Powerpoint - HvA Kennisbank
Transcription
Powerpoint - HvA Kennisbank
DIAGNOSTIEK WERVELKOLOM Jelrik Coppoolse Denzell ter Smitten George Akpo Maaike Boogaard Nathan Ruppert Sebastiaan van den Brink Wesley van Weerdenburg Noël Walda INHOUDSOPGAVE • Inleiding • Samenstelling werkgroep • Per domein: – Inleiding – Methode – Resultaten – Discussie – Conclusie – Bronnen • Vragenronde • Afsluiting (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 2 INLEIDING • (Interne) opdracht Opdrachtgever Coach Coach (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 3 INLEIDING (2) • Doelstelling: “Het vervaardigen van een handleiding met evidenced based practice fysiotherapeutisch diagnostische verrichtingen van de wervelkolom op het niveau van de ICD/ICPC en op het niveau van de ICF.” • Probleemstelling: ‘‘De studiehandleiding over diagnostische verrichtingen van de wervelkolom heeft een update nodig. Voor deze update is er een recent evidence based literatuur overzicht nodig.’’ • Hoofdvraag: ‘‘Wat zijn de fysiotherapeutisch diagnostische verrichtingen met de hoogste evidentie, betrouwbaarheid (inclusief standaardisatie) en validiteit bij mensen met klachten aan de wervelkolom?.’’ (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 4 INLEIDING (3) In- en exclusie criteria: • Databases • Publication type • Publication date >2003, m.u.v. standaardisaties • Publication language • Title / abstract Beoordelen van literatuur Cochrane-lijst (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 5 INLEIDING (4) Samenstelling werkgroep: ICF - CWK • Denzell • Jelrik ICF - LWK • George • Maaike ICD - WK • Bas • Nathan ICD / ICF - SIG • Noël • Wesley (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 6 SUBGROEP 1: ICF – CWK EN CTO Jelrik Coppoolse & Denzell ter Smitten (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 7 INLEIDING Hoofdvraag • ‘’Welke (fysiotherapeutische) diagnostische verrichtingen zijn het meest betrouwbaar en valide voor het in kaart brengen van de mobiliteit van de cervicale wervelkolom en de cervicothorocale overgang?’’ Deelvragen • Welke passieve diagnostische verrichting om een uitspraak te kunnen doen over de range of motion van de CWK en CTO zijn het meest betrouwbaar? • Welke actieve diagnostische verrichtingen om een uitspraak te kunnen doen over de range of motion van de CWK en CTO zijn het meest betrouwbaar? • Welke klinimetrische instrumenten om de range of motion van de CWK en CTO te meten zijn het meest betrouwbaar? (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 8 INLEIDING (2) Aanleiding opdracht • Studiehandleiding FLP-5 • ‘’Clinimetric evaluation of active range of motion measures in patients with nonspecific neck pain: a systematic review, de Koning et al. 2008’’ Afbakening • Flexie, extensie, lateroflexie, rotatie • Geen combinatie bewegingen (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 9 METHODE BOX 1 BOX 2 BOX 3 BOX 4 Cervical Mobility Clinimetrics Review Neck Range of Motion Clinimetric Cervical Spine ROM Measurements Cervical Vertebrae Arthrometry Reproducibility of Results Randomized Controlled Trial Randomised Controlled Trial Systematic Review RCT SR Geselecteerd op • • • Titel Abstract Keywords (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 10 METHODE (2) Filters • Artikelen na 2008 – de Koning et al. 2008 • Systematic review of randomized controlled trial (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 11 RESULTATEN Resultaten na zoekactie • 68 artikelen op Cinahl, PubMed en Cochrane Inclusiecriteria • • • • Klinimetrische technieken Intrabetrouwbaarheid Interbetrouwbaarheid Validiteit (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 12 RESULTATEN (2) 4 artikelen na inclusiecriteria • 3 artikelen afgevallen • 1 artikel geselecteerd - ‘’A systematic review of reliability and validity studies of methods for measuring active and passive cervical range of motion Williams M.A. et al 2010’’ (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 13 RESULTATEN (3) Williams M.A. et al 2010 Inhoud artikel • Interbetrouwbaarheid • Intrabetrouwbaarheid • Validiteit (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 14 RESULTATEN (4) Inhoud standaardisaties • • • • • Meet instrument Patiëntengroep Warming up Uitgangshouding Protocol (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 15 RESULTATEN (5) 41 artikelen 31 Beschikbaar 27 bruikbaar 10 Niet beschikbaar 4 onbruikbaar (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 16 RESULTATEN (6) 27 artikelen 15 meetinstrumenten 35 standaardisaties 31 actief 4 passief (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 17 RESULTATEN (7) Standaardisatie AROM 17: CROM device Titel: Reliability and concurrent validity of two instruments for measuring cervical range of motion: Effects of age and gender Bron: Hole, D.E. et all 1995 Meetinstrument: CROM Beschrijving: Het CROM apparaat gebruikt zwaartekracht goniometers (inclinometers) in het verticale vlak. Rotatie in het transversale vlak wordt gemeten door een rotatie arm van het CROM apparaat, een kompas apparaat met een magnetische zender dat compenseert voor schouderbewegingen. Patientengroep: Mannen en vrouwen zonder symptomen aan de nek Warming up: Warm-up oefeningen bestaan uit active range of motion bewegingen in alle vlakken. Uitgangshouding: Zit (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 18 RESULTATEN (8) Standaardisatie AROM 17: CROM device (Deel 2) Protocol Flexie/extensie Instructie: Het CROM apparaat wordt vastgezet op het hoofd van de proefpersoon. Hiervoor worden klittenband gebruikt. De graden worden afgelezen in de neutrale positie. Aan de proefpersoon gevraagd respectievelijk maximale flexie en extensie in de nek te maken. Protocol laterale flexie Instructie: Het CROM apparaat wordt vastgezet op het hoofd van de proefpersoon. Hiervoor wordt klittenband gebruikt. De graden worden afgelezen in de neutrale positie. De proefpersoon wordt gevraagd om maximale flexie te maken naar links ofwel rechts. Schouder beweging wordt tot een minimum gehouden doordat de therapeut zijn/haar handen op de schouders houdt van de proefpersoon. Hierbij moet de proefpersoon zich focussen op een punt op de muur. Protocol laterale rotatie Instructie: Zorg dat het instrument 0 graden aangeeft in de neutrale positie. De proefpersoon wordt gevraagd om maximale rotatie te maken van de nek van rechts naar links. Lat flex re Flex/Ext Inter betrouwbaarheid 0.88 0.82 Intra betrouwbaarheid 0.96 0.96 Statistic method: Interclass correlation coefficient Lat flex li 0.86 0.96 Rot re 0.94 0.92 Rot li 0.90 0.92 (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 19 DISCUSSIE Heterogeniteit van de onderzoeken • • • • Patiëntencategorie Warming up Uitgangshouding Protocol (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 20 DISCUSSIE (2) Interbetrouwbaarheid AROM top Actief flexie Beoordeling Meetinstrument