Przewodnik: Dolina Środkowej Odry
Transcription
Przewodnik: Dolina Środkowej Odry
Vorwort Przedmowa Der vorliegende Reiseführer lädt Wassersportler und Naturliebhaber ein, das liebenswerte und einzigartige Revier der Mittleren Oder kennenzulernen. Die kompakte Broschüre informiert über die Wasserwege, Anlegestellen und Marinas der Gewässerregion und gibt Tipps zu den vielfältigen touristischen Angeboten, Einkehr- und Ausflugsmöglichkeiten in dem Gebiet. Der Reiseführer wurde durch den Europäischen Fonds für regionale Entwicklung finanziell gefördert. Die Mittel stammen aus dem Operationellen Programm (2007-2013) zur grenzüberschreitenden Zusammenarbeit zwischen Polen (Wojewodschaft Lubuskie) und dem Land Brandenburg. Die deutsch-polnische Zusammenarbeit erfolgt hier unter dem Motto „Grenzen überwinden durch gemeinsame Investitionen in die Zukunft“. Dem Autorenteam liegt sehr viel daran, die einmalige Kultur- und Naturlandschaft der Oderregion einem breiten Publikum im In- und Ausland bekannt zu machen. Der vorliegende Reiseführer entstand auf Initiative der Stadt Nowa Sól. Der Reiseführer konnte im Rahmen des Projekts „Oder für Touristen 2014...“ dank enger Zusammenarbeit der Städte Głogów, Bytom Odrzański, Cigacice, Słubice, Krosno Odrzańskie, Eisenhüttenstadt, Frankfurt (Oder), Górzyca und Kostrzyn nad Odrą realisiert werden. Ohne die Unterstützung und die gute Zusammenarbeit der Projektpartner sowie vieler Wassersportfreunde hätte dieser Reiseführer nicht erscheinen können. Allen Beteiligten möchten wir an dieser Stelle unseren herzlichsten Dank aussprechen. Niniejszy przewodnik jest zaproszeniem dla miłośników natury i wszystkich uprawiających sporty wodne do zapoznania się z pięknym i niezwykłym obszarem Środkowej Odry i zakochania się w nim. Kompaktowy przewodnik informuje o powstającej na tym odcinku infrastrukturze wodnej, marinach i przystaniach, udziela porad i wskazówek odnośnie szerokiej oferty turystycznej, w tym miejsc szczególnych i wyjątkowych dla tego obszaru rzecznego. Przewodnik został dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej (2007-2013) między Polską (województwo lubuskie), a krajem związkowym Brandenburgia. Polsko-niemiecka współpraca przebiega pod hasłem „Pokonywanie granic poprzez wspólne inwestowanie w przyszłość”. Autorom przewodnika zależało na tym, aby goście spoza regionu i z zagranicy zapoznali się z wyjątkowym krajobrazem kulturowym i przyrodniczym regionu Odry. Niniejszy przewodnik powstał z inicjatywy miasta Nowa Sól i został zrealizowany dzięki ścisłej współpracy z miastami: Głogów, Bytom Odrzański, Cigacice, Krosno Odrzańskie, Eisenhüttenstadt, Frankfurt (Oder), Słubice, Górzyca oraz Kostrzyn nad Odrą, w ramach projektu ,,Odra dla turystów 2014…”. Powstanie przewodnika nie byłoby możliwe bez wsparcia i dobrej współpracy partnerów projektu oraz wielbicieli sportów wodnych. W tym miejscu chielibyśmy serdecznie podziękować wszystkim tym, którzy przyczynili się do powstania niniejszego przewodnika. 1 Mittlere Oder – von Głogów nach Kostrzyn nad Odrą Środkowa Odra – z Głogowa do Kostrzyna nad Odrą Europa bez granic - perły wzdłuż Odry 2 M.Krukiel Polens zweitlängster Fluss entspringt im mährischen Odergebirge bei Kozlov und verbindet auf insgesamt 854 Kilometern Länge die drei Länder Tschechien, Polen und Deutschland. Von der Neißemündung bei Ratzdorf bis kurz vor Stettin bildet die Oder die deutsch-polnische Grenze. Der Fluss mündet in das Stettiner Haff und ist so mit der Ostsee verbunden. Schiffbar ist die Oder von der Ostsee-Mündung bis nach Koźle auf insgesamt 717 Kilometern. Mit seinen 27 Zuflüssen zählt der Strom zu den bedeutenden europäischen Flüssen. Hydrologisch ist der schiffbare Flusslauf in die Obere, die Mittlere und die Untere Oder unterteilt. Der vorliegende Reiseführer beschreibt das Gebiet der Mittleren Oder in der Wojewodschaft Lubuskie im Streckenabschnitt von Głogów über Frankfurt (Oder) bis nach Kostrzyn nad Odrą. Dieser Teil der Oder hat sich in den letzten Jahren zu einem attraktiven Gebiet für Naturliebhaber, Wasserfreunde, Kanuten und Angler entwickelt. Mit den neuen wassertouristischen Angeboten knüpfen die Gemeinden Bytom Odrzański, Nowa Sól, Sulechów und Krosno Odrzańskie an eine lange maritime Tradition an. Zwei neue Fahrgastschiffe sollen 2013 vom Stapel laufen, um den Touristenverkehr auf der Mittleren Oder zu beleben und Ausflüge auf dem Wasser attraktiv zu machen. M.Krukiel Grenzüberschreitend - Perlen entlang der Oder W morawskich Górach Odrzańskich, niedaleko wsi Kozlov bierze swój początek druga co do długości rzeka Polski, która biegnie przez trzy kraje: Czechy, Polskę i Niemcy. Częścią swojego 854-kilometrowego biegu, pomiędzy ujściem Nysy Łużyckiej w pobliżu wsi Ratzdorf, a terenem leżącym u wrót Szczecina, wyznacza ona polsko-niemiecką granicę. Następnie wpływa do Zalewu Szczecińskiego by ostatecznie znaleźć ujście w Morzu Bałtyckim. Rzeka jest spławna od Koźla do Bałtyku, na długości 717 kilometrów. Odra ze swoimi 27 dopływami rzecznymi należy do najważniejszych rzek europejskich. W Polsce Odrę dzieli się na górną, środkową i dolną. Niniejszy przewodnik zajmuje się opisem obszaru środkowej Odry, na odcinku od Głogowa, przez Frankfurt (Oder), do Kostrzyna nad Odrą. Ten odcinek rzeki stał się w ciągu ostatnich lat atrakcyjnym terenem dla miłośników przyrody, wielbicieli sportów wodnych, kajakarzy i wędkarzy. Nowa oferta turystyczna gmin nadodrzańskich nawiązuje do długiej tradycji wodnej tych miejsc. Dwa nowe statki pasażerskie już w roku 2013 ożywią ruch turystyczny na środkowej Odrze i uatrakcyjnią wycieczki wodne. Dla amatorów wypraw łodzią powstały nowe przystanie w Bytomiu Odrzańskim, Nowej Soli, Cigacicach i Krośnie Odrzańskim. Miasto Eisenhüttenstadt oferuje z kolei „wodnym wędrowcom” pięć różnych przystani. Charakterystyczna dla środkowej Odry jest obecność wielu mostów oraz promów linowych m.in. w Brodach, Pomorsku, Milsku i Połęcku, które jednak nie przeszkadzają w żegludze. 3 Wie Perlen einer Kette reihen sich die Orte Głogów, Bytom Odrzański, Nowa Sól, Sulechów, Krosno Odrzańskie, Słubice, Górzyca, Kostrzyn nad Odrą auf der polnischen Seite und Eisenhüttenstadt sowie Frankfurt (Oder) auf der deutschen Seite entlang des Flussufers aneinander. Besonders interessant ist der Blick vom Wasser auf die Landschaft mit ihren historischen Stätten. An vielen Orten begegnet man unerwarteten kulturellen Schätzen und stößt auf Zeugnisse einer bewegten Vergangenheit, welche die Menschen an der Mittleren Oder immer wieder herausgefordert hat: Kriege, Vertreibung, Neuansiedlungen und jahrzehntelanger Sozialismus, dann der Beitritt zur EU. Die geschichtlichen Hintergründe lassen sich bei der Beschreibung von Ortschaften nicht immer ausblenden. Wo diese auch heute noch Bedeutung haben, werden die historischen Zusammenhänge hergestellt. Tylko wtajemniczeni znają naturalny i niemalże dziewiczy krajobraz rzeczny wzdłuż Odry. Można tu spotkać rzadkie oraz chronione rośliny i zwierzęta, takie jak orzeł, bóbr i czapla. Wody Odry bogate są w wiele różnorodnych gatunków ryb. Jest to raj dla miłośników przyrody i sportów wodnych, a przede wszystkim dla zapalonych wędkarzy. Poza szerokimi obszarami zalewowymi rzeki godne zobaczenia są ruiny zamku w Siedlisku, winnice w Starej Wsi i Górzykowie oraz rezerwat przyrody „Bukowa Góra” i Park Narodowy ”Ujście Warty”. Miasta Głogów, Bytom Odrzański, Nowa Sól, Sulechów, Krosno Odrzańskie, Słubice, Górzyca, Kostrzyn nad Odrą po polskiej stronie i Eisenhüttenstadt i Frankfurt (Oder) po stronie niemieckiej są niczym nieodkryte perły w dorzeczu Odry. Szczególnie interesujące są widoki od strony rzeki na krajobraz przedstawiający miejsca historyczne. Często natrafia się tu na niespodziewane skarby kultury i świadectwa poruszającej przeszłości, która stanowiła wyzwanie dla ludzi zamieszkujących tereny środkowej Odry, m.in.: wojny, przesiedlenia, nowe osadnictwo, lata socjalizmu, a potem wejście do Unii Europejskiej. Przy opisie miejscowości nie zawsze dało się pominąć kontekst historyczny. Został on przedstawiony tam, gdzie był istotny. P. Chara P. Chara Für Wasserwanderer auf eigenem Kiel sind in Bytom Odrzański, Nowa Sól, Cigacice und Krosno Odrzańskie neue Sportbootanlegestellen entstanden. Eisenhüttenstadt bietet dem Wasserwanderer gleich fünf unterschiedliche Bootshäfen zum Aufenthalt an. Typisch für die Mittlere Oder sind die vielen Brücken und Seilfähren in Brody, Pomorsko, Milsko sowie Połęcko, die aber kein Hindernis für Wassersportler darstellen. Als Geheimtipp gilt die fast unberührte, naturbelassene Flusslandschaft entlang der Oder. Seltene oder geschützte Pflanzen und Tiere wie Adler, Biber, Reiher und viele Fischarten haben dort ihren Lebensraum gefunden – ein Paradies für Natur- und Wasserliebhaber und vor allem für Angelfreunde. Sehenswert sind neben der großflächigen Fluss-Auenlandschaft die Schlossruinen in Siedlisko, die Weinberge in Stara Wieś und Gorzykowo sowie das Naturschutzgebiet „Bukowa Góra“ und der Nationalpark Warthemündung. Die gastfreundlichen Bewohner der Region Mittlere Oder heißen Ausflügler und Touristen herzlich willkommen. Es gibt viel zu sehen - gehen Sie mit uns auf Entdeckungstour! Mieszkańcy środkowej Odry są serdeczni i gościnni w stosunku do turystów i przyjezdnych. Jest wiele do zobaczenia – a zatem zapraszamy do odkrywania tego, co piękne i nieznane. Die Ortsbeschreibungen folgen in diesem Reiseführer der Oder-Fließrichtung, also von der Quelle bis zur Mündung. Die Ortsnamen folgen der jeweiligen Landessprache. Für die deutschen Städte werden ausschließlich die deutschen Bezeichnungen gewählt, für die polnischen entsprechend die Namen in der polnischen Sprache. Opisy miejscowości w tym przewodniku zostały umieszczone w kolejności odpowiadającej kierunkowi rzeki, a więc od jej źródła do ujścia. P. Chara 4 Nazwy miejscowości podane są w języku danego kraju. Dla niemieckich miejscowości podawane są wyłącznie niemieckie opisy, dla polskich odpowiednio nazwy w języku polskim. P. Chara 5 Głogów - 1000 Jahre an der Oder Głogów – 1000-letnie miasto położone nad Odrą Głogów liegt im nördlichsten Teil der Wojewodschaft Dolnośląskie. Der Ort mit heute 68 000 Einwohnern ist eine der ältesten Städte Polens. Die Besucher können hier zahlreiche Sehenswürdigkeiten besichtigen und so die multikulturelle Stadtgeschichte kennen lernen. Am Ende des Zweiten Weltkrieges wurde der Ort zu 95 Prozent zerstört. In den achtziger Jahren des 20. Jahrhunderts begann der Wiederaufbau des Zentrums nach historischen Bauplänen. Die Arbeiten sind immer noch nicht abgeschlossen. Die neue „Altstadt“, die schrittweise auf den Trümmern des zerstörten Zentrums entsteht, ist bereits jetzt eine touristische Attraktion. Die wiederaufgebaute Altstadt verbindet symbolisch Geschichte und Gegenwart von Głogów. Głogów leży na północy województwa dolnośląskiego. Miasto zamieszkuje obecnie około 68 000 tys. osób. Jest to jedno z najstarszych miast Polski. Wielokulturową historię upamiętniają liczne zabytki. Pod koniec II wojny światowej, miasto-twierdza, zostało zniszczone w 95%. W latach 80-tych XX w. rozpoczęto odbudowę zniszczonego centrum miasta, według historycznych planów ulic. Prace trwają do dziś. Powstające na gruzach dawnego centrum Głogowa nowe „Stare Miasto” jest unikalnym przedsięwzięciem budowlanym i niepowtarzalną atrakcją turystyczną. Odbudowywana Starówka symbolicznie łączy historię Głogowa z jego współczesnością. Der besondere Tipp 51° 40‘ N Verein der Freunde der Glogauer Festung Der Verein organisiert regelmäßig Veranstaltungen in den ehemaligen Befestigungsanlagen. Für die Besichtigung ist eine vorherige Anmeldung erforderlich. Józef Wilczak – Vereinsvorsitzender (spricht gut Deutsch) Tel. +48 603 390280, Tel. +48 76 7265551 [email protected] www.twierdza.eglogow.eu 16° 05‘ O km 394 6 Propozycje: Stowarzyszenie Miłośników Głogowskich Fortyfikacji Stowarzyszenie organizuje cykliczne imprezy związane z pozostałościami twierdzy nowożytnej. Możliwe zwiedzanie po uprzedniej rezerwacji. Kontakt: Józef Wilczak – przewodniczący stowarzyszenia Tel. +48 603 390280, Tel. +48 76 7265551 [email protected] www.twierdza.eglogow.eu 7 Sehenswürdigkeiten in Głogów Warto zobaczyć Dom zu Sankt Maria - 11. Jahrhundert Ê Kolegiata pw. NMP - XI w. Ê Plac Kolegiacki 1, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 83407105 www.kolegiata.com.pl Der sehenswerte Backsteinbau befindet sich in der sogenannten Domvorstadt (Ostrów Tumski). Während des letzten Krieges wurde die Kirche zerstört. Nach dem Jahrhunderthochwasser im Jahr 1997 entdeckte man im Kellergeschoss die Reste einer Burgkirche aus dem 11. Jahrhundert. Der Wiederaufbau dauert noch an. Die Besichtigung des Innenraums ist nach Vereinbarung mit der Pfarrei möglich. Plac Kolegiacki 1, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 8340710 www.kolegiata.com.pl Ta najpiękniejsza budowla ceglana usytuowana jest na wyspie – Ostrowie Tumskim. W trakcie wojny kościół został zniszczony. Po powodzi stulecia w 1997 r. odkryto w podziemiach pozostałości kościoła grodowego z końca XI wieku. Obecnie w zaawansowanej odbudowie. Zwiedzanie wnętrza odbywa się w porozumieniu z parafią Wniebowzięcia NMP Der Rathausturm Ë Rynek 10, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 7265451 Mit einer Höhe von 80,65 m ist der Rathausturm von Głogów der zweithöchste in Polen. In 47 Metern Höhe befindet sich eine Aussichtsterrasse, die man erklimmen kann und von wo aus man eine grandiose Aussicht auf die Stadt und Umgebung hat. Besichtigung über das Touristeninformationszentrum im Rathaus. Wieża Ratuszowa Ë Schloss der Herzöge von Głogów - 13. Jahrhundert Ì Zamek Książąt Głogowskich - XIII w. Ì ul. Brzostowska 1, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 8341081 www.glogow.pl/mah/ Das Schloss stammt aus den Zeiten des Herzogtums von Glogau. Hier weilten berühmte Persönlichkeiten der Geschichte wie Herzog Zygmunt Jagiellończyk, Napoleon Bonaparte und der Preußenkönig Friedrich der Große. Derzeit befindet sich das Museum für Archäologie und Geschichte in dem Gebäude. ul. Brzostowska 1, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 8341081 www.glogow.pl/mah/ Zamek pamięta czasy świetności Księstwa Głogowskiego, a także obecność sławnych postaci historycznych: księcia Zygmunta Jagiellończyka, Napoleona Bonaparte czy króla Prus Fryderyka II Wielkiego. Obecnie w zamku mieści się Muzeum Archeologiczno-Historyczne. Sankt-Nikolaus-Kirche - 13. Jahrhundert Í Städtische Pfarrkirche, dreischiffige Basilika. Nach den Zerstörungen von 1945 sind die Kirchenruinen gesichert worden. Seit 2007 effektvolle Illumination. Städtischer Festungsgraben - 17. Jahrhundert Î Ein Teil der neuzeitlichen Festung wurde zu Beginn des 20. Jahrhunderts zu einem Ort für Spaziergänger umgestaltet. Im Festungsgraben befindet sich ein im Jahr 2011 wiederhergestellter Rosengarten. Einige Teile der Festung wie die Bastionen und unterirdische Gänge sind noch erhalten und können besichtigt werden. Die oben genannten Sehenswürdigkeiten befinden sich im Bereich der Altstadt. 8 1 3 6 Rynek 10, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 7265451 To druga co do wysokości wieża ratuszowa w Polsce. Mierzy 80,65m. Na wysokości 47 m znajduje się taras widokowy, z którego podziwiać można panoramę miasta i okolic. Zwiedzanie - Informacja Turystyczna w Ratuszu 8 2 4 7 10 5 9 Kościół pw. Św. Mikołaja - XIII w. Í Miejski kościół parafialny, trójnawowa bazylika. Po zniszczeniu w 1945 roku ruiny kościoła zostały poddane pracom zabezpieczającym. W 2007 roku została wykonana efektowna iluminacja. Fosa Miejska - XVII w. Î Fragment twierdzy nowożytnej, przekształcony jeszcze na początku XX w. na teren spacerowy. Dziś w fosie można zobaczyć odtworzony w 2011 r. ogród różany. Zachowały się także obiekty forteczne: m.in bastiony oraz podziemne tunele kontrminowe. Powyżej opisane obiekty znajdują się na obszarze Starego Miasta. © OpenStreetMap contributors 9 Adressen Adresy Qubus Hotel Głogów Ï Plac Konstytucji 3-go Maja 1, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 8336100 [email protected], www.qubushotel.com Parkplatz und WLAN , im Stadtzentrum, Restaurant EZ ab 190 zł inkl. Frühstück, DZ ab 290 zł inkl. Frühstück Hotel Qubus w Glogowie Ï Plac Konstytucji 3-go Maja 1, 67-200 Głogów Tel. +48 76 8336100 [email protected], www.qubushotel.com W centrum miasta, z restauracją i parkingiem strzeżonym , Wi-Fi pokój 1-osobowy od 190 zł ze śniadaniem, pokój 2-osobowy od 290 zł ze śniadaniem Hotel INTERFERIE Ð ul. Wojska Polskiego 9, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 7265700 www.glogow.interferie.pl Parkplatz und WLAN , imStadtzentrum, Restaurant DZ ab 160 zł inkl. Frühstück, EZ mit Bad ab 110 zł Hotel INTERFERIE Ð ul. Wojska Polskiego 9, 767-200 Głogów, Tel. +48 76 7265700 www.glogow.interferie.pl W centrum miasta, z restauracją i parkingiem, Wi-Fi pokój 1-osobowy od 110 zł ze śniadaniem, pokój 2-osobowy od 160 zł ze śniadaniem SLK Hostel Ñ ul. Grodzka 10, 67-200 Głogów, Tel. +48 768532381, Tel. +48 512785333 (mobil) Bewachter Parkplatz , im Stadtzentrum, Frühstück, Abendessen möglich EZ ab 45 zł, DZ ab 80 zł, Dreibettzimmer ab 120 zł, Vierbettzimmer ab 135 zł SLK Hostel Ñ ul. Grodzka 10, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 8532381, +48 512 785333 W centrum miasta, z restauracją i parkingiem, pokój 1-osobowy od 45zł, pokój 2-osobowy od 80 zł, pokój 3-osobowy od 120 zł, pokój 4-osobowy od 135 zł Marylin Motel Ò ul. Strumykowa 2B, 67-200 Głogów, Tel. +48 695 246006 (mobil) DZ ab 45 zł, Dreibettzimmer ab 40zł /pro Person Motel Marylin Ò ul. Strumykowa 2B, 67-200 Głogów, Tel. +48 695246006 pokój 2-osobowy od 45 zł, pokój 4-osobowy od 40 zł Restauracja Pod Starym Głogiem (Neue Altstadt) Ó Rynek 10, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 7263399 www.restauracja-ratusz.pl Öffnungszeiten: täglich ab 11 Uhr Polnische Küche Restauracja Pod Starym Głogiem Ó Rynek 10, 67-200 Głogów Tel. +48 76 7263399 www.restauracja-ratusz.pl Godziny otwarcia: codziennie od 11.00, wyrafinowana polska kuchnia Weitere zahlreiche Bars und Restaurants befinden sich in der Altstadt. Liczne bary i restauracje na terenie Starego Miasta. Radio Taxi 9622 Tel. +48 76 8355555, Tel. +48 76 8355856, Tel. +48 76 8343030 Bank PEKAO S. A. ul. Grodzka 24, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 8356871 PKO Bank Polski Plac Konstytucji 3 Maja 1, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 8333058 Bank Zachodni WBK ul. Obrońców Pokoju 12, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 8373028 Touristeninformation im Rathaus Rynek 10, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 7265451 www.glogow.pl 10 TAXI Radio Taxi 9622 Tel. +48 76 8355555, Tel. +48 76 8355856, Tel. +48 76 8343030 TAXI Bank PEKAO S. A. ul. Grodzka 24, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 8356871 PKO Bank Polski Plac Konstytucji 3 Maja 1, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 8333058 Bank Zachodni WBK ul. Obrońców Pokoju 12, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 8373028 Informacja turystyczna w ratuszu Rynek 10, 67-200 Głogów, Tel. +48 76 7265451 www.glogow.pl 11 Marina in Głogów Marina w Głogowie ul. Topolowa 2, 67-200 Głogów www.port.glogow.pl Hafenmeister Jan Stawiński, Tel. +48 604 981194 Kostenpflichtige Liegeplätz für Boote bis 12 Meter Länge maximal 12 Liegeplätze ul. Topolowa 2, 67-200 Głogów www.port.glogow.pl Kapitan portu: Jan Stawiński, Tel. +48 604 981194 Odpłatne miejsca do cumowania dla łodzi do 12 metrów długości, max. 12 miejsc do cumowania N 395 km Odra 394 km Głogów 12 Der Angelplatz-Tipp Miejsce do wędkowania Oderbucht an der rosafarbenen Brücke. Fischarten : Hecht, Barsch, Wels, Rotauge. Zatoka w Głogowie – zasilana wodą z Odry. Ryby: szczupak, okoń, sum, płoć. 51° 40’ 20’‘ N 16° 49’ 03’’ E km 395 12 13 Bytom Odrzański Kleinod an der Oder In Bytom Odrzański blickt man auf Spuren uralter Siedlungsgeschichte zurück, die bis in die Jungsteinzeit zurückreichen. In der Stadt, die am Mittellauf der Oder liegt und zur Wojewodschaft Lubuskie gehört, leben fast 4 500 Einwohner. Stadtrecht erhielt Bytom Odrzański vor 1289. Erst im 16. und 17. Jahrhundert gewann die Stadt an wirtschaftlicher Bedeutung und entwickelte sich zum Zentrum für Handel und Handwerk an der Oder. Durch Georg und Fabian von Schoenaich, Feudalherren von Schlesien und Lausitz, wurden in dieser Region Dörfer angelegt und Obst- sowie Weinanbau kultiviert. Der frühzeitigen Sprengung der Oderbrücke 1945 ist zu verdanken, dass Bytom Odrzański am Ende des Zweiten Weltkrieges nicht gänzlich zerstört wurde. Heute ist Bytom Odrzański mit seiner hoch über dem Flussufer gelegenen Altstadt ein architektonisches Kleinod. Das 1602-1609 gebaute Rathaus gilt als eines der schönsten Polens. Der Marktplatz ist vom Flussufer aus über eine malerische steinerne Fischertreppe zu Fuß erreichbar. An die ehemalige Oderbrücke erinnert heute ein Brückenansatz. An das andere Oderufer lässt man sich heute wie früher von einem Fährmann übersetzen. Die Überfahrt ist kostenlos. „Es ist ja schließlich nicht die Schuld unserer Gäste, dass die Brücke 1945 zerstört und nicht wiederaufgebaut wurde“, so die Worte des engagierten Bürgermeisters Jacek Sauter. Als Reminiszenz an die alte Brücke ließ er eine aufwendige neue Brückenpromenade errichten. Auf dem Rathausplatz steht eine im Jahr 2007 aufgestellte Plastik mit einer im Boden eingelassenen Tafel - der Beuthener Kater: Lieber Gast, verlass‘ Dich auf den schwarzen Kater, der über vier Jahrhunderte hinweg niemandem seinen Schutz verwehrte und nun auch Dir hilft, wenn du nicht weißt, in welche Richtung es Dich treibt. In Bytom Odrzański kann man also darauf vertrauen, dass man immer sicher nach Hause kommt, egal wie feucht und fröhlich die Feier auch gewesen sein mag. Bytom Odrzański Klejnot nad Odrą W Bytomiu Odrzańskim widać ślady prastarej historii osadnictwa, sięgającej okresu neolitu. W mieście, które leży w województwie lubuskim, w środkowym biegu Odry, mieszka obecnie około 4500 mieszkańców. Bytom Odrzański otrzymał prawa miejskie przed 1289 rokiem. Dopiero w XVI i XVII w. miasto zyskało znaczenie gospodarcze i rozwinęło się w centrum handlu i rzemiosła. Dzię51° 43‘ 56‘‘ N ki Georgowi i Fabianowi von Schoenaich – feudałom posiadającym duże majątki na 15° 49‘ 40‘‘ E Śląsku i Łużycach – w okolicy powstało wiele wsi. W tym czasie rozwinięła się również km 416 uprawa owoców i winorośli. Przedwczesne wysadzenie mostu w roku 1945 uratowało miasto przed całkowitym zniszczeniem. Miasto wraz ze swoją starówką, która jest położona na wysokim brzegu rzeki, uważane jest za perłę architektury. Wybudowany w latach 1602-1609 ratusz należy do najpiękniejszych w Polsce. Na rynek od strony rzeki prowadzą malownicze kamienne Schody Rybackie. O starym moście przypominają już tylko jego ocalałe fragmenty. Na drugi brzeg Odry, podobnie jak dawniej, możemy przeprawić się łodzią. Przejazd jest darmowy. „Nie jest winą naszych gości, że most został zniszczony w 1945 roku i nie został odbudowany“, twierdzi Jacek Sauter – zaangażowany burmistrz Bytomia Odrzańskiego. 