marzec 2005 - UP w Poznaniu
Transcription
marzec 2005 - UP w Poznaniu
AKADEMICKIE CZASOPISMO AKADEMII ROLNICZEJ im. AUGUSTA CIESZKOWSKIEGO w POZNANIU Nr 3 (90) IX marzec 2005 Przekroczmy próg nadziei ISSN 1429–3064 Nasze spotkania z Janem Paw∏em II Rektor Jerzy Pude∏ko – Toruƒ, 1999 Ks. proboszcz Marian Miko∏ajczak – b∏ogos∏awieƒstwo dla parafii Êw. Jana Vianney i dla Akademii Rolniczej Andrzej Dubas (czwarty z lewej) – 2000 Zbigniew Broda, Monika Koz∏owska, Barbara Politycka (z prawej) Castel Gandolfo 1996 Wojciech Grottel (drugi z prawej, obok Stefan Stuligrosz) – Watykan, Sala Klementyƒska 2001 fot. l’Osservatore Romano MARZEC 2005 W numerze m.in.: Wyniki wyborów na stanowisko Rektora Akademii Rolniczej w Poznaniu W trakcie wyborów, przeprowadzonych dnia 16 marca 2005 r. w Kolegium Rungego, w I turze, g∏osami 151. elektorów (na 185 g∏osów wa˝nych), ponownie na stanowisko JM Rektora AR wybrany zosta∏ prof. dr hab. Erwin Wàsowicz. Podzi´kowanie Dzi´kuj´ za ponowne obdarzenie mnie swoim zaufaniem. Tak, jak ju˝ deklarowa∏em, zrobi´ wszystko, aby tego zaufania nie zawieÊç i aby by∏a to kadencja spokojnej, i twórczej pracy, przynoszàca wszystkim pe∏nà satysfakcj´ z wykonywanych obowiàzków. Ten wybór, mo˝na sàdziç, jest akceptacjà dzia∏aƒ na rzecz Uczelni w obecnej kadencji. W tym miejscu chcia∏bym wskazaç, ˝e lista osiàgni´ç i dokonaƒ w ostatnich trzech latach dowodzi du˝ej aktywnoÊci pracowników naukowo-dydaktycznych, technicznych i administracyjnych, doktorantów oraz studentów. Wszystkim, którzy swoim zaanga˝owaniem i pracà przyczynili si´ do rozwoju i wzrostu presti˝u Uczelni sk∏adam serdeczne podzi´kowanie. Szczególne s∏owa wdzi´cznoÊci kieruj´ do swoich najbli˝szych wspó∏pracowników – prorektorów, dziekanów, cz∏onków Senatu, komisji senackich i rektorskich, zwiàzków zawodowych i samorzàdu studenckiego. Dzi´kuj´ dyrektorom instytutów, kierownikom katedr i zak∏adów (a pracownikom mojego macierzystego Zak∏adu Koncentratów Spo˝ywczych – w szczególnoÊci!), Panu dyrektorowi administracyjnemu, Pani kwestor, kierownikom jednostek administracji Uczelni, pracownikom obs∏ugi oraz Rolniczych i LeÊnych Zak∏adów DoÊwiadczalnych. Na zakoƒczenie, sk∏adam serdeczne podzi´kowanie Uczelnianej Komisji Wyborczej za trudnà i odpowiedzialnà prac´ spokojnego przeprowadzenia wyborów. Prof. dr hab. Erwin Wàsowicz Materia∏y wyborcze kandydata na rektora Akademii Rolniczej na kadencj´ 2005-2008 prof. dr. hab. Erwina Wàsowicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Modernizacja filii Biblioteki G∏ównej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Jubileusz 80-lecia prof. H. Miko∏ajczaka . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 LZD Siemianice zaprasza do odwiedzenia LeÊnego OÊrodka Naukowo-Edukacyjnego Laski . . . . . . . . . . . . 10 Afrykaƒskie safari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Akcja Cost 923 – spotkanie w Barcelonie . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 LZD Siemianice laureatem konkursu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 W poszukiwaniu perspektyw pracy w leÊnictwie . . . . . . . . . . . . 16 Wspomnienie o prof. S. Zabielskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 „Chwa∏a najlepszym” – nagrody rektorskie dla studentów i absolwentów za rok 2003/2004 . . . . . . . . . . . . 18 Prezentacja Programu Selektywnej Zbiórki Odpadów (PSZO) dla AR w Poznaniu podczas VII Poznaƒskiego Festiwalu Nauki i Sztuki . . . . . . . . . . . . . . . . 19 VIII Targi Ksià˝ki w Krakowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 I Wielkopolskie Forum Uprawy WiÊni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Spotkanie w przybrodzkim sadzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Mój pierwszy przewodnik po So∏aczu (zamiast informacji Ko∏a PTTK) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Festiwal sportowy w Zieleƒcu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Bieganie po Londynie II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Nasze spotkania z Janem Paw∏em II . . . . . . . . . . . . . IV str. ok∏adki miesi´cznik wydawca: Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu. Przewodniczàcy Rady Programowej prof. dr hab. Grzegorz Skrzypczak, prorektor AR Redaktor naczelny Micha∏ Sójka, rzecznik prasowy AR Adres redakcji: 60-637 Poznaƒ, ul. Wojska Polskiego 28 (Rektorat), tel./fax 848-70-84 e-mail: [email protected] Wersja elektroniczna: www.au.poznan.pl Numer zamkni´to 11 marca 2005 roku Nak∏ad 1200 egz. Ok∏adka: Bazylika Êw. Piotra, Wielka Sobota 2002 r. Fot. Zbigniew Broda Sk∏ad i ∏amanie: Perfekt sp. j. Druk: Zak∏ad Graficzny AR w Poznaniu Redakcja stara si´ zwracaç materia∏y nie zamówione i zastrzega sobie prawo skracania i opracowywania nades∏anych tekstów oraz zmiany ich tytu∏ów. Redakcja nie odpowiada za treÊç zamieszczanych reklam i og∏oszeƒ. 1 MARZEC 2005 fot. Jadwiga Rogacka M AT E R I A ¸Y W Y B O R C Z E kandydata na rektora Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu na kadencj´ 2005-2008 prof. dr. hab. ERWINA WÑSOWICZA Wprowadzenie W latach 2002-2005 w Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu konsekwentnie by∏ realizowany program, który zosta∏ nakreÊlony przed wyborami. Na program ten z∏o˝y∏o si´, najogólniej mówiàc, wype∏nianie misji w zakresie nauki i nauczania. Realizacja tej misji odbywa∏a si´ w poszanowaniu tradycji Uczelni z uwzgl´dnieniem wielu zadaƒ wynikajàcych z wejÊcia Polski do struktur Unii Europejskiej. ZmierzaliÊmy do wypracowania takiej pozycji naszej Uczelni, aby dzi´ki swemu ogromnemu potencja∏owi intelektualnemu, kadrowemu i organizacyjnemu liczy∏a si´ ona powa˝nie w regionie, w kraju i za granicà. W ogólnopolskich rankingach, które stanowià istotny wyraz atrakcyjnoÊci i znaczenia poszczególnych uczelni w Polsce, nasza Akademia zajmowa∏a czo∏owe lokaty: w 2004 roku, w rankingu tygodnika „Wprost” zaj´∏a pierwsze miejsce w kategorii uczelni rolniczych; zosta∏a tak˝e wskazana na pierwszym miejscu wÊród wszystkich uczelni krajowych do studiowania nauk biologicznych (biologia molekularna, biotechnologia, genetyka). Zadania realizowane w kadencji 2002-2005 zosta∏y dok∏adnie przedstawione w sprawozdaniach rektora za lata 2002, 2003 i w przygotowywanym sprawozdaniu za rok 2004. Dlatego teraz, zanim przejd´ do zaprezentowania mojego programu na lata 2005-2008, chcia∏bym najpierw przedstawiç w sposób syntetyczny realizacj´ najwa˝niejszych przedsi´wzi´ç z programu wyborczego na kadencj´ 2002-2005. REALIZACJA PROGRAMU WYBORCZEGO REKTORA W LATACH 2002-2005 Tworzenie przyjaznego klimatu spo∏ecznego i wizerunku Akademii Wa˝nym obszarem dzia∏ania zespo∏u rektorskiego by∏o tworzenie harmonijnej wspó∏pracy wszystkich jednoosobowych i kolegialnych organów Uczelni oraz podstawowych grup spo∏ecznoÊci akademickiej: nauczycieli akademickich, studentów i doktorantów, pracowników nie b´dàcych nauczycielami akademickimi. W∏aÊciwe, odpowiedzialne zarzàdzanie bie˝àcà dzia∏alnoÊcià Uczelni, a tak˝e podejmowanie istotnych decyzji dotyczàcych kierunków jej rozwoju nie by∏oby mo˝liwe przede wszystkim bez odpowiedniej, systematycznej i dobrej wspó∏pracy rektora z Senatem. W celu usprawnienia dzia∏alnoÊci Senatu i jego wspó∏dzia∏ania z rektorem ju˝ na poczàtku kadencji doprowadzi∏em do uchwalenia Regulaminu posiedzeƒ Senatu oraz Regulaminu ramowego komisji senackich, który nast´pnie by∏ 2 podstawà do uchwalenia nowych regulaminów szeÊciu sta∏ych senackich komisji. Do tej pory odby∏o si´ 26 posiedzeƒ Senatu, na których podj´to ponad 200 istotnych uchwa∏. Mi´dzy innymi szeÊciokrotnie wprowadzano istotne zmiany w Statucie Akademii. Szczególnie nale˝y podkreÊliç, ˝e zwyczajne posiedzenia Senatu zawsze sà poprzedzane szczegó∏owà dyskusjà w odpowiednich komisjach senackich, które przygotowujà opinie i wnioski niezb´dne do podejmowania uchwa∏. Dzi´ki du˝emu zaanga˝owaniu cz∏onków szeÊciu sta∏ych senackich komisji, a tak˝e cz∏onków szeregu komisji rektorskich oraz rad i ró˝nych komisji o charakterze doraênym, proces podejmowania przez rektora wielu niezb´dnych decyzji mia∏ zdecydowanie demokratyczny charakter. Wa˝nym elementem ukazywania publicznej roli Akademii by∏ udzia∏ w Poznaƒskim Festiwalu Nauki i Sztuki. Sk∏ada∏y si´ na to (przez 3 lata – przyp. red.) 44 wyk∏ady, organizacja 22 wystaw, 22 pokazów, 7 imprez terenowych oraz 5 koncertów i prezentacje na terenie Uczelni. Uczelnia bierze tak˝e z powodzeniem udzia∏ w Targach Edukacyjnych, a Wydawnictwo AR w targach ksià˝ki naukowej, tak˝e w wystawach mi´dzynarodowych. Akademia odgrywa bardzo aktywnà rol´ w ˝yciu Poznania i Wielkopolski. Nasi pracownicy biorà udzia∏ w pracach regionalnych organów decyzyjnych i wyst´pujà w wielu dziedzinach jako liczàcy si´ eksperci, m.in. przy opracowywaniu strategii rozwoju naszego województwa. Do wzrostu znaczenia naszej Uczelni przyczynili si´ tak˝e pracownicy dzia∏ajàcy w organach centralnych, np. Paƒstwowej Komisji Akredytacyjnej, Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytu∏ów, Komitecie Badaƒ Naukowych, Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Programach Pilota˝owych Foresight, Komitetach Monitorujàcych Programy Operacyjne Unii Europejskiej oraz profesorowie, którym Uczelnia przyzna∏a tytu∏y doktora honoris causa. W minionej kadencji byli to profesorowie Andrzej Legocki i Ryszard Babicki. Równie˝ nasi profesorowie uzyskali doktoraty honoris causa w innych uczelniach: prof. dr hab. Andrzej Dubas w Uniwersytecie Warmiƒsko-Mazurskim w Olsztynie oraz prof. dr hab. W∏odzimierz Pràdzyƒski w Uniwersytecie Technicznym w Zwoleniu. Badania naukowe i wspó∏praca z zagranicà Prowadzenie badaƒ nale˝y do podstawowych zadaƒ Akademii i w du˝ym stopniu decyduje o poziomie nauczania. W Uczelni reprezentowane jest szerokie spektrum dyscyplin naukowych – od uprawianych przez du˝e grupy, po takie, którymi zajmujà si´ mniejsze zespo∏y, a nawet pojedyncze osoby. W tym wyra˝a si´ akademickie prawo do swobody badaƒ i autonomia badaczy. Sukcesy w badaniach naukowych decydujà o ocenie wydzia∏u, instytutu czy grupy badawczej oraz o ich randze w Êrodowisku naukowym danej dyscypliny. MARZEC 2005 W Akademii tworzyliÊmy konsekwentnie jak najlepsze warunki finansowe, lokalowe, aparaturowe, biblioteczne, informatyczne i organizacyjne, a tak˝e intensyfikowaliÊmy wspó∏prac´ zagranicznà tak, by zwi´kszyç zakres i efektywnoÊç prowadzonych badaƒ. Stàd Êrodki finansowe uzyskane na badania naukowe (badania statutowe, w∏asne, granty krajowe i zagraniczne i badania umowne) utrzyma∏y si´ na podobnym poziomie (od 19,6 mln z∏ w 2002 r. do 20,2 mln z∏ w 2004 r.), mimo systematycznego zmniejszania si´ dotacji na badania w∏asne (spadek z 4,7 mln z∏ w 2002 r. do 2,9 mln z∏ w 2004 r.). Za najwi´kszy sukces w zdobywaniu Êrodków na badania nale˝y uznaç wzrost liczby grantów i Êrodków uzyskiwanych na ich realizacj´. W 2002 r. realizowano w Uczelni 125 grantów na kwot´ 4,9 mln z∏, a w roku 2004 ju˝ 170 grantów na kwot´ 6,2 mln z∏. O prowadzonych w Uczelni badaniach naukowych na poziomie Êwiatowym Êwiadczy wzrost liczby prac opublikowanych w czasopismach z listy Filadelfijskiego Instytutu Informacji Naukowej: ze 104 w roku 2002 do 150 w latach nast´pnych. Z du˝ym zainteresowaniem spotyka si´ program mi´dzyuczelnianych projektów badawczych realizowanych wspólnie z UAM. III edycja tych grantów (2003-2004 r.) obejmowa∏a 15 tematów. W 2004 r. mia∏a miejsce IV edycja grantów interdyscyplinarnych (ju˝ na 22 tematy), a tak˝e I edycja konkursu na granty interdyscyplinarne z Akademià Ekonomicznà w Poznaniu (8 tematów). Badania naukowe prowadzono równie˝ we wspó∏pracy mi´dzynarodowej. Tutaj liczba wyjazdów, projektów badawczych w ramach programów ramowych i umów o wspó∏pracy naukowo-badawczej utrzymuje si´ w ostatnich latach na podobnym poziomie. Zwi´kszy∏ si´ natomiast udzia∏ w studiach w ramach programu Sokrates. Nadal jednak zbyt ma∏o naszych pracowników wyje˝d˝a na d∏ugoterminowe sta˝e naukowe do przodujàcych oÊrodków naukowych w Europie i na Êwiecie. Poprzez zakupy aparaturowe stwarza si´ solidne narz´dzia do prowadzenia badaƒ eksperymentalnych. Wzrasta udzia∏ Êrodków pochodzàcych z ró˝nych êróde∏ przeznaczanych na ten cel. Na zakup aparatury naukowo-badawczej i dydaktycznej oraz sprz´tu komputerowego przeznaczono w roku 2002 kwot´ 3,1 mln z∏, w 2003 r. ju˝ 4,7 mln z∏, a w 2004 r. ogó∏em a˝ 6,4 mln z∏. Powo∏ane przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji Centrum Doskona∏oÊci Biotechnologii ˚ywnoÊci zwi´ksza szanse na zdobywanie Êrodków z Unii Europejskiej. Temu samemu celowi powinno s∏u˝yç zg∏oszenie przez Uczelni´ projektu utworzenia Wielkopolskiego Centrum Wiedzy, Innowacji i Technologii Agro Forest Food w ramach regionalnej Strategii Innowacji dla Wielkopolski. Uczelnia jest tak˝e partnerem w Centrum Zaawansowanych Technologii „Wielkopolskie Centrum Biotechnologii Medycznej”. Dost´p do Êwiatowej literatury zosta∏ powa˝nie u∏atwiony dzi´ki mo˝liwoÊci korzystania z elektronicznych baz danych i czasopism on-line. Biblioteka G∏ówna wykupi∏a uczestnictwo w dwóch konsorcjach: ELSEVIER (ok. 1900 tytu∏ów) i EBSCO. Prenumerujemy bibliograficzne bazy danych: CAB-Abstract, Science Citation Index, Current Contents, Baz´ LEGALIS; posiadamy tak˝e Baz´ AGRO tworzonà przez zespó∏ pracowników Biblioteki G∏ównej. Kszta∏cenie i sprawy studenckie Nauczanie na poziomie akademickim jest fundamentalnym zadaniem i misjà naszej Uczelni. Od 1990 roku dokonaliÊmy olbrzymiego skoku, zwi´kszajàc liczb´ studentów i proponowanych kierunków studiów. U podstaw tych przemian le˝a∏y przede wszystkim kreatywnoÊç i wysoki poziom kompetencji merytorycznych kadry naukowo-dydaktycznej Akademii. Obecnie kszta∏cimy oko∏o 8400 studentów na 12 kierunkach i 25 specjalnoÊciach studiów dziennych oraz oko∏o 4350 studentów na 9 kierunkach i 16 specjalnoÊciach studiów zaocznych. W ostatnich latach powo∏ano trzy nowe specjalnoÊci: W 2002 r. dietetyk´ na kierunku Technologia ˝ywnoÊci i ˝ywienie cz∏owieka, w 2003 r. informatyk´ w in˝ynierii rolniczej na kierunku Technika rolnicza i leÊna, w 2004 r. meblarstwo oraz ochron´ i modyfikacj´ drewna na kierunku Technologia Drewna. Donios∏ym wydarzeniem by∏o wprowadzenie kompleksowego systemu wewn´trznej oceny i doskonalenia jakoÊci kszta∏cenia, dzia∏ajàcego ustawicznie. Na ka˝dym wydziale powo∏ano Wydzia∏owe Zespo∏y ds. Oceny JakoÊci Kszta∏cenia. Ankietà obj´to ponad 50% przedmiotów. Badania ankietowe oceniajàce programy studiów przeprowadzono wÊród studentów koƒczàcych studia w roku 2002/2003 i absolwentów 2003/2004. Wyniki ankiet wykorzystuje si´ przy modernizacji tych programów. Wnioski zosta∏y przedstawione radom wydzia∏ów i stanowià podstaw´ do dalszej analizy jakoÊci realizowanych zaj´ç. W Êcis∏ej wspó∏pracy z samorzàdem studenckim wdro˝ono nowy regulamin przyznawania pomocy materialnej dla studentów. Liczba studentów pobierajàcych stypendia socjalne wzros∏a z 1175 w