standaardisatie Interbetrouwbaarheid 1 Crom device 20 0.88 2 Spin-t goniometer 26 0.85 3 Zebris system 1 0.82 4 Myrin 22 0.83 5 Multi cervical unit 7 0.81 6 Fastrak 6 13 0.74 7 Cybex EDI-320 21 10 0.73 8 Visual estimation 31 0.63 9 Universal goniometer 23 0.57 Statistic method: Interclass correlation coefficient (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 21 DISCUSSIE (3) Standaardisatie lage betrouwbaarheid AROM • Visual estimation • Universal goniometer (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 22 DISCUSSIE (4) Standaardisatie hoge betrouwbaarheid AROM • • CROM device Spin-T goniometer (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 23 DISCUSSIE (5) Interbetrouwbaarheid PROM top Passief flexie/extensie Beoordeling Meetinstrument standaardisatie Interbetrouwbaarheid 1 CA 600 SMA 2 0.86 2 Flock of birds 3 0.78 3 Zebris system 1 0.43 Statistic method: Interclass correlation coefficient (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 24 CONCLUSIE Positief advies • CROM device • Spin-T goniometer Negatief advies • Visual estimation (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 25 CONCLUSIE (2) Meer onderzoek • • • • Patiëntencategorie Warming up Uitgangshouding Protocol (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 26 BRONNEN • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 1. Agarwal S, Allison GT, Singer KP. Validation of the spin-T goniometer, a cervical range of motion device. J.Manipulative Physiol.Ther. 2005;28(8):604-609. 2. Alund M, Larsson SE. Three-dimensional analysis of neck motion. A clinical method. Spine (Phila Pa.1976) 1990;15(2):87-91. 3. Antonaci F, Bulgheroni M, Ghirmai S, Lanfranchi S, Dalla Toffola E, Sandrini G, et al. 3D kinematic analysis and clinical evaluation of neck movements in patients with whiplash injury. Cephalalgia 2002;22(7):533-542. 4. Chiu TT, Sing KL. Evaluation of cervical range of motion and isometric neck muscle strength: reliability and validity. Clin.Rehabil. 2002;16(8):851-858. 5. de Koning CH, van den Heuvel SP, Staal JB, Smits-Engelsman BC, Hendriks EJ. Clinimetric evaluation of active range of motion measures in patients with nonspecific neck pain: a systematic review. Eur.Spine J. 2008;17(7):905-921. 6. Fjellner A, Bexander C, Faleij R, Strender LE. Interexaminer reliability in physical examination of the cervical spine. J.Manipulative Physiol.Ther. 1999;22(8):511-516. 7. Hermann KM, Reese CS. Relationships among selected measures of impairment, functional limitation, and disability in patients with cervical spine disorders. Phys.Ther. 2001;81(3):903-914. 8. Hole DE, Cook JM, Bolton JE. Reliability and concurrent validity of two instruments for measuring cervical range of motion: effects of age and gender. Man.Ther. 1995;1(1):36-42. 9. Hoppenbrouwers M, Eckhardt MM, Verkerk K, Verhagen A. Reproducibility of the measurement of active and passive cervical range of motion. J.Manipulative Physiol.Ther. 2006;29(5):363-367. 10. Hoving JL, Pool JJ, van Mameren H, Deville WJ, Assendelft WJ, de Vet HC, et al. Reproducibility of cervical range of motion in patients with neck pain. BMC Musculoskelet.Disord. 2005;6:59. 11. Jordan K, Haywood KL, Dziedzic K, Garratt AM, Jones PW, Ong BN, et al. Assessment of the 3-dimensional Fastrak measurement system in measuring range of motion in ankylosing spondylitis. J.Rheumatol. 2004;31(11):2207-2215. 12. Jordan K, Dziedzic K, Jones PW, Ong BN, Dawes PT. The reliability of the three-dimensional FASTRAK measurement system in measuring cervical spine and shoulder range of motion in healthy subjects. Rheumatology (Oxford) 2000;39(4):382-388. 13. Lantz CA, Chen J, Buch D. Clinical validity and stability of active and passive cervical range of motion with regard to total and unilateral uniplanar motion. Spine (Phila Pa.1976) 1999;24(11):1082-1089. 14. Maksymowych WP, Mallon C, Richardson R, Conner-Spady B, Jauregui E, Chung C, et al. Development and validation of a simple tape-based measurement tool for recording cervical rotation in patients with ankylosing spondylitis: comparison with a goniometer-based approach. J.Rheumatol. 2006;33(11):2242-2249. 15. Malmstrom EM, Karlberg M, Melander A, Magnusson M. Zebris versus Myrin: a comparative study between a three-dimensional ultrasound movement analysis and an inclinometer/compass method: intradevice reliability, concurrent validity, intertester comparison, intratester reliability, and intraindividual variability. Spine (Phila Pa.1976) 2003;28(21):E433-40. 16. Mannion AF, Klein GN, Dvorak J, Lanz C. Range of global motion of the cervical spine: intraindividual reliability and the influence of measurement device. Eur.Spine J. 2000;9(5):379-385. 17. Mayer T, Brady S, Bovasso E, Pope P, Gatchel RJ. Noninvasive measurement of cervical tri-planar motion in normal subjects. Spine (Phila Pa.1976) 1993;18(15):2191-2195. 18. Morphett AL, Crawford CM, Lee D. The use of electromagnetic tracking technology for measurement of passive cervical range of motion: a pilot study. J.Manipulative Physiol.Ther. 2003;26(3):152-159. 19. Nilsson N, Christensen HW, Hartvigsen J. The interexaminer reliability of measuring passive cervical range of motion, revisited. J.Manipulative Physiol.Ther. 1996;19(5):302-305. 20. Petersen CM, Schuit D, Johnson RD, Knecht H, Levine P. Agreement of measures obtained radiographically and by the OSI CA-6000 Spine Motion Analyzer for cervical spinal motion. Man.Ther. 2008;13(3):200-205. (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 27 BRONNEN (2) • • • • • • • • • • • • • • 21. Pool JJ, Hoving JL, de Vet HC, van Mameren H, Bouter LM. The interexaminer reproducibility of physical examination of the cervical spine. J.Manipulative Physiol.Ther. 2004;27(2):84-90. 22. Prushansky T, Dvir Z. Cervical motion testing: methodology and clinical implications. J.Manipulative Physiol.Ther. 2008;31(7):503-508. 23. Sterling M, Jull G, Carlsson Y, Crommert L. Are cervical physical outcome measures influenced by the presence of symptomatology? Physiother.Res.Int. 2002;7(3):113-121. 24. Strimpakos N, Sakellari V, Gioftsos G, Papathanasiou M, Brountzos E, Kelekis D, et al. Cervical spine ROM measurements: optimizing the testing protocol by using a 3D ultrasound-based motion analysis system. Cephalalgia 2005;25(12):1133-1145. 25. Syed FI, Oza AL, Vanderby R, Heiderscheit B, Anderson PA. A method to measure cervical spine motion over extended periods of time. Spine (Phila Pa.1976) 2007;32(19):2092-2098. 26. Tousignant M, de Bellefeuille L, O'Donoughue S, Grahovac S. Criterion validity of the cervical range of motion (CROM) goniometer for cervical flexion and extension. Spine (Phila Pa.1976) 2000;25(3):324-330. 27. Van Suijlekom HA, De Vet HC, Van Den Berg SG, Weber WE. Interobserver reliability in physical examination of the cervical spine in patients with headache. Headache 2000;40(7):581-586. 