14 Ocalałe fragmenty mostu zostały przebudowane na promenadę spacerową. Bytomski Kot – rzeźba, która stoi na Placu Ratuszowym od 2007 roku, wraz z umieszczoną u jej podnóża tablicą: Miły gościu zdaj się na czarnego kocura, który przez cztery wieki nie skąpił nikomu opieki a teraz pomoże i tobie gdy podochocony nie będziesz wiedział w które zmierzać strony. W Bytomiu Odrzańskim można być przynajmniej pewnym, że niezależnie od tego, jak suto była zakrapiana impreza, zawsze trafi się do domu. 15 Sehenswürdigkeiten Warto zobaczyć Marktplatz von Bytom Odrzański Ê Der Marktplatz zählt zu einem der schönsten Plätze Polens. Er ist umgeben von behutsam rekonstruierten Bürgerhäusern aus dem 17. und 18. Jahrhundert. Sehenswert sind der Cafésaal des Hotels „Zum goldenen Löwen“ mit seiner profilierten Holzdecke aus dem Jahr 1697 sowie das in den Jahren 1602-1609 erbaute Rathaus. Auf dem Marktplatz befindet sich eine Gedenktafel, deren Inschrift an den Durchzug der Soldaten der leichten polnischen Kavallerie im 17. Jahrhundert erinnert. Rynek w Bytomiu Odrzańskim Ê Rynek należy do najpiękniejszych w Polsce. Otoczony jest starannie zrekonstruowanymi kamienicami z XVII i XVIII wieku. Warta zobaczenia jest kawiarnia hotelu „Pod Złotym Lwem” z profilowanym, drewnianym stropem z roku 1697 i ratusz wybudowany w latach 1602-1609. Na rynku znajduje się tablica upamiętniającą przemarsz polskich lisowczyków w XVII w. 900 Jahre Bytom Odrzański - Aleja Dębowa Ë Anlässlich des 900-jährigen Bestehens der Stadt Bytom Odrzański wurde eine Allee aus Eichen angepflanzt. Bürgermeister Jacek Sauter versah jede Eiche mit dem Namen eines im Jubiläumsjahr 2009 geborenen Kindes. Diese schöne Geste an die jungen Bürger der Stadt soll dazu beitragen, die Liebe zur Heimat ud die Identifizierung mit dem Wohnort zu stärken. 9 5 4 3 8 6 900 lat Bytomia Odrzańskiego - Aleja Dębowa Ë Z okazji 900-lecia Bytomia Odrzańskiego powstała w mieście Aleja Dębowa. Przy każdym drzewie burmistrz Jacek Sauter umieścił tabliczkę z danymi dzieci, które urodziły się w jubileuszowym roku 2009. Był to piękny gest w stosunku do małych obywateli miasta, który z pewnością wpłynął na kreowanie tożsamości lokalnej i miłości do Małej Ojczyzny. 1 5 2 7 © OpenStreetMap contributors 16 17 Adressen Adresy 18 Hotel SN „Nadodrze“ Ì ul. Sadowa 4, Tel. +48 68 3884573 www.nadodrze.pl, 800 Meter vom Hafen entfernt, Restaurant, bewachter Parkplatz EZ ab 50 zł, DZ ab 80 zł, Dreibettzimmer ab 110 zł Hotel SN „Nadodrze” Ì ul. Sadowa 4, Tel. +48 68 3884573 www.nadodrze.pl W odległości 800 metrów od portu, z restauracją oraz parkingiem strzeżonym Pokój 1-osobowy od 50zł, pokój 2-osobowy od 80 zł, pokój 3-osobowy od 110 zł Agrotouristik Tarnów Bycki 28, 67-115 Tarnów Bycki, Tel. +48 603 696688 www.zloty-lew.pl DZ ab 70 zł, Dreibettzimmer ab 90 zł, Apartment ab 120 zł Agroturystyka Tarnów Bycki 28, 67-115 Tarnów Bycki, Tel. +48 603 696688 www.zloty-lew.pl Pokój 2-osobowy od 70 zł, pokój 3-osobowy od 90 zł, Apartament od 120 zł Restaurant „Hotel Złoty Lew“ Ê Rynek 25, 67-115 Bytom Odrzański Tel. 68 388 49 83, +48603696688 www.zloty-lew.pl Polnische Küche Restauracja „Hotel Złoty Lew” Ê Rynek 25, 67-115 Bytom Odrzański Tel. 68 388 49 83, +48603696688 www.zloty-lew.pl Kuchnia polska Cafe - Kawiarenka u Piotra i Pauliny Í ul. XXV-lecia 2a, 67-115 Bytom Odrzański Tel. +48692 297 388 Kawiarenka u Piotra i Pauliny Í ul. XXV-lecia 2a, 67-115 Bytom Odrzański Tel. +48692 297 388 Bank Spółdzielczy w Nowej Soli oddział w Bytomiu Odrz Î ul. Szkolna 1, 67115 Bytom Odrzański Montag - Freitag 9 - 16 Uhr Bank Spółdzielczy w Nowej Soli oddział w Bytomiu Odrz. Î ul. Szkolna 1, 67-115 Bytom Odrzański poniedziałek - piątek 9 - 16 PKO Bank Polski - Abteilung, Ê Rynek 3, 67-115 Bytom Odrzański Montag - Freitag 9:15 - 17 Uhr Agencja PKO Banku Polskiego Ê Rynek 3, 67-115 Bytom Odrzański poniedziałek - piątek 9:15 - 17 Touristeninformation im Rathaus am Markt Ê Urząd Miejski, Rynek 1, 67-115 Bytom Odrzański Tel. +48 68 3884022 Montag 8 - 16 Uhr, Dienstag - Freitag 7 - 15 Uhr www.bytomodrzanski.pl Informacja turystyczna Ê Urząd Miejski, Rynek 1, 67-115 Bytom Odrzański Tel. +48 68 3884022 poniedziałek 8-16 , wtorek - piątek 7 - 15 www.bytomodrzanski.pl Literaturtipp Jochen Klepper (1903-1942), einer der bekanntesten deutschen Dichter, der in Bytom (damals noch Beuthen) geboren wurde. Mit seinem Roman „Der Kahn der fröhlichen Leute“ setzte er 1930 der Stadt ein Denkmal. Der Kahn der fröhichen Leute, Jochen Klepper, Edition Ruprecht, 2003 Ciekawostka literacka Jochen Klepper (1903-1942), jeden z najsławniejszych niemieckich poetów, który urodził się w Bytomiu Odrzańskim (wówczas Beuthen an der Oder). Swoją powieścią „Der Kahn der fröhlichen Leute“ („Barka szczęśliwych ludzi“) w 1930 r. rozsławił swoje miasto. Bytom Odrzański. Zarys dziejów. Pod red. Wojciecha Strzyżewskiego. Wydanie – 2000 r. 19 Marina in Bytom Odrzański Marina w Bytomiu Odrzańskim ul. Spacerowa, 67-115 Bytom Odrzański www.bytomodrzanski.pl Marina-Verwaltung: Stadtverwaltung in Bytom Odrzański Rynek 1, 67-115 Bytom Odrzański, Tel. +48 68 3884022 10 kostenfreie Liegeplätze, Bootskran bis 3,5 t ul. Spacerowa, 67-115 Bytom Odrzański www.bytomodrzanski.pl Zarządcy mariny: Urząd Miejski Rynek 1, 67-115 Bytom Odrzański , Tel. +48 68 3884022 10 bezpłatnych miejsc do cumowania, dźwig dla łodzi do 3,5 tony N Bytom Odrzański 326 ~ 416,5 km Odra 74 Der beste Angelplatz Najlepsze miejsce do wędkowania Der beste Angelplatz befindet sich gegenüber der Marina auf der anderen Oderseite. Man kann dorthin kostenfrei mit dem Boot übersetzen, täglich von 6 -11 Uhr und von 15 -19 Uhr. Tel. +48 889 912597 Najlepsze miejsce do łowienia ryb znajduje się w porcie oraz naprzeciwko mariny po drugiej stronie Odry, gdzie za darmo codziennie można przeprawić się łodzią w godzinach 6 -11 i 15 -19. Tel. +48 889 912597 51° 48’ 02’’ N 15° 43’ 14’’ E km 416,5 20 21 ! ! 420 ! ! ! N ! ! Bytom Odrzański ! ! ! 410 415 ! ! ! ! ! 319 ! ! 292 ! ! ! ! 405 ! ! ! 400 ! Głogów 3 12 ! ! ! 0 1 2 4 395 ! ! ! 390 Kilometer Der besondere Ausflugstipp Dalkauer Hügel Die Dalkauer Hügel, südwestlich von Bytom Odrzański gelegen, erstrecken sich als Hügelkette über eine Fläche von fast 1170 Quadratkilometern und erreichen eine Höhe von bis zu 230 Metern. Sie bieten eine abwechslungsreiche Landschaft aus steilen Hügeln, Tälern und Schluchten. Hier finden sich seltene Pflanzen- und Baumarten und einige Vogelarten, die unter besonderem Schutz stehen, weil sie vom Aussterben bedroht sind. Die Dalkowskie-Hügel sind ein wahres Paradies für Naturliebhaber. Fünf Naturschutzgebiete befinden sich auf dem Gebiet der Dalkauer Hügel: • Dalkowskie Jary • Annabrzeskie Wąwozy • Buczyna Jakubowska • Uroczysko Obiszów • Dąbrowa Brzeźnicka www.wzgorzadalkowskie.pl 22 ! ! Schloss in Siedlisko; km 421 Die heutige teilweise Ruine des Schlosses Sliedlisko liegt zwischen Bytom Odrzański und Nowa Sól. Dort, wo einst ein Jagdhaus stand, ließ Franz von Rechenberg die steinerne Burg an die Stelle eines einstigen Jagdhauses setzen. Seit 1560 war die Burganlage im Besitz der Familie von Schoenaich. In den Jahren 1597-1618 entstand das Schloss in mehreren Bauabschnitten und wurde in verschiedenen Phasen immer weiter ausgebaut. Es zählt zu einer der größten Schlossanlagen der Renaissance in Schlesien. Im Jahr 1945 brannte das Schloss komplett ab. Pfadfinder von Makusynow aus Zielena Gora beräumten die Schlossruine und setzten zumindest das Torhaus sowie den Ostflügel mit der Kapelle wieder instand. Propozycja szczególnie ciekawej wycieczki Wzgórza Dalkowskie Wzgórza Dalkowskie, położone na południowy zachód od Bytomia Odrzańskiego, rozciągają się na powierzchni prawie 1170 km kwadratowych z maksymalną wysokością do 230 metrów. Spotkać tu można rzadkie gatunki roślin, drzew oraz gatunki ptaków, które ze względu na zagrożenie wyginięciem są pod szczególną ochroną. Wzgórza Dalkowskie są prawdziwym rajem dla miłośników przyrody. ! ! Na terenie wzgórz znajduje się pięć rezerwatów przyrody: • Dalkowskie Jary • Annabrzeskie Wąwozy • Buczyna Jakubowska • Uroczysko Obiszów • Dąbrowa Brzeźnicka www.wzgorzadalkowskie.pl Zamek w Siedlisku; km 421 Częściowo zrujnowany zamek Siedlisko znajduje się pomiędzy Bytomem Odrzańskim a Nową Solą. Franz von Rechenberg postawił na miejscu domku myśliwskiego kamienny zamek. Od roku 1560 zamek był własnością rodziny von Schönaich. W latach 15971618 został kilkakrotnie przebudowany, rozbudowany i przekształcony na pałac. Należy do największych renesansowych zespołów pałacowych na Śląsku. Pałac spłonął całkowicie w roku 1945. Harcerze ze szczepu harcerskiego „Makusynów” z Zielonej Góry odgruzowali częściowo ruinę oraz odremontowali budynek bramy i wschodnie skrzydło z kaplicą. 23 Nowa Sól Dominierten zunächst die Eisen- und Metallbauindustrie, gewannen später die Textilindustrie und eine prosperierende Klebstofffabrik an Bedeutung. Bis 1945 zählte der Hafen von Nowa Sól zwischen Breslau und Stettin zu einem der bedeutendsten Umschlagplätze an der mittleren Oder. 1884 gründete sich an der Mündung des Hafenkanals der Ruderklub Möwe. Dort veranstaltet heute der Kajaksportklub Drachenboot- und Kajakt-Regatten. Erst das verheerende Hochwasser von 1997 rückte die Aufmerksamkeit wieder stär- Eine Stadt dem Fluss zugewandt Nowa Sól mit seinen 40 000 Einwohnern liegt am linken Oderufer und verfügt über den größten Hafen in der Region Lubuskie. Der Name Nowa Sól erinnert an den wirtschaftlichen Ursprung der Stadt, der für Salzsiederei und Salzhandel steht. Im Jahr 1553 entstand an der Milziger Fähre die erste Salzsiederei. Mit dem Ziel sich von polnischen Salzimporten unabhängig zu machen ließ Kaise Ferdinand I. einige Kilometer oderaufwärts die Salzsiederei „Zum neuen Salze“ errichten. Hieraus entwickelte sich schließlich Neusalz. Rohsalz sollte aus Frankreich per Schiff von der bretonischen Küste in den Stettiner Hafen und von dort oderaufwärts zur Siederei geliefert werden. Die eigene Salzproduktion wurde wieder eingestellt, als Schweden 1710 den Schifffahrtsweg über Stettin abschnitt. Stadtrecht erhielt Nowa Sól im Jahr 1743. Damals gab es nur einen Fischer und einen Fährmann in der Stadt. Dies änderte sich, als das Zunftwesen in Nowa Sól Einzug hielt. Der Binnenschifffahrtsverkehr entwickelte sich schnell und gewann durch den Handel mit Salz und Holz an Bedeutung. Die Schifffahrt wurde für Nowa Sól immer wichtiger. Immer größere Rohstofflieferungen und der Warenhandel über die Oder führten dazu, dass die Oder regulierbar gemacht werden musste. 1592 wurde ein Nebenarm der Oder geschlossen und in das Gewässer umgeleitet, an dem später ein Hafen mit Anlegestellen eingerichtet wurde. P. Chara A.Szewczykowski ker auf die Oder und trug dazu bei, dass man sich wieder dem Fluss zuwandte. Seither sorgen die Stadtverantwortlichen für einen Ausbau der touristischen Infrastruktur. Dazu zählen regelmäßige Wassersportfeste: So sind die Oderfloße (Flis Odrzanski) eine große Attraktion, vor allem aber die „Odra Adventure“ und "Oder Tour". Diese letzte beginnt mit dem Bau von Flößen im Hafen von Nowa Sól und endet nach 220 km in Kostrzyn nad Odrą. In Nowa Sól lebt man heute im Einklang mit der Oder und entdeckt deren natürliche Schönheit neu. Der sehenswerter Hafen in Nowa Sól hat sich zu einem attraktiven Ort für die Investoren entwickelt. Viele von dem wollen wieder direkt am Fluss wohnen. Auch deswegen hat sich unsere Stadt zu einem dynamischen Wirtschaftszentrum der lubuskie Region entwickelt. Nowa Sól Miasto zwrócone twarzą do rzeki Nowa Sól to miasto liczące 40 000 mieszkańców, położone na lewym brzegu Odry i posiadające największy port w regionie lubuskim. Nazwa miejscowości - Nowa Sól - nawiązuje do gospodarczych początków miasta, które związane są z warzelnictwem i handlem solą. Pierwsza warzelnia powstała już w 1553 roku przy przeprawie promowej w Milsku. Aby uniezależnić się od importu soli 51° 48" N z Polski, cesarz Ferdynand I polecił założyć kilka kilometrów od granicy, w górę Odry 15° 43" E warzelnię o nazwie „Zum neuen Salze“, z której rozwinęła się później miejscowość km 430 Nowa Sól. Trafiała tu nieoczyszczona sól z Francji, która była transportowana statkami z wybrzeża bretońskiego do Szczecina, a następnie w górę rzeki. Obróbka surowca została zaprzestana, gdy w roku 1710 Szwecja zablokowała drogę żeglugową przez Szczecin. Nowa Sól otrzymała prawa miejskie w roku 1743. W tym czasie miasto zamieszkiwał tylko jeden rybak i jeden przewoźnik przez rzekę. Zmieniło się to, gdy w mieście pojawiły się cechy rzemieślnicze. Żegluga rozwijała się szybko i zyskiwała na znaczeniu dzięki handlowi solą i drewnem. Coraz intensywniejszy transport surowców i towarów po Odrze spowodował, że rzeka musiała zostać uregulowana. Już w roku 1592 uruchomiono w starorzeczu Odry port z przystanią. Z biegiem czasu rozwijał się także przemysł metalowy i hutnictwo. Następnie miasto zdominował przemysł tekstylny 24 i dobrze prosperująca fabryka kleju. Do 1945 roku port w Nowej Soli zaliczany był do najważniejszych miejsc przeładunkowych na środkowej Odrze, pomiędzy Wrocławiem a Szczecinem. Już w roku 1884 na cyplu, przy ujściu kanału portowego powstał klub wioślarski „Mewa”. Obecnie klub kajakowy urządza tam treningi, regaty i wyścigi smoczych łodzi. Tragiczna powódź w 1997 roku zwróciła uwagę na rzekę i przyczyniła się do tego, że mieszkańcy ponownie odkryli jej wartość i potencjał. Władze miejskie troszczą się o bezpieczeństwo przeciwpowodziowe i rozbudowę infrastruktury turystycznej. W porcie organizowane są regularnie sportowe imprezy wodne. Dużą atrakcję stanowią spływy tratw: Flis Odrzański, Odra Adventure i Odra Tour. Ten ostatni zaczyna się od budowy tratw w porcie nowosolskim i kończy spływem na odcinku ponad 220 km w Kostrzynie nad Odrą. Dzisiaj Nowa Sól żyje w harmonii z rzeką Odrą, dostrzegając jej naturalne uroki. Piękny port to atrakcyjne miejsce dla inwestorów, o których Nowa Sól dba w sposób szczególny. Niektórzy z nich chcą mieszkać właśnie nad rzeką. I dlatego nasze miasto jest prężnie rozwijającym się ośrodkiem gospodarczym w regionie lubuskim. 25 Stadtmuseum Ê ul. Muzealna 20, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 68 3873640 www.muzeum.nowasol.net Galerie „Rzeźba w drewnie LB Forma” Ë ul. Boczna 1, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 68 607963409, +48 68 3562116 www.lbforma.com Das Stadtmuseum ist mit seiner einzigartigen Dauerausstellung "Natur des Odertals" eine Perle für Oder-Interessierte. Fauna und Flora der Oder sind ausgestellt und liebevoll beschrieben. Der Leiter des Museums, Dr. Tomasz Andrzejewski, sorgt dafür, dass neben der Natur die Geschichte der Gegend lebendig bleibt. In dem Museum finden auch regelmäßig Konzerte statt. Lech und Łukasz Bęben bieten sehr interessante Bildhauerworkshops an. Der Protagonist der "Feuerzangenbowle" macht sich mit den folgenden Worten auf den Weg nach Neusalz: „So schnürte ich das Ränzel und mimte in Neusalz an der Oder einen Herrn von mittleren Jahren, welcher das Abitur nachholen will um studieren zu können“. Das Buch zur Feuerzangenbowle entstand innerhalb von nur drei Wochen in Neusalz. Heinz Rühmann wurde mit dem Film berühmt. Das Drehbuch der "Feuerzangenbowle" basiert auf dem gleichnamigen Buch von Heinrich Spoerl. Das Weingut Kinga Í Stara Wieś 28, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 609 528581, +48 68 3872843 www.winnicakinga.pl Das Weingut „Kinga“ wurde im Jahr 1985 gegründet, allerdings während des Hochwassers im Jahr 1997 vollständig zerstört. Nur ein einziger Weinstock konnte gerettet werden. Nach der mühevollen Wiederaufbauarbeit bewirtschaftet der Familienbetrieb mittlerweile 2 500 Rebstöcke. Den selbst gelesenen und gekelterten Wein schenken die Weinbauer in einer kleinen Weinstube aus und bewirten Gäste mit regionalen Spezialitäten. In dem kleinen Hofladen können die Besucher selbst produzierten Wein, Liköre, Obst und viele Köstlichkeiten aus eigener Produktion einkaufen. Die Weinstube eignet sich übrigens ganz hervorragend für die Ausrichtung von Familienfeiern und Festen. © OpenStreetMap contributors Die besonderen Tipps Zwergenpark Ì Aleja Wolności 11, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 512 266009 www.park-krasnala.pl Auch im Zwergenpark dreht sich alles ums Salz. Soluś (Salzwicht) heißt der mit fünfeinhalb Metern weltgrößte Gartenzwerg, mittlerweile fast ein Wahrzeichen der Stadt. Er wurde ins Guinnessbuch der Rekorde aufgenommen und kann bei einem Besuch des Zwergenparks besichtigt werden. In diesem Park "herrschen vor allem die Kinder". 8 9 Ò Wyjątkowe miejsca Park krasnala Ì Aleja Wolności 11, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 512 266009 www.park-krasnala.pl W Parku Krasnala wszystko kręci się wokół Solusia. Soluś to ponad 5-metrowy, największy na świecie krasnal ogrodowy. Został on wpisany do światowej księgi rekordów Guinnessa. Park oferuje także wiele innych rozrywek dla dzieci, a jego główną atrakcją są postacie i zwierzęta z bajek. W tym parku ,,rządzą przede wszystkim dzieci”. 12 12 Ó Ó 10 11 1 3Ì 5 Î S3 ä ä A.Szewczykowski 2 Ë 4 Í Muzeum Miejskie Ê ul. Muzealna 20, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 68 3873640 www.muzeum.nowasol.net Galeria „Rzeźba w drewnie LB Forma” Ë ul. Boczna1, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 68 607963409, +48 68 3562116 www.lbforma.com Zainteresowani Odrą powinni zwiedzić Muzeum Miejskie. Na gości czeka stała i unikatowa wystawa" Przyroda doliny Odry". Ponadto przedstawia i dokładnie opisuje faunę i florę rzeki. Kierownikiem muzeum jest dr Tomasz Andrzejewski, który troszczy się o to, żeby przyroda i historia okolicy nie została zapomniana. W muzeum odbywają się regularnie koncerty. Lech oraz Łukasz Bęben mają do zaoferowania ciekawe warsztaty rzeźbiarskie u lokalnych rzeźbiarzy . 26 Ï 6 Ð 7 Bohater "Feuerzangebowle" wybiera się w drogę do Nowej Soli z następującymi słowami:„Ubrałem tornister i w Nowej Soli udawałem pana w średnim wieku, który chcąc studiować, musi zdać maturę.” Powieść "Feuerzangebowle" napisana została zaledwie w trzy tygodnie w Nowej Soli. Heinz Rühmann zyskał sławę dzięki filmowi, którego scenariusz bazuje na tej włąśnie książce autorstwa Heinricha Spoera. Winnica Kinga Í Stara Wieś 28, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 609 528581, +48 68 3872843 www.winnicakinga.pl Winnica „Kinga” powstała w 1985 roku, lecz została całkowicie zniszczona przez powódź w 1997. Uratowano tylko jedną winorośl. Po niełatwej odbudowie rodzina posiada obecnie 2 500 winorośli. Właściciele winnicy serwują własnoręcznie zebrane i tłoczone wino oraz lokalne specjały we własnej winiarni. W sklepiku goście mogą zaopatrzyć się w wina, likiery, owoce oraz inne smakołyki własnej produkcji. Winiarnia nadaje się doskonale na urządzanie świąt rodzinnych oraz imprez. 