roku 2002 do 1871 w 2004 r., a przeznaczone na nie Êrodki odpowiednio z 1286 tys. z∏ do 2036 tys. z∏. Natomiast stypendia za wyniki w nauce otrzyma∏o 1243 studentów w roku 2002 (na kwot´ ∏àcznà 2929 tys. z∏), a w 2004 r. by∏o to 1311 studentów (którzy otrzymali ∏àcznie 3170 tys. z∏). Systematycznie remontowano domy studenckie, z dokonywaniem wymiany okien i pionów sanitarnych. Du˝ym przedsi´wzi´ciem by∏o wykonanie sta∏ego pod∏àczenia internetowego do pokojów studenckich. Wa˝nà rol´ w budowaniu zaplecza dla dzia∏alnoÊci Akademii odgrywa utworzone Biuro Karier. Biuro to jest poÊrednikiem mi´dzy Akademià a przysz∏ym pracodawcà studenta i ma du˝e sukcesy w zbieraniu ofert pracy, i wyszukiwaniu miejsc do przeprowadzania praktyk i szkoleƒ. Dzi´ki ogromnemu wysi∏kowi Sekcji Praktyk Wydzia∏u Rolniczego, a w ostatnim roku tak˝e Biura Karier, nadal utrzymuje si´ wysoka liczba studentów odbywajàcych praktyki zagraniczne. W 2002 r. wyjecha∏o na nie 650 studentów, w 2003 r. 684, a w 2004 r. 695 studentów. Du˝à wag´ przywiàzujemy do wspierania dzia∏alnoÊci kó∏ naukowych. Jest ich obecnie 14. Najwi´kszym wydarzeniem ostatniego roku by∏o zorganizowanie przez studentów Wydzia∏u Technologii Drewna presti˝owego spotkania studentów uczelni europejskich INTERFOB 2004, w którym wzi´li udzia∏ przedstawiciele z dwudziestu krajów, w tym 16 uczelni europejskich. Na uznanie zas∏ugujà sukcesy sportu studenckiego, mimo nie najlepszego zaplecza technicznego. AktywnoÊç Studium Wychowania Fizycznego i Sportu oraz Klubu Uczelnianego AZS pozwala na zajmowanie wysokich miejsc w Mistrzostwach Polski Szkó∏ Wy˝szych. Na wyró˝nienie zas∏ugujà sukcesy sekcji siatkówki kobiet i sekcji jeêdzieckiej. Rozwój kadry i sprawy osobowe Jednym z wyznaczników rozwoju kadry naukowej jest dynamika zdobywanych tytu∏ów profesorskich, stopni naukowych doktora habilitowanego i doktora. W latach 2002-2004 a˝ 32 osoby uzyska∏y tytu∏ profesora, w tym w ostatnim roku uzyskano 11 tytu∏ów naukowych. W minionych trzech latach 52 pracowników uzyska∏o stopieƒ doktora habilitowanego. Znaczàco wzros∏a liczba osób ze stopniem doktora. W ostatnich 3 MARZEC 2005 trzech latach w Uczelni nadano 250 stopni doktora, w tym 122 naszym pracownikom. Nasza Uczelnia dysponuje bardzo du˝ym potencja∏em intelektualnym i kadrowym. Osiàgn´liÊmy najwi´kszà w historii Akademii liczb´ profesorów tytularnych (115). Liczba adiunktów ze stopniem doktora wzros∏a z 323 w 2002 r. do 338 w 2004 r. Nale˝y zaznaczyç, ˝e w roku 2004 w drodze konkursu na stanowisko adiunkta zosta∏o mianowanych 44 pracowników. Dla dodatkowej stymulacji tego rozwoju wprowadzi∏em specjalnà nagrod´ rektorskà za najlepszà rozpraw´ habilitacyjnà i za najlepszà prac´ doktorskà. Jej pierwsi laureaci zostali nagrodzeni w 2004 r. Sta∏à troskà w∏adz Akademii by∏y i sà p∏ace pracownicze, a zw∏aszcza zapewnienie niezb´dnych Êrodków na ten cel. Podczas kadencji 2002-2005 r. przeprowadzono regulacje wynagrodzeƒ pracowników naszej Uczelni w ramach tzw. II i III ustawowego etapu poprawy poziomu wynagrodzeƒ pracowników szkolnictwa wy˝szego. Po raz pierwszy od blisko 10 lat zasady podzia∏u Êrodków na p∏ace pracowników Akademii zosta∏y uzgodnione przez rektora z przedstawicielami obu zwiàzków zawodowych dzia∏ajàcych w Uczelni – Zwiàzku Nauczycielstwa Polskiego i NSZZ „SolidarnoÊç”. Przeprowadzono te˝ akcj´ awansowà dla pracowników nie b´dàcych nauczycielami akademickimi, polegajàcà na zmianie stanowisk oraz grup zaszeregowania. W kilku ostatnich latach liczba uczestników studiów doktoranckich utrzymuje si´ na doÊç wysokim poziomie (powy˝ej 500 osób). Mimo ograniczonych Êrodków, jakimi dysponuje Uczelnia na stypendia doktoranckie, liczba ch´tnych na te studia nie maleje. W bie˝àcym roku akademickim przyj´to 71 osób. Nale˝y podkreÊliç, ˝e w 2004 r. zosta∏y powo∏ane studia doktoranckie na Wydziale Melioracji i In˝ynierii Ârodowiska. Zatem od roku akademickiego 2004/2005 ju˝ wszystkie wydzia∏y prowadzà takie studia. W 2004 roku podj´to prace nad przygotowaniem uchwa∏y dotyczàcej modyfikacji zasad polityki kadrowej. Organizacja i zarzàdzanie Od poczàtku kadencji szczególnà uwag´ zwracano na popraw´ organizacji i zarzàdzania Uczelnià na rzecz jej rozwoju. Kwestie te podniesiono do rangi „rektorskiej”. Zosta∏o utworzone stanowisko Prorektora ds. Kadr i Rozwoju Uczelni. Na mocy rozporzàdzenia okreÊlono, po raz pierwszy, zakres czynnoÊci przekraczajàcych zwyk∏y zarzàd. W sposób przejrzysty unormowano zagadnienie reprezentowania Akademii Rolniczej przy zaciàganiu zobowiàzaƒ. Du˝y wysi∏ek w∏o˝yliÊmy w proces tworzenia wewn´trznych regulaminów czy procedur post´powania. Zupe∏nie nowego wymiaru nabra∏y procedury zbywania i wynajmowania nieruchomoÊci. Wsz´dzie tam, gdzie to tylko jest mo˝liwe, odwo∏ujemy si´ do opinii komisji senackich oraz stanowiska Senatu Uczelni. Zosta∏y opracowane regulaminy zbywania nieruchomoÊci w drodze przetargu lub negocjacji. Zarówno jednà, jak i drugà procedur´ prowadzà specjalne komisje. Zarzàdzeniem Rektora uregulowano procedur´ zamówieƒ publicznych. Wszystkie zakupy poprzedza przygotowanie rocznego planu zamówieƒ publicznych. Po raz pierwszy zosta∏o osiàgni´te porozumienie pomi´dzy reprezentacjà zwiàzków zawodowych a w∏adzami Uczelni w zakresie regulaminu pracy, który ten sposób zosta∏ ju˝ uzgodniony. Zaawansowane sà równie˝ prace nad wprowadzeniem w ˝ycie regulaminu organizacyjnego Akademii. W przygotowaniu 4 znajduje si´ nowa, przystosowana do obecnych wymogów ˝ycia i przepisów prawa, instrukcja obiegu dokumentów. W strukturze Uczelni powo∏ano sekcj´ ds. gospodarki nieruchomoÊciami, której podstawowym zadaniem jest uporzàdkowanie stanu faktycznego i prawnego nieruchomoÊci Akademii Rolniczej. Prac´ od podstaw wykonano w zakresie pozyskiwania Êrodków unijnych na realizacj´ inwestycji uczelnianych. Poszerzono te˝ Dzia∏ Organizacyjno-Prawny o zespó∏ ds. funduszy strukturalnych. Zlikwidowano Dzia∏ Transportu i Zaopatrzenia. Dzia∏ zosta∏ w∏àczony do Dzia∏u Gospodarczego dzi´ki czemu zosta∏ rozwiàzany problem przejÊcia od gospodarki magazynowej do dostaw bezpoÊrednich. Zlikwidowano brygad´ remontowà, tworzàc stanowiska konserwatorów. W znacznym stopniu zwi´kszono bezpieczeƒstwo ekonomiczne Uczelni. Powo∏ano stanowisko audytora wewn´trznego. Polityk´ finansowà Uczelni prowadzimy w sposób jawny. Na pierwszym Senacie obecnej kadencji przedstawiliÊmy sytuacj´ finansowà Uczelni. (...) Uregulowano wiele spraw zwiàzanych z organizacjà i zarzàdzaniem Rolniczych i LeÊnych Zak∏adów DoÊwiadczalnych (RGD Z∏otniki, Tartak w Murowanej GoÊlinie, modernizacja i remonty w LZD Siemianice i in.). Dokonano tak˝e wyceny wszystkich gruntów i wpisano je na stan bilansowy Akademii. Senat podjà∏ uchwa∏y: o zaniechaniu inwestycji przebudowy kot∏owni na sale dydaktyczne, o ponownej lokalizacji „Centrum Kszta∏cenia Rolniczego” przy ul. Dojazd, o budowie sto∏ówki i obiektu dydaktycznego na terenie kampusu Uczelni oraz hali sportowej przy ul. Dojazd. W 2004 r. podj´to prace nad perspektywicznym planem rozwoju Akademii. Inwestycje i modernizacje Opracowano ocen´ stanu technicznego wszystkich budynków Akademii Rolniczej wraz z oszacowaniem kosztów ich remontu. Ogólnà sum´ potrzebnych Êrodków finansowych na remonty i modernizacje okreÊlono na ok. 40 mln z∏. Senat podjà∏ uchwa∏´ dotyczàcà realizacji zamierzeƒ inwestycyjnych na lata 2004-2005. W naszej Uczelni, korzystajàc z dochodów w∏asnych i innych dofinansowaƒ, zosta∏o wykonanych wiele prac poprawiajàcych jej baz´ naukowà i dydaktycznà – mimo ˝e od 2002 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu przyzna∏o nam na inwestycje i modernizacj´ tylko 4 mln z∏. Jednà z wa˝niejszych modernizacji by∏o oddanie do u˝ytku w roku akademickim 2003/2004 sali audytoryjnej w budynku Chemii Ogólnej, której nadano imi´ prof. Stanis∏awa Glixellego. W Pilotowej Stacji Biotechnologii oddano do u˝ytku blok biotechnologii zwierz´cej (pomieszczenia laboratoryjne o najwi´kszym standardzie bezpieczeƒstwa biologicznego) finansowany z Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej „MILAB” i z grantu KBN oraz dokoƒczono budow´ instalacji destrukcji Êcieków (dotacja z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Ârodowiska i Gospodarki Wodnej). Kilka jednostek przenios∏o si´ do nowych, zaadaptowanych i wyremontowanych pomieszczeƒ. Sà to Katedry: Ekologii i Ochrony Ârodowiska, Agrometeorologii oraz Hodowli i U˝ytkowania Drobiu. Katedra Fizjologii i Biochemii Zwierzàt uzyska∏a w konkursie KBN 2,9 mln z∏ na modernizacj´. Do tej pory wydatkowano na t´ modernizacj´ ok. 1 mln z∏. Z kolei Katedra Genetyki i Podstaw Hodowli Zwierzàt wykorzysta∏a kwot´ 260 tys. z∏ na modernizacj´ swoich laboratoriów z funduszu Fundacji na MARZEC 2005 Rzecz Nauki Polskiej (w wyniku wygranego konkursu – przyp. red.). Obecnie trwajà prace zwiàzane z modernizacjà zakupionego pod koniec 2003 r. dawnego budynku Instytutu Technologii Drewna przy ul. Winiarskiej. Zostanà tam przeniesione Katedry: Gleboznawstwa i Mikrobiologii Rolnej. Rozpocz´to tak˝e prace budowlane przy ul. Botanicznej (rozbudowa budynków naukowo-dydaktycznych Kolegium Zembala). Ârodki finansowe na t´ inwestycj´ w zdecydowanej cz´Êci pochodzà z funduszy unijnych, bowiem Zarzàd Województwa Wielkopolskiego podjà∏ uchwa∏´ o dofinansowaniu projektu na poziomie _ kosztów, co daje Uczelni ponad 3 mln z∏. Podejmowane sà dalsze intensywne dzia∏ania, aby pozyskiwaç Êrodki z Unii Europejskiej. PROGRAM NA LATA 2005-2008 Posiadajàc wszechstronne i gruntowne rozeznanie potrzeb Uczelni oraz mo˝liwoÊci ich realizacji, postanowi∏em skupiç si´ na zaprezentowaniu rzetelnych i niezb´dnych zamierzeƒ. Jestem bowiem g∏´boko przekonany, ˝e obietnic wyborczych nale˝y dotrzymywaç, a równoczeÊnie z moich doÊwiadczeƒ rektorskich wiem, jak bardzo to bywa trudne w zderzeniu z codziennymi realiami funkcjonowania Uczelni, na które wp∏yw rektora jest cz´sto ograniczony. Dlatego moim has∏em wyborczym jest dba∏oÊç o stabilny w formie i dynamiczny w treÊci rozwój Akademii. W programie na przysz∏e lata zamierzam kontynuowaç te dzia∏ania z kadencji 2002-2005, które ze wzgl´du na swojà uniwersalnoÊç powinny i mogà byç nadal wykorzystywane w dzia∏alnoÊci Uczelni. Dydaktyka Kieruj´ si´ za∏o˝eniem, ˝e nasza Akademia b´dzie stawaç si´ coraz bardziej nowoczesnym uniwersytetem rolniczym lub przyrodniczym, ukierunkowanym na nowoczesnà edukacj´ na rzecz potrzeb obszarów wiejskich i szeroko rozumianego Êrodowiska przyrodniczego. Pragn´, by nasza Uczelnia, dzi´ki swej kadrze naukowo-dydaktycznej i dydaktycznej prowadzàcej badania naukowe na najwy˝szym poziomie, nale˝a∏a do najlepszych w kraju uniwersytetów przyrodniczych oraz zdobywa∏a uznanie w Êwiecie. Dbanie o presti˝ i atrakcyjnoÊç naszej Uczelni nabierajà tym wi´kszego znaczenia, ˝e stoimy u progu g∏´bokiego ni˝u demograficznego, który na uczelniach wy˝szych pojawi si´ ju˝ wkrótce tak, ˝e – jak to wynika z danych GUS – za dziesi´ç lat liczba kandydatów na studia w skali ca∏ego kraju spadnie nawet o oko∏o 45%. Nale˝y zdawaç sobie spraw´, ˝e w chwili obecnej na 3925 tys. m∏odzie˝y w wieku 19-24 lat studiuje oko∏o 1850 tys., co stanowi oko∏o 47% i jest to jeden z najwy˝szych w Europie wskaêników m∏odzie˝y studiujàcej. Wspomniane tendencje demograficzne jednoznacznie wskazujà, ˝e na rynku edukacyjnym na poziomie uniwersyteckim utrzymajà si´ tylko najlepsi. B´dà to uczelnie, które – z jednej strony – zagwarantujà wykszta∏cenie na wysokim poziomie, a z drugiej – b´dà atrakcyjne na przysz∏ym rynku pracy oraz zaproponujà najlepsze warunki socjalno-bytowe. Trzeba uwzgl´dniç jednak, ˝e nawet przy zachowaniu wysokiego poziomu atrakcyjnoÊci liczba studentów b´dzie musia∏a w najbli˝szych latach stopniowo maleç. W pierwszej kolejnoÊci podejm´ w Êcis∏ej wspó∏pracy z w∏adzami wydzia∏ów i samorzàdem studenckim wszelkie dost´pne dzia∏ania, aby nasza Uczelnia utrzyma∏a i uatrakcyjni∏a swà ofert´ edukacyjnà. O dalszym sukcesie Uczelni zadecyduje w tej mierze przede wszystkim poziom naukowy i dydaktyczny kadry, a szczególnie jej aktywnoÊç, otwartoÊç na zmiany i nieustajàce twórcze poszukiwania. Oparta na tych przes∏ankach w∏aÊciwa diagnoza i wynikajàca z niej strategia rozwoju edukacji oraz odwaga i konsekwencja we wprowadzaniu zmian, stanowià najbardziej istotne warunki zapewnienia naszej Uczelni bezpiecznej przysz∏oÊci i rozwoju. Zadanie to traktuj´ pierwszoplanowo i zamierzam jemu poÊwi´ciç najwi´cej uwagi, dà˝àc do wypracowania i wdro˝enia jasnych, i motywujàcych regu∏ w tym zakresie. Kszta∏cenie studentów stanowi najwa˝niejsze zadanie Akademii Rolniczej. Aby zapewniç w∏aÊciwy jego poziom, przy ogromnej liczbie studiujàcych w naszej Uczelni, nale˝y stale doskonaliç proces dydaktyczny. Wa˝nym zadaniem w spo∏eczeƒstwie informacyjnym jest kszta∏cenie twórców wiedzy. ˚yczymy sobie, by nasz absolwent cechowa∏ si´ kreatywnoÊcià, interdyscyplinarnoÊcià, samodzielnoÊcià, umiej´tnoÊcià globalnego postrzegania zjawisk i umiej´tnoÊcià wspó∏pracy. Nadal oczywiÊcie nale˝y dà˝yç do wyposa˝enia naszego absolwenta w dobrà wiedz´ ogólnà i podstawowà dla danego kierunku studiów, znajomoÊç j´zyków obcych i technik informatycznych oraz przygotowanie z zakresu prawa i ekonomii, a tak˝e wyrobienia nawyku i umiej´tnoÊci uzupe∏niania wiedzy zawodowej. Bardzo istotnym zagadnieniem dla poprawy efektywnoÊci kszta∏cenia b´dzie opracowanie nowych standardów nauczania, dostosowanie ich do wymogów procesu boloƒskiego oraz przygotowywanych regulacji ustawowych. Na poziom naszych absolwentów b´dzie wp∏ywa∏a ich mobilnoÊç. Jak najwi´ksza liczba studentów powinna mieç mo˝liwoÊç odbywania cz´Êci studiów w innej uczelni w kraju lub za granicà. W wymianie mi´dzynarodowej nieodzowne jest tworzenie warunków do przyjmowania w naszej Uczelni studentów z zagranicy. Oprócz pojedynczych przedmiotów lub grup przedmiotów realizowanych w j´zyku angielskim konieczna b´dzie realizacja w tym j´zyku pe∏nego programu nauczania. MyÊl´ tu o kierunkach takich jak: biotechnologia, ochrona Êrodowiska, technologia ˝ywnoÊci, leÊnictwo czy ochrona roÊlin. Umocnienie wysokiego poziomu atrakcyjnoÊci naszej Uczelni dla przysz∏ych studentów b´dzie wymaga∏o realizacji wielu punktów poprzedniego programu, np. poszerzenia oferty dydaktycznej, rozwoju studiów podyplomowych i studiów doktoranckich, wspierania dzia∏alnoÊci kó∏ naukowych, modernizacji domów studenckich, wspó∏pracy z samorzàdem studenckim w zakresie podzia∏u Êrodków funduszu pomocy materialnej czy rozwoju bazy sportowej dla studentów. Nauka Nauka jest integralnym, nieodzownym elementem nowoczesnej edukacji. Poziom prowadzonych badaƒ czy wr´cz mo˝liwoÊç ich prowadzenia zale˝à od finansów. Zwi´kszenie Êrodków finansowych na badania b´dziemy uzyskiwaç poprzez: – efektywnoÊç zdobywania Êrodków z grantów Ministerstwa Nauki i Informatyzacji. Szczególnà uwag´ nale˝y zwróciç na badania interdyscyplinarne i granty zamawiane we wspó∏pracy z