pobierz - Katowice Airport

1 (49) / 2014 KATOWICE AIRPORT MAGAZINE
18
Wakacje 2014 z Katowice Airport
Holidays 2014 from Katowice Airport
22
EGZEMPLARZ BEZPŁATNY FREE COPY
Dalmacja – perła Adriatyku
Dalmatia – the pearl of the Adriatic
26
Smaki Gruzji
A taste of Georgia
44
Śląsk inspiruje
Silesia inspires
OSLO
BERGEN
SZTOKHOLM
STAVANGER
MALMÖ
DUBLIN
DONCASTER-SHEFFIELD
BIRMINGHAM
BRISTOL
WARSZAWA
EINDHOVEN DÜSSELDORF
DORTMUND
KOLONIA-BONN
LONDYN
FRANKFURT
FRANKFURT-HAHN
KIJÓW
PARYŻ
GRENOBLE
MEDIOLAN
BARCELONA
IBIZA
MALAGA
FARO
ALICANTE
WARNA
DUBROWNIK
BARCELONA-GIRONA
RZYM
OLBIA
MAJORKA
NEAPOL
PODGORICA
SALONIKI
KORFU
BURGAS
BATUMI
KALABRIA
LAMEZIA TERME
KEFALONIA
ENFIDHA
MONASTIR
DJERBA
IZMIR
ARAXOS
ATENY
BODRUM
SAMOS
ANTALYA
ZAKYNTHOS
KOS
DALAMAN
ERCAN
CHANIA
RODOS
HERAKLION
PAFOS
TEL AWIW
MADERA
LANZAROTE
AGADIR
TENERYFA
FUERTEVENTURA
GRAN CANARIA
KUTAISI
KAVALA
TABA
HURGHADA
SHARM EL SHEIKH
MARSA ALAM
Lato 2014
Summer 2014
LINIE CZARTEROWE
CHARTER AIRLINES
WSTĘP
3
FOREWORD
ARTUR TOMASIK
Prezes Zarządu GTL SA
President of the GTL SA Management Board
Szanowni Państwo!
Dear Readers and Guests!
Oddajemy w Wasze ręce pierwszy w 2014 r. numer magazynu Silesia Airport. Na wstępie pragnę podziękować za to, że w minionym
roku tak często korzystali Państwo z oferty połączeń regularnych
i czarterowych pyrzowickiego lotniska. W zeszłym roku odprawiliśmy
ponad 2,5 mln podróżnych, umacniając się jednocześnie na pozycji
lidera wśród polskich portów regionalnych w zakresie obsługi ruchu
czarterowego.
Welcome to the first edition of Silesia Airport for 2014. To
start with, I’d like to thank you all for making the most of
the regular and charter connections available from Katowice Airport last year. In the past year, we handled more
than 2.5 million passengers. In doing so, we strengthened
our position as the leader among Poland’s regional airports,
in terms of charter traffic.
W trosce o komfort pasażerów i linii lotniczych operujących z Pyrzowic oraz z myślą o przyszłości i dalszym rozwoju śląskiego lotniska realizujemy aktualnie największy w dziejach Katowice Airport
plan jego rozbudowy. W bieżącym roku przedsięwzięcie wkracza
w kulminacyjną fazę. Kontynuujemy budowę nowego terminalu pasażerskiego, nowej płyty do odladzania statków powietrznych, nowej płyty cargo i nowego terminalu do obsługi ruchu towarowego,
a zakończymy budowę nowej drogi startowej. Całą inwestycję sfinalizujemy w 2015 r.
We’re currently in the process implementing one of the
largest expansion projects in the airport’s history. This project aims to improve the convenience of passengers and airlines operating from Katowice Airport. This year, the project
is entering its final phase. We’re continuing the construction
of a new passenger terminal, a new aircraft de-icing station, a new cargo apron, as well as a new cargo terminal to
handle air freight. The new runway will also be completed
this year. The entire investment will be finalised in 2015.
Rok 2014 to również nowości w naszej siatce połączeń. Katowice Airport niezmiennie dysponuje najlepszą spośród wszystkich polskich
portów regionalnych ofertą wylotów na wakacje. Na sezon wiosna-lato w katalogach biur podróży i u touroperatorów już znajdują się
nowe kierunki z Pyrzowic, wśród nich Gruzja, Chorwacja, Czarnogóra oraz atrakcyjne lokalizacje w Grecji i Hiszpanii. Więcej na temat
naszych tegorocznych nowości wakacyjnych można przeczytać na
łamach bieżącego wydania magazynu Silesia Airport.
For Katowice Airport, 2014 is promising to be a year of new
destinations being added to our network. We continue to
offer the best holiday destinations of all the regional airports in Poland. The spring-summer offer from travel agents
and tour operators, already boasts new destinations from
Pyrzowice: Georgia, Croatia, Montenegro, as well as fantastic locations in Greece and Spain. Our new holiday destinations are showcased in this edition of Silesia Airport.
Życząc Państwu wielu lotniczych podróży w roku 2014, zapraszam
do lektury.
Wishing you many flights from Katowice Airport in 2014,
I hope you enjoy this issue of Silesia Airport.
SPIS TREŚCI
4
TABLE OF CONTENTS
6 Aktualności | News
SILESIA AIRPORT
8
Podsumowanie roku | A year in review
Podsumowanie i plany
Review and plans
REDAKTOR NACZELNY | EDITOR IN-CHIEF
Piotr Adamczyk
tel.: +48 32 39 27 194
e-mail: [email protected]
12 Gdzie wyjechać? | Where shall we go?
Londyn w 48 godzin
London in 48 hours
18 Na wakacje | For the holidays
Wakacje 2014 z Katowice Airport
Holidays 2014 from Katowice Airport
22 Na wakacje | For the holidays
Dalmacja – perła Adriatyku
Dalmatia – the pearl of the Adriatic
26 Kuchnia | Food
Smaki Gruzji
A taste of Georgia
30 Okiem spottera | A spotter’s perspective
2013 rok udany dla spotterów!
2013 a great year for plane-spotters!
34 Orzech w niebie | Orzech in the sky
100 lat pasażerskiej komunikacji lotniczej. Od 1 do 805
100 years of passenger air transport. From 1 to 805
36 Magiczny Śląsk | Magical Silesia
Pszczyna
Pszczyna
40Kultura | Culture
Odlotowa Galeria – wystawa Przylot/Odlot/Przylot
Sky Gallery – Fly in/Fly out/Fly in Expedition
42 Biblioteka Śląska | The Silesian Library
Biblioteka Śląska miłośnikom rockowego brzmienia
The Silesian Library for lovers of rock music
44 Modny Śląsk | Modny Śląsk
Śląsk inspiruje
Silesia inspires
48Motoryzacja | Automotive
Pojazdy na lotnisku
Vehicles at the airport
RADA PROGRAMOWA | PROGRAMME BOARD
Monika Krzykawska
Artur Tomasik
WYDAWCA | PUBLISHER
Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA
Upper Silesian Aviation Group
PRZEKŁAD | TRANSLATION
Eva Piotrowska
KOREKTA | PROOFREADING
Dorota Mańka
SKŁAD I OPRACOWANIE GRAFICZNE
TYPESETTING AND GRAPHICS
Adam Krawczyk
OKŁADKA | COVER
Adam Krawczyk
STALI WSPÓŁPRACOWNICY | REGULAR CONTRIBUTORS
Dagmara Gdala
Michał Jaraczewski
Anna i Marcin Nowakowie
Cezary Orzech
Piotr Winkler
KONTAKT | CONTACT
[email protected]
REKLAMA | ADVERTISING
GTL-SERVICE sp. z o.o.
+48 32 284 50 26, [email protected]
MEGA-ART s.c.
+48 668 043 002, [email protected]
PATRONAT | PATRON
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
Marshal Office of the Silesian Voivodeship
Śląska Organizacja Turystyczna
Silesian Tourist Organisation
SPOŁECZNOŚCI KATOWICE AIRPORT
KATOWICE AIRPORT ONLINE COMMUNITIES
/KatowiceAirport
/FlySilesia
/KatowiceAirport
blog.katowice-airport.com
/KatowiceAirport
/KatowiceAirport
AKTUALNOŚCI
6
NEWS
Dodatkowe środki na rozbudowę Katowice Airport
Additional funds for Katowice Airport’s expansion
Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA, zarządzające Katowice Airport,
podpisało z Centrum Unijnych Projektów Transportowych umowę na dofinansowanie projektu „Rozbudowa infrastruktury w celu zwiększenia
możliwości operacyjnych lotniska MPL Katowice”. Projekt obejmuje pięć
zadań: modernizację istniejącego hangaru i budowę nowego, uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej – etap I (modernizacja systemu odwadniającego w porcie lotniczym), budowę nowej bazy CARGO – etap I
(budowa płyty postojowej cargo wraz z drogą kołowania E0), budowę terminalu przylotowego, uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej –
etap II (budowa stanowiska odladzania samolotów). Całkowita wartość
projektu wynosi 182 mln zł, a kwota dofinansowania z Funduszu Spójności
(Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko) stanowi 71,5 mln zł.
Część z przedsięwzięć wymienionych w projekcie została już zrealizowana. Mowa tu o modernizacji istniejącego hangaru i budowie nowego oraz
o uporządkowaniu gospodarki wodno-ściekowej – etap I. Pozostałe zadania zostaną ukończone najpóźniej do września 2015 roku.
fot. Piotr Adamczyk, Enter Air; wizualizacje: Budoprojekt (2)
The Upper Silesian Aviation Group signed an agreement with the Centre
for European Union Transport Projects for the subsidy of the ”Development of Infrastructure increasing the operational capacity of Katowice
Airport” project. The project involves 5 tasks: The modernisation of the
existing hangar, and construction of a new hangar, the organisation of
water and wastewater system – stage I (upgrading the drainage system
at the airport), construction of a new CARGO base – stage 1 (construction
of cargo apron and taxiway E0), construction of an arrivals terminal, reorganisation of the water and wastewater system – Stage II (construction
of aircraft de-icing station). The total value of the project is 182 million
PLN, of which close to 71.5 million PLN will be co-financed by the Cohesion
Fund (Operational Programme Infrastructure and Environment). Several
of the tasks listed in the project have already been completed – such as
the modernisation of the existing hangar and the construction of the new
hangar and the reorganisation of water and wastewater – stage I. The
remaining tasks will be completed by September 2015.
AKTUALNOŚCI
7
Nowy terminal przylotowy
Na początku lutego br. rozpoczęła się budowa nowego terminalu
przylotowego, który powstaje na zachód od terminalu pasażerskiego B, wzdłuż zachodnich stanowisk płyty postojowej nr 1. Obiekt
będzie miał 6,9 tys. m2 powierzchni, z czego 3,6 tys. m2 przypadnie na
halę odbioru bagażu. W nowym terminalu obsługiwany będzie ruch
z obszaru Schengen, jak i Non Schengen. Realizacja ta wiąże się też
ze zmianą układu komunikacyjnego w obecnych terminalach oraz
z powiększeniem parkingu. Na powierzchni 1,2 ha zaplanowano 313
nowych miejsc postojowych dla parkingu P1 (przed terminalami pasażerskimi), który rozbudowany zostanie na zachód. W nowej części
wydzielona zostanie strefa parkowania dedykowana wypożyczalniom samochodów oraz miejsca przystankowe autobusów komunikacji
miejskiej. Powierzchnie w terminalach A i B, uwolnione dzięki przeniesieniu do nowej hali obsługi wszystkich pasażerów lądujących w Pyrzowicach, zostaną wykorzystane do powiększenia stref odlotów.
Nowy obiekt powstaje w ramach dofinansowanego z unijnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko projektu „Rozbudowa
infrastruktury w celu zwiększenia możliwości operacyjnych lotniska
MPL Katowice”. Generalnym wykonawcą zadania jest firma Skanska.
Planowany termin zakończenie inwestycji to czerwiec 2015 r.
Enter Air z Katowic do Tel Awiwu
Enter Air from Katowice to Tel Aviv
Linia lotnicza Enter Air z początkiem roku uruchomiła bezpośrednią sprzedaż biletów na kierunku Katowice–Tel Awiw. Pierwszy
rejs z Pyrzowic odbył się 25 stycznia 2014 r. Połączenie realizowane jest raz w tygodniu, w soboty. Ceny biletów zaczynają się
od 454 zł. Bilety dostępne są na oficjalnej stronie przewoźnika
enterair.pl
Starting from the begining of the year, Enter Air has launched
direct ticket sales on the Katowice – Tel Aviv route. Enter Air
started services to Tel Aviv on 25 January, 2014. Flights will
operate once a week, on Saturdays. Ticket prices start from 454
PLN and are available on the airline’s website enterair.pl
NEWS
New Arrivals Terminal
The beginning of February saw the start of construction of
the new arrivals terminal to the west of passenger terminal
B along the western parking bays of apron 1. The facility will
have an area of 6 900 m2, of which 3 600 m2 will be the baggage hall. The new terminal will handle passenger movement
from both the Schengen and non-Schengen zones. In addition,
this project involves changes in the communications network
in the existing terminals, and the car park being enlarged.
In Car Park P1 (in front of the current passenger terminals),
which will be extended to the west, 313 new parking spaces
have been planned in an area covering 1.2 ha. This new section will also include a dedicated area for hire cars and bays
for public buses. With all arrivals being transferred to the
new terminal, terminals A and B will be able to handle larger
numbers of departing passengers. The new facility is being
constructed as part of the EU Operational Programme Infrastructure and Environment project entitled ”Expansion of infrastructure to increase the operational capacity of Katowice Airport.” The general contractor for this project is Skanska.
The planned completion date for the investment, is June 2015.
PODSUMOWANIE ROKU
8
A YEAR IN REVIEW
Podsumowanie
i plany
Review and plans
fot. Piotr Adamczyk
TEKST/BY: Piotr Adamczyk
PODSUMOWANIE ROKU
9
A YEAR IN REVIEW
ROK 2013 ZA NAMI. Z PERSPEKTYWY ROZWOJU
PYRZOWICKIEGO LOTNISKA BYŁ TO WAŻNY
OKRES. POMIMO TRUDNEJ SYTUACJI BRANŻY
LOTNICZEJ, SPOWODOWANEJ TRWAJĄCĄ
RECESJĄ W ŚWIATOWEJ GOSPODARCE, KTÓRA
DOTYKA TAKŻE KRAJE UNII EUROPEJSKIEJ,
W KATOWICE AIRPORT ZOSTAŁO OBSŁUŻONYCH PONAD 2,5 MLN PODRÓŻNYCH.
Pyrzowickie lotnisko, mimo niekorzystnych czynników zewnętrznych, utrzymało pozycję
lidera wśród polskich portów
regionalnych w segmencie
ruchu czarterowego (prawie
800 tys. odprawionych osób)
oraz w obsłudze powietrznego transportu frachtu (powyżej 10 tys. ton towarów).
W 2013 roku siatka połączeń
Katowice Airport obejmowała
łącznie przeszło 70 tras. Naj-
popularniejszymi kierunkami
regularnymi były Dortmund
i Londyn Luton, oferowane
przez linię Wizz Air oraz Londyn Stansted, obsługiwany
przez irlandzkiego przewoźnika Ryanair. Podróżujący
na wakacje z Pyrzowic najczęściej
wybierali
Grecję,
Egipt i Turcję. Warto również
wspomnieć o dwóch nowych,
godnych uwagi w kontekście
turystyki wylotowej trasach
2013 IS OVER. FROM THE POINT OF VIEW OF DEVELOPMENT, FOR KATOWICE AIRPORT THIS
WAS AN IMPORTANT PERIOD. DESPITE THE DIFFICULT SITUATION IN THE AVIATION INDUSTRY,
OWING TO THE ONGOING GLOBAL RECESSION
ALSO AFFECTING COUNTRIES OF THE EUROPEAN UNION, KATOWICE AIRPORT, LAST YEAR,
HANDLED OVER 2.5 MILLION PASSENGERS.
Despite unfavorable external factors, Katowice Airport
maintained its leading position
among Polish regional airports
in the segment of charter traffic (a volume of almost 800
thousand passengers), and air
freight transportation (over
10 thousand Tonnes of cargo).
In 2013, Katowice Airport’s
network included more than
70 routes. The most popular
routes were regularly-scheduled connections to Dortmund
and London Luton, offered by
Wizz Air and London Stansted,
operated by Irish carrier, Ryanair. Travelling on holidays
from Pyrzowice, most people
chose, in order of popularity:
Greece, Egypt and Turkey. It
is also worth mentioning two
new, noteworthy tourism destinations in Wizz Air’s offer – to
Kutaisi (Georgia) and Tel Aviv
(Israel).
In 2013, the air freight network
was also expanded. The leader of the domestic air freight
forwarding, DHL, launched a
Leipzig–Katowice–Kiev–Kato-
PODSUMOWANIE ROKU
10
A YEAR IN REVIEW
Wizz Aira – do Kutaisi (Gruzja)
i Tel Awiwu (Izrael).
customers. Currently, this offer is only available for people
travelling within the Schengen
zone – from Terminal B. A business base will be built to support business passengers departing outside the Schengen
zone, in Terminal A. This will
include a Business Lounge and
Fast Track services.