28. Viikari-Juntura E. Interexaminer reliability of observations in physical examinations of the neck. Phys.Ther. 1987;67(10):1526-1532. 29. Wang SF, Teng CC, Lin KH. Measurement of cervical range of motion pattern during cyclic neck movement by an ultrasound-based motion system. Man.Ther. 2005;10(1):68-72. 30. Williams MA, Williamson E, Gates S, Cooke MW. Reproducibility of the cervical range of motion (CROM) device for individuals with sub-acute whiplash associated disorders. Eur.Spine J. 2012;21(5):872-878. 31. Williams MA, McCarthy CJ, Chorti A, Cooke MW, Gates S. A systematic review of reliability and validity studies of methods for measuring active and passive cervical range of motion. J.Manipulative Physiol.Ther. 2010;33(2):138-155. 32. Wolfenberger VA, Bui Q, Batenchuk GB. A comparison of methods of evaluating cervical range of motion. J.Manipulative Physiol.Ther. 2002;25(3):154-160. 33. Youdas JW, Carey JR, Garrett TR. Reliability of measurements of cervical spine range of motion--comparison of three methods. Phys.Ther. 1991;71(2):98-104; discussion 105-6. 34. Zwart JA. Neck mobility in different headache disorders. Headache 1997;37(1):6-11. (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 28 SUBGROEP 2: ICF – LWK EN TLO George Akpo & Maaike Boogaard (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 29 INLEIDING • Hoofdvraag: ‘’Welke fysiotherapeutisch diagnostische verrichtingen, met betrekking tot de mobiliteit van de lumbale wervelkolom en de thoracolumbale overgang, hebben de hoogste betrouwbaarheid en validiteit?’’ (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 30 METHODE • Databases Tabel zoekactie Box 4 Lumbar Mobility Clinimetrics Review Low back Range of Motion Clinimetric Randomized Controlled Trial Lower back ROM Measurements Randomised Controlled Trial Lumbar spine Arthrometry Lumbar vertebrae Motion Lumbar region Kinematic Thoraco-lumbar Kinematics Measurement Reproducibility of results And Box 3 And Box 2 And Box 1 Systematic Review RCT SR Thoraco lumbar Thoracolumbar (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 31 METHODE • Aangepaste inclusiecriteria (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 32 RESULTATEN • Uitslag zoekactie: – Pubmed: 119 Artikelen – Cochrane: 31 Artikelen – Cinahl: 6 Artikelen • Geincludeerd: – Pubmed: 8 artikelen – Cochrane: 4 artikelen – Cinahl: 0 artikelen (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 33 RESULTATEN Standaardisaties: • Fingertip-To-Floor test (2x) • Goniometer • Lateral Body-bending test (2x) • Modified-modified Schöber test • Modified Schöber test • Schöber test • Spinal Mouse • Zebris (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 34 RESULTATEN (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 35 RESULTATEN (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 36 RESULTATEN Schöbertest Modified Schobertest Modifiedmodified schöber test Fingertip-ToFloor test (Strand et al.) Fingertip-ToFloor test (Perret et al.) Spinal Mouse Zebris Goniometer Lateral Bodybending test (Viitanen et al.) Lateral Bodybending test (Million et al.) Interbetrouwbaarheid X X Intrabetrouwbaarheid Betrouwbaarheid X 0.90 X 0.97 Validiteit Onbekend Onbekend 0.72-0.76 Onbekend X Onbekend 0.95 0.98 X Onbekend 0.99 0.99 X 0.96 X 0.82 Onbekend 0.98 X 0.89 en 0.90 Onbekend 0.98 0.61-0.92 X Onbekend X Onbekend Onbekend Onbekend 0.65 Onbekend Onbekend Onbekend Onbekend (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 37 RESULTATEN Actieve flexie • Fingertip-To-Floor test (2x) • Goniometer • Modified-modified Schöber test • Modified Schöber test • Schöber test • Spinal Mouse • Zebris Actieve extensie • Spinal Mouse • Modified-modified Schöber test Actieve lateroflexie • Lateral Body-bending test (2x) (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 38 DISCUSSIE • Missende resultaten – Passieve ROM – Rotatie (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 39 DISCUSSIE Aanbeveling • Actieve flexie: Fingertip-to-floor Test – Perret et al. • Actieve extensie: Modified Schober Test • Actieve lateroflexie: Lateral bodybending Test – Viitianen et al. Vervolg (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 40 BRONNEN • • • • • • • • • • • • • Alves de Araujo ME, Bezerra da Silva E, Bragade Mello D, Cader SA, Shiguemi Inoue Salgado A, Dantas EH. The effectiveness of the Pilates method: reducing the degree of non-structural scoliosis, and improving flexibility and pain in female college students. J.Bodyw Mov.Ther. 2012;16(2):191-198. Davis JC,Jr, Gladman DD. Spinal mobility measures in spondyloarthritis: application of the OMERACT filter. J.Rheumatol. 2007;34(4):666-670. Dogan M, Sahin O, Elden H, Hayta E, Kaptanoglu E. Additional therapeutic effect of balneotherapy in low back pain. South.Med.J. 2011;104(8):574-578. Dundar U, Solak O, Yigit I, Evcik D, Kavuncu V. Clinical effectiveness of aquatic exercise to treat chronic low back pain: a randomized controlled trial. Spine (Phila Pa.1976) 2009;34(14):1436-1440. Durmus D, Durmaz Y, Canturk F. Effects of therapeutic ultrasound and electrical stimulation program on pain, trunk muscle strength, disability, walking performance, quality of life, and depression in patients with low back pain: a randomized-controlled trial. Rheumatol.Int. 2010;30(7):901-910. Hallegraeff JM, de Greef M, Winters JC, Lucas C. Manipulative therapy and clinical prediction criteria in treatment of acute nonspecific low back pain. Percept.Mot.Skills 2009;108(1):196-208. Henchoz Y, de Goumoens P, Norberg M, Paillex R, So AK. Role of physical exercise in low back pain rehabilitation: a randomized controlled trial of a three-month exercise program in patients who have completed multidisciplinary rehabilitation. Spine (Phila Pa.1976) 2010;35(12):1192-1199. Javadian Y, Behtash H, Akbari M, Taghipour-Darzi M, Zekavat H. The effects of stabilizing exercises on pain and disability of patients with lumbar segmental instability. J.Back Musculoskelet.Rehabil. 2012;25(3):149-155. Kellis E, Adamou G, Tzilios G, Emmanouilidou M. Reliability of spinal range of motion in healthy boys using a skinsurface device. J.Manipulative Physiol.Ther. 2008;31(8):570-576. Lau PM, Chow DH, Pope MH. Early physiotherapy intervention in an Accident and Emergency Department reduces pain and improves satisfaction for patients with acute low back pain: a randomised trial. Aust.J.Physiother. 2008;54(4):243-249. Masiero S, Bonaldo L, Pigatto M, Lo Nigro A, Ramonda R, Punzi L. Rehabilitation treatment in patients with ankylosing spondylitis stabilized with tumor necrosis factor inhibitor therapy: a randomized controlled trial. J.Rheumatol. 2011;38(7):1335-1342. Moutzouri M, Billis E, Strimpakos N, Kottika P, Oldham JA. The effects of the Mulligan Sustained Natural Apophyseal Glide (SNAG) mobilisation in the lumbar flexion range of asymptomatic subjects as measured by the Zebris CMS20 3D motion analysis system. BMC Musculoskelet.Disord. 