelen. 1. Totstandkoming van de overeenkomst, plichten van de boekingspersoon 1.1.Door middel van de boeking (aanmelding), die mondeling, telefonisch, schriftelijk, per fax, per e-mail of via internet kan plaatsvinden, sluit de klant een bindende reisovereenkomst met GBT. De reisbeschrijving, deze reisvoorwaarden en alle aanvullende informatie voor zover deze bij de boeking aan de klant wordt verstrekt (brochure, lijst van gastheren, internet) vormen de basis voor dit aanbod. 1.2.De reisovereenkomst komt tot stand zodra de boeking door GBT aan de klant is bevestigd. Deze bevestiging is niet gebonden aan een bepaalde vorm. Bij of onmiddellijk na het sluiten van de overeenkomst ontvangt de klant een schriftelijke boekingsbevestiging (of schriftelijk per e-mail). Een schriftelijke boekingsbevestiging kan achterwege blijven indien de boeking minder dan 7 werkdagen voor aanvang van de reis plaatsvindt. 1.3.De klant die de boeking verricht, is aansprakelijk voor de contractuele verplichtingen die daaruit voor hemzelf en voor medereizigers voor wie hij boekt, voortvloeien, voor zover hij uitdrukkelijk en expliciet verklaart, de betreffende verplichting op zich genomen te hebben. 2. Diensten en wijziging daarvan 2.1.De door GBT opgenomen verplichtingen vloeien uitsluitend voort uit de inhoud van de boekingsbevestiging, alsmede uit de beschrijving het betreffende reisarrangement die daaraan ten grondslag ligt en overeenkomstig alle informatie en toelichtingen waarop de boeking is gebaseerd. 2.2.GBT heeft reisoperators en dienstverleners, met name de aanbieders van overnachtingen, niet gemachtigd toezeggingen te doen of afspraken te maken die de boekingsbevestiging te boven gaan of daarmee in tegenspraak zijn of die wijzigingen van de bevestigde inhoud van de reisovereenkomst tot gevolg hebben. 3. Aanbetaling, betaling van de resterende reissom 3.1.Met het sluiten van de overeenkomst (ontvangst van de bevestiging van de boeking) en na overhandiging van een verklaring van deelname aan het Garantiefonds conform § 651k BGB (= Duits Burgerlijk Wetboek) dient er een aanbetaling te geschieden. Deze bedraagt 12% van de reissom en van het eventueel afzonderlijk overeengekomen bedrag voor het toegangsbewijs, voor zover er een toegangsbewijs bij het arrangement is inbegrepen. 3.2.Het resterende bedrag dient, voor zover de Verklaring van deelname aan het Garantiefonds is verstrekt, uiterlijk 4 weken voor aanvang van de reis te zijn voldaan, tenzij er een andere termijn overeen is gekomen. Bij boekingen korter dan 4 weken voor aanvang van de reis dient de reissom per direct te worden voldaan. 3.3.De plicht om een verklaring van deelname aan het Garantiefonds te overhandigen, vervalt indien, afwijkend van lid 3.1, de overeengekomen diensten exclusief vervoer van of naar de reisbestemming zijn en er overeengekomen is, dat de gehele reissom pas aan het einde van de reis/het verblijf aan de GBT of aan de aanbieder van de overnachting moet worden voldaan. 3.4.Indien GBT bereid en in staat is om zijn contractuele verplichtingen na te komen, terwijl de klant de aanbetaling of de resterende reissom niet of niet volledig binnen de overeengekomen termijnen voldoet zonder dat de klant zich daarbij kan beroepen op een contractueel of wettelijk recht van retentie, dan heeft GBT na een aanmaning waarin een termijn wordt gesteld het recht de overeenkomst te annuleren en de klant te debiteren voor de annuleringskosten conform artikel 4 van deze overeenkomst in rekening te brengen. 4. Annulering door de klant, omboeking 4.1. De klant kan te allen tijde voor aanvang van de reis zijn boeking annuleren. Om misverstanden te voorkomen, adviseren wij de annulering schriftelijk mee te delen. Doorslaggevend voor het vaststellen van termijnen is de datum van binnenkomst van de annulering bij de GBT. 4.2.Bij iedere annulering heeft GBT het recht op vergoeding van de reeds gemaakte kosten ter voorbereiding van de reis, waarop in mindering gebracht de gebruikelijke besparing wegens niet gemaakte kosten, alsmede de gebruikelijke opbrengst van mogelijke herbezetting. De schadevergoeding omvat de volgende standaardpercentages: a) tot 31 dagen voor aanvang van de reis 10% van de reissom b) van de 30ste tot de 21ste dag voor aanvang van de reis 20 % van de reissom c) van de 20ste tot de 12de dag voor aanvang van de reis 40 % van de reissom d) van de 11de tot de 03de dag voor aanvang van de reis 60 % e) vanaf de 3de dag voor aanvang van de reis en bij wegblijven 90% van de reissom 4.3. Wij adviseren u dringend om een annuleringsverzekering af te sluiten. 