Godišnji izvještaj 2013.

Transcription

Godišnji Izvještaj
Annual Report
Sberbank a.d. Banja Luka
Sadržaj/Content
Sadržaj/Content1
Sberbank Evropa i Sberbank Banja Luka
2
Riječ Uprave
3
Organi upravljanja
6
Makroekonomsko okruženje
7
Analiza poslovanja
11
Finansijski izvještaj
15
Odgovornost Uprave i Nadzornog odbora
16
Izvještaj nezavisnog revizora vlasnicima Sberbank a.d. Banja luka
17
Izvještaj o finansijskom položaju
18
Izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti 19
Izvještaj o promjenama na kapitalu 20
Izvještaj o novčanim tokovima 22
Napomene uz finansijske izvještaje
23
Izvještaj Nadzornog odbora
80
About Sberbank Europe and Sberbank Banja Luka
81
Forword by the Management Board
82
Governing bodies
85
Macroeconomic Environment
86
Busness Analysis
91
Financial Statements
95
Responsibilities of the Management and Supervisory Board
96
Independent auditor’s report to shareholders of Sberbank a.d. Banja Luka
97
Statement of financial position
98
Statement of comprehensive income 99
Statement of changes in equity 100
Statement of cash flows
102
Notes to the financial statements 103
Report of Supervisory Board
159
Naša mreža / Our network
160
Sberbank Evropa
i Sberbank Banja Luka
Ukrajina
Češka Republika
Slovačka
Austrija
Mađarska
Slovenija
Hrvatska
Bosna i
Hercegovina
Srbija
Kao važan dio jedne od najvećih, najbrže rastućih i
najdinamičnih bankarskih organizacija u svijetu – mi
u Sberbank Europe težimo da budemo prepoznati kao
inovatori koji mijenjaju pravila igre, postajemo lider
u bankarstvu u srednjoj i istočnoj Evropi uz sve veću
prisutnost i priznanje u zapadnoj Evropi. Sberbank Europe AG upravlja bankarskom mrežom od devet univerzalnih banaka u osam zemalja srednje i istočne Evrope: Slovačkoj, Češkoj, Mađarskoj, Sloveniji, Hrvatskoj,
Bosni i Hercegovini, Srbiji i Ukrajini. Banka ukupno posluje u 280 poslovnica i ima 4.500 zaposlenih (na dan
31.12.2013. godine).
U 2013. godini se desilo mnogo pozitivnih promjena u
Sberbank Europe i njenim članicama u Evropi. Započeli
smo program temeljne transformacije i integracije
kako bi iskoristili sinergiju kao član jedne od vodećih
bankarskih grupacija u svijetu.
Jedno od najvidljivijih dostignuća je uvođenje Sberbank
brenda na svim našim tržištima. Tokom godine smo
rebrendirali sve naše poslovnice i proširili našu mrežu.
Ova promjena je mnogo više od promjene boje. To je
temeljna promjena izgleda proizvoda, procesa i iskustva klijenta.
2
Razumjevanje i rješavanje finansijskih potreba naših
klijenata je naš prioritet. Uveli smo nove proizvode
i usluge koje omogućavaju našim klijentima da ispune svoje težnje – za svoj privatni život, za svoje
malo i srednje preduzetništvo ili za velike kompanije. Nastavićemo da uvodimo inovativne proizvode i
usluge na tržištima na kojima poslujemo.
Sberbank je jedna jedna od najuspješnijih finansijskih
institucija u svijetu i vodeći tržišni igrač u pružanju inovativnih proizvoda baziranih na izvrsnosti i vrhunskoj
tehnologiji. U kombinaciji sa lokalnim stručnjacima i
fokusom naših zaposlenih na potrebe klijenta, Sberbank gradi mostove između klijenata i jedinstveni je
bankarski partner u srednje istočnoj regiji Evrope,
Rusiji, zemljama ZND i Turskoj.
Ponosni smo što je u 2013. godini Sberbank i dalje prepoznata kao „Najbolja banka u srednjoj i istočnoj Evropi i Rusiji“ od strane časopisa Euromoney, što je dodatno priznanje nakon nagrade „Bank of the year 2012“
od strane magazina Banker.
Težimo da postanemo broj 1 finansijski partner u Evropi tako što dodatno razvijamo sebe i naše poslovanje
za dobrobit naših klijenata.
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | SBERBANK EVROPA I SBERBANK BANJA LUKA
Riječ Uprave
Poštovani akcionari, klijenti i zaposleni,
Prošla, 2013. godina je bila druga godina našeg članstva
u velikoj međunarodnoj finansijskoj grupaciji, kakva je
Sberbank Rusija. Biti dio takve porodice je velika čast
ali i velika obaveza. U ovom periodu smo napravili punu
transformaciju naše Banke iz banke srednje veličine u
važnog i prepoznatljivog igrača na tržištu. Postali smo
prepoznatljivi, ne samo po vizuelnom identitetu, nego i
po raznovrsnosti i kvalitetu usluga i proizvoda koje nudimo građanima i privredi.
U prethodnoj godini smo nastavili ono što smo započeli
godinu dana ranije, u smislu rasta i razvoja naše institucije: dodatno smo razvili poslovnu mrežu (otvorivši
četiri nove poslovne jedinice), započeli i uradili dobar
dio rebrendiranja objekata i promjene vizuelnog identiteta Banke, uvećali imovinu, obezbjedili dovoljno izvora finansiranja, povećali broj klijenata, unaprijedili
tehnologiju koju koristimo i stavljamo na svakodnevno
raspolaganje svojim poslovnim partnerima, zaposlili 55
novih saradnika i stvorili kvalitetnije radno okruženje,
aktivno učestvovali u životu naše zajednice. U petnaestu godinu svog postojanja ulazimo sa velikim planovima, energijom i željom da ih realizujemo.
Rebrendiranje Banke je jedan od naših najznačanijih aktuelnih projekata. On se nije sveo samo na promjenu vizuelnog identiteta nego i ukupne slike Banke na trzištu.
Aktivnosti koje smo sproveli su se kretale u rasponu
od promjene eksterijera i enterijera u našim poslovnim
prostorijama, do novog, modernog i otvorenog komuniciranja sa okruženjem. Kako smo već naveli veći dio
rebrendiranja smo već uradili u 2013. godini, a ostatak
planiramo da završimo u narednoj godini.
Ekonomija Republike Srpske se u 2013. godini oporavila
od recesije u kojoj je bila godinu dana ranije; zabilježena
je stopa rasta realnog BDPa od 2,1%. Izvoz i industrijska
proizvodnja su zabilježili blagi rast, dok su nezaposlenost i inflacija ostali na nivou iz 2012. godine. Ekonomski, Republika Srpska se u punoj mjeri oslanja na zrela
tržišta, prije svega na Evrozonu, inače najteže pogođenu
finansijskom i ekonomskom krizom koja traje već šestu
godinu. Bankarski sektor u Republici Srpskoj se suočio
sa smanjenjem tražnje za kreditima uprkos smanjenju
kamatnih stopa. Sa jedne strane, privreda i stanovništvo
su trenutno previše zaduženi; sa druge strane, investicione aktivnosti su skromne. Banke konkurišu jedna
drugoj gotovo isključivo putem cjenovne razlike odnosno putem kamatnih stopa, narušavajući time osnovu za
ostvarivanje prihoda i dobiti na ionako malom tržištu.
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | RIJEČ UPRAVE
3
Riječ Uprave
Svjesni smo da u takvom okruženju napredak možemo
postići samo diferenciranjem u odnosu na konkurenciju,
u smislu raznovrsnosti i kvaliteta proizvoda i usluga koje
pružamo svojim klijentima.
Banka je u 2013. godini ostvarila dobit poslije poreza od
2,6 miliona KM. Operativni prihodi su iznosili 31,5 miliona KM i u odnosu na prethodnu godinu su uvećani
za 3,6 miliona KM ili 13%: neto kamatni prihodi su rasli
po stopi od 9% a neto nekamatni prihodi po stopi od
čak 21%. Izvanrednim rastom operativnih prihoda smo
u potpunosti uspjeli pokriti rast operativnih rashoda,
koji je bio u funkciji unapređenja poslovnih performansi
Banke.
Vrijednost bilansne imovine Banke je 31. decembra 2013.
godine iznosila skoro 580 miliona KM. Od toga se na
kredite odnosi 511 miliona KM, sa povećanjem od 81 miliona KM ili 19% u odnosu na kraj 2012. godine. U strukturi izvora finansiranja dominiraju depoziti klijenata u
iznosu od 397 milion KM, sa povećanjem od čak 118 miliona KM ili 42% u odnosu na kraj prethodne godine.
Poredeći se sa ostalim bankama, možemo jasno da vidimo da smo u prethodnoj godini po obimu poslovnih
aktivnosti bili jedna od vodećih banaka na tržištu. Naše
stope rasta su kod većine pokazatelja višestruko više
nego kod naših konkurenata. Naravno, ovim je naša
Banka povećala i svoje učešće na bankarskom tržištu
Republike Srpske: tržišno učešće u kreditima i depozitima je na kraju godine iznosilo 8,8% odnosno 8,6%; s
tim da u nekim segmentima imamo i značajnije udjele,
npr. stambeni krediti, skoro 12%.
U aprilu 2013. godine smo dokapitalizovali Banku u
iznosu od 15 miliona KM emisijom običnih akcija. Ovim
smo ojačali kapitalnu bazu pokrivajući preuzete rizike
ali i stvarajući osnovu za dalji rast.
U prošloj godini smo investirali u softver, objekte, opremu i ostalu imovinu skoro 6,8 miliona KM, modernizujući
i proširujući tako poslovne kapacitete Banke.
U 2013. godini smo znatno obogatili ponudu proizvoda
i usluga koje naši klijenti mogu da koriste: Mastercard
platna kartica, unapređeno elektronsko bankarstvo za
fizička i pravna lica, info-terminali putem kojih klijenti
(i fizička i pravna lica) mogu da dođu do osnovnih in-
4
formacija o svojim računima i transakcijama koje su
obavili, obogaćena ponuda štednih proizvoda, proširene
kreditne linije za stambene i potrošačke kredite, kreditna linija za ulaganja u obnovljive izvore energije, kreditna
linija za dugoročne projekte malih i srednjih preduzeća
koja se finansiraju u saradnji sa Svjetskom bankom itd.
Uveli smo novine koje nam omogućavaju da lakše i efikasnije obavljamo svakodnevne poslove: novi sistem
upravljanja dokumentacijom, unapređenje bankarske
aplikacije, unapređenje sistema upravljanja podacima i
slično. Napravili smo i znatne organizacione i procesne
promjene sa ciljem da se resursi unutar institucije organizuju tako da se oni koji direktno rade sa klijentima
mogu u punoj mjeri posvetiti njihovom kvalitetnom
usluživanju. Želimo da skratimo vrijeme potrebno za
donošenje odluka kada su u pitanju transakcije sa klijentima, uvažavajući principe poslovanja Banke. Kao
jedan od primjera možemo navesti napredak u upravljanju kreditnim procesom koji je doprinio da naši klijenti
brže i jednostavnije komuniciraju sa nama.
U narednom periodu ćemo se fokusirati na jačanje
sljedećih faktora u poslovanju:
• Proizvodi i usluge: Da bismo bili u finansijskoj
mogućnosti da uradimo ono što planiramo u narednim godinama moramo povećati prihode, a to
ćemo uraditi putem aktivnog upravljanja portfolijem proizvoda i usluga koje nudimo svojim klijentima, jednostavnijim načinima komunikacije sa
klijentima, višom produktivnošću i efikasnijom alokacijom resursa, te pažljivim upravljanjem rizicima i
kapitalom. U toku naredne godine namjeravamo da
uvedemo sljedeće novine kada je u pitanju servisiranje klijenata: uvođenje mobilnog bankarstva, dalje
unapređenje elektronskog bankarstva, uvođenje
Mastercard Business platne kartice i Mastercard
Standard kreditne kartice, omogućavanje kupovine
na rate bez kamatne stope na iskorišćeni iznos vlasnicima naših kartica kod odabranih poslovnih partnera, osvježenje i unapređenje internet stranice sa
uvođenjem mogućnosti da se putem nje podnese
zahtjev za otvaranje transakcionog računa ili odobrenje kredita, uplata sredstava na bankomatima
(cash-in), uvođenje paketa proizvoda za fizička lica,
saradnja sa ovlašćenim mjenjačima, nove i proširene
kreditne linije za mikro preduzeća, mogućnost
Riječ Uprave
zaključivanja ugovora o finansijskom praćenju za
grupe povezanih lica itd. Na bazi navedenog ćemo
ojačati zarađivačku sposobnost Banke, što će dalje
voditi povećanju vrijednosti za naše akcionare ali i
akumulirati sredstva iz kojih ćemo ulagati u nove
kapacitete: ljudske, tehnološke i finansijske. Novo
vrijeme nam nameće da proširimo svoje kanale
distrubucije i uopšte načine komunikacije sa klijentima, čije se ponašanje mijenja vođeno tehnološkim
promjenama. Upravo u skladu sa tim dio svojih
resursa namjenjujemo uspostavljanju pomenutih
novih načina povezivanja sa klijentima i okruženjem
– elektronsko i mobilno bankarstvo, društvene
mreže.
• Efikasnost: Efikasnije upravljanje resursima i kvalitet
usluga koje pružamo klijenatima će ostati u našem
fokusu. Budući da smo u procesu dinamičnog razvoja moramo aktivno da vodimo računa o tome da
svoje proširene i nove resurse efektivno i efikasno
koristimo. U prethodne dvije godine smo uložili
značajna sredstva u jačanje resursa i nismo u poziciji
da dozvolimo sebi da ih neefikasno koristimo. To
ćemo postići jačanjem svijesti o produktivnosti i
neophodnosti racionalnog korišćenja raspoloživih
resursa, njihovim upošljavanjem tamo gdje je najpovoljniji odnos između troškova i koristi, kao i
interesom za potrebe klijenata kako bi mi usmjerili
svoju pažnju u tom pravcu.
• Rizici: Preuzimanje rizika i ostvarivanje zarade po
tom osnovu je suština bankarskog poslovanja. Da
bi se to moglo ostvariti potrebno je da banka ima
dovoljno kapitala da podrži preuzete rizike, ili bolje
reći da dobro ocijeni koliko rizika može bezbjedno
preuzimati sa kapitalom koji joj je na raspolaganju,
kao i da uspostavi cjenovnu politiku prilagođenu
prirodi i obimu preuzetih rizika. Ovo ćemo postići
daljim jačanjem funkcije upravljanja rizicima i uspostavljanjem cjenovne politike koja adekvatno
prati nivoe rizika povezanih sa svakom transakcijom i koja je prilagođena tržišnoj segmentaciji klijenata.
• Likvidnost: Banka nastoji da se u što većoj mjeri finansira iz sopstvenih izvora, u smislu ostvarivanja
što je moguće veće samostalnosti u odnosu na
matičnu banku. Značajni ključni pokazatelji po-
slovanja u našoj Banci su racija likvidnosti: svoje poslovne poteze ćemo usmjeriti u dobroj mjeri na njihovo optimizovanje. Nastojaćemo da povećavamo
tržišno učešće uravnoteženim tempom, u smislu da
između tržišnih udjela u kreditima i depozitima ne
bude većih razlika, tj. da rast kreditnih plasmana finansiramo putem povećanja depozitnog portfolija.
Naravno, u svakom trenutku ćemo pažljivo posmatrati i odnos između likvidnosti i profitabilnosti, što
je posebno činiti u vremenu kada smo u okruženju
gdje u konkurentskoj politici banaka dominira cjenovna politika.
• Solventnost: Održavanje i jačanje solventnosti je
najbolji način da jedna banka bude pouzdan partner
svom okruženju. To ćemo činiti kroz tri pravca: ostvarivanjem dobiti, povećanjem akcionarskog kapitala i aktivnim upravljanjem rizičnom imovinom. U
2014. godini očekujemo da će doći do promjena u
regulativi koja se odnosi na upravljanje kapitalom
u bankama. Promjene će ići u pravcu pooštravanja
uslova za priznavanje pojedinih finasijskih instrumenata kao instrumenata regulatornog kapitala i
jačanja osnovnog kapitala kao njegovog najkvalitetnijeg dijela. Osnovano smatramo da smo dobro pripremljeni za navedena unapređenja u regulativi, te
da nećemo imati značajnijih troškova sa stanovišta
primjene novih propisa.
U prošloj godini smo bili aktivni u okviru svoje zajednice.
Tako ćemo nastaviti i u narednim godinama. Društveno
odgovorno ponašanje će ostati ne samo na vrhu liste
naših korporativnih ciljeva, nego ćemo ga i ugraditi u
našu korporativnu kulturu. Učestvovaćemo u projektima zaštite prirodne sredine, humanitarnim akcijama i
sličnim društveno korisnim aktivnostima. Takođe ćemo
voditi računa da poslovno podržavamo samo one projekte i transakcije koji se rade u skladu principima i standardima odgovornog društvenog ponašanja.
Sva dostignuća i ciljeve koje smo prethodno naveli nije
bilo i neće biti moguće postići bez nesebično zalaganja
naših koleginica i kolega. Zaposleni na svim nivoima
su u 2013. godini dali odlučujući doprinos odličnim poslovnim rezultatima Banke. Što je posebno značajno,
omogućili su klijentima novo i prijatno iskustvo u poslovanju sa našom Bankom. Svjesni smo da svi naši zaposleni moraju biti motivisani, zadovoljni i stručni da bi
5
Riječ Uprave
mogli udovoljiti zahtjevima naših klijenata i pomoći nam
da ostvarimo zacrtane ciljeve. Na osnovu prethodno
navedenog, svojim koleginicama i kolegama nastojimo
pružiti priliku za profesionalni i lični razvoj putem internih i eksternih obuka, primjenom modernih znanja i
tehnologija u svakodnevnom obavljanju posla, te rada i
boravka u prijatnom okruženju.
sebe da dobro i iskreno sarađujemo i da jedni drugima
budemo oslonac u poslovanju. Vjerujemo da otvorenom i nesebičnom saradnjom možemo da ostvarimo
zajednički cilj: da jedni drugima budemo prije svega prijatelji i saradnici.
Želimo da se zahvalimo svojim akcionarima, poslovnim
partnerima, klijentima i zaposlenima na povjerenju koje
nam svakodnevno ukazuju. I ubuduće ćemo dati sve od
Aleksandar Kesić
Direktor
Biljana Rabitsch
Izvršni direktor
Jacob Sadilek
Izvršni direktor
Organi upravljanja
Nadzorni odbor
Uprava
András Hámori, predsjedavajući
David O’Mahony, zamjenik
David Vadnal, član
Denis Ovčina, član
Elisabeth Friedl, član
Dipl. oec. Aleksandar Kesić
Direktor
Dipl. oec. Biljana Rabitsch
Izvršni direktor
Jacob Sadilek, MSc
Izvršni direktor
6
Makroekonomsko okruženje je obilježeno blagim
poboljšanjem u prethodnoj godini nakon 2012. godine,
kada je privreda Republike Srpke bila u recesiji. 2013.
godina je donijela oporavak privredne aktivnosti i realan rast bruto društvenog proizvoda od 2%. Ekonomska situacija može biti označena kao relativno stabilna
uzimajući u obzir rast bruto društvenog proizvoda, nultu stopu inflacije i stabilan kurs.
GLAVNI MAKROEKONOMSKI INDIKATORI
U narednoj tabeli je dat pregled najznačajnih makroekonomski pokazatelja za Republiku Srpsku u prethodnom
petogodišnjem periodu (izvori podataka su Investiciono-razvojna banka Republike Srpske, Privredna komora
Republike Srpske i kvartalni pregled Udruženja ekonomista Republike Srpske - SWOT):
2009
2010
2011
2012
2013
8.2
8.3
8.7
8.6
8.7
-3.0%
0.8%
0.8%
-0.1%
2.0%
Stopa inflacije
0.4%
2.5%
3.9%
2.1%
0.0%
Stanovništvo u hiljadama
1,435
1,433
1,430
1,429
1,327
Industrijska proizvodnja
19.0%
5.0%
4.7%
-4.2%
4.1%
258,634
244,453
238,956
238,178
238,640
21.4%
23.6%
24.5%
25.6%
n/a
788
784
809
818
820
Pokrivenost uvoza izvozom
46.9%
53.7%
55.9%
52.9%
56.9%
Odnos izvoza i BDP-a
20.3%
26.2%
29.5%
27.6%
29.8%
Priliv SDI (u mil. BAM)
182
191
341
n/a
n/a
Nominalni BDP (u mlrd. BAM)
Realna stopa rasta BDP-a
Broj zaposlenih
Stopa nezaposlenosti (ILO)
Prosječna neto zarada (u BAM)
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | MAKROEKONOMSKO OKRUŽENJE
7
Realna stopa rasta BDP-a 2009-2013
4%
3%
2%
1%
0%
-1%
2009
2010
2011
2012
2013
-2%
-3%
BDP
Kumulativna stopa rasta za period od 2009. do 2013. godine od samo 0,5% nam kazuje da praktičnog napretka
u našoj ekonomiji nije bilo; a kada u obzir uzmemo nisku
startnu osnovu za poređenje te stepen razvoja, jasno je
da se krećemo u zonama stagnacije i recesije što ne daje
dobru sliku niti u jednoj ekonomiji.
Sektori koji su u 2013. godini bilježili rast proizvoda su,
prije svega, poljoprivreda, šumarstvo i ribolov (oko 8%),
te rudarstvo, prerađivačka industrija i elektroenergetika (skoro 5%). Blagi rast je imao i najveći sektor sa
stanovišta formiranja bruto društvenog proizvoda, javna uprava. Pad su imali: finansijske usluge i osiguranje, građevinarstvo, informisanja i komunikacije, te poslovanje sa nekretninama.
Stopa inflacije je u prethodnoj godini bila nulta, tj. nije
bilo promjene nivoa cijena na agregatnom nivou. Po
pojedinačnim stavkama rast cijena je zabilježen kod akcizne robe, hrane, komunalnih i usluga prevoza. Jeftiniji
su bili odjeća i obuća, te bezalkoholna pića. Uzimajući u
obzir gotovo jednak nivo prosječne zarade kao u protekloj godini (rast od samo 1,8% u poređenju decembar 2013.
godine sa istim mjesecom prethodne godine), možemo
reći da stanovništvo nije moglo značajnije da osjeti da
su neke stavke iz potrošačke korpe jeftinije nego godinu
dana ranije.
8
Broj nezaposlenih je krajem 2013. godine bio nešto iznad
149 hiljada, sa smanjenjem od preko četiri hiljade u odnosu na dvanaest mjeseci ranije. Za istih dvanaest mjeseci
je broj zaposlenih povećan za 462 osobe, što jasno pokazuje stagnaciju naše ekonomije i na ovom polju koje
se trenutno može označiti kao njena najranjivija tačka.
Građevinarstvo, trgovina i prerađivačka industrija su
zabilježile najveći pad broja zaposlenih; dok su pozitivna
kretanja zabilježena u zdravstvu, obrazovanju i javnoj upravi. Velika stopa nezaposlenosti, posebno među mladima, dovodi do trajnog gubitka ljudskog kapitala, i jedan
je od osnovnih problema koje treba riješiti u budućnosti.
Glavna inostrana tržišta za plasman svojih proizvoda naša
privreda ima u regionu i Evropskoj uniji, a oba su snažno
pogođena i još uvije neoporavljena od negativnih efekata
svjetske ekonomske krize. To nam govori da je inostrana
tražnja za našim proizvodima i uslugama još uvijek pod
pritiskom i da tek treba da dočekamo njen oporavak. Ovo
je naravno i impuls i imperativ da se domaći privrednici
pokušaju okrenuti brzorastućim tržištima, koja nisu ili su
u neznatnoj mjeri pogođena krizom i gdje se može tražiti
prostor za nadoknadu onoga što gubimo na tradicionalnim tržištima ali i povećati obim izvoza što je obavezan
uslov da bi se uopšte moglo govoriti o razvoju ekonomije
Republike Srpske. Od domaće tražnje naši privrednici ne
mogu puno očekivati: javni deficit raste, investicioni ciklus u privredi i poljoprivredi je prigušen, stanovništvo je
zaduženo i ima niska primanja, što čini da domaća tražnja
nema kapacitet da u znatnijoj mjeri pojača ekonomske
aktivnosti, tj. da bude polje na kome će naša preduzeća
naći snagu za oporavak i dalji razvoj.
Prosječna neto zarada u posljednjem mjesecu 2013. godine je iznosila 820 KM, što je realno za 1,8% više nego
godinu dana ranije. Prosječna penzija iznosi samo 39% od
prosječne neto zarade ili 318 KM.
Industrijska proizvodnja je za 4,1% viša u odnosu na godinu dana ranije. Značajnije dvocifrene stope pada obima proizvodnje su zabilježene u industrijama odjeće,
namještaja, tekstila, hrane, obuće, ali i kod vađenja rude i
kamena, prerađivačkoj industriji te proizvodnji električne
energije.
Obim izvedenih radova u građevinarstvu je u 2013. godini bio za 0,8% veći nego u 2012. godini. Ovo svakako ne
ohrabruje jer je sektor građevinarstva u 2012. godini imao
pad obima izvedenih radova za skoro 8%. 2013. godina je
donijela i pad broja efektivnih časova rada na gradilištima
i pad broja zaposlenih u sektoru za skoro 7%.
Obim spoljnotrgovinske razmjene je u 2013. godini iznosio 7,1 milijardu KM, i zabilježio je rast od 4% u odnosu
na godinu dana ranije. Uvoz je iznosio 4,5 milijarde KM
(povećanje od 1,4% na godišnjem nivou), dok je izvoz
iznosio 2,6 milijarde KM (povećanje od 9% na godišnjem
nivou). Prethodna kretanja su dovela do povećanja
pokrivenosti uvoza izvozom sa 52,9% u 2012. godini na
56,9% u 2013. godini. Glavni izvozni proizvodi su sirovine,
mineralna goriva i industrijska roba. U uvozu preovladavaju mineralna goriva, industrijska roba, mašine, oprema, te hrana i živa stoka.
Ukupni dug Republike Srpske na kraju prošle godine,
prema preliminarnim podacima Ministarstva finansija
Republike Srpske, iznosio je 4,8 milijardi KM. Od tog
iznosa, vanjski dug je 2,7 milijarde KM, a čine ga dug
Republike Srpske (budžeta) u iznosu od 1,8 milijardi KM,
dug jedinica lokalne samouprave u iznosu od 48 miliona
KM i dug javnih preduzeća i Investiciono-razvojne banke
Republike Srpske u iznosu od 912 miliona KM. Unutrašnji
dug bio je 2,1 milijardu KM, a čine ga dug Republike Srpske (budžeta) u iznosu od 1,4 milijarde KM, dug jedinica
lokalne samouprave u iznosu od 341 miliona KM i dug
fondova socijalne zaštite u iznosu od 308 miliona KM
(direktno zaduženje iznosi 53 miliona KM, dok indirektno
zaduženje iznosi 255 miliona KM). Stanje duga Republike Srpske prema Međunarodnom monetarnom fondu,
po osnovu stand-by aranžmana (III i IV), na 31. decembar
2013. godine, prema preliminarnim podacima, iznosi 330
miliona KM.
U Republici Srpskoj posluje jedna berza: Banjalučka berza. Ukupan promet na Banjalučkoj berzi u 2013. godini
je iznosio 376 miliona KM, ili 44% više nego godinu dana
ranije. Povećanje je posljedica većeg obima prometa na
tržištu trezorskih zapisa, kao i povećanju obima prometa
na redovnom tržištu obveznica. Redovno tržište akcija je
imalo manji pad od 3%, i još jednom pokazalo da investitori nemaju interesovanja za ulaganje u akcije domaćih
emitenata. Ukupna tržišna kapitalizacija hartija od vrijednosti koje su izlistane na Banjalučkoj berzi je, 31. decembra 2012. godine, iznosila 4,1 milijardi KM, i za 5% je
bila veća nego na početku godine.
Vlada Republike Srpske nastoji da putem kreditiranja iz
fondova Investiciono-razvojne banke Republike Srpske
pomogne stanovništvu, privredi i nerazvijenim krajevima da prebrode tekuću ekonomsku krizu. Investicionorazvojna banka Republike Srpske je od svog osnivanja
do kraja 2013. godine plasirala kredita i uložila u hartije
od vrijednosti skoro 1,2 milijarde KM, i bitno podržala
privredne aktivnosti u Republici Srpskoj. Vlada, takođe
sprovodi konkretne mjere smanjenja administrativnih
troškova u javnoj upravi.
Finansijski sektor u Republici Srpskoj se sastoji od
banaka, investicionih fondova, osiguravajućih kompanija, mikrokreditnih organizacija, lizing kompanija, te
štedno-kreditnih organizacija. Imovina banaka čini oko
80% imovine finansijskog sektora; i njihovo poslovanje,
te likvidnost i stabilnost značajno utiču na stanje cjelokupne ekonomije.
Glavne karakteristike poslovanja bankarskog sektora u
Republici Srpskoj u prethodnoj godini su bile sljedeće:
• Ukupna imovina: Solidna stopa rasta uzimajuću u
obzir ekonomsku krizu: rast od 5%.
• Bruto krediti: Većina banaka je uspjela da poveća
svoj kreditni portfolio u odnosu na 2012. godinu,
tako da je ostvarena godišnja stopa rasta na nivou
tržišta od 7%. Nominalno je najsnažnije rastao sektor stanovništva. Vladin sektor i javna preduzeća su
povećali svoje zaduženje za 14%, a privatna preduzeća
za 3% - što ukazuje na krizu u ovom sektoru. Rast je
bio prisutan kod gotovo svih segmenata klijenata, uz
napomenu da je relativno i nominalno bio najsnažniji
kod vladinog sektora i javnih preduzeća.
• Depoziti: Ne tako značajan rast kao u ranijim godinama, ali ipak zabilježen kod svih grupa klijenata
osim banaka, što znači da je došlo do povlačenja/
vraćanja dijela linija refinansiranja koje su domaće
banke uzimale od svojih matičnih kuća. Solidan
rast depozita stanovništva od 15% ili jedan procent
poen više nego godinu dana ranije. Sve to je zajedno
dovelo do rasta depozita od 7% u odnosu na kraj prethodne godine. Nešto brži rast dugoročnih u odnosu
na kratkoročne depozite – 7% u odnosu na 6%.
9
• Kapital i adekvatnost kapitala: Ukupan kapital banaka u Republici Srpskoj je, sa 31. decembrom 2013. godine, iznosio 856 miliona KM, i za 8% je porastao u
toku godine. Neto kapital banaka je iznosio 837 miliona KM, sa zabilježenom godišnjom stopom rasta
od 15%. Osnovni kapital čini oko 80% od ukupnog
regulatornog kapitala, i čime se pokazuje da je sastav kapitalnih instrumenata na visokom nivou. Stopa
adekvatnosti kapitala je krajem godine bila viša za
119 baznih poena nego godinu dana ranije, i iznosila
je 17,42%.
• Rezultat poslovanja: Bankarski sektor je poslovao sa
gubitkom u iznosu od 36 miliona KM. Gubitak je uzrokovan visokim troškovima rezervisanja za kreditne
gubitke u dvije banke, ali i generalnim trendom
bržeg rasta rashoda od prihoda. Ukupni prihodi su
zabilježili nisku stopu rasta, od samo 2%; uz napomenu da su prihodi od kamata i slični prihodi manji
za 1% nego u prethodnoj godini, a prihodi od naknada
i ostali operativni prihodi su porasli po stopi od 11%.
Na rashodnoj strani smo imali rast od 15%: troškovi
rezervisanja za kreditne rizike su veći za 34%, operativni rashodi za 12%, a kamatni i slični rashodi za 6%.
Poslovanje na bankarskom tržištu je obilježeno vrlo
oštrom, prije svega cijenovnom, konkurencijom. Naime,
na teritoriji Republike Srpske je u 2013. godini poslovalo sedamanest banaka: deset sa sjedištem u Republici
Srpskoj i sedam sa sjedištem u Federaciji BH. Tako veliki
broj učesnika na malom i nerazvijenom tržištu je uslovio
pomenutu oštru konkurenciju. Kako smo na početku
pasusa naveli, konkurencija je prije svega cijenovna, što
je posljedica nerazvijenosti bankarskog tržišta u smislu
raznovrsnosti usluga i proizvoda koje banke pružaju klijentima: riječ je o jednostavnim bankarskim proizvodima koji se lako kopiraju, tako da bankama preostaje da
zadržavaju postojeće i stiču nove klijente u velikoj mjeri
samo kroz snižavanje cijene proizvoda i usluga. Skoro sve
banke su uspjele da posluju u skladu sa osnovnim principima poslovanja: očuvale likvidnost, ostvarile su dobit
i napravile osnovu na solventost u narednim godinama.
Republika Srpska nije rangirana od strane velikih
međunarodnih rejting agencija. Bosna i Hercegovini ima
i Moody’s i Standard&Poor rejting B3 sa stabilnim izgledima.
10
U trenutku pisanja ovog teksta smo imali informaciju o
katastrofalnim poplavama koje su se desile na području
regiona, pa tako i Republike Srpske; koja je i najviše
pogođena poplavama. Još uvijek se svodi bilans poplava u
smislu šteta koje su ostavile za sobom. U svakom slučaju
je riječ o iznosu od skoro dvije milijarde konvertibilnih
maraka. Prognoze uticaja na bruto društveni proizvod u
2014. godini su u domenu prvih procjena, i kreću se i do
pada od 15%.
Za naredni period su najavljeni mnogi infrastrukturni i energetski projekti: termoelektrane u Ugljeviku i
Stanarima, hidroenergetski projekti Gornji Horizonti i
Buk Bijela, nastavak gradnje mreže autoputeva, dalja
ulaganja ruskih partnera u naftnu industriju i istraživanja
nafte i slično. Izuzetno je značajno da bar neki od ovih
projekata zaživi u narednoj godini, i tako podstakne investicione aktivnosti, zapošljavanje i izvoz u Republici
Srpskoj. Bitno je da što veći dio investicija ide u sektore sa
višim profitnim maržama, da se izbjegne pretjerano oslanjanje na grane sa nižim maržama i zaradama (industrija tekstila, industrija obuće i odjeće i slično) i upadanje
u „zamku siromaštva“.
Naša ekonomija je u teškom stanju: likvidnost opada i kod pravnih i kod fizičkih lica, uvozna ekonomija i
dalje preovlađuje, javni sektor je i dalje dominantan i u
zapošljavanju i u stvaranju vrijednosti što nije povoljno
stanje uzimajući u obzir stanje u kome se on sam nalazi, a
koje se karakteriše viškom zaposlenih i velikim dugovima
javnih preduzeća; stopa nezaposlenosti kako opšta tako
i među mladima je izuzetno visoka i, nažalost, stabilna;
približavanje Evropskoj uniji je usporeno ili bolje reći zaustavljeno. Ali uprkos svemu pobrojanom vjerujemo da
postoji prostor za napredak, i cijele ekonomije i pojedinih
učesnika u ekonomskom životu Republike Srpske. U tom
napretku banke će imati aktivnu ulogu kao institucije
koje omogućavaju ostalim učesnicima u privrednom
životu da nesmetano i kvalitetnije posluju. Banke moraju
da razvijaju ponudu usluga i proizvoda, da se diferenciraju u odnosu na konkurenciju ne samo kada je u pitanju
cijena nego i ono što i kako nude, da u većoj mjeri kao distribucione kanale koriste kanale sa nižim troškovima kao
što su mobilno i internet bankarstvo, da sa svojim klijentima sarađuju blisko i još više djelujući kao finansijski savjetnik svojim klijentima pogotovo u svijetlu negativnog
uticaja, i direktno i indirektnog, katastrofalnih poplava.
Analiza poslovanja
Poslovanje sa stanovništvom
Banka je u 2013. godini značajno uvećala svoj obim poslovanja sa stanovništvom. To se odnosi kako na volumen i broj plasiranih kredita, odnosno prikupljenih depozita, tako i na ukupan obim izvršenih usluga prema
ovom segmentu klijenata.
Stanje plasmana stanovništvu je 31. decembra 2013.
godine iznosilo 202,6 miliona KM, sa rastom od 28% ili
43,84 miliona KM u toku godine. Ova stopa pokazuje
značajan rast u odnosu na 2012 godinu i kada se poredi
sa rastom na nivou sektora onda vidimo da je tri i po
puta veća od stope koju je zabilježila prosječna banka
na domaćem tržištu. U pogledu ročne strukture plasmana je vidljivo da je oko 62% plasmana dugoročnog
karaktera. Po proizvodima dominiraju potrošački kredit
sa učešćem od 62%, a za njima slijede stambeni krediti
sa 34%.
Stanje depozita stanovništva je sa krajem prethodne
godine iznosilo 216 miliona KM, sa rastom u 2013. godini
od 65,3 miliona KM ili 43%. Oko dvije trećine prikupljenih
depozita su oročeni depoziti.
Iz prethodnih podataka je vidljivo da Banka uspjeva da
u potpunosti finansira svoje plasmane stanovništvu iz
sredstava prikupljenih od ovog segmenta. To je takođe
i jedan od pokazatelja povećanog povjerenja koje naša
banka uživa na tržištu od trenutka ulaska u Sberbank
grupaciju.
Broj aktivnih računa fizičkih lica je povećan na više od
29 hiljada, a u 2013. godini je zabilježen rast od preko pet
hiljada novih računa ili 22%.
Broj platnih transakcija stanovništva je povećan za 21%,
dok je sam volumen transakcija uvećan za 34%.
Ukupan broj emitovanih platnih i kreditnih kartica je
prešao 42 hiljada. To je 40% više nego godinu dana ranije. Banka je bila posebno aktivna na polju povećanja
broja kreditnih kartica, tako da je njihov broj u 2013.
godini povećan za 53%, dok je broj debitnih kartica porastao za 37%.
U 2013. godini smo značajno obogatili ponudu proizvoda
i usluga koje naši klijenti mogu da koriste: Mastercard
platna kartica, unapređeno elektronsko bankarstvo,
uvođenje info terminala omogućilo je našim klijentima
da na brz i jednostavan način dođu do osnovnih informacija o promjenama na njihovm računima, takođe
obogatili smo ponudu štednih proizvoda, proširili
kreditne linije za stambene i potrošačke kredite, što
je značajno uticalo na ostvarene rezultate u 2013. godini. Širenje mreže bankomata i POS treminala učinilo
je naše usluge pristupačnijim klijentima, a isti trend
nastavićemo i ubuduće. Uvođenje novih proizvoda
planirano je i u narednom periodu, te ćemo na taj način
ojačati našu tržišnu poziciju, povećati tržišno učešće, te
efikasnije usluživati postojeće i nove klijente.
S obzirom da znamo koliko je važno voditi računa o interesima klijenata kao i o sopstvenim interesima, ista
praksa je nastavljena i u toku 2013. godine, te na taj
način čuvamo svoj integritet i povjerenje stečeno kod
naših klijenata.
Poslovanje sa mikro preduzećima
U 2013 godini smo nastojali da proširimo svoje poslovne
odnose sa klijentima iz segmetna mikro preduzeća,
uzimajući u obzir teškoće sa kojima se ovaj dio pravnih
lica susreće u tekućoj ekonomskoj krizi.
Stanje kredita mikro preduzećima je krajem godine
iznosilo 64,3 miliona KM, što znači da je u toku godine
zabilježen rast od 12,11 miliona KM ili visokih 23%. Uz
rast obima plasmana, kod ovog segmenta smo posebnu pažnju posvetili održavanju i unapređenju kvaliteta
portfolija.
Stanje depozita ovog segmenta je 31. decembra 2013.
godine iznosilo je 21,5 miliona KM, sa rastom od 17% u
odnosu na prethodnu godinu.
Broj aktivnih računa klijenata iz ovog segmenta je krajem godine iznosio 2 786, što je za 9% više nego na kraju
2012. godine.
Broj transakcija platnog prometa je povećan za 14%, dok
je obim transakcija povećan za 19%.
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | ANALIZA POSLOVANJA
11
Analiza poslovanja
Pored intenziviranja saradnje sa našim postojećim klijentima cilj nam je takođe da uspostavimo saradnju sa
što više novih klijenata nudeći im kvalitetna rješenja za
njihove finansijske potrebe.
Poslovanje sa velikim klijentima
Za Sektor za poslovanja sa velikim klijentima, 2013. godina, je bila posebno uspješna: volumen plasmana i prikupljenih depozita je znatno uvećan, povećao se broj
aktivnih računa, Banka je sve češće pružala ne samo
finansijsku nego i savjetodavnu podršku svojim klijentima u njihovim svakodnevnim poslovnim operacijama,
ostvarena je bliska saradnja sa kompanijama koje su u
većinskom ruskom vlasništvu, ojačani su resursi unutar
samog sektora itd.
Krediti
Krediti komitentima
2013
2012
Krediti stanovništvu
202.6
158.8
64.3
52.2
Krediti velikim klijentima
244.9
218.9
Ukupno
511.8
429.9
Krediti mikro preduzećima
u 000 KM
202.6
158.8
Ukupan volumen kredita plasiranih velikim klijentima
je na kraju 2013. godine iznosio 244,9 miliona KM, što
predstavlja rast od 26 miliona ili 12% u odnosu na kraj
2012. godine.
2012
Obim depozita prikupljenih od ovog segmenta je sa 31.
decembrom 2013. godine iznosio je 118,7 milion KM, sa
impozantnim rastom u prošloj godini od 42,6 miliona
KM ili 56%. Kretanje izgleda još bolje ako ovom iznosu
dodamo i 47,1 milion KM koji su prikupljeni od nebankarskih finansijskih organizacija.
Krediti mikro preduzećima
u 000 KM
Broj aktivnih računa velikih klijenata je u prošloj godini
porastao za 10%, odnosno na 621.
52.2
Broj transakcija platnog prometa u 2013. godini je
povećan za 11%, dok je obim transakcija povećan za 50%.
U narednim godinama očekujemo dalji rast kod ovog
segmenta, prije svega kroz učešće u finansiranju većih
energetskih i infrastrukturnih projekata.
2013
2012
64.3
2013
Krediti velikim klijentima
u 000 KM
244.9
218.9
2012
12
2013
Analiza poslovanja
Depoziti
Platni promet
Depoziti komitenata
2013
2012
Depoziti stanovništva
216.0
150.7
21.5
18.4
118.7
76.1
356.2
245.2
Depoziti mikro preduzeća
Depoziti velikih klijenata
Ukupno
Banka je tokom 2013. godine uvećala obim i broj platnih
transakcija za 43% odnosno 13%. Obim platnih transakcija je više porastao u međunarodnom platnom prometu, dok je u unutrašnjem platnom prometu zabilježen
nešto viši rast broja transakcija.
Unutrašnji platni promet u 2013. godini
Opis UPP transakcije
Depoziti stanovništva
u 000 KM
216.0
150.7
Broj
transakcija
Volumen
u 000KM
Prilivi /međubankarski/
509,502
2,076,557
Odlivi/međubankarski/
2,047,551
4,385,242
Ukupno
2,557,053
6,461,799
Međunarodni platni promet u 2013. godini
Broj
transakcija
Volumen
u 000KM
Prilivi
16,213
380,429
Odlivi
18,009
684,244
Ukupno
34,222
1,064,673
Opis transakcije
2012
2013
Depoziti mikro preduzeća
u 000 KM
Rizici
18.4
21.5
2012
2013
Depoziti velikih klijenata
Najznačajnije vrste rizika specifične za Sberbank a.d.
Banja Luka su kreditni rizik, rizik likvidnosti, tržišni rizici
i operativni rizik.
Na nivou Banke za upravljanje rizicima zaduženi su
RICO (Odbor za upravljanje rizicima) i ALCO (Odbor za
upravljanje aktivom i pasivom), te relevantni sektori i to:
u 000 KM
118.7
• Integrisani menadžment rizika - odgovoran je za
agregaciju uticaja svih rizika na stabilnost poslovanja
Banke,
76.1
• Kreditni rizici - odgovoran je za upravljanje kreditnim rizikom,
2012
2013
13
Analiza poslovanja
• Tržišni i operativni rizici - odgovoran je za upravljanje
tržišnim i operativnim rizikom,
• Upravljanje aktivom i pasivom odgovoran je za upravljanje rizikom likvidnosti i upravljanje kapitalom.
Kreditni rizik. Na nivou Banke kreditni rizik definiše se
kao mogućnost da dužnik ne ispuni svoje obaveze po
ugovorima o kreditiranju, što rezultira finansijskim gubitkom za Banku.
Izloženošću kreditnim rizikom se upravlja u skladu sa
važećim programima i politikama Banke, kao i drugim
internim aktima propisanim od strane Nadzornog odbora i Uprave Banke.
Kreditnim rizicima se upravlja vrlo oprezno na način da
se kreditna izloženost po portfolijima i pojedinim klijentima i grupama povezanih lica provjerava u skladu sa
postavljenim regulatornim limitima.
Limiti kreditnih rizika utvrđuju se u odnosu na osnovni
kapital Banke.
Rizik likvidnosti. Rizik likvidnosti se pojavljuje u finansiranju aktivnosti Banke i definisan ja kao rizik da Banka ne može ispuniti svoje obaveze kada dospijevaju ili
može ispuniti po neekonomičnoj cijeni ili da se imovina
ne može unovčiti zbog nedostatka likvidnosti na tržištu.
Usklađivanje poslovanja u odnosu na navedeni rizik se
postiže adekvatnom strategijom upravljanja rizikom
likvidnosti, poštovanjem zakonskih odredbi Agencije
za bankarstvo Republike Srpske i Centralne Banke BiH, i
poštovanjem internih politika usmjerenih na održavanje
rezervi likvidnosti i usklađenosti aktive i pasive, te limitima likvidnosti u skladu s definisanim politikama i limitima Sberbank Grupe.
Tržišni rizik. Tržišni rizik je rizik od gubitaka vrijednosti
određenih pozicija koje proizlaze iz kretanja cijena i vrijednosti na tržištu.
14
Tržišni rizici uključuju rizike u knjizi trgovanja (rizici koji
se odnose na instrumente povezane sa kamatnim stopama i vlasničkim instrumentima iz knjige trgovanja,
robni rizik, rizik povezan s udjelima u investicionim fondovima) i FX (valutni) rizik na nivou cijele banke (u knjizi
trgovanja i bankarskoj knjizi).
Tržišni rizik kontroliše se internim procedurama i limitima i važećom regulativom Agencije za bankarstvo
Republike Srpske.
FX rizik. FX (valutni) rizik proizlazi iz kreditnih, depozitnih i aktivnosti trgovanja.
FX rizik dnevno se kontroliše prema zakonskim odredbama utvrđenim internim limitima po pojedinim valutama, te u ukupnom iznosu za svu imovinu i obaveze
denominovane u stranoj valuti ili vezane za stranu valutu. FX rizik se prati kao dio tržišnih rizika.
Kamatni rizik. Kamatni rizik u bankarskoj knjizi se
definiše kao izloženost bančinog finansijskog stanja
nepovoljnim kretanjima kamatnih stopa koje mogu
uticati na zaradu i kapital specifičnih za izloženosti iz
bankarske knjige. Izloženost riziku promjene kamatnih
stopa prati se kao dio tržišnih rizika.
Operativni rizik. Operativni rizik podrazumijeva rizik
nastanka gubitka za Banku ili negativnih efekata na
kapital Banke zbog neadekvatnih ili loših internih procesa, sistema i procedura kao i zbog propusta u radu
zaposlenih ili zbog eksterno uslovljenih događaja.
Banka redovno prati operativni rizik kroz evidenciju svih
dešavanja koja se klasifikuju kao operativni rizik, te kroz
samoprocjene i aktivnosti za minimiziranje mogućnosti
nastanka operativnog rizika.
Drugi rizici. Banka aktivno prati i donosi adekvatne
mjere, a koje su u vezi sa upravljanjem rizicima kao što
su reputacioni, poslovni i strateški, makroekonomski,
rizik modela, pravni rizik, rizik uticaja na okolinu i druge.
Finansijski
izvještaj
Odgovornost Uprave i Nadzornog odbora
za pripremu i odobravanje godišnjih
finansijskih izvještaja
Uprava Banke dužna je pripremiti finansijske izvještaje
za svaku poslovnu godinu, koji daju istinit i vjeran prikaz finansijskog položaja Banke, te rezultata njezinog
poslovanja i novčanog toka u skladu sa Međunarodnim
Standardima Finansijskog Izveštavanja, te ima odgovornost za vođenje odgovarajućih računovodstvenih evidencija koje u svakom trenutku omogućuju pripremanje
finansijskih izvještaja. Uprava ima opštu odgovornost
za poduzimanje koraka koji su joj u razumnoj mjeri
dostupni kako bi joj omogućili očuvanje imovine Banke,
te sprečavanje i otkrivanje prevara i ostalih nepravilnosti.
Uprava je odgovorna za odabir takvih računovodstvenih
politika koje će biti u skladu sa važećim računovodstvenim
standardima i za njihovu dosljednu primjenu, donošenje
razumnih i razboritih odluka i procjena, te pripremanje
Aleksandar Kesić
Predsjednik Uprave
16
finansijskih izvještaja na principu neograničenosti vremena poslovanja, osim ako je pretpostavka da će Banka