27 Adressen Adresy Hotel "Polonia" Î ul. Wrocławska 14, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 68 3879924, Fax: +48 68 3564319 E-Mail: [email protected], www.wersalpolonia.pl bewachter Parkplatz, WLAN Deutsch und Englisch, Kreditkarten akzeptiert, Feiern jeglicher Art Polnische und ukrainische Küche Hotel „Polonia“ Î ul. Wrocławska 14, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 68 3879924, Fax: +48 68 3564319 E-Mail: wersal_polonia @wp.pl , www.wersalpolonia.pl parking strzeżony, Wi-Fi niemiecki i angielski, organizacja wesel restauracja z polską i ukraińską kuchnią Gościniec Złoty Łan ul. Zielonogórska 134, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 68 3873241/ 3550152, Fax: +48 68 3872442 E-Mail: [email protected], www.zlotylan.pl Bewachter Parkplatz, Kreditkarten, Tagungen und Feiern Deutsch und Englisch Polnische Küche Gościniec Złoty Łan ul. Zielonogórska 134, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 68 3873241/ 3550152, Fax: +48 68 3872442 E-Mail: [email protected] www.zlotylan.pl Parking strzeżony, Wi-Fi polski, niemiecki i angielski, organizacja wesel, oraz bankietów restauracja z polską kuchnią Motel "Zajazd u Basi" ul. Gawła 23, 67-106 Otyń Tel/Fax: +48 68 3550115 www.zajazdubasi.pl Bewachter Parkplatz, Kreditkarten akzeptiert, Feiern jeglicher Art Polnische Küche, Grill vorhanden Agrotourismus in der Nähe von Nowa Sól www.meteor-turystyka.pl/noclegi,agroturystyka,nowa-sol,60.html A.Szewczykowski Restaurant Harcerska Górka Ï ul. Żwirki i Wigury, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 722 282738 E-Mail: [email protected] Restaurant Retro Ð ul. Piłsudskiego 7, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 68 3870430 www.restauracja-retro.pl Polnische Küche täglich von 11 - 22 Uhr Motel „Zajazd u Basi“ ul. Gawła 23,67-106 Otyń Tel/Fax: +48 68 3550115 www.zajazdubasi.pl Na trasie krajowej w kierunku na Zieloną Górę Parking strzeżony, restauracja z polską kuchnią, organizacja wesel Agroturystyka w pobliżu Nowej Soli meteor-turystyka.pl/noclegi,agroturystyka,nowa-sol,60.html Restauracja Harcerska Górka Î ul. Żwirki I Wigury, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 722 282738 [email protected] Restauracja Retro Ð ul. Piłsudskiego 7, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 68 3870430 www.restauracja-retro.pl polska kuchnia Codziennie od 11 do 22 Restauracja Pizzeria Oaza Ñ ul. Kosciuszki 33, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 68 3562029 Bank BGŻ Ò Piłsudskiego 30, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 68 3880100 pon. - pt. 9 -17 Bank BPH S.A. Ó ul. Witosa 1, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 68 3879322, Fax +48 68 3879325 pon.- pt 9 - 17 Deutsche Bank PBC S.A ul. Muzealna 18, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 68 3882450, Fax +48 68 3882455 pon.-pt. 9 - 17 Informacja Turystyczna Urząd Miasta w Nowej Soli ul. Piłsudskiego 12, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 68 4590355 www.odra2014.pl, www.oder2014.de www.nowasol.pl Restaurant Pizzeria Oaza Ñ ul. Kościuszki 33, 67-100 Nowa Sól Tel. +48 68 3562029 Bank BGŻ Ò ul. Piłsudskiego 30, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 68 3880100 Montag - Freitag 9 - 17 Uhr A.Szewczykowski A.Szewczykowski Bank BPH S.A. Ó ul. Witosa 1, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 68 3879322 Montag-Freitag 9 -17 Uhr 28 Deutsche Bank PBC S.A ul. Muzealna 18, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 68 3882450 Montag-Freitag 9 -17 Uhr Touristeninformation Stadverwaltung in Nowa Sól ul. Piłsudskiego 12, 67-100 Nowa Sól Tel +48 68 4590355 www.odra2014.pl, www.oder2014.de www.nowasol.pl P. Jędzura 29 Marina in Nowa Sól Marina w Nowej Soli ul. Aleja Wolności 1a, 67-100 Nowa Sól www.mosir-nowasol.pl, [email protected] ul. Aleja Wolności 1a, 67-100 Nowa Sól [email protected], www.mosir-nowasol.pl Marinaverwaltung: Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji ul. Św. Barbary 2, 67-100 Nowa Sól Hafenmeister: Zbigniew Bona, Tel. +48 666 384966 Kostenpflichtige Liegeplätze mit allen Serviceeinrichtungen Zarządca mariny: Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji ul.Św. Barbary 2, 67-100 Nowa Sól Kapitan portu: Zbigniew Bona, Tel. +48 666 384966 Odpłatne miejsca do cumowania z pełnym wyposażeniem Paddelbootanlegestelle in Nowa Sól Aleja Wolności Strasse 1a, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 68 3871944 Przystań kajakowa w Nowej Soli ul. Aleja Wolności 1a, 67-100 Nowa Sól, Tel. +48 68 3871944 Anlegestelle mit 14 Übernachtungsmöglichkeiten und allem Service. Paddelboot- und Floßfahrten „Oder Tour“, Wettbewerbe der Drachenboote im Hafenkanal, Kanuverleih, Fahrradverleih. Miejsca do cumowania z 14 miejscami noclegowymi i pełnym wyposażeniem. Wycieczki kajakowe - spływy tratwami „Odra Tour“, zawody smoczych łodzi w kanale portowym - wypożyczalnia łodzi i kajaków, wypożyczalnia rowerów. N ~ 429,5 km ! Odra 315 Nowa Sól 315 51° 48’ 02’’ N 15° 43’ 14’’ E Stara Wieś km 429,5 292 ! ~ 426 km M.Krukiel 30 31 Cigacice Gemeinde Sulechów Region der Naturdenkmäler Kleiner Ort in großer Gegend Das ungefähr 750 Einwohner zählende Örtchen Cigacice war einst ein Luftkurort und Weinanbaugebiet, bekannt als Tschichherzig. An den südlich liegenden Hängen wird wieder Weinanbau betrieben. Mehrere Weingüter bieten Weinproben, Verkostungen und Übernachtungen in ländlicher Umgebung an. Die gesamte Region von Sulechów ist ein Paradies für Wanderer und Fahrradfahrer. Es gibt sieben Wanderwege, darunter einige themenbezogene: So kann man entlang der vielen Naturdenkmäler wandern, sich auf die Spuren der Geschichte begeben oder dem „Wanderweg des Meisters aus Gościeszowice“ folgen. Darüber hinaus locken der südliche Wanderweg sowie drei weitere (blau, schwarz bzw. gelb markiert). Die Gesamtlänge der Wanderwege beträgt 152 Kilometer. In der Gemeinde gibt es mehr als 100 Naturdenkmäler. In ihrer Nähe verlaufen acht Radwege und vier historische Lehrpfade. Ein besonders empfehlenswerter Lehrpfad führt über 4,5 Kilometer von Cigacice nach Leśna Góra. Man stößt dort auf die Befestigungsanlage der Oderlinie aus den Jahren 1928-45 mit etwa vierzig Betonbunkern allein im Bereich Cigacice. Der 1896 bis 1898 gebaute Flusshafen, die alte Stahlbrücke von 1924 und die Wehrbauten sind weitere Zeugnisse der wechselvollen Geschichte im Raum zwischen Cigacice und Leśna Góra. Cigacice Gmina Sulechów Mała miejscowość w sławnej okolicy Licząca około 750 mieszkańców wieś Cigacice była niegdyś kurortem słynącym ze świeżego powietrza i uprawy winorośli, znanym jako Tschicherzig. Na południowych zboczach uprawia się znowu winorośl. Niektóre winnice proponują 51° 48" N turystom degustacje win, poczęstunek i nocleg wśród uroków wiejskiego życia. 15° 43" O km 430 Region pomników przyrody W gminie znajduje się ponad 100 pomników przyrody. W ich pobliżu przebiega osiem tras rowerowych i cztery ścieżki edukacyjne. Między Cigacicami a Leśną Górą na długości 4,5 kilometra znajduje się szczególnie godna polecenia ścieżka edukacyjna. Oprócz pomników przyrody znaleźć tu można fortyfikacje środkowej Odry z lat 1928-1945 (około 40 bunkrów betonowych). Port rzeczny z lat 1896-98, stary stalowy most z 1924 roku i fortyfikacje są świadkami burzliwej historii rejonu Cigacic i Leśnej Góry. Cały region Sulechowa jest rajem dla wielbicieli wędrówek i przejażdżek rowerowych. Siedem szlaków pieszych: szlaki przyrodnicze, szlak historyczny, szlak Mistrza Ołtarza z Gościeszowic, szlak południowy i trzy łącznikowe (niebieski, czarny i żółty). Całkowita długość szlaków wynosi 152 km. 32 33 Sehenswürdigkeiten Schloss von Sulechów al. Wielkopolska 3, 66-100 Sulechów, Tel. +48 68 3852214, [email protected] www.dk-sulechow.com Das Züllichauer Schloss ist das älteste Bauwerk der Stadt, gebaut auf den Überresten einer um 1304 errichteten slawischen Burg. Sehenswert ist die Kapelle aus dem Jahr 1701 im Inneren des spätklassizistischen Baus. Vom ursprünglichen Gebäude sind der Turm und der Südflügel erhalten. Das Schloss wird heute für regelmäßige kulturelle Veranstaltungen und Festivals genutzt. Ehemalige evangelisch-reformierte Kirche al. Wielkopolska 3, 66-100 Sulechów, Tel. +48 68 3852214, [email protected] www.dk-sulechow.com Die evangelisch-reformierte Kirche wurde in den Jahren 1752-65 für die calvinistische Gemeinde in Züllichau erbaut. Die Gründung der Gemeinde geht auf die polnischen Adligen Stanisław und Mikołaj Latalski sowie den schottischen Pastor Malcolm zurück. Später wurde das Kirchengebäude von den Protestanten übernommen und weiter genutzt. Nach dem Zweiten Weltkrieg hatten dort das Katholische Haus und später das Kulturhaus seinen Sitz. Nach der gründlichen Sanierung mit Hilfe von EU-Fördermitteln entwickelt sich die Kirche jetzt zu einem Ort der Begegnung für Künstler aus aller Welt. Die Kirche in Klępsk Pfarrei Łęgowo, Klępsk, Kurator: Priester Olgierd Banaś, Tel. +48 609 694494 www.klepsk.prv.pl Die Kirche von Klępsk sollte man unbedingt besuchen, wenn man in der Nähe von Sulechów ist. Das kulturhistorische Denkmal liegt neun Kilometer östlich von Sulechów in Richtung Babimost. Die besonderen Tipps Weingut „Cantina“ Mariusz Pacholak, Mozów, 66100 Sulechow, Tel. +48 691 914849, Mobil: +48 695 657069, [email protected], www.winnicacantina.pl (nur auf Polnisch) Das Weingut Cantina in Mozowo wurde 2006 gegründet. Es will die ursprüngliche Tradition des Weinanbaus der Region wieder aufleben lassen. Das Weingut befindet sich drei Kilometer von Sulechów entfernt, in Richtung Krosno Odrzańskie. Angebaute Weinsorten: Riesling, Pinot Gris, Müller Thurgau, Aurora, Rondo, Regent, Dornfelder. Besichtigung mit Weinprobe auf Anfrage möglich. Die Mitarbeiter sprechen Englisch und Italienisch. Ë Weingut „Stara Winna Góra“ Danuta & Marek Krojcig, 66-131 Cigacice, Górzykowo 22 , Tel. +48 692 432034 (mobil) [email protected], www.winna-gora.pl (nur Polnisch) Das älteste Weingut in der Gemeinde Sulechów wurde im Jahr 1997 gegründet. Angebaute Weinsorten: Traminer, Saphira, Regent, Pinot Noir, Saint Laurent und Riesling – der Stolz des Weinguts. Weinprobe und Essen (polnische Küche) sowie Führungen ausschließlich für Gruppen nach vorheriger Anmeldung möglich. © OpenStreetMap contributors 2 1 3 Warto zobaczyć: Zamek w Sulechowie Al. Wielkopolska 3, 66-100 Sulechów Tel. +48 68 3852214, www.dk-sulechow.com [email protected] Dawny Zbór Kalwiński Al. Wielkopolska 3, 66-100 Sulechów Tel. +48 68 3852214 [email protected] www.dk-sulechow.com Zamek znajduje się przy alei Wielkopolskiej i jest najstarszą budowlą miasta. Zbudowany został na miejscu słowiańskiego grodu warownego powstałego przed 1304 rokiem. Od 1701 r. we wnętrzu późnoklasycystycznej budowli znajdowała się kaplica zamkowa wspólnoty kalwińskiej. Do dzisiaj zachowały się wieża zamku i jego południowe skrzydło. Zamek przebudził się z głębokiego snu – obecnie odbywają się tutaj regularnie imprezy kulturalne i festyny. Kościół ewangelicki zbudowano dla kalwińskiej wspólnoty w latach 1752-1765, która powstała po przybyciu polskich szlachciców Stanisława i Mikołaja Latalskich oraz szkockiego pastora Malcolma do Sulechowa. Budynek kościelny został później przejęty i użytkowany przez protestantów. Po drugiej wojnie światowej swoją siedzibę miał tutaj Dom Katolicki, a później Dom Kultury. Po gruntownym odrestaurowaniu budowli, 34 które było możliwe dzięki środkom z Unii Europejskiej, zbór stał się miejscem międzynarodowych spotkań artystów. Kościół w Klępsku Parafia Łęgowo, kustosz: ks. Olgierd Banaś Tel. +48 609 694494 www.klepsk.prv.pl Kościół w Klępsku jest miejscem, którego nie można pominąć, będąc w okolicy Sulechowa. Budowla o szczególnych walorach historycznych i kulturowych znajduje się tylko 9 km na wschód od miasta, w kierunku Babimostu. Wyjątkowe miejsca: Winnica „Cantina“ Mariusz Pacholak, Mozów, 66-100 Sulechów, Tel. +48 691 914849, tel. komórkowy: +48 695 657069 [email protected], www.winnicacantina.pl Winnicę „Cantina” w Mozowie założono w 2006 roku. Jej właściciele dbają o odtworzenie pierwotnej tradycji uprawy winorośli w tym regionie. Winnica leży 3 kilometry od Sulechowa, w kierunku Krosna Odrzańskiego. Uprawiane gatunki winorośli to riesling, pinot gris, müller thurgau, aurora, rondo, regent, dornfelder. Zwiedzanie połączone z degustacją jest możliwe po uprzedniej rezerwacji. Pracownicy winnicy mówią po angielsku i włosku. Ë Winnica „Stara Winna Góra“ Danuta & Marek Krojcig, 66-131 Cigacice, Górzykowo 22 , Tel. +48 692 432034 [email protected], www.winna-gora.pl Najstarsza winnica w gminie Sulechów założona została w 1997 roku. Uprawiane gatunki winogron to traminer, saphira, regent, pinot noir, saint laurent oraz „duma” winnicy – riesling. Degustacja win i tradycyjny polski poczęstunek połączony z oprowadzaniem możliwy jest wyłącznie w grupach, po wcześniejszej rezerwacji. 35 Adressen Adresy Motel Texicana Kalsk 1e (5 km von Sulechów), 66-100 Sulechów, Tel. +48 68 3854515 [email protected], www.texicana.pl Bewachter Parkplatz, WLAN Restaurant mit Sommergarten für Familienfeiern, Konferenzen EZ 130 zł inkl. Frühstück, DZ 180 zł, Dreibettzimmer 230 zł Motel Texicana Kalsk 1e (5 km od Sulechowa) 66-100 Sulechów, Tel. +48 68 3854515 [email protected] www.texicana.pl Parking strzeżony, Internet Restauracja z ogródkiem letnim na przyjęcia rodzinne, miejsce na konferencje Pokój 1-osobowy 130 zł ze śniadaniem, 2-osobowy 180 zł 3-osobowy 230 zł Ê Dom nad Odrą (Das Haus an der Oder) ul. Kręta 3, Cigacice, 66-100 Sulechów, Tel. +48 50 7097849 Parkplatz, WLAN., Grillplatz Deutsch und Russisch EZ, DZ und ein Dreibettzimmer ab 30 zł pro Person Ê Ë Agrotouristik in Cigacice ul. Kolejowa 1a, Cigacice, 66-100 Sulechów, Tel. +48 60 9566274 3 EZ und zwei 6-Personenzimmer, mit Bad und Küche. In den Zimmern TV, WLAN Parkplatz und Grillplatz Englisch und Russisch EZ, Sechsbettzimmer, ab 20 bis 35 zł Tadż Mahal „Mini“ Hotel ul. Armii Krajowej 15, 66-100 Sulechów, Tel. +48 68 3529939 www.tadzmahal.pl Bewachter Parkplatz, WLAN EZ 70 zł, DZ 100-160 zł, Dreibettzimmer 140-190 zł, Frühstückbuffet 20 zł Indische und türkische Küche Montag - Samstag 9 bis 23 Uhr Taxi Pl. Biskupa Wilhelma Pluty, 66-100 Sulechów Tel. +48 68 3280892, +48 68 385 23 23 TAXI Środki komunikacji Dworzec PKS ul. PCK, 66-100 Sulechów Dworzec PKP ul. Dworcowa, 66-100 Sulechów Bank PKO ul. Sikorskiego 12, 66-100 Sulechów, Tel. +48 68 3850800 Bank Zachodni WBK al. Niepodległości 5, 66-100 Sulechów, Tel. +48 68 3851030 Informacja turystyczna: Izba Regionalna w Zamku, al. Wielkopolska 3, 66-100 Sulechów Tel. +48 68 3852214 E-mail: [email protected] www.sulechow.pl Restauracja, Pub Janosik ul. Bolesława Chrobrego 25, 66-100 Sulechów Tel. +48 68 3855 327 Godziny otwarcia: pon. - pt. od 11 do 23, sob. - niedz. od 10 do 23 Ì Restaurant „Nad Odrą” ul. Portowa 1b, Cigacice, 66-100 Sulechów, Tel. +48 66 7407495 Polnische Küche Täglich 12 bis 21 Uhr Piotr Jędzura Ë Agroturystyka w Cigacicach ul. Kolejowa 1a, Cigacice, 66-100 Sulechów, Tel. +48 60 9566274, Do dyspozycji gości trzy pokoje 3-osobowe i dwa pokoje 6-osobowe, łazienka ogólnodostępna, kuchnia z pełnym wyposażeniem Parking, miejsce na grilla i ognisko Aangielski i rosyjski Cena: od 20 do 35 zł od osoby Tadż-Mahal/ Mini Hotel ul. Armii Krajowej 15, 66-100 Sulechów, Tel. +48 68 352 99 39 www.tadzmahal.pl Godziny otwarcia: pon. - sob. od 9 do 23, niedz. od 10 do 23 Kuchnia indyjska i turecka pon - sob. od 9.00 do 23, niedz. od 10 do 23 Restaurant, Pub Janosik ul. Chrobrego 25, 66-100 Sulechów, Tel. +48 68 3855327 Montag - Freitag 11 bis 23 Uhr, Samstag und Sonntag 10 bis 23 Uhr Taxi Pl. Biskupa Wilhelma Pluty, 66-100 Sulechów, Tel. +48 68 385 23 23 Dom nad Odrą ul. Kręta 3, Cigacice, 66-100 Sulechów, Tel. +48 507 097849 Parking, Internet, niemiecki i rosyjski miejsce na grilla i ognisko Cena: 30 zł od osoby Ì Restauracja „Nad Odrą” ul. Portowa 1b, Cigacice, 66-100 Sulechów, Tel. +48 66 7407495 kuchnia domowa – polska Godziny otwarcia: codziennie od 12 do 21 TAXI Öffentlicher Nahverkehr PKS - Busbahnhof, ul. PCK, 66-100 Sulechów PKP Bahnhof ul. Dworcowa, 66-100 Sulechów Bank PKO Sikorskiego 12, 66-100 Sulechów, Tel. +48 68 3850800 Bank WBK ul. al. Niepodległości 5, 66-100 Sulechów, Tel. +48 68 3851030 Touristeninformation Izba Regionalna w Zamku, Al. Wielkopolska 3, 66-100 Sulechów Tel. +48 68 3852214 [email protected] www.sulechow.pl http://turystyka.powiat-zielonogorski.pl/de/Gemeinden/Gemeinde-Sulechow (auch auf Deutsch) 36 37 Marina in Cigacice Marina Cigacice ul. Portowa 1, Cigacice, 66-100 Sulechów E-mail: [email protected], www.portcigacice.pl ul. Portowa1, Cigacice, 66-100 Sulechów [email protected], www.portcigacice.pl Marina-Verwaltung: Ośrodek Sportu i Rekreacji w Sulechowie ul. Licealna 10 b, 66-100 Sulechów Zarządca mariny: Ośrodek Sportu i Rekreacji w Sulechowie ul. Licealna 10 b, 66-100 Sulechów Hafenmeister: Roman Włoch, Tel. +48 50 8030003 40 kostenpflichtige Liegeplätze für Boote bis 12 Meter Länge Bootsvermietung, Fahrradverleih Bosman portu: Roman Włoch, Tel. +48 50 8030003 40 odpłatnych miejsc do cumowania dla łodzi do 12 metrów długości Wypożyczalnia łodzi, wypożyczalnia rowerów N Cigacice ! 472,5 km 74 Odra 52° 1‘ 57“N 15° 36‘ 37“E km 472, 5 38 39 Der besondere Ausflugstipp Propozycja szczególnie ciekawej wycieczki Die Mitte der Oder: Stara Wieś km 427 Środek Odry: Stara Wieś km 427 Rund drei Kilometer oberhalb von Nowa Sól markiert der Flusskilometer 427 die Mitte der gesamten Oder auf ihrem Weg von der Quelle bis zur Mündung. Ziemlich genau am Flusskilometer 427 befindet sich der Landferienhof „Sadyba“. Dort hat der Inhaber Andrzej Balinowski auf seiner Wiese einige Indianerzelte aufgebaut, die von Jugend- und Schülergruppen und Erwachsenen genutzt werden. Hier kann man Angeln, Pilze sammeln, Reiten und Paddeln. Ein kleiner Anleger sowie der Ein- und Ausstieg für Kanuten gehören zum Angebot des Landferienhofs dazu. Stara Wieś 13, Tel. +48 68 3874201, +48 609 192832 [email protected] www.agrinpol.pl/sadyba_nadodrzanska_przygoda Trzy kilometry od Nowej Soli, 427 kilometrów w górę rzeki znajduje się środkowy odcinek Odry. Dokładnie w tym miejscu usytuowane są gospodarstwa agroturystyczne: Winnica Kinga i „Sadyba”. Właściciel ,,Sadyby” Andrzej Balinowski postawił na łące kilka namiotów indiańskich, z których mogą korzystać grupy młodzieży, uczniowie i turyści. Można tu wędkować, zbierać grzyby, jeździć konno i pływać kajakiem. Przy gospodarstwie znajduje się miejsce do cumowania i do wodowania kajaków. Stara Wieś 13, Tel.+48 68 3874201, +48 609 192832 [email protected] www.agrinpol.pl/sadyba_nadodrzanska_przygoda [email protected] S3 Klepsk Sulechów 490 ! Cigacice Gm. Sulechów 475 ! ! ! ! ! 485 ! 480 ! ! ! ! ! N ! ! ! ! ! ! ! ! Leśna Góra ! 470 ! ! ! ! 465 ! ! ! ! 455 ! Zielona Góra – wo Wein und Honig fließt Zielona Góra, ungefähr sechs Kilometer westlich von Cigacice, ist mit etwa 120 000 Einwohnern einer der beiden Hauptorte der Wojewodschaft Lubuskie. Bedingt durch das günstige Klima befindet sich hier mit etwa 200 Hektar eines der größten zusammenhängenden Weinanbaugebiete Polens. Die ersten Weinberge entstanden hier bereits um das Jahr 1314. Die Weinanbautradition wurde in Zielona Góra – anders als in anderen Regionen Polens – fortgeführt und wird heute wieder verstärkt betrieben. Das Gebiet gilt als eines der am nördlichsten gelegenen geschlossenen Weinanbaugebiete der Welt. Jedes Jahr zur Weinlese im September wird ein großes Weinfest gefeiert. Gleichzeitig finden viele Freiluftveranstaltungen, zahlreiche Konzerte, Shows und Vorführungen mit vielen Stars statt. Es ist die Zeit, in der die Hauptstadt des polnischen Weines besonders aufblüht. Zielona Góra – winem i miodem płynąca Zielona Góra oddalona około 6 km na zachód od Cigacic, z 120 tysiącami mieszkańców jest jednym z dwóch głównych miast województwa lubuskiego. Dzięki dogodnemu klimatowi, właśnie tutaj, na powierzchni około 200 hektarów znajduje się największy, spójny region winiarski w Polsce. Pierwsze winnice na tym obszarze powstały około 1324 roku. Tradycja uprawy winorośli w Zielonej Górze – inaczej niż w innych regionach Polski – jest kontynuowana i przeżywa swój rozkwit. Obszar ten jest jednym z najdalej wysuniętych na północ regionów winiarskich na świecie. Każdego roku we wrześniu miejsce ma Winobranie, podczas którego obchodzone jest hucznie świąto wina. W tym czasie odbywa się wiele imprez plenerowych, liczne koncerty, widowiska i pokazy z udziałem gwiazd. Jest to czas, w którym "polska stolica wina" rozkwita wyjątkowo. ! 460 ! Zielona Góra ! ! ! ! ! ! ! Milsko Rezerwat Bukowa Góra 450 ! 32 ! ! ! ! ! 27 445 ! ! ! ! ! ! 440 ! ! 3 ! 435 ! ! Stany ! ! ! Nowa Sól ! 430 ! ! ! Siedlisko ! ! ! 425 Stara Wieś ! ! ! ! ! 420 ! ! ! 0 1 2 T. Misiak 40 4 Kilometer Kożuchów ! 