2008;9:131-2474-9-131. Pareek A, Chandurkar N, Chandanwale AS, Ambade R, Gupta A, Bartakke G. Aceclofenac-tizanidine in the treatment of acute low back pain: a double-blind, double-dummy, randomized, multicentric, comparative study against aceclofenac alone. Eur.Spine J. 2009;18(12):1836-1842. (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 41 EINDE DEEL 1 Vragen ronde (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 42 SUBGROEP 3: ICD/ICPC – WK Nathan Ruppert & Sebastiaan van den Brink (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 43 INLEIDING • Probleemstelling (incongruentie over:) o o o o o o o Benaming Sensitiviteit Specificiteit Uitgangshouding Uitvoeringswijze Positief Indiceert • Vraagstelling o Welke (fysiotherapeutische) diagnostische verrichtingen van de wervelkolom, zijn het meest valide, om een bepaalde aandoening aan te tonen/uit te sluiten. (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 44 INLEIDING (2) Doel • Het vervaardigen van een handleiding van diagnostische verrichtingen van de wervelkolom, op het niveau van de ICD. Subdoelen: • • • • • Het maken van een ranglijst van meest voorkomende aandoeningen. Het vinden van wetenschappelijke artikelen per diagnostische verrichting van de wervelkolom. Het maken van een selectie van diagnostische verrichtingen. Het bepalen van de sensitiviteit en specificiteit per diagnostische verrichting. Het, per aandoening, beschrijven van de symptomen, anamnestische indicatoren, gouden standaard. (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 45 METHODE 1. 2. 3. 4. Meest voorkomende aandoeningen lijst Uitwerken per aandoening: – Incidentie/prevalentie – Symptomen – Anamnestische indicatoren – Gouden standaard – Specifieke testen (onderzoek) Opstellen specifieke testen lijst Artikelen over opzoeken en beoordelen – Sensitiviteit – Specificiteit – 5 Jaar of jonger (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 46 METHODE • Search boxes (per test) BOX 3 Review Naam 1 test Sensitivity Randomized Controlled Trial Synoniem 1test Specificity Systematic Review RCT SR AND BOX 2 AND BOX 1 Diagnostic odds ratio Positive likelihood ratio Negative likelihood ratio Reliability Validity • Search builder (voorbeeld) NAAM TEST Results: X (evt. sneeuwbal) (((((("randomized controlled trial"[Publication Type]) OR "review"[Publication Type]) OR rct[Title/Abstract]) OR sr[Title/Abstract]) OR systematic review[Title/Abstract]) AND (spurling test OR spurling's test OR spurling[Title/Abstract])) AND (sensitivity OR specificity OR diagnostic odds ratio OR positive likelihood ratio OR positive likelihood ratio OR reliability OR validityTitle/abstract) 1. Naam artikel jaartal 2. (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 47 RESULTATEN Selectie proces aandoeningen: • 8 internationale organisaties –> 18 richtlijnen NHMRC, CMA, NFA, NICE , NLH, NZGG, SIGN, NGC • 5 nationale organisaties –> 9 richtlijnen CBO, KNGF, NHG, NTVG, NMGT • 17 patient.co.uk artikelen • 20 aandoeningen (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 48 RESULTATEN (2) 1. Wervelmetastase 2. Radiculopathie (syndroom) 3. Spinale infectie 4. Ankyloserende spondylitis Discopathie Osteoporose Wervelkanaal stenose 8. Cauda equina syndroom Spondylolisthesis ICD: Benoemd: G55 13 M54.1 M46.3 M45 M50/51 M81 M48 12 10 9 9 9 9 S34.3 8 8 7 10. Wervel fractuur M43.1 T08 11. Lumbago (mechanische lage rug pijn) M54.4 4 Osteomyelitis M46.2 4 Spondylodiscitis (osteomyelitis) M46.4 4 Degeneratieve discus aandoening M51.3 3 Myelopathie G99.2 3 Rheumatoidë arthritis (inflammatoïr proces) M06 3 Spondylose M47 3 Whiplash S13.4 3 Idiopathische scoliose (M41) 2 Brown Sequard syndroom G83.8 1 14. 19. 20. (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 49 RESULTATEN (3) Selectie van testen • Magee - Orthopedic Physical Assesment • Cook - Orthopedic Physical Examination 36 testen gevonden voor aantonen / uitsluiten • CWK 11 testen • TWK 3 testen • LWK 22 testen (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 50 RESULTATEN (4) Test: Bilaterale straight leg raising test Bowstring test (cram test) Brudzinksi-Kernig test Cervical compression test Cervical Hyperflexion Crossed Femoral tension/stretching test Compression test (lumbal) Distraction test (cervical) Femoral Nerve Tension/traction/stretch Test First thoracic nerve root stretch Gluteal skyline test Jackson’s compression(hyper extension) test Knee flexion/bending test (prone) Lhermitte’s sign Long sitting slump test Maximum cervical compression test Modified straight leg raising Naffziger’s test One-Leg standing lumbar extension test Passive scapulair aproximation Prone knee bending test (nachlas test) Quadrant's test (Flexion) Quadrant's test (Extension) Romberg’s test Shoulder abduction (relieve) test Schober's test Side lying slump test Sitting root test (gemodificeerde slump) Slump test Spurling (compression) test Straight leg raise(ing) test(lasegue test) Upper limb tension test Valsalva test / maneuver Valsalva test / maneuver Well leg raising test Indicates: Lumbal pain <70° in SIG, >70° LWK Lumbal sciatic nerve compression Lumbal meningeal/dural irritation or nerve root involvement Cervical radiculopathy Cervical radiculopathy Lumbal nerve root problem L3-L4 Lumbal possible disc herniation Cervical nerve root compression/radiculopathy Lumbal nerve root problem (L2-L4) Thoracic T1 nerve root problem Lumbal pressure on L5/S1/S2 nerve root Cervical nerve root compression Lumbal sciatic nerve root compression Cervical myelopathy (dural or meningeal irritation) Lumbal spinal cord, cervical en lumbar nerve roots and sciatic nerve Cervical nerve root or facet-joint pathology (vertebral artery) Lumbal disc herniation or pathology (L5/S1/S2) Lumbal spinal theca compression (intrathecal pressure) Lumbal pars inerarticularis stress-fracture(spondylolisthesis) Thoracic nerve root problem T1/T2 Lumbal L2 or L3 nerve root lesion Lumbal rule out disc herniation Lumbal narrowing of intervertebral foramen and stress on facet joint Cervical myelopathy (upper motor neuron lesion) Cervical extradural compression problem (HNP) Lumbal measurment of flexion Lumbal increased tension in the neuromeningeal tract Lumbal sciatic nerve compression Lumbal increased tension in the neuromeningeal tract Cervical nerve root compression (cervical radiculitis/radiculopathy) Lumbal disc herniation or pathology (L5/S1/S2) Cervical disclosure of spinal pathology Cervical space occupying lesion (HNP, Tumor, stenosis, osteophyt) Lumbal intrathecal pressure Lumbal radiculopathy or HNP Deel van WK: LWK LWK LWK CWK CWK LWK LWK CWK LWK TWK LWK CWK LWK CWK LWK CWK LWK LWK LWK TWK LWK LWK LWK CWK CWK LWK LWK LWK LWK CWK LWK CWK CWK LWK LWK (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 51 RESULTATEN (5) Magee 2008: • CWK: – Spurling’s test – Distraction