nastaviti s poslovanjem neprimjerena.
Uprava je dužna podnijeti na usaglašavanje Nadzornom
odboru godišnje izvještaje Banke zajedno sa godišnjim
finansijskim izvještajima, nakon čega Nadzorni odbor
odobrava podnošenje godišnjih finansijskih izvještaja
Skupštini akcionara na usvajanje.
Finansijski izvještaji na stranama od 4. do 58. kao i prilog
uz finansijske izvještaje: Finansijski izvještaji u skladu
sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Srpske prikazani na stranama od 59. do 66. odobreni su od
strane Uprave, za podnošenje Nadzornom odboru, 25.
aprila 2014. godine te ih, potvrđujući ovo, potpisuju:
Biljana Rabitsch
Član Uprave
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | ODGOVORNOST UPRAVE I NADZORNOG ODBORA
Izvještaj nezavisnog revizora vlasnicima Sberbank
a.d. Banja luka
Izvještaj o finansijskim izvještajima
Izvršili smo reviziju priloženih finansijskih izvještaja
Sberbank a.d. Banja Luka (u daljem tekstu: „Banka”), koji
se sastoje od izvještaja o finansijskom položaju na dan 31.
decembra 2013. godine, kao i izvještaja o sveobuhvatnoj
dobiti, izvještaja o promjenama na kapitalu i izvještaja
o novčanim tokovima za godinu koja se završila na taj
dan, te sažetka značajnih računovodstvenih politika i
ostalih napomena.
Odgovornost Uprave za finansijske izvještaje
Uprava je odgovorna za sastavljanje i objektivan prikaz
ovih finansijskih izvještaja u skladu s Međunarodnim
standardima finansijskog izvještavanja, kao i za takve
interne kontrole koje Uprava odredi kao nužne za
sastavljanje finansijskih izvještaja bez materijalno
značajnih grešaka koje mogu nastati kao posljedica
prevare ili pogreške.
Odgovornost revizora
Naša je odgovornost da izrazimo mišljenje o ovim finansijskim izvještajima na osnovu naše revizije. Reviziju smo izvršili u skladu s Međunarodnim standardima
revizije. Ovi standardi nalažu pridržavanje etičkih
pravila te planiranje i sprovođenje revizije kako bi se s
razumnom mjerom utvrdili da finansijski izvještaji ne
sadrže materijalno značajne greške. Revizija obuhvata
sprovođenje procedura u svrhu pribavljanja revizijskih
dokaza o iznosima i obelodanjivanjima u finansijskim
izvještajima. Odabir procedura zavisi od procjene revizora, uključujući i procjenu rizika materijalno značajnih
grešaka u finansijskim izvještajima koje mogu nastati
kao posljedica prevare ili greške. U procjenjivanju tih
rizika, revizor razmatra interne kontrole relevantne za
sastavljanje i objektivan prikaz finansijskih izvještaja
u svrhu osmišljavanja revizijskih procedura priklad-
nih u postojećim uslovima, ali ne u svrhu izražavanja
mišljenja o efikasnosti internih kontrola Banke. Revizija takođe uključuje ocjenu opravdanosti primjene
odgovarajućih računovodstvenih politika i primjerenosti računovodstvenih procjena izvršenih od strane rukovodstva, kao i ocjenu ukupnog prikaza finansijskih
izvještaja. Uvjereni smo da su nam pribavljeni revizijski dokazi dovoljni te da čine odgovarajuću osnovu za
potrebe izražavanja našeg mišljenja.
Mišljenje
Prema našem mišljenju, finansijski izvještaji objektivno
i istinito prikazuju finansijski položaj Banke na dan 31.
decembra 2013. godine i rezultate njenog poslovanja i
novčane tokove za godinu koja se završila na taj dan,
u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog
izvještavanja.
Izvještaj o drugim pravnim i regulatornim zahtevima
U skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Srpske od 8. aprila 2009. godine (broj: 01-640/09),
Uprava Banke izradila je obrasce prikazane na stanama
59. do 66. („Obrasci“) koji sadrže Bilans stanja (Izvještaj
o finansijskom položaju) na dan 31. decembra 2013.
godine, Bilans uspjeha (Izvještaj o ukupnom rezultatu u periodu) od 1. januara do 31. decembra 2013. godine, Izvještaj o promjenama u kapitalu za period koji
se završio na dan 31. decembra 2013. godine, Izvještaj
o tokovima gotovine za period od 1. januara do 31. decembra 2013. godine i Vanbilansne evidencije na dan
31. decembra 2013. godine. Uprava Banke je odgovorna
za ove Obrasce. Ove informacije su pravilno izvedene
iz osnovnih finansijskih izvještaja koji su pripremljeni
u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog
izvještavanja koji su prikazani na stranama 4. do 58. i
zasnovani su na računovodstvenoj evidenciji Banke.
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA
17
Izvještaj o finansijskom položaju
na dan 31. decembar 2013. godine
Napomene
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
Novčana sredstva
15
36.972
36.772
Obavezna rezerva kod Centralne banke
16
32.463
24.335
Krediti i potraživanja od banaka
17
-
13.996
Krediti i potraživanja od komitenata
18
489.370
411.800
Finansijska imovina
19
417
439
Nekretnine i oprema
20
9.599
7.174
Nematerijalna imovina
21
3.552
1.896
4.150
-
1.292
1.589
577.815
498.964
24
66.398
116.078
Depoziti komitenata
25
356.198
245.183
Uzeti krediti od fondova Republike Srpske
26
62.426
59.225
Subordinirane obaveze
27
4.040
7.952
Ostale obaveze
28
2.086
2.010
90
-
Odložena poreska obaveza
29
125
126
Rezervisanja
30
1.098
642
492.461
431.216
38.728
23.728
Premija na akcionarski kapital
15.235
15.235
Zakonske rezerve
10.957
2.848
1.125
1.136
12.092
18.061
7.217
6.740
AKTIVA
Tekuća poreska sredstva
Ostala aktiva
22
Osnovna sredstva namijenjena prodaji
23
Ukupno aktiva
963
OBAVEZE
Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija
Tekuća poreska obaveza
Ukupno obaveze
KAPITAL
Akcionarski kapital
Revalorizacione rezerve
Regulatorne rezerve za kreditne gubitke
Zadržana dobit
18
31
Ukupno kapital
85.354
67.748
Ukupno obaveze i kapital
577.815
498.964
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | IZVJEŠTAJ O FINANSIJSKOM POLOŽAJU
Izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti
za godinu završenu 31. decembra 2013. godine
Napomene
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
Prihod od kamata
7a
35.859
31.377
Rashod od kamata
7b
(12.478)
(9.960)
23.381
21.417
9.499
7.645
(1.906)
(1.354)
7.593
6.291
88
51
421
137
10
31.483
27.896
Troškovi zaposlenih
11
(7.731)
(7.256)
Troškovi amortizacije
12
23.752
20.640
Ostali poslovni rashod
13
(8.839)
(7.538)
(1.614)
(1.056)
(9.960)
(8.361)
(20.413)
(16.955)
Dobit tekuće godine
3.339
3.685
Ostala sveobuhvatna dobit
(732)
(699)
2.607
2.986
Neto gubici od promjene fer vrijednosti hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju, neto od realizovanih iznosa
i odloženog poreza
-
(74)
Ostala sveobuhvatna dobit tekuće godine
-
(74)
2.607
2.912
83,45
125,84
Neto prihod od kamata
Prihod od naknada i provizija
8a
Rashod od naknada i provizija
8b
Neto prihod od naknada i provizija
Neto kursne razlike
Ostali poslovni prihod
9
Ukupni operativni prihodi
Gubici od umanjenja vrijednosti i rezervisanja
Neto operativni prihodi
Ukupni operativni rashodi
Dobit prije poreza
Porez na dobit
14
Gubici od promjene vrijednosti stalne imovine
Ukupna dobit za obračunski period
Zarada po akciji
31
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | IZVJEŠTAJ O SVEOBUHVATNOJ DOBITI
19
Izvještaj o promjenama na kapitalu
Regulatorne
rezerve
za
kreditne
gubitke
Rezerve
fer vrijednosti
Revalorizacione
rezerve0
Zadržana
dobit
Ukupno
Akcionarski
kapital
Premija
na akcionarski
kapital
Zakonske i
ostale
rezerve
iz dobiti
‘000 KM
‘000 KM
‘000 KM
‘000 KM
‘000 KM
‘000 KM
‘000 KM
‘000 KM
23.728
15.235
2.802
15.965
-
1.226
5.880
64.836
-
-
-
-
-
-
2.986
2.986
Neto gubici od
promjene fer
vrijednosti stalne
imovine , neto
od realizovanih
iznosa
-
-
-
-
-
(74)
-
(74)
Ukupna sveobuhvatna dobit
za razdoblje
-
-
-
-
-
(74)
2.986
2.912
Transfer u
zadržanu dobit
-
-
-
-
-
(18)
18
-
Transfer
odloženog
poreza
-
-
-
-
-
2
(2)
-
Prenos na
rezerve Banke
-
-
46
2.096
-
-
(2.142)
-
Stanje na dan 31.
decembar 2012.
23.728
15.235
2.848
18.061
-
1.136
6.740
67.748
Stanje na dan 1.
januar 2013.
23.728
15.235
2.848
18.061
-
1.136
6.740
67.748
Povećanje akcionarske glavnice
emisijom običnih
akcija
15.000
-
-
-
-
-
-
15.000
-
-
-
-
-
-
2.607
2.607
Stanje na dan 1.
januar 2012.
Dobit tekuće
godine
Dobit tekuće
godine
20
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA NA KAPITALU
Izvještaj o promjenama na kapitalu
Regulatorne
rezerve
za
kreditne
gubitke
Rezerve
fer vrijednosti
Revalorizacione
rezerve0
Zadržana
dobit
Ukupno
Akcionarski
kapital
Premija
na akcionarski
kapital
Zakonske i
ostale
rezerve
iz dobiti
‘000 KM
‘000 KM
‘000 KM
‘000 KM
‘000 KM
‘000 KM
‘000 KM
‘000 KM
za razdoblje
-
-
-
-
-
-
2.607
2.607
Transfer u
zadržanu dobit
-
-
-
-
-
(12)
12
-
Transfer
odloženog
poreza
-
-
-
-
-
(1)
1
-
Prenos na
rezerve Banke
-
-
45
2.096
-
-
(2.141)
-
Rezerve iz dobiti
po instruksijama
ABRS
-
-
8.065
(8.065)
-
-
-
-
Stanje na dan 31.
decembar 2013
38.728
15.235
10.958
12.092
-
1.125
7.217
85.354
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA NA KAPITALU
21
Izvještaj o novčanim tokovima
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
30.537
27.978
(10.576)
(8.387)
9.192
6.265
Novčani tokovi iz poslovnih aktivnosti
Prilivi od kamata
Odlivi po osnovu plaćenih kamata
Neto prilivi po osnovu naknada i provizija
Naplaćena prethodno otpisana potraživanja
429
47
(18.974)
(15.946)
(802)
(511)
9.806
9.446
(8.128)
(3.724)
-
(675)
(80.815)
(79.393)
(3.141)
(938)
(49.680)
20.970
109.799
33.508
410
(1.454)
Promjene na poslovnim sredstvima i obavezama
(31.555)
(31.706)
Neto novčani odlivi iz poslovnih aktivnosti
(21.749)
(22.260)
Sticanje nekretnina i opreme
(3.401)
(382)
Sticanje nematerijalne imovine
(2.289)
(1.036)
21
24
(5.669)
(1.394)
3.201
4.638
Odlivi po osnovu plaćanja zaposlenim i dobavljačima
Plaćeni porez na dobit
Novčani priliv prije promjena na poslovnim sredstvima i obavezama
Promjene na poslovnim sredstvima i obavezama
Neto smanjenje/(povećanje) obavezne rezerve kod Centralne banke
Neto smanjenje/(povećanje) kredita i potraživanja od banaka s
dospijećem iznad tri mjeseca
Neto smanjenje/(povećanje) kredita i potraživanja od komitenata
Neto smanjenje/(povećanje) ostale aktive
Neto (smanjenje)/povećanje depozita banaka i ostalih finansijskih institucija
Neto povećanje depozita komitenata
Neto (smanjenje)/povećanje obračunatih kamata i ostalih obaveza
Novčani tokovi iz aktivnosti investiranja
Sticanje/ prilivi od prodaje finansijske imovine
Neto novčani prilivi iz aktivnosti investiranja
Novčani tokovi iz aktivnosti finansiranja
Neto povećanje uzetih kredita
Neto povećanje subordiniranih obaveza
3.912
3.950
14.289
8.588
(696)
(95)
Neto povećanje novca i novčanih ekvivalenata
(13.825)
(15.161)
Novac i novčani ekvivalenti na početku godine
50.808
65.969
Novac i novčani ekvivalenti na kraju godine
36.983
50.808
36.983
36.779
-
14.029
36.983
50.808
Neto novčani prilivi iz aktivnosti finansiranja
Kursne razlike
Novac i novčana sredstva se sastoje od sljedećih pozicija:
Bruto novčana sredstva (napomena 15)
Bruto krediti i potraživanja od banaka do tri mjeseca (napomena 17)
22
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA
1. DRUŠTVO KOJE JE PREDMET
IZVJEŠTAVANJA
Sberbank a.d. Banja Luka (u daljem tekstu ‘’Banka’’) je
društvo osnovano u Republici Srpskoj. Sjedište Banke je
u Banjoj Luci, ulica Jevrejska 71.
Banka je osnovana 29. januara 1999. godine kao nezavisna banka pod imenom Komerc banka a.d. Banja
Luka. Banka je počela sa radom na osnovu odluke Agencije za bankarstvo Republike Srpske broj 03-608-I/98.
Rješenjem Osnovnog suda u Banjoj Luci broj U/I 438/99
od 31. marta 1999. godine Banka je dobila naziv Zepter
Komerc banka, a Rješenjem Osnovnog suda u Banjoj
Luci broj 071-0-REG-07-002019 od 19. septembra 2007.
godine Banka je promjenila naziv i posluje kao Volksbank a.d., Banja Luka. Pod sadašnjim nazivom posluje
od 31. decembra 2012. godine. Promena naziva je posledica pripajanja Sberbank Europe AG, Beč, Austrija od
strane Sberbank Rusija, Moskva, Rusija, u prvom kvartalu 2012. godine.
Banka je registrovana u Republici Srpskoj za obavljanje
kreditnih i depozitnih poslova u zemlji i inostranstvu,
te poslova platnog prometa. U skladu sa propisima Republike Srpske, dužna je da posluje na principima likvidnosti, solventnosti i rentabilnosti.
Na dan 31. decembar 2013. godine Banka ima centralu
u Banjoj Luci i dvadeset i pet organizacionih dijelova
u sljedećim gradovima: Banja Luka, Kozarska Dubica,
Bijeljina, Gradiška, Srbac, Prijedor, Istočno Sarajevo,
Trebinje, Prnjavor, Brod, Doboj, Gacko, Laktaši, Ljubinje,
Trn, Teslić, Novi Grad, Modriča i Pale.
2. OSNOVNE RAČUNOVODSTVENE
POLITIKE
Izjava o usklađenosti
Računovodstvena regulativa primenjiva u Republici Srpskoj je zasnovana na odredbana Zakona o
računovodstvu i reviziji (“Zakon”) (“Službeni glasnik
Republike Srpske br. 36/2009 i 52/2012). Društva pripremaju i prezentuju finansijske izvještaje u skladu
sa Međunarodnim računovodstvenim standardima (“MRS”), njihovim izmenama i interpretacijama
(Tumačenja standarda), Međunarodnim standardima
finansijskog izvještavanja (”MSFI”) i njihovim izmenama
i interpretacijama (Tumačenja Međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja) koji su izdati od strane
Odbora za Međunarodne računovodstvene standarde i
koji su prevedeni od strane Saveza računovođa i revizora Republike Srpske (po ovlašćenju Računovodstvene
komisije Bosne i Hercegovine broj 2-11/06). Odluka o
objavljivanju standarda broj O-1/4-2010 od 28. aprila
2010. godine je obavezujuća za periode koji počinju 1.
januara 2010. godine. Ova odluka obuhvata MRS, MSFI
i tumačenja izdata od strane Odbora i usvojena od
strane EFAG-a do oktobra 2009. godine. Svi ranije izdati
i naknadno usvojeni standardi kao ni nova ili izmenjena
tumačenja MRS ili MSFI izdata od strane Odbora posle
oktobra 2009. godine nisu još uvek prevedena niti objavljena.
U pripremi finansijskih izvještaja za godinu koja se
završila 31. decembra 2013. godine Banka je razmotrila
da li je primena standarda koji su naknadno izdati od
strane Odbora i primenjivi za tekući računovodstveni
period, ali koji nisu prevedeni niti objavljeni u Republici
Srpskoj, rezultirala u materijalnom odstupanju od relevantne lokalne računovodstvene regulative. Zaključak
je da to nije bio slučaj i iz tog razloga, po mišljenju rukovodstva Banke, ovi finansijski izvještaji takođe zadovoljavaju zakonske lokalne zahteve za objavljivanjem
finansijskih izvještaja u skladu sa relevantnom primenjivom lokalnom zakonskom regulativom.
Finansijski izvještaji odobreni su za izdavanje od strane
Uprave na dan 25. aprila 2014. godine i dostavljeni organima Banke na usvajanje.
Funkcionalna i prezentaciona valuta
Finansijski izvještaji Banke za 2013. godinu pripremljeni
su u skladu s Međunarodnim standardima finansijskog
izvještavanja („MSFI“).
Finansijski izvještaji iskazani su u konvertibilnim
markama („KM“) koja je funkcionalna i prezentaciona
valuta. Vrijednosti su zaokružene na najbližu hiljadu
(ako drugačije nije navedeno).
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE
23
Centralna Banka Bosne i Hercegovine („Centralna
banka“) sprovodi politiku kursa na principu „Currency
Boarda“ prema kojem je KM vezana za EUR u odnosu 1 :
1,95583, koji je korišćen kroz 2012. i 2013. godinu. Očekuje
se da će se ovo zadržati i u doglednoj budućnosti.
Osnove mjerenja
Finansijski izvještaji sastavljeni su na osnovu istorijskog
troška ili amortizacionog troška sa izuzetkom hartija
od vrijednosti raspoloživih za prodaju koje se vode po
fer vrijednosti i građevinskih objekata koji se vode po
tržišnoj vrijednosti umanjenoj za akumuliranu amortizaciju.
Korišćenje procjena i pretpostavki
Priprema finansijskih izvještaja zahtijeva od Uprave
donošenje procjena i pretpostavki koje utiču na primjenu politika i iskazane iznose imovine, obaveza, prihoda i rashoda. Procjene i uz njih vezane pretpostavke
zasnivaju se na istorijskom iskustvu i drugim faktorima
za koje se smatra da su razumni u datim uslovima i uz
raspoložive informacije na datum izrade finansijskih
izvještaja, a rezultat čini osnovu za prosuđivanje knjigovodstvene vrijednosti imovine i obaveza koja nije lako
utvrdiva iz drugih izvora. Stvarni rezultati mogu se razlikovati od ovih procjena.
Procjene i uz njih vezane pretpostavke kontinuirano se
pregledaju. Izmjene računovodstvenih procjena priznaju
se u razdoblju u kojem je procjena izmjenjena i budućim
razdobljima, ako izmjena utiče i na njih. Pogledati napomenu 5 – Računovodstvene procjene i pretpostavke u
primjeni računovodstvenih politika.
Reklasifikacija
U 2013. godini Banka je uključila prihod od kamata po
osnovu obezvrijeđenih plasmana u okviru prihoda od
kamata, u skladu sa trenutnom prezentacijom koja je
propisana od strane međunarodnih računovodstvenih
standarda. Banka je reklasifikovala BAM 2.873 hiljada
sa pozicije gubici od umanjenja vrijednosti i rezervisanja na poziciju prihoda od kamate u uporednom
Izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti.
24
3. SPECIFIČNE
RAČUNOVODSTVENE POLITIKE
a) Prihodi i rashodi od kamata
Prihodi i rashodi od kamata iskazuju se u izvještaju o
sveobuhvatnoj dobiti za sve instrumente koji donose kamatu po načelu obračunatih kamata primjenom metode efektivne kamatne stope, to jest, po stopi
koja diskontuje procijenjene novčane tokove na neto
sadašnju vrijednost tokom trajanja ugovora. Takvi
prihodi i rashodi prikazani su kao prihodi od kamata
i slični prihodi te rashodi od kamata i slični rashodi u
izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti. Prihodi i rashodi od
kamata takođe uključuju prihode i rashode od naknada
i provizija od kredita i potraživanja od klijenata ili pozajmice od banaka, priznatih na osnovi efektivne kamatne
stope.
Metoda efektivne kamatne stope je metoda izračuna
amortizovanog troška finansijske imovine ili finansijske
obaveze i raspoređivanja prihoda ili rashoda od kamata u odgovarajućem vremenskom periodu. Efektivna
kamatna stopa je stopa koja diskontuje procijenjene
buduće gotovinske isplate ili uplate kroz očekivano trajanje finansijskog instrumenta ili, tamo gdje je prikladno,
kraći period, na neto knjigovodstvenu vrijednost finansijske imovine ili finansijske obaveze. Prilikom računanja
efektivne kamatne stope, Banka vrši procjenu gotovinskih tokova uzimajući u obzir sve uslove ugovora koji
se odnose na finansijski instrument, ali ne uzimajući
u obzir buduće kreditne gubitke. Obračun uključuje
sve naknade i provizije koje su ugovorne strane platile
ili primile, a koje čine sastavni dio efektivne kamatne
stope, troškove transakcija i sve druge premije ili diskonte.
b) Prihodi i rashodi od naknada i provizija
Prihodi i rashodi od naknada većinom se sastoje od
naknada za obavljanje domaćeg i međunarodnog platnog prometa, izdavanje garancija i akreditiva, kartično
poslovanje, i mjenjačkim poslovima, te se priznaju u
izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti nakon što je usluga
pružena.
c) Preračunavanje stranih valuta
Transakcije u stranim valutama se preračunavaju u
funkcionalnu valutu po važećem kursu na dan transakcije. Dobici i gubici po osnovu kursnih razlika proizašli
iz izvršenja takvih transakcija priznaju se u izvještaju o
sveobuhvatnoj dobiti. Nemonetarna imovina i stavke
u stranoj valuti koje se mjere po istorijskom trošku
preračunavaju se po kursu na datum transakcije i ne
preračunavaju se ponovno na datum bilansa.
d) Neto dobici i gubici od kupoprodaje valuta,
kursnih razlika po preračunavanju monetarne
imovine i obaveza i finansijske imovine raspoložive
za prodaju
Neto dobici i gubici od kupoprodaje valuta uključuju
nerealizovane i realizovane dobitke i gubitke po osnovu kupoprodaje valuta i derivatnih finansijskih instrumenata. Neto dobici i gubici od kursnih razlika
nastalih svođenjem monetarne imovine i obaveza denominovanih u stranoj valuti, klasifikuju se kao ostali
poslovni prihodi ili rashodi. Neto dobici i gubici od hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju uključuju realizovane neto dobitke i gubitke od prodaje finansijske
imovine raspoložive za prodaju.
e) Plaćanja po osnovu zakupa
Plaćanja po osnovu operativnog zakupa priznaju se u
izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti linearnom metodom
tokom trajanja zakupa.
f) Porez na dobit
Porez na dobit se bazira na oporezivoj dobiti za godinu
i sastoji se od tekućeg i odgođenog poreza. Porez na
dobit iskazuje se u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti
s izuzetkom poreza na dobit koji se odnosi na stavke
priznate direktno u kapitalu i rezervama, kada se porez
na dobit priznaje u kapitalu i rezervama. Tekući porez
predstavlja očekivanu poresku obavezu obračunatu na
oporezivu dobit za godinu prema zakonima Republike
Srpske, koristeći poreske stope koje su bile na snazi ili su
u suštini bile važeće na datum bilansa i sva usklađivanja
poreske obaveze iz prethodnih razdoblja.
Odloženi porezi obračunavaju se metodom bilansne
obaveze. Odloženi porez na dobit odražava neto poreske
efekte privremenih razlika između knjigovodstvene
vrijednosti imovine i obaveza za potrebe finansijskog
izvještavanja i iznosa koji se koriste za potrebe izračuna
poreza na dobit. Mjerenje odložene poreske imovine i
obaveza prikazuje poreske posljedice koje bi proizašle iz
načina na koji društvo na datum izvještavanja očekuje
da naplati odnosno podmiri knjigovodstvenu vrijednost
imovine odnosno obaveza, na osnovu poreskih stopa
koje su bile na snazi ili su u suštini bile važeće na datum
izvještavanja.
Odložena poreska imovina i obaveze se ne diskontuju,
a u izvještaju o finansijskom položaju se iskazuju kao
dugoročna imovina i/ili dugoročne obaveze. Odložena
poreska imovina priznaje se do iznosa za koji je vjerovatno da će se ostvariti oporeziva dobit dovoljna za
njeno korišćenje. Na svaki datum izvještavanja, Banka
ponovo procjenjuje nepriznatu potencijalnu odloženu
poresku imovinu i knjigovodstvenu vrijednost priznate
odgođene poreske imovine.
g) Finansijski instrumenti
Klasifikovanje
Banka klasifikuje svoje finansijske instrumente u
sljedeće kategorije: krediti i potraživanja, finansijska
imovina raspoloživa za prodaju, finansijska imovina koja
se drži do dospijeća i ostale finansijske obaveze. Klasifikovanje zavisi od namjere s kojom su finansijski instrumenti stečeni. Rukovodstvo određuje klasifikovanje
finansijskih instrumenata prilikom početnog priznavanja.
1) Krediti i potraživanja
Krediti i potraživanja uključuju nederivativnu finansijsku imovinu koja ima fiksna ili odrediva plaćanja,
i koja se ne kotira na aktivnom tržištu. Krediti i
potraživanja nastaju kada Banka odobrava novčana
sredstva komitentima bez namjere trgovanja tim
potraživanjima te uključuju kredite i potraživanja od
banaka, kredite i potraživanja od komitenata i sredstva kod Centralne banke.
25
2) Finansijska imovina raspoloživa za prodaju
Finansijska imovina raspoloživa za prodaju je
nederivativna finansijska imovina koja se namjerava
držati na neodređeno vrijeme, ali se može i prodati
u svrhu održavanja likvidnosti ili u slučaju promjena
kamatnih stopa, kurseva valuta ili cijena vlasničkih
instrumenata. Finansijska imovina raspoloživa za
prodaju uključuje vlasničke hartije od vrijednosti.
3) Finansijska imovina koja se drži do dospijeća
Finansijska imovina koja se drži do dospijeća
uključuje dužničke hartije od vrijednosti koje Banka
ima mogućnosti da drži do njihovog dospijeća.
4) Finansijske obaveze
Finansijske obaveze klasifikovane su kao ostale finansijske obaveze. Ostale finansijske obaveze uključuju
tekuće i depozitne račune i uzete kredite.
Priznavanje i prestanak priznavanja
Kupovina i prodaja finansijskih instrumenata koji su
raspoloživi za prodaju, priznaju se na datum trgovanja, odnosno datum kada se Banka obavezuje na kupovinu ili prodaju instrumenta. Krediti i potraživanja i
ostale finansijske obaveze priznaju se u trenutku kada
je finansijska imovina predata zajmoprimcima, odnosno
obaveza primljena od zajmodavaca.
Banka prestaje priznavati finansijske instrumente (u
cijelosti ili djelimično) kada prava na gotovinske prilive
od finansijskog instrumenta isteknu ili kada izgubi kontrolu nad ugovornim pravima nad tom finansijskom
imovinom. Navedeno se događa kada Banka u suštini
prenese sve rizike i koristi od vlasništva na drugi poslovni subjekt ili kada su prava ostvarena, dospjela ili predata. Banka prestaje priznavati finansijske obaveze samo
kada prestanu postojati, tj. kada su ispunjene, otkazane ili zastarjele. Ukoliko se uslovi finansijske obaveze
promijene, Banka će prestati priznavati tu obavezu i istovremeno priznati novu finansijsku obavezu sa novim
uslovima.
26
Početno i naknadno mjerenje
Finansijska imovina i obaveze početno se priznaju po fer
vrijednosti uvećanoj za transakcione troškove koji se direktno povezuju sa sticanjem ili izdavanjem finansijske
imovine ili finansijske obaveze.
Nakon početnog priznavanja, Banka vrednuje finansijsku imovinu raspoloživu za prodaju po njenoj fer vrijednosti, bez umanjenja za troškove prodaje. Vlasničke
hartije od vrijednosti klasifikovane kao raspoložive
za prodaju koje nemaju kotiranu tržišnu cijenu na aktivnom tržištu i čija se fer vrijednost ne može pouzdano
utvrditi vrednuju se po trošku sticanja smanjenom za
umanjenje vrijednosti.
Nakon početnog priznavanja, finansijska imovina koja
se drži do dospijeća, krediti i potraživanja se vrednuje
po amortizovanom trošku korišćenjem metode efektivne kamatne stope, umanjeno za eventualna umanjenja vrijednosti.
Krediti i potraživanja i ostale finansijske obaveze se
vrednuju po amortizovanom trošku.
Dobici i gubici
Promjene u fer vrijednosti monetarnih hartija od vrijednosti klasifikovanih u kategoriju hartija od vrijednosti
raspoloživih za prodaju denominovanih u stranoj valuti
sastoje se od kursnih razlika koje proizlaze iz promjena
u amortizovanom trošku i ostalih promjena u knjigovodstvenoj vrijednosti. Dobici ili gubici od promjene fer
vrijednosti monetarne imovine raspoložive za prodaju
priznaju se direktno u rezervu fer vrijednosti u kapitalu
i rezervama, te su objavljeni u izvještaju o promjenama
u kapitalu i rezervama. Gubici od umanjenja vrijednosti,
dobici i gubici od kursnih razlika, prihodi od kamata i
amortizovanje premije ili diskonta primjenom metode
efektivne kamatne stope na monetarnu imovinu
raspoloživu za prodaju priznaju se u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti. Kod prodaje ili umanjenja vrijednosti
hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju, akumulirana nerealizovana dobit ili gubitak, priznati u kapitalu
i rezervama, uključuju se u izvještaj o sveobuhvatnoj
dobiti.
Kamata na hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju
računa se metodom efektivne kamatne stope i priznaje
se kao prihod od kamata u izvještaju o sveobuhvatnoj
dobiti. Dobici ili gubici koji proizlaze iz finansijske imovine i obaveza koji se vode po amortizovanom trošku
uključuju se u izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti tokom
razdoblja amortizovanja, primjenom metode efektivne
kamatne stope.
Dobici ili gubici takođe mogu biti priznati u izvještaju o
sveobuhvatnoj dobiti kod prestanka priznavanja finansijskog instrumenta ili kada je njegova vrijednost umanjena.
Ispravka vrijednosti finansijske imovine
Banka redovno provjerava i prati da li postoje objektivni
dokazi za umanjenje vrijednosti kredita i potraživanja
kao i ostale finansijske imovine. Obezvređenje finansijskih sredstava ili grupe finansijskih sredstava se priznaje ako postoji objektivan dokaz o obezvređenju kao rezultat jednog ili više događaja nastalih nakon inicijalnog
priznavanja, a koji ima uticaj na procijenjene buduće
novčane tokove iz finansijskih sredstava ili grupe finansijskih sredstava, koji se mogu pouzdano procijeniti
(“događaj koji dovodi do obezvređenja”).
Knjigovodstvena vrijednost imovine umanjuje se
putem obračuna ispravke vrijednosti, a iznos gubitka
priznaje se u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti. Ukoliko kredit ili potraživanje imaju varijabilnu kamatnu
stopu, diskontnu stopu za utvrđivanje gubitka od
umanjenja vrijednosti predstavlja tekuća efektivna
kamatna stopa utvrđena ugovorom u trenutku kad
nastupi umanjenje vrijednosti.
Finansijska imovina za koju ne postoji objektivni dokaz za umanjenje vrijednosti uključuje se u finansijsku
imovinu koja se grupiše u odgovarajuće homogene
grupe sličnih karakteristika koje se onda razmatraju
za umanjenje vrijednosti na portfolio osnovi.
Ukoliko je kredit nenaplativ, a sve pravne procedure
su dovršene, te je poznat konačni iznos gubitka,
kredit se direktno otpisuje. Ako se u narednom periodu iznos gubitka od umanjenja vrijednosti smanji, a
umanjenje se direktno može povezati s događajem
koji se dogodio nakon otpisa, otpisani iznos ili ispravka vrijednosti se tada prihoduje u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti. Otpis nenaplativih potraživanja
vrši se na osnovu odluka Uprave Banke, a u skladu sa
odlukama suda, dogovorima zainteresovanih strana i
procjenama Banke.
1) Krediti i potraživanja
Ukoliko postoji objektivni dokaz za umanjenje vrijednosti kredita i potraživanja, gubitak usljed umanjenja
vrijednosti utvrđuje se kao razlika između knjigovodstvene vrijednosti imovine i sadašnje vrijednosti
očekivanih budućih novčanih tokova diskontovanih
originalnom efektivnom kamatnom stopom finansijske imovine. Obračun gubitka koji nastaje usljed
umanjenja vrijednosti se sprovodi na individualnoj
osnovi, odnosno korišćenjem individualnih podataka
o sadašnjoj vrijednosti budućih novčanih tokova za
sve individualno značajne kredite i potraživanja, i na
grupnoj osnovi, odnosno korišćenjem jedinstvenih
podataka na nivou odgovarajućih homogenih grupa
o vrijednosti budućih novčanih tokova za sve kredite
i potraživanja koji imaju dokaz za umanjenje vrijednosti i koji nisu individualno značajni.
U skladu sa regulativom Banka obračunava i rezervisanja prema propisima Agencije za bankarstvo
Republike Srpske (u daljem tekstu: Agencija) koje se
definišu kao rezerve za kreditne gubitke po regulatornom zahtjevu. Krediti, plasmani i druga izloženost
Banke klasifikuju se u kategorije propisane od strane
Agencije zavisno od stepena naplativosti koji se
određuje na osnovu broja dana koliko je prekoračen
rok dospijeća, procjene finansijskog položaja dužnika
i kvaliteta instrumenata obezbjeđenja naplate. Iznos ukupnih rezervi po regulatornom zahtjevu se
obračunava primjenom procenata propisanih od
strane Agencije. Ukoliko je iznos ukupno obračunatih
rezervi po regulatornom zahtjevu u skladu sa propisima Agencije veći od sume vrijednosti ispravke
vrijednosti obračunate u skladu sa zahtjevima MSFI
i vrijednosti već formiranih rezervi za kreditne gu
27
bitke po regulatornom zahtjevu, navedena razlika se
definiše kao nedostajuće rezerve za kreditne gubitke.
Banka na svaki datum izvještavanja provjerava postoji li objektivni dokaz za ispravku vrijednosti pojedine
finansijske imovine ili grupe finansijske imovine.
Specifični instrumenti
1) Novac i novčani ekvivalenti
Novac i novčani ekvivalenti sastoje se od novčanih
sredstva i sredstva kod Centralne banke, te kredita i
potraživanja od banaka s originalnim dospijećem do
tri mjeseca.
2) Krediti i potraživanja od banaka
U slučaju vlasničkih instrumenata klasifikovanih kao
raspoloživi za prodaju, značajno ili produženo smanjenje fer vrijednosti instrumenata ispod troška sticanja uzima se u obzir kod utvrđivanja mogućnosti
postojanja dokaza za umanjenje vrijednosti. Ukoliko
postoji takav dokaz, kumulativni gubitak (utvrđen
kao razlika između troška sticanja i tekuće fer vrijednosti, umanjen za gubitak od ispravke vrijednosti, a
koji je prethodno priznat u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti) prenosi se iz kapitala i rezervi i priznaje u
izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti.
Gubici od ispravke vrijednosti priznati u izvještaju o
sveobuhvatnoj dobiti po vlasničkim instrumentima
ne ukidaju se kroz dobit ili gubitak. Ukoliko, u narednom periodu, fer vrijednost dužničkog instrumenta
klasifikovanog kao raspoloživ za prodaju poraste,
i porast je objektivno vezan za događaj nastao nakon što je gubitak od ispravke vrijednosti priznat u
izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti, gubitak od ispravke vrijednosti se ukida u korist izvještaja o sveobuhvatnoj dobiti.
Krediti i potraživanja od banaka se klasifikuju kao
krediti i potraživanja, te se vode po amortizovanom
trošku.
3) Krediti i potraživanja od komitenata
Krediti i potraživanja od komitenata iskazuju se po
amortizovanom trošku umanjenom za ispravku vrijednosti kako bi se prikazali procijenjeni nadoknadivi
iznosi.
Finansijska imovina raspoloživa za prodaju uključuje
vlasničke hartije od vrijednosti. Vlasničke hartije od
vrijednosti klasifikovane su kao imovina raspoloživa
za prodaju i vrednuju se po fer vrijednosti, osim ukoliko ne postoji pouzdana mjera fer vrijednosti, kada
se one vrednuju po trošku sticanja, umanjenom za
umanjenje vrijednosti.
Gubitak od umanjenja vrijednosti utvrđuje se kao razlika između knjigovodstvene vrijednosti finansijske
imovine i sadašnje vrijednosti očekivanih budućih
gotovinskih priliva diskontovanih tekućom tržišnom
kamatnom stopom na sličnu finansijsku imovinu.
Gubici od umanjenja vrijednosti po ovim instrumentima, priznati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti, ne
ukidaju se naknadno kroz izvještaj o sveobuhvatnoj
dobiti.
28
Finansijska imovina koja se drži do dospijeća uključuje
dužničke hartije od vrijednosti. 6) Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija i depoziti komitenata
Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija i depoziti komitenata klasifikovani su kao ostale obaveze
i početno se priznaju po fer vrijednosti umanjenoj za
transakcione troškove, a naknadno se iskazuju po
svom amortizovanom trošku metodom efektivne
kamatne stope.
7) Uzeti krediti na koje se plaća kamata
Uzeti krediti na koje se plaća kamata inicijalno se
priznaju po fer vrijednosti priliva, umanjenoj za
pripadajuće transakcione troškove. Naknadno vrednovanje vrši se po amortizovanom trošku primjenom
linearne metode.
h) Nekretnine i oprema
Nekretnine i oprema se priznaju po istorijskom trošku
te se umanjuju za akumuliranu amortizaciju i moguće
umanjenje vrijednosti. U ranijim godinama (prije 1999.
godine) su revalorizovani primjenom zvanično objavljenih koeficijenata revalorizacije na prvobitnu nabavnu
ili revalorizovanu vrijednost i ispravku vrijednosti. Rukovodstvo Banke periodično vrši upoređivanje sadašnje
knjigovodstvene vrijednosti opreme, investicija u toku
i nematerijalnih ulaganja sa njihovom ‘’nadoknadivom
vrijednošću’’, radi utvrđivanja eventualnih ispravki vrijednosti.
Amortizacija se ravnomjerno obračunava na nabavnu
vrijednost, primjenom sljedećih propisanih godišnjih
stopa, a sa ciljem da se sredstva u potpunosti otpišu u
toku njihovog korisnog vijeka trajanja:
2012. i 2011.
Zgrade
1,3% -1,52%
Oprema i ostala sredstva
7% - 30%
Ulaganja u tuđu imovinu
20%
Ulaganja u tuđu imovinu
20%
Rukovodstvo Banke smatra da stope amortizacije realno odražavaju ekonomsko svrsishodni vijek korišćenja
osnovnih sredstava.
i)Nematerijalna imovina
Nematerijalna imovina stečena od strane Banke vrednuje se po trošku smanjenom za akumuliranu amortizaciju i ispravku vrijednosti. Troškovi razvoja kapitalizuju se ako zadovoljavaju sve uslove navedene u MRS-u
38: „Nematerijalna imovina“.
Nematerijalna imovina amortizuje se linearnom metodom tokom procijenjenog korisnog ekonomskog vijeka
upotrebe kako slijedi:
2012. i 2011.
Softver
20%
Korisni vijek upotrebe provjerava se i koriguje, ukoliko
je potrebno, na svaki datum bilansa. Rezidualne vrijednosti ne uzimaju se u obzir.
j) Imovina u zakupu
Zakupi u kojima Banka preuzima sve rizike i nagrade
povezane s vlasništvom, klasifikuju se kao finansijski
zakupi. Na datum bilansa, Banka nije imala finansijskih
zakupa, bilo kao zakupodavac ili zakupoprimac. Ostali
zakupi su operativni zakupi.
k) Ispravka vrijednosti nefinansijske imovine
Imovina koja ima nedefinisan korisni vijek upotrebe ne
podliježe obračunu amortizacije, a za navedenu imovinu vrši se provjera ispravke vrijednosti najmanje jednom godišnje. Imovina koja se amortizuje provjerava se
radi ispravke vrijednosti uvijek kada događaji ili promjene uslova ukazuju da knjigovodstvena vrijednost
možda neće biti nadoknadiva. Nematerijalna imovina
koja još nije raspoloživa za korišćenje procjenjuje se na
svaki datum bilansa. Gubitak od ispravke vrijednosti
priznaje se u svim slučajevima kada je knjigovodstvena vrijednost imovine veća od njezinog nadoknadivog iznosa. Gubici od ispravke vrijednosti priznaju se u
izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti.
Nadoknadivi iznos nekretnina i opreme, investicionih
nekretnina, te nematerijalne imovine je neto prodajna vrijednost ili vrijednost u upotrebi, zavisno od
29
toga koji je iznos viši. U svrhu procjene ispravke vrijednosti, imovina se grupiše na najnižem nivou za
koji je moguće utvrditi posebno odredive gotovinske
tokove (jedinice koje generišu gotovinu). Vrijednost
u upotrebi se procjenjuje diskontovanjem očekivanih
budućih novčanih tokova na njihovu sadašnju vrijednost koristeći diskontnu stopu prije poreza koja
odražava trenutnu tržišnu procjenu vremenske vrijednosti novca i rizike specifične za imovinu ili jedinicu
koja generiše gotovinu.
Ostala nefinansijska imovina, osim goodwill-a, nad kojom je izvršena ispravka vrijednosti, procjenjuje se na
svaki datum bilansa radi mogućeg ukidanja ispravke
vrijednosti. Gubitak od ispravke vrijednosti se ukida
ukoliko je došlo do promjene u procjenama koje su bile
korišćene za određivanje nadoknadivog iznosa. Gubitak od umanjenja vrijednosti se ukida samo do knjigovodstvene vrijednosti imovine, umanjene za akumuliranu amortizaciju, kakva bi bila obračunata da nije
priznat gubitak od ispravke vrijednosti.
U skladu s zakonom o radu Banka nema obavezu
uplaćivati otpremnine za penzije za penzionere do vremena odlaska u penziju. Dugoročna obaveza koja se
odnosi na otpremnine kod odlaska u penziju se računa
kao sadašnja vrijednost budućih novčanih uplata koju
obračunava ovlašćeni aktuar.
m) Rezervisanja
Rezervisanja se priznaju kad Banka ima sadašnju zakonsku ili izvedenu obavezu kao posljedicu prošlih
događaja i ako je vjerovatno da će biti potreban odliv sredstava koji sadrže ekonomske koristi radi podmirivanja obaveze te ako se iznos obaveze može pouzdano procijeniti.
Rezervisanja za obaveze i troškove održavaju se na
nivou koji rukovodstvo Banke smatra dovoljnim za
pokrivanje nastalih i mogućih budućih gubitaka. Rukovodstvo određuje adekvatnost rezervisanja na osnovu
uvida u pojedine stavke, važeće ekonomske uslove,
karakteristike rizika određenih kategorija transakcija
kao i u ostale relevantne faktore.
l) Beneficije za zaposlene
Kratkoročni troškovi
Za račun zaposlenih, Banka uplaćuje penziono i
zdravstveno osiguranje koje se obračunava na bruto
plate, kao i pripadajuće poreze po ovom osnovu za
koje je osnovica neto plata. Ovi se doprinosi uplaćuju
na račun relevantnih državnih fondova prema važećoj
zakonskoj regulativi tokom cijele godine. Naknada za
topli obrok i transport, kao i regres za godišnji odmor
se obračunavaju i plaćaju u skladu sa lokalnom zakonskom regulativom. Ovi se troškovi priznaju u izvještaju
o sveobuhvatnoj dobiti u razdoblju u kojem su nastali
troškovi osoblja.
Obaveze za doprinose za penzione fondove s propisanim iznosom doprinosa priznaju se kao trošak u
izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti razdoblja u kojem su
nastali.
Dugoročni troškovi: otpremnine za penzije i bonusi za
prijevremeno penzionisanje
30
Rezervisanja se ukidaju samo za one troškove za koja
su rezervisanja inicijalno i priznata. Ako odliv ekonomskih koristi za podmirenje obaveza više nije vjerovatan,
rezervisanje se ukida.
n) Akcionarski kapital
Akcionarski kapital predstavlja nominalnu vrijednost
uplaćenih redovnih akcija klasifikovanih kao kapital i
denominovan je u KM.
o) Premija na akcionarski kapital
Premija na akcionarski kapital predstavlja razliku
između uplaćenog iznosa i nominalne vrijednosti izdatih akcija.
p) Zakonske rezerve
Zakonske rezerve su formirane u skladu sa Zakonom o
preduzećima Republike Srpske koji zahtijeva da se 5%
dobiti godine prenosi u zakonske rezerve sve do iznosa
10% akcionarskog kapitala. Zakonske rezerve do 10%
akcionarskog kapitala mogu se koristiti za pokriće
gubitka tekuće i prošlih godina.
q) Regulatorne rezerve za kreditne gubitke
Kao što je objašnjeno u napomeni 3.g. regulatorna rezerva za kreditne gubitke predstavlja razliku
između umanjenja vrijednosti izračunatog u skladu sa
zahtjevima MSFI-a i umanjenja vrijednosti izračunatog
u skladu sa propisima Agencije, ukoliko je posljednje
umanjenje veće.
t) Zarada po akciji
Banka iskazuje osnovnu zaradu po akciji. Osnovna
zarada po akciji računa se dijeljenjem dobiti ili gubitka
tekućeg perioda namijenjene redovnim akcionarima
Banke ponderisanim prosječnim brojem redovnih akcija u opticaju tokom godine. Zarada po akciji se priznaje
kao obaveza u razdoblju u kojem je odobrena od strane
akcionara Banke.
u) Vanbilansne preuzete i potencijalne obaveze
Stanje u rezervama na datum izvještaja predstavlja iznos za koji je umanjenje vrijednosti izračunato u skladu
sa Agencijom bilo veće od izračunatog u skladu s MSFI
u prethodnim periodima.
Na dan 31. decembra 2013. godine Banka je procijenila da regulatorne rezerve za kreditne gubitke kumulativno iznose 21.637 hiljada KM (2012.: 20.157 hiljada
KM). Nedostajuće rezerve po zahtjevu regulatora na
dan 31. decembra 2013. godine iznose 9.545 hiljada KM
(2012.: 2.096 hiljada KM). Na osnovu instrukcija Agencije, počev od 31.12.2013. godine, banke nisu u obavezi
vršiti pokriće nedostajućih rezervi po regulatornom
zahtjevu iz dobiti. Iznos nedostajućih rezervi po regulatornom zahtjevu koji je pokriven iz dobiti u 2011.,
2012. i 2013. godini Banka može uključiti u osnovni kapital. Ove rezerve mogu se koristiti za pokriće gubitka,
povećanje zakonskih rezervi ili dokapitalizaciju Banke.
U uobičajenom toku poslovanju Banka odobrava finansijske garancije koje se sastoje od akreditiva, garancija
i jemstava. Finansijske garancije se incijalno priznaju
u finansijskim izvještajima po fer vrijednosti. Nakon
incijalnog priznavanja, obaveze Banke koje proističu
iz finansijskih garancija vrednuju se u iznosu amortizovane naknade ili iznosu najbolje procjene troškova
neophodnim da bi se izmirila finansijska obaveza koja
nastaje kao rezultat garancije, u zavisnosti koji je iznos
veći.
Po osnovu finansijske garancije povećanje obaveza
se iskazuje na teret izvještaja o sveobuhvatnoj dobiti. Primljene naknade se priznaju u korist izvještaja o
sveobuhvatnoj dobiti u okviru prihoda od naknada i
provizija tokom perioda korišćenja garancije po pravolinijskoj osnovi.
r) Rezerva fer vrijednosti
v) Sredstva u ime i za račun trećih osoba
Rezerva fer vrijednosti se odnosi na nerealizovane
neto dobitke i gubitke usled promjene u fer vrijednosti
finansijske imovine raspoložive za prodaju, umanjeno
za odloženi porez.
Banka upravlja sredstvima u ime i za račun pravnih
lica i građana. Navedena sredstva ne čine dio imovine Banke te su stoga isključena iz njezinog bilansa. Za
pružene usluge Banka ostvaruje naknadu.
s) Dividende
w) Izvještavanje po segmentima
Dividende na redovne akcije se priznaju kao obaveza
u razdoblju u kojem su odobrene od strane akcionara
Banke.
Poslovni segment predstavlja dio imovine i poslovnih
aktivnosti (proizvodi i usluge) koji podliježu rizicima i
koristima različitim od onih u nekim drugim poslovnim
segmentima. Geografski segment generiše proizvode
ili usluge unutar određenog privrednog okruženja
koji podliježu rizicima i koristima različitim od onih
31
segmenata koji posluju u nekim drugim privrednim
okruženjima.
MRS 1 Prezentacija stavki ostale sveobuhvatne
dobiti
Banka je identifikovala četiri glavna segmenta: Retail,
Corporate, Finansijska tržišta i ALM, i Centrala. Osnovne informacije po segmentima zasnivaju se na internoj izvještajnoj strukturi poslovnih segmenata. Rezultati segmenata mjere se primjenom internih cijena
(napomena 6).
Izmjene u MRS 1 uvode grupisanje stavki prezentovanih u Izvještaju o ostaloj sveobuhvatnoj dobiti.
Stavke koje bi trebalo reklasifikovati na dobit ili gubitak u budućem trenutku (npr. neto dobici ili gubici
od finansijskih instrumenata raspoloživih za prodaju)
će biti prikazane odvojeno od stavki koje nikada neće
biti reklasifikovane (revalorizacija zemljišta i objekata).
Izmene utiču samo na prezentaciju i nemaju uticaja na
finansijsku poziciju i performanse Banke.
x) Promjene računovodstvenih politika
Računovodstvene politike su u skladu sa onima iz prethodne godine, osim za sledeće izmjene MSFI-a koje su
stupile na snagu od 1. januara 2013. godine:
• MRS 1
dobiti
• MSFI 1 Prva primjena Međunarodnih standarda
financijskog izvještavanja - Zajmovi od države –
izmjene MSFI-ja 1
• MSFI 1 Prva primjena Međunarodnih standarda financijskog izvještavanja (izmjena) – Velika hiperinflacija i brisanje fiksnih datuma za subjekte koji prvi
put primjenjuju MSFI;
• MSFI 7 – Objave - Prijeboj financijske imovine i financijskih obveza - izmjene MSFI-ja 7
• MSFI 13 Mjerenje fer vrijednosti
• MRS 12 Porezi (izmjena) – Odgođeni porez: Povrativost predmetne imovine;
• MRS 19 Naknade zaposlenima (izmijenjen)
• IFRIC 20 Troškovi uklanjanja otpada u proizvodnoj
fazi kod površinskog iskopa
Uticaj usvajanja ovih standarda ili tumačenja opisan je
ispod.
32
MSFI 1 Zajmovi od države – izmjene MSFI 1
Prezentacija stavki ostale sveobuhvatne
Ove izmjene zahtijevaju od subjekata koji prvi put primjenjuju MSFI da zahtjeve MRS-a 20 Računovodstvo
državnih davanja i objelodanjivanje državne pomoći
na državne zajmove koji postoje u trenutku prelaza na
MSFI primjene prospektivno. Subjekti mogu odabrati
retroaktivnu primjenu zahtjeva MSFI 9 (ili MRS 39, ako
je to primjenjivo) i MRS-a 20 na državne zajmove ako
su informacije potrebne za takvu primjenu prikupljene
u vrijeme početnog računovodstvenog priznavanja tih
zajmova. Izuzetak bi omogućavao subjektima koji po
prvi put primjenjuju MSFI oslobađanje od retrospektivnog mjerenja državnih zajmova po kamatnoj stopi
koja je niža od tržišne stope. Izmjenjeni standard stupa
na snagu za godišnje periode koji počinju 1. januara
2013. godine ili kasnije i nema uticaja na Banku.
MSFI 1 Prva primjena Međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja (izmjena) – Velika hiperinflacija i
brisanje fiksnih datuma za subjekte koji prvi put primjenjuju MSFI
Međunarodni odbor za računovodstvene standarde
(dalje u tekstu: „IASB“) je dao smjernice o tome na koji
način poslovni subjekt treba nastaviti sa prezentacijom
MSFI finansijskih izvještaja kada njegova funkcionalna
valuta prestane biti pod velikom inflacijom. Izmijenjeni
standard na snazi je za godišnje periode koji počinju
na dan ili nakon 1. januara 2013. Izmijenjeni standard
nije imao uticaja na finansijski položaj ili performanse
Banke.
MSFI 7 – Objavljivanje - Prebijanje finansijske imovine i finansijskih obveza - izmjene MSFI 7
godine i nije imao učinke na finansijski položaj i performanse Banke.
Ove izmjene zahtijevaju od subjekta objavljivanje informacija o pravima na prebijanje i o povezanim
aranžmanima (npr. kolateralne ugovore). Ova objavljivanja bi korisnicima pružila korisne informacije za
procjenu učinka aranžmana koja uključuju pravo prebijanja na financijski položaj subjekta. Nova objavljivanja
se zahtjevaju za sve priznate finansijske instrumente
koji se prebijaju u skladu s MRS 32 Finansijski instrumenti: Prezentacija. Objave se takođe primjenjuju
na priznate finansijske instrumente koji su predmet
krovnih ugovora o prebijanju ili sličnih ugovora, bez
obzira na to da li se prebijanje vrši u skladu s MRS 32 ili
ne. Ove izmjene neće imati uticaj na finansijski položaj
ili rezultat Društva i stupaju na snagu za godišnje periode koji počinju 1. januara 2013. godine ili kasnije.
MRS 19 Primanja zaposlenih (izmjenjen)
MSFI 13 Mjerenje fer vrijednosti
MSFI 13 utvrđuje jedinstveni izvor uputa za mjerenje
fer vrijednosti. MSFI 13 ne mijenja principe kada subjekt
treba koristiti fer vrijednost, nego pruža upute kako
provesti mjerenje fer vrijednosti sukladno MSFI kada je
fer vrednovanje obvezno ili dozvoljeno. Standard nije
utjecao na financijski položaj i rezultate Društva ali je
utjecao na objave vezane za fer vrijednosti. Standard
stupa na snagu za godišnja razdoblja koja počinju 1.
siječnja 2013. godine ili nakon toga.
MRS 12 Porez na dobit (izmjena) – Odloženi porez:
Obnavljanje predmetne imovine
Izmjena MRS 12 pojašnjava određivanje odloženog
poreza na ulaganje u nekretnine koje se mjeri po fer
vrijednosti i uključuje oborivu pretpostavku da se
odloženi porez na ulaganje u nekretnine koje se mjeri
po modelu fer vrijednosti u skladu sa MRS 40 treba
odrediti na osnovu činjenice da će se knjigovodstvena
vrijednost te imovine nadoknaditi prodajom. Izmjena
uključuje zahtjev da se odloženi porez na imovinu koja
se ne amortizuje, a priznaje se po modelu revalorizacije u skladu sa MRS 16, treba uvijek mjeriti na osnovu
prodaje. Dopunjeni standard na snazi je za godišnje
periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2013.
IASB je izdao brojne izmjene MRS 19, od fundamentalnih promjena kao što su uklanjanje mehanizma koridora i koncepta očekivanih povrata na imovinu plana, do
jednostavnih pojašnjenja i prepravljanja teksta. Izmjena stupa na snagu za godišnje periode koji počinju
1. januara 2013. godine ili kasnije. Izmjene nisu imale
utjicaja na finansijski položaj i performanse Banke.
IFRIC 20 Troškovi odlaganja rudarskog otpada
nbastalog aktivnostima površinske eksploatacije
Ovo tumačenje odnosi se na uklanjanje otpadnog
materijala pri iskopu rudnika, tokom proizvodne faze
kod površinskog iskopa. Tumačenje se odnosi na
računovodstveno prikazivanje koristi od aktivnosti uklanjanja otpada pri površinskoj eksploataciji.
Tumačenje stupa na snagu za godišnje periode koji
počinju 1. januara 2013. godine ili nakon toga. Novo
tumačenje nije imalo utjicaja na Banku.
Sledeći standardi stupaju na snagu za godišnje periode
koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2013.
Proces usvajanja standarda unutar EU prihvatio je
standarde i odlučeno je da bi se standardi trebali primjenjivati, najkasnije, od godišnjeg perioda koji počinje
na dan ili nakon 1. januara 2014.
• MRS 28 Ulaganja u pridružena društva i zajedničke
poduhvate (izmijenjen u 2011. godini)
• MSFI 11 Zajednički pothvati
• MSFI 12 Objava učešća u drugim društvima
• MSFI 10 Konsolidirani finansijski izvještaji, MRS 27
Odvojeni finansijski izvještaji
33
MRS 28 Ulaganja u pridružena društva i zajedničke
poduhvate (izmijenjen u 2011. godini)
Kao posljedica uvođenja novog MSFI 11 Zajednički
poduhvati, te MSFI 12 Objava učešća u drugim
društvima, MRS 28 Ulaganja u pridružena društva je
preimenovan u MRS 28 Ulaganja u pridružena društva
i zajedničke poduhvate i opisuje primjenu metode
udjela kod ulaganja u zajedničke poduhvate kao nastavak opisa ulaganja u pridružena društva.
MSFI 10 Konsolidirani finansijski izvještaji, MRS 27
Odvojeni finansijski izvještaji
MSFI 10 zamjenjuje dio MRS 27 Konsolidirani i odvojeni finansijski izvještaji koji se bavi računovodstvom
konsolidiranih finansijskih izvještaja. Takođe uključuje
pitanja postavljena u SIC-u 12 Konsolidacija društava
posebne namjene.
MSFI 10 uspostavlja jedinstveni kontrolni model koji se
primjenjuje na sva društva uključujući i društva posebne
namjene. Promjene uvedene u MSFI 10 zahtijevaće od
menadžmenta donošenje značajnih procjena prilikom
određivanja društava koja su kontrolirana, i koja je u
skladu sa tim nužno konsolidovati od strane matice, u
odnosu na zahtjeve koji su postojali u MRS 27. Na osnovu sprovedene uvodne analize, ne očekuje se da će
MFSI 10 imati uticaj na trenutna ulaganja Banke.
MSFI 11 Zajednički poduhvati
MSFI 11 zamjenjuje MRS 31 Ulaganja u zajedničke
poduhvate i SIC – 13 Zajednički kontrolisana društva
– nemonetarni doprinosi od strane osoba koje imju
udjele. MSFI 11 ukida opciju priznavanja ulaganja u
zajednički kontrolisane subjekte koristeći metodu
proporcionalne konsolidacije. Umjesto toga, ulaganja
u zajednički kontrolisane subjekte koja ispunjavaju
definiciju zajedničkog poduhvata trebaju se mjeriti
primjenom metode udjela.
MSFI 12 Objave učešća u drugim društvima
MSFI 12 uključuje sve objave koje su prethodno bile
dio MRS 27, a koje se odnose na konsolidovane financijske izvještaje, kao i sve objave koje su prethodno bile
uključene u MRS 31 i MRS 28. Objave su se odnosile na
informacije o ulaganjima u zavisna društva, zajedničke
34
poduvate, pridružena društva i strukturna društva.
Standard zahtijeva i veliki broj dodatnih objavljivanja,
ali nema uticaj na finansijski položaj i performanse
Banke.
Standardi prihvaćeni od EU ali koji još nisu stupili na
snagu
MRS 32 Prebijanje finansijske imovine i finansijskih
obveza - izmjene MRS 32
Ove izmjene pojašnjavaju značenje izraza „trenutno
ima zakonsko primjenjivo pravo na prebijanje“. Izmjene
takođe pojašnjavaju primjenu kriterijuma za prebijanje MRS 32 na sisteme nagodbe (kao što su centralni
sistemi „house clearing“) koji primjenjuju mehanizme
bruto nagodbe koji nisu simultani. Ne očekuje se da
ove izmjene imaju uticaj na finansijski položaj ili rezultate Banke i stupaju na snagu za godišnje periode koja
počinju 1. januara 2014. godine ili kasnije.
Investicioni subjekti (Dopune MSFI 10, MSFI 12, MRS
27 i MRS 28)
U oktobru 2012, IASB je izdao izmjene koje stupaju na
snagu za godišnje periode koja počinju na dan ili nakon 1. januara 2014. Ove dopune će se primjenjivati na
investicije u zavisna društva, zajedničke poduhvate
i pridružena društva držana od izvještajnog subjekta koji zadovoljava definiciju investicionog subjekta.
Investicioni subjekat će voditi investicije u zavisna
društva, zajedničke poduhvate i pridružena društva
po fer vrijednosti kroz račun dobitka i gubitka u skladu sa MSFI 9 (ili MRS 39, zavisdi od slučaja), osim za
investicije u zavisna društva, zajedničke poduhvate i
pridružena društva koja pružaju usluge koje se odnose
samo na investicioni subjekat ,a koja bi bila konsolidiovana ili vođena po metodi udjela. Investicioni subjekat će mjeriti investiciju u drugi kontrolisani investicioni subjekat po fer vrijednosti. Društvima vlasnicima
investicionih društva, a koji sami nisu investicioni subjekti, neće biti dopušteno da zadrže računovodstvo
fer vrijednosti koje primjenjuje investicioni subjekt
na svoje kontrolisane investicije. Za društva vlasnike,
a koji nisu investicioni subjekti, postojeća opcija iz
MRS 28 koja dopušta mjerenje investicija u pridružena
društva i zajedničke poduhvate po fer vrijednosti kroz
račun i dobitka biti će biti zadržana. Banka trenutno
procjenjuje uticaje koje bi ovaj standard mogao imati
na finansijsku poziciju i rezultate.
Investicioni subjekti (Dopune MSFI 10, MSFI 12, MRS
27 i MRS 28) (nastavak)
Objave nadoknadivih iznosa za nefinansijsku imovinu
– Izmjene MRS 36 Umanjenje imovine
Ove izmjene uklanjaju neželjene posljedice MSFI 13 na
objelodanjivanje zahtjrvana unutar MRS 36. Osim toga,
ove izmjene zahtijevaju objavu nadoknadivih iznosa
imovine ili jedinica koje stvaraju novac za koje su gubici od umanjenja vrijednosti priznati ili ukinuti tokom
perioda. Izmjene MRS 36 su na snazi retroaktivno za
godišnja periode koja počinju na ili nakon 1. januara
2014., s tim da je ranija primjena dopuštena pod uslovom da se primjenjuje i MSFI 13. Banka je ranije usvojila
ove izmjene u tekućem razdoblju obzirom da izmijenjene/dodatne objave pružaju korisne informacije kao
što je i bila namjera Odbora za međunarodne standarde ILI ,ali nije bilo efekata na financijske izvještaje.
Standardi koji još nisu prihvaćeni od EU
Standardi i tumačenja koja su izdata ali još nisu
prihvaćena od EU do datuma izdavanja izvještaja su
navedena u nastavku. Banka namjerava primijeniti
standarde kada stupe na snagu ukoliko će biti primjenjivi za Banku,
MSFI 9 Finansijski instrumenti: Klasifikacija i vrjednovanje
MSFI 9, kako je izdat, predstavlja prvu fazu rada IASBa na zamijeni MRS 39 i primjenjuje se na klasifikaciju
i mjerenje finansijske imovine i obveza koje su definisane MRS 39. Većina zahtjeva MRS 39 primjenjiva na
klasifikaciju i mjerenje finansijskih obveza i prestanak
priznavanja finansijske imovine i obveza su prenesene
nepromijenjene u MSFI 9. Standard ukida kategorije finansijskih instrumenata koje trenutno postoje u MRS
39: raspoloživo za prodaju i finsansijski instrumenti
koji se drže do dospijeća. Prema MSFI 9, sva finansijska
imovina i obveze se početno priznaju po fer vrijednosti
uvećanoj za transakcione troškove.
Računovodstvo zaštite
Novo poglavlje o računovodstvu zaštite je dodato MSFI
9. To predstavlja značajnu izmjenu računovodstva
zaštite i postavlja novi model koji unosi značajna
poboljšanja, uglavnom usmjeravajući računovodstvo
bliže smjeru upravljanja rizicima. Takođe je došlo
do poboljšanja u objelodanjivanjima vezanim za
računovodstvo zaštite i upravljanje rizicima.
Standard trenutno ne nagovještava obvezan datum
stupanja na snagu. IASB je odučio odgoditi obveznu
primjenu MSFI 9 dok datum cjelokupnog standarda ne
bude poznat. Standard još nije prihvaćen od EU.
Primjena MSFI-a 9 će imati uticaja na klasifikaciju i
mjerenje finansijske imovine ali ne i obveza Banke.
Banka će kvantifikovati efekte u skladu s ostalim fazama, kada se izdaju i budu prihvaćene od EU.
IFRIC 21 Nameti
Tumačenje je primjenjivo na sve namete osim na odlive koji su unutar opsega ostalih standarda (npr. MRS
12) i kazni i ostalih plaćanja zbog povrjede zakona. Nameti su u tumačenju definisani kao odlivi resursa koji
utjelovljuju ekonomske koristi, nametnute subjektima
zakonima od strane vlade. Interpretacija pojašnjava
da subjekt priznaje obvezu za namet kada se dogodi
aktivnost koja aktivira namet u skladu sa zakonima.
Takođe pojašnjava da se namet priznaje progresivno
samo ako se aktivnost koja aktivira namet, događa
tokom određenog vremena, u skladu sa zakonima. Za
namet koji se aktivira kada je dostignuta određena
minimalna razina, tumačenje pojašnjava da se obveza
ne priznaje prije nego se ta razina dosegne. Tumačenje
se ne dotiče računovodstva za potražnu stranu transakcije koja nastaje priznavanjem obveze za plaćanje
nameta. Subjekti gledaju u druge standarde da bi
odlučili da li bi priznavanje obveze za plaćanje nameta rezultiralo priznavanjem imovine ili troška unutar
relevantnog standarda. Tumačenje stupa na snagu za
godišnje periode koji počinju na ili nakon 1. januara
2014. Novo tumačenje neće imati uticaja na finansijske
rezultate Banke.
35
4. UPRAVLJANJE FINANSIJSKIM
RIZIKOM
Banka je u svom poslovanju najviše izložena sljedećim
vrstama rizika:
• kreditnom riziku,
• operativnom riziku,
• riziku likvidnosti i
• tržišnom riziku
Uprava Banke ima sveobuhvatnu odgovornost za uspostavljanje i nadzor nad upravljanjem rizicima Banke. Organizacione jedinice odgovorne za upravljanje
rizicma (Integrisano upravljanje rizicima, Kreditni
rizici, Tržišni i Operativni rizici) i Odbor za upravljanje aktivom i pasivom (Asset and Liability Committee
- ALCO) odgovorni su za razvoj procesa upravljanja
i kontrole rizika, kao i praćenje politike u njihovim
specifičnim oblastima. U prvoj polovini 2010. godine
osnovan je Odbor za upravljanje rizicima (Risk Committee - RICO) u čijoj je nadležnosti:
- praćenje i kontrolisanje sadašnjih i budućih rizika,
- alokacija kapitala za odgovarajuće vrste rizika i
- donošenje odluka o strateškim i strukturnim pitanjima u vezi sa rizicima.
Odgovarajući priručnici, programi, politike i procedure
koje se tiču upravljanja rizicima su usvojeni u cilju identifikacije i analize rizika sa kojima se suočava Banka,
u cilju postavljanja odgovarajućih ograničenja rizika i
kontrole za praćenje rizika i poštovanje ustanovljenih
limita.
Nadzorni odbor je odgovoran za nadgledanje
poštovanja pomenutih programa, priručnika, politika i
procedura upravljanja rizicima Banke kao i za provjeru
primjerenosti okvira upravljanja rizikom u odnosu na
rizike sa kojima se suočava Banka. U cilju obavljanja
ove funkcije Nadzornom odboru na raspolaganju stoji
služba Interne revizije. Interna revizija izvršava re-
36
dovne i ad-hoc kontrole procedura i procesa upravljanja rizicima, i rezultati kontrola se dostavljaju Nadzornom odboru i Upravi Banke.
4.1. Kreditni rizik
Kreditni rizik je rizik od finansijskog gubitka koji nastaje u slučajevima kada korisnik ili saugovarač finansijskog proizvoda ne izmiri svoje ugovorne obaveze u
ugovorenim rokovima dospijeća. Proces upravljanja
kreditnim rizikom definiše prihvatljive nivoe izloženosti
kreditnom riziku i obezbjeđuje minimiziranje potencijalnih gubitaka koji mogu nastati kod kreditnih transakcija. Održavanje kreditnog rizika u prihvatljivim
okvirima za Banku obezbijeđeno je postavljanjem internih procedura za upravljanje kreditnim rizikom, ali i
odgovarajućih limita izloženosti kreditnom riziku.
Osnove za proces upravljanja kreditnim rizikom su zakonska regulativa Republike Srpske, odnosno Zakon
o bankama Republike Srpske i odgovarajuće odluke
Agencije, kao i Sberbank Europe AG (SE AG) smjernice,
priručnici, procedure i uputstva. Navedeni dokumenti
postavljaju opšte smjernice za upravljanje rizicima,
principe upravljanja rizicima, procedure, tehničku i organizacionu strukturu, operativnu primjenu, definišu
poslovne ciljeve i postavljaju odgovarajuće limite u vezi
sa izloženošću kreditnom riziku.
Organizacione jedinice odgovorne za upravljanje rizicima definišu i ažuriraju interne smjernice koje regulišu
ovaj proces.
4.1.1. Kontrola ograničenja rizika i politike
ublažavanja
Kreditni rizik je najvažniji rizik za poslovanje Banke. Uprava iz tog razloga pažljivo upravlja izloženošću Banke
kreditnom riziku. Kreditna izloženost uglavnom proizlazi iz aktivnosti kreditiranja koje dovode do davanja
kredita ili avansa. Takođe Banka je izložena kreditnom
riziku i kod vanbilansnih finansijskih instrumenata.
Proces upravljanja kreditnim rizikom je centralizovan u
sektoru Kreditnih rizika.
Upravljanje izloženošću kreditnom riziku se vrši putem
analize sposobnosti dužnika i potencijalnih dužnika da
ispune obaveze plaćanja kamate i glavnice i promjenom tih kreditnih ograničenja kada je to moguće.
Banka je definisala sistem limita (ograničenja)
izloženosti kreditnom riziku. Procjena kreditne sposobnosti klijenta uključuje procjenu svakog dužnika,
uspostavljajući maksimalan iznos kredita koji može biti
odobren klijentu kao i prihvatljiv nivo obezbjeđenja, a
sve u cilju smanjenja izloženosti kreditnom riziku. Banka takođe neprekidno nadzire kretanje kreditnog portfolija kako bi se preduzele sve mjere u cilju smanjenja
potencijalnih gubitaka. Prilikom odobravanja novih
plasmana Banka sagledava iznos izloženosti prema
jednom licu i grupi povezanih lica, a radi sprovođenja
adekvatne kontrole koncentracije rizika i poštovanja
zakonski propisanih ograničenja u vezi sa tim. Takođe
su definisani i limiti odgovornosti tj. iznosi plasmana koji mogu biti odobreni od stane nadležnih lica
uključenih u kreditni proces.
Banka, u cilju minimiziranja rizika u kreditnom poslovanju koristi Pravilnik o osiguranju kredita i ostalih plasmana, te kao osiguranje za naplatu svojih
potraživanja uzima jedan ili više slijedećih instrumenata:
• gotovina;
• garancije banke i korporativne garancije;
• hipoteka na nepokretnu imovinu;
• zalog na poslovnim sredstvima kao što su prostorije, inventar i potraživanja;
• zalog na finansijskim instrumentima kao što su
osiguranje duga i akcionarski kapital.
4.1.2. Maksimalna izloženost kreditnom riziku i
neto izloženost poslije uzimanja kolaterala:
Fer vrijednost kolaterala
Maksimalna
izloženost
Depoziti
Nekretnine
Neto
izloženost
Novčana sredstva
25.143
-
-
25.143
32.463
-
-
32.463
13.996
-
-
13.996
489.370
5.403
243.736
240.231
- Stanovništvo
192.886
1.951
57.829
133.106
- Preduzeća
296.484
3.452
185.907
107.125
34
-
-
34
4.150
-
-
4.150
551.160
5.403
243.736
302.021
Garancije i akreditivi
64.873
1.260
34.347
29.266
Neiskorišćeni i okvirni krediti
22.947
-
5.657
17.290
Vanbilansna izloženost kreditnom riziku
87.820
1.260
40.004
46.556
638.980
6.663
283.740
348.577
31. decembar 2012.
Finansijska imovina
Ostala aktiva
Bilansna izloženost kreditnom riziku
Ukupno
37
31. decembar 2012.
Maksimalna
izloženost
Depoziti
Nekretnine
Neto
izloženost
Novčana sredstva
27.455
-
-
27.455
24.335
-
-
24.335
13.996
-
-
13.996
411.800
6.133
229.213
176.454
150.936
909
48.282
101.745
260.864
5.224
180.931
74.709
57
-
-
57
1.466
-
-
1.466
479.109
8.141
181.465
227.251
Garancije i akreditivi
58.319
242
30.783
27.294
20.267
-
2.296
17.971
Vanbilansna izloženost kreditnom riziku
78.586
242
33.079
45.265
557.695
6.375
262.292
289.028
- Stanovništvo
- Preduzeća
Finansijska imovina
Ostala aktiva
Bilansna izloženost kreditnom riziku
Ukupno
Za sredstva iz izvještaja o finansijskom položaju,
izloženost predstavljena u prethodnoj tabeli zasnovana
je na knjigovodstvenoj vrijednosti umanjenoj za rezervisanja i ispravke vrijednosti.
4.1.3. Upravljanje kreditnim rizikom i politike umanjenja vrijednosti i rezervisanja
Umanjenje vrijednosti i politike umanjenja vrijednosti
• Neprihodujući krediti za koje je priznato umanjenje
vrijednosti.
Analiza kreditnog porfolija u skladu sa navedenim kategorijama navedena je u nastavku. U svrhu određivanja
umanjenja vrijednosti kredita i potraživanja Banka razlikuje tri pristupa:
• Krediti koji se pojedinačno procjenjuju
• Krediti koji se procjenjuju na grupnoj osnovi
Banka na dan svakog bilansa stanja vrši procjenu postojanja objektivnih dokaza umanjenja vrijednosti nekog
finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava.
• Krediti koji se procjenjuju na portfolio osnovi.
Krediti koji se pojedinačno procjenjuju
Za potrebe kreditnog monitoringa i upravljanja kreditnim rizikom Banka kreditni portfolio dijeli u slijedeće
grupe:
• Prihodujući krediti – nedospjeli krediti neumanjene
vrijednosti
Krediti koji se pojedinačno procjenjuju su svi krediti kod
kojih postoje objektivni dokazi umanjenja vrijednosti.
Objektivni dokazi o umanjenju vrijednosti, tj. faktori
koji mogu uticati na sposobnosti i spremnosti svakog
pojedinačnog dužnika da ispuni svoju obavezu prema
Banci su kako slijedi:
• Dospjeli krediti za koje nije priznato umanjenje vrijednosti
38
• nepodmirenje ili kašnjenje u plaćanju kamate ili
glavnice
• nepoštovanje uslova ugovora
• pokretanje stečajnog postupka
• konkretne informacije o teškoćama u poslovanju
(npr. izražene u nelikvidnosti klijenata)
• značajne promijene
okruženju
u
klijentovom
tržišnom
Reprogramirani krediti i potraživanja
Tokom godine Banka je reprogramirala određene zajmove komitentima, s ciljem poboljšanja njihove krajnje
naplativosti. Reprogramiranje se uglavnom sprovodi
zbog pogoršanja ili sprečavanja pogoršanja finansijske
pozicije klijenata. Nakon sprovedenog restrukturiranja,
krediti se i dalje klasifikuju kao krediti koji daju prinos
dok se eventualno ne pojave jasni znakovi da klijent
neće biti u mogućnosti podmirivati ugovorne obaveze.
Gdje god je to bilo moguće, Banka je uzela dodatne instrumente osiguranja kako bi poboljšala svoju poziciju.
Politika otpisa kredita
• globalna ekonomska situacija.
Politika Banke propisuje provjeru pojedinačne finansijske imovine koja prelazi prag materijalnosti najmanje jednom godišnje ili češće kada to zahtijevaju
pojedinačne okolnosti. Rezervisanja za umanjenje vrijednosti po pojedinačnoj procjeni utvrđuju se procjenom
nastalog gubitka na dan za svaki slučaj posebno, i primjenjuju se na značajne izloženosti. Uz dane kašnjenja,
procjena obično obuhvata postojeći zalog (uključujući
ponovnu potvrdu njegove naplate) i očekivanu naplatu
za konkretnu izloženost.
Krediti koji se procjenjuju na grupnoj osnovi
U svrhu procjene umanjenja vrijednosti kredita koji
nisu pojedinačno značajni, krediti se grupišu na bazi
sličnih karakteristika kreditnog rizika, tj. na bazi dana
kašnjenja, strukturi kolaterala, namjeni i slično te se u
skladu s tim kreiraju umanjenja vrijednosti.
Krediti koji se procenjuju na portfolio osnovi
Banka takođe priznaje umanjenje vrijednosti za gubitke koji su nastali ali još nisu prijavljeni („IBNR“). Ova
vrsta ispravke vrijednosti/rezervisanja se obračunava
na sve izloženosti Banke za koje ne postoji dokaz o
obezvređenju potraživanja.
Pomenute izloženosti se grupišu u odgovarajuće homogene grupe, prema istim ili sličnim karakteristikama te
se za svaku grupu primjenjuje odgovarajući procenat,
uzimajući u obzir period prepoznavanja gubitka.
Banka otpisuje kredite ukoliko procijeni da je kredit nenaplativ. Otpis kredita sprovodi se nakon razmatranja
informacija kao što su značajna promjena u klijentovom finansijskom položaju takva da klijent više ne može
servisirati obaveze ili ukoliko sredstva iz naplate putem
realizovanja kolaterala nisu dovoljna za otplatu kredita. Za kredite koji nisu individualno značajni, odluka o
otpisu donosi se na osnovu vrste kredita te istorijskim
podacima.
Banka uzima kolaterale za kredite i potraživanja u obliku hipoteke nad nekretninama te drugim osiguranjima
nad imovinom i garancijama. Inicijalne procjene vrijednosti kolaterala, odnosno nekretnina, se rade prilikom
odobrenja kreditnog zahtjeva, odnosno su sastavni dio
procesa odobrenja kreditnih zahtjeva klijenata. U skladu
sa politikama Banke ponovne procjene se rade minimalno jednom u tri godine za rezidencijalne nekretnine,
odnosno jednom u godinu dana za komercijalne nekretnine. Kolaterali se ne koriste u slučaju kredita i avansa
od banaka te finansijske imovine raspoložive za prodaju.
U vidu uticaja opšte finansijske i ekonomske krize,
postoje značajne neizvjesnosti u vezi sa fer tržišnom
vrijednošću kolaterala, zajedno s vremenom koje je
potrebno kako bi se realizovala njegova prodaja, a koje
mogu uticati na iznos umanjenja vrijednosti.
Tabela u nastavku prikazuje iznose umanjenja vrijednosti za svaku od predefinisanih rizičnih kategorija
kredita i potraživanja od komitenata:
39
31. decembar 2013.
31. decembar 2012.
Krediti i
potraživanja
od komitenata
‘000 KM
Ispravka
vrijednosti
‘000 KM
Krediti i
potraživanja
od komitenata
‘000 KM
Ispravka
vrijednosti
‘000 KM
- Stanovništvo
187.721
(1.488)
143.828
(685)
- Preduzeća
277.110
(1.365)
240.865
(510)
464.831
(2.853)
384.693
(880)
- Stanovništvo
14.826
(8.173)
14.927
(7.449)
- Preduzeća
32.165
(11.426)
30.254
(9.745)
46.991
(19.599)
45.181
(17.194)
511.822
(22.452)
429.874
(18.074)
Prihodujući krediti
Neprihodujući krediti
Ukupno
Analiza kredita i potraživanja od komitenata
U nastavku se nalazi analiza bruto i neto (umanjeno za
rezervisanja za umanjenje vrijednosti) kredita i potra
živanja od komitenata:
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
186.698
143.079
1.023
749
14.826
14.927
202.547
158.755
(9.661)
(7.819)
192.886
150.936
269.644
235.075
7.466
5.790
32.165
30.254
Stanovništvo
Bruto izloženost
Nedospjeli krediti neumanjene vrijednosti
Dospjeli krediti neumanjene vrijednosti
Neprihodujući krediti (krediti umanjene vrijednosti)
Umanjeno za: ispravku vrijednosti
Portfolio, grupna i individualna ispravka vrijednosti
Neto izloženost
Preduzeća
Bruto izloženost
Nedospjeli krediti neumanjene vrijednosti
Dospjeli krediti neumanjene vrijednosti
Neprihodujući krediti (krediti umanjene vrijednosti)
40
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
309.275
271.119
(12.791)
(10.255)
296.484
260.864
Ukupna bruto izloženost
511.822
429.874
Portfolio ispravka vrijednosti
(2.853)
(880)
(19.599)
(17.194)
Ukupna ispravka vrednosti
(22.452)
(18.074)
Neto izloženost
489.370
411.800
Umanjeno za: ispravku vrijednosti
Portfolio, grupna i individualna ispravka vrijednosti
Neto izloženost
Pojedinačna i grupna ispravka vrijednosti
a) Nedospjeli krediti neumanjene vrijednosti
Krediti i potraživanja od komitenata koji nisu dospjeli
niti im je vrijednost umanjena redovno se prate i detaljno procjenjuju s ciljem ranog otkrivanja nepravilnosti ili
znakova upozorenja radi preduzimanja pravovremenih
aktivnosti.
Pregled bruto izloženosti nedospjelih kredita neumanjene vrijednosti prema vrsti klijenta je kako slijedi:
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
Potrošački krediti
120.877
81.707
Stambeni krediti
58.829
55.781
Minusi po tekućem računu
3.194
2.294
Kreditne kartice
3.798
3.297
186.698
143.079
215.257
191.766
54.387
43.309
269.644
235.075
Stanovništvo
Ukupno
Preduzeća
Velika preduzeća
Mala i srednja preduzeća
Ukupno
b) Dospjeli krediti neumanjene vrijednosti
Za kredite i potraživanja od komitenata s kašnjenjem
do 90 dana ne smatra se da im je umanjena vrijednost,
osim ukoliko ne postoje druge informacije koje ukazuju
na suprotno. Bruto iznos dospjelih kredita i potraživanja
od komitenata koja su dospjela, neumanjene vrijednosti
su kako slijedi:
41
Stanovništvo
Preduzeća
Potrošački
krediti
Stambeni krediti
Minusi po
tekućem
računu
325
87
126
243
Dospjelo od 30 do 60 dana
94
14
7
Dospjelo od 60 do 90
dana
56
16
9
484
31. decembar 2013.
‘000 KM
Dospjelo do 30 dana
Dospjelo iznad 90 dana
Ukupno
Velika
Mala i
srednja
Ukupno
781
2.040
858
2.898
28
143
332
127
459
8
8
88
25
172
197
2
-
-
11
2.952
960
3.912
119
141
279
1.023
5.349
2.117
7.466
Kreditne
kartice
Ukupno
Stanovništvo
Preduzeća
Potrošački
krediti
Stambeni krediti
Minusi po
tekućem
računu
253
89
40
209
Dospjelo od 30 do 60 dana
67
15
7
Dospjelo od 60 do 90
dana
30
8
350
31. decembar 2012.
‘000 KM
Dospjelo do 30 dana
Dospjelo iznad 90 dana
Ukupno
Velika
Mala i
srednja
Ukupno
591
1.179
528
1.707
18
107
249
205
454
8
5
51
69
71
140
-
-
-
-
2.911
578
3.489
112
55
232
749
4.408
1.382
5.790
c) Krediti umanjene vrijednosti
Klasifikacija kredita i potraživanja od komitenata s
Kreditne
kartice
Ukupno
pojedinačnom i grupnom ispravkom vrijednosti, prikaznih bruto i neto od umanjenja vrijednosti, je kako slijedi:
Bruto
‘000 KM
Pojedinačna i
grupna ispravka
‘000 KM
Neto
‘000 KM
Potrošački krediti
9.713
(6.652)
3.061
Stambeni krediti
4.673
(423)
4.250
Minusi po tekućem računu
185
(168)
17
Kreditne kartice
356
(206)
150
31. decembar 2012.
Stanovništvo
42
31. decembar 2012.
Bruto
‘000 KM
Pojedinačna i
grupna ispravka
‘000 KM
Neto
‘000 KM
14.927
(7.449)
7.478
22.755
(7.543)
15.212
7.499
(2.202)
5.297
30.254
(9.745)
20.509
45.181
(17.194)
27.987
Preduzeća
Velika preduzeća
Mala i srednja preduzeća
Ukupno
Za kredite umanjene vrijednosti fer tržišna vrijednost
kolaterala kod kredita stanovništvu na dan 31. decembar 2013. iznosila je 4.303 hiljada KM (na dan 31. decembar 2012.: 4.387 hiljada KM) te kod preduzeća 18.627 hiljada KM (na dan 31. decembar 2012.: 23.667 hiljada KM).
d) Restruktuirani krediti i potraživanja
Restruktuirani krediti koji bi inače bili u kašnjenju ili
obezvređeni na dan 31. decembar 2013. godine iznosili
su ukupno 29.572 hiljada KM (na 31. decembar 2012.:
27.032 hiljada KM).
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
Kreditni portfolio
511.822
429.874
Restruktuirani krediti
29.572
27.032
Restruktuirani krediti iskazani kao % kreditnog portfolija
5,78%
6,29%
31. decembar 2012.
4.1.4. Koncentracija rizika kredita i potraživanja od
komitenata
široka geografska i ekonomska diversifikacija kreditnog
portfolija.
Banka prati koncentraciju kreditnog rizika po privrednim sektorima i geografskim lokacijama. Portfolio
kreditnog rizika ograničen je kreditnom strategijom
Banke; veća je koncentracija na male i mikro kredite, te
Bruto koncentracija rizika kreditnog portfolija (bilansni
iznosi, bruto od rezervisanja) po privrednim sektorima
je kako slijedi:
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
Trgovina
132.692
123.820
Industrija
65.764
52.627
Poljoprivreda
13.243
10.326
25.000
19.627
1.784
782
30.050
29.677
11.884
7.596
Građevinarstvo
Rudarstvo
Usluge, turizam i ugostiteljstvo
Saobraćaj, skladištenje i veze
43
Finansijsko posredovanje
Državne institucije
Ostalo
Kategorija Ostalo uključuje kredite stanovništvu (na 31.
decembar 2013.: 202.547 hiljada KM), te ostale kredite
koji nisu svrstani niti u jednu od prethodno navedenih
kategorija. Geografska koncentracija kreditnog portfolija odnosi se isključivo na područje Republike Srpske.
Struktura kreditnog portfolija redovno se prati od
strane Sektora kreditnih rizika i Odbora za upravljanje
rizicima kako bi se uočili potencijalni događaji koji bi
mogli uticati na kreditni portfolio (opšti faktori rizika),
te kako bi se, u slučaju potrebe, ograničila izloženost
prema određenim sektorima.
4.2. Tržišni rizik
Banka je izložena tržišnom riziku koji predstavlja rizik
da će doći do promjena fer vrijednosti budućih novčanih
tokova finansijskog sredstva usljed promjena cijena na
tržištu. Tržišni rizik proizlazi iz otvorenih pozicija u kamatnoj stopi, valuti i kapitalnim proizvodima, koji su
svi izloženi opštim i specifičnim tržišnim kretanjima i
promjenama u nivou proizvoljnosti tržišnih stopa i cijena kao što su kamatne stope, kurs stranih valuta i
cijene kapitala. Uprava postavlja limite i daje uputstva
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
3.727
1.711
23.345
23.352
204.333
160.356
511.822
429.874
za praćenje i umanjivanje tržišnog rizika, koje redovno
nadgledaju odbori za upravljanje rizikom Banke.
4.2.1. Devizni rizik
Izloženost deviznom riziku proizlazi iz kreditnih, depozitnih i aktivnosti trgovanja. Kontroliše se dnevno,
prema zakonskim i interno utvrđenim limitima po pojedinim valutama, te u ukupnom iznosu za sva sredstva
i obaveze denominovane u stranoj valuti ili vezane za
stranu valutu.
Dnevno upravljanje deviznom pozicijom Banke, na osnovu zakonske regulative i internih pravila, je odgovornost sektora Upravljanje aktivom i pasivom. U cilju
efikasnog upravljanja deviznim rizikom Banka prati
ekonomske i druge poslovne promjene u okruženju, radi
predviđanja mogućih promjena u aktivnostima stranih
valuta, kursevima i riziku.
U niže prikazanim tabelama prikazana je izloženost
Banke deviznom riziku na dan 31. decembar 2013. i 31.
decembar 2012. godine. U tabelama je uključena aktiva i pasiva Banke po knjigovodstvenoj vrijednosti, klasifikovana po valutama i grupama valuta:
EUR i vezane
Ostale valute
za EUR
‘000 KM
USD
‘000 KM
’000 KM
KM
’000 KM
Ukupno
’000 KM
18.406
4.452
5.022
9.092
36.972
-
-
-
32.463
32.463
-
-
-
-
-
325.094
-
-
164.276
489.370
Na dan 31. decembar 2013.
AKTIVA
Novčana sredstva
44
EUR i vezane
Ostale valute
za EUR
‘000 KM
USD
‘000 KM
’000 KM
KM
’000 KM
Ukupno
’000 KM
Finansijska imovina
-
-
-
417
417
Nekretnine i oprema
-
-
-
9.599
9.599
-
-
-
3.552
3.552
148
646
-
3.356
4.150
-
-
-
1.292
1.292
343.648
5.098
5.022
224.047
577.815
59.234
90
8
7.076
66.408
214.403
5.031
4.631
132.133
356.198
62.426
-
-
-
62.426
-
-
-
4.040
4.040
398
1
63
1.704
2.076
Tekuće poreske obaveze
-
-
-
-
90
-
-
-
125
125
Rezervisanja
-
-
-
1.098
1.098
Kapital
-
-
-
85.354
85.354
336.461
5.122
4.702
231.530
577.815
7.187
(24)
320
(7.483)
-
Ostala aktiva
Ukupno aktiva
OBAVEZE I KAPITAL
Depoziti komitenata
Ostale obaveze
Neto devizna pozicija
EUR i vezane
Ostale valute
za EUR
‘000 KM
USD
‘000 KM
’000 KM
KM
’000 KM
Ukupno
’000 KM
22.783
2.304
2.288
9.397
36.772
-
-
-
24.335
24.335
7.795
2.965
3.236
-
13.996
275.512
-
-
136.288
411.800
24
-
-
415
439
Nekretnine i oprema
-
-
-
7.174
7.174
-
-
-
1.896
1.896
AKTIVA
Novčana sredstva
Finansijska imovina
45
EUR i vezane
Ostale valute
za EUR
‘000 KM
USD
‘000 KM
’000 KM
KM
’000 KM
Ukupno
’000 KM
209
526
-
854
1.589
-
-
-
963
963
306.323
5.795
5.524
181.322
498.964
109.697
106
-
6.275
116.078
Depoziti komitenata
126.775
5.698
5.205
107.505
245.183
59.225
-
-
-
59.225
3.912
-
-
4.040
7.952
401
1
17
1.591
2.010
-
-
-
126
126
Rezervisanja
-
-
-
642
642
Kapital
-
-
-
67.748
67.748
300.010
5.805
5.222
187.927
498.964
6.313
(10)
302
(6.605)
-
Ostala aktiva
Ukupno aktiva
OBAVEZE I KAPITAL
Ostale obaveze
Neto devizna pozicija
46
Domaća valuta (konvertibilna marka - KM) odlukom
Odbora za valute (Currency Board) je vezana za evro
(EUR).
Rast od 10% tih valuta bi rezultirala povećanjem dobiti
nakon oporezivanja za ovu godinu od 30 hiljada KM (na
dan 31. decembar 2012: 29 hiljada KM).
Pad od 10% u valutama (osim EUR) u odnosu na KM, a
da pri tom sve ostale varijable ostanu iste, bi rezultirale
smanjenjem dobiti nakon oporezivanja za ovu godinu
od 30 hiljada KM (na dan 31. decembar 2012: 29 hiljada
KM).
4.2.2. Kamatni rizik
Poslovanje Banke je pod uticajem rizika promjene kamatnih stopa, u onoj mjeri u kojoj kamatonosna aktiva i
obaveze dospijevaju ili im se mijenjaju kamatne stope u
različitim trenucima ili u različitim iznosima.
Kamatna osjetljivost imovine i obaveza
Do 1 meseca
‘000 KM
1 do 3
meseca
‘000 KM
3 meseca do 1
godine
‘000 KM
1 do 5
godina
‘000 KM
Preko 5
godina
‘000 KM
Nekamatonosno
‘000 KM
Ukupno
‘000 KM
Novčana sredstva
25.135
-
-
-
-
11.837
36.972
Obavezna rezerva kod
Centralne banke
32.463
-
-
-
-
-
32.463
Krediti i potraživanja od
banaka
-
-
-
-
-
-
-
komitenata
78.400
21.690
157.566
166.161
65.553
-
489.370
Finansijska imovina
-
11
11
11
-
383
417
Nekretnine i oprema
-
-
-
-
-
9.599
9.599
-
-
-
-
-
3.552
3.552
Ostala aktiva
-
-
-
-
-
4.150
4.150
-
-
-
-
-
1.292
1.292
135.998
21.701
157.577
166.172
65.553
30.813
577.815
Depoziti banaka i drugih
finansijskih institucija
25.766
1.200
12.208
25.412
1.822
-
66.408
Depoziti komitenata
145.111
23.768
90.869
95.248
1.202
-
356.198
5
18
62.403
-
-
-
62.403
4.040
-
-
-
-
-
4.040
Ostale obaveze
-
-
-
-
-
2.086
2.086
-
-
-
-
-
90
90
Odložene poreske
obaveze
-
-
-
-
-
125
125
Rezervisanja
-
-
-
-
-
1.098
1.098
Kapital
-
-
-
-
-
1.292
1.292
174.922
24.986
165.480
120.660
3.024
88.753
577.815
(38.924)
(3.285)
(7.903)
45.512
62.529
(57.940)
-
Na 31. decembar 2013.
AKTIVA
Ukupno aktiva
OBAVEZE I KAPITAL
Uzeti krediti od fondova
Republike Srpske
Neusklađenost ročne
strukture
47
Tabele predstavljaju procjenu menadžementa o kamatnom riziku Banke na dan 31. decembar 2013. i 31. decembar 2012. i ne ukazuju nužno na pozicije u drugim vre-
menskim periodima, ali pružaju indikaciju o osjetljivosti
zarade na promjene u kamatnim stopama.
Do 1 meseca
‘000 KM
1 do 3
meseca
‘000 KM
3 meseca do 1
godine
‘000 KM
1 do 5
godina
‘000 KM
Preko 5
godina
‘000 KM
Nekamatonosno
‘000 KM
Ukupno
‘000 KM
Novčana sredstva
27.455
-
-
-
-
9.317
36.772
Obavezna rezerva kod
Centralne banke
24.335
-
-
-
-
-
24.335
banaka
13.996
-
-
-
-
-
13.996
komitenata
49.965
43.281
140.553
126.998
51.003
-
411.800
Finansijska imovina
-
11
11
34
-
383
439
Nekretnine i oprema
-
-
-
-
-
7.174
7.174
-
-
-
-
-
1.896
1.896
Ostala aktiva
-
-
-
-
-
1.589
1.589
-
-
-
-
-
963
963
115.751
43.292
140.564
127.032
51.003
21.322
498.964
15.882
1.000
80.004
11.663
7.529
-
116.078
118.099
11.015
73.694
41.998
377
-
245.183
600
4
54.372
733
3.516
-
59.225
4.040
-
3.912
-
-
-
7.952
Ostale obaveze
-
-
-
-
-
2.010
2.010
-
-
-
-
-
126
126
Odložene poreske
obaveze
-
-
-
-
-
642
642
Rezervisanja
-
-
-
-
-
67.748
67.748
AKTIVA
Ukupno aktiva
OBAVEZE I KAPITAL
Depoziti komitenata
Republike Srpske
48
Do 1 meseca
‘000 KM
1 do 3
meseca
‘000 KM
3 meseca do 1
godine
‘000 KM
1 do 5
godina
‘000 KM
Preko 5
godina
‘000 KM
Nekamatonosno
‘000 KM
Ukupno
‘000 KM
-
-
-
-
-
1.292
1.292
1.292
12.019
211.982
54.394
11.422
70.526
498.964
(22.870)
31.273
(71.418)
72.638
39.581
(49.204)
-
Kapital
Neusklađenost ročne
strukture
Prosečne kamatne stope
U sljedećoj tabeli prikazane su prosječne kamatne
stope obračunate kao ponderisani prosjek za period
izvještavanja za finansijske instrumente:
2013.
2012.
%
%
Novčana sredstva i sredstva kod Centralne banke
0,03
0,04
0,24
0,55
7,48
8,02
Dužničke hartije od vrijednosti
4,02
6,00
2,39
3,37
Depoziti komitenata
2,94
2,51
2,15
2,19
4,42
4,82
OBAVEZE I KAPITAL
4.3. Rizik likvidnosti
Rizik likvidnosti nastaje pri finansiranju aktivnosti Banke
i upravljanju pozicijama. Uključuje i rizik nemogućnosti
finansiranja imovine po odgovarajućim rokovima
dospijeća i stopama te rizik nemogućnosti likvidacije
imovine po odgovarajućoj cijeni i u odgovarajućem roku.
Banka ima pristup raznovrsnim izvorima finansiranja.
Sredstva se prikupljaju putem velikog broja instrumenata uključujući različite vrste depozita građana i pravnih
lica, uzete kredite i akcionarski kapital. To povećava
fleksibilnost finansiranja, ograničava zavisnost o bilo
kojem pojedinačnom izvoru i uopšte umanjuje trošak
finansiranja.
Banka nastoji održavati ravnotežu između kontinuiteta finansiranja i fleksibilnosti korišćenjem obaveza
različitih dospijeća. Banka kontinuirano procjenjuje rizik
likvidnosti identifikujući i prateći promjene u finansiranju koje su potrebne za dostizanje poslovnih ciljeva.
Nadalje, Banka drži portfolio likvidne imovine kao dio
svoje strategije upravljanja rizikom likvidnosti.
Tabele u nastavku prikazuju ukupan očekivani odliv po