41 Krosno Odrzańskie Zerstörte Geschichte wieder belebt Das knapp 12 500 Einwohner zählende, über tausend Jahre alte und rund acht Quadratkilometer große Städtchen Krosno Odrzańskie (Crossen an der Oder) liegt an der Oder, wo der Fluss Bober bei Kilometer 516 in die Oder mündet. Um 1230 verlieh Heinrich der Bärtige dem Ort das Stadtrecht. Der Herzog ließ Wehrmauern errichten, das Schloss befestigen und die Kirche zur Heiligen Jungfrau Maria sowie eine neue Holzbrücke über die Oder bauen. Während des Dreißigjährigen Krieges wurde die Stadt vollständig vernichtet und mit ihr das Schloss und die Marienkirche16. Von den Zerstörungen im Zweiten Weltkrieg blieb die Stadt ebenfalls nicht verschont. Das heute wieder aufgebaute und aufblühende Städtchen an der Oder gehört zu den ältesten in ganz Polen und bezaubert seine Besucher nicht nur mit seinen malerischen Landschaften. Krosno Odrzańskie Zatarta historia odżywa na nowo Liczące ok. 12 500 mieszkańców, o ponad tysiącletniej historii, rozciągające się na powierzchni ośmiu kilometrów kwadratowych miasteczko Krosno Odrzańskie leży bezpośrednio przy ujściu rzeki Bóbr do Odry. Już pomiędzy 1217 a 1232 rokiem otrzymało od Henryka I 52° 03‘ N Brodatego prawa miejskie. 15° 06‘ E Wtedy też wzniesiono mury obronne, umocniono zakm 513,5 mek oraz wybudowano kościół pw. Najświętszej Maryi Panny (Farę Maryjną) 16 i drewniany most na Odrze. Podczas wojny trzydziestoletniej miasto, w tym zamek i kościół zostały całkowicie zniszczone. Fala zniszczeń nie oszczędziła miasta także podczas II wojny światowej. Dzisiaj to miasteczko nad Odrą, należące do najstarszych w Polsce, ponownie rozkwita i oczarowuje odwiedzających je turystów nie tylko malowniczymi widokami. 42 43 Dienstag - Freitag von 10 bis 17 Uhr, Samstag und Sonntag von 12 bis 17 Uhr, montags geschlossen. Erwachsene 8 zł, ermäßigt 4 zł, Familienticket 15 zł. © OpenStreetMap contributors ä Piastenschloss Ï ul. Szkolna 1, 66-600 Krosno Odrzańskie Tel. +48 68 3838994, +48 68 359637, E-mail: [email protected] St. Andreas Kirche Ñ ul. Kościelna, 66-600 Krosno Odrzańskie 14 Erbaut im 19. Jahrhundert nach Plänen von Karl Friedrich Schinkel. keine festen Öffnungszeiten, Eintritt frei ä Sehenswürdigkeiten 18 Mittelalterliche Burg 12 Außergewöhnlicher Aussichtspunkt in 45 Metern Höhe in Gostchorze. 17 ä 7 4 19 2 9 3 12 ä 10 8 1 7 6 16 5 15 11 13 ä ä Ï Warto zobaczyć Zamek Piastowski Ï ul. Szkolna 1, 66-600 Krosno Odrzańskie, Tel. +48 68 3838994, +48 68 3591637 E-mail: [email protected] Godziny otwarcia: poniedziałek - zamknięte wtorek-piątek od 10 do 17 sobota i niedziela od 12 do 17 Bilet normalny - 8 zł, Bilet ulgowy - 4 zł Bilet rodzinny - 15 zł Der besondere Tipp Kościół pw. Św. Andrzeja Ñ ul. Kościelna, 66-600 Krosno Odrzańskie Meridian 15 E. 13 Hier verläuft der 15. Meridian, an dem die mitteleuropäische Zeit gemessen wird. Zu sehen an einem unscheinbaren Feldstein am rechten Chausseerand bei dem Weg nr 32 in Brzózka. Kościół odbudowany w XIX wieku, na planach budowli Martiusa i Schinkla Grodzisko średniowieczne 12 Wyjątkowy punkt widokowy usytuowany około 45 m.n.p. Odry w Gostchorzu Ò 44 Ciekawostki w okolicach Krosna Odrzańskiego: Południk 15 E 13 Tutaj przebiega 15 południk, według którego liczony jest czas środkowoeuropejski. Symbolizuje go niepozorny kamień po prawej stronie drogi nr 32 w miejscowości Brzózka. 45 Adressen Adresy Hotel Odra Ê ul. Grobla 27, 66-600 Krosno Odrzańskie, Tel. +48 683835032 www.hotelodra.pl EZ ab 129 zł, DZ ab 169 zł, inklusive Frühstück Hotel Odra Ê ul. Grobla 27, 66-600 Krosno Odrzańskie, Tel. +48 68 3835032 www.hotelodra.pl Pokój 1-osobowy od 129 zł, Pokój 2-osobowy od 169 zł Śniadanie w cenie pokoju Hotel und Restauracja Kuźnia Smaku 11 ul. Boh. Wojska Polskiego 42, 66-600 Krosno Odrzańskie, Tel. +48 68 3835571 www.kuzniasmaku.com.pl Bewachter Parkplatz, WLAN EZ ab 120 zł, DZ ab 160 zł, inklusive Frühstück Hotel i Restauracja Kuźnia Smaku 11 ul. Boh. Wojska Polskiego 42, 66-600 Krosno Odrzańskie Tel. +48 68 3835571 www.kuzniasmaku.com.pl Parking strzeżony, Wi-Fi Pokój 1-osobowy od 120 zł, pokój 2-osobowy od 160 zł śniadanie w cenie pokoju Stary Młyn 17 Szklarka Radnicka 2, 66-600 Krosno Odrzańskie Tel.+48 68 3831778, +48 797 291665 (mobil), Fax: +48 68 3831760 [email protected], www.starymlyn.org EZ ab 80 zł, DZ ab 120 zł, Frühstück 10 zł, Garage 10 zł/24h Stary Młyn 17 Szklarka Radnicka 2, 66-600 Krosno Odrzańskie Tel.+48 68 3831778, Tel. kom. 797 291665, Fax: +48 68 3831760 [email protected], www.starymlyn.org Pokój 1-osobowy od 80 zł, pokój 2-osobowy od 120 zł Śniadanie – 10 zł, garaż 10 zł na dobę Ferienbauernhöfe 18 ul. Nadrzeczna 6, 66-600 Krosno Odrzańskie Tel. +48 68 3835763, +48 605 859872 [email protected], www.uwladka.com.pl Küche, Esszimmer mit Kamin, Kinderspielplatz Teich mit einer kleinen Insel und Grillplatz DZ ab 40 zł, Vierbettzimmer ab 40 zł pro Person Agroturystyka 18 ul. Nadrzeczna 6, 66-600 Krosno Odrzańskie Tel. +48 68 3835763, +48 605 859872 [email protected] www.uwladka.com.pl Kuchnia, jadalnia z kominkiem, plac zabaw dla dzieci, staw z małą wysepką i miejscem do grilowania Pokój 2-osobowy od 40 zł, pokój 4-osobowy od 40 zł za osobę WDW „Łochowice“ 14 66-600 Krosno Odrzańskie, Tel. +48 68 3838667 [email protected], www.wdwlochowice.com.pl Bungalows, Einzel- und Doppelzimmer, Apartements und Zeltplatz Wildes Zelten direkt auf der Wiese am Anleger erlaubt. Keine Infrastruktur WDW „Łochowice“ 14 66-600 Krosno Odrzańskie, Tel. +48 68 3838667 [email protected], www.wdwlochowice.com.pl Bungalow, apartamenty oraz pole namiotowe Dzikie pole namiotowe na łące przy przystani, bez infrastruktury Restaurant im Hotel Odra Ê ul. Grobla 27, 66-600 Krosno Odrzańskie, Tel. +48 68 3835032 www.hotelodra.pl Restauracja „STARY MŁYN” Szklarka Radnicka 2, 66-600 Krosno Odrzańskie Tel. +48 68 3831778, Tel. kom. 797291 665, Fax: +48 68 3831760 www.starymlyn.org Golden House restaurant & pub Î ul. Pocztowa 19, 66-600 Krosno Odrzańskie Tel. +48 601 614326 www.gh8.pl Hallo-Taxi Ð Tel. +48 800325300, +48 68 19625 +48 68 3253000, +48 68 3253333, +48 781253000 TAXI PKO Bank Ë ul. Srebrna Góra 1, 66-600 Krosno Odrzańskie Bank WBK Ì ul. Poznańska 21, 66-600 Krosno Odrzańskie Bank Pocztowy Í ul. Matejki 1, 66-600 Krosno Odrzańskie Informacja turystyczna Ï Centrum Artystyczno-Kulturalne „Zamek”, punkt informacji turystycznej ul. Szkolna 1, 66-600 Krosno Odrzańskie Tel. +48 68 3838994, +48 68 3591637 www.krosnoodrzanskie.pl Restauracja w hotelu Odra Ê ul. Grobla 27, 66-600 Krosno Odrzańskie, Tel. +48 68 3835032 www.hotelodra.pl Restaurant „STARY MŁYN“ Szklarka Radnicka 2, 66-600 Krosno Odrzańskie Tel. +48 68 3831778, +48 797 291665 (mobil), Fax: +48 68 3831760 www.starymlyn.org Golden House Restaurant & Pub Î ul. Pocztowa 19, 66-600 Krosno Odrzańskie Tel. +48 601 614326, www.gh8.pl Taxi Ð Tel. +48 800325300 (Mobil), +48 68 19625, +48 68 3253000 +48 68 3253333, +48 781 253000 (Mobil) TAXI PKO Bank Ë ul. Srebrna Góra 1, 66-600 Krosno Odrzańskie Bank WBK Ì ul. Poznańska 21, 66-600 Krosno Odrzańskie Bank Pocztowy Í ul. Matejki 1, 66-600 Krosno Odrzańskie Touristeninformation Ï Centrum Artystyczno-Kulturalne „Zamek”, Touristeninformationsstelle ul. Szkolna 1, 66-600 Krosno Odrzańskie Tel. +48 68 3838994, +48 68 359 16 37 www.krosnoodrzanskie.pl 46 47 Marina in Krosno Odrzańskie Marina w Krośnie Odrzańskim Ausflugstipps Ciekawe wycieczki Bulwar Jana Pawła II, 66-600 Krosno Odrzańskie Marina- VerwaltungSport- und Freizeitzentrum (OSIR) ul. Pułaskiego 3, 66-600 Krosno Odrzańskie www.osir.krosnoodrzanskie.pl www.crossenhafen.de Bulwar Jana Pawła II, 66-600 Krosno Odrzańskie Zarządca mariny: Ośrodek Sportu i Rekreacji (OSIR) ul. Pułaskiego 3, 66-600 Krosno Odrzańskie www.osir.krosnoodrzanskie.pl www.marinakrosno.pl Ab Mitte 2013 kann man in Krosno Odrzańskie mit einem Passagierschiff auf der Oder fahren. Od połowy 2013 roku w Krośnie Odrzańskim wsiąść będzie można na jeden z dwóch statków wycieczkowych kursujących po rzece Odrze. Gostchorze 12 Gostchorze Hafenmeister: Tel. +48 68 3835426 12 kostenpflichtige Liegeplätze für Boote bis 12 Meter Länge Kapitan portu: Tel. +48 68 3835426 12 odpłatnych miejsc do cumowania dla łodzi do 12 metrów długości Der schönste Angelplatz Najpiękniejsze miejsce do łowienia ryb Odra wzdłuż ul. Świerczewskiego. 19 An den Ufern von Świerczewskiego Strasse. 19 Krosno Odrzańskie N Vergnügen 12 km 509,5 Licząca trzystu mieszkańców wieś tuż przed Krosnem Odrzańskim. Na stromej równinie, niedaleko spadzistego stoku o wysokości 50 metrów wznoszącego się nad Odrą odkryto osadę obronną z X i XI wieku, pierwsze ślady osadnictwa odnalezione w tym miejscu pochodzą z VII wieku. Dzisiaj odbywają się tutaj średniowieczne festiwale. Uroki dziewiczej przyrody i piękno odrzańskiego krajobrazu podziwiać można podczas długich spacerów wzdłuż rzeki lub płynąc po niej łódką. W Gostchorzu można znaleźć miejsca postojowe dla kajaków i kanu. Sołtys Gostchorza - Ewa Klepczyńska otrzymała nagrodę „Niezwykła Polka” oraz „Człowiek roku 2012” za motywowanie mieszkańców Gminy Krosno Odrzańskie do angażowania się w rozwój wsi. Atrakcje: Kręgielnia, squash, tenis, wypożyczalnia rowerów. 15 Najładniejszym miejscem do spacerów w mieście jest promenada. Ó Bowlingbahn und Squash ziehen Mengen der Touristen an. 15 Der schönste Platz zu wandern in der Stadt ist der Spazierweg. Ó 29 . km 509,5 300-Seelen-Dorf kurz vor Krosno Odrzańskie. Auf einer Ebene in der Nähe eines 50 Meter hohen Steilhangs oberhalb der Oder wurde eine frühmittelalterliche Wehrsiedlung aus dem 10. und 11. Jahrhundert entdeckt, deren Ursprünge auf das 7. Jahrhundert zurückgehen. Diese historische Stätte dient heute als Veranstaltungsort für mittelalterliche Festspiele. Entlang der Oder kann man in unberührter Natur ausgedehnte Spaziergänge unternehmen oder mit dem Boot die wunderbare Oderlandschaft erkunden. In Gostchorze sind gute Ein- und Ausstiegsplätze für Kanus und Kajaks vorhanden. Als „Persönlichkeit des Jahres 2012“ und „Außergewöhnliche Polin“ wurde die Gemeindevorsteherin Ewa Klepczyńska gekürt, da sie die Einwohner der Gemeinde Krosno Odrzańskie dazu motivierte, sich besonders für die Entwicklung der Landregion zu engagieren. km 514 Odra 52°2‘ 56,004“N 15°5‘ 57,048“E Km 513, 5 Mit seinem Gedicht "Ode an Crossen" und seinem Eulenspiegelroman "Bracke", in denen seine Heimatliebe besonders zum Ausdruck kommt, setzte Klabund alias Alfred Herschke seiner Geburtsstadt für immer ein Denkmal. Seit Juni 2012 kann man im Zentrum, in der ul. Poznańska, die Plastik des Schriftstellers sehen, der auf der ihm gewidmeten Bank „weiterschreibt“. Ò 48 Alfred Henschke, pseud. Klabund wyraża swoją miłość do małej ojczyzny w wierszu „Ode an Crossen“ (pol. „Oda do Krosna”) oraz w powieści sowizdrzalskiej „Bracke”, tym samym rozsławił miasto, w którym się urodził. Od czerwca 2012 roku w centrum miasta przy ul. Poznańskiej można oglądać figurę pisarza, który „nadal tworzy” na poświęconej mu ławeczce. Ò 49 Eisenhüttenstadt Viele Eisen im Feuer Eisenhüttenstadt, die erste „sozialistische Stadt“ der DDR, wurde ab 1950 nach den „16 Grundsätzen des Städtebaus“ geplant und errichtet. Sie ist die jüngste Stadt Deutschlands und wurde als Planstadt nach dem Krieg völlig neu gebaut. Vor einigen Jahren gab sie sich den Slogan „Viele Eisen im Feuer“. Die industrielle Entwicklung der Stadt begann mit der Errichtung des Eisenhüttenkombinates am Oder-Spree-Kanal, welcher Bestandteil der in Berlin-Spandau beginnenden Spree-Oder-Wasserstraße ist. Diese endet in Eisenhüttenstadt - Ortsteil Fürstenberg (Oder) und mündet bei Stromkilometer 553,4 in die Oder. Älter ist hingegen der heute eingemeindete Ortseil Fürstenberg (Oder). Vermutlich im Jahr 1250 gründete der Wettiner Markgraf Heinrich der Erlauchte das Landstädtchen in der Niederlausitz. Jahrhundertelang befand es sich im Besitz des Zisterzienserstifts Neuzelle. Mit der Anbindung an die Eisenbahnlinie Berlin-Breslau und später an den Oder-Spree-Kanal gelang eine Verbindung zu den Hauptverkehrsstrecken. Zudem wurden hier antriebslose von der Oder aus Schlesien kommende Schleppkähne im Hafen von Fürstenberg übernommen und per Schleppdampfer nach Berlin geschleppt. So gewann Fürstenberg große Bedeutung als Schifffahrtsknoten. Am 4. Februar 1945 wurde Fürstenberg von der Roten Armee erobert. Die kurz vor Kriegsende ge- sprengte Oderbrücke wurde nicht wieder aufgebaut. Fürstenberg (Oder) wurde nach 1945 zur Grenzstadt. Aus der Wohnstadt des Eisenhüttenkombinates wurde im Jahre 1953 die neue Kreisstadt Stalinstadt. 1961 wurde Fürstenberg dem neuen Stadtkreis Eisenhüttenstadt zugeordnet. Heute ist Eisenhüttenstadt wegen seiner sehr guten Anbindung an das europäische Wasserstraßennetz Ausgangspunkt für viele Wassersportaktivitäten. Highlight ist das alljährliche Eisenhüttenstädter Kanalfest auf dem Oder-Spree-Kanal mit seinen Drachenbootrennen. Diverse Wassersportvereine ermöglichen Touren per Kanu, Kajak oder Motoryacht zur individuellen Erkundung des Reviers. Besonders reizvoll ist es, die „Planstadt“ Eisenhüttenstadt und die nähere Umgebung mit den vielen interessanten Sehenswürdigkeiten wie dem Kloster Neuzelle, Ratzdorf oder dem Schlaubetal zu besuchen. Eisenhüttenstadt Miasto wielu możliwości Eisenhüttenstadt było pierwszym miastem „socjalistycznym” , którego budowę rozpoczęto w roku 1950, według „16 podstawowych zasad budowy miast” (zasady określały modelowy wygląd miast NRD). Jest najmłodszym miastem Niemiec, zbudowanym od podstaw po II wojnie światowej. Od kilku lat Eisenhüttenstadt reklamuje się sloganem: „Miasto wielu możliwości”. Rozwój przemy52°08‘42“N słowy rozpoczął się wraz z wybudowaniem huty żelaza na kanale Odra-Sprewa, który 14°40‘22“E jest częścią zaczynającej się w Berlinie-Spandau drogi wodnej. Droga ta kończy się km 553 w Fürstenbergu (dzielnicy Eisenhüttenstadt) i wpływa do Odry na jej 553,4 kilometrze. Najstarszą częścią miasta jest obecnie przyłączona do gminy dzielnica Fürstenberg. Miasteczko położone w Dolnych Łużycach, zostało założone prawdopodobnie przez Henryka III Dostojnego w roku 1250. Przez stulecia należało do zakonu cystersów Neuzelle. Dzięki przyłączeniu do linii kolejowej Berlin-Wrocław, a później do kanału Odra-Sprewa, udało się połączyć miasto z głównymi szlakami komunikacyjnymi. Dodatkowo tutejsze barki wypełnione węglem kamiennym podczepiano do holowników, transportując w ten sposób surowiec do Berlina. Dzięki temu Fürstenberg zyskał ogromne znaczenie jako szlak wodny. 4 lutego 50 1945 roku Armia Czerwona zdobyła miasto, a most na Odrze, wysadzony krótko przed końcem wojny, nie został nigdy odbudowany. Po ustaleniu nowych granic polsko-niemieckich, Fürstenberg stał się miastem granicznym. W roku 1953 miasteczko odłączyło się od kombinatu Eisenhütten, utworzyło osobną gminę i zmieniło nazwę na Stalinstadt. Ostatecznie w roku 1961 Fürstenberg przyłączony został do nowego powiatu miejskiego Eisenhütten. Dzisiaj, dzięki świetnym połączeniom z europejskimi drogami wodnymi, miasto jest rajem dla amatorów sportów wodnych. Punktem kulminacyjnym jest coroczne święto kanału Odra-Sprewa, któremu towarzyszą wyścigi smoczych łodzi. Wiele stowarzyszeń miłośników sportów wodnych organizuje wycieczki m.in. kanu, kajakami i łodziami motorowymi, podczas których każdy może odkryć okolicę na swój własny sposób. Warte zobaczenia oprócz tego „modelowego” miasta są szczególnie: klasztor Neuzelle, wsie Raztdorf i Schlaubetal. 51 Sehenswürdigkeiten Altstadtkern Fürstenberg (Oder) mit Kietz A © OpenStreetMap contributors Fürstenberg ist heute Ortsteil von Eisenhüttenstadt. Er wurde vermutlich bereits im Jahr 1251 gegründet. 1961 wurden Stalinstadt, Fürstenberg (Oder) und das nahegelegene Dorf Schönfließ zu Eisenhüttenstadt zusammen geschlossen. Ein Besuch lohnt in dem sbeschaulichen Altstadtkiez von Fürstenberg (Oder). Nikolaikirche Ê Die Pfarrkirche wurde schon um 1400 erwähnt. Im Jahr 1565 kam der Glockenturm hinzu. Im zweiten Weltkrieg stark zerstört, wurde die Nikolaikirche im Jahr 1999 feierlich wieder eingeweiht. Vom Kirchturm aus hat man eine grandiose Aussicht auf Werk und Stadt sowie die herrliche Oderlandschaft. Zwillingsschachtschleuse Ë SOW Km 127.30, UKW: Kanal 20, Tel. +49 3364 40853 An dieser einzigartigen Schleuse, die im Jahr 1929 in Betrieb genommen wurde, Stadtführungen (Anmeldungen) überwinden die Boote je nach Pegelstand der Oder eine Höhendifferenz von 12 bis 14 Metern. Sportboote werden aufgrund des hohen Wasserverbrauches möglichst nur in Gruppen geschleust. Betriebszeiten : vom 1.4. bis 31.10. Mo - Fr 6 - 20 Uhr, Sa und So 8:30 - 18 Uhr vom 1.11. - 31.10 Mo - Fr 8 - 17 Uhr, Sa und So 8 -17:30 Uhr. Eine Anmeldung zur Schleusung ist empfehlenswert. Tourismusverein Oderregion Ehst. e.V., Lindenallee 25, 15890 Eisenhüttenstadt Tel. +49 3364 413690 www.tor-eisenhuettenstadt.de Unter anderem sind die folgenden Führungen im Angebot: • Stadtführung „Planstadt“, ganzjährig, max. 30 Personen, • Besuch Dokumentationszentrum Alltagskultur der DDR, max. 100 Pers. • Werksführung ARCELORMITTAL Ehst. (ehemaliges EKO-Stahlwerk), min. 15 / max. 25 Pers. • Paket „Feuerwehrstadt“, ganzjährig Freitag - Sonntag) • Besuch Städtisches Museum mit Galerie, max. 25 Pers. Der besondere Tipp Die „Planstadt“ – Wohnkomplexe I - IV 4 12 13 8 11 B 9 10 A 5 1 3 7 6 Eisenhüttenstadt ist die erste gänzlich durchgeplante und organisierte Stadtgründung der DDR. Der Architekt Kurt W. Leucht plante die Stadt mit vier Wohnkomplexen (WK I- IV) und einem Zentrum mit Magistrale. Die so realisierte Stadtanlage zeigt exemplarisch einmal mehr die Entwicklung von Architektur und Städtebau der 50er und 60er Jahre des 20. Jahrhunderts, wobei sich das Gesamtkonzept an den Bedürfnissen der Bewohner orientierte. Charakteristisch sind vor allem die Achsbezüge zwischen dem Eisenhüttenwerk und den einzelnen Wohngebieten mit sozialen und kulturellen Einrichtungen sowie einem durchdachten Versorgungs- und Verkehrssystem. Neben baukünstlerisch gestalteten Fassaden finden sich ebenso bildkünstlerische Werke der Zeit wie Mosaike, Sgraffitos und Plastiken als untrennbare Bestandteile der Gesamtanlage. Ciekawostka „Modelowe miasto”- Kompleksy mieszkalne I - IV 2 Warto zobaczyć Starówka w Fürstenberg (Oder) wraz z przedmieściem A Założony w 1251 roku Fürstenberg jest obecnie historyczną częścią miasta Eisenhüttenstadt, do którego został przyłączony w 1962 roku. Warto zwiedzić również urokliwe staromiejskie przedmieście. 52 Kościół św. Mikołaja Ê Zwillingsschachtschleuse Ë Wzmianki o kościele parafialnym św. Mikołaja datuje się na rok 1400, w roku 1565 dobudowana została wieża kościelna. Podczas II wojny światowej kościół uległ zniszczeniu. W roku 1999 po jego odbudowie został powtórnie wyświęcony. Z wieży kościoła można podziwiać zapierający dech w piersiach widok na miasto i rozległy krajobraz odrzański. Szlak wodny Odra-Sprewa, km 127, 3 UKF: Kanał 20, Tel. +49 3364 40853 Dzięki tej wyjątkowej śluzie, która została oddana do użytku w 1929 r., łodzie pokonują różnice poziomu wody od 12 do 14 m. Ze względu na duże zużycie wody, łodzie sportowe i rekreacyjne przepuszczane są przez śluzę zazwyczaj tylko w grupach. Czas otwarcia: 1.4. - 31.10. poniedziałek - piątek: 6 - 20, sobota i niedziela: 8:30 - 18 1.11 - 31.10. poniedziałek - piątek : 8 - 17:30,sobota i niedziela: 8 - 17:30 Eisenhuttenstadt jest pierwszym zaplanowanym i zbudowanym całkowicie od podstaw miastem NRD. Architekt Kurt W. Leucht zaplanował miasto z czterema kompleksami mieszkalnymi ( Wohnkomplexe I-IV) oraz centrum z magistralą. Takie rozplanowanie miasta odzwierciedla tendencje architektury lat 50. i 60. XX wieku, która skupiała się głównie na potrzebach mieszkańców. Charakterystyczne są przede wszystkim połączenia drogowe między kombinatem hutniczym a poszczególnymi osiedlami z instytucjami socjalnymi i kulturalnymi, jak również między przemyślanym systemem zaopatrzenia i komunikacji. Obok misternie zdobionych fasad, znaleźć można również takie arcydzieła owego czasu jak mozaiki, sgraffito czy rzeźby, stanowiące nieodzowne elementy całości architektonicznej. Oprowadzanie po mieście (konieczna wcześniejsza rezerwacja) Stowarzyszenie Turystyczne: Tourismusverein Oderregion Ehst. e.V. Lindenallee 25, 15890 Eisenhüttenstadt Tel. +49 3364 413690 www.tor-eisenhuettenstadt.de Oferta obejmuje m.in. następujące wycieczki: • wycieczka z przewodnikiem „Miasto według planu“, przez cały rok, maks. 30 osób, • wycieczka do Centrum Dokumentacji Kultury Codziennej NRD, przez cały rok (z wyjątkiem poniedziałków), maks. 100 osób, • oprowadzanie po zakładzie ARCELORMITTAL Eisenhüttenstadt (dawnej hucie EKO), przez cały rok (z wyjątkiem poniedziałków), min. 15 / maks. 25 osób, • wycieczka „Miasto Straży Pożarnej“, przez cały rok (weekend pt. - niedz.), • wycieczka do Muzeum Miejskiego i Galerii, maks. 25 osób. 53 Adressen Adresy Hotel Fürstenberg Ì Gubener Str.11-12, 15890 Eisenhüttenstadt Tel. +49 3364 75440, Fax: +49 3364 750132 [email protected], www.hotel-fuerstenberg-oder.de EZ ab 59 Euro, DZ ab 32 Euro, Apartment ab 35 Euro Frühstücksbüffet 7 Euro, Garage 7 Euro Hotel Fürstenberg Ì Gubener Str.11-12, 15890 Eisenhüttenstadt Tel. +49 3364 75440, Fax: +49 3364 750132 www.hotel-fuerstenberg-oder.de Pokój 1-osobowy od 59 euro, pokój 2-osobowy od32 Euro, Apartment od 35 euro śniadanie – 7 euro, garaż 7 euro Hotel Berlin Í Beeskower Str. 114, 15890 Eisenhüttenstadt Tel. +49 3364 4260, Fax +49 3364 426200 [email protected], www.lathotel.de EZ ab 66 Euro, DZ ab 93 Euro, Apartment ab 105 Euro, Frühstück inklusive Hotel Berlin Í Beeskower Str. 114, 15890 Eisenhüttenstadt Tel. +49 3364 4260, Fax +49 3364 426200 [email protected], www.lathotel.de Pokój 1-osobowy od 66 euro, pokój 2-osobowy od 93 Euro, Apartment od 105 euro śniadanie w cenie pokoju Pension Stadtmitte Î Königstr. 