innymi oÊrodkami naukowymi, – podnoszenie poziomu badaƒ w celu uzyskania przez jednostki Uczelni wy˝szych kategorii w ocenie parametrycznej, a tym samym wi´kszego zakresu finansowania przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, 5 MARZEC 2005 – zwi´kszenie aktywnoÊci w pozyskiwaniu funduszy ze Êrodków unijnych, programów ramowych i przeznaczonych na transfer wiedzy do praktyki, wspieranie inicjatyw naszych jednostek w tworzeniu konsorcjów, centrów doskona∏oÊci, sieci badawczych itp., – zintensyfikowanie poszukiwaƒ Êrodków finansowych na badania ze êróde∏ pozabud˝etowych. Wszystkie wymienione tu dzia∏ania znajdà moje wsparcie z udzia∏em Senatu i rad wydzia∏ów w postaci wypracowanych wspólnie regu∏ wsparcia i preferencji dla osób, zespo∏ów i jednostek organizacyjnych najbardziej aktywnych. W celu lepszego wykorzystania programów europejskich, cz´sto orientujàcych si´ na potrzeby regionu, wa˝nym zadaniem jest pog∏´bienie wspó∏pracy z samorzàdami i Êrodowiskiem naukowym Wielkopolski. Podobnemu celowi s∏u˝yç b´dzie stosowanie w Uczelni mechanizmów umo˝liwiajàcych, szczególnie m∏odym naukowcom, odbywanie sta˝ów naukowych w presti˝owych oÊrodkach naukowych na ca∏ym Êwiecie. Wa˝nà rol´ w dzia∏aniu na rzecz „gospodarki opartej na wiedzy” odgrywajà nauki ekonomiczne i spo∏eczne. Nale˝y po∏o˝yç nacisk na ich bardziej intensywny rozwój i silniejszà pozycj´ w naszej Uczelni. Szczególnej troski wymagajà poziom i formy kszta∏cenia m∏odej kadry naukowej, zw∏aszcza poprzez studia doktoranckie. To ona za kilka lub kilkanaÊcie lat b´dzie decydowaç o randze naszej Uczelni. Doktoranci postrzegani sà jako najbardziej efektywna grupa prowadzàca badania naukowe. Najwa˝niejszym obecnie zadaniem jest troska o zwi´kszenie liczby stypendiów doktoranckich i dà˝enie do koƒczenia studiów doktoranckich w terminie 4 lat. Podobnie systemowe i systematyczne dzia∏ania na rzecz przyspieszania habilitacji powinny doprowadziç jak najwi´kszà liczb´ adiunktów do stopnia naukowego doktora habilitowanego w ciàgu 9 lat od ukoƒczenia doktoratu. Profesorom nale˝y zapewniç jak najlepsze wykorzystanie ich potencja∏u naukowego przez dogodne warunki pracy i niezb´dnà autonomi´ w badaniach i dydaktyce, sprzyjajàce kszta∏ceniu m∏odej kadry naukowej, a w efekcie tworzeniu szkó∏ naukowych. W∏adze Uczelni nadal muszà skutecznie dzia∏aç tak˝e na rzecz sta∏ego podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników naukowo-technicznych, in˝ynieryjno-technicznych, administracyjnych i bibliotecznych oraz w Êcis∏ej wspó∏pracy ze zwiàzkami zawodowymi troszczyç si´ o sta∏à popraw´ ich warunków p∏acowych, warunków bhp i Êwiadczeƒ socjalnych. Baza materialna, majàtek i zarzàdzanie Celowe jest dà˝enie do skupienia jednostek Uczelni w obr´bie jednego kampusu i koncentracji jednostek w obr´bie poszczególnych wydzia∏ów. Proces ten zosta∏ ju˝ na Uczelni zainicjowany i nadal b´dzie konsekwentnie realizowany. W najbli˝szych latach, korzystajàc ze Êrodków bud˝etu paƒstwa, Êrodków unijnych oraz Êrodków w∏asnych, nale˝y podjàç nast´pujàce dzia∏ania: – dà˝yç do zrealizowania inwestycji Centrum Kszta∏cenia Rolniczego przy ul. Dojazd (zgodnie z uchwa∏à Senatu) dla Katedry Uprawy Roli i RoÊlin, Katedry ¸àkarstwa, Katedry Biochemii i Biotechnologii oraz Katedry Genetyki i Hodowli RoÊlin. – po adaptacji budynku przy ul. Winiarskiej znajdà tam swoje siedziby Katedry: Gleboznawstwa i Mikrobiologii Rolnej, 6 – po modernizacji „Dworku” ulokowaç tam niektóre jednostki Wydzia∏u LeÊnego (Katedr´ Hodowli Lasu, Botaniki LeÊnej, Gospodarstwa ¸owieckiego). Planowany jest te˝ remont Katedry In˝ynierii LeÊnej, – dà˝yç w kierunku scalania Wydzia∏u Hodowli i Biologii Zwierzàt. Planuje si´ dobudow´ skrzyd∏a do obiektu przy ul. Wo∏yƒskiej 35, – Wydzia∏ Technologii Drewna zlokalizowany jest w ca∏oÊci w jednym budynku (z wyjàtkiem Katedry Chemii). Jest mo˝liwoÊç adaptacji na cele dydaktyczne i laboratoria cz´Êci pomieszczeƒ pozostawionych po katedrach Wydzia∏u Rolniczego, – Wydzia∏ Ogrodniczy: w pierwszej kolejnoÊci planowana jest budowa ∏àcznika przy ul. Botanicznej dla potrzeb Katedry Terenów Zieleni oraz Katedry Ochrony i Kszta∏towania Ârodowiska, a tak˝e adaptacja sali gimnastycznej na cele dydaktyczne, – na Wydziale Nauk o ˚ywnoÊci i ˚ywieniu przewidziane jest wykonanie remontu kapitalnego przy ul. Mazowieckiej 48, – planowana jest docelowa adaptacja budynku Wydzia∏u Melioracji i In˝ynierii Ârodowiska przy ul. Piàtkowskiej 94, by wszystkie katedry znalaz∏y si´ w tym obiekcie (w tym równie˝ Katedra Budownictwa Wodnego), – obiekty sportowe, tzn. hal´ sportowà, p∏ywalni´ i boiska, zgodnie z uchwa∏à Senatu, powsta∏yby na terenie przy ul. Dojazd, – planuje si´ budow´ sto∏ówki dla studentów i pracowników przy ul. Szyd∏owskiej 51 (po rozbiórce dawnego budynku kot∏owni). Nadal w Uczelni b´dzie obowiàzywa∏a zasada ca∏kowitej przejrzystoÊci finansowej i jawnoÊci bud˝etowej. Z uwagi na niepe∏ne finansowanie dzia∏alnoÊci podstawowej w dydaktyce i d∏ug wewn´trzny nale˝y podejmowaç racjonalne decyzje gospodarowania Êrodkami finansowymi. *** Jak powiedzia∏em ju˝ na wst´pie, najbli˝sze lata wymagajà od nas znaczàcego post´pu, lecz post´p w ˝yciu Uczelni powinien byç wynikiem globalnych zmian ewolucyjnych, a nie rewolucyjnych. Musimy spokojnie, ale i zdecydowanie reagowaç na zdarzenia, tak˝e przewidujàc przysz∏e, i umieç znaleêç taki margines swobody, by bez dramatycznych wstrzàsów pokonywaç trudnoÊci, których wczeÊniej nie da∏o si´ przewidzieç. Chc´, jeÊli taka b´dzie wola spo∏ecznoÊci naszej Uczelni, kontynuowaç ewolucyjne wskazane wy˝ej g∏´bokie zmiany, a tak˝e wypracowaç drogi dzia∏ania, by trudny czas nas nie zaskoczy∏. Je˝eli grono Elektorów uzna mnie za godnego zaufania i zechce wybraç rektorem Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego na kadencj´ 2005-2008, do∏o˝´ wszelkich staraƒ, by tworzyç warunki do dalszej dzia∏alnoÊci badawczej i dydaktycznej. Chcia∏bym, by praca w naszej Uczelni dawa∏a satysfakcj´ wszystkim osobom w niej zatrudnionym, a studiowanie by∏o powodem do dumy. MARZEC 2005 U progu 30-lecia istnienia w pomieszczeniach Filii Nr 1 Biblioteki G∏ównej, zlokalizowanej w budynku Wydzia∏u Nauk o ˚ywnoÊci i ˚ywieniu, zosta∏ przeprowadzony remont generalny umo˝liwiajàcy modernizacj´ biblioteki. W dniu 3 listopada ub.r. w obecnoÊci Dyrektora Biblioteki G∏ównej mgr. Mariusza Polarczyka oraz pracowników Filii dziekan Wydzia∏u prof. dr hab. Zbigniew Czarnecki dokona∏ uroczystego otwarcia biblioteki po remoncie. Obecnie w bibliotece filialnej funkcjonujà równoczeÊnie katalogi tradycyjne kartkowe alfabetyczne i rzeczowe oraz katalog elektroniczny. Biblioteka czynna jest codziennie w godzinach 900 – 1600 w piàtki w godzinach 900 – 1900 w soboty w godzinach 900 – 1500 MODERNIZACJA FILII BIBLIOTEKI G¸ÓWNEJ Filia Nr 1 Biblioteki G∏ównej zosta∏a za∏o˝ona 2 stycznia 1976 roku na zasadzie oddzia∏u Biblioteki G∏ównej na osnowie ksi´gozbiorów zlikwidowanych bibliotek katedralnych i instytutowych ówczesnego Wydzia∏u Technologii ˚ywnoÊci. Filia pe∏ni rol´ specjalistycznej biblioteki wydzia∏owej. Kierownictwo powierzono mgr Zofii Kasprzak (starszy kustosz dyplomowany). Pi´cioosobowy zespó∏ pracowników dokona∏ na przestrzeni 6 lat selekcji oko∏o 25 000 wol. wydawnictw zwartych i ciàg∏ych przej´tych z katedr, skatalogowa∏ je, sklasyfikowa∏ wg UKD i przygotowa∏ do udost´pniania. JednoczeÊnie na bie˝àco, poczàwszy od 1976 roku, prowadzono centralny zakup wydawnictw specjalistycznych dla Filii poprzez Oddzia∏ Gromadzenia Biblioteki G∏ównej. Opracowanie wydawnictw odbywa∏o si´ w Filii do roku 1987, kiedy wprowadzono w Bibliotece G∏ównej centralne opracowanie zbiorów w oparciu o komputeryzacj´ prac bibliotecznych i stworzono katalogi elektroniczne. Umo˝liwi∏o to dynamiczny rozwój dzia∏alnoÊci informacyjnej. Ksi´gozbiór Filii Nr 1 reprezentujà wydawnictwa z zakresu technologii ˝ywnoÊci, ekonomiki ˝ywnoÊci, bezpieczeƒstwa ˝ywnoÊciowego, biologii, biochemii, mikrobiologii, analizy ˝ywnoÊci, ˝ywienia cz∏owieka, fizjologii cz∏owieka, zarzàdzania jakoÊcià, in˝ynierii przemys∏u spo˝ywczego, nauki o ˝ywnoÊci, chemii analitycznej itp. Zbiory biblioteki liczà oko∏o 47 000 wol. wydawnictw zwartych i 16 700 wol. wydawnictw ciàg∏ych. Prenumerata bie˝àca czasopism polskich i zagranicznych obejmuje 122 tytu∏y. Biblioteka udost´pnia zbiory wszystkim zainteresowanym na miejscu w czytelni. Na zewnàtrz wypo˝ycza ksià˝ki studentom i pracownikom naukowym Akademii Rolniczej w Poznaniu, a tak˝e studentom i pracownikom poznaƒskich uczelni paƒstwowych posiadajàcym obowiàzujàcà w Poznaƒskiej Fundacji Bibliotek Naukowych elektronicznà kart´ bibliotecznà. Ponadto uczestniczy w wypo˝yczeniach mi´dzybibliotecznych. Odwiedziny w Czytelni Filii Nr 1 kszta∏tujà si´ w granicach 6-7 tys. osób rocz- nie. Zapisanych czytelników jest w Wypo˝yczalni w granicach 1100 osób rocznie. Na miejscu udost´pnia si´ ok. 27 600 wol. wydawnictw zwartych i ciàg∏ych, na zewnàtrz wypo˝ycza si´ ok. 3 000 ksià˝ek rocznie. Przeci´tnie w ciàgu roku udziela si´ ok. 7 000 informacji dziedzinowych, bibliotecznych i bibliograficznych. Tak wi´c wykorzystanie ksi´gozbioru w ciàgu roku oscyluje w granicach 50%, co jest wynikiem bardzo wysokim. Filia Nr 1 wchodzi w sk∏ad jednolitego systemu bibliograficzno-informacyjnego Akademii, jest skomputeryzowana i wyposa˝ona we wszystkie êród∏a informacji naukowej, które udost´pnia w sieci Biblioteka G∏ówna. Oferuje w Czytelni z 30 miejscami sta∏ymi dla czytelników mo˝liwoÊci korzystania z katalogów tradycyjnych i elektronicznych, a tak˝e z baz danych, mianowicie: bazy zagraniczne pe∏notekstowe: EBSCO i ELSEVIER bazy zagraniczne bibliograficzne: AGRICOLA, MEDLINE indeks cytowaƒ: Science Citation Index with Abstracts bibliograficzna baza danych CAB Abstracts Bibliograficzna Baza Danych AGRO (baza tworzona przez pracowników Biblioteki G∏ównej) sk∏adajàca si´ z trzech cz´Êci: AGRO-LIBREX – publikacje w j´z. polskim, AGRO-AGEN – publikacje w j´z. angielskim, AGRO-KONF – referaty z konferencji. Filia proponuje tak˝e skorzystanie z baz danych dost´pnych w Internecie, umieszczonych na stronie domowej Biblioteki, np. bazy Centralnej Biblioteki Rolniczej, jak równie˝ skorzystanie z katalogów elektronicznych Biblioteki Narodowej w Warszawie czy te˝ innych polskich bibliotek naukowych. Czytelnia Filii dysponuje bogatym specjalistycznym ksi´gozbiorem podr´cznym, 122. tytu∏ami czasopism bie˝àcych z wolnym dost´pem, samoobs∏ugowà kserokopiarkà. Pracownicy Filii Nr 1 oprócz swych zawodowych obowiàzków ch´tnie w∏àczajà si´ w dzia∏alnoÊç twórczà Biblioteki G∏ównej uczestniczàc od 1993 roku we wspó∏tworzeniu i redagowaniu bibliograficznej bazy danych AGRO-LIBREX, a tak˝e tworzàc i redagujàc baz´ AGRO-AGEN. Zapraszamy pracowników i studentów Akademii do korzystania z naszych us∏ug biblioteczno-informacyjnych. Oprac. Zofia Kasprzak 7 MARZEC 2005 J ubileusz 80-lecia urodzin i ponad pó∏ wieku aktywnej pracy naukowej i dydaktycznej to doskona∏a okazja do prezentacji sylwetki i osiàgni´ç prof. dr. hab. in˝. Henryka Miko∏ajczaka, jednego z filarów naszego Wydzia∏u, zw∏aszcza w dydaktyce i badaniach w obszarze nauk technicznych. Prof. dr hab. in˝. Henryk Miko∏ajczak Henryk Miko∏ajczak urodzi∏ si´ 9 kwietnia 1925 roku w Jarocinie jako syn kowala, w oÊmioosobowej rodzinie. Przed wybuchem II wojny Êwiatowej ukoƒczy∏ tam szko∏´ powszechnà i rozpoczà∏ nauk´ w Gimnazjum. W czasie okupacji pracowa∏ jako robotnik przy instalacjach centralnego ogrzewania. Zda∏ stosowne egzaminy i uzyska∏ dyplom, i uprawnienia czeladnika. Po wojnie, po egzaminie uprawniajàcym do ubiegania si´ o przyj´cie na wy˝szà uczelni´, rozpoczà∏ studia in˝ynierskie na Wydziale Budownictwa Szko∏y In˝ynierskiej w Poznaniu. Ukoƒczy∏ je w 1951 roku. Jako temat pracy dyplomowej wybra∏ projekt centralnego ogrzewania hali sportowej w Czerwiƒsku, zrealizowany w ca∏oÊci pod Jego nadzorem (jeszcze w trakcie studiów by∏ inspektorem nadzoru). Studia magisterskie odby∏ nast´pnie na Wydziale Budownictwa Làdowego Politechniki Gdaƒskiej w latach 1953-1955, gdzie uzyska∏ dyplom magistra in˝yniera budownictwa. Jego zami∏owania i wielkie zdolnoÊci do nauk matematyczno-fizycznych dostrze˝ono i doceniono bardzo wczeÊnie. Jeszcze przed ukoƒczeniem Szko∏y In˝ynierskiej zosta∏ asystentem w Katedrze Mechaniki Teoretycznej, u prof. dr. Edmunda KaraÊkiewicza (1950-1953). Podobnie w Politechnice Gdaƒskiej, jeszcze przed dyplomem magisterskim zosta∏ asystentem w Katedrze Matematyki (1954-1955), a zaraz po dyplomie przeszed∏ do Katedry Mechaniki Budowli. Doktorat uzyska∏ w 1960 roku na Politechnice Gdaƒskiej na podstawie rozprawy pt. Drgania w∏asne i wymuszone pewnego typu p∏yt wzmocnionych ˝ebrami. Z dniem 1 paêdziernika 1964 roku Henryk Miko∏ajczak zosta∏ przeniesiony s∏u˝bowo z Politechniki Gdaƒskiej do Wy˝szej Szko∏y Rolniczej w Poznaniu, gdzie przy Wydziale Rolniczym powo∏ano w 1962 roku Oddzia∏ Melioracji Wodnych. Powierzono Mu wtedy 8 misj´ utworzenia Katedry Mechaniki Budowli i Konstrukcji Budowlanych. Z zadania tego wywiàza∏ si´ doskonale. Utworzonà i zorganizowanà od podstaw Katedrà kierowa∏ potem nieprzerwanie do 1991 roku, kiedy to podjà∏ decyzj´, aby przekazaç jà m∏odszym wspó∏pracownikom. Henryk Miko∏ajczak mia∏ wyjàtkowy dar doboru ludzi do wspó∏pracy, oprócz wiedzy i zdolnoÊci wa˝ne by∏y tak˝e cechy osobowoÊci. Cechy te podczas lat pracy u boku Profesora podlega∏y rozwojowi i pozytywnemu kszta∏towaniu. Wystarczy wspomnieç, ˝e w Katedrze utworzonej i kierowanej przez Prof. Henryka Miko∏ajczaka pracowali mi´dzy innymi: prof. dr hab. in˝. Ryszard Ganowicz, od 1969 roku kierownik Katedry Mechaniki i Techniki Cieplnej na Wydziale Technologii Drewna Akademii Rolniczej w Poznaniu, senator RP w latach 1989-90 oraz Rektor Akademii Rolniczej w Poznaniu w latach 1990-1996; dr in˝. W∏odzimierz ¸´cki, wojewoda poznaƒski w latach 1990-1997, senator RP od roku 2001, który w latach 1965-1991 prowadzi∏ Drugi nurt, rozwini´ty ju˝ po przejÊciu do Poznania, dotyczy statyki przestrzennych konstrukcji hydrotechnicznych i uk∏adów p∏ytowych (jedno i wielokomorowe zbiorniki prostopad∏oÊcienne, studnie opuszczane, jazy dokowe, bloki elektrowni wodnych, itp.), z uwzgl´dnieniem specjalnych i z∏o˝onych stanów obcià˝enia (w tym rozwiàzania dla obcià˝eƒ temperaturà). Prace badawcze obejmujà przede wszystkim zagadnienia rozwijania i doskonalenia numerycznych metod analizy takich konstrukcji, zw∏aszcza metody wariacyjnego uj´cia ró˝nic skoƒczonych i wdra˝ania ich do praktyki projektowej. Swoje zami∏owania, du˝e zdolnoÊci i wielkie doÊwiadczenie warsztatowe wykorzystywa∏ prof. Henryk Miko∏ajczak do doskonalenia aparatury badawczej i pomiarowej. Jest wspó∏twórcà elektrooporowych czujników tensometrycznych typu WM (Wilde-Miko∏ajczak) i technologii ich wytwarzania. Skonstruowa∏ dynamometr do pomiaru si∏ w kablach spr´˝ajàcych, przetwornik tensometryczny do pomiaru obcià˝eƒ w aparacie JUBILEUSZ 80-LECIA w Katedrze wyk∏ady z budownictwa, a specjalizowa∏ si´ w zagadnieniach trwa∏oÊci obiektów budownictwa rolniczego; dr hab. in˝. Jerzy Go∏aÊ, prof. nadzw., specjalista z zakresu teorii konstrukcji, w tym tak˝e p∏yt warstwowych i materia∏ów kompozytowych, który pracowa∏ w Katedrze do 1971 roku, a nast´pnie (ju˝ po doktoracie) przeszed∏ do ówczesnej Wy˝szej Szko∏y In˝ynierskiej w Opolu, gdzie w latach 1974-1976 by∏ dziekanem Wydzia∏u Budownictwa, a potem przeniós∏ si´ (w 1989 roku) do Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy, gdzie pracuje na stanowisku profesora. W Katedrze (obecnie Katedra Mechaniki Budowli i Budownictwa Rolniczego) pracuje nadal dwóch najm∏odszych wychowanków Profesora (autorzy niniejszej notatki). Krótko po przeniesieniu do Poznania Henryk Miko∏ajczak uzyskuje habilitacj´ (1966) na Politechnice Wroc∏awskiej, na podstawie rozprawy pt. Zagadnienia nieciàg∏ych warunków brzegowych dla prostokàtnych p∏yt trójwarstwowych. Warto chyba wspomnieç, ˝e recenzentami rozprawy byli profesorowie mechaniki budowli o rzeczywistej, Êwiatowej s∏awie: Adam Mitzel, Witold Nowacki i Zbigniew Olesiak. W 1978 roku Henryk Miko∏ajczak uzyska∏ tytu∏ naukowy profesora. G∏ównym obszarem zainteresowaƒ Profesora by∏a i jest teoria dêwigarów powierzchniowych, ze szczególnym uwzgl´dnieniem p∏yt trójwarstwowych, p∏yt z ˝ebrami jednostronnymi, oraz tarcz. Badania prowadzi∏ Profesor zarówno od strony teoretycznej (nieciàg∏e warunki podparcia, rozwiàzania analityczne itd.), jak i doÊwiadczalnej (modele i elementy w skali pó∏technicznej) oraz wdro˝eniowe (np. p∏yty trójwarstwowe ze szk∏em piankowym). W tym nurcie mieszczà si´ tak˝e doÊwiadczalne badania realizowanych konstrukcji. Ta problematyka zrodzi∏a si´ jeszcze podczas pobytu w Gdaƒsku i by∏a stale obecna w badaniach Profesora. trójosiowym oraz przyrzàdy do pomiaru odkszta∏ceƒ. Wykona∏, zwykle w ramach wi´kszych zespo∏ów badawczych, wiele badaƒ i pomiarów podczas realizacji i próbnych obcià˝eƒ du˝ych konstrukcji (np. most Sobieskiego w Szczecinie, przekrycie pow∏okowe dachu Opery LeÊnej w Sopocie, most przez Wart´ w ˚erkowie itd.) oraz pomiarów kontrolnych spr´˝ania kablami wielu wa˝nych konstrukcji (np. dêwigary w zak∏adach POLFA w Poznaniu i Odlewni ˚eliwa w Âremie, mosty Przemys∏a I i Chrobrego przez Wart´ w Poznaniu i inne). Realizowa∏ i bra∏ udzia∏ w badaniach modelowych wielu konstrukcji w zakresie statyki i dynamiki, z opracowaniem i wykonaniem modeli w∏àcznie. Warto tak˝e wspomnieç o badaniach dotyczàcych rozwiàzaƒ konstrukcyjnych, pracy statycznej i rekonstrukcji budowli zabytkowych. Trzeba wymieniç badania i nadzór nad zabezpieczaniem, i podniesieniem barokowej kopu∏y nad osiemnastowiecznà bazylikà w Gostyniu, wspó∏prac´ przy renowacji starych elektrowni wodnych na rzekach Gwdzie i Drawie, udzia∏ w pracach nad okreÊleniem noÊnoÊci stropów starych budynków inwentarskich i obiektów przemys∏u rolno-spo˝ywczego. Obecnie bierze czynny udzia∏ w dzia∏aniach na rzecz restytucji Zamku Królewskiego w Poznaniu. Problem restytucji Zamku to nie tylko sprawa jego formy architektonicznej, ale tak˝e zagadnienia konstrukcyjne dotyczàce noÊnoÊci Êredniowiecznych murów (XIII i XIV w.) oraz posadowienia wie˝y na gruncie s∏abonoÊnym przy mo˝liwie najmniejszej ingerencji w zachowanà substancj´ zabytkowà. Profesor Henryk Miko∏ajczak nigdy nie przyk∏ada∏ wielkiej wagi do publikowania swoich osiàgni´ç badawczych i uzyskanych wyników. Bardzo cz´sto zadowala∏ si´ samym rozwiàzaniem problemu, przechodzàc do nast´pnego zagadnienia, ciekawego, wartego MARZEC 2005 lub wymagajàcego rozwiàzania. Profesor opublikowa∏ drukiem ok. 50 oryginalnych publikacji (rozpraw i studiów) wydrukowanych w zeszytach Rozpraw In˝ynierskich, Archiwum In˝ynierii Làdowej czy Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, w In˝ynierii i Budownictwie oraz w zeszytach naukowych macierzystych uczelni. Dorobek wzbogaca autorstwo bàdê wspó∏autorstwo ponad 250 opracowaƒ naukowych, sprawozdaƒ z badaƒ, ekspertyz i opinii, przekazanych zleceniodawcom i z regu∏y z powodzeniem wykorzystanych w praktyce. Wiele ciekawych idei i pomys∏ów Profesora znalaz∏o odbicie w pracach Jego uczniów i pracach, które konsultowa∏ i to nie tylko dotyczàcych wprost mechaniki konstrukcji (jak choçby technika fikcyjnej szczeliny przy przep∏ywach w kana∏ach okresowo prowadzàcych wod´). Profesor Henryk Miko∏ajczak by∏ promotorem trzech rozpraw doktorskich: Jerzy Go∏aÊ (1969), Bogdan Wosiewicz (1976) i Wies∏aw Buczkowski (1977). Profesor by∏ tak˝e bardzo cz´sto nieformalnym, -1975). Jest promotorem kilkunastu prac magisterskich. Prof. Henryk Miko∏ajczak jest cz∏onkiem wielu towarzystw i komitetów naukowych: Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej (od 1958 r.), Poznaƒskiego Towarzystwa Przyjació∏ Nauk (od 1952 r.), Komisji Nauk Mechanicznych i Budownictwa Oddzia∏u PAN w Poznaniu (od 1975 r.), Komitetu Nauki PZITB (od 1960 r.) i innych. W Polskim Towarzystwie Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej przez cztery kadencje by∏ cz∏onkiem Zarzàdu G∏ównego, a XXVII Zjazd Delegatów PTMTiS nada∏ w 1996 roku Profesorowi Henrykowi Miko∏ajczakowi presti˝owà godnoÊç Cz∏onka Honorowego. Profesor by∏ tak˝e cz∏onkiem Ogólnopolskiej Komisji PZITB ds. specjalizacji zawodowych in˝ynierów i techników w budownictwie. Prof. H. Miko∏ajczak za swojà ró˝norodnà dzia∏alnoÊç i osiàgni´cia by∏ wielokrotnie odznaczany i nagradzany. Zosta∏ odznaczony m.in. Krzy˝em Kawalerskim Orderu Od- Prof. Henryk Miko∏ajczak z kole˝ankami i kolegami z Katedry Mechaniki Budowli i Budownictwa Rolniczego przed jej nowà siedzibà (grudzieƒ 2002 roku) PROF. HENRYKA MIKO¸AJCZAKA ale zawsze bardzo wa˝nym konsultantem wielu innych prac doktorskich i habilitacyjnych, zw∏aszcza tam gdzie potrzebna by∏a szczególna wiedza i umiej´tnoÊci matematyczne, czy du˝e doÊwiadczenie w prowadzeniu eksperymentów lub badaƒ modelowych. Nigdy nawet nie sugerowa∏ wspó∏autorstwa czy podzi´kowaƒ podczas druku prac, które twórczo konsultowa∏. Kierowa∏ si´ zawsze, wyniesionà jeszcze z Gdaƒska zasadà, ˝e osiàgni´cia uczniów pomna˝ajà dorobek Mistrza. Cieszymy si´, ˝e mieliÊmy szcz´Êcie terminowaç u takiego Mistrza. Od 1964 roku do przejÊcia na emerytur´ pracowa∏ nieprzerwanie w naszej Uczelni. Pe∏ni∏ wiele odpowiedzialnych funkcji na Oddziale i wy∏onionym z niego Wydziale Melioracji Wodnych, dziÊ Wydziale Melioracji i In˝ynierii Ârodowiska. Pe∏ni∏ funkcj´ prodziekana Wydzia∏u Melioracji Wodnych (1970-1972), a nast´pnie dwukrotnie godnoÊç i obowiàzki dziekana Wydzia∏u Melioracji Wodnych (1972-1975 oraz 1978-1981). Bra∏ czynny udzia∏ w pracach wielu komisji wydzia∏owych, zw∏aszcza w Komisji ds. Kadr Naukowych, której przewodniczy∏ przez kilka kadencji. Prof. H. Miko∏ajczak zawsze czynnie i aktywnie uczestniczy∏ tak˝e w pracach Uczelni. By∏ przez kilka kadencji cz∏onkiem wielu komisji senackich, uczelnianych i rektorskich, przede wszystkim Komisji Rozwoju Kadr Naukowych. Od uruchomienia studiów z zakresu melioracji wodnych prowadzi∏ wyk∏ady z Mechaniki budowli (z wytrzyma∏oÊcià materia∏ów). Przedmiot ten wyk∏ada∏ nieprzerwanie, tak˝e w ramach prowadzonego obecnie kierunku in˝ynieria Êrodowiska, a˝ do roku 2001/ /2002. Obecnie prowadzi je nadal, ale tylko na studiach zaocznych. Nadal tak˝e realizuje wybrane wyk∏ady z Konstrukcji hydrotechnicznych. Uprzednio wyk∏ada∏ tak˝e Mechanik´ teoretycznà, Konstrukcje stalowe (1964-1976) oraz Mosty ma∏e (1973- rodzenia Polski (1979) i Z∏otym Krzy˝em Zas∏ugi (1973). Wielokrotnie otrzyma∏ indywidualne i zespo∏owe nagrody rektorskie (w Politechnice Gdaƒskiej, w WSR, a nast´pnie w AR w Poznaniu) za konkretne osiàgni´cia naukowo-dydaktyczne, wychowawcze i organizacyjne. Otrzyma∏ naukowà nagrod´ Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego (1966), resortowà nagrod´ eksportowà (1979) oraz nagrod´ naukowà PTMTiS (1963). Profesor Henryk Miko∏ajczak przeszed∏ na formalnà emerytur´ z dniem 1 paêdziernika 1995 roku. Jest jednak nadal w pe∏ni aktywny i twórczy. Nadal prowadzi wyk∏ady, choç si∏à rzeczy w nieco mniejszym zakresie, udziela konsultacji i pomaga studentom. Przede wszystkim jest konsultantem wielu naszych problemów badawczych, udziela rad, wskazówek i przestróg wspó∏pracownikom, uczestniczy w naszych seminariach i przy bie˝àcym rozwiàzywaniu problemów badawczych. Codziennie jest na Uczelni, nawet w soboty. Nie ma nadal trudniejszych problemów teoretycznych czy matematycznych lub pojawiajàcych si´ podczas badaƒ laboratoryjnych czy modelowych abyÊmy nie korzystali z wiedzy, doÊwiadczenia, intuicji i umiej´tnoÊci Profesora. W okresie wieloletniej pracy Profesor, swoimi bardzo szerokimi zainteresowaniami, wielkà skromnoÊcià i bezinteresownà ˝yczliwoÊcià zyska∏ sobie wielkie uznanie i szacunek ca∏ego naszego Êrodowiska. Wiele osób naprawd´ du˝o mu zawdzi´cza. Z okazji pi´knego jubileuszu 80-lecia urodzin i wieloletniej pracy naukowej i dydaktycznej ˝yczymy Panu Profesorowi wielu dalszych lat w dobrym zdrowiu, zadowolenia z dokonaƒ w∏asnych i swoich uczniów oraz dalszej aktywnoÊci dla naszego wspólnego dobra. Bogdan J. Wosiewicz i Wies∏aw Buczkowski W opracowaniu wykorzystano szerzej nast´pujàce opracowania: B.J. Wosiewicz: 75-lecie prof. Henryka Miko∏ajczaka, WieÊci Akademickie VII-VII/2000, 34-35, s. 8-9 oraz W. Buczkowski i B.J. Wosiewicz: 80. rocznica urodzin prof. dr. hab. in˝. Henryka Miko∏ajczaka – pasjonata mechaniki i zabytków, In˝ynieria i Budownictwo, 3/2005, s. 162-163. Doc. Henryk Miko∏ajczak (w Êrodku pomi´dzy doc. Jerzym Marcinkiem z lewej a doc. Zdzis∏awem Margowskim) na pierwszym zjeêdzie absolwentów kierunku melioracje wodne z okazji 10-lecia studiów (Poznaƒ, listopad 1972 rok) Dziekan Henryk Miko∏ajczak wÊród meliorantów podczas rajdu studenckiego (ZaniemyÊl, 1979) 9 MARZEC 2005 LeÊny Zak∏ad DoÊwiadczalny Siemianice ZAPRASZA DO ODWIEDZENIA LeÊnego OÊrodka Naukowo-Edukacyjnego Laski O d dwóch lat obserwujemy z zainteresowaniem rozwijajàcà si´ bran˝´ szkoleniowà, nie mo˝na bowiem liczyç na ciàg∏à, dobrà koniunktur´ na drewno. Pierwszym krokiem, a˝eby zaistnieç na tym rynku by∏o powo∏anie Centrum Kszta∏cenia Przedsi´biorców LeÊnych, którego zadaniem jest szkolenie zarówno w∏aÊcicieli Zak∏adów Us∏ug LeÊnych pracujàcych na rzecz Lasów Paƒstwowych, jak i wykonawców poszczególnych prac. k´ z prysznicem, TVSAT, telefon, Internet. Do dyspozycji goÊci, przed budynkiem przestronny, monitorowany parking dla samochodów osobowych, jak równie˝ autokarów. OÊrodek dysponuje tak˝e ogólnodost´pnym automatem telefonicznym. Istnieje równie˝ mo˝liwoÊç wypo˝yczenia sprz´tu komputerowego z dost´pem do Internetu. Zaplecze gastronomiczne Jednak˝e, aby w pe∏ni Êwiadczyç te us∏ugi zgodnie z przyj´tymi standardami, podj´liÊmy niema∏y trud przystosowania naszego LeÊnego OÊrodka Naukowo-Edukacyjnego Laski. Remont podzieliliÊmy na kilka etapów, ze wzgl´du na niema∏e koszty. W pierwszej fazie, za g∏ówny cel postawiliÊmy sobie przebudow´ cz´Êci hotelowej OÊrodka. DziÊ mamy 30 pokoi 3, 2, i 1-osobowych, ka˝dy z ∏azienkà. Przy wspó∏udziale Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Ârodowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu obiekt pod∏àczyliÊmy do w∏asnej biologicznej oczyszczalni Êcieków, a kot∏owni´ poddaliÊmy pe∏nej modernizacji zmierzajàcej do przejÊcia na opalanie drewnem. Gwarantujemy doskona∏à kuchni´ tradycyjnà z prawdziwego pieca w´glowego, specjalizujàcà si´ w daniach myÊliwskich i regionalnych przyrzàdzanych wg receptur w∏asnych. Istnieje równie˝ mo˝liwoÊç przygotowania zarówno tzw. „sto∏u szwedzkiego”, uroczystej kolacji, bàdê kuchni w plenerze typu prosi´ z pieca czy karkówka z grilla. Na terenie OÊrodka jest miejsce ogniskowe w pe∏ni zadaszone na 80 osób wraz z podestem tanecznym… Zaplecze rekreacyjne Remont na tak wielkà skal´ by∏ nieunikniony, ale teraz mo˝emy Êmia∏o konkurowaç z podobnymi oÊrodkami. Obecnie LONE Laski oferuje organizacj´ konferencji naukowych, zjazdów, szkoleƒ, warsztatów-workshop. Uwa˝amy, ˝e jest to te˝ idealne miejsce na wakacyjne warsztaty studencie. Realizujemy ró˝ne formy dzia∏alnoÊci dydaktycznej, szkoleniowej adresowane nie tylko do tych wszystkich, których interesuje tematyka leÊna czy przyrodnicza. Zaplecze konferencyjne, szkoleniowe, warsztatowe Po∏o˝enie OÊrodka, z dala od wi´kszych miast, sprzyja idealnie planowaniu ró˝nego rodzaju szkoleƒ, spotkaƒ, zjazdów, konferencji, przyj´ç, bankietów, imprez integracyjnych czy warsztatów-workshop. Posiadamy 5 sal konferencyjno-seminaryjnych, wyposa˝onych zarówno w sprz´t multimedialny, jak i nag∏oÊnieniowy. Du˝a sala konferencyjna ma 120 miejsc w uk∏adzie teatralnym i 80 w uk∏adzie konferencyjnym; ma∏a sala odpowiednio 80 i 60 miejsc, a 3 sale seminaryjne od 10 do 20 miejsc. Wyposa˝enie: rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, rzutnik slajdów, nag∏oÊnienie, mikrofon bezprzewodowy, wideo-projektor, ekran, flipchart, wskaênik laserowy, dost´p do Internetu, mo˝liwoÊç zbudowania sieci komputerowej. Zaplecze hotelowe Na naszych goÊci czeka 70 miejsc w 1, 2, 3 osobowych pokojach o podwy˝szonym standardzie, wyposa˝onych w ∏azien- 10 W bezpoÊrednim sàsiedztwie OÊrodka znajduje si´ Arboretum Laski sprzyjajàce spacerom z przepi´knà kolekcjà ró˝aneczników i azalii. Otaczajàce OÊrodek lasy stwarzajà przyjemny klimat. W sàsiadujàcym gospodarstwie agroturystycznym mo˝na pojeêdziç konno bàdê pow´dkowaç w stawie. LeÊny OÊrodek Naukowo-Edukacyjny Laski jest cz´Êcià Kompleksu Przyrodniczo-Edukacyjnego, w sk∏ad którego wchodzà: Izba LeÊna, Klasa LeÊna pod okapem drzewostanu, Arboretum z 3 Êcie˝kami do samoedukacji, trasa treningowa do biegów na orientacj´. Ca∏y teren wokó∏ OÊrodka jest utrwalony na szczegó∏owych mapach treningowych. Lokalizacja i dojazd LONE Laski zlokalizowany jest 10 km na po∏udnie od K´pna. Dojazd samochodem osobowym bàdê autokarem. Istnieje mo˝liwoÊç dowozu autobusem z K´pna grup zorganizowanych. Staramy si´ stworzyç tu przyjemnà atmosfer´, dobrà kuchni´. Dobre warunki lokalowe, a szczególnie zdrowe, czyste powietrze sk∏aniajà do odwiedzenia naszego OÊrodka. Zapraszamy!! Kontakt: Maciej Barton Tel: 0600037193 e-mail: [email protected] www.lzd-siemianice/lone/home.pl MARZEC 2005 11 MARZEC 2005 A F R Y K A ¡ S K I E S ∏owo safari wywodzi si´ z j´zyka suahili i oznacza podró˝. Nam z kolei najcz´Êciej kojarzy si´ ono z wycieczkà bàdê polowaniem na afrykaƒskiej sawannie. Na dêwi´k tego s∏owa przywo∏ujemy w naszej pami´ci obrazy, które poznawaliÊmy za sprawà Meryl Streep i Roberta Redforda w znanym filmie Sidneya Pollacka pt. „Po˝egnanie z Afrykà”. I takà w∏aÊnie Afryk´ chcia∏oby si´ zobaczyç, poznaç i pokochaç. Dlatego zapraszam na safari, które mo˝e byç drogà do poznania Afryki, tej dzikiej, tajemniczej, kolorowej, przepe∏nionej obcymi zapachami i dêwi´kami b´bnów. Sawanna Charakterystycznym i najbardziej znanym typem krajobrazu w centralnej Afryce jest sawanna. Jest to taka formacja roÊlinna, w której podstawowym komponentem jest roÊlinnoÊç trawiasta, a gdzieniegdzie wyst´pujà drzewa i krzewy. Czynnikiem decydujàcym w g∏ównej mierze o takim uk∏adzie szaty roÊlinnej sà warunki klimatyczne, rodzaj pod∏o˝a i jego przepuszczalnoÊç dla wody, nat´˝enie wypasu oraz intensywnoÊç po˝arów. Sawanny wyst´pujà zatem w takich warunkach Êrodowiskowych, gdzie jest za ma∏o opadów by móg∏ powstaç las, ale wystarczajàco du˝o, by drzewa ros∏y w znacznym od siebie oddaleniu. Ârednie temperatury spotykane na sawannie wahajà si´ od 18-24°C w porze deszczowej i od 14-20°C w porze suchej. Z kolei suma rocznych opadów waha si´ od 200 mm do 1500 mm. Uk∏ad wspomnianych wczeÊniej dwóch elementów czyli traw i drzew znajduje si´ w pewnej dynamicznej równowadze, która czasami mo˝e zostaç zachwiana poprzez dzia∏alnoÊç cz∏owieka. Takim przyk∏adem mo˝e byç zbyt intensywny wypas byd∏a czy te˝ po˝ary, które ods∏aniajà gleb´. Z kolei ubogie w sk∏adniki od˝ywcze gleby sawanny, pozbawione w dodatku pokrywy roÊlinnej, podlegajà szybkiej erozji podczas pory deszczowej. W czasie deszczów bujnie rozwija si´ roÊlinnoÊç trawiasta, która w sezonie bezdeszczowym wysycha. Drzewa rosnàce na sawannie charakteryzujà si´ parasolowatym pokrojem i grubà korowinà, która zabezpiecza je przed nadmiernym parowaniem oraz wysokà temperaturà w czasie po˝aru. Wiele gatunków roÊlin wykszta∏ci∏o zdolnoÊç magazynowania wody, co jest szczególnie wa˝ne podczas wielomiesi´cznej pory suchej. Miejscami, gdzie sà sprzyjajàce warunki wilgotnoÊciowe, rozwijajà si´ grupy drzew i krzewów, z których dominujàcà rol´ odgrywajà ró˝ne, kolczaste gatunki akacji. Te g´ste, trudne do pokonania zaroÊla akacjowe nazywane sà buszem. 