4.4.Het staat de klant vrij, aan te tonen dat GBT geen of geringere schade heeft geleden dan de bovengenoemde forfaitaire bedragen. Slaagt de klant hierin, dan is hij slechts verplicht tot betaling van de lagere kosten. 4.5.Het blijft de GBT voorbehouden in een afzonderlijk geval, afwijkend van bovengenoemde percentages, een hogere, reële onkostenvergoeding te eisen, voor zover GBT aantoont dat de ontstane kosten wezenlijk hoger zijn dan het forfaitaire bedrag dat van toepassing is. Indien GBT dergelijke aanspraken doet gelden, dan is GBT verplicht de verlangde schadevergoeding, rekening houdend met de besparingen en een eventuele herbezetting en/of hergebruik van de reisdiensten, in detail en met cijfers te verantwoorden. 4.6.De voornoemde bepalingen laten het wettelijke recht van de klant onverlet om conform § 651b BGB een plaatsvervangende deelnemer te sturen. 4.7.Indien er op verzoek van de klant na het sluiten van de overeenkomst wijzigingen met betrekking tot de reisdatum, het verblijf, de maaltijden of andere diensten plaatsvinden, dan kan GBT zonder dat er sprake is van een wettige aanspraak van de klant op uitvoeren van de omboeking en uitsluitend voor zover dat al mogelijk is, tot de 31ste dag voor aanvang van de reis een omboekingstarief van € 26,- in rekening brengen. Latere omboekingen zijn uitsluitend mogelijk door middel van annulering van de reisovereenkomst conform de bovenstaande annuleringsvoorwaarden en een nieuwe boeking. Dit is niet van toepassing op gewenste mutaties die slechts geringe kosten met zich meebrengen. 5.Verplichtingen van de reisdeelnemers / klanten (ingebrekestelling, melden van klachten, annulering, termijn van uitsluiting) 5.1.De reisdeelnemer is verplicht eventueel optredende tekortkomingen onmiddellijk aan GBT te melden en GBT te verzoeken, deze onvolkomenheden op te lossen. Indien bovengenoemde klachtmelding achterwege blijft, kan de reisdeelnemer slechts aanspraken doen gelden wanneer de tekortkoming veroorzaakt werd door omstandigheden waaraan hij geen schuld heeft. Een klachtmelding bij de betreffende dienstverlener, in het bijzonder de aanbieder van de overnachtingen, is niet voldoende. 5.2.Indien de reis door een onvolkomenheid aanzienlijk aan kwaliteit inboet of indien deze onvolkomenheden om dringende redenen die ook voor GBT inzichtelijk zijn, ertoe leiden dat er redelijkerwijs niet van de reisdeelnemer kan worden gevergd dat hij de reis daadwerkelijk aanvaard, dan kan de reisdeelnemer de reisovereenkomst opzeggen conform de wettelijke bepalingen (§ 651e BGB). De annulering is slechts ontvankelijk indien GBT, respectievelijk haar dienstverlener, een door de reisdeelnemer bepaalde redelijke termijn heeft laten verstrijken zonder het probleem op te lossen. Het is niet nodig een termijn vast te stellen, indien de onvolkomenheid niet kan worden verholpen of deze door GBT of haar dienstverlener niet als zodanig wordt erkend of indien de onmiddellijke opzegging van de overeenkomst wordt gerechtvaardigd door een bijzonder belang van de reisdeelnemer. 5.3.De reisdeelnemer dient zijn aanspraken vanwege het niet nakomen van de contractuele verplichtingen van de zijde van GBT uitsluitend aan het navolgend genoemde adres te richten na afloop van de reis en binnen een maand van de in de overeenkomst genoemde datum van de terugreis. Een klachtmelding waarin een termijn wordt gesteld kan niet worden gericht aan de dienstverleners, met name niet aan de aanbieder van de overnachtingen. Wij adviseren u dringend, uw aanspraken schriftelijk ter kennis te brengen. 6.Bijzondere plichten van de klant / reisdeelnemer bij arrangementen met medische verrichtingen, kuurbehandelingen en wellnessaanbod. 