53 in Eisenhüttenstadt, Tel. +49 3364 2161 www.pension-stadtmitte-ehst.de EZ ab 25 Euro, DZ ab 50 Euro, Frühstück inklusive Pensjonat Stadtmitte Î Königstr. 53 in Eisenhüttenstadt, Tel. +49 3364 2161 www.pension-stadtmitte-ehst.de Pokój 1-osobowy od 25 Euro, pokój 2-osobowy od 50 Euro, śniadanie w cenie pokoju Bollwerk 4 Im Deutschen Haus Ï Lindenplatz 1, 15890 Eisenhüttenstadt Tel. +49 3364 740264 [email protected] Dienstag - Samstag sowie an Feiertagen: 11:30 - 14 Uhr und 17 - 22 Uhr, sonntags 11:30 - 16:30, montags Ruhetag Restaurant „Zum Kietz“ Ð Bollwerk 4, 15890 Eisenhüttenstadt, Tel. +49 3364 2800761 Restauracja „Zum Kietz“ Ð Bollwerk 4, 15890 Eisenhüttenstadt, Tel. +49 3364 2800761 Restaurant & Pension „Balkan Grill” Ñ Rosa-Luxemburg-Straße 3, 15890 Eisenhüttenstadt, Tel. +49 3364 417402 Restauracja i pensjonat „Balkan Grill” Ñ Rosa-Luxemburg-Straße 3, 15890 Eisenhüttenstadt, Tel. +49 3364 417402 Taxi Rufsäule am Bahnhof, Tel. +49 3364 750555 Ò Taxi-Rufsäule Lindenallee, Tel. +49 3364 43189, +49 3364 73 2030 Ó 54 Bollwerk 4 Im Deutschen Haus Ï Lindenplatz 1, 15890 Eisenhüttenstadt, Tel. +49 3364 7402 64 [email protected] Godziny otwarcia: pon -sob. święta: 11:30 - 14 i 17 - 22 niedziele 11:30 do 16:30, w poniedziałki nieczynne TAXI Taxi Na stacji Eisenhüttenstadt, Tel. +49 3364 750555 Ò Na stacji Lindenallee, Tel. +49 3364 43189, +49 3364 73 2030 Ó Commerzbank Lindenallee 17, 15890 Eisenhüttenstadt-Mitte Montag - Freitag 9 - 13 Uhr, Mo, Di, Do 14 - 18 Uhr Commerzbank Lindenallee 17, 15890 Eisenhüttenstadt Godziny otwarcia: Pon - Pt do 9 - 13, pn, wt, czw 14 - 18 Sparkasse Oder-Spree Alte Poststr. 1, 15890 Eisenhüttenstadt-Mitte Mo, Di, Do: 8:30 - 18 Uhr, Mi, Fr 8:30 - 12:30 Uhr Sparkasse Oder-Spree Old Poststr. 1, 15890 Eisenhüttenstadt Center Godziny otwarcia: Pon, Wt, Czw: 8:30 - 18, sr, pt 8:30 - 12 Touristeninformation Tourismusverein Oderregion Ehst. e.V., Lindenallee 25, 15890 Eisenhüttenstadt Tel. +49 3364 413690, Fax: +49 3364 771783 www.tor-eisenhuettenstadt.de www.eisenhuettenstadt.de Informacja turystyczna Tourismusverein Oderregion Ehst. e.V., Lindenallee 25, 15890 Eisenhüttenstadt Tel. +49 3364 413690, Fax: +49 3364 771783 www.tor-eisenhuettenstadt.de www.eisenhuettenstadt.de TAXI 55 Marinas und Sportbootliegestellen in Eisenhüttenstadt Ehemaliger Vialithafen Kostenlose öffentliche Sportbootliegestelle für 24 Stunden am Senkrechtufer, kein Hafenmeister, kein Service Motoryachtclub Eisenhüttenstadt „Mielenzhafen“ (MYCEH) Karl-Marx-Straße 32a, 15890 Eisenhüttenstadt Tel. +49 3364 419560 [email protected], www.myceh.de Kostenpflichtige Liegeplätze mit allen Serviceeinrichtungen Maximale Wassertiefe im Hafen: 1,10 m Brückendurchfahrtshöhe: 4m Liegeplätze im Hafen der BOOT-CHARTER-BASER Am Trockendock 4, 15890 Eisenhüttenstadt Tel. +49 3361 5089930 Liegen auf telefonische Anfrage möglich Ehemaliger Stadthafen Kostenlose, öffentliche Sportbootliegestelle Stahlspundwand, kein Hafenmeister, kein Service Anlegestelle Bollwerk Bollwerk 4, 15890 Eisenhüttenstadt, OT Fürstenberg (Oder) Kostenlose, öffentliche Liegestelle (24 h), Schwimmstege Serviceeinrichtungen vorhanden, kein Hafenmeister Mariny i przystanie w Eisenhuttenstadt N Przystań Vialithafen Bezpłatna, publiczna przystań dla łodzi sportowych do 24 h pobytu, na prawym brzegu, bez zarządcy, bez serwisu Klub łodzi motorowych Mielenzhafen (MYCEH) Karl-Marx-Straße 32a, 15890 Eisenhüttenstadt Tel.+49 3364 419560 [email protected], www.myceh.de, Odpłatne miejsca do cumowania z pełnym wyposażeniem Głębokość max. w porcie: 1,1 m Wysokość mostu ponad poziom wody: 4 metry Miejsca do cumowania BOOT-CHARTER-BASER Am Trockendock 4, 15890 Eisenhüttenstadt Tel. +49 3361 5089930 Możliwość cumowania, po uprzednim telefonicznym zapytaniu Dawny port miejski Publiczne miejsce do cumowania w dawnym porcie miejskim, ściana zaporowa, brak kapitana portu, brak sanitariatów Eisenhüttenstadt Motoryachtclub Eisenhüttenstadt "Mielenzhafen" (MYCEH) SOW ~125 km 372 Oder ~553,4 km ehemaliger Vialithafen Miejsce postojowe Bollwerk Bolllwerk 4, 15890 Eisenhüttenstadt (Fürstenberg) Bezpłatne, publiczne miejsce do cumowania na 24h przy pływającym pomoście, z wyposażeniem, bez kapitana Anlegestelle Bollwerk Boot-Charter Baser SOW ~130 km SOW ~126 km ehemaliger Stadthafen 372 SOW ~128 km Zwillingsschachtschleuse Eisenhüttenstadt SOW 127,3 km 112 56 57 120 ! ! N 134 ! ! ! ! ! ! 555 ! ! 125 130 ! Eisenhüttenstadt 138 ! ! ! ! ! ! ! ! ! 29 ! 550 ! ! ! ! ! 276 545 ! 540 ! ! ! ! ! ! ! ! 535 ! 520 ! ! ! ! 112 ! 525 530 ! ! ! 4 ! ! ! ! 500 ! ! 515 ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! 495 ! ! ! 278 ! ! Gostchorze ! ! ! ! 505 Krosno Odrzańskie ! ! ! 0 1 2 ! ! 490 ! ! 510 ! ! ! ! ! 29 138 279 32 Kilometer Propozycja szczególnie ciekawej wycieczki Kloster Neuzelle. km 548 Klasztor Neuzelle km 548 An Stromkilometer 548, etwa 2,5 km von der Oder entfernt, liegt das Örtchen Neuzelle mit dem bekannten Kloster und der anhängigen Klosterbrauerei. Zum Gedenken an seine Gemahlin Agnes stiftete Heinrich der Erlauchte, Markgraf von Meißen und der Ostmark, vor über 700 Jahren das Zisterzienserkloster „Nova Cella“. Das seit 1817 säkularisierte, gotische und später barock überformte Kloster ist schon aus der Ferne mit seinem 75 Meter hohen Glockenturm sichtbar. Die gut erhaltene Kirche mit den 12 Altären und kunstvollen Stuckarbeiten kann besichtigt werden. Auch die anderen Klostergebäude sind insgesamt gut erhalten. In der Klosterbrauererei wird seit 1589 das Schwarzbier „Schwarzer Abt“ hergestellt. www.klosterbrauerei.com Stiftung Stift Neuzelle, Stiftsplatz 7, 15898 Neuzelle, Tel. +49 33652 8140, E-mail: [email protected], www.stift-neuzelle.de Na 548 kilometrze Odry, w odległości 2,5 km od rzeki leży miejscowość Neuzelle, w której znajduje się znany klasztor wraz z browarem klasztornym . Klasztor ten został ufundowany przed ponad 700 laty dla zakonu cystersów, nosił wtedy nazwę „Nova Cella”. Fundatorem był Henryk III Dostojny, margraf Miśni i Marchii Wschodniej, a klasztor miał być świadectwem pamięci po zmarłej żonie Agnieszce. Zgromadzenie funkcjonowało do 1817 roku, kiedy to uległo sekularyzacji. Barokowy klasztor wraz z 75 metrową wieżą jest widoczny już z daleka. Kościół jest dobrze zachowany i można w nim podziwiać 12 ołtarzy i piękne sztukaterie. Zachowały się także inne budynki klasztorne. W browarze klasztornym produkuje się od 1589 roku ciemne piwo „Schwarzer Abt” www.klosterbrauerei.com Stiftung Stift Neuzelle, Stiftsplatz 7, 15898 Neuzelle, Tel. +49 33652 8140, [email protected] www.stift-neuzelle.de 58 RK byLothar Henke pixelio Der besondere Ausflugstipp 59 ! Frankfurt (Oder) Kleiststadt „Was wir finden, sagt auch immer etwas über das aus, was wir suchen“, so eine alte Weisheit. Egal was Sie gesucht haben, gefunden haben Sie Frankfurt (Oder). Wir sind eine dynamische, innovative Stadt in der Hauptstadtregion, die intensive Beziehungen nach Osteuropa pflegt, auf neue Technologien setzt und ein interessantes Kulturspektrum zu bieten hat. Entdecken Sie Frankfurt (Oder), dazu lade ich Sie recht herzlich ein. Vom Holzmarkt im Stadtzentrum aus genießt man einen einzigartigen Blick auf die Insel Ziegenwerder mit ihren Buhnen, der Überschwemmungsfläche und der Nordspitze. Einwohner und Gäste der Stadt sind immer wieder beeindruckt vom Uferpanorama, den Polderflächen auf Słubicer Seite und den nördlichen Oderwiesen mit ihren Kopfweiden. Dr. Martin Wilke, Oberbürgermeister Frankfurt (Oder) bietet mit drei Museen, drei Theatern, einer Konzerthalle mit Staatsorchester, einer Universität, der Messe- und Veranstaltungs GmbH sowie vielen städtischen und privaten Einrichtungen ein reichhaltiges Kulturleben. Ergänzt wird das Freizeitangebot durch zahlreiche Events, Konzerte und Ausstellungen in der Partnerstadt Słubice. Marek Krukiel Winfried Mausolf Die Oder markiert zugleich die östliche Landesgrenze von Deutschland als auch die natürliche, östliche Stadtgrenze von Frankfurt (Oder). Überschreitet man den Fluss, ist man in wenigen Minuten im polnischen Slubice. Die Oder prägt auch das landschaftliche Erscheinungsbild der Stadt: So entstammen die Alte Oder und der Winterhafen dem ehemaligen Verlauf der Oder und bilden Seitenarme. Zahlreiche Plätze, Grünanlagen und Gebäude zeugen von der abwechslungsreichen Geschichte der früheren Hansestadt. Zu den Naturschönheiten von Frankfurt (Oder) und Umgebung gehören der Eichwald und die Steile Wand in Lossow. Miasto Kleista „To co znajdujemy, świadczy zawsze trochę o tym, czego szukaliśmy” mówi stare przysłowie. Niezależnie od tego, czego Państwo szukali, znaleźli Państwo Frankfurt (Oder). Jesteśmy dynamicznym, innowacyjnym miastem niedaleko stolicy Niemiec. Dbamy o kontakty z Europą Wschodnią, stawiamy na nowe technologie i mamy do zaoferowania bogate spektrum kulturowe. Zapraszam serdecznie do 52° 20‘ 14“ N odkrycia Frankfurtu (Oder). 14° 32‘ 19“ E km 584,0 dr Martin Wilke, Nadburmistrz Odra zaznacza jednocześnie wschodnią granicę Niemiec jak i naturalną, wschodnią granicę Frankfurtu (Oder). W kilka minut po przekroczeniu Odry jest się już w polskich Słubicach. Odra kształtuje również krajobrazowo wygląd miasta. Stąd pochodzą stara Odra i port ziomowy, które w dawnym biegu rzeki tworzą jej odnogi. We Frankfurcie (Oder) można znaleźć wiele placów, terenów zielonych i budynków, które są świadectwem zmiennej historii tego kupieckiego miasta. Naturalne piękno Frankfurt (Oder) i jego okolic można podziwiać w lasku dębowym i przy stromej ścianie (Steile Wand) w Lossow. 60 Kleist Museum Frankfurt (Oder) Przepiękny widok z placu Holzmarkt w centrum miasta rozciąga się na wyspę Ziegenwerder (pol. Kozia Kępa) z ostrogami, rozlewiskiem oraz północnym cyplem wyspy. Mieszkańcy i goście nieustannie zachwycają się panoramą nabrzeża, polderowym krajobrazem po słubickiej stronie, a także położonymi na północy odrzańskimi łąkami, na których rosną malownicze wierzby. Dzięki trzem muzeom, trzem teatrom, hali koncertowej z orkiestrą brandenburską, uniwersytetowi, centrum targowo-rozrywkowemu, wielu prywatnym i miejskim instytucjom Frankfurt (Oder) pochwalić się może bogatą ofertą kulturalną. Możliwości spędzania wolnego czasu uzupełnia bogaty program wydarzeń kulturalnych w Słubicach – mieście partnerskim – gdzie organizowane są festyny, koncerty i wystawy. 61 Kleist-Museum Ê St. Marienkirche Ë Museum Viadrina Ì Museum für Junge Kunst Í Ziegenwerder Î Burgwall und Steile Wand von Lossow Ï Faberstraße 7, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 531155 [email protected] www.kleist-museum.de Oberkirchplatz, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 38728010 [email protected] Carl-Philipp-Emanuel-Bach-Straße 11 15230 Frankfurt (Oder), Tel. +49 335 401560, Fax: +49 335 4015 611 [email protected], www.museum-viadrina.de Rathaushalle, Marktplatz 1, 15230 Frankfurt (Oder) PackHof, Carl-Philipp-Emanuel-Bach-Str. 11, 15230 Frankfurt (Oder) www.museum-junge-kunst.de http://www.ziegenwerder.de www.burgwall-lossow.de Kulturhistorisches Museum für die Region und Stadt Frankfurt (Oder); über 70.000 Gegenstände in den Sammlungsbeständen; Ausstellung im barocken Junkerhaus, das mit besonders aufwändig gestalteten Stuckdekorationen ausgestattet ist. Eine der größten Sammlungen ostdeutscher Kunst mit über 11 000 Werken der Malerei, Installationen, Skulpturen sowie polnischen Grafiken. Wechselnde Ausstellungen im goti-schen Festsaal der Rathaushalle sowie im PackHof des Museums Viadrina. Die Insel zwischen alter und neuer Oder ist über eine Brücke erreichbar, direkt am Mensa- und Hörsaalgebäude (Gräfin-DönhoffGebäude) der Europa-Universität Viadrina; Naturschutzgebiet und Park mit Promenade, ausgedehnte Blumenrabatten, dem Oderverlauf nachempfundene „Hanse-linien“ (Wasserläufe), Heckentheater mit Gastronomie. Im südlich gelegenen Ortsteil von Frankfurt (Oder) schöne, prähistorische Wallanlage. Markant und in einmaliger Landschaft gelegen, fällt der Burgwall an der Ostseite als Steile Wand zur Oder ab. Datiert ist die Anlage aufgrund archäologischer Funde in die späte Bronze-, frühe Eisen- und Slawenzeit. Vor Ort informiert eine Schautafel ausführlich über das Forschungsv Umfangreiche Dokumentation zu Heinrich von Kleist und seinem literaturgeschichtlichen Umfeld (über 34.000 Bestandseinheiten); Ausstellung im Gebäude der ehemaligen Garnisonschule von 1778. Die Fertigstellung des angrenzenden Museumsneubaus ist für 2013 geplant. Ehemalige Hauptpfarrkirche und größte mittelalterliche Kirche Brandenburgs sowie bauliches Wahrzeichen von Frankfurt (Oder) größte Hallenkirche der norddeutschen Backsteingotik aus dem Jahre 1253; mittelalterliche Bleiglasfenster; besonders sehenswert: sogenanntes Endzeitfenster (Antichristfenster); Weihnachtsmarkt (www.weihnachtsmarkt-marienkirche.de) © OpenStreetMap contributors Der besondere Tipp Onkel Helmut – Floßrestaurant Dirk Triebler – Oderfluss Charter Nähe Schiffsanleger in Frankfurt (Oder) [email protected], www.onkel-helmut.de Alter Breslauer Maßkahn mit dem Namen Füsilier, (Abmessung: 52 m lang, 8 m breit, 500 t Zuladung). Letzter noch existierender Schleppkahn, der mit dem Strom abwärts trieb und vor allem zum Kohletransport diente. Angebot von Chartertouren auf der Oder. Floß-Restaurant mit Räucherfisch (eigene Fischräucherei) und frischem Blechkuchen. Buchbar auch für Feste und andere Feierlichkeiten. 12 12 13 3 4 10 1 9 2 Wyjątkowe miejsce Onkel Helmut – pływająca tratwa-restauracja Dirk Triebler – charter na rzece Odrze W pobliżu przystani we Frankfurt (Oder) znajdują się: [email protected], www.onkel-helmut.de Stara wrocławska barka o nazwie Füsilier (pol. fizylier), (wymiary: 52 m długości, 8 m szerokości, ładowność całkowita - 500 t). Ostatnia istaniejąca barka, która pływała z prądem w dół rzeki i służyła głównie do transportu węgla. Bogata oferta wycieczek po Odrze. Pływająca restauracja zaprasza na wędzone ryby (z własnej wędzarni) i domowe ciasto. Możliwość rezerwacji na uroczystości i imprezy. 8 5 11 7 ä Muzeum Kleista Ê Kościół Mariacki Ë Muzeum Viadrina Ì Muzeum Młodej Sztuki Í Faberstraße 7,15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 531155, Fax: +49 335 5004945 [email protected], www.kleist-museum.de Oberkirchplatz, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 38728010, Fax: +49 335 38728011 [email protected] www.st-marien.de Carl-Philipp-Emanuel-Bach-Straße 11 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 401560, Fax: +49 335 4015611 [email protected] www.museum-viadrina.de Ratusz miejski, Marktplatz 1, 15230 Frankfurt (Oder) PackHof, Carl-Philipp-Emanuel-BachStr. 11, 15230 Frankfurt nad Odrą www.museum-junge-kunst.de Dawny główny kościół parafialny miasta i największy średniowieczny kościół Brandenburgii, jak również architektoniczny symbol miasta. Największy kościół halowy w stylu północnoniemieckiego gotyku z roku 1253; średniowieczne witraże m.in. przedstawiające Antychrysta; jarmark bożonarodzeniowy. (www.weihnachtsmarkt-marienkirche.de) Muzeum historii i kultury regionu oraz Frankfurt (Oder); Ponad 70 000 eksponatów w kolekcjach; wystawa w barokowym domu junkierskim, który udekorowany jest wykonanym z niezwykłą starannością stiukiem. Jeden z większych zbiorów wschodnioniemieckiej sztuki obejmujący ponad 11.000 dzieł malarstwa, instalacje, rzeźby oraz polskie grafiki. Wystawy czasowe w gotyckiej sali balowej ratusza oraz w starych magazynach (Packhof ) Muzeum Viadriny. Obszerna dokumentacja dotycząca życia Heinricha von Kleista i jego środowiska literackiego (ponad 34 000 eksponatów); Wystawa w budynku byłej szkoły garnizonowej z 1778 roku. 62 6 Ziegenwerder- Kozia Kępa Î http://www.ziegenwerder.de Wyspa pomiędzy nową i starą Odrą, na którą dostać się można idąc pięknym mostem od strony stołówki uniwersyteckiej (Gräfin-DönhoffGebäude) Europejskiego Uniwersytetu Viadrina; rezerwat przyrody, park z promenadą, rozległe rabaty kwiatowe, odzwierciedlające bieg Odry „Hanselinien” (strumienie), teatr w plenerze oraz gastronomia Heckentheater wraz z gastronomią. Wał grodziska i stroma ściana (Steile Wand) w Lossow Ï www.burgwall-lossow.de W położonej na południe dzielnicy Frankfurtu (Oder) znajduje się wspaniały prehistoryczny wał grodziska. Charakterystyczny i położony w wyjątkowej okolicy wał kończy się opadającym do Odry urwiskiem. Gród jest datowany na podstawie znalezisk archeologicznych na epokę późnego brązu, wczesną epokę żelaza i czas Słowian. Znajdująca się na miejscu tablica informuje szczegółowo o badaniach archeologicznych. 63 Hotel Zur Alten Oder Ð Fischerstraße 32, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 556220, Fax: +49 335 5562228 www.zuraltenoder.de EZ ab 52 Euro, DZ ab 68 Euro, Dreibettenzimmer ab 82 Euro, Frühstücksbüffet inklusive Hotel Zur Alten Oder Ð Fischerstraße 32, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 556220, Fax: +49 335 5562228 www.zuraltenoder.de Pokój 1-osobowy od 52 euro, pokój 2-osobowy od 68 euro pokój 3-osobowy od 82 euro, śniadanie w cenie pokoju City Park Hotel Ñ Lindenstraße 12, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 55320, Fax: +49 335 5532605 www.citypark-hotel.de EZ ab 64 Euro, DZ ab 80 Euro, Dreibettzimmer ab 99 Euro, Frühstücksbüffet 9 Euro City Park Hotel Ñ Lindenstraße 12, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 55320, Fax: +49 335 5532605 www.citypark-hotel.de Pokój 1-osobowy od 64 euro, pokój 2-osobowy od 80 euro pokój 3-osobowy od 99 euro, śniadanie 9 euro Palais am Kleistpark Ò Fürstenwalder Str. 47, 15234 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 56150, Fax: +49 335 5615100 www.hotel-gallus.com EZ ab 40 Euro, DZ ab 55 Euro, Frühstücksbüffet 9 Euro Kartoffelhaus Ó Holzmarkt 7, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 530747, Fax: +49( 335 540770 www.frankfurter-kartoffelhaus.de Kontor Bier- & Speisenkontor Fischerstraße 40, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 538909 www.kontor-ffo.de Cafe und Bistro Lockes Collegienstr. 10, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 6641364, Fax: +49 335 6641366 www.lockes-cafe.de Palais am Kleistpark Ò Fürstenwalder Str. 47, 15234 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 56150, Fax: +49 335 5615100 www.hotel-gallus.com Pokój 1-osobowy od 40 euro, pokój 2-osobowy od 55 euro, śniadanie 9 euro Kartoffelhaus Ó Holzmarkt 7, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 530747, Fax: +49 335 540770 www.frankfurter-kartoffelhaus.de Bier- & Speisenkontor Fischerstraße 40, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 53 8909 www.kontor-ffo.de Cafe und Bistro Lockes Collegienstr. 10, 15230 Frankfurt (Oder), Tel. +49 335 6641364, Fax: +49 335 6641366 www.lockes-cafe.de Kleist Museum Informacja turystyczna Tourismusverein Frankfurt (Oder) e.V., Karl-Marx-Str. 189, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 325216, Fax: +49 335 22565 www.frankfurt-oder.de www.frankfurt-oder-tourist.de Kleist Museum Touristeninformation Tourismusverein Frankfurt (Oder) e.V. Karl-Marx-Str. 189, 15230 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 325216, Fax: +49 335 22565 www.frankfurt-oder.de www.frankfurt-oder-tourist.de W. Mausolf Kleist Museum Adressen Adresy Wyjątkowa impreza: Miejskie Święto Hanzy Bunter Hering, www.bunterhering.de Każdego roku w lipcu, kiedy na krótkim odcinku Odry pojawia się bardzo rzadki, kolorowy śledź, we Frankfurcie (Oder) i w Słubicach odbywa się Miejskie Święto Hanzy. Główną atrakcją jest 1000 darmowych bułek ze śledziem rozdawanych tradycyjnie na miejskim moście. 64 W. Mausolf Kleist Museum Die besondere Veranstaltung: HanseStadtFest Bunter Hering, www.bunterhering.de Jedes Jahr im Juli, wenn sich der äußerst seltene Bunte Hering in einem kleinen Teil der Oder aufhält, begehen die beiden Städte Frankfurt an der Oder und Słubice das gemeinsame HanseStadtFest. Das Highlight: Auf der Stadtbrücke werden 1000 Heringsbrötchen kostenlos verteilt. 65 ~586 km Oder Frankfurt (Oder) Frankfurt (Oder) Sportbootliegestelle Ziegenwerder in Frankfurt (Oder) Przystanie dla łodzi motorowych przy Ziegenwerder we Frankfurcie (Oder) August-Bebel-Str. 63a, 15234 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 606 9134 Anfragen über Oderfluss-Charter, Dirk Triebler (Adresse wie oben) [email protected], www.onkel-helmut.de, Kostenlose Liegeplätze an der Schwimmsteganlage Ziegenwerder (Wasser- und Schifffahrtsamt) August-Bebel-Str. 63a, 15234 Frankfurt (Oder) Tel.