test – Upper limb tension test – Shoulder abduction test – Cervical quadrant test • TWK: – Slump test • LWK: – Slump test – Straight leg raise test – Prone knee bending test (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 52 RESULTATEN (6) • Spurling: – – – • ULTT: – – • A best-evidence review of diagnostic procedures for neck and low-back pain. (2008) A systematic review of the diagnostic accuracy of provocative tests of the neck for diagnosing cervical radiculopathy. (2008) SLR: – – – – • A best-evidence review of diagnostic procedures for neck and low-back pain. (2008) A systematic review of the diagnostic accuracy of provocative tests of the neck for diagnosing cervical radiculopathy. (2008) Lack of uniform diagnostic criteria for cervical radiculopathy in conservative intervention studies: a systematic review. (2012) The pain provocation-based straight leg raise test for diagnosis of lumbar disc herniation, lumbar radiculopathy, and/or sciatica: a systematic review of clinical utility. (2012) 11. Lumbosacral radicular pain. (2010) Physical examination for lumbar radiculopathy due to disc herniation in patients with low-back pain. (2010) A best-evidence review of diagnostic procedures for neck and low-back pain. (2008) Slump: – – Physical examination for lumbar radiculopathy due to disc herniation in patients with low-back. (2010) The sensitivity and specificity of the Slump and the Straight Leg Raising tests in patients with lumbar disc herniation. (2008) (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 53 (Thoomes et al. 2012) 1 (Rubinstein and M. van Tulder 2008) 1 1 1 (Rubinstein et al. 2008) 1 1 1 (Scaia et al. 2012) 1 1 1 (Van Boxem et al. 2010) - (van der Windt et al. 2010) 1 1 (Rubinstein and M. van Tulder 2008) 1 1 (Majlesi et al. 2008) 1 1 1 1 1 0 1 1 1 7 1 1 1 1 7 1 1 1 1 1 8 1 1 1 1 1 1 1 10 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 1 1 10 1 1 1 1 1 1 1 9 1 1 1 1 1 1 1 1 10 - Is de kwaliteitsbeoordeling adequaat uitgevoerd? Is adequaat beschreven hoe data-extractie heeft plaatsgevonden? Zijn de belangrijkste kenmerken van de oorspronkelijke onderzoeken beschreven? Is meta-analyse op een correcte manier uitgevoerd? Zijn de resultaten van de systematische review valide en toepasbaar? Genoeg om dit onderdeel in te vullen? 4. 5. 6. 7. 8. 9. Totaal aantal punten? 10. Kan het gevonden resultaat worden toegepast in de Nederlandse situatie? Is de selectieprocedure van artikelen adequaat uitgevoerd? Is de zoekactie adequaat uitgevoerd? Is de vraagstelling adequaat geformuleerd? 3. 2. 1. Vragen: Beoordelingslijst systematic review (Diagnostisch onderzoek) RESULTATEN (7) Auteur, Jaartal, referentie(bron): (Volledig overzicht bijlage 4) De items werden gescoord middels de volgende methodiek: 1: Ja 0: Nee -: Te weinig informatie (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 54 RESULTATEN (8) Spurling • Laag tot gemiddelde sensitiviteit en een hoge specificiteit • Cluster van meerdere CWK testen • Standaardisatie (t.a.v. Sn + Sp) • Test positief? • Gouden standaard (MRI en EDX) ULTT test • Uitvoering en uitgangsposities. • Sensitiviteit en specificiteit • Aantonen/uitsluiten SLR • Lumbosacraal radiculair syndroom (LRS) • hoge sensitiviteit maar een lage specificiteit • Gekruisde SLR • MRI • Standaardisatie (benaming, uitvoeringswijze en de uitkomstmaten) Slump • Weinig (hoogwaardig) literatuur beschikbaar • Uitkomstmaat • hoge sensitiviteit (84%) als een hoge specificiteit (83%) • MRI • SLR <> Slump (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 55 RESULTATEN (9) Spurling’s test (sensitiviteit 46% / specificiteit 91%) Figuur 3: uitvoering Aanbeveling werkgroep Houding: Zorg dat de patiënt op een stabiele onder grond zit. Fase 1: de patiënt houdt het hoofd in de neutrale positie. Fase 2: de patiënt extendeert het hoofd maximaal. Fase 3: De patient combineert fase 2 met rotatie. Fixatie: De onderzoeker plaats beide handen midden op het hoofd en geeft lichte compressie caudaal in het verloop van de wervelkolom. Zie figuur 3 Let op: Het onderzoek start aan de niet-aangedaane zijde Achtergrond: De test is positief wanneer radiculaire pijn optreed. (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 56 RESULTATEN (10) Gouden st. Sensitiviteit 46.3% Specificiteit 90.6% - Thoomes et al (2012) MRI - - - Magee et al (2008)(Magee 2008) MRI 50% 86% - Cook et al (2008) - 36% 92% - Rubinstein et al (2008) - - - - Rubinstein et al (2007) MRI+EMG 52.9% 93.8% 97% 22% Spurling test ULTT test (n. medianus) - Magee et al (2008) MRI 97% 22% - Cook et al (2008) - 97% 22% - Rubinstein et al (2008) - - - - Rubinstein et al (2007) MRI+EMG 90% 16.5% 79.3% 46.3% SLR test - Magee et al (2008) MRI 87% 33% - Cook et al (2008) - 85% 52% - Scaia et al (2012) EMG+MRI+CT 60% 57% - Van Boxem et al (2010) MRI 91% 26% - Van der Windt (2010) MRI+CT+EMG 92% 28% - Rubinstein et al (2008) MRI 88% 39% - Majlesi et al (2008) MRI 52% 89% 77% 69.5% Slump test - Magee et al (2008) MRI - - - Cook et al (2008) - 83% 55% - Majlesi et al (2008) MRI 84% 83% 64% 70.5% - Van der Windt, (2010) (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 57 DISCUSSIE • Eenduidigheid standaardisatie (uitvoeringswijze, uitkomstmaat, benaming) • Uitkomst waarde (sensitiviteit, specificiteit) • Gebruik gouden standaard (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 58 CONCLUSIE • • • • • Tijdsgebrek Incongruentie over testwaardes Meer onderzoek (met gouden standaard) Cluster Anamnese en historie (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 59 BRONNEN • • • • • • • • • • • Cook CE editor. :Orthopedic physical examination tests : a evidence-based approach. First ed. New Jersey: Prentice hall health; 2008. Magee DJ editor. :Orthopedic physical assesment. 5th ed. Philadelphia: W.B. Saunders; 2008. Majlesi J, Togay H, Unalan H, Toprak S. The sensitivity and specificity of the Slump and the Straight Leg Raising tests in patients with lumbar disc herniation. J.Clin.Rheumatol. 2008;14(2):87-91. Rubinstein SM, van Tulder M. A best-evidence review of diagnostic procedures for neck and low-back pain. Best Pract.Res.Clin.Rheumatol. 2008;22(3):471-482. Rubinstein SM, van Tulder M. A best-evidence review of diagnostic procedures for neck and low-back pain. Best Pract.Res.Clin.Rheumatol. 2008;22(3):471-482. Rubinstein SM, Pool JJ, van Tulder MW, Riphagen II, de Vet HC. A systematic review of the diagnostic accuracy of provocative tests of the neck for diagnosing cervical radiculopathy. Eur.Spine J. 2007;16(3):307-319. Rubinstein SM, Pool JJ, van Tulder MW, Riphagen II, de Vet HC. A systematic review of the diagnostic accuracy of provocative tests of the neck for diagnosing cervical radiculopathy. Eur.Spine J. 2007;16(3):307-319. Scaia V, Baxter D, Cook C. The pain provocation-based straight leg raise test for diagnosis of lumbar disc herniation, lumbar radiculopathy, and/or sciatica: a systematic review of clinical utility. J.Back Musculoskelet.Rehabil. 