6.1.Bij arrangementen waarvan medische verrichtingen, kuurbehandelingen, een wellnessaanbod of vergelijkbare diensten deel uitmaken, dient de reisdeelnemer voor boeking, voor aanvang van de reis en voor gebruikmaking van deze diensten te informeren of de betreffende behandeling of verrichting voor hem geschikt is, rekening houdend met zijn fysieke gesteldheid, in het bijzonder bij reeds bestaande klachten of ziekten. 6.2.In verband hiermee is GBT zonder uitdrukkelijke afspraak geen bijzondere, in het bijzonder op de reisdeelnemer afgestemde medische voorlichting of informatie over de gevolgen, risico’s en bijwerkingen van dergelijke diensten verschuldigd. 6.3.De bovengenoemde bepalingen zijn, onafhankelijk van het feit of GBT slechts bemiddelaar van dergelijke diensten is of dat deze deel uitmaken van de reisdiensten, van toepassing 7. Aansprakelijkheid 7.1. GBT beperkt zijn aansprakelijkheid voor schade, letselschade uitgezonderd, tot maximaal drie maal de reissom. Deze aansprakelijkheidsbeperking is van toepassing voor zover deze schade noch opzettelijk, noch door grove schuld aan de reisdeelnemer wordt toegebracht of indien GBT als enige verantwoordelijk is door schuld van een aanbieder van de diensten. 7.2. GBT is niet aansprakelijk voor diensten, a) die niet als hoofdbestanddeel deel uitmaken van de overeenkomst en die geen onderdeel zijn van het arrangement van GBT en die in de reisdocumentatie of boekingsbevestiging voor de klant als zodanig herkenbaar zijn aangeduid als dienst van een derde partij, of b) diensten van een andere partij (bijvoorbeeld verblijf in kuuroorden of wellnesscentra, gebruik van sportfaciliteiten, theaterbezoek, tentoonstellingen, uitstapjes, enzovoorts), die slechts worden bemiddeld. 7.3. Voor zover diensten, zoals medische verrichtingen, therapieën, massages of andere geneeskundige behandelingen of verrichtingen die geen deel uitmaken van het arrangement van GBT en die aanvullend op het geboekte arrangement conform artikel 7.2 slechts worden bemiddeld, is GBT niet aansprakelijk voor de dienstverlening noch voor materiële en letselschade. Voor zover dergelijke diensten deel uitmaken van de reisdiensten is GBT niet aansprakelijk voor het welslagen van een geneeskundige of kuurbehandeling. 8. Verjaring 8.1.Aanspraken van de reisdeelnemer conform §§ 651c bis f BGB op grond van letselschade, schade voor de gezondheid en dood ten gevolge van grove opzet of nalatigheid van GBT of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van GBT verjaren na twee jaar. Dat geldt ook vooraanspraken op vergoeding van overige schade ten gevolge van grove opzet of nalatigheid van GBT of een wettige vertegenwoordiger of plaatsvervanger van GBT. 8.2. Alle verdere aanspraken conform §§ 651c bis f BGB verjaren na één jaar. 8.3.De verjaring conform artikel 8.1 en 8.2 begint vanaf de dag na de dag van de in de reisovereenkomst voorziene terugreis. 8.4.Gedurende de lopende onderhandelingen over geldend te maken aanspraken of over omstandigheden, waaruit deze aanspraken voortvloeien, wordt de verjaring opgeschort totdat de reisdeelnemer of GBT weigert de onderhandelingen voort te zetten. De voornoemde verjaringstermijn is op zijn vroegst drie maanden na het beëindigen van de opschorting van kracht. 9.Bevoegde rechtbank Voor rechtsvorderingen van het GBT jegens klanten die zakenmensen, publiekrechtelijke of privaatrechtelijke juridische personen, of personen zijn die in het buitenland zijn gevestigd of wier woonplaats of gewoonlijke verblijfplaats ten tijde van de rechtsvordering onbekend is, wordt als plaats van de bevoegde rechtbank de vestigingsplaats van het GBT overeengekomen. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------© Op deze voorwaarden rusten auteursrechten; RA Noll Stuttgart, 2004–2011 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Touroperator is: Grafschaft Bentheim Tourismus e.V. Voorzitter Raad van Bestuur: Hans-Werner Schwarz | Directeur: Ruth Diekel Nummer verenigingsregister: 719 | Kantongerecht Nordhorn van-Delden-Str. 1-7 | D-48529 Nordhorn Tel.: +49 (0) 5921-961196 | Fax: +49 (0)5921-961197 | E-mail: [email protected] 1. Sluiten van de overeenkomst 1.1. Met de aanmelding, die telefonisch, per fax, per e-mail of schriftelijk kan plaatsvinden, gaat de gast akkoord met de sluiting van een bindende overeenkomst met ML. De aanmelding geldt ook voor alle door de gast opgegeven deelnemers. De gast is aansprakelijk voor zijn eigen verplichtingen en alle verplichtingen van de aangemelde deelnemers, voorzover hij deze verplichtingen door een uitdrukkelijke verklaring is aangegaan. 