+49 335 6069134 Informacji udziela Oderfluss-Charter, Dirk Triebler [email protected], www.onkel-helmut.de Bezpłatne miejsca do cumowania przy pomoście pływającym, przy Urzędzie Wodno-Żeglugowym Ziegenwerder Klub wioślarski, Frankfurter Ruder-Club von 1882 e.V. Lehmgasse 11, 15230 Frankfurt (Oder) [email protected], www.frcvon1882.de, Miejsca noclegowe z wyposażeniem dla 25 osób. 31 Słubice 5 5 112 87 ul. 1-go Maja 35, 69-100 Słubice Port należy do Regionalnego Zarządu Gospdarki Wodnej w Szczecinie. Port administrowany przez Nadzór Wodny Słubice. Kierownik Nadzoru Wodnego: Kasper Jędrzychowski, Tel. +48 95 7582722 29 29 Wasserwanderstützpunkt, Frankfurter Ruder-Club von 1882 e.V. Lehmgasse 11, 15230 Frankfurt (Oder) Tel.+49 335 23506 [email protected], www.frcvon1882.de, Übernachtungsmöglichkeiten und Service für 25 Personen. Kostenlose Liegeplätze, kein Service WSA-Anleger Ziegenwerder Hafen in Słubice Ë ~583 km Frankfurter Ruder-Club von 1882 e.V. Port w Słubicach Ë ul. 1-go Maja 35, 69-100 Słubice Der Hafen gehört zur regionalen Wasserwirtschaftsverwaltung in Szczecin. Verwaltet wird der Hafen vom Wasseraufsichtsamt in Słubice. Leiter des Wasseraufsichtsamtes: Kasper Jędrzychowski Tel. +48 95 7582722 Kostenlose Liegeplätze, kein Service M. Krukiel Frankfurt (Oder) N Odra 112 Der beste Angelplatz Viele schöne Plätze finden sich an den äußersten Spitzen der Oderbuhnen zu beiden Seiten der Brücke. 66 Najlepsze miejsce do wędkowania Wiele miejsc do wędkowania na ostrogach po obu stronach mostu granicznego. 67 Słubice Wirtschaftsstandort und Uni-Stadt mit hohem Freizeitwert Słubice, seit 1945 unabhängige polnische Stadt, kann auf eine 750-jährige Geschichte zurückblicken, die eng mit Frankfurt (Oder) verbunden ist. Bis zum Ende des Zweiten Weltkriegs war Słubice als Frankfurts „Dammvorstadt“ bzw. Gartenvorstadt bekannt. Seit Beginn der 90er Jahre kann die Stadt eine dynamische Entwicklung verzeichnen. Die Gründung der Euroregion „Pro Europa Viadrina“ und der Beitritt Polens zur EU führten zu einer erheblichen Verbesserung der Infrastruktur. Neue Sportanlagen und Kultureinrichtungen wurden gebaut, ganze Stadtteile saniert. Das Geschäftsklima der Stadt veränderte sich, Handel und Dienstleistungen haben immer stärker an Bedeutung gewonnen. Besonders wertvoll ist dabei die Zusammenarbeit zwischen Słubice und Frankfurt (Oder) mit einer intensiven Kooperation auf allen Ebenen. Heute ist Słubice eine lebendige Studentenstadt, die gemeinsam mit Frankfurt (Oder) ihren Einwohnern viele Vorteile bietet: Die Stadt ist klein und ruhig, verfügt aber über eine gute Verkehrsanbindung. Dank der internationalen Kontakte und der günstigen Lage ist Słubice inzwischen eine der wichtigsten und wirtschaftlich attraktivsten Städte der Region. Zudem finden hier Radfahrer, Angler, Jäger und Wanderer beste Bedingungen vor. Sebastian Krüger - Fotalia Seit 1997 befindet sich auf dem Gebiet der Gemeinde Słubice die Sonderwirtschaftszone Słubice/Kostrzyn nad Odrą, die zur Antriebskraft für die Entwicklung der Betriebe und der gesamten Region geworden ist. Architektonisch besonders interessant ist das Gebäude des Collegium Polonicums. Die Universität ist eine gemeinsame Einrichtung der Europa-Universität Viadrina Frankfurt (Oder) und der Adam-Mickiewicz- Universität Poznań. Hier werden Hunderte von Studenten aus dem gesamten europäischen Ausland ausgebildet. Słubice Studiować, prowadzić biznes, a może wypoczywać…? Słubice są niezależnym polskim miastem dopiero od 1945 roku. Pomimo tego mogą powoływać się na ponad 750 letnią historię, która ściśle związana jest z Frankfurtem (Oder). Niegdyś były nazywane „przedmieściem na wale” lub „ogrodowym przedmieściem”. 52° 21" N Od początku lat 90-tych trwa okres niezwykle dynamicznego rozwoju miasta. Powołanie do życia Euroregionu „Pro Europa Viadrina”, a następnie przystąpienie Polski do km 584 Unii Europejskiej spowodowały, że infrastruktura gminna uległa znacznej poprawie. Powstały nowe obiekty sportowe, rekreacyjne i kulturalne, a wiele innych budowli odrestaurowano. Zmienił się także charakter biznesowy miasta, które swą siłę buduje na doskonale rozwijającym się handlu i usługach. Ogromne znaczenie ma w tym względzie współpraca pomiędzy Słubicami a Frankfurtem, która zyskała na jakości i została zintensyfikowana na wielu płaszczyznach. 14° 34" E 68 Od 1997 na terenie gminy Słubice znajduje się Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, która jest siłą napędową dla rozwoju przedsiębiorstw i samego regionu. Z architektonicznego punktu widzenia ciekawy jest budynek Collegium Polonicum. Uczelnia jest wspólną inicjatywą edukacyjną Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie (Oder) i Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Kształcą się tu setki studentów z całej Europy. Dzisiaj Słubice są niewątpliwie miastem studenckim, które razem z Frankfurtem (Oder) mają swoim mieszkańcom wiele do zaoferowania. Miasto jest niewielkie, spokojne, jednak z dogodnymi połączeniami komunikacyjnymi. To właśnie międzynarodowe kontakty i centralne położenie Słubic, spowodowały że stało się ono jednym z ważniejszych i atrakcyjnych pod względem gospodarczym miast w regionie. Doskonałe warunki znajdą tu także rowerzyści, wędkarze, myśliwi i turyści uprawiający turystykę pieszą. 69 Der jüdische Friedhof Ê © OpenStreetMap contributors ul. Transportowa, 69-100 Słubice Einer der ältesten jüdischen Friedhöfe Euro-pas (erste Erwähnungen aus dem Jahre 1399). Dort wurden viele bekannte Frankfurter Rabbiner beerdigt, unter anderem Josef Theomim, Saharja Mendel von Podheiz und Jehuda Leib Margaliot. Ruine des Kleist-Turms auf dem Gelände des Unterhaltungs- und Erholungsparks in Słubice Ë ul. Kupiecka, 69-100 Słubice Ruine eines früheren Aussichtsturms, gebaut 1891-92 auf dem Gebiet der sogenannten Judenberge. Der besondere Tipp Mit dem Rad oder zu Fuß entlang der Oderpromenade in beide Richtungen. 11 Cmentarz Żydowski Ê ul. Transportowa, 69-100 Słubice Jeden z najstarszych cmentarzy żydowskich w Europie (pierwsze wzmianki pochodzą z 1399 roku). Na jego terenie pochowanych zostało wielu znanych frankfurckich rabinów, między innymi Josef Theomim, Saharja Mendel von Podheiz i Jehuda Leib Margaliot. Ruiny wieży Kleista na terenie Parku Rozrywki i Rekreacji w Słubicach Ë ul. Kupiecka, 69-100 Słubice Ruiny nieistniejącej już wieży widokowej, zbudowanej w latach 1891-92, na terenie tzw. Żydowskiego Wzgórza. 8 3 7 1 ä 2 ä 5 ä 10 9 6 ä 4 ä M.Krukiel Ciekawostka Rowerem lub pieszo, w każdym kierunku znajdzie się urokliwe miejsca warte odwiedzenia. 70 71 Adressen Adresy Hotel „Kaliski” Ì ul. Jedności Robotniczej 13, 69-100 Słubice www.hotelkaliski.pl Tel. +48 95 7583735, Fax: +48 95 7588416 Bewachter Parkplatz , WLAN Restaurant mit polnischer, italienischer und türkischer Küche EZ ab 129 zł; Standard Plus 159 zł, Lux 209 zł, DZ ab 159 zł; Lux 209 zł Dreibettzimmer ab 199 zł, Vierbettzimmer ab 229 zł, Apartment ab 269 zł Frühstücksbüffet 20 zł Hotel „Sportowy” Í ul. Sportowa 1, 69-100 Słubice, www.sosirslubice.pl Tel. +48 95 7582049, Fax: +48 95 7584778, Auf dem Gelände vom Sport- und Erholungszentrum, in der Nähe vom Stadtzentrum Sauna, Schwimmbad, Tennisplatz, Fitnesszentrum, Grillplatz, bewachter Parkplatz Kinderspielplatz und Konferenzräume EZ ab 60 zł, DZ ab 90, Triple ab 130-145 zł, Apartment ab 220 zł, Hotel „Baranowski” Î ul. Transportowa 4c, 69-100 Słubice www.hotelbaranowski.slubice.net Tel. +48 95 7582102 Bewachter Parkplatz, Sauna und Salzgrotte, Restaurant mit italienischer Küche EZ ab 125 zł, DZ ab 160 zł, Dreibettzimmer ab 200 zł, Vierbettzimmer ab 280zł Apartment ab 480 zł, Frühstück inklusive Restaurant „Korona” Ï ul. Powstańców Wielkopolskich 8, 69-100 Słubice Tel. +48 95 7582200, Fax: +48 95 7582457 Restaurant Ramzes Ð ul. Jedności Robotniczej 13, 69-100 Słubice, Tel. +48 95 7583735, Fax: +48 95 7588416 Restaurant „Odra” Ñ ul. Przyjaźni 3, 69-100 Słubice, Tel. +48 95 7582621 Bank PEKAO S.A Ò ul. 1 Maja 12, 69-100 Słubice, Tel. +48 95 7582535 Bank Zachodni WBK Ó ul. Kościuszki 2, 69-100 Słubice, Tel. +48 95 7592900 Touristeninformation Stadtverwaltung in Słubice ul. Akademicka 1, 69-100 Słubice, Tel. +48 95 7372000 www.slubice.pl Hotel „Kaliski” Ì ul. Jedności Robotniczej 13, 69-100 Słubice www.hotelkaliski.pl Tel. +48 95 7583735, Fax. +48 95 7588416 Parking strzeżony, Wi-Fi, restauracja z polską, włoską i turecką kuchnią Pokój 1-osobowy od 129 zł, pokój 2-osobowy od 159 zł, pokój 3-osobowy od 199 zł pokój 4-osobowy od 229 zł, Apartament – 269zł, apartament rodzinny – 289 zł Bufet śniadaniowy 20zł Hotel „Sportowy” Í ul. Sportowa 1, 69-100 Słubice www.sosirslubice.pl Tel. +48 95 7582049, Fax: +48 95 7584778 Położony na terenie Słubickiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Słubicach, niedaleko centrum pokój 1-osobowy od 60 zł, pokój 2-osobowy od 90zł, pokój 3-osobowy od 130zł, apartament – 220 zł, Do dyspozycji gości: sauna, basen, kort tenisowy, centrum fitness, miejsce na grilla strzeżony parking, plac zabaw dla dzieci i sale konferencyjne Hotel „Baranowski” Î ul. Transportowa 4c, 69-100 Słubice www.hotelbaranowski.slubice.net Tel. +48 95 7582102 pokój 1-osobowy od 125 zł, pokój 2-osobowy od 160 zł, pokój 3-osobowy od 200 zł pokój 4-osobowy od 280 zł, apartament od 480 zł, śniadanie w cenie noclegu Do dyspozycji gości: sauna i grota solna, restauracja z polską i włoską kuchnią parking strzeżony Restauracja „Korona” Ï ul. Powstańców Wielkopolskich 8, 69-100 Słubice Tel. +48 95 7582200, Fax: +48 95 7582457 Restauracja Ramzes Ð ul. Jedności Robotniczej 13, 69-100 Słubice Tel. +48 95 7583735, Fax: +48 95 7588416 Restauracja „Odra” Ñ ul. Przyjaźni 3, 69-100 Słubice, Tel. +48 95 7582621 Bank PEKAO S.A Ò ul. 1 Maja 12, 69-100 Słubice, Tel. + 48 95 7582535 Bank BZ WBK Ó ul. Kościuszki 2, 69-100 Słubice, Tel. +48 95 7592900 Informacja turystyczna Urząd Miejski w Słubicach ul. Akademicka 1, 69-100 Słubice, Tel. +48 95 7372000 www.slubice.pl M. Krukiel 72 73 N ! 112 ! 590 ! ! ! ! Słubice ! 585 Der besondere Ausflugstipp Propozycja szczególnie ciekawej wycieczki Der Helenesee - die kleine Ostsee Helenesee - Wycieczka nad mały Bałtyk Der Helenesee zählt zu den saubersten saubersten Seen in Deutschland. Er liegt im Landschaftsschutzgebiet des Oder-Spree-Seengebietes. Der 250 Hektar große, etwa 56 Meter tiefe See liegt etwa 8 Kilometer südlich von Frankfurt (Oder). Taucher zieht das Gewässer aufgrund der interessanten Bodenbeschaffenheit an. Der See entstand nach Beendigung des Kohletagebaus und wurde ab 1958 geflutet. Jezioro Heleny zaliczane jest do najczystszych jezior w Niemczech. Znajduje się w rezerwacie krajobrazowym pojezierza Odry-Sprewy. Jezioro Heleny rozciąga się na obszarze 250 hektarów, jego głębokość szacuje się na 56 metrów i położone jest 8 kilometrów od Frankfurtu (Oder). Przyciąga wielu nurków ze względu na fascynujący krajobraz dna. Jezioro powstało po zakończeniu prac w kopalni odkrywkowej i zostało wypełnione wodą w roku 1958. Frankfurter Freizeit und Campingpark Helene-See AG Am Helenesee 2, 15236 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 556660, Fax: +49 335 5566678 [email protected], www.helenesee.de Frankfurter Freizeit und Campingpark Helene-See AG Am Helenesee 2, 15236 Frankfurt (Oder) Tel. +49 335 556660, Fax: +49 335 5566678 [email protected], www.helenesee.de Rancho Drzecin Rancho Drzecin Die Freizeitanlage Rancho Drzecin liegt in der Lebuser Seenplatte, zwischen Rzepiner Urwald und dem Odertal, einige Kilometer östlich von Słubice entfernt, inmitten von Wiesen, Wäldern und Seen. Die Anlage wurde im Jahr 2009 als Reiterhof mit Reitställen und einer Reithalle zertifiziert. Kutschfahrten, Geländeausritte und Reitunterricht können hier neben vielen anderen Freizeitaktivitäten für Naturliebhaber unternommen werden. Die agrotouristische Anlage liegt direkt am See mit hauseigener Liegewiese und Sandstrand. Ośrodek wypoczynkowy Rancho Drzecin leży na pojezierzu lubuskim, między Puszczą Rzepińską i Doliną Odry, kilka kilomerów na wschód od Słubic, pośród łąk, lasów i jezior. Rancho, zostało certyfikowanym ośrodkiem jeździeckim w 2009 roku. Przejażdżki bryczką, jazdy w terenie i nauka jazdy konnej, to tylko niektóre z aktywności, z których miłośnicy przyrody mogą skorzystać. Ten agroturystyczny ośrodek położony jest bezpośrednio nad jeziorem z własną plażą. ! Frankfurt (Oder) ! ! ! 92 ! 12 E30 580 ! ! ! ! 29 ! 575 ! ! ! ! ! 570 ! ! ! ! ! 565 ! ! 112 ! Ośrodek Rancho Drzecin Drzecin 54, 69-100 Słubice, Tel: +48 95 7500086 mobil +49 600 941692 E-mail: [email protected] www.rancho-drzecin.pl Ośrodek Rancho Drzecin Drzecin 54, 69-100 Słubice, Tel: +48 95 750 00 86 Tel. 0 600 941 692 [email protected] www.rancho-drzecin.pl ! ! 560 ! ! ! ! 0 74 1 2 4 Kilometer Eisenhüttenstadt ! 75 Górzyca Natur pur Das Dorf liegt auf einer malerischen Anhöhe des Odertals, etwa einen Kilometer vom Fluss entfernt. Der Ort war früher die Hauptstadt des Lebuser Bistums (1270-1354). Die frühere Marienkirche mit einem Bildnis der Mutter Gottes zog als bedeutender Wallfahrtsort bis zum 18. Jahrhundert zahlreiche Pilger aus Großpolen, Schlesien und Brandenburg an. Aus dieser Zeit sind heute keine Spuren mehr vorhanden. Infolge der Zerstörungen des Zweiten Weltkrieg verlor Górzyca die Stadtrechte. In der Nachkriegszeit entwickelte sich der Ort langsam, die Kriegsschäden wurden beseitigt und der Wiederaufbau vorangetrieben. Um an die stolze Geschichte anzuknüpfen, wurde die Kirche, der ehemalige Sitz der Lebuser Bischöfe, restauriert. Górzyca hat heute etwa 1 500 Einwohner. Der größte Schatz des Ortes ist heute die Natur: Zahlreiche Schutzgebiete befinden sich auf dem Gemeindegebiet. Górzyca Dzika natura M. Krukiel Niegdyś stolica biskupstwa lubuskiego (1270-1354), dziś wieś położona na skraju doliny Odry, niespełna kilometr od rzeki. Swój rozwój zawdzięczała Sanktuarium Maryjnemu, w którym znajdował się obraz Matki Boskiej. Sanktuarium aż do XVIII w. było licznie odwiedzane przez pątników m.in. z Wielkopolski, Śląska czy Brandenburgii. 52° 29" N W wyniku zniszczeń po II wojnie światowej Górzyca utraciła prawa miejskie. 14° 39" E W okresie powojennym miejscowość rozwijała się w umiarkowanym tempie, km 604/3 dźwigając się z ogromu zniszczeń i próbując nawiązać do bogatej historii, czego wynikiem była odbudowa kościoła – dawnej siedziby biskupów lubuskich. Obecnie miejscowość liczy około 1500 mieszkańców, a jej największym atutem jest przyroda. Świadczą o tym liczne obszary chronione na terenie gminy. 76 77 Kirche Unserer Lieben Frau von Gottes Gnaden in Górzyca Die Kirche wurde 1767 auf den Überresten der früheren Kirche aus dem 15. Jahrhundert erbaut, die auf Initiative des Lebuser Bischofs Jan von Borschnitz errichtet worden war. Das mittelalterliche Bauwerk erhielt dabei ein zusätzliches Querschiff, größere Fenster und eine neue Ausstattung. 1945 trug die Kirche schwere Schäden davon. In den späten Siebzigerjahren wurde sie wieder aufgebaut. Friedenswald Fort Säpzig - Fort Żabice Auf Initiative von Jan Radkiewicz wurde im Jahr 1992 der Verein „Friedensgesellschaft“ gegründet. In Zusammenarbeit mit dem deutschen Verein „Schloss Trebnitz“ gelang es 1992, ein Friedenswäldchen zu pflanzen. Es befindet sich in der Nähe einer Aussichtsplattform mit einem grandiosen Blick auf das Odertal. Das Fort Säpzig war eines der Außenforts der Festung Küstrin, neben den Forts in Czarnów, Gorgast und Sarbinów. Die Anlage entstand in den Jahren 1887-90 mitten in den Feldern auf einer Anhöhe, um die Wege von Słubice nach Kostrzyn und Słońsk zu überwachen. Das Bauwerk hat die Form einer fünfseitigen Redoute, die mit einem Graben umgeben ist. Wiesenmuseum in Owczary Ì Owczary 17, 69-113, Górzyca, Tel. +48 68 3828236 Das in Europa wohl einzigartige Wiesenmuseum präsentiert seinen Besuchern die verschiedenen GraslandÖkosysteme der Erde. Ein Schwerpunkt sind die besonderen Wiesenlandschaften in der näheren Umgebung von Owczary. Das Museum organisiert Bildungsveranstaltungen, verleiht Fahrräder und Ferngläser, veröffentlicht Infoschriften und Publikationen über die Region und ist gleichzeitig Anlaufstelle für Touristen im Gebiet der Warthemündung. © OpenStreetMap contributors Der besondere Tipp Nationalpark „Warthemündung“ Der 2001 gegründete Nationalpark an der Mündung der Warthe in die Oder umfasst eine Fläche von rund 8000 Hektar. Hier leben mehr als 200 Vogelarten, von denen über die Hälfte das Gebiet der Warthemündung als Brutstätte nutzen. Einige dieser Vogelarten sind vom Aussterben bedroht, darunter der Seggenrohrsänger, die Uferschnepfe, die Zwergdommel und die Trauerseeschwalbe. Durch das Gebiet des Nationalparks führen verschiedene Wander- und Radwege sowie Naturlehrpfade. Auch Angelfreunde finden hervorragende Bedingungen. Die Parkverwaltung befindet sich in Chyrzyno. Dort kann auch ein etwa 25 Meter hoher, verglaster Aussichtsturm erklommen werden. Chyrzyno 1, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7524027, Fax: +48 095 7524027 [email protected], www.pnujsciewarty.gov.pl 7 5 Î 6 4 Istnieje możliwość podziwiania uroków parku z 25-metrowej wieży widokowej. Chyrzyno 1, 69-113 Górzyca, Tel. +48 095.752.4027, Fax: +48 095.752.4027L.16, E-Mail: [email protected], www.pnujsciewarty.gov.pl 2 8 Lasek pokoju Fort Żabice Kościół p.w. Matki Łaski Bożej w Górzycy Kościół wybudowano w 1767 roku na zrębach wcześniejszej, XV-wiecznej budowli, wzniesionej z inicjatywy biskupa lubuskiego Jana von Borschnitz. Do średniowiecznego korpusu dobudowano ramiona transeptu, powiększono otwory okienne i ufundowano wyposażenie. Został odbudowany na przełomie lat 70 i 80. Z inicjatywy Jana Radkiewicza w 1992 roku zostało założone Stowarzyszenie Pokoju. Organizacja nawiązała kontakt z niemieckim stowarzyszeniem „Zamek Trebnitz”. Dzięki zaangażowaniu obu stron, w roku 1992 udało się zasadzić lasek pokoju. Znajduje się on niedaleko punktu widokowego, z którego roztacza się wspaniały widok na dolinę Odry. Fort Żabice jest obok fortów w Czarnowie, Gorgast i Sarbinowie jednym z fortów osłonowych Twierdzy Kostrzyn. Fort powstał w latach 1887-1890, pośród pól, na wzniesieniu terenu, w celu kontroli drogi ze Słubic do Kostrzyna i Słońska. Budowla posiada formę pięcioramiennej reduty otoczonej suchą fosą. 3 ä ä Warto zobaczyć 78 Ë Wyjątkowe miejsce Park Narodowy „Ujście Warty“ Najmłodszy Park Narodowy w Polsce, założony w 2001 r. w celu ochrony unikalnych terenów podmokłych, rozległych łąk i pastwisk, które są jedną z najważniejszych ostoi ptaków wodnych i błotnych. Siedziba parku znajduje się w Chyrzynie, gdzie można uzyskać informacje o i uczestniczyć w zajeciach edukacyjnych. 1 Muzeum Łąki w Owczarach Ì Owczary 17, 69-113 Górzyca Tel. +48 68 3828236 Muzeum poświęcone jest ekosystemom trawiastym Polski i świata. Nieopodal znajduje się także obszar chroniony „Owczary“, będący społecznym rezerwatem przyrody, mającym na celu ochronę muraw kserotermicznych wraz z gatunkami stepowymi. Muzeum pełni również funkcję stacji terenowej, umożliwiającej nocleg i wypożyczanie sprzętu turystycznego. Organizuje też imprezy edukacyjne oraz publikuje materiały informacyjne o regionie. 79 Adressen Adresy Ê Deutsch-Polnisches Begegnungszentrum ul. Polna 8/1, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7591236 www.sport.kultura. gorzyca.pl www.cspn-gorzyca.superturystyka.pl Parkplatz, Fitnessraum, Sonnenstudio, Sauna, Konferenzräume, Turnhalle Ë Sport- und Rehabilitationszentrum in Górzyca ul. Różana 41, 69-113 Górzyca, Tel. +48 759 158495 www.sport.kultura.gorzyca.pl Doppel-, Dreibett-und Vierbettzimmer Parkplatz, Sauna, Cafe Bar, Fitness-Club, Tennisplatz, Basketball, Volleyball-, Handballund Fußballplatz, Kletterwand Ì Wiesenmuseum Owczary 17, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7591220 28 Übernachtungsplätze, einfache Übernachtungsmöglichkeit, Fahrradverleih Í Î Î Bar „Casablanca“ ul. Kostrzyńska 1, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7591246 Ï Ï Bar „Co nieco“ ul. Świerczewskiego 1, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7591343 Ñ 80 Ì Muzeum Łąki Owczary 17, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7591220 28 miejsc noclegowych o standardzie schroniska, wypożyczalnia rowerów Restauracja „Olympia“ w Centrum Sportowo-Rehabilitacyjnym w Górzycy ul. Różana 41, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7591236 www.sport.kultura.gorzyca.pl Bar „Casablanca“ ul.Kostrzyńska 1, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7591246 Touristeninformation Wiesenmuseum Owczary 17, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7591220 [email protected] www.kp.org.pl www.gorzyca.pl Ë Kompleks Sportowo-Rehabilitacyjny w Górzycy ul. Różana Str. 41, 69-113 Górzyca , Tel.