12 MARZEC 2005 S A F A R I Specyficzna sawanna tworzy si´ w sàsiedztwie kolonii termitów. Pod∏o˝e wokó∏ termitiery jest zazwyczaj wilgotne, a roÊlinnoÊç bujna i Êwie˝a nawet podczas pory suchej. Termitiery to imponujàce budowle si´gajàce nawet wysokoÊci siedmiu metrów. Ich Êciany sà zbudowane z gliny wykopanej przez termity, która jest scementowana Êlinà tych owadów. Wewnàtrz termitiery panuje specyficzny mikroklimat, co jest zas∏ugà systemu wentylacyjnego. Âwiat zwierzàt fot. Tym, co na sawannie wzbudza najwi´ksze zainteresowanie, u ka˝dego niemal przybysza, to zwierz´ta tam wyst´pujàce. Ka˝dy wie jak wyglàda s∏oƒ, ˝yrafa czy lew, lecz nie ka˝dy móg∏ zobaczyç te zwierz´ta na wolnoÊci. Podglàdaç jak ˝erujà, walczà, polujà lub bawià si´ z m∏odymi. Tak wi´c atrakcjà sawanny jest nie tylko ogromne bogactwo gatunków, lecz mo˝liwoÊç bliskiego kontaktu ze zwierz´tami. Najwi´kszà ciekawoÊç wzbudza oczywiÊcie król zwierzàt – lew. Dlatego te˝ Josef, nasz kierowca, rozglàda∏ si´ nerwowo po okolicy, starajàc si´ wypatrzyç najwi´kszego, bo mogàcego wa˝yç nawet 250 kg, kota w Afryce. – Jest – szepnà∏ – idzie w naszà stron´. WÊród wysokich traw trudny by∏ do zauwa˝enia, ale po chwili rzeczywiÊcie go zobaczy∏em. By∏ to wielki, wspania∏y samiec spacerujàcy leniwie prosto na nasz samochód. ZatrzymaliÊmy si´ zagradzajàc mu niejako drog´ i czekaliÊmy. Doszed∏ do samego auta, poczym nie zwracajàc na nic uwagi, ominà∏ nas i poszed∏ dalej. Gdy oddali∏ si´ na jakieÊ sto metrów, odwróci∏ si´ rzucajàc nam ostatnie spojrzenie. Nast´pne spotkania z lwami by∏y równie emocjonujàce i g∏´boko zapadajàce w pami´ç. Doskonale pami´tam, jak o wschodzie s∏oƒca spotkaliÊmy lwic´, która upolowa∏a bawo∏a lub gdy obserwowaliÊmy lwie zaloty. S∏onie, ˝yrafy, zebry czy antylopy towarzyszy∏y nam niemal na ka˝dym kroku, jednak moimi ulubieƒcami by∏y bawo∏y i guêdêce. Zanim zobaczy∏o si´ stado bawo∏ów, najpierw dociera∏ ich specyficzny zapach, podobny troch´ do zapachu byd∏a, ale bardziej intensywny. Kilka razy uda∏o nam si´ spotkaç te˝ stare samotne samce, które ˝y∏y poza stadem. Bawó∏ jest uznawany za jedno z najbardziej niebezpiecznych zwierzàt w Afryce, o czym Êwiadczy wiele Êmiertelnych wypadków wÊród ludzi spowodowanych przez to zwierz´. Z kolei guziec uchodzi za najbrzydsze zwierz´ na Êwiecie i znane jest powiedzenie „ma∏y guziec jest tak brzydki, ˝e mo˝e go pokochaç jedynie jego matka”. 13 MARZEC 2005 Zwierz´ta spotyka si´ niemal na ka˝dym kroku, w sàsiedztwie ka˝dej wioski. Aby jednak chroniç specyficzne Êrodowisko i zwierz´ta w nim ˝yjàce przed ingerencjà cz∏owieka utworzono wiele parków narodowych i rezerwatów. Z tych bardziej znanych warto wspomnieç o Serengeti i Ngoro-Ngoro w Tanzanii oraz Amboseli, Massai Mara i Nakuru w Kenii. RzeczywiÊcie ograniczono na tych terenach gospodark´ i k∏usownictwo, a rzesze turystów odwiedzajàcych te chronione obszary stanowià niewyczerpane wr´cz êród∏o dochodu. W tym miejscu warto wspomnieç o drugim obliczu afrykaƒskiego safari, którym jest w∏aÊnie ogromna ga∏àê turystyki. Obraz setki samochodów wype∏nionych turystami, Êcigajàcych wszystko co jest wi´ksze od królika, to codziennoÊç parku narodowego na sawannie. Kierowcy majà ∏àcznoÊç radiowà i informujà si´ nawzajem, ˝e np. w sektorze 4B jest lew. Wtedy wszystkie auta jadà w takie miejsce. Po zobaczeniu kilku gatunków, turyÊci sà ju˝ zazwyczaj znudzeni, a poniewa˝ wykupili wycieczk´ na ca∏y dzieƒ to muszà jakoÊ to wytrzymaç. Mikrobus podje˝d˝a pod stado s∏oni, ale nikt tym nie jest zainteresowany. Niektórzy Êpià, inni czytajà gazet´ i ka˝dy myÊlami wybiega do wieczora, kiedy wycieczka ju˝ si´ skoƒczy. I w∏aÊnie obraz takich turystów wÊród fascynujàcej afrykaƒskiej przyrody pozostawia pewien niesmak. Masajowie Mieszkaƒcami Afryki, którzy przykuwajà szczególnà uwag´ obcych, sà Masajowie. Wysocy i szczupli, poruszajàcy si´ d∏ugim pociàg∏ym krokiem. Zazwyczaj kolorowo ubrani z w∏ócznià w r´ce, stojàcy na jednej nodze gdzieÊ na wzgórzu czy pagórku. Widzia∏em ich wielokrotnie w buszu i to zazwyczaj w jakiÊ niespodziewanych okolicznoÊciach. Na przyk∏ad jak okiem si´gnàç po horyzont pustka, a˝ tu nagle ni stàd, ni zowàd pojawia si´ trzech w´drujàcych Masajów. Nie wiadomo skàd i nie wiadomo dokàd. Jedna scena utkwi∏a mi szczególnie w pami´ci. PrzemierzaliÊmy pustkowie ma∏ym mikrobusem, gdy niespodziewanie zauwa˝yliÊmy przy drodze wysokiego masajskiego wojownika stojàcego nago w misce wody. Po prostu si´ kàpa∏. Po co tà wielkà misk´ targa∏ a˝ tutaj? Skàd mia∏ wod´, przecie˝ w sàsiedztwie nie by∏o ˝adnej rzeki ani zbiornika? Do dziÊ nie znalaz∏em odpowiedzi na te pytania. Koniecznie chcia∏em poznaç ich ˝ycie, dlatego z poznanym wczeÊniej szczup∏ym, by nie powiedzieç chudym, m∏odzieƒcem uda∏em si´ do jego wioski. By∏a otoczona wysokim p∏otem zrobionym z ciernistych ga∏´zi, co mia∏o jà chroniç przed lwami. Te groêne drapie˝niki czasami atakujà byd∏o nocujàce we wsi. Po przejÊciu przez wàskà bram´, która na noc jest zas∏aniana ciernistymi ga∏´ziami, znalaz∏em si´ wÊród dziesiàtek czarnych oczu, które na mnie patrzy∏y. Ja z kolei patrzy∏em na to, co mnie otacza, czyli na ma∏e dzieci, nad g∏owami których roi∏o si´ od much, oraz na rozpadajàce si´ chatki. Masajowie mieszkajà w niskich domkach pokrytych trzcinà i oblepionych mieszaninà krowich ekskrementów i b∏ota. Podczas d∏ugotrwa∏ych upa∏ów lub ulewy Êciany p´kajà, rozsypujà si´ i trzeba budowaç je od nowa. Praktycznie nie ma okien, tylko ma∏e 20 cm otwory wentylacyjne na ka˝dej Êcianie. Dlatego po wejÊciu do chaty otoczy∏a mnie ciemnoÊç i poczu∏em jedynie zapach dymu, którym wszystko by∏o przesiàkni´te. Muchy oblepi∏y mnie od stóp do g∏owy. Na Êrodku znajdowa∏o si´ palenisko, gdzie przyrzàdza si´ posi∏ki. W takich chatach nie ma toalety, ani ∏azienki. Potrzeby fizjologiczne za∏atwia si´ w buszu, choç w nocy, ze wzgl´dów bezpieczeƒstwa, mo˝na tak˝e siusiaç przy p∏ocie nie opuszczajàc wioski. Kàpieli Masajowie za˝ywajà od czasu do czasu w pobliskiej rzece. Najwa˝niejsza w ˝yciu Masajów jest krowa, gdy˝ to w∏aÊnie ona decyduje o tym, jak i gdzie b´dà mieszkali i co b´dà jedli. Gdy jest susza, przeganiajà stada na nowe pastwiska odleg∏e czasami o setki kilometrów, przenoszàc si´ tym samym w nowe miejsce. JednoczeÊnie majàc du˝o krów m´˝czyzna mo˝e sobie pozwoliç na wiele ˝on. Ojciec mojego przewodnika mia∏ ich a˝ dziewi´ç! By∏o to oczywiÊcie powodem do dumy dla ca∏ej rodziny, gdy˝ Êwiadczy∏o o ich zamo˝noÊci. Jedna kobieta kosztuje od 20-50 krów, które przysz∏y mà˝ przekazuje swoim przysz∏ym teÊciom. Liczba ˝on jest tak˝e wa˝na z innych powodów. Po pierwsze mo˝na mieç bardzo wiele dzieci, czyli licznà rodzin´, a ponadto kobiety wykonujà najci´˝sze prace w gospodarstwie domowym. M´˝czyzna niejednokrotnie pe∏ni funkcje reprezentacyjne, zanim jednak do tego dojdzie musi przejÊç doÊç bolesnà inicjacj´, polegajàcà na prymitywnym obrzezaniu. KiedyÊ, by zostaç uznanym wojownikiem m∏ody m´˝czyzna musia∏ pokonaç lwa, ale obecnie jest to zwierz´ w wielu regionach chronione i przede wszystkim rzadkie. Dlatego te˝ niewielu jest masajskich wojowników mogàcych poszczyciç si´ pokonaniem króla zwierzàt. B´dàc jednak w wiosce kilku m∏odych ch∏opaków chcia∏o mi sprzedaç pazury tego drapie˝nika, ale powiem szczerze, ˝e wola∏em je oglàdaç na ∏apach lwa ni˝ na pó∏ce w domu. Trudno by∏o oprzeç si´ wra˝eniu, ˝e Masajowie ˝yjà w niesamowitej harmonii z otaczajàcych ich Êrodowiskiem. Nawet ta ich ingerencja, jakà jest wypasanie krów, by∏a wkomponowana w afrykaƒski krajobraz, gdy˝ krowy pas∏y si´ na sawannie razem z zebrami czy antylopami gnu. Nikt nikomu nie przeszkadza∏, nikt si´ nikogo nie ba∏. To by∏o dla mnie du˝e zaskoczenie, ˝e zwierz´ta udomowione tak zgodnie si´ wypasajà z dzikimi mieszkaƒcami sawanny. Po˝egnanie z Afrykà E. Hemingway w swojej znanej ksià˝ce pt. „Zielone wzgórza Afryki” napisa∏ „[...] jedynà rzeczà, jakiej w tej chwili pragnà∏em, by∏o wróciç do Afryki. JeszczeÊmy z niej nie wyjechali, ale wiedzia∏em, ˝e kiedy obudz´ si´ w nocy, b´d´ le˝a∏ nas∏uchujàc i t´skni∏ do niej ju˝ teraz”. RzeczywiÊcie jadàc autem przez sawann´ i obserwujàc jej mieszkaƒców t´skni∏em za takà Afrykà, choç jeszcze z niej nie wyjecha∏em. To uczucie t´sknoty spot´gowa∏o si´ gdy wróci∏em, w domu. DziÊ, gdy wspominam t´ podró˝, myÊl´ o powrocie w tamte strony. I kto wie, mo˝e kiedyÊ... tekst i zdj´cia: dr in˝. Dariusz J. Gwiazdowicz 14 MARZEC 2005 E uropejski Program Wspó∏pracy w Dziedzinie Badaƒ Naukowo-Technicznych (European Cooperation in the Field of Scientific and Technical Research), znany pod akronimem COST, to utrzymywana wspólnie przez 34 paƒstwa europejskie i Izrael (jako paƒstwo wspó∏pracujàce) struktura instytucjonalna, której najwa˝niejszym zadaniem jest organizowanie multilateralnej wspó∏pracy naukowo-technicznej krajów cz∏onkowskich. COST umo˝liwia koordynacj´ na szczeblu europejskim przedsi´wzi´ç badawczych o okreÊlonej tematyce, prowadzonych w ró˝nych krajach w ramach tak zwanych Akcji COST. W wyniku rozmów i wspó∏pracy podj´tej ju˝ w 2001 roku przez prof. dr hab. Jacka Kijowskiego – kierownika Katedry Zarzàdzania JakoÊcià ˚ywnoÊci i profesora Rainera Huopalahti z Department of Biochemistry and Food Chemistry, University of Turku w Finlandii – Komitetu Zarzàdzajàcego MC (Management Committee) Akcji COST 923, strona polska uczestniczy od poczàtku w tej akcji, w ramach programu zatytu∏owanego „Wielodyscyplinarne badania jaj kurzych” („Multidisciplinary Hen Egg Research”). Obok prof. Kijowskiego, polskim przedstawicielem Komitetu Zarzàdzajàcego COST 923 jest dr in˝. Grzegorz LeÊnierowski – adiunkt w KZJ˚. W ramach Akcji, w której istniejà 3 grupy robocze (WG1 – Food uses of novel hen egg products and fractions, WG2 – Non food uses of hen eggs – The hen egg as producing unit, WG3 – New techniques and technologies for fractionation, analysis and processing of yolk and albumen) regularnie odbywa si´ wymiana doÊwiadczeƒ i informacji z partnerami zagranicznymi reprezentujàcymi a˝ 13 ró˝nych paƒstw Unii, z cz´stym udzia∏em ekspertów zapraszanych z innych oÊrodków naukowych i przemys∏u. Dotychczas odby∏o si´ kilka krótkich spotkaƒ roboczych, w tym z udzia∏em polskim, we Francji, w Finlandii, w Grecji, a ostatnio, w Hiszpanii. Szczegó∏y dotyczàce realizacji projektów COST 923 sà na bie˝àco dost´pne na stronie internetowej http://www.sci. utu.fi/biokemia/ cost923/index. html. Wspó∏czesna wiedza ˝ywieniowa traktuje jajo jako naturalny kompleks wysokowartoÊciowych bioaktywnych sk∏adników. Pomimo tego na drodze naturalnej poprzez ˝ywienie niosek mo˝na wzbogaciç sk∏ad chemiczny treÊci jaj o wi´kszà iloÊç lub dodatkowe po˝àdane sk∏adniki ˝ywieniowe. Do nich nale˝à: nienasycone kwasy t∏uszczowe z rodziny n-3, witaminy o dzia∏aniu antyooksydacyjnym np. witamina E, karotenoidy, jak równie˝ mikroelementy (selen) oraz kwas foliowy, luteina i zeaksantyna. Te wzbogacone w sk∏adniki bioaktywne jaja nazywa si´ biojajami, jajami wzbogaconymi lub jajami projektowanymi (ang. designed eggs). W kilku krajach UE sà ju˝ produkowane na skal´ przemys∏owà i majà coraz wi´kszy udzia∏ w rynku jaj i produktów z jaj. Druga grupa zadaƒ realizowanych w ramach akcji COST 923 dotyczy nowych technik i technologii pozyskiwania wa˝nych frakcji bia∏kowych, t∏uszczowych i innych z treÊci jaja. Izolowane funkcjonalne sk∏adniki z jaj takie jak lizozym, cystatyna, owotransferyna majà silne dzia∏anie antybakteryjne i antywirusowe. Lecytyna izolowana z ˝ó∏tka jaja ma lepsze w∏aÊciwoÊci u˝ytkowe w produkcji ˝ywnoÊci i farmaceutyków ni˝ lecytyna z soi, a dodatkowo nie niesie zagro˝enia zwiàzanego z ˝ywnoÊcià modyfikowanà genetycznie (GMO), jak to ma miejsce w przypadku soi, g∏ównego êród∏a lecytyny. Wa˝nym specyficznym produktem z jaj sà immunoglobuliny (IgY) izolowane z ˝ó∏tek jaj immunizowa- -osobowa delegacja polska z naszej Uczelni i Akademii Rolniczej we Wroc∏awiu. Tematem wiodàcym wyg∏aszanych referatów plenarnych i komunikatów by∏y przede wszystkim zagadnienia dotyczàce bioaktywnych sk∏adników jaja kurzego i mo˝liwoÊci ich wielokierunkowego wykorzystania w przemyÊle spo˝ywczym, medycynie i farmakologii. Mi´dzy innymi, prof. Kijowski przedstawi∏ wyniki badaƒ prowadzonych w Katedrze Zarzàdzania Pamiàtkowe zdj´cie w ogrodach Gaudiego (od lewej: dr G. LeÊnierowski, prof. J. Kijowski, prof. T. Jankowski, dr hab. P. Konieczny, dr J. Stangierski, prof. J. Zabielski) AKCJA COST 923 – SPOTKANIE W BARCELONIE Krótka przerwa w obradach (od lewej: prof. J. Kijowski, prof. R. Huopalahti z Finlandii – szef MC COST 923, prof. T. Jankowski oraz dr F. Schwaegele – cz∏onek MC COST 923 z Niemiec) nych niosek, o specyficznym dzia∏aniu przeciwko ró˝nym chorobom. Kolejna grupa zadaƒ dotyczy ujednolicenia metod oznaczania w∏aÊciwoÊci technologicznych i funkcjonalnych jaj i sk∏adników jaj w krajach cz∏onkowskich UE. Badania prowadzone sà równie˝ nad nie destrukcyjnymi metodami oceny wytrzyma∏oÊci skorupy, b∏on podskorupowych oraz membrany witelinowej. Do tego celu stosowane sà ró˝ne nowe metody badania wytrzyma∏oÊci mechanicznej, jak równie˝ analizy z u˝yciem techniki laserowej i promieniowania X, metody optyczne – zw∏aszcza do oceny i pomiaru