W 2013 roku rozwijała się także siatka przewozów cargo. Lider krajowego rynku spedycji
towarów drogą lotniczą, koncern DHL, otworzył połączenie Lipsk–Katowice–Kijów–Katowice–Lipsk realizowane od
poniedziałku do piątku.
W minionym roku Katowice
Airport w znaczący sposób
udoskonaliło ofertę dla pasażerów biznesowych. W terminalu B oddana została do
użytku szybka ścieżka bezpieczeństwa, tzw. Fast Track,
a w saloniku Business Lounge
przeprowadzono
generalny
remont według projektu światowej klasy firmy Broadway
Malyan. Ponadto utworzony
został specjalny dział odpowiedzialny za pełną opiekę
nad klientami biznesowymi.
Obecnie oferta dedykowana
jest podróżującym w strefie
Schengen – z terminalu B, ale
w przyszłości zostanie wybudowana baza do obsługi pasażerów biznesowych wylatujących poza strefę Schengen,
czyli z terminalu A. Wówczas
i tam powstanie salonik Business Lounge oraz ścieżka Fast
Track.
Należy dodać, że w Katowice Airport trwają prace nad
projektem dotyczącym przy-
gotowania infrastruktury do
obsługi samolotów biznesowych. Już teraz na pyrzowickim lotnisku bazuje kilka tego
typu maszyn. Ze względu na
potencjał ekonomiczny województwa śląskiego i jego silne
więzi z globalną gospodarką
to nisza, którą Górnośląskie
Towarzystwo Lotnicze Spółka
Akcyjna (GTL SA) chce zagospodarować.
Podsumowując miniony rok
warto podkreślić, że kolejny
raz GTL SA wykazała dodatni
wynik finansowy. Fakt ten jest
niezwykle ważnym aspektem
z perspektywy realizowanych
inwestycji. W tym obszarze
dzieje się w Pyrzowicach bardzo dużo. Wielkimi krokami
zbliża się, przewidziane na
2015 rok, zakończenie przeprowadzanego w ramach gigantycznego w historii lotniska programu rozbudowy
infrastruktury przeznaczonej
do obsługi pasażerów oraz
statków powietrznych. Jego
wykonanie możliwe jest nie
wice–Leipzig route. This service is operated daily from
Monday to Friday.
Last year, as has become tradition, Katowice Airport was
visited by aircraft rarely seen
at airports in Poland. Among
others, we hosted heavy
transporters such as the An-124 Ruslan and Il-76TD, the
latest Boeing 787 Dreamliner
in LOT Polish Airlines livery
and modern fighters of the
French Air Force. More information about these visits in
”spotter’s perspective” in this
issue of Silesia Airport.
In the past year, Katowice Airport in significantly improved
its offer for business travellers. A new Fast Track security
control was opened in Terminal B. The Business Lounge
underwent a comprehensive
overhaul in accordance with
the world-class Broadway
Malyan company's design. In
addition, a special department
was created to assist business
To sum up the past year, it is
worth noting that once again
GTL enjoyed a positive financial result. This fact is an extremely important aspect
from the perspective of the
airport’s investments. And
lots is happening in this area
in Pyrzowice. Looming large
in 2015, is the planned completion of the largest infrastructure expansion project
(for passengers and aircraft)
in Katowice Airport’s history.
This project is possible not
only owing to the airport’s
positive financial results, but
also due to GTL's effective acquisition of money from the EU
Cohesion Fund. Last year, the
Group, as trustee to the airport, was the first in Poland to
received a positive assessment
from the European Commission
for projects in aviation implemented under the Operational
Programme Infrastructure and
Environment. We are talking
about the ”Airport in Katowice
– modernisation of airport
infrastructure”, including already completed construction
of a new apron, modernisation
fot. Piotr Adamczyk
It must be noted that Katowice Airport is working on a
project preparing infrastructure to support corporate aircraft. There are already several of these machines based
at Katowice Airport. Owing to
the economic potential of the
Silesian region and its strong
links with the global economy,
this is a niche that the Upper
Silesian Aviation Group (GTL)
wants to untilise.
Zeszły rok to też, tradycyjnie
już, wizyty ciekawych, rzadko spotykanych na polskich
lotniskach statków powietrznych. Gościliśmy m.in. ciężkie
transportowce, jak An-124 Rusłan i Ił-76TD, najnowszy produkt Boeinga, czyli model 787
Dreamliner w barwach PLL LOT
oraz nowoczesne myśliwce
Francuskich Sił Powietrznych.
Szerzej o tych wizytach piszemy w dziale „Okiem spottera”
na łamach bieżącego numeru
Silesia Airport.
PODSUMOWANIE ROKU
tylko dzięki dodatnim wynikom finansowym portu, ale
także wskutek efektywnego pozyskania przez GTL SA
środków z Funduszu Spójności
Unii Europejskiej. W zeszłym
roku Spółka, jako zarządca
lotniska, została pierwszym
beneficjentem w Polsce, który otrzymał pozytywną ocenę
Komisji Europejskiej dla przedsięwzięcia lotniczego realizowanego w ramach Programu
Operacyjnego Infrastruktura
i Środowisko. Mowa tu o projekcie „Port Lotniczy Katowice –
modernizacja infrastruktury
lotniskowej i portowej”, obejmującym zakończoną już budowę nowej płyty postojowej,
modernizację dróg kołowania
E1, E2 i D oraz trwającą budowę nowej drogi startowej
o długości 3,2 km. Sfinalizowanie tej inwestycji planowane
jest na III kwartał br., a operacyjne oddanie do użytku, ze
względu na konieczność certyfikacji nowej infrastruktury,
w połowie 2015 roku.
Prócz tego, pod koniec 2013
roku, GTL SA podpisała z Centrum
Unijnych
Projektów
Transportowych umowę na
dofinansowanie projektu pn.
„Rozbudowa
infrastruktury
w celu zwiększenia możliwości operacyjnych lotniska
MPL Katowice”. Obejmuje ona
pięć zadań: modernizację istniejącego hangaru i budowę
nowego, uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej –
etap I (modernizacja systemu odwadniającego w porcie
lotniczym), budowę nowej
bazy CARGO – etap I (budowa
płyty postojowej cargo wraz
z drogą kołowania E0), budowę terminalu przylotowego,
uporządkowanie
gospodarki wodno-ściekowej – etap II
(budowa stanowiska odladzania samolotów). Całkowita wartość projektu wynosi
182 mln zł, a kwota dofinansowania z Funduszu Spójno-
11
A YEAR IN REVIEW
ści to blisko 71,5 mln zł. Część
z wymienionych w projekcie
zobowiązań już zrealizowano,
tj. przeprowadzono modernizację istniejącego hangaru
i wybudowano nowy oraz
uporządkowano gospodarkę
wodno-ściekową – etap I. Pozostałe zadania zostaną ukończone najpóźniej do września
2015 roku. W lutym rozpoczęła się budowa nowego
of the E1, E2 and D taxiways
and the ongoing construction
of the new 3.2 km long runway. This project is scheduled
for completion in the third
quarter of this year. It will be
operational in mid-2015, following certification.
terminalu przylotowego wraz
z infrastrukturą towarzyszącą
(układ komunikacyjny z parkingami), której wykonawcą
jest firma Skanska. Inwestycja
ma zostać oddana do użytku
do końca drugiej połowy 2015
roku. Ponadto GTL SA przygotowuje się do rozpoczęcia
budowy nowego terminalu
cargo. Obiekt zlokalizowano
w południowo-wschodniej części pyrzowickiego lotniska.
Transport Projects for the project entitled ”Development of
infrastructure to increase the
operational capacity Katowice Airport.” It includes five
tasks: modernisation of the
existing hangar and construction of a new hangar and the
reorganisation of water and
wastewater system – Stage I
(upgrading the drainage system at the airport), the construction of a new CARGO
base – Stage I (construction of
cargo apron with taxiway E0),
construction of the terminal
arrivals terminal, reorganisation of the water and wastewater management – Stage II
(construction of an aircraft
de-icing station). The total
value of the project amounts
to 182 million PLN, and the
amount of financing from the
W 2015 roku infrastruktura Katowice Airport będzie należała
do jednych z najnowocześniejszych wśród wszystkich
portów Europy Środkowo-Wschodniej, a jednocześnie
umożliwi dalszy rozwój lotniska w najważniejszych segmentach, czyli ruchu czarterowym i cargo.
Apart from this, in late 2013,
GTL signed a funding agreement with the Centre for EU
Cohesion Fund is amlost 71.5
million PLN. Several of these
planned projects have already
been completed, such as the
modernisation of the existing
maintenance hangar and the
construction of the new hangar, and the reorganisation of
the wastewater management
system – Stage I. The remaining tasks will be completed by
September 2015. In February,
construction began on a new
arrivals terminal, along with
the accompanying infrastructure (communication system
including roads and parking).
Skanska is the project’s contractor. The project is scheduled for completion by the end
of the second half of 2015. In
addition, GTL is preparing to
begin construction of a new
cargo terminal, which will be
located in the south-eastern
part of Katowice Airport.
In 2015, Katowice Airport infrastructure will be among the
most modern of all airports in
Central and Eastern Europe ,
and will allow for the further
development of the airport’s
most important segments ie.
charters and cargo.
GDZIE WYJECHAĆ?
12
WHERE SHALL WE GO?
LONDYN
w 48 godzin
London in 48 hours
TEKST/BY: Anna i Marcin Nowakowie
Dzień pierwszy
RANO: Przede wszystkim trzeba wcześnie wstać, by być
w Katowice Airport o świcie.
Szybka odprawa i startujemy!
Z lotniska Luton do Londynu
dostać się można autobusami
kilku linii, a w zależności od
czasu zakupu biletu, zapłaci-
my za niego od kilku do kilkunastu funtów (najtaniej będzie
zrobić to z wyprzedzeniem).
Po godzinie dojeżdżamy do
dworca centralnego (Victoria
Coach Station), gdzie znajduje się węzeł przesiadkowy
z koleją, metrem i podmiejską
kolejką. To jednak jeszcze nie
jest centrum, raczej obszar na
WITH BOTH RYANAIR AND WIZZ AIR OFFERING FREQUENT SERVICES, IT’S EASY TO SEE THAT FROM THE
POINT OF VIEW OF KATOWICE AIRPORT’S NETWORK,
THE UK CAPITAL IS CURRENTLY THE MOST EASILYACCESSIBLE EUROPEAN METROPOLIS. WE CAN BE
TEMPTED TO VISIT FOR A DAY, OR TWO, OR THREE,
OR HOWEVER MANY WE LIKE. WE’D LIKE TO OFFER
YOU OUR SUGGESTION FOR A VISIT THAT FITS THE
STATISTICAL AVERAGE TIME TOURISTS TEND TO
SPEND ON THE THAMES LONDON IN TWO DAYS.
Day One
MORNING: First of all, you
have to get up extra early
to be at Katowice Airport at
dawn. A quick check-in and
we’re off! There are several
buses from Luton Airport to
London, and the ticket prices
vary depending on when you
purchase your ticket. The earlier you buy, the cheaper the
tickets are. After an hour we
arrive at Victoria Coach Station, which is an interchange
linking rail, the underground
and and suburban railways.
But this isn’t the city centre
yet, we’re in the south west
of the city centre and this
fot. istockphoto.com
TRUDNO UKRYĆ, ŻE Z PUNKTU WIDZENIA
SIATKI POŁĄCZEŃ KATOWICKIEGO LOTNISKA
WŁAŚNIE STOLICA WIELKIEJ BRYTANII JEST
OBECNIE NAJBARDZIEJ DOSTĘPNĄ EUROPEJSKĄ METROPOLIĄ. TO ZASŁUGA ZARÓWNO
LINII RYANAIR, JAK I WIZZ AIR. MOŻEMY POKUSIĆ SIĘ O POBYT NAD TAMIZĄ PRZEZ JEDEN
DZIEŃ, DWA, TRZY, DOWOLI. MY PROPONUJEMY COŚ, CO JEST NAJBLIŻSZE STATYSTYCZNEMU TURYŚCIE LONDYN W DWA DNI.
GDZIE WYJECHAĆ?
południowy zachód od niego,
natomiast stąd należy rozpocząć właściwe zwiedzanie.
Dość blisko dworca zlokalizowany jest pałac Buckingham
i właśnie tam warto udać się
w pierwszej kolejności. Po
drodze można wprowadzić do
planu zwiedzania dzielnicę
Belgravia, słynącą z epizodu
o Sherlocku Holmesie, a obecnie także z tego, że jest niezwykle eleganckim i typowo
brytyjskim miejscem w Londynie. Pałac królewski najlepiej
prezentuje się w porannym
słońcu, więc to dobry moment,
by podejść do żelaznego ogrodzenia lub spojrzeć na cały budynek z perspektywy pomnika
Victoria Memorial. Tuż obok,
nieco bardziej na północ, przy
jednej z bram od strony reprezentacyjnej ulicy The Mall
można bez problemu zrobić
sobie zdjęcie z fotogenicznym
wartownikiem. Zamiast szeroką aleją, lepiej udać się w kierunku Tamizy ścieżkami spacerowymi kameralnego parku
św. Jakuba (St. James Park),
który jest znany z olbrzymiej armii wiewiórek, niezwykle przyjaznych i oswojonych.
Idziemy ulicą Great George
i po chwili wyłania się przed
nami jakże charakterystyczny widok Parliament Square. Pora na pstrykanie fotek
z czerwonymi budkami telefonicznymi i drugie śniadanie,
np. w jednym z objazdowych
barów. Już jesteśmy w ścisłym
centrum. Gdzie teraz?
POŁUDNIE: Po pierwsze Trafalgar Square. Zlokalizowany
w miejscu, gdzie niegdyś znajdowały się królewskie stajnie, a dziś to zwykle tłoczny
i gwarny plac. W jego sercu
ustawiono kolumnę Nelsona.
Przy wspomnianym już Parliament Square, wbijając się ostro w niebo, stoi budynek parlamentu. Przepiękny przykład
neogotyckiej architektury, je-
den z najwspanialszych gmachów w mieście. Ale z czym
kojarzy się stolica Wielkiej
Brytanii? Oczywiście z Big Benem, a jakżeby inaczej! Wieża
z 13-tonowym zegarem nie
jest jednak jedyną zdobiącą
cały kompleks pałacu Westminster. Mniej popularną, acz
podobno o wiele piękniejszą
jest wieża Wiktorii. W średniowieczu spójnym elementem
kompleksu była także kolejna,
dziś znajdująca się niedaleko
opactwa westminsterskiego,
wieża Klejnotu. Dalsze kroki
13
WHERE SHALL WE GO?
is where we’re starting our
sightseeing.
Buckingham Palace lies quite
close to the station and that's
our first stop. Along the way,
you can do visit the Belgravia district, recently famous
for an episode of Sherlock
Holmes, an area which perfectly showcases British elegance. Buckingham Palace is
best viewed as it basks in the
morning light, so walk up to
the wrought iron fence or view
the building from the perspec-
Thames. Walking down Great
George Street, we’ll soon see
Parliament Square’s distinctive facade emerge. Time to
get the camera out and take
a few shots of the red phone
booths, as well as stopping for
a spot of lunch – from one of
the street food carts perhaps?
We’re now in the very centre.
So where to next?
MIDDAY: First of all, Trafalgar Square. Where once stood
the royal stables, today is a
very often crowded and lively
Pałac Buckingham oraz pomnik Victoria Memorial | Buckingham Palace and the Victoria Memorial
skierować trzeba koniecznie
właśnie w kierunku opactwa
Westminster – także serca
Londynu, tym razem religijno-duchowego. No i jeszcze na
koniec katedra westminsterska. Tak, to zupełnie co innego niż opisane powyżej opactwo. Nie można tych dwóch
budowli pomylić, są zupełnie
różne, choć nazwy mają niemal identyczne. Katedra jest
tive of the Victoria Memorial.
Nearby, a little further north,
at one of the gates of The
Mall, you can easily take a
photo of yourself with one of
the very photogenic guards.
Instead of walking down the
wide avenue, it’s better stroll
down the paths of St James
Park, famous for its particularly tame and friendly squirrels, and head towards the
square with Nelson’s Column
at its heart. At Parliament
Square, jutting sharply into
the sky, stands the parliament
building. A beautiful example
of Gothic Revival architecture, this is one of the finest
buildings in the city. But what
is associated with the capital of the UK? Of course, it's
Big Ben! The tower bearing a
13-tonne clock is not the only
główną świątynią katolicką
Anglii i Walii, a wzniesiona została w charakterystycznym,
neobizantyjskim stylu.
Miejscami pomijanymi raczej
przez przewodniki, a odkrytymi przez nas i ocenionymi wysoko są Dean’s Yard – kwartał
schowany niedaleko opactwa,
gdzie zachowało się sporo zabudowy autentycznego, gotyckiego Londynu – oraz utworzony na polu trójkąta park Victoria Tower Gardens, skąd nie
kuchni albo usadowić się opodal i spożyć własny posiłek.
Betonowe bulwary, pełne ławek i biegających londyńczyków, dają najpiękniejszy widok
na tonący w wodach Tamizy
parlament oraz jego słynne
dwie wieże. Poczekajmy tu na
moment, kiedy niebo stanie się
pomarańczowe, a słońce schodzi tuż nad sylwetkę pałacu.