1.2. De overeenkomst met ML komt met de boekingsbevestiging tot stand, die de gast direct na acceptatie van de overeenkomst van ML ontvangt. De gast is twee weken aan het aanbod gebonden. 2. Diensten 2.1. De door ML verschuldigde diensten vloeien voort uit de beschrijving in de actuele brochure van ML resp. uit de in de OBIS van ML opgeslagen gegevens. Voor zover de beschrijving in de schriftelijke boekingsbevestiging van de informatie in de brochure afwijkt, heeft de schriftelijke bevestiging voorrang. Overige afspraken, die de omvang van de contractuele diensten vergroten of veranderen, dienen schriftelijk door ML te worden bevestigd. 2.2. Bij boeking van vol- en halfpension wordt de gast erop gewezen, dat de menukaart in dit bedrijf door de dienstverlener soms tot bepaalde gerechten wordt beperkt. 2.3. In de reissom is geen annuleringsverzekering inbegrepen. 2.4. Veranderingen of afwijkingen van individuel diensten t.o.v. de in de overeenkomst opgenomen inhoud, welke na sluiting van de overeenkomst noodzakelijk zijn en niet te kwader trouw door ML zijn doorgevoerd, zijn toegestaan, wanneer de veranderingen of afwijkingen niet aanzienlijk zijn en het karakter van de geboekte reis niet beïnvloeden. 3. Prijzen 3.1. De in de brochure vermelde prijzen zijn totaalprijzen en zijn inclusief BTW. Niet ingebrepen zijn te plaatse te betalen kosten, zoals toeristenbelasting en indien van toepassing, variabele bijkomende kosten zoals bijv. telefoon. 3.2 De vermelde prijzen gelden bij pakketreizen en bouwstenen per persoon. 3.3. De vermelde prijzen en diensten gelden voor het betreffende kalenderjaar en staan vermeld op de boekingsbevestiging en in de dan geldende brochure. 3.4. Voor eventuele extra diensten kan ML een toeslag verlangen. 4. Betaling 4.1. De ML is gerechtigd, na de boekingsbevestiging een aanbetaling van 12 % over de reissom per persoon te verlangen, met een maximum van 250 €, die over de reissom berekend wordt. 4.2. De restantbetaling dient uiterlijk 14 dagen voor het begin van de reis te zijn betaald, als vaststaat, dat de reis doorgang vindt en in het bijzonder niet meer om de onder 6.1. genoemde redenen geannuleerd kan worden. Na ontvangst van de betaling ontvangt de gast de reisbescheiden. In uitzonderlijke gevallen kan anders overeengekomen worden. 5. Annulering van de reis door de gast, omboeking, in de plaatsstelling 5.1. De gast kan op ieder moment voor het begin van de reis annuleren. Bepalend voor de inhouding van kosten is de ingangsdatum van de annuleringsverklaring bij ML die in het belang van de klant schriftelijk moet worden ingediend. 5.2. Het niet aanvangen van de reis zonder uitdrukkelijke annuleringsverklaring geldt niet als ontbinding van de overeenkomst. In dit geval blijft de klant ertoe verplicht, de reissom volledig te voldoen. 5.3. Bij ontbinding van de overeenkomst door de reiziger maakt ML, rekening houdende met de gebruikelijke kostenbesparingen en de gebruikelijke alternatieve aanwendingsmogelijkheden van het reisaanbod, aanspraak op schadevergoeding, die als volgt als een vast percentage van de reissom wordt bepaald: Bij pakketreizen, kamers en overige individuele diensten Tot en met de 30e dag voor aankomst 10 % Tot en met de 21e dag voor aankomst 20 % Tot en met de 15e dag voor aankomst 30 % Tot en met de 11e dag voor aankomst 40 % Tot en met de 8e dag voor aankomst 45 % Tot en met de 3e dag voor aankomst 50 % Vanaf de 2e dag voor aankomst en bij het niet aanvangen van de reis 80 % van de reissom. De gast heeft het recht aan te tonen, dat de ML een geringere schade heeft geleden. ML heeft eveneens het recht, aan te tonen, dat de concrete schade groter was. Deze schade moet tegenover de reiziger concreet worden gespecificeerd en aangetoond. 