finansijskim obavezama, projektovan od strane Banke, i
uključuje finansijske obaveze na dan 31. decembra 2013.
i 2012. godine i očekivane kamate.
49
Ukupno očekivani odliv
Do 1 meseca
‘000 KM
1 do 3
meseca
‘000 KM
3 meseca do 1
godine
‘000 KM
1 do 5
godina
‘000 KM
Preko 5
godina
‘000 KM
Ukupno
‘000 KM
Knjigovodstvena
vrijednost
‘000 KM
19.913
2.729
17.738
28.794
1.933
71.107
66.398
111.100
32.026
119.217
104.106
1.369
367.819
356.198
Republike Srpske
111
2.323
7.362
33.971
31.305
75.072
62.426
53
27
120
4.320
-
4.520
4.040
131.177
37.105
144.437
171.191
34.607
518.518
489.062
Do 1 meseca
‘000 KM
1 do 3
meseca
‘000 KM
3 meseca do 1
godine
‘000 KM
1 do 5
godina
‘000 KM
Preko 5
godina
‘000 KM
Ukupno
‘000 KM
Knjigovodstvena
vrijednost
‘000 KM
11.631
2.358
83.594
16.867
7.971
122.421
116.078
Depoziti komitenata
17.954
28.563
105.655
98.262
401
250.835
245.183
Republike Srpske
125
1.890
6.309
30.559
32.331
71.214
59.225
72
64
287
9.228
-
9.651
7.952
29.782
32.875
195.845
154.916
40.703
454.121
428.438
OBAVEZE
Depoziti komitenata
OBAVEZE
4.4. Fer vrijednosti finansijske imovine i obaveza
Fer vrijednost predstavlja iznos za koji se neka imovina može razmjeniti ili obaveza izmiriti između
obavještenih i voljnih strana u uobičajenim tržišnim uslovima. Gdje su informacije dostupne, fer vrijednosti se
zasnivaju na tržišnim cijenama. Međutim, za značajan
dio finansijskih instrumenata Banke ne postoje lako
dostupne tržišne cijene. U uslovima kada tržišne cijene nisu lako dostupne, fer vrijednost se procjenjuje
50
korišćenjem modela diskontovanih novčanih tokova
ili ostalim prikladnim tehnikama određivanja cijena.
Promjene u pripadajućim pretpostavkama, uključujući
diskontne stope i procijenjene buduće novčane tokove, značajno utiču na procjene. Zato se izračunate fer
tržišne procjene možda ne mogu realizovati pri prodaji
finansijskih instrumenata u tekućem periodu, posebno uzimajući u obzir uticaj globalne finansijske krize i
nedostatka likvidnog tržišta u Republici Srpskoj.
Tabela u nastavku sažeto prikazuje knjigovodstvene iznose i fer vrijednosti finansijske imovine i obaveza koji u
bilansu Banke nisu uključeni po fer vrijednosti:
Knjigovodstvena vrijednost
Fer vrijednost
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
-
14.029
-
14.029
489.370
411.800
495.854
417.594
Ukupno
489.370
425.829
495.854
431.623
Depoziti banaka i drugih fin. institucija
66.398
116.078
66.774
116.282
Depoziti komitenata
356.198
245.183
357.036
238.106
62.426
59.225
62.246
59.225
4.040
7.952
4.040
7.952
489.062
428.438
490.096
421.565
Finansijska imovina
Finansijske obaveze
Ukupno
Krediti i potraživanja od komitenata umanjeni su za ispravku vrijednosti. Procijenjena fer vrijednost kredita i
potraživanja predstavlja diskontovani iznos očekivanih
procijenjenih budućih novčanih tokova. Očekivani
budući novčani tokovi diskontuju se trenutno važećim
tržišnim stopama s ciljem određivanja njihove fer vrijednosti. Fer vrijednost plasmana po promjenjivoj
stopi odgovara njihovoj knjigovodstvenoj vrijednosti.
Očekivani budući gubici ne uzimaju se u obzir niti se rade
prilagođavanja za nesigurnost naplate (uključujući vremenske rokove) dospjelih i reprogramiranih izloženosti,
kao i nedospjelih izloženosti koje zahtijevaju pojačano
praćenje.
Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija i depoziti
komitenata
Za depozite po viđenju i depozite koji nemaju definisano
dospijeće, fer vrijednost je iznos plativ po viđenju na dan
bilansa. Procijenjena fer vrijednost depozita sa fiksnim
dospijećem zasniva se na diskontovanim novčanim tokovima prema trenutno važećim kamatnim stopama
za depozite sličnog preostalog dospijeća. Vrijednost
dugoročnih odnosa sa deponentima ne uzima se u obzir
kod procjene fer vrijednosti.
Fer vrijednost uzetih kredita sa varijabilnom kamatnom
stopom koja se redovno mijenja, sa neznatnom promjenom kreditnog rizika približno predstavlja njihovu
knjigovodstvenu vrijednost. Fer vrijednost uzetih kredita sa fiksnom kamatnom stopom određuje se analizom
diskontovanih budućih novčanih tokova, koristeći kamatnu stopu koja se trenutno nudi za kredite sa sličnim
uslovima i dužnicima sa sličnim kreditnim bonitetom.
Fer vrijednost subordiniranih obaveza sa varijabilnom
kamatnom stopom koja se redovno mijenja, sa neznat-
51
nom promjenom kreditnog rizika približno predstavlja
njihovu knjigovodstvenu vrijednost.
Nivoi fer vrijednosti imovine i obaveza Banke u skladu sa
IFRS 13 prikazani su u tabeli ispod:
31.12.2013.
31.12.2012.
Nivoi fer vrijednosti
Nivoi fer vrijednosti
L1
‘000 KM
L2
‘000 KM
L3
‘000 KM
L1
‘000 KM
L2
‘000 KM
L3
‘000 KM
-
-
-
-
14.029
-
-
495.854
-
-
417.594
-
Ukupno
-
495.854
-
-
431.623
-
Depoziti banaka i drugih fin. institucija
-
66.774
-
-
116.282
-
Depoziti komitenata
-
357.036
-
-
238.106
-
Uzeti krediti od fondova Republike
Srpske
-
62.246
-
-
59.225
-
-
4.040
-
-
7.952
-
Ukupno
-
490.096
-
-
421.565
-
Finansijska imovina
Finansijske obaveze
4.5. Operativni rizik
Banka je izložena operativnim rizicima u svim svojim
poslovnim aktivnostima. Banka nastoji upravljati operativnim rizicima prema definisanim načelima i politikama na nivou Banke i SE AG Grupe, a u svrhu ublažavanja
i izbjegavanja operativnih rizika.
Banka svoje standarde za upravljanje operativnim rizicima usklađuje sa smjernicama Grupe i lokalnim regulatornim zahtjevima. To uključuje prikupljanje podataka
o štetnim događajima u vezi sa operativnim rizicima,
praćenje ključnih indikatora operativnih rizika, procjenu
operativnih rizika pri donošenju odluka o poslovnim
promjenama, te izvještavanje rukovodstva o rezultatima upravljanja operativnim rizicima.
4.6. Upravljanje kapitalom
Ciljevi Banke pri upravljanju kapitalom, koji je širi koncept od “akcionarskog kapitala” iz bilansa stanja, jesu:
52
• biti u skladu sa kapitalnim uslovima koje su postavili regulatori bankarskog tržišta u domaćem
okruženju;
• čuvati sposobnost Banke da može da osigurava
povrat akcionarima i dobit drugima koji posjeduju
udio;
• održati jaku kapitalnu osnovu u cilju razvoja poslovanja.
Adekvatnost i stanje kapitala se redovno nadgleda od
strane Odbora za upravljanje aktivom i pasivom i Uprave Banke na osnovu odgovarajućih internih akata i
regulative koju propisuje Agencija.
U skladu sa Odlukom o minimalnim standardima za
upravljanje operativnim rizikom Agencije, objavljenom
u toku 2008. godine, Banka je sa 31. martom 2009. godine počela sa obračunom kapitalnog zahtjeva za operativni rizik. Prema pomenutoj Odluci, Banka je dužna
da uspostavi sistem za upravljanje operativnim rizikom,
koji, kao minimum, između ostalog, mora da obuhvati
i politike i procedure kojima će obezbijediti formiranje
iznosa minimalnog adekvatnog kapitala za zaštitu od
nastanka gubitaka po osnovu operativnog rizika.
U narednoj tabeli je kratak prikaz sastava regulatornog kapitala, vrijednosti rizikom ponderisane imovine i
obračun stope adekvatnosti kapitala Banke, a pripremljen je u skladu sa zahtjevima Agencije za bankarstvo
Republike Srpske:
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
Obične akcije
38.728
23.728
Emisiona premija
15.235
15.235
Zakonske rezerve i revalorizacione rezerve
12.082
3.984
4.612
3.754
(3.552)
(1.896)
Ukupno osnovni kapital
67.105
44.805
Opšte rezerve – ABRS regulativa
10.614
9.013
2.607
2.986
4.000
7.912
Ukupno dopunski kapital
17.221
19.911
Nedostajuće rezerve po zahtjevu regulatora (napomena 5a)
(9.544)
(2.096)
Neto kapital po ABRS regulativi
74.780
62.620
Rizikom ponderisana aktiva
548.094
462.534
Ponderisani operativni rizik
32.195
29.806
580.289
492.340
12,89%
12,72%
Neraspoređena dobit iz ranijih godina
Dopunski kapital
Ukupni ponderisani rizik
Stopa adekvatnosti kapitala (%)
Minimalna adekvatnost kapitala prema zahtjevima
Agencije iznosi 12%.
uključiti u osnovni kapital. Ove rezerve mogu se koristiti
za pokriće gubitka, povećanje zakonskih rezervi ili dokapitalizaciju Banke.
Nedostajuće rezerve u okviru kapitala se odnose na razliku između rezerve obračunate u skladu sa propisima
Agencije i rezerve obračunate u skladu sa MSFI.
Na osnovu instrukcija Agencije, počev od 31.12.2013. godine, banke nisu u obavezi vršiti pokriće nedostajućih
rezervi po regulatornom zahtjevu iz dobiti. Iznos
nedostajućih rezervi po regulatornom zahtjevu koji je
pokriven iz dobiti u 2011., 2012. i 2013. godini Banka može
53
5. RAČUNOVODSTVENE PROCJENE
I PRETPOSTAVKE U PRIMJENI
RAČUNOVODSTVENIH POLITIKA
Banka radi procjene i pretpostavke o neizvjesnim
događajima, uključujući procjene i pretpostavke o
budućnosti. Takve računovodstvene pretpostavke i
procjene se redovno provjeravaju, a zasnivaju se na
istorijskom iskustvu i ostalim faktorima, kao što su
očekivani tok budućih događaja koji se mogu realno
pretpostaviti u postojećim uslovima, ali i pored toga,
neizbježno predstavljaju izvore neizvjesnosti procjena. Procjena gubitaka od umanjenja vrijednosti portfolija Banke izloženog kreditnom riziku predstavlja
najznačajniji izvor neizvjesnosti procjena. Ovaj i ostali
ključni izvori neizvjesnosti procjena, koji nose znatan
rizik mogućih značajnih prilagođavanja knjigovodstvene vrijednosti imovine i obaveza u sljedećoj poslovnoj
godini, opisani su u nastavku.
(a) Gubici od umanjenja vrijednosti kredita i potraživanja
Banka kontinuirano prati kreditnu sposobnost svojih
komitenata. Potreba za umanjenjem vrijednosti bilansne i vanbilansne izloženosti Banke kreditnom riziku
se procjenjuje mjesečno. Gubici od umanjenja vrijednosti uglavnom se priznaju u odnosu na knjigovodstvenu vrijednost kredita pravnim i fizičkim licima (kao
što je sažeto u napomeni 18), rezervisanja za obaveze i
troškove koje proizlaze iz vanbilansne izloženosti komitentima, uglavnom u vidu garancija i akreditiva (sažeto
u napomeni 32) te umanjenja vrijednosti novčanih
sredstava (napomena 15) kredita i potraživanja banaka (napomena 17), finansijske imovine (napomena 19)
i obračunate kamate i ostale aktive (napomena 22).
Umanjenja vrijednosti se takođe razmatraju za kreditnu
izloženost od banaka te za ostalu imovinu koja se ne
vodi po fer vrijednosti, gdje primarni rizik umanjenja nije
kreditni rizik.
Finansijska imovina koja se vodi po amortizovanom
trošku Banka procjenjuje umanjenje vrijednosti na individualnoj osnovi za sve izloženosti za koje postoje objektivni dokazi o obezvređivanju potraživanja. Imovina
koja nije materijalno značajna razmatra se na grupnoj
(portfolio) osnovi radi umanjenja vrijedosti.
Banka procjenjuje umanjenja vrijednosti u slučajevima
kada prosudi da dostupni podaci ukazuju na
vjerovatnoću mjerljivog umanjenja budućih procijenjenih gotovinskih tokova imovine ili grupa imovine. Kao
dokaz se uzima neredovna otplata ili ostale indikacije
fnansijskih poteškoća korisnika kredita te nepovoljne
promjene u ekonomskim uslovima u kojima zajmoprimci posluju, u vrijednosti ili naplativosti instrumenata
osiguranja, kada se te promjene mogu povezati s navedenim nepoštovanjem uslova.
Napomena
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
Novčana sredstva
15
11
7
17
-
33
18
22.452
18.074
Finansijska imovina
19
1
1
Ostala aktiva
22
1.126
845
Rezervisanja za vanbilansnu izloženost
30
321
195
23.911
19.155
Sažetak ispravke vrijednosti (MSFI)
Pored navedenih umanjenja u skladu sa MSFI Banka
takođe procjenjuje umanjenja u skladu sa regulativom
54
Agencije, gdje se razlika u odnosu na MSFI umanjenje
priznaje kao rezerva za kreditne gubitke po regulatornom zahtjevu u poziciji kapitala i rezervi.
Sljedeća tabela sumira umanjenje vrijednosti u skladu
sa Agencijom:
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
43.756
37.673
1.789
1.639
45.546
39.312
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
Rezervacija za umanjenje vrijednosti prema ABRS
45.547
39.312
Rezervacija za umanjenje vrijednosti prema MSFI
23.910
19.155
Razlika na kraju izvještajnog perioda
21.636
20.157
Razlika iz prethodnog perioda
12.092
18.061
Zahtjevana dodatna rezervisanja
9.544
2.096
Sažetak ispravke vrijednosti (ABRS)
Regulatorna rezerva za kreditne gubitke na dan 31. decembar:
Na osnovu instrukcija Agencije, počev od 31.12.2013. godine, banke nisu u obavezi vršiti pokriće nedostajućih
rezervi po regulatornom zahtjevu iz dobiti. Iznos
nedostajućih rezervi po regulatornom zahtjevu koji je
pokriven iz dobiti u 2011., 2012. i 2013. godini Banka može
uključiti u osnovni kapital. Ove rezerve mogu se koristiti
za pokriće gubitka, povećanje zakonskih rezervi ili dokapitalizaciju Banke.
Banka uzima u obzir zajednički učinak nekoliko događaja
kada ocjenjuje umanjenje, te koristi iskustvo u procjeni
u slučajevima kada su razmotreni podaci potrebni za
procjenu umanjenja ograničeni.
Krajem godine, bruto vrijednost umanjenih kredita i
potraživanja (neprihodujući krediti – NPL) te stope
priznatih umanjenja, bili su kako slijedi:
2013.
‘000 KM
Bruto izloženost
Ispravka vrijednosti
Stopa umanjenja
2012.
Pravna lica
Fizička lica
Ukupno
Pravna lica
Fizička lica
Ukupno
32.165
14.826
46.991
30.254
14.927
45.181
(11.426)
(8.173)
(19.599)
(9.745)
(7.449)
(17.194)
36%
55%
42%
32%
50%
38%
55
Svako dodatno povećanje stope umanjenja bruto
neprihodujuće izloženosti za jedan procentni poen
bruto neprihodujuće izloženosti koje su gore prikazane
na dan 31. decembra 2013.godine, imalo bi za posljedicu
povećanje gubitka od umanjena vrijednosti u iznosu od
470 hiljada KM (2012.: 452 hiljada KM).
Pored pojedinačno i grupno identifikovanih gubitaka
za neprihodujuće kredite, kao što je objašnjeno u paragrafu iznad, Banka takođe priznaje gubitke od umanjenja vrijednosti za koje se zna da postoje na datum bilansa, a koji nisu bili posebno identifikovani (portfolio
ispravka vrijednosti).
Pregled nastalih a neuočenih umanjenja vrijednosti po
bruto kreditima i vanbilansnoj izloženosti kreditnom
riziku dat je u sljedećoj tabeli:
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
2.853
880
291
167
3.144
1.047
Bruto krediti
511.822
429.874
Vanbilansne izloženosti kreditnom riziku
123.938
78.586
635.760
508.460
Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti bruto kredita prema bruto kreditima
0,56%
0,20%
Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti vanbilansnih izloženosti kreditnom
riziku prema vanbilansnim izloženostima kreditnom riziku
0,23%
0,21%
Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti bruto
kredita i vanbilansa prema bruto kreditima i vanbilansu
0,49%
0,21%
Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti bruto kredita
Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti
vanbilansnih izloženosti kreditnom riziku
Ukupno nastala a neuočena umanjenja vrijednosti bruto kredita i vanbilansa
Ukupno bruto krediti i vanbilans
56
(b) Oporezivanje
(c) Regulatorni zahtjevi
Banka formira poresku obavezu u skladu s poreskim zakonima Republike Srpske. Poreska prijava podložna je
odobravanju od strane poreskih vlasti koje imaju pravo
naknadno pregledati poslovne knjige poreskog obveznika. Tumačenje poreskih zakona od strane poreskih vlasti
u odnosu na transakcije i aktivnosti Banke mogu se razlikovati od tumačenja rukovodstva. Kao rezultat iznijetog, transakcije mogu biti osporene od strane poreskih
vlasti i Banci može biti određen dodatni iznos poreza,
kazni i kamata. U skladu sa Zakonom o poreskoj upravi
Republike Srpske, period zastarjelosti poreske obaveze
je pet godina. To praktično znači da poreske vlasti imaju
prava da odrede plaćanje neizmirenih obaveza u roku
od pet godina od trenutka kada je obaveza nastala.
Agencija je ovlašćena da vrši inspekcije poslovanja
Društva i zahtijeva izmjene knjigovodstvene vrijednosti
imovine, obaveza i kapitala, u skladu sa odgovarajućom
regulativom.
(d) Sudski sporovi
Banka sprovodi pojedinačnu procjenu svih sudskih sporova. Iznos rezervisanja Banka određuje na osnovu profesionalnih pravnih savjeta.
Kao što je navedeno u napomeni 30, Banka je na dan
31. decembar 2013. godine rezervisala 128 hiljade KM za
sudske sporove (2012.: 123 hiljada KM), što rukovodstvo
procjenjuje dovoljnim.
6. IZVJEŠTAVANJE PO SEGMENTIMA
• „Centrala“: kapital i rezerve, ulaganja u druga pravna lica i ostale vlasničke udjele, te ostala imovina i
obaveze koji nisu pridruženi drugim segmentima.
Segmenti prepoznati za potrebe izvještavanja po segmentima uključuju:
Izvještaji po segmentima pripremljeni su u skladu sa
upravljačkim izvještajima.
• „Retail“: poslovanje sa fizičkim licima, preduzetnicima i malim i srednjim preduzećima;
Pri mjerenju poslovnih rezultata primjenjuju se interne
cijene bazirane na specifičnim cijenama, primjerene
valute i ročnosti sa ugrađenim dodatnim usklađivanjima.
• „Corporate“: poslovanje sa velikim preduzećima, javnim sektorom i javnim preuzećima, nebankarskim
finansijskim institucijama;
Metodologija alokacije prihoda i troškova po segmentima je ista u obe prikazane godine:
• „Finansijska tržišta i ALM“: Finansijska tržišta i Upravljanje aktivom i pasivom („ALM“) i
Retail
‘000 KM
Corporate
‘000 KM
Finansijska
tržišta i ALM
‘000 KM
Centrala
‘000 KM
Ukupno
‘000 KM
14.236
11.588
(2.443)
-
23.381
4.884
2.709
-
-
7.593
Neto kursne razlike
-
-
88
-
88
-
-
-
421
421
19.120
14.297
(2.355)
421
31.483
(4.025)
(3.388)
(6)
(312)
(7.731)
(8.272)
(975)
(339)
(10.827)
(20.413)
6.823
9.934
(2.700)
(10.718)
3.339
-
-
-
(732)
(732)
31. decembar 2013.
Ukupno prihodi iz poslovanja
Rezultat segmenta
Porez na dobit
6.824
9.934
(2.700)
(11.450)
2.607
Ukupno aktiva
261.725
236.199
69.587
10.303
577.815
239.145
166.478
85.734
86.189
577.815
Retail
‘000 KM
Corporate
‘000 KM
Finansijska
tržišta i ALM
‘000 KM
Centrala
‘000 KM
Ukupno
‘000 KM
13.255
10.627
(2.467)
2
21.417
3.719
2.251
597
(276)
6.291
210
-
(54)
(105)
51
29
10
-
98
137
31. decembar 2012.
Neto kursne razlike
57
31. decembar 2012.
Retail
‘000 KM
Corporate
‘000 KM
Finansijska
tržišta i ALM
‘000 KM
Centrala
‘000 KM
Ukupno
‘000 KM
17.213
12.888
(1.924)
(281)
27.896
(4.319)
(2.665)
(34)
(238)
(7.256)
(6.436)
(851)
(177)
(9.491)
(16.955)
6.458
9.372
(2.135)
(10.010)
3.685
-
-
-
(699)
(699)
6.458
9.372
(2.135)
(10.709)
2.986
200.739
211.061
75.540
11.624
498.964
172.075
110.378
145.344
71.167
498.964
Ukupno prihodi iz poslovanja
Rezultat segmenta
Porez na dobit
Ukupno aktiva
7. PRIHOD I RASHOD OD KAMATA
a) Prihod od kamata
2013.
‘000 KM
Novčana sredstva i obavezna rezerva kod Centralne banke
Naknade po osnovu odobravanja kredita
Dividenda
Prihodi od kamata po osnovu obezvrijeđenih kredita
Ostali prihodi od kamata i slični prihodi
2012.
‘000 KM
13
16
120
203
31.450
26.937
1.590
1.344
13
-
2.614
2.873
59
4
35.859
31.377
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
b) Rashod od kamata
2.626
3.583
Depoziti komitenata
8.395
4.951
1.299
1.245
158
181
12.478
9.960
58
8. PRIHOD I RASHOD OD
NAKNADA I PROVIZIJA
a) Prihod od naknada i provizija
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
Usluge platnog prometa u zemlji
1.845
1.605
Usluge platnog prometa u inostranstvu
1.169
1.026
Provizije po izdatim garancijama i vanbilansnim stavkama
1.297
1.094
Mjenjački poslovi
2.041
1.535
Naknade i provizije po kreditnim karticama
1.262
914
Naknade i provizije za vođenje računa
1.116
977
Ostale naknade i provizije
769
494
9.499
7.645
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
b) Rashod od naknada i provizija
Usluge platnog prometa u zemlji
170
151
Usluge platnog prometa u inostranstvu
52
33
Devizni transferi sa Centralnom bankom
10
9
Naknade po osnovu kupoprodaje deviza
592
349
511
439
434
345
137
28
1.906
1.354
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
Naknade po poslovima platnih kartica
Naknade plaćene Agenciji za bankarstvo Republike Srpske
Ostale naknade i provizije
9. OSTALI POSLOVNI PRIHOD
Prihod od prodaje nekretnina i opreme
6
90
Prihod od smanjenja obaveza
314
-
Ostalo
101
47
421
137
59
10. GUBICI OD UMANJENJA
VRIJEDNOSTI I REZERVISANJA
2013.
‘000 KM
Novčana sredstva (napomena 15)
Krediti i potraživanja od banaka (napomena 17)
Krediti i potraživanja od komitenata (napomena 18)
Finansijska imovina (napomena 19)
Ostala aktiva (napomena 22)
Kursne razlike
Rezervisanja (napomena 30)
2012.
‘000 KM
4
3
(33)
30
7.015
6.744
-
-
281
341
8
456
138
7.731
7.256
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
4.404
3.905
3.274
2.854
1.161
779
8.839
7.538
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
Amortizacija nekretnina i opreme (napomena 20)
982
735
Amortizacija nematerijalne imovine (napomena 21)
632
321
1.614
1.056
11. TROŠKOVI ZAPOSLENIH
Neto lična primanja
Porezi i doprinosi na neto lična primanja
Ostale naknade zaposlenima
12. TROŠKOVI AMORTIZACIJE
60
13. STALI POSLOVNI RASHODI
Troškovi materijala i usluga
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
2.615
2.361
Troškovi komunikacija
916
765
Troškovi marketinga
827
102
Troškovi zakupa
1.420
1.213
Troškovi osiguranja
1.667
1.473
81
66
Indirektni porezi i doprinosi
585
449
Konsultantske usluge
691
783
Troškovi revizije i advokatskih usluga
427
350
Ostalo
731
799
9.960
8.361
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
733
701
(1)
(2)
732
699
3.339
3.685
Porez na dobit po stopi od 10%
334
368
Umanjenja vrijednosti kredita i ostalih sredstava
koji se ne priznaju u poreske svrhe i ostali troškovi
542
488
Prihod oslobođen poreza
(14)
(15)
(147)
(140)
732
701
20,9%
19,0%
Administrativni troškovi
14. POREZ NA DOBIT
Tekući porez na dobit
Odloženi porez na dobit (napomena 29)
Usaglašavanje poreza na dobit
Računovodstvena dobit prije poreza
Umanjenja vrijednosti kredita i ostalih sredstava koji se priznaju
u poreske svrhe (20% korigovane poreske osnovice)
Tekući porez na dobit
Efektivna poreska stopa %
61
15. NOVČANA SREDSTVA
31.12.2013.
‘000 KM
Novčana sredstva
Tekući računi kod drugih banaka
Sredstva kod Centralne banke
Bruto novčana sredstva i sredstva kod Centralne banke
Neto novčana sredstva i sredstva kod Centralne banke
31.12.2012.
‘000 KM
11.829
9.317
22.202
23.387
2.952
4.075
36.983
36.779
(11)
(7)
36.972
36.772
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
Kretanja u rezervisanjima:
Stanje na dan 1. januara
7
4
28
24
(24)
(21)
Neto gubici od umanjenja vrijednosti priznati u izvještaju
o sveobuhvatnoj dobiti
4
3
Stanje na dan 31. decembra
11
7
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
32.463
24.335
Povećanje rezervisanja
Ukidanje rezervisanja
16. OBAVEZNA REZERVA KOD
CENTRALNE BANKE
Centralna banka Bosne i Hercegovine („Centralna
banka“) je za banke u BiH propisala način obračuna i
održavanja obavezne rezerve, te visinu i način plaćanja
naknade za iznos obavezne rezerve i iznos sredstava na
računu kod Centralne banke preko obavezne rezerve.
listi Centralne banke koja je važila u vrijeme trajanja
obračunskog perioda.
U osnovicu za obračun obavezne rezerve ne ulaze:
• pasivni podbilans;
Osnovicu za obračun obavezne rezerve predstavlja
prosječno stanje depozita i pozajmljenih sredstava u KM
i stranim valutama u toku desetodnevnog obračunskog
perioda. Dio osnovice u stranim valutama Banka
izražava u KM i obračunava prema kursnoj
62
• stanje računa jedne banke kod druge banke, a koje
imaju račun rezervi kod Centralne banke;
• pozajmljena sredstva koja Banka, na osnovu pisanog ugovora posudi od nerezidenata, počev od 1.
novembra. 2008. godine;
• depoziti vlade i lica (rezidenata) namijenjena za razvojne projekte.
Banka je obavezna držati na računu rezervi kod Centralne banke najmanje 10% (2012.: 10%) na depozite i pozajmljena sredstva sa ugovorenim rokom dospijeća do
jedne godine, a 7% na depozite i pozajmljena sredstva sa
ugovorenim rokom dospijeća preko jedne godine.
• na iznos obavezne rezerve 70% od stope koja se
utvrđuje na osnovu ponderisanog prosjeka kamatnih stopa koje je u istom periodu na tržištu ostvarila
Centralna banka na depozite investirane do mjesec
dana (u 2013. godini ova stopa se kretala od 0,004%
do 0,08%);
• na iznos sredstava iznad obavezne rezerve 90%
od stope koja se utvrđuje na osnovu ponderisanog
prosjeka kamatnih stopa koje je u istom periodu na
tržištu ostvarila Centralna banka na depozite investirane do mjesec dana (u 2013. godini ova stopa se
kretala od 0,005% do 0,11
Centralna banka obračunava kamatu na sredstva kako
slijedi:
17. KREDITI I POTRAŽIVANJA
OD BANAKA
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
Bruto krediti i potraživanja do tri mjeseca
-
14.029
-
(33)
Neto krediti i potraživanja od banaka do tri mjeseca
-
13.996
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
33
3
-
130
(33)
(100)
(33)
30
-
33
63
18. KREDITI I POTRAŽIVANJA
OD KOMITENATA
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
202.547
158.755
Krediti preduzećima
309.275
271.119
Bruto krediti i potraživanja od komitenata
511.822
429.874
(22.452)
(18.074)
Neto krediti i potraživanja od komitenata
489.370
411.800
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
18.074
14.635
17.976
17.487
(10.962)
(10.743)
7.014
6.744
(2.614)
(2.873)
(22)
(432)
22.452
18.074
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
34
57
24
24
Banjalučka berza a.d., Banja Luka
252
252
Centralni registar HoV a.d., Banja Luka
107
107
Promjene fer vrijednosti rezervisanja
Indirektni otpisi
19. FINANSIJSKA IMOVINA
Finansijska imovina koja se drži do dospijeća,
dužničke hartije od vrijednosti, kotirane
Obveznice Opštine Gradiška
Finansijska imovina raspoloživa za prodaju, vlasničke
hartije od vrijednosti, nekotirane
S.W.I.F.T., Le Hulpe, Belgija
64
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
383
383
418
440
(1)
(1)
Neto finansijska imovina
417
439
Bruto finansijska imovina
Banka je posjedovala jednu (1) akciju Banjalučke pivare
a.d. Banja Luka, koju je prodala u prvom kvartalu 2013.
godine.
U pogledu hijerarhijskih nivoa, finansijska sredstva
raspoloživa za prodaju se mogu svrstati u treći nivo
20. NEKRETNINE I OPREMA
Zgrade
‘000 KM
Oprema
i ostala
sredstva
‘000 KM
Investicije
u toku
‘000 KM
Stalna sredstva van
upotrebe
‘000 KM
Ukupno
‘000 KM
4.491
7.181
1.020
-
12.692
-
-
1.167
295
1.462
(713)
(249)
(427)
-
(1.389)
-
1.502
(1.502)
-
-
Stanje na dan 31. decembar 2012.
3.778
8.434
258
295
12.765
Stanje na dan 1. januar 2013.
3.778
8.434
258
295
12.765
Povećanje
-
-
3.445
-
3.445
Prodaja i otpisi
-
(959)
(11)
-
(970)
382
2.478
(2.870)
-
-
4.160
9.953
822
295
15.240
379
5.145
-
-
5.524
61
674
-
-
735
(440)
(228)
-
-
(668)
-
5.591
-
-
5.591
-
5.591
-
-
5.591
53
929
-
-
982
-
(942)
-
-
(942)
Nabavna vrijednost
Povećanje
Prodaja i otpisi
Prenosi u upotrebu
Prenosi u upotrebu
Akumulirana amortizacija
Trošak za godinu
Prodaja i otpisi
Trošak za godinu
Prodaja i otpisi
65
Zgrade
‘000 KM
Oprema
i ostala
sredstva
‘000 KM
Investicije
u toku
‘000 KM
Stalna sredstva van
upotrebe
‘000 KM
Ukupno
‘000 KM
53
5.578
-
-
5.631
3.778
2.843
258
295
7.174
4.107
4.375
822
295
9.599
21. NEMATERIJALNA IMOVINA
Softver
‘000 KM
Ulaganja u
tuđa sredstva
‘000 KM
Investicije
u toku
‘000 KM
Ukupno
‘000 KM
1.874
1.426
221
3.521
Povećanje
-
-
1.038
1.038
Prodaja i otpisi
-
(446)
-
(446)
429
44
(473)
-
2.303
1.470
786
4.559
2.303
1.470
786
4.559
Povećanje
-
-
2.297
2.297
Prodaja i otpisi
-
(186)
-
(186)
1.583
1.220
(2.803)
-
3.886
2.504
280
6.670
1.356
986
-
2.342
163
158
-
321
1.519
1.144
-
2.663
1.519
1.144
-
2.663
414
218
-
632
-
(177)
-
(177)
1.933
1.185
-
3.118
Nabavna vrijednost
Prenosi u upotrebu
Prenosi u upotrebu
Akumulirana amortizacija
Trošak za godinu
Trošak za godinu
Prodaja i otpisi
66
Softver
‘000 KM
Ulaganja u
tuđa sredstva
‘000 KM
Investicije
u toku
‘000 KM
Ukupno
‘000 KM
784
326
786
1.896
1.953
1.319
280
3.552
22. OSTALA AKTIVA
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
Dati avansi i depoziti
791
725
Potraživanja po osnovu unaprijed plaćenih troškova
212
123
Potraživanja po kartičnom poslovanju
479
281
2.096
36
63
17
Ostala potraživanja
1.623
1.252
Bruto ostala aktiva
5.276
2.434
(1.126)
(845)
Neto ostala aktiva
4.150
1.589
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
845
504
352
417
(71)
(76)
281
341
1.126
845
Vrijednosti primljene za naplatu potraživanja
Zalihe
67
23. OSNOVNA SREDSTVA NAMIJENJENA PRODAJI
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
1.292
963
1.292
963
24. DEPOZITI BANAKA I DRUGIH
FINANSIJSKIH INSTITUCIJA
Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija prema ugovornom dospijeću su kako slijedi:
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
Depoziti po viđenju
6.019
5.096
Kratkoročni depoziti
33.072
22.864
Dugoročni depoziti
27.307
88.118
66.398
116.078
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
Depoziti po viđenju
131.281
107.844
Kratkoročni depoziti
122.812
86.774
Dugoročni depoziti
102.105
50.565
356.198
245.183
25.DEPOZITI KOMITENATA
Depoziti komitenata prema ugovornom dospijeću su kako slijedi:
68
26. UZETI KREDITI OD FONDOVA
REPUBLIKE SRPSKE
Krediti od Fonda stanovanja Republike Srpske
Krediti od Fonda za razvoj i zapošljavanje Republike Srpske
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
62.408
58.916
18
309
62.426
59.225
Krediti od Fonda stanovanja Republike Srpske koriste se za odobravanje stambenih kredita krajnjim korisnicima, sa
godišnjom kamatnom stopom u rasponu od 0,5 do 3% i rokom dospijeca od 5 do 20 godina, uz ugovorenu kvartalnu
otplatu.
Krediti od Fonda za razvoj i zapošljavanje Republike Srpske koriste se za finansiranje malih i srednjih privatnih
preduzeća iz oblasti poljoprivrede i lake industrije u cilju oporavka i unapređenja poljoprivredne i industrijske proizvodnje u Republici Srpskoj, sa godišnjom kamatnom stopom od 3%.
27. SUBORDINIRANE OBAVEZE
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
4.040
7.952
4.040
7.952
Subordinirane obaveze na kraju 2013. godine se odnose na kredit u iznosu od 4.000 hiljade KM uzet od Sberbank
BH d.d. Sarajevo na period od pet godina i dospjećem u decembru 2016. godine, po stopi od 3-mjesečni EURIBOR
+3,70%.
28. OSTALE OBAVEZE
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
10
-
228
199
Obaveze za indirektne poreze
213
332
Ostale obračunate obaveze
221
247
Obaveze za deponovane osnivačke uloge
98
87
772
615
Obaveze po osnovu kamata
Razgraničeni prihodi
Obaveze prema dobavljačima
69
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
Obaveze po kartičnom poslovanju
387
383
Ostale obaveze
157
147
2.086
2.010
29. ODLOŽENA PORESKA OBAVEZA
Odloženi porezi su obračunati na privremene razlike po
bilansnoj metodi korišćenjem zakonske poreske stope
od 10% (2012.: 10%).
Promjene privremenih razlika i dijelova odložene
poreske obaveze u kapitalu i rezervama odnosno
izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti su prikazane kako
slijedi:
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
Revalorizaciona rezerva
125
126
Neto odložena poreska obaveza
125
126
2013.
‘000 KM
2012.
‘000 KM
126
136
(1)
(2)
-
(8)
125
126
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
Rezervisanja za sudske sporove
128
123
321
195
Rezervisanja za neiskorišćene dane godišnjeg odmora
238
176
Rezervisanja za otpremnine
186
148
Rezervisanja za bonuse
222
-
3
-
Kretanje u odloženoj poreskoj obavezi je kako slijedi:
Smanjenje priznato u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti (napomena 14)
Promjena vrijednosti nekretnina
30. REZERVISANJA
Rezervisanja za ostale obaveze
70
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
1.098
642
Kretanje u rezervisanjima za sudske sporove, vanbilansnu
izloženost, neiskorišćene dane godišnjeg odmora i otpremnine:
Rezervisanja
za
sudske
sporove
‘000 KM
Rezervisanja
za vanbilansnu
izloženost
‘000 KM
Rezervisanja za
neiskorišćene
dane godišnjeg
odmora
‘000 KM
Rezervisanja
za
otpremnine
‘000 KM
Rezervisanja
za bonusea
‘000 KM
Rezervisanja
za
ostale
obaveze
‘000 KM
Ukupno
‘000
KM
Stanje na dan 1.
januar 2012.
188
92
149
152
-
-
581
Nova rezervisanja
u izvještaju o
sveobuhvatnoj dobiti
143
1.233
27
-
-
-
1.403
(131)
(1.130)
-
(4)
-
-
(1.265)
Neto priznato
u izvještaju o
12
103
27
(4)
-
-
138
Otpisi/Placanja
(77)
-
-
-
-
-
(77)
Stanje na dan 31.
decembar 2012.
123
195
176
148
-
642
Stanje na dan 1.
januar 2013.
123
195
176
148
-
-
642
Nova rezervisanja
u izvještaju o
5
1.479
62
55
222
3
1.648
-
(1.352)
-
(17)
-
-
(1.369)
Neto priznato
u izvještaju o
5
127
62
38
222
3
456
Otpisi/Plaćanja
-
-
-
-
-
128
321
238
3
1.098
Stanje na dan 31.
decembar 2012.
186
222
71
31. AKCIONARSKI KAPITAL
Odobreno, izdato i plaćeno u cjelosti 38.728 redovnih akcija
U aprilu 2013. godine izvršena je dokapitalizacija Banke
u iznosu od 15 miliona KM od strane akcionara Sberbank
Europe AG, Beč, Austrija. Dokapitalizacija je izvršena u
svrhu jačanja kapitalne pozicije Banke, kao i podizanja
maksimalno moguće izloženosti prema jednom povjeriocu ili grupi povezanih lica.
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2012.
‘000 KM
38.728
23.728
Akcionarski kapital Banke denominovan je u konvertibilnim markama. Nominalna vrijednost svake izdate
akcije je 1.000 KM. Sve akcije su plaćene u cijelosti.
Vlasnici Banke na kraju godine su kako slijedi:
31.12.2013.
‘000 KM
31.12.2013.
%
31.12.2012.
‘000 KM
31.12.2012.
%
38.504
99,42%
23.504
99,06%
224
0,58%
224
0,94%
38.728
100,00%
23.728
100,00%
Sberbank Europe AG, Beč
Volksbank BH dd, Sarajevo
Većinski akcionar Banke je Sberbank Europe AG sa
99,42% udjela, a krajnje matično društvo na dan 31. decembra 2013. je Sberbank Rusija, Moskva, Rusija.
U nastavku je prikazana kalkulacija osnovne i razrijeđene
zarade po akciji. Kalkulacija je identična budući da Banka nema konvertibilnih obveznica niti drugih opcija koje
bi mogle povećati prosječan broj akcija.
31.12.2013.
31.12.2012.
Neto dobit tekuće godine (u hiljadama KM)
2.606
2.986
Prosječni broj redovnih akcija u opticaju tokom razdoblja
31.228
23.728
Neto zarada po akciji (u KM)
83,45
125,84
32. POTENCIJALNE I UGOVORENE
OBAVEZE
a) Garancije, akreditivi i ugovorene obaveze
31.12.2013.
31.12.2012.
- u KM
6.470
4.421
- u stranoj valuti
12.956
16.250
Plative garancije:
72
31.12.2013.
31.12.2012.
- u KM
32.160
23.306
- u stranoj valuti
12.901
13.994
386
348
Ukupno garancije i akreditivi
64.873
58.319
22.947
20.267
87.820
78.586
Činidbene garancije:
Akreditivi u stranoj valuti
b) Sudski sporovi
Protiv Banke je pokrenuto nekoliko sudskih sporova.
Banka određuje iznos rezervisanja na osnovu profesionalnih pravnih savjeta. Odluku o nivou rezervisanja donosi Uprava Banke na preporuku Komisije za procjenu
ishoda sudskih sporova. Stanje sudskih sporova na dan
31. decembar 2013. iznosi 4.550 hiljada KM (2012.: 4.550
hiljada KM), a Banka je formirala rezervisanja u iznosu
od 128 hiljade KM (2012.: 123 hiljade KM). Mišljenje rukovodstva Banke i njenih pravnih zastupnika je da se ne
očekuju značajniji negativni ishodi sporova koji bi imali
materijalan uticaj na finansijske izvještaje Banke, i da su
formirana rezervisanja adekvatna.
33. POSLOVI U IME I ZA RAČUN
TREĆIH LICA
Banka upravlja sredstvima po poslovima u ime i za
račun trećih lica. Ova sredstva se vode u vanbilansnoj
evidenciji odvojeno od sredstava Banke. Za upravljanje sredstvima po poslovima u ime i za račun trećih
lica Banka naplaćuje naknadu. Prihodi i rashodi po
ovim sredstvima knjiže se u korist ili na teret vlasnika,
odnosno korisnika.
Plasmani po poslovima u ime i za račun trećih lica dati
su u narednoj tabeli:
Komisioni poslovi – Ugovor o posredovanju sa Ministarstvom poljoprivrede
Komisioni plasmani – kreditiranje preduzeća INGA p.o.
Komisioni plasmani – kreditiranje poljoprivrednog stanovništva
Opštine Laktaši
34. ODNOSI SA POVEZANIM
LICIMA
Prema čl. 100. Zakona o bankama Republike Srpske, direktno povezana lica Banke su: njezini ključni akcionari
i njihove podružnice, pridružena društva, članovi
31.12.2013.
31.12.2012.
1.106
1.106
109
109
4
5
1.219
1.220
Nadzornog odbora, članovi Uprave (zajedno “ključno
rukovodstvo”); članovi uže porodice ključnog rukovodstva te pravna lica koje su pod kontrolom ili značajnim
uticajem ključnog rukovodstva i članova njihovih užih
porodica.
73
31.12.2013.
31.12.2012.
10
6.206
0
9.780
160
45
- Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska
29
33
- Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenija
75
56
147
212
421
16.332
Krediti plasirani rukovodstvu Banke i članovima Nadzornog odbora i
Odbora za reviziju, te članovima uže porodice
105
121
Ukupno aktiva
526
16.453
31.12.2013.
31.12.2012.
4.891
-
-
68.477
451
256
-
3.912
Suboridinirane obaveze sa obračunatom kamatom - Sberbank BH d.d.
Sarajevo
4.040
4.040
Obračunata kamata po sindiciranom kreditu - Sberbank BH d.d. Sarajevo
-
57
Depoziti rukovodstva Banke i članova Odbora za reviziju, te članovi
njihovih užih porodica
546
181
Obračunate obaveze po osnovu izvršenih usluga ALB EDV-SERVICE
GMBH
54
54
13.692
-
388
356
24.062
77.333
AKTIVA
Računi kod drugih banaka
- Sberbank Rusija, Moskva, Rusija
- Sberbank CZ A.S.Brno, Češka Republika
- Sberbank Srbija a.d. Beograd, Srbija
- Sberbank BH d.d. Sarajevo
OBAVEZE
Kratkoročni depoziti – Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska
Dugoročni depoziti i obračunata kamata na depozite – Sberbank
Rusija, Moskva
Transakcioni računi - Sberbank BH d.d. Sarajevo
Suboridinirane obaveze - Sberbank Europe AG, Beč, Austrija
Kratkoročni depoziti - Magyarorszagi Sberbank zrt, Budimpešta,
Mađarska
Obračunate obaveze po osnovu izvršenih usluga Sberbank Europe AG,
Beč, Austrija
Ukupno obaveze
74
IZVJEŠTAJ O SVEOBUHVATNOJ DOBITI
31.12.2013.
31.12.2012.
29
28
-
11
- Sberbank CZ A.S. Brno, Češka Republika
-
9
- Magyarorszagi Sberbank zrt, Budimpešta, Mađarska
17
7
- Rukovodstvo Banke i članovi Odbora za reviziju, te članovi njihovih
užih porodica
8
10
54
65
1
-
-
-
užih porodica
3
4
4
4
(159)
-
- Sberbank Srbija a.d. Beograd, Srbija
(2)
-
(4)
-
- Sberbank Slovensko A.S. Bratislava, Slovačka
(3)
-
- Magyarorszagi Sberbank zrt, Budimpešta, Mađarska
(5)
-
(1.006)
(2.031)
(3)
(182)
- Sberbank Europe AG, Beč, Austrija
(76)
(395)
užih porodica
(11)
(3)
- Sberbank CZ A.S.Brno, Češka Republika
(8)
(6)
(1.277)
(2.617)
(18)
(9)
(18)
(9)
- Sberbank Europe AG, Beč, Austrija
(661)
(840)
- ALB EDV-SERVICE GmbH, Beč
(340)
(334)
Prihod od kamata
Prihodi od naknada
Rashodi kamata
Rashodi naknada
Ostali rashodi
75
IZVJEŠTAJ O SVEOBUHVATNOJ DOBITI
Krediti plasirani rukovodstvu Banke u 2013. godini su
odobravani po sljedećim kamatnim stopama: 14% na
godišnjem nivou za kredite po VISA kreditnim karticama
i 5,90-7,99% na godišnjem nivou za dugoročne kredite.
Uprava i Nadzorni odbor smatraju se ključnim rukovodstvom Banke. Uprava se sastoji od predsjednika i dva
člana. U toku godine članovima Uprave isplaćeno je,
uključujući plate i bonuse i nenovčane dohotke, ukupno
376 hiljada KM (2012.: 260 hiljada KM). U toku godine
Banka je isplatila 5 hiljada KM naknade članovima Nadzornog odbora (2012: 19 hiljada KM). U 2013. godini Banka je uplatila doprinose u penzioni fond za ključno rukovodstvo u iznosu 114 hiljada KM (2012.: 83 hiljada KM).
Oročeni depoziti rukovodstva Banke i članova Odbora
za reviziju odobreni su po kamatnoj stopi od 5,05% do
5,10% na godišnjem nivou.
35. DOGAĐAJI NAKON DATUMA
IZVJEŠTAVANJA
Nije bilo značajnih događaja nakon datuma
izvještajnog perioda koji bi zahtijevali korekcije ili
objelodanjivanje u napomenama uz priložene finansijske izvještaje Banke za 2013. godinu.
76
31.12.2013.
31.12.2012.
(2)
(30)
(1.003)
(1.204)
(2.240)
(3.761)
Izvještaj nadzornog odbora
Nadzorni odbor Sberbank a.d. Banja Luka održao je u
poslovnoj 2013. godini 4 sjednice, na kojima je razmatrao materijale iz svoje nadležnosti, te donosio odluke,
zaključke i preporuke temeljem ovlasti, utvrđenih Zakonom o bankama, pratećim odlukama Agencije za bankarstvo RS, te Statutom i internim aktima Banke.
Nadzorni odbor je radio i djelovao u skladu sa Poslovnikom o radu Nadzornog odbora.
Banja Luka, 21.05.2014. godine
Predsjednik Nadzornog odbora
András Hámori
SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2013 | IZVJEŠTAJ NADZORNOG ODBORA
77
About Sberbank Europe
and Sberbank Banja Luka
Ukraine
Czech Republic
Slovakia
Austria
Hungary
Slovenia
Croatia
Bosnia and
Herzegovina
Serbia
As an important part of one of the largest, fastest
growing, and dynamic banking organisations in the
world – we at Sberbank Europe aspire to be recognised as a game-changing innovator, an emerging
leader in CEE banking with growing presence and
recognition in Western Europe. Sberbank Europe AG
manages a banking network of nine universal banks in
eight Central and Eastern European countries: Slovakia, Czech Republic, Hungary, Slovenia, Croatia, Bosnia-Herzegovina, Serbia, and Ukraine. In total the bank
operates in 280 branches and has 4.500 employees (as
of 31.12.2013).
In 2013 a lot of positive changes happened throughout Sberbank Europe and its subsidiaries in Central
and Eastern Europe. We have started a fundamental
transformation and integration program to benefit
from the synergies as a member of one of the leading
banking groups worldwide.
One of the most visible achievements was the introduction of the Sberbank brand to all our markets. During the year we have rebranded all of our branches as
well as expanded our network. This change is more
than a color change. It’s a fundamental re-look of
products, processes and customer experience.
78
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 |
Understanding and addressing the financial needs of
our customers is our #1 priority. We have introduced
new products and services that enable our customers
to fulfill their aspirations – for their private lives, for
their own small and medium enterprises or for large
corporate businesses. We will continue to bring innovative products and services to our markets.
Sberbank is one of the most successful financial institutions in the world and a leading market player in
delivering innovative products based on excellence
and state-of-the-art technology. Combined with the
local expertise and customer focus of our employees,
Sberbank Europe is building bridges to Eastern business and is a unique banking partner in the CEE region,
Russia, the CIS countries and Turkey.
We are proud that in 2013 Sberbank continues to be
recognized the “Best Bank in CEE and Russia” by the
Euromoney magazine, another recognition after being
named “Bank of the Year 2012” by the Banker magazine.
We aim to become the #1 financial partner in Central
and Eastern Europe by further developing ourselves
and our operations for the benefit of our customers.
SBERBANK EUROPE AND SBERBANK BANJA LUKA
Forword by the
Management Board