wad jakoÊciowych jaj (np. z plamami krwistymi) oraz metody z u˝yciem spektrofotometrii w bliskiej podczerwieni (NIR). W spotkaniu w Barcelonie wzi´∏o udzia∏ ponad 60 osób, a wÊród nich, doÊç liczna, 7- JakoÊcià ˚ywnoÊci nad izolowaniem lizozymu oraz jego modyfikacjà. Warto dodaç, ˝e metody pozyskiwania i cenne w∏aÊciwoÊci, jak np. dzia∏anie przeciwbakteryjne tego monomeru i jego spolimeryzowanych form sà przedmiotem grantów, indywidualnych i celowego, finansowanych przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji w latach od 1997 do 2006 realizowanych w Katedrze. Podczas spotkania przedstawiono równie˝ ciekawe wyniki mi´dzylaboratoryjnych metodycznych badaƒ porównawczych w zakresie oceny w∏aÊciwoÊci funkcjonalnych bia∏ka jaja kurzego, do których nasza jednostka zosta∏a zaproszona obok 11 innych laboratoriów z 8 krajów. Jak zwykle, bogaty program naukowy spotkania w ramach Akcji COST 923, uzupe∏ni∏y atrakcje kulinarne i turystyczne, z których w przepi´knej Barcelonie nie sposób zrezygnowaç. ˚egnaliÊmy si´ wi´c z Hiszpanià bogatsi w najnowszà wiedz´ naukowà zwiàzanà z realizowanym projektem, po raz kolejny z g∏´bokim przekonaniem, ˝e wymiana doÊwiadczeƒ i informacji z partnerami zagranicznymi (Finlandia, Francja, Niemcy, Holandia, Belgia i inni), z którymi spotykamy si´ w ramach Akcji COST 923 mo˝e zwi´kszyç efektywnoÊç naszych w∏asnych dzia∏aƒ i podnieÊç wartoÊç podejmowanych prac badawczych. Dodajmy, ˝e rozstawaliÊmy si´ jednak z cichym ˝yczeniem jak najszybszego powrotu do tego pi´knego kraju i miasta.... Opracowali: dr in˝. G. LeÊnierowski, dr hab. P. Konieczny 15 MARZEC 2005 LeÊny Zak∏ad DoÊwiadczalny Siemianice LAUREATEM KONKURSU 28 stycznia tego roku w Sali Herbowej Wielkopolskiego Urz´du Wojewódzkiego w Poznaniu odby∏a si´ uroczystoÊç wr´czenia nagród laureatom Konkursu pt. „Dzia∏ania proekologiczne i prokulturowe w ramach strategii rozwoju obszarów wiejskich” og∏oszonego przez Zarzàd Województwa Wielkopolskiego. cowników LZD, si´gajàca ju˝ kilku tysi´cy rocznie, która ca∏y czas wzrasta. Do celów edukacji leÊnej s∏u˝à takie obiekty jak: Klasa leÊna, Izba leÊna i Arboretum w Laskach, Zespó∏ pa∏acowo – nie Pomianki, Zagroda z dziko ˝yjàcymi konikami polskimi w LeÊnictwie DoÊwiadczalnym Marianka, DoÊwiadczalne Gospodarstwo Szkó∏karskie DobrygoÊç. Przyznanà nagrod´ w wysokoÊci 10 tys. parkowy w Siemianicach, Rezerwaty przyrody: Stara Buczyna w Rakowie, Ols w Dolinie Pomianki, Las ¸´gowy w Doli- z∏otych Zak∏ad w Siemianicach zamierza wykorzystaç do wzbogacenia oferty edukacyjnej. (e) LeÊny Zak∏ad DoÊwiadczalny Siemianice zdoby∏ jednà z g∏ównych nagród w tym konkursie za projekt „Zespó∏ obiektów edukacji leÊnej i ekologicznej przy LZD Siemianice – êród∏em poznawania bogactwa i historii naszego terenu”. Projekt ów zosta∏ przygotowany przez pracowników Zak∏adu mgr in˝. Krystyn´ Ruda-Ertel i Rados∏awa Ertela. Dotyczy∏ z jednej strony dotychczasowych osiàgni´ç LZD Siemianice w dziedzinie edukacji leÊnej, a z drugiej ambitnego programu jej rozwoju. Do spraw edukacji leÊnej i przyrodniczej Zak∏ad przywiàzuje du˝à wag´. O skali realizowanych w Siemianicach przedsi´wzi´ç z tego zakresu Êwiadczy liczba uczestników zaj´ç edukacyjnych prowadzonych przez pra- W poszukiwaniu perspektyw pracy w leÊnictwie – sprawozdanie z pobytu studentów V roku Wydzia∏u LeÊnego na terenie RDLP w Pile i Szczecinku W zwiàzku z ogromnym zainteresowaniem, jakim cieszy si´ wÊród studentów piàtego roku problem zatrudnienia absolwentów leÊnictwa w jednostkach administracyjnych Lasów Paƒstwowych, w dniach 25 i 26 listopada 2004 odby∏ si´ fakultet prowadzony przez dr. W∏adys∏awa Kusiaka pt. „Perspektywy pracy w leÊnictwie” po∏àczony z wyjazdem do Regionalnej Dyrekcji Lasów Paƒstwowych w Szczecinku. Pierwszym punktem programu by∏o jednak spotkanie z przedstawicielami NadleÊnictwa Zdrojowa Góra, wchodzàcego w sk∏ad RDLP w Pile. W biurze nadleÊnictwa odby∏a si´ interesujàca rozmowa z nadleÊniczym – mgr. in˝. Adamem Standio, na temat zasad zatrudnienia w S∏u˝bie LeÊnej i przyj´ç na sta˝. Gorà- 16 cym punktem dyskusji by∏a kwestia przydatnoÊci absolwentów kierunku ochrony Êrodowiska leÊnego do pracy w Lasach Paƒstwowych. W toku dyskusji okaza∏o si´, ˝e leÊnicy nie sà poinformowani o istnieniu takiego kierunku na Wydziale LeÊnym AR w Poznaniu i nie bardzo wiedzà, jak traktowaç absolwentów OÂL. GoÊcina w Zdrojowej Górze zakoƒczy∏a si´ pocz´stunkiem, po którym przyszli adepci leÊnictwa udali si´ do Szczecinka. Pobyt na terenie szczecineckiej RDLP rozpoczà∏ si´ spotkaniem z dyrektorem ds. gospodarki leÊnej – p. Adamem Potockim, naczelnikiem p. Jerzym Zagórowskim, naczelnikiem p. Tadeuszem Partykà oraz in˝. Ferdynandem Bejgerem, który by∏ naszym opiekunem z ramienia Dyrekcji. W przestronnej sali konferencyjnej zapoznaliÊmy si´ z gospodar- kà leÊnà prowadzonà na tym terenie. Nast´pnie rozmawialiÊmy z o˝ywieniem o wadach i zaletach zasad post´powania kwalifikacyjnego przy przyjmowaniu kandydatów na sta˝ i do pracy w Lasach Paƒstwowych. Zdania na temat prawid∏owoÊci ww. post´powania by∏y bardzo podzielone. Najwi´cej kontrowersji wzbudzi∏ problem promowania osób z rodzinnymi tradycjami leÊnymi, zawy˝onej, zdaniem studentów, punktacji za Êrednià i niejasnych kryteriów oceny znajomoÊci j´zyków obcych. Poruszone te˝ zosta∏y sprawy dotyczàce zatrudniania kobiet w leÊnictwie i ró˝nic w przydatnoÊci do pracy absolwentów techników leÊnych i liceów ogólnokszta∏càcych. Wizyta w siedzibie RDLP zakoƒczy∏a si´ multimedialnà prezentacjà nowoutworzonego (14.10.2004 r.) LeÊnego Kom- MARZEC 2005 WSPOMNIENIE o Êp. Prof. dr. hab. STANIS∏AWIE ZABIELSKIM U rodzi∏ si´ 17 wrzeÊnia 1928 r. w Wilnie, gdzie mieszka∏ wraz z rodzinà do jesieni 1945 r. Szko∏´ podstawowà ukoƒczy∏ w r. 1940 i w tym samym roku rozpoczà∏ nauk´ w gimnazjum. Tylko pierwszà klas´ gimnazjum ukoƒczy∏ w oficjalnej szkole. Dalsze trzy klasy ukoƒczy∏ w ramach „kompletów tajnego nauczania”, jednoczeÊnie dorywczo pracujàc zarobkowo. Jesienià 1944 r. wstàpi∏ do pierwszej klasy liceum ogólnokszta∏càcego. Edukacj´ w Wilnie przerwa∏a repatriacja rodziny do Gorzowa Wielkopolskiego. Liceum ogólnokszta∏càce w Gorzowie ukoƒczy∏ w 1946 r. Jesienià tego roku rozpoczà∏ studia na Wydziale Rolniczo-LeÊnym Uniwersytetu Poznaƒskiego i ukoƒczy∏ je w 1950 r. W czerwcu 1951 r. z∏o˝y∏ egzamin magisterski. W lipcu 1951 r. otrzyma∏ nakaz pracy w Biurze Urzàdzania Lasu w Gorzowie i pracowa∏ w nim do marca 1955 r., kolejno na stanowiskach podreferendarza, referendarza i taksatora. Od kwietnia do paêdziernika 1955 r. zatrudni∏ si´ w Centralnym Zarzàdzie Przemys∏u Meblarskiego jako technolog, jednoczeÊnie starajàc si´ o przyj´cie na aspirantur´ naukowà przy Katedrze Szczegó∏owej Hodowli Lasu Wy˝szej Szko∏y Rolniczej w Poznaniu. Studia aspiranckie pod kierownictwem prof. dr. Leona Mroczkiewicza odbywa∏ w okresie od 1955 r. do r. 1959. Po ich ukoƒczeniu pracowa∏ jako adiunkt w NadleÊnictwie DoÊwiadczalnym Laski Wy˝szej Szko∏y Rolniczej w Poznaniu. W grudniu 1960 r. otrzyma∏ stopieƒ doktora nauk rolno-leÊnych i od paêdziernika 1961 r. zosta∏ s∏u˝bowo przeniesiony do Katedry Szczegó∏owej Hodowli Lasu Wy˝szej Szko∏y Rolniczej w Poznaniu na stanowisko adiunkta. W 1963 r. odby∏ jednomiesi´czny sta˝ naukowy na W´grzech, a w 1968 r. szeÊciomiesi´czny sta˝ we Francji. W roku 1970 uzyska∏ stopieƒ doktora habilitowanego nauk leÊnych. W 1972 r. zosta∏ docentem w Instytucie Przyrodniczych Podstaw LeÊnictwa Wy˝szej Szko∏y Rolniczej w Poznaniu (instytut ten powsta∏ przez po∏àczenie czterech katedr, w tym Katedry Szczegó∏owej Hodowli Lasu, doc. dr hab. Stanis∏aw Zabielski nie zmieni∏ wi´c miejsca pracy). W latach 1972-1975 kierowa∏ w instytucie Zespo∏em Dydaktycznym Hodowli Lasu. W dniu 1 marca 1983 r. otrzymuje tytu∏ i mianowanie na stanowisko profesora nadzwyczajnego, a od 1 kwietnia 1994 r., do emerytury, zajmuje stanowisko profesora zwyczajnego. Na emerytur´ przeszed∏ z dniem 30 wrzeÊnia 1996 r. Od 1986 roku pe∏ni∏ funkcj´ kierownika Zak∏adu Techniki Hodowli Lasu w Katedrze Hodowli Lasu, a od 1994 r. do emerytury funkcj´ kierownika tej katedry. W trakcie swej kariery prof. dr hab. Stanis∏aw Zabielski mia∏ dwa epizody zwiàzane z zatrudnieniem za granicà. W roku 1975 zosta∏ skierowany przez Akademi´ Rolniczà w Poznaniu (za poÊrednictwem firmy PHZ Polservice) do pracy w marokaƒskiej Stacji Badaƒ LeÊnych w Rabacie, gdzie w latach 1975-1978 kierowa∏ Sekcjà Uprawy Topoli. W latach 1981-1985 wyk∏ada∏ hodowl´ lasu, urzàdzanie lasu i bhp w leÊnictwie w Paƒstwowym Instytucie Agronomicznym w Algierze. Na dorobek naukowy prof. dr. hab. Stanis∏awa Zabielskiego sk∏adajà si´ g∏ównie prace zwiàzane z uprawà topól, wierzb i innych szybkorosnàcych gatunków pionierskich, np. sosen Êródziemnomorskich, lecz tak˝e modrzewia, brzóz i olszy. Jest on autorem (lub wspó∏autorem) 37 rozpraw i artyku∏ów naukowych, w tym 12 w j´zyku francuskim, 1 ksià˝ki naukowej (rozdzia∏ w monografii topoli), 5 skryptów (w tym 4 w j´zyku francuskim dla potrzeb studentów algierskich), 6 prac konferencyjnych i 10 prac popularno-naukowych. Na uwag´ zas∏ugujà Jego prace nad rozmna˝aniem topól i wierzb, które pozwoli∏y podnieÊç ekonomicznà wydajnoÊç tych zabiegów technologicznych, prace nad sposobami zak∏adania plantacji topolowych, analizy przydatnoÊci ró˝nych odmian topól uprawnych w ró˝nych warunkach siedliskowych. Zastosowanie wyników tych prac w praktycznej uprawie topoli pozwala znacznie poprawiç ekonomicznà wydajnoÊç gospodarstw topolowych. Poczàwszy od lat dziewi´çdziesiàtych prof. dr hab. Stanis∏aw Zabielski by∏ najwi´kszym w Polsce autorytetem w swojej najwa˝niejszej dziedzinie zainteresowaƒ. Jego autorytet by∏ i jest uznawany tak˝e za granicà. Jego praca naukowa, dydaktyczna i organizacyjna wielokrotnie zosta∏a dostrze˝ona i doceniona. SzeÊciokrotnie otrzyma∏ nagrody Rektora za dzia∏alnoÊç publikacyjnà, za kszta∏cenie kadr, za dzia∏anie w Senackiej Komisji ds. Studiów oraz za osiàgni´cia dydaktyczne. Posiada∏ odznaczenia paƒstwowe: Z∏oty Krzy˝ Zas∏ugi otrzyma∏ w roku 1985. Krzy˝ Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – w roku 1989. By∏ cz∏onkiem organizacji zawodowych, skupiajàcych leÊników: Polskiego Towarzystwa LeÊnego oraz Stowarzyszenia In˝ynierów LeÊnictwa i Drzewnictwa. By∏ cz∏onkiem Zwiàzku Nauczycielstwa Polskiego w latach 19511981, a od roku 1981 cz∏onkiem NSZZ „SolidarnoÊç”. (wb) pleksu Promocyjnego „Lasy Warciƒsko- sach, nara˝onych na oddzia∏ywanie wielu ˝ywio∏ów, w tym najwi´kszego, jakim jest Polanowskie”. Nast´pnie grupa uda∏a si´ do Nadle- huragan. MieliÊmy okazj´ zobaczyç skutÊnictwa Polanów, aby zapoznaç si´ z wa- ki wywo∏ane przez wiejàce trzy dni wczelorami przyrodniczymi LKP, a tak˝e zasa- Êniej wiatry. Dokona∏y one wielu zniszdami gospodarowania w tamtejszych lasach oraz infrastrukturà turystycznà i edukacyjnà. Pobyt w goÊcinnym nadleÊnictwie zakoƒczy∏ si´ smacznym obiadem w kwaterze myÊliwskiej, po czym uczestnicy wyjazdu odjechali na nocleg do pi´knie po∏o˝onego nad samym morzem OÊrodka Szkolen i o w o -Wy p o c z y n k o w e g o w Orzechowie Morskim. Wieczorem, przy kolacji, studenci Wspólne zdj´cie na terenie NadleÊnictwa Ustka poznali kadr´ NadleÊnictwa Ustka, którà przedstawi∏ i zaprezentowa∏ gospodarz terenu, nadleÊni- czeƒ w drzewostanie przylegajàcym do czy – in˝. Kazimierz ˚muda-Trzebiatowski pla˝y oraz zablokowa∏y ujÊcie do morza Nazajutrz po Êniadaniu, leÊnicy, z za- na rzece Orzechówka. Inne problemy, jak st´pcà – p. Jaros∏awem Wilkosem oraz nas poinformowali gospodarze, zwiàzane sympatycznym in˝ynierem nadzoru – sà z ogromnym ruchem turystycznym. p. Waldemarem Rzeszutkiem, zaprezen- Jednym z przedsi´wzi´ç, majàcym na cetowali warunki pracy w nadmorskich la- lu ukierunkowanie przemieszczania si´ turystów, jest oddana niedawno do u˝ytku leÊna Êcie˝ka dydaktyczna „Orzechowska Wydma”, cieszàca si´ du˝ym powodzeniem wÊród letników i b´dàca (nie bez powodu) dumà leÊników z Ustki. Nast´pnie grupa zwiedzi∏a poligonowe leÊnictwo Zalaski, gdzie goÊcie obejrzeli miejscowà ciekawostk´, jakà jest du˝a powierzchnia wydm nadmorskich, utrwalonych kosówkà. Kolejnà atrakcjà by∏ pobyt na terenie poligonu w leÊnictwie Górsko i zapoznanie si´ z problemami prowadzenia gospodarki leÊnej na terenach poligonowych, po∏àczone ze zwiedzaniem wie˝y obserwacyjnej çwiczeƒ poligonowych. Fakultet zakoƒczy∏ si´ rejsem wycieczkowym kutrem po Ba∏tyku i po˝egnalnym obiadem w orzechowskim oÊrodku, po czym pe∏ni wra˝eƒ udaliÊmy si´ w drog´ powrotnà do Poznania. Bartosz Kaêmierczak 17 MARZEC 2005 Na posiedzeniu Senatu w dniu 15 grudnia 2004 r. JM Rektor wr´czy∏ medale i nagrody wyró˝niajàcym si´ absolwentom i studentom Akademii. Chwa∏a najlepszym! NAGRODY im. prof. JERZEGO ZWOLI¡SKIEGO Do konkursu zg∏oszono cztery prace magisterskie, które reprezentowa∏y nauki przyrodnicze. Na posiedzeniu 8 grudnia 2004 r. Komisja ds. nagród i wyró˝nieƒ studenckich dokona∏a oceny prac magisterskich (najni˝sza suma lokat wskaza∏a najlepszà prac´ w grupie). Autorzy oraz promotorzy prac, które w konkursie nie zosta∏y nagrodzone zostali wyró˝nieni listem gratulacyjnym Jego Magnificencji Rektora. NAUKI PRZYRODNICZE (w skali 1 – 4) 1. mgr in˝. Joanna CHOJNACKA (Biotechnologia) – „Bia∏ka wià˝àce cytokininy ∏ubinu ˝ó∏tego. Analiza ekspresji genów i ich produktów bia∏kowych w trakcie rozwoju roÊliny”. Praca wykonana pod kierunkiem doc. dr. hab. Micha∏a M. Sikorskiego w Instytucie Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. Lokata rankingowa: 13 (nagroda prof. Jerzego Zwoliƒskiego w kwocie 2.000 z∏ brutto oraz list gratulacyjny Jego Magnificencji Rektora). 