+48 759 158495 www.sport.kultura.gorzyca.pl Pokoje dwu-trzy- i czteroosobowe Parking, Sauna, Cafe Bar, Fitness-Club, kort tenisowy, boisko do siatkówki, piłki ręcznej piłki nożnej, ścianka wspinaczkowa Í Restaurant „Olympia“ im Sport- und Rehabilitationszentrum in Górzyca ul. Rożana 41, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7591236 www.sport.kultura. gorzyca.pl Bank Spółdzielczy w Ośnie Lubuskim, Abteilung in Górzyca ul. 1 Maja 1a, 69-113 Górzyca Ê Centrum Spotkań Polsko-Niemieckich ul. Polna 8/1, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7591236 www.sport.kultura.gorzyca.pl www.cspn-gorzyca.superturystyka.pl Parking, Fitness, solarium, sauna, pomieszczenia konferencyjne, sala gimnastyczna Bar „Co nieco“ ul. Świerczewskiego 1, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7591343 Ð Bank Spółdzielczy w Ośnie Lubuskim, filia w Górzycy ul. 1 Maja 1a, 69-113 Górzyca Ð Ñ Informacja turystyczna Muzeum Łąki Owczary 17, 69-113 Górzyca, Tel. +48 95 7591220 [email protected], www.kp.org.pl www.gorzyca.pl 81 Slipanlage in Górzyca Ï Slip dla łodzi w Górzycy Ï Naturbelassener Wanderrastplatz mit guten Ein- und Ausstiegsmöglichkeiten. Dziewicze miejsce odpoczynku dla wędrowców z dogodnych wejściem i zejściem z łodzi. Der beste Angelplatz Najlepsze miejsce do wędkowania Direkt am ehemaligen Wachturm (dem sog. strategischen Turm) etwa 1 km von Górzyca entfernt. Bezpośrednio przy byłej wieży strażniczej (tzw. strategicznej), oddalonej około kilometr od Górzycy. Odra N 31 ~603,5 km 139 Górzyca 31 52º29´ N 14º37´ E Km 604,3 km 82 83 Kostrzyn nad Odrą Geschichtsträchtiges Naturparadies an Warthe und Oder Kostrzyn nad Odrą ist eine dynamisch wachsende Stadt. Der an der Mündung der Warthe in die Oder gelegene Ort punktet vor allem durch seine verkehrsgünstige Lage: Hier treffen Straßen, Schienen- und Wasserwege aufeinander. Von der Bundeshauptstadt Berlin liegt die Grenzstadt nur 80 Kilometer entfernt. Umgeben von Wäldern und Auenlandschaften ist Kostrzyn ein hervorragender Urlaubsort für Erholungssuchende, Naturfreunde und Geschichtsinteressierte. Die Niederungen von Oder und Warthe sind in Europa einzigartig. Das Gebiet des Nationalparks Warthemündung kann mit Fug und Recht als Paradies für Naturliebhaber bezeichnet werden. Vor allem Vogelfreunde kommen dort auf ihre Kosten. Auch für Angler und Pilzsammler ist Kostrzyn ein attraktives Ziel. Die Stadt besteht zur Hälfte aus Waldgebieten, und auch in der Umgebung kann man Pilze und Blaubeeren sammeln. Die zahlreichen Seen sind reich an Fischen. Das ausgedehnte Gebiet der Warthemündung bietet ideale Bedingungen für Radfahrer, Reiter und Wanderer. Nicht verpassen sollten Besucher von Kostrzyn das „Küstriner Pompeji“, wie die Ruinen der Küstriner Festung und der Altstadt mit ihren historischen Gassen genannt werden. Die über 800-jährige Altstadt galt mit ihrem Kostrzyn nad Odrą Przepełniony historią raj przyrody nad Wartą i Odrą Kostrzyn nad Odrą to prężnie rozwijające się miasto w widłach Warty i Odry, na skrzyżowaniu dróg lądowych, kolejowych i wodnych. Położenie geograficzne i dostępność komunikacyjna Kostrzyna stanowią niewątpliwie jeden z największych atutów miasta. Nasze nadgraniczne miasto dzieli tylko 80 km od stolicy Niemiec – Berlina. Otoczone lasami i rozlewiskami wód tworzy znakomitą 52° 24" N bazę wypadową dla osób spragnionych odpoczynku, miłośników przyrody i historii. 17° 13" E Przepływające przez miasto rzeki Odra i Warta tworzą unikalne w Europie rozlewiska. km 616,5 Teren Parku Narodowego “Ujście Warty” to raj dla miłośników przyrody, szczególnie ornitologii. Kostrzyn to miejsce wyjątkowo atrakcyjne dla wędkarzy i grzybiarzy. W samym mieście lasy stanowią połowę powierzchni, a okolice obfitują w grzyby, ryby i jagody oraz liczne jeziora. Znaczna rozległość obszaru Ujścia Warty i jego charakter, sprzyja turystyce rowerowej, konnej i pieszej. Najciekawszym zabytkiem dzisiejszego Kostrzyna są “Kostrzyńskie Pompeje” – ruiny kostrzyńskiej twierdzy i Starego Miasta z zachowaną siatką ulic. Historia kostrzyńskiej Starówki jest pasjonująca. Stare Miasto ze swoim zamkiem, ratuszem, kościołem parafialnym i rynkiem posiadało niepowtarzalny urok. Wojna spowodowała, że miasto zamarło na niemal 50 lat. Jeszcze nie tak dawno miejsce po dawnej Starówce mogło budzić jedynie 84 Schloss, dem Rathaus, der Pfarrkirche und dem Markt einst als besonderes Kleinod. Doch nach den Zerstörungen im Zweiten Weltkrieg fiel die Stadt für fast fünfzig Jahre in einen Dornröschenschlaf. Inzwischen wurde mit dem Wiederaufbau begonnen. Einige Gebäude sowie ein Teil der Festungsanlage sind bereits restauriert und haben sich zum Lieblingsort der Einwohner und zur Hauptattraktion für Touristen entwickelt. Doch Kostrzyn hat nicht nur historische Stätten und eine einmalige Landschaft zu bieten: Die Stadt ist auch Schauplatz für internationale Kultur- und Sportveranstaltungen wie das größte europäische OpenAir-Rock-Event „Woodstock Festival“ oder die „Küstriner Festungstage“. Die Sonderwirtschaftszone Kostrzyn-Słubice ist in der ganzen Welt bekannt. Und auch die Umgebung von Kostrzyn ist reich an Sehenswürdigkeiten. Davon sollte man sich in der Stadt am Mündungsdelta der Warthe am besten selbst überzeugen. tęsknotę za tym, co przestało istnieć. Dziś projektowana rekonstrukcja nabiera realnych kształtów. Spod hałd ziemi wyłoniły się ruiny starych kamienic i uliczek, a część obiektów twierdzy została odrestaurowana. Jest to ulubione miejsce mieszkańców miasta i największa atrakcja dla przyjeżdżających do Kostrzyna turystów. Oprócz atrakcji przyrodniczych i historycznych Kostrzyn posiada jeszcze jeden istotny atut: jest areną imprez kulturalnych i sportowych o zasięgu międzynarodowym. Nie sposób nie wspomnieć w tym miejscu o odbywającym się od kilku lat w Kostrzynie „Przystanku Woodstock”, największym festiwalu rockowym na wolnym powietrzu w Europie, czy o Dniach Twierdzy. Zaś jeśli chodzi o gospodarkę i biznes, marka Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej jest znana na całym świecie. Również okolice miasta obfitują w zabytki i osobliwości. Ale o tym mogą się Państwo przekonać dopiero na miejscu. W mieście u zbiegu rzek, w nurcie sukcesu. 85 Kostrzyńskie Pompeje (Küstriner Pompei) Ê Der besondere Tipp Festival „Haltestelle Woodstock“ In Kostrzyn nad Odrą findet seit 1995 alljährlich das größte Sommerfestival in Europa, das Festival „Haltestelle Woodstock“, statt. Organisiert wird die Veranstaltung von der Stiftung „Das Große Orchester der Weihnachtshilfe“, die damit allen Unterstützern für ihr Engagement danken möchte. Auf dem Festival treten jedes Jahr zahlreiche Bands aus Polen und anderen Ländern auf, die während der drei Festtage auf zwei Bühnen für Stimmung sorgen. Beim Festival sind bereits Die Toten Hosen, The Stranglers und The Prodigy aufgetreten - neben vielen anderen bekannten Bands. Ein wichtiger Bestandteil des Festivals ist die Kunstakademie. Dabei treffen sich Schriftsteller, Künstler und Journalisten aus aller Welt, um über Kunst zu debattieren. Gleichzeitig werden Workshops, Happenings und künstlerische Events für die Festivalteilnehmer angeboten. Im Zweiten Weltkrieg zerstörte Burg- und Altstadtruinen mit erhaltenem Straßennetz. Muzeum Twierdzy Kostrzyn (Festungsmuseum Kostrzyn) ul. Graniczna 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Tel. & Fax: +48 95 7522360 [email protected] www.muzeum.kostrzyn.pl/ © OpenStreetMap-Mitwirkende 6 4 WOŚP Agnieszka Janowska 8 9 5 2 7 3 1 WOŚP Igor Kohutnicki Warto zobaczyć Ê „Kostrzyńskie Pompeje” – ruiny twierdzy i starego miasta, z zachowaną siatką ulic, zniszczone podczas II wojny światowej. Muzeum Twierdzy Kostrzyn ul. Graniczna 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Tel. / Fax: +48 95 752 23 60 www.muzeum.kostrzyn.pl E-mail: [email protected] 86 Szczególne wydarzenie: Przystanek Woodstock Kostrzyn nad Odrą od 1995 r. jest gospodarzem największego w Europie letniego festiwalu muzycznego „Przystanek Woodstock”. Organizatorem festiwalu jest Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, która letnim koncertem dziękuje wszystkim wolontariuszom i ludziom wspierającym styczniowe, finałowe działania charytatywne fundacji. Na każdym Przystanku Woodstock występuje kilkadziesiąt zespołów z Polski i świata, które przez trzy festiwalowe dni prezentują się na dużej i małej scenie. Dotychczas na Przystanku Woodstock zagrali między innymi: Hey, Dżem, Voo Voo, T.Love, Raz Dwa Trzy, Die Toten Hosen, The Stranglers, Clawfinger, Kreator, Beatsteaks, Zion Train, Twinkle Brothers, Zebrahead, H-Blockx, Skindred, Jahcoustix Dog Eat Dog, Airbourne, Gentleman & The Evolution, Helloween czy The Prodigy. Bardzo ważnym elementem Przystanku Woodstock jest Akademia Sztuk Przepięknych. Tam właśnie spotykają się pisarze, dziennikarze, artyści, ludzie telewizji i wielkiego świata, rozmawiając z woodstockowiczami o sztuce, marzeniach, przygodach. ASP to także warsztaty, happeningi, działania artystyczne z udziałem woodstockowiczów prowadzone przez artystów i wykładowców. 87 Hotel Bastion Ì ul. Graniczna 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Tel. +48 95 7525970 www.hotel-bastion.pl Parking strzeżony, ceny ze śniadaniem, Wi-Fi pokój 1-osobowy od 150 zł, pokój 2-osobowy od 220 zł, pokój 3-osobowy od 280 zł pokój 4-osobowy od 330 zł, pokój 5-osobowy od 370 zł, apartament od 500 zł Dom Turysty Í ul. Piastowska 8, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, www.domturysty.ta.pl, Tel. +48 95 752304, Zentral gelegen, etwas 150 m vom Bus- und Hauptbahnhof entfernt. Bewachter Parkplatz, Restaurant EZ ab 60 zł, DZ ab 80 zł, Dreibettzimmer ab 150 zł, Apartment ab 150-180 zł Dom Turysty Í ul. Piastowska 8, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, www.domturysty.ta.pl Tel. +48 95 7523041 Obiekt znajduje się w centrum miasta. Dworzec autobusowy i kolejowy znajdują się w odległości 150 metrów. W pobliżu hotelu dostępna jest restauracja i parking strzeżony pokój 1-osobowy od 60zł, pokój 2-osobowy od 80 zł, pokój 3-osobowy od 150 zł pokój 4-osobowy od 200 zł, apartament od 150 zł Ferienwohnungen, Anna Braun ul. Kościelna 8a, 66-470 Kostrzyn nad Odrą ,Tel. +48 95 7523419, +48 600 610608, Pension „Unter den Linden“ ul. Mikołaja Reja 4, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 95 7521455, +48 605 680045 Restaurant Oder Î ul. Strzelecka 9/11, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 502 721062, www.oder.com.pl Polnische und italienische Küche täglich von 11 bis 21 Uhr Pokoje do wynajęcia, Anna Braun ul. Kościelna 8a, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Tel. +48 95 752 3419 lub +48 600 610608 Pensjonat Pod Lipami ul. Reja 4, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Tel. +48 95 7521455, lub +48 605 680045 Restauracja Oder Î ul. Strzelecka 9/11, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 502 721062 www.oder.com.pl kuchnia polska i włoska Godziny otwarcia: codziennie od 11 do 21 Restaurant Bastion Ì ul.Graniczna 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 95 7525970 www.hotel-bastion.pl Polnische Küche, 24h geöffnet Restaurant Magic Ï ul. Piastowska 2a, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 95 7523339 täglich von 9 bis 22 Uhr Restauracja Bastion Ì ul. Graniczna 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 095.752.5970 www.hotel-bastion.pl polska kuchnia Godziny otwarcia: 24 godziny na dobę Marina Café Kanape Ð ul. Nadbrzeżna 4, 66-470 Kostrzyn nad Odrą direkt an der Warthe gelegen. Restauracja Magic Ï ul. Piastowska 2a, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 95 7523339 Godziny otwarcia: codziennie od 9 do 22 Taxi ul. Dworcowa (Bahnhof ), 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 95 7525626, Tel. +48 95 7525595 Marina Café Kanape Ð ul. Nadbrzeżna 4, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Położony bezpośrednio nad rzeką Wartą. PEKAO SA ul. Piastowska 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 95 7524283 PKO BP ul. Gorzowska 58, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 95 7522023 Bank Zachodni WBK ul. Sikorskiego 10, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Tel. +48 95 7210480, T. Kulik Hotel Bastion Ì ul. Graniczna 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 95 7525970 www.hotel-bastion.pl Bewachter Parkplatz, WLAN EZ ab 150 zł, DZ ab 220 zł, Dreibettzimmer ab 280 zł, Vierbettzimmer ab 330 zł, Fünfbettzimmer ab 370 zł, Apartment ab 500 zł, inkl. Frühstück TAXI Taxi ul. Dworcowa (Dworzec PKP), 66-470 Kostrzyn nad Odrą Tel. +48 95 752 5626 lub Tel. +48 95 752 55 95 T. Kulik P. Chara Adressen Adresy TAXI PEKAO S.A. ul. Piastowska 4, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Tel. +48 95 7524283 PKO BP ul. Gorzowska 58, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 95 7522023 Touristeninformation Ñ Stadtverwaltung, ul. Graniczna 2, 66-470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 95 727 8100, Montag-Freitag von 8 bis 15 Uhr Bank Zachodni WBK ul. Sikorskiego 10, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Tel. +48 95 7210480 Brama Berlińska Ò ul. Berlińska 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Tel. +48 607 770 603 www.kostrzyn.pl Informacja Turystyczna Ñ Urząd Miasta, ul. Graniczna 2, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Tel. +48 95 727 8100 Godziny otwarcia: poniedziałek - piątek 8:00 - 15:00 88 P. Chara Brama Berlińska Ò ul. Berlińska 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Tel.+48 607 770 603 www.kostrzyn.pl 89 Oder Kostrzyn nad Odrą N Wa rt a Marina in Kostrzyn nad Odrą Marina w Kostrzynie nad Odrą ul. Sikorskiego 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Marina-Verwaltung: Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji ul. Niepodległości 11, 66- 470 Kostrzyn nad Odrą, Tel. +48 95 7523716 Fax +48 95 752 37 18 [email protected] ul. Sikorskiego 1, 66-470 Kostrzyn nad Odrą Adres zarządcy mariny: Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji ul. Niepodległości 11, 66- 470 Kostrzyn nad Odrą Tel. +48 95 7523716, fax +48 95 752 37 18 [email protected] Hafenmeister: Stanisław Malicki, Tel +48 609 765 610 [email protected] 30 kostenpflichtige Liegeplätze für Boote bis 12 Meter Länge, Boots - und Kanuverleih Kapitan portu: Stanisław Malicki, tel +48 609 765 610 [email protected] 30 odpłatnych miejsc do cumowania dla łodzi do 12 metrów długości, Wypożyczalnia łodzi i kajaków. 31 22 1 22 52°34‘57“ N 14°38‘37“ E km 616,5 31 P. Chara Küstriner Vorland ra Od 90 91 N Kostrzyn nad Odrą ! ! 615 ! Küstriner Vorland ! ! 22 ! 1 ! ! 112 610 ! ! ! ! ! 605 Górzyca ! Der besondere Ausflugstipp Propozycja szczególnie ciekawej wycieczki Dinosaurier Park Park Dinozaurów Der Dinosaurier Park in Nowiny Wielkie ist ein idealer Ort für einen Familien- oder Schulausflug. Die in dem Park aufgestellten Dinosaurier-Modelle in Originalgröße und die dazugehörigen Schautafeln entlang des Waldlehrpfades veranschaulichen sehr gut das Leben urzeitlicher Reptilien. www.park-dinozaurow.pl Park Dinozaurów w Nowinach Wielkich to idealne miejsce na rodzinną wyprawę, czy wycieczkę szkolną. Znajdujące się w parku naturalnej wielkości modele dinozaurów z tablicami informacyjnymi, wzdłóż leśnej ścieżki edukacyjnej, odzwierciedlają dokładnie życie gadów z prehistorycznych czasów. www.park-dinozaurow.pl Schloss in Dąbroszyn Pałac w Dąbroszynie Das aus dem 17. Jahrhundert stammende Schloss in Dąbroszyn - etwa fünf Kilometer von Kostrzyn entfernt - gehört zu den Perlen der Lubuskier Schlösserund Parkarchitektur. In dem Schlosspark wurden exotische Bäume angepflanzt. Eine besondere Attraktion ist der japanische Goldfruchtbaum direkt vor dem Schloss mit einem Umfang von 450 Zentimetern. Auch die neben dem Schloss befindliche neogotische Kirche ist sehenswert. www.tourist-info-kostrzyn.de Pochodzący z XVII wieku Pałac w Dąbroszynie - oddalony około 5 km od Kostrzyna nad Odrą – jest jedną z pereł architektury pałacowej i parkowej w województwie lubuskim. W pałacowym parku zasadzono wiele egzotycznych drzew. Wyjątkową atrakcję stanowi - rosnący bezpośrednio przed pałacem - miłorząb japoński o średnicy 450 centymetrów. Godny obejrzenia jest również neogotycki kościół znajdujący się obok pałacu. www.tourist-info-kostrzyn.de Safari Zoo in Świerkocin ZOO Safari w Świerkocinie In Świerkocin befindet sich der erste Safari Zoo in Polen. Der Park lässt sich mit dem eigenen Auto oder Mietwagen erkunden. So können Besucher die über 600 wilden Tiere auf einer Fläche von rund 20 Hektar hautnah erleben und beobachten. Diese Safaris bieten auf einmalige Art und Weise die Möglichkeit, das Leben der Tiere in „freier Wildbahn“ kennenzulernen. www.zoo-safari.com.pl W Świerkocinie mieści się pierwsze w Polsce ZOO – Safari, czyli ogród zoologiczny, przez który można przejechać samochodem. Na powierzchni około 20 hektarów, zwiedzający mają okazję obejrzeć z bliska,ponad 600 dzikich zwierząt. Safari takie jak to, w unikatowy sposób umożliwiają poznanie życia zwierząt „na wolności”. www.zoo-safari.com ! ! ! Die besten Angelplätze 600 Die besten Angelplätze befinden sich im Nationalpark Warthemündung. Nähere Informationen finden Sie auf der Webseite des Nationalparks: www.pnujsciewarty.gov.pl/73, wedkarstwo.html ! ! Najlepsze miejsca do wędkowania Najlepsze miejsca do wędkowania znajdują się na terenie Parku Narodowego „Ujście Warty”. Bliższe informacje znajdą Państwo na stronie internetowej Parku: www.pnujsciewarty.gov.pl/73,wedkarstwo.html ! ! ! 92 0 1 2 4 Kilometer 93 Revierinformationen Die Mittlere Oder ist ein Motorboot-Revier und auch für muskelbetriebene Boote geeignet. Segeln ist aufgrund der starken Strömung und der Brücken nahezu unmöglich. Für Boote mit einer Motorleistung größer als 11,03 kW (15 PS) ist der amtliche Sportbootführerschein Binnen erforderlich. Für den polnischen Teil der Oder werden deutsche Befähigungszeugnisse Informacja o terenie Na Odrze na terenie Niemiec obowiązuje regulamin żeglugi śródlądowej (Binnenschiffahrtstraßenordnung), w Polsce (od 181,3 km do 542,4 km) obowiązuje zarządzenie o przepisach żeglugowych z 1 października 2004 roku. Odra jest rwącą i częściowo trudną do przepłynięcia rzeką ze względu na zamulenie i dużą ilość roślinności podwodnej. Na środkowej i dolnej Odrze, na odcinku od Budowie (308 km) do ujścia rzeki do Bałtyku, nie ma śluz. Szybkość prądu jest tu wyższa i przy normalnym stanie dować zmianę (zapiaszczenie / sedymentację) koryta rzeki. Ogólna głębokość zanurzenia wynosząca 1,3 metra może w związku z tym zmieniać się przez cały rok. Szczególnie na początku drugiej połowy roku głębokości poniżej 1 metra nie są rzadkością. Szerokość Środkowej Odry przy normalnym stanie wody wynosi od 80 do 125 metrów. Środkowa Odra nadaje się dla łodzi motorowych a także dla łodzi napędzanych siłą ludzkich mięśni. Żeglowanie ze względu na silny prąd i mosty jest niemalże niemożliwe. Kierowanie łodziami z silnikiem o mocy powyżej 11,03 kW (15 PS) wymaga posia- M. Krukiel Für die Oder auf dem Gebiet Deutschlands gilt die Binnenschifffahrtsstraßen-Ordnung (BinSchStrO), für Polen (Abschnitt km 181,3 bis km 542,4) gilt die Verordnung für Schifffahrtsvorschriften vom 1.10.2004. Die Oder ist ein Strömungsrevier. Auf der mittleren und unteren Oder von Budowie (km 308,0) bis in die Ostsee gibt es keine Schleusen. Die Strömungsgeschwindigkeit ist hier höher und beträgt bei Normalwasserstand 3 bis 5,5 km/h, bei Hochwasser bis zu 8 km/h und mehr. Die Wasserstände variieren erheb- variieren und sind nicht ganzjährig gültig. Insbesondere zu Beginn der zweiten Jahreshälfte sind Wassertiefen unter einem Meter möglich. Die Breite der mittleren Oder beträgt bei normalem Wasserstand zwischen 80 und 125 Metern. lich. Extreme Hoch- oder Niedrigwasser sind daher möglich (automatische Pegelansagedienste können telefonisch oder per Internet abgefragt werden). In Extremsituationen kann die Sportschifffahrt zum Erliegen kommen (Befahrungsverbot). Trotz der zahlreichen, beidseitig der Ufer gesetzten Buhnen kann durch Strömung eine Veränderung (Versandung / Sedimentation) des Flussbettes eintreten. Die generellen Durchfahrtstiefen von 1,3 Meter können daher 94 anerkannt, umgekehrt werden für polnische Wassersportler die nationalen Führerscheinbestimmungen in Deutschland anerkannt. Weitere offizielle Schifffahrtsbekanntmachungen sind zu finden für Polen: www.wroclaw.rzgw.gov.pl, www.rzgw.szczecin.pl für Deutschland: www.wsa-eberswalde.de wody wynosi od 3 do 5,5 km/h, przy wysokim stanie wody do 8 km/h a nawet więcej. Wysokość poziomu wody często ulega zmianie. Możliwe są dlatego ekstremalnie wysokie lub niskie stany wody (informacja o poziomie wody dostępna jest telefonicznie i przez Internet). W sytuacji wyjątkowej żegluga może zostać wstrzymana (zakaz żeglugi). Pomimo licznych ostróg regulacyjnych po obu stronach rzeki prąd może spowo- dania patentu na sportowe łodzie motorowe. Na polskiej części Odry uznawane są niemieckie dokumenty i odwrotnie, polskie dokumenty są uznawane w Niemczech. Inne oficjalne ogłoszenia dotyczące żeglugi dla Polski można znaleźć na stronach internetowych: www.wroclaw.rzgw.gov.pl, www.rzgw.szczecin.pl Dla Niemiec: www.wsa-eberswalde.de 95 Informationen zum Wasserstand - Pegelauskunft Aktuelle Wasserstände können auf den folgenden Internetseiten abgerufen werden (empfohlen): In Deutschland: http://pegelonline.wsv.de In Polen: http://pogodynka.pl/polska/podest Der Oder-Pegelstand kann auch über einen automatischen Telefonansagedienst abgerufen werden: Ratzdorf: Tel. +49 33652 7168, in Eisenhüttenstadt: Tel. +49 3364 751342 