Most westminsterski. Stylowe
latarnie i fantastyczne pejzaże wokół sprawiają, że jest
14
WHERE SHALL WE GO?
tower decorating the Palace
of Westminster. Less popular,
though often regarded as being much more beautiful, is
Victoria Tower. In the Middle
Ages, the Jewel Tower near
Westminster Abbey formed a
part of the Westminster Palace complex. This is where
we head next – Westminster
Abbey, the religious-spiritual
heart of London, with Westminster Cathedral at its end.
Yes, this is a completely different building to the abbey
Tower Bridge
tylko świetnie prezentuje się
sama wieża Wiktorii, ale też
widok na Tamizę, z London Eye
w roli głównej.
POPOŁUDNIE: Jesteśmy już po
drugiej stronie rzeki. Odpoczywamy przy Lambeth Pier,
jednej z najlepiej w Londynie
położonych kawiarni. Można
wpaść tu na kawę lub herbatę,
przegryźć coś z typowej, aczkolwiek szybkiej, brytyjskiej
ruchliwym deptakiem tłumnie
odwiedzanym. Podświetlone
diabelskie koło London Eye
robi szczególne wrażenie. Na
tym odcinku idziemy wzdłuż
zachodniego nabrzeża zatrzymując się kolejno przy monumencie upamiętniającym bitwę o Anglię, przystani rzecznej, pomniku ku czci żołnierzy RAF-u, restauracji na statku Tattershall Castle i przechodzimy futurystycznym mo-
mentioned earlier. In fact, the
two structures seem only to
be similar in name. The Cathedral is the seat of the Catholic
Church in England and Wales,
and was built in a distinctive,
neo-Byzantine style.
Rather neglected in tour
guides, but what we think can
be highly reccommended are
Dean’s Yard – a tucked-away
quarter near the Abbey, show-
casing London’s beautifully
preserved authentic gothic architecture, and the triangular
Victoria Tower Gardens, offering a stunning view of Victoria Tower, itself, as well as the
Thames and the London Eye.
AFTERNOON: We're on the
other side of the river and
taking a break at Lambeth
Pier, the London cafe boasting the best location and view.
You can come here for tea or
coffee, and a quick bite, or
find some space on a bench
nearby and eat your own food
while enjoying the view. Concrete embankments, plenty
of benches and jogging Londoners, and the best view of
Parliament and its famous
towers and the River Thames
setting it off perfectly. Wait
here a moment for when the
sky goes orange, and the sun
goes down to perch just above
the silhouette of Westminster
Palace.
Westminster Bridge with its
period lanterns and beautiful
view make it a crowd-favourite. Illuminated London Eye
ferriswheel also makes a stunning impression. We’re walking
along the western waterfront,
stopping at the monument
commemorating the Battle
of Britain, the river marina,
the monument honouring the
soldiers of the RAF, the restaurant on Tattershall Castle
boat and crossing the futuristic Hungerfort Bridge to the
other side, taking a moment to
take some great shots of the
London skyline on a stunning
red sunset backdrop.
EVENING: As we pass three
contemporary buildings – the
Royal Festival Hall, Queen
Elizabeth Hall, the Royal Theatre – and we can find ourselves
thinking ”they don’t really fit
in much.” London now is literally emeraldy-cornflour blue
fot. istockphoto.com
GDZIE WYJECHAĆ?
GDZIE WYJECHAĆ?
15
WHERE SHALL WE GO?
with the most magnificent, in
our opinion, view of the City
of London and St Paul’s Cathedral. At the post-industrial
building housing the Tate Modern, we alight the Millenium
Footbridge leading us directly
to St Paul’s Cathedral, the
symbol and pride of the city.
The cathedral boasts the third
largest dome in the world,
which was, originally, actually
meant to be even larger. From
here, it’s worth taking a walk
along Cannon Street and the
streets adjacent to it. It’s late
in the evening, yet this part
of London teems with life all
night. Busy, colorful, loud and
unique. We are, after all, in the
City of London .
London Eye
stem Hungerfort na drugą stronę, uprzednio robiąc
świetne ujęcia skyline Londynu na tle czerwonego nieba.
Ruchliwa, kolorowa, głośna.
Bardzo charakterystyczna. Jesteśmy przecież w City of
London.
WIECZÓR: Mijamy trzy współczesne budynki – Royal Festival Hall, Queen Elizabeth
Hall, Royal Theatre – i myślimy sobie jak bardzo nie pasują
do tego miejsca. Londyn jest
wówczas cały szmaragdowo-chabrowy, dosłownie. Stąd
rozpościera się naszym zdaniem najwspanialszy widok
na londyńskie City i katedrę
św. Pawła. Na wysokości Tate
Modern,
postindustrialnego
gmachu mieszczącego sporych rozmiarów muzeum sztuki nowoczesnej, wchodzimy na
Kładkę Milenijną, skąd prosta
droga wiedzie nas pod katedrę
św. Pawła. Symbol miasta, dominanta, duma. To świątynia
z trzecią co do wielkości kopułą na świecie, która miała być
jeszcze potężniejsza. Stąd warto przespacerować się Cannon
Street i przylegającymi do niej
ulicami. Jest późny wieczór,
a ta część Londynu żyje i będzie tętnić życiem całą noc.
NOC: Wracamy na południowy brzeg Tamizy przez London
Bridge, z którego zrobicie bardzo dobre zdjęcia widocznego w oddali, słynnego Tower
Bridge. Przebijamy się wąskimi alejkami przed budynek
nowego ratusza. Przypomina trochę meduzę, a trochę
ogromny klejnot, jak kto woli.
Bardziej na północny zachód
czeka na miłośników militariów przycumowany okręt
wojenny Belfast. Noc to idealny moment na spacer po Tower
Bridge i zasłużony odpoczynek na jednej z dwóch jego kamiennych galerii. Zerkamy po
raz ostatni tego dnia w górę:
dwie charakterystyczne wieże
mostu, tajemnicza i złowroga
twierdza Tower, która sama
w sobie kryje tyle historii,
że wysłuchanie ich trwałoby
pewnie dłużej niż przejście
proponowanego przez nas
spaceru, a w dali perspektywa
nowoczesnego Londynu.
NIGHT: We're making our way
back to the southern bank
of the Thames. Crossing London Bridge, we can take great
pictures of the famous Tower
Bridge in the distance. Traversing the narrow alleys, we
end up of the building of the
new town hall. It looks a bit
like a jellyfish, a bit like an
enormous gemstone, perhaps.
Katedra św. Pawła | St Paul's Cathedral
Waiting for military enthusiasts, is the HMS Belfast museum ship permanently moored
on the Thames. Night is the
perfect time to walk across
the Tower Bridge and take a
well-deserved rest on one of
its two stone galleries. Look
up above you for the last time
today: the two characteristic
towers of the bridge, the mysterious and ominous Tower of
London, which itself conceals
so many stories that listening to them would take a lot
longer than our proposed walk
through modern London.
Day Two
We’ll have less to write about
the second day of our visit
because we’ll be spending
it in museums. Most of these
are – wait for it – free! If you
plan your time well, you can
visit the Natural History Museum on the first day because
it’s near Belgravia and Victoria Station. The others are in
the center of the city, including the Tate Modern, which we
saw on our walk the previous
GDZIE WYJECHAĆ?
Dzień drugi
O drugim dniu będzie krócej,
bo w tym scenariuszu przeznaczyliśmy go na muzea, które są
w większości – uwaga – za darmo! Jeśli macie dobrą organizację czasu, do planu pierwszej
doby możecie włączyć Muzeum
Historii Naturalnej, ponieważ
znajduje się blisko opisanej
przez nas dzielnicy Belgravia
i stacji Victoria. Pozostałe to
już centrum miasta, w tym
wspomniane Tate Modern, które znalazło się na trasie naszego zwiedzania, ale zabrakło
16
WHERE SHALL WE GO?
nam czasu. Na drugi dzień proponujemy więc dwa obiekty,
coś dla „ścisłowca” i coś dla
humanisty.
zaura i szkielet diplodoka.
Otwarty jest pomiędzy 10.00
a 17.30. Najbliższa stacja metra
to South Kensington.
Muzeum Historii Naturalnej
warto zobaczyć chociażby ze
względu na jego architektoniczną wspaniałość. Według
nas to obowiązkowy punkt wizyty w Londynie. Ten cudowny,
neogotycki budynek w swoich
czeluściach kryje interaktywne
wystawy, biologiczne ciekawostki, ale przede wszystkim
modele dinozaurów oraz dwa
hity – rekonstrukcję tyrano-
Muzeum Brytyjskie stanowi
z kolei istną świątynię dla tych,
którym historia starożytna
nie jest obojętna. Aż trudno
uwierzyć, że można zwiedzić
je nieodpłatnie. Potężny, klasycystyczny gmach z trudem
mieści wszystkie zbiory. Zetkniemy się tutaj ze skarbami
egipskimi, sudańskimi, blisko
i dalekowschodnimi, etruskimi,
greckimi, rzymskimi, celtyckimi,
prekolumbijskimi obu Ameryk,
również Oceanii, a to jeszcze
nie wszystko! Największymi
atrakcjami są marmury Elgina,
słynny kamień z Rosetty, niezrównana kolekcja chińskich
antyków oraz indyjskich i asyryjskich rzeźb (między innymi
z pałacu w Nimrud), prehistoryczny człowiek z Lindow, mumie i sarkofagi oraz wyposażenie grobów królewskich z Ur.
Muzeum otwarte jest codziennie od 10.00 do 17.30 (w piątki
do 20.30). Najbliższe stacje metra to Tottenham Court Road
(500 m) i Holborn (500 m).
W wielkim, wiktoriańskim holu
głównym Muzeum Historii Naturalnej
szkielet diplodoka przykuwa uwagę
zwiedzających, zarówno ciekawych
świata dzieci, jak i zaintrygowanych
dorosłych
day, but ran out of time to visit.
For the second day, we’d like
to suggest two museums, one
for those interested in science
and one for those appreciative
of the arts.
The Natural History Museum is
worth seeing if only for its architectural grandeur. We think
this is an absolute must-see
on a visit to London. This magnificent Gothic Revival building
houses interactive exhibitions,
interesting biological speciments, but above all – dinosaurs. These are the Museum’s
biggest drawcards – a reconstruction of a Tyrannosauras
Rex and the skeleton of a diplodocus. It’s open from 10 a.m.
and 5:30 p.m. and the nearest
tube station is South Kensington.
The British Museum is a mecca
for those who find it impossible
to approach ancient history
with indifference. It's hard to
believe that you can visit it for
free. This enormous, neoclassical building can hardly fit all
its collections. Here, we’ll be
confronted with the treasures
of Egypt, Sudan, the Near and
Far East, the Etruscan civilisation, Greece, Roman, Celtic,
pre-Columbian Americas, the
Pacific, and that's not all! The
greatest attractions are the
Elgin Marbles, the famous Rosetta stone, a unique collection
of Chinese antiques and Indian and Assyrian sculptures
(including those from the Nimrud Palace), prehistoric Lindow
man, mummies and sarcophagi
or equipment from the royal
tombs of Ur. The Museum is
open daily from 10 a.m. to 5:30
p.m. (8:30 p.m. on Fridays). The
nearest tube stations are Tottenham Court Road (500 m) and
Holborn (500 m).
fot. Marcin Nowak
In the great Victorian main hall of the
Natural Museum History, the skeleton of
a diplodocus captures the interest and
imaginations of children and adults alike
NA WAKACJE
18
FOR THE HOLIDAYS
Wakacje 2014
z Katowice Airport
Holidays 2014 from Katowice Airport
TEKST/BY: Piotr Adamczyk
51 KIERUNKÓW
CZARTEROWYCH,
W TYM 12 NOWOŚCI TO
TEGOROCZNA PROPOZYCJA
TOUROPERATORÓW
I BIUR PODRÓŻY SPĘDZENIA
WAKACJI Z WYLOTEM
Z KATOWICE AIRPORT.
51 CHARTER DESTINATIONS, INCLUDING
12 NEW, ONES MAKE UP
THIS YEAR'S OFFER FROM
TOUR OPERATORS AND TRAVEL
AGENTS – LOTS OF GREAT IDEAS
FOR WAYS TO SPEND YOUR
HOLIDAYS FROM KATOWICE AIRPORT.
NA WAKACJE
19
FOR THE HOLIDAYS
omimo iż czerwiec wydaje się odległy, lato zbliża
się wielkimi krokami. Warto już teraz rozpocząć planowanie urlopu, szczególnie że oferta wakacyjnych
rejsów z Pyrzowic jeszcze nigdy nie była tak bogata.
Lotnisko ugruntowuje tym samym swoją pozycję jako
Centrum Czarterowe Polski Południowej i lider wśród polskich
portów regionalnych w zakresie obsługi ruchu czarterowego.
P
Although June seems so far away, summer is, actually, fast approaching. Now is the perfect time to start looking into planning
your holidays, particularly since the holiday offer, with flights
from Katowice, has never been so extensive. In providing such
an enormous network, Katowice Airport is strengthening its position as the Charter Centre for Southern Poland and the leader
among Poland’s regional airports in terms of charter operations.
Wszystko wskazuje na to, że w 2014 roku Grecja będzie najpopularniejszym krajem letnich wojaży z Katowice Airport, gdyż
w katalogach biur podróży znajduje
się aż piętnaście kierunków w tę
stronę, w tym siedem nowych.
Są nimi znane z poprzednich
sezonów miejsca wypoczynku: Chalkidiki, Chania i Heraklion na Krecie oraz pięć innych wysp – Kefalonia, Korfu, Kos, Rodos i Zakynthos.
Nowości jest niemal tyle
samo. Pierwsza z nich, Attyka, to region położony
w południowej części środkowej Grecji, na półwyspie
oblewanym wodami Morza
Egejskiego. Stanowi znakomity wybór dla osób, które pragną ciszy i spokoju, a jednocześnie
chcą się wybrać na jednodniową
wycieczkę do Aten nie nadkładając
zbyt wiele drogi. Drugą nowością jest
Itaka, czyli legendarna wyspa Odyseusza na Morzu Jońskim, z pięknymi
plażami i urokliwymi zatokami. Kolejną
nową propozycją w ofercie wylotów wakacyjnych do Grecji z Katowice Airport jest
Lefkada, również wchodząca w skład
archipelagu Wysp Jońskich. Czwarty nowy kierunek to Peloponez,
najdalej na południe wysunięty
fragment kontynentalnej Grecji. Na jego czubku mieszają
się prądy Morza Jońskiego
i Egejskiego. Piątą tegoroczną grecką nowością jest
mekka sportów wodnych,
czyli Riwiera Olimpijska. Ten
kilkudziesięciokilometrowy
pas plaż rozciąga się nad
Zatoką Termajską, częścią
Morza Egejskiego. Samos,
szósta
helleńska
nowość
z Pyrzowic, to z kolei najbardziej zielona ze wszystkich wysp
egejskich. Właśnie tu narodziła
się bogini Hera i dobrze wszystkim
znany, nie tylko z lekcji matematyki,
With travel agents offering fifteen destinations, of which seven are new, everything points to Greece being the most
popular holiday destination from
Katowice Airport, in 2014. Some
of these destinations have
been favourites for years –
such as Chalkidiki, Chania
and Heraklion on Crete and
five other islands – Kefalonia, Corfu, Kos, Rhodes
and Zakynthos. For 2014,
there are almost the same
number of new destinations on offer. The first of
these is Attica, a region
located in the southern
part of central Greece, on
a peninsula jutting into the
waters of the Aegean Sea. This
is an excellent choice for people
who want peace and quiet, and at
the same time wanting to be able to
do a day trip to Athens without
spending too long travelling
to and back. Another new holiday destination on offer is Ithaca,
the legendary island of Odysseus in the
Ionian Sea, with its beautiful beaches
and charming coves. Another new
destination on offer, for those flying
from Katowice Airport to Greece, is
Lefkada, which also forms part of
the Ionian Archipelago. The fourth
new holiday destination is Peloponnese, the southernmost section of mainland Greece. Its tip is
where the currents of the Ionian
and Aegean Seas mix. The fifth of
this year's new destinations from
Katowice Airport is the Greek mecca
of water sports, the Olympic Riviera.
Tens of kilometres of beaches extending along the Gulf of Thermaikos, which
is part of the Aegean Sea. Samos, the sixth
Hellenic holiday destination on offer from Pyrzowice is, in turn, the greenest of all the islands on
the Aegean Sea. It was here that the the goddess Hera
was born, as was the man whose name is well-known to anyone
who can remember their maths lessons at school, Pythagoras.
Pitagoras. Ostatnia nowość, Thassos, jest najdalej na północ wysuniętą grecką wyspą,
zwaną Zielonym Diamentem Morza
Egejskiego.
Druga pod względem liczby
kierunków wakacyjna oferta z wylotem z Katowice
Airport dotyczy Hiszpanii.
Wśród dziesięciu destynacji znajduje się jedna nowość – Białe Wybrzeże
(Costa Blanca). Ponadto,
w analogii do lat ubiegłych,
dostępne są takie regiony
kontynentalnej części tego
państwa, jak Costa Brava,
Costa Dorada i okolice Malagi.
Prócz tego cztery atlantyckie
wyspy górzystego archipelagu pochodzenia wulkanicznego,
tj. Fuerteventura, Lanzarote, Gran
Canaria i Teneryfa, a także dwie śródziemnomorskie, Ibiza i Majorka.