2012;25(4):215-223. Thoomes EJ, Scholten-Peeters GG, de Boer AJ, Olsthoorn RA, Verkerk K, Lin C, et al. Lack of uniform diagnostic criteria for cervical radiculopathy in conservative intervention studies: a systematic review. Eur.Spine J. 2012;21(8):1459-1470. Van Boxem K, Cheng J, Patijn J, van Kleef M, Lataster A, Mekhail N, et al. 11. Lumbosacral radicular pain. Pain Pract. 2010;10(4):339-358. van der Windt DA, Simons E, Riphagen II, Ammendolia C, Verhagen AP, Laslett M, et al. Physical examination for lumbar radiculopathy due to disc herniation in patients with lowback pain. Cochrane Database Syst.Rev. 2010;(2):CD007431. doi(2):CD007431. (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 60 SUBGROEP 4: ICF & ICD/ICPC - SIG Wesley van Weerdenburg & Noël Walda (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 61 INLEIDING Hoofdvraag Welke fysiotherapeutische diagnostische verrichtingen, met betrekking tot de bron van nocisensoriek en mobiliteit van het sacro iliacale gewricht hebben de hoogste betrouwbaarheid en validiteit in het kader van de ICF en wat zijn de meest voorkomende aandoeningen vanuit de literatuur die betrokken zijn bij het sacro iliacale gewricht en welke fysiotherapeutische diagnostische verrichtingen zijn hiervoor beschikbaar in het kader van de ICD? Doel Het doel is om binnen twintig weken zo recent mogelijke literatuur met elkaar te vergelijken om zo tot de meest nieuwe ontwikkelingen te komen in het kader van nocisensoriek, mobiliteit(ICF) en de meest voorkomende aandoeningen(ICD/ICPC). Subdoelen • Kennis opdoen met betrekking tot de begrippen betrouwbaarheid en validiteit • Kennis opdoen van de meest voorkomende aandoeningen in het sacro iliacale gewricht • Kennis opdoen van de anatomie van het sacro iliacale gewricht • Kennis opdoen van verschillende databases • Kennis opdoen met betrekking tot verschillende zoekstrategieën in verschillende databases • Kennis opdoen met betrekking tot het opbouwen literatuurstudie • Kennis opdoen met betrekking tot de ICD/ICPC • Kennis opdoen met betrekking tot de ICF (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 62 METHODE • Inclusiecriteria – De artikelen zijn geselecteerd aan de hand van de volgende inclusiecriteria – Publicatiedatum: niet voor 2003; – Publicatie taal: Engels/Nederlands, andere talen worden door ons niet beheerst; – Artikelen moeten in full text aanwezig zijn. – Er zal alleen gebruik gemaakt worden van wetenschappelijke literatuur zoals, systematic reviews, randomized controlled trials, randomized clinical trials, guidelines en boeken. – De titel en abstract moet betrekking hebben op nocisensoriek, mobiliteit en aandoeningen van het SIG. – De guidelines en boeken moeten betrekking hebben op het sacro iliacale gewricht. • Sneeuwbalmethoden (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 63 METHODE Tabel: Zoekactie Nocisensoriek Stap 1 And Stap 2 Sacro iliac joint Pain Pain provocation SIJ tests Sacro iliac pain Van der wurff Sacro iliac laslett Compression test Distraction test Gaenslen test Thigh Thrust test Sacral Thrust test Patrick Sign test And Stap 3 Specificity Sensitivity Reliability Validity And Stap 4 Review Randomized Controlled Trial Randomized Clinical Trial Systematic Review ((((Sacro iliac joint OR SIJ OR Sacro iliac pain OR Sacro iliac)) AND (Pain OR Pain provocation tests OR van der wurff OR laslett OR compression test OR distraction test OR gaenslen test OR thigh thrust test OR sacral thrust test OR Patrick Sign test)) AND (Specificity OR Sensitivity OR Reliability OR Validity)) AND (Review OR Randomized Controlled Trial OR Randomized Clinical Trial OR Systematic review) Filters: Full text available; published in the last 10 years; Humans (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 64 METHODE (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 65 RESULTATEN • Prevalentie/incidentie • Prognostische factoren • Anamnese – Klinische symptomen • Gouden standaard • Diagnostische testen (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 66 RESULTATEN Nocisensoriek: • Anamnese- klinische symptomen • Gouden standaard – (Travis et al. 2007 en Szadek et al. 2009) • Provocatie testen – Cluster van Laslett – Cluster van van der Wurff – Cluster van Ozgocmen (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 67 RESULTATEN Nocisensoriek: - TEST Vd wurff Laslett Ozgocmen rechts Ozgocmen links Thigh Thrust test SEN:0.93 SPE:0.64 DOR:21.9 SEN:0.88 SPE:0.69 PPV:0.58 NPV:0.92 SEN:0.33 SPE:0.74 PPV:0.27 NPV:0.79 SEN:0.36 SPE:0.75 PPV:0.36 NPV:0.75 Distraction test Compression test Gaenslen test Sacral Thrust test Patrick Sign/FABER Mennell test Centralisatie (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 68 RESULTATEN Mobiliteit: • Range of motion • Gouden standaard • (Radiostereometric x-ray analysis) Soort beweging Bewegings uitslag Met sagittale rotatie Rotatie 1.7° / 4° Translatie 0.7 / 2 mm Flexie 2° 4° Extensie 2° 4° (Laslett et al. 2008, SP Cohen. 2005, Arab et al. 2011) (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 69 RESULTATEN (mobiliteit) Testen Bronnen Standing flexion test/Standing Bend Over test Orthopedic physical examination. 2008/2012 Arab et al. 2009 Seated flexion test/Sitting Bend Over test Orthopedic physical examination. 2008/2012 Arab et al. 2009 Gillet test (Marching test) Orthopedic physical examination, 2008/2012 Arab et al. 2009 Prone Knee Flexion test Arab et al. 2009 Stork test Hungerford et al. 2007 Standing of Unilateral standing test Orthopedic physical examination. 2008/2012 Long sit test Orthopedic physical examination. 2008/2012 Test of joint play Robinson et al. 2007 (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 70 Voorbeeld uitwerking (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 71 RESULTATEN M. Bechterew: • Anamnese – Klinische symptomen Testen • Gouden standaard • MRI sen 52,6 % spec 90% – (Tan et al. 2013 en Maksymowych WP. 2009) • Modified Schöber test Chest expansion test Pelvic gapping test Diagnostische testen (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 72 RESULTATEN Sacroiliitis: • Anamnese – Klinische symptomen • Gouden standaard – MRI scan • Sensitiviteit: 37.7% • Specificiteit: 100% • Diagnostische testen – Provocatietesten volgens Ozgocmen NB; Graden van Sacroiliitis (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 73 RESULTATEN Peri partaal bekkenpijnsyndroom: • Symptomen anders dan voor de zwangerschap • • • • Gevoel van ziek-zijn, eventueel met koorts. Zwaar gevoel in onderbuik en bekkenbodem; problemen met ophouden van urine en ontlasting. Gynaecologische klachten. Onverklaard gewichtsverlies (KNGF-Richtlijn zwangerschapsgerelateerde bekkenpijn, 2009) • Test Anamnese Klinische symptomen • Gouden standaard Active Straight Leg Raising SEN:0.87 SPE:0.94 • Diagnostische testen Posterior Pain Provocation test Psychomotorische waarden niet beschreven Hu et al, 2012, Robinson et al 2007 (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 74 RESULTATEN Sacrum fractuur: • Anamnese- klinische symptomen • Gouden standaard – • MRI versus CT-scan (Murthy, 2012) Diagnostische testen – – Hop test Patrick Sign/FABER test (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 75 DISCUSSIE/CONCLUSIE • Nocisensoriek (ICF) • Mobiliteit (ICF) • De ziekte van Bechterew (ICD) • Sacroiliitis (ICD) • Peri Partaal Bekkenpijnsyndroom (ICD) • Sacrum fractuur (ICD) (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 76 BRONNEN • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Amish R. Patel, DO, MPH. All About Sacroiliitis. Spinehealth. University of Toledo Medical Center. 