Previous year, 2013, was a second year of our membership in a big international financial group such as Sberbank Russia. Being a part of this family for us has been
both, great honor and even greater responsibility. In
this period we completely transformed our Bank from
a middle-sized bank to an important and recognizable
competitor in the market. We became recognizable, not
only thanks to our visual identity but also because of
diversity and quality of services and products we offer
to retail and corporate domain.
Bank rebranding is one of our most significant current
projects. It did not mean just a simple change of visual
identity but a change of a total image of our Bank on the
market. Activities we implemented included everything
from changes of interior and exterior in our business
offices to creating a new, modern and open communication with environment. As we already mentioned,
significant part of rebranding activities was finished in
2013; remaining part is planned to be accomplished in
year to come.
In previous year we continued with activities we initiated year before, referring to the development and
growth of our institution: we additionally developed
business network (by opening four new business units),
we commenced with and completed a significant part
of rebranding and change of visual identity of the Bank,
increased assets, provided sufficient sources of financing, increased number of clients, advanced technology
we use and put at disposal of our business partners on
daily basis, we employed 55 new associates and created
a business environment with better quality and we actively participated in life of our community. We enter
15th year of our existence with big plans and high energy and desire to fulfill them.
Economy of Republic of Srpska recovered in 2013 from
a recession it experienced a year before. GDP growth
rate was 2,1 %. Exports and industrial production experienced a mild growth, while unemployment and
inflation remained at the level they had in 2012. Economically, Republic of Srpska completely relies on mature markets, above all on Eurozone, which was most
severely struck by financial and economic crisis which
already lasts six years. Banking sector of Republic of
Srpska faced a decrease in demand for loans, despite
lower interest rates. On one side, economy and population are currently over indebted and on the other,
investment activities are quite low. Banks reduce their
mutual competitiveness most exclusively to difference
in price i.e. difference in interest rates, spoiling thereby
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | FORWORD BY THE MANAGEMENT BOARD
79
Forword by the
Management Board
the base for creation of revenues and profit on such a
small market. We are aware that in such environment
progress can be achieved only by making yourself different from other competitors, regarding diversity and
quality of services and products we offer to our clients.
In 2013, Bank generated profit after tax in the amount
of 2,6 million BAM. Operating income amounted to 31.5
million BAM which represents a 3,6 million BAM or 13
% increase in comparison to previous year; net interest
income grew at 9% rate while net noninterest income
growth rate was 21 %. Extra ordinal growth of operating income managed to completely cover growth of our
operating expenses which were in function of improvement of Bank’s business performance.
Balance sheet of the Bank amounted to almost 582
million BAM on December 31st 2013. 511 million BAM
thereof represent credits, with 81 million BAM or 19%
increase in comparison to the end of 2012. Customer
deposits dominate the structure of sources of funding
in the amount of 397 million BAM, with 118 million or
42% increase in comparison to previous year.
In comparison to other banks, regarding the scope of
business activities, it is evident that during previous
year we were one of the leaders on the market. Growth
rates of majority of indicators were significantly higher
in our Bank than in other banks. Due to all above mentioned, our Bank increased its share in banking market of Republic of Srpska: market share in credits and
deposits amounted to 8,8 % and 8,6% respectively at
the end of the year. In some segments, shares are even
higher, such as for example in housing credits where
market share amounts to nearly 12%.
In April 2013 we performed recapitalization of the Bank
in the amount of 15 million BAM by emission of common shares. This way we strengthened our capital base
covering all risks taken and creating a base for further
growth.
In previous year we invested in software, objects, equipment and other assets in the amount of nearly 6,8 million BAM, thereby modernizing and expanding Banks‘
business capacities.
80
During 2013, we significantly expanded our offer of
products and services that clients of the Bank can dispose of: MasterCard payment card, advanced e-banking services for natural persons and legal entities, information terminals for clients (natural persons and legal
entities) to be able to easily obtain basic information on
their accounts and transactions they performed, significantly improved offer of savings products, expansion of
credit lines for housing and consumer loans, credit line
for investing in renewable sources of energy, credit line
for long-term projects of small and medium companies
financed in cooperation with World Bank etc.
We introduced novelties that enable easier and more
efficient accomplishment of everyday activities: new
system of documentation managements, improvement of banking application, upgrading of data management system etc. We also introduced significant
organizational and process changes with the aim to
organize the resources within the institution in a way
which will enable employees working directly with clients to completely devote themselves to a high quality provision of services. It is our intention to decrease
the time necessary for decision making when dealing
with transactions with clients, taking consideration
of Bank’s business principles. One example of such intention is improvement in credit process management
which contributed to an easier and faster communication between us and our clients.
In future period, strengthening of following business
factors shall be in the focus of our activities:
• Products and services: In order to be financially able
to accomplish our plans in following years we have
to increase our incomes, which we plan to do by active management of portfolio of products and services we offer to our clients, by a simplified communication with our clients, higher productivity, more
efficient allocation of resources and a careful capital
and risk management. During next year we intend
to implement following novelties regarding provision of services for clients: introduction of mobile
banking, further upgrading of e-banking, introduction of MasterCard Business and MasterCard Standard payment cards, enabling payment by installments without interest for owners of our payment
cards at selected business partners, refreshing and
Forword by the
Management Board
upgrading of our web page by introducing possibility to file request for opening a transaction account
or for approval of credit on the web page, cash-in
option at ATMs, introduction of package of products for natural persons, cooperation with authorized exchange offices, new and expanded credit
lines for micro companies, possibility to conclude a
contract on financial tracking for groups of related
persons etc. On the basis of all above mentioned
activities we will strengthen our profitability which
will lead to an increased value for our shareholders and accumulate resources that we will use to
invest in new capacities: human, technological and
financial. New times force us to expand our distribution channels and common way of communicating with our clients whose behavior modifies led
by technological changes. Precisely in accordance
with all above mentioned, we plan to invest part of
our resources in establishing those new methods of
relating to our clients and environment- e-banking,
mobile banking, social networks.
• Efficiency: Efficient resources management and
quality of services provided to our clients remain in
our focus. Since we are in a process of a dynamic
development, we must take an active care to use
our new and expanded resources effectively and
efficiently. During previous two years we invested
significant funds in strengthening our resources
and we are not in a position to allow ourselves to
use them inefficiently. We intend to accomplish
this by strengthening general awareness on productivity and necessity of rational use of available
resources and by engagement of such resources in
situations where cost to benefit ratio is most favorable, as well as by an increased interest in clients‘
needs so as to be able to focus our attention in that
particular direction.
• Risks: Taking risks and creating profit of this basis
is an essence of banking operation. In order to perform this, it is necessary for the bank to have sufficient capital to support the risks taken, or to put
it in better words, to accurately determine the level
of risk bank can take with available capital, and to
create price policy adjusted to the nature and scope
of risks taken. This shall be accomplished by further
strengthening of risk management function and
establishment of price policy which will adequately
follow levels of risks taken with each transaction,
which will also be adjusted in accordance market
segmentation of the clients.
• Liquidity: Bank shall strive to finance itself from
proper sources as far as possible, in the sense of
creating highest possible level of independence in
relation to its mother company. Significant key performance indicators in our Bank are liquidity ratios:
we will direct our business activities in good faith
to optimize those ratios. We will try to increase our
market share in a balanced way, meaning that we
will try not to have significant difference between
credit and deposit market shares i.e. to finance
credit placement growth from an increased deposit portfolio. We will carefully monitor at all times
profitability and liquidity ratio, which is particularly
necessary in times and environment where price
policy dominates the domain of bank competitiveness.
• Solvency: Maintaining and strengthening of solvency represents the best way to make specific bank
a reliable partner in its environment. This will be
accomplished in three directions: creating income,
increase of shareholder equity and active management of risk assets. In 2014 we expect changes in
regulations governing equity management in banks.
These changes will bring more severe requirements
for acknowledging specific financial instruments as
regulatory capital instruments and instruments for
strengthening capital assets, being most significant
part of regulatory capital. We have reasonable basis to believe that we are well prepared for above
mentioned regulatory changes and that we will not
experience significant expenses related to it.
In previous year we kept an active role in everyday life
of our community. We intend to maintain that trend in
the years to come. Socially responsible behavior shall
remain not only on top of the list of our corporate goals,
but shall also be included in our corporate culture. We
will take part in environmental protection projects, humanitarian actions and similar socially useful activities.
We will also take care that we support only those projects and transaction which are implemented in accor
81
Forword by the
Management Board
dance with principles and standards of socially responsible behavior.
All previously mentioned goals and achievements were
not and shall not be accomplished without an unselfish
efforts invested by our colleagues. In 2013 employees
on all levels materially contributed to excellent business
results of the Bank. Employees provided to our clients
a new and comfortable experience in dealing with our
bank, which is of extreme importance. We are aware
of the fact that all our employees must remain motivated, content and professional so as to be able to meet
clients’ requirements and help us accomplish our goals.
In the light of all above mentioned, we are trying to
Aleksandar Kesić
Chairman of the Board
give all our colleagues and opportunity for professional
and personal development through internal and external trainings, implementation of modern knowledge
and technologies in everyday business activities, and
through creating comfortable working environment.
We wish to thank all our shareholders, business partners, clients and employees for the trust they give us
every day. In future we will invest all our efforts to establish a good and sincere cooperation, to create mutual support for one another in future business activities.
We believe that through an open and unselfish cooperation we can accomplish our mutual goal: to become
first friends and then partners.
Biljana Rabitsch
Member of the Board
Jacob Sadilek
Member of the Board
Governing bodies
Supervisory board
Management board
András Hámori, Chairman of the Supervisory Board
David O’Mahony, Deputy Chairman of the Supervisory
Board
David Vadnal, Member of the Supervisory Board
Denis Ovcina, Member of the Supervisory Board
Elisabeth Friedl, Member of the Supervisory Board
Aleksandar Kesic
Chairman of the Management Board
Biljana Rabitsch
Member of the Management Board
Jacob Sadilek, MSc
Member of the Management Board
82
During 2010 and 2011, Republic of Srpska experienced
a steady economic recovery after a decrease of gross
domestic product in 2009. In both years a real rate of
Key macroeconomic indicators
growth amounted to 0,8 %. However, a contraction in
overall economic activity occurred in 2012, leading to an
estimated decrease of gross domestic product of 0.7%.
2009
2010
2011
2012
2013
8.2
8.3
8.7
8.6
8.7
-3.0%
0.8%
0.8%
-0.1%
2.0%
Inflation rate
0.4%
2.5%
3.9%
2.1%
0.0%
Population in thousands
1,435
1,433
1,430
1,429
1,327
19.0%
5.0%
4.7%
-4.2%
4.1%
258,634
244,453
238,956
238,178
238,640
21.4%
23.6%
24.5%
25.6%
n/a
788
784
809
818
820
Export import coverage
46.9%
53.7%
55.9%
52.9%
56.9%
Export to GDP ratio
20.3%
26.2%
29.5%
27.6%
29.8%
182
191
341
n/a
n/a
Nominal GDP (in billion BAM)
Real GDP growth rate
Industrial production
Number of employed people
Unemployment rate (ILO)
Average net salary (in BAM)
Foreign direct investment inflow (in mill. BAM)
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | MACROECONOMIC ENVIRONMENT
83
Cumulative growth rate for the period 2009-2013 in the
amount of only 0,5 % indicates that practically there has
not been any progress in our economy. When we take
into consideration quite low initial base for comparison
and progress rate, it is evident that we are in stagnation
and recession which does not represent a good image
in any economy.
Real GDP growth rates and
inflation rate 2009-2013
4%
3%
2%
1%
0%
-1%
2009
2010
2011
2012
2013
-2%
-3%
GDP
Sectors that experienced growth in 2013 are agriculture,
forestry and fishery (approximately 8%), mining, processing industry and electrical energy (nearly 5%). Public
administration, as the largest sector in the light of its
contribution to GDP, also experienced a mild growth.
Financial services and insurance, construction industry,
communication and information domain and real-estate business dropped.
Inflation rate in previous year was 0, i.e. there has not
been any change in prices on aggregate level. When
we consider specific products, prices of excise goods,
food, utilities and transportation services experienced
growth. Prices of clothes, shoes and non-alcoholic
drinks were lower. Taking into consideration almost
equal level of average net salary as in previous year
(1,8 % growth when comparing December 2013 with
the same month of the previous year) we can say that
population could not have significantly felt that some
84
of items from consumer basket were cheaper than year
before.
Number of unemployed people at the end of 2013 was
over 149 thousands, which is more than 4 thousands
less than 12 months ago. For the same period, number
of employed persons increased by 462, which indicates
stagnation of our economy in this domain which can be
marked as its most vulnerable point. Construction industry, commerce and processing industry experienced
most significant drop of number of employed people,
while positive trends were registered in health care,
education and public administration. High unemployment rate, especially amongst young people, leads to a
permanent loss of human capital, and thus it represents
one of key problems that have to be solved in future period.
Region and European are key foreign markets for placement of products of our economy, both of which have
been severely struck by negative effects of world economic crisis and have not yet managed to recover. This
indicates that foreign demand for our products and
service is still under pressure and that we have to wait
for its recovery. This fact represents an impulse and imperative for local entrepreneurs to try to turn to fast
growing markets, which have not been, or at least have
not severely been struck by economic crisis, where
space can be found for compensation of what we loose
on traditional markets and where we can increase exports which is an obligatory prerequisite for economy
growth in Republic of Srpska. Local entrepreneurs cannot expect much from local demand: public deficit is
growing, investment cycle in commerce and agriculture
is quite restrained, population is indebted and has very
low income, making local demand free from any capacity to significantly strengthen economic activity, i.e. to
be domain in which our companies will find power for
recovery and further development.
Average net salary in December 2013 amounted to 820
BAM, which is 1,8% more than year before. Average
pension sum amounts to only 39% of average net salary
i.e. 318 BAM.
Industrial production experienced 4,1% growth in comparison to previous year. Significant two digit drop rates
in production were registered clothes, furniture and
food production, textile industry, production of beverages and shoes, as well as in mining, processing industry
and production of electrical energy.
Scope of works executed in construction industry in
2013 was 0,8% larger than in 2012. This does not serve as
an encouragement, because in 2012 construction sector
experienced nearly 8% drop in scope of works executed.
2013 also brought a drop in number of effective working
hours on construction sites along with almost 7% drop
in number of persons employed in this sector.
Scope of foreign trade exchange in 2013 amounted to 7,1
billion BAM, which indicates 4% growth in comparison
to previous year. Imports amounted to 4,5 billion BAM
(1,4% growth on year level), while exports amounted to
2,6 billion BAM (9% growth on year level). Above mentioned trends led to an increase of export import coverage from 52,9 % in 2012 to 59,9% in 2013. Key export
products are raw materials, mineral fuels and industrial
goods. Import is dominated by mineral fuels, industrial
goods, machines, equipment, food and livestock.
According to preliminary information provided by the
Ministry of Finance of Republic of Srpska, total debt of
Republic of Srpska at the end of previous year amounted to 4,8 billion BAM. 2,7 billion thereof represents
foreign debt, comprised of debt of Republic of Srpska
(budget) in the amount of 1,8 billion BAM, debt of local
self-government in amount of 48 million BAM and debt
of public companies and Investment-development Bank
of Republic of Srpska in the amount of 912 BAM. Internal debt amounted to 2,1 billion BAM, and is comprised
of debt of Republic of Srpska (budget) in the amount
of 1,4 billion BAM, debt of local self-government in the
amount of 341 million BAM, and debt of social security
(direct debt amounts to 53 million BAM, while indirect
debt amounts to 255 million BAM). Debt of Republic of
Srpska to International Monetary Fund, on the basis of
stand-by arrangements (III and IV) according to preliminary information, amounted to 330 million BAM on
December 31st 2013.
One stock exchange operates in Republic of Srpska
and that is Banja Luka Stock Exchange. Total turnover
on Banja Luka Stock Exchange in 2013 amounted to 376
million BAM, or 44% more than a year before. This increase is a result of higher turnover on the market of
treasury notes, as well as of an increased turnover on
regular bond market. Regular bond market experienced
a minor drop -3%, and showed once again that investors
not have any interest to invest in the shares of local issuers. Total market capitalization of securities listed on
Banja Luka Stock Exchange amounted to 4,1 billion BAM
on December 31st 2012, which represents a 5% growth
in comparison to the beginning of the year.
Republic of Srpska Government tries to help citizens
and economy in undeveloped regions of the country
to overcome economic crisis through credits granted
from funds of Investment-development Bank of Republic of Srpska. Since its foundation until the end of
2013, Investment-development Bank of Republic of Srpska granted credits and invested in securities nearly 1,2
billion BAM, thereby significantly supporting economic
activities in Republic of Srpska. Government is also implementing significant measures to decrease administrative expenses in public administration.
Financial sector in Republic of Srpska consists of banks,
investment funds, insurance companies, microcredit organizations, leasing companies and savings-credit organizations. Bank assets make approximately 80% of total
assets of financial sector. Thus, their activity, liquidity
and stability significantly influence total economy.
Main characteristics of business activities of banking
sector of Republic of Srpska were following:
• Total assets: Substantial growth rate, taking into
consideration the economic crisis: 5% growth
• Gross credits: Majority of banks managed to increase their credit portfolio in comparison to 2012.
Thus, 7% annual growth rate on market level was
registered. Government sector and public companies increased their debt by 14% and private companies by 3% which indicates crisis in this sector.
Growth was registered at almost all client segments, noting that it was nominally and relatively
highest in government sector and public companies.
• Deposits: Not so significant growth as in previous
years. However, growth was registered in all client
groups except banks, meaning that there has been
85
withdrawal/partial repayment of refinancing credit
lines that local banks took from their mother banks.
Solid growth of deposits in retail sector- 15% or one
percent higher than in previous year. All this led to
7% deposit growth in comparison to the end of previous year. Long term deposits increased slightly
more than short term deposits- 7% and 6% respectively.
• Capital and capital adequacy: Total capital of
banks in Republic of Srpska on December 31st 2013
amounted to 856 million BAM, and grew for additional 8% during the year. Net bank capital amounted to 837 million BAM, with 15 % annual growth
rate. Share capital represents nearly 80% of total
regulatory capital, which indicates that composition of capital instruments.... Capital adequacy rate
at the end of the year was 119 base points higher
than year before, and amounted to 17,42%.
• Results of business activities: Banking sector operated with 36 million BAM loss. This loss was caused
by high expenses of providing reservations for credit losses in two banks, but also by a general trend of
faster growth of expenditure than that of revenue.
Total revenues registered a low growth rate, only
2%; noting that revenues from interest rates and
similar revenues experienced a 1% drop in comparison to previous year, while other operating income
grew at 11% rate. On expenditure side we had 15%
growth: expenses of reservations for credit risks
increased by 34%, operating expenses by 12% and
interest rate expenses and other similar expenses
increased by 6%.
Business activities on banking market were dominated
by extremely severe price competitiveness. Namely, 17
banks operated on the territory of Republic of Srpska
in 2013: ten with central offices registered in Republic
of Srpska and seven with central offices registered in
Federation of Bosnia and Herzegovina. Such large number of participants on a small and undeveloped market,
caused severe competitiveness. As we already noted
on the beginning of this paragraph, competitiveness
mainly reflects in prices, which is a result of an undeveloped banking market, in the light of diversity of services
and products banks offer to their client: simple bank
products which are easily copied, so that banks are left
with the option to maintain current and attract new
86
clients mainly only by lowering prices of their products
and services. Almost all banks managed to operate in
accordance with basic business principles: they maintained liquidity, gained income and created a base for
solvency in future years.
Republic of Srpska has not yet been rated by international rating agencies. According to Moody’s and
Standard&Poor Bosnia and Herzegovina has a B3 rating
with a stable perspectives.
While this document was being prepared, we received
information on catastrophic floods in the region and in
Republic of Srpska which was most severely struck by
this natural disaster. Complete damages caused by the
floods are still being calculated. In any case, damage will
amount to nearly 2 billion BAM. Preliminary estimates
of impact this event will have on gross domestic product in 2014 state a 15% drop.
Many infrastructure and power supply projects have
been announced for the following period: thermal power plants in Ugljevik and Stanari, hydro power projects
Gornji Horizonti i Buk Bijela, continuation of construction of the network motorways, further investments
by Russian partners in oil industry and research. It is
of an extreme importance that some of these projects
commence during next year, to encourage investments,
employment and exports in Republic of Srpska. It is important that significant part of investments is directed
to sectors with higher profit margins, to avoid excessive
reliance on industry branches with lower margins and
profits (textile, clothes and shoes industry etc.) so as to
escape “poverty trap“.
Our economy is in a difficult position: liquidity is decreasing with both, legal entities and natural persons, import
still prevails, public sector remains dominant in employment and in creating value which is not good, taking
into consideration state of the public sector, which is
characterized by surplus of employees and great debts
of public companies; unemployment rate, general and
amongst young people, is extremely high and unfortunately quite stable; process of access to European Union
is slow or, to put it in better words, stopped. But despite all above mentioned facts, we believe that there is
space for progress, of economy as a whole and of specific participants in economic life of Republic of Srpska.
Banks shall play an active role in such progress, as institutions that will enable other participants of commercial life to operate without interruption and in a high
quality manner. Banks must further develop their offer
of services and products, to differentiate themselves in
comparison to competitors, not only regarding the price
but also in the view of their offer. Banks also have to use
more extensively channels with lower expenses as their
distribution channels, such as mobile and e-banking, to
cooperate even more closely with their clients and act
as their financial advisor, especially in the light of direct
and indirect negative influence of catastrophic floods.
In spite of all above mentioned difficulties that domestic economy and its partners face, we believe that there
is enough room for prosperity in general commercial
activities and banking sector itself. This optimism is
based on further, although very slow, steps that shall be
taken towards European Union, which should be more
intensive in future years thereby giving a new impulse
to development of Republic of Srpska. Banks shall take
an active role in such development since they represent
institutions which enable other participants of commercial and economic life to operate without disturbance and in a higher –quality manner.
87
Business Analysis
Retail banking activities
In 2013, Bank significantly increased its retail activities.
This refers to a volume and number of credits granted,
i.e. deposits made by individual customers, as well as to
the scope of services performed for this specific segment of clients.
Value of placements towards private individuals
amounted to 202, 6 million BAM on December 31st
which represents a 28% growth or 43, 84 million BAM
during the year. This rate shows significant growth
compared to year 2012 and when it is compared to the
growth on sector level; it is evident that it is three times
higher than a rate recorded by an average bank on domestic market. It is evident from the term structure of
the placements that approximately 62 % of them are
long-term placements. Consumer credits dominate
among products sold, their share being 62 %. Consumer
credits are followed by housing credits with 34% share.
Deposits by private individuals amounted to 216 million BAM at the end of previous year, with a growth recorded in 2013 amounting to 65, 3 million BAM or 43%.
Approximately two thirds of these deposits are term
deposits.
It is evident from above mentioned data that bank manages to complete finance its placements towards physical persons from funds gathered from this segment. It
is also one of the indicators of an increased trust that
our bank enjoys on the market since it became a part of
Sberbank group. Number of active accounts opened by
private individuals increased to reach almost 29 thousands. In 2013 more than five thousands new accounts
were opened, which represents a 22% growth. Number
of payment transactions conducted by private individuals also increased for 21% while the volume of the transactions increased for 34%.
Total number of payment and credit cards issued exceeded 42 thousands which is 40 % more than last year.
Bank was especially active concerning the increase of
number of credit card, so their number in 2013 was increased for 53%, while the number of debit cards increased for 37%.
88
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | BUSINESS ANALYSIS
In 2013 we have significantly increased an array of products and services available to our clients: MasterCard
debit card, advanced e-banking, introduction of info
terminals, which enables our clients quick and easy insight into changes to their account, furthermore, we
enriched our savings product offer, expanded mortgage
and consumer line of credit loans, which significantly
influenced achieved results in 2013. Expansion of ATM
and POS terminals made our services even more accessible to clients, and the same practice will be continued
in the future. Introduction of new products is planned in
the near future as well, and hence strengthen our market position, increase market participation, and more
efficient customer service.
Given that we know the importance of taking into account interests of our clients as well as our own interests, same practice has been maintained throughout 2013, and thus keeping our integrity and confidence
gained by our clients.
Micro enterprises banking
In 2013 we tried to expand our business relations with
clients from micro enterprises, taking into consideration the difficulties that such legal entities face during
economic crisis.
Credits granted to micro enterprises amounted to 64, 3
million BAM at the end of previous year, representing a
23 % growth in the amount of 12, 11 million BAM. Along
with the growth of the scope of such placements, we
paid special attention to advancement of quality of this
portfolio.
Deposits in this segment amounted to 21, 5 million BAM
on December 31st 2013, representing a 17 % growth in
comparison to previous year.
Number of active accounts in this segment was 2 786
which is 9% more than at the end of 2012.
Number of payment operations increased by 14 %, while
volume of such transactions increased by 19%.
Business Analysis
In addition to a more intensive cooperation with our
existing clients, our goal is to establish cooperation
with as many new clients as well, offering them quality
solutions for their financial needs.
Retail loans
in 000 BAM
202.6
158.8
Corporate customers
2013 was specifically successful in domain of corporate
customers: volume of loans and deposits experienced
a significant growth, as well as number of active accounts. More often Bank gave not only financial but
also a counselling support to its clients in everyday
business activities; bank accomplished a close cooperation with companies with major Russian ownership and
strengthened resources within corporate clients sector.
Total volume of loans granted to corporate clients
amounted to 218,9 million BAM at the end of previous
year, which represents 40 % or 62,6 million BAM growth
in comparison to the end of 2011.
2012
Micro enterprises loans
in 000 BAM
Deposits from this segment amounted to 76,1 million
BAM on December 31st 2012, which is 19% or 12,3 million
more than in previous year.Number of corporate clients
active accounts increased for 4% to reach the number
554.
Number of payment operations increased for 4%, while
volume of transactions increased for 13%. Volume of
transactions in international payment system increased
for almost a third, which is of great importance. We expect this segment to grow in the following years, above
all through participation in financing of major power
and infrastructure projects.
2013
52.2
2012
64.3
2013
Corporate clients loans
in 000 BAM
244.9
218.9
Loans
Loans to clients
2013
2012
202.6
158.8
Micro enterprises loans
64.3
52.2
Corporate clients loans
244.9
218.9
Total
511.8
429.9
Retail loans
2012
2013
89
Business Analysis
Deposits
Payment transactions
Retail deposits
in 000 BAM
During 2013, bank increased both volume and number
of payment transactions for 43% and 13% respectively.
Volume of payment transactions increased more in international payments.
216.0
150.7
Domestic payment transactions in 2013
2012
Type of domestic
payment transaction
2013
Inflow /interbank/
Outflow/interbank/
Micro enterprises' deposits
Total
in 000 BAM
Number of
transactions
Volume in
000 KM
509,502
2,076,557
2,047,551
4,385,242
2,557,053
6,461,799
International payment transactions in 2013
18.4
21.5
2012
2013
16,213
380,429
Outflow
18,009
684,244
Total
34,222
1,064,673
Inflow
in 000 BAM
Risks
76.1
Most significant types of risks specific for Sberbank a.d.
Banja Luka are credit risk, liquidity risk, market risk and
operational risk.
2012
Two committees are in charge of risk management on
bank level: RICO (Risk Committee) and ALCO (Assets
and Liabilities Committee) along with following relevant sectors:
118.7
90
Volume in
000 KM
Type of transaction
Corporate client's deposits
2013
Clients’ deposits
2013
2012
Retail deposits
216.0
150.7
Micro enterprises' deposits
21.5
18.4
Corporate clients' deposits
118.7
76.1
356.2
245.2
Total
Number of
transactions
• Integrated risk management- responsible for aggregation of all influences on stability of bank’s
business activities
• Credit risks - responsible for credit risks management
Business Analysis
• Market and operational risks - responsible for market and operational risks management
• Assets and liabilities management is responsible for
managing liquidity risks and equity
Credit risk. On bank level, credit risk is defined as potential financial loss resulting from borrower’s nonfulfilment of credit contract obligations. Exposure to
credit risk is managed in accordance with current bank’s
programs and policies as well as by other internal acts
delivered by Bank Supervisory and Management Boards
Market risk is controlled by internal procedures and
limits and by current regulations of Banking Agency of
Republic of Srpska.
FX risk. FX risk (foreign exchange risk) results from
credit, deposit and trading activities.
FX risk is controlled on a daily basis, in accordance with
internal limits for specific currencies, determined pursuant to legal provisions, and in complete amount of all
assets and liabilities denominated in foreign currency or
related to it. Fx risk is monitored as a part of market risk.
Credit risks are managed very carefully, meaning that
credit exposure per portfolio, groups of related clients
and specific clients is checked in accordance with determined regulatory limits. Credit risk limits are determined in relation to bank’s capital assets.
Interest rate risk. In banking book, interest rate risk is
defined as exposure of bank’s financial position to unfavorable movement of interest rates that can influence
profit and capital. Exposure to risk of interest rate fluctuation is monitored daily as a part of market risks.
Liquidity risk. Liquidity risk occurs in financing bank’s
activities and is determined as a risk that bank cannot
fulfil its obligations at their maturity date, or can fulfil
them at an uneconomic price, or that assets cannot be
cashed due to market illiquidity.
Operational risk. Operational risks is a risk from loss
to the bank or form negative effects on bank’s capital
caused by inadequate or bad internal processes, systems and procedures, as well as by employees’ omissions or externally caused events.
Adjustment of business activities in relation to stated
risk is accomplished by an adequate liquidity risk management strategy, by obeying legal provisions determined by the Banking Agency of Republic of Srpska and
Central Bank of Bosnia and Herzegovina, by acting in
accordance with internal policies for maintenance of liquidity reserves, by balanced relation between assets
and liabilities, and finally by liquidity limits defined in
accordance with policies and limits of Sberbank Group.
Bank regularly monitors operational risk by keeping records on all occurrences that can be classified as operational risk, and by self-assessment activities and
activities indented for minimization of operational risk
possibility. Other risks. Bank actively monitors all other
risks and takes adequate measures related to management of risk such as reputational, business and strategic, macroeconomic, model risk, legal risk, risk from influence on environment etc.
Market risk. Market risk is a risk from loss of value of
specific positions resulting from movement of prices
and values on market. Market risks include risks in trading book (risks referring to instruments related to interest rates and instruments of ownership, commodity
risk, risk related to sharer in investment funds) and FX
(foreign exchange) risk on bank level (in trading book
and banking book).
Other risks. Bank actively monitors all other risks and
takes adequate measures related to management of
risk such as reputational, business and strategic, macroeconomic, model risk, legal risk, risk from influence on
environment etc.
91
Financial
Statements
92
Responsibilities of the Management and
Supervisory Boards for the preparation
and approval of the annual financial statements
The Management Board is required to prepare financial
statements for each financial year which give a true and
fair view of the financial position of the Bank and of the
results of its operations and cash flows, in accordance
with International Financial Reporting Standards, and is
responsible for maintaining proper accounting records
to enable the preparation of such financial statements
at any time. The Management Board has a general responsibility for taking such steps as are reasonably
available to it to safeguard the assets of the Bank and
to prevent and detect fraud and other irregularities.
The Management Board is responsible for selecting
suitable accounting policies to conform with applicable
accounting standards and then apply them consistently;
making judgements and estimates that are reasonable
and prudent; and preparing the financial statements on
Aleksandar Kesić
Chairman of the Management Board
a going concern basis unless it is inappropriate to presume that the Bank will continue in business.
The Management Board is responsible for the submission to the Supervisory Board of its annual report on the
Bank together with the annual financial statements,
following which the Supervisory Board is required to
approve the annual financial statements for submission
to the General Assembly of Shareholders for adoption.
The financial statements set out on pages 4 to 59 and
the Supplementary information: Financial statements
in accordance with the Accounting and auditing law of
Republika Srpska set out on pages 60 to 67 were authorized by the Management Board on 25 April 2014 for
issue to the Supervisory Board a d are signed below to
signify this.
Biljana Rabitsch
Executive director
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | RESPONSIBILITIES OF THE MANAGEMENT AND SUPERVISORY BOARDS
93
Independent auditor’s report
to shareholders of sberbank a.D. Banja luka
Report on financial statements
We have audited the accompanying financial statements of Sberbank a.d., Banja Luka (hereinafter referred
as to “the Bank”), which comprise the balance sheet as
at 31 December 2013, income statement, statement of
changes in equity and cash flow statement for the year
then ended, and a summary of significant accounting
policies and other explanatory notes. Management’s
Responsibility for the F’inancial Statements Management is responsible for the preparation and fair presentation of these financial statements in accordance with
International Financial Reporting Standards, governing financial reporting of banks, and for such internal
controls as management determines are necessary to
enable the preparation of financial statements that are
free from misstatement, whether due to fraud or error.
Opinion