Do czterech różnych kurortów można zakupić wczasy z wylotem z Pyrzowic w przypadku Turcji (Antalya, Bodrum,
Dalaman i Izmir) oraz Egiptu (Hurghada, Marsa Alam, Sharm
el-Sheikh i Taba). Jeśli będziemy chcieli wybrać się
do Włoch, w ofercie znajdziemy trzy możliwości: Kalabrię, Lamezia Terme i Olbię. W Tunezji możemy wypoczywać na wyspie
Djerba, w Enfidhi lub Monastyrze.
Dwa kierunki czarterowe uruchomiono do Portugalii (Madera
i kontynentalne Faro), Bułgarii (Warna i Burgas) oraz
na Cypr (Ercan i Pafos). Do
naszej dyspozycji są także rejsy do Izraela (Tel
Awiw), Maroka (Agadir),
Gruzji (Batumi), Albanii
(Saranda), Czarnogóry (okolice Podgoricy)
i Chorwacji (Dubrownik). Cztery ostatnie
destynacje to nowe
propozycje letnich wylotów z Pyrzowic.
Więcej informacji na temat wakacyjnych połączeń z Katowice Airport,
w tym cen, promocji czy
terminów, można znaleźć na
stronach internetowych największych polskich biur podróży.
Serdecznie zapraszamy!
20
FOR THE HOLIDAYS
Last, but definitely not least, is Thassos – the
most northerly of all the Greek islands
and often called the Green Diamond of
the Aegean Sea.
Second, in terms of number of
holiday-offers with departures from Katowice Airport, is
Spain. Among the ten destinations on offer this year,
there is one new one –
Costa Blanca. In addition,
as in previous years, there
are other parts of continental Spain you can holiday in, such as Costa Brava,
Costa Dorada and around
Malaga. Of course, there are
also the four volcanic islands
of Spain’s Atlantic archipelago:
Fuerteventura, Lanzarote, Gran
Canaria and Tenerife, as well as two
islands in the Mediterranean basin, Ibiza and Majorca.
Four different resort areas are available, with departures from Pyrzowice, to both Turkey (Antalya, Bodrum, Dalaman
and Izmir) and Egypt (Hurghada, Marsa Alam, Sharm el-Sheikh
and Taba). If you want vacation in Italy, there are three possibilities: Calabria, Lamezia Terme and Olbia. In Tunisia, where you
can rest and relax in Enfidhi or Monastir, on the island
of Djerba. Two charter destinations are available
if you want to go to Portugal (Madeira and
Faro on the continent), Bulgaria (Varna
and Burgas), and Cyprus (Ercan and
Pathos). In 2014, travel agencies are also offering trips to
also trips to Israel (Tel Aviv),
Morocco (Agadir), Georgia
(Batumi) and Albania (Saranda), Montenegro (area
around Podgorica) and
Croatia
(Dubrovnik).
The last 4 destinations
are new on this year’s
summer charter timetable from Katowice
Airport.
All information regarding holiday offers
flying out from Katowice Airport, including
prices, specials or terms
and conditions, are available on the websites of
the Poland’s largest travel
agencies. Look into it!
fot. istockphoto.com (2), shutterstock.com
NA WAKACJE
NA WAKACJE
22
FOR THE HOLIDAYS
Dalmacja
perła Adriatyku
Dalmatia – the pearl of the Adriatic
C
ży na odpoczynek w Dalmacji, z wylotem
z Katowice Airport. W wakacyjnej ofercie
znajdziemy zarówno możliwość pobytu
w samym Dubrowniku, jak i w położonych
opodal kurortach.
Wszystko to sprawia, że każdego roku
dziesiątki tysięcy osób z Polski spędza
w Chorwacji letni urlop. Zazwyczaj organizowany jest on indywidualnie, z kosztownym, długim i męczącym dojazdem
samochodem. W nadchodzącym sezonie
biura podróży i touroperatorzy proponują
ciekawą alternatywę dla tej formy woja-
Dubrownik zaliczany jest do najładniejszych europejskich miast. Koniecznie należy tu zobaczyć jedne z najlepiej na świecie
zachowanych murów obronnych. Za nimi
znajduje się unikatowa starówka, wpisana
na listę dziedzictwa UNESCO. Zwiedzając
ją, warto zajrzeć do klasztoru św. Klary
czy Franciszkanów, przynajmniej dwóch
kościołów – Zbawiciela i św. Błażeja oraz
do głównej świątyni, katedry Wniebowzięcia NMP. Ogromne wrażenie robią pałace,
wśród nich Sponza i Rektorów. Trzeba również wybrać się na pobliską wyspę Lokrum,
która jest swoistym ogrodem botanicznym.
horwacja, a w szczególności Dalmacja, od lat jest jednym z ulubionych kierunków wakacyjnych wyjazdów z Polski. Popularność nie
powinna dziwić, bo kraj ma wiele atutów.
Zachwyca krajobrazami i bogatą historią,
której ślady, w postaci licznych zabytków,
możemy spotkać praktycznie wszędzie. Turyści doceniają też piękne, błękitne i ciepłe
wody Adriatyku oraz znakomite warunki
pogodowe.
Gdy chcemy uniknąć gwaru dużego miasta, wakacje możemy zaplanować na wyspie Korčula, choćby w małej, urokliwej
Lumbardzie, położonej ok. 3 godzin jazdy
autokarem z Dubrownika. Otoczenie gajów
oliwnych i bujnej roślinności to doskonała
lokalizacja dla rodzin z dziećmi, tym bardziej, że usypano tu piaszczystą plażę, co
jest rzadkością w Chorwacji. Na Korčuli polecamy także nadmorską miejscowość Vela
Luka, nie przepełnioną turystami w trakcie
sezonu. Dobrym wyborem jest Brna, gdzie
zażyjemy kąpieli słonecznych na romantycznych głazach, a do wód zatoki zejdziemy po drabinkach. Jednak przede wszystkim będziemy mieli idealny punkt, z którego możemy odbywać wycieczki po okolicy.
Poszukując maksymalnej dawki witaminy D wybierzmy się do Starego Gradu, czyli na wyspę Hvar, uważaną za najbardziej
fot. shutterstock.com
TEKST/BY: Piotr Adamczyk
NA WAKACJE
nasłonecznioną na Adriatyku. Dominuje tu
wprawdzie kamienisto-żwirowy brzeg, ale
przejrzysta, ciepła woda i gwarantowana
aura rekompensują te niedoskonałości.
Jeśli chcemy spędzić tegoroczny urlop
w kontynentalnej części Dalmacji, biura
podróży proponują z wylotem z Pyrzowic
także różne opcje. Jedną z nich są wakacje
w portowym miasteczku Orebić, na półwyspie Pelješac. Oddalone zaledwie o 2 godziny jazdy od lotniska w Dubrowniku, jest
niezwykle malowniczo położone wśród
winnic, piniowych lasków, drzew cytrusowych i figowych, z widokiem na Korčulę.
Znajdziemy tu pełne gwaru plaże w bezpośrednim sąsiedztwie centrum, jak i nieco
oddalone, ale zaciszne.
FOR THE HOLIDAYS
Korzystną ofertą dla osób ceniących sobie
spokój będzie Drvenik na Riwierze Makarskiej. Słynie z urokliwych, żwirowych zatoczek i wyjątkowo błękitnych, nawet jak
na Dalmację, wód Adriatyku. To znakomita
baza wypadowa na jednodniowe wycieczki wzdłuż wybrzeża, m.in. do Dubrownika,
Splitu czy Neum, należącego do Federacji
Bośni i Hercegowiny. Ponadto codziennie
odpływają stąd promy na wyspę Hvar. Odwiedzić powinniśmy i stolicę riwiery, letnisko Makarska.
Blisko, bo tylko niecałe 10 km od lotniska
w Čilipi, obsługującego rejsy w tym rejonie, położony jest liczący zaledwie 2 tys.
mieszkańców Cavtat – starożytna osada.
Stanowi kolejną alternatywę dla wszyst-
W upalne dni można skryć się
przed słońcem w tajemniczych
uliczkach Dubrownika
On a hot day, you can hide away
from the sun among the charming
little streets of Dubrovnik
Kościół św. Błażeja | Church of St Blaise
23
kich, którzy chcą wypocząć, a jednocześnie zależy im, by poznać Bałkany. To także
hotele w miejscowości Slano, zlokalizowanej pół godziny jazdy do Dubrownika. Usytuowana w uroczej zatoce, powszechnie
uważana jest za jeden z najbezpieczniejszych chorwackich portów. Atutem Slano
są rozległe, żwirowe plaże otoczone sosnami.
Jak widać, wybór miejsc na wypoczynek
w Dalmacji jest spory i każdy znajdzie coś
dla siebie. Wczasy w Chorwacji z wylotem
z Katowice Airport oferują biura podróży
Itaka, Neckermann i Rainbow Tours. Pierwszy rejs zaplanowano na 12 czerwca br.
Zapraszamy!
Croatia, Dalmatia, in particular, has long
been one of the favourite holiday destinations for Polish people. This popularity
is hardly surprising, as the country has
so much going for it. There are amazing
landscapes and a rich history, traces of
which, are evident in the numerous monuments we see almost everywhere we turn.
Tourists appreciate the warm, stunning
blue waters of the Adriatic and fantastic
weather conditions.
All this means that each year tens of thousands of people of travel from Poland to
spend their summer holidays in Croatia.
Generally, people organise their holidays
themselves, involving expensive, long and
tiring car trips. In the upcoming season,
travel agencies and tour operators are
offering an interesting alternative to this
type of holiday, with stays throughout
Półwysep Pelješac | The Peljesac Peninsula
24
FOR THE HOLIDAYS
Dalmatia, departing from Katowice Airport.
This summer you will find offers for stays
in Dubrovnik itself, as well as at nearby
resorts.
Dubrovnik is regarded as one of the most
beautiful cities in Europe. Be sure to see
some of the world's best preserved fortifications while you’re here. A charming and
unique old town, a UNESCO heritage site,
lies just behind these fortifications. While
you’re there, it’s worth taking a peak into
the Convent of St Clare or the Franciscan
Monastery, and two churches – St. Saviour and St. Blaise, as well as the main
sacred building in the city, the Cathedral
of the Assumption of the Virgin Mary. The
enormous and impressive palaces, such as
the Sponza and Rectors’ make a lasting impression. You should also visit the nearby
island of Lokrum, which is a one of a kind
botanical garden.
If you want to avoid
the hustle and bustle
of big cities, you can
plan to stay on the island of Korcula, or perhaps at the small and
charming town of Lumbarda, which is a threehour coach ride from
Dubrovnik. Set among
olive groves and lush
vegetation, this is the
perfect location for
families with children,
even more so for the
fact that the beach has
been covered in sand,
which is a rarity in Croatia. On the island of
Korcula, we can definitely recommend the
coastal town of Vela
Luka, which even during the height of the
tourist season, is not
overrun by tourists.
A good choice is also
Brna, where you can
sunbathe on the boulders and climb down
ladders to the waters
of the bay. But above
all, this is the perfect
place to take day trips
and tours of the area.
For a maximum dose of vitamin D, you’re
best off going to Stari Grad, which is on
the island of Hvar, considered to be the
sunniest island on the Adriatic. Although
dominated by a rocky and gravelly shoreline, the clear, warm waters and the guaranteed sunshine more than make up for
these imperfections.
If you want to spend this year's holiday in
mainland Dalmatia, travel agencies have
many different options available departing
from Pyrzowice. One of these is a holiday
in the port town of Orebic on the Peljesac
Peninsula. Only a 2-hour drive from the
airport in Dubrovnik, this town is in a particularly picturesque, area, set among the
vineyards, pine groves, citrus and fig trees,
and overlooking the island of Korcula. Here
we’ll find lively and bustling beaches right
near the town’s centre and more secluded
beaches just a bit further away.
A preferred alternative for those who appreciate peace and serenity on holidays is
Drvenik on the Makarska Riviera. Famous
for its picturesque pebbled coves and the
waters of the Adriatic particularly blue,
even for Dalmatia. This is an excellent base
for day trips along the coast, including Dubrovnik, Split or Neum, belonging to the
Federation of Bosnia and Herzegovina. In
addition, there are daily ferries from here
to the island of Hvar. We should also visit
and the capital of the Riviera, the summer
resort of Makarska.
Close by, less than 10 km from the airport
in Čilipi, and with a population of only two
thousand, is the ancient settlement of
Cavtat, which supports cruises in the region. Cruises provide yet another option
for those who want to relax and at the
same time they want see the Balkans. Of
interest are also hotels in Slano, only a
half hour drive from Dubrovnik. Situated in
the charming bay, it’s widely regarded as
one of the safest ports in Croatia. The advantage of Slano is its extensive, pebbled
beaches lined with pine trees.
As you can see, there are many choices for
holidays in Dalmatia and there’s something
for everyone. Offering holiday charters to
Croatia departing from Katowice Airport,
are travel agencies: Itaka, Neckermann and
Rainbow Tours. The first flight is scheduled
for June 12. Check it out!
fot. shutterstock.com
NA WAKACJE
KUCHNIA
26
FOOD
Chaczapuri | Khachapuri
Smaki GRUZJI
A taste of Georgia
TEKST/BY: Piotr Adamczyk
Gruzję trzeba odwiedzić. Mieszkańcy są
bardzo przyjaźnie nastawieni do Polaków,
dlatego spotkamy się z licznymi wyrazami
sympatii, a kraj jest przepiękny. Monumen-
talne góry Kaukaz łączą się z wodami Morza Czarnego, co tworzy magiczny klimat
tego miejsca. Warto wybrać się do Batumi, które jest niczym gruzińskie Las Vegas,
a tam koniecznie zajrzeć do lokalnych restauracji (szczególnie, że ceny nie przerażają), bo czym byłaby wizyta w jakimkolwiek zakątku świata bez skosztowania regionalnych specjałów?
Gruzja to góry, a góry to hodowla owiec
czy kóz, stąd ważnym składnikiem tutejszej kuchni są wyroby z mleka. Rozpoczynając prawdziwie gruzińską biesiadę,
z pewnością w formie przystawki zostanie
nam zaserwowana deska wybornych serów. Wśród nich delikatny sulguni, odpowiednik oscypka – ser imeretyński oraz
długo dojrzewający, pleśniowy dambali
chaczo. Przed daniem głównym powszech-
ne są również sałatki z pomidorów. Wydaje
się, że to nic takiego, ale gruziński pomidor
jest wybitny w smaku, więc koniecznie go
spróbujmy!
Na stołach, jako przystawka, królują też
różne wariacje potraw z bakłażanem w roli
głównej (badridżani). Bardzo smaczne są
rolowane, z pyszną pastą w środku, której
główne pozycje zajmują orzechy włoskie,
czosnek i świeże zioła, w tym bardzo obficie w Gruzji dodawana kolendra. Drugi
często spotykany przysmak to adżapsandali. Podobny do leczo, ale bazą jest tu
oczywiście bakłażan. Do tego ziemniaki,
pomidory, cebula, czosnek i przyprawy,
w tym zielenina.
W trakcie gruzińskiej uczty znajdziemy
tradycyjnie wypiekany chleb, czyli szoti
fot. istockphoto.com (2), shutterstock.com
G
ruzja staje się coraz bardziej
popularna wśród polskich turystów. Nie są to w większości
grupy zorganizowane, chociaż
i tych powoli przybywa, ale
w głównej mierze osoby, które na własną rękę planują zwiedzić ten kraj. Wizyta
w Gruzji od pewnego czasu jest łatwiejsza
dzięki regularnym, stosunkowo tanim połączeniom oferowanym przez linię lotniczą Wizz Air. Właśnie z tym przewoźnikiem
z Katowice Airport, jako jedynego polskiego lotniska regionalnego, można dotrzeć
drogą powietrzną do Kutaisi, skąd mamy
zaledwie 150 km do Batumi.
KUCHNIA
Georgia is becoming more and more popular among Polish tourists. Most aren’t there
as part of organised tours, although the
popularity of these is steadily increasing,
but people who who have planned their
own visit to the country. Visiting Georgia
has for some time now become easier with
regular, relatively inexpensive connections with Wizz Air. Katowice Airport is Poland’s only regional airport offering flights
to Kutaisi, only 150 km from Batumi.
Georgia is a place you’ve got to visit. The
locals are very friendly towards the Poles,
and so we are met with many kind words,
and the country is truly beautiful. Here is
where the lofty mountains of the Caucasus
meet the Black Sea – a magical combination. It’s worth making your way to Batumi, which is like Georgia’s Las Vegas. While
you’re there, be sure to check out the local restaurants (particularly that they’re
reasonably priced) because what would a
visit to any corner of the world be without
tasting any regional specialities?
Georgia is mountains. Mountains means
sheep and goats. So, milk products are
an important component of the local cuisine. At the start of a true Georgian feast,
a delicious cheese board will most certainly form part of the appetizers. Among
them will be the delicate sulguni, Imeruliequivalent to the oscypek in Poland, and a
27
FOOD
long-ripened, blue-veined dambali khacho.
Before the main course, it is also common
to eat tomato salads. This may seem to be
plain and boring, but Georgian tomatoes
are absolutely delicious so be sure to try
them!