5.4. Indien andere dan de geboekte personen aan de reis willen deelnemen, dan moet ML hiervan op de hoogte gesteld worden. Hiervoor worden wijzingingskosten van 15 € berekend. Het is dan noodzakelijk, dat de vervangende persoon alle rechten en plichten van de oorspronkelijke reiziger overneemt. De toetreding van een vervangende persoon kan worden geweigerd, wanneer deze niet in overeenstemming is met de eisen, die aan de reis zijn gesteld, of wanneer zijn deelname in strijd is met wettelijke voorschriften of voorschriften van overheidswege. 5.5. Wanneer op verzoek van de klant na boeking van de reis veranderingen wat betreft reisdata, bestemming, accommodatie of verzorging worden doorgevoerd, dan worden wijzigingskosten van 15 € per wijziging in rekening gebracht, indien de veranderingen geen verlaging van de totaalprijs en een verandering in aanbieder met zich meebrengen. Verzoeken tot omboeking, die na de 30e dag voor het begin van de reis plaatsvinden, kunnen, als deze verzoeken überhaupt nog gehonoreerd kunnen worden, uitsluitend na ontbinding van de reisovereenkomst tegen de geldende voorwaarden en gelijktijdige nieuwe aanmelding worden doorgevoerd. Dit geldt niet voor verzoeken tot omboeking, waaruit slechts lage kosten voortvloeien. Verzoeken tot omboeking dienen bij ML te worden ingediend. 5.6. Bemiddelings-, annulerings- en wijzigingskosten dienen direct te worden betaald. 6. Annulering en opzegging door ML 6.1. ML kan tot twee weken voor vertrek de overeenkomst ontbinden, wanneer het in de reisbeschrijving genoemde deelnemersaantal voor de betreffende reis niet werd gehaald. De annuleringsverklaring dient de gast zo snel mogelijk te worden overhandigd. De gast krijgt zijn eventuele aanbetaling per omgaande terug en kan meteen na kennisneming van de ontbinding door ML aanspraak maken op een gelijkwaardige andere reis uit het aanbod van ML, voor zover deze reis zonder meerprijs aan de gast kan worden aangeboden. 6.2. ML kan de overeenkomst zonder inachtneming van een opzegtermijn ontbinden, wanneer de gast de uitvoering van een reis ongacht een vermaning van ML duurzaam verstoort en/of wanneer hij zich dermate in strijd met de overeenkomst gedraagt, dat een onmiddellijke ontbinding van de overeenkomst gerechtvaardigd is. In dit geval behoudt ML aanspraak op de reissom. ML moet rekening houden met de kostenbesparingen en voordelen, die ontstaan, doordat crediteringen door andere dienstverleners plaatsvinden. Eventuele meerkosten voor het terugtransport komen in dit geval voor rekening van de gast. 7. Aansprakelijkheid 7.1. De aansprakelijkheid van ML voor schade, niet zijnde lichamelijk letsel, is beperkt tot ten hoogste driemaal de reissom. Deze beperking geldt voorzover, de schade van de gast niet is veroorzaakt door opzet of grove schuld of ML verantwoordelijk is voor een door de reiziger opgelopen schade alleen als gevolg van schuld van een dienstverlener. 7.2. Gelden voor een door de dienstverlener te verlenen dienst internationale overeenkomsten of hierop berustende wettelijke voorschriften, op basis waarvan aanspraak op schadevergoeding uitsluitend onder bepaalde voorwaarden of beperkingen ontstaat of geldigheid heeft, of onder bepaalde voorwaarden uitgesloten is, dan kan ML zich tegenover de gast hierop beroepen. 7.3. ML is niet aansprakelijk voor tekortkomingen in externe diensten, waarvoor zij slechts bemiddelend is opgetreden en die in de reisbeschrijving uitdrukkelijk als externe diensten worden aangemerkt. 7.4. Het afstaan van alle rechten van de gast n.a.v. de reis, onverschillig om welke rechtsgrond, aan derden, ook aan echtgenoten, is uitgesloten. Ook de wettelijke claim van afgestane rechten uit eigen naam is uitgesloten. 7.5 Aanspraken van de reiziger uit de reisovereenkomst volgens §§ 651 c bis 651 f BGB verjaren één jaar na de terugreisdatum. 8. Ongeldigheid van individuele bepalingen Bevoegde rechtbank 8.1. Wanneer een bepaling uit de reisovereenkomst nietig zou worden verklaard, dan is dit niet van invloed op de overige bepalingen. Wanneer de overeenkomst op bepaalde plaatsen ongeldig is of hiaten bevat, dan komt in de plaats van de ontbrekende of nietige bepalingen een geldige bepaling die in overeenstemming is met de overige inhoud van de overeenkomst en het dichtst in de buurt komt van het economische doel van de ontbrekende of ongeldige bepalingen. Hetzelfde geldt voor de ontbrekende reisvoorwaarden. 