In our opinion, the financial statements give a true and
fair view of the financial position of the Bank as of 31
December 2013, and of its financial performance and
cash flows for the year then ended, in accordance with
International Financial Reporting Standards.
Auditor’s Responsibility
Report on other legal and regulatory requirements
Our responsibility is to express an opinion on these financial statements based on our audit. We conducted
our audit in accordance with International standards on
auditing. Those standards require that we comply with
ethical requirements and plan and perform the audit
to obtain reasonable assurance whether the financial
statements are free from material misstatement.
Pursuant to the Accounting and auditing law of Republika Srpska, dated 8 April 2009 (Number: 01-640/09),
the Management Board of the Bank has prepared the
schedules set out on pages 60 to 67 (“the Schedules”),
which comprise Balance sheet (Statement of financial position) as at 31 December 2013, Income statement (Statement of comprehensive income) for the
period from 1 January to 31 December 2013, Statement
of changes in equity for the period ended 31 December
2013, Cash flow statement for the period from 1 January to 31 December 2013 and Off-balance sheet as at 31
December 2013. The Management Board of the Bank is
responsible for the Schedules. The information in the
Schedules has been derived from the primary financial
statements of the Bank which were prepared in accordance with International Financial Reporting Standards
as presented on pages 4 to 59 and are based on the underlying accounting records of the Bank.
An audit involves performing procedures to obtain audit evidence about the amounts and disclosures in the
financial statements. The procedures selected depend
on the auditor’s judgment, including the assessment
of the risks of material misstatement of the financial
statements, whether due to fraud or error. In making
those risk assessments, the auditor considers internal
control relevant to the entity’s preparation and fair presentation of the financial statements in order to design
audit procedures that are appropriate in the circum-
94
stances, but not for the purpose of expressing an opinion on the effectiveness of the entity’s internal control.
An audit also includes evaluating the appropriateness
of accounting policies used and the reasonableness of
accounting estimates made by management, as well
as evaluating the overall presentation of the financial
statements. We believe that the audit evidence we have
obtained is sufficient and appropriate to provide a basis
for our audit opinion.
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | INDEPENDENT AUDITOR’S REPORT
Statement of financial position
as at 31 december 2012
Notes
2013
‘000 BAM
2012
‘000 BAM
Cash reserves
15
36.972
36.772
Obligatory reserves with Central Bank
16
32.463
24.335
Loans and advances to banks
17
-
13.996
Loans and advances to customers
18
489.370
411.800
Financial assets
19
417
439
Property and equipment
20
9.599
7.174
Intangible assets
21
3.552
1.896
Other assets
22
4.150
1.589
Non-current assets held for sale
23
1.292
963
577.815
498.964
ASSETS
Total assets
LIABILITIES
Deposits from banks and other financial institutions
24
66.398
116.078
Deposits from customers
25
356.198
245.183
Borrowings from Republika Srpska funds
26
62.426
59.225
Subordinated liabilities
27
4.040
7.952
Other liabilities
28
2.086
2.010
90
-
Current tax liabilities
Deferred tax liability
29
125
126
Provisions for liabilities and charges
30
1.098
642
492.461
431.216
Total liabilities
EQUITY
Share capital
38.728
23.728
Share premium
15.235
15.235
Legal reserves
10.957
2.848
Revaluation reserves
31
1.125
1.136
12.092
18.061
7.217
6.740
Total equity
85.354
67.748
Total liabilities and equity
577.815
498.964
Regulatory reserves for credit losses
Retained earnings
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | STATEMENT OF FINANCIAL POSITION
95
Statement of comprehensive income
for the year ended 31 december 2013
Notes
2013
‘000 BAM
2012
‘000 BAM
Interest income
7a
35.859
31.377
Interest expense
7b
(12.478)
(9.960)
23.381
21.417
Net interest income
Fee and commission income
8a
9.499
7.645
Fee and commission expense
8b
(1.906)
(1.354)
7.593
6.291
88
51
421
137
31.483
27.896
(7.731)
(7.256)
23.752
20.640
Net fee and commission income
Net foreign exchange gains
Other operating income
9
Total operating income
Net impairment losses and provisions
10
Net operating income
Staff costs
11
(8.839)
(7.538)
Depreciation
12
(1.614)
(1.056)
Other operating expense
13
(9.960)
(8.361)
(20.413)
(16.955)
3.339
3.685
(732)
(699)
2.607
2.986
Losses from changes in value of fixed assets
-
(74)
Other comprehensive income for the year
-
(74)
2.607
2.912
83,45
125,84
Total operating expense
Profit before income tax
Income tax expense
14
Profit for the year
Other comprehensive income
Other comprehensive income not to be reclassified to
profit or loss
Total comprehensive income for the year
Earnings per share
96
31
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | STATEMENT OF COMPREHENSIVE INCOME
Statement of changes in equity
Share
capital
Share
premium
Legal
and
other
reserves
from
profit
BAM
‘000
BAM
‘000
BAM
‘000
BAM
‘000
BAM
‘000
BAM
‘000
BAM
‘000
BAM
‘000
23.728
15.235
2.802
15.965
-
1.226
5.880
64.836
-
-
-
-
-
-
2.986
2.986
Net losses from changes
in fair value of fixed
assets, net of realized
amounts
-
-
-
-
-
(74)
-
(74)
Total comprehensive
income for the period
-
-
-
-
-
(74)
2.986
2.912
Transfer to retained earnings
-
-
-
-
-
(18)
18
-
Transfer deferred taxes
-
-
-
-
-
2
(2)
-
Transfer to Bank’s reserves
-
-
46
2.096
-
-
(2.142)
-
Balance as at 31 December 2012
23.728
15.235
2.848
18.061
-
1.136
6.740
67.748
Balance as at 1 January
2013
23.728
15.235
2.848
18.061
-
1.136
6.740
67.748
Increase in shareholder’s
equity by issuing ordinary
shares
15.000
-
-
-
-
-
-
15.000
-
-
-
-
-
-
2.607
2.607
Losses from changes in
fair value of fixed assets
-
-
-
-
-
-
-
-
Total comprehensive
income for the period
-
-
-
-
-
-
2.607
2.607
Transfer to retained earnings
-
-
-
-
-
(12)
12
-
2012
Profit for the year
Regulatory
reserves
for
credit
losses
Fair
values
reserves
Revaluation
reserves
Retained
earnings
Total
Other comprehensive
income
Profit for the year
Other comprehensive
income
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | STATEMENT OF CHANGES IN EQUITY
97
Statement of changes in equity
98
Share
capital
Share
premium
Legal
and
other
reserves
from
profit
Regulatory
reserves
for
credit
losses
Fair
values
reserves
Revaluation
reserves
Retained
earnings
Total
BAM
‘000
BAM
‘000
BAM
‘000
BAM
‘000
BAM
‘000
BAM
‘000
BAM
‘000
BAM
‘000
Transfer of deferred taxes
-
-
-
-
-
(1)
1
-
Transfer to Bank’s reserves
-
-
45
2.096
-
-
(2.141)
-
Profit reserves on the
instructions of the Banking Agency of Republika
Srpska
-
-
8.065
(8.065)
-
-
-
-
38.728
15.235
10.958
12.092
-
1.125
7.217
85.354
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | STATEMENT OF CHANGES IN EQUITY
Statement of cash flows
2013
‘000 BAM
2012
‘000 BAM
30.537
27.978
(10.576)
(8.387)
9.192
6.265
429
47
(18.974)
(15.946)
(802)
(511)
9.806
9.446
(8.128)
(3.724)
Cash flows from operating activities
Interest receipts
Interest payments
Net fee and commission receipts
Recovery of receivables previously written-off
Cash payments to employees and suppliers
Paid income tax
Cash flows from operating activities before changes
in operating assets and liabilities
Changes in operating assets and liabilities
Net (increase)/decrease in obligatory reserve with Central Bank
Net increase in loans and advances to banks with zaturity over three months
-
(675)
(80.815)
(79.393)
(3.141)
(938)
(49.680)
20.970
109.799
33.508
410
(1.454)
Changes in operating assets and liabilities
(31.555)
(31.706)
Net cash flows from operating activities
(21.749)
(22.260)
Cash payments to acquire property and equipment
(3.401)
(382)
Cash payments to acquire intangible assets
(2.289)
(1.036)
21
24
(5.669)
(1.394)
3.201
4.638
Net increase in subordinated liabilities
(3.912)
3.950
Inflow from Shareholder’s equity emission
15.000
-
Net cash flows from financing activities
14.289
8.588
(696)
(95)
Net increase in cash and cash equivalents
(13.825)
(15.161)
Cash and cash equivalents at beginning of year
50.808
65.969
Cash and cash equivalents at end of year
36.983
50.808
36.983
36.779
-
14.029
36.983
50.808
Net increase in loans and advances to customers
Net increase in other assets
Net increase/(decrease) in deposits from banks and other financial institutions
Net increase in deposits from customers
Net (decrease)/increase in other liabilities
Cash flows from investing activities
Cash receipts from sale of/(payments to acquire) financial assets
Net cash flows from investing activities
Cash flows from financing activities
Net increase in borrowings
Foreign exchange gains and losses
Cash and cash equivalents comprise the following balance sheet components:
Cash reserves, gross (note 15)
Loans and advances to banks with maturity up to 3 months, gross (note 17)
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | STATEMENT OF CASH FLOWS
99
Notes to the financial statements
1. REPORTING ENTITY
Sberbank a.d., Banja Luka (hereinafter: “the Bank”) is
a company domiciled in Republika Srpska. The Bank’s
registered office is in Banja Luka, Jevrejska Street 71.
The Bank was originally established as an independent
bank under the name of Komerc banka a.d., Banja Luka
on 29 January 1999. The Bank commenced its operations in complience with the Decision of the Banking
Agency of Republika Srpska numbered 03-608-1/98.
Pursuant to the Decision of the Basic Court in Banja
Luka numbered U/I 438/99 and dated 31 March 1999, the
Bank’s initial registered name was amended to Zepter
Komerc Banka, which was further changed pursuant to
the Decision enacted by the Basic Court in Banja Luka
on 19 September 2007 under the number 071-0-REG07-002019 into Volksbank a.d., Banja Luka. The Bank
operates under its current name from 31 December
2012. Change of the name is a consequence of acquisition of Volksbank International AG, Vienna, Austria by
Sberbank of Russia, Moscow, Russia, which happened
in the first quarter of 2012.
The Bank is licensed in Republika Srpska to perform
banking operations related to credit and retail lending and deposit-acquiring activities in the country and
abroad and payment processing, and in accordance
with banking legislation of Republika Srpska, The Bank
operates based on principles of liquidity, solvency and
profitability.
As of 31 December 2013, the Bank comprised a head office in Banja Luka and 25 branches located in the cities of: Banja Luka, Kozarska Dubica, Bijeljina, Gradiska,
Srbac, Prijedor, East Sarajevo, Trebinje, Prnjavor, Brod,
Doboj, Gacko, Laktasi, Ljubinje, Trn, Teslic, Novi Grad,
Modrica and Pale.
Principal accounting policies
Statement of compliance
Accounting regulation applicable in Republic of Srpska
is based on legal provisions of Law on Accounting and
Auditing (“the Act”) (“Official Gazette of the Republic
of Srpska no. 36/2009 and 52/ 2012) . The Bank prepare and present financial statements in accordance
with International Accounting Standards (“IAS”), their
amendments and interpretations (Interpretations), International Financial Reporting Standards (“IFRS”) and
its amendments and interpretations ( Interpretations of
International Financial Reporting Standards), which are
issued by the International Accounting standards and
which are translated by the Association of Accountants
and Auditors of the Republic of Srpska (under the authority of accounting Commission of Bosnia and Herzegovina No. 2-11/06). Decision on publishing standards
of O-1/4-2010 of 28 April 2010 is mandatory for annual
periods, beginning from 1 January 2010. This decision
includes IAS , IFRS and interpretations issued by the
Board and approved by a EFAG until October 2009. All
previously issued and subsequently adopted standards
as well as new or modified interpretations of IAS or
IFRS issued by the Board after October 2009 have not
yet been translated or published.
During preparation of the financial statements for the
year ended 31 December 2013 The Bank has considered
whether the application of standards that are subsequently issued by the Board and applicable to the current accounting period , but which have not been translated or published in the Republic of Srpska results in
a material difference from the relevant local accounting regulations. The conclusion is that this was not the
case and for this reason, in the opinion of the Bank’s
management , these financial statements also comply
with local legal requirements for disclosure of financial
statements in accordance with relevant applicable local
legislation.
The financial statements were approved for issue by the
Management Board on 25 April 2014 and submitted to
the Bank’s bodies for adoption.
This is the English translation of the official statutory
financial statements issued in Serbian.
The financial statements for 2013 have been prepared
in accordance with International Financial Reporting
Standards (“IFRS”).
100
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | NOTES TO THE FINANCIAL STATEMENTS
Functional and presentation currency
visions to interest income in the comparative income
statement.
The financial statements are presented in Bosnian Convertible Marks (“BAM”), which is the functional and presentation currency. Amounts are rounded to the nearest thousand (unless otherwise stated). The Central
Bank of Bosnia and Herzegovina (“Central bank”) implemented a currency board arrangement aligning BAM
to EURO at an exchange rate of EUR 1: BAM 1,95583
throughout 2012 and 2013. This is expected to continue
in the foreseeable future.
Basis of measurement
These financial statements are prepared on a historical or amortized cost basis, except for certain financial
assets available for sale which are stated at fair value
and buildings which are stated at market value less accumulated amortization.
Use of estimates and judgments
The preparation of financial statements requires the
Bank’s management to make estimates and assumptions that affect the application of accounting policies
and reported amounts of assets, liabilities and income
and expenses. The estimates and associated assumptions are based on historical experience and various
other factors that are believed to be reasonable under
the circumstances, and information available at the
date of preparation of the financial statements, the results of which form the basis of making the judgments
about carrying values of assets and liabilities that are
not readily apparent from other sources. Actual results
may differ from these estimates.
The estimates and underlying assumptions are reviewed
on an ongoing basis. Revisions to accounting estimates
are recognized in the period in which the estimate is
revised and any future periods affected. Refer further
to Note 5-Critical accounting estimates and judgments.
5. SPECIFIC ACCOUNTING POLICIES
y) Interest income and expenses
Interest income and expenses are recognized in the
statement of comprehensive income for all interest
yielding/bearing instruments on the accrued basis by
the application of the effective interest rate method, i.e.
according to the rate that discounts the estimated cash
flows to the net present value during the term of the
agreement. Such income and expenses are presented
as interest and similar income and interest and similar
expenses in the statement of comprehensive income.
Interest income and expenses also include income and
expenses from loan fees and commissions and receivables from customers, or borrowings from banks, recognized on the basis of the effective interest rate.
The effective interest rate method is the method of
calculation of amortized cost of financial assets or financial liabilities and distribution of interest income or
expenses in the appropriate time period. The effective
interest rate is the rate that precisely discounts the estimated future cash disbursement or payment through
the expected duration of the financial instrument or,
where appropriate, a shorter period, on the net carrying value of financial assets or financial liabilities. When
calculating the effective interest rate, the Bank performs an assessment of cash flows, taking into consideration all conditions of the agreement related to the
financial instrument, but not considering the future
loan losses. The calculation includes all fees and commissions that the contractual sides have paid and received, and which are a constituent part of the effective
interest rate, transaction costs and all other premiums
and discounts. z) Fee and commission income and expenses
Reclasifications
In 2013 the Bank included interest income on impaired
loans under interest income. In order to comply with
current IAS presentation, the Bank reclassified BAM
2.873 thousand from net impairment losses and pro-
Fee and commission income and expenses mainly comprise fees related to domestic and foreign payments,
the issue of guarantees and letters of credit, credit card
business and asset management, and are recognized in
101
the statement of comprehensive income upon performance of the relevant service.
aa) Foreign currency translation
Transactions in foreign currency are translated into
functional currency at the exchange rate prevailing at
the date of the transaction. Foreign exchange gains
and losses arising on translation are recognized in the
statement of comprehensive income. Non-monetary
assets and liabilities denominated in foreign currency
measured at historical cost are translated into functional currency using the exchange rate at the date of
the transaction and are not retranslated at the reporting date.
bb) Net gains and losses from the purchase and sale
of foreign currencies, foreign exchange differences
from translation of monetary assets and liabilities
and available for sale financial assets
Net gains and losses from the purchase and sale of foreign currencies include non-realized and realized gains
and losses on the basis of the purchase and sale of currencies and derivative financial instruments. Net gains
and losses from foreign exchange differences incurred
from translation of monetary assets and liabilities denominated in foreign currency are classified as other
operating income and expense. Net gains and losses
from financial assets available for sale include realized
net gains and losses from the sale of available for sale
financial assets.
cc) Rental income
Rental income is recognized on a straight-line basis
over the term of the lease.
dd) Income taxes
The income tax charge is based on taxable profit for the
year and comprises current and deferred tax. Income
tax is recognized in the statement of comprehensive
income except to the extent that it relates to items recognized directly in equity and reserves, in which case
income tax is recognized in equity and reserves. Current
tax is the expected tax payable on the taxable income
102
for the year under Republika Srpska tax law, using the
tax rates enacted or substantially enacted at the balance sheet date, and any adjustments to tax payable in
respect of previous years.
Deferred taxes are calculated using the balance sheet
liability method. Deferred income taxes reflect the net
tax effects of temporary differences between the carrying amounts of assets and liabilities for financial reporting purposes and the amounts used for income tax
purposes. The measurement of deferred tax assets and
liabilities reflects the tax consequences that would follow from the manner in which the enterprise expects,
at the balance sheet date, to recover or settle the carrying amount of its assets and liabilities, based on tax
rates enacted or substantially enacted at the balance
sheet date.
Deferred tax assets and liabilities are not discounted
and are classified as long-term assets and/or long-term
liabilities in the balance sheet. Deferred tax assets are
recognized only to the extent that it is probable that
sufficient taxable profits will be available against which
the deferred tax assets can be utilized. At each balance
sheet date, the Bank reassesses unrecognized potential
deferred tax assets and the carrying amount of recognized deferred tax assets.
ee) Financial instruments
Classification
The Bank classifies its financial instruments in the following categories: loans and receivables, financial assets available for sale, financial assets held to maturity
or other financial liabilities. The classification depends
on the purpose for which the financial instruments
were acquired. The management determines the classification of financial instruments upon initial recognition.
1) Loans and receivables
Loans and receivables are non-derivative financial
assets with fixed or determinable payments that
are not quoted in an active market. Loans and receivables arise when the Bank provides money to a
debtor with no intention of trading with the receivable and include loans and advances to banks, loans
and advances to customers and balances with Central bank.
2) Available-for-sale financial assets
Available-for-sale financial assets are non-derivatives that are intended to be held for an indefinite
period of time, but may be sold in response to the
needs for liquidity or changes in interest rates, foreign exchange rates, or equity prices. Available-forsale financial assets comprise equity securities.
3) Financial assets held to maturity
Financial assets held to maturity comprise debt securities that the Bank intends and has the ability to
hold until their maturity.
4) Financial liabilities
Financial liabilities are classified as other financial liabilities. Other financial liabilities include current and
deposit accounts and borrowings.
Recognition and derecognition
Purchases and sales of financial instruments available
for sale are recognized on the trade date which is the
date when the Bank commits to purchase or sell the
instrument. Loans and receivables and other financial
liabilities are recognized when advanced to borrowers
or received from lenders.
The Bank derecognizes financial instruments (in full or
part) when the rights to receive cash flows from the
financial instrument have expired or when it loses control over the contractual rights on financial assets. This
occurs when the Bank transfers substantially all the
risks and rewards of ownership to another business entity or when the rights are realized, surrendered or have
expired. The Bank derecognizes financial liabilities only
when the financial liability ceases to exist, i.e. when it is
discharged, cancelled or has expired. If the terms of a fi-
nancial liability change, the Bank will cease recognizing
that liability and will instantaneously recognize a new
financial liability, with new terms and conditions.
Initial and subsequent measurement
Financial assets and liabilities are recognized initially at
their fair value plus transaction costs that are directly
attributable to the acquisition or issue of the financial
asset or financial liability.
After initial recognition, the Bank measures financial
assets available for sale at their fair value, without any
deduction for selling costs. Equity securities classified
as available for sale that do not have a quoted market
price in an active market and whose fair value cannot
be reliably measured are valuated at cost less impairment.
After initial recognition, financial assets held to maturity, loans and receivables are measured at amortized
cost using the effective interest rate method, less any
prospective/possible impairment.
Loans and receivables and other financial liabilities are
measured at amortized cost.
Gains and losses
Changes in the fair value of monetary securities denominated in a foreign currency and classified as available for sale are analyzed between translation differences resulting from changes in amortized cost of the
security and other changes in the carrying amount of
the security. Gains or losses from a change in the fair
value of available-for-sale monetary financial assets are
recognized directly in a fair value reserve within equity
and are disclosed in the statement of changes in equity.
Impairment losses, foreign exchange gains and losses,
interest income and amortization of premium or discount using the effective interest method on availablefor-sale monetary financial assets are recognized in the
statement of comprehensive income. When securities
classified as available-for-sale are sold or impaired, the
accumulated fair value adjustments recognized in equity are included in the statement of comprehensive
income.
103
Interest on available-for-sale securities calculated using the effective interest method is recognized as interest income in the statement of comprehensive income.
Gains or losses arising from financial assets and financial
liabilities carried at amortized cost are included in the
statement of comprehensive income over the period of
amortization, using the effective interest rate method.
hensive income. If loans and receivables have a variable interest rate, the discount rate for determining
impairment allowance represents the current effective interest rate determined by an agreement at the
moment when impairment has occurred.
Financial asset for which there is no objective evidence of impairment is included in the financial asset which is then grouped with other financial assets
with similar characteristics, which are then reviewed
for impairment on the portfolio basis.
Gains or losses may also be recognized in the statement of comprehensive income when a financial instrument is derecognized or when its value is impaired.
Impairment of financial assets
The Bank regularly reviews and monitors financial assets to determine whether there is objective evidence
of impairment of loans and receivables as well as other
financial assets. The impairment of financial assets or a
group of financial assets is recognized if there is objective evidence of impairment as the result of one or more
events occurring after initial recognition, which has an
influence on estimated future cash flows from the financial assets or the group of financial assets, which
can be reliably estimated (“an event that causes the impairment“).
1) Loans and receivables
If there is objective evidence of impairment of loans
and receivables, the impairment loss is determined
as the difference between the carrying value of the
assets and the present value of the expected future
cash flows discounted by the original effective interest rate of the financial assets. The calculation of loss
that occurs as a result of impairment is carried out
on an individual basis, i.e. by using individual information on the current value of the future cash flows
for all individually significant loans and receivables,
and on a group basis, i.e. by using of the unique data/
information on a homogeneous group level of the future cash flows for all loans and receivables for which
there are evidence of impairment and which are not
significant on an individual level.
If the loan cannot be collected and all legal procedures
have been completed and the final amount of the loss is
known, the loan is directly written off. If, in the subsequent period, the amount of impairment loss decreases
and the decrease can be directly linked to an event that
has occurred after the write-off, the amount written-off
or the impairment allowance is then shown as income
in the statement of comprehensive income. Write-off of
uncollectible receivables is performed based on the decision of the Credit Committee, and in accordance with
court decisions, agreements between the interested
parties and the Bank’s assessments.
In accordance with local regulations, the Bank also calculates impairment allowance according to the Banking Agency of the Republika Srpska (BARS) regulations.
Loans, placements and other financial assets of the
Bank are classified into categories prescribed by the
BARS according to the expected recoverability determined on the basis of the number of days overdue, an
assessment of the debtor’s financial position and the
quality of the collateral. The assessed amount of the
reserve for potential losses is calculated by applying
percentages prescribed by the BARS. If the provision for
potential losses calculated in accordance with the BARS
regulations is higher than the impairment allowance
calculated in accordance with IFRS requirements, this
difference is presented as a regulatory reserve for credit
losses within equity.
The carrying value of the assets is decreased by the
amount of impairment allowance, and the amount
of the loss is recognized in the statement of compre-
104
vances to banks with original maturity of up to three
months.
2) Available for sale financial assets
At each reporting date, the Bank reviews whether
there is objective evidence of impairment of individual financial assets or groups of financial assets.
In the case of equity investments classified as available for sale, a significant or prolonged decline in the
fair value of the security below its cost is considered
in determining whether the assets are impaired. If
any such evidence exist the cumulative loss – measured as the difference between the acquisition cost
and the current fair value, less any impairment loss
on that financial asset previously recognized in profit
or loss – is removed from profit or loss and recognized in other comprehensive income.
Impairment losses recognized in the statement of
comprehensive income on equity instruments are
not reversed through the statement of profit and loss
at any point thereafter. If, in a subsequent period, the
fair value of a debt instrument classified as available
for sale increases and the increase can be objectively
related to an event occurring after the impairment
loss was recognized in comprehensive income statement, the impairment loss is reversed through the
statement of comprehensive income.
2) Loans and advances to banks
Loans and advances to banks are classified as loans
and receivables and are carried at amortized cost.
3) Loans and advances to customers
Loans and advances to customers are presented at
amortized cost net of impairment allowances (specific and collective) to reflect the estimated recoverable amounts.
4) Available-for-sale financial assets
Available-for-sale financial assets include equity securities. Equity securities are classified as available
for sale assets and are valued at fair value except for
securities whose value cannot be reliably measured
and when they are measured at cost or cost net of
impairment loss.
5) Financial assets held to maturity
Financial assets held to maturity include debt securities. 3) Financial assets held to maturity
Impairment losses are recognized as the difference
between the carrying value of the financial assets
and the present value of expected future cash flows
discounted by current market interest rates for similar financial assets. Impairment losses on these instruments, recognized in profit or loss, are not subsequently reversed through comprehensive income
statement.
Specific instruments
1) Cash and cash equivalents
Cash and cash equivalents comprise cash reserves
and balances with Central bank and loans and ad-
6) Deposits from banks and other financial institutions and deposits from customers
and deposits from customers are classified as other liabilities and are initially recognized at fair value
less transaction costs, and subsequently stated at
their amortized cost using the effective interest rate
method.
7) Interest-bearing borrowings
Interest-bearing borrowings are recognized initially
at fair value of the consideration given, less attributable transaction costs. Subsequent to initial recognition, interest-bearing borrowings are stated at amortized cost using the straight line method.
105
2013 and 2012
ff) Property and equipment
Property and equipment are recognized at historical
cost and are decreased by the accumulated depreciation and amortization, and any possible impairment
loss. In previous reporting years, (before 1999) they
were revalued by the application of officially published
revaluation coefficients to the historical cost or to the
previously revalued amounts, and depreciated or amortized amounts. The Bank’s management periodically
reviews property and equipment for any impairment by
comparing the current book value of the assets with
their recoverable amounts.
Depreciation is calculated on a straight-line basis at
cost by the following prescribed annual minimum rates
in order to write off the assets over their estimated useful lives:
2013 and 2012
Buildings
Equipment and other assets
Leasehold improvements
1,3% -1,52%
7% - 30%
20%
The Bank’s management believes that the applied depreciation rates fairly reflect the economic useful life of
property and equipment.
gg) Intangible assets
Intangible assets acquired by the Bank are stated at historical cost less accumulated amortization and impairment losses. Expenditure on development activities is
capitalized if all of the features required by IAS 38: “Intangible Assets” are satisfied.
These intangible assets are amortized on a straight-line
basis over their estimated useful economic lives as follows:
106
Software
20%
The assets’ useful lives are reviewed, and adjusted if appropriate, at each balance sheet date.
Residual amounts are not taken into account.
hh) Leased assets
Leases in terms of which the Bank assumes substantially all the risks and rewards of ownership are classified as
finance leases. At the balance sheet date, the Bank did
not have any finance leases either as lessor or lessee.
Other leases are operating leases.
ii) Impairment of non-financial assets
Assets that have an indefinite useful life are not subject
to amortization and are tested at least annually for impairment. Assets that are subject to amortization are
reviewed for impairment whenever events or changes
in circumstances indicate that the carrying amount
may not be recoverable. Intangible assets that are not
yet available for use are assessed at each balance sheet
date. An impairment loss is recognized whenever the
carrying amount of an asset exceeds its recoverable
amount. Impairment losses are recognized in the statement of comprehensive income.
The recoverable amount of property and equipment,
investment property and intangible assets is the higher
of the asset’s fair value less costs to sell and value in
use. For the purpose of assessing impairment, assets
are grouped at the lowest level for which there is separately identifiable cash flows (cash-generating units). In
assessing value in use, the estimated future cash flows
are discounted to their present value using a pre-tax
discount rate that reflects current market assessments
of the time value of money and the risks specific to the
asset or cash-generating unit.
Non-financial assets other than goodwill that suffered
impairment are reviewed for possible reversal of the
impairment at each reporting date. An impairment loss
is reversed if there has been a change in the estimates
used to determine the recoverable amount. An impair-
ment loss is reversed only to the extent that the asset’s
carrying amount does not exceed the carrying amount
that would have been determined, net of depreciation
or amortization, if no impairment loss had been recognized.
mines the sufficiency of provisions on the basis of insight
into specific items, current economic circumstances,
risk characteristics of certain transaction categories, as
well as other relevant factors.
Provisions are released only for such expenditure in respect of which provisions are recognized at inception. If
the outflow of economic benefits to settle the obligations is no longer probable, the provision is reversed.
jj) Employment benefits
Short-term benefits
On behalf of its employees, the Bank pays pension and
health insurance which is calculated on the gross salary
paid, as well as tax on salaries which are calculated on
the net salary paid. The Bank pays the above mentioned
contributions into the relevant government funds according to statutory rates during the course of the year.
In addition, meal allowances, transport allowances and
vacation bonuses are paid in accordance with local legislation. These expenses are recorded in the statement
of comprehensive income in the period in which the salary expense is incurred.
ll) Share capital
Ordinary share capital represents the nominal value of
paid-in ordinary shares classified as equity and is denominated in BAM.
mm) Share premium
Share premium represents excess of the paid-in amount
and nominal value of the issued shares.
nn) Legal reserve
Obligations for contributions to defined contribution
pension plans are recognized as an expense in the statement of comprehensive income as incurred.
Long-term benefits: retirement severance payments
and early retirement bonuses
In accordance with Labor Law the Bank has an obligation to pay an employment retirement benefit to a retiree upon retirement. The long-term liability in respect
of retirement benefit is measured as the present value
of future cash flows determined through actuarial valuation.
kk) Provisions
Provisions are recognized when the Bank has a present legal or constructive obligation as a result of past
events, it is probable that an outflow of resources embodying economic benefits will be required to settle the
obligation, and a reliable estimate of the amount of the
obligation can be made.
Provisions for liabilities and charges are maintained at
the level that the Bank’s management considers sufficient for absorption of losses. The management deter-
Legal reserve has been created in accordance with company law of Republika Srpska, which requires 5% of the
profit for the year to be transferred to this reserve until
capital reserves reach 10% of issued share capital. The
legal reserve can be used for covering current and prior
year losses.
oo) Regulatory reserve for credit losses
As explained in Note 3 g the Regulatory reserve for credit
losses represents the excess of loan loss provisions calculated in accordance with the BARS regulations over
impairment allowances recognized under IFRS, if the
first impairment is higher.
State/Condition of the reserves at the reporting date
represents the amount for which the calculated impairment in accordance with the BARS was higher than
those calculated in accordance with the IFRS in the previous/prior periods.
The Bank has estimated the regulatory reserves for
credit losses are in cumulative amount of BAM 21.637
thousand at 31 December 2013 (2012: BAM 20.157 thousand). The insufficient reserves at the request of regula
107
tors amounted to BAM 9.545 thousand at 31 December
2013 (2012: BAM 2.096 thousand). Based on the instructions issued by the Agency, starting from December 31,
2013, the Banks are not obliged to carry out coverage
of the insufficient reserves per regulatory request from
profit. The amount of the missing reserves, by the regulatory request which was covered from profit in 2011,
2012 and 2013, the Bank can include in the equity. These
reserves can be used to cover losses, increase of the
statutory reserves or recapitalization of the Bank.
pp) Fair value reserve
The fair value reserve represents unrealized net gains
and losses arising from a change in the fair value of financial assets available for sale, net of related deferred
tax.
qq) Dividends
Dividends on ordinary and preference shares are recognized as a liability in the period in which they are approved by the Bank’s shareholders.
Any increase in the liability relating to financial guarantees is taken to the comprehensive income statement. The premium received is recognized in the income statement in ‘Fees and commission income’ on a
straight line basis over the life of the guarantee.
tt) Managed funds for and on behalf of third parties
The Bank manages funds for and on behalf of corporate
and retail customers. These amounts do not represent
the Bank’s assets and are excluded from the balance
sheet. For the services rendered the Bank charges a fee.
uu) Segment reporting
A business segment represents the part of assets and
business activities (products and services) which is subject to risks and benefits different from those in other
business segments. A geographic segment generates
products or services within a specific economic environment which are subject to risks and benefits different from those operating in other economic environments.
rr) Earnings per share
The Bank presents basic earnings per share (EPS). Basic EPS is calculated by dividing the profit or loss attributable to ordinary shareholders of the Bank by the
weighted average number of ordinary shares outstanding during the period. EPS is recognized as a liability in
the period in which they are approved by the Bank’s
shareholders.
ss) Off-balance-sheet commitments and contingent liabilities
In the ordinary course of business, the Bank gives financial guarantees, consisting of letters of credit, guarantees and acceptances. Financial guarantees are initially
recognized in the financial statements at fair value.
Subsequent to initial recognition, the Bank’s liability
under each guarantee is measured at the higher of the
amortized premium or the best estimate of expenditure
required settling any financial obligation arising as a result of the financial guarantee, depending on the higher
amount.
108
The Bank has identified four main segments: Retail,
Corporate, Financial markets and ALM and Central Unit.
Basic information per segment is based on the internal
reporting structure for business segments. Segment results are based on internal funding price policy (Note 6).
vv) Changes in accounting policies
The accounting policies adopted are consistent with
those of the previous financial year, except for the following standards and amendments to IFRS effective as
of 1 January 2013:
• IAS 1 Presentation of Items of Other Comprehensive