Various dishes showcasing the eggplant
(badridzani) predominate the starters.
One particularly tasty version is made by
eggplant slices wrapped around a ‘stuffing’
with walnuts, garlic and fresh herbs being
the main players. Interestingly, Georgians
very often use fresh coriander leaves in
their cuisine. Another delicacy often found
at a Georgian feast is ajapsandali. This is
similar to Hungarian lecso, but here the
main ingredient is, of course, eggplant, but
it also includes potatoes, tomatoes, onions, garlic, herbs and spices.
It wouldn’t be a Georgian feast without traditionally baked bread, or shoti. It
tastes great, because it’s totally natural
and doesn’t have any improvers. There are
only three ingredients necessary: flour,
water and salt. However, for the authentic
shoti taste that will also need an earthen
wood-burning oven.
Now for the second round of starters. Following the smaller dishes, khachapuri – a
culinary symbol of Georgia, will probably
grace the table. This bread and cream
Ser sulguni | Sulguni cheese
cheese dish can take many, but generally
one or two forms. Most often it will resemble what we usually associate with pizza –
and served in exactly the same way too – a
thin yeast base with good quality cheese
on top. The other type of khachapuri is the
Chinkali | Khinkali
KUCHNIA
(shoti). Smakuje wyśmienicie, bo i brak
w nim polepszaczy. Do jego produkcji potrzeba tylko trzech składników: mąki,
wody i soli. Niezbędny jest też gliniany
piec opalany drewnem, gdyż tylko z niego
szoti udaje się najlepiej.
Po mniejszych przystawkach na stole pojawi się zapewne ich druga tura – chaczapuri, jeden z kulinarnych symboli Gruzji. Ten
chleb z twarogiem występuje pod różnymi
postaciami, ale prym wiodą dwie wersje.
Najczęściej to placek jak żywo przypominający pizzę i tak samo podawany, czyli
ciasto drożdżowe z dobrej jakości serem na
wierzchu. Drugim jest chaczapuri w kształcie łódki, z serem w środku. Wybierając tę
opcję, warto poprosić o wbicie żółtka jajka,
które znakomicie podkreśla smak potrawy.
28
FOOD
ne są także kebaby, które zdecydowanie
różnią się od znanych nam, serwowanych
w Polsce. Przede wszystkim ich bazą jest
znakomicie przyprawiona baranina, podawana w cieście naleśnikowym. Do tego sos
pomidorowy, pikantny według uznania.
Godna uwagi jest aczma, mogłoby się wydawać kolejna wariacja na temat chaczapuri… Nieprawda! Pomimo iż ważnym elementem tej potrawy jest ser, to ciasto nie
jest już drożdżowe, a makaronowe, stąd danie powszechnie nazywa się gruzińską lazanią.
lub suszonymi owocami oraz wyprodukowanymi z nich konfiturami. Najczęściej są
to arbuzy, figi, jabłka, mandarynki, melony, pomarańcze czy winogrona. Nie powinno to dziwić, ponieważ dojrzewające
w słońcu i korzystnym klimacie gruzińskie
owoce o niebo lepiej smakują od marketowych, spożywanych przez nas na co dzień.
Na deser warto spróbować też czurczcheli.
Miejscowy specjał to nawleczone na nitkę
orzechy laskowe, które następnie zatapiane są w cieście przygotowanym z soku
z winogron.
Często na kartach restauracyjnego menu
lub na domowych stołach możemy spotkać
w Gruzji podawane w glinianych misecz-
Po deserze zamówmy kawę przygotowywaną po turecku. Tradycja nakazuje mocno
ją posłodzić. Na lepsze trawienie wypijmy
Przechodząc do zasadniczej części kulinarnej biesiady, możemy zamówić chinkali.
Gruzińska kuchnia
to paleta pysznych,
oryginalnych smaków
Georgian cuisine
offers a plethora of
amazing and unique
tastes
kach zapiekanki, np. wołowinę z cebulą
albo słoninę z opiekanymi ziemniakami.
Bardzo lubiane jest też lobio, czyli potrawy, których podstawę stanowi fasola.
I tak możemy skosztować czerwoną fasolę podsmażaną z papryczką i cebulą, taką,
której ważnym dodatkiem są pomidory lub
kirkażi – sałatkę z fasoli, orzechów włoskich, cebuli i czosnku.
Po daniach głównych czas na desery.
Spotkamy się z różnego rodzaju świeżymi
jedną z wielu odmian gruzińskich wód mineralnych. Najbardziej znaną jest marka
Borjomi, jednak równie smaczne są mniejszych producentów. Oczywiście przez całą
biesiadę będzie nam towarzyszyło słynne
gruzińskie wino. To nie alkohol, to element
tradycji spotkań przy stole i licznych, serdecznych toastów.
Koniecznie spróbujmy gruzińskiej kuchni,
tym bardziej że smaków jest cała masa, jak
i pysznych potraw.
fot. shutterstock.com
Czurczchela | Churchkhela
Mają charakterystyczny kształt dzwonka
bądź sakiewki, a w ich wnętrzu znajduje
się rosół z mięsem. Podczas spożywania
potrawy należy wykazać spore umiejętności, szczególnie gdy konsumujemy ją po
raz pierwszy w życiu. Metoda jest prosta,
ale wymaga trochę wprawy: pieróg trzeba
złapać za nóżkę zwaną kuchi (pępek) lub
kudi (kapelusz) i nadgryźć delikatnie ciasto,
a następnie ostrożnie wypić zawartość, bo
jest gorąca. Przepyszne i sprawia wiele frajdy! Z pewnością warto też poznać gomi –
kaszę kukurydzianą z dodatkiem gruzińskich serów. W okolicach Batumi popular-
KUCHNIA
same dough, but in the shape of a boat,
with cheese in the middle. If you choose
this option, you should also ask for an egg
yolk to be added to the dish. It complements the flavour of the dish, perfectly.
Turning now to the main part of this culinary feast, we could order khinkali – a type
of dumpling shaped like a purse filled with
meat and soup. You will need to demonstrate considerable skill when eating these
dumplings for the first time. The method is
quite simple, but requires some practice:
you need to hold the kuchi (belly button)
and bite into the khinkali and carefully
drink the hot contents. Delicious and lots
of fun! It certainly also worth tasting gomi
– a corn porridge with Georgian cheeses
added to it. Kebabs are also very popular around Batumi. However, these are
definitely different from the ones that are
served in Poland. First of all, they’re full
of perfectly seasoned lamb, and served in
pancakes and with a tomato sauce, more
spicy, or less – depending on what you
29
FOOD
want. Another noteworthy dish is achma,
another variation on the khachapuri, it
would seem... but it isn’t! Despite cheese
playing an important role in this dish, the
dough is not yeast-based, so the dish is often referred to as Georgian lasagna.
On the pages of restaurant menus and on
the dinner tables of Georgian homes, you
will often find Georgian casseroles served
in earthenware bowls. These casseroles
often include beef with onions or bacon
with baked potatoes. Another popular item
is a bean dish called lobio. In this way we
can also try kidney beans fried with chilli
and onions, one in which tomatoes are
added, or Kirkazi – a bean salad with walnuts, onion and garlic.
Following the mains, it’s time to tackle desserts. We’ll definitely come across all kinds
of fresh and dried fruits and jams produced
from them. The fruits you’ll most often encounter are watermelons, figs, apples, tangerines, melons, oranges and grapes. This
REKLAMA
is hardly surprising, since these Georgian
fruits, grown in a favourable climate and
sun-ripened, taste much better than the
ones fromt he supermarket we eat every
day. For dessert, try a churchkhela. The
local speciality is hazlenuts strung together and then dipped in dough prepared
with grape juice.
After dessert, order a Turkish coffee. Tradition dictates it should be drunk very
sweet. To improve digestion you can drink
one of the many varieties of Georgian
mineral waters. The most famous brand is
Borjomi, but mineral waters from smaller
producers are equally delicious. Of course,
the whole feast we will be accompanied
by famous Georgian wines. It's not about
the alcohol, it's about participating in the
traditional feasting around the table, with
many, heartfelt, toasts.
Be sure to try Georgian cuisine – there are
as many different flavours to savour as
there are dishes to try.
OKIEM SPOTTERA
30
A SPOTTER'S PERSPECTIVE
2 13 rok
udany dla spotterów!
2013 a great year for plane-spotters!
TEKST I ZDJĘCIA/TEXT & PHOTOS: Piotr Winkler
Boeing 787 Dreamliner Polskich linii Lotniczych LOT
LOT Polish Airlines Boeing 787 Dreamliner
Fani awiacji każdego roku czekają na ciekawe wydarzenia
w Katowice Airport. Informacje o przylotach niezwykłych
maszyn zawsze powodują
spore poruszenie i euforię na
forach internetowych o tematyce lotniczej, facebookowych
profilach stowarzyszeń spotterskich oraz samego lotniska. Takie wiadomości, często
niedostępne dla osób spoza
branży, publikowane są dzięki
uprzejmości pracowników portu. Dla nich lotnictwo to nie
tylko służba, ale i pasja, któ-
rą – jeśli tylko mogą – chętnie
dzielą się z rzeszą miłośników.
W 2013 roku w pyrzowickim
porcie lotniczym działo się
naprawdę sporo, począwszy
od ostatnich w Europie rejsów
uwielbianej przez nas poczciwej Electry, poprzez pobyt An-124 Rusłana – jednego z największych transportowców, na
wizycie najnowocześniejszego
samolotu świata, Boeinga 787,
skończywszy. Czas więc podsumować z perspektywy spotterów ubiegły rok, bo przyniósł
Every year, fans of aviation
wait with bated breath for interesting events at Katowice
Airport. Information onof the
impending arrival of unusual
machines always causes a stir
and excitement on aviation
forums, on facebook profiles
of plane-spotter associations
and at the airport itself. Information like this is often inaccessible to people outside
the industry, and is published
courtesy of airport workers, for whom aviation is not
just a job, but also a passion
which, if they only can – are
more than happy to share with
masses of fans.
Lots happened at the airport
in Pyrzowice, in 2013 – starting with one of the last ever
flights of our beloved good
old Electra aircraft, a visit by
one of the largest transport
aircraft – An-124 Ruslan, and
culminating the year with a
visit by the newest aircraft in
the world, Boeing 787. It’s time
to look back on what the past
year had in store for plane-
OKIEM SPOTTERA
wiele niespodzianek i ekscytujących momentów, ale również
wzruszające chwile.
Spośród ważnych dla nas, miłośników lotnictwa wydarzeń
w 2013 roku, z pewnością należy wyróżnić wspomnienie
o Electrze, która 26 kwietnia
wykonała ostatni komercyjny
rejs w swojej karierze właśnie
z Pyrzowic, a zarazem przedostatni lot w Europie. Warto dodać, że ten egzemplarz
Electry był wówczas jedynym
samolotem tego typu użytkowanym na naszym kontynencie, obecnie bowiem w tej części świata nie lata żaden Lockheed L-188C. W Pyrzowicach
gościliśmy dwa egzemplarze
maszyny (wtedy 54-letnią
G-LOFC oraz 52-letnią G-LOFE)
należące do brytyjskich frach-
pamiątkowych zdjęć z załogą,
zwiedzania ładowni oraz kabiny pilotów, a na koniec salutu
wodnego z dwóch wozów Lotniskowej Służby Ratowniczo-Gaśniczej.
Przełom kwietnia i maja był
pełen wrażeń dla entuzjastów
naszego lotniska. Kilka dni po
smutnym pożegnaniu Electry
na otarcie łez dostaliśmy coś,
czego nikt by się nie spodziewał. 29 kwietnia w Katowice Airport wylądował jeden
z największych samolotów
transportowych świata – Antonow An-124 Rusłan. Wydarzenie to było do tego stopnia
wyjątkowe, że oprócz zrzeszonych fanów, władze portu
zaprosiły do strefy zamkniętej
lotniska także dziennikarzy.
Rusłan, należący do linii Anto-
31
A SPOTTER'S PERSPECTIVE
spotters – and it was a year
full of excitement, surprises
and also touching moments.
Among the most important
events for us, lovers of aviation, in 2013, would have to be
the Electra, which on April 26,
performed its last commercial
flight of its career, and penultimate flight in Europe, from
Katowice Airport. It is worth
noting that this particular
Electra was the only aircraft
of its type still flying on our
continent. Katowice Airport
hosted two of these machines
(the then 54-year-old G-LOFC
and 52-year-old G-LOFE) belonging to the British freight
carrier, Atlantic Airlines. Both
of these two old ladies used to
operate on the Katowice–Leipzig route on weekdays on con-
Electra because she epitomised aviation history. She
inspired enormous respect because, despite the passage of
time and amazing technological progress, she was still able
to perform commercial cargo
operations. We said goodbye
to her with full honors. There
were commemorative photos
with the crew, a tour of the
cargo hold and cockpit, and to
finish off, a water salute from
the two Airport Rescue and
Fire Fighting Service vehicles.
At the end of April, Katowice
Airport was all abuzz with
excitement. A few days after
the touching farewell to Electra, aviation enthusiasts got
a surprise that no one saw
coming. On 29 April, Katowice
Airport was visited by one of
Boeing 757 linii lotniczej DHL
A DHL Boeing 757 aircraft
towych linii Atlantic Airlines.
Obie staruszki, od poniedziałku do piątku, wykonywały rejsy z Katowic do Lipska na zlecenie jednej z największych na
świecie firm kurierskich, DHL-u.
Spotterzy kochali Electrę,
ponieważ była uosobieniem
historii lotnictwa. Budziła
ogromny respekt, gdyż mimo
upływu czasu i niesamowitemu postępowi technologicznemu, wciąż była w stanie realizować komercyjne loty cargo.
Pożegnaliśmy ją z prawdziwymi honorami. Nie obyło się bez
Boeing 757 linii DHL operuje
z Katowic 2 razy dziennie
DHL's Boeing 758 operates
from Katowice twice a day
nov Design Bureau, przybył do
Pyrzowic po ważący kilkadziesiąt ton kocioł energetyczny
tract with one of the world’s
largest courier companies,
DHL. Plane-spotters loved
the largest transport aircraft
in the world – Antonov An124 Ruslan. This was such an
exceptional event that in addition to the ‘usual’ fans, the
port authorities also invited
journalists to the generally inaccessible, airside, area of the
airport. The Ruslan, owned
by the Antonov Design Bureau airline, flew to Pyrzowice
to pick up an energy boiler
weighing several tons, which
was produced in Silesia. The
following day, after an allnight loading effort, the ma-
OKIEM SPOTTERA
wyprodukowany na Śląsku.
Następnego dnia, po całonocnym załadunku, maszyna udała się w podroż przez Bułgarię
do miejsca swojego przeznaczenia – Arabii Saudyjskiej.
Zdecydowanie najciekawszym
okresem 2013 roku była jego
druga połowa, w szczególności ostatni kwartał. Początek
września rozpoczął się po
wojskowemu, niezapowiedzianą wizytą Rafale Solo Display
Team, czyli dwóch wielozadaniowych myśliwców Dassault
Rafale C należących do Francuskich Sił Powietrznych. Powodem, tradycyjnie już, było
sze pasjonatów lotnictwa na
jednorazowej wizycie się nie
skończyło. We wrześniu witaliśmy go jeszcze dwa razy,
a ostatni pobyt miał miejsce
3 października. Maszyna operowała czterokrotnie na trasie Monastyr–Katowice–Monastyr, realizując czarterowe rejsy na zlecenie biur podróży.
Prawdziwym hitem minionego
roku dla wielu spotterów był
Boeing 787 Dreamliner Polskich Linii Lotniczych LOT,
który 13 października wylądował w Katowice Airport po
raz trzeci w swej historii (dwie
pierwsze wizyty miały miej-
32
A SPOTTER'S PERSPECTIVE
chine flew on to Saudi Arabia
via Bulgaria.
By far the most interesting
period of 2013 was its second
half, and more precisely, the
final quarter. Early September
started off military in style
with an unannounced visit
from the Rafale Solo Display
Team, the two multirole fighter Dassault Rafale C aircraft
belonging to the French Air
Force. The reason, as in previous years, was a technical
landing to refuel on the team’s
return trip from the Moscow
International Aerospace Salon, MAKS. Three days later, on
took place on 3 October. The
machine performed four operations on the Monastir–Katowice–Monastir route, ferrying
charter passengers on behalf
of travel agents.
The real hit of the previous
year for many plane-spotters
was the arrival of LOT Polish
Airlines’ Boeing 787 Dreamliner, which landed at Katowice Airport on 13 October
for the third time in its history (the first two visits took
place in December 2012). The
Polish Dreamliner performed​​
a charter flight from Warsaw
to Tel Aviv, with a stopover
Iljuszyn Ił-76 linii Aviacon Zitotrans
Ilyushin Il-76 belonging to Aviacon Zitotrans
lądowanie techniczne w celu
uzupełnienia paliwa podczas
powrotu grupy z moskiewskiego Międzynarodowego Salonu
Lotniczo-Kosmicznego MAKS.