8.2. Voorzover wettelijk toelaatbaar is, wordt de vestigingsplaats van ML als plaats van bevoegde rechtbank aangemerkt. Dit is uitsluitend de bevoegde rechtbank voor rechtsgeschillen met bij het handelsregister ingeschreven zakenmensen, personen die geen bevoegde rechtbank in Duitsland hebben, of met juridische personen uit het publiek- en privaatrecht. 9. Overige reisorganisatoren Voor het in de brochure aangeboden eigen aanbod van Münsterland e.V. gelden in principe de voornoemde reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van ML. De reisvoorwaarden voor pakketreizen en individuele diensten van overige in de brochure genoemde aanbieders zijn rechtstreeks bij de betreffende aanbieders verkrijgbaar. 10. Anderstalige inhoud De vertaling van inhoud en reisvoorwaardes in de brochures van MÜNSTERLAND e. V. in het Nederlands is uitsluitend bedoeld als service voor onze anderstalige gasten. Uitsluitend de Duitse versie van de inhoud en de reisvoorwaarden is wettelijk bindend. Reisvoorwaarden voor de arrangementen van de Tourismusverband Osnabrücker Land e.V. 1. Reisorganisator – reisagent – sluiten van de overeenkomst 1.1.Uw contractpartner bij uw boeking is uitsluitend de in de betreffende reisaankondiging genoemde aanbieder als RO. Uitsluitend met deze RO wordt de reis overeenkomst conform §§ 651 a ff. BGB (Bürgerliches Gesetzbuch) gesloten. 1.2. Indien de boeking plaatsvindt via een andere organisatie dan de betreffende RO, dan treedt deze organisatie uitsluitend op als bemiddelaar (reisagent). Door middel van uw aanmelding voor de reis, die schriftelijk, telefonisch, per telefax of e-mail kan plaatsvinden, doet u de in de reisaankondiging genoemde RO een bindend aanbod voor het afsluiten van een reisovereenkomst op basis van de reisbeschrijving, alle daarin beschreven informatie en deze reisvoorwaarden. 1.3.De reisovereenkomst komt op het moment van ontvangst van de boekingsbevestiging van de RO door de reiziger tot stand. Deze overeenkomst is niet aan een bepaalde vorm gebonden. Bij telefonische of mondelinge boeking wordt onmiddellijk een schriftelijk exemplaar van de boekingsbevestiging aan u toegezonden. 1.4.Indien de boekingsbevestiging van uw aanmelding afwijkt, dan ontvangt u een nieuw aanbod van de RO, waaraan deze 10 dagen is gebonden en dat u binnen genoemde termijn door middel van een uitdrukkelijke bevestiging, het verrichten van een aanbetaling of een restbetaling kunt accepteren. 1.5.Een reiziger, die namens of ten behoeve van (een) medereiziger(s) een overeenkomst aangaat, is hoofdelijk aansprakelijk voor alle verplichtingen die uit de reisovereenkomst voor de aangemelde medereiziger(s) voortvloeien, voorzover de reiziger de bedoelde verplichtingen door middel van een uitdrukkelijke afzonderlijke schriftelijke verklaring op zich heeft genomen. 2. Prestatieverplichting van de RO 2.1.De prestatieverplichting van de RO vloeit uitsluitend voort uit de inhoud van de boekingsbevestiging in samenhang met de ten tijde van de reis geldige prospectus c.q. de reisaankondiging alsmede alle daarin opgenomen informatie en toelichtingen. 2.2.Dienstverleners, in het bijzonder logiesbedrijven en reisbureaus, zijn door de RO niet gevolmachtigd toezeggingen te doen of overeenkomsten te treffen, die uitgaan boven de inhoud van de reisaankondiging of de boekingsbevestiging of daarmee strijdig zijn dan wel de bevestigde inhoud van de reisovereenkomst te wijzigen. 3. Betaling 3.1.Bij sluiting van de reisovereenkomst (ontvangst van de boekingsbevestiging door de reiziger) is een aanbetaling verschuldigd, die met de totale reissom wordt verrekend. De aanbetaling bedraagt 10% van de reissom per persoon, tenzij in individuele gevallen anders is overeengekomen. 3.2.Het restant van de reissom dient, tenzij in individuele gevallen anders is overeengekomen (zie hiervoor in het bijzonder punt 3.3, lid c), uiterlijk twee weken voor het begin van de reis te zijn betaald, mits vaststaat dat de reis niet meer op grond van de onder punt 5 genoemde redenen kan worden geannuleerd. Indien de boeking binnen twee weken voor het begin van de reis tot stand komt, moet terstond de gehele reissom worden voldaan. 