Income – Amendments to IAS 1
• IFRS 1 First-time Adoption of International Financial
Reporting Standards - Government Loans (Amendments) – effective January 1, 2013
• IFRS 1 First-Time Adoption of International Financial Reporting Standards (Amendment) - Severe
Hyperinflation and Removal of Fixed Dates for
First-Time Adopters
periods on or after 1 January 2013. The amendment has
no impact on the Bank
• IFRS 7 Financial Instruments: Disclosures (Amendment), effective January 1, 2013
IFRS 1 First-Time Adoption of International Financial Reporting Standards (Amendment) – Severe Hyperinflation and Removal of Fixed Dates for First-Time Adopters
• IFRS 13 Fair Value Measurement – effective January
1, 2013
• IAS 19 Employee benefits (revised) – effective January 1, 2013
The IASB provided guidance on how an entity should
resume presenting IFRS financial statements when its
functional currency ceases to be subject to hyperinflation. The amendment shall be applied as from the commencement date of its first financial year starting on or
after 1 January 2013. The amendment had no impact to
the Bank’s financial position or performance.
• IFRIC 20 Stripping Costs in the Production Phase of
a Surface Mine – effective January 1, 2013.
IFRS 7 Disclosures — Offsetting Financial Assets and
Financial Liabilities — Amendments to IFRS 7
• IAS 12 Income Taxes (Amendment) - Deferred Taxes: Recovery of Underlying Assets;
The adoption of the standards or interpretations is described below:
IAS 1 Presentation of Items of Other Comprehensive
Income – Amendments to IAS 1
The amendments to IAS 1 introduce a grouping of items
presented in OCI. Items that will be reclassified (‘recycled’) to profit or loss at a future point in time (e.g.,
net loss or gain on AFS financial assets) have to be presented separately from items that will not be reclassified (e.g., revaluation of land and buildings). The amendments affect presentation only and have no impact on
the Bank’s financial position or performance.
IFRS 1 Government Loans – Amendments to IFRS 1
These amendments require first-time adopters to apply the requirements of IAS 20 Accounting for Government Grants and Disclosure of Government Assistance,
prospectively to government loans existing at the date
of transition to IFRS. Entities may choose to apply the
requirements of IFRS 9 (or IAS 39, as applicable) and IAS
20 to government loans retrospectively if the information needed to do so had been obtained at the time of
initially accounting for that loan. The exception would
give first-time adopters relief from retrospective measurement of government loans with a below-market
rate of interest. The amendment is effective for annual
These amendments require an entity to disclose information about rights to set-off and related arrangements (e.g., collateral agreements). The disclosures
would provide users with information that is useful in
evaluating the effect of netting arrangements on an
entity’s financial position. The new disclosures are required for all recognized financial instruments that are
set off in accordance with IAS 32 Financial Instruments:
Presentation. The disclosures also apply to recognized
financial instruments that are subject to an enforceable
master netting arrangement or similar agreement, irrespective of whether they are set off in accordance with
IAS 32. These amendments did not have impact on the
Bank’s financial position or performance and are effective for annual periods beginning on or after 1 January
2013. IFRS 13 Fair Value Measurement
IFRS 13 establishes a single source of guidance under
IFRS for all fair value measurements. IFRS 13 does not
change when an entity is required to use fair value, but
rather provides guidance on how to measure fair value
under IFRS when fair value is required or permitted.
The Standard did not affect financial position and performance of the Bank but has affected the Bank’s fair
value disclosures. Standard is effective for annual periods beginning on or after 1 January 2013.
109
IAS 12 Income Taxes (Amendment) – Deferred Taxes:
Recovery of Underlying Assets
• IAS 28 Investments in Associates and Joint Ventures
(as revised in 2011)
The amendment clarified the determination of deferred
tax on investment property measured at fair value and
introduces a rebuttable presumption that deferred tax
on investment property measured using the fair value
model in IAS 40 should be determined on the basis that
its carrying amount will be recovered through sale. It
includes the requirement that deferred tax on non-depreciable assets that are measured using the revaluation model in IAS 16 should always be measured on a
sale basis. The amendment shall be applied as from the
commencement date of its first financial year starting
on or after 1 January 2013 and there has been no effect
on the Bank’s financial position, performance or its disclosures.
• IFRS 10 Consolidated Financial Statements, IAS 27
Separate Financial Statements
IAS 19 Employee Benefits (Revised)
The IASB has issued numerous amendments to IAS 19.
These range from fundamental changes such as removing the corridor mechanism and the concept of expected returns on plan assets to simple clarifications and rewording. The amendment is effective for annual periods
beginning on or after 1 January 2013. There has been no
impact on the Bank’s financial position or results.
IFRIC 20 Stripping Costs in the Production Phase of a
Surface Mine
This interpretation applies to waste removal (stripping) costs incurred in surface mining activity, during
the production phase of the mine. The interpretation
addresses the accounting for the benefit from the stripping activity. The interpretation is effective for annual
periods beginning on or after 1 January 2013. The new
interpretation did not have an impact on the Bank.
Following standards becomes effective for annual
periods beginning on or after January 1, 2013.
The endorsement process within EU adopted the standards and decided that standards should be applied, at
the latest, as from the commencement date of a financial year starting on or after January 1, 2014.
110
• IFRS 11 Joint Arrangements
• IFRS 12 Disclosure of Interests in Other Entities
IAS 28 Investments in Associates and Joint Ventures
(as revised in 2011)
As a consequence of the new IFRS 11 Joint Arrangements,
and IFRS 12 Disclosure of Interests in Other Entities, IAS
28 Investments in Associates, has been renamed IAS 28
Investments in Associates and Joint Ventures, and describes the application of the equity method to investments in joint ventures in addition to associates.
IFRS 10 Consolidated Financial Statements, IAS 27
Separate Financial Statements
IFRS 10 replaces the portion of IAS 27 Consolidated and
Separate Financial Statements that addresses the accounting for consolidated financial statements. It also
addresses the issues raised in SIC-12 Consolidation Special Purpose Entities.
IFRS 10 establishes a single control model that applies
to all entities including special purpose entities. The
changes introduced by IFRS 10 will require management
to exercise significant judgment to determine which
entities are controlled and therefore are required to be
consolidated by a parent, compared with the requirements that were in IAS 27. Based on the preliminary
analyses performed, IFRS 10 is not expected to have any
impact on the currently held investments of the Bank.
IFRS 11 Joint Arrangements
IFRS 11 replaces IAS 31 Interests in Joint Ventures and
SIC-13 Jointly-controlled Entities — Non-monetary
Contributions by Venturers. IFRS 11 removes the option
to account for jointly controlled entities (JCEs) using
proportionate consolidation. Instead, JCEs that meet
the definition of a joint venture must be accounted for
using the equity method.
IFRS 12 Disclosure of Interests in Other Entities
IFRS 12 includes all of the disclosures that were previously in IAS 27 related to consolidated financial statements, as well as all of the disclosures that were previously included in IAS 31 and IAS 28. These disclosures
relate to an entity’s interests in subsidiaries, joint arrangements, associates and structured entities. A
number of new disclosures are also required, but has no
impact on the Bank’s financial position or performance.
Standards endorsed by EU but not yet effective
IAS 32 Offsetting Financial Assets and Financial Liabilities — Amendments to IAS 32
These amendments clarify the meaning of “currently
has a legally enforceable right to set-off”. The amendments also clarify the application of the IAS 32 offsetting criteria to settlement systems (such as central
clearing house systems) which apply gross settlement
mechanisms that are not simultaneous. These amendments are not expected to impact the Bank’s financial
position or performance and become effective for annual periods beginning on or after 1 January 2014.
Investment Entities (Amendments to IFRS 10, IFRS
12, IAS 27 and IAS 28)
In October 2012 IASB issued the amendments that are
effective for annual periods beginning on or after January 1, 2014. These amendments will apply to investments in subsidiaries, joint ventures and associates held
by a reporting entity that meets the definition of an investment entity. An investment entity will account for
its investments in subsidiaries, associates and joint ventures at fair value through profit or loss in accordance
with IFRS 9 (or IAS 39, as appropriate), except for investments in subsidiaries, associates and joint ventures
that provide services that relate only to the investment
entity, which would be consolidated or accounted for
using the equity method, respectively. An investment
entity will measure its investment in another controlled
investment entity at fair value. Non-investment entity
parents of investment entities will not be permitted to
retain the fair value accounting that the investment
entity subsidiary applies to its controlled investees.
For non-investment entities, the existing option in
IAS 28, to measure investments in associates and joint
ventures at fair value through profit or loss, will be retained. The Bank is currently assessing the impact that
this standard could have on the financial position and
performance. Recoverable Amount Disclosures for Non-Financial
Assets – Amendments to IAS 36 Impairment of Assets
These amendments remove the unintended consequences of IFRS 13 on the disclosures required under IAS
36. In addition, these amendments require disclosure
of the recoverable amounts for the assets or CGUs for
which impairment loss has been recognized or reversed
during the period. These amendments are effective retrospectively for annual periods beginning on or after 1
January 2014 with earlier application permitted, provided IFRS 13 is also applied. The Bank has early adopted
these amendments to IAS 36 in the current period since
the amended/additional disclosures provide useful information as intended by the IASB OR , however, there
are no effects on the financial statements.
Standards not yet endorsed by EU
The standards and interpretations that are issued, but
not yet endorsed by EU, up to the date of issuance of the
Bank’s financial statements are disclosed below. The
Bank intends to adopt these standards, if applicable,
when they become effective.
IFRS 9 Financial Instruments: Classification and
Measurement
IFRS 9, as issued, reflects the first phase of the IASB’s
work on the replacement of IAS 39 and applies to classification and measurement of financial assets and financial liabilities as defined in IAS 39. Most of the requirements in IAS 39 for classification and measurement of
financial liabilities and derecognition of financial assets and liabilities were carried forward unchanged to
IFRS 9. The standard eliminates categories of financial
111
instruments currently existing in IAS 39: available-forsale and held-to-maturity. According to IFRS 9 all financial assets and liabilities are initially recognized at fair
value plus transaction costs.
Hedge accounting
A new chapter on hedge accounting has been added to
IFRS 9. This represents a major overhaul of hedge accounting and puts in place a new model that introduces
signiﬁcant improvements principally by aligning the accounting more closely with risk management. There are
also improvements to the disclosures about hedge accounting and risk management.
to pay a levy. Entities look to other standards to decide
whether the recognition of a liability to pay a levy would
give rise to an asset or an expense under the relevant
standards. The interpretation is effective for annual periods beginning on or after January 1, 2014. The new interpretation will have no impact on the Bank.
4. FINANCIAL RISK MANAGEMENT
The Bank’s activities are exposed to following risks:
• Credit risk,
• Operating risk,
The standard does not currently indicate the mandatory
effective date. The IASB decided to defer the mandatory
effective date of IFRS 9 until the date of the completed
version of IFRS 9 is known. The standard has not yet
been endorsed by EU. The adoption of the first phase
of IFRS 9 will have an effect on the classification and
measurement of the Bank’s financial assets, but will not
have an impact on classification and measurements of
financial liabilities. The Bank will quantify the effect in
conjunction with the other phases, when the final standard including all phases is issued and endorsed by EU.
IFRIC 21 Levies
The interpretation is applicable to all levies other than
outflows that are within the scope of other standards
(e.g., IAS 12) and fines or other penalties for breaches
of legislation. Levies are defined in the interpretation
as outflows of resources embodying economic benefits imposed by government on entities in accordance
with legislation. The interpretation clarifies that an
entity recognizes a liability for a levy when the activity that triggers payment, as identified by the relevant
legislation, occurs. It also clarifies that a levy liability is
accrued progressively only if the activity that triggers
payment occurs over a period of time, in accordance
with the relevant legislation. For a levy that is triggered
upon reaching a minimum threshold, the interpretation
clarifies that no liability is recognized before the specified minimum threshold is reached. The interpretation
does not address the accounting for the debit side of
the transaction that arises from recognizing a liability
112
• Liquidity risk and
• Market risk
The Management Board is responsible for establishing
and monitoring of risk management. Risk management
departments (Integrated risk management, Credit risks,
Market and Operational risks) and Asset and Liability
Committee – ALCO are responsible for development
of the process of risk management and controlling as
well as compliance with risk management policies. In
the first half of 2010 Risk Committee – RICO was established with the following responsibilities:
• monitoring and controlling of current and future
risks
• capital allocation to specific risk types
• decision making related to strategic and structured
risk associated questions.
The Bank has implemented manuals, programs, policies
and procedures for risk management in order to identify and analyze risks to which it is exposed as well as
to minimize those risks and implement controls for risk
monitoring and compliance with prescribed limits.
The Supervisory Board is responsible for monitoring
compliance with above mentioned programs, manuals,
policies and procedures for risk management as well as
for review of adequacy of the Bank’s risk management
given the risks it is facing. For this purpose Supervisory
Board is supported with internal audit division. Internal audit carries out regular and ad-hoc tests of risk
management procedures and policies and presents its
results to the Supervisory Board and the Management
Board.
4.1. Credit risk
Credit risk is the risk that counterparty will not settle
its commitments when they fall due. Credit risk management process defines acceptable levels for credit
risk exposure and minimizes potential losses arising
from credit transactions. The Bank maintains credit risk
within the acceptable levels by implementing internal
procedures for credit risk managements as well as setting the appropriate limits for credit risk exposures.
The ground for credit risk management process are
regulative requirements in Republika Srpska, the Law
on banks of Republika Srpska and appropriate decisions
of the Agency as well as the Sberbank Europe AG (SE
AG) guidelines, manual procedures and instructions.
These documents set forward general guidelines and
principles for risk management, procedures, organizational structure and application, define business objectives and set forward appropriate limits for credit risk
exposures.
Exposure to credit risk is managed through regular analysis of the ability of borrowers and potential borrowers
to meet interest and capital repayment obligations and
by changing these lending limits where appropriate.
The Bank has defined credit risk limitation system. Creditworthiness assessment includes assessment of each
individual customer, establishing maximum amount
of exposure which can be granted to the customer as
well as acceptable collateral in order to minimize credit
risk exposure. The Bank continually assesses its loan
portfolio development in order to minimize potential
losses. When granting new exposures the Bank takes
into consideration exposure to one party and one group
in order to perform adequate control of risk concentration and compliance with related regulations. Further,
the Bank has defined responsibilities for approval i.e.
the amounts which can be approved by the employees
involved in the credit process.
With a view of minimizing credit risk, the Bank has a
manual on collateral for loans and other placements
which defines the rules for the treatment of security
instruments in the process of credit risk approval. The
Bank secures its credit exposures with the following instruments:
• cash;
• bank and corporate guarantees;
Sector for credit risk management and Risk controlling are responsible for defining and update of internal
guidelines which regulate credit risk management process.
4.1.1. Risk limit control and mitigation policies
Credit risk is the most important risk for the Bank’s
business. Management therefore carefully manages its
exposure to credit risk. Credit exposures arise principally in lending activities i.e. loans and advances. There
is also credit risk in off-balance-sheet financial instruments.
• mortgages over residential properties;
• charges over business assets such as premises, inventory and accounts receivable;
• charges over financial instruments such as debt securities and equities.
The credit risk management process is centralized in
the Bank’s Credit risk department.
113
4.1.2. Maximum exposure to credit risk before collateral held or other credit enhancement and before
provisions
Fair value of collateral
Maximum
exposure
Deposits
Real Estate
Net
exposure
Monetary assets/Funds
25.143
-
-
25.143
32.463
-
-
32.463
-
-
-
-
489.370
5.403
243.736
240.231
- Retail customers
192.886
1.951
57.829
133.106
- Corporate customers
296.484
3.452
185.907
107.125
34
-
-
34
4.150
-
-
4.150
551.160
5.403
243.736
302.021
Guarantees and letters of credit
64.873
1.260
34.347
29.266
Undrawn loan facilities
22.947
-
5.657
17.290
Total credit risk exposure related
to off-balance sheet
87.820
1.260
40.004
46.556
638.980
6.663
283.740
348.577
31 December 2013
Financial assets
Other assets
Total credit risk exposure related to balance sheet
Total
114
Maximum
exposure
Deposits
Real Estate
Net
exposure
27.455
-
-
27.455
24.335
-
-
24.335
13.996
-
-
13.996
150.936
6.133
229.213
176.454
150.936
909
48.282
101.745
260.864
5.224
180.931
74.709
57
-
-
57
1.466
-
-
1.466
479.109
6.133
229.213
243.763
Guarantees and letters of credit
58.319
242
30.783
27.294
20.267
-
2.296
17.971
Total credit risk exposure related
to off-balance sheet
78.586
242
33.079
45.265
557.695
6.375
262.292
289.028
31 December 2012
- Retail customers
- Corporate customers
Financial assets
Other assets
Total credit risk exposure related to balance sheet
Total
For balance sheet assets, the exposures set out above
are based on gross carrying amounts before provisions
and impairment allowance.
4.1.3. Credit risk management and impairment and
provision policies
An analysis of the loan portfolio according to the above
mentioned categories is presented below. For the purpose of determining impairment allowance for loans
and receivables, the Bank distinguishes between three
approaches:
• Loans assessed on an individual basis
Impairment and impairment policies
• Loans assessed on a group basis
The Bank assesses at each balance sheet date whether there is objective evidence that a financial asset or
group of financial assets is impaired.
For the purpose of credit monitoring and the management of credit risk, the Bank divides its credit portfolio
into the following groups:
• Performing loans to customers – loans that are neither due nor impaired
• Loans assessed on a portfolio basis.
Loans assessed on an individual basis
Loans assessed on an individual basis are all loans for
which there exists objective evidence of impairment.
Objective evidence of impairment, i.e. factors that can
influence the ability and willingness of each individual
debtor to fulfill their obligations toward the Bank, are
as follows:
• Past due but not impaired
• Non-performing loans (impaired loans).
• delinquencies in contractual payments of interest
or principal
115
• breach of covenants or conditions
Restructured loans and receivables
• initiation of bankruptcy proceedings
During the year the Bank has rescheduled certain loans
to clients aiming at improvement of their final recoverability. Rescheduling is mainly performed in response
to deterioration of the clients’ financial position or for
the prevention of further deterioration of the clients’ financial position. Following the restructuring the loans
remain graded as performing loans until there are clear
signs of default. Whenever possible, the Bank’s position
was improved by obtaining additional instruments of
collateral.
• any specific information on the customer’s business
(e.g. reflected by cash flow difficulties experienced
by the client)
• changes in the customer’s market environment
• general economic situation.
The Bank’s policy requires the review of individual financial assets that are above materiality thresholds at
least annually or more regularly when individual circumstances require. Impairment allowances on individually
assessed accounts are determined by an evaluation of
the incurred loss at the balance-sheet date on a caseby-case basis, and are applied to all individually significant accounts. Besides the level of overdue receivables,
the assessment normally encompasses collateral held
(including re-confirmation of its enforceability) and the
anticipated receipts for that individual account.
Loans assessed on a group basis
For assessing the impairment of loans which are not
individually significant, loans are grouped on the basis
of similar characteristics of credit risk, i.e. days of delay
in repayment, collateral structure, purpose and other
similar characteristics, based on which the Bank creates
impairment allowance.
Loans assessed on a portfolio basis
The Bank also recognizes impairment for losses which
are incurred but are not reported “IBNR”. This impairment/provision allowance is calculated on all exposures
for which there is no evidence of impairment.
Exposures with similar characteristics are grouped into
homogenous group and for each group the Bank applies
certain percentage taking into consideration emergence period of recognition of the losses.
116
Write-off policy
The Bank writes off a loan when the Bank determines
that the loan is uncollectible. This determination is
made after considering information such as occurrence
of significant changes in the borrower’s position such
that borrower can no longer pay the obligation, or that
proceeds from collateral will not be sufficient to pay
back the entire exposure. For loans that are not individually significant, write-off decisions generally are based
on a product type and historical information.
The Bank holds collateral against loans and receivables
to customers in the form of mortgage interests over
property, other securities over assets, and guarantees.
Estimates of collateral value are based on the value assessed at the time of borrowing, and are updated, in line
with the Bank’s policy, at least once in three years for
residential properties and at least annually for commercial properties. Collateral is not held for loans and advances to banks and financial assets available for sale.
In view of the impact of the global financial and economic crisis, there is a significant uncertainty in relation
with the fair market value of such collateral, together
with the time needed for their realization, which may
have an impact on impairment allowance.
The table below shows the amount of the impairment
provision for each of the Bank’s rating categories:
31 December 2013
31 December 2012
Loans and
advances to
customers
BAM ‘000
Impairment
allowance
BAM ‘000
Loans and
advances to
customers
BAM ‘000
Impairment
allowance
BAM ‘000
- Retail
187.721
(1.488)
143.828
(370)
- Corporate
277.110
(1.365)
240.865
(510)
464.831
(2.853)
384.693
(880)
- Retail
14.826
(8.173)
14.927
(7.449)
- Corporate
32.165
(11.426)
30.254
(9.745)
46.991
(19.599)
45.181
(17.194)
511.822
(22.452)
429.874
(18.074)
Performing loans
Non-performing loans
Total
Analysis of loans and receivables
The table below presents an analysis of gross and net
(decreased by impairment allowance) loans and advances to customers:
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
186.698
143.079
1.023
749
14.826
14.927
202.547
158.755
(9.661)
(7.819)
192.886
150.936
269.644
235.075
7.466
5.790
Retail
Gross
Neither past due nor impaired
Past due but not impaired
Impaired
Less: impairment allowance
Portfolio, group and individual impairment allowance
Net exposure to retail loans
Corporate
Gross
Neither past due nor impaired
Past due but not impaired
117
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
32.165
30.254
309.275
271.119
(12.791)
(10.255)
296.484
260.864
Total gross
511.822
429.874
Portfolio impairment allowance
(2.853)
(880)
(19.599)
(17.194)
Total impairment allowance
(22.452)
(18.074)
Net exposure
489.370
411.800
Impaired
Less: impairment allowance
Portfolio, group and individual impairment allowance
Net exposure to corporate loans
Group and individual impairment allowance
a) Neither past due nor impaired
All loans and receivables to customers that are neither
due nor impaired are regularly monitored and systematically reviewed in order to identify any irregularities or
warning signals with the aim of taking timely actions.
An analysis of gross exposure of loans to customers that
are neither due nor impaired according to type of client
is as follows:
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
Cash and consumer loans
120.877
81.707
Housing loans
58.829
55.781
Overdrafts
3.194
2.294
Credit cards
3.798
3.297
186.698
143.079
215.257
191.766
54.387
43.309
269.644
235.075
Retail
Total
Corporate
Large
Medium and small
Total
b) Past due but not impaired
118
Loans to customers less than 90 days past due are not
considered impaired, unless other information is available to indicate the contrary. The gross amount of loans
and advances to customers that were past due but not
impaired for the Bank was as follows:
Retail
31 December 2013
BAM ‘000
Consumer
loans
Corporate
Housing
loans
Overdrafts
Credit
cards
Total
Large
Medium
and small
Total
Past due up to 30 days
325
87
126
243
781
2.040
858
2.898
Past due 30 – 60 days
94
14
7
28
143
332
127
459
56
16
8
8
88
25
172
197
Past due over 90 days
9
2
-
-
11
2.952
960
3.912
484
119
141
279
1.023
5.349
2.117
7.466
Total
Retail
31 December 2012
BAM ‘000
Consumer
loans
Housing
loans
Corporate
Overdrafts
Credit
cards
Total
Large
Medium
and small
Total
Past due up to 30 days
253
89
40
209
591
1.179
528
1.707
67
15
7
18
107
249
205
454
30
8
8
5
51
69
71
140
Past due over 90 days
-
-
-
-
-
2.911
578
3.489
350
112
55
232
749
4.408
1.382
5.790
Total
c) Impaired
The classification of loans and receivables from customers with individual and group impairment, presented in
gross and net of impairment, is as follows:
31 December 2013
Gross
BAM ‘000
Individual
impairment allowance
BAM ‘000
Net
BAM ‘000
10.848
(7.354)
3.494
3.277
(323)
2.954
Retail
Consumer loans
Housing loans
119
Gross
BAM ‘000
Individual
BAM ‘000
Overdrafts
238
(206)
32
Credit cards
463
(290)
173
14.826
(8.173)
6.653
24.321
(8.916)
15.405
7.844
(2.510)
5.334
32.165
(11.426)
20.739
46.991
(19.599)
27.392
Gross
BAM ‘000
Individual
BAM ‘000
Net
BAM ‘000
Consumer loans
9.713
(6.652)
3.061
Housing loans
4.673
(423)
4.250
Overdrafts
185
(168)
17
Credit cards
356
(206)
150
14.927
(7.449)
7.478
22.755
(7.543)
15.212
31 December 2013
Net
BAM ‘000
Corporate
Large
Medium and small
Total
31 December 2012
Retail
Corporate
Large
Medium and small
Total
For impaired loans estimated fair market value of the
collateral for retail loans as at 31 December 2013 amounted to BAM 4.303 thousand (as at December 2012: BAM
4.387 thousand) and for corporate loans BAM 18.627
thousand (as at December 2012: BAM 23.667 thousand).
120
7.499
(2.202)
5.297
30.254
(9.745)
20.509
45.181
(17.194)
27.987
d) Restructured loans and advances
Restructured loans that would otherwise be past due
or impaired as at 31 December 2013 amounted to a total
of BAM 29.572 thousand (2012: BAM 27.032 thousand).
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
Loan portfolio
511.822
429.874
Restructured loans
29.572
27.032
Restructured loans as a percentage of loan portfolio
5,78%
6,29%
4.1.4. Concentration of risk of loans and advances to
customers
ular the focus is on small and very small loans and local
economic sector diversification of the loan portfolio.
The Bank monitors concentrations of credit risk by economic sector and by geographic location. Credit portfolio risk is limited by the Bank’s credit strategy; in partic-
Gross concentration of credit risk (balance sheet
amounts, gross of provisions) is concentrated as follows:
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
132.692
123.820
Industry
65.764
52.627
Agriculture and food processing
13.243
10.326
25.000
19.627
1.784
782
30.050
29.677
11.884
7.596
3.727
1.711
23.345
23.352
204.333
160.356
511.822
429.874
Wholesale trade
Construction
Mining
Services, tourism and catering
Transport, storage and connections
Financial intermediation
Governmental institutions
Other
Other category includes retail loans as at 31 December
2013 amounted to a total of BAM 202.547 thousand and
other loans not classified in any of the previous categories. Geographic sector risk of the above portfolio is
solely/entirely concentrated on Republika Srpska.
In addition, the structure of the loan portfolio is regularly reviewed within the Risk Department and Credit
Risk Committee in order to identify potential events
which could have an impact on large areas of the loan
portfolio (common risk factors) and if necessary limit
the exposure toward certain sectors of the economy.
are exposed to general and specific market movements
and changes in the level of volatility of market rates or
prices such as interest rates, credit spreads, foreign exchange rates and equity prices. The Management Board
sets limits and guidelines for monitoring and mitigating of market risks, which is regularly monitored by risk
committees of the Bank.
4.2.1. Foreign exchange risk
4.2. Market risk
Exposure to currency risk arises from credit, deposittaking and trading activities and is controlled on a daily
basis in accordance with legal and internal limits for
each currency, as well as in total amounts for assets and
liabilities denominated in or linked to foreign currencies.
The Bank is exposed to market risks, which is the risk
that the fair value or future cash flows of a financial instrument will fluctuate because of changes in market
prices. Market risks arise from open positions in interest
rate, foreign currency and equity products, all of which
ALM Department is responsible for daily management
of the Bank’s currency position in accordance with legal and internal regulations. In order to manage foreign
exchange rate risk more efficiently, Bank monitors economic and other business changes in the environment
121
in order to predict possible changes in foreign currency
activities, exchange rates, currencies and risk.
and 2012. Included in the tables are the Bank’s assets
and liabilities at carrying values, classified by currency
and the group of currencies:
The tables below summarize the Bank’s exposure to
foreign currency exchange rate risk at 31 December 2013
31 December 2012
Gross
BAM ‘000
Credit cards
Individual
BAM ‘000
Net
BAM ‘000
356
(206)
150
14.927
(7.449)
7.478
22.755
(7.543)
15.212
7.499
(2.202)
5.297
30.254
(9.745)
20.509
45.181
(17.194)
27.987
Corporate
Large
Medium and small
Total
For impaired loans estimated fair market value of the
collateral for retail loans as at 31 December 2013 amounted to BAM 4.303 thousand (as at December 2012: BAM
4.387 thousand) and for corporate loans BAM 18.627
thousand (as at December 2012: BAM 23.667 thousand).
122
d) Restructured loans and advances
Restructured loans that would otherwise be past due
or impaired as at 31 December 2013 amounted to a total
of BAM 29.572 thousand (2012: BAM 27.032 thousand).
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
Loan portfolio
511.822
429.874
Restructured loans
29.572
27.032
Restructured loans as a percentage of loan portfolio
5,78%
6,29%
4.1.4. Concentration of risk of loans and advances to
customers
ular the focus is on small and very small loans and local
economic sector diversification of the loan portfolio.
The Bank monitors concentrations of credit risk by economic sector and by geographic location. Credit portfolio risk is limited by the Bank’s credit strategy; in partic-
Gross concentration of credit risk (balance sheet
amounts, gross of provisions) is concentrated as follows:
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
132.692
123.820
Industry
65.764
52.627
Agriculture and food processing
13.243
10.326
25.000
19.627
Wholesale trade
Construction
EUR and linked
Other currency
EUR
BAM’000
USD
BAM’000
BAM’000
BAM
BAM’000
Total
BAM’000
18.406
4.452
5.022
9.092
36.972
Obligatory reserves with Central bank
-
-
-
32.463
32.463
-
-
-
-
-
325.094
-
-
164.276
489.370
Financial assets
-
-
-
417
417
-
-
-
9.599
9.599
Intangible assets
-
-
-
3.552
3.552
148
646
-
3.356
4.150
-
-
-
1.292
1.292
343.648
5.098
5.022
224.047
577.815
59.234
90
8
7.076
66.408
214.403
5.031
4.631
132.133
356.198
62.426
-
-
-
62.426
-
-
-
4.040
4.040
398
1
63
1.704
2.076
Current tax liability
-
-
-
-
90
-
-
-
125
125
-
-
-
1.098
1.098
Equity
-
-
-
85.354
85.354
336.461
5.122
4.702
231.530
577.815
As at 31 December 2013
ASSETS
Other assets
Total assets
LIABILITIES AND EQUITY
Other liabilities
123
EUR and linked
Net foreign exchange position
Other currency
EUR
BAM’000
USD
BAM’000
BAM’000
BAM
BAM’000
Total
BAM’000
7.187
(24)
320
(7.483)
-
EUR and linked
Other currency
EUR
BAM’000
USD
BAM’000
BAM’000
BAM
BAM’000
Total
BAM’000
22.783
2.304
2.288
9.397
36.772
-
-
-
24.335
24.335
7.795
2.965
3.236
-
13.996
275.512
-
-
136.288
411.800
24
-
-
415
439
-
-
-
7.174
7.174
Intangible assets
-
-
-
1.896
1.896
209
526
-
854
1.589
Other assets
-
-
-
963
963
Total assets
306.323
5.795
5.524
181.322
498.964
109.697
106
-
6.275
116.078
126.775
5.698
5.205
107.505
245.183
59.225
-
-
-
59.225
3.912
-
-
4.040
7.952
401
1
17
1.591
2.010
-
-
-
126
126
-
-
-
642
642
Equity
-
-
-
67.748
67.748
300.010
5.805
5.222
187.927
498.964
6.313
(10)
302
(6.605)
-
ASSETS
Cash reserves
Financial assets
Current tax assets
Other liabilities
Net foreign exchange position
124
The local currency (BAM) is pegged to EUR under a currency board arrangement. A 10% fall in currencies (other
than EUR) against BAM, with other variables held constant would result with a decrease in profit for the year
by BAM 30 thousand (December 31, 2012: BAM 29 thousand).
4.2.2. Interest rate risk
The Bank’s activities are affected by changes in interest
rates in interest bearing assets and liabilities mature, or
their interest rates are changed, at different times or in
different amounts.
A 10% rise in such currencies would result with higher
profit for the year by BAM 30 thousand (December 31,
2012: BAM 29 thousand).
Interest rate of assets and liabilities
Up to 1
month
BAM ‘000
1 to 3
months
BAM ‘000
3 months
to 1 year
BAM ‘000
1 to 5
years
BAM ‘000
Over 5
years
BAM ‘000
Non
interest
bearing
BAM ‘000
Total
BAM ‘000
Monetary assets
25.135
-
-
-
-
11.837
36.972
Obligatory reserves
with Central bank
32.463
-
-
-
-
-
32.463
Loans and advances to
banks
-
-
-
-
-
-
-
customers
78.400
21.690
157.566
166.161
65.553
-
489.370
Financial assets
-
11
11
11
-
383
417
-
-
-
-
-
9.599
9.599
Intangible assets
-
-
-
-
-
3.552
3.552
Other assets
-
-
-
-
-
4.150
4.150
Non-current assets
held for sale
-
-
-
-
-
1.292
1.292
135.998
21.701
157.577
166.172
65.553
30.813
577.815
Deposits from banks
and other financial
institutions
25.766
1.200
12.208
25.412
1.822
-
66.408
145.111
23.768
90.869
95.248
1.202
-
356.198
ASSETS
Total assets
125
Up to 1
month
BAM ‘000
1 to 3
months
BAM ‘000
3 months
to 1 year
BAM ‘000
1 to 5
years
BAM ‘000
Over 5
years
BAM ‘000
Non
interest
bearing
BAM ‘000
Total
BAM ‘000
5
18
62.403
-
-
-
62.403
4.040
-
-
-
-
-
4.040
Other liabilities
-
-
-
-
-
2.086
2.086
Current tax liability
-
-
-
-
-
90
90
-
-
-
-
-
125
125
Provisions for liabilities
and charges
-
-
-
-
-
1.098
1.098
Equity
-
-
-
-
-
1.292
1.292
174.922
24.986
165.480
120.660
3.024
88.753
577.815
(38.924)
(3.285)
(7.903)
45.512
62.529
(57.940)
-
Total liabilities and
equity
Net interest rate gap
The tables are management’s estimate of the interest
rate risk for the Bank as at 31 December 2013 and 31 December 2012 and are not necessarily indicative of the
positions at other times but provide some indication of
the sensitivities of the Bank’s earnings to movements in
interest rates.
Up to 1
month
BAM ‘000
1 to 3
months
BAM ‘000
3 months
to 1 year
BAM ‘000
1 to 5
years
BAM ‘000
Over 5
years
BAM ‘000
Non
interest
bearing
BAM ‘000
Total
BAM ‘000
Monetary assets
27.455
-
-
-
-
9.317
36.772
Obligatory reserves
with Central bank
24.335
-
-
-
-
-
24.335
banks
13.996
-
-
-
-
-
13.996
customers
49.965
43.281
140.553
126.998
51.003
-
411.800
Financial assets
-
11
11
34
-
383
439
-
-
-
-
-
7.174
7.174
ASSETS
126
Up to 1
month
BAM ‘000
1 to 3
months
BAM ‘000
3 months
to 1 year
BAM ‘000
1 to 5
years
BAM ‘000
Over 5
years
BAM ‘000
Non
interest
bearing
BAM ‘000
Total
BAM ‘000
Intangible assets
-
-
-
-
-
1.896
1.896
Current tax assets
-
-
-
-
-
1.589
1.589
Other assets
-
-
-
-
-
963
963
Total assets
115.751
43.292
140.564
127.032
51.003
21.322
498.964
15.882
1.000
80.004
11.663
7.529
-
116.078
118.099
11.015
73.694
41.998
377
-
245.183
600
4
54.372
733
3.516
-
59.225
4.040
-
3.912
-
-
-
7.952
Other liabilities
-
-
-
-
-
2.010
2.010
-
-
-
-
-
126
126
Provisions for liabilities
and charges
-
-
-
-
-
642
642
Equity
-
-
-
-
-
67.748
67.748
Kapital
-
-
-
-
-
1.292
1.292
1.292
12.019
211.982
54.394
11.422
70.526
498.964
(22.870)
31.273
(71.418)
72.638
39.581
(49.204)
-
Deposits from banks
and other financial
Total liabilities and
equity
Net interest rate gap
Average interest rates
The following table presents the effective interest
rates calculated as the weighted average for the reporting period for financial instruments:
2013.
2012.
%
%
Cash reserves and balances with Central bank
0,03
0,04
0,24
0,55
127
2013.
2012.
%
%
7,48
8,02
Debt securities
4,02
6,00
2,39
3,37
2,94
2,51
2,15
2,19
4,42
4,82
4.3. Liquidity risk
Liquidity risk arises in the general funding of the Bank’s
activities and in the management of positions. It includes both the risk of being unable to fund assets at
appropriate maturities and rates and the risk of being
unable to liquidate an asset at a reasonable price and in
an appropriate time frame.
The Bank has access to a diverse funding base. Funds
are raised using a broad range of instruments including
various types of retail and corporate deposits, borrowings and share capital. This enhances funding flexibility,
limits dependence on a single source of funds and generally lowers the cost of funds.
The Bank strives to maintain a balance between continuity of funding and flexibility through the use of liabilities with a range of maturities. The Bank continually assesses liquidity risk by identifying and monitoring
changes in funding that are required in order to meet
business goals and targets. In addition, the Bank holds a
portfolio of liquid assets as part of its liquidity risk management strategy.
The expected outflows projected by the Bank based on
the financial liabilities as at 31 December 2013 and 2012
and including expected interest thereon are as follows:
Total expected outflow
Up to 1
month
BAM ‘000
1 to 3
months
BAM ‘000
3 months
to 1 year
BAM ‘000
1 to 5
years
BAM ‘000
Over 5
years
BAM ‘000
Total
BAM ‘000
Book
value
BAM ‘000
Deposits from banks and
other financial institutions
19.913
2.729
17.738
28.794
1.933
71.107
66.398
111.100
32.026
119.217
104.106
1.369
367.819
356.198
111
2.323
7.362
33.971
31.305
75.072
62.426
53
27
120
4.320
-
4.520
4.040
131.177
37.105
144.437
171.191
34.607
518.518
489.062
LIABILITIES
128
Up to 1
month
BAM ‘000
1 to 3
months
BAM ‘000
3 months
to 1 year
BAM ‘000
1 to 5
years
BAM ‘000
Over 5
years
BAM ‘000
Total
BAM ‘000
Book
value
BAM ‘000
Deposits from banks and
other financial institutions
11.631
2.358
83.594
16.867
7.971
122.421
116.078
17.954
28.563
105.655
98.262
401
250.835
245.183
125
1.890
6.309
30.559
32.331
71.214
59.225
72
64
287
9.228
-
9.651
7.952
29.782
32.875
195.845
154.916
40.703
454.121
428.438
LIABILITIES