Trzy dni później, 5 września,
zupełnie niespodziewanie pojawiła się informacja, że do
Pyrzowic przyleci pasażerski A330-200 czarterowej linii
Syphax Airlines. Ten szerokokadłubowy model Airbusa w Katowice Airport gościł
zaledwie kilkukrotnie. Ku ucie-
sce w grudniu 2012 r.). Polski
Dreamliner wykonał czarterowy rejs z Warszawy do Tel
Awiwu, z międzylądowaniem
właśnie u nas. Dzięki uprzejmości pracowników portu
znów fotografowaliśmy go
z bliska, a chwilę przed startem udało nam się zrobić niespotykane ujęcia Boeinga 787
kołującego w bardzo gęstej,
mlecznej mgle, która pozwoliła uzyskać niesamowite efekty świetlne.
September 5, all of a sudden,
information was sent out heralding the arrival an A330 -200
passenger aircraft belonging to charter carrier, Syphax
Airlines. Katowice Airport has
only hosted this wide-bodied
model Airbus only a handful of
times. To the delight of aviation enthusiasts this was not
the aircraft’s first and final
visit. In September, we would
welcome it two more times,
and the final visit for the year
in Pyrzowice. Thanks to the
courtesy and good will of port
workers, we were able to get
shots up close, and just a moment before take off, we were
able to take unique photos of
the Boeing 787 taxiing in very
dense fog, resulting in amazing light effects.
Serviced by Electra, and until recently a Boeing 737, the
cargo connection between
Katowice-Leipzig-Katowice, as
33
OKIEM SPOTTERA
Obsługiwane dotychczas przez
Electrę, później Boeingi 737
połączenie cargo na trasie
Katowice–Lipsk–Katowice 4 listopada zostało rozszerzone
o Kijów i zastąpione Boeingiem
757 w pięknych, żółto-czerwonych barwach linii DHL,
który ponadto operuje z Katowic dwa razy dziennie. Była
to dla nas bardzo interesująca
wiadomość, bo Boeingi 757
stają się powoli gatunkiem na
wymarciu, a maszyna, pomimo
że wąskokadłubowa, jest dużo
większa niż zwykle spotykane
w Pyrzowicach.
W 2013 roku oprócz wspomnianych, najważniejszych dla miłośników lotnictwa i fanów Katowice Airport wydarzeń, miało miejsce wiele innych, może
mniej spektakularnych, ale też
z naszego punktu widzenia
ciekawych. To chociażby wizyty Iljuszyna Ił-76 linii Aviacon
Zitotrans, który w drugiej połowie listopada tradycyjnie już
przyleciał po opancerzonego
Rosomaka, natomiast w drodze powrotnej wylądował 15
grudnia. Nie pomińmy naszej
bazy technicznej, zarządzanej
przez firmę LineTech Aircraft
Maintenance. I do niej, na przeglądy, przybyło wiele ciekawych, wręcz egzotycznych
maszyn, jak chociażby Boeingi
737-500 kazachskiej linii SCAT
oraz armeńskiej Armavii, a także mołdawski Embraer 190.
Pozostaje liczyć na to, że bieżący, 2014 rok przyniesie nam
tyle samo, o ile nie więcej niespodzianek co poprzedni, który
z perspektywy spotterów był
rokiem zaskakująco udanym!
A SPOTTER'S PERSPECTIVE
of 4 November, has been extended to include Kiev and has
been replaced with a Boeing
757 in the beautiful, yellowred livery belonging to DHL.
This service operates from
Katowice Airport twice a day.
For us, this was very interesting news, because Boeing 757s
are moving towards extinction, and the machine, despite
being narrow-bodied, is much
larger than those typically
found in Pyrzowice.
In addition to these, 2013 also
saw other significant, perhaps
less spectacular but equally
fascinating, events take place
at Katowice Airport for planespotters. One of these was a
visit from an Ilyushin Il-76 belonging to Aviacon Zitotrans
which, as in previous years,
REKLAMA
flew in to Katowice in the second half of November to pick
up a Rosomak wheeled armoured vehicle and then again
on 15 December, to return
the oversized machine. The
airport’s maintenance base,
managed by LineTech Aircraft
Maintenance, is another aspect impossible to overlook.
Many fantastic, even exotic,
machines, have visited to use
the maintenance base such as
the Boeing 737-500 aircraft
belonging to Kazakh airline
SCAT and Armenian airline
Armavii, as well as a Moldovan Embraer 190. We can only
hope that 2014 will be just as
amazing, with even more surprises than the previous year
offered. From a plane-spotter’s perspective, 2013 was an
amazing year!
ORZECH W NIEBIE
34
ORZECH IN THE SKY
100 lat pasażerskiej
komunikacji lotniczej.
Od 1 do 805
100 years of passenger air transport.
From 1 to 805
TEKST/BY: Cezary Orzech
Nieco tylko wcześniej, 1 stycznia 1914 r., zainaugurowane zostało pierwsze regularne samolotowe połączenie na trasie z amerykańskiego St. Petersburga do Tampy na Florydzie. Przelot na
dystansie 37 km, który trwał 22 minuty, jest powszechnie uważany za otwierający komunikację lotniczą, chociaż na pokładzie
był tyko jeden pasażer, burmistrz St. Petersburga Abram C. Pheil
(pilot Tony Jannus). Pan burmistrz, za przyjemność bycia pierwszym, wylicytował bilet za astronomiczną sumę 400 dolarów, co
przeliczając na dzisiejsze realia stanowi ok. 10 tys. USD. Normal-
This year is marked by several anniversaries related to aviation
history. 85 years ago, on 1 January, 1929, LOT Polish Airlines
came into existence. It was known as the state-owned self-governing corporation LOT Linje Lotnicze Ltd owing to the fact that
10 % of its shares were held by the then current governments of
the autonomous province of Silesia.
Only slightly earlier, 1 January, 1914, the first regular aircraft
service from the US city of St. Petersburg, Florida to Tampa,
Florida, was launched. Despite carrying only the mayor of St.
Petersburg, Abram C Pheil, and Tony Jannus (the pilot) on board,
and the flight taking only 22 minutes and covering a distance of
37 km, this is widely regarded as the flight that launched regular air passenger services. The mayor offered an astronomical
USD$400 in a bid for the honour of being the first passenger.
Today, this would translate to around USD$10 000. A regular
one-way ticket, at the time, cost $5. The founders of SPT Airboat
fot. flying100years.com
W
tym roku przypada kilka rocznic związanych z historią lotnictwa. 85 lat temu, 1 stycznia 1929 r.,
powstały Polskie Linie Lotnicze LOT, które na początku nazywały się państwowo-samorządowe
przedsiębiorstwo Linje Lotnicze LOT sp. z o.o. (pisownia oryginalna) ze względu na to, że 10% udziałów posiadały samorządy
ówczesnego autonomicznego województwa śląskiego.
ORZECH W NIEBIE
ny bilet, w jedną stronę, kosztował 5 dolarów. Założycielom SPT
Airboat Line chodziło o skrócenie czasu przejazdu między oboma
miastami, który samochodem lub pociągiem trwał od 5 do 10
godzin, a statkiem prawie 3 godziny.
Loty odbywały się małym wodnosamolotem Benoist XIV, a właściwie łódką z przyczepionymi podwójnymi skrzydłami, silnikiem
z tyłu i pchającym śmigłem. Jego twórca, Thomas W. Benoist, nie
przeszedł specjalnie do historii awiacji jako wybitny konstruktor, ale jako pomysłodawca regularnego połączenia lotniczego.
Funkcjonowało ono przez kilka miesięcy, podczas których przewieziono 1205 pasażerów.
Ktoś może stwierdzić, że przecież już w 1909 r. niemiecka linia
DELAG świadczyła usługi lotnicze i SPT AL nie jest pierwszą, lecz
DELAG latał sterowcami.
35
ORZECH IN THE SKY
Line wanted to decrease the travel time between the two cities,
which by car or train could take from 5 to 10 hours, and almost
three hours by ship.
Flights were operated by a small biplane, which in fact was more
of a small flying boat, the Benoist XIV, with two double wings
attached to it, with an engine at the back and a propeller at the
front. Its founder, Thomas W. Benoist, hasn’t gone down in aviation history for outstanding aicraft construction, but as the originator of scheduled air services. This route functioned for several months, during which 1 205 passengers were transported.
Some may argue that air services were already available in 1909,
operated by German, DELAG, and that SPT AL wasn’t the first
to do so. However, DELAG operated flying airships, not aircraft.
Jak podaje Międzynarodowe Stowarzyszenie Lotnictwa Cywilnego IATA, co roku przewożonych jest ok. 3 mld pasażerów.
Przewiduje się, że w 2014 r. będzie ich ok. 3,3 mld. To dowodzi,
że lotnictwo cały czas się rozwija. Wprawdzie w Europie mówi
się, iż mamy do czynienia z kryzysem, ale na świecie wygląda
to zupełnie inaczej. W USA oraz krajach Dalekiego i Bliskiego
Wschodu dynamika jest olbrzymia, zwłaszcza w państwach dysponujących tanią ropą naftową. Ocenia się, że lotnictwo komercyjne generuje prawie 750 mld dolarów przychodu rocznie. Codziennie w powietrzu jest od 8 do 10 mln pasażerów. Także w tej
chwili, gdy czytacie Państwo ten tekst, nad Waszymi głowami
jest nie mniej niż 400 tys. ludzi.
According to the International Air Transport Association, IATA,
three billion passengers a year use air transport services. It is
forecast that, in 2014, this will increase to approximately 3.3 billion. This shows, beyond the shadow of a doubt, that aviation is
constantly expanding. Although, in Europe, it is said that we’re
dealing with a crisis, the worldwide outlook seems completely
different. In the USA and in the Far and Middle East dynamics
of air travel are enormous, particularly in countries with cheap
petroleum. It is estimated that commercial aviation generates
nearly USD$750 billion in revenue, annually. On any given day,
there are 8-10 million passengers in the air. In fact, as you’re
reading this article, there are no fewer than 400 000 people traversing the skies above.
100 lat temu zaczęło się od jednego pasażera. Dziś na pokładzie
największego samolotu, Airbusa A 380, jednocześnie może wzbić
się w powietrze do 805 pasażerów.
100 years ago, it all began with one passenger. Today, the largest aircraft, the Airbus A380, can carry up to 805 passengers on
board, at a time.
Benoist XIV
MAGICZNY ŚLĄSK
36
MAGICAL SILESIA
Pszczyna
TEKST/BY: Piotr Adamczyk
GÓRNY ŚLĄSK TO WYJĄTKOWA KRAINA PEŁNA HISTORYCZNYCH PEREŁEK. MOŻNA TU
ZNALEŹĆ LICZNE ZABYTKI Z CZASÓW EPOKI PRZEMYSŁOWEJ, GŁÓWNIE PRZEŁOMU
XIX I XX WIEKU, ALE TAKŻE ROZMAITE POMNIKI KULTURY – CENNE PAMIĄTKI ODLEGŁEJ PRZESZŁOŚCI, JAK ZAMKI, ZESPOŁY PAŁACOWE, NAWET KWARTAŁY MIAST. TAKĄ
PEREŁKĄ Z PEWNOŚCIĄ JEST PSZCZYNA, ZALICZANA DO NAJSTARSZYCH OŚRODKÓW
MIEJSKICH W REGIONIE. PIERWSZE WZMIANKI NA JEJ TEMAT POJAWIAJĄ SIĘ
W DOKUMENTACH JUŻ Z POCZĄTKU XIV WIEKU, JEDNAK HISTORYCY TWIERDZĄ, ŻE POWSTAŁA ZNACZNIE WCZEŚNIEJ. W TRAKCIE WIZYTY NA TEJ PIĘKNEJ ZIEMI OBOWIĄZKOWO NALEŻY ODWIEDZIĆ CZTERY MIEJSCA.
fot. Jacek Birnbach (2), shutterstock.com
UPPER SILESIA IS A MAGICAL LAND FULL OF HISTORIC GEMS. NOT ONLY MONUMENTS
SHOWCASING ITS INDUSTRIAL HEYDAY, MAINLY FROM THE LATE NINETEENTH AND
EARLY TWENTIETH CENTURIES, BUT ALSO VARIOUS CULTURAL MONUMENTS – PRECIOUS
MEMORIES OF THE DISTANT PAST; CASTLES, PALACE COMPLEXES, EVEN ENTIRE QUARTERS OF CITIES, MAKE SILESIA WONDERFUL TO VISIT. PSZCZYNA IS CERTAINLY ONE OF
THESE GEMS, REGARDED AS ONE OF THE OLDEST URBAN CENTRES IN THE REGION. THE
FIRST MENTION OF IT APPEARS IN DOCUMENTS DATED FROM THE BEGINNING OF THE
FOURTEENTH CENTURY. HISTORIANS, HOWEVER, ARE UNITED IN THEIR BELIEF THAT IT
WAS ESTABLISHED MUCH EARLIER. DURING A VISIT TO THIS BEAUTIFUL PART OF SILESIA, THERE ARE FOUR ‘MUST-SEES’ THAT NEED TO BE ON YOUR LIST.
MAGICZNY ŚLĄSK
Pszczyński rynek
Bez wątpienia jeden z największych i najbardziej malowniczych rynków nie tylko w województwie śląskim,
ale w południowej Polsce.
Otaczają go starannie odrestaurowane kamienice z XVIII
i XIX wieku, a granice średniowiecznego układu przestrzennego wyznaczają ulice
Warowna, Piwowarska i Basztowa. Z zabytkowej zabudowy wyróżnić należy budynek
Warty z Bramą Wybrańców,
neorenesansowy ratusz, dwa
kościoły – katolicki, neobarokowy, pw. Wszystkich Świętych i barokowy, ewangelicki
oraz dawną winiarnię, tzw.
Frykówkę. Przy jednej z uliczek prowadzących na centralny plac miasta, pod adresem Piastowska nr 26, mieści się Muzeum Prasy Śląskiej, gdzie
można zapoznać się m.in. z różnego rodzaju maszynami drukarskimi, urządzeniami introligatorskimi i dawną prasą. Warto także
dodać, że na rynku są kawiarnie serwujące znakomitej jakości
lody, które możemy smakować w cieniu rosnących tu, zawsze
zadbanych platanów.
37
MAGICAL SILESIA
The Main Square
Without a doubt, the market square
in Pszczyna is not only one of the
largest and most picturesque of the
entire Silesian region, but the whole
of southern Poland. It is flanked by
carefully restored buildings from
the eighteenth and nineteenth
centuries, and the boundaries of
this medieval district are set by
Warowna, Piwowarska and Basztowa streets. Of all the historical
builings, the ones deserving special
mention and attention are – the
building with the Guard Tower and
Gate of the Chosen Ones the neoRenaissance town hall, two churches – the neo-Baroque All Saints
catholic church and the Baroque
evangelical church, as well as the
former winery, often referred to as
‘Frykówka’. At ul Piastowska 26, one
of the streets leading to the Main
Square, you’ll find the Museum of Silesian Press, where you can
see among others, various types of printing machines, bookbinding equipment and old newspapers. It is also worth noting
that there are many cafes in the market square itself, serving
excellent-quality ice cream that you can enjoy in the shade of
the well-tended sycamore trees.
Muzeum Zamkowe
Castle Museum
Wizytówka Pszczyny, czyli neobarokowa, trójskrzydłowa, reprezentacyjna rezydencja zlokalizowana jest tuż obok rynku.
Pierwszy zamek, typowo obronny, powstał w XI wieku. Przez
setki lat był wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany, aż osiągnął obecną formę.
Ogromny wkład w ten rozwój
mieli właściciele, tak zacne rody,
jak Promnitzów z Żar, Anhaltów
z Köthen oraz Hochbergów z Książa. Pszczyńska posiadłość magnacka była świadkiem ważnych
wydarzeń. Właśnie w jej murach podczas I wojny światowej
znajdowała się główna kwatera
wojsk niemieckich, a cesarz Wilhelm II z dynastii Hohenzollernów przebywał tu wtedy niemal
nieustannie. Dzisiaj obiekt mieści
znamienitą instytucję kultury –
Muzeum Zamkowe w Pszczynie.
The castle, a neo-Baroque, threewinged residence, right on the Market Square is impossible to miss and
is, indeed, Pszczyna’s showpiece.
The first castle, a typical fortification, was established here in the
eleventh century. Over hundreds of
years, it was repeatedly re-built and
expanded until reaching its present
form. Its owners, noble families such
as the Promnitz family of Żary, the
Anlat family of Köthen and Hochberg family of Ksiaże, have had an
enormous influence over the castle’s
architecture and the estate has certainly witnessed many historically
significant events. During World War
I, its walls housed the headquarters
of the German army, and Kaiser Wilhelm II of Hohenzollern was almost
constantly in residence. Today, the
building is a prominent cultural institution – the Castle Museum in
Pszczyna.
38
MAGICAL SILESIA
Zagroda żubrów
Bison enclosure
Żubr jest niekwestionowanym
królem polskich lasów. Pszczyna słynie z hodowli tych pięknych zwierząt, a tradycja ta
sięga końca XIX wieku. Możemy
je spotkać w dwóch miejscach:
oddalonym kilka kilometrów
jankowickim rezerwacie Żubrowisko, na terenie Puszczy
Pszczyńskiej oraz zaledwie kilkaset metrów od pszczyńskiej
starówki, w części nazywanej
Zwierzyniec. Na obszarze ok.