Relevant sind zudem die Fahrrinnentiefen,. Auskunft unter: www.elwis.de oder telefonisch bei der Schleuse Eisenhüttenstadt: +49 3364 773852 für die polnische Seite www.wroclaw.rzgw.gov.pl gilt auch für Schlauchboote und Wassermotorräder. Die Kennzeichen erhält man beim DSV, DMYV, ADAC oder als amtliches Kennzeichen beim Wasser und Schifffahrtsamt des Bundes und der Landesschifffahrtsbehörde Brandenburg. Größe der Nummer, des Kennzeichens: 10 cm am Heck oder seitlich am Bug. Alle anderen Boote müssen mit einem 10 cm großen Bootsnamen und dem Eignernamen im Boot versehen sein. Informacje dotyczące poziomu wód Aktualny stan poziomu wód znajduje się na (polecanych) stronach internetowych: Dla Niemiec: http://pegelonline.wsv.de Dla Polski: http://pogodynka.pl/polska/podest Informacje o stanie Odry można także otrzymać za pomocą automatycznego serwisu telefonicznego: Ratzdorf: +49 (0) 33652 -7168 Schiffsfunk Funkverbindung von Schiff zu Schiff: UKW-Kanal 10 und 156,5 MHz; Funkverbindung von Schiff zu Land (z.B. Schleusen): UKW-Kanal 74 und 156,725 MHz. Naturschutz Bootsfahrer sind gehalten, Fauna und Flora durch Rücksichtnahme und Beachtung der „10 Goldenen Regeln“ zu schützen. Von besonderer Bedeutung für den Naturschutz an der Oder ist der 1995 gegründete Nationalpark Unteres Odertal. Die Oder ist in die Kampagne Lebendige Flüsse der Deutschen Umwelthilfe eingebunden. Diese Kampagne setzt sich dafür ein, dass Flüsse und Bäche wieder in naturnahe Landschaften verwandelt werden. Kilometraż Odra wypływa z morawskich Gór Odrzańskich w Czechach i jest spławna na 717 kilometrach. Podawanie odległości zaczyna się u ujścia Opawy do Odry kilometrem rzecznym 0,0, a kończy dopływem Odry do jeziora Dąbie 741,6 kilometrem rzecznym. Ochrona przyrody Podróżujący drogą wodną są zobowiązani do przestrzegania „10 złotych reguł“ chroniących faunę i florę. Szczególne znaczenie odgrywa stworzony w 1995 roku Park Narodowy Dolnej Odry. Odra bierze udział w akcji Żywe Rzeki niemieckiej Organizacji Ochrony Środowiska. Akcja ta ma na celu przywrócenie rzekom i strumieniom ich pierwotnego stanu. Wetterinformationen Für Polen: www.podgodynka.pl, www.new.meteo.pl Für Deutschland: www.dwd.de Kilometrierung Die Oder entspringt im mährischen Odergebirge in Tschechien und ist auf 717 Kilometern schiffbar. Die Entfernungsangabe beginnt an der Opawa-Mündung der Oder mit Flusskilometer 0,0 und endet mit dem Zufluss der Oder in den Dammschen See bei Flusskilometer 741,6. Komunikacja na statku Połączenie radiowe między statkami. Kanał 10 UKF oraz 156,5 MHz; Połączenie radiowe między statkiem a lądem (np. śluzy): kanał 74 UKF oraz 156,725 MHz Anlegen und Festmachen Achten Sie beim Anlegen im Strom darauf, immer gegen die Strömung zu manövrieren und zuerst mit der Vorleine den Bug des Bootes festzumachen und erst dann das Heck mit der Achterleine zu fixieren. So verhindern Sie ein schnelles Abtreiben des Bootes durch eine starke Strömung am Liegeplatz. Üblicherweise werden zusätzlich noch eine Vor- und eine Achterspring gesetzt. Damit liegt das Boot sicher an seinem Liegeplatz. ANLEGEN und Ankern ist nun uneingeschränkt an beiden Ufern zulässig! w Eisenhüttenstadt: +49 (0) 3364 – 751342 Dla Polski: www.podgodynka.pl/polska/podest Dla Niemiec: http://pegelonline.wsv.de Należy zwrócić uwagę na głębokości torów wodnych, które dla polskiej części można znaleźć pod adresem: www.wroclaw.rzgw.gov.pl i dla niemieckiej pod: www.elwis.de. Informację telefoniczną można uzyskać pod numerem telefonu +49 3364 773852 (Śluza Eisenhüttenstadt) Informacje o pogodzie Dla Polski: www.podgodynka.pl, www.new.meteo.pl Dla Niemiec: www.dwd.de Oznakowanie łodzi sportowych Łodzie sportowe od długości 5,5 metra lub o mocy silnika od 2,21 kW (3 KM) muszą być oznakowane. Dotyczy to także pontonów i skuterów wodnych. Rejestracji można dokonać w Niemieckim Związku Żeglarskim, Niemieckim Związku Łodzi Motorowych, Niemieckim Automobilklubie lub otrzymać rejestrację urzędową np. w Urzędzie Żeglugi bądź w Krajowym Urzędzie ds. Żeglugi w Brandenburgu. Wielkość numerów rejestracyjnych: 10 cm na rufie albo z boku na dziobie. Wszystkie inne łodzie powinny mieć wypisaną nazwę oraz nazwisko właściciela łodzi literami o wysokości 10 cm. Przystanie W czasie przybijania proszę cały czas manewrować pod prąd. Najpierw należy zacumować dziób przy użyciu cumy przedniej, a następnie rufę cumą rufową. W ten sposób zapobiega się znoszeniu łodzi przez silny prąd w miejscu cumowania. Zazwyczaj zakłada się jeszcze szpring dziobowy i rufowy. Dzięki temu łódź jest bezpiecznie zacumowana. Kennzeichnung von Sportbooten Sportboote sind ab 5,50 m Bootslänge bzw. ab 2,21 kW (3 PS) Motorleistung kennzeichnungspflichtig. Dies 96 97 Brückendurchfahrten Die zu durchfahrenden Bogenbrücken sind mit zwei gelben Rauten gekennzeichnet und rechts wie links je durch eine rot-weiße Raute begrenzt. Diese Zeichen gelten auch für Sportboote! Bei den Bogenbrücken ist mit starker Strömung und stromabseitig der Pfeiler mit Wirbeln zu rechnen. In Eisenhüttenstadt mündet die Spree-Oder-Wasserstraße in die Oder. Hier beträgt die Tauchtiefe 1,8 Meter und die geringste Durchfahrtshöhe 4 Meter. Fähren Fähren müssen der durchgehenden Schifffahrt Vorfahrt gewähren. BITTE BEACHTEN: Die Fährbesatzungen sind auf diesem Abschnitt der Oder an einen geringen Schiffsverkehr gewöhnt und beachten vorbeifahrende Schiffe häufig nicht. Wir empfehlen daher, unbedingt das Signalgebot zu beachten und Vorsicht walten zu lassen. Die Fähre sollte nur passiert werden, wenn sie an ihrem jeweiligen Ufer stillliegt. Im polnischen Teil verkehren Seilfähren. Fähren: km - 450,2 Przewóz / Milsko km 481,0 - Pomorsko, km 485,0 - Brody km 530,0 Połęcko Ausweichregeln Kreuzen sich die Kurse zweier Fahrzeuge so, dass die Gefahr eines Zusammenstoßes besteht, muss das Fahrzeug, das das andere Fahrzeug an Steuerbord hat, diesem ausweichen und, sofern es die Umstände erlauben, ein Kreuzen des Kurses vor dem Fahrzeug vermeiden. Das Treiben lassen „im Paket“ ist verboten. Begegnen an Steuerbord: Beim Begegnen erfolgt die Passage von Fahrzeugen stets an deren jeweiliger Backbordseite (Faustregel: „Rot an rot kennt keine Not“). Anderen Fahrzeugen, insbesondere der Berufsschifffahrt, muss Manövrierraum gewährt werden. Talwärts fahrende Berufsschiffe müssen in bestimmten Fahrwassersituationen an ihrer Steuerbordseite passiert werden. In diesem Falle zeigt das zu passierende Fahrzeug eine blaue Tafel mit einem weißen Blinklicht an seiner Steuerbordseite des Ruderhauses. 98 Rücksichtnahme Ausreichend Abstand und Rücksicht sollte gegenüber Steganlagen, Ankerliegern und Booten genommen werden, gefährlicher Wellenschlag sollte vermieden werden! Obwohl es keine Geschwindigkeitsbeschränkung gibt, sollten Motorsportler auch auf Segler, Paddler und Ruderer Rücksicht nehmen. Sicherheit Schwimmwesten für Nichtschwimmer oder Schwimmanfänger (besonders bei Kindern) sollten immer an Bord sein. Nachtfahrt Nachtfahrten auf der Oder sind mit Einschränkungen nur auf vollständig gekennzeichneten Wasserstraßenabschnitten erlaubt (Schifffahrtszeichen mit reflektierender Folie), jedoch bei unsichtigem Wetter verboten. Für Nachtfahrten ist ein Radargerät und ein Gerät zur Anzeige der Wendegeschwindigkeit, eine Sprechfunkanlage und ein Scheinwerfer entsprechend der Binnenschifffahrts-Straßen-Ordnung mitzuführen. Przejazd pod mostem Przejezdne mosty łukowe są oznakowane dwoma żółtymi rombami po prawej, a po lewej czerwono-białym rombem. Ten znak obowiązuje także łodzie sportowe! Przy mostach łukowych trzeba zwrócić szczególną uwagę na silny prąd, a w pobliżu słupów na wiry. W Eisenhüttenstadt kanał wodny Odra-Sprewa uchodzi do Odry. Głębokość zanurzenia wynosi tutaj 1,8 metra, a najniższa wysokość umożliwiająca przepływ 4 metry. Promy Promy muszą udzielić pierwszeństwa nadpływającej jednostce. WAŻNE: Załogi promów na tym odcinku Odry przyzwyczajone są do małego ruchu i często nie zwracają uwagi na przepływające statki. Zalecamy zatem przestrzeganie zasad sygnalizacji i szczególną ostrożność. Ominąć prom można tylko wtedy, gdy stoi nieruchomo przy brzegu. Po polskiej stronie kursują nastepujące promy: 450,2 km - Przewóz / Milsko 481,0 km - Pomorsko 485,0 km - Brody 530,0 km - Połęcko Ausrüstung Auf der Oder empfiehlt sich folgende Mindestausrüstung: Nationalflagge (bei Paddelbooten werden auch Aufkleber akzeptiert); Bootspapiere, ggf. Befähigungsnachweise für UKW-Funk/ Radar, Führerschein; Gastlandflagge (größere Boote); mind. 1 Anker mit Kette und Leine; mind. 1 Bootshaken; 1 Schleppleine; Paddel; Ausreichend Festmacher, Fender; Ausreichend Rettungsmittel (erste Hilfe Set) Wasserski Wasserski ist nur auf gekennzeichneten Flächen erlaubt. Wassermotorräder und Wasserjetboote dürfen die Oder wie jedes andere Sportboot nutzen. Ustępowanie pierwszeństwa Małe jednostki z napędem silnikowym muszą ustąpić pierwszeństwa innym małym jednostkom. Małe jednostki napędzane siłą mięśni muszą ustąpić żaglowcom. Łączenie w grupy jednostek pływających i swobodne płynięcie z prądem jest zabronione. Przy zbliżaniu się innej jednostki należy zakończyć ewentualne rozmowy z osobami w innych łodziach. Bezpieczeństwo Kamizelki ratunkowe dla osób nieumiejących i uczących się pływać (szczególnie dla dzieci) powinny zawsze znajdować się na pokładzie. Uwaga Należy zachować wystarczający odstęp i ostrożność zbliżając się do kładek, obiektów stojących na kotwicy i łódek. Unikać niebezpiecznego uderzenia fal. Mimo tego, że nie obowiązuje ograniczenie prędkości, motorówki powinny zwracać uwagę na żaglówki, kajaki i łódki. Wyposażenie Minimalne wyposażenie obowiązujące na Odrze: 2 wiosła, 1 bosak, 2 liny mocujące (od 5 do 10 m) i kotwica (1 kg na 100 kg wagi łodzi) z liną (25 m) oraz wystarczająca liczba odbijaczy. W nocy i przy złej pogodzie obowiązuje oświetlenie łodzi zgodne z przepisami żeglugi śródlądowej. Łodzie wiosłowe powinny mieć przymocowane z przodu i z tyłu elementy wyporowe, aby zapobiegać zatopieniu. Dodatkowo do łodzi powinna być przymocowana lina o trzykrotnej długości jednostki. Nie może zabraknąć na pokładzie zestawu pierwszej pomocy, 16 metrowej rzutki, odbijacza oraz wiosła zapasowego. Narty wodne Korzystanie z nart wodnych jest dozwolone tylko na oznaczonym terenie. Skutery wodne i łodzie motorowe mogą, jak każda inna łódź sportowa pływać po Odrze. Ostrożność Należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiedni odstęp od nabrzeża przystani oraz miejsc, przy których cumują łodzie, dzięki temu zmniejsza się ryzyko uderzenia fal. Pomimo braku ograniczenia prędkości, osoby prowadzące łodzie silnikowe powinny zwrócić szczególną uwagę na żeglarzy i wioślarzy. 99 Angelerlaubnis Informationen zu Angellizenzen in Polen in der Region der Mittleren Oder Jeder Tourist, der keinem polnischen Anglerverband angeschlossen ist, muss eine Anglergenehmigung beantragen oder einen entsprechenden Nachweis aus dem eigenen Land mitführen. Eine Genehmigung kann man bei verschiedenen polnischen Anglerverbänden erwerben, oder direkt beim Anglerverband in Zielona Gora. Die Genehmigung ist online über die Website www.pzw.org.pl/zozgora/ und über den Menüpunkt ZAPŁAĆ ZA WĘDKOWANIE (zahle für Angeln) erhältlich. Gültig ist die Angelerlaubnis für den „Amateurfang“ lediglich für die Gewässer rund um Zieleno Gora. Diese Genehmigung muss ausgedruckt mitgeführt werden. Darüber hinaus können Mitglieder des Deutschen Anglerverbandes (LAV Brandenburg e.V oder Mecklenburg-Vorpommern) eine ganzjährige Angelgenehmigung erhalten, diese kostet 25,- Euro. Diese Genehmigung erhält man im Büro in Zielona Gora oder bei den Anglerverbänden in der Region, sowie auch in Guben, Frankfurt (Oder) und in Cottbus (Ansprechpartner: Schatzmeister der jeweiligen Angelvereine). Mit diesen Genehmigungen kann auch in den Gewässern folgender Regionen geangelt werden: Gdańsk, Gorzów Wlkp., Jelenia Góra, Katowice, Piła, Rzeszów, Szczecin, Toruń, Wrocław i Zielona Góra. Die Mustervorlage der Angelerlaubnis kann auf folgender Website eingesehen werden: www.pzw.org.pl Zusätzliche Informationen für ausländische Gäste, die auf den Gewässern des polnischen Anglerverbandes angeln möchten, findet man auf englisch, deutsch und französisch. Anglerverbandes eine Genehmigung aus,. Telefonische Auskünfte zu Angelgenehmigungen erteilt die Geschäftsstelle des Polnischen Anglerverbandes unter: Tel. +48 68 4537333. Informationen zu deutschen Angellizenzen Angelkarten für Brandenburger Gewässer können online bei der Fischereischutzgenossenschaft „Havel“ Brandenburg e.G. unter: www.angelkarten.com erworben werden. Die Bezahlung erfolgt per Vorkasse, die bestellten Angelkarten werden per Post zugeschickt und enthalten den Namen und die Adresse des Nutzers. Pozwolenie na wędkowanie Informacje dotyczące otrzymania licencji na wędkowanie w Polsce i w regionie środkowej Odry. Każdy turysta, który nie jest członkiem Polskiego Stowarzyszenia Wędkarzy musi posiadać zezwolenie na wędkowanie lub inny odpowiedni dokument z kraju zamieszkania. Pozwolenie można otrzymać w polskich Związkach Wędkarskich albo bezpośrednio w biurze Związku Wędkarzy w Zielonej Górze przy ul. Głowackiego 1. Pozwolenie można także otrzymać za pośrednictwem Internetu. Na stronie www.pzw.org.pl/zozgora znajduje się zakładka ZAPŁAĆ ZA WĘDKOWANIE. Po wpisaniu danych osobowych i uiszczeniu zapłaty, pozwolenie zostanie przesłane na podany adres mailowy. Pozwolenie obowiązuje „wędkarzy amatorów” tylko na obszarze wokół Zielonej Góry. Pozwolenie trzeba wydrukować i nosić przy sobie. Dla niemieckich wędkarzy należących do Niemieckiego Związku Wędkarskiego w Krajowym Związku Wędkarskim w Brandenburgu lub Meklemburgii-Pomorzu Przednim istnieje możliwość otrzymania całorocznego pozwolenia. Koszt całorocznego pozwolenia wynosi 25 Euro. Pozwolenie można odebrać w biurze w Zielonej Górze lub w Związkach Wędkarskich w regionie i w Gubinie (biuro partnerskie: Związek Skarbników) Pozwolenia sprzedawane są także przez filie Krajowego Związku wędkarskiego we Frankfurcie (Oder) i w Cottbus. Posiadając te zezwolenie można wędkować także w następujących regionach: Gdańsk, Gorzów Wlkp., Jelenia Góra, Katowice, Piła, Rzeszów, Szczecin, Toruń, Wrocław i Zielona Góra. Wzór zezwolenia znajduje się na stronie internetowej: www.pzw.org.pl Dodatkowe informacje dla zagranicznych gości, którzy chcą wędkować na wodach naszego okręgu udostępniane są w języku angielskim, niemieckim i francuskim. Kolejnym sposobem uzyskania zezwolenia okresowego jest dokonanie wpłaty na konto bankowe naszego okręgu. W opisie transakcji należy podać: imię i nazwisko wpłacającego oraz okres wędkowania. Dalej z potwierdzeniem dokonania wpłaty (wydrukiem) należy udać się do skarbnika koła PZW, który posiada bloczek zezwoleń okresowych, bądź bezpośrednio do biura Okręgu PZW w Zielonej Górze przy ul. B. Głowackiego 1. Po okazaniu dowodu wpłaty, osoba rozprowadzająca jest zobligowana do wydania zezwolenia. Informacje na temat, którzy skarbnicy kół PZW posiadają bloczki zezwoleń okresowych, można uzyskać w biurze PZW naszego okręgu. Tel. +48 68 4537333 Eine Angelgenehmigung erhält man auch nach Überweisung der Gebühr auf das Konto des regionalen Anglerverbandes. In der Überweisung sollten Vor- und Nachname des Anglers und der gewünschte Angeltermin angeben sein. Mit der Zahlungsbestätigung stellt der örtliche Schatzmeister des Polnischen 100 101 Inhalt / Spis treści Kosten / nakład Zeitraum / Okres wędkowania Wassertyp / Typ wody Preis in zl /Cena [zł] 1 Tag / dzień Flachland / Nizinna 25 Gebirge / Górska 35 Flachland / Nizinna 42 Gebirge / Górska 60 Flachland / Nizinna 60 Gebirge / Górska 75 Flachland / Nizinna 80 Gebirge / Górska 110 Flachland / Nizinna 200 Gebirge / Górska 240 3 Tage / dzień 7 Tage / dni 14 Tage / dni Ganzes Jahr/ Cały rok Vorwort / Przedmowa1 Mittlere Oder / Środkowa Odra3 Głogów 6 Bytom Odrzański 14 Nowa Sól 24 Cigacice32 Krosno Odrzańskie 42 Eisenhüttenstadt 50 Frankfurt (Oder) 60 Słubice 68 Górzyca 76 Kostrzyn nad Odrą 84 Revierinformationen / Informacja o terenie94 Kostrzyn nad Odrą Górzyca Frankfurt (Oder) Słubice Eisenhüttenstadt Krosno Odrzańskie Cigacice Nowa Sól M. Krukiel Bytom Odrzański 102 103 przystań Anlegemöglichkeit für Sportboote wypożyczalnia łodzi Bootsverleih informacja turystyczna Touristinformation stacja benzynowa Tankstelle możliwość noclegu Übernachtungsmöglichkeit poczta Post plac kempingowy Campingplatz winnica Weingut pole namiotowe Zeltplatz park rekreacyjny Freizeitpark gastronomia Gastronomie zabytek Denkmal możliwość zrobienia zakupów Einkaufsmöglichkeit statek wycieczkowy Fahrgastschifffahrt bank, bankomat Geldinstitut, Bankautomat wypożyczalnia rowerów Fahrradverleih stare miasto, historyczny budynek Altstadt, historische Gebäude miejsce do wędkowania Angelplatz muzeum Museum rezerwat przyrody, park krajobrazowy Naturschutzgebiet, Naturpark zamek, ruiny zamku Schloss, Schlossruine, Burg, Burgruine park Park przystań kajakowa Anleger für muskelbetriebene Boote dźwig Kran urządzenie pochylniowe Slipanlage naprawa silnika Reparatur (Motor) złącze zasilania Stromanschluss warsztat Werkstatt przyłączenie do sieci wodnej Wasseranschluss lodówka Kühlschrank toaleta Toilette pralka Waschmaschine prysznic Dusche miejsce do grillowania Grillplatz kapitan portu Hafenmeister plac zabaw Spielplatz usuwanie odpadów Abfallentsorgung zabytek hydrotechniki Wassermühle asenizacja Fäkalienentsorgung punkt widokowy Aussichtspunkt radiofonia Funk bezprzewodowa sieć lokalna Wlan Impressum | Stopka redakcyjna Herausgeber | Wydawca Gemeinde Nowa Sól | Gmina Nowa Sól - Miasto Grafikkonzept, Layout & Feinkonzept | Projekt graficzny, okładka Philipp Sack (pr-ide), Layoutbearbeitung: Jasminka Krobot Text | Tekst Martina Müller (pr-ide), Textbeiträge der Partnerstädte der Initiative „Oder für Touristen 2014...“ | Wprowadzanie tekstu ze wszystkich miast partnerskich ,,Odra dla turystów 2014…” Redaktion | Redakcja Martina Müller (pr-ide), Cecilia Reible, Sebastian Holweg (mediamare consulting GmbH), Deutsch-polnische Gesamtkoordination | Polsko-niemiecka ogólna koordynacja Joanna Fajfer-Ślosarek Korrekturen | Korekty Cecilia Reible (DE), Agnieszka Gisbert (PL) Übersetzungen | Tłumaczenia Katarzyna Jackowska, dr Przemyslaw Jackowski, Agnieszka Gisbert Kartengestaltung Anhang| projekt map, dodatek Dr. Kerstin Fiedler (mediamare consulting GmbH) 12, 20, 22 -23, 38, 41, 48, 57, 58 -59, 66, 74, 82, 90, 92, Philipp Sack (pr-ide) Copyright Nowa Sól ISBN Nr. | ISBN: 978-83-916630-1-1, 978-83-916630-2-8 Nowa Sól, 2013, 1. Auflage | pierwsze wydanie: 2013 r. 1 (15 000) Druck | druk Drukarnia Dimograf (Druckerei Dimograf ) Copyright Kartografie Faltkarte Die Nutzung der topografischen Daten der beiliegenden Übersichtskarte wurden vom Marschallamt der Wojewodschaft Libuskie DN.I.7522.8.2012 bis zum 30. Oktober 2012 zur Verfügung gestellt. 1 (15 000). Die hydrographischen Daten der vom Institut für Meteorologie und Wasserwirtschaft, Abteilung für Hydrologie, im Auftrage des Präsidenten der Landesverwaltung für Wasserwirtschaft erstellten sowie aus Mitteln des Nationalen Fonds für Umweltschutz und Wasserwirtschaft finanzierten Gewässerkarte Polens entnommen wurden. Mapa kartografia autorskie Wykorzystano materiały z wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego na podstawie Zezwolenia Marszałka Województwa Lubuskiego DN.I.7522.8.2012 z dnia 30 października 2012 r. 1 (15 000). Źródłem danych hydrograficznych jest Mapa Podziału Hydrograficznego Polski wykonana przez Ośrodek Hydrologii Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej na zamówienie Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej i sfinansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Copyright Ortspläne Die Ortspläne wurden mit der Lizenz Creative Commons „Namensnennung, Weitergabe unter gleichen Bedingungen“ 2.0 (CC BY-SA) OpenStreetMap-Mitwirkende (19, 28 - 29, 37, 46 - 47, 54 - 55, 64 - 65, 73, 80 - 81, 88 - 89) erstellt. Copyright plany miast Plany miast sporządzone zostały na podstawie licencji Creative Commons „Namensnennung, Weitergabe unter gleichen Bedingungen“ 2.0 (CC BY-SA) OpenStreetMap-Mitwirkend 17, 26 - 27, 35, 44 - 45, 52 - 53, 62 - 63, 71, 78 - 79, 86 - 87. Haftungsausschluss: Alle Informationen und Daten des vorliegenden Reiseführers wurden nach bestem Wissen und Gewissen erstellt und mit größter Sorgfalt bearbeitet. Fehler können jedoch nicht mit letzter Gewissheit ausgeschlossen werden, daher übernimmt die Redaktion keinerlei Gewähr für die Aktualität, Korrektheit, Vollständigkeit oder Qualität der bereitgestellten Informationen aller Art. Eine Haftung der Inhalte wird ausgeschlossen. Wykluczenie odpowiedzialności: Wszystkie informacje i dane zawarte w niniejszym przewodniku zostały opracowane w dobrej wierze, w zgodnie z sumieniem oraz z największą starannością. Błędów nie można jednak z całą pewnością wykluczyć, zatem redakcja nie ponosi odpowiedzialności za aktualność, poprawność, kompletność lub jakość wszelkich informacji. Odpowiedzialność za treści zostaje wykluczona.