2011 Arab AM, Abdollahi I, Joghataei MT, Golafshani Z, Kazemnejad A. Inter- and intra-examiner reliability of single and composites of selected motion palpation and pain provocation tests for sacroiliac joint. Man.Ther. 2009;14(2):213-221. Aresti N, Murugachandran G, Shetty R. Cauda equina syndrome following sacral fractures: a report of three cases. J.Orthop.Surg.(Hong Kong) 2012;20(2):250-253. Beernaert A editor. :Mobilisaties en manipulaties van de wervelkolom / Axel Beernaert, Barbara Cagnie, Bart Vanthillo. Antwerpen: Antwerpen : Standaard Uitgeverij; 2009. Benenson EV. Rheumatology : symptoms and syndromes / Efim Benenson. 2011. Beylot G. Traumatologie. Actualités Pharmaceutiques ;47(476):47-50. Bussey MD, Bell ML, Milosavljevic S. The influence of hip abduction and external rotation on sacroiliac motion. Man.Ther. 2009;14(5):520-525. Chung HY, Machado P, van der Heijde D, D'Agostino MA, Dougados M. Smokers in early axial spondyloarthritis have earlier disease onset, more disease activity, inflammation and damage, and poorer function and health-related quality of life: results from the DESIR cohort. Ann.Rheum.Dis. 2012;71(6):809-816. Chung HY, Lau CS, Wu KP, Wong WS, MOK MY. Comparison of performance of the Assessment of SpondyloArthritis International Society, the European Spondyloarthropathy Study Group and the modified New York criteria in a cohort of Chinese patients with spondyloarthritis. Clin.Rheumatol. 2011;30(7):947-953. Clinton SC, George SE, Mehnert M, Fitzgerald CM, Chimes GP. Pelvic floor pain: physical therapy versus injections. PM R. 2011;3(8):762-770. Cohen SP. Sacroiliac joint pain: a comprehensive review of anatomy, diagnosis, and treatment. Anesth.Analg. 2005;101(5):1440-1453. Cook CE editor. :Orthopedic physical examination tests : an evidence-based approach / Chad E. Cook, Eric J. Hegedus. Upper Saddle River, NJ: Upper Saddle River, NJ : Pearson/Prentice Hall; 2008. Demir M, Mavi A, Gumusburun E, Bayram M, Gursoy S, Nishio H. Anatomical variations with joint space measurements on CT. Kobe J.Med.Sci. 2007;53(5):209-217. DePalma MJ, Ketchum JM, Saullo TR. Etiology of chronic low back pain in patients having undergone lumbar fusion. Pain Med. 2011;12(5):732-739. Falco FJ, Manchikanti L, Datta S, Sehgal N, Geffert S, Onyewu O, et al. An update of the systematic assessment of the diagnostic accuracy of lumbar facet joint nerve blocks. Pain Physician. 2012;15(6):E869-907. Garcia Diez AI, Tomas Batlle X, Pomes Tallo J, Amo Conill MD. Sacroiliac joints: osteoarthritis or arthritis. Reumatol Clin. 2009;5(1):40-43. Garrido-Castro JL, Medina-Carnicer R, Schiottis R, Galisteo AM, Collantes-Estevez E, Gonzalez-Navas C. Assessment of spinal mobility in ankylosing spondylitis using a video-based motion capture system. Man.Ther. 2012;17(5):422-426. Gong Y, Zheng N, Chen SB, Xiao ZY, Wu MY, Liu Y, et al. Ten years' experience with needle biopsy in the early diagnosis of sacroiliitis. Arthritis Rheum. 2012;64(5):1399-1406. Gutke A, Kjellby-Wendt G, Oberg B. The inter-rater reliability of a standardised classification system for pregnancy-related lumbopelvic pain. Man.Ther. 2010;15(1):13-18. Gyurcsik ZN, Andras A, Bodnar N, Szekanecz Z, Szanto S. Improvement in pain intensity, spine stiffness, and mobility during a controlled individualized physiotherapy program in ankylosing spondylitis. Rheumatol.Int. 2012;32(12):3931-3936. Hansen A, Jensen DV, Larsen EC, Wilken-Jensen C, Kaae BE, Frolich S, et al. Postpartum pelvic pain--the "pelvic joint syndrome": a follow-up study with special reference to diagnostic methods. Acta Obstet.Gynecol.Scand. 2005;84(2):170-176. Hasper H.C. editor. :Peripartum bekkenklachten : praktijkrichtlijn. Amersfoort: KNGF; 2004; 2004. (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 77 BRONNEN • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Hu H, Meijer OG, Hodges PW, Bruijn SM, Strijers RL, Nanayakkara PW, et al. Understanding the Active Straight Leg Raise (ASLR): an electromyographic study in healthy subjects. Man.Ther. 2012;17(6):531-537. Hu H, Meijer OG, van Dieen JH, Hodges PW, Bruijn SM, Strijers RL, et al. Is the psoas a hip flexor in the active straight leg raise? Eur.Spine J. 2011;20(5):759-765. Hu H, Meijer OG, van Dieen JH, Hodges PW, Bruijn SM, Strijers RL, et al. Muscle activity during the active straight leg raise (ASLR), and the effects of a pelvic belt on the ASLR and on treadmill walking. J.Biomech. 2010;43(3):532-539. Hungerford BA, Gilleard W, Moran M, Emmerson C. Evaluation of the ability of physical therapists to palpate intrapelvic motion with the Stork test on the support side. Phys.Ther. 2007;87(7):879-887. Jordan CL, Rhon DI. Differential diagnosis and management of ankylosing spondylitis masked as adhesive capsulitis: a resident's case problem. J.Orthop.Sports Phys.Ther. 2012;42(10):842-852. Kahanov L, Eberman L, Alvey T, True J, Yeargin B. Sacral stress fracture in a distance runner. J.Am.Osteopath.Assoc. 2011;111(10):585-591. Kamali F, Shokri E. The effect of two manipulative therapy techniques and their outcome in patients with sacroiliac joint syndrome. J.Bodyw Mov.Ther. 2012;16(1):29-35. Klippel JH editor. :Primer on the rheumatic diseases; Primer on the rheumatic diseases. 13th . / . by John H. Klippel ... [et al.] ed. New York, NY: Springer; 2008; 2008. Lage-rugpijn praktijkrichtlijn / G.E. Bekkering … et al.]. Amersfoort:Amersfoort] : KNGF; 2005 Laslett M. Evidence-based diagnosis and treatment of the painful sacroiliac joint. J.Man.Manip Ther. 2008;16(3):142-152. Laslett M, Aprill CN, McDonald B, Young SB. Diagnosis of sacroiliac joint pain: validity of individual provocation tests and composites of tests. Man.Ther. 2005;10(3):207-218. Laslett M, Young SB, Aprill CN, McDonald B. Diagnosing painful sacroiliac joints: A validity study of a McKenzie evaluation and sacroiliac provocation tests. Aust.J.Physiother. 2003;49(2):89-97. Lee JH, Yoo WG. Application of posterior pelvic tilt taping for the treatment of chronic low back pain with sacroiliac joint dysfunction and increased sacral horizontal angle. Phys.Ther.Sport. 