10-hektarowej Pokazowej Zagrody Żubrów, należącej do
zabytkowego parku, w symbiozie z największym europejskim ssakiem żyją muflony,
jelenie, sarny, daniele, jak również kaczki krzyżówki, kazarki
rdzawe, bernikle, gęsi łabędzionose, łabędzie czy pawie
indyjskie.
The bison is the undisputed king
of the Polish forests. Pszczyna
is famous for breeding these
beautiful animals, in a tradition
that dates back to the late nineteenth century. They are found
in two places around Pszczyna: a few kilometers outside
Pszczyna at the Żubrowisko reserve in the Pszczyna Forest,
in Jankowice, and in Pszczyna
itself, only a couple of hundred
metres from the main square
in the part of the town called
‘Zwierzyniec’. Sharing the Bison
Exhibition Reserve, which covers approximately 10 hectares,
with Europe’s largest living
mammals are mouflon, red deer,
roe deer, fallow deer, as well as
mallards, ruddy shelducks, barnacle geese, swan geese, swans
and Indian peafowl.
Park pszczyński
Pszczynski Park
Stanowi jeden z najbardziej zachwycających i największych
zabytkowych parków krajobrazowych w Polsce. Już w XVI wieku utworzono tu niewielki ogród,
a dynamiczna rozbudowa miała
miejsce dwa stulecia później.
Dziś zajmuje powierzchnię 156
hektarów i podzielony jest na
sektory. Jego główny, centralnie położony fragment to Park
Zamkowy. Od wschodu sąsiaduje
z nim znacznie mniejszy, ciągnący się wzdłuż rzeki Pszczynki
(dopływu Wisły) Park Dworcowy, a od zachodu tzw. Dzika Promenada lub inaczej Zwierzyniec.
Na tej ogromnej połaci znajdują
się połączone ze sobą stawy, po
których możemy pływać łódkami podziwiając różne gatunki
drzew. Wśród nich natkniemy się
na potężne dęby szypułkowe,
kasztanowce, cisy, klony, a także wierzby, tulipanowce i wiele,
wiele innych. Park jest tak duży,
że szukając ciszy bez problemu
ją znajdziemy, o każdej porze
roku.
It is one of the largest and most
stunning historic landscape parks
in Poland. A small garden was already in existence here in the sixteenth century, though its the dynamic expansion took place two
centuries later. Today, it occupies
an area of 156 hectares and is divided into sectors. Its middle section forms the Castle Park. From
the east, adjacent to it is the much
smaller, Dworcowy Park, stretching
along the Pszczynka River (a tributary of the Vistula River) Dworcowy
Park, and from the west, what’s often referred to as the Wild Promenade or otherwise, the Zwierzyniec.
This vast tract of land includes two
interconnected lakes – you can enjoy the wonderful landscapes and
various species of trees from small
boats. Apart from enormous oaks,
we’ll be able to see chestnuts,
yews, maples, as well as willows,
liriodendrons and many, many others. The park is so big that if you’re
looking for some peace and quiet,
you won’t have a problem finding it,
regardless of season.
fot. Adam Krawczyk, shutterstock.com
MAGICZNY ŚLĄSK
KULTURA
40
CULTURE
Odlotowa Galeria – wystawa
Przylot/Odlot/Przylot
Sky Gallery – Fly in/Fly out/Fly in Exhibition
TEKST/BY: Piotr Adamczyk
O
d 2013 roku Katowice Airport, wraz z Akademią Sztuk
Pięknych w Katowicach (ASP), realizuje projekt Odlotowa Galeria. Jest to przestrzeń, która w prosty sposób,
za pomocą unikatowych przedmiotów i prac graficznych uświadamia, że projektowanie towarzyszy nam w każdym
momencie życia i każda otaczająca nas rzecz ma swojego autora.
Prezentowane w niej realizacje absolwentów śląskiego Wydziału
Projektowego ASP pokazują szerokie spektrum możliwości współczesnego designu. Przyświeca im idea funkcjonalności i praktyczności, z bardzo dużą domieszką kreatywności.
Pierwszą ekspozycją w Odlotowej Galerii była wystawa projektów
mebli przeznaczonych do przestrzeni publicznej, nadesłanych na
konkurs „Odlotowy mebel”. Uroczysty wernisaż drugiej wystawy
„Przylot/Odlot/Przylot” odbył się w połowie stycznia 2014 r. Jej
autorzy chcą pokazać, że Śląsk wcale nie jest szary i nieprzyjazny, ale to nowoczesna kraina pełna niespodzianek. Odlotowa
Galeria zamieniła się w umowną halę przylotów i odlotów, a każdy z przedstawionych 17 projektów absolwentów katowickiej ASP
pełni funkcję drogowskazu, który zaprowadzi podróżnego w nieznane rejony nie tylko Śląska.
To tylko przykłady, w jaki sposób dyplomy absolwentów śląskiej
ASP mogłyby być odpowiedzią na realne potrzeby ludzi, nie tylko
w podróży. Podczas pobytu w Katowice Airport zapraszamy do
zapoznania się z wystawą „Przylot/Odlot/Przylot” we wschodniej
części tarasu widokowego terminalu B.
fot. Piotr Adamczyk
Część wystawy o nazwie „Przylot” skierowana jest do pasażerów
lądujących w Pyrzowicach. Obejrzą tu m.in. kolekcję odzieży Asi
Sowuli w przewrotny sposób inspirowaną śląską tradycją i zestaw
naczyń na regionalne potrawy w pracy Marcina Kratera, znajdą
dobre imprezy w mobilnej wyszukiwarce Maćka Majera czy zapoznają się ze śląskimi mitami poprzez zachwycające ilustracje Ewy
Kucharskiej. Z kolei w części „Odlot” zadbano o to, by opuszczając województwo śląskie można było zabrać ze sobą także bagaż
ciekawych doświadczeń i wiedzy. Osoby, które zaznajomiły się
z katowicką moderną dzięki przewodnikowi Zofii Oslislo, wylatując
z Pyrzowic będą mogły śmiało wyruszyć na odkrywanie architektury z przewodnikiem po trasach modernistycznej Gdyni Izabeli
Jackowskiej. Dla tych, których fascynuje Wielka Brytania lub tam
się wybierają, niezbędnikiem będzie przejrzenie KNOW-HAU! Magdy Koźlickiej. Proponujemy w tę podróż zabrać również jedzenie
w opakowaniach wielokrotnego użytku Malwiny Stępień.
KULTURA
From 2013, Katowice Airport, together
with the Academy of Fine Arts in Katowice
(ASP), has been overseeing the Sky Gallery
project. With its unique collections and
graphic art, the Gallery, in its simplicity,
perfectly illustrates the fact that everything around us and everything we see and
use, are a matter of design, and every design has an author. The exhibits at the Sky
Gallery are all works of graduates of the
Faculty of Design at ASP in Katowice. The
works, themselves, emphasise the broad
spectrum of contemporary design focusing
on the concept of functionality and practicality – all with a large dose of creativity.
41
CULTURE
Odlotowa galeria
znajduje się we
wschodniej części
tarasu widokowego
terminalu B
The Sky Gallery
is located in the
eastern section of the
Observation Deck in
Terminal B
The first exhibition in the Sky Gallery was
an exhibition of furniture designs for public
spaces, submitted for the ”Sky Furniture”
competition. The official opening of the
second exhibition ”Fly in/Fly out/Fly in”
was held in mid-January, 2014. The designers want to show that Silesia is not a grey
and unfriendly place, but that it’s a modern
region full of surprises. The Sky Gallery has
turned into what looks like an arrivals and
departures hall, and each of the 17 projects is a signpost pointing
travellers to lesser-known regions, not only of Silesia.
The ”Fly in” section of the exhibition is aimed towards passengers landing in Pyrzowice. Here, passengers will be able to see,
among others, a clothing collection by
Asia Sowula, which is inspired by Silesian
tradition, serving-dishes to hold regional
cuisine, by Marcin Krater. Passengers
will be able to find interesting events to
check out, using Maciek Majer’s mobile
app or learn more about Silesian myths
through Ewa Kucharska’s phenomenal illustrations. The ”Fly out” section, on the
other hand, focuses on travellers leaving the Silesian region taking a whole
luggage-worth of interesting experiences and knowledge with them on their
journey. People who have savoured Katowice’s modernism with Zofia Oslislo as
their guide, will be able to confidently
set out to explore a trail of modernist
architecture with Izabela Jackowska.
For those whose eyes are set towards
Great Britan, perusing Magda Koźlicka’s
KNOW-HAU! Kit will be useful and interesting. We also suggest packing food for
your journey in Malvina Stępień’s reusable packaging.
These are only a few examples of what
the graduates of the Silesian Academy of Fine Arts see as being
an answer to the real needs of people, not just on for travelling.
While you’re at Katowice Airport, come, take a look and spend a
while at the ”Fly in/Fly out/Fly in” Exhibition in the eastern section of the Observation Deck in Terminal B.
BIBLIOTEKA ŚLĄSKA
42
THE SILESIAN LIBRARY
Biblioteka
Śląska
miłośnikom
rockowego
brzmienia
The Silesian Library for
lovers of rock music
Śląska Biblioteka Muzyczna oferuje czytelnikom bogaty zbiór
nagrań muzycznych – na płytach winylowych, kompaktowych
i DVD. Można znaleźć różne gatunki muzyczne: jazz, blues, pop,
rock, metal, hip-hop/rap, reggae, a także muzykę klasyczną,
filmową, klubową, elektroniczną oraz nagrania piosenki poetyckiej. Wśród ponad 14 000 propozycji są m.in.: pełna dyskografia
Marka Grechuty, Jacka Kaczmarskiego, Czesława Niemena, Kabaretu Starszych Panów, kompletne wydanie nagrań Krzysztofa
Komedy oraz kolekcjonerskie wydanie nagrań Raya Charlesa.
Miłośników zespołu Pink Floyd na pewno zainteresuje limitowana wersja albumu The Dark Side of the Moon (Immersion Boxset).
Jest to niezwykłe wydawnictwo. W ekskluzywnym pudełku
znajduje się 6 płyt: legendarny album w wersji zremasterowanej,
w wersji pierwotnej z 1972 r., nagrania z koncertu na stadionie
Wembley z 1974 r. oraz krążki DVD i blu-ray z rzadkimi, często
dotąd niepublikowanymi nagraniami audiowizualnymi.
W zbiorach znajdują się też wyjątkowe pozycje z nagraniami
zespołu The Beatles – np. The Beatles Collection, unikatowa
edycja płyt winylowych wydana przez firmę Parlofon w 1978 r.
w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Stanowi ona kompilację oficjalnych nagrań stereofonicznych zespołu z dodatkowym albumem Rarities, prezentującym w większości nagrania
monofoniczne. Równie ciekawy jest zestaw The Beatles in Stereo –
kolekcja zremasterowanych płyt, składająca się z 12 albumów
stereo. Na miłośników jazzu czekają płyty z serii Polish Jazz
i unikatowe nagrania muzyków światowego formatu, takich jak
Miles Davis (pełna dyskografia), Louis Armstrong, John Coltrane,
Charlie Parker.
Wszystkie te pozycje udostępniane są na miejscu.
The Silesian Music Library offers readers a large collection of
music recordings – on vinyl, CD and DVDs. The library offers a
wide diversity of genres: jazz, blues, pop, rock, metal, hip-hop/
rap, reggae, as well as classical, film, electronic, club music, and
sung poetry. Among the more than 14 000 recordings are the entire collections of: Marek Grechuta, Jacek Kaczmarski, Czesłąw
Niemen, Kabaret Starszych Panów, Krzysztof Kometa and the
collector’s edition of Ray Charles recordings. Pink Floyd fans will
most definitely interested in the limited edition of The Dark Side
of the Moon (Immersion Boxset). It really is a unique edition. The
exclusive box-set includes 6 recordings: The remastered legendary album, the original version from 1972, the live concert recording at Wembley from 1974, as well as DVD and blu-rays with
rare and previously unpublished audiovisual recordings.
The library’s collection also houses unique Beatles’ recordings
– e.g., The Beatles Collection – a one-of-a-kind vinyl edition produced by Parlofon in 1978 in the United States and the UK. It
includes a compilation of group’s official stereo recordings, with
an additional album Rarities, presenting mainly monophonic recordings. Equally interesting, is The Beatles in Stereo collection
of remastered recordings on 12 stereo albums. For lovers of jazz,
there’s an entire series of Polish Jazz recordings and unique recording of world-renowned stars such as: Miles Davis (full discography), Louis Armstrong, John Coltranem and Charles Parker.
These collections and more can be enjoyed at the Silesian Library.
fot. archiwum Biblioteki Śląskiej
TEKST/BY: Małgorzata Witowska
MODNY ŚLĄSK
44
TRENDY SILESIA
Śląsk inspiruje
Silesia inspires
TEKST/BY: Dagmara Gdala
J
eszcze trzy lub cztery lata temu
trudno byłoby mówić o zjawisku
„mody na Śląsku”. Większość pokazów odbywała się w Warszawie,
a mieszkańcom naszego regionu
nie pozostawało nic innego, jak oglądanie
ich w telewizji. Projektanci? Jedynymi znanymi śląskimi projektantami byli Paprocki
i Brzozowski. Czy ktoś tworzył poza nimi?
Gdyby przeprowadzono sondę uliczną, odpowiedź zapewne byłaby negatywna.
Na szczęście Śląsk to region, który szybko
się rozwija. Coraz większe znaczenie w życiu, na różnych płaszczyznach, odgrywa
tu moda. Okazuje się, że aby organizować
i projektować wcale nie trzeba wyjeżdżać
poza granice województwa.
Trzy ostatnie lata były przełomowe. Obserwując branżę można zauważyć znaczące postępy. Zaczęły powstawać inicjatywy
modowe, a projektanci coraz chętniej prezentują swoje nowatorskie kolekcje i stają
się popularni wśród śląskiej publiczności.
Nieliczni pamiętają, jak w latach 30 XX wieku o Katowicach mówiono, że to najbardziej
szpanerskie miasto w Polsce. W latach 70
ubiegłego stulecia jedną z czołowych dyktatorek mody w kraju była Barbara Hoff,
która… pochodzi z Katowic.
Gala Finałowa II edycji Modnego Śląska
Trends Silesia, 2nd edition, Final Gala
fot. Ula Sitarz, Gryfnie
Do sukcesu Hoff naszym lokalnym projektantom jeszcze troszeczkę brakuje, ale to
kwestia czasu dzięki pomocy wspierających ich inicjatyw. Obecnie jedną z ważniej-
MODNY ŚLĄSK
45
TRENDY SILESIA
Projekty Gryfnie odmładzają i wprowadzają
do współczesnej mody śląską gwarę
The Gryfnie Projects update and implement
Silesian slang into modern fashion
szych jest zapewne Modny Śląsk, założony przez Ilonę Kanclerz. Idea powstania
projektu związana jest z odpowiedzią na
zapotrzebowanie środowisk, osób związanych z szeroko pojętym rynkiem mody
i kulturą. Modny Śląsk ma na celu integrację i inspirowanie do podejmowania wspólnych działań. Co ciekawe, sama inicjatywa
skupiona jest na Facebooku i to właśnie
poprzez ten kanał społecznościowy dociera do największego grona fanów. Bardzo
szybko projekt wyszedł z realizacją swoich założeń poza Internet. W sierpniu 2012
roku odbyła się pierwsza edycja Modnego
Śląska, dedykowana kierunkom w modzie
inspirowanej kulturą folkową. Jej zadaniem
było pokazanie najciekawszych trendów
nie tylko ze Śląska, ale z całego kraju – co
było nie lada wyzwaniem. Przez trzy dni
na terenie województwa śląskiego odbywały się pokazy mody, warsztaty, wykłady i konkursy dla blogerów modowych. To
pierwsza tego typu inicjatywa w regionie,
która spotkała się z dużym zainteresowaniem. Okazało się, że Katowice, Bielsko-Biała czy Częstochowa są przychylne
projektantom. Finał wydarzenia miał
miejsce na ulicy Mariackiej w Katowicach.
Był to ukłon w stronę wszystkich mieszkańców Śląska (każdy mógł się na niego
wybrać). Podczas zakończenia imprezy
zorganizowano rozstrzygnięcie konkursu
Folk Fashion 2012, do którego zgłoszenia
nadesłało ponad 200 osób!
Druga edycja Modnego Śląska, w 2013 roku,
połączona została z Europejskim Kongresem Gospodarczym. Jak wygląda śląska
kultura, także moda, tym razem przekonać
mogli się nie tylko mieszkańcy regionu,
lecz również politycy, którzy przyjechali
na Kongres. Ilona Kanclerz przedstawiła
szerszej publiczności młodych śląskich
projektantów, blogerów, a także muzyków.
Pokazy odbyły się w niezwykłym miejscu,
w starym dworcu kolejowym w Katowicach. Użyto najnowocześniejszego sprzętu,
stąd całość nie odbiegała od pokazów organizowanych w stolicy.
Poza inicjatywami modowymi, coraz częściej pojawiają się i prezentują lokalne mar-
ki, sukcesywnie podbijające rynek zarówno
na Śląsku, jak i w Polsce. Fenomenem jest
Gryfnie – portal oraz sklep internetowy
założone przez Krzysztofa i Klaudię Rokselów z Pszczyny. Co oznacza Gryfnie?