4.4. Fair values of financial assets and liabilities
The fair value of a financial instrument is the amount
for which an asset could be exchanged, or a liability
settled, between knowledgeable, willing parties in an
arm’s-length transaction. Where available, fair value
is based on quoted market prices. However, no readily available market prices exist for a significant portion
of the Bank’s financial instruments. In circumstances
where the quoted market prices are not readily available, the fair value is estimated using discounted cash
flow models or other pricing techniques as appropriate.
Changes in underlying assumptions, including discount
rates and estimated future cash flows, significantly affect the estimates. Therefore, the calculated fair market
estimates may not be realizable in a current sale of the
financial instrument, in particular considering in view of
the impact of the global financial crisis and lack of liquid
market in Republika Srpska.
The table below summarizes carrying amounts and fair
values of financial assets and liabilities not included in
the Bank’s balance sheet at fair value:
Carrying amount
Fair value
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
-
14.029
-
14.029
489.370
411.800
495.854
417.594
Total
489.370
425.829
495.854
431.623
66.398
116.078
66.774
116.282
Financial assets
Financial liabilities
129
Carrying amount
Total
Loans to and receivables from customers are presented
net of impairment allowance. Their estimated fair value
represents the discounted amount of estimated future
cash flows expected to be received. Expected cash flows
are discounted at current market rates to determine
their fair values. Fair value of loans at variable interest
rates is equal to their carrying value. Expected future
losses are not taken into account nor is any adjustment
made for uncertainties as to the collectability (including
timing) of past due and rescheduled exposures or for
loans which are not past due but require special monitoring.
Fair value
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
356.198
245.183
357.036
238.106
62.426
59.225
62.246
59.225
4.040
7.952
4.040
7.952
489.062
428.438
490.096
421.565
similar remaining maturities. The value of long-term relationship with depositors is not taken into account in
estimating fair values.
The fair value of variable yield borrowings that regularly
reprice, with no significant change in credit risk, generally approximates their carrying value. The fair value
of borrowings at fixed interest rates is estimated using discounted cash flow analysis, based upon interest
rates currently offered for loans with similar terms to
borrowers of similar credit quality.
Customer deposits and deposits with banks and other financial institutions
For demand deposits and deposits with no defined maturities, fair value is taken to be the amount payable on
demand at the balance sheet date. The estimated fair
value of fixed-maturity deposits is based on discounted
cash flows using rates currently offered for deposits of
The fair value of variable yield subordinated liabilities
that regularly reprice generally approximates their carrying value.
Fair value levels of assets and liabilities in accordance
with IFRS 13 are presented in the table below:
31 Dec 2013
31 Dec 2012
Fair value levels
Fair value levels
L1
BAM ‘000
L2
BAM ‘000
L3
BAM ‘000
L1
BAM ‘000
L2
BAM ‘000
L3
BAM ‘000
-
-
-
-
14.029
-
-
495.854
-
-
417.594
-
Financial assets
130
31 Dec 2013
31 Dec 2012
Fair value levels
Fair value levels
L1
BAM ‘000
L2
BAM ‘000
L3
BAM ‘000
L1
BAM ‘000
L2
BAM ‘000
L3
BAM ‘000
-
495.854
-
-
431.623
-
-
66.774
-
-
116.282
-
-
357.036
-
-
238.106
-
Borrowings from Republika Srpska
funds
-
62.246
-
-
59.225
-
-
4.040
-
-
7.952
-
Total
-
490.096
-
-
421.565
-
Ukupno
Total
4.5. Operational risk
The Bank is subject to operational risk in all its business
activities. The Bank seeks to manage its operational risk
in accordance with defined principles and policies at the
Bank and SE AG Group, with the final purpose being to
mitigate or avoid operational risk.
The Bank aligns its standards of operational risk management with Group guidelines and local regulatory
requirements. This includes collection of data on operational-risk-related loss events, monitoring of key operational risk indicators, performing operational risk assessment when making decisions on business changes
and reporting to management on the results of operational risk management.
4.6. Capital management
The Bank’s objectives when managing capital, which is
a broader concept than the “equity” on the face of balance sheets, are:
• to comply with the capital requirements set by the
regulators of the banking market in the local environment;
• to safeguard the Bank’s ability to continue as a going concern so that it can continue to provide returns for shareholders and benefits for other stakeholders and
• to maintain a strong capital base to support development of its business.
Capital adequacy and the balance of capital are monitored regularly by the Liquidity Committee and Bank’s
Management, based on the relevant internal acts and
regulations prescribed by the Agency.
In accordance with the Agency Decision on Minimum
Standards for operational risk management in banks
(“the Decision”), published in 2008, from 31 March 2009
the Bank started calculating capital requirement for operational risk. In accordance with the Decision the Bank
is obliged to set and implement the system for operational risk management, which, at minimum, amongst
other, needs to include policies and procedures to enable the Bank to form the amount of capital (provision)
adequate to cover expected losses from the operational
risks.
The following table presents the Bank’s regulatory
capital, risk weighted assets and calculation of capital
adequacy ratio which is prepared in accordance with
131
the requirements of the Banking Agency of Republika
Srpska (hereinafter “The Agency”)
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
Ordinary shares
38.728
23.728
Share premium
15.235
15.235
Legal reserves and revaluation reserves
12.082
3.984
4.612
3.754
Intangible assets
(3.552)
(1.896)
Total tier 1 capital
67.105
44.805
General provision – BARS regulation
10.614
9.013
Audited profit for the year
2.607
2.986
4.000
7.912
Total tier 2 capital
17.221
19.911
Proposed transfer within equity (note 5a)
(9.544)
(2.096)
Net capital in accordance with Agency regulations
74.780
62.620
548.094
462.534
32.195
29.806
580.289
492.340
12,89%
12,72%
Unallocated profit from previous years
Tier 2 capital
Risk Weighted Assets
Weighted Operational Risk
Total weighted risk
Capital adequacy (%)
Minimum capital adequacy as per the Agency’s regulations equals to 12%.
Proposed transfer within equity relates to the difference between provisions calculated in accordance with
the Agency’s regulations and provisions calculated in
accordance with IFRS.
Based on the instructions issued by the Agency, starting
from December 31, 2013, the Banks are not obliged to
carry out coverage of the missing reserves per regulatory profit request. The amount of the missing reserves,
by the regulatory request which was covered from
profit in 2011, 2012 and 2013, the Bank can include in the
equity. Mentioned reserves can be used to cover losses,
132
increase of the statutory reserves or recapitalization of
the Bank.
5. CRITICAL ACCOUNTING ESTIMATES AND JUDGMENTS IN APPLYING ACCOUNTING POLICIES
The Bank makes estimates and assumptions about uncertain events, including estimates and assumptions
about the future. Such accounting assumptions and estimates are regularly evaluated, and are based on historical experience and other factors such as the expected flow of future events that can be rationally assumed
in existing circumstances, but nevertheless necessarily
represent sources of estimation uncertainty. The estimation of impairment losses in the Bank’s credit risk
portfolio represents the major source of estimation uncertainty. This and other key sources of estimation uncertainty, that have a significant risk of causing a possible material adjustment to the carrying amounts of
assets and liabilities within the next financial year, are
described below.
(e)Impairment losses on loans and receivables
The Bank monitors the creditworthiness of its customers on an ongoing basis. The need for impairment of the
Bank’s on and off-balance sheet exposure to credit risk
is assessed on a monthly basis.
Impairment losses are made mainly against the carrying value of loans to legal entities and individuals (as
disclosed in Note 18) and as provisions for liabilities and
charges arising from off-balance exposure to customers, mainly in the form of guarantees and letters of
credit (as disclosed in Note 32) and impairment allowance on cash reserves (Note 15), loans and advances to
banks (Note 17), financial assets (Note 19) and accrued
interest and other assets (Note 22).
Impairment losses are also considered for credit risk
exposures to banks and for other assets not carried at
fair value, where the primary risk of impairment is not
credit risk.
Financial assets carried at amortized cost The Bank assesses impairment on an individual basis for all exposures where there is objective evidence of impairment.
Assets which are not significant are assessed on a group
(portfolio) basis for impairment.
The Bank estimates impairment losses in cases where it
estimates that the observable data indicates the likelihood of a measurable decrease in the estimated future
cash flows of the asset or portfolio of assets. Evidence
includes irregular repayment or other indications of financial difficulties of borrowers, unfavorable changes
in economic conditions in which the borrowers operate, changes in the value or collectability of collateral
instruments when these changes can be linked to the
above-mentioned breach of terms.
Note
2013
BAM ‘000
2012
BAM ‘000
Cash reserves
15
11
7
17
-
33
18
22.452
18.074
Financial assets
19
1
1
Other assets
22
1.126
845
Provisions for off-balance-sheet exposure
30
321
195
23.911
19.155
Summary of impairment allowances (IFRS)
In addition to impairment allowance calculated and
recognized in accordance with IFRS, the Bank also calculates impairment in accordance with the BARS regulations with any excess recognized as a regulatory reserve for credit losses within equity and reserves.
The following table summarizes impairment allowances calculated in accordance with the BARS regulations:
133
2013
BAM ‘000
2012
BAM ‘000
43.757
37.673
1.789
1.639
45.546
39.312
2013
BAM ‘000
2012
BAM ‘000
Impairment allowances under BARS
45.547
39.312
Impairment allowances under IFRS
23.910
19.155
Difference at the current year end
21.637
20.157
Difference at the previous year end period
12.092
18.061
Proposed transfer within equity (transfer required)
9.545
2.096
Summary of impairment allowances (BARS)
Provisions for off-balance-sheet exposure
Regulatory reserve for credit risk requirement as of 31
December:
Based on the instructions issued by the Agency, starting from December 31, 2013, the Banks are not obliged
to carry out coverage of the missing reserves per regulatory profit request. The amount of the missing reserves, by the regulatory request which was covered
from profit in 2011, 2012 and 2013, the Bank can include
in the equity. Mentioned reserves can be used to cover
losses, increase of the statutory reserves or recapitalization of the Bank.
The Bank takes into consideration the combined effect
of several events when assessing impairment and uses
its experience in making judgments in cases where the
observable data required to make estimation of impairment is limited.
At year end, the gross value of specifically impaired
loans and receivables (non-performing loans – NPLs)
and the rate of impairment loss recognized were as
follows:
2013
BAM ’000
Gross exposure
Impairment allowance
Impairment rate
Corporate
Retail
Total
Corporate
Retail
Total
32.165
14.826
46.991
30.254
14.927
45.181
(11.426)
(8.173)
(19.599)
(9.745)
(7.449)
(17.194)
36%
55%
42%
32%
50%
38%
An increase in the impairment rate of 1 percentage point
of the gross non-performing exposure presented above
as at 31 December 2013, would lead to the recognition
134
2012
of an additional impairment loss of BAM 470 thousand
(2012: BAM 452 thousand).
In addition to separately identified losses for NPLs on
an individual and portfolio basis, as explained on previous pages, the Bank also recognizes impairment losses
which are known to exist at the reporting date, but
which have not yet been specifically identified (IBNR).
A review of IBNR per gross loans and off-balance credit
risk exposure are shown in the following table:
2013
BAM ‘000
2012
BAM ‘000
2.853
880
291
167
3.144
1.047
Gross loans
511.822
429.874
Off-balance credit risk exposure
123.938
78.586
Total gross loans and off-balance
635.760
508.460
IBNR for gross loans to Gross loans
0,56%
0,20%
IBNR for off-balance to Off-balance
0,23%
0,21%
IBNR gross loans and off-balance to Gross loans and off-balance
0,49%
0,21%
IBNR gross loans
IBNR off-balance credit risk exposure
Total IBNR gross loans and off-balance
(f) Taxation
(h) Litigation and claims
The Bank provides for tax liabilities in accordance with
the tax laws of Republika Srpska. Tax returns are subject
to the approval of the tax authorities who are entitled to
carry out subsequent inspections of taxpayers’ records.
The interpretation of tax legislation by tax authorities
as applied to the transactions and activity of the Bank
may not coincide with that of the management. As a result, transactions may be challenged by tax authorities
and the Bank may be assessed additional taxes, penalties and interest, which can be significant. In accordance with the Law on Tax Administration of Republika
Srpska, expiration period of the tax liability is five years.
This practically means that tax authorities could determine payment of outstanding liabilities in the period of
five years from the origination of the liability.
The Bank makes individual assessment of all court cases. The Bank determines the reserve amount based on
professional legal advices.
(g) Regulatory requirements
The Banking Agency of Republika Srpska is entitled to
carry out regulatory inspections of the Bank’s operations and to request changes to the carrying values of
assets and liabilities, in accordance with the underlying
regulations.
As stated in Note 30, on 31 December 2013 the Bank
provided BAM 128 thousand for court cases (2012: BAM
123 thousand), which the management estimates as
sufficient.
6. FINANCIAL INFORMATION BY
SEGMENT
Segments recognized for the purposes of segment reporting comprise the following:
• “Retail”: individuals and small and medium sized
businesses
• “Corporate”: large companies, state and public sector
135
• “Financial markets and ALM”: Financial Markets and
Assets and Liabilities Management (“ALM”) and
• “Central Unit”: capital and reserves, investments
in other legal entities and other ownership shares
and other assets and liabilities not associated with
other segments.
When measuring business results internal funding
prices are applied based on specific prices, appropriate
currencies and maturities with embedded additional
adjustments.
The methodology for allocation of revenues and costs
to segments is consistent with the previous year.
Segment reporting is based on management reports.
Retail
BAM ‘000
Corporate
BAM ‘000
Financial markets and ALM
BAM ‘000
Central
unit
BAM ‘000
Total
BAM ‘000
Net interest income
14.236
11.588
(2.443)
-
23.381
4.884
2.709
-
-
7.593
-
-
88
-
88
-
-
-
421
421
19.120
14.297
(2.355)
421
31.483
(4.025)
(3.388)
(6)
(312)
(7.731)
(8.272)
(975)
(339)
(10.827)
(20.413)
6.823
9.934
(2.700)
(10.718)
3.339
-
-
-
(732)
(732)
6.823
9.934
(2.700)
(11.450)
2.607
Total assets
261.725
236.199
69.587
10.303
577.815
Total equity and liabilities
239.145
166.478
85.734
86.189
577.815
Retail
BAM ‘000
Corporate
BAM ‘000
BAM ‘000
Central
unit
BAM ‘000
Total
BAM ‘000
13.255
10.627
(2.467)
2
21.417
3.719
2.251
597
(276)
6.291
210
-
(54)
(105)
51
29
10
-
98
137
17.213
12.888
(1.924)
(281)
27.896
(4.319)
(2.665)
(34)
(238)
(7.256)
(6.436)
(851)
(177)
(9.491)
(16.955)
6.458
9.372
(2.135)
(10.010)
3.685
-
-
-
(699)
(699)
31 December 2013
Segment result
Income tax expense
Profit for the year
31 December 2012
Net interest income
Segment result
Income tax expense
136
31 December 2012
Retail
BAM ‘000
Corporate
BAM ‘000
BAM ‘000
Central
unit
BAM ‘000
Total
BAM ‘000
Profit for the year
6.458
9.372
(2.135)
(10.709)
2.986
200.739
211.061
75.540
11.624
498.964
172.075
110.378
145.344
71.167
498.964
Total assets
Total equity and liabilities
7. INTEREST INCOME AND EXPENSE
a) Interest income
2013
BAM ’000
Cash reserves and obligatory reserve with Central bank
2012
BAM ’000
13
16
120
203
31.450
26.937
1.590
1.344
13
-
Interest income on impaired loans
2.614
2.873
Other interest and similar income
59
4
35.859
31.377
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
2.626
3.583
8.395
4.951
1.299
1.245
158
181
12.478
9.960
Loan approval fees
Dividends
b) Interest expense
137
8. FEE AND COMMISSION
INCOME AND EXPENSE
c) Fee and commission income
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
Domestic payment transfers
1.845
1.605
International payment transfers
1.169
1.026
Fees from issued guarantees and other off-balance-sheet items
1.297
1.094
Fees from currency conversion
2.041
1.535
Fees and commissions income arising from credit card services
1.262
914
Fees from account keeping
1.116
977
Other fee and commission income
769
494
9.499
7.645
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
d) Fee and commission expense
Domestic payment transfers
170
151
International payment transfers
52
33
Foreign exchange transfers with Central Bank
10
9
592
349
511
439
434
345
137
28
1.906
1.354
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
Purchase and sale of foreign currencies
Fees and commissions arising on operations with payment cards
Commission to the Banking Agency of Republika Srpska
Other fee and commission expense
9. OTHER OPERATING INCOME
Income from sale of property and equipment
138
6
90
Write-off of liabilities
314
-
Other
101
47
421
137
10. NET IMPAIRMENTLOSSES
AND PROVISIONS
2013
BAM ’000
Cash in hand (note 15)
Loans and advances to banks (note 17)
Loans and advances to customers (note 18)
Financial assets (note 19)
Other assets (note 22)
Foreign exchange differences
Provisions (note 30)
2012
BAM ’000
4
3
(33)
30
7.015
6.744
-
-
281
341
8
-
456
138
7.731
7.256
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
4.404
3.905
3.274
2.854
1.161
779
8.839
7.538
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
982
735
11. STAFF COSTS
Net salaries
Personal income taxes and contributions
Other personnel expenses
12. DEPRECIATION
Depreciation of property and equipment
and investment property (note 20)
Amortization of intangible assets (note 21)
632
321
1.614
1.056
139
13. OTHER OPERATING EXPENSE
Materials and services
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
2.615
2.361
Telecommunications
916
765
Advertising
827
102
Rentals
1.420
1.213
Insurance premiums
1.667
1.473
81
66
Indirect taxes and contributions
585
449
Consulting services
691
783
Audit and lawyer services
427
350
Administrative expenses
Other
731
799
9.960
8.361
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
733
701
(1)
(2)
732
699
3.339
3.685
Income tax at 10%
334
368
Impairment losses on loans and other assets
not deductible for tax purposes and other expenses
542
488
Tax exempt income
(14)
(15)
(147)
(140)
732
699
20,9%
19,0%
14. INCOME TAX EXPENSE
Current income tax
Deferred income tax (note 29)
Reconciliation of the income tax expense
Accounting profit for the period before income taxes
Impairment losses on loans and other assets deductible for tax purposes (20% of the adjusted tax base)
Total income tax expense
Effective income tax rate %
140
15. CASH RESERVES/
MONETARY ASSETS
31 Dec 2013
BAM ’000
Cash in hand
31 Dec 2012
BAM ’000
11.829
9.317
22.202
23.387
2.952
4.075
36.983
36.779
(11)
(7)
36.972
36.772
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
Current accounts with other banks
Balances with Central bank
Gross cash reserves
Net cash reserves and balances with Central bank
Movement in impairment allowance
7
4
28
24
(24)
(21)
Net impairment loss recognized in the statement of comprehesive
income
4
3
Balance as at 31 December
11
7
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
32.463
24.335
Increase in provisions
Release of impairment allowance
16. OBLIGATORY RESERVES
WITH CENTRAL BANK
The Central Bank of Bosnia and Herzegovina (the “Central bank”) has prescribed a method for calculating and
holding obligatory reserve, as well as the amount and
manner of payment of fees on the amount of obligatory
reserve and on the amount of funds held on the account
with the Central bank above the obligatory reserve.
The basis for calculation of the obligatory reserve is
the average amount of deposits and borrowed funds
in BAM and foreign currencies during a ten-day billing/
accounting period (denominated in BAM, calculated according to the exchange rate of the Central bank valid
at the time of the calculation period).
The basis for calculation of the obligatory reserve excludes:
• passive sub-balance
141
• account balance of one bank with another bank,
also having account with Central bank
The Central bank calculates interest on reserves as follows:
• borrowed funds from non-residents based on written contract, starting 1 November 2008
• for the amount of obligatory reserves: 70% of the
rate which is determined based on the weighted
average interest rates earned by the Central bank
at the same period on funds invested up to one
month (during 2013 this rate ranged from 0,004%
to 0,08%);
• deposits from government and entities (residents)
intended for development projects.
The Bank is obliged to hold at least 10% (2012: 10%) of
deposits and borrowed funds with an agreed maturity
date up to one year, and 7% of the deposits and borrowed funds with an agreed maturity date over one
year, on reserve with the Central bank.
• for the amount of funds above obligatory reserves
requirement: 90% of the rate which is determined
based on the weighted average interest rates
earned by the Central bank at the same period on
funds invested up to one month (during 2013 this
rate ranged from 0,005% to 0,11%).
17. LOANS AND ADVANCES
TO BANKS
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
Gross loans and advances up to 3 months
-
14.029
-
(33)
Net loans and advances up to 3 months
-
13.996
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
33
3
-
130
Release of provisions
(33)
(100)
Net impairment loss recognized in the statement of
comprehensive income
(33)
30
-
33
Charge for the year
142
18. LOANS AND ADVANCES
TO CUSTOMERS
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
Retail loans
202.547
158.755
Corporate loans
309.275
271.119
Gross loans and advances to customers
511.822
429.874
(22.452)
(18.074)
489.370
411.800
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
18.074
14.635
17.976
15.613
(10.962)
(11.742)
7.014
3.871
(2.614)
(2.873)
(22)
(432)
22.452
18.074
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
34
57
24
24
Banjalucka berza a.d., Banja Luka
252
252
Centralni registar HoV a.d., Banja Luka
107
107
383
383
Gross financial assets
418
440
(1)
(1)
Net loans and advances to customers
Charge for the year
Interest income on impaired loans
Write-offs
19. FINANCIAL ASSETS
Financial assets held to maturity, debt securities, quoted
Bonds - Gradiska
Available-for-sale financial assets, equity securities, non-quoted
S.W.I.F.T., Le Hulpe, Belgium
143
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
417
439
Net financial assets
The Bank had also one (1) share of Banjalucka pivara
a.d., Banja Luka, which was sold in the first quarter of
2013.
The financial assets available for sale relate to the level
3 of the hierarchy levels.
20. PROPERTY AND EQUIPMENT
Buildings
BAM’000
Equipment and
other
assets
BAM’000
Investment in
progress
BAM’000
Fixed assets out of
use
BAM’000
Total
BAM’000
4.491
7.181
1.020
-
12.692
-
-
1.167
295
1.462
(713)
(249)
(427)
-
(1.389)
-
1.502
(1.502)
-
-
3.778
8.434
258
295
12.765
Balance as at 1 January 2013
3.778
8.434
258
295
12.765
Additions
-
-
3.445
3.445
-
Disposals and write-offs
-
(959)
(11)
-
(970)
382
2.478
(2.870)
-
-
4.160
9.953
822
295
15.240
379
5.145
-
-
5.524
61
674
-
-
735
(440)
(228)
-
-
(668)
-
5.591
-
-
5.591
-
5.591
-
-
5.591
53
929
-
-
982
-
(942)
-
-
(942)
53
5.578
-
-
5.631
Cost
Additions
Transfer into use
Transfer into use
Accumulated depreciation
Charge for the year
Charge for the year
Carrying value
144
Buildings
BAM’000
Equipment and
other
assets
BAM’000
Investment in
progress
BAM’000
Fixed assets out of
use
BAM’000
Total
BAM’000
3.778
2.843
258
295
7.174
4.107
4.375
822
295
9.599
21. INTANGIBLE ASSETS
Software
BAM ’000
Leasehold
improvements
BAM ’000
Investments
in progress
BAM ’000
Total
BAM ’000
1.874
1.426
221
3.521
Additions
-
-
1.038
1.038
-
(446)
-
(446)
429
44
(662)
-
1.874
1.426
221
3.521
2.303
1.470
786
4.559
Additions
-
-
2.297
2.297
Disposals an write-offs
-
(186)
-
(186)
1.583
1.220
(2.803)
-
3.886
2.504
280
6.670
1.356
986
-
2.342
163
158
-
321
1.519
1.144
-
2.663
1.519
1.144
-
2.663
414
218
-
632
-
(177)
-
(177)
1.933
1.185
-
3.118
784
326
786
1.896
1.953
1.319
280
3.552
Cost
Transfer into use
Transfer into use
Accumulated amortization
Charge for the year
Charge for the year
Disposals an write-offs
Carrying value
145
22. OTHER ASSETS
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
Deposits and advances paid
791
725
Prepaid expenses
212
123
Receivables from cards business
479
281
2.096
36
63
17
1.623
1.252
Total gross other assets
5.264
2.434
(1.126)
(845)
Total net other assets
4.138
1.589
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
845
504
Increase in provisions
352
417
(71)
(76)
281
341
1.126
845
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
1.292
963
1.292
963
Values received upon collection of receivables
Stocks
Other assets
23. FIXED ASSETS HELD FOR SALE
146
24. DEPOSITS FROM BANKS AND
OTHER FINANCIAL INSTITUTIONS
Deposits from banks and other financial institutions according to contracted maturity are as follows
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
6.019
5.096
Short-term deposits
33.072
22.864
Long-term deposits
27.307
88.118
66.398
116.078
Demand deposits
25. DEPOSITS FROM CUSTOMERS
Deposits from customers according to contracted maturity are as follows:
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
Demand deposits
131.281
107.844
Short-term deposits
122.812
86.774
Long-term deposits
102.105
50.565
356.198
245.183
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
62.408
58.916
18
309
62.426
59.225
26. BORROWINGS FROM
REPUBLIKA SRPSKA FUNDS
Borrowings from Residential Housing Fund of Republika Srpska
Borrowings from Development and Employment
Fund of Republika Srpska
Borrowings from Residential Housing Fund of Republika Srpska are used to provide residential housing loans
to final beneficiaries granted with maturity period from
five to twenty years, and annual interest rates ranging
from 0,5% to 3% and with quarterly repayment.
147
Borrowings from the Development and Employment
Fund of Republika Srpska are used for financing small
and medium-sized enterprises engaged in the industrial
and food processing sector in the Republika Srpska. The
facility carries 3% interest per annum.
27. SUBORDINATED LIABILITIES
Subordinated liabilities relate to loan from Volksbank
BH d.d. Sarajevo in amount of BAM 4.000 thousands
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
4.040
7.952
4.040
7.952
for a period of five years, maturing on December 2016,
bearing 3 month EURIBOR + 3,7%.
28. OTHER LIABILITIES
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
10
-
228
199
Indirect taxes payable
213
332
Other accrued liabilities
221
247
Liabilities for deposited founders investments
98
87
Accounts payable
772
615
Liabilities for cards business
387
383
15
147
2.086
2.010
Tax liabilities
Deferred income
Other liabilities
148
29. DEFERRED TAX LIABILITY
Deferred taxes are calculated on all temporary differences under the balance sheet method using the effective tax rate of 10% (2012: 10%). Movements in tem-
porary differences and components of deferred tax
liabilities, recognized in equity or in the statement of
comprehensive income are as follows:
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
Revaluation reserve
125
126
Net deferred tax liability
125
126
2013
BAM ’000
2012
BAM ’000
126
136
(1)
(2)
-
(8)
125
126
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2012
BAM ’000
Provisions for court cases
128
123
Provisions for off-balance sheet exposure
321
195
Provisions for unused holidays
238
176
Provisions for severance payments
186
148
Provisions for bonuses
222
-
3
-
1.098
642
Movement in deferred tax liabilities is as follows:
Decrease recognized in the statement of comprehensive income (Note
14)
Change in property values
30. PROVISIONS
Provisions for other liabilities
149
Movement in provisions for court cases, off balance-sheet
exposure, unused holidays and severance payments:
Provisions for
court
cases
BAM ‘000
Provisions
for off-balance sheet
exposure
BAM ‘000
Provisions for
unused
holidays
BAM ‘000
Provisions for
severance
payments
BAM ‘000
Provisions for
bonuses
BAM ‘000
Provisions for
other liabilities
BAM ‘000
Total
BAM ‘000
Balance as at
1 January 2012
188
92
149
152
-
-
581
New provisions in
statement of comprehensive income
143
1.233
27
-
-
-
1.403
Release of provision
(131)
(1.130)
-
(4)
-
-
(1.265)
12
103
27
(4)
-
-
138
Write-offs/Payments
(77)
-
-
-
-
-
(77)
Balance as at
31 December 2012
123
195
176
148
-
642
Balance as at
1 January 2013
123
195
176
148
-
-
642
New provisions in
5
1.479
62
55
222
3
1.648
Release of provision
-
(1.352)
-
(17)
-
-
(1.369)
Net charge in the
5
127
62
38
222
3
456
Write-offs/Payments
-
-
-
-
-
128
321
238
3
1.098
Net charge in the
Balance as at
31 December 2013
150
186
222
31. SHARE CAPITAL
Authorized, issued and fully paid 23.728 ordinary shares
In April 2013 the Bank recapitalization was made in the
amount BAM 15 million from the shareholders of Sberbank Europe AG, Vienna, Austria. Recapitalization was
carried out for the purpose of strengthening Bank’s
capital position as well as for the rising of the maximum
possible exposure towards individual creditor or the
group of related parties.
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 20112
BAM ’000
38.728
23.728
The share capital of the Bank is denominated in BAM.
The nominal value of each share issued by the Bank is
BAM 1.000. All shares are fully paid.
The shareholders of the Bank at the year end are as follows:
31 Dec 2013
BAM ’000
31 Dec 2013
%
31 Dec 2012
BAM ’000
31 Dec 2012
%
38.504
99,42%
23.504
99,06%
224
0,58%
224
0,94%
38.728
100,00%
23.728
100,00%
Sberbank Europe AG , Vienna
Volksbank BH dd, Sarajevo
The key shareholder of the Bank is Sberbank Europe AG
with 99,42% shares and ultimate parent company of 31
December 2013 is Sberbank of Russia, Moscow, Russia.
Basic and diluted earnings per share calculation is presented below. The calculation for basic and diluted
earnings per share is the same because the Bank does
not have convertible bonds or other options that could
increase the number of shares.
31 Dec 2013
31 Dec 2012
Net profit for the period (BAM ‘000)
2.606
2.986
Average number of ordinary shares during the period
31.228
23.728
Earnings per share (BAM)
83,45
125,84
151
32. COMMITMENTS AND CONTINGENT LIABILITIES
a) Guarantees, letters of credit and commitments
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
- in BAM
6.470
4.421
- in foreign currencies
12.956
16.250
- in BAM
32.160
23.306
in foreign currencies
12.901
13.994
386
348
Total guarantees and letters of credit
64.873
58.319
22.947
20.267
87.820
78.586
Payment guarantees:
Performance guarantees:
Letters of credit in foreign currencies
b) Litigation
The Bank is subject to several legal actions taken against
it. The Bank makes provisions based on professional legal advice. The Management Board makes the decision
on provision amount based on recommendation of the
Commission for litigations assessment. The outstanding
legal proceedings as at 31 December 2013 amounted to
BAM 4.550 thousand (2012: BAM 4.550 thousand), and
the Bank has made provisions in the amount of BAM 128
thousand (2012: 123 thousand). The management does
not anticipate unfavorable outcomes from the litigation
or related losses that would have a material effect on
the Bank’s financial statements and considers current
provisions to be adequate.
152
33. FUNDS MANAGED FOR AND ON
BEHALF OF THIRD PARTIES
The Bank manages funds for and on behalf of third
parties, and maintains these funds off-balance sheet
separated from its assets. The Bank charges a fee for
managing funds for and on behalf of third parties.
Income and expenses for these funds are posted as
income or expense of the owner, i.e. user. Placements
under activities for and on behalf of third parties are
presented in the table below
Commission deals – with Ministry of Agriculture
Commission placements – INGA
Commission placements – farmers of Laktasi municipality
34. RELATED PARTY
TRANSACTIONS
According to article 100 of the Law on Banks in Republika Srpska, the Bank has an immediate related party
relationship with its key shareholders, and their sub-
2013
BAM ‘000
2012
BAM ‘000
1.106
1.106
109
109
4
5
1.219
1.220
sidiaries, its associates, Supervisory Board members
and Management Board members (“key management
personnel”), close family members of key management
personnel, and entities controlled, jointly controlled or
significantly influenced by key management personnel
and their close family members.
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
10
6.206
0
9.780
160
45
- Sberbank d.d. Zagreb, Croatia
29
33
- Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenia
75
56
147
212
421
16.332
Loans to the Bank’s management and members of the Supervisory
Board and Audit Committee
105
121
Total assets
526
16.453
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
4.891
-
-
68.477
ASSETS
Nostro accounts
- Sberbank of Russia, Moscow, Russia
- Sberbank CZ A.S Brno, Czech Republic
- Sberbank Serbia a.d. Beograd, Serbia
LIABILITIES
Short term deposits – Sberbank d.d. Zagreb, Croatia
Long term deposits and accrued interest – Sberbank of Russia, Moscow, Russia
153
31 Dec 2013
BAM ‘000
31 Dec 2012
BAM ‘000
451
256
-
3.912
4.040
4.040
-
57
546
181
54
54
Short term deposits – Magyarorszagi Sberbank zrt Budapest, Hungary
13.692
-
Accrued liabilities for services from Sberbank Europe A.G, Vienna, Austria
388
356
24.062
77.333
2013
BAM ‘000
2012
BAM ‘000
29
28
- Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenia
-
11
- Sberbank CZ A.S Brno, Czech Republic
-
9
- Magyarorszagi Sberbank zrt, Budapest, Hungary
17
7
- Key management personnel and Audit committee members , as well
as immediate family members
8
10
54
65
1
-
-
-
- Key management personnel and Audit committee members, as well
3
4
4
4
(159)
-
- Sberbank Serbia a.d. Beograd, Serbia
(2)
-
(4)
-
Transaction accounts Sberbank BH d.d. Sarajevo
Subordinated liabilities to Sberbank Europe AG,Vienna
Subordinated liabilities and accrued interest Sberbank BH d.d. Sarajevo
Accrued interests on syndicated loan to Sberbank BH d.d Sarajevo
Deposits and accrued interest of key management personnel and
Audit committee members
Accrued liabilities for services from ALB EDV-SERVICE GMBH, Vienna
Total liabilities
STATEMENT OF COMPREHENSIVE INCOME
Interest income
Fee and commission income
Interest expense
154
STATEMENT OF COMPREHENSIVE INCOME
2013
BAM ‘000
2012
BAM ‘000
- Sberbank Slovensko A.S. Bratislava, Slovakia
(3)
-
- Magyarorszagi Sberbank zrt, Budapest, Hungary
(5)
-
(1.006)
(2.031)
(3)
(182)
(76)
(395)
- Key management personnel and Audit committee members, as well
(11)
(3)
- Volksbank CZ A.S Brno, Czech Republic
(8)
(6)
(1.277)
(2.617)
(18)
(9)
(18)
(9)
- Sberbank Europe AG, Vienna, Austria
(661)
(840)
- ALB EDV-SERVICE GMBH, Vienna
(340)
(334)
(2)
(30)
(1.003)
(1.204)
(2.240)
(3.761)
- Volksbank d.d. Ljubljana, Slovenia
- Sberbank Europe AG, Vienna, Austria
Fee and commission expense
Other expense
- Volksbank BH d.d. Sarajevo
Loans to the Bank’s management in 2013 were approved
at an annual interest rate of 14% and represent interest
rate on VISA credit card and 5,90%-7,99% annual interest rate for long-term loans.
In the Bank’s opinion, key management personnel comprises members of the Management and Supervisory
Boards. The Management Board consists of the president of the Management Board and two members.
During the year, the total compensation payable to
the Management Board, including cash remuneration
in the form of salaries and bonuses and non-cash benefits amounted to BAM 376 thousand (2012: BAM 260
thousand). During the year, the Bank compensated the
Supervisory Board members for their services in the
amount of BAM 5 thousand (2012: BAM 19 thousand). In
2013, the Bank made pension contributions to key management personnel of BAM 114 thousand (2012: BAM 83
thousand) into obligatory pension funds.
Deposits placed by the Bank’s management and the
Audit committee members were approved at an interest rate varying from 5,05% to 5,10% annually. 35. EVENTS AFTER THE BALANCE
SHEET DATE
There have been no significant events subsequent to
the reporting date, which would require disclosures in
the notes to the accompanying financial statements
of the Bank as of and for the year ended 31 December
2013.
155
Report of Supervisory board
for 2012 business year
In business year 2013, the Supervisory Board of Sberbank a.d. Banja Luka held 4 meetings, where it deliberated on issues and material within its competency,
made decisions, conclusions and recommendations
on the basis of the powers stipulated by the Law on
Banks, there to associated decisions of BARS, and by
the Articles of Association and internal documents of
the Bank.
The Supervisory Board was acting and operating in
complience with the Rules of Procedure for the Supervisory Board.
Banja Luka, 21st of May, 2014
Chairman of the Supervisory Board
András Hámori
156
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | REPORT OF SUPERVISaORY BOARD
CENTRALA / HEAD OFFICE
Jevrejska ulica 71, Banja Luka
T +387 51 241 100
F +387 51 241 133
Filijale / Branches
Filijala Banja Luka
Jevrejska ulica bb, Poslovni centar
T +387 51 241 128
T +387 51 241 120
F +387 51 241 133
Filijala Prijedor
Ugao Kralja Petra I Oslob. i
Nikole Pašića
T +387 52 240 111
F +387 52 240 121
Filijala Trn
Ulica Cara Dušana bb
T +387 51 508 220
F +387 51 508 220
Filijala Prnjavor
Trg srpskih boraca 12
T +387 51 660 726
F +387 51 660 726
Filijala Bijeljina
Majora Dragutina Gavrilovića 16-18
T +387 55 220 060
F +387 55 220 061
Filijala Srbac
Mome Vidovića bb
T +387 51 740 734
F +387 51 740 734
Filijala Doboj
Svetog Save 26
T +387 53 202 360
F +387 53 202 361
Filijala Trebinje
Kralja Petra I Oslobodioca bb
T +387 59 270 220
T +387 59 270 221
Filijala Gradiška
Mitropolita Georgija Nikolajevića bb
T +387 51 810 980
F +387 51 815 909
Filijala Modriča
Cara Lazara bb
T +387 53 822 040
F + 387 53 822 050
Filijala Istočno Novo Sarajevo
Stefana Nemanje 14,
Istocno Novo Sarajevo
T +387 57 310 530
F +387 57 318 760
Filijala Kozarska Dubica
Svetosavska 16
T +387 52 410 591
F +387 52 410 594
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | NAŠA MREŽA / OUR NETWORK
157
Agencije i šalteri / Agencies
Agencija Centar
Jevrejska ulica bb,
Zanatski centar
T +387 51 246 405
F +387 51 241 133
Agencija Nova Varoš
I Krajiškog Korpusa 118
T +387 51 348 090
F +387 51 348 096
Agencija Obilićevo, Banja Luka
Ulica Cara Lazara bb,
(u blizini Gradskog mosta)
T +387 51 431 341
Agencija Paprikovac
12 beba bb,
T +387 51 322 920
Agencija Starčevica Banja Luka
Majke Jugovića 23
T +387 51 326 060
Agencija Laktaši
Trg palog borca Predraga Budića bb
T +387 51 535 570
F +387 51 535 571
Šalter “Tropik” Banja Luka
Ulica Ivana Gorana Kovačića bb,
Tržni centar “Tempo”
T +387 51 312 920
F +387 51 312 920
Agencija Gacko
Ulica Solunskih dobrovoljaca bb
T +387 59 470 040
T +387 59 470 041
Agencija Ljubinje
Ulica Jovana Dučića 6
T +387 59 630 262
T +387 59 621 913
Agencija Novi Grad
Ulica Karađorđa Petrovića 17
T +387 52 721 190
F +387 52 721 190
Agencija Teslić
Svetog Save 30a
T +387 53 411 370
F + 387 53 411 171
Šalter Carinski terminal
16. Krajiške brigade 35, Gradiška
T +387 51 826 370
F +387 51 815 909
Agencija Bijeljina
Kralja Petra I Karađorđevića 1
T. +387 55 226 561
Agencija Pale
Boška Jugovića bb
T. + 387 57 203 040
Agencija Brod
Kralja Petra I Oslobodioca
Tržni centar “Vrata Bosne”
T +387 53 621 210
F +387 53 621 222
158
SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2013 | NAŠA MREŽA / OUR NETWORK
Jevrejska 71
78000 Banja Luka, Bosna i Hercegovina
Tel.: +387 51 24 11 64
Fax: +387 51 21 49 38
www.sberbankbl.ba
Sberbank Europe AG
Renngasse 10
1010 Vienna, Austria
Tel.: +43 1 22732 0
[email protected], www.sberbank.at
© 2014 Sberbank a.d. Banja Luka
159

Godišnji izvještaj 2013.

Transcription

Similar documents

Godišnji izvještaj 2010

Godišnji izvještaj 2014.

Sberbank a.d. Banja Luka

Godišnji izveštaj o poslovanju 2012

Kopaonik

Godišnji izvještaj 2010

Letno poročilo za leto 2005

Letno poročilo | Annual report

Cenik storitev - v veljavi od 15.2.2015

Godišnji izvještaj 2015

stres test u funkciji procene rizika u bankarskom sektoru zemalja

Splošnimi pogoji za uporabo storitve SBERBANK HAL E-bank

Reportaža - Svjetski Savez Dijaspore Bosne i Hercegovine SSDBiH

OBLIKOVANJE NOVOG SVETA - KRIZA I UPRAVLJANJE

država, preduzeće, preduzetnik – ZBORNIK RADOVA

Spreminjajmo se skupaj. Svet se spreminja.

Letno poročilo 2006 - Aerodrom Ljubljana

Пословни именик 2010

Special Issue No. 11, 2013: To Rescue or not Rescue

Dobro došli u Ribarsku Banju sa čijom lekovitom vodom mogu da se

PROIZVODI FINANSĲSKOG INŽENJERINGA

fund transfer pricing - Udruženje banaka Srbije