3.3.Alle hiervoor genoemde betalingen zijn niet eerder verschuldigd dan nadat de reiziger een garantiecertificaat conform § 651 k BGB is uitgereikt. Een garantiecertificaat wordt niet uitgereikt indien: a) de reis niet langer duurt dan 24 uur, geen overnachting omvat en de reissom niet hoger is dan € 75,–; b) de RO een publiekrechtelijke rechtspersoon is, over wiens vermogen een insolventieprocedure niet geoorloofd is; c) indien de reisovereenkomst niet in vervoer van en naar het reisdoel voorziet en de totale reissom volgens de met de reiziger overeengekomen betalingsovereenkomst eerst aan het einde van de reis betaald dient te zijn. 4. Niet genoten onderdelen Indien de reiziger als gevolg van voortijdige terugreis, wegens ziekte of om andere redenen, die de RO niet zijn aan te rekenen, bepaalde reisonderdelen niet geniet, dan bestaat geen recht op evenredige restitutie van (een deel van) de reissom. Restitutie aan de reiziger van (een deel van) de reissom in verband met niet genoten onderdelen van de reis vindt wel plaats indien de betreffende dienstverleners dienovereenkomstige terugbetalingen voor de niet genoten onderdelen aan de RO hebben verricht dan wel vaststaat dat de niet genoten onderdelen niet aan de RO in rekening worden gebracht. 5. Ontbinding en annulering door de RO De RO kan, indien het in de reisaankondiging genoemde minimale deelnemeraantal niet wordt bereikt, de reisovereenkomst onder de volgende voorwaarden ontbinden: a) De RO is verplicht de reiziger terstond op de hoogte te stellen van de annulering van de reis op grond van het niet bereiken van het minimale deelnemeraantal. b) Ontbinding van de reisovereenkomst binnen twee weken voor het begin van de reis is niet geoorloofd. c) De reiziger heeft het recht bij annulering deelname aan een minstens gelijkwaardige andere reis te verlangen indien de RO, waar de reis was geboekt, of een andere reisorganisator, die als aanbieder in deze catalogus is opgenomen, in staat is een dergelijke reis zonder meerprijs voor de reiziger uit zijn eigen programma aan te bieden. De reiziger dient onmiddellijk nadat mededeling over de annulering van de reis is gedaan tegenover de RO kenbaar te maken dat hij van dit recht gebruik maakt. 6. Ontbinding door de reiziger, omboeking 6.1.De reiziger kan tot het tijdstip van het begin van de reis de reisovereenkomst door middel van een schriftelijke, aan de RO gerichte verklaring ontbinden. 6.2.Bij ontbinding van de reisovereenkomst door de reiziger maakt de RO in alle gevallen, rekening houdende met de gebruikelijke kostenbesparingen en de gebruikelijke alternatieve aanwendingsmogelijkheden van het reisaanbod, aanspraak op een standaard schadevergoeding, die als volgt als vast percentage van de totale reissom wordt bepaald: – tot en met de 30e dag voor het begin van de reis: 10% (met een minimum van € 25,– per persoon) – tot en met de 21e dag voor het begin van de reis: 30% – tot en met de 11e dag voor het begin van de reis: 40% – vanaf de 10e dag voor het begin van de reis tot en met de dag van het begin van de reis: 60% 6.3.Indien de reiziger aantoont, waartoe deze gerechtigd is, dat de door de RO geleden schade feitelijk nihil of wezenlijk lager is dan de volgens de bovenstaande vaste percentages in rekening gebrachte schadevergoeding, dan is de reiziger slechts verplicht het feitelijke schadebedrag te vergoeden. 6.4.De RO behoudt zich het recht voor in individuele gevallen een hogere schadevergoeding op grond van de hem ontstane schade in rekening te brengen, welke tegenover de reiziger concreet dienen te worden gespecificeerd en aangetoond. 7.Verplichtingen en annulering door de reiziger 7.1.De reiziger is verplicht de RO onmiddellijk van eventuele tekortkomingen op de hoogte te stellen en daarvoor een oplossing te verlangen. Aanspraken van de reiziger komen alleen dan niet te vervallen wanneer de reiziger geen schuld draagt aan het achterwege blijven van een klachtindiening. 7.2.Indien het verloop de reis als gevolg van een tekortkoming in wezenlijke mate wordt beïnvloed, dan is de reiziger gerechtigd de reisovereenkomst conform de wettelijke voor schriften (§ 651 e BGB) op te zeggen. 