2. mgr in˝. Daniel KIERZKOWSKI (LeÊnictwo) – „Wzrost sadzonek jod∏y pospolitej (Abies alba Mill.) oraz budowa morfologiczna, anatomiczna i ultrastrukturalna ich igie∏ w ró˝nych warunkach Êwietlnych w Karkonoskim Parku Narodowym”. Praca wykonana pod kierunkiem dr. in˝. Piotra Robakowskiego w Katedrze Hodowli Lasu Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu. Lokata rankingowa: 14 3. mgr in˝. Magdalena JASKÓLSKA (Technologia ˝ywnoÊci i ˝ywienie cz∏owieka) – „Poszukiwanie alternatywnych metod oznaczania ukrytego pora˝enia ziarna zbó˝ larwami wo∏ka zbo˝owego”. Praca wykonana pod kierunkiem dr in˝. Doroty Piaseckiej - Kwiatkowskiej w Katedrze Biochemii i Analizy ˚ywnoÊci Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu. Lokata rankingowa: 24 4. mgr in˝. Szymon JUSIK (Ochrona Êrodowiska) – „Kalibracja systemów bioindykacyjnych wód opartych na makrofitach w zró˝nicowanych warunkach ekologicznych”. Praca wykonana pod kierunkiem dr. in˝. Krzysztofa Szoszkiewicza w Katedrze Ekologii i Ochrony Ârodowiska Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu. Lokata rankingowa: 26. MEDALE „Za osiàgni´cia w studiach” Zg∏oszono 41 wniosków do medalu i tyle˝ przyznano (Êrednia ocen za ca∏y okres studiów nie ni˝sza ni˝ 4,5 i bardzo dobra ocena za egzamin dyplomowy). Absolwenci otrzymali medal ∏àcznie z listem gratulacyjnym JM Rektora: mgr in˝. Mariusz BRYL (Rolnictwo) – Êrednia ocen 4,54; mgr in˝. Ma∏gorzata NOWAK (LeÊnic- 18 two) – 4,78; mgr in˝. Marcin FU¸AT (LeÊnictwo) – 4,57; mgr in˝. Ma∏gorzata GABRYSZAK (LeÊnictwo) – 4,54; mgr in˝. Joanna CIEÂLEWICZ (Zootechnika) – 4,55; mgr in˝. Monika KACZMAREK (Zootechnika) – 4,51; mgr in˝. Iliana FIRLIK (Zootechnika) – 4,51; mgr in˝. Ma∏gorzata MARYNIACZYK (Ogrodnictwo) – 4,86; mgr in˝. Teresa PORANKIEWICZ (Ogrodnictwo) – 4,75; mgr in˝. Karolina LAREK (Ogrodnictwo) – 4,70; mgr in˝. Ewa PRUSSAK (Ogrodnictwo) – 4,51; mgr in˝. Iwona PAW¸OWSKA (Technologia ˝ywnoÊci i ˝ywienie cz∏owieka) – 4,64; mgr in˝. Marta ARASZKIEWICZ (Technologia ˝ywnoÊci i ˝ywienie cz∏owieka) – 4,58; mgr in˝. Renata PI¢KO (Technologia ˝ywnoÊci i ˝ywienie cz∏owieka) – 4,58; mgr in˝. Aleksandra S¸U˚EWSKA (Technologia ˝ywnoÊci i ˝ywienie cz∏owieka) – 4,56; mgr in˝. Aneta BIELEWICZ (Technologia ˝ywnoÊci i ˝ywienie cz∏owieka) – 4,51; mgr in˝. Agata KUREK (Technika rolnicza i leÊna) – 4,76; mgr in˝. Micha∏ JENEK (Biotechnologia) – 4,78; mgr in˝. Joanna Maria OLSZA¡SKA (Biotechnologia) – 4,76; mgr in˝. Karolina Julia DOBA (Biotechnologia) – 4,73; mgr in˝. Ewelina PUSZKIEWICZ (Biotechnologia) – 4,72; mgr in˝. Maria Katarzyna LUBKA (Biotechnologia) – 4,70; mgr in˝. Monika Gra˝yna KOSMALSKA (Biotechnologia ) – 4,69; mgr in˝. Katarzyna Maria DROBNIK (Biotechnologia) – 4,56; mgr in˝. Aleksandra LEWANDOWSKA (Biotechnologia) – 4,52; mgr in˝. Emilia PERS (Biotechnologia) – 4,52; mgr in˝. Magdalena Anna SKRZYPEK (Biotechnologia) – 4,51; mgr in˝. Agnieszka ÂWIERCZEWSKA (Ochrona Êrodowiska)- 4,54; mgr Anna KACZMAREK (Ekonomia) – 4,55; mgr in˝. Ma∏gorzata SZCZYGIELSKA (In˝ynieria Êrodowiska) – 4,64; mgr in˝. Ewa KACZMAREK (In˝ynieria Êrodowiska) – 4,55; mgr in˝. Iwona SIELSKA (In˝ynieria Êrodowiska) – 4,55; mgr in˝. Barbara HOFKA (In˝ynieria Êrodowiska) – 4,53; mgr in˝. Katarzyna BABOROWSKA (In˝ynieria Êrodowiska) – 4,52; mgr in˝. Joanna PAWLAK (In˝ynieria Êrodowiska) – 4,52; mgr in˝. Daria WESO¸OWSKA (In˝ynieria Êrodowiska) – 4,52; mgr Ewa NOWICKA (Biologia) – 4,75; mgr Katarzyna AGACI¡SKA (Biologia) – 4,70; mgr Maja SZYMA¡SKA (Biologia) – 4,70; mgr Anna SKORCZYK (Biologia) – 4,58; mgr Joanna MELONEK (Biologia) – 4,55. NAGRODY PIENI¢˚NE Przyznano – 16 nagród pieni´˝nych (co najmniej dobre wyniki w nauce w poprzednim roku akademickim i aktywna dzia∏alnoÊç spo∏eczna w Êrodowisku akademickim) Nagroda w kwocie 850 z∏ brutto oraz list gratulacyjny JM Rektora: Jolanta BANDURA – V rok, Rolnictwo (Êrednia ocen 4,15), Daniel CHROBROWSKI – V rok, LeÊnictwo 4,15; Joanna SZEREMETA – V rok, LeÊnictwo 4,03; Dariusz BRY – IV rok, Zootechnika 4,04; Krzysztof JOACHIMIAK – V rok, Technologia drewna 4,60; Marcin SKALSKI – V rok, Technologia drewna 4,50; Krzysztof PALUSZKIEWICZ – III rok, Ogrodnictwo 4,10; Monika MUSIA¸ – IV rok, Ogrodnictwo 4,40; Jolanta SICZY¡SKA – II rok, Technologia ˝ywnoÊci i ˝ywienie cz∏owieka 4,36; Magdalena ROSIKIEWICZ – III rok, In˝ynieria Êrodowiska 4,42; Monika DRASZKIEWICZ – IV rok, In˝ynieria Êrodowiska 4,02; Urszula SPLISGART – IV rok, Biotechnologia 4,72; Sebastian FLISIAK – V rok, Biotechnologia 4,31; MARZEC 2005 Karina MANY – IV rok, Ochrona Êrodowiska 4,00; Marta PAWLICKA – III rok, Ekonomia 4,40; Katarzyna JASICZAK – V rok, Biologia 4,75. LISTY GRATULACYJNE Jego Magnificencji Rektora Przyznano 24 listy gratulacyjne Jego Magnificencji Rektora (dobre wyniki w nauce i aktywna dzia∏alnoÊç spo∏eczna na rzecz Êrodowiska studenckiego lub Akademii): Bartosz B¸ASZCZYK – II rok, Rolnictwo; Jaros∏aw D˚YGA¸A – V rok, Rolnictwo; Witold SZUDROWICZ – V rok, Rolnictwo; Krystian SZAMBELAN – V rok, Rolnictwo; Krzysztof ANTCZAK – IV rok, LeÊnictwo; Bartosz KRZEMI¡SKI – IV rok, LeÊnictwo; Anna SIGIEL – V rok, LeÊnictwo; Karol RAFI¡SKI – IV rok, Zootechnika; Roland GUZENDA – V rok, Technologia drewna; Adam BRONK – V rok, Technologia drewna; Anna PIASECKA – III rok, Technologia ˝ywnoÊci i ˝ywienie cz∏owie- W dniach 13-16 paêdziernika 2004 roku podczas VII POZNA¡SKIEGO FESTIWALU NAUKI I SZTUKI Ko∏o Naukowe Ochrony Ârodowiska Akademii Rolniczej im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu przy wspó∏pracy ze stowarzyszeniem – Europejskim Towarzystwem Ekorozwoju zaprezentowa∏o autorski projekt Programu Selektywnej Zbiórki Odpadów (PSZO) dla uczelni wy˝szych miasta Poznania. Prezentacja odby∏a si´ pod has∏em ka; Krzysztof TOMALIK – IV rok, Technologia ˝ywnoÊci i ˝ywienie cz∏owieka; Marcin SZYNKIEWICZ – IV rok, Biotechnologia; Karolina KUèNIAK – III rok, Ochrona Êrodowiska; Wojciech DUBICKI – III rok, Ochrona Êrodowiska; Bartosz Jan NOWAK – III rok, Ekonomia; Aleksandra STEMPIN – IV rok, Ekonomia; Barbara KASIBORSKA – IV rok, Ekonomia. Listy gratulacyjne Jego Magnificencji Rektora otrzymali ponadto wyró˝niajàcy si´ aktywnà dzia∏alnoÊcià spo∏ecznà cz∏onkowie Zespo∏u Tr´baczy MyÊliwskich „Venator” oraz Zespo∏u PieÊni i Taƒca „¸any” (wszyscy z kierunku LeÊnictwo): Hubert JURCZYSZYN – II rok, Marta DUREJKO – II rok, B∏a˝ej CHMIELEWSKI – II rok, Tomasz KIEWLICZ – IV rok, Mariusz ZIELI¡SKI – IV rok, Juliano JARENCZUK – IV rok. stawiono przebieg i skutki wprowadzenia na terenie Akademii Rolniczej nowatorskiej koncepcji selektywnej zbiórki surowców wtórnych „u êród∏a”, czyli przy zastosowaniu stela˝y z oddzielnymi workami na makulatur´, tworzywa sztuczne i szk∏o, zainicjowanego przez studentów Ko∏a Naukowego Ochrony Ârodowiska Akademii. Wkrótce up∏ynà dwa lata odkàd rozpocz´to dzia∏ania majàce na celu u∏atwienie segregacji odpadów studentom i pracownikom Dzia∏ Studiów i Spraw Studenckich • Uhonorowanie laureatów powy˝szego konkursu w czasie Agronaliów AR 2003 (zdj´cie w „WieÊciach Akademickich” 6 (66) VII czerwiec 2003) • Informacja na stronie internetowej Ko∏a Naukowego Ochrony Ârodowiska www.au. poznan.pl/knos/ • 07.05.03 oraz 06.05.03 r. – badania ankietowe studentów i pracowników AR • Prezentacja Programu w czasie Uczelnianej Sesji Kó∏ Naukowych Akademii Prezentacja Programu Selektywnej Zbiórki Odpadów (PSZO) dla Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu podczas VII Poznaƒskiego Festiwalu Nauki i Sztuki NIM WYRZUC¢ SEGREGUJ¢, SEGREGACJI SENS POJMUJ¢ i mia∏a na celu zwi´kszenie ÊwiadomoÊci ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami wÊród spo∏ecznoÊci akademickiej oraz kandydatów na studia. W czasie trzech kolejnych dni na terenie OÊrodka Nauki PAN, ul. Wieniawskiego 17/19 oraz Collegium Biollogicum UAM, ul. Umultowska 89, przed- Akademii Rolniczej. Pora na krótkie podsumowanie etapów i skutków realizacji PSZO Przypomnimy, ˝e kolejnymi etapami wdra˝ania Programu by∏y: • Petycja do Rektora Akademii Rolniczej (WieÊci Akademickie 3 (66) VII marzec 2003) • Konkurs na plakat promujàcy selektywnà zbiórk´ odpadów (marzec 2003) Rolniczej w Poznaniu w maju 2004 r. • 15.02–15.05.2004 r. – badanie morfologii odpadów wytwarzanych w domach studenckich • 23.XI.2004 r. – akcja promocyjna na terenie Coll. Maximum AR „Chodzàcy Program Selektywnej Zbiórki Odpadów” • Prezentacja Programu i zdobycie wyró˝nienia w czasie Mi´dzyuczelnianej Sesji Kó∏ Naukowych w Lublinie 15 grudnia 2004 r. 19 MARZEC 2005 Prezentacja Programu Selektywnej Zbiórki Odpadów (PSZO) dla Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu podczas VII Poznaƒskiego Festiwalu Nauki i Sztuki Efektem Programu jest wprowadzenie stela˝y z workami na surowce wtórne tj. na makulatur´, tworzywa sztuczne i szk∏o, niemal w ka˝dym budynku dydaktycznym i w domach studenckich Akademii Rolniczej. W czasie Festiwalu zaprezentowano tak˝e wyniki badaƒ i obserwacji przeprowadzone przez cz∏onków Ko∏a Naukowego. Poni˝ej przedstawiono najwa˝niejsze z nich. – Analiza wyników wskaza∏a na ró˝nice zarówno w iloÊci, jak i w charakterze odpadów akademickich w porównaniu z typowymi odpadami komunalnymi. W budynkach dydaktycznych dominujàcà frakcjà jest makulatura (73%), natomiast w domach studenckich wÊród surowców wtórnych przewa˝ajà tworzywa sztuczne (ok. 20%). – Materia∏y, których recykling jest obecnie mo˝liwy, stanowià 43% odpadów wytworzonych w domach studenckich, a ich czystoÊç w przypadku selekcji „u êród∏a” dochodzi do 90% (dla szk∏a i makulatury) – Mieszkaniec akademika prowadzàcy segregacj´ mo˝e zu˝yç w ciàgu roku 2 worki 120 l na tworzywa sztuczne, 1 worek 120 l na makulatur´ i 1 worek 60 l na szk∏o. 20 – Ponad 70% ankietowanych studentów potwierdza korzystny wp∏yw pojemników do wewn´trznej segregacji na iloÊç pozyskanych w ten sposób surowców wtórnych. – BliskoÊç pojemników na surowce wtórne wp∏ywa stymulujàco na liczb´ osób podejmujàcych segregacj´ odpadów. Niespe∏na trzy miesiàce po ustawieniu zestawów workowych na terenie Uczelni korzysta∏o z nich 63% ankietowanych. poparcie dla Programu wyrazi∏a tak˝e Dyrekcja Wysypiska Odpadów Komunalnych m. Poznania (WOK) przekazujàc ok. 1000 broszur informacyjnych na temat prawid∏owej segregacji. Prezentacja wzbudzi∏a szerokie zainteresowanie wÊród uczestników festiwalu. Pozwoli∏a nie tylko na przedstawienie ∏atwego i przyjaznego u˝ytkownikom sposobu segregacji, ale tak˝e na wyjaÊnienie wielu kwestii dotyczàcych prawid∏owej segregacji. Idee PSZO trafi∏y do szerokiego grona uczestników Festiwalu (tak˝e nauczycieli i uczniów szkó∏ Êrednich), którzy odwiedzili wystaw´. Organizatorzy prezentacji przeprowadzili akcj´ edukacyjnà i promocyjnà PSZO: dzielili si´ swoimi doÊwiadczeniami i uwagami, rozdawali materia∏y informacyjno-edukacyjne w postaci plakatów, kalendarzyków i notesów, których wydruk by∏ wspó∏finansowany przez GFOÂiGW w Poznaniu. Przeprowadzono tak˝e liczne konkursy dotyczàce tematyki segregacji odpadów. Nagrody w konkursach zosta∏y ofiarowane przez Zak∏ad Ochrony Ârodowiska EKO CENTRUM z Czempinia, Fundacj´ na Rzecz Odzysku Aluminiowych Puszek Po Napojach RECAL. Swoje Osoby szerzej zainteresowane niniejszà tematykà mogà kontaktowaç si´ z Ko∏em Naukowym Ochrony Ârodowiska lub Stowarzyszeniem ETE pod adresem: ul. Piàtkowska 94, 61-691 Poznaƒ, tel. 846-65-63, e-mail: ete.poznan@wp. pl. Na stronie internetowej www.ete.org. pl mo˝na równie˝ przeczytaç wi´cej informacji na temat Programu Selektywnej Zbiórki Odpadów dla Uczelni Wy˝szych Miasta Poznania oraz obejrzeç galeri´ zdj´ç z VII Festiwalu Nauki i Sztuki. Aleksandra Kaêmierczak Prezes Europejskiego Towarzystwa Ekorozwoju MARZEC 2005 VIII Targi Ksià˝ki W KRAKOWIE Z listu Prezydenta RP – Honorowego Patrona Targów …„doroczne Targi Ksià˝ki w Krakowie wyros∏y na najwi´kszà imprez´ w swojej klasie… Sà bez wàtpienia czo∏owym krajowym przedsi´wzi´ciem kulturalno-handlowym”. Nasze Wydawnictwo wzi´∏o udzia∏ w Targach po raz trzeci. Wydawa∏o si´, ˝e w 2003 roku pad∏ absolutny rekord odwiedzajàcych i wydawców, tymczasem ubieg∏oroczna impreza by∏a jeszcze liczniejsza. Targi odwiedzi∏o oko∏o 23 tysiàce osób, a wydawców przyby∏o 330. Ka˝dego dnia jeszcze przed godzinà 10, gdy otwierano Targi, ustawia∏a si´ d∏uga kolejka do kas. Na publicznoÊç czeka∏y nie tylko stoiska z ksià˝kami, lecz tak˝e wiele imprez – pokazów, konkursów, dyskusji oraz spotkaƒ z autorami. Atrakcjà dla najm∏odszych czytelników by∏y postacie z ich ulubionych ksià˝ek zapraszajàce do odwiedzania stoiska. Niewàtpliwie najwi´kszà popularnoÊcià cieszy∏y si´ spotkania z autorami. Do wielu z nich ustawia∏y si´ d∏ugie kolejki mi∏oÊników literatury. Dwa wa˝ne wydarzenia ósmych Targów w Krakowie wiàza∏y si´ z ksià˝kà naukowà. Z inicjatywy Stowarzyszenia Wydawców Szkó∏ Wy˝szych powsta∏ pomys∏ zorganizowania „Salonu Wydawców Akademickich”. Dzi´ki wspó∏pracy z organizatorami Targów wydawnictwa uczelniane, których by∏o 36, znalaz∏y si´ w jednej „alei”, prezentujàcej publikacje uniwersytetów, politechnik, akademii ekonomicznych i innych. Uczelnie rolnicze reprezentowa∏o tylko nasze Wydawnictwo, co nie pozosta∏o bez wp∏ywu na du˝e nim zainteresowanie i sprzeda˝ ksià˝ek. Równie˝ po raz pierwszy zosta∏ zorganizowany konkurs na najlepszy podr´cznik i skrypt akademicki. Ministerstwo Edukacji zgodzi∏o si´ patronowaç konkursowi i ufun- dowaç jednà z g∏ównych nagród. Ze zg∏oszonych tytu∏ów jury nominowa∏o do trzech g∏ównych nagród osiem ksià˝ek. Znalaz∏ si´ wÊród nich podr´cznik Jerzego WiÊniewskiego i Bohdana Kie∏czewskiego „Kulturotwórcza rola lasu”. Ksià˝ka nie tylko zdoby∏a nominacj´, lecz tak˝e zosta∏a uhonorowana jednà z nagród – ufundowanà przez Targi w Krakowie. Jej finansowy wymiar to bezp∏atne stoisko dla Wydawnictwa Akademii Rolniczej w Poznaniu na tegorocznych targach. Podr´cznik „Kulturotwórcza rola lasu” nale˝a∏ do najlepiej sprzedajàcych si´ tytu∏ów, podobnie jak ksià˝ka pod redakcjà prof. Ryszarda S∏omskiego „Przyk∏ady analiz DNA”. mgr Anna Zieliƒska-Krybus kierownik Dzia∏u Wydawnictw 21 MARZEC 2005 D nia 8 listopada 2004 roku, na terenie Rolniczo-Sadowniczego Gospodarstwa DoÊwiadczalnego w Przybrodzie odby∏o si´ I Wielkopolskie Forum Uprawy WiÊni. Organizatorami seminarium by∏y Katedra Sadownictwa oraz RSGD Przybroda. Produkcja wiÊni w Polsce od poczàtku lat 80-tych wzros∏a blisko 5-krotnie, osiàgajàc w 2004 roku najwy˝szy w historii poziom 200 tys. ton. Polska sta∏a si´ tym samym najwi´kszym producentem owoców tego gatunku na Êwiecie. Tak szybki wzrost poda˝y, po∏àczony ze strukturalnà s∏aboÊcià sektora, sprawi∏, ˝e w ciàgu ostatnich 5 lat, dwukrotnie - w latach: 2001 oraz 2004 zaistnia∏a sytuacja, ˝e ceny, uzyskiwane za owoce przez krajowych producentów, nie rekompensowa∏y kosztów produkcji. Brak stabilnoÊci w op∏acalnoÊci produkcji, niekontrolowany wzrost poda˝y oraz trudna sytuacja sektora w minionym sezonie spowodowa∏y pilnà koniecznoÊç podj´cia dyskusji nad przysz∏oÊcià tego dzia∏u produkcji rolniczej. Inicjatywa podj´ta przez Katedr´ Sadownictwa skoncentrowana by∏a g∏ównie na próbie integracji wielkopolskiego Êrodowiska producentów oraz dystrybutorów owoców wiÊni. Do udzia∏u w zjeêdzie zosta∏y zaproszone osoby reprezentujàce producentów, jak równie˝ podmioty prowadzàce skup, przetwórstwo oraz handel zagraniczny owocami wiÊni lub ich przetworami na terenie zachodniej Polski. WÊród przyby∏ych producentów znaleêli si´ cz∏onkowie zrzeszeƒ i grup producentów owoców: AGROSAD, KALSAD, Wielkopolskiego Zwiàzku Ogrodniczego, Grupy Integrowanej Produkcji Owoców WiÊni oraz licznych gospodarstw nie zrzeszonych. W spotkaniu wzi´li równie˝ udzia∏ czo∏owi przedstawiciele bran˝y wiÊniowej ze Stanów Zjednoczonych, które obok Polski nale˝à do najwa˝niejszych rejonów produkcji wiÊni na Êwiecie. Po otwarciu Forum przez gospodarza spotkania, dyrektora RSGD Przybroda, dr. Jerzego Mazura, wprowadzenie do cz´Êci seminaryjnej przedstawi∏ kierownik Katedry Sadownictwa prof. dr hab. Eugeniusz Pacholak. Zapozna∏ krótko zgromadzonych z osiàgni´ciami Akademii Rolniczej i Katedry Sadownictwa w Poznaniu w zakresie prac poÊwi´conych uprawie wiÊni. Referat na temat bie˝àcej sytuacji w produkcji i obrocie owocami wiÊni na Êwiatowych rynkach przedstawi∏a