To nic innego, jak po prostu „fajnie
i pięknie”. Pomysł na biznes? Bardzo
prosty: odmłodzenie i wprowadzenie
gwary śląskiej do współczesnej mody.
Projekt w bardzo krótkim czasie zyskał
grono fanów nie tylko na całym Śląsku.
W kilka miesięcy po rozpoczęciu działalności profil marki na Facebooku polubiło
ok. 15 tysięcy fanów (obecna ilość wynosi
ponad 50 tys. i nadal wzrasta). Biorąc pod
uwagę inne profile modowe, jest to zdecydowany sukces w skali ogólnopolskiej!
Koszulki, torby, bluzy czy fartuchy, na
których pojawiają się słowa pisane gwarą,
wzbogacone ciekawą grafiką, to najchętniej kupowany element garderoby młodych Ślązaków w wieku 18–24 lata. Słowa
znajdujące się na ubraniach Gryfnie przywołują pozytywne emocje z dzieciństwa
i generują potrzebę ich posiadania. W końcu kto nie wywoła zainteresowania koszulką z napisem „topek” czy „erbnońć”?
Marka prężnie się rozwija i staje się reprezentantem Śląska na Polskę. Pokazuje,
że warto wracać do korzeni i pielęgnować tradycję, kultywować gwarę. Ubrania Gryfnie dostępne są poprzez stronę
gryfnie.com/sklep, a także w katowickim
sklepie Geszeft, który jest pierwszym lokalnym punktem promującym śląskie marki
i śląskich projektantów. Każdego miesiąca
pojawia się tu kolejny kreator mody, a lokal
staje się obowiązkowym na mapie regionu
miejscem wycieczek, które odwiedzają jego
mieszkańcy, jak i turyści. Koncepcja sklepu i jego wygląd są unikatowe – Geszeft
został wielokrotnie doceniony w Polsce
i na świecie.
Jedno jest pewne – Śląsk inspiruje!
Just three or four years ago it would have
been difficult to talk about ”fashion in Silesia.” Most fashion shows took place in Warsaw, and the people of our region were left
to watch them on TV. Designers? The only
Silesian designers people knew about were
Paprocki and Brzozowski. Was there anyone else designing fashion? Had a quick
street poll been collected, the reply would
probably have been negative.
Fortunately, Silesia is a rapidly developing
region, in which the role of fashion, on a
multitude of levels, is becoming increasingly significant. So, it now seems that
leaving the region is completely unnecessary to design fashion or organise shows.
The past three years have seen a true
breakthrough and industry observers have
noted considerable progress. Many new
fashion initiatives are being established
and designers are able to present their
innovative collections. As a result, these
designers are becoming more and more
popular among Silesian audiences. Some
people still remember that the 1930s Katowice was regarded as the swankiest city
in Poland. In the 1970s, one of the leading fashion ”dictators” in the country was
Barbara Hoff, who ... comes from Katowice.
The success of our local designers to that
of Hoff is still a bit lacking, but with the
support of the various initiatives, it's just a
matter of time. Currently, one of the most
important of these is probably Fashiona-
46
TRENDY SILESIA
ble Silesia, founded by Ilona Kanclerz. The
idea for the project stems from a response
to community demand – people connected with fashion and culture, in general.
Trends Silesia aims to integrate and inspire designers to work together. The initiative is focused around Facebook and it
is through this social networking website
that it reaches it largest fan-base. The
project very quickly moved beyond the
realms of the Internet. In August 2012, the
first edition of Trends Silesia, dedicated to
folk-inspired fashion design, was held. Its
aim was to showcase the most interesting
trends not only in Silesia, but the entire
country – which was indeed a challenge.
For three days, the event in Silesia included fashion shows, workshops, lectures and
competitions for fashion bloggers. It was
the first such initiative in the region, and
it was met with great interest. It became
evident that Katowice, Bielsko-Biala and
Czestochowa are fashion-designer-friendly cities. The culmination of the entire
event took place on ul. Mariacka in Katowice. This was a nod to all the inhabitants
of Silesia (it made it easier for people to
participate). The winner of the 2012 Folk
Fashion was announced during the event –
a competition with more than 200 entries!
The second edition of Trends Silesia, in
2013, was held in conjunction with the European Economic Congress. What Silesian
culture, including fashion, is like, was this
time also on show for the politicians who
came to the Congress. Ilona Kanclerz pre-
sented young Silesian designers, bloggers,
and musicians to a wider audience. The
shows were held in an unusual place, the
old railway station in Katowice. The fact
that state-of-the-art equipment was used,
meant that these shows in no way different from those organised in the capital.
In addition to these fashion initiatives, local brands are becoming more frequently
presented, gradually conquering the market both in Silesia and throughout Poland.
One of these phenomena is Gryfnie – a
website and online store founded by Krzysztof and Klaudia Roksela of Pszczyna.
What does Gryfnie mean? Quite simply
”cool and and beautiful”. The idea for the
business? To rejuvenate and introduce the
Silesian slang into contemporary fashion.
In a very short time, the project gained fans
not only in Silesia. Within a few months of
launching the brand 's profile on Facebook,
it’d been liked by about 15 000 fans (currently there are more than 50 thousand…
and still growing). Taking into account other fashion profiles, this is most definitely a
success on a national scale! T-shirts, bags,
sweatshirts and aprons with words written
in dialect printed on them, enriched with
interesting graphics – these are the most
often purchased items of clothing among
young Silesians aged 18–24. The words
emblazoned in the clothes from Gryfnie
evoke positive emotions of childhood and
generate the need to own them. After all,
who wouldn’t want to cause a stir wearing
a shirt with the inscription ”topek” (potty/
chamber pot – eng.) or ”erbnońć” (get, understand or inherit sth. – eng.) on it?
The brand is growing quickly and is becoming Silesia’s representative in Poland.
This shows that it’s worth going back to
the roots and to cherish tradition, cultivate dialects. Gryfnie clothing is available
through their website gryfnie.com/sklep,
and also at Geszeft in Katowice, which is
the first store of promoting Silesian brands
and Silesian designers. Every month a new
fashion designer is showcased, and the
store is becoming a must-see in the region,
for residents, visitors and tourists. Both
the store’s concept and store and appearance are unique – Geszeft has repeatedly
been recognised in Poland and abroad.
One thing is certain – Silesia inspires!
fot. Ula Sitarz
MODNY ŚLĄSK
MOTORYZACJA
48
AUTOMOTIVE
Pojazdy na lotnisku
Vehicles at the airport
TEKST/BY: Michał Jaraczewski
Zasadniczo można wyróżnić dwa typy pojazdów. Pierwszą grupę stanowią zwykłe
samochody, używane przez służby lotniskowe, a drugą samochody specjalistyczne, które spotkamy jedynie na lotnisku.
Prostym i rzucającym się w oczy przykładem pierwszej kategorii są żółte auta, tzw.
follow me, wykorzystywane do eskortowania przylatujących samolotów na płytę
postojową. Prócz tego służą do inspekcji
drogi startowej celem weryfikacji czy nie
ma na niej czegokolwiek, co zagroziłoby
bezpieczeństwu podczas startu lub lądowania. Nawet mały przedmiot będzie sporą przeszkodą. Wessany do silnika może
zaburzyć jego pracę skutkując awarią,
a w konsekwencji spowodować konieczność przerwania operacji startu.
Innym pojazdem w żółtym malowaniu,
który można dostrzec na pyrzowickim lotnisku, jest pozornie zwykły Saab 9-5 kombi. Jeśli kiedyś zastanawialiście się nad
problemem piątego koła u wozu, spieszę
z wyjaśnieniem. Otóż wspomniany wyżej
Saab ma wprawdzie piąte koło w bagażniku, ale nie jest ono zapasowym. To specjalny system opuszczanego małego koła,
które w okresie zimowym wykorzystuje się
do sprawdzenia szczepności drogi startowej. Podczas testu, za pomocą sensorów,
koło analizuje poślizg i przekazuje dane
do komputera pokładowego, a ten wylicza na ich podstawie wartość szczepności
pasa. Efekt pomiarów podawany jest pilotom podczas operacji lądowania. Gdy pilot
uzna, że przedstawiony wynik jest niezadowalający, ma wówczas prawo – po kontakcie z wieżą – zażądać oczyszczenia drogi startowej i skierować samolot na strefę
holdingu.
Odśnieżanie strefy operacyjnej i utrzymanie czystości to z kolei zadanie maszyn
norweskiej firmy Øveraasen, potrafiących
skutecznie walczyć z dużymi opadami
śniegu. Pojazdy przypominają sprzęt użytkowany w mieście, jednak różnią się zasadniczo w parametrach. Każdy z zestawów
fot. Adam Krawczyk, Piotr Adamczyk
W
porcie lotniczym nasza uwaga skupiona jest w głównej
mierze na ruchu samolotów,
jednak nie tylko one poruszają
się po płycie lotniska. Będąc w hali odlotów
i czekając na swój rejs warto kilka chwil
poświęcić obserwacji tego, jak wiele różnych pojazdów pojawia się w strefie operacyjnej. Z większością z nich nie sposób
zetknąć się na co dzień. W dzisiejszym artykule przybliżę nieco te, które zobaczymy
odwiedzając Katowice Airport.
MOTORYZACJA
Øverassen składa się z holownika marki
Mercedes-Benz Actros, dysponującego silnikiem o mocy 400 KM oraz z doczepianej oczyszczarki ze szczotką i dmuchawą
o bardzo dużej wydajności. Holownik dodatkowo wyposażony jest w pług śnieżny
o szerokości 6 lub 8 metrów.
Zimową porą na stanowisku odladzania,
zlokalizowanym w pobliżu dróg kołowania,
można spotkać „elefanty”. To powszechnie
stosowane określenie specjalistycznych
samochodów z charakterystycznym wysięgnikiem, z którego odpowiednio kierowaną strugą glikolu wykonuje się odladzanie samolotu (de-icing) tuż przed jego
startem.
49
AUTOMOTIVE
mimo iż naczepa nie różni się niczym od
spotykanych w ruchu miejskim. Dowożące
paliwo do stacji benzynowych opróżniane
są w sposób grawitacyjny, poprzez podłączenie węża i otwarcie zaworu. Na lotnisku
pojawia się konieczność podpięcia węża
pod specjalny wlew w skrzydle, znajdujący
się powyżej poziomu cysterny. Aby umożliwić przepływ paliwa lotniczego, trzeba
użyć pompy umieszczonej na ciągniku za
kabiną pasażerską.
Podczas każdej operacji tankowania samolotu, na pokładzie którego przebywają
pasażerowie, konieczna jest asysta wozu
lotniskowej straży pożarnej. W Katowice
Airport wykorzystuje się obecnie pięć po-
jazdów ratowniczo-gaśniczych: trzy Barracudy brytyjskiej firmy Reynolds Boughton
(2 szt. z napędem 6×6 i 1 szt. z napędem
4×4) oraz dwie Panthery austriackiego Rosenbauera (1 szt. z napędem 4×4 i 1 szt.
z napędem 6×6). Barrracudy są specjalistycznymi pojazdami z 12-litrowymi, widlastymi silnikami Diesla o mocy 540 KM.
Wozy bojowe lotniskowej straży pożarnej wyposażono między innymi w koce
gaśnicze, ubrania żaroodporne, agregaty oddymiające, narzędzia hydrauliczne
i pneumatyczne, kamery termowizyjne.
Mają pełnić głównie funkcję gaśniczą.
Wydajność autopomp wynosi ponad 5000
litrów na minutę, a rozrzut wody z dzia-
Panthera
Kolejnym specjalistycznym pojazdem służb
technicznych, bez którego nie byłaby możliwa praca na lotnisku, jest wypychacz,
zwany też pushbackiem. Dość niski, ale
zarazem masywny wóz przystosowano do
podniesienia przedniego koła samolotu
i wypchnięcia go ze stanowiska postojowego. Na katowickim lotnisku wykorzystywane są dwa typy takich ciągników, różniące
się gabarytami i używane w zależności od
wielkości statku powietrznego.
Czas przedstawić cysternę, która na prośbę załogi podjeżdża do samolotu w czasie
jego postoju, by uzupełnić zapas paliwa.
Nie jest to oczywiście zwykła cysterna,
Wydajność
autopomp Panthery
wynosi 5000 litrów
na minutę
The output of the
Panther’s pumps
is 5000 litres per
minute
łek to około 70 metrów. Ciekawostką jest,
że posiadają system obrony, z którego
można podać środek gaśniczy pod podwozie, a tym samym ochronić się przed
ogniem. To unikatowe rozwiązanie, nie
stosowane w wozach miejskich straży pożarnych.
Najmniejszym pojazdem użytkowanym na
lotnisku jest jednoosobowy ciągnik zwany
mulagiem. Niewielki, ale mający wiele zastosowań. Można do niego doczepić schody, specjalny trap z taśmociągiem do ładowania i wyładowywania bagaży, wózki
bagażowe lub GPU – naziemny generator
prądu.
MOTORYZACJA
50
AUTOMOTIVE
Pushback
Basically, there are two types of vehicles.
The first group consists of ordinary cars
used by airport services and other, specialist vehicles, that we can only see at
the airport.
A simple and striking example of the first
category are the yellow cars, called the
‘follow me’ vehicles used to escort arriving aircraft to the apron. Apart from
this, they’re used to inspect the runway
to verify that there’s nothing there that
could jeopardise safety during take-offs
or landings. Even something small can turn
into a big problem if it’s on the runway.
Something can get sucked into the engine,
disrupt its work resulting in engine failure
and, consequently, take off being interrupted.
Another yellow vehicle you’re likely to see
at Katowice Airport, is a seemingly ordinary Saab 9-5 wagon. If you ever thought
about the problem of being a third wheel,
I can explain. Well, this Saab has not just
the usual four wheels, it actually has
a fifth wheel in the trunk, but it is not a
spare. This special system drops a small
wheel, which in the winter is used to check
the friction on the runway. During the test,
sensors on the wheel are used to analyse
slip and transmit data to the onboard computer, where on the basis of this information the runway’s friction is calculated.
The result of these measurements is transmitted to pilots during landing operations.
If the result is considered to be unsatisfactory, the pilot then has the right – following contact with the tower - to demand
the runway be cleaned, and directs the
aircraft to a holding area.
Clearing snow from the airport operation
area and maintaining cleanliness is, in
turn, the job of machines from Norwegian
company, Øveraasen. These machines are
able to effectively fight even heavy snow.
The vehicles are similar to those used in
cities, but differ fundamentally in terms
of parameters. Each of the Øverassen vehicles consist of a Mercedes- Benz Actros
truck chassis, which has an engine power
of 400 hp with a highly efficient brush and
blower attachment. The truck is additionally equipped with a snow plow with a
width of 6 or 8 metres.
In winter, the de-icing station located near
the taxiway, is where you can come across
de-icing ‘elephants.’ This is what the special vehicles with the disctinctive boom
powering a jet of glycol onto aircraft just
before take off, are called.
Another specialist technical service vehicle, without which an airport would not
be able to operate is the pushback vehicle. This vehicle is set quite close to the
ground, but is at the same time massive
enough to raise the front wheel of an aircraft and move it out of the parking bay.
Katowice Airport has two types of these
pushback vehicles which are used depending on the size of the aircraft.
It’s time to introduce the tanker, which at
the request of the crew pulls up to the
plane in the parking bay, to refuel. This is
obviously not a simple tank, even though
its trailer does not differ from those used
on city roads. The tanks used to transport fuel to petrol stations are emptied by
gravity, by attaching the hose and opening a valve. At an airport, it is necessary to
connect the hose to a special opening in
the wing, which is located above the level
of the tank. To enable the flow of jet fuel,
you have to use a pump located on the
tractor behind the passenger cabin.
Each aircraft refueling operation with passengers on board, needs to be assisted by
the airport fire engine. Katowice Airport
currently has five fire and rescue vehicles,
three Barracudas from the British company, Reynolds Boughton, (2 6×6 drive and
1 4×4 drive) and two Austrian Rosenbauer
Panthers (1 4×4 drive and 1 6×6 drive).
Barrracudas are specialised vehicles with
a 12-litre, diesel fork-shaped engine with a
capacity of 540 hp.
Combat vehicles of the airport fire brigade
are equipped with, among others, fire
blankets, heat-resistant clothing, smoke
extraction units, hydraulic and pneumatic
tools, and thermal imaging cameras. They
are primarily used for extinguishing. The
performance of the autopumps is more
than 5000 litres per minute, and the dispersion of water is about 70 metres. What
is interesting is that they have a defense
system, which can send an extinguishing
agent onto the chassis, thus protecting
it against fire. This unique solution is not
used in municipal fire engines.
The smallest ground support vehicle used
at the airport is a one-person tractor –
called a mulag. It’s small, but has many applications and performs several functions.
You can attach it to the mobile stairs, a
special gangway with a conveyor belt for
loading and unloading luggage, luggage
carts or GPUs – ground power generators.
fot. Adam Krawczyk
When we’re at the airport, our attention
is focused mainly on the movement of aircraft, but they’re not the only ones moving
at the aerodrome. When you’re in the departure hall and waiting for your flight, it’s
worth spending a few moments observing
how many different vehicles there are airside, the majority of which you won't see
anywhere else. Today, I’d like to present
several of the vehicles we’ll see when visiting Katowice Airport.
PLN*