7.3.De wettelijke verplichting volgens § 651 g, lid 1 BGB, volgens welke de reiziger aanspraken binnen één maand na het contractueel bepaalde einde van de reis tegenover de RO geldend dient te maken, wordt met betrekking tot de met de RO gesloten reisovereenkomst als volgt geconcretiseerd: a) Alle aanspraken, die samenhangen met de reisovereenkomst c.q. de door de RO verleende diensten, ongeacht de wettelijke grondslag, dient de reiziger uitsluitend na afloop van de reis en binnen één maand na de contractueel bepaalde terugreisdatum tegenover de RO geldend te maken. b) Om de aanspraak tegenover de RO in overeenstemming van de gestelde termijn geldend te maken, dient uitsluitend van het in de boekingsbevestiging genoemde adres gebruik te worden gemaakt. Een schriftelijke geldendmaking wordt dringend aanbevolen. 8. Aansprakelijkheid 8.1.De contractuele aansprakelijkheid van de RO voor schade, niet zijnde letsel (ook de aansprakelijkheid voor het niet nakomen van pre- en postcontractuele alsmede indirect uit het contract voortvloeiende verplichtingen) is beperkt tot ten hoogste driemaal de reissom, voorzover a) de schade van de reiziger niet is veroorzaakt door opzet of grove schuld van de RO, of b) de RO verantwoordelijk is voor een door de reiziger opgelopen schade alleen als gevolg van schuld van een dienstverlener. 8.2De RO is niet aansprakelijk voor tekortkomingen in externe diensten, waarvoor de RO slechts bemiddelend is opgetreden (bijv. sportevenementen, theaterbezoek, tentoon stellingen, excursies etc.) en die in de reisbeschrijving uitdrukkelijk als externe diensten worden aangemerkt. 9. Verjaring Aanspraken van de reiziger op de RO, ongeacht de wettelijke grondslag, echter met uitzondering van vorderingen van de reiziger op grond van onrechtmatige handelingen, verjaren één jaar na de contractueel bepaalde terugreisdatum. Zijn tussen de reiziger en de RO onderhandelingen gaande over geldend gemaakte aanspraken of over omstandig- heden, die aan de aanspraak ten grondslag liggen, dan wordt de verjaringstermijn opgeschort totdat de reiziger of de RO voortzetting van de onderhandelingen weigert. Voornoemde verjaringstermijn van één jaar treedt niet eerder in dan 3 maanden na afloop van de opschorting. 10. Bevoegde rechtbank en toepasselijk recht 10.1. De reiziger kan klachten slechts aan de bevoegde rechtbank, binnen wier rechtsgebied de RO is gevestigd, voorleggen. 10.2. Op de gehele wettelijke en contractuele overeenkomst tussen de RO en reizigers, die geen algemeen woon- of vestigingsadres in Duitsland hebben, is uitsluitend het Duitse recht van toepassing. 10.3. Voor klachten van de RO tegenover de reiziger is het woonadres van de reiziger bepalend, tenzij de klacht zich richt tegen in het handelsregister ingeschreven kooplieden, publiekof privaatrechtelijke rechtspersonen of personen, wier woonadres of gebruikelijke verblijfplaats zich niet in Duitsland bevindt, of wier woonadres of gebruikelijke verblijf-plaats op het tijdstip van het indienen van de klacht niet bekend is. In deze gevallen is het vestiFinal Version gingsadres van de RO bepalend. c66 m0 y90 k0 ( ) c59 m100 y6 k29 ( ) 57 Beleef waterstad en Dierentuin Nordhorn Gratis waardebon Kijk op pagina 37 voor een tegoedbon van Dierentuin Nordhorn. Knip die bon uit en neem mee! 1700 dieren – 100 verschillende soorten Rondvaart met de Vechteboten Beleef het zelf ... • 100.000 vierkante meter dierentuinoppervlak met veel toegangelijke dierenverblijven • Meerdere plekken met aaibare dieren • Historische boerderij “Vechtehof” met oude huisdierrassen • Natuurpad langs rivier de “Vechte” • Restaurant met zonneterras • Grote speeltuin met toestellen die uitdagen tot nieuwe spelletjes • Indoor-Speeltuin Max Avonturenland • Het hele jaar door geopend • Gratis parkeren Geniet eens van waterstad Nordhorn vanuit een ‚eendenperspectief’. Dat kan door een rondvaart met schoepradboot “Vechtestromer” of de op zonne-energie aangedreven “Vechtesonne”. Het belooft een uitje waarbij plezier en natuurbeleving samen komen. Meer infomatie en reserveringsmogelijkheden bij VVV-Stadt- und Citymarketing Nordhorn e.V. Tierpark Nordhorn Heseper Weg 140 (navigatie: Heseper Weg 110) 48531 Nordhorn · Tel. 0049 (0) 5921 712000 www.dierentuin-nordhorn.nl VVV-Stadt- und Citymarketing Nordhorn e.V. Firnhaberstraße 17 · 48529 Nordhorn Tel. 0049 (0) 5921 8039 - 0 www.vvv-nordhorn.de