2012;13(4):279-285. Levin U, Nilsson-Wikmar L, Stenstrom CH. Variability within and between evaluations of sacroiliac pain with the use of distraction testing. J.Manipulative Physiol.Ther. 2005;28(9):688-695. Levin U, Stenstrom CH. Force and time recording for validating the sacroiliac distraction test. Clin.Biomech.(Bristol, Avon) 2003;18(9):821-826. Lohman AHM editor. :Vorm en beweging : leerboek van het bewegingsapparaat van de mens / A.H.M. Lohman ; ill. verzorging Chr. van Huijzen. Houten: Houten : Bohn Stafleu van Loghum; 2011. MacKenzie R1 editor. :Treat your own back / by Robin McKenzie. Raumati Beach: Raumati Beach : Spinal publications; 2006. Maksymowych WP. Controversies in conventional radiography in spondyloarthritis. Best Pract.Res.Clin.Rheumatol. 2012;26(6):839-852. Malaviya AP, Ostor AJ. Early diagnosis crucial in ankylosing spondylitis. Practitioner 2011;255(1746):21-4, 2. Massoud Arab A, Reza Nourbakhsh M, Mohammadifar A. The relationship between hamstring length and gluteal muscle strength in individuals with sacroiliac joint dysfunction. J.Man.Manip Ther. 2011;19(1):5-10. (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 78 BRONNEN • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Mens JM, Vleeming A, Snijders CJ, Ronchetti I, Stam HJ. Reliability andvalidity of hip adduction strength to measure disease severity in posterior pelvic pain since pregnancy. Spine. 2002;27:1674-9. Mitchell TD, Urli KE, Breitenbach J, Yelverton C. The predictive value of the sacral base pressure test in detecting specific types of sacroiliac dysfunction. J.Chiropr Med. 2007;6(2):45-55. Morimoto D, Isu T, Kim K, Matsumoto R, Isobe M. Unexplained lower abdominal pain associated with sacroiliac joint dysfunction: report of 2 cases. J.Nippon Med.Sch. 2011;78(4):257-260. Murthy NS. Imaging of stress fractures of the spine. Radiol.Clin.North Am. 2012;50(4):799-821. O'Sullivan PB, Beales DJ. Diagnosis and classification of pelvic girdle pain disorders--Part 1: a mechanism based approach within a biopsychosocial framework. Man.Ther. 2007;12(2):86-97. O'Sullivan PB, Beales DJ. Diagnosis and classification of pelvic girdle pain disorders, Part 2: illustration of the utility of a classification system via case studies. Man.Ther. 2007;12(2):e1-12. Ozgocmen S, Bozgeyik Z, Kalcik M, Yildirim A. The value of sacroiliac pain provocation tests in early active sacroiliitis. Clin.Rheumatol. 2008;27(10):1275-1282. Panayi S. The need for lumbar-pelvic assessment in the resolution of chronic hamstring strain. J.Bodyw Mov.Ther. 2010;14(3):294-298. Patel RD, Graziano GP, Vanderhave KL, Patel AA, Gerling MC. Facet violation with the placement of percutaneous pedicle screws. Spine (Phila Pa.1976) 2011;36(26):E1749-52. Patel V. Sacroiliac joint injuries. Orthopedics 2012;35(5):398-20120426-05. Robinson HS, Brox JI, Robinson R, Bjelland E, Solem S, Telje T. The reliability of selected motion- and pain provocation tests for the sacroiliac joint. Man.Ther. 2007;12(1):72-79. Sieper J, Rudwaleit M, Baraliakos X, Brandt J, Braun J, Burgos-Vargas R, et al. The Assessment of SpondyloArthritis international Society (ASAS) handbook: a guide to assess spondyloarthritis. Ann.Rheum.Dis. 2009;68 Suppl 2:ii1-44. Simopoulos TT, Manchikanti L, Singh V, Gupta S, Hameed H, Diwan S, et al. A systematic evaluation of prevalence and diagnostic accuracy of sacroiliac joint interventions. Pain Physician. 2012;15(3):E305-44. Slobodin G, Rosner I, Rimar D, Boulman N, Rozenbaum M, Odeh M. Ankylosing spondylitis: field in progress. Isr.Med.Assoc.J. 2012;14(12):763-767. Stoll ML, Bhore R, Dempsey-Robertson M, Punaro M. Spondyloarthritis in a pediatric population: risk factors for sacroiliitis. J.Rheumatol. 2010;37(11):2402-2408. Stuber KJ. Specificity, sensitivity, and predictive values of clinical tests of the sacroiliac joint: a systematic review of the literature. J.Can.Chiropr Assoc. 2007;51(1):30-41. Szadek KM, van der Wurff P, van Tulder MW, Zuurmond WW, Perez RS. Diagnostic validity of criteria for sacroiliac joint pain: a systematic review. J.Pain 2009;10(4):354-368. Tan L, Zeng S, Ma C, Zhou S, Kuang F. Magnetic resonance imaging for active ankylosing spondylitis. Zhong Nan Da Xue Xue Bao Yi Xue Ban 2013;38(3):245-250. van der Heijde D, Pangan AL, Schiff MH, Braun J, Borofsky M, Torre J, et al. Adalimumab effectively reduces the signs and symptoms of active ankylosing spondylitis in patients with total spinal ankylosis. Ann.Rheum.Dis. 2008;67(9):1218-1221. van der Weijden MA, Claushuis TA, Nazari T, Lems WF, Dijkmans BA, van der Horst-Bruinsma IE. High prevalence of low bone mineral density in patients within 10 years of onset of ankylosing spondylitis: a systematic review. Clin.Rheumatol. 2012;31(11):1529-1535. van der Wurff P. Clinical diagnostic tests for the sacroiliac joint: motion and palpation tests. Aust.J.Physiother. 2006;52(4):308. (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 79 BRONNEN • • • • • • • • • • • van der Wurff P, Buijs EJ, Groen GJ. A multitest regimen of pain provocation tests as an aid to reduce unnecessary minimally invasive sacroiliac joint procedures. Arch.Phys.Med.Rehabil. 2006;87(1):10-14. van Tubergen A, Weber U. Diagnosis and classification in spondyloarthritis: identifying a chameleon. Nat.Rev.Rheumatol. 2012;8(5):253-261. Verhaar JAN, Mourik JBA editors. :Orthopedie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum; 2008. Visser LH, Nijssen PG, Tijssen CC, van Middendorp JJ, Schieving J. Sciatica-like symptoms and the sacroiliac joint: clinical features and differential diagnosis. Eur.Spine J. 2013. Vleeming A, Albert HB, Ostgaard HC, Sturesson B, Stuge B. European guidelines for the diagnosis and treatment of pelvic girdle pain. Eur.Spine J. 2008;17(6):794-819. Weiner DK, Sakamoto S, Perera S, Breuer P. Chronic low back pain in older adults: prevalence, reliability, and validity of physical examination findings. J.Am.Geriatr.Soc. 2006;54(1):11-20. Wu W, Meijer OG, Lamoth CJ, Uegaki K, van Dieen JH, Wuisman PI, et al. Gait coordination in pregnancy: transverse pelvic and thoracic rotations and their relative phase. Clin.Biomech.(Bristol, Avon) 2004;19(5):480-488. Wu WH, Meijer OG, Bruijn SM, Hu H, van Dieen JH, Lamoth CJ, et al. Gait in Pregnancy-related Pelvic girdle Pain: amplitudes, timing, and coordination of horizontal trunk rotations. Eur.Spine J. 2008;17(9):1160-1169. Zeng QY, Chen R, Darmawan J, Xiao ZY, Chen SB, Wigley R, et al. Rheumatic diseases in China. Arthritis Res.Ther. 2008;10(1):R17. Ziekte van Bechterew / eindred. H. Vinke, S. Kollaard ; ill.: P. Buchel]. Amsterdam: Amsterdam : Stichting September; 2010. Zwangerschapsgerelateerde bekkenpijn : praktijkrichtlijn / C.H.G. Bastiaenen ... et al.]. Amersfoort: Amersfoort] : KNGF; 2009 (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 80 AFSLUITING Vragen? (12th June 2013) DIAGNOSTIEK WK 81