prof. Suzanne Thornsbury z Uniwersytetu Michigan. Charakteryzujàc kierunki przep∏ywu tego surowca w Êwiatowym obrocie, prof. Thornsbury omówi∏a ró˝nice w strukturze zagospodarowania owoców oraz strukturze eksportu i importu na Êwiatowych rynkach. Na podstawie oceny aktualnego stanu przedstawi∏a prognozy dotyczàce rozwoju sektora produkcji wiÊni. Szczególnà uwag´ audytorium zwróci∏a na procesy globalizacji, zmieniajàce si´ sposoby dystrybucji produktów oraz koniecznoÊç wspó∏pracy mi´dzy podmiotami dzia∏ajàcymi na Êwiatowym rynku. W kolejnym referacie dr Robert Kurlus z Katedry Sadownictwa przedstawi∏ analiz´ bie˝àcej sytuacji na rynku wiÊni w Polsce. Wskaza∏ na niekorzystnà struktur´ obsza- poda˝ owoców wprowadzanych w ka˝dym sezonie na rynek, mogà w znaczàcym stopniu oddzia∏ywaç na ich ceny. System ten, choç jak oceniajà niektórzy producenci, nie jest wolny od wad, pozwoli∏ jednak na istotnà stabilizacj´ cen owoców. Organem administrujàcym dzia∏anie systemu jest Cherry Industry Administrative Board. Zmniejszenie fluktuacji cenowych owoców jest efektem Êwiadomego wspó∏dzia∏ania bran˝y producentów i przetwórców, polegajàcego na nie wprowadzaniu na rynek nadwy˝ek produkcji w latach obfitego plonowania oraz niedopuszczaniu do nadmiernego wzrostu cen w latach niskiej poda˝y. W przypadku koniecznoÊci wycofania cz´Êci produkcji z rynku, producenci majà do dyspozycji kilka wariantów post´powania: mogà owoce zniszczyç, skierowaç na nowe rynki (eksport), przetworzyç na nowe produkty lub czasowo zablokowaç ich wprowadzenie na rynek przez zmagazynowanie ich w okreÊlonej formie. Nadzór prowadzà powo∏ane do tego s∏u˝by. Nawet w przypadku koniecznoÊci zniszczenia nadwy˝ek owoców, co w istocie nie jest celem systemu i jest praktykowane w ostatecznoÊci, rekompensatà dla producenta jest wy˝sza cena owoców pozostajàcych na rynku. Koszty funkcjonowania systemu i dzia∏alnoÊci zarzàdu pokrywajà producenci opodatkowujàc swojà produkcj´ kwotà 6 USD od ka˝dej tony wiÊni. Po przedstawionych referatach podczas seminaryjnej cz´Êci spotkania, w drugiej cz´Êci Forum odby∏a si´ robocza dyskusja, której przewodniczy∏ Stanis∏aw Zych – prezes Grupy Producentów Owoców Mi´kkich AGROSAD. Celem debaty by∏o wyciàgni´cie wniosków z bie˝àcej sytuacji oraz omówienie mo˝liwoÊci organizacji wielkopolskiego Êrodowiska producentów wiÊni. Efektem by∏a inicjatywa powo∏ania zrzeszenia grup producentów. Perspektywa ta nabra∏a realnych kszta∏tów po kolejnym spotkaniu w siedzibie grupy AGROSAD w Koninie. Dalsze powodzenie przedsi´wzi´cia zale˝eç b´dzie od determinacji lokalnych spo∏ecznoÊci producentów. Pierwszym etapem jednoczenia si´ bran˝y musi byç bowiem powstawanie grup producenckich o wàskim zasi´gu terytorialnym, w przypadku których cz∏onkowie najszybciej odczujà praktyczne korzyÊci zrzeszania. Tak jak w przesz∏oÊci, tak obecnie, Katedra Sadownictwa Akademii Rolniczej w Poznaniu, w trosce o przysz∏oÊç polskiego sadownictwa, b´dzie aktywnie wspieraç proces jednoczenia i organizowania si´ producentów. I Wielkopolskie Forum UPRAWY WIÂNI 22 rowà gospodarstw oraz mo˝liwe kierunki zwi´kszania op∏acalnoÊci produkcji. Zaprezentowa∏ tak˝e materia∏ filmowy przedstawiajàcy najnowsze osiàgni´cia w zakresie mechanicznego zbioru owoców wiÊni. Wystàpienie Phila Korsona z Cherry Marketing Institute mia∏o na celu przedstawienie zebranym organizacji amerykaƒskiego rynku wiÊni. Funkcjonujàcy w Stanach Zjednoczonych system sprzeda˝y owoców przez producentów znaczàco odbiega od systemu funkcjonujàcego w Polsce. Struktura obszarowa plantacji sprzyja nie tylko koncentracji produkcji, ale powoduje, ˝e du˝a cz´Êç zak∏adów przetwarzajàcych owoce jest w∏asnoÊcià producentów. Zapoczàtkowany w 1958 roku narodowy system kontroli rynku wiÊni (Federal Marketing Order) sprawia, ˝e producenci kontrolujàc dr Robert Kurlus Katedra Sadownictwa MARZEC 2005 SPOTKANIE W PRZYBRODZKIM SADZIE R olniczo-Sadownicze Gospodarstwo DoÊwiadczalne Przybroda kolejny raz sta∏o si´ miejscem spotkania sadowników. 15 lutego zosta∏o tu zorganizowane przy udziale firmy BASF Polska oraz Wielkopolskiego Zwiàzku Ogrodniczego „Spotkanie sadownicze”, na które licznie (ok. 100 osób), przybyli sadownicy nie tylko z Wielkopolski. Spotkanie otworzy∏ Administrator Gospodarstwa – dr Jerzy Mazur, serdecznie witajàc przyby∏ych wyk∏adowców oraz wyjàtkowo du˝à grup´ producentów. PodkreÊli∏, ˝e g∏ównym celem spotkania jest omówienie zagadnieƒ, które majà znaczàcy wp∏yw na jakoÊç produkowanych owoców. Obecna sytuacja na rynku owoców nie jest bowiem dla producentów sprzyjajàca i wymaga konkurencyjnoÊci. Jak zaznaczy∏ Administrator, tylko jab∏ka naj- wy˝szej jakoÊci znajdà nabywców i dobrze si´ sprzedadzà. Majàc na uwadze tak istotne kwestie, uczestnicy spotkania dyskutowali o sposobach ulepszenia produkcji. W wyk∏adowej cz´Êci spotkania bardzo ciekawe referaty zaprezentowali; Erwin Mozer (Zespó∏ Doradców Sadowniczych Ravensburg), Robert Sas (firma BASF), Przemys∏aw Kucharczyk (firma ADOB) oraz Pawe∏ Baraƒski (Ch∏odnie KA). Zosta∏y w nich poruszone m. in. takie zagadnienia, jak: nowe mo˝liwoÊci nawo˝enia azotowego w sadach, uwagi dotyczàce ochrony drzew jab∏oni przed chorobami w sezonie 2005 czy modernizacja bazy przechowalniczej – ch∏odnie z kontrolowanà atmosferà. Wyjàtkowo du˝e zainteresowanie wÊród uczestników wywo∏a∏ referat wyg∏oszony przez Erwina Mozera, ZAMIAST INFORMACJI KO¸A PTTK Mój pierwszy przewodnik po So∏aczu Poznaƒskie Ko∏o Przewodników PTTK organizuje spacery po mieÊcie dla jego mieszkaƒców, cieszàce si´ zresztà sporym zainteresowaniem. W ciàgu ostatnich kilku lat mia∏em okazj´ trzykrotnie prowadziç taki spacer – zawsze na terenie So∏acza lub Gol´cina (oczywiÊcie ró˝nymi trasami, zawsze jednak staram si´ pokazaç jak najwi´cej obiektów zwiàzanych z naszà Uczelnià). Widocznie organizatorzy spacerów uznali, ˝e pracujàc tu przez tyle lat mog∏em dobrze poznaç t´ godnà uwagi dzielnic´. Zastanawia∏em si´ kiedyÊ, od czego zacz´∏y si´ moje krajoznawcze kontakty z So∏aczem. Dawno, dawno temu, jeszcze jako student Politechniki, jecha∏em z grupkà kolegów tramwajem linii nr 9 przez So∏acz na Gol´cin (m∏odszych czytelników informuj´, ˝e w zdaniu tym nie ma b∏´du – kiedyÊ p´tla tramwajowa by∏a ko∏o „Sosenki” za „Przylesiem”). Przy alei Wielkopolskiej zauwa˝y∏em przez okno tabliczk´ z napisem Park im. A. Wodziczki, wi´c przeczyta∏em jà kolegom i zada∏em pytanie: A któ˝ to by∏ pan Wodziczko? OczywiÊcie nie odpowiedzieli, a ja te˝ wtedy jeszcze nie wiedzia∏em. ZmieniliÊmy wi´c temat rozmowy. I oto przed jednym z nast´pnych przystanków jadà- cy tym tramwajem starszy pan podszed∏ do nas ze s∏owami s∏uchajcie w niedziel´ poznaƒskiego radia, doda∏ jeszcze W Parku Adama Wodziczki W Parku So∏ackim godzin´ rozpocz´cia zaproponowanej nam audycji i wysiad∏. Szybko o tym zapomnia∏em, ale w najbli˝szà niedziel´ przypadkowo us∏ysza∏em rekomendo- jednego z najbardziej doÊwiadczonych doradców sadowniczych z po∏udniowych Niemiec – rejonu upraw sadowniczych nad Jeziorem Bodeƒskim. Erwin Mozer mówi∏ jak ciàç i formowaç ró˝ne gatunki drzew owocowych, po czym przeprowadzi∏ w przybrodzkim sadzie praktyczny pokaz ci´cia. Warto przypomnieç, ˝e E. Mozer goÊci∏ w R-SGD Przybroda w latach 1999 i 2000. Niezwyk∏a osobowoÊç prelegenta i jego sposób podejÊcia do problematyki sadowniczej zarówno wówczas, jak i obecnie zafascynowa∏y uczestników spotkania. Wiele pytaƒ kierowanych do Pana Erwina Mozera w sadzie oraz wywo∏ane przez pokaz i referaty dyskusje by∏y najlepszym dowodem potrzeby tego typu spotkaƒ. mgr in˝. Filip Mazur R-SGD Przybroda wany nam program. Ku swemu zdziwieniu us∏ysza∏em komentarz, jak to studenci je˝d˝à „dziewiàtkà” i g∏oÊno informujà pasa˝erów, ˝e nie wiedzà, kim by∏ Adam Wodziczko. Potem nastàpi∏y obszerne informacje o zas∏ugach Wodziczki dla Uniwersytetu Poznaƒskiego i przyrody polskiej, a szczególnie dla Wielkopolskiego Parku Narodowego. Autorem tej audycji (i naszym informatorem w tramwaju) by∏ znany nie tylko w Poznaniu geograf, krajoznawca i kompozytor Jerzy M∏odziejowski, mieszkajàcy (jak póêniej si´ dowiedzia∏em) na So∏aczu i prowadzàcy audycje muzyczne z komentarzami na ró˝ne tematy w radiu poznaƒskim. Mog´ zatem powiedzieç, ˝e to Jerzy M∏odziejowski by∏ moim pierwszym przewodnikiem po So∏aczu. Nie przypuszcza∏em wtedy, ˝e ca∏e swoje ˝ycie zawodowe zwià˝´ z So∏aczem, a w wolnych chwilach b´d´ oprowadza∏ spacerowiczów po tej pi´knej dzielnicy. Przypadek sprawi∏, ˝e syn mego pierwszego so∏ackiego przewodnika by∏ póêniej dyrektorem administracyjnym mego zak∏adu pracy. Wtedy w tramwaju by∏o to oczywiÊcie moje jedyne spotkanie z panem Jerzym M∏odziejowskim, ale kilka (mo˝e kilkanaÊcie) lat póêniej kupi∏em jego ksià˝k´ – gaw´d´ o Podtatrzu, do której czasem jeszcze zaglàdam. D∏ugo jednak nie mog∏em mu wybaczyç, ˝e wtedy przez radio mówi∏ o nas, jako o studentach WSR! Tekst i fot. Jerzy Âwigoƒ 23 MARZEC 2005 W Najwi´kszym sukcesem naszego zespo∏u by∏o zdobycie 1 miejsca w pi∏ce no˝nej, 2 miejsca w unihokeju oraz 3 miejsca w zjazdach na jab∏ku (sztafecie). Ostatecznie O AZS Poznaƒ zajà∏ 1 miejsce w generalnej klasyfikacji. konkurs taƒca w parach, który wygra∏a O AZS ¸ódê, g∏ownie z powodu oryginalnego przebrania tancerza ∏ódzkiej dru˝yny. Wspania∏y humor mieli wszyscy, nawet przegrywajàcy. Cudownych wra˝eƒ i emocji nie brakowa∏o, ani na boisku, ani na parkiecie. Naszà Uczelni´ pod nazwà O AZS Poznaƒ – „Trykajàce kozio∏ki” reprezentowali: a) sekcja koszykówki: Monika Dostatnia (Melioracja i I III rok), Natalia Thiede (HiBZ III rok), b) sekcja lekkiej atletyki: Monika GrzàÊlewicz(Ogrodnictwo V rok), Alina Poniedzia∏ek (HiBZ IV rok), Magdalena Skubij (Ekonomia IV rok EG˚), Sandra Sporna (Rolniczy III rok), Grzegorz Fràckowiak (Rolniczy III rok), ¸ukasz Garstka (LeÊny II rok), Daniel Maçkowski (HiBZ V rok), Wojciech Szczepaƒski (LeÊny I rok), c) sekcja p∏ywacka: Marek Licznierski (LeÊny II rok). Oprócz rozgrywek na boisku nie brakowa∏o równie˝ wieczornych spotkaƒ towarzyskich m.in. w barze „5”, podczas których zawodnicy w przyjacielskiej atmosferze mogli poznaç si´ bli˝ej, porozmawiaç i potaƒczyç. Wtedy te˝ rozegra∏ si´ W imieniu wszystkich uczestników z Akademii Rolniczej serdecznie dzi´kuj´ osobom ze Studium WF i Sportu, dzi´ki którym wyjazd by∏ mo˝liwy. Monika GrzàÊlewicz grudniu ub. roku odby∏ si´ w Zieleƒcu XI Ogólnopolski Halowy Festiwal Sportowy FIESTA 2004. Wystàpi∏o 8 dru˝yn: O AZS Poznaƒ, O AZS ¸ódê, O AZS Szczecin, AZS Ârodowisko Warszawa, KU AZS Uniwersytet Gdaƒski, KU AZS Politechnika Krakowska, KU AZS Akademia Rolnicza Wroc∏aw, KU AZS Paƒstwowa Wy˝sza Szko∏a Zawodowa Krosno + Rzeszów. Damsko-m´skie zespo∏y rozegra∏y ze sobà zawody w: siatkówce, koszykówce, unihokeju, pi∏ce no˝nej, zjeêdzie na jab∏ku („sztafeta o kawa∏ek kotleta”). B I E G A W stanse: Artur Szafarz i Karolina Chabros. Panowie mieli do pokonania dystans 6 x 5164 m, natomiast panie startowa∏y na dystansie 4 x 3464 m. Sam bieg odby∏ si´ w sobotnie popo∏udnie 12 lutego, a jego trasa wiod∏a alejkami s∏ynnego londyƒskiego Hyde Parku, gdzie mo˝na by∏o liczyç na doping licznych spacerowiczów. Pogoda w trakcie zawodów by∏a typowo angielska, czyli bardzo zmienna: na przemian, a to pada∏ deszcz, a to Êwieci∏o s∏oƒce. Nasi biegacze zaj´li 50 miejsce na 96 zespo∏ów, co jest znacznà poprawà w porównaniu z wynikiem osiàgni´tym w poprzednim roku, natomiast biegaczki uplasowa∏y si´ odpowiednio na 32 i 41 miejscu na 41 zespo∏ów. Z naszej Uczelni najszybciej pobiegli swoje dy- Oprócz emocji sportowych uczestnicy wyjazdu korzystali z licznych atrakcji turystycznych, jakie oferuje stolica Wielkiej Brytanii. Po mieÊcie mo˝na by∏o szybko i wygodnie przemieszczaç si´ metrem lub charakterystycznymi pi´trowymi autobusami. Uda∏o si´ obejrzeç sztandarowe obiekty Londynu, jak: Pa∏ac Buckingham, budynki Parlamentu, zegar Big Ben, Tower Bridge, katedr´ Êw. Paw∏a, czy te˝ s∏ynnà oper´ Royal Albert Hall. Ciekawa by∏a równie˝ wizyta w dzielnicy Greenwich, gdzie mieÊci si´ m. in. Królewskie Obserwatorium z przebiegajàcym przezeƒ po∏udnikiem zero. Nie odmówiono sobie równie˝ przyjemnoÊci sp´dzenia chwili czasu w typowym angielskim pubie. Zwiedzono tak˝e znanà z ró˝nych atrakcji dzielnic´ Soho, a tu˝ obok, na ulicy Oxford Street, mo˝na by∏o zrobiç solidne zakupy w niezliczonej iloÊci bogato zaopatrzonych sklepów. Bogatymi zbiorami charakteryzujà si´ odwiedzone przez studentów londyƒskie muzea, wÊród których mo˝na wymieniç British Museum, Muzeum Figur Woskowych Madame Tussaud’s, czy te˝ Science Museum. Londyn s∏ynie te˝ z wielu klasowych dru˝yn pi∏karskich, rozgrywajàcych swoje mecze na nowoczesnych i estetycznych stadionach. Dlatego postanowiono odwiedziç jeden z takich obiektów dniach 8-12 lutego cz∏onkowie AZS-u naszej Akademii uczestniczyli w wyjeêdzie do Londynu, gdzie m.in. brali udzia∏ w 57 biegach Hyde Park Relays organizowanych przez Imperial College of London. Akademia Rolnicza by∏a reprezentowana w zawodach przez jednà sztafet´ m´skà (Aleksander Doro˝a∏a, Pawe∏ Tomiak, Pawe∏ Sztobnicki, Pawe∏ Molka, Artur Szafarz x 2) oraz dwie sztafety ˝eƒskie ( I. Karolina Chabros, Monika Ryzko, Kinga Urbaƒska, Aleksandra Wichura; II. Sandra Sporna, Sylwia Budzyƒska, Magda Skubiƒ, Hanna Filipiak). Oprócz Polaków i licznych dru˝yn z Wielkiej Brytanii w biegu udzia∏ wzi´∏y ekipy z Holandii, Niemiec, Francji i Szwajcarii. 24 N I E – stadion jednego z najbogatszych klubów Europy Chelsea Londyn, obecnie lidera angielskiej Premiership. I rzeczywiÊcie – wywar∏ on na uczestnikach wyprawy du˝e wra˝enie. Mimo napi´tego harmonogramu pobytu w Londynie, uda∏o si´ wygospodarowaç pó∏ dnia na wyjazd do Oxfordu, gdzie znajduje si´ najstarszy, za∏o˝ony w XII wieku angielski uniwersytet. Atmosfera miasta jest kszta∏towana zarówno przez wspania∏à, dostojnà architektur´ collegeów, jak i studiujàcych tam, pe∏nych ˝ycia i energii studentów. Na ka˝dym kroku by∏o widaç i czuç podnios∏à tradycj´, histori´ i wspania∏e zabytki tego miasteczka. Podczas pobytu w Londynie da∏o si´ zauwa˝yç, ˝e Brytyjczycy na ka˝dym kroku promujà zdrowy tryb ˝ycia i uwielbiajà biegaç. Entuzjastów uprawiajàcych jogging widaç by∏o na ka˝dym kroku i o ka˝dej porze dnia, niezale˝nie od ich wieku. Ten dobry zwyczaj móg∏by cz´Êciej goÊciç na naszych ulicach, parkach i obiektach rekreacyjnych, bo przecie˝, jak mówi stare porzekad∏o, „bieg to zdrowie”. Tak wi´c cz∏onkowie AZS-u Akademii Rolniczej zach´cajà wszystkich do takich w∏aÊnie form rekreacji, a studentów pragnàcych poczuç smak sportowych zmagaƒ zapraszajà do cz∏onkostwa w AZS-ie. Pawe∏ Tomiak, Artur Szafarz MARZEC 2005 fot. Alina Poniedzia∏ek FESTIWAL SPORTOWY W ZIELE¡CU PO Z trenerkà mgr M. GrzeÊko LONDYNIE II Nasze spotkania z Janem Paw∏em II Ma∏gorzata Grottel – Castel Gandolfo 1986 Anita Dobek – 2001 Piotr Goliƒski – Castel Gandolfo 2003 Barbara Goliƒska Zespó∏ PieÊni i Taƒca AR „¸any” – Castel Gandolfo fot. l’Osservatore Romano